I.NELIKA GIZIKIIITE NISENA ASTORU, yixn nnni QEFELF{ENA I{E AßAJ(TE FATA$INE
Yitiqat6 D€rsrmi de Hehka Gurlune pesewe, yani tari de nisena astoru. Mara heni aseno ke no yitiqat hama hama her 9öyö Dörsrmi de esto. Qal ke bi ra, herkes naye qevul keno. Zafine sero ki no hal vördo ra, yanö eve xo Elmi no diyo'
Hehke, zobina nejdiyö mali nebena. Astor ramltena ra zaf hes kena. Btayunö astoru ra phonc grhu munena. Nafa sarrö ni grhu p6ro piya ana pö, jüvini ra gir€dana. Qhar begikunö xo fina wortö ninero, moköm pöcÖna ke meglno waro. Niya, pesewe hatan sodr astoru ramena, höni qefelnena ke astori fataqinö, yenÖ ke brteqiyö. Zafeteni eke sodrr giyö axure, astorö xo bzi munaye, arax de fatagiaye diye. Sarö Dörsrmi ke astor€ xo na hal de diye, zaf kotö ra xo ver' Eve raÖ feteliyö ke Hehka Grzrkrne p€cör€. Coku yiyö ke astorun€ xo niya v6nenö, seqlz kenö kegö astoru ra heni danö ro mianö astoru ser ke, Hehke pöcerö' Ragti, tayö qikin€ ke pöcör€. igte ninera jü Mrröva' ra Mrstefaö Heydericiyo.
Xalceniya Cezayirez vana ke: "Heydetans Mrröva ra piyö Mrstefaö Heydenci Hel ca Grzrlane pögureta. Na, zaf astora ninerö zultm kerdo. Nine keqö zift kerdo pra, goqeni kerda wortera do astore sero. Na pesewe ama nigta astore, zeleqiya pa' Nine pögureta. Naye vato, "Ezwww.arsivakurdi.org endi l€wö srmade vrndenu, ez ke giyane mr kisenö! Vanö, ü kota ra quli dest!'l
t Mtröva; tlewa de mawa, P emurve sero asena, gtnettc heft Tereani sel ) Xatcenig Cezayire (50) ( 199 , Qelecu4e rawa, Almania de ,taßeta :rit:t:j 3: :l;:; ;;:i.;-,;a,rii ! : -",:ri:..: i:,::3.31:li;';l;i:;!.ii!:!i,ile9l:":r:1 J3 ;ri]ii*ir#r:Äääjfliläilälil:SFtriit!*ics$ffj'i$Ä; Ti ja sodtri 5 t*]i*,!,it*diä$!üAq:i:;ü-:r-räjiij::ti:rilii;äilii,::ii,:
Heyderucu na drasö asmi xorö gurena. Eke vato,rrso herbi bölrrgrran ama! Eke rrGran rrBö![ vato, b6!rr herbi amal Coku jü ke, eke crra va, 'rSo!" nöame, ya ki ke va gi, vanC rrNo crsnö Hehka Gzrkrna rawolrt Helrka Grzrkrne zaf quwehne biya. Naye Heyderu rö brr ra koli ardö. Derzenä heneni ardö ke ciamerdu nöard€. Naye ke nun poto, qalt biya ke neqedino, serbrEk cra kerdo ögto daren. Vanö, rrQrra nia kena?rr Naye vato, rrDarende mir rew qedinolrtCoku Dersim de ke serbrgrkt ke kerd crra erzenö xonga ser, zerö dareni nöerzen6. IMr Naye vato, 'rQö ma brn6 a$ve de, golu de, gemu dero.rr Vato, ber6, xora ke goniya mr növeciye serö aEtüe, mr qewul kenö; n€ eke goniya mr veciye, bzan6 ke ez kistanelrr rrYG Vanö naye vato, ma ki j€ srma zav u ZCAC ma esto, ma u piy€ ma esto, ceni u ciamerdö ma estö. Q6 ma brn6 a$re derö, coku ni ki pöro brnö alrve derö.rr Hehke tersa ke ni endi aye qewul nökenö, kuyo a kota ra mordemi dest ya, cokuna. Nine na berda lewö aiwe, naye xo cmlto prro biya vindi, peyco goniya xo veciya aiwe ser.rl Yitiqat€ D6rsrmi de zaf Wayrri estö ke ni asparC. Xzrr Xs frrzgni nineraye. Wayrö Jiar u Diaru ki asparö. Vacime, qalö Jiara Köskea ke bi ra, coku Wayrr€ naye ra "Aspar6 Jiara Köskerr vanö. Evd Musa'be Eskörä xora ki asparo. Motif6 Hehka Gzllune aspar nino meydan, ama a ki yena axuru de nisena astoru.
2-TIELIKA CIZIKINE DISFIENE CDNiYA DIöASKAND'BE DIUTAY RAWA.
Xtiqatö Dörsrmi de karakterö Hehka Galone ra jü ki, na drsmenö ceniya drlaskane 'be sawiyö daye rawa. Heni kena ke cigerunö drlaskane brqrlal'no ra, veco biyaro. Ama kam xo heni wesawes dano ra mrlaketu dest! Ver kenö ra xo. Coku gir, derjeni, gogeni, a$re, jü ki geiiyo khan serba Hehka Grzrlnne nan6 ro ke, nejdiyö cenika drEaskane 'be domani sawi mebo. Xahkawww.arsivakurdi.org Güliz.are'' marö na xusus de vana ke: t Serbg t guda nä he rwaite, ehe gtrs am| knö gu(le ra ura kenö he ne gfis bo, te qr bo. iile miro ke g de ra ctra heni lita "serbrgtk" uanö. r Jiam Keske mtrttqa Prlemurive de hamö jü iala ma&o. s X.shka GüIizlrre, 60) (1995), Mtti raua, teqaüüt dera, Alnarxlo de makeka. Tija So
"Cönike seke domanu kuyna ra, a roce danilr pocenC, gödered sanenö cr. . Bizereku vösnenä. Qödere daniyu de zaf wes yeno. Venga gönekanö dewe danö, vanö "g6neki! b6r8 ser€ drpaskane de vrnder€.rr Ni hirö roci, hire sewi eve drfaskane pien6. Hehke yena cigeran€ drfaskane vecena bena, coku! Vanö HeLke hewn de c4nike xapnena, kuyna drläö jüya nase yena löwö naye. VanarrFekö xo rake! ez na nunirr, ya ki grk ke tey ardo,rrfek6 to keri xor6 burölrr Se ke kena ra, destö xo kena cr cigeru öncena ana. Gereke c6niya drfaskane teyna meverdö. Cömke ke hewn de xrkö, herbi kenö hasar." Ma gutrr ke cor va, Yitiqatö D6rsrmi de Hehka Grzrkrne dtlfö ceniye de yena ra meydan. Ama na vervö ceniya drlaskane heni drsmena de böbexta ke, ca'be ca gege ki kota drliö de muye ke, fek ro göro cigeru veco biyaro. Q€na Srlemanö Gulaviz marö va ke:"Hehke bena muye. Na görrnia c6nrke de bena. Bava GulaviE 'be Dewres Baqrrie ra Dinige" de benö. Ni ko de verö mali de biyö. Bava Gulavi rö beno ayan ke Hehka Gnkrne biya muye, tase de görmia drfaskane dera. Bava Baqrd ra vano, "Dinige de cömke kota ra. Hehka Grakme biya muye, g6rmia cömke dera. Nlka cigeranö c6nrke vecena analr'Vano,'Ya h so, ya ez göri.rr Dewres Baqrr vano, "Ez verö mali de undenu, tr solrr Bava Gulavi sono muye görmi ra cöno, erzeno adrr vösneno. Cenike xelegina ra.rl
Tavi mordem zaf merex de maneno ke, na Hellke eceba gra hundö cöniya dr[askane rö dlsmena? Sevevö xo grko? Ma na xusus de fikr€ XaLka Gülizare ki pers kerd. Aye na mevzuat marö nia kerd zelal: "C6mka drfuskane b6gunawa, Wedya; coku Hehka Grzrkrne yena. Derjeni, goqeni ya ki pmcrrar; ninera jüye kenö ptra, nun kenö prra, kenÖ brnö berjinö drfaskane ra. A[we lewö de nanö ro. H€ni kenö ke Hehke möero. Cönike ke vagtera pawu, nafa nine brnö besiga domani de nanö ro. Jü göji ki sero darde ken6. Qewres roce tever nöbenö. Eke doman layek bi, ciamerdi yenö vecinö boni ser, vanö ttMa baca/lozrna slma I'Menznö! nzrrenimelrr Vanö ma srmarö sogs kenimelrr Ninerö Qiyö sare brrrnen6, yi ki endi nänmenö. Cenike ke kote ra, perda cönö ra ke ciamerdi mevönö, na qewres roce sermaina, grmanö ciamerdu ver nekuyna. Cenike se ke doman ard, ron v esnenö ro danö ct. Hatan ke crle de biye nun pocenö, nnd qayt€ cr benö. Eke ugte ra ki növerdanö ola grrane wedaro, sepete prqta bicöro görc xo daro, Eakrl aiwe, 9öro 9erö !91i, 6 www.arsivakurdi.orgNamö jü D6i!o, qaytö nami bena detu de be^o, Ttrki de ndtnA to ho ma fri2arNime. Qedere
' Qöna Sdemane Gdaui: (3 (1996), Banasuftca, rleloa Atrl,eli /a&d, tka Flafrsa de manet a, " Bata Gulaw': Bamasunco- Dett)a Atneli rauo. Naca gneno heti Gefiye ro, ' Detwes Baqn Kharesunö tlena QralbAl rawo. t0 Din4e Nejditö Arlresi de iamA iü deüa de binet\a. ;äi:ä]iäSll!:iä1äti3:l*liri]#flrir:ää=rffihi#it#* Ti ja So d tri 5 ii9ir$;tiffttriliriritr$*$*iltsitn?ir$*:!*;riFitr
Na tas€ aiwe, drpaskane ke vagte ra palrm, anö lewö bösrga sawi de nanö ro, naye gewres ke vet, verdanö zerö aiwa gewresi. Qewres k€meranö qrcu danö arö, erzenö aiwa qewreqi. Eke qediya, vanö rrHard u asmen sahado ke gewresö xo veciyolrr ni kömeru ben€ erzen6 cawo de pak. Momi vrlesnenö ro verdanö zerö afwa gewreqi. Zerö afwe de qaytö momi ben€. $öklo ke momi kota ct, gcrö yi qökili doman emrö xode nnde ke vöneno, xrave ke v€neno aye vecenö, aye van€. Peyniye de na momi benö tever de, ya brnö dare de, ya ki verö degi de kenö hard. Procrne cönö domani sero pöcönö, hirö röy hirö tagi aÄ'we verdanö ser, her tase rrHard de ki vanö ke u asmen sahado ke gewresö to veciyolrr Qewresö domani ke vet yö mayö ki vecenö. Yitiqatö made mezela c6niya dräaskane 'be domani ra gewres roce rakerdiya. Hehke esta, mrlaketö bini estö, neweqiye esta, nezer esto. Coku gewres roce ke biye prrre, gewresö ma u domani piya vecenö.rl
5-TIELIKA CTZIKINE NEWN I'E NiSENA MORDEIIi SEß" KENA KE BIXENEKNO!
Yitiqat6 Dörsrmi de Hehka Grzrkrne karaktero xuyo hirey6n de ki, hewn de nisena mordemi ser. Mordem ke hewn de bi, zaferi eve dllfö nas u dostö mordemi kuyna hewnö mordemi. Naca de mordem hewn ra beno hasar, ama Hehke yi sero unetaiya. Coku wazeno ke btqiko, Eiy6 vaco ama n6qikino qesey brkero. Ya ki wazeno ke destö xo, lmga xo brlewno ama neqikino brlewno. Beno xlre xrra xo, arax de fataqino. Zor bela dest u pa€ xo cön6, pede yeno ra xo. Zafine sero no mevzuat vördo. Tay€, tersunö Hehke ra sandane ke koti crle, qe lamba nösaynenö we. Vanö rrTari de Hehke nisena ma serlrr Tayö ki eke lewö nine de qalö Hehke bi ra, vanö rrSebeno namö naye medekernö. Mr ke namö daye hesna, pesewe nisena mr serlrr Ya ki, jü ke lewö nine de Eine bi teyna hewn6 nine nino. Tavi ke tersö Hehke estol Ma na xusus de nöwazenime ke naca de misalö brderime. Her g€ Dörsrmrcu de hama hama no biyo. A nrka kam ke lew6 stmade esto yira persker€. Qe böguman, jü ke n€ jü vano rMr ki diyorrr P6ro ki, ma quf,r ke cor kerd zelal heni qeseykenö. Hewn de drlfö nasi de yena nisena ser, eke bi hasan ki bm€ gtraniya daye de manen€, Ma zafrne ra pöro nia hesno. Na karakterö Hehka Gz nne sero ki, ma qikinmewww.arsivakurdi.org ke nia hund6 brvacime. w9-ffi
Qräa ke ma dest ra ame, ma wagt ke YitiqatS D6rsrmi de cayö Hehka Glzrkrne xo qrm ra kerime. Ma gikinme ke ntka vacime, Helka Grzrlnne yitiqatö made nrrr:3s*stj$ti:.iqrli.'iiri:i:l,iä!;rilä[äi]i:ili9litiri:il]5! Ti ja 5odrri 5 astoru re eziyet kena, yine fatesnena; ceni)'unö dlEaskanu 'be sawiyö dine rö zuhm kena; jü ki hewn de nisena mordemi ser. YitiqatÖ Dörsrmi de karakter u xususetö Hehka Grzrkrne igte nawo. Almanki de, mrlaketö rnravrnö ke jö Hetke diläö ceniyu de yenö meydan ninera "Demoninrr vanÖ. Ama ma gereke naye ki vacime ke, mrlaketÖ xravrni teyna yitiqatö Dörstmtcu de.ginö. Dina de wena yitiqatö zaf mrletu de ni estö. Vacime Anadoliye de yitiqatö Trrku deki mrlaketö xra!'rni estö. i. Zeki Eyuboätu jü krtavö xode qaiö nine ki keno." Karo ke Dörstmrcu de Hehka Gzrkrne teyna kena, Trrku de dr mrlaket6 raravrni kenö. Uyo ke hewn de niseno mordemi ser cra "Karabasanrr, ya ki "Davararr van€. Mrlaketo bino ke cöniya drlaskane 'be drfay rö zulum keno ki, nira "Albastrt vanö. Eyuboflu, koka na yitiqatu beno resneno Hititu, Sumeru, Mrsrr u Mezopotamya. Teyna nacau de nö, Avmpa de ki ni yitiqatu ra qrlati yenö diyaene' Vacime yitiqatä Basku de mrlaketö de pesewe esto ke nira "inglum6rt vanö. No pesewe hewn de niseno mordemi ser. Ya ki yitiqatC Slaw deki mrlaket€ esto kö nira "Navirr vanö' No ki cöniya ke ebe domanu nÖwesa, ya ki dr[askana xör 've nine n€keno. Na misalu ra ki aseno ke, Yitiqat€ Dörsrmi parEö de kultur€ hometewo, ya ki eve qesa bine kulturö homete ra jü sentezo. Ma na nustö xode ki uncia, eve kar€ folklori raö berde hetö de yitiqatö ma ser. Beno ke qusrö ma, ya ki kömeniya ma esta, ama raa ma raqtiya, nayera n€feletinme.
i.$
www.arsivakurdi.org
't i. Zeki Ett4boEht, Anadolu lnanglan -Anadolu Mitoloiisi, Gecit Kitobeüi, t.111'he 121' il;it!,i'i:j:sii:*:rii::rä*äi!i;.i4äflriiiÄ!sq.i:i,ii: Ti ja sodtri 5 :t*tsirSjiriritisiä.::iää3t!i1j:,tii:ai*t;rirFiii;l
\ Cunta ra töpiya dr-hir€ serri vördi vi ra. Xöylö olvozö ma hetö dewleta Trrki ra amey krstene. Taö ki pögureti esti zndanu. Wert€ högiriye de vi. Iyö ki tever raö, xölegiyö ya ki xo höni saykenö, dewleta Trrki inu fetelina ke pöbicero. Ma ki naynu ra ju vime. Deqe de röy hurönda xo vumeme, suku erzeme xo pöy. Wertö na terteley de hem xo sevekneme, hem ki cr ke dest u bara mara yeno ey ame huröndi. Qfte ma newdari nnd zoneme ke, no serva ma ju imtahano. Gereke leza xo verva drsmeni rrnd brdime. Eve na hali ma xöylö cau fetöliyayme. Axri cörayime ra ameyne Estemol. U waxt iyö ke wertö leze de vi, ya ki növi, cenc u bilanö Dörsrmi zulmö dewleta Tirki ver remayvi ameyvi metropolu. Ma ke kata qiyöne, her gengö Estemoli de ju Dörsrmrz rastö ma biyöne. Iy€ ke jö ma cönci vi; - Oooo!... Kewra, waö, olvoz gutrriya? Nrka kar u gurö srma quhr sono? Bilani ke rastö ma biyöne; - Wuy dae€!... Ez qeda, slma köy amö itawu? Helö helö dömake srma endi ita derö. Kemerö Duzgrni, )hzrr srmarö olvoz vo. Destö dewleta Trrki hetö srmara brgikiyo, sola destö xo srma nöreso... vatöne. Marö eke x€y1ö duway kerdöne, ma jumini ra xatrrö xo wastöne uza ra brriy€ne ra qiyöne. Tezel u qusr de niyadö ke, ma qtqa ke xo dard we, onca ki nöxe- legiyayme. Cao ke ma niqtöne ro uza de dl ciranö ma naskerdoli vejiyay. Tavi na hah ki serva ma nnd nÖvi. illegalite pere nökerde. Mordemö nas- kerdo!'i ki hurönda to zona, endi a qesa wertö mrletö made vrla biyöne qiyene. Dö so ke vrendiya na qesu brjer€!.. Xelefö növo, ez vajine roat ra seme vi. Qrke bazarö mala ma, roza semiyewww.arsivakurdi.org vrrajiyöne. Torvey mrleti dest derö, jöderö xo cöniyö sonö bazar. Lerziye mrlet gureta axsata heftey kenö. Eke tenö giye xo garna, bi verva soni, bazar höni biyene srlxet ke, welö ke vayderö asmön, hard nörestöne. Ez ki gine, mr serva göyi axsata kerde amune gö orogun ra. Hetö ra ki radyo gosdan wertö de ki grm erzon qezeta. ;ii]:::9:ligii:i]]$]:ii]i:i.:]!iq]iä:i]:ii;üiils!i]i]i]i]Bl]i]i]iii!Tija6odlri5]si]$:.;ii]i]i]9!]i]:]a]l]:]l
Nusto!'u ra ju oncia topö esta qomunistu: >Ha qomunistu naza bom- ba kerdo, ha uza qol esto eskeri ser. Mesela Kurdu ve qhepö Trrku qina. Qrmeö na meselu pöro piya tever ra yöno. Na meseley€ ke Trrkiya de peyda biye, peyö nayine de dugelö teveri estö. Nayine thz kenö. Der u cirani pöro drsmenö, dostö Tirku, Trku ra qeyr gino..". Hona jö na qesey serva rrbölün- mez vatan-böyük Türkiyer' (welatö lete nöbiyaen-Trrkiyawa grrse) sero mor- demeki zurC dewleta xo oncia dekerno. ison siyasetö niyaneno grmann rö ancax huyino. Huyayis pöskarö m ki bi, a deqa de zilö göveri crniya. Ustu- ne ra gine göver. Mr niyada ke cirana ma Xelifa wa. Mr göver kerd ra amunö ke vajine kerem ke bö zere, cönike mrra vörde ra qiye oda, peyniye de kose de nigte ro. Mr niyada ke halö cönike, halo de nnd nio. Murozrna. Ez drma gine, mr vake: - Wa6 tr xör ama. -Xör mendime. - Qa höni murozrna, se vi? Mr gutrr ke höni va, grmunö cönike ra högtiri jö torge u torjiley amey war. Hem bervena, hem ki fekö xo de taö qesu [ullulnena. Na pul$ulnais ra tey- na qesa Henri kot ra gosö ml. Ez ki sas bine mendune. No Henri kamo? Qr gurö xo na cönike de esto? - Wa-waö!.. Ala meberve, no Henri kamo? ingilizo ya ki Almano? Tora gr wa- z.eno, ala mtra vazel Mr gutrr ke crra höni vake, awa ke belöne yekte prskiye kote ra cr huyiye. -Nö, nö waö...waö gl Alnano. $ansö mr key bike ke, o het ser ki blo. Serva mördö xuyo gostarmey van. Ez ke qariune, namö dey höni dan vre. Ma on- cia da pCro... - Se vi, srma qrnay sero da pöro? -Ma ke zewejiyal'rnen€zewejiyayme Henri dina mrrö kerda zulomete. Vano, ,vagtiyö tuy€.uren .mutlaqa tu phag kerda. Qa ragtiya na qesey mrra növena?..-,;.,..,,,., Sö kerine huyais destö mrde nio. Xo xode huyune. Mr niada ke destnde ce. nike wertö buriyö xo qermogrkrti. Mrvake; - Qusur de niamede, giyo de niyanen ez newe hegiune pä. Coka huyune. Qrke, mr hata nfta na meselu sero zof cöni gosday. Derdunö xo eke hetö rnördunö xora ardöne'ra zu, gerö xuyo j€de serva ptrodaene, krir u stmlte- ne www.arsivakurdi.orgsero vi. Mtra raqtiye vaze, tu eve zerriya xo na Henri guret, ya ki mua- piyö tu eve zor tu da deyi? Cönike, na persö mrra töpiya xöylö böveng ke mende, zerö xo ont dtma vake; Tija Sodtri 5
- Ragtiya xo awa ke, ml ve ju cenci jumin ra haskerdÖne. Haskerdena mm u dey jumini rö zof pake viye. Ya ki mr höni zonöne. Na lazek rozö mektebö xo qedena, ame mrra vake, )gunö ez qörine ko. Eke tu mrra haskena, mrde bö ko. Torö hirö roj mudeto. Cuavö xo mrra vaze<. Na qesa deyi zof grna ro ml ke, vostune güne gö, göverö oda xo ser de kdrt kerd, zere de bervune. Ala niyade ke mr Eutrr leyal kerdöne, pelniye de gr vejiya! Eke biyene peyö heftey lazek ke mektev ra amöne dewe, mr, ra u welafö dey pinitöne. Mr ke o diyöne, na dina biyöne yö mr. Ez quhr ey caverdine? Ez xöylö xo-xode frkrrune, mr qerarö xo da. Dey ra vake, oiurö to rakerde vo. XorC tu sona so. Ez ninu. Qüe fu, olvozunö xo, leza xo haskerdena mara berz gurete. Ml röyna ne thowa o feqr di, ne ki ameyme töhel Vanö, dr-hird serri ko de mendo. Drma ki onciyo giyo Awrupa. - Ma o lazek ke gi, dey dma to se kerd? Mua-piy€ to na mesela slma zonöne ya ki nözonöne? - Nö, nö.. inö nözonöne. Hama olvozö maö hurdiminö ju lazeki zonöne. Ez vaji o amo 9ö piye Henri de qalö ma u na mesela kerdo ra. Endi uyo-niyo Henri yaxö mr nÖverdano ra. O lazek ke dewa ra vejiya gi, serre ra töpiya dewleta Tirki amö nöze ma vake, phogdariye liye dewuzu. Mara 'stma iyö ke kou raö dinö rö kenö. Ya srma eve nndrye itau terk kenä. Ya ki ma bonu ra piya srma ki vöseme. Naö ra töpiya dewuji amey pöser, qesa xo kerde juye; esker ki röyna ame dewe, crra vajime marö caö brmusno xorö görime uza. Hona ki högtö nökoto werte, ma niada ke haö oncia kertö dewe de vejiyay. Kotö ju rege ser, grra gra yenö. Muxtari ve kamilunö dewe ra amöy bi hanr. Hona ke dades metroy düri derö, yüzbagiye seri desrnde m eti ra mrlqiy kerdi. ,Ma srma ra vake ke, ita terk kerö! Srma hawo hona ita de rö!.,. Xafilda qeleviyay wefte ma dewuzu, höni danö maro, höni danö maro ke thdewu mara grfnen6 ra. Ma hön zonöne ke na gostö ma, mara helegiyöne ro rrgiyöne hard. Zelemele domonu guröta, bervayisö xo hard u asmöni dar- do we. Kutikö seri vake 'vrnderi!. i ke vinöti. Nara ki gi zerö 9öu saö kerd. Vake, ,rew q€rö krnc-kolö xo bijerö vezö tever, ma bonu vösneme.. Mrlet ke na qesa guhr hegiya pö, bi zerd u qeqer ghokö xo gikiyay. Mdet qi yüzbagi peskarö ra mmete kerde. Vake, 'bonunö ma mevesnö, ma mevö, ma wertö ju asme de some,. inö na qesa ra drma onciyay gi dewunö binu. A deqa de www.arsivakurdi.orgmr niyada ke Ap Heyder wertö gon u gonaqöri dero. Qhoku ser nigto ro, da- no ghokunö xoro, hetö ra ki berveno. $ine löwe, ez ki benune. Mrra vake, 'erö dikö oncia no sene mrz u dumano sarö ma sero fetelino. Qond terteley ma viyarnay ra! Onca hawa raa leriviye marö osena. Aax...ax koti mende Krrmanciya vrrene. Vanö, högi ke bi kokrm, benö boka lü1urr. Mrlet wertö a il r: ri!:ilritä"iä9ri3r::slii!ääiillilr*:"üritiliii$t Tija 5odtri 5 liiiäi*ä*r*irl]iiiEäftgi4r.iil;*:r*rs*:rcßsärl zelemele u gonaqÖri de motö jumini bivi, tu hön zonöne ke röyna ne yenö töhet, ne ki jumin vinenÖ. Naö ra drma her juö ma terkit 9i caö. Ma ke ameyme XarpÖt lewö Apö xo. Xöylö ki piya nigtime ro, piyö ml ki xorö kar di, ma ApÖ xo ser ra bime cia, gime kira. Btra u waÖ mtnö ke mrra qrjiyö, piyö mr i day ve mek- tev. Mrrö ki karö qöyi mend. Piyö nn gegane xerzh!' döne mt, vatöne, 'göna fin neyra xorÖ qt cöna brzÖ!. Mr rozÖ xo tast u vrast, drma ki waunö xora gime ju piya gime Eargi serua xo taö purti hÖrna' lJzara drma verö büfa xorö lahmacun guret. Rae ra gra glra hem some, hem ki kuratu keme. Eke ameyme kotime dustö Universita Frati, ma niada ke x€ylÖ xorti baxgö Uni- versita de amö pöser. Desrnde krnc-kolö xo ma kerdi rast, tu vana bmÖ llngunö made haki estö. Hön gra some. Xo hÖn ta dame ke tora savajine, kivariye ma gureta lahmacunö ke ma dest derö, fu hön zonÖna inö nöweni- me crra haskeme. Na aqrl u planö ma raa thole ra nögi, ez vajine qi rest menjilö xo. Ma niada ke taö xorti dest kerd ztmelunö xora porrÖ xo kerd rast, hetö ma ser amey. Mr xo-xode va, böxtö ison ke beno ra, demake qlsmet yeno lmgunÖ isoni. Xafilda na wua nuna qrze i ke hön töare de di, bojiyö xo fiqt ra hawa dr begikö xo musnay dine. iyö ke hetÖ ma ser amöne, qutrr ke hewa usari luri- na jö dey ni ki urriyay, destunö xo amelunö xora onti, kerdi jö vergö yaba- kemer u ni. Hötö ra vanö, 'Kahrolsun Komunistler,, hetö ra ki ma sanayme kuEu ver. Ma niyada ke mezal ma nÖdanÖ, thowa ki ma dest de qino berji- me kutrku, lahmacunö ke ma dest derö ma ki i kuyay dinÖ ra. Hetö ra ki vozdame, wertö araq de böhelm mendime. Eve na hali ma zar-zor xo est Eö. Vake: ke xorö purti brhörnö. No halo Mrleti qöyi ki sas bi mend. "Srma Qi 9r ke mrleto de srma kotö cr?o. Ma ki va: "Kutiki oncia biyö hari, növerdanÖ mokrat böro göro kar u gurö xo bivinol" Mt xo-xode vake ci de wertö na taliyÖ mt vo. Ez ke göri verö dengtji, dengz mt ver de beno jua sono. Demake dengrzö mr tam jua nÖbiyo ke, roz,ö Henriyö Estomoli nözon koti ra ame khogrka mrde vejiya. Mr Henri nasnökerdöne. Mua piyÖ xo ez düne, giy€ dey ra vato. Ey ki vato 'de mevrnderö, görÖ brwazö.. Endi sarö to medajnine, amey ez wastune. Rajiya Ez hona na mor- mua piyö ml gureta, inö ki ez do cr. Mt va: "qö növesayönel demeki nasnökon, slma qutr mt danö deyl" i ki cÖray ra mt, mtra vake: nEstomolwww.arsivakurdi.org de apartmanÖ nayinu est€. Hal u waxtö xo hurÖndi dero. Qrsmeto niyanen reyna nÖno qöverö isoni. Bö, pasqule qtsmetö xoro mede"' Zrqtm qrsmeto hönen vejiya ke, toza haqi wertö hegiriye dem' Mr pasqul pro nöda, hama qtsmeti roza haqi pasqul dano mrro' /t
;!.1,iii:,:tJ::::::il:li;:.t,; !,; lii !f! 1:'*i;liläär"li; i Aüiiiili'i:'.1:*:.1:j 47 Tija 5od
Mt, na mesela "Görizlü Mehmet $erif Efend.i,, kttauö Ahmet Say ,Gü- n-Ein-Saaruldu/u Yenlen" ra gama zonö ma. No kttab 19gg de gapranö Can Yaymlan de aeciyo. Ahme! W dewanö Qewligi de mahmine kerda. Biyo höyanö taoiyat u mMA Qewhgi. Des u hawt seni ra tepiya niEto ro na höy.awya ro u nndekiya ocay ebe qelemö d,e wEe nusna. Qt fayde he ö zonö ma nözantto, harna anciya ki meselöy, gaa ke dest ra amo hand.aö, ze biyena ocay ar- döre zon. Mt ki wagt ke nö mesela ra qe nö jüye btparni re zonö ma. jüyö Rtnda xo awa he de Qewligi nö mxela bryarno re zonö ma, tabi ebe fekä Qewlryi. X. gelker
I Eke qalö Memed $erif Efendiyö Gonnbi, desrnde ro kewtCne res- manC Näsredin Xoci; ö resmö rengrni amCne, verö mrde nigtöne ro. Hece ke persenö Memed $erif Efendi, ö resmö ke domani ebe gewq töy niyadanö, ine ra tenöna qön bi. Hama o tenöna grran u tenöna kamrl bi. Krnc u kolö xo ze ö Nasredin Xoci tamage nöbi, pak bi. O ke ebe ighga böyaxiye, $ala miyaniya qahnde, qalvara u qaputö dergi ra minderi seraniqtöne ro, mi hön zanrt6ne ke, mr qapagö qutiya qelür6 aqrtiya de grrse kerdo ya. Kulka seri u herdiga srpiye o tenöna kerdöne girin. serö Kulka xo daim vurnöne. ipegö Suriye ra reng be reng $amö xo bi, her roc jüye piqtöne prro. Awa zerde zaf gikiyönere cr.
Mt cra vat€ne: -www.arsivakurdi.org Khahk, to a gama zerde ewro qöy nepigta re cr? Huyöne, vat6ne: - Wa xatrrö keske (khewiye) memano... Ez na dewe de, Gorrz de, mahm biya. Qend serri daim giya ..oda,, dö, ebe qewa öde mucll biya. Mr qasö Memed $erif Efendi ragt, pak u saflem kes i]!.i];1]::l]:.i]g]i];iliE:i]li:!i|ll]i]i.l]Il.:]:j::i]i:!jiiij*]TijaSodlri5}::1:1:]3]il!l'ii]et3,sc!.$ n€di. Tam aflerö de Serbi bi. Grnay bi adet u torö islami ra, hön rögt bi kamrliye. Höqtaö serre wegiya xode qe zur nCkerd bi. Hebe xelefe ra bile dür remöne. Kara xo tede brbiyöne, ginöbiyöne ragte vatö. Se beno h ki ge- gane hebö xeiefe brkerö? Nö! $'eytani besenökerdöne Memed $erif Efendi rae ra veco. Qöydö ra u röga xo zelal u mrqerem bi: giyo ke tomete nöbi kerdö, qiyo ke tomete bi nökerdö. Gorrz de, dewe de, roca mlna ewle de, muxtari ez raqta raqt berda oda Me- med $erif Efendi. Ertur ke kewta zerre, mr no resm hön ebe ro di. Dogegö xo ser ra ugt ra, ca musna mr. Ez, seveta mra caö xo ser ra xrlbiyena Nas- redin Xoci rö, gag biya, zonö mr grödiya. Mr, ebe qöydö de kakaz, va: - Ester{ullah, esterfu llah... Qxa ke ez nönipta ro, o ki nöniqt ro. Coka ez desrnde guhsrkö jü minderi biya. E xover da ke ez kogö seri de ronigi. Mr va ke: - Zamet mekerö, esterfuliah, gma niya ronigö. Pöydo ö daim vatöne: - Xoce!, h roca ewle de kewta 'be mr grm. A roca ewle, hal u kefö jümini perskerdene ra tepiya, derga derg qaytö mr bi u mrra perskerd: - Namö to 'be xör Erko, Xoce? -Ahmet. - Qr namö de we9! Qr namö de grranl Qrmö xo daim huyöne. Adrrö qotanö ke locrne de vöqöne, rüyö m hön ke kerd germ, mr va mka vögeno. Xaftla ez hausöy serre p€yser giya. Hausöy sere ewl de weqiye rö srfte kerdene wegö mrra giye. ita de nermiye, böte- lagiye, rehetiye, germiye u kamrlöni biye. Drzd\ya, drzdiya Memed $erif Efendi de qayt biya. Mr de vet ke ez ebe hebö qerm öde niya dan, desrnde qalö de newe ard ra, mrrö jü mesela qesöyker- de. Qiyo ke qesöykerdö qamka ra ki weg bi. Tödrma gekuyö ke jümini rö brnge kenö hazrr, gekuyö krlm u naaki kerdö rö2. Kam q zano, belka Me- med $erif Efendi gayir bi. Magrqö allerö de höqtaö serri biyena xortö de vist u phonc serriyö suke niya srfte kerd. Memed $erif Efendi ala saybiyöne, hama mrlkö de xuyo ke gala drdani prrköro ginö bi. O xanedanö de feqir u aflerö de kamrl bi. Doman u tor:nö xo qaytöwww.arsivakurdi.org dawar u phoncas gewleg mrlkö dö biyene. O 'be xo öndi minderö kogi ser ra niqtöne ro, lstabi wendöne, meselöy qesöykerdöne. Mr pöydo famkerd ke, mr qöy gama döa zerde ra heskerdo: Mra ke rengö perskerdöne, Belka pembe bi. Belka kewiyö moreke bi. Belka rengö koze adrri, rengö sosrne bi. Nö, Memed $erif Efendi zerd bi. Na ki bena: O hoyö de andantey bi, wairö sawdaö de wege bi. O qartölanö vengi ra öyö werti bi. Seveta zon ardene u neqeqnaena ipegi ama bi serÖ na dina. Jü mordem se besekeno handaö hagt brmano, se besekeno handaö hagt u nerm bo? Zereweqiye amön biye, badrosiye biye, höyraniya zerrö cani biye, gk biye? Kami kerd bi serö begrkanö öyra na nermiye? Memed $erü kesi rö qiyö sahx nödöne. E biyen u meselöy qesCy kerdöne, jüyo ke brwagtöne nina ra dersa xo guretöne. Persa ra tepiya nnd hkrriyöne, dest kerdö herdiqa xora u hurdi hurdi qesöy kerdö: - Rocö Hezretö Ömeri ... - üy kafir! Eke eqeda xo ana we to ef ken... - Serva dr loqmey zödebiyene ra gerekerdene... Gerekerdene... - Mescidö $erif de het ke biyöne araze... Jüo ke gerö xo brbiyene u biyamöne lewö dö, ö ebe na tore rae musn€ne cr. E ke qesöy kerdöne wertö oda ebe boa sosma biyene pr. Sosrni mr örö döne are, ardöne. O naere ga$ biyöne. Qrke ö hona qe a!-wa qügi de gigegi nödi bi. Sosrna ke roca bine vrlö xo kerdöne gewt, Memed $erif Efendi kew- töne xover. Mr ki aiwa qugi kerdöne newe u aspirinö ögtöne zerö aiwe. Sosrni röyna roöne, biyöne .serra;t. Memed $erif ki biyöne höyranö na hekmeta Heqi u qiyiri vatö. E ebe hezara giyiri zamtöne, ebe hezara ezber ra vatÖ. Aravki, Farski, Ktrurrmancki u Zazaki. E nö meselöwö ke qöydö qiyir de vacinö ebe Trrki ki vatöne:
Deoa wa ke h, her roc werd,ene dana ct aEwe dana hmar kena roce öna he tode kuna qerez
Nöho ke tt benö pö goSö xo to cäna bmö Imganö xo www.arsivakurdi.orghena phan mr.rd,iya xo
Hama wertä derya2 qumi de, $öro bündaro ke h. gaziya öd.e gi.ya xouira nökeno to u nndhta to. Tija Sodtri 5
Dömake ne dosti daim dost ne ki fuimsni daim dtsmen buane Dost u dtsmeni hurindi uurnenö ehe na qöYde
Mr nö giyiri ra zaf heskerdöne. Flrsend ke di dÖne wendene. Mt pakiye u zerrewegiya qiyra u meselanö ke qöydo khan ra waninö, candöne' Mr nöwaqt€ne ke giyiranö newiya, Öwö ke ez zana, btwano. Mr waqtÖne ke me- selanö khana, öwÖ ke ez hona qe pönöhesiya' btwano.
Thamö qesöy kerdena dö, ze sütlaco ke hebÖ dargin ganiyo prro, hön bi' Ke- si besenökerdö ne Zazala ra giyira/krlama niya nnd btgarno. t ki wagtöne ke ez 0rö biyena ewroy ra qesÖy brkerine. Hama hön lale- wiyöne ke, mordemi vatö belka no, nÖ giyÖ ke mr ctrö qesöy kerdö, tödine rew ra zano. Gogdariya herbö cihaniyo drdeyin ra zaf heskerdöne' Mr ki film€ herbi, €wö ke mr sÖlrkerdÖ, crrö ebe höycan qesöy kerdöne'Tanqi, füzey, gemiyä t€yara, ghekÖ ke töyara anö war, ö tödrma kerdöne rÖz' Mr ebe diyena filmö $arloy, crrÖ qöydÖ Hitleri kaykerdö. HerbÖ deryaiyo ke jü qesöy wertö Japona tr Hemilkana de Pasifik de biyo crrö helrn de kerd€' O böveng qaytö rüyö mr biyÖne. NamÖ Hitleri ke vördöne ra, huyÖne' - Din4 niyara.... Vatöne u kerd€ne ser: - Na dina firaunarö büe n€mende. Mr crrö meselöy, meselö hön tamagey qesöy kerdÖne u waqtöne ke wa vaco roca qiyamete endi nezdiYa Hama, o hön nöfikrriyöne. Ka-tr xora a rae ra qiyCne Kefere? Ma ma? - Qe beno ke mordem gertö islami miyaro ca? Her gira zöderi naerö gaq biyöne. Mr ki crrö kayö tope ra qesöy kerdÖ' Her- mö xo kerd€ne berz u grrmrkö xo grdönöne, des hazara ra mordemi grtur caö kayö tope de qörenö, hÖn kerdöne. "gooo1" gore Memed $erifi tope ra qe hesnÖkerdÖ. RüyÖ xo biyöne firg. Era tope sedserra ra nat kaybiyöne: Yezid ki serö tornanö P€xamber Efendi Hesen u Usöni nökerd bi crra u haybrro nöqanrt bi phina ver? No kay oca ra amÖne' Mawww.arsivakurdi.org Yezidi qenrk dina kerd bi töra, kerd bi qrqot? Demake nrka ki tope"' Drma ki jü mesela qesöy kerdÖne. Qesö ginqinrkrni nöguretöne fekÖ xo, ze Kudumzeno ke bötelag ustl ra cmeno, höni do9ö xo lewnöne. Desnde stftö qalo ke ser ra qesäy keno kerdöne u niya kevtt€ne mesela: - Ya Ömer! No qaput kami da to? Tija S o dtri
Ya ki: - Ya Elil Ewö ke torö itat nökenö, öwö ke jüyina Heqi inam nökenö, öwö ke... - E, "öy Näs, eke mrde gewtöni vinena, ragtie.. vatö. Mr ke gog re Mehmet $erifi döne, hazar u, hrrsö serre pöyser giyöne u a waxt de weqiyene. Hazar t hrrrsö serre ravöri de, Hezretö ömeri ra piya Mekke de gargi de cöröne, kolö Mugryre bin $ay, jüyö de Nasrani, Eb{r lü Fimz ke seveta zödaiya dr dirhemi yomiya Mugryrey biy6ne gereci, mr ki zerr v can ra cuabö Hezretö Omeri ra amin vatö. Qrke o zureker, o xain, o warogrnae nöbi ke roca bine Mescid-i $erif de waxto ke seveta rumacö go_ drri bibi rö2, Hezretö ömerebe grmgerö de dr sere u namiyae kerd drrbetin, o taw dej€ de henön grna be mrra ke, mr hön zana ezbiya drbetrn. Badöna ma röyna cöröne biyena ewroy. Memed $erifi biyena ewroy flxra perskerdöne. Mr ki qalö borsa New York u Tokyoy kerdöne. Mr, banqa u borsa gmay rö benö, Wall Street de senö dubara cörina, efendiyö pentagoni kamö, drzdiya drzdiya ghek rotena paulkanö gheku ardönere zon.
O anciya mesela ra kewtöne rae: - Rocö Hezret€ Ömer ke kuno rae, qono Küdüs dore be dore kolö xora piya nigeno deva. Waxto ke endi brkuyö Küdüs dore öna kolö Hezretö ömeri. Kole qermaino u vano: "Ey Ömer! Mr na germ ra bxelesne ra u dore mra brce! Tr halife wa. Suke kewtene de deva nigtene mrrö thawa mmasrba? Ey ömer tr nrka brniqe deva!" ömer vano: jü "Höya tr kole wa, ez ki halife wa Hama islamiyet de ma jüme. Dore tode ra, gereke tr brnigö deva." Oda Memed $erif Efendi gewanö zrmrstani de biyöne prr. Devrzö Gorzi oda de amöne töare u goq dönöre ma. Roc bi ke ma höyan godrr mucrl biyöne. Endi qefelyaig ra, böhewniye ra dogegi ser ra vrnrke ez guretöne. Dewrja ke no ha1ö mr diyöne hirö hirö, phonc phonc oda caverdöne qiyöne. Ez ki ü$töne ra, mr wagtöne ke gori. Memed $erifi növerdöne. Venga tornö xo Mahoy döne u crra vatöne ke mrrö crle hazrrköro. Hona ke nöqiya hewn ra, mr vengö Memed $erifiyo tenrk, xori ra heqnöne, ö ebe phrle phrle duwa kerdöne. Na dewe rö bonö de robari vragtene nözan koti ra amö aqrlö mr, qöy mr wagte?www.arsivakurdi.org Hama dewe rö bonö robari vraqtene karö de rrnd bi. Hermetanö dewe robar kerdene de zaf qetrniye amtöne; jü ki Gonz de bonö robari ura$tene karö de getrn nöbi. Qr ke mr diyöne, dewe de ke jü xorä bonö de newe brwagtöne, töde cirani biyene top crö yardrm kerdöne, töy guriyene. i.lfll]:]::!il::::.:.:.],i]ii:läi]i]!i]i:.i:l:':::]:l3]il!lälilif]ä]ö:'iig:Tija5odlri5liia]i]!li,ili!.lä!öü*läü
Ebe na qöyde rocö de jü dös vrragtöne, qedönöne. Tr vacö ebe na q€yde jü bonö de robari növrraziyöne? Mr Memed $erif rö qalö mesela kerd. - No kar mrnasrbo, rrndo xoce, va. $ande venga töde dewrja da, oda xode ardi töare. laarniya bonö robari ebe vengö de nerm u ginn arde re zon. Hön nndek, gekuye be qekuye qal ker- döne ke, dewrja rö gogdaene u sere hejnaene ra zobin qiyö nömendöne. Qesö xo ke qedöna, cöra re mr, vake: - Xoce, megte godrr gewaq ra töde dewrji önö gurinö. Tr h be lewö ine, ze zanaena xo brde vrragtene! Na bab de vengö Sirkoy bi berz: - Ez nöna! Ez wertö nö kari de gina! Ma bime gaq. No koti ra veciya mka? Sirko xortö de negar bi, kesi de nökerdö tesere, hov bi, gegane niya vere- miyene re cr. Tödine na xuya Sirkoy zanrtöne. Hama qöy verba na mesela veciyöne? Hem ki oda Memed $erifi de, verba Memed gerifi? Sirko qöy niya veremiyabi cr? Tödine qafiö Sirkoy kerd. Hön asene ke Sirkoy her Qi gureto xo grm, heye can guret bi, rrcrfiy€ne. Memed $erif huyöne, san ke qe veramaigö Sirkoy nöhegno. Dewrja ver kerd be clgare terapi$tene. Nrka trk u töyna vengö tutrnö zerre pelganö crfari veciyöne. Memed $eri-fi perskerd: - Sirko q€y? Qra nöna? - Megte karö de mr esto. Möhimo! - Qrko? - Nevan! Möhimo, cokal Memed $erifi verö xode niya da. Cr$ara san ke na gem de öna tafiqtene, tödine crfara xo fiqte ta. Crlara ra qrlmö de hewle amö ontene - Höya Sirko, megte bö. - Nön! - Qöv? - Ez qargö bonö robari nöben! - Hamawww.arsivakurdi.org bonö robari C dewo... Ti ki na dewe ra wa... Hona bevengiye biye. Taö dewija, qotö ke zerrö locrne de vögenö, ina de qaytkerdÖne. Memed $erifi dest kerdö herdiga xora. Bövengiye anciya Sirkoy xereprte. Sirkoy gogi verday ra: - Mirö er bonö robari ra? rii;ii'liiEsi!$ä-jilirääirii!-ÄäÄi,iri:l$ffliiiäääFiiträi T i i a 5 o d t r i 5
Oda de hörs u ters bi. Tenö dewrja grmö xo kerd bi qapan u hön mend bi. Sirko herqi ke gi bi her: - Ey Memed $erifl Tr cao bilasevet ra ma dana gurenaig! Memed $erif Efendi fikrriyöne. Destö xo hona herdiqa xora bi. Hön asöne ke Sirko wazeno payna thamara ö no: - Ti nöheqiye kena! Memed $erif zerrö xo ont we, röyna gran gran mesela sere de gurete de. $i waxtö veri, ebe qesanö kamrla wagt ke clrÖ salx do: - Rocö Hezretö Ömeri... - Nöwazen! Nöxapin! $anrka go$ nÖdan! - Rocö Hezretö Ömeri... - Ömer ö to bo! Mr qe inam nökerdöne ke Memed $erif handaö p€t bo. Ze hrkmane caö xora perra, Sirko ganrt be laphaga ver. Zö jü xorti bi. Tödrma phin u hmi se- ra varnöne. Ctfara mr hama hama ke qediyöne, adrrö xo begrkö mr vöqnöne. Ez caö xora nölewiyöne. Her kes caö xode bibi huqk u hol mend bi. Sirkoy na het u a het ser xo kerdöne gewt u quiisiyöne ke xo brgevekno. Xo- ver daene mrnasrb nöbiye. Memed $erif r€ dest nöbiyene berz. Vengö xo nökerdöne, kuyenö de mrsteheqe werdöne Sirkoy. Pöydo Memed $erif vrndet, gi dogegö xo ser ra nigt ro. Oda de qe vengö növeciyöne. Gegane vengö axinanö Sirkoy giyöne gogö mordemi ra. Gonz de halö de niya bökef nöbiyene. Dewrji jü drde oda ra veciyay teber, san ke na bÖkefiye ra remönö. Jükek ki bibe hermanö Sirkoy ra, ebe dostöni guret berd teber. Ez u Memed $erü mendbime oda de. Mara veng növeciyöne. Aceba Sirkoy qöy niya kerd bi? Memed $erifi jü krtab guret destö xo, kewt ver u wend. Ez ki dogegö a heti sero roni$te biya, qaytö adrrö locrne biyöne. Qotö ke veqenö, inara jüye grnö prro. Qhiki perray locrne. Maho kewt zerre, mrö cde u oräan ard. Ctle de merediya ra, or$an amt ser€ xo. Brnö or!'ani ra Memed $erifi de qa14www.arsivakurdi.org biya. Fitil€ lemboa qazi hebö kerd kömi. A tari de hona mr o diyöne. Qrmanö xora hösiri amöne war, b6veng, hama xorira berböne. Hösiri biyöne be herdige ra. No halö Memed $erü mrrö Qefln amö. Tija 5od
Se ke duwa ken€, höni kerdöne, gegane qrm fetelnÖne 'be htabö destö xo, haybro läwö xo lewnöne u berbÖne. Hösirö xo ze moreka herdige ra biyÖne darde mendöne. Waxtö de niyanön de ke qesöy keri, vacö aybo? Dami$ nöbiya (tebat nökerd), orfan xoser ra eSt, u$ta ra xoser, qesCy kerd: - Khahk, qöy kuna xover? Na hal kewtene nnd niya, ez fam ken. Hama Sir- koy tr kerda na hal. E xo nÖzantt' Tr begare biya. Xora to her rae ki cereb- nö... Niyade khahk... Bibi ze kemere. Nöwagtöne ke ez hösirö ke herdige ra mendÖ bivinine' - Niyade khalk, jü domanö de vist serri, bÖrumetiye kerde, terbiyesuÖn kerde. E tr kerda mecbur ke tr ö bukuyö. TorÖ rzÖ de bine nömende, to ki da prro... Na hetö grmade q€yde niyaro. To o terbiye kerd... Xover mekuye khahk... - Ez kuyena dörö xover nöktna.Ez zobina 9i rö kuna xo ver. ... - Qrko Iftahk? Qrnay rö handaö kuna xo ver? Krtabo ke dest de hard de na ro, jü biyene ra qal kerd ya: - Rocö jü kafiri anö verÖ Hezretö Eli... No kafir, kaürö de kigtena xo helalo' Eli ki palewano. ZorÖ grmgörö xo haut dugela keno hurdil Hezretö Eli nae vano: xo biyarö, to ef ken!" "Ey Kafir! Eke Ögeda Ka-fir öqede niyano. tobe" vano u Eli qono kafiri ser, grmgÖrö xo anceno, öno ke pro do, "tobe xo pöyser cöno. Persenö, ..Ya Eli! Qöy canÖ nÖ kafiri nÖcöna?" Eli niya vano: Kigtena nö kafiri gert biye. Hama tam waxto ke mt "Ey ümedö Muhamedi! qrmg€r döne prro, tüyö rüyÖ mr kerd! Ez biya hörs! Ey cemato Muslimin! Beno ke mr o rubarÖ hörsÖ xora brkigtöne?" Namö letö Mr gtmö xo Earnay be adrrö zerrö locrne. Hön menda. Fikiriy€ne' pööne nö gartöli nödiyöne. Pöydo kewta crle orlan antt serö xo, tai ki berba' Mr dörö gere ke daim sosrni brberdöne. I www.arsivakurdi.org
49 T i j a s o d t r i s lxesr;riic#ii:iäfffs,ffffil:lliis*li$i;;:i** Qesn Vnnn Locnn
Cemal Tag
Qesekerdope: C€mila g€na $rxhes€ni
Ez Dewa Xaqeliye ra göna $xhesöni, torna Sey Rrzayia. Hirö lacö Sey Rrzay benö. Pilö xo, piÖ mr $ixheseno, yi drme ra Babawo, qrcö xo Usöno. Khahkö mr Afdad de vrnetöne. Baba gegane Agdad de, gegane Derö Aröyr de nöqediÖ. se bi ke Avdrla nnetöne. Piö mr Pasay (Aptullah Alpdofan) to ki Zänika de verda ra ? vmetöne. Hama Piö mr vake: Xarpöt de heprs -Bao, Avdrla Pasay vake, bi. Hukmat ke piö rrez to verdena ra, so piö xode mt verda ra, ez qeseyke, xora ke pi6 to ama des serri biya, o taxaletö hukmati bi, nöme de waxt khahkö mr mrlkö Xarpöti to sero tapi- vake: kena. To ki kena encümenö -läö m', Elezijirr. rocö to hona Se ke piö mr heni va, khaLkö mr. hördisa^ xuya - fekö xo, vake: c€mita$ena iD(nes€ru slprye nlre rey -hö m, laö m'...! To so- döarö berde vere-miyö hukmati zaf werdö. Na fermana ke mrö dot ra ama! Ez taxalet bi ki y0 mr lao, taxalat nöbi ki yö mr lao. To ke sona taxelet bena, ez pil u hurdianö torö mane nöbena.
Endi nöamay p€ser, bado esker ama. Ma mulxutö gÖi töde piya eske, ri ver remayime. Kotime qime www.arsivakurdi.orgraye Derö I-agina. Saan Apa, Tö91im, 9ö xalö mr Rayberi, Wöli A[a töde made rö, gime Döwa Trlage, uca högte vmetime. Bado vördime hetö Koö Sultan Babay, terefö Topatani. Uca de roce mendi- me, piö mr pusula onte, vat ke: -Hirö teni naö yönö, o teko jü Zöynelo. Ya kistena marö yönö, ya ki serba Aligör Efendi sonö. ;'t': liriiiri,:ir:iiij:iirla:lrrääliiii{räri:lllililirig:lSrrii* T i j a s o d t r i 5 'i: : ::'l::::::::::::trtrii;;si;!;'"';;'
Aligör Efendi ki mara cör caö de uneto. Endi malö sani amo, vengö tufonga ama, tenC waxt ke vördr ra veng da, vake: -AligÖr Efendi kisto...'
Piö mr be khahkö mrra da xoro, porC xo ont, qariayis u jibayisa ber- bay. Qr ke Aligör Efendi mordemo de qolay nöbi. A roce ma uca mendime, bi sodrr. Brraö de mrno pil egti bi, namö xo Sa-Höyder bi. O qi Afdad ra goli- gi ardi, ma gime terefö I-aErnu. laginu de ma höqtö mendime. Werdö ma, trdarekö ma tahbanö ma ardöne. Khahkö mt sodr ustra, piö mrrÖ hewnö xo qeseykerd vat ke: -laö m', mt öwro hewnö di. Hewn de zaniö vora sure vora. HÖni aseno ke ma ita de qrrkenö. Qos ke nanö ro n , ma xorÖ gime hetö Koö Muzri. Piö mr qargiö piö xo növeciyöne, (coka) veng nökerd. Moa mt -hasa stma ra- dr can biye. Moa mr vake: -Xrzrr nökero, ez hurönda xora nölewina! QrrkenÖ ki va bÖrö ma zä leyrrkanö prsrngu ita qrkerö! Ma ca be ca gime koti? Moa mr ke höni va, khaLkö mt mrradia, bastona xo gurete qi, mara cor diyar de vrnet. Diyar mara cor xöyle berzo. Qorö rametiÖ piö mrde ki suji esto, mara tenö caö dür de roniqtaiyo. Brraö mr be lacö khalkC mt Alisani ra ki lewö piö mrde ronistaiye. Saate biye new. Ktrahkö mt guwanÖ xo Usenö Böji rusna lewö ma. Useni piö mrrö vake: -Sey Rrza vano: rrl-aö m'! Qö hurendiya xora melewiyö. Eskeri dormö ma be Iaqrnu firgöwerme gureto, ne sörö qoligu biyarö nÖ ki thabar'. Ma, a roce hata veresan uca mendime. Saate amö phoncine, rametiya moa mr, pusula onte, vake: -Aha! guwari naö vöciayi...! O waxt eskeri töde abe guwari bi. Hasa stma ra kelpÖ ki lewÖ madero. Ce- nia Abasö Sesbegiki mrradiya giya, kutrk ki koto aye dtma amo uca. Heni vrnetene de moa mt vake: -Metersö..! $uwara, haö ostore xo hetö Obaco[e ser gamay ra, pey- ser sonö. Se ke heni va, veng grna kelpi ro, kutrk loa, raver Eutö cendermey veciayi. Moa mr destö xo dardi we vake: -Talim...Teslim... ! Cendermawww.arsivakurdi.org qebul nökerd. Vake: -Vurun... ! Ates... ! AteS.. !
Qersuni zö torge vornay maro. Ebe desta bumbey Öqti ma ser. Mt pÖ destÖ brraö xo guret, catkerd ke brremime; moa mr pö dest€ ma guret, ma daime .;;iä;;;dii:*$€ri;iij;j!@ö6liiiristc*:lirriif:: s o d r r i 5 ronistene. Eskero bin hona peyniye ra nöamo, xora yi Eut cendermey amö. Se ke eskero bin ama rest, yine ki kerd severese, mara qul növerda töde qrrkerdi. Mr vozda peyö komela krnkori. Mr xo uca da merdene, esker na- ta-bota piö m be khahkö mr yinana fetelino. Pi6 mr ki lewe yini (höni) de bi. Cendermeyö gi ke yini ra awe brsrmo, piö mr na cendermey ra. Cenderme qirra, vake: -Can kurtaran... ! Can kurtaran.. ! Eskera dormö piö mr guret, endi kist ke, se kerd xebera mr Eina. Xöyle waxt vördr ra, veng u vacö tufongi btriya, ez hurönda xora usta ra. Amtka mr Iiyle ki wes menda. Mr be amrka xora gime meyita ser ke, töde qrrker- dö, zö lode estö pöser. Töde tölewe de jü quye derö. Amrka mr Sebra ki drrbetrna. Aö ma dime, marö vat ke: -Er€ hania rüö mr agarnö Qulba, na puqiya mr ki ver€ qenanö (Qemka) mr sanö, meyita sero ki mevrnderö, stma pesewe tersenö... Amrka mr Iiyle vake: -Ez Qulba nözana. Sebra vake: -Erö waa ml, uca wo ke roc vecino, rü€ mr agarnö a heti ser. Tenö awe biya löwanö mrra ke, pu$ia m1 ki brnö genanö mrde grröde. Pösö daö de gughö sale ra des u hire zerni grredaiyö. Sörö yine brcö rö, srma ke nömrrenö wes manö, rocö nrnga srma kona sukö, xorö ya nonö wenö, ya ki ca€ de qedaxe benö.
Sebra heni qeseykena, mr be lßyle ra meyita sero unetime, ya ma- ro igtirö böro, ya thabaö, heni bime husk u koli mendime. Amrka mr l-öyle giye, zö vatena waa xo zerni gureti, puqiö brne gule de grrödö, ver garna qul- ba. $iye ke awe neqebe ra biyaro fek ra kero, uca ra veng da, vake: -Sebra..! Awe töde prrrö qonia. Sebra vake: -E ke henio miya, miya, xorö sörÖ..!
Gonia meyita giya dere, awe bia prrö goni. Mr be Amrka xo lßyle kotime rayö gime Brdo. Nöjdiö dewe de ez högiapö ke Trrki qeseybeno, tersa nögiya, amrka mr giyö, mr xo gama qüye wertö brrri de menda. Pesewe mr fistanö xo semerna we est qrmanö xo ser ke, hes u yabani ke amay mr wenö,www.arsivakurdi.org ez xo grmana yina mevöni. Ez hona domana, wertö brrri de tek-teyna wa, ebe a hala bi sodrr. Mr grmö xo kerdi ya ke, her ca mz u dumano, qe caö alacaf nöaseno. Oxro ke przrngö bumba perrö grmanö mr, Ermö mr mz u dumanö, hem ki ez drrbrtrna. Hama qersuni soyi gmö mr, canö mr zonda- no. Ez usta ra, rayö kote mr ver qiya caö de veciya ke malö I-agrnu hao uca ';. '-'-!,i,!r!,air 52 S*ij::tiatalitit:ip*qr*i:Ltjii}&a;,ftti;iiäi::::::*rir9**^"t!tg,ii!a ii::rYi.!.llr!l!i.,i,iri!rär::t:ri:l:ii:,ajl:lil:r:ßf-r"r#l:li;;i T i j a 5 o d t r i
Eereno. Cendenna uca de ez dia qersuni zC torge u torzeni vornay mlro. Nanö mra, hama rast nönanö mtra, hende qesa dorme mtde wele vaydina. Te[bin€ mlna saate hona new nöbiya. $uwanö mali ez dia, vengda mr, vake: -Waö..I Waö..l To laika, ya göneka? Esker nano tora, herbi bÖ wertö mali, ma piya gime dewe. Va waxt röw bo thaba nöbeno!
Ez kota wertö mali, quanö mali mal berd waranö lagino. Ez berda xöma Usönö Adtli. Yine ron ulesnaro da mt, mr stmtt ke tenö diyaf böro mt. Drrbötö mr qüti. Dr Eadrr6 eskeri ki qargiÖ wara de ronaiyÖ. Caö wara hem raste wo, hem ki brrr gino alaca[o. WayrrÖ göyi mrrö vake: -Qöneka mr, bö niya pö beza de ronise, $üwari naÖ dot ra yönÖ, ez vaci serba to yönö. Ma pit, ytizbagi be eskerana amay wara, veng da muxtari, yüzbaqi vake: -Muxtar...! Ma jü qöneke diye, eskera na pra, a amö kote wertö maiö döwa srma, mali de amö döwe. Aö biyarö tÖ91imö ma kerÖ, nöanö srma tödi- ne qrkenime. Döma ke Söy Rrza srma ita kerdo weyi! Muxtari eskera rö non di. Yine ke nonö xo werd, ugti ra, vake: -Muxtar, ma some, stma ke göneke diye biyarö teglimö ma kerÖ. Esker ke $i, muätari mrrö vake: -Qöneka mt made bö, nöjdiö Eadranö esköri ten€ wertö brrr de bxeceliö, yi mavacö ke yine darda we. Meterse yi to rÖ thaba nökenö. Ma töver-tödrma gime. Nöjdiö qadrranö eskeri de ez muxtari ra bria ra, ko- ta wertö komela dara uca nistaro. Tenö ke waxt vörd ra, ez usta ra giya ga- drra eskeri. Yüzbagi mrra persa keno, hama ez trki näzana. Vatena muxtari ra gore, vano ke: :To göna kamiya, namÖ to grko ? Mr vake: -Namö mt CÖmila wa, namö piö mr $uheseno. Namö khalkö mt Sey Rrzawo. Vake: -Hrmm, ez yi nnd naskena. ita de kattti srma dawadardene, kami non da sma ?
Mr veng nökerd. Endi sano, giye bia derg. Firrke döprro, minö ostora onti, ez peyä xode esta ostori ser, berda koÖ serö Qexperiye. Elaiya xo www.arsivakurdi.orguca wa. Ez ostor ra naro, mr sörkerd ke herd krntto kerdo gale' serö piö mr lese ra crrakerdo, uca ronaiyo. Mr ke heni thuza-thuz pro sörkerd, yüzbaSi mtrö vake: -O grkö tuyo ke to heni prro sörkena? Mr vake: !'i*:i:irr.ii*liri:il iri.:r:rir::lirü;;r:i: rlri:ririr*r:triri*rB Ti j a 5 o d tri 5 lör;li']iritif;::1ät*j3ffiir$Äi?,;if:ttsti**iif:i[:
-O, serö piö mrno.
YüzbaEi, cendermeö rö vake : -Vengde a Nerimane böro ita. Waa mr Nerimane amö ucä. Yüzbagivake: -Muxtar, na göneke ra perske, vace rrCömila grka fuya?rl Mrvake: -Waamrna. Yüzbagi vake: -Muxtarl Se ke ma naö ra perskeyme, na inkar kena, na ki vana lno serö piö mmo?rr Muxtari vake: -Qumandan..! Na pila tersena, na ki qrca famnökena. Ni hurdmöna ki gönekö $xhesöniy€.
Exro ki waa mr, lac€ Töglimio nöm serre, Qöna Ali Abasö Sesbeqiki, mrra ravör nöro araba ard€ elaiye. Endi marö qumanya vete ke ma non bo- rime, hama gula kami ro sono, kam weno ke..! A helm de phirrka ni Vezi- rofli (Ali-Haydar Veziro{lu) uca veciye. Hegia pö ke ma ucaime, ama. Ve- ciye lewö qumandani, vake: -Qumandan beg! Ney göneku töglimö mr ke. Ez neyinö rö bena kefil, bena gö xo, pigtkanö neyinö goni ra $üna, drrbetanö nine kena pak, sodlr ra ana teglimö to kena. Qumandani vake: -Gezer xafun...! To vana neyin€ tö91imö mr ke, hama domanö ke brre- mo to kuna mesulet, serö to deceno! Gezer xatune vake: :To qarrs mebe. Gezer xatune ma naime goliga ro, berdime waranö xo. Warey hurönda elaiye ra cör, brnö koy derö. A pesewe vengda morabanö xo, yine ard robar naser. Awe kerde ma ro, krnc u kolö ma güti. Bi sodrr, eskeri firtrrrike döprro, wayiranö göyi, oncia ma ardime ko, taxalatö elaiye kerdime. Elaiye ki ma ardime Qeraxlan. YrizbaEi Mudtni rö vake: -Ni högtö lewö tode vrnderö. Höqtö ra töpiya, ma ke Xozat ra töl ont, www.arsivakurdi.orgbiyar€ merkez.
Ma uca gö Mudurö Qeraxlani de mendime. Roca drdine muduri vake: -Meyitö moa srma kerdo tabute, nao Rayberi ardo ita. :::]l]i:i::;::ili|:1.3]iji1!j.ji]:iilisl3g'g]:]:i,:.:*]:;tli1i:t];TijaSodtti5:jj]:]iliii]ili::l:]']lit.t]:j]:ll;ji:if:.*!]g]il@;]$öitf
Waa mrna pile, Mudur ra mtnete kerde, vat ke: -Se beno? Srlayiye brde ma, ma gime xorö candegö maa xo blenime. Muduri vat ke: -Sona sekena? Werfe bbute ra reyna mevece. Meyitö mulxutö srma töde wastö Xozat, hama meyitö piö tora sere ginÖbiyo, yüzbaEi nödo ct, jü ö moa to rusno.
Ma qar roci uca mendime, Rayberi ma ardime Xozat, gö Srlömanö Föci. Rocö ma gö Srlömanö Abasrci de mendime. Roca bine sodrr ra ma ber- dime qereqolö merkeji ke ifadö ma brcerö. Rayberö Qopi vake: -Ez neyine tö91imö Döwlete nökena. Neyi seyö mrrö. Rayberi ma berdime Dewa Prxamiye. A serre zmtstan ma Prxamiye de mendime, uca ra dariayime we, amayme Zönika A serre '38i ama. Xalö mr Rayber qi Deste ama, vake: -Mudurö Deste mrö vano: rrSo gö xo, grkö tüyo qimetrn ke esto brcö, ebe lacö xo Ali Höyderi bö lewö mr. Esker qrprpiyo Deste, to bö lacö xora nöxeleqinö, hama ez srma xelesnena. O waxt Rayber Xozat ra torna Memed Aliö Wegi de zöweciaye bi. Menese serr ra qöna Wögi ardi bi. Rayberi, a san zern u sömö xo mordi, parö de heqbeö crra bi prrr. Qio xuyo qimetrn töde kerd cr, kiht sana cr. Sodrr ra ustra veng da Polatö rameti. Polat, o sre hona doman bi. Rayberi vake: -Erö Zäkina.., vengde yi x€rsrji, va mrde böro Deste, bölkia mrleti qrrkenö, o ki mrde raxelegio.
Vrsturiya mr Zökina zaf baqrle bie. Aö famkerd ke yine ki benö ki- senö, a sevet ra Polat rusna bur. Rayberi herg u Eö morabaö xora qatrrö gu- rete, herg u gö ra mordemö vezna ra, Eö xo barkerd. Malö qö Polati be waa xo Cömila wa, brraö xo Abas (Hene ra) sanay vrniya xo amay Xaqeliye. Tek jü lacö Rayberi egtibi, namö xo Ali Höyder bi. O ki aspar kerd, piya qi Deste. E ke sonö Boruca, Salman Aga yöno serö raye, vrniye brneno, vano: -Rayber ...! Rayber...! Qaö Heqi tor€ kerdo tamam! To ni laca, ni mali ra, na phinka xo (E€na Diyab AEay), moa Teglimi (Ana Zöynebe), ni eswe- tekawww.arsivakurdi.org be domana ra sona koti? To sona veyve, sona cite! Heqi torö kerda ta- mame? Xöycan Xatune (Cöniya Salman Aäay), Qeremanö Memedi, töde yönö ser- ba Ali Heyderi mmete kenö. Rayber vano: -Srma qans mebö, srma xorö wekiline brkerö. Ez bena. Ti/a So d tri 5
Uca laiki nöEarneno ra, teselia Salman A[ay kuna. Malö 9ö Polati be Abaqi ra, Cemila wa qarneno ra Zönika. Rayber, Ali Heyderi, phirrka mr, Ana Zöynebe beno Deste. Se ke diyarö Deste de vecinö, sörkenö ke wele-herre eskero. Qö caö gino. Rayber, Eio ke teyi beno Deste, qadrra mudrri de nano ro. Ali Heyder ki sono, kiloyö srkrcanö qigitsrza cöno ke hurönda alefi de ostori do. Ostori beno grredano, dot ra amaöne de sörkeno ke jibayis yöno. Jibayis de vöngö piö xo naskeno. O heti ser sörkeno ke, wertö cadrre de ke- feno srpe do pi ra. Hurönda krnca de kefen do prra. Her ke sungi kenö pede, göna Diyab ASay Zöynebe ki zrgena. Jibayis de esker€ ke sungi kenö, yi ki jiben€. Höni kenö ke vengö Rayberi be ceniyana kes pö nöhöqiyo. Ali Höy- der beno minö ostori ro ke bronco, cmiso blremo, min dest de nöno. Ebe mnga hetö bonanö dewa Deste ser vozdano. Mabenö qrslö Deste u deri de, qersuna eskerö de Arabia grneno cr. O esker ki uca nobete guretenede be- no. Ali H€yder beno drrbetrn, tenö wes mano (maneno). Hona can ra nöqio, möwrani resenö cr, benö nrnga ro, ebe kaskerdene benö lewö pi. Hata benö lewö meyitö pi ke, layrk candano, endi juan nöerzeno teber.
Xebere amö Zönika vake: -Yiö ke giye Deste töde qrkerdö...! Kuline malö xo, Eiö xo zere de caverda vozda, ma xo wertö brrra de dard we. Hire roci ra t€piya, amayme Rengule. Polato rameti be waa mrna pile (Nare), göna Rayberi ra qiyö bover (A$dad). Er Mrstafaö !flralu, yi resnö xo, hetö koö Birmu ser remö. Ma ki Rengule de, bonanö gö Igi (Ismailö He- seni) de, bonö brnö hördi de dardime we. Ma uca waxta-waxtö mendime. Caö ma tengo. Verönda xo gina, hire gaiöy tey derganiye ser yönö rafitene. Hire gurefey momi arde marö. Ana Melöki (Moa Usenö Melöki) amö dest da bon ro, düyar(d6s) ebe grmrkana küt(kut), vake: -Ana Menese...l Ana Menese...! Hire qüwari naö diyarö Rengule de Mezela Apay de veciay. Heni herbi yen6 ke; ya ma qrrkenö, ya ki vörenö ra. Srma ke besekenö sale dömdö vozdö.
Qö, zö barna$ö bm6 herdi yo. l,ona düyari tenga, isan hende ke kaleke ser crra vecino. Ma sale dömdö, tek be tek cra vöciayime, derö Rengule ro hetö Bendi ser remayrne. Jüo ke lacö xo caverdano, jüo ke göna xo caverdano... www.arsivakurdi.orgqedönö, Ma Rengule reqtime Derö Bendi. Seydö Lrli pey ra rest ma, vake: -4na....!4na....! Xo meqefelnö, yine Salman A[a Kisto, dewe n€koti, vördi ra gi koö Bokrre!
56 qnta4i@6 iÄssjFääiti,tri*#E**fj*$*?**ät-s{$itrö&ö,i iilri!ri:ii-;j:*:t:lllir.:.,;:|ä!ülit*grirli::1*:i! i!st; Ti ja 5od tri 5 iiätr1ff$trts$s!.lsiF{iliFirääägl*:*i**l:li
Mrletö Rengule made zaJo, kesö Xaqeliye made gino. Ma tenö uca mendi- me, morabaö qö Salman A!ay, Xrdö Xuni veciya ama uca. Xöycan xatune rusno, vato: -So brfeteliye, ala a Menes xatuna cCniya Rayberi kotiya? Eke yena lewö mr, guna ayö be qöneka xo vr1Ö mtde ra. Mreyme piya, vmdeyme piya'
Eke Xrdö Xuni heni va, Xageliye ra Aliö Mene vake: -Kewraö mr, tr ke koti ra ama oncia a raa xoro so! Gurö Menes xafu- ne qrko, a böro uca? Qaö ma merdime wertö mara vecena bena! Va söro wertö made brmrro, a mara vöriya?
Aliö Mene ke heni va, )fudö Xuni ustr ra gi, eke rest kasanÖ geqera, Aliö Me- ne vake: -Börö ez srma beri caö. Kot rrrniya ma, hetÖ Boruca ser berdime Kertö Sae, lewö XaEelica. A brrr de ma xo dard we. Rocö uca mendime, bi sodrr, Ali vake: -Xatun ...! Srma ita underö, ez reö seri dewa ma, ala vösna, verda, celöy se kerdö. Menese vake: -Lao, ma vesanime! Ala xo berce Selpörtage, tenö non-mon marÖ biya, hona so.
Aliö Mene qi Seypörtage ama ke, parÖ guwalö plrr nono cew, rewukö do, marö rusno. Brzek serebrno, qtneste be sÖne ra ki Menese rö rusno. Aliö Mene na rayö ki qi dewa Xageliye, ama vake: -Menes...! Dewe hona növösna, celöy ki töyö. QumandanÖ elaiye, o ke tode brayine gureta, yi geberö ambara to sdnto, phonc kiloy ronö to gu- reto. Ses kiloy ki hemgön gureto. Perö hemgöni be roni ra haö dö isma Ko- re. (isme; waa Silemanö Sawi ya, grma ra selil bie) Jü ki pusula nusna da ct, vato: oTr ke wayira ni boni vönena, ctrö vace: rrva böro brnÖ paga xode roni- sorr.,.,
Ali a xete arde hama kes nözano btwano. Bado kami tercümanön kerde nözana.. Se ke famkerd ke heni vato, ma gime dewa xo. Nrka höwiya Menese,www.arsivakurdi.org Qaqe ki lewe made ra. HÖgtö kot werte, Imamö I-agi ama, vake: -Xatun, Deste ra Qaqe wazenö! Menese vake: -Zobina kami wazenÖ? imami vake: {bk Qaqe wazenö. Tija Sod
A waxt, muxtarö dewa ma Sebrr bi. Imam be Sebrri ra Qaqe berde töqlim kerde, uca ra berda Xozat. Sebrr ama ke Qaqe tey niya. Xatune vake: -I-ao, Eöna Wögi (Qaqe) kuya ? Sebrri vake: -A rusnö Surguniye. Asme kote mabön, Muduri xebere rusna, vato: -Menese böro ita. Menese giye Deste amö, vake: -Mudur vano: rrQrk6 slma ke esto brrosö, dewlete slma rusnena surgrniyerr.
Menese xebere dö, Tosö Celöbi be Memö Muqi ra ardi. Qiö xo mord nusna, yi bi köfiI, 9i teglimö yina kerd. Malö xo ki teglmö imamö lagi kerd. Ma hi- re vereki serebu:nay, kerdi nonö raye ke soyme surgrniye. A roce san de Abasanö ma zö egqiyay qelebiay 9ö ma. A!'dad ra amö, cöniya Zöyneli Cu- ware ki teyia. Yine vake: -Qr derd u qotrkö slma esto ke sone surgrniye ? Ma terefö Geme de zrme derime, böre lewe made vrnderö. Zerö gäyr de gr ke esto barö goliga kerd, ma gime verö Ehömi. Sulte a srre göneke biye. Sodr safaq ra gite arde, serba Polati este ser. Se kenö qebul nökena, qita xo ser de erzena, vana: -Poiat piö mr, braö mr, ez nöcöna.
Pirö ma Srlemanö Piri, vake: -Qöneka mr; ita de herg agire ra mrlet esto. Mrstu, Beyitu, erräu, Kh€wu estö ayrbo. Na gite nrka xo serr ra meerze, key ke qime geme oncia mecö. Kes to zor ra nödano cr.
Cuware vöngö xo brrna, ma girta ghömi ro kerdime bover. Cor Krrmöla Qrr$u ro viyarnayme ra, berdime Gomö Babay. Vösaniya, non gino, thaba gino. Uca ardi, dr b{i serebrrnay. Ashki, serba morö polati be Cuwara srkrti. Sulta to endi veng nökerd, d0 Polati.
Mrlet giyöne dewa, eskeri celöy vösnaybi. Heb biyo brzeriki, yi btzeriki ar- döne,www.arsivakurdi.org ma vayd6ne drstari ra rördöne ra, kerdöne ardi, xorö nonö awuke potöne werdöne. Vösaniye u tösaniye ra ebe phrrga werdöne. Uca de asme mendime, dariayme we amayme Xaqeliye. Payizo, endi xuzke esto herd. O zrmrstan ma Xageliye de viyarna ra, amnani ma rusnagne qeza Qorumi r:rii!äi;!r!'ililii:qli::iri'liii:i{ri.:i:r:r?i:**l:'1slriiri;ir: Tiia 50dtri
Sungurliye, !erb. Qö mulxutö mr (Lacö Babay Ali Ekber) dayi izmir. Ele- viyanö ucay marö yardrm kerd arö, vatöne: -Ni srrsila Sey Rrzay raö. Marö, bul!'ur, ardi, ron ardöne, qe ma pörsan nökerdöne. Serre giye serre ser, dewa mara marö qarme, ron, thoraq ama, yine yardtm brna. Ses serri ma uca mendime, marö zaf nnd bi. Hukmati efe vete, ma peyser amayme dewa xo.
Anriye esta.
T;i* Srunrni * htwane * hrotru wencnene * pnuog(t*oiy* x0 k6nrn rneke! www.arsivakurdi.org Tija Sodtri 5
I'IIELATE MA RENGINO
Koyo Berz
Beno nö vatenö kr ezo kena brkera, grmarö gengaz birö, yan zi zey giretker- denr brhesrbiy€. I-abrrö vanö grma brzanä ez qiretey nökena kesi rö. Vanö ma na juwen nnd brzanö, nö vateni ö raqtöyda mayö, heyatkerdenr da mayö, ö weiatö mayö u hergr roj vrjönö ma ver.
Welatö ma, welato dr brndest u inkarkerdeyo. $arö ma garo dr kebulnöker- de u nösrnasnayeyo. Ca br ca pöra abrryaye u vlryayeyo. Hergr cay zi gorey cr edetö cr, itiqatö cr u gert€ cr estö u pöra abrryayey, yan zi duriyö. eand€ coy heyatkerdena ma zahmeteyö bol grrdi, gert6 grrsi, zor u qetrni vetö u ravlstö ma Qrman ver. Nö heme gerti, zor u zahmetey hetu, hna zi mayö xo- ver danö, xo lmgan sero vmdenö u heyatö xo domken€, ramen6. iskence kerdenr u klqtent, welat veradayent u remayenl, wöran u talanbiyayem biya karö mayö rojane. Labrrö hemver nö heme giyan, na jan u jandarey, sanci u tewatenl, macirey u koqberey u heme babet nöwegiyan ver hewna zi mayö xover danö u xo hngan sero vmdenö. Heme krqt u qolan ra, heyat u heyat- kerdena ramena. May€ hewna payra u hewna xover danö. Labrrö xoverday- ena ma br taybeti, br raqtey xoverdayena brqan u rumeta.
Waya mr, brrayö mr, dezayö mr, enbazö rm qandö grgi? Qandö grgi nö hen- dayö derd u belay, qahr u qotrki, jan u kederi u nöweqey? E, e wlh qandö serkewtenl, serbestey u azadbiyayenr, qandö heyat€ de weg u ginni, bötahda u bözuhmi. Ya, ya, grma zanö serbestey hendayö br gan u gerefa, br hurmet u rumeta hendayö laam u grrana. Vanö heyat u rumeteya piya ray grrö kr, brgö xetanÖ heyatö ma. Welatö ma, gardö ma u ö rayandö nöweg u tömiyanan blrrn6, we$ u ragt kerö. E, e wrni gogtarey brkerö u dormandö xo ra persker€, perskerö u baqnawö, bwinö u gahid bö. ee kesi www.arsivakurdi.orgheta ewro nöwagto bögan u gerel börumet u hurmet heyat brramo u heyat brkero. Qandö grgi ma göyrönö serbestey u rumetey? Ma serbestey u rume- tey teniya werdena, nan u awa, erd paykerdenr u ramrtena? Nö, teniya n€ niyö, ne nan u awa ne zi paykerdena erdiya, ne zi wrni u wrna domkerdem u roj prrrkerdena. Rumetey serbestey u azadiyeya qaröna, mrletöna, reyayöya ;'öi iiri;:i'iii:ii:i:i1!rii!*ji:iriii::i:ilei"i:itl?lgä31:li:l: T i j a S o d t r i 5 welatö kesiya u xoser heyat ramttena. Azadiyey u serbestey zi rumetey bl xoya ana, serey kesi kesi vera werzanena u dana berzkerdent. Kes trm pa seredik, gare akerde, brqan u gerefdö xo ya qardö xo miyan dr piyase keno u göyröno. Eger nö nöbö serey kesi trm cmaye kesi vero, kes prruzrn, srnxrn u qahnn heyat rameno. Merdrmo bÖrumet nögeno brvrjiyo qaran miyan u serbest, serbest piyase btkero.
Frnö xo br xo brfikrriyö u bewnirö, bewnirö, brvinÖ u bagnawö. Her eqirö dr Afriqa, her $öxö dr Ereban, her BegÖ dr Trkan, her kontÖ dr Awupiyan, her dewletö da werdiya cur be cun biya dewlet, serbest u br mmet heyatÖ xo ramena. Wörö (wayirö) xo-idarekerdem, serdestey u azadiyeyÖ. Wörä welat u herda xo, war u mekandÖ xo, qeg u quldö xo u herwrnadö xoyÖ. Wörö zrwan u kulturdÖ xo, edet u toreyandö xoyö. Br zrwandö xoya pÖdt qrsey kenö, pödr danö u gönö. labrrö marÖ nö giyö wrnasini, biyö tomet' biye guna, biyö suc u ceza kr, ma dahwa azadlyey u serkewteney u serbe- steyda reyayönda gardö xo btkerö. Marö suc u gunayo ma vajö ma filan kesö. Mayö hewna ztwandö xora, kulturdö xora u gareyda xora qermayönö yan zi ö xo werdi (hurdi) vinenö. Qeregira pers beno, vanö uh ErqiyÖ?" va- no, oez Qereqiya!", labrrö mayÖ hewna nögenÖ vajö yan zi n6wetan ö va1ö ez noya, no niya.
Gama kr ma vanö Qand u zwan, edet u tore, qar u garbiyayeney hrma destö xo nanö ma feki ser u fekö ma gönö u krlit danö pro. Vanö gtma fekdt ztwan Ernöbo kr, qrma vajö ez noya. $rma bökultur u bözrwanö, yan zi biyayena ma, gareyda ma kokra inkar kenö. Wazenö kr ma hm wrna nözanaye u zey de- warana verdö u xorö kar biyarö. WazenÖ la br pagtida ma ya paqtiya xo qayrm kerö u ma berzö adrri fek. Wazenö kr heme kar u bardö xoyö lejker- denr, zahmetey u ö krqteneydr ma brramö ravey. Danö brndÖ qolandö ma, ma zi vanö e ma wtnayö. Tay marÖ vanö gtma Trrkö, tay vanö Kürdö, tay vanö al, ol u awanö grma qet grniyo, tay vanö namey welatö qtma qmiyo gma seni wma vanö, tay vanö grma Ermeniy6, tay vanö XrristiyaniyÖ, tay vanö Yezidiyö, tay vanö Elewiyö, tay vanÖ Suniyö u herwrna. Heyio, ya Ho- ma, ya erd t azmin, ya gan u bÖgan ecöbandö torÖ, ma benö heme 9i, labrö ma nögenö brbö Zazay. Hergr jew nameyÖ nano maya, ma p€ra abrrneno u vanö grma böegir-böugur, b€kok u börige, bÖname u böwar, böwelat u www.arsivakurdi.orgE, e brrayöno na raqteya ma ya. E, e bewnirä, grma vinenö heme böcayö. cadö drnyay u heme garan miyan dr, qe nÖ est€? Kam zey ma hendayö bt prroblemo. $arö kr zey ma hewna brndestÖ zi gareya ct u awanö ct niya- meyo inkarkerdent, men kerdenr u jewnay sero niyameyö hesrbnayent. He- me garan miyan dr prroblemi estÖ, labrö Ö kesi zey Ö ma niyÖ. Tay böaqtl' l:,jr*'i:liriiifiiäi.äfilii:li'iifi:riiiäii:l:rririr3iiiirl.i;t T i i a 5 o d t r i 5
böray, bözanayey, serdarö serpartiyan, merdlmö $üwenisti, rqgi, seregiri yan zi tay-tzynö kr xo zane, taÄx zane, ztwatr zane, nöza grgi zane heslbnenö ma kokra inkar kenö. Qr hikmeto se ö nö giyan en bolki kenö u wazenö 9a- reyda ma vero bend bi, ö zi merdrmö gardö ma, xo rotofö qarnadö !eri- banö, nö giyan marö kenö. Yanö ä kr qrali ra drha vögi qral, hari ra drha vögi har, camördi ra drha vögi camörd, zuhmkari ra drha vögi zuLmkar vrjöne zi ö merdrmö har u nözanayeyö garanö kr na böbextey gardö xorö kenö u xo benö rogenö qarna. Her gar br rengöno u a rengda xo miyan dr xo dano stnasnayenr u heyat ra- meno. Qandö ma nö trm biyö suc u guna, biyÖ problem u bend. Labrrö nö giyö wrnay qandö $arnay, qandö enbrryanandö ma Asuri, Ermeni, Kurd u Trrkan nöravörenö. Nö enbtryanö ma br namedö xoya, srnasnamedö xoya kokdö xo sero yenö hesrbnayenr. Bö ma gardö Zazayan heta ewro garödo inkar kerde u jewnay sero hesrbnaye nömendo.
Piyö mr, maya nx, way u brray mr, enbaz u enbazbendö mr, qand6 ln drgmen yan zi nöwagto[i növerdanö ma namedö xo sero, kokdö xo sero birö srnas- nayenr, serbest u azad bö, ey ra ma sero bol kayö kay benö. Tov u toxrmö {ösadey finö ma rniyan, jewbiyayena ma gahtrnenö u qandö menfeatö xoyö qaxsi ma benö kenö garna u rogenö. Ma vera pö danö u pödr danö kgtem. Wexto kr quwet kewno cr dest, wazenö kr ma tasö awr miyan dr brfetrsnö. Br a fitne u fösadeyda xoya növerdanö k qarö ma biro rayda xo-zanayenl ser, xo brsrnasno u dahwa gareyda xo brkero. Sistemanö drgmenan kar anö u brra krgtenr finö ma miyan. Br no hawaya, br no hala ma zaif finö, kar u barö mayö garey danö undarnayenl u xo destan brndr tepgenö qandö menfeatö xoyö gexsi. Nö merdrmö wmasini genö qandö menJeat, mewki u cay, maya xo boyax kerö u ber€ brrogö pördö xo. E, kam se vano wa vajo, ma Zazayö u cayo kr ewro mayö sero heyatö xo ramenö cay ba u khalandö mayö Eend hezar serano. Zrwanö ma n Zazakiyo u zrwanödo xosero. Kam ben€ wa btbö, hetö kamcin ktqta vazdanö u lawenö wa bllawö, nögenö nö renganö ma brvrrnö, ma hig brvinö u jewnayrö brkerö koley brndestan. Nö rengö gar u welatö ma ragteya gar u welatÖ maya. Na ragtey ragteya biyayenda maya. Demo kr fösad u fitney ma miyan nökewö, demo kr merdrmö mayö xayrn u böbexti növdiye u ma nöberö nöroqö garnay, o wext ma do br;ö xo pöresnö, jewbö u lejö garbiyayeneyda xo br brrayandö xoyö Kurdana piya brramö. Egerwww.arsivakurdi.org fitne u fösadi nÖbö ma miyandr hendö mrsqalö problemi nömanenö, tabi wexto kr ö n ma gar qebul brkerö u brzanö. Vanö herkes gand/kultur u zwanö xo brdomno u kes zi kesi 16 pexiley nökero. Ma seni gareyda jewnay vero bend nöbenö u inan vera pexiley nökenö, vanö ö zi nökerö. Wexto kr kes giyö xor6 wazeno, vanö kes brrardö xorö, enbrryandÖ xorö, dostö xorö Tija 5od u raybrardö xorÖ zi ö gi brwazo. O wext nÖwegey u meseley naböndl nöma- nenö. Heme qi u heme ray hewldayenr, pC smasnäyem, heqö pö dayenr, pö qebul kerdenr u pörö tehamül kerdent ra ravörenö. Jewbi heme gi beno pug u sernökewno. Faya ragtl, raqteya pö zanayer,r u pö qebul kerdena, jewbi ray u Earena dö ma grniyo. Eger ma wazenC ma quwet bö u xo destand€ drqmenan bmra blreynö, vanö Kurd mr gar, ez Kurdi gar blina. labrö glrweynayem u hemver drgmeni jewbiyayent u leckerdena ma vanö jew he- def bo u ma pö hetr cay xo brgirö. Dest u doqiyan piya btdö pö u bt o hesaba lecö xo drgmenandö xodr brkerö. Nö ray, ray raqteyda mayö, jewbi ma nögenö serkewö...
www.arsivakurdi.orgffitiH Sod PARLE VU F''RANSIZCA
AÄz Nesin
Tirki ra gamo!: U. Pulur
I l{rtabo kr mr Franszki ra Earna, berd da jü dukanö krtabu, mr perö xo gureti, hetö Beyaat ser tekttu giyu. Verö mrdr grton kr owrkr deftr dana, hön jü cöruke giyöne. Beno h vrniya her kögi dr jü cönrke söro. Hama isan grton ferq keno la na cönrka, ya ki grka.! Ez her k€qi dr kunu bas kr, na cönrke Fransa ra ama. Cor ra cör boa Parigi cra yöna. Qita kr pruqna vrlö xora, zä pelgu vay ver sanina ra. . .
Mr növake na cöruke Frranszal Srma 1u zarra, ez koti ra zanon? Polöso kr trafik idan keno, qiye leö iy, iy ra pers kerd. Polegi rö 9r kr va, tödr högiyu pö. Aö poligi rö vala: " Esküze muva Mösyö L ajan... Parle w Franse?" Poles sas bi mand: efendim!.. "Hr? - vu "Parle Franse?" Pol€sö trafiki wagt k giye brkero, Eiyö vaciro, hama dest ra thaba nöama. A ri ra destö xo dardi we, na het u do't ser sanay ra. Waqt kr yardrm cönrka cöncr dr ro: "Ttiü, hele söke!... Ma turigti vatönr, findetönr. Nrka cönrka turi- ste ama nrnganö ma ver, ma jan u derdö aö ra thaba fam n€keme.." Polös wazeno kr cönrka Fransze rö illam yardrm brkero. Beliyo kr faydr fu- rizmi nnd zaneno. Mrleto kr krnarö raö ro böxeber vöröno ra, yinan rö va: "Hey mrletö ma, mabenö srmadr kes Fransuki nözano yaw?.. jü Kögi vencö xo növet. Töyna mordemö dr kokrmi vala: "Ekr mr bzanöne Xrzrr bo yardrm kerd6nr, hama ez näzan.,, rrdonne Baduna dewam kerd: "Ez kr hona doman biyrr muvarr musaybi, ha- ma rrdonne muva ön beze bi, grk bi, nöno ra mr vini."
Polögöwww.arsivakurdi.org traiki, wazeno kr illa c€mka Fransra rö yardrm brkero. C€nrke rö ebe isarötö degtiya bö va. Poles u cönrke veciay hatö krnarö raö. Uca ra hire domanö mektebi giyöne. Serrannö xo des u phonc, des u ses musnöne... jü Poles bajiyö domani dr guret pö, crra pers kerd: "lacrm, parle vu Franse?" :'i,:::,ltöi-',rir!1:i:::,'i::lil:iir:';:t:liri:!:i.!ü:1:i3*r!! Tiia Sodtri 5 t:iir!iil!i'il:*li:Xql?it$Hätg;:i'*äiiit:1ii:':i*rl
Layrk tenö kr findet, serba yardrmi havalanö xorö serkerd. Fransuki u trrki töwer1r kerdena polÖqi ser, domani sas bi mandi' lacö m'' Polögi telebanÖ binu ser xo Qarna va kl: " Parle w Franse? " Telebö dryini var, No dedo." harna ez nögikino kr qeqikeri"'" va' Telebr hiröyin: "Vry dedo, Cönika Fransrz" ,,Pu. u il fo a11e..." kr va, kÖ9 vencö mrletö dormi ra thaba nöhegiya pÖ. Qe$iÖ cönrke hÖn wertr dr bi vind 9i. zaf nnd Wertr äelebeläi ra jükek vecia va: " Ekr ingilzki biyöne, röt bi' Ez lngrlzkl qegl Ken.( Jüye dr bini va: " Pöro IngiLzki zanÖ'" Wertö qelebelifi ra mrleto h qeqikerdene wagtÖm, bi zöde: - oEro na cöntke teberqiyene mewazro, hela pers mekero"'" be."n - "Guneka esket€gr - oEsketögr rö yardrm blkime..."
JüxortihönizanakrtrrgiyÖxohkenozöFransrzkihönqegikeno,cÖnrke qeqianö yi fam kena; nia va: n Madam... pardon"' tu wazena kr naca dt hela?" 1o, beno es- Jüköki wagt kr qeqiÖ ni xorti raqtkero: u Hela mavacl ne ayrb ketögr röl..va u: ,, Tuvalet madam, tuvalet... E tu esto tuvalet?"
HöfC PoleSi trafik ancia xo Earna telebu ser, va: > Tüü, srma senö telebiyö! srma, nögikinÖ kt verarrparle url dt giyÖ vacerÖ!..."
Wertä domananna jüköki xo saskerdbi kr, cönrke rö va: " Parle vu Franse?" Cönrke bö huyaisa ciab da cr: " Wiy... Nattirölman"' U e la müze d'arkoloji?" Poles hön sabi kr, layrk teruna thtz kerd: " Hadö o[r1, mefinde! Ciab crde!" Tenna parle vu Fransrzcal Parle o[rl, parle! Hadö!" - ez nÖgikinu qegikeri, ez teyna wanenu." "Dedo gurÖt' Havalö xo si ni telebi ser va: > Tu vatönr, mt Franszki ra new HadÖ nrka qegike bwineme...l" rrparle pers zanon, növinena boyna mrr vana!" - "Ekigiamer kero Persö xo ser cÖnika Fransrze bibi posman. Hama defö biye, sebrkero' Nöwagtwww.arsivakurdi.org kt sÖro. nia hentö mrlet amo pÖser, wazeno kr crrö yardrm Qrkr brkero. qulo Polegi xo qelebehf ser Earna, bö mrneta va kr: " Yaw be, wertö slmade dr rrparle w Fransrzcarr ginno?" Na stn dr venci bi berc: :t;:iÄi"r;!,-;.!:i;:::1;;";:r,i;!,:,r::i:t'i:.:l;i:ü,i.:;:i:;lg*jr:r:iäi;,!,-6ii:ati'd5 i:iri;,:i:{!3,ä$if,{:;;l:j:jiF::.giiri.id1ti"*ültt!"j:ii:i.:i* Ti j a S o d t ri j töiej,:,,}il.fliöi:i:r,i*::ä;}Ä1i:f:9:{.:'iött.rriirji,il
- "Wiy hama, komsi komsa..." verba Jükek ey vecia: " Yirö komsi komsa növacino.* - "Ya efendrm, ma qr vacino?" - "On pö vacino, ön pö..." - ön pö, "Ha ha komsi komsa... Ekr hentr nnd Fransrzki zana, bC tu qe$i kel" - >Pratik qinno, pratik... Iitab biya, torö gatrr gatrr brgarni...., - "Beg heqliyo...Tu zaI heqliya begefendi. Qrkr traäüsyon zobinao, ilparle vurr zobinao..."
telebi ceseröt Jü da havalö xo: o Xrzrr bo, ekr tu brwazer€ qegi kena, hadö qesi ke, be...!< Telebiyo dr lBer bin 9i uo kr 'rber va, iy ser: ,, mevace yau! Esketögr fam kena, baduna zaf ayrp beno." - "Na cönrke Fransza, koti ra fam brkero be?o - rrberrher jan "lacö m' drrrbefl o. Franszki de ki giyo dr bin niyo...*
Pol6su kr turiste rö yard'nkerdene wagtöne, damrg nöda vecia verba telebu va: Srma " nia hentö telebiyö, qulö dr heqi *"rt növecia kr, vera rparle ry vu Franszciaf na xatune dr giyö vaciro... "r-".u l'elebeo kr dersa Fransizki ra gurötbi new h€n bö ara (serma): " Fiilanö röguli perskero, s6ke grton ciab don cr, zö owrlal.... va.
c-önrka turiste pesas, biye hön tenr tem qegi kerd kr m eto bin fam brkero: Mösyö je "Pardon... l/ajan, merö alle o miize d,arkoloji? En si kö o pale dö Topkapr?" Polö$i, telebiye baqrli rö va: o Sa vana?.. - oTopkapr" vana. Naö ser mordemö dr kolqmi oerskerd: o Nrka na xatune taa Fransa ra riyö Topkapr ra veciya ama?.... - niya "Turist begö m' torö grl Ela wazena Topkapr, ya ki wazena (tr) sona Ahrkapr..." - "U höniyo da, hama mt merax kerd, Topkapr dr eceb se kena!.. Polös, hön murozrn muro,'n vecia verba qelebeli!.i brra: oWeftö srmadr, dr qekhüy Fransuki kös nözanowww.arsivakurdi.org yau?" Jüö_kokrmi, uyo kr xo gogana daybi xo ser, va: " Verdr ra aqtlö mrde dr-hirö gekhüy mandö hama, na cöruke rö növacinö kr...o Polögi va: " Vace. Qiyö vace, qr vana vace.( r:rii::rij..:lil*iil:ir:ili:;rlldri*i€iiiiir:aitlt,r,ir;;äj Ti ja S od tri 5 !:lEä1itrrlE!{cälqäÄiä:ii&+{q'$tiilr?6rryrit$iiill
jü - "Begö m', no mr hirös serri ra ravör $ahzadebagi dt tiyatro & höqaybt pö. A waxt ra mr virr dr mand. rrJü vuzem je vuze dö fu mon kör... Ah mon amur...rl Cönika Fransrze berc-berc huyiye, va: " Je l'urö mersi Mösyö... Me i1..." hön waqt üe derdö xo vace ro. Kögi nözana kr cömke gr ser henh huyina. Hama anciay pöro, huyaig ver xo ra qi. Omrdö polögi hona teleban dr bi: " Hadö be o[r1, ga ar kena, naö dr gr esto?" Mordemo kr serrannö xo poncas musnönö, va: " Domanö nftay haylazö. Zamanö madr ez kr mektebr wertöyin ü biyo, -Xzrr bo ma Piyer I-oti garnöne. Ma zö brlbrli qegikerdönr, no lrparle vu Fransrzcarr falan grko kr begö m'!" - ,'Xrzrr bo ragto. Mr gend defi feleta xocö Fransrzki finrt bi, naö ser mönki xulli bi u ez mekteb dr verdu."
Jü c6nci gepö xo puf kerdi, destö xo berd lewanö xo ser hön vengo dr bari vet kr, pöro huyiay. Hama mordemo kr qegikerdrne, qr istifö xora nöbi, qeganö xorö dewam kerd: " Na zaman dr aqrlö mordömi dr Fransrzki mano! Heq bu mr ara xodr Er werdo, nöno mr virri." - "Qebet, cömke de ki esto." - "Qa?" - ,'Bre xanrm, yena memleketö xami qem drhirö gekhüy brmuse! Hön niyo heq kena?" - "Ragti kr höniyo. Ekr ma biöne, ebe igarötö grman u buriana derdö xo vatöm. Ni mletö teböri dr thaba ginno..." - "Yaw zal a)'rb bi be!..." jü - "Qenr cönrke rö qewa vacime.. jü - "Ebe qewa caru beno... Ez clrC nan bile vanu, hama niy cönrke rö grton vacime?... Jü telebi va: o Werdene rö rrmanjerr vacino..." rrmancarr rrsalon-sa]amancarr Jü c€mke ki va: " Ma pöro lu zanime ofrl uca ra yeno...< Srreo kr cönika Fransrze wertö qelebelifi ra xorö rae wagte, pol€qi z€ ma- rrparle vrnÖ biletu 661a; " Qinno jükek vu Franserr jükek...?" va u qelebehfi serwww.arsivakurdi.org sörkerd. Telebiyö vecia, ,'wty!" va. Havalö xo: " Wry vatene hentr zor niyo. Hele ekr qikina defö qpgi ke, hr brvi- nime!" va. Telebiye binanö kr mabene xodl b0 fiskosa qegi ken€: " Endikatif prözan€ fii16 avuvar crk bi nö lo?" irä:r:rr,:ri"ilefi;liia:llllli3i',1tlri*iilliirii:llii.:i:iiler:ii Ti ia S o d
- "Jave, tü ave, il ave nu zavon, vu zave, i1... zave bi?" - "Hön niyo be! Uo kr tu vana passe sempl..." - Deö vacrrö, nu parle vu fiili negatifo, yaki rögülyeo?"
Cömke wertr qelebeli! dr xorö rae wagte. Polögi ancia, serba yardrmi dest dr guröt pö, hetöray kr va: " Madam, pardon... ün münit... Doman ruka qeqikenö..." Xo garna domanu, va: Hadö be o[rl, tenr qeyröt..." rlö " Jü telebi: " Ravör, süvi yeno serö na qegiye...rr va - "Jö süvi yeno, ma aö ra tepia?" - "Aö ra tepia süje, badunay kr verb..."
Cönika Fransrzr ancia giyö vat: " Jö vu rö mersi mösyö L.ajan. Jö viyen dö ganze L'ide si '"u vule le son la disküisyon...< jüköki: jö parle Werlö telebanna " Wry madam, süi Franse...< va. Qelebeh{i destö xo day jübinannö, derg derg bravo kerd. Yinu hön zana kr cönrke u lapkjübin dr qeqi kenö. Ya ki zerö xora hön waqt bi. Qelebeh! ba- duna bi yalra, cönika Fransze tekrte qiye.
pers Ez zanon kr, nrka srma zerö xora mlra kenö, vanö "madem 11, tu Fransuki ra romanu qarnena, ga cömke dr qegi nökerd?. Ez Fransrzki nözonkr... Ek höniyo, Elton romanu garnon? Trrkiyö khani ser zaI romani estö kr, Franszki ra amö qarnaene. Ez ninu cönu, Trrkiyö newi ser nusnon. Sonu gö yaylnu (vÖjiayi$xanu) vanu, ml nu roman Franszki ra garna Trrki. Baduna ni romani roson cl. Kam khav keno kr mra, rrparle vu Franse?rr pers kero. I www.arsivakurdi.org Tija 5 odrri
IIAßDE ZERA U ITIQATE DEB.SIMI
Hardö Zera de cao ke Qarekrji u Grmji tÖyrö, caö de cenneto. Koö berzi, qhemi, awö serdm u enway eCSit vilki, nebati u mÖywey estö. Caö ma germo, hontk u hirao. Dr egiretö ma Zeta derö u nöy dr eqiretö ma jÖde xanedanö. Brrr, mal u dawarö ma, gurenayis u pakina ma feki Krdagu ra nögrnönö warro. Caö Qarekrz u Grmzu grrso, nöy hardu de madenÖ grrqi estö. Sola egiretanö Qoggirzu pöro hardö Qarekzu de vejina.
Dörsrm ra Ameyme 7.era (ZerAÄ)
Pir u khal. kokrmi u ramötiö ma, marÖ nia vatöne: rrHirösey(30O) ya ki garöey(400) serri raver ma Qozican de, hardö D€rsrm ra egiretö Qare krzu ra bime cia u ameyme na hardu. Ma Dörsmrjime, welatÖ ma ki Dör- srmorr. Ebe na vatene, ya ki qaytö tanxö mezelanÖ khanu kerdene, garsey serri ra ravör ma amayme hardö Zera. Domonina mra y€no mr viri. Hazar u newsöy u howtay(1970) de' pil u kokrm6 ma ju Dörsrmrj ke di ma qrqkeku ra vatÖne: rrQaytö, nu Der- srmrzorr. Ma ki a qrqkekina xode höyran höyran qeytö iy ya ki a Dörsrmue kerdöne. Ma Dörsrm ra bar kerdo, hama Dörsrm u zonö DÖrstmi xovira nökerdo. Ktralo Srpö, Jiyar u Diyarö Dörsrmi, pöru ma xode ardö Zera. rrXutr Vanö ke, asma Qeliye (Zrqnawute) de rozö yöno gö ma, ma 9ö xo pakkimeil. Ya ki vanö, rrEskerö Evdrl Musay hayö koÖ Drndrlö derö.rr Jö nöy qesu, mt zaf qesey hesnay. isan besenökeno nöy qesu ju raye de pÖru- newww.arsivakurdi.org ita de brnusno. Vanö, caö Dörstm u mertebö DÖrstmrzu, hardö Zera de ma Qarekrz u Gtmzu rÖ berz u jiargi biyo' Hata hazar u newsöy u hins u höSt(193S) Zera u Dörstm ra, isani yenö diyarö jubin u jubinrö benö meyman. Halötu an€, halötu benö. Rayveri yenö, Rayveri sonö. Na hal u usrl de poqtdaene esta. Tija S
Eke hata na w:xtö, qöyde u tore ra qeseykerdene ra nia vajiyöne: lawrki, iqraröniye, ciraneniye, itiqat u ghöröniye ra ma itiqatö Dörsrm xode ardo Zera t nu itiqat ma Zera de xode kerdo khewi u xorö kerdu Wavrr.
Trrku Itiqatö Dörsrm Guret
Qrml' Eziz Trrk bi, verba Trrki vejiya u hetö made kot zerö cengi. Qtmi Eziz Zera de namdaro. Töpia ra nÖy ghör ser, wunca qal yöno ra. Ka- leka gindorö eqireta Qarekrzu de dewa itqrran u hetö irmixan de ki dewa Camojiye esta, nöy dr dewi Trrkö. Hama nöy dr dewi Elewiyö u itiqatö Dörsrm ra haskenö. Nia ke vajiya tenöna beno rrnd, caö Dersrm hemö hetö ra Qoqgrnzu r€ huzurö ziyar u diyarö de berz bi. Hemö hetö ra eoEgirrzu hurmet u azet ra Dörsrm ser qal ardöne ra. Na nustö mt, Dörsrm ser ju dilape wa. Qarekrzu, Grnrzu u eoqginzu rö Dörsrm ql mane ifade keno u Dörsm ser m etö ma se vato, gereke nöy meseli nnd börö nustene. Dewa mr Morku ra, cuanrka hewle -ramötiye Ceyö- röyö mra nia va: rrMa - tha Zera de hard ser gö xo na ro. Hema,Waprö ma -bra u wae ma, lozmgi u rayberö ma- hayö DÖrsrm derö. Dörsrm welato grso, hema gr höf ke drsmenu miyanö Dörsrmi srkrt. Töpiya ra verö xu garna Koö ilaliye, börbis ra fekö xode ju duwa wende u venga Khalo SrpÖ da. (Name Xzrri ju rrKhalo ki ebe Stpörr yöno vatene. Qarelaji, Khalo Srpö xorö Wayrr qebul kenö.) Mr kokrmö mara u egiretanö Qogginzu ra gr ke hö9iya pö ita de nöy meselu nusnen. Töyna ma Qareltz u Grmzu nö, egiretö eogginzu ki pöro hurmet u arnt ra qa7ö Dörsrm ardöne ra. itiqat u zagonö Dörsrm lewö egire- tanö Qogginzu de, QoEginzu rö berz bi. Hardö Zera de Dörsm u namö Dörsrm verö Tija ma (qrble) bi. Namö Dörsrm, grran u namdar bi. Mr qrqkekiya xode, namö Botan u Ciare kegi ra nöhösna. Hama namö Dörsrm, wertö Qogginzu de zal hösna. Kokrmanö ma, zerewegiye ra u jö dügela grrse qalö Dörsrm ard€ne ra. Nia ke vajiya, tönena beno nnd. Ca6 Dörsrm, Qoqginau rö hetö zerewegiye ra, hetö haqtiye u tödustene ra berz, nnd, pil u omrd bi. Tanxi ser u alaqa ma be Dörsrm u Qogginzu ser, glqa ke jöde nuqinowww.arsivakurdi.org hondö nnd beno. N6y meselö letö ju ra hem zagon u hem ki tanxö mrletö maö. IGm ke nöy meseley ardi werte (nndiye u xravöniye ra) marö no nndo. Na hal u usll de, hem pöyö xu, heme ki verö xu jöde nnd v6nönime.
70 Ti ja Sodtri 5
Amorö bin de: - Aliger Efendi u Zerifa Xanrme ser Qoqginzu sa vanö? - Crlrz u Qmrl Eziz kamö? - Hins u högt ra ravöri pilö epireta Gmzu; Murat Pasay grtur ixanetö kerd u gistena (kistena) nöy xayini yöno nusnaene.
WendeEu rö ju notö mr esto: rrQarekanrr Qesa Qareftu u qt ifade kena? Ma Qarekrzu xora vanime Qa- reku,- növanime rrQarekanrr. Na qesa rrQarekan'r N. Dörsrmi vete u höni ke rrQarekmtt wertö de biye vrla. Cok4 krtavu de Qarekrz n€, jöde rä yönu nu- stöne. Nu qesC rrQarekanrr [eleto. Wertö ju egirete de, ju name fekö a egirete ra gltur ke yeno vatene, gereke höni ki böro nustene. N. D€rsrmi nözu Eay zaf leletiye kerda? Ju al- baz mrra vati bi: - N. Dörsrmi zon6 ma de rrdankrr, krtavö xode xorö kerdu tankrr. rranrr rrh, Zonö Krrdaqu de ke ama pöyö gekuye, Tirki de benu 1ürr. Mesela: Demenan @emenli), zarokan (Qocuklar); Hekan (yumurtalar) u jö Qarekan (Qarekler). Tenäna ke ma mewzuat ard xu ser, ma xora vanime: Qarekrz, Qare- rrsrr ku, Qarekrze. Zonö made ke ama pöyö gekuye, Tirki de benu rrh, lürr. Mesela: Demenv @emenli). Heyderrz (Heyderti), Ernngutrz (Erzrncanh), rriil Dewrz (Köylü) , Q.arekrz (Qarekli) u zonö made jöde de ra jö Qarekrji (Q arekliler) vajino.
www.arsivakurdi.org fil;trPiiä:'*äll!$$äiritii tißilirtFrgil*itri$!üjli T i j a S o d t r i 5
www.arsivakurdi.org
Dewa Pile, Zera (Zal:a) Tija Sodtti 5
I{rmanciye de ju ke caÖ höniyö urastöne ya ki höniye rö grhkÖ, lulö vrrastöne; mordem eve rehetiye cra awe guretöne, clrö müete kerdÖne vatöne, rtvrrastoli ra Haq raji vo, kederö dest pau medorr. MordemÖ ke caö de dara me)-wi rasnöne ra, iyö ke crra mafiat diyöne wayiri rö mtnete kerdöne. Dewrano ke ma töderime. Mrletö ke dewleta ho esta, qanun u nizamö ho est€. Her mordem gereke kerme de vrndero. Hora suistimal ke kerd ceza u tometi estö. Mordemo ke ho qanun ver nösaneno cereme onceno. Berime hal u mezalö ma Zazau u Kurdu; Yö ma hän aseno ke her gi eve zorö Süyl yo. Made haq u haqaniyet rö ca gino. Zovina lzgunö ginate ra jöde xevera mr qma. Het€ muzik u sairÖn rö gosedarenia xo tenö qrf cönu. $inatkarö ke guröenö an€ meyda, qeydu vezenö, krlamu nusnenÖ u garnenö muzrki, leto jöde hetö boxga ra tengö derö. Taö ki estö (istisna) partiunö grsu rö lösaken kenö, boxga ho grsa. Kam sekeno brkero, mrö jöde derd u saredez nio. Hama zu mesela esla ke mt xöl€ alaqadar kena. Trrtena lawrkunö sari u inkarö emegi; taö grnatkarö cenc u xortö newey we- jiyÖ, haq kemaniye ro ct nökero lawrkunö mr cÖnö (qasetu de) vanö namÖ mr inkarkenö, taö ki brn de rrge nusnenö. ManÖ rrGel, krdagki de her hal de rrqomrr ya ki I'mrletorr. Wayir areze nio ya ki sar vano anonim. Qö növösaenö ezo hona hardö dewreg sero une. Haqi ra nötersenö mr ginebiyae ya ki trge ilan kenö. Kerge awe wena, ho sero Haq de niada- na. Ez neferö de I'gelrune, hama namö u sanö mt esto. Ez partiunö slma rö lesakön nökenune, srma cokao inkar kenÖ? Kes srmarö lawtku tomete nökeno. Usul u torö dina, ginate u ginatka- ru www.arsivakurdi.orgesto. Ar u edeb esto. inkarkerdöne mordemi berz nÖkena, haq u haqa- niyet keno berz. Emeg u haqe rÖ hurmet isoni keno berz. Geme de, yanö yavan de bile qanunö tabii estö. Srqulungu ke goq kerd eve dore ver oncenö, perenö ra ke qörö caö ho resö. Her he]'wan grndor u qeweta ho zoneno, aö ra gore hereket keno. ijlirrrtiBffittHis#]iäbffi:ruiffiri,iti,F,ffiiriBir T i j a 5 0 d t r i 5 *g€:.iB#**sjÄii]##:iljiliris!fti{a*t{äi:3lr
Taö, kasetunö taö grnatkaru nöhörnenö, zovina kegi ra qopya kenö. Taö, zov\na kegi ra lawrku cönö namö ho nanö pa. Qio nianen nnd nio. Na mordemC delaliyö (l) ke mr cra qal ard ra, bahskerdi, pöro ho naskenö. Rrca u mmete awa ke; naö ra töpiya karo nianeno böusrl nöbo. Dina de saro medeni eve gr zagon kenö, ma ki a rae ra görime nnd beno:
www.arsivakurdi.org
z4 ö;:l**f f ffj*j:fe*9,!96i4.i.!!i1+jiä;;::lPää3**??Bse*::t*,1 ilrl?lq{]iriltä1r:ielrirr!.:iili!r!',:.l:iir!,*:äijßri*riiit Ti ja Sodtti 5 *H$llgl!öFi$Sil$iÄi#ü;ä:l$iiilßsiilllllt{:lr
Pir€ Ma Seid ßrza u ZonÖ Ma Kemal Astare
Seid Rrza lacö Haqio, XrarÖ DÖsrmio, Pirö mao. NamÖ Seid Rtzay zzt grano, aqrl u zonö her kegi nöno. Ewm qe ju Dösrmrc ju muya hördisa Pir Seid Rrzay nökeno. Seid Rrza Xrzrrö Dösrmio, Xrzrri ki wayir6 Dösrmio; her giö inu helmö Muzr Babay de wes maneno.
Dösrm grso, htrao. Dösrm sero roö Pirö ma Seid Rrza esto. $iya xu wes u honrka, tica xu gefin ! zerna. MordemÖ Dösrmi raa haqi de vösenö, bejna Muzrr Babay de hayrgö u raa Pir Seid Rrzay de sonö.
Welatö ma Dösrm Piru ra, Xrzrru ra u Haqu ra prro. Weqiya ni mordemunÖ Haqi, raa inu, tarix€ inu u karö inu marö miraso grso! Ni mordemunö Haqi wextö wegiya xode seveta mordemine, seveta adet u tora u zonö welati destö bera xu Qr amo kerda. Haq crra raji bol inu rocö xu gureto, jiaru de qurbonö xu kerdo, cem gureto u zonö welatÖ xu qesey kerdo.
inu wextö dewleta Osmani u Trrkiya de ne ebe wastene giö eskeriye, ne ki cereme do cr. Wext be wext, ca be ca inu verva mecburiyete de ebe Ehek verva hukmatö, eskerö sarö teveri do pöro; seveta welati, seveta qomi, se- veta wegiya welati.
Seid Rrza ebä zerre-zelaliye mlqerem wasto ke qomö DÖstmi muavenÖ xo de hast kero, tö1ewe juayine de vrrderino u qetliamÖ sari ra brsewikino. Kar u wegiya ke Pir Seid Rrzay kerda, hem wextö xode u hem ki ewro zemino en Eip u rast u hem ki ewru qomö Dösrm rÖ meqbul morino. Pir Seid Rrzay nö böhagtiye wasta, ne herb wasto, ne ki brnÖ bandra kegi de vrlö xu kerdo cewt u ne ki wasto ke dina de vrlö kegi cewt bo. Felsafa u vi- neöna Pir Seid Rzay humanizma püa; ne $ex Saidi ra muradio, ne ki yi de www.arsivakurdi.orgra, ne verua eskerÖ raa qewga gureta. Ne eskerö Trrki rö herb kerdo ki Trrki de uskrt vmeto. ita ra asöno ke Pirö Dösrmi Seid Rrza dina de haqtiye, braine u dengiya qomu wasta. Felsafa niane teyna qikina ra mordemunö pilu. Pir Seid Rrza dina de mordmunö pilu ra morino! Mordemö pili ki xo be Ti ja 5od
xo haqö, dengiye, hagtiye, helaliye ü wegiya nnde her kes rö wacenö; hama böherb u bödec. Hama dina de u Trrkiya de mordemö pili zaf semkö. Cok ra herb estö, cok ra 1937-1938 u xonia ni wext ra töpiya ki dewleta Tirkiya welat Dösrm de hazanra mletö Dösrmi kist u mordemo Pil Seid Rrza ebö destö Generalö Tirkiya darde kerd. Hama Pir Seid Rrza nömerd. Roö Pir Seid Rrzay Dösrm de weso.
Semrnö 60'u 70'u de ke ideoliji amai kot zerrö Dösrmi, taine 1ac0 Haqi pir Seid Rrzay endi kerd xu vir ra. Tainö seveta ideoliji maa u piö xo de, taine waa u braö xo, tain6 ki k'alik u pirka xo de qewxa kerde u jubin ra here diayr r ju raa qomö Dösrmi biye das rai. Her ju raa ideoliji ra si, ekerrwelatrl u Trrakiya u Kurdistan bxelesinö. Mendo ke ideolojio ke yi semr de xor- tunö welat Dösmi ard Dösrmi ideolijio durgelunö xeribu bi. Teyna mordemö itiqat kerdox€ Desnmi raa Seid Rnay ra, raa Muzrr Babay ra u raa Haqi ra nöbrriayi. Ni mau, ni piu, ni khalku u ni pirku wenca ki raa Haq de gienö, helmö Muzrr Babay de u cematö Seid Rzay de wesiye kerde- ne, Zonö Ma qesey kerdenö, adet u tora welati pratik de ardenö hurindi. Raa ni xortu raa mae u pi ra brrriö. Her ju xorti ju partiye de ca€ xu guret. Inu zonö xu xu vir ra kerd, adet u tora welat Dösrmi xu vir ra kerd, ideoliji guret ra xo ser, Trrki rmd musai u bi rrabuqatrr si. Ni xortu ra xeyle tenei he- te fasistu ra, eskerö u polisunö Tirku ra kisiayi u xeyle ki est xeprsxanei. Herbö ni partiu u komu seveta haqia karkeru u dengiya qomu ama kot zer- rö Dösrmi u Deslm kerd peskera herbi. Dösrm bi K'ela Newedariye u we. latö herbi. Dösrm xo ra ni semr ra ravör ki Köla Newedariye bi! Kam ke baqrl veciya, si Dösrm. Dösrm endi newdarunö Trrku rö, Krdasiu rö u xor- tunö Dösm rö bi welal Taine wast Trrkiya bxelesinö, tainö wast Kurdistan brxelesin6, tainö proletariya vat, taine vat dina de newedariye kenmö. H6n, hön zeminö Dösrm ni herbu ra bi xrrabe si. Endi kes qalö Pir Seid Rzay nökerd, endi kes rei növat zonö ma esto, roö ma esto, hardö ma esto, adet u tora ma esta. Nö! Her ju ju ca de Elar bi si u pöniye de Döstm wenca ayne cemalö Seid Ruay de hurin da xo de vrnetaiyo! Sebi? PÖniye de Dösrm bi axme u puxrne. Cxa ke homojeniya Dösrmi biye vindi, Pir Seid Rza qe vind nöbi u nebeno ki! Ordie Trrkiya Pir Seid Rrza Xarpet de kerd seid. Hama cemalö u roö Pir Seid Rrzay, u wu rio xuyo pakt böguna,www.arsivakurdi.org mezele ra veciya ama Desm ser: Rostö wenca gerrno, xu wu rosto siya xu wenca a siya wesa!
Pir Seid Rrza hem ebö crsnö xu u hem ki ebö saxsiyeta xuya pile ma rö, qomö Dösrm rö miraso en gtrso! Miraso nianen endi reina dina nöno. Sodtri 5
Miletö Dösrm ke miraso nianen rC nnd wairiyene nökeno, welaß xo rö, mrletö xo rö, zonö xo rö, kultur6 xo rö, adet u tora xo rö wair növecine, gere ke namö Pir Seid Rzay ki meda ro we.
Mr rö hön aseno ke mrletö Dösmi xonia Seid Rrzay, raa Seid Rrzay tam nas nökeno u cr rö wair növecino. Ewru kom€ Krrdasiu u Trrku Pirö ma Seid Rrzay rö wair vecin€, sewunö xo de u geunö xo de resrmö Seid Ruay darde kenö u politiqa xu kenö. Krrmancö Dösrmi ra xonia dr tenu resrmö Seid Rrzay albumö xu nökerdo. Dösrmici k'aLk u pirkunö xo re ke wairine nökene, helbet sar cr 16 wair ve- cino u karö poltiqa xu keno. Hetö raa haqi, dini u inam kerdene ra ki miletö Dösrmo ke Ewrupa de zaf ra zaf peyser mendo. Ez nrka mrletö Dösrmo ke Ewmpa de ro cr ra pers kon: Srma ra cand tenei geunö xo de zonö xu domonunö xo de qesey kenö? Srma ra cand tenei roce 12 imamu u rocö Xrzri cenö, cand tenei görma imamu pocenö, qurbon kenö u ge be Ee vrla kenö? Cand tenei ni adetu u toreu anö hurindi? Cand teni cem grre danö?
Pt'obelemö Zonö Ma ki wenca je nio. Kokrmö ma zonö ma ra qe ranöbrriye u her dewunö ma de qesey ken€. kwö hardi u asmen de Zonö Ma ma r€ welato drdeino! Dina de wesiva her mordemi rö hard lazrmo, zon lanmo u hastiye lazima.
Mrletö ma ca ewru welatö xo ra. adet u tora xo ra, zonö xo ra u Pir Seid Rrzay ra bio dür, eskerao: Qomö Dösrmi mlqeffem hesira sar de mendo u xonia ki hesrriye de nia ya ki hin kisino, xlar beno, dewi u brrr vesino u surgin benö. Hama ewru raa welati endi biya ra. Mordem gereke na rae siero. Na rae siayene hande rehet niya. Cike miletö mao ke Ewrupa de ro, Tlrkiya de ro u Dösim dero, derdunö girsu ra serö xu deceno. Hae ke Dösim de rö herbo germ de rö, hae ke Tirkiya de rö herbö serdin de rö. Ni mordemö ma hem hetö zulimiye ra u hem ki hetö ekonomi ra zaf tenge de rö. Cok ra ni feqirö u pörisanÖ ma nösikinö serva zon€ ma kulfurö ma, adet u tora ma, welatö mawww.arsivakurdi.org u Pir Seid Rizai biguriye. Hama hae ke Ewrupa de rö zaf hetu ra rehetö. Cike Ewrupa de karÖ welat kerdene zaf reheta. Polis t'awa nökeno, qanun tomete nökeno, biblioteki zafö, problem6 ekonomi gino ya ki zaf seniko. Ewrupa de xeyle mordemu Dösim ser u zonö ma Kirmancki ser universita de kar€ doxtora kenö u tai- ne ki kerdo. Qimet€ ni kari zaf girso. Durgelunö Ewrupa de kes növano ke T i i a S o d t r i 5 öi#Sltörit:il9iräiiri*iliri:riiLglürirffii;ili!
tu ca Kirmancki qesey kena, kes növena tl ca zerrC suke de resimö Seid Rizai destö xo ser de fetelenena. Hama ju problem esto ke, zaf Dösimici durgelunö Ewrupa de nasnameya xo xonia nödiya u vaö Ewrupa de nata sanine ra bota saninö ra. Se bikerö feqiri! Ma pöro domoniya xo de zulimiye diye, feqiriye diye. Zonö xo de amaimö dina, zonö xo de cimö xu kerd ra, hama ma zonC ma xonia t'am nökerd, ma ebe mecburiyete rusnai mektebö Tirki. Mi mektebö Tirki, yane meketbö 'besliye' qedena nöqedina, ebö 9e amaimö Alamaniya. Yane ma firsat nödi ke wegiya xu wegiya welati sero roni mö. Cok ra probelemö Dösimicö Ewrupa de rö zobina ju problemo. Hal u hekat ke nia ro, sar Pir Seid Rizai rö wair vöcino, vano rrseid Riza rex- berö Kurdistaniorr u Zonö Ma ki kenö lexca Kirdas ki. Ez ninu asila asila qe- bul nökon! Qebul nökon, nökon, nökon!!! Cike kam ke vano 'Seid Riza piö Kurdistanio'ya ki 'ye Tirkiyayo' xelet vano, rast növano. Cike Pir Seid Riza weqiya xo Dösim de kerda, seveta Dersim dario we, serva Dösimi verva eskerö Tirkiya qewim vineto, serva bisewe- kna6na Dösimi dismen de do pöro u serua qomö Dösimi idam bio. Mesela zonö ma ki hönia. Wertö ni 12 semr de mi zonö ma ser ci wend u ci saa kerd, pöniye de mi nu tesbit kerd: Hata nika kamci ilimdarö zoni 7,onö Ma ser gurio, vato rrKirmancki /Zaza/Dimilixo be xo ju zonorr. Hata nika qe ju ilimdarö zoni növato kettKirmaclij./Zaza/Dimili lexceö Kirdaskio, ye Tir- kio ya ki ye lrankiorr. Ewru familiya zonö German-Iranki ke tesbit kerd, zonö Kirdaski familiya Zonö Iranki de zobina ju grube de ro, Kirmanckiö ma zobina ju grube de ro. Hae ke vanö Kirmacki lexleceö Tirkio, yi böserm zur kenö. Cike Tirki fami- liya Zonunö Turko-Tatar ra morino. Caö xu zobina ca de ro.
Cok ra ez van ne sar xu bixapino, ne ki Dersimici xu bixapinö. Mordem rei dest vijdanö xo ser rono u xo ra pers bikero: Pirö Dösimi ka- mo, zonö welat D€simi ciko.
Meseleö ke mi cor de mordi qomö Dösim rö mirasö en pilö! Mordem ke zerre ra ni mirasurö wair növeciya, qeder u qimet€ yinu nöza- nit, ne hewn€ xu wes yeno ne ki dina de weqiya rehete keno.
www.arsivakurdi.orgBonn, 15-76. Paizo ueren 7997
DESIM/Dörstm: DAsNn teyna suha DösNmi/Mamehiye kiya, Welat Dixm, Säwas ra hata Xmts, Varto ra heta Diyarbekiri, Sewrege ra hata Erztngon lenö iöse i,;llllillilffiriri*i'iFrlriri,ä:$*tff$$.äi$iräSlällliiÄ T i j a s o d t r i 5
I Namö ra ki böliyo ke, piyö ho Wuqöno, khahkö ho ki Yimamo. Pilvank de amo dina. Eke zewejiyo, pizo ure de maa mr nöwese viya, vato, rreke lazö mr bi, namö mr panö'r. Hama domu merdo, berdo Pötare de dardo we. Uza ra nat piyö mi lawrki vatö, biyo sayir. Huröndia piyö ho gureta. Her keqi sero, zof gimi sero ki lawrki vatanö. Apö mr Mrstefa ki 38 de krst, ma xelögiayme.
Piyö mr mrleti tödest de fetelnöne, berd6ne her ca.www.arsivakurdi.org '38 de eke sarö Sayirä DArnmi Weliyö Wusönä Yir,ami 1305 de Halvoriye qrr kerdi, amo dina, serra 16.5.1958 ine de Siyo Heqiya ho. khahkö tu xalö tu Sayder C€r g)na ho Elife sayirA ma dana naskerdene. kerd vrrara ho, döka to ki Maa mtna, serrö ho 70 ra jöder4. -Haydar Beltan Sodrri xalö to Hese kerd vrrara ho. Hese rrma dota Oxe ra yemerr. Neyse ma hona crzrk de vi. Khatkö to vake, vermigör gime, gime Galvasu. Cor rrma some, sonde ki yeme srma be- de jüy veng da, vake, rrwaö, waö, me.rr mend verasu, ml apö tora va, slma kamÖ, megerö, esker amerr. Ma ttez nawaa to con, son rr. Apö mr he- nia da ke H€niyö Drzdu de agr ma- rediya mra, vake, rrna runö srma kina nö ve ro. A[r makina nö ro, bi tharo, na giyö srma tharo, h caverda- zelemela mileti. Mend sonde, verasu na sona koti?rl khatkö tu vejiya ame, vake, rrpöro Aqrlö bilmejiyo, buko... Mr waa ho qrrkerdCrr. U sonde ki jü na hetö gurete kerde phogtia ho, gine. Ez Qeregori ra viyo, wertö eskeri de rae ra amu! amu kofune Wersale viyo, vato: rrEz amune ke, jü hao la- vanö. verö Sakaki de. ml nia da ke wrku vano, namö ho Mrstafa vi, ven- esker ame kot cer. Mr waa ho Sose go de wes pa vi. Ame lewö ma, mr kerde phogtia ho, gurete gine ve vake, 'ero, eke bese kena, breme, Gorgit, mr nia da ke jüy cor de veng stma pörunö qrrr kenö' rr. Vake, rrez da mr, vake, rrElöu. Mr vake, rryeworr. ke amune, mr sodrr remdais di, mr Vake, rrerö, tharo, börörr. Ez tik gine, nia da ke, esker cöro vejiya, mr endi piyö mrno. Verva mr ame, Sose mrra besenökerd.rr Apö m Mrstefa uza gurete. Ma qime uza ke, dr ciniki ki, krsto. Sakak rayö, rzarö. Ma ni$time ro. Ma uza ra ameyme Galvasu, Endi waxto ke 1ö1 btkuyo ma ugtime Gahasu de jü serre mendime. Ga1- ra, gime Sakak. $ime Sakak, qö vasu ra ciniya Sey Bakhrli, waa He- Alayö Miroy uza vi. Nu pot, ma sen Efendi yi ki berdi. Uza ra amey- nonö ho verd, esker qelöviya de Sa- me Pulö Bargi. Ma ke ameyme Pulö kak. Veng do ve Muxtari, vato, rrma Bargi, a na jü astrr vi. Astrrö 've esmu ita vrndeme, nun-Qimi marö or[anö ra Heydö Yivigi day ma, tenö biarörr. Nu, most-Eimi crrö berdo. A" orfanö've ashrö Seydaliyö Hoki day ma uza ra ki remayme. ma. Ma estöne brnö ho pöro pia. Na PiyÖ mr ma berdime serö Sayder vi, Hese vi, ez vine, Sose dewe, uza ca verdayma, vake, rrsrma viye, khalkö to 've döka tora vi. Piyö na cinu de görö hetö Derö Oxe, ez mr Si Dinaru de 9ö Aliye Wugöni ra son Wuqön, Gulizare, brraö ho yinu qatö crli hörnay, ardi. Uza ra töpiya con yonrr. Ma hata son gime. Cor ci- khalikö to veyvu ra feteliya. Berd niyö, ezo, maa mlna, Sosa, braö vey'vyu, berd khöwrayöni, koti ke mmö, ma qimö Derö Oxe de kotime kam merdöne, khalkÖ tu berdöne. wertöwww.arsivakurdi.org brrri. Ma nia da ke, dr-rö teney Endi berdöne her ca. waxt Qrke o haö dota yönö. Ma vakö, rrbelka ke dool-saji ginö vi. Heq mrleti ra raji eskerörr. Pözn yeno wertö brrri de vo, qavi ki dönö cr, thunki ki döne ke, Xrdö Memö Khöki yiyö. Amey, ct, ctli ki day cr. Na Aliyö Mrstefay ki tenö nu da ve ma, ma werd, vake, bovera vi, qatö crli ki ey day cr. Qatö 80 Tija S crli Memö Yimami day cr. Pede pede Na ghekrty m viri de mendö, axrri kerd göo vtre. ez qeda... Nrka Hewa Qö Hesen Peö coy pime Dinaru. Uza ra Efendi ki nözonon ke, dr ghekuy gime Sorxum. Sorxum de zomanö vaji. mendime. vake. rrmrlet sono dewunö Kömane piyö hora mrso. horr. Qrke mrlet p6ro surgrn kerdi vi. Khalkö mr ki kömane ctntto. Braö Dewi kerdi serbest gi. Piye mr ki qi ho ki kömane ctnttöne. Piye m nö9ö P€tere. teney kömane salx da. K€mane he- Piyö mr lawrkö wegi vatöne. nen cmrtöne. lawrkö heneni vatöne Mrleti tödest de fetelnöne. Na döka ke, tew...! Apö mr ki kömane rrEr€ tora vatöne: Qöna Pagi, na la- ctnttöne, u ki sayir viyo. I{halikö mt wrke vaji, ya ki na lawrke vaji?rl ki sayir viyo. Butu sayir viyö... Heq Döka tu vatöne: rrWeli, a lawrka ke to ra dileg, o wes viyöne, vengö dey na slfte vate, qeydö dae weso, aÖ vazerr. bantu de viyöne, tu horö brdiyÖne!.. Piyö mr aö vatöne. Uza ra ki jüyo bin O na dina ra fetöliyöne ha!.. sero ke vatöne, woncia vatöne, rra Ma ke Pulö Bargi de vime, qeydö na peöne wesorr. Tu heni amey khalik€ tu berd. Doolci Sadrq zonana ke, nia heni yazmrs keno! Q0 clra vatöne; Sorpiya de dool nömerdae, tu vatöne ke brlbrlo! Ia- crmt€ne. O Wuso Qrr ki Srlcu ra vi, wrkö dey mr viri de nömendö. Hewa ey ki lawrki vatöne. Ni hiremöna Derö lagi ra dire ghekuy vanu: berdi. Vake, rrlawrku vanö, cenö bantrr. Ma kam gr zonöne ke dina "De biüe biye, Heqi gka! Na huröndia makemi de YtwsA mt biye Kemal Qawus bi, verÖ coy Yr.usö mt dest-pay sernerne we qaymaqam, yüzbagi ginö vi. Vali ginö Koto wetlö tawure vi. O waxt Kemal Qawus vi. O srre Ytaxö mt uoz de Peö khemere de ey na Mamekiye de idare ker- Tt rew merntre döne. Ey berd, thowa veng cra Ytutsö mt ke gno ct, növejiya. Veng guret, nöguret, n€zo- Eskerö Ttrki koto dere non,.. Ytur.s koto wertö tauure Sano Süya wono ware amnonia 1997 'Asma feöne, Heq adr,rö asiru uedaro, Mamekive Böbextiye kerda marö Sey l(hali uano, YtrnsA mt www.arsivakurdi.orgtt metntre Tora töfia kes seJkaneni nÖke n0..,," i,s:tiffläiäiq,ü.i,$#srü,ittifffr*s*:t$s r i j a s o d t t i 5 #s ä# ,äsiritißäF#*#trw#${iirifri*9fi:ä
I IIewa E[esen Efendi Esker nao diyar de uöjiya Ap-Ali yo uer dest u pau tadano, (Varirafiü 2 i e) Vano "Hesen Efendi ho 'ra yande, Na zalarn mara az u uz nöuerdano" (Weliyö Wugön6 Wnarni uata) Vano 'Yö ma qtnkerdene niya Btra heto zu ra Ondör Mamekiya fermano." Usö Mrcti uano herarn" Yena raa tomeftIi "Malo heto zafo, bedelö xo dano". Heq dina de bi.uösno Zagonö Mtstefa Kamili2 Ax de roze roze Ma sarö xo dardo we nödardo we Qt roza de mtz u dumane Koto ztd.ö tnordemA bili Vtrare fi;ta wlö piyö xora Buagöna xo Xeycane Ondör Trusmega Vana "Canö rnt naztko Hesen Efendfuö m, ga.r)ano liyö Zahm sungi ct mesane"a Wae uana "Btraö mt Eijo Mamekiye Ewro mehkömeo ifad.a xo dano" Niade bige biye biye, Vana "Braö mt he giyo nögiyo Huen Efendiyö mt biye Verö gtmunö /n, txrz u dumano" Usö Mtsti uano "Hetö mt. ser utnde Vana "Tersa mt ke btraö mt ki$to Vtrare atlö derezayö xora Kös mtra thowa nöuano". fiye Malö dina sero ma zuaini ontöne Waö göuösa1ti ala b0 derö Hemami Ntka endi mtrd |iya keme ciraniye."s Qhem4 Muzri corde cendeg u lesu ano.
Aräker: IIawar Torn€cengi
' Na lat*,zke küavö "TalC Law*ö DArs.rrrilDenim Tü&üleit, ra anta guretene. ehapran| Berhem'e, Ankara 1992, Pelge 127. t ZagonC Mßtefo Karnili: Qanvn u hukmC M..stafa Kemsl'L i www.arsivakurdi.orgitiqat| sare D4rstmi de,.rer u gund mordemi, helat u heraüA tuordemi a dina de oncenö qenter. Karnci hel ke glra.. bi, aya m gote o mordem sono cennet, y.t ki ceneme. N.r lswke de ki vatöna UsA Mßti ra gore, grcnile hetö herami dera. a Hesen Efendi eve svngi kisto. 5 Law,ke ra hcn veiino ke, Hesen Efendi ve Usc Mrsti ra marc dina sero i.,mini de lez kerdo. Labrke .u gore, ni hurdirnA,ta ki '38 de pö dest? dewlete ki|ita. HAja, g.lur n^bo d dina de qal u q.to ,nal ü m ki gino! Hurdimön.t >eadi m.td pila ken? cimniJe!< Sod
ki feriba nö- musenö. Zonö ma u piyö xo musenö. Pe- degogi vanö domani hatani hir$gar seri de grldö xo cönö, kamci qom de bi pil nö royi cönö, no grkl crrö beno brnge, Her can, jü koke, jü qewmi, jü beno nka pilbune. Eke 9i mekteb, rengi, jü qomi ano meydan. Jü ferd teze giyanö bina museno. grqa ke xo temsil brkero, qomö de Domano ke jü 9öyö Elewi de mensubö eslö xo, crsnö xo u ajö bi pil, elewitöni cÖno, ö din rameno. xuyo. No her waxt niya nöbeno ki. E zoni qesökeno. (No orneg ma we- Ferd qikino vajo ke, ez grödayiyö qe lati sero da. Domanö ke welatanö jü qewmi u qomi niya. Ez verö her gi ejnebiya de -periba de benÖ pil tede isana. Ragtiya isan verö her Ei beni niyö. Qmke; Weiatanö ejnebiya de isano. Feqet isan wertö isana de isa- yan ki Almanya de, hire gar zoni önö no. Wertö qewmi, wertö qoma de qesökerdene, desine ra -vistine ra isan isano. isan ke wertö jü qomi de cor din u adet u toröy estö... [Multi nöbi pil, faydö xo qomo ke tede biyo Kulturelle Gesellschaftl (Van6; pil döy rö yan ki qomö xorö nöbi, Qomö zaf kulturi) no ki kultur u vanö: rrhovorr. Qey hovo, isantöni ra qomö de bino. Nö sero ki isan gikino vejiyo coka. isantöni ra kewto duri. ke qurdiqanö de binde biyaro zon u IIer zon jü mileto. Her kul- sero nndero. Coka ma nrka nöy tur ayrdö jü qomiyo, jü qewmiyo. Jü sero növmdeme...) koke ra öno, jü koka, jü aja, jü tore u Qoma de, ö ke dewlet u hu- adeto. Nö giyö ferzi ki mrleta qoma kumdaröniya xo esta. Vanö ke: Kul- anö meydan. isan qoma de, nina de turo nnd, dino (itiqato) nnd, zono niyadano hona cöser fino. No kultur en nnd ö mawo. E kesö ke, qomö ke u adet filan qomi de esto, no tore u dewlete u xo be xoy nöqkinö idare adetiwww.arsivakurdi.org ayrdö nö qomiyö, nö zoni frlan bfterö hewcöyö mayö. Qmke ö dina mrlet qesökeno. Dergugi domani ki giy6 de xo gino. Ebe Ermö de xor ebe no qeyde wertö qomi de benö niyadanö ninade u kömi vönenö. ita pil. Kamci qom de benö pil, € kultur de drqmentöni endö kuna wertö qo- u zoni musen€. Zonö de ejnebi yan ma u oewma u dewleta. Tabi ita de 83 Tija 5 odtri 5 nö gi teyna niyö, kar u zerarÖ siyaset amay $utene, brngö xo kerd vindi. A u dawa kolonyalistÖni ki esta. Zon u koke u aje sero isan€ de bini, kok€ kultur teyna sebeb niyo. de bine amö meydan. Ma vajime Qe jü kultur, qe jü zon, qe jü Meda ra hatani roja ewroyi, qand din, zon u kulturanö bina ra corö ri, nrqri vördi ra, grqa tesirö xo jubini nndöri, qimetli niyo. Eke ma jü cor, sero bi. Ma nögkime vajime ke, jü cör brvönime, o waxt isani ki ebe ewro isano ke a koke u ajera biyo, no derece 6nö zanrtene. O waxt ma ebe o name wedarime. Ma nögkime gere isana de ki ebe no derece niya- ewro Kurda ra vajime tr Meda. Tr dime. Na zaf leletö de pila. No Ekrawa, tr Aryawa yan ki tr Gutiya. mezgö kolonyalistöniyo. Zonö kultu- Vame h Kurda. Eke qal6 koke brke- ri, dewletöniya isana wa, gere niya rime hona gikime vajime ke no mrlet böro zanrtene. Eke ma töver ganime na koke ra vejiyo amo roja ewroyi... ö kamci nndo, ö kamci zaf öno Feqet adet-tore kultur vuriyo, kul- qesökerdene, na ki ieleta. furö gand mqr vördo ra, o tesir ewro Qrqa ke zon u kulturi rüyö sero nömendo. Qrmke no teyna isan hardi sera kömi bö, hondayö ki isani u roy sero niyo, teknik u teknoloji benö börumet benö bökultur. Benö de ki eyniyo. Isani kamci mqr derö zö dara huqke. Qrmke drnya isana frkr u fereseti ki, goran6 nö tekniki, zrt hirawa, zaf giya cöna, eke na goranö nö heyatiyo. Her giyo newe / dnya biye tenge, hondayö ki isan teze fikrö de newe ano, grklö de bin isantöni ra kunö duri. isan her gi isa- ano. isani hama jü dohme de növu- na ra, drnya ra museno. Her zon, rinö, seke makinö vurinö, fikr u fere. her kultur, her adet jü drnyawa, jü set rew növurino. Brlrrriyo ki, zaf rowo, ilimo, fikro, zanltrena. isanr ki tesirö de pil sero nökeno. ebe nö fikra beno dewleti. beno Zon fonksiyonö de zaf pilo. ilimdar, beno zane. $exsiyeti sero zaf hukmö xo esto. Ebe zor kes nögkino adet u Qmke qiyo ke isana dano nas ker- kulturö ö bini wedaro. Ebe zor kes dene zono, kulfuro, eke isani zonö nögkino royöde teze, canö de teze, xo nözana dmya xo tenga. Nögkino kokö de newiye brdo isana. Qrmke xo brdo naskerdene, nöqkino xo tarif isan, ro, can, texte niyo ke, bttaqo kero. Coka ke vanö: rrHer zon jü biyaro re jubini. isan mir niyo ke de isanorr. föna lur kero, brkero giyö de bin. No edebiyat de ki niyanöno. Eke zon Cor ma vake, domani hatani hir€-gar ginö bo, edebiyat u tarx de ki nögki- serewww.arsivakurdi.org grklö ro u cani cönö. Brngö gex- no nina biyaro re zon. siyeti erzino cl. Heni beno pil. O ro isan zono ke qewm u qomö bmge dano cr... xode musa, zonö maya xo nnd zana, Tarx de zaf dewleti wertö ra qom u qewmö xo ki nnd naskeno. dariyay we, ebe herba zaf qomi Eke zonö xo nözano, zonö de bin 84 Sodtri 5 mrseno, beno giye de bin. Qrqa ke waxto ke dewletanö dewletiya u feqi- xo brdrno ki, keso ke zonö maya xo ra töverqanime heni hesab brkeme qesökeno hondaYö döY, qomö xo beno? Zoni ki niyanönÖ, her zon ko nasnökeno. Beno ke döra zal zane ka xo sero dewletiyo, beno dewleti. bo, feqet ku1turö xora duriYo. No ki Ma, ma gikime hirö gar zona tÖwer- qiyö de drqmentöni, giYö de böbnge tekeme, nina ra jü zonö de dewleti niyo. Feqet beno qiyö de bin' Nöbe- yan ki zonö de xurt Pödakeme? No no koke, nöbeno aj. senö zonzanao ke niYa vano...? No Keso ke jü zoni mezano, lurzo kar.ö zonzanrtene niyo. I ö zoni sero fikr bramo, no fikr giYö de böbrngeo. Kesi ki qimet nödano nö fikri. Ebe zor vajo ke, no zon niyo, zaravao, lehqeo, diyalekto' 9i- IIetö Made veo, feko ugb. No karö siYasetiYo' Karö politikawo. Karö zanttene, karÖ Mehmet Karabulut ilimi, karö zonzanrtene niyo' Feqet ma niyadame ke, magalah zonza- xo ki no nayö ma zafö!. Namö Prra Hetö made zonzane(l) Qey hatani nrka kot bi ke Domoni wertö esq u QAf d'e tti Zono ke nözanÖ, nrka biyö zonzare. Bilye kaykerdAne biye zane(!), biyö ilimdar(!). dö sero Reng ue reng ftrfuri'ki, uaYd4ne Qr Eiyö de rrnd!. Nrka ma tenÖ nama vajime nino hesab. Nö kesi xo ke ita Jü roze rrnd naskenÖ. Hewce niYo... Iü atur u ktle Pqda biYe Zonö ke halani roje ewroY Qöyi bA merteg qesökerdene, zonö wegö, wertö önö Dari bö Eiye uerday komö zonanö merda de niYö. Zonö Wertö dü u wele de merdö wertö ra dariyö we nönö Cemädiay aq u göfi qesökerdene, yan ki zaf gemk önö qesökerdene. Ma nina ra gikime va- Hetö made .jime zonö merdäy. Ma ke va ro u End.i domoni bilye kaynökenö can nina ra en bmgo x'urt zono, zon Mka fvfurikö rengini ki ginA kwq keno. Kam ke vano Er vajo' Tenö Ntka van|, zarava, tenö vanö fek nÖzo gt'.. GtIö kou de www.arsivakurdi.orgqelsö, qe fersen- Zonö ke ewro tenö Hörsö xo benö Et{i'. da xoyo ravöberdene EinÖbiya. Ma qikime nina biyarime zonÖ ke ravö giye, eyni a dugt de ronime?' Esas Qarnoge: Berfrn JeI Selete naye ra vejina. Qrmke ma Ti ja Sodtri 5 FOLKLORE DERSIMi DE CAE II\WIKU *i)-F
Hawar Torn€cengi
I Kulturö her qomi de qimetö la- mara fayde bivönö. Ni lawrku bijörö, wrku zaJo. Gegane derdö mrleti anö kasetunö xode vazö. Hetö qeydi ra ra zon, gegane ki göfö mleti anö. ki besekeme melodiyö lawrku brdi- Mordem gereke qedrö lawrku nnd me cr. Hama mordem gereke zerre bzono, ine nnd fahm kero. Asimila- ra brwazo, zerre ra na kulfuri rö tori zor kenö ke rozö ve rozö na ku1- wayir vöjiyo. Rast vazo, kulturö tur€ Krrmanc-Z azay wertära wedarö. qomö xora düri mekuyo. O waxt Brzonö ke kok6 lawrkunö ma ke problem növöjino. Ju ginatkar ke se- ame, kokö kultur6 ma ki yeno. No veta gösrkö xo wazeno giyö brkero, ki yeno o mane ke, qomö ma endi brzonö ke o ginatkar kulturö qomi zon u zagonö xuyo delali ra vrgiyo, ravÖr nöbeno. O ginatkaro henen va koto boa kulturunö biyaxkil.u. Nia- 9öro böser göro. $inatkarö ke wa- dame ke na azo peyön eve amönö zenö lawrkunö ma vazö, inö ra ju rica sarC teveri reseno ra, zernö xo nö, dö ma esta ke, ginatkarö ma vatena goyneno. ciyö sari No hal ki marö lawrku rö zaf zat dikat brkerö. Qrke giyo de zaf gin u giwaro. Heqa heqa- vöneme, eke ju lawrke Eelet vajiye niye ke vajime, ma ke zon u kulfurö höni ki sona bena agme. Taö ginat- xorö wayir mevöjime, sar nino yö karu de ke niadame, -caverdö la- mar€ wayir növöjino, zon u zagonö wrkun6 newu vatene-, lawrkö khanö ma nösevekneno. Coka mordem ke sesemr ra nat vajiyö amö na roze, vtrende derdö xorö derman saökero, ine bile rast növanö. Geleti tede höni drma sari rö. nIö ke, qalö kamci ginatkar u kase- Lawrki werte ardene u seveknaene tunö döy brkerime ke!.. H6n asöno www.arsivakurdi.orggrano. karo de No kar ki hewl-xrrav ke, no ki qedr u qimetö kulturi nözo eve destö ginatkar u hunerberzu ye- naene ra yÖno. no kerdene. Hunerberzö ma ke wa- zenö, besekenö her daym na gurö s o d t r i 5 $iirBtir$i:*frititiBi::gs**:.iftili*gsg9:9äläi,ü::
Na nustö xode wazonu ke lawkö bi, thamrr nöcrnrGne. Yanö sayir ke Dörsrm de heywan u teyr-thuri nöbi. Zovina kögi ra högiayvi pö. sero vajiyö, inu ra taö wegintawu brdine naskerdene. Mrletö ma weqiya xode qrtur qedr u qrymet€ heywanu Merge Merge zonrto, lawrkun€ made nndek beno Merge dust de cerdo eskera. Teuer ra aa yeno, teaer serdo Gegane serva brze ya ki kutrkö xo do Sewe letö bfua, Süaney aeng danö pöro, ya xo smo ro zaranci ki höli. Ya- Vanö, ,abo urze malö ma berdo. raniy u moveta xode heywan€ dö qe- Hewsö Merge ley ra uiyarno ra seykerdene. vrra-sta. Gegane $önatiye berdo ki eve zorro wes inu sero lawft u güari Hewsö Merge ueng nökerdo. o vatö. Mt ua, ,aPogori Wegiya m et0 yabuye, mrlet€ koy her Mtstefaö qtraan warxt eve tabiyati gLredaiya. Coka ta- Simayili Hews de biyati de dosto. herd.o Heus derdö loqlu de koto, Na lawrka cerene serra 1926e de coztr ueng nökerdo. jiaru meremö qewfa I-olu u Bolu de va- Qö romerdiyo ke, jiya. Ez guma ke Dafbegd ra gö We- Qeyretö xo houira kerdo. < liy€ Khali ra taö Siye malö Mrstafaö Simayili (kamci dewe ra biyo, nözo- Merge Merye non) do prro ardo. Na lawrke ki uzay Merge aede höni y sero vajiya. I-ol mtsawr| malö mt biyo Vame, ,törö marö biyarö Zoneme ke Dörsrm de, taö cau de nah kamciyo?* qewäa a$iru eve serru kerdo ra $üan| mah Thaji yo, derg. Tfong esto jumini, mal u gaö $üan| $ükriyö btkisine, jumini kelepur kerdö. ke na $ükri Qrtur Höft mr Mtstefaö Simayili. bijäriyo. lawrke de vajino, mal, malö Mrstafaö Simayili biyo. Zenö xo zon do, ey ki na lawrke malö xo sero vata. Qesey Merge Merge san€ asira l.olu. Crrö zawt do. Jiara Merge dust de uiyali Hewsö Merge rö biyo srtemkar 'ke Ez ue öjiat u !ryalö jiare gaö hewarö mali de nöresta. Stfrey7 uera kas bine, Na lawrke, ml serra 1990e de dewa Sune Hensö Seykömali, Hargiye ra Memedö Kölögi ra qeyd www.arsivakurdi.orgMt ua, ,Loli göuerA mde btrna kerde. No mordem eve xo ki Inhz garPtha mali. o Vake, ,gtprö buunö xora so 6 Datbeg: Dewa de qez.a P emotija; dewa atira Lolu' a. Na dewe ra xelb morde.r.u sero lawki ta- jiyö,jöderi EA Weliyö Khali sero. 7 Koo Srye: Heß Ptlemoriye de koo de ben, hemt kiiiaryeo. Vom xo coru serc kdm ,tebena. Tija Sod
Eöa erö d,omanunA Khali.s * Usö iqirr yo. No varyantö na lawrke Va, ,$afata tuya hesna, nö Mthe- Mazgörd ra Hese Ugönö Dergi mrö medä Oli,. vake. Emegdar bi, eve xo ki siwarö Ano des u dt. mr,laketunö hali Trkiya de nigtöne ro. Qar tenu rusneno 9ö Muxtari Höst tenu rusneno gä domanunö Göure göwre, göwräka heuraniye Khali. Göwra mt gureta mörata tewraniye Ezo kokr.m kasbiya, Eiyu Marnekiye Merge Merge Vejiyu ro ba.g toxtori, dt höoi day Merge dust de h4niyo tnt, Mr. gü do fro Jüte srfiye, jüte na köwiye QgtrA buunö xora Siyu Vake ,bere Göwra xode, era mali Qöuerö domanunö Khali de udjiyu. .ft!eo Ez gila zere ke, zere d,e roni.gtiyo PirA xuyo. Ez amu he, uerö lonne de nigto ro Pi.ri ctra rntnete herde, Hesenö Hemed.i ue hArdxa stpiye "Vake biyarö na mali raEarnö Vake, ,Giwre btd.e mt, eue gtmö Iawo EöuesayenA! mordemiye. o Ntka uanö, fuzd,o jü ki Pirö xuyo." Mt Göwre fiyat kerde, hins u nöm Pir ust ra ke raurzo ra rogiye Piri sero biue rePe-rePa püyu. Mt tauo ke kerde teaer, hurdi hur- Piri uake, oAsteo ke bari,yo di reqeEiye Astö morö Siay bo, Kerd,e oroja Tetxeli, ftra fr,ra Az u uzö nma fu.me bfeteliyolo texeliye (Haq az u uzi ra dür hero) Gäwre peyer gamö ra arde, a.rö amö koranfue, Merge Merge Kard,i arde resnö ra uile, bö hardi Merge dust de uae nöEiye Inli malö mt. berd.o Kerde zerö löy, nöro adtri ser gihka giaye Sana mt sare, Hirö roj u hirA sewi sero gü1e, La.o kam ke malö mr, beno Göwra mt sero cemat cöriya, Thal u tr,rs keno zerö zadö mae, Cematö muxtariye. (... ) Heram u zad,er fino ra rae.
rrBrza Gewrerr hetö Na lawrka ki lamka Qeqrvi/QaqM her caö Dör- pili; Weliyö imami www.arsivakurdi.orgsayirö maö Ugenö srmi de vajina. Vatene ra gore; vanö, ra ama vatene. Xeyle varyantö na sarö maö Xorati ra jü qiyo ke 9öro lawrke estö.Varyanto Jü ki 'rTuskö 3 Qa welile Khali: Nsmeo de 4asbiateo. vaaa, hav, hza welite KhaU eve qersune ki$ile. Ninu m dt tene! terlelo v.ren de (1917 hena Un$ de) ama kistene, C,rajü nama xo Usu hilo,liyo dewa Go,teliye m -dewa de ßolebanu na- waltilo xo remna, rac rq no pa, kigto, Wa|tile pelser berda, (E! sero kijü lsw.*e vqiü.a) Ctm tue qew[a Lolx u Bolu de kitilo, taa ki tefteß Darstmi de am€ kiwne. Ti ja Sodtti 5
Xarpöt, mezat de malö celevi btroso. Na mesela Lüyi dewa Qirigi Dota ke cöro ra, rae ra laC kutö vrre de bena (dewa de Pilemoriya). niye ke ey serde kerö; gimiyö deY Zrmuston beno, vore miye de bena. crra bijörö. Ey uza tek-teyna hover Axura Ap Kökili tenÖ teverö dewe do, qewia de hewle figta kar. dera. Lüye satalö kergunö Ap Kökili Krlmek ra jö zarancö Qeqwi giv do. biya. Qe mezal cr nödana; boyna Na lawrke ki gh6röni sero vajiya. yena. Reädröy ke yena thalavö ker- gu, Ap Kökil ki dame nano ro, lüYe Qeqno Qeqrvd gmena pro. Domani lüye pÖcönö ben6 ke cüynö dewe de dardefiyö. ghtrbayito Dewe bena guregur u qönatiYe. Qarinö minö jüyo Ltnga mtra uejiyö, mendu warwaYi Apo Hese vanö, de kokrmo. Dormö mtde küA kayi Qöra beno tever ke, 9r bivöno! Eke Mezal mt nödanö kuttkö giaYi domanu lüye pögureta ke berÖ brkisö. Eke hao domanu cemat no vtre- Qeqtuo qeqwo qeqtuo ro, qerar gureto. Uza de kuno Qeqno qeqtuo qeqtao niye, vano: "Ero E&vösayenö! Sma gaö i heywanö Heqi kisenö? LüYo La. lawo meke meke feqto zar na vora zrmustoni de ge- Marö honde zulum meke ste brmro, grko!.." Peyniye de gos Vozdame fefi kemera teke nanö ro Ap Heseni; qerar danö ct P*a maa tode sanene Etmö köke. l$e verdanö ra. Na mesela lüyi ki a dewe de bena lawrke, vajina. Hüü ! Qeqno qeqNuo qeqNuo Qeqruo qeqtuo qeEuo Hewa Lüyi
Qeqtuo zarancö mmo khöwe Ero lüyo lüyo lüto Biyo son, ezo rorö Eiya dewe Bö maa u bA friyo, Kutr.ku kerdo hewe hewe Haq fiStikö kuttku coru mekero Amo axura Kökili de neue Ewro höstr cöriyo. Nöuerd.a gtmunö ma kuyo hewnö seue. Xeuere Siya Dewe Dewe de biya heue hewe Qeqtuo qeqwo qeqtuo www.arsivakurdi.orgQeqtuo qeqtao qeqtuo. Qöl u ghuk amo PAser I Qequ ya ki Khäwe: Zamncö nai rO vaiino. I0 Na gekuye mt hetm am6 pa-jadnaene, VaryL\to ke H' DoEana! vano,iü gekuya de t tkite t4! esta. A ki niara: Ktnduram,n ala s. I Anasua göre olur -lalao' danas l Yütbin hoca gelse bilmez bunün manau I Qeqbo, qeqüo, qeqtbo ;rrr,ilif:jiäjüi4ss;;*'r!Bli:idi*äff*"::äiri"J T i j a s o d t r i 5, #räili,,istre$**sgäi:;:#jfi;Lär*r3i#äir$.;
Cüynu de kerdo tewe tewe Ond4r Merga Gozenekul l na Qor niEto ro, camat cöriyo Tuska mt., sono kemero suro Qerar qerarä sariyo Kami zowt doue tuska mtro Vanö "neyi biarA dardefime Vato " aergo uösan bdro hona ke tari niyo" tuska Seydali bttuo bero, bero ptrtley kero Ap-Hese kuto utrenire, uano Seydali ura böbare kero" "Darö Heqi yo stma uerde Heuö insaf ke srma dero Way way tuska mt Na heryani stmarö se kerdo ? Tew tew nögara mt Seuta dt kergona, Wax wax feqra mt neyi woltm heq näkerdo". Suhle uerde häni yo Lüy aano; Seydali uano "Mursa "Ez zaf uösan bine Eüanö mali kamci yo?" Na gelö nmustoni de Mursa uano "Vtsturiya mtna Ca ue ca ra feteline Ptrgö lewu qasö porö tüyo. Waxto ke geste btmvi Verdana uergi ümq Rastö kergon| Kök[,li bine, Vana: Vergo bure uveniye Taliyo xr.raun cörara mt u erde mtrö thorani,ye. " Atcura Kökil de meser bine.tl Way way tuska mt Tew tew nögara mt Wax wax feqtra mt Na lawrka cörene ki Quxure de bena. Seydali vanö, ju mormeki Xtmalö aaz6 Panzöl2 fuska xo sero vata. $üaniya mali Nigta ro phogta kemei sero nsturiya Mursay bena. Weftö daye Vana, "ez xorö aeng nökeri ve Seydaii nnd nöbeno. Rozö a ke Verg böro tuska Seydali xorö buro. mali de bena, verg beno've tuska Mordem uyo ke na dina de Seydali ro, remneno beno. Seydali Höft ro, xo dwt ra hijöro... ka högino pö, berveno. $üaniya mali de dano pöro. Drma ke kuno ra tus- Way way tuska mt ka xo drme, caö prtlö tuska xo Tew tew nägara mt növöneno, niseno ro sero güare nur- Wax wax feqtra mt neno. Peydena dewe de mrlet eve na www.arsivakurdi.orgAnri?e amori 6. ine dera lawrke pö gönatiya xo ano.
" Nejdiyo Quxurc de ju cao- tt Hermeta ke Pax rawa, ae ra van|. Iü cCatke ke cqo de bin m, -ya ki zovina ju aqire; pile ra biye_, ame jä dene pan4. paxtze, de ke zewejile üm nia eirgtzc (deva Qirigi ra) Lohze, Kud4e... ugb- Ti ja Sodtri 5
Memedö Mr
Imiskerdog u vatog: IIesE Fate A rek e rd og : S ü I eyrn an Ktrm rzr tag Ca: Dersim de dewa Kortu
Nö br,ra efkharö sari gi,no Ondör hardA na Kortuno Btko Memedö mt eJkharö mt ki tiya Nö bva uera lemtn d'ar| Nö btra lEalö sari gino Nö Memed,ö mt qefiA darö Yö m lealö mr. ki tiya Nö btra uanö ewro biyo tot amo Juyo amo d,iyarö dewe Qht!ö 1önA Guare MemedA mt ueng dano Vanö zama ue ustewri ra beruü Ctger| mr. ueng dano Dered'e estö rc axrore
Nö btra amnono MaA uana ,qomo Haq ken| rnr, ki Cematö Xrdö Hamiyo brjerö OIi uo qusur koto wreniya mr. Benö mezele ugerunA mrra tö n|terdano uüare< Nö btra no cematä Xr.dö Hamigo Vano ,d.aö eJkhar meke, kes be Qusur koto ureniya mt nöuerdano nEiye mezele nökoto Pefugö kou mtrö btwano Cöncönia mtn u khaleni'a horA Nüya teqiya Fefugö d,es u dt kou be Nä bao meberue xoro mede letntn btwane. Xortö sari ttm mtrenö Nä bakhtlö mt nteberue, tasa meke Laz ttm qesasunä Piye xo dano Pepugö des u dt kou Cöncönwww.arsivakurdi.org u khalenia tu mtrö btwano lläläg#iü!{iä*S:*ririßr*r*r#t}Sffi,.Sä,.,iri T i i a 5 o d t r i 5
MERIIABA VARTO Faik Baysal
Qarnai7 t Mem ö l{o€korta
Ntka, ra u apwe nöwazenä nta. doxtor uazenö destA dina serdmö non u kah! nAwazenö tölewe derö gönö a laceki hngö ro warwayö zö tonmi eniyö hard atnde dofior rehetiya dine ,neremne A rnusaiy| hard de merediyaene rö ma qe kes nöda qesö kerd.ene naye de giyö de gag biyaine gino ptmö maa ya ki doktor waxto ke ö weS bi ki aq E xo gdde nömendo n4mo jü hard de bi domanö dewa dara indi nöberbenö ma kft pewe de Varto de bime qe kesi f ers n2kerd he ma kamime indi tumana hi Hemed, ma ua Xunts de fistana ki newazenö Qed.ir ua, Ayge ua lamba ki töwr serö m nökerd herz qazax ki nöwazenö qaytö ma nökerd tari biyayine qe pemA kesi de nöbiye qe ne sole ne ki isot mektebe ne kogtkö de gorba germtne malnn duwa u ntmac nöwagtöne neki tonmö gentmi. wagöne
)e can ra meke doktor afiwe dA ct, nögtmüe gtmanö domananö d.ewa dara indi qe kes nökeno ya ma berbayme ö nöberbay www.arsivakurdi.orggafure ki gtmö pend heba hona rakerde bi doEegi ki nöwazenö, qe hesirA giyö xuyo uatene gino ma selam da ct, ez biya nöbiya, o ki nöguret.
92 Tiia Sodrri 5
Elukumato Böbert De Beso
Koyo Berz ltlahmut Ytlmaz Lo börö, b4rö insanAno Ma herne Piya ct rö Hukumato fu bAbexto ray u garE| btuinö Welat ahno u4rano Bninö u na goni utnd.anA. Dormö ma meyit mezelo Mezelö xort u azebo Beso Bao wa may forö xo nörupknö Ad.tr ct kuyo btuöso Zeriyanö xo dax nökerö Hukumato d.t. tereso u Etmanö xo nöninö xo uer. Mord.emo fu heqt g|reno Btra surgno he|no Lo beso, Beso, börA ma feyni btdö Bva dtsmeno dt. khano Lankandö mayanö lorinayenr. Ge islamo, ge Turano bermidö inanö zeri uEatent Werdö xo gon u römo fi.xan u Sin kerdenda u. Hunerö de xo Söaazo Wa nöbennö may n4uEnö zeriyanö xo Adv ct kuyo hr,aöso j andar ey da, Sink erdenda Hukumato dt tereso ktgtenda qegand| xo uer. Adaletö xo belxo Adr ct kuyo bnAso De had,trA, de beso börö ma Peyni btdö Saltanaft beg u a[auno na fiö werdem u lAhtEtent Bva geno dewrano Neheq wa heqö heqdari btdo Rocö ki mar0 g4reno peyni btdtm nö leci Zaltm belaA xo uAneno beso, wa dfua nönjiyo goni. www.arsivakurdi.orgMa heme Eenö zey brayana Heqä 2ö nnasnayew u dayena tömryan dt heyat btramö. ii;iij:i:it:i:iF,1iräiiälffiätitlr,iriii9ir9$t*r:iti*.iiiät1 T i j a 5 0 d t r i 5 litgiiriÄäi#,i;üpirlii.6jfifiii.ifi;*äi::iiiii::i9fs;;*il
peryiye roweEöniö ngiini
James lletfreld Ingiltjki ra gamais: Asmeno Böwayir
coru aösaniye her kes ere mt rtino rewiaiyeL cora p eyniy A row E öniö ngiini qe tede nöbon, gos re dine ser ne ezu biya uerdö böbextiye uenga mt danö förodaiso ke zerre dero reyna aer kerd ct njiaigi ro momi ntka hurdöna gtlu ra uösena ezu sonu hro btnö Sizofreniye de gerexiaene reinA ni gözttöa bönamiu xori xö!öni ro gznaene ceneme rauerdaiyo lagärberde benu ez musailf khani reyna asenö ni rosQttiEi zerrö mt de Eöstt ke tersö tersi de !öro danö h.omplo jödino ben1ni, ceneme, taw, lene, teror, her kes ere mt fiino bähuzuriye p eyniyö rowEöniö nEiini andiyes , merdene, waf , nyan, gos re dine ser ne defiresyonö tödine aenga mt danö musailö khani reyna asenö zaena terori turs4 turSi de pöro danö merdena xölö jöderi homplo jödino ez kolä xofiu, sayderä mt ezu ero xo pinu coru iqaji ! eyniyö row E öni ö ngiini naua lerranA xo kena ra gos re dine ser ne tawo ke ez horori sero undenu, a ke uenga mt. danö ana uindibiaena celbi3, pers, sasiye qesö pajederi: L rewiaete, fhölö tergi mt kas kenö ro bme roaene ra. www.arsivakurdi.org2. giyo ke isan musai ct blo musaiyA khani reyna asenö 3. ,neyil, entelese tersä 4. $6ztt-his tergi de föro danö ('cntdc'ra; jödino 5. ü)esire, heJat yant nimenlzne) homplo 6. waste e fa, ntotajile, iht;lac Tija
KS- HF[rqA" äru,- X],I[.AN- FmmA
$ahince
Strdrr 16, tjja soduyö di-kö, vön-naennr)- gos- *tra,*ja sodrryö DAENNEDE sorlirö-, zon-naenfla, ma DiKKE, DIK-$ER'REA? zon-naenna zon-amaissö, GIRE-, DAADNNtrDE- filafa SALDq.DA-DAX-,RAEE- zonn| zonnais6, ma-ra DAKKA DAK' iI (...) Qe nöbenö val, nu havalö zere. Ya qawa clde, mr. Na golige ki, ya thabaö. Vist u yö havalö mrna. ghar saati rae raö. Xorö zerrö ho Non tey zofo. ü mrr€ vösa, mrö zonÖ, haqve gureto peru ra, ml pe- rey day cr, 5 teyo, pesareyi, gi möjday.., mr va, teyo. Uza ra tepia, rrlowo ni phonc rrnu perskenö er- mejdu brz6, mr zaq kam da tu?rl hata prrdö Ma- rriqte Vato, nu mor- maxatune bere! dem amo ke ita Koyö Jiniye de brguriyo, ...nu ha- rastö mr bi. Endi or$anö ho ki tey bi. ke tha brguriyo. 9€na S€y ßizay lnyla ...Nu mormek amo Ney giye ho ardo ke tha boro. Zona? Nu haqve yi ney'o. ...rr Vato, rr nu xali yi zenginino. Nu kilito, grzweliyo, nu xali yd tuyo.rrVato,rryö mmo. O erzaq ki yö dey'o. www.arsivakurdi.orgHaqve yö mno. Haqve yö mr bi, krncö mr tey bi, mr töde veti, prskrti yi ko- wura. Mr va, berqi5,'unÖ hu qa tey beri? Son mron ez! Nu heqve ki, ney Eiyö ho kerd cr, mr ard.rl Eke ard, endi verö 96ver de nia qesey kenö.. Cöniya vali vejina tever, vana: rrguneke, guneke, guneke! Wali Beg, eke h Heq haskena, Sey Rrza ef brke. ::rii-*:.*iriFIfitiHr*3x{*tiriiä:t:iä!r*li*l Ti j a sod tri 5 yi:*irsti*l!F*tüü$9ir3lsää1!#iFiässi'.*.r:
Ju sewe meyman btke, xo buguyo, lanc6 xo blurno, ae ra tepiya btvejiyo rae. Niade mordmek kou ra amo . Eke hön vana... Vano, rrnÖ, ala telefonö Emin, yö Atatürk mtre bÖro, ala savano' Ya böro EIeziz, ya böro Ankara.rl Endi kenö zerrö aforde, töde vrndarnenÖ. Sofer kenö cr, ...dor!i brama be- re Mazgerd, Mazgerd raberö Eleziz,Eleziz debere heprs kelrr.'. Telefon de hön vanö. Vanö, rrbiarö heprsö Elezin..Jtl H.Q.: Atatärk höni wno? l,eyla: Tabii.rtHer ca qapa köre, Eskerl Rau qapa kerö! Her ca qapa keröl Qorna purede, hön bikerö ke, mrlet brne Lngu de möqerolrr Endi cemsö es- keri her ca cönö. Zene F,lenz, dorme Eleziz. Hete Xozat ra nö, hete Mazgerd ra benä. Emina: Hete Mamikiye ra berdo. Vanö, rrmrlet dorme ct gureto.rl I-eyla: Ya. Vato, rrQa mtre gÖrkenö el-qomonÖ! Dr qafikö mne, iqtiri mtraye? Srma ga mtre qörkenÖ? Mtra vazö, upurbo!... E.Q.: Mrlet dotme u gureto? l*ylal. Ya, ya. Mrlet dorme ct gureto. Vato, (Sey Rzay pers kerdo) rrSey U;Ön kotiyo?rr Vato, rrSey Uqön tora ave berdo heprs.rr Vato, rrisala, ma gltlr ke sonde ho verö Muzir de werdo, ma (hön) pia mrremelr' H.Q.: Qtur sond werdo? Leyla: U raver hön kerdo. (ine raver sond werdo). Bava kisto, Bavay drma sond werdo. Bava Bedri: Agir feke gem de ama pöser, sond werdo. ILQ.: Bava kista, Bavay drma sond werdo. rrbtmrime Leyla: Ya, ya. Ali $er Efendi hona wes biyo, hön kerdo. Vato: pia, brmanime pia! Dörsrm rabrn6!
If. Q. : "Dörstm rabitnö!" I-eyla: Dörsrm rabrrnime! Yanö Trrk hetÖ de, ... Tufong6 ho mederö! Esker meberö Atatürk. Eskerö ho ma buxu tayin keme. Ma buxu domonunö ho dame wendene. Her kes piyö ho, lazö ho buwano (wendenodo) ! Ezi ki tor- nunö ho dan wendene. If.Q.:www.arsivakurdi.org Yanö na mnö ma de uato! kyla: Ya, ya. It,Q.:.hnö ma de. Ne Tirki, ne ki Ktrdaski (Kurdi) Inyla: Zonä ma de, Ktrman cki de, Zazal rrsey ho ve crkero! Sat ju usto ra, vato, Rza, kam ma dareno we?[ yato,r ez tu daren we.rr Nari ki, piyö mr merediyo ra, vato, rrkam mr dareno we? Kam mr kefen keno?rr Usö Sey vato, rrez tu daron we.rr Hön srra ra, töde yi A$1er hön köne. If.Q.t Qemer A{a ...yi t6de biye? Leyla: Qemer Aäa, Cebrayil AEa, Frndrk Aia, Piye ho. Endi töde, howtemena Agleru... Nia mrlete bin ki, hard berze, (ware nögrnena) nöo- seno ha. Qrrwan, niyaz! Vato, rrowa Per- tege ra naver Trrku mever- dö.ri Na hetö Xozat ra ki, Emrn növerda- no: Qömgi ASa növerdano, Södxan Aäa növerdano, Diyab Aäa Pirö Welati SEHID RIZA növerdano.
.1"u'Jä""11 brrino,www.arsivakurdi.org sarö ho brbiriyo, meverdö Lnga Trrk böro nu cau! Meverdö, Trrk böro tha roniso! Qe beno! Ma buxu hukumatö ho name ru, buxu Dörsrmö ho de r,rndenime! Ma gr eskerö ho brdime, ma gr tufongö ho brdime? Vergi be h69i ma wenö, drsmen ma weno. Eke höniyo, berö brslanö, tufong ke da, fese ke nöru. Endi yönö domonu bönö, kenö esker. Atatürk beno domonu Sodtri 5
rrEzi keno esker. Nu sebeno? Ez lazö ho nödonlrr Sey Ugön vano, ki nödanlrl pörinÖ werdo.rr Sond wenÖ, niyazö ho U bin vano, 'rezi ki nödan! Ma sond pia, erzene awuka Qem€ Muziri. "Na Qemö Muziri, ma merdime mendime pialrrYi howtemena sonö ver (verÖ qemi). Yi ASleri. iye ke sond wenÖ, qrruanunö ho, niyazunö ho wenö, roze hatz son. Nözu kam yeno Dest? Nözu kam? Vatöne, rrbtrayÖ Mursay amorr, Apo @ava Bedri ra vana). H€n vatöne. rrBrayö Mursayrr, vatöne. Mre hÖn vatÖne. Mtre vatvi' Mt vake,rrtu I'u piyö mrre sayidiye dar', vanÖ. Mrva,ttez niyze ho nödan torr. Vake, wayirö rrMudtri piyö to mka zano. Ez qiyo 16 mudrri.rt Vat, ki Hakkr Bey bi'rr Vat, rrRayverö Seyd Alay mtra vake, I'dergorr vake, rrhonde qegi ke tu fekö ho 'rtadö brlewne, ez tu dan.rr Zona? Qtke u Trki nÖzano. U bra. Dergu rao. Apö na Abdullah inuno. Bava Bedri: Ya, ya, ey Aäleru sere ifada day vi. I-eyla: Endi ifada da cr. Rayverö Seyd Alay vato, rrhowt teney Afleri, nözu 200, 300 tene milis tÖde top biyo, Qeme Muziri de kemeri estö, niyaz esto owrke, sond werdo ke, ma verua Atatürk yeme.rl ILQ.: Ey giyo kan ra rato? I-eyla: Mudir ra vato. Mudiri ki havalÖ Qaymakamö Xozati kerdo. rramö Bedri Bava: $iyo Hukumat ra vato. Vato, pöser, sond werdo ke, ma pia dame hukumat rö. H. Q.: Ihtn nia +ato? Bava Bedri: Brrayö Dewesö Dergi. I-eyla: Brrayö Dewesö Dergi vano, rrgi sond werdi Afleri, Sey Rrzayrr. Mu- dri ra vato. Rayverö Seyd AEay ki Trrki ra irö vato. Trrki ra Mudir ra vato. Mudrö vrren niyo. Nu (newe) Trrko. Hakkr Beg vatöne. Nrka hona weso. rrQopo, Eleziz de. Seke hön vano, nu Mudrr tayine caverdano. Vano, ez ser- rrHaq va na ifade thaba növan. Belka xore giyö Jiarerr. Vato, hukumati bhoqta ma ra rono. Ma feqir fuqaru ga yenö qrr kenÖ? Qa yenö gekunö ma cönö? Yanö rast niorr. rrQa tufongu cÖnö? XorÖ hu pinÖ. Verg, hes, dtsmen. Naö yenö verö qöveru de mordemu ktsenÖ, gr tufongu ronÖ? Sebrkere?rl rrni Rayverö Seyd Aäay ki jö vatena ho vano. Vano, evraku teslime Qayme qamö Xozat ke, u ki teslime Valiy ö Elenz keno, u ki teslime Atatürk'i keno. Mekemewww.arsivakurdi.org de börö meydanrr. A nia ragt ke makeme de vtrende nu ifade pers kerdo. Serva Duzgin bol Ya! II.Q.: Sey Rua ke giyo makeme, ya? I-eyla: Ya. Ya, srro ke berdö mekeme, halkevi,.. pesewa ha. Tija S odtri
H.Q.: Ya. Tu uake, pC gureto, nrka onca bömö a mesela. Tu uake, (Sey Rza) Erzrngan de pö gureto, raa Mazgerd ra ardo berdo Xaryöt Milet dorme de biyo top, pö gureto berdo Xarpöt, qaraqol, makeme.
kyla: Endi pesewa, a roze bönö makeme. Endi camat gino. Qrke roze gina. 10, 15 rozö ho mendÖ. Srfte berdo mekeme. Vato (Sey Rrzay), rrAtatürk ez bivini, ez ifada ho vali re nödan, ez hakim re, savcl re nödan. Suce mr crko? Ez 75 semr dero. Serunö mr Ea anö 40. Estefullahlrr H.Q.: Vanö, 4O sere de ro, ya? Leyla: Ya. Ardo 40 sere ha. Raywerö Qopi vato, rrwaneno, beno xort. lazö huyö qtzi nia hölanek de re....rr Vato, rru krramatliyo höneno ke, nia waneno beno xort, yeno nu cau ki, beno herdisin, beno qama.rl E Q.: I^az ki, Ugön ki p6 gureto? kyla: Ugön yeno diariye. Seke hama hire roji beno tamam, vanö, rrErzmgan ra berdo.rr U endi uza Afdat de beno emrn. Vano, rrez son.[ pere, pangnot töde ginebiyo. Oltrne berdo esto i Sey Bakiyö Derwregi, u Dewrescamalz. H.Q.: Uyo ke...? kyla: Uyo ke amo xevere da cr, vato, rrso Erztngalrr U vano, rrRayver meso! Sey Ugö meso, fu cönö zerre. Piyö tu mre vake, Sey U9ön meverde! Keg meverdö, börö lö mrl Kög meverdö, ez ceza pile de ro. Yö mr darefigtena. Key ke ez do makeme, key ke ceza dö mr, o waxt börö diare mr. Dewresca- mahz, tl Haq naskena ke tu domonunö mr4 tornunö mra ke$ meverde (böro) I Ne Upönö m verde, ne Polatö mr verdel Key ke ez koto brnö meke- mi, mekimi da mr,... I{.Q.: Na Polato ke na pöcoy lLeyla: Ya. U Feyzi Qaämaf Vali de qegi keno, vano, rrlazö Sey Rrza amo, caverdere göro. U efe crrö vejiya. U amo jiarete. Va göver ra juvin de qör ke- re, va göro gö ho. Gunao, serrö i hona domoniö...t| )li gardian vato, I'xetö mare böro ke, telefon mare böro ke pasay (Atatür$ rrnia ra.rr (Atatürk) vato, domonö howt serrön böro, pers keno, brjerö zere! Brjerö brnögtmlrr Endi növerdanö ra. Vatöna pasay @eyzi Qakmak) niya ke, yö Atatürkiya. Cönö zerre, kenö cia qawuse. Haq yi gardiyan d Zazay ra raji vo! Ju Zaza Baqgardiyan biyo. Endi ke saate bena 10 e, bena 9r gax, endi mrlet herkes kuno qawusa ho. lJ (Zaza gardiyan) Ugönö brrayö mr beno keno qawusa pi, vano, rr... qeqi kerö, hama kes nöqiyo pö.rl II.Q.: 'Hön btker€ ke, kes nähegiyo pö", uano u Zaza? Leyla: Ya. If.Q.: Beno Iö Sey Rtay? juvinde kyla: Vano, 'rtenö qegi kerö, savanö, grtur vanö, derd€ ho ...r1 Nözonöne ke Uqön finö dare. Sere ho qrjiyö. Hona domono. Vatöne, ilhona 17 serri nökoto.rr I'Hrmm. (Sey Rua) vato, Erö layem tu ga ama? Mr to rö va.rr yanö nia qegi rrTu kerd€, zovi thowa nökerdo. ga ama ho vesna? Qa fu ama? Axiri ke cua- merda,... hora warö mr koro. Qe nö tura ki zurete biyöne.rr (Sey Ugön) vano, ttBava, zerre mr damrg nöda. Seke vat, berdo Elezn, endi,... -Sey Baki mr ra va, moa ml mlra va, pirika mr mtra va- sekerd ez növrneto. Mr oltrn berd est Sey perey, pangrnot rrlayö'm, Baki, ml guröt amu. Vato, tu nnd n€kerd! $ör- ke, nao ha! Nao tu arda esta 1ö mr, bile tu nömusnönö mr. Ez nömusn6nö tu. Yö mr lao, laolrr U gardian tödine nusneno. O Zaza. I'yö Vato, mr lao. Ez buxu ho erzon dare. Ma tu ki ho mr de erzena dare? Bö dilekge bunusnime, baggardian dime, marö burusno i pasay. U pasao ke, tu va (Feyzi Qakmak).rl IL Q.: Felzi Qaknak? kyla: Ya. ( burusno) Feyzi Qaimafi. Vazo, rrnu lazö mr serre ho nöcenö. Yö mr, ez hora tari de ro. Nu laz6 mr ki baxige ho kere! Gunao, ga ware mr werte ra danö we? Yanö nu honde haqaret musliman rö nöbeno! Haq gr da- wa mr nökero? Ni mr finö dare, Cenabr Haq na Türkiya re -qe ret n€kero- her hetra! Hem www.arsivakurdi.orgHaq barö crbo, hem qull Ez zovi thova n€van.rl Na dilekga ho nusnenö, rusneno teber, gardian beno dano postaxane. Kam qr zoneno, (dilekEa) sona glnena i, nögrnena cr? IIQ.: O Zaza rusneno? Ti i a So dtri 5 .q$$ü!äürll$*;ä*g:l*.iilirißri3rätxliirääililä: 'iii
I-eyla: Ya. O keno poste, rusneno i Qafmaii rö. Endi ke, 5 roji, 6 roji beno tamam, endi pesewe urzenö ra, emln danö puru. Zrlgrhk danÖ puru göver de. 'rQtko, grko, grko, qrko?rl Vato, llSey Rrzay -Ailerunö Dörsrm- benö makemelrr Gardian ravanö.U Za- zao gardian vano: rryawu, saat 1.00 a (sewe löte). Na kar kam vet? 16 de ge- reke brbryöne na kar.Na kar peroz biyene. Benö ifada! Nu grko? Nia dijda? Na pesewo, na tari sewe lete de, nu grko, ni sekenÖ?rl Komutanö ame qöver -nia deste ho sano ve göver- erzenÖ kelepgö, hngu, destu- cönö benö. rrYa, yalr, vato. Yi gardianVato, rrBtkere, brkerö, blkerö! Haq zaneno, rozö yena dawa ney beno.rl H.Q.: Yi hzay uata? hyla: Ya. Baggardiano, i Komutan rö vato. Vato, rrhesabe nine stma ra pers beno, ni Müslimaniö. En Müslimaniö ragti. Srma saya Sey Rrzay de da weqenö. Srma ve qr wegenö? ...rr Vato, rrtuke yi pigtoyö ho ke mr de thol nökena, tu mordemö bögerefalrl H.Q.: Yi gardian vato? I-eyla: Ya, yr gardian vato. ... rrU seno qeso, u sene emro? O sene Atatür ko? Ha hu? Na pesewe benö koti?rr ... U gardian endi hön nata demdino, bota demdino. ILQ.: Qa? I-eyla: Saate sona. Nu zano, benö fine dare. Saate serde sono, hire ho sono. II. Q.: Yanö nöwazeno ke bezö dare? I*yla: Tabi, tabi. Yau ni Muslimaniö, underö qik berzo; stlawata ho biarö ra. Ni Müslimanö Dörsrmiö. Suge ninö grko? Mekerö herkes ctre ofur bo vazo, herkes toka kero. Mordemö Sey Rrzay pnttyä Elenz de. Stma nia di- jdia benö, yanö nösermayene?rl Vato, rrAsqr ra (dare) ra manö. Berö! I(am ke wazeno, böro bivinolr Ya. rrAsqr ra manörr ha. Pi ve 1aj ra berdö qarajö Xozat de -tu qarajö Xozati diyo? H.Q.: Ya, mr diw. Iryla:www.arsivakurdi.org U meydanö ttzay de. Hama natra ke kunö ct, qarez esto. Uza de, lö a direge de hama dare nanö ru. H.Q.: IIet6 cor de? Ieyla: Raver na Eleziz Einebiyo? Nia bado kerdo hira. Hukumat Xarpötö seren de biyo. Endi a dust ra ardö garazöXorafr. Ard€l Tav zanö .Tav zanö. Ti ja Sodrri 5
Endi hora eskerao. Seke kerdö tever, (Sey Rrzay) vato, rrKomutan, Sey Ugönö mr bextö namusö to de rol Yanö ez, hakimi u Atattirk rö qe mnete nökon.rl H.Q.: Sey Rvay uato? I-eyla: Ya. rrGuna Sey Uqönö mr vrlö to de ra! $örke, seneno? Boji tha de ro. Serru de niadöl Nu yö dare figteno? $erefe ho go- re! Yanö, ni sene guna kerde? A mr kerde. Mr her kar kerd. Mr herkes temey kerd. Mr va, ez Atatürk af kon, va taxt mrre brmano; ml va, Dörsrm mre brmano. Ez tufong nödan, ez domonö ho (zonö bryaxgr de) nödan mektev. Zonö ho de hukumat nan ru. Ez brne bandra Ömer, Osman nökun. Ma welat€ xo buxu idare TertelÖ D0rsrmi ra helmö wesive keme. A mka ki amu- ne, vrle ho dan. Ma na masum slma re sekerd?rl (Komutan), vat, rrguna vrlö sebeb de bo; hakim, savci de bo. Ez savajine! Mr honde qegi inu an hurendi, vanö, 'rmakumu so biya, ez an. Ez savaji? Mr dest de gino ke thoe. Ez sebikeri?rr rrEndi thaa tamam. Tamamorl rrtu Sey Ugö vano, lazö hore vat ke m0. $ör ke, tu Bavay rö va ke, hetÖ gine ra mö! Tu @ava) ama. Merd. Iazö tu gos tu nönano. Eee! Tu crr€ va ke, yö www.arsivakurdi.orgmr ceza. grrana, buko mö! Ma amo, vato de brmrro! Tu qa ine ra (hrku ra) mnete kena? Tu ga ine ra mmete kena, vana, 'baxig kerö, baxigkere!'". Va- no, lldiretli vrnde, Sey Ftza! Zuret nöbirino, meterse! Meterse, meterse! Qöne ra bo ki, mano. Tornu ra bo ki, mano. Meterse, zafiyo hona! Brrayö tu zafiyö, ap€ tu zafiyö. Apö tuyo Sey Keko'o. ...Sey Xdrro, brrayö tu. Domonö Ti ja 5o
jö Seyd AEayi. RaWer (Qop) ke 9öro, iyö bin töde jÖ mrlakeyö, Bavav.rr UsÖ Seyd seke hön vano, hÖn töne diya! yeno cr. rrCanabr (Sey Rrza) nia dest dano masa re, vano, Haq salö na hukumati coru ret nökero! Eke dileEe mr ke esto' Yel u qom na zulimi xovira mekero! RozÖ xo yenalrr Pesewa. Mrlet vejiyo gatrye. Nia hard nöoseno. Qrke zanenö, Sey Rrzay flne rrCinganu dare. Endi uza de, a>co
hyla: Ya. H.Q.: Ma a kot ra zonena? hyla: Oool Nözana! ILQ.: Ayö tu berda hurind ra fetelna?
kyla: Ya. Ya. Nia vat, 'rigte nia tha de hön (fitdare) kerdi.r' H.Q.:Ayö vake, rrma diyö? kyla: Ne hora giyö lewe. giye ziyaret kerdö, hire roji giyö hore crra pigtik perno. Piö mra herdise gureta. Ya. ... Hurinda ho caö garajö Xozat de ra. l€ direga grrse de, hön hgta cadi de, krgta meydanö taxgiu de. Hukumat Xar_ pöte seren de bi. ILQ.: Sey Ugön yi ki, raa MalalJ,a de estö dare? Leyla: Ya. l€ fabirka kiramite de. ILQ.: A cinika Mr$elize tu berda huröndi? I-eyla: Ya. ... A buxu brne istasyon de (Xarpöt de) vrndena. Ez qiyo uza gö Abasu -ma surgrniyö ra ameyme- a Abasrze ez berdu. ...gö Mrfelize. Ayö rrna crra vake, göna Rayveriya (Sey Rrzay) vana, 'Haq kena ke, hurind btmusn6.rl rrhurindi O.{rÄeiize) vat, gr crmusni? Thoe gino. Hawo gond serrio. ...Tu qa sona?rl Mt va, rrmerak kon. Koti hön kerdo?rl rrSey Vake, Rrza ve laji ra garazö Xozat de, Usö Seydi yi ki raa Malatya ser -lö fabrika kiremit de fitdare. Ni bini ki, raa Xarpöt ke corde yena kuna istasyon -brne istasyon- i ki uza de fitedare.fl prrd esto, hön brn ra sonä Istasyon. A uza hona newe naver bover vrasto. A yi ki uza fitedare. ... Nia duragu de hön kenö ke( fine dare ke), mriet bivino. Hire roii dare ra mendö. I'roza Endi va, hireyine, ma iyö bin nödi, Sey Rrza ve laj ra (Sey Ugön) vesnay." ILQ.: A cinika uana? I-eyla: Ya. ILQ.: A uana, "ma di?" rrma [-eyla: Ya. A cinike vat, di. Ma nia pesewe pitene. pesewe ma pitene, hatawww.arsivakurdi.org (eskere astarö sodiri. Ala ni Tirki) koti ra benö, ni koti rö sekenö?il Aö vat,ttroza hireyine pesewe amay -a nia hora pigtiku ra yö (Sey Rrza yi) - a s€rkerd, a hön khrle fit cr, nay ru kerdi araba, gureti gi. Gureti qi. Endi ma drma hata -tha uza ju dewe esta, raa Malatya sero. Bax baxce esto. Ma hata Sodtri 5 uza dlme gime, (eskeri) kerdi vindi, berdi kou. Näzaneme. NÖzan, endi ber- di kamji kou? Endi berdi ke Ömer Da!i, berdi hurinda kireji? ... Esker her ca prrro.rr Vato (eskeri), rrkes mefeteliyolrr... H. Q.: Ma eke Sey Rrza i garaiö Xozati de vesnö, gdr berd6? Leyla: Ma endi wel mela. Wel mele berda, vanö, rrquye krmta, grmanto ker- do. ...Nia ser qimanto kerdo ke, was sere merowo, mal mewero. Mal weno, anca cms pöda beno.rl H.Q.: Yanö uato, "rega ninu uind kerime. " Leyla: Ma grko! Va! rri Kuresu ki, raa baraj ke vejina ser -Usö Seydi, Frndrq AEa, Qemer Aäa (Qemer A$a Bolu de heprste mreno. Beno ke Qemer A[ayö Heyderu ya ki Cebrail Alay qest kena) n0vösn6. Hora hön kerdö makina, berdö -raa baraj vejina ser, Susam Yol'i esta,... a tap ra vejina ser, barajo daa, yömö koyö Eleziz, uza barajo- seke vejina u tap, vake (Cmtka MrErliyö) rrUsö Seydi'o, Frndrq A[a, Qemer Aäa'ya uza de könö hard. A tap de.rrYanö mezelö ho beliyö. Yanö mezelö yine gimanto nökerdö. ILQ.: Nfta hurinda ho beliya? I-eyla: Ya, ya. H.Q.: IIet6 Malafia de re? Leyla: Ya. Hetö Malatya de re. Dr koy este daa, dr tapö ruti. Ju na hetö ro, ju na hetö ro. Ma qimö pa fetelayme, nia cörayme rozö hata son, tobe ve, caö beli nöbeno. Nö gimento esto, nö thowa esto.
H.Q.: *ma Si ke, mezelu biuin6? rrser I-eyla: Ya, ya. Vato, gimento kerdo... $ime fetelayme -qereqol ki uza raa Malatya sero- ... (Mezel) nöjdiyö Malatya yö. Mavenö Eleirz u Malatya de rö. ..Raa Susam Yoli nia tik sona, baraj ra sona a tap. rrigte yi Kuresu, Usö Seydi, berdö eve Frndrk AEa u Cebrail Alay ra uza dardö werr, vat. (Ci nika M€iliyö). ... Vake, rrSey Rua ki nare makina, eve elektrik tey niado, o ki doEru raa Malatya re berdo.rr Endi kes nözoneno ke, kamji het ser berdo. A cinike hön qesey kerd. A hona wesa. ILQ.: Hona wesa?
I-eyla: Tew! Qa wes nöbo? If.Q.:www.arsivakurdi.org Qond sere de ra a ntka? I*yla: Na pila ha. Kokrma endi. Hempira biya. Xestexan de guriya. Mördö ho ki wayir€ dukan biyo. Hore zenginiyö. Pö istasyon de howt qati bon vrrasto, töde do kira, buxu qat de nisena m. H.Q.: &ma mezeli nödi? Ti/a Sod tri 5 hyla: Nö, ma nedi. ILQ.: Mezeli endi uind biyay€?
I-eyla: Nö vind biyay€, vind biyayö. U zaman ki, kamö ho bi ki, $Cro mezelu pers kero. ... If.Q.: Sey Rta ke giyo dare, seveb Dörsrm vato. Vanö rato, "hukumatö zureker!" Leyla: Endi, iqte i xeveri, ni xeverö nian6n, nu brrayö Srleman€ A€ler'i, Mörali, i ki 12 serri ceza gurt bi. ... Nu yö ma (mörde teyla). H.Q.: Yö tu ki, yanö m€rdö tu, cen guret bi? I-eyla: Ma grko! H.Q.: Koti mend? kyla: Heprsö izmir de. Bahkesir de. Ravör danö Bahkesir, badu benö heprsö orte deniji. H.Q.: 3A de m6rd6 to ki xöyle pil biyo? I*yla: Tabi. 30 sere est biyo. ILQ.: Ma ey qesey kerdöne? kyla: Yaaa. ILQ.: Ey torä qesey kerdöne? Ey savatöne? I-eyla: Zewejiyo. .. H.Q.: Yan6, o reö zewejiyo, dtma ki tode zewejiyo? Leyla: Ya, ya. $iyo Vank. Vankö Hermenio daa. $iyo uza, xanrma ho tza gö pi de caverda, amo ke qöro Halboriye. Duste Bokrre de qawfa biya. Sahan ASaö Bextiyanz -Sahan APa biyo. Sahan Ala igte lazö brrayö Srleman Aäaio. Qöla de danö pöro. Eskeri ki Bokrre de ro, zana. (Sahan ASayi) se ke nata tufongu nanö pra, yi (esker) dota topu nanö pra. Hukumat ki topu nano a Qeh ra. A kemere peqena, yöna grnena zaniyö ni. Hem grnena dest, hem hnge. Grnena zani, h€n pzrqnena. ...Def6na, seke parge kemere yöno, cikönö, vanö, rrwey!, wey!, wey! Mustafa bolmrs bi! Bolmrs beno, tufongö ho hön pereno bota sono,.. H.Q.:www.arsivakurdi.org Tufongö kami? Ye Sahan A{ayi? I-eyla: Ya. Yö Sahan A[ayi. Beno drrvetm. Hön topu erzenö Qöla -Qöla ki verö Sultan Bava de ra- xu sono pey. 200, 300 tene Milis uza ro. Eke u grlö a Qöla brrjiyo, endi daa töde sono. Topu nanö pra. Reö vera, reö peyra. Nözanö verö cr btjöre, hön xeleginö. Mal, ga pöro hön pö a Qöla de bi. Endi roze hata son ke nanö prra, nanö prra, ni benö drletrn. Nanö esker ra, b00 Sodtri 5 metre ra nanö pra, 1000 (metra) ra nane pra. Yanö, esker zof qr kerdo. U Bokrre de. Nia naver bovero. Endi subay-mubay, igte kam ke vejino, nanö prra. Kam ke vejino, nanö ptra. Hata son danö pöro, Sahan A[a brayö mr $x Hesen rö vano, 'r$x Hesen, tha caÖ ma xralrno. Rut rupalo, brrr gino' H.Q.: Esker de danö p6ro? I-eyla: Ya, ya. Esker de danö pöro. Vanö, rrendi esker kiqiya, qediya, sebi, hao veng brrrya. Nao roz kou ra gi. Börö, ma hurinda ho ravurnimö! Ya qimö ort€ brrri, ya gimö mrfaru. Zovi esker tha de ma tab kerdime, ithara (qe) tufong vejino? (Esker) Sodrra endi tha de kön6 xtsere, topunö gusu nana plra, prsknenö, ma peyde ktsenö.rr Ni endi hurinda ho terk kenÖ, eke roz sono, ko ra vejin€. Qayt benö ke, hetÖ pey ra, hetö Qendile ra, hetö Vacule ra, esker amo. Ma vanö, rrma sebikeme? Nu esker sono kot?rr Ni vrginö deste naver. YÖnö brnö Bokrre. YönÖ brne Bokre. Ax lemrnö!, ax lemrnö! (Naza de moa ml, Hecra, Qöna Sey Rzay l,eyla rö non, sou, mttri, zaruaut rrtu felan ana, faqat kyla qe nÖwena. Hecra ctra vana, gestera merdarr Nö, nö vana. Sodrr de niqta ru hata son. Hön zonena ke, ni meseley vijer hona näwe biyö. Zof dertliya, qe non ayö vir nÖnö. 24 saatt nÖ, 48 saati aye bese- kerdöne nia na tempo ke mrde qesey kerdÖnö, hÖn qesey kero. Tarixö aye ayre zof muhim oseno. Coka, eqe kesey kerdönÖ, ne non, ne ki zovi giye bin amöne ayö vir.) Endi yi sevkani uza manenö, iye ke siviliyö, iye ke bötu- fongiye, pöro vejinö sonö. Iye ke ciniy6, göneyö, töde quli rusnenö ma[aru. A iye ke sevkaniyö, endi uza de vrndenö. Uza de vrndenö, sodr seke roz er- zeno, endi top kenä. Topu nanÖ a Qöla ra, topu nanÖ a Qöla ra. Endi tha emm vejino. Endi ni ki nat ra nanö prra. Biyö acrp. Topi yönÖra tö, vörenö ra sonö hurinda mermeri, sonö... Eke hön qawäa kenÖ hata son, endi esker oncino. H.Q.: Hetö Xoat de dan6 pöro? kyla: Nö, nö, na hetö Aldatö made. HetÖ Sultan Babay de. H.Q.: $Lx lIesen ki t6de biyo? Ireyla: Ya, ya. Ey ki endi riye Babay ra tufong guret bi. Eskeri qrr keno! Ya... Endi uza de, esker yöme Bokre de beno vindi, sono. Endi nö y6no naym, nö qrlatiyö ho oseno, nö thowa. Beno vindi, sono. Beno muSurbe, ni hurindawww.arsivakurdi.org ho vurnenö ra. Vanö, rrendi esker gi. Nu eskeri na peyö ki, qe! O qe! U sono Vacuäö. U nötawreno uza vtndero. Brro, kemero, rzLa näzanö' Milis ver niyo ke, raa ra böro. Töde mr!'areyö, dar u bero.rr Endi seke löl ku- no, sonö Vacufe. Sonö Vacuäe, i yaziude gaduru finö ya, nisenö ru. A na 5od
miletö Göwu, laginu tufongunö ho girödanö, yenö 1ölö sani de nanö adrrunö i Eaduru ra. ILQ,: Adrö gadurun€ cendermu? I*yla: Qadurunö cendermu. A yaziya Vacr[e. Endi nanö prra. yi ki (esker) endi crlu de biy6, kotbiye... Endi qewla kenö, kenö, kenöö, endi gaduru se re cr kenö, a juyo ke mendi ki, rameno der u detxane. Sonö kunö dalku. Brrr gino uza! Yanö, dr alayu ra senrk mende. NCzu 10 teney mende, qrqa? Töde qrr kerdö. Seke u esker qrr kerd, a endi thaa dina biyö axrse. U esker (meyit) töde berd uza dard we. Nia postalu u piqtuku ra. Eskeri berdo, dar- do we iqte, Muzr de m et esto, qatiri estö. Vanö, r'biarö, goligunö ho biarö, meyitu...rr De nötawrenöl Sebikere? (esker) vanö, kami ma qr rrma kerdimö?rr...Vanö, nözonimö.rr Halbu ke, i ki tey biyö. Vanö, [ma nözo- nimö! Ma Er zanemö. Egkiyayö, y€nö qrr kenö. Qa amö kotö gadrre srma? $örö qrqle de vrnderölrr Endi qewres, boncas mezelö sana uza. Nrka yanö, kamji hukumat yöno, uza bayraqe tik keno. Nia selam danö cr. Vanö, ilitha de zomonö 38 de srro ke Dörsrm qrr kerdo; sro ke Dörsrm herb kerdo, itha de nia honde eskerö ma itha de qiyo. Komutanö ma tha de giye.fl Nia verva ct selam danö cl. Seke hön kerdo, ni Krrmancu vato, rrtöööw, kam i darde we? Ni qa darde we. Hem ma kigt, hem ma dardö we. Srma dardi we? Srma ga inere hön se_ lam danö? Yi eskerö maö (ma kigti, ma dardi we. Srma bile eskerö hore wayir növejiay?) U komutan veng nökeno. Vano, Isrma ra kam kigt? Kam tey bi u waxt?'l rlEz, Apö mr, Xelil, Melil. ..'r Nia yanö, Tirki nözano. r'Melö, Elö, Bese, Xece tulong gireday, ma gime diare Eaduru. $ime, ma bonc, ses töni...rr II.Q.: I{amo hön uano? I-eyla: U ciranö rrma Muziri, ha. Vano, töde ciniyö ho, 9önö ho day are, Eeki day cr; ma new des teney hetö bmö de mendime, new des teney vejiay hetö seraniyö, ma töde i gadiri sanay ve qersunu ver, gi. Tir werd!... Ma ki$t, ma dardi we!. ...r' rrHaq Vat, nia köno, raji vo. Hama, slma i zaman ra niyö.| yan6 cenc osenö. rrEke srma i zaman ra vö, grtur srma nifinö dare? Qa ceza srma nödanö? ... Yato,ttez rrnd zon. O grko, tu hön vana? Ez nia hora vreniya esker biyo.rl rfEa Vato, ez nözon? Ma u hiris gadrre töde ma, Muziri hön kerd. Kam ama www.arsivakurdi.orgpesev/e zovi? A kam ama? Sey Rrza ama hön kerd? Sey Rrza srma fit dare. Ma höfö Rayverö ho (Sey Rrzay) guret.rl H.Q.: Muztr uano? kyla: Ya. Seke hön vano, ... S o d r r i 5 üigiririlirliää*#d$i{:*Sh$lt*etitl$lilB.{.irili
H.Q.: Muar kamo? [-eyla: Muzrr kamo? Muzr srr biyo. A seke nia dtma sono (qomutan), nia drma sono. Nia kulenga sipiyö ki deste biya. Orte miyu ra vejino. Seke qomutan sono, vano, rrala bö, bö, Muzrr bö! Namö tu gtko? Ala srt caverdelrl Muzrr) vano,ttez n€n lö tu. Miyö mr mendö, srte miyö mr beno owulan.rr A seke verdano drma ke Muziri pö bijero, Muzrr sono nia dest erzeno kemer, owe vozdana! ILQ,: Yanö, tu uana na owe 38 ra avö ginebiya? rrhöfe I-eyla: Tabii. Kot ke srt ngiyo, uza owe vejiya. Qevres grmeo. Vato, Rayverö ho cöme.lrl H.Q.: Mördö tu g qesey kerd6ne? U kot surgtn de bi? Leyla: Phonc serri heprsö Bahkesir de mendo, endi bado ke bi newes... U brayö ho Mörali ki, Odamrg de biyo. H.Q.: Ödemig? kyla: Heprsö Odamrg, ye kotiyo? U ki, uza de biyo. Hepisö Odamigio, yö kotiyo? U ki uza de biyo. Bonc hazar mordem berdo uza, tÖde merdo. H.Q.: U key to de zewejiSa? U endi heprs ra vejay bi, hona? I-eyla: Ma endi surginiya ra amey bi. Herey bi. H.Q.: hma gi intir, imtir de wnöt,...? I-eyla: Ma izmir de howt seri mendime. ILQ.: O heprs de bi? Icyla: Ya. II.Q.: Ma tu Teslim (hrazayö Sey tuzay) di? Sey Rtzay de pia kot bi zere? I-eyla: Ya. Ma qiy€ne ziyaret (diariyö), am€ne. Ma seke gimö surguniyö, ma gim€ diare i, zerre izmir de. If.Q,: Srma re (tarixö D6mm, 38) qesey nökerdöne? I-eyla: Ma ga qeqi nökero? Endi verda ra izine, howt serri mend, ma gimö uza. Ma nas nökeme, kamji heprs de ro, kotiyo, qrvao. Bado ke igte na vey- wa ma giye izmir amö -cinia Bavay Sekina- vat, rrez giyo heprsö izmir, mr va, namöwww.arsivakurdi.org na hepusunö D€rsrm gko, seneniö? Mra vazö. rrVato, I'tu sekena?rr Vato, rrmr va, ma ki macurö itay me. Ma surgrn kerdime, iqte mordemö ma tha de hepigiye. fudö tha, nözon kotiyö.r' Vake, rrgardian mra va, ju Teslim Yrldtzo, ju Usön Kagaro, ju Ali Abaso. U Ali Abaso ke ame 1€ ma.rr A vake, rrmordi, mordi, mordi..rr Mt va, rrez iy€ Ti ja Sod
binu nas nökon. Mustafa Allari naskon, Teslimi, ju ki, Ugön Kagari naskon. Ama nas nökon ke agira marao, belka Göwuzo, kamo?rr Vat, rrdefi vönda Teslim de, böro tever! Ez veyvva Sey Rrzayo.rr Yi gardian ra vato. I zö ho -nu Ali Rrza Polat- ki tey biyo. Seke qiyö göver kerdo ra, vejiyo amo. (Tes lim) a hön gurliyo mendo. Vato, rrveyvölrr Vato, rrtu koti ra vejiya?rr Vano, rrvanö veywe, qö Sey Rrzay surgrn kerde, ez ki fetelün, kotiyö.. Nö qönönjiay,gönörrjiay srma kotiyö? Qrke tu tha menda?rl Vato, rrma hire serriyo ke na mrnfika iZmiri derime, rae nöan fu ser.rl Vato, rrlista ma beliye biye. Tu qe pers nökerd?rl Vato,rrnööö.rl Cinia i ki ma de merde, qöna ho ki merde, brrayö ho ki merd. Teslimö lazö apö mr. Endi na clra vana. Vana, rrrameti nao tevera.rr Seva lazö ho (Ali Rrza Polat) vana. Vano, rrBiya. So venga cr de böro.rr Vato, rrnötawron, belkia na gardian növerdanö.rl Vano, rrga növerdÖ? Böro, börolrr Ey vato crra, rrtornö apö mr nao yöno. Tornö Sey Rrzayo. Yöno lö mr.r' H.Q.: Ali Rta Polat? Nuyo ke hst? Leyla: Ya. Endi anÖ, gardian naskenö, hora bazar ve bazar sonö. Bazar ba- zar urö hewla pozenö, crrö qi cönö sonÖ. Peyecoy vumenö ra, rusnenö Se- ferhisari. Uza thaa honuko. Krnare Denizo, nndo. Brrazayö mr dilekga dano Vali; Vali ki dano Ankara. Vano, rrhepisö Dörsrm naö tha de, hawa nöjenö, mosö, nöwegiyö, roza haqi doxtor de rö. Töde merd6, havalA ho (yö Tes- lim). Hire hazari heprs amo izmir, tek hire havali mendö. Ali Abas mendo, Ug€n Kagaro, Teslim Yrldrzo.rr Pile Usuwu Qemer Ala lö ninö de merdo. Ju ki na Usuwu ra 1u lazö cönc biyo, a nia dest baji. Qulfa zere hepig de vrra- zenö. Yanö vanö, rrhedira ma böro.rr U layik genco, museno. .. Kuras veze- rrzof no, garsefe. Roz de 40 metre Ei vezeno. Kuras, pegkir. Vanö, pÖto.rl Qerö Usuwu ra'o. Nözon kotiyo Qerö Usuwu? lazö henöno xort! Namö ho ki Brano. Vano igte, rrl€ ma de kuno ra. Nia crra has keme,.. qusto, ma re Eay gireneno. Xorto. Ma Gde nöwegime. Sodrr urzeme ra ke, binge do ma- de, endi nöwegimö, zeyir gureto.rrBinga uzay ke, ison nia gos kena, endi sonö xestexane. Endi her kegi legege ra Elngerege urasta, nia oncenö Kara- liya ho. Sodrr urzenö ra ke, herca töde taxtebezio u bingo. Hön piso! Seke sonde ama, vake, rrapo serde giun.rl www.arsivakurdi.orgN€ mr va, rrqrko, tore sebi?rl Va, rrserde giun.rr rrrtnd Mr va, beno! Qa senrk nögurina?rl Vato, I'sebikeri? Ez rast guriun, ez xayinön nökon.rr Doxtor ki qatö ser de biyo. Yö hepusu. Ma gardian ra va, rrnao nöweso, sebikeme?rr Vano, Sodrr rrnöweqiya ho qrka?rr Vato,rrserde gino.rr Vato,rryau, tavara clre ilag biarC!'r rrseke nu hire hazari mekum bi, töde 9i. Nu neyi nögiya?rr Qemer Aäa mer- döne?'r Va, rrez qiyo crnaza Qemer Aäay mr diye ke, z.ere helaneke de ro..rl Yi gardian vato. Vato, rrhelaneke de ro, nia ma vele sana bme, yena sona, goni ra prra. Goni ra pra. ... rr Seke gardian vano, rrQemer AEa merdo, a ni töde giken€, hirmena sonÖ. Teslim, nu (Ali Abas), UgÖn (Kagar), u layuku rrpepo! cönc. Vanö, Qemer A[a Ea brmrro? Qemer AEa ju kuxönÖ. Tutun ki slmeno. rr Sonö ke, hao helanek de, naylone brnde ra, yöna sona. Frr fir firrrr, a naylona ra nia erzina goni. A ni zrgenö, i xedemey yönö, vanö, rru merd, ma maki vame, gonia isonÖ DÖrsrm saflama, gonia ho sallama, cöme dame Kzrlay. Endi ni gikenö, vanö, rrendi meyit brdö ma, ma meyitÖ ho bemö I{apialti.! Beme dame sivilu, börö wedarö! Nödanö cr. Vanö, rrBelediya darena we. Ni mekumiyö, cözaho esta.rr Nödanö. rrHukumat dateno we.rr Endi ni t61ö Wa- rrstma li kenö, Wali vano, qlsev/eta cmaza mekerö! Qa stma makum rö vanÖ, ma buxu daremö we? Srma ki makumiyö, slma Qrtur yi darenö we? HarrdÖ tu (srma) kuya?rr Vato, rrhard hernemö.rl Berd€ Izmir Mala Tepecik de.. uca hepts esto, berdo uza dardö we. Tepecik mala tumÖ Belediyao. Teslim ke vejino izine, vano,ttez son havalunö ho ser.rr Sono y6mis cÖno, gi cöno sono uza. U gardian ki hode beno. Vano, rrnndiya to zofa. Ma hire töni, tu ma xelesnaymelrr Endi ilazu tevera anö. ilazu tevera danö yi, o ki da- no g€verdar, sonö ilazu tevera anÖ, derjönu sanenö ho, heve anö. U hire ha- zar makum töde wertö des u dt asmu de hasret kerdo. Töde merdö. H.Q.: Tödey6 Dävmiyö? I-eyla: Yö Dörsrmiyö. Ya, kisenö hora. Vanö, rrverva hukumati amö, Atattirk rö na kerdo, na kerdo.rr Lista prra. Rozö na lazö ap| mr Teslim benö ifada. Eke dano hore. igte dilekge dano, vano, rrnia honde qulÖ ma merdö, töde qazao merdo. Töde ilaju danö cr, derjunu sanenö cr. Peki nu lazeko xort se- bi? Nu layrk nia serde giyenö.rl II.Q.: O Ustwz? kyla: Ya, u Ustvtz. Sava yi nia merdo. .. II.Q.: Vata, "yanä nu kisto?" I-eyla:www.arsivakurdi.org Ya, ya, kisto a. O ki jö Qemer A[ay kerdo. Endi vato, 'rciranö ma bi, sevkan bi, .. ma pia bime, sevkan bime. 20 sere de laytko, nu ga btmtro nia tha? Nia mao dawa n6y bikemelrl ILC.: Teslim'o uano? kyla: Ya. Benö ifada. Destu kelepqe kenö, cönö, sonö. rrNu agira to rao?rl rryarr. rrpeki Vato, Vato, nu xorte nianen, kamji hakim ceza dö cr?rr Vato, rru hukumat brveso! Des u bonc sere domon ceza dö cr, nu ki vigt sere de ro. Tu gr endi emrn kena... Domonö Dersrmiye pöro...... domonön de fit dare! l-azö apö mr Sey Rzay des u gor sere bi, fit dare. Destö ho (aza Sey Rrzay Uqön) tepia bomba grnay br cr, nia seqet bi. Tu gr namusö hukumati mr ra pers kena? Hakimi ki bögerefo, pasayö ho ki böqerefo, qereqolö ho ki böqe- refo! Serr€ ml yanC hiris serra? Des u bonc serri dö mr. Ez des u bonc ser- re biyo, zewejiyo...'l If.Q.: Teslimo uano? Leyla: Ya. laz, 9ön€ mr estö? Töde, cinika mr, gönaka mr, töde Derö LaEinu de ki9ti, Der€ Qerelqan de. Ezi ki 1ö apö ho de xeleqiyo. Ez amo ke dewu ra nan beri apö hore.rl ILQ.: Seyknyrö? I*yla: Ya. rrlß Sey fuzay ra amu ke, ez apö hore nan beri, tutrn beri. Dor- mö mr hukumati guret, cendermu guret mr ra, pä mr guret, ez ardu hetö Xozati. Des u bonc seri ceza dö mr. Mr sekerd? Mr hrfang est? Ez bögek biyo. Bile kardi ru de nöbi. Mr kamji esker kist?rr Mr ifada ho da. Mr va, rrHakim, mr kamji er kigto? Mr kamji dewe kerda xrrabe? Mt koti drjdiyö kerda?rl rrtu Hakim vato, mordema Sey Rrzaya, coka. ister serö tu 10 ve, tu ceza 15 seri wena.rr Vano, rrnrka ki igte brnö berga (hticre?) ma de nia hora owuke biye, hasrr nia dönö ma, endi yi xasiri sere ma hön ve pigtiku gmenö puru. Nrka ki ma nao vörame gureta. Cigeri zerre ma de Einö. 9 seri viarnö ra, hona zof seri mendö. Ez mrron tha de. Mr sekena, berze welat. Ez mrron. Ez mrronnn|l Nu Ali Abasi ki, Haq rama ho crkero, nia cizikö ho moso. H.Q.: Heps de? Leyla: Ya. Töde hewa rao, hewa rao. Nia moso, vanC, a yöme ra niyo. Na yöme ra röm koto cr. Yi btazayö mr (Ali Rrza Polat) vatöne, doxteri sanö cr, nia jö mijia domonu y€na, keyke o mosayö ho nipt. Jö muslxi nia xortum könö cr. ... Vato, rru nöxelegino! Ali Abas.rr Juyo de dest payiyo, nia jd erzai- lio. Endi asmC, dl asmi tey mend, Teslimi ki ard berd Ankara, yi brazayö www.arsivakurdi.orgmi (Ali Rrza Polat). Yanö izinö crde, qörö hawa, Sörö temiziye. A seke ama rest Xaceliye, endi mrlet di, ama, xÖr ama, xör miyan de be, a ju asme nömend. Mrade xo nöguret ke, eskeriyö ra lazö ho böro. H.Q.: I^azö ho ki eskeriye de bi? S o d t r i 5 ffiH$Fir*f**dÄ{ff{#iffiiär$}iXti4qirü
I-eylia: Ya. Eskeriye de bi. H.Q.: Uza de merd? kyla: Ya. Uza de endi merd (Ieslim). ... Piyö ni Cafer yine, aponö ni, ber- dö kerdö a komete. A kometa ke khalik vrasta. Berdö, kerdÖ uza' H.Q.: Na piyö Caferio ke Xoser de, Cafer ke gö ma de wndeno? Leyla: Ya, ya. Piyö yi iwayim, apö ho, Rrza, Memed, $x, tödinö pÖro pia berdo dardo we. Kefen ardo, crrö gi do. H.Q.: Ma taz6 Teslim kotiyo? Koti merd? Domon bi' I-eyla: Nö 9r? Krbrrs de merd. Klbns de kist. Ey lise wend bi' Uza (izmir de) da mektev, wend. H.Q.: I{ot gi melHecra (moa ml): FotografC Sey Rrzay tu nödiyo nanö dösu-mösu ra, nanC prdu ra, hama torn ki benö kisenö, laj ki benö kisenö. H.Q.: Ma ga hön ken6? Ma endi g x€rö nayine? I*yla: l-azi ki tu vaze ke yanö qusurö ho brbo, Polat? A nu bini ki, lazö Polati, nu Musa. Nia amö nonö ho werdo.. Moe vana. Ma uza nöbime. Vana, rrnonö ho werd, giye ho werd, qarme ho werd, ho kerd mrrd, ho dalawnay ra day puru, guret gi. Vat, rrbö gimö na cor na dewe, na qegi tthl, Qendu! $imö, uza kemsrtt sene qegikerdena? Qese gikiye? Qa tha nökena?tf Vato, rrhavalö ma tCde hayä haza.tt Dowo lazek rö..(Lazek, Lazö rrna Polati Mursay) vato, pesewe, ez gr böri uza? Na moa ml tha teynara. Iftm 1ö naö de ro?rr Vato, rrmoa fu thowa nökena. Va göver cado! Bonö Eatrliyo.rr A lazek danö puruuu, awuke ra usnenC bover. U qazeno, vano, rfmrre mede, ez buxu yon. Qa danö mrre?rr Zayrteko, hona eskeriye ra amo. Gosedari: Ya, ya, qalö derdu meke! rrDanö I-eyla: puru, quzayise ho hata bme gozu amöne mr.fl (Moe) vana, llmr drma veng da. Mr va, Musa, so lö Muxtari vaze,'zoramr benö. (Muxta- ra vaz.e) tel ke, esker börol'r' ILQ.: I{am h6n uato? rrni I-eyla: Moe vato. Vato, ga tu zora benö orte yine. Nrka uza ovor de sa- rrhayleme vanö? Benö koti?r' Vato, mekelrr Moa hora vato, rrqeqi mekerr. En- rrbi di vana, sodrr, ez giyo a dewe, mr va, Musaö ma berd koti?l Vat ke, rrberd koti? Guret gi. Vanö, börö gime qegi keme.rl rrHaq Endi berdo h6n vanö. (Moö) vato, adrö srmare! eegikerdena ho gö ma de qegi kerde. Krrdaqki qeqi kenö. Ez n6zon Tirki, ez nözon Krrdaski.r' ILQ.: Moa uane, n6? hyla: Ya. If.Q.: I{trdagki qesey kerdo, aye Krrdagki fan nökerdo? Leyla: Ma gr zanal. ... Endi vato, iltu bö Reise ma be. Namö khalikö tu name tora. Köme Sey Rrzalrl Servö khalikö to bo! Endi seke hön vanö, maö fam kena. ilBuko, buko, u glko vanö, 'tu (lVlusa) tora kemö Sey Rrza!'. Vano, 'ryi horö kuratu kenö. Ez torno, ez domono. Ez ga qöri Sey Rrza bi?rl Baduwww.arsivakurdi.org berd, kerd cepeci. Serr u nöm tey mend, a emser kigt. Gosedaru ra: Ma ga lazö brayö tl (braza,lazö I\\ Ekberi Rüstemi qest kena, qrke u reö MED-TV de vejiyo, coka) amo tha, naza qesey keno, yöno orte ine, orte Khumr? Leyla:. Ma ez Er zon. Yi iltica kerdo. @üstem ortö l(hurru de niyo). Tiia So
Gosedaru ra: Niade hem ine ra mordemi kistö, hem ki yeno uza qesey ke- no. Qe n€ro ortö ine! I-eyla: Khurri? Gosedare: Ya. ... H.Q.: IlIa Ajayö (mördä) tu key merd? kyla: Na 80 de... H.Q.: II hepts ra ke vejiya, srma hona zeweiiay? Leyla: Nö ya, ya. Tu ki. Ez biyo vigt serre, endi hona... H.Q.: Ey päro, hergi mn6ne bbi? kyla: Ya, ya, qeqi kerdöne. H.Q.: a ki orte meselun€ Dörsan de biW? I-eyla: Ya, ya. Mrlet ke amöne lewe, qesey kerdöne. Mrre qegi nökerd6ne. Vatöne, 'rsona ho fina dare, sona emln kena, bena xö!rr. ... ILQ.: Ma yine ke qesey kerdöne, ratäne, "ma seveb Kurdistan do pöro", Jaki? Leyla: O zaman koti Kurdistan vatÖne? Vatöne rrDörstm...rl H.Q.: Yanö SeyRtzayine h€n, 'D6wm" uato? I-eyla: Nu, niyö vezenö, vanö, rrKurdistanrr. H.Q,: ine, (Sey Rtay, Ilpen{ Seyd, QemerAfu, Sahan A$a, Teslim, Mörde lcyla) uatöne 'Dörsm"? I-eyla: Tabi. Ma Trrku ki vatöne rrDörsimrr. Ma Dörsrm vatöne. Thowa ma rrsurgunö Eiyo henen (Kurdistan) nöheqime pö. Vatöne, Dersimirr. Ma sur- grniye de bime. II.Q.: Ma ine keS qal nökerddne. Niyö ke wes mendö. Niyö ke Sey Rzay de bry6, i Teslim yine, h6n nöuatöne? Leyla: Teslime feqir 14 sere bi, 9i gma heprs re, kot 30 sere vejiya. Nari ki merd. ... E.Q.: Yan€ uan, na isono ke wes mend hi, isono ke Sey Rta de, isono ke sma de bi, pilö stma, cinia Sey fuay, San€ anah$a tu' cinia Bauay (Sekina), ine ke qesey kerdöne, uatöne "Dörsm"? Ya ki?www.arsivakurdi.org Ieyla: rrDörsmrr, vatöne. Ma Izmir de bime, vatÖne, rrni macurö Dörsrmi. Nin€ eskerö ma qrr kerdo. TrrkunÖ uzay vatöne. Yi Taxtegiu vatÖne. Vatöne, rreskerö ma qr kerdo, verva Atatürk vejiyö.rr Vato, I'tufang nödame, So
fese ro n€namö, nökume brne bandrra Trrku.'r Yine nia qegi kerdöne, ma vatöne, rrhiya, ma kerdo. Dörsrm de kes Trk qino. Töde Eleviyo. Töde ju koko.... Dörsrm! Nia Eleziz ra dot herca Dersimo.rr H.Q.: Eleziz n dot, hata Feuaz, Qogiriyö, hzngan? rrna Leyla: Ya. Mr va, hetu ki toluv bi. Hora yi emunu kerd bi lista. Yi $övaz cu. Kerdö lista, dövö lürmancu, dö domonu, dö... Ittav do cr. Vato, "$6vaz ki Dörsrmo. QoEgiriyö ki Dörsrm'a, Hama $a(?) ki Dersimo. Qorumu ki Dersimo. Ni pöro Eleviyö. Hezreti imam Usöni rö ibadet kenö.rl H.Q.: I{arn h6n uato? I-eyla: Niye ke Sevaz ra amey. Ni Qoggirizu. Yinö piö mrra vato. II.Q.: Yanö AIi $öryine uato? I*yla: Ya. Ya. Ali $ör Efendi. Yanö vato, rrma nia töde piya Elevimö. Töde brne destö ma de rö. Waxto ke Haq dest mado, verva Tirk börimö, -ne topö ho esto, ne tufongö ho esto .. Yö maki goligö ma estö, yö ino ki. Hama ju afrr makina ma Eina. Begliyo. Otomatik tufongö ma gino. Ae ke btbe, yine ki hal kemölrr Yanö cönciyö van€. rrYine ki halö kemö. Yinö (geku) ame res- nemö ho.rr Yi QoEgirijiy€ vanö. Vanö, rrtufong ginö sayike? Depoy prnyö, ta- lan kemö, ame.rr II.Q.: Peki u waxt, Klturttt (Kurdu) tltowa Sey Rtay re ordum kerd? Leyla: Nö I{hurri koti ma di? I(hurri ginöbi a. Khurr gine bi, gine bi. Töde Elevi, töde Krrmanc, töde Ehli Beyti. N€, Khurr kotiii... Khurr na 86 de ve- jiay. Na 83-86 de, Khurr a sre vejiay. Zovi täde Elevi bi, töde Krrmanc bi. Endi Krrmanc€ ma yönö tha wanenö, zana? Wanenö, vanö, 'dame mektev.' Vanö, 'zonö ma bumusö.' A yenö ke, Here-Were qegi kenö. Ma fam nöke- me. Vanö, rrma Khurrmanco, Khurrmanco; biz Tunceli.rr Kamke mlreno, kimlrga ho töde Tunceli'ya. Zovi Khurrriyö. Zovi ki Here-Were zanö. Ma tu kam rö sekena! H.Q.: Tu ua, kok sebeno? kyla: Koknöbrino! H.Q.: Kok€ ma 1anö? www.arsivakurdi.orgkyla: Tabii. H.Q,: Tu uana yanö, kokö ma nöbrino? hyla: Ma nöbrino!... Ha brkise, ha brkise, kok nöbrrino! If.Q.: Tu uana yanö, koka ma onca 1iI dana? Ti ja 5 kyla: Tabii. ...
(Naza Baua Bedri onca eve keman€ ho ju lawuke keno üra)
Ax de fi berbeno: "imam Hesenö mr merdena ho uer meku,te!" Ya inu ordi onto ma ser Owa Pertage ra nauel! Way lemm fermanö kofi aeto!
Dayö, zalimi alay u taburi ontö dere mörata Pulämuriye, ... Entngani Nö ewra töwerte d.e qesey kenö, uanö, "gureto töwerte de sarebcrno La.zö iurayi,me Hesenö dewrös Stlemani. Ya, uano, "Imam Hesenö mt, merd,ena ho uer mekuye!" Iuisko oesage de dustö tora domonö geures u fu xortö ja gefi Töd.e dustö tora xortö ... Ya uano, "ez gine Nazimiya sewtimale. " Daye hz| Memed gauuE fetelino zaltmö Yüzbapi dtma Daye end.i. xtrfiye gnA zerö mr.ro Mt ua dayö nu Yezid mt na Kaftri ra hömeno beno Way lemt Dayö, sare brneno!
Dayö Zali.mi. dest u layö mt gired,ö, Dayö ez gureto berdo. Inzö Dele, Dayö mt niada, serua mr ntsto ,u... Kardia lazä tu sone keno! Dayö .. mtlet kistena mtra böxeuero. DayA ni dtsmenö Imami kardi gureta, ale cendegö ml sero p&y utneto Ya DayA Zah.m uano, aPö mt böro to sero.
Mt ua, "ewru rozöka Kefiela wa, na Zahm. kard.ia mt nöonceno. www.arsivakurdi.orgDayö ni Zalimi kardi naro wle mr., btmeno. Mr, aa Zaltm, USönö Kerbela peTva sare btnyo. Sarö mal u gau niyo, sarö cuamerdu no. Peyra cuamerd sare btriyo. Daye ni zalimö YüzhaSi ra uaze, destunö mt rauerdo! Ti ja Sod
Dafi alayi.ye esker u Ehekunö eskerö ho btjero, mt. d.tma böro! Pusula btjero diar| Deriya seutimale de Dayö roniso. (.../ Waxt6 lawcke-uatene de zof qesey beno, tam farn näbeno. Mr hondeke besökerd, honde nust Law,uku ta tepia qegi kerdene re dewam kerdime. H.Q.: Baua, tu uake, 'mr Xarpöt de Sey Rtn i di", nö? Bava Bedri: Heprs de bi. O srre Srlö Qatrr'i kigay bi, Öeze berde tza (Xar' pöt). Ez gine mehkeme, yi (Sey Rlza ve olvazu ra) berdi mehkeme, mt di. Sey Rrza ve laj ra pia gireday bi, Usö Seydi be Qemer Aiay ra pia gireday Dt. ILQ.: Ifum kam pia gireday bi? Bava Bedri: Sey Rrza ve laj ra pia gireday bi. Qemer AÄa ve Usö Seydi ra pia gireday bi. iye bin ki dr ve dr pia gireday bi, berdi mekeme. II.Q.: XöIe milet bi? Bava Bedri: Iö nazav 1e0 Rüsselsheim. 0u mala Rüsselsheim ra ve hata gargiye Rüsselsheim; taxriben 1000, 1500 metre) H.Q.: Tu gr zonäne ke, makeme SeyRna ino, tu piya Xary€t? Bava Bedri: Mehkemö Hesenö Momi bi. Ez Öeze de Sinr. $iyu Xarpöt. A roze ez giyu, mr kafrta ay€ berde dö mahkeme, vake, rrmahkemö slma me steo. Ewru y€ Afleruno. Saprk vi, grk vi mra bi, polögi pö bojiyö mt guret, ez esto tever.
Derä l^agi
De wela, wela, wela hal yamano. Derö Ing de dame [Aro DayA mtz u dumano ted,e tufong enino... Hesö Göwe aano, "pörod.ö ma Pörodime hes reyna geku gi.rö nödano, Roza Kerbeln. seyid beme www.arsivakurdi.orgcaä ma ceneto. Astö ma nökuno Memleketo, nu welato".
Ondöra Ginive oer de ,i$l!äi$;Färffiärf;*i:i:*3i:Ri*i:,1*€räisürFrir$irili$! T i i a S o d t r i 5
Iuisö mt, $uya hire ya esker otreniya to dero ?nerame meuzi ser ho br.gam.e kemere! Vano d,ayö "...nao koto eskeri. uer m.NEaranö ma ctrö salw dano Mrctafayö tomö Sure".
Ondera Gtniyö uer de iaise mt, höniyo. Hese Gäwe uano "f örodö ma Pörod.ime Reyna ma dtma kes gheku girö nödano". Vano, "xalb tufong möene! Verezayä to frö bijero." tu tufong gif bene meuerd.e sarö mt bero! meaerde sare mt bero!
iuise mr. esker do arö Sargeni sana bare iuisö mr, d.e roze tereliyo tufong| asire Vanö wker euru Pöyser koto dere Vano, "qomo OIi ken| tiyö mrrA meberA Lemm na xeuere!" Kes fu.ya! nökeno Qettna daraa gigere. Esker amo ma serde Alayi sanö sere Koyö Suri. AptrunA aer meuejiyö (merjiyö we) tufong benö harö cuamerduno! Dayö gonia agiru zofa Zalumu ewru arda ra ho uiri AEire ueng dana, uana, "sNrna azo pöyen" www.arsivakurdi.orgMara meSerö destö na Zalimi Sewqetö n7a trzno ra herdo duzö Qewlige. Ewru dest u Pay nAro Peser QemerA Szlernani QäuerA howt odu Borgi.niye d.e kilit kerdo Tija S odtri
Stleman Apayi Zalimi näge polatö jö ma qtr kerdA Qomo oca{i thol uerdayi Dayö zalimö apiru kotö akeri uer, ma dtm4tö Sarö ma benö eue pere ASiru uer mekuyä, meuerdö tufong benö ..karö cuamerduno. Sewqeft nta urzno ra h,erdo duzö Qewli.ge. Alayi ontö ma ser Tabur sanö tö!öy. Dormö ma de qurmus kerdä Xefif makineyö. Brazayö stma töhet ra Agiri qtrkerdi q edenay.
(Beno ke taa cau de gelet tey esto, Qtke varto ke lawik u4iinö, qesey beno, cokao gekui aruze niye),
l{amilö mt
Vay de bfue, biye, biye Kamtlö mr bfue. Dayö alay aigarnö mara Tahuri sanö serö Borginiye Dayö temel do puro Qdö onderö Mamekiye. Maö beruena dana horo Vay de m*o, meso Kamtlö mr, meso!
H.Q.: Sey fuza ke est dare, kamji asme biy6? Tu zonena? Leyla:www.arsivakurdi.org Tabii. Kasrm bi. Asma vrrene vejiye, u kasrmo, eylülo? Asma payija werti. EQ.:Asma payija wefti de est dare, yaki peyene de? Ti ja So
I-eyla: Wertene de, wertene de. Werte werte. 10 de makeme bi, 20 e de fiqt dare. 37 de Allerö ma qr kerdi, ni ki payiz (pö gureti). 20 de fit dare' ... Gosedaru ra teyö vanö, rrAtatürk nöwes bi, vato, qr mekerölrl H,Q.: 'Atatärk uato qr mekere?!" Atatürk qarar guteta, (Dörstm sere qanun veto), uato fuhse! Iryla: Celal Bayari (Atatürk ra) vato, rrhonde teni imza kenö, it 9a imza nökena?rr DÖrsrm re emrr vejiya ke, ttqlRKERElx Atatürk vato, Irsoy6 Dedu meverde! (SoyÖ) A$leru meverdelrr ILQ.: Pilu b nse ke, iyö binu ma teslim biieme! I-eyla: rrPir, Rayver name brvrnö! Pir, Rayver grko? Afleri gikiye? Prde Pertage ra bover,...rr vati (Atatürki). O (AtatürD amo Mamikiye a. II.Q.: Amo? kyla: Srreo ke mräarö dere Iagi gureto. Dere laEi yo? Streo ke topi nö pa. A srre amo Koyö Srpi Ataturk. Amo Koyö Srpi, nia mr[arö Srrcerina (?) Nia kamara onta, dürbün onto. Heligoptere ki, .. nia sere de fetelina. Nia sere de fetelina, Atatürk seveknena. Vato, yanö telefon de qegi kerdo,rrDörstm brjerö kamara, ala na Dörstm grtur cörino? Qrtur cörino? Nu kemero, brrro? Nu esker koti re qöro? Qrko, neyin nögiya? Töde telefet benolrl II.Q.: Atatärk uato? I-eyla: Yanö ey, ayö hor6 evlathf gureta, kerda tiyara... H.Q,: Sabiha ffikge'o, narne ayö. I-eyla: Hrm, ya. fuaba nözo, koti amo var. Taö vanÖ, rrna Desta emm de ama var. Desta Koyö Suri de Ataturk. A ki nia vejiya, seveknena. Nia seveknena, tepia yena, niseno ct, yeno sono. Ard, nari ki Pertage de ame war Ataturk. Nia görkerdo, qörkerdo, imkaniye gina. A göneke telefon de vato, rrBaba, Dörsrm nöcörino!r' Demenu nia nusno.
>Qäna Sey Ruay Leyla mesela iu cinika Kltaltze (Tace) qesey kena. Na cintke Derö I'agi de biva üwetn. Na Klnhze ki Iö www.arsivakurdi.orgLeyla ine de sutgniye de biya.<< I-eyla: (Cinike) drrveti,.. nia kigta gepe de grna cr, kiqta raste de qersun per- ro. Maiara de. II.Q.: Dere Lag de? Sodtri 5
[,eyla: Ya, Dere lag de. Topu erzenö, hem ki hukumat zovi qö$it qersunu erzeno. Nu kemer t€de pereno, sono zerre rnfari. Tayi ki eve kemeru giy6. Seke cinike yena lone ver, vana sole mr vezö tever. Ez tha xenekiun! Ez tha mron! ... Esker dorme prro! Demenu ra... Pilö Demenu eqtbi. Slle Sur vanö, gr? lazö Srle Suriyo, brayö Srle Suriyo? Ez nas nökon, ay6 vatene. Vatöne, namö ho Srlemanorr. i drsmeniyö. Srle Sur de veng nökenö. Srle Sur rew,38 ra raver krsto. ... Srle Sur Borgrniye de semk mrlet qrr kerd? Abasu Pötere de qrr kerdi. Bava Bedri: Abasu amey bi, day bi malö Demenu rö. Sule Sur gö de nö bi. Eke viarnay bi, berd bi Srluzu, Abasu vato, rrSrle Sur vanö, 'kirö ison haura weno, tersu ra zere ra tever nö bi.'rr Waa ho (waa Srle Suri) uza (hetö Abasu de) zewejiayö bena, vana, rrlao koti gemugu sereo, mka ke pöhegiyo, mal srma nödano. Srma ra mal cöno.rr Srle Sur högino pö, sono vrrendiye de undeno. Deseminö kiseno, mali pöyser cöno, yeno. kyla: Des tenunö Abasu kiseno ha. Dere Pötere de Srle Suri. Na Fate ki rrni (cinika Khahze) vano, bnazayö Srle Suriye? Ninö tever kere, sör€l Ni ma kisenö.rr Zere mrpari de vato. ILQ.: Qa hön uato? rrbelka I-eyla: igte vana, ni doste hukumatiyö. Ni Ea amö tha. Ni sevkaniyö. Ni görö qula brpiy6; vejiyö 9ör€ cor. Nu honde fsek qa ardo kerdo tha. Ma qörö cor brmr, meverd€ esker nata böro.rt Na mrlara ki töde eve resen oncino. Töde eve resen ninö ru, töde eve resen oncinö. Btnö ho ki hora gemo. Nia buros verdana ra, qem ra owe cena sona. Vana, ma qalt bime ke, veng danö. Vanö, rrlao meterse! Ewru pesewe ma resen, girit kerdö haar, srma oncemö cor.rl Eskeri qargi ra, Kortige ra, hetö Golki ra lone pak kerda. Topu nanö prra. i (isono ke zerö mriaru de re) domonu vezen€, resen ra rusnenö cör. Vanö, rrsrma burosu prkerö, herbi burusnö. Yanö domon bore (brsrmö) quwehn be, ison bonce.rl Zofo mrlet zere de: cini, cuamerd. i domonu 4ö Srle Sur ra- verdanö cör. Sonö gem. Seke verdanö ra, sonö resenö owe, hama u qirit vrqrno. Hona me trey€ mano, domon grnmö owe re. Hecra: Zerö o lone de? Icyla: Nö, nö. i lone ra verdö ra, son6 bover. Sonö ho xelesnenö. Sonö ha- valunöwww.arsivakurdi.org ho vinenö. Vanö, rrhaval böröl Cuamerd börö, cini u domonu bonce! rrDomonö ma owe nöbero, hukurnat tha kiseno.rl Eke hön beno (qirit vrgino), rrax tux, ax tuxlrrDeee! Owe zofa, usaro. Grgrri- na. Sano ho ver, berd. Ju amrka ho tey biya, nia honde mamke tey biya, töde gem u zern biya. Tace (a cinika Khahze) vana, ayö ho dard we, $iye Tiia So gövere lone, a ezbiyo puru. Ml va, rrFadima, tu sona koti? Na mantke bena koti?'l Vat, rrtüü, girteqere Demenu hayö gi, ezi ki son, ho erzon owe. Endi pogta mr i bi. Ez Ea tha vrndon?rr A manrke ho ra ave este qem, a buxu ki drma. A hön Eövere lon de. Verö ho jindano. ... Endi resen ke vrgino, i domoni gnenö owe re, sur.-uniye grnena pum. i Demenu hön tenö benö serdtn. rrsrma Vanö, girit Selet gireda, slma resen qrtur xape este cr? Srma qayim gi- renöda. Xape yöna cor ke, u gacrk€ ho nneto. Peki, na halqa grtur tha ra ve jina? ...U Usö Demenrz... Zamayö 9ö Sure...Tuhk de nigtöne ru. Nrza kenö. i I)emenu vanö, rrma ho vurnemö ra.rr Vanö, rrlao, rabiriyö! Srma qewete kenö, vera sonö, gerö cor, eke sömger sonö Muzur, görö Muzur.rr ...Esker dorme de prrro. Topu nano plra. Bava Bedri: Qond reyö alayi kerde thol uza de. Hecra: Iawuke de vanö: Pane ivise mr, panö! Brrayö mr serva Dörsrm sero! Leyla: Ya. ivis fena biyo. Bava Bedri: ivise Sey Gali. ...vanö, Hovare de gianö biyo srfte. Domonön de. I-eyla: Ya. Ya. ... Endi uza de morenö, 400 tene Demenu oncenö cor. iye ke qeka ho esta, iye ke quwetiniyö, cönciyö. 400 tene. 400 tene cöncu oncenö cor. Nözo Hese Gewe biyo, juyö bin biyo? Pilö Demenu. Vatu, rrma howt tenu vejime dam ser, ho xemelneme, nia br ra ho xemelneme, nia honde cepxa- ne ki cöme ho ser... Waxto ke esker Koyö Sur ra ama, ... her ju begliye ra name pa. Xafilda. ..rr Sonö, vejinö daru ser, nia töver töpey de, serö mr[ara Dere I-ag de, i howt teni. Demenu ra girteqeru. Qayt kenö ke, safaq ra saate drya, hirewa, esker usto ra, töra beno. Yanö yenö dorme mrfaru. Ju ostor vreniye de ro. Endi pasayö huyo ke, generalö huyo ke, o ki sereo. Endi He- se Gewe biyo, lazö Hese Geme biyo -a Tace qesey kerd€ne ma vira giyo. Vat, nia jö saate hetö cep de, nia caket de ro, bereqino. Zona? U generalo ke verö esker de ro. New, des tene ki drma osporo, iye bin ki pö hngö. Nia hetö cep de honde saate bereqino. Kolyao, grko? I Hese Gewe vato, lao, ma hire teni a derece i de keme thol. Srma iye bin ki, herme i sere de thol kerö! Salö ostor ranö, sa1ö iyö peyenu ranö. Hecra: Qrqag cigerli biye. kyla:www.arsivakurdi.org Yanö hön brkerime ke, (ine) töser töbrne ra keme. Axri goniya. 'rYa Duzgrn! Ya Jölelrr vanö ... Ninu ho xemelno velg ra. Cepxanö ho kheweo. Herkeg begliye ho kerdo hazr nia vrnet€. Waxto ke i amö nöjdi, endi amö naver dere ra, endi hire teni a saate (nisanö komutanu de) de kerde thol. U kolye (rütbe de). A i bin ki ayhm töveru danö. Danö golugu rö, danö emrn S o d t r i 5 il.*!:::S!{!i{l.irlllrijir!.!Jäßi';tärgtr;äi:Siifig$9r::ii:
rö, endi i howtemenu di hire destu, Qor destu kenö thol. Xafilda qayt kenö ke, bi töser-töbrnera... Endi ostor mostori hetö ra remay. A endi herd ra kas kenö, vozen€. Bi töbm ra 9i. Hecra: YaXtzr bo! [,eyla: )fuzr bol Hecra: Haq dest brdo! Ya Xrzrr! ILQ.: Na Taca qeseykena?A Taca ke, mrfure de drbefrn biya? I-eyla: Ya. Taca qesey kena. Taca Khalue. ILQ.: Taca Khaltze vana, "mr nia grmunö hora di?" I*yla: Ya, ya. Xrarrr! U ju vozdano sono vano, rrowrke mare biare, awuke ma resnö! Herbi|r, vano. rrMa esker kerd t€brn tösara. T€de hawo dömdiya yöme Koye Suri. Na yöm de kes gino. Resenu cini ra giredö, boncö corlrl Perozo a. Endi seke hön ken€, endi esker tobe, töde ho nanerö Mazgerd. iyö ke drrbetiniyö nanerö goligu, kenö gualu. iy6 ke merdö ki, erzenö uza sonö. Kam sono dareno we ine? Vanö, rrnayö hayduti vejiyö. Mrfara biya thole. Endi derece cönö, vanö, mrpara biya thole. ... Esker kerdo drrbehn, komutani krstö, komutani kerd6 drrbehn. A prrde i komutani, i esker töde yeno prde Pertage. iye ke uza osporiyö. iye ke payayö, drrbetiniyö, nözon rusnenö koti? Rusnenö Mazgerd, goligu ra giredanö. iye ke merdö, hora merdö. Erzenö brmr, sonö. Vana endi ke pogt kerde quwehne, ma va, rrgönövesayenö, senen bi, gik bi?rl rrEskero, qomutano. Ma Er zoneme. Ma ra xöle ki dür bi. 500 metre ra fise- ge erzeme. Töde osporiyö. Ma töde kerdi töser-töbrnra. Ne golig mend, ne ki... tCde toz-tuz bi gi. Hecra: Tayö de bin ke brbryöne, kokö dine ardöne. I-eyla: Yaa! Ma grko? Yi howtömena kotö drma. Yanö giyö diarö Koye Suri. $iye kotö drma, hön darö qertö grrg estö. Sonö na qertö, sonö a qetrö. Yanö esker nöbo ho wedaro. Nöbo ko de vrnderö? Qay't biye ke, töde gentö ho uza rö, sawqö ho uza rö. Töde saatö ho uza rö. Uzahard ra kas kerdö, h€n orte herr u gamure de sawqö vejina. Vanö, rrlao laoo, ma nu meyit... ni ke wes be, sewqa ho n€erzenö. Ni ke wes be, ... peki nu qayrsö pontolunö ino. Nu guko, nöyi nögiya?rr Vato, I'kerdö ru! növö goligu ra, c€nö benö.rl rrNö, nö, imkaniyö esta?" vato. Nia goviliki qesey keno. www.arsivakurdi.orgEndi sonö uza kefs kenö, xeverö danö inu -i Demenu, i Khalu... töde zov- zöge ho vezeno. Esker oncino destö Vanki. Yanö top nano lone ra. ... Hora derece ki Atatürki q6na ho (Sabiha Gökgen) gureto, vato, rrnia lete milis ke, lete ki brnrr kel Esker xerc beno. Qe kok€ esker yeno. Nö raa beli bena, n€ kemero...rl Ti ja So
H.Q.: A gena Atat{irki ama eve tiyara bomba esh Dör m. I-eyla: $iya Muzr, Siya u hetu... Bava Bedri: Qöna Atatürk gina. ILQ.: Qöna girn, faqat o göna iya maneuiTa, I*yla: Ya, ya. Qa merzo? A qa merzo. H.Q.: Hadratö ho estö, ine de tana. kyla: Hrmm. Tabi, tabii, tabiii. igte ayö vato: rrlete dost ke, lete drsmenke ke, tu Dörsrm bijerö! imkaniyö gina tu Dörsrm bijerölrl Hecra: Vato, rrperu crdel rl I-eyla: Vato, I'peru crde! Muxtaru de, Ezu del|r Zona? rrPüu de! Zovi thola. Dörsrm nöcörino! Esker sono, kokö xo yena onca nöcörino.rl H.Q.: U eskero ke ine (Dörstmuzu) qr kerd, onciyo, p6coy anca ame, yaki? I-eyla: Nö, endi nöamey bi. Endi nöame Koye Suri. I{.Q.: A cinike gturxelegiye? kyla: Endi a lone ra onta. Endi nö zav-zeq verda, n0... ILQ.: Dnvete gtur kerda wes? Leyla: Vrrde! Drrvete sekerda? Endi sonö a Koye Sur de fetelinö. Esker qino. Töde hön kas kerde... Goligi ki göver biye a diaru de, osteri göver biye. Jön mönö ho uza ro. Nia vanö, rrweee, ninö zarare (pil) diyo.'r A ni kun€ raö, töde hovrtemena Demenu, Tace cönö dofri Mazgerd de yenö war. Nanö goligu ra anö. Endi u mrletö lone pere cra vejino. Herkes rame no sono hetö Khalu. Sonö hetö Terfati, sonC hetC Grrmori, sonö hetö Hargiye. T€de, herkes sono hetö war u wurtö ho. Esker endi u ra dot Eino. Na l{hahze (Tace, crra Fate ki vanö) benö doxtori. H.Q.: Ma4ert de benö doxtori? kyla: Ya. Benö doxtori, vanö, rrdarva naö lukarl Hecra: Qrtur thorö giye? Esker ginebiyo? I-eyla: Nö, va brbo! Esker inö ra savano? Tufongo tey. Esker nötowreno, ha! A seke qiyÖ zerre Mazgerdi, cinike ki salon de ronigtiya. Ju cenderme amo. Vato, rra naye qomutanö ma Koye Sur de kigt, mrlarö Derö lag ra ve jiye.www.arsivakurdi.org nayC guret (Iace) Howt tenö ho ki dare sere bi. Tipö ml kamara.il A vana, rrriöga|r Iürmancki vana. 'Tu nöbiya? Tu bne dare de biya. Sere dare ra tufongi amay, ... tu na mrra, rrläwo, na ve havalö mrra.rr mr eve Erka na tora?rl Vat rrdavance bi. Dokuzli birl Tija
rrTobe. tobe. tobelrr ... i Demenu, i howtemine, a berda Mazgerde na ru, buxu ho kerd6 vindi, giyö. Nösonö qereqol, nösonö hukumal-i. i nöme raä ra cörö ra giyö. i sonö havalu vinenö, sonö cepxanu anö. Vanö, rrgime vreniya eskeri fisegu crra bijeme Pertage de, töde hawo nijiyo p€ser. Sonö nanö pa pesewe, cepxane esker ra cönö. Hecra: Demenu pöt biye. kyla: Yaaal Savana! Endi u (cenderme) grtur ke hön vano, Tace cra vana, rrsiktir be so! Ez ga mfar6 Derö Ali Bo!'azi de bi? Ez ga mrfarö Kuti Dere de bine?r'... Endi uza de Taca tu vejina ruye i, u ki vejino ruyö ayö. Xestexana ra ju xödemiye yena, vana, rrlawo, siktir be so! Nrka tu na cinike ra qr wazena? Cinike zindan ra ama brne, cinike mriare Der€ lag de ama bme. Xore Haqi xelesnarr. Drrveta cinike vinena, vana: rrnao hora göne cörr biyo amo na kigte. Tu gr kote nayö, vana, rrpigto no mrra? Na ga piqto torano?rl Na (Taca) kemer ro giya brne. Vano, rrez gerit ra giredu, waxte ke ez onto u nu ru, [rz biyo, mr taqle guret, ez kemer ro qiyo bme.rl Endi hukumat pö cöno, beno Eleziz. Desfu giredanö. Vanö, rrcendermi tu nas kerda.rr A vana, rrilave mrre kenö. Cenderme Kmanco, ez nas kon. I(rrmanco, zonC ma qeqi keno. Eke o Krrmanc nöbo, o Er zoneno, ez mrparö Dere lag ra vejine. Na ilavao. Qe mr berze zerre. Qe lungunö mr girede. Thowa nöbenorr. Endi benö xestexa, Qewres roze a drrveta ayC, o gost most cra kenö, nia nndek duz derzenö, hire caf pargiu vezenö. Pargiyö qöni töde srkrtö. Na ci- nike endi xestexane de merda. ... Zrncl/le ki prra ra. Kamke yeno, vano, rrna agr ceza de ra.rr Yanö naö cendermi kiste, mrpar€ Derö I-ag de. I'Naö goligi kiste, naö memurö ma kiste.rr ... Xestexa ra tepia benö kenö heprs Eleziz de. Ju Krrmanc Eleza ra sono xestexane. Sono nöwesunö ho ser. Perskeno, rrtu yö kotiya?rr rrEz mrlarö Derö laE ra ardu. Kemer ra qiyo bme....ft rrMa na zrncrle gtka waam?rr rTu eri mrre iftrra kerde, vat, ' tu ma kigtime, tu ostorö ma kigti. Yüzbaqiye ma kigt.'rr ... Na endi sona heprste manena.... Vana, rrju mormek ama növ/esu ser, vake, 'wayam fu yö kotiya?rr Mr va, rrgr pers kena?rr (Mormek) vake, rrZeynelö Abasz nao tha. Halboriye ra. Name tu qrko, mrra vaze. ... Zeynelilütahze guret bi. rrTu I{haLza?rr Vato, rryarr. Vato, rrZeynelö Usö www.arsivakurdi.orgrrya. Xece?rr Vato, Nao itharo gö ho. Hire brrayiyö. Tu mrrö vaze, son Usö Xece rö vanu, taqlze yeno tu vera ifade keno. Cinia Usö Xece ki l(halze biye. TÖriat ra biye. ...rr. Vato, rrez yö T€rgatiyo.rl Tija So
rrFatma! $iyo Zeynelö Usö Xece ardo. ...Yeno lewe, vano, Nörö torö se biyo, tu ama tha?rl Vana, rrtu kama, ez fu nas nCkon.rr IrEz Halboriye rao. ...E2 mÖrdö waa tuya. Tu mr nas n€kena? Ez Zeynelö Usö Xece wu.rr (Tace) vano, 'rtha ronise, ez derdö ho tora vajine.rr Vana, rlu er ama ... (lace mesela, Zeynelö Usö Xecerö qesey kena) Mördö cinike ve domonö cinike uza a lona mrfari de yenö krstene. Mördö ho nia lazun€ ho nia girödano qaylsö hora -xerepiayö- vano, rrqirit ra girede raverde gem. Bombu nanö mrSara ra, kemer glndr benC gmenö qafika monneki, guenö qem ro. ILQ.: Peyniye de (Tace) hepts ra vejina? I-eyla: Ya, ya. U Zeynel crre ordrm keno. Sono hakim vineno, qarakol de cendermu vineno. Vano, rra Fahnaa ke drveüna, zncde rawa, a boldrza mma. Srma Ea znc e ra giröda? Halboriye ra wa, waa ciniya mrna... Vato, rrqawia Koyö Suri kam vete?rr Vano, rra fiqariye gr zonena? Herkegi tufong esto. Des u dr seren domoni de geke esta. Qr zonena kam no esker ra? Mör- de ho merd. dr domonö ho merdi. Keska a ki brmerdönölrl Hakim vato, rrzrncrle hngera veze, heftöna mekemö hoyorr. (Iace) hire seri Xarpöt de ceza onte, badu dä izmir, lö ma.... Cinike gar- diyan ra vato, rrmr brusnö le Ali Rrza Polati, yaki lö ilyas Dayi....r' Iaze i iliyas Dayi ki u mrfare de biyo. Cendermu pö gureto, eve resen pö goligura girödo ke, biarö ceza crde. Ey ve olvozö ho Mazgerd ra cCr, hete Palu de endi koti, resen crra kerdo, remo amo. VanC, rrma resen vrsna, vost amayme.rr... If.Q,: Srma Seferhisar de gon göy bi? Ieyla: Ma zof bime. H.Q.: Srma amöne, giyöne gö juuin? Leyla: Ya, ya, hora jö Krmanciye biye. H.Q.: &ma endi na meseley juuin de qesey kerdöne? Leyla: Ya, ya. Endi i cönci het6 de bi, yi kamili hetö de qegi kerdöne. i ilyaS Dayi vatöne, rrkes jö Demenu khamore növejiya. Töde ke jö Demenu biyöne, coru Dörsrm rö thowa nöbiyöne.rr Vano, rrböbexti vejiayrr... H.Q.:www.arsivakurdi.org Tace hona wesa. Icyla: Ya, ya, Teräat de ra. H.Q.: 9ma surgln ra tepia p6ro c6ray ra arney Dörsrm? Ti ja Sodtri 5
hyla: Ya. Töde amay Si, bonC rindeki uraqti. Herkeg bonö ho, baxEe ho vrragti. Teeww! H.Q.: 9ma milke huye uzay sekerd? Leyla: iskan memuri ama, vake, rrstma ke tapunö ho danö, mrlke huyö uzay re vayirön kenö. Srma ke nöda, itay rö vayirön kenö.rr Endi herkegi (tapuyö) ho dayi. ... ILQ.: Stma uza orte firku de näbi? I-eyla: Nö, nö. Mala ma cia biye. Ju bina ma sade howt qat biye, sade vigt gö uza bi. ... Qrglö eskeru bi, da macuru. Khalu vana, Abasu vana, q€ rameti (Ali Rrza Polat) vana, Eö ma vana, töde uza bi. II.Q.: 38 de gö SaatofiIi, gö Hesen A{a i se bi? Iryla: Hukumati i Hesen A[a kiqti. Deste de, Derö Deste. ... A roza srftiye... xevere rusnenö, Hesen A!a, Rayverö Seyd Aiay, Selman A$a. Se1- rrNu man Agay berat kenö. hore feqiro. $öro! Guna ney kam cöno? Thowa lista ney gina. i (Selman Agay) badu lasenö. Taö vanö, zeyir do cr. H.Q.: Eskerö Ttrku zeyir da a? Leyla: Nö, Krrmancu do cr. Hama Hesen A!a, ciniye, hukumat krqt. Ciniye name Saxanrme biye. Töde zov-zeq ard a dere -nözo stma nögiye Deste- de- re brne Bextiyaru -taa yeno $öäank. U dere de töde kistö, endi owe sanC ho ver berdö. II.Q.: CemSi Ala i? kyla: Nö, nö. i Feratu de krsti, Gurgunke de krgti. Hemed AEa, Mrqi Aäa ve Qemqi A[a veng dö cr, giye qerekolö Gurgurrki. Uza növerdö ra. Vato, rrXozat de mekeme srma esto. Cemgi A[ay vato, rrEr mekeme ma esto? Hora serre ra nat ma hega5nne pö ke, g mrlet dere Hiniye Sipi de eskeri qrr ker- do. Mrlet nao yeno Xozat ra. Srma ma ki kisenö? Ma gövesayenö, non sola ma slma serre wa. Honde sogusunö mr wenö. Ne demek? Qa mr krsenö? Ju göna mrna, ju ezo. ... Ju qöna mr esta. Name ho Perixana. Cinia mr ki Narxa- tuna. Inu biare mr resnö, mr brkrse! Marö sa vanö?rl Vato, rremrol Emr veto, Alleru brbrrnö! Negelerrr? Nia cöra esker koto ct, hetö Qemiqgezeg ra. A ita ki ma qereqol re vato: 'Ni Afleru hiröminö biarö qereqol'. Marö hön emrr kerdo.rr Endi a Narxatune telefon kena. Vana, www.arsivakurdi.orgrrCemgi pe- Alay burusnö böro komutanl Qöna mr nawa bervena, sano, na sewe uza se kenö?rl U (qomutan) vano, rrtu böl Tu bö ke, Cemgi A!'ay bivinö, iwayim Agay bi- vinö! A se ke benö, ... Vano, rrbö qime pö na qadtrell Tija 5 odtri
Berdö uza, kerdö orte Qadre, kutik lue cr kerdÖ' Yaa. Kutik verdö cr. Cemqi A[ao, Mrqi A[ao, Iwayim A[ao. tlWuyyy,wuyryy, wuyyy|r Zrgena, nia kena. Tufongö nanC ayö ra, gena ki krsenö, kenö ser sonÖ. Högirina henöne arde ke!.... Nrka hasa tora domon vfare de ro, dr asmen, hire asmeno. Nia cönÖ erzenö qem. Vanö, rrberbeno, esker yeno ma serrr. Vesaniyera' Ne czlk tey esto, ne qiye werdenÖ esto. Cönö erzenö owe. H,Q.: Thce h€n uatöne? Leyla: Ya. Tace hön vatöne. Vatöne, erzenä Muzr. Endi domoni metreö, dr metrey sone, mrenö orte owe de. H.Q.: Tu ju ki uake, a "waa mr gose ho nia cor de ura fubi amey bi cör", I-eyla: Nara biye. Qöna Sx Hesen. Hata nrka hona sare dezena. Endi eke barut tey mendo, eke Erk mendo? A ke endi giye mezela laze apö ho -Ali Rrza Polati- endi hön kriz ra giye. Gosedari: Ma ni ga hem resme i (Sey Rrzay) finö dare, 9a krsenö? kyla: Haq q6 srma g€nkerolTeewww! Bava Bedri: Niade aguru tödine xevera ho kerdö ju, tödinö vake, pöro pia dame puro, tödine Demenu sere caverda. ...Yanö manö ke, milis nöbiyöne, esker ko nögurel"önöl H.Q.: Mrclö sma ntka kotiye? I-eyla: Pirbabo de rö. Bava, ciniye, moe, pÖro uza r0. Anahfa (Elife) m ki uza lö Sekina (cinia Bavay) de ra. ... H.Q.: AnahPa tu ki Iö sma de surginiye de biye? Leyla: Ya, ya. H,Q.: Anahia to ra gond domon bi? I-eyla: Bavao, $ex Heseno, Xeycana, Menesa, Dilifa... Moa mtra daa zofrye. Ses howt göneye,9or lajiye. Lazu ra AIi isan, Ali Rrza, Qereman, Saider, Seyd A[a. i Derö I-aguni de merdi. H.Q.: Qönun6 hora tu teyna wes menda? Leyla: Ya, ya. Ma kam btmano? Waö mt ozeb bi. Ez qrzö nÖ laz u gönuno. II.Q.:www.arsivakurdi.org Lazu ra ki kes nömend? I-eyla: Ya. Kam brmano? Endi tornu ra ju nu Ali Rrza Polat mend. Ju ki braö ho A1i Ekbero. O horö 9üan0 maüyo. HorÖ mal keno weyiye. Hecrra: Juyö amey bi Ktranu (dewa Mamikiye), vatöne, torna Sey Rrzayiya. Tija S
I-eyla: iqte a qCna Ali Ekberi ya. Waa Rüstemi ya. Mördö ayö ki iksor de kist PKK'u. iksor de. Silema Yrldrnm bi nam€ ho. Nao hire serriyo kisto. PKK'u kist. IIQ,: Namö ho grk bi?
I-eyla: Srlema Yrldmm bi. Mordemo pil bi. Mordemo de rrnd bi. Cönc. .. Ware de giyö Deste, Dolu Babay. Cini sonö, cuamerdö ho ki dewe de ma- nenö. Sodrr sonö, sonde yenö dewe. Hön, h€n, son€ ware ke hayö uza ro- nigteyö. ...Verö gadrre de nigtö. ro. Uza thowa qinebiyo. Vato, rrslema Yrldrnm kuyo? Qa niame ware?rr I ciranu vato, 'rO gi Keleze, lovig movig gu- ret qi Muzrr. Crta ho ramtta, vas u vagtiriya ho qedena, giyo qurvanö ho keno. rrHrmm, hrmm! Va brkerolrl Na ciniye vana, rrqe seke hön va, ml va, dr tenu ki tha sarebrneme, horö borö. Khavrrö ma zofiy|. Benö zerk sonö. Germo, khehzo. Vana, rrvat, ya, ya hal€ keme waam waam, waam! Halö kemelrl Nia dest fetelnenö i lazekö mrra, vanö yanö Sriema Yrldrrrmo koto ra. S e- ma Yrldrnm, hele qax qaxl isö ma tode esto.l Vana mr va, rrpöskarö lazek mev6, öy horö srmer kerdo zere... Hesö mmo, zere de kuno ra. Owe kerda horo. Gunaolrr Seke mr va, trHesö mtno, nia adrrge figtra cr, ruyö lazeki gör kerd. i vanö yanö Srlemano, brkigime. A gadrre de. Vana, r'mr fam nökeid. Mr va, srma Srlemani se kenö? Srma pendir wazenö, xapa pendir ke amö ma, Srleman ke berd rot, o sre börö, dame srma. Nrka ne pere ma dero ne thowa. Srt nobetiyo. Roz göyö pendir beno roseno. ...rr. Ez giyo meyiti ser. Mormek seke nia makina ra amo war, ... Ciniyö vana, rrgiyo Muzr. inam nökenö, qerö dewe de pers kerörr Sonö. Vanö, rrraa Urani ma musnölrr I terknenö sonö. Yanö mexsus höni vanö. Sonö iksor. 'rMa, key yeno Sllema?rl rrBelkia meste yeno. Waa ho Muzrr de ra. Na pesewe gr börö? Saate gorine de giyö. Muzir raa qor saatiya.rr Avana,rrraa Urani nawa tha ra sona. Se ke mal yeno, röge anngma... slma a raa ho vira mekerö, crra mevejiyö![... Vaso, ... Cao ke mal amo annge vejiya, a a ngeru vejiye ser, dorfi raa Ura- rrnösome ni uzawa. Vanö, iksor.rr Vanö, rrsome Uran.rr Urani ki lö Ter!.at de ra. Töde wareyö, töde mr[areyö. Seke sonö uza, sanenö iksor. H.Q.:www.arsivakurdi.org O ($Iema) ki mordemö SeyRtnyiyo? Leyla: Ma na niyo torna Sey Rr zay gureta. Hecra: I(hanu de bonunö Sey Bavay de biye (göna Ali Ekberi). I-eyla: Nawa ke bonune Tumtag (Sey Bavay) de. Bava Bedri: Anrkauza niva. .B::irtiir,jliii,iri:lil;l#ilij*ritiilfililäidälääjr!;! T i i a s o d t r i 5
[-eyla: Vuriye ra, $iye... Bava Bedri: Sowayrge de ra. Leyla: Ya. Haq raji bo! Qöna Ali Ekberiya, waa Rustemiya. Rüstem ra qza. ILQ.: Nu Srlema Ytldnmo ke kst, mörde owo (torna Sey Rtay) hylal Hrm. Pesewe endi layik yoxro ke yeno. Pesewe saate 12 de yeno iksor. Sonö uza, gost kenö kebab, tenö paqnenö i milet ra, terknenö yenö. Ju ki madenci (madendaro). Uza maden diyo. Uzao. Pia kunö ra, u (maden- dar) ve Sil ra. Tabi domonö ho ki cor Dolu Baba de rö. A roze u madendar nino lö Sili. Vano, rrS ema, bö qime gö Muxtari, qay btslmimelrr U ki vano, rrHaq vo ke ez raö ra arnune, thowa niyete mr Eino, mr cr[ara srmlta. Gost werdo. Ma ga qime na pesewe gay brsrmime? Bö qime rakumel'l Bagrke ca i madendare ki fito ra, brrayö hore ki. Iüroli de. Or[a esto ser, göver rakerdiyo, cam rakerdiyo. A nu Srl nia kuno zerte, nia beno cakete hore ke vezo. ... vano, rrkun ra.rr U (madendar) vano, ttez qay slmon, tu Eöver ca medelrr A aye de, benö puru, nia verö qöver de -hön ve postalu ra, hön ve...danö... Ma gime ke, saate des u drya, mormek ortö gon de ro. Hacooo! H.Q.: Tu ki piya? Leyla: Nö tabiii! Ma se brkeri? Endi töde Tunceliye (Mamikiye) ra giyö. Waö ho uza rö, lsrayö ho uza rö. Brrayö Srlemani. Rrzao, )hdrro, Meto. Töde 9i. Veyvö ho.Maez qe tza man? Zamaö mao. Zof nnd bi ha. H.Q.: Peki u ga hst? Sebeb gft bi? kylar Ma sebeb? Ez gt zonon. .. Na Ane hona nöhegiya pö. Uza ware de do sanöna ra. Srt€ sodiri kena pendir, srtö son ki -dr löy srto- ... Muxtari kl nia bonö ho tö qargiyö. U ki, mian€ de fihq esto. Name ho Uqöno. Piyö ho ki nia verö gore de koto ra. Nia, dewiji töde dewe de rö. I'Nö lo 1oo a nu Ugön Muxtaro. A nu ki brray6 Mrliyo. Nu ki Kenano. Nu ki 9ö lazö Mugiyo. peki na mormek Qa orte na qor göwu de krsto? Qe vengö fufongi niamo? ee ju mrnete nökerda?rr Cendermö van€. Cendermö qeraqolö Zaleyö. Cörö ikso- ri Za[e de qeraqol esto. ...Endi cendermu dorme gureto. U brrayö ho ki -u Rrza gino- i ki hakim ardo, doxtor ardo. Nu kami krsto, haleti crsanö. Yanö u ki dewuzunö hora terseno. Ez qine ke, teeww! Masa sereyö, o (Sriema) ki uza ramerdiyayiyo, sere qiye gireda. Ane (ciniya Srlemani) ki ko dera. Koyö Doluwww.arsivakurdi.org Bavay de ra. Xevere cr nöda. Vato,rru qav-qazape ayö orte de manenö. Qa xevere crdime? Xora bela mare ama. Endi grran grran böro.rr IJza ra ju sono, veng dano. Vano, rrhes koto orte miy.unö qö Usivö Azi, Der'e Mamuxu de pöro qrr kerdö! Ane ra vaze va herbi börolr'
::. tiii'?.i i1 .;.,;:; .# ;$ä;i ü; T i i a S o d t r i 5 $.Higüffililäii:1i4"t#ä*dl;;1i* ltit:i:iirlgiri9
A qöna hu nia honde rc. Lazö ho ki grno adrr rÖ, a nu destÖ ho seqeto, gire- Irez dayiyo. rrVax, vax<, varooTertelö Dörsrmi ra helmö weqiye
rr)idrk, Qina. Endi seke uza kuno ra, onca vano, brra! Nawo piyÖ mt veng da- no.rr Vano, "venge Sey iwayim nawo amelrl Endi urzenö ra, viqt golige fine tödrma, nisenö ct -i Erzinganiji- hÖn Ergane ra, Mu$acure ra top benö... Seke Pir Babu de vejinö, rrvano, lazö mr nao amöltr Hön ve pren trmon ra sono veri baxgi. Sono, yanC fisegu onceno, rrlayem, rrala piyö mr se bi, weso, gtko?rr Veng dano (Sey Iwayim) vano, go- ligu yawas brrame, yawas brramelrr Se ke ha! U uza ra veng dano, o (Sey Rrza) Prr Babu de hegino pö. Vano, rrma golige serime, qa yawas bramime?rl rrMa, fu Erzrngan ra24 saatiyo raau ra yena. Goligu fotesnena. Yawas btra- met. Ez, hona dr rozö mt mendö. Endi nia yeno, vera cr sono, verÖ baxgi de vrrare kenö juvin ra. rrlaöm se kerd, tu ga ama?rr Vano, rrvenge dakrla mr ama. Veng da pesewe. Badu Xrdrkö ma vake, 'rakuyÖ, tu hewnu ver hän www.arsivakurdi.orgez kena. Nao hire semryo tu tha ra. Koto tu vir, aöra veng koto tu ser. Endi fito hewn, buxu ki 16 mr de kot ra, veywe ve brrayö mrra. A qafi biyo ke, reyna tu veng da mr. Thile ho ser biyo. Nari ki venge tu ama mt. Tu ragt veng da mt?rl Sod
Vat, rrnö, nö, nö! U mrlaket bo, ez qedayö tu bijeri. Meterse, ez nömrron! Ez hona jö 9örolrl Nia yanö pore ho gia srpe nökoto tölewe. Khalike ml sey iwayim. Herdisa ho ki verda. Qe iStiri cr nösano. Endi dryaf do cr. Vato, rrmal sere brbrrnö, meyman nayC amö, tu nawa ama, herb kerdo! Gau sare brbrrnö! Tu wes ama! Carnalö Haq sukur bo! Eskerö tu ki wes ama! Lrnga ho nöwediye thowa.rl Vano, rrbava, ez onci son. Hona mao Uriq dame pöro. Rus hona ko de ro.rl rrlazem, Vano, ga sona? Endi nari ki eskerö hukumati 9öro. illa nu hetö Ernngani u Erzurumi tu serö bo? Tu zona, nu honde Abasu, laginu, Qozu, Semku, Feratu -töde, letera lete biye bögöy. Ju qi, ju nöama. Dr de 9i, ju nöama. Tu hondö mrleti qa bena qrr kena? Buko meke, vmde! Vaze, endi nöqikun, endi milis nino. Qeke gina, fisege gina. Meste biro o sene generalo stma beno keno ...? Tobe! Megerö göverö hukumati! Nia lazö lazö srma ke sonö,... Qrke khalike ma berdö Vacrle de Qere S ema ve laji ra krste. Hata na rozö ma ki, nari ki ma...rl Ju Sey iwayim eve emre Haq ra giyo. iyö bin töde eve kard ra qiye. Töde kard ra qiye. Töde qersune ra. ... If.Q,: SeyRz,a u nman l6we de biyo? Eke Sey iwayim merd? I-eyla: Ya, ya. Komete vlrasta a Brrike de, a Derö Areyi de. Komete vrrasta.... Derö Areyi de. Naverö Tornova o. Milkö ho zafo. Vrrasta komete. kemero kesme (brrraye) ra. ILQ.: Ilona wnetiya mezela (kometa) ho? rrnu kyla: Nö Er vrnetiya? 38 de igte, vato, bon grko? Nu senö bono tha vrasto? Nu qrko, gr niyo? Nu senö bono?rr I'piyö Vato, Sey Rrzay tey ro.rr Sano ve bombu ver ha. Kerdo tösere. XöS me! bolmrs benö, sonö !?,a, cll".e qüTa sare bunenö. ILQ.: Sey Rza un ra tepia, yanö merdena piyö ho dtma, gi Erzngle, ne? Ieyla: Ya, ya. Piyö ho mrreno, gewres vezeno, onca xevere danö, vanö, rrSey Rrza ke nöro, kes qaw[a nökeno! Horö rameme some göunö ho. Belke Sey Rua böro, zor crdo. Qeke 9in4 fisege qina, ma kot ra biarime?rl A miligiye. Kot ra erzaq böro. Endi sono. Qewres vezeno sono. Na 38 de igtewww.arsivakurdi.org a hewsa khalike mr bomba kerda. ... H.Q.: Heya. i furay| SeyRuayine re se bi? kyla: Sey Keko emre Haq ra merd, Xrdrk Deste de lcst. Xrdrk ve cinike ra. Sev Xtdrr be cineve ra. Tija Sodtri 5
H.Q.: i key kigt? rrnu I-eyla: i ki RayverÖ Seyd Aäay kiqt. Vato, brraye pey Rzayiyo' Nu Sey Xrdrr braye Sey Rrzayiyo, na ki ve!'wa Sey Rrzayiya'rr I yüzbaqi gurete sane bme gadrre. Vato, rrkokrmiye feqiri.'l II.Q.: 38 de kiste yanö? Leyla: Ya ha! 38 de. 38 de kiste. Piy6 mr ki serre aver flto dare. '.. BrayÖ pilo Sey )üdr. Seyd AEay dtmao. ILQ.: Seyd '4!a ki...? I-eyla: Seyd AEa ki Siyo Qelecuäe, dewunö Ferhatu. U apö ma. Uyö ke Xaceliye de. $iyo uza Ferhatu gö göna ho, gö Sedxan A,iay. H.Q.: PiIe ho? rrnu Leyla: Seyd A[ao. Seyd Aäao. Laj veri remo. Rayver veri remo. Vato' ga biyo eqkiya? Nu ga Bavay de biyo drsmen? Ez ni ver remon son! Son lö Eöna ho QelecuPe!rl H.Q.: Piyö Rayver (Qopi) hön uano? Leyla: Ya. Piye Rayver vano. Vato, rrnu moro bö aiuy€ suro. Ez ney rÖ sava- ji? Ney ya brkise, ya ki, ni re ogute brkerelrl Piye mr re temi keno. Vano, rrni hale brkere! Ni Rayvere Qopi ya ortera we- darö, ya ki, temey ker€, tenö ogut brjero, tenö böro raa! Nu grko nia keno? JA verg koto orte mileti. Nu rast qela kelepur keno ano.rr Sono, nia sono Qe miggezeg ra ... Sekaku ano. i ki, Sekakizi töde dostö Sey iwayimiyö, dostö khalikiye. H.Q,: U (Seyd AEa) eve etnre Haq ra mreno? leyla: Ya. U uza hön eflH.Q.: Yan6 uatu), "tu ke h6n apunC ho, mordemune ho lVato, rrga gekunö ho ronime? Eke rusnenö Elaziz, brrusnö! Ma eve goligu raimö. Rast bime gime! Goga ma? Ma tha Ea vrnderime? Emrr made, roze raver $ime horelrl rrAla ronise, ronise!rr vato. Hecra: Ronisö, hale tode niadamelrl kyla: Tabi. Nia bovera feke gadrre de niqte ru, u pasa nia peru cöve hora vezeno. Vano, rrborelrr Vano, rrbue, bore! Tu zof kulafet werd. Tu zof perö hukumati werd, zof feqir fiqare pö guret. Tore nömaneno! Evladö to nia hondere. Dewi nö, mezela tu bile hard nöfime! Qr dewu dan€ tu! U hukumat tu xapneno. Ewaqa fu, viqt ewaqa tu esta. ... Tu mördö waa ho lasto, tu lazö apö ho lasto, veyi;va ho krsla...rr H.Q.: "ine krsena, ma nöIosena? Ma ki krsena! I-eyla: Ya. Tu drsmena, tora az növerdame! Lazä to ki krseme! Tu Ali Hev- der ardo?rl Vato, rrya. Hao lö ostorö ho de ro, ostorö ho fetelneno.rl Esker sono, nia hnga peyenö, vrene zmcrle linö cr, nia köstek kenö. Hardö omneniyo. Nia min hardi re ken€ war. Eke kenö hard, o Ali Heyder vacino. Vano, rrqa h€n kena? Ostorö ml qefe- liao. Tu zona, ma raa gor saatu ju saat u nöm de amayme. Meke fetelnonu! Bon caö weg de qayrre de giredanulrl @sker) vano, rrqomutan vano, golugu tödine kostek bikerö, min harde war kerölrr Ostorö heneniye kelTöde Urfa ra amö ha. Bava Bedri: Trtö, ya ki? Leyla: Ma trtö, endi sekerdö, ma ez Qt zonon. Bava Bedri: Ya, ya. Hata uzaj'u ...($iye sare Dörsrm). I-eyla: Seke hön kerdo, endi ni Rayveri kenö zerre a bataniya. Kenö zerre, cendermey dorme cönö. rrAli Vano, Heyder, AIi Heyderlrr Yanö hesneno pö ke, brvozdo. Vengö eske- ri ki, nia zurreno. rrU, uu, uuulrl rrNu verö gadrra qomutan de, nu honde veng grko?rr, mudira pers keno. Va- no,'rala hayderö na ostore mr vmdö. Crra qi cön€. ... Ez deqeö ho berji gadrre.'l rrDest bera tu yena, orte esker ra vozde! Meso 1ö piye hol Va sono, se beno, brbo. Tu olafr brbinö, hÖn yawas orte esker ra vejiyelrr Nuwww.arsivakurdi.org lazek (Ali Heydera) vano, rrga, grko? Mudr Beg nca kon.rr Endi ilkokul rrez qedeno, koto orte okul. Vano, se brkeri? Qa piye ml klsenÖ? Piyö mr re Heqaret kenö? Se kenö?rl rlNözon, piyö tu zof gunekaro. Piyö tu qusurkaro. Tu zona, se kerdo? Huku- mato iqte. Belka giredano uza nano ru. Tersenöl Belka vanö, 'nu mara qest Tija 5
keno'. Tufong tey ro, piqto tey ro. Hön bö geki serde kenö, uza nanÖ ru. Meterse! Thowa nökenö!'l Vat, rrse ke piye mr gi nigt ru, hama fisegi miane ra veti. Mr di.rl lrVezenö! ... VezenölrrDiyalu dano lazelLeyla: Ya, ya. Hecra: Ey (Qopi) ki perÖ ho kerde top ardÖ ke, sono beno wali! I-eyla: Ya! igte i hiremena qöney, a ciniya ho Menese, uza mendi... i hire serri mendi. ... H.Q.: Yanö hire setri ua DCrilm de mendi... I-eyla: Xaceliye de mendi. H.Q.: Ilza ra tepia suryn kerdi, rusnay izmir?
Leyla: Ya, ya. Demenu amö, arö talan kerdo. Uso Demens, zamayö Qö Su- re. Malö Menese arö de bi. $ianö ho ki löwe de bi. Tenö nia brctke este brne. Vato, rrnö Uso, Uso na brcrka tu nöpöse? Arö Xaceliyo. Galay ki 'nö pöser, endi taye vera vejiye, taye hona mendö. Vano, rrloo loo nu non mare belawa. Ge owe oncina, ge böbrn beno xrave. Nu sebeno? Börö qime gö!r' O gianö Menese vano. rrMa ga hata son tha vrnderime? Nrka Demenu amay, ma kigtime, nonö ma berd, ma se brkerime? Hecra: 38 drma ki drzdön biye al I-eyla: @ve huwayts) Ya )hzrl... ILQ.: Menese ki hire serra tepia ntsnö izmir? kyla: Heya. E Q.: iVIa uma a ua diye? Leyla: Ame Qorum. Ame hetö Qorumi. Aye dilekca Xozat de da ismet (inönü), crra vato, rrrica mr tora esta. Ez esketego, hire gönö mr est€. Kam ninö keno weyiye? De ez kolamo. Ez sekon suku de? Qe nö ez milkö ho tha ramon, gozunö ho top kon, gönunö ho kon weyiye.rl Vatu, rrtu endi hurind€ ra lÖviya. Arö ke tola kerd, tu xevere mudir nöda. Tu qa xevere mudir nöda? Tu vato, '1oo 1oo thowa nöbeno, dr gareg non berdo.' Tu qa hön vato?rl Menese se ke vato, rrDemeno amay, galey nia brrnay, her ju nia hetö berdo. Ju ki bekci guret qi. Name ho Ugöno. O ki nöweso. Hön nefeso ho nino. Ju pare demdino i ser. Hata benö Mazra Bah,lazek taqke ra vejino. Vano, rrnia mr benö cae duri. Pö Vankö Hermeni de mr krsenö. Crra mmete keno. Vano, 'ez hona zewejiyo, hore gianö Rayverö Seyd Afayio.'rr A ni vozenö, i sala- gunö ho cönö, herju parö de gali Phoqt kerdo. Gemmö usariyo. Sonö brcrkunö qarmi cönö yenö. I Demenu. Sahngunö ho ben6 brn€ mt{aru de www.arsivakurdi.orgrrlao nan6 ru, brcrke cönö yenö. Uso, lao Mamo, börö borö, dryaf böro srma. l,oo meterse, ma srma nökrsemelrl i vato, ttez bekciyo. Tufongö mr brderö mr, wad bo ke, serve Rayverö Pil bo ke, ma veng n6keme. Növanime ke Demenu berdo. Vame, 'owe sana ho il;läli:*Siägi€*i1$#$äri$iilÄä$9ii-ltÄi$Säi T i i a S o d
ver berd. Menes Xatune ki veng n6kena.rr... H.Q.: Ya. i benö. Brctku wenö. Menese ki hukumati. ra n€uana, Menese surgtn kenö benö Qotum, Leyla: Ya. Endi uzay dma sonö vanö, Menes xatune vato, 'weeyy! Dr galey non berdo. Berdo berdo, veng mekerö! Sayi ke meymanö ma amö, ma clre ardo. Se biyo? Viqt qarek nonö mr esto. Se biyo, dr bari berdö.'rr Endi uza ra tepia sonö mudira vanö. Menese beno 1ö ho. Vano, rrqövesaye, fu ga hön vana. Bekciye dewa srma sono clre sanatkarön keno. Crre phoqt ke- no beno Mezra de nano ro. Defö ki tufongö ho dano q. ...r1 Menese vana, rrarö nao tha Xageliye de. Drsmen, Demenu nö ke. kam beno brbo, ister na Mrsgrege ra bör€. Ez qr zonon? Ez hore gö de ro. Mre xevere amö sodtra, va,'dr garek non biyo vind.'Mrva, 1oo, loo kam berd? Mr ki va, thowa nöbe- no, berdo, berdo. Mr hore hoverki va. Mt nözona ke Demenu berdo, mt nözona Mrsgrragzu berdo.rr A hön vana, wazenö benÖ ve Deste. Mudrr tey yeno. Mor nanö göver ra. Qrke ho esto teslime imamö laj kenÖ -o ki muxtarö tzaio- a Menese ve gönu ra rusnenö Xozat. rrSo, so Eleziz. Mahke- me tu esto uza. Endi rusnenö. Eleziz de dilekga dana Ismeti. rrRica mr tora esta, ez esketego. Qa ma gime surguniye? Kam ma keno weyiye?rr O ki cuav dano vano, rrtu endi hurindö ra grlayiya ra. De, ez tu se bikeri? Tu endi ama uza.tt Yato, 'lö Xageliye. Hamaqya, Qorum, Sungurli. Ni jÖ Xageli- zu nö. Torö qenaat bo. EleviyÖ. So tey ronise, rawurze, bö bonö hode www.arsivakurdi.orgramerdiye.rl EQ: Qond sere Qorum de menda? Leyla: Howt serri menda. ... I{.Q,: An thowa mui naskerdo! biyo? ,*riri:iijj;ri;srariialq:ü;iiiiar!:lt{ lllllili}".,I$t!d T i j a 5 o d t r i 5 i!ru#;li.uffi.ttö{,i}lÄli!ii#liii$*i:::ri:l!ä?#:
I-eyla: Nöö. Töde elevi biye, töde zof xatrr zono. Nia cem kenö. H.Q.: Stma ke surgln ra amey, uma juuin di? Leyla: Nö ya, ya. Ma Xozat de reqtime p0 a. H.Q.: Ma sfina ura pers nökerd, "mörde tu ga nia kerd?' rrmörde kyla: Ma a vana, mr hora zulumkar bi.rr I:LQ.: Vana, "zulumkar bi, nö? rrthowa I-eyla: Ya. Qöna apö huya. Qöna apön ra tepia, mre vatöne ciniya?rl ILQ.: Menese göna kamiya? I-eyla: Hona na par, pörar merde a. U Aliyo ke, Pir Hesenö Khalu ama tor- zen ra xmc kerd, qöna iya. Aliyö Seyd Heseni. Qöna Aliya. ... H.Q.: Tu uake, Menese par, pörar merde, nö? I-eyla: Ya, ya. H.Q.: X€le sene ho biye? I-eyla: Ya. Tüü! Seo...(Serre ho se ra cor biye). ILQ.: I{ot merde? I-eyla: A Vacrge de lö torna hode biye. Na Aysel DoÄan'e gina? A torna awa. H.Q.: Torna Menesa? I-eyla: Ya. Torna Menesa, qöna Lrla. Nu Ali Haydar Vezirofli Eino? O ki la- ze Pulo. O ki torne Meneso, Pule ra biyo. ...Piye i ki Semlozo. Mordemö de hewlo. I-azö $ixö Srleman Qavuqi yo. Semkrzo. Piyö ho ki Kanmo. Namö ho Kazrmo. Pilö Semkuno. ... Hecra: Frqariye endi biye perisan. Balra Bedri: Sodrrena mka fiqariye qesey kena. Hecra: Yö mr? Yö mr ki, esker ame dewa ma (IGnu). Kankuzu remay ä brne ra gi. Hetö gem rö, h€n vergimgere. Leyla: 38 o? Hecra: Ya. Nia (eskeri) dormö dewe brrno. Honde ke nia yeno mr vir. Moö mr ki pö deste mr guret, ju göneke ki vrrare de ra. Vake son Qeregor Eö brrayö ho. Endi ma gime. Tüya Tütürtiye vanö. $ivzoxo na het, na het ki Sorpiano. A nia esker ame, giariye butu. A na gimgere ho hard ra llz benö. Rayöwww.arsivakurdi.org serre tenö drrrke biye, a nia ma kotimö brnö drruku. Ma va, ho dolde keme. A göneke berve, esker vake, rrvengö domon yenorr. Hön töorte de ju- vin fam nökerd, 9i. $i, kutikö Sivzox ke laway, moa mr onca uste ra, pö de- ste ma guret, hetö dewa Kanu sere cerayme ra, amayme. Amayme, Iträrifiriträr*sÄ#*äää#€rsäc{träfficätrH Ti ja sodtri 5l*#ä#ä##iäB3l#sä,$ftäffiäffiffi!#il
Kawalhfe vanö, nia berzo. Hön boverö dewo. Bme muriye de hore hön ke time ra. Ieyla: Ya, ya! Hecra: Hön vrnetime, eke bi sodrr, ma niada ke, ma1 dewe ra ard kerd t+ ver, amey. Qrke ef ama. Feyzi Caxmax ame... Leyla: Ya, ya. Tamam. Hecra: Ef ama, endi qrr nökerd. Endi esker onciya qi. Ma niada ke, ju mor- mek cörö ma de ust ra ame. Endi tij mij esta. Bime war ameyme ke, piyö mi ki koto ofte koreku moreku, veng danooo! Zeröl Zeröäl Zerööö! Eke gina. ... Uzay drma ma gime mal, mal berd fek6 gem ke, fu lazek honde beno, endi ke serreno, nöm serreno. A nia qocrka (kermera nezeri) gewiy6 mianera wa. Eke esto ortö i gezu. Leyla: Tüüü! Kisto? Hecra: Owe ardo. Qem ardo. Ju ki ju mormek estbi kaleka gem. i Kankuzu gövesawu nödardewe. Hön fekö gem de bi, a owe, pöl kuyöne pa hÖn uza mend. Heya!...
(...)
Mr tenö ara dö u, faqat peynisa na qeseykerdene u mui tuy6 qesunä binu hona esta. Ni rozä p&ro-pia htav8 de vejinö.-H.QaäIayan www.arsivakurdi.org
144 Tija Sod
Yaraniya Tewraniye
X. Qelker
Seke gtma ki zanA, yaraniye ki ibadetä ra. Mordemi nanEiye ra fina düri, d,ana huyene u weE cöna. Hama tewraniye newEi.ya. NAwegiyö d.e bödermane niya, hama getma. Mord.emo ke na nöwEi.ye c4no, nufino,ler- zeno, coka ke namö d.e xuyo bin ki lerza. Ntka heno he jü aaco ma yara' ni,ya tewraniye gtka? Niyadime!
Hön aseno ke xöIö mordema ki tewraniya kamiya Ktnnanc-Zazay gu- reta. Qtke koti ragtö mordemanö niyanöna bena büe, niyadana ke hörnnö, nctfinö, lerzenl, fi.kenö, aq sere ra giyo, ctra g.hiki perenö. Tabi nA uafun| rnt. rnord,emö ke xode ragtö, d.ostö i'na sera ni'yö. Nö d,ostö maö Khurnnanci u Tuki nae mecöre xo ser u quurA made ni.ya nedö. Ma he ewro funA kamiya xo sero gurinime, nae marö zAde meui.nA. Qtke ma ki wazenime ke loctna rna dü köro, advö oca[a ma kAm mebo. I'oana ma ke dü kerd, advö xo ke köm nöbi' eke waum kerd ma ki Ehik4 d,anime dostan| xo. Xora höyan ewro qomä mara zafi.ne loana ine kerda we, ze ko- liyö mazeni adtrA inade uEä.
Mt cor uat bi ke, na nöwEiye bäl.erman niya, hama nAwEiyA de geti- na. Qehna, Etke mtleft ma, kam se Lra.no uaco, xorö wairön keno, end,i her ca u her waxt kamiya ro o.nole zln. Mr.letö na Exa ke kamiya xo biyaro re zon, handaö ki nöwEiya nö mordema bena gr.ran. Hama ma zerrewegime, bese keme ke nä mordemanö niyanöna rö ki dennanö sala btdime. Morde- mo ke na nöweEi,ye gureta, Eoro Kenterö Duzgmi, ocara hebö tebenk brcöro, a[we köro -hama gereke a{wa Qemö Munri bo- , b6tmo. Qarö xo Sultan Duzgr.niwww.arsivakurdi.org deste ro, dano nödano o zano.
Ntka nö mordemö ke tewraniye gureta kamö, se uanö inede niyadime. 5 o d t r i 5 filätäÄiiil$ä#$iir;ririllriiÄet*jiqiqt:ä:i*liri:lti
Qomö ma qomö de zerre Pako. Kam se uaco fö ina.m keno. Taö hi na sebeb ra. bilena rcra kewt bi duri, bi.bi a{wa are| $arö teberi.
Rocö jüyö de Ermevögan u böqerm salatö bonö cemi beno. Daim waxtö werdene öno, hermanö xo rugrkneno re cor, stfrö Eliyo vano u nezelino be cr weno, xo keno mrrd hön qono. Xölö waxt ke no hal ra vöreno ra, bavao feqir vano: Tr hela tenö düri unde, gtxa ke sfre ö Eliyo ki loqme ö mao.
Ntka gereke nö Andi btzanA ke, ma Etm ke entemasyonalistime handaö ki Ktnnanc-Zazay me. ***
Tenö mordemi estö ke kar u gur| zon u kultrö ma hewalö me$tej kenA. Yanö, ma ke welat sana rtö, o uaxt zon a kaltvö Etma ki xelesnenime ra.
Rocö agrqö dewrögi ra vana, ,des panota brde mr, torö dua ken.. Dewrög pera dano cr hama cra vano, 'dua to mrrö lazrm niya.. Agrqe va- 12, 'qöy tr dua mt nöwazena?. Dewrög vano, 'r€y halö xode niya de, eke dua to nezdiyö Heqi de qebul biyöne, to xorö dua kerdö, Heqi ki tr na hal ra xelesnöne ral. *ü*
Taö mordemi ki mara uanö, n6 nözanö ke gt wazenA. Nine d,e ra u röge araze niya. Nö anargi.stö, nözan gtkö...
Mrsletö de xrrabiya serö na dina ser ra muc iye bena. Xoc€ vano: 'Eke ebe na qöyde goro, roca qiyamete öna, dina bena töra, bena ser u bn.. Dewröq€ kuno wertö qesa u vano: ,Xoce ü Heq kena qarqö cr mebe, vrnde wa dina ser u bm bo. Beno ke brnö dina serö dina ra tenöna nnd bo!. Yanö xebera mordemanö ni.yanAna rengeni u zaf uenglniya Kvmanciya www.arsivakurdi.orgBeleke ra gina.
0s* .: ,."" " -: t.: 146 Ti ja Sodtri 5
Tai ki. estö he aanö, ma txmara zöderi zon u kultur ra heskenime. Hem ki ö töd.e dina ra! Halö nine ki giyore halö Ir,lan kwi' Mordemö maa xo u ceniya xora piya Varto ra qono guka MuSi. Gereke gemö Muradi ra brvÖro ra bover. Ne mae, ne ki ceniye ame zana. No ceniya xo keno phrqti, maa xo ki erzeno bmÖ qengÖ xo u qelebino 'be aiwe. Hona gem nöme nökerdo, mae ztqena, vana: 'I-alao to ez xenökhrta!. daö handö mearge to cönlke tersnÖ!' No vano: 'Da üo*
Tai mordemi ki estA marö nndeniya na dina nö, ö axiriye wad. kenA'
Jü roca remezani de heciyö vecino kursi ser vaaz dano, vano: qinn brköro, cenet de desto jü 'Kam ke gewe hewno ra urzo ra nlmac kofe de, desto bin qiwar de, serÖ xo ztme de, LngÖ xo vervaroji de ho- riyö dina cr.. Dewröqö caö xora x dano, vano: ,Mrrö ne ntmac lazmo, ne ki horiya ke h vana. Ez ke ame de slrota sure ra phaq keri, kam gr zano heto bin de, wertÖ qaqa de kam se keno?' *oc
TaA ki wazenö mesela qomö ma werte ra wedarö. Hama nötawrenö ke nae raEta-ragt biyarö hurindi, eskera uacö. Coka hezar qulfi nanö pa. Yaki ma- ne sero mane ui.nen|.
Mormekö wagto ke brzeweciyo. Jü ra perskerdo ke cÖnikö de senÖne nöbo, brcöro. E ki crra vato: 'JüyÖ de henÖne btce ke, rrndeke Erke nndekiye qrk kena zerÖ mordemi, mordem rehet nökeno. Pisrne ki nöbo, grke godrr u göwe qaltö cr bena, xuye kena. Feqire nöbo, grke wei- kerdene qetrna. Dewletiye nöbo, glke verba to Öna. Xorö zobina jüye brce, wa senön bena brbo. www.arsivakurdi.orgo*t Sodtti 5
Tabi no aerba ma halö leriba bi. Tenö bom u budelaä ma ki kewtö tewt. Hama nözanö ke tewtkewtene gorö her mordemi niya. Coka hebö aqilo ke sere dero o ki biyo gtlq, hirö xo öno-Eono, nerte de mendA, raa xo näuecenö.
Rocö dr mordemi gone sayd, röga hegi fetelinö. Xölö ke fetelinö o jü va- no: hegi nawal. 'RöQa O bin ki heqi vineno, vano: ,He$ nawo!, Hama o jü hona bilino u vano: hegi nawa, rega 'Röga hegi nawa!,
Mordemi ke uerö h.nga xora zobi.n caö nödi, düEü ewkA xora göyr caö de niyanäda, hk-tEna ebe itat u emr rae ra $i, o uaü rega hegi diyene tabi ke heEi ainüene ra tenöna hewla, ya ki? sto
NA mordemanö n ara tai ki wertö made ke qesöy kenö, benö sefkan, benä Chör, iü helme de welatö ma xelesnenö ra.. Xaya nine ki Eiya,re xuya filan dihi.
Dikä beno, wert€ kerga de bena qire-qira xo. Daim hayleme dero, hay- bro vano: 'Ez hewla, ez giyö ra nötersen, ez niya ra, ez höni ra..., Rocö heliyö cor ra aseno. No seke heli vineno, pereno ra beno vindi. He li ke rö1.na darino we, gono, no anciya vecino werte. Kergi cra vanö: 'Kanö h giyö ra nötersÖne? Se bi torö, tr tödine ra rew biya re vindi!. Dik vano: ,Ez öy ra nötersen hama, öy ez hona ke vank blya rey tersna!.. www.arsivakurdi.org ßr!ri!äris!räfä:ir;t.;iääq;l!rll{i}ääri,ä*rügjq:;fi T i i a s o d
I Vineme ke taö welatun6 EIIIIROPA U DERSIM Ewropa de karo ke mesela Dör- suni sero biyo, zaf avö giyo. Hetö zoni, tarix u itiqatä Dörsrmi Hüsnü Eydtn sero x€yle kar biyo. Na kari zof meseley ardö vera grmu, sarö mao khe wegiya ho Elvropa de rameno, na kar u gure ra xöyle gi mrso. Na kar h€n avö qiyo ke, sarö mao ke tha wegiya ho rameno, pöro ki gosö ho nanö ro na kar u gurey ser. Karo ke het€ zon u zagoni ra amo werte, zof meseley tari ra vetö, ardö riyö roqti. Vine- me ke na kar sarö Dörsrmi zof keno sa; ma zof beme sa. Hetö zon u zagoni u hetö kamiya ma ser taö perlodi vöjinö. Heto bin ra ki Vakrf u Ce- mati ninö ro. Hona zof kar beno. Na karo ke beno, Dörsrmrzu pede pede keno hösar ano tölewe. Na rivat ra Dörsrmrzi yöne tölewe, yönö pöser.
Na kar leto jöde tha na Ewropa de beno. Dörsrm u Trrkiya de na het ra hona zof kar nöbeno. Qrke na meselu sero gurenayis Trrkiya de zof zorro. Dewleta Trki wazena ke zon u zagonö bini wertö ra wedariyö, vindberö. Rejimö trku zovina zon u zagonu näwa- zeno. Cokao ke isu bese nökeno ke uza na meselu biaro ra zu/zon, sero qesey brkero, sero brgureo, Ewropa de serbestiye esta. Cokao ke rogtberö ma na karu besekenö tha brker6. Karo ke rogtberö ma thau ken€, sono reseno ve sarö mao ke Dörsrm u Trrkiya dero, yine. Tarixö ma ke bi araze, zonö ma ke kot kltavu; ame nustene, zof beme sa Sarö binö ke na zon u zagon hata nrka nähesno, nasnökerdo, nrka besekenö nasbrkerö. Heto bin ra ki, na karo ke tha Ewropa de zon u zagonö ma sero biyo, zon zagon€ ma zon-zagonö ciralunö ma ra grfur beno cöra, nnd mlsneno ra ma,
Ma vrrende vatäne ke, "Zonö ma lehga de Krdaqkiya". Hama mave zu Krdagi ra ke amöne tölewe, ma zumini fam nökerdäne, desrnde garnöne ra Tnki; ma Trrki qesey- kerd€ne. Ma fam nökerdöne ke, ,'zonö ma ke juyo" qaö ma zumini fam nökeme, Trrki qeseykeme! Mrletö ma her waxt hetä zoni, zagon u kamiya hora, ho ciranunö hora cöra kerdo. Mrletö ma zonö horö vatöne; "Krmancki", zonö Krrdasu rö vatöne, "Krdaskin. Hora vatöne; "Krmaac", yinöra ki vatöne uKrrda$i... Mrletö ma grqagi ke nia vatöne, na vatis coru krtavu nökotvi.
Rorstberunö ma zu ki itiqatö mao ke jö itiqatö Krrdasu niyo, ardr ra zu. Honde ke na gu- renayis tha bi, sar6 ma hona zof qi ctra mtseno. Karo ke tha biyo, kamiya ma zof nnd mlsneno ra ma. Nara töpia ki Dörsmlj u Krrda$i grtur brnö destö dewleta Trrki ra v€jinö xelöginö, ya ki eve Trrku ra tälewe de wegiya ho ramenC, sero qesey keme. Zoneme ke karö ma zof zoro.www.arsivakurdi.org Qrke kös hona mrletö ma nnd nasnökeno. Hama zoneme ke, ma ke seveta serbe- stiya ho näguriayme, serbestiye marö asmön ra nina war. Dewleta Trki welatä mara teverkerdene rö, seveta hardä ma, zon u zagonö ma, itiqatö ma xelesnaöne, toxrm erjiyo hard. Nara töpia ki, na toxrmo ke grno hard ro, tede jil da- no, reweno beno pil. I Tiia Sodtri
srr.o FtQiR -r ßo Dersim
Derö Meydanuno Dakr.la m' Haq bnono Qond roji.yo yaji-yaua de u4sanu Se beno heuö stt mt de geste ra zof Pärsanu Ez Stlo Feqtrune horö raa Xtn'ri de mtnete kenu, beruenu Ehe tenö sü mt nädana Oli Comerd tora heredino Xatuna m', Yrmam WUSöni tede kena, tenö stt dana brde, nöd.ana nia de tora sa uanu Xatune uana, "sa uana aaze, bud,ela, ez way.rö karine horö malö ho dosenu Perznenu bu u miyu nshka ho rösenu Qino waxtA rnt uatena tu ndrersenu" Reyna uajine dakö, ez remaolu ne Mt fuma rö ttfung u thafangi tr{ewnö balipna nöuerdano mt gtm kuyo lazö Meruani Dakilö, ez oösa tösa biyu meymanA yauani Se beno khogtkö sr,t sadeqö azu-wuz6 tu bara S emani S o Feqtri nia da ke gare nddi Ho-hode nznay niznay azlanu ra azlani Diyari ra rusnay zewnc| uergi Vake Eörö bergö Merga A{ay Manga auragtrana, ctra brriya ra, oörd'ä ra giyA nal u gay Tholeo tholeuö manga garebeleko hay-uay Soykhöko guneko hona uusto ra Pay Vergönö! borö ma.nga,, qarse guki meuö, heno FiI, qtruanö Duzg.n Baaag $i ke p Eörö manga ueng ra btni.la Vergu het ra weriya Gana guki zu huriye de cö btniya www.arsivakurdi.orgVeIg u uas soykhöki dö, koto qesey arö huzuriya. Süo Feqiro Dewres uejiya ra Xatune dana zoninö horo, ueng dana dewe ra Vana, "Feqtri mua sxt wasto, uato, )ezu teuerü< f9t,i;räö;qd,ii,'.'iiq,iiiti:t,il:lltlisTlPii;i*e;,li?äräääiriöliöi;
sam?u otxq'ßs o,t, opq lox ' op2t D,t, .q{ao s(nar! ouarlt 'oL?s 01 ap? ru,t M 'ou0plaa?u D.4aTsa otlg
sam osan ol ouu 'ofnq $ap on ?tryoJ sall a4a1 otlq 'ouNpMtp wIDz ' oaaq?u rDL ap ara Mt qstulswww.arsivakurdi.org satmai xJ'suNq tl ap afn utbal ouLM'tu'tos 2,tg{wt{ wllttz ouanry safiia1 opqll pna tru ouaT n'uaq 'o d ouop atloz aq raH a.top Duaua tut sam Dram :ouastq oJ 'il{oq 'ttaa44 at0q ouos nr1 tau 'an't oulu 'ouaq pDx 'ouaq pO a,raq?q Duaq apuoq oi tw'ot. aQ.tam o,t?puo DN iuma6 n przaÄ';nt15 V61 arnm au 'ap ta( tru D1Mnp au $om n fnp 1a'ua(o't. tw ?tDaD?4 xpua aQ atos ap akuautq'VBut1 ap afu.uatas tw Vtn( n Fap ?pat.tg apq oa npnq 'aunptnE gd 'za aun tNbatr olNS apzalu ?urqtq g,r.r.w outqt$Vu tt wrlpz'iapaw n lsap ' iqatDqwtg iti(t(ag a7azaq outhnVu Du.tNp n ug a1nzaw outl UtJ 'oolaurp utrIDZ ,ltkatq g\a? Vutn8 ionVu ioa?N, :ouoa'ouapu apoq-orl'optnt tCo32t7 ?m?qE ?Wap '?a nq ?WaQ üngu qmaö a&uty ouaq as'nuDa ' twryoy olol4)I naazzr'l V8uan ang r.ka.as qob nr pb aq otoutal za ',ut or'q$ot4( 'aux,oqq aS x[?tll ouos ottw ?unQnx ',M a{tq Dt u $n1 Vt .tq ?zor'opaaxu?u Ntrt ?taDS xt|qq n nq aol Dt tuDutso ?loQ '?owtp tW xLn ,ns waM?E orutp a8uty an, a8utl olos 'nuoa 'aE onpal auaq ap owal {ta1 nfipul Vq n auqatn? 'Dnn nutloz nuawary ,tap puoJ ana au.rp Nltt ouopnn NUrIDZ r.tot n uonot gtnl ?fr ',M anbatr aur,o,t'tg {n aa, zo aaünn otutbag ?lxs DMaq DN ügS VunzVE Vqutxq ?uaaqaaas 'am ?uvp ,W t[?r.l tas nryorl Du '?sam Dpm0s ?pqoltw ?u?asaH pu .{aq1 n oEVq ?uos otaa nyg ;1.t1to14 DMnq xJ {ot u.aa or .ttDqq fuoLl ?p.tap uaru?q n.4DO n- üIow orrs
(uassg 9661' l0'62-uawa,.g' 1661'90' t 0)
,,'nt. afros gaü auuaE?.to stD{ oqtu'otny an, rtzlx lM Dstal ot aflntu augptaq n( gsol Nut ouaq as 'n,r' nSuq 4 uoq tuog
:ti:liirili*ifii{äii$,riiiiäjffirä:ijiri.l;i:liä*i&ir*]: I !rrpos P./rIJ *!lr]rl:l'.:13ärl:iiliiiilri:iäir:$i4iiiiiiüäl;äi}j: Ti ja Sodrri 5
Tersu ra biyo osenek na teres Amo rae, uano, "Stlo Feqir, rnendene rö ca honde kena hewes?" Yano, "se beno rntra ki uaze, tu hön ueng daae kamtji Jinre eue zare wes Mt rahr| a Jiare sane, aaze ke raa hu bnini ezo seweresl 9lo Feqir oano, "hey Yeztd!, tu her ke da mtro, rnt ua, rya Xtztr! , ya Dewrwl Zouina uenga kami dine ke!, menda na bara rnarö möra,".
(0 1.06. 1994 Bremen-28.07. 1997 Essen)
Merdena l{oy Hawar Torn€cengi
Merdena koy na qesu ra qeuehn niya Rega qederi ine ae xo kerde xtraue. tu sonna uerö aore biye omödia mt!
'Otuzsekiz'de, Amononia genna kelue de Raatr domanö ma ki6ti. Maö ke ffu de mendi, eue zerrouösae u riyoheruis oArdi ra uerA mqitunö domanunö xora ra. Qtmä Sosa waa mt föyde mendi. Lonke gnö kou ro: Koö Ujbend.i ue Gola Buyere da xoro, beraay.
A sene sur kerdöne hard u asmöni. ' Zonö köEi nAcöröne....! Köpi fek ra qwö nöperrAne, www.arsivakurdi.orgZono de biya.xki bi, nözonöne. Eke htzonöne se biyöne? Fennan4 koy rew ra uöjiay ui Filighiye ra qese p fayde!... Ti ja So dtri 5
t "Khanciyi sulSrnatkar Metin Kahraman 34 serri dero. Metini 1984 de ebe Grup Yorum ra srftö muziki kerdo. Na phonc serriyo ki brraö xo Kemali ra piya ebe namö rrMetin-Kemal Kahramanrr muzik kenö. Hata nrka hirö kasetö xo veciyÖ' Nö, rrRenklerde 1993 de rtDeniz Koydum Adrmrr, 1995 de Yaqamakr', 1997 de ki rrYaql ar Dersim Türküleri Söyiüyor 1tt bi. Nö brray vatiganö kokuma de tarxö Tunceli sero ki gurinä, danö ar€ u qÖyd kenö. Ma, Metin Kahramani de qesöy kerd, grke Kemal Kahraman hona Almanya de weqino' Qxa ke ma ebe weqiya Metin Kahra' mani ra kunime rae ki, emegö snate u felsefe wa ke na emeg ra vecina werte, ö hurdim btraa wa. N€, 'Khanciyö suka vind- biyaiye'o ke kaseta I'De- niz Koydum Adrnrrr de v€reno ra 'be xuy€. Metinö Qö Alö MemÖ Xöri 1963 de istasyono ke werte qatÖ raa trr€na Er- zingan-Erzurum u Tunce- li dero öno dina. Piy6 xo Qemer Qawug rrDevlet Demir Yolarrrr de gurino. NC aEira Balabananö, der€ Sanse raö.
* www.arsivakurdi.orgNa haseta ke alaazanö ma Metin u Kemalö gö AIö Memö Xeri herda hazt'r, raEta ki kasetä de zaf hewla. Na kasete sero gthe uac| caö xryo Mt uagt ke ita ai hami na kasete sero se aato tenö btgami re zan| ma. Xtztr emrö de derg, aengä de daim bt'do ct' x. eelker
153 Tija Sodtri 5
Gazeta "Pazay'', 2ö faiza pÄ6ne '92
a krewegiye de muuliye be egq bena, "ragte nöbena uindi, pröa wttlena"
Zerewegiye, zerr v can ra lalewiyaena mordemi u sawda zernya xo hegnae u aera gore rae ra giyena. Zerewegiye de mordem xora duri nökuno, biyena xora nöterseno, nöremeno, nöbeno feribö canö xo. intizam€ zereweqiye de mordem astare u agme de niyadaene ra, gewe vengdaena zilqu-hki ra, vengö aäwe ra zewq cöno. Zerewegiye intizamö mordemanö ke vanö, 'ragte nöbena vindi, prrön vtrnena', wa. Zerewegiye intizamo ke her gi tede ebe eqq öno hurendi, awa.
'Roll' 4ergip muziki-, paiza pööne '92
, I{ohma ra lauk6 Dösmi
'rNö caa wegiye nöramina Biyena mr lemö kesi de niya Zerrtya mt to wazena Tora zaf hes kena Dösrmrt... D€srm... Welato beleko, wairö zaf zona, zaf itiqata u zaf kulturano. Dösrm wairö zaf namano, tede ragte tek u jü niya. I'hiza Nfta ki ebe siyasetö ardenerr kerdo welato de bökes, kulturö €yde ro neverdo. Qrxa ke niya ro ki, Dösrm hona Anadoliye de sembolö ro. Na kasete de ki mordem röqa nö semboli vineno.
"Aktüel Dergisi", 11-17ö paiza aeröne '92
t Jü tanx ra lauki
rrma Metin Karaman vano ke, hön kerd ke tarxö mao ke beno vindi, qöyd ke- rime, qe nö crra qiyö brmano. Coka ke no qimet€ jü dokumentasyon dero. Laukö ke tede vacin€, surgni sero, itiqatö elawitine u pörodaige agira seroö. Taiyö nine naera 2G30 serre ravöri amö qöyd kerdene u qöydkerdof€ xo www.arsivakurdi.orgkamö, nözanin6.'r rrma Metin Kahraman vano ke, nö karö xo ravör benime, crke ma inam keni me ke nustena tanx de lauka ra ki istifa de benorr.
"Rad.ihal", 21A amnana fiööne '92 Ti ja Sod
t l{olnmi l-aukan6 D€smi Vanö 1
Metin u Kemal Kahramani, qe ke nC seveta qöyd kerdena zon u kulturö Dösrmiyo ke beno be vindi, no gure ardo huröndi. Na gure de zonö ke ö har- di sero qesey ben€, ca diyo ina tö dine. Cokake Zazaki ra, Khurrmanci u Tlrki ra lauki am€ wegintene. Na t€areardena ke qimet€ dokumentasyon dera, het6 Tunceli u Erangani de qöyd biya, alaqa heq kena.
"Milliyet Pazar", 24ö amnana Pööne '97 t Mttzisiyen€ Anadoliyö hewli rrQr waxt ke sawda jü laukö de dewe gogö mtra goro, ez sairina xora ger- mainarr, vato Bedri Rahmi Eyüpoflu. Eke ke weg biyöne, belka gairina xo ca- verdöne, qrke kasetö de häni hewle veciye. Ez rrKoktmi I-aukunö Döstmi Vanö l" de, kaseta ke Metin 'be Kemal Kahramani kerda hazrr u hewliya jü dokumentasyoni dera, bena gahadö dewletiya zon u kulturö Dösrmiyo ke be- no be vindi. ... Metin Kahraman Dünya Ana niya dano qesey kerdene: rrMa cenet ki di, ceneme ki.,. Domaneniya mt hona ze vzöri mr viri dera. No- no ke ma werdö, aÄ'wa ke ma qtmttöne pak biye. A taw hewa de boa gula biye... Qr waxt ke sungi kerdena domana mr 'be gtmanö xo diye... Qr waxt ke ma caverdaime crananö ma€ nndekanö ke wairö zobina pöxamberi bi... Qr waxt ke ma, o welatö jiyar u diyaru ra surgrnö leribiye bime. A waxt ma glnayme ceneme ra. Nrka Estemolo göwögaye de, wertö dösanö betona de kes vengö mr nöhegneno. Gege vecina pulö Kartali ser, gewe agme de qesey se brk€ri? Cra pers ken, kata gona na dina? rl l:" "-U "Milliyet Sanat, Paiza wertöne '97"
t Vengö Waii ta laukö Däsmi
Kaseto ke Metin-Kemal Kahramani seveta palra mendena zon u kulfurö Dösrmiyo ke Ideolojiyo resmi be famö rrkulturörr öy na gend des serriyo kerdo rryasaqrr,www.arsivakurdi.org kerdo hazrr "Koktmi laukanö D€srmi Van€ |r, wertö aqma paiza pö€ne de veciya. Hewliya kaseto ke zöde het€ Tunceli u Erzngani de amc qöyd kerdene awa ke, lauk6 ke tede vengö kokrmanö a hetira am€ qeydker- dene. Kasete de Zazal
"Earensel Kültür". baiza wröne '97"
755 j*äg*l*ß**r$ä{}:*€,*äl*äf ääHäö$r;ä*öl!G!äabf{'.i4d49*{#9 5 odtri 5
t Qimetö dokumenbsytni de jü kasete
rrKokrmi Gur€ Metin-Kemal Kahramaniyo p€ön laukanö DÖsrmi van€ 1rr yo. Hewliya kasete awa ke, laukö ke tede r€ z6daiya ine ebe vengö kokrmanö a heti qeyd biyÖ. Kaseto ke ebe laukanö rrKürtge ve TürkEetr ra amo werte, ebe gurö inawo 1991 ra nat biyo hazr. Ewö ke kaset kerdo hazrr vanö ke, rrqe nö qöyda zon u kultur€ Dösrmiyo ke beno be vindi brc€rime u qarö teberi ki sahadö biyena na kulfiri kerimerl
"Ukede Gündem", 24ö amnana pööne'97" re las*ru!,r;r 7on u hulturi Mü I),n,1;K'r'nrn!-Zrz:r rrt|)!l:-Krrnurrr-ZJri f D;li r,0 Külriinl Dcruiri .,, ", il, 7-Lhr,rh'ilt'lcr ll',r'li'Krrnrrn<-ll"rzr.Spracht und )nrltur Ware Amor0 11. Veiive ""'r 3r*'tr161''iii'r::'l:i Wendene de!
Adresa Wastene:
Ware Postfach 1369 www.arsivakurdi.orgD-72258 Baiersbronn
1,
Piil:r \r.rrit|c l9'l I
156 Ti ja So
$UANE XEGU-I
Arekert ßoFtania CünIbeIi Clesdkere: l4aa mr
Hirö bray benö. Piö dine mrreno. Piö dine ke mrreno, brao pil va- no: ,,Ero bra nia nöbeno, dr tenö ma nö gÖ derö. Ezr ki göri qurbete ra ghar panuntö biari."
No urzeno ra gmeno ra rau, sono. Taina ke sono ju suke de vejino. Perskeno nata bota. -,,Filan kös $üaneo, tl ki so lewe de brguriye", vanö. Perskeno, lewÖ alaö de vöjino. Yeno lewö a{ay. A$a vano: ,,Ez qartunÖ xo qeseykon, tr ki yö xo qeseybfte." 1$avaze gartö to grkö?" perskeno brao pil. -,,Thajiva mr ke giye kot kute ra, tr uza ctte kena. Nun yeno ser nösknena, most yeno morr nösrknöna. Kam ke herödiya zoole serö phrqti ra vejime" apa möriki rö vano. Mörrk qewul keno: ,,Eke budelao!" vano. A[a ke herödiya, phrgti ra zoole vejina, Xrsmekar ke herödiya, phrgti döy ra zoole vöjina.
Xrzmekar tekneno sono crte keno. Qr brkero, thaji nigto ra gengel yeno vano ra. Nöqikino. Nun yeno vösano 'most motr mesrkne, nun ,ser mesrkne.. Vano: Sebrkeri! Vano: ,,Trke nöherödiya, ezr ki nöherödun". A[a zoole serö mian6 niy ra vezeno, dano khula ra.
Sopö vörena ra, niadanö ke na bray ra veng u vaz növöjiya. Brao bin ki drma kunorarae, perskeno yeno lewö a!ay. A[a vatena xo niyrÖ qeseykeno. Ala vano: ,.Höga ramena, nun yeno ser nösrknena, www.arsivakurdi.orgyeno nösrknena, thajie ke qie koti uza ramena! most morr Eke tr nöherödiya zoole phrgta tora nÖvöjina." Ev ki kiseno. dano uza ro. Sodrri 5
Brao qrz ninu dlma yeno. Ero ninu fetelino ewuku ra, caö növöneno. Tekneno yeno unca suke de rastö afay beno. Ala na raC ki niyr€ qesey keno, vano nia nia. No tekneno sono hCga. HÖgaö xo ke tenö rameno, cönrke vöjina yena, eke crö nun ardo. Cömke vana: ASa vano, ,,nun yeno ser mesrkne, most yeno morr nöslkne, thajie ke qie koti kute ro, uza brramel" Qüyö dano thajiye ro ghur r€ keno. Uza nun u mostö xo niseno ro we- no, tekneno yeno gö. Vano: ,,Tr ke nöherödiya, ezr ki nöherödiu." Apa vano: ..Ezr ki nöherödiu." Nara sopö vereno, luzau nazau. fetölino, cendegö brraunö xo vineno. Eke haö uzau Khula derö, naskeno. Vano: 'Tr ni nia xaprti kiqti! De me- ke, ez naö tora perskon a[a,. xo-xode vano. Högay qedinö, endi rozö vaqi qininö. Naö högau ginenö. Erfatu kenö cr, kenö arö. Hetöra kenö partü, nan€ro pöser. No yöno, vano ,,A.!ay vake örlati rö nale sarebrrne" Nale sarebrrrnenC, gogt beno deyra, xorö nxrd wenö. ASa !4i16, V€neno ke nale sarebrnna, vajino cöniya xode, vano: ,,Qrmö ,bö, to ko'rf mr tora key vake nale sarebrrne!" C6niya xo vana: ,,t-llle güanö xöfi mrra va!" - ,,Malo hurdi nöbi ke! fl ke nöherödiya ezr ki nöherödiyu" vano a sate de kuno zere, xo-xode vano 'baqrl bi, höfe braunö xo bijöril.. Na raö ki sono lewö örlati, vano ,,a!aö nn vato >dota adrr pranö, partiu brvösnö börö natl' I ki finöra cr jö grla vösnenö. Tekneno sono, vano ,,parti töde frqtöra cr, vösnö! Ala qariya?" Aia vano ,,tr ke nöqariy a, en 14 nöqariu".
Roz6, dr-hirö, aäa vano: - ,,Cönik ulle ma nö Xöli des nöxelögime, bö ma nöy dest bremime!" Nun keno merrsu, kefu pozeno keno thunk, thunk keno prrr ke btremö, qüanö xöiu ki drzdeni ninu de $erkeno. Rrndek melam melam, pede pede sono kuno wertö ketu. Taö ketu keno brnö, taö ketu ki keno serö xo, taö keno kalekö xo badö vrndeno. ASa keno phrgta xo, ,,offl" www.arsivakurdi.orgvano ,,to sebfteri, lazö kutrki verderey buro. Grrano tedero dö arö ker- dö cr thunk ro. Nisono ro sono. Sono brn€ dewe de vejinö, dewe de kutrki lawenö yenö. Ax, (damao) vano, güanö maö xöfi ke itade biyöne! $üanö x€u veng dano: Ti ja Sodtri
- ,Ä€a mr rone, ezo itaru! A[a mr rone!" Rep dano hard ro, xo-xode vano 'nöy xagö ml növerdayi, kuno uza ra. $üane Xölu wertö ketrku (ketu) ra vöjino, nanora kuhku drme. Dano plro, somotneno pro, kutki remenö. ASa vano ,,qörö prrd de rakume." O fahm keno ke a!'a peleGni keno. Ala güanö xöli rö vano ,, tr o het de ramerdiye, ez na het de ramerdiyu, xatune werte kuyo. Xafune kuna wert€ dine. Ni sonö hewna. No xatu- ne keno hetö prdi ebe xo ki kuno werte. Xo nanoro hewn. A!'a vano ,,rhh!", no ki ,,rhh" keno. ,,rhh" vatene grko? Wertö xode xebere danö juvini, güani prd ra erzenö aiwe ver ke, va bxenekiyo. No vano ,,rap" cömke turo kenö. - ,,Hön nöbi a[a, aö nun qickÖk potöne, ma ki jöde werdöne" seke hön vano; afa dano sarö xoro, ,,ma a turo kerdel" vano, jivöno. Reyöna corde sono wertö dewe, vano ,Jaw ma ni xöli dest nöxelögi me!" tenö mezele (gorne) kureno, kuno cr. Qali u hzgu erzeno xo sehr, xo tömneno. $üano xöä nata görkeno, bota görkeno; yeno ke alao me- zele dero, lzgö dari sehr mrnito. No fahm keno ke ala xo noro merdene, sono serö döy de jö gay qorre- no; ,,moo moo!" vano. Aia ki mezele ra,,ho, ho, ho, wekö güanö xöfi ra kerdene, bota so!" vano, xevör dano. $üane ki cra vano, ,,b nözona ke bmrö! H€n nömrenö, nia mrrenö!" vano, cöno herre keno mezele ser, tömneno tekneno sono.
suAIlIE XEGU -2
Dewa xo gurre bena. Herkes juvini srlayiye keno, haylemo wenö srmenö. ju Payizo, nala xo bena, axure de grrödaye bena. Feqr vano: "Cönik bö ma na nala xo sarebtmime, venga der u ciranu dime, va börö pöro gö made gost-buliur burö. Nara töpia ki gewres gö ra roz ju venga ma do, wemewww.arsivakurdi.org slmeme hön kume usar!" HÖya vana cÖruka xo, an€ nale sa- rebrmenö, kenö hurdi. Feqrr gost pozenö, buliur pozenö, nun pozenö, nöozu gr pozenö, venga ciranu tö&ne danö. Cirani yön€ wenÖ srmenÖ teknenö sonö.
159 Ti ja So
Manenö roza bine, kös venga nine nödano. Qöy juvini dawet kenö, un- cia venga nine n6danö. No feqn hörs beno, nale rö ki cigerö xo zun- danö. Serva inu gureta nala xo sarebrrna, inu ki werda, nrka ki ewrk Peyniye de sebrkeri, se nökeri!. vano, zannkeno/fikrkeno ke kenö. 'ez ni gaö venga cr nödanö. I ki nöhesnenö, pöro vozzenö nanöra xöii drme. Xölr ki remeno xo er- zeno zere. Ni yönö dormö boni Eerexnenö. Vejinö serö boni, lojine ro ciyö xo turo kenö. No qüanö xö[u ki keno arö, ano pöser, erzeno thurrk. Beno sodrr fekö thunki ano pöser, grödano nanoro phoqta xo ser, kuno ra rae. Niadan€ ke ju serbarangan amo höni sero ronigtiyo. i mexsus afrwe srmen€. O ki thurikö ciyö xo nanoro brnö sarö xo, xorö khu keno ke vazä hewn dero. Naö ser serbarzrngan vano: - O grko tode? -Qiye Pasayio, giyö Pasay. Pöser cöreno ra mordemö xora vano "[ao ramekuyö, na thurrkö kuraqi brnö sarö döy ra kerö!" Vano uBrnö döy ra ki i thunki bijörö biyarö!" i ki zonö belka giyo de qiymetrn tedero. Fahm nökenö ke no qrko, qrbao nia, cönö thunkö kuraqi kenö brnö sarö nöy ra. Thunkö nöy cönö vozzenö sonö lewö serbarzngani. O ki urzeno ra, vano firr, remeno sono.
Wazenö ke thunki raker6, serbarzlngan vano "kes ramekero, illa ke ez ken ra!" Seke destö xo keno thurrk, ci niseno bögrku ra. Destö xo dano z.engiyö astori ro. Naraö ki destö xo dezeno, begrkunö xo keno fekö xo. Vano "Ero, era drme kuyö, pöcörö brkisö!" Nan€ ra drme, koti biv6n6!.. Növönenö, manenö roza bine. No ki sono venga cömku dano: - "Erö cönikenö! Meqes bijerö börö verö Eöveri..l" Cönrki meqesu cönö sonö verö göveri. O prrg brrneno. i merax u qlsawete de vanö "To koti- ra no thunk ard, koti deguret?" - "Srma amey lozna maro ciyö xo kerd, mr ki ciyö srma berd rot, no guret." kuraqi musneno cl. gorru pak, p6ser Ni ki dormö ken€ 'ciyÖ xo uza meke, naza brke. anö www.arsivakurdi.orgkunöra rae son€ lewö serbarängani, vanö uCi estoo! ci esto!.." Mor- demö serbarzmgani güyrr cönö nine nnd pak kunö, gon u gonagöri de verdanö. vanö yenö. Ni 'güanö xöiu kotiyo, kotiniyo!... teknenö Ti ja 5o
No qüanö xöE! ki gmenoro davacÖr, remeno. Ni nanöra dtme. No so- no, zeke kuno ververö güanö mali, vano ,'Ez göna pasay necCnu, nöcönu! Zorra zrsr qöna pasay danö mr!" No güanö mali ki zaf baqrl beno (l), vano > tr ke Eöna pasay nöwazena, li:rncanö xo brde ml, ea ki yC xo danu to. Ez son gÖna pasay c€nu." ,,flgy2.. v211s, krncanö güani keno pay, yö xo dano güani. i corde yenÖ, no ki cöro dine ro sono. Seke sono, mordemi benö pro etzenö zerä afwe. $üanö xöfu xoxode vano 'Haq mr xatrrÖ xo sano, ezo feqr sebrkeri! pasay nöcönu, nöy ki va ez cenu. verva dine gi' Mr va 'ez eöna ' Dr-rö roji vörenö ra, no mÖstn cÖno "xrrnq hoo!" vano, fetelino. Oncia ni mordemi dormö nöy cönÖ. Koti ke guret pö, vano: -"Srma ez esfu aiwe, a nia gurefu estu aiwe!" - Ma ke tr esta apwe, na mösm to koti ra guret? Vano, ,,mr na mÖsm brnö a[we de guret. Tew! nali estö, guki estö, mo- aki estö, gay u mangöy estÖ, astori estö, gr vana i estö!.. Hön zafö, hön zafö ke...!". vanö, jür nökeno. Ma zeke verö grmunö xode guret est "Weyö" "116 erzenÖ aiwe. zer€ a!'we!" Nia vanö, sonö 'Erlp, Slp!, xo tödtma guku Cöni drma vengdanö. Jüye vana "mrÖ hire-gar tenu biyal" Juye biya!" A juye ki vana rnq-mtmk mevaze, aröde vana "phonc-ses bzu ' gözrk biyan nöozu gr biya vanÖ' tödine biya!" A bine ki vana "sane biya, Cuamerdi pöro xenökinö. Cöni ververö qhemi de tenö vrndenö ke cua- merdi börö, hama kes hao nino. Vanö ,oni mönkö ma kata gi!" $üanö xöfu vano " i 9i cönikö nndeki brnö aiwe de di. Cöniye nndeki uza zaf bi, mr hora i nögureti. I gi uza de mendi!" vano nata bota sewe de lewö juye de keno aya.
www.arsivakurdi.orgHen vns kokn xo sERo newinot
_: _ :: i;;ilii.ti€{eiei!li:11': :i ii:'eP!l vr;: ; . . i iai-i!5ifqlä1} 161 Tija 5o
ROZE BE ROZE HAßDE IilßJIIANCiYE BENO XIßAVE
isani werte ra benö vindi, dar u berö, geme u blrr6 Krrmanciye vöseno, crtkarö Krrmanci dewu ra kerdö teveri. Ya berd6 Mamakiye, ya ki eezau de estö pöser. Ioqm6 noni, hevö seker mrletö Krrmanci rö kerdo serevde u tomete. Roze be rozö hardö Krrmanciye beno xrave, mtleto Krmanc bmö hegi- riya Trrki de naleno. Na zulum u zordariya Trrki D€rsrm de newe nia. De- wrano khan ra hala roza ewroyöne dewleta Trrki qor be qol esto ra Iirman- cunö Dörsrm ser. Növerdo ke hometa Krrmanci qrmun6 xo akero. Dewleta Trrki drsmen6 hometa Krrmanciya. Heto bin ra hata mka kam ke miletö Ktrmanci rö haqe u huquq wasto, het€ dewlete ra ya amo kistene ya ki kerdo hepls. Hometa Ktrmanc u mrlet€ Krmanci bmö bandrra Trrku de naleno. Sarö maö Dörsrmi taö h6girena dewlete ver remö 9iy6 grwar€ Anatoliye. Taö ki eve zor€ devlete qogö sukunö Trrku kerdÖ. Nrka ki oncia dore koto brrö ma. Dewleta Trrki, ghepunö Trrk u l(hurmancu kena sevevö ma, brr u gemun6 ma v6snena. Isonö ma endi amo koto verö gule. Savr€ ho n6mendo ke damis do. Ma ta€ l(rmanc€ ke suk u welatun€ dulgeru derime, asma payiza vre- ne 24'ine de Cemat na ro, ju qor (heyet) ard pöser. Ma wast ke gerime Dörsrm uza sahadeniya vösnaena dar u brrr u gemunä xo brkerime, hur€ndi de eve gmunö xo biv6nime, na gostärrneniya Dewleta Tlrki biarime ra zon, hometunö, mrletunö binu mrsnime. Zafi parn u mordemi, cuanlku, komelu pogt de ma. Nine ra taö ki made piya ameyi bi. Almanya ra partiya I(höwu ra, oncia Berlin de partiya I(höwu ra Prlemorrz vekilö mrleti ismail Hakkr Koqan, Federasyonö Jübiena Elevunö Avmpa ra server Ali Inhg. Trrkiya ra: Partia Khöwunö Trrkiya ra Bilge Contepe, Komela Haqa isanu ra Nimet Tannkulu. Xover Negirenu ra (Basrn): Celal Baglangrq qezeta Radikali ra www.arsivakurdi.orgMusa A!'acrk qezeta Milliyet'e ra Segkin Serttemur qezeta Emek'ra Evrim Alatag qezeta Gündem'ra Zovina ki Özgür Gelecek, Halkrn Günlü[ü, Hürriyet, Anadolu Ajansr. Televiziyonu ra: Atv Zenatkaru ra hunerberz: M. Kahraman. Ti ja So dtri 5
Komelö Tunceliö Ostomol, Anqara, Izmir u lzmit ra. Cematö D€rsrm Berlin ra ju k€s amey bi. Roza virene ma Ostomol de 24. 9.97'ö de ju cemat ard p6ser. Xeveri dayi natdot, persverö giena yerxatö D€rsImi Komelö Tunceli€ Ostomol ra bi. A sewe dt olvoji wagti qereqol, nusare dara ma dest vake: rrSelayiye n€dame stma ke qör€ Dörsrm, stma növerdame görörr. Roza bine ma vatena xo kerde eve otobeji kotime ra ra€. Raö ra ma ver- de ju arabö polösi, ma dtma ju arabö polösi bi. Polöqi ma ver, ma po1ösu dtma, eve na hal gime gindore Xarpöti (Eleziz). Uzade ma näverdayme zerö suka Xarpöti. Suka Xarpöti marö men kerde' Komelö Haqa Isanu Xarpöt ra serve- zir Cafer Demir vewa ma ame, Haq crra raji vo. Drma bime rast hata prrdÖ Pörre, gime ke El bivönime. Raö kerda ptrrö tanku, eskerö xo uza ardo pÖser. Ma näverdayme prrd ra gime bover hardö Dörsrmi. Esker u polisu mara vake, rrstma gereke peyser racerö'r. Ma xöylö waxt zumin ard berd (qeseykerd). Eskerö Trrki dota hfong ont ra' thek ard rrMa ra ma. Tesela ma ke brriye, ma vake: ju lee tey arda, raverdÖ na lee har- dö Dörsrmi de denime. Va btreworr. Qewul nökerde huy u zengeni mara gu- reti. Hama oncia ki ma prd ra vördime ra hardö Dörsrmi' eve dest ktrut lee n6de. Qhemö Pörre ra awe arde lee awe dö. Gul u sostnö ke ma tey berdö, i ki eqt Qhemö Pörre. Devadevö Ear sati ma uza mendime. O dore de Dörstm ra Stlema Krrmtataq, Hesen Özcan, Hesen Yücel, Partiya Hagtiye ra (Bartq Partisi) ser- vezirö suka Dörstmi, verfekö platformö sendikawu ra, Partiya Emek'i ra da- figte mordemi amey prrd€ P€rre. Ine vake, "mrletö ma wast ke verva stma böro. Esker u polösu növerda, selahiyat nöda"- gemÖ Mrleto Krrmanco ke Mamekiye ra verva ma alno, vake: "Btrr u ma hona vösenö. Za[ge de, Der€ IaEi de, Quti Deröy de, nat-dotÖ raa Ovactle sero btrr hona vÖseno". Prrd€ Pörre sero devadevö gar sati növerda ke arabey bÖr€ 9örö. Cade arabu ra kerd thol ke, kes ne ma btvino, ne ki ma brhesno, raa XarpÖt u Ma- makiye kerda tomere. Uza ma u mordemekunö D€rsrmi ra zumini de qesey kerd. Televizyon u radoni uza ra xeveri day. Cörayme ra ame),rne Xarpöt, oncia ma zerö Xarp6ti nÖverdayme. Xöyl3 ke ma na hurö, uzay ra drme ma verdayme zer€ suka Xarpöti. $ime ca€ Ke melö Haqa isanu, uza miletö ma ame pöser, bi top. Ma tenö derd u khul€ di- ne gosdayi. Xeyl€ zumini de qesey kerd. Vezirö Belediya Xozati Celal Dofan ame lewö ma. Ma wast ke raa kha- newww.arsivakurdi.org ra gime Xozat. U het ra ki eskeru raa ma brrnö. Q€vero asmeno ke raa P6r- tage sero vrasto, hata uza qime. Uza ra dot ma n€verdayime ra, cÖrayme m ameyme Ostomol.
153 Sodtri 5
Dewleta Trrki nöwazena ke hometa dulgeru na zulm u zordareni pöhegiyo, biv€no. Dewleta Tirki h€ni zonena ke Hometa Krrmanci bökesa, böphogti ya. Nözonena ke mrletö Krrmanci endi amo ra ho, her giyö xorö wayir vejino.
CE]IIATfr DTRSIMI BERLIN Idaröt. l{omeli
I Adresö Wastene/ isteme Adresleri: o Tunceli Kültür ve Da- yan4ma Demeli
Gengtürk Cad. Defter Emini Sk. No: 3/8 TR-Laleli-istanbul o Cematö D€rsrm-Almanya
\rzamanki -Sürüldük t) iar . u divar topraklanndan Bobstr.6-8, iStr o zrmrn h:4ladr bizim igilr cchenrm D-50676 Köln o Hollanda Dersim Vakfi Postbus 1265 8.6 NL-3800 Amersfoort www.arsivakurdi.orgo Cemat0 Dersim Berlin Oncken Str. 1 5 D-12435 Berlin Ti ja Sodtti 5
Sar€ ma Hollanda de jü vaqfo de newe na ro: VAQIFE ZAGONE OENSTMi IIOLLANDA
Sarö ma Holanda de jü aaqtfo de neue sana pö. Qomö marö xör uo. Kvmanc-Zazay roz 'ue roz tenena yenö ra ho, zon, zagon u ka- miya horö waytr oejinö. RoEtber| ma end.i qulö horö ki rayaeren u uerfekeni ken4. Pösanao!ö na uaqtfi zof mordemö hewft; sarö Mamekiye yinu förune nnd nas keno: Qetin Yrldnm, Hasan Käg{iI9 Metin Atag, Mehmet Biter, Ahmet Anlan, ElA.ßDZE KENDENA VAQ,IFE ZAGIOM DERSIMi
I{aro ke ma hata nrka Hollanda de namö Cematö Zonä Z.agonö Dörsrmi ra kerdo, nara tepiya namö Vaqfö Zagonö Dörsrmi ra keme. Ma Ce- matö hu carna ra Vaqf. Ma eve Vaqrf bese keme ke meselunö hu tha Hollanda de daina nnd biame ra zu.
Her kes zoneno ke, hervo ke verva Dörstmi biyo ra coru peniya hu nina. Hardo ke ma tede ameyme riyö dina, sero bime pil nfta bmö hngu de sono. DewÖ ma vösnö, xölö sarö ma hardö pi-khalukunö mara kerdo tever. Sar€ mao ke zerö D€rsrmi de mendo, u ki werdene 've purti ra endi eve qarna hörneno. Heto jü ra bÖkeqiye, heto bin ra ki brndestiye sarö ma bözar kerdo.
Qa? Qrke drsmenö ma wazeno ke, Dörsrm thol kero, b€isoni verdo, zon u zagonöwww.arsivakurdi.org ma werte ra we daro. Hama mrletÖ ma her war keqi rö wasta, wasto ke her kes serbest vo. Qrqag ke Hardö Dewrwgi sero hervi biy€, goni verdiya de, uncia ki D6rsrm de zof itrqahr, zonu, zagonu tölewe de, eve hagtiye, pia wegiya hu ramrta. Uncia ki mka Dörsrm de Krrmancki/Drmrlki 've Krrdaski ra tölewe de, eve hagtiye qesey beno.
Sarö Dörsrmi haqtiye ra, serbestiye ra zof has keno, xravneni nöwaze- no. Sarö Dörsrmi rew ra mka wazeno ke, her kes zonö hu qesey brkero, kamci sar ke grtur wazeno, heni wegiya hu bramo.
Hama dewleta Trrki rew ra nrka zon, zagon u itrqatunö binu nöwazena; wazena ke zon, zagon u ittqatunö binu werte ra wedaro, her kes hora vazo Trk, her kes Tirki qesey brkero.
Halo ke Dörsrm ve Sarö Dörsrmi ra tedero heni biyo gra ke, zonö ma Krrmanckiyo ke Dörsrm de sarö mao jöde qesey keno, endi kotivo be- no vindi. Zoneme ke, zonö ma ke bi vindi, huna zof giyö ma tey beno vindi. Qori kerdena na zonö ma grqag ke tek telrna mesela ma niya, me- sela yC her demoqratiya, nu zonö mao, sarö ma na zu qesey keno, nu dönö ulö mao, gere ke ma her keqi ra avö na zonö horö wayrreni brke- me. Seveta zon u zagonö ma guraene mka zof Eira muhima. Ma nöwa- zeme ke zon u zagonö ma vind vo. Cokawo ke ma na Vaqf sana pö.
Wastenö Vaqrfö Zagonä Dörsrmi: r Taflx u zagonö Dörsrmi sere gureeme, giyo ke zon u zagonä ma ser arno nustene ame pöser, sevekneme. Iye ke zon u zagonö ma ser gureenö phogti dame cr. , Zone ma Krrmancki/Drmdki sero gureeme. r Sarö Dörsrmi de mavön€ hu keme gip, crrö phoqti vejime. o Dörsim 've sar€ Dörsrmi ra Hollanda de dame nas kerdene. Dörsrm de ke tua bi, tha keme areze.
Bzon6 ke, ma grqaqi ke hardö hora durime, uncia ki seveta zon u www.arsivakurdi.orgzagonö hu gureeme. Qr ke destbera ma ame,pey de nÖmaneme, keme. Tu Dösrmza ke seveta serbestiye gureena, serbestiye ra has kena, tu ke zon u zagonö horö wayr növejiya, zon u zagont hu ke hu viri ra kerd, dewran ke era tu dest kuyo, dewrano hene sekena? Hu viri ra Tija Sodtri 5
www.arsivakurdi.org Tija So dtri 5
Plagti /,/a "foo l/u,rlnpol/
Cematö Dörstmi Alamanya "Fonö Wende{u,, kerda ra. Mara gore Eiyo de hewl kerdo. Qtke Welatö Ma de u Ttrkiya de qul u domonö ma tenge derö. Sarö mao ke terserao u hal uaxtö ho tene nndo gane phoStdariya ho yinura köm mekero, heae dia! n tlo.
'FOilE WEilDEöU"
Cüanuk u Cüamardö delali!
Srma grtur ke zonenö, CematÖ Dörsrmi Alamanya (Köln) wazeno ke, domono maö ke universte ya ki mektevunö berzu derö, ya ki semk mendo ke lise brqeden€, nöjdi universite kuyö, baqrlö hama feqirö, yinurö ordrm brkero, phoqti cr do. Her asme crö giye peru brrusno ke, yi ki tene ret brwanö, werte de serevde mevö, wayrö nuna de xöre vö. Heto bini ra ki na yölgiya mrietö ho ki ho viri ra mekerö, wayrrö home- ta ho blejiyö. Sarö mao ke Estemol u Anqara dero, vaqf u cemat€ ma, 3G40 domo- nunö ma danö ve wendene. Belediya Mamekiye rrbursl dana ve 1b0 ta- leru. Her jü taleve asmede 2 milyon ceno. Wazeme ke, taö talevu ki ma wendene dime; xöre ma ki taine reso. 3ina asma amnona vrene 1997 de ma ve stma ra tayine Köln de seveta rrFonö www.arsivakurdi.orgWendopurr ameyme pöser, taö qarari gureti. Nrka wazeme ke na qararu biarime hurendi. Na kar niya beno: Qttur ke qesey bi, ma brnö numra hesavö cemati de rrFonö Wendeäufl T i j a S o d t r i 5 ü9*tlii*i,4"1ffiää$SfffiSäry$räi.€Ägi!ff:t kerd ra. Perunö ke srma rusnenö, na rrfonrr de benö top. Eke rrfonrr de tene perey amey töare, drma ma 've cematunö Estemoli, Anqara, izmit, izmir, belediyunö sukunö Mamekiye, Puluri, Xozati, Pu- lemuriye, Qrsley, Mazgerdi, Pörtage, Qömrsgezege, Krrmancunö Erzrngani, )hmsi, Grmgrmi (Vartoy), Krmancunö $övaji, Qewhgi, Xar- pöti u yö binu pöro piya na talevu tespit keme. Ninurö her asme giye peru rusneme. Tavi ke nofunö pereguretoäu her serre qontrol keme. Notö ho ke nnd niyÖ, endi phogti cr nödame. Eke nndö, ordrmi devam keme. Oncia, grfur ke qarar ceriya, serre de ree ma 've stmara yeme tölewe, hesavö fon"i dame srma. Eve na mekfuve srma seveta pem rusnaene xetunö panga ki cenö. Eve kamrji tore ordrm danö , gune naörö srma 've ho qarar cr dö. Mordem besekeno her as- me, hire ya ki ses asmi de ree, ya ki serre de ree peru brmsno. Naö ki ho virri ra mekerö ke, ordumo ke srma dan€, ney qikinö ke ver- gi ra tene ware dö. Srmara mmeta ma bine ki awa ke, dormö srma de yiyö ke hal u waxtö ho nndo xeverö yinu dö, yi ki phogti rrFonö Wendoiurr dö. Nrka ra berx u dar vö, wes uwar vö, pir u khal vö!
Namö cemati ra Servero l. Havdar Beltan
Servera Il. Hüsniye $enol www.arsivakurdi.org
Kreissparkasse Käln Konto-Nr. : 77O62 BIZ:37O5O299 Tiia Sodtri 5
Mo eve xör di! Hou.ro röqle uroxti bi zonö mo Drmrlki de qe ju perlod@ nögurotöne. Nözon, nävejin e? (z ve xo grqo ke porlodi vejinö, eve heskerdene ra con uonon. Umud,ä mr ou.ro ke. korä stmoo nnd@k d@uJom keno. Koro ke souroto kulturö mo vrroz@nÖ, sono res@no menjilö ho u megu.ro dono. Pho5doriyo mt zefi@ ro srmo rA @sto. Von, Heq srmo ro roji bo. HAni brkeme ke, kultur u zonö mo vindi mcbo. €va selom u hoskerdeni ro. Xotrr ve srmo bo!
lllmonvo Kossel ro. R. Pöt
Mo be xör. Oncio srmorö ju xeto xo rusnon, uozon ke stmo perloda her osme btvo- zö. €ke desE u bero srmo böro, zot rrnd beno. Onclo stmorö toö (i nu- stoni kon. Oncio tuozon ke stmo llnodoliya de brvcjigö. (oö btvÖji9ö? (rke hono qomö mo, hometo mo jöd@ri nozod@ro. Zonö mo jöder Döstm de; vonä €rz rngon de, Xorp,ät de, Xrnrs da, (od de, fl5qole de, Vorto de, QoEgirigo u Selimir;e de (qezo Qersi) qeseg beno. €stomboldo ko parlode brvejigo, ulolot6 mode ke vrlo bo sebeno? Servo mo omtd bo, mrl@tö mo pä sobo, pho5tdoröni ctrö btkero. Sorö mo ke xebero xo ctro brbo, zoF rrnd beno. Srmo uzo de (lllmonqo de) vezeod, hometo mo €ke Dösrm ro, €zrngon, Xrnrs, Vorto, Qoggiri, IorpÖt ro ke isonÖ mo bi- veno, bijöro brtuono qt rtnd beno? Zoneme phrzz(e):$itkin, Elknoz, ttko boso prs: korkok, gev5ek Xorö qrsor.uete kon, niodonu ke, eve hol u louotöno xo toul u Qurdöson: Morok (domonu rö qurdesono: gocukloro morokdrr) Qrsoureto: Merok, telo5 (qrsouote meke: merok etme (büyÜkler igin) €z zof qrsouete kon ke ju qegdö zoni (gromer) növejivo. Stmo vo ho ve- jino, ho vejino, qrmö mo tev p@rro, oncio ki nävejipo. Sor morö huyino. vono ,,hono ju gromer ki näv@to!" MorÖ serm bo, mo ke növejimel Ez sormogun, uozon ke ju gromerö de mo brbo. Mo nozo dc (llnqoro da) qursö zonö xo brdime. €ke srmo dest de qetrd6 zoni @srä morä btrusnä. Brro ZrlFi ro u,ozen. qer;dö zoni mtrö btrusno, ceramö xo ko Stko ßogtonlo Chzrlbcli
Move xör nustoöö Tijo Sodrri, Mr ju Tijo Sodrri rozö dö wancJena, mr o uroxt jöde göt kerd ke eve zonö mr qi(ki) krtovi her osme väjinä. €z urozon ke u.roxt ve uloxt Tijo Sodrri ucndenedine, homo nözonon ko- tiro bijörin@. Srmo ka mtrö noedo o'dm keft jöd@ göf kon. Tel u foksä mr...... Fldreso mt...... Srmorö hurmoE kon, brmonö uJ@tive..
R. F. ßüssclsheim.l0.I2.97
Gurckoröwww.arsivakurdi.org fijo Sodrri, mo ltt rör dil Dostö dololi, mr no mektubo cörenr redoksgonä pöseroko Vote'g rÖ rusnov bi, inon tenezul nökerdo kr vecrrö. Oolö mektubt ki nökerdo. Qeso veri dr kr voti bi " €ke frkrö grmo esto uro seregö gtmo de (...), mo rö btnusänä. Tija So dtri
üJo solo Frrno zi no werd d@ brbo. (...) Hemone ü 5ogigeqro mo mo rö brnusönö.", mrni ki nusnö, homo növecige... Noy vero ulozon kr pös@roko srmodr v@cigo; stmo kt v@cenö, zof bon so. €br srlomonö doStinr
P€srnoxn 'Vnre"r seno rnG nxnr
Mr o pösaroko neu.riye Vote'go kr Drmrlki ro v€cino, gtrott, uJonrtt, pe no nusti u;ozon kr nou sero frkrö xo voci. Pöserokalperlodo neu.riye vo inonrö brmborck blrol
Pöserckö kr o no dcs senono zödero vecinö, lg0 kl vonä, Jionö (zruonö) Mo Drmrlki ji fiü) jiono, SivC jionö bini niqo, inono xeboro gu- r@koronö Vot@'V @sto l?l h/ö kr br metodö ilmivo gurinä, ro5tivo Jionö Mo onä megdon, gur@korö Vote'g go inon dr pio nrgurinö? i hoto nrko koti moncJi bi kr, nrko vecinö megdon, pöseroh vecenö? ßoc reuro 5i u.ror, inondr hono sodrro.
0 no mrletä mo Jionö Moro br hozor sorrono vono (zruron, zon), iy ki vonö "lehqe", zä ideologigo resmigo d@url@to Trrki. (o zuron kenö. ro5ti nrvonö ? €z nrvon kr phe;ti be Hrrdoson medö, (qederö mo zö jimnono) homo drmqrkino inon mekrrö. Modr komi "Hurdrston, Hurd" zonönr kr, (sebo jionö mo) yimisö xo kenö. ni q@son hengnonö be jionö mo. I xo qolebnenö be Jü Eox (Eoketr), oo kr nösrkino ro inon. Hokim6tö Hrrdoson osto kr, zofino Zozoon Hrrdoski zonö, lou.rrkonö inon vonö, Hrrdosono t@Vno tov Jionä Mo musenö Vo ki loultkonö mo vonö. Ho5kio inoni VA mo brvotönr, tödüStinr bir,ränr. Hurdoni (Hurdon ki) qr Jionö Morö nrvoto "zrmonö me".5orö D6smono kr xoro vono "Krrmonc", teuno xorö vono. Hurdonnö nrvono; Hurdi ki E@Vno roro vonö "em Hurrmoncrn", morö nrvonö, morö vonö "Drmrl/Zozo", no muimo; gonö brnö qesr dr qr rnono @sto, gr ifodo keno. Homo lehcecig pö no bioiye xrrobrn gurenenö (suiistrmol kenä), politiko qofErlr konä.
Vota'Xoro zrniötö i "Lehcecigon" be xomrlötä Ttrkono zof mondo be jimnon, hebä monclo kr zö vö inon bo. inoni ki jion6 xo stondordize kordo. jio- nonö Uyguron o Qrrgrzon o Vokuton o Ö binono vot "lehge"C. MrlÖEgivonö Trrki ki Krrdo5ki o JionÖ Moro bäisbot votönr "l@hSA Trrkigö". Votecig ki vonö "leh5e", böisbot kunö roe. Votecig kt hotÖ mozlumon gönö, xo inono no borr dr btnnenö go. I verbo zulmö C.T. fndenö, homo ideologige be mrlätqino inon yÖ Trrkgigono 5rqo dÜrio? (umurötö Trrkigo moro vono "bölücüler", mrlötgigö Hurdi ki Zozociyono von6 "l@t@k@ri". Nustonö inondt roö JionÖ Moro zödt roö Trrki teyro; gonö br Trrki $egol kenö, Zozoki nusnenö. i endi biyä $eribÖ Jionö l\icr. i e(@bo sebo $orö Mo go ki sebo id@ologigo to xov@r donö, gurinä? €z gumon kon, jionö Forski kr resmi o gä d@uJl@tt nöbivönt se, inon ctro ki voEönr "lehgegö Hurdkigo", homo best ntkcn6, ntthourrenä. Vocim, Mcrlmisonrci ki noqr rrnd zono, häto kt best ntkeno xo politiko ro c6vtsno; Een s@rrio ul@rte inon dro, getrkö brrrino ro, do! Coron ntb@no, h@m qururö xo gotrr ntkeno hemi perrcno lomÖ iy vero. FtkrÖ iyÖ 5igo5i bt il- (Hhunmonci) mi go olojinö töro (geligmi5 benö). Zono, "boron dtboro" (Forski) (5iliye) (Zozoki) qtqo be "boron mibore" o "vorrs vor@no< dt ferq o nejdiye esto. M. (emi föndo iV k@no. TtvonÖ gerrcciqÖ Zozociyo- no. Jionö Moro ro5to kr hes kono, ki5to not/ dt sivos@ti v@ro toa rostivon kono geu.rt, fend o cJuboro ig mobÖnö hogoson (sotrron) dr osenö. Mordemö zä xomrlätoni Hurdi go herbino kunö sendromÖ hokmo- li, goö bögrko t@b@rl gAr@nö (fetelinÖ), urorto kt qolä Zozoon Veno ro? Düttö nustö (. Gündo$oni ki bez nigo. Mtni vot (mt zi vo), o iltmki leLrnino stondordizekerdovnt scro nusn@no; homo se kt ditto, demogo- ginr kordo. Zozokiyä iV ki hent@ uJos nivo kr vo(i, iV bo xo nusno; zäderi Trrki ro qorniVo ro... €z kr voci, ihovol (ekog ki qofrkr nnd ur@rdo, memtrodigo. Xotträ haqi sono, bool O senö jiono, pö nusneno?! Bo xo ntgkino jionA xJVA vtrosti (süni) qoFi krro; qo ez deucanö iy ki nos kon. Towgiyo mt, t@nA s@ntk bcrcrro (berzo); mordemonä ro5tivironö Berlini ro xorö ghivö <öbtrrno. Ze kuliino (pöroino) inon, (ekog ki morclemä ilmä jionl nlvo.
(oko koti ro v@, no roojionä (gromerÖ) xugo. lo no qegdr (holo ro5t@oblik) kttqb@kltöb; -on@An Zozoki dt Eino! Jionö Modr voclno "ez ni krtobi hörnano", "ez xorä ni ktnconö zer- don gönoi mr ro rö krn<ä zerdi gtroti), @z slk kon, og ki ni rtnd zono.
173 iti:i;jr:":jfr!:*$$r:äsrü:griririiiiörFiriiits,tjti: T i i a s o d
Krtobö ig "rozora drmrlkl" hota ilmi ro coron tesdiq ntgeno. ironisti qofo xo son@nö ro, ekr brvina. Vote(igon €lifbo Bedirroni grroto. inon o ro rovtr qt serö xo cJ@cno, 'no @lifllo Ehobo srkino ro Jionö Mo, Vo ki nä?'Se kr Jondili nrvoto "Fllfo- bego Bedinoni tenö covo de qelso'' (bes nirrro). HeVo homo, ttvonö p@ngo pirio, hän dest nrnonä po, elifbo binr nos nrkenö. Nio dim: @z kr nusnon "!rrr (grndrr) kerdoynl", inon nusnÖnt ,xirr kerdt5"; @lifbo inon nrFkino ,'Errr< (kos) br uthrrr/t'rrro (thiz) c€ro krro, oncioq ki i lehceciu zonö...
"g" gorö Börim no "herfo grrenoisi" ser: nusnovno Vot@civon mo gerokr boö roro vocim "bovol". Se voci, q@nd@r b@ Trrkon no herfr hentö inon mgurenenö. Trrki o Hrrdogki dr rosto kr no veng vocino ("gitm@qe, Vop- mogo"; "eur jr mege, jr Qolonöqe"), homo Jionä Modr no vong hento cleqro (zoF) nrvocino. Mo vogm "boo, doö, no koä moo", ekr "i" yo ki "ü"go derg Veno so, kuno cr: "jü9,ä porSiyo blzr grroto, kerdo socio xo ser, hoton kr Eicio sodrri ögto, poto". Zobini ki, "i" o "i" (r, i) zof S@trnint v@cen6. 5erä xu brdocnö, gen morde- mi basr kenö, br elifbo inono re@t brr.uon6, brnusnrrö?
ßovrr gerekr e5kcro brro, jionö 'Hurdki'grko, grk niVo. Jioni zö Hrrdoski o Soronki (elbet br givonö xo ro) estö kr jimnono hcnte nejdir;,ä kl. ilmö jioni tikino vocrro, ni, br voteno n@uriV@, jionö Hurdiä. Mo Drmrli br sorö Goroni go Hurd nim. Zazaki reö (frnö) br jiononö Doylomi ro biorä v@r- bo jimnon. Holo defö br zenö poki ro sero brgrnö. $indoronä xo t@Vno jiononö "Hurmonci, Soroni, Goroni. Zozoki" ro menö, zenö xo hiro kerö. ßeno kr rovrr cJr, uJoxtö dt pio brgurim, ni jionö uJe5i pio btreVnim. Nio dö: Gilcki, yo ki Mozenderonki dr vonö "Fo, mo ro 5rt biyor!", Zozo- "Fo, ki dr vonö rno rö Ftt bio!", Hrrdoski dt "herre, me ro Fir bine", Forski dr vocino "borou, mo ro 5ir biyör!". €nteresono, höni nigo? Glleki br Mo- zenderanki ro Doglom dr, gonö $erbö Tehroni dt, cörö Dengtzö Hezori dr qe5i b@nö. Vonö coo kr, khov (termin) beno kr Zozoki be Goronki ro uco ro omö.
Mr deyro uroStönr inonnö cigerä xoro qim@t brdi. Häfo, i hotä zogon o politiko ro loqtqö cr nigö. Hoton kr roo xu ntvurnö ro. kerde br rost. @z www.arsivakurdi.orghoton o touj inonna itrbor ntkeno.
€nginö Hemedö Xcgzono Puluri
') nia Amor L D. 12 ta KrrAvE nnwnvr aaf KrrAvE xnwnvl et
Aclresa Wastene: lsteme Aclresi: Verla-q für Kultur uncl Wisse-nschaft Dr.Thomas Schirrma- cher,
Friedrich Straße 38, D-53111 Bonn
lawika
Sait Qiya
DERSiM YAZILAKI www.arsivakurdi.org
mem€ koökorta Tija Sodvi IPA Krrmancki / Zazaki Trrki AN Ir] adü alc$
Bb tbl bue keci Cc tdzl yet td3l cira'| komsu
(h Its"l 9lm EöZ rfl gevcr kapl Dd td]
Ee Iel qes
Eö ürl dCs lcl
Ff trl fek ^Erz Gg tsl E öklir
öE tsl E€zna hazinc Hh thl hard yer ll til btlbrl bülbül Ii til biber
JJ trl jrt ftltz K} tl,i1 ko dag LI ttl llnge ayak Mm tml manSa inek Nn In] noll
Oo lo1 ostor Pp lp'l pug/porr gorap/sag Qc tql qatr/qllancrke katr/saksahan Rr trl ri yEz lrl her elel( Ss tsl
Es m ter aslan Tt tt"l tire Uu {ul direk üü tyl lirye rilki Ivl verg kurt twl yayla/ocak Xx [,.] xdddxam qötulek /yabancr Yy www.arsivakurdi.orgril yab'tyär/yare tabtavsevgilt Zz, Izj keklik qheh ts?tJ gheldSher sllarymed
Khlh Ikl khal ihriyat Phph tPl phon yassr
,/ www.arsivakurdi.org
sAyiR wELiyE wu$Er'rE vimnmi (r305 - 16.05.r95s)
\
