Llandeglafront._final.pdf 1 07/11/2017 13:56:19

Mae yn bentref gwledig dymunol o fewn and Dee Valley area of Outstanding Natural Beauty Natural Outstanding of area Valley Dee and Range Clwydian Circular walks from the charming village of Llandegla in the in Llandegla of village charming the from walks Circular Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Bryniau Côd Cefn Gwlad

Mwy o gyfleoedd i fforio llwybrau a Dyffryn Dyrfdwy. Y mae wedi’i ymgolli mewn hanes

Naturiol Eithriadol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy Dyffryn a Clwyd Bryniau Eithriadol Naturiol Parchwch - Gwarchodwch - Mwynhewch Milltiroedd Cymunedol Harddwch o Ardal yn Llandegla swynol bentref o Cylchdeithiau cyfoethog ac amrywiol, gyda gweddillion y gorffennol i'w gweld hyd heddiw ● Byddwch yn ddiogel - cynlluniwch o flaen llaw a dilynwch unrhyw arwyddion Llandegla is a pretty rural village in the Clwydian More opportunities to explore ● Gadewch glwydi ac eiddo fel rydych Range and Dee Valley Area of Outstanding Natural Miles routes chi’n eu cael nhw Beauty. It is immersed in a rich and varied history, ● Gwarchodwch blanhigion ac anifeiliaid, ac ewch with remnants of the past still visible today â’ch sbwriel gartref 1 2 ● Cadwch eich ci dan reolaeth dynn ● Byddwch yn ystyriol o bobl eraill

Countryside Code Respect - Protect - Enjoy ● Be Safe - plan ahead and follow any signs ● Leave gates and property as you find them ● Protect plants and animals, and take your litter home ● Keep dogs under close control ● Consider other people

Llwybr cyhoeddus

Tecla’s Walks Tecla’s Public footpath Rhai o’r symbolau

Llwybr ceffyl y gallech eu gweld Bridleway Llandegla yng nghefn gwlad Llwybr caniataol Permissive path Ffyrdd diddosbarth

Lawrlwythwch y llwybrau hyn a mwy oddi ar: Unclassified roads

Download these routes and more from: Some of the Cilffyrdd sydd ar agor i unrhyw draffig C Tecla Llwybrau Byways open to all traffic www.clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk symbols you may

Llwybr cenedlaethol

M www.denbighshirecountryside.org.uk see in the 10 National trail countryside Y Mynediad agored Open access

CM

MY Pellter: Llwybr Allt Gymbyd 9.5km/5.1milltir Fe ddangoswyd bod mynd am dro’n rheolaidd yn gwella Cysylltiadau defnyddiol Lluniaeth a mwy: CY Llwybr Pontystyllod 5.7km/3.1milltir hunanhyder a stamina ac yn lleihau pryder a straen. Useful contacts Refreshments and more: CMY Rhowch gynnig ar un o’r troeon iechyd rheolaidd – ewch i: Brasamcan www.denbighshirecountryside.org.uk/dewch_i_gerdded/ o amser: Llwybr Allt Gymbyd 2.5 – 3 awr Gwisgwch esgidiau Mae Eglwys St Tecla ar agor yn ystod oriau golau dydd K Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Bryniau Clwyd neu ffoniwch 01352 810614 i gael mwy o wybodaeth. Llwybr Pontystyllod 1.5 awr cryfion cyfforddus ar gyfer ymwelwyr i wneud diod a gadael rhodd. a Dy ryn Dyfrdwy Map OS : 256 Wrecsam/ ac ewch â dillad St Tecla’s church is open during daylight hours for visitors to make a drink and leave a donation Regular walks have been shown to improve self-confidence, Clwydian Range and Dee Valley Area of Outstanding rhag glaw stamina, weight control and to reduce anxiety and stress. Natural Beauty Siop Llandegla Shop 01978 790604 Why not try one of our regular health walks - please visit: www.llandeglashop.com www.denbighshirecountryside.org.uk/lets_walk/ www.clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk Distance: Allt Gymbyd walk 9.5km/5.1miles or call 01352 810614 for more information. Gwesty’r Crown Hotel 01978 790714 www.the-crown-llandegla.co.uk 01824 712757 Pontystyllod walk 5.7km/3.1miles Approximate Bwyty Willows Restaurant 07956 657000 www.willowscafe.co.uk Gwefan Cymunedol Llandegla Community website Wear stout Llosgi calorïau wrth gerdded 30 munud duration: Allt Gymbyd walk 2.5-3 hours comfortable Pysgodfeydd Llandegla Fishery 01978 755851 www.llandeglafishery.com y filltir neu’n gyflymach www.llandeglacommunity.org.uk Pontystyllod walk 1.5 hours footwear and take Calorie count for this walk at a walking pace OS Map: 256 /Llangollen waterproofs Oneplanet Adventure Mountain Bike Centre 01978 751656 of 30 minutes a mile or faster Canolfan Beicio Mynydd Coed Llandegla www.oneplanetadventure.com www.coedllandegla.com Pwysau/Weight Llosgi caloriau / Calories burnt Stôn Llwybr Llwybr Y mae yna nifer o lefydd i aros yn ac o amgylch Llandegla, kg am fwy o wybodaeth ymwelwch: /Stones Allt Gymbyd Pontystyllod There are lots of places to stay in and around Llandegla. 10 63 463 282 Visit the following websites for details: 11 70 510 310 http://www.llandeglacommunity.org.uk/Links www.visitclwydianrange.co.uk 12 76 554 337 www.discoverdenbighshire.co.uk 13 83 603 367 Ewch ar y bws: Take the bus: ● Llwybr bws X50 | Bus route X50 Mae llwybr hwn yn rhan o gyfres Milltiroedd Cymunedol a ddatblygwyd trwy Brosiect (Dinbych – Rhuthun – Llandegla – Wrecsam) Cerdded gyda Offa. Derbyniodd y prosiect gyllid trwy’r Cynllun Datblygu Gwledig 2007–2013, a chafodd ei ariannu'n rhannol gan Lywodraeth Cymru a Chronfa ( – – Llandegla - Wrexham) Amaethyddol Ewropeaidd ar gyfer Datblygiad Gwledig I gael amserlen ddiweddar, gwiriwch To get an up-to-date timetable visit This route is part of the Community Miles series, and was developed through the Walking with Offa Project. The project received funding through the Rural Development Traveline Cymru | 0871 200 2233 | Plan for 2007–2013, which is part-funded by Welsh Government and the www.traveline-cymru.info European Agriculture Fund for Rural Development. Er y gwnaethpwyd pob ymdrech i wneud y daflen hwn mor fanwl gywir ag sydd bosib, nid yw’r awduron na’r cyhoeddwyr yn derbyn unrhyw gyfrifoldeb am ganlyniadau gwallau. Mae rhaglen ariannu Cynllun Gwella Hawliau The Rights of Way Improvement Plan funding Whilst every effort has been made to make this leaflet as accurate as possible, neither Tramwy’n cael ei ariannu gan Lywodraeth programme is funded by the Welsh Government authors nor publishers accept any responsibility for the consequence of errors. Cymru a’i weinyddu gan Gyfoeth Naturiol Cymru. and administered by Natural Resources Wales. Printiwyd y daflen ar bapur wedi ei ailgylchu. This leaflet is printed on recycled paper. Llandeglaback_final.pdf 1 07/11/2017 13:57:29

1 Ffynnon Sant Tecla 1 St Tecla’s Well 3 Masnach Gynnar Gyda nodweddion iachau arbennig y credir eu bod yn gwella With special healing properties believed to cure epilepsy or Roedd unwaith yn arosfan dros nos bwysig i borthmyn ar y epilepsi neu glwyf Tegla, roedd llawer o ddioddefwyr yn ymweld clwyf Tegla (Tegla’s disease), many su erers visited St Tecla’s daith i Loegr, ac roedd gan Landegla 16 o dafarnau a thri o â ynnon Sant Tegla, gan obeithio cael eu gwella o'u hanhwylder well, hoping to be cured of their ailment by following a complex efeiliau i ateb y galw! Roedd gan y Crown, un o ddim ond dau drwy ddilyn defod gymhleth. Mae dŵr yn dal i fod yn y ynnon ritual. Water still lies in the slab lined well and excavations in the o'r hen dafarndai sy’n dal ar agor heddiw (y llall yw y Plough), sydd wedi’i leinio â slabiau a datgelodd gwaith cloddio yn y 1930’s revealed objects thrown in by those praying to St Tecla. farchnad anifeiliaid ar draws y ordd, ar yr hyn sydd bellach yn 1930au wrthrychau a dawyd i mewn gan y rhai a fyddai’n faes parcio. gweddïo i Sant Tegla. The well is a short distance from the church; follow the sign post opposite the village picnic area. Mae'r ynnon nid nepell o'r eglwys; dilynwch yr arwyddbost gyferbyn ag ardal picnic y pentref.

2 Llwybr Cenedlaethol Clawdd Offa

Mae Llwybr Cenedlaethol Clawdd O a yn rhedeg ar hyd Cymru, o Gas-Gwent i Brestatyn trwy dirweddau godidog ac amrywiol. Y llwybr 177 milltir, a agorwyd ym 1971, yw un o Lwybrau 3 Early Trade Cenedlaethol mwyaf poblogaidd ac adnabyddus Prydain. Once an important overnight drover’s stop on the journey to England, Llandegla had 16 inns and three smithies to meet the www.nationaltrail.co.uk/o asdyke/ demand! The Crown, one of only two of the old inns still open today (the other being the Plough) had a livestock Safle Bws

Bus stop market across the road, on what is now the car park.

Pwynt o ddiddordeb 1 Point of interest C 4 Bodidris Llwybr Allt Gymbyd M Allt Gymbyd walk Credir ei fod yn dyddio i 450AD, ac mae gan Bodidris hanes hir Y Llwybr Pontystyllod a lliwgar sy'n gysylltiedig â Thywysogion Powys ac, oherwydd CM Pontystyllod walk ei agosrwydd at y n â Lloegr, mae'r neuadd wedi ei dinistrio MY 4 Llwybr Clawdd Offa Offa’s Dyke Path nifer o weithiau mewn brwydr. Mae'r neuadd bresennol yn CY dyddio i'r 16eg ganrif ac wedi ei lleoli ar y n sirol rhwng Sir Lluniaeth CMY Refreshments Ddinbych a Sir y Fint. Mae carreg y tu allan i'r neuadd yn

K Parcio dangos lleoliad y n. Ysgrifennodd y teithiwr a'r awdur Parking Cymreig Thomas Pennant yn 1778 fod gan y bwrdd gwledda Llwybr Cla Safle picnic yn y neuadd ben ym mhob sir! w Picnic site dd O a 2

3 4 Bodidris 1 Believed to date to 450AD, Bodidris has a long and colourful 2 Offa’s Dyke Path National Trail history associated with the Princes of Powys. Due to its O a’s Dyke Path runs the length of Wales, from Chepstow to proximity to the English border, the hall has been destroyed through magnicent and varied landscapes. a number of times in battle. The present hall dates to the The 177 mile long path, which opened in 1971, is one of 16th Century and is situated on the county boundary between Britain’s most popular and well – known National Trails. and Flintshire. A stone outside the hall indicates the location of the boundary and the Welsh traveller and www.nationaltrail.co.uk/o asdyke/ writer Thomas Pennant wrote in 1778 that the banquet table in the hall had an end in each county! © Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa ddata 2017 Arolwg Ordnans 100023408 © Crown copyright and database rights 2017 Ordnance Survey 100023408