58Thai J. For. 25 : 58-73 (2006) Thai J. For. 25 : 58-73 (2006) «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) Õπÿ°√¡«‘∏“π·≈–°“√·æ√à°√–®“¬¢Õß¡¥ °ÿ≈ „π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬

TAXONOMY AND DISTRIBUTION OF GENUS Aenictus IN EASTERN THAILAND

«’¬–«—≤πå „®µ√ß1 Weeyawat Jaitrong1 ‡¥™“ «‘«—≤πå«‘∑¬“1 Decha Wiwatwitaya1

ABSTRACT

Study on and distribution of the ant genus Aenictus (Aenictinae: Formicidae) of Eastern Thailand, with the objectives to make known their external morphology, distributional pattern, and taxonomic characters which conducting the identification key to this ant genus. Data complied from field works were done in different plant community types of Eastern Thailand, together with the thorough investigation of ant specimens deposited in many museum collections during 2005 to 2006. It revealed the existence of 16 species, of which a key has been prepared for their specific identification. The majority of them distribute solely in natural forest, not in human habitation or agricultural areas. Severe forest destruction will certainly have an adverse effect on this ant genus. Dealing with the known distributional pattern, this genus can be separated into 3 groups. The first one including those dwelling in many plant community types at the average level less than 800 m; the second one living in specific plant community types less than 800 m; and the last one confining to the hill evergreen forest averagely above 800 m high. Furthermore, this ant genus can be beneficially applied as the pest controllers and the indicators of forest condition, also the acquired information can be used as a guideline for proper habitat management.คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หมดอายุวันที่ 06-11-2564

1 ¿“§«‘™“™’««‘∑¬“ªÉ“‰¡â §≥–«π»“ µ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…µ√»“ µ√å ®µÿ®—°√ °√ÿ߇∑æœ 10900 «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 59 ∫∑§¥¬— Õà

°“√»÷°…“Õπÿ°√¡«‘∏“π·≈–°“√·æ√à°√–®“¬¢Õß¡¥ °ÿ≈ Aenictus „π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ¡’«—µ∂ÿª√– ߧå‡æ◊ËÕµâÕß°“√∑√“∫≈—°…≥– —≥∞“π¿“¬πÕ° °“√·æ√à°√–®“¬ ·≈–®—¥∑”√Ÿª«‘∏“π°“√®”·π°¡¥ °ÿ≈ π ’È ‚¥¬»°…“µ÷ «Õ¬— “ß∑à ‡°’Ë ∫®“°¿“§ π“¡„π Á ߧ¡æ— ™·µ°µ◊ “ß°à π∑— ª√“°Ø„π¿“§µ–«’Ë πÕÕ°— ·≈–µ√«® Õ∫µ«Õ¬— “ßà ¡¥®“°æ‘æ‘∏¿—≥±å„π√–À«à“ߪï 2548 ∂÷ß 2549 æ∫¡¥ °ÿ≈ Aenictus ®”π«π 16 ™π‘¥ ·≈–‰¥â®—¥∑”√Ÿª«‘∏“π °“√®”·π°‡æ◊ËÕßà“¬µàÕ°“√√–∫ÿ™π‘¥‰«â ¡¥ °ÿ≈ Aenictus à«π„À≠à æ∫°√–®“¬„πªÉ“∏√√¡™“µ‘ ·µà‰¡àæ∫„π·À≈àß ™ÿ¡™πÀ√◊Õæ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡ °“√∑”≈“¬ªÉ“Õ“® àߺ≈°√–∑∫µàÕª√–™“°√¢Õß¡¥ °ÿ≈π’ȉ¥â ®“°√Ÿª·∫∫°“√ °√–®“¬ “¡“√∂·∫àß¡¥ °ÿ≈ Aenictus ÕÕ°‰¥â‡ªìπ 3 °≈ÿà¡ ‰¥â·°à °≈ÿà¡∑’Ë 1 §◊Õ™π‘¥∑’Ë°√–®“¬„πæ◊Èπ∑’Ë∑’Ë¡’§«“¡ Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ‰¡à‡°‘π 800 ‡¡µ√ Õ“»—¬‰¥â„πÀ≈“¬ —ߧ¡æ◊™ °≈ÿà¡∑’Ë 2 §◊Õ™π‘¥∑’Ë°√–®“¬„πæ◊Èπ∑’Ë∑’Ë¡’ §«“¡ Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ‰¡à‡°‘π 800 ‡¡µ√ ¡’§«“¡‡®“–®ß∂‘ËπÕ“»—¬ ·≈–°≈ÿà¡∑’Ë 3 §◊Õ™π‘¥∑’Ëæ∫„πªÉ“¥‘∫‡¢“ ¡§«“¡ ’ ß®“°√–¥Ÿ ∫π— È”∑–‡≈‡©≈¬¡“°°«’Ë “à 800 ‡¡µ√ πÕ°®“°π “¡“√∂ª√–¬’È °µÿ„™å ª√–‚¬™πâ ®“°¡¥ °å ≈ÿ Aenictus ‰¥â ‡™àπ °“√„™â‡ªìπ·¡≈ߧ«∫§ÿ¡»—µ√Ÿæ◊™ °“√„™â‡ªìπµ—«∫àß™’È ¿“æªÉ“ √«¡∂÷߇ªìπ¢âÕ¡Ÿ≈ ”À√—∫À“·π«∑“ß„π °“√®—¥°“√æ◊Èπ∑’˥⫬

§”𔠙𥉥‘ ·≈â «ª√–¡“≥â 20 ™π¥‘ (Wheeler and Chapman, 1925; Wilson, 1964) ¡¥ °ÿ≈ Aenictus ‡ªìπ¡¥∑’Ë°√–®“¬‡©æ“– °“√»÷°…“‡°’ˬ«°—∫¡¥„πª√–‡∑»‰∑¬ à«π„À≠à ‚≈°‡°à“‡¢µ√âÕπ·≈–°÷Ë߇¢µ√âÕπ (Bolton, 1995; ‡ªìπ°“√»÷°…“¥â“𧫓¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ Gotwald, 1995) ¡’∫∑∫“∑ ”§—≠µàÕ√–∫∫𑇫»ªÉ“‰¡â ”À√—∫¥â“πÕπÿ°√¡«‘∏“π¡’°“√»÷°…“§àÕπ¢â“ßπâÕ¬ §◊Õ‡ªìπ¡¥µ—«ÀÈ” (predator) °‘π¡¥ ·¡≈ß ·≈– —µ«å‰¡à ·≈–‡ªìπ°“√®—¥∑”√Ÿª«‘∏“π®”·π°¡¥„π√–¥—∫ °ÿ≈ ¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ß¢π“¥‡≈Á°µ“¡æ◊Èπ¥‘π‡ªìπÕ“À“√ (‡¥™“ ·≈– «’¬–«—≤πå, 2544) à«π°“√®”·π°·≈–°“√ (‡¥™“ ·≈– «’¬–«—≤πå, 2544; Wilson, 1964; Gotwald, ∫√√¬“¬≈—°…≥–¡¥„π√–¥—∫™π‘¥¡’‡æ’¬ß 6 °ÿ≈ §◊Õ 1995) ®ß‡ª÷ π°≈‰°Àπì ß∑”„À÷Ë √–∫∫πâ ‡«»Õ¬‘ „π ¿“«–Ÿà ¡¥ °≈ÿAenictus (Terayama and Kubota, 1993) °≈ÿ ¡¥≈ÿ ∑«‚≈°æ∫¡¥ °—Ë ≈ÿAenictus ª√–¡“≥ 100 ™π¥‘ Acanthomyrmex (Terayama, 1995) ·≈– °ÿ≈ (Bolton, 1995) ”À√∫„πª√–‡∑»‰∑¬ “¡“√∂®”·π°— Proceratium (Urbani and Andrade, 2003) ®“°∑“ß ™π‘¥‰¥â·≈â«‡æ’¬ß 9 ™π‘¥ (Jaitrong and Nabhitabhata, ¿“§‡Àπ◊Õ ¡¥ °ÿ≈ Pristomyrmex (Wang, 2003) °ÿ≈ 2005) ®–‡ÀÁπ‰¥â«à“¡’°“√»÷°…“πâÕ¬¡“°‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫ Polyrhachis (Dorow, 1995) „πª√–‡∑»‰∑¬ ·≈–¡’ °“√»÷°…“„πª√–‡∑»„°≈คลังความรู้ดิจิทัล⇧’¬ß มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ´÷Ëß„π‡Õ‡™’¬µ–«—πÕÕ° °“√µ—Èß™◊ËÕ¡¥™π‘¥„À¡à„π °ÿ≈ Lophomyrmex ®“° ‡©¬ß„µ’ ª√–‡∑»Õâ π‚¥π‘ ‡´’ ¬¡’ °“√»’ °…“¡¥ °÷ ≈ÿ Aenictus ∑“ß¿“§µ–«—πÕÕ° (Rigato, 1994) ”À√—∫°“√»÷°…“ ¡“°∑ ’Ë ¥ÿ “¡“√∂®”·π°™π¥‰¥‘ ·≈â «¡“°°«â “à 30 ™π¥‘ π’ȇªìπ°“√»÷°…“Õπหมดอายุวันที่ÿ°√¡«‘∏“π¢Õß¡¥ ° 06-11-2564ÿ≈ Aenictus (Wilson, 1964; Bolton, 1995) „π®”π«ππ’ȇªìπ¡¥∑’Ë §√—Èß·√°„π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬‡æ◊ËÕ„Àâ ‰¥â√—∫°“√µ—Èß™◊ËÕ§√—Èß·√°®“°ª√–‡∑»Õ‘π‚¥π’‡´’¬∂÷ß 24 ∑√“∫∂÷ß≈—°…≥– —≥∞“π¿“¬πÕ° ”À√—∫®—¥∑”√Ÿª ™π‘¥ √Õß≈ß¡“§◊Õª√–‡∑»øî≈‘ªªîπ åæ∫¡¥∑’Ë®”·π° «‘∏“π (key) ´÷Ëßßà“¬µàÕ°“√®”·π°™π‘¥ ·≈–∑√“∫∂÷ß 60 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

°“√·æ√à°√–®“¬¢Õß¡¥ °ÿ≈π’ȇæ◊ËÕ„™â‡ªìπ¢âÕ¡Ÿ≈ ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…µ√»“ µ√å À≈—ß®“°®—¥√Ÿª√à“ß¡¥‡ √Á® π—∫ πÿπ°“√®—¥°“√æ◊Èπ∑’ËÕπÿ√—°…åµàÕ‰ª„πÕ𓧵 ·≈â«∑”°“√µ‘¥°√–¥“…∫—π∑÷° (Data label) ª√–®”µ—« ¡¥ «—¥¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—«¢Õß¡¥·µà≈–™π‘¥‚¥¬ Õÿª°√≥å·≈–«‘∏’°“√ „™â ocular grid «—¥§«“¡¬“« à«πÀ—« Õ° ‡Õ« ·≈– ∑âÕß·≈â«π”¡“∫«°°—π‡ªì𧫓¡¬“«≈”µ—« °“√√«∫√«¡¢âÕ¡Ÿ≈¡¥ °“√‡°Á∫√«∫√«¡¢âÕ¡Ÿ≈¡¥ °ÿ≈ Aenictus „π °“√®—¥®”·π° ¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ¡’ 2 ·π«∑“ߥ—ßπ’È π”µ«Õ¬— “ß∑à ‰¥’Ë ‡∑â ¬∫°’ ∫µ— «Õ¬— “ßµà π·∫∫â (Type 1. °“√ ”√«®·≈–‡°∫µÁ «Õ¬— “ß‚¥¬µ√ß®“°¿“§à specimens) ¢Õß¡¥ °ÿ≈π’ȇæ◊ËÕ§«“¡∂Ÿ°µâÕß¡“°∑’Ë ÿ¥ π“¡ „π°“√®”·π° À√◊Õ‡∑’¬∫°—∫‡Õ° “√∑“ß«‘™“°“√¥â“𠇥‘π ”√«®·≈–‡°Á∫µ—«Õ¬à“ß¡¥ °ÿ≈ Aenictus Õπ°√¡«ÿ ∏“π¢Õß¡¥ °‘ ≈ÿAenictus ‡™πà Wilson (1964), „π·µà≈– —ߧ¡æ◊™µ“¡‡ âπ∑“ß»÷°…“∏√√¡™“µ‘ √–¬– Terayama and Kubota (1993), Gotwald (1995), ∑“ß 1 °‘‚≈‡¡µ√ —ߧ¡æ◊™≈– 3 ‡ âπ∑“ß ‡°Á∫¢âÕ¡Ÿ≈ Yamane and Hashimoto (1999) ∑ÿ°Ê 2 ‡¥◊Õπ √«¡‡«≈“ ”√«® 6 §√—Èß „π√–¬–‡«≈“ 12 π”¢âÕ¡Ÿ≈∑’ˉ¥â®—¥∑”√Ÿª«‘∏“π®”·π°¡¥ °ÿ≈π’È∑’Ë ‡¥◊Õπ ‚¥¬‡°Á∫µ—«Õ¬à“ß¡¥∑ÿ°√—ß∑’Ëæ∫µ“¡‡ âπ∑“ß æ∫„π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ·≈–∫√√¬“¬ Õ¬à“ßπâÕ¬√—ß≈– 50 µ—«Õ¬à“ß ¥Õß„π·Õ≈°ÕŒÕ≈å 95 ≈—°…≥– —≥∞“π¿“¬πÕ°¢Õß¡¥·µà≈–™π‘¥ ‡ªÕ√‡´å πµÁ åæ√Õ¡∑â ß°”Àπ¥À¡“¬‡≈¢ª√–®”√—È ß— (Colony code) —߇°µæƒµ‘°√√¡°“√≈à“‡À¬◊ËÕ ·≈–°‘πÕ“À“√ ≈—°…≥– —≥∞“π¿“¬πÕ°¢Õß¡¥ °ÿ≈ Aenictus ®¥∫—π∑÷° ¿“æ‚¥¬√«¡¢Õßæ◊Èπ∑’Ë ≈—°…≥–∂‘ËπÕ“»—¬ ∑’Ë„™â ”À√—∫°“√®”·π° ‡©æ“– (microhabitat) ¢Õß¡¥ °ÿ≈π’È ‡™àπ „µâ¥‘π „µâ °“√®”·π°™π‘¥¡¥ °ÿ≈π’Èπ‘¬¡„™â≈—°…≥– ¢Õπ‰¡â „µâ°âÕπÀ‘π ∫πæ◊Èπ¥‘π ∫πµâπ‰¡â —≥∞“π¿“¬πÕ°¢Õß¡¥ß“π (worker) ‡ªìπÀ≈—°‚¥¬ 2. ”√«®µ√«® Õ∫µ—«Õ¬à“ß®“°æ‘æ‘∏¿—≥±å ·∫àß≈”µ—«¡¥ÕÕ°‡ªìπ 3 à«π ‰¥â·°à à«πÀ—« (head) µ“ßÊà «πÕ°à (Thorax) ·≈– «π∑à Õßâ (abdomen) (Figure.1) »÷°…“µ—«Õ¬à“ß·Àâß∑’ˇ°Á∫√—°…“‰«â ≥ æ‘æ‘∏¿—≥±å ¥—ßπ’È µà“ßÊ ‡™àπæ‘æ‘∏¿—≥±å¡¥¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…µ√»“ µ√å «πÀà «— (Head) ‡ªπ ì «π∑à Õ¬’Ë ÀπŸà “ â ¥ÿ ¡Õß®“° æ‘æ‘∏¿—≥±å∏√√¡™“µ‘«‘∑¬“ Õߧ尓√æ‘æ‘∏¿—≥±å«‘∑¬“- ∑“ߥâ“πÀπâ“¡’≈—°…≥–‡ªìπ√Ÿª«ß°≈¡ √’ ’ˇÀ≈’ˬ¡ À√◊Õ »“ µ√å·Ààß™“µ‘ ·≈–µ—«Õ¬à“ß®“°¡À“«‘∑¬“≈—¬ Kago- √Ÿª‰¢à ‰¡à¡’µ“√«¡ (compound eye) ∞“π√‘¡º’ª“°∫π shima ª√–‡∑»≠’˪ÿÉπ (clypeus) §Õπ¢à “ß·§∫լ⠙Ÿà ¥°‘ ∫‡∫— “∞“πÀπ«¥â (anten- คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ nal sockets) Àπ«¥ (antenna) ¡’®”π«π 8-10 ª≈âÕß °“√ªØ‘∫—µ‘ß“π„πÀâÕߪؑ∫—µ‘°“√ ª√–°Õ∫¥«¬â ∞“πÀπ«¥ (scape) ¢Õµâ ÕÀπ«¥à (pedicel) µ—«Õ¬à“ß¡¥∑’ˇ°Á∫‰¥â®“°¿“§ π“¡π”¡“∑”µ—« ·≈– ‡ πÀπ«¥â (funiculus)หมดอายุวันที่ °√“¡ (mandible) 06-11-2564 ¡≈’ °…≥–— Õ¬à“ß·Àâß‚¥¬®—¥√Ÿª√à“ßµ“¡·∫∫¡“µ√∞“π “°≈‡æ◊ËÕ ‡ªìπ√Ÿª “¡‡À≈’ˬ¡ À√◊Õ °÷Ëß “¡‡À≈’ˬ¡ ∞“π°–‚À≈° §«“¡ –¥«°„π°“√®—¥®”·π°™π‘¥ ≥ ÀâÕߪؑ∫—µ‘°“√ (occiput) ¡’≈—°…≥–‡ªìπ —π‚§âß¡πÕ¬Ÿà∑“ߥâ“π∫π¢Õß °’Ø«‘∑¬“ªÉ“‰¡â ¿“§«‘™“™’««‘∑¬“ªÉ“‰¡â §≥–«π»“ µ√å à«πÀ—« «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 61

«πÕ°à (Thorax) ‡ªπ ì «π∑à Õ¬’Ë ∂Ÿà ¥®“° — «πÀà «— ·≈–≈Õßµ‘®Ÿ¥∑’Ë 100° 50′ ∂÷ß 102° 30′ µ–«—πÕÕ° ¡’≈—°…≥–‡√’¬«¬“« ª√–°Õ∫¥â«¬ 3 ª≈âÕß (Õ°ª≈âÕß §√Õ∫§≈¡∑ÿÕß∑â ®’Ë ßÀ«— ¥— √–·°«â ª√“®π∫’ √ÿ ’ ©–‡™ß‡∑√“‘ ∑’Ë 1, 2 ·≈– 3) ‡√’¬ßµàÕ°—π ¥â“π∫π¢Õß à«πÕ°‰¡à¡’ ™≈∫ÿ√’ √–¬Õß ®—π∑∫ÿ√’ ·≈–µ√“¥ ª√–‡¿∑¢Õß —ߧ¡ ‡ âπ·∫àß√–À«à“ßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 1 ·≈– 2 (promesonotal æ◊™∑’Ë„™â„π°“√»÷°…“ ‰¥â·°à —ߧ¡æ◊™ªÉ“¥‘∫·≈âß (dry suture) ∑”„Àâ‡ÀÁπ¥â“π∫π¢Õߪ≈âÕßÕ°∑—Èß Õß√«¡°—π evergreen forest) —ߧ¡æ◊™ªÉ“¥‘∫™◊Èπ (evergreen for- Õ°·µà≈–ª≈âÕß¡’¢“ 1 §Ÿà Õ°ª≈âÕß∑’Ë 3 ‡™◊ËÕ¡µàÕ°—∫ est) —ߧ¡æ◊™ªÉ“∑¥·∑π (secondary forest) ´÷Ë߇ªìπ ∑âÕߪ≈âÕß∑’Ë 1 ·≈–‡√’¬° à«π∑’Ë√«¡°—π√–À«à“ßÕ°·≈– —ߧ¡æ◊™∑’Ëæ∫¡“°∑’Ë ÿ¥·≈–°√–®“¬‰¥â∑—Ë«∑—Èß¿“§ ∑âÕߪ≈âÕß∑’Ë 1 «à“ alitrunk —ߧ¡ªÉ“‡∫≠®æ√√≥ (mixed deciduous forest) æ∫ «π∑à Õßâ (Abdomen) «π∑à ÕߢÕß¡¥ “¡“√∂â ‰¥â„π∫√‘‡«≥∑’Ë¡’¥‘πµ◊ÈπÊ à«π„À≠àÕ¬Ÿà∑“ßµÕπ∫π ¡Õ߇ÀÁπ‰¥â™—¥‡®π®”π«π 7 ª≈âÕß ‚¥¬ª≈âÕß∑’Ë 1 ¢Õß¿“§ —ߧ¡æ◊™ªÉ“¥‘∫‡¢“ (hill evergreen forest) ·¬°‰ª√«¡°—∫ à«πÕ°ª≈âÕß∑’Ë 3 ‡√’¬°«à“ propodeum °√–®“¬‡ªπÀ¬ì àÕ¡Ê µ“¡¬Õ¥‡¢“ Ÿß æ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡ ∑âÕߪ≈âÕß∑’Ë 2 ·≈– 3 §Õ¥°‘Ë«≈—°…≥–‡ªìπ‡Õ« (waist) (agricultural area) ‡ªìπæ◊Èπ∑’Ë∑’Ë∂Ÿ°¬÷¥§√Õ߇æ◊ËÕ„™â ‡√’¬° petiole ·≈– postpetiole µ“¡≈”¥—∫ ≈—°…≥– ∑”°“√‡°…µ√ °√–®“¬Õ¬Ÿà∑—Ë«∑—Èß¿“§ ‡¥àπ¢Õß¡¥ °ÿ≈π’È®–¡’√ŸÀ“¬„® (spiracle) Õ¬Ÿàµ√ß°≈“ß ¢Õß postpetiole ∑âÕߪ≈âÕß∑’Ë 4 ∂÷ß 7 ‡√’¬ßµàÕ°—π‡ªìπ º≈°“√»°…“÷ √Ÿª∑√ß°≈¡ À√◊Õ√Ÿª‰¢à‡√’¬°«à“ (gaster) ª≈âÕß∑âÕß ª≈âÕß∑’Ë 4 À√◊Õ tergite ª≈âÕß∑’Ë 1 ¡’¢π“¥„À≠à∑’Ë ÿ¥ ®“°°“√»°…“≈÷ °…≥– — ≥∞“π«— ∑¬“¢Õß¡¥ °‘ ≈ÿ ∑“ߥ“πÀπâ “·À≈¡·≈–¢¬“¬ÕÕ°‰ª∑“ߥ⠓π∑â “¬â ·ºπà Aenictus „π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ‚¥¬ ·¢Áߥâ“π∫π¢Õß gaster ª≈âÕß ÿ¥∑⓬ (pygidium) ¡’ °“√ ”√«®®√ß®“°¿“§ π“¡‘ ·≈–µ√«® Õ∫µ«Õ¬— “ß¡¥à ¢π“¥‡≈°Á ®“°æ‘æ‘∏¿—≥±åµà“ßÊ √–À«à“ߪï æ.». 2548 ∂÷ß 2549 ‡ªìπ√–¬–‡«≈“ 1 ªï æ∫¡¥ °ÿ≈ Aenictus ®”π«π 16 æπ∑◊È »’Ë °…“÷ ™π‘¥ “¡“√∂®”·π°∂÷ß√–¥—∫™π‘¥‰¥â·≈â«®”π«π 7 ∑”°“√»°…“„πæ÷ π∑◊È ¿“§µ–«’Ë πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»— ™π‘¥ ¡’ 9 ™π‘¥¬—߉¡à “¡“√∂®”·π°‰¥â „π®”π«π¡¥ ‰∑¬ µßÕ¬—È √–À«Ÿà “ß≈–µà ®‘ ¥∑Ÿ ’Ë 11° 30′ ∂ß÷ 14° 40′ ‡ÀπÕ◊ ∑—Èß 9 ™π‘¥∑‰¡’Ë à “¡“√∂®”·π°π ’È ®”π«π 4 ™π‘¥‰¥â·°à

คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หมดอายุวันที่ 06-11-2564

Figure 1. Worker of Aenictus fergusoni, with the external morphology features for identification (A. head in full face; B. body in profile) 62 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

Aenictus sp. B, Aenictus sp. C, Aenictus sp. D ·≈– b.∞“πÀ𫥬“«¡“°°«à“§√÷ËßÀπ÷ËߢÕߧ«“¡¬“« Aenictus sp. H ¡≈’ °…≥– — ≥∞“π¿“¬πÕ°·µ°µ— “ß°à π— à«πÀ—«...... 8 ™¥‡®π— ·≈– 5 ™π¥∑‘ ≈’Ë °…≥– — ≥∞“π¿“¬πÕ°‚¥¬∑— «‰ª—Ë 6. a. ¡’‡ âπ·∫àß√–À«à“ßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 2 ·≈–ª≈âÕß∑’Ë §≈⓬§≈÷ß°—π¡“° ·µà¡’≈—°…≥–∫“ߪ√–°“√·µ°µà“ß 3 ™—¥‡®π...... A. sp. H °π‡≈— °πÁ լ⠮ß√«¡∑÷ ß—È 5 ™π¥π‘ ’È ‡ªπì 1 °≈¡™πÿà ¥‘ (spe- b. ‰¡à¡’‡ âπ·∫àß√–À«à“ßÕ°ª≈âÕß∑Ë’ 2 ·≈–ª≈âÕß cies group) §Õ◊ Aenictus ceylonicus - group ª√–°Õ∫ ∑’Ë 3 ™—¥‡®π ...... 7 ¥«¬â Aenictus aff. ceylonicus, Aenictus sp. A, Aenictus 7. a. À—«√Ÿª ’ˇÀ≈’ˬ¡¡’§«“¡¬“«¡“°°«à“§«“¡ sp. E, Aenictus sp. F ·≈– Aenictus sp. G °«â“ß ...... A. javanus ®“°°“√»÷°…“≈—°…≥– —≥∞“π«‘∑¬“¿“¬πÕ° b. À—«√Ÿª∑√ß√’À√◊Õ√Ÿª‰¢à ...... A. nishimurai ¢Õß¡¥ß“π “¡“√∂®—¥∑”√Ÿª«‘∏“π°“√®”·π°¡¥ °ÿ≈ 8. a. Àπ«¥¡’§«“¡¬“«‡∑à“°—∫ À√◊Õ¬“«¡“°°«à“§«“¡ Aenictus ∑’Ëæ∫„π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬‰¥â ¬“« à«πÀ—« º‘« ’‡À≈◊Õß À√◊Õ πÈ”µ“≈‡À≈◊Õß ¥—ßπ’È ...... 9 √Ÿª«‘∏“π®”·π°¡¥ °ÿ≈ Aenictus „π¿“§ b. Àπ«¥ —Èπ°«à“§«“¡¬“« à«πÀ—«‡≈Á°πâÕ¬ µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ º‘« ’¥” À√◊Õ πÈ”µ“≈¥” ...... 10 1. a. º‘«¢Õß à«πÀ—«‰¡à‡√’¬∫ ¡’≈—°…≥–‡ªìπ‡¡Á¥‡≈Á° Ê 9. a. ¥â“π∑⓬¢ÕßÕ° (propodeum) ¡’≈—°…≥–‡ªìπ §≈⓬°√–¥“…∑√“¬...... A. dentatus ¡ÿ¡µ—Èß©“°°—∫≈”µ—« º‘«∑“ߥâ“π¢â“ߢÕßÕ° b. º‘«¢Õß à«πÀ—«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π...... 2 ª≈âÕß∑’Ë 2 ·≈– 3 ‰¡à‡√’¬∫ ...... A. camposi 2. a. ‰¡à¡’¢π∫π à«πÀ—«·≈–Õ° b. ¥â“π∑⓬¢ÕßÕ° (propodeum) ¡’≈—°…≥– À√◊Õ¡’‡æ’¬ß 1 ∂÷ß 2 ‡ âπ ...... A. laeviceps ‚§âß¡π‰¡à‡ªìπ¡ÿ¡µ—Èß©“°°—∫≈”µ—« º‘« b. ¡’¢π∫π à«πÀ—«·≈–Õ° ∑“ߥâ“π¢â“ߢÕßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 2 ·≈– 3 ®”π«π¡“° ...... 3 §àÕπ¢â“߇√’¬∫...... A. sp. C 3. a. °√“¡√Ÿª “¡‡À≈’ˬ¡ À√◊Õ°÷Ëß “¡‡À≈’ˬ¡‡∫’¬¥ 10. a. ∞“π°–‚À≈°∑—Èß 2 ¢â“ߢÕß à«πÀ—«¡’ ™‘¥°—π ...... 4 ≈—°…≥–πŸπ Ÿß¢÷Èπ ¥â“π∑⓬¢ÕßÕ° b.°√“¡‰¡à‡ªìπ√Ÿª “¡‡À≈’ˬ¡ ¡Õ߇ÀÁπ™àÕß«à“ß ¡’≈—°…≥–‚§âß¡π‰¡‡ªà ìπ¡ÿ¡µ—Èß©“°°—∫ √–À«à“ß°√“¡∑—Èß Õß·≈–√‘¡Ω望°∫π™—¥‡®π ≈”µ—«...... A. sp. B ...... 11 b. ∞“π°–‚À≈°∑—Èß 2 ¢â“ߢÕß à«πÀ—«‰¡à 4. a. º‘«¥â“π∫π¢ÕßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 1 ‰¡à‡√’¬∫¡’≈—°…≥– πŸπ Ÿß¢÷Èπ ¥â“π∑⓬¢ÕßÕ° ¡’≈—°…≥– ‡ªìπ‡¡Á¥‡≈Á°Ê §≈⓬°√–¥“…∑√“¬ ‡ªìπ¡ÿ¡µ—Èß©“°°—∫≈”µ—«...... A. fergusoni ...... คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์A. binghami 11. a. Õ°·≈–‡Õ« (petiole ·≈– postpetiole) ‡√’¬∫ b. º‘«¥â“π∫π¢ÕßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 1 ‡√’¬∫ ‡ªπ¡ì π— ...... A. sp. D ‡ªπ¡ì π— ...... 5 b. Õ°·≈–‡Õ« หมดอายุวันที่(petiole ·≈– postpetiole) 06-11-2564 5. a. ∞“πÀπ«¥ (scape) ¬“«πâÕ¬°«à“ À√◊Õ‡∑à“°—∫ ‰¡à‡√’¬∫‡ªìπ¡—π...... A. ceylonicus-group §√÷ËßÀπ÷ËߢÕߧ«“¡¬“« à«πÀ—«.. 6 «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 63

Figure คลังความรู้ดิจิทัล2. Aenictus : (a) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ Aenictus binghami; (b) Aenictus binghami; (c) Aenictus camposi; (d) Aenictus camposi; (e) Aenictus dentatus; (f) Aenictus dentatus; (g) Aenictus fergusoni; (h) Aenictus fergusoni หมดอายุวันที่ 06-11-2564 64 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

≈—°…≥–∑“ß —≥∞“π«‘∑¬“ ·≈–°“√°√–®“¬ Thailand: 17 workers, Khao Ang Reu Nai ¢Õß¡¥ °ÿ≈ Aenictus ·µà≈–™π‘¥ WS., Chachoengsao Province, 27 October 2002, Aenictus binghami Forel, 1900 W. Jaitrong; 3 workers, Khao Soi Dao WS., Chanthaburi Province, 20 July 1997, Sk. Yamane; Aenictus binghaniri Forel, 1900: Type locality: 1 worker, Khao Soi Dao WS., Chanthaburi BURMA Province, 20 July 1997, H. Okido. µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—« 2.92-3.04 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ Thailand: 63 workers, Khao Ang Reu Nai ß“π¡’√Ÿª√à“ß·∫∫‡¥’¬« ’‡À≈◊ÕßÀ√◊Õ ’πÈ”µ“≈‡À≈◊Õß WS., Chachoengsao Province, 27 October 2002, W. º‘«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π À—«√Ÿª«ß√’ °√“¡√Ÿª “¡‡À≈’ˬ¡ Õ° Jaitrong; 8 workers, Khao Ang Reu Nai WS., ·≈–¢“‡√’¬«¬“« Õ°ª≈âÕß∑’Ë 1 ¡’º‘«‡√’¬∫ ª≈âÕß∑’Ë 2 Chachoengsao Province, 20 August 2003, W. Jaitrong; ·≈– 3 §àÕπ¢â“ßÀ¬“∫ propodeum ¡’≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡ 11 workers, Pang Sida National Park, Sakheao µß©“°°—È ∫§«“¡¬“«≈”µ— «— ‡Õ«ª≈Õß·√°„À≠â °«à “ª≈à Õß∑â ’Ë Province, 29 May 2006, W. Jaitrong; 9 workers, 2 ‡≈Á°πâÕ¬ ∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 2c, 2d) ¡¥™π‘¥ Pang Sida National Park, Sakheao Province, 30 π’Èæ∫‰¥â§àÕπ¢â“߬“° „πª√–‡∑»‰∑¬æ∫‡æ’¬ß 2 æ◊Èπ May 2006, W. Jaitrong. ∑’Ë §◊Õ „πªÉ“∑¥·∑π∫√‘‡«≥‡¢µ√—°…“æ—π∏ÿå —µ«åªÉ“‡¢“ ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—« 5.75-6.54 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ Փ߃‰πà ®ßÀ«— ¥©–‡™— ߇∑√“‘ ·≈–ª“∑¥·∑π∫√É ‡«≥‡¢µ‘ ß“π¡’√Ÿª√à“ß·∫∫‡¥’¬« (monomorphic type) ’¥”À√◊Õ √°…“æ— π∏— ÿå µ«— ªå “‡¢“ Õ¬¥“«É ®ßÀ«— ¥®— π∑∫— √ÿ ’ ´ß∑÷Ë ß—È 2 ’πÈ”µ“≈¥” ¥â“π¢â“ߢÕßÀ—« à«π∑’˵‘¥°—∫∞“π°–‚À≈° ·Ààßæ∫‡©æ“–„πæ◊Èπ∑’ˇªî¥‚≈àß ¡’º‘« ’‡À≈◊Õ߇ªìπ«ß°«â“ß º‘«¢Õß à«πÀ—«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π ¡’¢π¢÷Èπª°§≈ÿ¡∑—Ë«‰ª Õ°ª≈âÕß·√°À¬“∫¡’≈—°…≥– Aenictus dentatus Forel, 1911 ‡ªìπ‡¡Á¥‡≈Á°Ê ¡’¢π¢÷Èπª°§≈ÿ¡‡≈Á°πâÕ¬ propodeum Aenictus aitikeni var. dentatus Forel, 1911: Type ¡’≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡·À≈¡ ‡Õ«ª≈âÕß·√°¡’µà¡Àπ“¡À√ÿ ◊Õ locality: WEST MALEYSIA §√’∫Õ¬Ÿà∑“ߥâ“π≈à“ß à«π∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 2a, µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ 2b) ¡¥™π‘¥π’È°√–®“¬‰¥â∑ÿ°æ◊Èπ∑’Ë„π¿“§µ–«—πÕÕ° Thailand: 10 workers, Khao Ang Reu Nai ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ æ∫‰¥â∑—Èß„πªÉ“¥‘∫·≈âß ªÉ“¥‘∫™◊Èπ WS., Chachoengsao Province, 21 August 2003, ªÉ“∑¥·∑π ·≈–æ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡ °‘π¡¥ Polyrhachis W. Jaitrong; 2 workers, Evergreen forest, Nam Tok proxima, Camponotus (Tanaemyrmex) spp., Ano- Phlio National Park. plolepis gracilipes ·≈–·¡≈ß¢π“¥‡≈Á°™π‘¥Õ◊ËπÊ ‡ªìπ ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—« 5.3-6.4 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ Õ“À“√ คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ß“π¡’√Ÿª√à“ß·∫∫‡¥’¬« ’¥”À√◊ÕπÈ”µ“≈¥” º‘«¢Õß à«πÀ—« Õ° ·≈–‡Õ«‰¡à‡√’¬∫ ¡’≈—°…≥–‡ªìπ‡¡Á¥ Aenictus camposi Wheeler and Chapman, 1925 §≈⓬°√–¥“…∑√“¬≈–‡Õหมดอายุวันที่’¬¥ ¡’¢π¢ ÷Èπª°§≈06-11-2564ÿ¡∑—Ë«‰ª Aenictus camposi Wheeler and Chapman, 1925: Type propodeum ¡’≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡·À≈¡ ‡Õ«§àÕ¬¢â“ß locality: PHILIPPINE À¬“∫ ª≈âÕß∑’Ë 1 ¡’µÿà¡Àπ“¡À√◊Õ§√’∫Õ¬Ÿà∑“ߥâ“π≈à“ß µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ à«π∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 2e, 2f) ¡¥™π‘¥π’Èæ∫ «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 65

‰¥§â Õπ¢à “ßπâ լ⠮“°°“√ ”√«®„π¿“§ π“¡√–¬–‡«≈“ BUITENZORG (Bogor), JAVA 1 ªïæ∫‡æ’¬ß 2 √—ß ®“° 2 æ◊Èπ∑’Ë §◊Õ „π‡¢µ√—°…“æ—π∏ÿå µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ —µ«åªÉ“‡¢“Õà“ßƒÂ‰π ®—ßÀ«—¥©–‡™‘߇∑√“ ·≈– Õÿ∑¬“π Thailand: 10 workers, Khao Ang Reu Nai ·Àß™“µà π‘ È”µ°æ≈«‘È ®ßÀ«— ¥®— π∑∫— √ÿ ’ °√–®“¬∑ß„πª—È “¥É ∫‘ WS., Chachoengsao Province, 22 August 2003, W. ™π·≈–ª◊È “∑¥·∑πÉ Jaitrong. §«“¡¬“«≈”µ—«ª√–¡“≥ 1.83-2.29 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ Aenictus fergusoni Forel, 1901 ¡¥ß“π¡√’ ª√Ÿ “ßÀ≈“¬√à ª·∫∫Ÿ (polymorphic type) ‡™πà Aenictus fergusoni Forel, 1901: Type locality: ‡¥¬«°’ ∫¡¥— Aenictus inflatus (Yamane and Hashimoto, TRANVANCORE, 1999) ≈”µ—« ’‡À≈◊ÕßÀ√◊Õ ’πÈ”µ“≈‡À≈◊Õß º‘«¢Õß à«π µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ À«·≈–∑— Õ߇√â ¬∫‡ª’ π¡ì π— Õ°·≈–‡Õ«¡º’ «À¬“∫‡≈‘ °πÁ Õ¬â Thailand: 8 workers, Khao Ang Reu Nai À—«¡’§«“¡°«â“ß¡“°°«à“§«“¡¬“« °√“¡√Ÿª “¡‡À≈ˬ¡’ WS., Chachoengsao Province, 26 October 2002, W. Õ°‡ªìπ∑√ß ’ˇÀ≈’ˬ¡¥â“π∫π·∫π√“∫ propodeum ¡’ Jaitrong; 12 workers, Khao Ang Reu Nai WS., ≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡ªÑ“π ‡Õ«∑—Èß Õߪ≈âÕߧàÕπ¢â“߇√’¬∫ Chachoengsao Province, 29 April 2003, W. Jaitrong; à«π∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 3a, 3b) ¡¥™π‘¥π’Èæ∫ 20 workers, Khao Ang Reu Nai WS., Chachoengsao ‰¥âπâÕ¬¡“° ®“°°“√ ”√«®„π¿“§ π“¡√–¬–‡«≈“ 1 Province, 29 July 2005, W. Jaitrong; 7 workers, ªï æ∫‡æ’¬ß 1 √—ß„πªÉ“¥‘∫·≈âß∫√‘‡«≥‡¢µ√—°…“æ—π∏ÿå Khao Soi Dao WS., Chanthaburi Province, 3 June —µ«åªÉ“‡¢“Õà“ßƒÂ‰π ®—ßÀ«—¥©–‡™‘߇∑√“ Õ“»—¬„π¥‘π 2001, L. Satarak; 9 workers, Khao Yai National ¡’®”π«πª√–™“°√„π√—ߧàÕπ¢â“ßπâÕ¬ ‡™àπ‡¥’¬«°—∫¡¥ Park, Prachenburi Province, 29 May 2000, L. Satarak. Aenictus inflatus (Yamane and Hashimoto, 1999) ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ«— 4.50-5.00 ¡≈≈‘ ‡¡µ√‘ ¥”’ À√◊Õ ’πÈ”µ“≈¥” ¡¥ß“π¡’√Ÿª√à“ß·∫∫‡¥’¬« ¥â“π¢â“ß Aenictus laeviceps (Smith, 1857) ¢ÕßÀ—« à«π∑’˵‘¥°—∫∞“π°–‚À≈°¡’º‘« ’‡À≈◊Õ߇ªìπ Aenictus laeviceps (Smith, 1857): Type locality: «ß°«â“ß º‘«¢Õß à«πÀ—« Õ°ª≈âÕß·√° ‡Õ« ·≈–∑âÕß SARAWAK ‡√’¬∫‡ªìπ¡—π ¡’¢π¢÷Èπª°§≈ÿ¡∑—Ë«‰ª propodeum ¡’ µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ ≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡·À≈¡ ‡Õ«ª≈âÕß·√°¡’µÿà¡Àπ“¡À√◊Õ Thailand: Thailand: 10 workers, Khao Ang §√∫Õ¬’ ∑“ߥŸà “π≈â “ßà «π∑à Õ߇√â ¬∫‡ª’ π¡ì π— (Figure 2g, Reu Nai WS., Chachoengsao Province, 28 Decem- 2h) ‡ªìπ¡¥∑’Ëæ∫‰¥â§àÕπ¢â“ß∫àÕ¬ ®“°°“√ ”√«®æ∫ ber 2002, W. Jaitrong; 24 workers, Khao Ang Reu ‰¥â∑ÿ°æ◊Èπ∑’Ë °√–®“¬‰¥â∑—Èß„πªÉ“¥‘∫·≈âß∏√√¡™“µ ‘ ·≈– Nai WS., Chachoengsao Province, 29 January 2005, ªÉ“∑¥·∑πคลังความรู้ดิจิทัล ·≈–∑ÿàßÀ≠â“ ¡ —°æ∫‡Àมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์Áπ‡¥‘π‡ªìπ·∂«¬“« W. Jaitrong; 16 workers, Nam Tok Phlio National µ“¡æ◊ÈπªÉ“ °‘π¡¥ Anoplolepis gracilipes ·≈– Park, Chanthaburi Province, 24 November 2003, W. Iridomyrmex anceps ‡ªìπÕ“À“√ Jaitrong; 10 workers,หมดอายุวันที่ Pang Sida 06-11-2564National Park, Sakheao Province, 30 May 2006, W. Jaitrong. Aenictus javanus Emery, 1896 ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—« 4.75-5.25 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ Aenictus javanus Emery, 1897: Type locality: ß“π¡’√Ÿª√à“ß·∫∫‡¥’¬« ’¥”À√◊Õ ’πÈ”µ“≈¥” ¥â“π¢â“ß 66 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

Figure 3. Aenictus : (a) Aenictus javanus; (b) Aenictus javanus; (c) Aenictus laeviceps; (d) Aenictus laeviceps; (e) Aenictus nishimurai; (f) Aenictus nishimurai; (g) Aenictus คลังความรู้ดิจิทัลceylonicus-g.; มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (h) Aenictus ceylonicus-g หมดอายุวันที่ 06-11-2564 ¢ÕßÀ—« à«π∑’˵‘¥°—∫∞“π°–‚À≈°¡’º‘« ’‡À≈◊Õ߇ªìπ«ß ¥â“π≈à“ß à«π∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 3c, 3d) ¡¥ °«“ßâ º«¢Õß ‘ «πÀà «·≈–Õ°ª≈— Õß·√°‡√â ¬∫‡ª’ π¡ì π— ‰¡à ™π¥π‘ ‡ª’È π¡¥∑ì ¡’Ë √’ ß¢π“¥„À≠— ‡™à π‡¥à ¬«°’ ∫— A. fergusoni ¡’¢π¢÷Èπª°§≈ÿ¡À√◊Õ¡’‡æ’¬ß 1-2 ‡ âπ ‡Õ«¡’º‘«‡√’¬∫·µà °√–®“¬‰¥â∑ÿ°æ◊Èπ∑’Ë¢Õß¿“§µ–«—πÕÕ° ∑—Èß„πªÉ“ §àÕπ¢â“ߥâ“π ª≈âÕß·√°¡’µÿà¡Àπ“¡À√◊Õ§√’∫Õ¬Ÿà∑“ß ¥‘∫·≈âß ªÉ“¥‘∫™◊Èπ ªÉ“∑¥·∑π «πªÉ“ ·≈–æ◊Èπ∑’Ë «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 67

‡°…µ√°√√¡ °π‘ ¡¥ Polyrhachis proxima, Camponotus Park, Prachenburi Province, 31 May 2000, S. Hasin; (Tanaemyrmex) spp., Anoplolepis gracilipes ·≈–·¡≈ß 2 workers, Khao Soi Dao WS., Chanthaburi Prov- ¢π“¥‡≈Á°™π‘¥Õ◊ËπÊ ‡ªìπÕ“À“√ ince, 3 June 2001, S. Hasin. ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—«ª√–¡“≥ 3.88-4.17 Aenictus nishimurai Terayama and Kubota, 1993 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ß“π¡’√Ÿª√à“ßÀ≈“¬√Ÿª·∫∫ À—« Õ° ‡Õ« Aenictus nishimurai Terayama and Kubota, 1993: ’πÈ”µ“≈·¥ß °√“¡√Ÿª¢Õ∫¢π“π “¡“√∂¡Õ߇ÀÁπ Type locality: DOISUTHEP, THAILAND ™àÕß«à“ß√–À«à“ß°√“¡∑—Èß Õß·≈–¢Õ∫¥â“πÀπâ“¢Õß µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ √‘¡º’ª“°∫π™—¥‡®π propodeum ¡’≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡ Thailand: Thailand: 20 workers, Khao Ta ·À≈¡ ‡Õ«ª≈âÕß·√°‡ªìπ√Ÿª∑√ß°√–∫Õ° ‡Õ«ª≈âÕß∑’Ë Krub Waterfall, Khao Ang Reu Nai WS., 2 §àÕπ¢â“ß°≈¡ ∑âÕß ’πÈ”µ“≈‡À≈◊Õß º‘«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π Chachoengsao Province, 29 June 2002, W. Jaitrong. (Figure 3g, 3h) ´÷Ëß°≈ÿà¡™π‘¥π’Ȫ√–°Õ∫¥â«¬ 5 ™π‘¥ ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—«ª√–¡“≥ 3.29-3.92 ¡‘≈≈‘- ‰¥â·°à Aenictus aff. ceylonicus, Aenictus sp. A, ‡¡µ√ ¡¥ß“π¡’√Ÿª√à“ßÀ≈“¬√Ÿª·∫∫ ’·¥ßÀ√◊ÕπÈ”µ“≈ Aenictus sp. E, Aenictus sp. F ·≈– Aenictus sp. G ·¥ß À—« Õ°ª≈âÕß·√° ·≈–∑âÕß¡’º‘«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π ∞“π ¡’≈—°…≥– —≥∞“π¿“¬πÕ°‚¥¬∑—Ë«‰ª§≈⓬§≈÷ß°—π¡“° Àπ«¥ (scape) ¡’§«“¡¬“«‡æ’¬ß§√÷ËßÀπ÷ËߢÕߧ«“¡ ·µà¡’≈—°…≥–∫“ߪ√–°“√·µ°µà“ß°—π‡≈Á°πâÕ¬ ¬“«À—« ¥â“π∫π¢Õß à«πÕ°·∫π√“∫ propodeum ¡’ æ∫‰¥â§àÕπ¢â“ß∫àÕ¬ ·≈–°√–®“¬‰¥â∑—Ë«∑—Èßæ◊Èπ∑’Ë ≈—°…≥–‡ªìπ¡ÿ¡‡°◊Õ∫µ—Èß©“°°—∫§«“¡¬“«≈”µ—« ‡Õ«∑—Èß „π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ¡—°æ∫¡¥°≈ÿà¡π’È 2 ¡’¢π“¥„°≈⇧’¬ß°—π ·≈–º‘«§àÕπ¢â“߇√’¬∫ à«π∑âÕß ‡¥‘π‡ªìπ·∂«¬“«µ“¡æ◊ÈπªÉ“ °‘π¡¥ °ÿ≈ Polyrhachis, ‡√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 3e, 3f) ¡¥™π‘¥π’ȇªìπ¡¥∑’ˉ¥â Camponotus, Anoplolepis, ·≈–·¡≈ß™π‘¥Õ◊Ë𠇪ìπ √—∫°“√§âπæ∫·≈–µ—Èß™◊ËÕ§√—Èß·√°„πª√–‡∑»‰∑¬ ®“° Õ“À“√ ∫√‘‡«≥Õÿ∑¬“π·Ààß™“µ‘¥Õ¬ ÿ‡∑æ ®—ßÀ«—¥‡™’¬ß„À¡à (Tereyama and Kubota, 1993) °“√»÷°…“π’ȇªìπ°“√ Aenictus sp. B √“¬ß“π°“√§πæ∫¡¥™πâ ¥π‘ §√’È ß·√°—È (new record) „π µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ ¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ∫√‘‡«≥‡¢µ√—°…“æ—π∏ÿå Thailand: 10 workers, Dry evergreen forest, µ«— ªå “‡¢“ÕÉ “߃‰πà ´ß®“°°“√ ”√«®æ∫π÷Ë Õ¬¡“°·≈–â Khao Ang Reu Nai WS., Chachoengsao Province, Õ“»—¬‡©æ“–„πªÉ“∏√√¡™“µ‘ 26 October 2002, W. Jaitrong. ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—«ª√–¡“≥ 4.83-5.50 ¡‘≈≈‘- Aenictus ceylonicus-group ‡¡µ√ ¡¥ß“π¡’√Ÿª·∫∫‡¥’¬« ’πÈ”µ“≈·¥ßÀ√◊ÕπÈ”µ“≈ µ—«Õ¬คลังความรู้ดิจิทัลà“ß»÷°…“ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ¥” º‘«≈”µ—«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π ¥â“π¢â“ߢÕßÀ—« à«π∑’˵‘¥°—∫ Thailand: Thailand: 10 workers, Khao Poh ∞“π°–‚À≈°¡’º‘« ’‡À≈◊Õ߇ªìπ«ß°«â“ß ∞“π°–‚À≈° station, Khao Ang Reu Nai WS., Chanthaburi Prov- ∑—Èß 2 ¥â“π¡’≈—°…≥–πหมดอายุวันที่Ÿπ¢÷Èπ °√“¡√Ÿª “¡‡À≈ 06-11-2564’ˬ¡ Õ° ince, 8 April 2004, W. Jaitrong; 31 workers, Khao ‡√’¬«¬“« propodeum ‚§âß¡π ‡Õ«ª≈âÕß·√°¡’µÿà¡ Ang Reu Nai WS., Chachoengsao Province, 28 May Àπ“¡À√◊Õ§√’∫Õ¬Ÿà∑“ߥâ“π≈à“ß ¡’¢π¢÷Èπª°§≈ÿ¡≈”µ—« 2005, W. Jaitrong; 6 workers, Khao Yai National ®”π«π¡“° (Figure 4a, 4b) ¡¥™π‘¥π’ȇªìπ¡¥∑’Ëæ∫ 68 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ Figure 4. Aenictus : (a) Aenictus sp. B; (b) Aenictus sp. B; (c) Aenictus sp. C; (d) Aenictus sp. C; (e) Aenictus sp. D; (f) Aenictus sp. D; (g) Aenictusหมดอายุวันที่ sp. H; (h) Aenictus 06-11-2564 sp. H «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 69

πâÕ¬¡“° ®“°°“√»÷°…“æ∫‡æ’¬ß√—߇¥’¬«„πªÉ“¥‘∫·≈âß ¡¥™π‘¥π’Èæ∫‰¥âπâÕ¬¡“° ®“°°“√»÷°…“æ∫‡æ’¬ß 1 √—ß ∫√‘‡«≥‡¢µ√—°…“æ—π∏ÿå —µ«åªÉ“‡¢“Õà“ßƒÂ‰π ®—ßÀ«—¥ „πª“¥É ∫·≈‘ ß∫√â ‡«≥‡¢µ√‘ °…“æ— π∏— ÿå µ«— ªå “‡¢“ÕÉ “߃‰πà ©–‡™‘߇∑√“ æ∫‡¥‘π‡ªìπ·∂«¬“«µ“¡æ◊Èπ¥‘π

Aenictus sp. C Aenictus sp. H µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ Thailand: 2 workers, Hill evergreen forest, Thailand: 2 workers, Agricultural area, Camput Khao Yai National Park, Prachenburi Province, 25 Siracha, Kasetsart University, Chonburi Province, March 2000, W. Jaitrong. 20 March 2004, W. Jaitrong. ¢π“¥§«“¡¬“«≈”µ—« 2.82-2.94 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ §«“¡¬“«≈”µ—«ª√–¡“≥ 0.8-1.20 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ß“π¡’√Ÿª√à“ß·∫∫‡¥’¬« ’‡À≈◊ÕßÀ√◊Õ ’πÈ”µ“≈‡À≈◊Õß ¡’¢π“¥‡≈Á°∑’Ë ÿ¥¢Õß¡¥ °ÿ≈π’È∑’Ëæ∫„π¿“§µ–«—πÕÕ° º‘«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π À—«√Ÿª«ß√’ °√“¡√Ÿª “¡‡À≈’ˬ¡ Õ° ’πÈ”µ“≈∂÷ßπÈ”µ“≈·¥ß º‘« à«πÀ—«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π °√“¡ ·≈–¢“‡√’¬«¬“« Õ°ª≈âÕß∑’Ë 1 ¡’º‘«‡√’¬∫‡ªìπ¡π— ª≈âÕß √Ÿª§≈⓬ “¡‡À≈’ˬ¡ ‡∫’¬¥™‘¥°—π Õ°ª≈âÕß∑’Ë 1 §àÕπ ∑’Ë 2 ·≈– 3 §àÕπ¢â“߇√’¬∫ propodeum ¡’≈—°…≥–‚§âß ¢â“߇√’¬∫ ¥â“π∫π¢ÕßÕ°¡’√Õ¬∫ÿã¡√–À«à“ßÕ°ª≈âÕß ¡π‰¡à‡ªìπ¡ÿ¡µ—Èß©“°°—∫§«“¡¬“«≈”µ—« ‡Õ«ª≈âÕß·√° ∑’Ë 2 ·≈– 3 À√◊Õ¡’‡ âπ·∫àß√–À«à“ßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 2 ·≈– „À≠à°«à“ª≈âÕß∑’Ë 2 ‡≈Á°πâÕ¬ ∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 3 ™—¥‡®π ‡Õ«∑âÕß 2 ª≈âÕߧàÕπ¢â“߇√’¬∫ ∑âÕ߇√’¬∫ 4c, 4d) ‡ªìπ¡¥∑’Ëæ∫‰¥âπâÕ¬ ®“°°“√ ”√«®æ∫‡æ’¬ß ‡ªìπ¡—π (Figure 4g, 4h) ¡¥™π‘¥π’ȇªìπ¡¥∑’Ëæ∫‰¥â √—߇¥’¬« „πªÉ“¥‘∫‡¢“∫√‘‡«≥Õÿ∑¬“π·Ààß™“µ‘‡¢“„À≠à πâÕ¬¡“° ‡ªìπ‡æ’¬ß™π‘¥‡¥’¬«∑’ËÕ“»—¬„πæ◊Èπ∑’ˇ°…µ√ „π‡¢µ®ßÀ«— ¥ª√“®— π∫’ √ÿ ’ ∑√–¥’Ë ∫§«“¡ — ߪ√–¡“≥Ÿ 800 °√√¡„π‡¢µ‡¡◊Õß ¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…µ√»“ µ√å ‡¡µ√®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈ «‘∑¬“‡¢µ»√’√“™“ ®—ßÀ«—¥™≈∫ÿ√’

Aenictus sp. D °“√°√–®“¬ µ—«Õ¬à“ß»÷°…“ ®“°°“√ —߇°µ™π‘¥ªÉ“À√◊Õ·À≈àß∑’Ëæ∫¡¥·≈– Thailand: 8 workers, Khao Ang Reu Nai §«“¡ ß®“°√–¥Ÿ ∫π— È”∑–‡≈∑”„À “¡“√∂·∫â ß¡¥ °à ≈πÿ’È WS., Chachoengsao Province, 20 November 2003, ‰¥â 3 °≈ÿà¡ ‰¥â·°à H. Iamsa-ard. °≈ÿà¡∑’Ë 1 ¡¥∑’Ë°√–®“¬‰¥âÀ≈“¬ —ߧ¡æ◊™ ∑—Èß §«“¡¬“«≈”µ—« 1.02-2.34 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡¥ß“π¡’ „πªÉ“∏√√¡™“µ‘ ªÉ“∑¥·∑π À√◊Õ æ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡∑’Ë ¢π“¥·µ°µà“ß°—π ’πÈ”µ“≈ À√◊ÕπÈ”µ“≈·¥ß º‘« à«π Õ¬„°≈Ÿà ªâ “∏√√¡™“µÉ ‘¡ §«“¡ ’ ß®“°√–¥Ÿ ∫π— È”∑–‡≈‰¡‡°à π‘ À—«‡√’¬∫‡ªคลังความรู้ดิจิทัลìπ¡—π °√“¡‡ªìπ√ Ÿª¢Õ∫¢π“πมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ¡Õ߇ÀÁπ™àÕß 800 ‡¡µ√ ´÷Ëß “¡“√∂·∫à߉¥â‡ªìπ 2 °≈ÿ࡬àÕ¬ ‰¥â·°à «“ß√–À«à “ß°√“¡∑à ß Õß·≈–√—È ¡Ω‘ ª“°∫π‰¥ï ™â ¥‡®π— Õ° ™π¥∑‘ °√–®“¬‰¥’Ë ∑â «∑—Ë ß¿“§—È ª√–°Õ∫¥«¬â A. laeviceps, ª≈âÕß∑’Ë 1 ‡√’¬∫‡ªìπ¡—π º‘«¥â“π¢â“ߢÕßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 2 A. binghami, A. fergusoniหมดอายุวันที่ ·≈– A. ceylonicus- 06-11-2564group ·≈– 3 ‰¡à‡√’¬∫ ¥â“π∫π¢ÕßÕ°§àÕπ¢â“ß·∫π√“∫ ¡’ ·≈–™π‘¥∑’Ëæ∫‡æ’¬ß 2 æ◊Èπ∑’Ë ‰¥â·°à A. dentatus ≈—°…≥–‡©’¬ßµË”≈߉ª∑“ßÕ°ª≈âÕß∑’Ë 3 ‡Õ«∑—Èß 2 ª≈âÕß °≈ÿà¡∑’Ë 2 ¡¥∑’Ëæ∫„π —ߧ¡æ◊™·∫∫‡¥’¬« ¡’ ¡’º‘«‡√’¬∫‡ªìπ¡—π ∑âÕ߇√’¬∫‡ªìπ¡—π (Figure 4e, 4f) §«“¡ Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ‰¡à‡°‘π 800 ‡¡µ√ 70 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

ª√–°Õ∫¥â«¬ A. javanus, A. nishimurai, Aenictus √Ÿª«‘∏“π°“√®”·π°π’ȧ√Õ∫§≈ÿ¡‡©æ“–¡¥∑’Ë sp. B, Aenictus sp. D æ∫„πªÉ“∏√√¡™“µ‘ ¡¥ A. æ∫„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡∑à“π—Èπ ®÷ßÕ“®‰¡à‡À¡“– ”À√—∫ camposi æ∫‡©æ“–„πªÉ“∑¥·∑π ·≈– ¡¥ Aenictus °“√®”·π°™π‘¥¡¥ °ÿ≈ Aenictus „π¿“§Õ◊ËπÊ ‡π◊ËÕß sp. H æ∫„πæ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡„π·À≈àß™ÿ¡™π ®“°„π¿Ÿ¡‘¿“§Õ◊ËπÊ ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬æ∫™π‘¥¢Õß¡¥ °≈ÿà¡∑’Ë 3 ¡’‡æ’¬ß™π‘¥‡¥’¬«∑’Ëæ∫‡©æ“–„πªÉ“ °ÿ≈ Aenictus πÕ°‡Àπ◊Õ®“°∑’Ë√–∫ÿ‰«â„π√Ÿª«‘∏“π°“√ ¥‘∫‡¢“∑’Ë¡’§«“¡ Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ Ÿß°«à“ 800 ®”·π°π’È ‡¡µ√¢÷Èπ‰ª ‰¥â·°à Aenictus sp. C ®“°°“√»°…“°“√·æ√÷ °√–®“¬„πß“π«à ®‘ ¬π— ’È ·≈– Gotwald, (1995) æ∫«“¡¥à A. laeviceps, A. binghami, «®“√≥‘ º≈å ·≈– A. fergusoni °π¡¥·≈–·¡≈ß™π‘ ¥Õ‘ π‡ª◊Ë πÕ“À“√ì ®÷ß “¡“√∂ª√–¬ÿ°µå„™â‡ªìπ¡¥‡ªìπµ—«§«∫§ÿ¡·¡≈ß °“√»°…“Õπ÷ °√¡«ÿ ∏“π¢Õß¡¥ °‘ ≈πÿ„™’È ≈â °…≥–— »—µ√Ÿæ◊™‰¥â ¡¥ °ÿ≈π’È∫“ß™π‘¥æ∫„π —ߧ¡æ◊™·∫∫ —≥∞“π¿“¬πÕ°¢Õß¡¥ß“π ”À√—∫®—¥∑”√Ÿª«‘∏“𠇥’¬«‡∑à“π—Èπ‚¥¬‡©æ“–™π‘¥∑’Ëæ∫„πªÉ“∏√√¡™“µ‘´÷Ëß¡’ °“√®”·π° ‡π◊ËÕß®“°¡¥ß“π‡ªìπ«√√≥–∑’Ëæ∫‰¥âßà“¬ ¡’ ‚Õ°“ ‡ ’ˬߵàÕ°“√≈¥≈ߢÕߪ√–™“°√À“°¡’°“√ ª√–™“°√„π√—ß®”π«π¡“° ·≈–≈—°…≥– —≥∞“π¿“¬ ∑”≈“¬ªÉ“Õ¬à“ßµàÕ‡π◊ËÕß ·≈–¡¥°≈ÿà¡∑’Ë°√–®“¬‰¥â πÕ°º—π·ª√πâÕ¬ ´÷Ë߇À¡◊Õπ°—∫°“√®”·π°¡¥ß“π¢Õß ‡©æ“– —ߧ¡æ◊™·∫∫‡¥’¬«π’È “¡“√∂„™â‡ªìπµ—«∫àß™’È Wilson (1964); Terayama and Kubota (1993); Yamane ≈—°…≥–¢Õß —ߧ¡æ◊™‰¥â ‡™àπ¡¥ Aenictus sp. C æ∫ and Hashimoto (1999) ‡©æ“–„πªÉ“¥‘∫‡¢“·≈– Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈¡“°°«à“ °“√«‘®—¬π’Èæ∫«à“¡¥„π °ÿ≈ Aenictus ‡ªìπ¡¥ 800 ‡¡µ√ ‰¡àæ∫„πªÉ“ª√–‡¿∑Õ◊ËπÊ ¢π“¥°≈“ß∂÷ß¢π“¥‡≈Á°∑’Ë¡’§«“¡¬“«≈”µ—«πâÕ¬°«à“ ¡¥ °ÿ≈ Aenictus ∑’Ëæ∫∑—ÈßÀ¡¥‡ªìπ¡¥∑’Ë√“¬ 4.5 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ ¡’ ’πÈ”µ“≈ πÈ”µ“≈·¥ß À√◊ÕπÈ”µ“≈ ß“π§√—Èß·√°„π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬¬°‡«âπ ‡À≈◊Õß ®–¡’√Ÿª√à“ߢÕß¡¥ß“πÀ≈“¬√Ÿª·∫∫ ‡™àπ A. A. binghami, A. camposi, A. dentatus ·≈– A. javanus, A. nishimurai, Aenictus ceylonicus-group fergusoni ‡§¬¡’√“¬ß“π‰«â„π Jaitrong and Nabhitab- ´÷Ë߇À¡◊Õπ°—∫∑’Ë Yamane and Hashimoto (1999) ‰¥â hata (2005) ”À√—∫¡¥ A. nishimurai §âπæ∫·≈–µ—Èß ∫√√¬“¬≈°…≥–√— ª√Ÿ “ߢÕß¡¥ß“π„π°“√µà ß™—È Õ¡¥™π◊Ë ¥‘ ™◊ËÕ§√—Èß·√°„πª√–‡∑»‰∑¬®“°∫√‘‡«≥Õÿ∑¬“π·Ààß™“µ‘ „À¡à«à“ ¡¥ °ÿ≈ Aenictus ¡’¢π“¥‡≈Á°¡’√Ÿª√à“ߢÕß¡¥ ¥Õ¬ ÿ‡∑æ ®—ßÀ«—¥‡™’¬ß„À¡à (Tereyama and Kubota, ß“π‰¥âÀ≈“¬√Ÿª·∫∫ (polymorphic type) ”À√—∫¡¥ 1993) °“√»°…“π÷ ‡ª’È π°“√√“¬ß“π°“√§ì πæ∫¡¥™πâ ¥π‘ ’È ∑’Ë¡’¢π“¥„À≠৫“¡¬“«≈”µ—«¡“°°«à“ 4.50 ¡‘≈≈‘‡¡µ√ §√—Èß·√° (new record) „π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑» ¥”À√’ Õ ◊ π’ È”µ“≈¥”®–¡¡¥ß“π√’ ª√Ÿ “ß·∫∫‡¥à ¬«’ (mono- ‰∑¬ ¡¥ Aenictus sp. H ‡ªìπ¡¥∑’Ëæ∫‡©æ“–„πæ◊Èπ∑’Ë mophic type)คลังความรู้ดิจิทัล ‡™àπ ¡¥ A. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์binghami, A. dentatus, ‡°…µ√°√√¡„π‡¢µ‡¡◊Õß ´÷Ëß„πª√–‡∑»‰∑¬∂◊Õ‡ªìπ A. laeviceps ‡ªìπµâπ ´÷Ëß¡’≈—°…≥–‡™àπ‡¥’¬«°—∫¡¥∑’Ë √“¬ß“π„À¡à‡ªìπ§√—Èß·√°‡π◊ËÕß®“°¬—߉¡à‡§¬ª√“°Ø æ∫„πª√–‡∑»øî≈‘ªªîπ å (Wheeler and Chapman, √“¬ß“πæ∫¡¥ °≈ÿหมดอายุวันที่ Aenictus „π‡¡Õß¡“°◊ 06-11-2564Õπà (Jaitrong 1925) °“√∑√“∫®”π«π√Ÿª·∫∫¢Õß¡¥ß“π·µà≈–™π‘¥ and Nabhitabhata, 2005; Jaitrong and Ting-nga, “¡“√∂™«¬„Àà °“√«â ‡§√“–À‘ À√å Õ®”·π°™π◊ ¥¡¥ °‘ ≈πÿ’È 2005) ß“¬¢à π÷È Õ¬à“߉√°Áµ“¡¡¥ °ÿ≈π’È°√–®“¬‰¥â¥’„πªÉ“ «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 71

∏√√¡™“µ‘À√◊Õæ◊Èπ∑’ˇ ◊ËÕ¡‚∑√¡„°≈⇧’¬ß°—∫ªÉ“∏√√¡- √–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ‰¡à‡°‘π 800 ‡¡µ√ Õ“»—¬‰¥â„π ™“µ‘ ·≈–°√–®“¬‰¥âπâÕ¬„πæ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡∑’ËÕ¬Ÿà À≈“¬ —ߧ¡æ◊™ °≈ÿà¡∑’Ë 2 §◊Õ™π‘¥∑’Ë°√–®“¬„πæ◊Èπ∑’Ë Àà“ß®“°ªÉ“∏√√¡™“µ‘ ¥—ßπ—ÈπæÕ∑’Ë®–°≈à“«‰¥â«à“¡¥ °ÿ≈ ∑’Ë¡’§«“¡ Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ‰¡à‡°‘π 800 ‡¡µ√ Aenictus ‡ªìπ¡¥ªÉ“ ´÷Ëß “¡“√∂ª√—∫µ—«‡¢â“°—∫°“√ ¡’§«“¡‡®“–®ß∂‘ËπÕ“»—¬ ·≈–°≈ÿà¡∑’Ë 3 §◊Õ™π‘¥∑’Ëæ∫ ‡ª≈’ˬπ·ª≈ߢÕß ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‰¥â§àÕπ¢â“߬“° ¥—ßπ—Èπ „πªÉ“¥‘∫‡¢“¡’§«“¡ Ÿß®“°√–¥—∫πÈ”∑–‡≈‡©≈’ˬ¡“°°«à“ À“°¡’°“√∑”≈“¬ªÉ“À√◊Õ‡ª≈’Ë¬π ¿“æ®“°ªÉ“∏√√¡™“µ‘ 800 ‡¡µ√ πÕ°®“°π’È “¡“√∂ª√–¬ÿ°µå„™âª√–‚¬™πå ‡ªìπæ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡¡“°¢÷Èπ Õ“®∑”„Àâ¡¥À≈“¬™π‘¥ ®“°¡¥ °≈ÿAenictus ‰¥ â ‡™πà °“√„™‡ªâ π·¡≈ߧ«∫§ì ¡ÿ „π °ÿ≈π’ÈÀ“¬‰ª®“°æ◊Èπ∑’ˉ¥â‚¥¬‡©æ“–™π‘¥∑’ËÕ“»—¬ »—µ√Ÿæ◊™ °“√„™â‡ªìπµ—«∫àß™’È ¿“æªÉ“ √«¡∂÷߇ªìπ¢âÕ¡Ÿ≈ Õ¬Ÿà„πªÉ“∏√√¡™“µ‘ ”À√—∫°“√®—¥°“√æ◊Èπ∑’˥⫬ Õ“À“√¢Õß¡¥∑’Ë —߇°µ‰¥â®“°°“√»÷°…“æ∫«à“ °“√»÷°…“π’ȇªìπ°“√»÷°…“‡æ’¬ß√–¬–‡«≈“ —Èπ à«π„À≠à¡¥ °ÿ≈ Aenictus °‘π¡¥‡ªìπÕ“À“√‰¥â·°à ‡æ’¬ß 1 ªï À“°‡ªìπ‰ª‰¥â§«√∑”°“√»÷°…“Õ¬à“ßµàÕ ¡¥ °ÿ≈ Pheidole, Camponotus, Polyrhachis, Pseu- ‡π◊ËÕ߇ªìπ√–¬–‡«≈“π“πÊ ‡æ◊ËÕ®–∑”„À≥â™π‘¥‡æ‘Ë¡ dolasius, Anoplolepis √«¡∂÷ß·¡≈ß¢π“¥‡≈Á°™π‘¥Õ◊Ëπ ¡“°¢÷Èπ ·≈– “¡“√∂µ‘¥µ“¡§«“¡‡ª≈’ˬπ·ª≈ߢÕß ´÷Ëß Õ¥§≈âÕß°—∫°“√»÷°…“¢Õß Gotwald (1995) °≈à“« ™π‘¥·≈–°“√°√–®“¬‰¥â «à“¡¥ A. laeiceps ·≈– A. gracilis „πªÉ“¥‘∫™◊Èπ¢Õß ‡°“–∫Õ√‡πå ¬«°’ π¡¥‡ª‘ πÕ“À“√¡“°∂ì ß÷ 99.9 ‡ªÕ√‡´å πµÁ å §”π‘¬¡ ‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫Õ“À“√∑—ÈßÀ¡¥ ·≈– à«π„À≠à®–À“°‘πÕ¬Ÿà µ“¡æ◊Èπ¥‘π ”À√—∫„π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–∑»‰∑¬ ºŸâ«‘®—¬¢Õ¢Õ∫§ÿ≥‡®â“Àπâ“∑’Ë„πæ◊Èπ∑’Ë»÷°…“∑ÿ° æ∫«“„π™à «ßƒ¥à Ωπ¡¥ °Ÿ ≈πÿÀ“°’È π∫𵑠π‰¡â â ‡πÕß®“°◊Ë ∑à“π‡ªìπÕ¬à“ß Ÿß∑’ˇÕ◊ÈÕ‡øóôÕ ∂“π∑’Ë·≈–Õ”π«¬§«“¡ æπ¥◊È π§‘ Õπ¢à “ß™â π·©–‰¡◊È ‡À¡“–°à ∫°“√À“Õ“À“√®— ߪ√÷ ∫— –¥«°„π∑ÿ°Ê ¥â“π ¢Õ¢Õ∫æ√–§ÿ≥Õ¬à“ß ŸßµàÕ µ—«À“°‘πÕ¬Ÿà‡Àπ◊Õæ◊Èπ¥‘π Õ“®“√¬å ¥√. ®“√ÿ®‘πµå π¿’µ–¿—Ø ·≈– √».¥√.«“≈ÿ≈’ ‚√®π«ß»å „π°“√µ√«®·°â‰¢µâπ©∫—∫∑”„Àâß“π«‘®—¬π’È √ÿª·≈–¢âÕ‡ πÕ·π– ”‡√Á®¥â«¬¥’∑ÿ°ª√–°“√

®“°°“√»÷°…“Õπÿ°√¡«‘∏“π·≈–°“√°√–®“¬ ‡Õ° “√·≈– ‘ËßÕâ“ßÕ‘ß ¢Õß¡¥ °ÿ≈ Aenictus „π¿“§µ–«—πÕÕ°¢Õߪ√–‡∑» ‰∑¬ æ∫®”π«π 16 ™π‘¥ ´÷Ëß®“°°“√»÷°…“ —≥∞“𠇥™“ «‘«—≤πå«‘∑¬“ ·≈– «’¬–«—≤πå „®µ√ß. 2544. §Ÿà¡◊Õ ¿“¬πÕ°‰¥â®—¥∑”√Ÿª«‘∏“π°“√®”·π°‡æ◊ËÕßà“¬µàÕ°“√ ®—¥®”·π° °ÿ≈¡¥∫√‘‡«≥Õÿ∑¬“π·Ààß™“µ‘‡¢“ √–∫ÿ™π‘¥‰«คลังความรู้ดิจิทัลâ ¡¥ °ÿ≈π’È à«π„À≠ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์àæ∫„πªÉ“∏√√¡™“µ‘ „À≠à. ¿“§«‘™“™’««‘∑¬“ªÉ“‰¡â, §≥–«π»“ µ√å. ·≈–‰¡àæ∫„π·À≈àß™ÿ¡™πÀ√◊Õæ◊Èπ∑’ˇ°…µ√°√√¡ ¡À“«‘∑¬“≈หมดอายุวันที่—¬‡°…µ√»“ µ√å, °√ 06-11-2564ÿ߇∑æœ. ¥—ßπ—Èπ°“√∑”≈“¬ªÉ“∏√√¡™“µ‘Õ“® àߺ≈°√–∑∫µàÕ Urbani, C.B. and L. de Andrade. 2003. The ª√–™“°√¢Õß¡¥ °ÿ≈π’ȉ¥â ®“°√Ÿª·∫∫°“√°√–®“¬ ant genus Proceratium in the extant “¡“√∂·∫àß¡¥ °ÿ≈π’ÈÕÕ°‰¥â‡ªìπ 3 °≈ÿà¡ ‰¥â·°à and fossil record. Museo Regionale °≈ÿà¡∑’Ë 1 §◊Õ™π‘¥∑’Ë°√–®“¬„πæ◊Èπ∑’Ë∑’Ë¡’§«“¡ Ÿß®“° di Scienze Naturali-Torino 36: 1-492. 72 Thai J. For. 25 : 58-73 (2006)

Bolton, B. 1995. A New General Catalogue Thailand Natural History Museum of of the World. Harvard Uni- Journal 1(1): 9-54. versity Press, Cambridge. Jaitrong, W. and T. Ting-nga. 2005. Ant fauna Dorow, W.H.O. 1995. Revision of the ant of Peninsular Botanical Garden (Khao genus Polyrhachis Smith, 1857 Chong), Trong Province, Southern (: Formicidae) on subge- Thailand (Hymenoptera: Formicidae). nus level with the keys, checklist of The Thailand Natural History species and bibliography. Courier Museum Journal 1(2): 137-147. Forschungsinstitut Senckenberg Rigato, F. 1994. Revision of the myrmicine 185: 1-113. ant genus Lophomyrmex, with a Emery, C. 1897. Formicides recoltes a review of its taxonomic position. Sys- Buitenzorg (Java), par M. Massart. tematic Entomology 19: 47-60. Annales de la Societe Entomologique Smith, Fr. 1857. Catalogue of the hymenopter- de France 40: 245-249. ous collected at Sarawak, Forel, A. 1900. Ponerinae et Borneo; Mount Ophir; and at Singapor, díAustralie. Recoltes par MM.Turner, by A.R. Wallace. Journal of the Pro- Froggatt, Nugent, Chase, Rothney, J.- ceedings of the Linnean Society of J. Walker, etc. Annales de la Societe London Zoology 2: 42-88. Entomologigue de belgigue 44: 54-77. Terayama, M. and S. Kubota. 1993. The army Forel, A. 1901. Les formicides de la líEmpire ant genus Aenictus (Hymenoptera: des Indes et de Ceylan. Part 8. Sous Formicidae) from Thailand and Viet- famlle Dorylinae. Journal of the Bom- nam, with descriptions of three new bay Natural History Society 13: 462- species. Bulletin of the Biogeographi- 477. cal Society of Japan 48 (2): 68-72. Forel, A. 1911. Fourmis nouvelles ou Terayama, M. 1995. A new species of the interessantes. Bulletin de la Societe ant genus Acanthomyrmex (Hy- Vaudoise des Sciences Naturelles menoptera, Formicidae) from Thai- 47: 331-400. land. Japanese Journal of Entomol- Gotwald,คลังความรู้ดิจิทัล W. H. Jr. 1995. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ Army Ants the ogy 63(3): 551-555. Biology of Social Predation. Cornell Wang, M. 2003.หมดอายุวันที่ A monographic 06-11-2564 revision of University Press, New York. the ant genus Pristomyrmex (Hy- Jaitrong, W. and J. Nabhitabhata. 2005. A menoptera: Formicidae). Bulletin of list of known ant species of Thailand the Museum of Comparative Zoology (Formicidae: Hymenoptera). The 157(6): 383-542. «“√ “√«π»“ µ√å 25 : 58-73 (2549) 73

Wheeler, W.M. and Chapman, J.W. 1925. The Yamane, S. and Y. Hashimoto. 1999. A re- ants of the Philippine Islands. Part 1. markable new species of the army Dorylinae and Ponerinae. Philippine ant genus Aenictus (Hymenoptera: Journal of Science 28: 49-73. Formicidae) with a Polymorphic Wilson, E. O. 1964. The true army ants of the worker caste. TROPICS 8 (4): 427- Indo-Australian area. Pacific Insects 432. 6 (3): 427-483.

คลังความรู้ดิจิทัล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หมดอายุวันที่ 06-11-2564