Pyrzycka Akademia Zmiany, Szymon Osowski 9
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
zzmmiieenniiaamm BBOO PPOOTTRRAAFFIIĘĘ ZZ PPYYRRZZYYCCKKĄĄ AAKKAADDEEMMIIĄĄ ZZMMIIAANNYY Credo działania organizatora społecznościowego (fragment wywiadu z Saulem Alinskym opublikowanego w 1972 roku) Główną zasadą naszych działao jest doprowadzenie do tego, aby potrzeba zmiany pochodziła z wewnątrz. Społecznośd do której wchodzimy musi chcied nas zaprosid, a kiedy już jesteśmy wewnątrz – dążymy do tego aby członkowie i członkinie społeczności samodzielnie wybrali cele i liderów. Praca organizatora społecznościowego polega głównie na dostarczeniu wiedzy jak coś zmienid, a nie na narzucaniu swoich oczekiwao i nastawienia organizowanej społeczności. Nie wchodzi po to, żeby przewodzid, a po to żeby pomagad i uczyd. Chcemy aby mieszkaocy nas „używali”, wykorzystali nasze doświadczeniem, a potem nas wyrzucili zabierając się samodzielnie do pracy. Jeśli tak się nie stanie, będą coraz bardziej od nas zależni, a w momencie gdy wycofamy się ze społeczności sytuacja wróci do stanu pierwotnego. zzmmiieenniiaamm BO POTRAFIĘ Z PYRZYCKĄ AKADEMIĄ ZMIANY Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja dystrybuowana jest bezpłatnie. Wydawca: Stowarzyszenie POLITES Redakcja: Jakub SZTOMBKA Zespół autorski : Katarzyna BATKO-TOŁUD, Anna GRACZYK-OSOWSKA, Szymon OSOWSKI, Jakub SZTOMBKA, Ewelina WOŁOSZYK. Opracowanie i korekta tekstów: Justyna STRAMIK, Jakub SZTOMBKA Skład komputerowy: Jakub SZTOMBKA Okładka: Stowarzyszenie POLITES Przedruk i powielanie tekstów zamieszczonych w publikacji tylko za zgodą redakcji. Serdeczne podziękowania za partnerstwo w projekcie dla Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania z siedzibą w Pyrzycach. Druk: Skład: ISBN 978–83–927828-1-0 Wydanie : 1 Nakład : 600 egz. Szczecin, październik 2009 5 Spis treści : 1. Biada ludziom, którzy widzą, a nie wiedzą, co widzą, Jakub Sztombka 6 2. Zmieniam bo potrafię, uczestnicy Pyrzyckiej Akademii Zmiany 8 3. Pyrzycka Akademia Zmiany, Szymon Osowski 9 4. Przełamad impas, czyli kilka słów o trudnościach ze zmianą, Katarzyna Batko-Tołud 11 5. Pyrzycka Akademia Zmiany – Fundusz Sołecki jako narzędzie pozwalające 14 przeprowadzid zmianę lokalną na przykładzie gminy Pyrzyce: Anna Graczyk-Osowska, Ewelina Wołoszyk 6. Zawracająca idea – Jakub Sztombka 21 7. „Jak rodzina”. Konferencja podsumowująca projekt PAZ 23 6 Jakub Sztombka „Biada ludziom, którzy widzą, a nie wiedzą, co widzą.” Talmud czestniczenie Polaków w życiu wiejskiej rodzą się bowiem największe społecznym jest zauważalne na i najciekawsze pomysły na polepszenie U każdym kroku. Dyskusje lokalnego bytu. Życiowe doświadczenie polityczno- społeczne toczą się wielu ludzi, którzy uczestniczyli wszędzie : przy niedzielnych obiadach – w projekcie, może byd przykładem o tym, jak to właśnie ten, a nie inny zarówno dla wysokich sfer jak i kolegów polityk jest lepszy od tego drugiego, z domu obok, którzy nie uczestnicząc przy piątkowych posiedzeniach w projekcie wyrazili niechęd do tego towarzyskich – o tym, dlaczego taka, wszystkiego czego nie rozumieją. a nie inna strategia jest lepsza od tej obecnej, przy poniedziałkowych Celem publikacji jest ukazanie procesu spotkaniach w windzie, jadąc do pracy zmiany jaki zaszedł na terenach – o tym, w jaki sposób tam za granicą wiejskich w gminie Pyrzyce. Istotnym już coś zrobili, a u nas nie mogli elementem wyboru tej właśnie gminy bo (prawo stawia opór) był dzieo był stosunkowo niski poziom wolny. Wielkie polemiki z różnymi partycypacji społecznej w kreowaniu argumentami świadczą o naszej wiedzy, otaczającej rzeczywistości. Mieszkaocy o tym co się obecnie w Polsce dzieje. gminy nie tworzyli wspólnoty oraz nie Słyszymy, więc nieustanne narzekanie i wiedzieli, że mają prawo do stałe podtrzymywanie wielowiekowego decydowania o sobie. Nie zdawali sobie już podziału na „my i Oni”. „My” jako sprawy z możliwości wpływu na społecznośd, „Oni” jako zło konieczne, środowisko lokalne przez wykorzystanie które przez nas zostało wybrane na przysługujących im narzędzi. wieloletnie kadencje. Zamiast podjęcia jakiejkolwiek inicjatywy godzimy się na Jak będzie można zauważyd, publikacja brak zmian i życie w ciągłej stagnacji. jest potwierdzeniem dokonania się Tkwimy w przeświadczeniu, że przecież zmiany w społeczności lokalnej sołectw nic nie można już zmienid i w nic nie i odwrócenia powyższych zahamowao można już ingerowad. mieszkaoców. Pojawienie się, bowiem, wśród społeczności wiejskiej Projekt „Pyrzycka Akademia Zmiany” poczucia wspólnoty i równości oraz miał na celu odwrócenie tego stanu zainteresowania uczestniczeniem rzeczy, jednak nie w wielkich miastach, w spotkaniach dotyczących zmiany gdzie wielu myśli, że wie więcej, lokalnej jest urealnieniem założeo a właśnie na najniższym szczeblu projektu. Potwierdzeniem jest na to podziału administracyjnego – zdanie jednej z mieszkanek sołectwa w sołectwach. W rzeczywistości Brzesko, iż „spotkania organizowane 7 przed projektem odbiegały od integracją i poczuciem wpływu na założonej wcześniej idei, a ludzie nie dokonywanie zmian”. przychodzili w celu podjęcia decyzji, lecz podkreślenia wszystkiego tego, Twórcy projektu wyszli z próbą czego nie udało się zrealizowad – przekazania credo zmiany Saula mieszkaocy stali w opozycji do Alinskyego, a zakooczyli go lawiną podejmowania jakichkolwiek działao, pomysłów ze strony uczestników, byli bierni i obojętni”. Obecnie, cytując potwierdzając tym samym, że za mieszkanką Nowielina, „mieszkaocy mieszkaocy chętnie z nimi doszli do wspólnego wniosku, że współpracowali podejmowanie decyzji skutkuje 8 Zmieniam bo potrafię – Oni zaczęli zmieniad, za co serdecznie dziękujemy i gratulujemy : Sołtysi Brzesko Krystyna Janowska Giżyn Krzysztof Oszczyk Krzemlin Urszula Budnicka Letnin Danuta Cząstka Młyny Józef Terelak Nieborowo Zofia Kołodziej Nowielin Bogumiła Kołodziej Okunica Urszula Szalkiewicz Pstrowice Stanisław Kata Ryszewko Dariusz Janeczek Rzepnowo Lucyna Wilgocka Stróżewo Iwona Skawioska Żabów Małgorzata Piotrowska Liderzy Brzesko Dorota Rucioska Ilona Ślusarczyk Krzemlin Józefa Lewandowska Letnin Marcin Masternak Młyny Mariola Kusiak Jolanta Więsek Nieborowo Anna Włodarczak Nowielin Anna Ptaszyoska Ryszewko Anna Majewska Rzepnowo Longina Dzikowska Stróżewo Paulina Pastuszek 9 Szymon Osowski Pyrzycka Akademia Zmiany Pomysł na zmianę był rezultatem refleksji na temat : kto wie najlepiej co jest mu potrzebne? Gdy wczytamy się w dokumenty strategiczne gmin można przyjąd, że wszystko zostało już zbadane, opracowane i wymyślone dla mieszkaoców. Jednak, po rozmowach z poszczególnymi osobami lub uczestnicząc w spotkaniach lokalnych okazuje się, że mieszkaocy zgłaszają inne pomysły oraz zaczynają zastanawiad się co jest dobre dla większości. Celem projektu stała się, więc chęd stworzenia mieszkaocom nowej możliwości do odbywania takich spotkao, gdzie na nowo zdefiniują swoje cele i ponownie, tym razem wspólnie, zastanowią się co można zmienid w ich społeczności. ak to zrobid? Należy spotkad ludzi, porozmawiad z nimi, wesprzed ich CO SIĘ STAŁO? J działania oraz zagwarantowad Projekt ruszył niemalże równo możliwośd zrealizowania tego co z wejściem w życie ustawy o funduszu wspólnie wypracowali i zdobyli sołeckim dzięki, której mieszkaocy mają w trakcie trwania projektu. Założeniem prawo wypowiedzied się o swoich stało się to, że w trakcie trwania podatkach, które wydane zostaną projektu całościowe spojrzenie na w ich sołectwach. Pierwszym sygnałem sołectwa zaowocuje wypracowaniem do zmiany była uchwała Rady zmiany względem potrzeb jakie pojawią Miejskiej Pyrzyce o zgodzie na się w projekcie. Rezultatami są zaś wyodrębnienie Funduszu Sołeckiego, przygotowane projekty zmiany. która zagwarantowała sołectwom nowe pieniądze – nawet do około 19 500 zł Parlamentarne prace nad ustawą w niektórych sołectwach. o funduszu sołeckim stały się narzędziem do wypracowania takowych Podczas spotkao z sołtysami i liderami zmian. Na założeniach partycypacji z sołectw problemem stał się jednak społecznej przy wydawaniu pieniędzy kierunek pracy wśród społeczności przez mieszkaoców sołectw zbudowana lokalnych – jak rozwiad trudności i została idea wychwycenia lokalnego wydobyd momenty radości? Również głosu w sprawach dotyczących plan działania dotyczący projektu społeczności sołeckiej. przeprowadzenia zmiany i czego w tym kontekście potrzebuje do pracy sołtys, 10 czy lider stały się elementem burzy (w których czasami frekwencja sięgała mózgów wśród pomysłodawców. pięddziesięciu osób) to wydaje się to nierealne, aby było prawdziwe. Czy tym Ostatecznie, po wypracowaniu samym wypracowany został całkowicie stosownych działao, w teren ruszyły projekt zmiany? Jak najbardziej, osoby pracujące w poszczególnych a mieszkaocom sołectw: Giżyn, Letnin, sołectwach. Pomagały one Krzemlin, Młyny, Nieborowo, Nowielin, w konkretyzacji tego czego potrzebują Okunica, Brzesko, Pstrowice, Ryszewko, mieszkaocy, jak zorganizowad dobre Stróżewo, Żabów, Rzepnowo – można spotkanie oraz jak wygląda sytuacja, tylko pozazdrościd, że mogli włączyd się czyli co jest potrzebne, czego brakuje do zmiany swojej rzeczywistości. a co zostało pominięte. Rezultat : CO JUTRO? w 13 sołectwach rozdano Jak w każdej zmianie należy zamrozid to (często dostarczono do każdego co na chwilę obecną jest niemalże domu) około 700 ulotek oczywistością. Pod uwagę trzeba wziąd z zaproszeniami na spotkania planowanie i koncepcję wspólnej pracy wiejskie i informacjami na co radnych, sołtysów i mieszkaoców, aby mogą byd wydane pieniądze, w przyszłym roku znów przyjęty został w 13 sołectwach w spotkaniach Fundusz Sołecki, tak aby mieszkaocy uczestniczyło