GRP 2019-2022 Gemeente Leeuwarden

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

GRP 2019-2022 Gemeente Leeuwarden GRP 2019-2022 Gemeente Leeuwarden Verantwoording Titel GRP 2019-2022 Subtitel Gemeente Leeuwarden Projectnummer 360163 Referentienummer 20181012_GRP Leeuwarden_D3 Revisie D3 Datum 12-10-2018 Auteur(s) Elwin Leusink, Renske ter Horst E-mailadres [email protected] Gecontroleerd door Ir. Karst Jan van Esch Paraaf gecontroleerd Goedgekeurd door Aline te Linde Paraaf goedgekeurd Projectleider gemeente Leeuwarden Richard Cöp 2 (92) Inhoudsopgave Samenvatting ......................................................................................................................... 7 1 Een nieuw GRP voor de gemeente Leeuwarden .............................................. 11 1.1 Een nieuw GRP ..................................................................................................... 11 1.2 Het GRP gaat over de (afval)waterketen .............................................................. 11 1.3 Het GRP geeft veel aandacht aan het veranderende klimaat ............................... 12 1.4 Hoe het GRP tot stand is gekomen ....................................................................... 12 1.5 Hoe het GRP aansluit op bestaande plannen en initiatieven ................................ 12 1.6 Hoe we het GRP hebben opgebouwd ................................................................... 13 2 We gaan voor een gezond, klimaatactief en verbonden Leeuwarden ........... 14 3 Hoe we onze watertaak invullen......................................................................... 17 3.1 Samen maken we Leeuwarden klimaatactief ........................................................ 17 3.2 We houden duurzaam in stand wat we al hebben ................................................ 17 3.3 We maken Leeuwarden klimaatadaptief voor 2035 .............................................. 21 3.4 We geven onze inbreng aan de Omgevingswet en we werken samen met onze inwoners en bedrijven ............................................................................................ 23 4 Wat hebben we de afgelopen jaren gedaan ...................................................... 26 4.1 Uitvoering GRP Leeuwarden 2015-2018 .............................................................. 26 4.2 Samenwerken in de waterketen ............................................................................ 26 4.3 Samenwerken met onderwijs en bedrijfsleven ...................................................... 27 4.4 Inkomsten en besparingen .................................................................................... 28 5 Ons startpunt voor de nieuwe periode .............................................................. 29 5.1 Wat is er aanwezig ................................................................................................ 29 5.2 Toestand van de rioleringsobjecten....................................................................... 29 5.3 Functioneren van de riolering ................................................................................ 31 6 Wat gaan we doen ............................................................................................... 34 6.1 Nieuw aanleggen ................................................................................................... 34 6.2 Onderzoeken ......................................................................................................... 35 6.3 Onderhouden wat we hebben ............................................................................... 36 6.4 Vervangen ............................................................................................................. 37 6.5 Verbeteren ............................................................................................................. 39 6.6 Samenwerken in de waterketen, binnen de gemeentelijke organisatie en met kennisinstellingen en bedrijven .............................................................................. 41 7 Wat verwachten we van anderen ....................................................................... 42 3 (92) 7.1 Onze wensen ......................................................................................................... 42 7.2 Onze eisen (verplichtingen) ................................................................................... 42 7.3 Meldingen .............................................................................................................. 42 8 Wat hebben we hiervoor nodig .......................................................................... 44 8.1 Personele capaciteit .............................................................................................. 44 8.2 Kostendekking rioolheffing .................................................................................... 45 8.3 Scenario’s kostendekkingberekening .................................................................... 46 8.4 Kostenbesparing .................................................................................................... 47 Bijlage 1 – Evaluatie afgelopen jaren ................................................................................ 49 Bijlage 2 - Wet- en regelgeving, plannen en visies .......................................................... 55 Bijlage 3 – Manifest de klimaatbestendige stad ............................................................... 59 Bijlage 4 - DoFeMaMe .......................................................................................................... 60 Bijlage 5 – Rioleringsbegroting ......................................................................................... 63 Bijlage 6 – Kostendekkingmodel ....................................................................................... 71 4 (92) Bijlage 7 – Technische levensduren vrijvervalriolen 5 (92) 76 Bijlage 8 – Overzicht voorzieningen stedelijk afvalwater ................................................ 77 Bijlage 9 – Afkortingen en definities ................................................................................. 90 6 (92) Samenvatting Een nieuw gemeentelijk rioleringsplan voor Leeuwarden Dit gemeentelijk rioleringsplan (GRP) gaat over het water dat in onze gemeente aanwezig is. We zijn wettelijk verplicht om een actueel GRP vast te laten stellen door de gemeenteraad. Het GRP is bedoeld om gemeenten een structuur te geven om planmatig aan de rioleringszorg te werken. Met dit GRP sluiten we de planperiode 2015-2018 af en gaan de planperiode 2019-2022 in. Een aantal opgaven krijgt extra aandacht in het GRP. We bereiden ons alvast voor op de planstructuur van de nieuwe Omgevingswet, zoeken verbinding met onze inwoners en bedrijven en bereiden ons voor op klimaatverandering. Dit resulteert in een klimaatactief GRP dat ons voorbereid op de toekomst. Onze visie en hoe we dit bereiken We willen met de riolering bijdragen aan een gezond, klimaatactief en verbonden Leeuwarden. Om dit te bereiken: • houden we de huidige riolering in stand; • werken we toe naar een klimaatadaptief Leeuwarden in 2035; • en geven we onze inbreng aan de Omgevingswet om daarmee goed samen te kunnen werken met onze inwoners en bedrijven. Door de riolering in goede staat te houden zorgen we voor de afvoer van afvalwater uit de leefomgeving. Hiermee voorkomen we dat mensen ziek worden en draagt de riolering haar steentje bij aan de volksgezondheid. Ook bereiden we ons voor op klimaatverandering. Door klimaatverandering krijgen we andere weersomstandigheden, wat leidt tot vaker voorkomende overlast en/of schade. We stellen onszelf daarom de ambitie om in 2035 een klimaatadaptieve gemeente te zijn. Om dit te bereiken gaan we actief aan de slag om plek te maken voor water. Dit vraagt een grote gezamenlijke inspanning, daarom gebruiken we de term ’klimaatactief’. Zelfs met die actieve insteek kunnen we niet garanderen dat we te alle tijde schade voorkomen. We werken daarom goed samen met onze inwoners, bedrijven en het wetterskip Fryslân. We willen dat ze weten wat wij doen (en soms juist niet doen) en wat zij kunnen bijdragen. Door samen te werken willen we in goed overleg komen tot een klimaatactief Leeuwarden. In de Omgevingswet-plannen leggen we onze visie, ons beleid en onze regelgeving vast. Wat hebben we de afgelopen jaren gedaan en hoe staan we ervoor Het GRP Leeuwarden 2015-2018 is grotendeels uitgevoerd. Hiermee hebben we invulling gegeven aan de doelen voor een goede rioleringszorg. Ook hebben we samen met onze waterketenpartners gewerkt aan het in 2020 bereiken van kostenbesparing, verhoging van de kwaliteit van de waterketen en het verlagen van de kwetsbaarheid. We lopen op schema en blijven dit monitoren. Met onze partners werken we samen in het PBOW en geven we uitvoering aan het ’Fries Bestuursakkoord WaterKeten 2’ (FBWK2.0). Hierin hebben wij onze gezamenlijke (toekomst) doelen gesteld voor de periode tot 2020. In onze gemeente ligt 750 km vrijveralriolering, 112 gemalen en 222 drukrioolunits. Dit is slechts een deel van de rioleringsobjecten (assets) die we beheren. Over het algemeen zijn ze in goede staat, doordat we gestructureerd onderhoud uitvoeren. Door meldingen te registeren en te analyseren optimaliseren we dit onderhoud. Met basisrioleringsplannen (BRP’n) rekenen we de riolering door om te zien waar er water op straat komt te staan bij regenbuien. De Friesland-brede klimaatstresstest laat zien waar er water op straat komt te staan bij een zware regenbui. Hierdoor weten we wat de aandachtspunten en –locaties zijn. Wat gaan wij doen en wat verwachten we van anderen Bij nieuwbouw houden we rekening met klimaatverandering en mogelijke
Recommended publications
  • Dagboek Van Een Dominee in Jorwert 15 Maart-31 Mei 2020
    HINNE WAGENAAR DAGBOEK VAN EEN DOMINEE IN JORWERT IN TIJDEN VAN CORONA (DDJ, 15 MAART – 31 MEI 2020) Zondag 15 maart 2020 It binne nuvere tiden. Daarom begin ik vandaag weer met mijn dagboek. Toen we net in Jorwert waren gekomen in 2012, heb ik een dagboek bijgehouden over mijn ervaringen in Jorwert, met de gemeente Westerwert en met de pioniersplek Nijkleaster. Maar dat is blijven liggen toen ik mijn boek Op ús eigen wize (2015) en later Zalige eenvoud (2019) schreef en klaarmaakte voor publicatie. Maar nu, in tijden van het Corona-virus, is het misschien goed om weer een dagboek bij te houden. En nu bedoeld voor op mijn eigen website, zodat ik toch het gevoel heb contact te houden met mensen om me heen. Nuver! De kerkdiensten van vandaag zijn geschrapt. Ik moest ‘preken’ in Jorwert en Boksum maar op advies van de Classis Fryslân zijn de diensten geannuleerd. Het landeljke advies is anders, maar toch gaat er een streep door bijna alle kerkdiensten in Fryslân. Mijn college en vriend Sytze Ypma gaat voor op Omrop Fryslân. Dêr bin ik wol grutsk op! De viering voor Jorwert was eigenlijk al klaar. Het nieuws dat Jean Vanier jarenlang vrouwen sexueel heeft misbuikt, heeft mij aangegrepen. De vorig jaar overleden Vanier was de stichter van de Arkgemeenschap en schrijver van diverse boeken over gemeenschapsvorming. Het nieuws gaf mij aanleiding tot een preek met als titel ‘Skûlje yn it Skaad’. Te ingewikkeld om nu uit te leggen, maar er gaat een waarschuwing uit aan mij en aan ons als mensen van Nijkleaster om uiterst voorzichtig om te gaan met de gevaarlijke coctail van macht en sexualiteit.
    [Show full text]
  • Verzendlijst Scholen PO En VO Nederland
    VESTIGINGSNAAM STRAATNAAM HUISNUMMER POSTCODE PLAATSNAAM Kindcentrum De Wegwijzer Harm Tiesingstraat 74 9571 AZ 2E EXLOERMOND Openbare Basisschool De Westhoek Schoolstraat 27 9571 CB 2E EXLOERMOND Basisschool De Tweeklank Albardastraat 35 7611 BE AADORP JHR Willem Versluijsschool Prelaatweg 22 4363 NE AAGTEKERKE Christelijke Basisschool de Schutse Paardelandsdrift 9 7854 PR AALDEN Openbare Basisschool De Anwende Paardelandsdrift 5 7854 PR AALDEN Wellantcollege Jac. P. Thijsselaan 18 1431 KE AALSMEER Wellantcollege 1e J.C. Mensinglaan 40 1431 RW AALSMEER Jozefschool Rooms Katholiek Basisonderwijs Gerberastraat 2 1431 SG AALSMEER Rooms Katholieke Basisschool Oosteinder Catharina-Amalialaan 66-B 1432 JT AALSMEER Triade Dreef 1-A 1431 WC AALSMEER Basisschool De Brug Catharina-Amalialaan 66-D 1432 JT AALSMEER Openbare Basisschool Samen Een Schoolstraat 15 1431 BG AALSMEER Openbare Basisschool de Zuidooster Catharina-Amalialaan 66-A 1432 JT AALSMEER Openbare Basisschool Den Boogerd Donkerstraat 17 5308 KB AALST GLD School Met De Bijbel De Burcht Oranjestraat 1-A 5308 JW AALST GLD Christelijk College Schaersvoorde voor Atheneum Havo Mavo Vbo Lwoo Slingelaan 28 7122 AW AALTEN Christelijk College Schaersvoorde voor Atheneum Havo Mavo Vbo Lwoo Landbouwstraat 1 7122 VM AALTEN Nieuw Hessen Hessenweg 4 7121 MG AALTEN Openbare Basisschool De Slinger Wehmerstraat 21 7121 DP AALTEN Christelijke Basisschool Barlo Markerinkdijk 18 7122 RK AALTEN Christelijke Basisschool De Klimop Schooldijk 21 7122 LX AALTEN Christelijke Basisschool 't Mollenveld Haartseweg
    [Show full text]
  • Warten, Poarte Nei De Alde Feanen
    Warten, Poarte nei de Alde Feanen fisy op de takomst fan Warten 2012-2022 Inhoudsopgave Inhoudsopgave .......................................................................................................................... 2 Voorwoord ................................................................................................................................. 3 Inleiding……………………………………………………………………………………………………4 Wonen. ...................................................................................................................................... 5 - Algemeen…………………………………………………………………………………………….…5 - Woonomgeving ....................................................................................................................... 6 - Dorpsplein .............................................................................................................................. 6 - Groen en open ruimtes ........................................................................................................... 7 Recreatie en toerisme……………………………………………………………………………………8 - Algemeen…………………………………………………………………………………………….….8 - Kengetallen 2011……………………………………………………………………………………….9 - Conclusies naar aanleiding van de kengetallen…………………………………………………….9 - Watersport…………………………………………………………………………………………… 10 - Wandelroutes…………………………………………………………………………………………..10 - Fietsvoorzieningen………………………………………………………………………………...….11 - Activiteiten………………………………………………………………………………………..……11 - Verblijfmogelijkheden……………………………………………………………………………..….12 Verkeer .....................................................................................................................................12
    [Show full text]
  • Centraal Stembureau
    Nr. 184076 25 oktober GEMEENTEBLAD 2017 Officiële uitgave van de gemeente Leeuwarden CENTRAAL STEMBUREAU Kandidatenlijsten verkiezing van de leden van de gemeenteraad van Leeuwarden De voorzitter van het centraal stembureau voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad van Leeuwarden; gelet op artikel I 17 van de Kieswet; maakt bekend dat voor de op 22 november 2017 te houden verkiezing de volgende geldige kandidaten- lijsten zijn ingeleverd: Lijst 1 Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) Gecombineerd met PAL GROENLINKS Nr Naam Woonplaats 1 Jacobi, L. (Lutz) (v) Wergea 2 Feitsma, S.R. (Sjoerd) (m) Leeuwarden 3 Deinum, H.S. (Henk) (m) Leeuwarden 4 Ekhart, A. (Andries) (m) Leeuwarden 5 de Haan, H.G. (Hein) (m) Leeuwarden 6 Slagter, L.R. (Linda) (v) Grou 7 de Voogd, U.C. (Ursula) (v) Britsum 8 Tipurić, M. (Mirka) (v) Leeuwarden 9 Benmhammed, M. (Mohammed) (m) Leeuwarden 10 de Koning, E. (Eline) (v) Leeuwarden 11 Kaya, C. (Cem) (m) Leeuwarden 12 Visser, D. (Dirk) (m) Leeuwarden 13 Douma, R.I.S. (Sander) (m) Leeuwarden 14 Adema, A. (Anneke) (v) Warten 15 Aalbers, B. (Bauke) (m) Leeuwarden 16 van Santen, E.B.M. (Lydia) (v) Wergea 17 Mol, R.A.J. (Roderik) (m) Leeuwarden 18 Cornelisse, P.B. (Flip) (m) Jirnsum 19 van Barneveld, A. (Arie) (m) Grou 20 Hellegers, J.W.H. (Jop) (m) Leeuwarden 1 Gemeenteblad 2017 nr. 184076 25 oktober 2017 21 Zarza, S. (Sakar) (v) Leeuwarden 22 Heijs, T.N. (Theda) (v) Leeuwarden 23 van der Vlugt, R. (Rob) (m) Leeuwarden 24 van der Geest, T.C. (Trino) (m) Stiens 25 Jager, J.
    [Show full text]
  • Leegstand En Herbestemming in Fryslân
    De Oude Kaart van Nederland leegstand en herbestemming in Fryslân Leeuwarden februari 2008 uitvoerder project: Drents Plateau Postbus 117 9400 AC Assen tel. 0592 30 59 30 www.drentsplateau.nl auteur: drs. Peter Karstkarel partnerorganisatie: Hûs en Hiem J.W. Frisostraat 1 8933 BN Leeuwarden tel. 058 2337930 www.husenhiem.nl kantoor landelijk project: Dorp, Stad & Land Postbus 29129 3001 GC Rotterdam tel. 010 280 9445 www.dorpstadenland.nl coördinator landelijk project: dr. GerhardMark van der Waal secretaris landelijk project: Hilde Harmsen uitgevoerd in opdracht van: Rijksadviseur voor het Cultureel Erfgoed, prof. drs. Fons Asselbergs vormgeving omslag: Sander Boon respondenten en anderen die betrokken waren bij de verstrekking en verzameling van informatie worden hierbij hartelijk bedankt voor hun hulp ii Leegstand en herbestemming in Fryslân INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING ............................................................................................................v VOORWOORD ............................................................................................................. vii 1. INLEIDING ............................................................................................................1 1.2 Doel ...................................................................................................................1 1.3 Afbakening ..........................................................................................................2 1.4 Vraagstelling .......................................................................................................3
    [Show full text]
  • Easterwierrum Ennnn Daar Gaat ‘Ie Dan Weer!
    SPUL WIKE 2016 EASTERWIERRUM ENNNN DAAR GAAT ‘IE DAN WEER! Do dochst dit jier foar it earst of foar de twadde kear mei oan de aldermoaiste wike fan it jier: Spulwike! Tegearre mei oare bern út Littenseradiel gean we allegear spultsjes dwaan dy’t mei beroppen te meitsjen ha en do bist der by! Spulwike is dit jier net op it keatsfjild, mar rjochts neist de Tysker. Foar beide dagen moast iten en in beker meinimme, wy soargje foar drinken. Tiisdeis en tongersdeis ite we mei ús allen op it fjild, nim wol in panne mei! En ast leaver net mei de hannen ytst, ek bestek. Smar dy foar dast nei Easterwierrum komst efkes yn mei sinnebrân en nim dit ek mei yn’e tas, nim by hyt waar wat sâlte dropkes mei en ferjit net om wat ekstra klean mei te nimmen foar ast wiet wurdst... De bern út Littenseradiel ha wy ferdield oer twa groepen. Dit is tige belangryk om te ûnthâlden, oars binne jimme straks op de ferkearde dei yn Easterwierrum! Op moandei 18 july en tiisdei 19 july wurde Op woansdei 20 july en tongersdei 21 july de bern ferwachte dy’t sitte op in skoalle út wurde de bern ferwachte dy’t sitte op in ien fan de folgjende doarpen: skoalle út de ûndersteande doarpen: Winsum, Itens, Wommels, Easterein, Weidum, Wiuwert, Baard, Boazum, Hilaard, Kûbaard, Reahûs en Wjelsryp. Easterlittens, Jorwert, Mantgum, Spannum en Easterwierrum. Beide dagen wurdsto om 9.30 oere ferwachte op it fjild neist de Tysker yn Easterwierrum. Op moandei en woansdei hâlde we op om 15.30 oere.
    [Show full text]
  • Matterscape Taskscape Feltscape
    Matterscape Taskscape Feltscape De invloed van agrarische grondbewerkingen op de morfologie van de Lionserpolder (De Greidhoeke, Friesland) tussen 1950 en heden Cora Krista Jongsma Matterscape Taskscape Feltscape De invloed van agrarische grondbewerkingen op de morfologie van de Lionserpolder (De Greidhoeke, Friesland) tussen 1950 en heden Auteur C. K. (Cora) Jongsma Assen, juli 2017 Onder begeleiding van: Prof. dr. ir. Th. (Theo) Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis, RUG) Deze scriptie master is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis Prof. dr. A.S. (Ann-Sophie) Lehmann (hoogleraar Moderne Hedendaagse Kunst, RUG) aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Faculteit der Letteren. Voorwoord Op de eerste warme lenteavond van mei 2017 ke kant van het landschap confronterend en stond ik, samen met één van de voor dit on- deze ervaring maakte mij nog bewuster en derzoek geïnterviewde boeren, midden in de betrokken bij de aan het landschap verbonden Lionserpolder. Terwijl wij boven onze hoofden problematieken; de kwetsbaarheid, tijdelijk- nauwlettend in de gaten werden gehouden heid ervan en de noeste en vakkundige arbeid door een zwerm grutto’s, bekeken wij een van de mensen die het landschap beheren, kunstwerk dat nog maar een paar jaar in zijn bewerken en onderzoeken. bezit was. Het was niet groot, had onregelma- tige contouren en het unieke reliëf kwam door De beleving van het landschap is in al haar de grote variëteit aan groentinten goed tot zijn gelaagdheden heel vruchtbaar geweest voor recht. Werkelijk schitterend. Daarnaast waren mijn beeldend werk en daarom wil ik iedereen de hydrologische omstandigheden waarin het danken die mijn pad door de Lionserpolder kunstwerk zich bevond onder controle en was heeft gekruist.
    [Show full text]
  • Putting Frisian Names on the Map
    GEGN.2/2021/68/CRP.68 15 March 2021 English United Nations Group of Experts on Geographical Names Second session New York, 3 – 7 May 2021 Item 12 of the provisional agenda * Geographical names as culture, heritage and identity, including indigenous, minority and regional languages and multilingual issues Putting Frisian names on the map Submitted by the Netherlands** * GEGN.2/2021/1 ** Prepared by Jasper Hogerwerf, Kadaster GEGN.2/2021/68/CRP.68 Introduction Dutch is the national language of the Netherlands. It has official status throughout the Kingdom of the Netherlands. In addition, there are several other recognized languages. Papiamentu (or Papiamento) and English are formally used in the Caribbean parts of the Kingdom, while Low-Saxon and Limburgish are recognized as non-standardized regional languages, and Yiddish and Sinte Romani as non-territorial minority languages in the European part of the Kingdom. The Dutch Sign Language is formally recognized as well. The largest minority language is (West) Frisian or Frysk, an official language in the province of Friesland (Fryslân). Frisian is a West Germanic language closely related to the Saterland Frisian and North Frisian languages spoken in Germany. The Frisian languages as a group are closer related to English than to Dutch or German. Frisian is spoken as a mother tongue by about 55% of the population in the province of Friesland, which translates to some 350,000 native speakers. In many rural areas a large majority speaks Frisian, while most cities have a Dutch-speaking majority. A standardized Frisian orthography was established in 1879 and reformed in 1945, 1980 and 2015.
    [Show full text]
  • The Low Countries. Jaargang 11
    The Low Countries. Jaargang 11 bron The Low Countries. Jaargang 11. Stichting Ons Erfdeel, Rekkem 2003 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_low001200301_01/colofon.php © 2011 dbnl i.s.m. 10 Always the Same H2O Queen Wilhelmina of the Netherlands hovers above the water, with a little help from her subjects, during the floods in Gelderland, 1926. Photo courtesy of Spaarnestad Fotoarchief. Luigem (West Flanders), 28 September 1918. Photo by Antony / © SOFAM Belgium 2003. The Low Countries. Jaargang 11 11 Foreword ριστον μν δωρ - Water is best. (Pindar) Water. There's too much of it, or too little. It's too salty, or too sweet. It wells up from the ground, carves itself a way through the land, and then it's called a river or a stream. It descends from the heavens in a variety of forms - as dew or hail, to mention just the extremes. And then, of course, there is the all-encompassing water which we call the sea, and which reminds us of the beginning of all things. The English once labelled the Netherlands across the North Sea ‘this indigested vomit of the sea’. But the Dutch went to work on that vomit, systematically and stubbornly: ‘... their tireless hands manufactured this land, / drained it and trained it and planed it and planned’ (James Brockway). As God's subcontractors they gradually became experts in living apart together. Look carefully at the first photo. The water has struck again. We're talking 1926. Gelderland. The small, stocky woman visiting the stricken province is Queen Wilhelmina. Without turning a hair she allows herself to be carried over the waters.
    [Show full text]
  • Old Frisian, an Introduction To
    An Introduction to Old Frisian An Introduction to Old Frisian History, Grammar, Reader, Glossary Rolf H. Bremmer, Jr. University of Leiden John Benjamins Publishing Company Amsterdam / Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements of 8 American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials, ANSI Z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bremmer, Rolf H. (Rolf Hendrik), 1950- An introduction to Old Frisian : history, grammar, reader, glossary / Rolf H. Bremmer, Jr. p. cm. Includes bibliographical references and index. 1. Frisian language--To 1500--Grammar. 2. Frisian language--To 1500--History. 3. Frisian language--To 1550--Texts. I. Title. PF1421.B74 2009 439’.2--dc22 2008045390 isbn 978 90 272 3255 7 (Hb; alk. paper) isbn 978 90 272 3256 4 (Pb; alk. paper) © 2009 – John Benjamins B.V. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm, or any other means, without written permission from the publisher. John Benjamins Publishing Co. · P.O. Box 36224 · 1020 me Amsterdam · The Netherlands John Benjamins North America · P.O. Box 27519 · Philadelphia pa 19118-0519 · usa Table of contents Preface ix chapter i History: The when, where and what of Old Frisian 1 The Frisians. A short history (§§1–8); Texts and manuscripts (§§9–14); Language (§§15–18); The scope of Old Frisian studies (§§19–21) chapter ii Phonology: The sounds of Old Frisian 21 A. Introductory remarks (§§22–27): Spelling and pronunciation (§§22–23); Axioms and method (§§24–25); West Germanic vowel inventory (§26); A common West Germanic sound-change: gemination (§27) B.
    [Show full text]
  • Dialoogavonden Gebundeld Pilot Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid
    Dialoogavonden gebundeld Pilot omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Augustus 2017 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid 1 Samen actief voor een prettige, gezonde en duurzame leefomgeving. Initiatiefnemers krijgen ruimte en vertrouwen. 2 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Beste bewoner, In de maand juni zijn zes bijeenkomsten gehouden voor de bewoners van het Buitengebied Zuid van de gemeente Leeuwarden om mee te denken over hun omgeving. De aanleiding was dat de regels voor het gebruik van de omgeving (bestemmingsplan) toe zijn aan actualisatie. De gemeente grijpt de komende Omgevingswet aan om bewoners en gebruikers al voor aanvang te laten meedoen. Als bestuurders waren we vooral aanwezig om te luisteren en we hebben veel opgestoken. Het waren stuk voor stuk levendige avonden waarop deelnemers hun verhaal deden in kleine groepjes, stemden op vragen via de Mentimeter of een ansichtkaart volschreven met hartenkreten. Allemaal belangrijke zaken over wat mensen bezighoudt als het gaat om de dagelijkse omgeving. Voor u ligt de bundeling van resultaten van alle dorpen uit de eerste gespreksronde, zodat u kunt zien wat de totale opbrengst van de zes bijeenkomsten is. Op 13 september houden we de tweede dialoogronde met belangengroepen. Op 18 oktober volgt een gezamenlijke sessie voor zowel bewoners als groeperingen. Namens het college van b. en w. willen we u nogmaals danken voor uw tijd en hopen dat u ook in het verdere traject mee wil blijven doen en anderen wil interesseren om aan te haken. Henk Deinum, wethouder Ruimtelijke Ordening en Omgevingswet Jan Atze Nicolai, wethouder Bouwen, Wonen & Milieu en Omgevingswet Leeuwarden, september 2017 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid 3 4 Dialoogavonden gebundeld | Omgevingsplan Leeuwarden – Buitengebied Zuid Inhoud Ruimte voor Romte 7 Vragen voor iedereen 8 1.
    [Show full text]
  • Nijkleaster Jorwert
    STILTE, BEZINNING, VERBINDING NIJKLEASTER JORWERT Lit ús in hûs fan stilte bouwe mei muorren fan leafde en in dak fan frede VERKOOPPRIJS € 5,- INHOUDSOPGAVE Voorwoord van voorzitter Henk Kroes .................................3 Psalm: Waar liefde woont ...........................................................................24 Bezinning..............................................................................................................................................4 Nijkleaster: verbonden met Een interview met de initiatiefnemers van Tsjerkepaad en Jabikspaad ......................................................................26 Nijkleaster: Hinne Wagenaar en Sietske Visser. Verbinding ......................................................................................................................................28 ABC van Nijkleaster .......................................................................................................8 Twee vrijwilligers vertellen over hun inzet en De basisgedachte in drietallen. motivatie om zich in te zetten. ,,Nijkleaster is voor mij de kerk van de toekomst.’’ Gebed: Iepenje my .......................................................................................................10 Gedicht: Hûs om stil te wurden ........................................................30 ‘Het voelde als thuiskomen’ ...................................................................12 Reacties van deelnemers. Kerk, kroeg, klooster ..............................................................................................32
    [Show full text]