Töb-Der Tarihi.Indd
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
“de te fabula narratur” töb-der tarihi “anlatılan senin hikayendir” İsmail Aydın Eğitim Sen Yayınları / Nisan 2016 EĞİTİM SEN (Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası) Adına Sahibi: Kamuran Karaca Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Mesut Fırat İsmail Aydın [email protected] Sayfa Düzeni/Kapak: Gülüzar Ünver Kitabın Yayın Hakkı Yazarına ve Eğitim Sen’e Aittir. ISBN: 978-975-535-029-5 Nisan 2016 Yazışma Adresi: Cinnah Cad. Willy Brandt Sk. No:13 Çankaya / ANKARA 06680 Tel: (0.312) 439 01 14 (pbx) Fax: (0.312) 439 01 18 E-posta: [email protected] Web: www.egitimsen.org.tr Baskı:Hermes Tanıtım Ofset Baskı Hizmetleri. Ltd. Şti. Kazım Karabekir Cad. Murat çarşısı no:39/16 İskitler Telefon: 0312 384 34 32 - 0312 341 01 97 [email protected] TEŞEKKÜR Metinleri tekrar okuyan Akif Coşkun’a, kaynak temininde yardımcı olan Harun Abuşoğlu’na, Muzaffer Yalçın’a, şiirini kullandığım Cengiz Kaplan’a, Eğitim Sen Genel Merkez Yöneticilerine ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum. İÇİNDEKİLER EĞİTİM SEN Sunumu 10 TÖB-DER’in Sunumu 12 Önsöz 14 1908-1971 1908’den 1971’e Öğretmen Örgütlerinin Kısa Tarihçesi 21 12 Mart Muhtırası ve Gelişmeler 29 1971 Türkiye Öğretmenler Birliği (TÖB) Kuruluyor 34 TÖB’nin Adı TÖB-DER Oluyor 36 TÖB-DER 1971’i Değerlendiriyor; “1971’i Geride Bırakırken” 44 1972 Şevket Süreyya Aydemir; “Öğretmeni Cesaretlendirmek Lazım” 55 TÖB-DER’in 6 Aylık Durumunu Değerlendirmesi 64 Fakir Baykurt; “17 Nisan ve Köy Sorunumuz” 66 “Biz ve Direnç Örgütümüz TÖB-DER” 69 TÖB-DER I. Olağan Genel Kurulu Toplanıyor 73 TÖB-DER’in İlk Olağan Genel Kurulu’nda Haydar Orhan’ın Konuşması 74 TÖB-DER’in Birinci Yılının Değerlendirilmesi 79 TÖB-DER’in İlköğretim Haftası Nedeniyle Yayınladığı Bildirisi 84 1973 II. Olağanüstü Kongre’ye Sunulan Çalışma Raporu 103 “Derneğimiz ve Örgüt Anlayışımız” 106 “Biz Bize” (1973) 109 “TÖB-DER ve TÖB-DER’li Baskılara Boyun Eğmeyecektir” 125 TÖB-DER ve Üniversite Sınavları 129 “TÖB-DER’li Öğretmen Devrime İnkılap Demez” 132 “Cumhuriyetin Ellinci Yılında Eğitim Sorunlarımız Çözümlenememiştir” 134 4 “Neden Sınıfta Kalıyorlar” 136 “TÖB-DER Güç Günlerin Örgütüdür” Genel Başkan TÖB-DER’in İki Yılını Değerlendiriyor 140 Karadeniz Şubeleri Genel Merkeze MuhtıraVeriyor 141 1974 Milli Eğitim Bakanı TÖB-DER Toplantısına Katılıyor 168 “TÖB-DER Türkiye Öğretmenlerinin Demokratik ve Mesleki Mücadele Örgütüdür” 169 9. Milli Eğitim Şurası Ön Taslağı Üzerine TÖB-DER’in Görüşleri 184 TÖB-DER II. Olağan Kongresi Sona Erdi 185 TÖB-DER’in Haşhaş Ekimi Konusundaki Bildirisi 187 TÖB-DER, “Kıbrıs BarışHarekatı”nı Destekliyor 188 “II. Genel Kurula Sunulan Çaışma Programı Taslağı (1974-1976)” 189 TÖB-DER ve Siyasi Partiler 191 TÖB-DER Yönetimini Bölen Yazı: “Emperyalist Parmağı” 200 1975 TÖB-DER Bülteni Toplatılıp İmha Ediliyor 217 TÖB-DER Yönetiminden “Zorunlu Bir Açıklama” 217 TÖB-DER Eylem Kararı Alıyor 220 TÖB-DER “İlerici ve Devrimci Öğretmenlerin Örgütüdür” 220 “TÖB-DER’in Çalışma İlkeleri” 222 Pahalılığı ve Faşizan Baskıları Protesto Toplantı ve Mitingleri 223 TÖB-DER’e Saldırılar 224 “Gerçek Suçlu Mu Aranıyor” 225 “Egemen Sınıf İktidarı ve Egemen İdeoloji” 230 Öldürülen İlk TÖB-DER Üyesi 231 15-16 Şubat Olayları ve Sonrası 233 İlkokul Öğretmenleri Derneği (İLK-DER), TÖB-DER’E Katılıyor 234 TÖB-DER Genel Başkanı Ali Bozkurt’un Cumhurbaşkanı’na Çektiği Telgraf 242 TÖB-DER III. Olağanüstü Kongresi 245 “Eyleme Katılmak Senin Devrimcilik Görevindir” 255 “Kıyımları, Hayat Pahalılığı ve Faşist Baskıları Protesto Miting ve Yürüyüşleri” İçin Karar Alınıyor 256 5 15 İlde Yapılacak Olan Miting ve Yürüyüşler İptal Ediliyor 258 1976 TÖB-DER Genel Başkanı Cemil Çakır 1975 Yılını Değerlendiriyor 277 “Görevimiz” 281 21 Şubat İzmir Mitingi 282 13 Mart Ankara Mitingi 283 TÖB-DER 1976’da 1 MAYIS Mitingine Katılıyor 288 TÖB-DER Genel Başkanının Cumhurbaşkanı ve İç İşleri Bakanına Yazdığı Mektup 291 CHP Gençlik Kollarının TÖB-DER İle İlgili Raporu 293 III. Olağan Kongre Hazırlıkları Sürüyor 294 FISE’nin TÖB-DER’e Gönderdiği Mesaj 297 III. Olağan Kongre Yapılıyor 299 TÖB-DER Şili Halkı ve Öğretmenleriyle Dayanışıyor 302 TÖB-DER Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu’nun Basın Toplantısı 302 TÖB-DER, Demokratik Örgütlerle Yapacağı Güçbirliğinin İlkelerini Saptıyor 305 Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM)’ne Karşı Ankara Mitingi 305 TÖB-DER’in Kapatılması ve “Mühür Fekki” Olayı 306 Milliyetçi Cephe (MC)’nin Ders Kitapları ve TÖB-DER 307 TÖB-DER 1976-1978 Çalışma Programı 309 1977 TÖB-DER Genel Başkanı Değerlendiriyor: “Yeni Yıla Girerken” 327 Türkiye Eğitim Emekçilerinin Örgüt ve Meslek Sorunları ve Anadili Sorununun Gündeme Gelmesi 329 TÖB-DER Hakkında “Meclis Araştırması” İsteniyor 332 TÖB-DER, “Ekonomik ve Demokratik Haklar Miting ve Yürüyüşleri” Düzenliyor 333 5 Şubat Tandoğan Mitingi ve Bazı Grupların TÖB-DER’den İhracı 334 TÖB-DER Ankara Valiliğince İkinci Kez Kapatılıyor 337 TÖB-DER’in Yaşanan Gelişmeler Üzerine FISE’ye Gönderdiği Mektup 337 TÖB-DER’in SSCB Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikaları Kongresine Gönderdiği Mesaj 339 “Demokratik Öğretmen Hareketinin Birliği” – (I) 340 6 “Hiçbir Güç Bizi Demokratik Görevimizi Yerine Getirmekten Alıkoyamaz” 344 21 Şube Yönetim Kurulu Görevden Alınıyor 344 Demokratik Öğretmen Hareketinin Birliği – (II) 345 1 Mayıs 1977, 6 TÖB-DER Üyesi Yaşamını Yitiriyor 347 “5 Haziran Genel Seçimleri Üzerine” 348 Demokratik Kitle Örgütlerinin Güç Birliği Programı 349 TÖB-DER’in Filistin Öğretmenleri Genel Birliğine Gönderdiği Mesaj 350 TÖB-DER Genel Merkezi Bombalanıyor 350 TÖB-DER’in 5 Haziran Seçimleri Sonrasını Değerlendirmesi 351 TÖB-DER ve Diğer Demokratik Kuruluşların Bildirisi: “CHP Genel Başkanı Ecevit’ten Beklentilerimiz 352 “15-16 Haziran Genel Direnişi Ekonomik-Demokratik Mücadelemize Işık Tutuyor” 353 TÖB-DER, Dünya Öğretmen Sendikaları Birliği’ne (FISE) Katılıyor 355 MC Hükümeti Kuruluyor, TÖB-DER “Güncel Görev”ini Açıklıyor 358 TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu’nun FISE Genel Kurulunda Yaptığı Konuşma 359 “TÖB-DER 7. Yaşına Girdi”- (I) 362 TÖB-DER’e Göre “Anti-Faşist Güç Birliği Çalışmaları ve Cephe Sorunu” 364 25 Demokratik Kitle ve Meslek Örgütü CHP Genel başkanı Ecevit’e Mektup Gönderiyor 366 TÖB-DER 7 Yaşına Girdi- (II) 368 TÖB-DER’in 1977 İlköğretim Haftası Değerlendirmesi 371 TÖB-DER’in “İç İşlerine Karmaşık Devrimciliğe Sığmaz” 372 Örgütsel Birlik ve Sorumluluk 374 İstanbul ve Adana Şube Yönetim Kurulları Görevden Alınıyor 374 TÖB-DER’de “Bunalım Var Mı? Yok Mu?” 376 Bir Gazete Haberi: “TÖB-DER Genel Başkanı Sokakta Basın Toplantısı Yaptı 380 1978 TÖB-DER’in Yeni Yıl Değerlendirmesi “Bütün Yeni Yıllar Bizimdir” 398 TÖB-DER Genel Başkanı’nın DİSK 6. Kongresi’nde Yaptığı Konuşma 399 TÖB-DER’in İzmir ve Milas Mitingleri 400 7 Demokratik Eğitim Kurultayı Yapılıyor. DEK Sonuç Bildirgesi 402 TÖB-DER Genel Başkanının DEK Açılış Konuşması 404 TÖB-DER Onur Kurulu’nun İstanbul ve Adana Eski Yöneticileri Hakkındaki Kararları 406 TÖB-DER’in 1978 1 Mayısı İçin Çıkardığı “1 Mayıs” Özel Sayısı 407 TÖB-DER İstanbul Şubesindeki Son Gelişmeler Hakkında Açıklama 411 TÖB-DER, DİSK Onur Üyeliğine Kabul Ediliyor 412 TÖB-DER 4. Olağan Genel Kurulu Yapılıyor 415 Gazeteci Uğur Mumcu TÖB-DER Kongresi İçin Neler Yazdı? 417 “TÖB-DER’i Burjuvaziye Teslim Etmeyeceğiz” 418 4. Olağan Kongrede Yaşananlar 420 İki TÖB-DER Genel Merkezi Ortaya Çıkınca DİSK Yönetimi Hangisini Tanıdı? 424 “TÖB-DER İki Başlıdır” Demek, Öğretmenler Örgütsüz ve Savunmasız Kalsın Demektir 426 TÖB-DER’e Göre Milli Eğitim Sisteminin Genel Özellikleri 428 TÖB-DER Tüzüğünün Bazı Maddeleri Değiştiriliyor 429 TÖB-DER; “Sınırlı Demokratik Haklarımız Gasp Edilemez 430 32 Demokratik Örgütün Başbakan Bülent Ecevit’e Gönderdiği Mektup 431 TÖB-DER Şube Başkanları Toplantısı Sonuç Bildirgesi 433 1979 Maraş Katliamı Üzerine TÖB-DER’in Açıklaması 446 TÖB-DER Genel Merkezi; “Örgütü Bölücü Tavırlar Artık Terk Edilmelidir” 447 TÖB-DER Genel Merkezi Sıkıyönetimce Aranıyor 452 TÖB-DER Demokratik Hakların Savunuculuğu Görevini Sürdürmeye Kararlıdır 452 20 Mart Direnişinin Yıldönümünde TÖB-DER’in Yaptığı Açıklama 455 TÖB-DER Genel Merkezi “İç İşleri Bakanlığından İstemlerimiz” 456 “Öğretmeni Örgütsüz Bırakmanın Hesabını Devrimcilik Adına Kim Yüklenebilir?” 461 TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu; “Yasadışı Olarak Olağanüstü Kurultaya Zorlanıyoruz 463 Sıkıyönetim TÖB-DER Gazatesine El Koyup Genel Sekreter Kemal Uzun’u Gözaltına Alıyor 464 8 Gazioğlu; “Öğretmen Maaşları Büyük Kentte Ev Kirasını Ancak Karşılıyor” 466 Nazlı Ilıcak / “TÖB-DER’e Sahip Çıkmak Anarşiyi Himaye Etmek Demektir” 468 TÖB-DER ve DİSK Diğer Demokratik Kitle Örgütleriyle Eylem Birliği Kararı Alıyor 469 “DİSK, TÖB-DER, TMMOB, TÜTED, TÜM-DER, TÜS-DER, TTB, HALKEVLERİ, KOY-KOOP, ÇHD” 470 TÖB-DER ve 14 Ekim Seçimleri 471 TÖB-DER Genel Başkanı Hangi Partiden Aday Oldu? 471 Bursa Mitingi 472 TÖB-DER Üyelerini Yas Tutmaya Çağırıyor 474 TÖB-DER’in15 Ekim’de Yaptığı Şube Başkanları Toplantısı 476 TÖB-DER İstanbul Şubesi Olağanüstü Kongresi İptal Ediliyor 477 Genel Başkan ve 5 Yönetici Tutuklanıyor 478 Uğur Mumcu Yazıyor / “TÖB-DER Olayı” 481 TÖB-DER İstanbul Eski Şube Başkanı Talip Öztürk Öldürülüyor 483 Genel Yönetim Kurulu, TÖB-DER MYK’sının Görevini Üstleniyor 485 Duyuru 485 “Gazioğlu; TÖB-DER Kapatılmak İsteniyor” 486 Maraş Katliamını Protesto ve Boykot 487 Sıkıyönetim; Boykota Katılacak Öğretmenler Cezalandırılacak 487 1980 Gazioğlu ve 3 Arkadaşı Tahliye Ediliyor 501 Gazioğlu; “Öğretmen Hareketi Zor Günlerden Geçiyor” 502 12 Eylül Darbesi 507 TÖB-DER Yargılanıyor 508 TÖB-DER Savunmasından 509 Hangi Yönetici Hangi Cezaya Çarptırıldı? 514 TÖB-DER’in Yurtdışı Faaliyetleri 517 1990-2016 TÖB-DER Yeniden 521 Kaynakça 526 9 EĞİTİM SEN