Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Wójt Gminy Domaniów 55-216 Domaniów 56

Domaniów 2004 1. WST
P______10 1.1 UKŁAD GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI______10 1.2 CHARAKTERYSTYKA GMINY DOMANIÓW______10 1.2.1 Poło
enie gminy ______10 1.2.2 Gospodarka w gminie ______12 1.2.3 Społecznoş______12 1.3 AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI______13 2. ANALIZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI ______14 2.1 ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ______14 2.1.1 Bilans ilociowy i jakociowy odpadów ______14 2.1.2 Aktualnie funkcjonujcy system zbierania i transportu odpadów______16 2.1.3 Odpady opakowaniowe ______18 2.1.4 Odpady wielkogabarytowe oraz budowlane ______19 2.1.5 Komunalne odpady niebezpieczne ______19 2.1.6 Gospodarka odpadami z oczyszczalni cieków ______21 2.1.7 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów ______23 2.1.8 Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi______26 2.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO______27 2.2.1 Bilans iloci wytwarzanych odpadów na podstawie ró
nych ródeł______28 2.2.2 Podmioty prowadzce działalnoş w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów ______29 3. PROGNOZA ZMIAN______33 3.1 ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ______33 3.1.1 Skład odpadów ______33 3.1.2 Iloş odpadów ______33 3.1.3 Dalsze funkcjonowanie istniejcych obiektów gospodarki odpadami ______36 3.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO______37 3.2.2 Specyficzne rodzaje odpadów innych ni
niebezpieczne______38 3.2.3 Odpady niebezpieczne______40 4. ZADANIA GMINY, ZAŁOONE CELE ORAZ PROPONOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI ______50 4.1 ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ______50 4.1.1 Zadania gminy wynikajce z obowizków prawnych ______51 4.1.2 Zało
one cele gospodarki odpadami ______54 4.1.3 Proponowany system gospodarki odpadami gminy Domaniów ______61 4.1.4 Szacunkowe koszty realizacji proponowanego rozwizania______77 4.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO______80 4.2.1 Specyficzne rodzaje odpadów innych ni
niebezpieczne______80 4.2.2 Odpady niebezpieczne______80 5. ZADANIA STRATEGICZNE ______86 5.1 ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ______86 5.1.1 Zadania krótkoterminowe (2004-2007) ______86 5.1.2 Zadania rednioterminowe (2008-2011)______86 5.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO______87 5.2.1 Niezbdne działania ______87

2 6. HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁA ______88 7. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA RODOWISKO ____ 91 7.1 GŁÓWNE CELE GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ JEGO POWI
ZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI ______91 7.2 ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU RODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU REALIZACJI GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI _____ 91 7.3 ANALIZA I OCENA STANU RODOWISKA NA OBSZARACH OBJTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZ
CYM ODDZIAŁYWANIEM OBIEKTÓW GOSPODARKI ODPADAMI ______92 7.4 ISTOTNE PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA, A W SZCZEGÓLNOCI DOTYCZ
CE OBSZARÓW CHRONIONYCH______93 7.5 CELE OCHRONY RODOWISKA WYZNACZONE W DOKUMENTACH UE I KRAJOWYCH ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANYCH ROZWI
ZA W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI ______93 7.6 OKRELENIE, ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWA OBIEKTÓW GOSPODARKI ODPADAMI NA RODOWISKO ______93 7.7 ROZWI
ZANIA MAJ
CE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJ PRZYRODNICZ
NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA NA RODOWISKO, MOG
CYCH BYŞ REZULTATEM REALIZACJI PLANU ______94 7.8 ROZWI
ZANIA ALTERNATYWNE DO ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU ORAZ UZASADNIENIE ICH WYBORU I METOD OCENY PROWADZ
CEJ DO TEGO WYBORU ______94 7.9 TRUDNOCI WYNIKAJ
CE Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY ______94 7.10 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZ
DZANIU ANALIZY ______95 7.11 PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY REALIZACJI PLANU GOSPODARKI ODPADAMI __ 95 7.12 MOLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIA NA RODOWISKO ______95 8. ZASADY MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW ______96 9. RÓDŁA FINANSOWANIA ZADA W ZAKRESIE OCHRONY RODOWISKA I GOSPODARKI ODPADAMI ______97 9.1 FUNDUSZE OCHRONY RODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ______98 9.2 FUNDACJE I PROGRAMY POMOCOWE ______100 9.2.1 Fundacja EkoFundusz______100 9.2.2 Banki ______101 9.2.3 Instytucje leasingowe ______101 9.2.4 Fundusze Strukturalne, Fundusze Spójnoci oraz Programy operacyjne___ 101 CYTOWANE AKTY PRAWNE ______109 WYKORZYSTANE MATERIAŁY ______111

3 WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW I OZNACZE
baza wojewódzka - baza danych utworzona na podstawie rocznych zgłosze
podmiotów przekazywanych marszałkowi województwa CFC - chlorowcopochodne wglowodorów, substancje zubaajce warstw ozonow CSOiUO - centrum sortowania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów mieszanych i składowanie DCZGO - dolnolskie centrum zarzdzania gospodark odpadami GUS, WUS - główny i wojewódzki urzd statystyczny GPGO - gminny plan gospodarki odpadami HCFC - wodorochlorofluorowglowodory, substancje zubaajce warstw ozonow KPGO - krajowy plan gospodarki odpadami MG - minister gospodarki M - minister rodowiska MZ - minister zdrowia M - mieszkaniec NFOiGW - Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej OE - odnawialne ródła energii PCB - polichlorki bifenolu (polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierajce jakkolwiek z tych substancji w iloci powyej 0,005 % wagowo łcznie) PDGO - punkt dobrowolnego gromadzenia odpadów PEK - polityka ekologiczna pa
stwa PPGO - powiatowy plan gospodarki odpadami PZRiOWD - program zrównowaonego rozwoju i ochrony rodowiska województwa dolnolskiego SIGOP - baza danych o odpadach z sektora gospodarczego prowadzona przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony rodowiska s.m. - sucha masa Strategia - Strategia gospodarki odpadami komunalnymi województwa dolnolskiego WFOiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej WIO - Wojewódzki Inspektor Ochrony rodowiska WPGO - wojewódzki plan gospodarki odpadami

4 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Streszczenie planu gospodarki odpadami

Gminny plan gospodarki odpadami jest czci gminnego programu ochrony rodowiska. Opracowany został na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ze zmianami) [i] oraz rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66, poz. 620) [xi]. Plan gospodarki odpadami gminy Domaniów zawiera nastpujce główne czci: ‹ krótk charakterystyk gminy, ‹ przedstawienie i ocen aktualnego stanu gospodarki odpadami, ‹ bilanse ilociowe i jakociowe odpadów wytwarzanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych aktualnie wraz z prognoz zmian, ‹ cele ilociowe i jakociowe do osignicia, wynikajce z polityki ekologicznej kraju oraz krajowego planu gospodarki odpadami, ‹ rodki osignicia postawionych celów, ‹ proponowany stan gospodarki odpadami, ‹ wnioski z analizy oddziaływania rozwiza
planu na rodowisko, ‹ harmonogram i koszty planowanych działa
, ‹ zasady monitoringu osigania postawionych celów. Wród najistotniejszych zada
do realizowania przez gmin Domaniów jest zorganizowanie systemu gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych, obejmujcego wszystkie gospodarstwa z obszaru gminy. Obecnie umowy na odbieranie odpadów posiada zaledwie 22 % mieszka
ców obszaru gminy. Gospodarka odpadami prowadzona przez mieszka
ców nie objtych odbiorem przyczynia si do powstawania dzikich wysypisk. Odbiorem odpadów komunalnych na terenie gminy zajmuje si Przedsibiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel – Dolny lsk Sp. z o.o. i Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej TRANS FORMERS Wrocław Sp. z o.o. Zebrane odpady zostaj przetransportowane i zdeponowane na składowisku odpadów Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci (gm. Oława) oraz w Ekologicznym Centrum Utylizacji w Jaroszowie (gm. Strzegom). W przeszłoci funkcjonowało dzikie wysypisko w Danielowicach, gdzie składowane były odpady komunalne. W kwietniu 2004 roku zaprzestano składowania odpadów, obecnie podjto działania w celu rozpoczcia rekultywacji terenu w myl przepisów ustawy Prawo Ochrony rodowiska [ii]. Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci funkcjonuje z inicjatywy Zwizku Gminnego EKOGOK obejmujcego 2 gminy powiatu oławskiego oraz 3 gmin powiatu brzeskiego. Odpady przed składowaniem podlegaj przeróbce mechanicznej oraz odzyskowi. Na terenie Zakładu znajduje si sortownia odpadów komunalnych oraz planowana jest równie budowa kompostowni. Dzikie wysypisko w Danielowicach stanowi zdegradowan powierzchni ziemi, któr naley poddaş rekultywacji. Według szacunków, do dnia zamknicia wysypiska, na jego obszarze zdeponowano ok. 49 tys. m3 odpadów. Gminny plan gospodarki odpadami zakłada objcie mieszka
ców gminy systemem selektywnego gromadzenia odpadów. Gmina Domaniów nie prowadzi selektywnej zbiórki odpadów. Organizacja sytemu zbiórki dla mieszka
ców gminy oznaczaş bdzie wprowadzenia jednego z rozwiza
: zastosowania wyłcznie punktów zbiorczych lub mieszanego systemu zbiórki z zastosowaniem worków i kontenerów, uwzgldniajcego rodzaj zabudowy. W powiecie oławski w gminach prowadzcych dotychczas selektywn zbiórk stosuje si rozwizanie z wykorzystaniem kontenerów. W celu utworzenia spójnego sytemu selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych w całym powiecie, mona

5 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów wprowadziş podpobne rozwizanie w gminie Domaniów. Frakcjami zbieranymi obecnie w miecie Oława oraz gminie Oława s: szkło białe i kolorowe łcznie, tworzywa sztuczne oraz papier i makulatura. W gminie Jelcz-Laskowice funkcjonuje równie system 3- kontenerowy, zbierane s jednak oddzielnie szkło białe i kolorowe oraz tworzywa sztuczne. Zatem w pocztkowym etapie wprowadzania systemu zbiórk objş naley odpadowe tworzywa sztuczne oraz szkło białe i kolorowe. Na obszarze wiejskim główny nacisk naley połoyş na prowadzenie akcji zbiórki odpadów papierowych i metalowych w szkołach do rozstawionych pojemników, propagujc w ten sposób kształcenie wiadomoci ekologicznej wród najmłodszych. Rozszerzenie zbiórki o kolejne frakcje mona zastosowaş w póniejszym okresie, w zalenoci od efektów wprowadzonego systemu. Opakowania metalowe gromadzone łcznie ze szkłem pozwol na łatwy ich rozdział podczas wtórnej selekcji. Zbiórka odpadów wielomateriałowych łcznie z odpadowym tworzywem sztucznym nie bdzie powodowaş dodatkowego zanieczyszczenia surowców. Papier i tektur naley gromadziş oddzielnie jako jedyn such frakcj. Przyjto nastpujce zasadnicze załoenia dla rozwoju gospodarki odpadami w gminie: ‹ zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, ‹ zapewnienie zorganizowanej zbiórki całej iloci wytwarzanych odpadów, ‹ minimalizacja iloci odpadów oraz zmniejszenie ich potencjału szkodliwoci, ‹ wzrost recyklingu, w tym recyklingu organicznego, ‹ składowanie odpadów wczeniej przekształconych, ‹ zwikszony udział społeczny w procesie podejmowania decyzji, ‹ efektywna ochrona zdrowia i ycia ludnoci oraz rodowiska przed odpadami. Plan opracowano dla lat 2004-2011, z podziałem na dwa okresy, w których podejmowane s: ‹ działania krótkoterminowe 2004-2007, ‹ działania rednioterminowe 2008-2011. Gminny plan gospodarki odpadami opiera si na rozwizaniach majcych na celu modernizacj istniejcego systemu gospodarowania odpadami. Strategia gospodarki odpadami województwa dolnolskiego zakłada odejcie od gminnych rozwiza
na rzecz regionalnych. Gmina Domaniów bdzie naleeş do systemu opartego na Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów (CSOiUO), którego podstawowym elementem bdzie funkcjonujcy ju Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci. Zakład obsługuje 5 gmin (miasto Oława, gmina Oława, 3 gminy powiatu brzeskiego), ale obecnie odpady odbierane s ju z gminy Domaniów, jak równie moliwe jest przyjmowanie odpadów z gminy Jelcz- Laskowice po zako
czeniu eksploatacji składowiska w Brzezinkach-Dbinie. W ramach planowanego CSOiUO powinny funkcjonowaş nastpujce obiekty: ‹ sortownia odpadów z selektywnej zbiórki ‹ kompostownia odpadów ‹ stanowisko rozbiórki i sortowania odpadów wielkogabarytowych ‹ stanowisko sortowania i magazynowania gruzu ‹ instalacja mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów zmieszanych Załoenia odnonie gromadzenia odpadów maj na celu zorganizowane gromadzenie odpadów przez wszystkich mieszka
ców, w tym celu planuje si powstanie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO) we wszystkich gminach powiatu. Celem jest łatwy dostp mieszka
ców do miejsc, gdzie w sposób zgodny z racjonaln gospodark odpadami mog gromadziş odpady, równie niebezpieczne. Pierwszy punkt w powiecie planuje si utworzyş w miecie Oławie, kolejny w gminie Jelcz- Laskowice. Docelowo na terenie kadej gminy bdzie przynajmniej jeden PDGO. W okresie

6 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów krótkoterminowym (4 lata) na terenie gminy Domaniów nie przewiduje si powstania punktu, ze wzgldu na mał liczb mieszka
ców. Ponadto powstanie punktu uzalenione bdzie od efektów funkcjonowania wczeniej utworzonych. Cele ilociowe do osignicia w ramach selektywnej zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów przyjto zgodnie z załoeniami krajowego planu gospodarki odpadami, choş osignicie załoonych w nim celów bdzie bardzo trudne w przyjtych tam terminach, poniewa nie ma jeszcze efektywnego systemu obejmujcego: ‹ punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO), ‹ selektywn zbiórk opakowa
i innych odpadów o charakterze surowców wtórnych, ‹ przydomowe kompostowanie frakcji odpadów organicznych. Wanym zadaniem dla gminy jest równie likwidacja miejsc nielegalnego wysypywania odpadów oraz zapobieganie ich powstawaniu. Duy wpływ na ich powstawanie ma procent ludnoci objtych wywozem zmieszanych odpadów komunalnych. W zwizku z tym naley wyposayş ok. 1 038 gospodarstw w pojemniki do gromadzenie odpadów oraz wymóc podpisanie przez nich umów na odbiór odpadów z przedsibiorstwami prowadzcymi tak działalnoş. Dodatkowo naley rozwijaş system selektywnej zbiórki odpadów, gospodark gruzem, odpadami wielkogabarytowymi oraz niebezpiecznymi. Istotne s działania majce na celu skanalizowanie całego obszaru gminy. W przypadku podłczenia do sieci kanalizacyjnej wszystkich mieszka
ców szacuje si, e moe byş wytwarzanych rocznie ponad 115 Mg s.m. osadów ciekowych oraz ok. 60 Mg/rok piasku i skratek. W zakresie gospodarki osadami ciekowymi plan zawiera alternatywne rozwizania: ‹ bezporednie wykorzystanie przyrodnicze osadów, głównie do celów rekultywacji i dostosowania terenów do potrzeb wynikajcych z planów zagospodarowania przestrzennego, w tym m.in. do rekultywacji zamykanych składowisk komunalnych oraz rekultywacji terenów poeksploatacyjnych surowców mineralnych, ‹ wykorzystanie w rolnictwie, ‹ termiczne przekształcanie (przykładem moe byş realizowana inwestycja w oczyszczalni w Zawiszowie – powiat widnicki – przez Spółk Wodn „Bystrzyca”), ‹ bezporednie składowanie na składowiskach komunalnych, ‹ stabilizacj wspólnie z odpadami komunalnymi w instalacji mechaniczno-biologicznej, wykorzystanie stabilizatu lub składowanie. Dane nt. informacji o odpadach przemysłowych wytwarzanych w gminnie Domaniów zebrano w oparciu o kilka ródeł (baza GUS, SIGOP, wojewódzka, utworzona na podstawie decyzji starosty). W bazie GUS oraz SIGOP nie wykazano wytworzenia odpadów z sektora gospodarczego w 2002 roku, jak równie przedsibiorcy, majcy obowizek przekazania marszałkowi województwa zestawienia danych o rodzajach i iloci odpadów oraz o sposobach gospodarowania nimi, nie zrobili tego, w zwizku z czym brak jest jakichkolwiek informacji o faktycznych ilociach odpadów z sektora gospodarczego, które rzeczywicie powstały w gminie w 2002 roku. Decyzje wydane przez starost oławskiego zezwalajce na wytwarzanie dotycz potencjalnych iloci i rodzajów odpadów. S one zazwyczaj zawyone, w rzeczywistoci odpadów moe powstaş znacznie mniej. Łczna masa odpadów, na wytworzenie których wydano decyzje wynosi 12 270,85 Mg. Starosta oławski decyzje wydał 14 wytwórcom. 85,29 % masy odpadów ujtych w decyzjach stanowiły odpady niebezpieczne. Wydane decyzje dotyczyły głównie wytwarzania odpadów grupy 13 – oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (48,51 %), grupy 17 – odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (30,32 %) oraz grupy 19 – odpady z instalacji i urzdze
słucych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni cieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych

7 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

(14,1 %). Pozostałe odpady zakwalifikowane w grupach 02, 16 i 15 stanowiły łcznie 7 % masy wszystkich odpadów. Jako obszar działalnoci podmioty wskazywały zarówno gmin Domaniów, jak i powiat oławski. W zakresie gospodarki odpadami z działalnoci gospodarczej plan przewiduje nastpujce działania: ‹ uwzgldnienie w planowanym systemie gospodarki odpadami dotychczas wydanych decyzji zezwalajcych na wytwarzanie odpadów lub uzgadniajcych programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, ‹ przekazywanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania podmiotom posiadajcym zezwolenie na prowadzenie działalnoci gospodarczej, obejmujcej zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, ‹ odzysk lub unieszkodliwianie we własnych instalacjach, na podstawie zezwole
na odzysk lub unieszkodliwianie, ‹ wspólny odzysk lub unieszkodliwianie z odpadami komunalnymi, tam gdzie jest to moliwe, ‹ przekazywanie osobom fizycznym do wykorzystania, zgodnie z obowizujcymi przepisami, ‹ wspólne składowanie z odpadami komunalnymi, zgodnie z rozporzdzeniem w sprawie rodzajów odpadów, które mog byş składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. Nr 191, poz. 1595) [xii] i zgodnie z instrukcjami eksploatacji składowisk. W odniesieniu do najwikszych strumieni odpadów – mineralnych (grupa 17: odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włczajc gleb i ziemi z terenów zanieczyszczonych) – ponad 30 % masy odpadów do wytworzenia) wskazuje si na celowoş i moliwoci wykorzystania do rekultywacji (wypełnienia) wyrobisk i odtworzenia pierwotnego ukształtowania terenu. Dla odpadów niebezpiecznych komunalnych i z działalnoci gospodarczej zakłada si: ‹ odpady komunalne – zbieranie w PDGO, zbieranie w zakładach gospodarki odpadami komunalnymi (składowiska, CSOiUO), zbieranie w wyznaczonych placówkach handlowych odpadów zwizanych z ich działalnoci (przeterminowane rodki farmakologiczne w aptekach, opakowania po zuytych rodkach chemicznych w sklepach), ewentualnie mobilny punkt zbiórki (na poziomie wojewódzkim), ‹ odpady z działalnoci gospodarczej – odbiór przez wyspecjalizowanych przedsibiorców posiadajcych zezwolenie oraz umieszczanie odpadów niebezpiecznych w komunalnych punktach zbierania odpadów niebezpiecznych (PDGO), ‹ wykorzystanie CSOiUO jako punktu zbiorczego dla odpadów z powiatu, ‹ współprac z przedsibiorcami prowadzcymi instalacje do odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Opracowanie planu gospodarki odpadami nie jest aktem jednorazowym, jest to proces cigły, w którym uzyskiwane efekty i zmiany uwarunkowa
wymuszaj odpowiednie korekty. Projekt planu gminnego, przed ostatecznym przyjciem przez rad gminy, podlega opiniowaniu przez zarzd województwa oraz zarzd powiatu. Monitorowanie realizacji planu ma umoliwiş ocen prawidłowoci i efektywnoci działa
oraz sprawne i elastyczne reagowanie na zmiany. Analiza powinna odbywaş si w dwóch płaszczyznach, obejmujcych ewolucj sytuacji wewntrznej gminy oraz zmiany zachodzce w otoczeniu. Samorzd gminny, odpowiadajcy za realizacj polityki rozwoju na poziomie gminy, jest zobowizany do wprowadzenia systemu monitorowania. Wójt ma obowizek opracowaş co dwa lata sprawozdanie z realizacji planu i przedkładaş je radzie gminy. Przedmiotem sprawozdania powinna byş ocena realizacji postawionych w planie gminnym celów szczegółowych, jakociowych i ilociowych, dotyczcych zarówno zagadnie

8 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów organizacyjnych, jak i technicznych – odniesionych do wymaganych stopni przetwarzania odpadów, odzysku i unieszkodliwiania, realizacji planowanych obiektów, prowadzonej edukacji społecznej. Sprawozdanie moe zawieraş take informacje dotyczce spodziewanych zmian w przepisach prawnych, załoeniach podstawowych itp., co bdzie powodowaş koniecznoş aktualizacji planu i jego weryfikacji. Sprawozdanie powinno w szczególnoci oceniaş i podsumowywaş krótkoterminowy (2004-2007) plan działania z ocen stopnia wykonania szczegółowych zada
. Niezalenie od biecych 2-letnich sprawozda
z realizacji planu, ustawa o odpadach [i] przewiduje weryfikacj planu przynajmniej raz na cztery lata. Plan gminny został opracowany zgodnie z planami wyszego szczebla, planami gospodarki odpadami powiatowym oraz wojewódzkim.

9 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

1. Wstp

1.1 Układ gminnego planu gospodarki odpadami

Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66, poz. 620) [xi] okrelajce zasady sporzdzania i zakres planów gospodarki odpadami wskazuje, aby gminny plan gospodarki odpadami (GPGO) kładł główny nacisk na problematyk odpadów komunalnych i opakowaniowych. W GPGO dla gminy Domaniów odpady podzielono na 3 zasadnicze makrogrupy, tj.: ‹ odpady powstajce w sektorze komunalnym, do których zaliczono odpady komunalne, odpady opakowaniowe oraz komunalne osady ciekowe, ‹ odpady powstajce w sektorze gospodarczym – odpady z działalnoci gospodarczej, nie zaliczane do odpadów komunalnych, ‹ odpady niebezpieczne powstajce, zarówno w sektorze komunalnym, jak i w sektorze gospodarczym. Przeanalizowano aktualny stan gospodarki odpadami w gminie ze szczególnym naciskiem połoonym na problematyk odpadów komunalnych i opakowaniowych. Na podstawie analizy wytwarzania, aktualnej i prognozowanej charakterystyki ilociowej i jakociowej, oceny stanu aktualnego oraz moliwoci odzysku i unieszkodliwiania odpadów, okrelono dla nich cele i zadania oraz rozwizania technologiczno-organizacyjne, a take koszty gospodarki odpadami. Zestawiono listy przedsibiorców prowadzcych na terenie gminy działalnoş w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz listy instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów znajdujcych si na terenie gminy Domaniów. Odpady z sektora gospodarczego przeanalizowano w odniesieniu do grup odpadów, zgodnych z katalogiem, w którym podstaw klasyfikacji odpadów s ródła ich wytwarzania. Przeanalizowano oddziaływanie proponowanych rozwiza
na otoczenie.

1.2 Charakterystyka gminy Domaniów

1.2.1 Połoenie gminy

Gmina wiejska Domaniów połoona jest we wschodniej czci województwa dolnolskiego na wysokoci 140 m n.p.m., na Równinie Wrocławskiej, w południowo-wschodniej jej czci. Najwysze wzniesienie liczy 156,7 m n.p.m., najnisze - 139,9 m n.p.m. W krajobrazie przewaaj niziny – tereny płaskie i prawie bezlene, z mał iloci łk. Dogodne połczenie z Wrocławiem, Oław, Strzelinem gwarantuje autostrada A-4 (wzeł w Brzezimierzu). Gmina Domaniów obejmuje swoim zasigiem 94,3 km2 powierzchni, sieş osadnicz stanowi 25 wsi (21 sołectw) zamieszkiwanych przez 5 328 ludzi. Gmina ma charakter rolniczy, 97,3 % ogólnej powierzchni gminy stanowi uytki rolne, zaledwie 0,1 % lasy. Klimat kontynentalno-morski, wysoki wskanik waloryzacji rolniczej lokuje gmin w obszarze o bardzo korzystnych warunkach dla rozwoju intensywnej produkcji oraz przetwórstwa rolno-spoywczego. Gleby s stosunkowo yzne. Przez gmin Domaniów przepływaj cztery rzeki: Mszana, urawka, alina oraz Miłoszowska Struga (ciek graniczny). Wród wód powierzchniowych stojcych wymieniş

10 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów naley staw po wyrobisku piasku pomidzy miejscowociami Polwica oraz Pełczyce. Ujcia wód podziemnych znajduj si we wsi Domaniów (2 studnie) oraz Piskorzów (3 studnie). redni dobowy pobór wody jest nastpujcy: Domaniów – 425,3 m3/d, Piskorzów – 523 m3/d. 90 % miejscowoci gminy Domaniów zaopatrywanych jest w wod 47,8-kilometrow sieci wodocigow. Zuycie wody w 2003 roku wyniosło 26 m3 na jednego mieszka
ca – ok. 130- 140 dam3/rok w całej gminie. Gmina posiada niewielki procent ludzi objtych sieci kanalizacyjn – zaledwie 10 % obszaru (3 747 m2). Jej długoş wynosi 0,6 km oraz 150 m sieci lokalnej w Domaniowie.

Rysunek 1 Poło
enie gminy Domaniów

11 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

1.2.2 Gospodarka w gminie

Zarejestrowanych w KRUPGN REGON jest 311 podmiotów gospodarki narodowej, z czego 297 działa w sektorze prywatnym, a 14 publicznym. Struktur ekonomiczn gminy tworz zakłady przemysłu misnego, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna (produkcja rolinna i zwierzca), produkcja opakowa
z tektury, warsztaty naprawczo-usługowe, usługi mechaniczne i warsztatowe, handel i usługi, projektowanie, monta i sprzeda ogrodze
.

1.2.3 Społecznoş

Populacja gminy Domaniów wynosi 5 328 osób. Ludnoş z podziałem na miejscowoci przedstawia si nastpujco:

Tabela 1 Ludnoş gminy Domaniów z podziałem na miejscowoci (stan na 31.03.2004 r.) Lp. Nazwa miejscowoci Liczba mieszka
ców Lp. Nazwa miejscowoci Liczba mieszka
ców 1 Domaniów 725 14 Kuny – przysiółek 102 2 Domaniówek – przysiółek 38 15 Pełczyce 88 3 Danielowice 67 16 Piskorzów 276 4 Brzezimierz 68 17 Piskorzówek 367 5 Chwastnica 49 18 Polwica 223 6 Goszczyna 221 19 Radłowice 87 7 Gostkowice – przysiółek 69 20 Radoszkowice 80 8 Grodziszowice 95 21 Skrzypnik 372 9 Gsice 212 22 Swojków 218 10 Janków 170 23 Teodorów – przysiółek 112 11 Ko
czyce 214 24 Wyszkowice 167 12 Kuchary 116 Wierzbno Osiedle 672 25 13 Kurztkowice 117 Wierzbno - wie 403 razem 5 328

Ludnoş gminy w ok. 50 % stanowi kobiety, 40 % to osoby w wieku nieprodukcyjnym (osoby w wieku przed- i poprodukcyjnym).

Tabela 2 Populacja gminy Domaniów w latach lata 1999 2000 2001 2002 2003 gmina Domaniów 5 385 5 390 5 382 5 279 5 328

Wychowaniem przedszkolnym objtych jest 112 dzieci, w tym 73 dzieci w wieku 6 lat. Gmina dysponuje 6 placówkami wychowania przedszkolnego. Na jej terenie funkcjonuje 5 szkół podstawowych, do których łcznie uczszcza 460 uczniów oraz dwa gimnazja. W gminie nie ma liceów ogólnokształccych, zasadniczych szkół zawodowych ani szkół wyszych, jak równie szkół dla dzieci niepełnosprawnych. Funkcjonuj 2 placówki biblioteczne. W skład gminnej słuby zdrowia wchodz 2 praktyki lekarskie oraz 1 apteka.

12 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

1.3 Aktualny stan prawny i organizacyjny gospodarki odpadami oraz planów gospodarki odpadami

Ogólne zasady ochrony rodowiska, które powinny byş przestrzegane w gospodarce odpadami, wynikajce z zapisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 ze zm.) [ii]: ‹ zasada zintegrowanego podejcia do ochrony rodowiska jako całoci - ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych rodowiska nie moe odbywaş si kosztem innego lub innych (art. 5), ‹ zasada zapobiegania (prewencji), polegajca na tym, e ten kto podejmuje działalnoş mogc negatywnie oddziaływaş na rodowisko ma obowizek zapobiegania temu oddziaływaniu (art. 6), ‹ zasada przezornoci – podejmujcy działalnoş, której negatywne oddziaływanie na rodowisko nie jest jeszcze rozpoznane, ma obowizek, kierujc si przezornoci, podjş wszelkie moliwe rodki zapobiegawcze (art. 6), ‹ zasada „zanieczyszczajcy płaci” – kady, kto powoduje szkod w rodowisku, w szczególnoci jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunicia tych szkód, a take ten kto moe powodowaş szkody w rodowisku ponosi koszty zapobiegania tym szkodom, w szczególnoci zanieczyszczeniu rodowiska art. 7), ‹ zasada dostpu obywateli do informacji o rodowisku i jego ochronie na warunkach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 9) [ii], ‹ zasada uwzgldniania wymaga
ochrony rodowiska i zrównowaonego rozwoju podczas opracowywania polityk, strategii, planów, programów i projektów, a take w działalnoci inwestycyjnej (art. 8), ‹ prawo obywateli do uczestniczenia w postpowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony rodowiska lub przyjcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, na zasadach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 10) [ii], ‹ zasada, e decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczcych ochrony rodowiska jest niewana (art. 11), ‹ zasada, e podmioty korzystajce ze rodowiska oraz organy ochrony rodowiska s obowizane do stosowania metodyk referencyjnych, jeeli metodyki takie zostały okrelone na podstawie ustaw, przy czym dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia równowanoci jej wyników (art. 12). Z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zm.) [i] wynikaj nastpujce zasady gospodarki odpadami: ‹ zasada przestrzegania hierarchii postpowania z odpadami, tj. w pierwszej kolejnoci zapobieganie wytwarzaniu, nastpnie minimalizacja ich iloci i szkodliwoci, odzysk (w tym recykling), unieszkodliwianie, a na ko
cu składowanie odpadów wczeniej przekształconych (art. 5-7), ‹ zasada bliskoci – odpady powinny byş w pierwszej kolejnoci poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w miejscu wytworzenia, a jeeli nie jest to moliwe, to uwzgldniajc najlepsz dostpn technik, powinny byş przekazywane do najbliej połoonych miejsc, w których mog zostaş poddane odzyskowi lub unieszkodliwione (art. 9), ‹ rozszerzona odpowiedzialnoş producenta – nie tylko za odpady wytworzone w procesie produkcyjnym, ale take za odpady powstajce podczas uytkowania oraz po zuyciu produktów (art. 5). Pełen, okresowo aktualizowany wykaz aktów prawnych (w formacie pdf) zwizanych z gospodark odpadami dostpny jest na stronie Ministerstwa rodowiska, pod adresem: http://www.mos.gov.pl/odpady/stan_prawny/index.html

13 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

2. Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami

2.1 Odpady z sektora komunalnego

Diagnoz aktualnego stanu gospodarki odpadami przeprowadzono na podstawie studiów dostpnych materiałów ródłowych, wizji lokalnych, ankietyzacji gmin.

2.1.1 Bilans ilociowy i jakociowy odpadów

W ramach niniejszego opracowania, dla okrelenia iloci odpadów wytwarzanych w gminie Domaniów, wykorzystano: ‹ dane uzyskane podczas ankietyzacji gmin, przeprowadzonej w pierwszej połowie 2002 r., w ramach spotka
w 2003 roku oraz konsultacji w 2004, ‹ dane statystyczne dotyczce iloci odpadów wywiezionych z poszczególnych powiatów, zawarte w roczniku statystycznym województwa dolnolskiego 2002 oraz w roczniku statystycznym ochrony rodowiska 2002 w Polsce, ‹ jednostkowe wskaniki wytwarzania odpadów, zawarte w krajowym planie gospodarki odpadami (KPGO) oraz w wojewódzkiej strategii gospodarki odpadami komunalnymi, ‹ dane zawarte w decyzjach udzielajcych pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zatwierdzajcych programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz w informacjach o odpadach przewidywanych do wytwarzania przez podmioty gospodarcze, ‹ dane zawarte w sprawozdaniach za rok 2002 złoonych marszałkowi województwa przez wytwarzajcych odpady oraz przedsibiorców prowadzcych działalnoş w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów, ‹ dane zawarte w sprawozdaniach złoonych za 2002 rok przez zarzdzajcych składowiskami dla potrzeb naliczenia opłaty składowiskowej.

2.1.1.1 Bilans na podstawie zało
e z KPGO Mas wytwarzanych odpadów komunalnych oszacowaş mona na podstawie jednostkowych wskaników wytwarzania, przyjtych w planie wojewódzkim zgodnie z KPGO, wynoszcych w 2003 roku: ‹ dla gmin miejskich – 448 kg/M rok, ‹ dla gmin wiejskich – 255 kg/M rok. Populacja gminy Domaniów wynosi 5 328 mieszka
ców. Po uwzgldnieniu wskaników wytwarzania odpadów komunalnych na terenach wiejskich wynika, e w gminie rocznie powstaje ok. 1 359 Mg odpadów, co stanowi ok. 4,8 % odpadów wytworzonych w całym powiecie oławskim. Na rysunku 2 zestawiono wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych gminach powiatu oławskiego oraz mas odpadów tam wytwarzanych.

Tabela 3 Całkowita i jednostkowa masa odpadów wytwarzanych w gminie Domaniów w porównaniu do powiatu oławskiego i województwa dolnolskiego (stan obecny) masa odpadów, wskanik wytwarzania,

tys. Mg/rok kg/M rok gmina Domaniów 1,4 255 powiat oławski 27,5 382 województwo dolnolskie 1 173,3 392

14 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

wskanik wytwarzania masa odpadów

redni wskanik wytwarzania w powiecie k o r / k 500 20 000 g o r

M

k , h M / 400 16 000 c g y k n

, a a z i r

n 300 12 000 a a w z t r y a w w

t 200 8 000 w y ó w

d k a i p

n 100 4 000 d  o a

k a s s

w 0 0 a - - i i r r e

w - m k k c a a a a a a a a ó i - o s s i z z j j k k n n z k w w w i i n s s e e s s c s a i a i j j o l j a ł ł b b m m e e k e e w o o i m i i g g O O m s J

w o w - - a m L D Rys. 2 Odpady komunalne wytwarzane i jednostkowy wskanik wytwarzania w gminie Domaniów oraz pozostałych gminach powiatu oławskiego

W tabeli 4 przedstawiono redni skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Domaniów oszacowany na podstawie załoe
KPGO na tle redniego składu odpadów w powiecie oławskim i województwie dolnolskim. W szacunkach tych uwzgldniono liczby mieszka
ców miast i wsi, a obliczone wskaniki jednostkowe maj charakter rednich waonych. Wyróniono 18 specyficznych strumieni odpadów komunalnych, pochodzcych z gospodarstw domowych, jak i innych ródeł. W szczególnoci wyodrbniono surowce wtórne (papier, tworzywa sztuczne, szkło, metale) pochodzce z opakowa
oraz z pozostałych ródeł.

Tabela 4 Wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich wg krajowego planu gospodarki odpadami wskanik wytwarzania, kg/M rok frakcja gmina województwo wie miasto powiat oławski Domaniów dolnolskie domowe odpady organiczne 26 94 26 70 74 odpady zielone 5 10 5 8 9 papier i karton nieopakowaniowy 12 30 12 24 25 opakowania papierowe 16 34 16 28 29 opakowania kompozytowe 2 5 2 4 5 tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 23 49 23 40 41 opakowania z tworzyw sztucznych 11 21 11 18 18 szkło nieopakowaniowe 1 2 1 2 2 opakowania szklane 20 34 20 30 30 metale 5 13 5 10 11 opakowania stalowe 3 7 3 6 6 opakowania aluminiowe 0,3 1 0,3 1 1 odpady tekstylne 6 12 6 10 10 odpady mineralne 13 14 13 14 14 drobna frakcja popiołowa 36 45 36 42 42 odpady wielkogabarytowe 20 23 20 22 22 odpady budowlane 53 49 53 50 50 odpady niebezpieczne 2 3 2 3 3 razem 255 448 255 382 392

15 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 5 Skład morfologiczny odpadów komunalnych w gminie Domaniów (2003 rok) rednia waona rednia waona frakcja tereny wiejskie – gmina Domaniów tereny miejskie w powiecie w województwie oławskim jednostka % Mg % biofrakcja 12 164 23 21 21 papier 11 166 14 15 14 tworzywa sztuczne 14 180 17 15 16 tekstylia 2 30 3 3 3 szkło 8 116 8 8 8 metale 3 47 5 4 5 mineralne 40 551 24 28 27 wielkogabarytowe 8 105 5 6 6 niebezpieczne 1 12 1 1 1 razem 100 1 370 100 100 100

biofrakcja papier tworzywa sztuczne tekstylia szkło metale mineralne wielkogabarytowe niebezpieczne

tereny miejskie województwo powiat oławski gmina Domaniów tereny wiejskie

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Rys. 3 Skład morfologiczny odpadów komunalnych z terenu gminy Domaniów w porównaniu z terenem powiatu oławskiego i województwa dolnolskiego (% masy)

2.1.2 Aktualnie funkcjonujcy system zbierania i transportu odpadów

Zbieranie Ustawa o odpadach [i] okrela pojciem zbierania odpadów kade działanie, a w szczególnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Zgodnie ze znowelizowan ustaw z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 z póniejszymi zmianami) [iii], dla odpadów komunalnych stosuje si pojcie odbierania odpadów od włacicieli nieruchomoci (obejmuje ono usuwanie odpadów z pojemników do samochodów, w których s transportowane do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania). Gmina powinna zapewniş mieszka
com okrelone warunki utrzymania czystoci i porzdku, a take jest odpowiedzialna za przejcie obowizków usuwania odpadów, w przypadku, gdy mieszka
cy nie spełniaj go lub spełniaj niezgodnie z ustaw [iii]. W tym celu: ‹ rada gminy i miasta ustala, w drodze uchwały, szczegółowe zasady utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy, dotyczce m.in. prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, rodzaju urzdze
przeznaczonych do zbierania tych odpadów oraz czstotliwoci i sposobu ich pozbywania (art. 4),

16 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ wójt moe wydaş zezwolenie przedsibiorcom, którzy spełniaj wszystkie okrelone prawnie wymogi na prowadzenie działalnoci w zakresie odbierania odpadów komunalnych od włacicieli nieruchomoci (art. 7), ‹ wójt moe ogłosiş przetarg na wykonywanie usług na terenie gminy lub jej czci (po przejciu od włacicieli nieruchomoci, w drodze referendum, ich obowizków dotyczcych utrzymania czystoci i porzdku) (art. 6a). Na terenie gminy Domaniów dwa przedsibiorstwa posiadaj zezwolenia wójta na wykonywanie usług w zakresie odbioru odpadów komunalnych od włacicieli nieruchomoci, opróniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystoci ciekłych oraz prowadzenie selektywnej zbiórki odpadowego tworzywa sztucznego i szkła: ‹ Przedsibiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel – Dolny lsk Sp. z o.o. z/s w Oławie (55-200 Oława, ul. Portowa 7, decyzja nr 6214/26/2004), ‹ Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej TRANS FORMERS Wrocław Sp. z o.o. z/s we Wrocławiu (50-210 Wrocław, ul. Kurkowa 14, decyzja nr 6214/28/2004). Zgodnie z umowami zawartymi midzy przedsibiorstwami a Zakładem Utylizacji Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. odpady stałe komunalne unieszkodliwiane s na składowisku w Gaci (gmina Oława). TRANS FORMERS posiada równie umow z Ekologicznym Centrum Utylizacji Sp. z o.o. w Jaroszowie (gm. Strzegom) na unieszkodliwianie odpadów komunalnych. Odpady płynne dowoone s wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni cieków w Oławie przy ul. Rybackiej. Na składowisku w Gaci nie jest prowadzona ewidencja odpadów przywoonych według ródła ich powstawania (gminy), a jedynie według podmiotu prowadzcego działalnoş w zakresie odbioru odpadów od włacicieli nieruchomoci. W 2003 roku do ZUOK w Gaci przyjto 3 891,14 odpadów przekazanych przez PUK van Ganseinkel – Dolny lsk Sp. z o.o. W masie odpadów nie uwzgldniono odpadów odebranych z gminy Domaniów, gdy w okresie tym przedsibiorstwo nie prowadziło takich usług na jej obszarze. W gminie Domaniów objtych umowami na wywóz mieszanych odpadów komunalnych jest 287 gospodarstw. Rocznik statystyczny 2003 w tabeli Zasoby mieszkaniowe zamieszkane podaje przecitn liczb osób na jedno mieszkanie w gminie wiejskiej Domaniów, wynoszc 4,02. Std te mona oszacowaş, znajc liczb zawartych umów z gospodarstwami domowymi na odbiór odpadów komunalnych wynoszc 287, liczb osób objtych zorganizowanym odbiorem odpadów na poziomie 1 154, co stanowi 22 % populacji obszaru gminy. Odpady odbierane s raz na tydzie
. Zebrane odpady zostaj przewiezione do Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci. Odbieranie Firma van Gansewinkel posiada wyspecjalizowany park maszynowy, m.in. dysponuje 4 wozami bezpylnymi z zagszczaniem odpadów wewntrz skrzy
ładunkowych oraz 2 wozami asenizacyjnymi. Sposób transportu pojazdami z zagszczaniem jest znacznie bardziej efektywny ekonomicznie od transportu odpadów w kontenerach typu KP-7 lub KP-8, w których odpady gromadzone s luzem Ze wzgldu na stosunkowo niedue odległoci w obrbie powiatu od miejsc zbierania do miejsc unieszkodliwiania, nie ma potrzeby stosowania przeładunku odpadów. Mimo, i kady właciciel posesji jest zobowizany do utrzymania porzdku i czystoci na jej terenie m.in. poprzez zbieranie i usuwanie odpadów (a gdy tego nie wykonuje, gmina powinna przejş za niego te powinnoci), ok. 78 % mieszka
ców obszaru gminy nie posiada umów na odbieranie odpadów z gminnymi jednostkami organizacyjnymi, bd przedsibiorcami, posiadajcymi zezwolenie na wiadczenie usług w tym zakresie. Niezorganizowany system gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych przyczynia si do powstawania lokalnych dzikich wysypisk.

17 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

2.1.3 Odpady opakowaniowe

2.1.3.1 Bilans ilociowy i jakociowy odpadów opakowaniowych Odpady opakowaniowe s wytwarzane przez podmioty gospodarcze (zakłady produkcyjne, jednostki handlowe) oraz przez mieszka
ców (sektor komunalny). Selektywnie zbierane odpady opakowaniowe, zarówno w sektorze komunalnym, jak i przez podmioty gospodarcze, klasyfikowane s w grupie 15, podgrupie 1501. Pozostałe odpady opakowaniowe, zawarte w zmieszanych odpadach komunalnych, s klasyfikowane jako odpady komunalne i wchodz w skład zmieszanych odpadów oznaczonych kodem 200301.

Tabela 6 Zawartoş opakowa w odpadach komunalnych w roku 2003 wg wskaników KPGO

wskanik wytwarzania odpadów iloş odpadów opakowaniowych strumie
opakowa
komunalnych kg/M rok wytworzonych w gminie Domaniów miasto wie w 2003 roku, Mg papierowe 34 16 86 kompozytowe 5 2 13 z tworzyw sztucznych 21 11 59 szklane 34 20 110 z blachy stalowej 7 3 17 aluminiowe 1 0,3 2 razem 102 52,3 287

W bilansie tym nie uwzgldniono opakowa
z drewna i tekstyliów, które nie wystpuj raczej w odpadach komunalnych. W tabeli 7 przedstawiono prognoz wytwarzanych odpadów opakowaniowych w gminie Domaniów, w porównaniu z powiatem oławskim. Prognoza została przeprowadzona w oparciu o wskaniki wytwarzania zawarte w KPGO.

Tabela 7 Prognozowane iloci wytwarzanych opakowa, Mg 2005 2007 2011 2015 gmina Domaniów 324 366 456 576 powiat oławski 6 700 7 251 8 372 9 860

Podane w tabeli iloci odpadów opakowaniowych zostały całkowicie przyporzdkowane do odpadów komunalnych, jednak s to całkowite iloci tych odpadów, które s wytwarzane zarówno w sektorze gospodarczym, jak i komunalnym.

2.1.3.2 Selektywna zbiórka w gminie Domaniów Na terenie gminy Domaniów obecnie nie prowadzi si selektywnego gromadzenia odpadów. Wprowadzenie takiego systemu bdzie wymagało zapewnienia odbioru wyselekcjonowanych frakcji odpadów przez podmiot zajmujcy si ich dalszym zagospodarowaniem, przetworzeniem. Funkcj tak powinno pełniş Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów. Na terenie powiatu oławskiego, selektywn zbiórk odpadów w 2002 r. prowadziły gminy Oława miejska i wiejska oraz Jelcz-Laskowice (tabela nie zawiera danych z gminy Jelcz- Laskowice, gdy nie podano ich do sprawozdania sporzdzanego dla Wojewódzkiego

18 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu). Efekty prowadzonej zbiórki w roku 2002 przedstawiono w tabeli 8.

Tabela 8 Odpady opakowaniowe zebrane w powiecie oławskim w 2002 roku (wg WFOiGW)

iloş zebranych iloş odpadów zebranych w gmina* rodzaj odpadu odpadów przeliczeniu na mieszka
ca Mg kg/M tworzywa sztuczne 6,9 0,53 Oława – gmina blacha 0,5 0,04 0,59 wiejska papier, tektura 0,3 0,02 tworzywa sztuczne 0,88 0,03 Oława - miasto 0,3 papier, tektura 0,10 0,003 razem 8,68

W gminie Jelcz-Laskowice w szkołach zebrano łcznie w okresie od wrzenia 2000 r. do maja 2004 r. 9,75 Mg odpadów – głównie aluminium, jak równie papier, złom stalowy oraz zuyte baterie. Podsumowujc efekty selektywnej zbiórki w roku 2002, łcznie na terenie powiatu oławskiego selektywnie zebrano ok. 10,3 Mg odpadów, co oznacza, e statystyczny mieszkaniec zebrał selektywnie ok. 0,15 kg/M. Dla porównania, w tym samym okresie w województwie zbiórk prowadziło 56 gmin, które zebrały łcznie 2 596,6 Mg odpadów opakowaniowych, z czego przekazały do odzysku i recyklingu 2 270,5 Mg. Stanowi to w skali województwa około 0,86 kg zebranych surowców na mieszka
ca. W masie odpadów zebranych najwyszy jest udział odpadów szkła (57,12 %), a nastpnie papieru i tektury (25,05 %) oraz tworzyw sztucznych (17,02 %). Łcznie te trzy materiały opakowaniowe stanowi 99,22 % masy odpadów.

2.1.4 Odpady wielkogabarytowe oraz budowlane

Na terenie gminy nie jest prowadzona zorganizowana zbiórka odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. W wikszoci przypadków odpady te s indywidualnie zagospodarowywane przez mieszka
ców i w rezultacie ich udział w masie odpadów deponowanych na składowiskach jest raczej niewielki. Rozwizaniem dla zagospodarowania tego rodzaju odpadów byłoby powstanie punktu dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO), gdzie mieszka
cy mogliby dowoziş odpady trudne do zagospodarowania ze wzgldu na wielkoş oraz iloş. Do momentu powstania punktu naley prowadziş zbiórk podczas cyklicznych akcji przeprowadzanych przez zakład zajmujcy si oczyszczaniem gminy oraz odbieraş odpady na zgłoszenie.

2.1.5 Komunalne odpady niebezpieczne

Wg KPGO rednie jednostkowe iloci komunalnych odpadów niebezpiecznych wynosz 3 kg/M dla terenów miejskich oraz 2 kg/M dla terenów wiejskich. Uwzgldniajc powysze wskaniki w gminie Domaniów rocznie powstaje 10,66 Mg tych odpadów. Skład odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych nie był dotychczas przedmiotem adnych szczegółowych bada
krajowych. Katalog odpadów zawiera list selektywnie

19 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

gromadzonych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych, podaje si j w tabeli 9 wraz z zalecanymi metodami postpowania z poszczególnymi odpadami.

Tabela 9 Lista selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych oraz zalecane metody postpowania Kod Rodzaj odpadu Zalecane metody postpowania Odzysk poprzez destylacj (R2), odzysk energii (R1) lub 20 01 13 Rozpuszczalniki unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych Regeneracja (R6) lub unieszkodliwianie poprzez 20 01 14 Kwasy przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9), ewentualnie łcznie z odpadem 20 01 15 Regeneracja (R6) lub unieszkodliwianie poprzez 20 01 15 Alkalia przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9), ewentualnie łcznie z odpadem 20 01 14 Odzysk (R3, R5) i/lub unieszkodliwianie poprzez 20 01 17 Odczynniki fotograficzne przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9) rodki ochrony rolin II i II klasy toksycznoci Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), 20 01 19 (bardzo toksyczne i toksyczne herbicydy lub typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych insektycydy) Odzysk (R4) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie Lampy fluorescencyjne i inne odpady fizyczne i/lub chemiczne (D9) 20 01 21 zawierajce rtş Separacja rtci, szkła, czci metalowych w celu odzysku (R11), unieszkodliwianie pozostałoci (D5, D9) Demonta urzdze
, odzysk odpadów uytkowych (R14), unieszkodliwianie odpadów zawierajcych freony poprzez 20 01 23 Urzdzenia zawierajce freony przekształcanie termiczne w spalarni dla odpadów zawierajcych chlorowcopochodne (D10) Oleje i tłuszcze inne ni wymienione w 20 01 25 Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez 20 01 26 (niejadalne) przekształcanie termiczne (D10) Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i 20 01 27 przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od ywice zawierajce substancje niebezpieczne zawartoci chlorowcopochodnych Detergenty zawierajce substancje 20 01 29 Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10) niebezpieczne 20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10) Baterie i akumulatory łcznie z bateriami i Odzysk (R4) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie akumulatorami wymienionymi w 160601, 160602 20 01 33 fizyczne i /lub chemiczne (D9) lub 160603 oraz nie sortowane baterie i Odzysk ołowiu, kwasu siarkowego, tworzyw sztucznych akumulatory zawierajce te baterie Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne  inne ni wymienione w 200121 i 200123 Odzysk (R4, R14) i/lub unieszkodliwianie poprzez  zawieraj ce niebezpieczne składniki (w przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9) szczególnoci tymi składnikami mog byş 20 01 35 akumulatory i baterie wymienione w 1606 i  
 oznaczone jako niebezpieczne, przełczniki Demonta urz dze , segregacja cz ci, odzysk i/lub rtciowe, szkło a lamp kineskopowych i inne unieszkodliwianie poszczególnych elementów szkło aktywne, itp.) Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez 20 02 37 Drewno zawierajce substancje niebezpieczne przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych oraz metali cikich

Na terenie gminy nie planuje si wprowadzenia system zbiórki odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych. Rozwizaniem mogłoby byş utworzenie punktu dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO), jak równie prowadzenie zbiórki: ‹ przeterminowanych leków w aptekach i przychodniach ‹ zuytych olejów w punktach wymiany oleju, serwisowych, na stacjach paliw

20 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ baterii przy sklepach ze sprztem AGD i RTV oraz w szkołach, gdzie zbiórk jest najłatwiej prowadziş (tworzenie wiadomoci) ‹ przeterminowanych chemikaliów w sklepach chemicznych Mimo wysokich kosztów, jakie trzeba ponieş na zorganizowanie tej zbiórki, konsekwencje jej braku mog byş powane. Przede wszystkim odpady te maj negatywny wpływ na ko
cowy strumie
odpadów do unieszkodliwiania. Wprowadzenie zbiórki odpadów problemowych powoduje natomiast wzrost wiadomoci mieszka
ców i umoliwienie im decydowania o jakoci rodowiska.

2.1.6 Gospodarka odpadami z oczyszczalni cieków

Głównym rodzajem odpadów wytwarzanych w komunalnych oczyszczalniach cieków s ustabilizowane osady ciekowe oznaczone kodem 190805. Ze cieków usuwane s ponadto skratki (kod 190801) oraz piasek (kod 190802). Na terenie gminy Domaniów zlokalizowane s 2 oczyszczalnie cieków komunalnych: w Domaniowie i modernizowana (rozbudowywana) w Wierzbnie. Ponadto w Polwicy funkcjonuje przemysłowa oczyszczalnia cieków – przewidziana dla Zakładu Przetwórstwa Misnego AGRO-POL Polwica Sp. z o.o., a po upadku zakładu bdca w zarzdzie AWRSP we Wrocławiu. Obecnie jest ona w likwidacji. Kanalizacj objto 10 % terenu gminy Domaniów (3 747 m2). Jej długoş wynosi 0,6 km oraz 150 m sieci lokalnej w Domaniowie. 90 % miejscowoci gminy Domaniów zaopatrywanych jest w wod 47,8-kilometrow sieci wodocigow. Zuycie wody w 2003 roku wyniosło ok. 130-140 dam3/rok w całej gminie. 89 % budynków wyposaonych jest w zbiorniki bezodpływowe do gromadzenia nieczystoci ciekłych.

Tabela 10 Wyniki inwentaryzacji zbiorników bezodpływowych w poszczególnych miejscowociach gminy Domaniów Liczba Liczba Liczba Liczba Lp. Miejscowoş Lp. Miejscowoş budynków zbiorników budynków zbiorników 1 Brzezimierz 12 10 14 Kurztkowice 15 12 2 Chwastnica 8 4 15 Pełczyce 9 8 3 Danielowice 11 10 16 Piskorzów 54 48 4 Domaniów 163 150 17 Piskorzówek 56 52 5 Domaniówek 11 9 18 Polwica 32 30 6 Gsice 43 40 19 Radłowice 14 10 7 Gostkowice 8 7 20 Radoszkowice 16 10 8 Goszczyna 43 39 21 Skrzypnik 65 55 9 Grodziszowice 18 15 22 Swojków 35 30 10 Janków 37 32 23 Teodorów 15 12 11 Ko
czyce 43 40 24 Wierzbno 126 120 12 Kuchary 23 20 25 Wyszkowice 22 18 13 Kuny 5 5 razem 884 786

2.1.6.1 Bilans ilociowy Poniej, w tabeli 11 zestawiono wybrane dane dla oczyszczalni z gminy Domaniów. Podano ich przepustowoş oraz iloş aktualnie oczyszczanych cieków, a take iloş wytwarzanych osadów w przeliczeniu na such mas oraz na osad wilgotny o uwodnieniu 80 %, typowym dla odwadniania w prasach tamowych. cieki oczyszczone odprowadzane s do rowów melioracyjnych – dopływów rzeki urawki oraz Mszany.

21 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 11 Zestawienie iloci wytwarzanych skratek, piasku i osadów ciekowych w oczyszczalniach komunalnych w gminie Domaniów Przepustowoş Iloş cieków iloş skratek iloş piasku iloş osadów technologiczna oczyszczanych miejscowoş 3 Mg/rok m /d Mg/rok Mg s.m./rok (uwodn. 80%) Domaniów 25 18-22 0,49-0,60 0,55-0,67 6,2 31,0 Wierzbno 250 140-165 3,83-4,52 4,29-5,06 razem w gminie 275 158-187 4,32-5,12 4,84-5,73 6,2 31,0 razem w powiecie 15 125 10 415 295 319,3 377,1 1 820,3

Odpadami powstajcymi w oczyszczalni cieków obok osadów ciekowych s skratki (kod 190801) oraz piasek (kod 190802). Skratki i piasek (zawartoş piaskowników) wytwarzane s w mniejszych ilociach ni osady ciekowe, jednak stanowi zagroenie dla rodowiska ze wzgldów sanitarnych, jak i z uwagi na uciliwoş (zagniwalnoş, zapachy). Iloci i skład tych odpadów okrela si nastpujco: ‹ piasek - rednio 60 dm3 piasku na 1000 m3 oczyszczanych cieków, tj. 0,084 kg/m3 cieków, rednia gstoş nasypowa – 1,4 Mg/m3, strata praenia 3 %, substancje mineralne 47-67 %, zawartoş wody 30-50 %, ‹ skratki - rednio 100 dm3 skratek na 1000 m3 oczyszczanych cieków, tj. 0,075 kg/m3 cieków, rednia gstoş nasypowa – 0,75 Mg/m3, strata praenia 23 %, substancje mineralne 7 %, woda 70 %. Na podstawie danych z oczyszczalni cieków województwa dolnolskiego mona oszacowaş wskanik wytwarzania osadów: 0,1-0,26 kg s.m./m3 cieków.

2.1.6.2 Charakterystyka jakociowa Oczyszczalnie cieków, wykorzystujce osady ciekowe zgodnie z rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ciekowych (Dz.U. Nr 134, poz. 1140) [xiii], maj obowizek wykonywania bada
fizyko-chemicznych i biologicznych tych osadów. Istotne s zawartoci metali cikich w osadach ze wzgldu na moliwoci ich wykorzystania do rónych celów. Przy wykorzystaniu osadów na cele rolne i nierolne, naley wziş pod uwag warunki, jakie powinna spełniaş gleba dla kadego sposobu wykorzystania osadów. Wymienione rozporzdzenie [xiii] okrela dopuszczaln dawk osadu ciekowego, wyznaczon dla kadej partii osadów oddzielnie, postaş osadów wprowadzanych do gleby, jak i sposób wprowadzania. Komunalne osady ciekowe nie mog byş wprowadzane do gleby podczas wegetacji rolin przeznaczonych do bezporedniego spoycia przez ludzi (art. 4 rozporzdzenia Ministra rodowiska w sprawie komunalnych osadów ciekowych [xiii]). W oczyszczalniach cieków zlokalizowanych w gminie Domaniów nie s prowadzone badania fizyko-chemiczne osadów ciekowych.

2.1.6.3 Aktualny stan odzysku i unieszkodliwiania odpadów z oczyszczalni cieków Obecnie osady ciekowe wytwarzane w powiecie oławskim s w głównej mierze składowane lub wykorzystywane do rekultywacji składowisk odpadów. Osady ciekowe z oczyszczalni w Domaniowie magazynowane s na poletkach osadowych na oczyszczalni cieków w Borku Strzeli
skim (gmina Borów, pow. strzeli
ski) w iloci 3 m3/miesic.

22 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

2.1.7 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów

Odzysk odpadów komunalnych dotyczy zasadniczo czystych frakcji pochodzcych z selektywnej zbiórki. Recyklingiem jest wykorzystanie np. papieru, szkła, tworzyw sztucznych lub metali w procesie produkcyjnym, w którym otrzymuje si nowe materiały lub produkty o charakterze pierwotnym lub wtórnym. Kompostowanie lub fermentacja czystych frakcji odpadów, z wytworzeniem kompostu lub/oraz biogazu, zaliczane jest do procesów recyklingu organicznego. Odzysk energii z odpadów polega na ich wykorzystaniu jako ródła energii, zastpujcego paliwa pierwotne. Jednym ze sposobów unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie. Na etapie sporzdzania Strategii gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Dolnego lska okrelono, e pełne wyposaenie składowiska obejmuje elementy, których istnienie ma bezporedni wpływ na warunki eksploatacji i bezpiecze
stwo składowiska w fazie eksploatacji, tj.: ‹ uszczelnienie podłoa składowiska, ‹ drena odcieków, ‹ wag samochodow, ‹ sprzt do mechanicznego plantowania i zagszczania odpadów, ‹ system monitoringu rodowiska, ‹ pas zieleni izolacyjnej, ‹ ogrodzenie, ‹ brodzik dezynfekcyjny. Lista ta zawiera zarówno elementy, których wprowadzenie jest moliwe jedynie przed rozpoczciem składowania (uszczelnienie, drena), jak i te, które mona wprowadzaş w dowolnym momencie funkcjonowania obiektu, ale ich istnienie ma zasadnicze znaczenie dla efektywnoci funkcjonowania składowiska (waga, kompaktor), jak równie jego bezpiecze
stwa (ogrodzenie i system monitoringu rodowiska).

2.1.7.1 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci W wyniku porozumienia 2 gmin powiatu oławskiego (miasta Oława i gminy wiejskiej Oława) oraz 3 gmin powiatu brzeskiego (miasto Brzeg, gmina Skarbimierz i gmina Lubsza) utworzony został Zwizek Gminny EKOGOK, z którego inicjatywy wybudowano Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych (ZUOK) w Gaci (gmina wiejska oława). W ramach działalnoci ZUOK, odpady podlegaj odzyskowi i przeróbce mechanicznej przed składowaniem. Obiekt w Gaci ma charakter regionalny, na składowisko przyjmowane s równie odpady odbierane z obszaru gminy Domaniów. Nie jest znana iloş odpadów odebrana z obszaru gminy Domaniów przez Przedsibiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel – Dolny lsk Sp. z o.o., gdy na składowisku w Gaci nie jest prowadzona ewidencja przyjmowanych odpadów według ródła powstawania (gmin), a jedynie z podziałem na podmioty prowadzce działalnoş w zakresie odbioru odpadów od włacicieli nieruchomoci. Wytyczone na terenie ZUOK kwatery składowiska odpadów zajmuj powierzchni łcznie 11,5 ha. Obecnie, w ko
cowej fazie eksploatacji jest kwatera nr 1 o powierzchni 2,88 ha i pojemnoci 244 065 m3. Sortownia odpadów komunalnych (kod odpadu 200301) o maksymalnej przepustowoci 60 000 Mg/rok została oddana do uytkowania 31.12.2002 r. Zakład dysponuje czterema stanowiskami rcznej segregacji, na których wysortowywane s: odpady wielkogabarytowe oraz odpady niebezpieczne tj. opakowania po substancjach niebezpiecznych, metalowe opakowania cinieniowe, akumulatory, baterie, filtry olejowe, czyciwo i inne odpady zanieczyszczone zwizkami ropopochodnymi, wietlówki rtciowe itp. Po wstpnym sortowaniu, strumie
odpadów poprzez przenonik podajcy

23 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów transportowany jest do sita bbnowego, które rozdziela odpady na 3 frakcje: 0-40 mm, 40-180 mm, >180 mm.

Rys. 4 Lokalizacja Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci

Najdrobniejsza frakcja tzw. balast, kierowana jest na składowisko odpadów. Iloş tej frakcji szacuje si na ok. 25-35 % masy wyjciowej. Frakcja 40-180 mm (szacowana na 40-50 %) podlega manualnej segregacji: butelek PET, butelek HD-PE, tworzyw mieszanych, szkła, drewna, tekstyliów. Pozostałoş strumienia odpadów frakcji 40-180 mm kierowana jest pod separator elektromagnetyczny, w którym wychwytywane s metale elazne. W kolejnym etapie strumie
odpadów poddany jest separacji metali nieelaznych. Z odpadów >180 mm wydzielane s frakcje uytkowe, tj.: gazety, kartony, due folie, opony. Pozostałoş po tej operacji usuwana jest na składowisko. W ramach obiektu przewidziano równie kompostowni odpadów, która nie została dotychczas wybudowana.

2.1.7.2 Dzikie wysypisko odpadów w Danielowicach Dzikie wysypisko odpadów zlokalizowane na terenie gminy Domaniów, połoone jest przy drodze Piskorzówek-Danielowice w obrbie Gostkowice. Wysypisko zlokalizowane było na terenie wyrobiska po eksploatacji piasku od 1976 r. Z dniem 1 kwietnia 2004 r., gmina Domaniów zaprzestała składowania na nim odpadów komunalnych. Załcznik nr 2 do uchwały nr XVII/87/2000 Rady Gminy w sprawie ustalenia szczegółowych zasad utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy Domaniów z dnia 27 kwietnia 2000 roku, stanowicy regulamin wysypiska w Danielowicach traktowanego jako gminne składowisko, okrelił rodzaje odpadów niedopuszczone do składowania.

24 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 12 Rodzaje odpadów niedopuszczone do składowania uchwał Rady Gminy Domaniów na dzikim wysypisku w Danielowicach Kod * Rodzaj odpadu odpady niebezpieczne 200127 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i ywice zawierajce substancje niebezpieczne 200113 Rozpuszczalniki 200114 Kwasy 200115 Alkalia 200129 Detergenty zawierajce substancje niebezpieczne 200117 Odczynniki fotograficzne 200131 Leki cytologiczne i cytostatyczne 200119 rodki ochrony rolin I i II klas toksycznoci (bardzo toksyczne i toksyczne np. herbicydy, insektycydy) Baterie i akumulatory łcznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 160601, 160602 lub 200133 160603 oraz nie sortowane baterie i akumulatory zawierajce te baterie 200121 Lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierajce rtş odpady inne ni
niebezpieczne 200199 Inne nie wymienione frakcje zbierane w sposób selektywny 200304 Szlamy ze zbiorników bezodpływowych słucych do gromadzenia nieczystoci 200307 Odpady wielkogabarytowe * wg Rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 27 wrzenia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206)

Rys. 5 Lokalizacja dzikiego wysypiska w Danielowicach

Wysypisko naley uznaş za zdegradowan powierzchni ziemi, wymagajc rekultywacji, poniewa do dnia zamknicia gmina Domaniów nie uregulowała stanu formalno-prawnego w kierunku uznania tego wysypiska, jako składowisko odpadów innych ni niebezpieczne i obojtne (wczeniej jako składowisko odpadów komunalnych).

25 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Oszacowano, i do dnia 31 marca 2004 r. na wysypisku zdeponowano ok. 49 tys. m3 odpadów. Gmina podjła działania zmierzajce do rekultywacji terenu wysypiska. Dzikie wysypiska odpadów wystpuj przewanie na terenach wiejskich o niezorganizowanym systemie gospodarki odpadami. W przypadku gminy Domaniów, gdzie 78 % mieszka
ców obszaru wiejskiego nie posiadajcych umów z zakładem zajmujcym si zorganizowanym odbieraniem odpadów komunalnych, wytwarza, według wskaników wytwarzania zawartych w KPGO, ok. 1 065 Mg odpadów rocznie. Istnieje koniecznoş inwentaryzacji nielegalnych miejsc wysypywania odpadów wraz z wytycznymi dalszego postpowania – likwidacj i rekultywacj.

2.1.8 Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi

2.1.8.1 Odpady zmieszane Aktualne koszty gospodarki odpadami s wypadkow wielu czynników, takich jak: ‹ biecych kosztów odbierania oraz składowania odpadów, ‹ decyzji rad gmin ustalajcych maksymalne stawki opłat za usuwanie odpadów na terenie danej gminy, ‹ całkowitej liczby pojemników obsługiwanych na danym terenie przez okrelon firm, ‹ konkurencji firm odbierajcych odpady od włacicieli nieruchomoci, ‹ opłaty ekologicznej za składowanie odpadów, ‹ poniesionych nakładów inwestycyjnych na zakup pojemników, samochodów, budow składowiska oraz zwizanych ich funkcjonowaniem amortyzacj, ‹ obsługi kredytów. Ceny jednostkowe brutto za oprónienie najczciej stosowanych pojemników, w zalenoci od czstotliwoci opróniania, w 2003 roku wynosiły w powiecie oławskim: ‹ pojemnik 110 dm3 3,40 – 6,90 zł, ‹ pojemnik 140 dm3 6,30 – 6,95 zł, ‹ pojemnik 240 dm3 8,22 – 9,88 zł, ‹ pojemnik 1100 dm3 30-35 zł, ‹ pojemnik KP-7 140 zł Przedsibiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel – Dolny lsk Sp. z o.o. zajmuje si odbieraniem odpadów komunalnych od włacicieli nieruchomoci. W ZUOK w Gaci obowizuje cennik, w którym, w zalenoci od rodzaju odpadów, opłata za przyjcie odpadów wynosi od 15,78 zł/Mg do ponad 255,46 zł/Mg.

2.1.8.2 Selektywna zbiórka Obecnie w gminie Domaniów nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Wprowadzenie systemu bdzie wizało si z kosztami zakupu worków bd pojemników do gromadzenia odpadów oraz obsług odbioru i transportu do miejsca dalszego przetworzenia surowca. Przed wprowadzeniem systemu oraz w pocztkowym etapie jego funkcjonowania powinno si prowadziş akcj uwiadamiajc, co równie bdzie wizało si z kosztami. Dodatkowo naleałoby przeprowadziş edukacj ekologiczn wród mieszka
ców, by zachciş do tego rodzaju gromadzenia odpadów. Trudno jest oceniş realne koszty zwizane wyłcznie z selektywn zbiórk poszczególnych materiałów, gdy w sprawozdaniu za 2002 r. o efektach prowadzenia selektywnej zbiórki nie podano kosztów, jakie poniosły gminy powiatu oławskiego. Na terenie powiatu, gminy: miasto Oława, wiejska Oława oraz Jelcz-Laskowice, podpisały umowy z podmiotami zbierajcymi odpady, które w imieniu gminy realizuj jej zadania.

26 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Bardzo mało jest wiarygodnych danych dotyczcych kosztów selektywnej zbiórki odpadów. Koszty te powinny obejmowaş, zarówno biece koszty obsługi systemu, jak i koszty obsługi kapitału zainwestowanego w t zbiórk (pojemniki, samochody do wywozu odpadów, miejsca wstpnego sortowania lub linie sortownicze). Wpływy ze sprzeday zebranych materiałów obniaj całkowite koszty selektywnej zbiórki. Dane przekazane przez gminy s bardzo niespójne, w rzeczywistoci koszty zbiórki selektywnej nie s znane. Nie ulega adnej wtpliwoci, e koszt selektywnej zbiórki znacznie przekracza wpływy ze sprzeday odzyskanych materiałów. Wydaje si, e zasadnicz przyczyn tak wysokich kosztów selektywnej zbiórki materiałów jest przede wszystkim mała skala tej zbiórki, a w szczególnoci relatywnie małe iloci zbieranych selektywnie surowców. Powoduje to wysokie obcienie kadej zbieranej tony kosztami stałymi. Pomimo braku wystarczajcej liczby danych, obserwuje si wystpujc take w innych regionach kraju sytuacj, e wpływy ze sprzeday selektywnie zebranych materiałów stanowi ok. 20-25 % kosztów tej zbiórki. Gminy upatruj swoje szanse na zmniejszenie obcienia kosztami selektywnej zbiórki w opłatach recyklingowych od organizacji odzysku za zebranie odpadów opakowaniowych. Organizacje odzysku zainteresowane s duymi ilociami selektywnie zbieranych materiałów o odpowiedniej czystoci. Due gminy mog zapewniş takie iloci, małym jest znacznie trudniej, co take przemawia za organizowaniem wspólnej midzygminnej gospodarki odpadami. Dodatkowo obsługa systemu, na przykład w skali powiatu, przez jeden, wspólny podmiot obniy koszty zwizane z jego funkcjonowaniem. Równie zakup pojemników powinien byş realizowany dla wikszej liczby gmin, co oprócz korzyci finansowych zapewni jednorodnoş systemu segregacji odpadów na obszarze powiatu.

Tabela 13 Przykładowe zestawienia kosztów selektywnej zbiórki (łcznie ze wstpnym sortowaniem), wpływów z tytułu sprzeda
y zgromadzonych surowców Materiał Koszty zł/Mg Wpływy, zł/Mg Papier 303 – 567 58 - 100 Butelki PET 2494 - 2550 473 - 700 Szkło 200 – 555 10 - 125

2.2 Odpady z sektora gospodarczego Dla okrelenia aktualnego stanu gospodarki odpadami z sektora gospodarczego gminy, wykorzystano dane: ‹ ze zbiorczych zestawie
danych o rodzajach i iloci odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urzdzeniach słucych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, sporzdzanych przez posiadaczy odpadów zgodnie z obowizkiem wynikajcym z ustawy o odpadach [ii] wg wzoru podanego przez Ministra rodowiska w rozporzdzeniu w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy słucych do sporzdzania i przekazywania zbiorczych zestawie
danych z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U. Nr 152 poz. 1737) [xiv], ‹ ze zbiorczych zestawie
danych o osadach ciekowych (za rok 2002 – baza wojewódzka - Urzd Marszałkowski), ‹ bazy SIGOP za rok 2002, ‹ bazy GUS za rok 2002, ‹ zawarte w decyzjach Starostwa Powiatowego oraz urzdu wojewódzkiego udzielajcych pozwole
na wytwarzanie odpadów lub zatwierdzajcych programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a take dane zawarte w informacjach, przesyłanych przez wytwórców odpadów do Starostwa Powiatowego.

27 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Dane zbierane przez GUS obejmuj przede wszystkim grup duych zakładów wytwarzajcych powyej 1 000 Mg odpadów. Informacje o ilociach i rodzajach odpadów wytwarzanych w sektorze małych i rednich przedsibiorstw maj charakter szacunkowy lub wskanikowy. Baza SIGOP (System Informacji Gospodarki Odpadami Przemysłowymi), prowadzona przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska we Wrocławiu, obejmuje przede wszystkim odpady niebezpieczne. Zbierane s w niej take dane dotyczce pozostałych odpadów. Dostarczanie danych do tej bazy przez wytwórców odpadów nie ma charakteru obligatoryjnego. Dane zawarte w decyzjach oraz informacjach o odpadach dotycz sytuacji prognozowanej przez wytwórców, a nie rzeczywistych iloci i rodzajów odpadów wytwarzanych. Dane te w niniejszym opracowaniu maj charakter uzupełniajcy. Specyficzne rodzaje odpadów innych ni niebezpieczne oraz niebezpiecznych zostały omówione w rozdziale 3 – Prognoza zmian, ze wzgldu na niedostateczne informacje o biecych ilociach wytworzonych odpadów. Bilanse strumieni odpadów specyficznych przeprowadzono w oparciu o iloci przewidziane do wytworzenia (wg decyzji na wytwarzanie wydanych przez starost oławskiego), a prognozy stanowi odniesienie iloci z poziomu powiatu na poziom gminy.

2.2.1 Bilans iloci wytwarzanych odpadów na podstawie rónych ródeł

2.2.1.1 Baza SIGOP W bazie SIGOP nie wykazano wytworzenia odpadów z sektora przemysłowego na terenie gminy Domaniów.

2.2.1.2 Baza GUS W bazie GUS nie wykazano wytworzenia odpadów z sektora gospodarczego na terenie gminy Domaniów.

2.2.1.3 Baza wojewódzka Zestawienie dot. odpadów przemysłowych wytwarzanych w gminie, sporzdzone na podstawie danych przekazanych do Urzdu Marszałkowskiego, stanowi ródło o faktycznie powstałych odpadach w roku sprawozdawczym. Jednak w przypadku gminy Domaniów trudno jest analizowaş stan gospodarki odpadami przemysłowymi, gdy nie zostało zgłoszone wytworzenie takich odpadów w 2002 roku. Zestawienie danych, przekazane marszałkowi województwa dolnolskiego za rok sprawozdawczy 2002, o rodzajach i iloci odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urzdzeniach słucych do odzysku i unieszkodliwiania nimi sporzdził jeden podmiot – SKUMETKOL Zenon wierczy
ski z siedzib w Kurztkowicach 11. Dane dotyczyły zbierania odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali (kody: 170401, 170402, 170403, 170404, 170405).

2.2.1.4 Bilans iloci wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego na podstawie decyzji starosty oławskiego i wojewody dolnolskiego Czwarta baza danych została utworzona na podstawie decyzji wydanych przez starost oławskiego i wojewod dolnolskiego. Decyzje na wytworzenie odpadów w zwizku z prowadzon działalnoci na terenie gminy Domaniów otrzymało 14 podmiotów. Starosta oławski wydał decyzje na wytworzenie masy odpadów w łcznej iloci ok. 12,27 tys. Mg. Decyzje dotycz głównie odpadów:

28 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ grupy 13 – 48,51 % (oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw) ‹ grupy 17 – 30,32 % (odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej) ‹ grupy 19 – 14,1 % (odpady z instalacji i urzdze
słucych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni cieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych) ‹ grupy 02, 16, 15 – łcznie 7 %.

Tabela 14 Odpady wg grup (zgodnie z decyzjami wydanymi przez starost oławskiego i wojewod dolnolskiego na wytwarzanie w gminie Domaniów oraz na obszarze całego powiatu) grupa odpadów masa odpadów, Mg Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, lenictwa, łowiectwa oraz 02 500,000 przetwórstwa ywnoci 13 Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłczeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) 5 953,100 Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne 15 70,800 nieujte w innych grupach 16 Odpady nieujte w innych grupach 296,150 Odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 17 3 720,800 (włczajc gleb i ziemi z terenów zanieczyszczonych) Odpady z instalacji i urzdze
słucych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni cieków oraz z 19 1 730,000 uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych razem 12 270,850 w tym niebezpieczne 10 465,900

W masie 12 270,85 Mg odpadów 85,29 % stanowiły odpady niebezpieczne. Jako obszar działalnoci podmioty wskazywały zarówno gmin Domaniów, jak i powiat oławski. Odpady, które mog powstaş zarówno w gminie jak równie w pozostałej czci powiatu dotycz masy 12 269,2 Mg. W wikszoci s to odpady niebezpieczne (85,28 %). Zezwolenie na wytwarzanie odpadów w gminie Domaniów uzyskały 2 podmioty. Jednym z nich jest Zakład Przetwórstwa Misnego AGRO-POL Sp. z o.o. w Polwicy. Decyzja dotyczy wytwarzania odpadów niebezpiecznych: mineralnych olejów silnikowych, przekładniowych i smarowych nie zawierajcych zwizków chlorowcoorganicznych (130205*) w iloci 1,5 Mg rocznie oraz baterie i akumulatory ołowiowe (160601*) – 0,15 Mg rocznie. Ponadto wydano decyzj zezwalajc na wytwarzanie odpadów przez firm SKUMETKOL Zenon wierczy
ski z siedzib w Kurztkowicach 11, brak jest jednak masy odpadów (120101, 160106, 170405, 170406, 170411, 200101, 200102, 200140).

2.2.2 Podmioty prowadzce działalnoş w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów

2.2.2.1 Zbieranie Zezwolenia na prowadzenie działalnoci w zakresie zbierania odpadów wydawane s przez starost oławskiego na obszar powiatu. Łcznie 32 podmioty otrzymały decyzj na prowadzenie działalnoci w zakresie zbierania odpadów. Jeden z podmiotów zlokalizowany jest w gminie Domaniów – SKUMETKOL Zenon wierczy
ski w Kurztkowicach.

29 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 15 Wykaz odpadów zbieranych przez firm SKUMETKOL Zenon wierczyski zgodnie z decyzj zezwalajc na prowadzenie działalnoci w zakresie zbierania odpadów Lp. gmina podmiot wystpujcy adres podmiotu adres działalnoci grupa 1 Jelcz-Laskowice Andrzej Wałkiewicz Łg, ul. Polna 12a 17 2 Oława AUTO-ART S.A. Bielsko Biała, ul Chochołowska 30 Oława, ul 3 Maja 26A 16* 3 Oława Auto-Czci Oława, ul. Lipowa 12a 16* 02, 07, 10, Bogdan Kaczmarek 4 Oława Oława, ul. Bursztynowa 6 12, 15, 16, - Obrót Surowcami Wtórnymi 17, 18, 19, 20 5 Oława Bronisław Kolankowski Siedlce 59 15, 17 13*, 15*, 16*, 6 Jelcz-Laskowice EKOS Pozna
Pozna
, ul. Kra
cowa 15 17*, 19* 7 Oława ELKOTT s j. Stanowice, ul. Lena 3 16* 8 Oława IZO-TERM Oława, ul. Janowskiego 27 16* 9 Oława Jacek Jackiewicz Gaş 36B 17 10 Oława Jacek Woniak - FHUP JACK-POL Oława, ul. Sikorskiego 13 15 02, 07, 10, Jerzy Kot - Skup i Sprzeda Surowców Jelcz-Laskowice, 11 Jelcz-Laskowice Jelcz-Laskowice, ul. Hirszfelda 9/3 15, 16, 17, Wtórnych ZŁOM PLAST al. Młodych 21/3 19, 20 Oława, ul. 3 Maja 1A 17, 20 12 Oława Ka Ka W Import-Eksport FHU Wojdyła Oława, ul. 1 Maja 20A/3 Oława, ul. Ofiar 17, 20 Katynia 4 13 Oława LIR Oława, ul. Olenicka 6 13* 12, 15, 16, 14 Oława METAL-TRANS Oława, ul. Wrzosowa 5 Oława, Stanowice 17, 19, 20 Oława, ul. Słoneczna 15 Oława MIDREX s j. Lewin Brzeski, ul. Mickiewicza 8 17 30 16 Jelcz-Laskowice MIEDZIAK Krzysztof Bronowicki Jelcz-Laskowice, ul. Kasztanowa 11 15, 17, 19 02, 07, 10, Obrór Surowcami Wtórnymi 17 Oława Oława, ul. Bursztynowa 6 12, 15, 16, Bogdan Kaczmarek 17, 18, 19, 20 12, 13*, 15, 18 Oława PEGGY - Zbigniew Niemczy
ski Oława, ul. 1 Maja 42/4 Oława, ul. 3 Maja 26 16, 16*, 17, 17* 12, 15, 16, 19 Oława PHU MAK-MET Oława, ul. Kasztanowa 2 Oława, ul. Polna 1 17, 19, 20 20 Oława PHU RADCAR Oława, ul. Strzelna 8a/8 16* 21 Jelcz-Laskowice POLMOZBYT JELCZ S.A. Jelcz Laskowice, ul. Wrocławska 10 16* 22 Oława POLMOZBYT JELCZ S.A. Oława, ul. 3 Maja 14 16* 01, 02, 06, 07, 08, 10, PUK van Gansewinkel 23 Oława Oława. Ul. Portowa 7 11, 12, 13, Dolny lsk sp z o.o. 15, 16, 17, 19, 20 24 Oława SARA PHU Oława, ul. 2 Maja 20/22 16* Sklep Motoryzacyjny AMPER 25 Jelcz-Laskowice Jelcz-Laskowice, ul. Oławska 196 16* Zbigniew Bobko 0201, 0702 1002, 1003 1006, 1008 1009, 1010 1012, 1080 1105, 1201 26 Domaniów SKUMETKOL Domaniów, Kurztkowice 11 1501, 1601 1701, 1704 1801, 1901 1910, 1912 2001, 2002 2003 27 Oława Spółdzielnia Kółek Rolniczych Oława, Godzikowice 16* Sprzeda Hurt. I Detaliczna 28 Oława Oława, ul. Olenicka 6 13* Olejów Silnikowych 29 Oława STENMOT - 2 Sp. z o.o. Oława, ul. Nowy Górnik 1a 16* Jelcz-Laskowice, ul. 15, 16, 17, 30 Jelcz-Laskowice SURMET Spółdzielnia Pracy Wrocław, ul. Krakowska 127 Kolejowa 14 19, 20 The Lorenz Bahlsen Snack-World Oława, ul. 08, 13*, 15, 31 Oława Pozna
, ul. Marceli
ska 92-94 Sp. z o.o. Gałczy
skiego 2 15*, 16* WERONIKA Zakład Wulkanizacyjny Oława, ul. 32 Oława Oława, ul. Broniewskiego 2/2 17 Usługi-Handel Zwierzyniecka 9

30 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

W bazie wojewódzkiej tworzonej na podstawie zgłosze
podmiotów o prowadzonej działalnoci w zakresie gospodarowania odpadami wskazany jest jeden podmiot zbierajcy.

Tabela 16 Podmiot prowadzcy działalnoş w zakresie zbierania według bazy wojewódzkiej Adres podmiotu Podmiot 1704 Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali 170401 Miedz, brz, mosidz 3,5 170402 Aluminium 7,7 gmina Domaniów SKUMETKOL Kurztkowice 11 Zenon wierczy
ski 170403 Ołów 0,1 170404 Cynk 0,1 170405 Mieszaniny metali 707,3

2.2.2.2 Transport Niemoliwe jest oszacowanie pełnej liczby podmiotów prowadzcych na terenie powiatu oławskiego działalnoş w zakresie transportu odpadów. Stosowne zezwolenia wydawane s przez starostów właciwych ze wzgldu na siedzib prowadzcego transport. W wikszoci przypadków, zezwolenia dotycz transportu odpadów na terenie całego kraju. Ponisza lista obejmuje podmioty z terenu powiatu oławskiego.

Tabela 17 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenie starosty oławskiego na prowadzenie działalnoci w zakresie transportu odpadów (* odpady niebezpieczne) Lp. gmina podmiot wystpujcy adres podmiotu adres działalnoci grupa 1 Jelcz-Laskowice Andrzej Wałkiewicz Łg, ul. Polna 12a 17 2 Oława Bronisław Kolankowski Siedlce 59 15, 17 07, 08, 08*, 10, Dolnolska Korporacja Ekologiczna Godzikowice, 10*, 11, 12*, 15, 3 Oława Oława, ul. 3 Maja 26 Oława Sp. z o.o. ul. Polna 1 16*, 16, 17*, 19, 20, 20* 4 Jelcz-Laskowice Grzegorz Sabik – TRANSLEKCJA Jelcz-Laskowice, ul. Oławska 194 17, 19 5 Oława Jacek Jackiewicz m. Gaş 36B Gaş 36B, gm. Oława 17 6 Oława Jacek Woniak - FHUP JACK-POL Oława, ul. Sikorskiego 13 15 Jerzy Kot - Skup i Sprzeda Jelcz-Laskowice, 7 Jelcz-Laskowice Jelcz-Laskowice, ul. Hirszfelda 9/3 15, 16, 17 Surowców Wtórnych ZŁOM PLAST Al. Młodych 21/3 Oława, ul. 3 Maja 1A 17, 20 Ka Ka W Import-Eksport 8 Oława Oława, ul. 1 Maja 20A/3 Oława, FHU Wojdyła 17, 20 ul. Ofiar Katynia 4 Metal Kolor Surowce Złom Oława 9 Oława Oława, ul. Szmaragdowa 16* Wiesław Chodorowski ul. Szmaragdowa 12, 15, 16, 17, 10 Oława METAL-TRANS Oława, ul. Wrzosowa 5 Oława, Stanowice 19, 20 Jelcz-Laskowice, ul. Kasztanowa 11 Jelcz-Laskowice MIEDZIAK Krzysztof Bronowicki 15, 17, 19 11 MIKATUN IMPORT-EXPORT 12 Oława Oława, Chwaliboyce 39a 19 Sp. z o.o. Obrór Surowcami Wtórnymi 13 Oława Oława, ul. Bursztynowa 6 17 Bogdan Kaczmarek 14 Oława PEGGY - Zbigniew Niemczy
ski Oława, ul. 1 Maja 42/4 12, 15, 16, 17 12, 15, 16, 17, 15 Oława PHU MAK-MET Oława, ul. Kasztanowa 2 Oława, ul. Polna 1 19, 20 01, 02, 06, 07, PUK van Gansewinkel 08, 10, 11, 12, 16 Oława Oława. ul. Portowa 7 Dolny lsk sp z o.o. 13, 15, 16, 17, 19, 20 17 Jelcz-Laskowice Ryszard Sabik – PPUH SAREL Jelcz-Laskowice, ul. Ta
skiego 26 17, 19

31 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Lp. gmina podmiot wystpujcy adres podmiotu adres działalnoci grupa 0201, 0702, 1002, 1003, 1006, 1008, 1009, 1010, 1012, 1080, 1105, 1201, 18 Domaniów SKUMETKOL Domaniów, Kurztkowice 11 1501, 1601, 1701, 1704, 1801, 1901, 1910, 1912, 2001, 2002, 2003 19 Oława STENMOT - 2 Sp. z o.o. Oława, ul. Nowy Górnik 1a 16* The Lorenz Bahlsen Oława, 08, 13*, 15, 15*, 20 Oława Pozna
, ul. Marceli
ska 92-94 Snack-World Sp. z o.o. ul. Gałczy
skiego 2 16* WERONIKA Zakład Wulkanizacyjny Oława, 21 Oława Oława, ul. Broniewskiego 2/2 17 Usługi-Handel ul. Zwierzyniecka 9

2.2.2.3 Odzysk Zezwolenie na prowadzenie odzysku odpadów na terenie gminy uzyskał 1 podmiot. Na terenie powiatu oławskiego zezwolenie uzyskało 17 podmiotów. Starosta oławski wydał decyzj zezwalajc na prowadzenie działalnoci w zakresie odzysku odpadów na terenie gminy Domaniów, w miejscowoci Teodorów, Goszczyna Przedsibiorstwu Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o. z siedzib we Wrocławiu przy ul. Kurkowej 14. Odzysk dotyczy odpadów z przygotowania, przetwórstwa produktów i uywek spoywczych oraz odpady pochodzenia rolinnego, w tym odpady z owoców, warzyw, produktów zboowych, olejów jadalnych, kakao, kawy, herbaty oraz przygotowania i przetwórstwa tytoniu, drody i produkcji ekstraktów drodowych, przygotowywania i fermentacji melasy (podgrupa 0203), inne nie wymienione odpady (kod 020399) w iloci 2 160 Mg/rok. Decyzja obowizuje do 2010 roku. Według zgłosze
do wojewódzkiej bazy danych w powiecie oławskim odzysk odpadów prowadz 2 podmioty.

2.2.2.4 Unieszkodliwianie Działalnoci w zakresie unieszkodliwiania odpadów aden podmiot nie prowadzi w gminie Domaniów. W powiecie oławskim decyzj starosty oławskiego otrzymały 4 podmioty.

32 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

3. Prognoza zmian

3.1 Odpady z sektora komunalnego

3.1.1 Skład odpadów

Przyjto, e zmiany składu morfologicznego odpadów w gminie Domaniów odpowiadaş bd zmianom składu odpadów w województwie dolnolskim, opisanym w Strategii wojewódzkiej. Naley spodziewaş si, e obecne znaczne dysproporcje składu pomidzy odpadami z terenów miejskich i wiejskich bd si powoli zacieraş. Szacowane zmiany składu odpadów w cigu najbliszych lat przedstawiono w tabeli 18 oraz na rysunku 6. Obecnie najwikszy udział w strukturze odpadów stanowi odpady budowlane (22 %), opakowania (21 %), surowce nieopakowaniowe (szkło, papier, tworzywo sztuczne, tekstylia – 16 %) oraz odpady biologicznie rozkładalne (odpady kuchenne i z terenów zielonych – 12 %), najmniejszy za odpady niebezpieczne (1 %). Według prognozy, do 2015 roku najwiksz mas w strukturze odpadów z sektora komunalnego bd stanowiş opakowania (26 %) oraz odpady budowlane (33 %).

3.1.2 Iloş odpadów

3.1.2.1 Odpady komunalne Prognozowane zmiany całkowitej iloci odpadów komunalnych s wypadkow zmiany liczby ludnoci w gminie oraz jednostkowego wskanika wytwarzania odpadów. Na podstawie danych statystycznych, informacji o populacji gminy z lat ubiegłych i informacji przekazanych przez Urzd Gminy przyjto nastpujce dane dotyczce rozwoju ludnoci gminy Domaniów: ‹ rok 2000 – 5 366 mieszka
ców, ‹ rok 2005 – 5 374 mieszka
ców, ‹ rok 2010 – 5 404 mieszka
ców, ‹ rok 2015 – 5 433 mieszka
ców. W celu uzyskania wiarygodnej prognozy dla gminy Domaniów przyjto dodatni przyrost naturalny, zgodny z prognoz dla powiatu oławskiego.

100% gruz i inne budowlane odpady wielkogabarytowe mineralne i frakcja drobna 75% odpady niebezpieczne inne surowce 50% opakowania biorozkładalne

25%

0% 2004 2008 2012 2015

Rys. 6 Prognozowana zmiana struktury odpadów wytwarzanych w gminie Domaniów do roku 2015

33 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 18 Prognozowana zmiana składu odpadów komunalnych w gminie Domaniów do roku 2015 (Mg) frakcja 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 odpady kuchenne 147 154 162 167 172 177 183 184 185 186 187 189 odpady zielone 26 27 28 29 31 32 33 34 35 36 36 37 opakowania 87 89 91 96 102 107 113 120 127 135 143 152 papierowe inny papier 70 73 76 77 79 81 84 84 84 85 85 86 opakowania 14 15 16 17 19 20 22 23 24 25 26 27 kompozytowe opakowania z tworzyw 68 79 91 96 102 107 113 120 127 135 143 152 sztucznych inne tworzywa 124 127 130 131 131 131 133 127 123 118 113 109 sztuczne opakowania 112 115 118 124 131 138 146 155 164 173 184 196 szklane inne szkło 7 7 7 8 8 8 9 9 9 9 10 10 opakowania 20 23 27 28 29 31 32 34 36 39 41 43 metalowe - Fe opakowania 2 3 3 3 3 4 4 4 4 5 5 5 metalowe - Al inne metale 29 29 30 30 30 30 31 31 31 31 31 31 tekstylia 31 33 34 35 35 36 37 38 39 40 41 42 odpady mineralne 72 73 74 76 77 79 82 83 85 87 89 92 frakcja drobna 188 182 176 168 161 154 148 141 134 128 122 117 odpady 114 124 135 135 135 135 136 137 137 137 137 138 wielkogabarytowe odpady budowlane 311 341 373 399 426 455 488 525 564 605 650 701 odpady 12 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 14 niebezpieczne razem 1 435 1 508 1 584 1 633 1 684 1 739 1 807 1 863 1 923 1 987 2 056 2 142

Tabela 19 Prognoza iloci odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Domaniów w latach 2004-2015 (%) razem w latach Odpady komunalne 2004 2008 2012 2015 2004-2015, Mg odpady kuchenne 10% 10% 10% 9% 2 092 odpady zielone 2% 2% 2% 2% 384

papierowe 6% 6% 7% 7% 1 364 a i

n kompozytowe 1% 1% 1% 1% 247 a

w z tworzyw sztucznych 5% 6% 7% 7% 1 334 o

k szklane 8% 8% 9% 9% 1 756 a

p stalowe 1% 2% 2% 2% 384 o aluminiowe 0,15% 0,21% 0,23% 0,25% 46 papier 5% 5% 4% 4% 964

e tworzywa szt. 9% 8% 6% 5% 1 497 n n i szkło 0,46% 0,48% 0,48% 0,46% 101 metale 2% 2% 2% 1% 364 tekstylia 2% 2% 2% 2% 441 odpady mineralne 5% 5% 4% 4% 971 frakcja drobna 13% 10% 7% 5% 1 819 odpady wielkogabarytowe 8% 8% 7% 6% 1 602 odpady budowlane 22% 25% 29% 33% 5 838 odpady niebezpieczne 1% 1% 1% 1% 158 razem (Mg) 1 435 1 648 1 923 2 142 21 361 rednio na mieszka
ca (kg) 267 313 356 394 3,961

34 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Na podstawie zmiany składu odpadów, oszacowano zmiany całkowitej iloci wytwarzanych w gminie odpadów komunalnych. Przewiduje si wzrost całkowitej iloci wytwarzanych odpadów z 1 435 Mg obecnie, do 1 648 Mg w roku 2008, 1 923 Mg w roku 2012 i 2 142 Mg w roku 2015. Prognozowany jest wzrost jednostkowego wskanika wytwarzania odpadów z 267 kg/M w 2004 roku, do 313 kg/M w 2008, 356 kg/M w 2012 i 394 kg/M w roku 2015. W tabeli 19 zestawiono prognozowane dane dotyczce odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Domaniów w latach 2004-15. O ile nie zostan wdroone skuteczne rozwizania majce na celu minimalizacj iloci wytwarzanych odpadów, w latach 2004-15: ‹ statystyczny mieszkaniec gminy wytworzy ok. 3,96 Mg odpadów, ‹ w skali gminy wytworzonych zostanie około 21 361 Mg odpadów wymagajcych poddania odzyskowi bd unieszkodliwieniu.

3.1.2.2 Komunalne osady ciekowe Jednym z podstawowych problemów zwizanych z funkcjonowaniem infrastruktury technicznej w gminie jest niedostatek sieci kanalizacyjnej. Stanowi on istotne ograniczenie moliwoci rozwojowych gminy. Realizacja tego zadania moliwa bdzie po uprzednim przygotowaniu wniosków o uzyskanie rodków z funduszy europejskich. Wydaje si, e korzystniej byłoby zabiegaş o dotacj dla kilku gmin, ale mona te rozwayş perspektyw samodzielnego wniosku gminy. Plany skanalizowania gminy dotycz realizacji 3 oczyszczalni, które swoim zasigiem objłyby 19 miejscowoci oraz w których oczyszczane byłyby cieki wytwarzane przez 3 631 mieszka
ców (68 % populacji gminy). Okres realizacji inwestycji dotyczy lat 2005-09, a uko
czenia pierwszej oczyszczalni – 2007 roku.

Tabela 20 Planowane oczyszczalnie cieków w gminie Domaniów Przepustowoş Lokalizacja Obsługiwane Liczba Rok uko
czenia oczyszczalni oczyszczalni 3 miejscowoci mieszka
ców * inwestycji m /d Chwastnica 49 Piskorzów 276 Polwica 223 Wierzbno 250 806 2007 Pełczyce 88 Kuny 102 Brzezimierz 68 Teodorów 112 Gsice 212 Gsice 100 712 2009 Swojków 218 Janków 170 Radłowice 87 Gostkowice 69 Piskorzówek 367 Danielowice 67 Domaniów 500 Domaniów 725 2 113 2008 Skrzypnik 372 Domaniówek 38 Goszczyna 221 Wyszkowice 167 razem 850 3 631 * stan na dzie
31.03.2004 r. Funkcjonowanie oczyszczalni cieków wizało si bdzie z wytwarzaniem odpadów – osadów ciekowych, piasku oraz skratek. W tabeli 21 przedstawiono mas odpadów moliwych do wytworzenia wskutek terminowej realizacji zaplanowanych inwestycji oraz w przypadku zachowania trendu rozwoju kanalizacji dla powiatu oławskiego.

35 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 21 Prognoza wytwarzanych odpadów powstajcych w oczyszczalniach cieków w oparciu o planowane inwestycje oraz objcie kanalizacj wszystkich mieszkaców gminy Realizacja inwestycji ukoczonych w latach 2007-09 (objcie do 2009 roku 68 % populacji gminy) Przepustowoş Osady ciekowe Skratki Piasek Lata 3 m /d Mg s.m./rok Mg/rok Mg/rok 2007 250 9,125-23,725 6,844 7,665 2008 750 27,375-71,175 20,531 22,995 2009 850 31,025-80,665 23,269 26,061 Szacunkowa prognoza przeprowadzona w oparciu o WPGO (cała populacja gminy) 2005 75,02 37,08 2007 89,70 44,82 2009 107,25 53,66 2010 110,07 54,54 2015 116,66 57,78

W rzeczywistoci tempo kanalizowania osiedli wiejskich moe ulec zmianie, niezbdna bdzie zatem korekta bilansu osadów, któr naley przeprowadziş podczas kolejnych weryfikacji planu. Iloci odpadów zostały oszacowane z uwzgldnieniem danych pochodzcych z oczyszczalni cieków województwa dolnolskiego. Przeliczajc iloci odpadów na wszystkich mieszka
ców gminy objtych sieci kanalizacyjn do 2015 roku, wynios one: ‹ skratki i piasek – 10,64 kg/M rocznie ‹ osady – 21,47 kg s.m./M rocznie

3.1.3 Dalsze funkcjonowanie istniejcych obiektów gospodarki odpadami

Dotychczasowy sposób zamknicia i rekultywacji składowisk odbiega najczciej od przyjtych standardów w dyrektywie składowiskowej UE oraz w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymaga
dotyczcych lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknicia, jakim powinny odpowiadaş poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61, poz. 549). [xv] Składowiska powinny byş zamykane i rekultywowane zgodnie z w/w rozporzdzeniem, mianowicie naley wykonaş uszczelnienie wierzchowiny składowiska po zako
czeniu jego eksploatacji, które musi byş powizane z programem odgazowania. Zbyt szybkie odcicie dopływu wód opadowych do złoa składowiska moe spowodowaş zahamowanie lub znaczne spowolnienie tempa procesu fermentacji odpadów. Brak szczelnoci wierzchowiny z kolei powodowaş bdzie migracj powietrza do złoa, jeli bdzie ono odgazowywane w sposób wymuszony, tj. przy podcinieniu. Kompromisowym rozwizaniem jest wprowadzenie dodatkowego nawadniania składowiska odciekami wprowadzanymi pod uszczelnion warstw wierzchowiny. Dyrektywa składowiskowa UE zaleca zastosowanie nastpujcych warstw na wierzchowinie składowiska, liczc od złoa odpadów: ‹ drenau gazowego, ‹ trudnoprzepuszczalnego uszczelnienia mineralnego, ‹ warstwy drenaowej (dla wód opadowych), min. 0,5 m gruboci, ‹ pokrywy glebowej, min. 1,0 m gruboci (wzbogaconej np. osadami ciekowymi lub innymi odpadami organicznymi, kompostem itp.). Według w/w rozporzdzenia rekultywacja składowiska odpadów innych ni niebezpieczne i obojtne powinna obejmowaş prace majce na celu zabezpieczenie skarp i powierzchni korony składowiska przed erozj wodn i wietrzn oraz wykonanie odpowiedniej okrywy rekultywacyjnej, której konstrukcja uzaleniona jest od właciwoci odpadów.

36 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Dwuetapowy sposób zamknicia i rekultywacji jest zalecany dla nowych składowisk o skutecznie zabezpieczonym podłou. Wówczas w pierwszym etapie układa si cienk warstw przykrywajc z gruntu półprzepuszczalnego, umoliwiajcego infiltracj wody do złoa odpadów i efektywne jego odgazowanie. W drugim etapie, po zako
czeniu zasadniczej fazy odgazowania, układa si ostateczn, czterowarstwow pokryw rekultywacyjn. Ustawa z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 7 z roku 2003, poz. 78) [iv] wprowadziła zmiany m.in. w art. 33 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony rodowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085 ze zm.) [v]. Art. 33 ustawy wprowadzajcej [v] okrela moliwoci, tryb i czas dostosowania istniejcych składowisk do wymogów przepisów o odpadach. Okrelone zostały dwa terminy dostosowania istniejcych składowisk do wymogów przepisów o odpadach: ‹ do 31 grudnia 2005 r. – doposaenie składowiska w niezbdne do funkcjonowania elementy, na które nie jest wymagane pozwolenie na budow, ‹ do 31 grudnia 2009 r. – przebudowa składowiska zgodnie z pozwoleniem na budow.

3.1.3.1 Dzikie wysypisko odpadów w Danielowicach W kwietniu 2004 roku zaprzestano składowania odpadów na dzikim wysypisku we wsi Danielowice. Urzd Gminy w Domaniowie wystosował zawiadomienie do włacicieli nieruchomoci o obowizku zawarcia umowy z podmiotem wiadczcym usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych oraz o moliwoci nałoenia na nich kary w przypadku nie wywizania si z w/w obowizku. Ponadto zawiadomienie zawierało informacj o zakazie wywoenia odpadów na dzikie wysypisko w Danielowicach. Gmina Domaniów zamierza przystpiş do działa
zwizanych z rekultywacj terenu wysypiska, w zwizku z tym zwróciła si do Starostwa Powiatowego w Oławie z prob o wydanie decyzji w myl art. 102 ust. 4 pkt 1 i art. 108 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo Ochrony rodowiska. Gmina nie jest włacicielem terenu, niezbdne jest zatem wydanie przez starost oławskiego decyzji okrelajcej zakres, sposób oraz termin rozpoczcia i zako
czenia rekultywacji.

3.1.3.2 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci (gm. Oława) ZUOK w Gaci jest nowoczesnym obiektem gospodarki odpadami, w którym odpady s odzyskiwane i poddane przeróbce mechanicznej przed unieszkodliwieniem na składowisku. Obiekt ten w wojewódzkim planie gospodarki odpadami został przewidziany jako Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów (CSOiUO) dla ludnoci całego powiatu oławskiego, a wic równie gmin, które nie wyraziły chci przystpienia do inwestycji w trakcie budowy ZUOK. W ramach tego obiektu powinny powstawaş kolejne instalacje przewidziane w CSOiUO.

3.2 Odpady z sektora gospodarczego

Z uwagi na brak dostatecznych danych do zbilansowania aktualnie wytwarzanych iloci odpadów z sektora komunalnego nie jest moliwe dokładne oszacowanie prognozy zmian. Analizujc liczb podmiotów zarejestrowanych REGON z podziałem na sekcje: ‹ przemysł: 38 ‹ budownictwo: 35 ‹ handel i naprawy: 104 ‹ transport, gospodarka magazynowa i łcznoş: 35 ‹ obsługa nieruchomoci i firm; nauka: 29

37 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ ochrona zdrowia i opieka społeczna: 6 wynika, e najwiksz iloş odpadów bd stanowiły odpady grupy 15 (opakowaniowe z handlu). Struktur ekonomiczn gminy tworz zakłady przemysłu misnego, produkcja rolinna i zwierzca, zakłady handlowe, usługowe i naprawcze. W oparciu o decyzje na wytwarzanie odpadów wydane przez starost oławskiego mona prognozowaş iloş odpadów moliw do wytworzenia przez przedsibiorców. Z decyzji wynika, e na terenie gminy Domaniów moe powstawaş ok. 12 271 Mg odpadów rocznie, głównie grupy 13 (48,5 % - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw), grupy 17 (30,3 % - odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej oraz grupy 19 (14,1 % - odpady z instalacji i urzdze
słucych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni cieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych).

3.2.2 Specyficzne rodzaje odpadów innych ni niebezpieczne

Dane dotyczce odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym pochodz z decyzji wydanych przez starost oławskiego oraz wojewod dolnolskiego. Jest to jedyne ródło informacji o wielkoci rodzajów odpadów, które przedsibiorcy zamierzaj wytworzyş na obszarze gminy Domaniów. Pozostałe ródła (baza GUS, SIGOP, wojewódzka) bd nie wykazuj wytworzenia odpadów z powodu braku wypełniania obowizków przez przedsibiorc, bd nie klasyfikuj odpadów według rodzajów. W zwizku z powyszym iloci powstajcych w gminie odpadów specyficznych oparto na deklaracjach przedsibiorców oraz danych zawartych w powiatowym planie gospodarki odpadami.

3.2.2.1 Odpady budowlane Grupa 17 katalogu odpadów – odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej jest podstawow grup, w której wystpuj odpady budowlane nie wchodzce do strumienia odpadów komunalnych. Odpady te wytwarzane s najczciej przez wyspecjalizowane firmy budowlane, na których ciy obowizek ich odzysku i unieszkodliwiania (jeli umowa o wiadczenie usług nie stanowi inaczej). Odpady te wystpuj w zmiennych ilociach, wynikajcych z prowadzonych robót budowlanych, remontowych, rozbiórkowych na danym terenie. Wiksze iloci tych odpadów pojawiaj si w okresach przebudowy centrów miast, wyburze
dla potrzeb nowych tras komunikacyjnych, po klskach ywiołowych. Wytwórcy nieprowadzcy instalacji, wytwarzajcy odpady inne ni niebezpieczne w ilociach powyej 5 Mg rocznie, maj obowizek przedłoenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi, starocie właciwemu ze wzgldu na miejsce wytworzenia odpadu. Ten odpad jest wytwarzany w gospodarstwach domowych, jako odpad z remontów mieszka
prowadzonych na mał skal i wówczas jest ujty w zmieszanych odpadach komunalnych, jako oznaczony kodem 200301. Katalog nie wyodrbnia tego odpadu w grupie odpadów komunalnych, podgrupie odpadów gromadzonych selektywnie, ani wród innych odpadów komunalnych. Odpady te powinny byş zbierane selektywnie i transportowane do odzysku lub unieszkodliwiania. W ramach Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów przewidziano wydzielenie stanowiska sortowania i obróbki gruzu dla pozyskania z niego frakcji do odzysku – np. kruszywa oraz wydzielenia pozostałej frakcji w celu wykorzystania np. na składowisku

38 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów do budowy obwałowa
, dróg tymczasowych oraz na warstwy izolacyjne i rekultywacyjne. Dopuszczalne jest take składowanie tych odpadów, w przypadku braku moliwoci odzysku, na składowisku odpadów innych ni niebezpieczne i obojtne. Odpady gruzu betonowego, majce charakter odpadów obojtnych, mog byş wykorzystane do rekultywacji np. wyrobisk lub składowane na składowiskach odpadów obojtnych. W przypadku duych robót rozbiórkowych, korzystne jest prowadzenie przeróbki (rozdrabniania, sortowania, separacji) odpadów w miejscu ich wytwarzania przy wykorzystaniu instalacji przewonych. Pozwala to na wyeliminowanie transportu odpadów niesegregowanych na rzecz transportu frakcji do odzysku. Przedsibiorcy budowlani wytwarzajcy odpady grupy 17 (inne ni niebezpieczne) mog przekazaş je do odzysku w instalacji czynnej we Wrocławiu przy ul. Jerzmanowskiej. Starosta oławski wydał decyzje na wytwarzanie 3 720 Mg odpadów rocznie (30 % wszystkich odpadów). Decyzje dotyczyły wytwarzania odpadów budowlanych zarówno w gminie Domaniów, jak równie w innych gminach powiatu. Wynika to, z faktu, e funkcjonowanie przedsibiorstw zwizane jest z prowadzeniem działalnoci na obszarze całego powiatu. Zezwolenie na wytwarzanie odpadów grupy 17 otrzymało 9 podmiotów. Dynamika zmian iloci wytwarzanych odpadów z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych jest uzaleniona od ogólnych trendów rozwoju gospodarki, przemysłu i komunikacji. Czynniki te w okresie objtym planem nie bd ulegaş radykalnym zmianom. Brak jest moliwoci oszczacowania masy odpadów budowlanych wytwarzanych w gminie Domaniów na podstawie danych z baz wojewódzkiej, czy SIGOP, gdy nie zostało zgłoszone wytworzenie tego rodzaju odpadu. Szacunki oparto wic na podstawie udziału liczby ludnoci gminy w populacji powiatu. Na terenie powiatu oławskiego wytworzono w 2002 roku 2 619,19 Mg odpadów tego rodzaju – na podstawie zbiorczych zestawie
przekazanych do Urzdu Marszałkowskiego oraz 1 793,06 Mg wg bazy SIGOP. Maksymalna iloş odpadów wytworzonych, jak uzyskano poprzez zsumowanie iloci dla poszczególnych rodzajów odpadów z bazy SIGOP oraz bazy wojewódzkiej daje wartoş 4 412,25 Mg rocznie. Po uwzgldnieniu udziału ludnoci gminy w populacji powiatu wynika, e na terenie gminy Domaniów moe powstaş ok. 330 Mg odpadów budowlanych. Mona zatem sdziş, e iloci na jakie przedsibiorcy uzyskali decyzje s znacznie zawyone. Odpady te powinny byş zbierane selektywnie w miejscu wytworzenia, wg rodzajów materiałów, aby ułatwiş recykling poszczególnych materiałów. W szczególnoci dotyczy to drewna, metali, tworzyw sztucznych, szkła. Odzysk metali nie stanowi problemu ze wzgldu na istniejce punkty odbioru złomu metali. Posegregowany i rozfrakcjonowany materiał bdzie wykorzystany na cele budowlane, do rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych, do budowy i rekultywacji składowisk.

3.2.2.2 Zu
yte opony Bilans tej grupy odpadów mona przeprowadziş w oparciu o szacunkowe obliczenia, biorc pod uwag czas ycia opony i liczb pojazdów zarejestrowanych na terenie Dolnego lska. Przyjmujc rednio 3-letni czas ycia opony i jej mas ok. 8 kg oraz ponad 800 562 szt. samochodów osobowych jedcych po województwie dolnolskim, w 2002 roku (wg GUS) powstało ok. 8,6 tys. Mg zuytych opon. Dla gminy Domaniów mona oszacowaş iloş zuytych opon na ok. 15,5 Mg. Przedsibiorcy z terenu gminy Domaniów nie wykazali w roku 2002 wytworzenia odpadowych opon, równie nie wydano zezwole
na wytwarzanie zuytych opon. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [i] wprowadziła zakaz składowania opon, zakaz ten wszedł w ycie z dniem 1 lipca 2003 r. dla całych opon, a z dniem 1 lipca 2006 roku bdzie obowizywał dla czci opon (tj. opon pocitych). Rozporzdzenie Ministra

39 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

rodowiska z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych (Dz.U. Nr 104, poz. 982) [xvi] nałoyło natomiast na producentów i importerów opon wprowadzanych na rynek obowizek odzysku opon zuytych w latach 2004-2007. Poziomy odzysku w poszczególnych latach wynosz: ‹ 2004 – odzysk 50 %, recykling 6 %, ‹ 2005 – odzysk 60 %, recykling 9 %, ‹ 2006 – odzysk 70 %, recykling 12 %, ‹ 2007 – odzysk 75 %, recykling 15 %. Niskie wymagane poziomy recyklingu stwarzaj preferencj dla odzysku energii z tych odpadów. Niewywizanie si z obowizku odzysku opon skutkuje koniecznoci wniesienia opłaty produktowej. Powstałe organizacje odzysku maj w swoim zakresie działania m.in. odzysk opon samochodowych. W KPGO iloş zuytych opon oszacowano opierajc si na ocenach wykonanych w czasie pracy PBZ-030-08 pt. „Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych”, które wykazały, e w latach 2003 i 2014 bdzie powstawaş w Polsce odpowiednio 110 i 150 tysicy Mg zuytych opon. Odnoszc procentowy udział zuytych opon do iloci zarejestrowanych samochodów osobowych na Dolnym lsku i w powiecie oławskim, szacuje si, e w 2003 roku powstanie w powiecie ok. 188 Mg odpadów, a w roku 2014 około 285 Mg. Dla okrelenia masy zuytych opon powstajcych w gminie Domaniów przyjto załoenie, e procentowy udział zarejestrowanych samochodów jest proporcjonalny do procentowego udziału ludnoci. Tak, wic na podstawie znanej liczby ludnoci obliczono mas zuytych opon w gminie: rok 2003 – 14 Mg, rok 2014 – 21 Mg. Na Dolnym lsku instalacja do energetycznego odzysku zuytych opon znajduje si w PEC w Wałbrzychu. Kilka cementowni, w tym m.in.: Górade oraz Małogoszcz, posiada równie zezwolenia na odzysk energii dziki wykorzystaniu zuytych opon. Działaj w kraju instalacje do recyklingu opon, rozdrabniania, produkcji regranulatu oraz nowych wyrobów. Nie ma potrzeby budowy zakładu przetwarzania opon w powiecie oławskim, gdy powstajca w kraju sieş instalacji bdzie zdolna do przyjcia całej masy zuytych opon.

3.2.3 Odpady niebezpieczne

Odpady niebezpieczne powstaj zarówno w sektorze gospodarczym, jak i komunalnym. Głównym ródłem wytwarzania odpadów niebezpiecznych jest działalnoş przemysłowa oraz usługowa, ponadto odpady te s wytwarzane w gospodarstwach domowych, słubie zdrowia, szkolnictwie, jednostkach naukowych itp. Na terenie gminy nie został wprowadzony aden system zbiórki odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych. Mimo wysokich kosztów, jakie trzeba ponieş na zorganizowanie tej zbiórki, konsekwencje jej braku mog byş powane. Przede wszystkim odpady te maj negatywny wpływ na ko
cowy strumie
odpadów do unieszkodliwiania. Wprowadzenie zbiórki odpadów problemowych powoduje natomiast wzrost wiadomoci mieszka
ców i umoliwienie im decydowania o jakoci rodowiska. Celem jest wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych i poddanie ich odzyskowi lub unieszkodliwieniu w wyspecjalizowanych instalacjach. Załoenia dotyczce selektywnej zbiórki komunalnych odpadów niebezpiecznych: ‹ do roku 2006 – 15 % masy – 0,5 kg/M rocznie, ‹ do roku 2010 – 50 % masy – 1,5 kg/M rocznie,

40 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ do roku 2015 – 80 % masy – 2,5 kg/M rocznie. Zasadniczy problem stanowi zebranie odpadów niebezpiecznych ze ródeł rozproszonych. Ze wzgldu na bardzo małe iloci odpadów niebezpiecznych z poszczególnych ródeł nie ma uzasadnienia organizowanie regularnego wywozu tych odpadów, analogicznego jak w przypadku odpadów domowych. Racjonalne jest wspólne zbieranie i usuwanie odpadów niebezpiecznych z rónych ródeł rozproszonych tj. z gospodarstw domowych, a take z małych i rednich przedsibiorstw, jeeli te nie s obsługiwane odrbnie przez odbiorców odpadów niebezpiecznych. Zakłada si, e w kadej gminie zostanie zlokalizowany przynajmniej jeden gminny punkt zbierania odpadów niebezpiecznych oraz dodatkowo (zalenie od potrzeb) miejsca zbiórki wybranych odpadów niebezpiecznych. Punkt zbierania odpadów niebezpiecznych moe byş docelowo elementem gminnego PDGO z gospodarstw domowych i małych zakładów usługowych. Mieszka
cy mog dostarczaş odpady niebezpieczne albo do tego punktu albo do innych miejsc, które bd zlokalizowane np. w aptekach dla przeterminowanych leków, w sklepach chemicznych (dla przeterminowanych chemikaliów), w warsztatach samochodowych (dla zbierania olejów przepracowanych). Miejscem zbiórki na terenach wiejskich moe byş take remiza ochotniczej stray poarnej. Ponadto przewiduje si wtórne wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów mieszanych w instalacji mechanicznej obróbki przed procesem stabilizacji biologicznej. W ramach CSOiUO przewiduje si wydzielenie magazynu komunalnych odpadów niebezpiecznych. Tu odpady bd magazynowane odrbnie wg rodzajów, a do zgromadzenia partii wysyłkowej do odzysku lub unieszkodliwiania. Zakłada si zatem dualny system gospodarki odpadami niebezpiecznymi – wytwórcy odpadów z sektora małych i rednich przedsibiorstw mog korzystaş z usług wiadczonych przez sieş punktów zbierania odpadów lub bezporednio przez odbiorców odpadów niebezpiecznych. Z uwagi na stosunkowo niewielkie iloci gromadzonych selektywnie komunalnych odpadów niebezpiecznych, Strategia wojewódzka nie przewiduje tworzenia na terenie województwa dolnolskiego odrbnej instalacji dla ich unieszkodliwiania. Mog to byş istniejce instalacje na terenie województwa, wymagajce modernizacji i rozbudowy dla przyjcia wikszej iloci odpadów, a take instalacje połoone poza terenem województwa, do których odpady bd dostarczane z miejsc magazynowania lub bezporednio od wytwarzajcych odpady przez przedsibiorców, majcych podpisane z nimi umowy na odbiór odpadów. W zasadzie, prawie kady rodzaj odpadu niebezpiecznego moe byş w kraju poddany odzyskowi lub unieszkodliwianiu. Tylko specyficzne odpady niebezpieczne s eksportowane za granic w celu unieszkodliwienia w instalacji, której brak jest w kraju – dotyczy to w szczególnoci zawartoci mogilników oraz zuytych kondensatorów zawierajcych PCB (polichlorki bifenolu – zwizki uywane w transformatorach jako izolatory).

3.2.3.1 Odpady zawierajce azbest Odpady zawierajce azbest stanowi bezporednie zagroenie dla zdrowia ludzi tylko w przypadku, gdy włókna azbestu s wdychane wraz z powietrzem i przedostaj si do układu oddechowego. Szacuje si, e w województwie dolnolskim znajduje si około 576 600 Mg (474 900 m3 przy gstoci nasypowej odpadów wynoszcej 1,22 Mg/m3) zabudowanych płyt azbestocementowych. Odnoszc t iloş według udziału ludnoci gminy w województwie, w gminie Domaniów moe znajdowaş si ok. 1 038 Mg (855 m3). Na podstawie bilansu sporzdzonego dla województwa dolnolskiego, mona oszacowaş iloci tych materiałów dla poszczególnych gmin, przyjmujc jednostkowy wskanik wytworzenia odpadów na 1 mieszka
ca, wynoszcy 192,2 kg. Zdecydowanie wiksza (ok. 3-

41 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów krotnie) iloş wyrobów azbestowych jest zabudowana na terenach wiejskich (rednio 463 kg/M) ni miejskich (rednio 61 kg/M). Według powyszych wskaników dla gminy Domaniów, której populacja wynosi 5 328 mieszka
ców szacunkowa iloş odpadów azbestowych wytworzona w latach 2003-2032 wyniesie ok. 2 467 Mg (2 022 m3). Gmina posiada szczegółowe dane dotyczce iloci wyrobów azbestowo-cementowych zabudowanych w budynkach na jej obszarze. W 2004 roku przeprowadzono inwentaryzacj wyrobów azbestowych. W tabeli 22 przestawiono wyniki spisu (stan na dzie
11.08.2004 r.):

Tabela 22 Masa odpadów azbestowych zabudowana na terenie gminy Domaniów Lp. Miejscowoş Iloş, m2 Masa, Mg* Lp. Miejscowoş Iloş, m2 Masa, Mg* 1 Domaniów 1 595 19-24 14 Kuny b.d. 2 Domaniówek 600 7-9 15 Pełczyce 228,8 3-4 3 Danielowice 216 2-3 16 Piskorzów 670 8-10 4 Brzezimierz 1 114 13-17 17 Piskorzówek 1 662,85 20-25 5 Chwastnica b.d. 18 Polwica 300 4-5 6 Goszczyna b.d. 19 Radłowice b.d. 7 Gostkowice 576 7-9 20 Radoszkowice b.d. 8 Grodziszowice 704 8-11 21 Skrzypnik 720 9-11 9 Gsice 469 6-7 22 Swojków 514 6-8 10 Janków b.d. 23 Teodorów b.d. 11 Ko
czyce 425 5-6 24 Wyszkowice b.d. 12 Kuchary b.d. 25 Wierzbno b.d. 13 Kurztkowice 120 1-2 razem 9 914,65 119-149

* mas odpadów oszacowano w oparciu o przelicznik: 12-15 kg/m2

Z przeprowadzonej inwentaryzacji odpadów azbestowych wynika, e w rzeczywistoci jednostkowy wskanik wytworzenia na 1 mieszka
ca gminy Domaniów, jest znacznie niszy ni przewidywany w bilansie sporzdzonym dla województwa dolnolskiego i wynosi on 22- 28 kg/M. Naley jednak zaznaczyş, i dane te zostały okrelone na podstawie spisu z natury, zatem iloş ta moe byş niedoszacowana. W kolejnych latach dane dotyczce iloci odpadów azbestowych powinny zostaş zweryfikowane i uzupełnione. Odpady zawierajce azbest, wytworzone w wyniku realizacji „Programu usuwania azbestu”, pochodzce z budowy, remontu i demontau obiektów budowlanych (grupa 17 katalogu odpadów) stanowiş bd głównie: ‹ 170601 – materiały izolacyjne zawierajce azbest, ‹ 170605 – materiały konstrukcyjne zawierajce azbest. Do bazy wojewódzkiej nie został zgłoszony fakt wytworzenia w 2002 roku odpadów zawierajcych azbest. Przedsibiorcy posiadaj natomiast zezwolenia wydane przez starost oławskiego na wytwarzanie w rocznych ilociach 1 520 Mg odpadów o kodzie 170601 (materiały izolacyjne zawierajce azbest) oraz 1 500 Mg odpadów o kodzie 170605 (materiały konstrukcyjne zawierajce azbest) wskutek prowadzonej działalnoci na obszarze całego powiatu. Na terenie województwa dolnolskiego, zezwolenie na składowanie odpadów azbestowo- cementowych maj dwa składowiska: w Godzikowicach nalece do Dolnolskiej Korporacji Ekologicznej w Oławie i w Wałbrzychu, nalece do firmy MoBRUK. Ponadto na terenie kraju czynnych jest jeszcze siedem składowisk tych odpadów. Na podstawie „Programu usuwania azbestu” przyjto, e w latach 2003-2032 na terenie gminy Domaniów konieczne bdzie sukcesywne usuwanie wyrobów zawierajcych azbest (według szacunków odniesionych do iloci dla powiatu oławskiego):

42 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ lata 2003-2012: 70 Mg (57 m3) ‹ lata 2013-2022: 130 Mg (107 m3) ‹ lata 2023-2032: 276 Mg (224 m3) co łcznie daje iloş 476 Mg odpadów zawierajcych azbest.

3.2.3.2 Odpady zawierajce PCB Pod pojciem PCB rozumie si polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylo- dibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierajce jakkolwiek z tych substancji w iloci powyej 0,005 % wagowo łcznie. S to substancje zaliczane do stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska, których wprowadzanie do obrotu oraz odzysk s zabronione. ródłem PCB w polskim przemyle s przede wszystkim kondensatory oraz transformatory, których płyny eksploatacyjne (oleje) zawieraj PCB (odpady o kodzie 160209, 160210). Minister Gospodarki wprowadził obowizek inwentaryzacji bdcych w eksploatacji urzdze
zawierajcych PCB do dnia 31 grudnia 2002 (rozporzdzenie z dnia 24 czerwca 2002 w sprawie wymaga
w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urzdze
, w których były lub s wykorzystywane substancje stwarzajce szczególne zagroenie dla rodowiska (Dz.U. Nr 96, poz. 860) [xvii]). Nie zostało wykazane wytworzenie na terenie gminy Domaniów odpadów zawierajcych PCB w 2002 roku, jak równie starosta oławski nie wydał decyzji na wytwarzanie odpadów o kodzie 160209. Dane te wymagaj weryfikacji w dalszych latach. Istniejca w kraju sieş instalacji do unieszkodliwiania płynów eksploatacyjnych zawierajcych PCB jest wystarczajca i nie wymaga rozbudowy. Termiczne unieszkodliwianie tych płynów prowadzone jest w dwóch spalarniach odpadów chlorowcopochodnych, zlokalizowanych w Zakładach Azotowych ANWIL S.A. we Włocławku oraz w Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym w województwie dolnolskim. Dekontaminacj transformatorów zawierajcych oleje z PCB prowadzi Przedsibiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CEMEKO Sp. z o.o. we Włocławku. Brak jest natomiast krajowej instalacji unieszkodliwiania kondensatorów, jednak moliwy jest ich odbiór z miejsca wytworzenia tego odpadu przez wyspecjalizowanego przedsibiorc, który posiada zezwolenie na transport oraz eksport do unieszkodliwienia za granic. Dwie firmy posiadaj takie zezwolenia, tj. ‹ POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie (przekazuje kondensatory do firmy TREDI we Francji), ‹ INTEREKO Sp. z o.o. w Opolu (przekazuje kondensatory do firmy Indaver w Belgii) Posiadacze urzdze
zawierajcych PCB powinni nawizaş kontakt z przedsibiorcami posiadajcymi zezwolenie na zbieranie, transport i unieszkodliwianie odpadów PCB dla rozwizania problemu dekontaminacji i unieszkodliwienia tych urzdze
. Celem w zakresie gospodarowania odpadami zawierajcymi PCB jest całkowite unieszkodliwienie i wyeliminowanie tego odpadu ze rodowiska do 2010 r.

3.2.3.3 Oleje odpadowe Według krajowego planu gospodarki odpadami, w 2000 roku na terenie całego kraju wytworzono około 122 200 Mg odpadów z grupy 13, do której zaliczane s oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłczeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19). Szacunek wytworzonej iloci tych odpadów przeprowadzono biorc pod uwag liczb ludnoci zamieszkał w gminie Domaniów. Prowadzone w oparciu o takie załoenie obliczenia odniesiono do krajowego planu gospodarki odpadami. Obliczenia wykazały, i na terenie gminy powstawaş moe rocznie około 17 Mg odpadowych olejów.

43 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Do bazy wojewódzkiej nie zgłoszono wytworzenia olejów odpadowych w 2002 roku. Podmioty otrzymały zezwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych z grupy 13 w iloci 5 935,10 Mg rocznie, co stanowi 48,5 % masy wszystkich odpadów, na wytworzenie których otrzymano zezwolenie. W rzeczywistoci wydaje si, ze ta iloş jest znacznie zawyona. Ponad 99 % odpadów grupy 13 dotyczy decyzji wydanych w zwizku z działalnoci prowadzon przez podmioty na terenie całego powiatu. Poniszej w tabeli zestawiono prognozowane na lata 2003-2014 iloci moliwych do pozyskania z rynku odpadów olejów (przy uwzgldnieniu odpadów ju zmagazynowanych), w szczególnoci przy uwzgldnieniu rozwoju sieci zbiórki olejów z sektora małych i rednich przedsibiorstw oraz ludnoci.

Tabela 23 Dotychczasowe oraz prognozowane iloci mo
liwych do pozyskania z rynku odpadów olejów (przy uwzgldnieniu odpadów ju
zmagazynowanych) rok powiat oławski gmina Domaniów 2003 280 20,86 2006 260 19,37 2010 255 18,99 2014 240 17,88

W krajowym planie gospodarki odpadami oszacowano, e istniejce w kraju moce przerobowe w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów grupy 13 s wystarczajce, jednak czş instalacji wymaga gruntownych modernizacji lub całkowitej likwidacji. Aktualnie, istniejce moce przerobowe tych instalacji s tylko czciowo wykorzystane (poniej 50 %). Zbieranie odpadów olejowych prowadzone jest przez wyspecjalizowane firmy, posiadajce stosowne zezwolenia na zbieranie i transport tych odpadów. Wielu przedsibiorców posiadajcych zezwolenia na zbieranie i transport olejów odpadowych działa na terenie całego kraju. Analiza wydanych zezwole
przez starost oławskiego wykazała, i 6 przedsibiorstw z obszaru powiatu posiada zezwolenie na zbieranie olejów odpadowych.

3.2.3.4 Baterie i akumulatory Przenone ródła prdu, wystpuj w postaci małogabarytowej oraz wielkogabarytowej. Do małogabarytowych zaliczane s: ‹ baterie alkaliczne, manganowe, litowe i srebrowe, ‹ akumulatory niklowo-kadmowe, wodorkowe i litowe. Akumulatory wielkogabarytowe dzieli si na kwasowo-ołowiowe oraz niklowo-kadmowe. Głównym ich ródłem s rodki transportowe. Oszacowano, e w 2000 roku wytworzono w Polsce około 57 000 Mg zuytych akumulatorów kwasowo-ołowiowych (rodzaj odpadu 160601*). Zorganizowany jest krajowy system gospodarki tymi odpadami, a wprowadzona opłata depozytowa powinna zapewniş całkowity odzysk wprowadzanych do uytku akumulatorów. Moce przerobowe dwóch istniejcych w kraju instalacji przerobu akumulatorów (łcznie 190 000 Mg) całkowicie zaspokajaj obecne i przyszłe potrzeby krajowe. Akumulatory niklowo-kadmowe (kod odpadu 160602*) uywane s głównie w samochodach innych ni osobowe, eksploatowanych przez podmioty gospodarcze. Iloş zuytych akumulatorów tego typu wynosi w kraju około 1000 Mg rocznie, z czego aktualnie, jak si szacuje, odzyskuje si około 60 %. Baterie i akumulatory małogabarytowe (kod 160604, 160605), uytkowane, zarówno przez osoby fizyczne jak i podmioty prawne, s sporadycznie zbierane.

44 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 24 Dotychczasowe oraz prognozowane roczne iloci odpadów akumulatorów w województwie dolnolskim, powiecie oławskim oraz gminie Domaniów (Mg) Akumulatory kwasowo-ołowiowe Akumulatory niklowo-kadmowe Lata powiat gmina powiat gmina województwo województwo oławski Domaniów oławski Domaniów 2003 2 500 55 4,10 75 1,7 0,13 2006 3 400 75 5,59 68 1,5 0,11 2010 4 500 100 7,45 60 1,4 0,10 2014 5 500 130 9,69 45 1,0 0,07

W bazie wojewódzkiej za 2002 rok nie wykazano wytworzenia odpadowych baterii i akumulatorów. Starosta oławski wydał decyzje zezwalajce na wytwarzanie 0,15 Mg baterii i akumulatorów ołowiowych (kod odpadu 160601) przez Zakład Przetwórstwa Misnego AGRO-POL Sp. z o.o. w Polwicy. Jedyna krajowa instalacja przerobu baterii małogabarytowych znajduje si w Dolnolskiej Korporacji Ekologicznej Oława, Oddział Polkowice, jej wydajnoş wynosi około 800 Mg/rok.

3.2.3.5 Pestycydy Odpady pestycydów maj nastpujce kody: ‹ 020108* - odpady agrochemikaliów zawierajce substancje niebezpieczne, w tym rodki ochrony rolin I i II klasy toksycznoci, ‹ 020109 – odpady agrochemikaliów inne ni wymienione w 020108*, ‹ 070480* - przeterminowane rodki ochrony rolin I i II klasy toksycznoci (bardzo toksyczne i toksyczne), ‹ 070481 - przeterminowane rodki ochrony rolin inne ni wymienione w 070480 ‹ 150110* - opakowania zawierajce pozostałoci substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. rodkami ochrony rolin I i II klasy toksycznoci - bardzo toksyczne i toksyczne). Odpady te pochodz z biecej produkcji, dystrybucji i stosowania oraz z przeterminowanych, starych preparatów, wycofanych z obrotu i zdeponowanych w magazynach lub mogilnikach. Odpady zdeponowane w mogilnikach stanowi znaczne zagroenie dla rodowiska ze wzgldu na moliwoş rozszczelnienia miejsc deponowania i migracj do rodowiska. Według danych WIO, w powiecie oławskim nie ma adnego mogilnika. W bazie wojewódzkiej nie wykazano wytworzenia odpadów pestycydów, starosta oławski nie wydał zezwolenie na wytwarzanie odpadów tego rodzaju. Przeterminowanych rodków ochrony rolin, opakowa
po tych rodkach oraz innych agrochemikaliów powstaje duo, aczkolwiek brak jest informacji o ilociach odpadów pestycydowych wytwarzanych w gospodarstwach indywidualnych, które nie s inwentaryzowane. Problem stanowi znaczne rozproszenie ródeł wytwarzania tych odpadów przy stosunkowo niewielkich ilociach wytwarzanych odpadów.

3.2.3.6 Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne powstaj podczas diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej w obiektach lecznictwa zamknitego, otwartego, a take w laboratoriach badawczych. Odpady weterynaryjne powstaj podczas badania i leczenia zwierzt oraz wiadczenia usług weterynaryjnych, a take w wyniku bada
naukowych i dowiadcze
na zwierztach. Szacuje si redni iloş wytworzonych odpadów: ‹ w przychodniach i orodkach zdrowia - 50 kg/rok,

45 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ w aptekach - 10 kg/rok, ‹ w indywidualnych praktykach lekarskich - 30 kg/rok, ‹ w placówkach lecznictwa zwierzt - 30 kg/rok.

Tabela 25 Klasyfikacja odpadów medycznych. 18 01 01 Narzdzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłczeniem 18 01 03) Czci ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty słuce do jej przechowywania (z 18 01 02* wyłczeniem 18 01 03) Inne odpady, które zawieraj ywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istniej 18 01 03* wiarygodne podstawy do sdzenia, e wywołuj choroby u ludzi i zwierzt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłczeniem 18 01 80 i 18 01 82 18 01 04 Inne odpady ni wymienione w 18 01 03 18 01 06* Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierajce substancje niebezpieczne 18 01 07 Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne ni wymienione w 18 01 06 18 01 08* Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 18 01 09 Leki inne ni wymienione w 18 01 08 18 01 10* Odpady amalgamatu dentystycznego 18 01 80* Zuyte kpiele lecznicze aktywne biologicznie o właciwociach zakanych 18 01 81 Zuyte kpiele lecznicze aktywne biologicznie inne ni wymienione w 18 01 80 18 01 82* Pozostałoci z ywienia pacjentów oddziałów zakanych

Tabela 26 Klasyfikacja odpadów weterynaryjnych. 18 02 01 Narzdzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłczeniem 18 02 02) 18 02 02* Inne odpady, które zawieraj ywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istniej wiarygodne podstawy do sdzenia, e wywołuj choroby u ludzi i zwierzt 18 02 03 Inne odpady ni wymienione w 18 02 02 18 02 05* Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierajce substancje niebezpieczne 18 02 06 Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne ni wymienione w 18 02 05 18 02 07* Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 18 02 08 Leki inne ni wymienione w 18 02 07

Na terenie powiatu oławskiego funkcjonuje szpital powiatowy, zlokalizowanych jest 10 przychodni, 2 orodki zdrowia oraz 21 punktów aptecznych. Ponadto działa jeszcze 88 indywidualnych praktyk lekarskich, w 68 gabinetach lekarskich. Na terenie gminy Domaniów wg GUS w 2002 roku działalnoş w zakresie opieki zdrowotnej prowadziły 2 praktyki lekarskie oraz 1 punkt apteczny. Szacuje si, e wyej wymienione jednostki opieki zdrowotnej wytworz 70 kg odpadów medycznych rocznie. Nie zgłoszono jednak do marszałka województwa wytworzenia odpadów medycznych przez podmioty słuby zdrowia, jak równie nie zostały wydane przez starost oławskiego decyzje na prowadzenie działalnoci zwizanej z wytwarzaniem odpadów z grupy 18.

Tabela 27 Prognoza iloci wytwarzanych odpadów medycznych i weterynaryjnych w powiecie oławskim oraz gminie Domaniów (w Mg/rok) rok powiat oławski gmina Domaniów 2006 27 2,01 2010 30 2,24 2014 43 3,20

Celem do realizacji jest minimalizacja negatywnego oddziaływania na rodowisko odpadów medycznych i weterynaryjnych.

46 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Wytwarzanie i gospodarowanie odpadami medycznymi i weterynaryjnymi naley poddaş kontroli prowadzonej przez powiatowe słuby sanitarne i weterynaryjne.

3.2.3.7 Odpadowa tkanka zwierzca Odpady pochodzenia zwierzcego podzielono na 3 grupy ryzyka: ‹ odpady niskiego ryzyka (LRM), ‹ odpady wysokiego ryzyka (HRM) ‹ odpady szczególnego ryzyka (SRM). Odpadowa tkanka zwierzca stanowica materiał szczególnego i wysokiego ryzyka zaliczana jest do odpadów o kodzie 020181. Do odpadów wysokiego ryzyka zaliczana jest midzy innymi padlina, której roczn iloş w kraju szacuje si na ok. 72,5 tys. Mg. Na terenie województwa dolnolskiego działalnoş w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów zwierzcych niskiego ryzyka prowadz ‹ Zakład Utylizacyjny w Wojbórzu, gm. Kłodzko, powiat kłodzki ‹ KOMPASZ w Głogowie ‹ PROFET Sp. z o.o. w Osetnicy, gm. Chojnów, powiat legnicki. a na terenie województwa opolskiego: ‹ Continental Grain Corporation SA w Opolu ‹ MATT Sp. z o.o. w Niemodlinie, powiat opolski. Działalnoş w zakresie unieszkodliwiania odpadów zwierzcych szczególnego i wysokiego ryzyka prowadzi PROFET Sp. z o.o. w Wgrach (woj. opolskie).

3.2.3.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy samochodowe Odpady te wystpuj coraz bardziej masowo w zwizku z rozwojem motoryzacji i starzeniem si eksploatowanych pojazdów drogowych. W katalogu odpadów wystpuj dwa rodzaje tych odpadów, tj.: ‹ 160104* - zuyte lub nie nadajce si do uytkowania pojazdy (odpad niebezpieczny) ‹ 160405 - zuyte lub nie nadajce si do uytkowania pojazdy nie zawierajce cieczy i innych niebezpiecznych elementów W krajowym planie gospodarki odpadami oszacowano, e w latach 1997-2000 wyrejestrowywano w kraju rocznie około 250 tysicy sztuk samochodów, co dla redniej masy samochodu 946 kg daje roczn mas złomu samochodowego na poziomie około 235 tys. Mg. Prognoza wzrostu iloci złomowanych samochodów w skali kraju daje nastpujce wartoci: ‹ 2006 – ok. 540 tys. pojazdów, ‹ 2010 – ok. 700 tys. pojazdów, ‹ 2014 – ok. 950 tys. pojazdów. Na poziomie planu powiatowego oszacowano roczn mas złomu samochodowego na ok. 900 Mg/rok. Na tej podstawie mona oszacowaş roczn iloş złomu samochodowego w gminie Domaniów na 67 Mg/rok. Przenoszc prognozy iloci złomowanych samochodów, które mog powstaş w skali kraju, na poziom gminy, mona spodziewaş si wytworzenia w gminie: ‹ 2006 – ok. 75 pojazdów (70 Mg wraków, 60 Mg złomu samochodowego), ‹ 2010 – ok. 97 pojazdów (91 Mg wraków, 78 Mg złomu samochodowego), ‹ 2014 – ok. 131 pojazdów (124 Mg wraków, 106 Mg złomu samochodowego). Z ogólnej masy wraku samochodowego, ok. 85,3 % stanowi materiały przeznaczone do recyklingu materiałowego (np. złom, akumulatory, oleje, opony, szkło, guma bez

47 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

zanieczyszcze
) i odzysku energii (np. płyny chłodnicze i hamulcowe, zanieczyszczona guma, tworzywa sztuczne, opony). Pozostał czş, a wic 14,7 %, stanowi nieuyteczne odpady kierowane na składowisko. Na terenie powiatu oławskiego wg danych Dolnolskiego Urzdu Wojewódzkiego zarejestrowane s składnice złomu uprawnione do wydawania zawiadcze
o złomowaniu odpadów, bdcego podstaw do wyrejestrowania pojazdu z rejestru: ‹ PPZM ‘’CENTROZŁOM’’ Oddział Oława, ul. Polna 2 ‹ Przedsibiorstwo Przerobu Wtórnych Metali Nieelaznych ‘’WTÓRMET’’, ‹ Oława, ul. Polna 1 ‹ PPHU „PEGGY” Zbigniew Niemcza
ski, Oława, ul. 3 Maja 26a

Tabela 28 Liczba złomowanych pojazdów w składnicach powiatu oławskiego w 2002 roku wg danych Urzdu Wojewódzkiego

Samochody Samochody Przyczepy Inne Podmiot Motocykle Cigniki Autobusy osobowe ciarowe i naczepy pojazdy „WTÓRMET” - 212 78 2 - - - PPZM „Centrozłom” - 8 12 - - - -

3.2.3.9 Odpady sprztu elektronicznego i elektrycznego Sprzt elektroniczny staje si odpadem wskutek mierci technicznej lub moralnej, wynikajcej z udoskonale
oraz unowoczeniania urzdze
i sprztu. Dotyczy to w szczególnoci sprztu RTV, komputerów, telefonów komórkowych. Odpady sprztu elektronicznego mog wystpowaş zarówno w odpadach komunalnych, jako selektywnie zbierane odpady grupy 20, o kodzie 200135* i 200136, oraz w odpadach z działalnoci gospodarczej w grupie 16, podgrupie 1602, rodzaje 160213*, 160214, 160215* oraz 160216. Zbieranie odpadów komunalnych, w tym wielkogabarytowych, wród których wystpuj zuyte urzdzenia jest zadaniem gminy i elementem systemu gospodarki odpadami komunalnymi. W skali kraju, zbiórk i recyklingiem zuytego sprztu zajmuje si obecnie stosunkowo niewielka liczba podmiotów gospodarczych, a ich moliwoci przetwórcze nie s wykorzystane. Wród decyzji wydanych przez starost oławskiego znajduj si pozwolenia na wytwarzanie zuytych urzdze
zawierajcych niebezpieczne elementy (kod 160213) w iloci 0,2 Mg oraz niebezpieczne elementy lub czci składowe usunite z zuytych urzdze
(kod 160215) – 30 Mg. Biorc pod uwag moliwoci odzysku poszczególnych urzdze
podzielono je na: białe i szare. Produkty szare w porównaniu do białych wykazuj niszy wskanik odzysku ze wzgldu na bardziej rónorodny skład. W produktach białych elementy metalowe stanowi ok. 75 % masy, natomiast w produktach szarych ok. 40 %, zawieraj one ponadto tworzywa sztuczne (30 %) i inne materiały, jak: drewno, szkło, papier (ok. 30 %). Do urzdze
białych zalicza si pralki automatyczne, zmywarki do naczy
, kuchenki gazowe, kuchenki mikrofalowe, zamraarki i lodówki, natomiast do szarych: sprzt RTV, komputery, faksy, telefony i drukarki. Biorc pod uwag zawartoş składników szkodliwych, najwiksze zagroenia stwarzaj lodówki, zamraarki oraz klimatyzatory, które zawieraj substancje zubaajce warstw ozonow (chlorowcopochodne wglowodorów – CFC oraz HCFC). Ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postpowaniu z substancjami zuboajcymi warstw ozonow (Dz.U. Nr 52, poz. 537 ze zm.) [vi] zakazuje składowania urzdze
chłodniczych i klimatyzacyjnych zawierajcych CFC oraz HCFC. Wytwarzajcy te odpady maj obowizek odzyskaş substancje kontrolowane.

48 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Sprzt RTV oraz pozostałe urzdzenia szare zawieraj płytki drukowane, baterie, wkłady do drukarek, tonery, kineskopy zawierajce substancje szkodliwe, w tym m.in. metale cikie, substancje chlorowcopochodne i azbest. Zbieranie zuytego sprztu odbywa si na razie incydentalnie, przeprowadzone badania w Katowicach wykazały, e sposoby zagospodarowania zuytego domowego sprztu elektronicznego s nastpujce: ‹ usuwanie na składowiska (15-40 %), ‹ przekazywanie innym uytkownikom (27-57 %), ‹ przechowywanie w gospodarstwach domowych (8-30 %). KPGO zaleca uruchomienie linii do przerobu urzdze
chłodniczych na poziomie krajowym w latach 2003-2006 oraz linii do przerobu pozostałych urzdze
elektronicznych.

49 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

4. Zadania gminy, załoone cele oraz proponowany system gospodarki odpadami

4.1 Odpady z sektora komunalnego

Zintegrowana gospodarka odpadami jest procesem systematycznego wdraania rozwiza
organizacyjnych technologicznych i strategicznych, zapewniajcych minimalizacj wytwarzania odpadów oraz racjonalny odzysk lub unieszkodliwianie wszystkich wytwarzanych odpadów przy spełnieniu wymaga
ochrony rodowiska oraz minimalizacji całkowitych kosztów. Wdroenie zintegrowanej gospodarki odpadami powinno opieraş si na piciu podstawowych zasadach, tj.: ‹ uwzgldnieniu w planowaniu koncepcji gospodarki odpadami kombinacji wielu metod postpowania z nimi (odzysku, przekształcania, unieszkodliwiania) bez dyskryminowania adnej z metod przed rozpoczciem prac planistycznych. Z reguły, skojarzenie kilku metod daje lepsze efekty ni wybór tylko jednej z nich, ‹ przeanalizowaniu w programie strategicznym kilku scenariuszy o zrónicowanych udziałach poszczególnych metod postpowania z odpadami, a nastpnie wyborze optymalnego scenariusza przy uwzgldnieniu kryteriów technologicznych, ekonomicznych i ekologicznych, ‹ uwzgldnieniu w planowaniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami wszystkich uwarunkowa
, w tym: politycznych, społeczno-gospodarczych, technicznych, technologicznych, finansowych, organizacyjnych, rodowiskowych, ‹ biecym monitoringu i kontroli systemu w trakcie jego realizacji i eksploatacji, reagowanie na zmiany uwarunkowa
, które stanowiły podstaw opracowania koncepcji i programu strategicznego zintegrowanej gospodarki odpadami (w tym np. iloci, składu i właciwoci odpadów, podstaw prawnych gospodarki odpadami, analiz marketingowych dotyczcych odzyskiwanych surowców, energii itp.) i wprowadzanie niezbdnych korekt, ‹ uzyskaniu społecznej akceptacji dla projektowanej strategii zintegrowanej gospodarki odpadami. Prawidłowa gospodarka odpadami naley do zasadniczych problemów ochrony rodowiska. Nowa polska legislacja z zakresu ochrony rodowiska oraz gospodarki odpadami postawiła szereg wymaga
dotyczcych sposobu rozwizania tego problemu. Do zasadniczych instrumentów, które umoliwi rozwój racjonalnej gospodarki odpadami, naley zaliczyş opracowywanie i wdraanie planów gospodarki odpadami na wszystkich poziomach podziału administracyjnego kraju, od skali krajowej do poziomu gminnego. Dla poszczególnych strumieni odpadów okrelone zostały szczegółowe cele do osignicia w zakresie recyklingu i odzysku – omówione w niniejszym opracowaniu. Przyjto siedem zasadniczych załoe
dla rozwoju gospodarki odpadami moliwych do realizacji w gminie w celu ochrony rodowiska przed odpadami: ‹ zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, ‹ zapewnienie zorganizowanej zbiórki całej iloci wytwarzanych odpadów, ‹ minimalizacja iloci odpadów oraz zmniejszenie ich potencjału szkodliwoci, ‹ wzrost recyklingu, w tym recyklingu organicznego, ‹ składowanie odpadów wczeniej przekształconych, ‹ zwikszony udział społeczny w procesie podejmowania decyzji,

50 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Realizacja tych załoe
jest zgodna z głównymi zasadami gospodarowania odpadami wynikajcymi z prawa unijnego i krajowego, a w szczególnoci z: ‹ hierarchi postpowania z odpadami, ‹ zasad bliskoci, ‹ zasad samowystarczalnoci w skali kraju (i regionu) - stworzenia zintegrowanej sieci instalacji i urzdze
‹ pozwoli na osignicie zasadniczego celu - wdroenia najlepszej praktycznej (wykonalnej) opcji gospodarowania odpadami, spełniajcej wymogi ochrony rodowiska.

4.1.1 Zadania gminy wynikajce z obowizków prawnych

Schemat postpowania z odpadami, wynikajcy z ustawy o odpadach [i] wskazuje hierarchi podejmowanych działa
, od zapobiegania i minimalizacji wytwarzania odpadów, poprzez odzysk (w tym recykling i odzysk energii), unieszkodliwianie, na składowaniu odpadów unieszkodliwionych ko
czc. Wypełnienie obowizku odzysku składników uytecznych i energii oraz przekształcania odpadów przed składowaniem wymaga wyposaenia składowisk w instalacje odzysku i przekształcania odpadów (linia sortownicza odpadów z selektywnej zbiórki, stanowisko rozbiórki i sortowania odpadów wielkogabarytowych, sortowania i magazynowania gruzu, instalacja mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów mieszanych). Wynika to z poniszych zapisów ustawy o odpadach [i]: ‹ obowizku zapobiegania wytwarzaniu odpadów oraz prowadzenia odzysku odpadów, których wytworzeniu nie udało si zapobiec (art. 5 ustawy o odpadach), ‹ obowizku unieszkodliwiania odpadów, których nie udało si poddaş odzyskowi, aby składowane były wyłcznie te odpady, których unieszkodliwianie w inny sposób było niemoliwe z przyczyn technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych (art. 7, ust. 3 ustawy o odpadach), ‹ obowizku wysegregowania odpadów nadajcych si do odzysku z odpadów poddawanych unieszkodliwianiu (art. 12 ustawy o odpadach). ‹ obowizku poddania odpadów, przed umieszczeniem na składowiskach, procesom przekształcenia fizycznego, chemicznego lub biologicznego oraz segregacji w celu ograniczenia zagroenia dla ycia i zdrowia ludzi lub dla rodowiska lub te ograniczenia iloci lub objtoci składowanych odpadów (art. 56 ust. 1 ustawy o odpadach).

Gospodarka odpadami

zapobieganie powstawaniu odpadów

odzysk odpadów (z przetwarzaniem)

wykorzystanie jako paliwa - Recykling odzysk energii wykorzystanie materiaˇowe

unieszkodliwianie (przeksztaˇcanie) odpadów

biologiczne fizyczne chemiczne (w tym sortowanie)

skˇadowanie

Rys. 7 Schemat postpowania z odpadami wg ustawy o odpadach

51 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Zgodnie z art. 3 ustawy o Utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach z dnia 13 wrzenia 1996r. (Dz.U. Nr 96.132.622 ze zm.) [iii], do zada własnych gminy naley utrzymanie porzdku i czystoci na terenie własnej gminy. Gminy zapewniaj czystoş i porzdek na swoim terenie i tworz niezbdne warunki do ich utrzymania, a w szczególnoci: ‹ tworzenie warunków do wykonywania prac zwizanych z utrzymaniem porzdku i czystoci na terenie gminy lub zapewniaj wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych, ‹ zapewniaj budow, utrzymanie i eksploatacj własnych lub wspólnych z innymi gminami: - instalacji i urzdze
do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych, - stacji zlewnych, w przypadku gdy podłczenie wszystkich nieruchomoci do sieci kanalizacyjnej jest niemoliwe lub powoduje nadmierne koszty, - instalacji i urzdze
do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzcych lub ich czci, - szaletów publicznych, ‹ prowadzenia przez gminy ewidencji: - zbiorników bezodpływowych w celu kontroli czstotliwoci ich opróniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, - przydomowych oczyszczalni cieków w celu kontroli czstotliwoci i sposobu pozbywania si komunalnych osadów ciekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, ‹ organizuj selektywn zbiórk, segregacj oraz magazynowanie odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziałaj z przedsibiorcami podejmujcymi działalnoş w zakresie gospodarowania tego typu odpadami, ‹ zapewniaj zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierzt lub ich czci oraz współdziałanie z przedsibiorcami podejmujcymi działalnoş w tym zakresie. Dla realizacji zada gmina ma okrelone instrumenty prawne wynikajce z ustawy o utrzymaniu porzdku i czystoci w gminach [iii]: ‹ ustanowienie w formie uchwały Rady Gminy prawa miejscowego gospodarki odpadami komunalnymi, w szczególnoci zasady utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy, dotyczce m.in. prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, rodzaju urzdze
przeznaczonych do zbierania tych odpadów oraz czstotliwoci i sposobu ich pozbywania, ‹ ustalenie w drodze uchwały Rady Gminy górnych stawek opłat ponoszonych przez włacicieli nieruchomoci za usługi w zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, ‹ wydawanie zezwole
na wiadczenie usług odbioru odpadów komunalnych przez podmioty nie bdce gminnymi jednostkami organizacyjnymi (gminne jednostki organizacyjne prowadzce na obszarze własnej gminy działalnoş w zakresie w/w wiadcze
nie maj obowizku uzyskania zezwole
, gminn jednostk organizacyjn jest take spółka prawa handlowego, w której gmina posiada przewaajce udziały), ‹ moliwoş ogłoszenia przetargu publicznego na wybór podmiotu wiadczcego usługi (okrelone w ustawie) w przypadku okrelenia przez niego na której czci gminy usługi mog byş wiadczone, ‹ moliwoş przejcia od włacicieli nieruchomoci, wskazanych w ustawie obowizków w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, na podstawie akceptacji mieszka
ców wyraonej w przeprowadzonym uprzednio referendum gminnym, ‹ moliwoş przeprowadzenia egzekucji administracyjnej w stosunku do włacicieli nieruchomoci i w ostatecznoci - przejcia w trybie wykonania zastpczego realizacji obowizków nałoonych na włacicieli nieruchomoci, gdy uchylaj si oni od obowizku

52 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

korzystania z usług w zakresie odbierania odpadów, a take udokumentowania korzystania z tych usług, ‹ moliwoş wystpienia do sdu grodzkiego - przeciwko włacicielom nieruchomoci uchylajcym si od wykonywania obowizków ustawowych w zakresie utrzymania czystoci i porzdku na swoich posesjach (według przepisów Kodeksu postpowania w sprawach o wykroczenia). oraz ustawy o odpadach [i]: ‹ nakazanie w drodze decyzji posiadaczowi odpadów usunicie odpadów z miejsc nie przeznaczonych do ich składowania lub magazynowania ze wskazaniem sposobu wykonania tej decyzji, ‹ opiniowanie w drodze postanowienia : ‹ projektów wojewódzkiego i powiatowego planu gospodarki odpadami (bd wspólnego planu dla powiatów bdcych członkami zwizków powiatów lub gmin bdcych członkami zwizków midzygminnych), ‹ programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi ‹ zezwolenia na prowadzenie działalnoci w zakresie transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów (w tym komunalnych), ‹ pozwolenia na wytwarzanie odpadów (z wyłczeniem odpadów komunalnych), ‹ jako organ właciwy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla składowiska odpadów moe uzaleniş w drodze postanowienia wydanie tej decyzji od przedstawienia przez inwestora ekspertyzy co do moliwoci odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w inny sposób ni przez składowanie, ‹ jako organ właciwy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla składowiska odpadów odmówi (w drodze decyzji) wydania takiej decyzji, jeeli istnieje uzasadniona technicznie, ekologicznie lub ekonomicznie moliwoş odzysku lub unieszkodliwiania odpadów bez budowy składowiska odpadów oraz w przypadku gdy na lokalizacj składowiska nie wyraził zgody wojewódzki konserwator zabytków. Rada Gminy w Domaniowie w drodze uchwały Nr XVII/87/2000 z dnia 27 kwietnia 2000 roku w sprawie ustalenia szczegółowych zasad utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy Domaniów (załcznik nr 1 do uchwały) okreliła: ‹ szczegółowe zasady utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy ‹ obowizki włacicieli i uytkowników nieruchomoci ‹ zasady rozmieszczenia urzdze
do gromadzenia odpadów, czstotliwoş i usuwanie odpadów komunalnych z nieruchomoci i terenów przeznaczonych do uytku publicznego ‹ warunki udzielania zezwole
na prowadzenie działalnoci polegajcej na usuwaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych W uchwale okrelone zostały nastpujce obowizki włacicieli nieruchomoci w zakresie gospodarki odpadami: ‹ utrzymania porzdku i czystoci na terenie nieruchomoci ‹ korzystania z usług podmiotów posiadajcych zezwolenie na wykonywanie usług usuwania odpadów komunalnych oraz udokumentowania korzystania z tych usług ‹ wyposaenia nieruchomoci w urzdzenie słuce do gromadzenia odpadów komunalnych – co najmniej jednego pojemnika o pojemnoci 110 dm3 oraz utrzymania w odpowiednim stanie sanitarno-porzdkowym, ‹ podłczenia urzdze
sanitarnych do sieci kanalizacyjnej, w przypadku gdy ich odległoş od kolektora sanitarnego nie przekracza 100 m, ‹ wyposaenia nieruchomoci niepodłczonych do sieci sanitarnej w zbiornik bezodpływowy do gromadzenia nieczystoci ciekłych oraz zawarcia umów z podmiotem wiadczcym usługi w tym zakresie.

53 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

W przypadku niewywizywania si właciciela nieruchomoci z, nałoonych na niego uchwał, obowizków, gmina przejmuje je lub przekazuje wskazanej wyspecjalizowanej jednostce, naliczajc opłat ustalon przez Rad Gminy. Uchwała okreliła termin 1 stycznia 2002 roku, do którego wszyscy właciciele nieruchomoci powinni spełniaş zawarte w niej obowizki. Załcznik nr 2 do uchwały w sprawie ustalenia szczegółowych zasad utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy Domaniów ustalił regulamin gminnego wysypiska odpadów w Danielowicach, obecnie wyłczonego z eksploatacji – okrelono odpady dopuszczone do składowania. Ponadto uchwała Rady Gminy moe równie zawieraş zapisy nakładajce na podmioty gospodarcze ubiegajce si o udzielenie zezwole
na wiadczenie usług w zakresie usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych selektywnie zbieranych, obowizki dotyczce systemu segregowanego usuwania odpadów: ‹ przygotowanie akcji uwiadamiajcej społecze
stwo nt. selektywnej zbiórki odpadów ‹ selekcjonowania okrelonych grup odpadów (szkła, złomu, papieru, tworzyw sztucznych, itp.) do bezpłatnie rozstawionych pojemników na wyznaczonym obszarze gminy ‹ okrelenia harmonogramu opróniania pojemników. Rozporzdzenie Ministra rodowiska w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych [xvi] okreliło roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych w poszczególnych latach do 31 grudnia 2007 roku. Odpady opakowaniowe naley poddaş odzyskowi (materiałowemu lub energetycznemu) w 50 %, w tym połow recyklingowi (odzysk materiałowy). Do zada
własnych gminy naley organizacja m.in. selektywnej zbiórki, segregacji oraz magazynowania odpadów komunalnych (art. 3, pkt 2, ust. 6 ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iii]), tak wic spełnienie poziomów recyklingu okrelone dla kraju osignite zostanie w ramach działa
podejmowanych przez gminy. Ustaw z dnia 11 maja 2001 roku [vii] okrelone zostały równie poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych dla przedsibiorców wprowadzajcych na rynek krajowy opakowania (z tworzyw sztucznych, metali, papieru, szkła) i produkty (urzdzenia chłodnicze, akumulatory, baterie, oleje smarowe, opony).

4.1.2 Załoone cele gospodarki odpadami

W odniesieniu do kraju zostały okrelone wymagania redukcji iloci składowanych odpadów biologicznie rozkładalnych, iloci odzyskanych i poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych poszczególnych frakcji jak i nieopakowaniowych. Ze wzgldu na proponowane odejcie od gminnego rozwizania gospodarki odpadami na rzecz rozwiza
regionalnych, system gospodarki odpadami, którego elementem jest gmina Domaniów, został omówiony w powiatowym planie gospodarki odpadami. Obowizek osignicia okrelonych poziomów odzysku, recyklingu został postawiony Polsce, który zostaje przeniesiony na niszy szczebel administracyjny. Obecnie trudno jednoznacznie okreliş, dla którego poziomu administracyjnego naley bilansowaş uzyskane poziomy odzysku i recyklingu.

4.1.2.1 Odpady biologicznie rozkładalne Na odpady biologicznie rozkładalne składaj si: ‹ odpady kuchenne i ogrodowe, ‹ odpady z terenów zielonych, ‹ odpady papieru i tektury opakowaniowe, ‹ inne odpady papieru i tektury.

54 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Dla odpadów biologicznie rozkładalnych oraz nieopakowaniowych odpadów papieru i tektury nie ustalono wymaganych stopni recyklingu. Poziomem odniesienia dla oceny zmniejszenia zawartoci odpadów biologicznie degradowalnych w odpadach składowanych jest rok 1995. Z unijnej dyrektywy składowiskowej 1999/31/EC wynikaj jednoznaczne wymagania dotyczce zmniejszenia iloci odpadów biologicznie rozkładalnych usuwanych na składowiska. Przyjmujc jej załoenia, zawartoş odpadów degradowalnych biologicznie w komunalnych odpadach składowanych nie moe przekroczyş: ‹ w roku 2010 - 75 % masy bioodpadów składowanych w roku 1995, ‹ w roku 2013 - 50 % masy bioodpadów składowanych w roku 1995, ‹ w roku 2020 - 35 % masy bioodpadów składowanych w roku 1995. Obowizek uzyskania stopni redukcji biofrakcji w odpadach składowanych został ustalony na poziomie krajowym. Obowizki te zostaj przeniesione na nisze poziomy organizacji gospodarki odpadami. Zgodnie z przyjt w planach gospodarki odpadami wyszego szczebla zasad odejcia od gospodarki odpadami w skali gminy na rzecz rozwiza
regionalnych, ponadgminnych wydaje si, e najniszym poziomem, w którym moliwe jest zrealizowanie postawionych celów jest powiat bd region. Nie moliwa jest realizacja celów na poziomie gminy i poszczególnych składowisk z uwagi na: V brak danych ilociowych z roku 1995 dotyczcych całkowitej iloci odpadów składowanych oraz zawartoci biofrakcji, V mniejsz ni obecnie liczb mieszka
ców objtych systemem wywozu odpadów, V zmieniajce si iloci odpadów przyjmowanych do składowania wynikajce ze zmieniajcych si obszarów obsługiwanych przez składowisko, V zmiany sytuacji eksploatowanych składowisk, powstawanie po roku 1995 nowych obiektów, zamykanie składowisk eksploatowanych w roku 1995, V ponadto przeniesienie wprost z planu krajowego na poziom planów niszego szczebla zawartoci biofrakcji obarczone jest wzrastajcym błdem. Na poziomie gminy moliwa jest organizacja czci działa
majcych na celu ograniczenie masy składowanych odpadów biologicznie rozkładalnych: V selektywna zbiórka frakcji surowcowych biologicznie rozkładalnych (papier i tektura), V selektywna zbiórka i recykling organiczny odpadów zielonych z publicznych terenów zielonych (kompostowanie), V kompostowanie indywidualne domowych odpadów zielonych i kuchennych. Powysze działania ogranicz mas pozostałych do składowania odpadów biologicznie rozkładalnych, jednak wpływ tych działa
na całkowit mas odpadów jest stosunkowo niewielki. Decydujce znaczenie dla redukcji zawartoci odpadów organicznych w odpadach zmieszanych ma ich przetworzenie przed złoeniem na składowisku. Realizacja zapisów wojewódzkiego planu gospodarki odpadami przewidujcego utworzenie regionalnych centrów gospodarki odpadami obejmujcych mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów zmieszanych zapewni osignicie wymaganych stopni redukcji.

4.1.2.2 Odpady opakowaniowe Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowizkach przedsibiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 ze zm.) [vii] wprowadza obowizek zapewnienia odzysku, a w szczególnoci recyklingu, odpadów opakowaniowych i pouytkowych wprowadzanych na rynek przez przedsibiorców. Terminem osignicia docelowych poziomów odzysku, w tym recyklingu jest 31 grudzie
2007, jednak dla kolejnych lat ustalone zostały równie wymagane poziomy odzysku w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych (Dz.U. Nr 104, poz. 982) [xvi].

55 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Ustawa ta nie nakłada obowizku uzyskania okrelonych poziomów odzysku przez gminy. Został jednak okrelony dla kraju obowizek poddania do ko
ca 2007 r. odzyskowi 50 % masy odpadów opakowaniowych, połow odzyskanych odpadów opakowaniowych naley poddaş recyklingowi. Na postawie przeprowadzonych analiz w wojewódzkim planie gospodarki odpadami województwa dolnolskiego stwierdzono, i wypełnienie w roku 2007 nałoonych na przedsibiorców obowizków w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych, skutkowaş bdzie w skali województwa recyklingiem około 133,6 tys. Mg odpadów opakowaniowych z całkowitej iloci prognozowanej w tyme roku w województwie dolnolskim na około 364,6 tys. Mg. Oznacza to w skali województwa koniecznoş recyklingu 36,6 % wytworzonych odpadów opakowaniowych. Do wypełnienia ogólnego obowizku poddania odzyskowi połowy wytworzonych odpadów opakowaniowych brakuje około 13,4 %. Ustawa nie precyzuje w jaki sposób ma to zostaş osignite. Moliwe jest zebranie brakujcej masy odpadów opakowaniowych w ramach selektywnej zbiórki prowadzonej przez gminy, bowiem zgodnie z art. 3 ustawy o utrzymaniu porzdku i czystoci w gminach [iii], gmina ma obowizek stworzenia warunków do prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów.

Tabela 29 Wymagane poziomy recyklingu opakowa w latach 2002-07 (% masy)

wymagane poziomy recyklingu dla przewidywana masa odpadów opakowania przedsibiorców, % opakowaniowych w roku 2007 w 2004 2005 2006 2007 województwie, Mg z papieru i tektury 39 42 45 48 138 415 ze szkła 22 29 35 40 98 952 z tworzyw sztucznych 14 18 22 25 53 305 wielomateriałowe 12 16 20 25 15 609 z blachy białej 11 14 18 20 12 664 z aluminium 25 30 35 40 3 829 z drewna i tekstyliów 9 11 13 15 41 819 razem (rednio) 24,9 29,1 33,1 36,6 364 593

Brakujca iloş odpadów do wypełnienia obowizku odzysku połowy odpadów opakowaniowych (13,4 % masy odpadów wytworzonych) to około 48,85 tys. Mg, które naley zebraş. Dla uzyskania wymaganego poziomu odzysku odpadów opakowaniowych przy załoeniu, e iloci odpadów zbieranych selektywnie s proporcjonalne do ich zawartoci w odpadach wytwarzanych, konieczne bdzie zebranie: ‹ na terenach miejskich około 18,5 kg, ‹ na terenach wiejskich około 10,8 kg odpadów opakowaniowych rocznie na mieszka
ca. Zatem na terenie gminy Domaniów szacuje si koniecznoş zebrania ok. 57,54 Mg odpadów opakowaniowych rocznie (20 % opakowa
wytwarzanych). Obecnie w skali województwa 56 gmin prowadzi selektywn zbiórk, a w roku 2002 zebrano łcznie ponad 2 596,6 Mg odpadów opakowaniowych. W tabeli zestawiono szacowane iloci poszczególnych frakcji odpadów opakowaniowych do selektywnego zebrania na terenach wiejskich i miejskich wynikajce z proporcji ich zawartoci w odpadach wytwarzanych.

56 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 30 Szacunkowe iloci odpadów opakowaniowych poszczególnych frakcji, do zebrania, w celu spełnienia obowizków nało
onych na kraj tereny miejskie tereny wiejskie gm. Domaniów, Mg selektywna zbiórka trzech frakcji, kg/M rok papier i tektura 5,31 3,29 17,53 tworzywa sztuczne 5,31 3,29 17,53 szkło 7,88 4,22 22,48 selektywna zbiórka czterech frakcji, kg/M rok papier i tektura 4,79 2,99 15,93 tworzywa sztuczne 4,79 2,99 15,93 szkło 7,10 3,82 20,35 metale (stal i aluminium) 1,82 1,00 5,33 selektywna zbiórka piciu frakcji, kg/M rok papier i tektura 4,55 2,86 15,24 tworzywa sztuczne 4,55 2,86 15,24 szkło 6,74 3,65 19,45 metale (stal i aluminium) 1,72 0,95 5,06 wielomateriałowe (kartony po płynach) 0,94 0,48 2,56

W 2003 roku w gminie Domaniów według wskaników wytwarzania zawartych w KPGO wytworzono 287 Mg odpadów opakowaniowych. Spełnienie krajowych poziomów recyklingu wymaga od gminy, aby ok. 20 % (57,54 Mg) zostało zebranych i odzyskanych.

4.1.2.3 Inne odpady do recyklingu Selektywna zbiórka obejmie równie inne, nieopakowaniowe frakcje odpadowe: ‹ makulatur, ‹ tekstylia, ‹ odpady wielkogabarytowe, ‹ gruz i inne odpady budowlane, ‹ odpady biodegradowalne (zielone i kuchenne), ‹ odpady niebezpieczne. Przyjte załoenia selektywnej zbiórki zebrano w tabeli 31.

Tabela 31 Cele ilociowe dla specyficznych strumieni odpadów Rodzaje odpadów 2006 2010 2014 nieopakowaniowy papier – selektywna zbiórka, odzysk 15% 25% 40% tekstylia – selektywna zbiórka, odzysk 10% 15% 20% odpady wielkogabarytowe – selektywna zbiórka, odzysk, 20% 50% 70% unieszkodliwianie odpady z remontów i rozbiórki – selektywna zbiórka, odzysk i 15% 40% 60% unieszkodliwianie odpady zielone - selektywna zbiórka, recykling organiczny 35% 50% odpady niebezpieczne - selektywna zbiórka i unieszkodliwianie 15% 50% 80% odpady biodegradowalne - zmniejszenie w odpadach 15% 25% > 50% składowanych

57 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

4.1.2.4 Zało
enia zbiórki odpadów w punktach dobrowolnego gromadzenia odpadów

Tabela 32 Iloci odpadów zbieranych w PDGO (kg/M rok) 2006 2010 2015

zawartoş odzysk zawartoş odzysk zawartoş odzysk Odpady zielone (domowe) 4 4 6 6 7 7 Gruz budowlany (domowy) 6 0,6 12 3 15 7,5 Metal 1.7 1.7 3 3 6 6 Karton 1.7 1.7 3 3 5 5 Drewno 0 0 1 1 2 2 Do składowania bez recyklingu 4 0 7 0 13 0 Odpady niebezpieczne 0,15 0 0,3 0 0,6 0 Razem 15 8 32 16 49 28

4.1.2.5 Odpady z oczyszczalni cieków Minimalizacja iloci wytwarzanych osadów wymaga ingerencji w proces technologiczny oczyszczania cieków oraz przeróbki osadów w oczyszczalni. Wprowadzenie zamknitych ogrzewanych komór fermentacyjnych wymaga nakładów inwestycyjnych, jednak w dłuszym czasie moe byş obligatoryjne dla wyeliminowania niekontrolowanych emisji metanu. Fermentacja w górnym zakresie temperatur (35-37 °C) prowadzi do wyszego rozkładu substancji organicznej osadów, a przez to do zmniejszenia ich iloci. Wzrost stopnia odwodnienia osadów (prowadzcy równie do zmniejszenia masy osadów) moliwy jest poprzez wzrost dawek chemikaliów, zmian parametrów procesowych lub urzdze
do odwadniania osadów.

Tabela 33 Zasadnicze cele gospodarki odpadami z komunalnych oczyszczalni cieków Cele Sposoby osignicia a) regularne badania iloci i jakoci osadów, b) działalnoş kontrolna WIO, WSSE, 1. zwikszenie kontroli i nadzoru nad gospodark osadami c) kontrola obowizku przedkładania rocznych ciekowymi dla zapewnienia bezpiecze
stwa dla ludzi i zestawie
dotyczcych wytwarzania i odzysku dla rodowiska, zwłaszcza podczas wykorzystania do odpadów przez Urzd Marszałkowski, celów przyrodniczych (w rolnictwie, do rekultywacji i do d) kontrola decyzji na wytwarzanie i odzysk kształtowania powierzchni terenu), odpadów wydanych przez Starost lub Wojewod, e) wzrost stopnia stabilizacji biologicznej i chemicznej w oczyszczalni cieków przez 2. minimalizacja iloci osadów wytwarzanych w zastosowanie zamknitych komór oczyszczalniach poprzez wzrost stopnia ich przetworzenia fermentacyjnych, wyszych temperatury fermentacji, wysokosprawne odwadnianie, f) przyrodnicze wykorzystanie zawartych w osadach 3. maksymalizacja odzysku osadów substancji organicznych i biogennych oraz energetyczne wykorzystanie wartoci paliwowej g) szczegółowa kontrola jakoci cieków 4. minimalizacja zawartoci składników szkodliwych w przemysłowych odprowadzanych do kanalizacji osadach, w tym metali cikich komunalnej 5. eliminacja zagroe
sanitarnych – w przypadku rolniczego h) dodatkowa higienizacja osadów przez stosowania lub wykorzystania do produkcji specjalnych kompostowanie lub sezonowanie preparatów glebotwórczych 6. minimalizacja składowania osadów na składowiskach komunalnych bez dodatkowej redukcji zawartych w nich i) dodatkowa stabilizacja biologiczna poprzez substancji organicznych, podatnych na dalszy biologiczny kompostowanie lub wspóln stabilizacj z rozkład, pomimo ustabilizowania w oczyszczalni odpadami komunalnymi komunalnej

58 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Z ustawy o odpadach [i], rozporzdzenia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ciekowych (Dz.U. Nr 134, poz. 1140) [xiii] wynikaj zasadnicze rozwizania oraz warunki wykorzystania osadów: ‹ w rolnictwie do uprawy wszystkich płodów rolnych wprowadzanych na rynek, łcznie z uprawami przeznaczonymi do produkcji pasz, ‹ do rekultywacji gruntów, w tym gruntów na cele rolne, ‹ do dostosowania gruntów do okrelonych potrzeb wynikajcych z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, ‹ do uprawy rolin przeznaczonych do produkcji kompostu, ‹ do uprawy rolin nieprzeznaczonych do spoycia i produkcji pasz. Kryterium przydatnoci osadów do poszczególnych zastosowa
jest zawartoş w nich metali cikich oraz stan sanitarny. Tendencja zmiany przepisów idzie w kierunku zaostrzenia wymaga
, w szczególnoci dla osadów przeznaczonych do wykorzystania w rolnictwie. Rozwój tego kierunku odzysku osadów jest raczej problematyczny, aktualnie ze wzgldów sanitarnych i czciowo podwyszonych zawartoci metali cikich. W długim czasie bdzie take ograniczany ze wzgldu na dalej zaostrzajce si wymagania dotyczce zawartoci metali cikich, a ponadto wprowadzone bd dodatkowe kryteria dotyczce zawartoci niebezpiecznych substancji organicznych w osadach do rónych zastosowa
. Zasadniczymi kierunkami odzysku osadów powinno byş zatem wykorzystanie do: rekultywacji terenów na cele nierolne, dostosowania gruntów dla okrelonych potrzeb, uprawy rolin do produkcji kompostu oraz do uprawy rolin nieprzeznaczonych do spoycia i produkcji pasz. Wiodcym kierunkiem jest wykorzystanie osadów przede wszystkim do celów rekultywacji terenów zdegradowanych, zdewastowanych, przekształconych w wyniku działalnoci górniczej, składowisk odpadów. Maksymalne dawki osadów zostały okrelone w załczniku 4 rozporzdzenia Ministra rodowiska w sprawie komunalnych osadów ciekowych [xiii]: ‹ w rolnictwie - do 10 Mg s.m./ha w cigu pierwszych 5 lat (wprowadzane jednokrotnie lub dwukrotnie), ‹ do rekultywacji gruntów na cele rolne lub nierolne - do 200 Mg s.m./ha (jednokrotnie), ‹ dostosowanie do okrelonych potrzeb wynikajcych z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – do 200 Mg s.m./ha (jednokrotnie), ‹ uprawa rolin przeznaczonych na kompost – do 250 Mg s.m./ha w pierwszych 3 latach (zabiegi wielokrotne), ‹ uprawa rolin nieprzeznaczonych do spoycia i produkcji pasz – do 250 Mg s.m./ha w pierwszych 3 latach (zabiegi wielokrotne). Analizujc zastosowanie osadów do uprawy rolin niekonsumpcyjnych zwraca si uwag w szczególnoci na uycie osadów do zakładania plantacji rolin energetycznych, które jako biomasa stanowi odnawialne ródło energii. Kompostowanie osadów, jako metoda recyklingu organicznego i higienizacji osadów ma uzasadnienie tylko w przypadku planowanego wykorzystania osadów na cele rolnicze lub do rekultywacji gruntów na cele rolnicze albo zastosowania kompostu do produkcji wysokojakociowych preparatów glebotwórczych. Efektem kompostowania, oprócz higienizacji, jest take znaczca poprawa jakoci osadów pod wzgldem fizycznym i chemicznym, poprawa struktury, wyeliminowanie odorów, ułatwienie ich stosowania. Dla innych zastosowa
osadów nie jest wymagane ich kompostowanie. Uproszczona form kompostowania jest tzw. sezonowanie, tj. magazynowanie osadu w pryzmach w miejscu na ten cel wyznaczonym i przygotowanym, prowadzce w dłuszym okresie do podobnych

59 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów efektów jak kompostowanie, jednak bez znaczcego efektu wzrostu temperatury. To rozwizanie moe mieş zastosowanie dla małych oczyszczalni.

Tabela 34 Program działa Lata 2004-2006 Podjte zostan głównie działania organizacyjne, obejmujce: ‹ wzrost stopnia kontroli jakoci i iloci wytwarzanych osadów oraz pozostałych odpadów z oczyszczalni cieków. Wykonywane bd regularne analizy fiz.-chem. i biologiczne kadej partii osadów przeznaczonych do odzysku, zgodnie z rozp. Min. rodow. Działania te bd podjte przez oczyszczalnie i kontrolowane przez odpowiednie organy administracji publicznej, ‹ przegldy stanu technicznego urzdze
oczyszczalni w aspekcie podwyszenia stopnia ustabilizowania osadów w istniejcych urzdzeniach, a take zwikszenia stopnia ich odwodnienia, ‹ analiz moliwoci i potrzeb modernizacji oczyszczalni w aspekcie minimalizacji iloci wytwarzanych odpadów oraz ich przystosowania do odzysku, ‹ rozpoznanie długoletniego zapotrzebowania na odzysk odpadów z oczyszczalni do celów rekultywacyjnych i ukształtowania powierzchni na terenie powiatu oławskiego (oczyszczalnie oraz Starostwo Powiatowe), analiza moliwoci przekazania osadów do wykorzystania przez przedsibiorców prowadzcych działalnoş w zakresie odzysku odpadów, ‹ zapewnienie włczenia osadów ciekowych do projektu Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów. Lata 2007-2010 ‹ realizacja niezbdnych inwestycji i modernizacji urzdze
gospodarki odpadami wytwarzanymi w oczyszczalniach, wynikajcych z przegldów stanu technicznego oraz analiz wykonanych w latach 2004- 2007

Wykorzystanie na cele przemysłowe dotyczy w szczególnoci uycia osadów jako paliwa zastpczego w piecach przemysłowych, w szczególnoci w piecach cementowni, elektrowni, piecach wapienniczych. Osady przeznaczone do tego celu powinny byş wysuszone, aby wartoş opałowa spełniała wymagania dla paliw zastpczych (przykładowo w Niemczech min. 11 MJ/kg). Ten kierunek wykorzystania osadów jest obecnie przedmiotem zainteresowania zarówno oczyszczalni cieków, jak i cementowni oraz elektrowni. Suszenie jest opłacalne dla duych instalacji, a wic dla duych oczyszczalni cieków, moliwe jest łczenie osadów z rónych oczyszczalni we wspólnych instalacjach suszenia. Przypadek taki w dłuszym horyzoncie czasowym mona ewentualnie analizowaş w powizaniu z innymi oczyszczalniami południowej czci województwa dolnolskiego. Podobnie ocenia si moliwoş unieszkodliwiania osadów przez termiczne przekształcanie w spalarni. W przypadku braku moliwoci odzysku osadów, konieczne bdzie ich unieszkodliwianie poprzez składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mog byş składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. Nr 191, poz. 1595) [xii] dopuszcza nieselektywne składowanie odpadów komunalnych grupy 20 z odpadami z oczyszczalni cieków z podgrupy 1908 (w tym: z osadami ciekowymi, skratkami i piaskiem). Dla odpadów komunalnych wprowadzony jest wymóg stopniowego zmniejszania zawartoci substancji biologicznie rozkładalnej w odpadach składowanych, nie dotyczy on jednak innych odpadów organicznych. Jednak, ta generalna tendencja obowizuje w długim horyzoncie czasowym dla wszystkich odpadów, dy si do składowania wyłcznie odpadów przekształconych. Wspólna biologiczna stabilizacja osadów z organiczn frakcj odpadów komunalnych powinna byş realizowana w ramach proponowanego Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów w instalacji mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów. Uzyskany produkt stabilizacji – jako oczyszczony kompost - moe byş odzyskiwany, jeli spełni okrelone kryteria jakociowe dla kompostów, lub składowany bez oczyszczenia jako tzw. stabilizat. Dla małych, lokalnych oczyszczalni cieków zlokalizowanych w gminach wiejskich, racjonalnym rozwizaniem gospodarki osadowej jest czasowe magazynowanie wydzielanych

60 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów ze cieków osadów ciekłych i ich wywóz do wikszych oczyszczalni komunalnych w celu dalszej stabilizacji, mechanicznego odwadniania oraz odzysku lub unieszkodliwiania wspólnie z osadami tych oczyszczalni. Wykorzystywane osady ciekowe kadorazowo wymagaj bada
fizyko-chemicznych i mikrobiologicznych, badaniom poddawane s równie grunty, na których osady s wykorzystywane. Dla małych oczyszczalni jest to nadmierny wysiłek organizacyjny i finansowy. Take w przypadku indywidualnego oczyszczania cieków w przydomowych instalacjach, konieczne jest okresowe usuwanie zgromadzonych osadów do oczyszczalni komunalnych w celu wspólnego ich zagospodarowania. Wymaga to kontroli transportu tych odpadów przez przedsibiorców posiadajcych zezwolenia na prowadzenie działalnoci w tym zakresie. W takim układzie całoş osadów ciekowych powinna byş ostatecznie przetwarzana i odzyskiwana lub unieszkodliwiana przez komunalne oczyszczalnie cieków, co zapewni właciw kontrol tych operacji odzysku i unieszkodliwiania. Minimalizacja iloci pozostałych rodzajów odpadów wytwarzanych w oczyszczalni oraz ograniczenie ich uciliwoci dla rodowiska jest moliwe: ‹ dla skratek – poprzez silne odwadnianie mechaniczne oraz przemywanie lub wapnowanie w miejscu wytworzenia, ‹ dla piasku – przez przemywanie w celu odmycia składników organicznych, przemyty piasek nadaje si do odzysku np. do celów rekultywacyjnych, wypełniania zagłbie
gruntowych, jako warstwa izolacyjna na składowiskach. Wyej wymienione rodzaje odpadów mona unieszkodliwiaş przez składowanie łcznie z odpadami komunalnymi. Odpady przed wspólnym składowaniem z odpadami komunalnymi powinny byş stabilizowane, tak aby były bezpieczne pod wzgldem bakteriologicznym.

4.1.3 Proponowany system gospodarki odpadami gminy Domaniów

4.1.3.1 Zapobieganie i minimalizacja wytwarzania odpadów Zapobieganie dotyczy wszystkich uczestników ycia produktu, tj. projektantów, producentów, dystrybutorów, a take konsumentów, a z chwil, gdy produkt staje si odpadem komunalnym, take władz lokalnych odpowiedzialnych za gospodark odpadami komunalnymi. Pod pojciem „zapobieganie” rozumie si wszystkie działania zlokalizowane zasadniczo przed wytworzeniem odpadu lub przed jego przejciem przez słuby komunalne, które pozwalaj: ‹ zmniejszyş mas strumienia odpadów, które wymagałyby usunicia, ‹ zmniejszyş uciliwoş odpadów, jak równie ułatwiş ich przeróbk, ‹ uprociş usuwanie (odzysk, unieszkodliwianie) odpadów, a w szczególnoci wykorzystanie pozostałoci procesowych. Redukcja iloci wytwarzanych odpadów moe byş osignita poprzez: ‹ zmniejszenie wytwarzania odpadów, głównie w wyniku oddziaływa
na zachowania mieszka
ców podczas zakupów ‹ zmiany wytwarzanych odpadów w kierunku podanych, specyficznych materiałów, które mona poddaş procesom odzysku, głównie recyklingu (surowce wtórne). W efekcie zapobiegania i redukcji iloci wytwarzanych odpadów: ‹ nastpi redukcja prognozowanego znacznego wzrostu iloci odpadów, bdcego głównie rezultatem wzrostu iloci odpadów opakowaniowych oraz budowlanych, ‹ nastpi redukcja wzrostu kosztów, bdcego efektem modernizacji gospodarki odpadami – akcja edukacyjna i uwiadamiajca na rzecz minimalizacji wytwarzania odpadów moe istotnie wpłynş na zmniejszenie kosztów gospodarki odpadami, zatem władze lokalne

61 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

maj uzasadnienie dla zarezerwowania w swoim ogólnym budecie wydatków na wspomaganie redukcji odpadów u ródeł, ‹ ograniczone zostan problemy zwizane z koniecznoci poszukiwania nowych lokalizacji dla instalacji przeróbki odpadów – istnieje potrzeba jak najlepszego i jak najdłuszego wykorzystywania instalacji. Oddziaływania na zachowania ludzi mona sklasyfikowaş na czterech polach działa
: ‹ pokazywanie dobrych przykładów, ‹ pobudzanie do zmian zachowa
, ‹ rozwój metod alternatywnej zbiórki odpadów, ‹ wprowadzenie zacht (bodców) finansowych. Dobry przykład Społecznoci lokalne, gminy, musz pokazywaş przykłady, umieszczajc troskliwe zarzdzanie rodowiskiem w centrum ich działa
oraz działa
przedsibiorstw, którymi one bezporednio kieruj. W praktyce mona realizowaş to m.in. przez: ‹ zaopatrzenie w odpowiednie dobra konsumpcyjne i wyposaenie pomieszcze
komunalnych (zdolnoş materiału do recyklingu, moliwoş ponownego wykorzystania, zakupy dóbr czciowo z recyklingu), ‹ systematyczne wprowadzanie selektywnej zbiórki papieru z biur, ‹ separacj odpadów budowlanych i z robót publicznych. Edukacja proekologiczna W celu wdraania planowanego systemu gospodarki odpadami, naley prowadziş edukacje proekologiczn społecze
stwa. Jest to jeden z najwaniejszych elementów wdraania systemu gospodarki odpadami, a w pocztkowej fazie działaniem, które zadecyduje o jego powodzeniu. Program edukacji proekologicznej powinien byş ukierunkowany głównie do dwóch grup społecznoci gminy: ‹ dorosłych, którym nale si rzetelne informacje na temat planu gospodarki odpadami w gminie, dotyczce głównie kosztów inwestycji i eksploatacji, koniecznoci udziału w ponoszeniu tych kosztów oraz moliwoci ich obnienia poprzez zmian zachowa
, złych przyzwyczaje
i nawyków oraz dotychczasowego stylu ycia, z punktu widzenia gospodarki odpadami, oraz informacje odnonie spodziewanych i osignitych skutkach inwestycji ‹ młodzie szkoln, której naley zapewniş stałe poszerzenie wiedzy na temat powstawania odpadów, sposobów postpowania z nimi oraz skutków wynikajcych z tzw. „odpadotwórczego” stylu ycia i dalszego nieprawidłowego postpowania z odpadami, równolegle ze zdobywaniem wiedzy młodzie powinna byş inspirowana do wywierania wpływu na zmiany zachowa
„dorosłej” czci społecze
stwa, gdy to włanie dzisiejszy nastolatek bdzie gospodarzem i kreatorem rozwoju swojej gminy w przyszłoci. EDUKACJA PROEKOLOGICZNA W STRUKTURACH SZKOLNYCH Proces edukacji proekologicznej powinien byş prowadzony ju od wieku przedszkolnego, w tym okresie, jak i pierwszych latach szkoły podstawowej, naley kształtowaş nawyki i zachowania proekologiczne oraz dbałoş o rodowisko naturalne. Naley zachcaş do segregacji odpadów, korzystania z produktów pochodzcych z recyklingu czy z opakowa
wielokrotnego uytku. Prowadzc zajcia i obrazowo przedstawiajc sposób właciwego postpowania z odpadami, poprzez zabaw, mona zachciş do takich działa
. W drugim etapie edukacyjnym naley, obok przedmiotów i bloków przedmiotowych, wprowadziş cie
ki edukacyjne o charakterze wychowawczo-dydaktycznym. Jedn z takich

62 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

cieek jest edukacja proekologiczna. W tym okresie najlepsze efekty przynios równie obrazowe zajcia z przedstawieniem racjonalnego gospodarowania odpadami. Ponadto szkoła powinna: ‹ inicjowaş i korzystaş z kontaktów z władzami samorzdowymi oraz innymi reprezentantami społecznoci lokalnej, szkołami wyszymi, terenowymi orodkami edukacji proekologicznej oraz innymi organizacjami, ‹ inicjowaş oraz uczestniczyş w krajowych i midzynarodowych programach edukacji proekologicznej, ‹ stale podejmowaş i rozszerzaş zakres praktycznych działa
na rzecz ochrony rodowiska w szkole i jej otoczeniu, ‹ eksponowaş pozytywn rol dzieci w edukacji proekologicznej dorosłych, ‹ prowadziş edukacj proekologiczn w terenie. Poprzez edukacj proekologiczn uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych trafia si równie do ich rodziców. To włanie młodzie moe wpłynş pozytywnie na starsz czş społecze
stwa, zachcajc do zmiany przyzwyczaje
i nawyków. Program zajş szkolnych zwizanych z edukacj proekologiczn w zakresie gospodarowania odpadami powinien zawieraş elementy sprzyjajce minimalizacji iloci odpadów oraz ograniczania zagroe
wynikajcych z ich składu. Takie elementy to m.in.: ‹ stosowanie opakowa
łatwych do unieszkodliwienia , ‹ stosowanie opakowa
wielorazowych, ‹ rezygnacja z naczy
jednorazowych, ‹ uwiadomienie wytwarzania odpadów niebezpiecznych wród komunalnych, ‹ propagowanie właciwego postpowania z wytworzonym odpadem, ‹ uwiadomienie i wikszoş naszych zakupów w ko
cowym efekcie to odpady, ‹ propagowanie kompostowania przydomowego. EDUKACJA DOROSŁYCH Szczególn rol w rozwijaniu edukacji proekologicznej wród ludzi dorosłych powinny spełniaş struktury samorzdowe. Edukacja proekologiczna musi byş działaniem stałym, ujtym w ramy programowe. W celu propagowania wdraanego nowego systemu gospodarki odpadami naley przeprowadziş kampani informacyjno-edukacyjn. Kampania ta powinna byş realizowana w trzech etapach cile powizanych z działaniami wdroeniowymi systemu gospodarki odpadami. Doroli oczekuj konkretnych korzyci zwizanych z wprowadzeniem proponowanego systemu gospodarki odpadami, dlatego edukacja proekologiczna powinna pokazaş korzyci, przede wszystkim niematerialne. Załoenia kampanii edukacyjno-informacyjnej zwizanej z wdroeniem systemu gospodarki odpadami Pierwszym etapem edukacji proekologicznej dorosłej czci społecze
stwa, jest przekazanie informacji o konkretnym systemie, który ma zostaş wdroony, poprzez cykl spotka
władzami samorzdowymi, osobami cieszcymi si autorytetem, jak i organizacjami pozarzdowymi. W informacjach w mediach czy poprzez ulotki naley przedstawiş załoenia wprowadzanego systemu, jak i harmonogram jego realizacji. O ile ródła oficjalne powinny bardziej koncentrowaş si na samym systemie gospodarki odpadami, który ma zostaş wdroony, o tyle ródła nieoficjalne powinny wspieraş aspekty proekologiczne w szerszym kontekcie, tworzc przychylny klimat dla działa
zwizanych z wprowadzeniem systemu. Etap drugi edukacji proekologicznej wród dorosłej czci społecze
stwa, powinien polegaş na przekazaniu informacji technicznych odpowiadajc na pytania: jak segregowaş odpady, jak kompostowaş, gdzie wyrzucaş, jak czsto odpady komunalne bd odbierane itp. Informacje te powinny pochodziş ze ródeł oficjalnych poprzez ulotki, broszury, foldery, plakaty, wzmacnianych przez lokalne media.

63 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

W trzecim etapie edukacji proekologicznej stanowicym kampani informacyjno- promocyjn naley powróciş do ogólnych zagadnie
ochrony rodowiska w kontekcie prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi. Ma to na celu podtrzymanie zainteresowania opinii publicznej zagadnieniami proekologicznymi, aby przez cały czas społecze
stwo miało poczucie uczestnictwa w działaniach przynoszcych korzyci. Elementem tych działa
moe byş uczestnictwo mieszka
ców gmin i miast w konkursach proekologicznych organizowanych przez organizacje i instytucje pozarzdowe. Uczestnictwo w tego typu akcjach nie tylko sprzyja integracji społecznoci, ale zwiksza zaangaowanie i mobilizuje do nowych przedsiwziş na rzecz ochrony rodowiska. METODY PRZEKAZYWANIA INFORMACJI W EDUKACJI PROEKOLOGICZNEJ Informacja przekazywana społecze
stwu musi byş przygotowana z myl o odbiorcy tzn. odpowiadaş na jego potrzeby, byş atrakcyjna i zrozumiała. Tylko tak przygotowana i przekazana w odpowiednim czasie bdzie z pewnoci skuteczna. Moliwe jest zastosowanie nastpujcych sposobów przekazywania informacji ze ródeł oficjalnych: ‹ list wójta – zastosowanie tego typu cieki wzbudzi u odbiorców przekazu przekonanie o podmiotowym traktowaniu mieszka
ców przez władze samorzdowe, dziki temu łatwiej bdzie wypromowaş polityk proekologiczn, ‹ wywiady w mediach z przedstawicielami samorzdów, zarówno lokalnych, jak i wyszego szczebla – wzmocni oddziaływanie pierwszej cieki informowania i pokae, i problem jest wany nie tylko z punktu widzenia władz samorzdowych, ale jest odpowiedzi na obecne potrzeby, ‹ spotkania przedstawicieli samorzdu z mieszka
cami – pozwol przedstawiaş osobicie proponowane działania, a dla ludnoci bd dowodem, i władza wysłuchuje opinii publicznej, ‹ ulotki, broszury, foldery, plakaty – s elementem wzmacniajcym poprzednie kanały informacji, pozwalaj na ponowne przemylenie problemu, mog byş elementem instruktaowym, ‹ spotkania z młodzie – pozyskanie przychylnoci młodziey ma działanie podwójne, jest ona adresatem komunikatu, a z drugiej strony stanowi grup wsparcia oddziaływujc bardzo szeroko. Dla wikszej skutecznoci przekazu informacji oficjalnych naley podjş działania tworzce klimat zainteresowania opinii publicznej zagadnieniami proekologicznymi. W tym celu niezbdne jest wykorzystanie nastpujcych sposobów informacji: ‹ media publiczne – jedn z najbardziej czytelnych i bezporednich form edukacji proekologicznych, jest przekazywanie informacji poprzez ogólnopolskie stacje TV, aby zachciş społecze
stwo do działa
proekologicznych równie w gospodarce odpadami. W ten sposób mona edukowaş społecze
stwo promujc zmian przyzwyczaje
. Akcje te poprzez swój ogólnopolski zasig wska wag i rang problemu, ‹ artykuły promocyjne w prasie, zarówno lokalnej jak i ogólnopolskiej, wywiady z przedstawicielami grup wsparcia – ich zalet bdzie przekonanie o bezinteresownoci nadawców, co wzmocni oddziaływanie i uwiarygodni poruszane problemy, ‹ czynny udział w akcjach proekologicznych typu “Sprztanie wiata”, “Obchody Dnia Ziemi”. Rola Pozarzdowych Organizacji Ekologicznych w edukacji proekologicznej Bardzo wan rol w procesie edukacji proekologicznej odgrywaj Pozarzdowe Organizacje Ekologiczne, dla których edukacja proekologiczna podnoszca wiadomoş społecze
stwa jest czsto działalnoci statutow. Organizacje pozarzdowe inicjuj i realizuj liczne akcje i programy upowszechniajce treci proekologiczne. Stawiaj sobie konkretne zadania trafiajc do konkretnej grupy społecze
stwa. Ich działania mog byş uzupełnieniem podstawowych kanałów informacji o proponowanym systemie gospodarki

64 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów odpadami i jego etapach. Współpraca lokalnych władz z organizacjami moe znacznie wspomóc proces edukacji proekologicznej. To organizacje mog byş odpowiedzialne za edukacj dorosłej czci społecze
stwa i przeprowadziş kampanie informacyjn o proponowanym systemie gospodarki odpadami. Edukacja proekologiczna wród przedsibiorców Edukacja ekologiczna powinna równie zostaş skierowana do wytwórców odpadów z sektora gospodarczego. Obecnie ustawodawca nakłada na przedsibiorców liczne obowizki, ze wzgldu jednak na krótki okres obowizywania nowego prawa ochrony rodowiska i liczne jego zmiany, przedsibiorcy gubic si w gszczu przepisów, czsto nie wypełniaj podstawowych zobowiza
prawych. Przedsibiorstwa i inne podmioty gospodarcze, zwłaszcza zaliczane do małej i redniej przedsibiorczoci, czsto prowadz działalnoş nie majc wiadomoci, i ich działalnoş wymaga posiadania stosownych decyzji np. na wytwarzanie odpadów czy zatwierdzenie programu gospodarki odpadami, transport, czy zbiórk odpadów, wydanego przez odpowiedni organ administracyjny. Powszechnym zjawiskiem jest zaniechanie obowizku przedłoenia informacji Marszałkowi Województwa o iloci wytworzonych, odzyskanych, zebranych czy unieszkodliwionych odpadów. Ponadto, okrelone zostały dla poszczególnych rodzajów odpadów poziomy odzysku i recyklingu, w tym dla odpadów opakowaniowych i pouytkowych, jest to kolejny obowizek przewidziany przez ustawodawc. Zatem, podstaw edukacji wród przedsibiorców powinna byş informacja w jaki sposób zarzdzaş przedsibiorstwem i prowadziş proces produkcyjny, aby wypełniaş wszystkie obowizki prawne i chroniş rodowisko. Optymalnym rozwizaniem byłoby wprowadzenie w przedsibiorstwach Systemu Zarzdzania rodowiskowego ISO 14000, który daje gwarancje, i działanie podmiotu jest zgodne z ochron rodowiska. Obok szczegółowych szkole
prowadzonych przez specjalistów, wan rol w edukacji przedsibiorców powinny spełniaş organy administracyjne, to one w sposób przyjazny i czytelny powinny dostarczaş informacji przedsibiorcy, jakie działania powinien podjş dla legalizacji prowadzonych działa
. Wan rol w prowadzeniu edukacji proekologicznej spełniaş bdzie Dolnolskie Centrum Zarzdzania Gospodarki Odpadami (DCZGO), którego powstanie zaproponowano w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami Województwa Dolnolskiego. Głównym elementem DCZGO bdzie komputerowy system zarzdzania gospodark odpadami, obsługujcy internetow baz danych, dziki czemu stanie si powszechny i dostpny. Bdzie on interaktywny i bdzie umoliwiaş swobodny przepływ informacji, poza tymi, do których dostp jest ograniczony do wybranej grupy podmiotów. Elementami składowymi systemu bd trzy moduły, gromadzenia danych, informacyjny oraz platforma dyskusyjna. Moduł gromadzenia danych bdzie zbierał dane z poziomów gmin oraz posiadaczy odpadów (wytwarzajcych, zbierajcych, transportujcych, odzyskujcych i unieszkodliwiajcych odpady). W module informacyjnym bd gromadzone informacje: ‹ o działaniach podejmowanych przez gminy w zakresie gospodarowania odpadami (plany gospodarki odpadami, prowadzona selektywna zbiórka i segregacja odpadów, inwestycje, przegldy, konkursy itp.), ‹ o przetargach zwizanych z gospodark odpadami, ‹ o potrzebach w zakresie gospodarowania odpadami (koniecznoş odbioru wysegregowanych surowców wtórnych, dalszy okres eksploatacji składowisk uzaleniony od stopnia ich wypełnienia), ‹ o instytucjach finansujcych (warunki i moliwoci zdobycia rodków )

65 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ z zakresu edukacji proekologicznej (wzory tekstów i ulotek, konspekty programów i lekcji, informacje o konkursach, itp.) ‹ o technologiach gospodarowania odpadami (opis i koszty technologii, oceny oddziaływania na rodowisko itp.), ‹ o konferencjach, szkoleniach, publikacjach zwizanych z gospodark odpadami, ‹ o przedsibiorstwach prowadzcych działalnoş w zakresie gospodarowania odpadami, ‹ o działalnoci organizacji pozarzdowych. W module tym bd mieli moliwoş wypowiedzi i przekazania informacji mieszka
cy, gminy, przedsibiorstwa, instytucje poprzez wypełnianie odpowiednich formularzy, których treş bdzie weryfikowana przez DCZGO. Celem platformy dyskusyjnej jest udostpnienie moliwoci wypowiadania si w sprawach dotyczcych gospodarki odpadami, jak równie nawizywania kontaktów pomidzy wytwórcami odpadów oraz przedsibiorcami prowadzcymi działalnoş w zakresie gospodarowania odpadami. Rozwój kompostowania indywidualnego Odpady z terenów miejskich zawieraj około czterokrotnie wicej frakcji biologicznie rozkładalnych ni odpady z terenów wiejskich. Wynika to z tradycyjnego na terenach wiejskich kompostowania odpadów organicznych oraz wykorzystania ich do skarmiania zwierzt. Tak wic faktycznie odpady te s wytwarzane w ilociach zblionych do odpadów miejskich, ale nie pojawiaj si one w strumieniu odpadów mieszanych unieszkodliwianych przez składowanie, lecz s wydzielane i wykorzystywane w gospodarstwach domowych. Naprawa i renowacja zuytych dóbr Wiele organizacji, czsto typu stowarzysze
humanitarnych, proponuje usługi zbierania odpadów w celu odzysku niektórych dóbr i sprztu, ich renowacji i ponownego uycia (meble, sprzt elektromechaniczny, rowery) albo odzysku z nich materiałów składowych i odrbnych czci. Sprzyja to wykorzystaniu odpadów i tworzeniu nowych miejsc pracy, co uzasadnia podtrzymywanie tych działa
. Gmina moe wspomóc te stowarzyszenia w róny sposób: udostpniajc im pomieszczenia lub wyposaenie, informujc ludnoş o oferowanych usługach i promujc je, zwracajc si o wykonanie okrelonych usług w ramach pewnych misji. W odpadach składowanych niewiele jest odpadów wielkogabarytowych, co oznacza, e mieszka
cy nie wyrzucaj tego rodzaju odpadów, lecz staraj si je wykorzystaş. Wykorzystywanie odpadów nie zawsze odbywa si z poszanowaniem rodowiska, naley wic wprowadzaş alternatywne rozwizania dla tego rodzaju działa
m.in. punkty dobrowolnej zbiórki odpadów.

4.1.3.2 Zbieranie i odbieranie zmieszanych odpadów komunalnych Ustawa o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iii] nakłada na włacicieli nieruchomoci obowizki w zakresie utrzymania czystoci i porzdku m.in. przez: ‹ wyposaenie nieruchomoci w pojemniki do zbierania odpadów i zapewnienie ich odpowiedniego stanu technicznego, sanitarnego i porzdkowego, ‹ zbieranie i pozbywanie si zebranych odpadów zgodnie z obowizujcymi przepisami, ‹ uprztania chodników połoonych wzdłu posesji. Właciciel nieruchomoci jest obowizany do udokumentowania (umowa i dowody wnoszenia opłat za usług) korzystania z usług wykonywanych przez podmiot posiadajcy zezwolenie na prowadzenie działalnoci w zakresie odbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych. W przypadku, gdy właciciel posesji nie udokumentuje korzystania z usług wywozowych, obowizek ten moe przejş gmina.

66 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tak wiec do zada
gminy naley i w jej interesie ley egzekwowanie od mieszka
ców posiadanie pojemnika do gromadzenia odpadów i umowy na jego oprónianie przez uprawniony podmiot. Zbieranie Obecnie na terenie gminy Domaniów objtych zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych jest 22 % jej populacji. W zwizku z tym w celu odbiorów mieszanych odpadów komunalnych od wszystkich mieszka
ców niezbdne bdzie doposaenie nieruchomoci w 1 038 pojemników. Obowizek ten spoczywa na włacicielach nieruchomoci, zgodnie z art. 5, ust. 1, pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iii], jednak w kosztach zakupu pojemników moe partycypowaş gmina, bd podmiot zajmujcy si odbiorem odpadów, w celu zmniejszenia obcienia finansowego mieszka
ców, a tym samym zachcenia do takich zachowa
. Naley poprzez działania administracyjne wymóc na mieszka
cach gminy podpisanie umów na odbiór odpadów, a co za tym idzie egzekwowaş opłaty za ich odbiór. Wyposaenie nieruchomoci w pojemnik naley do obowizków właciciela. W praktyce obowizek ten realizowany moe byş przez: ‹ zakup pojemnika indywidualnie bd, co jest bardziej korzystne, na zamówienie składane przez gmin lub podmiot prowadzcy zbiórk na wiksz iloş pojemników – moliwoş negocjacji ceny, ‹ dzieraw pojemnika od podmiotu prowadzcego zbiórk. Odbieranie W zakresie odbioru i transportu odpadów, moliwe s dwa rozwizania: ‹ gminy utrzymuj własny tabor i prowadz odbiór i transport odpadów we własnym zakresie (gminne zakłady budetowe lub spółki prawa handlowego), ‹ gminy obsługiwane s przez podmioty zewntrzne, ‹ powstaje midzygminny podmiot obsługujcy wszystkie gminy powiatu. W powiecie oławskim jedynie gmina Jelcz-Laskowice posiada Zakład Usług Komunalnych dysponujcy własnym taborem. W takim przypadku dla gminy Domaniów korzystnym rozwizaniem jest przekazanie zada
w zakresie odbioru odpadów podmiotowi zewntrznemu. Dla zminimalizowania kosztów zbiórki i transportu wyklucza si przewoenie odpadów niezagszczonych, z drugiej jednak strony zbyt silne wymieszanie przewoonych odpadów jest niekorzystne dla uzyskania skutecznego wydzielania odpadów uytkowych w CSOiUO. Obydwa aspekty s optymalnie uwzgldnione, jeli do odbierania odpadów stosuje si samochody z liniowym systemem przesuwu i zagszczania odpadów. Przedsibiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel – Dolny lsk Sp. z o.o. posiada nowoczesny park maszynowy wystarczajcy do obsługi gminy Domaniów. Referendum gminne Proponowane CSOiUO bdzie inwestycj midzygminn, jednak gminy nie zawsze s dysponentami odpadów komunalnych (gdy odbieraniem zajmuje si przedsibiorca, nie nalecy do gminy). Wybór podmiotu, który wiadczy mieszka
com usługi z zakresu usuwania odpadów komunalnych naley do nich indywidualnie, bd do spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych. W pocztkowym okresie realizacji planów gospodarki odpadami funkcjonowaş bdzie jeszcze wiele małych, niedoposaonych składowisk oferujcych niskie ceny za przyjcie odpadów zlokalizowanych poza obszarem powiatu. Moe zdarzyş si, e pomimo istnienia na terenie powiatu nowoczesnego CSOiUO, odpady odbierane przez inne ni komunalne podmioty wywozowe bd wywoone poza obszar powiatu (a wic wbrew zasadzie bliskoci). Wówczas projektowane na okrelon iloş odpadów Centrum okae si niedocione, a przez to nastpi wzrost jednostkowych kosztów przyjcia odpadów.

67 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Rozwizaniem, które zapewniłoby pewne dostawy odpadów do budowanego CSOiUO byłoby przejcie przez gminy od mieszka
ców obowizków zwizanych z gospodarowaniem wytwarzanymi przez nich odpadami, w szczególnoci: ‹ wyposaenia nieruchomoci w pojemniki do zbierania odpadów i zapewnienia ich odpowiedniego stanu technicznego, sanitarnego i porzdkowego, ‹ odbierania zebranych odpadów, ‹ uprztania chodników połoonych wzdłu posesji. Wówczas gmina uzyskuje wpływ na sposób i miejsce odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Przejcie wymienionych obowizków wymaga trybu gminnego referendum (zgodnie z ustaw o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iii]). Jest prawdopodobne, e nowa ustawa o odpadach [i], której projekt jest przygotowywany przez Ministerstwo rodowiska, nie bdzie zawieraş obowizku przeprowadzenia referendum dla przejcia w/w obowizków przez gminy.

4.1.3.3 Selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych

Frakcje razem czy oddzielnie? Selektywna zbiórka odpadów surowcowych i sposób ich dalszej przeróbki s zalenymi od siebie czciami systemu zagospodarowania odpadów. Sposób realizacji zbiórki wymusza okrelone rozwizania wzła sortowania surowców. Generalnie moliwe s dwa rozwizania: ‹ frakcje odpadów zbierane s oddzielnie po jednej w pojemniku (worku), ‹ frakcje zbierane s grupami, a w skrajnym przypadku wszystkie surowce w jednym pojemniku. Rozwizanie pierwsze (proekologiczne) dostarcza odpadów posegregowanych wg rodzajów, wymagajcych znacznie mniejszych nakładów na ich wstpn obróbk przed przekazaniem do odzysku. Wzeł sortowania jest znacznie mniej rozbudowany – konieczne wyłcznie wydzielenie zanieczyszcze
z jednorodnego strumienia odpadów. Rozwizanie jest trudniejsze do zastosowania ze wzgldów społecznych – wymaga wydzielenia znacznej powierzchni mieszkania na pojemniki (worki) na odpady. Nadaje si do zastosowania w zabudowie indywidualnej. Drugie rozwizanie (prospołeczne) jest łatwiejsze do przyjcia przez mieszka
ców, szczególnie w zabudowie wielorodzinnej. Wymaga wydzielenia znacznie mniej miejsca w obrbie mieszkania na pojemniki na odpady. Dostarcza zmieszanych frakcji surowcowych wymagajcych zaawansowanej obróbki w wle sortowania – rozdzielenia wg frakcji (selekcja pozytywna). Czsto jednak segregacja surowców do mniejszej iloci worków nadal stanowi znaczn uciliwoş dla mieszka
ców zabudowy zbiorowej, std te czciej proponuje si rozstawienie w okolicy budynków gniazd pojemników do selektywnej zbiórki.

Pojemniki zbiorcze czy indywidualne? Obydwa systemy maj swoich zwolenników, w praktyce w skali regionu najczciej przyjmowane s rozwizania mieszane. System workowy czciej stosowany jest w zabudowie jednorodzinnej, gdzie wydzielenie miejsca na dodatkowe pojemniki nie stanowi wielkiej uciliwoci. Biorc pod uwag znaczne rozproszenie mieszka
ców, ustawianie pojemników zbiorczych nie jest efektywne. W zabudowie wielorodzinnej wprowadzenie dodatkowych pojemników nie jest moliwe z uwagi na brak miejsca, wic konieczne jest wyprowadzenie miejsc zbierania surowców poza mieszkaniami. Z kolei due zagszczenie ludnoci sprawia, e obsługa pojemników zbiorczych nie stwarza trudnoci.

68 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Worki czy sztywne pojemniki? W przypadku systemu zbiorczego nie ma alternatywy dla zbierania frakcji w pojemnikach. Inn spraw jest organizacja dostarczania odpadów do punktów zbiórki przez mieszka
ców. Najczciej do zbierania wykorzystuj oni odpadowe worki z tworzywa, które po spełnieniu swojej roli trafiaj do pojemnika z tworzywami sztucznymi. Zalety kontenerów – trwałoş i dua ywotnoş, estetyka; ich wady – koszty, rozmiary. W systemie indywidualnego zbierania odpadów, wbrew stosowanej nazwie, moliwe jest wykorzystanie zarówno worków (znacznie bardziej popularne) z tworzywa sztucznego, jak i małych kontenerów. W przypadku takiego systemu stosowane s dwa rozwizania: ‹ mieszka
cy zbieraj oddzielnie frakcje w przeznaczonych do tego workach, które po wypełnieniu s przekazywane do dalszej obróbki, ‹ mieszka
cy zbieraj surowce w jednym worku w domu, a nastpnie dokonuj wtórnej selekcji umieszczajc odpowiednie frakcje w odpowiednich kontenerach ustawionych na terenie posesji ; kontenery te s opróniane okresowo przez podmiot odbierajcy odpady. Zalety worków – niski koszt, rozmiar ; wady – koniecznoş czstego zaopatrywania mieszka
ców, ryzyko uszkodzenia podczas odbioru, nieestetyczne w przypadku wystawiania przed posesje. W praktyce mamy do czynienia z hybryd przedstawionych powyej rozwiza
: ‹ w zabudowie indywidualnej - rozdzielone wg rodzajów frakcje surowcowe zbierane s w systemie workowym, ‹ w zabudowie wielorodzinnej - mieszka
cy objci systemem pojemników zbiorczych gromadz surowce w jednym pojemniku, a nastpnie dokonuj wtórnej selekcji umieszczajc odpowiednie frakcje w wydzielonych pojemnikach.

Kto ma obsługiwaş? Moliwe jest, aby selektywn zbiórk organizowała i prowadziła kada gmina oddzielnie. Lepszym rozwizaniem, zarówno z organizacyjnego, jak i ekonomicznego punktu widzenia, jest przyjcie w powiecie jednego systemu organizacji selektywnej zbiórki, którego obsług zajła by si jedna jednostka organizacyjna. W powiecie oławskim 2 podmioty zajmuj si obsług selektywnej zbiórki.

Jeli worki, to: Naley wybraş optymalny wariant gromadzenia odpadów uzaleniony od iloci surowców do potencjalnego pozyskania oraz warunków mieszkaniowych ludnoci obszaru objtego zbiórk. Iloş wytwarzanych odpadów opakowaniowych zaley od poziomu zamonoci społecze
stwa oraz od dominujcego na danym terenie systemu ogrzewania. Wraz ze wzrostem poziomu zamonoci wzrasta iloş wytwarzanych odpadów opakowaniowych. W rejonach z przewag tradycyjnego systemu ogrzewania, gdzie mieszka
cy czsto wykorzystuj palne odpady opakowaniowe (tworzywa sztuczne, papier i tektura) jako zamiennik paliwa stałego, szczególnie w sezonie grzewczym selektywnie zbierane s niewielkie iloci tych odpadów. Due iloci odpadów opakowaniowych uzasadniaj wprowadzenie wikszej liczby worków i rozdzielenie u ródła zbieranych selektywnie odpadów na wiksz liczb czystych frakcji (oddzielne gromadzenie szkła kolorowego i białego, tworzyw sztucznych, makulatury, metalu). Na obszarach gdzie powstaj niewielkie iloci odpadów opakowaniowych nie ma uzasadnienia wprowadzanie w kadym gospodarstwie domowym duej liczby worków i oddzielne gromadzenie poszczególnych rodzajów odpadów.

69 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 35 Warianty zbiórki w systemie workowym liczba worków / rodzaje charakterystyka obszaru objtego zbiórk ocena systemu odpadów w workach ‹ dua iloş odpadów (obszar zamony, ‹ makulatura ‹ surowce dobrej jakoci, ogrzewanie zbiorowe lub na paliwa ciekłe ‹ tworzywa szt. ‹ moliwoş doboru rodzaju worka do i gazowe), 5 ‹ metale rodzaju odpadów, ‹ moliwoci lokalowe przechowywania ‹ szkło białe ‹ system najbardziej korzystny z punktu duej liczby worków (luna zabudowa ‹ szkło kolorowe widzenia recyklingu indywidualna) ‹ szkło białe ‹ surowce dobrej jakoci, i metale, ‹ dua iloş odpadów (obszar zamony, ‹ moliwoş doboru rodzaju worka do ‹ szkło kolorowe ogrzewanie zbiorowe lub na paliwa ciekłe rodzaju odpadów, i metale, i gazowe), 4 ‹ system korzystny z punktu widzenia ‹ tworzywa szt. ‹ moliwoci lokalowe przechowywania recyklingu, i odpady, duej liczby worków (luna zabudowa ‹ surowce dobrej jakoci choş wymagaj wielomateriałowe indywidualna) wtórnego sortowania ‹ makulatura ‹ surowce dobrej jakoci choş wymagaj ‹ szkło białe, ‹ mniejsza iloş odpadów i/lub mniejsze wtórnego sortowania ‹ szkło kolorowe moliwoci lokalowe przechowywania ‹ moliwoş zamoczenia makulatury od 3 ‹ tworzywa szt., duej liczby worków, innych odpadów metale ‹ potrzeba uzyskania szkła dobrej jakoci ‹ moliwoş doboru rodzaju worka do i makulatura rozdzielonego wg kolorów rodzaju odpadów ‹ surowce dobrej jakoci choş wymagaj ‹ szkło białe ‹ mniejsza iloş odpadów i/lub mniejsze wtórnego sortowania i kolorowe moliwoci lokalowe przechowywania ‹ wykluczona moliwoş zamoczenia 3 ‹ tworzywa szt. duej liczby worków, makulatury od innych odpadów i metale ‹ potrzeba uzyskania makulatury dobrej ‹ moliwoş doboru rodzaju worka do ‹ makulatura jakoci rodzaju odpadów ‹ surowce dobrej jakoci choş wymagaj ‹ szkło białe wtórnego sortowania i kolorowe ‹ mniejsza iloş odpadów i/lub brak ‹ moliwoş zamoczenia makulatury od 2 ‹ makulatura, moliwoci lokalowych przechowywania innych odpadów tworzywa szt. duej liczby worków (zabudowa zbiorowa) ‹ moliwoş doboru rodzaju worka do i metale rodzaju odpadów ‹ koniecznoş stosowania grubego worka ‹ niewielka iloş odpadów (obszar uboszy, ‹ koniecznoş wtórnego rozsortowania ‹ wszystkie ogrzewanie tradycyjne) i/lub brak 1 surowców surowce razem moliwoci lokalowych przechowywania ‹ system najbardziej akceptowany przez duej liczby worków (zabudowa zbiorowa) mieszka
ców

Due znaczenie dla wprowadzanego systemu maj realne moliwoci przechowywania worków w gospodarstwie domowym. Zgodnie z zasad unikania i minimalizacji odpadów korzystne jest, aby materiał uyty do produkcji worków przeznaczonych do selektywnego gromadzenia odpadów pochodził z recyklingu oraz aby ich gramatura była jak najmniejsza. Osign mona to poprzez: ‹ dobór liczby wykorzystywanych worków do faktycznych iloci wytwarzanych odpadów – dua iloş wytwarzanych odpadów uzasadnia oddzielne gromadzenie rónych rodzajów odpadów, ‹ dobór gruboci worka do rodzaju gromadzonego odpadu – nie ma uzasadnienia dla gromadzenia w grubych workach frakcji lekkich i gładkich (tworzywa sztuczne, papier). W praktyce stosuje si nastpujce rodzaje worków: ‹ o pojemnoci 110 dm3, wykonane z HDPE o gruboci 20 µm do gromadzenia tworzyw sztucznych, papieru i tektury oraz metali, ‹ o pojemnoci 70 dm3, wykonane z HDPE o gruboci 30 µm lub LDPE o gruboci 60 µm do gromadzenia szkła.

70 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Proponowane docelowe rozwizanie dla gminy Domaniów W gminie Domaniów obecnie wprowadzany jest system selektywnego gromadzenia odpadów. We wsi Domaniów rozstawiono dwa zestawy na szkło i tworzywa sztuczne, które s własnoci gminy. We wsi Wierzbno Spółdzielnia Mieszkaniowa równie umoliwiła mieszka
com selektywn zbiórk odpadowego szkła oraz tworzyw sztucznych w dwóch zestawach pojemników. System mona modelowaş biorc pod uwag iloş segregowanych frakcji oraz pojemników, w których bd gromadzone, jak równie sposób i miejsce prowadzonej zbiórki. Optymalnym rozwizaniem dla gminy, która dotychczas nie prowadziła selektywnej zbiórki, jest wprowadzenie systemu punktów zbiorczych (zestawów pojemników) w zabudowie zbiorowej oraz systemu workowego w zabudowie indywidualnej. Gminy Domaniów obejmuje swoim zasigiem jedynie obszar wiejski zamieszkiwany przez 5 328 osób. Organizacja sytemu zbiórki dla mieszka
ców gminy oznaczaş bdzie wprowadzenie jednego z rozwiza
: zastosowania wyłcznie punktów zbiorczych lub wyłcznie worków, jak równie istnieje moliwoş wprowadzenia mieszanego systemu zbiórki z zastosowaniem worków i kontenerów. W powiecie oławski, w gminach prowadzcych dotychczas selektywn zbiórk stosuje si rozwizanie z wykorzystaniem kontenerów. W celu utworzenia spójnego sytemu selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych mona wprowadziş w gminie Domaniów podpobne rozwizanie. Frakcjami zbieranymi obecnie w powicie s: szkło białe i kolorowe łcznie, tworzywa sztuczne oraz papier i makulatura. Rozwiniciem systemu powinno byş wprowadzenie dodatkowego pojemnika w celu selektywnego gromadzenia szkła kolorowego. Uzupełnienie istniejcego systemu pojemników zbiorczych systemem zbiórki indywidualnej bdzie stanowiş kolejny etap. W tabeli 35 przedstawiono warianty systemu workowego uwzgldniajce liczb stosowanych worków i rodzaje odpadów w nich gromadzonych. Najlepszym rozwizaniem pod wzgldem jakoci uzyskanej frakcji odpadu jest zastosowanie piciu worków. W rzeczywistoci oznacza to wzrost kosztów prowadzonej zbiórki, jak równie niewielka iloş gromadzonych odpadów opakowaniowych. W pocztkowym etapie wprowadzania systemu w gminie Domaniów zbiórk objş naley odpadowe tworzywa sztuczne oraz szkło białe i kolorowe. Zbiórka odpadów papierowych oraz metali powinna byş propagowana w szkołach, gdzie rozstawione zostan pojemniki. Na obszarze gminy dominujcym typem ogrzewania jest indywidualne wglowe, z tego te wzgldu nieuzasadnione w chwili obecnej wydaje si proponowanie zbierania przez mieszka
ców papieru i tektury na du skal, ze wzgldu na jego wykorzystanie do celów grzewczych. Rozszerzenie zbiórki o kolejne frakcje mona zastosowaş w póniejszym okresie, w zalenoci od efektów wprowadzonego systemu. Opakowania metalowe gromadzone łcznie ze szkłem pozwol na łatwy ich rozdział podczas wtórnej selekcji. Zbiórka odpadów wielomateriałowych łcznie z odpadowym tworzywem sztucznym nie bdzie powodowaş dodatkowego zanieczyszczenia surowców. Papier i tektur naley gromadziş oddzielnie jako jedyn such frakcj. System mona wprowadzaş we wszystkich miejscowociach gminy równoczenie, bd etapami zaczynajc od najwikszych miejscowoci. Proponowane jest zbieranie nastpujcych frakcji surowców (z uwzgldnieniem kolorów worków/pojemników): ‹ system workowy/kontenerowy (pojemnikowy) V biały: szkło białe oraz metale V zielony: szkło kolorowe oraz metale V niebieski: papier i tektura V ółty: tworzywa sztuczne oraz odpady wielomateriałowe

71 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Póniejsze wprowadzenie selektywnego gromadzenia papieru i tektury zmniejszy liczb worków/pojemników do trzech. System kontenerowy (pojemnikowy) Odpady w systemie kontenerowych gromadziş mona do pojemników o pojemnociach 1100 dm3. Prowadzenie efektywnej zbiórki odpadów w tym systemie wymagaş bdzie znacznej iloci pojemników, z powodu rozproszenia zabudowy wystpujcego na obszarze gminy Domaniów. Rozwizaniem moe byş wprowadzenie wikszej iloci pojemników o mniejszych pojemnociach (np. 240 dm3). Zestawy powinny składaş si z pojemników na szkło białe i kolorowe (moliwoş zastosowania pojemnika dwudzielnego) oraz na tworzywo sztuczne. Opcjonalnie mona dołczaş do zestawów pojemnik do segregacji papieru i tektury, zwłaszcza przy placówkach szkolnych lub budynkach uytecznoci publicznej. Uzupełnieniem systemu moe byş równie zbiórka baterii do specjalnych pojemników. Pojemniki powinny byş opróniane dwa razy w miesicu. Mona jednak zrónicowaş odbiór odpadów w zalenoci od gromadzonej frakcji. W tabeli 36 przedstawiono proponowany system selektywnej zbiórki w punktach zbiorczych (w przypadku zastosowania wyłcznie kontenerów).

Tabela 36 System kontenerowy w gminie Domaniów Liczba pojemników Liczba Liczba Lp. Miejscowoş Liczba zestawów 3-kontener- 4-kontener- mieszka
ców gospodarstw * owych owych 1 Domaniów 725 180 3 9 12 2 Domaniówek 38 9 1 3 4 3 Danielowice 67 17 1 3 4 4 Brzezimierz 68 17 1 3 4 5 Chwastnica 49 12 1 3 4 6 Goszczyna 221 55 2 6 8 7 Gostkowice 69 17 1 3 4 8 Grodziszowice 95 24 1 3 4 9 Gsice 212 53 2 6 8 10 Janków 170 42 1 3 4 11 Ko
czyce 214 53 2 6 8 12 Kuchary 116 29 1 3 4 13 Kurztkowice 117 29 1 3 4 14 Kuny 102 25 1 3 4 15 Pełczyce 88 22 1 3 4 16 Piskorzów 276 69 2 6 8 17 Piskorzówek 367 91 2 6 8 18 Polwica 223 55 2 6 8 19 Radłowice 87 22 1 3 4 20 Radoszkowice 80 20 1 3 4 21 Skrzypnik 372 93 2 6 8 22 Swojków 218 54 2 6 8 23 Teodorów 112 28 1 3 4 24 Wyszkowice 167 42 1 3 4 Wierzbno Osiedle 672 167 3 9 12 25 Wierzbno - wie 403 100 3 9 12 razem 5 328 1 325 40 120 160 * oszacowana na podstawie Rocznik GUS 2003: rednia liczba osób zamieszkujca jedno gospodarstwo – 4,02

Gmina Domaniów stanowi specyficzny obszar, na którym znajduje si 25 wsi znacznie rozproszonych, zamieszkiwanych przez nieliczne grupy mieszka
ców. Taka sieş osadnicza znacznie utrudnia prowadzenie zbiórki odpadów opakowaniowych w systemie kontenerowym. Rozstawienie jednego zestawu pojemników bdzie wystarczajca do zapewnienia odbioru odpadów od mieszka
ców, jednak wsie charakteryzuj si duym

72 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów rozproszeniem, przez co odległoş najdalej połoonych budynków moe byş zbyt dua, by zachciş mieszka
ców do takiej formy gromadzenia wyselekcjonowanych odpadów. Stopniowe wprowadzanie systemu kontenerowego polegaş moe na rozstawieniu po jednym kontenerze w wikszych wsiach gminy, zwikszajc liczb zestawów, tak aby w kadej ze wsi znalazł si choş jeden zestaw. System workowy Docelowo proponuje si wprowadzenie systemu workowego, który obejmie wszystkich mieszka
ców gminy Domaniów w przypadku rezygnacji z zastosowania systemu kontenerowego, bd w celu uzupełnienia systemu. Wszyscy mieszka
cy gminy powinni gromadziş zmieszane odpady komunalne w sposób zorganizowany, wic wprowadzenie selektywnej zbiórki moe wymóc lub ułatwiş egzekwowanie podpisania umów z zakładem oczyszczania gminy przez osoby, które dotychczas tego nie zrobiły. Worki odbierane powinny byş raz na miesic. Worki mona dostarczaş przy kadym odbiorze bd jednorazowo w roku. Do domów wielorodzinnych mog byş dostarczane przez dozorców, administratorów, w takim przypadku istnieje pewnoş, e zostan wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Odbiór worków prowadziş naley zgodnie z ustalonym harmonogramem. Terminy powinny byş wczeniej znane mieszka
com. Odbiór moe odbywaş si poprzez wystawienie worków przed posesj. Worki wypełnione podlegałyby wymianie na nowe (tylko dla frakcji odebranych). Proponuje si gromadzenie odpadów w 3 workach (4 w przypadku zbiórki równie odpadowego papieru i tektury).

Tabela 37 System workowy w gminie Domaniów (w zale
noci od liczby zastosowanych worków) 3 worki 4 worki Liczba miesiczna roczna miesiczna roczna Lp. miejscowoş Ludnoş gospodarstw * liczba liczba liczba liczba worków worków worków worków 1 Domaniów 725 180 540 6 480 720 8 640 2 Domaniówek 38 9 27 324 36 432 3 Danielowice 67 17 51 612 68 816 4 Brzezimierz 68 17 51 612 68 816 5 Chwastnica 49 12 36 432 48 576 6 Goszczyna 221 55 165 1 980 220 2 640 7 Gostkowice 69 17 51 612 68 816 8 Grodziszowice 95 24 72 864 96 1 152 9 Gsice 212 53 159 1 908 212 2 544 10 Janków 170 42 126 1 512 168 2 016 11 Ko
czyce 214 53 159 1 908 212 2 544 12 Kuchary 116 29 87 1 044 116 1 392 13 Kurztkowice 117 29 87 1 044 116 1 392 14 Kuny 102 25 75 900 100 1 200 15 Pełczyce 88 22 66 792 88 1 056 16 Piskorzów 276 69 207 2 484 276 3 312 17 Piskorzówek 367 91 273 3 276 364 4 368 18 Polwica 223 55 165 1 980 220 2 640 19 Radłowice 87 22 66 792 88 1 056 20 Radoszkowice 80 20 60 720 80 960 21 Skrzypnik 372 93 279 3 348 372 4 464 22 Swojków 218 54 162 1 944 216 2 592 23 Teodorów 112 28 84 1 008 112 1 344 24 Wyszkowice 167 42 126 1 512 168 2 016 Wierzbno Osiedle 672 167 501 6 012 668 8 016 25 Wierzbno - wie 403 100 300 3 600 400 4 800 razem 5 328 1 325 3 975 47 700 5 300 63 600 * oszacowana na podstawie Rocznik GUS 2003: rednia liczba osób zamieszkujca jedno gospodarstwo – 4,02

73 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

System mieszany Selektywna zbiórka w systemie mieszanym moe polegaş na segregacji odpadów do 3 worków przez mieszka
ców zabudowy indywidualnej, uzupełnionej zestawami kontenerów w wikszych miejscowociach, o populacji przekraczajcej 200 mieszka
ców. W takim przypadku we wsiach: Domaniów, Goszczyna, Gsice, Ko
czyce, Piskorzów, Piskorzówek, Polwica, Skrzypnik, Swojków oraz Wierzbice (25 zestawów) rozstawione zostałyby zestawy pojemników, w pozostałych selektywnie gromadzone bd odpady w workach (12 780 szt./rok – 3 worki; 17 040 szt./rok – 4 worki).

4.1.3.4 Odpady wielkogabarytowe Przewiduje si trzy niezalene sposoby usuwania odpadów wielkogabarytowych: ‹ zbiórka za porednictwem PDGO, ‹ cykliczna zbiórka z miejsc gromadzenia odpadów komunalnych – wystawki, ‹ odbiór odpadów po zgłoszeniu podmiotowi prowadzcemu odbiór odpadów komunalnych. Zebrane odpady przewoone bd do CSOiUO w celu wydzielenia z nich odpadów nadajcych si do recyklingu. Obecnie zbiórka odpadów wielkogabarytowych od mieszka
ców mona prowadziş w formie wystawki. Akcj tak naley poprzedziş informacj na jej temat wywieszajc ogłoszenia, plakaty w sklepach lub budynkach uytecznoci publicznej. Proponuje si, by zbiórka odbywała si w okresach przedwitecznych. Daty raz ustalone nie powinny byş zmieniane w kolejnych latach, by mieszka
cy mogli si do nich przyzwyczaiş. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych powinna byş prowadzona nie czciej ni 2 razy w roku, musi jednak istnieş moliwoş odbioru tego rodzaju odpadów na zamówienie. W przypadku realizacji punktu dobrowolnego gromadzenia odpadów w gminie (najprawdopodobniej w Domaniowie lub Wierzbnie) bdzie to miejsce, gdzie mieszka
cy bd mogli gromadziş tego typu odpady. Odpady wielkogabarytowe trafi do Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów, gdzie zostan rozfrakcjonowane i zagospodarowane.

4.1.3.5 Gruz i inne odpady budowlane Przewiduje si trzy niezalene sposoby usuwania gruzu i innych odpadów budowlanych: ‹ zbiórka za porednictwem PDGO, ‹ zbiórka do kontenerów zamawianych indywidualnie przez mieszka
ców, ‹ bezporednie dostarczanie odpadów przez przedsibiorstwa remontowo-budowlane. Zebrane odpady przewoone bd do CSOiUO w celu wydzielenia z nich frakcji nadajcych si do recyklingu. Wariantowym rozwizaniem moe byş wykorzystanie tych odpadów mineralnych do wypełnienia i rekultywacji obszarów wymagajcych podjcia takich działa
.

4.1.3.6 Kompostowanie przydomowe Kompostowaniu mona poddaş ponad 35 % odpadów domowych, czyli w wymiernym stopniu zmniejszyş iloş odpadów wymagajcych usunicia z posesji, a co z tym zwizane, znacznie obniyş koszty wywozu odpadów. Wprowadzanie na szerok skal recyklingu organicznego odpadów biologicznie rozkładalnych w urzdzeniach przydomowych powinno byş koordynowane przez CSOiUO, do którego zada
naleeş bdzie rozpropagowanie idei kompostowania przydomowego

74 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

wród mieszka
ców. Równie zakup urzdze
winien byş realizowany przez CSOiUO, gdy dua liczba zakupywanych urzdze
pozwoli wynegocjowaş korzystniejsz cen ni w przypadku zakupów indywidualnych. Najprociej proces kompostowania prowadzi si w pryzmie kompostowej ułoonej bezporednio na gruncie. Jednak pryzma taka nie jest zbyt estetyczna, przez co coraz rzadziej znajduje zastosowanie w zabudowie jednorodzinnej. Obecnie na rynku dostpna jest szeroka oferta gotowych urzdze
do przydomowego kompostowania odpadów organicznych. Dostpne s kompostowniki drewniane i z tworzyw sztucznych, o pojemnoci od kilkuset litrów do ponad 1 m3. Rynek oferuje urzdzenia o rónych rozwizaniach technicznych: od prostych otwartych skrzynek bez dna do kompostowników zamknitych o izolowanych termicznie cianach, z moliwoci regulacji dostpu powietrza. Dostpne s urzdzenia z dwoma otworami – zasypowym i opróniajcym - do cigłego prowadzenia kompostowania oraz wyłcznie z otworem zasypowym do kompostowania w cyklach czasowych - gotowy kompost usuwany jest po rozbieraniu całej kompostowanej masy.

Tabela 38 Porównanie ró
nych rozwiza kompostowania przydomowego zalety wady • brak nakładów inwestycyjnych pryzma • niska estetyka prowadzenia procesu • moliwoş duego przerobu kompostowa • koniecznoş uszczelnienia podłoa kompostu prosty • niska trwałoş urzdzenia • niskie koszty kompostownik • proces prowadzony porcjowo • moliwoş samodzielnego wykonania drewniany • koniecznoş uszczelnienia podłoa • wysoka trwałoş urzdzenia „zaawansowany” • przyspieszony proces kompostowania • wysokie koszty inwestycyjne kompostownik • cigły proces kompostowania

Niezalenie od przyjtego rozwizania wane jest stworzenie optymalnych warunków dla przebiegajcego procesu. Dobry kompostownik powinien zapewniş: ‹ dobre napowietrzanie kompostowanego materiału, ‹ odprowadzanie nadmiaru wilgoci z pryzmy przy moliwoci nawadniania materiału, ‹ dostpnoş do gotowego kompostu w trakcie trwania procesu, ‹ stałe warunki prowadzonego procesu, umoliwiajce aktywnoş mikroorganizmów take przy niekorzystnych warunkach pogodowych. Cena urzdze
zaley od przyjtego rozwizania i waha si od kilkudziesiciu złotych do ponad tysica złotych. Wermikompost Wprowadzenie ddownic do przekompostowanego materiału przyspiesza naturalne procesy dojrzewania, a w efekcie uzyskuje si materiał o lepszych właciwociach nawozowych ni w przypadku kompostowania bez udziału ddownic. Kompost wytworzony przy udziale ddownic nosi nazw wermikompostu. Ddownice s zwierztami łatwymi w hodowli, nie wymagaj zmiany warunków prowadzenia kompostowania. Uszlachetnianie kompostu przy udziale ddownic moe byş prowadzone w wydzielonych kompostownikach lub bezporednio na ziemi w pryzmie kompostowej. Na terenach wiejskich odpadów organicznych powstaje znacznie mniej ni w miastach. Wynika to z posiadania zwierzt gospodarskich, które s dokarmiane tego rodzaju odpadami. Naley wic głównie zwróciş uwag na system gromadzenia odpadów organicznych w miastach. Dobrym rozwizaniem moe byş zastosowane pojemników

75 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów o pojemnoci 120 dm3 ustawionych w miejscach ogólnodostpnych, do którego mieszka
cy donosz odpady organiczne z mieszka
lub 60 dm3 w zabudowie wielorodzinnej. W przypadku gospodarstw rolnych i domostw z ogrodem proponuje si unieszkodliwianie odpadów organicznych w przydomowych kompostowniach. Uzyskany z odpadów kompost znajduje zastosowanie jako nawóz oraz warstwa izolujco-chronica ziemi.

4.1.3.7 Punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO) W celu ułatwienia mieszka
com pozbywania si odpadów, których usunicie w tradycyjny sposób, ze wzgldu na ich charakter, iloş lub wielkoş, moe byş utrudnione, przewiduje si uruchomienie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów. Gromadzenie wybranych frakcji odpadów w PDGO zwikszy w skali powiatu iloci odpadów zbieranych selektywnie, co z jednej strony ograniczy strumie
odpadów zmieszanych, z drugiej pozwoli na osignicie zakładanych poziomów zbiórki, odzysku i unieszkodliwienia poszczególnych frakcji odpadów. Punkt dobrowolnego gromadzenia odpadów jest zamknitym dozorowanym obiektem, do którego mieszka
cy (a take niewielkie przedsibiorstwa) mog dowoziş bezpłatnie odpady uciliwe ze wzgldu na ich wielkoş (wielkogabarytowe, złom, opony), iloş (gruz, odpady z terenów zielonych) lub właciwoci (niebezpieczne). Poszczególne frakcje odpadów gromadzone s oddzielnie: odpady zielone, gruz i inne odpady budowlane, złom, tektura, drewno, opony, inne odpady (do składowania) nienadajce si do odzysku, odpady niebezpieczne. Tabela 39 zawiera (na podstawie danych francuskich) spodziewane iloci odpadów, które bd dostarczane do PDGO w dłuszym okresie po ich przyjciu i akceptacji przez ludnoş. W powiecie oławskim proponuje si wprowadzenie pierwszych punktów gromadzenia w miecie Oława oraz w gminie Jelcz-Laskowice, w nastpnych okresach zwikszana bdzie liczba PDGO, a docelowo na terenie kadej gminy bdzie przynajmniej jeden PDGO. W okresie krótkoterminowym (4 lata) na terenie gminy Domaniów nie przewiduje si powstania punktu, ze wzgldu na mał liczb mieszka
ców. Podczas weryfikacji planu gospodarki odpadami za 4 lata moe ulec zmianie koncepcja lokalizacji punktu gromadzenia odpadów w kadej gminie. Wybierajc lokalizacj PDGO naley braş pod uwag niezbdn powierzchni terenu, wynoszc 2 500 m2, istniejc infrastruktur, czy odległoş od zabudowa
. Szacuje si, e jeden PDGO powinien przypadaş na terenach miejskich na około 40-50 tys., a na terenach wiejskich na około 15-25 tys. mieszka
ców. Jednak dopiero realizacja pierwszego punktu oraz jego funkcjonowanie przyniesie odpowied na pytanie o efekty ekologiczne i finansowe.

Tabela 39 Iloci odpadów dostarczanych do PDGO (kg na mieszkaca rocznie) dostarczone odzysk odpady zielone 8 8 gruz i inne odpady budowlane 15 8 złom 6 6 tektura 6 6 drewno 2 2 inne do składowania 12 0 niebezpieczne i problemowe 0,6 0 razem 50 30

Utworzenie PDGO wymaga zapewnienia dostpu do niego w godzinach odpowiadajcych mieszka
com, czyli pomidzy 8.00 a 18.00.

76 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

W pocztkowym etapie funkcjonowania punktu naley stworzyş moliwoci gromadzenia nastpujcych rodzajów odpadów: ‹ gruz i inne odpady budowlane, ‹ odpady wielkogabarytowe, ‹ opakowania z papieru i tektury, ‹ komunalne odpady niebezpieczne. Jako najbardziej prawdopodobn lokalizacj PDGO w gminie wskazuje si wie Domaniów bd Wierzbno. S to miejscowoci zapewniajce dostp do punktu wikszej liczbie mieszka
ców, jak równie umiejscowienie wsi Domaniów w centrum gminy skraca drogi transportu odpadów. W pocztkowej fazie funkcjonowania miejsce takie powinno byş przystosowane do zbiórki w szczególnoci odpadów wielkogabarytowych, budowlanych oraz niebezpiecznych.

4.1.3.8 Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów (CSOiUO) Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci bdzie pełniş rol CSOiUO. Powiatowy plan gospodarki odpadami przewiduje dwa warianty funkcjonowania Centrum. Pierwszy wariant zakłada składowanie odpadów pochodzcych z wszystkich gmin powiatu oławskiego oraz 3 gmin brzeskiego w Zakładzie w Gaci. Drugi – wyłcza gmin Jelcz-Laskowice z obszaru Centrum, z której odpady przyjmowane bd do zako
czenia eksploatacji na składowisko w Brzezinkach-Dbicy. ZUOK w Gaci, obsługujcy obecnie 5 gmin, moe obsługiwaş take gminy Domaniów i Jelcz-Laskowice, jak i inne gminy z ssiednich powiatów. Podjcie decyzji o rozbudowie ZUOK wymaga przeprowadzenia analiz potrzebnej wydajnoci poszczególnych instalacji na bazie porozumie
z gminami, zainteresowanymi obsług. W przypadku wyłczenia si gminy Jelcz-Laskowice z regionalnego systemu opartego na ZUOK w Gaci, specyficzne strumienie odpadów z tej gminy (poza zmieszanymi odpadami komunalnymi), powinny byş okresowo magazynowane w PDGO zlokalizowanym na terenie Jelcza–Laskowic, a docelowo dostarczane do instalacji ZUOK w Gaci w celu odzysku i unieszkodliwienia. Centrum, niezalenie od przyjtego rozwizania, obejmowaş powinno nastpujce elementy technologiczne: ‹ stref przyjcia odpadów, gdzie dostarczane odpady bd waone, rejestrowane a po zidentyfikowaniu rodzaju kierowane do odpowiednich cigów technologicznych, ‹ kompostowni odpadów zielonych gromadzonych selektywnie, ‹ sortowni odpadów z selektywnej zbiórki, ‹ stanowisko rozbiórki i sortowania odpadów wielkogabarytowych, ‹ stanowisko sortowania i magazynowania gruzu, ‹ instalacj mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów mieszanych, ‹ składowisko odpadów przetworzonych. Przewiduje si nastpujce działania poprzedzajce przekazanie odpadów do Centrum: ‹ doposaenie mieszka
ców w pojemniki do gromadzenia odpadów mieszanych i selektywnie gromadzonych, ‹ organizacja zbiórki i transportu odpadów, ‹ organizowanie i prowadzenie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO).

4.1.4 Szacunkowe koszty realizacji proponowanego rozwizania

4.1.4.1 Zamknicie i rekultywacja dzikiego wysypiska w Danielowicach W gminie Domaniów funkcjonowało dzikie wysypisko odpadów we wsi Danielowice, które obecnie naley poddaş rekultywacji. Koszt rekultywacji takiego wysypiska szacuje si na ok. 1,5 mln zł/ha w przypadku składowania odpadów komunalnych. Zatem biorc pod uwag

77 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów powierzchni terenu zajt przez wysypisko (1,2 ha), oszacowano koszt jego rekultywacji na ok. 1,8 mln zł.

4.1.4.2 Pojemniki do zbiórki odpadów mieszanych Nie objtych odbiorem jest 1 038 gospodarstw, w zwizku z tym naley doposayş mieszka
ców w pojemników SM-110. Koszt zakupu pojemników moe wynieş 55-125 tys. zł.

Tabela 40 Przykładowe ceny netto pojemników do gromadzenia odpadów mieszanych.

3 cena netto pojemnoş dm materiał zł tworzywo szt. 120 110-120 metal 53 tworzywo szt. 1200 1100 metal 399-780

4.1.4.3 Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów Wprowadzenie wyłcznie systemu kontenerowego wizaş si bdzie z koniecznoci rozstawienia 40 gniazd 3- lub 4-pojemnikowych, konieczny wic bdzie zakup 120-160 pojemników. Zastosowanie na obszarze gminy Domaniów jedynie worków do gromadzenia odpadowego szkła białego, kolorowego oraz tworzywa sztucznego wymagaş bdzie zakupu 47 700 zł/rok, zbiórka papieru i tektury zwikszy liczb worków do 63 600 zł/rok. Zaproponowany system mieszany selektywnej zbiórki zakłada gromadzenie odpadów opakowaniowych do kontenerów w 10 wsiach (łcznie w 25 zestawach – 75-100 pojemników) oraz prowadzenie zbiórki do worków na pozostałym obszarze gminy (12 780- 17 040 szt./rok).

Tabela 41 Koszty wprowadzenia systemu selektywnej zbiórki w zale
noci od wybranego wariantu wariant selektywnej zbiórki I – system kontenerowy II – system workowy III – system mieszany liczba 3 120 tys. zł 14,31 tys. zł/rok 75 tys. zł + 3,83 tys. zł/rok frakcji 4 160 tys. zł 19,08 tys. zł/rok 100 tys. zł + 5,11 tys. zł/rok

Koszt zakupu pojemnika zaley od jego przeznaczenia, materiału, z którego jest wykonany oraz pojemnoci. Cen zakupu jednego pojemnika załoono na rednim poziomie 1000 zł, cen jednostkow worka przyjto na 0,3 zł. Koszty systemu workowego wzrosn w przypadku zastosowania stojaków, zwłaszcza, e ceny oferowane przez wytwórców s doş wysokie. Mona jednak w prostszy sposób zorganizowaş przechowywanie worków, gdy czsto s one ju wyposaone w sznurki. Dodatkowe koszty zwizane bd z obsług zbiórki. Gmina moe zorganizowaş system zbiórki we własnym zakresie. Takie przedsiwzicie wizałoby si jednak z zakupem pojazdów oraz kosztami transportu. Korzystniejsze wydaje si zorganizowanie zbiórki odpadów w ramach Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów dla wikszej liczby gmin lub zlecenie podmiotom zewntrznym. Iloci zbieranych odpadów opakowaniowych w kadej z gmin bd na tyle niewielkie, e zakup przez kad z nich własnego sprztu do obsługi systemu jest nieuzasadniony.

78 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Tabela 42 Przykładowe ceny netto pojemników do selektywnej zbiórki oraz stojaków pojemnoş cena netto materiał dm3 zł worki tworzywo szt. 0,30-0,50 220-240 tworzywo szt. 200 tworzywo szt. 1400 1100 metal 390-780 dzwon 1100-1500 tworzywo szt. 800-1700 dzwon 2100-2500 tworzywo szt. 800-2600 dzwon 3200 tworzywo szt. 800-3400 stojaki jednouchwytowe 69-90 stojaki wielouchwytowe 137-270

4.1.4.4 Pojemniki do kompostowania przydomowego Proces kompostowania przydomowego nie wymaga nakładów na obsług, cały koszt stanowi koszt zakupu pojemnika. Poniej zebrano przykładowe koszty kompostowników.

Tabela 43 Przykładowe ceny netto pojemników do kompostowania. pojemnoş cena netto, 3 charakterystyka dm zł 240 tworzywo, zamknity 200 325 tworzywo, zamknity 400 390 tworzywo, zamknity 215-260 800 tworzywo, otwarty, z moliwoci rozbudowy 200

Załoony w planie powiatowym rozwój kompostowania przydomowego skutkowaş bdzie koniecznoci zakupu dla mieszka
ców gminy Domaniów: ‹ do roku 2006 ok. 25 urzdze
– przy rednim koszcie jednostkowym 250 zł, całkowity koszt 6 250 zł, ‹ do roku 2010 kolejnych 25 urzdze
– 6 250 zł, ‹ do roku 2015 kolejnych 24 urzdze
– 6 000 zł.

4.1.4.5 Pojazdy obsługujce zbiórk odpadów Całkowity koszt doposaenia podmiotów prowadzcych odbiór mieszanych odpadów komunalnych zaleeş bdzie od przyjtego w skali powiatu rozwizania odbioru odpadów (podmioty gminne lub podmiot midzygminny) oraz od rzeczywistego stopnia zuycia aktualnie eksploatowanych pojazdów. W ramach CSOiUO konieczny bdzie zakup pojazdów obsługujcych PDGO, w tym równie do przewozu odpadów niebezpiecznych. Szacunkowe koszty zakupu jednego pojazdu wynosz około 400 tys. zł.

4.1.4.6 Punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów Utworzenie jednego PDGO, bez rampy wyładowczej to inwestycja rzdu 240-320 tys. zł, a roczny całkowity koszt, w zalenoci od wielkoci punktu, 20-30 zł na mieszka
ca.

4.1.4.7 Gospodarka odpadami niebezpiecznymi Oszacowano wyłcznie koszty budowy i eksploatacji urzdze
do zbiórki odpadów niebezpiecznych pochodzenia komunalnego.

79 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Przyjto redni koszt utworzenia pomieszczenia dla zbiórki odpadów w punktach dobrowolnej zbiórki na około 16 tys. zł. Koszt ten jest wliczony w koszty inwestycyjne budowy PDGO. redni koszt kontenera-magazynu odpadów niebezpiecznych, bdcego na wyposaeniu CSOiUO wynosi około 50 tys. zł. Przyjto na podstawie zapisów PPGO redni koszt zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych pochodzenia komunalnego na poziomie 3 tys. zł/Mg. Roczny koszt bdzie stopniowo wzrastał w okresie do 2015 roku i wyniesie rednio 39 tys. zł/rok.

4.2 Odpady z sektora gospodarczego

4.2.1 Specyficzne rodzaje odpadów innych ni niebezpieczne

4.2.1.1 Odpady budowlane Wród zada
do zrealizowania w ramach gospodarki odpadami budowlanymi wyróniono: ‹ selektywn zbiórk poszczególnych rodzajów odpadów przez ich wytwórców, ‹ ewidencjonowanie wytwórców odpadów, ‹ zorganizowanie w ramach CSOiUO stanowiska recyklingu odpadów budowlanych

4.2.1.2 Zu
yte opony Zasadniczym zadaniem pozostaje organizacja zbierania zuytych opon ze ródeł rozproszonych, w tym od mieszka
ców. Przedsibiorcy, posiadajcy zezwolenia na prowadzenie działalnoci w zakresie gospodarowania odpadami obsługuj głównie punkty usługowe zwizane z przemysłem motoryzacyjnym. Mieszka
com stworzone bd moliwoci dowozu zuytych opon do PDGO, funkcjonujcych w ramach systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

4.2.2 Odpady niebezpieczne

4.2.2.1 Odpady zawierajce azbest Program usuwania azbestu i wyrobów zawierajcych azbest stosowanych na terytorium Polski został przyjty przez Rad Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 maja 2002 r. Celem programu na kadym szczeblu administracyjnym jest: ‹ spowodowanie oczyszczenia terytorium kraju (województwa, powiatu, gminy) z azbestu oraz usunicie stosowanych przez wiele lat wyrobów zawierajcych azbest, ‹ wyeliminowanie zagroe
dla ludnoci oraz dla rodowiska, ‹ stworzenie warunków do wdroenia przepisów prawnych i norm postpowania z wyrobami zawierajcymi azbest, zgodnych z wymaganiami UE. Koordynacja zarzdzania Programem, poza poziomem centralnym i wojewódzkim, bdzie odbywała si na szczeblu lokalnym przez samorzd powiatowy i gminny. Na terenie kraju zostały wdroone przepisy ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierajcych azbest (Dz.U. 101/1997 poz. 628 ze zmianami) [viii], tj.: ‹ zaprzestano produkcji wyrobów azbestowych, ‹ zako
czono obrót azbestem i wyrobami zawierajcymi azbest, ‹ wprowadzono w ycie formalny zakaz stosowania azbestu i wyrobów zawierajcych azbest,

80 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ ograniczony import oraz obrót azbestem oraz wyrobami zawierajcymi azbest odbywa si zgodnie z ustaw. Przyjto 30-letni (lata 2003-2032) okres realizacji programu usuwania wyrobów zawierajcych azbest z terytorium Polski. Okres ten podzielono na trzy podokresy 10-letnie, dla których okrelono przewidywane iloci odpadów zawierajcych azbest, wytwarzanych w wyniku usuwania wyrobów z azbestem. Około 90 % tych odpadów stanowi wyroby azbestocementowe. W celu realizacji „Programu usuwania azbestu” i zinwentaryzowania iloci azbestu na obszarze kraju, ustawodawca wprowadził obowizek przedłoenia informacji wojewodzie o iloci i rodzaju instalacji, urzdze
bd wyrobów zawierajcych azbest. Zgodnie z rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 9 padziernika 2002 w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, iloci i miejscach wystpowania substancji stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska (Dz.U. Nr 175, poz. 1439) [xviii], wójt przedkłada wojewodzie do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy informacje o rodzaju i iloci substancji stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska. Informacje te maj byş przedkładane poczwszy od danych za 2003 r. Najnowsze rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 padziernika 2003 r. w sprawie wymaga
w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urzdze
, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz.U. Nr 192 poz. 1876) [xix] ustala, i wykorzystywanie azbestu lub wyrobów zawierajcych azbest dopuszcza si do ko
ca 2032 r. Ponadto ustawodawca wniósł nowy obowizek w stosunku do właciciela, zarzdcy lub uytkownika pomieszczenia, w którym był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierajce azbest. Właciciel, zarzdca lub uytkownik powinien przeprowadziş inwentaryzacj miejsc, poprzez spis z natury, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierajce azbest. Inwentaryzacj naley przeprowadziş w terminie 6 miesicy od wejcia w ycie rozporzdzenia, a jej wynik przedłoyş w formie pisemnej wojewodzie. W przypadku osób fizycznych nie bdcych przedsibiorcami, informacj naley przedłoyş wójtowi. Informacje te podlegaj corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 stycznia kadego roku. Właciciel, zarzdca lub uytkownik sporzdza coroczny plan kontroli jakoci powietrza w pomieszczeniu, w którym znajduje si instalacja bd urzdzenia zawierajce azbest. Jeli w wyniku kontroli stwierdzono przekroczenia najwyszego dopuszczalnego stenia pyłów zawierajcych azbest w rodowisku pracy, dalsze wykorzystanie instalacji lub urzdzenia jest niedopuszczalne. Właciciel, zarzdca lub uytkownik pomieszczenia, w którym był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierajce azbest, powinien umieciş w widocznym miejscu instrukcj bezpiecznego postpowania i oznakowanie zgodnie z załcznikiem do rozporzdzenia, w przypadku widocznych uszkodze
lub zuycia wyrobu powinien usunş taki wyrób. Azbest naley do substancji stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska i zdrowia ludzkiego, w zwizku z czym wyroby zawierajce azbest powinny byş sukcesywnie usuwane i unieszkodliwiane. Nadrzdnym celem, wynikajcym z programu usuwania azbestu i wyrobów zawierajcych azbest stosowanych na terytorium Polski, jest całkowite pozbycie si tych wyrobów do ko
ca 2032 roku. Jako cel przejciowy, długoterminowy w sensie przyjtego podziału w ramach niniejszego planu, zakłada si usunicie około 45 % wyrobów zawierajcych azbest do ko
ca roku 2015.

Zadania informacyjne i organizacyjne ‹ kampania informacyjna i edukacyjna o szkodliwoci wyrobów zawierajcych azbest oraz koniecznoci jego bezpiecznego usuwania i unieszkodliwiania,

81 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ monitoring i działania dyspozycyjno-kontrolne prowadzonych prac dotyczcych demontau i usuwania wyrobów zawierajcych azbest, ‹ przygotowanie wykazów obiektów zawierajcych azbest oraz rejonów wystpujcego naraenia na eksploatacj azbestu (wójt).

Zadania finansowe Biorc pod uwag wysoki koszt usuwania i unieszkodliwiania odpadów azbestowych wane dla osigania załoonych celów jest zapewnienie dofinansowania przedsiwziş zwizanych z usuwaniem tych odpadów (podejmowanych przez osoby fizyczne) z krajowych rodków publicznych (np. funduszy ochrony rodowiska i gospodarki wodnej) oraz z funduszy pomocowych UE. Koordynacja tych działa
powinna byş podjta przynajmniej na poziomie wojewódzkim.

4.2.2.2 Odpady zawierajce PCB Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB oraz unieszkodliwienie urzdze
zawierajcych PCB powinno nastpiş do roku 2010. Cele krótkoterminowe do roku 2006: ‹ weryfikacja danych dotyczcych iloci oraz masy urzdze
zawierajcych PCB - do ko
ca 2004 r. (na poziomie wojewódzkim – na podstawie informacji zebranych przez gminy), ‹ utworzenie bazy danych o urzdzeniach zawierajcych PCB i weryfikacja danych w oparciu o wyniki kontroli prowadzonych przez WIO (na poziomie wojewódzkim), ‹ sukcesywna likwidacja urzdze
zawierajcych PCB (przedsibiorcy), ‹ monitoring prawidłowoci oznakowania urzdze
zawierajcych PCB oraz procesu likwidacji urzdze
zawierajcych PCB (na poziomie wojewódzkim), ‹ kampania edukacyjno-informacyjna o sposobach prawidłowego postpowania z odpadami zawierajcymi PCB (na poziomie wojewódzkim). Cele rednioterminowe 2007-2010: ‹ zako
czenie likwidacji urzdze
zawierajcych PCB (przedsibiorcy), ‹ monitoring prac likwidacyjnych (na poziomie wojewódzkim).

4.2.2.3 Oleje odpadowe Problemem jest zbieranie małych iloci odpadów ze ródeł rozproszonych. O ile due i rednie firmy maj podpisane umowy z przedsibiorcami odbierajcymi od nich odpady olejowe, to małe firmy oraz osoby prywatne (mieszka
cy) pozostaj poza systemem zbierania odpadów. Niezbdne jest zorganizowanie odbioru odpadów olejowych z gospodarstw domowych i małych firm w ramach systemu gospodarki komunalnymi odpadami niebezpiecznymi – poprzez punkty dobrowolnej zbiórki odpadów, selektywn zbiórk odpadów niebezpiecznych lub inne formy odbioru. Organizacje odzysku deklaruj współprac (np. bezpłatne dostarczenie pojemników zbiorczych na oleje przepracowane) z gminami dla stworzenia systemów odbioru zuytych olejów ze ródeł rozproszonych.

WYMAGANE DZIAŁANIA ‹ kontrola wytwarzania olejów odpadowych – egzekwowanie obowizku zgłoszenia i ewidencji wytwarzania olejów odpadowych (pozwolenia na wytwarzanie odpadów, decyzje zatwierdzajce programy odpadami niebezpiecznymi, informacje o odpadach), ‹ kontrola przepływu odpadów – karty ewidencji, przekazania odpadów, zbiorcze zestawienia,

82 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ kontrola podmiotów prowadzcych działalnoş zbierania i transportu w zakresie warunków prowadzenia tych działalnoci, ‹ organizacja odbioru i transportu odpadów olejowych, w tym ze ródeł rozproszonych (komunalnych - domowych oraz z drobnej wytwórczoci).

4.2.2.4 Baterie i akumulatory Celem działa
w zakresie gospodarowania omawianymi odpadami jest zapewnienie realizacji załoonych poziomów odzysku akumulatorów kwasowo-ołowiowych oraz pozostałych baterii i akumulatorów, które okrelone zostały w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 29 maja 2003 w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych (Dz.U. 104/2003 poz. 982) [xvi]. Wspomniane poziomy odzysku dotycz przedsibiorców i importerów wprowadzajcych na rynek akumulatory i baterie.

WYMAGANE DZIAŁANIA: ‹ kontrola wytwarzania zuytych baterii i akumulatorów – egzekwowanie obowizku zgłoszenia i ewidencji wytwarzania odpadów (pozwolenia na wytwarzanie odpadów, decyzje zatwierdzajce programy odpadami niebezpiecznymi, informacje o odpadach), ‹ kontrola przepływu odpadów – karty ewidencji, przekazania odpadów, zbiorcze zestawienia, ‹ kontrola podmiotów prowadzcych działalnoş zbierania i transportu w zakresie warunków prowadzenia tych działalnoci, ‹ organizacja odbioru i transportu odpadów baterii i akumulatorów, zwłaszcza ze ródeł rozproszonych (przez organizacje odzysku, przedsibiorców, gminy).

4.2.2.5 Pestycydy W celu właciwej gospodarki odpadami pestycydowymi niezbdne jest wprowadzenie jednolitego obowizku przekazania i odbioru opakowa
po substancjach niebezpiecznych.

4.2.2.6 Odpady medyczne i weterynaryjne Zasady postpowania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi okrelone s w rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia.2002 w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U. Nr 8 poz. 103 i 104) [xx]. Podmiot wytwarzajcy odpady niebezpieczne zobowizany jest do: ‹ przedłoenia starocie informacji o wytwarzanych odpadach niebezpiecznych o ile wytwarza poniej 100 kg odpadów niebezpiecznych rocznie, ‹ wystpienia z wnioskiem o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami o ile wytwarza ponad 100 kg odpadów niebezpiecznych rocznie.

4.2.2.7 Odpadowa tkanka zwierzca Potencjał przetwórczy przemysłu utylizacyjnego w Polsce przekracza o ponad 50 % niezbdn wydajnoş, wynikajc z iloci odpadów wymagajcych przetworzenia. Warunkiem zbytu produktów pochodzenia zwierzcego jest zbudowanie szczelnego systemu nadzoru weterynaryjnego procesów wytwarzania odpadów szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w szczególnoci bydła, owiec i kóz oraz ich wyłczenie z ła
cucha pokarmowego ludzi i zwierzt. Jednym z elementów systemu gospodarki

83 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów odpadami wysokiego i szczególnego ryzyka jest urzdzenie zbiornic padłych zwierzt, z których bd one przewoone do wyznaczonych zakładów utylizacyjnych. Rozwój systemu nadzoru weterynaryjnego nad gospodarowaniem odpadami zwierzcymi, w tym odpadami wysokiego i szczególnego ryzyka powinien byş sfinansowany ze rodków publicznych (budetu pa
stwa, funduszy ochrony rodowiska), natomiast budowa infrastruktury dla gospodarki tymi odpadami (zbiornice padłych zwierzt, modernizacja istniejcych oraz budowa nowych zakładów utylizacyjnych) jest zadaniem inwestycyjnym przedsibiorców prowadzcych działalnoş w tym zakresie, przy wsparciu ze rodków publicznych (funduszy ochrony rodowiska oraz ródeł zagranicznych). Z ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iii], zgodnie z jej art. 3. ust.1. pkt 2. lit. c. oraz pkt 8 teje ustawy, wynika e na gminie ciy obowizek zapewnienia zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzcych lub ich czci poprzez tworzenie, utrzymanie i eksploatacj własnych lub wspólnych z innymi gminami obiektów prowadzcych działalnoş w tym zakresie. Prawidłowa realizacja tego obowizku okrelona jest w przepisach ustawy o odpadach [i] oraz w przepisach tzw. ustawy weterynaryjnej (ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakanych zwierzt, badaniu zwierzt rzenych i misa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej [ix]). Z przepisów tych ustaw wynika róny sposób postpowania z odpadami w postaci zwierzt padłych i ubitych z koniecznoci oraz odpadowej tkanki zwierzcej (kody odpadów 020180*, 020181, 020182). Odpady te, o ile nie zachodzi podejrzenie o chorob zakan, naley przekazaş bezporednio podmiotom zajmujcym si ich przetwarzaniem lub zbieraniem. Ustawa o odpadach [i] nie przewiduje organizowania grzebowisk (składowisk) padliny, a jedynie unieszkodliwianie ich poprzez obróbk fizyczn (D9), a nastpnie przetworzenie (odzysk R14 i R1) lub termiczne unieszkodliwienie (D10). Przez zbiornice padłych zwierzt, w rozumieniu ustawy weterynaryjnej [ix] i ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iii], rozumieş naley miejsce wyznaczone dla grzebania padliny stanowicej materiał szczególnego ryzyka, której nie byłyby w stanie unieszkodliwiş instalacje unieszkodliwiania tego typu odpadów. W takim przypadku, materiał wysokiego i szczególnego ryzyka moe zostaş przekazany do zbiornic padłych zwierzt lub zostaş spalony bez przetworzenia, po uzyskaniu decyzji powiatowego lekarza weterynarii wyraajcej na to zgod, ze szczególnym uwzgldnieniem ochrony wód i z dala od zabudowy oraz miejsc chowu i hodowli zwierzt. Grzebanie moe odbywaş si jedynie wtedy, jeli właciwe władze zatwierdz i bd nadzorowaş zastosowan metod unieszkodliwiania. Analiza przepisów krajowych i UE pozwala stwierdziş, i istnieje moliwoş organizowania grzebowisk zwierzt padłych i ich czci z okrelonymi wyjtkami, które musz byş przetworzone w uprawnionych zakładach utylizacyjnych i spalarniach, co naley rozumieş jako czciowe rozwizanie systemu.

4.2.2.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy samochodowe Celami w gospodarce złomem samochodowym s: ‹ maksymalizacja recyklingu zuytych samochodów ‹ zapewnienie wysokiego stopnia ochrony rodowiska w składnicach złomu uprawnionych do demontau i złomowania wraków samochodowych

4.2.2.9 Odpady sprztu elektronicznego i elektrycznego Odzysk oraz recykling zuytych urzdze
klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamraajcych oraz pomp ciepła zawierajcych substancje zubaajce warstw ozonow do 2007 roku zgodnie rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 29 maja 2003 w sprawie rocznych

84 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych (Dz.U. Nr 104, poz. 982) [xvi]. Wymagania te dotycz przedsibiorców wprowadzajcych na rynek nowe wyroby wymienionych rodzajów. Dyrektywa UE oznaczona symbolem 2002/96/EC z dnia 27 stycznia 2003 r. dotyczca zuytych urzdze
elektrycznych i elektronicznych nakłada obowizek odzyskania min. 4 kg na mieszka
ca odpadów elektrycznych i elektronicznych w terminie do 1 stycznia 2006 roku. Ta dyrektywa nie została jeszcze włczona do polskiego prawa. Zadania organizacyjne dotycz szczególnie zorganizowania systemu odbioru zuytych urzdze
elektrycznych i elektronicznych. Zadanie to zwizane jest z obowizkami przedsibiorców wprowadzajcych na rynek w/w wyroby. Zbieranie tych urzdze
moe byş organizowane przez przedsibiorców prowadzcych działalnoş w zakresie gospodarowania odpadami i dotyczy zarówno odbioru tych wyrobów od podmiotów gospodarczych, jak i uytkowników indywidualnych. Na poziomie powiatu oraz gminy, zbiórka tych urzdze
oprócz bezporedniego odbioru od podmiotów gospodarczych przez wyspecjalizowane firmy obejmuje zbieranie w punkcie dobrowolnego gromadzenia odpadów, w przypadku uruchomienia w gminie Domaniów, jak równie w CSOiUO.

85 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

5. Zadania strategiczne

5.1 Odpady z sektora komunalnego

‹ podjte zostan działania majce na celu wykształcenie postaw skutkujcych zapobieganiem wytwarzania odpadów oraz minimalizacj iloci odpadów, których wytworzeniu nie udało si zapobiec. ‹ całoş wytworzonych w gminie odpadów komunalnych objta zostanie zbiórk i poddana procesom odzysku, a w dalszej kolejnoci unieszkodliwiania. ‹ rozwijana bdzie selektywna zbiórka odpadów: frakcji surowcowych, odpadów wielkogabarytowych, gruzu, odpadów niebezpiecznych. Docelowo zakłada si osignicie przyjtych poziomów zbiórki odpadów. ‹ system selektywnej zbiórki wspomagany bdzie miejscem, gdzie mieszka
cy bd mogli dobrowolnie gromadziş odpady (PDGO). ‹ prowadzone bd działania majce na celu podniesienie wiadomoci mieszka
ców gminy.

5.1.1 Zadania krótkoterminowe (2004-2007)

‹ proponuje si zawarcie porozumienia, na bazie EKOGOK, pomidzy gminami powiatu i pod patronatem Starostwa Powiatowego dotyczcego wspólnej gospodarki odpadami komunalnymi w ramach powiatu, ‹ objcie wszystkich mieszka
ców gminy zorganizowanym wywozem odpadów mieszanych, ‹ wdraanie selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, wybranych nieopakowaniowych, zielonych, wielkogabarytowych, gruzu i odpadów niebezpiecznych; przewiduje si, e selektywn zbiórk odpadów objci zostan wszyscy mieszka
cy i na koniec okresu osignite zostan załoone stopnie odzysku poszczególnych frakcji odpadów, ‹ działania organizacyjne majce na celu rozwój kompostowania przydomowego selektywnie gromadzonych odpadów kuchennych i zielonych z przydomowych ogrodów; kompostowanie przydomowe prowadzone bdzie w obszarach o sprzyjajcej strukturze zabudowy, w których działania te maj najwiksze szanse efektywnego rozwoju – w zabudowie indywidualnej, plan powiatowy zakłada, e kompostowanie przydomowe obejmie do ko
ca okresu odpady gromadzone selektywnie w około 340 gospodarstwach domowych (1 150 mieszka
ców); przeniesienie tych załoe
na warunki gminy Domaniów skutkowaş bdzie koniecznoci wprowadzenia kompostowania indywidualnego w około 25 gospodarstwach domowych, ‹ gospodarka odpadami zmieszanymi opieraş si bdzie na obecnie istniejcym i funkcjonujcym Zakładzie Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci, ‹ inwentaryzacja azbestu oraz urzdze
zawierajcych PCB, ‹ likwidacja miejsc nielegalnego wysypywania odpadów – dzikich wysypisk, przeprowadzenie rekultywacji terenu wysypiska w Danielowicach.

5.1.2 Zadania rednioterminowe (2008-2011)

‹ mieszka
cy gminy prowadz selektywn zbiórk odpadów opakowaniowych i innych; w celu realizacji wyszych poziomów zbiórki naley wprowadziş rozwizania ułatwiajce mieszka
com prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów poprzez wprowadzenie sieci

86 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

punktów zbiórki oraz stworzenie na terenie gminy punktu dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO) ‹ na bazie dowiadcze
z lat 2004-07 rozwijane bdzie kompostowanie przydomowe odpadów kuchennych i zielonych, zgodnie z PPGO do roku 2010 prowadzona bdzie w 50 gospodarstwach domowych, ‹ w celu osignicia wymaganego na koniec roku 2010 stopnia redukcji odpadów podatnych na biologiczny rozkład w odpadach składowanych, kontynuowane bdzie kompostowanie odpadów biologicznie rozkładalnych pozyskiwanych z publicznych terenów zielonych, a take dostarczanych przez mieszka
ców do PDGO, ‹ w celu realizacji ustawowych zapisów dotyczcych zapobiegania i minimalizacji wytwarzania odpadów, w tym okresie w dalszym cigu rozwijana bdzie selektywna zbiórka odpadów kuchennych i zielonych do recyklingu organicznego (kompostowania przydomowego)

5.2 Odpady z sektora gospodarczego

5.2.1 Niezbdne działania

Wród działa
do podejmowania w zakresie gospodarki odpadami pochodzcymi z sektora gospodarczego naley promowaş wykorzystanie odpadów mineralnych do robót inynieryjnych, do zamykania i rekultywacji składowisk, a take na biece warstwy izolacyjne na komunalnych składowiskach odpadów. Takie działania naley poprzedziş szczegółow inwentaryzacj miejsc, które wymagałyby zastosowania odpadów mineralnych w celu odtworzenia charakteru obszaru. Poniej przedstawiono działania przewidziane w powiatowym planie gospodarki odpadami: ‹ gospodarka odpadami z sektora gospodarczego zgodna z dotychczasowymi decyzjami – pozwoleniami na wytwarzanie odpadów lub uzgadniajcymi programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, ‹ przekazywanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania posiadaczom posiadajcym zezwolenie na prowadzenie działalnoci gospodarczej, obejmujcej zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, ‹ odzysk lub unieszkodliwianie we własnych instalacjach, na podstawie zezwole
na odzysk lub unieszkodliwianie, ‹ wspólny odzysk lub unieszkodliwianie z odpadami komunalnymi, tam gdzie jest to moliwe, ‹ przekazywanie osobom fizycznym do wykorzystania, zgodnie z obowizujcymi przepisami, ‹ wspólne składowanie z odpadami komunalnymi, zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Gospodarki w sprawie nieselektywnego składowania odpadów [xii] i zgodnie z instrukcjami eksploatacji składowisk.

87

6. Harmonogram realizacji działa

W tabeli poniej przedstawiono harmonogram realizacji zada
z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w okresie krótko-, rednio- i długoterminowym. Ze wzgldu na planowanie systemu gospodarki odpadami na poziomie ponadgminnym, zadania gmin i powiatu bd si wzajemnie przeplataş i uzupełniaş. Rozwizania gminne tworzyş bd elementy całego systemu, czsto ponadregionalnego. Niemoliwe jest dokładne wskazanie terminów realizacji poszczególnych zada
jak równie kosztów zwizanych z ich wykonaniem.

Tabela 44 Harmonogram realizacji działa z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi Jednostka Szacunkowe ródła Lp. Działanie Termin odpowiedzialna koszty finansowania lata 2004-2007 1 Przyłczenie si do Zwizku EKOGOK gminy Domaniów, bd te zawizanie porozumienia w sprawie wspólnego gospodarowania odpadami zarzd powiatu, w oparciu o ZUOK przy patronacie Starostwa Powiatowego (ewentualne 2004 rodki własne wójt utworzenie grupy roboczej na bazie ZUOK), a take innych gmin spoza powiatu oławskiego 2 Opracowanie i zatwierdzenie gminnego planu gospodarki odpadami 2004 wójt rodki własne 3 Likwidacja dzikich wysypisk Jednym z działa
powinno byş objcie w 100 % zorganizowan zbiórk wysypisko w rodki własne, odpadów komunalnych, a wic wszyscy mieszka
cy powinni mieş podpisane na bieco wójt Danielowicach – rodki pomocowe, umowy z podmiotami zajmujcymi si odbiorem odpadów komunalnych. Naley 2,1 mln zł fundusze celowe przeprowadzaş dokładne rozpoznanie miejsc wystpowania dzikich wysypisk. Rekultywacja wysypiska odpadów we wsi Danielowice 4 Inwentaryzacja odpadów zawierajcych PCB oraz azbest na terenie gminy - głównym działaniem podjtym przez gmin powinno byş informowanie społecze
stwa o ustawowym obowizku zgłoszenia przez mieszka
ców o iloci na bieco wójt rodki własne i miejscu wystpowania azbestu oraz podmiotów gospodarczych o iloci PCB w instalacjach. Informacje te zebrane od społecze
stwa przekazywane bd przez wójta do Urzdu Wojewódzkiego 5 Zbiórka odpadów: objcie 100% mieszka
ców zorganizowan zbiórk pojemniki: rodki własne, odpadów komunalnych 0,055-0,125 mln zł do ko
ca 2007 rodki pomocowe, pojazd: fundusze celowe 0,4 mln zł

88

Jednostka Szacunkowe ródła Lp. Działanie Termin odpowiedzialna koszty finansowania 6 Wprowadzenie i rozwój selektywnej zbiórki odpadów: selektywna zbiórka ° opakowaniowych, odpadów ° gruzu i odpadów budowlanych, opakowaniowych: ° odpadów wielkogabarytowych, - system ° odpadów niebezpiecznych kontenerowy: 0,12- Zbieranie poszczególnych frakcji odpadów zalene bdzie od stworzenia 0,16 mln zł moliwoci odbioru wysegregowanych odpadów, jak i terminu rozpoczcia - system workowy: działania PDGO. Uruchomienie systemu wymaga uwzgldnienia warunków 0,014-0,019 mln lokalnych na poziomie poszczególnych skupisk mieszka
ców, rozwaenia zł/rok specyfiki rozwiza
technicznych punktów oraz ich finansowania, konsultacji z do ko
ca 2007 - system mieszany: podmiotami działajcymi w zakresie gospodarowania odpadami na danym 0,075-0,1 mln zł + terenie 0,004-0,005 mln. zł/rok

pojazd specjalistyczny: 0,4 mln zł

(w skali gminy) 7 Edukacja W celu podniesienia wiadomoci społecze
stwa w zakresie zwłaszcza w okresie gospodarki odpadami. Promowanie selektywnej zbiórki, kompostowania przed odpadów organicznych, PDGO. wprowadzeniem W działaniach zwizanych z edukacj znaczn rol mog odegraş organizacje selektywnej zbiórki zarzd powiatu, ok. 0,05 mln zł pozarzdowe. W przypadku szkół podstawowych i gimnazjalnych edukacj odpadów oraz na wójt (w skali gminy) powinny zajş si organy wykonawcze gminy, dla szkół ponadgimnazjalnych pocztku patronat obejmuje Starostwo Powiatowe. funkcjonowania systemu 8 Realizacji kolejnych instalacji CSOiUO: płyta kompostowa – 0,225 mln zł, ‹ płyta kompostowa dla selektywnie gromadzonych bioodpadów z odpady wielkogab. publicznych terenów zielonych – 0,90 mln zł, ‹ miejsce rozbiórki i magazynowania odpadów wielkogabarytowych sortownia gruzu ‹ przedstawiciele rodki własne miejsce sortowania gruzu i innych odpadów budowlanych - 2,5 mln zł, ‹ do ko
ca 2007 gmin i powiatu, rodki pomocowe magazyn odpadów niebezpiecznych odpady niebezp. wójt fundusze celowe ‹ budowa kwatery składowiska odpadów - 50 tys. zł, kwatera składowiska – 4 mln zł (w skali powiatu)

89

Jednostka Szacunkowe ródła Lp. Działanie Termin odpowiedzialna koszty finansowania 9 Sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami Sprawozdania z realizacji co 2 lata. wójt Weryfikacja: nie rzadziej ni co 4 lata lata 2008-2011 10 Prowadzenie edukacji ekologicznej podnoszcej wiadomoş społeczn rodki własne, 0,05 mln zł w dziedzinie racjonalnej gospodarki odpadami na bieco wójt rodki pomocowe, (w skali gminy) fundusze celowe 11 Dalszy rozwój selektywnej zbiórki poprzez ułatwienie dostpu do punktów

zbiórki (zagszczenie sieci punktów zbiórki, utworzenie PDGO) 12 Utworzenie PDGO w gminie 2008-2011 rodki własne, wójt 0,28 mln zł rodki pomocowe, fundusze celowe 13 Składowanych odpadów biodegradowalnych w celu uzyskania na koniec zakup okresu zakładanego poziomu redukcji iloci: kompostowników – 0,012 mln zł, ‹ rozwój kompostowania przydomowego w oparciu o dowiadczenia z wójt, rodki własne,

poprzedniego okresu – docelowo na koniec okresu około 50 gospodarstw do ko
ca 2010 przedstawiciele rodki pomocowe, instalacja do domowych gmin i powiatu fundusze celowe ‹ uruchomienie około roku 2010 w ramach CSOiUO instalacji biologicznej biostabilizacji – stabilizacji odpadów mieszanych 6 mln zł (w skali powiatu) 14 Sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami Sprawozdania z realizacji co 2 lata. wójt Weryfikacja: nie rzadziej ni co 4 lata

90 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

7. Wnioski z analizy oddziaływania planu na rodowisko

7.1 Główne cele gminnego planu gospodarki odpadami oraz jego powizanie z innymi dokumentami

Projekt planu uwzgldnia nastpujce główne cele gospodarki odpadami: ‹ realizacj hierarchii postpowania z odpadami - od zapobiegania powstawaniu odpadów, poprzez minimalizacj ich wytwarzania, odzysk w tym recykling odpadów, których powstaniu nie udało si zapobiec, unieszkodliwianie oraz ostatecznie składowanie odpadów po przetworzeniu, ‹ objcie zorganizowan zbiórk odpadów wszystkich mieszka
ców gminy, ‹ kontrol wytwarzania i gospodarowania odpadami przez podmioty gospodarcze, ‹ zwikszenie stopnia wykorzystania odpadów, ‹ osignicie wymaganych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów, ‹ stopniowe ograniczanie iloci składowanych odpadów biologicznie rozkładalnych zawartych w odpadach komunalnych, ‹ ograniczenie powierzchni dla regionalnego zakładu gospodarki odpadami (CSOiUO), ‹ przedstawienie wstpnych propozycji rozwiza
obiektów wchodzcych w skład powiatowego zakładu gospodarki odpadami, ‹ wskazanie zasad finansowania inwestycji z zakresu gospodarki odpadami, ‹ wskazanie celów i zada
w gospodarce odpadami innymi ni komunalne, ‹ wskazanie instrumentów i wskaników monitorowania systemu gospodarki odpadami. Gminny plan gospodarki odpadami jest powizany z nastpujcymi dokumentami o charakterze planistycznym: ‹ Krajowym planem gospodarki odpadami (KPGO), ‹ Strategi gospodarki odpadami komunalnymi Dolnego lska, ‹ Programem ochrony rodowiska powiatu oławskiego ‹ Powiatowym planem gospodarki odpadami dla powiatu oławskiego ‹ Programem ochrony rodowiska gminy Domaniów.

7.2 Analiza i ocena aktualnego stanu rodowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku realizacji gminnego planu gospodarki odpadami

Powiat oławski ley w zlewni rzek Oławy i Odry. Odra naley do zanieczyszczonych rzek. Wród głównych ródeł zanieczyszczenia wymieniane s równie te zlokalizowane na terenie powiatu oławskiego: ‹ mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia cieków w Oławie, ‹ mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia cieków w Jelczu -Laskowicach, ‹ baza PKS, „Wtórmetu” i Polmozbytu w Oławie które wspólnie odprowadzaj cieki przemysłowe i deszczowe po podczyszczeniu rowem melioracyjnym do Odry, W systemie gospodarki odpadami odchodzi si od obiektów o zasigu lokalnym na rzecz obiektów duych, regionalnych w pełni zabezpieczonych przed negatywnym wpływem na rodowisko.

91 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Wród głównych ródeł zanieczyszczenia cieków powierzchniowych nie wymienia si obiektów gospodarki odpadami z terenu powiatu oławskiego, co nie oznacza, e nie mog one negatywnie oddziaływaş na stan czystoci cieków. Zwłaszcza wymieniş tu mona dzikie wysypisko opadów zlokalizowane w gminie Domaniów we wsi Danielowice. Funkcjonujcy na terenie powiatu oławskiego ZUOK w Gaci, to obiekt wybudowany przy zastosowaniu najlepszych rozwiza
inynierskich, w pełni zabezpieczony przed negatywnym oddziaływaniem na rodowisko naturalne. Zasadniczymi elementami planu, których realizacja przyczyni si do zmniejszenia zagroe
i uciliwoci dla rodowiska, zwizanych z gospodark odpadami, s: ‹ wzrost stopnia odzysku wybranych frakcji odpadów, w tym recyklingu frakcji odpadów opakowaniowych, wielkogabarytowych, budowlanych, ‹ selektywne wydzielenie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych i z działalnoci gospodarczej oraz ich odrbne unieszkodliwianie, ‹ zmniejszenie iloci odpadów usuwanych z gospodarstw domowych w wyniku wprowadzenia przydomowego kompostowania frakcji odpadów kuchennych i ogrodowych (recyklingu organicznego), ‹ zmniejszenie masy w/w strumieni (frakcji) odpadów usuwanych na składowiska w wyniku odzysku (recyklingu) i odrbnego ich unieszkodliwiania, ‹ biologiczne przetwarzanie odpadów przed składowaniem poprzez stabilizacj biologiczn, co doprowadzi do znaczcego zmniejszenia masy odpadów składowanych, ‹ znaczce zmniejszenie produkcji i emisji metanu ze składowisk odpadów ustabilizowanych biologicznie, ‹ moliwoş wykorzystania stabilizatu do celów rekultywacyjnych, co pozwoli na dalsze zmniejszenie masy odpadów składowanych, ‹ wzrost odzysku odpadów z działalnoci gospodarczej wytwarzanych w duych ilociach, zwłaszcza do celów rekultywacji wyrobisk, ‹ odzysk i wysokoefektywne unieszkodliwianie ustabilizowanych osadów ciekowych. Minimalizacja masy odpadów do składowania pozwoli na ograniczenie zapotrzebowania na powierzchnie składowisk odpadów, co wpłynie istotnie na zmniejszenie iloci odcieków ze składowisk, natomiast składowanie odpadów wczeniej sortowanych i przetworzonych przyczyni si do zmniejszenia ste
substancji organicznych oraz zwizków azotowych w odciekach. Bdzie to miało istotny wpływ na obnienie kosztów oczyszczania i usuwania odcieków. Zagadnieniem o znaczeniu strategicznym jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, do których zaliczany jest m.in. metan oraz dwutlenek wgla, główne składniki gazu składowiskowego. Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych ze składowisk odpadów, dla ochrony warstwy ozonowej, jest jednym z zasadniczych załoe
dyrektywy składowiskowej. Dotychczas, na adnym składowisku odpadów komunalnych w powiecie oławskim nie jest prowadzone ujcie i wykorzystanie gazu składowiskowego do celów energetycznych ani jego spalanie w pochodni, co pozwoliłoby na zmniejszenie zagroenia dla warstwy ozonowej w wyniku zamiany emisji metanu na emisj dwutlenku wgla.

7.3 Analiza i ocena stanu rodowiska na obszarach objtych przewidywanym znaczcym oddziaływaniem obiektów gospodarki odpadami

Obiekty gospodarki odpadami, przewidziane docelowo jako elementy Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów, nie bd wywierały znaczcych oddziaływa
na rodowisko, co wynika z:

92 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ maksymalizacji odzysku (w tym zwłaszcza recyklingu) frakcji odpadów uytkowych (opakowaniowych, innych ni opakowaniowe, gruzu budowlanego, wielkogabarytowych) oraz recyklingu organicznego biofrakcji (odpadów kuchennych i ogrodowych) poprzez kompostowanie indywidualne oraz w kompostowni o małej wydajnoci, o odpowiednim standardzie technicznym i zabezpieczenia rodowiska, ‹ mechaniczno-biologicznej obróbki pozostałych frakcji odpadów, ‹ znaczcego ograniczenia masy odpadów składowanych, sukcesywnego eliminowania składowania odpadów nie przetworzonych oraz składowania docelowo wyłcznie frakcji odpadów wczeniej sortowanych i stabilizowanych o zmniejszonej zawartoci składników biologicznie rozkładalnych (a przez to zmniejszonej emisji gazów cieplarnianych), stosownie do wymaga
dyrektywy składowiskowej, ‹ moliwoci docelowego wykorzystania take stabilizatu oraz grubej frakcji odpadów, zalenie od jakoci tych materiałów oraz zapotrzebowania na nie do rekultywacji terenów zdegradowanych i składowisk oraz do produkcji paliw alternatywnych dla cementowni lub innych instalacji przemysłowych.

7.4 Istotne problemy ochrony rodowiska, a w szczególnoci dotyczce obszarów chronionych

Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci jako Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów, czyli obiekt o charakterze regionalnym, zlokalizowany jest poza obszarami chronionymi, za które uznane s: ‹ tereny otulin parków narodowych i rezerwatów przyrody, ‹ strefy zasilania głównych i uytkowych zbiorników wód podziemnych (GZWP, UZWP), ‹ ujcia wód podziemnych i powierzchniowych.

7.5 Cele ochrony rodowiska wyznaczone w dokumentach UE i krajowych istotne z punktu widzenia projektowanych rozwiza w planie gospodarki odpadami

Plan bierze pod uwag i akceptuje cele ochrony rodowiska wyznaczone w dyrektywach UE oraz w dokumentach strategicznych opracowanych na szczeblu krajowym – tj. w krajowym planie gospodarki odpadami oraz w Strategii zrównowaonego rozwoju Polski do 2025 r. - narodowej strategii ochrony rodowiska na lata 2000-2006 (II Polityka ekologiczna pa
stwa). W szczególnoci cele te dotycz: ‹ osignicia okrelonych poziomów odzysku odpadów opakowaniowych i odpadów pouytkowych, ‹ zmniejszenia, w okrelonych ilociach i terminach, zawartoci substancji organicznej w odpadach komunalnych przeznaczonych do składowania, ‹ zapewnienia sortowania i przetworzenia wszystkich odpadów przed składowaniem.

7.6 Okrelenie, analiza i ocena przewidywanych oddziaływa obiektów gospodarki odpadami na rodowisko

Plan zakłada, e oddziaływania obiektów gospodarki odpadami na rodowisko objtych planem bd mało znaczce i ograniczone do bezporedniego otoczenia tych obiektów.

93 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

7.7 Rozwizania majce na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacj przyrodnicz negatywnych oddziaływa na rodowisko, mogcych byş rezultatem realizacji planu

Zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływa
na rodowisko, mogcych byş rezultatem realizacji planu, nastpowaş bdzie poprzez: ‹ promowanie działa
majcych na celu minimalizacj odpadów wytwarzanych i usuwanych z gospodarstw domowych, ‹ rozwój selektywnej zbiórki i odzysku wybranych frakcji odpadów (opakowaniowych, nieopakowaniowych, gruzu budowlanego, odpadów wielkogabarytowych, frakcji organicznej), ‹ moliwe wykorzystanie uytecznych frakcji i „produktów” przetwarzania odpadów – kompostu (do nawoenia oraz poprawy struktury gruntów), stabilizatu (do rekultywacji terenów), frakcji grubej (do produkcji paliw alternatywnych), ‹ minimalizacj emisji do rodowiska zanieczyszcze
ze składowiska poprzez: V ograniczanie iloci składowanych odpadów V składowanie wyłcznie odpadów wczeniej sortowanych i przetworzonych w procesach mechaniczno-biologicznych, co pozwoli na znaczce zmniejszenie emisji gazów i odcieków ze składowisk V zmniejszenie ich uciliwoci i zagroe
dla ludnoci (zwłaszcza w wyniku zmniejszenia emisji odorów i emisji mikrobiologicznych do powietrza atmosferycznego, ograniczenie hałasu podczas transportu odpadów na składowisko oraz pracy maszyn na składowisku), ‹ selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych i ich odrbne unieszkodliwianie w specjalnych instalacjach. Wymienione działania maj charakter dwutorowych działa
prewencyjnych, chronicych rodowisko przed zanieczyszczeniem tj.: ‹ zapobiegajcych emisjom poprzez eliminacj wytwarzania i odzysk czci odpadów ‹ znaczco ograniczajcych emisje zanieczyszcze
do rodowiska z planowanych instalacji poprzez odpowiednie rozwizania organizacyjne i techniczne.

7.8 Rozwizania alternatywne do zawartych w projekcie planu oraz uzasadnienie ich wyboru i metod oceny prowadzcej do tego wyboru

Podczas prac nad planem gospodarki odpadami analizowano róne warianty organizacyjne i techniczne elementów planu. Szczególny nacisk połoono w zakresie minimalizacji odpadów przeznaczonych do składowania oraz uzyskania odpowiednich poziomów odzysku poszczególnych rodzajów odpadów. Przyjto kilka scenariuszy oblicze
dla optymalnego wyboru rozwizania systemu gospodarki odpadami biorc pod uwag wzgldy techniczne i ekonomiczne.

7.9 Trudnoci wynikajce z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy

Gospodarka odpadami komunalnymi jest dziedzin rozwijajc si dynamicznie w krajach UE, jednak znacznie wolniej w Polsce. Odmienny jest skład i właciwoci odpadów komunalnych oraz efektywnoş gospodarowania nimi w Polsce i w innych krajach europejskich (zwłaszcza najbardziej rozwinitych krajach UE), skd pochodzi wikszoş

94 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów danych dotyczcych nowych rozwiza
technologicznych i technicznych instalacji gospodarki odpadami, a take ich oddziaływania na rodowisko. Dostpnoş danych krajowych jest jeszcze stosunkowo mała, ze wzgldu na krótki okres dowiadcze
w realizacji i eksploatacji nowych zakładów gospodarowania odpadami. Z tego wzgldu, przyjte wartoci wskaników oceny dla nowych rozwiza
gospodarki odpadami s prób adaptacji dostpnych danych do warunków lokalnych.

7.10 Metody zastosowane przy sporzdzaniu analizy

Niniejsza analiza ma charakter ogólny. Dotyczy oceny zmian oddziaływania na rodowisko w wyniku rozwoju systemu gospodarki odpadami jako całoci. Bazuje ona na ocenie zmniejszania lub eliminacji okrelonych emisji zanieczyszcze
do rodowiska w efekcie zasadniczych zmian gospodarowania odpadami, tj.: ‹ podjcia prób minimalizacji wytwarzania odpadów, ‹ wprowadzenia na szersz skal selektywnej zbiórki okrelonych uytkowych frakcji odpadów do odzysku, ‹ selektywnej zbiórki i recyklingu organicznego odpadów biologicznie rozkładalnych, ‹ wprowadzenia selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych i ich wydzielenia do unieszkodliwiania w odrbnych instalacjach, ‹ mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów przed składowaniem, ‹ składowania odpadów wczeniej przekształconych biologicznie. Podstaw do oceny uciliwoci instalacji gospodarki odpadami s wartoci wskanikowe dostpne w literaturze, jak i pochodzce z własnych bada
oraz obserwacji autorów opracowania. Ta skala oceny jest wystarczajca na etapie sporzdzania planu, gdy daje zasadniczy pogld na skutecznoş proponowanych działa
w aspekcie ekologicznym.

7.11 Przewidywane metody analizy realizacji planu gospodarki odpadami

Realizacja planu podlega co dwa lata ocenie, a sprawozdanie z tej oceny przedkładane jest radzie gminy przez wójta. Plan wymaga aktualizacji nie rzadziej, ni co 4 lata. Tak wic plan gospodarki odpadami nie jest dokumentem opracowywanym jednorazowo, lecz podlega okresowej weryfikacji i aktualizacji. W szczególnoci monitorowane bdzie osiganie celów strategicznych (krótkoterminowych) załoonych w planie.

7.12 Moliwe transgraniczne oddziaływania na rodowisko

Projekt planu nie zawiera rozwiza
, które mogłyby prowadziş do transgranicznych oddziaływa
emisji zanieczyszcze
z projektowanych instalacji gospodarki odpadami.

95 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

8. Zasady monitorowania i oceny realizacji zamierzonych celów

Opracowanie planu gospodarki odpadami nie jest aktem jednorazowym, jest to proces cigły, w którym uzyskiwane efekty i zmiany uwarunkowa
wymuszaj odpowiednie korekty. Projekt planu gospodarki odpadami przed ostatecznym przyjciem przez rad gminy, podlega opiniowaniu przez zarzd województwa oraz zarzd powiatu. Wraz z realizacj planu, z biegiem czasu pojawiaş si bd nowe zadania, a skrelaş trzeba bdzie te, które ju zrealizowano lub które w inny sposób utraciły aktualnoş. W tej sytuacji szczególnie wane jest staranne monitorowanie zarówno postpów w realizacji celów planu, jak i potrzeby wprowadzania do niego nowych idei i rozwiza
. Potrzeba ta wynikaş bdzie, zarówno z nowych wymaga
prawa, ju unijnego, w dziedzinie gospodarki odpadami, jak i pozyskiwania nowych danych oraz rozwoju nowych rozwiza
technicznych, technologicznych i organizacyjnych zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Monitorowanie realizacji planu ma umoliwiş ocen prawidłowoci i efektywnoci działa
oraz sprawne i elastyczne reagowanie na zmiany. Analiza powinna odbywaş si w dwóch płaszczyznach, obejmujcych ewolucj sytuacji wewntrznej gminy oraz zmiany zachodzce w otoczeniu (powiat oławski, region). Samorzd gminy, odpowiadajcy za realizacj polityki rozwoju na poziomie gminy, jest zobowizany do wprowadzenia systemu monitorowania. Wójt ma obowizek opracowaş co dwa lata sprawozdanie z realizacji planu i przedkładaş je radzie gminy. Przedmiotem sprawozdania powinna byş ocena realizacji postawionych w planie celów szczegółowych, jakociowych i ilociowych, dotyczcych zarówno zagadnie
organizacyjnych, jak i technicznych – odniesionych do wymaganych stopni przetwarzania odpadów, odzysku i unieszkodliwiania, realizacji planowanych obiektów, prowadzonej edukacji społecznej. Sprawozdanie moe zawieraş take informacje dotyczce spodziewanych zmian w nowych wymogach prawnych, załoeniach podstawowych itp., co bdzie powodowaş koniecznoş aktualizacji planu i jego weryfikacji. Sprawozdanie powinno w szczególnoci oceniaş i podsumowywaş krótkoterminowy (4-letni) plan działania z ocen stopnia wykonania szczegółowych zada
. Niezalenie od biecych 2-letnich sprawozda
z realizacji planu, ustawa o odpadach [i] przewiduje weryfikacj planu przynajmniej raz na cztery lata. Weryfikacja moe oznaczaş tylko aktualizacj planu lub te całkowit jego przebudow, jeli zmiany, jakie zaszły w okresie od jego opracowania s znaczce. Weryfikacji podlega cały plan. Szczególne znaczenie dla monitoringu realizacji gminnego planu gospodarki odpadami ma wojewódzka baza gospodarki odpadami, prowadzona przez marszałka województwa. Baza ta oparta jest na informacjach dostarczanych marszałkowi województwa w postaci zbiorczych zestawie
danych: ‹ o rodzajach i ilociach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urzdzeniach słucych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, z wyodrbnieniem składowisk odpadów oraz instalacji do termicznego przekształcania odpadów, ‹ o komunalnych osadach ciekowych, z wyszczególnieniem składu i właciwoci osadów oraz miejsc ich stosowania, ‹ o gospodarce olejami odpadowymi, z wyszczególnieniem iloci odpadów olejowych poddanych odzyskowi i unieszkodliwionych.

96 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Oprócz tych danych, obowizkiem zbierania i przetwarzania, w celu prowadzenia wojewódzkiej bazy danych dotyczcej wytwarzania i gospodarowania odpadami objte s take nastpujce informacje: ‹ dotyczce liczby wydanych decyzji i wpisów do rejestru w zakresie gospodarowania olejami odpadowymi, ‹ rejestr wydanych decyzji w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z zestawieniem rejestrów posiadaczy zwolnionych z obowizku uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalnoci w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, ‹ plany gospodarki odpadami, z uwzgldnieniem zakresu planu i terminów kolejnych etapów opracowywania planu. Do czasu pierwszej weryfikacji gminnego planu gospodarki odpadami nastpi weryfikacja planów krajowego i wojewódzkiego, szczególnie w zakresie ustanowionych celów i terminów ich osignicia w odniesieniu do selektywnej zbiórki oraz recyklingu poszczególnych frakcji odpadów. Wanym elementem aktualizacji i weryfikacji planu gminnego bdzie równie ucilenie bilansów odpadów wytwarzanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych na podstawie informacji z wojewódzkiej bazy danych o odpadach, która do tego czasu bdzie ju funkcjonowaş. Dla oceny efektywnoci gospodarowania odpadami w ramach planu gminnego zaproponowano wskaniki ilociowe i jakociowe, które wymienia si poniej: ‹ liczba mieszka
ców (liczba gospodarstw domowych) objtych odbieraniem odpadów w stosunku do całkowitej liczby mieszka
ców (gospodarstw domowych) gminy lub jego wydzielonych czci [%], ‹ jednostkowa iloş wytwarzanych i odbieranych odpadów komunalnych, kg/M rocznie, ‹ iloş wytworzonych odpadów z działalnoci gospodarczej, przeliczona na mieszka
ca gminy [kg/M rocznie], ‹ iloş wytworzonych odpadów niebezpiecznych z działalnoci gospodarczej, przeliczona na mieszka
ca [kg/M rocznie], ‹ iloraz masy odpadów komunalnych składowanych do odpadów wytworzonych [%], ‹ iloraz masy odpadów z działalnoci gospodarczej składowanych do wytworzonych [%], ‹ iloş odzyskiwanych odpadów komunalnych w stosunku do odpadów wytwarzanych [%], ‹ jednostkowe nakłady inwestycyjne na gospodark odpadami [zł/M rocznie], ‹ ocena zaangaowania mieszka
ców w projekty minimalizacji odpadów, np. kompostowania przydomowego, ‹ efektywnoş kampanii informacyjno-edukacyjnych o racjonalnym gospodarowaniu odpadami, oceniana jakociowo. Wartoci tych wskaników naley obliczyş lub oceniş w okresie rozpoczcia realizacji planu i nastpnie weryfikowaş w odstpach np. dwuletnich na podstawie danych pochodzcych z baz informacyjnych o odpadach oraz informacji z innych ródeł, a take na podstawie badania opinii publicznej. Czş z wymienionych wskaników ma charakter statystyczny, które mog byş wykładnikiem zmian gospodarczych jak i działa
w zakresie ochrony rodowiska.

9. ródła finansowania zada w zakresie ochrony rodowiska i gospodarki odpadami

Inwestycje ekologiczne zwizane z gospodark odpadami mog byş finansowane z trzech grup ródeł:

97 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ publicznych – np. rodki finansowe pochodzce z budetu pa
stwa, miasta lub gminy lub pozabudetowych instytucji publicznych, ‹ prywatnych – np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych, ‹ prywatno-publicznych – np. ze spółek prawa handlowego z udziałem gminy. Najczciej stosowanymi formami finansowania inwestycji ekologicznych s: ‹ zobowizania kapitałowe – kredyty, poyczki, obligacje, leasing, ‹ udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach, ‹ dotacje. Mog one wystpowaş łcznie. Kredyty bankowe mona podzieliş na: ‹ kredyty komercyjne – udzielane ze rodków własnych, ‹ kredyty ze rodków powierzonych – otrzymanych z innych ródeł na uzgodnionych warunkach, ‹ kredyty udzielane ze rodków własnych z dopłat do oprocentowania przez instytucje zewntrzne. W Polsce wystpuj najczciej nastpujce formy finansowania inwestycji w zakresie gospodarki odpadami: ‹ fundusze własne inwestorów, ‹ poyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, ‹ kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony rodowiska (BO S.A.) z dopłatami do oprocentowania lub ze rodków donatorów, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne, ‹ zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EkoFundusz, konwersji długu wobec Finlandii, ‹ kredyty midzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - EBOiR, Bank wiatowy), ‹ kredyty i poyczki udzielane przez banki komercyjne, ‹ leasing.

9.1 Fundusze ochrony rodowiska i gospodarki wodnej

Prawo Ochrony rodowiska [ii] reguluje funkcjonowanie narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony rodowiska i gospodarki wodnej okrela. Od 1989 r. działa Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, a w 1993 r. nadano osobowoş prawn wojewódzkim funduszom ochrony rodowiska i gospodarki wodnej oraz powołano gminne fundusze. W 1999 r., w zwizku z reform ustrojow pa
stwa, powstały fundusze powiatowe. Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej ma za zadanie wspieraş finansowe przedsiwziş podejmowanych dla poprawy jakoci rodowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalnoci okrela II Polityka Ekologiczna Pa
stwa. Dodatkowo co roku aktualizowane s cele szczegółowe w postaci dokumentów wewntrznych Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsiwziş priorytetowych. W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony rodowiska przed odpadami, zakłada si dofinansowanie zada
inwestycyjnych zgodnych z niej wymienionymi programami priorytetowymi:

98 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej, Wojsko Polskie i przemysł, ‹ likwidacja uciliwoci starych składowisk odpadów niebezpiecznych, ‹ unieszkodliwianie odpadów powstajcych w zwizku z transportem samochodowym (autozłom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych, ‹ przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów niebezpiecznych, ‹ realizacja midzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie systemów zagospodarowywania osadów ciekowych). W celu uzyskania dofinansowania Wnioskodawca musi spełniş nastpujce warunki: ‹ udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsiwzicia, ‹ wywizanie si przez Wnioskodawc z obowizku uiszczania opłat i kar, stanowicych przychody Narodowego Funduszu oraz wywizywania si z innych zobowiza
w stosunku do Funduszu, ‹ przedsiwzicie nie moe byş zako
czone, ‹ udzielone dofinansowanie nie moe przekroczyş kosztów przedsiwzicia. Art. 411 ust. 1 ustawy Prawo Ochrony rodowiska [ii] umoliwia Funduszom, oprócz udzielania poyczek i przyznawania dotacji, take: ‹ udzielanie dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i poyczek. ‹ wnoszenie udziałów do spółek działajcych w kraju, ‹ nabywanie obligacji, akcji i udziałów spółek działajcych w kraju. W ocenie Wniosku o dofinansowanie przedsiwzicia punktowana jest take jego pozycja na licie przedsiwziş priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. Prawo Ochrony rodowiska [ii] w rozdziale 4 działu II okrela przeznaczenie rodków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Art. 406 okrela przeznaczenie rodków gminnych funduszy, mianowicie s one przekazywane na nastpujce zadania: ‹ edukacj ekologiczn oraz propagowanie działa
proekologicznych i zasady zrównowaonego rozwoju, ‹ wspomaganie realizacji zada
pa
stwowego monitoringu rodowiska, ‹ wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz bada
stanu rodowiska, a take systemów pomiarowych zuycia wody i ciepła, ‹ realizowanie zada
modernizacyjnych i inwestycyjnych, słucych ochronie rodowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urzdze
ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej, ‹ urzdzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewie
, zakrzewie
oraz parków, ‹ realizacj przedsiwziş zwizanych z gospodark odpadami, ‹ wspieranie działa
przeciwdziałajcych zanieczyszczeniom, ‹ profilaktyk zdrowotn dzieci na obszarach, na których wystpuj przekroczenia standardów jakoci rodowiska, ‹ wspieranie wykorzystania lokalnych ródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla wprowadzania bardziej przyjaznych dla rodowiska noników energii, ‹ wspieranie ekologicznych form transportu, ‹ działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezporednio oddziałujce na stan gleby, powietrza i wód, w szczególnoci na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujcych metodami ekologicznymi połoonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody,

99 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

‹ inne zadania ustalone przez rad gminy, słuce ochronie rodowiska i gospodarce wodnej, wynikajce z zasady zrównowaonego rozwoju, w tym na programy ochrony rodowiska. rodki powiatowych funduszy przeznacza si na wspomaganie działalnoci wymienionej powyej a ponadto na: ‹ realizacj przedsiwziş zwizanych z ochron powierzchni ziemi, ‹ inne zadania ustalone przez rad powiatu, słuce ochronie rodowiska i gospodarce wodnej, wynikajce z zasady zrównowaonego rozwoju, w tym na programy ochrony rodowiska

9.2 Fundacje i programy pomocowe

9.2.1 Fundacja EkoFundusz

EkoFundusz został powołany przez Ministra Finansów w 1992 r. w celu efektywnego zarzdzania rodkami finansowymi, które pochodz z zamiany czci długu zagranicznego na wspieranie przedsiwziş w ochronie rodowiska (tzw. konwersja długu). Czş długów zagranicznych zacignitych w Stanach Zjednoczonych, Francji, Szwajcarii, Włoszech, Szwecji i Norwegii ulega ekokonwersji, a rodkami tymi zarzdza EkoFundusz. Łczna wielkoş rodków finansowych pochodzcych z ekokonwersji wynosi ponad 571 mln USD, które naley wydatkowaş w latach 1992-2010. EkoFundusz jest niezalen fundacj działajc według prawa polskiego, a w szczególnoci ustawy o fundacjach oraz Statutu. Obecnie Fundatorem jest Minister Skarbu. Sektorami ochrony rodowiska uznanymi przez EkoFundusz za dziedziny priorytetowe s: ‹ ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz eliminacja niskich ródeł ich emisji (ochrona powietrza); ‹ ograniczenie dopływu zanieczyszcze
do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej (ochrona wód); ‹ ograniczenie emisji gazów powodujcych zmiany klimatu Ziemi (ochrona klimatu); ‹ ochrona rónorodnoci biologicznej; ‹ gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych. W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu s: ‹ tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i utylizacji odpadów komunalnych i niebezpiecznych; ‹ przedsiwzicia zwizane z eliminacj powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych (promocja “czystszych technologii”) i likwidacj składowisk odpadów tego rodzaju; ‹ rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowicymi zagroenie dla zdrowia ludzi lub wiata przyrody. Pomoc finansow EkoFunduszu mog uzyskaş tylko te projekty z sektorów ochrony rodowiska, które wykazuj si wysok efektywnoci, czyli korzystnym stosunkiem efektów ekologicznych do kosztów. Ponadto preferuje si, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z nastpujcych warunków: ‹ wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów; ‹ uruchomienie krajowej produkcji urzdze
dla ochrony rodowiska; ‹ szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia. EkoFundusz wspiera finansowo udzielajc bezzwrotnych dotacji a take preferencyjnych poyczek. Dotacje uzyskaş mog jedynie projekty dotyczce inwestycji zwizanych bezporednio z ochron rodowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie przyrody

100 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów równie projekty nie inwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje bada
naukowych, akcji pomiarowych, a take studiów i opracowa
oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej. Wysokoş dotacji dla przedsiwziş inwestycyjnych obliczana jest ze wskaników NPV (wartoş zaktualizowana netto) oraz IRR (wewntrzna stopa zwrotu). Jeeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza, dotacja EkoFunduszu z reguły nie przekracza 20 % kosztów projektu, w szczególnie uzasadnionych przypadkach moe dochodziş do 30 %. W przypadku, gdy inwestorem s władze samorzdowe, dotacja moe pokryş do 30 % kosztów (w wypadkach szczególnych do 50 %), a dla jednostek budetowych, gdy podejmuj inwestycje proekologiczne wykraczajce poza ich zadania statutowe, dofinansowanie EkoFunduszu moe pokryş do 50 % kosztów. Projekty prowadzone przez pozarzdowe organizacje społeczne (przyrodnicze, charytatywne) nie nastawione na generowanie zysków, mog byş dotowane przez EkoFundusz do wysokoci 80 % kosztów w projekcie z dziedziny ochrony przyrody i do 50 % w inwestycjach zwizanych z ochron rodowiska. EkoFundusz moe wspieraş zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i bdce w fazie realizacji, jeeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60 %. Racjonalna gospodarka odpadami została włczona do sektorów priorytetowych EkoFunduszu dopiero w 1998 r.

9.2.2 Banki

Do instytucji bankowych najbardziej wspierajcych inwestycje ekologiczne mona zaliczyş: ‹ Bank Ochrony rodowiska S.A., który ma statutowo nałoony obowizek kredytowania inwestycji słucych ochronie rodowiska, ‹ Bank Gda
ski S.A., ‹ Bank Rozwoju Eksportu S.A., ‹ Polski Bank Rozwoju S.A., ‹ Bank wiatowy, ‹ Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

9.2.3 Instytucje leasingowe

Instytucjami leasingowymi finansujcymi gospodark odpadami s: ‹ BEL Leasing Sp. z o.o., ‹ BISE Leasing S.A., ‹ Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A., ‹ Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o., ‹ Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EkoLeasing S.A.

9.2.4 Fundusze Strukturalne, Fundusze Spójnoci oraz Programy operacyjne

Podstawowymi celami wszystkich programów pomocowych, zarówno ze rodków unijnych, jak i współpracy bilateralnej, s : ‹ ogólna poprawa stanu rodowiska naturalnego, ‹ dostosowanie polskiego ustawodawstwa oraz standardów ekologicznych do wymaga
unijnych, ‹ wprowadzenie nowoczesnych technologii ekologicznych oraz schematów organizacyjnych, stosownie do standardów europejskich, ‹ transfer know-how.

101 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

9.2.4.1 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) uczestniczy we wspieraniu rozwoju przedsibiorczoci na wsi poprzez: ‹ dopłaty do oprocentowania kredytu w ramach linii na realizacj przedsiwziş inwestycyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spoywczym i usługach dla rolnictwa, ‹ realizacj przedsiwziş objtych branowym programem restrukturyzacji i modernizacji mleczarstwa, ‹ realizacj przedsiwziş objtych branowym programem restrukturyzacji i modernizacji produkcji misa, ‹ wspieranie realizacji przedsiwziş inwestycyjnych tworzcych nowe, stałe miejsca pracy w działalnociach pozarolniczych w gminach wiejskich oraz gminach miejsko- wiejskich gwarantujcych zatrudnienie ludnoci wiejskiej, ‹ wspieranie rozwoju usług mechanizacyjnych w ramach realizacji branowego programu wspólnego uytkowania maszyn rolniczych, ‹ udzielanie rolnikom zainteresowanym prowadzeniem działalnoci agroturystycznej w gospodarstwie rolnym pomocy finansowej w formie dopłat do oprocentowania kredytu w ramach linii na realizacj przedsiwziş inwestycyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spoywczym i usługach dla rolnictwa, ‹ poyczki na tworzenie nowych miejsc pracy w działalnociach pozarolniczych, ‹ dofinansowanie działalnoci zwizanej z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.

9.2.4.2 CRAFT/6 CRAFT/6 stanowi Program Ramowy Unii Europejskiej w zakresie Rozwoju Technologicznego. Jego zadaniem jest wspieranie rozwoju innowacyjnych technologii, m.in. w gospodarce odpadami. W programie tym moe wziş udział kada osoba prawna, przedsibiorstwa (małe, rednie, due, firmy rzemielnicze), zwizki firm z danej brany, itp. Aby uzyskaş grant w ramach tego programu naley przede wszystkim mieş ide innowacyjnego rozwizania, nastpnie załoyş konsorcjum midzynarodowe, w skład którego wejd te firmy z krajów UE i złoyş wniosek według wymogów Komisji Europejskiej. Instytucje, tworzce konsorcjum, musz zapewniş wykonanie wszystkich działa
niezbdnych do uzyskania zamierzonego celu, od bada
, poprzez prezentacj, wynik, transfer technologii, wdroenie, promocj w mediach. Dofinansowanie projektów wdroeniowych ze rodków 6. Programu Ramowego wynosi ok. 35 %.

9.2.4.3 Programy bilateralne W ramach programu dwustronnego moliwe jest uzyskanie wsparcia w realizacji projektów inwestycyjnych, jak i pomoc z zakresu doradztwa. Programy takie miały na celu rozwizywanie najwaniejszych problemów w zwizku z akcesj Polski do Unii Europejskiej. Krajami udzielajcymi tej pomocy były m.in. Niemcy, Szwecja, Szwajcaria, Francja i.in. Po wyganiciu strategii pomocy obejmujcej najczciej okres do 2000 r., wikszoş tych krajów zaniechała lub stopniowo zmniejszała rozmiar i zakres tego rodzaju współpracy z Polsk. Szwecja nie przewidziała w ogóle nowych projektów i wspierania dodatkowych sektorów. Moliwe jest uruchamianie tylko małych projektów komplementarnych z działaniami w tych obszarach, które ju wczeniej były finansowane przez stron szwedzk. Na zasadzie indywidualnych porozumie
midzy Landami i województwami lub powiatami polskimi działa współpraca niemiecko – polska (rzd Płn. Nadrenii-Westfalii - Województwo

102 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Dolnolskie). Współpraca ta najczciej przyjmuje form tworzenia spółek Joint-Venture do wspólnego realizowania okrelonych przedsiwziş. Szans rozwoju dla firm działajcych w dziedzinie ochrony rodowiska i wzmocnieniem ich pozycji na rynku jest take współpraca z dowiadczonym i dysponujcym dobrym zapleczem technicznym i finansowym partnerem. Mona ubiegaş si jeszcze o wsparcie ze strony Du
skiej Agencji Ochrony rodowiska (DEPA), wspierajcej gminy polskie np. we wdraaniu selektywnej zbiórki surowców wtórnych (dostawy kontenerów itp.), jednak program pomocy dla Polski ko
czy si w grudniu 2003 roku.

9.2.4.4 Fundusze Strukturalne i Fundusze Spójnoci Przystpienie Polski do Unii Europejskiej wie si z moliwoci wsparcia finansowego ze rodków Funduszu Spójnoci oraz funduszy strukturalnych na inwestycje z zakresu ochrony rodowiska. Władze samorzdowe bd mogły staraş si głównie o rodki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF). Fundusz Spójnoci umoliwia realizacj duych przedsiwziş regionalnych lub nawet ogólnokrajowych (o wartoci ponad 10 mln euro), mniejsze gminne inwestycje bd mogły byş dofinansowywane z funduszy strukturalnych. Pomoc ze rodków funduszy strukturalnych jest kierowana do wybranych regionów, w których poziom PKB na jednego mieszka
ca jest niszy ni 75 % redniej unijnej PKB/M. Wszystkie regiony Polski spełniaj to kryterium. Wród funduszy strukturalnych funkcjonuj: ‹ Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (63,2 %) ‹ Europejski Fundusz Społeczny (21,6 %) ‹ Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (Sekcja Orientacji) (13,2 %) ‹ Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (2,1 %). Sektora ochrony rodowiska dotyczył bdzie pierwszy z wymienionych funduszy. Realizowany bdzie w ramach dwóch programów przygotowanych na podstawie rzdowego Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006: ‹ Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) ‹ Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjnoci Przedsibiorstw” Pomoc w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego skierowana jest m.in. do samorzdów województw, powiatów i gmin, stowarzysze
oraz zwizków powiatów i gmin. Celem jest rozwój i modernizacja gospodarki regionów. Na program przeznaczonych bdzie ponad 4 mld euro dla Polski w latach 2004-2006. rodki przeznaczane bd na inwestycje infrastrukturalne oraz rewitalizacj obszarów zdegradowanych. Inwestycje o wartoci do 10 mln euro realizowane bd w dziedzinach: ‹ zaopatrzenia w wod i oczyszczanie cieków ‹ zagospodarowanie odpadów ‹ poprawa jakoci powietrza ‹ ochrona przeciwpowodziowa ‹ wsparcie zarzdzania ochron rodowiska ‹ wykorzystanie odnawialnych ródeł energii (OE). Preferowane bd projekty infrastrukturalne o wartoci: ‹ minimum 2 mln euro z zakresu gospodarki wodno-ciekowej i wykorzystania OE ‹ 0,5 mln euro – zarzdzania ochron rodowiska ‹ 1 mln euro w przypadku pozostałych projektów Wspierane bd równie mniejsze inwestycje na terenach wiejskich i w małych miastach (do 20 tys. mieszka
ców). Za priorytetowe uznawane bd projekty realizowane w gminach

103 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów o dochodach mniejszych ni 60 % redniej danego województwa oraz o stopie bezrobocia powyej 150 % redniej województwa. Kategorie wydatków kwalifikujcych si do finansowania przy inwestycjach infrastrukturalnych: ‹ przygotowanie dokumentacji technicznej ‹ wykup gruntów ‹ uzbrojenie terenu ‹ prace budowlano-montaowe ‹ prace wyko
czeniowe ‹ zakup wyposaenia ‹ nadzór inynierski Projekty z zakresu rewitalizacji obszarów zdegradowanych maj na celu oywienie gospodarcze i społeczne terenów zdegradowanych. Priorytetowe bd projekty stanowice element wieloletniego, lokalnego planu rewitalizacji obszarów przemysłowych lub wojskowych. Koszty kwalifikowane do wydatków w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych: ‹ prace przygotowawcze ‹ przygotowanie planów rewitalizacji i dokumentacji technicznej ‹ prace inwestycyjne Maksymalny udział rodków z funduszu w kosztach inwestycji w infrastruktur ochrony rodowiska wynosi 50-75 %, w zalenoci od zysku generowanego przez inwestycj. Dofinansowanie działa
zwizanych z infrastruktur lokaln oraz rewitalizacj obszarów zdegradowanych moe wynieş maksymalnie 75 % nakładów inwestycyjnych (rodki z UE) oraz dodatkowo 10 % z zasobów budetu pa
stwa na projekty realizowane w gminach o najniszych dochodach własnych. Procedura składania i oceny wniosków polega na: ‹ przygotowaniu wniosku w porozumieniu z Urzdem Marszałkowskim ‹ złoeniu wniosku w Urzdzie Marszałkowskim ‹ ocenie formalnej wniosku przez Urzd Marszałkowski ‹ ocenie merytorycznej wniosku przez panel ekspertów zgodnie z kryteriami zawartymi w Uzupełnieniu ZPORR i przyjtymi przez Komitet Monitorujcy ZPORR ‹ rekomendacji wyboru projektu Regionalnego Komitetu Sterujcego ‹ wyborze projektu przez Zarzd Województwa ‹ ocenie zgodnoci projektów z celami ZPORR oraz Uzupełnieniem ZPORR przez Ministerstwo Gospodarki, Pacy i Polityki Społecznej ‹ podpisaniu umowy z beneficjentami przez Wojewod. Wnioski przed złoeniem naley zarejestrowaş w Internetowym Systemie Ewidencji Kart Projektów (ISEKP).

104 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

ADRESY BANKÓW I FUNDUSZY:

• Bank Rozwoju Eksportu S.A. 00-950 Warszawa, ul. Senatorska 18; oddział regionalny: 50-010 Wrocław, ul. Podwale 63, tel: 370 08 90

• Bank Gda
ski obecnie Bank Millenium S.A. Warszawa, ul. Jana Pawła II nr 15 tel: (022) 697 63 33; Wrocław ul. Piłsudskiego 46-57, tel: (071) 344-97-00

• Bank Gospodarstwa Krajowego, 00-955 Warszawa, Al. Jerozolimskie 7

• Bank Ochrony rodowiska S.A., 00-950 Warszawa, ul. Jana Pawła II nr 12, tel: (022) 850 87 35; BO S.A. Wrocław, ul. Gabrieli Zapolskiej 1

• Bank wiatowy (Biuro), 00-113 Warszawa, ul. Emilii Plater 53, tel: (022) 520 80 00

• Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju: linie kredytowe tego banku obsługuj m.in.: BZ WBK S.A. 50-950 Wrocław, Rynek 9-11; ING Bank lski, 40-086 Katowice ul Sokolska 34, 50-378 Wrocław, pl. Grunwaldzki 18; Fortis Bank Polska S.A. 02-676 Warszawa, ul. Postpu 15, 50-079 Wrocław, ul. Ruska 20-21; Bank Pekao S.A. 00-950 Warszawa, ul. Grzybowska 53-57, 50-950 Wrocław, ul. Oławska 2; PKO BP S.A., 00-975 Warszawa, ul. Puławska 15, 53-312 Wrocław, ul. Drukarska 38

• Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych S.A., 00-184 Warszawa, ul. Dubois 5A, tel: (022) 860 11 00; 51-118 Wrocław, ul. migrodzka 11 ZB

• Fundacja EkoFundusz, 00-502 Warszawa, ul. Bracka 4, tel: (022) 629 37 73

• Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej, 00-108 Warszawa, ul. Zielna 37, tel: (022) 625 34 18

• Fundacja Wspomagania Wsi, 01-022 Warszawa, ul. Bellotiego 1, tel: (022) 636 25 70

• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, 00-175 Warszawa, al. Jana Pawła II nr 70, tel: (022) 860 29 33

• Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, 02-673 Warszawa, ul. Konstruktorska 2a, tel: 459 00 00

• Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, 50-425 Wrocław, ul. Krakowska 36-38, tel: 343 95 88

• Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, 01-842 Warszawa, ul. Reymonta 12a

105 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Towarzystwa i inne instytucje leasingowe Z racji mnogoci tych instytucji, zostan wymienione te, które działaj na terenia całej Polski, lub Dolnego lska:

Nazwa towarzystwa lub instytucji leasingowej Adres 1. AMERLEASE S.A. 01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a Konsorcjum Leasingowo-Inwestycyjne 2. AMICA AUTO Sp. z o.o. 00-679 Warszawa ul. Wilcza 71 3. ASC Co Ltd 04-386 Warszawa, ul. M. Paca 37 4. BA-CREDITANSTALT–LEASING 00-113 Warszawa, ul. E. Plater 53 POLAND Sp. z o.o. 5. BANK CUKROWNICTWA CUKROBANK S.A. 5 0 - 0 3 8 W a rszawa, ul. Kociuszki 14 6. BEL LEASING Sp. z o.o. 01-460 Warszawa, ul. Górczewska 228 7. BG LEASING 00-131 Warszawa, ul. Grzybowska 4 8. BISE LEASING Sp. z o.o. 00-087 Warszawa, ul. Corazziego 7 9. BRE LEASING Sp. z o.o. 00-517 Warszawa, ul. Marszałkowska 82 10. BUD-BANK LEASING Sp. z o.o. 0 0 - 0 9 9 W a r szawa, ul. Senatorska 29-31 11. BWE LEASIG S.A. 00-650 Warszawa, ul. Noakowskiego 22 12. CARCADE INWEST S.A. 0 2 - 7 5 8 W a r s zawa, ul. Gen. Sikorskiego 11 13. CENTRALNE TOWARZYSTWO 01-015 Warszawa, LEASINGOWE S.A. Skwer Kard. S. Wyszy
skiego 1 14. CENTRUM LEASINGU 00-508 Warszawa, al. Jerozolimskie 27 I FINANSÓW CLIF S.A. 15. DE LAGE LANDEN LEASING POLSKA S.A. 0 0 - 8 5 4 W a rszawa, ul. Jana Pawła II 28 16. DEUTSCHE FINANCIAL SERVICES 50-148 Wrocław, ul. Wita Stwosza 1-2 POLSKA Sp. z o.o. 17. DOLNOL SKIE KONSORCJUM 50-110 Wrocław, ul. Kiełbanicza 24 HANDLOWO-FINANSOWE S.A. 18. EKOLEASING 02-625 Warszawa, ul. Woronicza 15 Towarzystwo Inwestycyjno–Leasingowe 19. EURO FUNDUSZ INWESTYCYJNY S.A. 0 0 - 3 72 Warszawa, ul. Foksal 18 20. EUROPEJSKI FUNDUSZ LEASINGOWY SA. 5 1 - 1 2 4 W r o c ław, ul. Kamie
skiego 57 21. Handlowy – Leasing S.A. 0 0 - 0 8 2 W a r s z awa, ul. Senatorska 12 22. ING LEASE POLSKA Sp. z o.o. 0 0 - 4 9 9 W a r s zawa, Pl. Trzech Krzyy 10-14 23. KOELNER Sp. z o.o. 51-137 Wrocław, ul. Kasprowicza 58-60 Grupa Przemysłowo-Kapitałowa 24. KREDYT – LEASE S.A. 00-030 Warszawa, Pl. Powst. Warszawy 2 25. MR LEASING SERVICE S.A. 5 3 - 1 2 5 W r o c ł aw, ul. Kasztanowa 2a 26. PBK LEASING S.A. 0 0 - 8 3 1 W a r s zawa, ul. Twarda 44 27. PEKAO LEASING Sp. z o.o. 01-048 Warszawa, ul. Smocza 27 28. Polski Leasing Przemysłowy S.A. 0 1 - 6 1 2 W a r s z awa, ul. Mysłowicka 14a 29. RAIFFEISEN-LEASING POLSKA S.A. 0 0 - 1 7 5 W a r szawa, ul. Jana Pawła II 78 30. Towarzystwo Finansowo-Leasingowe S.A. 5 0 - 0 1 0 W r o c ł a w , ul. Podwale 64

106 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Załcznik 1 Punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów

Rys. 8 PDGO – rozwizania infrastrukturalne (wariant bez wybudowanego nadbrze
a oraz wariant z nadbrze
em)

Rys. 9 Rampa wyładowcza zlokalizowana na terenie PDGO

107 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Domaniów

Rys. 10 Rampa wyładowcza dla wielu pojazdów

Rys. 11 Kontener na odpady niebezpieczne

108

CYTOWANE AKTY PRAWNE

[i] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ze zm.) [ii] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 ze zm.) [iii] Ustawa z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 ze zm.) [iv] Ustawa z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 7 z roku 2003, poz. 78) [v] Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony rodowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085 ze zm.) [vi] Ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postpowaniu z substancjami zuboajcymi warstw ozonow (Dz.U. Nr 52, poz. 537 ze zm.) [vii] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowizkach przedsibiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 ze zm.) [viii] Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierajcych azbest (Dz.U. Nr 101, poz. 628 ze zm.) [ix] Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakanych zwierzt, badaniu zwierzt rzenych i misa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. Nr 60, poz. 369) [x] Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tekst jednolity Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.) [xi] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66, poz. 620) [xii] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 padziernika 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mog byş składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. Nr 191, poz. 1595) [xiii] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ciekowych (Dz.U. Nr 134, poz. 1140 ze zm.) [xiv] Rozporzdzenie Ministra rodowiska w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy słucych do sporzdzania i przekazywania zbiorczych zestawie
danych z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U. Nr 152 poz. 1737) [xv] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymaga
dotyczcych lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknicia, jakim powinny odpowiadaş poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61, poz. 549) [xvi] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouytkowych (Dz.U. Nr 104, poz. 982) [xvii] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 w sprawie wymaga
w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urzdze
, w których były lub s wykorzystywane substancje stwarzajce szczególne zagroenie dla rodowiska (Dz.U. Nr 96, poz. 860) [xviii] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 9 padziernika 2002 w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, iloci i miejscach wystpowania substancji stwarzajcych szczególne zagroenie dla rodowiska (Dz. U. Nr 175, poz. 1439) [xix] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 padziernika 2003 r. w sprawie wymaga
w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz

109

wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urzdze
, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192 poz. 1876) [xx] Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane (Dz.U. Nr 8 poz. 103) [xxi] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 27 wrzenia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206)

110

Wykorzystane materiały

1. Krajowy plan gospodarki odpadami, Monitor Polski z 2003 r., Dz.U. Nr 11, poz. 159 2. Program ochrony rodowiska powiatu oławskiego, Wrocław 2004 3. Plan gospodarki odpadami dla powiatu oławskiego, Wrocław 2004 4. Strategia gospodarki odpadami komunalnymi Dolnego lska. Urzd Marszałkowski Województwa Dolnolskiego, Wrocław, kwiecie
2003 5. Raport o stanie rodowiska w województwie dolnolskim w 2002 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska we Wrocławiu 6. Raport Wojewódzkiego Urzdu Statystycznego we Wrocławiu nt. podstawowych wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludnoci i Mieszka
oraz Powszechnego Spisu Rolnego, przeprowadzonych w dniach 21 maja - 8 czerwca 2002 r. - edycja raportu: lipiec 2003 7. Sprawozdanie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu z realizacji selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych za rok 2002 na podstawie danych przekazanych przez gminy województwa dolnolskiego nr O-OP 3a) 8. Poradnik powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami. Ministerstwo rodowiska oaz DANCEE, Warszawa 2002 9. Dane publiczne Głównego Urzdu Statystycznego 10. Fundusze Unii Europejskiej dla samorzdów na inwestycje słuce ochronie rodowiska, Departament Integracji Europejskiej, Ministerstwo rodowiska oraz www.cios.gov.pl 11. Strony internetowe Urzdu Gminy Domaniów 12. Materiały przekazane przez Urzd Gminy Domaniów, 2003/2004 13. Przegld ekologiczny składowiska Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci

111