Mendeberri 29
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2013ko urtarrila, 29. zenbakia IKER OBREGON: “Material aurrera- PELLO ARANZABAL: “Jubilatzea tuen ingeniaritza masterra ikasten ari aukeratu dut lasai bizi nahi dudalako” naiz.” Eta gainera... • Elkarrizketa Aitziber Jz. de Aberasturiri. • Euskara indartzeko olerkiak. • Elkarrizketa Naiara Mendizabali. • Fracking-ari buruzko erreportaia. • Musikari buruzko inkesta. SARA ASCASIBAR: • ... “Igeriketa nekagarria da, baina bere saria du” Erredakzio taldea Erredaktoreak:Jon Xabier Basogain, Mikel Martin, Adrian Ruiz, Claudia Simon, Ander Alonso, Marian Delgado, Ekaitz Lopez, Idoia Ocio, Mikel Pajaro, Maria Redondo, Ane Rubio, Iker Azurmendi, Oihane Biain, Ainhoa Garcia de Cortazar, Irati Gomez, Amaia Marin, Jon Mikel Martinez, Endika Vitoria. Koordinatzaileak: Juanjo Orbegozo, Patxi Aizpurua eta Pello Aranzabal AGURRA: Lehenengo ebaluaketa eta Gabonetako oporrak atzean utzita, bigarren ebaluaketa hasi berri da. Eta urtero bezala, lan gogorra egin ostean, MENDEBERRI aldiz- karia sortu dugu, denbora-pasa, ikasleei egindako elkarrizketak, bitxikeriak... eta abarrekin. Ale honetan azpimarragarriena Pello Aranzabal irakasle jubilatu be- rriari elkarrizketa da. Espero dugu asko gustatzea eta gogoarekin hastea bigarren ebaluaketa hau! PELLO ARANZABAL : “ Botones izan nintzen Donostiako Continental hotelean” Pello Aranzabalek irakaskuntzan 30 urte egin eta gero agur esan dio bere lanbideari, eta orain bere bizitza lasaitasunez biziko du bere familiaren ondoan. Mendeberri : Noiz eta non jaio zinen? hirietara, gauzak ikustera, ikasteko eta ” beraren Pello Aranzabal: 1952ko irailaren 3an jaio nin- bidez lortu nuen lana. tzen Aretxabaletan (Gipuzkoa), hemendik 33 kilometrora dagoen herri batean, baserri batean M: Zer ikasi zenuen? P.A.: Lehenengo kimika ikasten hasi nintzen, M: Orain non bizi zara? baina nire betebeharrak ez nituen ondo bete, ikasle P.A.:Gasteizen. 1976ko azaroaren 22an etorri txarra izan nintzen eta bertan behera utzi nuen; nintzen eta eraikuntzan hasi nintzen lanean. gero, hortik zehar ibili nintzen lanean zenbait urte- tan eta geroago, bigarren etapa batean, Geografia M: Nola izan zen eta Historia zure haurtzaroa? ikasi nuen. P.A.: Nahiko gogorra; nik oroitzapen eta M: Fakulta- sentimendu hori dau- tean bizitza kat, zeren baserrian gogorra lana besterik ez zen eduki al ze- egoten. Ikasi, eskolan nuen? ikasten zen, baserria P.A: Fakulta- ez zen ikasteko lane- tean oso ondo, rako baizik, eta gero lehenengo nolabaiteko bakar- etapan ez dade sentsazioa izaten nuen ezer nuen, zeren herritik egin, baina urrun bizi nintzen ba- bigarren eta- serri batean 1,5 kilo- pan, historia metrora edo, eta ez ikasi nuene- zegoen jende asko nean, lagune- jolasteko eta oporrik ez zen izaten. Oporrak lan kin harreman ona eta ikasteko ez nuen inolako egiteko izaten ziren. arazorik izaten, apunteak banatzen genituen, ikasi ere elkarrekin; beraz ez zen zaila izan, oso erreza M: Noiz hasi zinen lanean? Eta zein izan zen baizik. zure lehenengo lana? P.A.:Beno, lanean, lehen esan dudan bezala, M: Zure emaztea fakultatean ezagutu al ze- baserrian hasi nintzen oso gazte nintzela. Gai- nuen? nera, aitak oso gazte nintzela erosi zidan aiz- P.A: Ez, lehenago ezagutu nuen. Kimika ikasteari kora txikitxo bat lanean hasteko. Beraz, lanean, utzi eta gero Historia ikasten hasi arte, soldaduska baserrian, betidanik, zeren ikasi bakarrik esko- egin nuen, baserrian egon nintzen bi urtean lanean lan ikasi behar izan zen, baina lana, dirua ko- aitarekin eta hiru urtean aritu nintzen eraikuntzan. bratutako lehenengo lana, botones lana izan Bertan lanean ari nintzela ezagutu nuen nire gaur zen Donostiako hotel batean, Donostiako Conti- egungo emaztea; bera bai, fakultatean ari zen ikas- nental hotelean, Londres hotelaren alboko erai- ten, baina ni ez, ni langilea nintzen. kuntza, orain apartamentuak dira baina garai batean hotela zen. M: Seme-alabarik baduzue? P.A.:Bai, bi seme-alaba ditut. Alaba bat, 22 urte- M: Zergatik hasi zinen? koa eta medikuntza bosgarren maila egiten ari P.A.: Donostian nire aitaren arreba bat bizi zen , dena, eta semea ere Unibertsitatean dago, bigarren nire izeba, ezkonduta, eta berak esaten zuen maila egiten, Administrazio eta Enpresa zuzenda- baserrik irten egin behar izaten zela, baserrian “ borono” batzuk izan beharrean, nolabait, kalera, M: Zer pentsatzen du zure familiak zure lanari M: Zergatik aukeratu duzu jubilatzea? buruz? P.A.:Adina iritsi zaidalako batetik, eta, bestetik, fasea P.A.: Nire oraingo familia oso pozik dago nire bete dudalako, eta pozik sentitzen naiz utziko dudalako, lanbidearekin. Nire gurasoak ez dira bizi, baina nahiz eta pena ere ematen didan, baina lasai bizi nahi dut haiek pentsatzen zuten ni ilustratua nintzela, bost eta horretarako onena jubilatzea da. seme-alaba izan zituzten eta inork ez zuen ikasi, nik bakarrik, baina oraingo familian edonor izan M: Pena ematen dizu Mendebaldea uzteak? Falta daiteke irakaslea. nabarituko duzu? P.A.:Segur aski baietz, zeren oso gustura egon naiz Men- M: Zure seme- debaldean, oso ondo alabaren batek ira- tratatu nautelako eta kaslea izateko as- ikasleekin nahiko ongi morik badu? portatu naiz, oro har, P.A.:Ez, ez dut uste, eta lankideekin berdin. baina nire alabari Gainera, ikasgela al- gustatzen zaizkio boratuta daukat. Bede- oporrak, nolabait ratzigarren urtea da ikaslea izateko au- idazkari nagoela eta kera ematen du, uda azken bost urteetan ez nahiko luzea izaten dut klaserik eman. da, zuek izaten ditu- Hala eta guztiz ere, zuen opor berberak. zenbaitetan faltan bota Baina ez dut uste, izan dut gela; baina medikuntza ikasten joan izan naizenean ari da-eta. orain geletara edozer gauza egitera, garai M:Zergatik auke- bateko ikasleen falta ratu zenuen eus- nabaritzen dut. Bene- kara irakastea? tan faltan nabarituko P.A.: Ez dakit. Nik Historia bukatu nuenean ez dut, zeren institutuak ere harremanak egiteko aukera zuten ateratzen plazarik historia irakasteko institu- ematen du, eta orain, nire erretiroan harremana horiek tuetan, eta nik historia bukatu nuenean banuen apurtu egingo dira. EGA eta banituen beste titulutxo batzuk euskaraz irakasteko. 1984an hasi nintzen institutuan, eta M: Orain zer egingo duzu? orduan euskara plazak bazeuden eta euskara ema- P.A.: Saiatu ondo bizitzen, orain agudo utziko ditut orain teko lana ere bai. Euskal Filologiako oposaketak arte hemen izan ditudan ardurak, eta hor nabarituko dut, atera nituen eta handik aurrera beti izan naiz eus- agian beste ardura batzuk hartu beharko ditut orain, kara irakaslea. baina asko gustatzen zait ibiltzea, irakurtzea eta inoiz egin ez ditudan asignatura pendienteak baditut hor edo M:Mendebaldera etorri aurretik zein ikastetxe- ezin izan ditudanak egin, eta egin nahi ditudanak egin, tan egon zara? adibidez, ingelesa eta nire frantsesa berreskuratu garai P.A.:Urtebete Urretxun egon nintzen, gero Gastei- batean oso ondo hitz egiten nuena... Ikusiko dut; dena zen, Francisco de Vitorian, Ramiron, Federicon 13 den, ez dut oraindik planik egin, baina baditut zenbait urte eta, azkenik, Mendebaldean beste 13 urte. gauza buruan. M: Alde handia dago lehengo eta oraingo ikas- M: Bilobarik ba al duzu? leen artean? P.A.:Oraindik ez, gatetxoak dira, alabak oraindik 22 urte P.A.:Herrietako eta hirietako ikasleen artean alde dauzka eta ez dut uste, nobiorik ere uste dut ez duela, handia dago. Orain ikasleok eskubideak dituzte, baina semeak bai, 19 urte ditu baina aspalditik bere biko- baina eskubideak izateko betebeharrak bete behar tea dauka. Hala ere, ez dut uste oraindik asmorik izango dira, eta gaur egun hori sumatzen dut faltan. Orain dutenik horretarako. ikasleok irakasleen mailan jartzen dira; garai ba- tean ez, ikasleek irakaslea errespetatzen zuten, nagusia zelako, besterik ez, eta gaur ez da hain- beste ikusten, behintzat ikasle batzuek pentsatzen dute irakasleen maila dutela eta erantzun ahal dio- tela. M: Bukatzeko, zure bizitzako bitxikeriaren bat kontatu mesedez!! P.A.:Gaur egun, zuek begira nola harremanetan jartzen zarete, telefono mugikorra, guztiok Whatsapp –a duzue, eta orain oso erraza da zuen artean komunikatzea. Ni, ordea, base- rrian bizi nintzen, eta bertan nahiko bakarrik Liburu bat? Gizona bere bakar- nengoen, ez zegoen kotxerik eta oinez ibili be- dadean. har izaten genuen, eta horregatik izugarri gus- Idazle bat? Bernardo Atxaga. tatzen zitzaidan, igandetan batez ere, kalera Edari bat? Ardoa. ateratzea, herrira jaistea etab. Nire lagun mina Janari bat? Bakailaoa. nire baserritik baino asko urrunago bizi zen eta Film bat? Diamantes de Sangre. elkarrekin jaisten ginen herrira, eta ez geneu- Gaua ala eguna? Eguna. kan nola komunikatu. Orduan, ni bazkaldu os- Kolore bat? Urdina. tean irteten nintzen kanpora eta bertan irrintzi Hondartza ala mendia? Men- handi bat egiten nuen, eta bera korrika etortzen dia. zen, eta horrelakoa zen gure arteko komunika- Uda ala negua? Uda. zioa. Abesti bat? Xalbadorren herio- tzean. Haustura hidraulikoa edo ezagunagoa zaigun frac- king-a presio handiko fluido baten bidez harri-ge- ruzak hausteko prozesua da. Gaur egun guztien ahoan dago gai hau, baina zer da? Non egingo da? Zer suposatzen du guretzat? Lehen aipatu dugun moduan, lur azpiko ezohiko gordailue- tatik gas naturala ateratzean datza. Haustura bakoitzean pu- tzu bat zulatzen da. Gero presio handiko ura sartzen da eta harea eta produktu kimikoen nahasketa bat ere bai. Amerikan hasi zen teknika hau, Euskal Herrira ekarri dute. Araba da batik bat proiektu honen jomuga, gas honetan abe- ratsa baita. Euskal Herria mailan ehunekoak hauek ditugu: • Araban: %88 • Bizkaian: %73 • Gipuzkoan: %40 • Nafarroan: %14 Iparraldean