JAARVERSLAG 2017 INHOUDSTAFEL

INLEIDING ...... 3 Historiek en definitie van het CIM ...... 3 Mission statement ...... 3 Structuur ...... 3

CIM ORGANEN ...... 4 De leden van het CIM ...... 4 De Algemene Vergadering ...... 4 De Raad van Bestuur ...... 5 Het Bureau ...... 13 De Permanente Structuur ...... 14 De Strategische Comités ...... 14 De Technische Commissies ...... 15

CIM STUDIES ...... 16 Bioscoop ...... 17 Bioscoop studie ...... 17 Methodologie van de Bioscoop studie ...... 17 Technische Commissie Bioscoop ...... 18 Bioscoop Controles ...... 18 Publicatie van de bereiksresultaten Bioscoop ...... 18 Perspectief 2018 voor de Bioscoop studie ...... 18 CrossMedia ...... 19 De CIM CrossMedia studies ...... 19 De Establishment Survey ...... 19 De TGM ...... 20 Technische Commissie CrossMedia ...... 21 Strategisch Comité CrossMedia ...... 21 Perspectief 2018 voor de CrossMedia studies ...... 22 Internet ...... 23 Inleiding ...... 23 Methodologie van de Internetstudies ...... 23 Technische Commissie Internet ...... 25 Strategisch Comité Digitaal (Internet) ...... 26 Internetcontroles ...... 26 Publicatie van de Internetresultaten ...... 27 Perspectief 2018 voor de Internetstudie ...... 28 Out-of-Home ...... 29 Out-of-Home studie 2016-2019 ...... 29 Inplanting van panelen en VAI (Visibility Adjustment Index) ...... 30 Exploitatie en berekening van paneelprestaties ...... 31 Publicatie van de Out-of-Home studie (2016-2019) ...... 31 Technische Commissie Out-of-Home ...... 31 Strategisch Comité OOH ...... 32 Perspectief 2018 voor de Out-of-Home studie ...... 32

JAARVERSLAG CIM 2017 1 Pers ...... 33 Echtverklaring Pers ...... 33 Methodologie van de Echtverklaring Pers studie ...... 33 Technische Commissie Echtverklaring Pers ...... 34 Publicatie van de Echtverklaring Pers resultaten ...... 35 Echtverklaring Pers Controles ...... 35 Perspectief 2018 voor de Echtverklaring Pers studie ...... 35 Pers bereiksstudie ...... 36 Methodologie van de Pers bereiksstudie ...... 36 Technische Commissie Pers bereik ...... 38 Strategisch Comité Reading (Pers) ...... 39 Publicatie van de Pers Bereik resultaten ...... 39 Perspectief 2018 voor de Pers Bereiksstudie ...... 40 Radio ...... 41 Methodologie van de CIM Radiostudie ...... 41 Technische Commissie Radio ...... 42 Strategisch Comité Luisteren (Radio) ...... 43 Radiocontroles ...... 44 Publicatie van de Resultaten van de Radiostudie ...... 44 Perspectief 2018 voor de Radiostudie ...... 45 Televisie ...... 46 CIM TV TAM studie ...... 46 Methodologie van de CIM TV TAM studie ...... 46 Horodatage ...... 48 Methodologie van de Horodatage studie ...... 48 Technische Commissie Televisie ...... 49 Strategisch Comité Kijken (TV) ...... 50 Televisiecontroles ...... 51 Audit TV studie ...... 51 Publicatie van de resultaten van de CIM TV studie ...... 51 Perspectief 2018 voor de CIM TV studie ...... 57

FINANCIEN ...... 58 Financiële controle ...... 58 Budgettaire opvolging ...... 58

COLOPHON ...... 59

JAARVERSLAG CIM 2017 2 INLEIDING

Historiek en definitie van het CIM Het CIM (Centrum voor Informatie over de Media) ontstond in 1971 uit de fusie van de DVEA (het eerste or- ganisme ter echtverklaring van de verspreiding van de Belgische perstitels) en de BSRM (het eerste Belgische instituut dat met het meten van de bereikcijfers begon) . Het is een vereniging zonder winstoogmerk waarvan de leden actief zijn binnen de Belgische communica- tiesector . Het CIM is gebaseerd op een partnerschap dat vorm geeft aan de gemeenschappelijke doelstellingen van zijn leden . Het CIM bestaat door zijn leden, voor zijn leden en dankzij hun geconcerteerde actie . Door zijn medewerking aan de drieledige vereniging verbindt elk lid er zich dan ook toe voorrang en voorkeur te ge- ven aan het best mogelijke voorstel dat de doelstellingen hieronder mogelijk maakt . Elk lid verbindt er zich ook toe zo goed mogelijk bij te dragen tot de verdere ontwikkeling, het nut en de doeltreffendheid van de vereniging . Sinds haar ontstaan heeft de vereniging haar activiteiten alsmaar uitgebreid en aangepast aan de evoluerende behoeften van zijn leden .

Mission statement Het CIM heeft als doel zijn leden voortdurend of regelmatig, en zo snel mogelijk, juiste, objectieve en be- trouwbare informatie te verschaffen over het bereik, de kenmerken en de kracht van de media . Deze informatie wordt vergaard via studies die door zijn bemiddeling werden ontworpen en omschreven, en door zijn toedoen werden uitgevoerd, gecontroleerd en voor echt verklaard . Dit alles met de nodige bezorgdheid voor de neutraliteit en de uniciteit van bronnen en referenties . Deze gegevens moeten zo goed mogelijk aan de behoeften van de leden van het CIM beantwoorden . Om zijn opdracht te vervullen wijdt het CIM zich, onder andere, aan het opzoeken, bestuderen en versprei- den van alle informatie met betrekking tot de media . Dit omvat onder andere: --de controle en de echtverklaring van gegevens over oplage, verspreiding en/of de distributie van de media; --exclusief onderzoek naar het bereik van de media door middel van studies of enquêtes; --het inzamelen en verspreiden van informatie over de media. Structuur De structuur van het CIM en zijn omgeving:

Adverteerders, Reclamebureaus, Mediabureaus, Regies, Media Algemene Vergadering Raad van Bestuur Bureau Algemeen Directeur Permanente Structuur Strategische Comités Technische Commissies Instituten voor onderzoek en enquêtes, Audits De consumenten van media en producten en diensten

JAARVERSLAG CIM 2017 3 CIM ORGANEN

De leden van het CIM Om lid te worden van het CIM moet men actief zijn in de Belgische communicatiewereld en behoren tot één van de drie volgende polen van de tripartiet: --De adverteerders, --De reclamebureaus en mediabureaus, hierna de tussenpersonen genoemd, --De media en mediaregies, hierna de media genoemd.

Ondernemingen en verenigingen die deel willen uitmaken van het CIM moeten schriftelijk een aanvraag richten tot de Voorzitter van de Raad van Bestuur waarbij ze verklaren kennis genomen te hebben van de statuten en de reglementen en zich ertoe verbinden deze na te leven . De toetredingsaanvraag wordt aan het Bureau overgemaakt dat de kandidaat-leden vervolgens voorstelt aan de Raad van Bestuur die beslist binnen de twee maanden .

De Algemene Vergadering De bevoegdheden die uitsluitend aan de Algemene Vergadering worden voorbehouden, zijn: --De wijziging van de statuten, --De uitsluiting van een lid, --De benoeming en de afzetting van de bestuurders, --De benoeming en de afzetting van de rekeningcommissaris en de bepaling van zijn bezoldiging ingeval een bezoldiging wordt toegekend, --De goedkeuring van rekeningen en begrotingen, --De kwijting aan de bestuurders en de rekeningcommissaris, --De goedkeuring van, en de wijzigingen aan het Huishoudelijk Reglement, --De ontbinding van de vereniging en de aanwijzing van één of meerdere vereffenaars, --De omzetting van de vereniging in een vennootschap met sociaal oogmerk, --De interpretatie van de statuten.

In 2017 vond de Gewone Algemene Vergadering plaats op 25 april . Gewoonlijk is er jaarlijks één Gewone Algemene Vergadering waarop de boeken ter goedkeuring worden voorgelegd en waar statutaire verkiezingen plaatsvinden .

In de loop van 2017 mocht het CIM de volgende firma’s als (nieuwe) leden verwelkomen:

AdUX Belgium sprl Showcomm bvba Altice Media Publicité sas Tagmag bvba AtHome Group sarl Telenet bvba KBC Group n v. . Télévision Française 1 s .a . KLEIN n v. . UGC Vlaanderen n v. . Outsight s .a . Vice UK TV Limited Plattelands TV n v. . Vlaams-Brusselse Media vzw Publifer n v. .

In 2017 hebben 30 leden het CIM verlaten (ontslag, fusie, faillissement…) .

JAARVERSLAG CIM 2017 4 De Raad van Bestuur De Raad van Bestuur leidt de zaken van de vereniging en vertegenwoordigt deze in en buiten rechte . Hij is bevoegd voor alle aangelegenheden die de wet of de huidige statuten niet uitdrukkelijk aan de Algemene Vergadering verlenen . Sinds begin 2016 wordt de Raad van Bestuur samengesteld uit 21 leden verkozen door de jaarlijkse Alge- mene Vergadering:

14 bestuurders uit de pool media Dagbladen 1 Vlaamse Nieuwsmedia 1 La Presse .be Periodieke pers 2 The Ppress/UPP Internet 1 DMA Audiovisueel 6 BVAM Out-of-Home 1 AEA Individuele zetels 2, met uitzondering van de leden van de BVAM (TV en Radio), laPresse .be, Vlaamse Nieuwsmedia, The Ppress/UPP

7 bestuurders uit de pool van de niet-media Tussenpersonen 3 UMA of ACC (Reclamebureaus en Mediabureaus) 1 individuele zetel Tussenpersonen Adverteerders 2 UBA 1 individuele zetel Adverteerders

Behalve in geval van onmogelijkheid, bijvoorbeeld bij gebrek aan kandidaturen, wordt de Raad van Bestuur vanaf nu als volgt samengesteld: --Twee derde gekozen uit de media, --Eén derde gekozen uit de niet-media (tussenpersonen en adverteerders) .

Om de volledige gelijkheid van stemmen te verzekeren tussen de bestuurders van de pool niet-Media en de pool Media, beschikt elke bestuurder van de pool niet-Media over een stemgewicht van 2 stemmen . De Raad van Bestuur verkiest een Voorzitter voor een duur van drie jaar, hetzij onder zijn leden hetzij ie- mand van buiten de Raad, die omwille van zijn deskundigheid en onafhankelijkheid unanieme erkenning geniet . De Raad van Bestuur verkiest tevens, op voorstel van de Voorzitter, het Bureau, een uitvoerend orgaan waarin zetelen: de Voorzitter zelf, een Secretaris, een Schatbewaarder, alsook twee bestuurders die beho- ren tot de twee polen die niet door de Voorzitter worden vertegenwoordigd en waarvan er één als Onder- voorzitter zal worden aangeduid . Begin 2017 maakten de volgende personen deel uit van het Bureau: --Philippe BONAMIE, lid --François CHAUDOIR, Ondervoorzitter --Bart DE PROOST, Schatbewaarder --Thierry KEYEN, Voorzitter --Patricia VERMANDELE, Secretaris .

Sinds einde mei 2017, wordt het Bureau als volgt samengesteld: --Philippe BELPAIRE, Schatbewaarder --François CHAUDOIR, Ondervoorzitter --Thierry KEYEN, Voorzitter --Patricia VERMANDELE, Secretaris --Anny WUYTS, lid . Bij het nemen van beslissingen in verband met het ontwerpen en uitvoeren van studies en diensten baseert de Raad van Bestuur zich op het gekwalificeerde en uitvoerige advies van het betrokken Strategisch Comité,

JAARVERSLAG CIM 2017 5 de betrokken Technische Commissie of van iedere werkgroep met een welomschreven opdracht en op het advies van de Algemeen Directeur . De Raad van Bestuur werd in 2017 voorgezeten door Thierry KEYEN .

De Raad van Bestuur is als volgt samengesteld (na de Gewone Algemene Vergadering van 25 april 2017):

Philippe BELPAIRE ROULARTA MEDIA GROUP Media Thierry BRYNAERT WAVEMAKER Tussenpersonen Wilfried CELIS MEDIALAAN Media François CHAUDOIR SPACE Tussenpersonen Bernard COOLS SPACE Tussenpersonen Mark DAEMEN MEDIAHUIS Media Birgitta DE SMET TRANSFER Media Yves DE VOEGHT COCA-COLA SERVICES Adverteerders Yves GÉRARD REGIE MEDIA BELGE Media Tom GYBELS SBS BELGIUM Media Thierry HUGOT ROSSEL & Cie Media Wim JANSEN JC DECAUX BELGIUM Media Trui LANCKRIET MEDIAHUIS Media Denis MASQUELIER IP BELGIUM Media Sandrine PENNINCKX REGIE MEDIA BELGE Media Hugues REY HAVAS MEDIA BELGIUM Tussenpersonen Simone RUSELER UBA Adverteerders John STUYCK ACKROYD PUBLICATIONS Media Patrick VAN DIJCK BRIGHTFISH Media Patricia VERMANDELE ING BELGIE Adverteerders Anny WUYTS VAR Media

Wijziging na de Algemene Vergadering: --Tom GYBELS is niet meer werkzaam bij SBS Belgium. Hij wordt opgevolgd door Peter QUAGHEBEUR (SBS Belgium) – RvB 14/11/2017.

Werkzaamheden van de Raad van Bestuur In de loop van zijn tien vergaderingen behandelde de Raad van Bestuur van het CIM in 2017 voornamelijk volgende dossiers:

ALGEMEEN

Bureau – samenstelling

De Raad van Bestuur heeft tijdens zijn zitting van 30 mei 2017 de nieuwe samenstelling van het Bureau goedgekeurd die door de Voorzitter voorgesteld wordt: Philippe BELPAIRE (Roularta), Schatbewaarder François CHAUDOIR (Space), Ondervoorzitter Thierry KEYEN, Voorzitter Patricia VERMANDELE (ING België), Secretaris Anny WUYTS (VAR), Lid

JAARVERSLAG CIM 2017 6 Financieringsregels van het CIM

Tijdens de Raad van Bestuur van september 2017 heeft de UMA gevraagd om de financieringsregels van het CIM opnieuw te bespreken . Het was niet mogelijk om een specifieke vergadering van het Bureau hierover te organiseren wegens te drukke agenda’s . Op vraag van het Bureau, worden het algemene kader van het huidige financieringssysteem, het voorstel van de UMA tijdens CIM 2020, en de praktische gevolgen van beide scenario’s opnieuw uitgelegd tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van oktober . Er volgt een uitgebreide discussie over de solidariteit binnen het CIM, de financiële bijdrage (of niet) van elke categorie en hun betrokkenheid in de CIM-instanties, de tactische en strategische studies, de functie en rol van het CIM, de betekenis van de lokale (Belgische) media in vergelijking met grote internationale actoren … Er wordt het volgende voorgesteld: het Bureau bestudeert bepaalde simulaties, gebaseerd op principes die verschillen van de principes die vandaag werden voorgesteld, om te zien of andere modellen ook mogelijk zijn . Daarna worden de resultaten gepresenteerd aan de Raad van Bestuur . De bestuurders keuren deze manier van werken goed . Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 14 november wordt het nieuwe voorstel van de UMA besproken dat vóór de vergadering doorgemaild werd naar de bestuurders . De Voorzitter legt het nieuwe voorstel en de gevolgen voor het CIM-budget uit . Uit de discussie die volgt (geen mogelijke consensus), leidt de Voorzitter af dat het voorstel vandaag niet de nodige goedkeuring krijgt . Hij vindt dat een bredere aanwezigheid nodig is voor een definitieve beslissing i v. m. . dit onderwerp . Hij stelt voor om dit verder te bespreken tijdens de volgende Raad van Bestuur . Huishoudelijk Reglement – aanpassing bijlage « CIM TV studie: bijdrage van de media »

Tijdens de Raad van Bestuur van 12 december 2017, herinnert de Voorzitter eraan dat er een akkoord gevon- den werd tussen de BVAM en Transfer over de verdeling van de kosten van de TV studie voor de Franstalige regionale zenders . Dit akkoord moet nu vertaald worden in de bijlage van het Huishoudelijk Reglement van het CIM . Een paragraaf werd toegevoegd, enkele elementen werden aangevuld . De Voorzitter voegt eraan toe dat beide partijen principieel akkoord zijn over de verdeling van de kosten tussen de regies . Ze moeten nog over de juiste formulering overeenkomen en de tekst zal toegevoegd worden aan de bijlagen van het Huishou- delijk regelement van het CIM . De Raad van Bestuur gaat hiermee akkoord . Strategische Comités

Tijdens de vergadering van 24 januari 2017 herinnert de Voorzitter eraan dat hij geprobeerd had om een uniforme samenvatting te presenteren over de Strategische Comités maar dat het relatief moeilijk was voor de voorzitters van deze Comités om het standard model te volgen gezien de verscheidenheid van de Comités . Het Bureau stelt een andere methode voor: de Algemeen Directeur, die alle werkzaamheden van alle Stra- tegische Comités volgt, zal op een objectieve manier de voor hem belangrijkste elementen presenteren . Er wordt een samenvatting gemaakt van wat er tijdens de laatste 4 vergaderingen van de Strategische Co- mités (TV, Radio, Digitaal en CrossMedia) gebeurd is sinds de laatste vergadering van de Raad van Bestuur in december . Het belangrijkst is dat de Raad van Bestuur goed geïnformeerd wordt over de werkzaamheden van de ver- schillende Comités . Er wordt niets specifieks verteld over het Strategisch Comité OOH . Dat is ook logisch: de sector zelf had de nieuwe studie goed voorbereid en een Strategisch Comité was niet direct nodig . Een 1ste vergadering van dit Strategisch Comité OOH wordt toch voorzien einde januari om de grote principes van de studie en van de modellering voor te stellen .

JAARVERSLAG CIM 2017 7 De volgende wijzigingen in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC CrossMedia Trui LANCKRIET vervangt Bart DECOSTER (beide Mediahuis) .

SC Pers Trui LANCKRIET vervangt Mark DAEMEN (beide Mediahuis) .

Tijdens de zitting van de Raad van Bestuur van 21 februari 2017 wordt een samenvatting gemaakt van wat er tijdens de laatste 5 vergaderingen van de Strategische Comités (Pers, TV, Radio, OOH en CrossMedia) gebeurd is sinds de laatste Raad van Bestuur in januari . De Voorzitter bedankt de Algemeen Directeur voor deze stand van zaken over de werkzaamheden van de verschillende Comités . Hij bedankt tevens de voorzitters en de leden van al deze Comités voor de geboekte vooruitgang . De resultaten worden stilaan zichtbaar en hadden niet bereikt kunnen worden met de vroege- re configuratie van het CIM, gezien de ingewikkelde onderwerpen . Hij is tevreden over de positieve evolutie van de vereniging . De volgende wijzigingen in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC Radio Pascale DEBERGHE (OMG) verlaat het SC Radio .

SC Digitaal Nicolas VANDERSEYPEN (Dentsu Aegis) heeft het SC Digitaal verlaten en zal opgevolgd worden door Didier ACKERMANS (ook Dentsu Aegis) . Trui LANCKRIET vervangt Mark DAEMEN (beide Mediahuis) . Wim STAELENS (SBS Belgium) vervoegt het SC Digitaal .

Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 28 maart 2017 wordt er opnieuw een stand van zaken gegeven over de laatste 4 vergaderingen (TV, Pers, Digitaal en CrossMedia) van de Strategische Comités sinds de vorige Raad van Bestuur . De volgende wijziging in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM wordt goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC Pers Christine FESTJENS heeft einde februari Sanoma Media Belgium verlaten . Ze maakt geen deel meer uit van het Strategisch Comité Pers en wordt vervangen door Sophie VANDERWINKEL (Sanoma) .

Tijdens de zitting van 25 april 2017 wordt er gemeld dat er geen vergadering was van de Strategische Comi- tés sinds de Raad van Bestuur van maart . Het was een vakantieperiode en ofwel was er geen vergadering voorzien, ofwel werd de vergadering geannuleerd . Tijdens de vergadering van 30 mei 2017 worden de 5 vergaderingen van de Strategische Comités sinds de laatste Raad van Bestuur (2 Strategische Comités TV, 1 Radio, 1 Pers en 1 Digitaal) samengevat . Wat het Strategisch Comité OOH betreft wachten ze op de publicatie van de nieuwe studie . De werkzaam- heden van het Strategisch Comité Crossmedia zijn momenteel on hold; nu de Technische Commissie gebrieft is over de nieuwe projecten . Tijdens de Raad van Bestuur van 27 juni 2017, wordt er een stand van zaken gemaakt over de vergaderingen van de Strategische Comités Radio en Pers . De vergadering van het Strategisch Comité TV werd verplaatst naar een latere datum, na de Raad van Bestuur . Een Strategisch Comité Digitaal werd ook na de datum van de Raad van Bestuur gepland . Geen vergadering van het Strategisch Comité OOH; de publicatie van de nieu- we studie is uitgesteld . De werkzaamheden van het Strategisch Comité CrossMedia zijn nog altijd on hold, de Technische Commissie neemt het over . Het Bureau vindt de samenvattingen van de vergaderingen goed maar er ontbreekt nog een algemeen overzicht van de werkzaamheden van de Comités . De Algemeen Directeur stelt op vraag van het Bureau een stand van zaken van de verschillende projecten volgens het « OPTIC » schema (O=Objectives, P= Plan, T= Tender, I= Implementation, C= Challenge) voor aan de bestuurders . Dit komt min of meer overeen met de levenscyclus van een CIM-project . Hij stelt voor om het schema voor elke vergadering van de Raad van

JAARVERSLAG CIM 2017 8 Bestuur aan te passen in functie van de discussies en de vooruitgangen en dan de verschillen op te lijsten . Samengevat zijn er momenteel 31 lopende subprojecten, 4 tenders en 13 subprojecten worden nog bestu- deerd . Een andere vaststelling is dat meer en meer manager profielen zich laten vervangen door senior re- searchers en dat de discussies toch snel meer technisch worden . De Voorzitter merkt op dat de Strategische Comités een belangrijke instantie van het CIM zijn geworden, ze bepalen uiteindelijk de kwaliteit van de CIM-studies en de nodige aandacht en tijd moeten voorzien worden voor deze Comités . De volgende wijzigingen in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC Radio Dorien CLAES vervangt Lut VERCRUYSSE (beide VRT) . Jo SNOECKX vervangt Tania VANDINGENEN (beide Medialaan) .

SC CrossMedia Brenda LIEBENS verlaat IP Belgium en maakt geen deel meer uit van het SC CrossMedia vanaf 1 juli 2017 . SC TV Philippe BONAMIE verlaat SBS Belgium en maakt geen deel meer uit van het SC TV . Jeroen COEYMANS (ook SBS) volgt hem op .

Een nieuw overzicht van de werkzaamheden van de Strategische Comités wordt gegeven tijdens de verga- dering van de Raad van Bestuur van 12 september 2017 . 2 Strategische Comités TV, 1 Radio, 1 Pers, 2 Digital en 1 OOH hebben plaatsgevonden sinds de laatste Raad van Bestuur van juni . Een update van de tabellen met de verschillende deelprojecten en hun evolutie wordt ook getoond . Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 10 oktober 2017 werd gesignaleerd dat er maar twee vergaderingen van Strategische Comités hebben plaatsgevonden sinds de laatste Raad van Bestuur . Het Strategisch Comité CrossMedia heeft de volledige exploitatie van de Establishment Survey goedge- keurd . Het Strategisch Comité Pers heeft beslist om de nieuwe Persbereiksstudie op 12 oktober te publiceren . Daar- bij wordt toegang verleend tot de bereikscijfers van Papier en Digitale Versies, de websites en Total Brand . De uitgevers die een NDA hebben getekend krijgen ook toegang tot de resultaten van Papier en Digitale Versies apart, voor intern gebruik . De volgende wijzigingen in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC CrossMedia Laurence FINE is niet meer werkzaam bij Telenet en maakt geen deel meer uit het SC CrossMedia . Bart DE PROOST (De Persgroep) verlaat het SC CrossMedia .

SC Pers Marco MARINI (IP) verlaat het SC Pers .

SC Radio Dorien CLAES (VRT) verlaat het SC Radio vanaf 25 oktober 2017 . Thijs VANDERHAEGEN (VRT) volgt haar op .

SC Digitaal Benedicte LOBELLE verlaat het SC Digitaal en wordt vervangen door Michaël BASSANELLO (beide Nati- onale Loterij) .

Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 14 november 2017, wordt er opnieuw een stand van zaken gegeven over de Strategische Comités waarvoor een vergadering plaatsgevonden heeft (CrossMedia, Digitaal, Radio en TV) . Voor het SC Pers en het SC OOH wordt een vergadering in december voorzien .

JAARVERSLAG CIM 2017 9 De volgende wijziging in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM wordt goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC CrossMedia Pierre DUBOIS (RTBF) vervoegt het SC CrossMedia als vertegenwoordiger van de DMA, ter vervanging van Brenda LIEBENS die het Strategisch Comité einde juni 2017 had verlaten .

Tijdens de vergadering van 12 december 2017 herinnert de Voorzitter eraan dat de Strategische Comités al een tijdje bestaan . Hij heeft gevraagd aan de Algemeen Directeur om zijn indruk door te geven over de geboekte resultaten en het functioneren van deze comités . Op basis van een tabel met verschillende elementen over de samenstelling van de verschillende Comités (aantal leden per comité, aantal ontslagen, …), hun vergaderingen (aantal vergaderingen die plaatsgevon- den hebben, aantal vergaderingen die afgeschaft werden) en de deelname van de leden aan de vergade- ringen (gemiddeld aanwezigheidspercentage, …) geeft de Algemeen Directeur een stand van zaken . Hij signaleert dat het voor de Permanente Structuur frustrerend is om geen continuïteit te hebben in bepaalde Strategische Comités, en geen snelle besluitvorming in andere Comités . Er zijn leden die niet komen (moeten ze lid blijven?), er zijn leden die niet altijd kunnen komen (sommigen werken met een collega samen en laten zich vervangen als ze niet kunnen deelnemen) . Wat gebeurt er als een beslissing genomen moet worden en de representativiteit niet gegarandeerd kan worden, of er niet genoeg aanwezigen zijn? Er worden een aantal oplossingen besproken: Een vervanger toe te laten voor leden die niet aanwezig kunnen zijn (liefst een manager profiel) zou een oplossing kunnen zijn . Een conference call voorzien, zoals dit soms voor internationale meetings gebeurt, is een andere oplossing . Het SC Digital zal een lijst opstellen met vragen waarvan een gebrek aan antwoord het SC niet toelaat om vooruitgang te boeken . Deze vragen zullen op de duidelijkst mogelijke manier opgesteld worden (over wat het CIM moet meten of niet, indien het deel uitmaakt van zijn missie of niet, of er gemeten wordt omdat het deel uitmaakt van een tool die andere elementen meet (antwoord met % van ja en nee)) . Deze vragen- lijst wordt gestuurd naar de Strategische Comités Digital, TV, Radio en Pers en naar de beroepsverenigingen UBA en UMA voor een antwoord tegen einde januari . Er wordt ook voorgesteld om de samenstelling van het SC Digital te herzien (3 TV + 3 Radio + 3 Pers + 3 Pure Internet Players, zodat alle betrokken partijen goed vertegenwoordigd zijn tijdens de discussies) en x aantal keer per jaar een gemeenschappelijke vergadering te voorzien met de betrokken Comités over digitaal . De Raad van Bestuur gaat akkoord met de voorgestelde oplossingen . De Algemeen Directeur geeft daarna een stand van zaken over de Comités die een vergadering hebben gehouden sinds de laatste Raad van Bestuur (TV, Radio en Pers) . De volgende wijzigingen in de samenstelling van de Strategische Comités van het CIM worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur: SC Pers Marijn SUPLY (Colruyt) verlaat het SC Pers .

SC TV Catherine DUCAMP (BNP Paribas Fortis) verlaat het SC TV .

SC OOH Pierre-Alain TURBANG is niet meer werkzaam bij Mediabrands en maakt geen deel meer uit van het SC OOH . Julie WIJNS (Mediabrands/Rapport) volgt hem op .

Technische Commissies – aanpassing van het reglement

Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 30 mei worden enkele wijzigingen in het interne regle- ment van de Technische Commissies voorgesteld . Dit reglement moest inderdaad aangepast worden naar aanleiding van de laatste wijzigingen in de Statuten en het Huishoudelijk Reglement van de vereniging en het ontstaan van de Strategische Comités . Er is geen grote verandering in de tekst; het betreft alleen een update op basis van de complementariteit tussen Strategische Comités en Technische Commissies . Er wordt een opmerking geformuleerd bij artikel 2 . De Raad van Bestuur keurt deze tekst goed, rekening houdend met de herformulering van een zin .

JAARVERSLAG CIM 2017 10 Toegang tot CIM-gegevens door derden buiten de tripartite

Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van maart 2017 wordt er aan de aanvragen van Belga (Buzzcapture) en Repucom (Nielsen) herinnerd, en aan een eerdere gelijkaardige aanvraag van een Neder- lands agentschap Monalyse . Het Bureau heeft gevraagd om een structureel voorstel van tarieven voor toegang tot CIM-gegevens voor derden buiten de tripartite op te stellen omdat er in principe geen bezwaar hierover is . Enerzijds moet het gebruik van de gegevens niet-concurrentieel zijn . Anderzijds zijn deze aanvragen ook een extra opbrengst voor het CIM . De Algemeen Directeur is begonnen met een analyse van de huidige praktijken bij onze buur- landen (BARB …) en wacht nog op bepaalde antwoorden . Een voorstel zal worden uitgewerkt voor een volgende vergaderingen van de Raad van Bestuur . Het voorstel werd naar de bestuurders doorgemaild ter voorbereiding van de vergadering van de Raad van Bestuur van 30 mei 2017 . Hierin worden vermeld wie toegang mag hebben, de beperkingen in het gebruik van de gegevens, de gebruikerslicenties en de productiekosten (normaal gezien buiten het CIM) . Er volgt een discussie binnen de Raad van Bestuur over bepaalde noties, de gevraagde prijzen, de waarde van de studies … Er wordt voorgesteld om de tekst en de opmerkingen door te geven aan de advocaat van het CIM voor een juridisch advies . Tijdens de vergadering van 27 juni, wordt het onderwerp opnieuw besproken (juridische advies, nog geen concreet prijsvoorstel) . Het punt staat terug op de agenda van de Raad van Bestuur van september .

Tijdens de Raad van Bestuur van september signaleert de Algemeen Directeur dat hij een voorstel van de BVAM heeft gekregen . Aangezien het voorstel nog niet door het Bureau werd besproken, komt het op de agenda van de Raad van Bestuur van oktober . Tijdens de Raad van Bestuur van oktober werd het nieuwe voorstel van de BVAM besproken . Het Bureau had enkele bezwaren en suggesties . Aangezien de presentatie van de vergelijking tussen het oorspronkelij- ke voorstel en het voorstel van de BVAM niet tijdig klaar is geraakt, wordt het onderwerp toegevoegd aan de agenda van de Raad van Bestuur van november . Tijdens de Raad van Bestuur van 14 november 2017 wordt het onderwerp opnieuw besproken: het wordt aangeraden om geen officiële tarieven te publiceren maar aanvragen geval per geval te bekijken en enkele principes te definiëren (o .a . geen competitief gebruik, geen verkoop, geen ruwe gegevens, …) . De BVAM was het niet eens met alle voorgestelde elementen en had een tegenvoorstel (o a. . hogere prijs, productie uitsluitend door de Permanente Structuur) . Dit voorstel werd besproken binnen het Bureau . Op basis van deze discussies heeft de Algemeen Directeur een nieuw meer pragmatisch voorstel opgesteld . Dit voorstel moet een antwoord bieden voor de meerderheid van de huidige aanvragen en maakt de productie haalbaar voor de Permanente Structuur . Het betreft een maandelijkse levering, uitsluitend voor de doel- groep 12+, met een gemiddelde rating per programma/zender voor TV, een rating per station per uur per dag van de week/weekend voor Radio, het bereik van een website voor Internet en het gemiddelde bereik voor Pers . De nieuwe tarieven houden rekening met de waarde van de gegevens . Een discussie volgt . Twee algemene principes worden toegevoegd aan de lijst: --Een correct gebruik van de CIM-gegevens is verplicht . In geval van overtreding behoudt het CIM zich het recht om de levering van de gegevens te stoppen . --Het gebruik van de gegevens moet geen impact hebben op de business van het betrokken medium of zijn partners .

JAARVERSLAG CIM 2017 11 CIM STUDIES

CrossMedia studies - goedkeuring request for proposal Consumer Decision Journey en TGM

Tijdens de zitting van de Raad van Bestuur van 14 november wordt er uitgelegd dat het Strategisch Comité CrossMedia de tender voor de Consumer Decision Journey studie (CDJ) en de Target Group Monitor studie (TGM) heeft goedgekeurd en dat er een budgettaire envelop bepaald werd . De bestuurders hebben het voorstel vóór de vergadering doorgemaild gekregen . Voor de TGM betreft het een update . De Consumer Decision Journey studie is een nieuwe studie die de rol van de touchpoints (bredere commu- nicatiekanalen dan de klassieke media) bestudeert in het beslissingsproces van de consumenten per sector . Een combinatie van beide studies laat een grotere relevantie van de gegevens en een kleine besparing op het niveau van de rekrutering toe . De vragenlijsten zijn specifiek voor elk onderdeel (TGM, consumptie van de media en CDJ) . Wat het veldwerk betreft, zijn er een face-to-face rekrutering via Pers (volledige TGM, traditionele repre- sentativiteit, van hoge kwaliteit, link met Persstudie) en een online rekrutering (volledig traject per sector) . De bestuurders keuren de Request for Proposal goed . Het document wordt naar de instituten gestuurd . Internet studie - tarieven

Tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 28 maart 2017 wordt er uitgelegd dat de DMA nieuwe tarieven voor de Internet studie heeft berekend met het CIM . In het algemeen betreft het een verlaging van de tarieven in vergelijking met 2016 . Deze nieuwe tarieven voorzien een verlaging van de vaste kosten, een verlaging van +/- 25% van de variabele kosten en een be- sparing voor elke uitgever met twee sites of meer, want het houdt nu rekening met het aantal visits per uitgever (en niet meer per site) . Er is ook een symbolische verhoging van 200 € naar 300 € voor de prijs van de applicaties en een indexering van het tarief voor de regies en de gegroepeerde fiches . De Raad van Bestuur keurt de nieuwe voorgestelde Internet tarieven goed . Ze zullen gecommuniceerd wor- den aan de intekenaars en zullen van toepassing zijn voor de volgende facturatie . Radio studie - call for tender

Tijdens zijn zitting van 21 februari 2017, geeft de Raad van Bestuur zijn akkoord over de voorgestelde call for tender voor de Radio Studie . Deze call for tender heeft ook als doel de radio van de toekomst te meten . De traditionele FM-radio’s zullen er anders uitzien (DAB, DAB+, audio streaming) . De bedoeling is om het hele radiolandschap te bestuderen . De gegevens zullen 6 keer per jaar gepubliceerd worden en niet meer 3 keer zoals tegenwoordig . Het is ook de bedoeling om een groter overzicht te geven van de toestellen die gebruikt worden en van de audio streaming . Daarom werd deze call for tender in verschillende modules verdeeld (grotere flexibiliteit voor een aanpas- sing op het niveau van de verschillende elementen): A . AM, FM, DAB B . meting van trafiek Radio over IP C . meting van het bereik en profiel Radio over IP D . fusie klassieke Radio - Radio over IP

Een indicatie van het budget staat vermeld in de call for tender . De resultaten van module A worden gepland voor 2018 . De bedoeling is om een nog meer future proof studie te hebben in 2020 (o a. . na tests van de passieve methode, die tijdens de nieuwe contractperiode uitgevoerd moeten worden) . De bestuurders worden, tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 27 juni 2017, op de hoogte gebracht dat de Technische Commissie Radio en de Aankoopcommissie Radio de verschillende voorstellen bestudeerd hebben . Er ontbreken nog enkele technische elementen om de keuze te bevestigen voor mo- dules A en B . Zodra de elementen verzameld zijn, zal de Raad van Bestuur de aanbeveling voor de keuze van het instituut voor de eerste twee modules moeten goedkeuren . Enkele dagen later keurt de Raad van

JAARVERSLAG CIM 2017 12 Bestuur de aanbeveling van de Technische Commissie en van de Aankoopcommissie goed om module A toe te kennen aan GfK en module B aan NeuroMedia . Wat de module van bereik en profiel Radio over IP betreft, was er geen overtuigende oplossing . Discussies worden voorzien met potentiele partners om te zien of de integratie van hun gegevens een oplossing zou kunnen bieden . Er is dus geen beslissing voor de fusie (radio netto bereik) . TV studie - bijdrage regionale zenders

Tijdens de Raad van Bestuur van 28 maart 2017, meldt de vertegenwoordigster van Transfer binnen de Raad van Bestuur dat de Franstalige regionale zenders sinds november 2016 wachten om in de audimetrie te kun- nen stappen . Een eerste (beschouwd als te dure) offerte werd opgesteld door de BVAM . Een nieuwe prijs werd gevraagd maar er is nog geen concreet antwoord . Ze vindt normaal dat dit gemeld wordt binnen de Raad van Bestuur van het CIM want hier zetelen ook verschillende BVAM-bestuurders . Voor de Voorzitter van het CIM is dit een vraag voor de BVAM . Eén van de BVAM-bestuurders geeft inder- daad toe dat dit dossier al veel te lang aansleept maar een beslissing ligt klaar; die zal officieel door de voorzitter van de BVAM gecommuniceerd worden . De Voorzitter van het CIM vraagt uitdrukkelijk aan de BVAM-bestuurders dat ze, in naam van de Raad van Bestuur van het CIM, aandringen bij hun eigen voorzit- ter om het officiële antwoord te sturen . Het onderwerp moet opnieuw besproken worden tijdens de zitting van de Raad van Bestuur van 27 juni . Het probleem is nog altijd niet opgelost . Daarom heeft Transfer een brief verstuurd . In deze brief drukt Transfer zijn ontevredenheid uit over het nieuwe voorstel van tarieven door de BVAM . De Voorzitter herinnert de inzet van dit probleem dat niet vanuit het CIM komt maar gevolgen heeft op zijn functionering . Het zijn de verenigingen die de verdeling van de kosten van de CIM studies bepalen en de berekeningsmethode doorgeven aan het CIM dat de bedragen factureert . In het huidige geval, klaagt een CIM lid (dat geen lid is van de BVAM) over een systeem dat hij/zij onterecht vindt (er bestaat een groot verschil tussen de tarieven die van toepassing zijn voor de Nederlandstalige regionale zenders en tarieven die van toepassing zouden zijn voor de Franstalige regionale zenders) . De Voorzitter van het CIM vraagt dus aan de BVAM om deze aanvraag te bekijken en een minnelijke schikking proberen te vinden . Misschien moeten de financieringsregels (die van lang geleden dateren) herzien worden, rekening houdend met de huidige situatie (meer zenders en regies)? Het onderwerp wordt, op vraag van Transfer, opnieuw op de agendapunten van de Raad van Bestuur van 10 oktober 2017 toegevoegd . Er is blijkbaar nog geen akkoord tussen beide partijen ondanks de tegen- voorstellen . De Voorzitter benadrukt dus nog eens dat de discussies tussen de BVAM en Transfer moeten plaatsvinden . Een akkoord zou moeten gevonden worden door beide partijen (minnelijke schikking of in- dien nodig via advocaten) . Tijdens de Raad van Bestuur van 14 november 2017, worden de bestuurders geïnformeerd dat een akkoord gevonden werd tussen de BVAM en Transfer over de Franstalige regionale zenders . De BVAM zal het over- eengekomen tarief communiceren aan het CIM zodat de facturatie aangepast kan worden . Er zal ook een voorstel van aanpassing voor de bijlage van het Huishoudelijk Reglement van het CIM i v. m. . “De CIM TV studie: bijdrage van de media” opgesteld worden .

Het Bureau De Voorzitter van de Raad van Bestuur neemt tevens het voorzitterschap van het Bureau waar dat tegen- woordig samengesteld is uit een Ondervoorzitter, een Secretaris, een Schatbewaarder en een lid . Alle leden van het Bureau worden door de Raad van Bestuur verkozen (cf . supra) . In 2017 zijn er tien vergaderingen geweest van het Bureau . Behalve in geval van belangenconflict, neemt de Algemeen Directeur deel aan deze vergaderingen, maar zonder beslissende stem . Het Bureau maakt deel uit van de Raad van Bestuur en is er het uitvoerende orgaan van . Bij delegatie van de Raad van Bestuur, is hij belast met het dagelijkse bestuur van het CIM, dit wil zeggen de administratie- ve taken die niet verder gaan dan de dagdagelijkse noden van de vereniging, of die welke zowel wegens hun geringe belang als wegens de nood aan een snelle oplossing geen optreden van de Raad van Bestuur verantwoorden . Het Bureau bereidt de vergaderingen van de Raad van Bestuur voor en waakt over de uitvoering van de be- slissingen die er werden genomen . Binnen de krijtlijnen van het budget dat door de Algemene Vergadering werd goedgekeurd, werft hij de personeelsleden aan, ontslaat ze, beslist over hun taken en salarissen, en informeert er de Raad van Bestuur over . Hij waakt ook over de deontologie betreffende het gebruik van de CIM-data .

JAARVERSLAG CIM 2017 13 Om te vermijden dat technische beschouwingen het overleg binnen de Raad van Bestuur zouden belemme- ren, komen deze beschouwingen aan bod binnen het Bureau . Daarom voorziet de vergaderkalender van het Bureau vergaderingen die tussen één week à veertien dagen vóór de Raad van Bestuur plaatsvinden om deze vergaderingen voor te bereiden .

De Permanente Structuur Zoals haar naam aangeeft is de Permanente Structuur niet alleen het bestendige maar ook het meest opera- tionele orgaan van het CIM . De Permanente Structuur staat ten dienste van het CIM en elk van haar leden . Zij is belast met de uitvoering van de beslissingen van de Raad van Bestuur en het Bureau . De Permanente Structuur moet bovendien de Technische Commissies en de Strategische Comités en hun voorzitter bijstaan en de methodologische waarde garanderen van de studies die het CIM uitvoert . Ook het goede verloop ervan behoort tot haar taken . Men moet er dus organisatietalent en technische competenties terugvinden . Door de evolutie van de CIM-studies zal de samenstelling van de Permanente Structuur waarschijnlijk ook evolueren in de toekomst . De Permanente Structuur staat onder leiding van de Algemeen Directeur van het CIM, Stef PEETERS . Eind december 2017 zag het operationele organogram er als volgt uit:

Stef PEETERS General Manager

Michaël DEBELS Kurt BAVEGHEMS Frédéric PRICKEN Research Director Véronique DEFELD Head of TV & Internet Administration Press, Cinéma, Radio Office Manager Television & Internet & Finance Manager & CrossMedia

Alain COLLET Guillaume LARIVIERE Project Manager Project Manager OOH & Special projects TV

Mélusine NAOME Julie BADISCO Assistant Project Manager Assistant Project Manager Press & Cinéma Internet

Munia TONNEAUX Assistant Project Manager Radio & CrossMedia

De Strategische Comités De Strategische Comités werken een lange termijn visie uit voor de ontwikkeling van de CIM studies . De Strategische Comités ‘Media’ bepalen de behoeften van een sector en de doelstellingen van de zoge- noemde tactische studie die het bereik voor een specifiek medium meet . Zij leggen het kader vast waar- binnen de methodologische modaliteiten, het type resultaten, het budget, de exploitatiemethoden en de lastenboeken worden bepaald . Na de start van een studie volgt het Comité ook het verloop van de studie en bekijkt of die in de praktijk beantwoordt aan de behoeften van alle betrokken partijen . Een Strategisch Comité ‘Media’ wordt samengesteld uit beslissingsnemers en managers: --uit de mediacategorieën die betrokken zijn in de studie (de ‘verkopers’ van reclameruimte moeten samen minstens 75% vertegenwoordigen van het gefinancierde bedrag van de betrokken CIM studie), --en uit de tussenpersonen en adverteerders (minstens 3 commissarissen vertegenwoordigen de ‘pool van de kopers’ van reclameruimte) .

De voorzitter van een Strategisch Comité ‘Media’ wordt aangeduid door de ‘verkopers’ . Het Strategisch Comité ‘CrossMedia’ bepaalt de lange termijn oriëntatie van de studies die het gecombi- neerd bereik van alle media meten . Dit Comité is samengesteld uit 14 commissarissen: --7 beslissingsnemers van de tussenpersonen en adverteerders, de ‘pool van de kopers’ van reclameruimte, --en 7 beslissingsnemers van de media pool (1 voor Dagbladen, 1 Periodieke Pers, 1 TV, 1 Radio, 1 Bio- scoop, 1 Internet, 1 Out-of-Home), de ‘pool van de verkopers’ .

JAARVERSLAG CIM 2017 14 De voorzitter van dit Strategisch Comité wordt aangeduid door de ‘kopers’ . De Algemeen Directeur van het CIM en de Voorzitter van de betrokken Technische Commissie worden op elke vergadering van het Strategisch Comité uitgenodigd maar hebben geen stemrecht . Het Strategisch Comité organiseert zoveel vergaderingen als nodig voor zijn missie . Als de studie gestart is, zal het Comité minstens één vergadering 9 maanden na het starten van de studie organiseren, daarna minstens één keer om de 12 maanden die volgen . Het Strategisch Comité informeert regelmatig de Raad van Bestuur over de ontwikkeling van zijn werkzaamheden en legt zijn eindaanbevelingen schriftelijk vast, in de vorm die het zelf kiest . Er bestaat momenteel een Strategisch Comité CrossMedia, Digitaal (Internet), Kijken (Televisie), Luisteren (Radio), OOH en Reading (Pers) .

De Technische Commissies Voor elk type studie kan de Raad van Bestuur, voor zover nodig, een Technische Commissie oprichten . Zodra een studie van start is gegaan, waakt de Technische Commissie over de uitvoering en de overeen- stemming met het lastenboek . De Technische Commissies worden voorgezeten door een voorzitter die aangesteld wordt door de Raad van Bestuur . De voorzitter van de Technische Commissie van een tactische studie is lid van de pool Tussenperso- nen, en wordt gekozen door de leden van de mediacategorie die de studie financiert . De voorzitter van de Technische Commissie van de CrossMedia studies is lid van de pool Tussenpersonen en wordt gekozen door de leden van de pool Tussenpersonen . De voorzitter van een Technische Commissie stelt een lijst met kandidaat commissieleden samen die hij/zij kiest uit de Media en Tussenpersonen polen op basis van hun competentie . Hij/Zij kan ook externe personen uitnodigen, waaronder een senior expert die lid is van het Strategisch Comité van de betrokken studie . Deze kandidatenlijst zal worden voorgelegd ter goedkeuring van de Raad van Bestuur . De leden van de Technische Commissies worden voor twee jaar benoemd . Hun mandaat kan vernieuwd worden . De voorzitter van een Commissie kan echter op elk moment, om technische redenen of bij gebrek aan inzet, zijn Commissie herschikken of een lid vervangen . De wijziging wordt ter goedkeuring van de Raad van Bestuur voorgelegd . De Algemeen Directeur van het CIM, de betrokken project manager of elke andere medewerker die hij zou hebben aangeduid nemen altijd deel aan het onderzoek van de Technische Commissie . De werking van de Technische Commissies wordt bepaald door een huishoudelijk reglement dat op 1 juli 1999 door de Raad van Bestuur werd goedgekeurd . Aanpassingen in het reglement werden op 26 januari 2010, 6 september 2011 en 30 mei 2017 door de Raad van Bestuur goedgekeurd . Er was in 2017 één Technische Commissie per onderzoeksdomein, een Technische Commissie CrossMedia en een andere die zich bezighoudt met de echtverklaring pers (oplage en verspreiding), in totaal 8 Technische Commissies . Elke Technische Commissie stelt de werkmethoden en de principes, op basis waarvan haar activiteit zal uit- gevoerd worden, voor aan de Raad van Bestuur . Na eventuele verbeteringen keurt de Raad van Bestuur deze voorstellen goed die vanaf dat moment het reglement vormen van die Technische Commissie .

JAARVERSLAG CIM 2017 15 CIM STUDIES Het CIM produceert tactische onderzoeken die eigen zijn aan één medium . Er bestaan twee types tactische studies:

- De echtverklaring

De echtverklaring van de oplagecijfers en de verspreiding van de perstitels is de meest bekende . Daarnaast gebeurt er ook een echtverklaring van website-bezoeken . En in buitenreclame wordt regelmatig de plaatsing van de nieuwe borden van groot formaat op het Belgi- sche grondgebied gevalideerd .

- De bereiksstudies

Het CIM organiseert de meting van het bereik van de belangrijkste Belgische reclamedragers: pers, bio- scoop, buitenreclameborden, internet, radio en tot slot televisie via audimetrie en horodatage .

Naast de tactische onderzoeken verzorgt het CIM ook twee strategische studies: --In het CrossMedia project werden de verschillende mediabereikstudies gefusioneerd met een centrale HUB studie . Deze fusie laat toe om het bereik van de verschillende types media en hun duplicaties direct te vergelijken . --De TGM studie (Target Group Monitor, of doelgroepenstudie) had als doelstelling om de link te leggen tussen het mediaverbruik en de consumptie van producten en merken .

In 2015 werden deze strategische studies aan een grondige evaluatie onderworpen . In 2016 en 2017 werd er verder gewerkt aan de toekomst van beide studies . Zie verder .

JAARVERSLAG CIM 2017 16 Bioscoop

De meting van het bereik van bioscoop is direct gekoppeld aan de Pers bereiksstudie . De vragen in verband met de opkomst in de bioscoopzalen zijn op het einde van de persvragenlijst geïntegreerd . Bioscoop studie

Methodologie van de Bioscoop studie

Doel

De tactische Bioscoop studie meet het bereik van de bioscoop in Belgische steden waar bioscoopzalen met reclame toegankelijk zijn . De studie wordt uitgevoerd op vraag van Brightfish, de regie die de advertentie- ruimte van de bioscoop commercialiseert .

Rekrutering

Het veldwerk van de studie 2016-2017 is begonnen op 19/06/2016 en werd afgesloten op 31/05/2017 . Ter her- innering: de realisatie van het veldwerk werd toevertrouwd aan IPSOS . Het referentie-universum bestaat uit alle individuen woonachtig in België, van 12 jaar en ouder . Op 01/01/2016 bedroeg dit 9 721. .896 personen . De steekproef van het veldwerk 2016-2017 bevat 10 063. enquêtes . Het steekproefpercentage bedraagt 9 .721 .896/10 .063 = 966,1 . Dit betekent dat elk individu van de steekproef gemiddeld 966 individuen van het referentie- universum vertegenwoordigt .

Vragenlijst

Er werden vragen opgenomen met betrekking tot volgende tarifaire eenheden: Cine Park Antwerpen/ Cine Park Brussel/ Cine Park Gent/ Cine Park Luik /Cine Park Charleroi/ Totaal Cine Park 5GC + lokaliteiten NL + FR/ Totaal Cine Park 5 GC/ Cine Park Lokaliteiten FR/ Cine Park Lokaliteiten NL/ Cine Park Lokaliteiten NL + FR .

JAARVERSLAG CIM 2017 17 Technische Commissie Bioscoop

Samenstelling d d. . 31/12/17

Christian KEVERS MediaCom Belgium Voorzitter TC Marina BEESEMANS Mindshare Luc GUEURY Space Nathalie L’HOIR Mediabrands (UM) Leen SCHRAMME Wavemaker Sylvia VAN CAUTEREN Brightfish Patrick VAN DIJCK Brightfish

Werkzaamheden van de Technische Commissie Bioscoop

In 2017 is de Technische Commissie Bioscoop niet samengekomen .

Bioscoop Controles De vragen met betrekking tot totaal bereik en bereik laatste periode worden met aandacht opgevolgd gedurende het veldwerk door de Technische Commissie Pers .

Publicatie van de bereiksresultaten Bioscoop De resultaten van de Bioscoop studie werden beschikbaar gesteld voor de leden-intekenaars van de studie in oktober 2017 in pdf-formaat via de website van het CIM (http://www .cim .be) . De resultaten van de CIM bereiksstudie Bioscoop worden via onderstaande gecertificeerde exploitatie- en/of planningssoftware leve- ranciers verdeeld aan hun klanten: --Galileo (ontworpen door Ultersys, verdeeld door TNS Media) --Pressure (ontworpen en verdeeld door Pointlogic) --Sesame (ontworpen en verdeeld door Bucknull & Masson) . Perspectief 2018 voor de Bioscoop studie De Bioscoop studie zou gekoppeld moeten blijven aan de Persstudie voor de periode 2017-2019 .

JAARVERSLAG CIM 2017 18 CrossMedia

Sinds 2016 worden het design en de opvolging van de “strategische” studies gegroepeerd en toevertrouwd aan het Strategisch Comité en de Technische Commissie CrossMedia . De verschillende projecten die door beide groepen opgevolgd werden zijn: --De CrossMedia studies --De Establishment Survey --De TGM

De CIM CrossMedia studies

Ter herinnering: het Strategisch Comité heeft in 2016 beslist om de HUB studie en de fusie van de tactische studies niet te hernieuwen . 2016 werd dus gebruikt om nieuwe projecten te definiëren die beter de wensen van de markt beantwoorden . In 2017 hebben het Strategisch Comité en de Technische Commissie de principes van de nieuwe studies ge- definieerd: --Een nieuwe Consumer Decision Journey studie heeft als doel het beslissingsproces van de consumenten beter te leren kennen, in wisselwerking met de verschillende communicatiekanalen en touchpoints . --Het herstarten van een TGM studie met een media-luik maar ook de mogelijkheid om de TGM te com- bineren met de nieuwe Consumer Journey studie, gezien hun complementariteit .

De Establishment Survey

Sinds 2016 voert het CIM de Establishment Survey uit . Deze studie met 6 000. jaarlijkse interviews laat toe om sterkere populatie benchmarks te hebben over de evolutie van de multimedia uitrusting en de consump- tie van media bij de gezinnen .

JAARVERSLAG CIM 2017 19 De Establishment Survey moet opleveren wat volgt: --Referenties inzake totaal bereik voor de definitie van universa in TV, Radio en Internet studies; --Een single source referentie voor multimedia uitrusting en gebruik van devices; --Referentie over de nieuwe manieren om bepaalde media te consumeren; --Een rekruteringsbasis voor het tv-panel .

De uitvoering van deze studie werd toevertrouwd aan GfK .

Field

De Establishment Survey is gebaseerd op een continu veldwerk . Het eerste volledige veldwerk van de Establishment Survey liep van 24/10/2016 tot 30/09/2017 . Het aantal enquêtes was op de volgende manier verspreid: --Golf 1 (24/10/2016 – 31/03/2017): 3 .000 enquêtes --Golf 2 (01/04/2017 – 30/06/2017) : 1 .500 enquêtes --Golf 3 (01/07/2017 – 30/09/2017) : 1 .500 enquêtes

Referentie-universum

Het referentie-universum bestaat uit alle personen (Belgen en buitenlanders) van 12 jaar en ouder, woon- achtig in België .

Steekproeftrekking

De steekproef van de Establishment Survey werd aselect samengesteld op basis van personen die willekeur- ig gekozen werden binnen de NIS-wijken .

Inzameling van de gegevens en vragenlijst

De gegevens worden ingevuld door de respondent zelf in een CASI-vragenlijst op computer . Er is ook een online gedeelte voorzien in de rekrutering van de studie voor moeilijk via face-to-face te rekruteren profie- len uit het online panel van GfK .

Publicatie van de resultaten

De resultaten van het eerste jaar van de Establishment Survey werden in december 2017 gepubliceerd . De resultaten zijn beschikbaar in verschillende softwares van tactische studies (GfK Probe, Galileo, Sesame) en zijn toegankelijk voor de intekenaars die aan de financiering bijdragen (de intekenaars van de Radio, TV of Internet studies) .

De TGM

In de CIM TGM studie wordt informatie ingezameld over de aankoopverantwoordelijkheid van verschillen- de goederen en diensten, over de consumptiegewoontes, het bezit van goederen en over de attitudes van de Belgische bevolking . De TGM studie meet het consumptiegedrag in de volgende sectoren: --Aankoopverantwoordelijkheden --Huisdieren --Aankoopgewoonten --Auto en transport --Voeding --Bank en verzekeringen --Drank --Huisvesting --Hygiëne en schoonheid --Elektrische apparatuur --Schoonmaakmiddelen --Multimedia uitrusting --Apotheek en gezondheid --Bioscoop, internet, radio en TV --Vrije Tijd --Attitudes --Vakantie --Reclame en promotionele post

JAARVERSLAG CIM 2017 20 Technische Commissie CrossMedia

Samenstelling d d. . 31/12/17

David LECOUVET Mediabrands Belgium Voorzitter TC Stefan DELAETER VAR Françoise FAUCHEUX Mediahuis Brigitte GILSON Mindshare Michel JADOUL Clear Channel Belgium Ilse PEETERS De Persgroep Publishing Sofie RUTGEERTS Medialaan Vanessa SANCTORUM Havas Media Belgium Linda SCHEERLINCKX Roularta Media Group Leen SCHRAMME Wavemaker

Wijzigingen in de loop van het jaar: Ter herinnering: de Technische Commissie CrossMedia begon als fusie van de vroegere Technische Commis- sies CrossMedia en TGM . In 2017 werd het aantal leden verminderd . --Remi BOEL (Omnicom Media Group), Veerle COLIN (JC Decaux), Bart DE PROOST (De Persgroep Publis- hing) en Johan PUTSEYS (Mediabrands) verlaten de Technische Commissie – RvB 28/03/2017 . --Marco MARINI (IP Belgium) en Sandrine PENNINCKX (RMB) maken geen deel meer uit de TC CrossMedia – RvB 30/05/2017 . --Sofie RUTGEERTS vervangt Tim VAN DOORSLAER (beide Medialaan) – RvB 30/05/2017 . Strategisch Comité CrossMedia

Samenstelling d d. . 31/12/17

Hugues REY Havas Media Belgium Voorzitter SC CrossMedia Veerle COLIN JC Decaux Pierre DUBOIS RTBF Yves GERARD Régie Média Belge Trui LANCKRIET Mediahuis Patrick VAN DIJCK Brightfish Tim VAN DOORSLAER Medialaan David LECOUVET Mediabrands Voorzitter TC CrossMedia Bruno LIESSE Dentsu Aegis Network Belgium Frédéric MARTINS ING België

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Trui LANCKRIET vervangt Bart DECOSTER (beide Mediahuis) – RvB 24/01/2017 . --Brenda LIEBENS verlaat IP Belgium en maakt geen deel meer uit het SC CrossMedia – RvB 27/06/2017 . --Laurence FINE verlaat Telenet en maakt geen deel meer uit het SC CrossMedia – RvB 10/10/2017 . --Bart DE PROOST (De Persgroep Publishing) is geen lid meer van het SC CrossMedia – RvB 10/10/2017 . --Pierre DUBOIS (RTBF) vervoegt het SC CrossMedia als vertegenwoordiger van de DMA (ter vervanging van Brenda LIEBENS die het SC einde juni had verlaten) – RvB 14/11/2017 .

JAARVERSLAG CIM 2017 21 Werkzaamheden van de Technische Commissie en van het Strategisch Comité

In 2017 hebben het Strategisch Comité en de Technische Commissie gewerkt aan: --De definitie van de verwachte methodologie voor de nieuwe studies Consumer Journey en TGM . --Het opstellen van de Call for Tender voor deze beide studies (uitgestuurd in november 2017) . --De definitie van de exploitatieprincipes van de gegevens van de Establishment Survey .

In 2017 is de Technische Commissie 8 keer samengekomen . Bovenop de hierboven vermelde elementen wa- ren de belangrijkste werkzaamheden in 2017: --De opvolging van het veldwerk en de resultaten van de Establishment Survey . --De opvolging van de verandering van methodologie voor de face-to-face rekrutering van de Establish- ment Survey --Het opstellen van de vragenlijst voor de Consumer Journey Perspectief 2018 voor de CrossMedia studies De antwoorden van de instituten op de Call for Tender van einde 2017 voor de Consumer Journey studie en de TGM studie worden verwacht voor maart 2018 . Beide studies zouden in 2018 van start moeten gaan . Het Strategisch Comité en de Technische Commissie zullen eerst de offertes evalueren en het instituut kiezen voor de uitvoering van de studies . Daarna zullen ze met aandacht de opstart van de studies opvolgen .

JAARVERSLAG CIM 2017 22 Internet

Inleiding Sinds 1 juni 2014 is Gemius verantwoordelijk voor de CIM Internet trafiek- en bereikmeting in België en Luxemburg, die voortaan als één enkele studie beschouwd worden: de CIM Internet studie . De CIM Internet studie bestaat uit volgende onderdelen: --Een census trafiek meting voor ingeschreven websites (op alle devices); --Een census trafiek meting voor ingeschreven html5, hybride en native apps (op tablet, smartphone en andere devices); --Een census trafiek meting voor streaming audio en video players van ingeschreven publishers (op PC, tablet, smartphone en andere devices); --Een fusie van de internetconsumptie op PC thuis en die op het werk (home-work); --Een cookie panel op PC, tablet en smartphone die het internetbereik meet; --Een totaal internetuniversum, gebaseerd op de fusie van het PC, tablet en smartphone bereik.

Methodologie van de Internetstudies

De census meting voor ingeschreven websites

De census meting voor ingeschreven websites is een site centric meting, die de trafiek op sites van inteke- naars van de CIM Internet studie in kaart brengt . Elke deelnemende site plaatst een asynchroon javascript (= tag) in de broncode van zijn website . De eerste maal dat een surfer met zijn browser (bv . Internet Explo- rer, Safari, Firefox, Chrome, …) een deelnemende site bezoekt, installeert het meetsysteem een third party cookie in die browser . Dit laat toe om de browser te identificeren elke keer als men daarna opnieuw een pagina bezoekt van een deelnemende site . Dit systeem laat toe om per site het aantal unieke browsers te onderscheiden en te tellen aan de hand van cookies . Daarnaast worden page views, visits en andere metrics

JAARVERSLAG CIM 2017 23 gerapporteerd . Deze CIM Internet meting vraagt op geen enkel moment een actieve participatie van de surfers . Sinds 1 oktober 2017 wordt een nieuwe tijdsmeting gebruikt waarbij de tijd van de laatste page view beter gemeten wordt (Heartbeat) . Deze resultaten zijn beschikbaar via twee tools voor alle internet-intekenaars: 1 . gemiusPrism bevat ruwe ongefilterde data voor intern gebruik van de intekenaar . 2 . gemiusOLA bevat gefilterde data, waarover gecommuniceerd mag worden . Een versie van gemiusOLA beperkt tot page views en sessies is beschikbaar in het publieke gedeelte van de website van het CIM: http://www .cim .be/nl/internet/resultaten-belgie .

De census meting voor ingeschreven apps

De census meting voor ingeschreven apps is een app centric meting, die de trafiek op apps van intekenaars van de CIM Internet studie in kaart brengt . Bij de html5 app wordt een javascript gebruikt, voor de native en hybride apps is een SDK voor iOS en Android beschikbaar . Dit systeem laat toe om per app het aantal unieke browsers te onderscheiden en te tellen . Daarnaast worden page views, visits en overige metrics gerappor- teerd . Deze CIM Internet meting vraagt op geen enkel moment een actieve participatie van de surfers . De resultaten zijn beschikbaar via de twee tools voor alle internet-intekenaars (gemiusPrism en gemius­ OLA), de beschikbare metrics zijn dezelfde als die van de sites .

De census meting voor audio- en video streaming

De census meting voor audio- en video streaming is een player centric meting, die de streaming op players van intekenaars van de CIM Internet studie in kaart brengt . Elke deelnemende speler plaatst een asyn- chroon javascript (= tag) in de broncode van de player . Dit systeem laat toe om per player het aantal unieke browsers te onderscheiden en te tellen aan de hand van de cookies . Daarnaast worden stream views, visits en overige metrics gerapporteerd . Deze meting vraagt op geen enkel moment een actieve participatie van de surfers . De resultaten zijn beschikbaar via de twee tools voor alle internet-intekenaars (gemiusPrism en gemius­ OLA), sinds 2017 worden ook de resultaten van stream in apps in gemiusOLA gepubliceerd .

CIM Internet bereikstudies

Op basis van de censusstudies weet men niet wie er precies schuil gaat achter een browser, terwijl net deze informatie essentieel is voor een degelijke mediaplanning . De CIM Internet bereikstudies zijn fundamenteel verschillend van alle andere tactische studies van het CIM: daarin wordt vanuit een perfect gekende steek- proef een extrapolatie gemaakt over het bereik van media in het universum . De paradox van CIM Internet trafiek is dat het bereik van de sites in het universum zeer betrouwbaar gemeten wordt maar dat de socio- demografische realiteit hierachter onbekend blijft . Dit is de prijs die betaald wordt in een studie waarin de steekproef… het universum is! De CIM Internet bereikstudie is een tactische Internet studie van het CIM die de link wil leggen tussen browsers en de mensen die deze gebruiken . Deze studie maakt gebruik van drie panels: 1 . Het PC cookie panel; 2 . Het tablet cookie panel; 3 . Het smartphone cookie panel . Sinds augustus 2015 zijn de panels gefuseerd tot één enkele bereiksmeting . Vanaf januari 2016 wordt het surfgedrag van mensen die thuis én op het werk op PC surfen gefuseerd . Tijdens de zomer van 2016 werd de sociodemografische verdeling van de internetstudie in twee stappen verfijnd: 1 . de grenzen voor de berekening van de sociale groepen werden vanaf juni 2016 in overeenstemming gebracht met de internetbevolking in de Golden Standard; 2 . de verdeling naar leeftijd en provincie werd vanaf augustus 2016 geoptimaliseerd door de toevoeging van twee wegingsfactoren (geslacht x leeftijd en geslacht x provincie) . Vanaf juli 2017 wordt de Establishment Survey (ES) als bron voor de sociodemografische verdeling van de Belgische internetbevolking gebruikt . Gemius heeft de berekening van het bereik per type toestel verbe- terd door, vanaf de gegevens van juli 2016, rekening te houden met de verhouding tussen het aantal brow- sers en het aantal surfers (de J-factor) per dag, per type toestel en voor elke publication unit (site, sectie, media player, mediagroep en regiecombinatie) . Naast het bereik voor websites wordt sinds januari 2016 ook het bereik gemeten voor het totale aantal streams dat online bekeken en/of beluisterd werd . Dit wordt sinds 2016 op het niveau van de “player” gemeten, en is sinds 2017 ook beschikbaar op andere niveaus (website, media groep, . ). .

JAARVERSLAG CIM 2017 24 De bereikresultaten zijn beschikbaar via 2 verschillende bronnen: 1 . Planning files: Gemius levert ASCII-bestanden aan de software houses . 2 . Excel rapporten: offline rapporten, die voornamelijk een archieffunctie hebben .

Software panel

Om ook niet ingeschreven websites te meten wordt er een software panel opgezet . Dit panel wordt gewor- ven vanuit de leden van het cookie panel (PC en mobiel) sinds 2015 . Deze panelleden installeren een soft- ware, browser extensie of app waarmee hun surfgedrag op alle sites kan gemeten worden . Sinds september 2017 is het PC Software Panel voldoende groot, maar door het gebrek aan voldoende Mobile Software panellisten besliste het Strategisch Comité om de publicatie van de resultaten van het Software Panel uit te stellen tot er voldoende Mobile Software panellisten zijn . Om de groei van dit Mobile Software panel te stimuleren werd in oktober 2017 een loyalty systeem ont- wikkeld (GemClub) om meer leden voor het Mobile Software panel te rekruteren en te behouden . Elke dag dat het panellid de app actief op zijn smartphone/tablet laat, ontvangt hij een punt . Deze punten kunnen vervolgens ingeruild worden voor een prijs of een deelname aan een wedstrijd .

Technische Commissie Internet

Samenstelling d d. . 31/12/17

Jean-Michel DEPASSE Mindshare Voorzitter TC Katrien BERTE Mediahuis Céline BRANDERS Rossel & Cie Saskia CUPERUS Roularta Media Group Thibaud DE MEESTER Dentsu Aegis (Isobar) Pierre DUBOIS RTBF Kim GILS Medialaan Pieter MERGAN De Persgroep Publishing Stéphanie RADOCHITZKI Space Nicolas SCHONAU RTL Belgium Bart SPIESSENS Pebble Media

Wijzigingen in de loop van het jaar: Hebben de Commissie vervoegd: --Pieter MERGAN (De Persgroep Publishing) – RvB 28/03/2017 --Bart SPIESSENS (Pebble Media) – RvB 30/05/2017

Hebben de Commissie verlaten: --Kenny VALCKS (De Persgroep Publishing) – RvB 28/03/2017 --Alain COLLET (Omnicom Media Group) – RvB 28/03/2017 --Philippe DEGUELDRE (Pebble Media) – RvB 30/05/2017 --Alexis WAUTOT (IPM Group) – RvB 12/09/2017 --Marie-Christine GEORGES (Mediabrands Belgium) – RvB 12/12/2017

Werkzaamheden van de Technische Commissie Internet

Elke maand geeft de Technische Commissie zijn goedkeuring over nieuwe sites die voor alle intekenaars gepubliceerd worden . De Technische Commissie evalueert samen met de Permanente Structuur de opbouw en resultaten van alle deelstudies van de Gemius studie .

JAARVERSLAG CIM 2017 25 Strategisch Comité Digitaal (Internet)

Samenstelling d d. . 31/12/17

Pierre DUBOIS RTBF Voorzitter SC Philippe DEGUELDRE Pebble Media Trui LANCKRIET Mediahuis Wim STAELENS SBS Belgium Didier ACKERMANS Dentsu Aegis Network Jean-Michel DEPASSE Mindshare Voorzitter TC Internet Sylvie IRZI Mediabrands Philippe VAN HELSHOECHT Space Michaël BASSANELLO Nationale Loterij

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Nicolas VANDERSEYPEN (Dentsu Aegis) verlaat het SC Digitaal . Hij wordt vervangen door Didier ACKER- MANS (ook Dentsu Aegis) – RvB 21/02/2017 . --Trui LANCKRIET vervangt Mark DAEMEN (beiden Mediahuis) in het SC Digitaal – RvB 21/02/2017 . --Wim STAELENS (SBS Belgium) vervoegt het SC Digitaal – RvB 21/02/2017 . --Benedicte LOBELLE verlaat het SC Digitaal en wordt vervangen door Michaël BASSANELLO (beiden Na- tionale Loterij) – RvB 10/10/2017 .

Werkzaamheden van het Strategisch Comité Digitaal

Het Strategisch Comité vergadert 1 maal per maand, waakt over de verschillende onderdelen van de inter- netstudie en beslist over de evolutie van de studie, de prioriteiten en de publicatie . Zoals beschreven in de visietekst van eind 2016 werd begin 2017 een tender uitgeschreven voor het inhuren van een externe analist om een review te organiseren van de digitale strategie van CIM . In mei 2017 werd deze opdracht toever- trouwd aan 2 business analisten van het bedrijf Moore Stephens, die op basis van individuele gesprekken en werkgroepen met afgevaardigden vanuit de 3 partijen, de verschillende standpunten hebben gepresen- teerd tijdens het Strategisch Comité van oktober 2017 . Uit deze review bleek geen éénsgezindheid tussen de 3 partijen over de verschillende topics, en soms verschillende meningen van bedrijven binnen dezelfde groep . Het Strategisch Comité besliste eind 2017 om de 2e fase van de business review door Moore Stephens niet uit te voeren en een eigen bevraging van de markt op te starten . De resultaten daarvan zullen in 2018 Q1 bekend zijn .

Internetcontroles Elke intekenaar aanvaardt de mogelijkheid tot controle van zijn site en het gebruik van de CIM Internet- gegevens door het CIM of zijn afgevaardigde . Bovendien verbindt elke intekenaar zich er toe alles in het werk te stellen om dergelijke controle te vergemakkelijken . Er zijn verschillende domeinen waar controles worden uitgevoerd . Deze controles dienen om, in de mate van het mogelijke en de staat van de technolo- gie, fraude met betrekking tot de markering, de kwaliteit van de markering, maar ook de “gezondheidstoe- stand” van het systeem te detecteren . 1 . Monitoring van de hardware, servers, DNS enz . door het meetinstituut; 2 . Verwerking en publicatie van de gegevens; 3 . Het gebruiken van de juiste tagversie; 4 . Het respecteren van de markeringsinstructies (bijvoorbeeld geen dubbele tags plaatsen); 5 . Het respecteren van de CIM-regels, er mag enkel een tag geplaatst worden op welbepaalde domeinen .

JAARVERSLAG CIM 2017 26 Publicatie van de Internetresultaten

Gegevens voor het grote publiek

Op de CIM-site kan men voor alle deelnemende sites en secties het aantal Visits en Page views consulteren via de applicatie gemiusOLA . Deze applicatiesite laat toe om zelf een periode in te stellen . De meest recente data zijn die van de vorige dag . Het is mogelijk om de individuele resultaten van sites en secties, of de ge- combineerde resultaten van regies en uitgevers, te selecteren en te bekijken . Er zijn geen publieke gegevens beschikbaar voor applicaties en streaming . De resultaten zijn beschikbaar via volgende link: http://www .cim .be/nl/internet/resultaten-belgie Gemius publiceert ook een website met technische gegevens over het internet in België en Luxemburg: wel- ke browser is het populairst, met welk device wordt het meest gesurft en hoe evolueren de besturingssyste- men? … Deze resultaten zijn beschikbaar via http://ranking .gemius .com/be en http://ranking .gemius .com/lu

Gegevens die enkel voor intekenaars beschikbaar zijn

De resultaten van de CIM Internet studie zijn voor de intekenaars beschikbaar in gemiusPrism, gemiusOLA (trafiek) en in de planning files (bereik) . Voor het bereik is er ook een individueel rapport in Excelformaat beschikbaar, op de CIM website, per site, deel van een site (sectie), groepering van sites of per player . De trafiekdata in gemiusOLA zijn zowel beschikbaar in een versie die gefilterd is op trafiek van Belgische IP-adressen als voor de totale trafiek . De metrics (UB, Visits, Page Views en Time) zijn beschikbaar voor PC, smartphone en tablet, en voor alle devices tezamen . De Luxemburgse intekenaars hebben enkel toegang tot gemiusPrism resultaten en trafiek Excel-rapporten op de CIM website . Ze beschikken over dag- en maandrapporten . Zij gebruiken geen filters op de geografi- sche herkomst van de surfers, alle trafiek wordt in rekening gebracht .

Enkele CIM Internet cijfers

Evolutie van het aantal websites (sites en hun secties) in de meting en het gemiddelde aantal visits per dag (sinds 2014; basis december van het jaar):

Year Sites Visits 2014 498 12 .490 .001 2015 392 12 .601 929. 2016 408 12 .562 .057 2017 336 12 .467 .658

Evolutie van het aantal apps in de meting en het gemiddelde aantal visits per dag (sinds 2015; basis decem- ber van het jaar):

Year Apps Visits 2015 38 1 .530 .884 2016 43 2 .037 .558 2017 39 2 .438 .298

Evolutie van het aantal streams in de meting en het gemiddelde aantal visits per dag (sinds 2016; basis de- cember van het jaar):

Year Streams Visits 2016 19 744 .488 2017 29 813 .442

JAARVERSLAG CIM 2017 27 Perspectief 2018 voor de Internetstudie --Overnight: overschakeling naar een nieuwe productieomgeving bij Gemius . De belangrijkste verschillen met de huidige studie zijn: --Dagelijkse publicatie van bereik --Integratie van het bereik van apps --Methodologische aanpassingen mbt . het schatten van het aantal cookies (EC global) en het aantal users per browser (J BRUS)

--Strategic Review: de antwoorden van de verschillende beroepsverenigingen op de nieuwe vragenlijst over de rol van het CIM in het meten van digitaal zullen geanalyseerd worden in een poging om vanuit die wetenschap de digitale toekomst van het CIM vorm te geven .

--gDE: publicatie bereik van online advertenties (display)

--GDPR: controle, impact en eventueel bijsturen van de studie alsook het contract met Gemius in het ka- der van de nieuwe Europese datawetgeving die van kracht wordt in mei 2018 .

JAARVERSLAG CIM 2017 28 Out-of-Home

2017 was het jaar van de eerste publicatie van de eerste hybride Out-of-Home studie 2016-2019, waarin klassieke interviews en gegevens uit big data worden gecombineerd .

Out-of-Home studie 2016-2019

Ter herinnering, de nieuwe studie is niet alleen meer gebaseerd op “klassieke” interviews, maar op het modelleren van verplaatsingsgedragingen, op basis van verschillende bronnen: --“klassieke” interviews --uit de vorige CIM OOH-studie ; --uit de BELDAM-studie (Belgian Daily Mobility), studie over mobiliteit in België uitgevoerd voor de FOD Mobiliteit en Vervoer ; --uit het OVG-onderzoek (Onderzoek VerplaatsingsGedrag Vlaanderen), studie over mobiliteit in Vlaanderen, uitgevoerd voor de afdeling Mobiliteit en Verkeersveiligheid van de Vlaamse overheid ;

--“big data” --Floating Car Data: geolocatiegegevens van privé wagenparken verzameld door Be-Mobile (volume en snelheid van het verkeer op het volledige Belgische wegennet) ; --Passieve verkeersmetingen (lusdetectoren) ; --Gebruikerstellingen van verschillende types openbaar vervoer .

JAARVERSLAG CIM 2017 29 Gegevens uit de Unified Database (= de gecumuleerde resultaten van alle klassiek interviews van CIM OOH, BELDAM en OVG) werden gebruikt om de verplaatsingsgegevens van de Belgische bevolking van 12 jaar en ouder te modelleren (d w. .z . 9 .614 .000 personen in de eerste publicatie) . --Deze modellering maakt gebruik van groepen (of clusters) van statistische wijken met vergelijkbare sociodemografische kenmerken (leeftijd, opleidingsniveau, grootte huishouden, bevolkingsdichtheid, aandeel van de bevolking van buitenlandse afkomst, werkgelegenheidsgraad, mediaan inkomen . ). . --Via Activity Based Modelling (ABM) worden dan per individu, voor een gemiddelde week, al zijn ver- plaatsingen gemodelleerd aan de hand van statistische keuzealgoritmes: --Aantal verplaatsingen --Motief (bijvoorbeeld naar het werk gaan, naar school . ). --Start- en aankomstplaats --Transportmodus (bijv . snel of langzaam vervoer, privé- of openbaarvervoermodus…) --Mogelijke tussenstops .

Voordat het model op de Virtuele Populatie Database werd toegepast, is het gevalideerd door de ge- modelleerde verplaatsingen te vergelijken met de verplaatsingen die werden waargenomen in de Uni- fied Database . --Na het toewijzen van alle verplaatsingen aan elk individu van de bevolking, gebruikte Be-Mobile zijn algoritme van routeplanning (Ninja) om de gedetailleerde routebeschrijving van elke verplaatsing te genereren, wegsegment per wegsegment, rekening houdend met factoren als de woonplaats, de werk- plek, de verplaatsingswijze, maar ook met de verkeersdrukte op het moment van de verplaatsing . Dit proces heeft geresulteerd in een gedetailleerde beschrijving van ongeveer 180 .000 .000 verplaatsingen gedurende een gemiddelde week .

De sociodemografische kenmerken van de 9,6 miljoen Belgen van 12 jaar en ouder, evenals hun gedetail- leerd verplaatsingsgedrag (precieze routes, dag, tijd, motief, modus en bewegingssnelheid op het volledige wegennet) werden aan MGE Data (Tsjechië) geleverd door Be-Mobile .

Inplanting van panelen en VAI (Visibility Adjustment Index) Het inplanten van de panelen gebeurt via IMS (Inventory Mapping System), de gespecialiseerde software van MGE Data . IMS is, voor de Belgische markt, gebaseerd op OSM (Open Street Maps), een open source cartografie . Deze cartografie, verrijkt door Be-Mobile, stelde afficheurs in staat om hun complete panelen- park te positioneren . In een tweede stap werd de zichtbaarheid van elk paneel berekend en uitgedrukt door de VAI (Visibility Adjustment Index), waarmee potentiële contacten (ROTS, Real Opportunity To See) naar echte contacten (VAC’s, Visibility Adjusted Contacts) kunnen worden geleid . Verschillende factoren die de zichtbaarheid van de panelen beïnvloeden, zijn gecodeerd in IMS: --De exacte afmetingen van het paneel (in cm); --Het volledige adres; --De wegsegmenten van waaruit het bord zichtbaar is; --De afstand vanaf waar het paneel zichtbaar is; --De hoogte van het paneel t o. v. . de grond; --De verlichting (en verlichtingstype) van het paneel; --Het type paneel (vast, scrolling, tri-vision, digital); --De hoek tegenover de as van de weg .

Het algoritme dat de VAI van elk paneel berekent op basis van al zijn factoren, is oorspronkelijk ontwikkeld door ROUTE, de OOH-studie in Groot-Brittannië, en werd door de Technische Commissie aangepast aan de Belgische markt .

JAARVERSLAG CIM 2017 30 Exploitatie en berekening van paneelprestaties De exploitatie van de studie en de berekening van de prestaties van de netwerken of reeksen panelen wordt verzekerd via IDS (Inventory Delivery System), de gespecialiseerde software van MGE Data . De aanpassing van IDS aan de specifieke kenmerken van de Belgische markt, evenals de ongekende omvang van de steekproef (9,6 miljoen individuen) van de studie leidden tot verschillende uitstellen van de eerste publicatie van de studie . Deze nieuwe studie ziet ook de introductie van een reeks nieuwe metrics, vanwege de toepassing van de VAI . De volgende data zijn nu van toepassing: --VRP (Visibility Adjusted Rating Point); --VA Reach (Visibility Adjusted Reach); --VA Frequency (Visibility Adjusted Frequency) . Publicatie van de Out-of-Home studie (2016-2019) De resultaten van golf 2017-1 werden gepubliceerd onder de vorm van prestatiefiches per netwerk (in Excel formaat) en ter beschikking gesteld van de intekenaars van de studie . De prestaties worden ook ter beschikking van de intekenaars gesteld, via IDS, de web-based software van MGE Data . Netwerkfiches beschrijven de prestaties van een reeks panelen in termen van “prestaties van de laatste periode” (bereik over voorbijgangers gedurende een gemiddelde periode) . Ze vermelden de VRP, VA Reach en VA-frequentie op verschillende doelgroepen . De CIM stelt ook IDS, de web-based exploitatie software van MGE Data, ter beschikking van de intekenaars . Met deze software kunnen doelgroepen worden gemaakt op basis van de sociodemografische kenmerken van de steekproef, evenals modi, reden, dagen en uren van de verplaatsingen . Naast de ‘officiële’ netwer- ken van het CIM berekent IDS ook de prestaties van ad-hoc paneelselecties, gebaseerd op unieke ID-lijsten van panelen die door afficheurs aan mediaspecialisten worden verstrekt . De Technische Commissie heeft ook besloten de intekenaars van de studie een online dashboard te bieden om de verplaatsingsgegevens en sociodemografische kenmerken van de bevolking te onderzoeken . Deze tool is ontwikkeld door Be-Mobile . Niet-intekenaars kunnen resultaten terugvinden op de CIM-website onder “openbare resultaten”; het spreekt voor zich dat deze informatie meer beperkt is .

Technische Commissie Out-of-Home

Samenstelling d d. . 31/12/17

Jos VAN CAMPENHOUT Outsight Voorzitter TC Arno BUSKOP Kinetic Worldwide Veerle COLIN JC Decaux Belgium Bernard COOLS Space Joëlle DEFOSSEZ Clear Channel Belgium Gert DELGOUFFE Publifer Christophe GUISSET Rapport Patrick SION Belgian Posters

Wijziging in de loop van het jaar: --Gert DELGOUFFE (Publifer) vervoegt de TC OOH – RvB 25/04/2017 .

JAARVERSLAG CIM 2017 31 Strategisch Comité OOH

Samenstelling d d. . 31/12/17

Veerle COLIN JC Decaux Co-voorzitster SC OOH Michel JADOUL Clear Channel Co-voorzitter SC OOH Patrick SION Belgian Posters Thomas DEGREEF Kinetic Belgium Jos VAN CAMPENHOUT Outsight Voorzitter TC OOH Benoit VAN COTTEM Posterscope Julie WIJNS Mediabrands/Rapport Yves DE VOEGHT Coca-Cola

Wijziging in de loop van het jaar: --Pierre-Alain TURBANG is niet meer werkzaam bij Mediabrands en maakt geen deel meer uit van het SC OOH . Julie WIJNS (Mediabrands/Rapport) volgt hem op – RvB 12/12/2017 .

Werkzaamheden van de Technische Commissie Out-of-Home

In 2017 zijn er 11 vergaderingen geweest van de Technische Commissie Out-of-Home . De Commissie verdiep- te zich dit jaar voornamelijk in de volgende zaken: --Het inplanten van de panelen via de software van MGE Data (IMS); --De aanpassing en toepassing van de VAf (Visibility Adjustment factoren); --De vergelijking van de nieuwe resultaten met die van de vorige studie (PointLogic); --De digitalisering van metrostationskaarten, het inplanten van de panelen en de validatie van specifieke rekenregels; --De implementatie van digitale panelen en validatie van specifieke rekenregels; --De programmering van de MGE Data (IDS) software en de aanpassing van de hardware aan de grootte van de database . Perspectief 2018 voor de Out-of-Home studie 2018 wordt het jaar van de tweede editie van de nieuwe CIM OOH-studie, die zal verrijkt worden door de update of integratie van verschillende elementen: --Weging in functie van de nieuwe CIM Golden Standard; --Aanpassing van de benchmarks voor het wegverkeer (Floating Car data, lusdetectoren) en openbaar vervoer; --Integratie van de seizoenaliteit van autoverkeer; --Mogelijke integratie van Points of Interest (bijv . grote winkelcentra) in de modellering van de verplaat- singen; --Mogelijke validatie van herkomst-/bestemmingspunten (gegenereerd door ABM-modellering) met be- hulp van telco-gegevens .

De Technische Commissie zal daarom zorgvuldig toezien op het goede verloop en de validatie van deze tweede publicatie . De Commissie zal ook evalueren welke verbeteringen nog mogen worden aangebracht aan de modellering en de optimalisatie van de exploitatiesoftware (IDS) .

JAARVERSLAG CIM 2017 32 Pers

Er bestaan twee verschillende CIM Pers studies: --De controle van de verspreidings- en oplagecijfers van de perstitels . Die wordt gebaseerd op de verkla- ringen op erewoord door de uitgevers enerzijds, en op een jaarlijkse audit door de instanties van het CIM anderzijds .

--De meting van het bereik (Average Issue Readership) . Hiervoor wordt een representatieve steekproef van inwoners van België ondervraagd over iets minder dan 200 perstitels (dagbladen, weekbladen, maandbladen enz ). .

Echtverklaring Pers

Methodologie van de Echtverklaring Pers studie De werkzaamheden van de afdeling “Echtverklaringen Pers” van het CIM bestaan erin de oplage, de ver- spreiding of de verdeling van publicaties die bij het CIM een aanvraag doen, te controleren en voor echt te verklaren . Deze echtverklaringswerkzaamheden worden uitgevoerd door een extern bureau, onder toe- zicht en coördinatie van de Permanente Structuur van het CIM . Momenteel is deze opdracht toevertrouwd aan het bedrijf MICC . De uitgevers zijn verplicht alle nodige schikkingen te treffen door onder meer hun organisatie, zowel op boekhoudkundig als op administratief vlak, aan te passen opdat het CIM in de mo- gelijkheid zou gesteld worden de cijfers inzake oplage, verspreiding of verdeling van de echt te verklaren publicaties te verzamelen en te controleren . De experts die een echtverklaring uitvoeren, moeten inzage krijgen in alle documenten die nodig zijn voor het volbrengen van hun opdracht (de oplagebonnen en de drukverslagen voorzien van de handtekeningen van de verantwoordelijke personen, de statistiekboeken, de rekeningen en de doorlopende inventaris van het papierverbruik in functie van de oplage en het aantal bladzijden, de bestemming van het gebruikte papier, de bewijsstukken van De Post betreffende de toe- zending aan abonnees, de “abonnementenadministratie”, de rekeningen en de staten van depothouders, persagentschappen en verdelers, de bewijsstukken inzake losse verkoop, gratis exemplaren, toezendingen

JAARVERSLAG CIM 2017 33 onder band, de bewijsstukken met betrekking tot de teruggenomen onverkochte exemplaren, enz ). . Na elke echtverklaring geeft de expert de uitgever een kopie van het voorstel tot verslag waarna een definitief proces-verbaal wordt opgesteld . Dit proces-verbaal deelt officieel de cijfers mee betreffende het aantal nummers per jaar, de betaalde verspreiding, de abonnementen, de losse verkoop, de gratis exemplaren en de oplage . Een label dat overeenstemt met het afgeleverde verslag wordt aan de betrokken publicatie gegeven . Zijn geldigheidsduur bedraagt twaalf maanden te rekenen van de datum van aflevering van het overeenstemmende echtverklaringsverslag . Daarenboven dienen de uitgevers een verklaring op erewoord te doen met de gedetailleerde gegevens over de oplage, betaalde verspreiding en andere verspreidingen, aantal verschenen nummers, eventueel de in het buitenland verspreide exemplaren, … en dit voor elk van de drie maanden van het afgelopen kwartaal . De levering van de nieuwe verklaringen gebeurt via een online systeem .

Technische Commissie Echtverklaring Pers

Samenstelling d d. . 31/12/17

Karen HOEGAERTS Sanoma Media Belgium Michel MABILLE Produpress Frank MINNE Roularta Media Group Isabelle ORTEGATE IPM Group Jo SAMYN Mediahuis Werner SLUYS Mass Transit Media Pieter VERBEKE De Persgroep Publishing Jean WOUTERS Rossel & Cie

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Michel LE MOUEE (Hachette Filipacchi) heeft de Technische Commissie verlaten – RvB 21/02/2017 . --Karen HOEGAERTS (Sanoma) vervoegt de Technische Commissie, ter vervanging van Patricia TIMMER- MANS (Sanoma) – RvB 28/03/2017 . --Jo SAMYN vervangt Koen MAES (beide Mediahuis) – RvB 28/03/2017 . --Sylvie IRZI (Mediabrands Belgium) is geen lid meer van de Technische Commissie – RvB 27/06/2017 .

Werkzaamheden van de Technische Commissie Echtverklaring Pers en van het Strategisch Comité Pers

In 2017 hebben volgende werkzaamheden plaatsgevonden waarvoor de Technische Commissie in 2016 had gewerkt: --Vereenvoudiging van de rapporteringscategorieën --Integratie van de cijfers van de Echtverklaring Pers in een globale perspublicatie (Press Brand Reports) . --Verandering in het ritme van de controles en de verklaringen (jaarlijks in plaats van driemaandelijks) .

De Technische Commissie Echtverklaring heeft ook een vergadering met de Technische Commissie Pers- bereik gehouden om de antwoorden op de tender over de meting van digitale edities te evalueren (zie “Persbereiksstudie”) .

JAARVERSLAG CIM 2017 34 Publicatie van de Echtverklaring Pers resultaten Het CIM heeft op zijn website de eerste fiches van de Press Brand Reports gepubliceerd . Deze fiches geven een breder overzicht van de persmerken met in dezelfde fiche gegevens over Persbereik, Internetbereik en gegevens over de verspreiding .

De eerste publicatie van de Brand Reports heeft plaatsgevonden in mei 2017, met alleen de gegevens over de verspreiding (voor het volledige 2016) . In oktober 2017 heeft een tweede publicatie van deze fiches plaatsgevonden, samen met de publicatie van de Persbereiksstudie . De gepubliceerde gegevens betreffen de periode juni 2016-mei 2017 . Momenteel bevatten deze fiches het resultaat dat verklaard wordt op erewoord van de verspreidingsge- gevens . Deze fiches worden geüpdatet met het resultaat van de jaarlijkse controles door bureau M .I C. C. . De echtverklaarde processen-verbaal werden naar de betrokken uitgevers gestuurd .

Echtverklaring Pers Controles De echtverklaringscontroles gebeuren op verschillende niveaus: --door het externe bureau (MICC) bij het opstellen van het jaarlijks proces-verbaal, --door de Permanente Structuur: --voor het beheer van de verklaringen op erewoord (follow-up van de retours en controle van de doorgestuurde cijfers), --voor de aanwezigheid en geldigheid van het CIM label in de publicaties .

Perspectief 2018 voor de Echtverklaring Pers studie De verklaringen op erewoord gebeuren nu jaarlijks . Daarom zal de Technische Commissie Echtverklaring Pers alleen een vergadering houden voor specifieke aanvragen of vóór een nieuwe publicatie .

JAARVERSLAG CIM 2017 35 Pers bereiksstudie

Methodologie van de Pers bereiksstudie

Doel

De noden van de pers zijn de laatste jaren sterk geëvolueerd . Sinds mei 2012 meet de persstudie de lectuur van perstitels zowel digitaal als op papier, om een studie te hebben die alle leesmomenten kan meten en waarderen ongeacht de manier of het formaat van verspreiding: papier of elektronisch . De CIM Persstudie genereert vandaag 3 leesindicatoren: één voor papieren versie + digitale versies (“digitale versies” zoals de PDF versie en de applicaties met uitsluiting van site), één indicator voor website bezoek (nieuw in editie 2016-2017) en tot slot de “Total Brand” die alle versies en alle platformen in rekening neemt, waaronder de websites . Het bereik van de papieren versie alléén wordt niet meer gepubliceerd . Sinds 2015 werkt de Technische Commissie aan het opstellen van een volledig nieuwe methodologie om verder te gaan in deze evolutie van de bereiksmeting van de pers, met als extra doelstellingen: --Het verhogen van het ritme van de publicaties, --De modellering van het bereik dag per dag voor de dagbladen, --De modellering van het bereik per nummer voor de magazines, --De introductie van de accumulatie van het bereik voor de magazines, --De fusie van gegevens uit de CIM Pers studie en de CIM Internet studie om het totaalbereik van pers- merken te berekenen .

Om deze nieuwe doelstellingen bereiken is de Persbereiksstudie nog altijd gebaseerd op een face-to-face enquête bij 10 .000 respondenten, om het gemiddelde bereik per nummer (LLP) van de titels te meten . Maar naast deze basisstudie worden er nieuwe modules toegevoegd om de nieuwe doelstellingen te kunnen bereiken . Het opzet van deze studie staat in het schema hieronder:

Module 1 . Readership Survey

Module 2 . Module 3 . Daily Reach & Duplication Accumulation & Duplication study for dailies study for magazines

Module 4 . Module 5 . Module 6 . Extrapolation Extrapolation Modeling Dated Daily Readership for dailies Issue Readership for magazines Magazine Accumulation

Module 7 . Calculation of Press Brand Audiences

De verschillende modules zullen gerealiseerd worden door IPSOS . Modules 1 tot 3 worden uitgevoerd door IPSOS België, de “processing” modules (modules 4 tot 7) worden uitgevoerd door IPSOS UK .

JAARVERSLAG CIM 2017 36 Module 1: face-to-face studie Rekrutering

Het veldwerk van de studie 2016-2017 begon op 19/06/2016 en eindigt op 31/05/2017 . Het referentie-uni- versum bestaat uit alle individuen woonachtig in België, van 12 jaar en ouder . Op 01/01/2016 bedroeg dit 9 721. .896 individuen . De steekproef van het veldwerk 2016-2017 telt 10 063. enquêtes . Het steekproefpercentage is dus: 9 .721 .896/10 .063 = 966,1 . Dit betekent dat elk individu van de steekproef gemiddeld 966 individuen van het referentie-universum vertegenwoordigt . De steekproef werd aselect samengesteld op basis van personen die willekeurig gekozen werden binnen de NIS-wijken .

Gegevensinzameling

De interviews (face-to-face) worden gerealiseerd bij de respondent thuis met behulp van een Computer Assisted Self Interviewing (CASI) . Het socio-demo gedeelte wordt altijd door de enquêteur ingevuld (CAPI) .

Vragenlijst

De vragenlijst omvat, naast een aantal sociodemografische gegevens, vragen met betrekking tot de lectuur van perstitels . Het is belangrijk om te benadrukken dat het onderdeel in verband met het lezen van de pers gewijzigd werd in 2016, met een nieuwe lay-out en het toevoegen van de meting van de covers (module 3) . De vraag over de totale lectuur werd gewijzigd om ook de raadpleging van digitale versies en websites te kunnen bestuderen . Deze aanpassingen worden in details beschreven in de methodologie van de studie die beschikbaar is op de website van het CIM (www .cim .be) sinds de publicatie van de resultaten in oktober 2017 .

Beschikbaarheid van de resultaten

De resultaten van de Persstudie zijn beschikbaar op de website van het CIM onder de vorm van CIM fiches per titel en per categorie . In een CIM fiche zijn verschillende elementen terug te vinden: --De CIM bereiksindicatoren (Totaal readers, Loyal readers, Readers last period), --De bereiksaccumulatie, --De betrouwbaarheidsintervallen, --De sociodemografische gegevens .

De resultaten zijn ook beschikbaar voor de intekenaars via de mediaplanning softwares (zie verder) .

Module 2: SMS panel

Naast de basisstudie werd een sms-panel opgezet door IPSOS om het dagelijkse bereik en de duplicatie tussen de platformen van de dagbladen te meten .

Rekrutering

IPSOS gebruikt een doorlopende rekrutering om respondenten die het panel zouden verlaten te kunnen vervangen en om zeker te zijn dat beide panels (Nederlandstalig en Franstalig) representatief blijven . De panelleden worden ook opnieuw ondervraagd op jaarlijkse basis om te controleren dat de sociodemo- grafische gegevens nog altijd geüpdatet zijn . Deze herondervraging vond in 2017 plaats tijdens de maand november . De panelleden die niet geantwoord hebben werden geschrapt uit de panels . In december 2017 heeft IPSOS de rekrutering versterkt om deze personen te vervangen . De rekruteringsmethode blijft ongewijzigd: 50% face-to-face en 50% online via het access-panel van IPSOS . Op 30/12/2017 was het panel samengesteld uit 1 .523 Nederlandstalige en 1 .611 Franstalige panelleden .

Gegevensinzameling

De deelnemers krijgen elke dag een SMS bericht dat hen vraagt welke titel(s) ze de dag ervoor hebben ge- lezen en op welke drager(s) .

JAARVERSLAG CIM 2017 37 Modules 4 tot 7: modellering

De modules 4 tot 7 betreffen de modellering van de gegevens en zijn in ontwikkeling . De grote principes van de modellering zijn de volgende: --Schatting van het bereik per dag voor de dagbladen op basis van de gemeten variaties in het SMS panel en de verspreidingsgegevens per nummer . --Schatting van het bereik per nummer voor de magazines op basis van de verspreidingsgegevens per nummer en het bereik per cover . --Modellering van de accumulatie van het bereik van de magazines op basis van de meting van de covers . --Fusie van de persbereiksgegevens met de CIM Internet bereiksgegevens .

Om de modellering van modules 4 tot 7 mogelijk te maken, moeten de uitgevers ook hun verspreidings- gegevens doorsturen, op regelmatige basis zodat wekelijkse publicaties mogelijk zijn voor de kranten en maandelijkse publicaties voor de magazines .

Technische Commissie Pers bereik

Samenstelling d d. . 31/12/17

Bernard COOLS Space Voorzitter TC Charles-Emmanuel AMAND L’Avenir Advertising Remi BOEL Omnicom Media Group Bart DE PROOST De Persgroep Publishing Wout DOCKX Newsworks Brigitte GILSON Mindshare Francine KENLER Rossel & Cie Christian KEVERS MediaCom Belgium Laetitia MARY IP Belgium Isabelle ORTEGATE IPM Group Linda SCHEERLINCK Roularta Media Group Kim VANSTEENKISTE Mediahuis Els VOGELS Sanoma Media Belgium

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Kim VANSTEENKISTE (Mediahuis) volgt Françoise FAUCHEUX op binnen de Technische Commissie Pers- bereik – RvB 21/02/2017 . --Els VOGELS (Sanoma) volgt Patricia TIMMERMANS (Sanoma) op binnen de Technische Commissie Pers- bereik – RvB 28/03/2017 .

JAARVERSLAG CIM 2017 38 Strategisch Comité Reading (Pers)

Samenstelling d d. . 31/12/17

Bart DE PROOST De Persgroep Publishing Voorzitter SC Pers Philippe BELPAIRE Roularta Media Group Luc DE POTTER UPP Thierry HUGOT Rossel & Cie Trui LANCKRIET Mediahuis Sophie VANDERWINKEL Sanoma Media Belgium Bernard COOLS Space Voorzitter TC Persbereik Christine DEFOUR Vivaki Belgium Philippe GEURTS Dentsu Aegis Network Belgium

Wijziging in de loop van het jaar: --Trui LANCKRIET (Mediahuis) vervangt Mark DAEMEN (Mediahuis) – RvB 24/01/2017 . --Christine FESTJENS verlaat Sanoma Media Belgium . Ze wordt vervangen door Sophie VANDERWINKEL (Sanoma) – RvB 28/03/2017 . --Marco MARINI (IP) geeft zijn ontslag – RvB 10/10/2017 . --Marijn SUPLY (Colruyt) verlaat het Strategisch Comité - RvB 12/12/2017 .

Werkzaamheden van de Technische Commissie Persbereik en het Strategisch Comité Pers

In 2017 zijn er 14 vergaderingen geweest van de Technische Commissie met als belangrijkste onderwerpen: --De opvolging van het veldwerk van de studie, --De analyse en validatie van de resultaten van het veldwerk 2016-2017 en publicatie van de nieuwe vari- abelen (% promotoren, bruto contacten), --De opvolging van de ontwikkeling van de nieuwe modules (2 tot 7) op het niveau van het instituut verantwoordelijk voor de studie evenals op het niveau van de exploitatie van deze gegevens in de soft- wares, --De opvolging van de nieuwe aanpassing van de vragenlijst Pers (aanpassing van de structuur en de wor- ding die de digitale edities en websites definiëren) en het op poten zetten van de kwalitatieve testen in 2018, --De evaluatie van de antwoorden op de call for tender over de meting van de digitale edities: 3 instituten hebben een voorstel gestuurd maar geen enkele offerte werd weerhouden . De passieve meting van de digitale edities wordt in 2018 verder besproken .

De Technische Commissie en het Strategisch Comité hebben ook de discussies verdergezet i .v .m . de principes van de modellering, de timing en de toekomstige publicatieregels .

Publicatie van de Pers Bereik resultaten In oktober 2017 werd de Persbereiksstudie voor het eerst gepubliceerd sinds de toekenning van het nieuwe contract aan IPSOS . De resultaten werden grondig geanalyseerd en gevalideerd door de Technische Com- missie en de Permanente Structuur . Een aantal elementen zijn veranderd ten opzichte van de vorige studie: --De studie werd uitgevoerd door een nieuw instituut . --De vragen over de lectuur van papieren versies, de digitale edities en de websites werden op een andere manier gestructureerd . --Niet langer publicatie van het bereik van de papieren versie alleen . --De evoluties in het leesgedrag, o .a . via de applicaties, maken dat de verschillende indicatoren misschien niet helemaal met de realiteit van de pers consumptie overeenkomen .

Het CIM heeft daarom aanbevolen om de resultaten van de nieuwe studie niet te vergelijken met de oude .

JAARVERSLAG CIM 2017 39 De resultaten van de Persbereikstudie werden via volgende exploitatie- en/of planningssoftware leveran- ciers verdeeld aan hun klanten: --Galileo (ontworpen door Ultersys, verdeeld door TNS Media), --Sesame (ontworpen en verdeeld door Bucknull & Masson) .

Bepaalde resultaten worden ook ter beschikking gesteld van het grote publiek en zijn toegankelijk via de website, onder de vorm van fiches . De publicatie van het Persbereik gaat samen met de publicatie van de eerste Brand Reports die een breder overzicht geven van de persmerken door in dezelfde fiche de gegevens over Persbereik, Internetbereik en verspreiding te integreren .

Perspectief 2018 voor de Pers Bereiksstudie Belangrijke stappen worden verwachten voor de Persstudie in 2018 . Op 1 januari 2018, zal een nieuwe Pers vragenlijst met aangepaste structuur en wording gebruikt worden in het veldwerk, om beter overeen te komen met de evoluties van de consumptie van de pers . IPSOS zal in parallel kwalitatieve testen uitvoeren om zeker te zijn dat de respondenten deze aanpassingen goed begrijpen en dat het overeenkomt met wat de uitgevers willen meten . IPSOS zal ook de modellering finaliseren (bereik per nummer, accumulatie, fusie) . En de volgende uitdaging zal de integratie zijn van deze gegevens in de nieuwe softwares door de softwareleveranciers . De discussies over de beste manier om de digitale edities te meten worden herstart, in samenspraak met de Technische Commissie Internet .

JAARVERSLAG CIM 2017 40 Radio

Methodologie van de CIM Radiostudie In 2017 werden er 3 golven gepubliceerd op basis van de methodologie die sinds Golf 7 van toepassing is . Deze methode begint met een face-to-face contact met de respondent, bij wie de enquêteur daarna een dagboek achterlaat . De rekruteringsmethode lijkt sterk op die van de Pers studie . GfK Belgium realiseerde de drie golven met als referentie-universum alle individuen van 12 jaar en ouder, die woonachtig zijn in België .

Golf 2016-3

Maandag 28 augustus 2016 tot zondag 17 december 2016 voor de rekrutering; Zaterdag 26 augustus 2016 tot zaterdag 24 december 2016 voor het invullen van de dagboeken; Steekproef van 7 997. interviews, met 7 .073 luisteraars en 5 .303 ingevulde luisterdagboeken .

Golf 2017-1

Maandag 9 januari 2017 tot zondag 9 april 2017 voor de rekrutering; Zaterdag 7 januari 2017 tot zaterdag 15 april 2017 voor het invullen van de dagboeken; Steekproef van 7 .628 interviews, met 6 767. luisteraars en 5 .034 ingevulde luisterdagboeken .

Golf 2017-2

Maandag 3 april 2017 tot zondag 28 juni 2017 voor de rekrutering; Zaterdag 1 april 2017 tot zaterdag 4 juli 2017 voor het invullen van de dagboeken; Steekproef van 7 .050 interviews, met 6 .078 luisteraars en 4 .256 ingevulde luisterdagboeken .

JAARVERSLAG CIM 2017 41 De studie berust op één bron: een luisterdagboek van één week (8 dagen voor de respondent) . Ze is geba- seerd op een grote steekproef van ± 8 000. interviews per golf (met als doelstelling ongeveer 7 000. radio­ luisteraars te ondervragen) . In 2017 waren drie golven voorzien . De respondenten worden gerekruteerd via een face-to-face interview thuis, op basis van een random selectie van individuen in de gewenste leeftijds- categorieën . De taak van de interviewer bestaat erin: --De individuen te contacteren die aangeduid staan op het routeblad; --Hen trachten te overtuigen om deel te nemen aan de studie; --Degenen die aanvaarden deel te nemen, te stimuleren een dagboek in te vullen, op papier of online, en met hen de eerste dag (nl . het luisteren naar radio “gisteren”) in te vullen in de door de respondent gekozen formule; --De sociodemografische gegevens van de bevraagde persoon te verzamelen én de gegevens over radio­ luisteren (totaal bereik, weekbereik en luistergewoontes); --Deze gegevens door te sturen naar GfK .

De 7 volgende dagen van het dagboek dienen door de geïnterviewde zelf ingevuld te worden . Vervolgens wordt hem of haar verzocht om dit ingevulde dagboek via de post (papieren dagboek) te versturen of het ingevulde dagboek te valideren (online versie) . Voor de individuen die ondanks de recalls hun dagboek niet invullen, worden de gegevens van de dagen die op het interview volgen gereconstrueerd via ascriptie .

Methodologische veranderingen in 2017

In 2017 werd de methodologie van de studie niet gewijzigd .

Technische Commissie Radio

Samenstelling d d. . 31/12/17

Stéphanie PIRET Omnicom Media Group Voorzitster TC Livy BEENENS Vivaki Belgium Stefan DELAETER VAR Marco MARINI IP Belgium Pierre PORTUGAELS RTBF Jo SNOECKX Medialaan Nathalie VANDERLINDEN Wavemaker Ferre VANDERVREKEN VRT

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Livy BEENENS (Vivaki Belgium) vervangt Yvon COLLETTE (niet meer werkzaam bij Havas Media Belgium) – RvB 28/03/2017 . --Julien BAUJOT is niet meer werkzaam bij Mediabrands en maakt geen deel meer uit de TC Radio – RvB 12/12/2017 .

JAARVERSLAG CIM 2017 42 Strategisch Comité Luisteren (Radio)

Samenstelling d d. . 31/12/17

Anny WUYTS VAR Voorzitster SC Luisteren Sandrine PENNINCKX RMB Jo SNOECKX Medialaan Steven VAN DEN AUDENAERDE IP Belgium Thijs VANDERHAEGEN VRT Thierry MARS Dentsu Aegis Network Stéphanie PIRET Omnicom Media Group Voorzitster TC Radio Nathalie VANDERLINDEN Wavemaker Patricia VERMANDELE ING België

Wijziging in de loop van het jaar: --Jo SNOECKX vervangt Tania VANDINGENEN (beide Medialaan) - RvB 27/06/2017 . --Thijs VANDERHAEGEN vervangt Dorien CLAES (die de vervangster van Lut VERCRUYSSE was) (Allemaal VRT) – RvB 27/06/2017 en RvB 10/10/2017 . --Pascale DEBERGHE maakt geen deel meer uit het Strategisch Comité Radio – RvB 21/02/2017 .

Werkzaamheden van de Technische Commissie Radio en van het Strategisch Comité

In 2017 is het Strategisch Comité begonnen met een grondige reflectie over de evolutie van het medium en de nodige aanpassingen van de meting . Op basis van deze discussies werd een visietekst ontwikkeld met de prioriteiten voor de meting van radio in de komende 3 tot 5 jaar . Op basis van deze visietekst werd een briefing inzake de nieuwe studie 2018-2020 opgesteld voor de Technische Commissie . In 2017 hebben het Strategisch Comité en de Technische Commissie op basis van de visienota een Call for Tender voorbereid voor de studie 2018-2020 . De Tender werd in februari uitgestuurd . Op basis van de voor- stellen van de instituten hebben het Strategisch Comité en de Technische Commissie het volgende beslist in juni: --De RAM (Radio Audience Measurement) studie wordt aan GfK toegekend . --De meting van Radio over IP trafiek volume wordt toegekend aan NeuroMedia .

Het Strategisch Comité en de Technische Commissie hebben daarna de start van de nieuwe studies actief opgevolgd . In 2017 zijn er dertien vergaderingen geweest van de Technische Commissie Radio . De agenda werd bepaald door drie belangrijke onderwerpen: --De opvolging van het veldwerk van de lopende studie en de voorbereiding van de publicaties; --De voorbereiding van de nieuwe RAM studie (planning, nieuwe rekruteringsmethode…); --De voorbereiding van de meting over IP (rapporteringstool, berekeningsregels…) .

JAARVERSLAG CIM 2017 43 Radiocontroles Tijdens haar vergaderingen neemt de Technische Commissie kennis van de stand van de rekruteringen, de recalls en de retours van de dagboeken . Deze elementen worden door GfK voorgesteld en door de Perma- nente Structuur van het CIM gevalideerd . Tijdens dezelfde vergaderingen brengt de Permanente Structuur verslag uit van de controles die ze zelf heeft uitgevoerd . De Technische Commissie mag bijkomende contro- les vragen wanneer zij dat nodig acht . De Permanente Structuur krijgt wekelijks elektronische bestanden van GfK met de stand van zaken van het rekruteringsveldwerk: --Algemeen overzicht van gerealiseerde interviews, met de voornaamste sociodemografische criteria; --Algemeen overzicht van teruggestuurde dagboeken, met de voornaamste sociodemografische criteria; --Detail van elk interview; --Detail van de contactbladen; --Detail van elk teruggestuurd dagboek .

De Permanente Structuur krijgt ook maandelijks de resultaten van de fraudecontroles die door het instituut gerealiseerd worden . Deze verschillende controlebestanden laten toe om de evolutie van de werkzaamhe- den van de enquêteurs aandachtig te volgen en om bepaalde aanbevelingen te maken indien nodig .

Publicatie van de Resultaten van de Radiostudie Elke intekenaar van de studie krijgt een bestand met de bruto cijfers en is vrij ze in een eigen software te implementeren of ze door te sturen naar een software house van zijn keuze . Het CIM controleert de output van elke software . Conform de basisovereenkomst, specificeert het exploitatielastenboek van de studie dat mediaplannings- activiteiten zoals ranking, evaluatie en analyse van het aanbod enkel toegelaten zijn op de gegevens van het mediaplanningsbestand dat meerdere opeenvolgende golven cumuleert . Elke intekenaar heeft een exploitatieprotocol gekregen waarin deze voorwaarden vermeld waren . De resultaten van de CIM Radiostudie worden via onderstaande gecertificeerde exploitatie- en/of plan- ningssoftware verdeeld aan hun klanten: --Radio Reporter en Radio Planning van adWare --Radiotrack van OMD --PopRadio de PopCorn --Eval Media van Peaktime

Enkele resultaten van de Radiostudie

Deze cijfers zijn berekend op volgend universum: --Bevolking van 12 jaar en ouder, --Gemiddeld dagbereik (op 7 dagen), --Uurschijf van 5u-5u .

Het universum Noord wordt gevormd door de inwoners van de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaande- ren, Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant buiten New Brussels CIM en door de mensen die in New Brussels CIM gedomicilieerd zijn met het Nederlands als gebruikelijke taal . Het universum Zuid wordt gevormd door de inwoners van de provincies Henegouwen, Luik, Namen, Luxem- burg en Waals-Brabant buiten New Brussels CIM evenals door de mensen die in New Brussels CIM gedomi- cilieerd zijn met het Frans als gebruikelijke taal .

JAARVERSLAG CIM 2017 44 Bereik Noorden – Golf 2017 – 2

Zenders Gemiddeld dagbereik (%) Gemiddeld dagbereik (‘000) Marktaandeel (%)

Radio 2 24,0 1.332,2 31,84 Studio Brussel 11,9 657,2 12,47 Qmusic 11,3 628,3 11,08 MNM 11,8 653,8 10,20 Radio 1 10,5 580,6 7,70 Joe 6,7 372,0 7,26 Nostalgie NL (solo) 5,6 311,3 5,43 Klara 2,7 147,7 2,07 TopRadio 1,0 53,3 0,82 Club FM 0,2 9,2 0,13 MNM Hits 0,1 8,0 0,08 Klara Continuo (VRT) 0,2 10,2 0,07

Bereik Zuiden – Golf 2017 – 2

Zenders Gemiddeld dagbereik (%) Gemiddeld dagbereik (‘000) Marktaandeel (%)

Bel RTL 12,9 538,2 14,11 Contact FR 12,9 537,3 14,01 VivaCité 12,3 513,5 13,51 Nostalgie FR 10,6 441,0 13,05 Classic 21 9,1 379,2 11,25 La Première 8,0 335,5 6,75 NRJ 8,4 351,9 6,40 Pure FM 4,0 166,8 2,48 Fun Radio 2,8 115,8 2,45 Musiq'3 2,1 88,5 1,72 DH Radio 0,8 34,7 0,87 Mint 0,8 32,8 0,69 Chérie FM 0,0 2,0 0,02

Perspectief 2018 voor de Radiostudie 2018 wordt het eerste jaar van de nieuwe studie, met verschillende belangrijke wijzigingen . Wat de RAM studie betreft, blijven de principes van de studie gelijk (nl . een studie gebaseerd op een ase- lect samengesteld steekproef van 24 000. respondenten per jaar en een dagboek) maar de studie zal toch belangrijke wijzigingen ondergaan: --Het wordt een hybride rekrutering met 70% van de respondenten in face to face en 30% online . --Het veldwerk wordt continu . --Het ritme van de publicaties verandert met 6 publicaties per jaar (op basis van de laatste 4 gemeten maanden) . --De respondent krijgt de mogelijkheid om het dagboek in te vullen op mobile . --De face-to-face rekruteringsmethode werd aangepast .

De nieuwe meting van Radio over IP zal ook in 2018 starten . Het CIM zal vanaf het begin van 2018 de volu- mes van de gemeten streams publiceren op basis van de informatie gegenereerd door de streamingservers (gebaseerd op audio stromen uitgezonden door de zenders) . De bedoeling is om daarna deze meting te ver- volledigen door informatie van de klant (gebaseerd op stromen die de surfers ontvangen en beluisteren) . De ambitie is om de live radio evenals de radio inhoud on demand te meten . Deze gegevens zullen dagelijks gepubliceerd worden via de dashboarding tool van NeuroMedia .

JAARVERSLAG CIM 2017 45 Televisie

De CIM Televisie studie bestaat uit twee delen: 1 . de meting van het televisiebereik (CIM TV); 2 . de identificatie en timing van tv-uitzendingen, promotie en reclame (CIM Horodatage) .

CIM TV TAM studie

Methodologie van de CIM TV TAM studie

Field

GfK Belgium meet ononderbroken 24/7 tv kijkgedrag .

Referentie-universum

De Nederlandstalige en Franstalige bevolking van 4 jaar en ouder die op Belgisch grondgebied woont (bui- tenlanders inbegrepen) en die deel uitmaakt van een gezin dat over minstens één televisietoestel beschikt .

Steekproef

Voor de CIM TV studie wordt er gewerkt met een panel van minstens 1 .500 gezinnen (750 voor het Noorden en 750 voor het Zuiden) . De CIM TV studie meet televisiekijken in België op een ononderbroken en gelijkvormige manier . Bij elk van de gezinnen van het panel is één (of meer dan één) audimeter geïnstalleerd . Dit toestel registreert de toestand van de televisietoestellen en elk lid van het gezin wordt gevraagd zijn aanwezigheid te melden via een persoonlijke knop van de afstandsbediening die bij de audimeter geleverd wordt . Alle panelleden, en eventuele gasten, die zich in de kamer bevinden waar het televisietoestel staat en die de mogelijkheid

JAARVERSLAG CIM 2017 46 hebben om televisie te kijken, worden als kijker beschouwd . Het is met andere woorden het contact met het medium dat wordt bestudeerd . Het panel bestaat uit minimum 1 .500 gezinnen waarvan jaarlijks maximaal 25%, op spontane of gedwongen wijze, wordt vervangen . De maximale duurtijd van deelname is 8 jaar .

Rekrutering

GfK Belgium staat in voor de rekrutering van de gezinnen van het panel . Er werd een rekruteringsprocedure uitgewerkt, die goedgekeurd werd door de Technische Commissie . Schematisch werkt ze als volgt: --Respondenten uit de CIM Establishment Survey, Radio en Pers studies die zich bereid verklaarden om deel te nemen aan andere CIM-studies; --Een maandelijkse selectie van 100 adressen of meer indien nodig; --Telefonische contactname; --Face-to-face gesprek; --Installatie .

Indien de wervingsreserve uit de CIM Establishment Survey, Radio en Pers studies onvoldoende groot blijkt, mag GfK Belgium extra adressen aankopen . GfK mag sinds 2015 ook in service flats rekruteren . Voor de gegevenstransmissie wordt een modem samen met de audimeter geïnstalleerd . Elke nacht worden de gere- gistreerde gegevens (wie heeft gekeken, hoe lang, naar welke TV-zenders, …) door GfK Belgium verzameld . De gegevens worden vervolgens gecontroleerd op kwaliteit en betrouwbaarheid, en tot slot gewogen om geleverd te worden aan de markt . Sinds 2013 wordt een rekruteringsmatrix gehanteerd: de kruising van verschillende belangrijke sociodemografische gezinsvariabelen leidt tot een aantal cellen . Het doel hiervan is viervoudig: 1 . Cellen creëren die zoveel mogelijk gelijkvormig en voldoende groot zijn; 2 . Geen overlappende cellen creëren waardoor de matrix beter leesbaar en werkbaar wordt; 3 . De hiërarchie bepalen tussen verschillende criteria; 4 . Zo dicht mogelijk aanleunen bij de weegmatrix .

Meetmethode: Enhanced Audio Matching en CNI codes

Met het oog op de meting van digitale televisiezenders werd vanaf 2008 audio matching de hoofdmeetme- thode . De zogenaamde EAM (Enhanced Audio Matching) zorgt voor de identificatie van de TV-zender via “opmerkelijke” geluid samples . De geluidsfragmenten afkomstig van televisietoestellen in het panel wor- den vergeleken met de geluidsfragmenten op een reference site bij GfK . Een bijkomende meetmethode is de CNI-code . Deze code wordt via het VBI (Vertical Blanking Interval) verstuurd en laat een identificatie van de zender toe . De belangrijkste toepassing, ook door het grote publiek gekend, is de automatische vermel- ding (gedurende enkele seconden) van de naam van de zender wanneer de overeenkomende frequentie gelokaliseerd wordt . Dergelijke code wordt, op eenvoudige aanvraag, toegekend door de EBU (European Broadcasting Union) en maakt de controle van de identificatie van de zender mogelijk . Deze code wordt vooral gebruikt in geval van simulcast: hetzelfde geluid en beeld op meerdere zenders op hetzelfde mo- ment . De CNI-code is door de komst van digitale platformen steeds minder betrouwbaar . Sommige digitale operatoren geven zelden, of helemaal nooit, een CNI-code door . Daarom werd beslist om zenders die enkel door CNI gemeten werden, niet meer te rapporteren . Dit leidt steeds vaker tot problemen van simulcast, o a. . bij Roland Garros, Eurosong Festival . . De huidige meettechniek laat niet toe om dergelijke situaties altijd correct te meten . Picture Matching was tot 2007 de hoofdmeetmethode . Hierbij worden beelden van een toestel binnen het panel vergeleken met beelden op de reference site . Deze methode wordt in een digitale omgeving alsmaar minder significant . In augustus 2011 werd de Picture Matching definitief stopgezet .

JAARVERSLAG CIM 2017 47 Horodatage

Methodologie van de Horodatage studie

Field

Nielsen België identificeert en dateert ononderbroken tv-uitzendingen, promotie en reclame .

Meetmethode

Daartoe voert Nielsen dagelijkse de volgende taken uit: --Het ontvangen van beeld en geluid in real time, met opslag gedurende minstens 3 maanden, --Horodatage (time logging), --Identificatie en codificatie van inhoud, --Controle van de correcte uitzending (van tv-spots) voor de zenders in de Grote Audimetrie .

Overzicht van zenders in de Grote Audimetrie (1/1/2018)

VRT Eén, Canvas, Ketnet Medialaan VTM, vtmKzoom, Vitaya, Q2, Kadet, CAZ, Disney Channel NL, Disney Channel FR, Disney Junior NL, Disney Junior FR, Nickelodeon NL, Nickelodeon FR, Nick JR SBS Vier, Vijf, Zes, Discovery Channel NL, TLC, Njam! RMB La Une, La Deux, AB3, NRJ Hits, ABXplore IP Belgium RTL-TVI, Club RTL, Plug RTL Transfer Canal Z (Fr), Comedy Central, Cartoon Network (Fr), Cartoon Network (Nl), Dobbit Tv, Dobbit Fr, Eleven Nl, Eleven Fr, Evenaar, Fox, History Channel Nl, Kanaal Z (Nl), National Geographic Nl, National Geographic Fr, Ment Tv, Mtv (Fr), Mtv (Nl), Plattelands TV, Studio 100 Tv, Studio 100 Tv Fr, Tf1, Viceland Vl, Viceland Fr, Xite RTVM 11 Nederlandstalige regionale zenders

JAARVERSLAG CIM 2017 48 Alle programma’s en programmaonderdelen van één seconde en meer komen voor horodatage in aanmer- king . Er wordt rekening gehouden met vier grote categorieën: 1 . Uitzendingen (programma’s of programmaonderdelen) . 2 . Promotie voor de eigen zender (trailers voor toekomstige programma’s, promotie voor de zender zelf, panelen met het uitzendschema, presentator/presentatrice, aankleding van de zender…) . 3 . Reclameblokken, i .e . de blokken met de jingles aan het begin en het einde van het reclameblok behalve individuele reclamespots . In de horodatage worden alle uitgezonden spots en jingles opgenomen . Bij de aanmaak van de exploitatiebestanden worden de verschillende reclameblokken afgebakend . De duurtijd stemt overeen met de totale duurtijd van alle spots plus eventueel de duurtijd van de jingles . 4 . Autonome reclameboodschappen van één seconde of meer: deze inlassingen worden opgenomen als gewone reclameblokken, zonder jingle .

Voor de periode 2018-2020 gebeurt de CIM Horodatage door Nielsen volgens een gedifferentieerd systeem waarbij elke zender de perimeter van zijn horodatage kiest: 1 . Heavy Programma’s, reclame en auto promo’s 2 . Medium Programma’s en reclame 3 . Light Alleen reclame

De typologie van de programma’s en codering van de titels blijven zoals vroeger .

Technische Commissie Televisie

Samenstelling d d. . 31/12/17

Remi BOEL Omnicom Media Group Voorzitter TC Melissa ADRIAENSENS SBS Belgium Livy BEENENS Vivaki Belgium Bernard COOLS Space Ariane DEBEUR IP Belgium Koenraad DERIDDER Transfer Perrine JOURDE GroupM Jo MARTENS VRT Alessandro PAPA Dentsu Aegis Network Belgium Sandrine PENNINCKX RMB Tim VAN DOORSLAER Medialaan Sharon VAN TONGEREN Disney Channels Benelux

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Laurence HELLINCKX werkt niet meer bij Wavemaker en verlaat het TC TV - RvB 10/10/2017 . --Alessandro PAPA (Dentsu Aegis) zegt zijn voorzitterschap op maar blijft lid van de TC TV . Remi BOEL die reeds lid was van de TC TV volgt hem op als voorzitter - RvB 12/12/2017 . --2 personen vervoegen de TC TV - RvB 12/12/2017: --Perrine JOURDE (Group M) --Livy BEENENS (Vivaki Belgium)

JAARVERSLAG CIM 2017 49 Strategisch Comité Kijken (TV)

Samenstelling d d. . 31/12/17

Wilfried CELIS Medialaan Voorzitter SC TV Jeroen COEYMANS SBS Belgium Ludovic de BARRAU RTL Belgium Koenraad DERIDDER Transfer Yves GERARD Régie Média Belge Anny WUYTS VAR Remi BOEL Omnicom Media Group Voorzitter TC TV Sergio FERRI Mindshare Isabelle INDEKEU Space Nathalie L’HOIR Mediabrands Karine YSEBRANT Vivaki Belgium

Wijzigingen in de loop van het jaar: --Jeroen COEYMANS (SBS Belgium) vervangt Philippe BONAMIE (verlaat SBS) in SC Kijken - RvB 27/06/2017 . --Catherine DUCAMP (BNP Paribas Fortis) verlaat het SC Kijken – RvB 12/12/2017 .

Werkzaamheden van de Technische Commissie TV en het Strategisch Comité “Kijken”

Het Strategisch Comité Kijken heeft de ambitie om de Belgische TV studie te laten evolueren naar een Total Video studie: --Een kwalitatieve, objectieve en marktconforme videometing, --die alle vormen van videoconsumptie van “broadcaster content” en “advertising” verenigt, --op alle devices --in alle windows (live, review, preview), --in alle vormen (livestream, shortform, longform) .

De ambitie van het CIM is om één currency te creëren door fusie van resultaten uit hybride meetmethoden . Om tot deze Total video currency te komen zijn de volgende trajecten uitgeschreven: Advertenties op nieuwe schermen De Request for Proposal voor OVA (Online Video Advertising) werd eind 2016 uitgestuurd en bestond uit 3 delen: trafiek, viewability en bereik van video advertenties . Wegens geen valabele respons van de instituten om het bereik te meten is beslist om dit deel uit te stellen tot 2018 . Het CIM heeft in 2017 alle deelnemers aan de tender getest op het meten van viewability en de implemen- tatie van de tool zelf . Een Aankoopcommissie zal op basis van de testresultaten en geactualiseerde prijsof- fertes in 2018 een aanbeveling maken voor het Strategisch Comité . TV-content op nieuwe schermen Een aparte werkgroep uit leden van de Technische Commissies TV en Internet houdt zich bezig met de me- ting van online TV-content via de CIM Internet streaming studie . Deze resultaten worden sinds de zomer van 2017 onder embargo aan de zenders gecommuniceerd . De koppeling met de horodatage en de integra- tie in de TV softwares zijn voorzien voor Q2 2018 . Other Screen Usage (OSU) op het 1ste scherm Het aandeel van OSU bleef in 2017 toenemen . In 2017 voerde GfK een test uit om na te gaan wat het aan- deel is van TSV 8-28 binnen de OSU . Deze test wordt opnieuw uitgevoerd in 2018 . Addressable advertisement op het 1ste scherm SBS heeft in samenwerking met GfK een oplossing gezocht om het bereik van addressable ads (AA) van normale spots af te trekken . Door een bijkomende identifier aan de AA toe te voegen kunnen deze geïden-

JAARVERSLAG CIM 2017 50 tificeerd worden en door GfK uit de TAM-resultaten gehaald worden . Deze correctie wordt vanaf Q1 2018 in de studie opgenomen . Aanpassingen aan de TV-meting De weegcriteria voor het TAM-panel voor 2018 werden aangepast . De doelgroep 25-34*geslacht werd op- gesplitst om een betere representatie van 20-29-jarigen in de TAM-studie te verkrijgen . Uitbreiding van de TV-meting Vanaf 1 januari 2017 wordt uitgesteld kijken ook voor gastkijkers berekend .

Televisiecontroles Gezinnen die over een langere periode van tijd een hoog percentage van UV (uncovered viewing) vertonen worden door GfK opgebeld . Daarbij wordt gevraagd naar de reden(en) van UV via een korte, gestructureer- de vragenlijst . De resultaten van deze actie worden om de paar maanden gerapporteerd aan de Technische Commissie . Als het percentage UV niet daalt, wordt het gezin uiteindelijk verwijderd uit het panel . Deze aanpak leidde tot een structurele daling van de UV . De Permanente Structuur heeft volgende controles uitgevoerd: --Opbouw van een rekruteringsreserve, --Representativiteit van de sociodemografische variabelen van het panel, --Onderhoud van het panel (inkomende en uitgaande gezinnen), --Wegingsfactoren van gezinnen en individuen, --Slaagpercentage van de dagelijkse telefoons van de gezinnen (polling) .

De Permanente Structuur heeft onmiddellijke toegang tot al deze informatie via een rechtstreekse verbin- ding met de server van GfK Belgium . Ten slotte werden in 2017 twee coïncidentele controles uitgevoerd om de samenhang te testen tussen wat door het systeem geregistreerd werd en de verklaringen van de respondenten naar het aan/uit staan van het toestel en de aanwezigheid van gezinsleden voor het toestel .

Audit TV studie Begin 2017 werd op vraag van de Technische Commissie een audit uitgevoerd op het nieuwe productiesys- teem Evogenius . Hieruit bleek dat op twee punten na, de Belgische TAM-studie van zeer hoge kwaliteit is . De twee opmerkingen die uit de audit kwamen werden eind 2017 of begin 2018 aangepakt: --Een verouderd data-formaat, --Te tolerant Uncovered Viewing regels (tv staat aan maar niemand is aangemeld als kijker) . Publicatie van de resultaten van de CIM TV studie De resultaten worden dagelijks gepubliceerd onder de vorm van twee bestanden: --Het ATA/TSA bestand – “A Band” Dit bestand bevat informatie over alle gemeten variabelen en is enkel toegankelijk voor de zenders en hun regies die lid zijn van de BVAM (Belgische Vereniging van de Audiovisuele Media) . --Het ATB/TSB bestand – “B Band” Dit bestand bevat informatie over een beperkt aantal variabelen . Deze beperking bevindt zich op het niveau van de beschikbare zenders (buitenlandse zenders zijn niet geïndividualiseerd) en op het niveau van de beschikbare beschrijvende variabelen (sociodemografische variabelen en uitrusting) . Dit bestand is enkel toegankelijk voor de CIM-leden die intekenaar zijn van de studie .

Het aantal deelnemende zenders in de Grote Audimetrie steeg in de loop van 2017 van 63 naar 65 . De structuur van deze bestanden wordt in Q1 2018 aangepast naar een nieuw formaat .

Maandelijkse zenderrapporten (MZR)

Voor alle zenders die geen intekenaar zijn van de basisfinanciering van de CIM TV studie, bestaat er een mogelijkheid om maandelijkse rapporten te laten opstellen voor hun zender en één of meerdere concurre- rende zender(s) . Men spreekt dan over “Maandelijkse Zender Rapporten” (MZR), beter bekend als ”Kleine Audimetrie” . In 2017 waren er geen intekenaars voor de Kleine Audimetrie .

JAARVERSLAG CIM 2017 51 Enkele resultaten van de CIM TV studie

Het grote publiek heeft toegang tot een dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse TOP 20 van de best beke- ken programma’s in het Noorden en in het Zuiden van ons land . Daarnaast worden er jaarlijks een aantal overzichtscijfers gepubliceerd: --Top 100 van de best bekeken programma’s van het voorbije jaar (Noord & Zuid); --De Top 100 allertijden van de best bekeken programma’s sinds het begin van de meting (Noord & Zuid); --De marktaandelen voor het voorbije jaar; --De Top 10 van de best bekeken programma’s per zender van het voorbije jaar (Noord & Zuid) .

Deze cijfers zijn beschikbaar op de website van het CIM en worden ook door de pers gepubliceerd . Hieron- der vindt u als voorbeeld de resultaten van de TOP 100 van 2017 voor het Noorden en voor het Zuiden van het land .

Top 100 programma’s 2017 voor Noord en voor Zuid

--Enkel zenders die deelnemen aan de CIM TV studie worden gehorodateerd . Voor alle andere zenders zijn er geen programmagegevens bekend . --Voor Noord: alle kijkers van 4 jaar en ouder + eventuele gasten in Vlaanderen en Nederlandstalig Brus- sel . --Voor Zuid: alle kijkers van 4 jaar en ouder + eventuele gasten in Wallonië en Franstalige Brussel . --Hoogste kijkcijfers van het jaar, reclameblokken niet inbegrepen . --Enkel programma’s langer dan 15 minuten . --De marktaandelen worden sinds 1 januari 2006 berekend op basis van Totaal TV exclusief gebruik van randapparatuur zoals DVD, VCR, … --Sinds 1 januari 2016 geldt Live+7+gasten als de nieuwe standaard . Live+7 is het totaal van het recht- streeks tv kijken en het uitgesteld tv kijken op de dag van uitzending tot 7 dagen na uitzending . ‘Plus gasten’ verwijst naar de meting van het kijkgedrag op basis van de CIM tv-panelleden en hun gasten .

Top 100 Noord

Gemid. Gemid. Markt- Programma NOORD Genre Zender Datum kijkers Abs kijkers % aandeel * 1000

1 REIZEN WAES lifestyle / travel/tourism EEN 05/03/17 32,2 1.944,4 64,2

2 THUIS fiction / popular soap EEN 02/02/17 25,7 1.549,8 49,8

3 BLOKKEN entertainment / game EEN 10/12/17 25,5 1.542,4 56,4

4 BEAU SEJOUR fiction / psychologic drama EEN 08/01/17 25,4 1.536,2 51,8

5 DE SLIMSTE MENS TER WERELD entertainment / game VIER 21/12/17 24,9 1.503,4 53,9

6 VB. WK. KWALIF - GRIEKENLAND/BELGIE sport / football EEN 03/09/17 24,2 1.464,8 59,2

7 DE 3 WIJZEN entertainment / game EEN 23/04/17 24,2 1.459,8 50,6

8 VB. WK. KWALIF - BELGIE/CYPRUS sport / football EEN 10/10/17 23,9 1.443,2 50,7

9 SPOED 24/7 knowledge / human interest EEN 16/01/17 23,7 1.430,0 44,1

10 ALS DE DIJKEN BREKEN fiction / psychologic drama EEN 02/01/17 23,3 1.406,8 41,3

11 KALMTE KAN U REDDEN entertainment / game EEN 01/01/17 23,3 1.406,2 51,3

12 SORRY VOOR ALLES entertainment / humour EEN 10/12/17 23,1 1.393,5 48,0

13 TWEE TOT DE ZESDE MACHT entertainment / game EEN 08/10/17 22,8 1.377,3 49,2

14 TABULA RASA fiction / thriller EEN 29/10/17 22,7 1.369,2 53,3

15 HET 7 UUR-JOURNAAL information / general news EEN 11/12/17 22,4 1.356,0 51,8

16 DIE HUIS - SABINE HAGEDOREN knowledge / human interest EEN 26/09/17 21,9 1.321,1 44,4

17 ALLEMAAL CHRIS entertainment / humour VTM 11/01/17 21,5 1.299,6 39,5

18 VB. WK. KWALIF - BELGIE/GRIEKENLAND sport / football EEN 25/03/17 21,5 1.298,6 52,9

19 EUROVISIE SONGFESTIVAL - FINALE entertainment / music EEN 13/05/17 21,5 1.297,9 57,3

20 VELDRIJDEN. WK. BIELES - H. ELITE sport / cycling (cross) EEN 29/01/17 21,5 1.297,5 74,9

JAARVERSLAG CIM 2017 52 Gemid. Gemid. Markt- Programma NOORD Genre Zender Datum kijkers Abs kijkers % aandeel * 1000

21 VELDRIJDEN. BK. OOSTENDE - H. sport / cycling (cross) EEN 08/01/17 21,3 1.288,7 76,4

22 HET HUIS - TOM WAES knowledge / human interest EEN 03/01/17 21,3 1.286,2 40,0

23 VB. WK. KWALIF - BELGIE/GIBRALTAR sport / football EEN 31/08/17 20,9 1.265,3 51,7

24 BLIND GETROUWD entertainment / love/dating VTM 27/02/17 20,9 1.261,6 32,5

25 DE MOL entertainment / game VIER 27/03/17 20,6 1.243,8 33,7

26 DE FISCUS knowledge / human interest EEN 04/01/17 20,6 1.242,6 41,9

27 VB. WK. KWALIF - ESTLAND/BELGIE sport / football EEN 09/06/17 20,6 1.241,8 51,9

28 IEDEREEN BEROEMD knowledge / human interest EEN 11/12/17 20,4 1.232,8 46,9

29 SYDNEY ZOO knowledge / nature EEN 29/01/17 20,1 1.216,0 49,5

30 TYTGAT CHOCOLAT fiction / other fiction EEN 08/10/17 20,1 1.213,7 47,2

31 VB. VRIEND - BELGIE/TSJECHIE sport / football EEN 05/06/17 20,1 1.213,4 45,6

32 SPORZA sport / all sports EEN 02/04/17 19,5 1.175,9 77,0

33 GROETEN UIT... lifestyle / other lifestyle VTM 26/01/17 19,4 1.170,4 38,2

34 BURGERS’ ZOO, DRUKTE IN DE DIERENTUIN knowledge / nature EEN 12/03/17 19,2 1.161,4 45,2

35 VB. WK. KWALIF - BOSNIE-H./BELGIE sport / football EEN 07/10/17 19,2 1.159,4 61,3

36 SPORTWEEKEND sport / all sports EEN 29/01/17 19,2 1.158,8 48,6

37 DE NOODCENTRALE knowledge / human interest EEN 24/04/17 18,8 1.137,2 34,2

knowledge / culture/folklore/ 38 GOED VOLK - JEROEN BIJ DE GEBROEDERS VERBAERE EEN 04/04/17 18,5 1.119,6 40,0 tradition

39 VB. VRIEND - BELGIE/JAPAN sport / football VTM 14/11/17 18,5 1.117,0 37,3

40 THE VOICE VAN VLAANDEREN - THE BLIND AUDITIONS entertainment / music VTM 29/09/17 18,5 1.116,0 42,3

41 WIELRENNEN. RONDE VAN VLAANDEREN sport / cycling (road) EEN 02/04/17 18,5 1.115,1 85,6

42 DE KROONGETUIGEN knowledge / human interest VTM 12/01/17 18,4 1.111,5 39,8

43 VB. VRIEND - BELGIE/MEXICO sport / football EEN 10/11/17 18,2 1.099,1 39,3

44 DE KLAS knowledge / education EEN 07/02/17 18,0 1.090,2 34,1

45 LIEFDE VOOR MUZIEK entertainment / music VTM 17/04/17 17,5 1.057,4 33,1

46 DRUKTE IN DE DIERENTUIN knowledge / nature EEN 03/12/17 17,2 1.036,6 44,6

47 OP WEG MET JAN - MONGOLIE knowledge / human interest EEN 01/05/17 16,9 1.020,9 33,0

48 THE SECRET LIFE OF THE ZOO knowledge / nature EEN 12/11/17 16,8 1.016,6 42,4

49 WIELRENNEN. PARIJS-ROUBAIX sport / cycling (road) EEN 09/04/17 16,8 1.014,3 83,5

50 LA VIE EN ROSE knowledge / human interest EEN 27/04/17 16,5 997,9 35,3

51 WONEN.TV lifestyle / home EEN 18/01/17 16,2 977,2 33,8

52 VELDRIJDEN. DIEGEM sport / cycling (cross) EEN 30/12/17 16,0 968,8 36,1

53 THE ZOO knowledge / nature EEN 17/12/17 16,0 964,5 40,5

54 JAAROVERZICHT information / special event EEN 27/12/17 15,9 961,0 37,4

55 OVER ETEN lifestyle / cooking/food EEN 10/05/17 15,9 958,8 36,6

56 VELDRIJDEN. BK. OOSTENDE - D. sport / cycling (cross) EEN 08/01/17 15,8 956,4 68,1

57 FLIKKEN MAASTRICHT fiction / police, détective EEN 07/05/17 15,5 934,9 36,4

58 THE MISSING fiction / thriller EEN 03/01/17 15,4 931,2 33,0

59 100 JAAR GROTE OORLOG information / special event EEN 30/07/17 15,3 923,7 42,0

60 FC DE KAMPIOENEN fiction / popular drama/comedy EEN 17/08/’17 15,3 923,6 43,7

61 VOOR HETZELFDE GELD knowledge / human interest EEN 06/09/17 15,2 916,5 34,1

62 AMIGO’S fiction / psychologic drama VTM 23/01/17 15,1 911,7 33,2

63 FAMILIE fiction / popular soap VTM 29/12/17 15,1 909,6 30,6

JAARVERSLAG CIM 2017 53 Gemid. Gemid. Markt- Programma NOORD Genre Zender Datum kijkers Abs kijkers % aandeel * 1000

64 THE VOICE KIDS - THE BLIND AUDITIONS entertainment / music VTM 21/04/17 15,0 904,6 34,4

65 TEGEN DE STERREN OP entertainment / humour VTM 22/02/17 15,0 903,3 30,0

66 VB. EK. D. SCHIFT - BELGIE/NEDERLAND sport / football EEN 24/07/17 14,8 892,2 39,6

67 DE RONDE 100 sport / cycling (road) EEN 26/03/17 14,7 885,1 38,5

68 KAFKA entertainment / humour VTM 06/09/17 14,2 858,3 30,7

69 PANO information / current affair EEN 11/10/17 14,2 856,6 31,9

70 VB. BB. FIN - OOSTENDE/ ZULTE WAREGEM sport / football EEN 18/03/17 14,1 854,5 41,6

71 VERA fiction / police, détective EEN 03/02/17 14,1 850,7 35,2

72 VELDRIJDEN. OVERIJSE H. sport / cycling (cross) EEN 10/12/17 14,1 848,8 58,4

73 VIVE LE VELO sport / cycling (road) EEN 13/07/17 14,0 844,5 50,2

74 DAGELIJKSE ZOMERKOST lifestyle / cooking/food EEN 03/07/17 14,0 843,9 47,1

75 RIJKER DAN JE DENKT? lifestyle / leisure/hobby VTM 03/01/17 14,0 843,5 26,3

76 HET 1 UUR-JOURNAAL information / general news EEN 01/01/17 13,9 842,0 59,7

77 MUSIC INDUSTRY AWARDS entertainment / music EEN 02/02/17 13,9 837,8 30,6

78 HET LICHAAM VAN COPPENS knowledge / human interest VTM 07/09/17 13,9 837,1 29,5

79 WIELRENNEN. AMSTEL GOLD RACE sport / cycling (road) EEN 16/04/17 13,8 836,0 68,4

80 WIELRENNEN. OMLOOP HET NIEUWSBLAD sport / cycling (road) EEN 25/02/17 13,8 835,9 74,3

81 HINTERLAND fiction / police, détective EEN 13/01/17 13,8 835,6 32,2

82 DE HELDEN VAN ARNOUT knowledge / human interest EEN 25/09/17 13,8 835,4 31,2

83 LIVE VUURWERK entertainment / other EEN 31/12/17 13,8 834,7 42,1

84 OVER WINNAARS knowledge / human interest VTM 11/09/17 13,8 833,7 28,4

85 MIDSOMER MURDERS fiction / police, détective EEN 24/03/17 13,7 830,2 34,8

86 VLAANDEREN FEEST entertainment / music EEN 11/07/17 13,7 830,2 34,8

87 DCI BANKS fiction / police, détective EEN 03/03/17 13,7 830,0 33,7

88 ZIE MIJ GRAAG fiction / popular drama/comedy EEN 21/02/17 13,7 825,9 26,5

KROONPRINSEN - 89 sport / cycling (road) EEN 09/01/17 13,6 824,2 30,6 ZOMER 2016, VOORBEREIDING VELDRITSEIZOEN

90 ALLOO BIJ... - JACQUES VERMEIRE knowledge / human interest VTM 17/01/17 13,6 823,7 31,7

91 WIELRENNEN. KUURNE-BRUSSEL-KUURNE sport / cycling (road) EEN 26/02/17 13,6 818,7 61,6

92 OP STRAAT knowledge / human interest EEN 01/02/17 13,5 815,8 29,9 93 STERACTEUR STERARTIEST entertainment / variety EEN 28/12/17 13,3 805,7 29,7

94 HET FOTOALBUM knowledge / human interest EEN 25/12/17 13,3 803,2 38,4

95 CHAUSSEE D’AMOUR fiction / psychologic drama VIER 09/02/17 13,2 797,9 27,9

96 VB. C3 UEFA 1/16F - TOTTENHAM/GENT sport / football Canvas 23/02/17 13,2 796,2 28,3

97 SPITSBROERS fiction / psychologic drama VTM 11/09/17 13,2 795,6 32,1

98 VELDRIJDEN. GP. SVEN NYS sport / cycling (cross) EEN 01/01/17 13,2 795,4 60,8

99 VREDE OP AARDE entertainment / talk EEN 28/12/17 13,2 795,3 32,9

100 NIEUWS 19U VTM information / general news VTM 11/12/17 13,1 790,6 30,2

JAARVERSLAG CIM 2017 54 Top 100 Zuid

Gemid. Gemid. Markt- Programma ZUID Genre Zender Datum kijkers Abs kijkers % aandeel * 1000 1 GUIHOME VOUS DETEND SUR SCENE entertainment / humour RTL-TVI 19/02/17 19,9 887,6 40,0

2 FOOT. CM. QUALIF - GRECE/BELGIQUE sport / football La Une 03/09/17 19,8 884,6 45,9

3 RTL INFO 19H information / general news RTL-TVI 13/01/17 18,5 824,7 47,2

4 FOOT. CM. QUALIF - BELGIQUE/CHYPRE sport / football La Une 10/10/17 18,2 810,6 42,7

5 FOOT. CM. QUALIF - BELGIQUE/GIBRALTAR sport / football La Une 31/08/17 17,2 766,4 44,7

6 FOOT. CM. QUALIF - ESTONIE/BELGIQUE sport / football La Une 09/06/17 17,2 766,0 44,9

7 FOOT. AMICAL - BELGIQUE/MEXIQUE sport / football La Une 10/11/17 16,8 751,8 45,5

8 FOOT. CM. QUALIF - BELGIQUE/GRECE sport / football La Une 25/03/17 16,5 735,2 43,7

9 FACE AU JUGE knowledge / human interest RTL-TVI 29/01/17 16,3 726,1 35,9

10 RTL INFO EDITION SPECIALE - DRAME SUR LE RAIL information / general news RTL-TVI 28/11/17 16,0 713,7 43,0

11 LE 19.30 information / general news La Une 15/01/17 15,6 696,4 34,6

12 L’AMOUR EST DANS LE PRE entertainment / love/dating RTL-TVI 26/12/17 15,5 693,3 33,2

13 FRANCOIS PIRETTE, BLA BLA LAND entertainment / humour RTL-TVI 26/03/17 15,2 679,6 33,0

14 CENDRILLON fiction / psychologic drama RTL-TVI 28/12/17 15,2 678,9 34,8

15 ENQUETES information / current affair RTL-TVI 19/12/17 15,1 673,0 38,5

16 FOOT. AMICAL - BELGIQUE/ REPUBLIQUE TCHEQUE sport / football La Une 05/06/17 14,9 663,8 38,2

17 GUIHOME, UNE FEELGOOD STORY entertainment / humour RTL-TVI 19/02/17 14,8 660,7 33,4

18 TOP CHEF lifestyle / cooking/food RTL-TVI 06/02/17 14,6 651,6 35,1

19 IMAGES A L’APPUI knowledge / human interest RTL-TVI 23/01/17 14,6 650,6 33,6

20 EDITION SPECIALE - LE 19.30 information / special event La Une 26/01/17 14,5 645,0 36,8

21 LE GRAND BETISIER DE NOEL entertainment / humour RTL-TVI 25/12/17 14,4 643,0 38,2

information / economy/politics/ 22 JEUDI EN PRIME La Une 12/01/17 14,4 642,4 35,7 society affairs

23 LE MEILLEUR PATISSIER lifestyle / cooking/food RTL-TVI 11/12/17 14,3 638,4 33,7

24 TAKEN 3 fiction / action RTL-TVI 23/03/17 14,3 637,7 35,6

25 FOOT. AMICAL - BELGIQUE/JAPON sport / football La Une 14/11/17 14,3 636,7 34,9

26 RIEN A DECLARER fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 01/01/17 14,1 627,8 33,1

27 LA FAMILLE BELIER fiction / police, spying, détective RTL-TVI 16/03/17 13,9 619,4 32,6

28 MARIES AU PREMIER REGARD entertainment / love/dating RTL-TVI 17/10/17 13,8 616,3 30,5

29 POLICE DE LA ROUTE knowledge / human interest RTL-TVI 17/12/17 13,8 614,0 35,7

30 COUTE QUE COUTE lifestyle / consumer advice RTL-TVI 18/01/17 13,7 612,5 34,2

31 MALEFIQUE fiction / fantasy/fairy tale RTL-TVI 06/04/17 13,6 605,3 33,3

32 FOOT. CM. QUALIF - BOSNIE-H./BELGIQUE sport / football La Une 07/10/17 13,4 598,4 44,5

33 LE GRIMOIRE D’ARKANDIAS fiction / adventure RTL-TVI 05/01/17 13,2 588,0 29,4

34 NCIS, ENQUETES SPECIALES fiction / police, spying, détective RTL-TVI 22/03/17 13,2 587,8 31,1

35 APPEL D’URGENCE knowledge / human interest RTL-TVI 26/02/17 13,1 586,7 33,0

36 RTL TVI 30 ANS, DELIRES DE STARS entertainment / humour RTL-TVI 16/11/17 12,9 575,7 32,3

37 QUI ES-TU LAURENT? knowledge / human interest RTL-TVI 01/10/17 12,9 575,4 33,0

38 JOHN WICK fiction / action RTL-TVI 16/02/17 12,9 574,2 29,0

39 CLEM fiction / popular drama/comedy La Une 26/01/17 12,8 572,7 31,0

40 SCORPION fiction / action RTL-TVI 23/05/17 12,8 570,1 32,1

41 BIS fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 04/05/17 12,7 567,6 32,3

42 TOUT S’EXPLIQUE knowledge / miscellaneous RTL-TVI 09/02/17 12,7 566,5 32,0

JAARVERSLAG CIM 2017 55 Gemid. Gemid. Markt- Programma ZUID Genre Zender Datum kijkers Abs kijkers % aandeel * 1000 43 INDICES information / current affair RTL-TVI 01/03/17 12,7 565,8 32,1

44 FRANCOIS PIRETTE EST COMPLETEMENT MA BOULE entertainment / humour RTL-TVI 25/12/17 12,7 564,7 32,7

45 LE GRAND BETISIER 2016 entertainment / humour RTL-TVI 01/01/17 12,6 563,5 32,9

46 PADDINGTON fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 02/03/17 12,5 556,7 26,9

47 THE VOICE BELGIQUE - BLIND entertainment / music La Une 31/01/17 12,4 551,5 30,0

48 CAMPING PARADIS fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 08/01/17 12,3 548,0 27,5

49 LES AVENTURIERS DE KOH-LANTA entertainment / game TF1 01/09/17 12,2 545,2 37,7

50 KEVGAD, TOUT EST POSSIBLE entertainment / humour RTL-TVI 23/01/17 12,0 537,5 28,3

51 DIANA, NOTRE MERE lifestyle / show business/variety RTL-TVI 20/08/17 12,0 537,1 36,8

52 FOOT. C1 UEFA FIN - JUVENTUS/R.MADRID sport / football RTL-TVI 03/06/17 11,9 532,7 32,5

53 LES ORAGES DE LA VIE knowledge / human interest RTL-TVI 08/11/17 11,9 531,8 30,1

54 STEPH FAIT LE JOB! knowledge / human interest RTL-TVI 10/09/17 11,9 530,9 31,7

55 LE MEILLEUR PATISSIER - CELEBRITES lifestyle/cooking/food/drink RTL-TVI 16/01/17 11,9 530,4 28,1

56 ESPRITS CRIMINELS fiction / police, spying, détective RTL-TVI 05/03/17 11,8 527,1 25,9

57 KINGSMAN, SERVICES SECRETS fiction / action RTL-TVI 09/02/17 11,8 526,6 29,4

58 SAN ANDREAS fiction / action La Une 08/05/17 11,7 522,1 27,7

59 EDITION SPECIALE - BARCELONE, ATTAQUE TERRORISTE information / special event RTL-TVI 17/08/17 11,7 520,9 37,5

60 LES PROFS 2 fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 12/10/17 11,6 519,4 28,5

61 LE JARDIN EXTRAORDINAIRE knowledge / nature/environment La Une 19/11/17 11,6 518,2 27,5

62 NCIS - LOS ANGELES fiction / police, spying, détective RTL-TVI 15/11/17 11,6 516,3 28,4

63 CONCOURS EUROVISION DE LA CHANSON - LA FINALE entertainment / music La Une 13/05/17 11,4 507,9 34,6

64 LE CAS 39 fiction / horror RTL-TVI 08/06/17 11,4 507,8 32,5

65 CHICAGO MED fiction / psychologic drama RTL-TVI 13/01/17 11,3 506,2 26,7

information / economy/politics/ 66 JEUDI EN PRIME + La Une 09/11/17 11,3 505,3 29,3 society affairs

67 EQUALIZER fiction / thriller RTL-TVI 09/03/17 11,3 505,1 28,8

68 LOLO fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 16/11/17 11,3 504,8 30,8

69 UNE FAMILLE A LOUER fiction / popular drama/comedy La Une 18/09/17 11,3 504,8 28,7

70 ESPRITS CRIMINELS, UNITE SANS FRONTIERES fiction, police, spying, détective RTL-TVI 17/01/17 11,3 504,3 25,3

71 LE TRANSPORTEUR, L’HERITAGE fiction / action RTL-TVI 19/10/17 11,3 504,2 30,1

72 REPORTERS knowledge / human interest RTL-TVI 13/01/17 11,3 503,8 27,8

73 FOOT. AMICAL - RUSSIE/BELGIQUE sport / football La Une 28/03/17 11,1 497,6 37,9

74 C’EST GRAVE DOCTEUR? knowledge / medecine/health RTL-TVI 21/05/17 11,1 493,7 35,4

75 NCIS, NOUVELLE ORLEANS fiction / police, spying, détective RTL-TVI 11/01/17 11,0 491,8 27,8

76 UNITE 42 fiction / thriller La Une 19/11/17 11,0 491,4 24,3

77 HAWAII 5-0 fiction / action RTL-TVI 14/05/17 11,0 491,0 29,7

78 L’AMOUR EST DANS LE PRE, SECONDE CHANCE entertainment/ love/dating RTL-TVI 15/05/17 11,0 489,1 26,5

79 LE GRAND BETISIER DU 31 entertainment / humour TF1 31/12/17 10,8 483,0 33,0

80 VU A LA TELE entertainment / game RTL-TVI 22/10/17 10,8 481,8 28,0

81 RTL INFO 13H information / general news RTL-TVI 15/01/17 10,8 481,4 38,5

LE MEILLEUR PATISSIER, LES PROFESSIONNELS - 82 lifestyle/cooking/food/drink RTL-TVI 16/10/17 10,8 480,4 26,4 LA FINALE

83 PAY THE GHOST fiction / science fiction RTL-TVI 14/12/17 10,7 479,7 28,0

84 NOS ETOILES CONTRAIRES fiction / psychologic drama RTL-TVI 20/04/17 10,7 479,0 25,9

85 TOP CHEF, LA DERNIERE CHANCE lifestyle / cooking/food RTL-TVI 30/01/17 10,7 475,6 41,7

JAARVERSLAG CIM 2017 56 Gemid. Gemid. Markt- Programma ZUID Genre Zender Datum kijkers Abs kijkers % aandeel * 1000 86 LE GRAND PARTAGE fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 21/12/17 10,6 473,8 27,5

87 LA DECISION knowledge / human interest RTL-TVI 11/10/17 10,6 471,9 29,3

88 LES SOUVENIRS fiction / popular drama/comedy La Une 09/01/17 10,5 468,1 24,0

89 100% CACHEMIRE fiction / popular drama/comedy RTL-TVI 19/01/17 10,4 464,2 21,5

90 THE TWO FACES OF JANUARY fiction / thriller RTL-TVI 12/01/17 10,4 464,2 23,0

91 UNDER THE DOME fiction / science fiction RTL-TVI 15/01/17 10,3 460,7 22,5

92 CINQUANTE NUANCES DE GREY fiction / popular drama/comedy La Une 23/10/17 10,3 460,0 23,5 93 LES ENFANTS DE CUPIDON entertainment / love/dating RTL-TVI 17/11/17 10,3 459,4 27,6

94 AMERICAN SNIPER fiction / action La Une 30/01/17 10,3 457,7 22,7

95 LA STAGIAIRE fiction / police, spying, détective La Une 23/02/17 10,2 455,8 25,0

96 L’HERMINE fiction / popular drama/comedy La Une 04/12/17 10,2 455,5 23,4

97 12 YEARS A SLAVE fiction / psychologic drama RTL-TVI 05/10/17 10,2 453,8 29,5

98 MEURTRES A ORLEANS fiction / police, spying, détective La Une 21/11/17 10,1 452,4 23,9

99 RTL TVI, 30 ANS AU COEUR DE L’INFO information / current affair RTL-TVI 29/12/17 10,1 452,1 25,9

100 ATTENTATS, 1 AN APRES knowledge / human interest RTL-TVI 08/03/17 10,1 451,2 25,6

Perspectief 2018 voor de CIM TV studie Het CIM TV studie zal in 2018 verder evolueren naar een Total Video currency . Op basis van de doelstel- lingen van het Strategisch Comité Kijken, zal de Permanente Structuur verschillende nieuwe onderdelen voor de TV studie opstarten en de bestaande elementen herzien . Hieronder vindt u een overzicht van de geplande activiteiten in 2018 .

CIM TV TAM

De Permanente Structuur onderzoekt in 2018 welke aanpassingen er nodig zijn aan de basis TAM-studie om een fusie met online video data in de toekomst te faciliteren en een stabiel representatief panel te garan- deren .

CIM TV Online Video

De Werkgroep Online Video voorziet een publicatie van de online trafiek gegevens voor volledige afleve- ringen in de TV-software voor 2018 . Nielsen zal hiervoor enkele bijkomende informatie aan de horodatage toevoegen zodat een koppeling tussen de online en TAM-gegevens kan gemaakt worden .

CIM TV Online Video Ads

Het CIM zal de tenderprocedure voor het trafiek gedeelte van Online Video Ads afronden . Samen met de gekozen partner zal de Permanente Structuur deze studie opstarten .

JAARVERSLAG CIM 2017 57 FINANCIEN

Financiële controle De controle op de financiële toestand, de jaarrekening en de regelmatigheid, ten aanzien van de wet en de statuten, van de in de jaarrekening weergegeven verrichtingen, wordt opgedragen aan een commissaris revisor die lid is van het Instituut der Bedrijfsrevisoren, Vincent DE WULF van de firma CdP DE WULF & C° bvba . Deze stelt naar aanleiding van de jaarrekening een omstandig schriftelijk verslag op . Met het oog daarop overhandigt de Permanente Structuur van het CIM hem de nodige stukken, en dit ten minste één maand vóór de oproeping van de Gewone Algemene Vergadering . Het verslag van de commissaris vermeldt in het bijzonder: 1 . hoe hij zijn controletaak heeft verricht en of hij van het Bureau de ophelderingen en inlichtingen heeft gekregen die hij heeft gevraagd; 2 . of de boekhouding is gevoerd en de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die daarop van toepassing zijn; 3 . of naar zijn oordeel de jaarrekening een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van het CIM, rekening houdend met de wettelijke en bestuursrechte- lijke voorschriften die daarop van toepassing zijn, en/of een passende verantwoording is gegeven in de toelichting; 4 . of het jaarverslag de vereiste inlichtingen bevat en in overeenstemming is met de jaarrekening; 5 . of de resultaten die aan de Algemene Vergadering worden voorgelegd, in overeenstemming zijn met de statuten en de wet; 6 . of hij kennis heeft genomen van verrichtingen gedaan of beslissingen genomen in overtreding met de statuten of met de wet .

In zijn verslag vermeldt en rechtvaardigt de commissaris nauwkeurig en duidelijk het voorbehoud en de bezwaren die hij meent te moeten maken . Zo niet, dan vermeldt hij uitdrukkelijk dat hij voorbehoud noch bezwaar te maken heeft . Tijdens de Algemene Vergadering van 24 april 2018 zal De Heer DE WULF ken- baar maken dat de financiële staten van de vereniging afgesloten op 31 december 2017 een getrouw beeld gaven van het vermogen en van de financiële toestand en zal hij een verklaring zonder voorbehoud doen over de financiële staten .

Budgettaire opvolging Buiten de controle van de revisor wordt de Raad van Bestuur ook regelmatig op de hoogte gehouden van de budgettaire toestand van het boekjaar . In de loop van de maand september of oktober krijgen de bestuurders een budgettaire herschatting voor het betrokken boekjaar en een budgetvoorstel voor het komende boekjaar waarover dan gediscussieerd kan worden . Eventuele aanpassingen kunnen dan indien nodig worden aangebracht . Bij afsluiting van het boekjaar wordt het definitieve resultaat aan de Raad van Bestuur voorgelegd alsook een ultieme versie van het budget van het lopende jaar . Het zijn deze versies die door de Raad van Bestuur aan de jaarlijkse Algemene Vergadering van de Leden worden voorgesteld vóór eind april en die naar hen vóór de Vergadering opgestuurd worden . Nochtans om over voldoende geldelijke middelen te beschikken voor het nieuwe jaar, factureert het CIM een provisie aan de intekenaars van de stu- dies op het einde van het boekjaar . Deze provisie wordt berekend op basis van het bedrag van de intekening van het boekjaar dat beëindigd wordt .

JAARVERSLAG CIM 2017 58 COLOPHON Lay-out en productie: Pastabal Redactie: Permanente Structuur CIM Coördinatie: Véronique Defeld

JAARVERSLAG CIM 2017 59 CIM Herrmann-Debrouxlaan 46 1160 Brussel Tel . 02 / 661 31 50 Fax . 02 / 661 31 69 http://www .cim be. info@cim be.