Missie Thús Wonen biedt mensen met een inkomen tot modaal een goede woning in een goede woonomgeving.

Ambitie De ambitie van Thús Wonen is om – vanwege de betaalbaarheid van de woonlasten – toe te groeien naar een situatie waarin de woonlasten van onze huurders maximaal inflatievolgend zijn.

Volkshuisvestingsverslag en bestuursverslag In het onderhavige jaarverslag zijn overeenkomstig de aanbevelingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ645.401) de specifieke elementen van het volkshuisvestingsverslag en het bestuursverslag tot een stuk gecombineerd.

2

Inhoudsopgave

Voorwoord Scherp aan de wind zeilen 5

Hoofdstuk 1: Organisatie Het nieuwe gezicht van de organisatie 9

Hoofdstuk 2: Woningvoorraad/kwaliteit van het bezit Kiezen voor kwaliteit 15

Hoofdstuk 3: Verhuurbeleid Maximaal inflatievolgend 25

Hoofdstuk 4: Betrekken bewoners bij het beleid In gesprek met de klant 31

Hoofdstuk 5: Leefbaarheid Fijn en veilig wonen 35

Hoofdstuk 6: Wonen, zorg en welzijn Onbezorgd wonen 39

Hoofdstuk 7: Financiën Scherp calculeren 43

Hoofdstuk 8: Verslag van de Raad van Commissarissen Prioriteiten stellen en slagen maken 49

Hoofdstuk 9: Jaarrekening Kengetallen 59

Geconsolideerd 62 Balans Winst-en-verliesrekening

Enkelvoudig 96 Balans Winst-en-verliesrekening

Controleverklaring accountant 117

3

4

Voorwoord

Scherp aan de wind zeilen

We vallen maar direct met de deur in huis. Onze visie op de toekomst is niet rooskleurig. Onze organisatie is niet rijk. We hebben te maken met een krimpmarkt. De economie vertoont geen (ook niet op onderdelen) wezenlijke verbetering. En de politiek zoekt steeds nieuwe wegen om geld bij ons weg te halen. We moeten dan ook scherp aan de wind zeilen om te kunnen (blijven) voldoen aan onze missie.

Het is natuurlijk niet zonder reden dat Thús wonen en Woningcorporatie Dongeradeel op 1 januari 2010 samen als woningcorporatie Thús Wonen het nieuwe jaar begroetten. De fusie, die eigenlijk een logisch vervolg was op de onderlinge samenwerking, moest de basis leggen voor een gezonde organisatie met toekomst waarin doelmatig- en doeltreffendheid de leidraad zijn. Vanzelfsprekend betekende dit dat we onze kansen en bedreigingen moesten inventariseren en onze strategie moesten bepalen. De resultaten daarvan hebben we neergelegd in de Strategienota van het nieuwe Thús Wonen met als titel ‘Op weg naar een doelmatig Thús Wonen’. Deze nota bouwen we in 2011 om tot een Ondernemingsplan. Om de begroting voor 2011 te bepalen, heeft iedere sector met ieder team en de (staf)afdelingen een jaarplan opgesteld. In de ambities hebben we gezamenlijk prioritering aangebracht. Dat heeft uiteindelijk - na pittige discussies - tot het jaarplan 2011 en de vertaling ervan in de begroting voor 2011 geleid. Onze conclusie op basis van het voorgaande is eenvoudig: Thús Wonen heeft een toekomst wanneer zij in staat is een andere invulling en besteding van middelen te verwezenlijken vanuit een efficiëntere bedrijfsvoering.

Secuur manoeuvreren Onze Strategienota was de pijler voor ons nieuwe Strategisch Voorraadbeleid. Voor dat beleid hebben we een aantal onderleggers gebruikt. Uitgangspunt was in ieder geval dat Thús Wonen actief is en blijft in Noordoost-Friesland in de gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel, Ferwerderadiel en Kollumerland. Daarnaast hebben we ons afgevraagd: Hoe moet de voorraad er over tien jaar uitzien? Wat kan Thús Wonen de komende tien jaar verantwoord investeren?

Thús Wonen beweegt zich niet in een markt van eenvoudig te verhuren of te verkopen woningen. Dat betekent dat we uit verkoop onvoldoende inkomsten kunnen genereren en dat ook de huuropbrengst aan een zeker maximum gehouden is. Met andere woorden: de inkomstenkant van Thús Wonen zit vast. Bovendien hebben we voldoende woningen, omdat we ons bewegen op een krimpmarkt. Het is dus zaak overwegend te kiezen voor een duidelijke, gerichte aanpak van het bestaande bezit. Binnen die grenzen moeten we manoeuvreren en met die gegevens hebben we daarom ook rekening gehouden bij het vaststellen van ons Strategisch Voorraadbeleid.

Kiezen voor kansrijk Als meetlat voor het bepalen van dat beleid, hebben we de kenmerken van alle kernen (meer dan veertig) in kaart gebracht en meegenomen in onze overwegingen. We hebben gefocust op de potentie van het bezit: waar zit goede woonkwaliteit, waar zijn voorzieningen en waar zijn die voorzieningen afgestemd op onze voorraad? Wij hebben ervoor gekozen vooral te focussen op de kansrijke kernen om onze financiële middelen zo verantwoord mogelijk in te zetten. Daarnaast hebben we op basis van een bevolkingsanalyse en een kerntakendiscussie bepaald hoeveel woningen we nodig hebben en van welke kwaliteit, naar welk energielabel we onze woningen willen brengen en wat de effecten zijn op onze financiële polsstok. In principe hebben we een investeringsmarge van ongeveer € 135 miljoen. Moeten we als corporaties in 2014 gaan meebetalen aan de huurtoeslag, dan daalt die marge met ongeveer € 35 miljoen en moeten we ons beleid heroverwegen.

(Woon)akkoord Corporaties kunnen hun werk niet naar behoren uitvoeren zonder goede wederzijdse afspraken met de gemeenten binnen hun werkgebied. Het oude Thús wonen had al een aantal jaren een Woonakkoord met de gemeente Kollumerland. Woningcorporatie Dongeradeel had een herstructureringsconvenant met de gemeente Dongeradeel. In het fusiejaar hebben we een start gemaakt om te komen tot nieuwe Woonakkoorden met de gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel en Kollumerland. Dat heeft in 2010 echter nog niet tot een concreet resultaat geleid.

5

Het was de bedoeling één akkoord voor de regio te sluiten, maar dat lukt vooralsnog niet. Het traject is nu dat we op basis van de uitkomsten van woningbehoefteonderzoek in de regio gaan kijken wat er exact nodig is. De uitkomsten stemmen we af met de afzonderlijke gemeenten en zo werken we in 2011 stap voor stap toe naar nieuwe Woonakkoorden.

Deze Woonakkoorden en het regionale woningbehoefteonderzoek moeten de blauwdruk vormen voor prestatieafspraken met de drie gemeenten. Over de Woonakkoorden hebben we regelmatig formeel overleg met de gemeente. Ook is er (informeel) contact op wethoudersniveau (en dan met name met de wethouder Volkshuisvesting) over onderwerpen die door het jaar heen spelen.

Uitgestelde visitatie In 2010 had Thús Wonen een visitatietraject moeten ingaan. Visitatie is iedere vier jaar verplicht op basis van de Aedes-code (we zijn lid van brancheorganisatie Aedes) en de Corporate Governance Code (die we onderschrijven). Daarnaast vinden we dit traject heel belangrijk in het kader van transparantie en de betrokkenheid bij en van onze stakeholders. We willen graag weten wat onze stakeholders van ons vinden en nemen hun mening uiterst serieus. Hun mening telt bij het bepalen van ons beleid. Toch hebben wij ervoor gekozen een jaar uitstel te vragen en ons in 2010 niet te laten visiteren. Het verbaast u niet dat de fusie daarvan de reden is. We gaan dat traject in september 2011 in. De overeenkomst is al gesloten en de Raad van Commissarissen heeft zijn akkoord gegeven.

Betrokken personeel Een fusietraject is niet makkelijk. Voor de medewerkers van de oude Thús wonen was het zelfs de tweede keer in korte tijd. Zowel inhoudelijk als op menselijk niveau moesten de twee organisaties elkaar vinden. Het is opvallend hoe snel dat is gelukt en hoe vloeiend beide organisaties kans hebben gezien met elkaar te integreren. Dat waarderen wij enorm en daarvoor willen wij onze mensen ook van harte bedanken. Die loyaliteit hebben we hard nodig om onze koers te kunnen varen, ook al moeten we daarvoor scherp aan de wind zeilen!

Roelof Kuik Wim Megens (algemeen) directeur-bestuurder directeur Middelen

6

7

8

Hoofdstuk 1 Organisatie

Het nieuwe gezicht van de organisatie

2010: het eerste jaar van de nieuwe organisatie Thús Wonen. Het jaar ook dat de twee rechtsvoorgangers in elkaar geschoven werden en als één gezicht naar buiten traden. Een proces dat relatief geruisloos verliep. Ondanks dat nog vanuit twee locaties werd gewerkt, maar dankzij de hechte samenwerking die al binnen Saillant plaatsvond.

Fuseren is geen proces dat op een achternamiddag wordt bedacht en plaatsvindt en dat stopt op de datum dat de fusie een feit is. Het succes van het proces hangt af van een heldere planning in stappen en fasen én van veel en duidelijke communicatie. Zo is het traject binnen Thús Wonen ook afgelegd. De fusie kwam ook niet als een verrassing. De aanloop ernaar toe vond plaats binnen het samenwerkingsverband genaamd Saillant. Er was zeer regelmatig overleg met en tussen mede- werkers, individueel en plenair. Bovendien werden zij van meet af aan op de hoogte gehouden van alle wetenswaardigheden via een communicatiebulletin. De medewerkers werden organisatiebreed betrokken bij belangrijke zaken, zoals de Strategienota. En het gedegen Sociaal Plan zorgde ervoor dat alle medewerkers probleemloos een nieuwe functie kregen. De optelsom van die factoren maakte dat de medewerkers binnen de nieuwe organisatie met enthousiasme van start gingen.

Op korte termijn wil Thús Wonen in iedere medewerker drie competenties vertegenwoordigd zien: kostenbewust; klantvriendelijk; loyaal aan de organisatie.

Integere organisatie Thús Wonen is een organisatie waarbinnen integriteit en integer werken als vanzelfsprekend zijn ingebed. Integer werken heeft te maken met cultuur en voorbeeldgedrag. De organisatie van Thús Wonen is eenvoudig opgebouwd. De lijnen zijn kort, er heerst duidelijkheid en de functieomschrijvingen zijn helder. De organisatie is in eerste instantie van start gegaan met twee directeuren-bestuurders en heeft sinds 15 maart 2011 nog één directeur-bestuurder. De organisatie bestaat uit de bedrijfsonderdelen Klant & Markt, Vastgoed en Middelen. De directeur Middelen stuurt ook Tsjnst BV aan. Dit onderhoudsbedrijf (volle dochter van Thús Wonen) is in korte tijd uitgegroeid tot een professioneel en efficiënt bedrijf, dat haar klanten snel bedient. Thús Wonen ziet deze dochter in de toekomst ook voor andere partijen dan haar huurders (kunnen) werken.

9

Het organogram van Thús Wonen zag er op 31 december 2010 als volgt uit:

Raad van Commissarissen

Directie-bestuur Controller ICT

Ondersteunende diensten: Adviseur Strategie & Beleid directiesecretariaat, algemeen secretariaat, Adviseur HRM facilitair zaken en communicatie

Financiële Administratie

Sectormanager Klant & Markt: Sectormanager Vastgoed: Teams: Techniek, Verhuur en Leefbaarheid Teams: SVB, Vastgoedbeheer en Projecten & Ontwikkeling

Per 15 maart 2011 is ons organogram als volgt opgebouwd:

Raad van Commissarissen

Directeur-bestuurder Controller

Directeur Middelen: Financiële Administratie, adviseur Strategie & Beleid, adviseur HRM, directiesecretariaat, ICT, facilitaire zaken en communicatie

Tsjinst Onderhoud BV

Sectormanager Vastgoed: Sectormanager Klant & Markt: SVB, Vastgoedbeheer en Techniek, Verhuur, Projecten & Ontwikkeling Klantencontacten en Leefbaarheid

10

Het risico bestaat dat een organisatie een jaar na fusie in een dip belandt vanuit het idee dat de nieuwe organisatie volgens plan staat en het werk dus klaar is. Om dat te voorkomen zijn we begin 2011 gestart met nadenken over hoe het nog beter kan; wat doen we wel en wat doen we niet, wat kan beter en hoe (re)organiseren we dat. Het belangrijkste item op onze agenda is het operationeel maken van een Klantcontactcentrum (KCC). Binnen het KCC moet straks minstens 80% van alle klantvragen worden beantwoord. Als dat staat, gaan we onze mid- en backoffice opnieuw organiseren door teams te formeren op rayonniveau. Rond 1 oktober 2011 moeten deze wijzigingen er organisatorisch staan. Een ander item is de versnelde aanpassing geweest van het Bestuur van de organisatie en het formeren van een sector Middelen. We gebruiken het jaar 2011om deze sector een duidelijke positionering te laten doormaken binnen Thús Wonen.

In Control De afdeling Control neemt binnen de nieuwe organisatie een speciale plaats in. Deze onafhankelijke afdeling toetst of bestuursvoorstellen binnen de kaders van de statuten te realiseren zijn en controleert de protocollen. Audits hebben geleid of leiden tot verbetering van de processen en tot het aanscherpen van de naleving van protocollen. In 2010 had Thús Wonen de volgende statuten/reglementen: bestuursstatuut; financieel statuut inclusief treasury; protocol procuratie en mandatering; integriteitsprotocol; bedrijfseigen personeelsregelingen. Daarnaast heeft Control interne audits uitgevoerd en het Bestuur en de Raad van Commissarissen geadviseerd over onder andere treasury, begroting 2011, financiële haalbaarheid SVB, vereenvoudiging van de nevenstructuur, accountantsselectie en selectie visitatiebureau. Indien noodzakelijk mag/moet de controller rechtstreeks in contact treden met de Raad van Commissarissen (de compliancerol).

Mensenwerk Op 31 december 2010 had Thús Wonen 91 medewerkers in dienst (in 2009: 89 bij de twee fusieorganisaties). Dit staat gelijk aan 80,6 fte’s. Van hen waren er 33 vrouw en 58 man.

De nieuwe organisatie is gebouwd op het uitgangspunt dat de verantwoordelijkheid (met mandaat) zo laag mogelijk in de organisatie ligt. Dat betekent dat we (vanaf medio 2011 gaan) werken met budgettering per bedrijfsonderdeel. Het CATS-functiewaarderingssysteem is in 2010 volledig ingevoerd. Binnen de HRM-cyclus (voortgangs-, functionerings- en beoordelingsgesprekken) hebben we de garantie de vinger aan de pols te houden en de medewerkers te begeleiden, te steunen en te sturen. Ons HRM-beleid richt zich daarop steeds meer. In 2011 werken we aan de verdere verfijning.

In het verslagjaar zijn voor alle medewerkers in meer of mindere mate persoonlijke ontwikkelingsplannen gemaakt (POP’s). Ook zijn in 2010 de beoordelings- en functionerings- gesprekken gestart op basis van de nieuwe functies. We beschouwen 2011 nog als een overgangsjaar en in 2012 moet de HRM-cyclus volledig zijn ingevoerd.

In 2010 is vooral energie gestoken in het werken aan onze cultuur en het implementeren van processen. Dat vergt veel tijd. Alle interne bedrijfsregelingen zijn op elkaar afgestemd. Thús Wonen kent de volgende regelingen: pensioenregeling; urenregistratie; werktijdenregeling; overwerkregeling; regeling werving, selectie en aanstelling; opleidingsregeling; dienstkilometers; omgaan met verlofuren; procesmatig werken; functionerings- en beoordelingsgesprekken(cyclus).

11

Welbevinden Thús Wonen draagt ook bij aan het welzijn van haar personeel. De HRM-adviseur kan medewerkers doorverwijzen voor individuele begeleiding op het gebied van loopbaanontwikkeling en coaching en naar de psycholoog, arbo-deskundige enzovoort. Daarnaast is er een externe vertrouwenspersoon (de bedrijfsarts) waar medewerkers terecht kunnen. Ook is in 2010 werkplekonderzoek gedaan onder het volledige personeel. De uitkomsten daarvan zijn, na bespreking met de Ondernemingsraad, doorgevoerd. En van de mogelijkheid om eens per drie weken een shiatsubehandeling te ondergaan tegen rsi- en rugproblemen, maken veel medewerkers gebruik.

Ziekteverzuim Ondanks dat 2010 een enerverend jaar was voor de organisatie was er geen sprake van een opvallend hoog ziekteverzuim. Het ziekteverzuimcijfer over 2010 bedroeg voor Thús Wonen 2,02% en voor Tsjnst BV 3,03%. Dat is lager dan van de twee rechtsvoorgangers in 2009 (WCD 4,12%, Thús wonen 7,07% en Tsjnst 3,8%). We vinden het van grote klasse getuigen dat onze medewerkers zich zo probleemloos in de nieuwe situatie hebben gevoegd.

In 2010 werkte Thús Wonen nog met Arbo Unie Friesland. Hoewel we niet ontevreden waren over die samenwerking, hadden we toch het idee dat het beter kon. Daarom zijn we per 1 januari 2011 in zee gegaan met De Friesland Zorgverzekeraar. In 2010 is er daar waar het noodzakelijk geacht werd gezien de specifieke verzuimsituatie overleg geweest met de arbodienst. Dat overleg ging dan vooral over het begeleiden c.q. coachen van de desbetreffende medewerker. Vanwege de fusie hebben we in 2010 voor Thús Wonen geen risico-inventarisatie en -evaluatie uitgevoerd. Bij Tsjnst BV is dat wel gebeurd.

Bedrijfshulpverlening Thús Wonen heeft de bedrijfshulpverlening conform de wettelijke eisen geregeld. Er zijn zeven BHV-ers. Die krijgen jaarlijks een herhalingscursus. Op de kantoren zijn AED’s aanwezig.

Persoonlijk investeren Om het optimale uit medewerkers te kunnen halen, is het zaak te investeren in hun ontwikkeling. Ook in 2010 hebben de medewerkers verschillende cursussen en opleidingen gevolgd. Sommige waren direct gerelateerd aan de fusie. Een greep uit de opleidingen/cursussen die zijn gevolgd: MRE; SG automatisering; Corsa; Schrijftraining; Paul Abma cultuuromslag; Training VVE-beheer; Master of Realestate; Huurrecht, basis & verdieping; Asbest herkennen; Verandermanagement.

In totaal heeft Thús Wonen € 95.923 besteed aan opleidingen. Dat is 2,4% van de totale loonsom.

De Financiële Administratie heeft gedurende het verslagjaar tweemaal een stagiair van de Friese Poort uit Dokkum een plek geboden. De afdeling Vastgoedbeheer heeft continu een (wisselende) stagiair en op afdeling Projecten & Ontwikkeling hebben twee jongeren stage gelopen. Deze technisch gevormde stagiairs worden geplaatst via Bouwtalent.

Thús Wonen is erkend leerbedrijf voor de Stichting ECABO en voor Function.

Communicatie Het communicatiebeleid moet Thús Wonen nog helemaal vormgeven. We moeten voor onszelf nog invullen wat we als bedrijf willen uitstralen. Onze nieuwe huisstijl konden we in 2010 wel introduceren en ook onze website en folders zijn daaraan aangepast. We hebben in 2010 geen kans gezien structureel inhoud te geven aan een eigen bewonersblad. We vragen ons af of een papieren versie in dit digitale tijdperk iets toevoegt. Momenteel onderzoeken we of er betere communicatiemogelijkheden zijn die de klant ook meer faciliteiten bieden. Wat dat betreft, is er nog wel werk aan de winkel.

12

We hebben in 2010 nog niet de Balanced Scorecard ingevoerd. Dat staat op de planning voor 2011. Ook hebben we geen maandelijkse rapportages gemaakt. Achterliggende gedachte was dat het zinloos is te investeren in hap-snap rapportages. We investeren liever in oplossingen die structureel leiden tot goede rapportages met de implementatie van SG Tobias, ons nieuwe, primaire automa- tiseringssysteem. De organisatie heeft door het ontbreken van rapportages wel risico’s gelopen, maar die waren acceptabel omdat er weinig tot geen grote en/of nieuwe investeringen waren in onderhoud en nieuwbouw.

Sponsorbeleid Thús Wonen wordt regelmatig benaderd voor het sponsoren van verenigingen, het steunen van activiteiten of het bijdragen aan zaken die groepen in onze samenleving belangrijk vinden. Hoewel wij dit een goede zaak vinden, gaan we in principe niet op die verzoeken in. In plaats van allerhande verenigingen, groepen of stichtingen financieel te steunen, steken wij onze energie liever in lagere huren, een goede dienstverlening en een prima servicepakket. Sponsoring gaat, hoe dan ook, altijd ten koste van onze huurprijzen en dienstverlening. Onze klanten mogen en moeten erop kunnen vertrouwen dat dit niet gebeurt. Daarom hebben we besloten om geen enkele vereniging, groep of activiteit te sponsoren. Slechts voor zeer specifieke zaken die een directe relatie hebben met de missie van Thús Wonen maken wij een uitzondering.

Verantwoording sponsorbeleid in 2010: zoals bovengenoemd beleid aangeeft, heeft Thús Wonen bijna geen geld uitgegeven aan sponsoring. Er zijn in een paar gevallen een kleine bijdrage gegeven aan Dorpshuis in Morra-Lioesens, Dorpsreunie Holwerd, Mei elkoar ien Feanwalden en Dorpshuis Pipegael in Broeksterwâld.

Ondernemingsraad Het jaar 2010 was voor de Ondernemingsraad een bewogen jaar met veel mutaties. Dat kwam natuurlijk mede door de fusie die begin dat jaar tot stand kwam. De Ondernemingsraad begon met zes leden, te weten alle leden van de ondernemingsraden van de twee fusievoorgangers. In de loop van het jaar is een verkiezingsronde uitgeschreven. Dat resulteerde erin dat de Ondernemingsraad vanaf mei 2010 is verdergegaan met vijf leden. Drie van de zes ‘oude’ leden zijn lid gebleven en aan hen zijn twee nieuwe leden toegevoegd.

De samenstelling van en rolverdeling binnen de OR is als volgt: Taeke van Kammen (voorzitter); Corrie Steringa (secretaris); Attie Osinga (vice voorzitter); Wytske Venema (lid); Alie Zwetsloot-Boskma (lid).

Gemiddeld vergadert de Ondernemingsraad één keer per maand. Ook is er driewekelijks een overleg met de directeur-bestuurder en twee keer per jaar met twee leden van de Raad van Commissarissen. Over de fusie zijn er twee bijeenkomsten geweest met de achterban.

Onderwerpen die in het verslagjaar aan de orde kwamen, zijn: jaarrekening 2009; begroting 2011; arbodienstverlening; bedrijfsregelingen (beoordelingscyclus, vergoeding van dienstreizen, bijzondere gebeurtenissen, werving, selectie & aanstelling); jaarplannen; Strategisch Voorraadbeleid.

Lidmaatschappen Thús Wonen is lid van: Waarborgfonds Sociale Woningbouw; Aedes vereniging van woningcorporaties; Vereniging Friese Woningcorporaties; MKW Platform voor Woningcorporaties; NVBW (Nederlandse Vereniging Bestuurders Woningcorporaties); Stichting Platform Wonen in Kollumerland (bestuurslid vanuit Thús Wonen).

13

14

Hoofdstuk 2 Woningvoorraad/kwaliteit van het bezit

Kiezen voor kwaliteit

Thús Wonen heeft voornamelijk naoorlogs bezit. De gemiddelde leeftijd van haar woningen is veertig jaar is. Dat betekent dat ze de komende jaren moet investeren in de kwaliteit van haar woningen. Omdat we scherp aan de wind moeten zeilen, moeten we kiezen voor investeringen waaruit we rendement kunnen halen. Die keuze hebben we uitgewerkt in ons Strategisch Voorraadbeleid.

Het woningbezit van Thús Wonen telt eind 2010 6.537 woningen. Deze woningen liggen verspreid over een groot aantal dorpen. Die dorpen behoren op hun beurt tot een aantal gemeenten. Het gaat om de gemeenten Dantumadiel (2.457 woningen), Ferwerderadiel (41 woningen), Dongeradeel (2.778 woningen) en Kollumerland (1.261 woningen). Van het woningbezit is ruim 95% naoorlogs.

Overzicht: Woningen per kern/gemeente op bouwjaarperiode

Totalen Aantallen per bouwjaarperiode Gemeente/kern Wijk 31-12-2009 31-12-2010 < 1945 1945- 1975- 1990- 1975 1990 2010

Gemeente Dantumadiel

Broeksterwâld 117 116 1 93 22 0 Damwâld Bloemenbuurt 36 0 0 36 0 Damwâld-West 181 13 37 111 20 De Hale 204 0 178 26 0 Rondom De Bron 173 0 153 20 0 Rondom Nij Tjaerda 158 0 43 0 115 Totaal Damwâld 760 752 13 411 193 135 De Westereen Boustien 191 0 63 118 10 De Westereen-Oost 4 0 0 0 4 Fûgelbuurt 257 0 257 0 0 Rondom Op 'e Hichte 283 0 263 0 20 Wiken 73 2 1 66 4 Totaal De Westereen 818 808 2 584 184 38 Driezum 46 43 0 41 2 0 Feanwâlden Bomenbuurt 210 0 1 209 0 Claercamp 20 0 14 0 6 Fûgelbuorren 187 0 165 0 22 Oud-Feanwâlden 169 0 60 39 70 Totaal Feanwâlden 590 586 0 240 248 98 Rinsumageast 86 86 0 59 27 0 Wâlterswâld 66 66 0 56 10 0 Totaal Dantumadiel 2.483 2.457 16 1.484 686 271

15

Gemeente Dongeradeel

Anjum 105 104 0 78 26 0 Brantgum 8 7 0 6 1 0 Dokkum Binnenstad 130 130 0 11 98 21 De Trije Terpen 9 9 0 0 0 9 Fonteinslanden 595 607 43 532 0 32 It Fûgellân 443 440 0 424 16 0 Hoedemakerspolder 300 298 0 297 0 1 Jantjezeepolder 172 172 0 0 172 0 Stationsbuurt 29 29 0 0 29 0 Watertorenbuurt 89 89 0 20 29 40 Weeshuislanden 90 90 0 0 66 24 Westerisse 98 98 0 55 20 23 Totaal Dokkum 1.955 1.962 43 1.339 430 150 Ee 40 40 0 24 13 3 Engwierum 32 31 0 24 7 0 Hantum 30 28 0 25 3 0 Hantumhuizen 6 6 0 4 2 0 Holwerd 213 210 0 142 39 29 Lioessens 28 30 0 25 2 3 Metslawier 94 78 0 57 3 18 Moddergat 16 16 0 13 3 0 Morra 7 7 0 0 7 0 Nes 44 43 0 36 7 0 Niawier 12 11 0 6 5 0 Oosternijkerk 51 50 0 35 15 0 Paesens 14 14 0 6 8 0 Raard 9 9 0 6 3 0 Ternaard 102 100 0 74 10 16 Wierum 34 34 0 21 13 0 Totaal Dongeradeel 2.800 2.780 43 1.921 597 219

Gemeente Ferwerderadiel

Burdaard 41 41 0 25 7 9 Totaal Ferwerderadiel 41 41 0 25 7 9

16

Gemeente Kollumerland c.a.

Burum 40 39 0 37 2 0 Kollum Oranjebuurt 292 1 186 43 62 Rondom Lauwers College 107 0 107 0 0 Vogelbuurt 62 0 62 0 0 Vosselanden 31 0 0 31 0 Woonzorgzone 160 0 26 109 25 Totaal Kollum 692 652 1 381 183 87 Kollumerpomp 17 16 0 12 4 0 Kollumerzwaag De Brink 221 0 198 23 0 Zandbulten 24 0 24 0 0 Zwagerveen 53 2 45 6 0 Totaal Kollumerzwaag 300 298 2 267 29 0 Munnekezijl 58 54 0 47 7 0 Oudwoude 67 68 0 39 11 18 Triemen 10 10 0 0 10 0 Warfstermolen 15 15 0 15 0 0 Westergeest 33 33 0 30 3 0 Zwagerbosch 77 75 0 47 20 8 Totaal Kollumerland 1.309 1.260 3 875 269 113

Totaal Thús Wonen 6.633 6.537 62 4.305 1.559 612

17

In de grafieken is de verdeling over de verschillende kernen te zien.

Gemeente Dantumadiel

900 8 0 8 2

800 5 7

700 6 8 5

n 600 e g n i 500 n o w

l 400 a t n

a 300 A

200 6 1 1 6 8 6

100 6 3 4 0 De Westereen Damwâld Feanwâlden Broeksterwâld Rinsumageast Wâlterswâld Driezum

Dorpen

Gemeente Dongeradeel

2500 2 6 9 . 2000 1 n e g n

i 1500 n o w l a

t 1000 n a A 500 0 1 4 0 2 0 0 8 0 3 0 1 1 4 1 0 8 7 6 4 1 5 4 4 3 3 3 2 0 1 1 1 9 7 7 6 s t m rd m rd r k e Ee m m s m a s er rd m ra n u u a ie r u u n u g n i u r e k e j a ke N r r se t r e w aa g o iz k lw n n aw ij ie ie s n e es a R t u o o A r sl n w e a d a i an M h D H e t r W g io H d P N r m T e te n L o B u M s E M t o an O Stad & dorpen H

Gemeente Kollumerland c.a. 2

700 5 6

600

500 n e g n i 400 n o 8 9 w 2 l

a 300 t n a A 200 5 8 7 4

100 6 5 9 3 3 3 6 5 0 1 1 1 0 l t g h e ij m s p n en um a c d z u e m le ll a os u e r e o o m o w b o k u rg p ie K rz r w e B e r m r e e d n t e er T g u n es m t m a O u u fs llu w M W ll r o Z o a K K W Dorpen

18

Alle woningen in de gemeente Ferwerderadiel liggen in het dorp Burdaard.

In percentages is de verdeling over de gemeenten als volgt:

Woningbezit per gemeente

Ferwerderadiel 1%

Kollumerland 19% Dongeradeel 42%

Dantumadiel 38%

Daarnaast heeft Thús Wonen 457 garages, vier ontmoetingsruimten, acht commerciële ruimten, één logeerkamer, vijf strategische-aankoopwoningen en zeven overig bezit.

Nieuwe strategie Het woningbezit van Thús Wonen is haar enige economische kapitaal. Een goed renderende vastgoedportefeuille moet zorgen voor het blijvende vermogen om te kunnen investeren en de continuïteit te waarborgen. In die zin is Thús Wonen dan ook een vastgoedgedreven onderneming.

Een goed jaar na de fusie heeft Thús Wonen haar nieuwe Strategisch Voorraadbeleid bepaald en heeft ze haar bezit opnieuw in kaart gebracht voor de periode tot en met 2020. Omdat we acteren in een krimpgebied, is van uitbreiding van enige omvang geen sprake. We kunnen mondjesmaat nieuwbouw realiseren. De plannen die er zijn, zijn specifiek gelabeld voor ouderen, hier en daar zorg gerelateerd. Tegelijkertijd neemt ons bezit de komende jaren af van 6.537 naar ongeveer 6.150 woningen door sloop en verkoop. Onze focus ligt vooral op het transformeren van de woningvoorraad, wat grofweg overeenkomt met het renoveren en verlengen van de levensduur van het huidige bezit. Voor die opgave hebben we de komende jaren circa € 135 miljoen beschikbaar. We investeren met name in: de energetische kwaliteit van onze woningen; het bij de tijd brengen van onze woningen; het geschikt maken van onze woningen voor ouderen; het verlagen van de jaarlijkse onderhoudslasten.

Ondanks de krimp maken we dus toch een grote kwaliteitsslag in onze voorraad. Als daar niets tegenover staat, droogt onze bron op. Als we onze klant goede huisvesting willen blijven bieden, moeten we ervoor zorgen dat we de continuïteit waarborgen. Dat kan alleen als we ervoor zorgen dat onze investeringen aantoonbaar meer dan alleen maatschappelijk rendement opleveren.

Kantoorhuisvesting Thús Wonen Omdat wij vanaf één locatie veel efficiënter, doelmatiger én goedkoper kunnen werken, streven wij naar een situatie waarin alle medewerkers van Thús Wonen in één gebouw zijn gehuisvest. Op weg hiernaartoe zijn begin 2010 alle medewerkers van de sector Vastgoed (afdeling Projecten & Ontwikkeling) gehuisvest in het gebouw in Broeksterwâld. Eind 2010 is gestart met de ontwikkeling van de centrale huisvesting voor alle werknemers van Thús Wonen in Dokkum. Het bestaande pand wordt verbouwd en uitgebreid met nieuwbouw. Doelstelling is in december 2011 het casco te hebben gerealiseerd.

19

Projecten Begin 2010 stond in teken van de analyse en heroverweging van de projectenportefeuille. Alle projecten zijn in de loop van 2010 tegen het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid aangehouden. Het resultaat is dat wij ons heroriënteren op een deel van onze projecten. Voor nieuwbouw hebben wij de stelregel: we bouwen uitsluitend wat in onze portefeuille aan kwaliteiten mist. De komende jaren focussen wij ons dan ook op woningen die wij in 2020 nodig denken te hebben: woningen in met name de categorie verzorgd wonen.

Gerealiseerd Damwâld/renovatie Project Pinksterblom: de duurzame renovatie van deze negentien woningen is succesvol afgrond. Alle woningen zijn verbeterd tot EPA B label. Dokkum/project Fonteinslanden Fase 1A: de bouw van twee appartementencomplexen van in totaal 28 woningen is in oktober 2010 succesvol afgerond. Alle woningen zijn per direct verhuurd. Dokkum/project Pelmeulenpaadsje: de realisatie van het palliatieve zorgcomplex met vier wooneenheden en een gezamenlijke woonkamer is in samenwerking met Pasana in februari 2010 succesvol afgerond. Holwerd/project Duivenvereninging: het nieuwe verenigingsgebouw voor de duivenvereniging - voorkomend uit de herstructureringsopgave in Holwerd - is in 2010 gerealiseerd. Thús Wonen was uitsluitend verantwoordelijk voor de coördinatie van het project. Kollum/herstructurering deelgebied 1/fase 1A: het slopen van 62 woningen in dit deelgebied is in 2010 afgerond. Begin 2010 is gestart met de bouw van veertien huurwoningen in Fase 1a. De woningen zijn zeer onderhoudsvriendelijk (geen schilderwerk en duurzame materialen) en gaan zeer duurzaam om met energie. De woningen worden verwarmd door een individuele grondwarmtepomp en zijn zeer goed geïsoleerd. Medio 2010 zijn de woningen opgeleverd en overgedragen aan de huurders. Alle woningen zijn per direct verhuurd. Oudwoude/pilot Oudwoude: begin 2010 is gestart met de laatste fase van de pilot Oudwoude, de bouw van zes levensloopbestendige huurwoningen (twee-onder-een- kap). De woningen zijn heel onderhoudsvriendelijk (geen schilderwerk en duurzame materialen) en gaan zeer duurzaam om met energie. In juli 2010 zijn de woningen opgeleverd en overgedragen aan de huurders. Alle woningen zijn per direct verhuurd. De laatste werkzaamheden zijn gepland in het voorjaar van 2011. De laatste van de in 2009 gebouwde zes kleinere twee-onder-een-kapwoningen is in 2010 verkocht. Van de drie vrije verkoopkavels is er nog een te koop. Zwagerbosch/Boskdwarswei: de laatste bewoners zijn begin 2010 verhuisd naar de vier in 2009 gerealiseerde nieuwbouwhuurwoningen. De twee laatste woningen zijn gesloopt. De braakliggende positie is opgenomen in de SVB-grondbank. Feanwâlden/herontwikkeling Haadstrjitte/Feintensloane/Koemarkt: dit project maakt deel uit van Efficio BV. In 2010 is de woning aan de Feintenslaone overgedragen aan de bewoners. De stichtingskosten van deze woningen bedroegen € 281.000. Dit betrof nog een aangegane verplichting over een ruilovereenkomst waarbij Efficio de oude woning, die reeds gesloopt was, van de bewoners in eigendom kreeg. Deze woning lag in het gebied lag waar de BV in samenwerking met de gemeente Dantumadiel in 2004 een herinrichtingsplan had gemaakt. In overleg met de gemeente is de herinrichting van het plan in 2010 beëindigt. Het herinrichtingsplan betrof de bouw van huur- en koopappartementen, commerciële ruimtes en een multifunctioneel centrum. In 2009 is besloten om af te zien van het bouwen van een multifunctioneel centrum. Aangezien de verdere invulling mede was gebaseerd op dit centrum en er weinig vraag was naar koopappartementen is besloten de laatste fases van het project niet te realiseren en over te gaan van afwikkeling van de aangegane verplichtingen. De BV wordt dan ook in 2011 opgeheven. Vooruitlopend op deze liquidatie zijn alle niet verkochte koopappartementen (12 stuks) omgezet in huurappartementen en verhuurd. Aangezien door de vraaguitval niet verwacht wordt dat op korte termijn de resterende braakliggende posities bebouwd worden, zijn deze na herwaardering opgenomen in de SVB-grondbank.

In ontwikkeling/in aanbouw Damwâld/project De Wynbrekker: het voorlopige ontwerp uit 2009 is niet goedgekeurd door Talant én Thús Wonen. In goede afstemming gaan we onderzoeken hoe de wensen van Talant en de strategische visie en gewenste vastgoedvisie in het dorp Damwâld op elkaar kunnen worden afgestemd. Dokkum/project De Twine: eind 2010 is gestart met de bouw van het appartementencomplex. De J.P. van den Bentstichting huurt het merendeel van de appartementen. De oplevering van de dertig appartementen is gepland medio 2011. Dokkum/Hoedemakerspolder: de oriëntatie op de wijk Hoedemakerspolder is in 2010 opgestart. De wijk is het speerpunt binnen de transformatieopgave van het woningbezit in de kern Dokkum e.o. 20

Holwerd/Fonteinstrjitte: in 2010 is de ontwikkeling van de vier seniorenwoningen afgerond. Start bouw is gepland voor voorjaar 2011. Kollum/project Bleekerstraat: de ontwikkeling van achttien seniorenappartementen is in 2010 na een heroverweging doorgestart. Het project bevindt zich in de voorlopige ontwerpfase. Uitvoering is voorzien in 2011. Kollumerzwaag/project Brink appartementencomplex met zorg: dit project bestaande uit seniorenappartementen met eerstelijnszorg is in 2010 na een heroverweging weer opgestart. Speerpunt is overeenstemming bereiken met de zorgverleners; zij zijn de dragers van dit project in Kollumerzwaag. De Westereen /project zestien zorgwoningen Talant: de ontwikkeling van het zorgcomplex is getemporiseerd. Zorgverlener Talant geeft minder prioriteit dan verwacht aan de ontwikkeling. Thús Wonen heeft daarnaast gekeken naar de kritische haalbaarheid van dit project en op grond hiervan de grondaanbieding van de gemeente Dantumadiel niet geaccepteerd. Aannemelijk is dat het project een kleine kans van doorgang heeft.

Heroriëntatie Definitieve besluitvorming over onderstaande projecten wordt na de zomer van 2011 worden afgerond

Broeksterwâld/herstructurering Auke Jansstrjitte en Ds. Feitsmawei: minder dan 70% van de bewoners heeft ingestemd met dit project. Thús Wonen heeft dan ook besloten niet verder te gaan met de huidige herstructurering (sloop en nieuwbouw) van dit gebied. De braakliggende kavels aan de Auke Jansstrjitte zijn gepositioneerd in de SVB-grondbank. Kollum/herstructurering: de wijziging van het bestemmingplan is na een lange procedure afgerond. Binnen de strategische heroverweging is besloten de beoogde herstructurering en nieuwbouw voorlopig niet voort te zetten. De transformatie van de te behouden hofjes is strategisch binnen de kaders van het voorraadbeleid vastgelegd en wordt in de loop van 2011 vervolgd. Kollumerzwaag/locatie Cedelshof: binnen de strategische heroverweging is besloten de beoogde nieuwbouwontwikkeling van twintig koopwoningen voorlopig niet voort te zetten. Munnekezijl/locatie Geertsema: de locatie is voor 50% eigendom van Thús Wonen en 50% eigendom van de gemeente Kollumerland. De opstallen zijn volgens afspraak gesloopt en verwijderd door de voormalige eigenaar. Voorlopig zijn er geen ontwikkelingen op deze braakliggende positie. De Westereen/Eyssemawei: de bouw van vier huurwoningen op de positie die is vrijgekomen na sloop van zes woningen, is na strategische heroverweging niet opgestart in 2010. De braakliggende positie is opgenomen in de SVB-grondbank. De Westereen/De Blom/De Reade Klaver: binnen de strategische heroverweging is besloten de beoogde nieuwbouwontwikkeling op deze positie niet voort te zetten. Daarom is de definitieve grondaanbieding van de gemeente niet geaccepteerd. De Westereen/De Parkloane: binnen de strategische heroverweging is besloten de beoogde nieuwbouwontwikkeling op deze positie niet voort te zetten. De braakliggende positie is opgenomen in de SVB-grondbank. Dokkum/project Fonteinslanden, fase 1b/1c: binnen de strategische heroverweging is besloten dat Thús Wonen een heroriëntatie doet op de oorspronkelijke planvorming in deze fasen. Dit scenario- onderzoek is begin 2010 opgestart. Ee/De Skeperij: binnen de strategische heroverweging is besloten de beoogde nieuwbouwontwikkeling op deze positie niet voort te zetten. De braakliggende positie is opgenomen in de SVB-grondbank.

Onderhoudsbeleid De uitgangspunten van ons onderhoudsbeleid zijn nut, noodzaak, sober en doelmatig. Renovatie en grootschalig onderhoud vallen wat ons betreft niet onder onderhoud. Onderhoud volgens Thús Wonen is ‘doorgaan met wat je hebt’. Dat doen wij gedifferentieerd, afgestemd op de levensduur. Zo gaan wij bijvoorbeeld een woning die op de nominatie staat voor sloop op een kortere termijn niet meer schilderen.

De totale onderhoudskosten waren in 2010 € 9.358.000 (zoals verwoord in de enkelvoudige jaarrekening). Op deze post moet nog de lonen en salarissen in mindering gebracht die zijn verantwoord onder de post lonen en salarissen in de jaarrekening. Zodat er nog een post onderhoud resulteert in de geconsolideerde jaarrekening van € 7.184.000. De hierna vermelde onderhoudsbedragen zijn inclusief de kosten lonen en salarissen.

21

Jaarlijks terugkerend onderhoud (niet plan matig onderhoud) Het dagelijks onderhoud en het serviceonderhoud worden op basis van een melding van de huurder ingepland en uitgevoerd door Tsjnst BV. In 2010 zijn 7.272 reparatieverzoeken ingediend. Het mutatieonderhoud wordt door Thús Wonen aan Tsjnst doorgegeven. In totaal bedroegen de kosten € 4.112.940.

Serviceonderhoud komt voor rekening van de huurder, maar wordt op verzoek door Thús Wonen dan wel door Tsjnst uitgevoerd. Huurders kunnen het serviceonderhoud afkopen via een Serviceabonnement. De kosten hiervoor bedragen € 5 per maand. In 2010 zijn bij Tsjnst 2.042 serviceverzoeken binnengekomen. Aan serviceonderhoud is € 537.716 besteed.

Planmatig onderhoud Het planmatig onderhoud volgt een cyclus van zes jaar, met uitzondering van door de overheid voorgeschreven controles. In 2010 is een bedrag van € 2.908.694 besteed aan planmatig onderhoud.

Daarnaast is nog voor een bedrag van € 2.075.377 besteed aan kwaliteitsverbetering. Van deze kosten is € 240.863 geactiveerd, zodat t.l.v. het onderhoud komt een bedrag van € 1.834.514.

Contractonderhoud In totaal hebben wij in 2010 € 501.494 uitgegeven aan contractonderhoud, cv ketels, liften et cetera.

Sloop In het kader van ons Strategisch Voorraadbeleid hebben wij 50 woningen gesloopt. De woningen zijn gelegen in de dorpen: Kollum-Zuid : 42 De Westereen : 6 Zwagerbosch : 2

Verkoop In 2010 hebben we in totaal 21 woningen verkocht. Dit zijn zes woningen minder dan begroot. Twee woningen zijn verkocht aan zittende huurders, negentien woningen zijn verkocht bij mutatie. In 2010 waren 183 woningen gelabeld voor verkoop. Verkoop gebeurt minimaal tegen de marktwaarde; de taxatie gebeurt door twee taxateurs. De verkoopopbrengst bedroeg in het verslagjaar € 2.057.000.

Begroting Realisatie Verschil

Gemiddeld totaal bedrag totaal bedrag totaal

Verkoopprijs 117.000 3.159.000 116.375 2.443.869 -625 -715.131 Boekwaarde 19.000 513.000 18.740 393.534 -260 -119.466 Kosten 2.133 57.600 2.500 52.500 367 -5.100 Verkoopresultaat 95.867 2.588.400 95.135 1.997.835 -732 -590.565

Aankoop Thús Wonen heeft in 2010 geen woningen aangekocht.

Milieu- en energiebeleid Duurzaam en energiezuinig maken deel uit van ons Strategisch Voorraadbeleid. Vanuit praktisch en bedrijfseconomisch oogpunt gebruiken wij bij renovatie en nieuwbouw zo veel mogelijk materialen die onderhoudsarm zijn. Dergelijke materialen zijn bovendien vaak duurzaam. De verhouding tussen de prijs en het rendement houden wij hierbij goed in de gaten. Wij maken standaard gebruik van FSC- hout. Ook houden wij de afvalbeheersing in de bouw goed in de gaten. Thús Wonen is daarnaast zuinig met land- en gebouwgebruik, omdat dit in onze ogen op den duur het duurzaamst is. Zo proberen wij voor bestaande gebouwen altijd een herbestemming te vinden. Bij nieuwbouw streven wij naar energieneutrale woningen (lage EPC-normen). We proberen het gebruik van natuurlijke grondstoffen en fossiele brandstoffen te beperken en zullen waar mogelijk bestaande materialen hergebruiken.

22

Ook in 2010 hebben wij verschillende duurzame projecten opgeleverd. In Damwâld heeft een duurzame renovatie van negentien woningen geleid tot uitsluitend EPA-B-labels. In Kollum is gestart met de bouw van veertien onderhoudsarme en energiezuinige woningen die worden verwarmd door een individuele grondwarmtepomp en zeer goed zijn geïsoleerd. In Oudwoude is gestart met de bouw van zes levensloopbestendige huurwoningen. De woningen zijn onderhoudsarm en gaan zeer duurzaam om met energie.

Energielabels

1000

900

800

700 n e

g 600 Dongeradeel n i

n Dantumadiel o 500 w Kollumerland l a

t 400

n Ferwerderadiel a

A 300

200

100

0 A+ A B C D E F G Label

Energielabels in %

B G A 7% A+ 12% 3% 0% C 20%

E 28% A++ 0%

D 30%

Energielabels in % per gemeente

120,0%

100,0% G F 80,0% E e

g D a t

n 60,0% C e c r B e P 40,0% A A+ A++ 20,0%

0,0% Dongeradeel Dantumadiel Kollumerland Ferwerderadiel Gemeente 23

24

Hoofdstuk 3 Huurbeleid

Maximaal inflatievolgend

Thús Wonen biedt mensen met een inkomen tot modaal een goede woning in een goede woonomgeving. Om de woonlasten betaalbaar te houden willen wij toegroeien naar een situatie waarin de woonlasten van onze huurders maximaal inflatievolgend zijn.

Thús Wonen voert een inflatievolgend huurbeleid. De huren van onze woningen zijn in 2010 maximaal met 1,2% gestegen. Uitzonderingen zijn gemaakt voor woningen die zijn gelabeld voor sloop en woningen met een zeer slechte onderhoudsstaat (waaraan meer dan regulier onderhoud moest gebeuren): deze hebben geen huurverhoging gekregen. Het huurbeleid is besproken met en goedgekeurd door Huurdersplatform Ús Hierders dat bestaat uit de huurdersverenigingen De Bewonersraad Friesland (Kollumerland), Huurdersvereniging Dongeradeel en Ús Hierwenten uit Dantumadiel. Huurders zijn onder meer per brief en aan de hand van informatiebulletins en de Huurkrant over de huurverhoging per 1 juli 2010 geïnformeerd. Er zijn geen bezwaren tegen de huurverhoging doorgestuurd naar de Huurcommissie. Alle bezwaren zijn in goed overleg met de betreffende huurders opgelost.

Thús Wonen doet aan huurdifferentiatie. Sommige woningen hebben een hogere (bijvoorbeeld eengezinswoningen) en sommige een lagere huurprijs (zoals appartementen). De gemiddelde huuropbrengst is lager dan 65% van de maximaal toelaatbare huurprijs volgens het formele woningwaarderingssysteem. Dit systeem vertoont manco’s, omdat niet alle waarderingskwaliteiten zijn benoemd; energiebeperkende maatregelen zijn nog niet opgenomen. In 2011 spreken we hierover met de huurderorganisaties en wordt het systeem geüpdate.

Voor het bedrijf Thús Wonen zit hierin een zekere spanning. We willen graag een doorgroei naar ongeveer 68% van de maximaal redelijke huurprijs op basis van een 100% bijgewerkt systeem; een goede en transparante balans in prijs en kwaliteit. Tegelijkertijd sturen we ook op inflatievolgende woonlasten (energie en huur) en beseffen dat onze doelgroep - Thús Wonen bezit ongeveer 21% van de woningmarkt in Noordoost-Friesland - zijn beperkingen kent.

Huurbetaling Het grootste deel van onze huurders betaalt de huur via automatische incasso of acceptgiro. Een enkele keer wordt aan de balie gepind of met contant geld betaald. Nog 15% van de huurders (ongeveer 900) maakt geen gebruik van de mogelijkheid om te betalen via automatische incasso. Dit percentage moet, gezien de hoge operationele kosten, in 2011 omlaag.

Huurtoeslag Een groot deel van onze huurders ontvangt huurtoeslag. Bij de uitbetaling van de huurtoeslag in 2010 is gebleken dat veel aanvragers lang moesten wachten op hun voorschot. Door onze positieve (coulante) opstelling zijn hierdoor geen huurders in de problemen gekomen. Thús Wonen doet aan huurmatiging. Huurders kunnen met hun vragen telefonisch terecht bij het Hulp & Informatiepunt (HIP) van Thús Wonen. In het verslagjaar is hiervan redelijk gebruikgemaakt, onder meer voor hulp bij het aanvragen van huurtoeslag en voor informatie over wijzigingen in de wet- en regelgeving.

Huurachterstand In 2010 is aan 75 huurders ontruiming aangezegd; tien woningen zijn daadwerkelijk ontruimd. Op 31 december 2010 (geconsolideerde jaarrekening) bedroeg de totale huurachterstand € 514.000 (0,80% van de totale jaaropbrengst). Dit is een stijging ten opzichte van 2009 (totale huurachterstand € 356.000). Deze stijging is deels ongetwijfeld te wijten aan de fusie ’perikelen’ van onze organisatie. Een nadere analyse heeft echter niet plaatsgevonden. We verwachten dat we deze stijging het komende jaar een halt kunnen toeroepen met ons nieuwe incassobeleid waarin we aanmaningen sneller versturen en eerder telefonisch contact opnemen met de huurder met betalingsachterstand. In 2010 is specifiek actie ondernomen richting ‘slepers’. Dat zijn klanten die consequent te laat betalen. In een aantal gevallen heeft dat in 2010 nog niet geleid tot een oplossing.

25

Voor de huurachterstand van € 514.000 is een voorziening getroffen van € 206.000, zodat de opgenomen post in de jaarrekening € 308.000 is.

Thús Wonen besteedt relatief veel tijd en middelen aan bijzondere woonbegeleiding en schuldhulpverlening. Het is de vraag waar de feitelijke grens van dit maatschappelijk werk ligt (de meervoudige problematiek versus woongerelateerde problemen) en of de inzet van andere instanties hiervoor niet meer geëigend is. In 2011 nemen we deze kwestie in heroverweging.

Huurderving In het verslagjaar heeft Thús Wonen evenals voorgaande jaren nauwelijks te maken gehad met structurele leegstand. De leegstand die er was, betrof frictieleegstand en leegstand als gevolg van verkoop en sloop. Leegstand als gevolg van sloop is de belangrijkste groep. Frictieleegstand ontstaat onder andere door mutaties en als het voorzieningenniveau niet voldoende aansluit op de vraag (dus laag is) waardoor woningen niet verhuurd raken. Deze leegstand duurt het langst. We zien dit vooral in de kleine kernen. In de grote dorpen waar het voorzieningenniveau hoog is, zien we nauwelijks leegstand. In totaal stonden ultimo 2010 166 woningen leeg. De huurderving als gevolg van leegstand bedroeg in het verslagjaar € 522.384.

Woningzoekenden Thús Wonen adverteert het huuraanbod tweewekelijks in het ‘Nieuwsblad van Noordoost Friesland’ en de’ Dockumer Courant’. Ook is het huuraanbod terug te vinden op onze website. Thús Wonen geeft mensen met een urgentie voorrang bij het toewijzen van woningen. Iemand is urgent als de gemeente diegene WMO toekent of als iemand de woning in geval van herstructurering moet verlaten. De wacht- tijd voor een woning in het werkgebied is óf kort óf lang. Dat geldt voor 80% van het bezit. Slechts 20% valt er tussenin. In de kleine dorpen met weinig tot geen voorzieningen is er geen wachttijd. In Dokkum is de gemiddelde wachttijd drie jaar. Het totale werkgebied kent ongeveer 6.000 ingeschreven woningzoekenden. Dit zijn personen of gezinnen die op korte of langere termijn andere huisvesting wensen; de kwalitatieve vraag. Het aantal niet-zelfstandige huishoudens (urgent in de zin van de woningbehoefte) op zoek naar huisvesting is echter zeer gering; de kwantitatieve vraag is dus klein. Dit strookt ook met ons beleid om de komende tien jaar bijna 4.000 woningen een behoorlijke kwaliteitsslag te laten maken.

Het overzicht geeft het aantal aangeboden woningen en de mutatiegraad per wijk en/of per kern weer.

Aantal Totaal aantal Totaal aantal Gemiddeld Mutatie- woningen Aantal Gemeente / dorp woningen mutaties aantal reacties graad gepubliceerd reacties 31-12-2010 31-12-2010 per woning in krant Gemeente Dantumadiel Broeksterwâld 116 12 10.3 3 13 4.3 Damwâld 752 60 8.0 15 137 9.1 De Westereen 808 51 6.3 9 44 4.8 Driezum 43 7 16.3 1 3 3 Rinsumageast 86 3 3.5 0 0 0 Feanwâlden 586 46 7.8 9 86 9.5 Wâlterswâld 66 5 7.6 0 0 0 Totaal Dantumadiel 2457 184 7.5 37 283 7.6

26

Gemeente Dongeradeel Altenastreek 98 9 9.2 7 186 26.6 Binnenstad/centrum 130 11 8.5 11 226 20.5 Bonifaciusplein 59 10 17.0 7 241 34.4 De Trije Terpen 9 0 0 0 0 0 D.R. 29 2 6.9 1 38 38 Camphuysenstraat Fonteinslanden 548 39 7.1 46 673 14.6 Hoedemakerspolder 298 35 11.7 29 543 18.7 It Fûgellân 440 28 6.4 33 309 9.4 Jantjeszeepolder 172 12 7.0 9 152 16.8 Omgeving 90 5 5.6 6 109 18.2 Watertorenbuurt Weeshuislanden 89 3 3.3 3 73 24.3 Totaal Dokkum 1962 154 7.8 152 2550 16.7 Anjum 104 6 5.8 4 15 3 Brantgum 7 0 0.0 0 0 0 Ee 40 4 10.0 4 13 3.2 Engwierum 31 3 9.7 3 6 2 Hantum 28 4 14.3 4 20 5 Hantumhuizen 6 0 0.0 0 0 0 Holwerd 210 23 11.0 14 54 3.8 Lioessens 30 5 16.7 6 18 3 Metslawier 78 14 18.0 9 37 4.1 Moddergat 16 3 18.8 1 3 3 Morra 7 2 2.9 1 7 7 Nes 43 8 18.6 7 13 1.8 Niawier 11 0 0.0 0 0 0 Oosternijkerk 50 8 16.0 7 22 3.1 Paesens 14 0 0.0 0 0 0 Raard 9 0 0.0 0 0 0 Ternaard 100 14 14.0 11 37 3.3 Wierum 34 3 8.8 2 4 2 Totaal dorpen 818 98 12.0 60 249 4.2 Totaal Dongeradeel 2780 251 9.0

27

Gemeente Kollumerland c.a. Burum 39 4 10.3 1 2 2 Kollum 652 51 7.8 6 62 10.3 Kollumerpomp 16 2 12.5 1 4 4 Kollumerzwaag 298 21 7.1 4 55 13.8 Munnekezijl 54 5 9.3 2 5 2.5 Oudwoude 68 6 8.8 2 25 12.5 Triemen 10 0 0.0 0 0 0 Warfstermolen 15 0 0.0 0 0 0 Westergeest 33 0 0.0 0 0 0 Zwagerbosch 75 8 10.7 0 0 0 Totaal Kollumerland 1261 97 7.7 16 153 9.6 c.a.

Burdaard 41 3 7.3 0 0 0 Totaal Ferwerderadiel 41 3 7.3 0 0 0

Totaal 6538 535 8.2 165 3235 19.6 Thús Wonen

In 2010 630 woningzoekenden aan een woning geholpen. De ambitie om in 2011 het huuraanbod ‘volledig digitaal’ te gaan doen lukt deels. Halverwege het jaar 2011 wordt de woonadvertentie in de kranten afgeschaft. Het aanbod wordt dan nog uitsluitend digitaal geadverteerd op de website. Slechts een kleine groep van onze klanten kan hiermee niet uit de voeten. Deze mensen kunnen zich dan ook abonneren op (toezending van) een uitdraai van de digitale informatie.

Bijzondere doelgroepen Onder bijzondere doelgroepen verstaat Thús Wonen mensen met een lichamelijke handicap die gebruikmaken van de WMO. Ook andere kwetsbaren in de samenleving, zoals dak- en thuislozen en mensen die gebruikmaken van de voorzieningen van het Leger des Heils, Talant, GGZ, Zienn opvang en ondersteuning en Limor behoren tot de doelgroep. Voor deze mensen worden in de meeste gevallen driehoekscontracten afgesloten tussen Thús Wonen, de klant en de betreffende hulp- verleningsinstantie. Thús Wonen beschikt over een recent gerenoveerd complex van vijftien appartementen en een collectieve ruimte in Kollumerzwaag waar personen onder intensieve dagbegeleiding aan hun herintreding in de samenleving kunnen werken.

Woningmutaties Het mutatiepercentage is ongeveer 10%. Het percentage kan door de fusie niet goed worden vergeleken met dat van 2009. Wel kan worden opgemerkt dat het mutatiepercentage – dankzij de stabiele woonomgeving – ongeveer gelijk is. In 2010 zijn geen specifieke acties ondernomen om het mutatiepercentage omlaag te brengen. In het verslagjaar zijn 21 woningen verkocht aan zittende huurders dan wel na mutatie.

28

Calamiteiten Thús Wonen werkt met een calamiteitenprotocol. Tsjnst verzorgt de 24-uurs-bereikbaarheidsdienst voor Thús Wonen en wordt vaak als eerste gebeld in het geval van storingen en calamiteiten. In geval van calamiteiten en ernstige situaties moeten brandweer, politie en/of ambulance worden ingeschakeld. Soms kan het nodig zijn om overleg te plegen met een medewerker van Thús Wonen, bijvoorbeeld bij een grote brand in één of meer woningen, explosie(gevaar) of andere complexe situaties. Dit overleg vindt plaats met de teamcoördinatoren van Klant & Markt. Is de kans groot dat er pers aanwezig is, dan wordt ook de directeur-bestuurder op de hoogte gebracht.

29

30

Hoofdstuk 4 Betrekken bewoners bij beleid

In gesprek met de klant

Bij wie moet je zijn om erachter te komen of wat je doet, goed is? Of je voldoet aan de verwachtingen? Onze huurders zijn daarvoor de aangewezen personen. Individueel of in verenigings- of groepsverband. Daarom gaan we met hen in gesprek en nemen hun inbreng mee in ons beleid.

Een van de belangrijkste taken van de nieuwe Thús Wonen was het waarborgen van de positie van de huurders na de fusie. Omdat Thús Wonen niet met iedereen persoonlijk contact kan hebben, werkt ze samen met drie huurdersverenigingen: Huurdersvereniging Dongeradeel, De Bewonersraad Friesland en huurdersvereniging Ús Hierwenten. Deze drie verenigingen spelen een belangrijke rol in de interactie tussen Thús Wonen en haar klanten. Alle drie de verenigingen zijn sinds 2010 vertegenwoordigd in het Huurdersplatform Ús Hierders.

Spreekbuis Huurdersvereniging Dongeradeel fungeert als de spreekbuis van de huurders in de gemeente Dongeradeel, De Bewonersraad Friesland van de huurders in de gemeente Kollumerland en Ús Hierwenten van de huurders in de gemeente Dantumadiel. Met de huurdersverenigingen praat Thús Wonen over regionale, lokale en algemene zaken die de huurders aangaan. Als het gaat om vooral algemene beleidszaken, dan is het Huurdersplatform Ús Hierders onze gesprekspartner. Hierin zal de afzonderlijke huurdersverenigingen in vertegenwoordigd. Het gaat dan om zaken als huurbeleid, onderhoudsbeleid, ZAV-beleid, de begroting 2010 en de jaarrekening 2009. Natuurlijk waren in 2010 de veranderingen na de fusie belangrijk onderwerp van gesprek.

De huurdersverenigingen hebben in 2010 regelmatig een overleg gehad met de medewerker Leefbaarheid en met de manager Klant & Markt van Thús Wonen. Hier worden vooral zaken besproken welke zich op locaal niveau afspelen. Daarnaast vind er ook regelmatig overleg plaats tussen het Huurdersplatform en het Bestuur van Thús Wonen (ondersteund door de manager Klant & Markt).

Om hun werk goed te kunnen doen, ontvangen de huurdersverenigingen een jaarlijkse bijdrage. Huurdersvereniging Dongeradeel ontving € 8.226, De Bewonersraad Friesland € 7.070,40 en Ús Hierwenten € 4.075. Thús Wonen en de huurdersverenigingen beschouwen de samenwerking als constructief en plezierig.

Huurdersplatform Ús Hierders Huurdersplatform Ús Hierders praat namens de huurdersverenigingen met Thús Wonen over het centrale beleid. Bij veel zaken moet het beleid duidelijk en eenduidig zijn. Ús Hierders adviseert Thús Wonen namens alle huurders over bijvoorbeeld SVB, huurbeleid, huurvoorwaarden en huurcontracten, protocol bij herstructurering, sociale pakketten bij sloop en renovatie en overlastbeleid. Het Huurdersplatform vergadert minimaal vier keer per jaar. In 2010 kwam aan de orde: nieuwe samenwerking tussen Ús Hierders en Thús Wonen; voortgang nieuw Strategisch Voorraadbeleid; nieuwe klachtencommissie en klachtenreglement. Met de Raad van Commissarissen van Thús Wonen vindt minimaal één keer per jaar overleg plaats.

Omdat de huurdersverenigingen de belangrijkste stem van de huurders naar Thús Wonen zijn, hebben Thús Wonen en de leden van het Huurdersplatform Ús Hierders in april 2011 een nieuwe samenwerkingsovereenkomst getekend. In deze overeenkomst zijn de inspraak- en participatiemogelijkheden van huurders duidelijk vastgelegd. Met de ondertekening benadrukken de leden van het Huurdersplatform en Thús Wonen het belang dat zij hechten aan het betrekken van huurders bij het beleid en de uitvoering daarvan door de corporatie. Daarvoor moet Thús Wonen weten wat er onder de huurders speelt. Huurdersplatform Ús Hierders vormt daarvoor een goed klankbord en belangrijke gesprekspartner voor Thús Wonen In 2010 ontving het Huurdersplatform Ús Hierders een bijdrage van € 16.500.

31

Directe informatie Natuurlijk betrekken we onze huurders ook op andere manieren bij wat ons bezighoudt dan via de huurdersverenigingen. Onze huurders hebben in 2010 slechts twee keer ons bewonersblad ontvangen. Dat hebben we gecompenseerd met artikelen en nieuwtjes op onze website over alle ontwikkelingen bij Thús Wonen en haar projecten. Klantenpanels en inspraakavonden gaan we in 2011 weer organiseren.

Om de huurders mee te laten delen in een bijzonder project opende Thús Wonen op 10 november 2010, aan de vooravond van de landelijke Dag van de Duurzaamheid, de deuren van haar duurzame nieuwbouwwoningen aan de Beatrixtraat 2 in Kollum-Zuid. Na de openingshandeling was de woning voor iedereen te bezichtigen. Als onderdeel van de openingshandeling was er speciale aandacht voor de oud- en ex-bewoners van de wijk. In het boekje ‘Kollum Sud; sa wie it’ dat Thús Wonen samen met de bewoners heeft samengesteld, worden herinneringen opgehaald aan de wijk.

Een andere actie om huurders bij ons, maar speciaal bij elkaar te betrekken, was ‘Uw burendaad is een Thús-taart waard’. Daarmee riepen we onze huurders op een andere huurder te nomineren die een belangrijke rol spelen in hun straat, buurt of wijk. Thús Wonen kreeg 24 aanmeldingen binnen. Gezien het succes van deze actie herhalen we deze eind 2011.

Serviceabonnement Om het de huurders gemakkelijk te maken, biedt Thús Wonen het zogenaamde Serviceabonnement aan. Daarmee kunnen de huurders voor € 5 per maand het wettelijk huurdersonderhoud afkopen. Ongeveer 75% van onze huurders maakt hiervan inmiddels gebruik. Ons onderhoudsbedrijf Tsjnst voert deze 24-uursservice uit. In 2010 hebben we een nieuw reglement voor het Serviceabonnement geformuleerd. Dat ligt voor instemming bij Huurdersplatform Ús Hierders.

32

Zelf klussen Thús Wonen geeft haar huurders volop de ruimte om binnen hun woning een eigen, persoonlijke plek te creëren. Ze voert een ruimhartig ZAV-beleid. Huurders zijn vrij in de manier waarop zij dat willen doen en Thús Wonen adviseert hen daar gratis bij. Om te voorkomen dat huurders acties ondernemen die (de verhuurbaarheid of de constructie van) de woning in gevaar brengen, is er een aantal regels waaraan zij zich moeten houden. Zo moeten de huurders Thús Wonen informeren over de plannen voordat met de klus wordt gestart. In een aantal gevallen hebben huurders als ze gaan verhuizen, recht op een vergoeding voor de aanpassingen.

Klachtencommissie Uiteraard gaan we voor tevreden huurders. Toch kan het gebeuren dat een huurder niet tevreden is over onze dienstverlening. In dat geval kan de huurder terecht bij de onafhankelijke klachtencommissie. Begin 2010 had Thús Wonen nog twee klachtencommissies. Omdat we dat geen logische situatie vonden, hebben we daarin in de loop van het jaar verandering aangebracht. Via een advertentie in de regionale huis-aan-huisbladen hebben we leden geworven voor één nieuwe klachtencommissie. Na de installatie van de nieuwe commissie zijn de twee andere opgeheven. De klachtencommissie bestaat uit drie leden (twee vrouwen en een man). Om de onafhankelijkheid van de commissie te garanderen mag een lid niet in dienst zijn van de corporatie, geen huurder zijn van Thús Wonen, geen lid zijn van het toezichthoudend orgaan van Thús Wonen en/of niet werkzaam zijn bij een huurdersvertegenwoordiging of het Huurdersplatform van Thús Wonen.

In 2010 kreeg de klachtencommissie één klacht ter behandeling. De klacht ging over het al dan niet uitvoeren van voegwerk. De commissie achtte de klacht gedeeltelijk gegrond en Thús Wonen heeft zich aan deze uitspraak geconformeerd.

Klantvriendelijk Thús Wonen wil een klantvriendelijke organisatie zijn. Dat kan alleen als duidelijk is wat de klant van ons verwacht en Thús Wonen volstrekt duidelijk maakt of en hoe ze aan die verwachtingen kan voldoen. In 2010 hebben we vast een begin gemaakt met de gesprekken hierover met de huurderbelangenorganisaties. In 2011 zetten we onze meningsvorming samen voort. We verwachten dat deze interactie eind 2011 heeft geleid tot intensieve(re) communicatie met onze klanten.

Verhuiskostenregeling Bij renovatie en sloop waarbij de huurder in aanmerking komt voor de verhuiskostenregeling wordt in overleg met de huurders gebruik gemaakt van de verhuiskostenregeling, die voldoet aan de eisen die hieraan worden gesteld door het BBSH.

33

34

Hoofdstuk 5 Leefbaarheid

Fijn en veilig wonen

Thús Wonen wil er in belangrijke mate aan bijdragen dat haar huurders kunnen wonen in een fijne woning in een veilige omgeving. Om dit voor elkaar te krijgen zijn er onder meer twee leefbaarheidmedewerkers werkzaam. Als organisatie zijn we bovendien alert op overlastsituaties, hennepteelt en woonfraude. Al komen deze laatste twee in ons werkgebied gelukkig weinig voor.

Thús Wonen besteedt veel aandacht aan de leefbaarheid in haar werkgebied, vooral daar waar sprake is van substantieel woningbezit van Thús Wonen. Door de twee leefbaarheidmedewerkers en de inzet van onder anderen een woonmaatschappelijk werker kan de organisatie reageren op uiteenlopende situaties die de leefbaarheid in gevaar brengen. In en rond drie complexen waarin veel ouderen wonen, te weten Nij Tjaarda in Damwâld, It Sâneach in Damwâld en Swanneblom in Feanwâlden, houdt een huismeester de leefbaarheid nauwlettend in de gaten.

Toch ervaart Thús Wonen het begrip leefbaarheid als een lastig onderdeel van haar opgave. Leefbaarheid is in die zin ook een vreemd begrip. De situatie zou immers niet goed zijn als de woonomgeving niet leefbaar is. In 2010 hebben we ons afgevraagd wat het begrip leefbaarheid betekent voor onze activiteiten. We hebben vanuit onze opgave - zorgen voor kwalitatief goede huisvesting voor onze klanten - vastgesteld dat leefbaarheid voor Thús Wonen betekent het verantwoordelijk zijn voor een goede (schoon, heel en veilig) woonomgeving van onze woningen. Het oprekken tot een bredere verantwoordelijkheid is alleen denkbaar als co-financiers bereid zijn te participeren.

Overlastbeleid Thús Wonen heeft in het verslagjaar gewerkt volgens het overlastbeleid van het ‘oude’ Thús wonen. Een nieuw beleidsplan ligt voor advies bij het Huurdersplatform Ús Hierders. Thús Wonen ziet haar rol in overlastsituaties als een bemiddelende rol en probeert zoveel mogelijk in een vroeg stadium in te grijpen. Als meldingen van overlast binnenkomen – huurders vragen wij deze schriftelijk aan ons door te geven – onderzoeken wij de aard en omvang van de klacht en proberen het probleem snel en afdoende aan te pakken. Thús Wonen heeft in dit kader onderzocht of er behoefte is aan buurtbemiddeling. Dit bleek niet het geval te zijn.

We merken dat in de zomerperiode, als het buitenleven een belangrijkere rol gaat spelen, meer overlastgevallen voorkomen dan in de andere seizoenen. In 2010 is ongeveer 193 uur besteed aan het behandelen van overlastgevallen. Het betrof elf meldingen die uiteenliepen van overlast als gevolg van ernstige vervuiling, psychische problemen en cultuurverschillen tot verwilderde tuinen en ernstige geluidsoverlast. Het inhuren van een woonmaatschappelijk werker via Maatschappelijk Werk Fryslân heeft in 2010 een positieve wijze bijdrage geleverd aan het overlastbeleid.

In gevallen van overlast vindt, afhankelijk van de locatie, overleg plaats in een van de drie Sociaal Teams (in Dongeradeel Signaal Team genoemd). Vanuit Thús Wonen maken een medewerker Leefbaarheid en een collega van Bewonersbegeleiding deel uit van de Sociaal Teams. Daarnaast zijn ook Algemeen Maatschappelijk Werk, de gemeente, gemeentelijke schuldhulpverlening, GGD, GGZ, Stichting Welzijn Het Bolwerk, MEE, politie, reclassering, Sociale Zaken, Stichting Het Lichtpunt, Verslavingszorg Noord Nederland en Zienn onderdeel van de Sociaal Teams. Standaard wordt een keer per maand overlegd. In speciale gevallen vindt in kleiner verband extra overleg plaats.

Hennepteelt In Kollumerland en Dantumadiel heeft Thús Wonen niet of nauwelijks te maken met overlast als gevolg van hennepteelt. In 2010 zijn wel enkele meldingen van omwonenden bij ons binnengekomen, maar wij hebben niet kunnen vaststellen dat er in deze gevallen echt sprake was van hennepteelt. In Dongeradeel waren drie gevallen van hennepteelt. In een woning is een inval gedaan en in één geval heeft een hennepkwekerij gezorgd voor een woningbrand. In alle drie de gevallen zijn de huurcontracten, overeenkomstig ons beleid, direct opgezegd. Nieuwe huurders ontvangen bij het ondertekenen van de huurovereenkomst informatie over de gevolgen van het betrapt worden op het kweken van hennep. Ook bespreken we het thema hennepteelt in de Sociaal Teams.

35

Woonfraude Onder woonfraude verstaan we alle vormen van onrechtmatige doorverhuur, onrechtmatig gebruik en overbewoning. Dus simpelweg het niet volgens de regels bewonen van een huis. Woonfraude komt in ons werkgebied slechts incidenteel voor. De sociale controle is groot en huurders tolereren geen woonfraude in hun omgeving. Daarom hebben we hiervoor geen specifiek beleid. In 2010 zijn er – met uitzondering van de hiervoor genoemde gevallen van hennepteelt – geen gevallen van woonfraude geconstateerd.

Veilig wonen Thús Wonen hecht veel waarde aan de veiligheid in en rond haar woningen. Uiteraard voldoen onze woningen aan de veiligheidseisen van het Bouwbesluit, maar daarnaast zijn de meeste woningen voorzien van veilig hang-en-sluitwerk. In 2010 zijn 28 woningen voorzien van nieuwe kunststofkozijnen met veilig hang-en-sluitwerk. Thús Wonen werkt niet met het Politie Keurmerk Veilig Wonen. We werken wel volgens de eisen van het keurmerk. Zo voldoet bijvoorbeeld ons veiligheidsbeslag aan de kwalitatieve eisen, maar draagt niet het keurmerk. Bovendien hebben we een gecertificeerde collega in dienst. Dat we niet met het Politie Keurmerk Veilig Wonen werken is voornamelijk een kostenoverweging: het keurmerk vraagt een grote investering (grotendeels administratief).

36

Wijkschouw In het verslagjaar heeft Thús Wonen in samenwerking met de Wijkraad, Tsjnst BV en de gemeente een wijkschouw in Dokkum georganiseerd. De focus lag op de tuinen. De actie heeft effect gehad: maar liefst 60% van de bewoners heeft na de wijkschouw de tuin opgeruimd.

Onderhoud gemeenschappelijke tuinen Het onderhoud aan de gemeenschappelijke tuinen (openbaar en gemeenschappelijk groen) heeft Thús Wonen uitbesteed in de vorm van contractbeheer. De afdeling Vastgoedbeheer is verantwoordelijk voor het afsluiten van de contracten.

Energiekste woning Thús Wonen maakt deel uit van het Platform Wonen in Kollumerland. Net als Thús Wonen stimuleert het Platform bewoners hun woning energiezuiniger te maken voor lagere woonlasten en meer wooncomfort. In dit kader is op 27 september 2010 het startschot gegeven voor de verkiezing van de ‘energiekste woning’ in Kollumerland. De inwoners van de twaalf dorpen stemmen hierbij op de mooiste en tegelijk duurzaamste woning in hun dorp. Een jury let vooral op energiebesparende maatregelen en duurzame investeringen die zorgen voor een comfortabel huis met een lagere energierekening. In 2012 maken we de energiekste woning van heel gemeente Kollumerland bekend.

Taartenactie Beter een goede buur dan een verre vriend? In 2010 heeft Thús Wonen de taartenactie ‘Uw burendaad is een Thús-taart waard’ in het hele werkgebied gehouden. Goede buren zijn onmisbaar voor een fijne, gezellige en leefbare buurt. De actie beloont dan ook de ‘beste’ buur met een lekkere taart. Op 20 december 2010 zijn er maar liefst 24 uitgedeeld. De reacties daarop waren plezierig.

37

38

Hoofdstuk 6 Wonen, zorg en welzijn

Onbezorgd wonen, onze zorg

Thús Wonen vindt het belangrijk dat haar huurders onbezorgd kunnen wonen in een woning die hen ‘op het lijf’ is geschreven. Zelfs als dat om welke reden dan ook niet meer (helemaal) zelfstandig kan. Daarom werken wij nauw samen met organisaties die ons helpen dit te realiseren.

Op het gebied van wonen, zorg en welzijn werkt Thús Wonen nauw samen met organisaties die in dit werkveld actief zijn. Samen met hen proberen wij mensen, afhankelijk van hun zorgvraag, aan een passende woning te helpen. Onze samenwerkingspartners zijn: J.P. van den Bent Stichting (dienstverlening aan mensen met een beperking); Talant (zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking); Zorggroep Pasana; Thuiszorg Het Friese Land; Eleos (stichting gereformeerde geestelijke gezondheidszorg); Stichting Het Lichtpunt (woonbegeleiding en herintreding); Hospice (in samenwerking met Zorggroep Pasana); Carex (tijdelijke huisvesting, antikraak).

Daarnaast is Thús Wonen actief in drie Sociaal Teams (medewerker Leefbaarheid en medewerker Bewonersbegeleiding) waarin ook Algemeen Maatschappelijk Werk, gemeente, GGD, GGZ, Stichting Welzijn Het Bolwerk, MEE, politie, reclassering, schuldhulpverlening, Sociale Zaken, Stichting het Lichtpunt, Verslavingszorg Noord Nederland en Zienn zijn vertegenwoordigd.

Toekomstvisie Het project ‘Plattelandszorg, zorg voor het platteland’ is een initiatief van Thús Wonen. Het doel is met zorg- en welzijnspartijen in het werkgebied (gemeente Dantumadiel, GGD, huisarts, Kabel Noord, Talant, Thuiszorg Het Friese Land, WerkPro en Zorggroep Pasana) een toekomstvisie op het gebied te ontwikkelen en invulling te geven. Het voorzieningenniveau in dit deel van Friesland baart ons zor- gen. Wij vragen ons dan ook af hoe we met de huidige bevolkingsdaling, vergrijzing en leefbaarheidsproblemen voorzieningen op het gebied van wonen, zorg en welzijn, zoals ziekenhuizen, zorg- en steunpunten en servicecentra, beschikbaar kunnen houden. Niet alleen voor onze klanten, maar voor alle bewoners in Noordoost-Friesland. Het uitgangspunt van het project is het ontwikkelen van een ruimtelijke structuur die hiërarchisch is qua grootte en voorzieningen (met Dokkum als zwaartepunt) en voorzieningen bereikbaar maakt voor iedereen. Deze benadering sluit naadloos aan op onze strategie, inmiddels uitgewerkt in het Strategisch Voorraadbeleid, om dáár te investeren waar de voor het goede wonen noodzakelijke voorzieningen ook op de lange termijn geborgd zijn.

In 2010 is de visie opgesteld en plenair voorgelegd aan de wethouders van de verschillende gemeenten en stakeholders in Noordoost-Friesland. Hierbij zijn twee vragen gesteld: 1. Steunt u deze visie? Zo ja, 2. Gaat de gemeente regie voeren conform dit beleid? Het was teleurstellend te moeten ervaren dat een dergelijke integrale visie op wonen, zorg en welzijn voor onze regio onvoldoende bijval kreeg en dat het initiatief niet werd overgenomen. We volharden echter in ons streven. Inmiddels hebben wij vanuit de provincie Fryslân het advies gekregen de toekomstvisie ‘in te pakken’ in het bestaande sociaal-economische masterplan Friesland. Hiermee zijn wij in 2011 gestart.

39

Projecten JP van den Bent Stichting Voor huisvesting van cliënten van de JP van den Bent Stichting bouwen we in Dokkum op het terrein van de voormalige Beatrixschool en later van De Twine een appartementencomplex. Het complex bestaat uit 21 appartementen waar meervoudig gehandicapten begeleid zelfstandig kunnen wonen. Het complex biedt daarnaast negen appartementen voor de reguliere verhuur. Eind 2010 is gestart met de bouw van dit woongebouw. Naar verwachting wordt het complex in medio 2011 opgeleverd.

Talant Met Talant zijn we in gesprek over een gezinsvervangend tehuis De Wynbrekker in Damwâld. Thús Wonen heeft dit complex in 2009 aangekocht, verbouwd tot achttien (twaalf zelfstandige en zes onzelfstandige) appartementen en verhuurd aan Stichting Talant. De stichting vindt de appartementen echter te klein en niet meer voldoen aan de huidige eisen. De besprekingen richten zich op de vraag of moet worden gekozen voor sloop en nieuwbouw of voor het aanpassen van de bestaande bouw. Het kostenaspect van de investering versus de verhuurbaarheid op de langere termijn is hier het probleem. De oorspronkelijke planopzet en kostenraming bleken niet realistisch. Een grondige controle van het gebouw bleek geen fricties op te leveren met de brandveiligheid of bouwkundige constructies.

Eveneens met Talant voeren we gesprekken over het ontwikkelen van zestien zorgappartementen in De Westereen (Dantumadiel). Hier is de vraag, naast een realistische en redelijke kosten- /opbrengstenverhouding of er op de langere termijn voldoende cliënten zijn en of de bestaande huisvesting van cliënten niet beter het doel dient.

Meer in het algemeen moeten we voor dit soort projecten vaststellen dat de exploitatie een probleem is. De zorginstellingen ontvangen een aanzienlijke vergoeding voor het huisvesten van hun cliënten en lijken te worden ‘gedwongen’ door een beperking van het budget voor zorgverlening om aanspraak te maken op subsidiëring door de woningcorporatie. Uit volledige transparantie van de cijfers moet blijken waar hier het redelijke ‘midden’ ligt.

Eerstelijnszorgverleners In samenwerking met een aantal eerstelijnszorgverleners (huisarts, fysiotherapeut en apotheek) gaat Thús Wonen een zorgcomplex met veertien appartementen ontwikkelen in Kollumerzwaag, locatie Brink. Mogelijk vindt daar ook ‘huisvesting’ plaats van een steunpunt van Zorggroep Pasana en/of een tandartsenpraktijk . Dit project start begin 2012.

Ook wil Thús Wonen in Kollum (locatie Bleekerstraat) een appartementencomplex bouwen met achttien appartementen voor mensen met een zorgbehoefte. Hiermee maken we eind 2011 een start.

Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) In 2010 zijn in het kader van de WMO nieuwe vereenvoudigde afspraken met de gemeenten gemaakt. Thús Wonen voert aanpassingen tot € 1.500 standaard zelf uit, zonder voorafgaande toestemming van de gemeente. Boven de € 1.500 moeten we toestemming hebben van de gemeente. De afdeling Vastgoedbeheer handelt deze aanvragen af. Deze werkwijze zorgt ervoor dat veel sneller kan worden gewerkt. De afspraken zijn van toepassing op het volledige woningbezit van Thús Wonen.

In het verslagjaar zijn 80 woningen aangepast op grond van de WMO. Hiermee was in totaal € 103.465 gemoeid. De aanpassingen bestonden onder meer uit het verhogen van toiletpotten en het verbreden van deuren en straten. Kleine voorzieningen, zoals het aanbrengen van beugels en extra trapleuningen worden niet meer uit de WMO vergoed. Thús Wonen is van mening dat een forse voorinvestering vanuit de gemeentelijke WMO-budgetten in bouwen en/of renoveren voor de toekomstige behoefte kan zorgen voor winst voor alle partijen. Verder overleg hierover volgt in 2011.

40

Elektronische sleutels Onze appartementencomplexen zijn uitgerust met elektronische sleutels. Thús Wonen kan – op verzoek van de bewoner – hulp- en zorgverleners van een sleutel voorzien, zodat zij in noodgevallen altijd toegang tot het betreffende appartement hebben. Met het oog op de veiligheid wordt bij verlies van de elektronische sleutel de toegang tot het complex met de betreffende sleutel direct geblokkeerd.

Personenalarmering Huurders met de leeftijd van 65 jaar en ouder die in een specifiek seniorencomplex wonen, kunnen op verzoek gebruik maken van de service ‘personenalarmering’. Hierdoor wordt het voor deze groep huurders mogelijk om langer zelfstandig te blijven wonen, aangezien door middel van de personenalarmering geborgd wordt dat in geval van nood snel iemand ter plaatse is om de huurder te helpen. Huurders kunnen kiezen via welke route zij hun hulp willen laten lopen maar het merendeel van de huurders met personenalarmering heeft gekozen voor de route van Thuiszorg Het Friese Land waar zij via de meldbank binnenkomen. Zorggroep Noorderbreedte en Thuiszorg Het Friese Land volgen de alarmoproepen op en bieden de benodigde hulp.

41

42

Hoofdstuk 7 Financiën

Scherp calculeren

Het jaar 2010 was vooral het eerste jaar van bijstellen van het investeringsprogramma naar een verantwoord niveau. We moeten de komende jaren financieel scherp aan de wind zeilen om aan onze opgave te kunnen (blijven) voldoen.

Thús Wonen sloot het jaar 2010 met € 4.967.000 negatief af, hoewel beide rechtsvoorgangers financieel gezond waren. De reden van het negatieve resultaat is de afwaardering op bedrijfswaarde van nieuwbouwcomplexen (€ 3,4 miljoen), afwaardering van grondposities van gestaakte projecten (€ 0,6 miljoen) en afwaardering complexen tot bedrijfswaarde voor € 0,8 miljoen. Daarnaast is er nog voor een totaalbedrag van € 5,6 miljoen rechtstreeks op het vermogen van 31 december 2009 in mindering gebracht wegens harmonisatie vakantiedagen (€ 53.000) en stelselwijziging van de berekeningssystematiek bij de bepaling van de restwaarde van de grond voor een bedrag van € 5.552.000.

Verantwoord investeren Het verslagjaar kenmerkte zich door het in elkaar schuiven van administraties en het gelijktrekken van uitgangspunten voor de waarderingsgrondslagen. Om een financieel gezonde toekomst te garanderen, hebben we in 2010 onze toekomstvisie bijgesteld: Omdat ons investeringsprogramma binnen het kader van de veranderende regelgeving van het rijk niet verantwoord was, hebben we dat drastisch moeten bijstellen. Daarvoor hebben we eerst nieuwbouwplannen geschrapt, daarna het Strategisch Voorraadbeleid bijgesteld en vervolgens weer plannen geschrapt. In 2010 hebben we ons verkoopbeleid nog gevolgd. Vanaf 2011 stellen we dat bij. Het Strategisch Voorraadbeleid bepaalt dat Thús Wonen in een aantal kernen actief blijft, in een aantal dorpen passief aanwezig is en uit een aantal dorpen verdwijnt en haar bezit daar gefaseerd afstoot. Daarop passen we onder meer ons verkoopbeleid aan. Het gaat om ongeveer 10% van het bezit (ongeveer 600 woningen). We zijn in 2010 efficiënter gaan werken om zo te bezuinigen op de bedrijfslasten. Dit kunnen we bereiken door met minder personeel te werken (in principe via natuurlijk verloop), minder uitzendkrachten in te zetten en tijdelijke contracten niet te verlengen. Op die manier willen we 8% in drie jaar besparen.

De begroting voor 2011 is tot stand gekomen met alle afdelingen/teams. Iedereen heeft input geleverd voor de concept begroting. Deze is besproken in het managementteam, bijgesteld (afgeroomd) en vervolgens definitief gemaakt. De financiële haalbaarheid van de plannen voor het Strategisch Voorraadbeleid zijn doorgerekend, de haalbaarheid is beoordeeld op de ontwikkeling van de kasstroom en de solvabiliteit (op bedrijfswaarde).

Meerjarenperspectief Door het nieuwe voorraadbeleid en het bijstellen van onze plannen creëren we voldoende investeringsruimte om de komende jaren gezond te kunnen investeren. Met de kennis die we nu hebben, ziet onze toekomst er dan ook goed uit. We zijn een gezonde onderneming die ook over tien jaar, als het Strategisch Voorraadbeleid is uitgevoerd, middelen heeft om aan haar doelstelling te voldoen. Om dit te kunnen bereiken, hebben wij een aantal principiële keuzes moeten maken. Zo moeten de ingrepen die wij in onze woningvoorraad doorvoeren voor de kwaliteit en de doelgroepgerichtheid vooral worden ingevuld met grootonderhouds- dan wel transformatie-ingrepen in plaats van sloop en vervangende nieuwbouwactiviteiten. Hiermee voorkomen wij grotere onrendabele investeringen, die afgeboekt moeten worden in onze bedrijfsreserve. Daarnaast hebben wij uiteraard nog geen rekening kunnen houden met mogelijk toekomstig overheidsbeleid. Te denken valt hierbij aan bijvoorbeeld de verwachte verplichting voor onder andere woningcorporaties in het structureel meebetalen van de huurtoeslag (verwachte structurele bijdrage van Thús Wonen is circa € 2 miljoen per jaar), het nog niet opheffen van de verplichte bijdrage in het kader van de Vogelaarwijken, et cetera.

43

Solvabiliteit De solvabiliteit van Thús Wonen bedroeg per 31 december 2010 20%.

De grafiek geeft de prognose van de solvabiliteit op basis van begroting 2011 en een rente van 6% weer.

SVB ronde 1 maart 2011 Ontwikkeling sturingskengetallen t.o.v. norm cfv en wsw 4,0

3,5

3,0 Operationele kasstroom : norm WSW

2,5 Solvabiliteit SVB : norm CFV 2,0 Norm WSW en CFV verhoogd met 1,5 opslag conform financieel statuut

1,0

0,5

0,0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Deze prognose is gebaseerd op de begroting 2011, rekening houdend met een negatiever rentescenario, namelijk een rente voor nieuwe leningen van 6% en een disconteringsvoet van 6%. De onderhoudskosten in de jaren 2013 en later zijn gebaseerd op € 1.236 (met indexatie 3%). Vooralsnog is deze norm niet toereikend. Als deze norm niet wordt gerealiseerd, dan dalen zowel de kasstromen als de solvabiliteit. Op basis van deze prognose verwachten we geen problemen voor de solvabiliteit. De gevolgen van de huurtoeslag zitten niet in deze cijfers verwerkt.

Financieel statuut Thús Wonen heeft sinds de fusie een nieuw financieel statuut. In de loop van 2011 wordt dit bijgesteld.

Treasury Thús Wonen heeft samen met woningcorporatie Wonen Noordwest Friesland uit St. Annaparochie, Woningstichting De Wieren uit Sneek en De Bouwvereniging uit Harlingen een treasurycommissie. Thésor, een bedrijf gespecialiseerd in treasury, begeleidt en ondersteunt deze commissie. Thús Wonen heeft een eigen treasuryjaarplan. Dat is samen met Thésor opgesteld en is bedoeld om financieringsrisico’s in te perken.

Afdrachten Sinds 2008 zijn corporaties verplicht integrale vennootschapsbelasting te betalen. Dat beperkt ons in onze financiële mogelijkheden. Over 2010 is Thús Wonen € 1,4 miljoen aan vennootschapsbelasting ten laste van het resultaat gebracht.

Thús Wonen betaalt ook mee aan de zogenaamde Vogelaarwijken. In 2010 ging het om een bedrag van € 322.493. Voor 2011 staat een bedrag van € 325.000 op de begroting. Daarnaast is in de begroting rekening gehouden met een storting van € 165.000 in de zogenoemde ‘Stroppenpot’ van het CFV.

CFV Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) geeft een solvabiliteitsoordeel en een continuïteitsoordeel. Bij het solvabiliteitsoordeel 2010 wordt de solvabiliteit (verslagjaar 2009) getoetst en bij het continuïteitsoordeel de situatie t/m 2012 en t/m 2014. In beide gevallen beoordeelt het CFV het markt-, het macro-economische en het operationele risico.

44

Solvabiliteit Per einde 2009 heeft het CFV het totale risico (inclusief Vpb-beklemming) berekend op 11.2%

Continuiteitsoordeel 2011: A1 Op basis van de door de corporatie verstrekte Propectieve informatie heeft het Fonds het continuiteitsoordeel vastgesteld. Bij het oordeel wordt in principe verondersteld dat alle door de corporatie voorgenomen activiteiten op basis van het vermogen financierbaar zijn. Per einde 2015 heeft het CFV het totale risicoc inclusief VPB beklemming berekend op 14,4%. Het CFV schat alle risico’s in 2015 hoger in dan in 2009. Dit is met name het gevolg van de macro- economische ontwikkelingen en onze ambitie. Het CFV is van mening dat de voorgenomen activiteiten passen bij de vermogenspositie van de corporatie. De corporatie voldoet zowel aan de eis dat de continuïteit voldoende is gewaarborgd, als aan de eis dat ze haar middelen voldoende inzet in het belang van de volkshuisvesting.

WSW Voor financiële continuïteit moet een corporatie permanente toegang hebben tot de geld- en kapitaalmarkt, tegen acceptabele condities. Voor deze toegang zijn wij afhankelijk van de borgingsfaciliteiten van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Sinds 2008 beoordeelt het WSW de corporaties op hun kredietwaardigheid aan de hand van een analyse van de kasstromen. Met andere woorden: hoeveel euro’s komen binnen en hoeveel euro’s gaan eruit en is het saldo daarvan voldoende om aan rente- en aflossingsverplichtingen te voldoen? De operationele kasstroom (die ontstaat uit de exploitatie van het bestaande bezit) moet volgens het WSW voldoende zijn om aan een jaarlijkse aflossingsverplichting, fictief gesteld op 2% van de leningportefeuille, te kunnen voldoen. De interne eis van Thús Wonen bedraagt 2,5% van de leningenportefeuille. Daarnaast kijkt het WSW naar de verhouding van de leningenportefeuille ten opzichte van de bedrijfswaarde en de WOZ- waarde. Thús Wonen voldoet ruimschoots aan de door het WSW gestelde eisen. Het WSW oordeelt in zijn beoordeling Thús Wonen zonder voorbehoud of kanttekening als kredietwaardig. De leningen die wij moeten aantrekken voor de geplande investeringen voor de komende drie jaar heeft het WSW daarom al meegenomen in zijn borgingsvolume.

Leningen In 2010 heeft Thús Wonen twee nieuwe leningen afgesloten. Het ging om: een rollover-lening van € 5 miljoen voor aflossing van een lening van € 4,3 miljoen om in te kunnen spelen op tijdelijk overtollige kasmiddelen; een fixe-lening van € 5 miljoen voor financiering van nieuwbouw.

Deelnemingen Vanuit de twee rechtsvoorgangers kent Thús Wonen de volgende deelnemingen: Thús wonen planontwikkeling BV: opgericht om er de commerciële activiteiten, waarover vennootschapsbelasting moet worden afgedragen, in onder te brengen. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 16.512, het jaarresultaat € 587 negatief. Thús Wonen neemt voor 100% deel in deze BV. Per balansdatum had Thús Wonen geen vorderingen of schulden op of aan deze BV. Ferbinning BV: een samenwerkingsverband met VDM uit Drogeham. Thús Wonen neemt voor 50% deel in deze BV. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 24.752, het jaarresultaat is € 1.694 negatief. Per balansdatum had Thús Wonen geen vorderingen of schulden op of aan deze BV. Colheim Vastgoed BV: Thús Wonen neemt voor 100% deel in deze BV waarin twee vakantiewoningen zijn ondergebracht die dienen als wisselwoning. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 20.473 negatief en het jaarresultaat € 2.701 negatief. Op 31 december 2010 bedroeg de schuld van Thús Wonen aan Colheim Vastgoed BV € 42.840. Colheim Vastgoed BV had op 31 december 2010 geen vordering op Thús Wonen. Colheim Vastgoed BV heeft een lening van € 233.940 van Thús wonen waarmee in het verleden de aankoop van de twee woningen is gefinancierd. Efficio BV: het maatschappelijk kapitaal van deze BV bedraagt € 45.000 waarvan geplaatst en gestort € 45.000. Thús Wonen is de enige aandeelhouder. Het eigen vermogen bedraagt per 31 december 2010 € 496.943 negatief en het jaarresultaat € 2.535.218 negatief. Thús Wonen heeft de garantie afgegeven dat het negatieve vermogen wordt aangezuiverd. Per balansdatum was Thús Wonen € 740.237 verschuldigd aan deze BV en had een vordering op Efficio BV van circa € 4.938.576 voor financiering van de activa.

45

Aldona BV: opgericht om commerciële activiteiten in onder te brengen. De deelname van Thús Wonen in deze BV is 100%. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 17.009 en het resultaat over 2010 bedroeg € 55. Op 31 december bedroeg de vordering van Thús Wonen € 851 op Aldona BV en waren er geen schulden aan deze BV. Tsjnst BV: opgericht om het dagelijks onderhoud voor de corporatie uit te voeren. Thús Wonen neemt voor 100% deel in deze BV. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 264.464. Het resultaat over 2010 was € 64.464. Thús Wonen had per balansdatum geen vorderingen op Tsjnst BV. De schuld van Thús Wonen aan Tsjnst BV bedroeg per 31 december 2010 € 2.097.868. Tsjnst BV had op 31 december 2010 een vordering op Thús Wonen van € 2.471.463. WCD Holding BV: opgericht in het kader van de fiscalisering van bestaande activiteiten. WCD Holding BV fungeert alleen als tussenholding en heeft geen feitelijke activiteiten. Thús Wonen heeft 100% van de geplaatste aandelen van WCD Holding BV (het statutaire aandelenkapitaal bedraagt € 200.000). WCD Holding BV heeft 100% van de aandelen van WCD Projecten BV. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 909.000. Het resultaat over 2010 was € 18.000 negatief. Thús Wonen had per balansdatum geen vorderingen op WCD Holding BV. Er was op 31 december 2010 een vordering van € 5.000 op WCD Projecten BV. WCD Projecten BV: opgericht om er de commerciële activiteiten, waarover vennootschapsbelasting moet worden afgedragen, in onder te brengen. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2010 € 917.000 en het jaarresultaat was € 16.000,= negatief. Thús Wonen neemt voor 100% deel in deze BV. Per balansdatum had Thús Wonen geen vorderingen op of schulden aan deze BV. De schuld aan Thús Wonen bedroeg per 31 december 2010 €1.927.000. Daarnaast was er een vordering van € 5.000 op WCD Holding BV. Met de belastingdienst is een akkoord gesloten waarbij met terugwerkende kracht vanaf 2006 alle activiteiten van WCD Projecten B.V. worden toegerekend aan de toegelaten instelling. Alle activa van deze B.V. wordt dan in 2011 overgeboekt naar Thús Wonen.

In de loop van 2011 liquideert Thús Wonen een aantal BV’s. Het gaat om Aldona, Colheim Vastgoed, Thús wonen planontwikkeling en Efficio. WCD Holding en WCD Projecten krijgen een andere naam.

Bedrijfskosten en overhead Last but not least hoort in dit jaarverslag over 2010 iets te worden gezegd over de ontwikkeling van onze bedrijfskosten en overhead. In het verslagjaar, het jaar van de fusie, waren die aanzienlijk. Dit was voorzien. Een nieuw automatiseringssysteem, digitaliseren van veel zaken en ook veel aandacht voor nieuwe processen en herijken van investeringen kosten geld. Dit zijn de diepte-investeringen die van Thús Wonen een nog beter renderend bedrijf moeten gaan maken.

Bedrijfskosten en overhead zijn direct van invloed op ons interne rendement, de IRR (Internal Rate of Return). In de commerciële vastgoedwereld ligt de IRR tussen de 8 en 12%. Een woningcorporatie als Thús Wonen streeft naar 6%. Om dit te bereiken zijn er in het verslagjaar meerdere maatregelen en besluiten genomen en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen.

Voor de bedrijfskosten zijn dit: beperking van de onderhoudslasten en een grotere doelmatigheid van het onderhoud aan het vastgoed; investeringsbesluiten voor het vastgoed mede beoordelen op rendement op de langere termijn; waardesturing; doorrekenen van meerjarenscenario’s naar investeringen en (eind)opbrengsten; de DCF (Discounted Cash Flow) van Thús Wonen over meer dan tien jaar; een discussie starten over de kerntaken van Thús Wonen.

Voor de overheadkosten zijn dit: werken met gebudgetteerde jaarplannen; uitvoering in 2011; een maandelijks Management Informatie Systeem opzetten, uitvoering in 2011; verdere doorvoering van procuratie en mandatering; het niet verlengen van tijdelijke arbeidscontracten; een bezuinigingsslag doorvoeren in de periode t/m 2012; verder stroomlijnen van de organisatie en het bevorderen van doelmatig en doeltreffend werken.

46

Deze zaken beoordelen we opnieuw bij de herziening van de Strategienota in de tweede helft van 2011.

Verklaring van besteding van middelen De directeur-bestuurder van Thús Wonen het volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening 2010 te hebben vastgesteld met inachtneming van de verklaring van de accountant. Tevens verklaart hij dat alle uitgaven in het verslagjaar 2010 zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting.

Dokkum, juni 2011

R. Kuik directeur-bestuurder

47

48

Hoofdstuk 8 Verslag van de Raad van Commissarissen

Prioriteiten stellen en slagen maken

De start van de nieuwe organisatie Thús Wonen heeft veel van de medewerkers gevraagd. Een woord van waardering en dank voor hun inzet is hier daarom op zijn plaats. Er is veel werk verzet. Processen zijn op elkaar afgestemd en ingevoerd. Omdat de investeringscapaciteit van de organisatie zwaar onder druk staat, zijn prioriteiten gesteld in de projectenportefeuille. Én er zijn grote slagen gemaakt om het Strategisch Voorraadbeleid vast te stellen.

Cijfermatig bekeken, is het verslagjaar anders verlopen dan was voorzien in de begroting. Op volkshuisvestelijk vlak kunnen we spreken van een rumoerig jaar. De volkshuisvestelijke doelen zijn weliswaar grotendeels gehaald, maar dit neemt niet weg dat we voortdurend aandacht hebben besteed - en ook moeten blijven besteden - aan de stagnerende woningmarkt, krimp, de Vogelaarhef- fing, de gevolgen van de integrale vennootschapsbelastingplicht, het mogelijke overheidsbeleid rond de huurtoeslag en de nieuwe Europese wetgeving voor de inkomensregeling (90% van onze woningen moet worden toegewezen aan mensen met een inkomen onder € 33.614). Een en ander leidt tot een meerjarenprognose die op langere termijn behoorlijk onder druk staat. Hoewel we nu al sturen op de komende ontwikkelingen, moeten we er rekening mee blijven houden dat dit we plannen regelmatig moeten bijstellen.

Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden De Raad van Commissarissen heeft de taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken bij Thús Wonen en de met haar verbonden ondernemingen. Ook staat de Raad het bestuur met raad en advies ter zijde.

De Raad van Commissarissen houdt onder meer toezicht op: de realisatie van de doelstellingen van de corporatie; de realisatie van de volkshuisvestelijke opgaven; de strategie en risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie; de opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; het kwaliteitsbeleid; de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; het financieel verslaggevingsproces; de naleving van wet- en regelgeving.

De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen zijn in artikel 11 van de statuten van Thús Wonen omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Commissarissen van 3 februari 2010. In dit jaarverslag legt de Raad van Commissarissen, als onderdeel van een maatschappelijk onder- nemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop hij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn taken en bevoegdheden in het verslagjaar. Voor het uitoefenen van zijn taken - het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en het bewaken van de realisatie van de corporatiedoelstellingen - heeft de Raad van Commissarissen in het verslagjaar gebruikgemaakt van: het BBSH; Governancecode; de Strategienota ‘Scherp aan de wind zeilen’; het jaarplan; de begroting.

De Raad zag het ook dit jaar weer als zijn taak om: de ontwikkelingen binnen de corporatie kritisch te volgen en daarover periodiek met het bestuur en incidenteel met leden van het managementteam, de Ondernemingsraad en externe adviseurs, onder wie de accountant, van gedachten te wisselen; als klankbord te fungeren voor het bestuur over het beleid en het functioneren van de corporatie; het zo nodig en gewenst, gevraagd en ongevraagd, advies uit te brengen over belangrijke, beleidsmatige zaken;

49

met het bestuur een evaluatie- en beoordelingsgesprek te hebben over functioneren en salaris; de jaarrekeningen van 2009 te beoordelen en goed te keuren; op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in volkshuisvestingsland in het bijzonder en de sociaal-maatschappelijke en sociaal-economische ontwikkelingen in het algemeen; kritisch te blijven op het eigen functioneren en daarin voortdurend verbetering aan te brengen.

De Raad heeft zijn taken verricht met de missie en visie van Thús Wonen – de doelgroep beneden modaal goede woningen in een goede woonomgeving in Noordoost-Friesland bieden – als uitgangspunt.

Samenstelling In 2010 zijn drie nieuwe leden aan de Raad van Commissarissen toegevoegd. De reden hiervoor is het in de vergadering van 11 mei 2010 genomen besluit om tot ontslag van de heren F. van der Bij en S.K. Dijkstra en mevrouw B. Elgersma over te gaan op grond van gewichtige redenen zoals genoemd in artikel 15 van de statuten van Thús Wonen. Na een open sollicitatieprocedure zijn drie nieuwe leden aan de Raad van Commissarissen toegevoegd: de heren Rudolf Boersma en Wiebe Knobbe en mevrouw Dietske Bouma.

Per 31 december 2010 was de Raad van Commissarissen van Thús Wonen als volgt samengesteld:

50

N G b F C D H N B h H A i u e a o e u e e e f e j t r z n a s v n r b m i r b d b o e m k e c o o e m i e n d u n t e g o n i n d e n f e m i e r u o s o n e t d o e s d b n e e r d i d h f i m g e c m e p p a e h r t d i e b o t i e e e d u r a e r i s m d p a ( * r ) /

Openbaar Voorzitter, bestuur, Geen; oud gedeputeerde op voordracht Remuneratie- Voorzitter Doarpswurk Louis J. Lyklema 16-01-1946 Volkshuis- provincie Fryslân, oud 2009 2013 huurders- commissie Voorzitter Bibliotheek NOF vesting, burgemeester organisatie Financiën Openbaar Remuneratie- Beleidsmedewerker Provincie drs. Tjibbe Raap 31-01-1953 Vicevoorzitter bestuur 2004 2008 commissie Fryslân Juridische zaken Volkshuis- Vicevoorzitter vesting, v.v. WTOC, Auditcommissie, Sjoerd Dijkstra 17-07-1948 Lid Markt & Oud assurantie-adviseur redactielid 2003 2008 Contact RvC/OR Marketing, doarpskrante, veel PR vrijwilligerswerk Financiën Oud-directeur Vastgoed & Jisk v/d Veen RA 27-05-1949 Lid Auditcommissie 1995 2008 Vastgoed Ontwikkelingsmaatschappij Bestuurslid St. Reddingboot Gebr. Luden, bestuurslid/voorzitter Op voordracht Openbaar Stichting Gered Rudolf J. Boersma 31-12-1962 huurders- Contact RvC/OR Oud wethouder 2010 2014 bestuur gereedschap, organisatie afdeling Dokkum, Bestuurslid St. Bonifatius De Musical

Remuneratie- P&O Dietske Bouma 17-09-1958 Lid Directeur 2010 2014 commissie HRM Lid RvT Tjallinga Hiem Leeuwarden Lid RvT Schouwburg de HR, business partner ABN Lawei Drachten, Vice- Wiebe Knobbe 09-11-1951 Lid Auditcommissie Financiën 2010 2014 AMRO Bank voorzitter BNOF Dokkum, Penning-meester St. Maryška Jansen-Schwarz, 5

1 Zwolle

(*) Rooster van aftreden Gezien de bijzondere situatie die is ontstaan na het vertrek van drie leden, heeft de Raad van Commissarissen besloten om eind van het jaar 2012 een nieuw rooster van aftreden vast te stellen met inachtneming van de regels van de codes. Gelijktijdig heeft de Raad besloten dat gedurende de periode 2012 t/m 2015 het aantal Raadsleden afneemt tot vijf.

Vergaderingen Het vergaderschema van de Raad zag er in 2010 als volgt uit:

Datum Agendaonderwerpen 3 februari Formeel vaststellen aantal fusiestukken 8 maart Begroting 2010 20 april Reguliere vergadering 11 mei Meerjareninvestering, projecten portefeuille, ondernemingsplan, huurverhoging 15 juni Jaarrekening 2009 30 september Reguliere vergadering 23 november Begroting 2011, vergaderrooster 2011

De Raad heeft in 2010 zeven reguliere vergaderingen gehouden. Daarnaast vond nog een aantal vergaderingen plaats van de auditcommissie en de remuneratiecommissie. Ook heeft de Raad, verspreid over het jaar, diverse bijeenkomsten bezocht van Aedes, VTW (Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties) en VFW (Vereniging van Friese Woningcorporaties) over de ontwikkelingen op volkshuisvestingsgebied, de Corporate Governance, de VSO, de invoering van de Vpb, de Vogelaar- heffing, het functioneren van Aedes en risicomanagement. De Raad van Commissarissen heeft op 30 september 2010 overlegd met de huurdersverenigingen. In maart 2011 zijn overlegvergaderingen geweest met de drie Colleges van B&W uit het werkgebied.

De voorzitter van de Raad had maandelijks overleg met het bestuur waarbij onder meer de vergaderingen van de Raad van Commissarissen gezamenlijk werden voorbereid.

Geen van de leden van de Raad van Commissarissen is frequent afwezig geweest bij vergaderingen. Het bestuur was aanwezig bij alle genoemde vergaderingen. De vergaderingen zijn vastgelegd door een notulist. Incidenteel was een lid van het managementteam en/of een externe deskundige aanwezig.

In 2010 is een nieuwe klachtencommissie benoemd en geïnstalleerd.

Het kader voor het handelen en de werkwijze van de Raad is ook dit verslagjaar gevormd door de Corporate Governance code, het huishoudelijk reglement en de missie en visie van Thús Wonen.

Zelfevaluatie In 2010 heeft de Raad geen zelfevaluatie uitgevoerd. Er is dus niet gesproken over het eigen functio- neren. Dit heeft te maken met de benoeming van de nieuwe raadsleden halverwege het jaar. Eind 2012 stelt de Raad een rooster van aftreden vast dat ingaat per 2013. Uitgesproken is dat de Raad dan geleidelijk teruggaat naar vijf leden.

Portefeuilleverdeling Voor een goede uitoefening van zijn taken maakt de Raad gebruik van drie commissies: 1. Auditcommissie: deze heeft (voorafgaand aan de behandeling in de voltallige Raad) de concept jaarrekening en het accountantsverslag bestudeerd en besproken met het bestuur, de controller en de accountant. Ook de begroting 2011 is onderwerp van gesprek geweest. Daarnaast is gesproken over de rol van de auditcommissie en onderwerpen als managementinformatiesysteem/ BSC, treasuryjaarplan, intern risicobeheersings- en controlesysteem, de rol van de controller en compliance. 2. Remuneratiecommissie: deze heeft met behulp van een externe deskundige de lijnen uitgezet voor een beoordelingswijze en nieuwe arbeidsvoorwaarden voor het bestuur. Daaropvolgend hebben verschillende gesprekken met de twee directeuren-bestuurders plaatsgevonden. Afronding van een en ander had plaats in maart 2011. Om die reden is in 2010 geen remuneratierapport opgesteld. 3. OR-commissie: deze heeft in 2010 eenmaal overlegd met de Ondernemingsraad.

52

Genomen besluiten In de hiervoor omschreven bijeenkomsten heeft de Raad van Commissarissen de volgende besluiten genomen: 1. Benoeming de heer Lyklema als voorzitter van de Raad van Commissarissen. Benoeming de heer T. Raap als vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen 2. Instemming Raad van Commissarissen met de Verklaring lidmaatschap RvC-leden, de Regeling vergoeding & onkosten RvC, het Bestuursstatuut, het Financieel Statuut Thús Wonen, het Protocol Procuratie & Mandatering Thús Wonen, het Integriteitsprotocol Thús Wonen 3. Zitting nemen voorzitter en vicevoorzitter in de remuneratiecommissie namens de Raad van Commissarissen. De auditcommissie zal bestaan uit de heren Van der Veen en Sj. Dijkstra 4. Vaststelling begroting 2010 5. Ontslag mevrouw B. Elgersma en de heren F. van der Bij en S.K. Dijkstra op grond van gewichtige redenen 6. Akkoord meerjareninvesteringsplan; 7. Instemming met de Prioriteiten Projectenportfolio 8. Goedkeuring Ondernemingsplan/memorie van wijzigingen 9. Goedkeuring voorstel huurverhoging 10. Goedkeuring jaarrekeningen Ferbining BV, Tsjnst BV, Colheim Vastgoed beheer BV, Efficio BV, Aldona BV, Thús Wonen Planontwikkeling BV, jaarverslag 2009 van Thús wonen, WCD Holding BV, WCD Projecten BV, Jaarverslag 2009 Woningcorporatie Dongeradeel 11. Akkoord Treasury Jaarplan 2010 12. Akkoord beoordelingscyclus 13. Akkoord oplevering woningen 1e fase Lioessens 14. Akkoord adviezen die moeten leiden tot een SVB in grote lijnen 15. Akkoord Projecten Box 4 16. Akkoord aanpassing parameters bedrijfswaardeberekening 17. Akkoord begrotingswijziging/verwachte realisatie begroting 2010 18. Benoeming mevrouw D. Bouma en de heren W. Knobbe en R.J. Boersma tot commissaris en akkoord portefeuilleverdeling en bezetting commissies vanuit de Raad. Met de volgende onderverdeling: - Auditcommissie:J. van der Veen, Sj. Dijkstra en W. Knobbe; - Remuneratiecommissie: L. Lyklema, T. Raap en mevrouw D. Bouma; - Contact OR/RvC: Sj. Dijkstra en R. J. Boersma. 19. Vaststelling begroting 2011 20. Start bureauselectie visitatie 21. Vaststelling rooster van aftreden eind 2012 (ingaande 2013).

Dit jaar zijn geen risico-inventarisaties per project uitgevoerd. Er zijn prioriteiten gesteld in de projectenportefeuille waarbij is afgesproken om alleen de noodzakelijke projecten uit te voeren en de uitvoering van de overige projecten af te laten hangen van het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid.

Governancecode en vastgesteld beleid De Raad van Commissarissen waakt ervoor dat de meerderheid van zijn leden onafhankelijk is in de zin van de in de Corporate Governance code Woningcorporaties (bepaling III 2.2) aangeduide criteria.

In 2010 is een Integriteitsprotocol opgesteld dat niet alleen voor de Raad, maar voor alle medewerkers van Thús Wonen geldt. Verder heeft de Raad een bestuursstatuut, financieel statuut en protocol Procuratie & Mandatering goedgekeurd. Thús Wonen kent ook een klokkenluidersregeling waarin een vertrouwenspersoon is opgenomen.

Belangenverstrengeling Thús Wonen heeft geen specifiek beleid voor het voorkomen van belangenverstrengeling. Er zijn geen aanwijzingen dat belangenverstrengeling binnen de organisatie aan de orde is. De Raad staat als geheel en individueel in voor de onafhankelijkheid van de individuele leden van de Raad.

Deskundigheid en samenstelling De Raad van Commissarissen werkt met een huishoudelijk reglement. Hieraan is een profielschets gekoppeld. De profielschets beschrijft de gewenste omvang, samenstelling, deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad van Commissarissen. Alle in het huishoudelijk reglement genoemde profielen zijn binnen de Raad vertegenwoordigd.

53

Opleidingen In 2010 hebben leden van de Raad deelgenomen aan een werkexcursie van de VFW (Vereniging van Friese Woningcorporaties) over krimp naar o.a. Leipzig en tevens aan door de VFW georganiseerde studiebijeenkomsten. Daarnaast heeft men bijeenkomsten bijgewoond van de VTW (Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties.

Tevens heeft de Raad van Commissarissen zich, samen met de directeuren-bestuurders, op 11 en 12 november 2010 teruggetrokken voor een tweedaagse werkconferentie. In deze bijeenkomst is de basis gelegd voor de samenwerking binnen de nieuwe Raad, is gekeken naar de positionering van Thús Wonen in de volkshuisvestelijke context van m.n. Noordoost-Fryslân en is naar aanleiding van inleidingen van derden gediscussieerd over onderwerpen als Rendementen (Aedex – Paul Konings), Waardesturing in projectontwikkeling en besluitvorming (Fakton – Sake van de Berg/Wouter van de Wildenberg) en de (corporate) governance (VTW – Albert kerssies).

Beloning bestuur Over 2010 heeft het bestuur de volgende beloning ontvangen:

Naam Periodiek Variabele Pensioenlasten Uitkeringen bij Verstrekte betaalbare beloning beëindiging leningen / beloning dienstverband voorschotten / garanties R. Kuik 124.122,27 0 25.850,42 0 0 W.G.M. 98.902,67 0 19.397,58 0 0 Megens

Per 15 maart 2011 heeft de heer W.G.M. Megens ontslag genomen als directeur-bestuurder (statutair directeur) en heeft hij de functie van titulair directeur Middelen geaccepteerd. Onder hartelijke dankzegging en met respect voor de wijze waarop de heer Megens zijn werk heeft vervuld onder andere voor de fusie van de twee organisaties heeft de Raad het ontslag geaccepteerd en hem ge- dechargeerd voor het door hem gevoerde beleid tot 15 maart 2011.

Honorering Raad van Commissarissen De honorering van de Raad van Commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden van de Raad van Commissarissen en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van Thús Wonen.

Naam Functie Reguliere Honorering 2010 honorering (per jaar) L.J. Lyklema Voorzitter 11.400 12.242,43 T. Raap Vicevoorzitter 7.600 8.136,62 S. Dijkstra Lid 7.600 8.147,54 J. van der Veen Lid 7.600 9134.23 F. van der Bij Lid (tot 11 mei 2010) 7.600 3.109,35 Mw. B. Elgersma Lid (tot 11 mei 2010) 7.600 3.109,35 S.K. Dijkstra Lid (tot 11 mei 2010) 7.600 3.110,07 R. J. Boersma Lid (vanaf 7 juni 2010) 7.600 4.416,76 W. Knobbe Lid (vanaf 1 augustus 7.600 3.404,21 2010) D. Bouma Lid (vanaf 1 augustus 7.600 3.404,21 2010)

Met de leden van de Raad van Commissarissen zijn geen arbeidsovereenkomsten afgesloten. Wel ontvangen zij voor hun werkzaamheden een honorering per jaar (bovengenoemde bedragen zijn bruto). Deze honorering wordt gezien als de vergoeding voor alle vergaderingen van de Raad (inclusief voorbereiding), vergaderingen van eventuele commissies, themabijeenkomsten, werkbezoeken en andere bijzondere bijeenkomsten. De vergoedingen worden jaarlijks geïndexeerd. De beloning van de leden van de Raad van Commissarissen voldoet aan de aanbevelingen van de VTW.

54

Budget In 2010 had de Raad van Commissarissen een budget tot haar beschikking van € 33.000. Bestaande uit:

Onderwerp Budget Uitgaven

Reis- en verblijfkosten 8.000 2.000 Cursussen 8.000 15.000 Excursies en recepties 6.000 1.000 Giften Bestuurlijke organisatie/externe advisering 0 36.000 Verzekering bestuurdersaansprakelijkheid 2.000 3.000 Overige kosten 9.000 13.000 Totaal 33.000 70.000

Functioneren externe accountant In 2010 is het functioneren van de externe accountant beoordeeld. De beide rechtsvoorgangers van Thús Wonen hadden verschillende externe accountants. Deze waren al geruime tijd verbonden aan de beide bedrijven. Mede daarom heeft de Raad besloten tot het ingangzetten van een selectieprocedure voor een nieuwe accountant. Op basis van door de controller georganiseerde offerterondes en gesprekken met de adviescommissie, heeft de Raad gekozen voor accountantskantoor Ernst&Young.

Functioneren van de Controller & Compliance Officer Met ingang van 1 januari 2010 beschikt Thús Wonen over een Controller & Compliance Officer in de persoon van de heer H. Galema. Deze functionaris heeft een bijzondere, nagenoeg onafhankelijke rol binnen het bedrijf en in de relatie naar de auditcommissie. Zijn functioneren is vastgelegd in een functieprofiel en zijn positie is geborgd in een, door de Raad van Commissarissen goedgekeurd, bestuursbesluit over het Integriteitprotocol. Deze functionaris heeft daardoor de mogelijkheid van rechtstreekse toegang tot de Raad van Commissarissen. In de vergadering van de Raad functioneert hij als adviseur op ad-hocbasis. Hij is de eerstverantwoordelijke voor de werkrelatie met de audit- commissie.

55

Decharge Het jaarverslag 2010 geeft in zijn totaliteit een goed beeld van de activiteiten en behaalde resultaten. Op basis van eigen waarneming, aangevuld met de bevindingen van de accountant, heeft de Raad van Commissarissen decharge verleend aan de directeur-bestuurder.

Dokkum, 16 juni 2011 De Raad van Commissarissen

56

57

58

Jaarrekening 2010

59

Kengetallen

Aantal verhuureenheden (VHE) 2010 2009

Woningen en woongebouwen per 01-01 6.560 6.601 In het boekjaar: Bij: Gekocht 0 0 Bij: Gereedgekomen 48 11 Af: Verkocht 21 24 Af: Gesloopt/onbewoonbaar 50 28 Totaal mutatie woningen/woongebouwen (1A) -23 -41

Woningen en woongebouwen per 31-12 6.537 6.560

Strategische aankopen 5 5 In beheer voor derden 6 6

Garages begin boekjaar 470 493 - Garages gesloopt/uit exploitatie -14 -23

Garages einde boekjaar 456 470

Overige objecten: - Verpleegeenheden/verzorgingsplaatsen 69 69 - Bergingen 9 9 - Uitrit 1 1 - Logeerkamer 1 1 - Ontmoetingsruimte 4 4 - Restaurant 1 1 - Kantoor 2 2 - Hospice 1 0 - Dienstencentrum 2 2 - Winkels 5 5 95 94

Totaal 7.099 7.135

Aantal woningen bezwaard met hypotheek 12 12

- In aanbouw 30 28

Totaal verzekerde waarde (x 1.000) n.v.t.* n.v.t.*

60

Personeelsbezetting einde boekjaar 2010 2009

Financiën 7,0 8,5 Vastgoedbeheer 12,0 11,9 Control 2,0 1,8 Klant & Markt 18,3 17,7 Secretariaat 7,8 7,7 Directie 2,0 2,0 Overige stafafdelingen 3,6 3,6 Subtotaal 52,7 53,2 Tsjnst BV 27,6 22,3 Totaal 80,3 75,5

Verhuur en incasso

Woningzoekenden 5.939 4.332 Toewijzigingen/verhuringen 586 535 Leegstaande woningen 172 196 - Goedkope woningen (tot € 357,37) 2.546 2.710 - Betaalbare woningen (€ 357,37 tot € 647,53) 3.973 3.831 - Dure woningen (vanaf € 647,53) 17 53 Huurachterstand in % 0,80% 0,63% Huurderving i.v.m. leegstand in % 1,79% 1,70% Huurderving i.v.m. herstructurering in % 0,95% 0,41%

* De stichting is geen eigen risicodrager en heeft het woningbezit verzekerd maar er is geen totaal verzekerde waarde opgenomen in de verzekeringspolis.

Continuïteit

Liquiditeit - Current ratio 0,54 1,53 Solvabiliteit 20% 22% Rentabiliteit eigen vermogen -18% -3% Rentabiliteit totale vermogen -4% -4% Gemiddelde rente vreemd vermogen 4,8% 4,9%

Balans winst-en-verliesrekening

Eigen vermogen per VHE 3.888 4.567 Voorzieningen per VHE 462 953 Totale opbrengsten per VHE * 4.624 4.665 Bedrijfslasten per VHE * 4.540 3.988 Rente baten- rente lasten per VHE -592 -619 Jaarresultaat per VHE -700 -115 * inclusief opbrengsten/lasten Tsjnst

61

Geconsolideerde balans per 31 december 2010 x € 1000 (na resultaatverwerking)

ACTIVA 31-12-2010 31-12-2009

1. Vaste activa

1.1. Materiële vaste activa

1.1.1 Onroerende goederen in exploitatie 118.105 123.278 1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling 8.260 9.624 1.1.3 Onroerende en roerende goederen t.d.v. de exploitatie 4.922 4.852

Totaal materiële vaste activa 131.287 137.754

1.2. Financiële vaste activa

1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies 0 40 1.2.2 Deelnemingen 12 13 1.2.3 Belastinglatentie 347 330 1.2.4 Overige financiële vaste activa 1.027 1.099

Totaal financiële vaste activa 1.386 1.482

2. Vlottende activa

2.1 Voorraden 348 665 2.2 Onderhanden projecten 109 156

2.3 Vorderingen: 2.3.1 Huurdebiteuren 308 257 2.3.2 Gemeenten 132 945 2.3.3 Groepsmaatschappijen 0 0 2.3.4 Belastingen/Premies soc.verzek. 52 1.021 2.3.5 Overige vorderingen 200 477 2.3.6 Overlopende activa 42 186 Totaal vorderingen 734 2.886

2.4 Liquide middelen 2.235 2.561

Totaal vlottende activa 3.426 6.268

Totaal-generaal 136.099 145.504

62

PASSIVA 31-12-2010 31-12-2009

3. Eigen vermogen

3.1 Algemene bedrijfsreserve 27.620 32.587

Totaal egalisatierekening 27.620 32.587

4. Egalisatierekening BWS-subsidies

4.1 Egalisatierekening 0 40

Totaal eigen vermogen 0 40

5. Voorzieningen

5.1 Voorziening onrendabele toppen 2.905 6.372 5.2 Voorzieningen deelnemingen 0 0 5.3 Voorziening jubileumuitkering 108 111 5.4 Voorziening loopbaanbudget 264 0 5.5 Overige voorzieningen 0 320

3.277 6.803

6. Langlopende schulden

6.1 Leningen overheid 29.214 30.967 6.2 Leningen kredietinstellingen 69.399 67.259 6.3 Financial lease 208 225

Totaal langlopende schulden 98.821 98.451

7. Kortlopende schulden

7.1 Schulden aan leveranciers 1.854 2.191 7.2 Belastingen/ Premies soc. verzek. 1.791 1.051 7.3 Gemeenten 0 2 7.4 Groepsmaatschappijen 0 0 7.5 Schulden aan kredietinstellingen 0 670 7.6 Overige schulden 398 222 7.7 Overlopende passiva 2.338 3.487

Totaal kortlopende schulden 6.381 7.623

Totaal-generaal 136.099 145.504

63

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over het jaar 2010 (x € 1.000)

Omschrijving Boekjaar Boekjaar 2010 2009

Bedrijfsopbrengsten

1. Huren 29.753 29.173 2. Vergoedingen 529 551 3. Overheidsbijdragen 140 432 4. Verkoop onroerende goederen 1.782 2.504 5. Overige bedrijfsopbrengsten 621 627

Totaal bedrijfsopbrengsten 32.825 33.287

Bedrijfslasten

6. Afschrijving op materiële vaste activa 7.283 6.010 7. Overige waardeveranderingen 4.684 3.188 8. Lonen en Salarissen 5.074 5.371 9. Sociale lasten 1.083 1.024 10 Kosten onderhoud 7.184 6.071 11.Overige bedrijfslasten 6.924 6.789

Totaal bedrijfslasten 32.232 28.453

Bedrijfsresultaat 593 4.834

12. Waardeveranderingen FVA en effecten 0 0 13. Resultaat financiële vaste activa en effecten 0 0 14. Rentebaten 350 440 15. Rentelasten 4.555 4.856 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -3.612 418

16. Belastingen -1.354 -1.239 17. Resultaat deelnemingen -1 -1 18. Buitengewone baten 0 0 19. Buitengewone lasten 0 0

Jaarresultaat -4.967 -822

64

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening

Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010. Alle bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.

Activiteiten De activiteiten van Stichting Thús Wonen, statutair gevestigd aan de Holwerderweg 17 te Dokkum, bestaan uit: Het bieden van huisvesting; Zorgdragen voor prettig leefklimaat in woonwijken; Bijzondere aandacht met betrekking tot wonen voor kwetsbare groepen; Realisatie en beheer van vastgoed.

Regelgeving De jaarverslaggeving voor toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9 Boek 2 BW toe te passen behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor jaarrekeningen van woningcorporaties geldt de door de RJ uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans, winst-en-verliesrekening en het verloopoverzicht van de bedrijfswaarde opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie-, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Fusie Op 1 januari 2010 heeft een fusie plaatsgevonden tussen Stichting Thús wonen en Stichting Woningcorporatie Dongeradeel. Bij deze juridische fusie was Stichting Woningcorporatie Dongeradeel de verkrijgende woningcorporatie en was Stichting Thús wonen de verdwijnende woningcorporatie. Door de fusie heeft Stichting Woningcorporatie Dongeradeel onder algemene titel het gehele vermogen van de verdwijnende woningcorporatie verkregen. Vervolgens is de naam van de nieuwe woningcorporatie gewijzigd naar “Stichting Thús Wonen”. De financiële gegevens zijn conform de fusieakte in deze jaarrekening verwerkt vanaf 1 januari 2010. De waarderingsgrondslagen en winstbepalingsgrondslagen van de nieuwe woningcorporatie zijn gebaseerd op de door beide woningcorporaties toegepaste grondslagen. Voor een beperkt aantal posten is een geharmoniseerde grondslag gekozen. De vergelijkende cijfers over 2009 zijn gebaseerd op de financiële gegevens van de beide woningcorporaties op basis van de jaarrekeningen 2009 gecorrigeerd met de harmonisatie-effecten. Deze effecten van de harmonisatie van grondslagen op het eigen vermogen per 1 januari 2010 zijn als volgt aan te geven:

Eigen vermogen per 31 december 2009:

Stichting Woningcorporatie Dongeradeel 14.249 Stichting Thús wonen 23.943

Effecten harmonisatie: - Aanvullende vorming schuld vakantiedagen -/- 53 - Afwaardering naar lagere bedrijfswaarde gronden activa in exploitatie -/- 5.552

Eigen vermogen per 1 januari 2010 32.587

Daarnaast is, in verband met een goede vergelijkbaarheid, in de vergelijkende cijfers 2009 de dochtermaatschappij Tsjnst B.V. volledig geconsolideerd in plaats van verwerking onder de financiële vaste activa.

65

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van stichting Thús Wonen zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop een overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Stichting Thús Wonen. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. Resultaten van nieuw verworven groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen worden geconsolideerd vanaf de overnamedatum. Op die datum worden de activa, voorzieningen en schulden gewaardeerd tegen de reële waarden. Betaalde goodwill wordt geactiveerd en afgeschreven over de economische levensduur. Resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie verwerkt tot het tijdstip waarop de groepsband wordt verbroken. De in de consolidatie begrepen rechtspersonen en vennootschappen zijn:

Naam Statutaire zetel Aandeel geplaatste Activiteiten kapitaal Tsjnst B.V Dokkum 100% Onderhoud Thús Wonen Planontwikkeling B.V Kollum 100% Projectontwikkeling Colheim Vastgoed B.V Kollum 100% Specifieke wisselwoningen Efficio B.V. Broeksterwoude 100% Projectontwikkeling Aldona B.V. Broeksterwoude 100% Projectontwikkeling WCD Holding B.V. Dokkum 100% Beheeractiviteiten WCD Projecten B.V. Dokkum 100% Projectontwikkeling Overige deelnemingen, gewaardeerd op nettovermogenswaarde

Naam Statutaire zetel Aandeel geplaatste Activiteiten kapitaal Ferbining B.V. Drogeham 50% Projectontwikkeling

Schattingswijzigingen Gedurende het verslagjaar is vooruitlopend op RJ 645 en de eerder genoemde harmonisatie van waarderingsgrondslagen de afschrijvingsmethodiek van de activa gewijzigd van annuïtair naar lineair. Voor het kalenderjaar zijn hierdoor de afschrijvingslasten met circa € 1.000 toegenomen. Door deze schattingswijziging verlopen de afschrijvingen vanaf heden lineair in plaats van progressief. Bij lineaire afschrijving wordt in de aanvangsjaren meer afgeschreven dan bij annuïtair. In het kader van de bepaling van de bedrijfswaarde zijn schattingswijzigingen doorgevoerd die nader uiteengezet zijn in het mutatieoverzicht van de bedrijfswaarde.

Geconsolideerde grondslagen voor de waardering van activa en passiva Activa en passiva worden indien niets vermeld gewaardeerd tegen nominale waarde.

Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn verder ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.

Transacties verbonden partijen Met de meeste deelnemingen heeft Stichting Thús Wonen naast een aandelenbelang ook een zakelijke relatie, waarbij producten en/of diensten van de betreffende deelnemingen worden afgenomen of uitbesteed. Deze transacties zijn steeds gebaseerd op gebruikelijke contractuele afspraken waarbij marktconforme condities zijn overeengekomen.

66

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2010

1.1 Materiële vaste activa 1.1.1 Onroerende goederen in exploitatie De onroerende goederen in exploitatie worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs/vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Verrichte uitgaven in het kader van aangebrachte verbeteringen worden geactiveerd als de werkzaamheden een wezenlijke verandering aanbrengen aan de onroerende zaak en het pand naar inrichting, aard of omvang een wijziging heeft ondergaan. Of sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt jaarlijks getoetst op basis van boekwaarde versus bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de bedrijfswaarde duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt onder de post overige waardeveranderingen van materiële vaste activa. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op grond wordt niet afgeschreven.

Bijzondere waardeverminderingen De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. Deze waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van de complexen. De onroerende zaken in exploitatie kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op het begin 2011 intern vastgestelde Strategisch Voorraad Beleid (SVB), met uitzondering van de geschatte verkoopopbrengsten van voor verkoop aangewezen huurwoningen. Voorzichtigheidshalve zijn deze opbrengsten niet meegenomen in de bedrijfswaardeberekening. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Clustering van kasstroomgenererende eenheden sluit aan bij het interne beleid en bedrijfsvoering. Bij de bepaling van de minimumwaarde is voor dit verslagjaar, in tegenstelling tot voorgaande jaren (complex-niveau), gekozen voor een clustering op vhe-niveau.

Bij de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende uitgangspunten (voor zover van toepassing is hierbij aangesloten bij de voorgeschreven parameters vanuit het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en het Centraal Fonds Volkshuisvesting in hele euro’s): Huurverhoging 2011 van 1,3 %. Jaarlijkse huurverhogingen van 2,0 % (voorgaand jaar 2,25 %). Jaarlijkse huurderving van 1,5 % (voorgaand jaar 1,5 %). Jaarlijkse stijging van de variabele lasten van 3,0 % (voorgaand jaar 2,25 %). Genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering en algemeen beheer) van € 1.380 per verhuureenheid (voorgaand jaar € 1.300). Genormeerde planmatig, klachten- en mutatieonderhoudskosten (bedrijfseconomische interne norm) van € 1.236 per verhuureenheid (voorgaand jaar € 1.200). Investeringen nieuwbouw en investeringen inzake herstructurering op basis van feitelijke verplichtingen in casu voorgenomen en goedgekeurde extern gecommuniceerd beleid. (conform voorgaand jaar). Een restwaarde van € 5.113 per woongelegenheid op basis van door het Centraal Fonds Volkshuisvesting aangegeven normatief bedrag (voorgaand jaar € 5.000). Een disconteringsvoet van 5,25 % (voorgaand jaar 6,0 %). De periode waarover contant gemaakt wordt loopt parallel met de geschatte resterende levensduur van de complexen/investeringen (conform voorgaand jaar). De heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de te betalen vennootschapsbelasting worden niet ingerekend in de bedrijfswaarde. De kasstromen worden postnumerando contant gemaakt.

67

1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie die worden gewaardeerd tegen historische kostprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de koopwoningen verantwoord onder de post onderhanden projecten/voorraden, het aandeel huurwoningen wordt verantwoord onder de onroerende goederen in ontwikkeling. Voor wat betreft het onrendabele deel van het gecombineerde project wordt bij het aangaan van de verplichting het onrendabele deel verminderd met het verwachte verkoopresultaat in de winst-en-verliesrekening en naar rato van de voortgang verantwoord onder de post overige waardeveranderingen materiële vaste activa.

1.1.3 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de aanschafwaarde of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen over de economische levensduur en bijzondere waardeverminderingen. Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa worden gewaardeerd tegen verwachte directe opbrengstwaarde.

Lease De materiële vaste activa waarvan de woningcorporatie en haar groepsmaatschappijen, krachtens een financiële leaseovereenkomst de economische eigendom heeft, worden geactiveerd. De uit de financiële leaseovereenkomst voortkomende verplichting wordt als schuld verantwoord. De in de toekomstige leasetermijnen begrepen interest wordt gedurende de looptijd van de financiële leaseovereenkomst ten laste van het resultaat gebracht. Leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom niet bij de woningcorporatie ligt, worden verantwoord als operationele lease. Verplichtingen uit hoofde van operationele lease worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-en-verliesrekening over de looptijd van het contract.

Onderhoud Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen.

1.2 Financiële vaste activa 1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies De onder de financiële vaste activa opgenomen vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Het kortlopende deel van deze post is opgenomen onder de vlottende activa.

1.2.2 Deelnemingen De niet-geconsolideerde deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Stichting Thús Wonen. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer Stichting Thús Wonen geheel of ten dele instaat voor de schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door Stichting Thús Wonen ten behoeve van deze deelnemingen.

68

Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

1.2.3 Belastinglatentie Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties (die jaarlijks wijzigen) opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor stichting Thús Wonen geldende rente voor langlopende leningen onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25,5 %). De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen. De opgenomen latentie heeft betrekking op de langlopende schulden. Er is in deze jaarrekening geen (actieve) belastinglatentie gevormd voor de verschillen in de waardering van de materiële vaste activa in exploitatie (met verkoopplannen binnen 5 jaar) gezien de onzekerheid over het verloop van de aantallen verkopen en de onzekerheid omtrent het feit welke woningen worden verkocht.

1.2.4 Overige financiële vaste activa Leningen u/g De verstrekte leningen (leningen u/g) zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met mogelijk duurzame waardeverminderingen. De aflossingsverplichting voor het komend jaar is opgenomen onder de vlottende activa.

2.1 Voorraden Voorraden materialen worden gewaardeerd tegen de laatst betaalde inkoopprijs. Hierbij wordt rekening gehouden met een voorziening voor mogelijke incourantheid. De voorraad woningen (opgeleverd en nog niet verkocht) wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop.

2.2 Onderhanden projecten De onderhanden projecten (onroerende zaken in aanbouw bestemd voor verkoop) in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwachte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. In de onderhanden projecten zijn tevens begrepen de uit projectontwikkeling voortkomende projecten indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is afgesloten. Onderhanden projecten waarvan het saldo een debetstand vertoont, worden gepresenteerd onder de vlottende activa. Onderhanden projecten waarvan het saldo een creditstand vertoont, worden gepresenteerd onder de kortlopende schulden.

2.3 Vorderingen De vorderingen en overlopende activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

69

2.4 Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden.

4. Egalisatierekening BWS-subsidies De rechten op egalisatiesubsidies vallende binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties.

5. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare en feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden ingeschat. Voorzieningen worden tegen nominale/contante waarde opgenomen.

Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de woningcorporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten.

5.1 Voorziening onrendabele toppen Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw (onrendabele toppen) worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus de aan deze investering toe te rekenen bedrijfswaarde. Deze voorziening wordt gevormd op het moment dat de opdracht voor nieuwbouw is verstrekt aan een aannemer.

5.3 Voorziening jubileumuitkering Voor de op balansdatum bestaande verplichtingen tot betaling van jubileumuitkeringen aan personeel is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedrag. Uitbetaalde jubileumuitkeringen worden ten laste van deze voorziening gebracht.

5.4 Voorziening loopbaanbudget Voor de op balansdatum bestaande verplichtingen uit hoofde van de CAO Woondiensten 2009-2010 inzake individuele loopbaanbudgetten vanaf 1 januari 2010 is een voorziening gevormd. Bij de berekening van deze voorziening is rekening gehouden met de datum van indiensttreding van de medewerker, het deeltijdpercentage en de minimumbedragen, zoals opgenomen in de CAO. De bestedingen in het kader van het loopbaanontwikkelingsbudget worden ten laste van deze voorziening gebracht.

5.5 Overige voorzieningen Voorziening automatisering Voor de op balansdatum bestaande verplichtingen uit hoofde van lopende automatiseringscontracten van buiten gebruik zijnde software is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedrag. De in dit kader uitbetaalde bedragen worden ten laste van deze voorziening gebracht.

6. Langlopende schulden De opgenomen rentedragende leningen en schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De aflossingsverplichting voor het komend jaar is opgenomen onder de kortlopende schulden.

Geconsolideerde grondslagen voor de bepaling van het resultaat Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten worden verantwoord in het jaar waarin deze worden gerealiseerd. Lasten worden verantwoord in het jaar waarin de prestaties worden geleverd.

70

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening per 31 december 2010

1. Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit maximumpercentage 1,2 %. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. De huren zijn verantwoord onder aftrek van derving wegens leegstand en oninbaarheid.

2. Vergoedingen De bijdragen van huurders die zijn overeengekomen voor de levering van goederen en diensten.

3. Overheidsbijdragen Onder deze post zijn de volgende elementen opgenomen: Vrijval uit de egalisatierekening rijksbijdragen. Overige overheidsbijdragen. Voor zover de overige overheidsbijdragen nog niet zijn ontvangen, is de bijdrage berekend op grond van de regelingen, waarbij rekening is gehouden met voorcalculatorische huurverhogingen en lastenstijgingen.

4. Verkoop onroerende goederen De post verkoop onroerende goederen betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten. Winsten worden verantwoord op het moment van economische levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. Projectopbrengsten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum.

6. Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt. De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden als volgt: Onroerende en roerende zaken in exploitatie Grond in eigendom geen afschrijvingen Bouw lineair 50 jaar Comfortverbeteringen lineair restant levensduur / 20 jaar Groot onderhoud / woningverbeteringen lineair restant levensduur / 25 jaar Installaties lineair 15 jaar

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Terreinen geen afschrijvingen Bedrijfsgebouwen lineair 30 jaar Installaties lineair 15 jaar Kantoor- en werkplaatsinventaris/machines lineair 5 jaar Automatisering lineair 5 jaar Vervoermiddelen lineair 7 jaar

7. Overige waardeveranderingen De overige waardeveranderingen zijn de bedragen waarmee de boekwaarde van de onroerende goederen in exploitatie de bedrijfswaarde duurzaam overschrijdt.

8. en 9. Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van arbeidsvoorwaarden en contracten verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers en uitzendkrachten.

71

Pensioenen Voor de medewerkers van Stichting Thús Wonen geldt de zogenaamde toegezegde pensioenregeling. De pensioenen zijn ondergebracht bij pensioenuitvoerder SPW (bedrijfstakpensioenfonds). Stichting Thús Wonen verwerkt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst-en- verliesrekening. Voor zover de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Indien de reeds betaalde premiebedragen de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als een overlopend actief voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door de pensioenuitvoerder of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Jaarlijks beoordeelt Stichting Thús Wonen of, en zo ja welke verplichtingen naast de aan de pensioen-uitvoerder te betalen premie per balansdatum bestaan. Indien er sprake is van een tekort bij de pensioenuitvoerder, is stichting Thús Wonen niet verplicht aanvullende bijdragen te storten. Wel kan de pensioenuitvoerder de premies verhogen. Uit deze beoordeling vloeit voort dat geen voorziening dient te worden opgenomen.

10. Kosten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De kosten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van waardeverhoging van het actief. Deze kosten hebben uitsluitend als doel het vastgoed in bruikbare staat te houden en de ingetreden achteruitgang weer op te heffen. De bestemming c.q. de aard en omvang van het betreffende vastgoed wordt door onderhoud niet gewijzigd.

11. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

14. en 15. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het een aanmerkelijke tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging.

16. Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en- verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de belastingdienst betreffende de Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de belastingdienst opgezegd. Stichting Thús Wonen heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend. Stichting Thús Wonen heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2010 en het fiscale resultaat 2010 bepaald. Omdat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting.

72

17. Resultaat deelnemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de woningcorporatie toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Stichting Thús Wonen geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten.

18. en 19. Buitengewone baten en lasten Onder buitengewone baten en lasten worden verstaan baten en lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die duidelijk te onderscheiden zijn van de activiteiten in het kader van de gewone bedrijfsuitoefening en derhalve naar verwachting zelden zullen voorkomen.

Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Winstbelastingen en interest worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

73

Kasstroomoverzicht volgens de indirecte methode (x € 1.000)

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat (incl. deelnemingen: voor rentebaten en lasten) 593

Afschrijvingen 7.284 Afwaardering tot lagere bedrijfswaarde 2.345 Mutatie voorraden/onderhanden projecten 364 Mutatie vorderingen 2.043 Mutatie kortlopende schulden -463 Mutatie egalisatierekening -40 Mutatie voorzieningen -3.526 8.007

Ontvangen rente 350 Waardeveranderingen 0 Resultaat financiële vaste activa 0 Betaalde rente -4.555 Betaalde vennootschapsbelasting -1.354 -5.559

Kasstroom uit operationele activiteiten 2.448

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa -12.947 Desinvesteringen in materiële vaste activa 9.784 Mutatie financiële vaste activa 96

Kasstroom uit investeringen -3.067

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuwe leningen (inclusief klim) 10.000 Aflossing leningen (reguliere aflossingen) -5.221 Aflossing leningen (algehele aflossingen) -4.409

Kasstroom uit financieringsactiviteiten 370

Nettokasstroom 344

Mutatie liquide middelen Liquide middelen ultimo 2009 (debet en credit saldi gesaldeerd) 1.891 Netto kasstroom 2010 344 Liquide middelen ultimo 2010 2.235

Liquide middelen activa balans einde boekjaar 2.235 Liquide middelen passiva balans einde boekjaar 0 Totaal liquide middelen 2.235

74

Geconsolideerd Omschrijving Aantal Bedrijfswaarde Rentabiliteitswaarde Totale bedrijfswaarde verslagjaar 7.015 180.994 3.488 Totale bedrijfswaarde vorig verslagjaar 6.571 169.036 6.756 Mutatie verslagjaar ten opzichte van vorig verslagjaar 444 11.958 -3.268 Mutatie in procenten 6,8 7,1 -48,37

Specificatie verloop/effect per onderdeel:

Autonome ontwikkeling vrijval kasstromen -13.304 effect een jaar opschuiven 9.945

Subtotaal autonome ontwikkeling -3.359

Voorraadmutaties verbetering 0 0 verkoop -29 -741 sloop -52 -123 nieuwbouw 525 6.147 aankoop 0 0

Subtotaal voorraadmutaties 444 5.283

Parameterwijzigingen wijziging verkoopopbrengsten 0 levensduur 31.003 huurstijging -10.917 onderhoudskostenstijging 3.405 inflatie/lastenstijging -10.671 discontovoet 15.685

Subtotaal parameterwijzigingen 28.505

Niveauwijzigingen huren 20.369 onderhoudsuitgaven 1.458 overige exploitatieuitgaven -5.264 betaalbaarheidsheffing 0 verkoop 0 verbetering 0 subsidies/bijdragen 0 restwaarde 1.542 investeringen SVB -36.645 overig niet gespecificeerd 69

Subtotaal niveauwijzigingen -18.471

Rentabiliteitswaardecorrectie autonome ontwikkeling -734 wijzigingen in lopende leningen (conversies en vva's) -9 nieuwe leningen 547 disconto -3.072 Subtotaal rentabiliteitswaardecorrectie -3.268

Totaal specificatie verloop bedrijfswaarde 11.958 -3.268 75

Toelichting op de geconsolideerde balans (x € 1.000)

ACTIVA

1. Vaste Activa

1.1 Materiële vaste activa 31-12-2010 31-12-2009

1.1.1 Onroerende goederen in exploitatie 118.105 123.278 1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling 8.260 9.624 1.1.3 Onroerende en roerende goederen t.d.v. de exploitatie 4.922 4.852

Totaal 131.287 137.754

1.1.1 Onroerende goederen in exploitatie

Stand per 31 december 2009:

Aanschaffingswaarde 222.386 Invloed van stelselwijziging * -5.552 Afschrijvingen -80.180 Overige waardemutaties wegens lagere bedrijfswaarde -13.376

Boekwaarde 31 december 2009 123.278

* Per 31 december 2009 heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden in de berekeningssystematiek bij de bepaling van de restwaarde van de grond. De afboeking is per 31-12-2009 rechtstreeks ten laste van het Eigen Vermogen verantwoord.

Mutaties in het boekjaar:

Bij: - Investeringen 7.248 - Overboeking van onroerende goederen in ontwikkeling 3.456 Af: - Desinvesteringen (verkoop/sloop) -1.711 - Afboeking onrendabele top -5.206 - Administratieve correctie presentatie aanschafwaarde -5.144 - Afwaardering tot bedrijfswaarde -2.345 - Afschrijvingen -6.887 - Correctie afschrijving voorgaande jaren 272 - Administratieve correctie presentatie afschrijvingen 5.144

Totaal mutaties -5.173

76

Stand per 31 december 2010:

Aanschaffingswaarde 221.029 Afschrijvingen -81.651 Overige waardemutaties wegens lagere bedrijfswaarde -21.273

Boekwaarde 118.105

* Indien de bedrijfswaarde van een actief lager is dan de boekwaarde, wordt het verschil middels "overige waardemutaties" afgeboekt.

De post "overboeking van onroerende goederen in ontwikkeling" is als volgt te specificeren:

Presentatie strategische aankopen 506 Nieuwbouw Oudwoude (4 woningen) 835 Nieuwbouw Kollum (14 woningen) 2.500 Nieuwbouw Zwagerbosch (4 woningen) -385

Totaal 3.456

1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling

Stand per 1 januari 2010:

Aanschaffingswaarde 9.624 Afschrijvingen 0

Boekwaarde 9.624

Mutaties in het boekjaar:

Bij: - Investeringen 4.955 Af: - Desinvesteringen -2.863 - Overboeking naar onroerende goederen in exploitatie -3.456 - Afschrijvingen 0

Totaal mutaties -1.364

Stand per 31 december 2010:

Aanschaffingswaarde 8.260 Afschrijvingen (inclusief desinvesteringen) 0

Boekwaarde 8.260

77

1.1.3 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie

Stand per 1 januari 2010:

Aanschaffingswaarde 10.223 Afschrijvingen -5.370

Boekwaarde 4.853

Mutaties in het boekjaar:

Bij: - Investeringen 744 - Administratieve correctie presentatie aanschafwaarde -1.918 Af: - Desinvesteringen -6 - Afschrijvingen -669 - Administratieve correctie presentatie afschrijvingen 1.918

Totaal mutaties 69

Stand per 31 december 2010:

Aanschaffingswaarde 9.043 Afschrijvingen -4.121

Boekwaarde 4.922

Afschrijvingstermijn:

De afschrijvingen zijn bepaald op basis van de volgende levensduur:

Onroerende goederen in exploitatie: Lineair

- Bouw 50 jaar - CV/Tuinaanleg 15 jaar - Groot onderhoud/ woningverbetering/SVB/Renovatie 25 jaar - Woningaanpassing/SVB tussenbouw 20 jaar

Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie: Lineair

- Kantoorgebouw en werkplaats 30 jaar - Inventarissen 5 jaar - Vervoermiddelen 7 jaar - Automatiseringsapparatuur 5 jaar

78

Verzekeringen De onroerende goederen in exploitatie zijn per 31 december 2010 verzekerd tegen het risico van brand-, storm- en vliegtuigschade op basis van de herbouwwaarde. Door de verzekering is een garantie afgegeven tegen onderverzekering.

WOZ-waarde De woz-waarde van het woningbezit bedroeg per balansdatum circa € 799 miljoen.

1.2 Financiële vaste activa 31-12-2010 31-12-2009

1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies 0 40 1.2.2 Deelnemingen 12 13 1.2.3 Belastinglatentie 347 330 1.2.4 Overige financiële vaste activa 1.027 1.099

Totaal 1.386 1.482

1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies 31-12-2010 31-12-2009

BWS-subsidie 0 40

Totaal 0 40

1.2.2 Deelnemingen

Deze post (ad. € 12.000) heeft betrekking op de deelneming in Ferbinning BV.

In 2006 is Ferbinning BV opgericht. Dit betreft een samenwerkingsverband met VDM BV uit Drogeham. De deelname van Thús wonen in dit samenwerkingsverband is 50%. Het eigen vermogen van Ferbinning BV bedraagt circa € 25.000 positief. Het resultaat over 2010 was circa € 2.000 negatief.

1.2.3 Belastinglatentie

De actieve belastinglatentie is gevormd door tijdelijke verschillen in de fiscale waardering van leningen o/g (fiscaal disagio) volgens onderstaand verloop:

Toevoeging per 1 januari 330 376 Vrijval/toevoeging per 31 december 17 -46

Belastinglatentie per 31 december 347 330

79

1.2.4 Overige financiele activa

1. Leningen Gemeente 60 60 2. Overige vorderingen 967 1.039

Belastinglatentie per 31 december 1.027 1.099

1.2.4.1 Leningen gemeente:

Deze post heeft betrekking op een aan de gemeente Ferwerderadiel verstrekte lening ten behoeve van starters .Als er geen startersleningen meer nodig zijn in genoemde gemeente zal het bedrag worden terugbetaald. Het gaat hier om een renteloze lening ten bedrage van € 60.000.

1.2.4.2 Overige vorderingen:

Deze post is als volgt te specificeren: 31-12-2010 31-12-2009

- Stand per 1 januari 1.039 1.134 - Aflossing/vrijval -72 -95

- Stand per 31 december 967 1.039

Deze post heeft betrekking op een lening u/g aan de Nederlandse Waterschapsbank de rente- vergoeding hiervoor bedraagt 6,85%. De resterende looptijd van deze lening is 9 jaar.

2. Vlottende activa 31-12-2010 31-12-2009

2.1 Voorraden 348 665 2.2 Onderhanden projecten 109 156 2.3 Vorderingen 734 2.886 2.4 Liquide middelen 2.235 2.561

Totaal 3.426 6.268

2.1.1 Voorraden (magazijn) 31-12-2010 31-12-2009

- Waarde voorraad per 1 januari 173 25 - Afwaardering voorraad wegens incourant 0 -25 - Bij: Inkopen 267 323 - Af: Verbruik -259 -150

- Waarde voorraad per 31 december 181 173

80

2.1.2 Voorraden (koopwoningen) 31-12-2010 31-12-2009

- Waarde voorraad per 1 januari 492 492 - Bij: Investering 0 0 - Af: Verkoop -325 0

- Waarde voorraad per 31 december 167 492

Totaal 348 665

2.2 Onderhanden projecten

A. Voorraad gereedproduct (te verkopen kavels en te verkopen koopwoningen) - Voorraad gereed product Thús Wonen (kavel) 35 0 - Voorraad gereed product Koemarkt (grondpositie) 0 69 - Voorraad gereed product WCD Projecten BV (koopwoning) 0 0

Totaal 35 69

B. Onderhanden werk - Onderhanden projecten Thús Wonen Planontwikkeling bv 0 13 - Onderhanden projecten Efficio bv 74 74 - Voorraad onderhanden werk WCD Projecten bv 0 0

Totaal 74 87

Totaal 109 156

2.3 Vorderingen 31-12-2010 31-12-2009

2.3.1 Huurdebiteuren 308 257 2.3.2 Gemeente 132 945 2.3.3 Groepsmaatschappijen 0 0 2.3.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen 52 1.021 2.3.4 Overige vorderingen 200 477 2.3.5 Overlopende activa 42 186

Totaal 734 2.886

81

2.3.1 Huurdebiteuren 31-12-2010 31-12-2009

- Zittende huurders 248 195 - Vertrokken huurders 266 161

Sub-totaal 514 356 Af: Voorziening dubieuze debiteuren -206 -99

Totaal 308 257

2.3.2 Gemeenten 31-12-2010 31-12-2009

- Gemeente Dongeradeel 68 1 - Gemeente Dantumadeel 62 864 - Gemeente Kollumerland 2 80

Totaal 132 945

2.3.3 Groepsmaatschappijen 31-12-2010 31-12-2009

- Groepsmaatschappijen 0 0

Totaal 0 0

2.3.4 Belastingen en premies sociale verzekeringen 31-12-2010 31-12-2009

- Belastingdienst btw 52 0 - Belastingdienst vennootschapsbelasting 0 1.021

Totaal 52 1.021

2.3.5 Overige vorderingen 31-12-2010 31-12-2009

- Stichting Laurentius 7 0 - Stichting Zorgcentra Dongeradeel 17 -11 - Nestas kennisnetwerk 0 17 - Debiteuren (subadm.) 108 182 - Belastingdienst huurtoeslag 0 7 - Aedes 6 61 - Aegon prepensioen 0 144 - Collingastate, Gierzwaluw en Hoppemastate 11 19 - Diverse overige vorderingen 51 58

Totaal 200 477

82

2.3.6 Overlopende activa 31-12-2010 31-12-2009

- Nog te ontvangen opbrengsten 0 65 - Rente rekening-courant, deposito’s en beleggingen 41 53 - Overige overlopende activa 1 68

Totaal 42 186

2.4 Liquide middelen 31-12-2010 31-12-2009

2.4.1 Direct opvraagbaar 2.235 2.355 2.4.2 Op termijn uitgezet 0 206

Totaal 2.235 2.561

2.4.1 Direct opvraagbaar 31-12-2010 31-12-2009

- Kas 4 0 - Rabobank 160 26 - ING 894 1.905 - BNG 1.159 86 - Frieslandbank 0 319 - ABN/AMRO 18 18 - Kempen & Co Merchant Bank 0 1

Totaal 2.235 2.355

2.4.2 Op termijn uitgezet 31-12-2010 31-12-2009

- ING-Bank 0 135 - Rabobank 0 0 - ABN/AMRO-Bank 0 71

Totaal 0 206

83

PASSIVA

3. Eigen vermogen 31-12-2010 31-12-2009

1. Algemene bedrijfsreserve 27.620 32.587

Totaal 27.620 32.587

3.1 Algemene bedrijfsreserve

Saldo per 1 januari 32.587 38.192 Harmonisatie vakantiedagen 0 -53 Invloed van stelselwijziging 0 -5.552 Herrekend eigen vermogen 1 januari 32.587 32.587 Af: Resultaat boekjaar -4.967

Saldo per 31 december 27.620

*Per 1 januari heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden in de berekeningssystematiek bij de bepaling van de restwaarde van de grond.

4. Egalisatierekening BWS subsidies 31-12-2010 31-12-2009

- Egalisatierekening BWS subsidies 0 40

Totaal 0 40

5. Voorzieningen 31-12-2010 31-12-2009

5.1 Voorziening onrendabele top 2.905 6.372 5.2 Voorziening deelnemingen 0 0 5.3 Voorziening jubileum-uitkering 108 111 5.4 Voorziening loopbaanbudget 264 0 5.5 Voorziening automatisering 0 320

Totaal 3.277 6.803

84

6. Langlopende schulden

Leningen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan vijf jaar: 31-12-2010 31-12-2009

1. Leningen overheid 29.214 30.967 2. Leningen kredietinstellingen 69.399 67.259

Sub-totaal 98.613 98.226 3. Financial Lease 208 225

Totaal 98.821 98.451

1. Het verloop van de overheidsleningen is als volgt:

Schuldrestant per 1 januari 30.967

Mutaties in het boekjaar: 1. Nieuwe lening 0 2. Toevoeging klim (DKP) 0 3. Reguliere aflossing -1.753 4. Algehele aflossing 0 -1.753

Saldo per 31 december 29.214

2. Het verloop van de leningen van kredietinstellingen is als volgt:

Schuldrestant per 1 januari 67.259

Mutaties in het boekjaar:

1. Nieuwe lening 10.000 2. Toevoeging klim (DKP) 0 3. Reguliere aflossing -3.451 4. Algehele aflossing -4.409 Bij: 2.140

Saldo per 31 december 69.399

Rentevoet en aflossingssysteem De door kredietinstellingen verstrekte leningen worden lineair dan wel annuïtair afgelost. De gemiddelde rentevoet van de door kredietinstellingen verstrekte leningen bedraagt circa 4,79%. Het aflossingsbestanddeel zal in het komende boekjaar circa € 12,4 miljoen bedragen.

85

Zekerheden Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) danwel de gemeente Dantumadeel/Dongeradeel staat borg voor de betaling van rente en aflossing van de leningen. Bij de gemeente Kollumerland is er rechtstreeks geleend op naam van de gemeente.

3. Het verloop van de Financial Lease is als volgt:

Schuldrestant per 1 januari 225

Mutaties in het boekjaar: 1. Nieuwe lening 0 2. Reguliere aflossing -17 -17

Saldo per 31 december 208

T.b.v. de warmte-installatie van de Skule is in 2003 een leasecontract afgesloten met een looptijd van 15 jaar.

7. Kortlopende schulden 31-12-2010 31-12-2009

7.1 Schulden aan leveranciers 1.854 2.191 7.2 Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.791 1.051 7.3 Gemeenten 0 2 7.4 Groepsmaatschappijen 0 0 7.5 Schulden aan kredietinstellingen 0 670 7.6 Overige schulden 398 222 7.7 Overlopende passiva 2.338 3.487

Totaal 6.381 7.623

7.1 Schulden aan leveranciers 31-12-2010 31-12-2009

- Schulden aan leveranciers 1.854 2.191

Totaal 1.854 2.191

7.2 Belastingen en premies sociale verzekeringen 31-12-2010 31-12-2009

- Omzetbelasting 1.030 649 - Vennootschapsbelasting 623 16 - Loonbelasting 138 300 - Bedrijfsvereniging 0 86

Totaal 1.791 1.051

86

7.3 Gemeenten 31-12-2010 31-12-2009

- Leges projecten 0 2 - Overige 0 0

Totaal 0 2

7.4 Groepsmaatschappijen 31-12-2010 31-12-2009

- Groepsmaatschappijen 0 0

Totaal 0 0

7.5 Schulden aan kredietinstellingen 31-12-2010 31-12-2009

- BNG 0 332 - Rabobank 0 338

Totaal 0 670

7.6 Overige schulden 31-12-2010 31-12-2009

- Talma zorggelden 8 8 - Premies ASW/SPW 12 0 - Centraal Fonds 0 188 - Afkoop automatisering 361 0 - Friese Land zorgpakket 4 9 - Diverse overige schulden 13 17

Totaal 398 222

7.7 Overlopende passiva 31-12-2010 31-12-2009

- Vooruit- ontvangen huren 180 1.011 - Vooruit- ontvangen huurtoeslag 141 102 - Nog niet vervallen rente leningen o.g. 1.707 2.004 - Overige 310 370

Totaal 2.338 3.487

87

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Verplichtingen projecten

Wynbrekker Dit project betreft nieuwbouw van 18 onzelfstandige woningen voor een speciale doelgroep (gehandicapten). De stichtingskosten zijn geraamd op € 3.1 miljoen. De onrendabele top zal naar verwachting circa € 1,1 miljoen bedragen. Deze herontwikkeling is opgenomen in de koopakte met Stichting Talant.

Multifunctioneel centrum Broeksterwâld Indien dit project doorgaat, is er door Thus wonen een maximale bijdrage van € 0,25 miljoen toegezegd onder de voorwaarde dat de gemeente Dantumadiel en het Dorpshuis ieder dezelfde bijdrage leveren als Thús Wonen.

Herstructurering Kollum Er zullen circa 120 woningen worden gesloopt en vervolgens circa 100 huurwoningen en 52 koopwoningen worden gebouwd. De totale investering zal circa € 38 miljoen bedragen en de onrendabele top circa € 15 miljoen. Dit project zal gefaseerd uitgevoerd worden volgens onderstaande fasering:

Deelgebied 1, fase 1 Dit betreft de sloop van 65 woningen, waarvan een gedeelte reeds is gesloopt. Er zullen 30 huurwoningen multi-categoraal, 20 huurwoningen en 18 koopwoningen teruggebouwd worden. Dit project is reeds in uitvoering.

Deelgebied 1, fase 2 Hierbij worden 15 (kleine) huurwoningen samengevoegd tot 6 huurwoningen.

Deelgebied 2 Er zullen 22 woningen worden gesloopt en 28 woningen worden teruggebouwd waaronder 4 koopwoningen.

Deelgebied 3 Het voornemen is om 41 houtrijke oude bejaardenwoningen te slopen en 22 koopwoningen te realiseren.

Deelgebied 4 Dit betreft de sloop van een appartementengebouw met 18 appartementen, waarvoor in de plaats een appartementengebouw met 24 appartementen komt waarvan 8 bestemd voor de verkoop. De uitvoering van Deelgebied 1, fase 2 en de deelgebieden 2, 3 en 4 zal nader worden bezien ten opzichte van de totale projectenportefeuille. Voor de uitvoering van deze projecten is nog geen opdracht verleend wel is er met de gemeente Kollumerland een samenwerkingsovereenkomst afgesloten inzake de herstructurering van de wijk en de investeringen in de infrastructuur.

88

Rode Klaver Van de gemeente Dantumadiel is een grondaanbieding geaccepteerd voor de aankoop van bouwterreinen voor een bedrag van circa € 1,0 miljoen.

Hypotheken Door Thús wonen in het verleden geborgde hypothecaire leningen: overzicht borgtochten.

Aantal Bedrag in € Per borgtocht in € 6 225.529 37.588

Met VROM is destijds afgesproken dat nieuwe borgtochten niet meer worden verleend en dat via het jaarverslag de afloop van de borgtochten wordt gemonitoord.

Onderhoud In 2010 is voor een bedrag van circa 0,5 miljoen aan onderhoudsopdrachten verstrekt waarvan de uitvoering in 2011 zal plaatsvinden.

Opleidingen In 2010 is een opdracht verstrekt voor opleidingen van meerdere werknemers waarvan het programma in 2011 zal worden gevolgd. Hier is een bedrag van circa 13 duizend mee gemoeid.

89

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening (x € 1.000)

Bedrijfsopbrengsten

1. Huren Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- (te) ontvangen huren 30.571 29.787 - Af: huurderving (inclusief herstructureringsleegstand) 818 614

Totaal 29.753 29.173

De huren zijn verhoogd op basis van het beleidsplan binnen de door het Ministerie vastgestelde normen (zie ook volkshuisvestingsverslag en kerngegevens). In het verslagjaar zijn de huren verhoogd met 1,2%.

2. Vergoedingen Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Vergoedingen servicekosten 563 580 - Af: derving 34 29

Totaal 529 551

De post "vergoedingen" is lager dan het voorgaande boekjaar doordat een aantal huurcomponenten in het verslagjaar zijn toegevoegd aan de kale huurprijs.

3. Overheidsbijdragen Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Bijdragen aanpassingen woningen 8 53 - Bijdrage ineens inzake WMO 105 38 - Subsidie BWS 27 341

Totaal 140 432

De posten "bijdragen aanpassingen woningen" en "subsidie BWS" zijn lager dan het vorige boekjaar doordat de overheid de toekomstige bijdragen tegen contante waarde heeft afgekocht.

4. Verkoop onroerende goederen Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

Opbrengst verkoop 3.155 3.059 Af: Boekwaarde verkopen 1.301 471 Af: Verkoopkosten e.d. 72 84

Totaal 1.782 2.504

In het verslagjaar zijn 21 woningen verkocht.

90

5. Overige bedrijfsopbrengsten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Administratiekosten 15 16 - Landhuren 3 2 - Detachering personeel 83 144 - Doorberekende kosten 422 218 - Gefact. termijnen WCD Projecten bv 0 0 - Omzet aan groepsmaatschappijen 0 0 - Overige vergoedingen/opbrengsten 98 247

Totaal 621 627

Bedrijfslasten

6. Afschrijvingen op materiële vaste activa Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Woningen 6.615 5.402 - Overige 668 608

Totaal 7.283 6.010

De afschrijvingen zijn gebaseerd op de lineaire methode. In het vorige boekjaar zijn de afschrijvingen deels gebaseerd op annuïtaire methode. Op de afschrijving van de woningen heeft, in het verslagjaar, tevens een correctie plaatsgevonden i.v.m. verkoop e.d.

7. Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa

Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Afwaardering complexen tot bedrijfswaarde 844 3.047 - Afwaardering tot bedrijfswaarde nieuwe complexen * 3.432 0 - Afwaardering tot bedrijfswaarde grond Efficio 599 0 - Onrendabele investering (correctie De Twine) -191 141

Totaal 4.684 3.188

* De afwaardering nieuwe complexen tot bedrijfswaarde is als volgt te specificeren:

- Onrendabele investering 6 huurwoningen Oudwoude 396 - Onrendabele investering nieuwbouw 14 woningen Kollum-zuid 1.437 - Onrendabele investering Efficio, 14 appartementen 1.502 - Onrendabele investering nieuwbouw 28 huurwoningen Dokkum (Fonteinslanden) 97

Totaal 3.432

In 2010 heeft er naast een aanpassing van de parameters een toetsing van de bedrijfswaarde plaatsge- vonden. Op basis hiervan is bij de complexen waarbij de boekwaarde hoger is dan de bedrijfswaarde de minimumwaarderingsregel toegepast en heeft afwaardering tot de lagere bedrijfswaarde plaatsgevonden.

91

8. Lonen en salarissen Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Salarissen 3.830 3.530 - Bruto vergoedingen bestuur 222 221

Sub-totaal 4.052 3.751 Bij: - Ingehuurd personeel 1.048 1.748 Af: - Ontvangen ziekengelden 26 128

Totaal 5.074 5.371

In de post "salarissen" is de bruto belastbare vergoeding van de leden van Raad van Commissarissen begrepen ten bedrage van € 58.000. - L.J. Lyklema voorzitter 12,2 8,4 - T. Raap vice-voorzitter 8,1 9,9 - S. Dijkstra lid 8,1 11,1 - J. van der Veen lid 9,1 9,9 - F. van der Bij lid tot 11 mei 3,1 9,3 - Mevr. B. Elgersma lid tot 11 mei 3,1 5,4 - S.K. Dijkstra lid tot 11 mei 3,1 6,9 - R.J. Boersma lid vanaf 7 juni 4,4 0,0 - W. Knobbe lid vanaf 1 aug. 3,4 0,0 - D. Bouma lid vanaf 1 aug. 3,4 0,0 - A.E. ter Haar lid tot 31.12.09 0,0 4,2 -J. Klimstra lid tot 31.12.09 0,0 4,9 - J. Iedema lid tot 31.12.09 0,0 4,4 - F. Dijkstra lid tot 31.12.09 0,0 13,5 - F. Postma lid tot 31.12.09 0,0 8,2 -W. Rekker lid tot 31.12.09 0,0 8,2 Totaal 58,0 104,3

De totale vergoeding aan het bestuur bestaat uit: - R. Kuik 124 123 - W. Megens: vaste beloning 98 98 uitbetaling verlofuren 0 26 Totaal 222 247

9. Sociale lasten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Sociale lasten 343 359 - Pensioenpremie 740 665

Totaal 1.083 1.024

In de post pensioenpremies zijn de volgende bedragen opgenomen voor de directeur-bestuurder - R. Kuik 26 24 - W. Megens 19 18 45 42

92

10. Kosten onderhoud Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

10.1 Jaarlijks terugkerend onderhoud 1.939 1.898 10.2 Planmatig onderhoud/overig onderhoud 5.245 4.173

Totaal 7.184 6.071

11. Overige bedrijfslasten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

11.1 Overige personeelskosten 673 403 11.2 Huisvestingskosten 171 200 11.3 Kosten Raad van Commissarissen 70 57 11.4 Kosten automatisering 1.270 893 11.5 Kosten vervoermiddelen 168 153 11.6 Exploitatiekosten 2.930 2.842 11.7 Overige algemene kosten 1.642 2.241

Totaal 6.924 6.789

De overige personeelskosten zijn hoger dan het vorige verslagjaar wegens de opbouw van een voorziening voor het loopbaanbudget (ad. 193.000) en een reservering voor verlofuren (ad. 56.000). De kosten betreffende automatisering zijn hoger dan het vorige verslagjaar i.v.m. een conversieslag naar één systeem in het verslagjaar en de overstap naar extern serverbeheer. Bij de overige algemene kosten heeft een daling plaatsgevonden t.o.v. het vorige verslagjaar doordat er destijds veel éénmalige kosten van toepassing waren (o.a. fusiekosten en kosten samenwerking).

11.7 Overige algemene kosten In de post 11.7 overige algemene kosten zijn de volgende bedragen aan accountants kosten opgenomen inzake de jaarrekening. 2010 2009 - Controlekosten Ernst & Young 71 0 - Controlekosten 2009 42 77 113 77

12. Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Koersverschillen effecten 0 0 - Overige 0 0

Totaal 0 0

13. Resultaat financiële vaste activa en effecten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Dividend 0 0

Totaal 0 0

93

14. Rentebaten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Rente rekening-courant/deposito's 2 32 - Rente leningen u.g. 61 82 - Toegerekende rente aan projecten 191 324 - Rente deelnemingen 0 0 - Overige 96 2

Totaal 350 440

15. Rentelasten Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Rente leningen o.g. 4.477 4.811 - Rente rekening-courant 22 15 - Correctie betaalde rente VPB aanslagen 24 0 - Boeterente leningen 0 0 - Rente deelnemingen 0 0 - Overige 32 30

4.555 4.856

16. Belastingen

De belasting over het resultaat is berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verlies- rekening, rekeninghoudende met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanden en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25,5%. Een afwijkende effectieve belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie, de waardering van latenties en vrijgestelde winstbestanden.

Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Vennootschapsbelasting 1.335 1.239 - Correctie VPB voorgaande jaren 36 0 - Mutatie latente vennootschapsbelasting -17 0

1.354 1.239

17. Deelnemingen Boekjaar 2010 Boekjaar 2009

- Resultaat deelnemingen (Ferbining BV) -1 -1

Totaal -1 -1

94

95

Enkelvoudige balans per 31 december 2010 x € 1.000 ( na resultaatverwerking)

ACTIVA 31-12-2010 31-12-2009

1. Vaste activa

1.1 Materiële vaste activa

1.1.1 Onroerende goederen in exploitatie 116.228 119.154 1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling 4.578 4.284 1.1.3 Onroerende en roerende goederen t.d.v. 4.210 4.010 de exploitatie

Totaal materiële vaste activa 125.016 127.448

1.2.Financiële vaste activa

1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies 0 40 1.2.2 Deelnemingen 1.453 1408 1.2.3 Belastinglatentie 347 330 1.2.4 Overige financiële vaste activa 1.027 1.099

Totaal financiële vaste activa 2.827 2.877

2.Vlottende activa

2.1 Voorraden 0 0 2.2 Onderhanden projecten 22 69 2.3 Vorderingen: 2.3.1 Huurdebiteuren 304 252 2.3.2 Gemeenten 132 81 2.3.3 Groepsmaatschappijen 9.410 12.205 2.3.4 Belastingen/Premies soc.verzekeringen 0 1.021 2.3.5 Overige vorderingen 171 477 2.3.6 Overlopende activa 41 119 Totaal vorderingen 10.058 14.155

2.4 Liquide middelen 1.915 1.974

Totaal vlottende activa 11.995 16.198

96

Totaal-generaal 139.838 146.523

PASSIVA 31-12-2010 31-12-2009

3.Eigen vermogen

3.1 Algemene bedrijfsreserve 27.620 32.587

Totaal eigen vermogen 27.620 32.587

4. Egalisatierekening BWS-subsidies

4.1 Egalisatierekening 0 40

Totaal egalisatierekening 0 40

5. Voorzieningen

5.1 Voorziening onrendabele toppen 2.905 6.372 5.2 Voorzieningen deelnemingen 2.618 80 5.3 Voorziening jubileum-uitkering 78 85 5.4 Voorziening loopbaanbudget 178 0 5.5 Overige voorzieningen 0 320

5.779 6.857 6.Langlopende schulden

6.1 Leningen overheid 29.214 30.967 6.2 Leningen kredietinstellingen 69.399 67.259 6.3 Financial lease 208 225

Totaal langlopende schulden 98.821 98.451

7.Kortlopende schulden

7.1 Schulden aan leveranciers 3.278 3.274 7.2 Belastingen/ Premies soc. Verzekeringen 900 417 7.3 Gemeenten 0 2 7.4 Groepsmaatschappijen 783 591 7.5 Schulden aan kredietinstellingen 0 670 7.6 Overige schulden 387 218 7.7 Overlopende passiva 2.270 3.416

Totaal kortlopende schulden 7.618 8.588

97

Totaal-generaal 139.838 146.523 Enkelvoudige winst- en -verliesrekening over het jaar 2010 (x € 1.000)

Omschrijving Boekjaar Begroting Boekjaar 2010 2010 2009

Bedrijfsopbrengsten

1. Huren 29.650 29.763 29.199 2. Vergoedingen 522 555 550 3. Overheidsbijdragen 140 36 432 4. Verkoop onroerende goederen 2.057 2.588 2.504 5. Overige bedrijfsopbrengsten 478 139 560

Totaal bedrijfsopbrengsten 32.847 33.081 33.245

Bedrijfslasten

6. Afschrijving op materiële vaste activa 7.008 7.352 5.768 7. Overige waardeveranderingen 2.583 3.213 3.188 8. Lonen en Salarissen 4.012 4.296 4.148 9. Sociale lasten 806 874 806 10. Kosten onderhoud 9.358 10.732 7.735 11. Overige bedrijfslasten 6.260 6.234 6.838

Totaal bedrijfslasten 30.027 32.701 28.483

Bedrijfsresultaat 2.820 380 4.762

12. Waardeveranderingen FVA en effecten 0 0 0 13. Resultaat financiële vaste activa en effecten 0 0 0 14. Rentebaten 568 75 470 15. Rentelasten 4.582 4.550 4.846 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -1.194 -4.095 386

16. Belastingen -1.280 -1.098 -1.223 17. Resultaat deelnemingen -2.493 0 15 18. Buitengewone baten 0 0 0 19. Buitengewone lasten 0 0 0

Jaarresultaat -4.967 -5.193 -822

98

1. Vaste Activa

1.1 Materiële vaste activa 31-12-2010 31-12-2009

1.1.1 Onroerende goederen in exploitatie 116.228 119.154 1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling 4.578 4.284 1.1.3 Onroerende en roerende goederen t.d.v. de exploitatie 4.210 4.010

Totaal 125.016 127.448

1.1.1. Onroerende goederen in exploitatie

Stand per 31 december 2009:

Aanschaffingswaarde 218.139 Invloed van stelselwijziging * -5.552 Afschrijvingen -80.057 Overige waardemutaties wegens lagere bedrijfswaarde -13.376

Boekwaarde 31 december 2009 119.154

* Per 31 december 2009 heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden in de berekeningssystematiek bij de bepaling van de restwaarde van de grond. De afboeking is per 31-12-2009 rechtstreeks ten laste van het Eigen Vermogen verantwoord.

Mutaties in het boekjaar:

Bij: - Investeringen 6.592 - Overboeking van onroerende goederen in ontwikkeling 3.456 Af: - Desinvesteringen (verkoop/sloop) -412 - Afboeking onrendabele top -5.206 - Administratieve correctie presentatie aanschafwaarde -5.144 - Afwaardering tot bedrijfswaarde -844 - Afschrijvingen -6.784 - Correctie afschrijving voorgaande jaren 272 - Administratieve correctie presentatie afschrijvingen 5.144

Totaal mutaties -2.926

Stand per 31 december 2010:

Aanschaffingswaarde 217.425 Afschrijvingen -81.425 Overige waardemutaties wegens lagere bedrijfswaarde -19.772

Boekwaarde 116.228

* Indien de bedrijfswaarde van een actief lager is dan de boekwaarde, wordt het verschil middels "overige waardemutaties" afgeboekt.

99

De onroerende goederen in exploitatie bestaan uit: - Woningen 115.982 - Garages 246 116.228

De post "overboeking van onroerende goederen in ontwikkeling" is als volgt te specificeren:

Presentatie strategische aankopen 506 Nieuwbouw Oudwoude (4 woningen) 835 Nieuwbouw Kollum (14 woningen) 2.500 Nieuwbouw Zwagerbosch (4 woningen) -385

Totaal 3.456

De totale bedrijfswaarde van het sociale woningbezit bedraagt ultimo 2010 circa € 179 miljoen. Bij de berekening van de bedrijfswaarde is uitgegaan van de parameters zoals vermeld bij "Grondslagen van de balanswaardering en resultaatbepaling". De boekwaarde van het sociale woningbezit bedraagt ultimo 2010 circa € 116 miljoen conform de enkelvoudige jaarrekening Bij strategische aankopen, waarbij onroerend goed tijdelijk wordt verhuurd, vindt in afwachting van de ontwikkeling van het project geen afwaardering plaats tot de bedrijfswaarde.

1.1.2 Onroerende goederen in ontwikkeling

Stand per 1 januari 2010:

Aanschaffingswaarde 4.284 Afschrijvingen 0

Boekwaarde 4.284

Mutaties in het boekjaar:

Bij: - Investeringen 4.146 Af: - Desinvesteringen -396 - Overboeking naar onroerende goederen in exploitatie -3.456 - Afschrijvingen 0

Totaal mutaties 294

Stand per 31 december 2010:

Aanschaffingswaarde 4.578 Afschrijvingen (inclusief desinvesteringen) 0

Boekwaarde 4.578

100

1.1.3 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie

Stand per 1 januari 2010:

Aanschaffingswaarde 9.158 Afschrijvingen -5.148

Boekwaarde 4.010

Mutaties in het boekjaar:

Bij: - Investeringen 700 - Administratieve correctie presentatie aanschafwaarde -1.918 Af: - Desinvesteringen -3 - Afschrijvingen -497 - Administratieve correctie presentatie afschrijvingen 1.918

Totaal mutaties 200

Stand per 31 december 2010:

Aanschaffingswaarde 7.937 Afschrijvingen -3.727

Boekwaarde 4.210

De onroerende goederen ten dienste van de exploitatie bestaan uit: Bedrijfspanden 3.430 Kantoorinventaris 120 Machines en gereedschappen 0 Automatisering 628 Vervoermiddelen 32 4.210

Afschrijvingstermijn De afschrijvingen zijn bepaald op basis van de volgende levensduur:

Onroerende goederen in exploitatie Lineair

- Bouw 50 jaar - CV/Tuinaanleg 15 jaar - Groot onderhoud/ woningverbetering/SVB/Renovatie 25 jaar - Woningaanpassing/SVB tussenbouw 20 jaar

Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie Lineair

- Kantoorgebouw en werkplaats 30 jaar - Inventarissen 5 jaar - Vervoermiddelen 7 jaar - Automatiseringsapparatuur 5 jaar

101

Verzekeringen De onroerende goederen in exploitatie zijn per 31 december 2010 verzekerd tegen het risico van brand-, storm- en vliegtuigschade op basis van de herbouwwaarde. Door de verzekering is een garantie afgegeven tegen onderverzekering.

WOZ-waarde De woz-waarde van het woningbezit bedroeg per balansdatum circa € 799 miljoen.

1.2 Financiële vaste activa 31-12-2010 31-12-2009

1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies 0 40 1.2.2 Deelnemingen 1.518 1.408 1.2.3 Belastinglatentie 347 330 1.2.4 Overige financiële vaste activa 1.027 1.099

Totaal 2.892 2.877

1.2.1 Te vorderen BWS-subsidies 31-12-2010 31-12-2009

BWS-subsidie 0 40

Totaal 0 40

1.2.2 Deelnemingen

Deze post heeft betrekking op de deelneming in Ferbinning BV voor 50% en diverse 100% deel- nemingen zoals onderstaand wordt toegelicht.

In 2006 is Ferbinning BV opgericht. Dit betreft een samenwerkingsverband met VDM BV uit Drogeham. De deelname van Thús wonen in dit samenwerkingsverband is 50%. Het eigen vermogen van Ferbinning BV bedraagt circa € 25.000 positief. Het resultaat over 2010 was circa € 2.000 negatief. 31-12-2010 31-12-2009

- Deelneming WCD Holding BV 100% 909 927 - Deelneming Tsjnst BV 100% 264 200 - Deelneming Colheim BV 100% 234 234 - Deelneming Aldona BV 100% 17 17 - Deelneming Thus Wonen Plantontwikkeling BV 100% 17 17 - Deelneming Ferbining BV 50% 12 13

1.453 1.408

102

1.2.3 Belastinglatentie

De actieve belastinglatentie is gevormd door tijdelijke verschillen in de fiscale waardering van leningen o/g (fiscaal disagio) volgens onderstaand verloop:

Toevoeging per 1 januari 330 376 Vrijval/toevoeging per 31 december 17 -46

Belastinglatentie per 31 december 347 330

1.2.4 Overige financiële activa

1. Leningen Gemeente 60 60 2. Overige vorderingen 967 1.039

Belastinglatentie per 31 december 1.027 1.099

1.2.4.1 Leningen gemeente

Deze post heeft betrekking op een aan de gemeente Ferwerderadiel verstrekte lening ten behoeve van starters .Als er geen startersleningen meer nodig zijn in genoemde gemeente zal het bedrag worden terugbetaald. Het gaat hier om een renteloze lening ten bedrage van € 60.000.

1.2.2.3 Overige vorderingen

Deze post is als volgt te specificeren: 31-12-2010 31-12-2009

- Stand per 1 januari 1.039 1.134 - Aflossing/vrijval -72 -95

Stand per 31 december 967 1.039

Deze post heeft betrekking op een lening u/g aan de Nederlandse Waterschapsbank de rente- vergoeding hiervoor bedraagt 6,85%. De resterende looptijd van deze lening is 9 jaar.

2. Vlottende activa 31-12-2010 31-12-2009

2.1 Voorraden 0 0 2.2 Onderhanden projecten 22 69 2.3 Vorderingen 10.058 14.155 2.4 Liquide middelen 1.915 1.974

Totaal 11.995 16.198

103

2.1 Voorraden 31-12-2010 31-12-2009

- Waarde voorraad per 1 januari 0 25 - Afwaardering voorraad wegens incourant 0 -25 - Bij: Inkopen 0 0 - Af: Verbruik 0 0

- Waarde voorraad per 31 december 0 0

2.2 Onderhanden projecten

A. Voorraad gereedproduct (te verkopen kavels en te verkopen koopwoningen) Voorraad gereed product Thús Wonen (kavel) 22 0 Voorraad gereed product Koemarkt (grondpositie) 0 69 Voorraad gereed product WCD Projecten BV (koopwoning) 0 0

Totaal 22 69

B. Onderhanden werk Onderhanden projecten Thús Wonen Planontwikkeling bv 0 0 Onderhanden projecten Efficio bv 0 0 Voorraad onderhanden werk WCD Projecten bv 0 0

Totaal 0 0

Totaal 22 69

2.3 Vorderingen 31-12-2010 31-12-2009

2.3.1. Huurdebiteuren 304 252 2.3.2. Gemeente 132 81 2.3.3. Groepsmaatschappijen 9.410 12.205 2.3.3 Belastingen en premies soc. verz. 0 1.021 2.3.4. Overige vorderingen 171 477 2.3.5. Overlopende activa 41 119

Totaal 10.058 14.155

2.3.1 Huurdebiteuren 31-12-2010 31-12-2009

- Zittende huurders 244 195 - Vertrokken huurders 266 156

Sub-totaal 510 351 Af: Voorziening dubieuze debiteuren -206 -99

Totaal 304 252

104

2.3.2 Gemeenten 31-12-2010 31-12-2009

- Gemeente Dongeradeel 68 1 - Gemeente Dantumadeel 62 0 - Gemeente Kollumerland 2 80

Totaal 132 81

2.3.3 Groepsmaatschappijen 31-12-2010 31-12-2009

- WCD Projecten BV 1.927 4.631 - WCD Holding BV 6 4 - Efficio BV 4.939 5.375 - Colheim BV 65 49 - Aldona BV 1 0 - Tsjnst BV 2.472 2.146

Totaal 9.410 12.205

2.3.4 Belastingen en premies soc. verzekeringen 31-12-2010 31-12-2009

- Belastingdienst btw 0 0 - Belastingdienst vennootschapsbelasting 0 1.021

Totaal 0 1.021

2.3.5 Overige vorderingen 31-12-2010 31-12-2009

- Stichting Laurentius 7 0 - Stichting Zorgcentra Dongeradeel 17 -11 - Nestas kennisnetwerk 0 17 - Debiteuren (subadm.) 108 182 - Belastingdienst huurtoeslag 0 7 - Aedes 6 61 - Aegon prepensioen 0 144 - Collingastate, Gierzwaluw en Hoppemastate 11 19 - Diverse overige vorderingen 22 58

Totaal 171 477

105

2.3.6 Overlopende activa 31-12-2010 31-12-2009

- Nog te ontvangen opbrengsten 0 65 - Rente rekening-courant, deposito’s en beleggingen 41 53 - Overige overlopende activa 0 1

Totaal 41 119

2.4 Liquide middelen 31-12-2010 31-12-2009

2.4.1. Direct opvraagbaar 1.915 1.768 2.4.2. Op termijn uitgezet 0 206

Totaal 1.915 1.974

2.4.1 Direct opvraagbaar 31-12-2010 31-12-2009

- Kas 4 0 - Rabobank 134 0 - ING 652 1.409 - BNG 1.125 38 - Frieslandbank 0 319 - ABN/AMRO 0 1 - Kempen & Co Merchant Bank 0 1

Totaal 1.915 1.768

2.4.2 Op termijn uitgezet 31-12-2010 31-12-2009

- ING-Bank 0 135 - Rabobank 0 0 - ABN/AMRO-Bank 0 71

Totaal 0 206

106

PASSIVA

3. Eigen vermogen 31-12-2010 31-12-2009

1. Algemene bedrijfsreserve 27.620 32.587

Totaal 27.620 32.587

3.1. Algemene bedrijfsreserve

Saldo per 1 januari 32.587 38.192 Harmonisatie vakantiedagen 0 -53 Invloed van stelselwijziging 0 -5.552 Herrekend eigen vermogen 1 januari 32.587 32.587 Af: Resultaat boekjaar -4.967

Saldo per 31 december 27.620

* Per 1 januari heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden in de berekeningssystematiek bij de bepaling van de restwaarde van de grond.

4. Egalisatierekening BWS subsidies 31-12-2010 31-12-2009

- Egalisatierekening BWS subsidies 0 40

Totaal 0 40

5. Voorzieningen 31-12-2010 31-12-2009

5.1 Voorziening onrendabele top 2.905 6.372 5.2 Voorziening deelnemingen 2.618 80 5.3 Voorziening jubileum-uitkering 78 85 5.4 Voorziening loopbaanbudget 178 0 5.5 Voorziening automatisering 0 320

Totaal 5.779 6.857

6. Langlopende schulden

Leningen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan vijf jaar: 31-12-2010 31-12-2009

1. Leningen overheid 29.214 30.967 2. Leningen kredietinstellingen 69.399 67.259

Sub-totaal 98.613 98.226 3. Financial Lease 208 225

Totaal 98.821 98.451

107

1. Het verloop van de overheidsleningen is als volgt: Schuldrestant per 1 januari 30.967

Mutaties in het boekjaar: 1. Nieuwe lening 0 2. Toevoeging klim (DKP) 0 3. Reguliere aflossing -1.753 4. Algehele aflossing 0 -1.753

Saldo per 31 december 29.214

2. Het verloop van de leningen van kredietinstellingen is als volgt:

Schuldrestant per 1 januari 67.259

Mutaties in het boekjaar:

1. Nieuwe lening 10.000 2. Toevoeging klim (DKP) 0 3. Reguliere aflossing -3.451 4. Algehele aflossing -4.409 Bij: 2.140

Saldo per 31 december 69.399

Rentevoet en aflossingssysteem De door kredietinstellingen verstrekte leningen worden lineair dan wel annuïtair afgelost. De gemiddelde rentevoet van de door kredietinstellingen verstrekte leningen bedraagt circa 4,79%. Het aflossings- bestanddeel zal in het komende boekjaar circa € 12,4 miljoen bedragen.

Zekerheden Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) dan wel de gemeente Dantumadeel/Dongeradeel staat borg voor de betaling van rente en aflossing van de leningen. Bij de gemeente Kollumerland is er rechtstreeks geleend op naam van de gemeente.

3. Het verloop van de Financial Lease is als volgt:

Schuldrestant per 1 januari 225

Mutaties in het boekjaar: 1. Nieuwe lening 0 2. Reguliere aflossing -17 -17

Saldo per 31 december 208

T.b.v. de warmte-installatie van de Skule is in 2003 een leasecontract afgesloten met een looptijd van 15 jaar.

108

7. Kortlopende schulden 31-12-2010 31-12-2009

7.1 Schulden aan leveranciers 3.278 3.274 7.2 Belastingen en premies sociale verzekeringen 900 417 7.3 Gemeenten 0 2 7.4 Groepsmaatschappijen 783 591 7.5 Schulden aan kredietinstellingen 0 670 7.6 Overige schulden 387 218 7.7 Overlopende passiva 2.270 3.416

Totaal 7.618 8.588

7.1 Schulden aan leveranciers 31-12-2010 31-12-2009

- Schulden aan leveranciers 3.278 3.274

Totaal 3.278 3.274

7.2 Belastingen en premies sociale verzekeringen 31-12-2010 31-12-2009

- Omzetbelasting 205 196 - Vennootschapsbelasting 595 0 - Loonbelasting 100 135 - Bedrijfsvereniging 0 86

Totaal 900 417

7.3 Gemeenten 31-12-2010 31-12-2009

- Leges projecten 0 2 - Overige 0 0

Totaal 0 2

7.4 Groepsmaatschappijen 31-12-2010 31-12-2009

- Efficio BV 740 26 - Overige dochters 43 565

Totaal 783 591

109

7.5 Schulden aan kredietinstellingen 31-12-2010 31-12-2009

- BNG 0 332 - Rabobank 0 338

Totaal 0 670

7.6 Overige schulden 31-12-2010 31-12-2009

- Talma zorggelden 8 8 - Premies ASW/SPW 12 0 - Centraal Fonds 0 188 - Afkoop automatisering 361 0 - Friese Land zorgpakket 4 9 - Diverse overige schulden 2 13

Totaal 387 218

7.7 Overlopende passiva 31-12-2010 31-12-2009

- Vooruit- ontvangen huren 180 1.011 - Vooruit- ontvangen huurtoeslag 141 102 - Nog niet vervallen rente leningen o.g. 1.707 2.004 - Overige 242 299

Totaal 2.270 3.416

110

Toelichting op de enkelvoudige winst-en-verliesrekening (x € 1.000)

Bedrijfsopbrengsten

1. Huren Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- (te) ontvangen huren 30.468 30.565 29.813 - Af: huurderving (inclusief herstructureringsleegstand) 818 802 614

Totaal 29.650 29.763 29.199

De huren zijn verhoogd op basis van het beleidsplan binnen de door het Ministerie vastgestelde normen (zie ook volkshuisvestingsverslag en kerngegevens). In het verslagjaar zijn de huren verhoogd met 1,2%.

2. Vergoedingen Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Vergoedingen servicekosten 556 580 579 - Af: derving 34 25 29

Totaal 522 555 550

De post "vergoedingen" is lager dan het voorgaande boekjaar doordat een aantal huurcomponenten in het verslagjaar zijn toegevoegd aan de kale huurprijs.

3. Overheidsbijdragen Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Bijdragen aanpassingen woningen 8 10 53 - Bijdrage ineens inzake WMO 105 0 38 - Subsidie BWS 27 26 341

Totaal 140 36 432

De posten "bijdragen aanpassingen woningen" en "subsidie BWS" zijn lager dan het vorige boekjaar doordat de overheid de toekomstige bijdragen tegen contante waarde heeft afgekocht.

4. Verkoop onroerende goederen Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

Opbrengst verkoop 2.444 3.159 3.059 Af: Boekwaarde verkopen 315 513 471 Af: Verkoopkosten e.d. 72 58 84

Totaal 2.057 2.588 2.504

In het verslagjaar zijn 21 woningen verkocht.

111

5. Overige bedrijfsopbrengsten Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Administratiekosten 15 17 16 - Landhuren 3 2 2 - Detachering personeel 120 50 188 - Doorberekende kosten 245 0 135 - Overige vergoedingen/opbrengsten 95 70 219

Totaal 478 139 560

Bedrijfslasten

6. Afschrijvingen op materiële vaste activa Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Woningen 6.511 6.835 5.327 - Overige 497 517 441

Totaal 7.008 7.352 5.768

De afschrijvingen zijn gebaseerd op de lineaire methode. In het vorige boekjaar zijn de afschrijvingen deels gebaseerd op annuïtaire methode. Op de afschrijving van de woningen heeft, in het verslagjaar, tevens een correctie plaatsgevonden i.v.m. verkoop e.d.

7. Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa

Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Afwaardering complexen tot bedrijfswaarde 844 0 3.047 - Afwaardering tot bedrijfswaarde nieuwe complexen * 1.930 0 0 - Onrendabele investeringen -191 3.213 141

Totaal 2.583 3.213 3.188

* De afwaardering nieuwe complexen tot bedrijfswaarde is als volgt te specificeren:

- Onrendabele investering 6 huurwoningen Oudwoude 396 - Onrendabele investering nieuwbouw 14 woningen Kollum-zuid 1.437 - Onrendabele investering nieuwbouw 28 huurwoningen Dokkum (Fonteinslanden) 97

Totaal 1.930

In 2010 heeft er naast een aanpassing van de parameters een toetsing van de bedrijfswaarde plaatsgevonden. Op basis hiervan is bij de complexen waarbij de boekwaarde hoger is dan de bedrijfswaarde de minimumwaarderingsregel toegepast en heeft afwaardering tot de lagere bedrijfswaarde plaatsgevonden.

112

8. Lonen en salarissen Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Salarissen 2.784 2.792 2.690 - Bruto vergoedingen bestuur 222 223 221

Sub-totaal 3.006 3.015 2.911 Bij: - Ingehuurd personeel 1.031 1.286 1.365 Af: - Ontvangen ziekengelden 25 5 128

Totaal 4.012 4.296 4.148

In de post "salarissen" is de bruto belastbare vergoeding van de leden van Raad van Commissarissen begrepen ten bedrage van € 58.000.

- L.J. Lyklema voorzitter 12,2 8,4 - T. Raap vice-voorzitter 8,1 9,9 - S. Dijkstra lid 8,1 11,1 - J. van der Veen lid 9,1 9,9 - F. van der Bij lid tot 11 mei 3,1 9,3 - Mevr. B. Elgersma lid tot 11 mei 3,1 5,4 - S.K. Dijkstra lid tot 11 mei 3,1 6,9 - R.J. Boersma lid vanaf 7 juni 4,4 0,0 - W. Knobbe lid vanaf 1 aug. 3,4 0,0 - D. Bouma lid vanaf 1 aug. 3,4 0,0 - A.E. ter Haar lid tot 31.12.09 0,0 4,2 - J. Klimstra lid tot 31.12.09 0,0 4,9 - J. Iedema lid tot 31.12.09 0,0 4,4 - F. Dijkstra lid tot 31.12.09 0,0 13,5 - F. Postma lid tot 31.12.09 0,0 8,2 - W. Rekker lid tot 31.12.09 0,0 8,2 Totaal 58,0 104,3

De totale vergoeding aan het bestuur bestaat uit: - R. Kuik 124 123 - W. Megens: vaste beloning 98 98 uitbetaling verlofuren 0 26 Totaal 222 247

9. Sociale lasten Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Sociale lasten 247 266 285 - Pensioenpremie 559 608 521

Totaal 806 874 806

113

In de post pensioenpremies zijn de volgende bedragen opgenomen voor de directeur-bestuurder - R. Kuik 26 24 - W. Megens 19 18 45 42

10. Kosten onderhoud Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

10.1 Jaarlijks terugkerend onderhoud 3.613 4.000 3.098 10.2 Planmatig onderhoud/overig onderhoud 5.745 6.732 4.637

Totaal 9.358 10.732 7.735

11. Overige bedrijfslasten Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

11.1 Overige personeelskosten 534 626 325 11.2 Huisvestingskosten 148 279 175 11.3 Kosten Raad van Commissarissen 70 33 57 11.4 Kosten automatisering 1.128 944 855 11.5 Kosten vervoermiddelen 106 129 98 11.6 Exploitatiekosten 2.881 3.105 2.768 11.7 Overige algemene kosten 1.393 1.118 2.560

Totaal 6.260 6.234 6.838

De overige personeelskosten zijn hoger dan het vorige verslagjaar wegens de opbouw van een voorziening voor het loopbaanbudget (ad. 193.000) en een reservering voor verlofuren (ad. 56.000). De kosten betreffende automatisering zijn hoger dan het vorige verslagjaar i.v.m. een conversieslag naar één systeem in het verslagjaar en de overstap naar extern serverbeheer. Bij de overige algemene kosten heeft een daling plaatsgevonden t.o.v. het vorige verslagjaar doordat er destijds veel éénmalige kosten van toepassing waren (o.a. fusiekosten en kosten samenwerking).

11.7 Overige algemene kosten In de post 11.7 overige algemene kosten zijn de volgende bedragen aan accountants kosten opgenomen inzake de jaarrekening. 2010 2009 - Controlekosten Ernst & Young 45 0 - Controlekosten 2009 42 63 87 63

114

12. Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten

Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Koersverschillen effecten 0 0 0 - Overige 0 0 0

Totaal 0 0 0

13. Resultaat financiële vaste activa en effecten Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Dividend 0 0 0

Totaal 0 0 0

14. Rentebaten Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Rente rekening- courant/deposito's 1 0 29 - Rente leningen u.g. 61 68 115 - Toegerekende rente aan projecten 370 0 324 - Rente deelnemingen 40 0 0 - Overige 96 7 2

Totaal 568 75 470

15. Rentelasten Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Rente leningen o.g. 4.477 4.520 4.811 - Rente rekening-courant 22 0 15 - Correctie rente VPB aanslagen 24 0 0 - Boeterente leningen 0 0 0 - Rente deelnemingen 27 0 0 - Overige 32 30 20

4.582 4.550 4.846

115

16. Belastingen

De belasting over het resultaat is berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verlies- rekening, rekeninghoudende met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanden en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25,5%. Een afwijkende effectieve belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie, de waardering van latenties en vrijgestelde winstbestanden

Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Vennootschapsbelasting 1.326 1.098 1.223 - Correctie VPB voorgaande jaren -29 0 0 - Mutatie latente vennootschapsbelasting -17 0 0

1.280 1.098 1.223

17. Deelnemingen Boekjaar 2010 Begroting 2010 Boekjaar 2009

- Resultaat deelnemingen -2.493 0 15

Totaal -2.493 0 15

Het resultaat is als volgt te specificeren:

- Resultaat Holding BV (100% deelneming) -18 - Resultaat Tsjnst BV (100% deelneming) 65 - Resultaat Colheim BV (100% deelneming) -3 - Resultaat Planontwikkeling BV (100% deelneming) -1 - Resultaat Efficio BV (100% deelneming) -2.535 Subtotaal -2.492 - Resultaat Ferbining BV (50% deelneming) -1 Totaal -2.493

Overige gegevens

Winst-en-verliesbestemming

Het negatieve resultaat ten bedrage van circa € 5,0 miljoen is ten laste van de Algemene Bedrijfsreserve gebracht.

116

117

118

Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Thús Wonen

Teksten, redactie en opmaak Nestas communicatie, Almere

Eindredactie Thús Wonen

Foto’s Thús Wonen

Datum Juni 2011

119

120