Uchwała Nr XXXIV/529/09 Rady Miejskiej W Nysie
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Uchwała Nr XXXIV/529/09 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 26 czerwca 2009 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Nysa na lata 2009 - 2012 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; zm.: z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806; z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759; z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457; z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337; z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974 i Nr 173, poz. 1218; z 2008 r. Nr 180, poz. 1111; z 2009 r. Nr 52, poz. 420), w związku z art. 87 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 238, poz. 2390; z 2006 r. Nr. 50, poz. 362, Nr 126, poz. 875; z 2007 r. Nr 192, poz. 1394; z 2009 r. Nr 31, poz. 206), Rada Miejska w Nysie uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje Gminny program opieki nad zabytkami dla Gminy Nysa na lata 2009 - 2012, który stanowi załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Nysy. § 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego. § 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Feliks Kamienik Gminny program opieki nad zabytkami dla Gminy Nysa na lata 2009 - 2012 1. Wstęp Gmina Nysa położona jest południowo - zachodniej część województwa opolskiego. Gmina posiada charakter miejsko – wiejski. W jej składa wchodzi 26 sołectw: Biała Nyska, Domaszkowice, Głębinów, Goświnowice, Hajduki Nyskie, Hanuszów, Iława, Jędrzychów, Kępnica, Konradowa, Koperniki, Kubice, Lipowa, Morów, Niwnica, Podkamień, Przełęk, Radzikowice, Regulice, Rusocin, Sękowice, Siestrzechowice, Skorochów, Wierzbięcice, Wyszków Śląski, Złotogłowice. W mieście Nysa oraz na terenie poszczególnych sołectw znajduje się wiele obiektów zabytkowych. Samo miasto Nysa zwane niegdyś „Śląskim Rzymem” posiada wiele okazałych budowli stanowiących świadectwo bogatej blisko 800 - letniej historii miasta. Jej największy rozkwit przypada na okres od połowy XIV w. do 1810 r., kiedy była stolicą księstwa biskupów wrocławskich, przyczyniając się do dynamicznego rozwoju handlu, rzemiosła oraz szkolnictwa. Nysa jest jednym z najstarszych miast na Śląsku. Jako dawna siedziba biskupów wrocławskich i miasto twierdza posiada wiele zabytków architektury, pochodzących z okresu: gotyku, renesansu i baroku oraz fortyfikacje typu bastionowego. Nysa jest silnym ośrodkiem kulturalnym, co w połączeniu z jej walorami turystycznymi i architektonicznymi czyni z niej miejsce atrakcyjne turystycznie, podejmujące rokrocznie ok. 300 000 turystów krajowych i zagranicznych - głównie z Czech i Niemiec. Dlatego istotnym elementem rozwoju jest prężna wymiana handlowo – turystyczna z Republiką Czeską. Ogromnym atutem gminy jest niezdegradowane środowisko, a także Jezioro Nyskie będące miejscem wypoczynku i uprawiania sportów wodnych. Gmina Nysa podejmuje szereg zadań mających na celu zwiększenie znaczenia zasobów dziedzictw kulturowego w rozwoju miasta. Gmina i miasto Nysa posiadając ww. cechy i wartości, dąży do harmonijnego i stałego rozwoju wszystkich dziedzin życia społeczno – gospodarczego, w ścisłym powiązaniu z tradycją i charakterem regionu. Nadrzędnym celem jest uzyskanie poprawy zasobów dziedzictwa kulturowego oraz zachowanie krajobrazu kulturowego. 1.1. Założenia programu rewitalizacji Gminy Nysa na lata 2005 - 2013 Na mocy uchwały Nr XXXIII/581/05 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 22 marca 2005 r. został zatwierdzony dokument: Założenia programu rewitalizacji Gminy Nysa. Dokument obejmuje całość problematyki rewitalizacji Gminy Nysa. Celem nadrzędnym działania w ramach projektów rewitalizacji jest ożywienie gospodarcze i społeczne, a także zwiększenie potencjału turystycznego i kulturalnego. Zadania, które objęte są programem to głównie zadania zaplanowane na terenach stanowiących własność Gminy Nysa, które charakteryzują się dużym stopniem degradacji. Biorąc pod uwagę złożone wnioski (po konsultacjach społecznych) oraz uwarunkowania przestrzenne ustala się objęcie zasięgiem rewitalizacji następujące obszary miasta: 1. Śródmieście Nysy z terenem wpisanym do rejestru zabytków 2. Forty Nyskie 3. Obszary powojskowe: ul. Otmuchowska, ul. Kościuszki, ul. Grodkowska 4. Obszar poprzemysłowy ZUP II. Projekty podzielone zostaną na poszczególne zadania inwestycyjne, które winny mieć odzwierciedlenie w budżecie gminy w poszczególnych podokresach programowania i latach. W przypadku zadań planowanych w przeciągu okresu wykraczającego poza 1 rok budżetowy, konieczne będzie wprowadzenie zadania do wieloletniego programu inwestycyjnego. Ustala się następujące podokresy programowania: 1) lata 2005 – 2006; 2) lata 2007 - 2013. Główne zadania ujęte w dokumencie Założenia programu rewitalizacji Gminy Nysa w zakresie ochrony i rewitalizacji dóbr kultury to: 1) rewitalizacja Fortu Wodnego; 2) rewitalizacja Bastionu św. Jadwigi; 3) przebudowa komunikacji i nawierzchni drogowej z elementami małej architektury i terenami zieleni; 4) remont i przystosowanie Wieży Wrocławskiej do celów turystycznych; 5) restauracja Fontanny Trytona; 6) połączenie grobli Fortu Wodnego z bulwarem rzeki Nysy Kłodzkiej; 7) rewitalizacja przyległych do Fortu Wodnego terenów Parku Miejskiego wraz z trzystopniowym wodnym systemem fos, kanałów, zastaw i stawów; 8) rewitalizacja fortecznej Wieży Ciśnień; 9) remont Domu Wagi Miejskiej – siedziby Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej. Źródła finansowania zadań: 1) środki własne budżetu miasta; 2) fundusze strukturalne Unii Europejskiej; 3) środki własne innych podmiotów w tym spółdzielni i jednostek samorządu terytorialnego; 4) środki WFOŚ i GW. Realizacja programu rewitalizacji ma się przyczynić w szczególności do: poprawy estetyki przestrzeni miejskiej, zatrzymanie degradacji budynków i obiektów objętych ochroną konserwatorską, ożywienia terenów poprzemysłowych i powojskowych na cele działalności gospodarczej i usługowej w tym usług publicznych, wzmocnienia identyfikacji mieszkańców z miastem oraz ich integracji wokół wspólnych przestrzeni. 2. Cel opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Nysa Cele opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami określone zostały w art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. W myśl tego przepisu gminny program opieki nad zabytkami ma na celu w szczególności: - zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania, - wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego, - włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, - uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami, ochrony przyrody i równowagi ekologicznej, - podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami, - określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków w celu podejmowania wspólnych działań dla adaptacji zniszczonych budynków zabytkowych i zwiększenia ochrony nad nimi, - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. Istotnym czynnikiem prowadzącym do realizacji programu jest ustalenie uwarunkowań dotyczących finansowania i organizacji działań ochronnych wobec środowiska kulturowego oraz edukacyjnych i wychowawczych wobec społeczności miejskiej. Spodziewanym skutkiem podjętych, wyżej wymienionych, działań będzie, poza poprawą stanu środowiska kulturowego, stworzenie atrakcyjnego produktu turystycznego, przy wykorzystaniu dóbr kultury, rozwój przedsiębiorczości oraz uwrażliwienie mieszkańców miasta i środowisk wiejskich na potrzeby związane z utrzymaniem i ochroną środowiska kulturowego. Wymienione cele gminnego programu opieki nad zabytkami są zgodne z wytycznymi, znajdującymi się w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie i opiece nad zabytkami oraz z wytycznymi znajdującymi się w „Tezach do krajowego programu ochrony i opieki nad zabytkami”. Tezy został opracowane w 2004 r. i zawierają cele Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Kultury i Zachowanie Dziedzictwa Kulturowego przyjętego przez Radę Ministrów 6 września 2005 r. Mianowicie celem jest stworzenie wykładni porządkującej sferę ochrony poprzez wskazanie siedmiu podstawowych zasad konserwatorskich: - zasady primun non nocere, - zasady maksymalnego poszanowania oryginalnej substancji zabytku i wszystkich jego wartości, - zasady minimalnej niezbędnej ingerencji, - zasady, zgodnie, z którą należy usuwać tylko to (i tylko to), co na oryginał działa niszcząco, - zasady czytelności i odróżnialności ingerencji, - zasady odwracalności metod i materiałów, - zasady wykonywania wszelkich prac zgodnie z najlepszą wiedzą i na najwyższym poziomie. 3. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Obowiązek gminy w zakresie opracowywania gminnych programów opieki nad zabytkami określają następujące akty prawne: I. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. – o ochronie i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 203 r. Nr 162, poz. 1568) 1. art. 21, którego treść informuje o tym, że: - ewidencja zabytków jest podstawą do sporządzenia programów opieki nad zabytkami przez województwa, powiaty i gminy, - wójt (burmistrz,