VOETBAL IN HET NOORDEN

DE OPKOMST EN ONTWIKKELING VAN HET VOETBALSPEL IN DE NOORDELUKE PROVINCIËN

DOOR J. G. GREBEN

UITGAVE VAN DE N.V. KOFFIE- EN THEEHANDEL v/L K. TIKTAK GRONINGEN—AMSTERDAM INHOUD. Hoofdstuk: Blz. Voorwoord ...... 3 I. Het verfoeide voetbal ...... 5 II. Rugby en athletiek verdrongen ...... 5 III. Jeugdherinneringen ...... 6 IV. Een halve eeuw voetbal ...... 8 V. Historische kanttekeningen ...... 33 VI. De districtstournooien...... 51 VII. Noord^Nederland—NoordsDuitsland ...... 53 VIII. Bekende bekerwedstrijden...... 56 IX. Belangenverenigingen ...... 59 X. Personalia...... 60 XI. Noordelijke internationals ...... 61 XII. De Noordelijke erkende bonden...... 61 XIII. Bondentournooien...... 65 XIV. Adspiranten* en schoolvoetbal...... 66 XV. Voetbal in bijzonder verband...... 67 XVI. Technische clubleiders...... 68 XVII. Medische sportkeuring...... 69 XVIII. Liefdadigheidswedstrijden ...... 69 XIX. Varia. a. Kampioenen van Nederland...... 69 b. Een tien voor Be Quick ...... 70 XX. Een achttal vraaggesprekken...... 70 1889 1939 VOORWOORD.

Toen de Directiè van Tiktaks Koffie* en Theehandel ons verzocht een voetbalalbum voor de Noordelijke provinciën samen te stel* len, hebben wij deze eervolle opdracht gaarne aanvaard. Een der* gelijk werk toch bestond niet en wij hadden de beschikking over een uitgebreid sportarchief, dat ons mogelijk maakte de benodigde gegevens bijeen te brengen. Tal van Noordelijke voetbalvoorman* nen en clubbesturen waren onmiddellijk bereid hun medewerking te verlenen en wij betuigen hun in dit voorwoord onze grote erkentelijkheid voor de betoonde hulp. Alles wat men ons ter hand stelde, kon niet worden gebruikt, want het arbeidsveld was zo uitgestrekt, dat wij ons een grote beperking moesten opleggen, om binnen het bestek van dit boek te blijven. Wij zelf hebben het best kunnen beoordelen, waar de tekortkomingen noodwendig het grootst moesten zijn, maar toch menen wij, dat in het jaar, waar* in de K.N.V.B. zijn halve eeuwfeest viert, een uniek werk over de opkomst en de ontwikkeling van de voetbalsport in het Noorden tot stand gekomen is. Moge het volledige album met bijna 140 oorspronkelijke foto’s en plaatjes voor de trouwe gebruikers van Tiktaks producten een waardevol bezit zijn. Leeuwarden, Mei 1939. J. G. GREBEN.

L Het verfoeide voetbal schuldig maakten aan het verfoeide voet* ballen. Het heeft heel lang geduurd, voordat Daar is maar één spel, de ouders, familieleden en onderwijzers er in Dat mij hartstocht is en weelde, Daar ’k alles voor laat staan berustten, dat wij onze vrije tijd zoek En dat mij nooit verveelde. brachten op een stukje grond, waar ons geschop uit oefenpartijtjes bestond, waaraan Zo zong De Gene* gewoonlijk twintig tot dertig jongens deel* stet, toen hij nog namen. Twee werden uitgezocht, om bij van zijn jeugdjaren beurten aan te wijzen, wie bij zijn partij in* genoot en „’t groene gedeeld zou worden. Telkens dus andere veld hem meer trok groeperingen. Van samenspel was geen dan het groene la* sprake. Onze kracht zochten wij uitsluitend ken”. De oude dich* in individueel spel, dat erg op ravotten geleek, ter doelde hier op een tintje zelfs van rugby. Was er een agent het raketten, een of koddebeier in de buurt, dan was het ook balspel, waarbij de terdege oppassen, want voetbal was een niet* bal met een kaats* geoorloofd vermaak. Werd de bal afgenomen, net werd opgesla* dan waren wij erg verstoord en soms werd gen. Wanneer hij in mijnheer de agent danig uitgejouwd__ ” Thans worden jaarlijks in alle provinciën en De schrijver onze tijd geleefd had, zouden de hier* grotere plaatsen schoolvoetbalwedstrijden boven aangehaalde regels geschreven kun* georganiseerd, waaraan bijna 1500 elftallen nen zijn voor het voetbalspel, dat oud*Minis* deelnemen. Daarnaast is in 1930 opgericht de ter Kan reeds in 1921 aldus karakteriseerde: Nederlandse Politie*Sportbond, waarvan de „Wie beseft, hoe wilskracht, moed en vast* aangesloten verenigingen in het Noorden, beradenheid nergens beter leerschool kunnen Oosten, Zuiden en Westen, geregeld compe* vinden dan binnen de witte lijnen, wie zich titie* en vriendschappelijke wedstrijden hou* rekenschap geeft van de duizenden en nog den. In het N.V.B.*boek, dat ter gelegenheid eens duizenden die met ongekend vuur, zelfs van het 40*jarig bestaan van de landelijke op hete zomeravonden, het spel beoefenen, voetbalbond verscheen, schreef wijlen Minis* wie de geestdrift weet te waarderen van de ter*President Jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck veelkoppige massa, die de grote wedstrijden dan ook: „Wat de Nederlandse Voet* luister bijzet — hij moet erkennen, dat méér balbond gedurende de veertig jaren van zijn dan een spel de voetbalsport is een machtige bloeiend bestaan voor Nederland en het schalm in de keten der volksontwikkeling!” Nederlandse volk betekend heeft, kan moei* Toen was er nog geen radio, die begeestering lijk worden beoordeeld los van het feit, dat zou brengen bij talloos velen, voor wie „de een redelijke sportbeoefening bijdraagt tot de schopperij” nog een dwaze vertoning be* welvaart van een gezond volk.” tekende. Wel zijn de tijden veranderd! Hoe voetbal II. Rugby en athletiek verdrongen vroeger — in de beginperiode van Frisia en Be Quick — beoordeeld werd, vertelt wijlen Het ligt buiten het bestek van dit werk, A. J. Bronkhorst ons in de vele aardige langdurig stil te staan bij de wordingsgeschie* herinneringen in „Hup Holland”. denis van de landelijke bond. Teneinde de „Op de meeste scholen”, zo verhaalt de lezers een beeld te geven van de prae*historie geestige schrijver, „werd ons spel sterk af* der Nederlandse voetbalgemeenschap, laten gekeurd en ook in familiekring schaamden wij hier een korte samenvatting volgen van wij ons, ervoor uit te komen, dat wij ons het „stenen tijdperk”, welke wij ontleenden 5 aan het laatst verschenen voetbaljaarboekje, daarna ook, van toelichtingen voorzien, dat is uitgegeven met toestemming en mede» in „De Athleet” en „Het Sportblad” werd werking van de K.N.V.B. opgenomen, diende als leidraad voor de 1. Voetbal in Nederland is ingevoerd in de spelbeoefening. vorm van rugby, waaruit zich al zeer 9. Op de buitengewone algemene vergade* spoedig het gewone associationspel heeft ring van 29 September 1895, gehouden te ontwikkeld. Utrecht, kwam een voorstel van wijlen 2. In de aanvang vond het spel verschil* den heer J. C. Schröder (Barbarossa) lende beoefenaren onder de leden van aan de orde, om de scheiding van voet* reeds bestaande cricketclubs. bal en athletiek tot een feit te maken. De 3. Vele der aanvankelijk opgerichte jon* heer Mulier, op wiens initiatief de kern gensclubs hadden een wankel bestaan. aller sporten onder de bescherming van Sommige verdwenen snel, zonder een de bond was gebracht, stelde alles in het spoor achter te laten, om door nieuw werk, om de scheiding te voorkomen. opgerichte te worden vervangen, andere 10. Het voorstel*Schröder, om artikel 1 sub combineerden zich. b der statuten te doen luiden: „De Ne* 4. Wegens gebrek aan geldmiddelen werd derlandse Voetbalbond stelt zich ten uitsluitend of bijna uitsluitend op open* doel, de bloei van het voetbalspel in bare terreinen gespeeld. Nederland te bevorderen”, werd met 23 5. Het aantal onderlinge wedstrijden was in tegen 3 stemmen aangenomen. Tegen den beginne zeer gering en iedere ont* stemden: Frisia, Z.A.C. en J. Warner. moeting vormde in die dagen een evene* Voortaan zou men alleen van een N.V.B. ment op zich zelf. Wilde men een wed* kunnen spreken. strijd tegen een of andere vereniging spelen, dan werd zij volgens de gebrui* Hl. Jeugdherinneringen ken van die tijd „uitgedaagd”. Werd de uitdaging in beginsel aanvaard, dan Het zal ongeveer drie of vier en dertig jaar volgde een vaak uitgebreide correspon* geleden zijn, dat wij voor het eerst in daad* dentie, teneinde tot overeenstemming te werkelijke zin kennis kregen aan het spel, komen inzake plaats en datum. dat tenslotte een belangrijke plaats in ons 6. Tegen de aanvang van het jaar 1889 werd leven zou innemen. Die eerste kennismaking het aantal wedstrijden geleidelijk groter, bestond in het manoeuvreren met een houten zodat, ondanks het ontbreken van een kegelbal op de straatstenen. We weten niet leidend lichaam, toch in het seizoen meer, hoeveel paar klompen hier aan ten 1888—’89 reeds een onderlinge compe* koste gelegd zijn, maar wel herinneren wij titie ontstond. ons nog levendig, welk een uitkomst op vrije 7. Toen men de indruk had, dat voetbal middagen een oude damesschoen gaf, die we grote levensvatbaarheid bezat en de deel* ergens op zolder hadden opgediept. De neming voldoende was, leidde de be* vreugde werd groter, toen wij de beschikking hoefte aan een centrale organisatie — kregen over een paar leren afdankertjes, hoe* met het Engelse voorbeeld voor ogen — wel ze zeker een paar nummers boven de na enige niet*geslaagde pogingen tot maat moeten zijn geweest. Dit deerde niet, oprichting van de Nederlandse Voetbalt want nu konden wij meedoen aan echte en Athletiekbond, op 8 December 1889. „metsen” met een „riketter” (een soort 8. Wat de spelregels betrof, was de toe* tennisbal). Sommigen onzer beschikten over stand niet onbevredigend. Een vertaling een weergaloze bal techniek, welke de jaloezie van de Britse spelregels, welke in 1886 van latere dribbelaars*met*de*grote*bal zou in de „Nederlandse Sport” verscheen en hebben opgewekt. 6 Dagelijkse bestuurders van afd. V, de F.V.B., de G.V.B. en de D.V.B.

H. Valkema J. W. de Vries G. de Weert Leeuwarden Groningen Leeuwarden

S. de Wolf D. Stoffels Sneek Leeuwarden

C. F. van der Meulen M. Meijer J. Meilof Groningen Gieten Assen Vroegere voormannen

P. A. de Haan Dr. J. J. Boswijk J. Haccou Doorn Oude Pekela Leeuwarden

J. A. S. Heeger D. D. Huizinga Bruins Huizum Usquert

Mr. M. S. Kalma E. M. Wiersema L. L. van Keyzerswaard Leeuwarden Assen Groningen Nog later kwamen de „paraballen” in gebruik een overtreding van het gebod schuldig en wij herinneren ons als de dag van gister, maakten en tegen de lamp liepen, toen de dat Sint Nicolaas ons op een keer bij groot» penningmeester*van*de*club, die tevens als moeder zo’n kostbaar kleinood ten geschenke „bode” fungeerde, twee centen contributie gaf. Hoe kort zou de vreugde zijn, want nau* aan huis kwam innen. welijks was „afgetrapt”, of onze mooie oker* De Zondagmiddagen brachten we door op kleurige bal verdween voor altijd in de trek* de zandhoop bij de Wilhelminabaan, van* gaten van een kloosterschool. Languit liggend waar wij de wedstrijden van Frisia konden op de grond bleven wij geruime tijd in de volgen. Voor de meesten onzer waren de zwarte ruimte turen, doch het Sinterklaas* enkele zakcenten niet toereikend om een cadeau was weg en bleef weg. Toen jaren kaartje te kopen. Later kon men ons vinden later de gaten van roosters werden voorzien, op het terrein bij de Ambachtsschool, waar doemde de verdwenen bal weer in de her* de vele „knalwedstrijden” een geweldige innering op___ (gratis) belangstelling trokken. Een gehele ommekeer brachten de „op* Wie van de ouderen herinnert zich niet de pompers” te weeg, de echte voetballen, waar* waterballetten, welke door Vic de Groote van het bezit voor ons tot de vrome wensen werden uitgevoerd! Wanneer bij Noorden* behoorde. Het was in de tijd, dat verschil* wind de beide ballen (meer waren er niet) lende jongensclubs werden opgericht. Wilde in het Kanaal terecht kwamen en naar de men „een vereniging” stichten, dan was het overzijde dreven, trok „Vic” zijn voetbal* eerst nodige een bal. Hiervoor werd „ge* plunje uit en sprong pardoes in het water. spaard”, d.w.z. men ging met een lijst langs Koppend werden de ballen dan weer naar de de huizen van vrienden en bekenden (welk kant gedreven, waar velen gereed stonden begrip natuurlijk zo ruim mogelijk werd om de behulpzame hand te bieden. Gebeurde genomen), om het goede doel van ons voet* het al eens, dat zich aan de overzijde kapers balspel uiteen te zetten, teneinde de beschik* op de kust vertoonden en een bal in bezit king te krijgen over de nodige contanten voor trachtten te krijgen, geen nood, Vic zette in een eigen oppomper. Waren de dubbeltjes na zwemcostuum de belhamels na en bracht het veel moeite bij elkaar, dan ging het in op* corpus delicti aan de rechtmatige eigenaars tocht naar den leverancier, die niet bepaald terug. met gemakkelijke klanten te doen kreeg. Was De oorlog brak uit en ook wij moesten onze de koop gesloten, dan kwam de keuze van vaderlandse plichten vervullen. In de mobi* „balbewaarder”, een functie, welke door ons lisatiejaren kregen wij volop gelegenheid de van het hoogste gewicht werd beschouwd, beoefening van het spel voort te zetten en want de bal moest na gebruik onmiddellijk in toen wij weer in de burgermaatschappij terug het vet worden gezet en schoongemaakt. keerden, sloten wij ons onmiddellijk bij een Demonstraties binnenshuis waren verboden vriendenclub aan. en zo is het gebeurd, dat een balbewaarder Wij waren voorgoed in de machtige grijp* van een dier kleine clubjes van zijn „ambt” armen van „koning Voetbal” gevangen__ werd ontheven, omdat hij thuis in de gang met de bal („onze” bal) het koppen aan* ★ leerde! Waardevolle wenken Wij zelf moesten ons meestentijds verge* noegen met de rol van outsider, want wij Wees loyaal ten opzichte van de ploeg, waar* hadden om studieredenen de belofte moeten in ge speelt. Geef u ten volle gedurende de afleggen, niet tot een club toe te treden. De gehele wedstrijd en zijt gij niet in goede licha* verleiding werd ons soms te machtig en wij melijke conditie, dan bevoordeelt gij uw ploeg herinneren ons nog levendig, hoe wij ons aan door uw plaats aan een ander af te slaan.

7 IV. Een halve eeuw voetbal Het oude driemanschap Voor de aanvang van het seizoen 1895—96 Zoals terecht in haar gedenkboek 1883—1923 traden Be Quick en Achilles tot de N.V.B. wordt opgemerkt, is de L.A.C. Frisia „de toe, zodat men tot het instellen van een stamclub” der Friese voetbalverenigingen. Op Noordelijke 2e klasse kon overgaan. Zes initiatief van den tegenwoordigen Commis* jaren lang hebben de drie oudste vereni* saris der Koningin, mr. P. A. V. Baron van gingen elkaar in onderlinge strijd met wis» Harinxma thoe Slooten, werd ze 25 April selend succes bekampt. Be Quick begon met 1883 als cricketclub opgericht en de over* twee kampioenschappen, doch twee jaar later leveringen vermelden, dat omstreeks 1888 speelde Achilles de eerste viool in het oude verwoede cricketslagen tegen het Groninger trio. Onderstaande eindstanden demonstreren Be Quick werden geleverd. voldoende de hegemonie der Assenaren:

In Februari 1894 nam het toenmalig bestuur 1895—96 1896—97 1897—98 een buitengewoon belangrijk besluit, door te 1. Be Quick Be Quick Achilles bepalen, dat naast het cricket» ook het voet* 2. Achilles Frisia Be Quick balspel zou worden beoefend. In verband 3. Frisia Achilles Frisia daarmee werd de naam veranderd in 1898—99 1899—1900 1900—01 „Cricket* en footballclub Frisia”. In Sep* 1. Achilles Achilles Achilles tember van hetzelfde jaar werd nogmaals 2. Be Quick Be Quick Be Quick een gewichtige stap gedaan: Frisia werd lid 3. Frisia Frisia Fris ia van de N.V.B., zodat zij de eerste club in 1901—1903 het Noorden was, die tot de landelijke bond Het Zwolse Z.A.C. was intussen ook tot de toetrad. Gedurende het seizoen 1894—95 was N.V.B. toegetreden, zodat de competitie kon Frisia de enige Noordelijke N.V.B.*er en de worden uitgebreid tot vier clubs. Verder was wedstrijden bepaalden zich dan ook tot men overgegaan tot het instellen van een vriendschappelijke ontmoetingen tegen Be derde klasse competitie, waaraan vier Leeu* Quick, Z.A.C. en een Rotterdamse ploeg. warder elftallen deelnamen. Het volgend De allereerste wedstrijd in het Noorden werd seizoen was echter een van die ploegen weer in November 1894 tegen Be Quick gespeeld. ter ziele gegaan. 'In de hoogste klasse bleef De Groningers wonnen met 4—1. Achilles nog twee jaar de primus. Frisia verscheen met de volgende spelers: Kolff, Theunisse, Wijnoldy, Komter, Van 2e klasse 3e klasse Heloma, Tichelaar, Wilhelmy, J. Postma, 1901—02 1902—03 1901—02 1902—03 Van Ketwich Verschuur, Heg en J. Roose* boom. Reserves waren R. Buisman en Qua* 1. Achilles Achilles Frisia II I.P. 2. Be Quick Frisia I.P. Ajax dekker. Be Quick kwam uit met: 3. Frisia Z.A.C. Bato Frisia II De Jager, P. Reigersberg, Menalda v. Schou* 4. Z.A.C. Be Quick Ajax wenburg, Schram de Jong Jr., M. Engelkes, Fr. Lieftinck, J. Groenewold, D. van Hoorn, 1903—1905 Tresling, B. Kuipers en P. Korst. In de Friese hoofdstad begreep men, dat ook Cricket werd geheel op de achtergrond bij voetbal door eendrachtige samenwerking gedrongen en bij de aanvang van het seizoen goede resultaten niet uitblijven. Ajax en „In* 1895—96 was ’t alleen voetbal, wat de klok stituut Poutsma”, aan welke naam die van sloeg. De officiële clubnaam werd nogmaals L. L. van Keyzerswaard onafscheidelijk gewijzigd en vervangen door: „Leeuwarder blijft verbonden, sloten zich bij de L.A.C. Athletische Club Frisia” of kortweg L.A.C. aan en het gevolg was: het eerste kampioen* „Frisia”, de naam, die bleef bestaan. schap. Bij de Noordelijke hoofdgroep was

8 nog Quick (Kampen) ingedeeld en in de aan het hoofd van de ranglijst met vier derde klasse kwamen voor het eerst Velo* punten voorsprong op Forward. citas en W.V.V. uit. Deze Groninger clubs 2e klasse 3e klasse toonden zich al dadelijk sterker dan de 1905—06 1906—07 1906—07 Frisia*reserves. In het seizoen 1904—05 trad 1. Be Quick Achilles L.V.V. ook Be Quick II aan en zelfs toen kwam 2. Achilles Frisia Forward reeds tot uiting, dat reserveploegen vaak bij 3. Frisia Velocitas Frisia II 4. W.V.V. W.V.V. Be Quick II eerste elftallen van andere verenigingen ten 5 Velocitas Be Quick achter staan. In dit seizoen werd Frisia weer door Achilles 1907—1909 van de troon gestoten. De zo heilzaam ge* 1908, een belangrijk kroonjaar voor Frisia. bleken eenheid had men niet kunnen bewaren, De oudste Noordelijke club vierde haar zil* daar de I.P.*ers weer de benen namen. Tussen veren feest met drie kampioenselftallen. De Achilles en Be Quick spande het geducht en eerste plaats in de hoogste afdeling werd beide clubs eindigden met 14 punten. verre van gemakkelijk behaald, want W.V.V. verzamelde eveneens 15 punten, terwijl Achil* 2e klasse 3e klasse les met 14 eindigde. De 3—0*overwinning op 1903—04 1904—05 1903—04 1904—05 de Assenaren bracht de beslissing. In het sei* 1. Frisia Achilles Velocitas Velocitas zoen 1908—’09 werd Frisia weer kampioen na 2. Quick Be Quick W.V.V. W.V.V. een teleurstellend begin. Toen werd „de ge* 3. Achilles Frisia Frisia II Frisia II 4. Z.A.C. Quick Be Quick II weldigste veldtocht” uit de historie der L.A.C. 5. Be Quick Z.A.C. ondernomen en volgden acht glorieuze over* winningen op elkaar. Met 3 punten voorsprong 1905—1907 op W.V.V. werd de eindstreep gehaald. Het jaar 1905 was voor Frisia van betekenis, In 1907 trad G.V.V. (Groningen) tot de bond omdat ze na verschillende omzwervingen in toe en nam Achilles ook met een tweede elf* October een vaste zetel kreeg op de Wilhel* tal aan de competitie deel. De Frisia*reserves minabaan. De nieuwe woning werd betrokken zetten door hun kampioenschap luister bij met seriewedstrijden, waaraan Frisia, Be aan de viering van de „zilveren bruiloft”. Het Quick, W.V.V. en Olympia (’t latere L.V.V.) volgend seizoen zakten deze Baanbewoners deelnamen. De gastvrouw zelf legde beslag naar de vierde plaats af. Forward behaalde op de eerste prijs. met vlag en wimpel de eretitel met 7 punten In de competitie voltrok zich een wijziging. voorsprong op G.V.V. en de Be Quick*reser* Z.A.C. en Quick werden naar het Oosten ves. De baby uit Heerenveen, het oude overgeheveld en door Velocitas en W.V.V. V.A.C., moest nog wat leergeld betalen en vervangen. De Noordelijke 3e klasse moest bemachtigde geen enkel winstpunt. zodoende worden opgeheven, doch voor het 2e klasse 3e klasse volgend seizoen kon weer een competitie worden gevormd door toetreding van L.V.V. 1907—08 1908—09 1907—08 1908—09 (Leeuwarden) en Forward (Groningen). 1. Frisia Frisia Frisia 11 Forward 2. W.V.V. W.V.V. G.V.V. G.V.V. In het seizoen 1905—06 spande het weer 3. Achilles Be Quick Forward Be Quick II geducht. Be Quick kwam bovenaan met 12 4. Be Quick Achilles Be Quick II Frisia II 5. L.V.V. L.V.V. Achilles II V.A.C. punten, terwijl Achilles en Frisia resp. 11 en 6. Velocitas Velocitas 10 punten bemachtigden. Het volgend jaar legden de Assenaren weer beslag op de titel, 1909—1911 zij het ook door een beetje beter doelgemid* 1909 kan het gloriejaar van W.V.V. genoemd delde. Be Quick bengelde nu met twee punten worden. De Winschoters voerden weer een onderaan. In de derde klasse troonde L.V.V. felle concurrentiestrijd tegen de Frisianen en

9 slaagden er toen in het Noordelijk kampioen* len. Thans was het doelgemiddelde voor de schap te veroveren, het enige, dat de rood» club uit Drentes hoofdstad iets beter. De zwarten in hun wisselende voetballoopbaan andere deelnemers bleven ver achter, de num» wisten te behalen. De Oost»Groningers had» mers drie en vier met niet minder dan 9 pun» den toentertijd formidabele verdedigers in ten. In 1913 kwam eindelijk Forward eens hun langen back Starke en den nog groteren bovenaan met 15 winstpunten en dat, terwijl doelman Van Slooten. Met vier punten voor» de blauwwitten het vorig seizoen als hekken* sprong op de club van de Baan eindigden de sluiter hadden gefungeerd. Dit was de eerste W.V.V.»ers op de bovenste plaats. In het en laatste maal, dat de sympathieke studen» seizoen 1910—’ll zakten de roodzwarten wat tenclub beslag op het eremetaal wist te leg» af en ging het weer tussen Frisia en Achilles, gen. Achilles, Frisia en Be Quick eindigden dat zich sinds het vorig seizoen kranig her» alle drie met 10 punten. steld had. Door een 4—0»overwinning hadden In de 3e klasse behaalden de Be Quick»reser* de Leeuwarders Be Quick uitgeschakeld en ves in 1912 het eerste van een serie kampioen* met evenveel punten moesten de beide over* schappen, zij het dan ook dat een beter doel» blijvende pretendenten elk nog één wedstrijd gemiddelde dan Frisia II de doorslag gaf. spelen. Ze wonnen allebei, maar het kam» ’t Eerste uit Assen bedankte in 1912 voor het pioenschap kwam in handen van Frisia door lidmaatschap van de landelijke bond, doch een ietsje beter doelgemiddelde. Ziehier de Friesland, H.S.C., M.F.C. (Meppel), S.O.S. eindcijfers, die meer nog dan een lang ver» (Assen) en Veendam traden toe. Er werden haal de spanning illustreren: dit seizoen twee derde klasse»competities ge» vormd. In klasse A. prolongeerden de Be gesp. gew. gel. verl. pnt. doelp. Quick»reserves hun kampioenschap. Fries» Frisia ...... 12 8 4 0 20 32—10 land en M.F.C. bezetten respectievelijk de Achilles 12 8 4 0 20 38—16 tweede en derde plaats. In de B»groep wisten In de derde klasse behoorden nu Forward II de Veendammers al dadelijk beslag op de en ’t Eerste (Assen) tot de gegadigden. Het ere»titel te leggen vóór G.V.V. Heerenveense V.A.C. was weer naar lagere regionen afgezakt. Beide seizoenen plaatste 2e klasse Frisia II zich aan de kop, vóór de G.V.V.»ers, 1911—12 1912—13 die thans vier jaren aaneen de tweede plaats 1. Achilles Forward 2. Frisia Achilles bezetten. 3. W.V.V. Frisia 4. Velocitas Be Quick 2e klasse 3e klasse 5. Be Quick Velocitas 6. Forward W.V.V. 1909—10 1910—11 1909—10 1910—11 1. W.V.V. Frisia Frisia II Frisia II 3e klasse 3e klasse A 3e klasse B 2. Frisia Achilles G.V.V. G.V.V. 1911—12 1912—13 1912—13 3. Forward Be Quick Be Quick II ’t Eerste 4. L.V.V. Velocitas ’t Eerste Be Quick II Be Quick II Be Quick II Veendam 5. Velocitas W.V.V. Forward II Forward II Frisia II Friesland G.V.V. 6. Be Quick Forward G.V.V. M.F.C. S.O.S. 7. Achilles L.V.V. ’t Eerste Frisia II H.S.C. Forward II Forward II Achilles II 1911—1913 In September 1911 verdween L.V.V. van het Het onafhankelijkheidsjaar toneel, waardoor Frisia een niet onbelangrijke Neerlands onafhankelijkheid werd in 1913 versterking kreeg door het toetreden van alom in den lande feestelijk herdacht. Ook de „Nap” Holwerda, B. van der Meulen, Willy voetballers bleven niet achter en in Leeuwar» Strickers, Sprock e.a. Achilles wist echter het den vond een wedstrijd plaats tussen een kampioenschap aan de Frisianen te ontfutse» ploeg uit de Friese hoofdstad en een Gronings

10 elftal. De Friezen wonnen met 10—0, doch dreunde het kanongebulder over onze gren? hier kon het woord van vader Tollens gelden: zen. Alle plannen vielen in duigen en de bond „En rekent d’uitslag niet, doch telt het doel zag zich genoodzaakt afzonderlijke maatrege? alleen”. Er werd n.1. voor het goede doel een len te treffen, enerzijds om de organisatie zo lief duitje ingebeurd, terwijl ook een bloem? veel mogelijk in stand te houden, maar ook, pj esverkoop nog aardig geld bijeenbracht. om een aandeel te nemen in het maatschap? 1913 zou echter voorlopig het laatste jaar zijn, pelijk werk, dat van het Nederlandse volk waarin zonder stagnatie kon worden gevoet? gevraagd werd. Zo kwam men o.a. tot bald. In de Noordelijke 2e klasse behaalde 1. De instelling van nood?competities, met Achilles het kampioenschap, waarmee voor uitsluiting van promotie en degradatie. de Assenaren een tijdperk van bloei werd 2. Het verschaffen van spelmateriaal en voet? afgesloten. ballectuur aan de gemobiliseerde troepen. Tweede werd Forward met 15 punten, met 3. De instelling van een N.V.B.?fonds 1914, een achterstand van vijf op Achilles, terwijl bestemd voor maatschappelijke steunver? Velocitas de rij met slechts drie punten sloot. lening. De Veendammers debuteerden op verdien? 4. Opschorting van verschillende administra? stelijke wijze in de nieuwe omgeving met 11 tieve voorzieningen. winstpunten. In de derde klasse A. prolongeerden de Be Zolang een groot deel der actieve voetballers Quick?reserves hun kampioenschap, wederom zijn vaderlandse plichten vervulde, kon er op de voet gevolgd door Friesland. natuurlijk van een normaal competitieverloop De kraaien uit Hoogezand bezetten in de geen sprake zijn en gaven de uitslagen geen derde klasse B. de eerste plaats, terwijl Be juist beeld van de onderlinge krachtsverhou? Quicks derde elftal nog wat achteraan kwam. dingen der clubs. Verder moesten verschil? Ziehier de eindstanden in het seizoen lende verenigingen zich tijdelijk uit het bonds? 1913—'14: verband terugtrekken, zoals Velocitas, Fries? 2e klasse 3e klasse A 3e klasse B land en M.F.C. Een paar clubs traden in deze tijd nog toe, n.1. Alcides en Upright. 1. Achilles Be Quick 11 H.S.C. In het seizoen 1914—’15 kon geen 3e klasse? 2. Forward Friesland S.O.S. 3. Be Quick Forward II Achilles II competitie worden gevormd, doch in de daar? 4. Frisia Frisia II G.V.V. 5. Veendam M.F.C. V.I.A. op volgende voetbalperiode bestonden in het 6. W.V.V. Be Quick III Noorden „als van ouds” weer twee afdelin? 7. Velocitas gen. In 1915 werd nog een reserve?competitie gevormd. De eindresultaten waren: De mobilisatiejaren Het seizoen 1914—’15 scheen een mijlpaal te 2e klasse Res. 2e kl. 3e klasse zullen plaatsen op de levensweg van de 1914—15 1915—16 1915—16 1915—16 N.V.B. De viering van het zilveren jubileum 1. Be Quick Be Quick Be Quick II H.S.C. stond op het programma, een nieuw regie? 2. Forward Forward Forward II Alcides ment zou eindelijk worden ingevoerd, een 3. Frisia Frisia Frisia II S.O.S. 4. Veendam Veendam W.V.V. II G.V.V. groter aantal internationale wedstrijden stond 5. W.V.V. Achilles Velocitas II V.I.A. te wachten, de competities zouden worden 6. Achilles Velocitas Veendam II 7. uitgebreid en de invoering van een Noorde? W.V.V. lijke eerste klasse behoorde tot de plannen, ★ die werden overwogen.... Waardevolle wenken De mijlpaal kwam er, doch een heel andere Volg de aanwijzingen van uw aanvoerder dan men zich voorgesteld had, want in zonder meer op. Bedenk, dat het zijn plicht is, Augustus 1914 brak de wereldbrand uit en leiding te geven aan het spel van uw ploeg.

11 riet Noorden krijgt een le klasse! De beide voorafgaande seizoenen hadden n 1915 werd een commissie aangewezen, H.S.C. en Alcides in deze competitie het kam* velke het bondsbestuur moest adviseren in* pioenschap weten te veroveren. De zwartjes saké een algehele reorganisatie van het com< uit Sappemeer kwamen in 1917—’18 en de jetitiewezen. Tot deze bevredigingscommis* Meppeler geelzwarten het volgend seizoen in >ie behoorden o.m. mr. M. S. Kalma (voor* de hoogste Noordelijke afdeling uit. zitter) en G. van Calcar Jr., aangewezen door e klasse ie vereniging „Het Noordelijk Voetbalbe* 1916—17 1917—18 1918—19 ang”. Op grond van het rapport van deze commissie werd o.a. besloten tot instelling 1. Be Quick Be Quick Be Quick 2. Velocitas Velocitas Velocitas sner Noordelijke le klasse. In deze klasse 3. Frisia Frisia Alcides sverden alle verenigingen geplaatst, welke tot 4. W.V.V. W.V.V. Frisia 5. Forward Achilles W.V.V. dusverre in de 2e klasse waren uitgekomen, 6. Achilles H.S.C. Forward terwijl de derde klassers tot tweedeklassers 7. Veendam Forward Veendam 8. Veendam Achilles werden gepromoveerd. 9. H.S.C. Ondanks dit voor het Noorden zo heuglijke feit, was de rechte animo nog niet bij de 2e klasse A voetballers aanwezig. Voor een belangrijk 1916—17 1917—18 deel kwam dit door de bar slechte treinver* H.S.C. Alcides bindingen, waardoor het spelen van een wed* Alcides G.V.V. V.I.A. V.I.A. strijd van anderhalf uur niet bepaald een S.O.S. S.O.S. pretje was. ’s Morgens voor dag en dauw G.V.V. moest men uit de veren en ’s avonds laat 1920, een zeer belangrijk jaar kwamen de spelers thuis. Wat de resultaten in de eerste klasse betreft, Eiet jaar 1920 is van bijzondere betekenis in de periode was aangebroken, dat gedurende Ie voetbalgeschiedenis van het Noorden. een tiental jaren één club heer en meester op 8e Quick, met 101 doelpunten in de gewone de velden zou zijn: Be Quick! De aanwezig* competitie, werd kampioen van Nederland, heid van de technisch goed onderlegde iet Noordelijk elftal won de districtswedstrij* Engelse geïnterneerden, het veel en geregeld len op de Wilhelminabaan en Frisia bengelde oefenen onder bekwame trainers als Harry onder aan de ranglijst. Waites en Townley, een uitstekende ver* „Ik ben thans gekomen aan het donkere standhouding onder de spelers en een ploeg jaar”, schreef de samensteller van het eerste van elf even jonge voetballers met aanleg en gedenkboek der L.A.C. en hij vervolgde: „Die als ’t ware geknipt voor de plaats, die ze Schicksalsschwere Stunde ist angebrochen , bezetten, ziedaar de factoren, welke Be Quick zou een Duitse Reichskanzler zeggen. Ik her* een uitzonderlijke plaats in de Noordelijke inner me nog, hoe Jan en alleman in de sport* voetbalgemeenschap bezorgden. pers schreef: Het verhaal van dit seizoen zal In 1917 eindigden de Groningers met vijf in Frisia’s geschiedboek een zwarte bladzijde punten voorsprong op hun stadgenote Velo* zijn”. Achteraf viel het mee, want de oude citas, in 1918 met vier en in 1919 met negen baanclub bleef bij keuze in de eerste klas ge* punten. De Be*Quickers waren ongenaak* handhaafd. De N.V.B. was van mening, dat baar. Met de treinverbindingen was het in het er consideratie moest worden gebruikt tegen* seizoen 1918—’19 echter zo slecht, dat de over de vereniging, welke zich als eerste competitie daardoor niet kon worden uitge* Noordeling achter de bondsvanen had ge* speeld. Een 2e klasse*afdeling werd toen niet schaard en de andere clubs verheugden zich eens gevormd, want G.V.V., V.I.A. en S.O.S. over dat besluit. hadden zich teruggetrokken. Upright trad toe. Hoe geheel anders ging het in Groningen!

12 I. De afdelingsvoorzitter trapt af bij de opening van „Cambuur”. 1 L.A.C. Frisia, Leeuwarden 2 Be Quick, Groningen 3 V.V. Veendam 4 Achilles, Assen II. Vroegere voormannen bij een F.V.B.sjubileum. 5 W.V.V., Winschoten 6 Velocitas, Groningen 7 H.S.C., HoogezandsSappemeer 8 L.V.V. Friesland, Leeuwarden Voor het eerst in de historie van het Neder* le klasse 2e klasse 3e klasse landse voetbal wist een Noordelijke vereni* 1. Be Quick 31 p. G.V.V. Attila ging het kampioenschap van Nederland te 2. Achilles 19 p. Upright G.V.A.V. 3. W.V.V. 17 p. Friesland Sarto behalen. Be Quick toonde de voetbalwereld, 4. Velocitas 16 p. Groningen hoe het Noordelijk spelpeil de laatste jaren 5. Veendam 14 p. V.I.A. 6. Forward 13 p. was vooruitgegaan. De Groningers eindigden 7. Alcides 12 p. de kampioenscompetitie glansrijk als nummer 8. H.S.C. 12 p. één met 10 van de 12 punten. V.O.C. ver* 9. Frisia 10 p. zamelde er 7, Go Ahead 5 en M.V.V. 2 winst* punten. 1920—1921 In het feestnummer van de Sportkroniek, dat Nu de oorlogsjaren voorbij waren en het in 1929 ter gelegenheid van het 40*jarig be* leven zijn gewone aanzien had teruggekregen, staan van de N.V.B. werd uitgegeven, schreef ging het ook in de voetbalbeweging bergop* de heer Wedema enthousiast: waarts. Van de 76 Noordelijke clubs, welke „Een club aan de spits, die de promotie van thans bij de landelijke organisatie zijn aange* de gehele hoogste afdeling waar maakte en sloten, werden 57 na de mobilisatie opgericht, eerste*klasse*spel leverde van een gehalte — dus drie vierde deel. Wel een bewijs, hoe een inderdaad, eerste*klasse*spel is er nog in hausse*periode was aangebroken. V.I.A. en soorten! — dat het beste in het land even* Sarto (beide Groningen) trokken zich in 1920 aarde. terug, Germanicus (Coevorden), Leeuwarden, Be Quick heeft in die gloriedagen van Rood* M.S.C. en Sappemeer traden toe. In de eerste Geel, van Groningen, maar ook van het Noor* klasse ging Be Quick weer met vlag en wim* den, getoerd in Scandinavië en Tsjecho*Slo* pel over de eindstreep, met 34 punten. wakije, gespeeld in Berlijn en in Wenen: W.V.V. volgde als goede tweede met 27 pun* bijna alle spelers, die dat glorieuze team vorm* ten. H.S.C. kwam onderaan met 9 punten, den, hebben het oranjehemd gedragen, maar eentje minder dan de Groninger „weer* voor ons — en zeker vele anderen — culmi* haantjes”, G.V.V. In de 2e klasse A werd neert toch deze roem in één wedstrijd: Friesland kampioen, wat een gevolg was van Be Quick—V.O.C. (4—0). De match, waarbij de fusie met de F.V.B.*club L.V.C. Van de de tribunes van Gelria te klein waren, de Groninger tweede klassers was Upright de journalisten op een trapje zaten en half Gro* primus. Deze Winschoter club moest toen met ningen op karrewagens de Bulders en de Friesland om een plaats in de eerste klasse Tetzners het fraaiste werk zagen leveren, dat kampen. Na drie wedstrijden werd het pleit zij in tien en meer Noordelijke kampioens* beslist ten gunste van Upright, dat in Assen jaren hebben verricht: voor Groningen, voor niet onfortuinlijk met 1—0 won. In de derde het Noorden het landskampioenschap ver* klasse A kwam Leeuwarden bovenaan. Na overen!” een eenjarig verblijf in de nieuwe omgeving Bij dit alles vielen de gewone competities wat promoveerde deze Friese volksclub naar de in het niet. G.V.V., Friesland, Groningen, tweede klasse. De eindstanden waren: V.I.A., Attila, G.V.A.V. en Sarto Groningen lieten zich opnieuw of voor het eerst bij de le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse bond inschrijven. 1. Be Quick Friesland Upright Leeuwarden In de tweede klasse behaalde G.V.V. het 2. W.V.V. Attila Velocitas II M.S.C. 3. Velocitas Alcides II Groningen Sappemeer kampioenschap en in de kleine derde klasse, 4. Achilles Frisia II W.V.V. II G.V.A.V. die slechts door drie clubs gevormd werd, 5. Frisia Achilles II Be Quick II Attila II 6. Forward Forward II Veendam II plaatste het Asser Attila zich boven aan de* 7. Veendam H.S.C. II ranglijst. De volgorde der clubs was in dit 8. Alcides 9. G.V.V. belangwekkende seizoen 1919—’20: 10. H.S.C.

13 1921—1922 kwamen de Frieslanders bovenaan. Ziehier De groei zette zich voort. Warffum, Alerte het competitie*verloop voor de beide rivalen: (Assen), F.V.C., Steenwijk en Gorredijk gesp. gew. gel. verl. pnt. doelp. kwamen in de bondsgelederen. Ook Sneek en Friesland ...... 12 10 1 1 21 52—10 L.S.C. traden toe, maar trokken zich gedu* Leeuwarden .,.. 12 10 1 1 21 54—13 rende het seizoen 1921—22 terug wegens ter* De Forwar d*reserves kwamen als het hinken* reinmoeilijkheden. de paard achteraan. In de 2e klasse B ver* In de eerste klasse was Be Quick weer onge* overde H.S.C. de eerste plaats. De strijd om naakbaar en kwam Velocitas naar voren. De een zetel in het Noordelijk voetbaldorado groenwitten bezetten de tweede plaats met werd echter ten gunste van Friesland beslist. 26 punten. G.V.V. wist slechts drie punten te Ook nu gaf het doelgemiddelde de doorslag. bemachtigen en was gedoemd te degraderen, Door de grotere toeloop van clubs, was men daar nog geen degradatiewedstrijden waren ook tot het vormen van twee derde*klasse* ingevoerd. competities overgegaan. In 3 A wist Warffum Een uiterst spannende strijd voerden in de beslag op het kampioenschap te leggen, ter* 2e klasse A Friesland en Leeuwarden. Door wijl in 3 B het Huizumer F.V.C. de ere*titel een miniem verschil in doelgemiddelde behaalde. Beide clubs promoveerden.

Ie klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B

1. Be Quick Friesland H.S.C. Warffum F.V.C. 2. Velocitas Leeuwarden Attila G. V.A.V. Steenwijk 3. Achilles Frisia II Groningen Sappemeer Leeuwarden II 4. W.V.V. Velocitas II W.V.V. II H. S.C. II Gorredijk 5. Frisia Be Quick II Achilles II Alerta M.S.C. 6. Veendam Alcides II Veendam II Attila II Friesland II 7. Alcides Forward II 8. Upright 9. Forward 10. G.V.V.

1922—1923 houden om in hun dode afdeling telken jare Voor de aanvang van dit seizoen traden tot de eerste plaats te veroveren.” In waardering de bond toe Winschoten, Sneek en L.S.C., voor de schitterende prestaties van de witte terwijl Groningen en Alerte er het bijltje bij ploeg doen wij voor niemand onder, maar de neerlegden. Een sensationele gebeurtenis op minachting, waarmee „de Westelijken” in de 15 October 1922 was de 1—0*nederlaag, welke regel het Noorden behandelen, nemen we Be Quick tegen de baby Friesland leed. Sinds met een korreltje zout. Al was Be Quick ongeveer 4è jaar waren de Groningers niet stukken sterker dan de rest, zonder strijd ging geklopt in de gewone Noordelijke competitie. het niet, want ieder elftal zette steeds het Dat zij weer kampioen werden, lag in deze beste beentje voor, om een zo eervol mogelijk periode voor de hand, maar wij delen niet de resultaat tegen de oppermachtigen te boeken. mening van den schrijver van het K.N.V.B. In de wedstrijd tegen Friesland kwam tot voetbaljaarboekje over het tijdvak van 1921 uiting, dat betere techniek het vaak tegen tot en met 1924, als hij opmerkt, dat Be Quick enthousiasme en wilskracht moet afleggen. weer „zonder strijd” op de bovenste plaats De Be Quickers zelf zullen dit kunnen be* kwam. „Als men bedenkt, dat de Groningers amen en ook het feit, dat Velocitas, Achilles hun volgend kampioenschap al weer vrijwel en W.V.V. dit seizoen geen grote achterstand in de zak hebben, dan moet men toch wel op de leiders hadden, wees voldoende op de alle respect hebben voor deze kranige Noor* aanwezigheid van „strijd”. delijken, die nog maar steeds de ambitie er in Forward kwam met 5 punten onderaan en

14 hiermee verliet een club met een belangrijke en 2—1 en promoveerden 21 April 1923 naar voetbalhistorie de hoogste Noordelijke af* het dorado, waarin ze tot de huidige dag zijn deling. gebleven. In de 3e klasse A bleek G.V.A.V. In de 2e klasse A kwam Leeuwarden boven# de sterkste, terwijl Winschoten en Sappemeer aan, gevolgd door F.V.C. en G.V.V. De als tweede en derde volgden. Ook hier kwa# reserveploegen konden het niet tegen de men de reserveploegen achteraan. Sneek „eerste#elftallers” bolwerken. H.S.C. behaalde plaatste zich bovenaan in 3 B met 20 punten het kampioenschap der 2e klasse B en moest uit 12 wedstrijden, en haar plaatselijke con# nu de strijd tegen Leeuwarden aanbinden om currente L.S.C. fungeerde als hekkensluiter een plaats in de le klasse. De „roodwitten met slechts 2 punten. van Schenkenschans” zegevierden met 1—0 G.V.A.V. en Sneek gingen naar de 2e klasse.

Ie klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 1. Be Quick Leeuwarden H.S.C. G.V.A.V. Sneek 2. Velocitas F.V.C. Attila Winschoten Steenwijk 3. Achilles G.V.V. Warffum Sappemeer Leeuwarden II 4. W.V.V. Frisia II Achilles II H.S.C. II M S.C. 5. Frisia Velocitas II W.V.V. II Veendam II Gorredijk 6. Friesland Alcides II Be Quick II Forward II Friesland II 7. Upright Attila II L.S.C. 8. Veendam 9. Alcides 10. Forward

1923—1924 vijf elftallen bestaande, 2e klasse B als eerste De toeloop van clubs hield aan. Tegenover eindigde, In de strijd om het le klasseschap het verlies van het Asser Attila, stond de zegevierden de Groningers met 3 punten uit toetreding van Bato (Winschoten), Upward beide wedstrijden en de ploeg van Prummel (Assen), Blauw#Geel (Groningen), Friso deed haar rentree in de hoogste afdeling. De (Leeuwarden), Heerenveen en S.S.C. (Steen# Frisia#reserves moesten het volgend seizoen wijk), waardoor ook een 3e klasse C moest hun geluk een klasse lager beproeven, worden gevormd. Bato, Be Quick II en Heerenveen konden de In de le klasse was Be Quick weer alleen# kampioensvlag in de drie derde#klassecompe# heerser, terwijl Velo de rol van „eeuwige twee# tities hijsen en zagen deze prestatie beloond de” ging spelen, hoewel de strijd met Alcides met promotie naar de 2e klasse. De Be Quick# en Veendam vinnig was. Upright sloot de rij reserves bemachtigden één punt meer dan en moest van het eerste#klasse#toneel ver# M.S.C., terwijl Heerenveen en Bato met flink dwijnen. verschil de Alcides#reserves en Winschoten F.V.C. behaalde het kampioenschap van de achter zich lieten. De eindstanden waren: 2e klasse A, terwijl G.V.V. in de kleine, uit

le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C 1. Be Quick F.V.C. G.V.V. Bato Be Quick II Heerenveen 2. Velocitas Sneek Warffum Winschoten M.S.C. Alcides II 3. Alcides Velocitas II H.S.C. Veendam II Blauw Geel Leeuwarden II 4. Veendam G.V.A.V. W.V.V. II Sappemeer Friso Steenwijk 5. Achilles Forward Achilles II H.S.C. II Forward II Friesland II 6. Leeuwarden Frisia II Upward Gorredijk 7. Frisia L.S.C. 8. Friesland S.S.C. 9. W.V.V. 10. Upright 15 1924—1925. Afdeling V gevormd had slechts één punt minder en Forward wist slechts één puntje te bemachtigen. De districtsindeling was in de loop der jaren H.S.C. werd weer kampioen van de 2e klasse herhaaldelijk gewijzigd, doch voortaan zou B, na een spannende race tegen Bato en men officieel spreken van de afdelingen I, II, G. V.A.V. De W.V.V.sreserves kwamen hier lil, IV en V. In dit seizoen werden Upward, als het hinkende paard achteraan. Blauws Geel en Friso de bondsvlag ontrouw, Voor het eerst was de automatische promo* terwijl Appingedam, Delfzijl en Stadskanaal tie en degradatie afgeschaft en moest op het tot de N.V.B. toetraden. groene veld worden uitgemaakt, welke club De competities verliepen zeer vlot, zodat in een plaats in een hogere klasse zou krijgen. Februari 1925 reeds vier der vijf afdelingss H. S.C. heroverde het le klasseschap met 7 kampioenen bekend waren en op 1 Maart al punten uit 4 wedstrijden (doelpunten 6—0), de eerste wedstrijd voor de landelijke ere* terwijl Sneek 4 en Alcides één punt bemach* titel plaats vond. tigde. Alcides degradeerde derhalve naar de Het grote nieuws uit de le klasse was de onts tweede klasse. troning van Be Quick door Frisia, al was dat In 3 A kwamen de Veendam*reserves boven* op het nippertje. Beide clubs behaalden 27 aan, in 3 B zegevierde M.S.C. over de vier punten, doch het doelgemiddelde gaf de doors mededingende reserve*elftallen, terwijl in de slag (Frisia 47—13, Be Quick 63—24). Na een 3e klasse C het Sneker L.S.C., dat een ge* 3—Oszege op Velocitas werden de Frisianen duchte versterking had verkregen in den per* kampioenen. De wedstrijd op de Wilhelmina* soon van C. H. Versteegden. het kampioen* baan tegen H.B.S., welke in een gelijk spel schap behaalde. Forward, L.S.C. en M.S.C. (1—1) eindigde, was er een, die als „histo* speelden een gehele competitie voor een plaats risch” zal blijven voortbestaan. Het Meppeler in de 2e klasse, welke een zeer spannend ver* Alcides werd hekkensluiter met 10 punten. loop had. Met 5 punten wisten de studenten In de 2e klasse A werd Sneek ongeslagen zich te handhaven. De Sneker witkragen en kampioen met 16 punten uit 10 wedstrijden. de Meppeler withemden bemachtigden resp. De grote concurrente der Snekers, F.V.C., 4 en 3 punten. De eindstanden luidden: le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B je klasse u 1. Frisia Sneek H.S.C. Veendam II M.S. C. 2. Be Quick F.V.C. Bato Winschoten Friesland II Gorredijk 3. Velocitas Heerenveen G.V.A.V. Sappenneer Leeuwarden II Steen wijk 4. Achilles Velocitas II Warffum Stadskanaal Alcides II S.S.C. 5. Veendam Be Quick II Upright Appingedam Frisia II Sneek II 6. Leeuwarden Forward Achilles II Delfzijl F.V.C. II 7. Friesland W.V.V. II H.S.C. II 8. G.V.V. 9. W.V.V. 10. Alcides

1925—1926 Be Quick weer kampioen met óó punten, De aanwas van nieuwe verenigingen hield maar Velocitas behaalde slechts één punt nog steeds aan. Tegen het verlies van Wins minder. De beslissing viel op Paas*Maandag, schoten stond het toetreden van Hoogezand, 5 April 1926, toen de Groninger witten op de Kooi (Joure), Noordpool (Uithuizen), Sonnenborgh met 4—2 van Leeuwarden won* RoodsGeel (Leeuwarden) en V.I.A. (Gros nen in een belangwekkende kamp, waarin ningen). balroutine en berekening over onstuimig en* De strijd in de le klasse had van lieverlede thousiasme en goede wil zegevierden. De zeer aan spanning gewonnen. De tijden van Haas scoorde in deze wedstrijd alle vier doel* het veni, vidi, vici waren voorbij. Wel werd punten.

16 Na afloop werden de Leeuwardenspelers uit* strijd tegen Steenwijk met.... 40—0! genodigd de eerste kampioenswedstrijd van In 3 B werd L.S.C. op fraaie wijze kampioen. Be Quick bij te wonen, waaruit de goede Hier legde de Kooi het loodje in de onderste sportieve geest in ons Noorden bleek. H.SiC., helft. Appingedam behaalde ongeslagen het het vorig seizoen gepromoveerd, kwam met kampioenschap van de kleine 3e klasse C, 7 punten onder aan de ranglijst. terwijl Delfzijl de zwakste van het viertal In de 2e klasse A werd Sneek ongeslagen was. Hoogezand debuteerde prachtig in de kampioen met 19 punten uit 10 wedstrijden. nieuwe 3e klasse D. Sappemeer speelde de Heerenveen hing onderaan met één gewonnen competitie niet uit en eindigde puntloos, zelfs wedstrijd. Zeer spannend verliep de compe* nog met verliespunten, zodat op het rang* titie in 2 B. Daar eindigden Bato en G.V.A.V. lijstje —2 stond genoteerd. bovenaan elk met 20 punten, terwijl in de In de promotiewedstrijden voor een plaats in staart de reserves van Veendam en Achilles de le klasse verloor Sneek de beslissende ieder 4 punten bemachtigden. G.V.A.V. laatste ontmoeting met 2—1 van G.V.A.V., kwam voor de promotiewedstrijden in aan* zodat de Groninger blauwhemden 16 Mei merking door een 2—l*zege op Bato. Tussen 1926 naar het Noordelijk voetbaldorado pro* Veendam II en Achilles II spande het ge* moveerden ten koste van H.S.C. Pinkster* ducht. In de derde verlenging wonnen de Maandag daarop kwam M.S.C. in de 2e klasse Asser roodhemden met 3—2. ten koste van Heerenveen, dat weer naar de M.S.C. bezette de eerste plaats in de 3e klasse 3e klasse terug moest. Hoogezand promoveer* A, terwijl de Leeuwarden*reserves als hek* de met 8 punten uit 4 wedstrijden (doelcijfers kensluiters fungeerden met evenveel punten 14—4) naar de 2e klasse. Het competitieresul* als Gorredijk. M.S.C. won haar thuiswed* taat in het seizoen 1925—’26 was:

le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C 3e klasse D 1. Be Quick Sneek G.V.A.V. M.S.C. L.S.C. Appingedam Hoogezand 2. Velocitas Alcides Bato Steenwijk Rood*Geel Noordpool H.S.C. II 3. Frisia F.V.C. Upright Alcides II Friesland II V.I.A. W.V.V. II 4. G.V.V. Velocitas II Forward Frisia II S.S.C. Delfzijl Stadskanaal 5. W.V.V. Be Quick II Warffum Gorredijk Sneek II Sappemeer 6. Leeuwarden Heerenveen Achilles II Leeuwarden II De Kooi 7. Veendam Veendam II 8. Friesland 9. Achilles 10. H.S.C.

1926—1927 hijsen. Mooier kon het al niet. Be Quick werd Bij de aanvang van het seizoen 1926—’27 tweede met een achterstand van niet minder traden tot de bond toe: Assen, ontstaan uit dan 11 punten. Toen 14 wedstrijden waren een combinatie van Quickness en Asser Boys, gespeeld, hadden W.V.V. en Veendam elk Drachten, L.V.C. (Leeuwarden) en Noordster nog 8 punten, maar in de eindspurt moesten (Oude Pekela). In de competitie van de le de Winschoters het afleggen. Zij behielden klasse voltrok zich een wijziging, welke al hun 8 winstpunten, terwijl nummer 9 van de enkele jaren was voorzien. Aan Be Quicks ranglijst, G.V.V., er 12 had. De Veendam* hegemonie kwam een einde, doordat de plaat* mers hadden nog 15 punten behaald, zodat selijke concurrente van de withemden, Velo* zij in hun laatste vier wedstrijden 7 punten citas, voor de eerste maal het Noordelijk hadden bemachtigd. kampioenschap behaalde en wel op 13 Febru* In de 2e klasse A passeerde Alcides glansrijk ari 1926. Tegelijk met de viering van het 30* de eindstreep met 7 punten voorsprong op jarig bestaan kon groenwit de vlag in top L.S.C., terwijl Forward met 8 punten de laat* 17 ste plaats bezette. Het was Heerenveen ge* strijd bijzonder spannend. Noordster, V.I.A. lukt één puntje meer te behalen. Sneek moest en Stadskanaal eindigden respectievelijk met zich na twee kampioenschappen met een 21, 21 en 19 punten. Beide eerstgenoemde elf* plaatsje in de middenmoot vergenoegen. tallen kwamen daardoor voor de promotie* H.S.C. had na de degradatie de moed niet wedstrijden in aanmerking. De H.S.C.*reser* laten zakken en werd met 30 punten uit 16 ves sloten hier de rij met 7 punten. wedstrijden ongeslagen kampioen van 2 B. In de strijd om een plaats in de hoogste Nummer 2, de Velo*reserves, had 12 punten klasse gelukte het Alcides de Winschoter minder, terwijl Appingedam als hekkensluiter roodzwarten te verdringen. De Meppeler fungeerde. kampioenen eindigden met 6 punten, terwijl In de 3e klasse A bezetten de baby’s uit W.V.V. en H.S.C. elk drie behaalden. De Drachten fraai de eerste plaats met één ver* twee beschikbare plaatsen in de 2e klasse loren wedstrijd van de 10 gespeelde ontmoe* waren voor Forward en Leeuwarden II. De tingen. De beide clubs uit Steenwijk waren Drachtster witten moesten hier het loodje de pretendenten voor de laatste plaats. leggen. Steenwijk eindigde tenslotte met een punt Noordster bleek te sterk voor V.I.A. en Ap* minder dan S.S.C. pingedam. Met het maximum aantal punten De Leeuwarden*reserves slaagden er in de uit de vier te spelen wedstrijden en een doel* ere*titel in 3 B te behalen vóór Rood*Geel. gemiddelde van 17—3 promoveerden de Frieslands tweede elftal kwam op de minst baby’s uit Oude Pekela. Hier volgen de eind* eervolle plaats. In de 3e klasse C was de standen van de gewone competitie:

u Klasse is e klasse !e klasse A \e klasse B 3e klasse A

1927—1928 12 en 12 punten, zoaat ae ïaaisie cumpcuu^ Nog steeds doemden nieuwe clubs op. Aan dag de beslissing moest brengen. G.V.A.V. de competities in het seizoen 1927—28 namen won met 4—1 van Leeuwarden, G.V.V. klop* aok deel Lemmer, Groninger Boys en Zuid* te Alcides met 5—0 en Frisia verloor op de broek, benevens verschillende reserve*elftal* Wilhelminabaan met 7—2 van haar plaatsge* len, die ook uit de gewestelijke bonden naar note Friesland. De oude L.A.C. stond dus „de grote” organisatie overgingen. Noordpool definitief onderaan! en Warffum trokken zich terug. Sneek werd weer kampioen in 2 A met drie In de le klasse prolongeerde Velocitas haar punten voorsprong op M.S.C., terwijl Heeren* kampioenschap, terwijl Friesland de tweede veen als hekkensluiter optrad met slechts één plaats bezette met 24 punten, dat was 6 min* punt uit 12 wedstrijden en 7—54 als doel* der dan de Groninger leiders. Uitermate cijfers. Drachten was bij keuze gepromoveerd spannend was de strijd tegen het degradatie* voor de propaganda en bemachtigde 11 spook. Toen 17 wedstrijden waren gespeeld, punten. hadden G.V.A.V., Frisia en G.V.V. resp. 13, De tweede klasse B bestond dit seizoen uit

18 11 clubs. Met 33 punten uit 20 wedstrijden wedstrijden. De regeling voor de promotie werd W.V.V. nummer één, terwijl de felle naar de 2e klasse leverde dit seizoen eveneens concurrent H.S.C. 32 winstpunten had be# heel wat stof tot spreken en schrijven op en haald. Onder aan de lijst stonden Upright en wijlen de heer Kruizinga richtte zich zelfs Achilles II resp. met 10 en 9 punten uit 19 met vragen tot het bondsbestuur----In Juli wedstrijden. Juli 1928 was reeds in het land, werd nog lustig gevoetbald! toen de geleerden het er nog niet over eens Terwijl al wat in de wereld van voetbal hield, waren, hoe het met de promotie# en degrada# het oog richtte op het grote Olympisch tour# tiewedstrijden zou komen. nooi in Amsterdam, was in onze Noordelijke In de 3e klasse A veroverden S.S.C. en Gorre# afdeling de aandacht gevestigd op de promo# dijk elk 16 punten. In de beslissingswedstrijd tiestrijd voor de le klasse. Frisia was reeds bleven de Steenwijker geelzwarten met 3—1 gedegradeerd en in Winschoten speelden in de meerderheid. De Drachten#reserves W.V.V. en Sneek de laatste wedstrijd. Toen moesten nog leergeld betalen en kwamen de Snekers een kwartier voor het einde een onderaan. 2—0#voorsprong hadden, leek het, of zij het De reserves van Friesland en Frisia moesten eerste klasseschap reeds in de zak hadden, nog een extra#wedstrijd om het kampioen# maar de Winschoter roodzwarten maakten schap van 3 B spelen. Deze had een sensatio# gelijk, zodat beide clubs met 6 punten eindig# neel slot. Enige minuten voor het einde was den en een beslissingswedstrijd nodig was. de stand 1—1, toen Friesland „scoorde”. Het Deze vond 17 Juni 1928 te Assen plaats. Het leder werd uit de touwen gehaald, doch zou werd 4—3 voor W.V.V., doch Sneek protes# gewoon worden uitgetrapt. De scheidsrechter teerde tegen het niet toekennen van een wees echter, na de grensrechters geraadpleegd strafschop. Deze werd genomen, maar gehou# te hebben, naar het midden. De Frisianen den, zodat de W.V.V.#ers de plaats, welke zij wilden het veld verlaten, omdat de bal vol# het vorig seizoen hadden verloren, weer gens het oordeel van enkelen „naast” gescho# teruggewonnen hadden. Sneu voor Sneek! ten was en het terrein werd door toeschou# Drie keren werden de witten kampioen, maar wers overstroomd. Het werd een grote herrie, het „driemaal scheepsrecht” werd niet voor waarbij een speler en een toeschouwer zelfs hen bewaarheid. Het noodlot achtervolgde handgemeen werden. Na heel wat gedelibe# schijnbaar de Snekers op de weg naar de reer werd het speelveld weer ontruimd en hoogste klasse. het spel hervat. „Officieel” bleef de stand De promotie#competitie tussen S.S.C., Fries# 2—1, maar het door Frisia ingediende protest land II en Stadskanaal leverde de Steenwij# werd enige weken later toegewezen, zodat de kers 5, de Friezen 4 en de Zuid#Oost Gronin# uitslag in 1—1 veranderde.... de Friesland# gers 3 punten op. De eindstanden in dit reserves speelden toen echter al promotie# merkwaardige seizoen waren:

le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C 1. Velocitas Sneek W.V.V. S.S.C. Friesland II Stadskanaal 2. Friesland M.S.C. H.S.C. Gorredijk Frisia II Gron. Boys 3. Leeuwarden F.V.C. Bato Alcides II L.S.C. II G.V.A.V. II 4. Alcides Leeuwarden II Noordster Steenwijk Rood»Geel Zuidbroek 5. Veendam Drachten Hoogezand M.S.C. II De Kooi H.S.C. II 6. Be Quick L.S.C. Velocitas II Drachten II Sneek II Veendam II 7. Achilles Heerenveen Forward Lemmer H.S.C. II 8. G.V.A.V. Be Quick II 9. G.V.V. Appingedam 10. Frisia Upright 11. Achilles II

19 1928—1929 dier bezetten de Alcides*reserves de boven* Voor de aanvang van het seizoen 1928—’29 ste plaats, gevolgd door de Lemster groen* neldden zich bij de N.V.B. aan: Black Boys, «vitten, die slechts één punt achter bleven. 5.V.A. (Hoogezand) en Hellas (Groningen), Het hekkensluitersplaatsje was ditmaal voor [n de eerste klasse behaalde Velocitas haar M.S.C. 2. In de 3e klasse C stonden de Gro* derde kampioenschap in successie met 27 ainger Boys fier bovenaan met 7 punten voor* punten. De groenwitten werden thans ge* sprong op hun plaatsgenote Hellas. Met 7 volgd door Leeuwarden, welke club slechts punten uit 14 wedstrijden kwamen de Veen* drie punten minder had. Voor de laatste dam*reserves hier onderaan. plaats was er weer volop spanning. Aanvan* In de promotiecompetitie voor een plaats in kelijk leek het, dat Friesland „het haasje” de le klasse gelukte het Frisia weer in de zou worden, maar een fikse zege op G.V.V. Dude omgeving terug te keren, waarmee voor bracht de Friezen in veilige haven, ten koste de zoveelste maal bewezen werd, dat degra* van de Groninger weerhaantjes. Frisia slaag* datie geen voetbalfaillissement of ondergang de er in, de ereplaats in 2 A te bezetten met behoeft te betekenen. De Groninger vrien* 29 punten. Sneek, F.V.C. en M.S.C. volgden denvereniging G.V.V. zakte dus weer naar hier met 26, 25 en 25 punten. De Friesland* de 2e klasse af. Tegelijk met Frisia promo* reserves konden het in de nieuwe omgeving veerde op 27 Mei 1929 Rood*Geel naar de niet bolwerken. In 2 B bezette Bato de boven* tweede klasse en wel ongeslagen met 6 pun* ste plaats met 34 punten uit 20 wedstrijden. ten uit de vier wedstrijden. De nummers twee en drie, H.S.C. en Noord* De Groninger Boys, Appingedam en Achil* ster, eindigden ieder met 29 punten. Achilles les 2 moesten eveneens om één plaats in de II kon in deze klasse niet meekomen en moest 2e klasse kampen. De Asser roodhemden zich met 3 winstpunten (een achterstand van trokken zich terug. In twee wedstrijden klop* 9) tevreden stellen. ten de Boys hun Appingedammer tegenstan* In de 3e klasse A kwam Rood*Geel met vijf ders met 5—2 en 7—1, zodat zij op fraaie punten voorsprong op de ereplaats en sloten wijze het begeerde doel bereikten. de Frisia*reserves de rij met 4 punten uit 10 Hieronder volgen de eindstanden: wedstrijden. Meer spanning heerste in 3 B.

le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse O 1. Velocitas Frisia Bato Roodgeel Alcides II Gron. Boys 2. Leeuwarden Sneek H.S.C. Black Boys Lemmer HeUas 3. Be Quick F.V.C. Noordster Sneek II Steenwijk G.V.A.V. II 4. Alcides M.S.C. Hoogezand L.S.C. II Gorredijk S.V.A. 5. Veendam L.S.C. Velocitas II Leeuwarden III De Kooi H.S C. U 6. Achilles Drachten Upright Frisia II M.S.C. II Zuidbroek 7. W.V.V. Heerenveen Forward Vr,v‘i' . tt 8. G.V.A.V. Leeuwarden II Be Quick II Veendam IJ 9. Friesland S.S.C. Stadskanaal 10. G.V.V. Friesland II Appingedam 11. Achilles II

1929—1930 meldden zich als nieuwe leden aan, terwijl De landelijke bond vierde begin December Appingedam en Noordpool (Uithuizen) zich 1929 op luisterrijke wijze zijn 40ste verjaar* voor de tweede maal voor de competitie lie* dag en ontving het praedicaat „Koninklijke”. ten inschrijven. Neerlands machtigste sportorganisatie zou In de eerste klasse kwam het kampioenschap dus voortaan met de initialen K.N.V.B. wor* wederom in het bezit van Velocitas met 29 den aangeduid. punten. De tweede plaats was ditmaal voor C.A.B. (Bolsward) en H.Z.C. (Harlingen) de Veendammers, die zes punten minder

20 lil. Het bestuur van de Friese Voetbalbond. 9 L.S.C., Sneek 10 Alcides, Meppel 11 V.V. Sneek 12 C.V.C., Emmer Compascuum IV. Het bestuur van de Groninger Voetbalbond. 13 V.V. Steenwijk « V.V. Leeuwarden 15 V.V. Nieuw Buinen K> S.S.C., Steenwijk hadden. W.V.V. moest zich weer met de machtigden elk 10 punten en M.S.C.’s tweede laatste plaats tevreden stellen. De Winschoter elftal sloot hier het rijtje met één gewonnen roodzwarten konden het niet verder brengen wedstrijd. dan 10 punten, terwijl de „naasthogere”, Al* In de 3e klasse C behaalde Zuidbroek onge** cides, 13 had verzameld. slagen het kampioenschap met 29 punten uit Het kampioenschap van de 2e klasse A was 16 wedstrijden. Door een 6—0*overwinning in ditmaal voor M.S.C., die de Huizumer groen* Winschoten nagelden de leiders de W.V.V.* gelen 3 punten achter zich liet. Drachten reserves definitief op de laatste plaats, zodat kwam hier op de fatale plaats met 4 punten. de oude roodzwarte club een slecht seizoen In de 2e klasse B plaatste H.S.C. zich weer in achter de rug had. Dit werd nog minder, toen het hoogste gestoelte met 5 punten voor* het eerste elftal in de degradatiewedstrijden sprong op Noordster. Upright moest in de ook achteraan kwam en haar plaats in de onderste gelederen het loodje leggen met 4 hoogste afdeling moest inruimen voor M.S.C. gewonnen wedstrijden uit 16 gespeelde ont* De beslissing viel hier in de laatste wedstrijd, moetingen. Spanning heerste in 3 A, maar toen de Meppelers op eigen veld met 3—1 van tenslotte zegevierden de Black Boys met 20 H.S.C. wonnen. 18 Mei 1930 werd een gulden punten, terwijl het jonge C.A.B. slechts één datum in het jubeljaar der Meppeler witten. punt minder had. De L.S.C.*reserves bezetten In de promotie*competitie voor de Friese 2e dit seizoen de plaats, welke niemand begeert, klasse moest Drachten plaats maken voor de met 5 punten. Kooi, terwijl de strijd tussen Upright en In de kleine 3e klasse B kwam de Kooi met Zuidbroek nog juist ten voordele van de 14 punten uit 8 wedstrijden bovenaan. De Winschoter zwartjes werd beslecht. nummers 2 en 3, Lemmer en Steenwijk, be* De gewone competities eindigden aldus: le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C 1. Velocitas M.S.C. H.S.C. Black Boys De Kooi Zuidbroek 2. Veendam F.V.C. Noordster C.A.B. Lemmer Hellas 3. Frisia L.S.C. G.V.V. Sneek II Steenwijk Veendam II 4. Achilles Sneek Forward H.Z.C. Gorredijk Achilles II 5. Be Quick Heerenveen Stadskanaal Leeuwarden II M.S.C. II Noordpool 6. G.V.A.V. Rood*Geel Bato Frisia II H.S.C. II 7. Friesland S.S.C. Gron. Boys L.S.C. II S.V.A. 8. Leeuwarden Drachten Hoogezand Appingedam 9. Alcides Upright W.V.V. II 10. W.V.V.

1930—1931 werd weer tweede met 9 punten achterstand, Op de afdelingsvergadering van 10 Augustus terwijl daarop Leeuwarden met 23 punten 1929 was met 149 tegen 90 en 17 blanco stem* volgde. In de wedstrijd Frisia—Veendam op men aangenomen een voorstel van de vereni* 10 Mei 1931 werd, naar het heette, Frisia’s ging F.V.C., om voortaan reserve*elftallen der 1000ste doelpunt gescoord door den speler eerste klassers niet meer in de competities Sprietsma. der tweede klassers op te nemen, maar hier* De strijd tegen de laatste plaats was weer voor een afzonderlijke regeling te treffen. bijzonder spannend. Met 12 punten kwam In het seizoen 1930—’31 kwam deze regeling M.S.C. onderaan, terwijl Friesland en G.V. tot stand, zodat voortaan de reserve*ploegen A.V. ieder met 13 nog net „de dodendans” van eerste*elftallen gescheiden waren. Em* ontsprongen. men, Royal (Groningen) en Muntendam wa* In de 2e klasse A zegevierde F.V.C. met 19 ren de nieuwelingen in de 3e klasse. punten. De Sneker concurrenten kwamen met Velocitas behaalde grandioos haar vijfde 17 punten op de tweede plaats en Rood*Geel kampioenschap met 33 punten. Veendam had het twijfelachtig genoegen als hekken*

21 sluiter te moeten fungeren. W.V.V. werd weer Na een eenjarig verblijf in de eerste klasse, eens kampioen van 2B. Bijzonder spannend moest M.S.C. weer naar de tweede klasse verliep de strijd in de onderste gelederen, terugkeren. De strijd om de begeerde plaats waar het Forward en Groninger Boys na een ging dus tussen F.V.C. en W.V.V. en droeg felle eindspurt gelukte, nog juist 13 punten te een uitermate spannend karakter. Beide clubs bemachtigen, waardoor Stadskanaal met 12 eindigden de promotiecompetitie met 6 pun* onderaan kwam. Forward klopte in haar ten, waardoor een beslissingswedstrijd nodig laatste wedstrijd zelfs de Winschoter kam* was. Weer werd het Achilles*terrein hiervoor pioenen met 4—1. aangewezen. 7 Juni 1931 vond de titanenstrijd In 3 A bleek Steenwijk verreweg de sterkste. plaats. Zes doelpunten werden gescoord, Ongeslagen, met 22 punten uit 12 wedstrijden doch vijf werden door scheidsrechter behaalde Rood*Wit het kampioenschap. Snoeyenbosch geannuleerd. Het enige geldige Onderaan was het verschil heel gering. Lem* werd door F.V.C. gemaakt, zodat de Hui* mer legde tenslotte het loodje met 7 punten, zumer groen*gelen voor de eerste maal naar toen zij de laatste ontmoeting in Gorredijk de hoogste klasse promoveerden. Hun doel* met 2—0 verloor. Gorredijks puntental was man Schouten, die even voor de rust een hierdoor nog juist tot 8 gestegen en ook de strafschop op sublieme wijze hield, speelde Drachtster withemden hadden dit aantal de wedstrijd van zijn leven. In de stad Leeu* behaald. warden waren nu vier le klassers! Hellas werd kampioen van 3 B, terwijl Ap* Rood*Geel, Black Boys en Steenwijk kamp* pingedam hier roemloos met geen enkel ten om twee plaatsen in de 2e klasse A. winstpunt uit de 10 te spelen wedstrijden ten Beide eerstgenoemde clubs waren de geluk* onder ging. kigen met 7 en 3 punten. Steenwijk kwam met In de nieuwe reserve le klasse zat de span* 2 punten onderaan. Stadskanaal en Hellas ning er al dadelijk in. Leeuwarden II en Be speelden om één plaats in de 2e klasse B. De Quick II behaalden elk 15 punten, doch in beslissing viel hier na drie wedstrijden. De Drachten vervlogen de illusies voor de Frie* Knöalsters, die op een ietwat sensationele zen in rook. De beslissingswedstrijd werd n.1. wijze op de laatste plaats waren terecht ge* met 8—1 door Be Quick gewonnen. In de komen, wisten zich tenslotte op kranige reserve 2e klasse A werden de F.V.C.«reser* wijze te handhaven, want met 5—0 zegevier* ves kampioen met 17 punten. Sneek II kwam den ze op het H.S.C.*veld. Hier volgen de met 15 punten op de tweede plaats, terwijl eindstanden van het seizoen 1930—*31: Leeuwarden III hier het hek sloot. le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B Res. le klasse Res. 2e klasse 1. Velocitas F.V.C. W.V.V. Steenwijk Hellas Be Quick II F.V,C. II 2. Veendam Sneek Noordster Black Boys Noordpool Leeuwarden II Sneek II 3. Leeuwarden De Kooi H.S.C. C.A.B. Emmen Velocitas II M^SjC. II 4. Alcides L.S.C. G.V.V. H.Z.C. Royal G.V.A.V. II L.S.C. II 5. Frisia Heerenveen Bato Drachten Muntendam Friesland II Frisia II 6. Be Quick S.S.C. Hoogezand Gorredijk Appingedam Alcides II Leeuwarden III 7. Achflles Rood*Geel Zuidbroek Lemmer 8. G.V.A.V. Forward 9. Friesland Gron. Boys 10. M.S.C. Stadskanaal

1931—1932 pioenschap. Velocitas en Veendam moesten In het seizoen 1931—*32 traden B.R.C., Help* nog één wedstrijd spelen, tegen elkaar te man en Nieuw*Buinen tot de K.N.V.B. toe. Groningen. De kampioenen, die 100 doelpun* 27 Februari 1932 bracht weer een keer* ten hadden gescoord, hadden één punt voor* punt in de strijd om het Noordelijk kam* sprong, doch de Veendammers slaagden er

22 in voor pl.m. 16.000 toeschouwers met 1—0 te gen. B.R.C. moest nog wat leren en kwam winnen en daarmee voor de eerste maal be* met 5 punten op de minst begeerde plaats. slag te leggen op de hoogste titel. Het win? Van de reserve le klassers behaalde Velo II nende en beslissende doelpunt werd vijf het grootste puntenaantal, n.1. 20. Be Quicks minuten na de aanvang door Van der Werf tweede elftal volgde met 18 punten, terwijl gemaakt. Ook in de onderste lagen spande de G.V.A.V.*reserves met 5 punten uit 14 het geducht. F.V.C. kwam met 12 punten op wedstrijden onderaan bengelden. de fatale plaats, terwijl Frisia, Friesland, In de reserve 2e klasse A kwam Frisia II Achilles en Alcides resp. met 13, 13, 12 en 12 met 12 punten bovenaan. De Sneek*reserves punten ternauwernood aan het degradatie* volgden de leiders op de voet met 11 punten. gevaar waren ontsnapt. Leeuwarden III sloot hier de rij. De Achilles* In de 2e klasse A veroverde Sneek weer eens reserves troonden in de reserve 2e klasse B het kampioenschap met 22 punten. Nummer op de ereplaats en werden gevolgd door twee, Heerenveen, eindigde met 3 punten Veendams tweede elftal, dat 2 punten min* minder. De zwaksten waren ditmaal de Black der had. Hier kwam W.V.V. II met 4 punten Boys, die niet meer dan 5 punten in de 14 onderaan, terwijl de reserveploeg van G.V.V. wedstrijden hadden bemachtigd. en Velo III ieder 5 punten wisten te behalen. Met één punt voorsprong op H.S.C. werd In de promotie*competitie voor een plaats in Noordster kampioen van 2 B. De Groninger de Noordelijke le klasse wist Sneek op 7 Mei Boys en Forward moesten een beslissingswed* 1932 door een 3—0*overwinning op Noordster strijd spelen, teneinde uit te maken, wie on* het zo vurig begeerde einddoel te bereiken. deraan zou komen. Dit lot was aan de stu* Dit was verdiend met 7 punten uit 4 wed* denten beschoren, doordat de Boys met 3—2 strijden. Na een eenjarig verblijf in de hoog* in de meerderheid bleven. ste afdeling, moest F.V.C. haar geluk weer In de 3e klasse A moest de gestaakte wed* in de 2e klasse beproeven. De Black Boys strijd Drachten—Steenwijk beslissen, wie bleven door twee 4—3*overwinningen op bovenaan zou komen. De Drachtsters hadden Drachten in de 2e klasse A en Muntendam een 1—0*voorsprong en wisten die in de res* promoveerde naar 2 B door de beslissings* terende 16 minuten te behouden, waardoor wedstrijd tegen Forward met 3—0 te winnen. zij met 14 punten uit 10 wedstrijden het kam* In de promotie*competitie van de reserve 2e pioenschap behaalden. Steenwijk eindigde klasse A slaagde Frisia II er in, de eerste met 12 punten en C.A.B. bezette de onderste plaats te bezetten, zodat de blauwgelen de plaats met 5 punten. reserve le klasse binnentraden. In 3 B zegevierden de Muntendammers met De eindstanden van de gewone competitie 21 punten uit 14 wedstrijden, terwijl nummer waren: twee, Helpman, zich met 17 moest vergenoe*

le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B Res.lekl. Res.2ekl.A Res.2ekl.B 1. Veendam Sneek Noordster Drachten Muntendam Velocitas 11 Frisia 11 Achilles 11 2. Velocitas Heerenveen H.S.C. Steenwijk Helpman Be Quick II Sneek II Veendam II 3. G.V.A.V. De Kooi Hoogezand Gorredijk Noordpool Leeuwarden II L. S.C. II G.V.V. II 4. LeeuwardenL.S.C. Stadskanaal Lemmer Royal F. V.C. II M. S.C. II Velocitas III 5. Be Quick M.S.C. Bato H.Z.C. Emmen H.S.C. II Leeuwarden IIIW.V.V. II 6. Frisia Rood*Geel W.V.V. C.A.B. Hellas Friesland II 7. Friesland S.S.C. G.V.V. Nieuw Buinen Alcides II 8. Achilles Black Boys Zuidbroek B.R.C. G. V.A.V. II 9. Alcides Gron. Boys 10. F.V.C. Forward

23 >32—1933 m. Met 2 punten sloot Noordpool hier oor de aanvang der competities van het s rij. iizoen 1932—’'33 traden tot de bond toe l 3 B kwam Flelpman bovenaan met 16 pun* .I.A. (Groningen), Westerbroek en Asser in uit 10 wedstrijden. De baby’s uit Wester* oys. Het aantal competities was eveneens roek werden nummer 2 met één punt min* an lieverlede uitgebreid, hoewel de pyra* er, terwijl het jonge Nieuw*Buinen met 4 iide*bouw, zoals men die in de andere afde* Linten op de onderste trede van de ranglad* ngen kende, nog bij lange niet voltooid kon er terecht kwam. rorden. ij de reserve le klassers was Velocitas II ï de le klasse liet Velocitas zich niet weer erreweg de sterkste. Met 27 punten uit 14 erschalken. Met een voorsprong van 11 pun* edstrijden werden de groen*witten kam* ;n op Leeuwarden en Veendam, die elk 20 ioen. Alcides II bezette met 18 punten de ünstpunten op hun lijstje hadden staan, kon weede plaats. Onder aan de lijst eindigden roen*wit de kampioensvlag weer hijsen. Be risia II en Friesland II elk met 8 punten, )uick, dat de laatste seizoenen een zeer be* odat een beslissingswedstrijd nodig was. cheiden rol gespeeld had, werd weer produc* )eze eindigde in een 6—2*overwinning voor iever, getuige de twee 11—^overwinningen e Frisianen, zodat de Friesland*reserves p Friesland en Alcides. Dit seizoen kwam egradatiewedstrijden moesten spelen, oor Friesland, wat door insiders reeds voor* litermate spannend verliep de competitie ien was. De geelsblauwen van het Bornia* oor de reserve 2e klasse A. Sneek II en ark eindigden als laatste met 10 punten. Het 4.S.C. II eindigden beide met 17 punten. In edegradeerde F.V.C. had zich niet laten ont* le eerste beslissingswedstrijd wist geen der aoedigen, want de Huizumer club plaatste Iftallen een doelpunt te scoren, maar in ich dadelijk weer aan de kop in 2 A. Heeren* le tweede ontmoeting te Heerenveen won* 'een werd tweede met 22 punten, drie min* ien de Snekers taai volhoudend met 3—2, Ier dan de kampioenen. Rood*Geel en Black ladat de rust met een 2—0*voorsprong voor Joys geraakten met 7 punten nog juist bui* 4.S.C. II was ingegaan. Door iets betere en gevaar, daar S.S.C. er slechts vijf had loelcijfers slaagde Heerenveen II er in, de >emachtigd. In 2 B behaalde Muntendam de mderste plaats door L.S.C. II te doen be* :re*titel met 31 punten, terwijl H.S.C. met 29 :etten. :eer eervol de tweede plaats bezette. Hier Dok in de reserve 2e klasse B was volop kwamen de Gron. Boys ver achterop met 3 spanning. Hier eindigden Achilles II en Veen* mnten. De „naaste” concurrenten, W.V.V., lam II elk met 15 punten. In de beslissings* ïato, G.V.V. en Zuidbroek eindigden ieder wedstrijd zegevierden de Assenaren echter net 12 punten. net 6—0. De G.V.V.*reserves sloten de rij n de 3e klasse A werd C.A.B. eerste met 15 net 3 punten uit de 10 te spelen ontmoe* junten uit 10 wedstrijden. Gemakkelijk had* :ingen. len de Bolswarder roodbroeken het niet ge* In de promotie*competitie voor de le klasse lad, want Gorredijk en Lemmer volgden arak Friesland met de gewoonte, dat de resp. met 14 en 13 punten. Drachten deed het serste klassers uit het oude milieu moesten tieel wat minder dan het jaar te voren. Toen verdwijnen. Na drie wedstrijden was op werden de witten nummer één, nu moesten Pinkster*Maandag, 5 Juni 1933, het pleit be* ze voor hekkensluiter spelen met 4 punten. slecht en moesten F.V.C. en Muntendam het Dan deed B.R.C. het in 3 B beter. Deze geluk nog eens in de 2e klasse beproeven. Groninger club eindigde in ’t seizoen 1931 C.A.B. en S.S.C. speelden drie wedstrijden '32 op de onderste plaats en behaalde thans voor een plaats in de 2e klasse A. De derde het kampioenschap met 16 punten, dat was maal won C.A.B. met 3—1. Zondag 11 Juni drie meer dan V.I.A. had weten te verove* was de laatste dag, waarop officieel in het

24 V. Het bestuur van de NoordsCentrale Voetbalbond. , 17 F.V.C., Huizum 19 Hellas, Groningen 18 V.V. Appingedam 20 V.V. Woltersum VI. De Leeuwarder Schoolvoetbalcommissie. 21 V.V. Zuidbroek 22 Asser Boys 23 Gruno, Groningen 24 V.V. Ten Post Noorden werd gevoetbald. Helpman ver# voor de reserves van Sneek en Friesland. De zekerde zich ten koste van de Gron. Boys Assenaren promoveerden en Friesland II een plaats in de 2e klasse met 6 punten uit moest naar de reserve 2e klasse terug. Voet# 4 wedstrijden. B.R.C. kwam juist één puntje balvreugd en #leed dus in het kamp der Bor# te kort. Achilles II bleek ditmaal te sterk niaclub. Hier volgen de eindstanden: le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C Res. Ie kl. Res. 2e kl, A Res. 2e kl. B 1. Velocitas F.V.C. Muntendam C.A.B. B.R.C. Helpman Velocitas II Sneek II Achilles II 2. L’warden Heerenveen H.S.C. Gorredijk V.I.A. Westerbroek Alcides II M.S.C. II Veendam II 3. Veendam M.S.C. Noordster Lemmer Hellas Scheemda F.V.C. II L’warden III G.V.A.V. II 4. Achilles De Kooi Hoogezand H.Z.C. Royal Asser Boys Be Quick II De Kooi II Velocitas III 5. Frisia L.S.C. Stadskanaal Steenwijk Forward Emmen H.S.C. II Heerenveen II W.V.V. II 6. Be Quick Rood*Geel W.V.V. Drachten Noordpool Nieuw Buinen L’warden II L.S.C. II G.V.V. II 7. G.V.A.V. Black Boys Bato Frisia II 8. Sneek S.S.C. G.V.V. Friesland II 9. Alcides Zuidbroek 10. Friesland Gron. Boys

1933—1934 Lemmer dit seizoen de voorlaatste plaats. De toeloop hield aan. Vóór het seizoen 1933 In de 3e klasse B prolongeerde B.R.C. haar —’34 gingen van een gewestelijke bond naar kampioenschap, maar het was een dubbeltje de landelijke organisatie over: Dokkum, op zijn kant, want ook V.I.A. bemachtigde Noordwolde, Gruno, Woltersum, Zwarte# 23 punten, zodat een beslissingswedstrijd meer en Hurry Up. Westerbroek kwam niet nodig was. Deze werd echter met 3—0 door meer voor de K.N.V.B.#competities uit. de B.R.C.#ers gewonnen. G.V.V. en Royal verenigden zich tot G.R.C. Met 5 punten kwam Forward onderaan. De In de eerste klasse prolongeerde Velocitas Gron. Boys hadden zich nog juist met 6 pun# haar kampioenschap met 32 punten. Be Quick ten in veiligheid weten te brengen. kwam weer naar voren en werd goede twee# In de 3e klasse C slaagde Emmen er in, met de met 28 punten. Alcides bleef 5 punten ten 16 punten, kampioen te worden. Tweede achter bij nummer negen, de Frisianen, die werd Zwartemeer met 13 punten, waardoor zich met 10 punten veilig stelden. In de 2e de ongeldig verklaarde wedstrijd Zwartemeer klasse A vertoonde zich een nieuwe ster. —-Emmen, welke met 2—1 was geëindigd, niet De Kooi werd n.1. kampioen met 22 punten. meer behoefde te worden gespeeld. Hurry Up Heerenveen kwam met 20 punten uit 14 wed# bezette met 3 punten de onderste plaats, ter# strijden op de tweede plaats. De onderste wijl Nieuw#Buinen met 5 nog juist de dans plaats was ditmaal voor het Sneker L.S.C-» ontsprongen was. dat met haar 6 punten drie minder had ver# De Be Quick#reserves onttroonden Velo II zameld dan de baby’s uit Bolsward. H.S.C. en werden met 22 punten kampioen. Hun was in 2 B ongenaakbaar en legde met 34 groen#witte stadgenoten bleven twee punten punten uit 18 wedstrijden beslag op de ere# achter. H.S.C.’s tweede elftal werd met 6 titel, terwijl Noordster, Hoogezand en Stads# punten hekkensluiter, terwijl de Alcides# kanaal met 21, 21 en 20 punten volgden. Zuid# reserves met 8 punten de voorlaatste plaats broek kon het niet bolwerken en kwam met bezetten. 8 punten op de laatste plaats. W.V.V. wist 3 In de reserve 2e klasse A behaalde M.S.C. II punten meer te behalen. de begeerde titel. Hier eindigde Heerenveen II In 3 A kwam Gorredijk met 21 punten boven# met 18 punten (2 minder dan de Meppeler aan. De Harlinger withemden, H.Z.C., had# witten) op de tweede plaats. Met 2 punten uit den 4 punten achterstand op de kampioenen. 12 wedstrijden kwam L.S.C. II weinig eervol De Dokkumer baby’s kwamen hier met 2 op de onderste trede. punten achteraan. Met 10 punten bezette Het derde elftal van Velocitas bezegelde de

25 fraaie prestaties van groen#wit met het kam# in de 2e klasse A, waarbij het de Sneker wit# pioenschap der reserve 2e klasse B (20 pun# kragen gelukte zich te handhaven. Minder ten uit 12 wedstrijden), terwijl W.V.V. II hier gelukkig was de club uit Zuidbroek, die haar met 4 punten onderaan bengelde. plaats in 2 B aan B.R.C. moest afstaan. In de strijd om een plaats in het Noordelijk In de promotie#competitie der reserve 2e voetbalwalhalla kwam de Kooi met één been klasse, waarvoor de tweede elftallen van in de le klasse. Haar laatste wedstrijd tegen H.S.C., Veendam en M.S.C. uitkwamen, ge# H.S.C. werd echter met 3—0 verloren, waar# lukte het H.S.C. II zich reeds na drie wed# door de kraaien in het oude milieu terugkeer# strijden ongeslagen in de reserve le klasse den ten koste van Alcides, dat naar de 2e te handhaven. klasse afdaalde. De eindstanden in dit seizoen waren: L.S.C. en Gorredijk kampten om een plaats

le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasseC Res. le kl. Res. 2e kl. A Res. 2e kl. B 1. Velocitas De Kooi H.S.C. Gorredijk B.R.C. Emmert Be Quick II M.S.C. 11 Velocitas 111 2. Be Quick Heerenveen Noordster H.Z.C. V.I.A. Zwartemeer Velocitas II Heerenveen II Veendam II 3. G.V.A.V. M.S.C. Hoogezand Drachten Gruno Asser Boys Achilles II De Kooi II Noordster II 4. LeeuwardenF.V.C. Stadskanaal Noordwolde Woltersum Scheemda F.V.C. II Sneek II G.R.C. II 5. Veendam Rood*Geel Bato Steenwijk Hellas Nieuw Buinen L’warden II Friesland II Emmen II 6. Friesland Black Boys Muntendam S.S.C. Noordpool Hurry Up Frisia II L’warden III G.V.A.V. II 7. Achilles C.A.B. G.R.C. Lemmer Gron. Boys Alcides II L.S.C. II W.V.V. II 8. Sneek L.S.C. Helpman Dokkum Forward H.S.C. II 9. Frisia W.V.V. 10. Alcides Zuidbroek

1934—1935 De Kooi prolongeerde haar kampioenschap De toeloop hield nog aan en voor de aanvang van 2 A met 26 punten, gevolgd door Heeren# van het seizoen 1934—’35 traden toe: veen met 23 en F.V.C. met 21 punten. L.S.C. Olyphia (Noordwolde), Bergum, F.V.V. (Fox# sloot de rij met 8 punten, dat was slechts één hol), Oostelijke Boys (Groningen), N.A.B. minder dan Alcides bemachtigd had. Met (Nieuw#Amsterdam) en Nieuwe#Schans. Ap# één punt voorsprong op B.R.C. behaalde pingedam nam ook weer deel aan de Hoogezand de ere#titel in de 2e klasse B (met K. N.V.B.#competities, maar het oude Forward 26 punten). Hier legde Helpman in de onder# verdween en daarmee een brok Noordelijke ste helft het loodje met 8 punten. Stadskanaal voetbalhistorie. en Bato waren nog net de dans ontsprongen. In de eerste klasse zette de volledige Stad# De strijd in 3 A droeg eveneens een span# Groningse suprematie zich voort. Niet alleen nend karakter, doch Steenwijk ging met de werd Velocitas weer kampioen met 31 pun# eer strijken (25 punten), gevolgd door Noord# ten, maar G.V.A.V. en Be Quick volgden als wolde, H.Z.C. en Olyphia, die alle drie 22 tweede en derde, resp. met 27 en 22 punten. punten hadden verzameld. Dokkum kwam De strijd tegen de onderste plaats was bij# ver achteraan. Zij hadden reeds 17 wedstrij# zonder spannend. In de laatste plaatselijke den gespeeld, zonder dat ze één winstpunt ontmoeting tussen Friesland en Frisia won hadden bemachtigd. In de allerlaatste wed# eerstgenoemde met 5—1, waardoor zij zelf en strijd tegen Drachten werd nog door een ge# Achilles in veiligheid kwam, terwijl de oude lijk spel (2—2) de twijfelachtige eer gered. L. A.C. definitief de hekkensluitersplaats Uit de 106 tegenpunten moge blijken, hoe moest bezetten. Achter de groene tafel werd lustig de concurrenten tegen de groen#witte ook nog heftig gedelibereerd over het al of Dokkumers hadden gescoord. niet overspelen van de ontmoeting Friesland Het jonge F.V.V. verrichtte kranig werk in —Achilles. 3 B, waar zij met 27 punten het kampioen#

26 Z7L 7 ,UTe^twee’ Woltersum’ 5 Punten twee te kort tegen Noordster II en had 8 punten minder. De Gron. Boys kwamen sloot de rij in deze kfcsse op de onderste plaats. De strijd om een plaats in de hoogste klasse Nieuw,Bumen bezette m 3 C de ereplaats bracht 4 Mei 1935 de beslissing in Joure waar met 27 punten, terwijl Zuidbroek en Emmen Hoogezand met 3—1 van de Kooi won Friste met resp 24 en 22 punten het dichtst bij de bracht daarna de nieuwe eerste klassers op doorrSH eVennSpaTng Zn “ de Staart’ die eigen veld n°ê een 3—2*nederlaag toe, maar tSL^T f’ JT ?0ys en JNieUWes de tweede deë^datie van de oude L.A.C Schans gevormd werd. Laatstgenoemde kwam was toen reeds een feit met haar 9 punten één winstpunt te kort L.S.C. en Steenwijk moesten drie maal spelen tegen de concurrenten. Met 20 punten uit 14 om een plaats in de 2e klasse A De beslis- wedstrijden kwam Velo II weer eens boven* singswedstrijd te Gorredijk werd met 3—1 FVC ITewreSerVH 16 HSC 11 en d00r Steenwijk gewonnen, waardoor dl met'18 en 16 ® concu"en<;en ker club weer naar de 3e klasse afzakte, m FvLl li r Dereserves v“n Alcides k de GroningssDrentse afdeling kon F.V.V l! l i dnD r TgC ?"jd tCgen de het niet bolwerken en eindigden Nieuw* ten JTrh t i MepP.el?r geel’zwarten wis* Buinen en Helpman ieder met 5 punten zodat n°g xU1St met 9 punten in ook hier een extra wedstrijd de beslissing ï brengen Heerenveen II was in moest brengen. Helpman bleef op het Veen- f ,2e klasse A verrewfg de sterkste, damveld met 3—2 de baas, waardoor de 2e 1? Punt®n v£orsProng op de Sneek*reser* klasser zich hier handhaafde. ?B!aï hef ka“pi0enschaP in het Friese De reserves van Heerenveen Veendam en op di ia“aats genaglfd ^ * PUnten £*£ «? -» » de reserve

Pfasse B te bezetten. Achdles III kwam met Hier volgen weer de eindstanden- UU„«A UkhattC R" Ukl R"Uua k"Uue “VHË' SSSJT" irs" g=ra-"

7.IfSS LeeuwardenBlack sss Boys Bato SSC tea™£° , «sar L’warden II LK£’wardennn III Noordsterte“nö II

10.f aFrisiaSSc * issr H^sr'teSkneipman gorredijk Gron. Boys Nieuwe»Schans£s," F™u°in

1935—1936 „ , . Nog steeds werden de competities uitat* iesPun en m 18 wedstrijden. Veendam kwam breid. In 1935 werden tot de K N V R t " iC . Pur*ten achterstand op de tweede gelaten: Nicator (Leeuwarden) G A VC getrnS ?nderaan de hjst was »de traditie (Grouw), Thos (Beerta) Hunsinso ï * T WCer VoIop sPanninS> en tenslotte Valthermond, £t7o“' “ °P - ^ “™Tword»0"n Ude“e Ssf'wSt' O K “ Sn“k «• 12 P— het eindelijk weer beste*onW N™ dt dr61gend gevaar af te wenden‘ Heerenveen kampioenschap te leggen met slechts 3^* iT*8 met 29 PUnten de primus in 2 A- Met ap leggen met slechts 3 ver* 5 punten minder volgde M.S.C. als tweed*

27 terwijl Steenwijk met 4 punten achterstand veen II schoot in de nieuwe omgeving iets op Frisia, dat 13 punten verzamelde, de heks in kracht te kort en werd laatste met 7 pun# kensluiter werd. In 2 B bleek B.R.C. met 25 ten. punten de sterkste. Hier volgden de Munten# De Frisia#reserves kwamen in de reserve 2e dammers met 21 punten de kampioenen. klasse A uitstekend voor de dag en waren Helpman en Stadskanaal eindigden ieder met dit seizoen de enige ongeslagen kampioen 8 punten en moesten dus een beslissingswed# met 21 punten uit 12 wedstrijden. De Sneek# strijd spelen. Na een spannende kamp van reserves volgden met 5 punten achterstand. lh uur was de stand nog 2—2, doch in de ver# Onderaan de lijst was volop spanning. lenging wisten de Groningers het winnende M.S.C. II moest tenslotte met 7 punten het doelpunt te scoren. onderspit delven. Leeuwarden III en L.S.C. II In 3 A gaven de topclubs elkaar ook weinig ontkwamen met 8 en 9 aan het niet begeer# toe. Gorredijk werd tenslotte met 29 punten de plaatsje. De Muntendam#reserves bezet# kampioen, terwijl H.Z.C. de leiders met één ten in de reserve 2e klasse B met 24 punten punt minder op de voet volgde, De Grouw# uit 16 wedstrijden de eerste plaats. Het ster geelkragen schoten nog iets in kracht tweede elftal van B.R.C. en Velocitas III te kort en kwamen met 10 punten op de volgden resp. met 22 en 21 punten. Emmen II onderste trede. Olyphia, dat de voorlaatste kon met 8 punten nog juist aan de laatste plaats bezette, behaalde 12 punten, terwijl plaats ontkomen. Deze werd ingenomen door Nicator, Noordwolde en S.S.C. ieder 13 had# de G.R.C.#reserves, die 7 punten hadden be# den. Aan spanning dus geen gebrek. Ook in haald. 3 B was het onderlinge krachtsverschil ge# Buitengewoon spannend was de strijd om het ring. F.V.V. behaalde met 28 punten de ere# eerste#klasseschap. Heerenveen moest thuis titel, terwijl nummer twee, Drachten, slechts nog tegen Achilles spelen en had aan een één punt minder had. De Gron. Boys moes# gelijk spel genoeg om de begeerde plaats te ten zich met de laatste plaats vergenoegen. bereiken. Hoe vervlogen deze illusies in rook! Zij bemachtigden 5 punten, twee minder dan Met 6—1 bleven de Assenaren in de histori# Hellas. sche strijd op 16 Mei 1936 in de meerderheid, Zuidbroek bleef in 3 C de andere deelnemers waarmee Drente haar enige le klasser be# de baas. Met 4 punten minder (22) bezette hield. Steenwijk wist zich eveneens te hand# het jonge Thos hier zeer eervol de tweede haven, daar de roodwitten 3 punten uit de plaats. De rij werd in deze klasse door de 2 wedstrijden tegen Gorredijk veroverden. club uit Nieuwe#Schans met 4 punten ge# F.V.V., Nieuw«Buinen, Zuidbroek en Stads# sloten. Hoogspanning heerste in 3 D, waar kanaal kregen een goede promotiekans, daar Nieuw#Buinen en Emmen elkaar met 27 pun# drie clubs voor een plaats in de 2e klasse in ten de erepalm betwistten. De noodzakelijke aanmerking kwamen. De derde#klasse kam# beslissingswedstrijd werd met 2—1 door pioenen behaalden de meeste punten en de Nieuw#Buinen gewonnen. Hurry Up deed 2e#klasser Stadskanaal degradeerde dus. haar naam geen eer aan. Met slechts één De Frisia#reserves slaagden er in het ver# winstpunt uit 16 wedstrijden bleef deze club loren terrein terug te winnen en kwamen 10 punten achter bij de Boys uit Hoogeveen met 5 punten weer in de reserve le klasse en Assen. terecht. Muntendam II en Heerenveen II kon# In de reserve le klasse werd Velocitas II den het niet verder brengen dan 4 en 3 weer kampioen, doch de Be Quick#reserves punten. Deze competitie had dus wel de volgden groen#wit op de hielen. Heeren# nodige spanning opgeleverd.

28 VIL Een spelregelcursus voor scheidsrechters. 25 Thos, Beerta 26 Noordster, Oude Pekela 27 V.V. Heerenveen 28 Bato, Winschoten VIII. Frisia en Be Quick op de Wilhelminabaan (1921). 29 V.V. Gorredijk 30 G.V.A.V., Groningen 31 V.V. Drachten 32 Rood Geel, Leeuwarden le klasse 2e kl. A 2e kl. B 3e kl. A 3e kl. B 3e klasse C 3e klasse D Res. Ie kl. Res. 2e kl. A Res. 2e kl. B 1. Be Quick Heerenveen B.R.C. Gorredijk F.V.V. Zuidbroek Nieuw Buinen Velocitas 11 Frisia II Muntendam 11 2. Veendam M.S.C. Muntendam H.Z.C. Drachten Thos Emmen Be Quick II Sneek II B.R.C. II 3. Velocitas F.V.C. Noordster L.S.C. Gruno Appingedam Zwartemeer Achilles II Friesland II Velocitas III 4. G.V.A.V. Black Boys Bato Lemmer Oost. Boys Scheemda N.A.B. L’warden II De Kooi II G.V.A.V. II 5. Hoogezand Alcides W.V.V. Bergum V.V.K. Woltersum Valthermond F.V.C. II L.S.C. II Veendam II 6. L’warden C.A.B. G.R.C. Nicatar Dokkum Noordpool Attila H.S.C. II L’warden III Noordster II 7. H.S.C. De Kooi Helpman Noordwolde V.I.A. Hunsingo Asser Boys Alcides II M.S.C. II Achilles III 8. Friesland Rood*Geel Stadskanaal S.S.C. Hellas Nw.*Schans Hoogev. Boys Heerenveen II Emmen II 9. Sneek Frisia Olyphia Gron. Boys Hurry Up G.R.C. II 10. Achilles Steenwijk G.A.V.C.

1936—1937 Zuidbroek schoot iets in kracht te kort en De toevloed hield aan. Tegenover het terug* kwam met 9 punten op de laatste plaats. trekken van Hurry Up stond het uitkomen Noordster was hier met 13 punten in veilige in de competitie 1936—1937 van Freno (Fra* haven geland. Het Sneker L.S.C. kon op een neker), Houtigehage, Roden, Wildervank, prachtig seizoen terug zien. Ongeslagen wer* Germanicus (Coevorden) en Dalen. Ook den de witkragen kampioen van 3 A met Upright was herleefd, terwijl de plaatselijke 32 punten uit 18 wedstrijden en 81—13 als clubs Olyphia en Noordwolde door combina* doelcijfers. Olyphia en Gorredijk hadden ook tie toepassing zochten in het spreekwoord: hoge ogen gegooid en eindigden ieder met „Eendracht maakt Macht”. De kopgroep in 27 punten. G.A.V.C. kwam als het hinkende de le klasse bevatte nagenoeg weer dezelfde paard achteraan. De 5 punten en 34—105 in clubs als in het vorig seizoen. Be Quick toon* het doelpuntenlijstje maken verder commen* de zich weer ongenaakbaar en werd met 34 taar overbodig. In de 3e klasse B was de punten uit 18 wedstrijden ongeslagen kam* spanning niet van de lucht, getuige de 27, 26 pioen. Met 10 punten minder volgden Veen* en 24 punten, welke Drachten, Houtigehage, dam en G.V.A.V. Ten opzichte van Friesland Oostelijke Boys en Bergum binnen haalden. voltrok zich het vonnis, dat door ingewijden Voor de Drachtster withemden was het aan* met bange vrees was voorzien; de geel* tal net voldoende om de kampioensvlag te blauwen van het Borniapark eindigden op de kunnen hijsen. De Dokkumers deden de deur onderste plaats met 9 punten. Hoogezand en dicht met 7 punten. V.I.A. en Hellas hadden Achilles hadden zich met 4 punten meer in zich met 3 punten meer veilig gesteld. veiligheid gebracht. In 3 C voerde Scheemda de boventoon met In de 2e klasse A werd Heerenveen met 32 27 punten, gevolgd door de club uit Beerta, punten kampioen, nadat de ongeldig ver* die weer tweede werd, thans met 24 punten. klaarde wedstrijd tegen Frisia overgespeeld Wildervank kon nog niet voldoende mee* was. De grote concurrent was F.V.C., die met komen en bezette met 5 punten de onderste 30 punten in de buurt van de leiders bleef. plaats. Emmen kwam, zag en overwon in 3 D. De Bolswarder roodbroeken verzeilden met Met 35 punten uit 18 wedstrijden en 92—24 in 10 punten (drie minder dan De Kooi) op de het doelpuntenlijstje kon de club van Slik plaats, die als regel met angst en vrees tege* de vlag in top hijsen. moet wordt gezien. Zeer spannend was de Nummer twee, Germanicus, boekte een strijd om het kampioenschap van 2 B. Ten* achterstand van 12 punten. Attila kwam iets slotte werd de volgorde: W.V.V., G.R.C., in kracht te kort en eindigde met 7 punten, B.R.C., resp. met 25, 25 en 23 punten, zodat dat was 4 minder dan de Hoogeveense Boys. de roodzwarte Winschoters en G.R.C. een Een merkwaardig verloop had de strijd in de beslissingswedstrijd moesten spelen. Met het reserve le klasse. enige doelpunt van de wedstrijd verlieten de Frisia II, Be Quick II en Velocitas II kregen W.V.V.*ers als kampioenen het veld. ieder 18 punten en moesten nu nog een extra

29 halve competitie spelen. Hier eindigden de tioneel verloop. Halverwege de competitie drie gegadigden in dezelfde volgorde met stonden alle clubs gelijk en aan het slot resp. 4, 2 en 0 punten. In de reserve 2e klasse moest een protest van Friesland de beslissing A wist Heerenveen II weer bovenaan te brengen. Het werd afgewezen, zodat Heeren* komen met 20 punten. De tweede elftallen veen promoveerde. L.S.C., Drachten en van De Kooi en Sneek eindigden hier met C.A.B. kampten om een plaats in de 17 punten, terwijl de staart gevormd werd 2e klasse A. door M.S.C. II en Leeuwarden III, met 7 en Ongeslagen, met 7 punten en 14—1 als doel* 5 punten. cijfers, bereikten de Snekers opnieuw het be* De G.V.A.V.*reserves behaalden het kam* geerde doel in hun jubileumjaar. Ook pioenschap van de reserve 2e klasse B met Emmen promoveerde, ten koste van Zuid* 29 punten. Veendam II wilde niet voor de broek, dat, met Scheemda, weer in de 3e grote broers onderdoen en bereikte de klasse moest uitkomen. De G.V.A.V.*reser* tweede plaats. Achilles III kwam onderaan ves verdrongen reeds na drie wedstrijden met 7 punten. De clubs in de middenmoot H.S.C. II uit de reserve le klasse, zodat de hadden 17 punten, terwijl Emmen II, G.R.C. resterende ontmoetingen G.V.A.V. II— II en Muntendam II elkaar met 12 en 11 pun* Heerenveen II en Heerenveen II—H.S.C. II ten ook weinig toegaven. op verzoek van het programma werden af* De strijd om het le*klasseschap tussen Fries* gevoerd. De eindstanden waren: land, W.V.V. en Heerenveen had een sensa* le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C 3e klasse D Res.lekl, Res.2ekl.A Res.2ekl.B I 1. Be Quick Heerenveen W.V.V. L.S.C. Drachten Scheemda Emmen Frisia II Heerenveen II G.V.A.V. II 2. Veendam F.V.C. G.R.C. Olyphia HoutigehageThos Germanicus Be Quick II De Kooi II Veendam II 3. G.V.A.V. Rood'Geel B.R.C. Gorredijk OosteL BoysWoltersum N.A.B. Velocitas II Sneek II Velocitas III 4. Velocitas Frisia Nw. Buinen H.Z.C. Bergum Noordpool Stadskanaal L’warden II Friesland II B.R.C. II 5. H.S.C. Steenwijk Helpman Nicator V.V.K. Appingedam Dalen F.V.C. II L.S.C. II Noordster II 6. LeeuwardenAlcides F.V.V. S.S.C. Roden Upright Zwartemeer Alcides II M.S.C. II Emmen II 7. Sneek M.S.C. Muntendam Lemmer Gruno Hunsingo Asser Boys Achilles II L’warden III G.R.C. II 8. Achilles Black Boys Bato Freno Hellas Nw. Schans Valthermond H.S.C. II Muntendam II 9. Hoogezand De Kooi Noordster D.O.G. V.I.A. Wildervank Hoogev. Boys Achilles III 10. Friesland C.A.B. Zuidbroek G.A.V.C. Dokkum Attila

1937—1938 In de onderste gelederen kon Hoogezand het De gewestelijke bonden zorgden weer voor niet bolwerken en met 8 punten kwam de een flinke toevoer van nieuwe clubs. Zo tra* club van Nijboer onderaan. In 2 A klom den voor de aanvang van het seizoen 1937— F.V.C. weer op de bovenste sport met 26 1938 tot de landelijke bond toe: Harlingen, punten, terwijl M.S.C. met 22 punten de Langezwaag, de Vogels (Groningen), T.F.S. tweede plaats bezette. Rood*Geel was hier (Drachtster Compagnie), Warffum, Ten de club, die degradatiewedstrijden moest Post, Heiligerlee, Musselkanaal en C.V.C. spelen, want met haar 11 punten bleef ze drie (Emmer Compascuum). Dokkum kon het bij de Black Boys ten achter. In de 2e klasse hoofd niet boven water houden en zakte B slaagde G.R.C. er nu in, het kampioen* weer naar de F.V.B. af. schap te bemachtigen met 30 punten. Mun* Be Quick had het minder gemakkelijk dan in tendam en Nieuw*Buinen vochten tegen de het vorig seizoen, want in de allerlaatste wed* laatste plaats. Tenslotte ontsprongen de strijd snoepte Leeuwarden een punt aan Muntendammers de dans met 8 punten. G.V.A.V. af, waardoor de Groninger blauw* Nieuw*Buinen werd met drie punten minder hemden met één punt minder eindigden dan hekkensluiter. De strijd in de grote 3e klasse hun plaatsgenoten, die met 27 punten kam* A, die 12 clubs telde, was bijzonder span* pioen werden. nend. Vijf clubs meldden zich als kampioens*

30 pretendenten aan. C.A.B. en Gorredijk ein* halve beslissingscompetitie spelen. C.V.C. digden beide met 31 punten en moesten nog verloor beide wedstrijden en kwam dus op een extra wedstrijd spelen. Deze werd met de gevaarlijke plaats. 6—2 door de Bolswarder roodbroeken ge* In de reserve le klasse wisten de baby’s, de wonnen. Nicator, Harlingen en H.Z.C. wisten G.V.A.V.*reserves, dadelijk beslag op het 30, 29 en 28 punten in te palmen. kampioenschap te leggen met 19 punten. Hun Fel werd ook tegen de dreigende degradatie plaatsgenoten, Velocitas II en Be Quick II gestreden, want bij de aanvang van het werden twee en drie met 17 punten. De seizoen was bepaald, dat men ook in het Frisia*reserves moesten wachten op de andere Noorden tot het instellen van een 4e klasse degradatiecandidaten Alcides II en F.V.C. II, zou overgaan. De twee laagstgeplaatste clubs maar deze speelden het klaar met 11 en 10 zouden daartoe automatisch degraderen. Dit punten buiten gevaar te komen. Frisia II lot was tenslotte aan D.O.G. en Langezwaag bleef met 9 punten op de hekkensluiters* beschoren met 13 en 14 punten. S.S.C. en plaats. Sneek 2 was de enige ongeslagen kam* Freno redden zich uit de narigheid met 15 en pioen in dit seizoen. Met 22 punten uit 12 16 punten. wedstrijden legden de withemden beslag op Ook in 3 B gaven de clubs elkaar zeer weinig de eretitel in de reserve 2e klasse A, met toe. Doordat de plaatsgenoten V.V.K. en 4 punten voorsprong op Heerenveen II. De Oostelijke Boys ieder met 32 punten eindig* Kooi II bezette met 4 punten de laatste den, was een beslissingswedstrijd nodig, plaats. welke met 3—1 door V.V.K. gewonnen werd. Meer spanning heerste in de reserve 2e klasse Onderaan de lijst wilde het met V.I.A. niet B. Hier haalden de Veendamreserves het nog vlotten. Gespeeld 20, 0 winstpunten, goals net met 24 punten, terwijl Emmen II met één 27—142, ziehier het povere resultaat van de punt minder tweede werd. Velocitas III hekkensluiters. T.F.S. bezette de voorlaatste kwam met 6 punten onderaan, want Munten* plaats met 11 punten. dam II had er 7 weten te behalen. In 3 C speelde Woltersum het net klaar, met Leek het aanvankelijk, dat F.V.C. met vlag 32 punten uit 22 wedstrijden het kampioen* en wimpel het eerste*klasseschap zou be* schap te behalen. Op de leiders volgden machtigen, tegen het einde kwam Hoogezand Noordpool en Thos met 30 en 28 punten en geducht opzetten, zodat een beslissingswed* dan kwamen drie clubs elk met 25 punten. strijd nodig was. Hierin gelukte het F.V.C. Ook in de staart spande het geducht. Hier met 2—0 te winnen, zodat de Huizumers de eindigden Ten Post en Upright met 10 pun* hoogste poort weer binnen traden en Hooge* ten, zodat deze ploegen voor de nieuwe 4e zand degradeerde. Het gelukte Rood*Geel klasse in aanmerking zouden komen. Met 13 haar plaats in de 2e klasse A te behouden, punten wist Wildervank zich in veiligheid te door C.A.B. en V.V.K. achter zich te laten. brengen. In de strijd om een plaats in de 2e klasse B In 3 D was het ook overal spanning, wat de moest Nieuw*Buinen het veld ruimen voor klok sloeg. Zwartemeer en Asser Boys kwa* Woltersum, dat 7 punten uit 4 wedstrijden men met 31 punten uit 20 wedstrijden boven* bemachtigde. Zwartemeer eindigde met 2, aan en moesten nog een extra wedstrijd Nieuw*Buinen met 3 punten. spelen. Eerstgenoemde bleef in deze ont* De Veendamreserves bleken te sterk voor moeting na verlenging nog juist met 5—4 de Sneek II en Frisia II. Met 8 punten uit 4 wed* baas over haar concurrente. De Hoogeveense strijden, 24 goals voor en slechts 1 tegen, pro* Boys sloten met 5 punten de rij, maar voor moveerden de Veenkolonialen naar de de bezetting der 10de plaats bestond weinig reserve le klasse. animo. Valthermond, N.A.B. en C.V.C. ein* De eindstanden van de competitie in het digden elk met 17 punten en moesten een seizoen 1937—’38 waren:

31 le klasse 2e klasse A 2e klasse B 3e klasse A 3e klasse B 3e klasse C 3e klasse D Res. Ie kl. Res. 2e kl. A Res. 2e kl. B 1. Be Quick F.V.C. G.R.C. C.A.B. V.V.K. Woltersum Zwartemeer G.V.A.V. II Sneek II Veendam II 2. G.V.A.V. M.S.C. W.V.V. Gorredijk Oostel. BoysNoordpool Asser Boys Velocitas II Heerenveen II Emmen II 3. Veendam Alcides B.R.C. Nicator Gruno Thos Stadskanaal Be Quick II L'warden III G.R.C. II 4. Achilles Friesland Bato Harlingen Drachten Nw.sSchans Heiligerlee Achilles II Friesland II H.S.C. II 5. H.S.C. Steenwijk Emmen H.Z.C. Houtigehage Scheemda Germanicus L’warden II M.S.C. II Noordster II 6. L’warden L.S.C. Helpmann G.A.V.C. Roden Appingedam Musselkanaal Alcides II L.S.C. II Achilles III 7. Velocitas Frisia Noordster Lemmer Bergum Zuidbroek Dalen F.V.C. II De Kooi II B.R.C. II 8. Sneek De Kooi F.V.V. Olyphia De Vogels Hunsingo Valthermond Frisia II Muntendam II 9. H’veen Black Boys Muntendam Freno Hellas Warffum N.A.B. Velocitas III 10. H’zand RoocLGeel Nw Buinen S.S.C. T.F.S. Wildervank C.V.C. 11. Langezwaag V.I.A. Ten Post Hoogev. Boys 12. D.O.G. Upright

1938—1939. Achilles kampioen! en de verwachte 100 doelpunten bleven uit. In het seizoen 1938—’39 zou de vierde klasse W.V.V. eindigde met 31 punten, gevolgd komen, maar de bezwaren bleken te groot, door Emmen met 22 punten. Onder aan de zodat men genoodzaakt was, de zaak uit te lijst was de spanning uitermate groot, maar stellen en op de oude voet voort te gaan. tenslotte werd Noordster met 13 punten hek* Verschillende clubs schenen er weinig voor kensluiter. De vier naaste concurrenten had* te gevoelen in de 4e klasse uit te komen en den ieder slechts twee punten meer! bleven de gewestelijke bond prefereren. De In 3 A ging het tussen Nicator en C.A.B. toeloop was dan ook iets minder. Aristides In de laatste en 20ste wedstrijd werd eerstge* (Leeuwarden), Bellingwolde en Gieten traden noemde op eigen veld met 2—0 door de toe. Upright daarentegen verdween weer van Bolswarders geslagen, die met 36 punten kam* het toneel. pioen werden. (Eén meer dan Nicator.) In de le klasse voltrok zich een merkwaar* G.A.V.C. was de zwakste. Vinnig was ook dige wijziging. Na een ongekend spannend de strijd in 3 B. Hier werd Gorredijk met 35 seizoen werd tenslotte Achilles kampioen met punten (drie meer dan de Oostelijke Boys) 28 punten, na in de laatste wedstrijd tegen kampioen, terwijl de beide laatste plaatsen Sneek op 26 Maart 1939 gelijk te hebben ge* voor de Vogels en Bergum waren. Zuid* speeld (0—0). Tweede werd G.V.A.V. met broek toonde zich met 36 punten de sterkste één punt minder, terwijl Heerenveen en in de 3e klasse C, terwijl Noordpool en Thos Sneek volgden. Be Quick en Veendam moes* vinnig om de tweede plaats kampten. De lijst ten zich met een bescheiden plaats tevreden werd gesloten door Hunsingo en Ten Post. stellen. Zelfs verkeerden de kampioenen Laatstgenoemde kwam nogal enige punten enige tijd in degradatiegevaar, doch de laat* achterop. De Asser Boys verdrongen in 3 D ste plaats was voor F.V.C., dat wat te laat de concurrenten uit Zwartemeer van de troon punten verzamelde. en werden kampioen met 30 punten. Nieuw In 2 A was G.R.C. ingedeeld. De club van Buinen was hier ook een belager voor de ere* Prummel werd kampioen met 33 punten, ge* plaats. Zeer spannend verliep ook de strijd volgd door Friesland, welke club het gehele onderaan. Tot aan het einde heerste onzeker* seizoen de zwaarste concurrent van de Gro* heid. Tenslotte werd de niet*begeerde plaats ningers bleef. Onderaan ging het tenslotte door Dalen bezet. tussen M.S.C. en Rood Geel. Laatstgenoemde In de reserve le klasse zette Achilles II luis* kwam op de fatale plaats terecht. ter bij aan het Noordelijk kampioenschap, In 2 B vormde W.V.V. aanvankelijk een door eerste te worden met 21 punten (drie klasse apart en toen de competitie nog maar meer dan Be Quick II). De gelijkenis met de half geëindigd was, bleek geen twijfel te be* hoogste afdeling zette zich ook anderaan de staan omtrent het kampioenschap. Toen dit lijst voort. Daar werd de rij door de F.V.C.* een feit was, zakten de roodzwarten wat af reserves gesloten met 2 punten uit 14 wed*

32 strijden. De hekkensluitersplaatsen vormden Voor een plaats in de 2e klasse A kampten de schaduwzijde bij de viering van het vierde Rood Geel, C.A.B. en Gorredijk. lustrum door de Huizumer geelgroenen. In de Voor de strijd om een plaats in 2 B traden reserve 2e klasse A behaalde Heerenveen II aan Noordster, Zuidbroek en Asser Boys. met één punt meer dan de Sneek»reserves, n.1. Voor het reserve»le klasseschap kwamen in 21, het kampioenschap, H.S.C. II liep er in de aanmerking F.V.C. II, Heerenveen II en H.S.C. 2e klasse B meer uit. De kraaien werden kam# II. De lezer heeft intussen van de resultaten pioen met 30 punten. Emmen II en G.V.A.V. reeds kennis kunnen nemen. III hadden elk 9 punten minder. De reserves Indien tot het instellen van een 4e klasse kan van L.S.C. en Hoogezand sloten in deze klas» worden overgegaan, zullen in het seizoen sen de rij met 7 en 10 punten. 1939»’40 G.A.V.C., Bergum, De Vogels, Hun» Om een plaats in de le klasse streden F.V.C., singo, Ten Post en Dalen degraderen. G.R.C. en W.V.V. Ie klasse 2e kl. A 2e kl. B 3e kl. A 3e kl. B 3e kl. C 3e kl. D Res. le kl. Res. 2e kl. A Res. 2e kl. B 1. Achilles G.R.C. W.V.V. C.A.B. Gorredijk Zuidbroek Asser Boys Achilles 11 Heerenveen II H.S.C. 11 2. G.V.A.V. Friesland Emmen Nicator Oostel. Boys Noordpool Nieuw Buinen Be Quick II Sneek II Emmen II 3. H’veen L.S.C. Bato H.Z.C. V.V.K. Thos Zwartemeer Velocitas II M.S.C. II G.V.A.V. III 4. Sneek Alcides B.R.C. S.S.C. Gruno Appingedam Germanicus G.V.A.V. II Friesland II G.R.C. II 5. H.S.C. Frisia Woltersum Lemmer Drachten Bellingwolde Stadskanaal Veendam II De Kooi II Velocitas III 6. L’warden Black Boys Helpman Harlingen Houtigehage Heiligerlee N.A.B. L’warden II Frisia II Muntendam II 7. Be Quick Steenwijk F.V.V. D.O.G. T.F.S. Scheemda Gieten Alcides II L’warden III Achilles III 8. Velocitas De Kooi Hoogezand Aristides Roden Wildervank Valthermond F.V.C. II L.S.C. II B.R.C. II 9. Veendam. M.S.C. Muntendam Freno Hellas Nw.sSchans Musselkanaal Noordster II 10. F.V.C. Rood»Geel Noordster Olyphia Langezwaag Warffum C.V.C. Hoogezand II 11. G.A.V.C. Bergum Hunsingo Dalen 12. De Vogels Ten Post

V. Historische kanttekeningen allemaal in onze schooltijd niet met de In het historisch overzicht krijgen onze lezers grootst mogelijke geestdrift deelgenomen aan een beeld van „de prestaties” der clubs in de het oprichten van voetbalclubs, waarvoor we afgelopen halve eeuw. Wij menen dit volledig al een schitterende toekomst in het verschiet te kunnen maken, door ook het een en ander zagen? Als al die clubjes nog bestonden, dan mede te delen van de innerlijke lotgevallen zou Nederland alleen voor de nodige voetbal» onzer Noordelijke verenigingen. Het is een velden waarschijnlijk al te klein zijn. algemeen verschijnsel, dat de eerste jaren van Het is daarom maar goed, dat de meeste van een club vaak de moëilijkste zijn en veelal die verenigingen al spoedig aan de verschil» doet zich het geval voor, dat de oprichters lende kinderziekten waarmee zij te kampen er zich geen voorstelling van hebben kunnen krijgen, ter ziele gaan en dat slechts aan maken, hoe groot de betekenis van hun werk enkele daarvan, die in staat zijn de talrijke in latere tijd zou zijn. Typerend is dan ook moeilijkheden, welke zich aanvankelijk voor» onderstaande aanhaling uit een historisch doen, het hoofd te bieden, een langer leven overzicht van een onzer Noordelijke clubs, beschoren is. dat de clubsecretaris ons toezond: Ook bij ons heeft het niet aan vele en grote „Ongeveer 30 jaar geleden zaten vier jochies moeilijkheden ontbroken. Herhaaldelijk waren bijeen in een droge sloot ergens aan de straat» deze zelfs van zo’n aard, dat het leven der weg en richtten een voetbalclub op. Zij had» jonge vereniging aan een zijden draad hing. den een gelukkige hand, want die vier Maar telkens weer wisten bestuur en leden, jongens legden de grondslag voor onze ver# geschraagd en gesteund, aanvankelijk door eniging, welke thans aan de vooravond van slechts een klein getal aanhangers, de vereni» haar dertigste verjaardag staat. Hebben we ging in stand te houden.

33 Speciaal over die eerste tijd zou een bloem* L.A.C. Frisia: 25 April 1883 lezing kunnen worden samengesteld, waarin Omtrent de eerste jaren kunnen we den lezer ook het anecdotisch element niet vreemd is. verwijzen naar hoofdstuk IV. Van 26 Sep* Het huren van een terrein? Zover was men tember 1895 tot 3 October 1907 was Frisia’s toen nog lang niet. Was de politie in aan* voorzitter, de heer J. D. van Ketwich Ver* tocht, dan veranderde de voetbalmatch in een schuur, de eerste Noordelijke vertegenwoor* hardloopwedstrijd dwars door de landen. diger in het bondsbestuur, terwijl de tweede Dat de „clandestiene” voetballers toen ook representant in het hoogste voetbalcollege over goede sprintcapaciteiten beschikten, de heer P. A. de Haan was (van 10 April 1901 blijkt wel uit het feit, dat de politie nimmer tot 14 Juli 1912). In 1905 voerde Frisia het één van hen te pakken heeft kunnen krijgen.” nog bestaande blauw*geel*gestreepte shirt in. Lopen de lotgevallen van vele clubs niet Tweede Paasdag 1908 werd de eerste inter* parallel met het bovenstaande? nationale wedstrijd in de Friese hoofdstad De schrijver van het gedenkboek 1923 der gespeeld: Frisia*Bremer Fussballclub „Lloyd” L.A.C. Frisia, de heer mr. H. J. Schulte, vangt (2—0). In Juni werd de eerste buitenlandse zijn relaas als volgt aan: „Hoeveel honderden tour gemaakt naar Solingen en Barmen. zouden het er wel zijn, die in de loop der Als opvolger van den heer P. A. de Haan jaren lid waren der L.A.C. Frisia en door die werd mr. M. S. Kalma in het bondsbestuur vereniging menige aangename en prettige gekozen (tot 1 September 1919). ogenblikken hebben gehad, ogenblikken, In October 1913 verrees de eerste tribune waaraan ze steeds met genoegen terug* (overgenomen van H.F.C.) op de Wilhelmina* denken? Hoeveel honderden zijn het niet, baan. 6 November 1921 bezweek het houten die in Frisia hebben leren kennen, wat „club* huis door een storm. liefde” is en wat het betekent in frisse, vreed* De mobilisatie bracht Engelse en Belgische zame kamp te vechten voor de kleuren, die geïnterneerden op de Baan. De verdere lot* men lief heeft, voor het fier geel*blauw? gevallen der oude club kan men weer vinden Hoeveel tienduizenden zouden het wel niet in hoofdstuk IV. Wel kan nog worden ge* zijn, die in de lange loop der weggestroomde wezen op de prachtige resultaten der Frisia* jaren die kleuren en haar dragers hebben toe* adspiranten na 1931. Van de vooraanstaande gejuicht en bejubeld, hen hebben gesteund en Frisianen moet allereerst worden genoemd aangemoedigd met hun daden en sympathie!” ere*voorzitter P. A. de Haan. Tot ere*leden Wanneer we deze woorden over hevelen naar werden benoemd: mr. A. Wynoldy, Exc. mr. al de bestaande en reeds ter ziele zijnde ver* J. D. van Ketwich Verschuur, wijlen W. enigingen in het gehele Noorden, hoeveel Woortman, Y. van Slooten, mr. M. S. Kalma, honderdduizenden zouden dan niet in die G. Deibel, mr. M. E. Hepkema en A. R. van lange j arenreeks op de een of andere wijze der Velde. Het Frisia*onderscheidingsteken „hun” club hebben geschraagd en aange* als lid van verdienste ontvingen wijlen H. M. hangen? Snijder, G. Ronner, A. Asman, J. Meurkens, Met deze algemene inleiding vangen wij het H. Valkema (sinds 4 Juni 1928 lid van het overzicht aan van de „innerlijke bijzonder* bondsbestuur), J. Heeger, D. J. F. M. Sprock, heden” der verenigingen. Gedachtig aan de A. Dalhuysen, Chr. Visser, Th. Kingma, eerbied, welke de ouderdom verschuldigd is, L. Steinvoorte, P. Visser en de ereleden G. hebben wij een leef tij denlijst van de Noorde* Deibel en A. van der Velde. lijke K.N.V.B.*ers samengesteld en aan de hand daarvan de volgorde der clubs bepaald. Be Quick: 10 April 1887

★ Is Frisia de oudste, Be Quick moet de roem* rijkste club van het Noorden genoemd wor*

34 den. Het spreekt vanzelf, dat uit de rijke 1924 was het steeds Be Quick, wat de klok historie slechts enkele grepen kunnen worden sloeg. Verschillende factoren hadden tot dit gedaan. grote succes meegewerkt. Sinds 1910 waren Evenals Frisia beoefenden de Groningers in verschillende bekende Westelijke spelers als origine alleen cricket. Namen, zoals die van Kees Bakker, Puck de Waal, Frits en Henk Schram de Jong Sr., Groenendaal, Jan Slot* Visser, lid van Be Quick geworden en verder houwer en W. Rijgersberg vormen al het speelde men herhaaldelijk wedstrijden tegen voornaamste, wat men uit de oertijd van het de ploegen der British Royal Naval Brigade, Noordelijk voetbal heeft kunnen opdiepen. de Engelse geïnterneerden, die een spel ver# Het voetbalspel, dat cricket verdrong, werd toonden, superieur aan dat der Noordelijken. in „de Kom” van het Groningse Sterrenbos Een tijdlang trad Birch als doelman van beoefend en in 1894 besloot men op een ver# Be Quick op en het was deze keeper, die de gadering in „het Boschhuis” deze tak van Groninger ploeg in de glorietijd van Ajax sport naar de vereniging over te brengen. voor een débacle behoedde. Samensmelting met „Hercules” en „Hard# Het hoogtepunt vormde het behalen van het gaat#ie” had een geduchte uitbreiding en ver» landskampioenschap op 6 Juni 1920. Het betering van het ledencorps tengevolge en kranige elftal zag er als volgt uit: De Ruyter omstreeks 1905 maakte Be Quick met spelers Zijlker, Rodermond, H. Tetzner, Sissingh, als Oving, van ’t Oever (beiden oud#voorzit# Van Linge, Legger, Max Tetzner, De Haas, ters), gebroeders Lieftinck e.a. een tijdperk J. Bulder, Groen, E. J. Bulder. van bloei door. Men beschikte over een voor De Groningers besloten het succesvolle die tijd uitstekend ingericht speelveld op het seizoen met een buitengewoon geslaagde exercitieterrein achter de Groninger strafge# Scandinavische toer. vangenis en stond er ook financieel gunstig In de jaren 1918 tot 1922 werd geen enkele voor, maar minder florissante tijden volgden. competitiewedstrijd verloren, een unicum in Er kwamen terreinmoeilijkheden, een oppo# de historie van het Nederlandse voetbal. In sitie van een groep jongere leden scheidde totaal werden er toen 68 wedstrijden ge# zich af en stichtte een nieuwe vereniging, speeld, 63 gewonnen en 5 gelijk, met 365 doel# Voorwaarts, later Forward geheten. Mannen punten voor en 72 tegen. Van 1916 tot 1922 als Co van ’t Oever, Bruin Oving, gebrs. werd Be Quick gedurende 6 seizoenen slechts Harkema, A. P. Schilthuis e.a. hadden de 2 maal geslagen in 94 wedstrijden! grootste moeite om de vereniging op de been Voor de verdere resultaten kunnen we weer te houden, maar de ijver en toewijding van verwijzen naar hoofdstuk IV. deze voorvechters had het voor de club ge# lukkige gevolg, dat men tegenover „Gelria” Veendam: 4 September 1894 weer de beschikking over een goed speelveld Vast schijnt te staan, dat deze veenkoloniale kreeg. club als Look Out het eerste levenslicht zag. Was Be Quick reeds omstreeks 1900 voor de Aanvankelijk speelde de ploeg in de Noord# zich hier en daar in de provincie vormende Nederlandse Voetbalbond met Hermes (het clubs een erg gezochte tegenstander, ook latere H.S.C.), P.V.C. (Pekela), Wilhelmina in latere jaren maakten de withemden bij (Stadskanaal) en Valthermond. Toen Hermes voorkeur met Frisia als tegenstander, propa# het kampioenschap had veroverd, was de gandatochten naar de Groninger en Friese bondskas niet toereikend om de in uitzicht dorpen, waarbij sportiviteit en gemoedelijk# gestelde gouden kampioensmedaille te bekos# heid samen gingen en een feest in de dorps# tigen. De bond, de z.g. „boerenbond” ging herberg meestal het slot was. spoedig daarna ter ziele. Look Out ging in Tijdens de mobilisatie ging het langzaam 1905 een fusie aan met het Veendammer maar zeker crescendo en van 1916 tot en met Vitesse, waardoor „de vader” der geel#zwar# 35 ten, J. Schekermans, tot de Look#Out# H. W. Sanders, kon een terrein aan de gelederen toetrad. Na de oprichting van de Beilerstraat tegenover de nieuwe begraaf# G.V.B. kwam er weer meer contact. In 1909 plaats gehuurd worden. Een van de eerste trad de club tot de gewestelijke bond toe wedstrijden werd gespeeld tegen Go#on uit en werd de naam in Prinses Juliana omge# Frederiksoord. Veel publiek was hier niet bij doopt. Met W.V.V. 2, Wilhelmina, Hermes aanwezig, daar de meeste Assenaren voetbal en Take Care werd de Oostelijke le klasse nog met „een gekkenhuis” gelijk stelden. De gevormd. Langzaam maar zeker ging het allereerste competitiewedstrijd werd in crescendo, doch de mobilisatie stak ook hier Leeuwarden tegen Frisia gespeeld en met een spaak in het wiel. In 1915 vond echter 4—0 verloren en de eerste officiële ontmoe# een samensmelting met de G.V.B.sclub ting in Assen vond plaats 24 November 1895. Jupiter plaats, welke fusie nogmaals tot een Tegen Be Quick werden toen de punten ge# naamsverandering leidde. Van toen af zou de deeld (2—2). Over de verdere verrichtingen vereniging „Veendam” heten. 1917 was weer der Asser club verwijzen we naar hoofd# een zwart jaar, doch het bondsbestuur hand * stuk IV. 1939 zal een glorie#mijlpaal blijven! haafde de vereniging in de hoogste afdeling. Van de bekende spelers noemen we: W. R. Veendams sportieve successen in volgende Westra van Holte, K. J. Kaufman, J. Rienstra, jaren waren het gevolg van eendracht en P. de Gaay, G. C. B. E. Suringar, C. van geestdrift. Wilskrachtig en vurig, zo speel# Staveren, H. Snijder, H. van Zand, Th. van den de geelzwarten de jaren door en zo Wely. Bij de „jeugd” treden Bimolt en Jong# treden ze nog op. Spelers als Wilkens, Sche# man op de voorgrond. kermans, Mulder, gebrs. Bentum, Lubben, Erevoorzitter der club is jhr. mr. H. G. van Roosies, Gort, de gebrs. Woltjes, Poppen, Holthe tot Echten. De ereleden zijn J. A. Kaneel, Veenman, Knigge en Snijders trokken Willinge, D. E. Wilbrenninck, mr. A. van der de aandacht. Naast J. Schekermans maakten Sluis, A. ten Oever, ir. A. G. de Koningh, zich ook bijzonder verdienstelijk de heren A. H. ten Oever, mr. J. W. Suringar, mr. G. J. P. Bloemhoff en F. Reintke. C. B. E. Suringar, mr. M. S. Kalma en K. J. Een historische wedstrijd is die in het Gro# Kaufman. Laatstgenoemde heeft zich met ninger Stadion, toen Be Quick in de glorie# A. P. v. d. Hoek en C. van Staveren op jaren met 2—1 werd geklopt. Verder staat buitengewone wijze verdienstelijk gemaakt natuurlijk het Noordelijk kampioenschap met voor de vereniging. Achilles heeft altijd in de gulden letteren in de annalen van deze pit# hoogste Noordelijke afdeling gespeeld. Dat tige club. zij in een betrekkelijk kleine plaats meer dan 200 leden heeft en er in Assen een sup# Achilles: 24 December 1894 portersvereniging van 500 leden zetelt, tekent de sympathie voor de club der roodhemden. Bij de aanvang van het nieuwe schooljaar 1894 was op de Asser H.B.S. uit Amersfoort W.V.V.: 21 November 1896 een jongen gekomen, die het voetbalspel reeds kende en de mede#scholieren voor deze De overlevering wil, dat twee Asser jongelui, nieuwe tak van sport warm maakte. Het was die hun zomervacantie in Winschoten door# deze H.B.S.#er, J. H. L. de Koningh, die de brachten, een voetbal hadden meegenomen, stoot gaf tot oprichting van de Asser Voet# om hun Oost#Groninger vrienden de eerste bal# en Cricketvereniging Achilles. Evenals beginselen van het spel bij te brengen. Enig bij Frisia en Be Quick werd het cricket ver# geschrift van de eerste zeven jaren is niet drongen. meer aanwezig. De scholieren#oprichters zul# Met medewerking van oudere personen, o.w. len wel niet gedroomd hebben, welk belang# de toenmalige directeur der H.B.S., de heer rijk pionierswerk door hen begonnen werd.

36 IX. Kampioenselftal van Frisia in 1925. 33 Zwariemeer, Klazienaveen 34 De Kooi, Joure 35 Noordpool U.F.C., Uithuizen 36 B.R.C., Groningen X. Kampioenselftal van Velocitas. 37 V.V. Hoogezand 38 G.A.V.C., Grouw 39 De Vogels, Groningen 40 V.V. Gieten In 1902 trad o.m. als lid toe Menno Kalma, Jozef Cohen, Klaas van Dingen, Hendrik van leerling van het gymnasium, die het volgend Slooten, Albert en Enno Wieringa. Op voor# jaar met het secretariaat werd belast. Dank# stel van laatstgenoemde, thans predikant te baar gedenkt de Groninger Voetbalbond het Purmerend, werd besloten de jonggeborene baanbrekend werk, dat door de oude rood# de naam van Velocitas, d.i. de snelvoetige, zwarte club in Oost#Groningen is verricht. te geven. Na aanvankelijk wat „straatvoet# In 1903 trad W.V.V. tot de N.V.B. toe, na bal” te hebben beoefend, werd een terrein eerst in de Noord#Nederlandse Voetbalbond gehuurd achter de bekende „Wrongeltuin” te zijn uitgekomen. Het eerste secretariaat van Vorenkamp te Helpman. Gerrit Voren# van de G.V.B. werd de eerste jaren te Win# kamp, de zoon van den eigenaar, voelde zich schoten door den heer H. Keuning bekleed. tot voetbal aangetrokken, hetgeen de club De eerste G.V.B.#wedstrijd voor de W.V.V.# financieel niet ondienstig was. In 1903 ging reserves werd te Stadskanaal gespeeld tegen Velocitas over naar de 3e klasse N.V.B. en in het toenmalige Wilhelmina. O.m. waren van het jaar daarop volgde promotie, nadat de partij: W. Landré en jhr. mr. C. de Marees Z.A.C. met 2—1 en 8—0 was verslagen. Het van Swinderen. Het Noordelijk kampioen# elftal bestond toen uit: H. v. Slooten, K. v. schap in 1910 werd behaald door: H. van Dingen, J. Cohen, T. de Winter, W. Wieringa, Sloten, M. P. Starke, H. Heikens, S. Roelfse# G. Vorenkamp, J. Albrecht, K. Bakker, H. ma, A. Kriegsman, P. Roelfsema, B. Domme# de Jonge, A. Wieringa en H. Cohen. ring, H. Robertus, G. Dommering, G. Boelsen In 1907 bij de viering van het tienjarig en J. Witkop. bestaan, werd officieel besloten de geboorte# In 1916 volgde een voorstel tot ontbinding, dag op 1 April te stellen. In 1909 kwam er maar zover kwam het gelukkig niet en in de vers bloed in de gelederen na fusie met laatste oorlogsjaren nam de vereniging in „Unitas”. In de mobilisatie maakte ook Velo kracht toe. In hoofdstuk IV vindt de lezer een moeilijke tijd door, doch combinatie met meer bijzonderheden van de prestaties op het Groningen bracht uitkomst. Toen ging het groene veld. crescendo en van 1916 tot 1926 bezette Ereleden van W.V.V. zijn: D. M. Keizer, Groen#Wit 7 maal de plaats, die haar tot B. Dommering, J. Heikens, mr. E. Post, mr. „eeuwige tweede” stempelde. Over de glorie# W. R. Emmen Riedel, mevrouw Emmen jaren vermeldt hoofdstuk IV voldoende. In Riedel (hulde aan de vrouw!), K. Müller, 1936 vond een scheuring plaats, welke o.m. S. Cohen, J. C. Wartena en M. H. Brouwer. uittreding tengevolge had van bekende spelers Bekende spelers waren of zijn: B. Domme# als Bonsema, Meulema, Luppes, Nuininga, ring, A. Kriegsman, H. van Slooten, wijlen Van Meel, Pots en Brink, maar de club wist G. Schoonhoven, wijlen M. P. Starke, B. F. zich door de crisis heen te worstelen. Wever, H. Weeke, B. Kog, A. G. Visscher, Van de vele vooraanstaande persoonlijk# L. Kuiper en E. F. Meulema. heden noemen we het erelid P. G. de Vries, De tegenwoordige voorzitter P. van Veen P. Galis, Oomkes, Wieringa, Iwema, de heeft een belangrijke staat van dienst. gebrs. De Wolf, H. van Slooten en enkele Het jeugdwerk neemt bij W.V.V. een bijzon# jaren R. Watjer. dere plaats in. Bekende spelers waren verder Zuidema, Kolthof, Knol, Heideveld en Huizeling. Velocitas: 1 April 1897 Het moet in het voorjaar van 1897 zijn ge* H. S.C.: 4 April 1899 weest, dat een zevental jongens, woonachtig Vele jaren heeft als oprichtingsdatum van de aan de Heereweg en omstreken, besloten een club der Hoogezandse kraaien 4 April 1904 voetbalclub op te richten. De namen dezer gegolden. jongelui waren: Roelof Bierling, Herman en Opgedolven stukken toonden kort geleden

37 aan, dat H.S.C. in 1899 geboren is. Toen 3 April 1937. 6. H.S.C. 30 April 1939. stichtten o.m. Meerkerk Jr., U. Reinders, Van De wimpel ontvingen: Brakel, Ruding, Grol, De Lange en J. Haccou Frisia, 29 April 1933 en Be Quick, 19 April bet clubje „Trap Raak”, dat omstreeks Octo# 1937. ber in „Hermes” werd omgedoopt. In 1904 kwam er door toedoen van de heren Edelman Friesland: 15 Juni 1905 en Klaas Rijkens wat meer leven in de brou# Friesland werd onder leiding van den heer werij en de publieke opinie wijzigde zich van J. Overdijk opgericht door enige voetballers, lieverlede. Hermes zette door en behield enige die destijds uitkwamen voor Vitesse, maar jaren het monopolie, doch in 1910 waren de zich met de gestes van deze club niet konden perspectieven verre van rooskleurig. Een verenigen. Eerst werd in de F.V.B. gespeeld andere club, S.V.V., had zo zoetjesaan haar onder de naam Voorwaarts, welke enkele bestaansrecht bewezen en was hard op weg jaren later in Friesland gewijzigd werd. Op haar oudere zuster te overvleugelen. Het was vijfjarige leeftijd en ook het jaar daarna de heer W. M. de Draaijer, wien het gelukte werd het kampioenschap van de gewestelijke de partijen tot elkaar te brengen en zo ont# bond behaald, waarna men tot de N.V.B. stond na veel gedebatteer de Hermes#S.V.V.# overging. Tijdens de mobilisatie werd de ver# Combinatie, welke in latere jaren ook een eniging met ontbinding bedreigd, doch belangrijke rol op de Noordelijke voetbal# enkele leden, met name Overdijk en Tinga velden zou spelen. Bekende namen zijn: wisten het gevaar af te wenden. De fusie H. E. Buurma (erevoorzitter), R. Kliphuis, B. met L.V.C. in het seizoen 1920—21, waaraan van Ekeren, J. M. Leutscher, dr. Bos, K. Frey, vooral de heer G. de Weert medewerkte, O. van Biessum, J. Smittenberg, A. Mulder en bracht grote vooruitgang en tenslotte het G. Veenma. eerste#klasseschap, dat gedurende 15 jaren gehandhaafd bleef. Van de leden, die zich verdienstelijk maakten noemen we naast de Bondsvlag en «wimpel hierboven genoemde, wijlen H. J. Slotboom, Het bestuur van de N.V.B. nam in de loop J. Mes en U. de Boer. varf het seizoen 1923—’24 het besluit, aan de Bekende klanken in deze club waren of zijn bij de bond aangesloten verenigingen, welke verder: Van Dijk, de Piersma’s de Kamp# de 40#jarige leeftijd hadden bereikt, een vlag stra’s, de familie Knuist, de Van der Veers, uit te reiken. Onder de bondsvlag wordt Wilkens, H. Tiemersma, Westhof, Bokma, verstaan een rood#wit#blauwe vlag, waarbij in Leysma, de Grebens, de Van Zuylens, de rode baan het bondswapen en in de Scheepstra, Buitenhuis, Zijlstra. Verder kan blauwe baan de clubvlag verwerkt is. Nog genoemd worden het erelid N. Feddes, dat later werd besloten aan de vijftigjarigen een meer dan 15 jaren deel uitmaakte van het wimpel bij de bondsvlag aan te bieden. Deze bestuur en de laatste jaren treden naast den zijden bondswimpel is uitgevoerd in de kleu# voorzitter de heren Feddema, Ras en Rijpstra ren der vereniging. Aan de zijde van de stok op de voorgrond. is het bondswapen geborduurd en over de gehele lengte in goud of zijde de vereni# L.S.C.: 22 September 1907 gingsnaam. 4 Maart 1890 werd opgericht de cricket# en Bij verschillende gelegenheden is aan de croquetclub Lycurgus. Cricket en crocquet oudste zes Noordelijke clubs de bondsvlag raakten op de achtergrond en maakten plaats uitgereikt, n.1.: voor lawntennis en kaatsen, doch in 1895 I. Frisia, 18 Januari 1925; 2. Be Quick, 9 April deed met de gebrs. Joekes de voetbal zijn 1927; 3. Veendam, 16 September 1934; 4. intrede en sinds 1897 bleef het bruine mon# Achilles, 24 December 1934; 5. Velocitas, ster de alleenheerser. 11 Februari 1905 richt#

38 ten een 12*tal jongens een voetbalclub op, M.S.C.: 10 April 1910 Sparta geheten en op 22 September 1907 werd In leeftijd volgt op Alcides haar plaatsgenote de Lycurgus*Sparta*Combinatie gevormd, de M.S.C. In 1910 ging een troepje jongelui in oude L.S.C., die zo’n mooie geschiedenis clubverband de voetbalsport beoefenen, aan* heeft. Van de 4 oprichters van de F.V.B. is vankelijk onder de naam „Concordia”. Na L.S.C. de enige, die bleef. Zij was de eerste een paar jaren te hebben doorgescharreld bondskampioen in 1904, de eerste juniores* trad M.S.C. tot de Noord*Centrale V.B. toe. kampioen in 1929. Zij leverde de eerste secre* Al worstelend met financiële tekorten, in de taris, F. H. van Loon en de eerste penning* oorlogsjaren gehandicapt door het in dienst meester, D. Zelvelder. In de 35 levensjaren treden van haar beste krachten en bijna van de F.V.B. is L.S.C. meer dan 30 jaren steeds gehuisvest op slechte of verafgelegen in de gewestelijke bondsleiding vertegen* terreinen, groeide men tegen de verdrukking woordigd. Een geheel boekwerk zou te vul* in en bij de viering van het 10*jarig bestaan len zijn met L.S.C.*historie. was de grote bond bereikt. Op het groene Het jeugdvoetbal heeft steeds een zeer bij* veld waren de prestaties bescheiden, doch zondere plaats in deze vereniging ingeno* het eerste*klasseschap en de bekerwedstrij* men. Van de voormannen noemen we nog den F.V.B.«president S. de Wolf, wijlen S. den tegen Xerxes en N.O.A.D. mogen met Velleman, E. Bergsma, J. Haga, C. H. Ver* ere genoemd worden. Voorop werd steeds gesteld: het aankweken van de liefde voor steegden, J. de Haan en S. Zandstra. Beken* de spelers zijn of waren: H. Dijkhuis, de de sport en het opvoeren van onderlinge gebrs. Blom, J. A. ten Wolde (oud*Be saamhorigheid en clubliefde. J. Bloksma Pzn., Quicker), H. van Gorkum en H. Faber. H. T. Verboom, P. Bloksma, G. v. Slecn, H. Geerdes, L. Krist, J. Heetla, J. Strik, de Hartsuikers, J. Hartkamp, de Keurs en ande* Alcides: 14 November 1907 ren hebben daartoe het hunne bijgedragen. De wordingsgeschiedenis van Alcides is die van de vier jochies in een droge sloot, waar* Sneek: 26 November 1910 mee we de clublotgevallen inleiden. In 1909, Omstreeks 1910 vierde het volksvoetbal in toen men voor het eerst in de N.C.V.B. ging Sneek hoogtij. De kleine clubs rezen als spelen, was men de eerste kinderschoenen paddestoelen uit de grond, doch de meeste ontwassen en werd er gespeeld op het ter* kwamen en gingen. Niet alzo Quick, dat op rein achter Rumpt aan de Staphorsterweg. 26 November 1910 het levenslicht zag en Drie jaren later was er „crisis”, doch men bestuurd werd door H. Kampen, voorzitter; kwam deze, evenals andere depressies, te B. Schreuder, secretaris en P. v. d. Baan, boven en zo kan deze Meppeler vereniging penningmeester. Dit clubje oefende op een ook op een rijke historie terugzien. Haar stuk land achter de Kerkhofslaan en toonde grootheid is vooral te danken aan mannen levenskracht. Toen shirts van rood*blauwe als J. v. d. Berg, L. de Boer, B. Arendshorst stof werden aangeschaft, veranderde de naam (kleine Kais), W. G. Leestemaker en J. in Rood*Blauw. In 1912 trad de vereniging Spraakman. tot de F.V.B. toe en van die tijd af zou de Van de spelers traden op de voorgrond: club „Sneek” heten. Jaren lang hebben de Hendriksen, Smelt, J. F. v. d. Kamp, B. Snekers met ere in de gewestelijke bond Arendshorst, L. Jonkman, G.Kijk in de Vegte doorgebracht. Wel dreigde ook hier de mobi* (de bekende Avro*zanger), T. R. Lubbers, lisatie met ondergang, zodat men in Februari J. Spraakman en H. Danser. Op athletiek* 1917 genoodzaakt was zich uit de competitie gebied blinken de laatste jaren ook geel* terug te trekken, maar de sombere tijd zwarte spelers uit, zoals H. Meppelink. maakte plaats voor een periode van opgang.

39 Reeds in het volgende seizoen prijkte Sneek verbindingen naar Zwolle en Kampen verg# ongeslagen aan het hoofd van de Friese den veel. Na diverse kampioenschappen ranglijst (10 gesp., 10 gew., doelpunten volgde in 1920 de overgang naar de 3e klasse 45—10). Oost van de N.V.B. De geelzwarten promo# Terreinennood en grote reizen vormden nog veerden in 1927 naar de 2e klasse. Hiervoor een beletsel tot de N.V.B. toe te treden, maar moesten eerst de laatste vijf wedstrijden toen dat eenmaal was geschied ging de zaak worden gewonnen, om één punt boven in de gewenste richting. Namen, die blijvend „Deventer” te eindigen. De krachttoer geluk# in de herinnering bij de Sneekaanhang blij# te. In de beslissende ontmoeting tegen deze ven, zijn naast de reeds genoemde bestuurs# concurrent werd juist, dank zij een doelpunt leden, W. Kampen, C. W. Kouw, H. de Jong, van Cees van Doorn, gewonnen. In 1928 volg# W. Poiesz, W. K. Tinholt, J. Tinholt, A. J. de echter weer degradatie. Vijf jaar later Mulder, G. de Haan, J. Hofstra, J. de Vries, werd Germanicus „kampioen van Drente”, R. Karsten, wijlen S. Broodwinder, D. van door Achilles en M.S.C. in het tournooi om Delden, wijlen D. Bijlsma en H. Röfekamp. de Drente#beker te kloppen. In 1936 werden De laatste jaren treedt de exdnternational de geelzwarten naar afd. V overgeheveld. Ch. E. de Bock op de voorgrond. Deze kerngezonde vereniging beschikt over Historische wedstrijden waren die tegen een fraai speelveld met tribune en heeft aan A.F.C. en de Lierse S.K. in 1937 en 1938. De haar ereleden: G. Hoefsloot, D. Wijgman, C. vereniging bezit thans een eigen terrein, van Doorn en J. Kropveld, veel te danken. waarvoor zich vooral wijlen D. Bijlsma heeft beijverd. P. v. d. Baan, lid van verdienste van Steenwijk: 21 Augustus 1912 de F.V.B., heeft nog zitting in het bestuur. „Rood Wit” werd reeds voor de oorlogsjaren opgericht en behoort dus tot de clubs, die de C.V.C.: 2 Augustus 1911 viering van het zilveren jubileum reeds ach# Begin Augustus 1911 werd te Emmer#Com# ter de rug hebben. pascuum de vereniging C.V.C. opgericht. De In het seizoen 1921—’22 speelde de Steenwij# Drentse Voetbalbond is van veel latere ker vereniging voor het eerst in de N.V.B. datum en C.V.C., hoewel verschillende malen Begonnen als nummer 2, werd verder met kampioen, kon dan ook niet promoveren. In wisselend succes gespeeld. In 1931 volgde het Augustus 1936 werd luisterrijk het zilveren eerste kampioenschap, maar het tweede# jubileum gevierd. De heer J. J. Abeln was klasseschap werd vier jaar later behaald. Het toen tevens 25 jaar bestuurslid. Naast hem eerste seizoen moest nog leergeld worden be# hebben J. Herder, L. Emmerink, P. Blok en taald, doch men wist zich te handhaven en A. T. Abeln hun beste krachten aan C.V.C. sindsdien is Steenwijk in de 2e klasse A ge# gewijd. Fair play stond steeds bij deze club bleven. Van de spelers trad de linksbuiten L. op het eerste plan en haar werk in de voet# de Leeuw op de voorgrond. halbeweging heeft de mentaliteit van de jeugd op hoger plan gebracht. Door toedoen In de mobilisatie. van het huidige bestuur en J. Abeln Sr. heeft De meeste verenigingen maakten in de C.V.C. de beschikking over een prachtterrein mobilisatie een moeilijke tijd door, maar toch gekregen. werden in de laatste oorlogsjaren nog vier clubs opgericht, n.1. Hunsingo, Leeuwarden, Germanicus: 2 September 1911 Warffum en Nieuw#Buinen. In die tijd waren De pionier van het voetbalspel in Z.#0. trouwens al weer honderden gemobiliseerden Drente. Aanvankelijk werd in de N.C.V.B. naar hun haardsteden teruggekeerd. gespeeld, maar de hoge kosten en slechte Hoewel deze verenigingen en ook die, welke

40 XI. Het Noordelijk elftal, dat in 1938 van NoordsDuitsland won. 41 H.Z.C., Harlingen 42 C.A.B., Bolsward 43 Black Boys, Sneek 44 Helpman, Groningen XII. Spelmoment NoordtNederland—NoordsDuitsland (1938). 45 V.V. Emmen 46 Freno, Franeker 47 V.V. Muntendam 4& D.O.G., Wolvega in de na*oorlogstijd „uit de grond rezen” nen zijn F. Tiemersma, M. Rinsma, B. evenals de oudjes vaak moeilijke beginjaren Schaafsma, T. v. d. Weij Jr., K. Nijland en hadden, was de voetbalbodem toch veel H. J. v. d. Zalm. Spelers, die op de voor* beter bereid. grond traden waren de gebrs. Delgrosso en Entreeprijzen en tribunes, terreinafrasterin* D. Steenbergen, die thans als oefenmeesters gen en doelnetten waren vroeger onbekende voor verschillende clubs optreden, wijlen W. dingen. Met de goalpalen op de schouder en Scheepstra en T. Wijtsma. Laatstgenoemde klossend op kleischoenen gingen de voortrek* kwam de langste tijd voor Rood*Wit uit. kers naar het veld. Lijnen kalken en doel* Tot erelid werden benoemd de heren F. Tie* palen opzetten deden de spelers zelf. Die toe* mersma, M. Rinsma, A. Delgrosso, J. Visser standen behoorden na de mobilisatie bij de en J. v. d. Duim. Het insigne voor lid van grotere clubs vrijwel tot het verleden. verdienste ontvingen T. v. d. Weij, T. Wijt* sma, Tj. Delgrosso, A. de Jager en A. Bosma. Hunsingo: 1 Mei 1917 Warffum: 1 Februari 1918 27 a 28 jaar geleden stichtten enige jeugdige personen onder leiding van den toen 12*jari* Reeds na drie jaar trad Warffum tot de N.V. gen J. C. Mekel een clubje A(ltijd F(ijne) B. toe en in 1922 volgde promotie naar de 2e C(ombinatie). Een paar jaar later ontstond klasse. Tot 1927 wist men zich te handhaven, hieruit de W(insumer) F(ootball C(lub) en doch toen kwam een periode van teruggang enige tijd daarna werd de W.F.C. omgezet in en werd de grote bond verlaten. In het sei* de V.V. Hunsingo. Een der voormannen was zoen 1937—’38 kwam de club terug en moest wijlen de heer W. Brander. Jarenlang speelde zich met een bescheiden plaats in de 3e klasse Hunsingo in de G.V.B. In 1932 werd de leg* C tevreden stellen. penning gewonnen en drie jaar later volgde het G.V.B. kampioenschap, waarna de entree Nieuw*Buinen: 15 Juli 1918 in de K.N.V.B. werd gemaakt. Van de hui* Gedurende vijftien jaar zocht Nieuw*Buinen dige voormannen noemen we voorzitter Me* haar heil in de gewestelijke bond, maar in kei (zie boven), den secretaris D. Doornbos 1933 werd de K.N.V.B. bereikt en dat zij en penningmeester J. Balk. daar mee kon doen bleek in de jaren 1935 en 1936, toen tweemaal aaneen de eerste plaats Leeuwarden: 14 Augustus 1917 bezet werd. De beslissende wedstrijden tegen Deze grote Leeuwarder volksclub werd op* Emmen vormen hoogtepunten. In 1936 volgde gericht aanvankelijk met 13 leden, o.w. promotie naar de 2e klasse, maar twee jaar G. Sannes en J. v. d. Duim, die ongeveer later moest men zijn geluk weer in lagere 20 jaar bij het lagere voetbal de scheids* regionen beproeven. Van de spelers trad J. rechtersfluit bespeelde. Het pad der rood* Boon op de voorgrond, terwijl H. Ophof, J. witten ging op rozen en na ruim 5 jaar was Wubs, D. Kram, N. Vink en J. Heinz zich de club van 2e klasse F.V.B.*er le klasse zeer verdienstelijk voor hun club maakten. N.V.B.*er. Het elftal, dat de club in het Alles wordt gedaan, sinds het nieuwe veld in Noordelijk voetbaldorado bracht zag er als gebruik is genomen, om het verloren terrein volgt uit: Joh. Visser, Kretschmann, v. d. terug te winnen. Beek, Tj. Delgrosso, A. Delgrosso, de Groot, B. Schaafsma, wijlen W. Scheepstra, D. Steen* Na de mobilisatie bergen, T. Wijtsma en H. Schaafsma. Tot op Toen de oorlogsjaren voorbij waren, kwam dit ogenblik wist Leeuwarden zich in de er een geweldige uitbreiding van verenigingen. hoogste afdeling te handhaven op een wijze, Het spreekt vanzelf, dat de geleidelijke ont* welke respect afdwingt. Bekende voorman* wikkeling dier clubs zeer verschillend is en

41 ■H

de een groter succes op het groene veld verder bezette Hellas de eerste plaats in de boekte dan de ander, maar alle zijn ze de 3e klasse, maar de poort voor de 2e klasse lagere bonden met een of meer kampioen* bleef tot nu toe gesloten. Op athletiekgebied schappen doorlopen, om ten slotte haar plaats nam deze club vele jaren een vooraanstaande in de grote landelijke organisatie te vinden. plaats in. Ter gelegenheid van het 10*jarig bestaan werden grote internationale athle* S.S.C.: 1 Jan. 1919 tiekwedstrijden georganiseerd met deel* neming van de beste Nederlandse, Belgische Deze Steenwijker volksclub vierde ook reeds en Noord*Duitse athleten. Bekende spelers haar vierde lustrum. In 1923 vond de entree zijn: E. Krause, E. de Jong, R. de Vries en in de N.V.B. plaats, waarna het seizoen T. de Waard. Een bijzondere plaats neemt de 1927—28 promotie naar de 2e klasse volgde. heer J. Tamling in. Vijf jaren later zakten de geelzwarten weer naar de 3e klasse af, waar ze tijden van ver* Woltersum: 18 Juni 1919 val en opgang meemaakten. Woltersum speelde vele jaren in de G.V.B., F.V.C.: 4 Mei 1919 doch in 1933 kon men naar de K.N.V.B. over* gaan. Vijf jaar later, 8 Mei 1938, volgde pro* De Huizumer groen*gelen debuteerden als motie naar de 2e klasse. De spelers Dreise en driejarigen in de grote bond, waar de 3e Alkema kwamen uit in een G.V.B.*elftal, ter* klasse in één seizoen doorlopen werd. Na een wijl Scholma en v. d. Meer Sr. in een Noor* vijfjarig glorietijdperk kwam een periode delijk jeugdelftal werden verkozen. De vroe* van achteruitgang, doch bij de viering van gere secretaris G. N. Alkema heeft zich het 10*jarig bestaan was men de tijd van in* buitengewoon verdienstelijk gemaakt, terwijl zinking te boven. 7 Juni 1931 werd voor de ook de huidige bestuursleden K. Roelfsema, eerste maal de hoogste afdeling bereikt. Van G. Engel, K. Bouwman, J. en R. Dreise met de toenmalige spelers traden keeper Schouten ere genoemd mogen worden. en de linksback P. de Vries op de voorgrond. Tegenwoordig behoort H. Dijkstra Sr. tot de Zuidbroek: 10 September 1919 hervorragende spelers. Van de bekende be* stuursleden noemen we P. v. d. Haak, H. van Na ongeveer acht jaar gelukte het Zuid* Brug, T. de Boer en Tj. Algera, broek via de G.V.B. naar de K.N.V.B. over te gaan, waar men met wisselend succes in de Appingedam: 8 Mei 1919 3e en 2e klasse optrad. Op het ogenblik zijn de prestaties weer van goed gehalte. De strijd Na de viering van het eerste lustrum stond tegen H.S.C. in het seizoen 1930—’31 staat de grote poort open en in 1926 en 1927 wer* als „historisch” te boek. Van de bekende den kampioenschappen behaald. In laatstge* spelers noemen we: A. Vos, F. van Bergen en noemd jaar promoveerde Appingedam naar J. Schuurman. De heer Jac. Jager heeft reeds de 2e klasse, in welke afdeling de club twee een 15*tal jaren zitting in het bestuur. jaar bleef. De witzwarten zweven de laatste jaren in de middenmoot der 3e klasse. Asser Boys: 13 October 1919 Deze Asser club vertoefde lange tijd in de Hellas: 9 Mei 1919 lagere regionen, maar in 1932 kon het debuut In 1922 behaalde deze club het kampioen* in de grote bond worden gemaakt. Roem* schap van de 3e klasse G.V.B., drie jaar ruchte daden vermeldt de historie niet, doch later dat van de 2e klasse en weer drie jaar gedenkwaardig blijft de beslissingswedstrijd later dat van de le klasse, waarna overgang Zwartemeer—Asser Boys op 3 April 1938. naar de K.N.V.B. volgde. Weer drie jaar Men zegt, dat de Boys de leiding met 4—2

42 hadden, toen de officiële speeltijd verstreken Duitse verenigingen. De ontmoeting tegen was en de scheidsrechter 4 minuten te lang S.V. Geestemünde, welke op de Kerstdagen liet spelen. In deze fatale minuten maakte van 1922 met 5—4 werd gewonnen en de wed* Zwartemeer zowaar gelijk, om vervolgens in strijd Thos—V.F.L. Germania Leer (2—1), die de verlenging het beslissende doelpunt te 4 Mei 1930 ter gelegenheid van het tweede scoren en daarmee het kampioenschap van lustrum werd gespeeld, blijven in de herin* 3 D te behalen. De Boys wisten echter in 1939 nering bewaard. Van de voormannen noemen op de eerste plaats te komen. De heer S. we den oud*voorzitter J. Veenstra (thans ere* Dijkstra bekleedt van de oprichting af het lid) en H. Hilgenga, die van de oprichting penningmeesterschap. af een bestuursfunctie bekleedde. Bij de spelers traden B. Oolders, H. Modderman en Gruno: 15 April 1920 G. Siemons op de voorgrond. In de jaren 1911—1915 speelde Gruno— S.V.W. in de G.V.B. Spelersgebrek was oor* Noordster: 20 Mei 1920 zaak van ontbinding en E. Ennes, N. Witlox, Na ruim zes jaar trad Noordster tot de W. Roozeboom en D. Smid gingen over naar N.V.B. toe en werd dadelijk kampioen. Velocitas. In 1920 richtte men de club weer 6 Maart 1932 werd de eerste plaats in de op en in 1922 werd na een beslissingswed* 2e klasse B behaald na een 3—l*zege op strijd tegen G.V.A.V. II de G.V.B.*lauwer* H. S.C. De weg naar de le klasse bleef echter krans gewonnen. Pasen 1933 kon promotie versperd. De laatste jaren zijn de prestaties naar de K.N.V.B. volgen. Bekende spelers minder, doch de vereniging zit met zes elf* zijn: J. Kuipers, R. de Vries, K. Meijer, A. tallen goed in elkaar en heeft in haar dage* Medema en M. Hofman. lijkse bestuurders dr. J. J. Boswijk, W. Bots Voorzitter M. Postma is sinds 1 Maart 1922 en A. Niewold beproefde leiders. Het bezit in functie, terwijl ook de oud*aanvoerder van een eigen terrein met twee grote speel* G. H. Meijer met ere genoemd mag worden. velden, dat Augustus 1934 in gebruik ge* nomen werd, is daarvan het sprekende getui* Ten Post: 1 Mei 1920 genis. Ten Post trad in 1926 tot de G.V.B. toe en behaalde dadelijk het kampioenschap der Stadskanaal: 5 Juni 1920 3e klasse C. In 1932 bezette de club de eerste Stadskanaal trad vier jaar na haar oprichting plaats in de 2e klasse D en in 1936 kwam tot de N.V.B. toe en wist in 1933 tot de men bovenaan in 1 B. Voor overgang naar 2e klasse op te klimmen. Drie jaar later daal« de K.N.V.B. bestond nog geen animo, maar den de „Knoalsters” echter weer naar de toen in 1937 haar weer de eretitel ten deel 3e klasse terug. Tot de historische wedstrij* viel, was de jaarvergadering een andere den dezer vereniging behoort de internatio* mening toegedaan. Het eerste optreden was nale ontmoeting tegen de Londense Vale zeer matig, doch de instelling der vierde Rangers, welke op de le Paasdag 1938 plaats klasse bleef uit, zodat de club in de derde vond. Elders in dit album is reeds medege* klasse kon blijven. 1939 bracht echter nog deeld, dat de voetbalsport reeds vroeg haar geen vooruitgang. aanhangers in Stadskanaal vond.

Thos: 1 Mei 1920 Heerenveen: 20 Juli 1920 Na G.V.B.^kampioenschappen in 1929 en 1935 In vroeger dagen trad het Heerenveense V.A. te hebben behaald, ging de club uit Beerta C., dat in Oranjewoud speelde, op de voor* over naar de K.N.V.B. Thos heeft steeds zeer grond, maar tijdens de oorlogsjaren kwam aangename betrekkingen aangehouden met het verval. In Juni 1919 werd de vereniging

43 Athleta opgericht, welke club naast athletiek Gorredijk: 25 Augustus 1920 en korfbal ook voetbal beoefende. De Thialf* Na slechts een éénjarig verblijf in de F.V.B. baan kon echter alleen ’s zomers worden ge* (waarbij gedenkwaardig blijft het winnen van bruikt. Leerlingen der R.H.B.S., die een eigen de F.V.B.*beker op de Wilhelminabaan door veld bezaten, stichtten H.B.S., welke club de out*sider Gorredijk) volgde overgang naar echter alleen in schoolwedstrijden uitkwam. de N.V.B., waar steeds in de 3e klasse ge* Athleta en H.B.S. smolten samen tot „Spar* speeld is, maar op zodanige wijze, dat de taan”. Terreinmoeilijkheden waren oorzaak, blauwwitten zeer zeker behoorlijk in de 2e dat het pad van Spartaan aanvankelijk niet klasse zouden kunnen meedoen. „Historisch” op rozen ging, maar toen men in 1922 een zijn drie competitiewedstrijden tegen Fries* veld had en tot de F.V.B. kon toetreden, was land II. Tweemaal won een onvoltallige Fries* de zaak gezond. De naam werd veranderd in landploeg met 4—2 en toen ze zeer sterk op* „Heerenveen”. Na felle strijd met Friso werd kwam, zegevierde Gorredijk met 7—0. Aan men F.V.B.*kampioen en na een l*jarig ver* de eerste hiervan heeft ook de samensteller blijf in de 3e klasse N.V.B., volgde 4 Mei ’24 van dit album de aangenaamste herinnerin* promotie naar de 2e klasse. Eerst waren de gen bewaard. Verder dienen genoemd de be* plaatsen bescheiden, maar sinds 1932 behoor* slissingswedstrijden in 1928 en 1938 te Hee* de de club uit het Friese Haagje tot de toon* renveen tegen S.S.C. en C.A.B. Beide keren aangevende clubs. In 1936 stond men reeds strandde Gorredijk in het gezicht van de met één been in de eerste klasse, maar in ’37 haven. Van de spelers traden op de voor* volgde over gang naar het eldorado. Tot de grond W. Zwart, F. v. d. Schaaf, F. v. d. historische ontmoetingen behoort die op Veen, W. Wissema, R. Lageveen, F. Potthof 2 Juni 1934 tegen een Nederlands elftal ter en Sj. v. d. Wijk. Zonder vele voormannen gelegenheid van de Heerenveen*één*feesten. tekort te doen, mag een eresaluut worden ge* Van de huidige spelers treedt A. Lenstra op bracht aan K. Drenth Sr. de voorgrond. Bato: 11 Augustus 1920 G.V.A.V.: 26 Januari 1921 Na Frisia is Bato eigenlijk de oudste Noorde* In 1919 trad G.V.A.V. al tot de N.V.B. toe, lijke club___maar als gymnastiekvereniging. maar 26 Januari 1921 is de dag, waarop op De oprichtingsdatum daarvan is 18 Septem* initiatief van de heren Haccou, Strengholt e.a. ber 1883. Op 11 Augustus 1920 werd besloten de fusie tussen de voetbalclub G.V.A.V. en een openluchtafdeling te formeren, omdat 17 de athletiekvereniging Rapiditas tot stand jeugdige afvalligen van W.V.V. óverkwamen. kwam. De Groningers werkten zich gestaag Begonnen in de 2e klasse G.V.B., volgde omhoog en na de derde en tweede klasse in reeds het jaar daarop promotie en in 1923 athletentempo te hebben doorlopen, bereik* trad Bato tot de N.V.B. toe. Versterking ten zij de hoogste klasse, waarin de blauw* bracht de V.V. „De Adelaar” (Albatros), witten nog met succes uitkomen. Zowel in welke met bijna het gehele eerste elftal naar 1938 als in 1939 hadden ze slechts één punt Bato overging. Onbedreigd werd men kam* achterstand op de Noordelijke kampioenen. pioen en volgde promotie naar de 2e klasse. G.V.A.V. neemt een uitzonderlijke plaats in, In 1929 werd hier de eretitel behaald, doch doordat de vereniging voetbal, athletiek en tot de hoogste afdeling wist men niet door gymnastiek beoefent. Van de voetbal*voor* te dringen. Van de spelers traden op de voor* mannen noemen we J. Deen, oud*voorzitter grond P. S. en C. Hoekstra en A. van Delden, Temme, A. Recourt, B. Klom, M. de Groot, terwijl van de bestuursleden R. v. d. Laan Sr., Goldenbeld, Musquetier, Rengers Sr., M. L. L. Spaan en P. H. Biel genoemd mogen Wierema, de drie gebrs. Dekker, Hekman, worden. Vrucht en de gebrs. Hazeveld. Met de toetre*

44 XIII

XIII. Achilles bleef 16 Mei 1936 eersteklasser in Heerenveen. 49 T.F.S., Drachtster Compagnie 50 V.V. Bellingwolde 51 Aristides, Leeuwarden 52 V.V. Houtigehage XIV

XIV. De Londense Vale Rangers Pasen 1938 in Stadskanaal. 53 V.V. Scheemda 54 V.V.K., Groningen 55 V.V. Wildervank 56 F.V.V., Foxhol ding van den oud#Velocitaan Bonsema werd H. v. d. Laan, L. v. d. Wijk, Langendijk, de G.V.A.V.#ploeg zeer versterkt. P. Dorenbos, B. Wierda en Y. Bakker. Beken# de voormannen zijn A. Aarden, J. Kostelijk, Drachten: 21 April 1921 de fam. Romkes en S. Knobbe. Enkele oud#voetballers richtten in hotel De Zwartemeer: 11 Augustus 1921 Phoenix de D.V.V. op. Als leider stelde zich Zwartemeer is ontstaan door combinatie van beschikbaar de heer P. Ronner. Eerst werd op het V.V.V.#terrein gespeeld, later op een twee bestaande clubjes te Zwartemeer en Klazienaveen. Aanvankelijk werd in onder# veld tegenover het tramstation en kort daar* op weer op dat van de V.V.V. In 1926 volgde linge competities gespeeld, maar na de op# richting van de D.V.B. trad Zwartemeer tot overgang naar de N.V.B. en werd de tegen# de gewestelijke bond toe. Nadat het kampi# woordige naam aangenomen. Dit jaar ging oenschap behaald was, volgde in 1932 over# ook de plaatselijke club Sparta naar Drach# gang naar de K.N.V.B. In het seizoen 1937— ten over. Na één jaar werd reeds promotie 1938 kwam Zwartemeer in de 3e klasse D op naar de 2e klasse een feit, maar in 1929 zakte de eerste plaats na de sensationele beslis# men weer af naar de 3e klasse. Bekende singswedstrijd te Emmen tegen de Asser namen zijn de gebrs. Folkertsma, J. Haveman, Boys. Van de voormannen kan naast anderen R. Venema, J. Achenbach, F. Kuindersma en de secretaris P. van Brummelen genoemd de Klazema’s. worden.

Nieuwe#Schans: 1 Juli 1921 De Kooi: 20 Maart 1922 De vereniging heeft steeds een bescheiden Na een succesvol optreden in de F.V.B., kon rol gespeeld en slaagde er na 14 jaar in haar in 1925 toetreding tot de N.V.B. volgen. Vijf plaats in de G.V.B. te verwisselen met die jaar later promoveerden de Jousters naar de in de K.N.V.B. De eerste seizoenen moest 2e klasse, waar zij tweemaal achtereen, in nog wat leergeld worden betaald, maar de 1934 en 1935, voor de poorten van het Noor# laatste tijd stevenden de Oost«Groningers delijk voetbaldorado stonden. Van de spelers wat omhoog. trad in de loop der jaren doelman B. van Delden op de voorgrond, terwijl de huidige Rood#Geel: 6 Juli 1921 voorzitter P. Kuindersma zich op meer dan gewone wijze voor de voetbalsport verdien# De club is ontstaan uit de vereniging Jupiter, welke opgericht was door een tweetal jongens stelijk maakte en nog maakt. Ook de heer W. van de Groningerstraatweg e. o. Jupiter H. Zijlstra mag hier worden genoemd. speelde op het voormalige soldatenland. Later werd deelgenomen aan de competitie Noordpool: 29 Maart 1922 van de Leeuwarder Voetbalbond en bij toe# Noordpool is ontstaan uit een fusie van treding tot de F.V.B. werd de naam gewijzigd Noordpool en U.F.C., Uithuizen. Voor de in Rood#Geel. Reeds in 1923 kon de club over# derde maal komt deze vereniging thans in gaan naar de N.V.B., maar om financiële de K.N.V.B. uit. Tweemaal moest ze zich om redenen vond dit pas twee jaar later plaats. financiële redenen terugtrekken, maar de Tweemaal werd uit eigen financiën een ter# leiders hielden het hoofd er voor en thans rein ingericht, aan de Lekkumerdijk en op behoeft men zich niet meer ongerust te Hofstrastate. Thans spelen de Rood#Gelen maken. De viering van het tweede en derde op de Oude Wilhelminabaan. Van de vroe# lustrum kon met opgewektheid plaats vinden. gere en tegenwoordige bekende spelers Secretaris Kuis heeft zijn sporen in de club noemen we S. Keizer, A. Kruyne, A. de Jong, ruimschoots verdiend.

45 ll mei lyLL stuursleden als J. Jonkman, H. de Jong en P. ongeveer negen jaren vertoerae aeze krachs van Kuik traden op de voorgrond. tige vereniging in de G.V.B. In 1931 waren van de vier elftallen de eerste drie kampioen Lemmer: 19 Maart 1923 Bn ging men over tot de K.N.V.B., waar de Deze club aan de zuidkust van Friesland trad laatste jaren met succes wordt opgetreden. in 1927 tot de N.V.B. toe, waar zij sindsdien Na twee kampioenschappen promoveerden in de 3e klasse uitkomt. Steeds zweven de de B.R.C.*ers in 1934 naar de 2e klasse, Lemster groenzwarten in de middenmoot, waarin hun vinnige ontmoetingen in 1937 en behalve in 1931, toen ze als hekkensluiter 1938 tegen W.V.V. en G.R.C. de aandacht moesten fungeren. trokken. Momenteel komt de club met meer dan tien elftallen in de verschillende compe* De Vogels: 1 Juli 1923 tities uit. De Vogels maakten school in de G.V.B., waar zij na 14 jaren (3 Januari 1937) de titel be* Hoogezand: 4 Juli 1922 haalden, welke hun recht gaf tot de K.N.V.B. Hoogezand is feitelijk een uitvloeisel van het toe te treden. De kroon werd 20 Juni 1937 ontbonden buurtclubje „Vitesse”, maar in Dp het werk gezet, toen men beslag legde op luli 1922 kwam de club definitief tot stand het G.V.B.*kampioenschap. Op de voorgrond door 17 leden, bijna allen uit H.S.C. afkom* tredende spelers waren: J. Ottens en M. stig. Aanvankelijk werd in de G.V.B. in een lacobs, terwijl G. la Crois, J. Kobus en H. J. alauw shirt gespeeld en na de verschillende Hofkamp een ereplaats in de club innemen. dassen „met lof” te hebben doorlopen, trad nen in 1925 tot de N.V.B. toe en reeds het Gieten: 1923 volgend jaar was de 2e klasse bereikt. De Na aanvankelijk in de G.V.B. te hebben ge* verdere lotgevallen op het groene veld vinden speeld, trad Gieten in 1925 tot de Onderlinge ie lezers in hoofdstuk IV. In Maart 1931 V.B. (weldra omgevormd tot de D.V.B.) toe. cwam een fusie met S.V.A. tot stand. Het Hier kwam de club vele jaren in uit en Berste*klasseschap werd behaald met de spe* 17 April 1938 werd eindelijk het begeerde ers M. v. d. Hooff, W. Buurke, J. Lambeck, provinciale kampioenschap bemachtigd, waar* d. Nijboer, S. Mulder, H. Westerdiep, N. aa in hetzelfde jaar overgang naar de grote doggen, E. Bleeker, D. Kliphuis, M. Snijders landelijke bond volgde. De juiste oprichtings* ïn W. Hoffman. Van de bekende voorman* iatum is niet bekend. len noemen we wijlen E. Hoffmann, B. Mul* ier, H. Kooi, W. de Wolf en J. Vos. H.Z.C.: 10 December 1923 Na verschillende voorbesprekingen tussen de S.A.V.C.: 22 October 1922 Besturen der verenigingen „Harlingen” en ,Z.H.C.” werd 10 December 1923 in de Har* [n ’t eldorado der watersport werd in October nonie een grote gecombineerde vergadering L922 G.A.V.C. opgericht. In 1930 behaalden gehouden, waar de H.Z.C. (Harlingen*Zee* le Grouwster geelkragen het kampioenschap paartschool*Combinatie) werd gesticht. Na van de 3e klasse F.V.B. en van dat ogenblik lanvankelijke tegenslagen werden in 1925 en if volgden meer eretitels in de gewestelijke 1928 F.V.B.*kampioenschappen behaald, doch Bond. De drie klassen werden met vrucht :erreinmoeilijkheden waren oorzaak, dat pas loorlopen en in 1935 trad men tot de n 1929 de stap naar de grote organisatie C.N.V.B. toe, waar de successen vrij matig con worden gedaan. 3 November vond de jlijven. Aan trainer H. Schaafsma hebben ïerste wedstrijd op het nieuwe terrein plaats. ie G.A.V.C.*ers veel te danken en ook be* In 1933 en 1938 kon met opgewektheid het 46 tweede en derde lustrum gevierd worden. jaar ging men over naar de landelijke bond Van de voormannen noemen we A. v. d. en reeds na één seizoen was de 2e klasse be* Sluis, J. T. Blom, J. H. v. d. Meer en J. L. reikt, waar Helpman sinds 1933 in uitkomt. Kort. Tot de jonge coming=man behoren In 1935 moesten de Groningers hun plaats S. Mooiman en H. Smeding. verdedigen, maar ze slaagden er in, zich te handhaven. Van de spelers kwamen J. J. Blee* C.A.B.: 19 Maart 1924 ker, M. Nieuwold en R. Struik in G.V.B.*ploe* gen uit. Voorzitter E. Zewuster bekleedt van De voetbalsport wordt in Bolsward al sinds de oprichting af zijn functie. „onheugelijke” tijden beoefend en verschillens de clubs kwamen en gingen. In Maart 1924 Emmen: 21 Augustus 1925 kwam een combinatie tussen Achilles (F.C.A.) en Bolsward tot stand, welke vereni* Nadat in vijf jaar twee D.V.B.*kampioen* ging na zes jaar de K.N.V.B.*poorten binnen* schappen waren behaald, trad deze vereni* trad. In 1933 volgde promotie naar de 2e ging tot de K.N.V.B. toe, waar het praedi* klasse, maar in 1937 moest men zijn heil weer caat 2e klasser verkregen werd op 18 April zoeken in de 3e klasse, waar C.A.B. tot de 1937, toen Emmen met 2—1 van Zuidbroek toonaangevende ploegen behoort. De heer won. Ook in 1934 werd het kampioenschap H. Huisman was zeer vele jaren secretaris, in de 3e klasse behaald. Een historische ont* terwijl verder de heren R. v. d. Meulen, Joh. moeting is de bekerwedstrijd tegen de Weste* v. d. Oever en J. Wijma veel voor de voet* lijke le*klasser Haarlem (met Kick Smit, H. balsport in de stad van Gysbert Japikxs heb* Winter e.a.), die in een gelijk spel (1—1) ein* ben gedaan. digde. Van de spelers heeft J. Eerenstein de mooiste staat van dienst. De heren M. Groot* Black Boys: 14 Mei 1924 huis en W. K. Slik hebben van de oprichting De Black Boys zagen als „Excelsior” het af zitting in het bestuur. Emmen bezit een evenslicht. Na een vierjarig verblijf in de terrein, dat de vergelijking met 99 pCt. der F.V.B. volgde in 1928 overgang naar de Noordelijke velden kan doorstaan. M.V.B. Enkele keren eindigden de Boys in ïun nieuwe omgeving als tweede om dan het Freno: 2 Mei 1926 volgend jaar het kampioenschap te behalen, [n de stal van den heer H. Anema te Schal* n het seizoen 1930—’31 konden twee clubs mm richtten 14 jonge mensen „De Zwalu* )romoveren. Nadat C.A.B. eerst werd uit* ven” op, welke vereniging in 1929 tot de [eschakeld in de gewone competitie, volgden Friese bond toetrad. Door combinatie van >romotiewedstrijden met Steenwijk en Rood* "raneker en Schalsum ontstond Freno. De Deel. Op haar zevende verjaardag klopten de :lub uit de kaatsresidentie werd in 1934 kam* loys Steenwijk met 4—1 en was het 2e*klas* noen der 2e klasse F.V.B. en bij de viering eschap een feit. Van de spelers noemen we ran het tweede lustrum was Freno nummer . de Rapper, J. de Wilde en H. Schriemer. ién in de le klasse, waarna de weg naar de lekende voormannen waren of zijn de heren C.N.V.B. openstond. In 1932 werd het V. L. Blom, J. Olij, D. de Rapper en W. lieuwe gemeentelijk sportterrein in ge* aasma. »ruik genomen na een propagandawedstrijd V.G.O.V.V.—P.E.C. De ereleden J. Mein* ïelpman: 4 September 1924 lersma en A. Merckx Sr. zijn de voorman* ien, terwijl van de spelers H. Witte, J. Zijl* n 1927 wonnen deze blauwwitte Stad*Gro* tra en A. Merckx Jr. mogen worden ge* ingers de legpenning en in 1931 werd het G. soemd. De jaarlijkse seriewedstrijden op de f.B.skampioenschap behaald. Het volgend e Paasdag hebben bekendheid verworven.

47 Muntendam: 20 Mei 1926 behaald. Toen werd de lauwerkrans gewon* In 1930 werd het G.V.B. kampioenschap be* nen en kon men tot de K.N.V.B. toetreden, haald en na twee jaar promoveerden de Mun* waar de resultaten bevredigend waren. tendammers naar de 2e klasse, waar men ter* stond op de ereplaats terecht kwam. In de T.F.S.: 27 Juli 1928 promotiewedstrijden niet F.V.C. en Friesland De heer A. v. d. Sluis, erelid, thans te bleef laatstgenoemde de baas en na die tijd Amsterdam, gaf de stoot tot oprichting der zweefden de witzwarten meest in de onderste vereniging „Troch Frjeunskip Sterk” te helft, behalve in 1936, toen de tweede plaats Drachtster Compagnie. Op 13 April 1936 bereikt werd. Tot de voormannen behoort de werd het kampioenschap van de 2e klasse heer J. Schrijver. F. V.B. behaald en nog geen jaar later (21 Februari 1937) kon men de vlag hijsen in N.A.B.: 1 Augustus 1926 de le klasse, zodat T.F.S. in het seizoen In 1928 en 1934 behaalden de Nieuw*Amster* 1937—’38 haar entree in de landelijke bond dammers het D.V.B.*kampioenschap, waarna kon maken. Van de spelers trad de doelman de toetreding tot de K.N.V.B. volgde. In 1938 J. D. Veenstra op de voorgrond. wist men nog juist aan de fatale voorlaatste plaats, in verband met een in te stellen 4e Bellingwolde: 1 November 1928 klasse, te ontkomen. In 1939 ging het beter. In het jaar, dat Bellingwolde het tweede lus* trum vierde, was tevens de K.N.V.B. bereikt. D.O.G.: 29 Maart 1928 Bekend zijn de beide beslissingswedstrijden Vóór D.O.G. zetelden reeds andere clubs in in Oude Pekela en Beerta tegen Bato II. De Wolvega, o.a. Avanti. 22 Maart 1936 werd het laatste werd met 4—2 gewonnen. In de kam* kampioenschap van de le klasse C van de pioenscompetitie voor de G.V.B. eindigde F.V.B. behaald na een 3—0*zege op Mildam. deze club als tweede met één punt minder Toen volgde de entree in de K.N.V.B. Van de dan G.V.A.V. III. Op 27 Febr. 1938 moesten oprichting af heeft de D.O.G.*promotor J. J. ook de reserves een beslissingswedstrijd spe* Groen een bestuursfunctie bekleed. De speler len en wel tegen W.V.V. IV. Door een 4—0 P. Gouma kwam in vertegenwoordigende zege volgde promotie naar de 2e klasse F. V.B.«elftallen uit. G. V.B. De prestaties zijn bevredigend.

Olyphia: 25 Mèi 1928 Aristides: 25 Mei 1929 In Noordwolde waren aanvankelijk twee Aristides zag als „buurtvereniging” het licht clubs, Noordwolde en Olyphia. Eerstgenoem* en is dat eigenlijk nog. Op een avond kwa« de won in 1933 de F.V.B.«beker en trad toen men een paar ouderen met de jongens bijeen ook tot de K.N.V.B. toe. Olyphia was in 1932 en onder een lantaarnpaal werd de club ge« bekerhouder en twee jaar later F.V.B.*kampi* doopt. Na verschillende oefenwedstrijden oen, waarna ook de K.N.V.B.«poort open« werd tenslotte de stap naar de F.V.B. ge* stond. Twee seizoenen speelden beide clubs waagd, waar men met succes optrad. Het jaar naast elkaar, maar in 1936 volgde een fusie. 1938 was vooral glorieus: 13 Maart, kampioen Toen werd de tweede plaats bereikt, doch de le klasse, 18 April bekerwinnaar, 15 Mei laatste tijd zakken de Noordwoldenaren F.V.B. kampioen. Met een vaste kern van weer wat af. leden houdt de club stand. Een twintigtal zijn van de oprichting af het vaandel trouw ge* Heiligerlee: 18 Juni 1928 bleven. Bekende namen zijn: J. de Jong, D. C. De eerste jaren speelden de roodwitten in de Verdonk, de gebrs. Franconi, F. Oppenhuis G. V.B., en in 1937 werden fraaie successen en N. Drijfhout.

48 Scheemda: 20 Juli 1929 werd de Steunfondsbeker definitief bezit. Scheemda kreeg haar vooropleiding in de G. Van de spelers kwamen P. Eerhard, J. Kerst* V.B., maar reeds na drie jaar kon overgang holt en F. Breedland in een G.V.B.*elftal uit. naar de K.N.V.B. volgen, waar in 1937 het Beide laatstgenoemden gingen naar G.V.A.V. kampioenschap van de 3e klasse C werd be* over. haald. In de promotiewedstrijden tegen Zuid* broek en Emmen kwam de wens, 2e klasser Wildervank: 5 April 1930 te worden, niet in vervulling. De laatste jaren Na enige jaren in de G.V.B. te hebben ver* zijn de prestaties iets minder, maar het kam* toefd, gingen de roodzwarte veenkolonialen pioenschap der adspiranten in het afgelopen in 1936 naar de K.N.V.B. over. In het eerste seizoen houdt een goede belofte voor de toe* seizoen moest men zich met de laatste plaats komst in. J. Arbeider, I. Kuipers en B. Mulder tevreden stellen, maar het volgend jaar ging zijn de mannen, die het heft in handen heb* het iets beter. Grootse prestaties waren tot ben. nu toe niet voor de vereniging weggelegd.

Houtigehage: 1 Augustus 1929 F. V.V.: 1 Mei 1930 Na enkele jaren met wisselend succes in de In 1932 was F.V.V. kampioen 2e klasse F. V.B. te hebben gekampt, werd in 1936 de G. V.B. en winnaar van de lauwerkrans. Twee hoogste titel in de gewestelijke bond behaald. jaar later werden de Foxholsters G.V.B.* In 1934 hadden het eerste en tweede elftal kampioen en in 1935 en 1936 werd de eerste beslag weten té leggen op de F.V.B.*beker en plaats in de 3e klasse B van de K.N.V.B. het F.V.B.*kruis. Het eerste optreden in de bezet. In de promotiewedstrijden met Stads* K.N.V.B. was eveneens succes vol. Van de kanaal, Zuidbroek en Nieuw*Buinen werd spelers kwamen A. v. d. Heide en M. Steen* F.V.V. weer nummer één en was de promotie sma in aanmerking voor een vertegenwoor* naar de 2e klasse een feit. De heer D. van digende F.V.B.*ploeg. Delft heeft zich bijzonder verdienstelijk ge* maakt. Een kleine 90 leden in een dorpje als Roden: 1 Augustus 1929 Foxhol en veel publiek bij de wedstrijden bieden deze vereniging een goede bestaans* De geelzwarten uit Roden gingen in 1936 uit mogelijkheid. de gewestelijke bond over naar de 3e klasse van de landelijke organisatie, waar zij zich Dalen: 23 Juli 1930 onder de middelmatigen rangschikken. Wie weet, of de viering van het tweede lustrum In het seizoen 1935—36 legden de roodwitten geen daverende successen zal inluiden. uit Dalen beslag op het D.V.B.*kampioen* schap en trad men tot de K.N.V.B. toe. Het ziet er naar uit, dat deze Drentse vereniging V.V.K.: 1 Maart 1930 nog wat leergeld in de grote bond moet be* In 1932 trad V.V.K. met 25 leden tot de talen. G. V.B. toe. De resultaten waren verbluffend. Drie seizoenen aaneen werd men ongeslagen Valthermond: 1 Augustus 1930 kampioen met deze doelcijfers: 146—7, 97—9 In 1935 werd het kampioenschap der Zuide* en 69—11. In. 1935 werd hier het G.V.B.» lijke afdeling van de D.V.B. behaald en trad kampioenschap aan toegevoegd, waarna over* de club tot de K.N.V.B. toe. Het tweede elf* gang naar de landelijke bond volgde. De be* tal promoveerde in datzelfde jaar naar de slissingswedstrijd tegen de Oosterburen, de le klasse D.V.B. Ook werd in 1935 de „Eesel* Oostelijke Boys, bracht in 1938 het begeerde manbeker” gewonnen na een 4—l*zege op kampioenschap van 3 B. In hetzelfde jaar Ter Apel. In 1936 won deze club nog de

49 Zwartemeerbeker, na fraaie overwinningen Langezwaag: 30 Augustus 1932 op Zwartemeer en N.A.B. Elk jaar speelt In 1934 werd Langezwaag ongeslagen kam# Valthermond verder een wedstrijd tegen een pioen der 3e klasse in de F.V.B., twee jaar goede tegenstander ten bate van de plaatse# later volgde de eretitel in de 2e klasse en lijke afdeling van „Het Groene Kruis”. Tot het daaropvolgend seizoen 1936—1937 kon de de voormannen behoort L. Jeuring. vlag in de le klasse gehaald worden, zodat in 1937 de stap naar de grote K.N.V.B. werd Oostelijke Boys: 4 Augustus 1930 gewaagd. Van de bestuursleden en spelers Met een flinke vaart vlogen de Boys door kunnen worden genoemd B. Idzerda, E. de drie G.V.B.#klassen, zodat reeds in 1934 Hoekstra, B. Veenstra, A. Oosterhof en I. de grote bond bereikt was. De beslissings# Bergsma. wedstrijd op 10 April 1938 tegen V.V.K., welke met 3—1 verloren werd, ontnam de Nicator: 11 September 1932 Boys nog net het kampioenschap, maar ze Omstreeks 1930 bestonden in de Friese bleven ook nu weer tot de toonaangevende hoofdstad een zeer groot aantal jongensclubs, ploegen behoren. Bekende spelers zijn F. v. d. waarvan „Jong Feijenoord” er uitliep. Uit dit Heide, F. Schuitema, H. Rump, C. Scholtens clubje ontstond Nicator. De Leeuwarder en W. Ludema. De heren H. Zielstra (voor# groen#witten behoren tot de verenigingen, zitter) en N. Zielstra (penningmeester) zijn welke de verschillende klassen in de lagere de steunpilaren in deze club. bond als „doorgangshuizen” beschouwden. In drie jaren werden de drie F.V.B.#klassen Bergum: 19 Januari 1931 doorlopen en 12 Mei 1935 was men „kam# De Bergumer withemden stevenden met een pioen van Friesland”. De beslissingswedstrijd vaartje naar de K.N.V.B. Nadat 17 Januari op 4 Maart 1934 tegen de Leeuwarder Boys, 1932 het kampioenschap der 3e klasse F.V.B. welke na verlenging met 2—1 werd gewon# behaald was (en ook het F.V.B.#kruis was nen, staat als „historisch” te boek. In de gewonnen) ging het ieder volgend jaar een K.N.V.B. treedt Nicator ook met succes op. klasse hoger, zodat reeds in Augustus 1934 Van de spelers kwamen J. Veenstra, K. Hoff, de K.N.V.B.#deur openstond. De strijd tegen C. Dijkstra en K. Hiemstra voor F.V.B.#elf# Freno, om een plaats in de le klasse F.V.B., tallen uit. Van de bekende voormannen kun# welke met 5—2 door Bergum gewonnen werd nen we Th. Baron en J. Bakker noemen. en de spannende ontmoetingen tegen Drach# ten in de 3e klasse K.N.V.B. zijn „historische” G.R.C.: 14 Juli 1933 wedstrijden. T. P. J. Hanewald en R. A. de G.R.C. behoort tot de jonge clubs, maar is Jong zijn de voormannen, terwijl ook de oud# ontstaan uit twee verenigingen, waarvan de penningmeester genoemd mag worden. Van ene, G.V.V., een belangrijke rol in het Noor# de spelers traden Hanewald, A. Popma en den gespeeld heeft en de andere, Royal, E. Zijlstra op de voorgrond. 18 jaar jonger was. G.V.V. was de club der Groninger weer# Musselkanaal: 1 April 1931 haantjes, die van kampioenscandidaten won Na drie jaar slaagde deze club er in het kam# en tegen de zwakste tegenstanders verloor. pioenschap in de 2e klasse G.V.B. te behalen Zij werd in 1902 opgericht, maar in de mobi# en het jaar daarop (1935) werd de bovenste lisatie enige tijd ontbonden na de viering van plaats in de le klasse van deze gewestelijke het derde lustrum. In December 1918 werd bond bezet. In het seizoen 1937—1938 kwam de vereniging weer geconstitueerd, voorname# Musselkanaal voor het eerst in de grote bond lijk door toedoen van R. Niehoff en J. W. uit. de Vries. Tot 1907 stelden de rood#witten

50 zich met het spelen van vriendschappelijke men bovendien kampioen van Friesland en wedstrijden tevreden. Toen trad men tot de houder van de F.V.B.?beker. 3e klasse der toenmalige N.V.B. toe, waar Evenals tal van andere verenigingen gaat ook men in 1916 bij keuze tot de 2e klasse werd Harlingen gebukt onder de druk der econo? gepromoveerd en tot de hoogste klasse op? mische omstandigheden. Laten we met haar klom. hopen, dat spoedig weer een tijd van opgang Royal begon als jongensclubje uit de om? zal aanbreken. geving Kijk?in?’t Jatstraat en ving haar oefe? ningen aan op het Academieplein, tot erger? VI. De districtstournooien nis van de Overheid. De oprichters doopten Hoewel de K.N.V.B. in zijn tegenwoordige de club als „De Jonge Kampioen”. Met een vorm vijf afdelingen telt, wordt het land door clubje uit het Oosten der stad: „E.C.” (Eems? de voetballers naar de vier windstreken in? kanaal?Combinatie) werd een fusie aangegaan gedeeld: het Noorden, Oosten, Zuiden en en toen werd het O.V.C. (Onderlinge voetbal? Westen. combinatie). In 1921 trad de club toe tot de Ter gelegenheid van het 20?jarig herdenkings? G.V.B. en werd de naam veranderd in feest van de N.V.B. op 30 en 31 October 1909, Royal. Na wisselend succes werd men in het zouden seriewedstrijden plaats vinden tussen jubileumseizoen 1929—1930 kampioen der de representanten van de vier districten. le klasse van de G.V.B., waarna de entree Door ongunstige weersgesteldheid was het in de K.N.V.B. volgde. terrein van het Amsterdamse R.A.P. evenwel Na afloop van het seizoen 1932—1933 staken in een modderpoel herschapen en werden de G.V.V. en Royal de hoofden bij elkaar. aangekondigde wedstrijden uitgesteld tot G.V.V. verloor Bolhuis, Pots, ten Wolde en 13 Februari 1910. Ook toen bleek Raps veld Arends, terwijl bij Bolwijn, Compaan,, Prum? onbespeelbaar en werd het tournooi diezelfde mei en Oeseburg de jaren gingen spreken. dag op het „Haarlem”?terrein gehouden. In Royal bleek te groot voor de G.V.B. en te 1940 zal het dus 30 jaar geleden zijn, dat de klein voor de K.N.V.B. en ’t einde van het eerste der reeks districtswedstrijden gespeeld lied was, dat 14 Juli 1933 de G.R.C. tot stand werd. Deze interprovinciale ontmoetingen kwam. Onder leiding van Rieks de Haas en hebben in het Noorden steeds warme belang? later van Otto Bonsema werd aan de vorming stelling ondervonden, want hierdoor kreeg van de roodwitte ploeg gewerkt en de sterkte men in deze streken van tijd tot tijd gelegen? daarvan is bekend. Van de spelers traden of heid, de kennismaking met het beste voetbal treden op de voorgrond W. J. Pots, J. Kolt? uit andere afdelingen te hernieuwen. Niet al? hof, A. Luppes, A. Woest Sr., H. de Groot, leen blijft men in de Noordelijke gewesten P. Rabbelier, Ph. H. de Vries, C. Tundeler door de excentrische ligging veelal verstoken en de ex?Z.A.C.?er Derboven. Van de voor? van verschillende internationale ontmoetingen mannen noemen we den eeuwigen optimist en andere bijzondere wedstrijden (hoewel de Sjoerd Prummel. radio en de autobussen ons dichter bij het voetbalcentrum hebben gebracht), maar het Harlingen: 28 Mei 1934 Noorden bewaart de aangenaamste herinne? De rij der K.N.V.B.?clubs wordt gesloten met ringen aan enkele districtstournooien. de jongste, welke voor kort haar eerste De inzet was overigens allerminst bemoedi? lustrum vierde. De sterke wil, welke bestuur gend, want de reeks begon met een 9—0? en leden bezielde, om de tweede club van nederlaag tegen Oost. Gelukkig werd in de Harlingen op hoger peil te brengen, heeft tot verliezersronde met 2—1 van het Zuiden ge? nu toe succes gehad, want in 3 jaar tijds wonnen, zodat de derde plaats werd bezet. werden de drie F.V.B.?klassen met evenveel In hetzelfde jaar (9 October 1910) traden de kampioenschappen beëindigd. In 1937 werd gewestelijke ploegen op het terrein van Her?

51 cules te Utrecht tegen elkaar in het krijt. werd overstemd door de juichende toeschou# Het Oosten klopte toen onze Noordelingen wers: het Noorden had gezegevierd. met 3—0, doch de 2—Oszege op het Zuiden Het succes van Leeuwarden werd het vol# vormde weer een pleister op de wonde. Ruim gend jaar door nieuwe glorie gevolgd. Op een jaar later (29 October 1911) werden de 6 Maart 1921 wonnen de Noormannen nog# wedstrijden te Deventer, op de velden van maals, toen op het terrein van Oranje Nassau U.D. en Go Ahead, gespeeld. Twee neder* te Heerlen. Het Zuiden kreeg nog net in de lagen (3—1 tegen het Westen en 5—1 tegen verlenging met 1—0 klop, maar in de finale de Zuidelijken) brachten het Noorden op de ging het Westen met 3—0 ten onder. vierde plaats. Vóór de oorlogsjaren was het Twee jaar later, 4 Maart 1923, kwam op het Noorden dus outsider. Vitesse#veld te Arnhem een kentering. Met 5—0 bleven de Oostelijken de baas, maar Na negen jaren door een 3—l#overwinning op het Westen Bijna negen jaar later zouden de onderlinge ontzeilden de onzen de laatste plaats. krachtmetingen voor het eerst weer plaats Op 21 Mei 1925 fungeerde het Oosten weer vinden. Veel was er veranderd: Frisia kwam als gastvrouw te Arnhem. Hier zegevierde in het seizoen 1919—’20 onderaan de ranglijst, Zuid met 2—0 over onze Noordelijke ver# terwijl Be Quick kampioen van Nederland tegenwoordigers. Gedurende een vijftal jaren werd! Men oordeelde: „Voetbal#Leeuwarden bleven de districtswedstrijden weer van het is failliet, de arme stad heeft propaganda programma af gevoerd en het was tien jaar nodig”. Er kwamen lichtpunten. De oude Wils geleden, dat de strijd in het Noorden plaats helminabaan werd als kampplaats voor de in vond. 16 Maart 1930 waren een tienduizend ere herstelde districtswedstrijden uitverkoren toeschouwers langs de lijnen in het Be Quick? en de 29ste April 1920 zou een gloriedag voor stadion te Groningen samengestroomd. On# het Noordelijk voetbal worden. Van Gronins danks het minder gunstige weer heeft de gen uit reed een extrastrein, nog aangevuld duizendkoppige menigte met grote vol# met een lange rij vrachtauto’s en dichte rijen doening de verschillende ontmoetingen ge# toeschouwers omzoomden het zware, door de volgd. Noord bond de strijd aan tegen Oost. dreinende regen in een modderterrein hers Het begin was weinig bemoedigend voor schapen, Frisiaveld. de onzen. Spoedig had Oost een 3—0#voor# De Noordelijke spelers kregen het dadelijk sprong, doch na de wisseling, toen Brink, die zwaar te verantwoorden tegen de Westelijke niet fit was, door den Alcidiaan Van der representanten, de voetballers, die tot duss Kamp werd vervangen, wisten de Noor de# verre steeds met een zekere minachting op lijke groenhemden een 5—2#achterstand tot onze prestaties hadden neergezien, maar 5—4 in te halen. Het publiek werd buiten# nu---- met 2—1 klop kregen en daardoor gewoon enthousiast door deze prestatie. De voor de finale werden uitgeschakeld. Gaf Noordelingen schenen geheel hun zelfver# deze prestatie reden tot enthousiasme, in de trouwen te hebben teruggekregen en toen ze namiddag, toen het Noorden tegen Oost in ’s middags de strijd tegen het Zuiden aan# de eindstrijd kwam, laaide de geestdrift eerst bonden, kwam op afdoende wijze tot uiting, recht op. Zelden zal het op „de Baan” meer wat wilskracht vermag. De „groentjes” speel# hebben gespannen dan in deze ontmoeting, den met een enthousiasme en ontplooiden een welke tenslotte — na verlenging — door spel, waar iedereen paf van stond. Zo’n „Kogeltje Jentinck”, die uit een voorzet van tempo en vuur was een ongekende weelde wijlen Max Tetzner de bal ineens langs in onze afdeling. De spelers pasten zich vol# keeper Tempel schoot, opnieuw met 2—1 ten komen aan bij de minder gunstige terreinge# gunste van de gastheren werd beslist. De steldheid en toen geschiedde, wat niemand Forward#crack ging de lucht in, de muziek had kunnen verwachten__ Het Zuiden,

52 XV. De oude Groninger studentenclub Forward. 57 V.V. Valthermond 58 Oostelijke Boys, Groningen 59 V.V. Bergum 60 V.V. Langezwaag 61 V.V. Nicator, Leeuwarden 62 G.R.C., Groningen 63 V.V. Harlingen 64 Noordelijk elftal in 1916 65 Het vroegere G.V.V. 66 Toen Upright nog bloeide waarvan het officiéél orgaan van de klop, terwijl in de verliezersronde het Ooste* K.N.V.B. nog had gewaagd, dat het moge» lijk elftal met het enige doelpunt van de lijk voor de verrassing zou zorgen, werd met strijd de baas bleef over onze vertegenwoor* niet minder dan 7—2 geslagen! De koele digende ploeg. Noordelingen schenen een Zuidelijk tempera* De resultaten van de jongste tournooien ment te hebben gekregen. Het publiek was waren vrij pover voor het Noorden, maar opgetogen over deze schitterende prestatie over het geheel hebben de districtswedstrij* en bracht de spelers een ovatie voor hun den er aan meegewerkt, om ons district uit kranig werk. De leden der Noordelijke zijn isolement op te heffen. Technische Commissie glunderden, ’t Was Hieronder volgen nog de uitslagen der ge* dan ook wel wat bijzonders! speelde finales: In haar overzicht betreffende deze districts* wedstrijden schreef de Sportkroniek te voren: 13 Februari 1910, Haarlem: West*Oost 6—2 9 October 1910, Utrecht: West»Oost 4—1 „Over het Noorden hebben wij niet veel 29 October 1911, Deventer: West*Oost 4—1 gezegd. Wij hopen, dat de Noordelijke spelers 25 April 1920, Leeuwarden: Noord*Oost 2—1* 6 Maart 1921, Heerlen: Noord*West 3—0 bij wie bezwaarlijk toekomstige Nederlands* 4 Maart 1923, Arnhem: Zuid*Oost 5—0 elftalspelers gezocht kunnen worden — zo 21 Mei 1925, Arnhem: West*Zuid 0—0 16 Maart 1930, Groningen: Oost*West 3—1 goed mogelijk partij zullen geven, eerst tegen 18 Februari 1934, ’s*Hertogenbosch: NoorcUZuid 3—1 het Oosten, en later tegen de verliezer Zuid* 14 April 1935, Zwolle: Zuid*West 3—1 West. Werpen deze wedstrijden goede vruch* 21 Maart 1937, Groningen: Zuid*West 2—1 ten af voor het Noordelijke spelpeil, dan * na verlenging zal ieder zich daarover verheugen”. Welnu, men kon zich verheugen. Door de VU. Noord-Nederland - Noord-Duitsland grote opkomst van het publiek was bewezen, Het feit, dat de wedstrijden van het Neder* dat de districtswedstrijden heel wat meer lands elftal in vroeger dagen slechts gering populariteit genieten dan z.g. keurwedstrij* in aantal waren en de meeste steden, waar den (de sfeer is geheel anders) en de spelers grote belangstelling voor voetbal bestond, van onze Noordelijke ploeg hadden het aan* doorgaans verstoken bleven van het buiten* zien van onze afdeling bij de andere distric* kansje, een interland*wedstrijd binnen haar ten weer verhoogd. muren te zien vastgesteld, maakte, dat hier Vier jaren gingen voorbij, voor de geweste* en daar van particuliere zijde pogingen wer* lijke elftallen wederom hun krachten zouden den aangewend om wedstrijden te organi* meten. 18 Februari 1934 kwamen de vertegen* seren, die uitermate geschikt zijn voor de woordigende ploegen bijeen op het Wilhel* propaganda van het spel. Het bondsreglement minaveld te ’s*Hertogenbosch. Op de verre schreef echter voor, dat geen samengestelde reis naar het Zuiden werden weer triomphen elftallen konden worden gevormd, „dan door gevierd, want tegen het Oosten speelden de of vanwege de N.V.B.” en daarom werd be* Noordelingen gelijk (1—1), terwijl zij in de sloten, het particulier initiatief te steunen finale tegen de Zuidelijke gastheren een 3—1* door er een officieel karakter aan te geven. overwinning boekten. De organiserende comité’s werden n.1. be* 14 April 1935 vond weer een réunie in het noemd tot bondscommissies, welke vrijwel Oosten plaats en wel op het veld van het geheel vrij gelaten werden in de regeling voor Zwolse Z.A.C. Nu moest Noord met 5—1 deze wedstrijden. zijn meerderen erkennen in de mannen van Het initiatief tot het jaarlijks organiseren van het Westen. Een teleurstelling brachten de een wedstrijd Noord*Nederland—Noord* wedstrijden in het Be Quick*stadion op 21 Duitsland ging in het seizoen 1911—’12 uit Maart 1937. Toen zegevierde het Zuidelijk van de Groninger Voetbalbond. Dit plan enthousiasme. Het Noorden kreeg met 5—1 werd zo uitgevoerd, dat het toenmalige

53 G.V.B.*bestuur: J. F. de Jager, J. Haccou, H. Op Friese bodem schenen de Auslanders zich Keuning, wijlen M. L. Wiersema en G. Plaat echter niet recht thuis te gevoelen, want weer zich constitueerde als een particuliere com* was Leeuwarden de plaats, waar zij steken missie. Het NoordsNederland—Noord*Duits* lieten vallen. Op 14 Mei 1933 moesten zij op land*comité heeft in de loop der jaren ver* de Wilhelminabaan met 2—1 het onderspit schillende „veren” laten vallen en sinds 1931 delven, dank zij twee goede goals van Bonse* is de organisatie van onze Noordelijke semi* ma, die met zijn toenmaligen clubgenoot internationale geheel in handen van het afde* Meulema tot de uitblinkers behoorde. Aan lingsbestuur gekomen. deze wedstrijd waren heel wat geruchten en Voor het uitbreken van de grote wereldbrand ingezonden stukken in de plaatselijke pers bekampten de vertegenwoordigende ploegen voorafgegaan. De „politiek” deed hardnek* elkaar tweemaal. De eerste wedstrijd werd kige pogingen, om ook in de Nederlandse de 4de Mei 1913 te Groningen gespeeld op voetbalorganisatie door te dringen, maar de het oude Be Quick*veld tegenover Gelria. verwachte ordeverstoringen bleven uit. Van Met 7—2 bleven de Noord*Duitsers in de dit ogenblik af, werd in de volgende ont* meerderheid. In deze ontmoeting speelde o.a. moetingen „uit” verloren en „thuis” gewon* als linkshalf mee het huidige bondsbestuurs* nen. De grootste nederlaag boekten de lid Valkema, die toen wel niet zal hebben Noord*Nederlanders op 24 Mei 1936 in vermoed, dat hij 18 jaar later een geheel Bremen. Uit een strafschop gaf Wolfjes Jr. andere representatieve functie bij de organi* de onzen de leiding, doch met de rust had* satie van „onze Noordelijke internationale” den de Duitsers reeds een 2—l*voorsprong. zou vervullen. In de tweede helft werden de Noord*Neder* Op 19 April 1914 werd een tegenbezoek ge* landers geheel overspeeld en moesten de aan* bracht aan de Noord*Duitsers, die in Ham* wezige bondsofficials, de heren H. Valkema, burg weer met 5 doelpunten verschil wonnen, J. W. de Vries en C. H. Poen en oefenmees* toen echter zonder tegenpunten! Doelman ter Kaufman de opvoering van,, een 10—1* Rienstra kreeg het hard te verantwoorden drama” aanschouwen. Gelukkig geraakte tegen de sterren Jager en Tuil Harder. deze débacle wat in het vergeetboek, want Lange tijd waren de relaties daarna verbro* ze werd gevolgd door de 4—2*overwinning ken door de oorlog, die Europa teisterde en op „Cambuur”, waar de Leeuw, Hazeveld Jr., eerst de 2de Januari 1921 werden de ver* Nijboer en Van Zand de Noordelijken met scheurde banden weer aaneengeknoopt. Het de rust een 4—0*voorsprong hadden bezorgd. was in de gloriejaren van Be Quick, toen bij 14 November 1937 trokken de Noord*Neder* de samenstelling van een Noordelijk elftal landse uitverkorenen naar Hannover. Spelend slechts de vraag gold, welke enkelingen de met het nieuwe stopperspilsysteem en terug* kampioensploeg iets konden versterken. De getrokken binnenspelers waren ze vrijwel ge* hernieuwde kennismaking in Altona leverde lijkwaardig aan hun tegenstanders en met de een 2—l*zege voor de onzen op, doch deze rust was de score nog dubbelblank. Dat het opflikkering werd weer gevolgd door een daarna 3—0 voor de Duitsers werd, was een reeks nederlagen. In 1925 meenden de Duit* gevolg van een paar zwakke ogenblikken in sers wel een „ersatzploeg” naar hier te kun* de achterhoede, waar twee fouten twee doel* nen zenden, maar dat wreekte zich door een punten opleverden. De spelers Pienter en 3—l*nederlaag. Met uitzondering van de Blom (L.S.C.) konden op een uitstekende „draw te Leeuwarden” (het enige gelijke spel wedstrijd terug zien, maar enigszins teleur* in 25 jaar), toen een 3—0*achterstand in de stellend was het spel van___Abe Lenstra. tweede helft werd ingehaald, waren de Duitse Hoe zou dat in de volgende en tevens de adelaars in de volgende wedstrijden weer on* laatst gespeelde wedstrijd tegen de Noord* betwist de meerderen. Duitsers anders zijn! 6 November 1938 kwam

54 een sterke ploeg der buitenlandse gasten naar J. E. Scholten voor de eerste wedstrijd aan Groningen en vrij algemeen was de verwacht de spelers een souvenir uitreikte. ting, dat de Noord*Nederlanders weinig of In 1933 loofde de heer P. Bokma te Leeuwar* geen kans zouden hebben. De Duitsers waren den een zilveren Oldehove als wisselprijs uit. man voor man voortreffelijke voetballers en Deze kwam vier jaar later definitief in het bezorgden met hun geraffineerde balbehan* bezit van Noord*Nederland en heeft thans deling en goed opgezette aanvallen de vers een plaats gekregen in de bestuurskamer van dediging der gastheren handen vol werk. de K.N.V.B. te ’s*Gravenhage. Pienter was echter van meet af uitstekend Hieronder volgt nog een recapitulatie van de op dreef en men overdrijft niet door te cons gespeelde wedstrijden, waarin voldoende de stateren, dat deze prima koppende Groninger overmacht van onze Oostelijke naburen in voor halfstime zijn ploeg voor een zeker de eerste jaren tot uiting komt. schijnende nederlaag heeft behoed. Ook Thuis (N.*N.—N.*D.) Bonsema, die achter zijn voorhoede opereers 1913 4 Mei, Groningen ...... 2—7 1921 16 Mei, Groningen ...... 2—3 de, bouwde het spel steeds weer voortrefs 1922 27 Augustus, Groningen ...... 1—6 1923 2 September, Groningen ...... 1—3 felijk op. Met een 1—Osachterstand ging de 1925 24 Mei, Groningen ...... 3—1 rust in. Na de hervatting ging het beter en 1927 15 Mei, Leeuwarden...... 3—3 1929 23 Juni, Groningen ...... 2—3 toen Lenstra eenmaal, daartoe door Bonsema 1931 3 Mei, Assen...... 0—2 op weloverwogen wijze in staat gesteld, de 1933 14 Mei, Leeuwarden...... 2—1 1935 26 Mei, Groningen ...... 3—1 gelijkmaker had gescoord, vlotte het plotses 1936 22 November, Leeuwarden...... 4—2 ling veel en veel beter bij de NoordsNeders 1938 6 November, Groningen ...... 4—2 landers. Zij lapten opeens de techniek der Uit (N.*D.—N.«N.) Duitsers aan hun laars, rukten de achters 1914 19 April, Hamburg ...... 5—0 1921 2 Januari, Altona ...... 1—2 hoede uiteen en wisten zich kans op kans 1921 11 December, Hamburg ...... 5—1 te scheppen. Toen toonde het Noordelijk 1922 14 September, Hamburg ...... 5—0 1924 24 September, Bremen ...... 2—0 elftal de kunst te verstaan, zijn gevreesde 1926 9 Mei, Brunswijk ...... 3—2 tegenstander met eigen wapens te bestrijden. 1928 20 Mei, Hannover ...... 3—0 1930 15 Juni, Hamburg ...... 5—1 Drie voltreffers van Lenstra volgden, terwijl 1932 8 Mei, Hannover...... 2—0 de gasten nog eenmaal scoorden. Het einds 1934 3 Juni, Hamburg ...... 4—2 1936 24 Mei, Bremen ...... 10—1 signaal van scheidsrechter Boeree was het 1937 14 November, Hannover ...... 3—0 sein voor een ware ovatie, welke de Noord* Nederlandse spelers ten deel viel. Zij had* Andere wedstrijden den een dergelijke spontane huldiging voor 3 Mei 1908 Noord—Zuid 4—3 28 Mrt. 1909 Zuid—Noord 3—3 de kranige prestatie dubbel en dwars ver* 26 Mrt. 1916 Noord—Zuid 2—6 diend. De stand is nu: 6 Mei 1917 Zuid—Noord 1—0 26 Mei 1917 Noord—Zuid 2—1 4 Mei 1919 Zuid—Noord 3—2 gesp. gew. gel. verl. pnt. doelp. 25 April 1920 Noord—Oost 2—1 NoorcUDuitsland __ 24 17 1 6 35 82—36 Noord»Nederland__ 24 6 1 17 13 36—82 Stedenwedstrij den Dat de onzen het er thuis beter afbrachten 1 Jan. 1922 Amsterdam—Groningen 1—2 dan over de grens, moge uit het volgende 9 Sept. 1922 Groningen—Amsterdam 1—2 30 Juni 1923 Amsterdam—Groningen 4—1 staatje blijken: 8 Sept. 1923 Amsterdam—Groningen 1—5 17 Aug. 1924 Groningen—Amsterdam 0—2 gesp. gew. gel. verl. pnt. doelp. 13 Juni 1925 Amsterdam—Groningen 2—1 In Nederland ...... 12 5 1 6 11 27—34 6 Sept. 1931 Leeuwarden—Zwolle 1—3 In Duitsland ...... 12 1 0 11 2 9—48 4 Sept. 1932 Leeuwarden—Z.A.C. 1—5 10 Oct. 1937 Bremen—Groningen 6—1 26 Mei 1938 Groningen—Bremen 0—3 De heer R. Hazewinkel Jr. stelde eertijds Oct. 1938 Bremen—Groningen 3—0 voor deze ontmoetingen een zilveren voetbal 26 Febr. 1939 Sneek—Heerenveen 3—1 19 Mrt. 1939 Leeuwarden—Sneek 0—5 als wisselprijs beschikbaar, terwijl de heer 7 Mei 1939 Heerenveen—Leeuwarden 6—1 55 Oosts Gr onin gen—OostsF riesland VUL Bekende bekerwedstrijden 1920— 1921 Oldenburg O.F.—O.G. 3—3 Winschoten O.G.—O.F. 3—1 Dagbladbekermemoires 1921— 1922 Wilhelmshafen O.F.—O.G. 2—0 1922— 1923 Veendam O.G.—O.F. 2—2 Wanneer de officiële voetbal nog niet rolt, is Zwaluwenwedstrijden het nieuwe seizoen, waarnaar iedere zomer 21 April 1924 Oostelijke Zw.—Noordelijke Zw. 0—2 duizenden en duizenden reikhalzend uitzien, 26 April 1925 Zwaluwen—Noord 2—4 reeds officieus geopend door verschillende 22 Mei 1932 Zwaluwendag te Assen Groningen A—Drente 6—1 grote tournooien. In de Maasstad zijn het de Friesland—Groningen B 3—0 zilverensbalwedstrijden, die de honger*naar* Drente—Groningen B 2—2 Groningen A—Friesland 2—0 de*bal voorlopig stillen, in Amsterdam vormt 16 Oct. 1932 Noordelijke Zw.—Rest van Gron. 8—6 het Arol*tournooi de inzet, in het Zuiden 8 Sept. 1935 Leeuwarder»elftal—Zwaluwen 0—16 trappen de spelers zich los om de zilveren 29 Mei 1939 Fries elftal—Zwaluwen 2—5 valk, in het Oosten organiseert Quick Nijme* Jeugdwedstrijden gen het zilveren*vos*tournooi en in onze 16 Nov. 1930 Noord—Oost 1—2 Noordelijke afdeling zijn de wedstrijden om 4 Nov. 1934 Be Quick—Jeugdelftal 1—1 Velocitas—Jeugdelftal 2—0 de Groninger Dagbladbeker de voorposten* Friesland—Jeugdelftal 4—2 gevechten van de naderende competitie. 30 Aug. 1936 Jeugdwedstrijden te Heerenveen Drente—Stad Groningen 4—3 De heer H. I. Oppenheim, uitgever van het Prov. Groningen—Friesland 5—5 Groninger Dagblad, het officiëel orgaan van Drente—Prov. Groningen 4—4 Stad Groningen—Friesland 1—6 de G.V.B., stelde in 1911 een beker beschik* 7 Mei 1937 Jeugdwedstrijden te Veendam baar, welke onder een aantal Noordelijke ver* Friesland—Prov. Groningen 6—1 Stad Groningen—Drente 3—2 enigingen zou worden verspeeld. De G.V.B. Prov. Groningen—Drente 1—0 werd met de organisatie belast en in de loop Friesland—Stad Groningen 2—0 der jaren is het tournooi een prachtig stuk De laatste 10 jaren voetbalhistorie geworden, benevens een niet 26 Mei 1929 Noord—Groninger elftal 7—2 te versmaden kasstuk voor de Groninger 2 Juni 1929 Heracles—Noord 2—4 15 Juni 1929 Noord—Oost*Groningen 2—7 Voetbalbond, die daardoor de contributies zo 16 Nov. 1930 Noord—Oost 3—-6 laag mogelijk kon houden. 4 Mrt. 1931 Fries elftal—Noord 0—6 26 April 1931 Noord—Heracles 3—3 Deze vriendschappelijke, sportieve, doch 25 Mei 1931 Noord—Wycombe Wanderers 4—6 niettemin pittige seriewedstrijden kunnen in 28 Mrt 1932 G.V.B.—K.N.V.B.*elftaI 3—0 24 April 1932 Noord—West 3—5 enkele tijdperken worden samengevat. 4 Dec. 1932 Wést—Noord 4—4 Vóór de oorlog speelden de oudjes de eerste 9 April 1933 Noord—R.C.H. 5—1 6 Mei 1933 Noord—D.F.C. 2—2 viool. Achilles, met Willy Westra in de aan* 15 Nov. 1933 Oost—Noord 1—6 val en Rienstra in het doel, legde eerst beslag 19 Nov. 1933 Noord—Oost 1—1 10 Mrt 1934 Haags elftal—Noord 4—3 op de beker, maar het volgend jaar werden 17 Mrt. 1934 Velo—Rest van het Noorden 4—4 de rood*hemden door Frisia gewipt en werd 7 April 1934 Amsterdam—Noord 6—3 16 Febr. 1935 Haags elftal—Noord 6—1 tenslotte Forward triomphator. Bij het neer* 11 Mei 1935 Noord—West 7—1 schrijven van de naam der blauwwitte stu* 29 Mrt. 1936 West—Noord 2—1 31 Oct 1936 Utrechts elftal—Noord 2—1 dentenclub doemt het bekende backstel 15 Nov. 1936 Noord—Oost 2—7 Tjeenk Willink*Cleveringa voor ons geestes* Oct. 1937 Go Ahead—Noord 1—1 Oct. 1937 Noord—Versterkt G.V.A.V. 3—2 oog op en komen prominente voorhoede* le Paasdag ’38 Noord—Lierse S.K. 3—1 spelers als Wisseling, Roelink en Jentinck 2e Paasdag ’38 Noord—Lierse S.K. 0—4 Oct 1938 Oost—Noord 2—1 naar voren. Es war einmal.... Daarop kwa* men W.V.V. en Be Quick voor inscriptie van ★ haar naam op de erebokaal in aanmerking Sportman is een erenaam In de mobilisatietijd, het tweede tijdvak, Eerbiedig uw tegenstander en leg U neer bij waren het de Engelse geïnterneerden, die de de beslissingen van den scheidsrechter. beker voor zich opeisten. Een man met een

56 Bekende kondsomcials

Mr. E. J. Bulder C. H. Poen J. Mes Veendam Leeuwarden Leeuwarden

Dr. R. H. Aukema P. Ronner J. van Haarsf Groningen Lemmer Assen Leden der bondsvergadering

Dr. K. Bos Mr. R. de Vries L. Ringma Groningen Assen Sneek

F. Tiemersma S. Prummel Leeuwarden Groningen

J. Schrijver F. Folkertsma W. K. Slik Muntendam Drachten Emmen baard, een voortreffelijk halfback, doelman lieten gaan. Velocitas speelde in 1932 weer Birch, die later ook voor Be Quick uitkwam, mee en legde terstond weer beslag op de de balgoochelaar Rawlins, dat waren de Jan* beker. In 1936 behoorden ook Z.A.C. en tjes van Hawke, Collingwood en Benbow. A.G.O.V.V. tot de deelnemers, terwijl in het Eerstgenoemde werd tweemaal bekerhouder, daaropvolgende jaar P.E.C., Hengelo en ’t Collingwood eenmaal. Gooi naar Groningen kwamen, ’t Gooi werd Van 1918 tot 1929 waren het hoofdzakelijk winnaar en behoorde in 1938 weer tot de Velocitas en Be Quick, die de toon in de deelnemers, maar overigens gaven de laatste tournooien aangaven. Alleen in 1920—’21 maal wederom vertegenwoordigers uit de zegevierden de Asser roodhemden. Ondanks drie Noordelijke provinciën acte de présence. de supprematie der withemden in de gewone Leeuwarden werd in de eerste ronde door competitie, was Velocitas meestal bij de ’t Gooi uitgeschakeld, dat toen Achilles plat* Dagbladbekerwedstrijden de grote favoriet zak naar huis zond. G.V.A.V. won echter. en toen Be Quick in 1925 eindelijk haar naam De Dagbladbekerwedstrijden zijn de offi* vijf maal in de beker zag gegrift en definitief cieuze openingskrachtmetingen gebleven. winnaar werd, slaagde Velo er in, de nieuwe 26 Mei 1939 is de schenker der bekers ont* beker in recordtijd voor zich op te eisen. slapen. De naam Oppenheim blijft onafschei* De firma Oppenheim liet het driemaal delijk aan deze tournooien verbonden. scheepsrecht gelden en stelde voor de derde De uitslagen der gespeelde finales waren: maal een wisselprijs beschikbaar, zodat in 1911— 1912 Achilles—Velocitas ...... 5__0 September 1929 een nieuwe reeks begon. 1912— 1913 Forward—Be Quick ...... 2__1 1913— 1914 W.V.V.—Veendam ...... 2-1 Even kwam een kink in de kabel. De pas op* 1914— 1915 W.V.V.—Be Quick ...... 1—4 gerichte vereniging voor Noordelijke eerste* 1915— 1916 Hawke—Benbow ...... 1__0 1916— 1917. Be Quick—Collingwood ...... 1—2 klassers kwam met de wens, om de indeling 1917— 1918 Hawke—Be Quick ...... 0__0 der bekerwedstrijden te wijzigen. Het G.V.B.* (na verlenging en loting won Hawke) 1918— 1919 . Velocitas—Be Quick ...... 2__ 1 bestuur zegde toe, voorwedstrijden te houden 1919— 1920 Be Quick—Velocitas ...... 3__l in Leeuwarden, Veendam, Winschoten en 1920— 1921 Achilles—W.V.V...... 1__0 1921— 1922 Velocitas—Achilles ...... 4__1 Assen, doch wilde baas in eigen huis blijven 1922— 1923 Be Quick—Achilles ...... 4__0 en kon zich dan ook niet accoord verklaren 1923— 1924 Be Quick—Velocitas ...... 3__1 1924— 1925 Be Quick—Velocitas ...... 2__2 met het verlangen om de ontvangsten ponds* (na verl. en loting won Velocitas) pondsgewijze over de andere bonden te ver* 1925— 1926 Be Quick—Velocitas ...... 2__0 (Be Quick won de beker definitief) delen. Van Friese zijde ontmoette men hef* 1926— 1927 Velocitas—G.V.V...... 1__0 tige tegenkanting en het einde van het liedje 1927— 1928 Velocitas—G.V.A.V...... 4__0 1928:—1929 Velocitas—W.V.V...... 1__0 was, dat het G.V.B.*bestuur besloot op de (Velocitas won de 2e beker definitief) oude voet voort te gaan. De N.E.K. werd al 1929— 1930 Be Quick—Hoogezand ...... 2__ 1 1930— 1931 Veendam—H.S.C...... 1__0 gekwalificeerd als een splijtzwam voor het 1931— 1932 Veendam—Be Quick ...... 3—0 Noordelijk voetbal en de vergaderzaal van 1932— 1933 Velocitas—W.VA7...... 7__o 1933— 1934 Be Quick—Veendam ...... 6__0 het G.V.B.«parlement dreunde op haar 1934— 1935 H.S.C.—G.V.A.V. (na verlenging).... 3—2 grondvesten, toen een paar afgevaardigden 1935— 1936 G.V.A.V.—Veendam ...... 3-0 1936— 1937 Z.A.C.—A.G.O.V.V...... 3—1 verklaarden, dat de N.E.K. „geen duvel” met 1937— 2-1938 Be Quick—’t Gooi...... 0__1 de bondshuishouding van de G.V.B. te 1938— 2-1939 G.V.A.V.—’t Gooi ...... 4—1 maken had. Het opgestookte vuurtje doofde uit en het jaarlijks tournooi werd weer op de De Frisiabekers oude beproefde wijze gehouden, zij het dan [n September 1906 werden voor het eerst de ook, dat enkele nieuwe deelnemers (Gronin* vroeger zo bekende en aantrekkelijke wed* ger tweede*klassers en een G.V.B.*elftal) van strijden om de „Frisiabeker” gehouden. Dit de partij waren en Velocitas, Achilles en cunstvoorwerp, dat door de leden aan hun Friese eerste*klassers enkele jaren verstek dub Werd geschonken, wordt het eigendom

57 ran de vereniging, welke er driemaal aaneen Jambuur en daarna konden de wedstrijden >f vijfmaal in het geheel beslag op weet te veer jaarlijks worden gespeeld, eggen. Enige jaren vormde dit tournooi een n 1912 werd voor de eerste maal de Frisia II* Ier hoogtepunten van het Leeuwarder voet* ieker verspeeld. Wij laten hier de resultaten >alseizoen, niet in het minst door de per* Ier eindwedstrijden volgen (de eerstgenoem* nanente deelneming van Achilles, Be Quick, le clubs werden winnaars): iet beroemde Rap en de ontvangende ver* 'risiasbeker rniging. De Amsterdammers torsten steeds 906 Be Quick—K.A.r...... * jen klein kanon mee, dat ergens in een grep* 907 Achilles—Frisia ...... 3—0 908 Achilles—Frisia ...... 2—1 iel verdekt werd opgesteld en losbrandde, 909 R.A.P.—Frisia ...... 3—1 ds een doelpunt gescoord werd. Van 1906 tot 910 R.A.P.—Frisia ...... 2—1 913 Frisia—R.A.P...... 2—0 .910 werden de bekerwedstrijden jaarlijks 924 Frisia—Achilles ...... o—3 (espeeld. Vervolgens vond het tournooi in 933—H.B.S.—Be Quick ...... 2—1 937 H.B.S.—Leeuwarden ...... *—® .913 plaats, waarna het voetbalkleinood ge* 938 Leeuwarden—Achilles ...... 3—0 lurende elf jaar onaangeroerd in de medaille* 939 Be Quick—Go Ahead (na verl.) ...... 2—1 :ast van de Frisianen zou prijken. Omtrent Vinnaars Frisia Ihbeker iet tournooi in 1913 vermeldt het gedenkboek 912 Frisia II 1925 Heerenveen Ier L.A.C.: „R.A.P. had de beide vorige jaren 913 G.V.V. 1926 Leeuwarden II 914 Friesland 1933 Leeuwarden II (ewonnen en zou dus definitief beslag kunnen 920 Frisia II eggen op de cup. Het leek er veel op, dat inkele jaren luidden de wedstrijden om ae sulks inderdaad zou gebeuren, want Achilles "rieslandkrans officieel het seizoen in de verd door de Amsterdammers geklopt, die Friese hoofdstad in. Begonnen in 1920, eindig* reeds vreugdesalvo’s uit hun kanon lieten len deze serie*ontmoetingen op 1 September osbranden. Maar Frisia waakte over het dierbare kleinood, versloeg Be Quick (1—0) 1929, toen Velocitas definitief beslag legde op ïn speelde toen tegen Rap een der mooiste Ie fraaie trophee. natches, die we ooit op de Baan zagen. Na jen paar wederzijdse aanvallen maakten de De K.N.V.B.*(Holdert)beker blauw*gelen een doelpunt, hetgeen de span* iteeds in de vorige eeuw kreeg de N.V.B. de ling tot kookhitte deed stijgen. De Leeuwar* seschikking over een beker (uitgeloofd door der supporters brulden wat ze konden, doch len heer H. M. C. Holdert te Amsterdam), de Amsterdammers overstemden dat geluid 3m deze onder de bondsclubs te doen ver* nog, door herhaaldelijk hun kanon af te spelen. In tegenstelling met Engeland zijn de vuren. Eindelijk hakte Henny Snijder, onze nekerwedstrijden hier nooit populair gewor* rechtsbuiten, de knoop door, met het hardste den, hoeveel pogingen men ook heeft aan* schot dat ooit in Leeuwarden is gelost. De gewend om verbeteringen aan te brengen. kogel kwam recht op den R.A.P.*keeper aan, Tal van Noordelijke clubs hebben in de loop maar had zo’n vaart, dat de man zelf met der jaren voor de bekertournooien ingeschre* bal en al in het net tuimelde. Het Amster* ven. Een enkele club wist zich nu en dan tot damse kanon zweeg, overbluft door zo’n con* de vierde, vijfde of zesde ronde op te werken, currentie en de beker kwam voor het eerst maar meestal was het Noorden reeds bij de in het bezit van Frisia.” achtste of kwartfinales uitgeschakeld. Eén* In 1924 werden de bekerwedstrijden in ere maal slechts sinds 1899 is het een Noordelijke hersteld, doch slechts voor één jaar, want vereniging gelukt voor een jaar beslag op „de daarna zou het tot 1933 duren (het jaar van bondscup” te leggen en wel op 23 Juni 1934, Frisia’s gouden feest), aleer het kleinood weer toen Velocitas op het U.V.V.*terrein te voor de dag kwam. Vier jaar later (1937) Utrecht in de finale met 3—2 van Feijenoord vond het tournooi plaats op het sportterrein won.

58 IX. Belangenverenigingen rechters hebben hun belangenvereniging. 29 Mei 1932 werd opgericht de Ned. Bond Al vroeg kwamen de verschillende belangen van Voetbalscheidsrechters Men stelt zich in der K.N.V.B.sclubs tot uiting en op 16 Nov. deze organisatie ten doel het scheidsrechters* 1907 besloten de Westelijke eersteklassers een corps in zijn geheel op een hoger peil te bren* „vakvereniging” op te richten, „Het Gouden gen en een grondige organisatie van het Hoofd”, een naam, welke werd ontleend aan scheidsrechterswezen en de opleiding tot die van het Haagse café, waar de vereniging stand te brengen. In de verschillende afde* werd opgericht. 11 December 1909 volgde te lingen wordt dit werk met stijgend succes Arnhem de stichting van „de Provinciale”, verricht en het zijn de clubs, die hier op terwijl eveneens een vereniging van 2e en 3e de duur de gunstige gevolgen van zullen klassers het levenslicht zag. Het Noorden ondervinden. heeft vele jaren een uitzonderlijke positie In onze Noordelijke provinciën zijn de vol* ingenomen. Hoewel verschillende clubs aan* gende verenigingen, aangesloten bij de lande* vankelijk bij de Provinciale waren aangeslo* lijke bond, opgericht: Drachten en Omstre* ten, werd in het seizoen 1913—’14 de vereni* ken, Groningen en Omstreken, Leeuwarder ging „Het Noordelijk Voetbalbelang” opge* Scheidsrechtersvereniging, Sneker Scheids* richt, een organisatie, welke evenals de Pro* rechters vereniging, Veendam en Omstreken, vinciale enkel beoogde de behartiging der Winschoten en Omstreken. De Leeuwarder belangen van het district. Ongeveer 15 jaren Scheidsrechtersvereniging heeft haar tienjarig heeft Noordelijk Voetbalbelang zich kunnen bestaan reeds gevierd. handhaven, totdat in 1929 de eerste klassers De jongste „belangenorganisatie” is de het nodig achtten een afzonderlijke vereni* Nederlandse sportpers en de laatste loot van ging te vormen. De mooie sportieve gedachte, de landelijke vereniging is „De Noordelijke die tot dusverre enig was in de K.N.V.B.: Sportpers”, die 3 December 1938 te Gronin* „één voor allen”, werd door het besluit der gen werd opgericht. Deze vereniging stelt Noordelijke groten tot een paskwil gemaakt. zich ten doel de belangen van de sportpers Het gevolg was, dat de algemene belangen* in Groningen, Friesland en Drente te behar* vereniging verdween en naast de vereniging tigen. Gewone leden zijn sportjournalisten, voor eerste klassers (de N.E.K.) een vereni* die verbonden zijn aan, of de leiding hebben ging van 2e en 3e klassers ontstond. van vaste sportrubrieken in dagbladen, perio* Verder is er nog de Federatie van Erkende dieken of algemene sportbladen. De toe* Bonden (opgericht 4 April 1908), waarbij ook neming der publieke belangstelling voor de de Noordelijke gewestelijke bonden zijn aan* gesloten. voetbalsport heeft nagenoeg gelijke tred ge* houden met de ontwikkeling der sportpers. Het Noordelijk Voetbalbelang kreeg indertijd Vroeger werd vrijwel geen aandacht geschon* van „De Sport” een wisselbeker, welke zo ken aan de „schopperij”, thans klagen velen, mogelijk na afloop van het seizoen onder de dat de Maandag*edities der dagbladen te veel 2e en 3e klassers en reserve*elftallen ver* belangstelling aan de dag leggen. Het kan speeld werd. De wisselprijs ging later over verkeren.... naar de vereniging voor 2e en 3e klassers in Tenslotte kan nog worden gewezen op het afdeling V. De winnaars en de resultaten der bestaan van vele supportersverenigingen. eindwedstrijden waren: Over het nut lopen de meningen nogal uiteen. 1933 H.S.C.—Black Boys ...... 3—1 1934 Be Quick II—Black Boys ...... 2—1 Het verderfelijke clubchauvinisme kan hier 1935 Noordster—Drachten (na verlenging)...... 1—0 een voedingsbodem vinden. Wanneer de be* 1936 Gruno—Veendam II ...... 4—2 1937 W.V.V.—Muntendam ...... 7—4 sturen de zaak echter in goede banen leiden, 1938 Emmen—Oostelijke Boys...... 3—1 zal men een opvoedende taak kunnen ver* Niet alleen de clubs, maar ook de scheids* richten.

59 X. Personalia Pekela, J. Haccou, Leeuwarden, J. A. S. Hee* Zij, die op het groene veld lauweren oogsten, ger, Huizum, D. D. Huizinga Bruins, Usquert, hebben geregeld de huldebetuigingen van het mr. M. S. Kalma, Assen, E. M. Wiersema, grote publiek in ontvangst te nemen en de Groningen en S. de Wolf, Sneek. Wij zouden spelers verdienen deze ten volle. Toch zijn er verscheidene pagina’s nodig hebben, om de anderen, die, meer dan welke voetballer ook, verdiensten van dit zevental uiteen te zetten. groter verdiensten voor de sport hebben. Het Een opsomming van al de functies, welke zijn de mannen, die een groot deel van hun deze heren in de loop der jaren hebben ver* vrije tijd beschikbaar stelden en opofferden vuld, zou reeds een respectabele lengte heb* aan de organisatie in haar ganse omvang. Aan ben en wij volstaan dan ook met hun van hen dient in dit album een afzonderlijk hoofd* deze plaats af een eresaluut te brengen voor stuk gewijd. De meesten hunner voelden zich alles, wat zij voor de voetbalsport in het al* ook reeds in de prille jeugd tot het spel aan* gemeen en die van het Noorden in het bij* getrokken en wisten binnen de lijnen opgang zonder, hebben verricht! te maken, waardoor zij zelfs in vertegenwoor* De samenstelling van de verschillende afde* digende elftallen op de voorgrond traden, lingsbesturen was: maar de eigenlijke voetbaltijd valt feitelijk 1919—1921 G. van Calcar Jr., voorz.; H. weg tegen de perioden, waarin zij als bonds* Keuning, secr.; E. M. Wiersema. voormannen aan de opbouw en instandhou* 1921—1923 E. M. Wiersema, voorz.; J. Sche* ding van het grote lichaam, de K.N.V.B. met kermans, secr.; H. Keuning. zijn vele vertakkingen, meewerkten. De grote 1923— 1924 E. M. Wiersema, voorz.; J. Sche* verdiensten van enkelen hunner werden reeds kermans, secr.; J. B. v. d. Heide. officieel erkend, maar in het algemeen zijn 1924— 1926 E. M. Wiersema, voorz.; J. Co* „de lintjes” dun gezaaid in het Noorden. hen, secr.; J. B. v. d. Heide. Van de 15 ereleden behoort er één tot ons 1926—1928 E. M. Wiersema, voorz.; J. B. district, hoewel hij hier niet meer woonachtig v. d. Heide, secr.; J. Cohen. is, n.1. Frisia’s ere*voorzitter P. A. de Haan. 1928 heden H. Valkema, voorz.; J. W. de Hij, die reeds in 1894 aan de oude L.A.C. Vries, secr.; G. de Weert. Frisia verbonden was, heeft zowat alle func* ties in de bond bekleed, van 2e club*secreta* Zonder de andere afdelingsbestuurders te ris tot commissielid en bondsbestuurder. kort te doen in hun verdiensten, past een af* 10 Mei 1911 werd den heer De Haan het ere* zonderlijk woord van hulde aan het laatste voorzitterschap van de oudste Noordelijke driemanschap, dat nu reeds meer dan 10 club aangeboden, sinds 1909 is hij secretaris* jaren in voortreffelijke samenwerking de be* penningmeester van „De Zwaluwen”. In 1933 langen van de Noordelijke afdeling behartigt. kreeg de heer De Haan een koninklijke onder* In de commissie van beroep is het Noorden scheiding, waarmee zijn grote verdiensten vertegenwoordigd door mr. E. J. Bulder, voor de voetbalsport op karakteristieke wijze Veendam, wiens verdiensten alom bekend tot uiting kwamen. zijn. De heer Bulder heeft eveneens zitting in Sinds 25 Februari 1922 is het „bondsonder* de landelijke scheidsrechterscommissie. scheidingsteken” ingesteld. Dit eremetaal De financiële commissie heeft een zeer ambi* wordt toegekend aan personen, die zich ge* tieus lid in den heer C. H. Poen, Leeuwarden, durende een reeks van jaren (als norm werd die ook zitting heeft in de technische com* „20 dienstjaren” aangenomen) ten opzichte missie en belast is met het opleidingswezen van de voetbalsport verdienstelijk hebben ge* van toekomstige voetballeiders en oefen* maakt Tot nu toe werd het aan 83 personen meesters. uitgereikt. Hiertoe behoren slechts 7 Noorde* De Noordelijke districtscommissie bestaat uit lingen, n.1. de heren J. J. Boswijk, Oude de heren C. F. v. d. Meulen, Groningen; Th.

60 67 Afscheid T. Wijtsma 68 Chr. V.V. Oranje Nassau, Groningen 69 Chr. V.V. Blauw Wit, Huizum 70 Chr. V.V. De Zwaluwen, Leeuwarden 71 R.K. V.V. M.K.V., Leeuwarden 72 R.K. V.V. „Bakhuizen" 73 Een F.V.B.elftal 74 Een G.V.B.elftal 75 Een N.C.V.B.selftal 76 Schoolvoetbal 77 Voetballende arbiters 78 Voetballende politiemannen de Haas, Groningen; P. A. Heeres, Assen; (1 maal). Velocitas werd 5 maal gerepresen? J. T. H. Mulder, Veendam en P. Visser, teerd door J. O. Bonsema, die in April 1939 Leeuwarden. nog éénmaal de oranjejersey als G.V.A.V.’er De Noordelijke scheidsrechterscommissie droeg, en W. R. Westra van Holthe (Achil* wordt gevormd door de heren J. J. Boswijk, les) kwam 4 maal in het Nederlandse elftal Oude Pekela (tevens lid van de landelijke uit. Ch. E. de Bock (Sneek) behoorde één commissie); R. H. Aukema, Groningen en maal tot de uitverkorenen, toen hij nog voor R. Koehoorn, Leeuwarden. Bloemendaal speelde, evenals de oud?Frisiaan In de medische commissie van de K.N.V.B. J. A. van Beek, die in de nationale ploeg heeft zitting dr. C. J. van Mervennée, terwijl werd gekozen tijdens zijn lidmaatschap van lid van de bondsvergadering zijn: Quick (Kampen). voor de le klasse: de heren dr. K. Bos, Gro? We herinneren in dit hoofdstukje even aan ningen; mr. E. J. Bulder, Veendam; L. Ring* „de actie”, welke in 1921 werd gevoerd, om sma, Sneek; F. Tiemersma, Leeuwarden en het ten achter gestelde Noorden vertegen? mr. R. de Vries, Assen, woordigd te krijgen in de Nederlandse Elftal? voor de 2e klasse: de heren S. Prummel, Gro? commissie. 28 Maart zou in Amsterdam de ningen; J. Schrijver, Muntendam en S. de wedstrijd Nederland—Zwitserland plaats Wolf, Sneek. vinden. De spelers Van Linge en Bulder voor de 3e klasse: de heren F. Folkertsma, bedankten voor de eer, zolang hun district Drachten en W. K. Slik, Emmen. niet in de N.E.C. zitting kreeg. Zij kwamen voor de erkende bonden: de heer C. F. v. d. op dit besluit terug, maar werden vervangen, Meulen. waarop Harry Denis ook voor zijn benoeming bedankte. Beweerd werd zelfs, dat de beide Naast vele ongenoemden hebben bovenge? Groningers zouden hebben getracht andere noemde heren een prachtige staat van dienst spelers tot bedanken te bewegen en er kwam in de voetbalbeweging. Zij behoren tot het een commissie van onderzoek. De zaak kwam grote stuurmansgilde, dat het bondsschip de hierdoor voorgoed „in de doofpot”. Thans rechte koers doet houden. lachen we nog om de uitnodiging van Be Quick aan Zwitserland, om maar op Gelria XI. Noordelijke internationals te komen spelen, nu er geen Groningers in Een lijst van spelers, die in de loop der tijden de nationale ploeg zaten. Het Noorden was waardig gekeurd werden in een vertegen? niettemin gaan „roeren” en van die tijd af woordigend elftal uit te komen, zou een res? zijn van lieverlede in verschillende K.N.V.B.? pectabele lengte krijgen, terwijl de samen? instanties Noordelijke vertegenwoordigers steller tien?tegen?een de kans liep, dat zij nog benoemd__ onvolledig zou worden. Gemakkelijker is het na te gaan, welke spelers „de hoogste spelers» XII. De Noordelijke erkende bonden onderscheiding” ontvingen, d.w.z. de oranje? trui in een Nederlands elftal mochten dragen. Voorportalen van de grote bond Dit aantal is voor het Noorden niet groot en De landelijke voetbalbond zou zijn ontzag? boven alles uit steekt Be Quick. 48 maal was gelijke uitbreiding niet gekregen hebben, in? deze Groninger club in het nationale team dien niet van onderen af jaar in jaar uit een vertegenwoordigd door 10 harer spelers, n.1. vruchtbare voedingsbodem was bereid. Hoe? E. van Linge (13 maal), J. C. Tetzner (8 maal), wel Frisia, Be Quick en Achilles „in de oer? J. E. Bulder (6 maal), H. Rodermond tijd” reeds heel wat propaganda voor de voet? (5 maal), A. Groen (5 maal), Th. de Haas balsport hadden gemaakt, lagen grote gebie? (4 maal), wijlen Max Tetzner (3 maal), H. den in het Noorden nog braak. Aan de orga? Legger (2 maal), E. J. Bulder en S. Sissingh nisatie van het „lagere” voetbal ontbrak nog

61 zowat alles en het was deze mooie en grootse F.V.B.: 18 December 1904 taak, welke voor de gewestelijke bonden was De Friese Voetbalbond werd te Leeuwarden weggelegd. Een goed georganiseerde lagere opgericht. Daartoe belegde men een vergade* bond is van niet te onderschatten betekenis ring in het Oranje*Hotel, waar de heer voor de hogere en meer gecompliceerde voet* W. H. E. Nieuwenhuys, thans bij de K.L.M. balmachine, die de koninklijke N.V.B. isl werkzaam, aan de talrijk opgekomen voet* Iedere kleine club moet eerst de gewestelijke ballers de plannen uiteen zette. Toen de bond in al zijn geledingen doorlopen, om tot vraag gesteld werd, wat de aanwezigen er van de landelijke organisatie te kunnen toetreden. dachten, heerste er een dodelijke stilte. Allen, die thans in de hogere elftallen van de Niemand wenste het woord, waarop de vraag grote clubs spelen, hebben hun vooropleiding volgde, of dit stilzwijgen „goedkeuring” be* gekregen in de plaatselijke of gewestelijke tekende. Een luid applaus brak los en de bond en het „Jong gewend, oud gekend” F.V.B. was geboren. Het eerste bestuur be* vindt hier in velerlei vormen zijn toepassing. stond uit de heren Nieuwenhuys, voorzitter; De lagere voetbalorganisaties zijn de voor? H. van Loon, secretaris; D. Zelvelder, pen* portalen van de landelijke bond en wanneer ningmeester; H. de Vries en H. v. d. Werff, in deze voorbereidende voetbalscholen de commissarissen. Geholpen door drie consuls, goede grondslagen worden gelegd voor het drie leden van de protestcommissie (o.w. de aanleren van de juiste voetbalmanieren en heer P. A. de Haan) en 12 scheidsrechters het begrijpen van sportieve opvattingen, dan werden de werkzaamheden begonnen. De zal dit een weldadige invloed uitoefenen op toegetreden verenigingen waren: Lycurgus, de ontwikkelingsgang van het voetbalspel. Sneek, met 24; Olympia, Leeuwarden, met 34; Wat voor de spelers geldt, is eveneens van I. P., Leeuwarden, met 29 en H.S.C., Harlin* toepassing op de scheidsrechters. Uit het gen, met 23 leden; in totaal dus 4 clubs met arbiterscorps van de lagere bond komen later 110 leden. In de ledenlijst van I.P. werd o.a. de eerste*klasse leiders voort, hoe beter het genoemd „Elvéka”, met de toevoeging pseu* scheidsrechtersvraagstuk in de gewestelijke doniem voor L. v. Keyzerswaard. bond tot oplossing komt, hoe gemakkelijker Alleen Lycurgus, sinds 1907 L.S.C., bleef tot het voor de K.N.V.B. is, de beschikking te op de huidige dag onafgebroken aan het krijgen over een goed geordend scheidsrecht bondswerk deelnemen. Ook Elveka bleef op tersleger. Zo grijpt overal het raderwerk van zijn post. De eerste wedstrijd, welke gespeeld de gewestelijke voetbalmachines in dat van werd, was die tussen Lycurgus en Olympia de landelijke kolossus en een goede function* op 29 Januari 1905. Uitslag: 3—2. nering van de een heeft „gesmeerd lopen” Tot het einde van de oorlog was de groei van de andere tengevolge. van de bond bescheiden, maar na 1919 is door Wij hebben de overtuiging, dat de tegen* voortdurende propaganda en de innerlijke woordige besturen van onze drie Noorde* kwaliteiten van het krachtige, levenslustige lijke gewestelijke bonden hun opvoedende spel, de voetbal ook in Friesland geworden taak begrijpen en weten evenzeer, dat de aan* tot een volksspel in de beste betekenis. Bij gesloten verenigingen haar bestuurders en voortduring heeft de bond zich uitgebreid. spelers bij dit veelomvattend en moeilijk Nieuwe eisen werden aan de leiding gesteld, werk de volle medewerking verlenen. doch deze heeft ze verstaan. Dank zij de In beknopte vorm laten we thans een over* taaie volharding bij het moeilijke werk van zicht volgen van de ontwikkelingsgang van de pioniers en anderen, die geheel onbaat* de F.V.B., G.V.B., D.V.B. en de Noord zuchtig hun vrije tijd hebben gegeven voor Centrale Voetbalbond, voorzover deze laat* de F.V.B., is deze uitgegroeid tot een krach* ste een deel der Noordelijke clubs onder zijn tige organisatie. vleugelen heeft. In de loop der jaren zijn benoemd tot erelid, 62 de heren: dr. F. H. G. van Loon, ’s*Graven* wat voetballen was. Dat men in het Noorden hage; J. Mes, Leeuwarden; W. H. E. Nieu* al iets verder was, dankte men aan den heer wenhuys, Amsterdam; W. K. Tinholt, Mep* D. Huizinga Bruins, op wiens initiatief in pel; L. J. de Vos, Assen; G. de Weert en Juli 1908 een geslaagde propagandawedstrijd S. de Wolf, Sneek. Laatstgenoemde heeft te Usquert plaats vond. Na afloop daarvan reeds meer dan een kwarteeuw zitting in het werd een vereniging opgericht. Of dit clubje bestuur. Tot leden van verdienste zijn be* levensvatbaarheid zou bezitten, meende men noemd de heren R. v. d. Meulen, Bolsward; hartgrondig te moeten betwijfelen. Het I. Feitsma, Amsterdam, P. v. d. Baan, Sneek, buitenleven, zo redeneerde men, gaf de R. Koehoorn, Leeuwarden, terwijl de samen* jongelui voldoende gelegenheid tot lichame* steller van dit album tot nu toe de jongste lijke ontwikkelin; voetbal was niet nodig. „bondsridder” is. Vermelden we nog, dat het Oldambt, Westerwolde, Winschoten, Stads* vorig j aar een overeenkomst is gesloten met kanaal en de stad Groningen vertoonden een de Leeuwarder bedrijfsvoetbalorganisatie en gunstiger beeld. de s.p.c. P. Ronner in April 1939 is opgevolgd In Winschoten had men een openbaar sport* door D. Stoffels. terrein, waarop W.V.V. en Eendracht hun wedstrijden speelden en waar de kijkers een gratis plaatsje konden vinden. Hierin vooral G.V.B.: 1 September 1907 zocht men de oorzaak der grote populariteit Bestonden ook vóór de oprichting van de van het spel in Oost*Groningen. Zo veelbe* Groninger Voetbalbond reeds enkele beken* lovend scheen deze propaganda, dat men de de clubs als Be Quick, Veendam, W.V.V., stad*Groningse verenigingen aanraadde, bij Velocitas, G.V.V., Forward en H.S.C., het is een belangrijke wedstrijd geen entree te hef* de G.V.B. geweest, die het spel in de provin* fen, teneinde daardoor het bezoek aan te cie Groningen populair gemaakt heeft. Uit* moedigen. Wanneer nog eens de tijd zou breiding te geven aan de beoefening van het aanbreken, zo heette het, dat de drukte aan spel en het aanwakkeren der belangstelling de Groningse Heereweg op winterdagen even er voor, zijn ook hier de drijfveren geweest, groot zou worden als op zomerse Zondagen die de stoot tot stichting hebben gegeven. het geval was, dan zouden er gouden dagen Op initiatief van het Winschoter W.V.V. voor de voetbalsport aanbreken.... kwamen 1 September 1907 in café Veening Wie denkt aan de kampioenswedstrijden van te Groningen afgevaardigden bijeen van Be Quick, aan de plaatselijke ontmoetingen W.V.V., Achilles, Be Quick, Forward, Be Quick—Velocitas, aan de districtswed* G. V.V., Hermes (Sappemeer), Velocitas, strijden en zoveel andere evenementen in V.I.A. en Wilhelmina (Stadskanaal). De ver* Helpman en Haren, moet bewondering heb* gadering stond onder leiding van den heer ben voor de profetische blik, waarover de H. L. van ’t Oever en leidde dadelijk tot een G. V.B.*officials reeds ver voor de oorlog tastbaar resultaat. Alle genoemde clubs tra* schenen te beschikken. den toe en met 10 verenigingen, te zamen De grote uitbreiding van de Groninger Voet* 362 leden tellende, stak men van wal. Het halbond moge blijken uit de hierna opgeno* eerste bestuur bestond uit: H. L. van ’t Oever, men ledentallen. Ook hier kwam de grote T. E. Oosterwijk, H. Keuning, A. Smid en toeloop na de mobilisatiejaren. Van hen, die H. van Slooten. zich op buitengewone wijze voor de G.V.B. Er was werk aan de winkel. In het Wester* verdienstelijk hebben gemaakt, noemen wij kwartier, Hunsingo en Fivelingo bestond nog naast ere*voorzitter J. Haccou, Leeuwarden, vrijwel geen enkele voetbalvereniging. Van H. Keuning, Heemstede, Tj. Nauta, Wasse* eerstgenoemd gewest wordt in het jaarver* naar, G. Plaat, Groningen en C. F. v. d. slag gezegd, dat men er nog niet eens wist, Meulen. 63 Volledigheidshalve vermelden wij nog, dat Noordwolde. Door het af staan van een groot bij de G.V.B. zijn aangesloten de Onderlinge gedeelte van haar gebied in Drente, heeft de Voetbalbond en de Groninger Kantoorvoet* N.C.V.B. veel bijgedragen tot het oprichten halbond (opgericht 1 Juni 1933). van de D.V.B. Assen was voordien reeds aan de G.V.B. afgestaan. Bij het tot stand komen D.V.B.: 3 Januari 1926 van een nieuw contract tussen de K.N.V.B. Voor 1926 werd het lagere voetbal in Drente en de erkende bonden werden op verzoek door de Veenkoloniale en de Zuid*Drentse van de F.V.B. en met toestemming van de Voetbalbond behartigd, maar op 3 Januari N.C.V.B. de plaatsen Noordwolde en Wol* van dat jaar werd besloten tot fusie en de vega aan de Friese bond toegevoegd. D.V.B. opgericht. Aanvankelijk bestaande uit De huidige secretaris*competitieleider, de slechts 6 clubs met 8 elftallen breidde de heer H. E. Hulsebos heeft van de oprichting jonge bond zich allengs uit en werd hij een af zitting in het bestuur. Sinds 1907 bekleedt organisatie van belang in de Drentse sport* hij zijn tegenwoordige functie. Het kan wereld. Na vijf jaar waren reeds 32 clubs met tevens als een unicum worden beschouwd, 64 elftallen en meer dan 1000 leden in de dat reeds 11 jaar een burgemeester (de heer D.V.B. georganiseerd. Ook in hogere regionen P. L. Houcoop, hoofd der gemeente Hattum) twijfelde men eerst aan de levenskracht, doch als voorzitter fungeert. Erevoorzitter is de in Juli 1928 werd de Drentse bond in de rij heer E. de Herder, Driebergen. Ereleden zijn der erkende bonden opgenomen en hem als de heren Hulsebos en W. A. M. Norp. gebied het grootste deel der provincie toe* gewezen. Zuid*West Drente kwam aan de Ziehier de groei der erkende bonden in cijfers: Noord*Centrale, terwijl de Noordelijke top Bij de oprichting: In 1939: onder de G.V.B. bleef ressorteren. Trots de aantal ver» aantal ver* slechte verbindingen ging het met de voetbal* enigingen leden enigingen leden F. V.B. 1904).. 4 110 109 5800 sport in stijgende lijn. Het busvervoer in de G. V.B. (1907) .... 10 362 147 8000 laatste jaren heeft echter ook hier tal van D.V.B. (1926) .... 6 126 60 3300 plaatsen uit het isolement weggenomen en N.C.V.B. (1906) .. 3 80 40 2000 het ligt voor de hand, dat dit ook de D.V.B. F.V.B. G.V.B. Kampioen Kampioen Legpenning Lauwerkrans ten goede kwam. Van de voormannen noe* 1904— 1905 Lycurgus men we o.a. de heren W. K. Slik, Emmen; 1905— 1906 Olympia 1906— 1907 Victoria F. A. van Engen, Ees; J. Berends, Arnhem; 1907— 1908 Quick Velocitas II G.V.V. A. Pastoor, H. Koster Jr., Musselkanaal; L. 1908— 1909 L.S.C. V.I.A. W.V.V. V.I.A. 1909— 1910 Frisia III V.I.A. Velocitas V.I.A. Jeuring, Valthermond; J. Oosten, Emmen; Th 1910— 1911 Frisia III Velocitas II W.V.V. Velocitas II Boersma, Groningen; H. Engelsman, Drou* 1911— 1912 Voorwaarts Velocitas II Be Quick V.I.A. 1912— 1913 V.A.C. V.I.A. wenerveen; M. Meijer, Gieten; Joh. Meilof, 1913— 1914 V.A.C. niet gesp. Be Quick II Assen en J. van Haarst, Assen. 1914— 1915 L.S.C. niet gesp. Be Quick I1V.I.A. II 1915— 1916 V.A.C. Helpman Benbow Helpman 1916— 1917 Friesland Centr. Curs. Noord Centrale Voetbalbond: 6 Oct. 1906 1917— 1918 Sneek Jupiter Helpman 1918— 1919 Friesland Groningen Centipide Deze gewestelijke bond werd in 1906 te 1919— 1920 Leeuwarden niet gesp. Sappemeer Steenwijk opgericht. Als gebied werd haar 1920— 1921 Sneek Velocitas III Warffum F.V.C. ook een deel van Drente en Friesland toe* 1921— 1922 Friso Winschoten Blauw*Geel gewezen. De Noordelijke grens liep tot en Voorwaarts Brinio met Assen. Van deze plaats af liep de schei* 1922— 1923 Heerenveen Bato Gruno dingslijn naar het Oosten tot Emmen en Coe* Rood*Geel Bolsward vorden (Germanicus promoveerde b.v. uit 1923— 1924 F.V.C. II Velocitas III Velocitas III de N.C.V.B. naar de K.N.V.B.) en naar het L.V.C. Sneek II Westen tot en met plaatsen als Wolvega en Sneek III 64 F.V.B. G.V.B. D.V.B. Kampioen Beker Kruis Kampioen Legpenning Lauwerkrans Kampioen 1924 _1925 RoodsGeel Sneek III eindstr. gest. 1) V.I.A. Hellas G.V.A.V. II Vios 1925 _1926 Drachten Leeuwarden III Frisia IV Gron. Boys Thos Royal Asser Boys 1926— 1927 RoodsGeel II Friesland III Achdoeth Zuidbroek Helpman S.V.A. N.A.B. 1927— 1928 Leeuwarden III Leeuwarden III F.V.C. IV S.V.A. Westerbroek De Mame Emmen 1928— 1929 C.A.B. F.V.C. II F.V.C. IV Thos Emmen 1929 _1930 F.V.C. II Leeuwarden IV Rood*GeeI III Muntendam Cordex H.S.C. III Asser Boys 1930 _1931 Sneek III Leeuwarden IV Leeuwarden VI Helpman Haren S.T.A. Asser Boys 1931 _1932 Heerenveen II Olyphia Bergum Westerbroek Hunsingo F.V.V. Zwartemeer 1932—1933 Dokkum Noordwolde Mildam Woltersum N.A.B. 1933_1934 Olyphia Houtigehage Houtigehage II F.V.V. Noordster IV De Stormers Attila 1934— 1935 Nicator Blesse Freno II V.V.K. B.R.C. III Hoogkerk Dalen 1935— 1936 Houtigehage T.F.S. West.eind Boys Upright Eenrum II V.V.G. V.D.W. (Noord) f ,yi 1936— 1937 Harlingen Harlingen Hark. Opeinde De Vogels Zeester Heiligerlee C.V.C. (Zuid) S 1937— 1938 Aristides Aristides Surhuisterveen G.V.A.V. III G.V.A.V. V S.T.A. Gieten (Noord) ( ,,g 1938— 1939') Oldeboom of Oldeboom Delfstrahuizen P.J.C. Hesselen (Zuid) ( Rood'Geel II Eext (Noord) ) ,,0 . E.E.V.V. (Zuid) S i) Finale H.Z.C. II—Friesland V bij de stand 3—3 gestaakt, wegens het in ongerede raken der beide wedstrijdballen. *) Winnaars vermeld, voorzover bekend.

XHI. Bondentournooien laten hieronder de uitslagen van de verschil* lende finales volgen: De laatste jaren wordt geregeld een bonden* 1930 Enschede: G.V.B.—'T.V.B...... 2—1 tournooi georganiseerd, dat zijn oorsprong 1931 Zwolle: G.V.B.—N.C.V.B...... 0—5 vond in 1929 tijdens de viering van het 1932 Groningen: G.V.B.—D.V.B. (na verlenging) 1—2 1933 Emmen: N.C.V.B.—G.V.B...... 2—1 30*jarig bestaan van de T.V.B. Toen kwamen 1934 Gorredijk: T.V.B.—D.V.B...... 3—0 de voorzitter van deze bond en de secretaris* 1935 Meppel: G.V.B.—N.C.V.B...... 1—0 1936 Assen: D.V.B.—F.V.B...... 1—2 penningmeester van de G.V.B. met elkaar 1937 Groningen: G.V.B.—D.V.B...... 1—2 overeen, pogingen in het werk te stellen jaar* 1938 Sneek: D.V.B.—G.V.B...... 3—0 1939 Steenwijk: N.C.V.B.—D.V.B...... 0—1 lijks een vijf*bondentournooi te houden. Het (De D.V.B. won de beker definitief.) plan vond instemming en reeds in 1930 wer* den de eerste wedstrijden te Enschede ge* De Federatie van erkende bonden hield vroe* speeld. Vier van de vijf bonden zouden tel* ger de z.g. wedstrijden om de Begeerkrans. kens een vertegenwoordigend elftal afvaar* De grote reiskosten vormden echter een be* digen. De F.V.B. mocht het eerst toekijken, zwaar en daarom werd het jaarlijkse fede* zodat de Twentse, de Drentse, de Groninger ratie*tournooi om de Moorman*beker inge* en de Noord Centrale Voetbalbond aantra* steld. Aan dit tournooi nemen de winnaars den. In 1932 moest de N.C.V.B. de uitgeloof* der bondenwedstrijden deel. De Moorman* de beker verdedigen, maar toevallig bleef bekerwedstrijden hadden tot nu toe de vol* deze bond staan. De organisators zagen het gende resultaten: onbillijke hiervan in, waarom besloten werd 1933 1. Brab. V.B.; 2. Noord Centrale V.B.; 3. Haagse het volgend jaar alle vijf bonden te laten V.B.; 4. Noord»Holl. V.B. deelnemen. Men kwam echter weer tot vier 1934 1. Brab. V.B.; 2. Twentse V.B.; 3. Rotterd. V.B.; 4. Utr. Prov. V.B. elftallen, want in 1935 nam de T.V.B. afscheid 1935 1. Goudse V.B.; 2. Nijmeegse V.B.; 3. Leidse V.B.; van het Noordelijk tournooi, teneinde deel te 4. Groninger V.B. 1936 1. Rotterd. V.B.; 2. Gelderse V.B.; 3. Noord.Holl. nemen aan de jaarlijkse kamp tussen Twente, V.B.; 4. Friese V.B. Gelderland, Utrecht en Arnhem. Sindsdien 1937 1. Haarl. V.B.; 2. Brab. V.B.; 3. Haagse V.B.; 4. Twentse V.B. komen nu geregeld de uitverkorenen van de 1938 1. Haagse V.B.; 2. Twentse V.B.; 3. Haarlemse G.V.B., F.V.B., D.V.B. en N.C.V.B. tegen V.B.; 4. Drentse V.B. 1939 De D.V.B. kon niet uitkomen. elkaar in het veld en alle bonden rekenen het zich tot een grote eer, als ze in dit prettige Uit dit lijstje blijkt dus, dat het nog geen tournooi als winnaar uit de strijd treden. Wij onzer Noordelijke bonden gelukt is, eens be*

65 slag op de Moormanbeker te leggen. Wat XTV. Adspiranten- en schoolvoetbal echter niet is, kan komen! De wil is aanwezig Wie de jeugd heeft, bezit de toekomst. De en dat is een belangrijke zaak. waarheid van deze regel hebben de besturen der gewestelijke bonden al lang begrepen, G.V.B.—F.V.B.sontmoetingen doch het georganiseerde voetbal voor jeug* dige spelers is nog slechts enkele jaren oud. Sinds het seizoen 1908—’09 worden geregeld In het seizoen 1928—’29 werden voor het wedstrijden tussen de vertegenwoordigende eerst door de F.V.B. en de G.V.B. adspiran* elftallen van de G.V.B. en F.V.B. gespeeld. Er tencompetities ingesteld en al spoedig bleek, werd een fraaie lauwertak beschikbaar ge* dat hier nog een groot veld braak lag. Een steld, welke in 1917 definitief in het bezit van grote moeilijkheid is nog een definitieve rege* de F.V.B. kwam. Tot 1924 was het geregeld ling van de leeftijdsgrenzen. Over het alge* contact verbroken, doch toen werd de reeks meen kunnen de grote verenigingen wel af* weer voortgezet met een nieuwe beker als zonderlijke groepen voor de jonge en oudere inzet. In 1927 kwam het wegens het verge* adspiranten vormen, maar bij de kleine clubs vorderd seizoen niet tot een officieel treffen, stuit dit op bezwaren, omdat men niet over maar daarna liep het met de onderhande* het benodigde aantal jongens beschikt. Daar* lingen spaak, totdat bij de viering van het door ziet men nog te vaak kleine knapen, die zilveren feest van de F.V.B. het gerezen ge* nog op de lagere*schoolbanken zitten, tegen* schil tot een volledige oplossing werd ge* over jonge mannen met de baard in de keel. bracht. De G.V.B. won de tweede wisselprijs Het adspirantenvoetbal gaat overigens een en sinds 1932 wordt om een nieuwe trophee goede toekomst tegemoet. gekampt, welke door Franeker ingezetenen Seriewedstrijden voor de schooljeugd, leer* beschikbaar is gesteld. lingen van inrichtingen voor middelbaar en Hieronder volgt de uitslagenlijst der gespeel* ander voortgezet onderwijs, dateren reeds de wedstrijden, die meestal een sportief en van vroegere datum. Het zilveren wissel* kameraadschappelijk karakter droegen: schild van de F.V.B. is reeds een kleine 20 jaar in omloop, maar sinds 1926 dragen 1909 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 3—3 de wedstrijden een meer officieel karakter. Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 1—0 1910 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 1—4 Van toen af werden door de G.V.B. ook de Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 1—1 schooltournooien om de dr. Feisser*beker in* 1911 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 1—2 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 1—1 gesteld. 22 April 1939 werd deze definitief 1913 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 5—4 eigendom van de M.T.S. te Groningen. Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 3—3 1914 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 4—1 Deze wisselprijs- werd de Bond aangeboden Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 1—0 door den toenmaligen voorzitter van de 1915 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 2—3 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 2—1 Gemeentelijke Commissie voor de Volks* 1916 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 2—1 opvoeding te Groningen. Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 3—2 1917 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 2—0 Voor de leerlingen van lagere scholen wor* Sneek: F.V.B.—G.V.B...... 4—1 den in Friesland op enkele plaatsen seriewed* 1924 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 1—3 1925 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 0—1 strijden georganiseerd. Het bekende school* 1926 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 3—2 voetbaltournooi in de Paasvacantie voor de Drachten: F.V.B—G.V.B...... 2—5 1930 Leeuwarden: F.V.B.—G.V.B...... 1—11 Leeuwarder schooljeugd, waaraan scholen 1931 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 4—0 van alle richtingen deelnemen, werd in April 1932 Franeker: F.V.B.—G.V.B...... 0—5 1933 Veendam: G.V.B.—F.V.B...... 3—3 1939 voor de tiende maal gehouden. Voor 1934 Franeker: F.V.B—G.V.B...... 1—3 elk der drie groepen stelde de K.N.V.B. ter 1935 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... 5—0 1936 Wolvega: F.V.B.—G.V.B...... 5—1 gelegenheid van dit feit een beker als wandel* 1937 Appingedam: G.V.B.—F.V.B...... 2—5 prijs beschikbaar. Hieronder staan de win* 1938 Drachten: F.V.B.—G.V.B...... 3—5 1939 Groningen: G.V.B.—F.V.B...... naars in verschillende groepen vermeld. 66 F.V.B. G.V.B. Nieuwenhuys» Dr. Feisser* Adsp.A Adsp.B beker Zilveren Schild beker oudste klas jongste klas 1926 R.H.B.S. Sneek M.T.S. 1927 R.H.B.S. 1928 Zeevaartschool Harlingen H.H.B.S. 1929 Zeevaartschool Harlingen M.T.S. Veendam V een dam 1930 Gem. H.B.S. en H.H.S. Leeuwarden M.T.S. Gruno Be Quick 1931 Midd. Avond Handelsschool H.H.B.S. 1932 Frisia R.H.B.S. Heerenveen Rijkskweeksch. 1933 Frisia R.H.B.S. Drachten Velocitas Velocitas 1934 Frisia M.T.S. Velocitas Velocitas 1935 Frisia R.H.B.S. Heerenveen M.H.A.S. Groen.Wit Muntendam 1936 Frisia R.H.B.S. Harlingen H.H.B.S. Velocitas Velocitas 1937 Frisia R.H.B.S. Heerenveen R.H.B.S. Velocitas OV.O. 1938 Friesland M.T.S. Leeuwarden Amb.avondsch. Be Quick Velocitas 1939 Drachten R.H.B.S. Heerenveen M.T.S. W.V7V.

XV. Voetbal in bijzonder verband K.V. (Leeuwarden) en W.Z.S. (Sneek). In de 3e klasse (laagste): Bakhuizen II, B.V.C. Naast, wat we kunnen noemen het officiële (Blauwhuis), Geel#Zwart (Workum), Frane# neutrale voetbal, heeft het spel zich lang* ker II, K.J.C. II, M.K.V. II en III, en W.Z.S. zamerhand ook in bijzonder groepsverband II. Hieraan werd later nog toegevoegd Bak# ontwikkeld, al staat vooral in de Noordelijke huizen III, terwijl Franeker al spoedig van provincies de organisatie hiervan nog in de het toneel verdween. kinderschoenen. Kampioen werden resp. Friso en Geel#Zwart. Het volgend seizoen trad toe Geel#Wit (Leeu# R.sK. Voetbalbond warden) met 2 elftallen en K.R.O.B. (Wouds# De R.sK. Voetbalbond, ressorterende onder end). Kampioen werden Bakhuizen en Geel het aartsbisdom Utrecht, werd 23 Juni 1916 Wit II. opgericht en is onderverdeeld in vier kringen. Bij de aanvang van het seizoen 1935—1936, was De Noordelijke provinciën behoren tot Geel#Zwart niet meer van de partij, terwijl kring 4, waarbij kan worden opgemerkt, dat Geel#Wit met M.K.V. samengesmolten was. in Friesland een paar flinke competities zijn Het kampioenschap kwam nu aan W.Z.S. en gevormd, in Drente een kleine competitie M.K.V. II. Bij de aanvang van het seizoen bestaat, doch in de provincie Groningen nog 1936—1937 waren H.F.H. en K.R.V.B. verdwe# niet tot de vorming van een verband kon nen, maar trad R.E.S. (Bolsward) met 3 elf# worden overgegaan. Vóór het tot stand tallen toe. Voor de tweede maal toonde W.Z.S. komen van de Friese kring kwamen een paar zich de sterkste, terwijl B.V.C. in de 3e klasse katholieke clubs in de F.V.B. uit, terwijl men die eer voor zich opeiste. in Sneek een onderlinge competitie had. Ook het seizoen 1937—1938 was W.Z.S. op# De kring Friesland, R.K.U.V.B. werd opge# nieuw de sterkste en ging in de 3e klasse M. richt 30 November 1932, onder voorzitter# K.V. II aan de kop. Voor de eerste maal schap van den Weleerw. Heer Amse, Kape# werd een adspiranten#comp. gespeeld en was laan te Blauwhuis. Aanwezig waren afgevaar# hier de sterkste Robur Harlingen (v.h.K.J.C.). digden uit Bakhuizen, Bolsward, Blauwhuis, Momenteel spelen 6 elftallen in de 2e klas, 9 Heeg, Harlingen, Heerenveen, Joure, Sneek in de 3e klas en 6 in de adspiranten#klas. Dit en Workum. Nog in hetzelfde seizoen wer# seizoen traden toe: D.I.O. (Wolvega) en Re# den de eerste wedstrijden gespeeld. De eerste nado (St. Nicolaasga). De kampioenen van officiële competitiewedstrijden hadden plaats 1939 waren weer W.Z.S. en M.K.V. II. op 8 October 1933. In de 2e klasse kwamen De kring Drente werd 15 Juni 1932 te Klazie# uit: Bakhuizen, Franeker, H.F.H. (Heeren# naveen opgericht en in September volgde veen), Friso (Joure), K.T.C. (Harlingen), M. aansluiting bij de diocesane Utrechtse V.B.

67 ue eerste jaren ging het vlot, maar reeds in De afdeling Groningen kwam in 1938 tot 1935 begon het gemis van een goede promo* stand. Zij bestaat uit de volgende vereni* tieregeling voelbaar te worden. Twente was gingen: Excelsior, Heiligerlee; Oranje Nas* practisch te ver af en de le klasse D.V.B. sau, Groningen; Progress, Scheemda; Vitesse,. bleek verder een trekpleister voor verschil* Winschoten; Wit*Zwart, Midwolda en Spar* lende spelers. Plannen bestaan om weer een ta, Groningen. In 1938 legde voor de eerste regeling met Twente tot stand te brengen. maal Excelsior beslag op het kampioenschap,, terwijl in 1939 Oranje Nassau de eerste Christelijke Ned. Voetbalbond plaats bezette. Tot nu toe wordt in Gro* ningen slechts in één klasse gespeeld, waarin De landelijke bond werd opgericht 26 Januari Oranje Nassau en Progress elk met twee 1929, zodat deze juist het tweede lustrum elftallen uitkomen. heeft kunnen vieren. Begonnen met 80 leden, In Drente is nog geen C.N.V.B.*afdeling. De is dit aantal thans reeds de 4000 gepasseerd. in deze provincie gevestigde Christelijke In 1934 werd de afdeling Friesland van de voetbalverenigingen M.J.V. (Meppel), N.S.C. C.N.V.B. opgericht. De verenigingen Blauw* (Noordscheschut) en H.S.C. (Hollandsche* Wh: (Huizum), De Zwaluwen (Leeuwarden) veld) spelen in de afdeling Zwolle. en Oranje Nassau (Sneek) begonnen elk met twee elftallen een competitie. Voordien wer* den geregeld vriendschappelijke wedstrijden XVI. Technische clubleiders gespeeld, vooral door „De Zwaluwen”, welke De behoefte aan technische leiders heeft club reeds 15 Augustus 1924 werd gesticht. al lange tijd bestaan en reeds in 1908 be* Op het ogenblik spelen in de Friese compe* noemde de N.V.B. een oefenmeester voor de titie: Blauw*Wit, H.V.V. (Hindeloopen), verzorging van het nationale elftal. Vele Oranje Nassau, Stormvogels (Workum), jaren gingen echter voorbij, voordat de bond IJ.V.C. (Ijlst), de Zwaluwen en tot voor kort de opleiding van voetballeiders definitief ter de Drachtster Boys (gecombineerd met hand nam. Onder leiding van de Technische S.S.S. Harkema Opeinde). Het volgend sei* Commissie werd in 1929 met de uitvoering zoen zullen ook de Harlinger Zeemeeuwen van een ontworpen plan begonnen. Naar het van de partij zijn. Er wordt in twee klassen tegenwoordig gevolgde systeem kunnen thans gespeeld. Het spelpeil in de le klasse kan drie soorten van „voetbalonderwijzers” wor* ongeveer op één lijn worden gesteld met dat den opgeleid, n.1. amateur*clubleiders, voet* van de 3e klasse K.N.V.B. balleiders en oefenmeesters. In 1935 en 1936 behaalden de Zwaluwen het De vorming van amateur*clubleiders bedoelt kampioenschap, in 1937 toonde Oranje Nas* te voorzien in de behoefte aan leerkrachten sau zich de sterkste, in" 1938 waren „de trek* bij de financieel zwakke clubs en „hulp* vogels” weer nummer één, doch in 1939 wer* leiders” bij oefenmeesters. In de loop der den ze opnieuw door de Sneker concurrenten jaren werden onder leiding van de bonds* verdrongen. trainers R. Glendenning en K. Kaufman ook De bedoeling bestaat, zo spoedig mogelijk in verschillende Noordelijke plaatsen club* over te gaan tot splitsing van de afdeling leiderscursussen gehouden. Voor het diploma Friesland in een Noordelijke en een Zuide* van voetballeider werd van October 1934 tot lijke afdeling, aangezien de afstanden dit Augustus 1935 een cursus te Leeuwarden ge* noodzakelijk maken. Daardoor zal ook de houden. Het diploma verwierven: A. Dal* uitbreiding van de bond bevorderd worden, huysen, H. Dijkstra, H. Schaafsma Jr., J. M. want in plaatsen als Lemmer, Harlingen, Fra* Vossenberg, D. J. Steenbergen, G. J. Agri* neker, Murmerwoude en Dokkum zijn ook cola, W. Renkema, A. G. J. Delgrosso, W. Christelijke clubs gevestigd. Levsma en F., van 7hv1a« 68 79 W. Westra van Holthe 80 J. E. Bulder 81 Th. de Haas 82 S. Sissingh g3 jj. Legger 84 Ch. de Bock 85 H. Pienter 86 A. Lenstra 87 K. Kaufman 88 A. Dalhuysen 89 J. M. Vossenberg 90 H. Walt es “Van October 1936 tot Augustus 1937 werd XVlil. Liefdadigheidswedstrijden «en cursus te Groningen georganiseerd. Hier slaagden: J. O. Bonsema, W. Brink, E. F. Door de K.N.V.B. en zijn clubs worden jaar* Meulema, W. Pots, M. L. Wierema, A. G. lijks vrij belangrijke sommen voor verschil* Bruinsma, J. Dekker, D. B. G. van Luyck lende liefdadige doeleinden bijeengebracht. In en L. Wassenaar. Friesland heeft de Sneker Commissie „Sport Indien een gediplomeerd voetballeider ge* en Liefdadigheid” reeds een belangrijke staat durende twee jaren practisch als leermeester van diénst, is de Leeuwarder Commissie Bij verenigingen werkzaam geweest is, kan „Voetbal en t.b.c.*bestrijding” sinds 1936 haar hij zich aanmelden voor het examen voor nobel werk aangevangen en is ook te Har* „oefenmeester”. Tot nu toe slaagden 13 cur* lingen een comité gevormd, dat een jaarlijkse sisten, o.w. 4 Noordelingen, n.1. K. J. Kauf* liefdadigheidsdag organiseert. Te Steenwijk man, A. Dalhuysen, J. M. Vossenberg en J. O. worden wedstrijden gehouden ten bate van Bonsema. de kindervacantiekolonies, terwijl in Valther* mond de plaatselijke vereniging zich beijvert voor „Het Groene Kruis”. Zo nu en dan XVH. Medische sportkeuring wordt in Groningen gespeeld voor de vereni* ging „Vacantie*Kinderfeest”. De toenemende sportbeoefening in ons land Meer en meer wint de gedachte veld, dat deed de behoefte aan een medische sport* voetbal op verschillend gebied dienstbaar ge* keuring ontstaan. Door de oprichting van maakt kan worden voor liefdadige instellin* keuringsbureaux is de oplossing van het gen, en in de loop der jaren zijn ook in het vraagstuk van het geneeskundig vooronder* Noorden reeds tal van wedstrijden voor be* zoek der voetballers zeer vereenvoudigd, paalde gelegenheden gehouden. hoewel het nog wel enige jaren zal duren, vóór de toestand de ideale heeft benaderd. XIX. Varia Op 1 Mei 1930 zijn de sportkeuringsbureaux georganiseerd in de „Federatie van Bureaux Kampioenen van Nederland voor medische Sportkeuring in Nederland”. Ook het Noorden bleef niet achter en op Toen in het seizoen 1916—’17 de Noordelijke het ogenblik zijn in de volgende plaatsen eerste*klasse werd ingesteld, kwam ook een keuringsbureaux gevestigd: Assen, Dokkum, vertegenwoordiger van afdeling V in de Drachten, Emmen, Groningen, Leeuwarden, landscompetitie uit. De resultaten zijn hier Sneek en Winschoten. De activiteit loopt als volgt vastgelegd: nogal uiteen. 1916— 1917 1. Go Ahead (11 p.); 4. Be Quick (1 p.V De K.N.V.B. heeft reeds op 12 Februari 1908 1917— 1918 1. Ajax (13 p.); 5. Be Quick (3 p.). 1918— 1919 1. Ajax (13 p.); 4. Be Quick (6 p.). het besluit genomen, dat alle verenigingen 1919— 1920 1. Be Quick (10 p.); 4. M.V.V. (2 p.1. •een verbandtrommel op haar terrein moeten 1920— 1921 1. N.A.C. (8 p.); 2. Be Quick (7 p.). 1921— 1922 1. Go Ahead (7 p.); 4. Be Quick (4 p.). hebben. 1922— 1923 1. R.C.H. (8 p.); 2. Be Quick (5 p.). 1923— 1924 1. Feyenoord (13 p.); 5. Be Quick (4 p.). 1924— 1925 1. H.B.S. (15 p.); 5. Frisia (1 p.). Ook niet bij de K.N.V.B. aangesloten vereni* 1925— 1926 1. Enschede (14 p.); 5. Be Quick (4 p.Y gingen kunnen zich door bemiddeling van 1926— 1927 1. Heracles (14 p.); 5. Velocitas (1 p.). 1927— 1928 1. Feyenoord (12 p.); 5. Velocitas (2 p.). de bond een verbandtrommel aanschaffen. 1928— 1929 1. P.S.V. (12 p.); 5. Velocitas (3 p.). De meeste erkende bonden hebben de aan* 1929— 1930 1. Go Ahead (10 p.); 3. Velocitas (9 p.). 1930— 1931 1. Ajax (12 p.); 5. Velocitas (6 p.). wezigheid (zij het ook met eenvoudiger in* 1931— 1932 1. Ajax (13 p.); 5. Veendam (2 p.). houd) van een verbandtrommel verplichtend 1932— 1933 1. Go Ahead (11 p.); 5. Velocitas (5 p.). 1933— 1934 1. Ajax (10 p.); 5. Velocitas (2 p.). gesteld. 1934— 1935 1. P.S.V. (13 p.); 4. Velocitas (5 p.). 1935— 1936 1. Feyenoord (12 p.); 4. Be Quick (4 p.). 1936— 1937 1. Ajax (14 p.); 4- Be Quick (6 p.). ★ 1937— 1938 1. Feyenoord (14 p.); 4. Be Quick (5 p.).

69 Een tien voor Be Quick den het gunstigst. De samenwerking tussen In de Be Quick*historie heeft het cijfer 10 het afdelingsbestuur en de verenigingen was een bijzondere rol gespeeld. De Groninger over het geheel van zeer aangename aard. club is opgericht 10 April 1887. De heer G. de Weert, lid van het afdelings* In 1900 telde Be Quick slechts 10 leden bestuur, verstrekte ons in zijn kwaliteit van wegens gemis aan terrein. Het eerste kam * oud*secretaris van het vroegere „Noordelijk pioenschap werd in het seizoen 1895—’96 bes Voetbalbelang” enige gegevens omtrent deze haald. Na 10 jaren ,1905—’06, werden de wits eertijds bekende organisatie. Dienaangaande ten weer kampioen tegenover Gelria. 10 jaren kunnen wij verwijzen naar hoofdstuk IX. later (1915—’16), weer 10 jaren later (1925— De volgende voorman, tot wien wij ons ’26) en nogmaals 10 jaren later (1935—’36) wendden, was de Noordelijke vertegenwoor* kon eveneens de kampioensvlag gehesen diger in de Technische Commissie. Hem leg* worden. 10 jaren achtereen (van 1914—’15 tot den wij de vraag voor, hoe zijn mening was 1923—’24) bezetten de Groningers de eerste over ’t spelpeil in ons district. Het antwoord plaats en 10 der spelers maakten een of meers luidde: „Het algemeen spelpeil is de laatste malen deel uit van het nationale elftal. jaren zonder twijfel aanmerkelijk vooruitge* In de loop der jaren kwamen de Be Quickers gaan, ook en vooral in het lagere voetbal. In met een lOstal verenigingen op prettige wijze de eerste klasse staat de kleine kopgroep niet in aanraking: Celeritas, Forward en G.V.V., meer op de hoogte van voor enige jaren, Groningen; Instituut Poutsma en L.V.V., maar het geheel heeft zich in opgaande lijn Leeuwarden, Look Out (Veendam), Lycurgus genivelleerd, hetgeen de spanning ten goede (Sneek), R.A.P. (Amsterd.), Upright (Wins komt. Ook in de lagere K.N.V.B.ddassen is schoten) en Quick (Kampen). Terecht wordt een verheugende opleving te constateren, dan ook in Be Quicks tweede gedenkboek, hoewel het tempo nog te laag ligt. Er zit dat 10 jaren na het eerste verscheen, van het meer spelbegrip in, het positiespel begint men wonderbaarlijke Be Quickstientje gewaagd. meer te beheersen, maar men moet nog „in de ruimte” leren spelen, terwijl ook aan het vlugger afgeven van de bal meer aandacht XX. Een achttal vraaggesprekken moet worden geschonken.” Met enkele bekende Noordelijke voormans Wij vroegen den heer Poen ook naar de op* nen hielden wij een vraaggesprek over het leiding van clubleiders. De voorzitter der verleden, het heden en de toekomst. examencommissie voor het z.g. grootsdiploma Ere wien ere toekomt en dus opent onze liet heel duidelijk uitkomen, dat het oefen* hoogste Noordelijke voetbalautoriteit, de meesterschap lang niet voor allen is weg* heer H. Valkema, de rij. Diens voorganger gelegd. De eisen zijn zodanig, dat een mid* gewaagde eertijds met trots van „het meest delmatig clubleider slechts met uiterste in* sportieve district”. Op onze vraag, of deze spanning het volledig brevet zal kunnen uitspraak nog waarde had, deelde de afdes bemachtigen. Bij den oefenmeester speelt lingsvoorzitter ons mede, dat percentsgewijze vooral eigen goede bedrevenheid in baltech* nog steeds het kleinst aantal straffen wordt niek een voorname rol. De heer Poen gaf als uitgedeeld, doch hij voegde daaraan toe, dat zijn mening te kennen, dat wij met onze er de laatste tijd een teruggang viel te constas eigen oefenmeesters boven de buitenlanders teren. Wij uitten met hem de hoop, dat „dit staan, wat de paedagogische scholing betreft. verval” van korte duur mocht zijn. Ook „de taal” is een belangrijke factor. Op Natuurlijk informeerden wij bij den „vader het bondsbureau is een volledig kaartsysteem der overschrijvingsbepalingen” ook naar de betreffende de beschikbare clubleiders en situatie in zijn district en ook in deze materie oefenmeesters aangelegd. was de toestand percentsgewijze in het Noors In het Noorden wordt vrijwel zonder buiten*

70 landers gewerkt en de vooruitgang blijkt uit schikt en de bal snel en zuiver doorgeeft. het kwantum spelers voor landelijke jeugd* Voor eiken speler in het algemeen vraagt elftallen. men zich af, hoe hij reageert op snel wisse* Wij hadden tevens een onderhoud met een lende spelsituaties en hoe zijn beheersing der leden van de Noordelijke technische onder moeilijke omstandigheden is. commissie. Deze deelde ons het een en ander De mentaliteit en het aanpassingsvermogen mede omtrent de werkwijze der T.C. in af* van een speler moeten in alle opzichten ruim deling V. Op het ogenblik zijn overal corres* voldoende zijn, wil de samenvoeging van elf pondenten aangewezen, maar voor de naaste individuele krachten, dikwijls voorkomend toekomst ligt het in de bedoeling, in navol* uit zeer verschillend milieu, tot succes leiden. ging van andere gewesten, streekcommissies Leeftijd, terreins* en weersomstandigheden voor Groningen, Friesland en Drente in te zijn verder bij de beoordeling der capacitei* stellen. Ieder district zal een voorzitter krij* ten van niet te onderschatten betekenis. gen. De drie voorzitters zullen het kiescollege In het scheidsrechterswezen hebben zich in vormen. Op deze manier denkt men nog in* de laatste jaren belangrijke wijzigingen vol* tensiever te kunnen werken dan thans het trokken en wij verzochten dan ook een on* geval is. Op het ogenblik komt de Noorde* derhoud met den heer Koehoorn, lid der lijke T.C. jaarlijks een keer of vijf bijeen. Noordelijke sub*commissie, teneinde iets Vóór de wedstrijd tegen de Noord*Duitsers meer omtrent de huidige situatie te verne* heeft een zesweekse training op het Be men. Op vrijwel elk gebied valt hier grote Quick*veld plaats (elke Donderdagavond). vooruitgang te constateren. Wat vroeger vrij* Daar worden technische oefeningen gehou* wel een chaos was, is thans in alle onderdelen den en besprekingen gevoerd o.m. over de geperfectioneerd. Sportcostuum, aanstelling, speelwijze van de tegenpartij. opleiding, organisatie, saamhorigheid, ziehier Wij kwamen in het bezit van de hand* enkele punten, waaraan de afgelopen jaren leiding, waaruit blijkt hoe de spelers tegen* bijzondere aandacht is besteed. Tientallen woordig moeten worden beoordeeld en „ge* spelregellezingen en cursussen zijn georgani* test”. seerd om het corps in zijn geheel omhoog te Athletische bouw, snelheid en techniek zijn brengen en door de oprichting van scheids* wel de drie voornaamste eisen, waaraan een rechtersverenigingen hebben de leiders elkaar speler individueel in ruime mate zal moeten leren kennen en waarderen. Van de vroeger voldoen, wil hij kans hebben een vooraan* haast spreekwoordelijke wangunst is weinig staande rol in ons moderne voetbal te spelen. meer overgebleven en nog steeds streeft men Bij een doelverdediger wordt gelet op naar hoger. De eisen voor toelating van K.N. lichaamsbouw, opstellen bij hoge en lage V.B.*scheidsrechter zijn verzwaard en alleen ballen, uitlopen, vallen, uittrappen en antici* zij, die een positief advies van de erkende patie (vooruitloping). bonden hebben komen na het met vrucht af* Bij een achterspeler wordt gezien naar het leggen van een examen voor leider in de grote opstellen, ingrijpen en trapvast wegwerken bond in aanmerking. Het cursuswerk leverde met beide benen en in alle standen. een goed geschoold scheidsrechterscorps op. Een middenspeler wordt beoordeeld naar Een onderdeel, waaraan de laatste tijd meer zuiver en doordacht plaatsen, opstellen, het aandacht wordt besteed, is het samenstellen uitvoeren der aanvallende en verdedigende van rapporten. Hier vooral is gebleken, dat taak, het ingooien en koppen. de scheidsrechterscursussen en verenigingen Bij een voorhoedespeler wordt gevraagd naar een opvoedende taak hebben. Een eresaluut snelheid, spelinzicht, aanpassings*, doorzet* aan mannen als de heer Koehoorn, die zich tings*, reactievermogen, start, schijnbewegin* vele offers getroostten om de leiders de gen; of hij over een zuiver en hard schot be* plaats te geven, welke hun krachtens hun 71 belangrijke taak bij het voetbalspel toekomt. achtzaamd is, toen de tijd er rijp voor was. Teneinde op de hoogte gesteld te worden met Wanneer al de oude herinneringen te boek de medische sportkeuring, hadden wij een gesteld werden, zou de omvang van ons onderhoud met het Noordelijke lid der medi* album aanmerkelijk groter moeten zijn. De sche commissie van de K.N.V.B., dr. C. J. v. grootste wens van den heer Haccou is, dat Mervennée, oud*speler van Hercules en Be alle bonden nog eens de beschikking over een Quick. Ook tijdens dit gesprek kregen wij de trainingsfonds krijgen, waardoor al in de indruk, dat er vooruitgang heerst, zij het hier kleinste clubs de grondbeginselen van het en daar nog in te geringe mate. De medische spel systematisch kunnen worden bijgebracht. bureaux te Leeuwarden en Groningen wer* Last but not least de nestor der Noordelijke den met ere genoemd. Het blijkt een belang* sportjournalisten, die reeds bijna een halve rijke factor, indien men bij een sportkeurings* eeuw de pen hanteert. Als speler heeft hij nooit bureau over een actieven secretaris beschikt. een behoorlijke kleedgelegenheid gekend. Na het K.N.V.B.*besluit inzake verplichte Wanneer men met den heer Van Keyzers* keuring, werd de toeloop gaandeweg groter, waard over de langvervlogen tijden spreekt, maar toen de boetebepaling buiten werking vliegen de uren om. Dan komen in de herin* gesteld werd, scheen de animo te luwen. Hoe nering terug de voetballers, die zich op eigen uiterst belangrijk de zaak der medische sport* wijze uitdosten, een hoofddeksel droegen, keuring ook zij, de practijk schijnt uit te wij* zelf de doelpalen torsten en het terrein kalk* zen, dat de stok bij de deur moet. De heer ten en alles uit eigen portemonnaie moesten Van Mervennée is verder belast met het ont* betalen. Vergelijk daarmee de moderne ter* werpen en bijhouden voor een ongevallen* reininrichtingen en alles wat er mee annex is! statistiek en dus vroegen wij, hoe het daar De spelers van vroeger kenden elkaar veel mee stond. Het bleek, dat de medewerking beter als vrienden en de scheidsrechter was van clubbesturen, scheidsrechters en officials meer in het elftal opgelost. Onaangename zich in stijgende lijn beweegt. Van de club* bejegeningen kwamen vrijwel niet voor en trainers vooral viel de medewerking te roe* het publiek, dat gratis toekeek, bemoeide zich men. Te veel echter wordt nog aandacht ge* niet met het spel.... toen het echter moest schonken aan grote ongevallen, z.a. beenbreu* betalen had het meer „recht” op een goede ken. De bedoeling is, dat ook kleinere manke* uitvoering. De heer Van Keyzerswaard sprak menten worden gerapporteerd. onomwonden als zijn mening uit, dat het Met de heren Jac. Haccou en L. L. van tegenwoordige spelgehalte beter is dan vroe* Keyzerswaard konden we „die goeie ouwe ger. Thans is het individu opgelost in de tijd” nog eens in de herinnering terugroepen. ploeg, eertijds was het de kunst persoonlijke Dat wil echter niet zeggen, dat zij die beter handigheden te demonstreren en daarin had* vonden dan de tegenwoordige: hij was anders! den enkelen het ver gebracht. Met genoegen De oud*voorzitter van de G.V.B. ging terug haalde „Elveka” nog de tijd op, toen hij zich tot de tijd, toen hij de grondslag mee legde als leraar met de schooljongens encanailleer* voor H.S.C. Natuurlijk spraken wij het eerst de tot gezamenlijke beoefening van het spel. over de wordingsgeschiedenis van de Gro* ’tWas ongehoord__ , doch de tijd zou hem ninger bond. Aangaande de lauwerkrans en in het gelijk stellen! de legpenning deelde de heer Haccou ons Het verheugt ons, dat wij onze lezers door mede, dat deze prijzen door de G.V.B. zelf middel van deze vraaggesprekken iets kon* beschikbaar werden gesteld, om het spelpeil den mededelen van de vele en rijke ervarin* op te voeren en de spelers na de competitie gen, welke deze voormannen in de loop der in een ander contact tot elkaar te brengen. tijden hebben opgedaan. Zij en vele anderen ’s Heren Haccou’s hobby is het schoolvoetbal hebben de voetbalsport in het Noorden on* en hij is van mening, dat die zaak wat veron* schatbare diensten bewezen. Onze hulde!

72