Jaarverslag 2012

Schakers winnen met Lotto

13/AZbr/0739/MvdW/pv

Jaarverslag 2012

2 Jaarverslag 2012

Inhoudsopgave

Algemeen 5 Marketing en Communicatie 7 Breedteschaak 9 Kadervorming 13 Topsport 15 Talentontwikkeling 17 Jeugdschaak 19 Evenementen 23 Buitenlandse zaken 28 Bijzondere bonden 29 In memoriam 30 Eindstanden KNSB-competitie 32 De kampioenen van 2012 34 Behaalde titels bij de FIDE 36 Commissies 37 Bestuur en Bondsbureau 39 Samenstelling Algemeen Bestuur per 31 december 39 Overzichten KNSB-leden 39 Ondertekening 41

3 Jaarverslag 2012

4 Jaarverslag 2012

Algemeen

Bestuur In 2012 is het bestuur acht keer bijeengekomen, waarvan een keer tijdens een speciale heisessie die gewijd was aan het jaarplan 2013 en de begrotingsscenario’s voor 2013. Onderwerpen van gesprek tijdens de reguliere vergaderingen zijn onder andere geweest: de jaarrekening 2011, het jaarverslag 2011, internationale zaken, het Nederlands Kampioenschap, sponsoring, het aanmelden van leden door verenigingen, de online ledenadministratie, de sportagenda van NOC*NSF, en het schoolschaakplan. Daarnaast is het bestuur twee keer aanwezig geweest bij de Bondsraadvergadering. In juni is het nieuwe bestuurslid Dharma Tjiam officieel benoemd. Hij zal de portefeuilles jeugdschaak en talentontwikkeling beheren.

Bondsbureau Het bondsbureau is verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid. In 2012 kende het een bezetting van 9,2 FTE. Die FTE zijn bij benadering als volgt over de verschillende beleidsterreinen verdeeld:

Beleidsterrein / activiteit FTE Algemeen (financiën, IT, ledenadministratie, informatievoorziening, management) 2,6 Schaakmagazine, website en algemeen 0,8 Opleidingen 0,5 Breedteschaak en ledenwerving 1,5 Talentontwikkeling (inclusief talentcoach) 1,65 Topschaak (inclusief bondscoach) 1,25 Wedstrijdschaak jeugd (diverse jeugd-NK's en schoolschaak) 0,5 Wedstrijdschaak (KNSB-competitie, rating, diverse NK's) 0,4 Totaal 9,2

Per 1 januari 2013 is het aantal FTE nog maar 7,0, vooral door minder mensinzet voor de beleidsterreinen Topschaak en Talentontwikkeling. Het ziekteverzuim is laag gebleven; na de 0,7% in 2011 was het in 2012 0,4%. Qua onderhoud van het pand is in 2012 de buitenkant geschilderd.

Automatisering In 2012 is het project Online Ledenadministratie verder gegaan met een hernieuwd offertetraject. Dat heeft geleid tot een leverancierskeuze, waarbij voldoende functionaliteit wordt geboden binnen onze financiële kaders. Eind 2012 is het ontwikkelingstraject van start gegaan en dat zal in 2013 worden afgerond. De ontwikkeling van de jeugdwebsite is helemaal doorgeschoven naar 2013.

Aanbevelingen Goed Sportbestuur De KNSB onderschrijft de aanbevelingen van Goed Sportbestuur. De KNSB voldoet aan alle minimale kwaliteitseisen die NOC*NSF momenteel stelt aan de aangesloten sportbonden. Eind 2012 heeft de KNSB een nulmeting gedaan om te kijken welke verbeteringen nog mogelijk zijn. De KNSB is nog steeds in afwachting van een reglement tegen racisme en discriminatie, dat NOC*NSF moet opleveren en is voornemens dat reglement ter goedkeuring aan de Bondsraad voor te leggen zodra het beschikbaar is. Daarnaast is het belangrijk dat het tuchtrecht van de KNSB algemener toepasbaar wordt.

Seksuele Intimidatie – VOG regeling In het kader van preventie van seksuele intimidatie in de sport had Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie eind 2011 besloten dat de VOG (Verklaring Omtrent het Gedrag) gratis werd voor vrijwilligers die werken met minderjarigen. 50.000 vrijwilligers van de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden en verenigingen, kregen daarop de mogelijkheid om in 2012 vergoed te worden voor de kosten van de VOG. De KNSB heeft zich ook aangemeld bij dit project van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en NOC*NSF. Dat betekende dat schaakverenigingen die een VOG willen eisen van vrijwilligers die met minderjarigen werken, de kosten voor het VOG konden declareren. Alle schaakverenigingen zijn geïnformeerd via de nieuwsbrief van augustus, en via een speciale mailing medio september.

5 Jaarverslag 2012

Financiën Er is een separate financiële jaarrekening over het boekjaar 2012 gemaakt. Daarin staat dat de KNSB een positief saldo heeft behaald van ruim 17.000 euro. Voor de details verwijzen we naar de jaarrekening.

Doelstellingen Meerjarenbeleidsplan 2011-2014 Het jaar 2012 is het tweede jaar waarin het Meerjaren beleidsplan met de titel ‘Samen werken aan de meesterlijke sport’ wordt uitgevoerd. Voor de periode 2011-2014 heeft de KNSB twee hoofddoelstellingen: 1. In 2014 heeft de Schaakbond 8 procent meer unieke leden dan in 2010 2. In 2014 staat Nederland in de top-10 van het FIDE Landenklassement

Ledenaantal De doelstelling om 8 procent meer unieke leden te hebben in 2014 lijkt te ambitieus. Halverwege 2012 was het aantal unieke leden 4,9 procent lager dan twee jaar eerder. Het aantal internetschaakleden was weliswaar hoger dan twee jaar, maar dat is niet voldoende om de daling in de andere categorieën te stoppen. Dat komt ook doordat de meeste internetschaakleden ook lid zijn van een schaakvereniging. De daling bij het aantal verenigingsleden was 4,0%; de daling bij SpeelZ en de overige individuele leden was substantieel. Het is dan ook niet reëel om vast te houden aan de halverwege het jaar 2010 geformuleerde doelstelling. Daarom zetten we erop in dat in 2014 het aantal unieke leden niet verder gedaald is. Daarbij houden we nog steeds rekening met een daling in het aantal verenigingsleden en het aantal overige individuele leden, maar dat dat gecompenseerd wordt door groei bij Internetschaak en Schoolschaak (SpeelZ).

Ledenaantal einde jaar Realisatie 2010 Realisatie 2011 Realisatie 2012 Doelstelling 2014 Verenigingsleden 17.767 17.614 17.454 17.200 SpeelZ 1.014 777 816 1.000 Internetschaak 1.414 1.730 2.326 3.000 Overige individueel 560 492 406 300 Totaal betaalde lidmaatschappen 20.755 20.613 21.002 21.500 Dubbel 1.239 1.638 1.865 2.000 Totaal unieke leden 19.516 18.975 19.137 19.500

De daling van het ledenaantal bij de verenigingen bedroeg dit jaar 0,9%, net als in 2011. Het is weliswaar een kleine daling, maar nog steeds een daling. Het stabiliseren en het uiteindelijk weer laten stijgen van het aantal verenigingsleden is een absolute prioriteit, maar ook een grote uitdaging voor de komende jaren.

Figuur 1: Ledenontwikkeling KNSB

25.000 Ontwikkeling ledenaantal KNSB

Overig individueel 24.000 Internetschaak

SpeelZ 23.000 Verenigingsleden

22.000

21.000

20.000

19.000

18.000

17.000

16.000

15.000 jan-04 jul-04 jan-05 jul-05 jan-06 jul-06 jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11 jul-11 jan-12 jul-12

6 Jaarverslag 2012

In de hoofdstukken over Breedteschaak en Internetschaak wordt nader ingegaan op de activiteiten voor SpeelZ en Internetschaak.

Top 10 Wat betreft de top 10 doelstelling geldt dat Nederland zowel in de categorie Algemeen een aantal maanden de tiende plaats heeft bezet. Per 1 januari 2013 staat Nederland 12 e, maar het verschil met plaats 10 is miniem. De vrouwen staan per 1 januari 2013 op de 16 e plaats. De ranglijst wordt vastgesteld op basis van de tien hoogste ratinghouders per land.

Figuur 2: Positie op FIDE-landenranglijst Algemeen

FIDE ranglijst algemeen

2760

2740

2720

2700

2680 plaats 1 plaats 10 2660 Nederland

2640

2620

2600 nov-10 jan-11 mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11 jan-12 mrt-12 mei-12 jul-12 sep-12 nov-12 jan-13

Marketing en Communicatie

Interne communicatie Ten behoeve van de interne communicatie heeft het bestuur zoveel mogelijk algemene vergaderingen van aangesloten bonden bezocht. Daarnaast heeft twee keer informeel een Bondenoverleg plaatsgevonden tussen bestuur en aangesloten bonden inclusief de vertegenwoordiger Individuele Leden over belangrijke onderwerpen. In 2012 zijn ook weer twee nieuwsbrieven naar verenigingen gestuurd.

Communicatie clubschakers Voor 2012 stond het vernieuwen van de wervingsposters op het programma, maar dit is nog niet gerealiseerd. De huidige posters zijn verouderd. Voor de communicatie naar de verschillende doelgroepen zal een nieuwe poster worden ontwikkeld die past binnen een modernere uitstraling en het schaken als meesterlijke sport neerzet. De posters moeten gemakkelijk te gebruiken zijn voor verenigingen. Steeds belangrijker wordt het om informatie over de producten en diensten van verenigingen, regionale bonden en KNSB helder op een rij te zetten. Daar is in 2012 een begin mee gemaakt, maar dit traject verdient blijvend aandacht.

Twee andere doelstellingen voor 2012 waren • Een website voor jeugdschaak, schoolschaak en internetschaak ontwikkelen die zal dienen als communicatieplatform en online community. • Verbeteren van de communicatie van en naar de specifieke doelgroepen. Deze komen onder communicatie jeugdschaak en communicatie internetschaak aan de orde.

7 Jaarverslag 2012

Communicatie jeugdschaak In 2013 zullen we de ontwikkeling van de jeugdwebsite concreet ter hand nemen. Deze jeugdwebsite richt zich op de doelgroepen: jeugdschakers, schoolschakers, ouders en leerkrachten. De website zal dienen als informatieportaal en zal tevens een toevoeging zijn op het jeugdlidmaatschap. Om de website interactief te maken is het noodzakelijk dat er een koppeling komt met de Online Ledenadministratie. Dat is ook de reden dat de ontwikkeling van de jeugdwebsite nog niet is gestart.

Voor de communicatie met de doelgroep 12-18 jaar is gekozen voor een nieuwe look en feel. De flyers voor het jeugd Grand Prix en het NK VO scholen hebben een nieuwe moderne uitstraling gekregen. Deze huisstijl blijven we ook in 2013 hanteren.

Communicatie Internetschaak De KNSB heeft veel activiteiten op het gebied van internetschaak. De informatie was op de website niet altijd even gemakkelijk te vinden. De website is eind 2012 al verbeterd, maar het blijft een uitdaging om de voordelen en activiteiten van KNSB internetschaak beter voor het voetlicht te krijgen.

Communicatie topschaak en talentontwikkeling Wat betreft de ‘meesterlijke’ uitstraling van onze topspelers en talentontwikkeling werken we met ingang van 2012 met officiële KNSB-kleding. Naast de uitstraling draagt dat ook bij aan het ‘team-gevoel’.

Sociale media In 2012 is het gebruik van Sociale Media door de KNSB uitgebreid. Op dit moment is de KNSB actief op de sociale-media-platformen: LinkedIn, Facebook en Twitter.

Schaakapp Eind 2012 heeft de KNSB in samenwerking met Lunagames een KNSB schaakapp geïntroduceerd. Daarop kunnen mensen via smartphone of tablet tegen elkaar schaken. Daarnaast bevat de app KNSB schaaknieuws en de nationale schaakkalender.

Website en Schaakmagazine De website besteedde aandacht aan KNSB-nieuws en nieuws met een landelijk accent. Schaakmagazine verscheen zes keer, steeds aan het eind van de even maanden. De formule van het blad bleef ongewijzigd.

8 Jaarverslag 2012

Sponsoring Hoewel de crisis een negatieve invloed heeft op sponsoring werd de KNSB ook in 2012 door diverse partijen ondersteund. De Lotto ondersteunde de KNSB via NOC*NSF. Verder ondersteunde Slim.nl diverse activiteiten gericht op middelbare scholieren. Van Till advocaten ondersteunde de KNSB met juridisch advies. Diverse evenementen van de KNSB werden ook ondersteund. Het NK schaken vond in 2012 onderdak op het Science Park Amsterdam en werd daarnaast ook gesponsord door de UvA.

Hoewel er op gebied van sponsorwerving successen zijn geboekt, blijkt het in toenemende mate moeilijk om sponsors te vinden. Dat geldt voor de sport in het algemeen en ook voor de schaaksport. Desalniettemin blijft de KNSB zich tot het uiterste inspannen om voldoende fondsen te werven. Dat gebeurt onder andere door interessante nevenevenementen te organiseren bij belangrijke schaaktoernooien.

Breedteschaak

Doelstelling In 2012 heeft de KNSB de ingeslagen richting doorgetrokken met het initiëren van grotere Internetschaak- en scholenprojecten en het effectiever inzetten van de beschikbare ondersteuners voor ledenwerving middels het ledenwerfteam. De doelstelling voor 2012 was gericht op ledenwerving, niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief door verbetering van de dienstverlening. Terugkijkend op 2012 kunnen we vaststellen dat de kwantitatieve doelstellingen niet allemaal gehaald zijn: • minimaal 17.800 unieke verenigingsleden; • minimaal 1500 SpeelZ-leden uit de leeftijdsgroep 6-12 jaar; • minimaal 500 unieke internetleden uit de leeftijdsgroep 13-18 jaar Op 31 december 2012 tellen we achtereenvolgens 17.454 unieke verenigingsleden, 816 SpeelZ-leden en 647 Internetschaakleden tussen de 13 en de 18 jaar. Met name het aantal SpeelZ-leden bleef achter bij de verwachtingen.

Notitie ‘Visie op jeugdschaak en schoolschaakplan’ Dat is een van de redenen dat in 2012 al gestart is met de ontwikkeling van een schoolschaakplan, waarbij veel breder wordt gekeken dan alleen lessen op scholen. De ontwikkeling van de jeugd in de eerste jaren zowel op de scholen als op de clubs, staat daarbij centraal.

Er is eerst een algemene notitie “visie op jeugdschaak” opgesteld. Deze notitie is vervolgens in november gepresenteerd en besproken met de jeugdleiders van verenigingen, trainers en ouders. Deze notitie is goed ontvangen en zal zowel voor het jeugdschaak in de breedte als voor Talentontwikkeling, een belangrijke leidraad worden in de toekomstige plannen.

Belangrijkste constatering uit deze notitie is dat veel kinderen schaken op school maar dat relatief weinig van hen lid worden van een schaakclub. Van de clubleden haakt ook nog eens tachtig procent binnen vier jaar weer af. De KNSB wil deze twee punten aanpakken door de kinderen jonger met schaken kennis te laten maken en ze in het vervolgtraject beter te begeleiden richting de clubs en bij de lastige overgang naar de middelbare schoolleeftijd (zie grafiek leeftijdsverloop).

De presentatie van het schoolschaakplan haalde tevens de TV-uitzending op 17 november van EenVandaag.

In figuur 3 het huidige leeftijdsverloop weergegeven van de jeugdleden van de KNSB. Duidelijk is te zien dat er een groot verloop is na het 11 e jaar.

9 Jaarverslag 2012

Figuur 3 Leeftijdsverloop jeugdleden KNSB

aantal leden Leeftijdsverloop jeugdleden KNSB (juli 2012) 1200

1000

800 meisjes

600 jongens

400

200

0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 leeftijd

In de grafiek zijn ook de schoolschakers niet terug te vinden. Dit terwijl er jaarlijks 10.000 deelnemers zijn bij de schoolschaakwedstrijden in het Basisonderwijs.

Stappenexamens Dit jaar zijn ook weer bijna 5.000 stappenexamens afgenomen. In figuur 4 is te zien hoe de verdeling per stap is.

Figuur 4 Overzicht aantal uitgegeven stappenexamens per jaar

Aantal uitgegeven stappenexamens per soort per jaar 3000

2500

2007 2000 2008

1500 2009

2010 1000 2011

500 2012

0

Stap 1 blijft onverminderd het populairst met 40% van alle examens. Zowel de verkoop van de Opstapjes (jeugd t/m 9 jaar) als de plus versies van alle stappen, ligt fors lager. De laatste drie jaar zijn meer examens afgenomen dan in de jaren daarvoor; gemiddeld waren dat ruim 2000 per jaar ofwel 50% meer.

Ledenwerfteam Het KNSB ledenwerfteam bestond dit jaar uit vier personen. Arlette van Weersel, Franck Steenbekkers, Pascal Losekoot en Eric van Breugel

10 Jaarverslag 2012

Zij hebben activiteiten ontplooid op drie verschillende terreinen: • Schoolschaakprojecten met SpeelZ • Internetschaakprojecten • Ondersteuning clubschaak

Schoolschaakprojecten met SpeelZ Bij schoolschaak stond het SpeelZ project centraal met de grotere gemeentelijke scholenprojecten met maatwerk. Bij al deze projecten zijn de volgende hoofdelementen terug te vinden: 1) Vinden van geschikt kader voor de lessenseries op de scholen; 2) Vinden van voldoende financiering met altijd een bijdrage uit het Onderwijs zelf (school en/of deelnemers); 3) Komen tot een samenwerkingsplan tussen de verschillende (lokale) partijen.

Het meest succesvol dit jaar is het gemeentelijke SpeelZ project in Den Bosch. Met een start in januari 2012 kon in mei al de 10 e lesgroep worden gevormd en in december de 22 e. Door de goede samenwerking tussen de schaakvereniging (HMC), het lesgevende kader, de gemeente, een subsponsor en de bond, is in korte tijd veel bereikt. In juni is vervolgens een plan voor het vervolg de komende 3 jaar opgesteld.

Een tweede succes is in Amsterdam West gehaald door SV Het Probleem. In samenwerking met het stadsdeel, het lesgevend kader en de bond, is in september gestart en zijn al 7 lesgroepen gevormd met 75 SpeelZ leden.

In Amsterdam Oost is Schaakschool Indische Buurt sinds de herstart begin dit jaar ook niet meer te stoppen. Zij zijn de initiators van de Chess Leagues, vele schaaklessen in de wijk Zeeburg en promotor van de website www.chessmemove,nl . Eind 2012 telde ze al 38 SpeelZ leden.

In Alphen aan de Rijn is een bijzonder scholenproject gestart op initiatief van de Alphense SC. Er is een budget voor 3 jaar geworven met een aantal sponsors en bijdrage van de LeiSB. Een kadercursus Schaaktrainer 1 is gestart in oktober in Alphen. De 1 e lesgroep met SpeelZ is ook gevormd op een van de deelnemende scholen.

In de gemeente Eindhoven was al eerder gestart met een samenwerkingsverband tussen verenigingen, gemeente en bond. Dit jaar zijn weliswaar pas 2 lesgroepjes gestart, maar de verenigingen zijn actief om begin van het nieuwe jaar weer een nieuwe impuls aan te geven.

Internetschaakprojecten In 2012 zijn twee cycli van cursussen via Internetschaak voor volwassenen gehouden. Aan de eerste cyclus in het voorjaar deden 48 deelnemers mee op drie ratingniveaus: 1400-1600, 1600-1800 en 1800-2000. Door dit succes zijn in het najaar extra trainers opgeleid. Verdeeld over twee workshops hebben 27 trainers zich laten bijscholen om trainingen via Internetschaak te kunnen verzorgen. In oktober is het aanbod tevens uitgebreid met een ratinggroep van 2000-2200 en met eigen partij analyses. Aan deze cyclus hebben 37 deelnemers deelgenomen, waarvan 14 deelnemers bij de nieuwe onderdelen: 2000-2200 groep (7) en de partijanalyses (7).

Een ander onderdeel bij Internetschaak zijn de workshops voor de verenigingen. Verenigingen konden een workshop aanvragen voor op hun eigen club. Zes clubs hebben ervan gebruik gemaakt en zijn eigen Internetschaakactiviteiten gaan opzetten.

Ondersteuning clubschaak Verenigingen maakten buiten de eerder genoemde projecten, zelf nog weinig gebruik van de inzet van het ledenwerfteam om hun club te versterken en te laten groeien. Hiervoor is in het najaar aandacht besteedt aan het concreter maken van de ondersteuningsmogelijkheden. Een paar vragen zijn daarbij centraal gezet: - Waarop kan een beroep gedaan worden (wat valt allemaal onder ledenwerving)? - Wat voor ondersteuning is dat (advies, kennis of uitvoering)? - Wat levert het de vereniging op, behalve nieuwe leden? - Is er ook financiële steun mogelijk en is er een eigen bijdrage? - Wat wordt van de vereniging zelf verwacht (mankracht, tijd, accommodatie)?

11 Jaarverslag 2012

De website is daar vervolgens op aangepast.

Vijf clubs en een bond hebben daar in 2012 nog gebruik van gemaakt door een subsidie van € 200 of alleen advies, materialen of een workshop aan te vragen. Het meest aangevraagde project was ondersteuning bij het opzetten van een beginnerscursus voor volwassenen.

Activiteitenschema Ledenwerfteam 2012 No Project Plaats Behaald Behaald Behaald Behaald resultaat resultaat resultaat resultaat Vereniging Internet SpeelZ nieuwe leden schaak totaal 1 SpeelZ Den Bosch Den Bosch 5 219 224 2 Schaakchallenge Roosendaal 200 200 3 Schaakchallenge Etten Leur 148 10 158 4 1e woensdagmiddag jeugd GP cyclus online 78 78 5 SpeelZ Amsterdam-West, Het Probleem Amsterdam 75 75 6 Schaakchallenge Blerick 70 70 7 Schaakchallenge Hoorn 1 42 20 63 8 Schaakchallenge Heythuysen 7 45 52 9 JSC Magnus Leidsche Rijn, nieuwe club Utrecht 33 14 47 10 3e cyclus trainingen volwassenen op Online 44 44 Internet 11 2e woensdagmiddag jeugd GP cyclus Online 44 44 12 SpeelZ Schaakschool Indische Buurt Amsterdam 38 38 13 2e cyclus trainingen volwassenen op Online 27 27 Internet 14 workshops Internetschaak trainers Utrecht 27 27 15 SpeelZ Eindhoven Eindhoven 22 22 16 NK schoolschaak VO Online 20 20 17 ex leden enquete Online 3 7 10 18 SpeelZ Alphen ad Rijn Alphen a/d Rijn 10 10 19 Workshops Internetschaak Goes 4 4 20 Workshops Internetschaak Capelle a/d IJssel 3 3 Totaal 46 752 408 1216

Overige activiteiten waren: • SpeelZ stichting SSOP Slotervaart Amsterdam • Sport manisfestatie NOC*NSF Papendal • Werkgroep aanmelden leden • Sportimpuls, database ‘schoolactieve’ verenigingen • Ledenwerfacties verenigingen, € 200 regeling 5 clubs • SpeelZ nieuwe locaties Tilburg • Zeeland Schaakt Goes • HZ Chess Vlissingen, commentaar Giri Vlissingen • Workshops Internetschaak Hilversum • Workshop Ledenwerving-Ledenbehoud Voorst • Workshops Internetschaak Wierden, Blerick en Groningen

Slim.nl Schaakchallenges Ook in 2012 waren de belangrijkste onderdelen van de samenwerkingsovereenkomst tussen Slim.nl en de KNSB, de Schaakchallenges. Er zijn er vijf georganiseerd: • Heythuysen, organisator SV Leudal, speciale gast Paul van der Sterren, 45 deelnemers

12 Jaarverslag 2012

• Hoorn, organisator HSV De Eenhoorn, speciale gasten Dimitri Reinderman en Martine Middelburg, 42 deelnemers • Etten Leur, organisator KSG, speciale gast Robin van Kampen, 148 deelnemers • Roosendaal, organisator SV De Pion, speciale gasten Jan Smeets en Ioana Smaranda Padurariu, 200 deelnemers • Blerick, organisator SV Blerick, speciale gasten Tea Lanchava en Anne Haast, 70 deelnemers Eind 2012 is een uitgebreide persmap gemaakt met een overzicht van de eerste 2,5 jaar van de overeenkomst met Slim.nl. Naast de Slim.nl Schaakchallenges maakt ook het NK Schoolschaken Voortgezet Onderwijs onderdeel uit van de overeenkomst. Over dat evenement staat meer in het hoofdstuk over jeugdevenementen.

Verenigingsprijzen 2012 De drie verenigingen die zich op de verschillende ledenwervingsterreinen in 2012 hebben onderscheiden, zijn bekroond met geldprijzen: SK Vegtlust uit Maarssen won de Ledenwervingsprijs voor de per saldo over 2012 meeste nieuwe clubleden (plus 31). HMC uit Den Bosch won de SpeelZ – schoolschaak prijs voor meeste SpeelZ leden (230) en SV De Pion uit Roosendaal voor die van meeste Internetschaakleden (64 Internetschaakleden op de club + werving 200 deelnemers bij de Schaakchallenge).

De volledige top 10 van de verenigingsprijs 2012 is als volgt: plts Vereniging Plaats Saldo leden 1 SK Vegtlust Maarssen 31 2 S.V. Denk en Zet Scherpenisse 30 3 Dr. Max Euwe Enschede 27 4 De Waagtoren Alkmaar 22 5 S.V. De Uil Hillegom 20 6 S.C. De Giessen en Linge Giessenburg 17 S.V. Oud Zuylen Utrecht 17 8 SV Landau Axel 16 S.K. Souburg Oost-Souburg 16 10 S.V. De Elster Toren Elst 14 S.V. Voorschoten Voorschoten 14 S.G. Overschie Rotterdam 14 1e Goirlese Schaakclub Goirle 14

Masters In 2012 waren er nog drie mastersverenigingen actief (Bloemendaal, Leiden en Rotterdam). Van deze verenigingen is Rotterdam met 45 mastersleden duidelijk het grootst.

Kadervorming

Schaakdidactische opleidingen

Voor 2012 waren de doelstellingen op het gebied van de Schaakdidactische opleidingen: - Veertig Schaaktrainers Stap 1 en veertig Schaaktrainers 2 opleiden. - Acht Schaaktrainers 3 opleiden. - Uit onze ledengroep 15-25 jarigen zullen de meeste cursisten gevonden worden, aan de werving van deze jongeren zal extra aandacht geschonken worden. - 4 Bijscholingsbijeenkomsten voor Schaaktrainers op de niveaus 1 en 2 worden in centrale steden georganiseerd.

13 Jaarverslag 2012

Om bovenstaande punten te realiseren moeten er mogelijk nieuwe kaderdocenten bij komen. Deze zullen gevonden worden tussen de deelnemers van de bijscholingscursus die gehouden is in 2011/2012 en de schaaktrainer 3 cursus.

Cursus Schaaktrainer Stap 1 In 2012 zijn 5 cursussen Schaaktrainers Stap 1 van start gegaan met 51 deelnemers, tot nu toe zijn hiervan 44, waarmee de doelstelling van 40 geslaagden voor Schaaktrainers Stap 1 is gehaald.

Cursus Schaaktrainer 2 De Schaakdidactische cursus Schaaktrainer 2 heeft in 2012 weliswaar 57 deelnemers getrokken, maar hiervan hebben slechts 15 cursisten de eindstreep behaald. Voor 25 cursisten zal de afronding in 2013 plaats vinden. De doelstelling van 40 geslaagden voor Schaaktrainer 2 is niet gehaald. Voor Schaaktrainers 2 zit het niet afronden van de cursus in de Proeve Van Bekwaamheid; deze wordt als moeilijk ervaren.

Cursus Schaaktrainer 3 De cursus Schaaktrainer 3 is vanwege te weinig belangstelling verschoven naar 2013.

15-25 jarigen Voor de groep 15-25 jarigen is geprobeerd om een op maat gesneden cursus te geven. De wensen van deze leeftijdsgroep uitte zich in een zo kort mogelijke cursus, liefst in een weekend gegeven en een zo laag mogelijk eigen bijdrage. De geplande cursus kon uiteindelijk toch niet op genoeg animo rekenen en is daardoor niet van start gegaan.

Kaderdocenten In 2012 is de heer Van der Knijff begonnen als kaderdocent voor Schaaktrainer-2-cursussen.

Arbitercursussen De doelstellingen met betrekking tot het opleiden voor 2012 voor de arbiteropleidingen waren: • 50 Scheidsrechter A opleiden; er wordt ingespeeld op concrete vragen uit de regio’s. • Minimaal 5 Scheidsrechters B opleiden door middel van stages • Arbiters worden bijgeschoold indien het FIDE reglement zodanig veel is gewijzigd.

Cursus Scheidsrechter A In Heemskerk, Groningen, Den Haag en Arnhem is de cursus Scheidsrechter A gegeven met in totaal 41 deelnemers. De cursus te Enschede was gestart met 10 deelnemers in 2011 en is afgerond in 2012. Totaal leverde dit 29 nieuwe Scheidsrechters A op.

Stages Scheidsrechter B Er staan nu 23 kandidaten aangemeld als stagiaire. De stagiaires dienen 5 stages met goed gevolg af te leggen onder begeleiding van een erkend arbiter. In 2012 hebben 2 kandidaten het diploma Scheidsrechter B gekregen.

Cursus Scheidsrechter C De cursus Scheidsrechter C is in 2012 van start gegaan met 9 deelnemers. In 2013 zal er gestart worden met het tweede gedeelte van deze cursus, dat gaat over titel- en ratingreglementen.

Cursus Indelingsdeskundige A Er zijn in het jaar 2012 2 cursussen Indelingsdeskundige A gehouden in O-Souburg en Den Haag met in totaal 22 deelnemers. Hiervan zijn er 11 geslaagd.

Scheidsrechtersdag Eens in de twee jaar is er een bijscholingsdag voor de scheidsrechters. In 2012 kregen tijdens deze dag 39 scheidsrechters workshops aangeboden over toernooiorganisatie, klokken, organiseren van een wedstrijd op PlayChess en weerbaarheid.

14 Jaarverslag 2012

Terugblik op 2012 In 2012 zijn er 16 cursussen van start gegaan, 1 minder dan vorig jaar. Het aantal cursusdeelnemers is lager geworden en datzelfde geldt voor het percentage geslaagden. Het aantal geslaagden is niet genoeg om het tekort aan kader bij de verenigingen op te vullen.

In de loop van 2012 is de KNSB begonnen met een aanpak waarin het werven, behouden en (bij)scholen van schaaktrainers, schaakarbiters en kaderdocenten centraal staat. In januari 2012 zijn we gestart met een cursusplanner. Op deze cursusplanner staan de kadercursussen vermeld van de KNSB: http://www.schaakbond.nl/opleidingen/cursus-kalender . Het is gebleken dat een kalender alleen niet genoeg is om cursisten te krijgen. Persoonlijke benadering door mensen in het land levert het meeste rendement op.

Cursus 2009 2010 2011 2012 Schaaktrainer Stap 1 Cursussen 6 5 5 5 Geslaagden 77 60 49 44 Schaaktrainer 2 Cursussen 1 1 2 5 Geslaagden 14 6 8 15 Schaaktrainer 3 Cursussen 0 0 1 0 Geslaagden 0 0 12 0 Bijscholingsbijeenkomst (>ST3) Cursussen 1 0 Geslaagd 10 0 Scheidsrechter A Cursussen 1 3 4 4 geslaagden 13 37 22 29 Scheidsrechter B stagiaires 1 1 2 Scheidsrechter C cursussen 1 0 0 1 geslaagden 7 0 0 Indelingsdeskundige A cursussen 0 0 4 2 geslaagden 0 0 27 11 Indelingsdeskundige B cursussen 0 0 1 0 geslaagden 0 0 10 0 FIDE Arbiters Seminar seminars 1 geslaagden 9 Totaal cursussen 9 10 18 17 geslaagden 111 113 139 101

Topsport

Top-10 doelstelling In het Meerjarenbeleidsplan 'Samen werken aan de meesterlijke sport' staat als topsport doelstelling: In 2014 staat Nederland in de top-10 van het FIDE landenklassement. Die doelstelling is zo geformuleerd omdat een top-10 klassering in het FIDE Landenklassement niet alleen structurele successen voor het Nederlandse team kan opleveren, maar ook voor individuele Nederlandse spelers. Op 1 juli 2010 stond Nederland 14 e op de FIDE wereldranglijst. Inmiddels is ons land een paar plaatsen gestegen. In 2012 kwamen er voor het eerst

15 Jaarverslag 2012

maandelijkse FIDE ratinglijsten uit. Op de ranglijst van 1 september 2012 nam Nederland daadwerkelijk de 10 e plaats in. Het was in de maanden erna niet zo dat Nederland iedere maand vast in de top-10 stond (de onderlinge verschillen rond de plaatsen 9-12 zijn klein), maar er is wel duidelijk progressie geboekt sinds 2010.

Anish Giri Anish Giri bestendigde in 2012 zijn in 2011 verworven status van 2700+ GM. Hij werd door de FIDE dan ook uitgenodigd voor deelname aan de 2012-2013 Grand Prix cyclus. De nummers een en twee van de Grand Prix plaatsen zich voor het Kandidatentoernooi van 2014. De winnaar van dat toernooi mag de Wereldkampioen uitdagen. De Grand Prix is dus onderdeel van de WK-cyclus. In het eerste toernooi van de cyclus in Londen had Anish het zwaar tussen de wereldtoppers en eindigde hij op de gedeelde laatste plaats met de Amerikaan Hikaru Nakamura.

Leo van der Kar aanvraag Een aanvraag voor een Leo van der Kar trainingsstage van Anish Giri met Garry Kasparov is door NOC*NSF toegekend voor het gevraagde maximumbedrag van € 10.000,-. De stage zal echter pas in 2013 plaatsvinden, mede door de drukke agenda’s van de betrokkenen en het zoeken naar aanvullende financiering.

Sportagenda 2013-2016 In 2011 maakte NOC*NSF een start met het proces tot de totstandkoming van de Sportagenda 2013-2016. De topsportambitie werd daarbij als volgt geformuleerd: ‘Nederland structureel in de top-10 van de wereld’. Dat sloot goed aan bij de topschaakdoelstelling van de KNSB. Toch werd al snel duidelijk dat NOC*NSF zich met name wilde concentreren op een beperkte groep sporten met medaillekandidaten voor de Olympische Spelen. Daarbij werden veel criteria ook zo opgesteld dat deze gunstig uitpakten voor sporten met veel medaille onderdelen en weinig internationale concurrentie.

In de aanloop naar de extra Algemene Ledenvergadering van NOC*NSF in januari 2012 heeft de KNSB dan ook een stemverklaring verstuurd aan het NOC*NSF bestuur waarin verklaard werd dat de schaakbond ‘tegen’ zou stemmen. Alhoewel er wel een aantal kritische geluiden waren van andere bonden, vond onze tegenstem niet veel weerklank. Er was een duidelijk meerderheid voor het bestuursvoorstel van NOC*NSF. Voor 1 oktober diende de KNSB samen met alle andere sportbonden een investeringsplan in bij NOC*NSF. De meest recente successen op gebied van topschaak en talentontwikkeling waren hierin verwerkt (zilveren medailles voor Anna-Maja Kazarian en Lisa Schut, deelname Anish Giri WK-cyclus, en 6 e plaats mannenteam Olympiade), alsmede de structurele progressie van Nederland op de wereldranglijst (immers in de top-10). Vooraf was er contact met de prestatiemanager van NOC*NSF, die positief was over het plan en de mate waarin werd aangetoond welke resultaten te verwachten zijn van welke sporters.

Al snel na 1 oktober bleek dat alle sportbonden gezamenlijk duidelijk hadden overvraagd, en dat de subsidiemiddelen zeker niet toereikend zouden zijn om alle investeringsplannen te honoreren. NOC*NSF nam meer tijd bij de besluitvorming zodat zelfs de behandeling van de KNSB begroting voor 2013 moest worden uitgesteld.

Uiteindelijke volgde in december het besluit van NOC*NSF dat het KNSB investeringsplan deels werd toegekend, waarbij er alleen financiering beschikbaar was voor het topsportprogramma van Anish Giri en zijn trainingspartners. Daarbij keurde NOC*NSF de topschaakprogramma’s voor de mannen en vrouwen af wegens gebrek aan resultaten in de afgelopen periode.

NOC*NSF statushouders Op basis van prestaties op de Europese Kampioenschappen voor Landenteams in 2011 verleende NOC*NSF voor 2012 de volgende statussen. A-status: Anish Giri, Loek van Wely, Ivan Sokolov, Jan Smeets en Daniel Stellwagen. B-status: Zhaoqin Peng, Lisa Schut, Tea Lanchava, Marlies Bensdorp en Anne Haast.

16 Jaarverslag 2012

Talentontwikkeling

Visie Er is een integrale visie op jeugdschaak ontwikkeld met als doel de inspanningen op breedteschaakgebied en talentontwikkeling elkaar meer te laten versterken. Belangrijkste onderdeel van deze visie is het feit dat schaken een ‘vroegspecialisatiesport’ is. Het devies is dus op jonge leeftijd beginnen. Er moet echter ook aandacht zijn voor spelers die de top niet halen. Deze kunnen een zeer nuttige bijdrage als kader leveren voor zowel talentontwikkeling als breedteschaak. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de beoogde cyclus.

Leeftijd Talentontwikkeling en topsport Breedtesport 5 tot 6 jaar Top en breedte leren samen schaken (op school) 7 tot 8 jaar Top en breedte trainen en spelen samen (op een vereniging) 9 tot 10 jaar Top traint extra (stertrainingen) en speelt extra (toernooien) 11 tot 12 jaar Top traint apart (in belofte-viertal), maar speelt samen met breedte 13 tot 14 jaar Top traint hard en vormt uitdaging voor breedte 15 tot 16 jaar Top ontwikkelt zich sterk door intensieve Breedte krijgt trainingen met een meer sociaal training karakter op een vereniging 16 tot 20 jaar Top leert topprestaties te leveren Breedte krijgt kadertaken (bv. trainen jongste jeugd) 20 tot 30 jaar Top levert topprestaties Jeugdspelers worden jeugdkader 30 jaar en ouder Topspelers worden topkader

Op een bijeenkomst op 17 november werd de visie in grote lijn algemeen omarmd.

Trainingsprogramma Het aantal deelnemers aan de stertrainingen is in het seizoen 2011/2012 met 40 gestegen ten opzichte van het seizoen ervoor. Ook het aantal groepen is toegenomen: van 20 naar 27. Hiermee is de terugval in aantallen deelnemers en groepen ten opzichte van twee seizoen geleden gedeeltelijk goed gemaakt. In een aantal regio’s is het nog niet gelukt stertrainingen van de grond te krijgen, maar is wel de basis gelegd om dit in komende seizoenen wel te realiseren.

De stertrainingen zijn mede door de inspanningen van lokale contactpersonen kostendekkend georganiseerd (waarbij overheadkosten niet zijn doorberekend). Wel is er een klein bedrag geïnvesteerd in vier belofte- groepjes (wat kleinere groepjes met talentvolle kinderen die iets intensiever trainen).

In 2012 is geïnvesteerd in de kwaliteit van de trainingen door het laten ontwikkelen van trainingsmateriaal. Een aantal (nieuwe) stertrainers heeft deelgenomen aan de workshop over Internettrainingen. Van meer dan de helft van de trainers is een les bijgewoond door de talentcoach.

seizoen 2010/ 2011 seizoen 2011 / 2012 seizoen 2012 / 2013 groepen kinderen groepen kinderen groepen kinderen 1* 11 103 6 48 9 69 2* 7 45 6 43 10 65 3* 7 40 5 28 4 19 4* 3 16 2 12 2 10 5* 3 21 1 4 2 11 totaal 31 225 20 135 27 175

17 Jaarverslag 2012

Talentstatussen Vanaf 12 jaar worden de talentstatussen toegekend op basis van rating. De spelers met de hoogste statussen (Jong Oranje en Topstatus) ontwikkelde zich in 2012 naar verwachting en twee voormalig beloften wisten hierbij aan te sluiten, waardoor het aantal hoogste statushouders iets is toegenomen.

Bij het aantal Internationaal en Nationaal talentstatushouders is in het seizoen 2012/2013 wel een verdere teruggang te zien. Aan deze laatste groep kon geen individueel programma geboden worden door de KNSB en van deze groep nam net als in het seizoen ervoor slechts 25% deel aan de stertrainingen.

In de jongere leeftijdsgroep wordt niet hard op rating geselecteerd maar wordt de status toegekend op basis van verwachte progressie. Een groot deel van de huidige lichting spelers met een beloftestatus ontwikkelt zich goed en een aantal van de spelers tussen de 10 en 12 jaar heeft nu reeds een rating die uitzicht biedt op een hoge talentstatus.

Bij de meisjes loopt het aantal statushouders sterk terug. Dit is zorgelijk en kan een gevolg zijn van het grotendeels afschaffen van aparte centrale meisjesgroepen. Waar mogelijk worden meisjes wel zoveel mogelijk samengebracht in trainingsgroepen, maar blijkbaar is dit onvoldoende om voldoende progressie te bereiken.

seizoen 2010 / 2011 seizoen 2011 / 2012 seizoen 2012 / 2013 Jongens Meisjes Jongens Jongens Meisjes Totaal Jongens Meisjes Totaal Belofte 12 5 17 13 2 15 8 1 9 NT 21 7 28 16 5 21 11 2 13 IT 2 1 3 1 1 2 1 0 1 JO 0 0 0 1 1 2 1 1 2 TOP 3 2 5 3 1 4 3 2 5 totaal 38 15 53 34 10 44 24 6 30

Internettrainingen Internettrainingen zijn inmiddels een integraal onderdeel geworden van de jeugdtrainingen. In de stertrainingen zijn ze ondersteunend aan de reguliere groepstrainingen en worden ze bijvoorbeeld ingezet voor het bieden van extra individuele aandacht, het bespreken van huiswerk of het tussentijds analyseren van partijen. De internettrainingen met behulp van Playchess en Skype worden tevens ingezet als een intergraal onderdeel van het individuele trainingsprogramma voor de hogere talentstatushouders..

Opleidingsplan Er is een afgerond meerjarenopleidingsplan. Ter nadere invulling hiervan is ook in 2012 kant-en-klaar trainingsmateriaal ontwikkeld dat eigendom is van de KNSB en in Stertrainingsgroepen gebruikt kan worden: Er zijn een paar uitgewerkte onderwerpen extra beschikbaar gekomen voor de 1* en 2* groepen. Daarnaast wordt in een aantal stergroepen dankbaar gebruik gemaakt van de laatste uitbreidingen van de stappenmethode zoals de werkboeken vooruitdenken. Mede door het aantreden van een nieuwe talentcoach en een aantal nieuwe trainers is de afstemming van de inhoud zeker nog voor verbetering vatbaar.

Talent volgen en selecteren In 2012 is het model waarin de talentstatussen worden berekend verder uitgebouwd. Hierdoor is er meer informatie structureel zichtbaar geworden, maar met name voor de beloftes bestaat nog steeds de wens ook meer andersoortige info te incorporeren. Dit gebeurt nu nog te veel op incidentele basis.

Het ingevoerde systeem waarin van alle deelnemers aan de stergroepen de trainingshistorie inzichtelijk wordt gemaakt werkt goed op groepsniveau, maar het blijkt echter lastig om binnen dit systeem een goed overzicht te krijgen welke onderwerpen de spelers in het verleden binnen de KNSB-trainingsgroepen aangeboden hebben gekregen. Er wordt gezocht naar een meer simpele manier om de meest essentiële informatie beschikbaar te krijgen.

18 Jaarverslag 2012

Trainingsweekend Het trainingsweekend op 23 en 24 juni in Arnhem is prima verlopen. Met 40 aanmeldingen viel de deelname iets tegen, maar kon wel financieel neutraal gedraaid worden. Naast de trainers Boris Friesen, Ted Barendse, Frank Erwich, Leonore Braggaar en Nick Hortensius die ieder een vaste groep voor hun rekening hebben genomen, was Dolf Meijer als talentcoach aanwezig. Hij is bij alle trainers langs geweest om te observeren en feedback op de lessen te geven. Door bij alle trainers een stukje van de training over te nemen, konden de trainers ook in de gelegenheid gesteld worden bij collega’s mee te kijken.

WK-junioren in Athene, Griekenland Van 1 tot en met 16 augustus vond in Athene het WK-junioren plaats. Bij de meisjes tot en met 20 jaar stelde Lisa Schut teleur. Een virus speelde haar parten, waardoor ze erg vermoeid was. Ze eindigde op de gedeeld 20 e plaats. Wereldkampioen werd de Chinese Qi Guo. Bij de jongens tot en met 20 jaar kon Robin van Kampen niet meestrijden om de medailles. Hij eindigde op de gedeeld 11 e plaats. De Turk Ipatov (geboren in de Oekraïne) werd wereldkampioen. Bondscoach Vladimir Chuchelov was de begeleider.

Potsdam, Duitsland Acht Europese landen namen deel aan bijzonder rapidtoernooi in Potsdam (12-15 oktober) gesponsord door de Duitse Spoorwegen. De teams bestonden uit 8 spelers. Vier borden spoorwegpersoneel van de diverse landen. Het topbord werd per land gevormd door de een grootmeester. De overige borden werden ingenomen door talentvolle jeugdspelers. Jan Timman bezette het topbord voor Nederland. Andere prominente GMs die deelnamen waren Karpov, Short, Hort, en Huebner. Hing Ting Lai, Jorden van Foreest en Anne-Maja Kazarian waren als talenten toegevoegd aan het team. Opvallend was dat Nederland relatief jonge jeugdspelers had afgevaardigd. Het was voor hen een zeer nuttige ervaring. Timman scoorde goed met 5 punten uit 8 partijen, en moest in het individuele klassement slechts Short (die hij versloeg in de onderlinge partij) en een uitstekend spelende Karpov voor laten gaan. Omdat ook andere Nederlanders goed op dreef waren konden er echter meer bordprijzen door Nederlanders in ontvangst worden genomen. Zo won de dertienjarige Jorden van Foreest zelfs de 1 e bordprijs op bord 2 boven de zestienjarige IMs die Rusland en Duitsland vertegenwoordigden. Maar ook de personeelsleden van de NS speelden uitstekend. Bordprijzen waren er onder andere voor Menno Okkes, Herbert van Buitenen (6,5 uit 8!) en Jos Nooijen. Nederland eindigde op de derde plaats. Eindstand 1. Rusland 14 (42) 2. Duitsland 11 (37,5) 3. Nederland 10 (38,5) Alle kosten werden vergoed door de sponsor de Deutsche Bahn.

Jeugdschaak

Jeugdschaak evenementen De KNSB heeft in 2012 een ruim pakket aan evenementen voor de jeugd georganiseerd. De landelijke kalender bevatte in 2012 een rijk aanbod aan landelijke finales en kampioenschappen:

NK E in Waalwijk Casper Schoppen en Eva van Harten zijn in Waalwijk Nederlands kampioen bij de E-Jeugd geworden. Schoppen was met 9 uit 9 superieur in de categorie Algemeen. Hij bleef Jonas Hilwerda en Charlie Tang (6,5 uit 9) liefst 2,5 punt voor. Bij de meisjes was het veel spannender. Tot op het laatste moment was het onzeker wie kampioen zou worden. Eva was uiteindelijk de enige met 7 punten. De SBSB zorgde voor de 8 e keer op rij voor de uitstekende organisatie.

Nova College NK Jeugdschaak in Haarlem Het Nova College in Haarlem was voor het derde en tevens laatste jaar, het decor voor het NK jeugd in de oudste jeugdcategorieën. Julian van Overdam (Rotterdam) , Nathalie van der Lende (Santpoort Zuid), Roger Meng (Zoetermeer), Catheleijne Sanders (Rhenen), Joris Gerlagh (Tilburg) en Cheryl Looijer (Hoofddorp) zijn de

19 Jaarverslag 2012

Jeugdkampioenen van Nederland. Organisator Chesscool maakte er een mooi kampioenschap van en legde alles ook weer vast in Internetfilmpjes op chesscool tv.

NK E teams in Barneveld Het NK voor E teams (t/m 10 jaar) werd na 3 jaar achtereen in Groningen ditmaal in Barneveld georganiseerd door BDSV. De 40 teams streden in een gloed nieuw schoolgebouw De Meerwaarde om de NK titels. Opnieuw ging het jonge team van SV Moira Domtoren uit Utrecht met de titel aan de haal.

HiQ Invest NK Jeugdschaak D in Rijswijk Robby Kevlishvili en Cheryl Looijer hebben in Rijswijk de Nederlandse titels bij de D-Jeugd (2000 en later) veroverd. Robby won op de slotdag in de zevende ronde het cruciale duel van Anna-Maja Kazarian, zijn enig overgebleven concurrent. Hij eindigde op 8,5 uit 9 en stond alleen aan Lucas van Foreest een half punt af. Kazarian werd tweede met 7 uit 9, Andrew Mensing en Van Foreest derde met 6,5 uit 9. Bij de D-Meisjes was Cheryl Looijer superieur. Met 8 uit 9 bleef ze Sterre Kruijsen een punt voor. Sterre had in de vierde ronde het onderlinge duel al gewonnen. In de laatste ronde speelde de kampioene in 10 zetten remise tegen Iris Schelleman en werd daardoor onbereikbaar voor Kruijsen. De HSB verzorgde alweer voor de 22e keer op rij de organisatie.

Slim.nl NK Schoolschaken Voortgezet Onderwijs via Internetschaak - finale bij NEMO in Amsterdam De finale van de Slim.nl NK Schoolschaken voor het Voortgezet Onderwijs werd gehouden bij NEMO in Amsterdam op vrijdag 25 mei. De 10 sterkste schoolteams (6 VO I en 4 VO II) streden tussen de attributen van het wetenschappelijke en interactieve museum in Amsterdam om de titels. De winnaars gingen met een cheque van € 250 voor de school en ieder € 50 voor de spelers naar huis. De prijzen mochten ze in de webshop van NEMO gaan verzilveren. Zowel spelers, sponsor, als KNSB kijken uiterst tevreden terug op deze dag. Aan het NK Schoolschaken VO hebben in de vier individuele kwalificaties gemiddeld 32 spelers deelgenomen, aan de teamfinale 40 spelers afkomstig van 8 verschillende scholen (10 teams).

NK Schoolschaken Basis Onderwijs in Leiderdorp Voor het derde achtereenvolgende jaar werden in Leiderdorp de finales van het NK Schoolschaken Basis Onderwijs gespeeld. De 36 teams streden op 26 mei, 2 en 9 juni om de titels. Uiteindelijk won Openbare Basisschool De Koekoek uit Utrecht de NK titel. In dit team zitten allemaal clubspelers van Moira Domtoren met NK E kampioen Casper Schoppen op bord 1. De landelijke finale is het sluitstuk van een hele grote competitie die in november van het jaar start met lokale voorrondes. Per regionale bond strijden vele honderden schoolteams met in totaal meer dan 9000 kinderen tegen elkaar. Een overzicht van de aantallen teams (van 4 spelers) per regionale bond:

Regionale Bond 2011-2012 2010-2011 2009-2010 Friese Schaakbond 96 93 78 Noordelijke Schaakbond 231 224 217 Schaakbond Overijssel 155 168 163 Oostelijke Schaakbond 314 305 270 Stichts Gooise Schaakbond 362 396 354 Schaakbond Groot Amsterdam 182 168 194 Noord Hollandse Schaakbond 320 310 300 Leidse Schaakbond 174 176 178 Haagse Schaakbond 164 150 127 Rotterdamse Schaakbond 138 172 136 Zeeuwse Schaakbond 75 58 90 Noord Brabantse Schaakbond 137 138 160 Limburgse Schaakbond 21 29 22 2369 2387 2289

20 Jaarverslag 2012

Nationale Pupillendag in Roosendaal Op 16 juni werden de twee finalemaanden afgesloten met het kampioenschap van de allerjongsten in Roosendaal. 120 spelers in de leeftijden van 6 t/m 9 jaar streden om 6 NK titels in de F, G en H categorieën (jeugd en meisjes). De organiserende vereniging SV De Pion had ca. 35 vrijwilligers ingezet om alles in goede banen te leiden. De titels bij de jeugd gingen naar de vooraf al voorspelde favorieten: Maarten Hoeneveld (Amsterdam), Siem van Dael (Reuver) en Luuk van Steenoven (Alkmaar). Bij de meisjes was het vooraf minder duidelijk, Eva van Harten (Leiden) was uiteraard wel favoriet en won ook bij categorie F. Alexa Wingate (Amsterdam) en Kimmily Tran (Rotterdam) meldden zich met titels bij de G resp. H categorie als nieuwe talentjes.

Open NK Jeugd in Borne Begin augustus heeft voor de tweede maal het ONJK in Borne plaatsgevonden. Met 226 deelnemers was de organisatie uiteindelijk tevreden. Er was in eerste instantie begroot op 300 deelnemers, maar 3 weken voor aanvang heeft de organisatie dit aantal moeten bijstellen. Dit leidde o.m. tot verlaging van het prijzengeld van € 5500 naar € 3500. Daarna trok het deelnemersaantal vreemd genoeg juist weer aan van 170 naar 226 deelnemers. Drie titels gingen naar buitenlandse spelers, de rest bleef in eigen land.

Open NK Rapid voor Jeugdteams in Mierlo Op 23 september streden bijna 300 jeugdspelers verdeeld over 69 club en schoolteams om de rapid titels in Mierlo. De titels gingen naar Zukertort uit Amstelveen (AB), Nuvema STB uit Oosterhout (C), Tegelse SV uit Tegelen (D), SSV Klim-Op uit Capelle ad IJssel (E) en SV Leiderdorp (F).

NK Snelschaak Jeugd in Bunschoten-Spakenburg Op 13 oktober is alweer voor de vierde keer in Bunschoten-Spakenburg het NK Snelschaak Jeugd gehouden. Met 97 deelnemers een prima opkomst. De organisatie was in handen van een jonge groep enthousiastelingen van SV En Passant. De titels gingen naar: A: Julian van Overdam, Monica Reichardt, B: Jasper Zwirs, Timardi Verhoeff, C: Andrew Mensing, D: Max Warmerdam, Lorena Kalkman, E: Sjoerd van Roon en Eva van Harten.

53e Huttontoernooi in Den Haag De RSB heeft de jaarlijkse Hutton-wedstrijd gewonnen voor jeugdteams van regionale bonden. De OSBO eindigde op ruime afstand als tweede, de NHSB werd derde. Er deden 36 viertallen van acht regionale bonden mee.

Open NK Rapid voor de Jeugd in Eindhoven In 10 leeftijdscategorieën streden de deelnemers in de aula van de TU Eindhoven om de Nederlandse titels jeugd algemeen en meisjes (totaal 20 titels). In de jongste groep t/m 8 jaar wonnen Siem van Dael en Circe Janse. De jongste groepen t/m 8, 9, 10 en 11 jaar zijn ook in omvang de grootste met gemiddeld 30 deelnemers per leeftijdsjaar. Guus Bollen won met 8,5 uit 9 de tienkamp in de categorie onder 25 jaar. Lisa Hortensius was het enige meisje en scoorde 3 uit 9. De clubprijs voor de club met vier spelers die samen de hoogste score hadden bereikt, ging naar SSV Klim-Op uit Capelle aan de IJssel.

Grand Prix Jeugdcyclus op Internet De KNSB Internetschaak Grand Prix Jeugdcyclus 2011-2012 is afgesloten met in totaal 100 deelnemers die een of meerdere keren hebben meegespeeld. Het lukte uiteindelijk 80 van de 100 deelnemers in deze GP cyclus om voldoende punten te scoren voor een prijs. De prijzen varieerde van een Stappenwerkboekje of een schaakset tot schaaksoftware. Opvallend was dat de veel Internetschakers juist een schaakbord en plastic of houten stukken als prijs kozen.

KNSB Jeugdclubcompetitie in Amersfoort De KNSB jeugdclubcompetitie werd voor de vijfde en tevens laatste maal in De Drietand in Amersfoort gespeeld. Na vier zaterdagen was het team van Charlois Europoort de sterkste in de Meesterklasse A, Het team van Santpoort in de Meesterklasse C en Unitas in de Meesterklasse D.

21 Jaarverslag 2012

In de Promotieklasse A werd ditmaal in een veld van 14 teams gespeeld. Spijkenisse 1 won deze groep en promoveerde samen met de teams van De Pion 2, Op Eigen Wieken en Assen naar de Meesterklasse A.

Schaakfestival Groningen Met een flinke groep jeugdspelers is deelgenomen aan het Schaakfestival in Groningen. De organisatie was zo vriendelijk voor een selectie jeugdspelers gratis verblijf op hotelschip de Mars beschikbaar te stellen. De begeleiding was in handen van talentcoach Dolf Meijer en Piet Peelen. Het was een zeer gezellige week en ondanks dat de groep iets aan de grote kant was, werd dit initiatief door deelnemers zeer gewaardeerd.

EK Jeugd in Praag, Tsjechië Van 16 tot en met 26 augustus heeft in Praag het EK Jeugd plaats gevonden. In totaal deden 16 deelnemers mee in 10 verschillende categorieën. Naast Dolf Meijer (delegatieleider) zijn als begeleiders mee geweest Zhaoqin Peng, Sipke Ernst en Ted Barendse. Anna-Maja speelde een prima toernooi en na een klein missertje in de eerste ronde speelde ze het hele toernooi bovenin mee. Helaas lukte het in de voorlaatste ronde niet om van haar Griekse concurrente te winnen en moest zij uiteindelijk berusten in een gedeeld eerste plaats (op weerstandspunten 2e). Naast Anna-Maja deden ook Robby Kevlisvili en Jorden van Foreest het naar behoren en wisten beide een gedeeld 7e plek te bemachtigen.

De organisatie in Praag was bovengemiddeld te noemen, hetgeen ook de organisatie van de Nederlandse uitzending vergemakkelijkte. De oranje T-shirts die voor de gelegenheid (helaas zonder een sponsor) waren geregeld waren in meerdere opzichten een succes: zichtbaarheid naar buiten toe, herkenbaarheid tijdens het toernooi, mooie foto’s voor in de media.

Rondom het toernooi was sowieso de nodige media-aandacht. Robby Kevlisvili stond met een artikel in het AD, Casper Schoppen pagina vullend in de Volkskrant en de 2e plek van Anna Maja werd genoemd op het jeugdjournaal.

Vierlandentoernooi in Antwerpen, België Van 29 t/m 30 september heeft een Nederlands jeugdteam deelgenomen aan het vierlandentoernooi in Antwerpen. Ongelukkigerwijs viel dit toernooi samen met de eigen jeugdclubcompetitie. Er is voor gekozen om wel deel te nemen, maar geen spelers te vragen die in teams voor de Jeugdclubcompetitie waren opgegeven. Dientengevolge kon met een beduidend zwakker team aangetreden worden dan vorig jaar toen dit toernooi nog overtuigend werd gewonnen. Nu behaalde het team, ondanks vele spannende wedstrijden slechts een derde plaats. Het was voor de betreffende spelers echter een erg leuke ervaring. Met de Belgische organisatie is afgesproken voor volgend jaar vroegtijdig te overleggen om een meer geschikte datum te vinden.

WK Jeugd in Maribor, Slovenië Van 7 tot en met 19 november heeft in Maribor (Slovenië) het WK Jeugd plaats gevonden. In totaal deden 5 Nederlandse spelers mee in 5 verschillende categorieën. Alle 5 spelers werden op voorhand kansen toegedicht om in ieder geval bovenin mee te doen. Naast Vladimir Chuchelov (delegatieleider) was Merijn van Delft de andere begeleider. Ondanks een niet geheel vlekkeloze start (door enige organisatorische problemen) kwam de Nederlandse delegatie de eerste ronde toch goed uit de startblokken: tot en met ronde 4 werd geen enkele nederlaag geïncasseerd. De man met de hamer sloeg echter toe op de maandag omdat een dubbel ronde op het programma stond. Iedereen leed die dag een nederlaag en alleen Lisa Schut wist zich de dag erna hiervan te herstellen. Zij wist dit schitterend door te trekken tot het eind van het toernooi en behaalde een fantastische 2e plek. Ook Anna-Maja zette een prima prestatie neer en eindigde met drie overwinningen in de laatste ronden op een keurige 6e plek. De jongens konden zich helaas niet mengen in de strijd om de topplekken en zette de volgende scores neer: Benjamin Bok (6 uit 9), Robby Kevlishvili (7 uit 9), Jorden van Foreest (6,5 uit 9)

22 Jaarverslag 2012

Evenementen

Nederlandse Kampioenschappen in Amsterdam

NK Algemeen De Nederlandse Kampioenschappen verhuisden in 2012 naar de hoofdstad. Van 14 tot en met 21 juli trad het Science Park op als gastheer. Het toernooi vond tegelijkertijd plaats met het open toernooi (SPA Chess), dat in 2011 voor het eerst had plaatsgevonden. De spelers werden ondergebracht in het NH Hotel Tropen. Bij de mannen (algemeen) was er sprake van een enkelrondige achtkamp. Bij de vrouwen werd de titelstrijd uitgevochten in een dubbelrondige vierkamp. Op het NK Algemeen sleepte Anish Giri op superieure wijze zijn derde NK titel in de wacht. Hij stond slechts twee remises af en eindigde een vol punt boven Ivan Sokolov en Erwin l’Ami. Generatiegenoot Robin van Kampen eindigde op een verdienstelijke 50%.

Slotstand Nederlands Kampioenschap 2012 Amsterdam 14 - 21 juli

1 GM Giri, Anish 6 2 GM Sokolov, Ivan 5 3 GM L'Ami, Erwin 5 4 GM Van Kampen, Robin 3,5 5 GM Smeets, Jan 2,5 6 GM Reinderman, Dimitri 2 7 GM Ernst, Sipke 2 8 GM Swinkels, Robin 2

NK Vrouwen Voor het eerst kende het NK Vrouwen deze eeuw een andere winnaar. Tea Lanchava onttroonde Zhaoqin Peng dankzij een ijzersterke start. Een ronde voor het einde was ze al zeker van de titel. Tea Lachava behaalde haar eerste NK-titel met een score van 4,5 uit 6. Peng eindigde na een slotoverwinning op Lanchava op de 2 e plaats.

Slotstand Nederlands Kampioenschap Vrouwen 2012 Amsterdam 14 - 21 juli

1 IM Lanchava, Tea 4,5 2 GM Peng, Zhaoqin 4 3 WIM Haast, Anne 2,5 4 Middelveld, Martine 1

KNSB Competitie Voor het eerst in de geschiedenis slaagde een Limburgse vereniging erin om Clubkampioen van Nederland te worden. Voerendaal (Klimmen) werd met een voorsprong van maar liefst 5 matchpunten op HMC Calder (Den Bosch) en Accres Apeldoorn winnaar in de Meesterklasse van het seizoen 2011/2012. LSG en HSG (de kampioen van het vorige seizoen) degradeerden uit de Meesterklasse. En Passant en Kennemer Combinatie 1 promoveren vanuit de eerste klasse. Er werden drie normen gescoord in de meesterklasse. Maarten Solleveld voldeed aan zijn derde en laatste GM norm. Mark Haast en Mart Nabuurs scoorden beiden hun eerste IM norm.

Bijeenkomsten en enquête inzake regionale- en KNSB-competitie Er zijn een drietal bijeenkomsten gehouden in 2012 met als onderwerp de ‘externe’ schaakcompetities in Nederland. In het voorjaar zijn de competitieleiders van de regionale bonden uitgenodigd om te praten over allerhande competitiezaken in hun regio (teruglopende aantallen, verschillen in competitieopzet, reglementszaken etc.). Deze bijeenkomst is georganiseerd vanuit de doelstellingen in het

23 Jaarverslag 2012

meerjarenbeleidsplan, en op grond van verzoeken in de bondsraad. De bijeenkomst werd door alle aanwezigen als nuttig ervaren. Diverse punten zijn ook meegenomen naar de werkgroep Competitie. Een werkgroep Competitie kwam bijeen voor overleg over allerhande zaken die betrekking hebben op de KNSB-competitie. Daarnaast is apart overleg gevoerd met de teamleiders van de meesterklasse teams. Een en ander heeft ertoe geleid dat alle verenigingen medio augustus een enquête kregen toegezonden met daarin een vijftal vragen over de competitie. Hierop hebben tachtig verenigingen gereageerd. Wat opviel was dat de meningen zeer verdeeld waren. De resultaten van de enquête zijn met de werkgroep Competitie besproken en deels verwerkt in een paar wijzigingen in het Competitiereglement in de laatste Bondsraadvergadering van 2012.

KNSB Beker - finale in Bunschoten Spakenburg Het gebeurt niet vaak dat een vereniging die uitkomt in de 3e klasse KNSB de KNSB bekerfinale weet te winnen. Toch is dat precies waar SISSA (Groningen) in 2012 in slaagde. Helemaal verrassend kan de overwinning ook weer niet genoemd worden. De Groningers werden in het seizoen 2011-2012 kampioen in klasse 3A, en de eerste twee borden van het bekerteam werden bezet door topgrootmeesters Loek van Wely en Ivan Sokolov. Het kampioensteam werd compleet gemaakt door Erik Jan Hummel en Frits Rietman. In de halve finale versloeg SISSA de Rotterdammers van RSR Ivoren Toren met 3,5-0,5. In de andere halve finale won LSG (Leiden) een beetje verrassend van de organiserende vereniging En Passant (Bunschoten-Spakenburg) met 2,5-1,5. In de finale was LSG daarna geen partij voor SISSA dat met maar liefst 3,5-0,5 hard toesloeg. De strijd om de derde plaats wist En Passant in zijn voordeel te beslechten (3-1).

Bekerfinale (Bunschoten-Spakenburg, 17 mei 2012)

Finale SISSA - LSG 3½ - ½

3e/4 e plaats En Passant - RSR Ivoren Toren 3 - 1

Halve Finales LSG - En Passant 2½ - 1½ SISSA - RSR Ivoren Toren 3½ - ½

NK Internet Het NK Internet werd van 26 tm 30 juni gespeeld met vier kwalificatietoernooien en een finale. De kwalificaties stonden open voor alle KNSB leden. In totaal trokken deze toernooien bijna 200 deelnemers. De finale bestond uit vier spelers uit de kwalificaties en 12 spelers op rating en was zeer sterk bezet met onder meer 7 grootmeesters. Na drie ronden knock-out stonden Jan Smeets en Robin van Kampen in de finale. De eerste won met 5-2.

NK Blitz Meppel Het Nederlands Kampioenschap Blitz 2012 werd gewonnen door grootmeester Sipke Ernst. Hij troefde in de finale erkend snelschaakspecialist en titelverdediger Manuel Bosboom af. Voor Ernst was het de tweede keer dat hij in Meppel de Nederlandse titel behaalde.

Tata Steel Chess Tournament in Wijk aan Zee Het tweede Tata Steel Chess Tournament in Wijk aan Zee eindigde in een groot succes voor de Armeniër Levon Aronian. Met een score van 9 uit 13 eindigde hij een punt boven Magnus Carlsen, Teimour Radjabov en Fabiano Caruana. Beste Nederlander in de A-groep werd Loek van Wely met de voor hem weinig karakteristieke score van 11 remises en 2 nederlagen. Anish Giri begon uitstekend met 4 punten na 7 ronden. Daarna stortte hij in en verloor maar liefst vijf keer op rij, om uiteindelijk met 4,5 uit 13 op de gedeelde laatste plaats te eindigen.

24 Jaarverslag 2012

Winnaar van de B-groep werd de Indiër Pentala Harikrishna met 9 uit 13. Erwin l’Ami en Sergey Tiviakov deelden een punt achter de winnaar de 4 e/5 e plaats. Dimitri Reinderman (7,5), Jan Timman (6) en Sipke Ernst (5) waren de andere Nederlanders in de B-groep. In de C-groep werd de race tussen Turov (10,5) en Tikkanen (10) uiteindelijk gewonnen door de eerstgenoemde. Daan Brandenburg eindigde hier op een keurige 3 e plaats. De andere Nederlanders eindigden op de plaatsen 10 tot en met 14.

Univé schaaktoernooi in Hoogeveen De Kroongroep van het 16 e Univé Chess Tournament werd overtuigend gewonnen door de Amerikaan Hikaru Nakamura. Hij versloeg al zijn tegenstanders met 1,5-0,5. Sergey Tiviakov eindige met een 50% score op de 2 e plaats, voor Anish Giri (2,5 punten) en Hou Yifan (2 punten). Het open toernooi eindigde in een compleet Nederlands succes. Erwin l’Ami en Friso Nijboer wonnen met 7 uit 9. Terwijl de 3 e tot en met 6 e plaats gedeeld werd door Sipke Ernst, Jan Timman, Robin van Kampen en Manuel Bosboom.

Schaakfestival Groningen Voor de 50 e opeenvolgende keer werd in Groningen tijdens de kerstvakantie geschaakt. De A-groep van het Schaakfestival Groningen werd gewonnen door Zaven Andriasian, Alexander Kovchan en Sipke Ernst. Zij eindigden met 7 uit 9 een halfje boven een drietal achtervolgers waaronder Robin van Kampen. IM normen werden gescoord door Milan Mostertman en Ivo Maris. Ook de invitatietweekamp John van der Wiel-Jorden van Foreest was weer een geslaagd element van het festival. De grootmeester werd in de eerste twee partijen op remise gehouden door het jeugdtalent, maar sloeg vervolgens twee keer toe om de tweekamp met 3-1 te winnen.

Remco Heite toernooi in Wolvega De vierde editie van dit tweejaarlijkse rapid toernooi in Wolvega werd gewonnen door Daniel Fridman die de beslissingsvluggertjes net iets beter speelde dan Loek van Wely en Spike Ernst. Het drietal scoorde 3 uit 5 in de reguliere partijen van de zeskamp. De Open groep werd met 7,5 uit 9 gewonnen door Erwin l’Ami, een halfje boven Friso Nijboer.

Zomertoernooien in Nederland Nova College Haarlem Het NOVA College weekend toernooi eindigde in een overwinning voor Erwin l’Ami, Robin van Kampen en Stewart Haslinger.

SPA Chess Tournament Amsterdam Het tweede Science Park toernooi in Amsterdam werd gewonnen door de Amerikaanse IM Hungaski en de Israelische GM Greenfeld voor een viertal achtervolgers waaronder de Nederlanders David Klein en Sjoerd Plukkel. Naast de Nederlandse Kampioenschappen die tegelijkertijd werden verspeeld, organiseerde de spelersvakbond ACP op dezelfde locatie tevens een GM zeskamp (dat toernooi werd gewonnen door Ivanchuk).

Leiden Chess Tournament Het Leiden Chess Tournament werd gewonnen door de Engelse GM David Howell die een halfje eindigde boven de Indiase grootmeester Negi. Negi versloeg in de laatste ronde Benjamin Bok die daardoor een GM norm op een halfje miste.

ONK Dieren Het ONK Dieren eindigde in een overwinning voor Jan Smeets. Hij startte moeizaam, maar achterhaalde het hele veld na een mooie eindsprint van 4,5 uit 5. Met 7 uit 9 werd hij alsnog Open Nederlands Kampioen een halfje boven de grootmeesters Greenfeld en Bakre.

Euro Chess Tournament ONJK Borne Zyon Kollen werd met 7,5 uit 9 Open Nederlands Jeugdkampioen tot 20 jaar. Op een halfje van de winnaar eindigde Jorden van Foreest op de tweede plaats. Cathelijne Sanders werd de meisjeskampioen tot 20 jaar.

25 Jaarverslag 2012

Hogeschool Zeeland toernooi Vlissingen Het Hogeschool Zeeland in Vlissingen werd een prooi voor Dimitri Reinderman die samen met de Israëliër Gil Popilski op 7,5 uit 9 eindigde.

BDO Haarlem Het BDO toernooi in Haarlem werd gehouden van 25 augustus tot en met 2 september. De ‘Premier’ groep won de Oekraïense grootmeester Zerebukh met 7 uit 9. Een prima ongedeelde tweede plaats was er voor Twan Burg, die daarmee tevens zijn eerste GM norm scoorde. Het ‘Challenger’ werd gedeeld gewonnen door Manuel Bosboom en Rob Schoorl. De laatste scoorde daarmee zijn derde IM norm.

EK Individueel Algemeen in Plovdiv, Bulgarije Het EK Individueel werd gehouden van 20 tot en met 31 maart in Plovdiv. De Nederlandse deelnemers waren: Anish Giri, Ivan Sokolov, Erwin l’Ami, Jan Smeets, Sipke Ernst, David Klein en Jorgen Henseler. De vijf grootmeesters werden ondersteund met 70% bijdrage in de kosten middels de NOC*NSF subsidie ‘deelname internationale evenementen’. Bondscoach Vladimir Chuchelov was in Plovdiv voor begeleiding van Anish Giri, Jan Smeets en Erwin l’Ami. Jan Smeets begon slecht, maar speelde daarna voortreffelijk en plaatste zich voor de World Cup 2013. Ivan Sokolov was lange tijd goed bezig, maar kwam uiteindelijk net tekort voor plaatsing. Anish Giri stelde teleur en verloor veel ratingpunten. David Klein speelde sterk en scoorde een GM-norm. De Rus Jakovenko werd Europees Kampioen.

14 Jan Smeets 8 Plaatsing voor de Worldcup 2013 29 Ivan Sokolov 7,5 82 Sipke Ernst 6,5 91 Anish Giri 6,5 121 Erwin L'Ami 6 247 David Klein 4,5 331 Jorgen Henseler 3

EK Individueel Vrouwen, in Gaziantep, Turkije Van 6 - 19 mei Geen afvaardiging

Olympiade in Istanbul, Turkije De 40 e schaak Olympiade heeft van 27 augustus tot en met 10 september plaatsgevonden in Istanbul. De teams bestonden uit: Mannen: Anish Giri, Loek van Wely, Ivan Sokolov, Jan Smeets en Daniel Stellwagen. Captain: Vladimir Chuchelov Vrouwen: Zhaoqin Peng, Tea Lanchava, Lisa Schut, Anne Haast en Arlette van Weersel. Captain: Jeroen Bosch

Mannen De mannen behaalden na een slechte start uiteindelijk een uitstekende 6 e plaats, direct achter de grote schaaklanden, maar voor bijvoorbeeld Azerbeidzjan, Hongarije en Frankrijk. De manier waarop dit resultaat tot stand kwam was echter opmerkelijk. Het team startte slecht met een minimale overwinning op Maleisië, en nederlagen tegen Venezuela en Georgië. Daarna volgden 6 overwinningen op rij! Waaronder goede overwinningen op sterke schaaklanden als Bulgarije, Letland en Israël. Op dat moment was de zwakke start weer volledig hersteld. Ronde 10 was cruciaal voor de verdeling van de medailles. Nederland speelde tegen Armenië en maakte remise op de zwartborden (Van Wely en Smeets). Normaal gesproken ziet het er dan goed uit, maar Aronian (de gouden medaille winnaar op bord 1) gaf Giri schaakles op bord 1. Terwijl Akopian een kansrijk offer bracht tegen Sokolov op bord 3 en ook won. Een terechte 3-1 overwinning van Armenië, dat de volgende dag de eindoverwinning veilig stelde en nu drie van de laatste vier Olympiades heeft gewonnen. Nederland had in ronde 11 een ietwat gelukkige loting. Tegenstander Argentinië had weliswaar een goed toernooi achter de rug, maar was relatief nog steeds een makkelijke tegenstander. De wedstrijd zelf liep perfect. Zowel Giri als Van Wely hadden al snel een ruime tijdvoorsprong

26 Jaarverslag 2012

en boekten snelle overwinningen. De remises van Sokolov en Smeets bepaalden de eindstand op 3-1 en goede eindklassering. Eindstand Olympiade 2012 1. Armenië 19 397 2. Rusland 19 388,5 3. Oekraïne 18 363 4. China 17 390,5 5. Verenigde Staten 17 361 6. Nederland 16 329 7. Vietnam 16 313,5 8. Roemenië 16 310 Totaal 157 deelnemende landenteams.

Vrouwen Op de startranglijst stond het damesteam 17 e. Het uiteindelijke resultaat was met een 20 e plaats conform die ranglijst. Het team begon goed maar kon daarna de stap naar de top niet maken. De individuele prestaties binnen het team liepen zeer sterk uiteen. Lisa Schut werd topscorer met 8,5 uit 10 en ook Arlette van Weersel presteerde goed (ongeslagen en 6 uit 8). Beide speelsters werden 6 e op hun bord, wat uitstekend is. Nederlands Kampioen Tea Lanchava had het echter zwaar op bord 2, en Zhaoqin Peng bedierf een redelijk toernooi met twee slotnederlagen. Eindstand Olympiade vrouwen 2012 1. Rusland 19 450 2. China 19 416 3. Oekraïne 18 408,5 4. India 17 336 5. Roemenië 16 313,5 6. Armenië 16 313 7. Frankrijk 15 347,5 8. Georgië 15 344 9. Iran 15 339 10. Verenigde Staten 15 326 20. Nederland 14 285,5 Totaal 127 deelnemende landenteams.

World Cities Team Championship in El Ain, Verenigde Arabische Emiraten Op grond van de 6 e plaats op de Olympiade werd Nederland door de FIDE uitgenodigd een stedenteam af te vaardigen naar het World Cities Team Chess Championship. Dat werd van 21-29 december gehouden in El Ain. Landenteams konden deelnemen onder de naam van een stad. Deelname aan dit evenement werd gerealiseerd dankzij de ‘deelname subsidie Internationale Evenementen’ (NOC*NSF), en sponsoring door gemeente Hoogeveen, Univé (Hoogeveen) en McDonalds (Hoogeveen). Nederland werd dan ook vertegenwoordigd door team ‘Hoogeveen’ met als spelers: 1. Anish Giri 2. Ivan Sokolov 3. Sergey Tiviakov 4. Jan Smeets

Een sterk team, dat op de valreep van 2012 voor een goede prestatie zorgde. Team ‘Hoogeveen’ werd in El Ain wereldkampioen! Met name Sergey Tiviakov werd de held van het team door in de kwartfinales een nederlaag van Jan Smeets op bord 4 te compenseren met een overwinning op bord 3 – waardoor niet Saratov (Rusland) maar Hoogeveen doorging naar de halve finale. In de halve finales werd Tashkent met 3-1 verslagen (overwinningen van Giri en Sokolov). Waarna in een spannende finale Baku met 2,5-1,5 naar de tweede plaats werd verwezen, dankzij opnieuw een overwinning van Tiviakov.

27 Jaarverslag 2012

Toernooikalender KNSB

De evenementenkalender in Nederland blijft goed gevuld. Hieronder een overzicht per categorie, waarbij geldt dat evenementen in meerdere categorieën kunnen vallen:

Per categorie 2012 2011 Verschil Senioren 7 6 +1 Jeugd 75 76 -1 Masters 0 2 -2 Meerdaags 44 52 -8 Normaal tempo 84 95 -9 Rapid 153 155 -2 Snelschaak 49 38 +11 Simultaan 4 4 0 Internetschaak 55 56 -1 Alle evenementen 375 373 2

Buitenlandse zaken

ECU en FIDE congressen

In het algemeen kan gesteld worden dat de verhouding tussen de Europese landen en het bestuur van de FIDE moeizaam is. Het FIDE bestuur gaat niet serieus in op onze wensen, en probeert zaken buiten de Algemene Vergadering om erdoor te drukken, of ongewenste geluiden tijdens de vergadering niet toe te laten. Recentelijk lijkt het FIDE bestuur bezig om op allerlei mogelijke manieren geld te genereren van de leden (zonder dat duidelijk is met welk doel). President Ilyumzhinov gaat door met het bezoeken van allerlei regimes op politiek instabiele momenten. Bij het FIDE bestuur zit veel kwaad bloed over hoge proceskosten verbonden aan een aangespannen rechtszaak door een aantal landen (niet Nederland) ten tijde van de vorige presidentsverkiezingen. Nederland is zich in 2012 steeds actiever gaan opstellen tegenover ongewenste besluiten van het FIDE bestuur, en heeft zich middels haar vertegenwoordiger Herman Hamers ook sterk gemaakt voor een zogenaamde G15 (een groep van grote schaaklanden met gezamenlijke belangen) om een tegenwicht te kunnen bieden tegen het dictatoriale gedrag van het FIDE bestuur. Twee concrete voorbeelden uit 2012: - Ali Yazici, president van de Turkse federatie, heeft in een opmerkelijke brief geweigerd arbiters op de Olympiade in Istanbul toe te laten die komen uit de landen die indertijd de rechtszaak tegen FIDE hebben aangespannen in Lausanne. Hierop is door de federaties van deze landen een protestbrief gestuurd. Het FIDE bestuur heeft niets van zich laten horen over deze niet-reglementaire actie (waarbij de heer Yazici een van de vice-presidenten van de FIDE is). - Tijdens de Olympiade in Istanbul heeft ook het FIDE congres plaatsgevonden. Herman Hamers was hier aanwezig als FIDE gedelegeerde namens de KNSB. Op de agenda stond onder andere een brief van de KNSB inzake een door de FIDE ingestelde regeling die arbiters verplicht een licentie aan te schaffen (ingaand op 1 januari 2013). De KNSB ziet hier alleen een inkomstenbron voor de FIDE in, zonder dat de licentieregeling zelf positieve gevolgen heeft. De KNSB had bij het indienen van het voorstel de steun van diverse landen (niet alleen West-Europese, maar ook de Verenigde Staten en Rusland). Tijdens de vergadering werd het voorstel op schandalige wijze genegeerd door het FIDE bestuur en niet in stemming gebracht.

Chess in Schools en EU parlement Het EU Parlement heeft in 2012 steun uitgesproken aan het Chess in Schools project van ECU president Danailov en Gary Kasparov (Kasparov Foundation). Het aantal benodigde handtekeningen werd ruim gehaald. Over het algemeen slaagt slechts ongeveer 15% van de opstellers van dit soort ‘written declarations’ erin om de benodigde steun vanuit het EU Parlement te krijgen. Het Parlement doet met het aannemen van de declaration de oproep om: Chess in Schools aan te moedigen in alle lidstaten, in communicatie over sport

28 Jaarverslag 2012

aandacht te geven aan Chess in Schools en te zorgen voor de benodigde budgetten vanaf 2012, gebruik te maken van resultaten van schaak-gerelateerd onderzoek aan de ontwikkeling van kinderen.

Dresscode ECU Vanaf 1 januari 2012 waren spelers en arbiters in ECU evenementen gehouden aan zogenaamde dresscode. De eerste evenementen waarop de kledingvoorschriften van toepassing zijn waren het EK Individueel Vrouwen (waar geen Nederlandse vrouwen aan deelnamen) en het EK Individueel Algemeen. De dresscode kreeg zeer veel aandacht in de media.

Bijzondere bonden

Nederlandse Schaakvereniging voor Visueel Gehandicapten De NSVG heeft in 2012 traditiegetrouw het O.N.K. (Open Nederlands Kampioenschap) georganiseerd in hotel Dennenhoeve in Nunspeet. Aan de zevende editie deden in totaal 35 schakers mee afkomstig uit vier verschillende landen. De A-groep bestaande uit 14 spelers werd gezamenlijk gewonnen door onze landgenoot Sergio Harnandan en Gennedy Gelman uit Azerbeidjan. In de B-groep trok Martinus Spriensma na zes ronden aan het langste eind. Daarnaast werd er dit jaar in november weer het NSVG-ledenweekend georganiseerd op dezelfde locatie. Sergio Harnandan nam deel aan het WK in Griekenland waar hij verdienstelijk in de middenmoot eindigde. In India werd in augustus de schaakolympiade in Chennai georganiseerd. Het Nederlandse viertal eindigde helaas als laatste. In 2012 heeft de NSVG diverse nieuwsbrieven aan de leden en relaties gestuurd. Het ledenaantal bleef nagenoeg gelijk. Daarnaast heeft de NSVG zich bezig gehouden met de toegankelijkheid van haar eigen website ( www.nsvg.nl ) en gekeken naar andere gerelateerde (schaak)sites wat er nog verbeterd kan worden. Dit blijft een aandachtspunt.

Nederlandse Bond van Schaakprobleemvrienden Al jaren houdt de Nederlandse Bond van Schaakprobleemvrienden (NBvS) haar najaarsvergadering plaats op een zaterdag in de eerste weken van november in de middag. In de ochtend wordt er een wedstrijd in het oplossen van schaakproblemen gehouden de zgn. Henk Hagedoorn-oploswedstrijd. De laatste jaren kent deze wedstrijd ook een aparte wedstrijd voor beginnende oplossers. In de laatste jaren zijn we voor deze oploswedstrijd en najaarsvergadering enkele keren te gast geweest bij een jubilerende schaakvereniging. In 2010 was dat het geval bij het 75-jarig bestaan van de schaakvereniging Sliedrecht en in 2012 bij het 90-jarig bestaan van de schaakvereniging Charlois-Europoort in Rotterdam. Het lijkt een goede formule te zijn: de NBvS organiseert een bijzondere wedstrijd en dat trekt toch enkele nieuwsgierige leden van de jubilerende vereniging aan. Zij doen dan vaak mee met de oploswedstrijd voor beginners. Daarmee hoopt de de NBvS de belangstelling voor schaakproblemen te verhogen binnen de partijschakers. Mocht uw schaakvereniging in 2013 een jubileum vieren en mocht u wat voelen voor een bijzondere wedstrijd voor schakers neem dan contact op met de secretaris van de NBvS.

Nederlandse Bond van Correspondentieschakers Het ledenbestand van de NBC liep dit bondsjaar licht terug, van 299 naar 286 leden. Van de leden zijn 6 woonachtig in het buitenland. In K-43 (post) werd Frits.Marell en in KE-13 (webserver) Arjen Oudheusden kampioen van Nederland. In 2012 eindigden ook twee andere posttoernooien. Jeroen van Gool won K-44 en in K-45 werd de winst gedeeld door Richard Lindemann en Krine Faber. Ron Langeveld werd de 26 e Wereldkampioen correspondentieschaken! Op het ICCF-Congres in Pretoria (Zuid-Afrika) is aan één NBC-lid een internationale titel toegekend. Bert Westera werd benoemd tot SIM. Het bestuur van de NBC vergaderde in 2012 drie maal. Op 14 april werd de algemene ledenvergadering gehouden. De vernieuwde website ( www.correspondentieschaken.nl ) ging op 18 september “live”, en de elektronische nieuwsbrief verscheen in 2012 vier maal.

Computer Schaak Vereniging Nederland Van CSVN is geen deelrapportage ontvangen.

29 Jaarverslag 2012

Alexander Rueb Vereniging voor SchaakEindspelStudie Het bestuur van ARVES was in 2012 ongewijzigd: Voorzitter: Luc Palmans Secretaris: René Olthof Penningmeester: Marcel van Herck Evenementen: Harm Benak Hoofdredacteur EG: Harold van der Heijden

Zoals altijd is ARVES erg gericht op vaste activiteiten. Via ons lid Yochanan Afek zijn wij betrokken bij de Tata Steel Oploswedstrijd. De vierde editie daarvan werd eind januari gewonnen door David Klein, voor Joost Michielsen en titelverdediger John Nunn. Onze eigen ARVES-oploswedstrijd voor eindspelstudies is ondergebracht bij het jaarlijkse treffen van de probleemcomponisten in maart. Winnaar werd in Nunspeet voor de eerste keer Yochanan Afek. De enige persoon in de wereld, die onder beroep op zijn verblijfsvergunning heeft staan eindspelstudiecomponist, bleef de concurrentie ruim voor met 41 punten uit maximaal 60. Afek scoorde punten in alle zes opgaven. Fransman Michel Caillaud werd tweede met 36 punten en door een snellere tijd werd Dolf Wissmann derde met 32 punten. Titelverdediger Martin van Essen kwam niet verder dan de zesde plaats. In het veld van 13 deelnemers waren vier oud-kampioenen te vinden. Helaas ontbraken de Belgische cracks Marcel van Herck en Eddy van Beers vanwege een overlap met de clubcompetitie aldaar. In september werd het 55e congres van de WFCC (World Federation of Chess Composition) gehouden in het verre Kobe, Japan. Er waren 28 lidstaten aanwezig, waaronder Nederland. Als Study of the Year werd gekozen een meesterwerk van Oleg Pervakov, dat niet voor niets de 1e prijs in het Harold van der Heijden 50-JT in de wacht sleepte. Harold van der Heijden kreeg de FM-titel compositieschaak verleend. Nederland heeft 16 titelhouders op dit gebied (3x GM, 6x IM en 7x FM), Harold is na de legendarische Jan Marwitz (1990) pas de tweede uit de eindspelstudiehoek. De open oploswedstrijd werd gewonnen door O.Comay (ISR) (een opmerkelijke deelnemer was hier grootmeester Maxime Vachier-Lagrave die toevallig in Japan was en 13e werd) terwijl de landenwedstrijd WCSC Polen als winnaar had, vóór Duitsland en Rusland. Het inmiddels traditionele ARVES-jenevertoernooi ontbrak niet. De vijfde editie kende als thema wederzijdse zetdwang in een toreneindspel. Het toernooiboek is te vinden onder http://wccc2012kobe.com/kobe2012booklet.pdf . De 56e congres wordt 21-28 september 2013 gehouden in Batumi. Er zijn in 2012 ook weer diverse compositietoernooien tot een goed einde gekomen waar ARVES bij betrokken was. Het Memorial-toernooi voor Milu Milescu (jury Amatzia Avni) werd gewonnen door Sergey Didukh, vóór Yochanan Afek. Een jubileumtoernooi voor Jan Timman, die in december 2011 60 jaar werd, was een groot succes (sluiting inzending 30 juni 2012) en kende maar liefst 75 inzendingen. De vrijwel onbekende winnaar was de Deen Steffen Slumstrup Nielsen. Afek werd opnieuw tweede. Dat gebeurde overigens in nog 5 andere studietoernooien in 2012 - ongetwijfeld een wereldrecord.

In memoriam

Op 12 maart is in zijn woonplaats Meppel onverwacht Kees Hoogendijk aan een hartstilstand overleden. Hij was oud-bestuurslid en lid van de Meppeler Schaakvereniging waarvoor hij afgelopen zaterdag nog als invaller in de KNSB-competitie tegen HSG 2 gewonnen had. Hij begeleidde in Ghana en Nederland slimme kinderen, onder andere door schaakles aan ze te geven. Op twee Schaakolympiades kwam hij uit voor het Ghanese schaakteam, in 2008 in Dresden en in 2010 in Khanty Mansyisk in Siberië. Hij is 56 jaar geworden.

Henk Gerth is op 17 april op 81 jarige leeftijd overleden. Hij was jarenlang wedstrijdleider van de Jeugdclubcompetie en de KNSB-competitie.

Op 29 april is Dick van Geet overleden. Hij is 80 jaar geworden. Van Geet was Internationaal Meester en correspondentieschaak-grootmeester. In 1952 werd hij jeugdkampioen van Nederland.

Joop Adema is op 27 juni op 86 jarige leeftijd overleden. Hij was jarenlang penningmeester van de SGA (van december 1972 tot november 1987) en is benoemd tot erelid van de SGA in 1987. Tevens was hij

30 Jaarverslag 2012

administrateur van het Max Euwe Centrum van april 1989 tot juli 1995. Ook is hij lid geweest van de Financiële Advies Commissie van de KNSB.

Op 25 september is Herman Jukkenekke op 68 jarige leeftijd overleden. Hij was van 9 november 1991 tot 13 februari 1993 penningmeester van de KNSB. Vanaf 2003 was hij voorzitter van schaakvereniging Zierikzee.

Leon Pliester, Internationaal Meester is op 23 oktober in Rotterdam op 58-jarige leeftijd overleden. Hij was een bekende schaker die aan prominente toernooien deelnam, en ook over schaken publiceerde.

Op 30 oktober is Dick Hajee op 81-jarige leeftijd in zijn woonplaats Elst overleden. De heer Hajee was geruime tijd competitieleider van de OSBO en ook was hij lang examinator bij de jeugdexamens voor pionnen-, toren en koningsdiploma. Vanwege grote verdiensten was de heer Hajee erelid van de OSBO. Hij was meer dan 40 jaar lid van ASV.

In Utrecht is op 4 december Louis Hijweegen overleden. De SGS-bestuurder werd zaterdag tijdens een schaaktoernooi in Woerden onwel en werd met spoed naar het ziekenhuis vervoerd. Daar bleek dat hij een hersenbloeding had gehad. Aan de gevolgen daarvan is Hijweegen overleden. Hij is 59 jaar geworden. Hijweegen was behalve een enthousiast schaker lange tijd actief als bestuurslid van de SGS, zowel als competitie- en als jeugdleider. Daarnaast organiseerde hij toernooien en blies hij de schaakclub Doredenkers in Wijk bij Duurstede die eerder ter ziele was gegaan nieuw leven in.

31 Jaarverslag 2012

Eindstanden KNSB-competitie

Meesterklasse Mp Bp 1 Voerendaal 16 54½ K 2 HMC Calder 11 49 3 De Stukkenjagers 11 43½ 4 Accres Apeldoorn 10 47 5 SO Rotterdam 9 48½ 6 Utrecht 9 48 7 Groningen 7 45 8 BSG 7 36½ 9 LSG 6 41½ D 10 HSG 4 36½ D

Klasse 1A Mp Bp Klasse 1B Mp Bp 1 En Passant 17 67½ P 1 Kennemer Combinatie 1 15 61½ P 2 Zukertort Amstelveen 14 54 2 Wageningen VLG Advocaten 14 49½ 3 Braceland ESGOO 14 52½ 3 HWP Sas van Gent 12 52 4 SOPSWEPS'29 10 42 4 Charlois Europoort 10 49½ 5 Philidor 1847 9 43 5 Caissa 10 46 6 Ricoh SC Purmerend 8 42½ 6 DD 8 43 7 Dr. Max Euwe 7 37 7 Paul Keres 7 39½ 8 Unitas 6 41 8 RSR Ivoren Toren 6 39½ 9 Kennemer Combinatie 2 3 34 D 9 Eindhoven 5 36½ D 10 De Eenhoorn 2 34½ D 10 HMC Calder 2 3 33 D

Klasse 2A Mp Bp Klasse 2B Mp Bp 1 SSC 1922 16 46 P 1 Amersfoort 15 46½ P 2 VAS 14 43½ 2 LSG 2 14 43 3 Unitas 2 13 41 3 Caissa 2 12 43½ 4 MSV 13 38½ 4 Accres Apeldoorn 2 12 43 5 Dr. Max Euwe 2 10 35½ 5 AAS 11 39 6 Utrecht 2 6 34 6 Voorschoten 7 34 7 Emanuel Lasker 6 32½ 7 ZSC-Saende 7 29 8 Caissa 3 5 32½ 8 Westlandse Schaakcombinatie 5 30 9 Boven IJ 4 32 D 9 Oud Zuylen 5 27½ D 10 HSG 2 3 24½ D 10 Oegstgeest '80 2 24½ D

Klasse 2C Mp Bp Klasse 2D Mp Bp 1 De Toren Arnhem - VSV 1 15 43½ P 1 Vianen/DVP 15 41½ P 2 De Wijker Toren 12 40 2 ASV 15 39½ 3 Spijkenisse 12 39 3 DJC 10 41 4 PION 11 37½ 4 Venlo 10 40 5 De Pion 9 37 5 DSC Delft 1 10 37½ 6 HWP Haarlem 8 37 6 Veldhoven 9 36 7 HWP Sas van Gent 2 8 34½ 7 Voerendaal 2 7 34½ 8 DSC Delft 2 7 31½ 8 HSC 6 30½ 9 Fischer Z 5 32½ D 9 Zevenaar 6 30 D 10 Philidor Leiden 3 27½ D 10 De Toren Arnhem - VSV 2 2 29½ D

32 Jaarverslag 2012

Klasse 3A Mp Bp Klasse 3E Mp Bp 1 SISSA 17 55 P 1 Sliedrecht 14 44½ P 2 Assen 15 48 2 Promotie 13 43 3 Spassky's 11 35½ 3 Caissa 5 12 36½ 4 Sneek 10 38 4 RSR Ivoren Toren 2 10 40 5 Almere 8 36 5 LSG 3 10 37 6 Philidor 1847 3 8 31 6 BSG 2 8 34 7 Accres Apeldoorn 3 7 35½ 7 ZSC-Saende 2 8 32½ 8 De Twee Kastelen 7 31 8 Charlois Europoort 3 7 34 9 Schaakwoude 6 30 D 9 HWP Haarlem 2 6 31 D 10 Haren 1 20 D 10 De Uil 2 27½ D

Klasse 3B Mp Bp Klasse 3F Mp Bp 1 Groningen 2 17 44 P 1 De Stukkenjagers 2 16 46 P 2 Philidor 1847 2 16 43½ 2 HWP Sas van Gent 3 12 37½ 3 DSG Pallas 13 52 3 De Drie Torens 11 40 4 Xidata SV Hardenberg 11 38½ 4 Krimpen aan den IJssel 11 37½ 5 ASV 3 7 37 5 Goes 10 37 6 Doetinchem 7 35 6 De Pion 2 9 35½ 7 Almelo 6 30 7 Rijswijk 8 36 8 UVS 2 6 29½ 8 Terneuzen 7 33 9 ESGOO 2 5 26 D 9 Middelburg 6 32½ D 10 WSG Winterswijk 2 24½ D 10 DSC Delft 4 0 25 D

Klasse 3C Mp Bp Klasse 3G Mp Bp 1 ASV 2 15 42 P 1 UVS 1 15 42½ P 2 Zukertort Amstelveen 3 14 42½ 2 Dordrecht 14 45½ 3 Regiohakkers 13 42½ 3 Souburg 14 41½ 4 Messemaker 1847 11 41½ 4 Charlois Europoort 2 11 37½ 5 Oosten-Toren 10 37 5 Bergen op Zoom 10 35½ 6 Het Kasteel 8 31½ 6 Spijkenisse 2 8 32½ 7 Paul Keres 3 6 33½ 7 ASC 7 34½ 8 LSG 4 6 31 8 DSC Delft 3 6 32½ 9 Amersfoort 2 4 31½ D 9 Overschie 5 32 D 10 PSV Dodo 3 27 D 10 De Willige Dame 0 26 D

Klasse 3D Mp Bp Klasse 3H Mp Bp 1 De Waagtoren 16 50½ P 1 Geleen 17 48 P 2 Zukertort Amstelveen 2 14 42 2 Paul Keres 2 15 49½ 3 Caissa 4 12 41 3 HMC Calder 3 11 36 4 Santpoort 12 39 4 Dubbelschaak '97 10 38½ 5 De Eenhoorn 2 11 36 5 RSC ’t Pionneke 9 34½ 6 Tal/DCG 9 36½ 6 De Combinatie 8 34½ 7 Kennemer Combinatie 3 6 29½ 7 SMB 8 32½ 8 VAS 2 4 31½ 8 D4 7 32½ 9 HWP Zaanstad 3 28½ D 9 Venlo 2 4 29½ D 10 LSG 5 3 25½ D 10 Veldhoven 2 1 24½ D

33 Jaarverslag 2012

De kampioenen van 2012

Algemeen Anish Giri Rijswijk Vrouwen Tea Lanchava Amersfoort Open Kampioenschap Jan Smeets Leiden Clubcompetitie Voerendaal Klimmen Bekercompetitie SISSA Groningen Senioren Toon van Lanen Wanroij Veteranen Ad van den Berg Leiderdorp NK Internet Jan Smeets Leiden NK bedrijven TU Eindhoven Eindhoven Open NK Snelschaken Yasser Seirawan Amsterdam NK Snelschaken Sipke Ernst Groningen NK Snelschaken voor Clubteams niet gehouden Open NK Rapid Bart Michiels Wetteren (België)

NK Jeugd (Haarlem, Rijswijk, Waalwijk, Roosendaal) A jeugd Julian van Overdam Rotterdam A meisjes Nathalie van der Lende Santpoort Zuid B jeugd Roger Meng Zoetermeer B meisjes Catheleijne Sanders Rheden C jeugd Joris Gerlagh Tilburg C meisjes Cheryl Looijer Voorhout D jeugd Robby Kevlishvili Zoetermeer D meisjes Cheryl Looijer Voorhout E jeugd Casper Schoppen Utrecht E meisjes Eva van Harten Leiden F jeugd Maarten Hoeneveld Amsterdam F meisjes Eva van Harten Leiden G jeugd Siem van Dael Reuver G meisjes Alexa Wingate Amsterdam H jeugd Luuk van Steenoven Alkmaar H meisjes Kimmily Tran Rotterdam

Open NK Jeugd (Borne) A jeugd Zyon Kollen Enschede A meisjes Cateleijne Sanders Rhenen B jeugd Mischa Senders Kaatsheuvel B meisjes Xadia van Brunxvoort Apeldoorn C jeugd Maarten van Harten Leiden C meisjes Svetlana Suciková Slowakije D jeugd Kevin Nguyen Rotterdam D meisjes Sofie Hüttl België E jeugd Sven ter Stal Duitsland E meisjes Ilse Geene Leidschendam G jeugd Siem van Dael Reuver G meisjes Circe Janse Rotterdam

Jeugdclubcompetitie (Amersfoort) Meesterklasse A Charlois Europoort Rotterdam Meesterklasse C Santpoort Velserbroek Meesterklasse D Unitas Groningen

NK E teams (Barneveld) Moira Domtoren Utrecht

34 Jaarverslag 2012

Slim.nl NK Schoolschaken Voortgezet Onderwijs (NEMO Amsterdam) VO I (bovenbouw) St. Maartenscollege Voorburg VO II (onderbouw) Gymnasium Apeldoorn Apeldoorn

NK Schoolschaken Basisonderwijs (Leiderdorp) OBS De Koekoek Utrecht

Open NK rapid Jeugd (Eindhoven) Jeugd t/m 25 jaar Guus Bollen Eindhoven Meisjes t/m 25 jaar Lisa Hortensius Leiden Jeugd t/m 20 jaar Bart von Meijenfeldt Breda Meisjes t/m 20 jaar Evie Warmelink Groningen Jeugd t/m 17 jaar Jan van Overdam Rotterdam Meisjes t/m 17 jaar Rosa Ratsma Voorschoten Jeugd t/m 15 jaar Lars Vereggen Chaam Meisjes t/m 15 jaar Villa Siu Spijkenisse Jeugd t/m 13 jaar Joris Gerlagh Tilburg Meisjes t/m 13 jaar Maaike Keetman Heerhugowaard Jeugd t/m 12 jaar Max Warmerdam Tegelen Meisjes t/m 12 jaar Cheryl Looijer Hoofddorp Jeugd t/m 11 jaar Luuk Baselmans Tilburg Meisjes t/m 11 jaar Lorena Kalkman Spijkenisse Jeugd t/m 10 jaar Mick van Randtwijk Apeldoorn Meisjes t/m 10 jaar Pascalle Monteny Spijkenisse Jeugd t/m 9 jaar Jonas Hilwerda Groningen Meisjes t/m 9 jaar Eva van Harten Leiden Jeugd t/m 8 jaar Sien van Dael Reuver Meisjes t/m 8 jaar Circe Janse Rotterdam

NK Snelschaak Jeugd (Bunschoten/Spakenburg) A jeugd Julian van Overdam Rotterdam A meisjes Monica Reichardt Bunschoten B jeugd Jasper Zwirs Apeldoorn B meisjes Timardi Verhoeff Heiloo C jeugd Andrew Mensing Sliedrecht C meisjes - D jeugd Max Warmerdam Tegelen D meisjes Lorena Kalkman Spijkenisse E jeugd Sjoerd van Roon Rosmalen E meisjes Eva van Harten Leiden

Open NK rapid voor Jeugdteams (Mierlo) Categorie AB Zukertort Amstelveen Categorie C Nuvema STB Oosterhout Categorie D Tegelse SV Tegelen Categorie E SSV Klim-Op Capelle a/d IJssel Categorie F SV Leiderdorp Leiderdorp

Huttontoernooi (Den Haag) Alle categorieën RSB A categorie RSB B categorie RSB C categorie RSB D categorie OSBO E categorie HSB

35 Jaarverslag 2012

KNSB Jeugd Internet Grand Prix 2011-2012 (online) Groep Voortgezet Onderwijs Thomas Beerdsen Apeldoorn Groep (stap 3) Max Warmerdam Tegelen Groep (stap 1 en 2) Jeffrey Huynh Veenendaal

Behaalde titels bij de FIDE

International GrandMaster Woman FIDE Master Roeland Pruijssers Anna-Maja Kazarian Maarten Solleveld FIDE Arbiter International Master Arno Eliëns Floris van Assendelft Mark Huizer David Klein John Pouwels Stefan Kuipers Erik Ruben Matthew Tan FIDE Trainer FIDE Master Merijn van Delft Miguoel Admiraal Sjoerd Plukkel Roger Meng Jeffrey van Vliet

36 Jaarverslag 2012

Commissies

Commissie van Beroep De Commissie van Beroep kwam één keer bijeen en behandelde daarin één beroepsgeval uit de KNSB- competitie in 2011-2012.

Scheidsrechterscommissie De Scheidsrechterscommissie boog zich in 2012 onder andere over het beoordelen van aanvragen voor de titels Internationaal Arbiter en FIDE Arbiter. Verder heeft de commissie geadviseerd bij het vaststellen van de richtlijn overmacht.

Ratingcommissie De commissie heeft vier ratinglijsten uitgebracht bij zowel de jeugd als de senioren. De ratingcommissie heeft zich verder gebogen over verbetering van de web weergave van de rating voor zowel de jeugd als seniorenrating.

Commissie Kadervorming De Commissie Kadervorming kwam één keer bijeen. De commissie heeft een voorstel gedaan betreffende het invoeren van gediplomeerde arbiters bij de 3e klasse KNSB-wedstrijden, maar dit voorstel haalde het niet in de Bondsraad. Verder heeft de commissie onder andere het plan van aanpak kadervorming besproken.

Examencommissie Arbiteropleidingen De Examencommissie Arbiteropleidingen beoordeelt de schriftelijke examens van de arbiteropleidingen voordat deze worden afgenomen. In 2012 boog de commissie zich over 3 examens. De heer Roosendaal heeft de taak van voorzitter op zich genomen, de heer Peeters is als lid toegetreden.

Toetsingscommissie ten behoeve van Schaaktrainer opleidingen De functie van de commissie is het aanvaarden en valideren van de diverse Proeve van Bekwaamheden (portfolio’s) van de cursisten van de Schaaktrainer-opleidingen. De commissie bestaat uit twee leden de beleidsmedewerker kader en de talentcoach.

Commissie van Beroep voor toetsing Schaaktrainer opleidingen De Commissie heeft de taak om zo snel als redelijkerwijs mogelijk is beslissingen te nemen ten aanzien van beroepen tegen beslissingen van de toetsingscommissie t.b.v. Schaaktraineropleidingen. De commissie is in 2012 niet in actie hoeven komen.

Technische Commissie De Technische Commissie is in februari een keer fysiek bijeen geweest om de eigen werkwijze te evalueren. In deze vergadering heeft tevens de jaarlijkse evaluatie van de ratinggrenzen van de talentstatussen plaatsgevonden. Verder zijn de meeste beslissingen genomen in vergaderingen via Skype. In maart zijn de vrije plaatsen voor de Nederlandse Jeugdkampioenschappen toegekend. Verder is in het voorjaar de selectie voor het EK Jeugd in Praag vastgesteld. In juli zijn de statussen voor het seizoen 2012-2013 toegekend.

Financiële Advies Commissie De Financiële Advies Commissie kwam vier keer bij elkaar, waarbij twee keer ook de penningmeester en de directeur aanwezig waren. Besproken werden de jaarrekening 2011 en de begrotingsscenario’s voor de jaren 2013 t/m 2016. Daarnaast was onder andere de Managementletter 2012 onderwerp van gesprek.

Tuchtcommissie Er werden in 2012 geen zaken ingediend bij Tuchtcommissie.

Vertrouwenscommissie Benoemingen In 2012 zijn er geen voordrachten geweest.

37 Jaarverslag 2012

Klachtencommissie Seksuele Intimidatie Er werd in 2012 een klacht ingediend bij de Klachtencommissie Seksuele Intimidatie. Nadat de klacht was ingediend en de beklaagde partij de klacht van de klagers had gelezen, heeft de beklaagde partij alsnog besloten in te stemmen met het verzoek van de klagers, waardoor een hoorzitting en een uitspraak van de Klachtencommissie niet langer nodig was.

Geschillencommissie Er werden in 2012 geen klachten ingediend bij de Geschillencommissie.

Per 31 december was de samenstelling van de verschillende KNSB-commissies als volgt:

Commissie van Beroep Technische Commissie H.A. Bartels - voorzitter J. van Onzen B. Plomp S. Ernst E.M. Enschede T. Bus E.M.M. Roosendaal vanuit Bondsbureau: D. Meijer - voorzitter A.A. Schuering C. Versteeg Tuchtcommissie Th.M.M. van Beekum. H. Bartels - voorzitter E.M. Noordijk Scheidsrechtercommissie H. van Putten P. de Jonge - voorzitter R.J.C. Wessels A.A. Schuering J. Toorman C.A. Roet C.A. Roet J.L. van den Ende I. Timmermans A.F. Strik vanuit Bondsbureau: K. Stolk Financiële Advies Commissie J. de Boer - voorzitter Ratingcommissie W. Pool K. Dekker C.G.H. van 't Land J.K.Schut G. Kodentsov T. Willemze A. Pauptit C.A. Roet vanuit Bondsbureau: M.J. van der Werf M. Jans Toegevoegd vanuit Alg. Bestuur: M.J.T. Bosman vanuit Bondsbureau: K. Stolk - voorzitter Vertrouwenscommissie Benoemingen Commissie Kadervorming E.H. Schuyer - voorzitter A.F. Strik A. Rongen D.J. M. Fassaert M.J.T. Bosman D. Meijer J. Krabbenbos (CSVN) B. Friesen W.A. Oudheusden (NBC) vanuit Bondsbureau: S. Valster-Schiermeier Klachtencommissie Seksuele Intimidatie Examencommissie Arbiteropleidingen I. van den Berg - voorzitter E.M.M. Roosendaal - voorzitter A.F.R. Avis A.F. Strik D.J.M. Fassaert D.J.M. Fassaert L. Jap Tjoen San A. Rutten F. Peeters Geschillencommissie A.A. Schuering - voorzitter Toetsingscommissie tbv Schaaktraineropleidingen F.A. Cuijpers S. Valster-Schiermeier - voorzitter M.R. Okkes D. Meijer A.F.R. Avis J. Vogel Commissie v.Beroep Toetsing Schaaktraineropleidingen J. Bosch, voorzitter B. Friesen T. Willemze

38 Jaarverslag 2012

Bestuur en Bondsbureau

Samenstelling Algemeen Bestuur per 31 december Eddy Schuyer voorzitter Arthur Rongen vice-voorzitter en secretaris Michiel Bosman penningmeester Patrick Bernhart sponsoring Jan Stomphorst topschaak Dharma Tjiam jeugdschaak en talentontwikkeling

Bezetting Bondsbureau per 31 december Mark van der Werf directeur Jeroen Bosch directeur sportief Tom Bottema redacteur website Eric van Breugel breedtesport en jeugdschaak Vladimir Chuchelov bondscoach Dolf Meijer talentontwikkeling Franck Steenbekkers ledenwerfteam Koos Stolk competitie en evenementen Sacha Schiermeier opleidingen Sandra Tarabene ledenadministratie en financiële administratie Huub Uttien financiële administratie Patrice Vos management assistente Arlette van Weersel ledenwerfteam, sponsoring en communicatie Minze bij de Weg schaakmagazine

Overzichten KNSB-leden

Figuur 5: aantal KNSB-leden per leeftijdscategorie

aantal leden KNSB per leeftijdscategorie 8.000

2009 7.000 2010

6.000 2011

5.000 2012

4.000

3.000

2.000

1.000

0 0 - 11 12 - 17 18 - 24 25 - 34 35 - 44 45 - 64 65 en ouder

Opmerking: in deze grafiek zijn de internetlidmaatschappen in het kader van de uitbreiding van het jeugdlidmaatschap niet meegenomen.

39 Jaarverslag 2012

Tabel: ledenverloop per maand per bond

bond dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 FSB 735 744 754 766 768 767 768 766 746 724 740 751 753 NOSBO 1.036 1.026 1.022 1.023 1.023 1.056 1.022 1.009 1.036 1.042 1.067 1.067 1.069 SBO 916 925 920 923 934 933 919 908 900 871 891 899 905 OSBO 2.450 2.451 2.445 2.438 2.453 2.435 2.408 2.400 2.367 2.328 2.397 2.403 2.402 SGS 2.205 2.222 2.237 2.256 2.258 2.249 2.238 2.218 2.181 2.199 2.233 2.287 2.301 SGA 1.363 1.407 1.417 1.425 1.429 1.448 1.430 1.414 1.377 1.351 1.354 1.355 1.371 NHSB 2.544 2.559 2.594 2.598 2.608 2.600 2.445 2.416 2.362 2.277 2.324 2.343 2.350 LeiSB 920 925 929 940 942 938 928 887 858 857 879 881 888 HSB 1.295 1.284 1.294 1.291 1.284 1.280 1.260 1.261 1.237 1.211 1.260 1.268 1.288 RSB 1.941 1.967 1.973 1.970 1.991 1.991 1.945 1.933 1.915 1.867 1.880 1.889 1.893 ZSB 446 472 473 468 489 492 488 494 490 477 484 469 506 NBSB 1.818 1.837 1.836 1.837 1.841 1.840 1.832 1.801 1.784 1.778 1.798 1.843 1.851 LISB 884 919 923 906 908 898 882 863 827 855 847 851 863 NSVG 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 48 47 47 NBvS 68 67 67 67 67 67 67 67 67 67 66 66 66 NBC 323 303 302 299 300 298 298 298 296 297 298 297 293 CSVN 269 253 253 250 250 250 250 249 248 249 249 250 251 ARVES 32 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 SpeelZ 777 879 776 829 781 753 674 643 668 813 860 814 816 Internetschaak 1.730 1.767 1.786 1.798 2.210 2.221 2.235 2.250 2.245 2.323 2.324 2.324 2.326 Persoonlijke Leden 179 184 184 187 187 190 188 192 193 199 189 189 179 Overig 313 462 403 304 298 301 305 302 292 275 274 252 227 totaal incl. dubbelleden 22.292 22.734 22.669 22.656 23.102 23.089 22.664 22.453 22.171 22.142 22.495 22.578 22.678 dubbelleden 1.679 1.646 1.661 1.666 1.661 1.702 1.610 1.592 1.631 1.624 1.643 1.655 1.676 totaal excl. dubbelleden 20.613 21.088 21.008 20.990 21.441 21.387 21.054 20.861 20.540 20.518 20.852 20.923 21.002

Figuur 6: ontwikkeling ledenaantal per bond

Ontwikkeling ledenaantal per bond

FSB

NOSBO

SBO

OSBO

SGS

SGA

NHSB

LeiSB

HSB

RSB

ZSB

NBSB

LISB

NSVG

NBvS

NBC

CSVN januari 2010 ARVES januari 2011

SpeelZ januari 2012 Internetschaak

PL/Abo

Overig

0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000

40 Jaarverslag 2012

Ondertekening

Haarlem, april 2013

Namens het bestuur van Koninklijke Nederlandse Schaakbond:

Arthur Rongen, secretaris Eddy Schuyer, voorzitter

41