Gminy Wiązów

BURMISTRZ MIASTA I GMINY WIĄZÓW

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY WIĄZÓW

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR VIII/79/2015 RADY MIASTA I GMINY WIĄZÓW Z DNIA 30 CZERWCA 2015 r.

Wiązów 2015

OPRACOWANIE STUDIUM:

Pracownia Projektowo-Usługowa “Witkowski & Sławik” s.c. 57-100 Strzelin, ul. Krótka 5

SKŁAD ZESPOŁU AUTORSKIEGO :

GŁÓWNY PROJEKTANT: mgr Lesław Witkowski (członek Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów – nr Z-43)

PROJEKTANT mgr inż. Marcin Sławik członek Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów – nr Z-407

OPRACOWANIE ZMIANY STUDIUM:

SKŁAD ZESPOŁU AUTORSKIEGO:

GŁÓWNY PROJEKTANT: mgr inż. PIOTR ULRICH (członek Okręgowej Izby Urbanistów z/s w Warszawie - WA-263)

PROJEKTANT: mgr inż. arch. ŁUKASZ NITECKI (członek Okręgowej Izby Urbanistów z/s w Warszawie - WA-401)

PROJEKTANT: mgr MAGDALENA SALWA

PROJEKTANT: mgr inż. arch. PAWEŁ SKURPEL

Zmiany w tekście studium dla ich uwidocznienia wyróżniono pochyłą, pogrubioną kursywą

OPRACOWANIE II ZMIANY STUDIUM:

SKŁAD ZESPOŁU AUTORSKIEGO:

PPU GAMA S.C. UL. POBOŻNEGO 12, 55-120 OBORNIKI ŚLĄSKIE

GŁÓWNY PROJEKTANT: mgr inż. KRZYSZTOF MULARCZYK (członek Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów- Z-130, uprawn. urb. nr 1562)

GŁÓWNY PROJEKTANT: mgr inż. ZBIGNIEW GAŁUSZKA (członek Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów- Z-129,)

PROJEKTANT: mgr inż. MAŁGORZATA STUDENNA

PROJEKTANT: mgr. Inż. ZIEMOWIT FOLCIK

Korekty dokonane w ramach II Zmiany w tekście studium dla ich uwidocznienia wyróżniono czarnym kolorem i wyboldowaną czcionką arial

Spis treści

I WSTĘP ...... 7

1. Zakres i cel opracowania ...... 7 2. Podstawa prawna ...... 8 3. Materiały wejściowe ...... 8

II UWARUNKOWANIA ROZWOJU ...... 10

1. Uwarunkowania przyrodnicze ...... 10 1.1. Położenie geograficzne ...... 10 1.2. Położenie administracyjne ...... 11 1.3. Warunki klimatyczne ...... 12 1.4. Warunki geologiczne ...... 14 1.4.a. Budowa geologiczna ...... 14 1.4.b. Złoża kopalin ...... 15 1.5. Geomorfologia ...... 16 1.6. Warunki hydrologiczne ...... 17 1.6.a. Wody podziemne ...... 17 1.6.b. Główny Zbiornik Wód Podziemnych ...... 18 1.6.c. Wody powierzchniowe ...... 19 1.7. Gleby ...... 19 1.8. Szata roślinna ...... 21 1.8.a. Regionalizacja geobotaniczna ...... 21 1.8.b. Zbiorowiska nieleśne ...... 21 1.8.c. Lasy ...... 22 1.9. Fauna ...... 23 1.10. Ochrona przyrody ...... 23 1.10.a. Położenie gminy na tle systemu ochrony przyrody w regionie ...... 23 1.10.b. Elementy systemu ECONET – PL ...... 23 1.10.c. Ochrona gatunkowa fauny i flory ...... 24 1.10.d. Parki wiejskie i podworskie ...... 28 1.10.e. Pozostałe elementy środowiska przyrodniczego podlegające ochronie ...... 28 2. Uwarunkowania kulturowe...... 30 2.1. Rys historyczny obszaru gminy ...... 30 2.2. Osadnictwo ...... 32 2.3. Zabytki i stanowiska archeologiczne ...... 33 3. Uwarunkowania społeczne ...... 34 3.1. Demografia ...... 34 3.1.a. Podstawowe dane o ludności ...... 34 3.1.b. Struktura wieku mieszkańców ...... 36 3.1.c. Ruch naturalny i wędrówkowy ludności ...... 38 3.2. Rynek pracy ...... 40 3.2.a. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON ...... 40 3.2.b. Zatrudnienie ...... 42 3.3. Bezrobocie ...... 44 3.3.a. Bezrobocie w latach 1994 – 2005 ...... 44 3.4. Ochrona zdrowia i opieka społeczna...... 49 3.4.a. Służba zdrowia ...... 49 3.4.b. Opieka społeczna ...... 49 3.5. Oświata i wychowanie...... 50 3.6. Kultura...... 52 3.7. Sport ...... 53 3.8. Gospodarka mieszkaniowa ...... 54 3.8.a. Zasoby mieszkaniowe ...... 54 3.8.b. Własność komunalna ...... 57 3.8.c. Budownictwo mieszkaniowe ...... 57 3.9. Bezpieczeństwo publiczne...... 58 3.9.a. Policja ...... 58

3.9.b. Ochrona przeciwpożarowa ...... 59 3.9.c. Ochrona przeciwpowodziowa ...... 59 3.10. Administracja samorządowa ...... 60 3.10.a. Urząd Miasta i Gminy ...... 60 3.10.b. Gremia samorządowe ...... 61 3.10.c. Współpraca krajowa i międzynarodowa...... 61 3.11. Organizacje społeczne i polityczne ...... 61 4. Gospodarka ...... 62 4.1. Rolnictwo i leśnictwo ...... 62 4.2. Jakość gleb, uprawy, hodowla i ceny gruntów...... 67 4.3. Leśnictwo ...... 70 4.4. Działalność produkcyjna ...... 71 4.4.a. Górnictwo i przetwórstwo kopalin ...... 71 4.4.b. Pozostałe działalności produkcyjne i struktura zatrudnienia w większych zakładach pracy ...... 71 4.5. Usługi rynkowe ...... 72 4.5.a. Handel ...... 72 4.5.b. Gastronomia...... 73 4.5.c. Pozostałe placówki usługowe i rzemiosło...... 73 4.5.d. Pośrednictwo finansowe...... 73 4.6. Turystyka ...... 74 4.6.a. Główne atrakcje turystyczne...... 74 4.6.b. Znakowane trasy turystyczne...... 74 5. Komunikacja i infrastruktura techniczna ...... 74 5.1. Komunikacja ...... 74 5.1.a. Drogi krajowe ...... 74 5.1.b. Drogi wojewódzkie ...... 75 5.1.c. Drogi powiatowe ...... 76 5.1.d. Drogi gminne ...... 76 5.1.e. Komunikacja samochodowa ...... 77 5.1.f. Linie kolejowe - Brzeg – Wiązów – Głęboka Śląska – Strzelin – Łagiewniki...... 77 5.2. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna ...... 77 5.2.a. Zaopatrzenie w wodę ...... 77 5.3. Kanalizacja ...... 80 5.4. Sieć gazowa ...... 82 5.5. Elektroenergetyka ...... 82 5.6. Ciepłownictwo ...... 82 5.7. Telekomunikacja i łączność...... 83 5.8. Gospodarka odpadami...... 83 5.9. Melioracje i urządzenia wodne ...... 84 5.10. Cmentarze ...... 85 5.11. Obiekty obrony cywilnej...... 86 6. Obiekty i tereny chronione...... 86 6.1. Ochrona środowiska przyrodniczego ...... 86 6.2. Ochrona środowiska kulturowego ...... 87 6.3. Ograniczenia użytkowania terenów ...... 88 6.3.a. Komunikacja –uciążliwości akustyczne od dróg ...... 88 6.3.b. Ujęcia wody ...... 88 6.3.c. Elektroenergetyka - uciążliwości od linii i urządzeń elektroenergetycznych .... 89 6.3.d. Cmentarze – strefy ochrony sanitarnej ...... 90 6.3.e. Obiekty wojskowe i obrony cywilnej ...... 90 6.3.f. Pozostałe obiekty ...... 90 III KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 91

1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy ...... 91 2. Wytyczne w zakresie zmian struktury przestrzennej, przeznaczenia terenów oraz wskaźników zagospodarowania i użytkowania terenów...... 93 3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody 100 3.1. Obszary proponowane do objęcia ochroną ...... 100

3.1.a. Projektowany Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie” ...... 100 3.1.b. Projektowany Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Krynki”: ...... 101 3.1.c. Pomniki przyrody ...... 101 3.2. Ochrona powietrza ...... 102 3.3. Ochrona wód powierzchniowych ...... 102 3.4. Ochrona gleb ...... 103 3.5. Ochrona przed hałasem ...... 103 3.6. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym ...... 104 4. Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej oraz krajobrazu kulturowego ...... 104 4.1. Strefy ochrony konserwatorskiej – na rysunku studium wyznaczono granice stref ochrony konserwatorskiej, w których obowiązują następujące warunki: ...... 104 4.1.a. Strefa „A" ścisłej ochrony konserwatorskiej ...... 104 4.1.b. Strefa „B" ochrony konserwatorskiej...... 106 4.1.c. Strefa „K" ochrony krajobrazu kulturowego ...... 107 4.1.d. Strefa „E” – ochrony ekspozycji ...... 108 4.1.e. Strefa „W” – ochrony archeologicznej ...... 108 4.1.f. Strefa ochrony konserwatorskiej zabytków archeologicznych ...... 109 4.1.g. Strefa ochrony historycznych cmentarzy i miejsc pocmentarnych ...... 109 4.2. Obiekty wpisane do rejestru zabytków ...... 110 4.3. Obiekty ujęte w ewidencji zabytków ...... 111 4.4. Stanowiska archeologiczne ...... 111 4.5. Zabytkowe układy zieleni kształtowanej (parki, cmentarze, szpalery, aleje, pojedyncze okazy) ...... 112 5. Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej i technicznej...... 112 5.1. Infrastruktura komunikacyjna ...... 112 5.1.a. Autostrada A4...... 113 5.1.b. Droga krajowa...... 113 5.1.c. Drogi wojewódzkie...... 113 5.1.d. Drogi powiatowe ...... 113 5.1.e. Kolej ...... 113 5.1.f. Miejsca parkingowe ...... 113 5.1.g. Ścieżki rowerowe ...... 114 5.2. Infrastruktura techniczna ...... 114 5.2.a. Zaopatrzenie w wodę ...... 114 5.2.b. Odprowadzanie ścieków...... 114 5.2.c. Zaopatrzenie w gaz ...... 115 5.2.d. Zaopatrzenie w energię elektryczną...... 116 5.2.e. Zaopatrzenie w energię cieplną ...... 116 5.2.f. Gospodarka odpadami ...... 116 6. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym ...... 117 7. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym ...... 117 8. Obszary dla których obowiązkowe jest sporządzenie planów miejscowych .... 118 8.1. Na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości...... 118 8.2. Obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 ...... 118 8.3. Obszary przestrzeni publicznej ...... 118 9. Obszary dla których gmina zmierza sporządzić plany miejscowe ...... 118 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej .... 119 10.1. Rolnicza przestrzeń produkcyjna ...... 119 10.2. Zalesienia ...... 119 10.3. Ochrona lasów ...... 119 11. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych 120 11.1. Ochrona przeciwpowodziowa ...... 120 11.2. Obszary narażone na osuwanie się mas ziemnych ...... 120 12. Obszary eksploatacji kopalin, dla których wyznacza się filary ochronne ...... 120

13. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji ...... 120 14. Obszary pomników zagłady ...... 121 15. Tereny zamknięte ...... 121 16. Obszary problemowe ...... 121

IV UZASADNIENIE ...... 122

V ANEKS ...... 123

I WSTĘP

1. Zakres i cel opracowania

Niniejsze opracowanie, zwane dalej „studium”, stanowi zmianę „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów” przyjętego uchwałą nr 279/XXIX/97 Rady Miasta i Gminy Wiązów z dnia 12 sierpnia 1997 r. i zmienionego uchwałą nr XXVII/219/2008 Rady Miasta i Gminy Wiązów z dnia 30 grudnia 2008 r.

Celem niniejszej edycji studium jest wyznaczenie trasy linii elektroenergetycznej 400 kV Dobrzeń-Pasikurowice/Wrocław oraz zmiana przeznaczenia działek nr ewid. 175/1, 175/2, 174, 520 zlokalizowanych w obrębie geodezyjnym Stary Wiązów.

Niniejsze opracowanie jest II edycją zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wiązów dokonaną na podstawie uchwały Nr XLVII/302/14 Rady Miasta i Gminy w Wiązów z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów, w zakresie działki nr 3/2 AM 1, obręb Kurów i zatwierdzoną uchwałą nr VIII/79/2015 z dnia 30 czerwca 2015 roku.

Celem opracowania niniejszej II edycji zmiany SUiKZP gminy Wiązów jest przyjęcie nowych ustaleń dla obszaru w obrębie Kurów, dz. nr 3/2 AM 1, z uwzględnieniem stworzenia możliwości realizacji zabudowy mieszkaniowej.

Zmianie podlega dokument przyjęty w swej pierwotnej treści uchwałą Nr XXVII/219/08 Rady Miasta i Gminy w Wiązów z dnia 30 grudnia 2008 r.

Niniejsza II edycja zmiany studium składa się z następujących dokumentów: 1) części tekstowej; 2) załącznika graficznego: a) Kierunki rozwoju przestrzennego.

Zmianę studium w części tekstowej sporządzono w formie tekstu jednolitego ze zmianami oznaczonymi w następujący sposób: 1) treści dodane- kolorem czarnym i pogrubieniem (wyboldowanym).

Zmianę studium w części graficznej sporządzono w formie jednolitej treści załącznika graficznego: 1) Kierunki rozwoju przestrzennego- z oznaczeniem naniesionej zmiany w obrębie miejscowości Kurów, zmiana na załączniku graficznym została wyróżniona odrębną legenda oznaczeń graficznych.

Przedmiotem zmiany studium przyjętej uchwałą nr XXVII/219/2008 Rady Miasta i Gminy Wiązów z dnia 30 grudnia 2008 r. była aktualizacja spowodowana pojawieniem się: zmian w sytuacji społeczno-gospodarczej gminy i nowych elementów zagospodarowania wpływających na kierunki rozwoju przestrzennego gminy oraz zgłaszanych wniosków o przeznaczenie gruntów rolnych na cele nierolnicze. W ramach opracowania przeprowadzono szereg analiz i studiów w zakresie: 1. Dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i przeznaczenia terenów. 2. Stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony.

3. Stanu środowiska, w tym rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego. 4. Stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. 5. Warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia. 6. Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia. 7. Potrzeb i możliwości rozwoju gminy. 8. Stanu prawnego gruntów. 9. Występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych. 10. Występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych. 11. Występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych. 12. Stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami. 13. Zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

Niniejsze studium składa się z: 1. Tekstu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wiązów. 2. Rysunku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wiązów – plansza podstawowa pt. „Kierunki rozwoju przestrzennego” w skali 1:10 000. 2. Podstawa prawna 1) Uchwała Rady Miasta i Gminy Wiązów Nr XXXI/172/2012 z dnia 30 listopada 2012 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów w zakresie linii elektroenergetycznej 400 kV Dobrzeń-Pasikurowice/Wrocław oraz działek nr 175/1, 175/2, 174 oraz działki nr 520 AM 1 obręb Stary Wiązów. 2) Uchwała Nr XLVII/302/14 Rady Miasta i Gminy w Wiązów z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów, w zakresie działki nr 3/2 AM 1, obręb Kurów. 3) Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z późn. zm.) 4) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dz. U. 2004 nr 118 poz. 1233 3. Materiały wejściowe 1) Pracownia Urbanistyczna "Jerzy Ulanicki"., Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów, 2) Pracownia Projektowo-Usługowa „Witkowski & Sławik” s.c., Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów, 3) Uniglob, Piotr Ulrich, Ostrów Osiedle 119, 98-100 Łask; 4) IME Consulting .,Plan rozwoju lokalnego gminy Wiązów na lata 2005 – 2013” 5) Biuro Ekspertyz Finansowych Marketingu i Consultingu UNICONSULT S.C., Strategia Rozwoju Powiatu Strzelińskiego, Warszawa 2000. 6) Błachuta J., Witkowski J., zespół opracowujący, Chronione Gatunki Zwierząt Gminy Wiązów, Wiązów 1993. 7) Demidziuk K., Archiwalia do Archeologii Ziemi Strzelińskiej do roku 1945, Wydawnictwo Chronos, Strzelin - Wrocław 2004 8) Ekoprojekt Biuro Projektowo – Handlowe, zespół autorski, Koncepcja kanalizacji sanitarnej dla gminy Wiązów, Zabrze – Wiązów 2003. 9) Geoprojekt – Przedsiębiorstwo Geologiczno – Fizjograficzne i Geodezyjne Budownictwa we Wrocławiu, Haas M., Opracowanie Fizjograficzne dla gminy Wiązów, Wrocław 1978.

10) Państwowy Instytut Geologiczny, Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Domaniów (801), Warszawa 2000. 11) Państwowy Instytut Geologiczny, Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Strzelin (837), Warszawa 2002. 12) Państwowy Instytut Geologiczny, Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Grodków (838), Warszawa 1998. 13) Państwowy Instytut Geologiczny, Objaśnienia do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1:50000, arkusz Domaniów (801), Warszawa 2004. 14) Państwowy Instytut Geologiczny, Objaśnienia do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1:50000, arkusz Strzelin (837), Warszawa 2004. 15) Państwowy Instytut Geologiczny, Objaśnienia do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1:50000, arkusz Grodków (838), Warszawa 2004. 16) Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze, Oddział Wrocławski, Komisja Krajoznawcza, 17) Kozioł I., Matuszewski H., Załęski J., Inwentaryzacja Krajoznawcza Województwa Wrocławskiego, zeszyt 9, Miasto i Gmina Wiązów, Wrocław 1988. 18) Pracownia Urbanistyczna „Jerzy Ulanicki”, zespół autorski, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiązów, Wiązów 1997. 19) Prus O. Katalog Stanowisk Archeologicznych Województwa Wrocławskiego 20) Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego, Wrocław 2002. 21) Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2000. 22) Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Podstawowe informacje ze spisów powszechnych: gmina miejsko – wiejska Wiązów, Wrocław 2003. 23) Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego 2002, Wrocław 2003. 24) Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego 2003, Wrocław 2004. 25) Urząd Statystyczny weWrocławiu, Województwo Dolnośląskie 2004, Wrocław 2004. 26) WAM-EKO s.c., zespół autorski, Program Ochrony Środowiska Gminy Wiązów, Wiązów 2004. 27) WAM-EKO s.c., zespół autorski, Program Ochrony Środowiska Powiatu Strzelińskiego, Strzelin 2004. 28) Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2003 roku, Wrocław 2004. 29) Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego we Wrocławiu, zespół autorski, Plan Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Wiązów, Wrocław 1982. 30) Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, zespół projektowy, Studium Zagospodarowania Przestrzennego Pasma Odry – Synteza, Wrocław 2001. 31) Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, zespół projektowy, Studium Zagospodarowania Przestrzennego Pasma Odry w granicach Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2002. 32) Zarząd Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2002.

II UWARUNKOWANIA ROZWOJU

1. Uwarunkowania przyrodnicze

1.1. Położenie geograficzne

Gmina miejsko–wiejska Wiązów położona jest w środkowo–wschodniej części województwa dolnośląskiego, na wysokości od 138 do 209 m n.p.m. Najwyżej położonym punktem w gminie jest zlokalizowane w jej południowo – wschodniej części wzniesienie o wysokości 209 m n.p.m., zaś najniżej usytuowany jest obszar położony wzdłuż koryta rzeki Oławy (138 m n.p.m.). Współrzędne geograficzne wynoszą 51o szerokości geograficznej północnej oraz 17o długości geograficznej wschodniej. Powierzchnia rozpatrywanego obszaru wynosi 14182 ha (w tym miasta Wiązów – 916 ha), to jest 142 km2, co stanowi 22,79 % powierzchni powiatu strzelińskiego oraz 0,71 % powierzchni województwa dolnośląskiego.

Według fizyczno – geograficznej regionalizacji Polski J. Kondrackiego gmina Wiązów umiejscowiona jest w następujących jednostkach:  megaregion – Europa Środkowa (3);  prowincja – Niż Środkowoeuropejski (31);  podprowincja – Niziny Środkowopolskie (318);  makroregion – Nizina Śląska (318.5);  mezoregion – Równina Wrocławska (318.532) i Równina Grodkowska (318.533).

Mezoregion Równiny Wrocławskiej obejmuje zachodnią część gminy, natomiast mezoregion Równiny Grodkowskiej część wschodnią. Granica pomiędzy mezoregionami przebiega wzdłuż rzeki Oławy. Mezoregiony Równiny Wrocławskiej oraz Równiny Grodkowskiej graniczą bezpośrednio z:  Pradoliną Wrocławską – od północy;  Doliną Nysy Kłodzkiej – od wschodu;  Wzgórzami Niemczańsko – Strzelińskimi – od południa;  Masywem Ślęży – od południa;  Równiną Świdnicką – od południowego – zachodu;  Wysoczyzną Średzką – od zachodu.

Odległość z Wiązowa do stolicy województwa - Wrocławia wynosi 40 km. Ponadto do:  Opola – 65 km;  Poznania – 230 km;  Krakowa – 240 km;  Warszawy – 380 km;  Świnoujścia – 490 km;  Gdańska – 495 km.

Odległość z Wiązowa do najbliższych, większych drogowych przejść granicznych wynosi:  Czechy (Kudowa Zdrój) – 115 km;  Niemcy (Jędrzychowice) – 195 km;  Słowacja (Zwardoń) – 255 km;  Ukraina (Korczowa) – 485 km;  Białoruś (Terespol) – 570 km;

 Rosja (Bezledy) – 590 km;  Litwa (Ogrodniki) – 675 km.

1.2. Położenie administracyjne

Po wdrożeniu reformy administracyjnej, od 1 stycznia 1999 roku gmina miejsko–wiejska Wiązów wchodzi w skład województwa dolnośląskiego oraz powiatu strzelińskiego. Graniczy z gminami:  Oława (gmina wiejska) – od północy;  Skarbimierz – od północnego – wschodu (województwo opolskie);  Olszanka – od wschodu (województwo opolskie);  Grodków – od wschodu (województwo opolskie);  Przeworno – od południa;  Strzelin – od zachodu;  Domaniów – od północnego – zachodu. Siedzibą urzędu jest położone w centralnej części gminy miasto Wiązów. W skład gminy wchodzi 25 miejscowości. Należy do nich miasto Wiązów oraz wsie: Bryłów, Bryłówek, Częstocice, Gułów, Janowo, Jaworów, Jędrzychowice, Jutrzyna, Kalinowa, Kłosów, Kowalów, Krajno, Księżyce, Kucharzowice, Kurów, Łojowice, Miechowice Oławskie, Ośno, Stary Wiązów, Wawrzęcice, Wawrzyszów, Witowice, Wyszonowice, Zborowice. Gęstość sieci osadniczej mierzona liczbą miejscowości na 100 km2 powierzchni wynosi 19,01. Jest to wartość niższa od wskaźnika charakteryzującego powiat strzeliński, wynoszącego 25,08 oraz wyższa od średniej dla województwa dolnośląskiego, który wynosi 15,00. Tabela 1 Gmina Wiązów – zestawienie powierzchni gminy w rozbiciu na obręby

Położenie gminy w regionie jest korzystne. Wpływ na to mają szczególnie walory naturalne, a także usytuowanie w pobliżu aglomeracji wrocławskiej oraz głównego szlaku komunikacyjnego południowej Polski – autostrady A 4.

1.3. Warunki klimatyczne

Klimat gminy podobnie jak całej polski jest przejściowy, kontynentalno – morski, kształtowany na przemian przez masy powietrza napływające znad Oceanu Atlantyckiego lub wschodniej Europy i Azji. W skali kraju według W. Okołowicza i D. Martyn (1979) gmina Wiązów wchodzi w skład regionu klimatycznego śląsko – wielkopolskiego. Natomiast według A. Wosia (1999) gmina położona jest w regionie dolnośląskim środkowym. Niezależnie od podziałów rejon gminy należy do cieplejszych w Polsce i charakteryzuje się: przewagą wpływów oceanicznych, mniejszymi od przeciętnych amplitudami temperatur, wczesną wiosną, długim ciepłym latem, łagodną i krótką zimą oraz malejącymi opadami w kierunku centrum kraju. Na terenie gminy Wiązów nie ma stacji meteorologicznej, jednakże reprezentatywne będą dla niej dane charakteryzujące klimatyczny region dolnośląski jako całość. Według pomiarów średnia temperatura roczna z wielolecia 1951 – 1980 wynosi około 8,2 oC; stycznia (-1,9 oC), a lipca 17,8 oC. W skali roku średnia liczba dni przymrozkowych, to jest takich, w których temperatura powietrza może wynieść 0 oC wynosi 86, dni mroźnych z ujemną temperaturą powietrza w ciągu całej doby jest 29, zaś dni ciepłych z temperaturą minimalną powyżej 0 oC jest 250. Izoamplitudy roczne kształtują się na poziomie 19 – 20 oC.

Tabela 2 Czas trwania termicznych pór roku oraz daty przejścia średniej dobowej temperatury przez określone progi termiczne dla regionu klimatycznego dolnośląskiego. Wartości średnie za lata 1951 – 1980 (T. Niedźwiedź, D. Limanówka, 1992)

Z powyższej tabeli wynika, że okres kiedy średnia temperatura dobowa kształtuje się w granicach od 5 oC wzwyż trwa tutaj przez około 226 dni, w tym powyżej 15 oC przez 93 dni, natomiast okres ze średnią temperaturą dobową poniżej 5 oC trwa 155 dni, w tym poniżej 0 oC przez 64 dni w roku. Tabela 3 Temperatura powietrza dla regionu dolnośląskiego. Wartości średnie za lata 1951 – 1980 (oC)

Tabela 4 Rozkład średnich temperatur powietrza dla regionu dolnośląskiego. Wartości średnie za lata 1951 – 1980

Suma rocznego opadu wynosi 600 – 700 mm, w tym półrocza chłodnego (listopad – kwiecień) około 200 – 250 mm. Opady półrocza ciepłego (maj – październik) osiągają 400 – 450 mm. Pierwszy śnieg pojawia się około połowy listopada, a ostatni na przełomie marca i kwietnia. Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio przez 45 – 65 dni. Jej grubość waha się w przedziale 15 – 20 cm. Okres występowania pokrywy śnieżnej przerywany jest częstymi odwilżami. W tym czasie opad zimowy stanowi deszcz.

Tabela 5: Średnie miesięczne wartości opadów dla regionu dolnośląskiego. Dane za lata 1951 – 1980

Tabela 6: Sumy opadów dla regionu dolnośląskiego. Dane za lata 1951 – 1980

Wykres 1 Rozkład średnich temperatur oraz sum opadów dla regionu dolnośląskiego w latach 1951 – 1980

Na podstawie danych za lata 1951 – 1980 średnia liczba dni pogodnych (zachmurzenie ≤ 20%) w roku wynosi 41, a pochmurnych (zachmurzenie ≥ 80 %) 118 i jest jedną z najmniejszych w Polsce. Mgła pojawia się średnio przez około 50 dni w roku, zaś mgła całodzienna przez około 3 do 5 dni w roku. Usłonecznienie przekracza w roku 1400 godzin. Dni z burzą jest przeciętnie około 20 w roku. Najczęstsze wiatry wieją z sektorów: północnego, zachodniego i południowego. Stanowią około 70 % częstości wiatru. Ich średnia prędkość oscyluje w granicach 3,3 m/s. Średnia roczna liczba dni w okresie 1951 – 1985 (T. Niedźwiedź, J. Paszyński, D. Czekierda, 1994) z wiatrem bardzo silnym (prędkość powyżej 15 m/s) wynosi 2, z wiatrem silnym (prędkość od 10 do 15 m/s) wynosi około 20– 30, zaś średnia roczna częstość występowania ciszy i słabego wiatru (prędkość poniżej 2m/s) wynosi około 60 % dni w roku.

Tabela 7: Prędkość wiatru w regionie dolnośląskim. Wartości średnie za lata 1951 – 1965 (m/s)

Okres wegetacyjny jest jednym z najdłuższych w Polsce i trwa średnio przez około 226 dni. Początek robót polnych przypada na drugą dekadę marca. Reasumując, warunki klimatyczne panujące na terenie gminy są bardzo korzystne. Szczególnie sprzyjają rozwojowi rolnictwa oraz pozwalają na osiąganie wyższego komfortu osiedlania się.

1.4. Warunki geologiczne

1.4.a. Budowa geologiczna

Budowę geologiczną obszaru gminy Wiązów opracowano na podstawie Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50000, arkusz Grodków (Michalska, 1997) oraz na podstawie Mapy Geośrodowiskowej Polski w skali 1:50000, arkusze: Grodków nr 838 (PIG, 2004) oraz Strzelin nr 837 (PIG, 2004). Na obszarze arkusza Grodków (838) oraz wschodniej części arkusza Strzelin (837) zwarte pokrywy tworzą osady kenozoiczne: trzeciorzędowe i czwartorzędowe. W budowie geologicznej podłoża tych osadów biorą udział skały metamorficzne bloku przedsudeckiego, permu i triasu monokliny przedsudeckiej oraz kredy depresji opolskiej. Skały metamorficzne bloku przedsudeckiego reprezentowane są przez proterozoiczne gnejsy. Na nich niezgodnie zalegają osady permu: czerwonego spągowca i cechsztynu. W czerwony spągowcu osadziły się szarobrunatne zlepieńce z przeławiceniami piaskowców szarogłazowych. Natomiast cechsztyn to osady cyklotemów: Werra, Stassfurt, Leine i Aller. Powyżej permu występują utwory triasu kolejnych ogniw stratygraficznych od pstrego piaskowca do kajpru. Piaskowiec pstry dolny i środkowy tworzę piaskowce z przeławiceniami mułowców, w stropie z przerostami drobnoziarnistych zlepieńców. Piaskowiec pstry górny (ret) to dolomity i wapienie, z marglami dolomitycznymi w stropie. Trias środkowy (wapień muszlowy) budują utwory węglanowe: wapienie, dolomity i margle. Sedymentację triasu kończą osady kajpru reprezentowane przez łupki, iłołupki oraz piaskowce z przeławiceniami mułowców, margli i gipsów. Na utworach triasu, permu i skałach krystalicznych leżą niezgodnie osady kredy górnej: cenomanu, turonu i koniaku. W cenomanie występują szare piaskowce, miejscami zlepieńcowate, natomiast w turonie i koniaku – szare margle z mułowcami piaszczystymi. Osady neogenu rozpoczynają w obrębie terenu arkusza Grodków (838) sedymentację trzeciorzędową. Są to najstarsze utwory ukazujące się na powierzchni. Na utworach kredy górnej lub proterozoiku leży kompleks lądowych osadów miocenu dolnego warstw ścinawskich, reprezentowanych przez iły kaolinowe oraz iły, mułki i piaski. Miocen środkowy tworzą: iły, mułki,

14 węgle brunatne warstw środkowopolskich i warstw poznańskich dolnych. W obrębie obszaru arkusza Grodków (838) mają one niewielki zasięg. Miocen środkowy i górny to iły, mułki, piaski i węgle brunatne warstw poznańskich (poziom iłów zielonych i płomienistych). Występują one na całym obszarze arkusza. Poziom iłów płomienistych zachował się na północny – zachód od Gnojnej. Występują tutaj iły lub mułki szarozielone z plamami brunatno – czerwonymi, z cienkimi soczewkami piasków kwarcowych. Pliocen reprezentowany jest przez piaski, żwiry i gliny serii Gozdnicy. Utwory te położone są w południowo – zachodniej części obszaru arkusza na osadach serii poznańskiej (iły płomieniste) i ukazują się na powierzchni lub leżą pod cienką pokrywą osadów czwartorzędowych. Sedymentacja serii Gozdnicy rozpoczęła się w pliocenie dolnym naprzemianległymi warstwami mułków, piaskowców i iłów. Poziom środkowy i górny charakteryzuje się przewagą utworów piaszczysto – żwirowych nad ilastymi. Osady czwartorzędowe w obrębie omawianego terenu tworzą pokrywy zalegające na utworach trzeciorzędowych. Są to osady trzech zlodowaceń: południowo-, środkowo- i północnopolskich oraz holocenu. W okresie zlodowaceń południowopolskich (Nidy i Sanu) powstały mułki i piaski zastoiskowe, gliny zwałowe oraz wodnolodowcowe piaski ze żwirami. Interglacjał mazowiecki zaznaczył się powstaniem piasków i żwirów rzecznych. Zlodowacenia środkowopolskie (Odry i Warty) pozostawiły bogatą sekwencję osadów lodowcowych. Są to utwory zastoiskowe: mułki, piaski i torfy, gliny zwałowe i lodowcowe oraz piaski i żwiry różnego pochodzenia: wodnolodowcowe, lodowcowe, szczelinowe i rzeczne. Zlodowacenia północnopolskie (Wisły) reprezentują żwiry i piaski rzeczne tarasów nadzalewowych. Do czwartorzędu nierozdzielonego należą lessy i utwory lessopodobne, wydmy oraz piaski i gliny deluwialne, wchodzące w skład pokryw zboczowych. Piaski i żwiry tarasów nadzalewowych rzeki Oławy oraz utwory lessopodobne związane są ze zlodowaceniami północnopolskimi. Piski i żwiry mają miąższość do 16 m. Są one dobrze obtoczone i zawierają otoczaki skał krystalicznych. Osady lessopodobne o miąższości do 10 m są barwy żółto – szarej, rzadziej szarej lub brunatnej. Utwory te są słabo laminowane i zawierają drobne, ostrokrawędziste ziarenka kwarcu oraz okruchy krystalicznych skał bloku przedsudeckiego. Holocen reprezentowany jest przez utwory pochodzenia rzecznego, piaski i żwiry tarasów rzecznych oraz mady, namuły i torfy powstałe w odciętych od koryt rzecznych zagłębieniach erozyjnych lub starorzeczach o miąższości łącznej do około 8 m.

1.4.b. Złoża kopalin

Zgodnie z pismem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Departamentu Obszarów Wiejskich i Zasobów Naturalnych, Wydziału Geologii, na obszarze gminy udokumentowano następujące złoża kopalin:  Złoże „Kalinowa” udokumentowano w kategorii C1 (Fiłon, 2000) na obszarze występowania piasków wodnolodowcowych. Na powierzchni 3,5 ha pod średnim nadkładem 0,6 m (gleba, gliny piaszczyste i pylaste) zalegały piaski o średniej miąższości 7,8 m oraz zawartości ziarn o średnicy do 2 mm średnio 97,08 % i pyłów mineralnych 5,11 %. Złoże jest częściowo zawodnione. Piaski te mogą być stosowane w budownictwie i drogownictwie. Złoże jest mało konfliktowe z elementami środowiska. Koncesja na jego wydobycie wygasła z dniem 23.01.2004r decyzją Wojewody Dolnośląskiego nr 1/WE/2004 – wydobycie ze złoża zostało zaniechane,  Złoże „Kalinowa I”, które przylega od zachodu do złoża „Kalinowa”, również jest udokumentowane w kategorii C1 (Wałachowska, Kasprzak, 1999) na obszarze występowania piasków wodnolodowcowych. Zajmuje ono 10,87 ha. Pod średnim nadkładem 0,4 m, złożonym z warstwy gleby, zalegały piaski o miąższości od 2 do 10,3 m (średnio 6,7 m). Średnie parametry

jakościowe złoża to zawartości: ziarn do 2 mm – 98,8 %, ziarn do 4 mm – 99,6 %, pyłów mineralnych – 5,7 % oraz ciężar nasypowy w stanie utrzęsionym – 1,65 t/m3. Złoże jest częściowo zawodnione. Piaski te mogą mieć zastosowanie w budownictwie i drogownictwie. Złoże „Kalinowa I” uznano również za mało konfliktowe z elementami środowiska. Koncesja Wojewody Dolnośląskiego na wydobywanie złoża kruszywa naturalnego „Kalinowa I” nr 11/E/99 z dnia 21.09.1999r wraz ze zmianami – decyzja nr 6/2000, 16/2002, 17/2005 została wygaszona decyzją Marszałka Województwa Dolnośląskiego nr 13/WE/2012 z dnia 15 stycznia 2013 r., w związku z zakończeniem działalności wydobywczej na złożu. Aktualne zasoby geologiczne, które pozostały w złożu wynoszą 399 750 tyś. Mg,  Złoże piasków „Wyszonowice” udokumentowano kartą rejestracyjną na powierzchni 3,12 ha. Średnie parametry geologiczno – złożowe to: grubość nadkładu – 0,4 m, miąższość złoża – 7,7 m, N/Z – 0,05. Natomiast średnie parametry jakościowe przedstawiają się następująco: zawartość ziarn poniżej 2 mm – 87,3 %, poniżej 4 mm – 96 %, a zawartość pyłów mineralnych – 1,4 %. Wydobycie ze złoża zostało zaniechane.  Złoże kaolinu „Wyszonowice” zostało wykreślone z Bilansu zasobów w 1995 r. Dokumentacja geologiczna w kategorii C2 na powierzchni 22,8 ha określiła w 1966 roku zasoby bilansowe w wielkości 6.283 tys. ton kaolinu ceramicznego do wzbogacenia. Późniejsze badania wykazały, że według nowych kryteriów kaolin z tego złoża w stanie surowym nie posiada wymogów przemysłu materiałów ogniotrwałych ze względu na wysoką zawartość Fe2O2 + TiO2, a kaolin wzbogacony zawierał także zbyt dużo Fe2O3 i po wypaleniu w 1410 oC wykazywał niską białość (Przysłup, 1984).

1.5. Geomorfologia

Teren gminy Wiązów położony jest na przeciętnej wysokości od 130 do 200 m n.p.m. Obszar gminy łagodnie opada w kierunku północnym, ku dolinie rzeki Odry. W obrębie gminy można wyróżnić następujące jednostki geomorfologiczne:  wysoczyzna morenowa falista;  wysoczyzna morenowa płaska;  dolina rzeki Oławy: - terasa zalewowa; - fragment terasy nadzalewowej;  dolinki boczne.

Wysoczyzna morenowa falista: Są to formy o wysokościach bezwzględnych dochodzących do 30 m, osiągających maksymalnie do 200 m n.p.m., o łagodnych spadkach do 8 %. Zbudowana jest z morenowych trudnoprzepuszczalnych glin piaszczystych i pylastych oraz iłów pylastych, pozostających w stanie plastycznym oraz przepuszczalnych gruntów piaszczystych (piaski i żwiry), podścielających osady morenowe na głębokości od 1 do 3,0 m. Miejscami piaski i żwiry zalegają od powierzchni miąższą warstwą do 3 m lub tworzą przewarstwienia wśród gruntów trudnoprzepuszczalnych.

Wysoczyzna morenowa płaska: Jest to jednostka pochodzenia lodowcowego, będąca moreną denną. Jest to forma rozległa, łagodnie pofalowana i pocięta licznymi dolinkami. Położona jest na wysokości od 130 do 170 m n.p.m. Spadki nie przekraczają 5 %. Zbudowana jest z morenowych glin piaszczystych pylastych i piasków gliniastych. Grunty spoiste pozostają w stanie plastycznym. Miejscami grunty te zalegają na

16 głębokości od 1,8 do 2,0 m n.p.t. i przykryte są od powierzchni warstwą gruntów piaszczystych. Seria gruntów piaszczystych zalega na 20 % powierzchni wysoczyzny i reprezentowana jest przez piaski średnie oraz żwiry. Grunty te miejscami przykryte są niewielką warstwą glin o miąższości około 1 m lub też są podścielone glinami na głębokości od 1,5 do 2,0 m.

Dolina rzeki Oławy – terasa zalewowa: Jest to forma wieku plejstoceńskiego, położona około 6 do 8 m ponad średni poziom wody w rzece Oławy. Spadki dochodzą do 2 %. Jednostka ta w całości zbudowana jest z zagęszczonych żwirów, piasków średnich lokalnie zaglinionych.

Dolina rzeki Oławy – fragment terasy nadzalewowej: Jest to terasa wieku holoceńskiego okresowo zalewana wysokimi wodami powodziowymi. Położona jest około 2 m ponad średni stan wody w rzece Oławy. Na jej części płytkie podłoże do głębokości około 1,5 m stanowią mady rzeczne wykształcone jako gliny piaszczyste miękkoplastyczne podścielone średniozagęszczonymi piaskami średnimi i żwirami lekkozaglinionymi. Znaczna część terasy pozbawiona jest mady gliniastej. Zalegają tutaj od powierzchni piaski średnie oraz średniozagęszczone o nieudokumentowanej głębokości spągu.

Dolinki boczne: Są to formy o zróżnicowanej długości i szerokości oraz głębokości wcięcia od 1 do 5 m. W zdecydowanej większości dolinki boczne wypełnione są holoceńską madą gliniastą o miąższości około 1 m, podścielone piaskami rzecznymi. Natomiast najmniejsze formy zbudowane są z przepuszczalnych piasków lub spoistych glin, a więc gruntów budujących przyległe do nich tereny.

1.6. Warunki hydrologiczne

1.6.a. Wody podziemne

Dane dotyczące hydrologii gminy Wiązów opracowano na podstawie Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50000, arkusz Domaniów nr 801 (PiG, 2000), arkusz Grodków nr 838 (PIG, 1998) oraz arkusz Strzelin nr 837 (PIG, 2002). Według podziału regionalnego zwykłych wód podziemnych (Paczyński, 1993) tereny gminy Wiązów znajdują się w makroregionie południowym, regionie wrocławskim (XV). Natomiast pod względem hydrogeologicznym (Michniewicz i in., 1983) gmina Wiązów zlokalizowana jest na pograniczu trzech regionów:  opolskiego (XXVII) – wschodnia część gminy;  wielkopolskiego (XIII) – rejon wrocławski – część północna i centralna;  przedsudecki (XXV) – podregion średzko – otmuchowski – część południowa. Na omawianym obszarze występują trzy piętra wodonośne:  czwartorzędowe;  trzeciorzędowe;  triasowe, związane z utworami pstrego piaskowca. Czwartorzędowe piętro wodonośne związane jest z piaszczysto – żwirowymi osadami rzecznymi i fluwioglacjalnymi wielu plejstoceńskiego i holoceńskiego występującymi między innymi na obszarze doliny rzeki Oławy. Kolektorem wód podziemnych są piaszczysto – żwirowe aluwia i terasy rzeczne. Występuje tutaj na ogół jeden poziom wodonośny, związany z warstwą piasków o miąższości rzędu 10 – 20 m, niekiedy do 35 m, na ogół odkryty lub słabo izolowany. Zwierciadło wody ma charakter swobodny lub słabo naporowy i kształtuje się na głębokości 2 – 5 m p.p.t. Rzędna

17 zwierciadła wody w północnej części gminy to 130 – 145 m n.p.m., natomiast w południowej: 145 – 175 m n.p.m. W systemie krążenia główną rolę odgrywa zasilanie bezpośrednie przez wody opadowe. Odpływ wód podziemnych odbywa się ku północy i północnemu – wschodowi za przyczyną drenującego charakteru rzek: Oławy i Ślęzy. Regionalną bazę drenażu tworzy rzeka Odra. Przewodność jest zmienna, co wiąże się ze zmiennymi warunkami filtracji i waha się w przedziale od 100 do 500 m2/24h. Dominuje wydajność potencjalna studni rzędu 10 – 30 m3/h, sporadycznie jest wyższa do 70 m3/h. Trzeciorzędowe piętro wodonośne na omawianym obszarze jest najpowszechniejszym, głównym piętrem wodonośnym, związanym z przewarstwieniami piaszczystymi w obrębie iłów mioceńskich. Na głębokości 55 – 80 m p.p.t. występuje wyrównany i ciągły poziom wodonośny, dość powszechnie eksploatowany na omawianym terenie. Powyżej w stropowej części utworów miocenu występują niekiedy soczewy i przewarstwienia piaszczyste. Trzeciorzędowe piętro wodonośne zasilane jest bezpośrednio przez opady atmosferyczne na obszarze wychodni, a pośrednio przez przesiąkanie poprzez utwory wyżejległe oraz w strefach kontaktów hydraulicznych poziomów czwartorzędowego i trzeciorzędowego. Odpływ wód następuje ku północy i północnemu – wschodowi, to jest w kierunku rzeki Odry. Zwierciadło wody ma charakter subartezyjski, sporadycznie artezyjski, stabilizuje się na rzędnych 120 – 145 m n.p.m. (północna część gminy) oraz 145 – 200 m n.p.m. (południowa część gminy). Przewodność najczęściej nie przekracza 100 m2/24h, a wydajność potencjalna studni jest rzędu 10 – 30 m3/h, niekiedy 50 – 70 m3/h. Trzeciorzędowe piętro wodonośne charakteryzuje się słabymi parametrami hydrogeologicznymi, małą zasobnością i odnawialnością zasobów. Niewielki pobór wody przez rozproszone ujęcia pozwala zachować równowagę pomiędzy poborem wody a odnawialnością zasobów podziemnych. Triasowe piętro wodonośne stwierdzono w jednym otworze w Jędrzychowicach. Na głębokości 132 m nawiercono tu zawodnione piaskowce. Zwierciadło wody ustabilizowało się na głębokości 10,6 m (rzędna 141,2 m n.p.m.). Uzyskano wydajność Q – 39,0 m3/h przy depresji s = 20,1 m. Stwierdzono niską mineralizację wody – 210 mg/dm3. Otwór w Jędrzychowicach nie jest eksploatowany. Badania izotopowe wykazały zasilanie wodami trzeciorzędowymi w ilości około 55 % wód pstrego piaskowca. Występuje tu wąski pas wychodni pstrego piaskowca. Otwór leży w strefie dyslokacji tektonicznych, w której osady pstrego piaskowca kontaktują się z utworami paleozoicznymi i trzeciorzędowymi. Jest to strefa migracji i mieszania się wód. Przy opracowywaniu arkusza Domaniów (801) nie zdecydowano się na wydzielenie jednostki triasowej, związanej z poziomem pstrego piaskowca, ponieważ trudno jest określić zasięg takiej jednostki, a co za tym idzie przypisać jej określoną powierzchnię.

1.6.b. Główny Zbiornik Wód Podziemnych

Według Mapy obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) (Kleczkowski, 1993) w północno – wschodniej części gminy znajduje się trzeciorzędowy subzbiornik „Kąty Wrocławskie – Oława – Brzeg – Oleśnica” nr 321 podlegający wysokiej ochronie (OWO). Na podstawie dokumentacji PG Proxima stwierdzono, że żadne z obowiązujących dla GZWP kryteriów ilościowych i jakościowych nie zostało spełnione (Przybyłek, 1996). W związku z tym postanowiono zachodni fragment zbiornika (rejon Kątów Wrocławskich) włączyć do GZWP nr 319 „Prochowice – Środa Śląska”, natomiast pozostałą część skreślić z wykazu GZWP. W 2001 roku Komisja Dokumentacji Hydrogeologicznych przy Ministrze Środowiska stwierdziła (pismo nr DG/kdh/ED/489-3/2001) , że faktycznie zachodni fragment GZWP nr 321 włączony został formalnie do GZWP nr 319, natomiast pozostałą część należy uznać za skreśloną z rejestru GZWP. W związku z tym na obszarze gminy Wiązów nie ma Głównego Zbiornika Wód Podziemnych.

1.6.c. Wody powierzchniowe

Gmina Wiązów położona jest w zlewni rzeki Oławy. Jedynie północno – zachodnie krańce gminy położone są w granicach zlewni rzeki Ślęzy. Hydrografia rzeki Oławy jest dość dobrze rozwinięta. Rzeka Oława należy do głównych lewostronnych dopływów środkowej Odry. Oława bierze swój początek na wysokości około 315 m n.p.m. (mezoregion Wzgórza Niemczańsko – Strzelińskie) pomiędzy miejscowościami Lipinki i Goworowice na terenie gminy Kamiennik (województwo opolskie). Uchodzi do Odry na obszarze miasta Wrocławia. Całkowita długość rzeki wynosi 91,7 km, a powierzchnia zlewni to A = 1167,4 km2. Średni spadek zlewni wynosi około 0,62 %, a gęstość sieci rzecznej około 0,34l/km. Klimatyczny bilans wodny wynosi około 71 mm. Do głównych dopływów rzeki Oławy na terenie gminy Wiązów należy zaliczyć cieki: Gnojna, Witówka, Babica i Łękawa. Lokalną hydrografię urozmaica gęsta sieć cieków melioracyjnych. W km 49+200 rzeki Oławy w miejscowości Zborowice zlokalizowany jest posterunek wodowskazowy. Analiza danych z posterunku w miejscowości Zborowice wskazuje, że rzeka Oława jest niezbyt zasobna w wodę. Wielkości średnich rocznych przepływów z wielolecia 1975 – 2000 kształtują się w granicach 3,97 m3/s w przekroju Oława.

Tabela 9: Gmina Wiązów – charakterystyka przepływów z wielolecia 1975 – 2000 na rzece Oławie przy wodowskazie w Zborowicach

Najwyższy stan wody na wodowskazie Zborowice – 376 cm zaobserwowano 21 lipca 1997 roku w czasie powodzi tysiąclecia. Wpływ na lokalne warunki wodno – gruntowe oprócz wód płynących mają również zbiorniki wodne. Na terenie gminy Wiązów są to przede wszystkim zbiorniki powyrobiskowe w miejscowości Kalinowa i Wyszonowice, kompleksy stawów we Wiązowie oraz Wyszonowicach oraz staw w parku w Wawrzęcicach. Generalnie są to niewielkie zbiorniki wodne o powierzchniach od około 0,10 ha do 4,20 ha.

1.7. Gleby

Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. Na terenie gminy Wiązów przeważają gleby I – IVa klasy bonitacyjnej objęte prawną ochroną przed zmianą użytkowania. Do najbardziej przydatnych dla rolnictwa należą gleby brunatne właściwe, czarne ziemie właściwe wytworzone z glin pylastych, pyłów ilastych całkowitych, iłów oraz miejscami podścielonych glinami lub piaskami gliniastymi oraz mady brunatne średnie o składzie glin i pyłów. Są to gleby o prawidłowych stosunkach powietrzno – wodnych zaliczonych do I – IIIb, a lokalnie IVa klasy bonitacyjnej. Tworzą one kompleksy pszenne bardzo dobre, pszenne dobre i lokalnie pszenno – żytnie. Gleby te są przydatne dla uprawy wielu roślin zbożowych (pszenica, jęczmień), okopowych (buraki cukrowe, kukurydza), przemysłowych (rzepak, słonecznik, len i

19 chmiel) oraz dla upraw sadowniczych. Osobą grupę tworzą gleby IVb – V klasy bonitacyjnej, które są mało przydatne dla intensywnego rolnictwa. Gleby te tworzą niewielkie płaty w obrębie najlepszych gleb. Są to gleby brunatne wyługowane, czarne ziemie zdegradowane, gleby bielicowe wytworzone z piasków słabogliniastych, podścielonych piaskami lub żwirami. Są to gleby o obniżonej pojemności wodnej i podsiąkliwości oraz z poziomem wody gruntowej poniżej profilu glebowego. Tworzą one kompleksy: żytni dobry i słaby i są odpowiednie pod uprawę ziemniaków, żyta, owsa, gryki, itp. Trzecią kategorią gleb na terenie gminy Wiązów są gleby dolinne. Użytkowane są głównie jako użytki zielone. Są to gleby brunatne i czarne ziemie wytworzone z pyłów i glin. Tworzą one bardzo dobre, dobre i średnie kompleksy użytków zielonych. Tabela 10: Gmina Wiązów – struktura gruntów ornych według klas bonitacyjnych

Tabela 11: Gmina Wiązów – struktura użytków zielonych według klas bonitacyjnych

Z powyższego zestawienia wynika, że udział gleb bardzo dobrych i dobrych, będących w I – III klasie bonitacyjnej wynosi aż 75,85 %. Gleby średnie IV klasy bonitacyjnej to 22,70 % ogółu, zaś gleby słabe i bardzo słabe V i VI klasy bonitacyjnej stanowią zaledwie 1,46 %. Natomiast udział użytków zielonych będących w I – III klasie bonitacyjnej wynosi 71,5 %, w IV klasie – 23,9, zaś najsłabsze V i VI klasy to 4,6 %. Wykres 2: Gmina Wiązów – struktura powierzchni gruntów ornych i użytków zielonych według klas bonitacyjnych

Tabela 12: Gmina Wiązów – powierzchnia gruntów według klas bonitacyjnych

1.8. Szata roślinna

1.8.a. Regionalizacja geobotaniczna

Według geobotanicznego podziału Śląska gmina Wiązów należy do następujących jednostek:  Państwo: Holarktyka;  Obszar: Euro – Syberyjski;  Prowincja: Niżowo – Wyżynna;  Dział: Bałtycki;  Poddział: pas kotlin podgórskich;  Kraina: Kotlina Śląska.

1.8.b. Zbiorowiska nieleśne

Obecny charakter roślinności to efekt przekształceń dokonanych przez człowieka. Obszar Równiny Wrocławskiej i Równiny Grodkowskiej, w tym gminy Wiązów został silnie odlesiony, ze względu na występowanie w przeważającej części gleb wysokiej klasy bonitacyjnej. Lasy i zadrzewienia stanowią zaledwie 4,21 % całkowitej powierzchni gminy. Zdecydowanie lepiej zachowały się natomiast łąki i pastwiska, zwłaszcza wzdłuż rzeki Oławy oraz ich dopływów. Doliny rzek obejmują użytki zielone, reprezentowane przede wszystkim przez łąki bagniste, torfowiska, szuwary i enklawy leśne olchowo – bagienne.

W obrębie terenów produkcji rolnej do najcenniejszych elementów przyrodniczych zaliczyć należy zadrzewienia i zakrzaczenia śródpolne, a także układy zieleni przydrożnej i obudowy biologicznej cieków. Pełnią one istotne funkcje ekologiczne, krajobrazowe i ochronne. Ekosystemy łąkowe wraz z ekosystemami leśnymi i zadrzewionymi tworzą mozaikę o dużym znaczeniu biocenotyczno – środowiskowym, stanowiąc element urozmaicający krajobraz gminy. Z ciekawych roślin zielnych spotykamy tutaj chronioną śnieżycę wiosenną, a ponadto: zawilca gajowego, kokorycz pustą, złoć żółtą, ziarnopłon wiosenny oraz miodunkę plamistą. Zieleń urządzona na terenie gminy reprezentowana jest przez zieleń parkową, cmentarną i przykościelną, a także przez szereg alei i szpalerów przydrożnych oraz zadrzewień śródpolnych. W związku z ograniczoną ilością zieleni wysokiej na omawianym terenie duże znaczenie ma zieleń towarzysząca zabudowie oraz zieleń uprawnych sadów i ogrodów.

1.8.c. Lasy

Gmina Wiązów charakteryzuje się symbolicznym zalesieniem. Lasy i grunty leśne stanowią 4,21 % powierzchni gminy, to jest 597 ha. Tereny leśne są obszarami cennymi pod względem florystycznym, ekologicznym i krajobrazowym. Skupia się w nich większość chronionych i rzadkich gatunków roślin, występujących na terenie gminy. Na terenie gminy zdecydowanie przeważają siedliska lasowe: las wilgotny, las łęgowy i las świeży. Siedliska lasu świeżego i lasu mieszanego występują w wyższych partiach terenu, a w obniżeniach las wilgotny. Las łęgowy występuje zwłaszcza w dolinach rzecznych. Struktura i skład gatunkowy występujących drzewostanów jest różnorodny. W większości występują drzewostany mieszane, jedno i dwupiętrowe, różnowiekowe. Na mniejszych powierzchniach występują drzewostany lite. Gatunkiem najliczniej reprezentowanym jest dąb z domieszką lipy i jawora. Dąb tworzy drzewostany różnowiekowe o strukturze wielopiętrowej oraz mieszane z udziałem innych gatunków. Stanowi główny gatunek lasotwórczy na siedlisku lasu świeżego i lasu wilgotnego. Tabela 13: Typy siedliskowe lasów na terenie leśnictwa Oleśnica Mała

Tabela 14: Struktura gatunkowa drzew na terenie leśnictwa Oleśnica Mała

1.9. Fauna

Fauna omawianego obszaru jest typowa dla regionów rolniczych Polski. Ze względu na ukształtowanie terenu i niewielki udział lasów i zadrzewień różnorodność gatunkowa zwierząt jest uboga. Zwierzęta reprezentują typową faunę pól i łąk. Najczęściej spotykane są gryzonie: nornik zwyczajny (Microtus arvalis), mysz zaroślowa (Appodemus sylvaticus); owadożerne: kret europejski (Talpa europaea), jeż europejski (Erinaceus europaeus), a także zając szarak (Lepus europaeus) oraz drapieżniki z rzędu łasic (Mustela). W niewielkiej ilości mogą na omawiany teren zachodzić z obszarów sąsiednich: bażanty (Phasianus colchicus), przepiórki (Coturnix coturnix), lisy (Vulpes vulpes) oraz sarny (Capreolus capreolus). Ornitofauna jest tu stosunkowo uboga. Występują głównie ptaki typowe dla terenów pól i łąk np.: kuropatwy (Perdix perdix). Przeważają gatunki, którym nie przeszkadza sąsiedztwo ludzkie. Są to np.: szpak (Sturnus vulgaris), kos (Turdus merula), skowronek (Alauda arvensis), różne gatunki wróbli (Passer) oraz krukowate – sroka (Pica pica), kawka (Corvus monedula), gawron (Corbus frugilegus). Z drapieżników można spotkać typowego dla środowiska łąk i pól myszołowa zwyczajnego (Buteo buteo).

1.10. Ochrona przyrody

Do podstawowych form ochrony przyrody w Polsce należy tworzenie rezerwatów przyrody, parków narodowych, parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Coraz większe znaczenie mają także użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne oraz zespoły przyrodniczo – krajobrazowe. Formami ochrony indywidualnej są: gatunkowa ochrona roślin i zwierząt oraz pomniki przyrody w rodzaju: pojedynczych drzew, alei, głazów narzutowych, skałek itp., które są akcentami wydatnie wpływającymi na urozmaicenie krajobrazu. 1.10.a. Położenie gminy na tle systemu ochrony przyrody w regionie

Spośród form ochrony przyrody wyszczególnionych w art. 6 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) na terenie gminy Wiązów występuje jedynie gatunkowa ochrona roślin i zwierząt. Natomiast w bezpośredniej bliskości od granic gminy zlokalizowane są dwa istotne dla regionu środkowej Odry wielkopowierzchniowe formy ochrony przyrody. Są to:  Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Niemczańsko – Strzelińskie” – położone na południe od granic gminy;  międzynarodowy korytarz ekologiczny sieci ECONET nr 17m „Dolina Środkowej Odry” – usytuowany na północ od granic gminy. 1.10.b. Elementy systemu ECONET – PL

Rozwój gospodarczy w XX wieku przyczynił się do gwałtownego wzrostu ilości zanieczyszczeń emitowanych do środowiska i jego całkowitej lub częściowej degradacji. Presja człowieka na przyrodę doprowadziła do zaniku wielu gatunków flory i fauny, postępującej synatropizacji oraz fragmentacji naturalnych ekosystemów. W celu zjednoczenia wysiłków na rzecz zachowania i ochrony środowiska przyrodniczego ustanowiono szereg porozumień i konwencji międzynarodowych, których sygnatariuszem jest również Polska. Jedną z ważniejszych inicjatyw krajów Wspólnoty Europejskiej, przyczyniającą się do integracji współpracy w dziedzinie ochrony przyrody jest koncepcja utworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej (EECONET). Sieć EECONET mają stanowić obszary powiązane przestrzennie i

23 funkcjonalnie oraz objęte różnymi, wzajemnie się uzupełniającymi formami ochrony przyrody. Dla ochrony środowiska oraz poprawy jego funkcjonowania biologicznego i zwiększenia bioróżnorodności powstała krajowa sieć ekologiczna ECONET - PL, która jest częścią Europejskiej Sieci Ekologicznej EECONET, utworzonej w celu zintegrowania istniejących obszarów chronionych w poszczególnych krajach europejskich oraz potencjalnych obszarów przewidzianych do ochrony w jeden spójny system, zgodnie z przyjętymi międzynarodowymi kryteriami i standardami (koncepcja Europejskiej Sieci Ekologicznej została przyjęta przez Radę Europy w 1992 roku). Zasadniczymi elementami sieci są:  obszary węzłowe, w których wyróżniono biocentra i strefy buforowe;  korytarze ekologiczne. Obszary węzłowe odznaczają się dużą różnorodnością gatunkową oraz różnorodnością form krajobrazowych i siedliskowych. Stanowią ostoję gatunków rodzimych i wędrownych, zwłaszcza rzadkich i zagrożonych wyginięciem. Wyróżnione w obszarach węzłowych biocentra obejmują obszary nagromadzenia największych walorów przyrodniczych. Otoczone są strefami buforowymi, które mają wyróżniające się walory, ale nie tak wysokie jak walory biocentrów. Natomiast korytarze ekologiczne to struktury przestrzenne, które umożliwiają rozprzestrzenianie się gatunków pomiędzy obszarami węzłowymi oraz terenami przylegającymi do nich. Według koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET – Polska (Liro, 1998) w bezpośredniej bliskości od północnych granic gminy znajduje się obszar nr 17m „Dolina Środkowej Odry”. Obszar „Dolina Środkowej Odry” (17m) to obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym, rozciągający się wzdłuż Odry po obu jej stronach. W jego obrębie znajdują się liczne rezerwaty przyrody. Podstawowym walorem tego obszaru jest występowanie międzynarodowej rangi ostoi ptaków. Ponadto znajduje się tu liczne i dobrze zachowane starorzecza z bogatą roślinnością wodną. Jest to obszar ważny dla ptaków wodno – błotnych. Można zatem również stwierdzić, że uchodząca do Odry, przepływająca przez gminę Wiązów, rzeka Oława pełni rolę lokalnego i bezpośrednio powiązanego z obszarem 17m, korytarza ekologicznego. 1.10.c. Ochrona gatunkowa fauny i flory

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej”. Przeprowadzone badania botaniczne oraz inwentaryzacja środowiska przyrodniczego wykazała występowanie na terenie gminy Wiązów około 20 gatunków roślin chronionych całkowicie lub częściowo. Stanowią one pozostałości po występujących dawniej pospolicie w dolinie Oławy wilgotnych kompleksach łąkowych. Gatunki roślin objęte całkowitą ochroną:  barwinek pospolity;  centuria pospolita;  cis pospolity;  lilia złotogłów;  sromotnik bezwstydny;  listera jajowata;  przylaszczka pospolita;  podkolan biały;  storczyk szerokolistny;  śniadek baldaszkowaty;

 śnieżyczka przebiśnieg;  wawrzynek wilczełyko;  wiciokrzew pomorski. Gatunki roślin objęte częściową ochroną:  bluszcz pospolity;  kalina koralowa;  konwalia majowa;  kopytnik pospolity;  kruszyna pospolita;  marzanka wonna;  pierwiosnek lekarski;  porzeczka czarna;  przytulia wonna,  ziemowit jesienny. Na podstawie przeprowadzonej w 1993 roku inwentaryzacji na terenie gminy Wiązów uzupełnionej o dane uzyskane z inwentaryzacji przyrodniczej sporządzonej w zasięgu projektowanej linii 400 kV, stwierdzono występowanie następujących chronionych gatunków zwierząt: Bezkręgowce:  chrząszcze: - biegacz skórzasty – carabus coriaceus; - biegacz wręgaty – carabus cancellatus; - biegacz fioletowy –carabus violaceus; - biegacz granulowany – carabus granulatus; - biegacz – carabus granulatus; - biegacz – carabus ullrichi; - biegacz ogrodowy – carabus hortensis;  motyle: - paź królowej – papilio machaon;  błonkówki: - trzmiel – bambus agrorum; - trzmiel kamiennik – bombus lapidarius; - trzmiel ziemny – bambus terrestris; - trzmiel leśny – bambus silvarum; - trzmiel mesznik – bambus muscorum; - trzmiel ogrodowy – bambus hortorum. Pasikonikowate: - długoskrzydlaka sierposza– phaneroptera palcata; Mięczaki: - ślimak winniczek – helix pomatia; Ryby (brak gatunków chronionych):  węgorz – anguilla anguilla;  szczupak – esox lucius;  płoć – rutilus rutilus;  jelec – leuciscus leuciscus;  kleń – leuciscus cephalus;  jaź – leuciscus idus;  wzdręga – scardinius erythrophthalmus;  ukleja – alburnus alburnus;  słonecznica – luecespius delineatus;  leszcz – abramis brama;  lin – tinca tinca;  kiełb – gobio gobio;  brzana – barbus barbus;  karaś srebrzysty – carassius auratus;

 piskorz – misgurnus fossilis;  ciernik – gasterosteus aculeatus;  okoń – perca fluviatilis;  jazgarz – gymnocephalus cernuus. Płazy:  jaszczurka zwinka – lacerta agi lis,  rzekotka drzewna – hyla arboreta,  traszka zwyczajna – triturus vulgaris;  traszka górska – triturus alpestris;  żaba trawna – rana temporaria;  żaba wodna – rana esculenta;  ropucha zwyczajna – bufo bufo;  ropucha szara – bufo bufo;  kumak nizinny – bombina bombina; Gady:  jaszczurka żyworodna – lacerta vivipara;  jaszczurka zwinka – lacerta agilis;  zaskroniec zwyczajny – natrix natrix. Ptaki (gatunki chronione, pospolite i dość liczne):  myszołów – buteo buteo;  czajka – vanellus vanellus;  sierpówka – streptopelia decaocto;  turkawka – streptopelia turtur;  kruk – corvus coraz;  kukułka – cuculus canorus;  puszczyk – strix aluco;  jerzyk – apus apus;  krętogłów – jynx torquilla;  dzięcioł czarny – dryocopus martius;  dzięcioł duży – dendrocopos major;  dzięciołek – dendrocopos minor;  skowronek polny – alauda arvensis;  dymówka – hirundo rustica;  oknówka – delichon urbica;  świergotek drzewny – anthus trivialis;  pliszka żółta – motacilla flava;  pliszka siwa – motacilla alba;  pokrzywnica – prunella modularis;  strzyżyk – troglodytes troglodytes;  rudzik – erithacus rubecula;  słowik rdzawy – luscinia luscinia;  muchołówka żałobna – ficedula hypoleuca;  muchołówka szara – muscicapa striata;  kopciuszek – phoenicurus ochruros;  pokląskwa – saxicola rubetra;  kwiczoł – turdus pilaris;  kos – turdus merula;  drozd śpiewak – turdus philomelos;  łozówka – acropocephalus palustris;  trzcinniczek – acrocephalus acirpaceus;  zaganiacz – hippolais icterina;  cierniówka – sylvia communis;  pieżga – sylvia curruca;  gajówka – sylvia borin;  kapturka – sylvia atricapilla;

 świstunka – phylloscopus sibilatrix;  pierwiosnek – phylloscopus collybita;  piecuszek – phylloscopus caudatus;  sikora modra – parus caerulaeus;  bogatka – parus major;  sikora uboga – parus palustris;  sikora czarnołbista – parus montanus;  kowalik – sitta europaea;  pełzacz ogrodowy – certhia brachydactyla;  pełzacz leśny – certhia familiaris;  wilga – oriolus oriolus;  gąsiorek – lanius collurio;  kawka – corvus monedula;  sójka – garrulous glandarius;  szpak – sturnus vulgaris;  zięba – fringilla coelebs;  kulczyk – serinus serinus;  dzwoniec – carduelis chloris;  szczygieł – carduelis carduelis;  makolągwa – acanthis cannabina;  grubodziób – coccothraustes coccothraustes;  trznadel – emberiza citrinella;  ortolan – emberiza hortulana;  potrzeszcz – miliaria calandra;  wrona – corvus corone. Ptaki (gatunki rzadsze):  błotniak stawowy – circus aeruginosus;  jarzębatka – sylvia nisoria;  jastrząb – accipiter gentilis;  kurka wodna – gallinula chloropus;  płomykówka – tyto alba;  pustułka – falco tinnunculus;  zimorodek – alcedo atthis;  dzięcioł średni – dendrocopos medius;  dzięcioł zielonosiwy – picus canus;  dzięcioł zielony – picus viridis;  świergotek łąkowy – anthus pratensis;  modraszka – cyanistes caeruleus;  muchołówka białoszyjna – ficedula albicollis;  kląskawka – saxicola torquata;  świerszczak – locustella naevia;  strumieniówka – locustella fluviatilis;  srokosz – lanius excubitor;  trzmielojad – pernis apivorus,  dziwonia – carpodacus erythrinus,  żuraw – grus grus. Ptaki (gatunki rzadkie o stałych miejscach gniazdowania):  bocian biały – ciconia ciconia;  derkacz – crex crex;  brzegówka – riparia riparia;  remiz – remiz pendulinus;  świerszczak – locustella naevia,  trzciniak – acrocephalus arundinaceus. Ssaki:  nietoperze:

- karlik drobny – pipistrellus pygmaeus; - karlików malutkich – pipistrellus pipistrellus; - karlik większy – pipistrellus nathusii; - gacek brunatny – plecotus auritus; - gacek szary – plecotus austriacus, - mroczek późny – eptesicus serotinus; - nocek wąsatek – myotis mystacinus;  ssaki roślinożerne: - bóbr europejski–castor fiber  ssaki owadożerne: - kret – talpa europaea; - jeż zachodni – erinaceus europaeus; - ryjówka aksamitna – sorex araneus; - rzęsorek rzeczek – neomys fodiens; - zębiełek karliczek – crocidura sauveolens;  ssaki drapieżne: - gronostaj – mustela erminea; - łasica łaska – mustela nivalis; - wydra – lutra lutra.

1.10.d. Parki wiejskie i podworskie

Parki podworskie nie są szczególną formą ochrony przyrody. Część z nich podlega ochronie konserwatorskiej jako zabytki kultury. Jednak duże walory przyrodnicze ich terenów, a także bezpośrednie sąsiedztwo terenów zurbanizowanych, dla których pełnią ogromną rolę środowiskotwórczą i biocenotyczną, predysponują do przedstawienia tych obszarów w rozdziale dotyczącym ochrony środowiska. Na terenie gminy Wiązów zlokalizowanych jest 9 parków. Występują one w miejscowościach:  Gułów – zespół dworsko – folwarczny;  Jędrzychowice – zespół pałacowo – folwarczny;  Krajno – zespół pałacowy;  Łojowice – zespół pałacowy;  Miechowice Oławskie – zespół dworski;  Wyszonowice – zespół pałacowo – folwarczny;  Wawrzyszów – zespół pałacowy;  Bryłówek – zespół folwarczny;  Wawrzęcice – zespół folwarczny. W zdecydowanej większości parki są zaniedbane i wymagają gruntownej rewitalizacji. 1.10.e. Pozostałe elementy środowiska przyrodniczego podlegające ochronie

Na podstawie przepisów ogólnych ochronie na omawianym terenie podlegają:  lasy i grunty leśne;  zieleń urządzona;  gleby klas I – III;  udokumentowane złoża;  wody powierzchniowe i podziemne;  powierzchnia ziemi, krajobraz i powietrze.

Lasy i grunty leśne: Teren gminy jest bardzo ubogi w zasoby leśne. Roślinność leśna została wyeliminowana w związku z wysoką przydatnością gruntów do produkcji rolnej. Ogólna powierzchnia lasów na terenie gminy Wiązów wynosi 597 ha, co stanowi 4,21 % jej powierzchni. Mała powierzchnia i duże rozdrobnienie lasów wskazuje na nieracjonalność, z przyrodniczego punktu widzenia, gospodarki leśnej.

Zieleń urządzona: Zieleń urządzona na terenie gminy reprezentowana jest przede wszystkim w formie pozostałości zabytkowych założeń zieleni parkowej, alei i szpalerów przydrożnych i śródpolnych zieleni cmentarnej, przykościelnej – chronionych zapisami ustawy z dnia 15 lutego 1962 roku o ochronie dóbr kultury i muzeach oraz dodatkowo w formie obiektów zieleni miejskiej, ogólnodostępnej, o funkcjach rekreacyjnych i estetycznych (zieleńce, boiska trawiaste) oraz zieleni przyzagrodowej.

Ochrona gleb: Stosownie do ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266) ochronie podlegają kompleksy użytków rolnych z glebami zaliczonymi do wysokich klas bonitacyjnych (klasy I – III). Na terenie gminy dominują obszary o najwyższych walorach dla rolnictwa. Gleby o wysokiej wartości bonitacyjnej (klasy I – IV) stanowią ponad 98 % ogólnej powierzchni gruntów ornych. Duża część powierzchni gminy podlega ochronie.

Ochrona złóż: Złożem kopaliny jest nagromadzenie minerałów i skał, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą. W celu określenia granic złoża, jego zasobów oraz geologicznych warunków występowania sporządza się dokumentację geologiczną. Udokumentowane złoża kopalin uwzględnia się w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Na obszarze gminy znajdują się udokumentowane złoża kopalin (które szczegółowo opisano w pkt. 1.4.b). Przed przystąpieniem do wydobywania kopaliny, na podstawie dokumentacji geologicznej oraz warunków określonych w koncesji, sporządza się projekt zagospodarowania złoża. Projekt zagospodarowania złoża powinien określać zamierzenia w zakresie:  ochrony złóż kopalin, zwłaszcza przez ich racjonalne wykorzystanie;  technologii eksploatacji zapewniającej ograniczanie ujemnych skutków wpływu na środowisko. Tereny bogate w złoża naturalne podlegają zakazowi zabudowy i zalesiania aż do momentu podjęcia eksploatacji. W przypadku złóż nieudokumentowanych powyższy zakaz istnieje do czasu podjęcia jednoznacznej decyzji o zaniechaniu eksploatacji.

Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych: Ochrona wód polega na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami przez zapobieganie naruszaniu równowagi przyrodniczej i przeciwdziałanie wywoływaniu w wodach zmian powodujących ich nieprzydatność dla ludzi, świata roślinnego i zwierzęcego oraz gospodarki narodowej. Ochronie podlegają wody śródlądowe powierzchniowe i podziemne oraz obszary ich zasilania.

Ochrona krajobrazu: Struktura przestrzenna krajobrazu jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na wartość przyrodniczą obszaru. Najważniejszymi elementami krajobrazu, które powinny podlegać ochronie są: lasy, większe zadrzewienia nieleśne, zadrzewienia śródpolne, pasy zieleni wzdłuż dróg i cieków wodnych, naturalne łąki w dolinach rzecznych, a także koryta rzek. Lasy, większe zadrzewienia lub zwarte, ekstensywnie użytkowane łąki spowalniają szybkość odpływu składników mineralnych oraz warunkują prawidłowe krążenie wody, pierwiastków i energii w środowisku. Zadrzewienia śródpolne ograniczają erozję wietrzną gleb, parowanie wody z gleb, szczególnie w okresie letnim oraz są miejscem bytowania gatunków zwierząt żywiących się wieloma szkodnikami upraw. Pasy zieleni przydrożnej zapobiegają tworzeniu się zasp śnieżnych na drogach. Szczególnie liczne dodatkowe korzyści występują w przypadku zachowania mało przekształconych rzek i ich dolin. Ochrona niezajętych przez przemysł, budownictwo, infrastrukturę techniczną i użytkowanie rolnicze dolin rzecznych bez obwałowań lub z wałami odsuniętymi daleko od rzeki, zapewnia nie tylko prawidłowe funkcjonowanie środowiska, ale także sprzyja lepszemu zabezpieczeniu przeciwpowodziowemu miejscowości położonych w dolinach rzecznych, ochronie wód rzek przed zanieczyszczeniami obszarowymi pochodzenia rolniczego i samooczyszczaniu się tych wód. Takie doliny rzeczne pełnią rolę korytarzy ekologicznych zapewniających prawidłowe funkcjonowanie zespołów roślinnych i zwierzęcych. Struktura przestrzenna krajobrazu musi być odpowiednio uwzględniana w procesie planowania przestrzennego. Zachowaniu najistotniejszych obszarów o cennych walorach krajobrazowych służy tworzenie form ochrony przyrody wymienionych w art. 6 ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).

2. Uwarunkowania kulturowe

2.1. Rys historyczny obszaru gminy

W X wieku tereny dzisiejszej gminy Wiązów, będąc częścią Śląska początkowo należały do państwa czeskiego. Około 990 roku zostały włączone do wczesnopiastowskiego państwa księcia polskiego Mieszka I. Od 1138 roku, w ramach Polski, znajdowały się w jednej z dziedzicznych dzielnic senioralnych. W efekcie dalszego podziału ziem śląskich pomiędzy potomków Władysława II Wygnańca okolice Wiązowa znajdowały się w granicach księstwa wrocławskiego. Pierwsza wzmianka o Wiązowie pochodzi z 1155 roku. W bulli protekcyjnej papieża Hadriana IV, wystawionej dla biskupstwa wrocławskiego, wymieniona jest miejscowość Venzouici – Wiązowicy (mieszkańcy terenu porośniętego wiązami). W tym samym dokumencie występuje również wieś Zborouici – Zborowicy. Tak nazwano tutejszych mieszkańców boru sosnowego. Las wiązowy i bór sosnowy były w tym wypadku charakterystycznym wyróżnikiem tego terenu. W XIII wieku w Wiązowie przy przeprawie przez rzekę Oławę działała książęca komora celna, kontrolująca handel na szlaku drogowym z Wrocławia do Ołomuńca i z Kłodzka do Kalisza. W pobliżu znajdował się pomocniczy gród kasztelami ryczyńskiej, którego załoga pilnowała bezpieczeństwa na drogach. Biskup Tomasz I (1232 – 1268), starający się podźwignąć włości kościelne ze zniszczeń wywołanych najazdem mongolskim, postanowił na polach wsi Wiązów, w sąsiedztwie kasztelańskiego grodu, założyć miasto. Na jego budowę, książę wrocławski Henryk III Biały zgodził się w 1250 roku. Dwa lata później, w 1252 roku, biskup wystawił stosowny dokument lokacyjny. W 1290 roku po śmierci księcia Henryka IV Prawego następuje podział księstwa wrocławskiego. Tereny Wiązowa wchodzą w skład księstwa świdnicko – jaworskiego Bolka II Surowego. Po jego śmierci i nowym podziale powstaje księstwo ziębickie, którym włada Bolko III. W 1336 roku uznaje zwierzchnictwo lenne królów czeskich.

Biskupim urzędnikiem, który miasto rozplanował i sprowadził z zachodu osadników był, pochodzący prawdopodobnie z Nysy sołtys Jan. Później został on mianowany tutaj wójtem. Miasto zaczęło funkcjonować według prawa flamandzkiego. Otoczone fosą i wałem, a później murem, z trzema miejskimi bramami: Wrocławską, Nyską i Brzeską stanowiło ważny strategicznie punkt, chroniący dobra kościelne przed najazdem obcych wojsk. Dawna biskupia wieś, na której terenach założono miasto, dla odróżnienia została nazwana Starym Wiązowem. Miasto Wiązów w zamyśle Tomasza I miało żyć i bogacić się z handlu i rzemiosła. Szybko powstają tutaj domy noclegowe potrzebne podróżnym i kupcom. Organizują się różne cechy: rzeźnicze, piekarskie, szewskie, krawieckie i handlowe. W dogodnych miejscach na rzece Oławie wybudowane zostały młyny wodne. Najpierw postawiono Młyn Miejski, a później dwa inne pod Zborowicami i jeden za miastem, zwany Młynem Trzcinowym. Dochody z tego ostatniego były przeznaczone na utrzymanie pierwszego miejskiego szpitala. Kościół został wybudowany wkrótce po lokacji miasta, ale pierwsza oficjalna wzmianka o nim pochodzi dopiero z 1315 roku.W środkowej części rynku wybudowany został ratusz – siedziba władz miasta. Pierwsza informacja o nim pochodzi z 1285. Budynek ten wielokrotnie przebudowywany i modernizowany przetrwał do naszych czasów. W roku 1350 za czasów biskupa Przecława z Pogorzeli (1341 – 1376) Wiązów ostatecznie został miastem biskupim i w dalszej konsekwencji, w czasach wprowadzenia reformacji, pozostał całkowicie katolicki. Pierwszym znanym z nazwiska burmistrzem miasta był Nikolaus Smed wzmiankowany w 1414 roku. Prawdopodobnie zastąpił on dotychczas dziedzicznego wójta. W początku XVI wieku biskup Jakub Salza udzielił miastu prawa do organizacji trwającego tydzień jarmarku, zaczynającego się 24 sierpnia w dzień św. Bartłomieja. Pamiątką po tym biskupie jest herb, wmurowany w ścianę budynku przy ulicy Armii Ludowej w miejscu dawnej Bramy Nyskiej. Rozwój miasta był co jakiś czas skutecznie hamowany przez zniszczenia wojenne, pożary i towarzyszące im epidemie. Cały XV wiek miasto dźwigało się ze zniszczeń spowodowanych wojnami husyckimi. Trzy wielkie epidemie dżumy oraz liczne pożary wyludniły i cofnęły miasto w rozwoju gospodarczym. Aby po tych klęskach ożywić gospodarkę biskup Baltazar z Promnicy (1540 – 1562) odnowił prawo organizacji jarmarków, a jego następca Kasper z Ugowa dał nowe przywileje cechowi rzeźnickiemu. Niewiele to pomogło, więc biskup Marcin Gertsman (1574 – 1585) korzystnie dla miasta rozszerzył prawo targowe. Od 1576 roku w każdy wtorek mógł się tutaj odbywać targ zbożowy, a we wtorek po Zielonych Świętach drugi jarmark. W odpowiednim czasie mógł się też odbywać targ końmi. Nowe przywileje otrzymali również piekarze. Biskup Andrzej Jerin (1585 – 1596) podjął się zakrojonego na szeroką skalę trudu odbudowy i modernizacji umocnień miejskich. Miasto otoczone zostało nowymi, solidniejszymi murami. Przebudowane zostały także dwie bramy miejskie: Wrocławska i Nyska. Na drugim piętrze ratusza zachował się jego herb. Na dźwigające się ze zniszczeń miasto spadły jednak nowe klęski, które przyniosła wojna trzydziestoletnia. Wojsku cesarskie, a później szwedzkie, wielokrotnie rabowały mieszkańców i paliły im domy. W końcu wojny liczba mieszkańców spadła do około stu. W grudniu 1740 roku Śląsk został zajęły przez wojska króla pruskiego Fryderyka II. W 1742 roku po pokoju wrocławskim Śląsk został włączony do Królestwa Pruskiego. W skład państwa niemieckiego – od Cesarstwa Niemieckiego poprzez Republikę Weimarską, po Trzecią Rzeszę – Wiązów wchodził do 1945 roku. W czasie wojen śląskich miasto było wielokrotnie nękane kontrybucjami i rabowane. Mieszkańcy jak dawnej utrzymywali się z rzemiosła i rolnictwa. Przez pewien czas opłacała się im uprawa tytoniu, ale monopol państwowy na jego sprzedaż spowodował załamanie się dobrej koniunktury. Niektórzy rolnicy z wielkim powodzeniem przerzucili się na uprawę warzyw, szczególnie ogórków. Coraz popularniejsza stawała się też uprawa ziemniaków. Od 1784 roku w Wiązowie zaczęła funkcjonować pierwsza poczta. Zatrzymywał się tutaj pocztylion, jadący z Brzegu do Strzelina i z powrotem. W 1810 roku państwo pruskie przeprowadziło sekularyzację dóbr kościelnych. Wiązów przestał być miastem biskupim i stał się królewskim.

Wraz z rewolucją przemysłową powoli zaczynało się ożywienie gospodarcze. W 1834 roku zaczęła tutaj funkcjonować pierwsza apteka. W 1862 roku została wybudowana fabryka cygar. Kilka lat później powstała druga, a przed pierwszą wojną światową trzecia – najnowocześniejsza i największa. Produkcja wiązowskich cygar liczyła się na rynkach niemieckich i europejskich. Już w 1904 roku na ulicach miasta rozbłysły pierwsze żarówki. Turbiny wodne napędzające generatory elektryczne zostały zamontowane w Młynie Miejskim. Wybudowano miedzy innymi nowoczesną mleczarnię, cegielnię (produkującą też doskonałe dachówki), basen kąpielowy z zapleczem rekreacyjnym. W wolnym czasie mieszkańcy miasta przesiadywali w licznych restauracjach i piwiarniach. Po sekularyzacji w mieście osiedlili się ewangelicy. W 1889 roku została oddana do użytku linia kolejowa z Wiązowa do Strzelina, a w 1910 do Brzegu. Miasto powiększyło się przez przyłączenie sąsiednich wsi oraz terenów dworca kolejowego. W 1938 roku tuż przed II wojną światową została oddana do użytku nowa szkoła katolicka, która po rozbudowie służy dzieciom i młodzieży do dzisiaj. W ramach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej od 1945 do 1975 roku gmina Wiązów wchodziła w skład województwa wrocławskiego. Reforma administracyjna przeprowadzona w 1975 roku spowodowała, że gmina Wiązów w latach 1975 – 1998 ponownie wchodziła w skład województwa wrocławskiego (znacznie pomniejszonego terytorialnie). Natomiast reforma administracyjna dokonana już w ramach III Rzeczpospolitej 1 stycznia 1999 roku spowodowała, że gmina Wiązów znajduje się na terytorium zintegrowanego Dolnego Śląska – województwo dolnośląskie, powiat strzeliński. W początkach lutego 1945 roku większość niemieckich mieszkańców miasta została ewakuowana do Bystrzycy Kłodzkiej. Po przejściu frontu wielu z nich wróciło do swych domów, ale po kilku miesiącach, na podstawie umowy poczdamskiej, praktycznie wszyscy zostali wysiedleni do Niemiec. Powoli zaczęli się osiedlać nowi mieszkańcy. Byli to głównie repatrianci z kresów wschodnich II Rzeczpospolitej, osadnicy z przeludnionych terenów centralnej Polski i Małopolski, zdemobilizowani żołnierze l i II Armii Wojska Polskiego, a także byli przymusowi robotnicy wracający z Niemiec. Życie powoli zaczęło się normalizować. Uruchomiona została poczta, kolej, szkoła, szpital, piekarnie, zakłady rzemieślnicze i usługowe. W handlu duże znaczenie odgrywać zaczęła Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”. W jej rękach znalazły się sklepy, skup produktów rolnych i usługi. Z czasem powstały tutaj większe zakłady pracy, jak np.: PGR, Zakład Przemysłu Skórzanego "Odra", zakład produkcji czyściwa czy zakład betoniarski. Jednocześnie miasto straciło masarnię, drukarnię, rozlewnię piwa i wód gazowanych, które zostały przeniesione do Strzelina. Ożywienie gospodarcze nastąpiło w połowie lat siedemdziesiątych, wraz z reformą administracyjną kraju. Wybudowano wtedy pawilon handlowy "Piast", posterunek milicji, Bank Spółdzielczy, Dom Nauczyciela, Zakład Uzdatniania Wody, rozbudowano Gminny Ośrodek Kultury. W latach dziewięćdziesiątych część zakładów pracy zakończyło produkcję. W ostatnich latach władze gminy, biorąc pod uwagę bezpośrednie sąsiedztwo autostrady A 4, postawiły na rozwój gospodarczy regionu. Szczególny nacisk został położony na przygotowanie terenów pod przyszłe inwestycje. Ciągle powiększa się zasoby tych terenów przez wykup od osób prywatnych i uzbraja.

2.2. Osadnictwo

Tereny Wiązowa i jego okolic zamieszkane były już przed sześcioma tysiącami lat, co potwierdzają liczne znaleziska archeologiczne. Słowianie na te ziemie przybyli w VI wieku n.e. w czasach wędrówki ludów. Przed nimi, ze znanych nam plemion, mieszkali tutaj Scytowie, potem Celtowie i germańscy Wandale. Geograf Bawarski, anonimowy kronikarz z IX wieku zapisał, że Ślężanie, mieszkający wokół góry Ślęży, posiadali 15 grodów. Prawdopodobnie, jednym z nich był rozległy gród ucieczkowy, zbudowany w VIII wieku na terenach dzisiejszego Wiązowa. W czasie zagrożenia, za jego umocnieniami, mogli chronić swój dobytek i skutecznie się okolicy. Obecne

32 osadnictwo w gminie należy do zwartych. Spowodowały to głównie korzystne uwarunkowania gruntowe. Większość wsi zlokalizowana jest przy drogach. Były to najczęściej powstałe już w średniowieczu popularne ulicówki bądź owalnice, które późniejszy rozwój osadnictwa przekształcił w wielodrożnice. Powstało także kilka przysiółków. W kilku wsiach znajdują lub znajdowały się zespoły dworskie z parkami i folwarkami. Po 1945 roku wiele z nich uległo degradacji. Plan miasta oparty jest o trzon kompozycyjny rynku i wychodzących z niego 6 ulic. Prostokątny rynek zachował obudowę dość wiernie powtarzającą schemat zabudowy XVII – XVIII wiecznej. Centralnym akcentem architektonicznym jest stojący po środku rynku ratusz. Pozostała zabudowa poza nielicznymi wyjątkami tworzy harmonijny zespół z dobrze utrzymaną skalą i charakterem małego historycznego miasteczka. Dzisiejsza zabudowa na obszarze miasta i gminy pochodzi głównie z końca XIX oraz 1 połowy XX wieku. Tabela 15: Gmina Wiązów – rozwój osadnictwa

2.3. Zabytki i stanowiska archeologiczne

Zabytki architektury i budownictwa występują na terenie całej gminy. Są to: kościoły, plebanie, zabudowania dworskie, budynki mieszkalne i gospodarcze, wiejskie aleje i parki. Zachowały one elementy pierwotnych układów urbanistycznych. W okresie powojennym stopień zachowania historycznie ukształtowanych układów zabudowy poszczególnych miejscowości nie uległ zasadniczym zmianom. Obecnie na terenie gminy 525 obiektów objętych jest ewidencją konserwatorską (wykaz w aneksie do niniejszego tekstu), z czego 26 figuruje w rejestrze zabytków. Gminny zasób wartości kulturowych podlegających ochronie uzupełnia 226 stanowisk archeologicznych, z czego 12 figuruje w rejestrze zabytków.

3. Uwarunkowania społeczne

3.1. Demografia

3.1.a. Podstawowe dane o ludności

Podstawowymi miernikami charakteryzującymi zbiorowość ludzką jest jej liczebność i rozmieszczenie. Gmina miejsko – wiejska Wiązów 31 grudnia 2007 roku liczyła 7460 mieszkańców (w tym miasto Wiązów – 2329 osób). Zamieszkiwało ją 3684 mężczyzn oraz 3776 kobiet (w mieście Wiązów odpowiednio: 1118 i 1211). Współczynnik feminizacji, to jest stosunek liczby kobiet na 100 mężczyzn wynosi dla całej gminy 102 (w mieście 108) i jest zbliżony zarówno do średniej dla powiatu strzelińskiego – 103 jak i do wartości charakteryzującej województwo dolnośląskie – 108. Na 1 km2 powierzchni gminy przypada 53 mieszkańców (w mieście – 254). Gęstość zaludnienia jest więc zbliżona do średniej dla powiatu oraz blisko 3 razy niższa od średniej w województwie (odpowiednio 72 i 145 osób / km2). Współczynnik występujący w gminie Wiązów jest jednak charakterystyczny dla gmin miejsko – wiejskich.

Tabela 16: Gmina Wiązów – współczynnik feminizacji i gęstość zaludnienia w 2007 roku

Tabela 17: Gmina Wiązów – zaludnienie w latach 1946 – 2007

Wykres 3: Gmina Wiązów – zaludnienie w latach 1946 – 2007

W przeciągu ostatnich 60 lat liczba mieszkańców gminy Wiązów zmniejszyła się blisko o 40 %, z maksymalnej liczby 11615 osób w 1946 roku do minimalnej liczby 7337osób w roku 2005. Najbardziej dynamiczne procesy związane z zaludnieniem zachodziły w latach 1946 – 1960 oraz 1970 – 1980. W okresie 1946 – 1960 liczba ludności gminy początkowo spadła (w okresie 1946 – 1950 o 4300 osób), a później wzrosła (w okresie 1950 – 1960 o 1300 osób), co związane było głównie z procesem wysiedlania Niemców, a później napływem polskich osadników na ziemie zachodnie. Natomiast w latach 1970 – 1980 liczba mieszkańców gminy zmniejszyła się o 800 osób. Ówczesna tendencja spadkowa była charakterystyczna dla wielu gmin wiejskich i wiejsko – miejskich. Dotyczyła głównie migracji mieszkańców wsi do dynamicznie rozwijających się, głównie poprzez industrializację, ośrodków miejskich jakim był między innymi Wrocław. Ostatnie 15 lat charakteryzuje względna stabilność, jednakże o tendencji spadkowej. Liczba ludności w tym okresie oscyluje pomiędzy 7700 – 7400 mieszkańców.

Tabela 18: Gmina Wiązów – rozkład zaludnienia według miejscowości w 2005 roku

Najludniejszą miejscowością w gminie jest miasto Wiązów (2325 osób). Drugą co do liczebności miejscowością (423 osoby) jest wieś Wyszonowice. Powyżej 300 mieszkańców liczą mają jeszcze 4 miejscowości: Łojowice (358), Jutrzyna (347), Witowice (343) oraz Stary Wiązów (342). Do przedziału od 100 do 300 mieszkańców kwalifikuje się 16 miejscowości: Kowalów (295), Kucharzowice (282), Kłosów (271), Częstocice (268), Gułów (261), Jaworów (235), Jędrzychowice (2228), Miechowice Oławskie (228), Zborowice (182), Kurów (180), Ośno (178), Księżyce (171), Wawrzyszów (163), Kalinowa (137), Wawrzęcice (136) oraz Bryłów (106). Pozostałe miejscowości, to jest: Janowo (92), Bryłówek (76) oraz Krajno (57) liczą poniżej 100 mieszkańców.

3.1.b. Struktura wieku mieszkańców

Na liczbę ludności decydujący wpływ mają dwa czynniki: ruch naturalny oraz wędrówkowy ludności. Te z kolei zdeterminowane są przez strukturę ludności według wieku i płci. Struktura ludności według wieku określa proces starzenia się ludności, definiowany najogólniej jako zmiany stanu i struktury według wieku ludności, polegające na wzroście w ogólnej liczbie udziału osób starszych. Za granicę starości przyjmuje się umownie wiek 60 lat. Obecnie ludność województwa dolnośląskiego, podobnie jak całej Polski starzeje się. Jednak na wsi i małych miastach udział dzieci i młodzieży jest większy co powoduje, że pod względem struktury wieku mieszkańców gminę Wiązów obecnie możemy określić jako jednostkę młodą.

Tabela 19: Gmina Wiązów – ludność według wieku w 2002 roku

Tabela 20: Gmina Wiązów – struktura ludności według wieku w 2002 roku.

24,13 % mieszkańców zameldowanych w gminie, to jest 1808 osób, liczy poniżej 18 roku życia. Natomiast 16,12 % obywateli – 1208 osób nie ukończyło jeszcze 12 roku życia. Struktura mieszkańców gminy Wiązów według wieku jest bardzo zbliżona do wartości charakteryzujących zarówno populację powiatu strzelińskiego jak i województwa dolnośląskiego. W stosunku do porównywanych wartości prezentuje się najkorzystniej w najmłodszych (0 – 17) kategoriach wiekowych. Wykres 4: Gmina Wiązów – struktura ludności według wieku w 2002 roku

Korzystny rozkład demograficzny ludności potwierdza struktura mieszkańców w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym. Przez ludność w wieku produkcyjnym rozumie się ludność w wieku zdolności do pracy. Dla mężczyzn przyjęto wiek 18 – 64 lata, a dla kobiet 18 – 59 lat.

Tabela 21: Gmina Wiązów – ludność wieku produkcyjnego i nieprodukcyjnego w 2007 roku

Obywatele wieku nieprodukcyjnego (przedprodukcyjni i poprodukcyjni) stanowią 36,96 % całej zbiorowości. Od kilku lat rośnie, także w ujęciu relatywnym, zbiorowość mieszkańców zdolnych do pracy. Wpływ na to ma wejście w wiek dorosły osób z wyżu demograficznego, urodzonych w latach 1978 – 1983. Jednocześnie zmniejsza się tak zwane „obciążenie” ludności jej nieprodukcyjną częścią. Struktura wieku produkcyjnego i nieprodukcyjnego mieszkańców gminy Wiązów nieznacznie odbiega od średnich wartości przyporządkowanych dla powiatu i województwa.

Wykres 5: Gmina Wiązów – ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w 2007 roku

l w pp – ludność w wieku przedprodukcyjnym, l w p – ludność w wieku produkcyjnym, l w pop – ludność w wieku poprodukcyjnym

Współczynnik obciążenia demograficznego, ustalony jako stosunek ludności nieprodukcyjnej do liczebności wieku produkcyjnego dla gminy Wiązów wynosi 0,64 i jest wyższy od średniej w powiecie strzelińskim (0,61) oraz w województwie dolnośląskim (0,55). Jego wartość w gminie Wiązów rozkłada się korzystnie, ponieważ wśród obywateli „nieprodukcyjnych” jest 1,5 razy więcej osób „przedprodukcyjnych” niż „poprodukcyjnych”. Odnotowując jednak zmiany struktury mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym oraz rosnącą liczebność roczników poprodukcyjnych, za kilkanaście lat można przewidywać odwrócenie dotychczasowych tendencji wskaźników „obciążenia”.

3.1.c. Ruch naturalny i wędrówkowy ludności

Na przyrost naturalny ludności składają się zmiany w jej liczbie, powodowane przez urodzenia i zgony. Charakteryzujące go wartości określają nie tylko strukturę populacji według płci i wieku, ale także liczbę zawartych małżeństw, osób w wieku rozrodczym oraz zgonów. Wartości charakteryzujące ruch naturalny gminy Wiązów w 2003 roku rozkładają się mniej korzystniej od średniej dla powiatu i województwa. Wpływ na to ma szczególnie wysoki wskaźnik zgonów oraz niższy wskaźnik małżeństw w stosunku do powiatu i województwa. Jednak z drugiej strony należy wziąć pod uwagę fakt stosunkowo niskiej populacji gminy Wiązów powodującej, że nawet jednostkowe przypadki mogą wpłynąć na końcowy obraz poszczególnych wskaźników statystycznych. Przeciętna stopa przyrostu naturalnego w gminach wiejskich i miejsko – wiejskich jest wyższa niż w dużych aglomeracjach. Ta tendencja nie utrzymuje się jednak w gminie Wiązów. Współczynnik przyrostu naturalnego w 2003 roku wyniósł -1,6 ‰ i był niższy od średniej dla powiatu strzelińskiego (-0,5, ‰) oraz całego województwa (-1,4 ‰).

Tabela 22: Gmina Wiązów – ruch naturalny ludności w latach 2003 – 2007

Współczynnik małżeństw, to jest liczba zawartych małżeństw na 1000 ludności ogółem, w 2003 roku w gminie Wiązów wyniósł 4,3 i był niższy od wartości dla powiatu (4,7) oraz województwa (4,8). Współczynnik rodności, określający liczbę urodzeń żywych badanego okresu na 1000 ludności ogółem, wyniósł w 2003 roku 9,8 i był wyższy od średniej dla powiatu (9,2) oraz województwa (8,3). Natomiast umieralność społeczeństwa, mierzona współczynnikiem zgonów (liczba zgonów na 1000 ludności), wyniosła 11,4 i była wyższa od wartości charakteryzującej powiat strzeliński (9,8) i województwo dolnośląskie (9,7). Dane za rok 2007 wskazują na wzrost liczby zawartych małżeństw oraz na zmniejszenie ujemnego salda przyrostu naturalnego, głównie wskutek zwiększenia liczby urodzeń.

Tabela 23: Gmina Wiązów – podstawowe współczynniki (na 1000 ludności) określające ruch naturalny ludności w latach 2003 – 2007

Migracje są drugim, obok przyrostu naturalnego, czynnikiem wpływającym bezpośrednio na liczbę ludności oraz jej rozmieszczenie. Obecna tendencja przemieszczania się, szczególnie młodych mieszkańców, z mniejszych do większych ośrodków osiedleńczych powoduje, że saldo migracji gminy Wiązów jest ujemne i wynosi -63 (w mieście –28) . W roku 2007 saldo migracji pozostało praktycznie na niezmienionym poziomie.

Tabela 24: Gmina Wiązów – ruch wędrówkowy ludności w latach 2003 – 2007

Saldo migracji stałej liczone na 1000 ludności wyniosło w 2003 roku –8,47 i było zdecydowanie niższe od średniej dla powiatu strzelińskiego (-2,98) oraz od średniej dla województwa dolnośląskiego (-0,42). Przyrost rzeczywisty dla gminy Wiązów, liczony jako suma wartości przyrostu naturalnego oraz salda migracji, był ujemny i wyniósł w 2003 roku w liczbach bezwzględnych –75 (w mieście –30).

3.2. Rynek pracy

3.2.a. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON

Charakter gminnego rynku pracy jest zróżnicowany. Zdecydowana większość mieszkańców gminy pracuje we własnych gospodarstwach rolnych, których według Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 roku było 1027. Część znajduje zatrudnienie w kilkunastu miejscowych zakładach pracy, które rozwijają się stosownie do nowych realiów gospodarki rynkowej. Są to firmy zajmujące się głównie handlem, przetwórstwem rolno–spożywczym, budownictwem oraz zakłady rzemieślnicze. Na koniec 2003 roku urząd zarejestrował 436 podmiotów gospodarczych (w tym w mieście 199) w rejestrze REGON.

Tabela 25: Gmina Wiązów – formy własności podmiotów gospodarczych będących w rejestrze REGON w latach 2003 - 2007

W 2003 r. własnością publiczną jest 14, natomiast prywatną 422 przedsiębiorstw, to jest 96,79 % ogółu. Spośród firm prywatnych 360 to zakłady należące do osób fizycznych, co stanowi 85,31 % ogółu podmiotów sektora prywatnego. Należy nadmienić, że wśród 13 spółek prawa handlowego 9 posiada kapitał zagraniczny. W 2007 r. zmiany są stosunkowo niewielkie, nastąpił niewielki przyrost liczby spółek handlowych i spółek cywilnych, lecz minimalnie zmniejszyła się liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Tabela 26: Gmina Wiązów – struktura podmiotów gospodarczych według form własności w 2003 roku

Powyższe uwarunkowania w gminie Wiązów nieznacznie różnią się od przeciętnej dla powiatu i województwa. Wśród przedsiębiorstw prywatnych z gminy Wiązów jest stosunkowo najwięcej zakładów osób fizycznych oraz charakterystycznych dla rolnictwa – spółdzielni, kosztem spółek prawa handlowego, spółek cywilnych oraz innych form własności, w ogólnej strukturze przedsiębiorstw, w stosunku do porównywanych wartości. Poniższa tabela przedstawia rozkład podmiotów gospodarczych, będących w rejestrze REGON według wybranych sekcji PKD. Dokonano w niej także dodatkowego pogrupowania, np.:

40 ujmując pod pojęciem przemysł: górnictwo i kopalnictwo, działalności produkcyjne i przetwórstwo przemysłowe. W skład sekcji handel i naprawy wchodzą: handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego.

Tabela 27: Gmina Wiązów – podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w REGON według wybranych sekcji według w latach 2003 - 2007

Spośród wymienionych sekcji najwięcej firm (166 - 172) prowadzi działalność handlową i naprawczą. 55 - 56 podmiotów zajmuje się przemysłem (głównie przetwórstwem przemysłowym), natomiast 54 - 65 budownictwem. Te trzy grupy stanowią łącznie ponad połowę (63,07 %) wszystkich zarejestrowanych firm. Znaczną pojedynczą grupę w powyższej statystyce stanowi 58 - 70 podmiotów określonych jako „pozostałe nie wymienione”, które reprezentują 13,30 % ogółu przedsiębiorstw w gminie. Uwarunkowania te prezentuje poniższa rycina oraz tabela.

Wykres 6: Gmina Wiązów – struktura podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w REGON według wybranych sekcji w 2003 roku

Wykres 7: Gmina Wiązów – struktura podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w REGON według wybranych sekcji w 2007 roku.

Tabela 28: Gmina Wiązów – struktura podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w KRUPGN REGON według wybranych sekcji w 2003 roku

Udział sekcji: przemysł, budownictwo, transport, hotele i restauracje oraz handel jest zbliżony do przeciętnych uwarunkowań charakteryzujących powiat strzeliński oraz województwo dolnośląskie. Zdecydowanie mniejszy odsetek przedsiębiorstw z sekcji: obsługa nieruchomości i firm oraz pośrednictwo finansowe w gminie Wiązów, szczególnie w stosunku do województwa, jest zjawiskiem naturalnym, bowiem statystyka dla województwa obejmuje również duże jednostki miejskie, w których takie firmy mają przeważnie swoje siedziby. Natomiast sekcja rolnictwo i leśnictwo zdecydowanie przeważa w miejsko – wiejskiej gminie Wiązów nad średnią wojewódzką.

3.2.b. Zatrudnienie

Według danych z końca 2003 roku liczba pracujących6 w gospodarce narodowej na obszarze gminy Wiązów wyniosła 477 osób (w mieście – 346).

Tabela 29: Gmina Wiązów – pracujący w latach 2003 – 2007

Tabela 30: Gmina Wiązów – struktura pracujących w 2003 roku

Niniejsze statystyki nie odzwierciedlają faktycznej struktury zatrudnienia na terenie gminy, powiatu i województwa. Odnoszą się bowiem do liczby pracujących, zgodnie z przedstawioną powyżej definicją i odzwierciedlają strukturę zatrudnienia w większych podmiotach gospodarczych. Jednakże na podstawie powyższej tabeli obserwujemy naturalną prawidłowość. Odsetek pracujących w sektorze przemysłowym i budownictwie jest znacznie wyższy od udziału jaki przedsiębiorstwa produkcyjne stanowią w ogólnej liczbie firm (w gminie Wiązów jest to 12,61 %), ze względu na fakt, że znaczną ilość gminnych firm zatrudniających powyżej 9 osób stanowią właśnie firmy produkcyjne. Podobnie jest z kategorią „usługi nierynkowe”, do której zaliczamy między innymi: administrację, edukację, służbę zdrowia, itp. Znikomy odsetek pracujących w kategorii „sektor rolniczy” potwierdza prawidłowość, że większość firm zajmujących się rolnictwem to gospodarstwa indywidualne (rodzinne).

Wykres 8: Gmina Wiązów – struktura pracujących w 2003 roku

Wykres 9: Gmina Wiązów – struktura pracujących w 2007 roku

3.3. Bezrobocie

3.3.a. Bezrobocie w latach 1994 – 2005

Jednym z ważniejszych kryteriów oceny warunków bytu mieszkańców jest możliwość uzyskania zatrudnienia. Zjawiskiem, które nieustannie wywiera istotny wpływ na poziom życia ludności jest bezrobocie. 31 sierpnia 2005 roku Powiatowy Urząd Pracy w Strzelinie zarejestrował 701 bezrobotnych z gminy Wiązów. Oznacza to, że na 100 osób w wieku produkcyjnym 15,46 zarejestrowano jako bezrobotne. Współczynnik obliczany w stosunku do 100 osób czynnych zawodowo jest o wiele wyższy, jednakże kształtuje się na zbliżonym poziomie w stosunku do innych gmin miejsko – wiejskich województwa dolnośląskiego.

Tabela 31: Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiecie strzelińskim i województwie dolnośląskim w latach 2005 – 2007

Wykres 10: Gmina Wiązów – dynamika kształtowania się bezrobocia w latach 1994 – 2005

Na przestrzeni ubiegłych 16 lat (lata 1989 – 2005) największe bezrobocie w Polsce i gminie Wiązów występowało w latach 1992 – 1995 oraz w ciągu ostatnich 5 lat. Wyraźnie zarysował się spadek liczby bezrobotnych na 1997 rok w stosunku do lat 1994 – 1996. Spowodowane to było między innymi zmianą klasyfikacji statystycznej bezrobotnych, wprowadzonej na początku 1997 roku. Wpływ na to miała także koniunktura gospodarcza obserwowana w latach 1995 – 1997. Zaznaczający się wyraźnie od 5 lat wzrost bezrobocia należy przypisać między innymi dekoniunkturze oraz innym niekorzystnym wynikom makroekonomicznym, notowanym w latach 1999 – 2003. Jako pozytywny można uznać fakt, że począwszy od 2002 roku bezrobocie w gminie zaczęło systematycznie spadać i zbliża się do pułapu z 2000 roku. Do roku 2007 obserwowano dalszy spadek liczby bezrobotnych.

Tabela 32: Gmina Wiązów – bezrobocie w latach 1994 – 2005

W przeciągu całego analizowanego okresu udział kobiet wśród ogółu bezrobotnych przekraczał 50%. Obecnie, to jest 31 sierpnia 2005 roku współczynnik ten wynosi 55,63 % i jest najwyższy od 1999 roku.

Tabela 33: Gmina Wiązów – bezrobotni bez prawa do zasiłku w latach 1999 – 2004

Obecnie 629 osób, to jest 89,73 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych nie posiada prawa do zasiłku. Jest to najwyższy wskaźnik od początku występowania zjawiska bezrobocia w gminie Wiązów.

Tabela 34: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według wieku. Stan na 31 sierpnia 2005 roku

Wykres 11: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według wieku. Stan na 31 sierpnia 2005

Struktura bezrobotnych według wieku jest zróżnicowana. Niepokojące jest zjawisko, że bardzo liczna rzesza bezrobotnych, ponad 27 %, to osoby najmłodsze w wieku 18 – 24 lata. Natomiast 55 aż % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby do 34 roku życia. Blisko połowa bezrobotnych (41 %) to ludzie w wieku 35 – 54 lata. Jedynie grupa bezrobotnych powyżej 55 roku życia jest nieliczna, między innymi ze względu wcześniejszego przejścia na emeryturę lub systemu zasiłków i świadczeń przedemerytalnych.

Tabela 35: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia. Stan na 31 sierpnia 2005 roku

Wykres 12: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia. Stan na 31 sierpnia 2005 roku

Bezrobotni z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym stanowią 70% ogółu zarejestrowanych. Natomiast osoby pozostające bez pracy i legitymujące się wykształceniem wyższym stanowią niewiele powyżej 2 % ogółu bezrobotnych. Wskaźnik ten, podobnie jak powyższe odpowiadają średnim wartościom charakteryzującym kraj oraz region.

Tabela 36: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy. Stan na 31 sierpnia 2005 roku

Wykres 13: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy. Stan na 31 sierpnia 2005 roku

Blisko 28 % zarejestrowanych bezrobotnych ma za sobą staż pracy dłuższy niż 10 lat. Znacznie liczniejszą grupę stanowią bezrobotni, którzy nie podejmowali jeszcze pracy bądź mają staż do 1 roku. Społeczność ta stanowi łącznie aż 42 % ogółu zarejestrowanych. Niekorzystnym zjawiskiem jest fakt, że w tej drugiej grupie są głównie ludzie młodzi, absolwenci średnich szkół technicznych oraz liceów. Powyższe wskaźniki charakteryzujące strukturę bezrobotnych według stażu pracy w gminie Wiązów przedstawiają się mniej korzystnie od średniej w powiecie oraz województwie, szczególnie ze względu na krótszy staż pracy obecnie bezrobotnych.

Tabela 37: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według czasu pozostawania bez pracy Stan na 31 sierpnia 2005 roku

Wykres 14: Gmina Wiązów – bezrobotni zarejestrowani według czasu pozostawania bez pracy Stan na 31 sierpnia 2005 roku

67 % bezrobotnych pozostaje bez pracy nie dłużej niż 24 miesiące. Jest to grupa osób objęta zwolnieniami w latach 2001 – 2003 oraz dodatkowo zasilona absolwentami szkół średnich, zwłaszcza zawodowych i technicznych. Natomiast za negatywny należy uznać fakt, że 33 % bezrobotnych pozostaje bez pracy dłużej niż 2 lata. Jest to jeden z symptomów bezrobocia strukturalnego. Niepokojącym zjawiskiem jest brak ofert pracy. Problematykę tą potęguje wchodzący w wiek produkcyjny i zawodowy wyż demograficzny z początku lat 80 – tych XX wieku. Natychmiastowe stworzenie kilkuset miejsc pracy, oparte tylko o środki własne samorządu jest praktycznie niemożliwe. Szansę na poprawę sytuacji upatruje się w restrukturyzacji sektora rolniczego i znalezieniu grupy inwestorów strategicznych, mogących zatrudnić kilkuset pracowników. Gmina posiada tereny i warunki infrastrukturalne do przyjęcia niezbędnych zamierzeń. Ważnym atutem jest również położenie w pobliżu aglomeracji wrocławskiej oraz przebiegający przez teren gminy główny drogowy szlak komunikacyjny południowej Polski – autostrada A 4.

3.4. Ochrona zdrowia i opieka społeczna.

3.4.a. Służba zdrowia

Całość infrastruktury służby zdrowia zlokalizowana jest we Wiązowie i reprezentowana jest przez 2 Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej oraz Praktykę Lekarza Rodzinnego. Personel służby zdrowia składa się z: NZOZ Wiązów ul. Pocztowa 6:  5 lekarzy;  3 pielęgniarek; NZOZ Wiązów ul. Armii Ludowej 18:  4 lekarzy;  2 pielęgniarek; Praktyka Lekarza Rodzinnego:  4 lekarzy;  3 pielęgniarek; Przychodnie zapewniają mieszkańcom miasta i gminy podstawową opiekę medyczną. Korzystanie ze specjalistycznych usług medycznych odbywa się w placówkach zlokalizowanych poza granicami gminy, głównie we Wrocławiu i w Strzelinie. Na terenie gminy jest 1 apteka we Wiązowie. Nie ma żłobków. Z powyższych danych wynika, że w gminie liczba ludności przypadająca na 1:  lekarza medycyny wynosi 572 osoby;  pielęgniarkę – 930 osób.

Tabela 38: Gmina Wiązów – dostępność do usług służby zdrowia w 2003 roku

Powyższe parametry występujące w gminie Wiązów zbliżone są do warunków w innych gminach miejsko – wiejskich oraz porównywalne do przeciętnych uwarunkowań charakteryzujących powiat strzeliński. Do planowanych zamierzeń inwestycyjnych należy budowa nowej placówki służby zdrowia w Wiązowie przy ul. Pocztowej 6. 3.4.b. Opieka społeczna

Opieką społeczną na terenie gminy zarządza Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we Wiązowie. W 2004 roku rozdysponowano następującą pomoc:  205 przekazanych zasiłków jednorazowych;  107 przekazanych zasiłków okresowych;  47 przekazanych zasiłków stałych. W najbliższej przyszłości nie przewiduje się rozbudowy infrastruktury związanej z gminną pomocą społeczną.

3.5. Oświata i wychowanie.

W roku szkolnym 2006 / 2007 sieć oświatowa na terenie miasta i gminy składa się z:  Przedszkola Miejskiego we Wiązowie;  Szkoły Podstawowej we Wiązowie;  Szkoły Podstawowej w weWawrzyszowie;  Szkoły Podstawowej w Jaworowie;  Szkoły Podstawowej w Witowicach;  Gimnazjum we Wiązowie.

Tabela 39: Gmina Wiązów – charakterystyka wychowania przedszkolnego, podstawowego i gimnazjalnego w roku szkolnym 2005 / 2006

 54 dzieci w przedszkolu;  634 uczniów w szkołach podstawowych;  323 uczniów w gimnazjum. Pozostawali oni pod opieką 95 nauczycieli. Średnio w gminie na 1 nauczyciela przypada:  13 uczniów w przedszkolu;  10 uczniów w szkołach podstawowych;  11 uczniów w gimnazjum.

Tabela 40: Gmina Wiązów – charakterystyka wychowania przedszkolnego w roku szkolnym 2005 / 2006

Tabela 41: Gmina Wiązów – charakterystyka szkolnictwa podstawowego w roku szkolnym 2005 – 2006

Tabela 42: Gmina Wiązów – charakterystyka szkolnictwa gimnazjalnego w roku szkolnym 2005 – 2006

Tabela 43: Gmina Wiązów – wybrane wskaźniki charakteryzujące sieć szkolno – oświatową w roku 2003 / 2004

Wskaźniki dotyczące poszczególnych typów sieci oświatowej są zróżnicowane. Przeciętna liczba uczniów przypadająca na 1 obiekt w przedszkolach i szkołach podstawowych jest w gminie Wiązów niższa od porównywanych wartości. Wpływ na to ma głównie kameralny charakter większości placówek oświatowych w gminie, w szczególności tych zlokalizowanych na wsi. Potwierdza to między innymi mniejsza liczba pomieszczeń na 1 placówkę. Natomiast w przypadku gimnazjum sytuacja jest odwrotna, bowiem tylko jeden obiekt w gminie Wiązów świadczy usługi na tym szczeblu nauczania. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, że w analizowanym roku szkolnym (2003/2004) nominalna liczba miejsc w przedszkolach w gminie Wiązów była niższa niż liczba dzieci do niego uczęszczających. Młodzież z gminy Wiązów korzysta również z bogatej sieci placówek zlokalizowanych poza granicami samorządu, głównie w Strzelinie, Oławie oraz Wrocławiu. Dotyczy to pobierania nauki w szkołach zawodowych, technikach o określonych specjalizacjach, liceach oraz na wyższych uczelniach. Obecnie gminna sieć oświatowa jest wystarczająca z punktu widzenia potrzeb i nie przewiduje się w najbliższych latach budowy nowej bądź likwidacji żadnej z funkcjonujących

51 obecnie placówek. Jednakże w dłuższej perspektywie, w związku z postępującym niżem demograficznym, należy rozważyć możliwość uszczuplenia sieci szkół podstawowych.

3.6. Kultura

Rozpowszechnianiem kultury na terenie gminy zajmuje się Wiązowskie Centrum Kultury (WCK). Gminne instytucje kultury prowadzą działalność kulturalno – oświatową. Zorganizowane są liczne kluby i sekcje zainteresowań. Infrastrukturę kulturalną poza obiektem WCK we Wiązowie uzupełniają ogólnodostępne świetlice wiejskie zlokalizowane w miejscowościach:  Częstocice; Gułów; Janowo; Jaworów; Jędrzychowice; Jutrzyna; Kalinowa; Kłosów; Kowalów; Ksieżyce; Kucharzowice; Kurów; Łojowice; Miechowice Oławskie; Ośno; Stary Wiązów; Wawrzyszów; Witowice; Wyszonowice; Zborowice. Przy WCK funkcjonują następujące zespoły i sekcje zainteresowań:  Zespół Ludowy „Wiązowianie”,  sekcja teatralna;  sekcja plastyczna;  sekcja rękodzieła;  sekcja tańca Break Dance;  sekcja nauki gry na pianinie i gitarze. Wiązowskie Centrum Kultury pełni również funkcje edukacyjno – szkoleniowe poprzez organizację kursów na Prawo Jazdy, naukę języków obcych, naukę gry na instrumentach muzycznych oraz cykliczne spotkania z ciekawymi ludźmi. Ponadto w WCK prowadzona jest wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego, odbywają się spotkania Klubu AA oraz spotkania Związku Kombatantów. Na terenie gminy organizowane są liczne imprezy kulturalno – sportowe o randze lokalnej i regionalnej. Organizatorem wszystkich imprez jest Wiązowskie Centrum Kultury. Kalendarz imprez kulturalnych przedstawia poniższa tabela. Tabela 44: Gmina Wiązów – kalendarz imprez kulturalno – sportowych

Integralną częścią WCK jest Biblioteka Publiczna we Wiązowie wraz z oddziałem dziecięcym oraz filie biblioteczne zlokalizowane w miejscowościach:  Jutrzyna;  Witowice;  Wyszonowice. Biblioteka we Wiązowie mieści się w budynku WCK, natomiast w Jutrzynie oraz Witowicach w budynkach świetlic wiejskich, a w Wyszonowicach w budynku mieszkalnym Zakładu Gospodarki Komunalnej. Działalność biblioteki służy zaspokajaniu potrzeb czytelniczych społeczeństwa, jego

52 wychowaniu i upowszechnianiu oraz rozwojowi kultury i wiedzy. Biblioteka posiada księgozbiór liczony na około 52,2 tysięcy woluminów. Korzysta z niej rocznie blisko 1450 czytelników. W 2003 roku wypożyczenia na 1 czytelnika wyniosły 18 woluminów.

Tabela 45: Gmina Wiązów – uwarunkowania charakteryzujące usługi kultury w 2003 roku

Z usług kultury wyższego rzędu (np.: kina, teatry, opery, galerie, muzea, wystawy, itp.) mieszkańcy gminy Wiązów korzystają poza jej granicami, głównie we Wrocławiu. Obecna sieć i zakres usług kultury jest wystarczająca z punktu widzenia potrzeb. Władze samorządowe zamierzają nadal utrzymywać i kontynuować działalność istniejących placówek kulturalnych. Ponadto przyszłe działania powinny prowadzić do zachęcenia uczestnictwem w życiu kulturalnym miasta i gminy coraz większej liczby mieszkańców. Osiągnąć to można między innymi poprzez szersze dostosowanie oferty w kierunku potrzeb różnych grup wiekowych, między innymi wzbogacając obecną ofertę oraz łącząc działalność instytucji kulturalnych z innymi rodzajami aktywności, szczególnie w dziedzinach: sportu, rekreacji, gastronomii czy rozrywki. W najbliższym czasie nie przewiduje się likwidacji, budowy lub rozbudowy żadnej z placówek kulturalnych.

3.7. Sport

Działania klubów i licznych sekcji sportowych oraz urozmaicona infrastruktura sportowa to podstawowa możliwość rozwoju kultury fizycznej wśród mieszkańców miasta i gminy, a szczególnie dzieci i młodzieży. Organizacją aktywności związanych ze sportem zajmuje się częściowo Wiązowskie Centrum Kultury (WCK). Infrastrukturę sportową w gminie tworzą między innymi:  Stadion w Wiązowie;  Boiska sportowe we wsiach: - Częstocie; - Jaworów; - Jędrzychowice; - Jutrzyna; - Łojowice; - Kalinowa; - Kowalów; - Księżyce - Kucharzowice; - Stary Wiązów; - Witowice; - Wyszonowice. Sekcje sportowe reprezentują następujące kluby:  KS Świteź Wiązów – piłka nożna i tenis stołowy;  LZS Arka Stary Wiązów – piłka nożna;  LZS Piast Łojowice – piłka nożna;  LZS Jaworzanka Jaworów – piłka nożna;

 LZS Logan Witowice – piłka nożna;  LZS Pionier Wyszonowice – piłka nożna;  LZS Kucharzowice – piłka nożna. Infrastrukturę sportową na terenie gminy wzbogacają obiekty i place sportowe zlokalizowane przy placówkach szkolnych. Działania samorządu powinny nadal koncentrować się wokół rozwoju oraz upowszechniania na terenie gminy różnych form sportu i rekreacji. Analogicznie do przedsięwzięć związanych z kulturą, należy kontynuować możliwość zrzeszania się w klubach i sekcjach sportowych dla miejscowej młodzieży. W najbliższych latach nie planuje się likwidacji obecnych obiektów. W planach inwestycyjnych samorządu jest budowa hali sportowej wraz z basenem oraz kortów tenisowych we Wiązowie.

3.8. Gospodarka mieszkaniowa

3.8.a. Zasoby mieszkaniowe

Przeciętne wskaźniki dotyczące mieszkalnictwa w gminie Wiązów są zbliżone do poziomu występującego w skali kraju i województwa dolnośląskiego. Podobnie kształtuje się problematyka związana z gospodarką mieszkaniową, to jest:  wysoki odsetek mieszkań o niskim standardzie;  ograniczone fundusze na remonty bieżące;  niezaspokojone potrzeby kwaterunkowe ludności;  wysoka przeciętna liczba osób na 1 mieszkanie;  mała powierzchnia użytkowa w m2 na 1 osobę;  wysoka przeciętna liczba osób na 1 izbę. Na terenie gminy występują zróżnicowane typy zabudowy. Zabudowa zagrodowa oraz jednorodzinna i jednorodzinna – usługowa występuje głównie na terenach wiejskich, natomiast zabudowa wielorodzinna na terenie miasta. Ponadto zabudowa wielorodzinna zlokalizowana jest na terenie wsi: Jaworów, Częstocice, Jędrzychowice, Łojowice, Wyszonowice, Księżyce, Wawrzyszów i Jutrzyna. Powierzchnie działek w zależności od typu zabudowy wahają się od 500 do 2000 m2. Przeciętna wysokość zabudowy na wsi wynosi 2, a maksymalnie 3 kondygnacje, natomiast w mieście do 5 kondygnacji. Na podstawie wyników badań z powszechnego spisu ludności w 2002 roku można obliczyć, że spośród 1151 budynków mieszkalnych zlokalizowanych na terenie gminy aż 87 % wybudowano przed 1945 rokiem, z czego 54 % powstało przed 1918 rokiem. Większość z nich wymaga kapitalnych remontów.

Tabela 46: Gmina Wiązów – struktura zasobów mieszkaniowych według wieku

Wykres 15: Gmina Wiązów – budynki mieszkalne zamieszkane według okresu ich budowy

Tabela 47: Gmina Wiązów – zasoby mieszkaniowe w latach 2003 – 2007

Tabela 48: Gmina Wiązów – budynki mieszkalne według miejscowości w 2005 roku

Łącznie na terenie gminy Wiązów w 2005 roku były 1583 budynki mieszkalne, w tym 482 w mieście. Statystycznie więc na 1 budynek przypadało 4,85 osób, w tym 4,87 osób na 1 budynek na terenach wiejskich. Poniższa tabela prezentuje wskaźniki statystyczne dotyczące warunków zamieszkania w gminie Wiązów. Są one charakterystyczne dla gmin miejsko – wiejskich, w których liczba mieszkańców miasta stanowi mniej niż połowę wszystkich mieszkańców gminy, a samo miasto ma charakter na wpół wiejski i nie przekracza 4000 – 5000 mieszkańców. Wskaźniki te odznaczają się bowiem korzystniejszymi uwarunkowaniami na tle powiatu, a zwłaszcza województwa (statystycznie obejmującego również duże gminy miejskie) w zakresie powierzchni użytkowej oraz liczbie izb, zaś mniej korzystniejszymi w kontekście przeciętnej liczby osób na 1 mieszkanie oraz 1 izbę. Powodem tego stanu jest z jednej strony znacznie większa kubatura przeciętnego zabudowania na wsi niż w mieście, zaś z drugiej większa liczba osób składających się na 1 gospodarstwo domowe na terenach wiejskich od gospodarstwa charakteryzującego średnie i duże miasto. Tabela 49: Gmina Wiązów – wskaźniki charakteryzujące warunki zamieszkania w 2003 roku

Wykres 16: Gmina Wiązów – wybrane wartości charakteryzujące warunki zamieszkania w 2003 roku (I)

Wykres 17: Gmina Wiązów – wybrane wartości charakteryzujące warunki zamieszkania w 2003 roku (II)

3.8.b. Własność komunalna

Własnością komunalną objęte są 83 mieszkania, składających się z 266 izb, o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 3710 m2. Zarządza Zakład Gospodarki Komunalnej we Wiązowie podporządkowany bezpośrednio Urzędowi Miasta i Gminy we Wiązowie. Komunalnych budynków mieszkalnych w mieście jest 57, a na terenach wiejskich 26. Cena 1 m2 powierzchni użytkowej mieszkań komunalnych wynosi średnio 1 złoty, a lokali socjalnych 0,50 zł.

Tabela 50: Gmina Wiązów – komunalne zasoby mieszkaniowe w 2005

Własność komunalna stanowi zaledwie 2,10 % ogółu zasobów mieszkaniowych na terenie gminy Wiązów. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania komunalnego wynosi 44,70 m2 i składa się średnio z 3,20 izb. Ze względu na zły stan techniczny planuje się wyłączenie z użytkowania 1 mieszkania komunalnego. Obecnie na przydział mieszkania komunalnego oczekuje 20 rodzin. 3.8.c. Budownictwo mieszkaniowe

Na terenie gminy Wiązów w 2003 roku oddano do użytku 18 mieszkań, składające się z 111 izb (w tym w mieście 11 mieszkań, składających się z 66 izb). Łączna powierzchnia użytkowa nowo oddanych mieszkań wyniosła 2903 m2 (w tym w mieście 1655 m2). Wszystkie mieszkania oddano w systemie jednorodzinnym. Obecnie cena 1 m2 terenu przeznaczonego pod budownictwo mieszkaniowe waha się w granicach od 6 do 15 złotych w mieście oraz od 3 do 5 złotych na terenach wiejskich. Jej poziom jest uzależniony od lokalizacji i stopnia uzbrojenia.

Tabela 51: Gmina Wiązów – mieszkania oddane do użytku w 2003 roku

W 2003 roku wskaźnik ilości nowych mieszkań oddanych do użytku na 1000 mieszkańców był zbliżony do wartości charakteryzującej powiat strzeliński oraz niższy od średniej w województwie dolnośląskim. Natomiast w porównaniu z województwem oddano stosunkowo więcej mieszkań w systemie budownictwa indywidualnego o czym świadczy większa przeciętna powierzchnia użytkowa 1 nowego mieszkania w m2 oraz większa przeciętna liczba izb w nowym mieszkaniu. Należy nadmienić, że prezentowane dane nie są wizerunkiem stałych tendencji lecz tylko obrazem sytuacji w danym roku i mogą z roku na rok ulegać znacznym zmianom. Bez względu na to gmina Wiązów jest atrakcyjnym miejscem pod względem budownictwa mieszkaniowego. Wpływ na to mają głównie walory krajobrazowe i przyrodnicze oraz bliskość aglomeracji wrocławskiej. Należy więc promować tereny przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe, licząc głównie na napływ osadników, szczególnie z pobliskiego Wrocławia. Jednakże należy jednocześnie prowadzić wyważoną politykę w zakresie wyznaczania miejsc pod budownictwo mieszkaniowe. Zbytnie nasycenie zabudową mieszkaniową, szczególnie na terenach wiejskich może spowodować odwrócenie obecnych korzystnych tendencji. Realizacja zadań własnych gminy w zakresie gospodarki przestrzennej, określonych w ustawie o samorządzie terytorialnym, następuje na drodze stanowienia przepisów gminnych jakimi są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz ich praktycznego egzekwowania. Podstawą do ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, a w rezultacie wydania pozwolenia na budowę, są ustalenia w/w planów. Według danych Urzędu Miasta i Gminy rezerwy lokalizacyjne pod budownictwo mieszkaniowe według miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynoszą obecnie:  Wiązów – 0,82 ha;  Jaworów – 0,11 ha;  Wyszonowice – 0,84 ha;  Kucharzowice – 1,49 ha;  Kurów – 0,10 ha;  Miechowice Oławskie – 0,50 ha;  Jutrzyna – 0,10 ha;  Ośno – 1,00 ha. Należy nadmienić, że obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmują tylko niewielki obszar gminy o powierzchni ogólnej około 60 ha.

3.9. Bezpieczeństwo publiczne

3.9.a. Policja

Stan bezpieczeństwa w gminie w znacznym stopniu jest zdeterminowany przez funkcjonowanie stosownych jednostek powołanych w tym celu. We Wiązowie zlokalizowany jest Komisariat Policji, który podlega Komendzie Powiatowej Policji w Strzelinie. Do obsługi

58 poszczególnych rejonów gminy oddelegowanych jest 3 funkcjonariuszy. Policjanci obsługujący obszar gminy Wiązów dysponują pojazdem służbowym. Z punktu widzenia gospodarki przestrzennej nie przewiduje się dodatkowych potrzeb terenowych związanych z funkcjonowaniem Policji.

Tabela 52: Gmina Wiązów – przestępczość w latach 1998 i 2004

3.9.b. Ochrona przeciwpożarowa

Rejon gminy Wiązów obsługuje jednostka Państwowej Straży Pożarnej (PSP) zlokalizowana w Strzelinie. Ponadto na terenie gminy Wiązów znajdują się 4 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP):  OSP Wiązów;  OSP Jutrzyna;  OSP Łojowice;  OSP Ośno. Wyposażenie techniczne miejscowych jednostek OSP obejmuje między innymi:  OSP Wiązów:- 1wóz bojowy Jelcz; 1 wóz bojowy Star,  OSP Jutrzyna:- 1 wóz bojowy Star;  OSP Łojowice:- 1 wóz bojowy Star  OSP Ośno:- 1 wóz bojowy Żuk; Ponadto miejscowe jednostki OSP posiadają niezbędny sprzęt do łączności, motopompy, węże pożarnicze, drabiny, bosaki, siekiery, itp. Jednostka OSP Wiązów jest włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego. Do likwidacji przeznaczona jest jednostka OSP Ośno. Zakres działań możliwych do realizacji przez jednostki OSP jest ograniczony. Ze względu na stan techniczny sprzętu gaśniczego i pojazdów mogą brać one jedynie udział w nieskomplikowanych akcjach gaśniczych i zagrożeniach. W 2004 roku PSP Strzelin przeprowadziła na terenie gminy 84 akcje: 49 pożarów i 35 miejscowych zagrożeń. Natomiast do września 2005 PSP Strzelin brała udział w 49 akcjach ratowniczych na terenie gminy Wiązów. Z punktu widzenia gospodarki przestrzennej nie przewiduje się dodatkowych potrzeb terenowych związanych z funkcjonowaniem miejscowych jednostek OSP. 3.9.c. Ochrona przeciwpowodziowa

Stopień zagrożenia powodziowego w dolinie rzeki Oławy determinowany jest zarówno czynnikami naturalnymi, takimi jak: rzeźba terenu, gleba, budowa geologiczna, szata roślinna, natężenie opadów atmosferycznych, powierzchnia i ukształtowanie zlewni i jej poszczególnych dopływów, jak również czynnikami antropogenicznymi, takimi jak: regulacja koryt rzecznych, infrastruktura hydrotechniczna, stopień zagospodarowania dolin rzecznych. Na podstawie obserwacji poczynionych w czasie powodzi tysiąclecia z lipca 1997 roku ustalono, że na zalanie wodą 1 % narażone są w szczególności tereny:  w dolinie rzeki Krynki – na południe od miejscowości Wyszonowice;  w zlewniach Babicy i Łękawy – na południe od miejscowości Gułów.

Szczególnie trudna sytuacja ma miejsce w dolinie rzeki Oławy w obrębie miejscowości Kalinowa, gdzie około 50 % występujących tam użytków jest nadmiernie uwilgotnionych. Wynika to między innymi z faktu zmiany użytków zielonych na grunty orne. Obszary te zalewane są nawet przy niższych stanach wód.

3.10. Administracja samorządowa

3.10.a. Urząd Miasta i Gminy

Urząd Miasta i Gminy, zlokalizowany w miejscowości Wiązów, nadzoruje aktywności społeczno – gospodarcze w gminie. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym na czele urzędu gminy miejsko – wiejskiej stoi Burmistrz. Jest on kierownikiem Urzędu i zwierzchnikiem służbowym pracowników Urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Struktura organizacyjna Urzędu Miasta i Gminy Wiązów składa się z następujących wydziałów i stanowisk:  Burmistrz Miasta i Gminy Wiązów (BM);  Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Wiązów (ZB);  Sekretarz Miasta i Gminy Wiązów (SG).

Wydział Organizacyjny (OR): 1.Naczelnik Wydziału; 2. Stanowisko d/s Kancelaryjnych; 3. Stanowisko d/s Rady Miasta i Gminy; 4. Stanowisko d/s Administracyjnych; 5. Stanowisko ds. Informatyzacji Urzędu; 6. Stanowisko robotnicze – sprzątaczka.

Wydział Finansowy (FN): 1. Skarbnik Gminy – Naczelnik Wydziału; 2. Stanowisko d/s Księgowości Budżetowej; 3. Stanowisko d/s Księgowości Budżetowej; 4. Stanowisko d/s Księgowości; 5. Stanowisko d/s Księgowości; 6. Stanowisko d/s Podatków Lokalnych; 7. Stanowisko d/s Podatków Lokalnych; 8. Stanowisko d/s Windykacji; 9. Stanowisko d/s Rozliczeń; 10. Stanowisko d/s Planowania i Analizy Budżetu.

Wydział Spraw Obywatelskich (SO): 1. Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego – Naczelnik Wydziału; 2. Stanowisko d/s Wojskowych, Zarządzania Kryzysowego i Obrony Cywilnej; 3. Stanowisko d/s Ewidencji Ludności; 4. Stanowisko d/s Działalności Gospodarczej.

Wydział Gospodarki Nieruchomościami i Ochrony Środowiska (GŚ): 1. Naczelnik Wydziału; 2. Stanowisko d/s Gospodarki Ziemią; 3. Stanowisko d/s Gospodarki Nieruchomościami;

4. Stanowisko d/s Mienia Komunalnego i Ochrony Środowiska.

Wydział Infrastruktury i Rozwoju (IR): 1. Stanowisko d/s Budownictwa i Zamówień Publicznych – Naczelnik Wydziału; 2. Stanowisko d/s Komunalnych; 3. Stanowisko d/s Gospodarki Przestrzennej; 4. Stanowisko d/s Promocji i Współpracy Europejskiej.

Stanowiska Samodzielne: 1. Stanowisko d/s Kadr i Szkoleń (SSK); 2. Stanowisko d/s Zdrowia i Rozwiązywania Problemów Uzależnień (SZU).

Ponadto Urzędowi Miasta i Gminy Wiązów podlegają następujące budżetowe jednostki organizacyjne:  Szkoła Podstawowa Wiązów;  Szkoła Podstawowa Wawrzyszów;  Szkoła Podstawowa Jaworów;  Szkoła Podstawowa Witowice;  Gimnazjum Wiązów;  Przedszkole Wiązów;  Zakład Gospodarki Komunalnej Wiązów;  Wiązowskie Centrum Kultury Wiązów.

3.10.b. Gremia samorządowe

Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym władzę wykonawczą w mieście i gminie Wiązów sprawuje Burmistrz, wyłoniony na podstawie bezpośrednich wyborów. Władzę uchwałodawczą, odpowiednik władzy ustawodawczej Sejmu RP, pełni Rada Miasta i Gminy, składająca się z 15 osób. W wyniku wyborów samorządowych, które odbyły się jesienią 2006 roku, Rada Miasta i Gminy we Wiązowie składa się z 9 mężczyzn i 6 kobiet.

3.10.c. Współpraca krajowa i międzynarodowa

Gmina Wiązów nie należy do organizacji i stowarzyszeń krajowych oraz międzynarodowych. Miastami partnerskimi Wiązowa są miasto Jenišovice w Republice Czeskiej i Świerzawa.

3.11. Organizacje społeczne i polityczne

Na terenie gminy działają liczne koła oraz stowarzyszenia społeczne. Należą do nich koła i kluby:  koło wędkarskie we Wiązowie;  koła łowieckie: „Czajka”, „Jeleń”, „Rogacz”;  klub AA. Stowarzyszenia:  Stowarzyszenie „Pokolenia w Wiązowie”;  „Towarzystwo Miłośników Ziemi Wiązowskiej”;  Związek Kombatantów.

Organizacje rolnicze i pozarolnicze:  Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Częstocicach;  Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Miechowice Oławskie;  Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Wyszonowice. Ponadto na terenie gminy funkcjonują organizacje partyjne. Znaczącą siłą politycznymi jest Sojusz Lewicy Demokratycznej liczący 15 członków. 4. Gospodarka

4.1. Rolnictwo i leśnictwo

Struktura gospodarcza gminy Wiązów jest zróżnicowana. Począwszy od lat 90 – tych funkcje przemysłowe tracą na ważności. Rozwija się sektor usługowy. Natomiast I sektor gospodarki narodowej czyli rolnictwo stanowi nadal kluczową funkcję w gminnej gospodarce. Przeważają małe gospodarstwa rolne o areale około 10 ha, zajmujące się głównie uprawą ziemi oraz hodowlą. Współpracują na terenie gminy z licznymi podmiotami gospodarczymi.

Struktura użytkowania i własnościowa gruntów Tabela 53: Gmina Wiązów – użytkowanie gruntów w 2002 roku (w ha)

Użytki rolne stanowią 85,59 % ogólnej powierzchni gminy, lasy i grunty leśne 4,21 %, a pozostałe grunty i nieużytki 10,20 %. Natomiast w strukturze użytków rolnych największy obszar zajmują grunty orne – 93,52 % oraz łąki – 4,48 %.

Wykres 18: Gmina Wiązów – struktura użytkowania gruntów w 2002 roku

Tabela 54: Gmina Wiązów – struktura użytkowania gruntów w 2002 roku (w%)

Wykres 19: Gmina Wiązów – struktura użytkowania gruntów w 2002 roku w (%)

Z powyższej ryciny oraz tabeli wynika, że podobnie jak w powiecie i województwie, również w gminie Wiązów zdecydowanie dominują użytki rolne. Generalnie zresztą struktura użytkowania gruntów w gminie jest zbieżna ze średnią w powiecie strzelińskim. Natomiast w porównaniu z województwem, zarówno powiat strzeliński jak i rolnicza gmina Wiązów wyróżniają się decydowanie mniejszym odsetkiem lasów. Tereny określone kategorią „pozostałe”, w skład których wchodzą między innymi: obszary zabudowy mieszkaniowej, tereny przemysłowe, place, ulice, skwery, parki, tereny wodne, nieużytki itp., w gminie Wiązów stanowią niemal ten sam co w powiecie oraz województwie udział w strukturze użytkowania gruntów.

Tabela 55: Gmina Wiązów – użytkowanie gruntów w gospodarstwach indywidualnych w 2002 roku (w ha)

Gospodarstwa indywidualne stanowią 63,40 % powierzchni ogólnej gminy. Użytki rolne stanowią 95,47 % ogólnej powierzchni gruntów gospodarstw indywidualnych, lasy i grunty leśne 0,57 %, a pozostałe ziemie oraz nieużytki 3,96 %. Natomiast struktura użytków rolnych będących we władaniu gospodarstw indywidualnych kształtuje się w następujący sposób:  grunty orne – 94,62 %;  sady – 0,26 %;  łąki – 4,29 %;  pastwiska – 0,83 %.

Wykres 20: Gmina Wiązów – struktura użytkowania gruntów w gospodarstwach indywidualnych w 2002 roku

Udział gospodarstw indywidualnych w stosunku do ogólnej powierzchni poszczególnych elementów kształtujących przestrzeń gminy Wiązów przedstawia się w następujący sposób:  użytki rolne razem – 70,72 %;  grunty orne – 71,56 %;  sady – 95,65 %;  łąki – 67,65 %;  pastwiska – 32,27 %;  lasy – 8,54 %;  pozostałe grunty – 24,62 %.

Tabela 56: Gmina Wiązów – struktura własności gruntów w 2005 roku

Wykres 21: Gmina Wiązów – struktura własności gruntów w 2005 roku

Charakterystyka gospodarstw rolnych. Tabela 57: Gmina Wiązów – użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych w 2002 roku (w ha)

Gospodarstwa rolne stanowią 68,29 % powierzchni ogólnej gminy. Użytki rolne stanowią 96,63% ogólnej powierzchni gruntów gospodarstw rolnych, lasy i grunty leśne 0,64 %, a pozostałe ziemie oraz nieużytki 2,73 %. Natomiast struktura użytków rolnych będących we władaniu gospodarstw rolnych kształtuje się w następujący sposób:  grunty orne – 94,56 %;  sady – 0,18 %;  łąki – 3,19 %;  pastwiska – 2,06 %.

Wykres 22: Gmina Wiązów – struktura użytkowania gruntów w gospodarstwach rolnych w 2002 roku

Według danych z Powszechnego Spisu Rolnego w 2002 roku na terenie gminy Wiązów funkcjonowało 1027 gospodarstw rolnych. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego zajmuje areał 9,43 ha i jest większa od przeciętnej wartości występującej w powiecie strzelińskim oraz województwie dolnośląskim.

Tabela 58: Gmina Wiązów – struktura powierzchni gospodarstw rolnych w 2002 roku

Wykres 23: Gmina Wiązów – charakterystyka struktury agrarnej w 2002 roku

Gospodarstwa bardzo małe, to jest o areale od 0 do 5 ha, stanowią aż 60 % ogólnej liczby gospodarstw w gminie. Gospodarstwa małe, to jest o areale od 5 do 10 ha stanowią 17 %, natomiast gospodarstwa średnie jak na polskie warunki, czyli o powierzchni od 10 ha do 15 ha to blisko 9 % ogółu, a gospodarstwa duże o areale powyżej 15 ha stanowią zaledwie ponad 13 % ogółu. Należy więc przyjąć, że struktura obszarowa gospodarstw rolnych jest bardzo rozdrobniona. Większość małych gospodarstw poszukuje i będzie poszukiwać dodatkowych, pozarolniczych źródeł dochodu. Aby sprostać realiom współczesnej gospodarki rynkowej należy przyspieszyć tempo restrukturyzacji sektora rolniczego, celem poprawy struktury agrarnej gospodarstw. Należy nadmienić, że na podstawie danych z Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 roku 817 gospodarstw (79,55 % ogółu) prowadziło wyłącznie działalność rolniczą.

Tabela 59: Gmina Wiązów – rozkład gospodarstw rolnych według miejscowości 2002 roku

Według danych z Powszechnego Spisu Rolnego (2002 rok) gospodarstwa rolne z terenu gminy Wiązów dysponowały:  696 ciągnikami;  81 kombajnami zbożowymi;  32 kombajnami ziemniaczanymi;  98 kombajnami buraczanymi;  14 samochodami ciężarowymi; Ponadto:  435 gospodarstw dysponowało – stodołami;  450 gospodarstw – oborami;  324 gospodarstwa – chlewniami;  315 gospodarstw – kurnikami;  202 gospodarstwa – budynkami wielofunkcyjnymi.

4.2. Jakość gleb, uprawy, hodowla i ceny gruntów

Gmina Wiązów posiada bardzo dobre warunki do produkcji rolniczej. Areał gruntów bardzo dobrych i dobrych należących do I, II i III klasy bonitacyjnej wynosi 75,84 %. Natomiast areał gruntów średnich należących do IV klasy bonitacyjnej wynosi 22,70 % ogólnej powierzchni gruntów ornych. Zaś ziemie słabe i bardzo słabe V i VI klasy bonitacyjnej stanowią zaledwie 1,46 % ogólnej powierzchni gruntów ornych. Według opracowanej przez Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG Puławy) kompleksowej metody waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, obliczony dla gminy Wiązów wskaźnik wartości wynosi 98,4 pkt (średnia dla byłego

67 województwa wrocławskiego to 82,1 pkt).

Tabela 60: Gmina Wiązów – odsetek gruntów bardzo dobrych i dobrych (I – IVa klasa bonitacyjna) według miejscowości

Grunty o najwyższym wskaźniku bonitacji występują w miejscowościach: Bryłówek, Janowo, Miechowice Oławskie, Ośno, Wawrzęcice i Wiązów (ponad 98 % gleb w klasie I – IVa) oraz Gułów, Jędrzychowice, Księżyce, Kucharzowice i Stary Wiązów (ponad 95 % gleb w klasie I – IVa), zaś o wskaźniku najsłabszym w miejscowościach: Jaworów, Kalinowa, Kłosów, Krajno, Kurów, Wawrzyszów i Witowice (powyżej 10 % gleb w klasie IVb – VI). Powyższe uwarunkowania decydują, że głównym kierunkiem w produkcji rolniczej jest uprawa roślinna dostosowana przede wszystkim na potrzeby ludności i przemysłu przetwórczego oraz hodowla zwierząt. Największe znaczenie w gminie miały w 2004 roku następujące uprawy:  zboża podstawowe – 4412 ha;  kukurydza na ziarno – 1000 ha;  rzepak – 750 ha;  buraki cukrowe – 435 ha;  ziemniaki – 230 ha (3,18 %). Natomiast wśród zbóż podstawowych dominują:  pszenica – 3600 ha (81,60 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż podstawowych);  jęczmień – 640 ha (14,51 %);  owies – 100 ha (2,27 %);  mieszanki zbożowe – 30 ha (0,68 %).  pszenżyto – 20 ha (0,45 %);  żyto – 20 ha (0,45 %);  mieszanki zbożowo – strączkowe – 2 ha (0,04 %).

Ogólnie można przyjąć, że na terenie gminy Wiązów uprawia się stosunkowo mało roślin wymagających dużej chemizacji, to jest: rzepaku czy buraka cukrowego. To zjawisko należy uznać za objaw pozytywny w stosunku do obecności bogatych walorów środowiska przyrodniczego. Warunki glebowe gminy, korzystniejsze od średniej występującej w województwie dolnośląskim powodują, że plony głównych ziemiopłodów są wyższe od wartości osiąganych w regionie i kształtują się na następującym poziomie (w dt z 1 ha):

Tabela 61: Gmina Wiązów – plony głównych ziemiopłodów w 2004 roku

Produkcja zwierzęca dostosowana jest do bieżących potrzeb na rynku. Na terenie gminy Wiązów główne kierunki hodowli w 2002 roku (według danych ze spisu powszechnego) to:  drób ogółem – 15135 sztuk;  trzoda chlewna – 3076 sztuk;  bydło – 1138 sztuk;  króliki – 367 sztuk;  kozy – 87 sztuk;  konie – 4 sztuki.

Tabela 62: Gmina Wiązów – ceny wyjściowe gruntów ornych w 2005 roku.

Tabela 63: Gmina Wiązów – ceny wyjściowe użytków zielonych w 2005 roku

4.3. Leśnictwo

Gmina charakteryzuje się symbolicznym zalesieniem. Lasy i grunty leśne stanowią 4,21 % powierzchni gminy, to jest 597 ha. Jest to wskaźnik zdecydowanie niższy od średniej dla województwa dolnośląskiego – 28,93 % i powiatu strzelińskiego – 8,54 %.

Tabela 64: Gmina Wiązów – wskaźnik lesistości w 2002 roku

Lasami znajdującymi się na terenie gminy Wiązów zarządza Nadleśnictwo Oława, należące do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Miejscowe lasy w całości znajdują się w granicach obrębu leśnego Oława (leśnictwo Oleśnica Mała). Na terenie gminy nie ma leśniczówek. Zwarte kompleksy leśne porastają głównie południową część gminy i związane są z doliną rzeki Krynki. We władaniu gospodarstw indywidualnych jest zaledwie 51 ha lasów i gruntów leśnych, to jest 8,54 % ich ogólnej powierzchni.

Tabela 65: Gmina Wiązów – wskaźniki lesistości według miejscowości

Lasami znajdującymi się na terenie gminy Wiązów zarządza Nadleśnictwo Oława, należące do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Miejscowe lasy w całości znajdują się w granicach obrębu leśnego Oława (leśnictwo Oleśnica Mała). Na terenie gminy nie ma leśniczówek. Całość lasów znajduje się w II strefie uszkodzeń przemysłowych. Obecnie emisja szkodliwych substancji znacznie się zmniejszyła, ale nadal na uszkodzenia lasów wpływają zanieczyszczenia trans graniczne.

Nadrzędnym celem ochrony ekosystemów leśnych jest utrzymanie i odtwarzanie ich charakteru, zbliżonego do pierwotnego oraz naturalnego, a także prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej związanej z pozyskiwaniem drewna. Ponadto zgodnie z tendencją zwiększania lesistości kraju wskazane byłoby przeznaczenie pod zalesienie nie użytkowanych gruntów rolnych i użytków zielonych V i VI klasy bonitacyjnej. Areał wszystkich gruntów ornych i użytków zielonych V i VI klasy na terenie gminy Wiązów to 165 ha. Przeznaczenie tych terenów pod zalesienie spowodowałoby wzrost lesistości gminy z obecnych 4,21 % do 5,16 %.

4.4. Działalność produkcyjna

4.4.a. Górnictwo i przetwórstwo kopalin

Na terenie gminy Wiązów eksploatowane są dwa złoża kopalin: „Kalinowa” i „Kalinowa I”. Użytkownikiem obu złóż jest Zakład Gospodarki Komunalnej. Eksploatacja prowadzona jest sposobem odkrywkowym, w niezawodnionej części złoża, koparką jednonaczyniową. Kopalina nie podlega przeróbce. Złoże „Kalinowa” eksploatowane było od 1998 roku na podstawie koncesji ważnej do 2004 roku. Obszar górniczy o powierzchni 9,92 ha i teren górniczy o powierzchni 13,75 ha utworzono w 1998 roku. Natomiast eksploatacja złoża „Kalinowa I” prowadzona jest okresowo na podstawie koncesji ważnej do 2012 roku. Obszar górniczy o powierzchni 17,37 ha utworzono w 1999 roku. W tym też roku rozpoczęto wydobycie piasku. 4.4.b. Pozostałe działalności produkcyjne i struktura zatrudnienia w większych zakładach pracy Dzięki dużej powierzchni użytków rolnych w strukturze zagospodarowania terenu, gospodarka gminy Wiązów silnie związana jest z sektorem rolniczym. Natomiast wśród działalności produkcyjnych, dominującymi branżami są: produkcja żywności, budownictwo oraz rzemiosło produkcyjne. Miejscowe zakłady przemysłowe zlokalizowane są głównie w mieście Wiązów.

Tabela 66: Gmina Wiązów – wykaz większych zakładów pracy (pracodawców) w 2005 roku

Powyższa tabela obejmuje również zakłady pracy z I i III sektora gospodarki narodowej, zarówno publiczne jak i prywatne, ponieważ głównym kryterium doboru była tutaj liczba zatrudnionych. Wyżej wymienione zakłady pracy generują zatrudnienie na poziomie 411 osób. Liczba ta stanowi około 9 % wszystkich obywateli gminy w wieku produkcyjnym. Obecnie cena 1 m2 terenu przeznaczonego pod działalności gospodarcze waha się w granicach od 5 do 10 złotych.

4.5. Usługi rynkowe

Charakterystyczny w ostatnich 30 latach XX wieku dla krajów rozwiniętych proces serwicyzacji gospodarki postępuje w Polsce od 15 lat. Rośnie odsetek zatrudnionych w III sektorze gospodarki narodowej. Dogodne położenie geograficzne gminy Wiązów oraz obecna struktura gospodarcza powoduje, że pożądany staje się dalszy rozwój sektora produkcyjnego oraz usług: handlowych, gastronomicznych, sportowych i rekreacyjnych.

4.5.a. Handel

Ogółem w 2002 roku na terenie gminy Wiązów funkcjonowało 67 sklepów, w których pracowały 134 osoby (w mieście odpowiednio 33 i 76). Na 1 obiekt handlowy przypadało 111 mieszkańców (w mieście 68). Większość sklepów, poza nielicznymi wyjątkami, to placówki małe i średnie, o powierzchni sprzedaży nie przekraczającej 100 m2. Głównym ośrodkiem handlowym w gminie jest miasto Wiązów. Większość miejscowości posiada przynajmniej jeden obiekt handlowy zaopatrujący miejscową ludność w podstawowe produkty.

Tabela 67: Gmina Wiązów – placówki handlowe według miejscowości w 2005 roku

Tabela 68: Gmina Wiązów – dostępność oraz nasycenie placówkami handlowymi w 2002 roku

Dostępność placówek handlowych dla mieszkańców gminy Wiązów jest zbliżona do przeciętnej wartości występującej w powiecie strzelińskim. Znaczna powierzchnia gminy oraz rozproszenie jednostek osadniczych powoduje, że nasycenie siecią handlową wyrażoną w ilości sklepów na 10 km2 jest mniej korzystne od porównywanych uwarunkowań na terenie województwa. Natomiast niska liczba pracujących na 1 sklep świadczy o tym, że miejscowy handel to głównie zakłady osób fizycznych oraz firmy rodzinne. Ponadto na terenie gminy (we Wiązowie) funkcjonuje 1 targowisko stałe o powierzchni 1500 m2 oraz 2 stacje paliw, w tym 1 w mieście. 4.5.b. Gastronomia.

Niezbędnym elementem współtworzącym prestiż danego rejonu jest świadcząca wysoki poziom gastronomia. Należy rozwijać sieć tego typu placówek. W tym celu należy wykorzystać obecne rezerwy lokalizacyjne oraz budynki typu: świetlice wiejskie czy dawne folwarki. Obecnie obiekty gastronomiczne i gastronomiczno – rozrywkowe reprezentują między innymi następujące placówki:  Wiązów WCK – placówka gastronomiczno – rozrywkowa;  Bar TOMI – Stary Wiązów;  Bar w Łojowicach. 4.5.c. Pozostałe placówki usługowe i rzemiosło.

Oferta zakładów rzemieślniczych jest bogata i zróżnicowana. W szczególności świadczą one usługi: transportowe, budowlane, gastronomiczne, mechaniki pojazdowej, pośrednictwo oraz inne czynności związane z budownictwem czy obsługą rolnictwa. We Wiązowie zlokalizowany jest Urząd Pocztowy. Łącznie na terenie gminy, poza handlem, funkcjonuje kilkadziesiąt placówek usługowych. Są to między innymi: zakłady fryzjerskie, naprawy sprzętu AGD i RTV, wulkanizacyjne, itp. 4.5.d. Pośrednictwo finansowe.

W miejscowości Wiązów działalność gospodarczą prowadzi Bank Spółdzielczy – Spółdzielcza Grupa Bankowa, Bank Spółdzielczy w Oławie, Filia we Wiązowie oraz agencja PKO. Działają także agencje ubezpieczeniowe. Obecność banku pozytywnie wpływa na prestiż gminy. Zarówno klienci detaliczni jak i przedsiębiorcy mogą korzystać z pełnego wachlarza nowoczesnych usług finansowych. Na miejscu można zapoznać się z ofertą bardzo ważnych w nowoczesnej

73 gospodarce rynkowej kredytów konsumpcyjnych lub inwestycyjnych. Z większości usług ponadpodstawowych, związanych między innymi z: handlem, kulturą, szkolnictwem, służbą zdrowia, pośrednictwem finansowym, itd., mieszkańcy gminy korzystają w pobliskim Strzelinie i Oławie oraz w stolicy województwa – Wrocławiu.

4.6. Turystyka

4.6.a. Główne atrakcje turystyczne.

Peryferialne położenie w stosunku do atrakcyjnych krajobrazowo obszarów oraz rolniczy charakter gminy powoduje, że sektor turystyczny praktycznie nie istnieje. Poza malowniczymi fragmentami doliny rzeki Oławy i wysokiej klasy obiektami zabytkowymi w postaci założeń pałacowo – dworskich wraz z zabytkowymi parkami dworskimi na terenie gminy nie ma innych miejsc, na których można stworzyć ofertę turystyczną. 4.6.b. Znakowane trasy turystyczne.

Obecnie przez teren gminy nie prowadzą żadne znakowane szlaki piesze i rowerowe będące w gestii Polskiego Towarzystwa Krajoznawczo – Turystycznego (PTTK), Urzędu Miasta i Gminy bądź innych instytucji. Wynika to z braku szczególnie atrakcyjnych większych obszarów leśnych i zbiorników wodnych, co nie sprzyja napływowi turystów. Gmina nie dysponuje praktycznie bazą noclegową dla osób przyjezdnych. Jedynym obiektem tego typu był motel „Stary Młyn” znajdujący się w pobliżu Witowic, w rejonie parkingu przy drodze nr 4 (obecnie autostrada A 4). Dysponował on 18 miejscami noclegowymi i obsługiwał głównie turystów zmotoryzowanych. Obecnie działalność motelu została zawieszona. 5. Komunikacja i infrastruktura techniczna

5.1. Komunikacja

Z punktu widzenie połączeń regionalnych i międzynarodowych położenie komunikacyjne gminy jest bardzo korzystne. Już od średniowiecza przebiegały przez Wiązów główne szlaki handlowe na Śląsku. Obecnie podobną rolę pełni autostrada A4. Natomiast z punktu widzenia połączeń lokalnych położenie komunikacyjne gminy jest również korzystne, ponieważ posiada ona dogodne połączenia drogowe zarówno z Wrocławiem, Oławą jak i Strzelinem.

5.1.a. Drogi krajowe nr A4 (autostrada): Jędrzychowice (Olszyna A18) – Legnica – Wrocław – Opole – Katowice – Kraków, dalej jako droga nr 4: Kraków – Tarnów – Rzeszów – Korczowa. W odległości 7 km od Wiązowa przebiega jedna z najważniejszych osi komunikacyjnych w południowej Polsce i centralnej Europie, to jest autostrada A4. Docelowo będzie ona łączyć na terenie kraju miejscowość Jędrzychowice na granicy Polski z Niemcami z miejscowością Korczowa na granicy Polski z Ukrainą. Mieszkańcy gminy Wiązów mogą włączyć się do ruchu na autostradzie A4 poprzez drogowe węzły „Brzezimierz” lub „Przylesie”, położone poza granicami gminy. Na terenie gminy Wiązów w pobliżu miejscowości Witowice budowany jest miejsce obsługi podróżnych (MOP). Całkowita długość autostrady na terenie gminy wynosi 11,631 km i obejmuje dwa odcinki: km 175+752 – km 182+000 oraz km 184+980 – km 190+363. Według danych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) średni dobowy ruch wynosi ponad 15000 pojazdów.

Autostrada A4 będąca źródłem oddziaływania na obszary przyległe została wyposażona w ekrany akustyczne na odcinkach występowania zabudowy mieszkaniowej. Analiza porealizacyjna nie wykazała potrzeby ustanowienia na obecnym etapie obszaru ograniczonego użytkowania na terenie gminy Wiązów. nr 39: Łagiewniki – Strzelin – Wiązów – Brzeg – Namysłów – Kępno. Jest to bardzo ważny szlak drogowy o układzie południkowym w rejonie południowo – zachodniej Polski. Trasa ta przebiega równolegle do drogi krajowej nr 8 i umożliwia rozprowadzenie ruchu z rejonu Kłodzka, Wałbrzycha i Dzierżoniowa w kierunku centralnej Polski z pominięciem obciążonej dużym ruchem drogi krajowej nr 8 oraz bez konieczności przejazdu przez Wrocław. Na terenie gminy Wiązów długość drogi nr 39 wynosi 12,849 km (km 23,740 – 36,589) i przebiega przez obręby: Wyszonowice, Zborowice, Stary Wiązów, Wiązów, Miechowice Oławskie i Częstocice. Z punktu widzenia potrzeb niezbędna jest gruntowna modernizacja całego odcinka drogi na terenie gminy wraz z budową obejścia miasta Wiązów. Według danych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) średni dobowy ruch wynosi ponad 2000 pojazdów. W najbliższych latach nie przewiduje się modernizacji drogi nr 39 na odcinku przebiegającym przez gminę Wiązów. Powyższe drogi znajdują się w gestii Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA).

5.1.b. Drogi wojewódzkie nr 396: Strzelin – Oława – Bierutów. Jest to ważny szlak komunikacyjny w skali regionalnej. Droga nr 396 doprowadza między innymi ruch do węzła „Brzezimierz” na autostradzie A4. Długość trasy na terenie gminy Wiązów wynosi około 5 km i przebiega przez miejscowości: Ośno oraz Jędrzychowice. W układzie docelowym droga nr 396 ma mieć klasę „G”. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego przewiduje, że w nieokreślonym obecnie horyzoncie czasowym w ciągu trasy nr 396 zostanie zrealizowane obejście wsi Ośno. Według danych Dolnośląskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich z 2000 roku średni dobowy ruch pojazdów na odcinku autostrad A4 – Strzelin wynosił około 1950 pojazdów. nr 378: Strzelin (Biedrzychów) – Grodków. Jest to droga o znaczeniu lokalnym, umożliwiająca połączenie pomiędzy Strzelinem a Grodkowem. Długość drogi na terenie gminy Wiązów wynosi około 5 km i przebiega przez miejscowości: Łojowice i Wawrzyszów. W układzie docelowym droga nr 378 ma mieć klasę „G”. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego przewiduje, że w nieokreślonym obecnie horyzoncie czasowym w ciągu trasy nr 378 zostanie zrealizowane obejście wsi Łojowice. nr 403: Łukowice Brzeskie – Młodoszowice Jest to droga o znaczeniu lokalnym, umożliwiająca połączenie pomiędzy drogą krajowa nr 39 (skrzyżowanie w Łukowicach Brzeskich) z węzłem autostradowym Przylesie. Długość drogi na terenie gminy Wiązów wynosi około 3 km. Łączna długość dróg wojewódzkich przebiegających przez teren gminy Wiązów wynosi około 13 km. Powyższe drogi znajdują się w gestii Dolnośląskiego Zarządu Dróg i Kolei we Wrocławiu. Wieloletni Plan Inwestycyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013 przewiduje przebudowę drogi wojewódzkiej nr 403 na odcinku zlokalizowanym w granicach województwa dolnośląskiego.

5.1.c. Drogi powiatowe

Tabela 69: Gmina Wiązów – wykaz dróg powiatowych na terenie gminy

Wyszczególnione w powyższej tabeli trasy pełnią rolę dróg obsługujących obszar całej gminy Wiązów oraz w ramach powiatu łączą miejscowości będące siedzibami poszczególnych samorządów. Wyżej wymienione drogi znajdują się w gestii Starostwa Powiatowego w Strzelinie (Wydział Dróg i Transportu). 5.1.d. Drogi gminne

Tabela 70: Gmina Wiązów – wykaz dróg gminnych Nr drogi Przebieg drogi Długość Nawierzchnia drogi w m 117391 D Wiązów: pl. Wolności 140 brukowa 117392 D Wiązów: ul. Armii Ludowej(od pl. Wolności do ul. 250 bitumiczna Pocztowej) 117393 D Wiązów: ul. Kolejowa (od drogi nr 39 do granic miasta) 350 brukowa 117394 D Wiązów: ul. Polna (od drogi nr 39 do drogi nr 3103 D) 980 bitumiczna/ betonowa/ żużlowa 117395 D Wiązów: ul. Staszica (od ul. Polnej do drogi nr 39 i od 480 bitumiczna drogi nr 39 do ul. Mickiewicza) 117396 D Wiązów: u. Świerczewskiego (od ul. Armii Ludowej do 300 brukowa drogi nr 39) 117397 D Wiązów: ul. Kościelna (od pl. Wolności do ul. Ks. Jana 225 brukowa Kucego) 117398 D Wiązów: ul. 1 Maja (od pl. Wolności do drogi nr 39) 200 bitumiczna 117399 D Wiązów: ul. Sikorskiego (od pl. Wolności do ul. 1 Maja i 520 bitumiczna od ul. 1 Maja do ul. Staszica) nieulepszona/ brukowa 117400 D Wiązów: ul. J. Styki 220 żużlowa 117401 D Wiązów: ul. W. Kossaka 200 żużlowa 117402 D Wiązów: ul. S. Wyspiańskiego 350 żużlowa 117403 D Wiązów: ul. A. Mickiewicza 360 bitumiczna nieulepszona 117404 D Wiązów: ul. J. Słowackiego 360 żużlowa 117405 D Wiązów: ul. Z. Krasińskiego 100 bitumiczna 117406 D Wiązów: ul. Spacerowa (od ul. Armii Ludowej do 350 bitumiczna nieulepszona ogródków działkowych) 117407 D Wiązów: ul. Krótka (od pl. Wolności do gr. zabudowań) 70 gruntowa 117408 D Wiązów: ul. Ślepa (od drogi nr 3105D do granicy 200 żużlowa zabudowań) 117409 D Wiązów: ul. Ks. J. Kucego (od drogi nr 3105D 225 brukowa do ul. Kościelnej) 117410 D Wiązów: ul. Sienkiewicza (od drogi nr 39 do gr. 120 żużlowa zabudowań) 117411 D Wiązów: ul. Biskupicka (od drogi nr 3105 D do wjazdu 850 bitumiczna nieulepszona

do byłych zakładów papierniczych) 117412 D Gułów: od drogi nr 3057D do końca wsi 850 brukowa 117413 D od drogi nr 3057 D do drogi nr 396 1200 bitumiczna 117414 D Wawrzyszów: od drogi nr 384 do granicy gminy 800 bitumiczna nieulepszona 117415 D Jaworów: od drogi nr 3100 D do granicy gminy 400 brukowa 117416 D Jaworów: od drogi nr 3100 D do granicy gminy 400 brukowa 117417 D Kłosów: od drogi nr 3100 D do granicy gminy 900 brukowa 117418 D Jutrzyna: od drogi nr 3099 D do granicy gminy 700 żużlowa 117419 D Bryłówek: od drogi nr 3100 D do drogi nr 3101D 180 żużlowa 117420 D Kalinowa: od drogi nr 3102 do gr. zabudowań 705 bitumiczna 117421 D Kurów: od drogi nr 1565D do Kurowskie Chałupy 1930 bitumiczna nieulepszona 117422 D Wyszonowice: od drogi nr 39 do osiedla Kalina 900 bitumiczna nieulepszona 117423 D Wyszonowice: od drogi nr 117423D do granicy gminy 500 gruntowa 117424 D Zborowice: od drogi nr 3097D do granicy gminy 600 gruntowa wzmocniona 117425 D Kucharzowice: od drogi nr 3099D do drogi nr 3099D 900 gruntowa 117426 D Łojowice: od drogi nr 384 do drogi nr 384 780 bitumiczna nieulepszona 117427 D Łojowice: od drogi nr 384 do drogi nr 117426D 100 brukowa

Łączna długość dróg gminnych wynosi 18,695 km. Nawierzchnię bitumiczną posiada 10,405 km (56 %) dróg, brukową 3,890 km (21 %), żużlową 2,330 km (12 %) i gruntową 2,070 km (11 %). Większość odcinków dróg gminnych wymaga gruntownej modernizacji. Urząd Miasta i Gminy stosownie do możliwości finansowych samorządu będzie prowadził etapową modernizację gminnej sieci dróg.

5.1.e. Komunikacja samochodowa

Dobrze rozwinięta jest sieć komunikacji autobusowej, obsługiwanej głównie przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej (PKS) Oława oraz prywatne linie (busy). Dzięki niej można bezpośrednio dotrzeć do każdego sołectwa gminy oraz do miejscowości sąsiednich takich jak między innymi: Oława, Strzelin, Grodków czy Wrocław.

5.1.f. Linie kolejowe - Brzeg – Wiązów – Głęboka Śląska – Strzelin – Łagiewniki.

Jest to jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa lokalnego znaczenia o długości około 10 km na terenie gminy Wiązów. Na przełomie lat 80 – tych i 90 – tych XX wieku ze względów ekonomicznych Polskie Koleje Państwowe zawiesiły kursowanie pociągów pasażerskich na tej linii. Infrastrukturę kolejową na terenie gminy uzupełnia, obecnie nieczynna, stacja towarowo – osobowa we Wiązowie oraz przystanki kolejowe w: Częstocicach i Miechowicach Oławskich. Obecnie linia kolejowa jest nieczynna. Fakt istnienia różnorodnej i dogodnej sieci komunikacyjnej podnosi prestiż gminy oraz stanowi istotny argument, pozwalający stymulować jej gospodarczy rozwój, zwłaszcza w zakresie funkcji produkcyjnych.

5.2. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna

5.2.a. Zaopatrzenie w wodę

Obecnie gmina Wiązów jest zaopatrywana w wodę przez sieć wodociągową rozdzielczą o długości 44,8 km z 1290 połączeniami prowadzącymi do budynków. Siecią objęte są wszystkie miejscowości w gminie.

Tabela 71: Gmina Wiązów – wyposażenie w sieć wodociągową w 2005 roku

Do obiektów zaopatrujących gminę w wodę należą ujęcia w:  Wiązowie;  Częstocicach;  Księżycach;  Łojowicach;  Wyszonowicach;  Zborowicach.

ZUW Wiązów: Na podstawie decyzji z dnia 04.03.1994 roku Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu udzielił pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód dla ujęcia we Wiązowie. Z ujęcia w Wiązowie zaopatrywane w wodę są następujące miejscowości:  Wiązów;  Gułów;  Witowice;  Wawrzęcice;  Ośno;  Kurów;  Jędrzychowice;  Janowo;  Kowalów;  Jutrzyna;  Krajno;

 Goszczyna (gmina Domaniów);  Grodzieszowice (gmina Domaniów).

SUW Częstocice: Decyzją nr 001/2000 z dnia 05.01.2000 roku Starosta Strzeliński udzielił pozwolenia wodno prawnego na pobór wód dla ujęcia w Częstocicach. Z ujęcia w Częstocicach zaopatrywane w wodę są następujące miejscowości:  Częstocice;  Kalinowa;  Miechowice Oławskie;  Bryłów;  Bryłówek;  Kucharzowice;  Jaworów;  Kłosów;  Kowalów;  Jutrzyna;  Krajno;  Janowo.

SUW Księżyce: Decyzją nr 07/2004 z dnia 17.05.2004 roku Starosta Strzeliński udzielił pozwolenia wodno prawnego na pobór wód dla ujęcia w Księżycach. Z ujęcia w Księżycach zaopatrywana w wodę jest miejscowość Księżyce.

SUW Łojowice: Decyzją nr 018/2000 z dnia 30.11.2000 roku oraz na podstawie decyzji nr 20/01 z dnia 11.07.2001 roku Starosta Strzeliński udzielił pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód dla ujęcia w Łojowicach. Z ujęcia w Łojowicach zaopatrywane w wodę są następujące miejscowości:  Łojowice;  Wawrzyszów.

SUW Wyszonowice: Decyzją nr 25/2001 z dnia 19.11.2001 roku Starosta Strzeliński udzielił pozwolenia wodno prawnego na pobór wód dla ujęcia w Wyszonowicach. Z ujęcia w Wyszonowicach zaopatrywane w wodę są następujące miejscowości:  Wyszonowice;  Głęboka.

SUW Zborowice: Decyzją nr 019/2000 z dnia 30.11.2000 roku oraz na podstawie decyzji nr 21/01 z dnia 11.07.2001 roku Starosta Strzeliński udzielił pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód dla ujęcia w Zborowicach. Z ujęcia w Zborowicach zaopatrywane w wodę są następujące miejscowości:  Zborowice;  Stary Wiązów.

Tabela 72: Gmina Wiązów – charakterystyka poszczególnych ujęć wodnych według pozwoleń wodno prawnych

Łączna wydajność gminnych SUW wynosi 4040,3 m3 / dobę i w pełni zaspokaja aktualne zapotrzebowanie.

Tabela 73: Gmina Wiązów – gęstość sieci wodociągowej w 2003 roku

Nasycenie siecią wodociągową w gminie Wiązów jest niższe od średniej w powiecie i województwie. Decydujący wpływ na to ma fakt, że jest to gmina w zdecydowanej większości o charakterze wiejskim i dodatkowo charakteryzuje się znacznym rozproszeniem jednostek osadniczych. Natomiast średnie jednostkowe zużycie wody w gospodarstwach domowych jest niższe od średniej powiatowej i wojewódzkiej.

5.3. Kanalizacja

Obecnie na terenie gminy jedynie miasto Wiązów posiada sieć kanalizacji sanitarnej o długości 7,9 km ze 146 połączeniami prowadzącymi do budynków mieszkalnych. W 2003 roku odprowadzono siecią kanalizacji sanitarnej 32 dam3 płynnych nieczystości. Decyzją nr 020/2000 z dnia 08.11.2000 roku Starosta Strzeliński udzielił pozwolenia wodno – prawnego na eksploatację mechaniczno – biologicznej oczyszczalni ścieków dla miasta Wiązów, zlokalizowanej w obrębie Starego Wiązowa. Obiekt przy obecnym obciążeniu ściekami osiąga właściwe parametry ich oczyszczania. Oczyszczone ścieki odprowadzane są do Młynówki rzeki Oławy, spełniając normy określone w pozwoleniu wodnoprawnym. Osady powstające na oczyszczalni ścieków deponowane są na Gminnym Składowisku Odpadów Komunalnych w Starym Wiązowie. Brak systemowego rozwiązania gospodarki ściekowej na terenach wiejskich przy jednoczesnym pełnym zwodociągowaniu powoduje powstawanie większej ilości nieodprowadzonych siecią ścieków. Miejscowa społeczność zmuszona jest gromadzić płynne nieczystości w zbiornikach zlokalizowanych na terenie własnych posesji. To z kolei wpływa na zwiększone zanieczyszczenie gleb oraz wód powierzchniowych i podziemnych. Budowa kanalizacji sanitarnej ma priorytetowe znaczenie dla gminy i w najbliższych latach przewiduje się rozpoczęcie inwestycji w tym zakresie.

Tabela 74: Gmina Wiązów – gęstość sieci kanalizacyjnej w 2003 roku

Ze względu na fakt, że jedynie teren miasta Wiązów posiada sieć kanalizacyjną wartość wskaźników zdecydowanie odbiega od porównywanych średnich, a zwłaszcza wojewódzkiej. Na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy Wiązów w 2003 roku Biuro Projektowo – Handlowe „Ekoprojekt” z Zabrza opracowało dokument „Koncepcja kanalizacji sanitarnej dla gminy Wiązów”. Zgodnie z założeniami koncepcji miasto i gminę Wiązów podzielono na 13 zlewni. Dla 10 zlewni przewidziano zbiorcze oczyszczalnie ścieków, a dla pozostałych 3 systemy indywidualnych oczyszczalni ścieków. Taki układ zlewniowy jest wynikiem przeprowadzonej analizy w zakresie topografii terenu, wielkości skupisk mieszkalnych i odległości pomiędzy nimi. Ponadto w analizach uwzględniono rozmieszczenie odbiorników ścieków oczyszczonych czyli cieków wodnych. Przyjęta koncepcja przestawia się następująco:  Zlewnia nr 1 – obejmująca miejscowości Wiązów, Gułów, Miechowice Oławskie, Zborowice, Stary Wiązów – z oczyszczalnia zbiorczą w Wiązowie,  Zlewnia nr 2 – obejmująca miejscowości Ośno i Jędrzychowice – z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno- biologiczną w Jędrzychowicach,  Zlewnia nr 3 - obejmująca miejscowości Kurów i Witowice - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną w Witowicach,  Zlewnia nr 4 - obejmująca miejscowości Częstocice i Kalinowa - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną w Kalinowej,  Zlewnia nr 5 - obejmująca miejscowości Bryłów, Kłosów, Jaworów - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną w Jaworowie,  Zlewnia nr 6 - obejmująca miejscowości Kowalów, Kucharzowice, Jutrzyna - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną w Jutrzynie,  Zlewnia nr 7 - obejmująca miejscowości Wawrzyszów, Łojowice - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną w Łojowicach,  Zlewnia nr 8 - obejmująca miejscowość Wyszonowice - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną zlokalizowaną w Wyszonowicach,  Zlewnia nr 9 - obejmująca miejscowość Wawrzęcice - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną zlokalizowaną w Wawrzęcicach,  Zlewnia nr 10 - obejmująca miejscowość Księżyce - z oczyszczalnią zbiorczą, mechaniczno - biologiczną zlokalizowaną w Księżycach,  Zlewnia nr 11 - obejmująca miejscowość Bryłówek - z systemem przydomowych oczyszczalni pracujących w układzie osadu czynnego oraz pracujących w układzie osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego,  Zlewnia nr 12 - obejmująca miejscowość Janowo - z systemem przydomowych oczyszczalni pracujących w układzie osadu czynnego oraz pracujących w układzie osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego,  Zlewnia nr 13 - obejmująca miejscowość Krajno - z systemem przydomowych oczyszczalni pracujących w układzie osadu czynnego oraz pracujących w układzie osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego. Dla pojedynczych domów , które leżą poza zasięgiem wyznaczonych zlewni proponuje się alternatywne sposoby gospodarki ściekami:

 wywóz ścieków wozem asenizacyjnym do punktów zlewnych wytypowanych oczyszczalni ścieków,  rozsączanie ścieków sanitarnych do gruntów za pomocą lokalnych systemów infiltracyjnych, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska  oczyszczanie ścieków na małych, przydomowych oczyszczalniach biologicznych, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska

5.4. Sieć gazowa

Na terenie gminy Wiązów nie ma rozdzielczej sieci gazowej, która umożliwia pobór medium odbiorcom indywidualnym. Mieszkańcy samorządu zaopatrywani są w gaz bezprzewodowy. Wymiana butli gazowych dokonywana jest w punktach wymiany zlokalizowanych na terenie gminy. Na dzień dzisiejszy Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ – SYSTEM sp. z o.o. Oddział we Wrocławiu (były Regionalny Oddział Przesyłu) nie przewiduje żadnych inwestycji związanych z budową nowych odcinków gazociągów wysokiego oraz podwyższonego średniego ciśnienia, przebiegających przez teren gminy Wiązów. Opłacalność przedsięwzięcia uzależniona jest między innymi od zawarcia odpowiedniej ilości umów o przyłączenie do sieci gazowej oraz długości projektowanych gazociągów i przyłączy odpowiednich dla umożliwienia zaistnienia warunków technicznych przyłączenia. Stacje redukcyjno – pomiarowe oraz gazociągi stanowią układy hermetycznie zamknięte i wyłączając stany awaryjne nie zagrażają środowisku naturalnemu. Wprowadzenie gazyfikacji sprzyja ochronie środowiska poprzez eliminację lokalnej emisji pyłów i toksycznych składników spalin.

5.5. Elektroenergetyka

Na terenie gminy Wiązów nie ma obiektów elektroenergetycznych najwyższych i wysokich napięć - stacji i linii o napięciu 400 kV, 220 kV i 110 kV krajowej sieci przesyłowej. Rozdział oraz dystrybucja energii odbywa się z Głównego Punktu Zasilania (GPZ) zlokalizowanego poza obszarem gminy, za pośrednictwem sieci rozdzielczej (dystrybucyjnej) średniego napięcia 20 kV z kierunku Strzelina i Oławy. Przesyłanie energii elektrycznej odbiorcom następuje napowietrznymi lub kablowymi liniami niskich napięć 0,4 kV, poprzez stacje transformatorowe 20 kV / 0,4 kV. Wszystkie miejscowości na terenie gminy są zelektryfikowane. Dostawy energii w pełni pokrywają potrzeby mieszkańców oraz jednostek gospodarczych. Energię elektryczną pobiera w mieście 704 odbiorców. W 2002 roku jej zużycie przez gospodarstwa domowe wyniosło 1422 MWh. Przeciętna dostawa na 1 mieszkańca Wiązowa wyniosła więc 624 kWh.

5.6. Ciepłownictwo

Na terenie miasta i gminy Wiązów nie ma sieciowych systemów centralnego ogrzewania. Potrzeby grzewcze mieszkańców terenów wiejskich pokrywane są ze źródeł lokalnych, do których należą głównie piece opalane drewnem, węglem kamiennym i jego pochodnymi oraz olejem opałowym lub gazem propan – butan. W mieście budynki wielorodzinne i zabudowania produkcyjne oraz usługowe ogrzewane są z lokalnych kotłowni na węgiel kamienny lub olej opałowy. Wymogi ochrony powietrza atmosferycznego wymuszają potrzebę podjęcia inicjatyw związanych ze zmianą obecnego rodzaju paliw używanych do celów grzewczych, szczególnie węgla i drewna, w kierunku szerszego wykorzystania paliw uznawanych za ekologiczne. Takim nośnikiem energii może stać się np.: gaz przewodowy. Gmina posiada opracowany „Projekt Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” w grudniu 2003 r.

5.7. Telekomunikacja i łączność.

Gmina Wiązów wyposażona jest w nowoczesne systemy telekomunikacyjne. Dzieje się tak dzięki włączeniu do central obsługujących przepływ automatyczny. Zwiększa się liczba numerów telefonicznych. W każdej miejscowości zainstalowani są abonenci telefonii przewodowej. Operująca na terenie gminy Telekomunikacja Polska SA (TP SA) zapewnia szeroką gamę usług. Są wśród nich usługi powszechne: telefoniczne, telegraficzne, teleksowe i telefaksowe oraz specjalistyczne w dziedzinie transmisji danych, radiokomunikacji i dostępu do internetu. Jednakże należy nadmienić, że obecnie na terenie miasta i gminy nie ma powszechnego i szybkiego dostępu do internetu. W związku z powyższym oczekuje się od operatorów zwiększenia oferty usług teleinformatycznych. Trudności z pozyskaniem szerokiej gamy najświeższych informacji dotyczących telekomunikacji i łączności, związane z zastrzeżeniem danych ze względu na konkurencję, spowodowały, że w poniższej tabeli analizowane są ostatnie ogólnodostępne dane z 2000 roku. Według danych z 2000 roku w gminie zarejestrowanych było zaledwie 419 abonentów prywatnych w mieszkaniach. Na 1000 ludności przypadało więc 55,70 numerów telefonicznych w mieszkaniach. Obecnie dzięki inwestycjom poczynionym przez TP SA wskaźnik ten znacznie się zwiększył. Ponadto cały obszar samorządu znajduje się w zasięgu działania telefonii komórkowej systemu GSM: Plus GSM, Era GSM, Idea (Orange). Obecnie w gminie funkcjonuje 1 placówka pocztowa we Wiązowie, świadcząca również usługi telekomunikacyjne. Daje to 1,34 placówki na 10 tysięcy ludności.

Tabela 75: Gmina Wiązów – telekomunikacja i łączność w 2000 roku

Nasycenie usługami łączności na terenie gminy Wiązów jest statystycznie mniej korzystne od uwarunkowań charakteryzujących powiat strzeliński. Poziom telefonizacji gminy Wiązów, o którym świadczy liczba linii na 1000 mieszkańców znacznie odbiegał w 2000 roku od średniej dla powiatu i województwa. W tym przypadku wyższą średnią ilość linii, szczególnie w skali całego województwa, zwiększa duża liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminach miejskich. Jeszcze bardziej wymiernym wskaźnikiem w niniejszej analizie jest wskaźnik nasycenia telefonią na 1000 mieszkań. Tutaj liczone są wyłącznie linie telefoniczne zainstalowane w mieszkaniach w stosunku do ogólnej liczby mieszkań na danym terenie. Także w tym przypadku wskaźnik dla gminy Wiązów był niższy od wartości dla powiatu oraz województwa.

5.8. Gospodarka odpadami.

Zorganizowany system gromadzenia i wywozu odpadów obejmuje 95 % domostw na terenie miasta i gminy oraz wszystkie obiekty użyteczności publicznej. Obsługę w zakresie wywozu odpadów prowadzą:  Zakład Gospodarki Komunalnej we Wiązowie;  Firma „EKO” Usługi Transportowe Biedrzychów. Odpady komunalne z terenu gminy Wiązów deponowane są na składowisku odpadów zlokalizowanym w Starym Wiązowie. Powierzchnia użytkowa składowiska wynosi 2,10 ha. W

83 najbliższym czasie przewiduje się zamknięcie obiektu i rozpoczęcie procesu jego rekultywacji. Rocznie na wysypisko z terenu gminy wpływa około 868 ton odpadów komunalnych. Ponadto we Wiązowie na powierzchni 0,90 ha zlokalizowane jest nieczynne, zrekultywowane składowisko odpadów. Odpady poprodukcyjne gminni przedsiębiorcy przekazują wyspecjalizowanym firmom, zapewniającym ich zagospodarowanie zgodnie z prawem. Są to głównie podmioty spoza gminy Wiązów. Odpady wywożone są poza teren gminy. Mając na uwadze dbałość o stan środowiska naturalnego należy dążyć do osiągnięcia 100 % wartości wskaźnika gospodarstw objętych zorganizowanym wywozem odpadów, między innymi poprzez działania w celu podniesienia świadomości ekologicznej. Ponadto należy wdrożyć system segregacji odpadów „u źródła” oraz ich racjonalnego zagospodarowania poprzez wtórne przetwarzanie. Niepokojącym zjawiskiem jest występowanie dzikich wysypisk śmieci. Występują one na terenie miejscowości: Częstocie, Krajno, Księżyce, Kucharzowice i Stary Wiązów. Działania samorządu powinny skupić się na skutecznej eliminacji tych zjawisk, począwszy od gorliwiej stosowanych kar administracyjnych, poprzez likwidację obiektów, a skończywszy na biologicznej rekultywacji zanieczyszczonych przez składowiska terenów. Obecnie na terenie miasta i gminy rozlokowane są następujące pojemniki na odpady: Wiązów:  110 l – 497 sztuk;  140 l – 7 sztuk;  160 l – 1 sztuka;  240 l – 20 sztuk;  duże kontenery RP7 – 12 sztuk, Tereny wiejskie:  110 l – 879 sztuk;  140 l – 82 sztuki;  240 l – 17 sztuk;  duże kontenery PR7 – 16 sztuk. Zgodnie z ustawą „o odpadach” gmina posiada opracowany Program Gospodarki Odpadami, przyjęty uchwałą nr XX/21/2004 Rady Miasta i Gminy z dnia 29 października 2004 roku.

5.9. Melioracje i urządzenia wodne

Urządzenie melioracji wodnych służą regulacji stosunków wodnych w celu poprawienia zdolności produkcyjnej gleby oraz ułatwienia jej uprawy. Ponadto chronią użytki rolne przed powodziami. Urządzenia melioracji wodnych dzieli się na podstawowe i szczegółowe. Do urządzeń melioracji wodnych podstawowych należą:  budowle piętrzące, upustowe oraz obiekty służące do ujmowania wód;  stopnie i zbiorniki wodne;  kanały wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie;  rurociągi o średnicy co najmniej 0,6 m;  budowle regulacyjne oraz przeciwpowodziowe;  stacje pomp. Natomiast urządzenia melioracji wodnych szczegółowych obejmują:  rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie;  deszczownie z pompami przenośnymi;  rurociągi o średnicy poniżej 0,6 m;  stacje pomp do nawodnień ciśnieniowych;

 ziemne stawy rybne oraz groble na obszarach nawadnianych;  systemy nawodnień grawitacyjnych.

Tabela 76: Gmina Wiązów – podstawowe dane dotyczące gruntów zmeliorowanych w 2002 roku (w ha)

Z powyższego zestawienia wynika, że z ogółu gruntów na terenie gminy zmeliorowanych jest 44,24 %. Obszary zdrenowane stanowią zaś 36,93 % ogólnej powierzchni gruntów.

Tabela 77: Gmina Wiązów – wykaz cieków istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa

Z powyższego zestawienia wynika, że całkowita długość wyżej wymienionych cieków wynosi 59,404 km, w tym 46,149 km jest uregulowanych. Istotny wpływ na prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej mają rozmiary i techniczna sprawność urządzeń wodnych. Ponieważ nadmiar wód w glebie, podobnie jak ich niedobór negatywnie wpływają na jej wydajność, to tworzenie optymalnych warunków wilgotnościowych i powietrznych poprzez melioracje, dzięki którym można regulować poziom wód gruntowych oraz odpływ nadmiaru wód opadowych, staje się koniecznością. Prawidłowe funkcjonowanie systemów melioracyjnych jest uzależnione od ich właściwej eksploatacji i konserwacji. Odpowiedzialność za właściwe utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych spoczywa na zainteresowanych właścicielach gruntów. Stan urządzeń melioracji wodnych szczegółowych na terenie gminy Wiązów jest niezadowalający. Według analiz wykonanych na potrzeby sporządzenia gminnego Programu Ochrony Środowiska urządzenia melioracyjne na około 800 ha użytków rolnych wymagają odbudowy lub modernizacji.

5.10. Cmentarze

Na terenie gminy Wiązów funkcjonuje 11 cmentarzy parafialnych. Zlokalizowane są w następujących miejscowościach:  Częstocice – o powierzchni 1,46 ha  Gułów – 0,22 ha;

 Jaworów – 0,45 ha;  Jutrzyna – 0,52 ha;  Kucharzowice – 0,32 ha;  Kłosów – 0,71 ha;  Księżyce – 0,20 ha;  Wawrzyszów – 0,57 ha;  Wiązów – 1,10 ha;  Witowice – 1,0 ha;  Wyszonowice – 2,25 ha. Łączna powierzchnia czynnych cmentarzy wynosi 8,80 ha. Nie planuje się likwidacji żadnego z cmentarzy. Szacuje się, że istniejące miejsca pochówku mogą nie zaspokoić potrzeb mieszkańców gminy w perspektywie najbliższych kilkunastu lat, w związku z powyższym planuje się rozbudowę cmentarza we Wiązowie.

Na terenie gminy nie występują grzebowiska dla zwierząt. Gmina Wiązów podpisała stosowne umowy na utylizację martwych zwierząt z przedsiębiorstwami spoza terenu gminy.

5.11. Obiekty obrony cywilnej

Do obiektów obrony cywilnej na terenie gminy zaliczyć należy zabezpieczoną studnię w Wiązowie (obok kościoła) przeznaczoną do wykorzystania w razie potencjalnych zagrożeń.

6. Obiekty i tereny chronione Należy zapewnić przewidywaną prawem ochronę wszystkim elementów środowiska i obiektów opisanych w rozdziałach niniejszego opracowania. Istnienie na omawianym terenie infrastruktury technicznej, stwarza dodatkowe ograniczenia. Wymagają one zapewnienia dodatkowych stref ochronnych oraz obszarów ograniczonego użytkowania.

6.1. Ochrona środowiska przyrodniczego

Na obszarze gminy Wiązów ochronie przyrodniczo – rolniczej podlegają:  pomniki przyrody;  tereny leśne;  cały areał gruntów ornych, łąk i pastwisk zaliczanych do klas bonitacyjnych od I do III;  grupy śródpolnej zieleni wysokiej;  istniejące ciągi zadrzewione;  ciągi ekosystemów wodno – łąkowych wzdłuż cieków;  parki wiejskie i podworskie;  gatunki roślin i zwierząt prawnie chronionych;  złoża surowców mineralnych;  obszary i obiekty proponowane do objęcia ochroną, to jest: - teren wchodzący w skład planowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie” - teren wchodzący w skład projektowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Dolina Krynki”, - planowane użytki ekologiczne;

- proponowane do objęcia ochroną drzewa o charakterze pomnikowym. a ponadto:

Wody podziemne: W północno – wschodniej części gminy znajduje się trzeciorzędowy subzbiornik „Kąty Wrocławskie – Oława – Brzeg – Oleśnica” nr 321 podlegający wysokiej ochronie (OWO) wymieniony w załączniku nr 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10.12.2002 roku w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy, przyporządkowania zbiorników wód podziemnych do właściwych obszarów dorzeczy, utworzenia regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz podziału obszarów dorzeczy na regiony wodne (Dz.U. 02.232.1953).

Wody powierzchniowe: Zgodnie z obowiązującymi przepisami należy przestrzegać między innymi:  zakazu grodzenia nieruchomości w odległości 1,5 m od krawędzi cieków;  zakazu uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału, a także wykonywania obiektów budowlanych, kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału przeciwpowodziowego po stronie odpowietrznej.

Ochrona przeciwpowodziowa:

Na terenie gminy do obszarów szczególnego zagrożenia powodzią zalicza się obszar międzywala rzeki Oławy. Sposób zagospodarowania w/w obszarów musi uwzględniać przepisy odrębne, a w szczególności obowiązujące zakazy.

Dodatkowo na podstawie obserwacji poczynionych w czasie powodzi tysiąclecia z lipca 1997 roku wzdłuż większych rzek wyznaczono zasięg występowania wód Q1% - dane te mają charakter informacyjny o potencjalnym zagrożeniu, które może występować w czasie wezbrań, po intensywnych opadach.

6.2. Ochrona środowiska kulturowego

Na terenie gminy wyznaczono następujące strefy:  Strefa „A” – ścisłej ochrony konserwatorskiej;  Strefa „B” – ochrony konserwatorskiej;  Strefa „K” – ochrony krajobrazu kulturowego;  Strefa „E” – ochrony ekspozycji;  Strefa „W” – ochrony archeologicznej;  Strefa ochrony konserwatorskiej zabytków archeologicznych;  Strefy ochrony zabytkowych układów zieleni kształtowanej: parki, cmentarze, aleje. Ponadto ochroną objęto:  obiekty architektury i budownictwa figurujące w rejestrze zabytków;  stanowiska archeologiczne figurujące w rejestrze zabytków;  obiekty architektury i budownictwa objęte ewidencją konserwatorską;  stanowiska archeologiczne objęte ewidencją konserwatorską.

6.3. Ograniczenia użytkowania terenów

6.3.a. Komunikacja –uciążliwości akustyczne od dróg

Ograniczenia w zainwestowaniu na terenach o przekroczonych standardach akustycznych polegają na zakazie lokalizacji obiektów mieszkalnych lub innych wymagających ochrony przed hałasem, jeżeli wcześniej nie zostaną podjęte środki ograniczające emisję fal dźwiękowych. Przy lokalizowaniu obiektów budowlanych na terenach sąsiadujących z drogami należy uwzględnić strefy ograniczonego użytkowanie terenu, to jest:  strefę wyłączoną z wszelkiej działalności budowlanej, wyznaczoną położeniem linii zabudowy – określoną przepisami ustawy o drogach publicznych;  strefę uciążliwości dróg dotyczącą obiektów z pomieszczeniami na pobyt ludzi;  strefę uciążliwości drogi wyznaczoną położeniem linii uciążliwości drogi. 6.3.b. Ujęcia wody

Na terenie gminy Wiązów zostały wyznaczone bezpośrednie i pośrednie strefy ochronne ujęć wód podziemnych. Zlokalizowane są one przy:  SUW Wyszonowice;  SUW Zborowice;  SUW Łojowice.

SUW Wyszonowice: Zgodnie z Rozporządzeniem Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu z dnia 07.07.2005 roku obowiązują strefy ochronne ujęcia wody obejmujące: 1. Teren ochrony bezpośredniej o powierzchni 1670 m2 (o wymiarach 49 x 50 x 32 x 4 x 32 m); Na terenie ochrony bezpośredniej ujęcia wody podziemnej zabronione jest użytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Ponadto należy:  odprowadzić wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostanie się ich do urządzeń służących do poboru wody;  zagospodarować teren zielenią;  odprowadzić poza granicę terenu ochrony bezpośredniej ścieki z urządzeń sanitarnych, przeznaczonych do użytku osób zatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody;  ograniczyć do niezbędnych potrzeb przebywanie osób nie zatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody. 2. Teren ochrony pośredniej o powierzchni 6,93 ha. Na terenie ochrony pośredniej zabrania się wykonywania robót i czynności powodujących zmniejszenie przydatności ujmowanej wody lub wydajności ujęcia, to jest:  wprowadzania nie oczyszczonych ścieków do wód lub ziemi;  rolniczego wykorzystania ścieków;  stosowania środków ochrony roślin, których użycie zabronione jest w strefach ochronnych ujęć wody;  stosowania nawozów mineralnych i organicznych w dawkach wyższych niż wymagają tego zalecenia agrotechniczne;  przechowywania lub składowania odpadów promieniotwórczych i chemicznych;  lokalizacji zakładów przemysłowych oraz bezściółkowych ferm chowu lub hodowli zwierząt;

 lokalizacji magazynów produktów ropopochodnych oraz innych substancji, a także rurociągów do ich transportu;  lokalizacji składowisk odpadów komunalnych lub przemysłowych;  lokalizacji nowych ujęć wody oprócz zastępczych i awaryjnych dla już istniejącego;  lokalizacji cmentarzy oraz grzebania zwłok zwierzęcych;  budowy osiedli i dróg publicznych;  wydobywania kopalin.

SUW Zborowice: Zgodnie z Decyzją Starosty Strzelińskiego Nr SP-OŚ-6220/02/2006 z dnia 10.02.2006 roku obowiązuje teren ochrony bezpośredniej ujęć wody obejmujący następujące powierzchnie:  Studnie wiercone nr 1 i 2 oraz obiekty SUW – teren w kształcie wieloboku o wymiarach 53x34x26x55x30x93 m i powierzchni 0,227 ha obejmujący działki nr ewid. 210/1, 210/3 i 211/1 (obręb Zborowice); W strefie ochrony bezpośredniej ujęcia:  wyklucza się użytkowanie terenu dla celów niezwiązanych z eksploatacją urządzeń służących do poboru i uzdatniania wody;  nakazuje się ograniczyć do niezbędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych stale przy obsłudze urządzeń gospodarki wodnej;  nakazuje się odprowadzać wody opadowe i ścieki poza granicę strefy, w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do ujęć wody,  należy zagospodarować teren zielenią.

SUW Łojowice Zgodnie z Decyzją Starosty Strzelińskiego Nr SP-OŚ-6220/01/2006 z dnia 10.02.2006 roku obowiązuje teren ochrony bezpośredniej ujęć wody obejmujący następujące powierzchnie:  Studnie wiercone nr 1 i 2 oraz obiekty SUW – teren w kształcie czworoboku o wymiarach 52x52x40x353 m i powierzchni 0,21 ha obejmujący działkę nr ewid. 33/1 (obręb Łojowice); W strefie ochrony bezpośredniej ujęcia:  wyklucza się użytkowanie terenu dla celów niezwiązanych z eksploatacją urządzeń służących do poboru i uzdatniania wody;  nakazuje się ograniczyć do niezbędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych stale przy obsłudze urządzeń gospodarki wodnej;  nakazuje się odprowadzać wody opadowe i ścieki poza granicę strefy, w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do ujęć wody,  należy zagospodarować teren zielenią. 6.3.c. Elektroenergetyka - uciążliwości od linii i urządzeń elektroenergetycznych

Dla napowietrznej linii elektroenergetycznej 400 kV (planowana linia elektroenergetyczna 400 kV Dobrzeń-Pasikurowice/Wrocław) strefa ochronna obejmuje pas terenu o szerokości 70 m (35 m na każdą stronę od osi linii elektroenergetycznej 400 kV). Dla napowietrznych linii elektroenergetycznych 110 kV (planowana linia relacji Oława – Strzelin – przebieg w 2 alternatywnych wariantach) strefa ochronna obejmuje pas terenu o szerokości 35 – 40 m. Stacje transformatorowe powinny mieścić się w rezerwowanym pod nie obszarze o wymiarach 150 m x 80 m. Wszelkie zmiany zagospodarowania terenu pod linią 110 kV należy projektować w oparciu o obowiązujące przepisy. Natomiast wzdłuż linii 20 kV oraz 1 kV proponuje się pozostawienie pasów wolnych od zagospodarowania i zadrzewienia o szerokości odpowiednio: 16 m i 4 m (po 8 m i 2 m od osi linii)

89 wzdłuż urządzeń. Są to tak zwane strefy techniczne, umożliwiające eksploatację sieci napowietrznych z uwzględnieniem dojazdu do stanowisk słupowych. Strefą ochronną obejmuje się również maszty telefonii cyfrowej (GSM) oraz inne instalacje radiotelekomunikacyjne. Określony areał jest ogrodzony i obejmuje obszar zależny od wysokości masztu – od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów od osi masztu. Na terenie gminy zlokalizowane są 2 maszty telefonii komórkowych: jeden w obrębie wsi Kurów, drugi w obrębie wsi Stary Wiązów. 6.3.d. Cmentarze – strefy ochrony sanitarnej

Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze, z dnia 25 sierpnia 1959 r. (Dz. U. Nr 52, poz. 315) podaje minimalne odległości terenów od granicy cmentarzy:  50 m od zabudowań mieszkalnych, jeśli posiadają one sieć wodociągową i wszystkie budynki korzystające z wody są do niej podłączone;  150 m od zabudowań mieszkalnych, zakładów produkujących lub przechowujących artykuły żywnościowe, zakładów żywienia zbiorowego, studzien, źródeł i strumieni, z których czerpana jest woda do picia dla potrzeb gospodarczych;  500 m od ujęć wody o charakterze zbiorników wodnych będących źródłem zaopatrzenia sieci wodociągowej w wodę do picia. Na omawianym terenie czynne cmentarze znajdują się w miejscowościach zwodociągowanych:  Częstocice;  Gułów;  Jaworów;  Jutrzyna;  Kucharzowice;  Kłosów;  Księżyce;  Wawrzyszów;  Wiązów;  Witowice;  Wyszonowice. 6.3.e. Obiekty wojskowe i obrony cywilnej

Ochronie podlegają obiekty obrony cywilnej: studnie zapasowe; obiekty wojskowe istotne dla bezpieczeństwa kraju. Gabaryty i parametry ochronne określają właściwe organy wojskowe i obrony cywilnej. 6.3.f. Pozostałe obiekty

Dla obiektów typu oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów komunalnych i przemysłowych, baz maszynowych, zakładów przemysłowych, ferm hodowlanych, stacji paliw płynnych – strefy ochronne wyznaczane są indywidualnie. W bezpośrednim sąsiedztwie zajmowanym przez tereny chronione wprowadza się zakaz lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej, obiektów służby zdrowia, oświaty, sportu i rekreacji oraz innych budynków użyteczności publicznej. Wskazane jest tworzenie pasów zieleni izolacyjnej.

III KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy Gmina Wiązów ma charakter wielofunkcyjny z wiodącą rolą sektora rolniczego. Zdecydowana większość mieszkańców pracuje we własnych gospodarstwach rolnych. Pozostała grupa pracuje w sektorze przemysłowym bądź usługowym. Wsie znajdujące się na terenie gminy pełnią głównie funkcje mieszkaniowe i usługowe (usługi podstawowe związane z obsługą mieszkańców). Funkcja mieszkaniowa jest reprezentowana zarówno przez zabudowę zagrodową oraz jednorodzinną, a w niektórych miejscowościach także wielorodzinną. Jedyną miejscowością o szerszym spektrum funkcji jest miasto Wiązów – lokalny ośrodek obsługi. Na terenie miasta Wiązowa realizowane są funkcje: mieszkaniowa, usługowa (w tym obsługi administracyjnej), obsługi rolnictwa oraz produkcji. Generalnie na terenie gminy Wiązów przewiduje się rozwój funkcji mieszkaniowej w każdej jednostce osadniczej oraz możliwość lokalizacji usług na wydzielonych działkach i wśród istniejącej oraz nowoprojektowanej zabudowy. Podstawową zasadą w realizacji przyjętej polityki przestrzennej jest dążenie do lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej) w postaci zwartych kompleksów zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie istniejącej zabudowy z optymalnym wykorzystaniem istniejącej i projektowanej infrastruktury technicznej. Przewiduje się również rozwój funkcji produkcyjnych i usługowych we wschodniej i północnej części gminy w sąsiedztwie autostrady A4 (w okolicach węzła „Brzezimierz” i „Przylesie” na skrzyżowaniach z drogami wojewódzkimi nr 396 i 403) a także w zachodniej i wschodniej części miasta Wiązów. Na pozostałych terenach dominująca funkcja pozostanie produkcja rolna z możliwością lokalizacji rozproszonej zabudowy związanej z produkcja rolną oraz inwestycjami związanymi z pozyskiwaniem proekologicznej, odnawialnej energii. W studium na podstawie przeprowadzonej analizy uwarunkowań środowiska przyrodniczego i kulturowego, obecnego zainwestowania oraz istniejącej i projektowanej infrastruktury technicznej i układu komunikacyjnego określono główne kierunki rozwoju przestrzennego. Ustala się, że funkcja dominująca powinna przeważać w zagospodarowaniu terenu wskazanego na rysunku studium tzn. jej powierzchnia brutto (tj wraz zielenią towarzyszącą oraz z niezbędną komunikacją i infrastrukturą techniczną) powinna stanowić co najmniej 50 % powierzchni brutto terenu. Funkcje uzupełniające mogą stanowić nie więcej niż 50 % powierzchni brutto terenu wskazanego na rysunku studium, lub mogą nie występować w ogóle. W przypadku gdy w dniu wejścia w życie niniejszego studium, na określonym obszarze występuje funkcja inna niż przewidziana w studium, dopuszcza się jej utrzymanie w sporządzanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Tereny, dla których studium wprowadza zmianę przeznaczenia gruntów rolnych lub leśnych na cele nie rolnicze i nieleśne, a które w procedurze sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie uzyskają tzw. „zgód rolnych” lub „zgód leśnych” należy przeznaczyć w tych planach odpowiednio pod funkcje rolną lub leśną. Tereny lasów, dla których w studium wprowadza się zmianę przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne dopuszcza się do zachowanie ich dotychczasowego sposobu użytkowania na etapie sporządzenia planu miejscowego. Podstawowe kierunki rozwoju przestrzennego miasta Wiązów. 1. Aktywizacja polegająca na przygotowywaniu terenów pod nowe inwestycje w zakresie budownictwa, mieszkaniowego, usług i produkcji,

2. Modernizacja oraz budowa nowych obiektów celu publicznego służących obsłudze lokalnej społeczności (rozbudowa zespołu szkół publicznych, budowa przedszkola), 3. Rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie zaopatrzenia w wodę, kanalizację sanitarną, deszczową oraz w energię elektryczną, budowa sieci gazowej po realizacji gazociągu zaopatrującego gminę Wiązów w gaz przewodowy, 4. Modernizacja istniejącego lokalnego układu komunikacyjnego, 5. Budowa nowych odcinków dróg, w szczególności budowa obejścia drogowego miasta na drodze krajowej nr 39, 6. Rewitalizacja Rynku w Wiązowie. Kierunki rozwoju przestrzennego pozostałych miejscowości na terenie gminy Wiązów. 1. Rozwój zainwestowania na bazie istniejącej zabudowy oraz wyznaczonych terenów, w tym inwestycje produkcyjno-usługowe na terenach zlokalizowanych w sąsiedztwie autostrady A4, 2. Przekształcenia istniejącej zabudowy o charakterze zagrodowym na zabudowę mieszkaniową oraz usługi i działalność gospodarczą, 3. Modernizacja i budowa nowych obiektów służących obsłudze lokalnej społeczności (świetlice wiejskie, tereny sportowo-rekreacyjne), 4. Rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie zaopatrzenia w wodę, budowa systemów kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej oraz energii elektrycznej, budowa sieci gazowej po realizacji gazociągu zaopatrującego gminę Wiązów w gaz przewodowy, 5. Budowa nowych odcinków dróg, w szczególności budowa obejść drogowych na drodze krajowej nr 39 (Wyszonowice, Częstocice) oraz na drogach wojewódzkich nr 396 (Ośno) i nr 378 (Łojowice i Wawrzyszów), 6. Modernizacja istniejącego lokalnego układu komunikacyjnego, 7. Rozwój nowoczesnego rolnictwa na bazie korzystnych walorów glebowych i klimatycznych. 8. Rozwój funkcji turystycznych w południowej części gminy, 9. Utworzenie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie:. Na planszy podstawowej pt. „Kierunki rozwoju przestrzennego” oznaczono strefy rozwoju przestrzennego podzielone na następujące kategorie funkcji dominujących: 1. MM - strefa rozwoju dominującej funkcji mieszkaniowej o charakterze miejskim, 2. M - strefa rozwoju dominującej funkcji mieszkaniowej, 3. M/U - strefa rozwoju dominującej funkcji mieszkaniowej i usługowej, 4. U - strefa rozwoju dominującej funkcji usługowej, 5. PU - strefa rozwoju dominującej funkcji produkcyjnej i usługowej, 6. US - strefa rozwoju dominującej funkcji sportu i rekreacji, 7. Tereny publicznych usług: a) UO – oświaty, b) UZ – ochrony zdrowia i opieki społecznej c) UKr – sakralnych (religijnych) 8. RU - tereny obsługi gospodarki rolnej, 9. ZP - tereny parków, 10. ZC – tereny cmentarzy, 11. R -tereny rolne (grunty orne, łąki i pastwiska), 12. ZL – tereny leśne i zadrzewienia, 13. WS – wody stojące, płynące, rowy melioracyjne, 14. IO –wysypisko odpadów komunalnych, 15. IK – oczyszczalnia ścieków,

16. WZ – ujęcia wód podziemnych, 17. E – tereny urządzeń elektroenergetycznych.

2. Wytyczne w zakresie zmian struktury przestrzennej, przeznaczenia terenów oraz wskaźników zagospodarowania i użytkowania terenów.

Powierzchnie zabudowane – oznaczają sumę powierzchni zabudowy budynków wraz z nawierzchniami utwardzonymi na terenie działki lub terenu przeznaczonego pod inwestycję.

1. MM - strefa rozwoju dominującej funkcji mieszkaniowej o charakterze miejskim - wyznaczona w obszarze śródmiejskim miasta Wiązowa. Strefa ta obejmuje ścisłe, historyczne centrum miasta Wiązowa objęte ochroną konserwatorską. Dominującą formą zagospodarowania winna być funkcja mieszkaniowa oraz usługowa. Należy chronić przed zmianą przeznaczenia istniejące tereny zielone. Wprowadzanie innych funkcji oprócz mieszkaniowych i usługowych należy ograniczać do niezbędnego minimum. 1) Przeznaczenia terenów: a) Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, mieszkaniowo-usługowa, mieszkaniowa jednorodzinna, b) Usługi wbudowane lub lokalizowane na wydzielonych działkach, w tym również usługi publiczne oraz inna działalność w zakresie aktywności gospodarczej - zakres dopuszczalnych rodzajów działalności do sprecyzowania w planach miejscowych, c) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, d) Parkingi, obiekty obsługi komunikacji (z wyłączeniem stacji paliw), e) Drogi publiczne i wewnętrzne, f) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: a) Dopuszcza się adaptacje istniejących obiektów na funkcje mieszkaniowe, mieszkaniowo- usługowe, usługowe lub aktywności gospodarczej zgodnie z uwarunkowaniami wynikającymi z przepisów odrębnych, b) Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych, c) W strefie Rynku ustala się obowiązek zagospodarowania z zachowaniem historycznych walorów przestrzeni publicznej o wysokich walorach estetycznych. Dopuszcza się modernizację posadzki przy użyciu kamienia, płyt kamiennych i bruku. Dopuszcza się lokalizację obiektów małej architektury oraz urządzeń i obiektów nietrwale związanych z gruntem, towarzyszących organizacji imprez plenerowych, d) Ustala się zakaz lokalizacji nowych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, e) Ustala się zakaz lokalizacji nowych obiektów związanych z produkcyjną hodowlą zwierząt; należy ograniczać wielkość obsady zwierząt hodowlanych w istniejących obiektach hodowlanych wśród istniejącej zabudowy (bydło, trzoda chlewna, drób, itp.) do maksymalnej obsady 5 Dużych Jednostek Przeliczeniowych. 3) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów: a) Ograniczeniom przed wprowadzaniem zabudowy podlegają tereny znajdujące się w granicach stref ochrony konserwatorskiej oraz tereny położone w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią,

b) Dopuszcza się realizację zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej liczącej nie więcej niż 5 kondygnacji nadziemnych, lecz nie wyższej niż 14 m, z uwzględnieniem charakteru i gabarytów zabudowy sąsiadującej; dopuszcza się zmniejszenie wysokości zabudowy w celu dostosowania do indywidualnych cech zabudowy zlokalizowanej w rejonie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, c) Dopuszcza się realizację zabudowy jednorodzinnej liczącej minimum 2 kondygnacje nadziemne, d) W nowo realizowanych budynkach mieszkalnych należy stosować dachy o regularnym i symetrycznym układzie połaci dachowych, o pokryciu ceramicznym.

2. M - strefa rozwoju dominującej funkcji mieszkaniowej - wyznaczona w obszarze miasta Wiązowa oraz miejscowości: Bryłów, Bryłówek, Częstocice, Gułów, Janowo, Jaworów, Jędrzychowice, Jutrzyna, Kalinowa, Kłosów, Kowalów, Krajno, Księżyce, Kucharzowice, Kurów, Łojowice, Miechowice Oławskie, Ośno, Stary Wiązów, Wawrzęcice, Wawrzyszów, Witowice, Wyszonowice, Zaborowice. Strefa ta obejmuje wielofunkcyjne tereny miasta Wiązowa poza ścisłym centrum oraz centra praktycznie wszystkich miejscowości na terenie gminy. W jej granicach znajdują się zarówno tereny już zainwestowane jak i tereny niezabudowane. W strefie tej przyjmuje się dominację funkcji mieszkaniowych oraz usługowych. Dopuszcza się wprowadzanie innych form aktywności gospodarczej (rzemiosło, nieuciążliwa produkcja). W zabudowie o charakterze rolniczym dopuszcza się prowadzenie w ograniczonym zakresie hodowli zwierząt. 1) Przeznaczenia terenów: a) Zabudowa mieszkaniowa zagrodowa, jednorodzinna, mieszkaniowo-usługowa, wielorodzinna, b) Usługi wbudowane lub lokalizowane na wydzielonych działkach, w tym również usługi publiczne oraz inna działalność w zakresie aktywności gospodarczej - zakres dopuszczalnych rodzajów działalności do sprecyzowania w planach miejscowych, c) Obiekty hodowli zwierząt w zabudowie zagrodowej na terenie wsi (z wyłączeniem terenu miasta Wiązowa) o obsadzie ograniczonej do 40 Dużych Jednostek Przeliczeniowych, d) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, e) Parkingi, obiekty obsługi komunikacji, f) Drogi publiczne i wewnętrzne, g) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: a) Dopuszcza się adaptacje istniejących obiektów na funkcje mieszkaniowe, mieszkaniowo- usługowe, usługowe lub aktywności gospodarczej zgodnie z uwarunkowaniami wynikającymi z przepisów odrębnych, b) Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych, 3) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów: a) Ograniczeniom przed wprowadzaniem zabudowy podlegają tereny znajdujące się w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, b) Dopuszcza się realizację zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej liczącej nie więcej niż 3 kondygnacji nadziemnych, lecz nie wyższej niż 12 m, z uwzględnieniem charakteru i gabarytów zabudowy sąsiadującej; dopuszcza się zmniejszenie wysokości zabudowy w celu dostosowania do indywidualnych cech zabudowy zlokalizowanej w rejonie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, c) Dopuszcza się realizację zabudowy nie wyższej niż 12 m,

d) W noworealizowanych budynkach mieszkalnych należy stosować dachy o regularnym i symetrycznym układzie połaci dachowych, pokrycie dachów ceramiczne lub z materiałów o fakturze i barwie odpowiadającej pokryciu ceramicznemu, e) Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych, f) Minimalna wielkość nowo wydzielanych działek przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną winna wynosić około 900 m2, g) Minimalna wielkość nowowydzielanych działek przeznaczonych pod zabudowę zagrodową winna wynosić około 2000 m2, h) Minimalna wielkość nowo wydzielanych działek przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniowo-usługową winna wynosić około 1500 m2, i) Powierzchnie zabudowane nie powinny przekraczać 40 %, pozostałą część działki lub terenu przeznaczonego pod inwestycję należy zagospodarować zielenią.

3. M/U - strefa rozwoju dominującej funkcji mieszkaniowej i usługowej - wyznaczona w obszarze miasta Wiązowa oraz miejscowości: Bryłówek, Częstocice, Gułów, Jaworów, Kłosów, Kowalów, Krajno, Kucharzowice, Kurów, Łojowice, Miechowice Oławskie, Ośno, Stary Wiązów, Wawrzyszów, Witowice, Wyszonowice. Strefa ta obejmuje wielofunkcyjne tereny miasta Wiązowa poza ścisłym centrum oraz tereny ww miejscowości na terenie gminy. W jej granicach znajdują się zarówno tereny już zainwestowane jak i tereny niezabudowane. W strefie tej dopuszcza się alternatywną lokalizację funkcji mieszkaniowych lub usługowych. Dopuszcza się tu również wprowadzanie innych form aktywności gospodarczej (rzemiosło, nieuciążliwa produkcja). 1) Przeznaczenia terenów: a) Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, mieszkaniowo-usługowa, b) Usługi wbudowane lub lokalizowane na wydzielonych działkach, w tym również usługi publiczne oraz inna działalność w zakresie aktywności gospodarczej - zakres dopuszczalnych rodzajów działalności do sprecyzowania w planach miejscowych, c) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, d) Parkingi, obiekty obsługi komunikacji, e) Drogi publiczne i wewnętrzne, f) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: a) Dopuszcza się adaptacje istniejących obiektów na funkcje mieszkaniowe, mieszkaniowo- usługowe, usługowe lub aktywności gospodarczej zgodnie z uwarunkowaniami wynikającymi z przepisów odrębnych, b) Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych, c) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów, d) Dopuszcza się realizację zabudowy nie wyższej niż 12 m, e) Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych, f) Powierzchnie zabudowane nie powinny przekraczać 60 %, pozostałą część działki lub terenu przeznaczonego pod inwestycję należy zagospodarować zielenią.

4. U - strefa rozwoju dominującej funkcji usługowej - wyznaczona w obszarze miasta Wiązowa oraz miejscowości: Częstocice, Jutrzyna, Łojowice, Miechowice Oławskie, Ośno, Wawrzyszów. Strefa ta obejmuje tereny zlokalizowane w granicach miasta Wiązowa oraz ww miejscowości na

terenie gminy. W jej granicach znajdują się zarówno tereny już zainwestowane jak i tereny niezabudowane. W strefie tej przyjmuje się dominację funkcji usługowych. Dopuszcza się wprowadzanie innych form aktywności gospodarczej (rzemiosło, nieuciążliwa produkcja) a także w ograniczonym zakresie zabudowy mieszkaniowej. 1) Przeznaczenia terenów: a) Usługi, w tym również usługi publiczne oraz inna działalność w zakresie aktywności gospodarczej - zakres dopuszczalnych rodzajów działalności do sprecyzowania w planach miejscowych, b) Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe, c) Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna jako towarzysząca funkcji podstawowej, d) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, e) Parkingi, obiekty obsługi komunikacji, f) Drogi publiczne i wewnętrzne, g) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych; na terenach znajdujących się poza strefami ochrony konserwatorskiej dopuszcza się realizację obiektów o nietradycyjnych formach architektonicznych – parametry zabudowy do ustalenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. 3) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów: a) Dopuszcza się realizację zabudowy nie wyższej niż 12 m, b) W noworealizowanych budynkach należy stosować dachy o regularnym i symetrycznym układzie połaci dachowych, pokrycie dachów ceramiczne lub z materiałów o fakturze i barwie odpowiadającej pokryciu ceramicznemu, c) Powierzchnie zabudowane nie powinny przekraczać 80 % jej powierzchni, pozostałą część działki lub terenu przeznaczonego pod inwestycję należy zagospodarować zielenią.

5. PU - strefa rozwoju dominującej funkcji produkcyjnej i usługowej - wyznaczona w obszarze miasta Wiązowa oraz miejscowości: Częstocice, Jaworów, Kalinowa, Kłosów, Kurów, Stary Wiązów, Witowice, Wyszonowice. Strefa ta obejmuje tereny zlokalizowane w granicach miasta Wiązowa oraz w/w miejscowości na terenie gminy. W jej granicach znajdują się zarówno tereny już zainwestowane jak i tereny niezabudowane. W strefie tej przyjmuje się dominację funkcji produkcyjnych i usługowych. Część obiektów zlokalizowanych w granicach tej strefy stanowią obiekty związane z produkcją rolną lub obsługa rolnictwa – dopuszcza się zachowanie ich dotychczasowych funkcji. Dopuszcza się wprowadzanie w ograniczonym zakresie zabudowy mieszkaniowej. 1) Przeznaczenia terenów: a) Produkcja, bazy logistyczne, składy i magazyny, b) Usługi oraz inna działalność w zakresie aktywności gospodarczej - zakres dopuszczalnych rodzajów działalności do sprecyzowania w planach miejscowych. c) Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe, d) Zabudowa mieszkaniowa wyłącznie jako towarzysząca funkcji podstawowej dla właściciela, zarządcy lub osób dozorujących obiekt, e) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, f) Parkingi, obiekty obsługi komunikacji, g) Drogi publiczne i wewnętrzne,

h) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej, i) Urządzenia i infrastruktury związanej z pozyskiwaniem energii odnawialnej o mocy mniejszej niż 100 kW (np. farmy wiatrowe itp.) - warunki lokalizacji należy ustalić w procedurze sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 2) Zasady zagospodarowania terenów: Dopuszcza się realizację obiektów o nietradycyjnych formach architektonicznych – parametry zabudowy do ustalenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. 3) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów: a) Dopuszcza się realizację zabudowy nie wyższej niż 14 m, b) Powierzchnie zabudowane nie powinny przekraczać 80 %, pozostałą część działki lub terenu przeznaczonego pod inwestycję należy zagospodarować zielenią.

6. US - strefa rozwoju dominującej funkcji sportu i rekreacji – obejmująca istniejące tereny sportowo-rekreacyjne w poszczególnych miejscowościach gminy Wiązów oraz nowe tereny wyznaczone w miejscowościach: Częstocice i Kalinowa. 1) Przeznaczenia terenów: a) Obiekty sportowe, boiska, pola biwakowe, campingi oraz obiekty związane z obsługą ruchu turystycznego, b) Dopuszcza się lokalizowanie obiektów usług kultury oraz remiz ochotniczej straży pożarnej, c) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, d) Parkingi, e) Drogi publiczne i wewnętrzne, f) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: a) Ograniczeniom przed wprowadzaniem zabudowy podlegają tereny znajdujące się w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, b) Dopuszcza się realizację obiektów o nietradycyjnych formach architektonicznych – parametry zabudowy do ustalenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

7. Tereny usług publicznych: 1) Przeznaczenia terenów: a) UA – usługi administracji, b) UO – usługi oświaty, c) UZ – usługi ochrony zdrowia i opieki społecznej d) UKr – obiekty sakralne. e) Zieleń urządzona, f) Drogi publiczne i wewnętrzne, g) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: a) Dopuszcza się adaptacje istniejących obiektów usług oświaty na funkcje mieszkaniowe lub inne usługowe zgodnie z uwarunkowaniami wynikającymi z przepisów odrębnych, b) Architektura nowo realizowanej zabudowy winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych.

8. RU - tereny obsługi gospodarki rolnej - wyznaczone w miejscowościach: Częstocice, Gułów, Jędrzychowice, Jutrzyna, Kłosów, Krajno, Łojowice, Miechowice Oławskie, Witowice, Wyszonowice. W granicach tej strefy znajdują się obiekty związane z związane z produkcją rolną lub obsługą rolnictwa, w tym dawne folwarki. Dopuszcza się zachowanie ich dotychczasowych funkcji lub wprowadzanie na tych terenach innych funkcji, w tym adaptację na cele usługowe, lub związane z funkcją mieszkaniową w przypadku powiązania z sąsiadującymi obiektami mieszkalnymi dawnych założeń pałacowo-folwarcznych. 1) Przeznaczenia terenów: a) Produkcja rolna (w tym hodowla) i obsługa rolnictwa, bazy, składy i magazyny, b) Usługi oraz inna działalność w zakresie aktywności gospodarczej - zakres dopuszczalnych rodzajów działalności do sprecyzowania w planach miejscowych, c) Zabudowa mieszkaniowa dla właściciela, zarządcy lub osób dozorujących obiekt, d) Zieleń urządzona, ogrody działkowe, e) Parkingi, obiekty obsługi komunikacji, f) Drogi publiczne i wewnętrzne, g) Obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej. 2) Zasady zagospodarowania terenów: Architektura nowo realizowanej zabudowy na terenach dawnej zabudowy folwarcznej winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych; na terenach znajdujących się poza strefami ochrony konserwatorskiej dopuszcza się realizację obiektów o nietradycyjnych formach architektonicznych – parametry zabudowy do ustalenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. 3) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów: a) Dopuszcza się realizację zabudowy nie wyższej niż 12 m, b) Powierzchnie zabudowane w granicach działki nie powinny przekraczać 80 %, pozostałą część działki lub terenu przeznaczonego pod inwestycję należy zagospodarować zielenią.

9. ZP - tereny parków – znajdujące się na terenie miasta Wiązowa oraz miejscowości: Gułów, Jędrzychowice, Kłosów, Krajno, Łojowice, Miechowice Oławskie, Wawrzęcice, Wawrzyszów, Witowice, Wyszonowice. 1) Przeznaczenia terenów: a) Zieleń urządzona, b) Odtworzenie dawnej zabudowy i zagospodarowanie terenu - wyłącznie na warunkach uzgodnionych ze służbą ochrony zabytków, c) W przypadku odtworzenia dawnej zabudowy preferowanymi przeznaczeniami obiektów są: wolnostojące budynki mieszkalne o cechach rezydencji, budynki usług publicznych, sportu i rekreacji, usług ochrony zdrowia i opieki społecznej.

10. ZC – tereny cmentarzy – znajdujące się na terenie miasta Wiązowa oraz miejscowości: Częstocice, Gułów, Jaworów, Jędrzychowice, Jutrzyna, Kłosów, Księżyce, Kucharzowice, Wawrzyszów, Witowice, Wyszonowice, Zaborowice.

11. R -tereny rolne: 1) Przeznaczenia terenów: a) Grunty rolne w rozumieniu przepisów odrębnych. b) Ustala się zakaz lokalizacji zabudowy kubaturowej z zastrzeżeniem pkt. c,

c) Dopuszcza się możliwość: - rozwoju urbanistycznego wsi tj. przeznaczenia terenów pod funkcje inne niż rolnicze w strefie do 50 m od istniejącej i projektowanej w studium zabudowy (odpowiednio do tych funkcji wyznaczonych na rysunku studium), - lokalizacji zabudowy zagrodowej i/lub obsługi produkcji rolnej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych, związanej z gospodarstwem rolnym o średniej powierzchni większej niż średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego na terenie gminy Wiązów, - lokalizacji zabudowy związanej z hodowlą zwierząt o obsadzie większej niż 60 Dużych Jednostek Przeliczeniowych, - lokalizacji terenów sportowo-rekreacyjnych, cmentarzy, ogrodów działkowych i zieleni urządzonej, - lokalizacji urządzeń i infrastruktury związanej z pozyskiwaniem energii odnawialnej o mocy mniejszej niż 100 kW (np. farmy wiatrowe itp.) - warunki lokalizacji należy ustalić w procedurze sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, - możliwość alternatywnego przeznaczania gruntów rolnych pod zalesienie, - poszukiwania i eksploatacji nowych złóż kopalin, - możliwości lokalizacji napowietrznych i podziemnych sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, łączności i telekomunikacji oraz dróg. 2) Zasady zagospodarowania terenów: a) W przypadku realizacji zabudowy zagrodowej i/lub obsługi produkcji rolnej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych, związanej z gospodarstwem rolnym o średniej powierzchni większej niż średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego na terenie gminy Wiązów Inwestor na własny koszt doprowadza do siedliska drogę, wyposaża w niezbędną infrastrukturę techniczną (wodociąg, urządzenia do gromadzenia lub utylizacji ścieków, b) Architektura nowo realizowanej zabudowy (realizowanej na zasadach określonych w pkt a) winna formą architektoniczną nawiązywać do cech lokalnej, historycznej zabudowy oraz nie pogarszać walorów krajobrazowych, c) Dopuszcza się lokalizację infrastruktury związanej z melioracjami i ochroną przeciwpowodziową, d) Należy w maksymalnym stopniu zachować istniejące zbiorniki wodne oraz kompleksy lasów, zadrzewień i zakrzewień. e) Ustala się zakaz lokalizacji farm wiatrowych w zasięgu granicy projektowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie” oraz w odległości mniejszej niż 500 m od granic terenów istniejącej i projektowanej zabudowy mieszkaniowej, a także w zasięgu stref ochrony konserwatorskiej. 3) Podstawowe wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów: a) Ograniczeniom przed wprowadzaniem nowej zabudowy podlegają tereny znajdujące się w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, b) Dopuszcza się realizację zabudowy nie wyższej niż 12 m, ograniczenia te nie dotyczą obiektów związanych z infrastrukturą techniczną oraz urządzeniami do pozyskiwania energii odnawialnej, c) W nowo realizowanych budynkach należy stosować dachy o regularnym i symetrycznym układzie połaci dachowych, pokrycie dachów ceramiczne lub z materiałów o fakturze i barwie odpowiadającej pokryciu ceramicznemu,

d) Minimalna wielkość nowowydzielanych działek przeznaczonych pod zabudowę zagrodową lub obsługi produkcji rolnej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych winna wynosić 2000 m2.

12. ZL – tereny leśne i zadrzewienia.

13. WS – wody stojące, płynące, rowy melioracyjne.

14. IO –wysypisko odpadów komunalnych. Dopuszcza się możliwość alternatywnego zagospodarowania na cele innych urządzeń infrastruktury technicznej lub lokalizacji obiektów produkcyjnych lub usługowych.

15. IK – oczyszczalnia ścieków. Dopuszcza się możliwość alternatywnego zagospodarowania na cele innych urządzeń infrastruktury technicznej lub lokalizacji obiektów produkcyjnych lub usługowych.

16. WZ – ujęcia wód podziemnych. Zagospodarowanie terenu zgodnie z warunkami określonymi w decyzji ustanawiającej strefę ochronną oraz zgodnie z Prawem wodnym.

17. E – tereny urządzeń elektroenergetycznych. Dopuszcza się możliwość alternatywnego zagospodarowania na cele innych urządzeń infrastruktury technicznej lub lokalizacji obiektów produkcyjnych.

3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody

3.1. Obszary proponowane do objęcia ochroną

3.1.a. Projektowany Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie”

Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) „obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych”. Projektowany Obszaru Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie” objęłoby swoim zasięgiem południowo – zachodnie krańce gminy Wiązów. Zgodnie z inwentaryzacją przyrodniczą przeprowadzoną na tym terenie w latach 1991 – 1993 obszar ten ma chronić walory krajobrazowe wzgórz wraz z przyległym do nich terenem, gdzie dominującym typem roślinności są lasy z drzewostanem mieszanym: dębowym, świerkowym, sosnowym i bukowym. Granica Obszaru Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Strzelińskie” powinna zostać określona we właściwym rozporządzeniu Wojewody Dolnośląskiego.

100

3.1.b. Projektowany Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Krynki”:

Projektowany Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Krynki” obejmuje niewielki w stosunku do całości ZP-K fragment obszaru gminy Wiązów w rejonie wsi Wyszonowice (przysiółek Kaolina). Projektowany Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Krynki” obejmuje odcinek Doliny Krynki od mostu na drodze Przeworno-Karnków (gm. Przeworno) do ujścia Krynki do Oławy w rejonie Krzepic (gm. Strzelin). Na fragmencie projektowanego ZP-K na terenie gminy Wiązów występują głównie lasy łęgowe oraz grądy niskie. Przedmiotem ochrony w granicach Zespołu Przyrodniczo-Parkowego jest krajobraz kulturowy, na który składa się mozaika pól, łąk i lasów oraz zadrzewień wzdłuż doliny rzeki Krynki o walorach widokowych i estetycznych, stanowiących ponadto miejsce występowania cennych gatunków chronionych ptaków oraz gatunków chronionych roślin.

3.1.c. Pomniki przyrody

Zgodnie z art. 40 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) „pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie”. Pomniki przyrody są ważnym elementem składowym krajobrazu, podnoszą jego piękno, posiadają wysokie walory dydaktyczne i edukacyjne. Na terenie gminy Wiązów występują okazy drzew o charakterze pomnikowym, postulowane do objęcia ochroną konserwatorską. Okazy te wyszczególnione na podstawie materiałów inwentaryzacyjnych Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody, stanowią elementy środowiska przyrodniczego. W opracowaniu uwidoczniono okazy drzew znajdujące się w stosunkowo dobrym stanie, to znaczy w 4 i 5 klasie zdrowotności. Zalicza się do nich okazy zdrowe, bez uszkodzeń mechanicznych i chorób oraz okazy o maksymalnie 30 % posuszu i zdrowym pniu. Według danych uzyskanych na podstawie informacji paszportowych rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody na terenie gminy Wiązów znajduje się 29 drzew odpowiadających wyżej wymienionym cechom.

Tabela 1: Gmina Wiązów – wyniki inwentaryzacji drzew pomnikowych kwalifikujących się do objęcia ochroną prawną.

Parametry drzewa Lp. Gatunek drzewa Lokalizacja obwód (cm) wysokość (m) 1. kasztanowiec zwyczajny 320 20 Częstocice 2. platan klonolistny 295 23 Częstocice 3. lipa drobnolistna 325 20 Gułów lipa drobnolistna 4. 240 – 380 23 Jaworów (grupa drzew) 330 21 dąb szypułkowy 5. 325 21 Kalinowa (grupa drzew) 260 21 6. lipa drobnolistna 395 24 Kłosów 7. sosna wejmutka 225 25 Krajno 330 24 dąb szypułkowy 8. 350 25 Krajno (grupa drzew) 340 24 9. dąb szypułkowy 440 21 Kucharzowice dąb szypułkowy 365 23 10. Łojowice (grupa drzew) 355 22

101

11. wiąz szypułkowy 305 24 Łojowice 12. sosna wejmutka 230 31 Łojowice 13. żywotnik zachodni 160 29 Łojowice 14. żywotnik zachodni 180 18 Łojowice 15. platan klonolistny 390 28 Łojowice 16. miłorząb dwuklapowy 280 21 Łojowice 17. platan klonolistny 430 23 Miechowice Oławskie 18. dąb szypułkowy 560 22 Wawrzyszów 470 24 dąb szypułkowy 19. 440 23 Wyszonowice – Kalina (grupa drzew) 510 21 dąb szypułkowy 575 23 20. Wyszonowice – Kalina (grupa drzew) 515 25 dąb szypułkowy 440 23 21. Wyszonowice – Kalina (grupa drzew) 385 24 dąb szypułkowy 510 27 22. Wyszonowice – Kalina (grupa drzew) 365 26 23. kasztanowiec zwyczajny 330 26 Wyszonowice 24. jesion wyniosły 375 29 Wyszonowice 25. dąb szypułkowy 410 28 Wyszonowice 26. dąb szypułkowy 360 24 Wyszonowice 27. żywotnik zachodni 110 17 Wiązów 28. lipa drobnolistna 330 24 Wiązów 29. kasztanowiec zwyczajny 290 21 Wiązów

3.2. Ochrona powietrza

W celu obniżenia negatywnego wpływu emisji zanieczyszczeń do powietrza należy: 1. stosować ekologiczne paliwa do celów grzewczych (energia elektryczna, gaz, olej opałowy, odnawialne źródła energii), 2. tworzyć lokalne sieci ciepłownicze i podłączać do nich budynki z przestarzałymi kotłowniami i piecami węglowymi (z realizacja inwestycji wymaga analizy pod kątem ekonomicznym), 3. wprowadzać alternatywne, ekologiczne systemy wytwarzania ciepła i energii (kolektory słoneczne, pompy ciepła, kotłownie na biomasę: zrębki wierzby energetycznej, pelet itd.), 4. poprawiać stan techniczny dróg , w celu zmniejszenia emisji spalin, 5. prowadzić akcję edukacyjną i informacyjną wśród mieszkańców gminy o aktualnych, korzystnych dla środowiska systemach spalania paliw, 6. egzekwować utrzymywanie czystości dróg przez rolników i firmy nawożące na ich nawierzchnię błoto oraz inne zanieczyszczenia powodujące po wysuszeniu intensywne pylenie, 7. tworzyć naturalne bariery izolacyjne wzdłuż ciągów komunikacyjnych (zieleń izolacyjna i osłonowa).

3.3. Ochrona wód powierzchniowych

Wody powierzchniowe należy chronić przed zanieczyszczeniem w sposób kompleksowy zgodnie z najnowszymi technologiami i obowiązującymi przepisami z wykorzystaniem istniejących obiektów infrastruktury technicznej. Aby to osiągnąć należy: 1. Uregulować gospodarkę ściekową tego obszaru poprzez modernizację i rozwój systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, 2. Koryta rzek i ich brzegi zachować bez zmian, zaś w przypadku koniecznej regulacji brzegów stosować materiały i formy obudowy zharmonizowane z otoczeniem,

102

3. Zachować w pełni ciągi zieleni łęgowej wzdłuż brzegów rzek wzbogacając je projektowanymi ciągami ekologicznymi, 4. Podłączać tereny nieskanalizowane do istniejących oczyszczalni ścieków w celu ich pełnego wykorzystania, 5. Modernizować ujęcia wód i Stacje Uzdatniania Wody, 6. Prowadzić edukację ekologiczną w zakresie oszczędzania wody, 7. Stosować kodeks dobrych praktyk rolniczych i planów nawozowych, 8. Ograniczyć intensywne rolnicze użytkowanie gruntów położonych w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych (zalecane użytkowanie w postaci użytków zielonych), 9. Kontrolować postępowania z nawozami naturalnymi (gnojowica, obornik). 10. Likwidować nielegalne zrzuty ścieków komunalnych do wód lub ziemi, 11. Promować wykorzystanie dostępnych zasobów czystych wód powierzchniowych do procesów nie wymagających wykorzystywania wód podziemnych, w tym np. zagospodarowanie wód powierzchniowych i deszczowych do prac porządkowych, podlewania zieleni).

3.4. Ochrona gleb

W celu ochrony przed degradacją gleb należy: 1. Stosować kompleksową gospodarkę związaną z oczyszczaniem ścieków bytowych i przechowywaniem nawozów naturalnych, 2. Promować i stosować nowoczesne, bezpieczne dla środowiska technologie rolnicze, 3. Realizować programy rolno-środowiskowe przez wybrane grupy rolników, których gospodarstwa położone są na tzw. terenach wrażliwych np. wzdłuż istotnych cieków powierzchniowych, miejsc cennych przyrodniczo. Idea programów rolno-środowiskowych opiera się na finansowaniu strat, jakie ponosi rolnik decydujący się na zastosowanie ekstensywnych metod produkcji, a także innych zabiegów sprzyjających ochronie bioróżnorodności i zachowaniu walorów krajobrazowych i przyrodniczych obszarów wiejskich, 4. Użytkować gleby w sposób adekwatny do ich klasy bonitacyjnej, 5. Przeciwdziałać degradacji chemicznej gleb poprzez ochronę powietrza i wód powierzchniowych, 6. Racjonalnie stosować wapno, nawozy sztuczne i środki ochrony roślin na terenach rolnych i leśnych występować do Starosty o nakazywanie rekultywacji terenów zdegradowanych przez jego użytkowników.

3.5. Ochrona przed hałasem

Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców gminy powinno się odbywać poprzez: 1. utrzymanie aktualnego poziomu hałasu w obszarach, gdzie sytuacja akustyczna jest korzystna, 2. ograniczenie poziomu hałasu emitowanego przez środki transportu wzdłuż głównych dróg, 3. eliminowanie z użytkowania środków transportu, maszyn i urządzeń, z których emisja hałasu nie odpowiada przyjętym standardom, 4. wprowadzenie koniecznych zmian w inżynierii ruchu drogowego oraz budowa obwodnic, 5. poprawienie organizacji ruchu ułatwiającą płynność jazdy, 6. poprawę stanu nawierzchni ulic, 7. rozbudowę ścieżek rowerowych, 8. budowę ekranów akustycznych,

103

9. zakładanie pasów zieleni izolacyjnej, 10. właściwe kształtowanie linii zabudowy i brył powstających budynków w celu zminimalizowania wpływu hałasu drogowego, 11. działania ograniczające hałas przemysłowy. Szczególną ochroną przed hałasem należy również objąć tereny położone wzdłuż istniejącej drogi krajowej nr 39 oraz dróg wojewódzkich nr 396 i 378. Ochrona ta powinna polegać przede wszystkim na: 1. ograniczeniu lokalizacji zabudowy mieszkaniowej i innych obiektów objętych ochroną w strefie do 150 m od drogi, 2. w przypadku istniejącej zabudowy należy zapewnić warunki dla zlokalizowania obiektów ochrony czynnej (zieleń izolacyjna, ekrany akustyczne).

3.6. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym

Głównym zadaniem jest ograniczenie wpływu promieniowania elektromagnetycznego na mieszkańców gminy przez: 1. dotrzymywanie obowiązujących norm w zakresie promieniowania elektromagnetycznego jonizującego i niejonizującego, 2. ograniczenie możliwości lokalizacji obiektów potencjalnie uciążliwych, np. nadajników telefonii komórkowej, poprzez odpowiednie zapisy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, 3. wykorzystywanie w projektowaniu linii przesyłowych nowych technologii materiałowych i rozwiązań projektowych dla wyeliminowania w otoczeniu linii, a zwłaszcza na powierzchni ziemi natężeń pola powyżej 1kV/m, 4. wprowadzanie ograniczeń w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego możliwości zabudowy terenów pod trasami przesyłowych napowietrznych elektroenergetycznych, 5. ustanawianie obszarów ograniczonego użytkowania na terenach, gdzie odpowiednie analizy wykazują znaczne przekroczenie dopuszczalnego poziomu promieniowania.

4. Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej oraz krajobrazu kulturowego Ochronie konserwatorskiej na podstawie przepisów odrębnych podlegają obiekty i obszary zabytkowe oraz stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków, uznane za pomnik historii oraz znajdujące się w granicach parku kulturowego. Ochroną konserwatorską objęte są również obiekty i obszary określone w ustaleniach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przyjmuje się następujące wytyczne do ustalania zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego:

4.1. Strefy ochrony konserwatorskiej – na rysunku studium wyznaczono granice stref ochrony konserwatorskiej, w których obowiązują następujące warunki:

4.1.a. Strefa „A" ścisłej ochrony konserwatorskiej

Wyznacza się strefy „A” ścisłej ochrony konserwatorskiej w następujących miejscowościach:

104

1. Częstocice – dla zespołu kościelnego: kościół filialny p.w. św. Barbary, kaplica MB Bolesnej, cmentarz przykościelny, mur cmentarny, 2. Gułów – dla zespołu kościelnego: kościół filialny MB Królowej Polski, kaplica cmentarna, cmentarz, mur; dla zespołu dworsko – folwarcznego: dwór; oficyna mieszkalna I; oficyna mieszkalna II; obora I; obora II; stajnia; stodoła; ogród dworski z murem, 3. Jaworów – dla zespołu kościelnego: - kościół p.w. Michała Archanioła; kaplice Bożego Ciała I – III; cmentarz przykościelny; mur cmentarny; plebania; obora przy plebani, 4. Jędrzychowice – dla zespołu pałacowo – folwarcznego: pałac; oficyna; stodoły I – III; park, 5. Jutrzyna – dla zespołu kościelnego: kościół p.w. św. Franciszka z Asyżu; cmentarz; plebania, 6. Kłosów – dla zespołu kościelnego: kościół filialny p.w. św. Jadwigi; kapliczka;- mur cmentarny z 4 kaplicami Bożego Ciała, 7. Kowalów – dla zespołu kościelnego kościół filialny p.w. św. Urszuli; mur cmentarny, 8. Krajno – dla zespołu pałacowego (zburzony): pałac; oficyna mieszkalna; stodoły I – II; obora; chlewnia; park, 9. Księżyce – kościół p.w. św. Józefa Oblubieńca z otoczeniem, 10. Kucharzowice – dla zespołu kościelnego: kościół p.w. Michała Archanioła; cmentarz; mur cmentarny, 11. Łojowice – dla zespołu pałacowego: pałac; oficyny mieszkalne I – IV; oranżeria; dom ogrodnika; obora; budynek mieszkalno – gospodarczy; stajnie I – II; wozownia; spichlerz; stodoła; gorzelnia;- park; 12. Miechowice Oławskie – dla zespołu kościelnego: kościół ewangelicki (ruina); dawny cmentarz; mur cmentarny, 13. Miechowice Oławskie – zespół dworski z parkiem, 14. Stary Wiązów – historyczne siedlisko wsi z zespołem kościelnym, 15. Wawrzyszów – dla zespołu kościelnego: kościół p.w. MB Loretańskiej; cmentarz; mur cmentarny, 16. Witowice – dla zespołu kościelnego: kościół p.w. MB Częstochowskiej; dawna plebania; cmentarz, 17. Wyszonowice – dla zespołu kościelnego: kościół pocmentarny (ruina); cmentarz; kaplice grobowe I – II; dla zespołu pałacowo – folwarcznego z parkiem i ogrodem, 18. Wawrzyszów – zespół pałacowy z parkiem, ogrodem i aleją grabową, 19. Wiązów – obszar starego miasta z ratuszem, zespołem kościelnym i reliktami fortyfikacji wraz z kanałem Młynówki i terenem dawnej fosy.

W granicach strefy „A” ścisłej ochrony konserwatorskiej obowiązują następujące ustalenia: 1. obowiązuje pierwszeństwo wymagań konserwatorskich nad wszelką prowadzoną współcześnie działalnością inwestycyjną, gospodarczą i usługową, 2. nakazuje się zachowanie historycznego układu przestrzennego, tj. rozplanowania dróg, ulic, placów, linii zabudowy, kompozycji wnętrz urbanistycznych i kompozycji zieleni, kamiennej nawierzchni i małej architektury, 3. dopuszcza się lokalizację nowej zabudowy na zapleczu posesji w sposób pozwalający na zachowanie wyraźnej separacji między zachowanym, historycznym układem zabudowy, a noworealizowaną zabudową, 4. należy stosować tradycyjne materiały budowlane, 5. należy stosować historyczny rodzaj pokrycia dachowego (dachówka, łupek); w obiektach historycznych,

105

6. które posiadały inne pokrycie niż ceramiczne należy stosować pokrycie historyczne właściwe dla danego obiektu, 7. nakazuje się dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie sytuacji, skali, bryły, podziałów architektonicznych, proporcji powierzchni muru i otworów oraz nawiązanie formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej, 8. ustala się obowiązek konserwacji zachowanych głównych elementów układu przestrzennego, szczególnie: posadzek, ścian (zabudowa, zieleń) i elewacji oraz dążenie w miarę możliwości do usunięcia elementów uznanych za zniekształcające założenie historyczne i odtworzenie elementów zniszczonych w oparciu o szczegółowe warunki określane każdorazowo przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, 9. dopuszcza się usunięcie lub przebudowę obiektów dysharmonizujących przestrzeń zabytkową, 10. ustala się wymóg konsultowania i uzyskania uzgodnienia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wszelkich zmian i podziałów nieruchomości oraz przebudowy, rozbudowy i remontów wszystkich obiektów będących w strefie, a także uzgadniania wszelkich zamierzeń inwestycyjnych na tym obszarze, 11. ustala się wymóg uzyskania zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na podjęcie wszelkich prac ziemnych, które uwarunkowane są przeprowadzeniem badań archeologicznych wyprzedzających lub towarzyszących, 12. ustala się wymóg konsultowania i uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków zamiaru rozbiórki, adaptacji obiektów do współczesnej funkcji. 4.1.b. Strefa „B" ochrony konserwatorskiej

Wyznacza się strefę „B” ochrony konserwatorskiej w następujących miejscowościach: 1. Bryłówek – dla zespołu folwarcznego z zadrzewieniami, 2. Kalina (przysiółek wsi Wyszonowice) – dla osiedla robotniczego zespołu młyńskiego, 3. Kurów – dla zespołu folwarcznego, 4. Wawrzęcice – dla zespołu folwarcznego z parkiem i dawnym cmentarzem rodowym, 5. Wiązów – dla prepozytury dóbr biskupich wraz z folwarkiem przy ul. Biskupickiej, 6. Częstocice, Gułów, Jędrzychowice – dla historycznego układu przestrzennego wsi wraz z ogrodami przydomowymi, 7. Jaworów, Jutrzyna, Kłosów, Kowalów, Krajno, Księżyce, Kucharzowice, Łojowice, Miechowice Oławskie, Ośno, Wawrzyszów, Witowice, Wyszonowice – dla historycznych układów przestrzennych wsi.

W granicach strefy „B” ochrony konserwatorskiej obowiązują następujące ustalenia: 1. nakazuje się dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie formy architektonicznej i materiału elewacyjnego; nową zabudowę nawiązać do lokalnej, historycznej tradycji budowlanej, 2. ustala się zachowanie zasadniczych elementów historycznego rozplanowania, w tym przede wszystkim układu dróg, sposobu zagospodarowania działek siedliskowych; 3. ustala się obowiązek restauracji i modernizacji technicznej obiektów o wartościach kulturowych z dostosowaniem współczesnej funkcji do wartości obiektów, 4. wszelka działalność inwestycyjna powinna być prowadzona z uwzględnieniem istniejących już związków przestrzennych i planistycznych, 5. nową zabudowę należy dostosować do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie skali i formy bryły zabudowy, przy założeniu harmonijnego współistnienia elementów kompozycji historycznej i współczesnej,

106

6. przy nowych inwestycjach oraz związanych z modernizacją, rozbudową, przebudową obiektów istniejących wymaga się stosowania co najwyżej dwóch kondygnacji, przy czym wysokość nowej zabudowy powinna być dostosowana do wysokości budynków sąsiadujących. Dachy winny być o kącie nachylenia połaci 35°-45°, kryte dachówką ceramiczną lub cementową, 7. ustala się wymóg uzgadniania z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków zmian rodzaju nawierzchni dróg oraz korekt lub zmian w ich przebiegu, 8. ustala się wymóg konsultowania i uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wszelkich działań inwestycyjnych w zakresie: a) budowy nowych obiektów, b) remontów, przebudowy, rozbudowy oraz zmiany funkcji obiektów figurujących w wykazie zabytków architektury i budownictwa, c) zmian historycznie ukształtowanych wnętrz urbanistycznych i ruralistycznych, d) prowadzenia wszelkich prac ziemnych.

W miejscowości Witowice w celu ochrony ekspozycji obiektów znajdujących się w strefie „B” ustala się obowiązek zachowania strefy wolnej od zabudowy pomiędzy teren nowo projektowanej zabudowy produkcyjnej oznaczonej symbolem P od terenów folwarku oznaczonego symbolem RU. 4.1.c. Strefa „K" ochrony krajobrazu kulturowego

Wyznacza się strefę „K” ochrony krajobrazu kulturowego obejmującą obszar krajobrazu związanego integralnie z zespołem zabytkowym znajdującym się w jego otoczeniu lub obszary o charakterystycznym wyglądzie, ukształtowane w wyniku działalności człowieka, historyczne układy przestrzenne wsi w następujących miejscowościach: 1. Bryłów – dla historycznego układu przestrzennego miejscowości i wiejską zabudową oraz aleją, 2. Bryłówek – dla historycznych siedlisk wsi z ogrodami przydomowymi układem dróg i aleją, 3. Gułów – dla cmentarza wiejskiego, położonego przy drodze do Wiązowa, 4. Jaworów – dla terenów położonych na południe i północ od historycznego układu wsi, obejmujących dolinę z korytem rzeki i kępami drzew, 5. Jędrzychowice – dla siedliska w granicach zbliżonych do granic historycznych oraz dla cmentarza poewangelickiego, znajdującego się poza terenem zasiedlonym, 6. Kalinowa – dla siedliska wsi w granicach historycznych wraz z nasadzeniami drzew przydrożnych oraz północno – wschodni jej obszar z zespołem młyńskim, 7. Kurowskie Chałupy – dla przysiółka wraz z rozległym obszarem naturalnego krajobrazu obejmującego teren leśny, polany i koryto rzeki Oławy, 8. Wawrzęcice – dla historycznej zabudowy wsi z aleją lipową, 9. Wawrzyszów – dla terenu lasów na południe od parku, tworzącego uzupełnienie zabytkowego zespołu, 10. Witowice – zespół młyna położony na północny-wschód od siedliska w dolinie potoku Oława, 11. Wyszonowice z przysiółkiem Kalina – dla przysiółka Kalina wraz z południową częścią siedliska wsi Wyszonowice oraz rozległego terenu ze stawami i zadrzewieniem położonym na południe od zabudowań, 12. Wiązów – dla osiedla Biskupice (dawniej wieś) w historycznych granicach siedliska oraz dla dawnych przedmieść wraz z dworcem kolejowym i przyległymi terenami powiązanymi z nimi widokowo.

W granicach strefy „K” ochrony krajobrazu kulturowego obowiązują następujące ustalenia:

107

1. ustala się restaurację zabytkowych elementów krajobrazu urządzonego, ewentualnie z częściowym ich odtworzeniem, 2. ustala się ochronę krajobrazu naturalnego związanego przestrzennie z historycznym założeniem; 3. dopuszcza się likwidowanie elementów dysharmonizujących, 4.1.d. Strefa „E” – ochrony ekspozycji

Wyznacza się strefę „E” ochrony ekspozycji. Strefa ochrony ekspozycji układu zabytkowego obejmuje obszar stanowiący zabezpieczenie właściwego eksponowania zespołów lub obiektów zabytkowych o szczególnych wartościach krajobrazowych. Są to obszary wykluczone z zainwestowania i zalesiania. Dla tereny wyznaczonej zabudowy w strefie, w szczególności w strefie ochrony ekspozycji Starego Wiązowa, ustala się maksymalną wysokość zabudowy jedna kondygnacja z dodatkowym poddaszem użytkowym.

Strefę „E” wyznaczono w następujących miejscowościach: 1. Jaworów – panorama wsi z dróg dojazdowych od strony Bryłowa i Kłosowa, 2. Jędrzychowice – widok zespołu pałacowo – folwarcznego od strony północno – zachodniej, 3. Jutrzyna – panorama wsi z dwóch dróg: prowadzącej do Grodkowa i do Wrocławia, 4. Kłosów – panorama siedliska wsi z drogi od strony zachodniej, 5. Kowalów – widok z drogi prowadzącej do wsi od strony północnej i zachodniej (widok wsi z kościołem), 6. Krajno – widok zespołu pałacowego (zburzony) od strony północno – zachodniej i panoramy wsi od strony wschodniej, 7. Księżyce – panorama wsi z drogi na południe od terenu zabudowanego, 8. Kucharzowice – widok wsi z drogi do Miechowic Oławskich, 9. Łojowice – widok zespołu pałacowego od strony północno – zachodniej z drogi polnej, 10. Miechowice Oławskie – widok wsi z drogi od strony północno – zachodniej, 11. Ośno – widok zabytkowego siedliska z dróg polnych od zachodu i wschodu, 12. Stary Wiązów – panorama wsi od strony północnej i południowej w widoku z dróg dojazdowych i linii kolejowej oraz dla widoku wsi z Winnej Góry i z drogi do Zborowic, 13. Wawrzęcice – widok parku podworskiego od strony południowo – wschodniej z drogi dojazdowej, 14. Wawrzyszów – panorama wsi ze wzgórza Słup, 15. Witowice – panorama wsi z drogi prowadzącej do Kurowa.

4.1.e. Strefa „W” – ochrony archeologicznej

Wyznacza się strefę "W” ochrony archeologicznej, obejmującą grodziska w następujących miejscowościach: 1. Jaworów, 2. Kowalów, 3. Wiązów. W granicach strefy „W” ochrony archeologicznej obowiązują następujące ustalenia: 1. obiekty wyłącza się z wszelkiej działalności inwestycyjnej, która mogłaby naruszyć ich specyficzna formę, 2. zakazuje się wszelkiej działalności budowlanej oraz inwestycyjnej niezwiązanej bezpośrednio z konserwacją lub rewaloryzacja tego terenu,

108

3. dopuszcza się jedynie prowadzenie prac porządkowych, konserwację zachowanych fragmentów zabytkowych celem ich ekspozycji w terenie lub zabezpieczenia przed zniszczeniem, 4. wszelkie działania należy uzgodnić z wojewódzkim konserwatorem zabytków i prowadzić po uzyskaniu stosownego pisemnego zezwolenia. 4.1.f. Strefa ochrony konserwatorskiej zabytków archeologicznych

Strefą ochrony konserwatorskiej zabytków archeologicznych obejmuje się obszary o stwierdzonej lub domniemanej zawartości ważnych reliktów archeologicznych. Na terenach objętych w/w, strefą dla inwestycji związanych z pracami ziemnymi wymagane jest przeprowadzenie badań archeologicznych, zgodnie z przepisami odrębnymi. 4.1.g. Strefa ochrony historycznych cmentarzy i miejsc pocmentarnych

Wyznacza się strefę ochrony historycznych cmentarzy, miejsc pocmentarnych oraz obiektów sztuki sepulkarnej. W strefie ochrony historycznych cmentarzy i miejsc pocmentarnych obowiązują następujące ustalenia: 1. jeżeli są nadal użytkowane należy zachować ich dotychczasową funkcję, 2. cmentarze nie użytkowane należy zachować jako tereny zielone, 3. należy zachować i konserwować zachowane elementy historycznych układów przestrzennych oraz poszczególne elementy tych układów (ogrodzenia, bramy, zieleń, itp.), 4. poszczególne obiekty o wartościach zabytkowych należy poddać konserwacji, 5. zachowane nagrobki należy zabezpieczyć przed dewastacją i pozostawić na miejscu, ewentualnie tworzyć dla nich lapidaria lub zachować je w inny sposób uzgodniony z właściwym konserwatorem zabytków, 6. należy zaznaczyć w terenie obszar cmentarza poprzez ogrodzenie go w sposób trwały; funkcje ogrodzenia pełnić może zarówno twór sztuczny (mur, estetyczne ogrodzenie metalowe) jak i naturalny np. żywopłot, 7. w przypadku cmentarzy użytkowanych nowe inwestycje dopuszczalne wyłącznie jako uzupełnienie już istniejącej formy zainwestowania terenu przy założeniu maksymalnego zachowania i utrwalenia historycznych relacji oraz pod warunkiem, iż nie kolidują one z historycznym charakterem założenia, 8. obowiązuje zakaz prowadzenia inwestycji bez uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

Granice stref ochrony konserwatorskiej określone na rysunku studium mogą ulec zmianie i korekcie na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków; szczegółowy przebieg granic ustalony powinien być na podstawie aktualnego stanu zachowania zabytku i w oparciu o czytelne elementy zagospodarowania terenu. Dla terenów poza strefami ochrony konserwatorskiej ustala się wymóg pisemnego powiadomienia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o terminie rozpoczęcia prac ziemnych na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem tych prac. W przypadku wystąpienia zabytków archeologicznych wymagane jest podjęcie ratowniczych badań archeologicznych metodą wykopaliskową, po uzyskaniu pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków.

109

4.2. Obiekty wpisane do rejestru zabytków

W odniesieniu do obiektów wpisanych do rejestru zabytków obowiązują następujące ustalenia: 1. Ustala się priorytet wymagań i ustaleń konserwatorskich nad względami wynikającymi z działalności inwestycyjnej, 2. Należy dążyć do pełnej rewaloryzacji zabytków, 3. Wszelkie działania podejmowane przy zabytkach wymagają pisemnego pozwolenia właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Tabela 2 Gmina Wiązów – wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków Numer Data wpisu do Miejscowość Obiekt Wiek rejestru rejestru Częstocice Kościół fil. św. Barbary XIV/XV, 1609 1153 20.11.1964 Kościół fil. MB Królowej Gułów XV, 2 poł. XIX 1592 22.03.1966 Polski Zespół dworsko – folwarczny: - 698/1-2/W 13.10.1994 XVIII, k. XIX, dwór 698/1-2/W 13.10.1994 Gułów XX XVIII, k. XIX, folwark 698/1-2/W 13.10.1994 XX Gułów Ogród dworski poł. XIX 577/W 27.12.1984 Kościół św. Michała Jaworów ok. 1500, ok. 1593 22.03.1966 Archanioła 1860 Pałac 1846, k. XIX 1594 22.03.1966 Jędrzychowice Oficyna dworska 1846, k. XIX 1594 22.03.1966 Jędrzychowice Park pałacowy k. XIX 576/W 27.12.1984 Kościół parafialny św. 2 poł. XIII, XVI, Jutrzyna 1242 01.03.1965 Franciszka z Asyżu XVIII 1 poł. XIV, Kowalów Kościół fil. św. Urszuli 1244 01.03.1965 ok. 1600 Krajno Park pałacowy k. XVIII, k. XIX 578/W 27.12.1984 Kościół św. Andrzeja k. XIV, XV, XVI, Kucharzowice 1615 08.04.1966 Apostoła 1803-04, 1868 Łojowice Pałac XVIII, poł. XIX 608/W 29.12.1987 Łojowice Park pałacowy XIX/XX 579/W 27.12.1984 Miechowice XV, XVI, 1836, Kościół ewangelicki (ruina) 455/W 29.10.1980 Oławskie 1862, 1881 poł. XVI, k. Miechowice Dwór XVII, 456/W 29.10.1980 Oławskie k. XVIII Miechowice Park dworski 2 poł. XIX 586/W 27.12.1984 Oławskie 2 poł. XV, 1706, Stary Wiązów Kościół fil. św. Floriana 1619 08.04.1966 1712-21, XIX Wawrzyszów Park pałacowy, ogród i aleja XIX 585/W 27.12.1984 Zespół kościelny p.w. MB Wawrzyszów XVI, XIX/XX w A/1073 14.07.08 Loretańskiej Wiązów miasto - 393 25.11.1956 Wiązów Kościół św. Mikołaja 2 poł. XVI, 1700- 1622 08.04.1966 06, 1914-17

110

Prepozytura dóbr biskupich i XVII 699/W/1-2 25.07.1994 folwark: Wiązów Dom zarządcy 1718-25 699/W/1-2 25.07.1994 Budynek mieszkalno – 1 poł. XVIII, 2 699/W/1-2 25.07.1994 gospodarczy poł. XIX 1616, 1667, Wiązów wieża Ratusza 1638 12.04.1966 1871-72 Zespół kościelny p.w. MB Witowice Poł XIII w, 1858 A/1034 16.11.07 Częstochowskiej Wyszonowice Cmentarz ewangelicki p. XIX 471/A/05 17.01.2005 1595-1615, poł. Wyszonowice Pałac 1628 12.04.1966 XVIII, 1909 Wyszonowice Park pałacowy i ogród poł. XIX 584/W 27.12.1984

4.3. Obiekty ujęte w ewidencji zabytków

W odniesieniu do obiektów ujętych w ewidencji zabytków obowiązują następujące ustalenia: 1. należy zachować ich bryłę, kształt i geometrie dachu oraz zastosowane tradycyjne materiały budowlane, 2. należy utrzymać, a w zniszczonych fragmentach odtworzyć historyczny detal architektoniczny, 3. należy zachować kształt, rozmiary i rozmieszczenie otworów zgodnie z historycznym wizerunkiem budynku, 4. należy utrzymać lub odtworzyć oryginalną stolarkę drzwi i okien, 5. w przypadku konieczności przebicia nowych otworów, należy je zharmonizować z zabytkową elewacją budynku, 6. należy chronić zachowany układ i wystrój wnętrz oraz dążyć do jego odtworzenia w tych przypadkach, gdy uległ niekorzystnym zmianom, 7. wskazane jest stosowanie kolorystyki nawiązującej do stosowanej w przeszłości, 8. elementy napowierzchniowych instalacji technicznych należy projektować i montować z zachowaniem wartości zabytkowych obiektów, 9. wszelkie prace budowlane, a także zmiany funkcji należy uzgadniać z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, 10. należy zachować formę i utrzymywać w należytym stanie technicznym urządzenia techniczne trwale związane z miejscem posadowienia (mosty, przepusty, stopnie wodne itp.), a także zabytki ruchome (elementów małej architektury figurujących w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków).

4.4. Stanowiska archeologiczne

W obrębie znajdujących się na terenie objętym opracowaniem stanowisk archeologicznych zamierzenia inwestycyjne związane z pracami ziemnymi wymagają przeprowadzenia badań archeologicznych, zgodnie z przepisami odrębnymi. Należy wyłączyć spod ewentualnego zalesienia obszary stanowisk archeologicznych.

111

Tabela 3: Gmina Wiązów – wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków Data wpisu Miejscowość Obiekt Numer rejestru do rejestru Bryłówek osada, kultura łużycka, średniowiecze 1160/595/1986 26.03.1986 Bryłówek osada, kultura łużycka 1161/596/1986 26.03.1986 osada, kultura przeworska, wczesne Częstocice 1162/597/1986 26.03.1986 średniowiecze, średniowiecze Jaworów grodzisko, wczesne średniowiecze 1159/594/1986 26.03.1986 osada, kultura przeworska, wczesne Kłosów 1163/598/1986 26.03.1986 średniowiecze osada, kultura przeworska, wczesne Kłosów 11645991986 26.03.1986 średniowiecze Kłosów osada, kultura pucharów lejowatych 1165/600/1986 26.03.1986 Kowalów grodzisko, XIII wiek 76/Arch/1964 17.10.1964 Wiązów grodzisko, XIII wiek 104/Arch/1965 11.02.1965 osada, neolit, epoka brązu, Wyszonowice 1003/518/1982 05.04.1982 średniowiecze osada, neolit, epoka brązu, Wyszonowice 1008/523/1982 05.04.1982 średniowiecze osada, kultura łużycka,wczesne Zborowice 640/Arch/1972 20.08.1972 średniowiecze

4.5. Zabytkowe układy zieleni kształtowanej (parki, cmentarze, szpalery, aleje, pojedyncze okazy)

Należy dążyć do ich zachowania w historycznych granicach, nie dzielić tych obszarów na działki użytkowe, a w miarę możliwości zachować własność całości lub dążyć do scalenia w jednych rękach. Wszelkie prace porządkowe i renowacyjne należy prowadzić w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Zachowane aleje i szpalery należy konserwować odtwarzając i uzupełniając ubytki tymi samymi gatunkami drzew. Stanowią one naturalne pasy ochronne, których zachowanie lub kontynuację należy przewidywać w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. 5. Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej i technicznej

5.1. Infrastruktura komunikacyjna

W niniejszym studium określony został podstawowy układ komunikacyjny gminy Wiązów w oparciu o drogi krajowe, wojewódzkie i powiatowe. Uzupełnieniem układu podstawowego są drogi gminne oraz drogi wewnętrzne. Projektowane przebiegi nowych bądź modernizowanych dróg oraz węzły drogowe przedstawione są na rysunku studium w sposób orientacyjny. Ich ostateczny przebieg może zostać ustalony w odrębnych procedurach planistycznych. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zmianę przebiegu, kategorii oraz parametrów poszczególnych dróg. Wzdłuż dróg o znacznym natężeniu ruchu powodującym dla zabudowy mieszkaniowej ponadnormatywne zagrożenie hałasem należy lokalizować środki ochrony czynnej ograniczających emisję zanieczyszczeń i hałasu od dróg (pasy zieleni izolacyjne, ekrany dźwiękochłonne). W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy przewidywać wzdłuż dróg funkcje i sposób zagospodarowania minimalizujące negatywny wpływ hałasu.

112

5.1.a. Autostrada A4.

Autostrada A4 przebiega przez północną część gminy. W latach 1998 – 2000 autostrada A 4 na odcinku Wrocław – Opole została gruntownie przebudowana i obecnie spełnia wymogi właściwe dla tras o znaczeniu międzynarodowym. Autostrada A 4 stanowi element III Paneuropejskiego Korytarza Transportowego (Lwów – Kraków-Wrocław-Berlin). Obszar gminy Wiązów dostępny jest z autostrady A4 przez węzły autostradowe „Brzezimierz” i „Przylesie” na skrzyżowaniach z drogami wojewódzkimi nr 396 i 403. Węzły te są zlokalizowane na terenach sąsiadujących gmin Oława i Grodków. Autostrada A4 ma parametry drogowe klasy A. 5.1.b. Droga krajowa.

Przez teren gminy Wiązów przebiega droga krajowa nr 39, dla której przyjęto parametry klasy G (droga główna). Przewiduje się możliwość jej rozbudowy i przebudowy (do uzyskania parametrów klasy G) oraz budowę obejść drogowych miejscowości Wiązów, Wyszonowice, Częstocice 5.1.c. Drogi wojewódzkie.

Przez teren gminy Wiązów przebiegają drogi wojewódzkie: 1. droga wojewódzka nr 396 łącząca Strzelin i Wiązów z Oławą, dla której przyjęto parametry klasy G (droga główna). Przewiduje się budowę obejścia drogowego miejscowości Ośno. 2. droga wojewódzka nr 378 Biedrzychów – Grodków, dla której przyjęto parametry klasy G (droga główna). Przewiduje się budowę obejść drogowych miejscowości Łojowice i Wawrzyszów. 3. droga wojewódzka nr 403 Łukowice Brzeskie - Młodoszowice, dla której przyjęto parametry klasy G (droga główna). Przewiduje się przebudowę odcinka drogi przebiegającego przez województwo dolnośląskie (w ramach Wieloletniego Programu Inwestycyjnego 2007-2013). 5.1.d. Drogi powiatowe

Zgodnie z wieloletnim planem inwestycyjnym na lata 2003 – 2015 proponuje się następujące inwestycje dotyczące dróg powiatowych zlokalizowanych na terenie gminy Wiązów: 1. przebudowa drogi nr 3105 D Wiązów – Jędrzychowice do skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 396, przewidywana realizacja w latach 2010 – 2011; 2. przebudowa drogi nr 3106 D Kowalów – Wawrzyszów: przewidywana realizacja w roku 2015. 5.1.e. Kolej

Postuluje się modernizację zawieszonej linii kolejowej nr 304 Strzelin – Brzeg we wschodniej części gminy na odcinku do skrzyżowania z drogą krajową nr 39. W przypadku likwidacji linii kolejowej dopuszcza się przekształcenie części terenu linii kolejowej na odcinku przebiegającym przez miasto Wiązów na drogę publiczną oraz dla celów turystycznych na ścieżkę rowerową. Pozostałe odcinki linii kolejowych w przypadku ich likwidacji mogą zostać zagospodarowane jako ścieżki rowerowe. Budynki znajdujące się na terenach kolejowych (po likwidacji linii kolejowej) mogą być przeznaczone na cele usługowe, produkcyjne lub mieszkaniowe. 5.1.f. Miejsca parkingowe

W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy przyjmować następujące wskaźniki liczby miejsc parkingowych:

113

1. na terenach zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej: 1,5 – 2,0 miejsc parkingowych na 1 mieszkanie, 2. na terenach zabudowy usługowej nie mnie niż: 2 – 3 miejsca parkingowe na 100 m2 powierzchni usług. 5.1.g. Ścieżki rowerowe

Ścieżki rowerowe należy wytyczać łącząc tereny mieszkaniowe z terenami o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Terenami predysponowanymi do rozwoju ścieżek rowerowych są obszary położone w południowej części gminy, obejmujące Wzgórza Strzelińskie. System ścieżek rowerowych winien być powiązany ze ścieżkami rowerowymi na terenie sąsiadujących gmin: Strzelin, Przeworno i Grodków. Ścieżki rowerowe należy prowadzić wzdłuż dróg o niższych kategoriach (drogi zbiorcze, lokalne i dojazdowe oraz drogami śródpolnymi). W miarę możliwości należy wykorzystywać do tego celu nieczynne linie kolejowe (po ich wcześniejszej przebudowie i zaadaptowaniu do tej funkcji). Należy unikać prowadzenia ścieżek rowerowych drogami klasy głównej lub głównej ruchu przyspieszonego, w uzasadnionych przypadkach można prowadzić odcinki ścieżek wzdłuż tych dróg, lecz poza główną jezdnią.

5.2. Infrastruktura techniczna

5.2.a. Zaopatrzenie w wodę

Istniejące obecnie na terenie ujęcia wody w Wiązowie, Częstocicach, Księżycach, Łojowicach, Wyszonowicach i Zaborowicach w pełni zaspokajają obecne zapotrzebowania w wodę. Studium przewiduje znaczny przyrost terenów inwestycyjnych na terenie miasta Wiązów (tereny mieszkaniowe, usługowe i produkcyjne) , na gruntach wsi Jaworów i Kłosów (tereny produkcyjno- usługowe) i Kurów (tereny produkcyjno-usługowe). Biorąc pod uwagę wielkość nowych terenów budowlanych oraz aktualną wydajność ujęć wody można przyjąć, że rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz usługowo-produkcyjnego nie spowoduje konieczności budowy nowych ujęć wody.

Wydajność: Procent Lokalizacja ujęcia Zapotrzebowanie Qmaxh m3/h Qśrd m3/d wykorzystanie ujęcia Wiązów 1488,0 630 42% Częstocice 2112,0 130 6% Księżyce 75,3 21 28% Łojowice 140,0 70 50% Wyszonowice 140,0 74 53% Zborowice 85,0 73 86% Działania inwestycyjne w zakresie zaopatrzenia w wodę polegać winny na modernizacji istniejących Stacji Uzdatniania Wody (SUW) w celu zapewnienia ich bezawaryjnej pracy oraz modernizacji istniejącej sieci wodociągowej w celu zmniejszenia awaryjności sieci i zapewnienia ciągłości dostaw wody do odbiorców. 5.2.b. Odprowadzanie ścieków

Zaleca się kompleksowe rozwiązywanie gospodarki ściekowej dla terenów zainwestowanych i nowoprojektowanych w oparciu o zbiorcze oczyszczalnie ścieków. Zgodnie z opracowaną

114

„Koncepcją kanalizacji gminy Wiązów” przewiduje się budowę sieci kanalizacji sanitarnej we wsiach, które mają możliwości techniczne podłączenia do istniejącej oczyszczalni ścieków w Starym Wiązowie: Gułów, Stary Wiązów, Miechowice i Zborowice oraz pozostała część miasta Wiązów.

Docelowo przewiduje się stworzenie systemu kanalizacji sanitarnej opartego na 10 oczyszczalniach ścieków. Oprócz istniejącej oczyszczalni w Starym Wiązowie przewiduje się budowę mechaniczno-biologicznych oczyszczalni w następujących miejscowościach: 1. Jędrzychowice – obsługująca wsie Ośno i Jędrzychowie, 2. Witowice - obsługująca wsie Kurów i Witowie, 3. Kalinowa - obsługująca wsie Częstocice i Kalinowa, 4. Jaworów - obsługująca wsie Bryłów, Kłosów i Jaworów, 5. Jutrzyna - obsługująca wsie Kowalów, Kucharzowice i Jutrzyna, 6. Łojowice - obsługująca wsieWawrzyszów i Łojowice, 7. Wyszonowice - obsługująca wieś Wyszonowice, 8. Wawrzęcice - obsługująca wieś Wawrzęcice, 9. Księżyce - obsługująca wieś Księżyce.

Przewiduje się, ze wsie Bryłówek, Janowo i Krajno gospodarka ściekowa odbywać będzie się w oparciu o indywidualne systemy gromadzenia i utylizacji ścieków (szczelne bezodpływowe zbiorniki na nieczystości płynne lub przydomowe oczyszczalnie ścieków). Dla pojedynczych domów, oddalonych od głównych terenów zainwestowania, dla których podłączenie do sieci kanalizacyjnej jest nieekonomiczne proponuje się alternatywne sposoby gospodarki ściekami: 1. gromadzenie ścieków w bezodpływowych zbiornikach na nieczystości płynne - wywóz ścieków wozem asenizacyjnym do punktów zlewnych wytypowanych oczyszczalni ścieków, 2. oczyszczanie ścieków na małych, przydomowych oczyszczalniach biologicznych, z odprowadzeniem wody - oczyszczonej do uzyskania parametrów zgodnych z wymogami przepisów odrębnych, do odbiorników (rowów melioracyjnych itp.) lub rozsączenie w gruncie gruntów za pomocą lokalnych systemów infiltracyjnych, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska. 5.2.c. Zaopatrzenie w gaz

Potencjalnym źródłem zaopatrzenia w gaz przewodowy może być gazociąg wysokiego ciśnienia 350 relacji: Zdzieszowice – Oława – Wrocław lub gazociąg wysokiego ciśnienia 300 relacji: Ząbkowice – Wrocław. W tym celu należy opracować program gazyfikacji gminy Wiązów z określeniem warunków ekonomicznych dostawy gazu. Ewentualna budowa sieci gazowej powinna być realizowana z uwzględnieniem obowiązującego prawa energetycznego oraz rozporządzeń wykonawczych, w szczególności w oparciu o: 1. wnioski podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci gazowej posiadających tytuł prawny do korzystania z przyłączanego obiektu, 2. sporządzony przez przedsiębiorstwo energetyczne plan rozwoju w zakresie sieci gazowej, uwzględniający wytyczne miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ograniczony do zadań, dla których istnieją warunki techniczne oraz ekonomiczne dostarczania paliwa gazowego.

115

5.2.d. Zaopatrzenie w energię elektryczną.

Na terenie gminy Wiązów nie ma obecnie napowietrznych linii przesyłowych, występuje tu tylko napowietrzna sieć 20 kV i niskiego napięcia. W zakresie elektroenergetyki przewiduje się: 1. budowę linii elektroenergetycznej 400 kV relacji Dobrzeń-Pasikurowice/Wrocław, której przebieg na rysunku studium należy przyjąć jako orientacyjny, 2. budowę linii elektroenergetycznej 110 kV, której przebieg na rysunku studium należy przyjąć jako orientacyjny (w 2 alternatywnych wariantach); przy szczegółowym wytyczeniu trasy linii należy kierować się zasadą aby nie przecinać linią energetyczną dużych areałów pól i prowadzić ją na granicy pól. Dla planowanej napowietrznej linii elektroenergetycznej 110 kV należy ustalić obszar ograniczeń zabudowy i zagospodarowania terenu zgodnie z wymogami przepisów odrębnych, 3. budowę Głównego Punktu Zasilania – alternatywne lokalizacje w obrębie Jędrzychowie oraz w rejonie Wiązowa, 4. budowę nowych linii elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia (napowietrznych i kablowych) w związku z realizacją nowej zabudowy na terenach wskazanych w studium, 5. modernizacje istniejących napowietrznych linii elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia, w tym kablowanie odcinków przebiegających przez tereny zainwestowane, 6. budowę nowych stacji transformatorowych w związku z realizacją nowej zabudowy na terenach wskazanych w studium, 7. budowę urządzeń i infrastruktury związanej z pozyskiwaniem energii odnawialnej o mocy mniejszej niż 100 kW (np. farmy wiatrowe itp.) - warunki ich lokalizacji należy ustalić w procedurze sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 5.2.e. Zaopatrzenie w energię cieplną

1. Postuluje się stosowanie ekologicznych paliw do celów grzewczych (energia elektryczna, gaz, oleje opałowe), 2. Postuluje się tworzenie lokalnych sieci ciepłowniczych działających w oparciu o kotłownie stosujące ekologiczne, niskoemisyjne paliwa do celów grzewczych, 3. Postuluje się wprowadzanie alternatywnych, ekologicznych systemów wytwarzania ciepła i energii (kolektory słoneczne, pompy ciepła, kotłownie na biomasę: zrębki wierzby energetycznej, pelet itd.), 4. Postuluje się upowszechnianie idei termomodernizacji istniejących obiektów w celu zmniejszenia zużycia energii służącej do ich ogrzewania. Obiekty publiczne będące w zarządzie Gminy Wiązów należy sukcesywnie poddawać inwestycjom termoizolacyjnych (ocieplenie budynków, wymiana stolarki okiennej i drzwi, wymiana starych systemów grzewczych opartych na węglu).

5.2.f. Gospodarka odpadami

Wyznacza się kierunki rozwoju w zakresie gospodarki odpadami: 1. należy stworzyć zintegrowany system gospodarki odpadami na każdym etapie (wytwarzanie – odbieranie – transport – zbieranie – odzysk - unieszkodliwianie), 2. należy zapewnić zorganizowaną zbiórkę całości wytwarzanych odpadów komunalnych, w tym zorganizować selektywną zbiórkę odpadów niebezpiecznych,

116

3. należy zwiększyć do maksimum dostępność do segregacji odpadów i poprawić skuteczność zbiórki w zakresie ilości i jakości, 4. należy dążyć do minimalizacji ilości odpadów składowanych oraz zmniejszenia ich potencjału szkodliwości (składowanie odpadów organicznych wcześniej przekształconych), 5. należy zwiększyć działania informacyjnych i edukację ekologiczną, 6. należy prowadzić kompleksową selektywną zbiórkę opakowań i innych odpadów o charakterze surowców wtórnych, 7. postuluje się wprowadzenie zasady zbierania odpadów charakterystycznych na zasadzie „wystawek”, planuje się lokalizację nowego składowiska odpadów stałych, bez wydzielania części dla składowania odpadów niebezpiecznych w Jaworowie obok autostrady A4, dojazdem istniejącą drogą, dostosowaną do potrzeb składowiska i sprzętu ciężkiego od strony wojewódzkiej nr 402 , przejazdem pod autostradą, 8. planuje się maksymalne wykorzystanie istniejącego składowiska odpadów komunalnych w Starym Wiązowie poprzez powiększenie jego pojemności o jedną kwaterę, a w późniejszym okresie przekazywanie odpadów przetworzonych i wyselekcjonowanych na składowisko w Jaworowie lub do zakładu w Gaci Oławskiej (poza gminą Wiązów), 9. planuje się stworzenie punktu dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO), którego lokalizację proponuje się na terenie obecnego składowiska odpadów w Starym Wiązowie, 10. dla odpadów niebezpiecznych (komunalnych) i z działalności gospodarczej proponuje się utworzenie punktu zbierania odpadów niebezpiecznych (PZON) odrębnie lub w ramach PDGO 11. na terenie gminy Wiązów nie przewiduje się lokalizacji i budowy Centrum Segregacji, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów (CSOiUO) oraz żadnych instalacji odzysku ani unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

6. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Jako inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym wyznacza się obszary przeznaczone pod usługi publiczne, usługi oświaty, zdrowia, cmentarze oraz drogi publiczne i infrastrukturę techniczną. 7. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym Do inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym należą: 1. inwestycje w zakresie infrastruktury komunikacyjnej: a) budowa obejść miejscowości Wiązów, Wyszonowice i Częstocice w ciągu drogi krajowej nr 39 i modernizacja drogi do parametrów klasy G, b) budowa obejścia miejscowości Ośno w ciągu drogi wojewódzkiej nr 396 i modernizacja drogi do parametrów klasy G, c) budowa obejścia miejscowości Łojowice i Wawrzyszów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 378 i modernizacja drogi do parametrów klasy Z, 2. w zakresie infrastruktury technicznej: a) budowa linii elektroenergetycznej 400 kV relacji Dobrzeń-Pasikurowice/Wrocław, b) budowa linii elektroenergetycznej 110 kV relacji Oława – Strzelin z planowanym GPZ w Jędrzychowicach.

117

8. Obszary dla których obowiązkowe jest sporządzenie planów miejscowych

8.1. Na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości.

1. Nie przewiduje się obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, 2. W przypadku zaistnienia sytuacji wymagającej określenia obszarów wymagających przeprowadzenia procedury scalenia i podziału nieruchomości, należy je wyznaczyć w procedurze sporządzenia planu miejscowego.

8.2. Obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2

Obszarami, dla których obowiązuje sporządzenie miejscowych planów są tereny przeznaczone pod zabudowę produkcyjną i usługową, na których studium dopuszcza lokalizowanie wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Definicję wielkopowierzchniowego obiektu handlowego określają obowiązujące aktualne przepisy odrębne.

8.3. Obszary przestrzeni publicznej

Zgodnie z definicją ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz.. 647 z późn. zm.) obszarem przestrzeni publicznej jest obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb, poprawy jakości życia i integracji mieszkańców gminy powinny być rozpatrywane w następujących kategoriach: Na terenie gminy Wiązów powyższe kryterium spełnia teren Rynku miasta Wiązowa.

9. Obszary dla których gmina zmierza sporządzić plany miejscowe Obszarami, dla których gmina zamierza sporządzić planu miejscowe są tereny określone w kolejności ze względu na ich ważność: 1. tereny zabudowy wsi - w celu uporządkowania ich struktury przestrzennej, 2. tereny lokalizacji projektowanej linii elektroenergetycznej 400 kV Dobrzeń- Pasikurowice/Wrocław, 3. tereny lokalizacji urządzeń i infrastruktury związanej z pozyskiwaniem energii odnawialnej o mocy mniejszej niż 100 kW (np. farmy wiatrowe itp.). W granicach terenów wskazanych do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy przede wszystkim uwzględnić dominujące funkcje wskazane na rysunku studium. Dopuszcza się wprowadzanie w ramach szczegółowych rozwiązań projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego innych funkcji w sposób nie kolidujący z funkcjami dominującymi. W ramach wskazanych funkcji dominujących dopuszcza się wprowadzanie funkcji dopuszczalnych, szczegółowych rozwiązań w zakresie komunikacji i infrastruktury technicznej oraz zieleni. Dopuszcza się możliwość opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla części terenów wymagających uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ustala się, że plan miejscowy należy dla takich gruntów

118 sporządzać co najmniej w granicach wyznaczonych przez istniejące drogi publiczne lub granice działek. Przyjmuje się, że granicami terenów wskazanych do opracowania mpzp są: 1. Granice obszarów o wskazanej funkcji dominującej oznaczone na rysunku studium, 2. Kwartały wydzielone drogami publicznymi w ramach obszarów o funkcji dominującej, 3. Granice podziałów geodezyjnych, przy założeniu że działka przeznaczona do opracowania mpzp spełnia wymogi przepisów odrębnych w zakresie umożliwiającym realizację wnioskowanego zamierzenia budowlanego. Ze względy na występujące wysokie klasy gruntów zaleca się sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla całych obrębów geodezyjnych. 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej

10.1. Rolnicza przestrzeń produkcyjna

Ze względu na szczególnie korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa na terenie gminy Wiązów przyjmuje się, że tereny na których może nastąpić zmiana przeznaczenie gruntów rolnych na cele nierolnicze należy ograniczyć do obszarów wskazanych na rysunku studium. W granicach terenów upraw rolnych dopuszcza się realizację sieci napowietrznej oraz podziemnej infrastruktury technicznej, lokalizację rozproszonej zabudowy zagrodowej związanej z prowadzoną gospodarką rolną typu farmerskiego oraz lokalizacji urządzeń i infrastruktury związanej z pozyskiwaniem energii odnawialnej o mocy mniejszej niż 100 kW (np. farmy wiatrowe itp.). Grunty rolne o wysokich klasach bonitacyjnych występujące na terenie gminy Wiązów stanowią silną podstawę dla rozwoju potencjału rolniczego gminy. Powinny być wykorzystane dla rozwoju rolnictwa z uwzględnieniem wdrażania zasad rolnictwa ekologicznego Powinna rozwijać się także hodowla zwierząt dostosowana do lokalnych uwarunkowań. Powinno dążyć się do zwiększania areałów gospodarstw indywidualnych. Alternatywnym (lub uzupełniającym) rozwiązaniem dla rozwoju produkcji rolniczej jest prowadzenie gospodarstw agroturystycznych.

10.2. Zalesienia

W związku z małą lesistością gminy część użytków rolnych, należy przeznaczyć pod zalesienie. Mogą to być grunty najniższych klas bonitacyjnych, a także nieużytki, szczególnie w południowej części gminy. Program zalesień może nastąpić poprzez weryfikację granicy rolno- leśnej. Przyjmuje się, że w miarę możliwości i w oparciu o dostępne środki należy wdrażać program wprowadzania zadrzewień śródpolnych jako elementu wzbogacającego walory przyrodnicze gminy Wiązów.

10.3. Ochrona lasów

Powiększenie potencjału leśnego nastąpi w wyniku zalesienia użytków rolnych o małej wartości rolniczej. Ponadto należy uwzględnić: 1. Usuwanie na bieżąco wiatrołomów oraz drzew obumierających i zasiedlonych przez szkodniki, 2. Korowanie drewna iglastego pozostawionego w lesie oraz pni po ściętych drzewach, 3. Wykładanie pułapek na kornika oraz inne szkodniki,

119

4. Przestrzeganie przepisów ochrony przeciwpożarowej. 11. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych

11.1. Ochrona przeciwpowodziowa

Na zlecenie Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych firma EKOINWEST z Wrocławia opracowała w 1999 roku „Koncepcję zabezpieczenia przeciwpowodziowego w dolinie rzeki Oławy w km 48+524 – 44+650 w obrębie wsi Kalinowa. Zakres opracowania obejmuje dolinę rzeki Oławy w obszarze pomiędzy rzeką Witówką a rowami R-A – R-A5 (potok Częstocicki). W koncepcji określono dwa warianty zabezpieczenia przeciwpowodziowego dla wsi Kalinowa: 1. przebudowę koryta rzeki Oławy wraz z przebudową urządzeń regulacyjnych, 2. modernizacja koryta rzeki Oławy i Witówki wraz z przebudową rowów R-A i RA-5.

11.2. Obszary narażone na osuwanie się mas ziemnych

Na terenie gminy Wiązów nie występują zjawiska związane z osuwaniem się mas ziemnych.

12. Obszary eksploatacji kopalin, dla których wyznacza się filary ochronne Nie wyznacza się filarów ochronnych dla złóż kopalin na terenie gminy Wiązów.

13. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji Obszarem o szczególnym znaczeniu dla Miasta i Gminy Wiązów jest Rynek w Wiązowie. Obszar ten wymaga podjęcia konkretnych działań rewitalizacyjnych prowadzących do odnowienie istniejącej zabudowy, uzupełnienia luk w zabudowie oraz odbudowy nawierzchni Rynku z poszanowaniem szczególnych walorów zabytkowych tego terenu. Działania rewitalizacyjne winny stworzyć warunki do ożywienia Rynku jako miejsca integracji lokalnej społeczności a jednocześnie zwiększyć jego atrakcyjność dla rozwoju funkcji turystycznych. Rehabilitacji należy poddać zespoły dawnych gospodarstw rolnych w Wyszonowicach, Jędrzychowicach, Krajnie, Wawrzyszowie, Wawrzęcicach, Kurowie. Obiekty produkcyjne wraz z parkami podworskimi należy uporządkować. Ustala się wielofunkcyjność tych terenów, dopuszczając możliwość ich przekształcenia na funkcję mieszkaniową, usługową (obsługa turystyki), przemysłową lub obsługi rolnictwa. Do rekultywacji przeznacza się tereny nieczynnych wyrobisk w Wyszonowicach. Po odpowiednich badaniach, zabezpieczeniu i przygotowaniu terenu wyrobiska można wykorzystać je dla funkcji

120 turystycznej, rekreacyjnej (zbiorniki wodne) lub rekultywacji w kierunku leśnym. Wyznacza się kierunki rekultywacji dla terenów po wyeksploatowanych złożach: 1. w Wyszonowicach - w kierunku usług sportu, turystyki i rekreacji, 2. w Kalinowej - w kierunku rekreacyjno – wypoczynkowym, w tym przystosowanie dla potrzeb wędkarstwa (stawy wędkarskie).

Dopuszcza się przekształcanie linii kolejowych nie stanowiących terenów zamkniętych (np. odcinek w Wyszonowicach) w kierunku infrastruktury komunikacyjnej (w tym drogi publiczne, ścieżki rowerowe, trasy turystyczne) i technicznej. W przypadku likwidacji linii kolejowej nr 304 Strzelin-Brzeg i odebraniu jej statusu terenu zamkniętego dopuszcza się wykorzystanie jej na cele infrastruktury komunikacyjnej (np. odcinek obejścia drogowego w Wiązowie) lub ścieżki rowerowe i trasy turystyczne. 14. Obszary pomników zagłady Na terenie gminy Wiązów nie występują obiekty obszary pomników zagłady, wymagające wprowadzenia stref ochronnych i ustalenia szczególnych zasad prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. nr 41 z 1999 r., poz. 412, z późn. zm.). 15. Tereny zamknięte Na terenie gminy Wiązów tereny zamknięte stanowią tereny kolejowej nr 304 Strzelin – Brzeg, zgodnie z poniższym wykazem: Lp. Obręb Nr działki Pow. [ha] 1. Częstocice 290 6,0600 2. Janowo 69 1,9600 3. Miechowice Oławskie 317 3,6100 4. Miechowice Oławskie 318 1,0600 5. Wiązów 237 6,8122

Tereny te są w trakcie postępowania o wyłączania ich z listy terenów zamkniętych. 16. Obszary problemowe Zgodnie z definicją ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z późn. zm.) „obszarem problemowym” jest obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Obowiązujący plan zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego wskazuje, że obszarami problemowymi są m.in. obszary aktywizacji gospodarczej i społecznej obejmujące tereny około autostradowe oraz gminne i powiatowe strefy ekonomiczne. Na terenie gminy Wiązów kryteria te spełniają tereny położone w strefie dominującej funkcji produkcyjno-usługowej PU położone przy autostradzie A4 w północnej i wschodniej części gminy.

121

IV UZASADNIENIE

Projekt studium został sporządzony zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z późn. zm.) oraz z wymogami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233) w tym, zgodnie z § 8 cyt. rozporządzenia, został wykonany w formie ujednoliconego tekstu i rysunku studium z wyróżnieniem projektowanych zmian.

Ponadto zgodnie z uzyskanymi opiniami i uzgodnieniami w niniejszym opracowaniu:  skorygowano informacje dotyczące występowania na terenie gminy złóż kopalin,  uzupełniono wykaz chronionych gatunków flory i fauny,  wprowadzono informacje dotyczące strefy ochrony konserwatorskiej zabytków archeologicznych,  skorygowano informacje dotyczące ochrony przeciwpowodziowej oraz stref ochrony ujęć wody,  uzupełniono informacje dotyczące dopuszczalnej mocy urządzeń i infrastruktury związanej z pozyskiwaniem energii odnawialnej,  zaktualizowano podstawę aktów prawnych.

Projekt studium został poddany procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z zapisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz.1235).

Przyjęte w niniejszym dokumencie, będącym II edycją zmiany SUiKZP gminy Wiązów, rozwiązania i ustalenia zostały zainicjowane uchwałą Nr XLVII/302/14 Rady Miasta i Gminy w Wiązów z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wiązów, w zakresie działki nr 3/2 AM 1, obręb Kurów.

Ponadto zgodnie z uzyskanymi opiniami i uzgodnieniami w niniejszym opracowaniu:  zmieniono zapis funkcji dla działki nr 3/2 AM/1 w Kurowie,

122

V ANEKS

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

140