MK SUNUŞ TEMMUZ 2017

IA Fatma Yılmaz Yayın Kurulu Başkanı [email protected]

Mavikale satrancımızın tarihini yazıyor

Yaşanan her gün, geçirilen her yıl, her rakam, her sayı okuyucularımıza. kendine göre bir değer taşısa da insan geçmişten günümüze 5. sayı, Eylül 2010: Barış Esen verilen emeklerin karşı- belli rakamlara, sayılara ayrı bir anlam yüklemeyi sevmiştir. lığını almanın sevinciyle “bir büyükusta daha” başlığıyla yer Bu ayrı bir anlam yükleme halk anlatılarında 1, 3, 7, 40, 41, alıyor kapakta. 1001 gibi rakam ve sayılarla karşımıza çıkmış, uzun kış ge- 6. sayı, Aralık 2010: Dönemin en genç büyükustası Emre celerini 1001 gece masallarıyla renklendirmiş, dinlediğimiz Can 20. yaşının tüm sevimliliği ve kararlılığıyla yerini alıyor masallarda bir evin bir kızının ya da padişahın üç oğlundan dergimizde. en küçüğünün başına gelenlere başta üzülsek de mutlu sona 7. sayı, Mart 2011: 1994 doğumlu gencecik ulaştıklarında o mutluluğa ulaşan bizmişiz gibi sevinmiş; 7 yaşında dünya kadınlar şampiyonu olmanın mutluluğuyla gün 7 gece süren masal düğünlerine 41 kere maşallah de- bakıyor satranç dünyasına. mekten kendimizi alamamışızdır. 8. sayı, Haziran 2011: Batuhan Daşdan ve Bahadır Özen Günümüzde halk anlatıları gecelerimizden çoktan çıkıp yükseleceklerinin haberini Dünya Okullararasından aldıkla- gitmiş, giderken de özel rakam ve sayılarını beraberinde gö- rı altın madalya ile veriyorlar. türmüş olsa da bizler hayatımıza anlam katan, bir şeylerin 9. sayı, Eylül 2011: Kramnik, Nakamura, Ponomariov, tanığı olan değerlerin dönüm yıllarını, belli başlı sayılarını Liem Le, Giri, Meier ve kendisinin katıldığı Spakassen Sat- anmadan geçemiyoruz, geçmemeliyiz de. Bu anmalar ki bel- ranç Turnuvasında bir numara olmasının ardından yerleşi- leğimizi yenilemekte, geleceğimize ışık tutmaktadır. yor Mavikale’nin kapağına. Elimizdeki dergi de Mavikale’nin 30. sayısı. Tam 30 sa- 10. sayı, Aralık 2011: Cemil Can Ali Marandi 10 yaşta yıdır dergimiz Türkiye satrancına tanıklık ediyor. Söz uçar ve 12 yaşta elde ettiği başarıyı sürdürüp 14 yaşta da Avrupa yazı kalır düşüncesinden hareketle 30 sayıdır, satrancın önde şampiyonu olmanın gururuyla gülümsüyor. gelen etkinliklerini, olaylarını, başarılarını; sayfalarına, kapa- 11. sayı, Mart 2012: Milli takım sporcumuz GM Dragan ğına taşıyarak basılı satranç tarihi oluşturmamızı sağlıyor. Solak Türkiye şampiyonluğu haberini veriyor bizlere. Derginin ilk hazırlıklarına 2008’de başlamıştık, ilk sayıyla 12. sayı, Haziran 2012: Dünya Şampiyonu Anand unva- buluşmamız 2009’u buldu. Bu sayıda geride kalan 9 satranç nını korumanın kararlılığıyla yer alıyor gündemde. yılında neler olduğunu Mavikale’nin kapak fotoğraflarından 13. sayı, Eylül 2012: GM Aronian, Olimpiyatın Yıldız- takip edelim: ları Ermenistan ve Rusya ana haberiyle yer alıyor başköşede. 1. sayı, Ağustos 2009: Birçok konuda Türk satrancında 14. sayı, Aralık 2012: Carlsen London Classic’te ilk olmayı başaran Kahraman Olgaç dergimizin ilksayısında şampiyon oluşuyla oturuyor gündeme. ne yazık ki ölüm haberiyle yer aldı. 15. sayı, Mart 2013: Cem Yılmaz Küçükler Şampiyo- 2. sayı, Kasım 2009: Kıvanç Haznedaroğlu büyükusta nasının sürpriz konuğu olarak renk katmıştı turnuvaya ve oluşunun müjdesini veriyor satrançseverlere. Mavikale’ye. 3. sayı, Mart 2010: Kadın satrancımızın önde gelen iki (Diğer sayılar bir sonraki sayıda devam edecek.) ismi Betül Cemre Yıldız Gençler dünya üçüncüsü ve Kübra Onca başarılarıyla gündeme gelen sporcularımıza ve on- Öztürk 18 Yaş Altı Dünya üçüncüsü olarak güzelleştirdiler ların güzel haberlerini dergimize taşıyan yazarlarımıza te- dergimizi. şekkür ediyoruz. 4. sayı, Haziran 2010: Dünya Şampiyonu Anand ve Daha büyük başarıları Mavikale aracılığıyla duyurmak, Linares 2010’nun galibi Topalov gülen yüzlerle bakıyorlar nice sayılarda satranç tarihini yazmak dileklerimizle…

2 MK SÖYLEŞE SÖYLEŞE TEMMUZ 2017

GM Alexander Ipatov

Fatma Yılmaz Uluslararası Hakem ve Antrenör [email protected]

Biz sizi 2008’de IM, 2011’de GM olarak yükselişini sürdüren, 2012’den başlayarak 2017'nin ilk yarısına kadar A Milli takımımızın güçlü sporcusu, Ukrayna’da pek çok başarınız olsa da 2014 ve 2015 Türkiye şampiyonu ola- rak tanıyoruz. Öncelikle yukarıda saydığımız, sayamadığımız başarılarınızdan dolayı sizi kutluyor ve sizi sizin sözlerinizle tanımak istiyoruz. Yaşınız, eğitiminiz, GM Ipatov futbol oynamayı da seviyor işiniz aileniz... Kısacası kimdir Ipatov? 16 Temmuz 1993 doğum- luyum. Babamı 2012’de kaybettik, 2012 yılında Atina’da gerçekleştirilen Dünya Gençler Şampiyonası ödül töreninden. Dünya annem hayatta. 2014’te Harkov’daki satrancının genç yetenekleri , Çin (Solda) ve Richard Rapport, Macaristan (Sağda) Bilge Yaroslav Ukrayna Ulusal Hu- kuk Akademisi’nden Lisans derecesi Şu anda Amerika’dasınız. Bu sat- ranç oynamayı öğretti. İki sene sonra, ile mezun oldum. Şu anda Amerika’da ranca tamamen ara verdiğiniz anlamı- (1999’da) annem beni Lviv’deki yerel Saint Louis Universitesi’nde MBA İş- na mı geliyor? satranç kulübüne götürdü ve satranç letme Yönetimi Yüksek Lisans progra- Elbette hayır. Saint Louis Amerika kariyerim böylece başlamış oldu. mında okuyorum. Senatosu ve Temsilcilikler Meclisi ta- Güncel rating sıralamasına göre Lviv demişken, satrancın önde ge- rafından Amerika’nın “satranç başken- Türkiye’nin bir numaralı dünyanın da len kentlerinden olduğunu biliyoruz, ti” olarak adlandırılan bir şehir. Her yıl önde gelen satranççılarındansınız. Bu çok sayıda satranççının kökeni buraya ABD şampiyonaları ve elit satranç et- düzeye gelebilmek için hangi hocalar- dayanıyor. Doğduğunuz yerle ilgili bu kinlikleri burada gerçekleştiriliyor. Ben dan ders aldınız? anlamda neler demek istersiniz? de böyle bir şehirde üniversitenin sat- ranç takımının birinci masasında oy- Çok sayıda antrenörle uzun süreli Alexander Beliavsky, Oleg Roma- nuyorum. Kısacası coğrafya değişikliği çalıştım, bu hocaların arasında Viktor nishin, Adrian Mikhalchishin, Vasly olsa da satrançtan kopmam mümkün Sherbakov, IM Viktor Zheliandinov, Ivanchuk, Mikhail Gurevich, Anna ve değil. GM Mikhail Kozakov, IM Miodrag başta olmak üzere Perunovic, GM Efstratios Grivas, GM Başa dönelim ve artık kopamadığı- çok sayıda güçlü satrançcıyı dünyaya Evgeny Miroshnichenko vardı. Ayrıca nız satranca kimin aracılığıyla ne za- kazandırmış bir yer. 2016’da Dünya GM Adrian Mikhalchishin, GM Ale- man başladığınızı öğrenelim desem... Kadınlar Şampiyonasına da ev sahip- xander Beliavsky, GM Andrei Voloki- liği de yaptı. Ben 4 yaşındayken babam bana sat- tin, GM Mykhailo Oleksiyenko, GM 62 SÖYLEŞE SÖYLEŞE MK

bu ancak ikinciliğe yetti. Yu Yanqyi o turnuvada 11 puan aldı ve zaferi kesin- likle hak etti. Genel anlamda, iki Dün- ya Gençler Satranç Şampiyonası’na katıldım ve 2500+ Elolu rakiplerime rağmen yenilgisiz, 20.5/26 puan aldım. Bu nedenle inanıyorum ki, bu güne ka- darki en iyi satranç başarım bu. Geçtiğimiz yıl, 23 yaşında nihayet dünya çapındaki en iyi 100 satranç sporcusu arasına girdim. Fakat, bu- nun gurur duyulacak bir şey mi yoksa utanç duyulacak bir şey mi olduğu ko- nusunda emin değilim. Çünkü turnuva sıralamalarında benden geride yer alan satranççılar çoktan ilk ellide hatta ilk yirmide, onda yer almayı başardılar. Türkiye’ye geliş öykünüz? Neden Türkiye? Satrancın efsane isimleri ve köklü satranç kültürü ile ün salmış Lviv’den üç büyükusta: GM Sıcak havayı ve denizi her zaman Alexander Ipatov, GM Anna Muzychuk (solda) ve GM Mariya Muzychuk (sağda). sevmişimdir. Mikhail Krasenkow, GM Sergey Tivi- yıl sonra, Kocaeli’de gerçekleştirilen Olimpiyat altıncılığı. Muhteşem akov, GM ile de eğitim Dünya Gençler Şampiyonası’nda yine sonuç. Ve bu başarıya uzanan son tur- kamplarımız oldu. namağlup ve hatta daha iyi bir per- da sizin nefeslerimizi kesen maçınız. Bu konuyla ilgili neler demek istersi- Şunu da eklemek isterim, geçmişte formans sergilememe rağmen 10.5/13 niz? internet üzerinden satrançla ilgili her (+8) ve 2515 rating ortalamasına karşı- türlü bilgiye ulaşmak günümüzdeki kadar kolay değildi, o nedenle bu güne gelmemde kitapların payını da göz ardı edemem. Satrançtaki başarılarınız? Ukrayna genelinde ve Türkiye Şam- piyonalarında şampiyonluklarım var. 2008’de uluslararası usta, 2011’de de büyükusta olmam da benim açımdan başarı elbette. Ancak bunlar arasın- da en önemli olanı 2012’de Atina’da gerçekleştirilen Dünya Gençler Şampiyonası’nda Richard Rapport, Ding Liren, and ’nin önünde şampiyon olmam. Sonrasında bu kişilerin hepsi dünya çapında ilk 50’ye girdi, hatta bazıları dünyanın en iyi 10 ve 20 satranççısı olacak kadar yükseldi. O turnuvayı, namağlup 10/13 Alex, 2013 Dünya Gençler Şampiyonası ödül töreninde, ödülünü efsane satranççı (+7) yaparak, Richard Rapport’u eşit- Kasparov’dan alırken! lik bozmalarda geçerek bitirdim. Bir 63 MK SÖYLEŞE SÖYLEŞE TEMMUZ 2017

Çin, Azerbaycan, Fransa, İngiltere ğuna dair hiçbir kuşkum yok. olmasının yanı sıra, son derece iyi ve ve diğer daha güçlü takımların önünde ayakları yere basan bir insan olmasın- Satranç size neler kazandırdı? bitirmek gerçekten de Türkiye için ola- dan dolayı sempati duyuyorum. ğanüstü bir performans. Ancak, tur- Gelecekteki eşimle satranç sayesin- Gelecekte satranç yöneticiliği yap- nuva boyunca en kuvvetli takımlarla de tanıştım. Bu bile tek başına yeterin- mak gibi düşünceleriniz var mı? karşılaşmadığımız ve Olimpiyat eşitlik ce özel ve her şeyden çok daha önemli. Aklımda bazı fikirler var, ama net bozmaları için son derece öneme sahip Satranççılara, ailelere, eğitmenlere zayıf takımları büyük bir farkla yene- bir şeyler söylemek için henüz çok önerileriniz? bildiğimiz için oldu. Ayrıca, turnuvada erken. Sadece satranç oynayıp iyi bir yaşam hiçbirimiz olağanüstü satranç oynama- Satrancın yaygınlaşması için neler sürdürmek için bugünlerde en az 2780 dık ancak hepimiz yeterince iyi bir per- yapılmalı? formans sergiledik. Gürcistan’a karşı Eloya sahip olmak gerekiyor. Yani baş- oynadığımız son maçtaki son oyunda ka bir deyişle, dünyada ilk 10 arasında Doğru ve zeki insanlarınızın olması Mchedlishvili’ye karşı kaybetmiş olsay- yer almak gerekiyor. Bunun dışındaki çok önemli. dım (kaybetmeye oldukça yakındım), herkes sadece varlığını sürdürmeye ça- Diğer ülkelerle Türkiye’yi satranç altıncı olmak yerine yirmi dördüncü lışıyor. Bu nedenle, benim önerim bir yönünden karşılaştırır mısınız? olarak turnuvayı tamamlayabilirdik. Bu satranç profesyoneli olma konusunda nedenle, kesinlikle şans da bu başarı- karar almadan önce iyice düşünmeleri. Türkiye Satranç Federasyonu’nun nın bir parçasıydı. Nesnel konuşmak birkaç satranç federasyonunun top- Dünya satrancından beğendiğiniz gerekirse, Türkiye’nin Olimpiyatlarda lamından fazla bütçeye ve çalışana isimler? gerçekten ilk 10 için savaşması için ya- sahip olduğunu fark ettim, bu du- pılması gereken çok şey var. Bir hayli Magnus Carlsen’e, savaşçı ruhundan rum çıktılarda da gözlemlenebiliyor, devlet desteği var, bu nedenle Türk sat- dolayı, saygı duyuyorum. Ayrıca Wes- ülkedeki tüm spor federasyonları ara- rancının parlak bir geleceğe sahip oldu- ley So’ya güçlü bir satranç oyuncusu sında en fazla lisanslı sporcu sayısına da sahibiz. Bunlar bile başlı başına çok büyük bir başarı değil mi? Geleceğinizle ilgili planlarınız? Gelecek her zaman belirsiz. Bu ne- denle her günü teker teker yaşamayı tercih ediyorum ve en iyisini umuyo- rum. Satranç dışı hobileriniz? Kitap okumak, yabancı diller öğren- mek, futbol oynamak, seyahat etmek. Şu anda nerede yaşıyorsunuz? Gelecekte nerede yaşamak istiyorsunuz? Şu an eğitimim nedeniyle ABD’nin Missouri eyaletindeyim. Gelecekte ta- bii ki Türkiye’de yaşamak istiyorum. Mükemmel bir konuma sahip, iklim güzel, insanlar çalışkan ve konuşma öz- gürlüğü ve demokrasi var. Daha başka ne isteyebilirim ki! Saint Louis/ABD’de gerçekleştirilen 2013 Spice Kupası Açık Satranç Turnuvasında eş puanla birinci olan Alex, Satrancın efsane isimlerinden GM Susan Polgar ve Amerikalı satranç de- Bu güzel söyleşi için okuyucuları- hası GM Kayden Troff ile birlikte. mız adına çok teşekkür ediyor, nice bü- yük başarılara imza atmanızı diliyoruz. 64