Het Gebruik Van Het Eenzijdig Verzoekschrift Als Middel Om Stakingen Te Breken
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
FACULTEIT RECHTSGELEERDHEID UNIVERSITEIT GENT ACADEMIEJAAR 2010-2011 HET GEBRUIK VAN HET EENZIJDIG VERZOEKSCHRIFT ALS MIDDEL OM STAKINGEN TE BREKEN MASTERPROEF VAN DE OPLEIDING ‘MASTER IN DE RECHTEN’ Ingediend door Philippe Helon (studentennr. 20033408) (major: burgerlijk recht en strafrecht) Promotor: Prof. Dr. D. Heirbaut Commissaris: Prof. Dr. P. Humblet FACULTEIT RECHTSGELEERDHEID UNIVERSITEIT GENT ACADEMIEJAAR 2010-2011 HET GEBRUIK VAN HET EENZIJDIG VERZOEKSCHRIFT ALS MIDDEL OM STAKINGEN TE BREKEN MASTERPROEF VAN DE OPLEIDING ‘MASTER IN DE RECHTEN’ Ingediend door Philippe Helon (studentennr. 20033408) (major: burgerlijk recht en strafrecht) Promotor: Prof. Dr. D. Heirbaut Commissaris: Prof. Dr. P. Humblet DANKWOORD Met deze verhandeling sluit ik het universitaire hoofdstuk in mijn leven af dat uiteindelijk veel langer heeft geduurd dan ik ooit had durven dromen bij de aanvang ervan. Ik wens dan ook mijn ouders te bedanken omdat ze me de kans gaven om na mijn studies politieke wetenschappen nog rechten te studeren. Ook heb ik steeds op hen en mijn familie kunnen rekenen. Graag vermeld ik meter Maria hier nog eens apart omdat ze mij altijd aangemoedigd heeft om door te zetten. Ook oom Johan mag ik zeker niet vergeten voor zijn taalkundige revisie van dit werk. Professor Heirbaut ben ik heel erkentelijk omdat hij me in alle vrijheid deze thesis liet schrijven. Wanneer het nodig was, kon ik steeds bij hem terecht en gedurende deze gesprekken vormde zijn enthousiasme een echte stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan. Een thesis brengt heel wat druk en spanning met zich mee. Daarom denk ik hier in het bijzonder aan de vrienden die er steeds voor mij zijn geweest. Het was de betrachting om van deze masterproef meer dan een loutere literatuurstudie te maken. Daarom is er ondermeer via vragenlijsten naar gestreefd om aanvullende inzichten te verwerven. Vele vakbondssecretarissen waren bereid om ze in te vullen. Hun bijdrage heeft zeker een extra dimensie aan dit werk gegeven. I INHOUDSOPGAVE DANKWOORD ............................................................................................................................. I INHOUDSOPGAVE ......................................................................................................................II INLEIDING ...................................................................................................................................1 1 Staking(srecht) .......................................................................................................................4 1.1 Voorafgaande opmerking .........................................................................................4 1.2 Wat is een staking? ...................................................................................................4 1.3 Summier historisch overzicht van het stakingsrecht ................................................4 1.4 Enkele indelingen van de staking ..............................................................................8 1.5 Het stakingspiket .....................................................................................................10 1.6 De stakingsaanzegging ............................................................................................11 1.7 De bedrijfsbezetting ................................................................................................12 1.8 De proportionaliteit als grens van het stakingsrecht? ............................................13 1.9 Vakbonden en de strijd rond de rechtspersoonlijkheid .........................................14 1.10 Een sociologische verklaring van het stakingsfenomeen ........................................15 2 Het eenzijdig verzoekschrift ................................................................................................18 2.1 De volstrekte noodzakelijkheid als essentiële voorwaarde ....................................18 2.2 Derdenverzet ter verdediging .................................................................................20 2.3 Dwangsom ...............................................................................................................21 2.4 Bevoegde rechtbank ...............................................................................................23 2.5 Wat met artikel 6 van het Gerechtelijk Wetboek? .................................................25 2.6 De rol van de gerechtsdeurwaarder en de politie ..................................................26 3 Voorwerp van de vordering .................................................................................................28 3.1 Feitelijkheden ..........................................................................................................28 3.2 Aantasting van burgerlijke rechten .........................................................................28 3.2.1 Vrijheid van handel .........................................................................................29 3.2.2 Eigendomsrecht ..............................................................................................29 3.2.3 Recht en vrijheid op arbeid ............................................................................30 4 Rechtshistorisch perspectief van de rechterlijke tussenkomst in collectieve conflicten ....32 II 4.1 De eerste beschikking .............................................................................................32 4.2 Voorlopers? .............................................................................................................33 4.3 Rechtshistorisch overzicht ......................................................................................34 4.3.1 De eerste jaren: meer en meer rechterlijke interventies ..............................34 4.3.2 Divergerende rechtspraak ..............................................................................36 4.3.3 Het NMBS-offensief ........................................................................................37 4.3.4 Het Generatiepact: actie en (preventieve) reactie ........................................40 4.3.5 Een omzichtiger rechterlijk optreden? ...........................................................42 4.4 Besluit ......................................................................................................................44 5 Regulering ............................................................................................................................46 5.1 Afwezigheid van een legislatief kader .....................................................................46 5.2 Wat brengt de toekomst? .......................................................................................49 6 Een efficiënt instrument voor de werkgever bij collectieve conflicten? .............................52 6.1 Inleiding ...................................................................................................................52 6.2 Overzicht mogelijke actiemiddelen waarover werkgevers beschikken ..................52 6.2.1 Lock-out ..........................................................................................................52 6.2.2 Uitzendarbeid .................................................................................................53 6.2.3 Bemiddeling en verzoening ............................................................................55 6.2.3.1 Enkele inleidende bemerkingen .................................................................55 6.2.3.2 Onderhandelen zonder tussenkomst van een derde ................................56 6.2.3.3 Institutionele verzoening door een derde .................................................60 6.2.3.4 Vrije conflictbemiddeling ...........................................................................64 6.2.3.5 Nationale Arbeidsraad ...............................................................................64 6.2.3.6 Arbitrage ....................................................................................................64 6.2.3.7 Het succes van de bemiddeling ..................................................................65 6.2.4 Andere manieren om stakingen te breken ....................................................66 6.3 Oorzaken aanwending eenzijdig verzoekschrift .....................................................67 7 De collectieve actie gefnuikt? ..............................................................................................72 7.1 Inleidende beschouwingen .....................................................................................72 7.2 Gevolgen voor de staking ........................................................................................72 7.3 Het derdenverzet als juridisch verweermiddel .......................................................73 7.4 Andere verweermiddelen .......................................................................................75 7.5 Conflictescalatie ......................................................................................................80 7.6 Gevolgen voor de arbeidsverhoudingen .................................................................82 III 7.7 Ervaringen van vakbondssecretarissen ...................................................................83 7.7.1 Inleidende opmerking en gehanteerde methodologie ..................................83 7.7.2 Enkele eerste vaststellingen ...........................................................................84 7.7.3 De (onverwachte?) betekening van het bevelschrift .....................................85