6 9 10 Van Limburg Verkiezingsuitslag: Interview Donald Requim verrassing of niet? de Marcas

israëlEen uitgave van stichting Christenen voor Israël WWW.CHRISTENENVOORISRAEL.NLaktu31e jaargangeel nr. 280, april 2015 | niesan 5775 Liefdadigheid voor Pesach

Pesach staat voor de deur. Dit jaar van 4 tot 11 april. Het Joodse volk gedenkt dan hoe de Heere hen bevrijdde uit Egypte. Een van de bekendste gewoonten van Pesach is het bakken en eten van ongezuurde broden. Deze ’matzes’ worden gemaakt van tarwebloem en water, maar mogen geen zuurdesem bevatten. Zuurdesem ontstaat echter na verloop van tijd, als tarwebloem met water in aanraking komt. Daarom wordt de bloem die voor Pesach wordt gebruikt streng bewaakt, zodat er geen vocht bij komt. Deze speciale bloem heet kimcha d’Pischa, ‘tarwebloem voor Pesach’. Het is voor heel Israël opdracht om Pesach te vieren, dus is het ook de plicht van het volk om de armen die geen tarwebloem kunnen betalen, hiervan te voorzien. Kimcha d’Pischa is dan ook synoniem geworden voor de liefdadig- heid om er vóór Pesach voor te zorgen dat iedereen genoeg te eten op tafel heeft. Je ziet dan ook voorafgaand aan Pesach grootschalige uitdeelacties van levensmiddelen die koosjer zijn voor Pesach. Zo zorgt de Heere voor Zijn volk: door hen te leren ook voor elkaar te zorgen. | Foto’s: Flash90

Een oplossing tegen zinkgaten? Gasdeal Egypte (Advertentie) Vrouwenleed? Milieuorganisaties in Israël Israël gaat de komende zeven De VN-commissie inzake de waarschuwden in maart jaar aardgas leveren aan Egypte. positie van de vrouw nam in Daarover sloten de betrokken voor het alarmerende tempo maart een resolutie aan waarin bedrijven in maart een over- Israël de schuld krijgt van waarmee langs de Dode Zee eenkomst. De gasdeal heeft een de “ernstige situatie waarin zinkgaten ontstaan. waarde van 1,2 miljard dollar. Palestijnse vrouwen verke- In de komende drie jaar wordt ren”. 27 landen stemden in Door het dalende waterpeil kan minstens vijf miljard kubieke met de resolutie. Twee landen, regenwater zoutophopingen in meter aardgas uit het Tamar- Israël en de Verenigde Staten, de bodem wegspoelen, waardoor Israël en Jordanië een overeen- gasveld voor de Israëlische stemden tegen. De leden van ondergrondse gaten ontstaan. Als komst om een ontziltingsinstal- kust naar Egypte gepompt. De de EU onthielden zich van deze instorten, ontstaat aan de latie te bouwen nabij Aqaba aan rollen worden zo omgekeerd. stemming. Israëls VN-ambas- oppervlakte een zinkgat. Nieuwe de Rode Zee. Via een pijpleiding Voorheen leverde Egypte gas sadeur Ron Prosor noemde de zinkgaten verschijnen dagelijks wordt het zoute restwater dan aan Israël, maar vanwege herhaal- Kijk voor uitgebreide resolutie “een voorbeeld van langs de Dode Zeekust en vormen naar de Dode Zee gepompt om zo delijke aanslagen op de pijplei- informatie op de vooringenomenheid van de een gevaar voor de bezoekers. het dalende waterpeil aan te vul- ding in de Sinaïwoestijn stopte www.israelwinkel.nl VN”. Mogelijk is de oplossing niet ver len. Over drie jaar zou de bouw Egypte de levering van gas in Patroonstraat 1, Nijkerk weg meer. Eind februari sloten moeten beginnen. | Foto: Flash90 2012. 033-24 588 14 2 april 2015 israëlaktueel christeNeN voor israël 19 21 23 israël-familieweek tehuis voor overlevenden reis mee naar israël kanttekening woord ter weging Berry Haverkamp Leiders Pesach begint met zuiveren De ‘spannendste verkiezingen ooit’ werden ze genoemd. Sinds In Matteüs 26 gaat Jezus met Zijn disci- Met kaars, veer, houten lepel en een papieren je relatie met God in de weg staan. Doe ze weg de stichting van de staat in 1948 pelen het Pesach vieren. Het ’feest van de tas gaat het hele gezin langs alle hoeken en uit je hart. was er niet eerder zo’n nek-aan- gaten. Wat zoek je? Je zoekt resten gist, brood, ongezuurde broden’ zoals dat ook genoemd nekrace tussen twee partijen, cake, graan, pizza, pasta, bier, koekjes en pita- Wat kan er uit? toegespitst op twee personen, wordt. ’Waarom is deze avond anders dan broodjes. Ook in je auto, en op je kantoor gaat Bid om de Heilige Geest: Wijs mij aan waar waarvan de uitslag van tevoren andere avonden?’ We eten nu geen gewoon de zoektocht door. Een heel karwei. er nog iets zit van jaloezie, boosheid, trots en ongewis was. Tot opluchting van brood, maar brood dat niet gerezen is, Deze ceremonie, die grote schoonmaak, lijkt vuiligheid, dat wat ik niet wil afl eggen. Een velen kwam de zittende premier misschien wat overdreven, maar is wel helpend maand lang zoeken naar chameets, restjes gist. matsot. Ja, waarom? Omdat Israël met haast als winnaar uit de stembus. Een Neem er de tijd voor. Er mag geen kruimeltje klinkende overwinning zelfs, die moest wegtrekken uit Egypte, weg uit een ‘Het oude zuurdeeg gist meer aanwezig zijn. je doet afvragen waar alle stem- slavenbestaan om vrij te leven in verbonden- Hoe kan dat concreet? Schoon uw computer mingmakerij vooraf en een voor- heid met de Eeuwige. Het brood kreeg niet is trots, egoïsme, onreine maar eens op. Kijk eens naar de fi lmpjes. Wel- spelde nederlaag vandaan kwa- ke muziek, wat voor teksten bevatten ze die eens de kans om te rijzen. men. Het daaropvolgende proces begeerten of drift, die je relatie je hart laten gisten om weg van God te gaan? van de vorming van een regering Dit ritueel mag jaarlijks worden herhaald. Vuile taal, onbeschofte woorden, hatelijke evenaart echter misschien wel Rabbi Paulus laat de geestelijke betekenis zien ideeën, geweld? Spit uw leesmap maar eens de hectiek en spanning rond de van dit feest van de ongezuurde broden. Gist met God in de weg staan.’ door. Wat kan eruit? onlangs gehouden verkiezingen. in je leven laat dingen tot bloei komen die niet Vlak voor de Sedermaaltijd zien we in Jeruza- Op de achtergrond speelt daar- goed zijn. Het laat zonden in jou gisten die je voor ons geestelijk leven. Paulus zegt in 1 Ko- lem en op diverse andere plaatsen vuurtjes op bij zeker de vraag hoe de vijan- leven bederven. rintiërs 5:7: “Verwijder dan het oude zuurdeeg, straat. Kinderen en ouderen stoken daarin de den van Israël op dit alles zullen opdat u een nieuw deeg zult zijn. U bent im- restjes chameets op. Letterlijk een vuurtje sto- reageren. Grote schoonmaak mers ongezuurd, want ook ons Paaslam is voor ken op straat en alles erin gooien, ook de tas en Het Joodse volk gaat direct na het Poerimfeest ons geslacht: Christus.” Het oude zuurdeeg is de lepel en de veer. Je bent dan helemaal rein Tegelijkertijd eisten in de afge- aan de slag om het huis met bezemen te keren. trots, egoïsme, onreine begeerten of drift, die en zuiver. Zo begint Pesach: met zuiveren. lopen weken de dagelijkse be- richten over drie leiders op het wereldtoneel alle aandacht op. Twee van hen zijn president van Breng de Joden thuis Koen Carlier een grote wereldmacht, Rusland en Amerika, de derde een cam- pagnevoerend premier van een van de kleinste landen ter we- Joodse vluchtelingen reld, Israël. Terwijl over de leider van Rusland druk gespeculeerd Voor de vierde maal dit jaar maken we een in onze tijd. Teruggaan naar het oorlogsgebied Naar huis werd waarom hij van de aardbo- rondrit in Oost-Oekraïne. Ditmaal op uit- heeft nu geen zin, hier blijven om te overleven Op onze website heeft u kunnen lezen over de dem verdwenen leek, dreigde de ook niet, dus denk erover na om voorgoed Joodse vluchteling Sergei uit Luhask (‘Zo- nodiging van Hesed uit de oostelijke stad leider van de Verenigde Staten naar Israël te vertrekken. Er werd met grote maar een verhaal van een Oekraïens-Joodse een nucleaire deal te sluiten met Zaporozhe. Hesed is een Joodse hulpverle- aandacht geluisterd en de Joodse vluchtelingen vluchteling’). Op 16 maart mochten hij en een een onbetrouwbare partner. Als ningsorganisatie die vooral zorg biedt aan hadden veel vragen. groep andere Joodse vluchtelingen naar Israël op gelijk niveau beheersten alle oudere, arme Joodse mensen. Daar is nu Er is nu een plan in de maak dat Hesed samen vertrekken. Zijn zoon die kort na hem ook bij drie het mondiale nieuws, waar- met het plaatselijk Joods Agentschap dit verder ons in de schuilplaats kwam, hoopt binnenkort de laatste maanden een steeds groeiende bij de Israëlische premier – op begeleidt. Als alles klaar is voor een bezoek ook naar Israël te kunnen vertrekken. welke manier je het ook bekijkt groep van Joodse vluchtelingen bijgekomen. aan de consul huren wij dan busjes in voor hun – de duidelijke winnaar was. interview. Het moet mensen toch tot na- We brachten vooral winterkleding voor hen. denken stemmen dat een land Tijdens de lunch stelden we ons voor en vertel- Opvangplaatsen amper zo groot als een postzegel den we hen wat de Bijbel al lang geleden heeft In de stad Dnepropetrovsk is onlangs een twee- op de wereldkaart evenveel, zo beschreven over de terugkeer die plaatsvindt de verblijfplaats geopend voor Joodse vluch- niet meer in de spotlights staat telingen. Meer dan de helft van hen vertrekt dan de zogeheten wereldmach- vóór Pesach voorgoed naar Israël. Maar met ten. En niet minder openbaart regelmaat komen nieuwe Joodse families aan, Het kost 135,– om een Jood uit Jeruzalem zich in onze dagen in vooral uit de steden Luhansk en Donetsk. Oekraïne, en 900,– om een Jood uit toenemende mate als de sleutel De opvang en het verblijf kosten handen- India naar Israël te brengen. Maak uw gift in de ontknoping – beter: volein- vol geld en het Joods Agentschap heeft aan ding – van de wereldgeschiede- Christenen voor Israël en nog twee andere voor Breng de Joden Thuis over op NL38 nis. christelijke alijaorganisaties (alija = vertrek ABNA 0529 310 252 van Christenen voor naar Israël) gevraagd om te blijven betalen. Op Israël in Nijkerk onder vermelding van Pim van Der Hoff korte termijn (voor de volgende vier maanden) ‘Noorderland’, of ‘India’. Alvast hartelijk HoofDreDacteur is 100.000 euro nodig om de opvang, maaltij- den, overnachtingen en begeleiding naar Israël dank. Sergei (rechts) en zijn zoon. | Foto: CvI te bekostigen.

colofoN Israël Aktueel is een uitgave van stichting Christenen voor Israël. Het abonne- TECHNISCHE REALISATIE: Novente vormgevers, Lunteren een bedrag van E ... om te worden afgeschreven zonder kosten, drie maanden ment is bij de donatie inbegrepen. De hoogte hiervan bepaalt u zelf. Israël Aktu- na mijn overlijden. eel is ook in gesproken vorm verkrijgbaar bij de CBB, 0341-565499. BESTUUR: D.G. Schutte (voorzitter), W.A. van der Hoff (vicevoorzitter), J. van Dijk (secretaris), R. Fluit (penningmeester), H.J.A. Heuvelman-Beelaerts van Blokland, ADVERTENTIES: Koninklijke BDU Uitgeverij BV, BDU Vak- en Publieksmedia, Roel Patroonstraat 1, 3861 RN Nijkerk | Postbus 1100, 3860 BC Nijkerk | 033-2458824 dr. ir. L. Meijer, ds. B.C. Haverkamp en ds. G.J. Krol. Abraham, Postbus 67, 3770 AB Barneveld | 06-54 27 42 44 | [email protected] | christenenvoorisrael.nl | twitter.com/cvisrael | fa- | [email protected] | www.bdu.nl cebook.com/christenenvoorisrael DIRECTIE: R.F.G. van Oordt De schrijvers in deze krant vertegenwoordigen niet noodza- DOELSTELLING: Stichting Christenen voor Israël stelt zich ten doel om christe- INTERNATIONAAL: Ds. W.J.J. Glashouwer (president), H. Eckert (voorzitter), A. kelijkerwijs de visie van stichting Christenen voor Israël. In nen in Nederland bewust te maken van de betekenis van het Joodse volk in Tucker (directeur) | c4israel.org interviews zijn de geïnterviewden verantwoordelijk voor hun Gods handelen met deze wereld. Zij doet dit door het geven van betrouwbare uitspraken. Christenen voor Israël aanvaardt geen aanspra- informatie over land, volk en staat van Israël. Zij roept BANK/GIRONUMMERS: Algemeen (voor eigen werk): NL87 ABNA 051 385 kelijkheid voor goederen en diensten die in deze krant door christenen op tot solidariteit met Israël en wijst elke vorm 2905 | Projecten: NL38 ABNA 052 931 0252 | Boeken etc.: NL11 INGB 000 adverteerders worden aangeboden. van antisemitisme af. Zij gaat hierbij uit van het gezag en 068 8522 | Alle rekeningnummers ten name van stichting Christenen voor Israël de betrouwbaarheid van de Bijbel als Gods Woord. Zij in Nijkerk. OVERNAME: Het copyright op artikelen in Israël Aktueel steunt Israël metterdaad en is werkzaam in Nederlandse berust bij de redactie, dan wel bij de auteurs. Niets uit deze kerken en gemeenten. BELGIË: Christenen voor Israël België vzw, Postbus 4, 2845 Niel | 0486-440862 uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van | [email protected] | bankrekening: BE91 000 165 450 876 de redactie. REDACTIE: Hoofdredactie: Pim van der Hoff | Eindre- dactie: Marijke Terlouw | Redactie: Teus den Otter en LEGATEN: Ik legateer vrij van rechten aan de stichting Christenen voor Israël Druk- en zetfouten voorbehouden. Ruben Ridderhof israëlaktueel april 2015 3 Nieuws en achtergronden Kort nieuws

Amerikaanse rechter legt schadevergoeding op van 655 miljoen dollar Sjabbatboodschap “Beste bezoekers, welkom bij de Westelijke Muur. Over enke- PA schuldig aan betrokkenheid terreur le minuten begint de Sjabbat. Respecteer alstublieft onze tra- dities en neem geen foto’s en Eind februari bevond een Amerikaanse rech- gebruik geen mobiele telefoons ter de PLO (Palestijnse Bevrijdings­organisatie) op deze plaats.” Bezoekers aan de Klaagmuur in Jeruzalem en de Palestijnse Autoriteit (PA) schuldig aan krijgen sinds eind maart deze betrokkenheid bij terreur. Het betrof een boodschap te horen in het Rus- rechtszaak die door Amerikaans-Joodse over- sisch, Engels en Hebreeuws. levenden van enkele terreuraanslagen tussen “De heiligheid van de Sjabbat moet worden bewaakt”, zei een 2001 en 2004 was aangespannen tegen de woordvoerder van het beheer Palestijnse organisaties. De rechter achtte het van de Klaagmuur. bewezen dat de PLO betrokken was bij de terreur en oordeelde dat de Palestijnse orga- Christen in Israël nisaties 655 miljoen dollar moeten betalen aan schadevergoedingen.

De sterkste argumenten voor de betrokken- heid van de PLO en PA bij de terreuraansla- gen was het feit dat de PLO en PA financiële Hoe is het om christen te zijn vergoedingen gaven aan de nabestaanden van in Israël. De Grieks-orthodoxe zelfmoordterroristen. Het is voor het eerst dat Een zelfmoordaanslag in een bus in Haifa op 5 maart 2003 kostte aan twaalf mensen het leven. Tientallen andere priester Gabriel Naddaf maakte een rechtbank zich zo direct uitspreekt over de raakten zwaar gewond. De Palestijnse Autoriteit betaalde goed geld aan de nabestaanden van de dader. Betrok- een filmpje, in navolging van de betrokkenheid van Palestijnse bestuur bij de kenen bij de planning van de aanslag die door Israël werden opgepakt, ontvangen van de PA nog altijd een royaal verborgen-camerafilmpjes over terreur tegen Israëlische burgers. En hoewel het salaris in de gevangenis. | Foto: Flash90 antisemitisme in Europa. Hij een civiele zaak betreft, werpt de zaak ook licht filmde hoe iemand in Haifa over op een eventuele poging van de PA om Israël Vertegenwoordigers van de Palestijnse Auto- afgelopen jaren waarin geen compensatie was straat ging met een kruis om zijn voor het Internationaal Strafhof te dagen. In een riteit protesteerden nadat de advocaten van de betaald. Daarmee zou de Palestijnse Autoriteit nek. Hoewel het filmpje drama- dergelijke procedure zal de PA niet met schone aanklagers in het proces in New York over de voor een schadevergoeding van meer dan een tisch wordt ingezet, gebeurt er handen als aanklager ten tonele verschijnen. opgelegde straf rente doorberekenden voor de miljard dollar komen te staan. helemaal niets. Naddaf wil dan ook benadrukken dat Israël voor alle religies een veilig land is. | Foto: YouTube screenshot

Extra steun beveiliging Brits-Joodse gemeenschap Apple in Israël Stelletje schurken? De bestuursvoorzitter van Apple, Tim Cook, bracht eind februari ‘Zolang als nodig’ een bezoek aan Israël om een nieuw onderzoekscentrum in “In een tijd waarin de Joodse gemeenschappen in Europa zich weer Herzliya te openen. Apple zoekt kwetsbaar voelen en antisemitisme in Groot-Brittannië tot record- in Israël naar kennis die de tech- nologiegigant nog niet in huis hoogte stijgt, zal ik niet stil zitten. Ik zal niet onverschillig zijn voor heeft. Cook vertelde de Israëli- de groeiende dreigingen voor de Joodse gemeenschap.” sche president Rivlin dat hij en zijn staf “een grote bewonde- Die woorden sprak de Britse levenskracht van onze instituties ring hebben voor Israël.” premier James Cameron voor een en de gezondheid van onze demo- gezelschap Joodse leiders tijdens cratie als de Joodse gemeenschap Cement voor Gaza een diner van het Gemeenschap zich hier veilig voelt en bloeit.” Veiligheid Fonds (CST), een Het Wereld Joods Congres rea- liefdadigheidsinstelling die steun geerde verheugd op de toezegging geeft voor de beveiliging van de van Cameron en uitte de hoop Joodse gemeenschap. dat “andere Europese overheden Het lijkt een schurkachtig plaatje van twee Israëlische agenten die een pro-­ De Britse overheid betaald jaar- binnenkort vergelijkbare toezeg- Palestijnse protestant hardhandig meevoeren. Maar wie goed kijkt, ziet dat het niet lijks al twee miljoen pond, maar gingen zullen doen”. echt kan zijn. Die uniforms zijn goedkope Poerim-outfits. Het plaatje is in scène de premier zegde tien miljoen Uit onderzoeken in het afgelopen Israël stond in maart toe dat gezet. Waren het amateuristische Palestijnen die een staaltje ‘Pallywood’ (in scène pond toe (13,8 miljoen euro). “Dit jaar blijkt dat 45 procent van de 1000 ton cement Gaza werden gezet Palestijns lijden) opvoerden? Of waren het een paar Israëlische jongeren die jaar en elk jaar – zolang als nodig. Britten antisemitische ideeën ingevoerd. Het cement werd be- er wel de lol van inzagen om zo’n outfit op te voeren tijdens Poerim? Hoe dan ook: Als de Joodse gemeenschap zich heeft. Meer dan de helft van taald door Qatar en werd op 175 het plaatje ging afgelopen maand even rond op de sociale media en werd door niet veilig voelt, gaat het niet goed de Britse Joden ziet geen toe- vrachtwagens vanuit Israël Gaza Israël niet al te goed gezinde twitteraars misbruikt om Israël in een kwaad daglicht met onze volledige nationale sa- komst voor Joden in Groot-Brit- binnengebracht. Het is de groot- te stellen. | Foto: onbekend menhang. Het is een teken van de tannië. ste voorraad bouwcement sinds de oorlog in de zomer van 2014. Het cement is voor de wederop- Groene Knesset bouw van Gaza. | Foto: Flash90 Onderzoek In maart zijn de recentelijk sche parlement. Binnen een paar Uitgebreid plan Het Israëlische leger is een on- geïnstalleerde zonnepanelen jaar zal de investering zichzelf De zonnepanelen vormen nog derzoek gestart naar mogelijke hebben terugbetaald. maar het begin van het ‘Groene misstappen tijdens de aanval op de daken van de Israëlische Knesset’-plan. In de komende op een VN-school in Gaza tij- parlementsgebouwen in gebruik Primeur jaren wordt het hele parlements- dens het zomeroffensief tegen genomen. De Knesset wordt met de instal- gebouw grondig aangepakt. Ook Hamas in 2014. Bij de aanval latie van de zonnepanelen het eer- slimme energietechnologieën, kwamen 21 burgers om het le- Het ‘Groene Knesset’-plan werd ste parlementsgebouw ter wereld zuinige apparaten en cursussen ven. Hoewel het leger eerder de voorgesteld door Knessetvoor- dat (deels) met groene energie voor het personeel in de Knesset aanval verdedigde, meent men zitter Yuli Edelstein. De 1400 wordt verlicht. Knessetdirecteur om zo duurzaam mogelijk te wer- nu aanwijzingen te hebben dat panelen moeten zo’n 400 kilowatt Ronen Plot vertelde dan ook: ken, zijn onderdeel van het plan. er tegen de gangbare richtlijnen aan elektriciteit leveren. Dat is “We mogen als Israëli’s trots zijn. | Foto: Flash90 in toch is gevuurd en dat vereist twintig procent van de enorme Wij hebben het groenste parle- een onderzoek. Vijf andere situ- energierekening van het Israëli- mentsgebouw ter wereld.” aties tijdens het zomeroffensief worden ook onderzocht. 4 april 2015 israëlaktueel Israëlpredikant Bijbel en profetie

Hoe gaan we ernaartoe? De komst van het Koninkrijk

Een van de lezingen die ik mag houden, gaat over het boek Zacharia. Het is niet de makkelijkste serie. Sommige gedeelten springen er uit en andere gedeelten raken wat op de achtergrond.

Door ds. Henk Poot Een van die dingen die zich bij mij heeft vastgezet, is Zacharia 12: heel de wereld maakt zich druk om Jeruzalem en Juda en alle volken willen Sion en Juda afbreken van het Heilige Land. En dat loopt dan uit in strijd en oorlog, waarbij God Zijn ogen open houdt over Israël. Maar dat niet alleen, midden in die De Gouden Poort in Jeruzalem, waardoor de heerlijkheid van de Heere zal binnengaan om in de tempel plaats te nemen. | Foto: CvI strijd verschijnt de Messias! Vanaf Genesis 3 tot Open­ (Handelingen 1:6) zou worden. hand van twee teksten toe. Paulus Israël bij de berg Sinaï het Woord Terugkeer baring 22 gaat alles om het Het antwoord van Jezus was: “Zie, profeteert: “De Verlosser zal uit van God. “Hun zijn de woorden Ik hoor niet tot diegenen die ge- het koninkrijk van God is binnen Sion komen” (Romeinen 11:26). van God toevertrouwd”, zegt komen van de Messias en Zijn loven dat Jezus een paar keer te- in u” (Lucas 17:21). Of ‘bij u’, Paulus haalt hier Jesaja 59:20 aan: Paulus in Romeinen 3:2. De terug- rugkomt. Dat Jezus bijvoorbeeld Koninkrijk. Het begrip Koninkrijk ‘onder u’, ‘within you’. “En naar Sion zal een Verlosser keer van veel Joodse mensen uit een keer terugkomt zonder dat van God heeft veel betekenissen. Tegelijk blijven Godswoorden komen.” Of: “Als Verlosser komt de Babylonische ballingschap was de Joden daar erg in hebben en Is de verwachting van een aards staan als: “De Heere, de Al- Hij voor Sion” (NBG-vertaling). nodig voor de herbouw van de dat Hij dan de kerkmensen mee- machtige is ontzagwekkend, een Dit verschil spreekt vanzelf. Als tempel en de eerste komst van de koninkrijk Bijbels? In onze tijd is neemt. Nee, ik hou me vast aan groot Koning over de hele aarde” Hij als Verlosser voor de wereld Here Jezus Messias. de woorden van Jezus: “Gij zult er een keiharde strijd om Gods (Psalm 47:3). En: “De Heere zal naar Sion komt zal Hij eerst Sion Nu maken wij de derde tocht van Mij van nu aan niet meer zien, Koninkrijk. Profeten onthullen Koning zijn over heel de aarde” verlossen. Zo zijn de Messias Israël naar het Beloofde Land totdat gij zegt: Gezegend Hij, die veel over het komende koning- (Zacharia 14:9). Samenvattend: en Zijn volk nauw met elkaar mee. Voor onze ogen zien we komt in de naam des Heren!” Het Koninkrijk van God is overal verbonden. hoe profetieën worden vervuld. schap van de Heere. Wat moet er (Matteüs 23:39). Dat weerzien waar de Here Jezus Koning is. Zelfs aan het kruis werd dit duide- Dit heeft te maken met de komst van de Messias gebeurt dus nog gebeuren voordat de Here Ook blijft staan dat de volken lijk geproclameerd. Het opschrift van de Koning en Zijn rijk. Maar voor de poorten van Jeruzalem. Jezus eindelijk terugkomt? Wat naar de “berg van de Heere, naar luidde: “Jezus de Nazarener, de er zal nog veel gebeuren. Er Als het boek Openbaring ge- kunnen wij doen? het huis van de God van Jakob” Koning van de Joden.” In drie woedt een zware strijd om het waagt van de komst van de Ko- zullen gaan om daar onderwijs in talen: Hebreeuws voor het Joodse ­Koninkrijk. De grote tegenstander, ning aan het hoofd van de he- Door drs. Jan van Barneveld satan, werkt aan zijn eigen ko- melse legermachten, dan daalt Dagelijks bidden we “Uw konink- ‘De Heere zal hem de troon ninkrijk, het kalifaat. Alles wat bij Hij maar niet zomaar ergens rijk kome”. En: “Ja, kom Here de God van Israël hoort moet ver- neer, nee, de engelen dalen neer Jezus.” Een oude rabbijn zei tegen van Zijn vader David geven’ dwijnen. Vandaar het antisemitis- voor de muren van Jeruzalem. zijn discipelen: “Alles gaat om het me, de vijandschap tegen de staat En wij zullen Hem dan ook zien! komen van de Messias.” Waar bid- Israël en de toenemende zware Als er niet gauw wat verandert, den we eigenlijk om als we met de Gods Woord te ontvangen. “Want volk, Grieks voor de geleerde vervolgingen van christenen. zal dat voor veel christenen in Geest en de bruid zeggen: Kom! uit Sion zal de wet uitgaan en het Grieken en Latijn voor de ‘gewone Efraïm, Gods lievelingskind (Je- Europa toch verbijsterend zijn: (Openbaring 22:17-22)? Woord van de Heere uit Jeruza- man’. Hij is heengegaan als Ko- remia 31:20) zal, met de stammen Jezus komt terug, strijdend voor Het begrip ‘Koninkrijk van God’ lem” (Jesaja 2:2-4). Dan pas zal ning van de Joden en komt terug die daarbij horen, terugkeren de Joodse natie! heeft verschillende betekenissen er vrede op aarde zijn. Als Jezus als Koning van Israël. Dat zei de (Ezechiël 37:15-20). De bergen in de Bijbel. In Lucas 17:20-24 Messias komt. engel Gabriël tegen Maria: “De van Israël, Judea en Samaria, waar Opname spraken de farizeeën met de Here Heere zal hem de troon van Zijn men een Palestijnse (terreur)staat Alleen, daar willen we dan na- Jezus over de komst van het Ko- Israël en Jezus vader David geven” (Lucas 1:32). wil, zijn voor een groot deel stam- tuurlijk wel bij zijn! Het is niet zo ninkrijk van God. Zij verwachtten, Dat Israël en de Here Jezus zeer gebied voor Efraïm. Die zullen dat we dan genoeg hebben aan evenals de apostelen, dat het Ko- belangrijk zijn in dat komende Dingen die gaan gebeuren dus worden bevrijd. “En u, bergen de verslaggever van Family7. We ninkrijk voor Israël weer hersteld Koninkrijk lichten we aan de Na de uittocht uit Egypte kreeg van Israël zult (…) uw vruchten zullen Jezus zelf willen zien en voor Mijn volk Israël dragen, alle anderen. Want niet alleen want zij komen naderbij.” Er zal Jezus keert terug en de enge- een begin gemaakt worden met de len, maar Gods kinderen ook! Bijzonder Roger van Oordt herbouw van de tempel op de berg (Romeinen 8:19). En bovendien Sion. En er zal “een benauwde daalt ook het hemelse Jeruza- tijd komen” (Daniël 21:1, Jeremia lem met het paradijs daar dan 30:7) waaruit Israël gered wordt. neer, de bruid laat de Bruidegom Probleem werd tot zegen niet alleen gaan! Dat brengt me En wij? ondertussen bij de vraag: hoe Vandaag de dag bestaat de bevolking van Israël uit Nu leven we in 2015. Dat het in Israël op econo- De Heere heeft ons, als gemeen- gaan we daar naartoe? Ik ver- ruim 7 miljoen Israëliërs, Joden en Arabieren samen. misch gebied goed gaat in tegenstelling tot vele an- te van Christus, drie machtige moed dat vliegtuigen daarvoor Onder hen zijn meer dan 1,2 miljoen Joden uit de dere economieën en dat Israël eigenlijk geen recessie wapens toevertrouwd. Wapens niet toereikend zullen zijn. En voormalige Sovjet-Unie, die sinds 1991 naar huis, heeft gehad, was dankzij die vele nieuwe immigran- die we gebruiken moeten in deze met welke maatschappij zou je naar Israël, zijn gekomen. ten. Wat niemand verwachtte, gebeurde. Joden die eindstrijd om het Koninkrijk. Al- ook moeten gaan? Ik geef toe Ik weet nog dat Israël in de jaren negentig het hart opgegroeid waren in het communistische systeem, lereerst gebed en het Woord. Wij dat de KLM een passende naam vasthield wat dat voor een ramp zou kunnen beteke- gaven de impuls aan de economie in Israël. Dankzij bidden dat de Heere de genoem- heeft, maar toch? Dan zal het nen. De grenzen van de Sovjet-Unie gingen in 1991 hen kon Israël economisch overleven. de benauwde tijd zal inkorten dus gebeuren wat de apostel open. Joden kwamen met honderdduizenden tegelijk Volgens mij heeft het te maken met de zegen die (Mattheüs­ 24:22). We bidden om zegt: wij zullen weggevoerd binnen. Vele Joden in Israël adopteerden een Russisch God geeft. Toen het Joodse volk naar het land begon bescherming voor Israël. Wij bid- worden, de Here tegemoet, op gezin om zo te helpen bij de integratie. Ik herinner terug te keren vanaf 1840, gaf God ook de zegen in den en proclameren de woorden de wolken, in de lucht. mij hoe iedereen in Israël klaarstond om te helpen. De de opbrengst van het land, zoals in de Tenach staat. van God. Dan zullen er, ook in Mensen zeggen weleens tegen ontvangst was hartverwarmend, ook al was er gebrek Meer dan 1800 jaar was het land onvruchtbaar. Hij onze bijna-eindtijd, nog mooie, me: U bent zeker tegen de op- aan alles, ook aan huisvesting. Als Christenen voor zegent niet alleen het land, maar ook de mensen. Ze ontroerende dingen en gebedsver- name? Mijn antwoord is: nee, Israël mochten we het Joodse volk toen terzijde staan mochten opbloeien en tot ontplooiing komen. Niet horingen plaatsvinden. Zalig de integendeel, maar we gaan wel en ook wij mochten meer dan honderdduizend Joden in de verstrooiing maar nu wel in het land. Bijzonder slaaf die zijn Heer bij Zijn komst naar Jeruzalem! helpen om terug te keren (‘alija maken’) naar Israël. wonderlijk toch! zo bezig zal vinden. israëlaktueel april 2015 5 Interview Kort nieuws

Voorganger Najeeb Atteih uit Haifa Mega-investering Israëlische en buitenlandse ban- ken investeren een half miljard ‘De naam van onze familie is gezuiverd’ euro in het Israëlische druppelir- rigatiebedrijf Netafim. De Israë- Van buiten valt de winkel niet lische vondst maakt het onder echt op tussen alle andere meer mogelijk dat grote delen van de Negevwoestijn worden winkels. Maar binnen is het gebruikt als landbouwgrond. een waar boekenparadijs: de Wereldwijd wordt de techno- eerste christelijke boekwinkel in logie gebruikt om in droge ge- Haifa, een aantal jaren geleden bieden landbouw mogelijk te maken. De investering maakt geopend door Najeeb Atteih, het voor Netafim mogelijk om voorganger van de Immanuel- in ontwikkelingsgebieden land- kerk in Haifa. bouwprojecten te ondersteunen, vooral China en India. Door Joanne Nihom Achter in de winkel, die behalve Import uit Gaza met boeken ook gevuld is met allerlei snuisterijen, is een trap naar boven, naar het kantoor van Najeeb. Daar is Elisabeth, zijn vrouw, druk aan het typen, terwijl ze continu telefoontjes beant- woordt. In het Hebreeuws, Engels en Duits. Het gesprek is met Voor het eerst sinds 2007 impor- Najeeb, Elisabeth is te druk met teert Israël landbouwproducten de voorbereidingen voor hun reis uit Gaza. Normaliter is dat niet naar Duitsland komende week. nodig omdat Israël voldoende zelf produceert. De landbouw- Bekering producten uit Gaza worden “Ons leven kent twee perioden: dan naar het buitenland geëx- ‘voor’ en ‘na’ 1997, toen ik tot porteerd. Door het Sjabbatsjaar bekering kwam. Dat heeft mijn weigeren veel orthodoxe Joden leven op zijn kop gezet, maar wat echter om Israëlische landbouw- ben ik er dankbaar voor”, vertelt producten te eten. Daarom im- hij terwijl zijn ogen schitteren als porteert Israël nu wel producten sterren in een heldere hemel. Zijn uit Gaza. | Foto: Flash90 grootouders, oorspronkelijk uit Libanon, kwamen in 1930 naar Kabelbaan Oude Stad Israël. Zij behoorden in Libanon Begin maart haalde de gemeen- tot de maronitische gemeenschap, teraad van Jeruzalem een om- van oorsprong Syrische christe- streden plan uit de kast. In 2013 nen. “Ze vestigden zich in Haifa werd geopperd om een kabel- en kregen tien kinderen, een van baan te bouwen tussen de Olijf- hen was mijn vader. Die kinderen berg en de mestpoort van de kregen ook weer kinderen. Een Oude Stad die toegang biedt tot grote clan, maar niet een om trots het plein voor de Klaagmuur. De op te zijn. Drugs en onderwereld kabelbaan zou veel toeristisch bepaalden hun leven, onze familie wegverkeer moeten vervangen had een slechte naam, tot mijn ge- Najeeb Atteih. | Foto: Joanne Nihom en zo vervuiling tegengaan. neratie toe. Maar in 1997, toen de De aanleg zou relatief weinig Heer voor het eerst tot me sprak, hielden we diensten in het huis beth gaat mee – drie maanden Het leger bouwwerkzaamheden vereisen. veranderde alles. Hij zei: ‘Verlaat van mijn vader, het huis waar ik naar Duitsland om voor duizend Trots vertelt hij over zijn zoon je familie en ga werk zoeken.’ was geboren. Al snel kreeg onze mensen een nieuwe gemeente op die in het Israëlische leger dient. Graven vernield Geen vanzelfsprekende stap. Ik gemeente bekendheid. Van heinde te zetten. Vluchtelingen uit Syrië, “Mijn kinderen zijn opgegroeid had nog nooit van mijn leven een en ver kwamen de mensen. En tot Egypte, Irak en Ethiopië. Een hele met liefde voor Israël. Christe- dag gewerkt. Maar een gevoel mijn verbazing ook mijn fami- uitdaging en we zijn lang van huis, nen en moslims in Israël hoeven, binnenin zei me, dat ik de Heer lieleden. Geleidelijk. Ze volgden maar ik ben in dienst van de Heer, anders dan Joden en druzen, niet moest volgen.” de diensten, leerden bidden en dit is mijn weg. In Europa gaat het te dienen in het leger. Onze zoon voelden hoe de Heer in hun leven niet goed. Door de krachten van heeft zich vrijwillig aangemeld. Andere plannen kwam. Een voor een verlieten ze IS (Islamitische Staat) is er veel Voor hem was dat vanzelfspre- Drie jaar werkte Najeeb als de onderwereld. Vandaag zijn ze haat en verwarring. Ik verkon- kend. We wonen in Israël, dat be- Arabieren uit Oost-Jeruzalem technicus bij een bedrijf dat liften tekent ook de verplichting om het richtten begin maart vernielin- installeert. “Toen riep mijn baas land te dienen in het leger. Maar gen aan op de Joodse begraaf- me bij zich en zei: ‘Ik ben zo ‘Ik vertel dat de Bijbel Joods is, dat de profetieën dat geldt niet voor alle Arabische plaats op de Olijfberg. Dit ge- tevreden, je krijgt een zelfstandige christelijke families. Op het die- beurt vaker. Er zijn hele velden functie, salarisverhoging en een Joods zijn en dat de Messias een Jood is.’ nen in het leger rust in Arabische op de begraafplaats waar de auto van de zaak.’ Dat was goed kringen vaak een taboe. Veel van graven zijn verwoest. Volgens nieuws. Ons gezin had het geld deze jongens dienen in het geheim de Bijbel zal de Messias terug- hard nodig. Maar de Heer had allemaal clean en aan het werk. dig de boodschap van de Heer en doen hun uniform uit als ze op komen op de Olijfberg en zullen andere plannen, Hij wilde dat ik De naam van onze familie is ge- en Zijn liefde. Ik vertel dat de verlof naar huis gaan. Om hen te de doden opstaan. Daarom is hem ging dienen en weer luis- zuiverd”, vertelt Najeeb trots. Bijbel Joods is, dat de profetieën helpen ben ik een centrum gestart hier zo’n grote Joodse begraaf- terde ik naar Hem.” Najeeb nam Joods zijn en dat de Messias een waar we hen opvangen en begelei- plaats. | Foto: Flash90 ontslag en begon het Woord van Boekwinkel Jood is. Mensen zijn altijd even den. Tijdens hun diensttijd kunnen de Heer te verkondigen. Hij hielp “G’ds Woord verkondigen is verbaasd. Een Arabischsprekende ze in dit centrum ook overnachten. Gasopbrengst drugverslaafden en zorgde met het zorgen dat de mensen het leven en voor­ganger uit Israël die zulke Het project wordt door het Isra- De gasvelden die voor de kust Woord dat ze weer op het goede beleven, maar ook dat ze over Zijn verhalen verkondigt? Dan leg ik ëlische leger gesteund. Er is nog van Israël zijn ontdekt, beginnen pad kwamen. Woord lezen. Zo is de boekwinkel uit dat ik een Israëli ben, geboren veel geld voor nodig, de Heere winsten op te leveren. De Israëli- In Ramle stichtte hij een eigen ontstaan, een plek waar Joden, in Israël en dat ik een Israëlisch zal ons helpen. Hij laat ons nooit sche overheid ontving afgelopen gemeente, maar zijn hart lag in christenen en Arabieren elkaar paspoort heb”, zegt hij lachend. in de steek. Israël is ons thuis, al jaar al ruim 175 miljoen euro. In zijn geboortestad Haifa. “Op een ontmoeten. Iedereen is welkom, “En ik vertel over mijn Joodse eeuwenlang. We horen hier, al is 2019 ontvangt Israël volgens de dag sprak de Heer weer tot me en de koffie staat altijd klaar.” Regel- familie. Een van mijn ooms is met het alleen maar om de wereld te prognoses jaarlijks 700 miljoen zei: ‘Het is tijd om terug te keren matig wordt Najeeb uitgenodigd een Joodse vrouw getrouwd, hun laten zien dat samenleven tussen euro. naar je familie en een gemeente in om in het buitenland te preken. kinderen zijn volgens de Joodse christenen, moslims en Joden Haifa te stichten.’ De eerste jaren “Volgende week gaan we – Elisa- wet Joods.” mogelijk is.” 6 april 2015 israëlaktueel BoekeN cultuur

De Koorleider van limburg requiem op 9 en 10 april in grubbenvorst Soms wordt een oud Eerbetoon aan pastoor Vullinghs en (bijna) verge- Het Van Limburg Requiem, een katholiek Comité Van Limburg Requiem, dat bestaat uit ten boek en Joods oorlogsdrama, gaat op donder- gepassioneerde Limburgers, zet zich in om de herdrukt. twee concertvoorstellingen te realiseren en om dag 9 en vrijdag 10 april, in première. De Everread vergeten verhalen naar boven te halen. Uitgevers concertvoorstellingen zijn een eerbetoon doet dat aan pastoor Henri Vullinghs, die in Tweede Programma met de geschriften van dr. E.W. Wereldoorlog honderden Joden, Engelse Naast het Requiem worden ook het Kaddish Bullinger (1837-1913), in zijn van Maurice Ravel, Kol Nidrei van Max Bruch parachutisten, en mannen die niet te werk tijd een bekende Anglicaanse en twee Gregoriaanse gezangen uitgevoerd geestelijke. Onlangs is zijn boek gesteld wilden worden in Duitsland, heeft door het professioneel kamerkoor en -orkest The Chief Musician uit 1908 her- helpen onderduiken in Noord-Limburg. Pas- Ars Musica onder leiding van chef-dirigent uitgegeven in een Nederlandse toor Vullinghs werd verraden en kwam om Patrick van der Linden. De muziek wordt on- vertaling: De Koorleider, studies dersteund door fi lmbeelden die speciaal voor in concentratiekamp Bergen-Belsen. Een van in de psalmen en hun titels. de concertvoorstellingen zijn gemaakt. Bij veel gelovigen zijn de psal- deze Joodse onderduikers was de componist men geliefd, vooral bij hen die Hans Lachman. Hij componeerde een magis- Kleinzoon ze van kindsbeen af aan hebben traal stuk voor pastoor Vullinghs: Requiem. De kleinzoon van Hans Lachman, David Henri gezongen in een berijming. Ve- Lachman komt speciaal uit Israël over om een len hebben de goede gewoonte Requiem is op 4 mei 1960 als onderdeel van drasha te houden waarin hij vertelt welke impact om dagelijks een psalm te lezen, de Nationale Dodenherdenking eenmaal via de deze geschiedenis heeft gehad op zijn familie. de dag ermee te beginnen. Je Nationale Radiozenders 1 en 2 uitgezonden. Pastoor Vullinghs kijkt er in het hart van de ge- Daarna is het in de vergetelheid geraakt totdat Data: 9 en 10 april 2015 | Aanvang: 20:15 lovige en je leest er de refl ectie het werd teruggevonden in een vochtige schuur en de provincie Limburg omdat dit bijzondere uur | Locatie: Parochiekerk Onze Lieve Vrouw van het Woord van God in het van Lachmans zoon. werk uitgevoerd, en het verhaal doorverteld ten Hemelopneming, Dorpstraat, Grubben- antwoord van de gelovige en Requiem kwam in handen van Agnes van moet worden daar waar het zich heeft af- vorst | Tickets: www.vanlimburgrequiem.nl | andersom. Afhankelijk van de Haaften. Zij legde contact met Grubbenvorst gespeeld. Het speciaal hiervoor opgerichte Voorverkoop 23,50. Kassa: 28,00 vertaling die je gebruikt, kom je vaak onbekende woorden tegen in de psalmen. Het bekendste ‘vreemde’ woord is wel ‘sela’. Een middel tegen kloven Op dit woordje en op en andere Doeltreffend herdenken onvertaalde – veelal moeilijk te vertalen – Hebreeuwse woor- Daar sta ik dan, op de beurs in Hardenberg. Boven mijn hoofd den en begrippen in de psalmen hangt de tekst ’de schoonheid van de Dode Zee’ en in mijn hand wordt in dit boek uitvoerig inge- heb ik een tube Veris handcrème. “Mevrouw”, vraag ik aan een gaan. Het helpt de liederen en de manier waarop ze gebruikt dame die langs loopt. “Wilt u deze handcrème proberen?” en gezongen werden in hun oorspronkelijk vorm beter te Vriendelijk kijkt ze me aan. “Ja, dat is goed”, verstaan. zegt ze glimlachend terwijl ze haar beide handen Speciale aandacht wordt in het openvouwt. Ik doe een klein beetje van de crème boek gegeven aan de vijftien op haar droge, verweerde handen. “Lekker zeg, het pelgrims- of opgangsliederen, trekt er meteen in”, zegt ze, en: “Hmm, wat ruikt het Psalm 120 tot 134. Door dr. lekker.” Ze snuift de geur van de crème op en onder- Bullinger worden ze ‘liederen tussen bekijkt ze de stand vol spulletjes. “Israël, hè”, van de treden’ genoemd. In vijf zegt ze dan, “daar ben ik geweest.” hoofdstukken beschrijft hij zijn onderzoek naar de oorsprong Nog een poosje staan we daar. Hoewel de vrouw en de auteur(s) van deze vijftien nog af en toe in haar handen wrijft, gaat het allang psalmen en komt tot een verras- niet meer over de crème. We praten over Israël en de sende conclusie en uitleg. Dit Onder de titel Doeltreffend herdenken is er op 30 april vanaf 19.45 uur kerk, over de kloof die daar tussen is en er niet had boek nodigt uit om echt studie te een benefi etavond in de synagoge in Zwolle, Samuël Hirschstraat 8. moeten zijn. Uiteindelijk koopt ze de crème en loopt maken van de psalmen. (PvdH) Het gaat om het herdenken van wat er is gebeurd gedurende de Tweede weer verder om de andere stands te bekijken. Ik kijk Wereldoorlog maar ook om er iets mee te doen, vooral nu er in 2015 naar de tube in mijn hand, middel tegen kloven, mooie De Koorleider – Studies in herdacht wordt dat de bevrijding zeventig jaar geleden plaatsvond. gedachte! de psalmen en hun titels; Dr. Burgemeester H.J. Meijer zal een stek van de Anne Frankboom in ont- E.W. Bullinger; Uitgever Ever- vangst nemen, bestemd voor de stad Zwolle. Er zullen deze avond ook Ik vang de blik van iemand. “Mevrouw”, vraag ik, “wilt u deze hand- read, Wijk bij Duurstede; ISBN een aantal kunstwerken worden geveild. De opbrengst van de veiling crème proberen?” 9789066943308; Prijs: 16,95 komt ten goede aan het werk van Zikna, een stichting voor pastoraal werk onder Joodse ouderen. Clazina, consulente voor het Israël Producten Centrum. OverLeven Ambassadeur Veldkamp rent voor overlevenden Holocaust

Casper Veldkamp, ambassadeur belangrijker is dat ik door het van Nederland in Israël (links op meedoen, aandacht kan vragen Onder zeer grote belangstelling de foto), deed op 13 maart mee voor deze organisatie. De Neder- werd op donderdag 12 maart met de marathon van Jeruza- landse ambassade besteedt veel in het Kulturhus te Borne het lem. Hij wilde hiermee aandacht tijd aan toelagen en pensioenen boek OverLeven gelanceerd. vragen voor Aviv. Deze organi- voor verzetsstrijders en oorlogs- Fotograaf Marijke Talen portret- satie helpt overlevenden van de slachtoffers uit Nederland, van teerde 25 Joodse overlevenden Holocaust gebruik te maken van wie er zo’n 1300 in Israël wonen. van de Tweede Wereldoorlog. hun rechten, om zo hun fi nanciële De overlevenden uit Nederland Studenten journalistiek schre- positie te verbeteren. Veldkamp worden goed verzorgd, maar we ven de verhalen. | Foto: Henk van zegt zo geïnspireerd te zijn door weten dat er veel anderen zijn die der Stouw het werk en het doel van de stich- in armoede leven. Zij zouden de ting, dat hij daarom besloot mee te mogelijkheden moeten hebben om OverLeven; Marijke Talen; Uit- doen met de tien kilometer in de de rest van hun leven in waar- geverij Maan, Hengelo; ISBN marathon van Jeruzalem. “Ik hoop digheid en met comfort door te 9789081940740; Prijs: 24,50 dat ik een redelijke tijd loop. Maar brengen.” israëlaktueel april 2015 7 Opinie Reacties

Plussen en minnen G. Hette Abma Brieven

De redactie plaatst op deze GKV en Israël opiniepagina graag reacties van lezers. Wij nodigen u Van lieverlee kun je door al die kerken de (dat is tegenwoordig de Protestantse Kerk in hadden voor Israël, maar dat de Gereformeerde daarom uit te reageren op gemeente niet meer zien. En zo wordt het Nederland). Ook door de CGK is de vervan- Kerken al snel zending onder de Joden bedre- de krant of de actualiteit. gingsgedachte afgewezen, want God heeft ven, omdat – zo leerde Abraham Kuyper – zij Mail uw brief naar krant@ erg lastig te ontdekken wat het betekent het verbond met Israël niet opgezegd om met een volk waren als alle andere volken. Erik de christenenvoorisrael.nl met dat de gemeente van Jezus Christus onop- de andere volken verder te gaan. Het getuigt Boer vraagt zich af: “Drukt het voortbestaan als onderwerp ‘ingezonden’. geefbaar verbonden is met Israël. Al snel zijn volgens Groenleer van weinig fijngevoeligheid van de Joden in de seculiere staat Israël ons Richtlijn: 150 woorden. De de verschillende kerken immers bezig met dat er geen contact is opgenomen met zijn met de neus op Romeinen 9-11?” Hij is echter redactie behoudt zich het kerk voordat er een besluit werd genomen. “bang dat de niet-bevindelijk gereformeerden recht voor reacties in te kor- hun eigen identiteit. Dat is zonder twijfel Naar zijn overtuiging heeft het besluit van de een blinde vlek voor Israël hebben”. ten of niet te plaatsen. ook het geval bij de Gereformeerde Kerken vrijgemaakte synode een nadelige invloed op Vrijgemaakt (GKV), die nota bene tijdens de het proces van eenwording van de GKV en de Wie op het internet surft kan ontdekken hoe Tweede Wereldoorlog zijn losgescheurd van CGK. verrassend veel preken hij kan vinden van vrij- Vernietiging door ongeloof gemaakte predikanten. Meestal is te merken “Wie Israël haat, haat zichzelf. wat zij zelf noemen de synodale kerken. Wat De vrijgemaakte predikant Wim van der Schee dat zij studie van de tekst hebben gemaakt. Israël is Gods doel met de mens- is hun visie op Israël? is kennelijk geraakt door de verontwaardigde Maar helaas blijkt dat er bij de voorgangers heid. Uit genade mogen wij in reacties. Het brengt hem toch niet van zijn weinig zicht is op Israël. Je kunt met recht Jezus Christus met hen bestaan. Tijdens de synode van Ede is begin dit jaar stuk. Je moet er niet bij hem mee aankomen zeggen dat ze daar een blinde vlek hebben. Als Blijf af van Gods volk. Hiermee afwijzend gereageerd op het verzoek van dat het huidige Joodse volk nog een aparte, zij niet hoogmoedig zijn, kunnen ze hopen dat vernietig je jezelf. God is recht- de kerk van Ommen-West en de organisatie positieve positie inneemt. “Deze visie lijkt niet hun ogen daarvoor opengaan. Maar wat dat vaardig, uit genade mogen wij Yachad om een deputaatschap voor de relatie serieus te nemen dat in het Nieuwe Testament betreft ben ik eerlijk gezegd toch een beetje voor eeuwig bestaan. God heeft Kerk en Israël in te stellen. Glashelder is de het volk Israël opnieuw gedefinieerd wordt somber gestemd. De vertegenwoordigers van Zijn volk geroepen om te leven argumentatie: er is geen apart deputaatschap rond de koning van Israël, de Messias Jezus. de vrijgemaakte kerk voelen zich al gauw in Zijn genade. Laten we bidden nodig, want de verkondiging van het evangelie De plaats en de titels van Israël (om met Erik verongelijkt. Neem bijvoorbeeld ds. Wim van om inkeer en vergeving voor het aan de Joden hoort thuis bij het reguliere zen- de Boer te spreken) worden niet overgenomen der Schee. Hij merkt op dat niemand het met te laat is. Amen.” dingswerk. Kennelijk is de vrijgemaakte kerk door de kerk, maar door Jezus zelf. Bij het de beslissing van de synode hoeft eens te zijn, door de overtuiging de enige ware kerk te zijn volk van God (…) hoor je niet op basis van maar dit “rechtvaardigt niet een wegzetten van Mw. Rozendaal zo verkokerd geweest, dat er op geen enkele afstamming van Abraham, maar op basis van de vergadering als bevangen in een vervan- manier is overgewaaid dat in de Nederlandse vertrouwen op de koning” (Onderweg, 17 gingstheologie of nog erger. Wanneer dat toch Hervormde Kerk in de kerkorde van 1951 de februari 2015). Als dit geen vervangingstheo- gebeurt, is dat alleen maar een teken dat de Kort nieuws zending onder de Joden is opgegeven omdat logie is, dan weet ik het ook niet meer. critici zelf een bepaalde theologische visie op men ernaar wilde streven het gesprek met Israël hebben, die kennelijk boven alle kritiek Israël aan te gaan. Wie heeft het lef de vrijge- Voortbestaan van de Joden verheven is”. En helemaal typerend is zijn Noodbudget PA maakten daarop te attenderen? De genoemde Erik de Boer, universitair docent opmerking: “Er wordt ons een bepaalde visie De Palestijnse Autoriteit (PA) aan de Theologische Universiteit te Kampen, op Israël opgedrongen.” Zijn dergelijke zinnen kondigde in maart aan te gaan Israël opnieuw gedefinieerd noemt het besluit van de vrijgemaakte synode geen voer voor psychologen? Alfred Adler had werken met een noodbudget. Gelukkig durfde dominee Jan Groenleer het geen deputaatschap Kerk en Israël te benoe- het begin vorige eeuw over minderwaardig- De Palestijnse overheid kampt aan te verklaren dat zijn Christelijke Gerefor- men “verbijsterend”. Toch kan hij er wel een heidsgevoel. Het besluit van de synode zou met grote financiële problemen. meerde Kerken (CGK) exact dezelfde over- verklaring voor geven. Hij constateert dat dan overcompensatie kunnen zijn. En dan hoop Israël houdt het voor de PA geïn- tuiging zijn toegedaan als de Hervormde Kerk de CGK komend vanuit de Afscheiding oog je op een verandering ten goede. de belastinggeld in in reactie op het dingen naar een eigen staat bij de VN. Daarnaast heeft de PA nog altijd vrijwel niets gezien Gedachtesprongen Bert Koning Gastcolumn Meindert leerling van het toegezegde geld voor de herbouw van Gaza. ‘Iets met Israël’ Joods volk een mythe ‘Geen vergiftiging’ Sprookjes kunnen nog wel- den. Werd het toen begrepen? Israël ligt onder vuur. Als de kanonnen zwijgen en er geen luchtalarm is, eens helpen ons begrip te Na 1973 klonk het: “Gij waart zijn er wel schrijvers en politici die de staat en het bestaansrecht van Israël vormen om bepaalde Bijbelse goedgunstig voor uw land, o bestrijden. Sterker nog: proberen te ontkennen dat er een Joods volk bestaat voorzeggingen te verstaan. Heer, in Jakobs lot bracht Gij of bestaan heeft. Het ontstaan van de moderne staat Israël en de geldings- Ook fantasieverhalen kunnen een keer.” Na de Jom Kip- drang van de huidige Joodse leiders zou uitsluitend toe te schrijven zijn daaraan meewerken. Zo werd poeroorlog is dat steeds meer aan zionistische activiteit. Zo betoogde in oktober de Israëlische historicus In 2012 werd het graf van Yasser ik weer eens bepaald bij de bewaarheid geworden. Maar is Shlomo Sand (hoogleraar aan de Universiteit van Tel Aviv) tijdens een Arafat geopend, na beschuldi- laatste regels van De Hobbit, het ook begrepen? lezing in Amsterdam. Dat er een Joods volk bestaat, is volgens Sand – zelf gingen dat hij zou zijn vergiftigd. de voorgeschiedenis van In de Deze psalm over de zonen van geboren in Oostenrijk – een uitvinding uit de negentiende eeuw. Drie teams van experts mochten ban van de ring van Tolkien. Korach is een profetisch gebed. zijn lijk onderzoeken. Het Zwit- Na vele belevenissen thuisge- Mij dunkt veel meer dan een Veel verhalen over Joden berusten volgens hem op mythes, zoals de serse team kwam het snelst met komen verzucht Bilbo Balings: liturgische aanvulling bij een uittocht uit Egypte en de massale verbanning na de Kochba-opstand in de resultaten en insinueerde dat “Dan zijn de voorspellingen in zondagse preek. Boven deze jaren 132-136. Daarnaast zouden christenen zo’n tweehonderd jaar geleden de Palestijnse leider door een de oude liederen dus toch min psalm staat in veel Bijbeltjes Joden hebben doen geloven dat hun voorouders verbannen zijn als straf van polonium 210-vergiftiging om of meer bewaarheid gewor- cursief gedrukt: Bede om Isra- God. het leven zou zijn gekomen. Het den.” ëls herstel. Laten we dit tot ons En Sand is niet de enige die deze verhalen rondstrooit. Opvallend is overi- Russische team zei voor een der- doordringen? Ik moet helaas gens altijd, dat in de lezingen van dit soort lieden nooit een verwijzing naar gelijke beschuldiging geen be- Ja, dan denk ik aan het thuisko- nog steeds constateren dat het de Bijbel te vinden is. Of wel, want volgens Sand “weet iedereen zo zoetjes wijzen te hebben gevonden. In men van de Joden in hun eigen zo weinig onder ons kerkvolk aan wel, althans behoort te weten, dat de Bijbel een mengsel is van feiten maart presenteerde het Franse land. Zeker nu ik zo’n uit- leeft. ‘Uw land’, zingen we. en ficties. Niet voor niets wordt bij Pesach ‘het verhaal’ verteld”. team zijn bevindingen. Ook zij spraak van Netanyahu lees in En de volken dat land maar Wie echter willens en wetens de Bijbel als niet relevant terzijde schuift, zal vonden geen grond voor de be- verband met de grimmige situ- verdelen. nooit kunnen begrijpen en evenmin doorgronden wat er in het Midden-Oos- wering dat Arafat zou zijn ver- atie in Europa: “Israël is jullie ten is gebeurd en wat er nog steeds voor onze eigen ogen gebeurt. giftigd. | Foto: PA/Hussein Hussein thuis.” Veel psalmen – de oude Dan hoor je weleens: Ja, hij liederen – bezingen immers dit heeft iets met Israël. Nou, dank Dat geldt ook voor politici, die menen geen boodschap te hebben aan wat Nieuwe EU-afgezant heerlijke thuiskomen. u wel. Maar wat zouden die we in de Bijbel lezen over beloften van God aan – jawel! – het Joodse volk. De Europese Unie benoemde in Zo’n oud lied is Psalm 85. oude liederen vrolijk klinken Beloften van herstel, van terugkeer, van het land dat ooit aan Abraham en maart de Italiaanse diplomaat “Gij hebt uw land, o Heer, die als we allemaal ter kerke gaan zijn nakomelingen voor eeuwig als bezit is toevertrouwd. Maar God gaat Fernando Gentilini als gezant gunst betoond, dat Jakobs zaad met ‘iets met Israël’ en we door en maakt Zijn beloften waar. Sand vraagt zich af waarom Joden, die voor het vredesproces in het opnieuw in vrijheid woont.” zouden aanheffen: “De Heere tweeduizend jaar niet in het land leefden, een bezitsrecht zouden mogen Midden-Oosten. Gentilini dien- Berijming 1773. Veel gezon- heeft grote dingen bij hen ge- claimen. Dat kan hij in de Bijbel lezen. Daar behoef je geen geleerde histo- de eerder als gezant van de EU gen, met name na de bevrijding daan!” Iets met Israël … Mag ricus voor te zijn. in Kosovo. Hij heeft geen erva- in 1945, nu zeventig jaar gele- het ietsje meer zijn?! ring in het Midden-Oosten. 8 april 2015 israëlaktueel Kort nieuws Joodse wereld

Gezegende winter Problematische teksten Daniël Drost Het regenseizoen van Israël is weer voorbij. Er is dit jaar erg veel regen gevallen in vrijwel alle delen van Israël. Gelovige Maarten Luther: Over de Joden en hun leugens (1543) Joden wijzen erop dat de regen- Wat is dit voor een choqueren- Sola scriptura val in Israël rechtstreeks verbon- “Wat moeten wij christenen nu doen met dit verworpen, verdoemde de en wrede tekst? Een interne Theologisch zit Luther op de lijn den is met de naleving van Gods volk der Joden? Ten eerste moet men hun synagogen of scholen in memo van de SS als voorberei- van de polemieken (pennenstrijd) geboden. In de Bijbel is dit terug brand steken. Ten tweede ook hun huizen afbreken en verwoesten. Ten ding op de Kristallnacht in 1937 tegen de Joden uit de late middel- te vinden in Deuteronomium derde moet men hun al hun gebedenboeken en Talmoedleerboeken waar al deze dingen daadwer- eeuwen. Omdat de Joden Jezus 11:13-17. afnemen. Ten vierde moet men hun rabbijnen op straffe van de dood kelijk uitgevoerd werden? Nee, hebben gekruisigd, de waarheid verbieden voortaan nog te onderwijzen. Ten vijfde moet men de Jo- het is een stuk tekst uit een boek van de Bijbel verdraaien en vast- Eeuwenoude schat den het vrijgeleide geheel ontzeggen en hun een straatverbod geven. van een van onze grootste theo- houden aan hun leugens zijn de Ten zesde moet men hun het woekeren verbieden. Ten zevende moet logen, Maarten Luther. Maarten Joden door God verworpen. Luther men de jonge, sterke Joden en Jodinnen dorsvlegels, bijlen, houwe- Luther, de man van de Reforma- is het kwaadst op Joden op de pun- len, schoppen, spinrokkens en spinnewielen ter hand stellen en hen tie, van ‘hier sta ik en ik kan niet ten van zijn eigen ontdekkingen. hun brood laten verdienen in het zweet huns aanschijns. Daarom nu anders’, die het protestantisme Later wordt aan Luther de term en voor altijd: weg met hen.” terugbracht tot de kern dat Jezus sola scriptura (de Schrift alleen) voor onze zonden gestorven is. toegeschreven, en juist op dit punt Terug naar de Schrift, weg van is Luther heel venijnig: hoewel Drie leden van een Israëlische de magische wereld van de riten de Bijbel helder is, en heel het vereniging van amateur-speleo- en het machtsmisbruik. Dat is Oude Testament over Jezus gaat, logen deden begin maart een Maarten Luther allemaal, maar verwerpen de Joden deze overdui- bijzondere vondst in een grot in daarnaast was hij ook iemand die delijke waarheid. Luther laat zich Galilea. Ze vonden een verza- heel zijn leven lang op ongeken- niet verleiden tot middeleeuwse be- meling munten en sieraden die de wijze tegen Joden tekeer is schuldigingen dat Joden de hostie later afkomstig bleken te zijn uit gegaan. ontwijden of kinderen offeren om de tijd van Alexander de Grote, hun bloed door de matzes te doen. zo’n 2300 jaar geleden. | Foto: Te rooskleurig Maar juist op het punt van de chris- Israëlische Oudheidkundige Dienst Er wordt soms gezegd dat de telijke waarheid van de schriften is jonge Luther openstond voor hij het felst. Zo fel dat zelfs sommi- Uitspraak Tempelberg Joden en verwachtte dat zij het ge tijdgenoten van hem het nogal Een Israëlische rechtbank deed evangelie – dat lange tijd door de bar vonden wat Luther allemaal begin maart een uitspraak over Rooms-Katholieke kerk ver- uitsloeg aan antisemitische taal. het recht van Joden om te bidden duisterd was maar nu eindelijk op de Tempelberg. Volgens de zichtbaar was geworden – gretig Kort door de bocht rechter moet de politie het voor zouden aannemen. Toen dit niet Wat moeten we hiermee? Som- Joden mogelijk maken dat ze gebeurde, werd Luther a grumpy migen willen niets van het boven- in veiligheid bidden op de Tem- old man die antisemitische taal staande verhaal horen en willen in pelberg. De politie wordt echter begon uit te slaan. Luther de gevierde Reformator blij- geconfronteerd met geweldda- Dat is echter een te rooskleurig ven zien. Anderen hebben Luther al dige weerstand van moslims op plaatje. Door heel zijn werk heen helemaal afgeschreven. Beide hou- de Tempelberg. Ze lijkt zich niets neemt Luther afstand van de dingen zijn te kort door de bocht. aan te trekken van de uitspraak Joden en beschuldigt en vervloekt We moeten proberen het goede te en blijft veel Joden de toegang hen meer of minder expliciet. behouden en het slechte te herken- tot de Tempelberg ontzeggen. Het klopt dat Luther in Dat Jezus nen en achter ons te laten. Dat geldt Christus een geboren Jood is ook voor de theologie van Luther. Orthodox ondernemen (1523) een milde toon aanslaat, Wat zijn dan de criteria? Een ding maar dat komt omdat hij Joden moet in ieder geval duidelijk zijn in wilde bekeren tot het christendom. ons theologiseren: God is trouw en Niet omdat hij een plek voor hen Hij zal zijn volk Israël nooit in de Kerkhervormer Maarten Luther zag als Joden. steek laten. En van daaruit verder.

In de afgelopen tien jaar zijn steeds meer ultraorthodoxe Jo- Chajim Rabbijn Lody B. van de Kamp den ondernemer geworden. Er zijn zelfs programma’s opgezet voor startende ondernemers uit deze bevolkingsgroep om slim Ongelofelijk een bedrijf op te zetten. Vanuit de overheid krijgen ultraortho- doxe starters veel voordelen Rijdend door ons vlakke polderlandschap is natje en droogje op de familiedagen. Dat is het helemaal verdwenen. De kracht maar ook de aangeboden wanneer ze een zichtbaar hoe het ooit in ons land is geweest. andere beeld van Nederland. Geloof is er en kennis van religieus leven is naar de rand van bedrijf starten. Vaak wordt de Heel ver weg zie je dat er een dorpje of een bestaat. Alleen weten veel mensen dat niet meer. de samenleving verdrongen. De grote religies ultraorthodoxe sector gestig- stadje ligt. Hoe is dat te herkennen? De kerk- hebben op allerlei gebied aan de ontwikkeling matiseerd als ‘lui’, omdat veel toren van het plaatsje steekt boven de horizon De leerlingen zitten tegenover de politiefunc- van onze samenleving bijgedragen. Zonder ultra­orthodoxe Joden kiezen uit. En waar een kerktoren staat, daar wonen tionaris die de kinderen probeert te vertellen geloofsgemeenschappen was er in voorbije voor een leven van Thorastudie. mensen. De mens en dat gebedshuis waren hoe onze rechtstaat functioneert. Hij moet zich tijden geen zorg, geen welzijn, geen onderwijs | Foto: Flash90 immers nauw met elkaar verbonden. in een aantal bochten wringen om helder uit geweest. De basis van onze rechtstaat komt te leggen dat het nu eenmaal is toegestaan om voort uit wat de Thora heeft te vertellen over Dorp bedreigd “Wanneer de dominee onze kliniek binnen- elkaar te beledigen. Ook wanneer het op geloof de manier hoe mensen met elkaar en elkaars Het Joodse dorp Mitspe Kramim kwam in zijn zwarte pak werd er gelachen”, en levensbeschouwing aankomt. Enkelen van de bezit moeten omgaan. Dit heeft de seculiere in Samaria dreigt te verdwijnen. vertelt de christelijke patiënt van de GGZ-in- veertien-, vijftienjarigen keren zich gekwetst af samenleving langzamerhand niet alleen over- Het dorpje was oorspronke- stelling. “Wij hadden van het begin af aan het van het gesprek. Deze politieman vertelt hun dat genomen maar zij probeert de principes en het lijk een buitenpost van Kohav idee dat we als christelijk gezin met argwaan zij beledigd mogen worden over wat voor hen gedachtegoed van de grondleggers van deze Hashahar, maar werd in 2000 werden bekeken”, vertellen de ouders. Dit en hun leefomgeving godvruchtig en heilig is. rijkdom hier ook nog eens van uit te sluiten. door de Israëlische regering ver- is één beeld van Nederland. Geloof en reli- De rechtstaat met haar strijd voor een nagenoeg Dit allemaal proberen terug te winnen is geen plaatst naar de huidige locatie. gie hebben niet alleen afgedaan; ook op die absolute garantie van de vrijheid van menings- verloren strijd. Wel zullen gelovige en religieuze Die verplaatsing blijkt nu geba- plaatsen waar het gaat om welzijn en zingeving uiting is één beeld van ons Nederland. Het burgers de handen ineen moeten slaan om dit seerd op een bestuurlijke fout. wordt het geridiculiseerd en met verdachtma- ongeloof dat er geen respect meer bestaat voor terrein terug te winnen. En dat doen zij dan niet De rechtbank beslist binnenkort kingen geassocieerd. gewoon levensbeschouwing en de verbonden- alleen voor hun eigen gemeenschappen, maar over het lot van het dorp. Bewo- In het Overijsselse Hardenberg komen binnen heid met het woord van de Eeuwige is het ande- voor het totaal van onze Nederlandse samenle- ners demonstreerden voor het drie dagen duizenden religieuze burgers bij re beeld van ons koninkrijk achter de dijken. ving. Zonder dat zal ons land alleen nog maar huis van premier Netanyahu. Zij elkaar. Zij lopen langs de kramen waar zij hun verder afglijden. Christenen, Joden en al die an- willen niet de dupe worden van inkopen doen, zij maken kennis met goededoe- Dit zijn maar twee voorbeelden. Kennis, deren zullen gezamenlijk de kracht van verbon- een fout van de overheid. lenorganisaties, zij voorzien zichzelf van hun inzicht en inleving zijn in dit opzicht vaak denheid met de Eeuwige moeten blijven tonen. israëlaktueel april 2015 9 aNalYse kort Nieuws wat geen peiling had voorspeld Groene verpakking De wereld wordt steeds ‘groe- ner’. Israëlische ondernemers Verkiezingsuitslag Israël spelen hierop in. Ook op het gebied van verpakkingen draagt Israël een steentje bij. Het Israëli- De uitslag van de verkiezin- sche bedrijf Highcon ontwikkelde gen in Israël verbaasde velen. bijvoorbeeld een digitale machi- ne om verpakkingen uit karton De Likoedpartij van premier te stansen. Een innovatie die het Netayhahu behaalde een grote maken van verpakkingen sneller overwinning en kwam uit op en milieuvriendelijker maakt. 30 zetels. De Zionistische Unie, Exitpolls onder vuur de gezamenlijke lijst van de Arbeiderspartij en Tzipi Livni’s HaTnuahpartij kwam uiteindelijk niet verder dan 24 zetels. Geen van de peilingen hadden dit voorspeld. Nadat op 17 maart de Israëli- sche verkiezingen waren gehou- Door YocHanan visser den, voorspelden de exitpolls ’s avonds een nipte overwinning Anti-Netayhahucampagne van 28 zetels voor de partij van In feite was de overwinning van Netanyahu tegenover 27 zetels Likoed minder sensationeel dan de voor de lijstverbinding van Her- media deden voorkomen. De Isra- zog. ’s Ochtends bleek het ver- elische media en vooral de televi- schil echter veel groter te zijn. siezenders voerden een anti-Ne- Benjamin Netanyahu en zijn vrouw Sarah tijdens zijn overwinningstoespraak na de verkiezingen in Israël. | Foto: Flash90 Al snel lagen de organisatoren tayhahucampagne die zelfs voor van de peilingen onder vuur. Israëlische begrippen ongekend Er werd niet bij vermeld dat die gebeurd om deze problemen op te Israël betaalde via de organisatie Volgens de organisatoren lag was, waarbij zelfs het gezin van de uitgaven na eerder onderzoek al lossen. One Voice. het verschil aan het feit dat veel premier niet gespaard werd. drastisch omlaag waren gebracht. mensen hadden geweigerd om Avond na avond opende het De conciërge bleek ook gelogen Israëlische kiezers Coalitie deel te nemen aan de peilingen. nieuws met het ‘statiegeldschan- te hebben over de reden waarom De anti-Netayhahucampagne Nu Likoed opnieuw veruit de | Foto: Channel 2 daal’, ook wel aangeduid als hij ontslag had genomen. Hij had faalde echter compleet en wel om grootste partij in Israël is en Ne- ‘Bottle gate’, een subtiele verwij- eerder gemeld dat hij was wegge- twee redenen. De eerste reden is tayhahu premier zal blijven, richt Dreiging uit Gaza zing naar ‘Watergate’ dat Nixon gaan om zijn vader te helpen die dat de Israëlische kiezers de door- de aandacht zich op de te vormen IDF-soldaten ontmantelden half uiteindelijk het presidentschap in toen terechtstond vanwege een zichtige mediacampagne bleken te coalitie. Het lijkt waarschijnlijk maart een explosief dat was ge- de VS kostte. Het ging om negen- steekpartij. doorgronden. Dat kwam bijvoor- dat die coalitie zal bestaan uit installeerd langs het grenshek honderd euro statiegeld over de beeld tot uiting in een onderzoek de rechtse partijen Likoed, Bayit met de Gazastrook. Ook betrap- jaren 2008 tot 2013 dat Sarah, de ‘Experts’ naar kijkersgedrag op de verkie- HaYehudi, Shas, Yisrael Beitenu, ten soldaten een Palestijnse man vrouw van de premier, niet had te- Toen Netayhahu op 3 maart jl. het zingsavond. Slechts een derde Yadoet HaTorah aangevuld met de die, gewapend met een mes, het ruggestort in de staatskas maar in Amerikaanse Congres toesprak van de Israëli’s keek televisie die centrum partij Kulanu (Ons allen) grenshek wilde trotseren. Regel- de kas van de familie Netayhahu. en daar als een held werd binnen- avond, een ongekend laag aantal van ex-Likoedminister Moshe matig vinden er trainingen van gehaald, stopte de campagne over voor een land dat verslaafd is aan Kahlon. Hamas plaats waarbij raketten Vuile was de huishouding van de familie tv en vooral aan het nieuws. Kahlon werd uitermate populair in op zee worden afgevuurd. Vol- Toen ook dat niet hielp om de Netayhahu. Daarvoor in de plaats Ook verspreidden burgers via de Israël nadat hij 2010 het monopo- gens bewoners van kibboets populariteit van Netayhahu kwamen interviews met voormali- sociale media intensief informa- lie van de grote maatschappijen Netiv Ha’Asara konden ze zien omlaag te krijgen, werd een ge legeroffi cieren en ex-leden van tie die niet door de media werd Celcom, Pelephone en Orange hoe Hamas bezig was nieuwe rapport van de staatsombudsman de veiligheidsdiensten. Deze ‘ex- gepubliceerd, en die duidelijk op de Israëlische mobiele telefo- tunnels te graven. dagenlang als het belangrijkste perts’ zeiden zonder uitzondering maakte dat er een ander verhaal niemarkt had weten te doorbre- nieuws gebracht. De uitgaven dat Netayhahu ongelijk had over viel te vertellen over de regering ken. Sinds die tijd bespaart een Surveillanceballon in de residentie van de premier de dreiging voor Israël van Iran en Netayhahu. gemiddeld Israëlisch gezin meer waren explosief gestegen sinds de islamistische groeperingen zoals Zo circuleerde er een lijst met 64 dan vijfhonderd euro per jaar op familie Netayhahu daar woonde, al-Nusra en Islamitische Staat. maatregelen van de regering waar- mobiel bellen. Kahlon wil nu het meldden de media. De voormalige Aan het slot van de campagne uit bleek dat een gemiddeld gezin ministerie van Financiën opeisen conciërge kondigde aan de vuile werden vooral de huizencrisis in Israël nu duizenden shekels per om soortgelijke hervormingen was over de familie Netayhahu en andere socio-economische jaar bespaart. Dat stond haaks op door te voeren in de onroerend- buiten te gaan hangen en zei dat problemen gebruikt om aan te de bewering van de media en de goedmarkt en de levensmiddelen- Het Amerikaanse leger heeft hij ontslag had genomen vanwege tonen dat er onder het leiderschap linkse partijen dat er niets was markt. de Skystar 180, een Israëlische slechte behandeling. van Netayhahu vrijwel niets was gebeurd in Israël sinds Netayhahu surveillanceballon, goedge- aan de macht kwam. De andere twee winnaars van deze keurd voor aankoop. De door verkiezingen, Zionistische Unie, het Israëlische bedrijf RT gepro- De verkiezingsuitslag Tegenoffensief en de Verenigde Arabische Partij duceerde ballon kan surveillan- De tweede reden is dat Likoed die op 13 zetels uitkwam, zullen cesystemen tot twintig kilo tot en Netayhahu vier dagen voor de hoogstwaarschijnlijk in de opposi- op een hoogte van zeshonderd Partij Zetels verkiezingen als tegenoffensief tie gaan zitten. meter dragen. De ballon wordt Likoed (Benjamin Netanyahu) 30 een intensieve campagne voerden De Arabische partijen Ra’am veel gebruikt om in de gaten te die zich richtte op het weghalen Ta’al, Balad en Hadash verenig- houden wat er in de Gazastrook Zionistische Unie (Isaac Herzog) 24 van zetels bij de kleinere recht- den zich in de aanloop naar deze gebeurt. De goedkeuring van se partijen. Het voornaamste verkiezingen. De lijst boekte één het Amerikaanse leger betekent Verenigde Arabische Lijst (Ayman Odeh) 13 thema van die campagne was dat zetel winst. De grote verliezers waarschijnlijk big business voor Yesh Atid (Yair Lapid) 11 wanneer de kiezer Netayhahu als waren Yes Atid (van 19 naar 12), het Israëlische bedrijf. | Foto: RT premier wilde, men voor Likoed Bayit HaYehudi (van 12 naar 8), LTA Systems Ltd. Kulanu (Moshe Kahlon) 10 moest stemmen. Shas (van 11 naar 7) en Yisrael Een ander thema was dat buiten- Beitenu dat 7 zetels behaalde. ‘Antizionisme is 8 Bayit Yejudi (Naftali Bennet) landse regeringen via de organi- De huidige buitenlandse politiek antisemitisme’ satie V15 zich hadden gemengd van Israël zal door de nieuwe Shas (Aryeh Deri) 7 De Franse premier Manuel Vals in de Israëlische verkiezingen met regering naar verwachting worden benoemde in maart opnieuw Yisrael Beitenu (Avigdor Lieberman) 6 het doel om een linkse regering voortgezet. Dat wil zeggen dat er het groeiende antisemitisme in in het zadel te helpen. Netayhahu geen Palestijnse staat zal komen, Frankrijk. “In de jaren zeventig Verenigd Thora Jodendom (Yaakov Lizman) 6 vermeed het om namen te noe- en dat Israël zal proberen om kwam er een nieuwe vorm van men, maar uit onderzoek is geble- via het Amerikaanse Congres de Jodenhaat op onder de elites. Een Meretz (Zehava Gal-On) 5 ken dat onder andere de regering Midden-Oosten politiek van de haat die zich uit als vijandigheid Obama 350.000 dollar aan V15 in regering-Obama te beïnvloeden. tegen het zionisme en Israël.” 10 april 2015 israëlaktueel Kort nieuws interview

Chinese toeristen China hoopt in de nabije toe- ‘De oorlog is pas voorbij komst de visumeisen voor een bezoek aan Israël af te schaf- fen. Het land hoopt dat het aantal Chinese toeristen groeit na mijn laatste ademtocht’ naar honderdduizend in 2017. In januari kondigde de Chinese luchtvaartmaatschappij Hainan Airlines aan drie directe vluch- ten per week tussen Peking en Tel Aviv te willen aanbieden vanaf september.

Wereldrecord

De Israëlisch komediant Kobi Maymon lukte het om 42 uur ononderbroken te praten en een show op te voeren. Daarmee heeft hij het nieuwe record bij World Guinness op zijn naam gezet. | Foto: jercity.com

EU-werkgroep antisemitisme Donald de Marcas. | Foto: Geja Lahpor De EU is van plan een werk- groep op te richten over het Je zou hem geen 81 jaar geven; hij ziet er Drie van Breda 1944. En omdat het zuiden van Nederland al onderwerp antisemitisme. De jaren jonger uit en hij is welbespraakt. Ook Donald zag dat zijn vader snel op zoek ging bevrijd was, maar het noorden nog niet, kwam Anti-Defamation League, een naar de opdrachtgever van het transport. daar nog de hongerwinter. “Er was nog steeds zijn geheugen laat hem niet in de steek. organisatie die strijd tegen het Dat bleek Franz Fischer te zijn, de beruchte geen contact met mijn ouders, en ik wist niet lasteren van Joden, is blij met Vanuit de woonkamer vol herinneringen zie SS-Sturmscharführer die later bekend werd als of ze nog leefden, daarover voelde ik mij erg deze stap. Directeur Abraham je door de ramen de zon schijnen op de licht een van de drie van Breda. “Hij was behoorlijk onrustig. Op 5 mei was eindelijk heel Neder- Foxman: “Sommige nationale besneeuwde tuin. Maar Donald de Marcas aangeschoten, en mijn vader overtuigde hem land bevrijd. Mijn vader haalde me op en ik overheden nemen belangrijke dat hij als voorzitter van de Joodse Raad on- ging met hem in de trein terug naar Leiden. En ervaart als onderduikkind nog altijd de scha- stappen om antisemitisme aan misbaar was in Leiden. Vader sprak goed Duits omdat ons huis door anderen werd bewoond, te pakken, maar er is ook actie duw van de oorlog over zijn leven. vanwege zijn opleiding in Duitsland. Waar- konden we terecht bij mijn moeders nicht die nodig op het niveau van de Eu- schijnlijk dacht Fischer dat mijn vader hem als enige van de familie de oorlog had over- ropese Unie. Zodat Joden zich Door Geja Lahpor nog weleens ‘van dienst kon zijn’, want hij was leefd. Voor het eerst konden we zonder angst echt veiliger voelen.” De destijds bekende radionieuwslezer vertelt gevraagd door de Duitsers om een afdeling van buiten lopen, maar de zegetocht buiten duurde vastberaden maar bewogen hoe hij jarenlang de Joodse Raad op te richten. maar een halve dag. Je zag veel bekenden, Minder nieuwbouw als kind op zeven verschillende onderduik­ Ik was negen jaar, maar ik weet nog precies maar je miste je meest dierbaren.” adressen gezeten heeft, helemaal alleen zonder hoe Fischer mijn vader aankeek en snauwde: ouders. Zangeres en kunstenares Sonja Osse- ‘Dein Gesicht gefällt mir nicht’ (jouw ge- Bevrijding drijver, met wie hij al 48 jaar samen is, vult zicht bevalt me niet). Uiteindelijk zwichtte hij Donald weet nog dat ze later weer hun eigen hem af en toe liefdevol en voorzichtig aan. toch.” huis konden bewonen, maar dat alle bezit- tingen waren gestolen nadat er drie gezinnen 22 cent per ster Geblondeerd haar in hadden gebivakkeerd. Daarna brak de Donald: “Ik was zeven jaar toen de oor- Na deze ’opluchting’ ging Donald met zijn moeilijkste tijd aan. Behalve de hele familie In 2014 zijn er minder nieuw- log uitbrak in Nederland, maar ook in mijn ouders terug naar Leiden, naar het huis van de waren er ook veel vrienden en kennissen ver- bouwprojecten in Israël gereali- kinderleven. Het was met mijn onbezorgde familie Mok, maar dat bleek leeg te zijn. Het moord, waaronder de vioolleraar van Donald. seerd dan het jaar er voor. Dat leventje gedaan. Mijn vader had een heren- was duidelijk dat ze opnieuw snel moesten “Mijn moeder kreeg steeds meer huilbuien blijkt uit cijfers van het Centraal modezaak in Leiden. In 1942 moesten alle onderduiken. Het gezin kon terecht bij de be- en kon het niet verwerken. Na mijn opleiding Bureau voor Statistiek. Er werd Joden hun bezittingen wegdoen en hun huis kende familie Zaalberg, die een pottenbakkerij heb ik dag en nacht gewerkt om de beelden in het afgelopen jaar begonnen verlaten. De winkel en ons woonhuis werden had en in de ondergrondse zat. “Ze hadden vijf van de oorlog te verdringen, maar het verdriet met de bouw van 43.620 nieu- geconfisqueerd door de Duitsers. Alle Joden kinderen en veel onderduikers.” blijft, ondanks de psychologische hulp. De we appartementen, dat is bijna moesten bij elkaar gaan wonen. Dat betekende Zichtbaar aangedaan herinnert Donald deze oorlog heeft mij tot Jood gemaakt. Voor mij is 8 procent minder dan in 2013. afscheid nemen van mijn veilige en vertrouw- familie als helden. “Toch werd al gauw beslo- de oorlog pas over na mijn laatste ademtocht”, 29 procent van de appartemen- de leefwereldje en van mijn vriendjes. Eerst ten dat ik ergens anders moest onderduiken, eindigt ­Donald zijn verhaal met tranen in zijn ten wordt in het midden van moesten we allemaal een ‘zespuntige gele ster’ zodat bij een razzia of verraad niet iedereen ogen. Israël gebouwd, en zo’n 10 pro- dragen, zowel op onder- als bovenkleding, wat tegelijk werd opgepakt. Het gevolg was dat ik cent in het zuiden. In Jeruzalem 22 cent per ster kostte. We waren herkenbaar jarenlang in m’n eentje op zeven verschillende werden de meeste appartemen- en traceerbaar geworden. En al snel kwamen adressen heb gewoond; van ds. Dijk uit Leider- Bezeerd ten gebouwd. Opvallend genoeg we op ons eerste onderduikadres terecht.” dorp naar een mevrouw in Breda en toen naar daalde de nieuwbouw in Judea een boswachter in Alphen, waar ze mijn haar Ik wil de oorlog uit mijn denken bannen en Samaria met 52 procent. In overvalwagen blondeerden. Vervolgens ging ik terug naar en liever kijken naar ’t bepluimde riet | Foto: Flash90 Donald herinnert zich nog goed dat zijn ds. Dijk, waar mijn ouders mij voor het eerst naar ’t slootje dat in smalle rimpels vliet – moeder met twee mannen in leren jassen zijn kwamen opzoeken.” maar tot een echt vergeten kom ik niet… Rijkdom groeit slaapkamertje binnenkwamen terwijl hij al Het bleef ook bij die ene keer. “Toen mijn Ik geef me over, ik wil intens genieten De Israëlische bank meldde sliep. “Het was politie of het waren NSB’ers, moeder binnenkwam, begroette ik haar in het van d’ eerste zonnedag in’t nieuwe jaar begin maart dat Israëli’s rijker ik weet het niet, maar ze spraken Nederlands. Brabants met ‘Dag tante’, omdat ik op alle van prille knoppen aan de hazelaar, worden. De waarde van hun be- We werden opgepakt en moesten samen met onderduikadressen geleerd had tegen iedereen van ’d ijle luchten blauw en waterklaar, zittingen steeg in de laatste drie de familie Mok, bij wie we in huis zaten, in tante en oom te zeggen. Later vertelde mijn van zilverrijp op ’t loof van voederbieten- maanden van 2014 met 0,8 pro- een overvalwagen naar het politiebureau. Daar moeder huilend naar huis te zijn gegaan, omdat Zal ik dan van de oorlog nooit genezen? cent. De balans stond daarmee zagen we heel veel andere bekende Joden. ik haar niet meer herkende.” Melkwitte nevels dampen uit de grond op 31 december op 3,1 biljoen Voor het eerst in ons leven kwamen we in een en ademen hun koelheid aan mijn mond; sjekel, ongeveer 750 miljard politiecel terecht. Een paar uur later vertrokken Katholiek jongensweeshuis o hart, dat nóg zijn rusten niet hervond, euro. Ook al is Israël per saldo we in een overvalwagen naar station Hollands Het volgende adres waar Donald naar toe werd wil toch één dag, vandaag, gelukkig wezen – rijker, het land kent ook grote Spoor in Den Haag, waar een trein op ons gebracht was een katholiek jongensweeshuis Zal ik dan van de oorlog nooit genezen? armoede. stond te wachten. Een trein met bestemming in Tilburg, waar hij veertien maanden werd ge- Westerbork. Iedereen ging in de trein, maar traind om een goed katholiek jochie te worden. (ingekort gedicht van Henk Fedder) mijn vader zei ons dringend níét in te stappen.” Daar maakte hij de bevrijding mee in oktober israëlaktueel april 2015 11 Tittel en Jota Voorbede

Met de opdracht uit Psalm Het erfdeel 122: “Bidt Jeruzalem vrede toe”, willen we u oproepen De Hebreeuwse Bijbel kent een onze tijd, zeker als het belangrijke die onder meer betekent ‘als gesproken over een erfdeel, een voorbede voor Israël te drietal termen voor ‘erven’, ‘in jaartal 1948 ter sprake komt. Nu, erfelijk bezit geven’. Nog eens de bezit door God gegeven aan het doen. Maandelijks noemen het volk Israël is eeuwen eerder landbelofte, nu in Deuteronomi- volk Israël. Maar ook op andere bezit geven’. Daaruit al blijkt wij actuele gebedsonder- al eens teruggekomen uit balling- um 12:10: “Maar wanneer gij de wijze wordt nadrukkelijk gespro- werpen en zo nodig lichten het belang van de kwestie. Vaak schap. 1 Kronieken 9:1-2 beves- Jordaan zult zijn overgetrokken ken over het land als bezit van het zijn ze in gebruik op de plaatsen tigt ons dat men zich opnieuw en woont in het land dat de Here, volk Israël. We slaan een drietal wij die toe, zodat u aan waar er gesproken wordt over kon vestigen op de oude plek: uw God, u zal doen beërven” … profeten op en lezen dan dit. deze opdracht invulling kunt “De Judeeërs werden naar Babel manchiel etchéem. Jeremia 23:3: “Ik zal de rest van het eigendom van het land. geven. weggevoerd om hun ontrouw. En mijn schapen verzamelen uit al de Door drs. Dirk Varwijk de eersten die zich weer op hun Jeroesháh landen waarheen Ik ze heb verdre- Door Pieter Bénard bezitting in hun steden kwamen In Genesis 15:7 treffen we nog ven, en Ik zal ze doen wederkeren Dank God voor het herstel van Een altoosdurende bezitting vestigen, waren gewone Israëlie- een derde term aan: “Ik ben de naar hun weiden.” Hun weiden: Israël, duidelijk zichtbaar in In Genesis 17 lezen we hoe God ten, de priesters, de Levieten en de Here die u uit Ur der Chaldeeën nevehéen. Zo luidt ook Ezechiël onze tijd voor iedereen die het verschijnt aan dan nog Abram tempelhorigen.” Op hun bezit- heb geleid om u dit land in bezit 37:21: “Zo zegt de Here Here: wil zien. Zichtbaar in de Bijbel en de belofte doet hem tot een ting: ba’achoezatám. Dat ‘hun’ te geven” … le-rishtáh. Hier gaat Zie, Ik haal de Israëlieten weg en zichtbaar in de toenemende vader van een menigte volken te wordt aangegeven met de uitgang het om de woordstam jarásh. Die uit de volken naar wier gebied zij terugkeer van Joden naar Israël maken. Abram heet vervolgens ‘tam’. Er is een werkwoord waar betekent ‘in bezit nemen’, en ook gegaan zijn; Ik zal hen van alle (alija). Abraham. Nu heeft een volk achoezáh mee samenhangt: acház. ‘beërven’. Deuteronomium 1:8 kanten bijeenverzamelen, en hen Dank dat alle beloften gegeven natuurlijk ruimte nodig, een land Dat betekent ‘pakken’, maar ook zegt: “Zie, Ik heb dat land tot uw naar hun land brengen.” Naar hun aan het Joodse volk ook vervuld om in te wonen. De aartsvader, ‘vasthouden’. Daarom betekent beschikking gesteld, trekt er bin- land: el-admatám. Het adamáh, zullen worden aan het Joodse want dat zal hij worden, krijgt de achoezáh bezitting, maar in ons nen en neemt bezit van het land, akker, wordt hier tot hún akkers, volk! belofte van een talrijk nageslacht, verband ‘erfdeel’, ‘erfelijke bezit- waarvan de Here aan uw vaderen admatám, hún grondgebied. en ook spreekt God over de plek ting’. Abraham, Isaak en Jakob gezwo- Zo ook ten slotte de profeet Amos Een belangrijk gebedspunt is de waar dat zal wonen. Vers 8: “Ik ren heeft, dat Hij het hun en hun in zijn prachtige woorden in een vijandige en moorddadige hou- zal aan u en uw nageslacht het Nachaláh nakroost geven zou.” Trekt er bin- Messiaans visioen, 9:15: “Dan ding van Iran ten opzichte van land, waar gij als vreemdeling Numeri 34:2 zet de belofte uit nen en neemt bezit van het land: zal Ik hen planten in hun grond, Israël. Net als de onderhande- vertoeft, het ganse land Kanaän, Genesis voort, maar dan met een bó ’oe oe-reshóe et-ha-árets. De en zij zullen niet meer worden lingen met westerse landen over tot een altoosdurende bezitting andere term: nachaláh. Hiermee strikte betekenis ‘erven’ treffen we uitgerukt uit de grond die Ik hun atoomenergie die zich in een be- geven” … le ’achoezát olám. Een gaat het letterlijk om ‘erfdeel’. aan in Genesis 21:10, waar Sara gegeven heb, zegt de Here, uw slissend stadium bevinden. prachtig woord, altoosdurend, dat “Wanneer gij in het land Kanaän zegt tegen Abraham: “Jaag die God.” In hún grond: al admatám. Bid dat de machten van dood, we bijvoorbeeld ook tegenkomen komt, dan zal dit het land zijn, slavin met haar zoon weg, want Hier is de uitspraak bovendien terreur en vernietiging verbro- als het om wetten gaat en in de dat u ten erfdeel toevallen zal, het de zoon van deze slavin zal niet dubbelop: de grond, die Ik hun ken zullen worden (Psalm 83:2‑9 uitdrukking le ’olam va-éed … land Kanaän naar zijn grenzen.” erven met mijn zoon, met Isaak.” gegeven heb: ásher natáti lahéem. en Psalm 149). eeuwighlick ende altoos, zegt de Ten erfdeel: be-nachaláh. Dat het Hij zal niet erven: lo jirásh. Het In alle drie gevallen spreekt de Statenvertaling ­(Micha 4:5). erfdeel ook onvervreemdbaar van aardige boekje waarin auteur H. uitgang, het laatste deel van het Joodse staat Ook in Leviticus 14:34 komt het karakter is op persoonlijk niveau, Beem de oude Jiddische taalschat woord, duidelijke taal: ‘hun’, Er gebeurt zo veel in het Mid- woord achoezáh ter sprake: “Wan- blijkt uit de reactie van Nabot als beschrijft, draagt de naam Jeró- het bezittelijk voornaamwoord, den-Oosten, dat we bijna verge- neer gij komt in het land Kanaän, Achab probeert om diens wijn- sche. Deze moeten we opvatten wordt bij Jeremia aangegeven met ten dat vele duizenden terroris- dat Ik u ten bezit geef” … asher gaard in handen te krijgen: “Daar- als de aanduiding van een geërfd heen. Bij ­Ezechiël en Amos is het ten met geavanceerde wapens aní notéen lechéem le ’achoezáh. voor beware mij de Here, dat ik iets dat bewaard moet blijven. tam dat dat ‘hun’ aangeeft: hun aan alle grenzen van Israël al- Hier is sprake van de zogenaamde de erfenis van mijn vaderen aan u grondgebied. Zó spreekt de grond- tijd aanwezig zijn. Blijf bidden landbelofte. Die is nogal eens on- zou geven.” Erfenis van mijn va- Bezit tekst over een groot volk in een om bescherming en veiligheid derwerp van discussie. Men vraagt deren: nachalát avotái. Nachaláh Met de termen achoezáh, eigen land ten erfdeel. Geen speld van de Joodse staat. Bid vanuit zich af of die nog wel geldt in is afgeleid van de stam nachál, nachaláh en jeroesháh wordt dus ertussen! Psalm 91. Dank voor de staat Israël, in deze maand met zoveel feest- en gedenkdagen. Bid voor de nieuwe premier, de regering en het parlement (Knesset), om mannen en vrou- wen naar Gods hart. Bid om veilige en bijzondere feestdagen tijdens Pesach, 4 tot 11 april. Bid om Gods zegen tijdens de Sederavond. Bid voor de overlevenden van de Holocaust; op 16 april is de jaarlijkse Herdenkingsdag van de Holocaust in Israël. Bid om troost voor de nabe- Bijbelse namen Kees de Vreugd staanden; 22 april herdenkt Is­ raël de gevallenen van het Israë- lische leger (Psalm 90). Dank dat de staat Israël op 23 april zijn Onafhankelijkheidsdag Obed mag vieren (Psalm 80).

Aan het eind van het boek Ruth lezen we dat nen: “Kain werd bewerker (Hebr.: ‘oveed) van dan ook niet tegenover elkaar, maar zijn twee Psalmen Ruth trouwt met Boaz en een zoon krijgt, die de aardbodem” (Genesis 4:2). Het kan ook ­kanten van dezelfde zaak, ze vormen een Tot slot enkele verzen uit de Obed genoemd wordt. Van Obed wordt verder zijn: werken voor een meester; en dan wordt eenheid. Psalmen, te gebruiken in uw tijd niet veel meer verteld dan dat hij de vader was het dus ‘dienen’. Een dienaar of knecht heet van gebed voor Israël. Psalm van Isaï, die weer de vader was van David. in het Hebreeuws ‘evèd, denk aan de Knecht De naam Obed is misschien een verkorte vorm 25:22, Psalm 41:14, Psalm 53:7, Maar daarmee is hij dus wel de stamvader van des Heren (‘eved JHWH) in de profetieën van van Obadja. Het woordje ‘ja’ verwijst naar Psalm 82:8, Psalm 128:6, Psalm het koningshuis van David, en van de Messias Jesaja. Maar dienen en dienst heeft ook weer de onuitsprekelijke naam van God. Obadja 129:5 en Psalm 143:9. die uit dat huis zal komen. de specifieke betekenis van eredienst, bijvoor- betekent dus ‘dienaar van God’; of misschien beeld de dienst in de tempel. Het Hebreeuwse nog nauwkeuriger: ‘hij die God aanbidt’. Obed De naam Obed (Hebreeuws: ‘Oveed) hangt woord ‘avoda (afgeleid van datzelfde werk- is dus ‘aanbidder’. samen met het Hebreeuwse werkwoord ‘avad. woord ‘avad) betekent daarom (dienst)werk, Opmerkelijk in het verhaal van Obed is ten Het is om precies te zijn is het tegenwoordig maar ook eredienst. Ook het woord cultus slotte dat de buurvrouwen hem zijn naam ge- deelwoord.‘Avad betekent werken, maar dat heeft overigens die dubbele betekenis. Het ven, terwijl ze verklaren dat er voor Naomi een heeft verschillende betekenisaspecten. Het kan is het cultiveren van de aarde, maar ook de zoon is geboren. Obed zet de familielijn van bijvoorbeeld bewerken (van de aarde) beteke- eredienst. Bidden en werken staan zo bezien Elimelech, die uitgestorven leek, voort. Pagina PB van advertenties CvI nr.

JAFFA nooit teveel – nooit genoeg

In Jaffa’s vriendenkring is er altijd plaats. Via de Stichting Jaffa-Project Nederland gaat uw steun Ook in de kring van deelnemers aan onze groepssponsoring. rechtstreeks naar het Jaffa Instituut. Voor € 20 per maand verzekert u het Jaffa Instituut jaarlijks van een Uw steun door middel van een vaste bron van inkomsten.  vrije gift of lijfrenteschenking U ontvangt een foto van een groep uit Jaffa of Bet Shemesh.  legaat Zo krijgt Jaffa voor u een gezicht.  participatie in de groepssponsoring Ons nieuwe bestuurslid Sjaak Sinterniklaas, die de belangrijke taak Informatie: als coördinator van de groepssponsoring heeft overgenomen van algemeen en toezending nieuwsbrief: 0548-61 17 48

Lucie de Leeuw, geeft u graag informatie. e-mail:[email protected] U kunt hem bereiken via email [email protected] informatie groepssponsoring: 078 674 42 25 of ’s avonds via tel (078) 674 42 25. Hij zit start klaar. U ook ?

bankrekening nummer: Uw gift passeert bij ons geen strijkstok, Stichting Jaffa-Project Nederland Strijen NL12 RABO 0335 5422 39 want die hebben we niet Strijen

Ondernemen? ✁ Samenwerken! O Ik meld mij aan als RMU-lid! O Stuur mij drie gratis proefnummers van RMN-NU

Naam/voorletters: m/v

Adres:

Postcode: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Werkgever/werknemer/zelfstandige/65+/student/andere*

(*doorhalen wat niet van toepassing is)

Beroep/functie: Datum:

Voor overige gegevens en de contributie word ik gebeld. Ik stem in met de grondslag en voorwaarden.

Bon uitknippen en opsturen naar RMU, Antwoordnummer 1139, 3900 VB Veenendaal IA

Sluit u aan bij de christelijke vakorganisatie voor werknemers én werkgevers Een christelijke vakorganisatie waar werkgevers en werknemers en ontslag zaken en geven ondernemersadvies. Ons vertrekpunt? niet tegenover maar naast elkaar staan... bestaat die? Jazeker, de Een oplossing die beide partijen recht doet. Word lid van de RMU RMU! Al meer dan 30 jaar behartigen wij belangen van leden, of maak vrijblijvend kennis via drie proefnummers van ons Word lid op bieden juridische ondersteuning bij bijvoorbeeld reorganisaties ledenmagazine RMU●NU. Stuur de bon vandaag nog in! www.rmu.nu

Plesmanstraat 68 | Postbus 900 | 3900 AX Veenendaal | (0318) 54 30 30 | www.rmu.nu israëlaktueel april 2015 13 Van binnenuit ‘Israël Museum al vijftig jaar allesomvattend’

Directeur James S. Snyder hoeft niet lang na te denken over de vraag wat de grootste verworvenheid van het Israël Museum is in de afgelopen vijftig jaar. Hij wijst onmiddellijk op de visie van Teddy Kollek. De vroegere burgemeester van Jeruzalem wilde een allesomvattend museum in zijn stad toen het land nog jong was. In 1965 opende het Israël Museum zijn deuren.

Door Alfred Muller Snyder: “Teddy Kollek kon zich een allesomvattend museum indenken dat op het niveau zou staan van andere alles- omvattende musea in de grote culturele hoofdsteden van de westerse wereld én hij verwezenlijkte dat. Nu, vijftig jaar later, hebben wij het voorrecht zelfs dichter bij de verwezenlijking van die visie te staan. Het in 2010 vernieuwde Israël Museum is prachtig gelegen op een heuvel midden in Jeruzalem. | Foto: Israel Museum De culturele prestatie die we hier geleverd hebben is echt bijzonder.” omvatten. Het zou op een historische plek mee aan speciale kunstuitleen aan ons om tussen de 750.000 en één miljoen bezoe- moeten staan, en uitgevoerd moeten wor- onze verjaardag te markeren. Zo tonen kers ontvangen. In 2013 ontvingen we Nieuwe directeur den met moderne architectuur.” we het portret Jeremia van Rembrandt 970.000 bezoekers. Het zou een miljoen Snyder werd directeur van het museum in uit 1632; het Rijksmuseum Amsterdam geweest zijn als we het museum niet een 1997. Hij studeerde geschiedenis van de Publiek is positief leent dat aan ons. Dit schilderij past bij week hadden moeten sluiten vanwege een moderne kunst en was adjunct-directeur “Het is zeer prettig om te merken dat we een Rembrandt die we zelf hebben: Petrus sneeuwstorm.” van het Museum voor Moderne Kunst een stempel van goedkeuring krijgen. Dat na het verraad van Christus uit 1631. De (MOMA) in New York. Hij hield toezicht blijkt uit de reacties van het publiek. Maar schilder gebruikte hetzelfde model voor Welke kansen bieden de nieuwe media het op het grote renovatieproject van het Israël het blijkt ook uit de reacties van collega’s beide werken en de composities lijken op museum? Museum. In 2010 werd het vernieuwde wereldwijd op wat we hebben en op hoe elkaar. Het is heel speciaal beide Rem- “Het elektronische tijdperk biedt ons de museum geopend. we het tentoonstellen. We zien die goed- brandts bij elkaar te kunnen brengen. Het kans het publiek dat ver weg is bekend keuring ook terug in de bereidheid van zijn afbeeldingen van verhalen uit de Bij- te maken met de voorwerpen die we Waarom leek het u interessant directeur andere musea en verzamelaars om ons belse geschiedenis die hier plaatsvond.” hebben. Het kan hen ook aanmoedigen van dit museum te worden? hun kunst uit te lenen en in het feit dat hiernaartoe te komen. Hoewel Jeruzalem “Ik kende het Israël Museum niet voordat onze tentoonstellingen over de hele wereld Hoeveel bezoekers trekt het museum? ver weg is van andere culturele centra in mij gevraagd werd te komen. Maar als reizen.” “Sinds het vernieuwde museum vijf jaar de wereld, is de stad het centrum van het kenner van de moderne kunst met een geleden werd geopend, hebben we elk jaar universum.” speciale belangstelling voor moderne Het museum houdt exposities in verband architectuur en met mijn kennis van die met het vijftigjarig bestaan. Welke zijn zaken die musea invloedrijk maken, leek van speciaal belang voor buitenlandse Speciale tentoonstellingen tijdens het me een interessante plaats om te wer- bezoekers? ken. Ik was me bewust van de potentie van “We zullen eerst onze blik op het jaar 1965 het vijftigjarig bestaan het museum toen ik het voor het eerst zag, zelf richten. We kijken naar de esthetiek compleet met zijn moderne architectuur en (schoonheid) in Israël in die tijd. De ana- In de afgelopen vijftig jaar is de grote omvang van zijn collecties, van lyse die we van die tijd maken, trekken we het museum uitgegroeid tot een oud tot modern. door naar de beeldcultuur van vandaag. van ’s werelds toonaangevende We hadden hier het privilege om het mu- We kijken ook naar de avant-garde (ver- seum als het ware opnieuw uit te vinden. nieuwende, experimentele) beeldcultuur musea op het gebied van kunst Door de renovatie konden we het museum in Europa in de halve eeuw voordat het en archeologie. De instelling bezit dichter bij het idee brengen dat de oprich- museum werd geopend. Deze inspireerde vijfhonderdduizend voorwerpen, ters voor ogen stond: zij wilden dat dit een de beeldcultuur hier. Het zal interessant afkomstig uit de prehistorie tot en universeel museum zou worden. Het zou zijn voor bezoekers uit Nederland en het verhaal moeten vertellen van het begin andere Europese landen om te zien hoe die met de huidige tijd. van de geschiedenis tot de huidige tijd. Het Europese avant-garde cultuur doorwerkt. zou alle culturen van de wereld moeten Eind maart openen we hier een expositie Dode Zeerollen van de Neue Nationalgalerie uit Berlijn. Bezoekers kunnen in het museum Deze is kenmerkend voor de avant-garde ook een aantal Dode Zeerollen zien, Een collectie menorahs van over de hele wereld. | Foto: esthetiek van Europa in de eerste helft van die ondergebracht zijn in de Shrine Elie Posner. de twintigste eeuw. Mensen in Nederland of the Book (Heiligdom van het en elders in Europa zullen deze esthetische Boek). Dit bijzondere bouwwerk bestaat uit een wit rond gebouw naast een zwarte cultuur herkennen.” muur. Het ging in april 1965 open, een maand voordat de andere, rechthoekige ge- bouwen op het terrein werden geopend. In 2010 werd een groot renovatie- en uitbrei- Veertien voorwerpen dingsprogramma afgerond. “Een andere tentoonstelling, die voor iedereen interessant is, gaat over de Schaalmodel Jeruzalem geschiedenis van de mensheid in veertien Het museum heeft afdelingen voor ar- voorwerpen. Deze tentoonstelling is uniek cheologie, kunst en judaïca. Voor jon- vanwege de omvang van de collecties hier. ge bezoekers is er een jeugdvleugel. We illustreren die geschiedenis aan de Naast de Shrine of the Book is er ook hand van duizenden jaren oude voorwer- een groot schaalmodel van Jeruzalem pen tot voorwerpen uit de twintigste eeuw. uit de Tweede Tempel­periode te zien. Bezoekers krijgen een zeis te zien uit de tijd van de landbouwrevolutie, de eerste Verdere informatie over het museum munten en de eerste voorbeelden van het en de speciale tentoonstellingen gebruik van letters en cijfers. We sluiten die het museum het komende jaar af met Albert Einsteins manuscript over ter gelegenheid van zijn vijftigjarig de relativiteitstheorie. Dit vormde als het bestaan organiseert, kunt u vinden ware het begin van het nucleaire en tech- Een moderne kunstgalerij in het museum. | Foto: Israel op de website van het museum: Directeur James. S. Snyder. | Foto: Ariel Jerozo­ nologische tijdperk. Museum www.english.imjnet.org.il. limski Zusterinstituten uit de hele wereld werken Pagina PB van advertenties CvI nr.

Israël, de volkeren Nieuw bij Het einde van de en het dal van de vervangingsleer beslissing Door drs. Jan van Barneveld Door Harald Eckert Chai Pers! 198 pagina’s, paperback 103 pagina’s, paperback

Eeuwenlang heeft het De Bijbel vertelt ons belangrijke Joodse volk geleden on- dingen over Gods relatie tot der de leer dat de kerk de de volkeren. Helaas krijgt dit plaats en de rol van Israël onderwerp weinig aandacht in Gods heilshandelen van christenen. Harald Eckert, heeft overgenomen. voorzitter van Christians for Israel Hoogste tijd om deze International, wil daar met dit €12,50 leer onder de loep te boek verandering in brengen. nemen en eens en voor €4, + gratis gebeds yer met altijd te weerleggen. gebedspunten voor Israël!

Bestel online via christenenvoorisrael.nl/winkel of bel 033 24 588 24

IEDER KIND VERDIENT EEN THUIS!

DONEER OF ADOPTEER Jemima is een tehuis bij Bethlehem voor kinderen en jongeren met een (ernstige) beperking. De zorg waardebon waardebon wordt verleend door lokale christenen met onder- steuning van buitenlandse vrijwilligers met ervaring Inleverdatum:Inleverdatum: ...... in de zorg. Klantnaam:Klantnaam: ...... E-mailadres ...... E-mailadres ...... WWW.JEMIMA.NL Telefoon: ...... Telefoon: ...... Verkoper: ...... Vestiging: ...... Verkoper: ...... Vestiging: ...... Te besteden vanaf € 250,- per verkoop, per klant. IBAN NL53 RABO 0367 5075 60 Te bestedenGeldig tot vanaf 31-12-2015 € 250,- en per niet verkoop, i.c.m. andere per klant. acties. Geldig tot 31-12-2015 en niet i.c.m. andere acties. israëlaktueel april 2015 15 Kort nieuws

Waarschuwing Zionisten, de paria’s van de wereld? In het licht van de recente aan- slagen in Europa op Joodse doe- len, waarschuwde de Israëlische overheid Israëlische toeristen om voorzichtig te zijn in het buiten- land. Met name rond de Joodse feesten. Pesach (3 – 11 april), Lag B’omer (7 mei) en Onafhan- kelijkheidsdag (23 mei) werden genoemd en ook 23 tot 25 juni werden als mogelijke data voor een aanslag genoemd. De reden voor die laatste data werd niet genoemd.

Topbaan voor Palestijn

Tarek Abu-Hamed, een inwoner van Oost-Jeruzalem, werd in maart benoemd tot plaatsver- vangend hoofdwetenschapper van het Israëlische ministerie voor Wetenschap en Technolo- gie. In 1980 annexeerde Israël Oost-Jeruzalem en bood de be- woners Israëlisch burgerschap aan. Maar weinig mensen ac- cepteerden dit en kregen een verblijfsvergunning en een iden- titeitskaart. Ook Abu-Hamed heeft geen Israëlisch paspoort. | Foto: Joods Agentschap Een demonstratie tegen Israël in Caïro. Je zou het misschien verwachten van de Egyptenaren die oorlogen tegen Israël hebben verloren, maar de borden en leuzen die wor- den gebruikt, zie je terug tijdens antizionistische demonstraties over de hele wereld. | Foto: Nora Shalaby / CC 2.0 Flickr Israëlische hulp IsraAID, de internationale Israë- De publicatie van het rapport van de Verenigde Naties over operatie Protective Edge, die vorig jaar zomer plaatsvond, is drie lische hulporganisatie, heeft een hulpteam gestuurd naar de door maanden uitgesteld. Aan het hoofd van de commissie bevond zich lange tijd William Schabas, die moest terugtreden na felle tropische storm geteisterde Va- nuatu-eilanden in de Stille Oce- kritiek van Israël omdat Schabas warme banden onderhield met de Palestijnen. Hoewel de commissie daarna lange tijd volhield aan. Israël en de Vanuatu-eilan- den onderhouden al lange tijd het rapport op de geplande datum, eind maart, te kunnen publiceren, heeft het nu toch om drie maanden uitstel gevraagd omdat goede relaties. Het Israëlische hulpteam werd met grote dank- er ‘nieuwe feiten aan het licht’ zouden zijn gekomen. baarheid ontvangen.

Grafschending Door Esther Voet aantal resoluties kunnen opmaken toont aan dat Joden een volk Joden te vervangen voor zionisten. dat Israël het grote kwaad van de zijn, en dat los van joden met Kijk naar de uitspraken van diver- Verstoorde relatie wereld is. Een paar voorbeelden. een kleine letter; die schrijfwijze se sprekers op demonstraties tegen Israël publiceert overigens zelf In 2013 werden er door de Ver- wordt gebruikt wanneer we het Israël van de afgelopen zomer. ook een rapport over de gebeur- enigde Naties een aantal resoluties hebben over de religie. Keer op Overal werd het woord ‘Jood’ ver- tenissen van de afgelopen zomer, aangenomen: één tegen Iran, één keer moet worden uitgelegd dat er vangen voor ‘zionist’, en vervol- maar het leidt geen twijfel dat gens werden er de meest rabiate de twee rapporten qua inhoud ‘Zionisten, hyena’s uitspraken gedaan, die zo uit de In het Hongaarse plaatsje Gyon- behoorlijk van elkaar zullen ver- Protocollen van de Wijzen van gyos ontdekten bewoners dat schillen. die uit zijn op ons geld Zion konden zijn gekomen. Een ongeveer twintig graven op de Dit is het zoveelste hoofdstuk in voorbeeld: “Zionisten, hyena’s die Joodse begraafplaats waren de verstoorde relatie tussen Israël uit zijn op ons geld en ons bloed.” geschonden. Niet alleen was en de Verenigde Naties. De rol die en ons bloed.’ CIDI had deze uitspraak kunnen er schade aangebracht aan de de Verenigde Naties spelen in het aanpakken als het woord ‘Joden’ grafstenen, maar zelfs de men- Israëlisch-Arabische conflict, is tegen Syrië, één tegen Myanmar veel atheïstische­ Joden rondlopen, was genoemd, want dan was het selijke resten waren verstrooid. een zeer dubieuze. Het is wrang en één tegen Noord-Korea. Daar maar dat ze zich wel degelijk als duidelijk antisemitisch geweest. Peter Weisz, hoofd van een dat te moeten constateren, zeker stonden 21 resoluties tegen Israël Jood identificeren en deel uitma- Nu het woord ‘zionisten’ werd nabijgelegen kleine Joodse ge- omdat het uitgerekend de VN tegenover. In 2014 was het niet ken van het Joodse volk. Joden gebruikt, viel er weinig tegen te meenschap, merkte op dat hij waren die in 1947 het ontstaan van veel beter: één tegen Syrië, één bestempelen als een volk is essen- ondernemen. Dat 95 procent van “nooit eerder zo’n verwoesting” de staat Israël mogelijk maakten. tegen Iran, één tegen Noord-Ko- tieel voor het bestaansrecht van de Joden zionist is, doet aan het had gezien van Joodse graven. Op 29 november van dat jaar rea en twintig tegen Israël. Geen Israël, want een volk heeft recht feit niets af. | Foto: Scott Rettberg / CC 2.0 Flickr stemden de Verenigde Naties in wonder dat de Joodse staat met op een eigen land, bij een religie is met een verdelingsplan, waarvan een gezond wantrouwen kijkt naar dat een heel ander verhaal. In context Legeroefening de creatie van de staat Israël het wat er in de VN wordt beslist. Toch is er een lichtpuntje. Niet Het Israëlische leger hield eind gevolg was. Een plan dat overi- Rabiate uitspraken zo lang geleden oordeelde een maart een grootschalige ver- gens door Palestijnse en Arabische Joden en joden Bovenstaande zal altijd een punt rechter in het Duitse Essen, dat rassingsoefening langs de grens leiders werd afgewezen. Vanuit de Arabische wereld wordt van discussie blijven. Al in 1975 het woord ‘zionist’ gelijkstaat aan met Gaza. Land- en luchtmacht er al jaren een campagne gevoerd werd door de Verenigde Naties het woord ‘Jood’ en dat wanneer werden ingezet tijdens de oe- Gezond wantrouwen om zionisme gelijk te stellen aan een resolutie aangenomen die het woord ‘zionist’ in een bepaal- fening. Tegelijkertijd oefende Sindsdien wordt er een koude racisme. De kern daarbij is het zionisme als racisme bestempel- de context als scheldwoord wordt het Homefront Command, het oorlog gevoerd, met de Arabische antwoord op de vraag of Joden de. Die resolutie werd in 1991 gebruikt, er wel degelijk sprake legeronderdeel dat gaat over de wereld voorop, die geleid heeft tot een volk zijn of niet. Ook het teruggedraaid, maar stak in 2001 is van antisemitisme. Het zou burgerbescherming, in buiten- een lange rij resoluties tegen de CIDI moet keer op keer uitleggen opnieuw de kop op tijdens een interessant zijn om te zien of zo’n steden van Tel Aviv. Het lijkt erop Joodse staat. Een persoon die geen dat er een verschil is tussen Joden conferentie in het Zuid-Afrikaan- uitspraak ook in de Nederlandse dat het leger voorbereid wil zijn enkele kennis heeft van wat er in met een hoofdletter, of joden met se Durban. Sindsdien wordt het rechtspraak zou kunnen worden op een eventuele volgende oor- de wereld gaande is, zou uit dat een kleine letter. De hoofdletter steeds salonfähiger om het woord bewerkstelligd. log met Hamas. Pagina PB van advertenties CvI nr.

Lees Israel Today!

Papieren abonnement Digitaal Blijf elke dag Bezoek > proefabonnement abonnement op de hoogte onze geheel 3 nummers voor € 9,95 > 11 nummers online > schrijf je in voor vernieuwde website! > doorlopend jaarabonnement voor € 19,95 per jaar onze gratis > Dagelijks vers nieuws 11 nummers voor € 36,50 israeltoday.nl/DigitaleEditie e-mailnieuwsbrief rechtstreeks vanuit Israël op israeltoday.nl/abonneer israeltoday.nl

nieuws dat anderen niet brengen Actuele informatie over Israël en het Midden-Oosten, rechtstreeks vanuit Jeruzalem.

Product 100% Israël Een gazon zonder zorgen Robot gazonmaaier voor tuinen tot 3200 m2. Voor elke tuin een passend model! Gemakkelijk zelf te installeren of door ons uit te voeren! Voor meer informatie: [email protected]

Voets Tractoren en Werktuigen B.V. Engelandlaan 8 • Hazerswoude • www.voets.nl

IsraëlWeekend 28 - 30 AUGUSTUS Herstel…vóór de wederkomst!

Sprekers : Peter en Vanesse Steffens, Jacob Keegstra Muziek : gospelkoor Higher Level Workshops, kinder- en tienerprogramma

Boek nu dit heerlijke weekend in de Achterhoek: www.betteld.nl Zelhem israëlaktueel april 2015 17 Interview Kort nieuws

Arabisch Holocaustmuseum in Nazaret Vraag het Hamas Met de hashtag #AskHamas op Twitter belooft Hamas dat je ‘Je kunt Israël niet begrijpen aan de leiders van de terreur- organisatie vragen kunt stellen, en dat zij die naar waarheid zul- len beantwoorden. Doel van de zonder de moord op zes miljoen Joden’ Twittercampagne is meer steun te werven in het Westen. Maar Met een auto word de actie lijkt tot nog toe vooral averechts te werken. Er kwamen ik in het centrum van vragen binnen als: Hoe kiest u als groep de menselijke schil- Nazareth opgepikt en den? door kronkelende stra- Tien jaar Yad Vashem ten en steegjes naar het advocatenkantoor van Khaled Mahameed Afgelopen maand was het tien gebracht. De 53-jarige jaar geleden dat het nieuwe mu- seumgebouw van Yad Vashem Mahameed behoort zijn deuren opende voor het publiek. Het museum behoort tot de circa 1,5 miljoen tot de topmusea van de wereld. Yad Vashem ontleent zijn naam Israëlische Arabieren, aan Jesaja 56:5: “Ik geef hun in mijn huis en binnen mijn muren zo’n twintig procent een gedenkteken en een naam.” | Foto: Flash90 van de bevolking van Khaled Mahameed in zijn museumpje in Nazareth. | Foto: Brenda Gazzar/JTA.org Deportatie herdacht de Joodse staat. Maar Door Aad Kamsteeg er in 1948 met hun voorouders is en die muur ter afscherming van De deportatie van de Joden Ik ben op weg naar Mahameed gebeurd. Op maar een klein aantal Palestijnse gebieden. van Thessaloníki in Grieken- qua afkomst noemt omdat hij nu al weer zo’n jaar of afbeeldingen zie ik de uitgemer- land werd op zondag 15 maart tien geleden een initiatief nam dat gelde lichamen van Joden die in Toegang geweigerd herdacht met bloemen en met hij zich Palestijn. de overgrote meerderheid van zijn de nazivernietigingskampen nog Moed kan men Mahameed niet spandoeken met teksten als: volksgenoten hem nog steeds niet niet vergast waren of aan hun ontzeggen. In 2006 meldde hij racisme doodt, laten we leren ­Tijdens de Israëlische in dank afneemt. Mijn gespreksge- ellende bezweken. Ook hangt er zich aan om in Iran een conferen- van het verleden. Van de ruim noot is eigenaar van een Holocau- een enkel bordje uit de nazitijd: tie over de Holocaust te bezoe- 46.000 Joden van de stad, de Onafhankelijkheids­ stmuseumpje, ook wel genoemd ‘Verboden te kopen bij Joden’. ken. Tegenover de toenmalige meerderheid van inwoners des- ‘Het Arabisch Instituut voor Holo- Mahameed begrijpt mijn lichte president Ahmadinejad en andere tijds, keerden slechts 1950 Jo- caustonderzoek en -onderwijs’. Als teleurstelling, maar vraagt wel ontkenners van de Holocaust den terug. Op 15 maart 1943 oorlog van 1948 ver- dat niet bijzonder is. Sommige Pa- begrip. Zijn initiatief, zegt hij, wilde hij duidelijk maken dat er werden de Joden met negentien lestijnse leiders ontkennen sowieso gaat ervan uit dat de Palestijnen wel degelijk een Shoah was, met treinen afgevoerd naar Ausch- loren zijn ouders hun dat er een Holocaust is geweest of de prijs betalen voor wat Europe- inbegrip van vernietigingskampen witz-Birkenau. bagatelliseren deze. Anderen hul- anen, Duitsers in het bijzonder, en gaskamers. Uiteindelijk ging woning in het noor- len zich in stilzwijgen. Op scholen de Joden aandeden. Door de het bezoek niet door. Het regi- Bewaakt rouwen wordt er in iedere geval niet of komst van zoveel Europese Joden me in Teheran weigerde hem te delijk gelegen dorp nauwelijks over gerept. verloren veel Palestijnen immers ontvangen omdat Mahameed als Mahameed betreurt dat. Zijn hun eigen huis. Maar ook de breed Israëlische Arabier een Israëlisch Lajjun, niet ver van het overtuiging is dat je als Palestijn aanwezige Palestijnse aversie paspoort had. het Israëlische gedrag onmogelijk jegens een Arabisch Holocaust­ Mahameed vertelt dat zijn ogen Bijbelse ­Megiddo. kunt begrijpen als je in je overwe- museum speelt natuurlijk een opengingen voor de Joodse tra- gingen niet ook de doelbewuste rol. Je maakt je in Nazareth niet giek tijdens zijn rechtenstudie in moord op zes miljoen Joden populair met een ruimte met bij Londen en Stockholm en later in De politie van Malmo in Zweden betrekt. “De identiteit van de staat Yad Vashem gekochte foto’s. Erg Jeruzalem. Joodse medestudenten ziet zich helaas genoodzaakt Israël berust op de Holocaust en veel bezoekers trekt het Arabische vertelden hem over de vervolging om politieagenten te laten pos- beïnvloedt ook vandaag de dag de Instituut dan ook niet. die hun ouders en/of grootouders ten bij de Joodse begraafplaats Israëlische politiek”, zegt hij. Met Mahameed staat in feite onder moesten ondergaan. Samen met tijdens begrafenissen. Een aan- die uitspraak stoot hij overigens constante druk. Een van zijn zijn zoon en dochter bezocht hij tal incidenten deed de politie toen Yad Vashem. “Dat was bui- daartoe besluiten. Moslimjon- ‘Zes miljoen! Heeft dat op onze planeet kunnen plaatsvinden? Ja dus.’ tengewoon emotioneel. Mijn adem geren verzamelden zich steeds stokte me in de keel. Zes miljoen! in een nabijgelegen gebouw en Heeft dat op onze planeet kunnen vielen de rouwenden lastig. Een ook die Joodse Israëli’s voor het broers wil niets meer met hem te plaatsvinden? Ja dus.” nabestaande van een overleden hoofd die stellen dat de staat Israël maken hebben. Zijn vrouw is bang De in bepaald opzicht eenza- Joodse man achtte het zelfs no- niet ‘dankzij’, maar juist ondanks voor aanslagen, ook vanwege me advocaat in het Arabische dig om bij het lichaam te waken, de Holocaust kon worden geves- haatmail uit de Gazastrook: “We deel van Nazareth hunkert naar omdat de jongeren probeerden tigd. waarschuwen je, jij zionistische vrede. Maar wil het ooit vrede in te breken in het gebouw. Jood.” Kennelijk is het in kringen worden dan moeten zowel Joden | Foto: swedenisrael.blogspot.com Eerlijke confrontatie van Hamas ondenkbaar dat een als Palestijnen hun best doen in Intussen bekruipt me een licht Arabier zijn volksgenoten oproept elkaars schoenen te gaan staan. Ouderdom bestrijden gevoel van teleurstelling als ik de het dramatische Joodse verleden Joden moeten leren begrijpen Dr. Nir Barzilai heeft een gen ont- ruimte binnenkom die naar het in hun overwegingen te betrekken. wat hun komst naar Palestina dekt dat er waarschijnlijk voor kantoor van de advocaat leidt. De Toch houdt Mahameed vol dat betekent voor de Arabieren die zorgt dat Ashkenazische Joodse tentoonstelling is niet groot en be- een eerlijke confrontatie met de hier eeuwen lang woonden. En vrouwen in goede gezondheid vat slechts enkele tientallen foto’s, historische waarheid van de Ho- Palestijnen dienen­ te begrijpen dat oud worden, vaak ruim negen- die aan de muren zijn bevestigd. locaust essentieel is om te kunnen de Holocaust het denken en doen tig jaar. Barzilai hoopt hierdoor De meeste daarvan gaan echter begrijpen waarom Israëli’s er niet van de Joden stempelt. “Voor de het antwoord te vinden hoe de niet over de Holocaust, maar over over piekeren risico’s te nemen toekomst is het belangrijk dat je in effecten van veroudering bestre- de Nakba (‘catastrofe’), de naam met hun nationale veiligheid. het heden eerlijk omgaat met het den kunnen worden. die de Palestijnen geven aan wat Vandaar bijvoorbeeld dat hoge hek verleden.” Pagina PB van advertenties CvI nr.

201504 CvI-Aktueel 256 x 384 mm.pdf 1 17-3-2015 12:00:22

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K israëlChristenen voor Israël, Nijkerk V o o r a l l e ac t i v i t e iaktief t e n g e l d t : D e o vo l e n t e 31e jaargang nr. 280, april 2015 | niesan 5775 In april in Middelburg, Schiedam en Amsterdam De Joodse feesten tijdens de Tweede wereldoorlog Nog drie herdenkingsconcerten Vreugde in verdrukking In april kunt u nog op drie plaatsen een van onze herdenkingsconcerten bijwonen. We organiseren deze Feesten vormen een belangrijk onderdeel van het concerten omdat het dit jaar zeventig jaar geleden is Jodendom, maar hoe vier je feest als mensen je naar dat de Holocaust ten einde kwam. het leven staan? Religieuze Joden kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het uitoefenen van hun ge- “Wat een geweldige avond!”, reageert een bezoeker van loof, voor uiteenlopende dilemma’s te staan: Hoe vier je het herdenkingsconcert in Amersfoort op 12 maart. “Wat Pesach, het feest van de bevrijding, als je gevangen zit? is het toch belangrijk om stil te blijven staan bij wat Gods Hoe houd je de Sjabbatsrust, als je gedwongen wordt volk is aangedaan in de Tweede Wereldoorlog. Dat leeft door tot op vandaag de dag. We mogen het nooit vergeten. te werken? Of ga je vasten tijdens Jom Kippoer als je al Fijn dat jullie deze avond organiseren. Misschien kom ik zo veel honger lijdt? ook nog wel naar een van de andere avonden.” De zomertentoonstelling Vreugde in verdrukking van Herdenken met een concert? Christenen voor Israël staat stil bij dit boeiende en ontroe- Muziek is als een soort taal waarin gezegd kan wor- rende thema. We maken het graag mogelijk voor scholen den wat je niet in woorden kunt vatten. De gruwelen en groepen om deze tentoonstelling te bezoeken, maar van de Holocaust, het verdriet van het ongekende ver- hiervoor is wel enige planning nodig. Wilt u als groep of lies, de wanhoop, uitgeschreeuwd naar de Almachtige, met een schoolklas deze tentoonstelling bezoeken? Geef maar ook de hartenkreet om herstel. Juist in de mu- u dan van tevoren op via [email protected] ziek dringt dit alles misschien wel beter tot ons door of 033-2458824. dan in duizend verhalen. Zoals een andere bezoeker het onder woorden bracht: “Die muziek treft me recht in m’n Donderdag 9 april – Middelburg hart.” 19.30 uur, Nieuwe Kerk, Groenmarkt 12 – met het Hol- land-Koor Kom ook Graag nodigen we u uit in Middelburg, Schiedam of Dinsdag 28 april – Schiedam Amsterdam onze herdenkingsconcerten bij te wonen. 20.00 uur, Grote of St. Janskerk, Nieuwstraat 34 – met het Hiernaast ziet u de details van deze concerten. Kaarten koor Jigdaljahu bestelt u via onze website christenenvoorisrael.nl/winkel voor slechts 5 euro. Voor kinderen tot en met 12 jaar zijn Donderdag 30 april – Amsterdam kaarten slechts 2,50 euro. Kaarten zijn inclusief één gratis 19.30 uur, LJG-synagoge, Zuidelijke Wandelweg 41 – met consumptie. U kunt ook telefonisch kaarten bestellen via het Hineni Symfonie Orkest en Israëlisch koor Shir BaLev 033-2458824. De excursies voorafgaand aan de concerten zijn allemaal volgeboekt.

4 tot 9 mei activiteiten voor het hele gezin Israël-familieweek in Nijkerk

Kom in mei naar het Israëlcentrum en doe mee aan de leerzame en gezellige Israël-familieweek! We hebben een boeiend en gevarieerd programma voor u samengesteld. De hele week kunt u genieten van overheerlijke proeverijen van Israëlische wijnen, kruiden en jam. Zoals de naam al doet vermoeden bie- den de Israël-familieweken voor het hele gezin leuke activiteiten zoals creatieve workshops, tekenen, volksdansen, een springkussen, boeiende lezingen en films voor jong en oud. Hiernaast vindt u een greep uit de ac- tiviteiten. Voor een volledig overzicht Maandag 4 mei ­Thema’s: Hoe spreek je met elkaar over • Film: The book of Esther en De Schuil- en de exacte tijden en details kijkt u op • Film: tekenfilm Corrie ten Boom voor kin- de Heer? Hoe breng ik rust in ons gezin? plaats ­christenenvoorisrael.nl/familieweek. Voor deren, A courageous Heart en La colline en Het gezin als rustpunt in een onrusti- de workshops van Gilah Evers op 6 mei en aux mille enfants ge samenleving. Vrijdag 8 mei Lior Kimmel op 7 mei moet u reserveren • Om 19.30 uur lezing van professor Zvi • Film: The Boy in the Striped Pyjamas en • Serie interactieve lezingen met ds. via [email protected] of Eyal: Antisemitisme door de eeuwen heen De Zandtovenaar in de Oorlog Henk Poot: Het geheim van het land; 033‑2458824. Hopelijk zien we u tussen 4 · Om 19.30 uur uniek muzikaal optreden Het ­geheim van Israël; Het geheim van en 9 mei in Nijkerk! Dinsdag 5 mei van het Amsterdams Synagogaal Koor, Jezus. Israëlcentrum gesloten! met overdenking. • Film: Haar naam was Sarah en Helden van Sion Woensdag 6 mei Donderdag 7 mei • Drie interactieve workshops voor ouders • Drie creatieve workshops tekenen Zaterdag 9 mei en kinderen, gegeven door Gilah Evers, met de Israëlische kunstenaar Lior Kim- • Film: The Book of Daniel en Agent of (Joodse) moeder van elf kinderen. mel. Grace 20 april 2015 israëlaktief Christenen voor Israël in Denemarken Begin maart bracht ds. Willem J.J. Glashouwer samen met zijn echtgenote Marianne een bezoek aan Denemarken. Hij was hier op uitnodiging van Ebenezer

Exodus Emergency Fund, om vanuit de Bijbel vele spreekbeurten, seminars en conferenties over Israël te geven. Het gevolg is dat in juni 2015 het boek

Waarom Israël? in het Deens zal worden uitgegeven door een van de grootste christelijke uitgeverijen.

De Joodse gemeenschap in Denemarken van Ebenezer-Denemarken voorhield: “Wat verkeert nog steeds in een shock vanwege zou het geweldig zijn als de christenen in de brutale moord op een jonge Joodse Denemarken openlijk hun steun zouden man vlakbij de synagoge in Kopenhagen. betuigen aan Israël en het Joodse volk door Jonathan Møller Sousa van de Joodse Dansk demonstraties, op Facebook en via andere Zionistforbund (Deense Zionisten Bond) moderne media!” De hartverwarmende vertelde aan Willem Glashouwer: “Er is een ontmoeting duurde meer dan een uur, en zal schok gegaan door de Joodse gemeenschap ongetwijfeld leiden tot intensiever contact in Denemarken. Velen vragen zich nu af: hoe tussen de Israëlische ambassade en christe- lang is het nog veilig voor ons in Denemar- lijke groeperingen in Denemarken. ken te wonen? Of moeten we hier wegtrek- ken?” ‘Israël is jullie thuis’ De Israëlische premier Benjamin Netan- Ambassadeur yahu heeft na de moord bij de ingang van Op de Israëlische ambassade in Kopenhagen de grootste synagoge van Kopenhagen ontmoette Willem plaatsvervangend am- Europese Joden opgeroepen naar Israël te bassadeur Roi Dvir, die hem en de delegatie emigreren. “Israël is jullie thuis. We bren- gen alles in gereedheid en roepen op tot massale emigratie uit Europa.” De woorden Ds. Willem J.J. Glashouwer tijdens een lezing in een kerk in Denemarken. | Foto: C4I van de premier lijken sterk op wat hij een maand geleden had gezegd nadat zeventien Joden zijn. Aan de Joden van Europa en van drongen diverse christelijke leiders er mensen in Parijs waren omgekomen bij een de ganse wereld zeg ik: ‘Israël wacht op u bij ds. Glashouwer op aan om ook in terreuraanslag. Vier slachtoffers daarvan met open armen’.” Denemarken het werk van Christenen waren Joden. “Extremistisch islamitische ter- voor Israël gestalte te geven. Een verzoek reur treft Europa opnieuw. In Europa worden Christenen voor Israël dat we natuurlijk niet links zullen laten Joden vermoord enkel en alleen omdat ze Tijdens het bezoek aan Denemarken liggen. Israëlcursus Israëlpredikant tot en met zaterdag 16 mei in Nijkerk De Israëlcursus van het voorjaar 2015 loopt bijna ten Expositie Lior Kimmel einde. Bij het verschijnen van deze krant zijn er nog Israëlisch kunstenaar Lior Kimmel exposeert tot 16 mei twee cursusdagen te gaan. Kijk op christenenvoorisrael. in het Israëlcentrum met een grote verscheidenheid aan nl/cursus of volg de cursus via de livestream. werken. Er zijn zowel olieverfschilderijen als tekenin- Zaterdag 28 maart gen te bewonderen. Ook de thema’s zijn gevarieerd: Op zaterdag 28 maart spreekt Klaas Jan de Graaf om portrettekeningen, stillevens en schilderwerk op hou- 10.30 uur over De geschiedenis van Jeruzalem. De Graaf ten boomschijven. is geschiedenisdocent en heeft zich lange tijd verdiept in de geschiedenis van de stad van de Grote Koning. Een Lior Kimmel (1975) boeiend thema! groeide op in het noorden Om 13.00 uur spreekt Dirk van Genderen over De toe- van Israël in kibboets komst van Jeruzalem. Van Genderen is Bijbelleraar en Ds. Henk Poot. | Foto: CvI Beit Ha’emek. In 1993 schetst vanuit de Bijbel, waarin Jeruzalem zo’n achthon- studeerde hij af aan de derd keer wordt genoemd, de door de profeten voorspelde Al lang voordat ds. Henk Poot in dienst kwam bij opleiding tekenen, schil- luisterrijke toekomst van deze stad. Christenen voor Israël als ’Israëlpredikant’ koes- deren en kunstgeschie- denis in Israël. Op dit terde hij een grote liefde voor het Joodse volk. Hij Dinsdag 14 april moment woont Kimmel Op dinsdag 14 april spreekt oud-premier Jan Peter verdiepte zich onder meer in thema’s als de Joodse in Nederland. Balkenende over Kennis van het verleden, hoop voor de achtergrond van de Here Jezus, het verhaal van Jozef “Ik ervaar echt een passie toekomst. Hij staat stil bij het belang om nooit te vergeten als profetische voorafspiegeling van de Messias, de om te schilderen. Door wat het Joodse volk is aangedaan tijdens de Holocaust. de jaren heen heb ik mijn profetieën van Daniël, het leven van Abraham, Israël Om 20.00 uur spreekt Betty Bausch-Polak over Een ver- eigen stijl ontwikkeld. haal om door te geven. De 95-jarige Betty maakte de oor- als ‘de knecht des Heren’, de profeet Zacharia en de Ik schilder meestal met log mee; ze was onder meer actief in het verzet. Haar man Psalmen. olieverf op doek en ben Flip werd door de nazi’s vermoord, maar Betty overleefde het meest gedreven door de surrealistische beweging door onder te duiken. Nu vertelt ze haar indrukwekkende Het resultaat is een reeks boeiende boeken en Bijbelstu- en de combinatie met realisme. Achter de meeste schil- verhaal. dies die verkrijgbaar zijn in de webwinkel van Christenen derijen schuilt een mooi of belangrijk verhaal uit mijn voor Israël. Ds. Poot geeft door heel Nederland heen ook leven.” een scala aan lezingen en seminars over deze onderwer- pen. Praktische informatie De expositie in het Israëlcentrum, Patroonstraat 1 in Lezingen in april Nijkerk, is gratis toegankelijk van maandag tot en met In april kunt u ds. Poot horen spreken in Bolsward, zaterdag tussen 10.00 uur en 15.30 uur. U kunt uw bezoek Hekendorp, Heerenveen en Heerde. Daar spreekt hij goed combineren met een bezoek aan de winkel van het respectievelijk over Israël, de knecht des Heeren, Abra- Israël Producten Centrum dat is gevestigd in hetzelfde ham en het geheim van Israël, Israël en de Psalmen en De pand. toekomst van Israël. Voor details kijkt u in de agenda op pagina 27.

Nodig ds. Poot uit Wilt u ds. Poot ook eens bij u in de buurt uitnodigen? Kijk dan op christenenvoorisrael.nl/sprekers of bel 033-2458824. israëlaktief april 2015 21 Boekpresentatie op 16 april in Nijkerk Zingen voor Israël

Waarom mag Israël In april kunt u weer naar hartenlust zingen voor Israël tijdens een aantal feestelijke avonden in het land. niet bestaan in het De toegang is gratis, maar er wordt wel een collecte gehouden. Ook is er verkoop van boeken en Israëlische Midden-Oosten? producten.

De hervormde theoloog en historicus dr. Hans Jansen Winsum presenteert op 16 april zijn nieuwste boek Waarom Op vrijdag 10 april organiseren we in Winsum (Fries- land) een feestelijke zingen-voor-Israëlavond in de mag Israël niet bestaan in het Midden-Oosten? in het Anna Tsjerke aan de Spannumerdyk 5. De avond be- Israëlcentrum Patroonstraat 1 in Nijkerk. In het boek gint om 19.45 uur en wordt muzikaal ondersteund door behandelt hij de gangbare gedachte in het Mid- het Fries Mannen Ensemble, zang- en muziekgroep den-Oosten dat de staat Israël van de kaart geveegd Lechajim uit Gorredijk en Jan Moens op orgel en piano. The Messengers uit Vlaardingen Ds. Gea Feddes verzorgt de opening en ds. Willem J.J. moet worden. Glashouwer houdt een meditatie. We collecteren voor het met een muzikaal optreden. Ds. Henk Poot verzorgt Op 26 oktober 2005 zei internationale werk van Christenen voor Israël. de meditatie. De collecte is voor overlevenden van de Mahmoud Ahmadinejad, Holocaust. de president van Iran, na- Vlaardingen mens alle ayatollahs: “De Zaterdag 18 april heten we u van harte welkom in Vlaar- staat Israël moet niet alleen dingen (Let op: in de agenda van onze vorige krant stond worden vernietigd, maar per abuis vrijdag 17 april). We zingen in de Bethelkerk Israëlavond in Enter zal ook van de kaart wor- aan de Verkadesingel 26 en beginnen vanaf 19.45 uur met Op zaterdag 11 den geveegd!” Sindsdien samenzang. De muzikale medewerking wordt verzorgd april 2015 is er een heeft hij dit talrijke keren door The Messengers uit Vlaardingen, het Katwijks Jong Israëlavond in Enter. herhaald. Hiermee vertolk- Mannenkoor Sjir El Shaddaï, Guus Korpershoek op orgel Van 19.00 tot 20.00 te hij keurig de heersende en Jan van der Neut op sjofar. Ds. C.J. Droger verzorgt uur is er inloop met opvatting van islamitische de opening en Pim van der Hoff houdt een meditatie. koffi e, thee en cake wetenschappers, politici en We collecteren voor het werk onder overlevenden van de in Ons Centrum, in- geestelijke leiders in het Holocaust. gang Populierenlaan Midden-Oosten, voor wie (achter de Gerefor- Israël géén bestaansrecht Prof. dr. Hans Jansen Beverwijk meerde Kerk). Tege- heeft en daarom uiteinde- Op woensdag 29 april heten we u welkom in de Vrede- lijk is er verkoop van lijk moet worden vernietigd. vorstkerk aan de Laan der Nederlanden 152. We be- boeken en producten Ds. Willem J.J. Glashouwer ginnen vanaf 19.45 uur met samenzang. De muzikale uit Israël. Aanmelden medewerking wordt onder meer verleend door gospel- Om 20.00 uur begint de avond in de Gereformeerde U bent van harte welkom de boekpresentatie bij te groep Sign uit IJmuiden en solist Rebecca Wakuteka. Kerk. Ds. Arjan Berensen opent deze avond, waar wonen. We beginnen de avond om 18.00 uur met Ds. Willem J.J. Glashouwer verzorgt een meditatie. We ds. Willem J.J. Glashouwer zal spreken over de plaats een kop soep en een broodje. De avond is omstreeks collecteren voor het internationale werk van Christenen van Israël in verleden, heden en toekomst. 20.00 uur afgelopen. Er zal gelegenheid zijn het boek voor Israël. De muzikale medewerking wordt verleend door het van dr. Hans Jansen te kopen en te laten signeren. De Mannenkoor Enter, gospelkoor El Shaddai uit Den avond is gratis, maar u dient zich vooraf aan te melden Lelystad Ham en door Daan ten Hove op het orgel. Er zal ook via bijeenkomst@ christenenvoorisrael.nl (bij voorkeur) of Op donderdag 30 april zingen we vanaf 19.45 uur in samenzang zijn. De collecte is voor het internationale 033-2458824. de Ontmoetingskerk aan de Geul 1. Hieraan werkt werk van Christenen voor Israël. onder meer de groep Last Minute uit Lelystad mee

helpt u mee, omdat het nu nog kan? Een tehuis voor overlevenden Holocaust

In deze tijd van het jaar herdenken we dat het zeventig jaar geleden is dat de Ho- locaust ten einde kwam. Daarom vragen we speciaal voor ons Shalomfonds om uw fi nanciële bijdrage voor een tehuis voor Holocaustoverlevenden in Haifa.

Door mariJke terlouw

Eigenlijk is de reden voor onze oproep heel ik herinnerde me dat ik had gezegd dat als simpel: we kunnen het verleden niet ver- er overlevenden van de Holocaust in de rij anderen, maar we kunnen wel zorgen voor stonden die al die ellende en verschrikkingen een waardige oude dag van de inmiddels hebben meegemaakt, we een extra handrei- hoogbejaarde overlevenden van de Holo- king moesten doen.” En zo ontstond er een caust. Dat is geen leven in luxe, maar wel tehuis voor Holocaustoverlevenden, waaraan een leven dat bestaat uit een dak boven het ook de Internationale Christelijke Ambassade hoofd en uit voedzame maaltijden. in Jeruzalem een belangrijke bijdrage levert.

Extra handreiking Nú in actie komen Dat is lang niet vanzelfsprekend voor Ruim zeventig overlevenden hebben nu een Holocaustoverlevenden. Dat merkte Shimon warm thuis. Maar er is een wachtlijst van Sabag, directeur van Yad Ezer Le Haver, ruim duizend overlevenden, en dat zijn dan Holocaustoverlevenden kunnen in rust en waardigheid leven bij Yad Ezer. | Foto: ICEJ ‘een helpende hand voor een vriend’. Nadat alleen de mensen die de moeite hebben hij een ernstig auto-ongeluk heeft gehad, genomen om te vragen of zij ook bij Yad bidt hij tot God en belooft dat als hij mag Ezer een plekje kunnen krijgen. De tijd is Uw bijdrage, groot of klein, herstellen, bij zijn leven zal inzetten voor kort dat de overlevenden nog onder ons zijn. is welkom op NL38 ABNA anderen. Sabag herstelt wonderlijk. Dat We hebben nu nog de mogelijkheid deze 0529 310 252 van Christenen brengt grote veranderingen in zijn leven mensen een waardige oude dag te bezor- teweeg. Hij begint met een gaarkeuken voor gen. Maar dan moeten we wel nú in actie voor Israël. Vermeldt u daar de armen in Haifa. “Ik zag op een dag dat komen. Helpt u mee? En mogen we u deze dan bij ‘Tehuis Holocaust- er Holocaustoverlevenden waren onder die- keer vragen ruimhartig te geven, omdat het overlevenden Yad Ezer’. genen die naar de gaarkeuken kwamen. En nu nog kan? 22 april 2015 israëlaktief

sprekers van christenen voor israël Ds. Kees Kant Christenen voor Israëls belangrijkste missie is om de kerk bewust te maken van Gods handelen met Israël. Dat doen we met allerlei activiteiten, maar misschien wel de belangrijkste daarvan is het werk van onze sprekers. In deze krant stelt een van die sprekers zich voor. Kees Kant werkte 14 jaar in het bankwezen, maar werd op zijn 36e gereformeerd predikant. Momenteel is hij predikant in Katwijk aan Zee.

Wat betekent Israël voor u en uw geloofsle- geminacht en veroordeeld. In de eeuwen ven? achter ons, maar ook nu nog steeds. Ik zie “Mijn moeder was vroeger al veel met Israël het daarom als een roeping om Israël de bezig en volgde al Bijbelstudies bij een plaats te geven die God het Zelf wil geven Messiasbelijdende Joodse vrouw toen ik nog in Zijn heilsplan met de wereld. Vaak denken jong was. Daar heb ik toch veel van meege- mensen dat Israël een hobby is van mensen kregen. Dat heeft me gestimuleerd om ook die er eens een reis naartoe gemaakt heb- zelf meer studie van Israël te maken. Israël ben. Maar Israël is geen hobby, maar Israël is van groot belang voor mijn geloofsleven. is essentieel in ons geloofsleven en in Gods God heeft door Zijn volk Israël de wereld heilsplan.” gezegend door ons Jezus te schenken als Messias en Verlosser. En straks zal Hij de we- Wat wilt u aan mensen overbrengen? reld opnieuw zegenen via Zijn volk Israël als “Dat het van belang is dat we de Bijbel goed Ds. Kees Kant | Foto: CvI Jezus daar terugkomt en het lang verwachte lezen op het punt van Israël. De christelijke Koninkrijk en de vrede op aarde zullen kerk heeft in haar theologie in het verleden Het is van groot belang voor Israël én voor tussen ons als christenen en het Joodse volk aanbreken. Israël had daarin een grote rol en steken laten vallen ten aanzien van Joden en de kerk dat we weer zicht krijgen op wat de ontdekt.” heeft dus nog steeds daarin een grote rol. Israël. Het resultaat daarvan was demonise- Bijbel ons leert over de toekomst van Israël. Israël wordt voor mijn geloof des te be- ring en vervolging van Joden gedurende de En dat we Gods belofte aan Abraham weer Spreker uitnodigen? langrijker wanneer ik zie dat we als kerken eeuwen. Nu dreigt de kerk opnieuw steken serieus gaan nemen dat wie Israël zegent, Wilt u ds. Kant of een van onze andere en christenen vaak een verkeerde houding te laten vallen door Israël eenzijdig zwaar te zelf gezegend zal worden en dat wie Israël sprekers uitnodigen om bij u in de buurt een hebben aangenomen jegens Israël en de bekritiseren en Israëls rol in Gods handelen minacht, Gods zegen zal moeten missen. Het lezing of Bijbelstudie over Israël te verzor- Joden. En nog steeds helaas. Hoe vaak te ontkennen. Dat geldt zowel voor katholie- is een verrijking voor je geloofsleven en voor gen? Kijk dan op christenenvoorisrael.nl/ wordt binnen en buiten de kerken Israël niet ken als voor protestanten en evangelischen. de kerk wanneer je de diepe verbondenheid sprekers.

Hollandse groet met tulpen Israëlconcert Hineni Symfonie Tov!Club Magazine Jaarlijks reist een team van Orkest en Gerald Troost Al ruim tien jaar geeft Christenen Op zaterdag 28 maart geven het Hineni Symfonie Or- Christenen voor Israël voor kest en zanger Gerald Troost samen een benefi etconcert het Tov!Club Magazine Israël in de Bethelkerk in Barneveld. Kaarten voor dit concert uit. Dit leuke kin- naar het kosten E 17,50 in de voorverkoop. Aan de zaal kosten derblad verspreiden land de kaarten E 20,00. Kinderen tot en met 12 jaar mogen we op scholen en het Israël gratis mee. Kaarten zijn te verkrijgen via hinenisymfo- wordt gelezen door om er nieorkest.nl of op de volgende voorverkoopadressen: een grote groep jonge het Joodse Chr. Boekhandel De Wedloop, Kapteijnstraat 3, Barne- abonnees. Het blad volk te bemoedigen met tul- veld; Mc Levi’s, Stationsplein 6, Barneveld; Readshop, verschijnt vier keer penbollen. Ongeveer 150.000 Dorpsstraat 119-121, Lunteren; Chr. boekshop De per jaar. Lid worden is tulpenbollen delen we dan Appelboom, Hoofdstraat 177 B, Voorthuizen. gratis, het lidmaatschap in heel Israël uit, als een groet van Nederland aan Israël. wordt jaarlijks verlengd Doet u mee? Als u snel reageert, kunnen uw tulpen in als er in het voorgaan- november in Israël zijn. Stort uw gift voor de tulpenactie de jaar ten minste op NL38 ABNA 0529 310 252 van Christenen voor Israël eenmaal een gift is onder vermelding van ‘tulpenactie’ of bestel de bollen via overgemaakt. Je kunt je aanmelden via tovclub.nl of onze website op christenenvoorisrael.nl/ 033-2458824. tulpenactie.

Holland-Koor neemt afscheid van een bevlogen bestuurder

25 jaar geleden stond Gerard van den Nieuwendijk aan Wat waren jouw hoogtepunten? de wieg van het Holland-Koor. Binnenkort neemt hij “Dat is bijna teveel om op te noemen. Maar het concert met duizend koorleden in de Sultan’s Pool in Jeruzalem op afscheid van het bestuur. Een terugblik. donderdag 6 juni 1996 staat op nummer één. Voor bijna Door aaD zoetemeiJer-manintvelD zevenduizend zeer enthousiaste toeschouwers hebben we Gerard, hoe ging die geboorte? daar een fantastisch concert mogen geven. Na het laatste “Christenen voor Israël en Isropa Reizen, waar ik werkte, nummer ben ik naar dirigent Jan Quintus Zwart gerend en hebben in die tijd een reisbrochure met begeleidende brief hebben we een traantje gelaten.” naar een groot aantal koren in Nederland gestuurd. In sep- tember 1991 reisden wij met 550 koorleden en supporters, Hoe heb je het werk voor het koor ervaren? in het jaar van de Golfoorlog, naar Israël.” “In de 25 jaren dat ik het koor heb mogen meemaken, heb ik altijd een enorme warmte bij de koorleden gevoeld. ‘Zingen voor Israël’ is de missie van het Holland-Koor. Het is iedere keer weer, ongeacht de repetitielocatie, een Wie kwam op dat idee? gevoel van thuis komen. Het enthousiasme wat je bij de “Dat was de helaas veel te vroeg overleden dirigent Arie koorleden ziet, is onvoorstelbaar. Ik geef nu, met pijn in Pronk. Hij was in 1972 met zijn koor Deo Cantemus Gerard van den Nieuwendijk. | Foto: Holland-Koor mijn hart, het stokje over aan mijn opvolgers. En ik hoop voor tv-opnames in Israël. Hij uitte toen de wens: ‘Ik dat zij met net zoveel plezier hun taken gaan uitvoeren als zou zó graag met duizend koorleden willen zingen voor voorstelde om met duizend koorleden naar Israël te gaan, ikzelf in de afgelopen jaren.” en in Israël.’ Bij de EO maakte ik kennis met Arie Pronk zei hij direct ‘ja’. Hij was net als ik in voor zo’n uitda- en Pee Koelewijn. Toen ik Pee de wens van Arie Pronk ging!” israëlaktief april 2015 23 woensdag 29 april Studentenrabbijn spreekt voor ondernemers Kort Aktiefnieuws

Hoelang kan een Jood nog Jood zijn in Nederland? Deze belangrijke vraag komt ter Schoonheidssalon Israëlveiling sprake op de voorjaarsbijeenkomst van het ondernemersplatform Werken aan de In 2014 heeft de Israëlveiling maar liefst 9187 euro opgeleverd. Heeft u waardevolle Toekomst. Ondernemers en managers van het platform ontmoeten elkaar op woens- spullen die wel weg mogen? Laat ze veilen dag 29 april in het Israëlcentrum aan de Patroonstraat 1 in Nijkerk. U bent welkom voor Israël. Ron Pijl komt deze spullen vanaf 16.30 uur; om 16.00 uur start de bijeenkomst. graag bij u ophalen en kan er als boedel- ruimer een mooie prijs voor krijgen die Ook niet-leden zijn Ds. Kees van Velzen is spreker voor Chris- aan Israël ten goede komt. Bel Ron Pijl op van harte uitgenodigd. tenen voor Israël. Van Velzen is gevraagd 06-17479198 of mail naar info@boedelrui- Oud of jong, eenpitter nader in te gaan op de vraag: Wat betekent ming.nl. of CEO; iedereen met Israël voor ons, en wat betekenen wij voor Voor een heerlijke schoonheidsbehandeling hart voor Israël be- Israël? met Dode Zeeproducten kunt u tegen- Het einde van de vervangingsleer

groeten wij graag. Met Het DRS. JAN VAN BARNEVELD woordig terecht in Salon Devora in het Jan van Barneveldeinde schreef

van de Het einde van de vervangingsleer uw fi nanciële steun of Naast de sprekers is er veel tijd vrijge- Israëlcentrum in Nijkerk. Voor informatie en een boeiendvervangingsleer boekje met Het Eeuwenlang heeft het Joodse volk geleden onder de leer dat de kerk de plaats en de rol van Israël in Gods heilshandelen heeft overgenomen. De vernederingen, vervolgingen en moordpartijen die daar een gevolg van waren, vormen zwarte pagina’s in de einde geschiedenis van de relatie tussen christenen en Joden. van de praktische hulp steunt u onze lopende en maakt voor onderlinge ontmoeting onder Maar ook de kerk is schade toegebracht door het prediken en afspraken mailt of belt u met schoonheids- als titel Het eindepraktiseren van de vervangingstheologie. van De Bijbel waarschuwt duidelijk voor het aanraken van Gods oogappel en hoogmoed ten op zichtte van het Joodse volk. Daarnaast maakt het ons blind vervangingsleer voor de machtige daden van God in deze tijd. De Bijbel zegt dat als we ‘niet letten op de daden van de HEERE, en op het werk van Zijn handen’ er een reactie van de HEERE God komt: nieuwe projecten en krijgen Israëlische het genot van een goed glas Israëlische specialiste Wilma Poot, salongendevora@ de vervangingsleer‘daarom zal HIJ hen a
reken en niet opbouwen’dat. Ondanks deze ernstige waarschuwingen en de verschrikkingen die het Joodse volk is aangedaan, leeft de vervangingstheologie nog steeds en steekt het telkens in nieuwe gedaanten de kop op. Hoogste tijd dus om deze leer onder de loep te nemen en eens en voor altijd te weerleggen. probleemjongeren zicht op een betere wijn. Een geschikt moment om te netwer- hotmail.com of 06-57153009. u nu voor slechtsDrs. 12,50Jan van Barneveld studeerde fysica DRS. JAN VAN BARNEVELD en wiskunde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1967, na een reis naar Israël, is hij actief voor Israël. Hij schreef ook de volgende boeken: Israël onze oudere broeder, Om Sions wil niet zwijgen, Met Israël op weg naar de eindtijd en toekomst. ken of om uw blik te richten op handel met euro kunt bestellenEindtijd, Israël en de inIslam. de

Israël. Ook hiervoor kunt u met uw vragen Wandelen voor Israël winkel op christenenvoor-ISBN 978-90-73632-21-9

Deze keer zijn twee sprekers uitgenodigd: bij ons terecht. Of u gaat een keer met een Werkgroep Hart voor Israël in Putten orga- israel.nl. 9789073 632219 > studentenrabbijn Yanki Jacobs en ds. Kees groepje ondernemers mee naar Israël om niseert op zaterdag 13 juni een sponsor- van Velzen. Rabbijn Jacobs zal nader sfeer te proeven. wandeltocht voor Israël. Er worden mooie Met de moed der hoop ingaan op de vraag in hoeverre een Jood trajecten gewandeld in de omgeving van In het museum van de Historische Ver- nog daadwerkelijk Jood kan zijn in de Aanmelden voor onze samenkomst kan Putten van 12, 20 en 32 kilometer. Voor eniging Barendrecht in D’Ouwe School, toekomst. Studentenrabbijn Yanki Jacobs bij Klaas Hoekstra via kl.hoekstra@ meer informatie kijkt u op hartvoorisrael.nl. Dorpstraat 150a, kunt u tot 18 april elke is een zoon van opperrabbijn Jacobs. Yanki fi lternet.nl, 033-2461431 of 06-23634976. zaterdag van 14.00 tot 16.00 uur de is werkzaam voor de internationale Joodse Volg ons op christenenvoorisrael.nl/ Israel Today expositie Met de moed der hoop zien. In studentenorganisatie Chabad on Campus ondernemers, LinkedIn, Facebook en Neem vandaag nog een abonnement op deze tentoonstelling vertelt Dov Nasch hoe op de Amsterdamse Zuidas. Twitter. Israel Today, hij in de Tweede Wereldoorlog het kamp het nieuws- Auschwitz-Birkenau als door een wonder magazine dat overleefde. Bezoeken buiten de openings- u rechtstreeks tijden en voor scholen of groepen alleen op vanuit Jeru- afspraak. De toegang is gratis. Global Prayer Call zalem nieuws geeft over Israël Geen Kinderspel Dit jaar is het zeventig jaar geleden dat de Holocaust eindigde. vanuit allerlei Van 27 maart tot en met 5 mei wordt in In de honderd dagen tussen de herdenking van de bevrijding van invalshoeken die Warnsveld de tentoonstelling Geen Kinder- concentratiekamp Auschwitz (27 januari 1945) en de bevrijding u in de gewone spel vertoond in Kulturhus ’t Warnshuus, van heel Europa (8 mei 1945) organiseert Christenen voor Israël media niet vindt. Dreiumme 43, op werkdagen van 9.00 tot een wereldwijde gebedsoproep voor Israël en de volken: de Global Voor slechts 22.00 uur. De tentoonstelling is onderdeel Prayer Call 2015. Download de speciale gebedsfl yers op christenen- E 36,50 heeft u een jaarabonnement op van een groot programma, Laf en Flink voorisrael.nl/gpc2015. dit boeiende magazine. Bel 020-5241010 of tijdens Hinkepink, dat stilstaat bij zeventig kijk op israeltoday.nl. jaar bevrijding.  Kijk op christenenvoorisrael.nl/gpc2015 of bel 033-2458824.

liefde voor israël in beweging Solidariteitsreizen naar Israël

Al vele jaren organiseert Christenen voor Israël bijzon- dere reizen naar Israël. ‘Solidariteitsreizen’ noemen we die. Want we gaan niet op het strand liggen of alleen maar voor sightseeing. Nee, we reizen om het volk Israël te ontmoeten en te bemoedigen. En dat maakt onze reizen uniek.

Telkens weer blijkt dat juist die ontmoetingen worden be- leefd als de hoogtepunten van onze reizen. Zoals ook blijkt uit de reactie van Sonja, die meerging met de vrouwenreis Vrouwenreis in Jeruzalem. | Foto: CvI Langs het Meer van Galilea. | Foto: Steven Conger/CC 2.0 Flickr in 2014: we weer naar Israël om iets mee te maken van Israëls Hoge “We hebben veel mogen leren van deze Joodse vrouwen. Feestdagen. Kortom: keuze genoeg. We zorgen tijdens de Reizenprogramma 2015 Hun rotsvaste geloof in God, de liefde en de kracht die zij reizen goed voor u. We reizen in comfortabele touringcars en van Hem ontvangen. De liefde voor elkaar en de hechte verblijven in goede hotels waar u kunt genieten van heerlijke Reis Vertrek Prijs** gemeenschapszin vormen de basis om elkaar te bemoedigen ontbijt- en dinerbuffets en proeven van het land van melk en Israël in vogelvlucht* 27 april – 4 mei E 1195,– en door te gaan in moeilijke tijden. De humor, vrolijkheid honing. E en hoop waarmee zij in het leven staan; hun vermogen om Israël ontdekken* 1 – 11 mei 1495,– negatieve ervaringen om te zetten in positieve initiatieven. Opgeven Hartland met ds. Henk Poot* 11 – 22 mei E 1685,– Het was ontzettend inspirerend. Omgekeerd ervaren zij ons Interesse? Kijk op de website van onze touroperator Kruk- Israëlreis voor vrouwen 25 mei – 4 juni E 1645,– bezoek aan hen als een enorme steun en bemoediging.” ziener voor een compleet en uitgebreid overzicht van alle Loofhuttenreis 2 – 12 oktober E 1755,– reizen en voor het aanmeldingsformulier: krukziener.nl/cvi. E Diverse reizen Heeft u geen internet? Geen probleem, u kunt ook bellen Vogelvlucht familiereis 16 – 23 oktober 1295,– Wilt u uw liefde voor Israël in beweging zetten? Reis dan met Krukzieners reisbureau op 020-4044413. Israël ontdekken 16 – 26 oktober E 1495,– in 2015 met ons mee. In de meivakantie kunt u nog mee Israël in vogelvlucht 2 – 9 november E 1195,– met een vogelvluchtreis door Israël met het hele gezin. Of bezoek het hartland van Israël met ds. Henk Poot en * Gegarandeerd vertrek! ontmoet de bewoners van Judea en Samaria. Opnieuw is er ** Prijzen op basis van verblijf in een tweepersoonskamer. een vrouwenreis en ook tijdens het Loofhuttenfeest reizen Pagina PB van advertenties CvI nr.

NIEUWE in gesprek met ds. Willem J.J. DRUK! Glashouwer: Dubbel-DVD met 10 WAAROM Bijbelstudies over Waarom Israël? ISRAËL? € 9,95 NIEUW! Bestel nu de studieserie van ds. Willem J.J. Glashouwer doorloopt in 11 hoofdstukken ds. Willem J.J. Glashouwer Gods plan met Israël als boek of op DVD! €12,50

Bestel online via christenenvoorisrael.nl/winkel of bel 033 24 588 24

In het boek Sabbatsgedachten krijgt God alle eer, wordt de Heere Jezus verheerlijkt, de band met Israël nauw aangehaald, het koninkrijk helder PesachPesach ActieActie aangekondigd, worden de feesten des HEEREN Bijbels belicht en Vanuit diverse Joodse gemeenschappen neemt de staat Gods Woord centraal. hulpvraag toe. Denk hierbij aan de situatie in Oe- Sabbatsgedachten is getoonzet in een warme liefde en een levend geloof. kraïne, maar ook in Israël leeft nog steeds 1 op de 4 mensen onder de armoedegrens. Helpt u mee om Bijzonderheid: daar te helpen waar de nood het hoogst is? Het boek is mede gekleurd door taal en woorden van Hooglied. Maak uw gift over naar IBAN NL67 RABO 0309 3627 92 Sabbatsgedachten t.n.v. Nachamu Nachamu Ami van schrijfster Martha Dane te Ede o.v.v. Pesach 9044.14 is verkrijgbaar in de boekwinkel en bij www.nachamu.org de Uitgeverij Jeruzalem of Rome, p/a Vondelstraat 18, 7901 HR Hoogeveen; email: [email protected]; 06-40872316; Help de allerarmsten in Israël www.jandenadmirant.nl

Advertentie Pesach Actie.indd 1 12-03-15 17:05 ISREALITYIsreality wil jonge christenen bewust maken van Gods plan met Israël. isreality.nl April 2015 25

Zaterdag 11 april COLUMN Isreality Academy Wie jou vervloekt, zal Ik vervloeken Op zaterdag 11 april vindt de allereerste a evering van de Isreality Academy Het is een van de plaats. In de studio in Nijkerk ontvangen bekendste Bijbelteksten we een wel heel bijzondere gast en jij als het over Israël gaat: kunt er bij zijn! wie jou (Abraham en zijn nageslacht) zegent Hoofdgast is de 95-jarige Betty Bausch. Zij wist zal Ik zegenen en wie als jonge Joodse vrouw de Tweede Wereldoorlog jou vervloekt zal Ik te overleven door bluf, doorzettingsvermogen en vervloeken. Ik ga ervan uit dat Israël regelmatig moed. Vandaag is ze op hoge leeftijd nog steeds voorkomt in de gebeden van veel christenen. een inspirerend voorbeeld van levenskracht en Heb je vanochtend zelf Israël nog gezegend? vastberadenheid. Betty reist de hele wereld rond Mooi! Dan zal God jou zegenen. Heeft iemand om te werken aan haar levensdoel: zo veel mogelijk de laatste tijd Israël nog vervloekt? Nee? Mooi, jongeren haar verhaal vertellen. Ze bezoekt scholen dan word je in ieder geval niet vervloekt. in de Verenigde Staten, Duitsland, Nederland en Dat vervloeken is natuurlijk alleen bedoeld voor de veel andere landen en op 11 april komt ze dus voor ongelovigen die Israël haten: Arabieren, moslims, de Isreality Academy naar Nijkerk. Palestijnen, de aanhangers van de BDS-beweging, Betty Bausch spreekt tijdens Isreality Academy over haar ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. | Foto: de Zweedse regering misschien, of de Verenigde ‘Nek uitsteken zolang dat kan’ Motion Supply Naties. Als gelovigen zijn we het weliswaar vaak Betty zegt zelf over haar missie: “Als overlevende niet eens met de Israëlische regering, we hebben van de Holocaust heb ik een opdracht. Ik ben niet Op isreality.nl ontdek je in een interview met Betty de Reformatorische Omroep en maakte een indruk- kritiek op Netanyahu, het Israëlische leger, de aan het overleven om zo nodig pensioen te moeten alvast meer over wie ze is en wat haar drijft. wekkende documentaire over het leven van Betty. veiligheidsbarrière en de ‘bezette gebieden’. Vaak krijgen zonder daar iets voor te doen, ik mag best Naast Betty komen ook onder meer Arjan Klein en Hij zocht Betty op in haar woonplaats in Israël en weten we niet eens waar we het over hebben en mijn nek uitsteken zolang dat kan.” Wendy Heije naar de studio. Arjan is directeur van op 11 april kijken we deze beelden terug. murmelen we de media maar wat na. Maar Israël Wendy geeft namens Christenen voor Israël vervloeken? Nee, dat gaat toch veel te ver. gastlessen voor jongeren over het thema antisemi- In Genesis 12:3 staat het zo: “Ik zal zegenen wie tisme. Zij gaat in op de vraag hoe we vandaag op u zegenen, en wie u vervloekt zal Ik vervloeken; kunnen staan tegen Jodenhaat. en in u zullen alle geslachten van de aardbo- dem gezegend worden.” In deze tekst wordt Een rol voor jou voor ‘zegenen’ beide keren het Hebreeuwse Kom jij op zaterdag 11 april ook naar de Isreality woord barach gebruikt. Wie Israël zegent Academy? Tijdens dit interactieve jongerensympo- (barach), zal dus ook zelf gezegend (barach) sium ontmoet je niet alleen de inspirerende Betty worden. In dezelfde tekst worden er echter Bausch, maar ook andere christelijke jongeren uit twee verschillende woorden voor vervloeken heel Nederland. Met video’s, panelgesprekken en gebruikt. Voor “wie u vervloekt” wordt het vragen uit het publiek denk je heel concreet na Hebreeuwse woord oalal gebruikt, dat zoveel over het thema ‘70 jaar na de Holocaust’ en ontdek betekent als ‘minachten’ of ‘de rug toekeren’. je hoe jij hierin een rol kunt spelen. Voor “zal Ik vervloeken” wordt evenwel het Hebreeuwse woord arar gebruikt, dat letterlijk Meld je aan via isreality.nl (leden: 7,50 en niet-le- ‘verdoemen’ betekent. Samengevat: voor zege- den: 12,50) en praat na de Isreality Academy nen staat er dus twee keer hetzelfde woord en mee tijdens de borrel. Zien we jou ook op zaterdag voor vervloeken twee verschillende woorden. 11 april? Je zou dus kunnen zeggen dat God ons de vervloeking enkel al aanzegt als we Zijn volk minachten door het de rug toe te keren, als DRY BONES het ons onverschillig laat wat hen overkomt. Misschien moeten we toch maar weer eens Coming soon: het vernieuwde isreality.nl nadenken over hoe we werkelijk staan ten opzichte van het uitverkoren volk?

Achter de schermen werken we al een tijdje aan Paul een nieuwe website en binnenkort gaat ’ie online! Houd isreality.nl dus in de gaten en volg Bijbelstu- dies, blogs en je dagelijkse portie inspiratie op onze AGENDA geheel vernieuwde website. Zaterdag 11 april We blijven je, zoals je van ons gewend bent, informeren over onze ISREALITY ACADEMY events, relevant nieuws uit Israël en achtergrondinformatie over Jongerensymposium over zeventig jaar na de actuele onderwerpen. Maar het nieuwe isreality.nl biedt je meer: Holocaust. • lees isreality.nl nu ook eenvoudig via je smartphone en tablet • meer blogs en Bijbelstudies om je persoonlijke geloofsleven te verdiepen 6-8 november • geen gedoe: vind snel en makkelijk dat wat je op isreality.nl zoekt ISREALITY JONGERENWEEKEND 2015

Op het vernieuwde isreality.nl vind je ook het nieuwe logo van Isreality, dus nóg een reden om met span- » Check ook de agenda op isreality.nl. ning de nieuwe website af te wachten. Pagina PB van advertenties CvI nr.

Geeft u óm Israël, Ook uw steun is nodig! geef dan voor Israël De V.V.I stelt zich al meer Schenken en nalaten dan 35 jaar ten doel: Israël helpen met de verpleging van voor vandaag én morgen... alle bevolkingsgroepen, Giften graag op IBAN: ongeacht afkomst en NL 97 INGB 0003885840 overtuiging. t.n.v. Penn. VVI, Postbus 476, www.verplegingvoorisrael.nl Verpleegkundige hulp 3440 AL Woerden discrimineert niet.... email: [email protected]

Wilt u ook adverteren in Israël Aktueel? Wij informeren u graag!

“ Ik zal zegenen Roel Abraham • Media Adviseur • Tel. 06-54274244 • E-mail: [email protected] wie u zegenen” Genesis 12:3

Denkt u erover om Israël te steunen met een gift of met uw nalatenschap? Wij informeren u graag over de mogelijkheden en over de wet- en regel geving rondom schenkingen en na latenschappen.

Vraag gratis en vrijblijvend onze complete brochure aan of neem contact met ons op voor CD & DVD met twaalf NIEUW! een persoonlijk gesprek. We zijn dankbaar wanneer u bij de vaststelling van uw schenking of testament onze organisatie gedenkt. Bijbelstudies over Israël, Antwoordkaart Jezus en We zijn graag bereid u te informeren over schenkingen of nalatenschappen. de kerk Voor een advies of persoonlijk gesprek nodigen wij u uit om deze kaart ingevuld aan ons terug te sturen. door ds. Henk Poot. Bestel

Uw gegevens zullen uiteraard strikt vertrouwelijk worden behandeld. nu voor € 7,50 per stuk of 5 stuks voor maar € 25. • Stuur mij de gratis brochure over schenken en nalaten • Stuur mij een formulier voor een periodieke schenking Neem contact met mij op voor meer informatie of een persoonlijk gesprek bestel de CD en DVD nu op • www.christenenvoorisrael.nl/winkel Stuur deze antwoordkaart in een gesloten envelop naar Christenen voor Israël, Antwoordnummer 616, 3860 WB Nijkerk (frankeren niet nodig). of telefonisch: 033 - 245 88 24

Voorletters Naam

m/v

Straat Huisnr Geven voor een goed doel, is geven met je hart.

Postcode Plaats Help mee! Voor de kunst- en antiekveiling voor Israël zijn wij op zoek naar: Telefoon Sieraden Waardevolle verzamelingen Antiek E-mail Designmeubelen Designlampen

De opbrengst van de Israëlveiling is bestemd Datum voor projecten in Judea en Samaria

Neem voor de inbreng Ron Pijl Patroonstraat 1 van uw spullen Telefoon: 06 1747 9198 3861 RN Nijkerk contact op met: [email protected] christenenvoorisrael.nl IA-OKT13 israëlagenda

Maandag 4 mei 27 maart t/m 5 mei JOODSE KALENDER 19.30 u: Nijkerk: Lezing Zvi Eyal. Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. Warnsveld: Tentoonstelling Geen Kinderspel. Locatie: Kulturhus Thema: Antisemitisme door de eeuwen heen. ’t Warnshuus, Dreiumme 43. Openingstijden op werkdagen van 9.00 tot Zaterdag 4 – 11 april 22.00 uur. Pesach (Paasfeest) Maandag 4 mei tot zaterdag 9 mei Nijkerk: Israël-Familieweek. Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. Er t/m zaterdag 16 mei Donderdag 16 april worden lezingen gegeven, filmvertoningen, proeverijen, workshops en Nijkerk: Expositie Lior Kimmel. Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. Jom Hasjoa (Herdenking Holocaust) vele leuke activiteiten voor jong en oud. Zie deze krant of christenen- Toegang gratis. Openingstijden: maandag t/m zaterdag 10.00 tot 15.30 voorisrael.nl/familieweek. uur. Donderdag 23 april Jom Ha’atsmaoet (Onafhankelijkheidsdag Israël) Zaterdag 9 mei 19.30 uur: Wierden: Lezing Heleen Bénard. Locatie: Gebouw Hebron, KERKDIENSTEN Dorpskerk Wierden, Burg. J.C. van de Bergplein 3. Thema: Het profetisch SPREKERS perspectief van de Joodse feesten. Zondag 29 maart 10.00 uur: Houten: Ruben Ridderhof. Locatie: Evangelische Gemeente Zaterdag 28 maart Dinsdag 12 mei Houten, College De Heemlanden, De Slinger 48. Thema: Gods plan met 10.30 uur: Nijkerk: Israëlcursus. Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. 20.00 uur: Delft: Lezing ds. Kees Kant. Locatie: Marcuskerk, Roland Israël. Sprekers en thema’s: Klaas-Jan de Graaf: De geschiedenis van Jeruzalem. Holstlaan 755. Thema: De grote betekenis van Israël voor onze wereld. Dirk van Genderen: de toekomst van Jeruzalem. Kosten: E 10,00. Aan- Zondag 12 april melden via 033-2458824 of [email protected]. 19.15 uur: Diever: Ds. Willem J.J. Glashouwer. Locatie: Kruiskerk, Kruis- MUZIEK straat 1 A. Thema: Breng de Joden thuis. Dinsdag 31 maart 19.30 uur: Groningen: Seminar ds. Kees van Velzen (3/3). Locatie: Zaterdag 28 maart Immanuelkerk, Overwinningsplein 1. Thema: Herstel van het koning- 19.30 uur: Barneveld: Concert Hineni Symfonie Orkest met Gerald EXTERN schap van Israël. Troost. Locatie: Bethelkerk, Groen van Prinsterenlaan 2. Kaarten in de voorverkoop E 17,50 via hinenisymfonieorkest.nl. Of via de voorver- Filmserie ‘Herinneren en doorgeven’ Woensdag 1 april koopadressen, zie website voor adressen. Reformatorische Omroep: Aflevering 1: zaterdag 28 maart, 19.30 20.00 uur: Bolsward: Seminar ds. Henk Poot (1/3). Locatie: Het Keer- uur | Aflevering 2: zaterdag 4 april, 19.30 uur | Aflevering 3: zater- punt, Burg. Praamsmalaan 35. Thema: Israël, de knecht des Heeren. Donderdag 9 april dag 11 april, 19.30 uur | Aflevering 4: zaterdag 16 april, 19.30 uur 19.30 uur: Middelburg: Herdenkingsconcert. Met het Holland-Koor | Aflevering 5: zaterdag 23 april, 19.30 uur. Ook terug te kijken op Dinsdag 7 april en Noortje van Middelkoop. Locatie: Nieuwe Kerk, Groenmarkt 12. ­reformatorischeomroep.nl. 19.30 uur: Zwolle: Lezing ds. Willem J.J. Glashouwer. Locatie: de Kaarten bestellen via 70jaar.nl of [email protected]. Uitzendingen Family7: Aflevering 1: maandag 23 maart, 20.00 uur | Afle- Zuiderhof, Troelstralaan 25. Thema: Israël. vering 2: maandag 30 maart, 20.00 uur | Aflevering 3: maandag 6 april, 19.45 uur: Ermelo: Lezing voor vrouwen met Heleen Bénard. Locatie: Zaterdag 11 april 20.00 uur | Aflevering 4: maandag 13 april, 20.00 uur | Aflevering 5: De Voorhof, Fr. Hendriklaan 11. Thema: Van Pesach naar Pasen. 19.00 uur: Enter: Zingen voor Israël. Locatie: Ons Centrum, ingang maandag 20 april, 20.00 uur. Meer info: 70jaar.nl. 20.00 uur: ’s‑Gravendeel: Lezing ds. Kees Kant. Locatie: Gebouw Populierenlaan (achter de Gereformeerde Kerk). Inloop met koffie, thee Concordia, Dr. Bosserstraat 11. Thema: De grote betekenis van Israël en cake. Ook verkoop van boeken en producten uit Israël. Aanvang Vrijdag 3 april voor onze wereld. muziekprogramma 20.00 uur in de Gereformeerde Kerk. 17.30 uur: Harmelen: Pesachmaaltijd en avondmaalsviering. Locatie: Recreatiecentrum H2O, De Uithof 1. Sprekers: Jan Barendse Woensdag 8 april Vrijdag 10 april Sr. en ­Jennifer Guetta-Peersmann. Kaartjes volwassenen vanaf 13 20.00 uur: Bolsward: Seminar ds. Henk Poot (2/3). Locatie: Het Keer- 19.45 uur: Winsum (Fr): Zingen voor Israël. Locatie: Anna Tsjerke, jr: E 25,00, kinderen: E 7,50. Aanmeldingen en meer info pesach-­ punt, Burg. Praamsmalaan 35. Thema: Israël, de knecht des Heeren. Spannumerdyk 5. nederland.nl.

Donderdag 9 april Zaterdag 18 april Donderdag 9 april 20.00 uur: Hekendorp: Seminar ds. Henk Poot (1/3). Locatie: De Win- 19.45 uur: Vlaardingen: Zingen voor Israël. Locatie: Bethelkerk, Verka- 19.30 uur: Alkmaar: Israëlavond met Joop Levy. Locatie: Orgelzaal gerd, Goejanverwelle 48. Thema: Abraham en het geheim van Israël. desingel 26. Booy, Daalmeerpad 13. De toegang is vrij, er zal een collecte gehouden worden voor Yad Vashem. Zaterdag 11 april Dinsdag 28 april 13.30 – 17.00 uur: Nijkerk: Isreality Academy. Voor jongeren van 15 tot 20.00 uur: Schiedam: Herdenkingsconcert. Met jongerenkoor Donderdag 23 april 28 jaar. Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. Sprekers: Betty Bausch, Jigdaljahu. Locatie: Grote of St. Janskerk, Nieuwstraat 34. Kaarten 19.30 uur: Surhuisterveen: Thema-avond antisemitisme. Locatie: ’De Wendy Heije en Arjan Klein. Thema: Zeventig jaar na de Holocaust. bestellen via 70jaar.nl of [email protected]. Lantearne’, Jan Binneslaan 49. Spreker: Rabbijn Lody B. van de Kamp. Toegang E 7,50, aanmelden via www.isreality.nl. Toegang is vrij. Organisatie: Gemeente Groei Groep PKN Surhuisterveen. Woensdag 29 april Maandag 13 april 19.45 uur: Beverwijk: Zingen voor Israël. Locatie: Vredevorstkerk, 19.30 uur: Heerenveen: Seminar ds. Henk Poot (3/3). Locatie: Trinitas, Laan der Nederlanden 152. ISRAËLCONSULENTEN Coehoorn van Scheltingaweg 1. Thema: Israël en de Psalmen. Donderdag 30 april Het Israël Producten Centrum heeft een uitgebreid netwerk van consulenten Dinsdag 14 april 19.30 uur: Amsterdam: Herdenkingsconcert. Met Hineni Kamer door heel Nederland. Zo is er bij u in de buurt altijd wel iemand te vinden die 20.00 uur: Heerde: Seminar ds. Henk Poot. Locatie: Centrum ’s-Heeren- Orkest en Israëlisch koor Shir BaLev. Locatie: Liberale Joodse Israëlproducten aan huis verkoopt. Op de website israelwinkel.nl vindt u de hof, Zwarteweg 10. Thema: De toekomst van Israël. Gemeente, Zuidelijke Wandelweg 41. Kaarten bestellen via 70jaar.nl of contactgegevens van een consulent(e) bij u in de buurt. U kunt ook bellen 18.00 uur: Nijkerk: Israëlcursus. Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. [email protected]. met Nijkerk voor het adres van uw Israëlconsulent(e): 033-2458814. Sprekers en thema’s: Jan Peter Balkenende: Kennis van het verleden, 19.45 uur: Lelystad: Zingen voor Israël. Locatie: Ontmoetingskerk, hoop voor de toekomst? Betty Bausch: Een verhaal om door te geven. Geul 1. Kosten: E 10,00. Aanmelden via 033-2458824 of bijeenkomst@christe- DE KRANT nenvoorisrael.nl. TENTOONSTELLINGEN Krant 282 verschijnt op 24 april 2015. Woensdag 15 april 20.00 uur: Bolsward: Seminar ds. Henk Poot (3/3). Locatie: Het Keer- 7 maart t/m 18 april punt, Burg. Praamsmalaan 35. Thema: Israël, de knecht des Heeren. Barendrecht: Tentoonstelling Met de moed der hoop. Locatie: 20.00 uur: ’t Loo‑Oldebroek: Lezing ds. Willem J.J. Glashouwer. Loca- D’Ouwe School, Dorpstraat 150a. Openingstijden: zaterdag van tie: Maranathakerk, Verlengde Looweg 21. Thema: Israël en de eindtijd. 14.00 tot 16.00 uur.

Donderdag 16 april 18.00 – 20.00 uur: Nijkerk: Boekpresentatie Hans Jansen. Waarom mag Israël niet bestaan in het Midden-Oosten? Locatie: Israëlcentrum, Patroonstraat 1. 19.45 uur: Bruinisse: Lezing met Marianne Glashouwer. Locatie: Ichtus, Kerkplein 1. Thema: Het Joodse gezinsleven en de Joodse vrouw. 20.00 uur: Hekendorp: Seminar ds. Henk Poot (2/3). Locatie: De Win- Meelezen met de synagoge gerd, Goejanverwelle 48. Thema: Abraham en het geheim van Israël. Wekelijks worden in de synagoge enkele delen uit de Tenach, het Oude Testament, gelezen. Een deel uit de Thora, de eerste vijf Woensdag 22 april boeken uit het Oude Testament, en een deel uit de Haftarah, de profeten. Elke maand kunt u in deze rubriek de lezingen vinden en 20.00 uur: Arnhem: Lezing ds. Kees Kant. Locatie: Sionskerk, Calluna- zo kunt u in een jaar tijd de hele Thora en een selectie uit de profeten lezen. Leest u mee? straat 6. Thema: De grote betekenis van Israël voor onze wereld. 4 april 2015, Pesach 10 april 2015, Pesach Donderdag 23 april Thoralezing: Exodus 12:21-51; Numeri 28:19-25 Thoralezing: Exodus 13:17-15:26; Numeri 28:19‑25 20.00 uur: Hekendorp: Seminar ds. Henk Poot (3/3). Locatie: De Win- gerd, Goejanverwelle 48. Thema: Abraham en het geheim van Israël. Haftarahlezing: Jozua 5:2-6:1 Haftarahlezing: 2 Samuël 22:1-51

Woensdag 29 april 5 april 2015, Pesach 11 april 2015, Pesach 16.00 – 19.00 uur: Nijkerk: Plenaire bijeenkomst ondernemersplat- Thoralezing: Leviticus 22:26-23:44; Numeri 28:19-25 Thoralezing: Deuteronomium 15:19-16:17; Numeri 28:19-25 form Werken aan de Toekomst. Locatie: Israëlcentrum, Patroon- Haftarahlezing: 2 Koningen 23:1-9, 21-25 Haftarahlezing: Jesaja 10:32-12:6 straat 1. Sprekers: Rabbijn Yanki Jacobs en ds. Kees van Velzen. Toegang vrij. Ook niet-leden en introducees welkom. Aanmelden: kl.hoekstra@ filternet.nl of 033-2461431. 6 april 2015, Pesach 18 april 2015 Thoralezing: Exodus 13:1-16; Numeri 28:19-25 Thoralezing: Sjeminí, Leviticus 9:1-11:47 Donderdag 30 april Haftarahlezing: 2 Samuël 6:1-7:17 20.00 uur: Goes: Lezing ds. Kees Kant. Locatie: De Hoogte, Populie- renstraat 29. Thema: De grote betekenis van Israël voor onze wereld. 7 april 2015, Pesach Thoralezing: Exodus 22:24-23:19; Numeri 28:19‑25 25 april 2015 Zaterdag 2 mei Thoralezing: Tazría, Leviticus 12:1-13:59; Metsorá, 11.00 uur: Den Haag: Spreekbeurt Heleen Bénard. Locatie Pilar of Fire, 8 april 2015, Pesach Leviticus 14:1‑15:23 Kerketuinen 10. Thema: Profetische vreugde. Thoralezing: Exodus 33:12-34:26; Numeri 28:19‑25 Haftarahlezing: 2 Koningen 4:42-5:19; 7:3-20

9 april 2015, Pesach Thoralezing: Numeri 9:1-14; 28:19-25

V o o r a l l e a c t i v i t e i t e n g e l d t : D e o V o l e n t e Pagina PB van advertenties CvI nr.

Besparing en comfort TONZON Vloerisolatie gaan direct in. Waarom dan nog langer wachten? Een slim idee! De voordelen zijn direct merkbaar: • meer comfort door een warmere vloer • woonlastenverlaging door besparing op stookkosten • verbetering van uw energielabel • gezonder binnenklimaat; geen vochtoverlast • veel meer rendement dan bij de bank

Bestel nu en profi teer direct van alle voordelen. Lees hieronder de reacties van tevreden gebruikers.

VERBETER MEER DAN ALLEEN UW ENERGIELABEL MET TONZON VLOERISOLATIE

Enkele van de vele reacties op Facebook RIJEN, Corné Oomens. Heb hier ongeveer 35 m2 laten doen. Ruimte is krap 40 cm, zeker onder de dwars- balken is het minder. Wij merken zeker het resultaat, raad het zeker aan. Het wordt veel comfortabeler in huis (50’er jaren huis). Heeft ons via een bouw bedrijf zo’n € 1300,- gekost. Maar zou het zo weer doen! En nee ik krijg geen reclamegeld. Ik vind het gewoon een top product!

ANDIJK-OOST, Eduard Gorter. Ik heb het ook onder mijn huis, perfect.

OUD-BIJERLAND, Anneke Klok-Hoitzing. Bij twijfel: doen!!!! Wij hebben zo’n vloer en het bevalt prima!

TONZON Vloerisolatie heel Een vroeg voorjaar door betaalbaar Bijvoorbeeld richtprijs all-in: 50 m² van € 1.850,- korter stookseizoen met 30 m² van € 1.325,- Alleen bij aanvragen via TONZON. TONZON Vloerisolatie

Geniet meer Minder afkoeling naar onderen = een korter stookseizoen van uw 2e huis! Met TONZON Vloerisolatie koelt de woning naar onderen veel minder af. Daar- door gaat de kachel pas aan bij een lagere buitentemperatuur. De tijd waarin TONZON heeft ook de perfecte op- de woning wordt verwarmd wordt korter en de woning is sneller opgewarmd. lossing voor uw chalet, (sta)caravan, De verwarming kan eerder in het jaar uit en pas later in het najaar aan. vakantiewoning of woonboot. Een tevreden klant schrijft ons: Meer wooncomfort en een energie- neerd met een stevige Bodem folie zodat (WOUDSEND) Marloes de Krom Bij ons zuinig huis ook vocht uit de kruipruimte voorgoed chalet is in november TONZON vloer- TONZON Thermoskussens hebben verleden tijd is. Diverse reumapatiënten VOOR isolatie aangebracht. Het was een hele een bijzonder isolerend effect waar- melden spontaan dat klachten vermin- klus, maar vol optimisme na 2,5 dag door de vloer warmer wordt dan bij deren door het warmere en droge kli- was de klus ge klaard. Wat zijn wij blij alle andere soorten vloerisolatie. maat onderin de woning. Hiernaast ziet dat we de beslissing hebben genomen Dankzij deze warmere vloer krijgt u u een Infra rood foto van een betonnen om met TONZON in zee te gaan. Zo veel meer wooncomfort en stookt u minder vloer, voor en na het aanbrengen van comfortabeler en een betere verdeling waardoor ook de energie bespa ring TONZON Thermos kussens. TONZON van de warmte in ons hele chalet. Geen hoger is. De gemiddelde besparing Vloerisolatie: al 35 jaar het beste re- koude voeten en onderbenen meer. bedraagt 15% tot 20% bij gewone sultaat met de modernste technieken. Thermostaat 2 graden lager en toch veel woningen. Bij woningen met vloerver- aangenamer. Ik was erg sceptisch, maar warming kan dit oplopen tot wel 40%. • T: 0900 - 28 66 966 ( 0,10 p/min) NA nu erg enthousiast. Een aanrader!! De Thermoskussens worden gecombi- • E: [email protected] • www.tonzon.nl

TONZON Vloerisolatie • een slim idee www.tonzon.nl