01-06-2014 Mediakritiek in de media Het kritisch potentieel van zelfreflexiviteit in het programma HEERLIJK EERLIJK HEERTJE (2009, VPRO) Universiteit van Utrecht MA Film- en Televisiewetenschap Master Thesis Eerste Lezer: dr. Martina Roepke Tweede Lezer: dr. Vincent Crone Melvin Bechan Stud. Nr.: 4124901
[email protected] Inhoudsopgave Inleiding 3 Theoretisch Kader 5 1. Methode 8 Methodologische reflectie 8 Casus 9 Aanpak 9 2. Zelfreflexiviteit in de media 11 Zelfreflexiviteit: het tonen van de constructie 11 Zelfreflexiviteit: kritiek of machtsmiddel? 12 Zelfreflexiviteit: tussen strategie en expressie 13 3. Resultaten: de constructie van discours over media in HEH 16 Opbouw en thema’s 16 Presentator/Gastheer 19 Crew 22 Gasten 24 Studiopubliek en kijkerspubliek 30 4. Bevindingen: de rol van zelfreflexiviteit in HEH 33 Conclusie 35 Bronnenlijst 36 Bijlagen 39 Abstract Sinds het einde van de 20ste eeuw lijken steeds meer televisieprogramma’s de media-industrie zelf te thematiseren in hun programma’s. Die vorm van zelfreflexiviteit wordt door sommige wetenschappers gekoppeld aan een transitionele fase van het medium. Daarnaast kan er een specifiekere vorm van zelfreflexiviteit worden opgemerkt, waarin er ook kritiek wordt geleverd op de media-industrie. Een programma waarin dat gebeurt is HEERLIJK EERLIJK HEERTJE. Het programma onderscheidt zich door ook zelfreflexief te zijn over zijn eigen tekstuele constructie en institutionele context. Aan de hand van een discoursanalyse wordt aangetoond dat het programma een mediakritisch discours voert, maar daarbij ook wordt beïnvloed door een dominant televisiediscours. Zelfreflexiviteit speelt een grote rol in het blootleggen van dat discours. Het concept heeft dus het potentieel om kritisch te zijn, maar is dat niet altijd.