NRC Handelsblad 6 Ku n s t Zaterdag 17 oktober & Zondag 18 oktober 2009 Galerie Zeeland ‘Ik kom vaak terug op beelden uit de Bijbel’ Bejaarde bruiden herkent de obsessies van de hoofdpersoon in zijn boek The Death of Bunny Munro en voljarige pubers Het schrijven van een boek was voor Nick Cave tijdens Rock en literatuur e foto’s van Eveline van Duyl zijn tournee een Nicholas Edward Cave (1957, D zijn duidelijk, maar niet een- toevluchtsoord. De sfeer Warracknabeal, Australië) duidig. Zo eenvoudig als het is om werd in de jaren tachtig be- ze te bekijken, zo moeilijk is het van mannen-onder-elkaar kend met zijn rockband The om te benoemen wat je dan pre- was daarbij een inspiratie. Birthday Party. Sinds 1983 is cies ziet. Wat zie je bijvoorbeeld in hij voorman van The Bad haar fotoserie in Vlissingen? Kort Seeds. In 2006 richtte hij sa- gezegd: de puberteit. Maar niet de Door HESTER CARVALHO men met zijn muzikale weder- obligate kant van de puberteit, AMSTERDAM, 17 OKT. De hoofd- helft een ruigere niet de beginnende borsten of be- persoon van Nick Cave’s roman groep op, , waar- haring. Wat je ziet is een lichte The Death of Bunny Munro is Bunny van binnenkort de tweede cd ontreddering achter voorgewende Munro, handelsreiziger in schoon- verschijnt. Cave publiceerde onbewogenheid. Verveelde blik- heidsproducten. Munro leeft in zijn eerste roman And The Ass ken waarachter van alles broeit. een roes van drank, drugs en sek- Saw The Angel in 1989. Vorige Van Duyl fotografeerde haar suele vervoering. Als zijn vrouw maand verscheen de opvol- twee zoons – jongens met mooie, Libby zelfmoord pleegt en hij ger: The Death of Bunny Mun- felle koppen – terwijl ze opgroei- overblijft met hun negenjarige ro., tevens een door hem den van kinderen naar jongeman- zoon Bunny Jr., beginnen ze sa- voorgelezen audioboek voor- nen. Ze poseren vaak alleen in hun men aan een zwerftocht per auto zien van droge woestijnmu- ondergoed, afwezig voor zich uit in de omgeving van Brighton, ziek en geluidseffecten. Cave, starend, maar toch ook duidelijk waar Bunny zijn producten slijt. vader van vier zonen, woont in voor de foto neergezet in een be- ‘Els’ van Eveline van Duyl Vader heeft geen oog voor het ver- Brighton, Engeland. paalde houding en op een bepaal- driet van de zoon om de overleden de plek. Ze zijn in zichzelf ge- moeder, hij heeft het te druk met keerd terwijl ze een houding aan- bejaarden als bruid fotografeerde. het vinden van seksuele inspiratie: servator. Ik voel me een voyeur.” nemen: ziedaar de paradox van de Er steken veel te oude, pezige han- in de reclameposters van mode- puberteit. den uit het witte satijn. Dat som- merken, in liedjes van Kylie Mino- Hoe verhoudt rockmuziek zich tot Hetzelfde geldt voor de puber- mige vrouwen met de bruidsjurk gue, en in zijn ontmoetingen met literatuur, als het gaat om culturele meisjes die Van Duyl portretteer- in bed liggen of in een rolstoel zit- vrouwelijke klanten. impact? de, niet in hun ondergoed maar ten, maakt de foto’s op het eerste In het boek gebeurt niet veel „De invloed van muziek is onein- wel in ongemakkelijke situaties. gezicht zelfs lachwekkend. meer dan dat Munro klanten be- dig veel groter dan die van litera- Met niets omhanden, in kamers Op het tweede gezicht zijn ze zoekt en wel of niet zijn seksuele tuur, tegenwoordig. Daarom is het die er onbewoond en gestript uit- dat toch niet. De vrouwen menen behoeften bevredigd ziet, terwijl wrang dat muziek nog altijd als zien. Op een leeg bureau of tegen het, ze schamen zich niet voor die de zoon wacht in de auto, met iets minderwaardigs wordt afge- een achtergrond van behang, uitdossing. Van Duyl heeft wel een steeds zieliger wordende ontsto- schilderd. Ik heb dat zelf ook lange luxaflex of bewasemd glas. In die merkwaardig beeld willen maken, ken ogen en alleen een oude ency- tijd geloofd. Mijn vader was do- galmende foto’s staan de meisjes maar zette de modellen niet voor clopedie als tijdverdrijf. Cave’s be- cent in Engelse literatuur, hij had je ongenaakbaar aan te kijken. schut. Net zoals ze haar zoons wel schrijvingen van de reis zijn barok het altijd over Shakespeare en poë- Kinderen met volwassen blikken. letterlijk, maar niet figuurlijk in en nietsontziend: met zelfbedach- zie. Toen ik niet ging schrijven Achter hun in de plooi gehouden hun hemd heeft gezet. De bejaar- te woorden (‘his vinger turbulates maar zingen, was hij teleurge- gezichten maken hun hersenen de bruiden zijn tegelijk grappig the air’) en doldriest doordravende steld. Het duurde even voordat ik overuren. Dat zie je. Of dat weet en serieus te nemen. Dat bedoelde seksueel getinte hallucinaties, die doorhad wat een nonsens dat was. je, nog van vroeger. ik dus. Duidelijke beelden, maar door Munro’s onmatige ijdelheid Rockmuziek is in veel opzichten In Van Duyls serie Future, te zien niet eenduidig. en zelfingenomenheid zeer grap- de hoogste kunst, omdat het zo’n in de Bewaerschole in Haamstede, pig zijn. vergaand effect heeft op je ziel. lopen de jonge meisjes letterlijk Gijsbert van der Wal Woensdag verzorgde Cave in Muziek kan je transformeren. Het op hun volwassenheid vooruit Carré, Amsterdam, een ‘Evening is zelfs zo dat ik precies weet wat door te poseren in trouwjurken. Eveline van Duyl - Fotowerken. With Nick Cave’. Hij las passages een liedje voor me kan doen. Als ik Ze trekken er weer hun grotemen- T/m 1 nov in De Willem 3 in Vlis- uit zijn roman voor en speelde bij- luister naar Nina Simone weet ik sengezicht bij, maar je ziet meteen singen en De Bewaerschole in zondere versies van nummers als dat ik me daarna anders voel. Z ij dat het niet klopt. Nog vreemder Burgh Haamstede. Inl: www.bu- Tupelo, Mercy Seat en Into My Arms, kan mij binnen vier minuten he- is de serie Pa s t , waarvoor Van Duyl robk.nl, www.bewaerschole.nl begeleid door bassist Martyn Ca- len.” sey en multi-instrumentalist War- ren Ellis. Cave, nu zonder Boeken kunnen dat niet? n rc . n l / h e b b e n druipsnor, bleek een ontspannen „Er zijn geen boeken die ik steeds gastheer die het publiek vragen opnieuw lees. Waarschijnlijk om- Smartphones met uitschuifbaar toetsenbord of een Androïd liet stellen („Over het leven, of per- dat ik boeken begrijp. Ik snap besturingssysteem, ultraportable laptops, Blu-ray recorders, soonlijk. Ik kan het hebben, ik ben waardoor een bepaalde passage brandstofprijzen op de TomTom of een draagbare audio-aura. nu volwassen.”). Carré kreeg de een emotioneel effect heeft. Bij Marc Hijink wijst u de weg in de wereld van de digitale gadgets. sfeer van een jeugdhonk. Over de muziek snap ik dat niet. Muziek is inhoud van zijn boek zei hij tegen nog altijd mysterieus en ongrijp- de zaal dat het grappig begint om b a a r. uiteindelijk te eindigen in de hel: „Er is trouwens één boek waar ik Ingezonden mededeling „Zoals in al mijn werk.” vaker terugkom: de Bijbel. Niet ’s Middags rookte Cave een omdat ik gelovig ben, maar omdat shagje in de directiekamer van Nick Cave, eind juni op op het popfestival in het Britse Glastonbury Foto Hollandse Hoogte de beelden erin onverslijtbaar zijn. Carré, en vertelde over zijn roman. Mijn eerste roman And The Ass Saw The Angel leunde er nadrukkelijk Uw boek was bedoeld als filmscript. lijkheid die door veel mensen als dendaagse geseksualiseerde maat- manier om het te doorstaan is door zoon is voor mij de kern van dit op, en ook in mijn nieuwe boek is Hoe werd het een roman? vanzelfsprekend wordt aangeno- schappij. In die zin is hij er een de dingen ongecompliceerd te verhaal.” flink wat aan de Bijbel ontleend. „De film zou een eigentijdse versie men. Men vindt het grappig en ty- product van. Maar hij is tegelijker- houden. Zo gaan gesprekken nooit Bijvoorbeeld de scène vlak voordat worden van een sociaal-realistisch, pisch jongensachtig. Laddism heet tijd een anachronistische figuur, over thuis of over problemen. We U heeft bij het schrijven teruggegre- Bunny een junkie gaat verkrach- typisch Brits kitchen sink drama, het.” die niet geleerd heeft om met de nemen onze toevlucht tot humor pen op uw eigen drugsverleden. ten. Dan zit hij mismoedig op de over mensen uit de arbeidersklas- vrouwen in die maatschappij om en het praten op de typische man- „Ik heb ervaring met het opvoeden grond en tekent met zijn vingers se. Het was bedoeld als een soort Door de verwijzingen naar populai- te gaan. Dat kunnen de meeste nenmanier. Het was erg prettig dat van kinderen onder invloed. En ik in het stof. Zo zat Jezus op de slapstick, over een charmeur die re figuren als Kylie Minogue en Kate mannen inmiddels wel. Maar al ik in mijn boek een toevluchtsoord ken de psychologische achtergron- grond en tekende in het zand toen denkt dat hij onweerstaanbaar is. Moss wordt duidelijk dat het boek hebben we geleerd ons door de we- had. Ik was altijd aan het schrij- den van verslaving: het volkomen een vrouw gestenigd dreigde te Toen er geen film van ging komen, in het heden speelt. Toch lijkt uw reld te begeven en niet te veel aan- ven, in de bus, op het vliegveld. En door jezelf geabsorbeerd zijn, en worden. Dat vind ik een mooi wilde ik er een boek van maken. hoofdpersoon geen man van zijn stoot te geven, ik ben er van over- de sfeer van mannen-onder-elkaar het gebrek aan zelfreflectie. Bij beeld.” Het onderwerp lag me na aan het tijd. Ik vroeg me af of handelsreizi- tuigd dat in iedere man nog iets was daarbij een inspiratie.” Bunny heeft het de vorm van een hart. Door de personages een in- gers nog bestaan. van Munro aanwezig is. Hij zit in seksverslaving .” Waar is uw snor eigenlijk gebleven? nerlijk leven te geven veranderde „Je kunt nog altijd een afspraak ons DNA. Wat is de betekenis van Bunny’s sek- „Mijn vrouw had er een hekel aan. de toon. Ik heb het tragische as- maken met een vertegenwoordi- „Opvallend veel vrouwen zijn suele obsessie? Had uw verleden ook invloed op de Twee jaar heb ik het volgehouden pect van Bunny’s monomane los- ger van schoonheidsproducten. Ik overigens te spreken over dit per- „Bunny wil wegkruipen in een hallucinerende stijl van de beschrij- maar laatst op een dag, toen ik bandigheid meer uitgewerkt, met houd van die spanning tussen tijd- sonage. Waarschijnlijk omdat hij vrouw opdat de echte liefde hem vingen? moe was van een jetlag, gaf ze me typische mannenhumor – wa a r o p loosheid en specifieke tijdsbepa- iets blootlegt waarvan ze het be- niet kan vinden. De vagina is zijn „Nee, die stijl heeft niet te maken een scheermes en zei: ‘Weg ermee.’ Engelsen zo dol zijn – als basis. lingen. In mijn songteksten ge- staan al langer vermoedden.” schuilplaats. Hij schuilt voor inti- met Bunny’s drank- en drugsge- Ze had gelijk, hij stond tussen ons Vervolgens voerde ik die zo ver bruik ik die methode de laatste miteit, empathie en emotionele bruik. Het is een uiting van zijn in.” door dat het helemaal niet meer tien jaar: een tijdloze tekst met U schreef het boek tijdens een zes betrokkenheid – al die dingen die gebrek aan realiteitsbesef. Hij grappig is. Bunny Munro wordt plots supermoderne verwijzingen, weken durende tournee met uw je normaal gesproken associeert schept zijn eigen werkelijkheid. Aan het eind van het boek, als alles een monster. Ook die vrouwon- waardoor je weet dat het zich in band The Bad Seeds. Was die man- met het bedrijven van de liefde. Die is vreemd en surrealistisch, misgaat, duikt een vriendelijke, be- vriendelijke neiging kenmerkt het heden afspeelt. Dat geeft een nelijke omgeving van belang bij het Het is verslavingsgedrag. Maar met wolken als inktvlekken en snorde muzikant op. Een zelfpor- Britse humor.” vreemd effect. s ch r ij v e n ? wat hem de das om doet is niet de groteske vrouwenfiguren. Ik her- tret? „Bunny Munro absorbeert de „Toeren met een rockband is omgang met die vrouwen, het ken die visuele obsessie. Bunny is „Inderdaad, het is een slap excuus Die is typisch Brits? populaire cultuur: de liedjes, de een bizarre situatie. Je geeft optre- draait uiteindelijk om de zoon. geobsedeerd door de ‘buitenkant’ aan mijn vrouw.” „Engelse media en komisch be- verleidelijke reclameposters, de dens en dat is geweldig, maar ver- Bunny kan hem niet ontvluchten, van alles: van kleren, vrouwen, doelde typetjes op tv hebben een vrouwen en hun uitdagende kle- der is het ongelooflijk vermoeiend de jongen blijft door alles heen wolken. Die aandacht voor de ver- ‘De dood van Bunny Munro’ is nu ondertoon van vrouwonvriende- ding – al die kenmerken van de he- en onbeschrijflijk saai. De enige loyaal. De relatie tussen vader en schijningsvorm maakt je een ob- uit bij Meulenhoff

Kunstmarkt Beurzen & veilingen

17606 Oude meesters verslaan romantici op veiling

Kopers steken liever geld in van de Frieze een veiling van ei- gentijdse kunst met veel leuke oude meesters dan in Duitsers als Neo Rauch, Martin Romantiek, bleek op de Kippenberger en Gerard Richter. E x c l u s i v e i n t e r i o r d e s i g n veiling in Amsterdam. Maar Hoogtepunt was een landschap uit 1994 van de huidige veilinglie- eigentijdse kunst doet het veling Peter Doig (1959) met een www.janfrantzen.nl het best, bleek in Londen. huis en wat bomen aan een straat in het Canadese stadje Cobourg. Het bracht zoals verwacht 1,5 mil- 24 Door onze redacteur joen euro op. Een door de in 1997 van deze massief Dirk Limburg overleden Martin Kippenberger mahonie boekenkasten Amsterdam, 17 okt. Met sinds realistisch geschilderd interieur krijgen een donderdag in Londen de kunst- van een Parijse bar ging daar met beurs Frieze en de FIAC volgende 2,5 miljoen euro fors overheen. vertrekbonus Nu voor week in Parijs, zijn het weer druk- Dat was bijna het dubbele van wat ke tijden voor liefhebbers. verwacht was voor het twee bij Waarde Thuis in Amsterdam kon Chris- vier meter grote doek uit 1991. € 1520,- € 760,- tie’s deze week goed meekomen Wie de verkoopprijzen van de Een nieuwe Da Vinci Foto AP op de veiling van oude meesters aangeboden werken ziet, waant en Romantiek. Een schilderij van zich minstens een jaar terug in de $ 150 miljoen Eglon van der Neer van een jonge tijd. Christie’s had dan ook op safe vrouw die een luit stemt bracht gespeeld door slechts 25 werken Een vingerafdruk bevestigde met 313.000 euro iets meer op dan ‘Pine House aan te bieden, waarvan de meeste deze week dat dit portret van de hoge schatting. Een vrij late (Rooms for van een aantrekkelijk hoge kwali- een jonge vrouw van Leonar- Klasse herken je! B.C. Koekkoek met een paar schit- Rent)’ van Pe- teit. Op één na zijn ze verkocht, do da Vinci is. Vorig jaar al wa- terend verwrongen eiken – de ene ter Doig (1994, iets dat ook in de voorbije hoogtij- ren specialisten het er over Knibbelweg 8a, 2761 JD Zevenhuizen, Zuid Holland dood, de ander levend – bleef met olie op doek, dagen maar zelden voorkwam. De eens dat de tekening qua tech- Tel. 0180 632 259, e-mail: [email protected] 244.000 euro midden tussen de 180 x 230,5 cm.) totale opbrengst was zo’n 12 mil- niek en stijl van hem moest hoge en lage verwachting in. Foto Christie’s joen euro. De oude meesters blij- zijn. Ook de c14-datering klop- Op de veiling dinsdag kwamen ken sterker dan hun negentiende- te. Da Vinci’s vingerafdrukken ook 16 werken van Jef Radema- van Jan Bebijs Tom (1813-1894), op dit moment zwakker is dan di- aldus een positieve Ubbens in het eeuwse opvolgers, maar de beste zijn bekend van ander werk kers aan bod. De collectie van de een leerling van Andreas Schelf- recteur Jop Ubbens van Christie’s persbericht. Het is opvallend dat eigentijdsen zijn ook in 2009 weer van hem. La Bella Principessa voormalige tv-maker was tot 30 hout, bleek met 37.000 euro Rade- verwachtte. De expositie heeft de dinsdag eenderde van de negen- iedereen de baas. werd in 2007 door een Zwitser augustus te zien geweest op de ex- makers’ topstuk. Samen hadden status van het werk niet verhoogd. tiende-eeuwse werken bleef lig- Morgen gaat de veiling verder gekocht in New York. Het zou positie Sublieme landschappen uit de de 16 schilderijen volgens Chris- Een vrees die veel musea er van gen, terwijl tachtig procent van de met bescheidener werk. Boeiend van een 19de-eeuwse Duitse Nederlandse romantiek in de Hallen tie’s minstens 160.000 euro moe- weerhoudt zich met zulke com- oude meesters een nieuwe eige- zal zijn wat een van de omstreden kunstenaar zijn en kostte in Haarlem. De helft werd ver- ten opbrengen, maar het resultaat merciële avonturen in te laten. naar vond. Die markt bleek in Am- opgezette, getatoeëerde varkens 19.000 dollar. De waarde zou Inlichtingen over adverteren in deze rubriek: kocht voor ongeveer de verwachte bleef steken op 71.375 euro. „Deze veiling laat nog maar eens sterdam een stuk stabieler. van de Belgische kunstenaar Wim nu 150 miljoen zijn volgens Tel. (020) 562 62 00 Fax (020) 562 62 83 bedragen. Een zomerlandschap Dat wijst er op dat de markt zien dat de markt goede prijzen Vrijdagavond was bij Christie’s Delvoye opbrengt. Christie’s een Londense handelaar. met koeien bij een drenkplaats voor Romantische schilderkunst betaalt voor goede schilderijen”, in Londen tegen de achtergrond hoopt op meer dan 50.000 euro.