SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 306 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 28 april 2020

aan MATTHIAS DIEPENDAELE VLAAMS MINISTER VAN FINANCIËN EN BEGROTING, WONEN EN ONROEREND ERFGOED

Subsidies en wachtlijsten onroerend erfgoed - Arrondissement Gent

Onroerend Erfgoed is een agentschap en wetenschappelijke instelling van de Vlaamse overheid, bevoegd voor bouwkundig, archeologisch, landschappelijk en varend erfgoed.

Het Agentschap Onroerend Erfgoed bereidt het onroerenderfgoedbeleid in Vlaanderen voor en voert het uit. Vanuit die optiek inventariseert en beschermt het gebouwen, landschappen, archeologische sites en varend erfgoed. Verder ondersteunt het burgers, lokale overheden, ontwerpers, ontwikkelaars en andere instanties met adviezen en premies.

Het draagt ten slotte de kwaliteitsvolle omgang met onroerend erfgoed uit, met doorgedreven beleidsgericht onderzoek en een gerichte communicatie daarover.

1. Hoeveel projecten vroegen subsidies aan in 2017 – 2018 – 2019 in het arrondissement Gent? Graag totaalaantal projecten per jaar en opdeling naar: a) soort project; b) bedrag van gevraagde subsidie. 2. Aan hoeveel projecten werden de subsidies geweigerd in 2017 – 2018 – 2019 in het arrondissement Gent? Graag totaalaantal projecten per jaar en opdeling naar: a) soort project; b) bedrag van geweigerde subsidie. 3. Graag top 3 per jaar van redenen van weigering van subsidie. 4. Aan hoeveel projecten werden subsidies toegekend in 2017 – 2018 - 2019 in het arrondissement Gent? Graag totaalaantal projecten per jaar en opdeling naar: a) soort project; b) bedrag van toegekende subsidie. 5. Hoeveel bedraagt de gemiddelde wachttijd vooraleer een dossier goedgekeurd wordt? Graag de gemiddelde wachttijd per jaar (2017 – 2018 – 2019) voor het arrondissement Gent. 6. Welke projecten staan nog in de pipeline voor subsidies in het arrondissement Gent voor het jaar 2020? Graag opdeling naar: a) soort project; b) bedrag van subsidie. 7. Op welke manier worden de projecten geselecteerd die gefinancierd zullen worden? Welke stakeholders nemen hieraan deel? Wat zijn de criteria van financiering? MATTHIAS DIEPENDAELE VLAAMS MINISTER VAN FINANCIËN EN BEGROTING, WONEN EN ONROEREND ERFGOED

ANTWOORD op vraag nr. 306 van 28 april 2020 van ROBRECHT BOTHUYNE

Onderstaande gegevens hebben betrekking op volgende premietypes binnen de regelgeving onroerend erfgoed: restauratiepremies (oude regelgeving), erfgoedpremies bijzondere procedure, erfgoedpremies standaardprocedure, onderzoekspremies, premies voor buitensporige opgravingen en premies voor archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem. Daarnaast bezorg ik ook de gegevens over de werkingssubsidies aan de erkende intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten en de erkende onroerenderfgoeddepots en over de projectsubsidies voor archeologisch synthese-onderzoek.

1. Hieronder vindt u het overzicht van de aantallen projecten in het arrondissement Gent waarvoor men in 2017, 2018 en 2019 een premie vroeg, per jaar met opdeling naar type premie en bedrag. Het totaal aangevraagd premiebedrag is bepaald op basis van het dossier dat de administratie inhoudelijk goedkeurde. De financiële gegevens van de aanvraagdossiers zelf worden momenteel niet systematisch geregistreerd.

Aantal Aantal Aantal 2017 2018 2019 Restauratiepremie (oude regelgeving) en 4 5 5 erfgoedpremie bijzondere procedure Erfgoedpremie standaardprocedure 68 106 171 Onderzoekspremie 25 49 38 Premie buitensporige opgravingskosten 0 0 2 Premie archeologisch vooronderzoek met 0 0 2 ingreep in de bodem Totaal 97 160 218

Bedrag 2017 Bedrag 2018 Bedrag 2019 (euro) (euro) (euro) Restauratiepremie (oude 5.155.002,50 7.388.524,6 2.253.167,19 regelgeving) en erfgoedpremie 2 bijzondere procedure Erfgoedpremie 564.663,99 914.102,70 1.242.694,17 standaardprocedure Onderzoekspremie 351.957,68 638.419,22 457.306,66 Premie buitensporige 0 0 4.924,72 opgravingskosten Premie archeologisch 0 0 0 vooronderzoek met ingreep in de bodem Totaal (afgerond) 6.071.624 8.891.047 3.958.093

Hieronder vindt u het overzicht van de aangevraagde subsidies in 2017, 2018 en 2019, per jaar met opdeling naar type subsidie en aangevraagd subsidiebedrag. Aantal Aantal Aantal 2017 2018 2019 Erkende intergemeentelijke 2 0 0 onroerenderfgoeddiensten Erkende onroerenderfgoeddepots 0 0 0 Projectsubsidie voor archeologisch synthese- 0 4 3 onderzoek Totaal 2 4 3

Bedrag 2017 Bedrag 2018 Bedrag 2019 (euro) (euro) (euro) Erkende intergemeentelijke 181.820,28 0 0 onroerenderfgoeddiensten Erkende 0 0 0 onroerenderfgoeddepots Projectsubsidie voor 0 279.718,60 419.090,52 archeologisch synthese- onderzoek Totaal (afgerond) 181.820 279.719 419.091

2. Hieronder vindt u het overzicht van de aantallen projecten in het arrondissement Gent waarvoor de premie in 2017, 2018 en 2019 geweigerd werd, per jaar met opdeling naar type premie. De financiële gegevens van de geweigerde aanvraagdossiers zelf worden momenteel niet systematisch geregistreerd.

Aantal Aantal Aantal 2017 2018 2019 Restauratiepremie (oude regelgeving) en 0 0 2 erfgoedpremie bijzondere procedure Erfgoedpremie standaardprocedure 4 6 15 Onderzoekspremie 3 1 1 Premie buitensporige opgravingskosten 0 0 1 Premie archeologisch vooronderzoek met 0 0 2 ingreep in de bodem Totaal 7 7 21

Hieronder vindt u het overzicht van de aantallen geweigerde subsidies in 2017, 2018 en 2019, per jaar met opdeling naar type subsidie en bedrag.

Aantal Aantal Aantal 2017 2018 2019 Erkende intergemeentelijke 0 0 0 onroerenderfgoeddiensten Erkende onroerenderfgoeddepots 0 0 0 Projectsubsidie voor archeologisch synthese- 0 1 2 onderzoek Totaal 0 1 2

Bedrag 2017 Bedrag 2018 Bedrag 2019 (euro) (euro) (euro) Erkende intergemeentelijke 0 0 0 onroerenderfgoeddiensten Erkende 0 0 0 onroerenderfgoeddepots Projectsubsidie voor 0 57.903,60 260.840,52 archeologisch synthese- onderzoek Totaal (afgerond) 0 57.904 260.841

3. Hieronder bezorg ik per jaar de top drie van redenen voor de weigering van premies in het arrondissement Gent.

In 2017: 1. geen beheersplan voor werken in een stads – en dorpsgezicht (niet conform artikel 11.2.1 van het Onroerenderfgoedbesluit) 2. de noodzaak van de ingreep voor het behoud van erfgoedkenmerken en - elementen is onvoldoende gemotiveerd (niet conform artikel 11.2.1 van het Onroerenderfgoedbesluit) 3. er werd al gestart met de werken of het onderzoek voor de toekenning van de premie (niet conform artikel 11.2.26 van het Onroerenderfgoedbesluit)

In 2018: 1. de noodzaak van de ingreep voor het behoud van erfgoedkenmerken en - elementen is onvoldoende gemotiveerd (niet conform artikel 11.2.1 van het Onroerenderfgoedbesluit) 2. het aanvraagdossier is onvolledig (niet conform artikel 11.2.18 en artikel 11.2.28 van het Onroerenderfgoedbesluit) 3. de werken komen niet in aanmerking voor een erfgoedpremie (niet conform artikel 11.2.1 van het Onroerenderfgoedbesluit)

In 2019: 1. de noodzaak van de ingreep voor het behoud van erfgoedkenmerken en - elementen is onvoldoende gemotiveerd (niet conform artikel 11.2.1 van het Onroerenderfgoedbesluit) 2. er werd al gestart met de werken voor de aanvraag van de premie (niet conform artikel 11.2.26 van het Onroerenderfgoedbesluit) 3. het aanvraagdossier is onvolledig (niet conform artikel 11.2.18 en artikel 11.2.28 van het Onroerenderfgoedbesluit)

De projectsubsidies voor archeologisch synthese-onderzoek worden gescoord op basis van vijf criteria:  het participatieve karakter van het project en de bijdrage van het project aan de vergroting van het maatschappelijke draagvlak voor de erfgoedzorg en de uitstraling bij de beoogde doelgroep(en);  de maatschappelijke relevantie van het project: het project laat toe om de maatschappelijke inbedding van archeologie te verduurzamen;  het duurzame karakter en de voorbeeldfunctie van het project;  de projectstructuur;  de financiële en organisatorische haalbaarheid van het project. Projectvoorstellen die gemiddeld boven 10 op 20 scoren komen in aanmerking voor een subsidies. De subsidies zijn geweigerd omdat de beschikbare kredieten al benut zijn door hoger scorende projectvoorstellen.

4. Hieronder vindt u het overzicht van de aantallen projecten waarvoor een premie werd toegekend in het arrondissement Gent in 2017, 2018 en 2019, per jaar met opdeling naar type premie en bedrag.

Aantal Aantal Aantal 2017 2018 2019 Restauratiepremie (oude regelgeving) en 5 7 7 erfgoedpremie bijzondere procedure Erfgoedpremie standaardprocedure 54 91 125 Onderzoekspremie 21 29 50 Premie buitensporige opgravingskosten 0 0 1 Premie archeologisch vooronderzoek met 0 0 0 ingreep in de bodem Totaal 80 127 183

Bedrag 2017 Bedrag 2018 Bedrag 2019 (euro) (euro) (euro) Restauratiepremie (oude 3.425.725,55 2.885.554,47 10.1070.089,4 regelgeving) en erfgoedpremie 9 bijzondere procedure Erfgoedpremie 504.385,02 793.667,45 975.723,02 standaardprocedure Onderzoekspremie 341.637,68 363.499,22 640.316,66 Premie buitensporige 0 0 4.924,72 opgravingskosten Premie archeologisch 0 0 0 vooronderzoek met ingreep in de bodem Totaal (afgerond) 4.271.748 4.042.721 11.728.054

Hieronder vindt u het overzicht van de aantallen toegekende subsidies in 2017, 2018 en 2019, per jaar met opdeling naar type subsidie en subsidiebedrag.

Aantal Aantal Aantal 2017 2018 2019 Erkende intergemeentelijke 2 2 2 onroerenderfgoeddiensten Erkende onroerenderfgoeddepots 1 1 1 Projectsubsidie voor archeologisch synthese- 0 3 1 onderzoek Totaal 3 6 4

Bedrag 2017 Bedrag 2018 Bedrag 2019 (euro) (euro) (euro) Erkende intergemeentelijke 0 181.820,28 181.820,28 onroerenderfgoeddiensten Erkende 85.000 85.000 85.000 onroerenderfgoeddepots Projectsubsidie voor 0 239.815 158.250 archeologisch synthese- onderzoek Totaal (afgerond) 85.000 506.635 425.070

5. Hieronder vindt u het overzicht van de gemiddelde wachttijd voordat een premie voor projecten in het arrondissement Gent werd toegekend in 2017, 2018 en 2019, per jaar met opdeling naar type premie. Voor de restauratiepremies en erfgoedpremies bijzondere procedure is dit de wachttijd tussen de inhoudelijke goedkeuring door de administratie en de toekenning van de premie. Voor de erfgoedpremies standaardprocedure en onderzoekspremies is dit de behandeltermijn tussen de datum van indiening van de aanvraag en de datum van de toekenning van de premie.

Gemiddelde Gemiddelde Gemiddelde wachttijd wachttijd wachttijd 2017 2018 2019 Restauratiepremie (oude 3 jaar en 3 jaar 1 jaar en regelgeving) en erfgoedpremie 2 maanden 4 maanden bijzondere procedure Erfgoedpremie 93 dagen 87 dagen 89 dagen standaardprocedure Onderzoekspremie 94 dagen 91 dagen 89 dagen

6. Hieronder vindt u het overzicht van de projecten in het arrondissement Gent die op de wachtlijst staan van de nog toe te kennen restauratiepremies en erfgoedpremies bijzondere procedure, met het geraamde premiebedrag.

Gemeente Beschermd monument Premiebedrag Kasteel van Bellem 714.923,81 Aalter Pastorie Knesselare 121.350,42 Aalter Oliewindmolen De Teerlingmolen 351.336,87 Kerk Sint-Mauritius en Gezellen Nevele 201.382,22 Sint-Christoffelkerk 786.381,48 Evergem Kerk Sint-Joris en Godelieve 959.717,43 Sint-Martinuskerk Asper 1.671.308,82 Gavere Prinsenmolen Baaigem 123.392,13 Gent Watertorens Kattenberg 1.225.092,76 Gent Caermersklooster 2.686.033,91 Gent Hogeschool Sint-Lucas 223.883,98 Gent Sint-Stefanusklooster (Augustijnen) 1.028.869,84 Gent H. Kruiskerk Sint-Kruis-Winkel 398.451,48 Gent Sint-Jacobskerk 1.426.187,97 Kerk OLV Presentatie Begijnhof OLV ter Gent Hoyen 1.445.926,09 Gent site Alsberghe-Van Oost - machinehuis VDK 354.268,49 Gent Caermersklooster 1.317.981,99 Gent OL Vrouw Sint-Pieterskerk 1.758.930,14 Gent Hogeschool Sint-Lucas 89.770,76 Gent Klooster Nieuwenbos 12.607,87 Gent Klooster Nieuwenbos 23.355,76 Gent Oude Abdij van Drongen 543.066,96 Gent Caermersklooster 171.348,54 Gent Sint-Niklaaskerk 153.005,60 Vml Instituut Piers de Raveschoot - Gent Schoolgebouw Macarius 853.035,72 Gent Vml Hotel van Eersel (Sint-Bavohumaniora) 299.891,33 Gent Caermersklooster 124.848,90 Gent Bisschoppelijk Seminarie 2.976.147,12 Gent Zaal van Vrede, Fratersplein 9 212.757,32 Gent Vml Elektriciteitscentrale Langerbrugge 82.888,74 Gent Sint-Lievenscollege 545.207,52 Gent Gashouders Gasmeterlaan/Tondelierslaan 2.931.235,73 Gent Porseleinwinkel Vanhoecke 17.621,43 Gent Feestlokaal Vooruit MJO 2.454.003,18 Lievegem Gemeentehuis Zomergem 109.412,86 Lievegem Sint-Jans Onthoofdingskerk Zomergem 557.284,61 Oud Gemeentehuis Dorp-West 697.277,33 Sint-Bavokerk Gijzenzele 130.742,74 St-Martens-Latem Sint-Aldegondiskerk Deurle 130.652,32 Hostensmolen 218.992,16

7. Je kan een erfgoedpremie aanvragen voor werken aan beschermd onroerend erfgoed, goederen in de overgangszone bij beschermd erfgoed en goederen in een erfgoedlandschap. In bepaalde gevallen heb je een goedgekeurd beheersplan nodig vooraleer je een erfgoedpremie kan aanvragen. Indien de aanvraag voldoet aan de voorwaarden zal een premie toegekend worden als er voldoende kredieten beschikbaar zijn.

Er zijn twee procedures:  de eenvoudige standaardprocedure, waarbij maximaal 25.000 euro van de aanvaarde kostenraming in aanmerking wordt genomen voor de berekening van de premie. Deze premies worden binnen de ordetermijn van 90 dagen behandeld en vastgelegd door het agentschap. De premienemer mag na de toekenning van de premie starten met de werken. De premie wordt uitbetaald na de uitvoering van de werken;  de bijzondere procedure, bedoeld voor complexere en uitgebreidere beheers- of restauratiewerken. Er is geen maximumbedrag dat in aanmerking komt. Na inhoudelijke goedkeuring door de administratie komen deze dossiers op een wachtlijst terecht. Ze worden door mij toegekend op basis van de beschikbare kredieten voor onroerend erfgoed. Er zijn beleidsmatig voorafnames voorzien voor zes categorieën, die zijn opgenomen in het ministerieel besluit van 16 maart 2015.

De premies voor vooronderzoek met ingreep in de bodem en de premies voor buitensporige opgravingskosten zijn bestemd voor de ondersteuning van occasionele bouwheren die de kosten voor het verplicht archeologisch (voor)onderzoek dat zij moeten uitvoeren niet zomaar kunnen spreiden over verschillende bouwprojecten of kunnen doorrekenen. Deze premie mikt op kleinschalige projecten en kleinschalige bouwheren. Als een aanvraag voldoet aan de voorwaarden wordt de premie toegekend en uitbetaald door het agentschap Onroerend Erfgoed.

De werkingssubsidies voor een intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst worden door mij toegekend op basis van een meerjarenbegroting. Hierin geeft de IOED mee hoe zij voor een beleids- en beheerscyclus van drie of zes jaar zullen inzetten op de uitvoering van hun meerjarenbeleidsplan. De beoordeling wordt voorbereid door het agentschap, waarna ik een beslissing neem over de toekenning van de werkingssubsidie.

De werkingssubsidies voor erkende onroerenderfgoeddepots worden door mij toegekend op basis van een meerjarenbegroting. Hierin geeft het depot mee hoe zij zullen inzetten op hun receptieve functie en welke doelstellingen zij nastreven. De beoordeling wordt voorbereid door het agentschap, waarna ik een beslissing neem over de toekenning van de werkingssubsidie.

De projectsubsidie voor archeologisch synthese-onderzoek is tot nog toe de enige subsidie die ik toeken na een inhoudelijke beoordeling en scoring door een jury. De jury buigt zich over de ingediende projectvoorstellen, waarbij de meest betekenisvolle, vernieuwende of creatieve voorstellen de voorkeur krijgen. Deze jury bestaat uit twee vertegenwoordigers van het agentschap Onroerend Erfgoed en drie vertegenwoordigers van de Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed. Indien nodig wordt de jury aangevuld met externe experten die beschikken over relevante deskundigheid.