w

? + 4 ,i p f AMERIKA ESPERANTISTO Official Organ of THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA, Inc. a propaganda organization for the furtherance of the study and use of the International Auxiliary Language, Esperanto Editor Dr. C. H. FESSENDEN, Newton Centre, Mass. Assistant Editor I. A. McCaffrey, West Newton, Mass. Advisory Board J. D. Hailman, Pres., E. A. N. A. i Judge W. R. Daingerfield D. E. Parrish Ernest F. Dow Herbert M. Scott Herbert Harris Dr. B. K. Ŝimonek Dr. D. O. S. Lowell . Lehman Wendell

CLUB DIRECTORY

This department is conducted solely for Groups are listed for 12 issues of the maga­ the benefit of our organized groups through­ zine, at a cost of only 25 cents for the two- out the country. It furnishes a means of line insertion. Extra lines are 10 cents each keeping in close touch with the work in other additional. The heading,—name of city or cities, for the exchange of ideas and helpful town—is inserted free. This matter warrants suggestions, and for the formation of valua­ the immediate attention of every club secre­ ble friendships in a united field of endeavor.tary.

BERKELEY, CALIF. NEW YORK (Bronx) N. Y. Berkeley Esperanto-Rondo, Berkeley H. S. Bronx Esperanto Society, Morris H. S. A. S. Vinzent, Sec’y, 2429a Ellsworth St., C. C. Coigne, Sec'y, 243 Bedford Pk. Blvd. Meets every Monday, 8.00 P. M. PHILADELPHIA, PA. BOSTON. MASS. Phila. Esp. Soe., J. F. Knowlan, Sec., 4212 Boston Esp. Soe., 503 Pierce Bldg., Copley Sq. Girard ave. Meets 4th Fri. Windsor Cafe, Meets Tues., 8 P. M. R. Goodland, Sec. 1217 Filbert st. CHICAGO, ILLS. PITTSBURGH, PA. La Gradata Esperanto-Societo, Dvorak Park Fr. Kovarik. 2502 S. Kedzie Ave., Sek. E.peranto Sec., Academy of Science and Art La Eso. Oficejo, 1669 Blue Island ave. Wm. Smith. Sec., 1607 Chislett street. F-ino R. Votluĉka. 1539 W. Jackson Blv. Sek. Fridays, 8 P. M..Teachers’ Rm., Carnegie Inst Kunvenas 2an kaj 4an sab. ĉiumonate. PORTLAND, ME. CINCINNATI, OHIO. Portland Esperanto Society, Trelawny Bldg., Cincinnati Esperanto Soe., 629 Vine Street. Herbert Harris, Sec’y, 10 Henry S t A. F. McKinney. Sec. L. B. Harrison Hotel. ROCKFORD, ILLS. DELPHOS, OHIO. Skandinava Esperanto-Instituto, 417 7th St Delphos Esperanto Klubo, Carnegie Library; Joseph Johnson, Sec'y, 2315 Parmele St. Meets every Tuesday, 7.30 P. M., A. J. SALT LAKE CITY, UTAH. Laudick. Secy. Salt Lake Esperanto Club, CLEVELAND. OHIO. Mrs. F. M. McHugh, Sec., 4002 So. State S t La Zamenhofa Klubo. F-ino L. B. Weber, Sek., 2036 W. 48th St SAN FRANCISCO, CALIF. DETROIT, MICH. San Francisco Rondo, meets Friday eve., Rm. Detroit Esperanto Office, 507 Breitmeyer 127, Lick Bldg., 35 Montgomery S t, F-ino Bldg., open daily. Library at disposal of M. D. Van Sloun, Sec’y, 946 Central Ave. everybody, daily 7 A. M._9 P. M., except Tues. TILDEN, NEBR. and Fri. Classes meet Tues. and Fri., 8-10 Esperanto-Fako de la Nebraska ŝtata Kris­ P. M. tana Celada Unuiĝo, La Pola Esp. Unuiĝo, ĉiusemajne, Magnus Estro, Pastro Chas. P. Lang, Tilden, Nebr. Butzis Library, Harper & E. Grand Blvd. MILWAUKEE. WISC. WASHINGTON, D. C. Hesperus Esperantista, S-ino B. H. Kerner. Kolumbia Esperanta Unuiĝo, 2014 F st., N. W. Sek. 632 Summit ave., 2nd Mondays, 8 P.M. 2an kaj 4an, lundon, ĉiumonate, A. Mayer, Sek. NEW YORK, (Manhattan) N. Y. WORCESTER, MASS. The New York Group, Wash. Irving H. S., Worcester County Esperanto Society Jos. Silbemik, Sec’y. 240 * E. 19th S t Business Institute, every Friday, 8.00 P. M. 8 8 s FOR THE BEGINNER 8 8 A list of text-books and literature suitable for the NEW ESPE­ 8 RANTIST STUDENT. Carefully selected and especially recom­ s mended : 8 s 8 8 Practical Grammar of the International Language8 s (Ivy Kellerman Reed, Ph. D.) 8 s The new text-book that is “just what you have been waiting 'or 8 g 50 CENTS 8

Complete Grammar of Esperanto Ekze caro (Zrmenhof) .33 (i e!!enn;:n) doth, Si.25 A’alin aŭ ia Mirinda Lampo (Cox) .18 Student's Complete Text-Book A a Laba kai la 40 Rabistoj (Cox) .14 (O connor) cloth, .50 Eleki.taj Fabeloj (la Fontaine) .18 E,pe.anto at a Glance (Privat) .15 E! Ke medioj (Zamenhof) .10 8 frime/ of E peranto (O’Connor) .10 Ĝis la Revido (English & Esperanto) .05 Intre ducticn to Encanto (B..ker) .05 : a lo ( Crivat) .15 La E_peranta Kunulo (Wood) .25 Kolomba Piemio (Dumas) .10 Handv Pocket Vocabulary (O’Connor) .10 Mcp de lia Onklo (Chase) .15 § En«lish-E «per anto Dictionary (Harris) .25 i al-i n j Anserino (Stoner) .15 EnglLh-E peranto Dictionary I**'.nco Vane* (Bates-Harris) .35 8 t Have .-O'Connor ) .50 doth, gold-stamped. .75 Tra la Jaro (Waddy) cloth. .50 Rai: nto kaj Aventuro (Hall-Barroll) .10 Tutmonda Lernolibro .33 i>cp R.d~i (Wendell) .25 g Funcarr.ento de Esperanto (Zamenhof) .50 Sub la Meznokta Suno (Wendell) .33 cloth, .70 cloth. .50 DETAILED DESCRIPTION OF ANY BOOK LISTED S FURNISHED UPON REQUEST 8 THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. 8 8 WEST NEWTON, MASS.

8 A COUPON TICKET 8 8 MAKES ORDERING BY MAIL A PLEASURE 8 Besides eliminating all inconveniences and expense connected with 8 purchasing money orders, drafts, securing postage stamps, etc., for 8 8 remittances, you also get 8 $5.50 for $5.00 The Ticket good for all books, magazines, subscriptions, etc., pur­ chased through us TRY ONE AND BE CONVINCED! 8 THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. West Newton, Mass. 8 The Key to Esperanto and The Whole of Esperanto 20 for 25c. IO for 25c.

100 “ 1.00 50 “ 1.00 Every Esperantist should be supplied at all times with GOOD PROPAGANDA MATTER New, up-to-date and attractive editions of above booklets in ANY QUANTITY

THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. WEST NEWTON, MASS.

DEZIRAS KORESPONDI CONGRESS SOUVENIRS One insertion: IO cents; four insertions: 25 cents. Announcement consists only of Limited quantity of the following: name anti full address. CONGRESS BADGE .... $ .35 Unufoja anonco: 20 sci.; kvarfoje 50 id. Anonco konsistas nur el nomo kaj plena EXPOSITION POSTCARDS, 20 for .15 adreso CALIFORNIA POSTCARDS, 20 for . .15 S-ro H. M. Torrcy, P. O., Flint, Mich. li FLAGS, 8 x 12...... 15 S-ro F. W. Spencer, Blackloam, B. C., Can. I S-ro P. At. Kolev, 46 str. Regentska, Sofio, M. D. VAN SLOUN Bulgaria. Pri kulturado de abeloj, kokoj, 946 Central Avenue kunikloj, ktp. I Membroj de la Turista Societo deziras kor­ SAN FRANCISCO, CALIF. espondadi kun ĉiuj landoj. Adresu al S-ro Jos. Pech, Prez. de Turistoj, Hoŭskova 4, Plzen, Bohemia-Austria. li S-ro Emil Lelievre, Bureau des Renseique- tnents, 37c, Reg. d'Infant, Troyes, Fra neujo. CHRISTMAS GREETINGS In Esperanto! Attractive postcards, in col­ ors, with Christmas sentiment in Esperanto, 3 for 5 cts.; 25 for 25 cts.; postage prepaid. Magazine •'Migrantaj kartoj”—for the correspondence enthusiast, same prices. E. H. BECKER Subscriptions 332 Third ave., Dayton, Ky., Usono Subscriptions for your Do Business by Mail favorite periodicals at Start with accurate lista of names we furnish— build solidly. Choose from the following or any our combination prices. others desired. Orders for any magazine Apron Mfrs. Wealthy Men Cheese Box Mfrs. Ice Mfrs. published anywhere may Shoe Retailers Doctors Tin Can Mfrs. Axle Grease Mfi . be sent to us. Prompt Druggists Railroad Employees Auto Owners Contractors and satisfactory service— i Our complete book ol mailing statistics US! A on 7000 cUn*nt of prospective customers fr e e . A TRY Rosi Gould, 814 Olive Street, St Louis. J f The American Esperantist Co. WEST NEWTON, MASS. s FOR THE BEGINNER 8 s § s A list of text-books and literature suitable for the NEW ESPE­ RANTIST STUDENT. Carefully selected and especially recom­ s mended : s Practical Grammar of the International Language (Ivy Kellerman Reed, Ph. D.) The new text-book that is “just whaL you have been waiting for” i s 50 CENTS § s Complete Grammar of Esperanto Ekzercaro (Zamenhof) .33 ( I' elleni'.: n) cloth, $1.25 Aladin aŭ ia Mirinda Lampo (Cox) .18 Student’s Complete Text-Book Aia Baba kaj la 40 Rabistoj (Cox) .14 S ĝ (O'Connor) cloth, .50 Elektitaj Fabeloj (la Fontaine) .18 E peranto at a Glance (Privat) .15 E! Komedioj (Zamenhof) .10 Primer of E.peranto (O’Connor) .10 Ĝis la Revido (English & Esperanto) .05 SI Intre ditation to E^pe.anto (Baker) .05 rarlo (.‘rivat) .15 La Esperanta Kunulo (Wood) .25 Kolomba Premio (Dumas) .10 Hand v Pocket Vocabulary (O’Connor) .10 Mcp-c de lia Onklo (Chase) .15 § English-E^peianto Dictionary (Harris) .25 lateno Anserino (Stoner) .15 English-E. peranto Dictionary Princo Vane’ (Bates-Harris) .35 t Have -O’Connor) .50 cloth, gold-stamped, .75 g § Tra la Jaro (YVaddy) cloth. .50 Rakrnto kaj Aventuro (Hall-Barroll) .10 Tutmonda Lernolibro .33 £>ep Ri d "j i Wendell) .25 g iunuamento de Esperanto (Zamenhof) .50 Sub la Meznokta Suno (Wendell) .33 I cloth. .70 cloth, .50 DETAILED DESCRIPTION OF ANY BOOK LISTED S FURNISHED UPON REQUEST i! r*SI § THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. a S WEST NEWTON, MASS. i

8

A COUPON TICKET SI MAKES ORDERING BY MAIL A PLEASURE g Besides eliminating; all inconveniences and expense connected with purchasing; money orders, drafts, securing postage stamps, etc., for remittances, you also get § $5.50 for $5.00 The Ticket good for all books, magazines, subscriptions, etc., pur­ chased through us TRY ONE AND BE CONVINCED! ŝ THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. West Newton, Mass. 8 d) The Key to Esperanto anci The Whole of Esperanto 20 for 25c. IO for 25c. 100 “ 1.00 50 “ LOO Every Esperantist should be supplied at all times with GOOD PROPAGANDA MATTER New, up-to-date and attractive editions of above booklets in ANY QUANTITY

THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. WEST NEWTON, MASS.

DEZIRAS KORESPONDI CONGRESS SOUVENIRS One insertion: IO veni»; four insertions: 25 cents. Announcement consist» only of Limited quantity of the following: nurne and full address. CONGRESS BADGE .... $ .33 Unufoja anonco: 20 sd.; kvarfoje 50 sd. Anonco konsistas nur el nomo kaj plena EXPOSITION POSTCARDS, 20 for .15 adreso CALIFORNIA POSTCARDS, 20 for . .15 S-ro H. M. Torrey, P. O., Flint, Mtch. li FLAGS, 8 x 12...... 15 S-ro F. VV. Spencer, Blacklonm, B. C., Can. I S-ro P. At. Kolce, 46 str. Regentska, Sofio, M. D. VAN SLOUN Bulgaria. Pri kulturado de abeloj, kokoj, kunikloj, ktp. I 946 Central Avenue Membroj de la Turista Societo deziras kor­ SAN FRANCISCO, CALIF. espondadi kun ĉiuj landoj. Adresu al S-ro Jos. Pech, Prez. de Turistoj, Hoŭskova 4, Plzen, Bohemia-Austria. li S-ro Emil Lelievre, Bureau des Rcnseique- ments, 37e, Reg. d’Infant, Troyes, Francujo. CHRISTMAS GREETINGS In Esperanto! Attractive postcards, in col­ ors, with Christmas sentiment in Esperanto, 3 for 5 cta.; 25 for 25 cts.; postage prepaid. Magazine "Migrantaj kartoj”—for the correspondence enthusiast, same prices. E. H. BECKER Subscriptions 332 Third ave., Dayton, Ky., Usono Subscriptions for your Do Business by Mail favorite periodicals at Start with accurate Iista of namei we furnish— build aolidly. Choose from the following or any our combination prices. Others desired. Orders for any magazine Apron M fra. Wealthy Men Cnee*c Box M fra. Ice M fra. published anywhere may Shoe R ateliera Doctors Tin Can Mira. Axle Crease Mfi . be sent to us. Prompt I)ruĝigata Railroad Employee* Auto Owners Contractors and satisfactory service— i Our complete book ot mailing statistics TRY k on 7000 classes of prospective customer* frise. J US! W Ron Gould. 814 Olive Street, St Louis. A The American Esperantist Co. WEST NEWTON, MASS. Amerika Esperantisto American Esperantist Entered as second-class matter May 15, 1913, at the Postoffice at West Newton Station, Boston, Mass., under the Act of March 3, 1879. Published Monthly by THE AMERICAN ESPERANTIST COMPANY (Inc.) WEST NEWTON, MASS. ONE DOLLAR A YEAR Eksterlande $1.25 (Sm. 2.50) SINGLE COPY TEN CENTS

Mallongaj verkoj, tradukaĵoj kaj novaĵoj ĉiam prefere akceptitaj. Oni ne resendas neakceptitajn manuskriptojn, se la sendinto ne kune sendis la resendpagon. La Redakcio konservas por si la rajton korekti manuskrip­ tojn laŭbezone. Oni donos la preferon al manuskriptoj skribitaj skribmaŝine.

V O L. 18 NOVEMBER, 1915 No. I

SPECIAL PENNSYLVANIA EDITION

Tilis number of Amerika Esperantisto is issued in the interests of the Eastern Divisi­ on of the Association, as represented by the Pennsylvania Esperanto Association. Com­ bined with a splendid organization, ilie ac­ tive members in the Keystone State this year show an enthusiasm and earnestness of pur­ pose never before equaled. Their appeal to

Prof. H. W. Hetzel old members to “come hack” and their hear­ ty invitation to new members should result in a “get together” fra­ ternal body which is bound to produce far-reaching results. With our active President I ladinan and the group in the Western part of the State, and Councilor Hetzel (who is also Secretary for the Dis­ trict) with his band of faithfuls in the Eastern end, Pennsylvania, its up to you !

j The Editors. 4 AMERIKA ESPERANTISTO

PARTICULARLY TO PENNSYLVANIA ESPERANTISTS

In a sense every day in all the our oversea neighbors as we have nev­ stretch of time is a time of change, er done before. An international con­ but in a specific sense the remark sciousness is actually being forced more aptly characterizes the present. upon us. The stupendous conflict in Europe be­ All this is very pertinent to us as Esperantists. And it is something sides being the result of the vast for­ more than a dream for a millennium ces which have been operating to that we have before us. No sooner change the face of the whole earth is had the war brought forward some also a sign of the changed world to need for an international language which we are surely coming. Not than Esperanto was there to supply alone arc the colored patches on'the it. As a consequence of the uses map about to be rearranged.—even now being made of the language,— dynasties to be made and re-made.— for example, in the propaganda work but much more important and signifi­ among neutrals conducted by the Ger­ cant. the ideas which people have re­ man and French governments, in the garding social and economic relations, care of wounded in hospitals and of politics and government in general are captives in the detention camps, and in a process of even greater change. in the repatriation work of certain so­ Tho the war were to end tomorrow cieties. (among others, our own Uni­ and the botindarv lines remained mi-versala Esperanto-Asocio)—the world altered, the unparalleled strife has is actually getting the Esperanto hab­ brought such an amount of serious it. And not merely the “howling der­ thinking on all public questions that vish” part of it, either. With every a retention of the status quo is im­ instance of actual use of the language possible. Tho we may not be able to our case before the world is stronger. prophesy the outcome in specific pha­ For this reason there should be no ses it is certain to be a very different slackening of the effort to push our world into which we shall come a few idea. There was never a better time years hence. to get a favorable hearing. At least Tnte this new world ready for new in my own case, I am sure that this is ideas and ready to abandon outworntrue. Not merely those who openly notions the people of progressive scoff, but everybody, is more or less thought should be ready to project influenced by the “band-wagon argu­ themselves. And we Esperantists, ment. ” Even the high-minded and unite as much as any others have be­ most intellectual like to march with fore us an opportunity and a duty to the procession. To capture such a one, make our influence felt. Among the show him that there is a procession. old notions going by the board is the With a large number of people of a o n eof national insularity and self-suf­ certain type it is impossible to do any­ ficiency. More than ever before is thing in any case to make Esperantists the idea of interdependence and solid­of them, but there is now a great num­ arity being recognized. Bitter as the ber of another kind who are willing to war may be.—enough to discourage listen and to give approval. at times the bravest worker for uni­ Do not be discouraged if you think versal brotherhood. — there is now that “we don’t get as much newspa­ more than ever a disposition to re­ per publicity as before.” (In some gard wars as created by warriors; by cases we are actually getting more.) rulers instead of by peoples. Even Newspapers do not run after “stories” tho there were no other evidences, in proportion to the importance of the the mere fact that each of the war­ subject. It must be admitted that a ring nations has rushed into print to large part of our publicity—and of the spread before the world its justifica­ size of our Esperanto classes and soci­ tion sufficiently shows that there is eties—some years ago. was on account such a thing as an international pub­ of the mere novelty of the thing, and lic opinion and that with the progress it was only to have been expected that of civilization, particulary thru the im­ later, when the newness had worn off, provements in the means of communi­ some papers would cease to publish cation, we are touching elbows with anything about Esperanto, and that AMERIKA ESPERANTISTO 5 some oi our members would join the Bern, 1913; Paris, 191*1—the Governor ranks of the “malvarmpieduloj.” To appointed a Special Delegate and in prove this assertion just announce to the first a special legislation enactment the papers that you have invented a was made providing for an appropria­ NEW language.—an “improvement on tion of money to publish the Report Esperanto”, or on “Ro” or adapted of the Delegate, Mr. Hailman. This from the chatter of African apes, or report was given wide circulation and what not—and you will have the re­ it undoubtedly helped to create a sen­ porters dancing at your elbow, anx­ timent in favor of our movement in ious to give you a column in papers many places. that would hardly devote a paragraph Operating under its charter from E. to Esperanto. Tell this to your A.N.A., the State Association has in friend who seems to think that “Es­ turn chartered thus far nine local or­ peranto is dying out” just because he ganizations, as follows: “does not see as much about it in the 1. Pittsburgh Esperanto Society papers as formerly.” 2. Meadville Esperanto Society It is therefore a matter of deep re­ 3. Danville Esperanto Group gret that a large number of those who 4. Nia Afero Klubo de Eric once supported the movement have 5. Bradford Esperanto Club since fallen by the wayside. And as 6. Philadelphia Esperanto Society I am now particularly addressing the 7. Esperanto Reading Association samideanoj of Pennsylvania T take of Courtney this opportunity of asking for their 8. Norda Esperanto Rondo de Piula. continued support of an organization 9. Rondo Bahia Zamenhofa de which has done so much to bring "nia Philadelphia. afero” to the attention of the publie. There is no reason why this list can The Pennsylvania Esperanto Associa­ not be doubled within a year. None tion was founded in May 1908, and itsof these sub-organizations is as strong first members were those of that very as it ought to be considering the energetic group of Pittsburghers who known strength of the international have since made history. Philadel­ language idea in these places. In a phia and the other towns in the state number of other towns there are Es­ were not slow- in coming in. and soon perantists but no local organization. a flourishing organization was in full This will give some idca of one feat­ swing,—and all this at a time when ure of the work which the State Asso­ real propaganda work for Esperanto ciation has undertaken; it asks the was much more difficult than now. earnest cooperation oi each and every The Pennsylvania Association was sympathizer in building up the local from the beginning one of the strong­ organizations in a way that is worthy est and most prosperous of the State of the noble movement which we wish organizations. On account of the to advance and of the great State in smallness of the dues there were nev­ which we live. er any large sums of money that could Esperantists of Pennsylvania! Our be devoted to propaganda, but the lo­ cause is a worthy one and the oppor­ cal societies with their larger dues fi­ tunity for doing good work was never nanced the greater part of the propa­ better. Let us stand together to make ganda in their respective sections. a larger sentiment for Esperanto than When our International Congress we have been doing lately. Particu­ was held at Washington, five years larly, those who have allowed their ago, there were more Esperantists memberships to lapse should renew present from Pennsylvania than from and thus strengthen the arms and any other state,—the District of Col­ steady the eyes of those on the firing umbia, of course, furnishing the larg­ line. The organ of E.A.N.A. ought to est number. At the two preceding receive better support also. As the meetings of Esperantists at Chautau­ Association now controls the policy qua (at the first of which E.A.N.A. of Amerika Esperantisto it is more was born) the samideanoj from the than ever our paper. To join the lo­ Keystone State made probably the cal society (and thus have membership best showing in point of numbers. both in the state and national organi­ Pennsylvania was oftener than any zations) and to subscribe to the maga­ other state represented officially at our zine, is little enough for any real Es­ International Congresses. In each perantist to do. Remember that with case,—Antwerp, 1911; Cracow, 1912; more support, Amerika Esperantistq 6 AMERIKA ESPERANTISTO

can be increased in size and conse­appreciably nearer our goal. quent dignity. We owe it to ourselves (Note application blank, last page.) to do this much tor our cause. We Henry W. Hetzel, Sec’y, are on the threshold of big things and Penna. Esperanto Asso. a little help from each will bring us Moylan, Pa

LA PENNSYLVANIA ESPERANTO-ASOCIO

OKA JARKUNVENO kisto, S-ro Levene. La ludo donis okazon por la ses-ok “gestetoj” el la Kvazaŭ por pruvi ke la “Cefstona teatra fako de la Societo efektive Stato’' ankoraŭ tenas sian lokon en la brili kvazaŭ profesiuloj. La groteske unua rango en Esperantujo, la Penn- humorega karaktero de la komedio sylvaniaj samideanoj antaŭ nelonge bone evidentiĝis, kaj laŭta aplaŭdo havis en Philadelphia serion da kun­ sekvis ĉiun el la scenoj, pro kaj la laŭ­ venoj, pli ol ordinare interesaj kaj e n ­dinda ludmaniero de la geaktoroj kaj tuziasmaj. Oni festis la okan jaron de la ludo mem. daŭra ekzistado de la Stata Asocio, kiu Sabaton, je la naŭa matene, granda do. estis unu el la unuaj organizoj por nombro da geasocianoj kaj vizitantoj propagandado Esperanton en Usonokunvenis por viziti kelkajn vidinda­ kaj ankaŭ unu el la pli grandaj kaj ĵojn en la urbo. Unue, oni vizitis la prosperaj. Urbdomon kaj precipe ĝian ♦“plum­ La serio da okazintajoj komenciĝis ingon" kiu havas preskaŭ la saman alt­ vendredon vespere, la 22an de Oktobro econ de la “Washington Monument" per la “Barbego.” (Oni devas klarigi en la nacia ĉefurbo, kaj en kiu la lif­ ke la Barĉo, eble unika inter Usonaj to suprenkondukas la vizitanton ĝis samideanoj, estas la tradicia ĉiumona­ nivelo je SOO futoj super la strato. ta vespermanĝo de la Philadelphia So­ Poste, la “karavano" vizitis la grandan cieto.) ĉirkaŭ granda tablo en la konstruajon de la “Curtis Publishing Hotelo Windsor kun man ĝi s pli ol Co.”, eldonistoj de kelkaj bonekonataj tridek personoj. (Poste ĉeestis ĉir­ gazetoj. Sub la zorgo de unu el la kaŭ duobla nombro, ĉar multaj ne po­ gvidistoj kiuj konstante deĵoras tie, vis alveni ĝis la oka.) Kompreneble, oni vizitis multajn el la fakoj de la el­ la plimulto estis el Philadelphia mem, donejo, inter aliaj, kelkajn apartenaĵ­ sed ankaŭ ĉeestis kontentiga nombro ojn por la komforto de la gedungatoj, de eksterurbanoj inter kiuj oni povas ekzemple, ripozĉambrojn, manĝejojn, mencii la jenajn eminentulojn: Prof. bibliotekojn, balsalonon, ktp., kiujn Bowen (Prez. de la Stata Asocio) cl oni povas vidi nur en la plej modernaj Meadville, S-ro J. D. Hailman, (Prez. fabrikejoj. de E.A.N.A.), S-roj Jones kaj McKee Trans la strato estas la mondfama el Pittsburgh, S-ro Keyes el Union- “Independence Hall," kaj la apuda town. S-ro Hetzel el Moylan. S-ro parketo, kaj nature la ekskursanoj.— Ware el New Jersey kaj F-ino Butler precipe tiuj el aliaj urboj—deziris vidi kaj S-ro Silbcrnik el New York. Post aŭ revidi la “Lulilon de Libereco". la manĝo oni aŭdis kelkajn parolade­ Kompreneble, oni ne povis fari river­ tojn de diversaj eminentuloj—precipe encon al la Sonorilo—tiu sanktaro for­ de tiuj kiuj alvenis el eksterurbaj lo­ estis. kaŭze de la Ekspozicio en San koj. Francisko. Kiel konkoidon unu el la Poste en alia ĉambro okazis la for­ Pittsburghanoj ektrovis du el siaj pra­ mala labora kunsido de la loka socie­ avoj inter la portretoj de la “Sub­ to, sed ĝiaj laboroj kaj decidoj, kvan­ skribintoj” sur la muroj de la Dekla kam memgravaj ne daŭrigis la kunve­ racia Cambro! Kelkajn minutojn oni non tro longe aŭ interesus la legan­ ton de ĉi tiu artikolo. Sekvis kelkaj •Devigate per la ondego da petoj por dia­ gramoj de la ŝerco kiu aperis enja lasta nu­ deklamoj kaj rakontoj de F-ino mero de Amerika Esperantisto ni klarigu ke Maisch kaj iom da muziko La plej “p!umingoM=rpenholder cn la angla lingvo, grava el la postmanĝaj aferoj estis, ta­ kaj, ĉar la turo de la Philadelphia Urbdomo estas kronita per statuo de William Penn, la men. la unuakta komedio, “Indigneco" fondinto de la ŝtato, oni povas—sed kial verkita de la loka famulo kaj tradu­ plua klarigo? AMERIKA ESPERANTISTO 7 pasis ankaŭ en la “National Museum’* E.A.N.A., S-ro J. D. Hailman, donis kaj "Congress Hall”. sian prilegon pri “Esperanto, la Ling­ Posttagmeze okazis la formala la­ vo Internacia.” ilustritan per multaj borkunsido de la Stata Asocio en la lumbildoj. Per ili kaj la elokventeco biblioteko de la “Commercial Muse­ de la parolanto oni facile komprenis ke um.” Raportoj de la oficistoj pri la Esperanto estas ja nuntempa realaĵo, stato de la organizo estis tre kuraĝi- kaj ĉie multuzata komprenilo. igaj. Oni elektis la jenan estraron: Kiel finiĝon al la interesplena serio Prez., Prof. C. R. Bowen, Mcad- da kunvenoj, oni ĝuegis la rivcrcks- ville; la Vic-Prez., A. E. McKee, kurson kiu okazis dimanĉon. La vet­ Pittsburgh; 2a Vic-Prez., Ward Nich­ ero estas perfekta al ni, kaj la vojaĝo ols, Pli ila.; Koresponda Sek., Prof. H. sur la “Delaware” ĝis Wilmington,— W. Hetzel, Moylan; Protokola Sek., verŝajne nur tro mallonga—donis ple­ Raymond T. Bye, Phila.; Kasistino, zuron al ĉiuj. Post la manĝo kaj pied­ F-ino M. A. Maisch, Phila. iro tra du cl la beletaj parkoj de la ur­ Direktoroj reprezentantaj la diver­ bo oni tramveturis al la bonekonata sajn distriktojn: solimposta kolonio, Arden. La lo­ Sud-orienta, A. A. Vogel, Phila.; ĝantoj tieaj ne nur interesiĝas pri eko­ Sud-okcidenta. J. E. Jones, Pitts­ nomiaj aferoj; dum kelkaj jaroj vigla burgh: Centra. W. V. Oglesby, Dan­ grupo da Esperantistoj estas kunlab­ ville: Nordokcienta, Hermann Lemp, oranta tie. Tiu intereso bone montri­ Erie. ĝis kiam la gastamaj Ges-roj Stephens La Aga Komitato: S-roj Hetzel, invitis la ekskursanoj!} kaj maltajn el Nichols kaj Vogel. la Ardenaj samideanoj al lunĉo en sia Dum la diskuto pri la demando, Ki­ domo. Sed ĉiam la tempo por babil­ el plej bone antaŭenigi la movadon enadi estas tro mallonga; fine estis ne­ Pennsylvania?—la kunveno aŭdis pro­ cese adiaŭi la afablajn amikojn—an­ ponojn kaj faris decidojn gravaj por kaŭ la verdan standardon kiu por hon­ la sukceso de la afero en la ŝtato. El­ origi la vizitantojn flirtis de alta stan­ irante, ĉe la pordo oni trovis por sin go antaŭ la Metiejo-kaj reveni al Wil­ ricevi, la fotografiston,—la saman, ne­ mington por trafi la vaporboaton re­ eviteblan, neforskueblan “muggiston” turne al la “Fratamurbo.” Kio estas (vorto elfarita de Nov-Jorka sinjoro) nokta riverekskurso sen lunlumo? Eĉ kiu ofte dum la tago blindumis la pa­ en tiu rilato la vojaĝeto sukcesis; la ŝojn de la karavano. Nenecesa estis gekaravananoj longe memoros tiun lia admono, “Bonvole aspektu agra­ agrablan finiĝon al la tago plena je ble!” Cu la vizaĝoj de Esperantis­ intereso kaj plezuro. Rezume, en Ia toj iam estas malaj? Oka Kunveno ĉiu “ok-ulo” vidas la Vespere, en la halo de la “VVidener kontentigan fruktiĝon de la laboroj de Branch” de la Publika Biblioteko, oka­ la Asocio kaj la promeson de sukceso zis la Propagandan veno. Post kel­ en estontaj laboroj. kaj paroladoj de Pro. Bowen kaj S-roj Silbernik kaj Hetzel, la Prezidanto de H. W. Hetzel.

THE SECTION OF ESPERANTO of the Pittsburgh Academy of Science and Art In - April 1913, the local Esperanto and national organizations, receiving Society affiliated with the well-known their publications and being kept in Academy of Science and Art, the touch with all official Esperanto do­ group becoming the Section of Esper­ ings in America. It is the desire ol anto of that organization. All mem­ the Section to secure as members, not bers of the Academy arc eligible to only those who wish to study the lan­ membership in the Section and may guage, but also all who appreciate the become either active or associate value to commerce, science and cul­ members without expense, save their ture of such an international auxiliary annual dues to the Academy. idiom, and who are willing to assist by The Esperanto Section is chartered their approval or influence, in its intro­ by the Pennsylvania State Esperanto duction and dissemination. Such pro­ Association, and active members arc gressive persons, by joining this Sec­ thus also full members of the State tion of the Academy, furnish, in their 8 AMERIKA ESPERANTISTO dues, the material means necessary to ober to June inclusive, in Teachers’ continue an aggressive propaganda, c- Room. Carnegie Library. The officers ven when circumstances prevent them for the present season are A. K. Mc­ from taking active personal share in Kee. President and Director of In­ the work. struction; Mrs. J. S. Ronsall. Vicc- The objects for which the Section Prcs.; Wm. Smith, Secy; the forego­ exists have been endorsed by tile lead­ing and Miss M. E. V. Roche, Mrs. A. ing educators and a large number ot E. McKee and Mrs. E. B. Depp, Exec­ the prominent professional and busi­ utive Committee. ness men of Pittsburgh and the names Applications for membership or re­ of many of them are on its roll. quests for further information may be Meetings are held regularly on the sent to cither the Secretary of the first Friday of each month from Oct­ Academy or of the Section.

KRONIKO NORDAMERIKA California. “La Juvelurba Rondo’ okazas ĉiuvendrede, la instruisto. S-ro nun funkcias kiel rajtigita fako de la W. B. James, voiaĝante al la urbeto Kalifornia Rondaro. La nova rondo el Bostono por gvidi la interesulojn. formiĝis el tiuj anoj kiuj laboras en la Plej bonan sukceson, ni kore deziras. Ekspoziciejo, kune kun kelkaj aliaj en Boston, Mass. Okt. 19an en la Ur­ San Francisko kiuj deziras esti inter ba Biblioteko, sub la gvido de la bon­ la unuaj subskribintoj al la Konstitu­ konata “Field & Forest Club”, okazis cio. Oni elektis la jenajn oficistojn: publikan lekcion pri Esperanto, ilustri­ Prcz., S-ro T. W. Palmer; Vic-Prez., tan per lumbildoj. S-ro G. W. Lce, S-ino D. M. Derby; Sek-lcas., F-ino Prez. de la Bostona Esperanto-Socie­ Elizabeth Summersett (1751 Market to estis la paroladanto, kaj bone klari­ St., S. F.) ; Kor. Sek., L. H. Gorham; gis ĉiun el Ia aro de diversaj bildoj. Reklama Spertulo, D-ro F. G. Cottrell. S-ro Lee farigis nombron el ili speci­ La Rondo komenciĝas kun 25 anoj. ale por la kunveno, kaj meritas multe Washington, D.C. La ĉiujara prop­ da laŭdo pro la vasta pensado kaj tem­ aganda kunveno de la loka grupo, La po kiujn li devis doni al la akiro de tia Kolumbia Esperanta Klubo, okazis en kolekto. Oni ne dubas ke lumbildoj la Publika Biblioteko, Okt. la 14an. povas esti interesa kaj tre grava par­ Ciuj deklaras ke ĝi estas la plej suk­ to de la propagandado de Esperanto. cesplena kiu iam okazis tie. S-ro L. Rezulte de tiu vespero multaj novuloj F. Post prezidis, kaj faris viglan prop­ estas gajnitaj al la afero, fakto kiu agandan paroladon. S-roj Tvevinc kaj pruvas ke la kunveno tute sukcesis. Sli e ii pritraktis la internaciajn labor­ ojn per Esperanto kaj montris la prak­ Kansas. En Topeka la Esperantis­ tikajn utilojn de la U. F.A. Muziko toj starigis “lundo-klubon” al kiu al­ kaj soloj de F-inoj Leavitt kaj Nugent venas la samideanoj por meztagmanĝo kaj D-ro D. N. Kennedy sekvis, kaj kune kaj babilado. Pastro J. H. Fa- S-ro C. W. Stewart faris la respon­ zel instruas al kurso de dek komencan­ dojn al la demandoj de la ĉeestantaj.toj en la urbo. kaj anoncas bonan pro­ La audantaro preskaŭ plenigis la gran­ gresadon. En Little River. S-ro Allan dan halon de la Biblioteko, kaj espri­ Finialon, estro de la tiea lernejo, do­ mis la plej multon da intereso. La di­ nas ĉiutagan instruadon en Esperanto versaj kursoj kondukataj de la Klubo al la tuta lernantaro. enplektigis multajn novajn anojn. Mexico. Oni starigis kurson en la Gloucester, Mass. Per la senlacaj urbo Meksiko, ĉe hejmo de “Monda penadoj de F-ino J. M. Leach, fine oni Laboristo." Ni bonvenas tiun radion organizis kurson ĉi tie. La kunveno de lumo en la malfeliĉa lando.

Mediumo—La spirito de via edzino nun ĉeestas; ĉu vi deziras alparo­ li ŝin per mia helpo? Vidvo— Demandu al ŝi, kie ajn ŝi formetis mian someran tolaĵon! — H o H o AMERIKA ESPERANTISTO

PRESS CLIPPINGS “Post” ( Boston) Oct. 27. (“The Ob­ terrific battles in which he had been servant Citizen”): Friends who are engaged. Robichon is now a patient students of Esperanto tell me that the in the Military Hospital, near Paris. war has called attention to this “uni­ “Examiner & Times” (Warwick, versal language”, with the result Australia) Sept. 27: THE SPREAD that more persons arc studying it than OF ESPERANTO—Amid the din and at any previous time. A large num­ noise of the war in which civilised na­ ber of persons have joined the free tions are busy slaughtering one ano­ classes in the language which arc to ther with supreme scientific skill, it he licki at the Public Library under is well to remember that there arc the auspices of the Boston Esperanto still influences at work which arc seek­ Society. One of the officers of this ing to bring about peace on earth and society tells me that both the French good-will towards men. One of these and German governments arc using is Esperanto, the international lan­ this language for the dissemination of guage, which is now spoken by more war reports. people than the combined populations “Times” (Washington. D.C.) Oct. of Denmark, Greece, Switzerland and 14, reports the entire speech of Mr. Belgium. Probably difference in lang­ Hyman Levine as given at the Pub­ uage is the greatest barrier to one na­ lic Library on the occasion of the lo­ tion understanding another, and this cal propaganda meeting. Three full inevitably breeds distrust and suspi­ columns, with a picture of the young cion. Esperanto is an auxiliary lang­ speaker appeared in the newspaper. uage, intended for use between per­ “Herald” (Delphis, O.) Oct. 19. sons of different nationalities, and is has a translation of a letter received the only international language ever by Mr. J. E. Fast, the third from proposed that has become more than a Maurice Robichon, a French soldier, mere project. The last world congress in which is a full account of some was held in San Francisco, i.i August.

WORLD GLEANINGS Russia. In spite of continued un­ the group meet weekly for the regu­ favorable circumstances, the Moscow lar meeting and the committee has Esperanto Society steadily carries on now organized a special “Literary its excellent work. The regular meet­ Club” for the more advanced students ing is held every Saturday, and many only. visitors, chiefly Polish refugees, have Egypt. 'Plie Egypt Esperanto As­ been welcomed during the past month. sociation has welcomed and been the In Cita an Esperanto class of 12 per­ means of assisting 35 Australian and sons is being conducted by an Austri­ English Esperantist-soldiers. an prisoner of war. M. Taubman, for­ Japan. “Japana Esperantisto” has merly editor of “La Marto.” reappeared,—we hope for good—and Bulgaria. The national magazines greater impetus is thus given the “Mir”. “Volo” and “Dnevnik” in Sofia movement in this country. have printed long articles relating to La Movado en Simla, Hindujo the 11th Congress in San Francisco. Switzerland. At a meeting of the * * Tamen la Helpa Lingvo ne Swiss I'speranto Society held in Bern, estas forgesita eĉ en tiuj ĉi malbonaj the general condition of the society tempoj, 'fie ĉi kaj tie la bona semo was examined and a program of work kreskas malgraŭ ĉio. Antaŭ nelonge determined upon. R. de Saussure has konulo prunteprenis mian vortaron, been elected President of the Society. por ke li trovu taŭgan nomon por sia The local group in Bern has success­ hundido! Estas fakto. Ni estu dan­ fully completed a course in which kaj por malgrandaj benoj. —H.C.P. were 17 students. The members of (The British Esperantist)

Let not a man glory in this, that glory in this that he loves his kind.— he loves his country; let him rather Baha’o’llah. IO AMERIKA ESPERANTISTO

FOR THE BEGINNER Edited by Herbert M. Scott

Our readers are invited to send us any difficulties encountered in their study of the international language, inquiries being answered promptly and completely in this department of the magazine.

For Practice Reading

The Caliph and the Poor Arab La Kalifo kaj la Malriĉa Arabo A poor Arab, traveling in a desert,, Malriĉa araho, vojaĝante en dezer­ came suddenly upon a spring of clear to. ektrovis fonton da klara, dolĉa and sweet water. As he had never akvo. Tial ke li ĝis tiam vidis pu­ before seen any but brackish wells, tojn nur salajn, li pensis, ke tia dolĉa he thought that such sweet water was akvo estas trinkinda de reĝo. Do fit for a king to drink. So filling his pleniginte sian felsakon el la fonto, leather bottle from the spring, he set ii ekiris kun le celo prezenti iom de off for the purpose of presenting some tiu akvo al la Kalifo. of this water to the Caliph. La malriĉulo devis longe vojaĝi, The poor man had to travel a long antaŭ ol li povis atingi la ĉeeston de distance, before he could reach the la Kalifo kaj meti sian humilan ofe­ presence of the Caliph, and lay his ron antaŭ liaj piedoj. La Kalifo ne humble offering at his feet. The Ca­ malŝatis la donacon, alportitan al li liph did not despise the gift brought per tiom da penoj. Li ordonis verŝi to him with so much pains. He or­ iom de I’ akvo en pokalon, trinkis el dered some of the water to be poured ĝi. kaj dankinte la arabon per rideto, into a cup, drank of it, and thanking ordonis, ke oni prezentu al li rekom­ the Arab with a smile, ordered him to pencon. be presented with a reward. La korteganoj tie alpuŝis sin. forte The courtiers around pressed for­ dezirante gustumi la karan akvon; ward. eager to taste the precious wa­ sed, je ĉies surprizo, la Kalifo mal­ ter; but, to the surprise of all. the permesis, ke ili gustumu eĉ unu solan Caliph forbade them to taste even a guton. single drop. Post kiam la malriĉa arabo forlasis After the poor Arab had quitted the la ĉeeston de I’ reĝo kun facila, ĝoja presence of the king with a light and koro, la Kalifo sin turnis al siaj kor­ joyful heart, the Caliph turned to his teganoj kaj jene komprenigis sian courtiers and thus explained the reas­ konduton:— on of his conduct:— “Dum la vojirado de tiu malriĉa “During the travels of that poor arabo.” li diris, “la akvo en lia felsako Arab.” said he. “the water in his fariĝis nepura kaj maldolĉa. Sed ĝi leather bottle had become impure and estis ofero de lojaleco kaj amo; tial bitter. But it was an offering of loy­ nii akceptis ĝin plezure. Mi bone alty and love; and therefore 1 accept­ sciis, ke se mi permesos, ke alia trin­ ed it with pleasure. 1 well knew that ku el ĝi, tiu ne kaŝos, simile al mi, had 1 allowed another to drink of it, sian abomenon. Mi malpermesis gus­ he would not have concealed his dis­ tumi la trinkaĵon, por ke ne vundiĝu gust as 1 did. I forbade you to taste la koro de la honestulo!” the draught, lest the heart of the —Tradicio Mohametana. honest man should be wounded!” —Mohammedan Tradition.

Junulo nomata Roberto Iris al granda koncerto, Sed li ne aplaŭdis, Car do li ne aŭdis. Tro dika estas la verto. —W.H.H. (Non-sense-ored by “la Poezia Red.”) AMERIKA ESPERANTISTO li

THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA Central Office, Newton Centre, Mass. C. H. Fessenden. Sec. President Secretary-Treasurer J. I). HAI LMAN D R. C. H. FESSENDEN 310 So. Lang Ave. Newton Centre. Mass. Pittsburgh, Pa

OFFICIAL COMMUNICATIONS

THE DISTRICT ASSOCIATIONS New England Esperanto Association ship of 50 actives, including two char­ On Saturday, Oct. 23rd at 3 P. M., tered groups. “La J u velurha Rondo” the business meeting of this Associa­ is its latest acquisition. Every city tion was held in ilie rooms of the and town in California is aliie to have Boston Esperanto Society, Pierce a chartered Rondo, — who will be Bldg. Dr. D. O. S. Dowell was elect­ next? The Rondaro must be given ed President; K. S. Payson. President the chance to make good use of the Emeritus; C. H. Fessenden, Secreta­ beautiful new charters which it has ry; and Ernest F. Dow, Councilor. just secured. Apply to the Secretary, Reports from the various local soci­ Miss M. D. Van vSloun, (946 Central eties were presented, and plans for Ave., San Francisco). the season’s work discussed. Wm. B. James. Instructor of the Boston Central, Southern, Capitol, etc., Di­ classes, introduced and emphatically visions — “ Let us then lie upland presented a subject which was re­ doing * * *” —we want to hear from ceived with much interest.—the mat­ you! ter of securing publication! and recog­ nition of the many excellent Espe­ ranto translations made by X. E. E. OUR COMMITTEES A.’s “grand old man.” Edward S. Payson. That some means will be “Now is the Time for” taken to induce Mr. Payson to give Examinations! If you are a be­ the Esperantists the benefit of his ginner. you wish to know just how work, is assured by his many friends. accurate and complete a knowledge After an enjoyable “Komuna Ves­ of Esperanto you have gained, — try permanĝo” a short evening entertain­for the “Elementa Diplomo.” If you ment was enjoyed. Mr. Payson. in are teaching the language, or contem­ his usual inimitable manner rendered plate instructing a local group, the “La Monologo el Hamleto.” continu­ “Supera Diplomo” should be among ing with the scene between Ophelia your references. Ask information and Hamlet.—the part of Ophelia be­ concerning both from the Chairman ing excellently portrayed by Mme A. of the Examinations Committee, Her­ C. Pote. Mr. Pay sen favored with bert Harris. 5338 Blackstone Ave.. another classic selection, after which Chicago, 111. the “Boston Society Game” was Executive: Plans for the presen­ played, under the leadership of Mr. tation of the Guarantee Fund author­ James. Those of our members in the ized by the 8th Congress, arc practi­ division who could not or did not cally completed, and will he sent in­ come, missed as usual, a pleasant and dividually to all members. Following most enjoyable “Esperanto evening.” this the matter will be presented thru the columns of Amerika Esperantis­ Pennsylvania Esperanto Association to. (See elsewhere in this number). Propaganda: D. E. Parrish. Chair­ Kalifornia Esperantista Rondaro man. reports the appointment of H. As we have iffentioned before, this M. Scott. Moundsville. W. Va., as a association completed its final organ­ member of the Propaganda Commit­ ization work during Congress Week tee. Mr. Scott has long been identi­ in August. With only a month of the fied with the movement, and will current year passed, however, it may prove a valuable collaborator in this well point with pride to a member­ position. 12 AMERIKA ESPERANTISTO

Publications: A complete summary Our Sustaining & Special Members of our plans for the year, including 1915-1916 an appeal for renewals and new mem­ “Any inu.vidual who, in addition to his bers has been prepared and will be regular dues, shall contribute the sum of Two- Dollars yearly to the support of the General immediately printed and sent to all Association, shall be known as a Special Mem­ members,—present actives and past ber, and shall be so designated. * # Indivi­ passives. (We could say something duals who, in addition to the annual dues, pay the sum of Ten Dollars per annum in about future perfects, but results will advance, shall be known as Sustaining Mem­ tell.) bers * * ”—Extract from Constitution. Special: A. Mayer, Washington, D. Gratulojn! C. La Centra Oficejo kore gratulas la O. Gleason, Worcester. jenajn nov-gcedzojn kiuj de nun prop­ Miss D. C. Condron, Washington, agandas la lingvon kune: S-ro Stan­ D. C. ley Kozminski kun F-ino K. Schulze, Lee A. Miller, Louisville. el Cleveland. Ohio; S-ro Arthur Mc­ Sustaining: Or. H. Y. Venialis, Bos­ Kinney el Cincinnati. Ohio, kun es­ ton. tonta Esperantistino. Dr. J. W. Snider, Newcastle. END OF OFFICIAL PART

WAYS AND MEANS OF SECURING NEW MEMBERS Article Contributed to the 8th Congress of E.A.N.A., Aug. 22-29, 1915

The writer is more and more of are made, the results of newspaper the opinion that the preliminary work propaganda work will be shown by should he done through the news­ the number of persons desiring to re­ papers. Of course, Esperanto as a ceive instruction. general subject, is no longer new and After the cooperation of newspaper therefore it must be presented in editors has been secured, special ef­ some special way in order that news­ forts should be made from time tc> paper editors will make any refer­ time to supply news items of intrin­ ence to it. sic worth. For instance, through So far as local matters are con­ correspondence in Esperanto, one of­ cerned. it is best first to secure the ten obtains a clear insight into for­ personal friendship of one or more eign affairs which, if well presented, newspaper editors. To accomplish would interest almost any editor. this, discretion must be used in trie Then again, either through corres­ selection of the right type of persons pondence or in Esperanto Journals, to approach the newspaper editors. one often learns of interesting cases If this could he done by persons oT where a knowledge of Esperanto has prominence in the community, more proved of great value. Such ac­ immediate results may be obtained. counts. put in good readable form, When a newspaper editor likes a will generally be acceptable. person lie is glad to receive an oc­ Editors, knowing young and old casional visit provided that said per­ eagerly devour tales of how wily Cu­ son has full appreciation of the edi­ pid by some new artifice has ensnared tor’s valuable time and therefore reg­ his unsuspecting victims, want to ulates the length of his visits accord­ know all about how Mr. K. met Miss ingly. The visitor should occasion­ T. at some Esperanto Congress, and ally call and speak on other subjects how beautifully expressive Esperan­ outside of Esperanto. After a while, to is as a means of saying endearing the editor will be glad to receive names or pouring out heartfelt emo­ pertinent news items about Espe­ tions. ranto and will generally publish the All such contributions should be same. The public thus being In­ neatly typewritten so as to minimize formed will become more interested the editors’ work. in the language and when press an­ When you go into a strange city, nouncements of courses in Esperanto the largest ones possibly excepted. AMERIKA ESPERANTISTO 13- you should experience no difficulty It is news to report about the ar­ in having a satisfactory interview with rival of a visitor from some other one of the editors of the papers or a city, especially if said visitor has reporter if you have some interesting something of interest to communi­ facts to present about Esperanto. cate. For this reason you would You can tell of the many ways In generally have no difficulty in get­ which Esperanto is being used, and ting an audience with some one of what it is intended to do as a help lan­the newspaper staff. In this way the guage, of places where it is being writer has often spent a very pleas­ taught in schools, colleges, etc., of ant half hour, the result of which has prominent people who have become been an article, about Esperanto, of interested in the language, and of considerable length. things which have been accomplished Henr\r W. Fisher. in your own city. Perth Amboy, X. J.

THE VALUE OF ESPERANTO TO A TECHNICAL MAN

Engineers have developed transpor­ time and sent to all members so that, tation and communication by rail, wa­ it was possible for an engineer in any ter, wire and the ether, but a Polish part of the world to write to a cor­ Jew developed universal transporta­ respondent in any other part of the tion of ideas by his invention of a world, and secure either the originals- practical international language. This of technical articles he required, or international language was not, and translations of them into Esperanto. is not, intended to displace the use o,f Since it is possible for any well- any national language. But it is in­ informed technical man to secure at tended to save men the useless work least a reading knowledge of techni­ of learning many different languages, cal Esperanto within a very few and by means of it to put them into weeks, the formation of this Society touch with the work of those in other made it possible for him to extend countries. his foreign acquaintance to practically An engineer is accustomed to deal every language in which technical with exact quantities in a precise man­ works are written. ner. Temperamentally, he is not fit­ The importance of this in Engineer­ ted for the study of languages. It ing Congresses can hardly be over­ may be that the precision of his men­ estimated. It has been the custom in tal thought is not compatible with the past to hold international Engin­ the tremendous irregularity of most eering Congresses in various coun­ national languages. The combina­ tries of continental Europe. At these tion of exactness and flexibility in theCongresses have been gathered rep­ international language appeals very resentative technical men from all strongly to him. He learns it readily over the world. The discussions on and by it communicates easily with the various papers were held usually his fellow workers in all parts of the in four languages; the publications world. were made in two languages. It is In the early part of 1914 a section practically impossible for the ordi­ of physicists and chemists was found­ nary busy engineer to acquire such ed as a group of the International a speaking knowledge of any language Scientific Esperantist Association. other than his own that will permit Within a few months forty societies him to take part in discussions on the had signified their desire to participate floor, whereas if the international aux­ and the number was increasing. The iliary language had been available at individual members all over the world these Congresses, the opportunities were requested to state what journals for a really international discussion came within their view, and to what would have been greatly increased extent they were prepared to make and the labor of reporting and pub­ translations from their national lan­ lishing such results would have been guages into Esperanto or vice versa. reduced to a minimum. Lists were published from’ time to- In the fall of 1911 a firm manufac- 14 AMERIKA ESPERANTISTO turing underwear applied to the Uni­ In mathematics generally, many or ted States Patent Office for the reg­ the roots being international have istration as a trademark of the word been changed so little in their adap­ “saniga,” which is the Esperanto word tation that a mathematician of any for “sanitary.” Under the rule of the country has little, or no, difficulty in Patent Office that no general descrip­ recognizing the meanings of these tive word, or its equivalent in a for­ terms. eign language, can he registered, the In the early part of 1915 a card Examiner of Trademark refused reg­ was published in the principal Inter­ istration requested. An appeal was national Esperanto Magazine to the taken to the Commissioner of Pat­ effect that the Russian Minister or ents, contending that Esperanto was Railways desired to be informed on not a language within meaning Off the methods used for paying shop the law. The Commissioner held countries of the world. The person Esperanto to be a language within employees in the railways of different the meaning of tile rule, and that the making this announcement stated that word “saniga” (which is the Esperan­ it would he a fine thing if the Rus­ to word for “sanitary”) was held un- sian- Governntent in this manner could registerable as a trademark for un­ be given a practical illustration of the derwear and hosiery, since the word value of Esperanto. It is impossible “sanitary” is descriptive o*f such to state at this time to what degree goods. _ (Recorded in the Official Pat­ response was made to this request, ent Office Gazette at page 286 of vol­ because one such reply containing ume 173.) information in full detail with respect In the formation of the language, to two of the moist important trunk the inventor chose for the root words line railroads of the United States those most available in the six prin­ was mailed only ten days before the cipal languages of the world — Eng­ war broke out in Europe. lish, French, German, Spanish, Ital­ About two years ago a very im­ ian and Russian. In technical Espe­ portant ruling was made by the Ger­ ranto, the words that are in common man Government with respect to a use in most of the languages are tak­ matter of exceeding interest to all en over bodily, practically the only operators and constructors of elec­ change being to make the spelling tric railways. Much of the import­ phonetic and to add the Esperanto ance of the ruling came from the suffixes to show the different classi­ fact that in Germany the railways are fication of words and to indicate the more or less directly under the con­ manner in which the root is to be trol of the Central Government, and used. For example: najl, the root therefore the results of investigations word for nail, combined with tile of this sort come with official author­ word maŝin; the first combination— ity. An inspection of the list of Es­ najlomaŝino—means a machine for peranto Delegates in Berlin gave the making nails. The “o” fallowing the name and address of one engineer nail root, indicating the substantive who could be appealed to for help. character of that root. If, instead of A letter to him brought an immediate the “o” the “i” was used, making— acknowledgement and in the course najlimaŝino.—the combination would Off a few weeks the entire report, indicate a machine by means of which with all collaborating data, was for­ to drive nails; the “i” being the sign warded according to the request made of the infinitive form of the verb. in this country. So. for example, would be the com­ These two illustrations are given bination of words to indicate chem­ merely to indicate in what practical ical combinations: Phosphorated Hy­ degree an international auxiliary lan­ drogen becomes “hidrogen fosfido.” guage may be of assistance to an en­ Take the root “karbo” : karbigi gineer who has not had the time or to carbonize; karbajo—a carbonac­ the opportunity to secure a reading eous material; karbejo = coalbin, knowledge of a number of foreign place for holding coal; etc. languages. In medicine, nearly all of the roots A. H. Babcock, being in Latin form they are used San Francisco. with merely the Esperanto terminals and spelling. AMERIKA ESPERANTISTO 15

LITERATURA KONKURSO Decidoj de la Juĝantaro UNUA KATEGORIO de Victor Catala, tradukita de Jo­ Nur ciii verkoj ricevitaj; nenia prem­ sep Gran Casas, Barcelona. Katalunjo. io aljuĝita. TRIA KATEGORIO DUA KATEGORIO Unua Premio: "La Violo,” poemo Unua Premio: “La Betulo kaj la de Goethe (das Veilchen), tradukita Stelo,” rakonto de Zacharias Topeli- de F-ino H. Boucon. Annecy. Francil­ us (1818-1898), finna aŭtoro. Tradu­ io- . . . kita de S-ino 11 ilma Hall, Aggelby La jenaj verkoj en la 'Iria Katego apud Helsingfors, Finnlando. rio meritas honoran mencion: "Kvar Dua Premio: “Tri Demandoj,” ra­ Viroj.” poeziaĵo de Sam Walter Foss, konto de L. Tolstoj. Tradukita de tradukita de Farnsworth Wright. Ra­ F-ino Anna ŝarapov, Campagne Biru- valli. Montana, Usono; "La Morto de coff, Onex, pres Ĝenevo, Svislando. la Floroj.” poeziaĵo de William Cullen (Tiun premion donas la Kopenhagaj Bryant, tradukita de Farnsworth Esperantistoj.) Wright. Montana. Usono. La jenaj verkoj en la Dua Katego­ La juĝantoj estas: D-ino Ivy Keller* rio meritas honoran mencion: “ŝippe­ man Reed. S-ro K. C. Reed. D-ro Jas. reo”. rakonto el "Koro” de E. De Underhill. A m ie is, tradukita de Bruno Migliori- La premiitaj verkoj aperos en Am­ ni, V ernozio, Italujo; "La Fantoma erika Esperantisto, la oficiala organo Ebria.” rakonto de Prof. Ario Bates, de la Dek-Unua Kongreso. tradukita de Herbert Harris, Chicago, III.; "Fabelo Serena,” ritma prozajo D. E. Parrish, Sek.

TRIA KATEGORIO UNUA PREMIO La Violo Violo modesta sur kampo troviĝas Ha! pensis la Horo, lia! se rni nur estis En herbo kaŝite, klinante la kapon: La iloro plej bela de Ttuta naturo, Ĝi estis violo amema kaj dolĉa. Duni ia nelonga, dum nura momento, Nun juna knabino paktante ŝafaron. Por ke min la ĉarma knabino derompu Kun gaja humoro, kun paŝo facila, Kaj premu velkontan sur sia la brusto! Jen venis proksime!!, proksimen kaj Ha sole! ha sole! nur kvaronhoreton! kantis. Ve! sed ve! la juna knabino alvenis Kaj ne priatentis la karan violon, Kaj ŝi ĝin surmarŝis, la floron plorind­ an. Ĝi falis, ĝi mortis kaj diris ja ĝoje: Nu, kvankam mi mortas, almenaŭ mi mortas Do per ŝi, jes, per ŝi. sub ŝiaj piedoj. El Goethe, Trad. F-ino Helene Boucon. Annecy, Francigo.

EĈ LA ŜERCOJ ESTAS EL PENNSYLVANIA Ledisto kaj medicinisto argumentis pri la rilataj meritoj de siaj respektivaj profesioj. “M ne diras ke ĉiuj leĝistoj estas malboneguloj,” diris la medicinisto, “Sed vi devos konfesi ke via profesio ne farigas anĝelojn el viroj.” “Ne”, rediris la leĝisto, “vi medicinistoj certe tie superas nin.” —Pittsburgh Chronicle-Telegraph. —YV.H.H. 16 AMERIKA ESPERANTISTO

“Eble vi ne min rekonas,” komencis Almozulo—Kompatu al mi, sinjoro; la nekonata riĉulo, fiere, al la komer­ mi perdis al mi la brakon. Cu vi ne cisto en lia oficejo, ‘‘sed antaŭ dudek bonvolos . . . jaroj kiam mi estis nur malriĉa, hu­ Preterpasanto (rapidante)—Mi be­ mila knabo, vi donis al mi depeŝon por daŭras, sed mi ne trovis ĝin ie. liveri . . . Diris la reĝo solene al la kondam­ "Jes, jes.” ekkriis la tre okupata ne­ nito, la kortega serĉisto, “Mi estas gociisto, “Kie estas la respondo?” senkompata; vi devas morti. Mi do­ Si—Patrinjo neniam eliras el la do­ nos al vi nenian korfavoron, escepte mo. Si tre malamas fari vizitojn. mi permesas ke vi elektu la mortri- Tfi (kun subita ekdecido)—Cu vi medon. Tuj decidu!” konsentos esti la mia, karulino? “Via reĝa Mosto,” respondis la ser­ Profesoro (dum historia leciono)— ĉisto kun malĝojeta mieno,—“estas Oni rakontas ke kiam Aleksandro la tre bona al mi. Mi elektas morti pro Granda militiris li manĝis la provizon maljuneco.” de ordinara soldato. Trad. H. W. H. Studento—Cu la kompatinda solda­ to ne havas ion por manĝi?

INDIGNECO

De Moses Levene

Teatraĵo, originale verkita, prezentita je la Oka Jarkunveno de la Pennsylvania Ŝtata Asocio

Sceno I pli senprokraste, ol vi estas nuntempe. (Oficejo en vilaĝa fili-banko. S-ro “Kun respekto.—La Cef- Prokrasto, la direktoro de tiu ĉi fili- administranto, Akurato.” banko, sidas ĉe pupitro, sur kiu kuŝas (S-ro Prokrasto jetas kolere la le­ kelkaj sigelitaj leteroj. Li rigardas teron sur la pupitron kai diras per in­ sur la kovertoj la nomojn de la lokoj, digna voĉo): el kiuj la leteroj estas elsenditaj; ekvi­ "Ali tute ne komprenas tiun ĉi sin­ das unu leteron, senditan de S ro Aku­ joron Akurato! Kial li rapidigas miri zato, la ĉef-administranto de la Ko- tiom multe, ke mi devas forlasi pli merc-banko en Petrogrado; malferm­ gravajn aferojn, ol estas tiu ĉi rapor­ as ĝin kaj eklegas laŭte): tado? Mi scias ke la ĉef-administran- “Estimata direktoro, Sinjoro Pro­ toj de aliaj komerc-bankoj tute ne es­ krasto: F.l ĉiuj niaj fili-bankoj ni jam tas tiom postulemaj kiom estas tiu ĉi ricevis la kalkulojn de la pasinta jaro. S-ro Akurato! Kelkaj estroj de aliaj Vi estas la sola bank-direktoro, kiu an­ fili-bankoj ofte liveras kalkul-raport- koraŭ ne sendis al ni la kalkulon. Pro tojn eĉ tri aŭ kvar monatojn post la vi sole estas la ĝeno, ke ni ne povas el­ novjaro; kaj do. iliaj ĉef-administran- doni la plenan, nian ĝeneral-bilancontoj ne riproĉas ilin. Sed mia adminis­ de ĉiuj niaj fili-bankoj de la estinta tranto. Akurato, riproĉas min je ne­ jaro. Estas iam du monatoj de nov­ atento kaj prokrasto, kvazaŭ per mia jaro kaj vi, pro malatento, ne plen­ senrapideco mi ruinigas la aferojn de umis vian devon liveri al ni la precizan la tuta komerc-banko! Li mokas min raporton pri la aferoj de via komerc- pri mia okaza nomo, Prokrasto! Ali banko. Vi ĉiam malfruiĝas. Ankaŭ ankaŭ povas moki lin sammaniere. la lastan jaron vi pli malfruiĝis ol la Cu pro tio ke lia nomo estas okaze Ak­ aliaj niaj direktoroj de la fili-bankoj. urato, li devas ankaŭ agi tiel akurate? Cu pro tio ke via nomo, okaze, estas Al la diablo! Tiu ĉi sinjoro Akurato Prokrasto, vi devas agi prokraste? indignas min. Nu, mi eniros en Ia “Ali petas vin tuj sendi al ni preciz- kontoron por vidi kiel la skribantoj tie akuratan kalkulon, kaj estonte esti iom kondutas sin.” (Li kolere eniras en la kontoron.) AMERIKA ESPERANTISTO 17

Sceno 2 meti je bonordo kelkajn kalkul-librojn kaj tial nii iomete malfruiĝas tiun ĉi (Kontoro. S-ro P. staras meze de la matenon. Pardonu, mi petas.” kontoro kaj rigardas la skribantojn, (S-ro P. per riproĉ-tono diras): kiuj estas tre okupataj skribante. Kaj “Mi atentigas vin ne nur pri tiu ĉi li, S ro P., parolas al si mem): mateno, sed ankaŭ pri malfruado de “Nu, al kiu povas mi ellasi mian ko­ preskaŭ ĉiun matenon daŭre de la leron por iomete trankviligi mian ne­ lastaj du semajnoj. Gi estas de la meritan riproĉon? Kvazaŭ spite al mi tempo, kiam la Nord-banko tie ĉi en ĉiuj la kontoranoj plenumas siajn (le­ nia vilaĝo, establis fili-bankon. Mi vojn precize. Se estus ia senordo! Se, konjektas ke oni proponis al vi oficon ekzemple, la skribantoj interparolus tie. Nu, se estas tiel, konfesu. . .Nen­ inter si; aŭ fumus cigaredojn, mi ha­ iu povas devigi vin . . Eĉ hodiaŭ, se vi vus pretekston riproĉi ilin. Mi dirus: volas. Mi skribos pri tio al la ĉefa ad­ ‘Sinjoroj skribantoj, tie ĉi ne estas ministranto. Se vi volas labori por drinkejo!’ Se iii legus gazeton, mi di­ nia banko, vi devas esti precize je la rus : ‘I le, sinjoro, tie ĉi oni ne okupas naŭa horo en la kontoro. Adiaŭ.” sin je politiko!’ Kaj per tiu ĉi riproe- (S-ro K. sidas iomete senmove, kiel igo mi saldus mian senmeritan ripro­ paralizita homo; poste li ekbatas kole­ ĉon. Sed, bedaŭre, ĉiuj la kontoranoj, re per sia pugno je sia pupitro kaj di­ okaze estas nun serioze okupataj je si­ ras) : aj laboradoj. T,a plumoj knaras; la “Mia amata edzino estas la kaŭzo de inkujoj pik-bruas: Pik! Piki Piki La mia malfruiĝo; ŝi diradas ke estas pli abakaj kalkul-ringetoj frap-bructas. bone por mi resti iomete pli longtem­ Ŝajnas ke ĉiuj la kontoranoj instinkte pe hejme, ol rapidiĝi al la kontoro. sentas ke mi estas indigna; kaj ili Mi devas trovi ian pretekston por ri­ gardas sin kontraŭ mia riproĉo.” proĉi ŝin. Vere, ŝi meritas nenian ri­ (Rigardante ĉiel), li ekvidas ke la se­ proĉon; ŝi estas la plej fidela kaj la ĝo de la ĉefa libro-tenisto, S-ro Knaro, plej gaja, mia aminda edzino; sed nii estas vaka ĉe lia pupitro. Trovinte devas havi iun. al kiu ellasi mian sen­ pretekston por riproĉi iun. li laŭtege meritan riproĉon; kaj tial mi jam tro­ kaj riproĉe ekkrias) : vos pretekston por fari tion.” “Ha! ha! Nia libro-tenisto, la siba­ rito. S-ro Knaro, ankoraŭ forestas! Li Sceno 3 sendube sidas hejme kaj ĝuas luksaj- (La manĝ-ĉambro de S-ro Knaro. ojn!” Sur la tablo estas bonorde metitaj la (La skribantoj, ekaŭdante la koleran manĝilaroj. S-ino Gajo vigla kaj bela ekkrion de la direktoro levas siajn ka­ blondulino, la edzino de S-ro K., star­ pojn kaj eklaboras ree. Dume, mal­ as tie, kaj rigardas ĉu mankas io sur fermiĝas la pordo de la kontoro, kaj la tablo por fari komforton al ŝia ed­ eniras S-ro Knaro. Ekvidante la di­ zo; ekaŭdas la pordsonorilo!!, kiti an­ rektoron, li salutas lin): oncas ke ŝia edzo venis por manĝi la ‘‘Ronan matenon, sinjoro direktoro; tagmezmanĝon. ŝi kuras renkonti kiel vi fartas?” (Vidante ke la direk­ lin kaj apenaŭ li havas tempon por de­ toro estas kolera, kaj eĉ ne respondas meti sian surtuton kaj ĉapelon, ŝi kap­ al lia saluto, S-ro Knaro rapidege sidi­ tas la ĉapelon kaj diras) : ĝas ĉe sia pupitro, kaj eklaboras. La “Ha, bone mia kara edzo; mi estas direktoro diras al si mem): tre plaĉa ke vi venis hodiaŭ jus je la “La malestimo kiun mi montras al preciza tempo por manĝi la tagmez­ la libro-tenisto, per tio ke mi ne re­ manĝon. Mi tuj kuros kaj ŝanĝos en spondis al lia saluto, ne estas sufiĉa; la ĉapel-butiko vian ĉapelon, kiun vi mi ankaŭ volas riproĉi lin buŝe.” tie aĉetis. Kian ĉapelon vi aĉetis! Gi (Li aliras al la pupitro de S-ro Kna­ aspektas kiel kribrilo! Mi tute ne ŝa­ ro. elprenas sian oran poŝhorloĝon, tas ĝin.” ekrigardas sur ĝin kaj diras) : (S-ro K. havante pretekston por ri­ “Sinjoro Knaro. vidu. jam estas du­ proĉi sian edzinon diras indigne): dek minutoj post la naŭa horo. Mi “Ŝajnas al mi ke pli gravajn zorgojn atente rimarkis, ke de la tempo de la vi ne havas ol pri la modo aŭ formo de lastaj du semajnoj vi preskaŭ ĉiun ma­ mia ĉapelo!” tenon malfruiĝas.” (S-ino Gajo malĝojiĝante kaj paliĝ­ (S-ro K. paliĝante kaj indignante ante, elbalbutas): respondas): “Vi estas indignita! ĉu vi denove “Mi hieraŭ nokte laboradis tie ĉi havis malkontenton en la kontoro?” ĝis la dekdua horo nokte; mi devis (S-ro K., riproĉanta la edzinon): 18 AMERIKA ESPERANTISTO

“Cu mi havis malkontenton? Vi de­ enportas la pleton en la manĝ-ĉam- mandas. Nu, sciu, ke mi havis pli­ bron. metas ĝin sur la talilon, kaj di­ grandan malkontenton ol pri la formo ras) : de mia ĉapelo. Mi ne havas tempon “Sinjorino, mi tute ne komprenas, nun rakonti al vi pri mia ĉagreno.” kial vi riproĉis min? Estas via kulpo (S-ino G. rigardas kompate al sia ke nii ne metis kiel kutime, la manĝ­ edzo, kaj diras): aĵojn sur la tablon antaŭ ol sinjoro “Se vi ne havas nun tempon rakon­ Knaro venis el la kontoro; vi diris al ti al mi pri via ĉagreno, ni lasu tian mi. ke mi atendu ĝis vi revenos el la por pli komforta tempo; sidiĝu ĉe la ĉapel-butiko.” tablo, kaj nii ordonos al la knabino en­ (S-ino (k konfuziĝas kaj ekkrias): porti la manĝaĵojn.” “Silentu! Silentu! Knabinaĉo. For! (S-ro K. ekvidante, ke la manĝaĵoj En la kuirejon.” ankoraŭ ne estas metitaj sur la tablon ekkrias kolere): Sceno 5 “La manĝaĵoj ankoraŭ ne estas me­ (Ge-sroj Knaro manĝas kaj pro in­ titaj sur la manĝtablon! Kiam da fo­ digno ne parolas unu al la alia. S-ro joj mi petis vin ke la manĝaĵoj estu K. prenas kukumon, mire pririgardas metitaj sur la tablon antaŭ ol mi ven­ ĝin. tuŝas ĝin per siaj fingroj kaj fla­ as. Mi ne havas multe da tempo at­ ras ĝin per la nazo kaj diras): endi. ĝis vi ordonos al la knabino en­ “Vidu la kukumon; ĝi estas solida porti la manĝaĵojn. Mi havas labor­ kaj malmola; la kukumoj kiujn ni on tiom multe ke mi devas laboradi ta­ manĝis hieraŭ estis malsolidaj kaj mo­ ge kaj nokte: kaj ne havas eĉ sufiĉe da laj. Cu la antaŭaj kukumoj estas jam tempo por manĝi.” konsumitaj; kaj vi ordonis malfermi (S-ino G. riproĉe respondas): novan barelon da kukumoj?” “Cu vi ne trovas ĉiam, kiam vi ven­ (S-ino G. malplaĉe rigardas al sia as hejmen por manĝi la tagmezman­ edzo kaj diras): ĝon, Ia manĝaĵojn sur la tablo aten­ “Ne estas via afero trudi je la dom­ dante vin? Nur hodiaŭ, pro tio. ke mastrumado! Via afero estas ĉagren­ nii volis ŝanĝi vian ĉapelon, kaj por iĝi min per viaj malĝentilaj manier­ ke la manĝaĵoj ne fariĝos malvarme o j” , sur la tablo, mi ordonis al la knabino (S-ro K. sin senkulpigas kaj diras): ke ŝi tenu ilin varme sur la forno.” “Senkulpigu min, mi petas; mi tute (S-ro K., aŭdinte la senkulpigon de ne trudas je viaj mastrum-devoj; mi sia edzino pli koleriĝas kaj diras): nur demandas ĉu la kukumoj estas la “La ĉapelo! Denove vi parolas pri samaj kiel tiuj kiujn ni manĝis hieraŭ, la ĉapelo! Vi, mia edzino, deziris ke aŭ ĉu ili estas aliaj?” mi sidu kaj atendu, ĝis vi venos el la (S-ino G. ne volas akcepti lian sen­ butiko kun novmoda ĉapelo por mi! kulpigon kaj diras): Fi! Al la diablo! La tuta viv-mani­ "Vi ne volas rakonti al mi pri viaj ero enuigas min! Ne indas vivi!” kontor-aferoj. tial nii ne rakontos al vi pri miaj dommastrumadaj aferoj.” Sceno 4 (Kuirejo. La servistino Malsufero, Sceno 6 tranĉas panon, kaj tenas varme la (La kuirejo. La servistino Malsu­ manĝaĵojn sur la fajro de la forno. fero, purigas la manĝilarojn en la el- S-ino G. rapidege eniras tien. estante verŝujilo. Poste, ŝi incitas la fajron konfuzatc kaj embarasate, ŝi malĝen­ de la forno per fera fajrincitilo. Sed tile diras al la servistino): antaŭ ol ŝi havas tempon elpreni la “Malsufcraĉo! Knabinaĉo! Man­ fajrincitilon el la forno, S-ino G. en­ ĝon! Donu la manĝaĵojn tuj! Rapidi­kuras en la kuirejon; ŝi estas tre ek­ ĝu, vi. la mallerta servistino!” scitata kaj per minacanta voĉo, kva­ (Malsufero. estante subite atakate, zaŭ ŝi estas preta bati la servistinon, metas rapidege la pleton, sur kiu es­ ŝi diras): tas la distranĉita pano en la manon de "Diru al mi knabino! El kiu bare­ S-ino G. kaj diras): lo vi elprenis la hodiaŭajn kukumojn? “Enportu, nii petas la panon en la Ha! Vi malfermis novan barelon! Es­ manĝ-ĉainbron. Mi tuj sekvos kun la tas tre malproksime al vi iri al la ko­ aliaj manĝaĵoj.” mencita barelo! Ne estas tute via zor­ (Tuj post kiam S-ino G. eliris, ŝi go pri la mono de mia edzo. kiu per­ metas rapidege sur alian pleton, pla­ laboras ĝin per la ŝvito de sia vizaĝo! don da varmega supo. teleron da vi­ La kukumoj putriĝos; kaj oni devos ando, teleron da kukumoj, kaj rapide eljeti ilin; ne estas via zorgo! Teleroj, AMERIKA ESPERANTISTO 19 pladoj, tasoj kaj glasoj rompiĝas pro pro tio ke mia nomo estas Mallerto, via nezorgo; kaj vi tute ne zorgas! Vi ini agas mallerte! Vidu, nun. ke via nur zorgadas por vi mem. Vi man­ mallaŭdo tute ne estas vera; mi kre­ ĝadas la plej bonajn; vi grasiĝas kaj das ke . . . ” maldiligentas! En la kuirejo oni ap­ (Malsupero interrompis la frazon ek­ enaŭ povas eniri; tie estas ŝlimo kaj kriante) : malpuraĵoj! Mi plu ne povas toleri "Jen. fine. vi, sentaŭgulo! Vi. mal­ tion. Mi eksigos vin kiam mi denove lertulo, alportis kelkajn pecojn da lig­ r.markos tiajn malbonaĵojn de vi. Cu no! Kial vi ne alportis akvon? Ĉi­ vi aŭdas?” am estas nek ligno, nek akvo en la ku­ (La servistino volas senkulpigi sin irejo,—kaj vi, la tutan tagon, ludadas kaj ŝi ekparolas): per via malbenita harmoniko, tute ne "Ali prenis novajn kukumojn, ĉar. zorganta ke estu en la kuirejo sufiĉe da Sed S-ino G. ne lasas ŝin fini la fra­ ligno kaj akvo. Mi eltiros viajn den­ zon. ŝi kolere diras al ŝi): tojn; mi detranĉos viajn lipojn; vi. “Mi ne volas aŭskulti al vi. knabina kanajlo, jam ne povos plu ludi per via aco.” buŝ-orgeno.” (Kiel furio. S-ino G. elkuras el lan (Mallerto aŭdinte ŝiajn minac-vor- ku.rejo.) to*n ekridegas): "Ha! ha! ha! Vi minacas min, Sceno 7 ke vi eltiros miajn dentojn kaj de­ (Malsufero tute forgesis elpreni la tranĉos miajn lipojn! Cu vi kredas, fajrincitilon el la forno; poste ŝi vi­ ke mia edzino permesos vin fari tion? das. ke ĝi jam fariĝis ard-ruĝe de la Mi rakontos tion al uua edzino, kaj fajro; ŝi kolerege incitas per ĝi la faj­ ŝi eltiros viajn okulojn, kaj elŝiros vi­ ron. I aj plend-voĉe parolas al si mem) ajn har-plektajojn.” '‘Tage kaj nokte mi laboras tiom (Alalsufcro kaptas la ard-ruĝan malfacile kiel bovo. Manĝas la plej faj r-incitilon, kaj ekkrias furioze): maltaŭgajn manĝaĵojn, kiuj restas de "Vi, malsaĝulo, vi vidas tiun ĉi! Afi la tablo. Ricevas la plej malgrandan tuj elbrulos per ĝi viajn malsaĝajn salajron. Kaj do. la dom-mastrino ne okulojn! Tuj enportu akvon kaj pli estas kontenta! Ŝi ŝajnis esti ĉiam gaj­ da ligno.” (Ŝi volas bati lin per la fajr­ ulinoj kaj la nomo Gajo tute konvenis incitilo. sed Mallerto ekkrieĝas, kaj el­ al ŝi. Sed hodiaŭ pro ia kialo, ŝi an­ kuras el la kuirejo.) stataŭ esti gajulino. kiel kutime, fariĝis furio. Kion pensas ŝi? Cu ŝi pensas Sceno 8 ke mi suferas ĉiujn ŝiajn malestimojn! (La korto. Aleze de la korto sidas Mia liomo estas Malsupero; kaj vere, la geinfanoj de la kortisto Mallerto, mi ne povas suferi tiajn malrespekta- ka; ludas je marmor-globetoj. La j oj n! Sed kion. kion povas mi fari al nomo de la knabeto estas Tomĉjo. la ŝi? Afi ne volas kaj ne povas forlasi knabineto estas Sanjo Iliaj vizaĝoj la servolokon! Nu, mi venĝas je ŝi estas malpuraj; iliaj vestoj estas mal­ per tio ke mi malbenos ŝin: ŝi kriis puraj kaj iliaj nudaj piedetoj estas je mi; nu. ŝi kriu je siaj dentoj kaj malpuraj. Aperas la patro kiu iras al okuloj. Si estis preta bati min; nu. ek­ la puto por akvo. Per unu mano li batu ŝin kap-doloro tia ke ŝi tute for­ subtenas la sitcl-portilon, kiu estas gesu pri ma. Ho. ke ŝi ne ĝisvivu . . metita sur lia maldekstra ŝultro; de la Ke ŝi ne . . . ” sitel-portilo dependas du malplenaj si­ (Ekstere estas aŭdata fajfado de teloj, kaj per la alia mano li movigas buŝ-harmoniko, per kiu la Kortisto sur siaj lipoj la buŝharmonikon per Mallerto fajfas. Li estas malpure kiu li elfajfas malĝojegan melodion, de vestita; li portas ĉifonitan ĉapon sur tempo al tempo balbutante la jenajn la maldekstra flanko de sia kapo. Per vortojn): la dekstra mano li movigas la buŝ­ “ŝi volas eltiri miajn dentojn; ŝi vo­ harmonikon, kaj sur sia maldekstra las detranĉi miajn lipojn ke mi ne po­ brako li portas dishakitajn pecojn da vu muziki per mia harmoniko. Sed ligno. Li mallerte malfermas la por­ mia edzino protektos min kontraŭ tiu don de la kuirejo, enĵetas la lignon en sovaĝulino Malsufero. Alia edzino el­ angulon de la kuirejo kaj diras): tiros ŝiajn okulojn. Ha! ha! ha! “He! Malsupero, vidu kiel bone mi Kiel malbele tiu Malsufero aspektas dishakis la lignon, je malgrandaj pe­ sen okuloj!” cetoj; ili akurate mezuras al la mal­ (Alkuras al la patro Tomĉjo kaj di­ fermaĵo de la fornoj Cu vi ne estas ras) : kontenta nun? Vi ĉiam diradas ke “Paĉjo, donu al mi vian harmoni- 20 AMERIKA ESPERANTISTO kon. iiii volas lerni tiel ludi per ĝi, kiel “Vi knabamo ploras; jen vi hava» vi ludas,” pied-baton!” (Mallerto ekkrias): (Turnejo ekkrias): “Fori For vi bubeto! For Tonl­ “ llo. ve! ho. vei” (Li kuras al ano!” (donas al li survangon kaj ko­ Sanio kaj ekbatas ŝin kolere. La ge­ lere kaj indigne diras): fratoj ekbatalas inter si. kaj krias): 'Jen vi havas survangon!” “Patrino! Panjo! Patrino!” (Toniĉjo ekploras. Mallerto diras) :

“I AM WITH YOU, PENNSYLVANIA!”

Mr. H. YY. Hetzcl, Sec., Penna. Esperanto Association, Moylan, Pa.. (Indicate by X in column, extent of your co-operation)

I wish to be enrolled as a member of the State and National Associations for the current year. Mem­ bership fee of 50 cts. enclosed herewith. 1 wish to be in touch with the nearest local club, in the vicinity o f ...... 1 wish the official organ of the National Associa­ tion, Amerika Esperantisto, sent for one year ($1.00). 1 wish the new 50 ct. text-book “Practical Gram­ mar of the International Language” sent me with a year’s subscription to the magazine, at the special price of $1.35 (this for new subscribers only). I will help,—to make the “Keystone State” and our Pennsylvania Esperanto Association, one of the strongest Esperanto centers in Usono.

Herewith the sum o f ...... (check, money-order or draft) covering the above.

Yours for cooperation and progress.

Date AMERIKA ESPERANTISTO 19 pladoj, tasoj kaj glasoj rompiĝas pro pro lio ke mia nomo estas Mallerto, via nezorge, kaj vi tute ne zorgas! Vi mi agas mallerte! Vidu. nun, ke via nur zorgadas por vi mem. Vi man­ mallaŭdo tute iie estas vera; nii kre­ ĝadas la plej bonajn; vi grasiĝas kaj das ke . . . maldiligentas! En la kuirejo oni ap­ (Malsufcro interrompis la frazon ek­ enaŭ povas eniri; tie estas ŝlimo kaj igante): malpuraĵoj! Mi plu ne povas toleri "Jen. fine. vi, sentaŭgulo! Vi, mal­ tion. Mi eksigos vin kiam mi denove lertulo, alportis kelkajn pecojn da lig­ r.markos tiajn malbonaĵojn de vi. On no! Kial vi ne alportis akvon? ĉi­ vi aŭdas?” am estas nek ligno, nek akvo en la ku­ (La servistino volas senkulpigi sin irejo.—kai vi. la tutan tagon, ludadas kaj ŝi ekparolas) : per via malbenita harmoniko, tute ne "Mi prenis novajn kukumojn, car. /organta ke estu en la kuirejo sufiĉe da Sed S-ino G. ne lasas ŝin fini la fra­ ligno kaj akvo. Mi eltiros viajn den­ zon. Ŝi kolere diras al ŝi): tojn; nii detranĉos viajn liliojn; vi. "Mi ne volas aŭskulti al vi, knabin- kanajlo, jam ne povos plu ludi per via aĉo.” buŝ-orgeno.” (Kiel furio. S-ino O. elkuras el lan (Mallerto aŭdinte ŝiajn minac-vor- kuirejo.) ton ekridegas): "Ha! ha! ha! Vi minacas min, Sceno 7 ke vi eltiros miajn dentojn kaj de­ (Malsupero tute forgesis elpreni la tranĉos iniajn lipojn! ĉu vi kredas, fa r-incitilon el la forno; poste ŝi vi­ ke inia edzino permesos vin fari tion? djis. ke ĝi jam fariĝis ard-ruĝe de la Mi rakontos tion al nna edzino, kaj fajro; ŝi kolerege incitas per ĝi la faj­ ŝi eltiros viajn okulojn, kaj elŝiros vi­ ron. i aj plend-voce parolas al si meni) ajn lar-plektajojn.” "Tage kaj nokte mi laboras tion? (Malsufcro kaptas la ard-ruĝan malfacile kiel bovo. Manĝas la plej fajrincitilon, kaj ekkrias furioze): maltaŭgajn manĝaĵojn, kiuj restas de "Vi. malsaĝulo, vi vidas tiun ĉi! Mi la tablo. Ricevas la plej malgrandan tuj elbrulos per ĝi viajn malsaĝajn salajron. Kaj do, la dom-mastrino ne okulojn! Tuj enportu akvon kaj pli estas kontenta! Ŝi ŝajnis esti ĉiam gaj­ da ligno.” (ŝi volas bati liii per la fajr­ ni i no; kaj la nomo Gajo tute konvenis incitilo. sed Mallerto ekkriegas, kaj el­ al ŝi. Sed hodiaŭ pro ia kialo, ŝi an­ kuras el la kuirejo.) stataŭ esti gajalino, kiel kutime, fariĝis furio. Kion pensas ŝi? Cu ŝi pensas Sceno 8 ke nii suferas ĉiujn ŝiajn malestimojn! (La korto. Meze de la korto sidas Mla nonio estas Malsupro; kaj vere, la geinfanoj de la kortisto Mallerto, mi ne povas suferi tiajn malrespekta- kai ludas je marmor-globetoj. La jojn! Sed kion, kion povas mi fari al nomo de la knabeto estas Tomĉjo, la ŝi? Mi ne volas kaj iie povas forlasi kuabineto eslas San jo lliaj vizaĝoj la servolokon! Nu. mi venĝas je ŝi estas malpuraj; iliaj vestoj estas mal­ per tio ke mi malbenos ŝin: ŝi kriis puraj kaj iliaj nudaj piedetoj estas je mi; nu, ŝi kriu je siaj dentoj kaj malpuraj. Aperas la patro kiu iras al okuloj. Ŝi estis preta bati min; nu, ek­ la puto por akvo. Per unu mano li batu ŝin kap-doloro tia ke ŝi tute for­ subtenas ta sitel-portilon, kiu estas gesu pri ma. Ho, ke ŝi ne ĝisvivu . . metita sur lia maldekstra ŝultro; de la Ke ŝi ne ...” sitcT-portilo dependas du malplenaj si­ (Ekstere estas aŭdata fajfado de teloj, kaj per ta alia mano li movigas buŝ-harmoniko, per kiu la Kortisto sur siaj lipoj ta buŝ-harmonikon per Mallerto fajfas. Li estas malpure kiu li elfajfas malĝojegan melodion, de vestita; li portas ĉifonitan ĉapon sur tempo al tempo balbutante ta jenajn la maldekstra flanko de sia kapo. Per vortojn): la dekstra mano li movigas la buŝ­ "Ŝi volas eltiri miajn dentojn; ŝi vo­ harmonikon, kaj sur sia maldekstra tas detranĉi miajn lipojn ke mi ne po­ brako li portas dishakitajn pecojn da vu muziki per mia harmoniko. Sed ligno. Li mallerte malfermas la por­ mia edzino protektos min kontraŭ tiu don de la kuirejo, enĵetas la lignon en sovaĝulino Malsufcro. Mia edzino el­ angulon de la kuirejo kaj diras): tiros ŝiajn okulojn. Ha! ha! ha! "He! Malsufcro, vidu kiel hone mi Kiel malhele tiu Malsufero aspektas dishakis la lignon, je malgrandaj pe­ sen okuloj!” cetoj: ili akurate mezuras al la mal­ (Alkuras al ta patro Tomĉjo kaj di­ fermaĵo de la forno. Cu vi ne estas ras) : kontenta mm? Vi ĉiam diradas ke "Paĉjo, donu al mi vian harmoni- 20 AMERIKA ESPERANTISTO kon. mi volas lerni tiel ludi per ĝi, kiel “Vi knabaĉo ploras; jen vi vi ludas.” pied-baion!” ,iVas (Mallerto ekkrias): (Tomĉjo ekkrias): “For! For vi bubeto! For Tom­ "Ho ve! ho. ve I” (Li kuras al ato!" (donas al li survangon kaj ko­ .'-an o kaj ekbatas sin kolere. La ge­ lere kaj indigne diras): fratoj ekbatalas inter si. kaj krias)- “Jen vi havas survangon!” "Patrino! Panjo! Patrino!’’ (Toraejo ekploras. Mallerto eliras):

“I AM WITH YOU, PENNSYLVANIA!”

Mr. H. W. Iletzel, Sec., Penna. Esperanto Association, Moylan, Pa.. (Indicate by X in column, extent of your co-operation)

1 wish to be enrolled as a member of the State and National Associations for the current year. Mem­ bership fee of 50 cts. enclosed herewith. 1 wish to be in touch with the nearest local club, in the vicinity o f ...... I wish the official organ of the National Associa­ tion, Amerika Esperantisto, sent for one year ($1.00). 1 wish the new 50 cl. text-book "Practical Gram­ mar of the International Language” sent me with a year’s subscription to the magazine, at the special price of $1.35 (this for new subscribers only).

L will help,—to make the "Keystone State” and our Pennsylvania Esperanto Association, one of the strongest Esperanto centers in Usono.

Herewith the sum o f ...... (check, money-order or draft) covering the above.

Yours for cooperation and progress.

Date Esperanto Holiday Cards

combining individuality and originality with artistic beauty at a minimum cost.

BCriiitnaskai Saluta} kai

A (tiuj fiunŭesiroi pur iJroapcra kai Sukcesplena Naŭ iam

VPA,

_ Size

Cards of high-grade, linen-finish stock, printed in green ink, with your own name, and envelopes to match, at the following prices, postpaid: 25 for 60c. 50 for SI .OO I OO for $ 1.50

When ordering beMure to w rite i n l i n e p la in ly

THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Ine. West Newton, Mass. La Gejunuloj Ektrovas ke LA "EMERSON" Aŭtomata Ludigilo-Fortepiano provizas bonan amuzon por senprepara amuzaĵo, aŭ oni povas uzi ĝin egale bone por formalaj dancoj. Muziko laŭ la speciala tempo, kaj havanta la "danc-akcenton”—tia, kia devas esti akurate luda­ ta—estas perfekte esprimata per la “Emerson.” Unu ŝatinda eco de la “Emerson” : Ĝi reruligas kaj aŭtomate re­ ludas la muzikon kiam ajn vi volas. Granda kaj multenhava aro de muziko estas prepariga, speciale por la “Emerson”. Ĉiu enhavo estas farita de la vera ludado de iu ajn fama muzikisto. La “Emerson” Aŭtomata Ludigilo, fidele reproduk­ tas tian ludadon, kun ĉia akcento kaj delikata esprimnuanco. Vendistoj en ĉefaj urboj kaj urbetoj Petu katalogon Fondita 1849 EMERSON PIANO COMPANY BOSTON, MASS.