DOCSLIB.ORG

Kazimierz SZCZYGIELSKI Instytut Śląski, Opole PROCES SUBURBANIZACJI W STREFIE PODMIEJSKIEJ OPOLA

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kazimierz SZCZYGIELSKI Instytut Śląski, Opole PROCES SUBURBANIZACJI W STREFIE PODMIEJSKIEJ OPOLA STUDIA MIEJSKIE tom 3 (2011) Kazimierz SZCZYGIELSKI Instytut Śląski, Opole PROCES SUBURBANIZACJI W STREFIE PODMIEJSKIEJ OPOLA THE SUBURBANISATION PROCESS IN THE SUBURBAN AREA OF OPOLE ABSTRACT: It is a complicated procedurę to analyze a transformation process in suburban zonę, defined in certain circumstances as suburbanization. This is important to abide by two conditions: proper selection of occurrence measurement indicators and realization of this measurement on possibly detailed level of spatial units of analysis. There was a hypothesis madę during researches, that Opole suburban zonę isn't formed in a way, enabling recognize this zonę as an exemplification of the suburbanization occurrence. There was a result confirming the hypothesis while using eight variables, aggregated on particular places (villages) level. At the same time there was pointed, that ethnic factor is a potential variable, disturbing transformation process in the whole of the suburban zonę of Opole. KEY WORDS: urbanization, suburban zonę Wprowadzenie Zagadnienie przemian przestrzeni miejskiej i jej otoczenia jest jednym z istotniej­ szych współczesnych wyzwań badawczych. Szczególnie interesujące mogą być studia porównawcze ukazujące różnice i podobieństwa pomiędzy zmianami zachodzącymi w miastach położonych w krajach o wieloletniej gospodarce wolnorynkowej a zmia­ nami w ośrodkach miejskich państw, które relatywnie niedawno zostały postawione przed koniecznością (ale i szansą) samodzielnych decyzji sterujących ich rozwojem. Możliwość badań porównawczych zakłada istnienie identycznej (lub zbliżonej) bazy poznawczej, wiążącej się m.in. z dostępnością do szczegółowych danych przestrzen­ nych, obejmujących zróżnicowanie wewnątrz miast, ale także na obszarach przyległych do granic administracyjnych danego ośrodka miejskiego. W warunkach polskich ofi­ cjalne dane statystyczne na poziomie poniżej gminy, np. na poziomie poszczególnych wsi, obwodów lub rejonów spisowych, nie są dostępne. Nie istnieją także, w wersji oficjalnej, mapy podziału przestrzeni na wskazane jednostki spisowe, co w praktyce 36 Kazimierz Szczygielski badawczej powoduje konieczność wykonania gigantycznej pracy technicznej, nie­ odzownej do zbudowania bazy danych - niezbędnej do osiągnięcia określonego celu poznawczego, jakim będzie wyjaśnienie problemów na takim poziomie szczegółowości. Wskazujemy tu na skalę prac wstępnych, poprzedzających właściwą pracę analityczną, m.in. po to, by zwrócić uwagę, że pokonanie bariery dostępu do bazy danych pozwalało na rzeczywistą identyfikację procesów zachodzących wyłącznie w części gminy, a nie na całym jej obszarze. Podejmując się zadania ustalenia (zarysowania) potencjalnego występowania zjawi­ ska suburbanizacji w otoczeniu Opola, zdecydowano się na arbitralne wydzielenie pola analizy - ograniczono badany obszar do miejscowości istniejących na obszarze gmin graniczących z miastem Opolem. Na tak wyznaczonym obszarze przeprowadzono analizę występowania określonych zjawisk demograficznych, społecznych i ekono­ micznych, porównując natężenie tych zjawisk w poszczególnych miejscowościach gmin otaczających Opole - z wzorcem, jaki stanowi poziom danego zjawiska w mieście. Ustalenie podobieństwa (lub różnic) w natężeniu badanych zjawisk może być prze­ słanką do stwierdzenia istnienia (powstawania) lub nieistnienia badanego zjawiska. Zastosowanie w badaniach jednostek podziału przestrzeni na poziomie poszczegól­ nych miejscowości (w wielu przypadkach są to obwody spisowe) pozwala na możliwie najbardziej obecnie precyzyjny, właściwy poziom analizy1. Przyjęto hipotezę o znacz­ nym zróżnicowaniu procesów społeczno-demograficznych w Opolu i jego otoczeniu, co może świadczyć o braku lub o słabo ugruntowanym zjawisku suburbanizacji. Obszar analizy Istnieją cztery możliwe obszary (terytoria) analizy, zależne od przyjętej koncepcji przestrzennego zakresu realizowanego projektu. Obszar analizy może obejmować: 1. władztwo bezpośrednie, tj. samo miasto Opole (wówczas badany jest proces zmian w obrębie samego miasta); 2. władztwo skonsolidowane, tj. miasto Opole i powiat opolski jako obszar działania wspólnego różnych instytucji publicznych (wówczas zakres analizy to zbiór zjawisk, wśród których część pojawia się poza racjonalną izochroną potencjalnych powiązań z Opolem); 3. układ administracyjno-funkcjonalny, tj. miasto Opole i gminy graniczące z miastem (rozwiązanie najbardziej obecnie możliwe i odpowiednie do weryfikacji hipotezy); 4. obszar metropolitalny, obejmujący miasto Opole (centrum) oraz ustalone jednost­ ki podziału administracyjnego pozostające w funkcjonalnej relacji z centrum, w zasięgu ustalonej empirycznie ekwidystanty lub izochrony (rozwiązanie modelowe, aktualnie trudne do realizacji), także poza powiatem opolskim. 1 W opracowaniu posługujemy się terminem „miejscowość”, uwzględniając terminologię przyjętą w ofi­ cjalnych wykazach dotyczących statystyki, w tym obejmującą pojęcie jednostek osadniczych w Polsce. Proces suburbanizacji w strefie podmiejskiej Opola 37 Przyjęto, jako wariant bazowy, rozwiązanie trzecie (ze szczególnym uwzględnieniem samego miasta Opola), aczkolwiek przy obieraniu kierunku należałoby dążyć do wy­ dzielania obszarów według kryteriów pozaadministracyjnych. Wskazany wyżej postulat badawczy, tzn. prowadzenie badań na obszarach wyzna­ czonych na podstawie naukowej delimitacji, posiada dodatkowe umocowanie w efekcie współcześnie wykonanej rewizji strategicznych celów rozwoju województwa opolskie­ go, zawartych m.in. w dokumencie określającym zadania wpisane w średniookresową perspektywę rozwoju tego województwa2. Przyjęcie trzeciego wariantu oznacza, iż zakres terytorialny analizy obejmuje miasto Opole, z uwzględnieniem wybranych aspektów demograficznych występujących na obszarze gmin stycznych do granic miasta. Obszar analizy obejmuje zatem dziewięć jednostek samorządu terytorialnego (miasto Opole oraz osiem gmin wiejskich: Chrząstowice, Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Komprachcice, Łubniany, Turawa, Tarnów Opolski, Prószków3). Liczba jednostek osadniczych poddanych analizie wynosiła 86 pozycji. Tabela 1 Obszar analizy. Dane ogólne (2002 r.) Liczba ludności Powierzch- Kobiety Gęstość Gmina nia z tego: na 100 zaludnie­ (km2) razem mężczyzn nia mężczyźni kobiety OPOLE 96 129946 61083 68863 113 1354 Chrząstowice 82 6639 3270 3369 103 81 Dąbrowa 131 9423 4634 4789 103 72 Dobrzeń Wlk. 91 14242 6890 7352 107 157 Łubniany 125 9077 4407 4670 106 73 Turawa 172 9609 4701 4908 104 56 Tarnów Op. 82 10292 5034 5258 104 126 Prószków 121 10097 4829 5268 109 83 Komprachcice 56 11063 5358 5705 106 198 Razem obszar analizy 956 210 388 100206 110182 110 220 Województwo 9412 1065043 517043 548000 106 113 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2002 r. 2 Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013. Wstępny projekt, ma­ teriał do dyskusji, Zarząd Województwa Opolskiego, Opole, czerwiec 2005 r. (opis powielony). 3 Obecną (2005 r.) gminę miejsko-wiejską Prószków traktujemy w analizie jako gminę wiejską z uwagi na brak danych spisowych (spis z 2002 r.) dotyczących charakterystyki demograficznej, ekonomicznej i spo­ łecznej obecnego (od 2004 r.) miasta Prószków. 38 Kazimierz Szczygielski Wyznaczony obszar obejmuje łącznie 956 km2 (jest to 10,2% powierzchni regionu) - w tym 96 km2 (tj. 10,0%) to miasto Opole - zamieszkany (według spisu z 2002 r.) przez 210,4 tys. osób (jest to 19,8% ludności województwa), w tym 129,9 tys. osób (tj. 61,7%) stanowią mieszkańcy Opola. Zakres analizy Weryfikacja (lub falsyfikacja) hipotezy wymaga wykorzystania szerokiej listy zmien­ nych o zakresie pokrywającym się z interpretacją pojęcia suburbanizacja. Ponieważ dane wykorzystane w opracowaniu pochodzą ze zbioru o bardzo precyzyjnej alokacji przestrzennej (na poziomie poszczególnej miejscowości), uzasadnione wydawało się przedstawienie kilku arbitralnie wybranych zmiennych, traktowanych jako próba zastosowania nowego narzędzia analizy zjawisk ludnościowych na wyodrębnionych obszarach. W efekcie możemy mówić raczej o poszukiwaniach metody wydzielenia konkretnych obszarów wokół Opola o zbliżonych cechach populacji, a nie o teoretycz­ nym procesie delimitacji obszaru. W opracowaniu brano pod uwagę dane dotyczące 86 miejscowości (w tym Opola) położonych na obszarze gmin wymienionych wyżej, a dotyczące: — skali zabudowy powierzchni danej miejscowości pod budownictwo (głównie mieszkaniowe); — zmian liczby ludności (zaludnienia) poszczególnych miejscowości; — struktury wieku ludności; — poziomu bezrobocia; — wykształcenia (wyższego) mieszkańców; — źródeł utrzymania ludności; — poziomu zdrowia mieszkańców. Wyniki badań Udział powierzchni zajętej przez budynki i budowle (głównie mieszkaniowe) w ogólnej powierzchni miejscowości Kryterium zapełnienia powierzchni zastosowano w celu określenia charakteru danej miejscowości. Zastosowana miara, w postaci odsetka obszaru administracyjnego danej miejscowości zajętego pod budownictwo mieszkaniowe, nie ma waloru przesądza­ jącego o submiejskim charakterze przestrzeni, może jednak stanowić punkt wyjścia do sformułowania hipotezy o występowaniu (prawdopodobnie) procesów zabudowy otoczenia miasta Opola (rozlewanie się zabudowy). Ekspercka ocena uzyskanego ciągu danych potwierdza się w przestrzeni podopol- skiej w odniesieniu do większości miejscowości z czołowych pozycji. Można uznać, iż są to wsie o charakterze podmiejskim, a przewaga Chmielowic nad Opolem w zakresie Proces suburbanizacji w strefie podmiejskiej Opola 39 wyznaczonym przez kryterium zajęcia powierzchni wynika z faktu, że Chmielowice to w istocie
Load more

Recommended publications
  • Interregional Diversity of Social Capital in the Context of Sustainable Development—A Case Study of Polish Voivodeships
    sustainability Article Interregional Diversity of Social Capital in the Context of Sustainable Development—A Case Study of Polish Voivodeships Katarzyna Pawlewicz 1 and Adam Pawlewicz 2,* 1 Department of Socio-Economic Geography, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, 10-720 Olsztyn, Poland; [email protected] 2 Department of Agrotechnology, Agricultural Production Management and Agribusiness, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, 10-719 Olsztyn, Poland * Correspondence: [email protected] Received: 7 May 2020; Accepted: 8 July 2020; Published: 10 July 2020 Abstract: The relationship between social capital and sustainable development challenges is of special importance. However, social capital is a complex phenomenon that is analyzed in different contexts and cannot be investigated with the use of a single variable. Social capital is difficult to define, which is why the selection of variables for measuring social capital can be problematic. The aim of this study was to analyze variations in social capital at the regional level. The study was conducted in Poland, and it covered all 16 Polish voivodeships (regions) where social capital was evaluated based on five measures: civic engagement in political and social life, degree of selfless behavior, sense of security and social confidence, formation of social structures, and the observance of social norms (external factors), and attitudes (internal factors) that foster desirable social interactions. The correlations between the above measures were also determined. Composite indicators of the analyzed measures were developed with the use of the Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) method. The results were used to rank Polish voivodeships and group them into three classes based on the corresponding values of the adopted measures.
    [Show full text]
  • Financial Resources of Agricultural Manufacturers in Ukraine – Historical Experience and Its Modern Role in Enterprise Management
    Education Excellence and Innovation Management: A 2025 Vision to Sustain Economic Development during Global Challenges Financial Resources of Agricultural Manufacturers in Ukraine – Historical Experience and Its Modern Role in Enterprise Management Oksana KRASNIKOVA, Poltava State Agrarian Academy, Poltava, Ukraine, [email protected] Iryna BORYSOVA, Poltava State Agrarian Academy, Poltava, Ukraine, [email protected] Antonina KALINICHENKO, University of Opole, Opole, Poland, [email protected] Anna BRZOZOWSKA, Czestochowa University of Technology, Czestochowa, Poland, [email protected] Abstract The use of historical experience is an important component of the modern economy reforming in Ukraine. The reforms of the second half of the 19 th to early 20 th century are of particular importance. As their immediate result was the creation of an extensive credit system for agricultural producers, which was very effective at that time. The article describes the main types of financial resources used by agricultural producers in Ukraine at the turn of the 19 th and 20 th century. The analysis of statistical data confirms the idea of the extraordinary vitality of small family-owned agricultural enterprises. In such places there has always been the possibility of replenishing a modest budget through both economic activity and handicraft industries, as well as loans of different origins. The use of historical experience can be extremely useful for increasing the competitiveness in both domestic and foreign markets. Keywords : Agricultural Sector, Agricultural Goods Producers, Budget, Financial Resources. Introduction The era of deep and comprehensive economic reforms in Russia, the beginning of which goes back to the period of the abolition of serfdom in 1861 is of considerable public interest.
    [Show full text]
  • Transnational Labour Migration Between Poland and Germany: the Case of Upper Silesia
    Centrum Stosunków Międzynarodowych Center for International Relations Reports&Analyses 4/06 Ewa Palenga-Möllenbeck Transnational Labour Migration between Poland and Germany: The Case of Upper Silesia The Report was written in cooperation with the Konrad Adenauer Foundation, within the framework of the project 'Transatlantic Security Challenges and Dillemas for the European Migration Policy', sponsored by the German Marshall Fund of the United States. CENTER FOR INTERNATIONAL RELATIONS ul. Emilii Plater 25, 00-688 Warszawa TEL.: (22) 646 52 67, FAX: (22) 646 52 58 www.csm.org.pl, [email protected] Center for International Relations© Ewa Palenga-Möllenbeck Transnational Labour Migration between Poland and Germany: The Case of Upper Silesia 1. Introduction The relation of nation state and transnationalism can be considered as part of a broader discussion on the sovereignty of the nation state, which is faced with phenomena labelled “postnational”, “supernational”, “global”, “glocal” “local” and, finally, “transnational”. “Transnationalism”, conceived of as trans-border relations and involvements of nation-state citizens, is happening across, transversing the borders of “container-type” nation states and thus challenging their claims to sovereignty and loyalty. That said, transnational practices are not “fluid”, but, as Ewa Morawska (2001:196) never tires to emphasise, “place and time bounded”. The great majority of empirical studies on transnationalism (cf. Levitt et al. 2003: 568) show that nation-states and their policies do matter for forms and contents of transnationalism. National policies can even actively encourage the development of transnational practices. The case I would like to describe in this paper is an interesting example of this interaction between nation-state policy (specifically, dual citizenship), and transnational tendencies.
    [Show full text]
  • Chapter 1. Urban Substructures As a Way to Build a Balanced Spatial
    In: Urban Space: An Overview ISBN: 978-1-53617-481-6 Editor: Mia S. Johnsen © 2020 Nova Science Publishers, Inc. Chapter 1 URBAN SUBSTRUCTURES AS A WAY TO BUILD A BALANCED SPATIAL AND FUNCTIONAL STRUCTURE OF CITIES Lidia Mierzejewska Faculty of Socio-Economic Geography and Spatial Management Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland ABSTRACT According to the tenets of sustainable development, the spatial structure of a city should be designed to enable satisfying the residents’ needs in the most effective and egalitarian way while saving its resources. These conditions are fulfilled by an urban spatial structure based on urban substructures. The term ‘urban substructure’ defines certain intra-urban, functional wholes operating according to the model of a nodal region. Morphologically, the substructure is composed of a core (sub-centre), concentrating goods and services meeting daily needs of inhabitants and the area of its influence. Built from substructures, an urban spatial and functional structure is polycentric, condensed around each sub-centre, demonstrating at the same time certain features of dispersion. The article aims to present the theoretical assumptions of the conception of urban 2 Lidia Mierzejewska substructures, historical examples of such substructures (jurydyki – former settlements in Poland outside a royal city, or beguinages, etc.) and also the benefits resulting from the creation of the spatial form of the city composed of substructures. The article is theoretical in character and relates to numerous theories and spatial development conceptions, including the conception of polycentricity. A polycentric spatial structure in various spatial scales has many advantages. There is still lack of approaches that would refer to the local scale of a city.
    [Show full text]
  • The Song My Little Town of Belz
    Belz Belz, my little town of Belz בעלז .Pol. Bełz, Ukr. Белз, Yid The little house where I spent my childhood! The songMy Little Town of Belz (version sung by Adam Aston, written by Jacob Jacobs) Princely town ¶ Belz is located the focus of dispute between the rulers near the border with Poland between of Poland, Hungary, and Lithuania. In two tributaries of the Bug River – the 1377–1387, the town came under Hun- Solokiya and Richitsa. According to the garian rule. In 1377, Duke Władysław of most widespread hypothesis, the town’s Opole – the governor of the Palatinate name comes from the Old Slavic bełz or of Ruthenia appointed by King Lajos I of bewz, meaning a muddy, damp area. In Hungary and Poland – granted the town the Boyko dialect, the same word means with the Magdeburg law. In 1387, Queen a muddy place difficult to get through. Jadwiga (Hedwig) of Poland removed Another theory links the town’s name Hungarian palatine from Ruthenia and with an Old Ruthenian word бълизь incorporated that territory into the (a “white place,” a lawn, or clearing, in Kingdom of Poland. A year later, her the midst of a dark forest). ¶ Belz is one husband Władysław II Jagiełło handed of the oldest towns not only in Ukraine, that land over to Siemowit IV, Duke of but also in Eastern Europe. Its first Masovia. In 1462, the town became the mention dates to the Old Rus chronicle capital of Belz Palatinate, created after Tale of the Bygone Years (also known as the incorporation of the Land of Belz the primary Chronicle), which men- into the Polish Crown.
    [Show full text]
  • Regionalism in Upper Silesia the Concept of Autonomous Regions in Poland
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by ELECTRA - Electronic Archive of the Institute for Regional Studies, Centre for Economic... Regionalism in Upper Silesia The Concept of Autonomous Regions in Poland by Nóra Baranyai Introduction The decentralization of power, in particular, regionalization in the western and the eastern part of the old continent was brought about by both the European Union and processes of democratization, modernization and economic transformation. While in Western European states the structures built on state organization traditions and territorial units with regional identities were formed through centuries based on economic, political or ethnic considerations, in Eastern Europe the overdue feudalism resulted in the dominance of the central level instead of creating the culture of territo- rial governance and management. As a result, regional identity remained immature, moreover, in the characteristically multinational states it was overwritten by national and ethnic identity (Illés, 2002) with regional sig- nificance. In the initial phase of the transitional period the main objective in most Central and Eastern European states (CEECs) was the reinforce- ment of the nation state and the establishment of political and economic stability, decentralization and regionalization, therefore, were not topical issues. Later the reforms were related to several dissaprovals by the govern- ments and led to political debates among parties. Regional reform processes were formed by the lack of historical traditions and patterns of regional autonomy, the fear from the dissolution of the newly indepentent states’ unity (Yoder, 2003), which often resulted in hurried decentralization with the transformation of the institutional system and the regional structures.
    [Show full text]
  • Of Silesia Vol
    Cuius regio? Ideological and Territorial Cohesion of Silesia vol. 5 eds Lucyna Harc, Przemysław Wiszewski, Rościsław Żerelik Online access: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/78119 Joanna Nowosielska-Sobel, Grzegorz Strauchold, Przemysław Wiszewski Permanent Change. The New Region(s) of Silesia (1945-2015) ed. Przemysław Wiszewski Wrocław 2015 The book was published with funds of the program Cuius regio. Analiza sił spajających i destrukcyjnych w obrębie regionu określających przynależność osób (grup społecznych) oraz spójność społeczną jako zjawisko historyczne / Cuius regio. An analysis of the cohesive and disruptive forces destining the attachment of (groups of) persons to and the cohesion within regions as a historical phenomenon, decision of the Polish Minister of Science and Higher Education No. 832/N-ESF-CORECODE/2010/0. Peer review: Małgorzata Ruchniewicz Translated by: Matthew La Fontaine, Paweł Ausir Dembowski, Anna Lidia Błaszczyk, Piotr Szutt Language proofreading: Matthew La Fontaine, Judson Hamilton © Copyright by Authors and Uniwersytet Wrocławski Cover design: Marcin Fajfruk Typesetting: Aleksandra Kumaszka, Tomasz Kalota ISBN 978-83-942651-2-0 Publishing House eBooki.com.pl ul. Obornicka 37/2 51-113 Wrocław tel.: +48 602 606 508 email: [email protected] WWW: http://www.ebooki.com.pl Table of Contents Przemysław Wiszewski A time of transformation. New Silesia under construction (1945-2015) ............ 9 Joanna Nowosielska-Sobel Administrative changes....................................................................................
    [Show full text]
  • OPOLE REGION and CENTRAL MORAVIA on the Trail of the Common Heritage of the Polish-Czech Borderland OPOLE REGION and CENTRAL MORAVIA
    EN active recreation cultural heritage promotional natural events heritage OPOLE REGION AND CENTRAL MORAVIA On the trail of the common heritage of the Polish-Czech borderland OPOLE REGION AND CENTRAL MORAVIA On the trail of the common heritage of the Polish-Czech borderland cultural heritage natural cultural natural heritage heritage heritage active recreation active promotional recreation events The brochure has been created within the project Cultural and Natural Heritage for the Development of Polish-Czech Borderland „Common Heritage” which is co-financed by the European Regional Development Fund as part of the Programme INTERREG V-A Czech Republic – Poland and from the resources of the Self-Government of the Opolskie Voivodeship. promotional events Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna ul. Żeromskiego 3 OPOLE REGION AND CENTRAL Ordering Party 45-053 Opole tel. +48 77 44 12 521 MORAVIA http://orot.pl On the trail of the common heritage of the Magdalena Budkiewicz Text Dominika Borówka-Sitnik Polish-Czech borderland Jolanta Sieradzka-Kasprzak Piotr Mielec Hundreds of monuments, unique museums, and a rich cul- Content Alicja Mroczek supervision Adam Krzyżanowski tural life, accompanied by a picturesque landscape and Adam Kraska priceless nature, create an extraordinary combination Jarosław Małkowski / BANKFOTO Archive of the Opole Regional Tourist Organisation and its members which attracts thousands of tourists every year. Where can Archive of the project Partner Střední Morava – Sdružení cestovního ruchu Portal www.dabrowskieskarby.pl – s.11 you find all this? On the Polish-Czech borderland: in the re- Prudnicki Ośrodek Kultury – s. 17 Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Opolu – s. 18 gion of Opole and Central Moravia.
    [Show full text]
  • Between Germany, Poland and Szlonzokian Nationalism
    EUROPEAN UNIVERSITY INSTITUTE, FLORENCE DEPARTMENT OF HISTORY AND CIVILIZATION EUI Working Paper HEC No. 2003/1 The Szlonzoks and their Language: Between Germany, Poland and Szlonzokian Nationalism TOMASZ KAMUSELLA BADIA FIESOLANA, SAN DOMENICO (FI) All rights reserved. No part of this paper may be reproduced in any form without permission of the author(s). © 2003 Tomasz Kamusella Printed in Italy in December 2003 European University Institute Badia Fiesolana I – 50016 San Domenico (FI) Italy ________Tomasz Kamusella________ The Szlonzoks1 and Their Language: Between Germany, Poland and Szlonzokian Nationalism Tomasz Kamusella Jean Monnet Fellow, Department of History and Civilization, European University Institute, Florence, Italy & Opole University, Opole, Poland Please send any comments at my home address: Pikna 3/2 47-220 Kdzierzyn-Koïle Poland [email protected] 1 This word is spelt in accordance with the rules of the Polish orthography and, thus, should be pronounced as /shlohnzohks/. 1 ________Tomasz Kamusella________ Abstract This article analyzes the emergence of the Szlonzokian ethnic group or proto- nation in the context of the use of language as an instrument of nationalism in Central Europe. When language was legislated into the statistical measure of nationality in the second half of the nineteenth century, Berlin pressured the Slavophone Catholic peasant-cum-worker population of Upper Silesia to become ‘proper Germans’, this is, German-speaking and Protestant. To the German ennationalizing2 pressure the Polish equivalent was added after the division of Upper Silesia between Poland and Germany in 1922. The borders and ennationalizing policies changed in 1939 when the entire region was reincorporated into wartime Germany, and, again, in 1945 following the incorporation of Upper Silesia into postwar Poland.
    [Show full text]
  • Downloaded from Pubfactory at 09/26/2021 07:36:50PM Via Free Access 250 Krzysztof Paweł Woźniak
    Krzysztof Paweł Woźniak University of Łódź, Department of Polish History of the 19th Century Betrayed twice. The German community in the Kingdom of Poland during the Great War Abstract: The article discusses the impact of the Great War on the German community that inhabited the Kingdom of Poland� The author analyses the true reasons and the actual course of “evacuation” of the German-origin civilians from the Kingdom of Poland as well as the consequences of this operation� Shortly before the outbreak of World War I, the Kingdom of Poland was inhabited by about 500 thousand Germans, who accounted for approximately 5% of the total population� Three-quarters of this population lived in the countryside, with the largest concentrations in the governorates of Piotrków, Kalisz, Warsaw and Płock1� The cities with the largest number of Germans were Łódź and Warsaw, 1 Around 1910, the percentage of German population in the total population of the Kingdom of Poland fluctuated, according to various estimates, from 3�6% to 5�6% (compare: Chrapowicki, Włodzimierz: Krótki opis topograficzny i statystyczny Królest- wa Polskiego� Zakłady Graficzne Braci Wierzbickich: Warszawa 1912; Krzyżanowski, Adam/ Kumaniecki, Kazimierz: Statystyka Polska� Polskie Towarzystwo Statystyczne: Kraków 1915; Romer, Eugeniusz/ Weinfeld Ignacy: Rocznik polski. Tablice statystyc- zne� Nakładem Księgarni G� Gebethnera: Kraków 1917; Wakar, Włodzimierz: Rozwój terytorialny narodowości polskiej� St� Święcicki: Kielce 1917; Strasburger, Edward (ed�): Rocznik statystyczny Królestwa Polskiego z uwzględnieniem innych ziem polskich. Rok 1915� Gebethner i Wolff: Warszawa 1916� In 1913 it was assumed that the Kingdom was inhabited by 719 thousand Germans, who made up 5�5% of the total popula- tion (Pruss, Witold: Społeczeństwo Królestwa Polskiego w XIX i początkach XX wieku.
    [Show full text]
  • THE SILESIAN IDENTITY OUTSIDE of POLAND 1. the Silesian Part Of
    TRANSFORMATION OF THE SOCIAL AND ECONOMIC STRUCTURE OF THE SILESIA REGION ECONOMIC AND ENVIRONMENTAL STUDIES No. 5 OPOLE 2003 Tadeusz SIWEK and Jaromir KAŃOK Ostrava University THE SILESIAN IDENTITY OUTSIDE OF POLAND 1. The Silesian part of the Czech territory Silesia is an important region of modern south-western Poland, but it does not belong to Poland entirely. It is a typically border region, which for centuries remained continuously under the Polish, Czech, Austrian and German supremacy. It was populated from the Middle Ages pre- dominantly by the Germans, though its ethnic structure was never ho- mogenous. The southernmost margin of this area belongs to Czechia (4,423 sq km = 1,708 sq mi, approximately 10% of the whole area), while the westernmost part of this territory belongs to Germany (only 2—3% of the whole area).1 The Czech Silesia is almost the same area as form er Austrian Silesia (1742-1918). The German bit of the land is the relict of former German Silesia (which existed at the same time as Austrian Sile­ sia). This paper deals with the Silesian identity in the Czech part of Sile­ sia. The identity is considered not in a political sense as national identi­ ty [Smith, 1993, 227], but also as regional identity [Vencalek, 1998, 207]. The Austrian Silesia consisted of two different parts. The former Opavia Duchy with fragments of counties of Krnov (Jagerndorf) and Nisa (Neisse) was situated in the west and it was populated predomi- nantly by the Germans till 1945, like the German Silesia at that time. The former Teschen Duchy was situated in the east and it was popula­ ted predominantly by the Poles [for morę details see Hannan, 1996], The Czech population increased significantly after incorporating a substan- xThe Silesian area means the area of former Austrian Silesia divided in 1742 between Austria and Germany (including a part of Lusatia incorporated in 1815) within the ad- ministrative borders valid at least till World War II.
    [Show full text]
  • Investors Guidebook
    okladka_strefa_EN:Layout 1 13-02-12 15:03 Page 1 [the zone of great potential] KATOWICE SPECIAL ECONOMIC ZONE strefa_folder_EN:Layout 1 13-02-12 13:38 Page 3 Success is the maximal use of available possibilities. ” Zig Ziglar* For over 18 years Katowice Special Economic Zone has shown how to share opportunities, proving at the same time that cooperation is a faster and easier way to mutual benefits. Excellent location of KSEZ, well-developed infrastructure and transportation network, availability of qualified staff is the guarantee of rapid progress and profits. KSEZ supports its investors and offers excellent conditions for development. We invite you to familiarise yourself with our offer and proposed forms of support. You shall appreciate how one of the biggest business-industrial centres in central-eastern Europe is being established. Find out and join the best! Our potential is sufficient for everyone. * an excellent American motivational speaker KSSE • the zone of great potential | 03 strefa_folder_EN:Layout 1 13-02-12 13:38 Page 4 POTENTIAL OF THE AREA → Potential of the area • LOCATION The majority of investment sites within KSEZ is concentrated in the south of Poland in the Silesian Voivodeship, however the zone covers also sites in Opole and Lesser Poland voivodeships. In terms of location, communication, education, human resources and speed of development these are the places of exceptionally high investment potential. 04 | KSSE • the zone of great potential strefa_folder_EN:Layout 1 13-02-12 13:38 Page 5 POTENTIAL OF THE AREA [Silesian Voivodeship] Area 12,294 km² Number of inhabitants 4.6 mn Density of population 374 persons/km² Number of urban centres 69 KSSE • the zone of great potential | 05 strefa_folder_EN:Layout 1 13-02-12 13:38 Page 6 The Silesian Voivodeship is the crucial region in Poland.
    [Show full text]