Zestaw Ćwiczeń

Publikacja powstała we współpracy z Zespołem ds. Edukacji Disney Nature a podstawie ponadczasowych opowiadań Rudyarda Kiplinga i klasycznej animacji Disneya Jon Favreau stworzył nową, fabu- Nlarną wersję „Księgi dżungli”. Jest to świeże spojrzenie na przygody Mowgliego, chłopca wychowanego przez rodzinę wilków. Mowgli mieszka w dżungli do czasu, gdy przerażający tygrys Shere Khan, nie- gdyś zraniony przez człowieka, postanawia wyeliminować wszystko, co postrzega jako zagrożenie. Zmuszony do porzucenia jedynego domu, jaki kiedykolwiek miał, chłopiec wyrusza w fascynującą podróż ku własnym korzeniom. Jego przewodnikami są pantera Bagheera, która przyjmuje rolę srogiego mentora, oraz niedźwiedź-wolnomyśliciel Baloo. Na swej drodze napotyka stworzenia, które nie zawsze kierują się jego dobrem. Są to, między innymi, pyton Kaa hipnotyzu- jący młodego człowieka swym gło- sem i spojrzeniem oraz podstępny Król Louie starający się wymusić od niego tajemnicę nieuchwytne- go i śmiertelnie niebezpiecznego czerwonego kwiatu: ognia. Dzięki zastosowaniu najnowocze- śniejszych technik, „Księga dżun- gli” w sposób niezauważalny łączy sceny kręcone z udziałem żywych aktorów i fizycznych dekoracji z realistycznymi obrazami zwie- rząt i planami wygenerowanymi komputerowo. Uzyskano w ten sposób efekt zanurzenia widza w urzekającym, bogatym świecie. Autorem scenariusza jest Justin Marks, a za produkcję odpowiadają Jon Favreau i Brigham Taylor. Tajemnicze, nieprzebyte dżungle istnieją w różnych zakątkach świata. Znajdziemy w nich bogactwo roślinności, rzadkie zwierzęta i drogocenne zasoby naturalne, dlatego są one inspiracją dla rozlicznych książek i filmów przygodowych. Zapraszamy na wyprawę do tropikalnej puszczy, która stała się domem Mowgliego. Odkryjesz tu magię natury wyrażającą się w dy- namicznej harmonii życia dżungli i jej mieszkańców.

PODZIĘKOWANIA Walt Disney Studios niniejszym dziękuje wspaniałym ludziom, którzy wspólnie opracowali słowni- Spis treści czek, podręcznik nauczyciela i zeszyt ćwiczeń dla całej rodziny. Publikacje te zostały przygotowane z wielką starannością, zaangażowaniem i dzięki ciężkiej pracy wielu niesamowitych osób. Słowniczek zwierząt ...... 3 Specjalne podziękowania należą się dr Jackie Ogden i jej zespołowi w Królestwie Zwierząt Disneya, Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska. Materiały te powstały dzięki staranności i zaangażowaniu Al- Ćwiczenie 1: Opowieść o zwierzętach...... 16 lyson Atkins i Kyle Huetter, które opracowały fascynujące lekcje i ćwiczenia we współpracy z naukow- cami i pedagogami. Dziękujemy szczególnie dr. Markowi Penningowi i jego zespołowi ekspertów za Ćwiczenie 2: Zwierzę z liści ...... 17 wiedzę o zwierzętach i korektę podanych informacji. Gorące podziękowania dla Claire J. Welch za stworzenie świetnego słowniczka, Rachel Woodworth za opracowanie ćwiczeń oraz dr Jill Mellen, dr Anne Savage, Laurie Warfield i Hanny O’Malley za konsultacje całości materiałów. Dziękujemy za Ćwiczenie 3: Ćwiczenie pamięci ...... 18 nadzór nad pracami ze strony dr Beth Stevens, Kim Sams i Claire Martin. Interdyscyplinarne i holi- styczne podejście zaprezentowane w tym podręczniku jest zasługą dr Lindy Labbo, profesor emeri- Ćwiczenie 4: Ukryta postać...... 19 tus Uniwersytetu Georgii. Dziękujemy też reżyserowi i producentowi Jonowi Favreau za stworzenie pięknego filmu, który otwiera nowe możliwości technice filmowej i za wsparcie przy opracowywaniu Ćwiczenie 5: Zabawa w chowanego ...... 20 materiałów edukacyjnych. Ponadto, dziękujemy scenarzyście Justinowi Marksowi i współproducen- towi Brighamowi Taylorowi. Na koniec dziękujemy też Samancie Rosenberg i Tylerowi Christianowi Odpowiedzi ...... 21 z Walt Disney Studios za nieustające wsparcie dla tego projektu.

Dr Lizabeth Fogel Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Dyrektor ds. Edukacji, The Walt Disney Studios Nauki i Środowiska Disneya. www.ksiegadzungli.com www.KsiegaDzungli.com

© Disney Enterprises, Inc. Wilki a Wilki należą do rodziny psowatych, Npodobnie jak psy domowe, kojoty czy szakale. Na całym świecie występują tylko trzy Wilki znane są gatunki wilków: wilk szary, wilk rudy i wilk ze swojego charakte- DIETA etiopski. Wilk szary jest z nich największy, rystycznego wycia, Mięsożerne w porównaniu do swoich pobratymców ma którym wataha też masywniejszy pysk i korpus. zwołuje się na polowanie. Wilki należą do zwierząt lądowych o naj- SIEDLISKO większym zasięgu występowania, ponieważ Żyją w różnych spotykane są od Ameryki Północnej, poprzez Europę, aż po Azję. Dla porównania, wilk etiopski zamieszkuje tylko górskie tereny siedliskach w Etiopii w Afryce. Wilki są zwierzętami o mocno rozwiniętych za- na terytorium 2 chowaniach stadnych żyjącymi i przemieszczającymi się w grupach. od 100 do 2500 km . Stado wilków, czyli wataha, składa się z 8 do 9 osobników, którym przewodzą tzw. samiec i samica alfa. Wszystkie wilki są mięsożerne. Wataha poluje wspólnie, dzięki czemu jest w stanie powalić ofiarę nawet dziesięciokrotnie większą od przeciętnego wilka. ATUTY Akela i Raksha z „Księgi dżungli” to wilki indyjskie należące do Umiejętność porozumiewania jednej watahy. Wilk indyjski to podgatunek wilka szarego występu- się i tworzenia grup społecz- jący w Himalajach i na Półwyspie Indyjskim. nych zwanych watahami Wilki znane są ze swojego charakterystycznego wycia, którym wataha zwołuje się na polowanie.

Wargacze leniwe wykorzystują swoje Niedźwiedzie wargi jak odku- iedźwiedzie występują na wszystkich kontynen- rzacz do wysysania owadów z ich Ntach, za wyjątkiem Antarktyki i Australii. Choć kryjówek. niedźwiedzie należące do poszczególnych gatunków, a jest ich łącznie osiem, nie różnią się od siebie znacząco, to mogą zamieszkiwać i przystosowywać się do najrozmaitszych warunków środowiska. Na przykład, przednie łapy niedźwiedzi polarnych są szerokie jak łopaty, co ułatwia im pływanie DIETA i chodzenie po lodzie. Występujący w Ameryce Południowej niedźwiedź Wszystkożerne okularowy ma wyjątkowo silne szczęki pozwalające mu rozgryzać twarde pędy i orzechy. Niedźwiedzie nie mają dobrze wykształconego zmysłu wzroku i słuchu, ale dysponują świetnym węchem, którym kierują się w poszukiwaniu pożywienia. Wszystkie niedźwiedzie, podobnie jak ludzie, są SIEDLISKO stopochodne, to znaczy do chodzenia używają całej powierzchni podeszwy Zależne od gatunku, od stóp. Ogólnie rzecz biorąc większość niedźwiedzi jest wszystkożerna, tzn. lodowej pustyni Arktyki po korzystają z pożywienia dostępnego w danej porze roku w ich środowisku. andyjskie puszcze. Na przykład, niedźwiedź brunatny przez cały rok żywi się owadami i owocami, ale okresowo poluje też na kozice, owce lub łososie. Niedźwiedź Baloo występujący w „Księdze dżungli” to wargacz leniwy. Ten gatunek występuje w Indiach, preferuje suche lasy i skaliste wzniesienia. ATUTY Całe dnie przesypia w jaskiniach, ale nie zapada w stan hibernacji. Cechą Silne szczęki i węch charakterystyczną tego niedźwiedzia jest wydłużony, ruchliwy pysk wyposażony w duży język i szerokie, płaskie zęby idealnie przystosowane do diety roślinnej.

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 3

© Disney Enterprises, Inc. Pantery antera to powszechnie używana nazwa na Plamparty o ciemnym umaszczeniu. Czar- ne pantery, takie jak Bagheera z „Księgi dżungli”, należą do tego samego gatunku, Aby zaanonsować co lamparty znane ze swojej jasnobrązo- swoją obecność lam- DIETA wej lub złotawej sierści pokrytej charak- party wydają ostry terystycznymi ciemnymi plamkami. Futro odgłos przypomina- Mięsożerne pantery pokryte jest tym samym wzorem, jący chrząkanie jednak trudniej go odróżnić na ciemnym tle. Lamparty polują na bardzo różne zwierzęta. SIEDLISKO Równie zróżnicowane są ich siedliska, co znajduje Dżungla i lasy odzwierciedlenie we wzorach plam i kolorze ich futra. Na przykład, lamparty żyjące w klimacie ciepłym i suchym mają najczęściej umaszczenie żółte lub jasnobrązowe. Te wielkie koty mają wiele cech świadczących o ich przystosowaniu i specjalizacji. Należy do ATUTY nich duża czaszka z silnymi mięśniami żuchwy do zabijania ofiar Umiejętność wspinania się oraz krótkie, muskularne przednie łapy ułatwiające wspinaczkę na i pływania, długi ogon dla drzewa. Lamparty mają również doskonale rozwinięty wzrok i słuch pozwalające im polować nocą i wśród gęstej roślinności. utrzymania równowagi i kamuflaż

Tygrysy Tygrysy tuż po urodzeniu ygrysy są największymi i naj- są ślepe i bezbronne jak silniejszymi spośród wielkich kocięta, jednak po osią- T gnięciu dorosłości dzięki kotów. Dorosły samiec może wyostrzonym zmysłom osiągnąć 3 m długości i 227 kg wagi. potrafią polować Swoją nadzwyczajną siłę zawdzięczają nawet w nocy. częściowo krótkiej, grubej szyi i dużym, umięśnionym przednim łapom. W ogóle DIETA całe ciało tygrysa jest niejako zaprojektowane Mięsożerne do tropienia i polowania. Poruszanie się w ciemnościach i gęstych lasach ułatwia im wyostrzony słuch i wąsy na pysku. Tygrysy są samotnymi łowcami. Wczesnym rankiem i późnym SIEDLISKO wieczorem udają się na polowanie na duże zwierzęta kopytne, takie jak świnie, jelenie, bawoły czy antylopy. Na wolności zamieszkują Lasy w strefie tropikalnej tereny Azji pokryte wysokimi trawami i dżunglą tropikalną. Jednak i umiarkowanej, bagniska poszczególne gatunki zamieszkują środowiska tak różne, jak ciepła, mangrowe wilgotna puszcza sumatrzańska i zimny, śnieżny zakątek Rosji będą- cy królestwem tygrysa amurskiego. Przedstawiony w „Księdze dżungli” Shere Khan to tygrys bengalski. Ten gatunek występuje głównie w Indiach. Ma on charaktery- ATUTY styczne pomarańczowo-czarne umaszczenie z białym futrem na Wąsy ułatwiające poruszanie brzuchu. się w ciemności i wśród roślin oraz silne łapy

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 4

© Disney Enterprises, Inc. Orangutany rangutan to rodzaj dużych małp występujących na Sumatrze Oi Borneo. Na indonezyjskiej wyspie Sumatrze zamieszkują głównie jej północny skrawek porośnięty podmokłym lasem. Oran- gutan borneański ma szerszą głowę, krótszą brodę i ciemniejsze ubarwienie, niż jego sumatrzański kuzyn. Obydwa gatunki prowa- Po zjedzeniu dzą nadrzewny tryb życia. Są największymi na świecie zwierzętami sutego posiłku, mieszkającymi w koronach drzew. Orangutany borneańskie co noc takiego jak jeleń budują sobie gniazda do spania wyposażone nawet w dach z gałęzi czy świnia, pyton na wypadek deszczu. Niekiedy więk- może nie jeść nawet sze samce, kiedy są zbyt ciężkie by przez dwa lata. utrzymać się na drzewach, zmieniają tryb życia na naziemny. Orangutany Pytony żywią się przede wszystkim owo- ytony to węże z rodziny dusicieli. Zaczajają cami (ponad 60% diety) i innym Psię na swoją ofiarę, a następnie oplatają swoim umięśnionym pokarmem roślinnym. W ciągu ciałem doprowadzając do jej uduszenia. Zamieszkują sawanny, roku zjadają 400 różnych okolice rzek i bagna w Afryce, Azji i Australii. Są świetnymi pływa- rodzajów pożywienia. kami, dlatego najczęściej spotyka się je na terenach podmokłych. Król Louie jest wzo- Wyjątkiem jest pyton królewski występujący w Afryce zachodniej rowany na wymarłym i środkowej, który preferuje obszary trawiaste pozwalające mu gatunku małpy po- „Orangutan” kopać nory. Pytony mają kiepski wzrok i są całkowicie uzależnione łudniowoazjatyckiej. w języku malaj- DIETA od zmysłu węchu i umiejętności wykrywania ciepła ciała innych skim oznacza Uważa się, że ten pre- „leśny czło- Owocożerny zwierząt. Podczas polowania i gdy historyczny ssak z rzędu wiek”. chronią złożone jaja pozostają naczelnych wielkością w ukryciu, dlatego siedlisko musi dorównywał niedźwiedziowi zapewniać możliwość schowania polarnemu, ważył 544 kg, mierzył SIEDLISKO się. Pomiędzy poszczególnymi 3 m wzrostu, a ostatnio występował Lasy deszczowe gatunkami występują duże 300 000 lat temu. różnice w wielkości. Zamieszku- jący Południowowschodnią Azję pyton siatkowy, najdłuższy wąż na tym kontynencie, może ważyć ATUTY do 75 kg i mierzyć 6,5 m, z kolei Chwytne stopy i silne dłonie australijski pyton malutki osiąga do chwytania lian i gałęzi 53 cm długości i 198 g wagi, co DIETA czyni go najmniejszym wężem na Mięsożerne świecie. W „Księdze dżungli” Kaa jest sa- micą pytona birmańskiego. Ten SIEDLISKO wąż występuje na południu Chin, Lasy tropikalne, trawiaste archipelagu wysp indonezyjskich równiny, sawanny, tereny i w Indiach. Każdy osobnik ma zadrzewione i zakrzewione, na skórze unikatowy brązowy bagna, skaliste wzniesienia deseń na tle białym lub szarym. Osiągają spore rozmiary, średnio 4,5 m — 5,4 m długości. Król Louie ATUTY Umiejętność wykrywania ciepła, pływania i duszenia

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 5

© Disney Enterprises, Inc. Słonie łonie występują w Azji i Afryce. Są to największe i najcięższe Szwierzęta lądowe. Zamieszkują lasy tropikalne, tereny zakrzewione i dżungle. Słoń azjatycki może osiągnąć 5,5 tony wagi i wysokość 3 m. Spożywają 136 kg pożywienia dziennie. W poszukiwaniu jedzenia i wody stale przemieszczają się z miejsca na DIETA miejsce. Samce żyją samotnie, a samice w stadach. Słonie wyrażają Roślinożerne swoje nastroje i uczucia przy pomocy dudniących odgłosów o częstotliwości tak niskiej, że niesłyszalnej dla człowieka. Ciosy, czyli przekształcone siekacze, służą im rozkopywania ziemi w poszukiwaniu wody i usuwania kory z drzew. Z kolei trąby, z których SIEDLISKO każda może ważyć 136 kg i mierzyć 1,5 m długości, wykorzy- Sawanna, rzadkie lasy, lasy stują do jedzenia, picia, wąchania, mycia się, oddychania, tropikalne i subtropikalne dotykania, wydawania dźwięków i obrony. Podobny do azjatyckiego słoń afrykański ma znacznie większe uszy, Słonie żyją w stadach. których długość może sięgnąć 1,29 m. W stadzie panuje matriarchat, to znaczy, ATUTY że na jego czele stoi Ciosy służące do kopania samica, najczęściej i podnoszenia, chwytne trąby najstarsza w danej rodzinie.

Nosorożec potrafi cwałować z prędkością ponad 55 km/h Nosorożce odrywając wszystkie osorożce żyją w Afryce i w Azji. Różnią się kolorem kończyny od ziemi. N– od jasnoszarego ubarwienia nosorożca białego po czerwonawy brąz nosorożca sumatrzańskiego. Zamieszkują tereny zakrzewione, lubią błotne kałuże i sadzawki. Samce prowadzą samotne życie w wyznaczonych rewirach, a samice DIETA większość czasu spędzają z młodymi. Nosorożce białe, czarne Roślinożerne i sumatrzańskie mają po dwa rogi, a jawajski i indyjski tylko po jednym. Rogi zbudowane są z keratyny, tego samego mate- riału, co ludzkie paznokcie i włosy. Są to tak naprawdę włosy, SIEDLISKO które uległy aglutynacji, czyli sklejeniu. Skóra nosorożca jest gruba i ma wiele luźnych fałd. Na przykład, skóra nosorożca Otwarte tereny trawiaste, sumatrzańskiego może mieć 16 mm grubości. Nosorożce mają zalewowe, bagna i lasy dobry słuch i węch, ale słaby wzrok. Potrafią wydobywać do deszczowe 10 różnych dźwięków, od sapania i prychania po piszczenie i miauczenie.

ATUTY Gruba skóra i rogi do obrony

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 6

© Disney Enterprises, Inc. Sępy aukowcy dzielą sępy na gatunki Nowego Świata i Stare- Ngo Świata na podstawie cech fizycznych i występowania geograficznego. Sępy Starego Świata zamieszkują Afrykę, Azję i Europę i są blisko spokrewnione z orłami, kaniami i jastrzębiami. Sępy Nowego Świata są bliższe bocianom i zamieszkują obydwie Ameryki. Sępy żywią się przede wszystkim padliną. Jest to możliwe dzięki bardzo dużej Małpy dzieli się zawartości kwasu w żołądku, który niekiedy zabija bakterie i pasożyty. Sępy mają na dwie grupy: doskonały wzrok pozwalający im do- posiadające ogon strzec pożywienie z dużej wysokości i go pozbawione i odległości. Podczas lotu doskonale szybują wznosząc się na duże wyso- kości, by następnie powoli schodzić do lądowania. Sępy gniazdują w roz- DIETA maitych miejscach, takich jak półki Głównie padlina Gibony skalne, drzewa, a nawet budynki. i hulmany SIEDLISKO Zróżnicowane ibony i hulmany to ssaki naczelne Gwystępujące w lasach tropikalnych Azji. Gibony to niewielkie małpy spędzające większość czasu na drzewach, po których poruszają się ATUTY zwinnie wykorzystując swoje długie Odporny żołądek, szybowa- ramiona. Jednocześnie mogą przenosić nie na dużej wysokości różne przedmioty, co umożliwia im przeciwstawny palec u stóp. Po ziemi chodzą w pozycji wyprostowanej wyciągając ramiona dla równowagi. Gibony wyznaczają granice swojego terytorium przy pomocy głosu. W odróżnieniu od nich, hulmany DIETA poruszają się na czworakach i spędzają Hulmany: roślinożerne więcej czasu na najniższym piętrze Gibony: owocożerne, roślino- lasu. Drzewa są ich sypialnią, czasem żerne lub wszystkożerne też zwieszają się do góry nogami, żeby objadać młode pędy. Preferują stadny Sępy są naturalną tryb życia i lubią się bawić. Samice „ekipą sanitarną”, dbają wspólnie o wszystkie młode w ponieważ zjadając grupie. SIEDLISKO padłe zwierzęta zapobiegają Lasy deszczowe roznoszeniu chorób.

ATUTY Gibony używają długich ramion do przemieszczania się i utrzymania równowagi, a hulmany potrafią daleko skakać wykorzystując wszystkie kończyny Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 7

© Disney Enterprises, Inc. Bawoły awoły zamieszkują tereny podmokłe oraz lasy DIETA Btropikalne i subtropikalne Azji i Afryki Sub- saharyjskiej. Mogą bytować w dowolnym miejscu Roślinożerne ze stałym dostępem do wody i trawy. Azjatyckie bawoły wodne potrzebują dużych ilości wody do picia oraz błota, którym się schładzają i chronią SIEDLISKO przed owadami. Mają wydłużone, wąskie głowy, Nizinne lasy i lasy deszczo- małe uszy, ogromne rogi oraz rozdzielone i rozsta- we, lasy tropikalne i subtropi- wione kopyta. Gatunek ten został udomowiony kalne, tereny trawiaste i jest hodowany na terenie całej Azji. Z kolei bawół afrykański, który różni się od azjatyckiego pokrojem, wielkością i umaszczeniem jest uzna- wany przez rolników za szkodnika, ponieważ może Bawoły wodne są przenosić choroby groźne dla innych zwierząt. Cechą wyróżniającą ten gatunek są zazwyczaj szare, ale ich ATUTY masywne rogi o końcówkach zakręconych do góry. Zwierzęta te w naturze agresyw- umaszczenie trudno jest Masywne rogi służące nie bronią swojego terytorium. rozpoznać ze względu na do obrony pokrywające je błoto.

Mangusty Mangusty są niewielkimi żyjącymi samotnie ssakami zamieszkującymi Afrykę, Azję i Europę Południową. Są mięsożerne, nie potrafią cho- wać pazurów i występują najczęściej w pobliżu wody. Wanzyr błotny jest jedną z najbardziej wyspecjalizowanych mangust. Jego łapy są wyjątkowo miękkie i wrażliwe, co ułatwia po- DIETA ruszanie się po śliskich głazach. W większości Mięsożerne przypadków stado mangust wspólnie opiekuje się młodymi, jak również chorymi i starymi osobnikami. W niebezpieczeń- stwie zwierzęta te rozpraszają SIEDLISKO się, ale utrzymują kontakt Zróżnicowane, najczęściej wydając specjalne dźwięki. w pobliżu wody Żywią się zróżnicowanym pożywieniem, takim jak owady, kraby, małże i gady. Mangusty są znane ze swojej szybkości Potrafią nawet dostać się ATUTY i zwinności, dzięki którym do wnętrza jajka uderzając potrafią uciekać nim o twardy przedmiot. Szybkość, pomysłowość, drapieżnikom, nawet rozwinięty zmysł społeczny takim jak jadowite węże.

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 8

© Disney Enterprises, Inc. Kobry obry występują w całej Azji. Kobra DIETA Kindyjska żyje na terenie Pakista- Kobry używają jadu nu i Indii w lasach i na obszarach do obezwładniania ofiar. Mięsożerne Niedawno odkryto, zagospodarowanych przez człowieka, że można go natomiast kobra królewska występuje wykorzystać jako w Indiach, Chinach, Filipinach w pobliżu środek do produkcji SIEDLISKO strumieni i w lasach. Po obydwu stronach leków dla ludzi. Sawanny, rzadkie lasy, szyi kobry mają fałdy przypominające kaptur. równiny i skaliste zbocza W sytuacji zagrożenia unoszą przednia część ciała, wyciągają szyję i rozkładają „kaptur”. Żywią się gryzoniami, jaszczurkami i żabami, które paraliżują jadem, a następ- nie połykają w całości. Niektóre gatunki, takie jak kobra królewska, dorastają średnio do 3-3,5 m długości. Kobry królewskie są żółto-zielo- ATUTY no-brązowe z jodełkowym wzorem na grzbiecie. Inne gatunki różnią się Rozdwojony język ubarwieniem. Kobry wolą ucieczkę od konfrontacji, ale sprowokowane pozwalający wyczuć ofiarę, atakują w samoobronie. jad

Pawie awie to kolorowe ptaki występujące w naturze w Indiach, Nepalu, Sri P W punkcie Lance i Pakistanie. Zamieszkują rzadkie kulminacyjnym zalotów lasy liściaste, gniazda zakładają na drze- paw potrząsa swoimi wach wytyczając wokół nich niewielkie piórami, przez co terytorium. Pawie są wszystkożerne, ich migoczą i dodatkowo wabią partnerkę. łupem padają nasiona, jagody, owady, DIETA małe gady i ssaki. Cechą charakterystyczną Wszystkożerne samców jest piękny, długi tren opalizujących piór zakończonych „pawimi okami”. Są to wydłu- żone pióra pokryw nadogonowych, które ptak podnosi w czasie godów SIEDLISKO ukazując je w pełnej krasie wybranej samicy znajdującej się w pobliżu. Rzadkie lasy Samice pawia są mniej barwne, niż samce i nie mają tak spektakularnego ogona. Są za to obarczone odpowiedzialnością za samodzielne wychowa- nie potomstwa. ATUTY Jaskrawe ubarwienie sam- ców do wabienia samic, głos słyszalny na duże odległości

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 9

© Disney Enterprises, Inc. Jeżozwierze eżozwierze to duże ssaki z rodziny Jgryzoni znane z charaktery- stycznych długich kolców. Kolce te mogą mierzyć od 7 do 30 cm długości i służą do obrony przed drapieżnikami. Wbrew powszech- nemu mniemaniu nie są one jadowite i nie mogą być „wystrzeli- wane” w kierunku wroga. Strategia obronna jeżozwierzy polega na tym, że nacierają na nieprzyjaciela bie- Krokodyle gnąc tyłem. Zwierzęta te zamieszku- DIETA rokodyle występują w tropikalnych regionach Azji, Afryki, Australii ją rozmaite środowiska, w tym lasy Roślinożerne Ki obu Ameryk. Te gady mają cztery łapy, głowę osadzoną równolegle i otwarte tereny trawiaste szukając do podłoża, umięśniony ogon i umieszczone blisko siebie na czubku głowy kryjówek w pustych kłodach i ja- oczy. Ich nozdrza znajdujące się na końcu trójkątnego pyska mają kształt skiniach. Wiosną i latem zjadają półksiężyców i działają jak zawory, dzięki czemu zwierzę może oddychać młode pączki i pędy roślin, korze- SIEDLISKO nawet będąc prawie całkowicie zanurzonym w wodzie. Skóra krokodyli nie, liście, nasiona, jagody i orzechy. Lasy, tereny trawiaste oraz pokryta jest zachodzącymi na siebie łuskami z keratyny, z której zbudowa- Zimą, kiedy takiego pożywienia obszary skaliste i górskie ne są również ludzkie paznokcie. Dodatkowo występują na nich twarde, brakuje, jedzą igły zimozielonych wystające narośle. Jak wszystkie gady, roślin i korę z drzew. krokodyle są zmiennocieplne, to znaczy, że regulują temperaturę swojego ciała przy pomocy ciepła słonecznego ATUTY i chłodu wody. Dorosłe krokodyle Długie, ostre kolce żywią się krabami, żółwiami, wężami, bawołami, ptakami, dzikami i mał- pami. Kiedy wykryją ofiarę rzucają się na nią i chwytają potężnymi szczękami.

W sytuacji zagrożenia jeżozwierze tupią i potrząsają kolcami DIETA grzechocząc nimi. Mięsożerne

SIEDLISKO Po wykluciu się małych krokodyli z jaj matka Tereny podmokłe przenosi je do wody w pysku i chroni do czasu osiągnięcia samodzielności. ATUTY Twarde, zachodzące na siebie łuski, silne szczęki

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 10

© Disney Enterprises, Inc. Nietoperze a całym świecie występuje około 1000 gatunków nie- Ntoperzy zarówno w strefach tropikalnych, jak i w klimacie umiarkowanym. Stanowią one 20% ssaków żyjących na ziemi. Są jedynymi przedstawicielami tej gromady posiadają- cymi skrzydła i umiejących latać. Ich mocno rozwinięte klatki DIETA piersiowe i ramiona dają siłę potrzebną w locie i pomagają Wszystkożerne utrzymać równowagę. Są bardzo wybredne w wyborze warun- ków spoczynku i często tworzą kolonie, aby zachować ciepło. Zasiedlają jaskinie, rozpadliny, drzewa, nory pod zwalonymi SIEDLISKO drzewami, a nawet budynki. Pomiędzy poszczególnymi ga- Zróżnicowane Amerykę Południową tunkami nietoperzy występują duże różnice w wielkości. Naj- i Centralną zamieszkują jedyne mniejszy na świecie świnionos malutki waży zaledwie 1,7-2 g, trzy gatunki nietoperzy a mierzy 29-33 mm. Z kolei największy nietoperz, rudawka żywiące się krwią innych malajska, waży 0,6 kg i ma rozpiętość skrzydeł 1,5 m. kręgowców: wampir zwyczajny, wampirek ATUTY sierścionogi i wampirzec Umiejętność lotu i echolokacji białoskrzydły.

Dzikie świnie zikie świnie posiadły sztukę adaptacji do najrozma- Ditszych warunków środowiska. Większość z nich waży od 68 do 91 kg, ma beczkowaty korpus i grubą skórę pokrytą szczeciną. Ich cechą charakterystycz- DIETA ną jest ryj wyspecjalizowany do poszukiwania Wszystkożerne pożywienia w ziemi. Niektóre z nich, jak babirusa sulaweska mają kły, które wyrastają ku górze poprzez czaszkę i zawijają się w kierunku czoła. Dzikie świnie wydają SIEDLISKO charakterystyczne odgłosy, na przykład Lasy deszczowe, tereny pod- świnia rzeczna głośno ryczy w sytuacji mokłe, sawanny, zarośla i lasy zagrożenia. Większość warchlaków klimatu umiarkowanego dzikich świń ma na grzbiecie paski, dzięki którym wtapiają się w otoczenie i chronią przed drapieżnikami. ATUTY Szybkość i bardzo ostre kły

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 11

© Disney Enterprises, Inc. Cywety ywety to niewielkie ssaki przypominające Ckoty żyjące dziko na południu Europy, w Afryce i Azji. Przeważnie są mięsożerne, choć niektóre gatunki są mniej wybredne i żywią się DIETA owocami, padliną, owadami, gadami i jajami. Przeważnie mięsożerne Mają wydłużone ciało i krótkie nogi. Nie licząc ogona, cywety dorastają do 300-1000 mm dłu- gości i 1-14 kg wagi. Prawie wszystkie gatunki mają futro pokryte paskami i cętkami, a na SIEDLISKO ogonie kontrastujące opaski. Wzór umaszczenia Sawanny, tereny trawiaste, każdego osobnika jest niepowtarzalny. Cywety zarośla i gęste lasy mają chowane pazury, których używają prze- ważnie do poruszania się po drzewach. Binturong orientalny zamieszkujący Cywety odgrywają niezwykle istotną rolę tereny Azji Południowowschodniej ma oprócz tego również chwytny ogon w swoich ekosystemach ułatwiający poruszanie się w lesie. rozsiewając nasiona ATUTY drzew poprzez odchody. Umiejętność wspinania i porozumiewania się za pomocą wzroku, głosu i zapachu

Żółwie Żółwie słoniowe ółwie występują na wszystkich kontynentach za wyjątkiem Antarktyki. są znane ze swojej Dzieli się je na wodne i lądowe, przy czym te ostatnie zamieszkują ciepłe długowieczności. Ż Żyją średnio obszary od lasów deszczowych po pustynie. Ich najbardziej charakterystyczną ponad 100 lat. cechą jest karapaks, czyli górna część pancerza. Może być on pokryty wzorem, innym dla każdego gatunku. Na przykład, madagaskarski żółw promienisty ma na grzbiecie gwiaździście rozchodzące się żółte linie na czarnym tle. Żółwie lądowe są specjalnie przystosowane do życia DIETA w tym środowisku, mają grube tylne nogi, po- Wszystkożerne zbawione błon pławnych łapy, krótkie palce i grube łuski na nogach. Największą aktyw- ność w ciągu doby wykazują we wczesnych godzinach porannych lub późnym wieczorem. SIEDLISKO Wtedy odbywają się gody, żółwie przemieszczają się Pustynie, lasy i tereny i jedzą. trawiaste

ATUTY Ochrona w postaci karapak- su, czyli pancerza

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 12

eleniowate występują na wszyst- Występujący Jkich kontynentach, za wyjątkiem w Azji Południowowschodniej Australii i Antarktyki, w środo- mały mundżak wydaje wiskach tak różnych jak mroźna w sytuacji zagrożenia tundra i lasy deszczowe. Wszystkie odgłos przypominający gatunki są roślinożerne, a większość szczekanie psa. jest najbardziej aktywna o zmierzchu i o świcie. Za wyjątkiem występujące- go w Chinach jelonkowca błotnego i piżmowca syberyjskiego, samce jele- niowatych mają poroże, które co roku zrzucają. Początkowo jest ono pokryte skórą zwaną scypułem dostarczającą substancji odżywczych niezbędnych do wzrostu poroża. Kiedy jest ono całkowicie rozwinięte, scypuł wysy- Kanie często łapią cha i zaczyna powodować swędzenie. ofiarę i jedzą ją w locie. Ten sposób odżywiania Aby poczuć ulgę samce trą porożem się praktykuje o drzewa, co ostatecznie powoduje jego wiele ptaków. zrzucenie. Jelonkowiec błotny i piżmo- wiec syberyjski zamiast rogów mają wystające długie kły służące do jedzenia i wabienia partnerek. DIETA Roślinożerne Kanie anie to ptaki drapieżne wystę- SIEDLISKO Kpujące na całym świecie oprócz Zróżnicowane regionów polarnych. Można je często zobaczyć zawieszone w powietrzu w poszukiwaniu pożywienia. Ptaki te posiadły umiejętność pozostawania ATUTY w powietrzu niemal bez ruchu, by Poroże służące do obrony następnie zanurkować w ataku na swoją ofiarę. Większość kań jest DIETA mięsożerna, zjadają inne ptaki, ssaki, Głównie mięsożerne ryby i gady. Jako miejsce spoczynku i polowania preferują drzewa. Gniaz- da budują mniej więcej w połowie ich wysokości pod osłoną koron. SIEDLISKO Zróżnicowane

ATUTY Umiejętność szybowania i jedzenia w locie

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 13

© Disney Enterprises, Inc. Małe pangoliny dosiadają grzbietu i ogona swoich matek. Samice potrafią Pangoliny owinąć się wokół swojego potomstwa angoliny to ciekawe ssaki występujące w tropikalnych regionach Azji chroniąc je w ten Pi Afryki. Dzieli się je na osiem gatunków zamieszkujących różne sposób. siedliska, od lasów po sawanny. Ich grzbiet pokryty jest dużymi, DIETA zachodzącymi na siebie łuskami zbudowanymi z aglutynowanych, Wszystkożerne czyli niejako sklejonych, włosów. Ich cechą charakterystyczną jest nadzwyczajnie długi język podczepiony do kości miednicy i ostatniej pary żeber. Pangoliny nie mają zębów. Pokarm rozdrabniają przy pomocy twardych, skierowanych ku SIEDLISKO tylnej części ciała wyrostków w żołądku. Żywią się Lasy i tereny trawiaste głównie mrówkami. Podczas jedzenia połykają też małe kamyki ułatwiające obróbkę pokarmu w przewodzie pokarmowym. Pangoliny stosują wyjątkową strategię ucieczki przed wrogiem: ATUTY zwijają się w kulę chronioną z wierzchu łuskami Długi język, zachodzące na i toczą się w bezpieczne miejsce. Zwane są często siebie łuski i umiejętność „łuskowatymi mrówkojadami” ze względu na podobny wygląd i dietę, choć naprawdę należą do różnych zwijania się w kulę gatunków.

Dzioborożce zioborożce to rodzina dużych ptaków zamieszkujących lasy Di sawanny Afryki i Azji. Na szyi i głowie mają kolorowe plamy. Słyną z długiego, zakrzywionego dzioba, na którym może znajdować się dodatkowo rogowa narośl. Narośle te u każdego gatunku mają swoje cechy charakterystyczne, takie jak barwa, wielkość, faktura lub kształt. Samice podczas wysiadywania jaj wykazują nietypowe zachowanie. Po wybraniu DIETA odpowiedniej dziupli, zamykają jej otwór Wszystkożerne wykorzystując do tego wyplute jedzenie, odchody i błoto zostawiając tylko nie- wielką szparę. Następnie samica składa jaja i wysiaduje je dopóki nie wyklują SIEDLISKO się młode. Samiec w tym czasie stoi Lasy, zarośla i sawanna na straży gniazda i przynosi jedzenie. Dzioborożce odgrywają Występujący w Afryce dzioboróg ważną rolę w procesie kafryjski jest jedynym gatunkiem rozsiewania nasion roślin, ATUTY które roznoszone w tej rodzinie, którego samica nie Żyje w dużych koloniach są wraz z ich odchodami. zamyka się w gnieździe.

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 14

© Disney Enterprises, Inc. FUNDACJA OCHRONY PRZYRODY DISNEYA W dżunglach całego świata zwierzęta duże i małe narażone są na wyginięcie w związku z niszczeniem ich siedlisk, kłusownictwem i zanieczyszczeniem środowiska.

Fundacja Ochrony Przyrody Disneya udzieliła pomocy wielu gatunkom przedstawionym w „Księdze dżungli”, takim jak nosorożce, małpy, słonie i tygrysy. Wchodzi ona w skład Działu Zaangażowania Społecznego The Walt Disney Company i wspiera organizacje non profit zajmujące się ochroną dzikiej przyrody i angażujące w tę ochronę lokalne społeczności. Zajmuje się też zbliżaniem całych rodzin, a zwłaszcza dzieci do przyrody wspierając programy umożliwiające im odkrywanie natury na świeżym powietrzu. W tym roku Fundacja Ochrony Przyrody Disneya ob- chodzi dwudziestolecie istnienia i z tej okazji przedstawia osiągnięcia dwóch dekad pracy na rzecz natury. Fundacja Ochrony Przyrody Disneya powstała w 1995 r. w Dzień Ziemi (22 kwietnia) i do dziś udzieliła wsparcia ponad 300 organizacjom non profit i ponad tysiącu projektów ochrony przyrody na całym świecie. Wszystkie z nich, zakończo- ne i trwające nadal, można obejrzeć na stronie organizacji pod adresem www.disney.com/conservation.

Możesz przyczynić się do ochrony tych zwierząt.

Uzyskując wiedzę na temat gatunków przedstawionych w tym słowniczku już pomagasz chronić zwierzęta w miejscu swojego zamieszkania i na całym świecie! Wiedza to świadomość, a świadomość może prowadzić do działania. Pozytywne nastawienie do wszystkich zwierząt może pomóc chronić przyrodę, jeśli będzie połączone z działaniami na rzecz otaczającego nas świata. Zastanów się, jak możesz pomóc tym zwierzętom.

Tworzenie siedlisk dla dzikich zwierząt. Mądrze wybieraj zwierzęta domowe. Na swoim podwórku możesz stworzyć miejsce dla dzikich zwie- Chociaż na całym świecie obowiązują przepisy o ochronie dzikich rząt. Wystarczy źródło wody, schronienie i rośliny jako pożywienie. zwierząt, przestępcy nadal nielegalnie pozyskują je ze środowiska Nie obejrzysz się, jak Twoje podwórko stanie się domem dla naturalnego. Kiedy będziesz powiększał swoją rodzinę o futrza- roślin, owadów i innych zwierząt. stego, pierzastego lub łuskowatego towarzysza, sprawdź skąd pochodzi, a najlepiej adoptuj zwierzaka ze schroniska. Ograniczanie, wielokrotny użytek, recykling i uzupełnianie. Kontakt z przyrodą. Ograniczaj konsumpcję, aby zmniejszyć oddziaływania na środo- Odkrywaj przyrodę dookoła siebie. Wycieczki w towarzystwie wisko. Przedmioty zwykle wyrzucane po jednorazowym użyciu rodziny i przyjaciół to świetny sposób na poznanie środowiska mogą być wykorzystane ponownie. Ważny jest też recykling. Uzu- naturalnego w pobliżu Twojego domu. Być może tuż za płotem pełniaj zasoby środowiska sadząc drzewa, które staną się źródłem kryje się niesamowity ekosystem! pożywienia i schronieniem dla wielu zwierząt. Zdobywanie wiedzy. Dokonuj świadomych wyborów. Poszerzaj wiedzę o dzikiej przyrodzie odwiedzając dobre ogrody Świetnym sposobem na ograniczenie wpływu na środowisko są zoologiczne i akwaria. Jest to okazja, aby dowiedzieć się o tym alternatywne sposoby podróżowania, takie jak carpooling, rower jak chroniona jest przyroda na całym świecie. czy chodzenie piechotą. Zanim wrzucisz coś do koszyka w sklepie sprawdź, czy ta rzecz została wyprodukowana zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

ŹRÓDŁA • Animal Diversity Web http://animaldiversitv.ora/ • San Diego Zoo http://zoo.sandieaozoo.ora/animals • Arkive http://www.arkive.ora • Saint Louis Zoo http://www.stlzoo.ora/animals • Disney’s Animal Kingdom www.disnevanimals.com • Smithsonian Magazine http://www.smithsonianmaa.com/ • Disney Conservation Fund www.disnev.com/conservation • Smithsonian National Zoological Park http://nationalzoo.si.edu/Animals • Grzimek’s Animal Life Encyclopedia Volume 7

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 15

© Disney Enterprises, Inc. ĆWICZENIE Stwórz nową 1 opowieść o zwierzętach Jakie przygody przeżyją sięga dżungli” to epopeja o Mowglim, młodym chłopcu napotykają- Twoi przyjaciele Kcym w swej podróży przez życie rozmaitych mieszkańców dżungli. Wy- obraź sobie, że to Ty żyjesz wśród zwierząt i opowiedz o swoich przygodach ze świata urządzając teatr cieni dla rodziny i przyjaciół. Wszystko w Twoich rękach! Aby stworzyć z rąk zwierzęta będziesz potrzebował gładkiej powierzchni, na przykład ściany, która będzie Twoją sceną i źródła światła ustawionego tak, aby ręce rzucały na nią cień. Przedstawienie zwierząt? możesz urządzić nawet na zewnątrz i wykorzystać naturalne tło! Pamiętaj, znajdź jak najciemniej- sze miejsce, aby cienie były dobrze widoczne.

PANTERA KROKODYL

WILK PTAK

NIEDŹWIEDŹ SŁOŃ

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 16

żyj wyobraźni i ułóż zwierzęta z liści. MATERIAŁY I PRZYBORY: Zainspiruj się florą i fauną ze swojego U • L iście i inne przedmioty, takie jak podwórka lub pobliskiego parku. Tuż za progiem domu możesz nazbierać opadłych gałązki, szyszki, kora lub kamyki liści lub innych przedmiotów, z których • Kolorowy karton, o ile to możliwe stworzysz dzieło dla rodziny i przyjaciół. Ra- z odzysku zem możecie wymyślić opowieść z Twoimi zwierzętami w roli głównej. • Torba wielokrotnego użytku • Klej w sztyfcie Wykonanie • N ożyczki 1) W eź torbę wielorazowego użytku i idź na wyprawę po liście! • C iężka książka 2) Przyciśnij liście ciężką książką na co najmniej pół godziny. 3) Ułóż z liści wybrane zwierzę. Użyj liści o różnych kształtach i w różnych kolorach, wtedy zwierzę będzie ciekawsze. U WAGA: 4) Starannie poprzyklejaj do kartonu liście tworzące korpus zwierzęcia. S taraj się nie niszczyć 5) Następnie z małych listków, gałązek itp. zrób pozostałe części ciała roślin, zbieraj liście, gałązki zwierzaka, takie jak oczy, nos, dziób lub czułki. itp., które opadły na ziemię. 6) Kiedy przykleisz już wszystkie elementy, przykryj zwierzę drugim arkuszem kartonu. Przyciśnij pracę ciężką książką i poczekaj aż wyschnie. 7) Kiedy klej wyschnie, na odwrocie swojej pracy opisz historię swojego zwierzaka. Jak ma na imię? Gdzie mieszka i co lubi jeść? Opisz jego przygody! 8) Opowiedz o tych przygodach rodzinie i przyjaciołom. Zaproponuj im, aby stworzyli własne zwierzaki i dołączyli do Twojej opowieści!

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 17

Wytnij kwadraty z informacjami i zdjęciami zwierząt. Połóż je na stole do góry nogami i zamieszaj. W każdej turze gracz odwraca dwie karty i stara się dopasować zwierzę do informacji. Jeżeli karty nie pasują do siebie, odwróć je z powrotem i spróbuj raz jeszcze. Jeżeli uda Ci się je dopasować, zostaw je odwrócone obrazkiem do góry. Gra toczy się do chwili dopasowania wszystkich kart.

Jestem samotnym Moje twarde pazury to Mam słaby wzrok, ale myśliwym. Moje wąsy Kiedy czuję się zagrożony, wspaniałe narzędzie do kiedy pełznę na polowanie bardzo pomagają mi chronię się przed kopania w poszukiwaniu wyczuwam ofiary w poruszaniu się po drapieżnikiem zwijając termitów, mrówek i językiem. ciemnym lesie, gdzie się w kulę. innych owadów, którymi mieszkam. się żywię.

Jestem znany Chociaż moje futro jest Jestem największym Mój róg zbudowany jest z charakterystycznego czarne, przy dobrym ssakiem lądowym. z keratyny – tego samego wycia, którym świetle widać na nim Zjadam nawet 130 kg materiału, co ludzkie porozumiewam się ze cętkowany wzór. pożywienia dziennie. włosy i paznokcie. swoją watahą.

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 18

przykład example

wórcyrtists that„Księgi worked dżungli” on Thew sposób Jungle niezauważalny Book seamlessly 11)) OdczytajTake the pierwszą first number liczbę win nawiasie the parentheses i znajdź ją połączyli sceny kręcone z udziałem żywych aktorów naand osi fi poziomej,nd that number czyli osi onx. Przyłóż the line palec, that żeby runs Tblended live-action with photorealistic CGI animals jej nie zgubić. Az realistycznymi obrazami zwierząt i planami wygenero- horizontally across the page, the x-axis, and environments, using up-to-the-minute technology to 2) Teraz odczytaj drugą liczbę w nawiasie, od- wanymi komputerowo. Uzyskano w ten sposób efekt za- and place your finger on the number so immerse audiences in an enchanting and lush world. Tap dzielonąyou do notod pierwszej lose it. przecinkiem i znajdź ją nurzenia widza w urzekającym, bogatym na osi pionowej. Jest to oś y. into your inner artist by following the 2) Take the second number in the świecie. Ty też możesz stworzyć postać steps below and create an animal 3) Przesuńparentheses palce separateddo siebie tak by, aby a comma się spotkały. and z „Księgi dżungli” postępując zgodnie Nafind siatce it on zaznaczono line that dwaruns pierwsze vertically punkty up and character straight out of The Jungle jako przykład. Book.z instrukcją. Use the Nanieś coordinates na siatkę to punkty plot the down. This line is called the y-axis. o współrzędnych podanych poniżej. 4) Punkty, które w ten sposób wyznaczysz łącz points on the grid below. 3) Slide your two fingers together and mark linią.the point Powstanie where w tenthey sposób meet. postać The fi zrst „Księgi two dżungli”. coordinates are plotted as an example. 4) Draw a line to connect your points one coordinate at a time to reveal a character from The Jungle Book!

Y-axisoś Y Start

16 (X,Y) (10, 7) (7, 15) 15 (18, 2) (7, 5) (13, 14) (17, 5) (6, 3) (14, 15) 14 (17, 8) (6, 2) (17, 15) 13 (16, 8) (7, 1) (18, 14) (15, 9) (2, 1) (19, 12) 12 (13, 7) (3, 3) (19, 11) 11 (14, 2) (3, 5) (18, 5) 10 (15, 1) (2, 8) (19, 3) (10, 1) (2, 11) (18, 2) 9 (11, 3) (4, 14) MetaEnd 8

7 Start Start Start 6 5 (X,Y) (X,Y) (X,Y) (2, 11) (17, 8) (18.5, 9) 4 (1, 8) (22, 8) (21, 9) 3 (1, 9) (21, 7) (20, 8) (2, 11) (17, 7) (18.25, 8) 2 (17, 8) (18.5, 9) 1 MetaEnd MetaEnd MetaEnd X-axisoś X 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

AutoramiContent providedtreści niniejszej by education publikacji experts są pedagodzy zat Centrum Disney’s Zwierząt, Animals, Nauki Science i Środowiska and Environment Disneya. Disney.com/TheJungleBookwww.KsiegaDzungli.com 19

iele dzikich zwierząt używa kamuflażu, aby Wukryć się przed ofiarami lub drapieżnikami. Dzięki niemu wtapiają się w otoczenie. W „Księ- dze dżungli” większość postaci właśnie w ten spo- sób maskuje się przed innymi. Wygląd pozwala im skryć się w ciemnym, gęstym lesie tropikalnym. Czy potrafisz odszukać sześć postaci z „Księgi dżungli”, które zakamuflowały się na tych ob- razkach? Wskazówka: Pamiętaj, szukaj wysoko i nisko!

Autorami treści niniejszej publikacji są pedagodzy z Centrum Zwierząt, Nauki i Środowiska Disneya. www.KsiegaDzungli.com 20

PytonThe Py używathon języka uses doits poszukiwania tonguend to food. pożywienia.The Tiger is guided by its whiskers. Tygrys wykorzystuje wąsy do orientacji. PangolinThe Pang zwijaolin się ro wll kulę.s itself into a ball. NiedźwiedźThe Bear zdobywauses its jedzenie claws przyto pomocy pazurów. Pantera ma cętki na czarnym futrze. Słoń zjada do 130 kg pożywienia dziennie. Róg nosorożca zbudowany jest z kerat yny. Wilk znany jest ze swojego wycia. oś X

55 33 1 22 4

1 – Kaa 2 – Baloo 66 3 – Król Louie 5 4 – Shere Khan 5 – Raksha 6 – Bagheera

AutoramiContent treści provided niniejszej bypublikacji education są pedagodzy experts zat Centrum Disney’s Zwierząt, Animal Naukis, i ŚrodowiskaScience andDisneya. Environment Disney.com/TheJungleBookwww.KsiegaDzungli.com 21