GRP 2019-2022 Gemeente Leeuwarden Verantwoording Titel GRP 2019-2022 Subtitel Gemeente Leeuwarden Projectnummer 360163 Referentienummer 20181012_GRP Leeuwarden_D3 Revisie D3 Datum 12-10-2018 Auteur(s) Elwin Leusink, Renske ter Horst E-mailadres [email protected] Gecontroleerd door Ir. Karst Jan van Esch Paraaf gecontroleerd Goedgekeurd door Aline te Linde Paraaf goedgekeurd Projectleider gemeente Leeuwarden Richard Cöp 2 (92) Inhoudsopgave Samenvatting ......................................................................................................................... 7 1 Een nieuw GRP voor de gemeente Leeuwarden .............................................. 11 1.1 Een nieuw GRP ..................................................................................................... 11 1.2 Het GRP gaat over de (afval)waterketen .............................................................. 11 1.3 Het GRP geeft veel aandacht aan het veranderende klimaat ............................... 12 1.4 Hoe het GRP tot stand is gekomen ....................................................................... 12 1.5 Hoe het GRP aansluit op bestaande plannen en initiatieven ................................ 12 1.6 Hoe we het GRP hebben opgebouwd ................................................................... 13 2 We gaan voor een gezond, klimaatactief en verbonden Leeuwarden ........... 14 3 Hoe we onze watertaak invullen......................................................................... 17 3.1 Samen maken we Leeuwarden klimaatactief ........................................................ 17 3.2 We houden duurzaam in stand wat we al hebben ................................................ 17 3.3 We maken Leeuwarden klimaatadaptief voor 2035 .............................................. 21 3.4 We geven onze inbreng aan de Omgevingswet en we werken samen met onze inwoners en bedrijven ............................................................................................ 23 4 Wat hebben we de afgelopen jaren gedaan ...................................................... 26 4.1 Uitvoering GRP Leeuwarden 2015-2018 .............................................................. 26 4.2 Samenwerken in de waterketen ............................................................................ 26 4.3 Samenwerken met onderwijs en bedrijfsleven ...................................................... 27 4.4 Inkomsten en besparingen .................................................................................... 28 5 Ons startpunt voor de nieuwe periode .............................................................. 29 5.1 Wat is er aanwezig ................................................................................................ 29 5.2 Toestand van de rioleringsobjecten....................................................................... 29 5.3 Functioneren van de riolering ................................................................................ 31 6 Wat gaan we doen ............................................................................................... 34 6.1 Nieuw aanleggen ................................................................................................... 34 6.2 Onderzoeken ......................................................................................................... 35 6.3 Onderhouden wat we hebben ............................................................................... 36 6.4 Vervangen ............................................................................................................. 37 6.5 Verbeteren ............................................................................................................. 39 6.6 Samenwerken in de waterketen, binnen de gemeentelijke organisatie en met kennisinstellingen en bedrijven .............................................................................. 41 7 Wat verwachten we van anderen ....................................................................... 42 3 (92) 7.1 Onze wensen ......................................................................................................... 42 7.2 Onze eisen (verplichtingen) ................................................................................... 42 7.3 Meldingen .............................................................................................................. 42 8 Wat hebben we hiervoor nodig .......................................................................... 44 8.1 Personele capaciteit .............................................................................................. 44 8.2 Kostendekking rioolheffing .................................................................................... 45 8.3 Scenario’s kostendekkingberekening .................................................................... 46 8.4 Kostenbesparing .................................................................................................... 47 Bijlage 1 – Evaluatie afgelopen jaren ................................................................................ 49 Bijlage 2 - Wet- en regelgeving, plannen en visies .......................................................... 55 Bijlage 3 – Manifest de klimaatbestendige stad ............................................................... 59 Bijlage 4 - DoFeMaMe .......................................................................................................... 60 Bijlage 5 – Rioleringsbegroting ......................................................................................... 63 Bijlage 6 – Kostendekkingmodel ....................................................................................... 71 4 (92) Bijlage 7 – Technische levensduren vrijvervalriolen 5 (92) 76 Bijlage 8 – Overzicht voorzieningen stedelijk afvalwater ................................................ 77 Bijlage 9 – Afkortingen en definities ................................................................................. 90 6 (92) Samenvatting Een nieuw gemeentelijk rioleringsplan voor Leeuwarden Dit gemeentelijk rioleringsplan (GRP) gaat over het water dat in onze gemeente aanwezig is. We zijn wettelijk verplicht om een actueel GRP vast te laten stellen door de gemeenteraad. Het GRP is bedoeld om gemeenten een structuur te geven om planmatig aan de rioleringszorg te werken. Met dit GRP sluiten we de planperiode 2015-2018 af en gaan de planperiode 2019-2022 in. Een aantal opgaven krijgt extra aandacht in het GRP. We bereiden ons alvast voor op de planstructuur van de nieuwe Omgevingswet, zoeken verbinding met onze inwoners en bedrijven en bereiden ons voor op klimaatverandering. Dit resulteert in een klimaatactief GRP dat ons voorbereid op de toekomst. Onze visie en hoe we dit bereiken We willen met de riolering bijdragen aan een gezond, klimaatactief en verbonden Leeuwarden. Om dit te bereiken: • houden we de huidige riolering in stand; • werken we toe naar een klimaatadaptief Leeuwarden in 2035; • en geven we onze inbreng aan de Omgevingswet om daarmee goed samen te kunnen werken met onze inwoners en bedrijven. Door de riolering in goede staat te houden zorgen we voor de afvoer van afvalwater uit de leefomgeving. Hiermee voorkomen we dat mensen ziek worden en draagt de riolering haar steentje bij aan de volksgezondheid. Ook bereiden we ons voor op klimaatverandering. Door klimaatverandering krijgen we andere weersomstandigheden, wat leidt tot vaker voorkomende overlast en/of schade. We stellen onszelf daarom de ambitie om in 2035 een klimaatadaptieve gemeente te zijn. Om dit te bereiken gaan we actief aan de slag om plek te maken voor water. Dit vraagt een grote gezamenlijke inspanning, daarom gebruiken we de term ’klimaatactief’. Zelfs met die actieve insteek kunnen we niet garanderen dat we te alle tijde schade voorkomen. We werken daarom goed samen met onze inwoners, bedrijven en het wetterskip Fryslân. We willen dat ze weten wat wij doen (en soms juist niet doen) en wat zij kunnen bijdragen. Door samen te werken willen we in goed overleg komen tot een klimaatactief Leeuwarden. In de Omgevingswet-plannen leggen we onze visie, ons beleid en onze regelgeving vast. Wat hebben we de afgelopen jaren gedaan en hoe staan we ervoor Het GRP Leeuwarden 2015-2018 is grotendeels uitgevoerd. Hiermee hebben we invulling gegeven aan de doelen voor een goede rioleringszorg. Ook hebben we samen met onze waterketenpartners gewerkt aan het in 2020 bereiken van kostenbesparing, verhoging van de kwaliteit van de waterketen en het verlagen van de kwetsbaarheid. We lopen op schema en blijven dit monitoren. Met onze partners werken we samen in het PBOW en geven we uitvoering aan het ’Fries Bestuursakkoord WaterKeten 2’ (FBWK2.0). Hierin hebben wij onze gezamenlijke (toekomst) doelen gesteld voor de periode tot 2020. In onze gemeente ligt 750 km vrijveralriolering, 112 gemalen en 222 drukrioolunits. Dit is slechts een deel van de rioleringsobjecten (assets) die we beheren. Over het algemeen zijn ze in goede staat, doordat we gestructureerd onderhoud uitvoeren. Door meldingen te registeren en te analyseren optimaliseren we dit onderhoud. Met basisrioleringsplannen (BRP’n) rekenen we de riolering door om te zien waar er water op straat komt te staan bij regenbuien. De Friesland-brede klimaatstresstest laat zien waar er water op straat komt te staan bij een zware regenbui. Hierdoor weten we wat de aandachtspunten en –locaties zijn. Wat gaan wij doen en wat verwachten we van anderen Bij nieuwbouw houden we rekening met klimaatverandering en mogelijke