DOCSLIB.ORG

0.00 Download Free

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
0.00 Download Free Luning volgens kapitein Bellen In de eerste helft van de 20ste eeuw was de naam van kapitein Hendrik Joseph Bellen onlosmakelijk verbonden met de Veluwse en Drentse heidevelden. Vooral in de alom aanwezige zandverstuivingen en nieuwe ontginningen deed hij zijn belangrijke archeologische ontdekkingen. Als amateurarcheoloog onderhield hij contact met internationaal bekende archeologen als Holwerda in Leiden en Van Giffen in Groningen. Ook was hij medeoprichter van de vereniging Oud Ede. Vooral onder de bevolking was hij een bekende persoonlijkheid; de officiële wetenschap was minder enthousiast. In 1931 werd Bellen overgeplaatst naar Assen. Daar voelde hij zich, in navolging van Picardt en Knappert, steeds meer aangetrokken tot de folklore. Min of meer noodgedwongen verkocht hij in 1933 zijn archeologische vondsten voor een crisisprijs aan het Rijksmuseum Bellen Kapitein Volgens van Oudheden te Leiden. Bellen behoorde tot de medeoprichters van het Ario-Germaans Genootschap. Daarmee schaarde hij zich onder de voorstanders van de oerarische cultuur. Veel van zijn collega’s raakten door de tijdgeest besmet met nationaal socialistische gevoelens, maar Bellen bleef soldaat van Oranje. Een bijkomende bijzonderheid aan hem is dat hij in zijn Drentse periode gaandeweg de archeologie meende te moeten bewijzen door middel van de volgens hem nooit falende folklore. Hij zocht naar de verbinding tussen archeologie en ‘de waarheid’ van sprookjes en legenden. Als folklorist voelde Bellen zich thuis onder spiritualisten en hield hij zich bezig met Heilige Lijnen en ziekteverwekkende Aardstralen. Zijn met behulp van de wichelroede verkregen spectaculaire archeologische ontdekkingen haalden menigmaal de landelijke pers. Steeds weer gaf Bellen antwoord op onmogelijke vragen en voelde zich daarbij niet gehinderd door wetenschappers die er een andere mening op na hielden. Al doende werd hij een vreemde en bijzonder interessante eend in de bijt onder de Nederlandse prehistorische amateur-archeologen. volgens Henk M. Luning (1935) is amateurhistoricus en schrijft regelmatig over Drentse historische onderwerpen in de uitgave Ons Waardeel van de Drentse Historische Vereniging, de Nieuwe Drentse Volksalmanak kapitein Bellen en in de Asser Historische Reeks. Van zijn hand verschenen ondermeer Geschiedenis van de kerk te archeologie, folklore en wichelarij Noordlaren (1977) en De buitenplaatsen Meerlust, Bloemert, Meerwijk, van bisschoppelijk tafelgoed tot op de Veluwe en in Drenthe recreatieoord (1980). In samenwerking met provinciaal archeoloog Wijnand van der Sanden kwam in 2009 Over Galg en Rad, executieplaatsen in Drenthe tot stand. In 2006 werd hem de DHV-prijs voor Henk M. Luning de Drentse geschiedenis toegekend. Sidestone ISBNSidestone 978-90-8890-137-9 Press ISBN: 978-90-8890-137-9 Bestelnummer: SSP132930001 Artikelnummer: SSP132930001 9 789088 901379 This is an Open Access publication. Visit our website for more OA publication, to read any of our books for free online, or to buy them in print or PDF. www.sidestone.com Check out some of our latest publications: volgens kapitein Bellen Sidestone Press volgens kapitein Bellen archeologie, folklore en wichelarij op de Veluwe en in Drenthe Henk M. Luning © 2013 H.M. Luning Uitgegeven door Sidestone Press, Leiden www.sidestone.com Sidestone bestelnummer: SSP132930001 ISBN 978-90-8890-138-6 Vormgeving omslag: K. Wentink, Sidestone Press Vormgeving binnenwerk: P.C. van Woerdekom / F. Stevens, Sidestone Press Omslagfoto: Achtergrond: Olha Rohulya | Dreamstime.com; Objecten: collectie Rijksmuseum van Oudheden, Leiden / foto: K. Wentink Inhoudsopgave Ten geleide vii Voorwoord xi 1 Ontwikkeling tot amateurarcheoloog 1 1.1 Bellens jonge jaren 1 1.2 Kennismaking met de archeologie 4 1.3 Een opkomende ster? 15 1.4 Bellens verslag aan Van Giffen 23 2 Waar ik zocht wordt nooit meer iets gevonden 25 2.2 Excursie 1927 28 2.3 Reemst en Honslog 30 2.4 Bellens agenda’s 32 3 Aangeraakt door de folklore 37 3.1 Overplaatsing en verkoop collectie 37 3.2 Bezoek aan collega’s 41 3.3 Oog voor landschap en folklore 44 3.4 De waarheid van sprookjes? 46 4 In hoger sferen 53 4.1 Ario-Germaans Genootschap 53 4.2 Blik op de Veluwe: schedeloffers aan aardgodheden 56 4.3 Naamkunde van de koude grond 61 4.4 Eigen Volk 63 5 Goropisme? 69 5.1 De Asser kei 69 5.2 Voorhistorische put in Witten 70 5.3 Cultusplek in Witten? 72 5.4 Oorijzerdiscussie 76 6 Bovennatuurlijke machten 79 6.1 Germaanse burcht in Taarlo? 79 6.2 De Klaassteen bij Nijlande 82 6.3 Paardenplaatsnamen Amen, Ekehaar en Eleveld 85 7 Poelen van verderf 87 7.1 Veenlijken 87 7.2 Hunebedden, moerassen en stromend water 90 7.3 De groene weg 96 7.4 Heilige(n)weg, Koningsweg en Hessenweg 97 8 Geheimen van de gevorkte stok 99 8.1 De Wichelroede 99 8.2 De ontdekking van Maria in Campis 102 8.3 Klooster in Witten? 109 8.4 Omgeving Appelscha 114 8.5 Kiekewied en de gevolgen 114 9 Wachter aan de drempel 121 9.1 Voor- en tegenstanders 121 9.2 Spaans kerkhof Veenhuizen 123 9.3 Noormannenpoortjes en een hand 125 10 In de schaduw van de wetenschap 131 10.1 Mobilisatie en oorlog 131 10.2 De kerk van Vries 133 10.3 Spiritualisten 137 10.4 Aardstralen en het voorkomen van onheil 139 11 Naar een eenzaam einde 145 Bibliografie 151 Over de auteur 157 Index 159 Ten geleide Met zijn versleten soldatenjas en pet was Kapitein Bellen ongetwijfeld een mar- kante verschijning in de stuifvlakten en bossen van de Veluwe. Vanuit zijn thuis- basis Ede, waar hij bij het 22e regiment infanterie was ingedeeld, vormde het om- ringende land niet alleen zijn oefenterrein, maar vooral ook de broedplaats voor zijn eerste passie: de archeologie. Tussen 1923 en 1931 legt Bellen er een verza- meling aan met, veelal prehistorische, vondsten die nog steeds een kernonderdeel vormen van de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Vooral zijn in- drukwekkende vondsten uit het Laat-Neolithicum van de enkelgraf- en klokbeker- cultuur zijn opmerkelijk. Bijzonder is tevens dat Bellen als amateur ook documenteert waar hij zaken vindt (zijn beroemde agenda’s), erover filosofeert en correspondeert. Zo iemand wordt opgemerkt, niet alleen als lokale paradijsvogel, maar ook als regionale bron van informatie, als kenner van de streek. Al snel waren er dan ook contacten met zowel professor en directeur J.H. Holwerda van het RMO als professor Van Giffen van het Groningse Biologisch en Archeologisch instituut (BAI). Keer op keer weet Bellen beide mannen, elkaars rivalen nota bene, te boeien en meerdere malen bezoeken ze zijn collectie of gaan met hem mee het veld in. De relatie met Van Giffen was een tijdlang zelfs zeer amicaal en ook in Leiden was er waardering. Een aantal van zijn ontdekkingen leidden tevens tot opgravingen en toen zijn collectie in 1935 verkocht kon worden bleek het RMO gelukkig een goede bestemming. Toch zijn er ook andere geluiden. Bellen documenteerde te summier en er gaan geruchten dat hij vaak meer op jacht was naar vondsten dan dat hij verantwoor- delijke archeologie bedreef. Daar komt bij dat, na zijn overplaatsing naar Assen en de verkoop van zijn collectie, de kapitein zich meer en meer richtte op zijn andere hobby, de folklore. Door zijn fascinatie voor volksverhalen, sagen, aardstralen en leylijnen, kwam hij in zijn zelfgesponnen web van alternatieve duiding en ver- klaringen steeds verder af te staan van een archeologische en wetenschappelijke realiteit. Dat dreef hem weg uit het blikveld van de universiteiten en musea, maar meer en meer in de armen van de lokale media en de pers die gretig ingingen op de sensatie die gepaard gaat met het onverklaarbare. Uiteindelijk leidde dit ook tot een pijnlijk conflict met Van Giffen over de resultaten van opgravingen bij een aantal Drentse kloosters. Spreekwoordelijk verruilde Bellen dus de schop voor de wichelroede. Daarmee kwam geen eind aan zijn archeologische of oudheidkun- dige interesse, maar werd deze meer en meer doordesemd met suggestie en volks- geloof. In 1931 bericht Bellen al aan Van Giffen: ‘Ge ziet, ik ben verschoven naar de folklore’. Het zou nu makkelijk zijn de latere houding en keuzes van Kapitein Bellen af te doen als een dwaling van iemand die op steeds minder wetenschappelijke wijze de oudheid bestudeert. Dit boek gaat echter niet over de archeologische vakkennis van een amateurarcheoloog uit de eerste helft van de vorige eeuw. Het gaat evenmin over de relevantie van zijn verzameling, al staat die voor een groot deel buiten kijf. Dit boek gaat over de enthousiaste onderzoeker en verzamelaar, ten geleide vii die vanuit een passie voor het verleden in de meest brede zin zijn interesse in de praktijk brengt. In die optiek is het juist de combinatie van archeologie en folklore en van opgraving en wichelarij die van de persoon Bellen een regionaal fenomeen maakte dat al vroeg opgemerkt werd. Die ongeremde passie zorgde ervoor dat hij een waardevolle archeologische verzameling aanlegde en ook wilde begrijpen wat hij in het veld tegenkwam en hoe dat met elkaar samenhing. Daarbij schroomde hij niet over de grenzen van disciplines heen te kijken. Door zijn enthousiasme kwam Bellen al gauw in aanraking met dé Nederlandse archeologen uit die tijd, Holwerda en Van Giffen. Beiden wist hij voor zijn werk te boeien, misschien ook wel voor zijn karretje te spannen en gedurende een lan- ge tijd werd er vaak samengewerkt. Dat Bellen zijn collectie verkoopt aan het Rijkmuseum van Oudheden kan gezien worden als teken van erkenning, maar misschien nog wel meer het verzoek van Holwerda uit 1927 of Bellen correspon- dent van het RMO wil worden. Dit door het museum in de 19e eeuw opgezette systeem was bij uitstek de manier om als nationale instelling zicht te houden op wat er in de verschillende provincies gebeurde. De correspondenten waren stuk voor stuk enthousiastelingen die vondsten meldden en informatie doorspeelden waardoor zaken beschermd of onderzocht konden worden.
Load more

Recommended publications
  • Local Identities       
    Local Identities Editorial board: Prof. dr. E.M. Moormann Prof. dr.W.Roebroeks Prof. dr. N. Roymans Prof. dr. F.Theuws Other titles in the series: N. Roymans (ed.) From the Sword to the Plough Three Studies on the Earliest Romanisation of Northern Gaul ISBN 90 5356 237 0 T. Derks Gods,Temples and Ritual Practices The Transformation of Religious Ideas and Values in Roman Gaul ISBN 90 5356 254 0 A.Verhoeven Middeleeuws gebruiksaardewerk in Nederland (8e – 13e eeuw) ISBN 90 5356 267 2 N. Roymans / F.Theuws (eds) Land and Ancestors Cultural Dynamics in the Urnfield Period and the Middle Ages in the Southern Netherlands ISBN 90 5356 278 8 J. Bazelmans By Weapons made Worthy Lords, Retainers and Their Relationship in Beowulf ISBN 90 5356 325 3 R. Corbey / W.Roebroeks (eds) Studying Human Origins Disciplinary History and Epistemology ISBN 90 5356 464 0 M. Diepeveen-Jansen People, Ideas and Goods New Perspectives on ‘Celtic barbarians’ in Western and Central Europe (500-250 BC) ISBN 90 5356 481 0 G. J. van Wijngaarden Use and Appreciation of Mycenean Pottery in the Levant, Cyprus and Italy (ca. 1600-1200 BC) The Significance of Context ISBN 90 5356 482 9 Local Identities - - This publication was funded by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO). This book meets the requirements of ISO 9706: 1994, Information and documentation – Paper for documents – Requirements for permanence. English corrected by Annette Visser,Wellington, New Zealand Cover illustration: Reconstructed Iron Age farmhouse, Prehistorisch
    [Show full text]
  • Curriculum Vitae Acknowledgements
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/123270 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wentink, K. Title: Stereotype: the role of grave sets in Corded Ware and Bell Beaker funerary practices Issue Date: 2020-07-08 Curriculum vitae Karsten Wentink was born in 1981 in Doetinchem. Already at a very young age he developed an interest in archaeology. He attended the Ludger college in Doetinchem from 1994 and graduated VWO in 2001. In the same year he started his studies at the Faculty of Archaeology, Leiden University. He did a combined bachelors in both archaeological sciences (focus on functional analysis at the Laboratory for Artefact studies) and prehistoric archaeology (with a focus on the Neolithic of North-West Europe). In 2004 he obtained a Bachelor of Arts degree and was admitted to the newly established Research Masters Program. He graduated with the judicium cum laude in 2006. His Mphil thesis “Ceci n’est pas une hache” focussed on Middle Neolithic axe depositions. For his thesis he was awarded the W.A. van Es-prize. During his studies he worked on various research projects for Synthegra Archeologie B.V. and was involved in various University-led research projects such as the excavation of the Neolithic site at Schipluiden and an archaeological field project in Malawi, Africa. After his studies he was appointed as research assistant and junior lecturer in 2006 (temporarily replacing prof. dr. Annelou van Gijn). Between 2006 and 2008 he worked as a research assistant for both the Laboratory for Artefact studies and the Prehistory department at Leiden University.
    [Show full text]
  • Kari Anderson Biological and Comparative Anatomy Research Unit, Discipline of Anatomy and Pathology, School of Medical Sciences, University of Adelaide
    HOMININ REPRESENTATIONS IN MUSEUM DISPLAYS Their role in forming public understanding through the non–verbal communication of science Kari Anderson Biological and Comparative Anatomy Research Unit, Discipline of Anatomy and Pathology, School of Medical Sciences, University of Adelaide November 2011 DECLARATION This thesis submitted to the University of Adelaide in fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy (Medicine). This work contains no material which has been accepted for the award of any other degree or diploma in any university or other tertiary institution to Karen Anderson and, to the best of my knowledge and belief, contains no material previously published or written by another person, except where due reference has been made in the text. I give consent to this copy of my thesis, when deposited in the University Library, being made available for loan and photocopying, subject to the provisions of the Copyright Act 1968. I also give permission for the digital version of my thesis to be made available on the web, via the University‟s digital research repository, the Library catalogue, the Australasian Digital Theses Program (ADTP) and also through web search engines, unless permission has been granted by the University to restrict access for a period of time. Karen Anderson Date ii PUBLICATIONS The following items resulting from the work described in this thesis have been published or otherwise publically presented, and sections of these are included in the present thesis. PUBLISHED ABSTRACTS (PEER REVIEWED) Kari Anderson, Maciej Henneberg (2011) Abstract – 3–dimensional hominin whole body and facial reconstructions in European museums.
    [Show full text]
  • Rechtsgeschiedenis Verbeeld
    Lange tijd was de aandacht voor de Rechtsgeschiedenis verbeeld Rechtsgeschiedenis band tussen recht en beeld of tus- sen recht en kunst vooral een ge- P legenheidszaak. Naar aanleiding van een herdenking of verjaar- Rechtsgeschiedenis verbeeld dag werd vaak een tentoonstel- M ling met bijbehorende catalogus gemaakt en daarbij werkten juris- ten, rechtshistorici en kunsthistorici samen. Deze rijk geïllustreerde uitgave over de meest uiteenlopende aspecten van ons rechtshistorisch verleden laat zien dat er veel is veranderd. In Rechtsgeschiedenis in beeld staan de rechtsiconografi e en de rechtsiconologie centraal. Vijftien bijdragen geven de resultaten weer van speur- tochten vanuit verschillende disciplines naar de relaties tussen recht en kunst. Die ontdekkingstocht leidt tot pareltjes van rechtscultuur. 9 789087 044794 Pro Memorie. Bijdragen tot de rechtsgeschiedenis der Nederlanden 16.2 (2014) redactie Georges Martyn, Paul Brood en Louis Berkvens 15667146.pcovr.PM20142.indd 1 09-12-14 11:23 Rechtsgeschiedenis verbeeld 15667146.pinn.PM20142.indb 1 09-12-14 11:11 15667146.pinn.PM20142.indb 2 09-12-14 11:11 Rechtsgeschiedenis verbeeld Onder redactie van Georges Martyn, Paul Brood en Louis Berkvens Stichting tot uitgaaf der bronnen van het Oud-Vaderlandse Recht Uitgeverij Verloren, Hilversum 2014 15667146.pinn.PM20142.indb 3 09-12-14 11:11 Deze tevens als boek verschijnende aflevering van Pro Memorie is uitgegeven met financiële steun van het Gents Instituut voor Rechtsgeschiedenis en de Stichting ter Bevordering der Notariële We- tenschap te Amsterdam. Op het omslag: Theodoor Rombouts, Allegorie van het Schepengerecht van Gedele in Gent, 1627-1628, Olieverf op doek, 382 cm x 435 cm, Gent, Museum voor Schone Kunsten.
    [Show full text]
  • Thinking About Wetland Landscapes
    2 Places in watery worlds: thinking about wetland landscapes Introduction Over the last two decades, archaeologists have changed the way past landscapes have been studied. The literature on landscape is far too extensive to be even summarised here, but in essence this new way of looking at the landscape includes a major shift from a functionalist to a quite diverse range of social, ideological and symbolic approaches to understanding past landscapes. Landscapes have been studied by anthropologists in various ways, with particularly useful perspectives provided on the role of place- names in landscapes (e.g. Hirsch & O’Hanlon 1995; Basso 1996). Landscapes have been approached by historians exploring the ideologies behind landscape art and representation (e.g. Cosgrove and Daniels 1988), they have been approached as a metaphor and source of inspiration for literature and nation building (e.g. Schama 1996) and as a socially and politically contested space in the modern world (Bender 1993, 1998; Bender & Winer 2000). ‘Landscape archaeologists’ have explored landscape in terms of both ‘natural’ and ‘monumental’ landscapes, sometimes simultaneously (e.g. Bradley 2000), in terms of prehistoric ancestral geographies and kinship connections (Edmonds 1999) and, influentially, in terms of people’s phenomenological experience and understanding of the worlds they move through (e.g. Tilley 1994; 2004). Paraphrasing the words of the cultural geographer Dennis Cosgrove, we recognise that landscape is an ideological concept that is – or was – intended to represent the ways in which people in the past signified themselves and their world through their imagined relationship with nature (Cosgrove 1994, 15). In other words, past people should be understood as active rather than passive agents within the landscape, and the ‘landscape’ comprises more than archaeological sites and finds set against an environmental backdrop.
    [Show full text]
  • A Possible Case of Dyschondrosteosis in a Bog Body from the Netherlands
    A possible case of dyschondrosteosis in a bog body from the Netherlands Raffaella Bianucci, Don Brothwell, Wijnand van der Sanden, Christina Papageorgopoulou, Paul Gostner, Patrizia Pernter, Eduard Egarter-Vigl, Frank Maixner, Marek Janko, Dario Piombino-Mascali, Grazia Mattutino, Frank Rühli, Albert Zink Review data Submission: // Revision: // nd submission: // available online at www.jalc.nl and www.jalc.be Abstract In peat cutters unearthed the bog body of an adult female dating from the Roman period (AD - ) in the ‘Damsel’s Bog’ northwest of the villages of Aalden and Zweeloo (province of Drenthe, the Netherlands, fig. ). The degree of preservation the body has now been assessed using atomic force microscopy imaging (AFM) and histology. AFM images of the skin showed evidence of moderate decomposition of collagen fibrils. Although histology revealed moderate decalcification of the bones, the abdominal organs were found to be very well preserved. Apart from shrinkage and deformation caused by the long immersion in the bog, the Zweeloo Wo- man’s skeleton shows possible signs of a pathological disorder affecting both the forearms and the lower legs. The long bones were measured, the woman’s stature was assessed and a CT scan was carried out to assess the degree of micromelia and the possibility of dwarfism. Although shrinkage had caused overall shortening and deformation of single bones (i.e. the pelvis, calcanei and the femora) altering the stature, the radiological findings show probable evidence of Léri- Weill dyschondrosteosis (DCS). DCS is a dominantly inherited dysplasia characterised by short stature with mesomelic shortening of middle segments of the forearms and lower legs.
    [Show full text]
  • University of Groningen Scherven Brengen Geluk Nieuwhof, Annet
    University of Groningen Scherven brengen geluk Nieuwhof, Annet Published in: Fragmenten uit de rijke wereld van de archeologie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2018 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Nieuwhof, A. (2018). Scherven brengen geluk: Aanwijzingen voor opzettelijk gebroken aardewerk. In A. Nieuwhof, E. Knol, & J. Schokker (editors), Fragmenten uit de rijke wereld van de archeologie: Opgedragen aan Ernst Taayke bij zijn afscheid als beheerder van het Noordelijk Archeologisch Depot in Nuis (blz. 58- 68). (Jaarverslagen van de Vereniging voor Terpenonderzoek; Vol. 99). Vereniging voor Terpenonderzoek. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal.
    [Show full text]
  • Human Sacrifice in Iron Age Northern Europe
    Human Sacrifice in Iron Age Northern Europe: The Culture of Bog People Maximilian A. Iping-Petterson Maximilian A. Iping-Petterson Student Number: 0886165 Supervisor: Prof. Harry Fokkens Specialisation: Prehistory of North-Western Europe University of Leiden, Faculty of Archaeology Leiden, the Netherlands, Dec 2011 2 Table of Contents: Chapter 1: Ritual Acts....................................................................................................6 1.1 Introduction.................................................................................................................6 1.2 Defining Ritual............................................................................................................7 1.3 Reasons for Ritual......................................................................................................8 1.4 Characteristics of Ritual..............................................................................................9 1.5 Additional Functions..................................................................................................10 1.6 Violence....................................................................................................................11 1.7 Knowing the Difference.............................................................................................12 Chapter 2: Tollund Man and the Mechanism of Preservation...................................14 2.1 Introduction...............................................................................................................14
    [Show full text]
  • Bij Heldere Hemel
    Bij heldere hemel Over de mogelijke rol van zon, maan en sterren bij de oriëntatie van hunebedden van de TRB-Westgroep R. Sanders De relatie tussen megalieten en astronomische verschijnselen staat al lang in de belangstelling van archeoastronomen. Ook bij mij is die belangstelling al enige tijd aanwezig. Mijn interesse betreft met name de relatie tussen de Nederlandse hunebedden en de bewegingen van zon, maan en bepaalde sterren. De Nederlandse hunebedden, waarvan het merendeel in de provincie Drenthe ligt, zijn gebouwd door boeren van de Trechterbekercultuur (TRB), tussen ca. 3350-3000 v.Chr. ‘Onze’ hunebedden horen bij de Westgroep van de TRB. Het verspreidingsgebied van de TRB omvat grote delen van Noord-, Noordwest-, Midden- en Oost-Europa, de Westgroep bestrijkt het gebied van Noord-Nederland tot aan de Elbe (Bakker 1979, 11; Van Ginkel et al. 2005, 37). In het tijdschrift Waardeel schreef ik al eerder over mijn bevindingen (Sanders 2013). Tijdens mijn verdere onderzoek kwam ik erachter dat mijn conclusies niet nieuw waren, maar al door anderen naar voren waren gebracht. Omdat die informatie niet of nauwelijks in de archeologische vakwe- reld bekend is, heb ik de werkwijze en de bevindingen van de betreffende onderzoekers hieronder samengevat. Ik begin echter met het introduceren van een aantal begrippen. 111 Een korte inleiding Onder oriëntatie van een hunebed wordt meestal verstaan: de richting van de lengteas. Lukis en Dryden, de twee Engelse oudheidkundigen die in 1878 Drenthe bezochten om daar hunebedden op te meten, legden de oriëntatie van een groot deel van de door hen getekende hunebedden vast in een windroos (zie Van der Sanden 2015, 146) (fig.
    [Show full text]
  • Parasitism of the Zweeloo Woman: Dicrocoeliasis Evidenced in a Roman Period Bog Mummy Nicole Searcey University of Nebraska–Lincoln
    University of Nebraska - Lincoln DigitalCommons@University of Nebraska - Lincoln Papers in Natural Resources Natural Resources, School of 9-2013 Parasitism of the Zweeloo Woman: Dicrocoeliasis evidenced in a Roman period bog mummy Nicole Searcey University of Nebraska–Lincoln Karl Reinhard University of Nebraska-Lincoln, [email protected] Eduard Egarter-Vigl General and Regional Hospital, Bolzano, Italy Frank Maixner EURAC – Institute for Mummies and the Iceman, Bolzano, Italy Dario Piombino-Mascali EURAC – Institute for Mummies and the Iceman, Bolzano, Italy See next page for additional authors Follow this and additional works at: http://digitalcommons.unl.edu/natrespapers Part of the Disorders of Environmental Origin Commons, Parasitic Diseases Commons, and the Pathological Conditions, Signs and Symptoms Commons Searcey, Nicole; Reinhard, Karl; Egarter-Vigl, Eduard; Maixner, Frank; Piombino-Mascali, Dario; Zink, Albert R.; van der Sanden, Wijnand; Gardner, Scott; and Bianucci, Raffaella, "Parasitism of the Zweeloo Woman: Dicrocoeliasis evidenced in a Roman period bog mummy" (2013). Papers in Natural Resources. 478. http://digitalcommons.unl.edu/natrespapers/478 This Article is brought to you for free and open access by the Natural Resources, School of at DigitalCommons@University of Nebraska - Lincoln. It has been accepted for inclusion in Papers in Natural Resources by an authorized administrator of DigitalCommons@University of Nebraska - Lincoln. Authors Nicole Searcey, Karl Reinhard, Eduard Egarter-Vigl, Frank Maixner, Dario Piombino-Mascali, Albert R. Zink, Wijnand van der Sanden, Scott aG rdner, and Raffaella Bianucci This article is available at DigitalCommons@University of Nebraska - Lincoln: http://digitalcommons.unl.edu/natrespapers/478 Published in International Journal of Paleopathology 3:3 (September 2013), pp.
    [Show full text]
  • The Ussen Project: Large-Scale Settlement Archaeology of the Period 700 BC-AD 250, a Preliminary Report
    Wijnand van der Sanden The Ussen project: large-scale settlement archaeology of the period 700 BC-AD 250, a preliminary report The large-scale archaeological excavations in the remains. The majority, however, did bring to light struc­ municipalily of Oss—where in the course of eight years c. tures, in the form of plans of houses and outhouses and 120 house plans, some hundreds of subsidiary structures, also wells. In general, the scale of the various investiga­ more than 400 deep pits and wells and two large tions was small to moderately large and in no case did it cemeteries v/ere unearthed—have contributed significantly exceed 5 hectares. to our understanding of the process of Romanization in The investigation at Oss-Ussen constituted a rigorous break the southern part of the Netherlands. with this small-scale tradition. During the course of eight years a total area of c. 30 hectares was unearthed and sub- 1. Introduction mitted to archaeological research. Around this large-scale In the past 25 years extensive investigations of Iron Age investigation a regional project will be centered, in which and Roman period settlements have been carried out in the the, in many cases unpublished, excavations discussed in northeastern part of the sandy region in the southern this introduction will also play a part. Netherlands, i.e. the coversand plateau in the northeast of In the following pages a preliminary report will be given the province of North Brabant and the river dunes in the of the results gained during the Ussen excavation. It is not adjacent river-area.
    [Show full text]
  • Bog Bodies: Archaeological Narratives and Modern Identity
    Bog Bodies: Archaeological Narratives and Modern Identity. By Lydia Stewart A THESIS SUBMITTED TO VICTORIA UNIVERSITY OF WELLINGTON IN FULFILMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS VICTORIA UNIVERSITY OF WELLINGTON AUGUST 2020 1 ABSTRACT Bog Bodies: Archaeological Narratives and Modern Identity. By Lydia Stewart Lindow Man, the British Bog Body discovered in 1984, and the Danish examples Tollund and Grauballe Men, discovered in 1950 and 1952, represent quite literally the violent face of a confrontational past. But what exactly do the archaeological narratives say? When presented with the forensic evidence can we explicitly conclude they were murdered as human sacrifices to appease the Germanic and Celtic gods and goddesses during times of affliction? Or are they simply an example of our own imposition of modern assumptions onto the past in a flare of sensationalism and mystical dramatization of the tumultuous affairs of noble savages? How have these narratives played out in the public sphere, particularly museum and heritage, and in modern culture such as the Irish poet Seamus Heaney’s bog poems. Do they reinforce harmful myths of an excessively violent past dominated by innately uncivilized natives? Who does the past really belong to and who has the authority to voice it? Many facets of bog body scholarship remain hotly contested including the human sacrifice interpretation, the usage of Tacitus as the only remaining historical source and Heaney’s use of the bog victims as a metaphorical analogy for the Northern Ireland sectarian violence. My contribution is precisely to present these interpretational narratives from a critical perspective and question scholarly assumptions of ritualism.
    [Show full text]