Handleiding openbare aanbestedingen

Voor leden werkzaam in het stads- en streekvervoer die betrokken zijn bij de concessiewisseling per december 2020 in: IJssel - Vecht

Vakmensen 2 Inhoudsopgave

Voorwoord 4

Welke rol speelt CNV Vakmensen bij aanbestedingen? 5

Wat is de rol van de werkgever? 6

En de rol van de ondernemingsraad? 8

Materiële gevolgen 9

Taken van de blg, cblg, vakgroep NAROB en vakgroep Stads- en streekvervoer 10

Wat houdt een artikel 40-gesprek in? 11

Onderwerpen artikel 40-overleg 12

Bronvermelding 17

Sluit je aan bij CNV Vakmensen 18

Adresinformatie CNV Vakmensen, colofon 20

3 Voorwoord

Hierbij ontvangen jullie een geactualiseerde handleiding Artikel 40 ten behoeve van de nieuwe concessie IJssel–Vecht. Kaderleden van CNV Vakmensen (van de blg Veluwe en de Cblg Nederland) hebben deze handleiding speciaal geactualiseerd voor onze kaderleden en werkne- mers in het openbaar vervoer in de nieuwe concessie IJssel – Vecht. De nieuwe concessie IJssel – Vecht is een totaal nieuwe wijze van aanbesteding dan die wij nu kennen in het huidige openbaar vervoer. De concessie is daarom zeer geliefd bij vele vervoerders. , , EBS en hebben ingeschreven, met uiteindelijk één winnaar. De winnaar is de huidige of een nieuwe vervoerder, maar toch is er wel weer een nieuw artikel 40 gesprek. In deze concessie is het een uitdaging om nieuwe klanten te werven, frequen- tie- verhoging en nieuwe vervoersvormen te bewerkstelligen in zeer complexe en drukke verkeersstromingen van en naar economische gebieden. Vergeleken met andere concessies (Berkel–Dinkel 2023 en Rijn–Waal 2022) is er wel een verschil, namelijk één cao-gebied op basis van stad- en streekbusvervoer, ook wel cao OV. Er is een grote uitdaging op basis van materieel, gebiedsverandering, alternatief vervoer en vergroting in het aantal Dru’s. De opdrachtgever heeft gevraagd om aan 1 miljoen en 80 Dru’s te voldoen.Dat betekent een verhoging van 36%. We krijgen op meerdere gebieden een uitdaging, want de opdrachtgever vraagt om een aantal zaken: voertuigen die emissieneutraal zijn bij de uitlaat, intensiteitsverhoging qua lijnen en frequenties, kennisvergroting voor het personeel qua gebiedsvergroting. De concessie moet in december 2020 gaan lopen, waarbij in 2022 en 2023 gebieden worden afgestoten naar andere concessiegebieden en gebieden worden samenge- voegd met de nieuwe concessie IJssel–Vecht. Als alles meewerkt, is in 2023 alles opnieuw ingericht voor de drie concessies die in de toekomst – volgens de OV-visie Nederland 2040 – opnieuw worden samenge- voegd tot één grote concessie Oost-Nederland. Dit is van later zorg. De complexiteit van de aanbesteding in het stad- en streekvervoer neemt alleen maar toe, terwijl er om een simpele oplossing wordt gevraagd. In deze handleiding proberen we zoveel mogelijk te verduidelijken.

Met vriendelijke groet,

Peter de Ridder bestuurder CNV Vakmensen 4 e-mail: [email protected] Welke rol speelt CNV Vakmensen bij aanbestedingen?

Zo gauw er een besluit is genomen wie de concessie gaat rijden, informeren wij de leden en/of werknemers regelmatig over de mogelijke personele gevolgen die een concessie of verandering van werkgever met zich meebrengt.

In de Wet Personenvervoer 2000 is geregeld hoe er met het personeel moet worden gehandeld tijdens een concessiewisseling die wel of niet overgaat naar een nieuwe werkgever. Van deze afspraken mag men afwijken, mits er binnen een maand nadat de gunning heeft plaatsgevonden tussen vakbonden en werkgever maatwerkafspraken zijn gemaakt.

De volgende maatwerkafspraken hebben vooral te maken met standplaatswijzigin- gen en met het zogenaamde indirecte en indirect indirecte niet concessiegebonden personeel.

Tussen het moment van gunning en het moment van uitvoering van de concessie IJssel – Vecht op 12 december 2020, zullen afgevaardigden voor het artikel 40 ge- sprek veelvuldig overleg hebben met de cor, or, directie en CNV-kaderleden. Bij vragen kan men terecht bij zowel de kaderleden van CNV Vakmensen en het in- fonummer van CNV Vakmensen: 030 – 7511007. Schriftelijk kan ook, stuur dan een brief naar CNV Vakmensen, Tiberdreef 4, 3561 GG te of Postbus 2525, 3500 GM te Utrecht, onder vermelding “aanbesteding IJssel–Vecht”.

Wij hebben twee werkgroepen die zich bezighouden met aanbestedingen: • op landelijk niveau de werkgroep aanbestedingen • op regionaal niveau de werkgroep NAROB (Nieuwe Aanbestedingen Regio Oost ), voor de aanbestedingen IJssel-Vecht, Rijn-Waal en Berkel-Dinkel

Deze twee werkgroepen ondersteunen de regionale bestuurders en kaderleden bij de eventuele overgang van de concessies.

Een andere belangrijke taak voor deze twee werkgroepen is het doen van aanbeve- lingen voor de cao’s en het beïnvloeden van de landelijke, regionale en gemeente- lijke politiek waar het openbaar vervoer onder valt. 5 Wat is de rol van de werkgever?

In een strategisch beleidsdocument heeft een werkgever samen met de onderne- mingsraad afspraken gemaakt of ze wel of niet meedoen aan een bepaalde conces- sie en onder welke voorwaarden.

Conform artikel 25 van de WOR (Wet op de Ondernemingsraden) heeft een werk- gever tijdig een adviesaanvraag ingediend bij de ondernemingsraad, zodat deze enigszins invloed kan uitoefenen op de defi nitieve besluitvorming van de werkgever om wel of niet mee te dingen op een bepaalde concessie.

In deze adviesaanvraag staat onder andere het volgende vermeld:

• de motieven voor de besluitvorming • de maatregelen die een werkgever denkt te moeten ondernemen • de te verwachten gevolgen voor het personeel van deze besluitvorming.

De werkgever zal minimaal één keer mee moeten doen in een overlegvergadering om dit te bespreken.

6 7 En de rol van de ondernemingsraad?

• Or en werkgever moeten op tijd een strategisch beleidsdocument opstellen.

• De or moet een oordeel geven op basis van een adviesvraag over wenselijkheid en noodzakelijkheid om wel of niet deel te nemen aan een aanbesteding.

• De or moet rekening houden met het volgende: 1. Programma van eisen concessieverlener 2. Toepassen van cao OV, Tour en/of Taxi 3. Toepassen van bedrijfsregels

• Om problemen te voorkomen, zouden leden van de or-Connexxion en or- Arriva aan moeten schuiven bij de or van Keolis Nederland.

• Op grond van het informatierecht vanuit artikel 31 uit de WOR, moet de de werk- gever de or op de hoogte brengen van de huidige informatie en werkpakketten die mogelijk of zeker ingaan met de nieuwe aanbesteding.

• Het is zelfs wenselijk dat de or in een zeer vroeg stadium afspraken met de werkgever maakt, bijvoorbeeld hoe de medezeggenschapslijn moet worden aangepast aan de nieuwe situatie na de defi nitieve gunning.

• Zo gauw de defi nitieve gunning is afgegeven, zal de or (bij voorkeur gevraagd) advies geven over de materiële en personele gevolgen van de overgang naar de nieuwe concessie.

• Personele gevolgen voor het personeel, indirecte en indirecte indirecten niet bij de concessie horende personeel. Als voorbeeld: 1. Standplaatswijzigingen 2. Concessieplaatswijzigingen 3. Dienstregelingen 4. Buurtbussen.

8 Materiële gevolgen

1. Investeringen nieuwe emissie neutrale of loze bussen 2. Nieuw te bouwen oplaadpunten 3. Stalling(en) 4. Communicatiesystemen en lijnen

Er ligt dus ook een schone taak voor de ondernemingsraad!

9 Taken van de blg, cblg, vakgroep NAROB en de vakgroep Stads- en streekvervoer

Naast de ondernemingsraad hebben ook kaderleden een aantal taken. Het gaat om kaderleden van de bedrijfsledengroepen (blg’s), centrale bedrijfsledengroepen (cblg’s) en kaderleden in de landelijke werkgroep aanbestedingen en de regionale werkgroep NAROB. Zij hebben als taak: • Vertegenwoordigen van leden en niet-leden die als werken en/of gaan werken onder de nieuwe werkgever. • Leden doorverwijzen naar de juiste informatielijnen. • Een goede communicatie met tijdige terugkoppelingen van en naar de bestuurders en de kaderleden. • Organiseren van ledenvergaderingen en/of informatiebijeenkomsten. • Vragen proberen te beantwoorden of op een later moment door de juiste per- soon te laten beantwoorden. • Alle vragen inventariseren. Domme vragen bestaan niet. • Afstemmen tussen de or en Cblg over bijvoorbeeld de nieuwe stallingen, bus- sen, standplaats- en/of concessiewijzigingen. • De kaderleden die te maken krijgen met de nieuwe concessiewisselingen zoveel mogelijk betrekken bij de Cblg’s. • Zorgen dat de Cblg’s zoveel mogelijk afstemmen met de twee werkgroepen. • Bij overgang van het personeel naar de nieuwe of oude concessiehouder, gaan de cao’s, bedrijfsreglementen en maatwerkafspraken (mutaties) over naar de nieuwe of oude vervoerder. • Afstemmen met de vakbonden, die ook gemoeid zijn met de cao OV. • or-leden toevoegen van de verliezende partij bij de winnende partij om de nodi- ge problemen te voorkomen. Anders zou dit geregeld kunnen worden binnen de Cblg.

Dus al met al verzet de vakbond op de achtergrond veel werk om alles in een orde- lijke staat te laten verlopen.

10 Wat houdt een artikel 40- gesprek in?

Een artikel 40 gesprek moet gevoerd worden met de nieuwe concessiehouder, al dan niet de huidige vervoerder, door de vakbonden. Hierbij wordt teruggekoppeld naar de blg’s en Cblg’s om de informatie te kunnen verspreiden en te inventarise- ren welke vragen er gesteld zijn en moeten worden gesteld.

Er worden kaderleden afgevaardigd vanuit een overeenstemming met de cblg’s en de bestuurder(s) van CNV Vakmensen. De cblg’s vaardigen één persoon per cblg af naar dit gesprek en de blg’s (in overleg met de bestuurder) een aantal personen per blg. Dit gebeurt zo, dat alle gebieden vertegenwoordigd worden. Kan er geen kandidaat gekozen worden omdat er geen blg aanwezig is, dan kan er gekozen worden voor een lid uit die regio.

In de gesprekken komen veel onderwerpen aan bod die te maken hebben met personele, bedrijfsmatige, indirecte en indirecte indirecten niet concessie gebon- den personeel. Ook afspraken die gemaakt zijn voor bijvoorbeeld mutatie houdende personeel, bedrijfsreglementen en cao komen aan bod. Dat geldt ook voor rege- lingen en/of afspraken op basis van wetgeving die gecontinueerd moet worden of geseponeerd moet worden vanwege de privacy van personeel en/of werkgever.

Al met al is een afgevaardigde naar het artikel 40 gesprek met zeer gevoelige en belangrijke zaken bezig, waar hij of zij niet altijd een antwoord of informatie kan geven en gebonden is aan geheimhouding. Op datgene wat je als werknemer mag weten, krijg je ook altijd een antwoord op. Je mag als kaderlid, vakbondslid en geïnteresseerde werknemer vragen opstellen die al dan niet meegenomen kunnen worden naar deze gesprekken. Kan een afgevaardigde het niet terugkoppelen, dan zou deze de vraag moeten laten beantwoorden door de desbetreffende blg en/of cblg.

11 Onderwerpen artikel 40-overleg

Het volgende zou in het artikel 40 overleg behandeld kunnen worden:

• Vrijmaken afgevaardigden artikel 40 overleg met behoud van loon • Overgangsregeling medezeggenschap of het instellen van een tijdelijke mede- zeggenschapsraad • De tijdelijke or moet de diensten, routeringen en formatie goedkeuren • Afspraken die gemaakt zijn voor rouleringen en rijblokken op de staddienst • Afspraken voorkeursrouleringen werken naar wens • Aantal personeelslijsten directe, indirecte en indirecte indirecten die buiten de concessie vallen • Welke combifuncties er zijn en wat ze inhouden voor overgang • Afspraken pensioen SPOV/ABP • Opschonen van dossiers in samenwerking met de werknemer/werkgever (ook voor Arbodienst en ziekte) • Positie van personeelsleden met medische indicatie en het continueren ervan • Schriftelijke bevestiging overname aantal dienstjaren werknemer • Achterstallig verlof inclusief compensatiedagen en tijd voor tijd uren verrekenen bij oude concessiehouder en/of uitgave van nieuwe vernoemde spullen • Respecteren van gemaakte afspraken over vakantieaanvragen en voorplan- ningsdagen • Loondoorbetaling tot en met de laatste dag van december 2020, zodat er één jaaropgave ontstaat voor de werknemer en verrekening over de periode 12 (1 december t/m 31 december 2020) tussen de werkgevers onderling • Inhoudingen van vakbondscontributie door de nieuwe concessiehouder • Respecteren van afspraken en/of verplichtingen van rechtsvoorgangers • Respecteren dat collega’s vrijwillig willen overgaan (1 op 1) naar een andere concessie. Misschien via een constructie binnen het concessiegebied die over moeten naar andere concessiehouders • Nieuwe standplaatsen/overgang andere concessiegebieden en reiskosten vol- gens VCSA uit de cao OV • Bijlage arbeidscontract overgang naar nieuwe concessiehouder en/of overgeheveld personeel naar een aangrenzend concessiegebied • Bijlage arbeidscontract voor deels WAO dat, indien hersteld is, aanvullingsuren tot voor WAO • Uitkering WAO via de werkgever 12 • Uitkering WAO-reparatie van SPOV/ABP via de werkgever • Vijf gebroken diensten in de week op roulering, hoe gaat de nieuwe concessie- houder ermee om? • Werken naar wens (blokkensysteem) • Collectieve zorgverzekering: werknemers tijdig informeren in verband met opzeggingen • Contracten parttimers, ophogingen en verlengingen • Bedrijfsreglementen • Lopende en toekomstige rechtszaken tot 12 december 2020 omtrent bijlage 35 • Werkkostenregeling, wordt deze gecontinueerd en kan men hiervan gebruik- maken om een fi ets, computer of telefoon etc. aan te schaffen • Regeling veilig verkeer • Tas en stempel verrekenen met nieuwe concessiehouder • Kleding aanvraag en verstrekking (RRR-eis) • Onder welke regiocentrale vallen wij en hoe wordt er gehandeld? • Wat gaat er tijdens een midterm-review gebeuren als vervoerder niet geschikt verklaard is? • Schoolvervoer in brede zin • Sociale veiligheid en de inhoud ervan • Veiligheid terrorisme vliegveld Lelystad • Bij huur en/of onderaanbesteding • Onderhoud en frequentie ervan • Buurtbussen en/of buurtbuslijnen inzet • Servicemedewerker en/of baliemedewerker kaartverkoop • Toevoegingen or-leden aan or nieuwe concessiehouder • EHBO en gebruik reanimatie hulpmiddelen • Vrijwilligers naar aangrenzende concessiegebieden • Toepassing bijlage 35 en het toezicht ervan • Verwachtingen inzet personeel bij toename van DRU’s • Is er bestaansrecht uitrukchauffeur of komt hier een variant op? • Detachering indirect personeel • Inhuur rijden onder spiegelbepalingen OV • Gebruik van uitzendkrachten onder cao ov-spiegelbepalingen • Vrijmaken keuringen rijbewijs en vergoeding ervan • Toepassing boetesysteem concessieverlener t.o.v. werknemer • Eventueel sociaal plan oudere werknemers • Opleidingen of kennis van lijnen opdoen in voor personeel onbekende gebieden • Opleidingen omgaan met nieuwe voertuigen en bestrijden van calamiteiten afhankelijke omstandigheden (b.v. brand blussen elektrisch voertuig) 13 • Behouden van afspraken met managers in zowel woord als schrift 14 • Verstrekken van informatie die niet geheim is • Afspraken maken voor de gehele concessie of in delen in verband met aan- schuiven en afstoten delen concessie • Afspraken pauzelocaties of deze gecontinueerd worden en/of verplaatst • Verwachtingen van betrokkenheid personeel • Oplaadmomenten bus afhankelijke onderbreking, bijlage 35 • Gebruikmaken van personeelsgerichte digitale gebruiksmiddelen en de daarbij horende geheimhouding • Afspraken over vrij reizen personeel • Hoe wordt er omgegaan met onderhoud, wassen en schoonhouden interieur van de bussen? • Kluisjes zijn noodzakelijk in verband met stempel, maar kastjes niet. Kan er een andere oplossing gevonden worden voor het opbergen van persoonlijke bezittingen? • Bij verplaatsing vestiging kunnen kluisruimtes vervallen, wie is dan verant- woordelijk voor bedrijfsafhankelijke materialen die men dan moet meenemen naar huis? • Hoe gaan we verder als de concessie voltallig is en gaan we nu al afspraken maken voor de gehele concessie of in gedeeltes bij afstoten/aanmeren con- cessie gedeelten? • Welke voertuigen gaan we besturen en hoe snel worden deze omgezet naar de afgesproken voertuigen? • Welke uitvoeringen van de functie chauffeur worden er verwacht, zoals zelf laden, tanken, schoonhouden, wassen en stallen? Worden deze ook verwerkt in diensten? • Worden de nieuwe bus opstellocaties bedrijfsterreinen of openbaar, in verband met verantwoordelijkheid voor voertuigen die in bezit zijn van personeel? Denk aan auto, fi ets, snor-, bromfi etsen en motor. • Hoe ziet de nieuwe concessiehouder goed werkgeverschap ten opzichte van welzijn en veiligheid personeel en duurzaam inzetbaarheid personeel? Dit zijn eisen vanuit PvE. • Werken de onder aanbestede partijen ook volgens de richtlijnen concessieverlener en bedrijfsreglementen? • Wordt pensioen ook echt gezien als einde dienstverband zoals het nu ook is in deze concessie? (geldt dit ook voor onderaanneming?) • Cursus veiligheid omtrent gebruik elektrische installaties en gebruik van elektrische voertuigen • Dat er geen slapende dienstverbanden zijn op begindatum concessie 15 • Opleidingen ten opzichte van informatie naar klant in verschillende talen (En- gels, Duits en Nederlands), voortvloeiend uit eis verlener • Garanties voortvloeiende uit gesprekken en huidige afspraken • Bedrijfsreglementen van Keolis Nederland, Connexxion en Arriva, worden deze gecombineerd of geleveliseerd? • Ontduiken van cao-streekvervoer naar tour-cao • Lokale verworven rechten • Niet vastgelegde verworven rechten (denk aan b.v. de radio in de bus) • Voorkomen dat werk weggezet wordt naar cao tour

16 Bronvermelding

De volgende bronnen zijn gebruikt:

- Website van CNV Vakmensen: www.cnvvakmensen.nl

- CNV Vakmensen, Handleiding Openbare aanbestedingen (Twente en ZHO). Door: de heer De Jager

- Document Onderwerpen art. 40 overleg bij concessiewisselingen. Door: F. van Ark

- Document aanbesteding IJssel-Vecht personeel. Door W. van Heerde

- Document overleg art. 40 Arriva OV en . Door: R. Jongerende

- In samenwerking met blg-Veluwe en cblg-Keolis Nederland

17 Sluit je aan bij CNV Vakmensen

Lid worden van CNV Vakmensen heeft veel voordelen:

Informatie over jouw cao Openbaar vervoer Hoe staat het ook alweer in de cao? Hoe verlopen de cao-onderhandelingen? Via de bond blijf jij – via nieuwsbrieven en cao-informatie – op de hoogte.

Antwoord op vragen Heb jij een vraag over bijvoorbeeld jouw salaris, uitkering, ziektekosten, vakantie- dagen of overwerk? Dan kun je altijd een beroep doen op CNV Info: telefonisch via 030 75 11 007, of per e-mail: [email protected].

Advies en rechtshulp bij problemen Problemen zijn er om op te lossen. De bond helpt jou daarbij, Als lid van het CNV kun je gebruikmaken van rechtshulp. Niet alleen voor arbeidskwesties, maar ook voor privézaken zoals een aanrijding, een confl ict met de buren of defecte nieuwe aankoop.

Ledenblad Je ontvangt regelmatig een informatief en prettig leesbaar magazine. Bovendien versturen we nuttige digitale nieuwsbrieven.

Loopbaanoriëntatie Wat wil jij, wat kun je? Professionele loopbaancoaches kunnen samen met jou op zoek naar jouw mogelijkheden op de arbeidsmarkt.

Belastinghulp Heb jij moeite met het invullen van jouw belastingformulier? Dan kun je terecht op een van de belastingzittingen die het CNV elk jaar in februari en maart in het hele land organiseert. Voor een speciaal ledentarief helpen deskundige CNV-vrijwilli- gers je bij het invullen van uw formulieren.

Hulp bij herkeuring Voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten brengen de keuringen en herkeuringen vaak veel vragen en onzekerheid met zich mee. De CNV vertrouwenspersoon helpt. Deze 18 begeleidt jou desgewenst tijdens dit traject en gaat mee naar het keuringsgesprek. Service voor senioren Ben jij 65 jaar of ouder? Dan zitten wij ook niet stil. Er worden veel gedaan en geor- gansieerd voor ouderen. Houdt onze site en de mail in de gaten, of bel met CNV Info voor uitgebreide informatie hierover.

Ondersteuning van or of pvt Leden van een ondernemingsraad (or) of personeelsvertegenwoordiging (pvt) zijn voor de bond belangrijke partners. Als or- of pvt-lid kun je dan ook rekenen op steun van het CNV. Bijvoorbeeld in de vorm van cursussen, of door advies van de bestuurder.

Stakingsuitkering Het CNV zoekt liever de oplossing in overleg, maar soms is het toch echt nodig: ac- tievoeren. Als het tot een staking komt, krijg jij van de bond een stakingsuitkering.

Verzekeringen Via het CNV kun jij voordelige verzekeringen afsluiten met aantrekkelijke premie- kortingen. Bijvoorbeeld voor de auto, de inboedel of de ziektekosten.

Kortom, te veel om op te noemen Op de website van CNV Vakmensen www.cnvvakmensen.nl vind je informatie over allerlei zaken die met arbeid te maken hebben en informatie over je eigen sector of bedrijfs-cao.

Op de website www.cnvvakmensen.nl/ov vind je ook alles over stads- en streek- vervoer.

Jullie zien, wij maken werk van jullie werk. Ben je nog geen lid, meld je dan aan via onze website: www.cnvvakmensen.nl.

Vragen? Neem contact op met je bestuurder Peter de Ridder (telefoon 06 51 60 19 97, en e-mail: [email protected]).

19 Adresinformatie CNV Vakmensen

Hoofdkantoor Utrecht Postbus 2525 3500 GM Utrecht

Bezoekadres Tiberdreef 4 3561GG Utrecht

Contact E-mail [email protected] Facebook /cnv.vakmensen Twitter @cnvvakmensen Telefoonnummer 030 75 11 007 Website www.cnvvakmensen.nl

Colofon Dit is een uitgave van CNV Vakmensen Tiberdreef 4 / 3561 GG Utrecht | Postbus 2525 / 3500 GM Utrecht Redactie W. van Heerde, m.m.v. blg Veluwe Beeld Frans Blok, archief CNV Vakmensen januari 2020

Cadeau en korting! Werf een lid en profi teer allebei: het bestaande lid een cadeaubon t.w.v. € 12,50, het nieuwe lid zes maanden 50% korting. Ga naar www.cnvvakmensen.nl/werven

Zelf lid worden? ga naar www.cnvvakmensen.nl/lidworden 20