Studia Sociologica VII (2015) Vol
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
189 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Sociologica VII (2015) vol. 2 Recenzenci/Reviewers Grzegorz Babiński (Uniwersytet Jagielloński) Monika Banaś (Uniwersytet Jagielloński) Silvia Bonacchi (Uniwersytet Warszawski) Cain Elliott (University of Pennsylvania) Małgorzata Gaszyńska-Magiera (Uniwersytet Warszawski) Halina Grzymała-Moszczyńska (Uniwersytet Jagielloński) Katarzyna Grzybczyk (Uniwersytet Śląski) Jerzy Hausner (Uniwersytet Ekonomiczny) Urszula Jakubowska (Instytut Badań Literackich PAN) Sławomir Kapralski (Uniwersytet Pedagogiczny) Michel Kowalewicz (Uniwersytet Jagielloński) Maciej Mackiewicz (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) Janusz Mucha (Akademia Górniczo-Hutnicza) Marian Niezgoda (Uniwersytet Jagielloński) Jerzy Nikitorowicz (Uniwersytet w Bydgoszczy) Małgorzata Semczuk-Jurska (Uniwersytet Warszawski) Rosa Soriano Miras (Universidad de Granada, Hiszpania) Maria Szmeja (Akademia Górniczo-Hutnicza) Dariusz Wojakowski (Uniwersytet Rzeszowski) CezaryRedaktor Żołędowski naczelny/Editor-in-chief (Uniwersytet Warszawski) JanuszSekretarz A. Majcherek redakcji/Assistant editor AldonaRedaktor Guzik prowadzący/Executive editor Marí Redaktorzya Paula Malinowski językowi/Language Rubio editors PiotrRedaktor Radzięda, statystyczny/Statistical Natalia Ryś editor TadeuszKolegium Sozański redakcyjne/Editorial Board Krzysztof Czekaj, Sławomir Kapralski, Jadwiga Mazur, Anna Rębowska-Sowa, HalinaRada naukowa/Advisory Sekuła-Kwaśniewicz, board Piotr Stawiński Michael Daxner (University of Oldenburg, Freie Universität Berlin) Stefan Garsztecki (Technische Universität Chemnitz) Stina Jeffner (Dalarna University, Falun) Hieronim Kubiak (Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków) Agamali K. Mamiedow (Uniwersytet im. Łomonosowa, Moskwa) Halina Mielicka-Pawłowska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce) Judith Narrowe Jan Pakulski (University of Tasmania) Anna Peck (University of North Carolina) Steven Saxonberg (Masaryk University) Beata Szluz (Uniwersytet Rzeszowski) Mirosław J. Szymański (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Nina Witoszek (University of Oslo) Viktor Yelenski (Ukraiński Uniwersytet Katolicki, Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Dragomanowa) Strona internetowa czasopisma/Journal website: www.ifis.up.krakow.pl/studia_sociologica © Copyright by Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2015 WydawcaISSN 2081–6642 Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego Zapraszamy na stronę internetową: http://www.wydawnictwoup.pl druk i oprawa Zespół Poligraficzny UP, zam. 27 Spis treści/Contents Wstęp María Paula Malinowski Rubio Uniwersytet pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie prEfacKomunikacjaE międzykulturowa w wielokulturowym społeczeństwie 5 María Paula Malinowski Rubio pedagogical University of cracow artyInterculturalkuły/articl CommunicationEs in a Multicultural Society 12 Leszek Korporowicz Uniwersytet Jagielloński Komunikacja międzykulturowa w perspektywie praw kulturowych Sylwia Jaskuła państwowa Wyższa szkoła informatyki i przedsiębiorczości w łomży Intercultural Communication from the Angle of Cultural Rights 18 Wirtualna transformacja międzykulturowych kompetencji... komunikacyjnych. O przemianach w pedagogice komunikacji Virtual Transformation of Intercultural Communicative Competence. Aleksandra Winiarska Uniwersytet Warszawski On Changes in Pedagogy of Communication 35 Mediacje międzykulturowe – rola i kompetencje mediatora Izabela Korbiel Uniwersytet Wiedeński Intercultural Mediation – the Role and Competences of the Mediator 50 Komunikacja międzykulturowa w czasie kryzysu Piotr Stawiński Uniwersytet pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Intercultural Communication in Times of Crisis 65 Religia w społeczeństwie wielokulturowym. Wybrane aspekty Tomasz Paklepa Uniwersytet Marii curie-skłodowskiej Religion in a Multicultural Society. Selected Aspects 77 Komunikacja i tożsamość w małżeństwach mieszanych religijnie. Na przykładzie związków Polek z Arabami Communication and Identity at Mixed–Faith Marriages. Marek Butrym Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Polish Women and Muslim Inter-Faith Cases 89 Studenci zagraniczni w Lublinie. Studenci socjologii KUL, UMCS i medycyny ... Uniwersytetu Medycznego o swoich zagranicznych kolegach Foreign Students in Lublin. Students of Sociology at KUL, UMTS and of Medicine at the Medical University on Their Foreign Friends 106 [4] Spis treści Elizabeth Goode University of Newcastle Autoethnography from ‘In-between’: An Account of the Cultural Identity Construction of a Korean-Australian Adoptee Autoetnografia “spomiędzy”: opis tworzenia się tożsamości kulturowej Andrzej Porębski Uniwersytet Jagielloński osoby po koreańsko-australijskiej adopcji 120 Instytucjonalne uwarunkowania komunikacji międzykulturowej (na... przykładzie historycznej analizy zmian w szwajcarskich instytucjach federalnych) Institutional Conditions of Intercultural Communication Oleg Yarosh Narodowa akademia Nauk Ukrainy (Based on Historical Analysis of Changes in Swiss Federal Institutions) 139 Komunikacja a inkulturacja w wieloetnicznych sufickich wspólnotach Berlina Communication and Inculturation of Multi-Ethnic Sufi Communities Władimir Fadieiev Narodowa akademia Nauk Ukrainy in Berlin 149 Tożsamość i schizmogeneza. O społeczno-kulturowych... uwarunkowaniach kryzysu ukraińskiego Identity and Schismogenesis: On the Socio-Cultural Background Dorota Dziewanowska Uniwersytet pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie of Ukrainian Crisis 166 Aspekt kulturoznawczy w kształceniu językowym studentów rusycystyki... (w świetle rosyjskiej literatury glottodydaktycznej oraz praktyki nauczania rosyjskiej etykiety językowej) The Cultural Science Aspect in the Language Education of Russian Philology Students (in the Light of Russian Glottodidactic Literature and in Practical Andrzej Nikitorowicz państwowa Wyższa szkoła Zawodowa w suwałkach Teaching of Russian Language Etiquette) 181 Przemiany tożsamości na przykładzie Ukraińców Podlasia Andrzej Dróżdż Biblioteka Jagiellońska Identity Changes on the Example of the Podlasie Ukrainians 194 Czytelnictwo przedmiotem manipulacji w czasach stalinizmu w Związku Sowieckim i Polsce rEcENZJEReading/r ManipulatedEviEWs under Stalinism in the Soviet Union and Poland 207 Małgorzata Krywult-Albańska Uniwersytet pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie spraGlobalneWoZda nierównościNia/rEports w ujęciu wielowymiarowym 227 Dorota Czakon Uniwersytet pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Sprawozdanie z Konferencji Komunikacja międzykulturowa 235 Autorzy/Authors 236 FOLIA 189 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Sociologica VII (2015), vol. 2, p. 5–11 ISSN 2081–6642 Wstęp María Paula Malinowski Rubio Uniwersytet pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Komunikacja międzykulturowa w wielokulturowym społeczeństwie Nieuniknione wydaje sę podążanie współczesnego świata w stronę coraz większej globalizacji. Jest to świat, w którym osiągnięty stopień rozwoju technologicznego umożliwił powstanie sieci komunikacyjnej i telekomunikacyjnej łączącej praktycz- nie wszystkie jego zakątki. Świat w którym coraz bardziej złożone są współzależ- ności gospodarcze, polityczne, strategiczne, kulturalne itd., a w każdym z tych ob- szarów pojawiają się nowe, ponadkrajowe i ponadnarodowe formy organizacyjne, posiadające prawo do podejmowania decyzji wiążących dla państw i narodów, któ- re do nich należą. Jeśli do tego dodamy fakt, że ruchy migracyjne przemieniły się w stały element naszych czasów i wydają się coraz intensywniejsze, do tego stopnia, że mobilność człowieka, jak to pokazuje Zygmunt Bauman, stała się jedną z cech strukturalnych naszych społeczeństw (Bauman 1998), nie jest niczym dziwnym to, że konsekwencją jest coraz silniejsza i coraz bardziej powszechna pluralizacja spo- łeczeństwa, rozumiana za Peterem L. Bergerem jako „sytuacja, kiedy różne grupy etniczne i wyznaniowe pokojowo ze sobą współistnieją i utrzymują ze sobą stosunki społeczne” (Berger 2007). Wszystko to sprawia, że komunikacja międzykulturowa uzyskuje ogromne roz- miary i znaczenie. Już w 1996 r. Robert Young pisał: “nie ma, być może, istotniej- szego tematu w naukach społecznych od badań nad komunikacją międzykulturową. Porozumienie pomiędzy członkami różnych kultur zawsze było ważne, ale nigdy tak bardzo jak obecnie. Wcześniej była to sprawa konieczna dla imperiów czy dla handlu, teraz chodzi o przetrwanie naszego gatunku” (1996, s. 1). Komunikacja międzykultu- rowa nie tylko stała się ważnym przedmiotem badań różnych dyscyplin naukowych, ale stanowi także jeden z kluczowych punktów zainteresowań w pracy międzynaro- dowych ciał takich jak UNESCO czy Rada Europy, instytucji zajmujących się edukacją na różnych poziomach, polityką, migracyjną krajową i międzynarodową itd. Jak pokazują teksty składające się na niniejszy tom, stosowanie terminu „mię- dzykulturowy” nie jest przypadkowe. Zanim pojawił się owy termin istniały już po- jęcia „pluralizmu kulturowego” i „wielokulturowości”. Koncepcja wielokulturowo- ści powstała w obrębie pluralizmu kulturowego i przez wielu autorów jest z nim [6] María paula Malinowski rubio utożsamiana. Pluralizm kulturowy odnosi się do współistnienia na jednym teryto- rium grup o różnych kulturach, podkreślając pozytywność tej koegzystencji, broniąc prawa każdej z grup lub społeczności kulturowych do zachowania swojej kultury i tożsamości, oraz kładąc nacisk na równość i prawo do różnorodności, w opozycji do modeli asymilacyjnych czy koncepcji melting pot. Wielokulturowość, tak