200 jaar Koninklijke Harmonie Sint - Cecilia Zomergem.

een stukje geschiedenis van Zomergem, van na de val van Napoleon.

Inleiding:

Deze bijdrage heeft niet de bedoeling een wetenschappelijke bijdrage te zijn tot de geschiedenis van onze Koninklijke Harmonie Sint Cecilia. De samenstellers hebben getracht de lezer te laten kennismaken met één van de oudste en boeiendste verenigingen van onze gemeente, dit aan de hand van teksten, tekeningen, folders en foto's die gedurende 200 jaar de roem en de eer van de "Muziekmaatschappij" van Zomergem hebben bezongen.

Het was zeker geen gemakkelijke opgave, in het korte tijdsbestek en met beperkte informatie, een overzicht te geven van de geschiedenis van de vereniging. Bovendien zijn de mensen die het allemaal waar maakten ons spijtig genoeg ontvallen en zijn de geschriften en documenten schaars geworden.

De auteur heeft echter dankbaar gebruik kunnen maken van de verslagboeken van de Harmonie en de persoonlijke archieven, foto- en informatiebronnen van inwoners van de gemeente.

Spijtig genoeg is het eerste verslagboek, dat de jaren 1813 tot 1893 overspant, niet meer in ons bezit. Gelukkig echter kunnen we voor deze periode terugvallen op een korte samenvatting van een onbekende auteur. De meeste afgedrukte documenten dateren aldus van na 1900.

Het was niet bedoeling om een saaie opsomming te geven van alle uitstappen en optredens. De klassiekers: de nieuwjaarswens, de kermis, 11 en 21 juli, bezoek aan het kerkhof of de opluistering van jubilea, de Ceciliafeesten…. worden slechts af en toe vermeld: dit betekent niet dat ze tijdens andere jaren niet doorgingen, maar we kunnen geen 200 keer een taptoe vermelden. Waar het mogelijk was werden de gebeurtenissen aangevuld met informatie uit andere bronnen en voor de personen mochten dankbaar gebruik maken van de diensten van Achiel De Groote die ons wat familiegegevens bezorgde.

Luc Lampaert

1

Hoofdstuk 1: Hoe het allemaal begon. In een oude tekst, aangetast door de tand des tijd en van een onbekende auteur, lezen wij: 'De Harmonievereeniging werd tenjare 1813 gesticht, met de goedkeuring des heeren onderintendent van het arrondissement Gent, onder het Burgemeesterschap van Mijnheer J.F. Daninck1, door de heeren Jac. Bened. Fobe geneesheer en gemeenteraadslid, K. Van Hauwermeeren, brouwer, J. Claudon2, rijksontvanger en P.B. Desmet3, bijzondere. Zij was, gelijk haar vaandel getuigt, door de eendracht bijeengebracht, legde zich met iever op de beoefening der toonkunst toe,(...)'.4

Later werd het bestuur uitgebreid met de heren Karel Lodewijk Ledeganck, Vrederechter, Bernard Putman, Burgemeester5, Pieter Richard Fobe, geneesheer en kolonel van de burgerwacht, C. Claudon, Rijksontvanger, C. Devriendt, zaakwaarnemer, G. Galens6, brouwer, P. Dobbelaere, politiecommissaris, C.

1 J.F Daninck was burgemeester van 1804 tot 1818. Hij werd opgevolgd door Frans Galens die burgemeester was van 1818 tot 1830. 2 Claudon Joannes, Baptiste, Joseph, °, +/- 1780 en + Zomergem, 8-3-1849, gemeenteontvanger, x Van Hauwermeiren Jacoba, Theresia (° Zomergem 22-1-1782) (info Achiel De Groote) 3 Desmet Pieter, Bernard, ° Zomergem, 13-12-1773 en + Zomergem, 4-3-1850 x De Vos Francisca, ° Nazareth, +/- 1783 en + Zomergem, 29-10-1863 (info Achiel De Groote)

4 Het eerste vaandel van 1813 was gemaakt van zijde met goud geborduurd, hebbende voor leus: “Door d’Eendracht bijeengebracht”.

5 De burgemeester van Zomergem na de onafhankelijkheid waren:

 1830 - 1837: Bernardus De Neve - °1785 - +1865  1837 - 1848: Bernard Ivo Putman - °1795 - +1857  1849 - 1855: Ange-Charles De Vriendt - °1808 - +1871  1855 - 1857: Bernard Ivo Putman - °1795 - +1857  1858 - 1861: Emmanuel Verlinden - °1805 - +1892  1861 - 1878: Petrus Van Hecke - °1824 - +1878  1879 - 1895: Pieter-Jan De Rijcke - °1816 - 1897  1896 - 1904: Felix Lampaert sr. - °1839 - +1904 - schoonzoon van Pieter-Jan De Rijcke  1904 - 1911: Eduard Wille - °1850 - +1911  1912 - 1926: Jules De Smet - °1853 - +1926  1927 - 1944: Henri Welvaert - °1872 - +1958  1947 - 1952: Albert Welvaert - °1916 - +2008 - zoon van Henri Welvaert  1953 - 1971: Felix Lampaert jr. - °1911 - +1985 - kleinzoon van Felix Lampaert sr.  1971 - 1994: Raphaël De Smet - °1926  1994 - 2000: Luc Lampaert - °1956 - zoon van Felix Lampaert jr.  2001 - 2012: Jo De Coninck - °1956  2013 - heden: Tony Vermeire - °1974

6 Galens Gustavus, ° , 9-1-1826. (info Achiel De Groote)

2

Pauwels, zaakwaarnemer, C. Loontjes, J. Claudon en H. Vandeweghe7. Onder de ereleden telde men graaf de Moerman de Harelbeke, J.B. D'Hane de Potter, de Barones de Draeck, geboren Gravin de Laurethan, de heer Delahaye, Procureur des Konings, Vander Brugghen de Naeyer, provincieraadslid, ‘t Kint de Naeyer, Voorzitter van de Senaat, Graaf Ch. Duchatel de la Howarderie, generaal van de Burgerwacht, F. de Kerchove, provincieraadslid en R. de Kerchove provincieraadslid van het Kanton Zomergem en later Gouverneur van Oost Vlaanderen8. Het is goed mogelijk dat 1813 eigenlijk de datum is van een heroprichting. In het archief van de gemeente lezen we immers: “Vendémaire, an V9 de la République: Fête de la fondation de la République: Nous membres de l’Administration Municipale de Somergem, après avoir convoqué les autres fonctionnaires publics (…), nous sommes transportés, précédés de nos mucisiens à la grande place de la commune (…).” Het jaar later lezen we: “30 Vendémaire an VI (..) Solemnité d’une cérémonie funèbre en mémoire du Général Hocke (…) tambours voilés de crèpe et musique lugubre.” Er kan dus een al een muziekgroep bestaan hebben voor 1800.10

Hoofdstuk 2: De beginjaren tot aan de eeuwwisseling.

De eerste voorzitter was de Heer Jac. Bened. Fobe11.

De voorzitters tot aan de eeuwwisseling waren:

Naam van tot Jac .Bened. Fobe 1813 1833 Dr. Pieter Richard Fobe 1833 1838 Karel Lodewijk Ledeganck12 1838 1843 Ivo Putman13 1843 1852 Chs. De Vriendt14 1852 1858

7 Vandeweghe Hyacinthe Auguste, ° Zomergem, 12-9-1821 en + Zomergem, 13-11-1868.(ongehuwd)(info Achiel De Groote) 8 Raymond baron de Kerckhove d’Exaerde werd geboren in Antwerpen op 2-7-1847 en stierf in Gent op 27-2-1932. Hij was gouverneur van 1885 tot 1919. 9 1796 10 Volgens een tekst opgemaakt nav het 150 jarig bestaan in 1963. 11 Voor een uitgebreide commentaar over zijn leven en werk verwijs ik graag naar een reeks artikelen verschenen in 'Het Soldatenblad' en geschreven door de heer architect André Dhaenens. (Het Soldatenblad, nr. 5, oktober 1982). 12 ° , 9-11-1805 en + Gent, 13-3-1847. (info Achiel De Groote) 13 ° Waregem, 19-1-1793 en + Zomergem, 6-9-1852. (info Achiel De Groote) 14 Chs. De Vriendt = Angelus Karel (Ange Charles) De Vriendt, ° Zomergem, 1808 en + Zomergem, 3-5-1871 x L. Van Driessche, ° Ordegem en + Zomergem, 2-8-1869

3

Henri Verlinden 1858 1862 August De Vriendt en Ch. Van Vlaenderen 1862 1866 August. De Vriendt 1866 1872 Paul De Neve 1872 1880 Dr. Felix Lampaert 1880 1904

De bestuurders (dirigenten) tot aan de eeuwwisseling waren:

Naam van tot Jac. Bened. Fobe 1813 1818 Susseneer 1818 1839 Petit (muziekmeester der Gidsen “Muziek des Konings”) 1839 1848 Ch. De Smet 1848 1850 A. Gérard 1850 1859 Th. De Meester 1859 1859 Eug. Walgraeve 1859 1866 Henri Mortier en H. Verlinden 1866 1875 L. De Waele (Leraar Koninklijk Muziekconservatorium Gent) 1875 1887 Rich. Bogaert 1887 1889 Charles Roels15 1889 1893 A. De Béozières 1893 1908

De Heer Fobe bestuurde zelf de muziekmaatschappij tot aan zijn overlijden op 18 juni 1818: een situatie die op vandaag ondenkbaar is: een voorzitter die zijn harmonie zelf dirigeert. Als muziekmeester werd toen de Heer Susseneer aangesteld en als erevoorzitter de heer Frans Galens burgemeester die in 1830 opgevolgd werd door de Heer Bernardus De Neve.16

De harmonie haalde in haar beginjaren al heel wat prijzen:

In 1819 op een concours in Oostakker: de 2de prijs van de buitenmaatschappijen. In 1821 in Evergem-Rabot de 2de prijs voor de luisterrijke Intrede. In 1824 in Maldegem de 2de prijs voor de luisterrijke Intrede. In 1824 in Gent de 2de prijs voor de luisterrijke Intrede. In 1829 in Gent de 2de prijs voor solo en gezamelijke opvoering.

15 Volgens sommige bronnen tot 1919. 16 Bernardus de Neve ° Evergem, 3-4-1785 en + Zomergem, 7-10-1865) was de eerste burgemeester van Zomergem na de onafhankelijkheid.

4

Uit de beginjaren zijn we zeer slecht ingelicht, we lezen wel dat in 1833 de muziekmaatschappij haar voorzitter Pieter Richard Fobe, kolonel van de Burgerwacht, vergezelde naar de wijk Beke, om langs 'den grote steenweg Brussel- Gent-Oostende' Koning Leopold I en de Koningin te verwelkomen op hun doorreis.

Karel Lodewijk Ledeganck maakt deel uit van de bestuursploeg. Op 8 januari 1838 wordt er aan de oude reglementen (van 27 november 181417) verscheidene wijzigingen aangebracht, onder de leiding van de grote Vlaamse dichter, die op Zomergem vrederechter was benoemd. Dit zou tijdens een vergadering in het lokaal op Zomergem Boven plaatsgegrepen hebben.

Op 4 november 1838 werd voor de eerste maal een Sint Cecilia feest ingericht, na de vele succesvolle optredens en uitstappen die de maatschappij al had gedaan en vooral na de vele onderscheidingen die zij had behaald.

Op 14 januari 1839 werden gekozen als voorzitter: Karel Lodewijk Ledeganck, als schatbewaarder: C. Loontjes en als secretaris: C. Claudon18, die op 17 februari 1840 vervangen werd door zijn zoon J. Claudon. Als bestuurslid fungeerde onder andere Fidèle Dobbelaere, Commissaris; Bernard Putman, burgemeester, Dr. Fobe, Kolonel van de Burgerwacht, Galens, brouwer. Het lijstje van de ere-leden was impressionant: Graaf de Moerman d’Harelbeke, J.B. de Potter d’Haene, Douairière de Drack, Delahaey (Procureur des Konings), De Naeyer (Voorzitter Senaat), Graaf Charles Duchatel (Generaal van de Burgerwacht), de Gouverneur van Oost- Vlaanderen, …

De (werkende)leden betaalden 5 frank en de ere-leden 10 frank. Op 29 juni 1839 gaf de Harmonie haar eerste muziekfeest: er kwamen 4 muziekmaatschappijen op af: Bassevelde, Maldegem, en Oedelem. In dat jaar werd er ook opgetreden in Maldegem, het jaar erna in Nevele en Maldegem.

In 1841 werd de Heer Pieter Richard Fobe vervangen door Bernardus Franciscus Vandeweghe (° Zomergem, 31-5-1793 en + Zomergem, 28-2-1855) gemeentesecretaris.

In 1842 was er een uitstap naar .

17 Of februari? 18 C of A Claudon?

5

Tot 1843 was de grote stuwende kracht achter de maatschappij, de heer Karel Lodewijk Ledeganck19, die zelf het verslagboek bijhield (als voorzitter) en dit naar het schijnt, op meesterlijke wijze, een dichter waardig. Dit verslagboek is spijtig genoeg verloren gegaan.

In 1844 was er een optreden in Poeke en in 1845 een in Evergem.

In 1847 had een groot inhuldigingsfeest plaats van E.H. De Blieck, inwoner van Zomergem, bij zijn terugkeer uit Rome als doctor in de Godsgeleerdheid.

Sinds enige tijd was er een nieuwe muziekmaatschappij gesticht, bestaande uit oude elementen van de “Cecilianen” en andere kunstminnende jongelingen, zodat in 1850 feitelijk twee muziekverenigingen bestonden.

In 1851 smelten die twee vooraanstaande culturele verenigingen samen: de zangmaatschappij en de harmoniemaatschappij. Er was een uitstap naar Aalter en Eeklo.

Op 24 april 1853 werd een groots vaderlands feest ingericht ter gelegenheid van`de meerderjarigverklaring van de Belgische Erfprins Leopold II. De latere Koning Leopold II was inderdaad geboren op 9 april 1835 te Brussel en was dus 18 jaar geworden. De Harmonie stuurde hem gelukwensen. Wat ze eveneens deed in 1866 ter gelegenheid van zijn troonsbestijging. (Leopold II was koning tot 17 december

19 Lees “Een dichter van bij ons Karel Lodewijk Ledeganck (1805-1847)” van Paul Van de Woestijne en Hugo Notteboom (1997)

6

1909, dag van zijn overlijden.)

Enkele maanden later werd de bekroning gevierd van de toen 14 jarige Hendrik Claeys, (later dokter in de godgeleerdheid, kanunnik, stichtend-lid van de Vlaamse Academie en Ridder in de Leopoldsorde). Deze had immers toen een bijzondere prijs behaald met zijn poëziewerk: 'De gelukkige Echtverbintenis van de Belgische Kroonprins met de Prinses Marie-Hendrika van Oostenrijk.

Hendrik Claeys20, priesterliterator en redenaar.

In 185521 wordt besloten van de bestaande maatschappij een fanfare te maken. De

20 Hendrik (Henricus, Richardus Claeys, ° Zomergem, 7-12-1838 en + Gent, 17-11-1910, zoon van Augustus Claeys en Julie Fobe. (info Achiel De Groote) 21 Sommige bronnen spreken van 1858. Zeker is dat in 1866 men opnieuw van een Harmonie spreekt.

7

Heer Putman22 wordt erevoorzitter.

In 1858 speelde men te Aalter, in 1859 te Ronsele en in Bassevelde, in 1860 te .

We moeten wachten tot 1862 voor er sprake is van een eerste subsidie vanwege de gemeente, met name 150 bef.

Op 8 september 1863, heeft dan de plechtige inhuldiging plaats van het borstbeeld van Primus Martinus Steyaert. Ook hier is de harmonie aanwezig om eer te brengen aan de vermaarde theoloog van Zomergem overleden te Leuven op 17 april 1701.23

In 1865 treedt men op in Oostwinkel, in 1866 te Aalter, Waarschoot en Wingene waar we op het kasteel van de heer De Naeyer worden ontvangen. In 1867 worden we gevraagd naar Maldegem en in 1868 naar Eeklo.

In 1868 wordt een muziekschool opgericht met als leraar de Heer Mortier en wordt de fanfare hervormd in een Harmonie met 28 leden.

Het jaar daarop sterft de erfprins van het land, de zoon van Leopold II, en het bestuur staat erop haar rouwbeklag over te maken aan het Hof.

Het erevaandel (tweede vaandel) dateert van 13 juni 1869 en werd geschonken door het erelid de Heer Soenen - Van den Kerckhove van Meerendree. Het werd op die dag plechtig afgehaald. Het oudste vaandel dateerde echter van 1814, en later zouden nog vaandels geschonken of aangekocht worden. In 1896 ?? lezen we dat Mejuffer Bertha Dobbelaere, dochter van de ondervoorzitter 'de goedheid zal hebben den ouden drapeau der Harmonie te repareren; dan zullen wij in zekere gevallen er nog eens kunnen gebruik van maken.'

Op 20 juni 1869 (Zomergem kermis) werd een groot muziekfestival georganiseerd, doch (ook toen al) was de regen de grote spelbreker. Er was ook een optreden in Merelbeke, Nevele en Waarschoot. Toen het oude gemeentehuis24 werd ingehuldigd op 10 april 1871, zorgde de harmonie voor de feestelijke noot.

22 Dat moet burgemeester Putman geweest zijn: het was trouwens jarenlang een mooie traditie om burgemeesters ere- voorzitter te maken. Hij stierf echter al 2 jaar later. 23 Voor een uitgebreide bibliografie kan met het boek “Martinus Steyaert Somerghemius” raadplegen van Daniël De Veusser 24 Het oude gemeentehuis stond naast de kerk waar nu het huis van het reisbureau en de kapperszaak staan en werd volledig vernietigd tijdens de eerste wereldoorlog.

8

Dat er in een goede vereniging af en toe eens ruzie gemaakt wordt, blijkt uit verschillende nota's in het verslagboek. Zo lezen we dat rond 187125 enkele leden klaagden, niks te weten over de kas en 'dat ze als koewachters aanzien werden, ‘t is te zeggen in den zomer hebt gij ons nodig en in den winter beziet men ons niet.'

Toen in 1872 Voorzitter August Alexander De Vriendt26 stierf, liet hij bij testament, door zijn erfgenamen gedurende 15 jaar, 20 bef schenken aan de harmonie.

In 1875 werd op de bovenzaal van het Gemeentenhuis een muziekavond ingericht: “mejuffers Rachel Siffer en Celina De Smet deden een omhaling ten voordele van de noodlijdenden van de gemeente.” 1877 optreden in Waarschoot en Watervliet.

Op 23juli 1878 was er een muziekfestival met 10 maatschappijen.

25 Er was dat jaar ook een optreden in Waarschoot en volgden nog optredens in Ledeberg (1874) en Nevele (1875) 26 ° Zomergem, 14-6-1814 en + Zomergem, 28-1-1872) (info Achiel De Groote).

9

Een andere belangrijke festiviteit waaraan de harmonie deelnam, was de inhuldiging van de tramlijn Gent - Zomergem op 31 juli 1887. De harmonie, de zangafdeling en de muziekschool voerden onder andere een huldelied uit met ongeveer 200 uitvoerders. Dit huldelied was gedicht door Kannunik Hendrik Claeys en opgedragen aan de Heer Gouverneur de Kerckhove en dit ter gelegenheid van zijn eerste bezoek aan Zomergem27.

Raymond de Kerckhove d’Exaerde (° Antwerpen, 2-7-1843 en + Gent, 27-2-1932)

Dit feest werd bovendien nog bijgewoond door de Ministers de Moreau en De Bruyn, deze laatste als algemeen bestuurder van de buurtspoorwegen.

In 1890 vierde men het 25-jarig ambtsjubileum van notaris C. De Block (°Zele, 20- 12-1831) van Zomergem, samen met het 75-jarig bestaan van de Harmonie28. Het feest duurde gans de zomer29. In 1893 treedt men op te Waarschoot, Eeklo en Evergem.

Begin 1894 heeft de Harmonie te kampen met enkele moeilijkheden in het bestuur. Uiteindelijk komt de Heer August Lievens30 in het bestuur en de moeilijkheden worden in vriendschap opgelost. 'Na het drinken van een smaakvolle pint op den bloei der maatschappij, wordt de repetitie met nieuwen moed voortgezet, onder het bestuur van August Lievens. Tot teken van tevredenheid wordt tenslotte de Brabançonne aangeheven, die door het bestuur en de aanwezige ereleden met daverend handgeklap wordt begroet.'

27 Zijn eerste officieel bezoek aan Zomergem, want als provincieraadslid had hij al deel uitgemaakt van het bestuur. 28 Eigenlijk had dit feest twee jaar vroeger moeten plaatsvinden, doch ik vermoed dat de Heer notaris een milde sponsor was, (nvdr). 29 Zo staat er toch vermeld. 30 ° Zomergem, 29-1-1855 en + Zomergem, 12-1-1914. (info Achiel de Groote)

10

Hetzelfde jaar treedt men op in Vinderhoute en wordt een serenade gegeven aan het erelid de Heer Bernard Welvaert31, eerste Schepen, ter gelegenheid van zijn verering met het burgerkruis eerste klasse.

Er wordt eveneens een muziekfestival georganiseerd. Op twee kiosken prijken volgende teksten:

WARE VOLKSVRIENDEN UIT STAD EN VAN DE BUITEN EENDRACHT MAAKT MACHT ‘t BLIJ SOMERGHEM WENSCHT U VRIENDEN WELKOM EN GELUK IEDER INWONER JUICHT EN WENSCHT U ALLEN WELKOM EENIEDER VAN HIER WENSCHT U NU ALLEN WELKOM IN SOMERGHEM32

31 ° Zomergem, 10-3-1825 en + Zomergem, 18-8-1906. (info Achiel de groote) 32 Waaruit nogmaals de spreekwoordelijke gastvrijheid van Zomergem blijkt (nvdr).

11

Op het einde van 1894, overlijdt de Heer August De Vlieger33, schepen van de gemeente en ondervoorzitter van de Harmonie. Op woensdag 7 november wordt hij vergezeld naar zijn laatste rustplaats onder het spelen van enkele treurmarsen. Notaris De Mulder wordt ondervoorzitter en Alfons De Vos34, secretaris.

33 ° Bellem, 20-10-1846 en + Zomergem, 4-11-1894. 34 ° Gent, 17-1-1853 en + Zomergem, 15-10-1896.

12

13

Op 6 januari 1895 sterft het erelid Karel Claeys en op 19 januari volgt een serenade voor de heer Aimé Victor Verstraeten35, pas benoemd als notaris van Zomergem.

Al in 1895 lezen we in de notulen van een bestuursvergadering gehouden bij Frederick De Jaegher36, herbergier: 'In het vervolg zullen de jongere muziekanten verplicht worden na de repetitie, regelrecht naar huis te gaan, in plaats van te blijven zitten tot middernacht. '(sic)

1895 was eveneens het jaar waarin het idee rijpte om de Harmonie Koninklijk te maken.

Het was de traditie de bestuursvergaderingen steeds op een andere plaats te organiseren. Zo hadden we bestuursbijeenkomsten o.a. bij: Henri Pieraedt, August Walgrave37, Polydor Ysenbaert38, Wed. Augst De Laeter39.

Op 4 april 1895, helpt de Harmonie bij de opluistering van de jaarlijkse jaar- en paardenmarkt (nu Vette Veemarkt). Er is ook een optreden in Sleidinge, Lovendegem, Nevele en Deinze.

In een verslag lezen we: 'Er moet aan de spelende leden verboden worden, het zogezegd vechten uit de leute, aangezien zulks geene goede gevolgen kan hebben, is het veruit best, dergelijke zottigheden niet te gedogen.'

Een mooie traditie was eveneens, om elk spelend lid een serenade te geven daags voor zijn huwelijk.

Dat er ook vaak problemen waren met het vervoer, lezen we in het verslagboek waar staat dat de heer De Vos twee ribben en notaris De Mulder zijn voet brak toen de koets van Richard Lampaert omviel bij het huiswaarts rijden na een concert op Oostwinkel.

35 ° Waasmunster, 1-12-1865 en + Zomergem, 11-1-1921 x Reynaerts Maria ° Sint Niklaas, 9-6-1874. 36 ° Bellem, 19-3-1849 en + Zomergem, 23-4-1912 (info Achiel De Groote) 37 ° Zomergem, 31-1-1860 en + Zomergem, 7-10-1928 ongehuwd, zoon van Jacobus Walgraeve en Paulina Lefever (info Achiel De Groote) 38 ° Zomergem, 24-3-1844 en + 27-6-1912, gehuwd met Grijp Adelaide en De Somviele Francisca, zoon van Martinus Ysebaert en Pruym Joanna Theresia. (Info Achiel De Groote) 39 ° Zomergem, 9-12-1841 en + Zomergem, 21-6-1893. Zijn weduwe dus noemde Van den Braembussche Emma Maria, ° Waarschoot, 29-12-1854 en + Zomergem, 24-10-1903. (info Achiel De Groote)

14

Naar Merendree ging men te voet op uitstap en om Deinze te bereiken nam men de stoomboot aan het sas van Durmen, maar … ..'wij zijn pas een half uur ver gestoomd of wij vallen stil: ene doombuis der machien was gesprongen. Na enige beraadslagingen stappen wij allen op het marktschip van Frederick Van Severen en wij drijven, voortgetrokken door een paard, zachtjesaan, al spelend naar Deinze. Om zes ure vertrekken wij op dezelfden manier naar Somerghem en wij komen frisch, gezond en vergenoegd thuis.'

Op zaterdag 4 januari 1896 wordt de voorzitter Lampaert vereerd met een serenade ter gelegenheid van zijn benoeming als burgemeester van Zomergem, en op maandag 6 januari volgt een serenade voor het gemeentehuis ter gelegenheid van de eerste vergadering van de nieuwe gemeenteraad en de benoeming van dokter Eduard Wille en Jules De Smet als schepenen40.

Felix Lampaert SR (° Ursel, 23-10-1839 en + Zomergem, 2-5-1904)

Eduard Wille (° Zomergem, 27-10-1850 en + Zomergem, 1-8-1911)

Deze jaren worden gekenmerkt door regelmatige afwezigheden van leden op de repetities, en daarom beslist het bestuur: 'Aangezien er leden schijnen in iever te verflauwen, vindt het bestuur zich verplicht de boeten in te brengen. Ook de leden van het bestuur zullen 90 ct betalen telkens zij op een repetitie niet aanwezig zijn en er zullen hoegenaamd geene redenen ter ontslaging worden aangenomen, tenzij ziekelijkheid bestatigd door den heer doktoor.'

Regelmatig werd deelgenomen aan muziekfestivals in andere gemeenten. Ter gelegenheid van het festival in Poeke (1896), brengt de Harmonie een serenade aan Eerwaarde Heer Martens, pastoor van Lotenhulle en vroeger onderpastoor van Zomergem. Emiel De Smet spreekt in naam van de Harmonie en in naam van de

40 Zij zouden hem beide opvolgen als burgemeester. De één in 1904 en de andere in 1912.

15

ganse gemeente de graag geziene herder toe. De Harmonie heeft trouwens altijd onder de hoge bescherming gestaan van de heer Pastoor. In 1896 lezen we: 'De Eerwaarde Heer Pastoor wordt rond 6 ure vereerd met eenige kleine muziekstukjes en tot teeken van tevredenheid geeft hij eene volle ton bier ten beste.'

Op zondag 23 juli 1896 neemt de Harmonie deel aan het Waterfeest in Durmen.41

Tijdens het festival te Gent (Sint Jan Baptist) brengt de Harmonie een serenade aan 'haren ouden bestuurder mijnheer Henri Mortier, koster van Sint Jansbaptiste. Deze heer is door de welverdiende lofbetuigingen hem aangeboden en door de kernachtige bedankingen hem toegestuurd door onzen ondervoorzitter mijnheer De Mulder, zoo getroffen, dat hij geene woorden genoeg vinden kan om ons van harte te bedanken. Gedurende de serenade brengt onze heer voorzitter de blijde mare dat wij 25 bef gelukt hebben in de premietrekking. Daarmede stijgt de vreugde ten top en het Somerghems muziek trekt vergenoegd per tram naar huis.'

Op 8 september van hetzelfde jaar wordt er gespeeld op Stoktevijver en aan Ronselhoek ter gelegenheid van de kermis van Ronsele. Er volgt een serenade voor burgemeester Paulus De Neve42. 'Op de dorpsplaats was een toeloop van volk komen luisteren en met den avond bezoekt al spelende, onze maatschappij de herbergen van Daelmen, maar om 9 u is iedereen gezond van geest op Somerghemse grond.’t Was lang geleden dat Ronsele dergelijk muziekfeest had gevierd; ook waren al de inwoners uiterst tevreden en de burgemeester dankte in naam zijne ingezetenen voor de genegenheid die zij Ronsele op heden laten blijken heeft.'

Op 18 oktober 1896 sterft de heer Alfons De Vos, verslaggever van de Harmonie. De heer Colpaert Gustaaf 43spreekt de lijkrede uit.

41 Dat jaar trad men ook op in Merendree, Waarschoot, Aalter en Vinderhoute. 42 Burgemeester van Ronsele. 43 ° Nazareth, 20-10-1861 en + Zomergem, 11-11-1931. (Info Achiel De Groote)

16

17

Op feesten en plechtigheden werden vaak redevoeringen uitgesproken. Zo lezen we: 'Vrienden, zo herinneren wij ons dat de leus onze maatschappij 'EENDRACHT' is; laat ons die schoone leus waardig zijn, door immer in liefde en eendracht te leven'. Het is schoon om zien op welke wijze de verschillige standen van Somerghem hier verbroederen; rondom mij bemerk ik werkmans- en burgerszonen, handelaars en nijveraars, brouwers, notarissen en vooral mogen wij fier zijn, jaarlijks in ons midden den eersten magistraat van het kanton aan te treffen. Leven wij dus, spijts alle tegenkantingen, welke wij op onze baan ontmoeten, en voorzeker nog zullen ontmoeten, leven wij in eendracht en liefde, en laat ons allen onze

18

krachten inspannen om onze Harmonie op den weg der kunst te behouden, waarop onze bekwamen bestuurder ze tot heden toe gebracht heeft. Gedronken dus op den bloei onzer Harmonie, op de liefde en eendracht die haar staande houdt en ook op de gezondheid van den heer Beozieres '

Het verslagboek gaat verder: 'onnodig aan te stippen dat deze kernachtige aanspraak menige keeren onderbroken werd door een daverend handgeklap, en dat bij het einde de glazen tot de bodem toe geledigd werden, onder eene langdurige toejuiching.'

Op zondag 31 januari 1897 werd al vroeg in de morgen het nieuws verspreid: de oud-burgemeester Jan-Baptist De Rijcke is overleden. De begrafenis heeft plaats op donderdag 4 februari 1897

19

Op 20 mei van hetzelfde jaar vergezelt de Harmonie het stoffelijk overschot van haar schatbewaarder, Pieter Armand Coucke, (° Zomergem, 6-2-1833 en + Zomergem, 17-5-1897) gemeentesecretaris.

In die jaren had de Harmonie zware financiële problemen en een schuld van ...170 bef ! Daarom wordt door het bestuur ‘de wensch uitgedrukt van telkens dat de Maatschappij een glas bier te drinken krijgt, dit aanstonds te betalen: immers: oude rekeningen zijn kwade rekeningen. Op de processie is het meer dan voldoende dat de muzikanten twee glazen bier te drinken krijgen.(...) Voor het concert van den zondag nanoen zal de maatschappij vergaderen ten lokale en er een glas bier mogen drinken. Na het concert bij Henri Pierardt. (...) Den maandag nanoen vergaderen bij August Lievens; na het eerste deel een glas bij Walgraeve en na het concert bij Filemon Derijcke.(°Zomergem, 2-7-1872)’

Op 8 augustus van het zelfde jaar trekt de Harmonie, voor 6 uur ‘s morgens naar Brussel44, maar aangezien er zoveel volk naar Brussel stroomde zijn ze in twee groepen moeten gaan. 'Om half tien kwamen wij in Brussel aan en om 10 ure hadden wij eene groote mis in de Sint Gudulekerk.' Pas rond de middag kwamen zij aan de tentoonstelling. 'Na enige wonderheden oppervlakkig aanschouwd te hebben, gingen wij noenmal nemen om 1 uur in Hotel Flora, binnen het park der expositie. Rond 2 ure trekken wij door de zalen en om 4 ure bevinden wij ons met onze speeltuigen, die in de velodroom bewaard waren, in de Erezaal om onze opgegeven stukken uit te voeren. Aldaar waren banken noch stoelen noch pupiters te vinden. Na lang wachten, geleidde men ons tot in de Feestzaal. Daar was alles klaar en wij lieten ons daar horen tot 6 ure.(...) Hoelanger wij speelden, hoe groter het getal aanhoorden wierd, en hoemeer dezen

44 Naar de Wereldtentoonstelling.

20

onze uitvoering goedkeurden. Spijtig dat het zo regende toen wij de zaal verlieten. Na nog een leerrijk bezoek te hebben gebracht aan oud-Brussel zijn wij rond 8 ure naar huis teruggekeerd. Om 9 ure en een half waren wij al in Gent maar wij moesten wachten tot 11 ure om met den bijzonderen tram te kunnen vertrekken. Gedurende deze tusschentijd werd er menig glas dobbelen genut; immers alleman had zijne goesting naar drank tot dan toe bespaard. Toen het middernacht wierd was het vriendengezelschap zonder de minste hindernis weder bij moeder.'

De wereldtentoonstelling van 1897 (Frans: Exposition Internationale de Bruxelles) werd gehouden in het Brusselse Jubelpark. Het Bureau International des Expositions heeft de tentoonstelling achteraf erkend als de 12e universele wereldtentoonstelling. Aan de wereldtentoonstelling deden 27 landen mee. Het evenement werd door zo'n 7,8 miljoen mensen bezocht.

Een apart onderdeel was de Koloniale tentoonstelling die in Tervuren werd gehouden in het speciaal hiervoor gebouwde Paleis der Koloniën. Deze stond helemaal in het teken van de Kongo-Vrijstaat, de enige kolonie van België. Een jaar later kreeg de tentoonstelling een definitief karakter en werd in dit gebouw het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika ondergebracht.

Volwassen werd men pas na de loting (die bepaalde wie soldaat werd en wie niet). Zo lezen we dat jongelingen die nog niet geloot hebben, om 9 uur ‘s avonds verzocht worden naar huis te gaan. Als de Harmonie ‘s avonds op stap ging, liet men zich vergezellen van fakkeldragers. In dat jaar besloot men deze 2 bef drinkgeld te bezorgen.

Het jaar 1897 werd afgesloten met een groot Sint Ceciliafeest. Er werd hulde gebracht aan August De Ketelaere (° Zomergem, 1-5-1823 en + Zomergem, 2-9-

21

1903), klarinet solo, die meer dan een halve eeuw (56 jaar) lid was. 'Er wordt hem opgeofferd: zijn portret, kostelijk omlijst, geteekend door onzen heer Bestuurder en daar De Ketelaere minnaar is van rooken, een prachtige pijp met tabakzak, een kilo tabak, een pak stekjes, en een kasje fijne cigaren. Onnodig te zeggen dat de geestdrift ten top rees op der ogenblik dat de Heer Alfons Dobbelaere( ° Zomergem, 12-1-1840), Ondervoorzitter, zijnen ouden vriend het woord richtte en dat De Ketelaere en menige aanwezige tot tranen toe bewogen waren; te meer daar de gevierde volstrekt niets op voorhand wist van deze eerbewijzing.'

Enige dagen terug had de voorzitter, Felix Lampaert, zijn zilveren bruiloft gevierd en nu werd een gelegenheidslied aan hem opgedragen, gedicht door de Heer Pastoor Claeys en getoonzet door de Bestuurder.

Eind 1898, wordt de Harmonie uitgenodigd naar Ursel ter gelegenheid van de inhuldiging van de tram. Op dat ogenblik was er echter ook kermis op Zomergem Boven. Volgende brief werd dan ook verstuurd:

'Aan de Heer Bouckaert, Burgemeester der Gemeente Ursel Somerghem, den 25 September 1898 Heer Burgemeester, Het Bestuur onzer Harmonie, heden in vergadering, heeft besloten deel het nemen aan uwe feesten ter gelegenheid der inhuldiging van de nieuwe tramlijn. Doch op zekere voorwaarden, en dit om de volgende redens: In eene der straten, waar verscheidene onzer onmisbare muzikanten wonen, is het dien dag kermis; dan nog is het juist 1ste zondag der maand, dag waarop het voor vele onzer leden, uiterst moeilijk is, onze gemeente te verlaten. Daarom verlangt het Bestuur dat onze Harmonie ‘s middags per tram (den inhalingstram) tot aan Ursel gevoerd worde: het ware immers zeer wel mogelijk met dezelfden tram waarmede de heeren directeurs der lijn bij U toekomen zullen. Twee compartimenten zijn voldoende om ons personeel te vervoeren. En het naarhuiskeeren zou ook niet laat in den namiddag mogen wezen, om reden der hoogergenoemde wijkkermis. Boven de maaltijd aan onze 40 werkende leden en een tiental ereleden die ons zullen vergezellen, beloopen de kosten van onze bestuurder voor eene repetitie 10 bef en voor den uitstap insgelijks. Wij verhopen heer Burgemeester dat gij ons zult willen voldoende antwoord geven voor donderdag, dag onzer repetitie, en bieden U intusschen onze gevoelens van achting aan. getekend: G Colpaert, De Schrijver.’

22

In 1898 ging men naar Vinderhoute en Sint Martens Leerne.

Ook het muziekfeest in in 189945 genoot groot bijval. Onze Harmonie heeft de plechtigheden bij de openstelling van de nieuwe brug helpen opluisteren. Op twee kiosken speelde ze verscheidene muziekstukken. Een lekkere hesp met kaas, koekebrood en goed bier was ter beschikking gesteld door Henri Maenhout, brouwer te Knesselare.

45 Er was ook nog een optredenin Merendree, Nevele en Vinderhoute.

23