INSTYTUT GOSPODARKI INSTITUTE PRZESTRZENNEJ OF SPATIAL MANAGEMENT I MIESZKALNICTWA AND HOUSING

- IGPiM - - ISEH -

ul. Targowa 45, 03-728 Warszawa 45, Targowa Street, 03-728 Warsaw, telefon: (22) 619 13 50 phone: (48 22) 619 13 50 fax 619 24 84, e -mail: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALE Ń STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ALEKSANDRÓW KUJAWSKI

ETAP: WYŁO śENIE do publicznego wgl ądu

SPORZ ĄDZIŁ: WÓJT GMINY ALEKSANDRÓW KUJAWSKI WYKONAŁ: INSTYTUT GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I MIESZKALNICTWA

AUTOR: mgr Joanna Czopek

Warszawa, czerwiec 2013 r. – lipiec 2013 r.

Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

SPIS TRE ŚCI: 1. WPROWADZENIE ...... 2 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU – JEGO CELE I POWIAZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI ...... 3 3. METODY STOSOWANE PRZY SPORZ ĄDZANIU PROGNOZY ...... 5 4. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń DOKUMENTU . 5 5. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ...... 6 6. ANALIZA ISTNIEJ ĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ...... 6 7. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH PRZEWIDYWANEGO ZNACZ ĄCEGO ODDZIAŁYWANIA USTALE Ń DOKUMENTU ...... 14 8. OCENA ISTNIEJ ĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJ ĄCYCH OBSZARÓW CHRONIONYCH ...... 14 9. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA SZCZEBLA KRAJOWEGO I MI ĘDZYNARODOWEGO UWZGLEDNIONE W OPRACOWYWANYM DOKUMENCIE ...... 18 10. OCENA ZNACZ ĄCYCH ODDZIAŁYWA Ń NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ...... 19 11. ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODWISKO MOG ĄCYCH WYNIKA Ć Z REALIZACJI USTALE Ń ZMIANY STUDIUM ...... 33 12. ROZWI ĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWI ĄZA Ń ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE ...... 41 13. STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ...... 41 14. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW ...... 48

IGPIM - Warszawa - 2012 - 1 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

1. WPROWADZENIE Przedmiotem oceny prognostycznej s ą ustalenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego terenów gminy Aleksandrów Kujawski le Ŝą cej w środkowej cze ści województwia kujawsko-pomorskiego (powiat aleksandrowski – płnocna cz ęść ). Podstaw ę prawn ą Prognozy oddziaływania na środowisko stanowi: ● Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. poz. 647 z dnia 12 czerwca 2012 r.z pó źniejszymi zmianami); ● Ustawa o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 pa ździernika 2008 (Dz. U. 2008 Nr 199 poz. 1227 z pó źniejszymi zmianami). Celem opracowania Prognozy jest okre ślenie przewidywanych skutków wpływu zagro Ŝeń projektowanego dokumentu na srodowisko, ewentualnych sposobów ich unikni ęcia oraz rozwa Ŝenie mo Ŝliwych alternatyw. Prognoza pozwala na sporz ądzenie dokumentów uwzgl ędniaj ących aspekty środowiskowe, w szczególno ści w celu wspierania zrównowa Ŝonego rozwoju oraz we wdra Ŝaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska. Prognoz ę wraz ze Studium poddaje si ę otwartej dyskusji w toku formalno-prawnym poprzez procedur ę opiniowania, uzgadniania oraz wyło Ŝenia tych dokumentów do wgl ądu publicznego. Dokumentami, w powiązaniu, z którymi została sporz ądzona Prognoza były przede wszystkim: • Projekt Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM - Warszawa 2012; • Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Bydgoszczy(pismo z 14.02.2011, znak pisma: WOO.411.21.2011.AG); • Uzgodnienie zakresu prognozy z Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Aleksandrowie Kujawskim (pismo z1.02.2011, znak pisma:N.NZ-42-4-1/11); • Uchwała Nr III/23/10 Rady Gminy Aleksandrów Kujawski z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie przystapienia do sporzadzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Aleksandrów Kujawski. • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM, Kowalczyk M. – Aleksandrów Kujawski 2011; • Program Ochrony środowiska dla Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2006-2013 - Pozna ń 2006; • Plan Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Gmin zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Ziemi Kujawskiej na lata 2008-2011 - Pozna ń 2008; • Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla powiatu aleksandrowskiego na lata 2004-2011 – Aleksandrów Kujawski 2004; • Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla Województwa Kujawsko-pomorskiego na lata 2011-2014, z perspektyw ą lata 2015-2018 - Toru ń 2011; • Autostrada A1 Toru ń-Stryków Zadanie I. Raport oddziaływania planowanego przedsi ęwzi ęcia drogowego na środowisko. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym. – Katowice 2008; • SDF dla obszaru Natura 2000 „Dolina Dolnej Wisły” PLB400003 i „Nieszawska Dolina Wisły” PLH400012 - Dyrektywa Siedliskowa; • Raport o stanie środowiska w Województwie kujawsko-pomorskim w 2010 roku, WIO Ś - Bydgoszcz 2011; • Ocena roczna jako ści powietrza atmosferycznego w województwie kujawsko-pomorskim za rok 2010r, IO Ś,WIO Ś – Bydgoszcz-Toru ń-Włocławek 2011; • Polityka ekologiczna pa ństwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016 – Warszawa 2008;

IGPIM - Warszawa - 2012 - 2 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• Obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.

Wymienione dokumenty zostały przeanalizowane pod k ątem stopnia aktualno ści danych w nich zawartych oraz mo Ŝliwo ści wykorzystania ich przy sporz ądzaniu przedmiotowego opracowania i stwierdzono, Ŝe dane w nich zawarte s ą aktualne na dzie ń przyst ąpienia do opracowania. Ilekro ć w niniejszym dokumencie jest mowa o ‘Studium’, rozumie si ę przez to projekt studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski i analogicznie przez okre ślenie ‘Prognoza’ rozumie si ę Prognoz ę oddziaływania na środowisko ustale ń zmian studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski.

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU – JEGO CELE I POWIAZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego powstało w celu okre ślenia polityki przestrzennej gminy, ustale ń strategii rozwoju województwa zawartych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa, w którym uwzgl ędnia si ę zadania rządowe, słu Ŝą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem polityki przestrzennej gminy, sporz ądzonym w oparciu o uwarunkowania i potrzeby lokalne. Studium sporz ądzone zostało w powi ązaniu przede wszystkim z: • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM, Kowalczyk M. – Aleksandrów Kujawski 2011; • Strategia Rozwoju Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2008-2015 - Aleksandrów Kujawski 2008; • Strategia Rozwoju miasta Aleksandrów Kujawski – Toru ń 2001; • Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007 – 2020 (Uchwał ą nr XLI/586/05 Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego, obowi ązuj ąca od dnia 1 stycznia 2007 r.); • Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2008-2013 - Aleksandrów Kujawski 2008; • Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa (Uchwała Nr XI/135/03 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 26 czerwca 2003 r.). Główne rodzaje przeznaczenia terenów przewidziane w Studium to: • MU – tereny zabudowy wielofunkcyjnej o dominuj ącym udziale zabudowy mieszkaniowo- usługowej; • MM - terenyzabudowy wielofunkcyjnej o dominuj ącym udziale zabudowy zagrodowej; • MZ - tereny zabudowy mieszkaniowej poło Ŝone na obszarach szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą; • AG - tereny wielofunkcyjne aktywno ści gospodarczej; • UP - tereny wydzielonych usług publicznych; • K - tereny komunikacji; • IT – tereny infrastruktury technicznej; • IT-N – tereny składowiska odpadów; • PG – tereny powierzchniowej eksploatacji surowców; • ZC – tereny cmentarzy; • ZP - tereny zieleni parkowej (urz ądzonej); • R – tereny rolne; • R/IT – tereny produkcji rolnej z dopuszczeniem lokalizacji elektrowni wiatrowych; • ZL – tereny lasów; • ZE – tereny otwarte – zieleni dolin rzecznych i pozostałej zieleni;

IGPIM - Warszawa - 2012 - 3 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• W – tereny rzek i zbiorniki wodne. Inne ustalenia powi ązane z uwarunkowaniami: • tereny wył ączone spod zabudowy tj. granica terenów w pasie szeroko ści 100 m od lini brzegów jezior, i innych zbiorników wodnych, obszary szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia powodzi 1% i 10%; • tereny złó Ŝ surowców pospolitych – udokumentowane, perspektywiczne oraz torfy; • granica obszaru i terenu górniczego wód mineralnych ”Ciechocinek”; • obszary problemowe – tereny wskazane w opracowywanym mpzp pod zabudow ę i tereny zabudowane poło Ŝone na obszarach szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą; • tereny ogranicze ń w zabudowie: tereny zagro Ŝone osuwaniem mas ziemnych wyznaczone w obowi ązuj ącym mpzp, strefa sanitarna od cmentarza (50 i 150 m), odkryte rowy melioracyjne, podziemna sie ć drenarska – zbieracze, tereny wyst ępowania gruntów II i III klasy bonitacyjnej; • tereny wymagaj ące uzyskania zgody na zmianie przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze i niele śne; • strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej obszaru zabytkowego układu ruralistycznego; • obiekty b ędące w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (kapliczki); • zabytkowe aleje drzew b ędące w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; • obszary i obiekty wpisane do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków; • obszary i obiekty wpisane do ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; • obszary archeologicznej ochrony konserwatorskiej – stanowiska archeologiczne; • strefy ochrony po średniej zewnętrznej uj ęcia wód; • strefy ochrony po średniej wewn ętrznej uj ęcia wód; • fragment głównego zbiornika wód podziemnych Nr 141; • fragment Obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły - PLB 040003; • fragment Obszaru Natura 2000 Nieszawska Dolina Wisły - PLH 040012; • fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu „Nizina Ciechoci ńska”; • uŜytki ekologiczne (istniej ące i projektowane); • pomniki przyrody; • ci ągi ekologiczny o znaczeniu mi ędzynarodowym i lokalnym; • lasy ochronne; • droga klasy: głównej ruchu przy śpieszonego, głównej, zbiorczej, lokalnej i dojazdowej; • planowane lub postulowane: autostrada A1, w ęzeł drogowy ”” i MOP, budowle drogowe gwarantuj ące połaczenie układów komunikacyjnych gminy, wariant przebiegu obwodnicy m. Aleksandrów Kujawski w ci ągu dróg: 2604C i 2605C, przebudowa i rozbudowa drogi do klasy wy Ŝszej; • istniej ące kierunki rozwoju infrastruktury: linia energetyczna wysokiego napi ęcia 110kV, gazoci ąg wysokiego ci śnienia, ruroci ąg ropy naftowej ”PERN”, wał przeciwpowodziowy; • uj ęcia wody, podczyszczalnie, przepompownie ścieków, składowisko odpadów komunalnych, stacja przeka źnikowa telefonii komórkowej, obiekt infrastruktury gazowej (zespół zaporowo-upustowy), urz ądzenie hydrotechniczne dla ochrony przeciwpowodziowej, dworzec; • strefy oddziaływania istniej ących elektrowni wiatrowych na podstawie wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego; • planowane lub postulowane warunki rozwoju infrastruktury: projektowany gazoci ąg średniego ci śnienia, projektowany główny punkt zasilania (GPZ); • wybrane obiekty u Ŝyteczno ści publicznej – celu publicznego: szkoła, przedszkole, biblioteka, boisko, o środek zdrowia, poczta, remiza ochotniczej stra Ŝy po Ŝarnej, cmentarz, tereny zamkni ęte. Zapisy projektu Studium s ą poprawne w kwestii ochrony szeroko rozumianego środowiska (m.in. gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, ochrony przed

IGPIM - Warszawa - 2012 - 4 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

hałasem, ochrony wód podziemnych i powierzchniowych, stref ochronnych uj ęć wód) zarówno w kwestii ustale ń jak i granic obszarów funkcyjnych.

3. METODY STOSOWANE PRZY SPORZ ĄDZANIU PROGNOZY Prognoz ę sporz ądzono stosuj ąc metody opisowe, analizy jako ściowe wykorzystuj ące dost ępne wska źniki stanu środowiska oraz identyfikacji i warto ściowania skutków przewidywanych zmian w środowisku, na podstawie których wyci ągni ęto okre ślone wnioski. Prace prognostyczne polegały na przeprowadzeniu studiów dokumentów charakteryzuj ących struktur ę przyrodnicz ą terenu (stan istniej ący i dotychczasowe przekształcenia środowiska) oraz analizy istniej ących i projektowanych inwestycji w obszarze Studium i jego s ąsiedztwie, maj ących na celu identyfikacje ewentualnych problemów i konfliktów oraz ocen ę proponowanych rozwi ąza ń i tendencje dalszych procesów w kontek ście obecnego zagospodarowania obszaru. Zakres prac nad Prognoz ą został dostosowany do charakteru Studium oraz skali i stopnia szczegółowo ści jego zapisów. Celem ułatwienia oceny jak i prezentacji wyników oddziaływa ń poszczególnych funkcji terenu na środowisko było wykorzystanie uproszczonej i dostosowanej do potrzeb tego Ŝ dokumentu analizy macierzowej. Ze wzgl ędu na do ść powszechn ą ogólno ść zapisów Studium (nie zawieraj ącego konkretnych rozwi ąza ń np. technicznych i technologicznych realizacji poszczególnych funkcji) brak tu jest informacji o charakterze ilo ściowym, a Prognoza ma charakter jedynie jako ściowy. Składa si ę ona z cz ęś ci tekstowej i graficznej.

4. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń DOKUMENTU Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie reguluje metod analizy zapisów Studium, dlatego instrumentem badania jako ści środowiska jest monitoring, zapisany w innych aktach prawnych. Jego zakres i częstotliwo ść pomiarów wynika z charakteru inwestycji dopuszczonych w Studium. Zgodnie z art. 25 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. oraz w celu unikni ęcia powielania monitorowania w my śl zasady Dyrektywy 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko wpływ ustale ń tego projektu na środowisko przyrodnicze w zakresie: jako ści poszczególnych elementów przyrodniczych i komponentów środowiska, dotrzymywaniu standardów jego jako ści, wyst ępowania obszarów przekrocze ń, wyst ępuj ących zmian jako ści elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian kontrolowany b ędzie w ramach systemu Pa ństwowego Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu prezentowane będą corocznie w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie ogólnodost ępnej publikacji, ale źródłami danych w tym zakresie mog ą te Ŝ by ć: Wojewódzka Baza Danych (prowadzona przez Marszałka Województwa), źródła administracyjne wynikaj ące z obowi ązków sprawozdawczych lub zapisów ustawowych (decyzje, zezwolenia, pozwolenia) czy badania statystyczne Głównego Urz ędu Statystycznego. Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, nale Ŝy uzna ć monitorowanie obejmuj ące: • prowadzone w cyklu rocznym (w okresie sezonu grzewczego) pomiary emisji niskiej w sąsiedztwie najwi ększych skupisk terenów MU i MN oraz AG, a tak Ŝe naintensywniej uŜytkowanych tras komunikacyjnych; • inwentaryzacj ę najcenniejszych gatunków i siedlisk w obr ębie prawnych istniej ących i projektowanych form ochrony przyrody – głównie obszary Natura 2000 oraz u Ŝytki ekologiczne (raz na 2 lata);. • kontrol ę stanu jako ściowego wód powierzchniowych i podziemnych (2 razy w roku); • pomiary hałasu w obr ębie terenów zabudowy usługowo-gospodarczej, terenów eksploatacyjnych oraz najintensywniej u Ŝytkowanych dróg (minimum raz w ka Ŝdej porze roku).

IGPIM - Warszawa - 2012 - 5 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

Zaleca si ę, by monitorowanie skutków wdra Ŝania zapisów Studium (w zakresach bada ń nie obj ętych monitoringiem WIO Ś) prowadziła Rada Gminy Aleksandrów Kujawski.

5. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Realizacja zapisów omawianej zmiany Studium nie spowoduje transgranicznego oddziaływania na środowisko z uwagi na: - poło Ŝenie terenów gminy w znacznej odległo ści od granic państwa (odległo ść miejscowo ści gminnej od wschodniej granicy kraju wynosi około 314 km, od północnej 164 km,a od zachodniej ok. 278 km); - niewielk ą ł ączn ą powierzchni ę terenów obj ętych faktyczn ą zmian ą kierunków zagospodarowania (wi ększo ść terenów i funkcji zawarte jest w nim na zasadzie akceptacji stanu istniej ącego); - brak istotnej ilo ści obiektów zawsze znaczaco negatywnie oddziałuj ących na środowisko.

6. ANALIZA ISTNIEJ ĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU

Poło Ŝenie i aktualne u Ŝytkowanie terenu Gmina Aleksandrów Kujawski poło Ŝona jest w powiecie aleksandrowskim w województwie kujawsko-pomorskim. Gmina dzieli si ę na 28 sołectw i zajmuje powierzchni ę 131 km 2, co stanowi ponad 27% powierzchni powiatu. Według podziału fizycznogeograficznego J. Kondrackiego (2000) obszar gminy Aleksandrów Kujawski znajduje si ę w obr ębie dwóch mezoregionów: Kotliny Toru ńskiej (315.34) nale Ŝą cej do makroregionu Pradoliny Toru ńsko- Eberswaldzkiej (315.3) i Równiny Inowrocławskiej (315.55) b ędącej cz ęś ci ą makroregionu Pojezierzy Południowobałtyckich (315.5). W strukturze u Ŝytkowania gruntów zdecydowanie dominuj ą uŜytki rolne, które zajmuj ą powierzchni ę 9547 ha, co stanowi 72,5 % obszaru gminy. Grunty orne zajmuj ą 8223 ha (62,5 %), sady 148 ha (1,1 %), a trwałe u Ŝytki zielone 1176 ha (8,9 %). Lasy na obszarze gminy zajmuj ą powierzchni ę 2188 ha, co stanowi 16,6 % jej powierzchni (dane BDL GUS 2009).

Budowa geologiczna Utworzy trzeciorz ędowe wyst ępuj ą niemal na terenie całej powierzchni gminy, z wyj ątkiem wysp, w których bezpo średnio pod czwartorz ędem zlega kreda. Do najstarszych nalez ą iły, mułki, łupki ilaste i iłołupki oligocenu, wyst ępuj ą średnio na gł ęboko ści 76-85 m. Utworzy czwartorz ędowe buduj ą cał ą powierzchni ę gminy, jako zwarte pokrywy utworów czwartorz ędowych, głównie plejstocenu i holocenu. Południowo-zachodnia cz ęść gminy charakteryzuje si ę wyst ępowaniem glin zwałowych z przewarstwieniami piaszczysto-Ŝwirowymi, a tak Ŝe mułków i iłów zastoiskowych. Mi ąŜszo ść utworów czwartorz ędowych na terenie gminy jest zró Ŝnicowana i waha si ę od 30 do prawie 100 m w dolinie erozyjnej ci ągn ącej si ę od Opoczek w kierunku północno-zachodnim do wsi Murzynna. Jednak najwi ększe warto ści osi ąga w okolicach Słu Ŝewa, gdzie grubo ść osadów czwartorz ędowych dochodzi do 76 m. W okolicy Opok i Opoczek dolin ę wypełniaj ą głównie piaski rzeczne. W północno-zachodniej cz ęś ci, poło Ŝonej w obr ębie Kotliny Toru ńskiej wyst ępuj ą osady piaszczysto-Ŝwirowe, pochodzenia wodno-lodowcowego, rzecznego i eolicznego. Kotlina ta zajmuje tarasy zalewowe i akumulacyjno-erozyjne (69 - 72 m n.p.m., 55 m n.p.m.) wzdłu Ŝ Wisły, rozszerza si ę dopiero na wysoko ści Ciechocinka i Aleksandrowa Kujawskiego, gdzie jej szeroko ść mi ędzy kraw ędziami wysoczyzn morenowych osi ąga około 12-15 km. Rozpo ściera si ę tu wysoki piaszczysty taras, który na północ od Aleksandrowa Kujawskiego ma charakter tarasu zwydmionego. Charakterystyczne dla tej cz ęś ci kotliny s ą równie Ŝ kraw ędzie erozyjno-denudacyjne wysoczyzny morenowej Równiny Inowrocławskiej i Pojezierza Dobrzy ńskiego, stanowi ące jednocze śnie górn ą kraw ędź tarasów wysokich Wisły. Kraw ędź miejscami jest stromo

IGPIM - Warszawa - 2012 - 6 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

podci ęta i ponacinana, miejscami za ś zatarta, zamaskowana wydmami i tworz ąca otwarte przestrzenie dla eolicznej penetracji piasków. Obszary o warunkach korzystnych dla zabudowy obejmuj ą grunty skaliste, grunty spoiste: zwarte, półzwarte i twardoplastyczne oraz grunty niespoiste średniozag ęszczone, tereny, na których nie wyst ępuj ę zjawiska geodynamiczne, w rejonach, gdzie nachylenie zboczy nie przekracza 20%, a poziom wód gruntowych znajduje si ę poni Ŝej 2 m. W granicach gminy Aleksandrów Kujawski grunty o korzystnych warunkach budowlanych wyst ępuj ą głównie w jej centralnej cz ęś ci w miejscowo ściach granicz ących z miastem (Ro Ŝno- Parcele, Rudunki, O śno, Konradowo, Zgoda, Stawki, Odolion, Łazieniec). S ą to przede wszystkim piaski i gliny lekkie zwi ązane z wysoczyzn ą morenow ą. Utwory te s ą konsekwencj ą zlodowace ń północnopolskich i posiadaj ą konsystencj ę półzwart ą i twardoplastyczn ą. Tereny o warunkach geologiczno-in Ŝynierskich utrudniaj ących budownictwo to obszary gruntów słabono śnych (grunty organiczne, grunty spoiste plastyczne i mi ękkoplastyczne - gliny, torfy, namuły, kreda jeziorna i gytie). W granicach gminy grunty o niekorzystnych warunkach budowlanych wyst ępuj ą głównie w dolinie TąŜ yny, w miejscowo ściach i Wołuszewo, gdzie wyst ępuje zag ęszczenie cieków oraz lokalnie w obni Ŝeniach terenu, w których zwierciadło wody gruntowej znajduje si ę na gł ęboko ści mniejszej ni Ŝ 2 m p.p.t. Do gruntów słabono śnych wyst ępuj ących w gminie Aleksandrów Kujawski zalicza si ę torfy, namuły torfiaste i piaszczyste oraz mady rzeczne. Obszary wyst ępowania gruntów spoistych zwartych, półzwartych, twardoplastycznych, gruntów sypkich, w obr ębie których zwierciadło wód gruntowych le Ŝy poni Ŝej 2 m p.p.t. zakwalifikowa ć mo Ŝna do rejonów o korzystnych warunkach budowlanych. Ukształtowanie terenu W granicach gminy kraw ędź wysoczyzny, która ci ągnie si ę w kierunku NW-SE, ma posta ć stromej skarpy, wysokiej na około 20 m, ponacinanej wci ęciami erozyjnymi, parowami wyra źnie zaznaczonymi w okolicach wsi Łazieniec, Zgoda, . W ąwozy wyerodowane w skarpie wypełnione s ą o okolicach Kuczka seriw piasków akumukacji wodnej, które tworz ą poziom wysokiego zasypania od ok. 85 do 90 m npm. Na terenie gminy Aleksandrów Kujawski jest przewa Ŝnie płaskoi, jedynym urozmaiceniem terenu s ą wydmy, o wysoko ści wzgl ędnej do 10 m. Przewa Ŝnie przybieraj ą form ę małych, niskich pagórków. W zachodniej i południowo-zachodniej cz ęś ci wyst ępuj ą liczne nabrzmienia i obni Ŝenia oraz wyra źnie zaznaczone pagórki o wysoko ści 5 m (np. północny - zachód od Opoczek, na południe od Słu Ŝewa). W kierunku Starego Ro Ŝna i Ro Ŝna-Parcele wysoczyzn ę urozmaica ci ąg pagórków akumulacji lodowcowej z pokrywami osadów wodnolodowcowych o wysoko ści kilku metrów. Jedynie w rejonie Otłoczyna na tarasach erozyjno-akumulacyjnych wyst ępuj ą wi ększe i wy Ŝsze. Pofalowane osady moreny dennej wyst ępuj ącej na terenie przecinaj ą dwie doliny rzeczne: Wisły i T ąŜ yny. Dolina Wisły obejmuje swym zasi ęgiem wschodnie cz ęś ci sołectw: Otłoczyn, Sło ńsk Dolny oraz Wołuszewo. Dolina T ąŜ yny na terenie gminy pocz ątkowo ma przebieg S-N a nast ępnie SW-NE. Poza kierunkiem jej przebiegu zmienia si ę tak Ŝe jej charakter. Na odcinku przecinaj ącym gmin ę Aleksandrów Kujawski jest ona relatywnie szeroka, prosta, poro śni ęta ł ąkami i niezbyt gł ęboko wci ęta, natomiast na odcinku b ędącym jednocze śnie północn ą granic ą gminy cechuje j ą wi ększe zró Ŝnicowanie rze źby, bardziej strome zbocza oraz zdecydowanie bardziej meandruj ąca. W okolicach doliny Ta Ŝyny mo Ŝna dostrzec rynn ę biegn ącą z NW ku SE, która prawdopodobnie jest pozostało ści ą po odpływie wód fluwioglacjalnych. Tworzy ona system zagł ębie ń od Goszczewa przez Słu Ŝewo po Ostrow ąs, gdzie zlokalizowane jest najwi ększe jezioro na terenie gminy. W północno- zachodniej cz ęś ci sołectwa Otłoczyn tak Ŝe mo Ŝna zaobserwowa ć wyst ępowanie wydm śródl ądowych. Pomi ędzy wydmami cz ęsto wyst ępuj ą zagł ębienia bezodpływowe. Nachylenia terenu w gminie przewa Ŝnie nie przekraczaj ą 10%. Deniwelacje na terenie gminy si ęgaj ą 50-60 m. Wyst ępowanie najwi ększych obni Ŝeń jest zwi ązane z dolin ą Wisły, czyli zlokalizowane s ą one we wschodniej cz ęść gminy. Natomiast

IGPIM - Warszawa - 2012 - 7 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

najwi ększe wyniesienia si ęgaj ące ok. 95-97 m wyst ępuj ą w południowej cz ęść gminy, w okolicach Słomkowa i Plebanki. Surowce mineralne Zasoby surowcowe gminy Aleksandrów Kujawski to 12 złó Ŝ surowców pospolitych, w tym: 10 złó Ŝ kruszywa naturalnego i 2 zło Ŝa surowców ilastych ceramiki budowlanej. Na terenie gminy eksploatowane są według wydanych 6 koncesji. Poło Ŝone s ą one w obr ębie wysoczyzny polodowcowej, zbudowanej z piasków i Ŝwirów moren czołowych. Istniej ące pokłady surowca pospolitego, głównie zło Ŝa kruszywa naturalnego w postaci piasku, Ŝwiru, zło Ŝa surowców ilastych oraz pokłady torfu. Wykorzystywane w wi ększo ści dla budownictwa i drogownictwa. Du Ŝe zło Ŝe surowca ilastego znajduj ące si ę w miejscowo ści 3 Słu Ŝewo zostało ustalone w kategorii C 2 zasoby bilansowe w ilo ści 5 979 tys. m (jedynie o zasobach szacunkowych). Zło Ŝe kruszywa naturalnego „Opoki II” ma powierzchnie 1,88 ha. zostało rozpoznane dla potrzeb drogownictwa. Zło Ŝe jest cz ęś ciowo zawodnione. Zbudowane jest z piasków o mi ąŜ szo ści warstwy suchej 1,2-4,7 m i zawodnionej 3,0 – 16,0 m, wyst ępującej pod nadkładem 0,0 – 4,0 m . Piaski s ą drobno- i średnioziarniste. W granicach gminy wyst ępuj ą liczne odkrywki i miejsca eksploatacji kruszywa naturalnego tj. Grabie, Podgaj, Ro Ŝno-Parcele i Białe Błota, Na podstawie opisanych wyrobisk wyznaczono obszary perspektywiczne w okolicach Ro Ŝna i Białych Błot. Mi ąŜ szo ść serii zło Ŝowej, któr ą tworz ą głównie piaski i Ŝwiry akumulacji wodnolodowcowej okre ślono na 1-4 m. Tym niemniej, ze wzgl ędu na kolizyjne poło Ŝenie obszarów wzgl ędem obszarów obj ętych ochron ą (strefa uj ęcia T ąŜ yna, ONO-GZWP, OCHK), nie wyznaczono obszarów prognostycznych. Torfowiska w gminie zajmuj ą powierzchni ę ok. 602,9 ha. Do rozpoznanych w gminie nale Ŝą torfowisko: „Słu Ŝewo-Koneck-Świ ęte-Osówka” i „O śno, „Raci ąŜ ek-Wołuszewo- Otłoczyn”. W zachodniej cz ęś ci gminy znajduje si ę równie Ŝ cz ęść zło Ŝa wód leczniczych Ciechocinek, aktualnie eksploatowanych przez zakład „Uzdrowisko Ciechocinek S.A.”. Istniej ący obszar i teren górniczy wód mineralnych „Ciechocinek” został ustanowiony decyzj ą Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 28.02.1969 r. (TG 76/236/69) oraz aktualizowany decyzj ą Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa (symbol DH/h/g/JW./487-3962/98) z dnia 24.09.1998. Teren ten w gminie Aleksandrów Kujawski obejmuje sołectwa: Kuczek, Odolion, Nowy Ciechocinek, Wołuszewo i Sło ńsk. Dla obszaru tego wydane jest koncesja na eksploatacj ę. Granica obszaru i terenu górniczego wód mineralnych „Ciechocinek” została pokazana na zał ączniku graficznym. Na terenie gminy pokłady wody mineralnej zlokalizowane s ą tak Ŝe w rejonie wsi Otłoczyn, Wołuszewo. W północnej cz ęś ci gminy Aleksandrów Kujawski w utworach czwartorz ędowych, poło Ŝony jest GZWP nr 141 „Zbiornik rzeki dolna Wisła”, który jest o środkiem o charakterze porowym. Zwi ązany jest z miedzymorenowymi i pradolinnymi utworami wodono śnymi. Zbiornik ma powierzchni ę 354 km 2 i zasoby dyspozycyjne rz ędu 84 tys. m3/dob ę. Gleby Gleby płowe rozci ągaj ą si ę na zachód od miasta Aleksandrów Kujawski. Gleby te tworz ą przewa Ŝnie kompleksy Ŝytnie bardzo dobre lub pszenne dobre. Strefa wyst ępowania czarnych i szarych ziem rozci ąga si ę na południe od miasta Aleksandrów Kujawski. Gleby te nale Ŝą do jednych z najbardziej urodzajnych na terenie gminy. W dolinie Wisły na utworach aluwialnych wykształciły si ę mady. Mady wyst ępuj ą jedynie na najni Ŝej poło Ŝonych tarasach doliny Wisły, gdzie ci ągn ą si ę w ąskim pasem po obu stronach doliny. Tworz ą kompleks Ŝytni dobry lub słaby, co sprawia, Ŝe jedynie niektóre z nich s ą u Ŝytkowane, jako grunty orne, przewa Ŝnie jednak s ą przeznaczane na tereny uŜytków zielonych. Niewielkie płaty gleb hydromorficznych zwi ązane s ą z wyst ępowaniem podmokłych obni Ŝeń i zagł ębie ń wytopiskowych. Obszary ich wyst ępowania s ą zazwyczaj wykorzystywane, jako tereny trwałych u Ŝytków zielonych, zlokalizowane s ą one przede wszystkim w dolinie Ta Ŝyny. Specyfik ą wschodniej cz ęś ci gminy jest wyst ępowanie gleb

IGPIM - Warszawa - 2012 - 8 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

słonych tzw. sołonczaków. S ą one zwi ązane z obecno ści ą słonych wód gruntowych, a ich zasi ęg przestrzenny ograniczony jest do stref towarzysz ących wysadom solnym. Wyst ępuj ą we wschodniej cz ęś ci gminy Aleksandrów Kujawski, w okolicy Sło ńska. Du Ŝy udział w powierzchni gminy (ok. 27 %) zajmuj ą gleby wysokich klas bonitacyjnych II i III, które s ą obj ęte ochron ą na postawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. 2004 r. Nr 121, poz.1266). Zalegaj ą one głównie w rejonie wsi: Grabie , Opoki, Zduny, Przybranowo, Poczałkowo, Przybranówek, Słu Ŝewo, Broniszewo, O śno Drugie, Łazieniec, Plebanka, Słomkowo i Ostrow ąs. Gleby te przedstawiaj ą du Ŝą warto ść u Ŝytkow ą. Brak jest gleb klasy I. Pozostałe grunty orne to gleby klas IV, V i VI. Na badanym terenie dominuj ą kompleksy glebowe o bardzo dobrej i dobrej przydatno ści: 1 - kompleks pszenny bardzo dobry (1,50% pow. gminy), 2 - kompleks pszenny dobry (18,85% pow. gminy), 3 - kompleks pszenny wadliwy (0,58% pow. gminy), 4 - kompleks Ŝytni bardzo dobry /pszenno-Ŝytni/ (17,00% pow. gminy). Kompleksy trwałych uŜytków zielonych na terenie gminy Aleksandrów Kujawski przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: 1z – uŜytki zielone bardzo dobre i dobre (0,04% pow. gminy), 2z – uŜytki zielone dobre (6,53% pow. gminy), 3z – uŜytki zielone słabe i bardzo słabe (3,95% pow. gminy). Kompleksy od 1 do 4 wyst ępuj ą głównie w sołectwach: Grabie, Opoczki, Opoki, Przybranowo, Słu Ŝewo, Poczałkowo, Plebanka, Słomkowo i Sło ńsk Dolny. Na terenie gminy warunki glebowe s ą zró Ŝnicowane. Generalnie mo Ŝna wyró Ŝni ć w gminie trzy typy terenu o ró Ŝnym stopniu odporno ści: – tereny wysoczyzny morenowej zbudowanej z gliny zwałowej i piasków gliniastych cechuj ące si ę najwy Ŝsz ą odporno ści ą środowiska na degradacj ę oraz obszary lasów mieszanych; – tereny zbudowane z piasków lu źnych wyst ępuj ące głównie w północnej cz ęś ci gminy, poro śni ęte borami sosnowymi oraz tereny tarasów nadzalewowych o średniej odporno ści środowiska przyrodniczego; – tereny dolin rzecznych i zagł ębie ń bezodpływowych z płytko wyst ępuj ącym poziomem wód gruntowych, obszary wyst ępowania gleb organicznych i torfowisk o najmniejszej odporno ści na degradacj ę. Wody powierzchniowe Pod wzgl ędem hydrograficznym obszar gminy Aleksandrów Kujawski nale Ŝy do zlewni Wisły, Regionu wodnego Dolnej Wisły, wzdłu Ŝ której przebiega północno-wschodnia granica gminy. Przez obszar gminy przebiega dział wodny II rz ędu, jednak ze wzgl ędu na mołodoglacjalny charakter rze źby przebieg tego działu jest na wielu odcinkach niepewny. Północny fragment gminy odwadniany jest przez rzek ę T ąŜ yn ę, natomiast południowa cz ęść odwadniana jest przez Mał ą T ąŜ yn ę oraz Kanał Opaskowy. Udział wód powierzchniowych (jezior, cieków, oczka wodne) w ogólnej powierzchni gminy Aleksandrów Kujawski wynosi ok. 1,24 %. Rzeka Wisła jest podstawowym ciekiem decyduj ącym o zasobach wód powierzchniowych na obszarze gminy. Szeroko ść Wisły na tym odcinku wynosi ok. 0,5-0,7 km przy gł ęboko ści ok. 3 m. Miejscowo ściami granicz ącymi brzegami z rzek ą s ą: Sło ńsk Dolny i Otłoczyn. Rzeka płynie w du Ŝym stopniu naturalnym korytem, z namuliskami, łachami piaszczystymi i wysepkami, w dolinie zachowane s ą starorzecza i niewielkie torfowiska niskie; brzegi pokryte s ą mozaik ą zaro śli wierzbowych i lasów ł ęgowych, a tak Ŝe pól uprawnych i pastwisk. Miejscami dolin ę Wisły ograniczaj ą wysokie skarpy, na których utrzymuj ą si ę murawy kserotermiczne i gr ądy zboczowe. T ąŜ yna stanowi lewobrze Ŝny dopływ Wisły. Jej długo ść w granicach gminy wynosi 24 km (całkowita 49,8 km). Przebiega głównie przez zachodni ą cze ść gminy i wzdłu Ŝ jej północnych granic. Wa Ŝniejszymi dopływami T ąŜ yny s ą: T ąŜ yna I i Mała T ąŜ yna. T ąŜ yna odwadnia wysoczyzn ę polodowcow ą stanowi ącą fragment Równiny Inowrocławskiej oraz cz ęść Kotliny Toru ńskiej. Wody rzeki nie odpowiadaj ą wymogom jako ści nawet dla III klasy, głównie pod wzgl ędem sanitarnym.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 9 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

W południowo-wschodniej cz ęś ci gminy poło Ŝone jest jezioro Ostrow ąs, które jest najwi ększym zbiornikiem wodnym na terenie gminy ( powierzchnia 30,7 ha). Pozostałe wi ększejeziora poło Ŝone s ą w miejscowo ściach: Broniszewo i Ro Ŝno- Parcele. Ponad 0,5 km na zachód od Słu Ŝewa zlokalizowane jest tak Ŝe – Jezioro Goszczewskie. Ponadto na obszarze gminy znajduj ą si ę liczne oczka wodne b ędące zagł ębieniami wytopiskowymi albo pozostało ści ą po eksploatacji torfu i kruszywa. Na terenie gminy Aleksandrów Kujawski znajduj ą si ę zmeliorowane metod ą rowów otwartych u Ŝytki zielone i grunty orne wraz ze stosunkowo g ęst ą sieci ą rowów we wszystkich miejscowo ściach. Najwa Ŝniesze kanały na terenie gminy to Kanał: Parchalski, Opaskowy, Brzoza, Ulgi. Według bada ń WIO Ś w 2010 r. w najbli Ŝszych punktach pomiarowo-kontrolnych Wisła prowadziła wody o dobrym stanie ekologicznym (jednak niezadowalaj ące pod wzgl ędem bakteriologicznym). Podobnie T ąŜ yna na stanowisku uj ściowym znalazła si ę w kategorii wód zagro Ŝonych zanieczyszczeniem (niezadowalaj ąca ocena bakteriologiczna). Stan bakteriologiczny Małej T ąŜ yny (dopływ spod śołnowa) okre ślono na zły.

Wody podziemne Teren omawianej gminy poło Ŝony jest w obr ębie regionu hydrogeologicznego kujawsko - mazowieckiego, którego warstwy wodono śne zwi ązane s ą z mezozoicznymi i kenozoicznymi formacjami Niecki Warszawskiej i Wału Kujawskiego. W obr ębie gminy wyst ępuj ą trzy poziomy wodono śne. Pierwszy poziom wód podziemnych zalega lokalnie w piaskach i Ŝwirach fluwioglacjalnych pod warstw ą gliny oraz w utworach sandrowych. Jest on mało wydajny (25 m³/h), ale wspólnie z wierzchówkami, na terenach gdzie nie ma wodoci ągów, stanowi główne źródło zaopatrzenia w wod ę ludno ść wiejsk ą. Gł ęboko ść zwierciadła wody w studniach zale Ŝy od budowy geologicznej i ukształtowania terenu. W rejonie zagł ębie ń terenowych wyst ępuje nawet 1-2 m p.p.t., natomiast w obr ębie pagórków morenowych i na działach wodnych lustro wody zalega na gł ęboko ści 4-12 m p.p.t. Drugi czwartorz ędowy poziom wodono śny wyst ępuje w utworach piaszczystych pod glinami na gł ęboko ści 1025 m ppt. Poziom ten jest rozleglejszy i bardziej zasobny od pierwszego, a wydajno ść uj ęć waha si ę od 310 m³/h. woda jest twarda i lokalnie zawiera zwi ększone ilo ści Ŝelaza i manganu, ale jej skład chemiczny i bakteriologiczny nie budzi na ogół zastrze Ŝeń. Trzeci poziom wód podziemnych zalega pod glin ą ilast ą, zwi ęzł ą na gł ęboko ściach wi ększych ni Ŝ 25 m poni Ŝej powierzchni wysoczyzny. Jest on zwi ązany z wodami doliny Wisły. Poziom wód gruntowych zasilany jest poprzez infiltracj ę opadów, a w dolinie Wisły, która jest stref ą drena Ŝu – z poziomów podczwartorzedowych, a tak Ŝe poprzez infiltracj ę wody z Wisły (przy wysokich stanach w rzece). DrenaŜ tego poziomu nast ępuje poprzez cieki i jeziora zlokalizowane na obszarze wyst ępowania wód gruntowych. Poziom wód gruntowych poprzez przes ączanie i przepływy mi ędzywarstwowe zasila ni Ŝej le Ŝą ce poziomy wodono śne. UŜytkowe poziomy wodono śne na obszarze gminy zwi ązane s ą głównie z utworami czwartorz ędu i mezozoiku. Znaczenie poziomów trzeciorz ędowych jest znacznie mniejsze. Pi ętro wodono śne trzeciorz ędu stanowi ą osady miocenu, wykształcone w postaci drobnoziarnistych piasków z du Ŝym udziałem mułków. Poziom wodono śny wyst ępuje na gł ęboko ści od 20 do 100 m i mi ąŜ szo ści od kilku do ok. 20 m. Wydajno ść takich otworów wynosi 10 – 70 m3/h. Pi ętro wodono śne jury nie stanowi podstawowego źródła zaopatrzenia w wod ę i ujmowane jest w nielicznych odwiertach zlokalizowanych w rejonie Aleksandrowa Kujawskiego. Osady jurajskie w rejonie brachyantykliny wyst ępuj ą na gł ęboko ści 2030 m, strop wodono śny wyst ępuje na gł ęboko ści 6080 m ppt, a wydajno ść otworów mie ści si ę w granicach 4080 m3/h. Wodono śne pi ętro czwartorz ędowe, reprezentowane przez du Ŝe kompleksy glin. Poziom wodono śny buduj ą piaski, Ŝwiry i piaski mułkowe tworz ące zazwyczaj jeden, a

IGPIM - Warszawa - 2012 - 10 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

miejscami dwa lub trzy poziomy wodono śne wyst ępuj ące w obr ębie śródmorenowych i podmorenowych struktur, pozostaj ąc ze sob ą w wi ęzi hydraulicznej. W północnej cz ęś ci gminy Aleksandrów Kujawski w utworach czwartorz ędowych, poło Ŝony jest GZWP nr 141 „Zbiornik rzeki Dolna Wisła”, który jest o środkiem o charakterze porowym. Wody podziemne (czwartorz ędowe, gruntowe, głeboko śc stropu 8.5 m, o swobodnym zwierciadle) badane w najbli Ŝszym punkcie charakteryzuj ą si ę III klas ą czysto ści.

Warunki klimatyczne i stan powietrza Według regionalizacji klimatycznej R. Gumi ńskiego gmina Aleksandrów Kujawski poło Ŝona jest w obr ębie VIII Dzielnicy Środkowej. Najogólniej klimat w gminie mo Ŝna scharakteryzowa ć: - średni ą roczn ą sum ą opadów atmosferycznych – 540 mm, - długo ści ą okresu wegetacyjnego – od 205 do 210 dni, - średni ą roczn ą temperatur ą powietrza +8,4ºC , - średni ą temperatur ą dla lipca +18,2°C, - średni ą temperatur ą dla stycznia –2,7°C, - średnim okresem trwania pokrywy śnie Ŝnej – od 50 do 80 dni, - średnim okresem trwania przymrozków - od 100 do 110 dni, - dominuj ą wiatry zachodnie ze średni ą pr ędko ści ą 3,3 m/s. Od wielu lat obserwuje si ę ni Ŝsz ą od normalnej dla tego obszaru Polski warto ść opadów atmosferycznych. Najni Ŝsze sumy opadów wyst ępuj ą w sierpniu, wrze śniu i pierwszej połowie pa ździernika. Powoduje to niedobór opadów si ęgaj ący 50 % zapotrzebowania (rz ędu 150 mm). Wiatry na terenie gminy wiej ą przede wszystkim z kierunku zachodniego (W i SW) przez 33,2 % roku, natomiast z kierunku wschodniego przez 17,7 %. Specyficzne warunki klimatu lokalnego maj ą rozległe tereny le śne, w tym pobliskie obszary chronionego krajobrazu. Terenami o niekorzystnych warunkach klimatycznych s ą doliny. Cechuje je zaleganie mgieł, wyst ępowanie inwersji temperatury, stagnacja chłodnego i wilgotnego powietrza. W ostatnich latach WIO Ś nie prowadził pomiarów hałasu na terenie gminy Aleksandrów Kujawski. Posiłkowa ć tu si ę mo Ŝna jedynie badaniem hałasu przeprowadzonym w 2010 r. w bezpo średnio s ąsiaduj ącym Ciechocinku na ul. Kopernika (w przebiegu drogi wojewódzkiej nr. 266, biegn ącej z terenu gminy Aleksandrów Kujawski). Pomiarydały wynik60.6 dB dla pory dnia i 54.3 dB dla pory dnia/nocy (norma 55/50) przy odpowiednio 150/30 pojazdach/h, WIO Ś i IO Ś w roku 2010 zakwalifikował t ę gmin ę do strefy do klasy A dla ochrony ro ślin, jak i ochrony zdrowia ludzi jako głównego celu (ste Ŝenie nie przekracza odpowiednio poziomów dopuszczalnych albo poziomów docelowych).

Flora Znacz ący udział w powierzchni Gminy Aleksandrów Kujawski maj ą pola uprawne, a co za tym idzie ro śliny zwi ązane z gospodark ą człowieka oraz spontaniczne zbiorowiska towarzysz ące. Zadrzewienia śródpolne maj ą zazwyczaj charakter olsów z dominuj ącą olsz ą czarn ą. Zbiorowiska pól uprawnych zwane tak Ŝe zbiorowiskami segetalnymi (Stellarietea Mediae R. Tx., Lohm. Et Prsg 1950), stanowi ą wyodr ębnion ą grup ę zbiorowisk ro ślinnych. Powstaj ą one zazwyczaj spontanicznie w warunkach antropopresji i stanowi ą skupienia ro ślin pojawiaj ących si ę samorzutnie w śród ro ślin uprawnych. Zwi ązek Aperion spicie-venti (R.Tx. et J.Tx.1960) skupia zbiorowiska chwastów upraw zbo Ŝowych na skałach niewapiennych, cechuj ących si ę ró Ŝnym stopniem Ŝyzno ści i wilgotno ści. Zbiorowiska te s ą najlepiej wykształcone w uprawach ozimych. Najbardziej rozpowszechnionym zespołem ro ślinnym jest Vicietum tetraspemae (Krusem. et Vlieg. 1939), który obejmuje swym zasi ęgiem wi ększ ą cz ęść Polski. Typowa posta ć tego zespołu wyst ępuje w środkowej i wschodniej cz ęś ci kraju oraz w północno-wschodniej Wielkopolsce. Na Kujawach wyst ępuje omawiane zbiorowisko w odmianie Aphanes arvensis .

IGPIM - Warszawa - 2012 - 11 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

Higrofilne, Ŝyzne zbiorowiska olsowe, jesionowo-olsowe i wi ązowo-jesionowe wyst ępuj ące w dolinach cieków wodnych. Charakterystyczn ą cech ą tych zbiorowisk jest azonalno ść wyst ępowania. Zbiorowiska te s ą ści śle powi ązane z wyst ępowaniem wód płyn ących. Kolejnym azonalnym elementem wyst ępuj ącej tu flory s ą równie Ŝ gatunki halofilne zwi ązane ze specyficznymi siedliskami. Ich stanowiska znane s ą przede wszystkim w rejonie Ciechocinka i Sło ńska. Ro śliny słonolubne zwi ązane s ą z naturalnymi lub sztucznymi wpływami wód zasolonych.. Ich obecno ść na Kujawach jest wa Ŝną cech ą wyró Ŝniaj ącą ten region w skali kraju. Ponadto w śród zbiorowisk azonalnych wyst ępuj ących na terenie Gminy Aleksandrów Kujawski mo Ŝna wyró Ŝni ć zbiorowiska ro ślinno ści przywodnej, wyst ępuj ące w dolinach rzek oraz w okolicy jezior i oczek wytopiskowych, a tak Ŝe zbiorowiska torfowisk niskich wyst ępuj ące głownie w dolinie rzeki TąŜ yny. Lasy wyst ępuj ące na terenie gminy Aleksandrów Kujawski nale Ŝą do III Wielkopolsko - Pomorskiej krainy przyrodniczo - le śnej. Na zró Ŝnicowanie ro ślinno ści poszczególnych sołectw gminy wpływa poło Ŝenie w ró Ŝnych dzielnicach przyrodniczo - le śnych (5 Dzielnica Kotliny Toru ńsko-Płockiej, 7 Dzielnica Niziny Wielkopolski- Kujawskiej). Charakterystyczn ą cechą ro ślinno ści tego terenu jest dominacja zbiorowisk mieszanych typowych dla obszarów Ni Ŝu Środkowoeuropejskiego. Do najliczniejszych gatunków tworz ących zbiorowiska le śne na tym obszarze nale Ŝy: sosna pospolita Pinus silvestris , d ąb Quercus pubescens, Quercus robur . W śród lasów pa ństwowych nale Ŝą cych do Nadle śnictwa Gniewkowo, które znajduj ą si ę w północnej i północno-zachodniej cz ęś ci gminy, przewa Ŝaj ącymi zbiorowiskami le śnymi s ą: bór świe Ŝy (ok. 54% powierzchni le śnej), bór mieszany świe Ŝy (ok. 30% powierzchni le śnej) oraz las mieszany świe Ŝy (ok. 10%). Dominuj ącymi zbiorowiskami le śnymi w lasach nale Ŝą cych do osób prywatnych s ą: bór mieszany świe Ŝy, bór świe Ŝy oraz ols. Fauna Trzon fauny na terenie Gminy Aleksandrów Kujawski charakteryzuje si ę du Ŝą róŜnorodno ści ą. W dolnym biegu Wisły wyst ępuj ą liczne gatunki ptaków oraz wi ększo ść z notowanych w kraju gatunków ssaków, a tak Ŝe niewielkie ilo ści popularnych kiedy ś gatunków ryb w ędrownych. Dla komunikacji ekologicznej du Ŝe znaczenie maj ą s ąsiaduj ące z rzek ą kompleksy le śne, naturalne zbiorowiska ro ślinne oraz obszary ekstensywnie u Ŝytkowane rolniczo, łącz ące płaty ro ślinno ści naturalnej, tworz ące korytarz ekologiczny doliny oraz wyspy i łachy, ułatwiaj ące przemieszczanie z jednego brzegu na drugi. Do zaobserwowanych gatunków pospolitych ryb nale Ŝą m.in.: szczupak, leszcz, oko ń, sielawa, karp, w ęgorz, pło ć, ukleja, itd. Najliczniej na terenie gminy wyst ępuj ą owady, Ŝyj ące w ró Ŝnym środowisku. S ą to mi ędzy innymi pa ź królowej, pa ź Ŝeglarz, biegacze: skórzasty, le śny, ogrodowy, kozioro Ŝec dębosz, rohatyniec nosoro Ŝec, modliszka. Herpetofauna reprezentowana jest przede wszystkim przez Ŝaby, ropuchy (szar ą, zielon ą i płaskówk ę), kumaki oraz jaszczurk ę zwink ę i Ŝyworodn ą, padalce, zaskro ńce. Urozmaicon ą i licznie reprezentowan ą grup ę stanowi ą ptaki, Ŝeruj ące i gniazduj ące głównie w dolinach rzecznych. Na terenie gminy, w miejscowo ści Grabie i Goszczewo znajduj ą si ę miejsca wyst ępowania i gniazdowania jaskółki brzegówki. Na terenie Polski gatunek ten jest obj ęty ścisł ą ochron ą gatunkow ą. Z wi ększych ssaków – zwierzyny bytuj ącącej przede wszystkim na terenach le śnych lub na pograniczu lasu i pól wyst ępuje tu: jele ń, sarna le śna i sarna polna, lis oraz dzik. Zwierzyna drobna to taka jak np.: pi Ŝmak, dzikie kaczki, dzikie g ęsi, goł ąb grzywacz, słonka, kuna domowa i kuna le śna, tchórz i jenot, zaj ąc, ba Ŝant i kuropatwa.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 12 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

Elementy systemu przyrodniczego System przyrodniczy gminy (PSG) Aleksandrów Kujawski tworz ą: • Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej, który obejmuje 28% terenów we wschodniej cz ęś ci gminy; • Obj ęte ochron ą w ramach obszarów Natura 2000 (północno-wschodni fragment gminy): - obszar specjalnej ochrony siedlisk PLH040012 Nieszawska Dolina Wisły, Typ Ostoi K, - obszar specjalnej ochrony ptaków PLB040003 Dolina Dolnej Wisły, Typ Ostoi J • Obszary u Ŝytków ekologicznych; • Obszary poło Ŝone w zwartych kompleksach le śnych, w tym 24,6 ha lasów zakwalifikowanych jako wodochronne, • Obszary poło Ŝone w dolinie rzeki Wisły - głównej o ś hydrologicznej, • Obszary poło Ŝone w dolinie rzeki T ąŜ yna, która przecina gmin ę z północy na południe, w jej zachodniej cz ęś ci, • Obszary poło Ŝone w dolinie rzeki Mała T ąŜ yna, która przecina sołectwa: i Przybranowo, Ponadto w dolinie Wisły utworzony został korytarz ekologiczny o znaczeniu mi ędzynarodowym “Toru ński Dolnej Wisły” ECONET – PL (15m). Zasoby kultury Pierwsze ślady osadnictwa na terenach gminy dotycza współczesnego Słu Ŝewa i pochodz ą z około 500 lat przed Chrystusem. W ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków znajduj ą si ę dwa układy ruralistyczne miejscowo ści: Otłoczyn i Słu Ŝewo. Na terenie gminy Aleksandrów Kujawski jest kilka wyj ątkowych i zabytkowych zespołów dworsko-parkowych i parków podworskich. Są to: Zespół dworsko – parkowy w miejscowo ści Grabie, Park podworski oraz dwór szlachecki tzw. Grodzisko, Park dworski w miejscowo ści Słu Ŝewo z pocz. XIX w., Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści Opoczki. Zło Ŝony z dworu murowanego z 1914r, Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści Zduny. z 4 ćw. XIX w., Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści Ostrow ąs wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1486., Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści O śno, Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści Plebanka. W jego skład wchodz ą: dwór murowany z 1900r., rozbudowany w latach 20-tych XX w., Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści Przybranowo i Zespół dworsko-parkowy w miejscowo ści Słomkowo. Na terenie gminy Aleksandrów Kujawski zachowały si ę równie Ŝ 4 zabytkowe zało Ŝenia ko ścielne wpisane do rejestru zabytków. S ą to zespoły ko ścioła parafialnego w Grabiu, Ostrow ąs, Otłoczyn i Słu Ŝewo. Na terenie gminy znajduje si ę te Ŝ 10 cmentarzy i jedna mogiła o warto ściach zabytkowych i kulturowych. Zachowały si ę tu równie Ŝ zabytkowe obiekty techniki: Zespół dworca kolejowego w miejscowo ści Otłoczyn z XIX w.,Zespół młyna w miejscowo ści Słu Ŝewo z pocz. XIX w. i linie kolejki w ąskotorowej i kolei szerokotorowej w miejscowo ści Słu Ŝewo. Na obszarze gminy Aleksandrów Kujawski zewidencjonowano 559 stanowisk archeologicznych na 7 obszarach AZP. Dwa z nich (Grabie i Poczałkowo) zostały wpisane do rejestru zabytków.

Potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji projektowanego dokumentu W sytuacji braku realizacji zapisów Studium przypuszcza ć nale Ŝy, Ŝe na terenie gminy nast ępowa ć b ędzie dalsza, powolna antropopresja objawiaj ąca si ę np.: wkraczaniem gatunków synantropijnych czy przekształcaniem gleb rodzimych w kulturoziemy i urbanoziemy oraz wprowadzaniem zabudowy rozproszonej (na terenach, które nie posiadaja obowi ązuj ącyh planów zagospodarowania przestrzennego. Z drugiej jednak strony nie wyznaczanie w Studium nowych terenów zainwestowania, pozwoliłoby w pewnym stopniu zachowa ć dotychczasowe tereny otwarte, bezpo średnio s ąsiaduj ące z poszczególnymi miejscowo ściami.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 13 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

7. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH PRZEWIDYWANEGO ZNACZ ĄCEGO ODDZIAŁYWANIA USTALE Ń DOKUMENTU Nie przewiduje si ę wyst ąpienia znacz ących oddziaływa ń (przekroczenia okre ślonych prawem standardów jako ści środowiska) wynikaj ących z realizacji zapisów Studium, co zostało szerzej omówione w rozdz.10.

8. OCENA ISTNIEJ ĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJ ĄCYCH OBSZARÓW CHRONIONYCH Do obecnych, najistotniejszych problemów ochrony środowiska w gminie (wg.Opracowania ekofizjograficznego) naleŜą : • zanieczyszczenie gleb, które wywołuje: intensyfikacja i chemizacja produkcji rolnej (wzrost nawo Ŝenia, stosowanie pestycydów), wprowadzanie monokultur uprawowych, zanik lokalnych odmian ro ślin uprawnych i ras zwierz ąt hodowlanych, wzmo Ŝone procesy erozyjne,wprowadzanie do gleb ścieków komunalnych i przemysłowych, wycieki ścieków z urz ądze ń kanalizacyjnych i osadników przydomowych,powstawanie dzikich wysypisk odpadów komunalnych, emisja zanieczyszcze ń gazowych i pyłowych, posypywanie nawierzchni dróg solami powoduj ące nadmierne zasolenie gleb wzdłu Ŝ dróg i post ępuj ąca denudacja terenu przy realizacji inwestycji budowlanych. • zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych zwi ązane z: zagro Ŝeniami komunalnymi, czyli z gromadzeniem odpadów stałych i odprowadzaniem ścieków do gruntu, zagro Ŝeniami przemysłowymi, czyli gromadzeniem odpadów przemysłowych, magazynowaniem materiałów i surowców truj ących, w tym ropopochodnych oraz zagro Ŝeniami obszarowymi zwi ązanymi z rolnictwem. • zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego (w tym emisja hałasu I promieniowania elektromagnetycznego). Głównym emitorem zanieczyszczenia powietrza s ą zakłady przetwórstwa rolniczego zlokalizowane w gminie m.in. w: Rudunkach i Kuczku oraz zakłady w mie ście Aleksandrów Kujawski. Powietrze atmosferyczne i klimat pozostaj ą równie Ŝ pod degraduj ącym wpływem lokalnej produkcji, kotłowni, palenisk domowych, transportu i komunikacji. Za główne źródła hałasu na terenie gminy nale Ŝy uzna ć szlaki komunikacyjne (drogi, w dalszej kolejno ści zakłady produkcyjne i lokalne źródła hałasu w postaci zakładów usługowych i produkcyjnych). Nale Ŝy zauwa Ŝyć, Ŝe ruch pojazdów przechodzi miejscami przez tereny zwartej zabudowy mieszkalnej, głównie we wsi Otłoczyn, Stawki, Przybranowo, Łazieniec, Odolion, Słu Ŝewo. Hałas jest, wi ęc miejscami dokuczliwym problemem. Inne zagro Ŝenie hałasem i wibracjami dla środowiska gminy istnieje ze strony turbin wiatrowych zlokalizowanych w południowej i centralnej cz ęś ci gminy Aleksandrów Kujawski. Źródłem pół elektromagnetycznych wyst ępuj ącym na omawianym terenie s ą linie energetyczne, urz ądzenia elektroenergetyczne wysokiego napi ęcia oraz stacja bazowa telefonii komórkowej. • przekształcenie szaty ro ślinnej i świata zwierz ęcego - ro ślinno ść naturalna gminy uległa zmianom, głównie za spraw ą działalno ści ludzkiej. Najwi ększej presji uległy le śne zbiorowiska naturalne, gdy Ŝ du Ŝa ich cz ęść została w przeszło ści wykarczowana pod pola uprawne . Najwi ększym zagro Ŝeniem dla zbiorowisk ro ślinnych brzegów Wisły, które zale Ŝne są od okresowego zalewania i wynurzania mo Ŝe by ć w przyszło ści zmiana stosunków wodnych, zwi ązana z ewentualn ą realizacj ą planów budowy Kaskady Dolnej Wisły (trwałe zalanie, obwałowanie). Dla terenów podmokłych (ł ęg olszowo-jesionowych, ł ąk, szuwarów) najgro źniejsze jest odwadnianie, osuszanie, zasypywanie. Dla umiarkowanie wilgotnych Ŝyznych niewła ściwa gospodarka le śna, która prowadzi do zmiany składu gatunkowego i zakwaszenia siedliska. Dla wszystkich siedlisk zagro Ŝeniem s ą: presja budownictwa, składowiska odpadów, zanieczyszczenia i dzikie wysypiska. Najwi ększym zagro Ŝeniem dla świata zwierz ąt s ą zmiany środowiskowe wywołane gospodarcz ą działalno ści ą człowieka, zmierzaj ącą do coraz lepszego wykorzystania

IGPIM - Warszawa - 2012 - 14 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

gruntów. Wi ąŜ e si ę to cz ęsto ze zmiana charakteru siedlisk, a co ma istotny wpływ na liczb ę gatunków i stan liczebny populacji zwierz ąt. Du Ŝym problemem dla zachowania fauny jest nasilaj ąca si ę w ostatnich latach presja budowlana wynikaj ąca z atrakcyjno ści tych terenów Na terenach le śnych, obrze Ŝach lasów powstaje zabudowa. Obszary te, wobec nierozwi ązania gospodarki ściekowej, stanowi ą źródło degradacji środowiska, zwłaszcza wód. Szczególnie niebezpieczna jest zabudowa kraw ędzi dolin, która mo Ŝe mie ć wpływ na zmian ę tras migracyjnych zwierz ąt, b ądź tworzy ć niebezpieczne dla Ŝycia zwierz ąt pułapki.

Formami prawnej ochrony przyrody na terenie gminy są: • Obszary Natura 2000 OSO „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003, który w zajmuje ok. 4,5% powierzchni gminy (jej całkowita wielko ść wynosi 33 559 ha powierzchni). Ochrona w ramach tego obszaru zostało obj ęty odcinek doliny Wisły w jej dolnym biegu, od Włocławka do Przegaliny, zachowuj ący naturalny charakter i dynamik ę rzeki swobodnie płyn ącej. Dolina Dolnej Wisły jest ostoj ą ptasi ą o randze europejskiej E 39. W granicach obszaru wyst ępuj ą, co najmniej 44 gatunki ptaków z Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej, 4 gatunki z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (PCK). Jest to bardzo wa Ŝna ostoja dla ptaków migruj ących i zimuj ących. Gniazduje na tym obszarze ok.180 gatunków ptaków m.in. trzmielojad, błotniak stawowy, derkacz, rybitwa rzeczna, rybitwa białoczelna, zimorodek, dzi ęcioł czarny i średni, świergotek polny, jarz ębioatka, g ąsiorek, ortolan, jak równie Ŝ bocian czarny i biały, zielonka oraz Ŝuraw. Szczególnie wartym podkre ślenia jest fakt zimowania na obszarze „Doliny Dolnej Wisły” najwi ększych lotnych drapie Ŝników – bielików. W okresie w ędrówek ptaki wodno-błotne wyst ępuj ą w koncentracjach do 50 000 osobników (C4). W okresie zimy wyst ępuje, co najmniej 1% populacji szlaku w ędrówkowego (C2 i C3) nast ępuj ących gatunków ptaków: bielik, g ągoł, nurog ęś . Stosunkowo licznie (C7) wyst ępuje bielaczek; ptaki wodno-błotne wyst ępuj ą w koncentracjach do 40 000 osobników (C4). Na obszarze „Dolina Dolnej Wisły” na uwag ę zasługuje tak Ŝe bogata fauna innych zwierząt kr ęgowych oraz flora ro ślin naczyniowych (ok.1350 gatunków) z licznymi gatunkami zagro Ŝonymi i prawnie chronionymi, silnie zró Ŝnicowane zbiorowiska ro ślinne, w tym zachowane ró Ŝne typy ł ęgów, a tak Ŝe cenne murawy kserotermiczne. Spo śród tych najciekawszych przedstawicieli flory warto wymieni ć całkiem poka źny ich zbiór: leniec bezpodkwiatkowy, sasanka otwarta, starodub ł ąkowy, Ŝabieniec trawolistny, zawilec wielkokwiatowy, dzi ęgiel litwor, m ącznica lekarska, aster gaw ędka, turzyca piaskowa, centuria pospolita, wi śnia karłowata, pomocnik baldaszkowy, selernica Ŝyłkowana, kukułka krwista, kukułka plamista, go ździk piaskowy, go ździk kosmaty, go ździk kropkowany, go ździk pyszny, dyptam jesionolistny, naparstnica zwyczajna, widlicz spłaszczony, rosiczka okr ągłolistna, nerecznica grzebieniasta, kruszczyk błotny, skrzyp olbrzymi, przylaszczka pospolita, turówka le śna i wonna, groszek błotny, bagno zwyczajne, lilia złotogłów, listera jajowata, krwawnica w ąskolistna, bobrek trójlistkowy, jezierza mniejsza, gr ąŜ el Ŝółty, grzybie ń biały, zaraza piaskowa, podkolan biały, paprotka zwyczajna, sasanka łąkowa, w ęŜ ymord stepowy, ostnica Jana, pełnik europejski. Trzy pierwsze z nich wymienione s ą w Zał ączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Z grupy zwierz ąt zawartych w Zał ączniku II Ŝyj ą tu m.in. nast ępuj ące gatunki: - ryby: minóg rzeczny (przedstawiciel bez Ŝuchwowców), bole ń, ró Ŝanka, piskorz, koza, głowacz białopłetwy, ciosa. - płazy: traszka grzebieniasta i kumak nizinny, ropucha szara, ropucha paskówka, ropucha zielona, rzekotka, grzebiuszka ziemna, Ŝaba wodna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba śmieszka, Ŝaba trawna, traszka zwyczajna. - ssaki: mopek, nocek du Ŝy, bóbr, wydra, mroczek pó źny, nocek rudy, nocek Natterera, borowiec wielki, karlik wi ększy, karlik malutki, gacek brunatny, gacek szary. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniej ące obiekty i urz ądzenia zwi ązane z ochron ą przeciwpowodziow ą oraz koryto rzeczne wymagaj ą utrzymywania ich w nale Ŝytym stanie technicznym.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 15 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• Obszary Natura 2000 maj ący znaczenie dla Wspólnoty „Nieszawska Dolina Wisły” PLH040012. Obejmuje ona swoim zasi ęgiem obszar całkowity o powierzchni 3 891,7 ha. Nieszawska Dolina Wisły obejmuje 22,5 km odcinek Wisły wraz z terenami zalewowymi (706-728,5 km biegu rzeki), mi ędzy Nieszaw ą a uj ściem Drw ęcy. Granice tego obszaru przebiegaj ą wzdłu Ŝ kraw ędzi skarpy tarasu zalewowego lub wałów przeciwpowodziowych. Podło Ŝe tarasu zalewowego stanowi ą mady, przy czym w pobli Ŝu koryta rzeki wyst ępuj ą piaski i mady piaszczyste a dalej od niego mady średnie i ci ęŜ kie. Przy średnim stanie wód teren zajmuje koryto rzeki z wynurzaj ącymi si ę okresowo piaszczysto-mulistymi ławicami, które porasta efemeryczna ro ślinno ść ( Bidentetea tripartitii, Isoeto-Nanojuncetea ). Nieco wyniesione i okresowo zalewane s ą tereny nadbrze Ŝne z wyspami, cz ęś ciowo poł ączone ze stałym l ądem przez groble poprzeczne (K ępa Dzikowska). Wyst ępuj ą tu tak Ŝe ci ągi starorzeczy, w których rozwija si ę ro ślinno ść wodna, a na brzegach szuwary. Obwałowania usypane w XX wieku osłaniaj ą wi ększ ą cz ęść lewego brzegu i niewielk ą prawego. Obecnie znaczna cz ęść terenów nadrzecznych pokryta jest mozaik ą ziołoro śli i krzewów. W dolnych partiach zboczy na południe od Torunia i koło Grabowca zachowały si ę fragmenty wielogatunkowych ł ęgów ( Ficario ulmetum minoris, Alno-Ulmion ). Cz ęść terenów zalewanych zajmuj ą ł ąki i pastwiska. Powierzchnia muraw kserotermicznych na południowo-zachodnich piaszczystych zboczach i bliskich im ciepłolubnych okrajków (Geranion sanguinei, Origanetalia) po zaprzestaniu wypasania, wykaszania i wypalania ulega ci ągłemu zarastaniu, w wi ększo ści przez sosn ę. Obecnie przewa Ŝaj ą drzewostany sosnowe pochodz ące z nasadze ń. Ł ęgi olszowo-jesionowe (Ficario-Alnetum, Alno-Ulmion) z fragmentami olsów (Ribeso nigri- Alnetum, Alnion glutinosae) wyst ępuj ą na bardzo niewielkich powierzchniach na zatorfionych obrze Ŝach doliny i źródliskach. Obszar ma znaczenie przede wszystkim dla ochrony lasów ł ęgowych i całej mozaiki siedlisk nadrzecznych, charakterystycznych dla doliny du Ŝej rzeki nizinnej, oraz zwi ązanej z ni ą fauny. Na terenach zalewowych, poza wałem przeciwpowodziowym, znajduj ą si ę najbogatsze w Polsce stanowiska halofitów - ich koncentracja wyst ępuje w Ciechocinku wokół t ęŜ ni halofilów zasolonych cieków. Obszar obejmuje część ekologicznego korytarza Wisły, który został identyfikowany jako teren priorytetowy dla ochrony w sieciach ECONET i IBA, wa Ŝnego dla migracji wielu gatunków. W wodach ostoi Nieszawska Dolina Wisły potwierdzono wyst ępowanie 6 gatunków ryb z Zał ącznika II Dyrektywy Siedliskowej, wyst ępuje tu równie Ŝ 35 gatunków ptaków z Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej, a teren ostoi jest fragmentem niezwykle wa Ŝnego korytarza ekologicznego. Poza ptakami spotykamy w ostoi cały szereg gatunków wa Ŝnych w skali całego kontynentu europejskiego, a s ą to: - z ssaków – bóbr i wydra; - z płazów - kumak nizinny; - z ryb – minóg rzeczny (przedstawiciel bez Ŝuchwowców), łoso ś atlantycki, kiełb białopłetwy, bole ń, ró Ŝanka i koza; - z bezkr ęgowców – czerwo ńczyk nieparek; - a z ro ślin: sasanka otwarta i starodub ł ąkowy. Dolina ta równie Ŝ podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. • Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej. Około 28% w granicach gminy Aleksandrów Kujawski), funkcjonuj ącego na mocy uchwały nr XX/92/83 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Włocławku z dnia 15 czerwca 1983 r. Jest to ok. 10% jego całkowitej powierzchni, która wynosi - 36814 ha. Obszaru Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej poło Ŝony jest on w obr ębie Kotliny Toru ńskiej, stanowi ącej fragment pradoliny Wisły. Ukształtowanie powierzchni tego obszaru charakteryzuje si ę niewielkimi spadkami, jedynie rejony przykraw ędziowe Wysoczyzny Kujawskiej oraz fragmenty wydmowe w północno-zachodniej cz ęś ci obszaru charakteryzuj ą si ę du Ŝą malowniczo ści ą wynikaj ącą z deniwelacji terenu. Osi ą hydrologiczna terenu jest Wisła. Trwałym i bardzo wa Ŝnym składnikiem szaty ro ślinnej Niziny Ciechoci ńskiej s ą lasy. S ą to przede wszystkim bory sosnowe. Celem utworzonego Obszaru Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej jest przede wszystkim ochrona mikroklimatu uzdrowiska Ciechocinek i jego okolic oraz ochrona pi ękna nadwi śla ńskiego krajobrazu, posiadaj ącego cechy bardzo

IGPIM - Warszawa - 2012 - 16 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

zbli Ŝone do naturalnych. Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej podlega ochronie ze wzgl ędu na wyró Ŝniaj ący si ę krajobraz o zró Ŝnicowanych ekosystemach, warto ściowy ze wzgl ędu na mo Ŝliwo ść zaspokojenia potrzeb zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem, a tak Ŝe pełnion ą funkcj ą korytarzy ekologicznych. Na Obszarze Chronionego Chronionego Krajobrazu obowi ązuj ą zakazy zgodnie z przepisami odr ębnymi. • Pomniki przyrody – 2 d ęby i 6 lip (8 szt.), • UŜytki ekologiczne (12 szt.). Zajmuj ących ł ącznie powierzchni ę ok. 12,99 ha. U Ŝytki ekologiczne zlokalizowane s ą w dwóch miejscowo ściach: Ro Ŝno-Parcele i Grabie, głównie w dolinie T ąŜ yny. W celu oceny oddziaływania planowanych ustale ń Studium na zlokalizowane w jego obr ębie (i kontynuowane poza granicami opracowania) obszary Natura 2000 (siedliska chronione oraz gatunki i ich siedliska) oraz pozostałe kluczowe formy ochrony przyrody w poni Ŝszej tabeli przedstawiono skale oceny cz ąstkowej, gdzie: -‘ to oddziaływanie negatywne słabe; ‘- -‘ to oddziaływanie negatywne umiarkowane; ‘- - -‘ to oddziaływanie negatywne znacz ące. Oddziaływanie Studium Rodzaj Czas Przestrze ń

REDNIE REDNIE Ś

REDNIE Ś REDNIOTERMINOWE BEZPO PO WTÓRNE SKUMULOWANE KRÓTKOTERMINOWE Ś DŁUGOTERMINOWE STAŁE CHWILOWE LOKALNE PONADLOKALNE obszar specjalnej ochrony ptaków - - - - Dolina Dolnej Wisły PLB040003 obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty Nieszawska Dolina Wisły - - - - PLH040012 OCK Niziny Ciechoci ńskiej ------uŜytki ekologiczne Przedmiotowy dokument wytycza kierunki rozwoju i zagospodarowania przestrzennego dotycz ące obszaru gminy Aleksandrów Kujawski, w obr ębie którego znajduje si ę obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty Nieszawska Dolina Wisły PLH040012, obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Dolnej Wisły PLB040003, a tak Ŝe Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej, gdzie obowi ązuj ą uwarunkowania okre ślone w uchwale z dnia 21 marca 2011 r., nr VI/106/11 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Kuj. - Pom. Nr 99, poz. 793). Studium uwzgl ędnia istniej ące formy ochrony przyrody, przyjmuj ąc odpowiednie, przywołane obostrzenia dla nich, a na terenach zabudowanych (które w du Ŝej mierze s ą akceptacj ą stanu zastanego, co daje w sumie niewielkie obszary nowego zainwestowania w stosunku do obszaru całej gminy) wprowadza zasady ochrony środowiska, co pomo Ŝe zapobiec negatywnym, znacz ącym zmianom (tj. powoduj ących zasadnicz ą zmian ę okre ślonych parametrów jako ści środowiska, zagro Ŝenia dla liczebno ści i bioró Ŝnorodno ści gatunków rzadkich i chronionych, istotnych barier dla migracji, czy zagro Ŝenia dla obszarów przyrodniczo cennych, w tym głównie obszarów Natura 2000 i ich integralno ści) najcenniejszych fragmentów gminy. Dwa tereny MZ zlokalizowane w granicach ostoi Natura 2000 s ą działkami ju Ŝ zabudowanymi. Nie prognozuje si ę tu wi ęc bezpo średnich negatywnych oddziaływa ń, ale kieruj ąc si ę zasad ą przezorno ści ą mo Ŝna prognozowa ć tu słabe, po średnie oddziaływania, wynikaj ące z drugorz ędnych przekształce ń, które mog ą zaj ść w wyniku wprowadzanych w gminie terenów zinwestowania.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 17 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

Najistotniejsze oddziaływanie skupi si ę jednak na Obszarze Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej i wynika ć b ędzie z wprowadzenia terenów zabudowanych (głównie MU) w miejscowo ściach: Łazieniec, Wołuszewo, Sło ńsk Dolny i Nowy Ciechocinek (jako rozrastaj ąca si ę strefa podmiejska), Odolin, Stawki, Białe Błota i w mniejszym stopniu Otłoczyn. Utrata przestrzeni otwartych (a za tym zmiana u Ŝytkowania terenu) wpłynie na przedmiot ochrony tej formy, a kierunek zmian krajobrazu zale Ŝeć b ędzie od intensywno ści zagospodarowania działej oraz form architektonicznych wprowadzanej zbudowy (czego do ko ńca na tym etapie przewidzie ć nie mo Ŝna). Pozytywem wprowadzanych tu zmian, jest to, Ŝe Studium jedynie powi ększa istniej ące skupiska zabudowy i nowe tereny wyznacza na zasadzie kontynuacji istniej ących ci ągów jednostek osadniczych. Trzeba tu podkre śli ć, Ŝe 5 terenów o symbolu PG (w tym istniej ące) zlokalizowanych jest w granicach OCK, co jest lokalizacj ą kolizyjn ą z zasadami ustawowo obowi ązuj ącymi w granicach OCK, które mówi ą o zakazie wydobywania do celów gospodarczych skał (…) i wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu. Studium akceptuje te Ŝ u Ŝytki ekologiczne, na których obowi ązuj ą zasady zgodne z przepisami odr ębnymi, co eliminuje znacz ąco negatywny wpływ na nie i pozwoli zachowa ć dotychczasowy ich stan.

9. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA SZCZEBLA KRAJOWEGO I MI ĘDZYNARODOWEGO UWZGLEDNIONE W OPRACOWYWANYM DOKUMENCIE Studium gminy stanowi dokument o znaczeniu lokalnym i z uwagi na zasi ęg oraz skal ę dokumentu jakim jest, trudno si ę tu bezpo średnio odnie ść do celów ochrony środowiska szczebla mi ędzynarodowego, a nawet krajowego, ale po średnio przy jego sporz ądzaniu uwzgl ędniono nast ępuj ące cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu ponadlokalnym dotycz ące: ••• ochrony powierzchni ziemi, racjonalnego gospodarowania i zachowania warto ści przyrodniczych okre ślonych w przepisach szczegółowych, tj.: ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pó źn. zm.), Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 (Dz. U. 2009, Nr 151, poz. 1220z pó źn. zm z pó źn.zm.) i Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011, Nr 2163, poz.981 z pó źn. zm.); ••• utrzymanie norm odno śnie jako ści gleb okre ślonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustaw ą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266), Programem Ochrony Środowiska dla powiatu aleksandrowskiego; ••• ochrony wód powierzchniowych i podziemnych oraz prowadzenia odpowiedniej gospodarki wodno-ściekowej okre ślonej w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska województwa kujawsko-pomorskiego , ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 239, poz. 2019 z pó źn. zm.), Ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Nr.72 poz. 747 z pó źn.zm.) i Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych; ••• ochrony powietrza okre ślonych w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska województwa kujawsko-pomorskiego i Program Ochrony Środowiska dla powiatu aleksandrowskiego; ••• utrzymanie norm odno śnie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, okre ślonych w przepisach szczegółowych, tj.: ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pó źn. zm); ••• prawidłowej gospodarki odpadami okre ślonej w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawa 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U. 2010 Nr 185 poz. 1243 z pó źn.zm), Program Ochrony Środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu aleksandrowskiego, a na wy Ŝszym szczeblu dla Województwa Kujawsko-pomorskiego; ••• ochrony korytarzy ekologicznych - zachowania i kształtowania ich dro Ŝno ści ekologiczno-przestrzennej zgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko-pomorskiego i Ustaw ą o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. 2009, Nr 151, poz. 1220z pó źn. zm);

IGPIM - Warszawa - 2012 - 18 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

••• utrzymania procesów ekologicznych i stabilno ści ekosystemów, ró Ŝnorodno ści biologicznej, ci ągło ści istnienia gatunków ro ślin, zwierz ąt i grzybów wraz z ich siedliskami oraz utrzymania i przywracania do wła ściwego stanu siedlisk przyrodniczych zgodnie z Ustaw ą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2009, Nr 151, poz. 1220 z pó źn. zm.), ustaw ą Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pó źn. zm.) oraz Polityk ą ekologiczn ą pa ństwa, Krajow ą strategi ą ochrony i umiarkowanego u Ŝytkowania ró Ŝnorodno ści biologicznej , a tak Ŝe Konwencj ą Berne ńskiej o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk, Konwencj ą o ró Ŝnorodno ści biologicznej Rio de Janeiro z 1992 r., Konwencj ą o ochronie w ędrownych gatunków dzikich zwierz ąt - Bonn 1979 r. i Konwencj ą o obszarach wodno-błotnych maj ących znaczenie mi ędzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko Ŝyciowe ptactwa wodnego – Ramsar 1971 r.; ••• ochrony dzikiej fauny i flory oraz siedlisk naturalnych, zgodnie z Dyrektyw ą Rady Europy w sprawie ochrony dziko Ŝyj ących ptaków (2009/147/EW) i Dyrektyw ą Rady Europy w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG), Konwencj ą Berne ńskiej o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk, Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierz ąt - Bonn 1979, Konwencji o obszarach wodno- błotnych maj ących znaczenie mi ędzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko Ŝyciowe ptactwa wodnego – Ramsar 1971; ••• lokalizacji obiektów mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych, optymalizacji potrzeb transportowych, wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i zachowania proporcji pomi ędzy terenami zainwestowanymi i biologicznie czynnymi zgodnie z Polityk ą ekologiczn ą pa ństwa na lata 2007 – 2010, Ustaw ą z dnia 12 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. 2007, Nr 75, poz.493 oraz z 2008, Nr 138, poz.865), Dyrektyw ą 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsi ęwzi ęcia publiczne i prywatne na środowisko oraz Konwencj ą z Espoo z 1991r. o ocenach oddziaływania na środowisko w kontek ście, transgranicznym. ••• ochrony krajobrazu zgodnie z Ustaw ą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2009, Nr 151, poz. 1220 z pó źn. zm.) i Europejski ą Konwencj ą Krajobrazow ą. Główne cele w zakresie ochrony środowiska naturalnego zgodnie z dokumentami ponadlokalnymi b ędą polegały na: – ochronie zasobów, – stałym d ąŜ eniu do poprawy jako ści wszystkich elementów środowiska naturalnego, – zrównowa Ŝonym wykorzystaniu potencjału środowiska naturalnego, – traktowaniu ochrony środowiska jako nadrz ędnej i nierozł ącznej cz ęś ci wszystkich procesów rozwojowych.

10. OCENA ZNACZ ĄCYCH ODDZIAŁYWA Ń NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA Z terenami o dominuj ącej funkcji mieszkaniowej i ró Ŝnego rodzaju usług (oraz produkcji, składów), terenów górniczych i eksploatacyjnych, a tak Ŝe niezb ędnej infrastruktury potencjalnie mo Ŝe zwi ązana by ć: - emisja zanieczyszcze ń do atmosfery (wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza); - emitowanie hałasu i pól elektromagnetycznych; - wytwarzanie odpadów komunalnych; - wprowadzenie ścieków i innych zanieczyszcze ń do wód lub do gruntu; - przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu; - zmiany w krajobrazie; - zmiany szaty ro ślinnej i składu gatunkowego fauny; - ryzyko wyst ąpienia awarii. Ocena skupiła si ę na faktycznie wprowadzanych, nowych czy intensyfikowanych kierunkach zagospodarowania tej edycji Studium, zakładaj ąc, Ŝe tereny wprowadzane w nim na zasadzie akceptacji stanu istniej ącego (jak np. budz ące wiele kontrowersji funkcjonuj ące ju Ŝ obecnie tereny R/IT – tereny produkcji rolnej z dopuszczeniem lokalizacji

IGPIM - Warszawa - 2012 - 19 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

elektrowni wiatrowych, nie wpłyn ą na zmian ę dotychczasowego oddziaływania). Tereny istniej ące zostały rozpatrywane i brane pod uwag ę głównie w kontek ście oddziaływa ń skumulowanych. Poniewa Ŝ Studium jest etapem prac planistycznych, na którym wyznacza si ę jedynie kierunki do mo Ŝliwego rozwoju, nie znane s ą jeszcze konkretne inwestycje oraz parametry techniczne, a tak Ŝe technologiczne, nie mo Ŝliwe jest wi ęc stwierdzenie i okre ślenie czy ustalenia dokumentu zaliczane s ą do przedsi ęwzi ęć jedynie potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, czy tez zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (odn. Rozporz ądzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r o przedsi ęwzi ęciach mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko - Dz. U. Nr 213 poz.1397 i Rozporz ądzenie w Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2003r.w sprawie substancji stwarzaj ących szczególne zagro Ŝenie dla środowiska - Dz. U. Nr 217, poz.2141), co opisane zostało poni Ŝej, w kontek ście oddziaływa ń na poszczególne komponenty szeroko rozumianego środowiska. Doda ć tu trzeba, Ŝe rozdział ten jest ści śle zwi ązany z zamieszon ą w Streszczeniu w j ęzyku niespecjalistycznym tabel ą. Dla ka Ŝdego terenu oznaczonego symbolem wprowadzono ocen ę w zakresie oddziaływania: krótkoterminowego, średnioterminowego, długoterminowego, bezpo średniego, po średniego, wtórnego, skumulowanego, stałego, chwilowego, na: ró Ŝnorodno ść biologiczn ą, ludzi, zwierz ęta, ro śliny, wod ę, powietrze, powierzchni ę ziemi, krajobraz, klimat, zasobu naturalne, zabytki, dobra materialne.

Dla terenów zabudowy wielofunkcyjnej o dominuj ącym udziale zabudowy mieszkaniowo-usługowej MU, zabudowy wielofunkcyjnej o dominuj ącym udziale zabudowy zagrodowej MM i zabudowy mieszkaniowej poło Ŝone na obszarach szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą MZ i terenów UP prognozuje si ę kolejno: ró Ŝnorodno ść – pozytywnym, długoterminowym, po średnim oddziaływaniem stałym b ędzie biologiczna, ustalenie minimalnego udziału powierzchni biologicznie np: 60% dla terenów zwierz ęta, oznaczonych symbolem: MU, 50% dla MM, 60 % dla usług rekreacji w ro śliny obrębie MU, ustalenie i wzmocnienie roli systemu przyrodniczego gminy oraz ustalenie zasad w nim obowi ązuj ących, realizacja szpalerów drzew wzdłu Ŝ ci ągów drogowych, wprowadzenie zakazu lokalizacji przedsi ęwzi ęć potencjalnie i zawsze znacz ąco oddziaływuj ących na środowisko w granicach systemu przyrodniczego gminy; – pozytywne, stałe, bezpośrednie oddziaływanie przynios ą zapisy:nie jest dozwolona lokalizacja nowych obiektów i technologii, które powoduj ą uci ąŜ liwo ści poprzez emisj ę substancji i energii oraz s ą przedsi ęwzi ęciami mog ącymi zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko jest i mo Ŝe by ć wymagana. Zaleca si ę kształtowanie systemu zieleni izolacyjnych od terenów urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. – negatywne oddziaływanie krótkoterminowe, chwilowe bezpo średnie b ędzie zwi ązane z dopuszczeniem zmiany zagospodarowania terenu – wprowadzenie nowej dodatkowej, lub wymiana istniej ącej zabudowy – w wyniku prac budowlanych zostanie zniszczona cz ęś ciowo szata ro ślinna (która nast ępnie mo Ŝe zosta ć cz ęś ciowo odbudowana jako urz ądzona, ogrodowa, przyro Ŝne pasy zieleni po zako ńczeniu procesu budowlanego), prace budowlane b ędą powodowały wypłaszanie drobnych zwierz ąt – oddziaływanie to zaistnieje kaŜdorazowo w przypadku zainicjowania robót budowlanych, bez wzgl ędu na istniej ący stan zagospodarowania przestrzeni. Negatywnym oddziaływaniem b ędzie te Ŝ sam fakt przeznaczenia pod cele niele śne gruntów le śnych. Poniewa Ŝ opracowanie ekofizjograficzne nie wyszczególnia siedlisk cennych przyrodniczo (np. będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty), czy nawet lokalizacji siedlisk gatunków rzadkich trudno ocenic, czy i w jakim stopniu mog ą one ulec przekształceniu. Ochronnym dla nich b ędzie fakt akceptacji zasad ochrony środowiska i przyrody (zgodnych z przepisami odr ębnymi) obowi ązuj ących w obszarach Natura 2000, co pozwala wykluczy ć znacz ąco

IGPIM - Warszawa - 2012 - 20 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

negatywne oddziaływanie na te komponenty natury. – lokalne, bezpo średnie zubo Ŝenie lub zlikwidowanie istniej ącej ro ślinno ści w miejscu powstania nowych obiektów kubaturowych. Naturalne i seminaturalne zbiorowiska ro ślinne zast ępowane b ędą ro ślinno ści ą ruderaln ą ogrodow ą. Zmniejszenie terenu biologicznie czynnego do 50-60% będzie negatywnym oddziaływaniem po średnim, długoterminowym i stałym wpływaj ącym na zmniejszenie bioró Ŝnorodno ści; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim, stałym dla zwierz ąt b ędzie wydzielanie działek budowlanych, a co za tym idzie ich wygradzanie, co znacznie zmniejszy mo Ŝliwo ść migracji zwłaszcza dla wi ększych ssaków; – oddziaływaniem negatywnym, po średnim, chwilowym b ędzie wprowadzenie zieleni urz ądzonej i pozostawienie pól uprawnych, chronionych środkami chemicznymi co b ędzie powodowało du Ŝą śmiertelno ść szczególnie w śród bezkr ęgowców; – oddziaływaniem negatywnym, bezpo średnim, chwilowym b ędą roboty budowlane w wyniku dopuszczenia realizacji zabudowy i uci ąŜ liwo ści akustyczne z nimi zwi ązane, co b ędzie powodowało płoszenie zwierz ąt (zwłaszcza ptaków). ludzie – negatywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim oraz po średnim oddziaływaniem jest dopuszczenie lokalizowania kilku przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, lub mog ących potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko; – negatywnym oddziaływaniem po średnim i długoterminowym, stałym b ędzie zmniejszenie terenów otwartych i biologicznie czynnych co wpłynie w niewielkim stopniu na topoklimat szczególnie nagrzewnie i wilgotno ść powietrza; – pozytywnym, stałym, bezpo średnim, długookresowym oddziaływaniem jest ustalenie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym poprzez stref ę techniczn ą od napowietrznej linii SN elektroenergetycznych i stopniow ą likwidacj ę i zast ępowanie ich sieciami podziemnym. Realizacja ustale ń Studium nie powinna wi ęc narusza ć zapisów Rozporz ądzenia z dnia 30 pa ździernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów; – pozytywnym, stałym, długotrwałym oddziaływaniem jest ustalenie obowi ązku ochrony przed hałasem poprzez okre ślenie dopuszczalnych poziomów hałasu zgodnie z przepisami odr ębnymi i ograniczenia uci ąŜ liwo ści hałasowej do granic własnej działki; – oddziaływaniem pozytywnym długoterminowym, po średnim i stałym d ąŜ enie do rozwoju sieci gazowej i nasadzenia zieleni li ściastej ograniczaj ące rozprzestrzenianie si ę zanieczyszcze ń, co poprawi jako ść powietrza atmosferycznego w otoczeniu; – oddziaływaniem pozytywnym, bezpo średnim, długoterminowym, stałym będzie rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodoci ągowej i zalecenie podł ączenia do nich wszystkich terenów zabudowanych. Wpłynie to pozytywnie na jako ść wód ujmowanych do celów spo Ŝywczych; – negatywnym oddziaływaniem okresowym – krótkoterminowym i bezpo średnim b ędzie zwi ększenie emisji do powietrza (proporcjonalne do ilo ści nowych u Ŝytkowników dróg i mieszka ńców). Studium nie wprowadza jednak zakładów o zwi ększonym czy te Ŝ du Ŝym ryzyku wyst ąpienia powa Ŝnej awarii przemysłowej w my śl Rozporz ądzenia w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o du Ŝym ryzyku wyst ąpienia powa Ŝnej awarii przemysłowe - Dz. U. z 2002 r. Nr 58 poz. 535 . z pó źn. zm. 192, poz. 1883). Na terenie obj ętym Studium nie wyst ępuje te Ŝ zagro Ŝenie ruchami osuwiskowymi, czy powodzi ą Potencjalnym źródłem zagro Ŝenia dla zdrowia ludzi mo Ŝe by ć zatem niepełna realizacja wytycznych Studium, dotycz ących zapewnienia odpowiedniej jako ści środowiska na opisywanym terenie;

IGPIM - Warszawa - 2012 - 21 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

– stałym, pozytywnym oddziaływaniem ustale ń Studium b ędzie poprawa jako ści Ŝycia, dost ępno ść do nowych usług i przestrzeni o nowym standardzie zagospodarowania. system – minimalne negatywne chwilowe, długotrwałe i stałe oddziaływanie na przyrodniczy korytarze ekologiczne, wynikaj ące z zaw ęŜ enia go przez obiekty kubaturowe zabudowy mieszkaniowej - ustalenia dokumentu planistycznego nie wpłyn ą jednak znacz ąco na stan i funkcjonowanie elementów SPM. woda – pozytywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim ustaleniem jest zakaz lokalizowania wi ększo ści przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko lub mog ących potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko; – negatywnym oddziaływaniem chwilowym i długoterminowym na wody wi ąza ć si ę mo Ŝe z lokalizacj ą terenów zabudowanych w strefie zagro Ŝenia powodzi ą 1% i 10%); – pozytywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim ustaleniem jest wprowadzenie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególno ści Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 141; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym i stałym b ędzie zwi ększenie powierzchni nieprzepuszczalnych co b ędzie powodowało ograniczenie infiltracji, odwadnianie terenu i okresowe przesuszanie. Dotychczasowy system obiegu wody mo Ŝe ulec dalszemu przekształceniu w kierunku typowym dla terenów zurbanizowanych, cho ć z racji na brak zwarto ści zabudowy mo Ŝe to by ć niezauwa Ŝalne; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie przyrost zabudowy, co zwi ększy zapotrzebowanie na wod ę, a co za tym idzie po średnio przyczyni si ę do minimalnego obni Ŝania poziomu wód podziemnych; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym i stałym będzie nie nakaz podczyszczania wód opadowych i roztopowych zgodnie z przepisami odr ębnymi przed ich zrzutem do odbiornika zalecenie rozbudowy systemu kanalizacji, co pozwoli ograniczy ć realizacj ę nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do wód podziemnych oraz zmniejszy ć ilo ść ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych oraz gruntu; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym będzie docelowe podł ączenie wszystkich terenów budowlanych do zbiorczej sieci wodoci ągowej co ograniczy realizacj ę indywidualnych, niekontrolowanych uje ść wód. Studium nie dopuszcza odprowadzania ścieków do indywidualnych oczyszczalni ścieków i ustala, Ŝe przed zrzutem do odbiorników wody opadowe i roztopowe b ędą podczyszczane zgodnie z przepisami odr ębnymi; – chwilowe, bezpo średnie zanieczyszczenie wód podziemnych mo Ŝe nast ąpi ć jedynie w pojedynczych, incydentalnych wypadkach podczas realizacji ustale ń Studium, ale mimo to nie powinno to wpłyn ąć na pogorszenie dotychczasowego stanu jednolitych cz ęś ci wód podziemnych (odn. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 23.07.2008 w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych - Dz. U. Nr 143, poz.896 i Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20.08.2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych - Dz. U. Nr 162. poz.1008 ). powietrze – oddziaływaniem pozytywnym długoterminowym, bezpo średnim i stałym będzie ustalenie ochrony przed zanieczyszczeniami powietrza; – lokalne, minimalne zwi ększenie rozmiarów zanieczyszcze ń powietrza (negatywne oddziaływanie bezpo średnie, krótkoterminowe), wi ąŜą ce si ę ze wzrostem nat ęŜ enia ruchu samochodowego i ilo ści ą domów (b ędących emitorami szczególnie w sezonie grzewczym), a tak Ŝe placów budowy. Nie powinno jednak doj ść do przekroczenia dopuszczalnych norm, okre ślonych w Rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47 poz. 281). – pozytywnym, stałym aspektem b ędą nasadzenia ro ślinno ści szpalerowej,

IGPIM - Warszawa - 2012 - 22 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

urz ądzonej i pozostawienie terenów ZL, ZP, ZE. powierzchnia – oddziaływanie bezpo średnie (stałe, ale jedynie lokalne) to przekształcenia ziemi powierzchniowej warstwy ziemi opisywanego obszaru zwi ązane głównie z wykopami pod fundamenty nowych budynków (prace te nie b ędą narusza ć gł ębokich warstw podło Ŝa); – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym będzie zało Ŝenie docelowego podł ączenia do zbiorczej sieci kanalizacyjnej co ograniczy realizacj ę nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do gruntu; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym jest ustalenie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególności Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 141; – negatywnym, okresowym, lokalnym oddziaływaniem b ędzie zwi ązane z okresem do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej (stosowania nie zawsze szczelnych zbiorników do gromadzenia ścieków w granicach działek budowlanych oraz cz ęsto niekontrolowany wywóz ścieków); – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim i stałym zwi ększaj ącym jej degradacj ę b ędą wszelkie roboty ziemne zwi ązane z budow ą budynków szczególnie z kondygnacjami podziemnymi (podpiwniczeniami) lub sieci potrzebnej im infrastruktury technicznej; – pozytywnym oddziaływaniem b ędzie brak mo Ŝliwo ści realizacji na tych terenach najistotniejszych inwestycji mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko i usług uci ąŜ liwych, przez co nie powinny powsta ć oddziaływania wpływaj ące negatywnie na powierzchnie ziemi; – pozytywnym ustaleniem Studium jest regulacja gospodarki odpadami; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym będzie zgodnie z zało Ŝeniami Studium d ąŜ enie do podł ączenia terenów zurbanizowanych do zbiorczej sieci kanalizacyjnej, co ograniczy realizacj ę nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do gruntu. krajobraz – pozytywny skutek długoterminowy bezpo średni b ędzie si ę wi ązał z zastosowaniem okre ślonych w Studium warunków dotycz ących kształtowania i lokalizacji zabudowy, zagospodarowania terenu; – oddziaływaniem stałym i bezpo średnim b ędzie pojawianie si ę obiektów kubaturowych w niezabudowanych dotychczas przestrzeniach - ich skala i rodzaj oddziaływania zwi ązany b ędzie z indywidualnym zagospodarowaniem poszczególnych działek. klimat – pozytywnym oddziaływaniem b ędzie zasada zrównowa Ŝonego rozwoju, przez co nie powinny powsta ć oddziaływania wpływaj ące negatywnie na klimat akustyczny. Pozytywnym zapisem Studium jest nakaz dotrzymania norm hałasu i nasadzenia zieleni po średnio te Ŝ o funkcji izolacyjnej. – zaliczane do skumulowanych zmiany w klimacie lokalnym b ędą minimalne i nieodczuwalne dla człowieka i ogranicz ą si ę do zmiany warunków termiczno - wilgotno ściowych i minimalnie anemologicznych. Prognozuje si ę, zatem krótkoterminowe, minimalne (liczone w ułamkach stopnia) podwy Ŝszenie temperatury powietrza na skutek emisji ciepła antropogenicznego, pochodz ącego ze spalania paliw i przyrostu powierzchni sztucznych powoduj ących podwy Ŝszenie temperatury radiacyjnej podło Ŝa. Z tych samych powodów pocz ątkowo zmniejszeniu ulegnie nieco średnia dobowa i miesi ęczna wilgotno ść powietrza. W okresach du Ŝego zachmurzenia i wzmo Ŝonych opadów zmianie ulegn ą warunki przewietrzenia, a na skutek wzrostu szorstko ści podło Ŝa osłabieniu ulegnie pr ędko ść wiatru. – negatywnym oddziaływaniem po średnim i długoterminowym, stałym b ędzie zmniejszenie terenów biologicznie czynnych co wpłynie w niewielkim stopniu na topoklimat szczególnie nagrzewnie i wilgotno ść powietrza. Podwy Ŝszenie temperatury powietrza na skutek emisji ciepła antropogenicznego, pochodz ącego ze spalania paliw i przyrostu powierzchni sztucznych powoduj ących podwy Ŝszenie temperatury radiacyjnej podło Ŝa b ędzie istotne. – nowe obiekty kubaturowe wpłyn ął te Ŝ w mikroskali na warunki

IGPIM - Warszawa - 2012 - 23 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

przewietrzania terenu, a powierzchnie sztuczne zmienia nagrzewanie podło Ŝa, co b ędzie oddziaływaniem stałym lub czasowym; – bezpo średnim, chwilowym, krótkoterminowym, stałym (eksploatacja) lub chwilowym, krótkoterminowym (realizacja Studium) oddziaływaniem b ędzie emisja hałasu. Na terenie opracowania głównym źródłem hałasu stałego będzie ruch komunikacyjny, czy bli Ŝej nieokre ślona na tym etapie eksploatacja terenów mieszkaniowo-usługowych (dotyczy to szczególnie potencjalnej lokalizacji usług, których działalno ść wymaga cz ęstych dostaw towarów oraz powoduje wzmo Ŝony ruch klientów, czy te Ŝ usług z grupy hała śliwych jak np. warsztaty mechaniczne). Zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska i ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Studium reguluje t ą kwestie wymogiem przed hałasem. Bior ąc pod uwag ę to ustalenie oraz zakładaj ąc przeci ętne nat ęŜ enie ruchu samochodowego, zastosowanie środków ograniczaj ących (np. proponowanych w prognozie) oraz zachowanie przez mieszka ńców zasad prawidłowego współ Ŝycia społecznego w obr ębie terenów podlegaj ących ochronie akustycznej stwierdzi ć mo Ŝna, Ŝe pogorszenie klimatu akustycznego omawianego terenu nie b ędzie znacz ące (w stosunku do stanu obecnego) i nie powinno osiąga ć ponadnormatywnych warto ści. – Studium nie wprowadza te Ŝ funkcji i urz ądze ń daj ących podstawy do prognozowania przekrocze ń okre ślonych w Rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 pa ździernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim b ędzie emisja hałasu od terenów aktywno ści gospodarczej – usług, produkcji i eksploatacji, im wi ększy teren przeznaczony pod usługi tym wi ęcej potencjalnych u Ŝytkowników i tym wy Ŝsze nat ęŜ enie hałasu. dobra naturalne – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym na wody podziemne jako i dobro naturalne b ędzie podł ączenie (zgodnie z zało Ŝeniami Studium) wszystkich terenów budowlanych do zbiorczej sieci kanalizacyjnej co ograniczy realizacj ę nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do wód podziemnych; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym na wody podziemne jako dobro naturalne b ędzie d ąŜ enie do podł ączenia (zgodnie z zało Ŝeniami Studium) wszystkich terenów budowlanych do zbiorczej sieci wodoci ągowej co ograniczy realizacj ę indywidualnych, niekontrolowanych uj ęć wód. zabytki – pozytywne, bezpo średnie, stałe oddziałbywanie poprzez zachowanie stref ochronnych, wytyczenie obiektów i obszarów chronionych (sfera zabytków, archeologii i dóbr kulturowych) oraz zasad post ępowania dla nich. dobra – oddziaływanie na istniej ącą zabudow ę pozytywne, długoterminowe i stałe materialne gdy Ŝ Studium zakłada utrzymanie istniej ącej zabudowy; – pozytywny, długotrwały lub stały wpływ poprzez powstanie nowych domostw, usługo i infrastruktury zaspokajaj ących potrzeby mieszka ńców. Zapisy projektu Studium słu Ŝą ogólnemu rozwojowi fragmentu gminy, a wi ęc wzbogaceniu dóbr materialnych przy wykorzystaniu juŜ istniej ących. B ędą to wi ęc w przewadze pozytywne oddziaływania bezpo średnie, długotrwałe i stałe.

Dla AG - tereny wielofunkcyjne aktywno ści gospodarczej i PG – tereny powierzchniowej eksploatacji surowców prognozuje się: ró Ŝnorodno ść – negatywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim oraz po średnim biologiczna, oddziaływaniem jest mo Ŝliwa lokalizacja nowych obiektów produkcyjnych i zwierz ęta, usługowych, magazynowo-składowych, baz i składów, terenów ro śliny powierzchniowej eksploatacji złó Ŝ itp. w tym obiektów i technologii, które s ą przedsi ęwzi ęciami mog ącymi potencjalnie oddziaływa ć na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko mo Ŝe by ć wymagana; – negatywne oddziaływanie krótkoterminowe, chwilowe bezpo średnie b ędzie

IGPIM - Warszawa - 2012 - 24 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

zwi ązane z dopuszczeniem zmiany zagospodarowania terenu – wprowadzenie nowej dodatkowej zabudowy, terenów powierzchniowej eksploatacji złó Ŝ – w wyniku prac budowlanych zostanie zniszczona cz ęś ciowo szata ro ślinna (która nast ępnie mo Ŝe zosta ć odbudowana po zako ńczeniu procesu budowlanego), prace budowlane b ędą powodowały wypłaszanie drobnych zwierz ąt – oddziaływanie to zaistnieje ka Ŝdorazowo w przypadku zainicjowania robót budowlanych, bez wzgl ędu na istniej ący stan zagospodarowania przestrzeni; – pozytywne, stałe, bezpo średnie oddziaływanie przynios ą zapisy: nie jest dozwolona lokalizacja nowych obiektów i technologii, które powoduj ą uci ąŜ liwo ści poprzez emisj ę substancji i energii oraz s ą przedsi ęwzi ęciami mog ącymi zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko jest i mo Ŝe by ć wymagana. Zaleca si ę kształtowanie systemu zieleni izolacyjnych od terenów urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. – pozytywne oddziaływanie długoterminowe po średnie b ędzie si ę wi ązało z faktem, i Ŝ tereny zabudowy dotycz ą terenu ju Ŝ cz ęś ciowo zainwestowanego (przekształconego) i stanowi ą b ędą jego kontynuacje; – pozytywnym, długoterminowym oddziaływaniem b ędzie realizacja szpalerów drzew wzdłu Ŝ dróg; – negatywnym, bezpo średnim, długoterminowym i stałym oddziaływaniem będzie zmniejszenie terenu biologicznie czynnego np. do 40% dla AG , co będzie negatywnym oddziaływaniem po średnim, długoterminowym i stałym wpływaj ącym na zmniejszenie bioró Ŝnorodno ści i zmniejszenie przestrzeni Ŝyciowej zwierz ąt; – grodzenie terenu wi ąŜ e si ę z ograniczeniem migracji zwierz ąt (głównie ssaków) co za tym idzie negatywnym, długoterminowym, po średnim oddziaływaniem stałym; – oddziaływaniem negatywnym, bezpo średnim, chwilowym b ędą roboty budowlane w wyniku dopuszczenia realizacji zabudowy, co b ędzie powodowało płoszenie zwierz ąt, zwłaszcza ptaków; – oddziaływaniem negatywnym długoterminowym i chwilowym b ędzie okresowy wzmo Ŝony ruch samochodowy w rejonie co mo Ŝe zagra Ŝać Ŝyciu drobnych zwierz ąt; – negatywne oddziaływanie krótkoterminowe, chwilowe bezpo średnie b ędzie zwi ązane z dopuszczeniem zmiany zagospodarowania terenu – wprowadzenie nowej zabudowy – w wyniku prac budowlanych zostanie zniszczona cz ęś ciowo szata ro ślinna (która nast ępnie mo Ŝe zosta ć cz ęś ciowo odbudowana jako urz ądzona, ogrodowa, przyro Ŝne pasy zieleni po zako ńczeniu procesu budowlanego), prace budowlane b ędą powodowały wypłaszanie drobnych zwierz ąt – oddziaływanie to zaistnieje ka Ŝdorazowo w przypadku zainicjowania robót budowlanych, bez wzgl ędu na istniej ący stan zagospodarowania przestrzeni; – lokalne, bezpo średnie zubo Ŝenie lub zlikwidowanie istniej ącej ro ślinno ści w miejscu powstania nowych obiektów kubaturowych. Naturalne i seminaturalne zbiorowiska ro ślinne zast ępowane b ędą ro ślinno ści ą urzadzon ą czy ruderaln ą (opracowanie ekofizjograficzne nie wskazało wyst ępowania cennych, chronionych gatunków); – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim, stałym dla zwierz ąt b ędzie wydzielanie działek budowlanych, a co za tym idzie ich wygradzanie, co znacznie zmniejszy mo Ŝliwo ść migracji zwłaszcza dla wi ększych ssaków; – oddziaływaniem negatywnym, po średnim, chwilowym b ędzie wprowadzenie głównie zieleni urz ądzonej chronionej środkami chemicznymi co b ędzie powodowało du Ŝą śmiertelno ść szczególnie w śród bezkr ęgowców; – oddziaływaniem negatywnym, bezpo średnim, chwilowym b ędą roboty budowlane w wyniku dopuszczenia realizacji zabudowy i uci ąŜ liwo ści akustyczne z nimi zwi ązane, co b ędzie powodowało płoszenie zwierz ąt, zwłaszcza ptaków. ludzie – oddziaływaniem pozytywnym, bezpo średnim, długoterminowym, stałym b ędzie rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodoci ągowej i zalecenie podł ączenia do nich

IGPIM - Warszawa - 2012 - 25 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

budynków, w szczególno ści nowopowstaj ących. Wpłynie to pozytywnie na jako ść wód ujmowanych do celów spo Ŝywczych. – negatywnym, bezpo średnim, tymczasowym oddziaływaniem dla osób przebywaj ących w granicach terenu mo Ŝe by ć emisja hałasu na etapie realizacji jak i eksploatacji terenu (uzale Ŝniona od rodzaju prac i prowadzonej pó źniej działalno ści usługowej, pracy maszyn i urzadze ń eksploatacyjnych na terenie PG zlokalizowanym w pobli Ŝu istniej ącej zabudowy); – pozytywnym, stałym, bezpo średnim, długookresowym oddziaływaniem jest ustalenie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym poprzez wprowadzenia pasów ograniczonego u Ŝytkowania. Realizacja ustale ń Studium nie powinna wi ęc narusza ć zapisów Rozporz ądzenia z dnia 30 pa ździernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów. – pozytywnym, stałym, długotrwałym oddziaływaniem jest ustalenie obowi ązku ochrony przed hałasem. system – minimalne negatywne chwilowe, długotrwałe i stałe oddziaływanie na korytarze przyrodniczy ekologiczne, wynikaj ące z zaw ęŜ enia go przez obiekty kubaturowe czy wykorzystanie eksploatacyjne surowców - ustalenia dokumentu planistycznego nie wpłyn ą jednak znacz ąco negatywnie na stan i funkcjonowanie elementów SPM. Studium ma neutralny wpływ na barierowo ść migracji dolinnej. W zapisach studium nie przewiduje sie zwi ększenia uci ąŜ liwo ści komunikacji ekologicznej ponad to, co na tym terenie si ę obserwuje. Tereny PG przy TąŜ ynie ograniczyły szeroko ść funkcjonalnej cz ęś ci doliny, ale nie wprowadziły barier i przeszkód w ciagłości korytarzy (w kwestii terenów PG Studium utrzymuje istniejacy stan prawny). W prezentowanym obecnie Studium opisano szerzej rodzaj prowadzonego wydobycia i wprowadzono zapis mówiacy, Ŝe miejsca lokalizacji wydobycia doprecyzowane b ędą na etapie wydania stosownych koncesji. Poza tym Studium dopuszcza zagospodarowanie doliny rzeki T ąŜ yny jako terenów zieleni, przy zachowaniu i adaptacji zadrzewie ń i ro ślinno ści naturalnej a tereny powierzchniowej eksploatacji surowców planowane s ą w jej pobli Ŝu, co ograniczy, ale nie zablokuje mo Ŝliwo ści migracji zwierz ąt lokalnym korytarzem ekologicznym doliny rzeki T ąŜ yny (pn. KPnC Gopło). Nie wykazano wi ęc, konieczn ści podania rozwi ąza ń alternatywnych w stosunku do planowanych w Studium. woda – negatywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim oraz po średnim oddziaływaniem jest dopuszczenie lokalizowania niektórych przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, lub mog ących potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym jest ustalenie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególno ści Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 141. Pozytywne, stałe, bezpo średnie oddziaływanie na GZWP przynios ą regulacje: nie jest dozwolona lokalizacja nowych obiektów i technologii, które powoduj ą uci ąŜ liwo ści poprzez emisj ę substancji i energii oraz s ą przedsi ęwzi ęciami mog ącymi zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko jest i mo Ŝe by ć wymagana. Zaleca si ę kształtowanie systemu zieleni izolacyjnych od terenów urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym i stałym b ędzie zwi ększenie powierzchni nieprzepuszczalnych co b ędzie powodowało ograniczenie infiltracji, odwadnianie terenu i okresowe przesuszanie. Dotychczasowy system obiegu wody mo Ŝe ulec dalszemu przekształceniu w kierunku typowym dla terenów zurbanizowanych, cho ć z racji na brak zwarto ści zabudowy mo Ŝe to by ć niezauwa Ŝalne; – negatywnym oddziaływaniem krótkoterminowym, lokalnym b ędzie tymczasowe stosowanie zbiorników do gromadzenia ścieków; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym i stałym b ędzie zalecenie rozbudowy systemu kanalizacji oraz oczyszczalni ścieków, co pozwoli ograniczy ć realizacj ę nieszczelnych szamb, z których

IGPIM - Warszawa - 2012 - 26 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do wód podziemnych oraz zmniejszy ć ilo ść ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych oraz gruntu. – tereny PG zlokalizowane s ą w obr ębie doliny rzecznej, co mo Ŝe przynie ść negatywe skutki podczas nieprzewidzianych wystapie ń wód rzeki; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym b ędzie docelowe podł ączenie wszystkich terenów budowlanych do zbiorczej sieci wodoci ągowej, co ograniczy realizacj ę indywidualnych, niekontrolowanych uj ęć wód; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie przyrost zabudowy, co zwi ększy zapotrzebowanie na wod ę, a co za tym idzie po średnio przyczyni si ę do obni Ŝania poziomu wód podziemnych, w szczególno ści zapotrzebowanie na wod ę mo Ŝe wzrosn ąć wraz z pojawieniem si ę usług wykorzystuj ących w swojej działalno ści znaczne ilo ści wody; – chwilowe, bezpo średnie zanieczyszczenie wód podziemnych mo Ŝe nast ąpi ć jedynie w pojedynczych, incydentalnych wypadkach podczas realizacji ustale ń Studium, ale mimo to nie powinno to wpłyn ąć na pogorszenie dotychczasowego stanu jednolitych cz ęś ci wód podziemnych (odn. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 23.07.2008 w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych – Dz.U. Nr 143, poz.896 ). powietrze – w zale Ŝno ści od rodzaju usług oraz stosowanej technologii mogą si ę pojawi ć inne zagro Ŝenia emisji zanieczyszcze ń do atmosfery – oddziaływanie negatywne chwilowe (dostawa, przeładunek towaru) lub krótkoterminowe (faza realizacji); – negatywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim oraz po średnim oddziaływaniem jest dopuszczenie lokalizowania niektórych przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, lub mog ących potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko. powierzchnia – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym b ędzie ziemi docelowe podł ączenie (zgodnie z zało Ŝeniami) do zbiorczej sieci kanalizacyjnej co ograniczy realizacj ę nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do gruntu; – oddziaływanie bezpo średnie (stałe, ale jedynie lokalne) to przekształcenia powierzchniowej warstwy ziemi opisywanego obszaru zwi ązane głównie z wykopami pod fundamenty nowych budynków i szeregu dróg. Prace te nie będą narusza ć gł ębokich warstw podło Ŝa; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym jest ustalenie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególno ści Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 141; – negatywnym, okresowym, lokalnym oddziaływaniem b ędzie dopuszczenie do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej stosowania szamb; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim i stałym zwi ększaj ącym jej degradacj ę b ędą wszelkie roboty ziemne zwi ązane z budow ą budynków szczególnie z kondygnacjami podziemnymi lub sieci potrzebnej im infrastruktury technicznej; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym b ędzie nakaz rekultywacji wyrobisk; – negatywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim oraz po średnim oddziaływaniem jest dopuszczenie lokalizowania niektórych przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko; – pozytywnym ustaleniem Studium jest regulacja gospodarki odpadami. krajobraz – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim b ędzie lokalizacja terenów zabudowanych na działkach niezabudowanych, maj ących dotychczas w wi ększo ści charakter otwarty; – pozytywny bezpo średni skutek długoterminowy b ędzie si ę wi ązał z zastosowaniem okre ślonych w Studium warunków i zasad dotycz ących nowopowstaj ącej zabudowy oraz ogólnych zasad ochrony krajobrazu (w tym kulturowego); – pozytywny wpływ długoterminowy, bezpo średni i stały b ędzie miało uporz ądkowanie terenów nieu Ŝytków.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 27 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

klimat – negatywnym oddziaływaniem po średnim i długoterminowym, stałym b ędzie zmniejszenie terenów biologicznie czynnych co wpłynie na topoklimat szczególnie nagrzewnie i spadek wilgotno ści powietrza; – nowe obiekty kubaturowe wpłyn ął te Ŝ w mikroskali na warunki przewietrzania terenu, a powierzchnie sztuczne zmienia nagrzewanie podło Ŝa, co b ędzie oddziaływaniem stałym lub czasowym; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim b ędzie emisja hałasu od terenów usług i produkcji, im wi ększy teren przeznaczony pod usługi tym wi ęcej potencjalnych u Ŝytkowników i tym wy Ŝsze nat ęŜ enie hałasu. – negatywnym, stałym, długotrwałym i bezpo średnim oraz po średnim oddziaływaniem jest dopuszczenie lokalizowania niektórych przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko; – pozytywnym zapisem Studium jest nakaz ograniczenia uci ąŜ liwo ści hałasowej. dobra – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym na naturalne wody podziemne jako dobro naturalne b ędzie d ąŜ enie do podł ączenia (zgodnie z zało Ŝeniami Studium) wszystkich terenów budowlanych do sieci kanalizacyjnej co ograniczy realizacj ę nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do wód podziemnych; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym i stałym b ędzie podczyszczanie wód opadowych i roztopowych; – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym na wody podziemne jako dobro naturalne b ędzie podł ączenie do zbiorczej sieci wodoci ągowej co ograniczy realizacj ę indywidualnych, niekontrolowanych uje ść wód. zabytki – brak oddziaływa ń. dobra – oddziaływanie na zabudow ę, jako dobro materialne b ędzie pozytywne, materialne długoterminowe i stałe, podobnie jak na zaspokajanie potrzeb mieszka ńców poprzez nowe tereny usług, miejsca pracy oraz sam fakt wprowadzenia zasad w obszarze rehabilitacji istniej ącej zabudowy.

Dla istniej ących terenów R/IT – produkcji rolnej z dopuszczeniem lokalizacji elektrowni wiatrowych (15 sztuk ju Ŝ istniej ących elektrowni ) prognozuje si ę dalsze dotychczasowe oddziaływania: ró Ŝnorodno ść − negatywne oddziaływania zwi ązane z działaniem ju Ŝ istniej ących siłowni biologiczna wiatrowych odnosz ą si ę przede wszystkim do awifauny i polegaj ą na negatywnym oddziaływaniu szczególnie na gatunki podlegaj ące silnemu płoszeniu. Reakcje unikania oraz śmiertelno ść ptaków rozbitych o wiatraki mog ą wpływa ć na minimalne ubo Ŝenie bioró Ŝnorodno ści. − negatywne oddziaływania zwi ązane z działaniem ju Ŝ istniej ących siłowni wiatrowych w stosunku do chiropterofauny w skutek barotraumy mo Ŝe wpływa ć na minimalne ubo Ŝenie bioró Ŝnorodno ści − pozytywnym ustaleniem Studium jest zakaz lokalizacji nowych elektrowni wiatrowych (poza ju Ŝ istniej ącymi). ludzie – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i stałym jest hałas, drgania i efekty optyczne w bliskim s ąsiedztwie siłowni wiatrowych; – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym po średnim b ędzie poprawa jako ści środowiska w zwi ązku z ograniczeniem emisji zanieczyszcze ń i produkcj ą czystej energii; – najistotniejszym pozytywnym ustaleniem jest zakaz lokalizacji nowych elektrowni wiatrowych (poza ju Ŝ istniej ącymi). zwierz ęta − negatywne oddziaływania zwi ązane z działaniem siłowni wiatrowych odnosz ą si ę przede wszystkim do awifauny i polegaj ą na negatywnym oddziaływaniu szczególnie na gatunki podlegaj ące silnemu płoszeniu – efekt bariery i odstraszania, zmuszenia do zmiany lokalnych tras migracji i zaj ęcia cz ęś ci Ŝerowisk; − negatywne oddziaływania zwi ązane z działaniem siłowni wiatrowych w stosunku do chiropterofauny jest by ć mo Ŝe spowodowane barotraum ą. ro śliny – brak oddziaływania.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 28 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

woda – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym po średnim jest i b ędzie poprawa jako ści wód w zwi ązku z ograniczeniem emisji zanieczyszcze ń i produkcj ą czystej energii. powietrze – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym po średnim b ędzie poprawa jako ści powietrza w zwi ązku z ograniczeniem emisji zanieczyszcze ń i produkcj ą czystej energii. powierzchnia – negatywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym i stałym b ędzie ziemi przekształcenie niewielkie cz ęś ci powierzchni ziemi w miejscach lokalizacji wie Ŝ utrzymuj ących turbiny oraz dróg dojazdowych oraz placów manewrowych. krajobraz – negatywnym oddziaływaniem bezpo średnim długoterminowym jest realizacja ogromnych dominant krajobrazowych, bardzo przekształcaj ących przestrze ń. – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim jest zastosowanie si ę przy realizacji farm wiatrowych do zalece ń studium odno śnie ich formy i kolorystyki oraz przeprowadzania studiów krajobrazowych; – pozytywnym ustaleniem jest zakaz lokalizacji nowych (poza ju Ŝ istniej ącymi) elektrowni wiatrowych. klimat – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym po średnim b ędzie poprawa jako ści środowiska, ograniczenie emisji substancji negatywnie wpływaj ących na klimat w zwi ązku z ograniczeniem emisji zanieczyszcze ń i produkcj ą czystej energii. dobra naturalne – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym po średnim na środowisko przyrodnicze, jako na dobro naturalne b ędzie si ę wi ązało z popraw ą jego jako ści poprzez ograniczenie emisji zanieczyszcze ń i produkcj ą czystej energii. zabytki − oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim i stałym jest ochrona stanowisk archeologicznych oraz historycznych układów urbanistycznych w tym tak Ŝe rozplanowania dróg poprzez wyznaczenie stref ochronnych ochrony konserwatorskiej. dobra − nie przewiduje si ę oddziaływania na dobra materialne. materialne

Dla terenów rolnych – R i dla zabudowy ZC – tereny cmentarzy , ZP - tereny zieleni parkowej (urz ądzonej), ZL – lasów, ZE – terenów otwartych – zieleni dolin rzecznych i pozostałej zieleni i W – rzek i zbiorniki wodne prognozuje si ę nast ępuj ące oddziaływania: ró Ŝnorodno ść – negatywne oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i chwilowe mo Ŝe by ć biologiczna, spowodowane napływem ludno ści, co b ędzie powodował przepłaszanie zwierz ęta, zwierz ąt; ro śliny – negatywny wpływ bezpo średni, chwilowy b ędzie miało wprowadzenie ro ślinno ści ozdobnej i jej piel ęgnacja za pomoc ą chemicznych środków ochrony ro ślin, co mo Ŝe spowodowa ć śmiertelno ść zwierz ąt głównie owadów; – pozytywny wpływ b ędzie miało wprowadzenie gatunków ozdobnych, kwitn ących i owocuj ących mog ących by ć dodatkowym siedliskiem i po Ŝywieniem zwierz ąt; – pozytywnym długotrwałym i stałym oddziaływaniem b ędzie fakt pozostawienia wi ększo ści lasów i innych terenów zielonych; – pozytywny wpływ na ró Ŝnorodno ść biologiczn ą b ędą miały zalesienia, jednak z uwagi na fakt, Ŝe są to grunty osób prywatnych zapewne, tylko cz ęść włascicieli wyst ąpi z pro śbą o zalesienie i w praktyce, tylko cz ęsciowo i w niewielkim stopniu zostan ą one zalesione na przestrzeni lat. Ze wszystkich terenów przeznaczonych pod zalesienia, których jest 276 ha (w stosunku do powierzchni całej gminy stanowia one zaledwie ok. 2%). Tereny Rz (przeznaczone do zalesienia) w ok. 96,5 % stanowi ą tereny rolne R klas głównie RV i VI. Niewielki jest te Ŝ udział gruntów RIV. Pozostałe ok 3,5 % stanowia tereny ł ąk i pastwisk. S ą to pastwiska PsV i Ps VI o powierzchni łącznej ok. 8 ha oraz ł ąki ŁIV - ŁV o ł ączniej powierzchni ok. 1,5 ha. Łącznie to ponad ok. 9,5 ha. Udział ł ąk i pastwisk w terenach Rz (zalesienia) wynosi ok. 3,5 %. W stosunku do całej powierzchni gminy jest to tylko ok. 0,7 % (całkowita powierzchnia gminy to ok. 13 600 ha). Sołectwo, w którym przeznaczono najwiecej terenów ł ąk i pastwisk do zalesienia (Rz) jest Wilkostowo (tereny przy granicy gminy). W sołectwie Wilkostowie tereny Rz na: ł ąkach stanowi ą

IGPIM - Warszawa - 2012 - 29 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

powierzchnie ok. 1,5 ha, a pastwiska ok. 6 ha. Drugim sołectwem, gdzie tereny przeznaczone pod Rz na pastwiskach jest Przybranówek. S ą to tereny pastwisk o powierzchni ok. 1,4 ha. Trzecie sołectwo to Ro Ŝno - Parcele. Tereny pastwisk ptrzeznaczone do zalesienia zajmuj ą ł ącznie ok. 0,9 ha. W pozostałych sołectwach tereny te s ą bardzo niewielkie (poni Ŝej 0,05 ha). Ponadto Studium reguluje kwestie zalesie ń nast ępuj ącym zapisem ochronnym: powi ększanie zasobów le śnych poprzez zalesianie gruntów rolnych, które spełniaj ą wymagania zawarte w przepisach odr ębnych w tym zakresie, na wniosek władaj ących i po dokonaniu rozpoznania przyrodniczego tych terenów. ludzie – pozytywny wpływ długoterminowy, bezpo średni i stały b ędzie miało zachowanie znacznych terenów biologicznie czynnych oraz wprowadzenie zieleni urz ądzonej, słu Ŝą cych cz ęsto jako miejsce rekreacji. system – po średni, pozytywny wpływ długoterminowy i stały na SPM. przyrodniczy woda – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i stałym b ędzie zachowanie terenów biologicznie czynnych, co minimalnie wspomo Ŝe zasilanie wód gruntowych przez wody opadowe. powietrze – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie zachowanie du Ŝych terenów biologicznie czynnych, co b ędzie sprzyjało oczyszczaniu powietrza atmosferycznego. powierzchnia – nieznaczne oddziaływanie negatywne na powierzchni ę ziemi mo Ŝe mie ć ziemi realizacja dróg w s ąsiedztwie tych terenów i ewentualnych ci ągów pieszych w tym obr ębie - będzie to oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i stałe. krajobraz – pozytywne oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i stałe b ędzie zwi ązane z urz ądzeniem tego terenów, co wpłynie na jako ść krajobrazu. klimat – pozytywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie pozostawianie znacznych terenów biologicznie czynnych i nasadzenia drzew oraz zieleni ogrodowej, co b ędzie sprzyjało zachowaniu optymalnych warunków topoklimatycznych. dobra naturalne – pozytywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym, stałym na wody podziemne jako dobro naturalne b ędzie zachowanie znacznych terenów biologicznie czynnych, gdzie wody opadowe b ędą swobodnie mogły zasila ć warstwy wodono śne. zabytki – oddziaływanie neutralne. dobra – oddziaływanie pozytywne, stałe i długoterminowe, jako dopełnienie tkanki materialne osiedla zieleni ą i pozostawienie u Ŝytkowanych terenów ogródków działkowych.

Dla terenów dróg (w tym autostrada A1 i obwodnica) i K - tereny komunikacji prognozuje si ę: ró Ŝnorodno ść – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym po średnim i stałym b ędzie biologiczna, znaczne ograniczenie terenu biologicznie czynnego, a co za tym idzie zwierz ęta, zmniejszenie przestrzeni Ŝyciowej zwierz ąt (zabudowa pozostałych terenów ro śliny otwartych); – oddziaływaniem negatywnym, bezpo średnim, chwilowym b ędą roboty budowlane w wyniku dopuszczenia realizacji zabudowy, co b ędzie powodowało płoszenie zwierz ąt, zwłaszcza ptaków; – oddziaływaniem negatywnym bezpo średnim, długoterminowym i stałym b ędzie wzmo Ŝony ruch samochodowy i emisja zanieczyszcze ń komunikacyjnych co będzie zagra Ŝać Ŝyciu zwierz ąt; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i stałym b ędzie hałas samochodowy/komunikacyjny, który b ędzie powodował przepłaszanie zwierzyny. ludzie – negatywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym i stałym b ędzie zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej; – negatywnym oddziaływaniem, bezpo średnim, długoterminowym i chwilowym będzie zanieczyszczanie gruntu sol ą co mo Ŝe powodowa ć wymieranie gatunków wra Ŝliwych na zasolenie. system – brak oddziaływania - tereny obj ęte zmianami Studium le Ŝą poza elementami

IGPIM - Warszawa - 2012 - 30 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

przyrodniczy systemu przyrodniczego gminy, a ustalenia dokumentu planistycznego nie wpłyn ą znacz ąco na jego stan i funkcjonowanie elementów SPM (projektowane drogi nie b ędą stanowi ć liniowych barier poprzecznych korytarza i si ęgaczy ekologicznych); – ustaleniem o pozytywnym oddziaływaniu, będzie ustanowienie 200 m strefy ucia Ŝliwo ści autostrady, gdzie zabrania si ę lokalizacji zabudowy mieszkaniowej. woda – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym i stałym b ędzie zwi ększenie powierzchni nieprzepuszczalnych, co b ędzie powodowało odwadnianie terenu i okresowe przesuszanie; – negatywne oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i chwilowe mo Ŝe by ć zwi ązane z ryzykiem przedostawania si ę substancji ropopochodnych oraz innych substancji szkodliwych w przypadku wyst ąpienia powa Ŝnych awarii na terenie dróg lub na w fazie ich realizacji (co b ędzie oddziaływaniem krótkoterminowym); – pozytywnym ustaleniem Studium jest ochrona wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególno ści Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 141, w granicach którego poło Ŝony jest cały obszar; – w celu ochrony wód podziemnych przed negatywnym wpływem autostrady planuje si ę wył ączy ć z u Ŝytkowania kilka studi gł ębinowych. powie trze – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie zmniejszenie terenów biologicznie czynnych; – oddziaływaniem negatywnym bezpo średnim, długoterminowym i stałym b ędzie ruch samochodowy powoduj ący wzmo Ŝon ą emisj ę hałasu oraz zanieczyszcze ń do atmosfery. powierzchnia – powierzchnia ziemi jest obecnie w wi ększo ści zdegradowana, w zwi ązku z tym ziemi jedynym oddziaływaniem długoterminowym bezpo średnim i stałym zwi ększaj ącym jej degradacj ę b ędą wszelkie roboty zwi ązane z budow ą i remontami dróg oraz infrastruktury technicznej; – negatywne oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i chwilowe mo Ŝe by ć zwi ązane z ryzykiem przedostawania si ę substancji ropopochodnych oraz innych substancji szkodliwych w przypadku wyst ąpienia powa Ŝnych awarii. kra jobraz – negatywny wpływ długoterminowy, po średni i stały mo Ŝe mie ć ewentualna fragmentacja krajobrazu. klimat – negatywnym oddziaływaniem po średnim i długoterminowym, stałym b ędzie zmniejszenie terenów biologicznie czynnych co wpłynie w niewielkim stopniu na topoklimat szczególnie nagrzewnie powietrza; – pozytywnym, po średnim, stałym oddziaływaniem b ędzie ustalenie stref uci ąŜ liwo ści ograniczonej zabudowy i zagospodarowania od autostrady. dobra naturalne – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i chwilowym mo Ŝe by ć przedostawanie si ę zanieczyszcze ń ropopochodnych oraz innych substancji niebezpiecznych do wód podziemnych w wyniku powa Ŝnych awarii. – negatywnym oddziaływaniem długotrwałym i bezpo średnim b ędzie dopiero docelowa kanalizacja deszczowa na terenach komunikacji. zabytki – oddziaływanie neutralne. dobra – pozytywnym, stałym oddziaływaniem na dobro materialne b ędzie fakt materialne wyposa Ŝenia terenów mieszkaniowych w drogi dojazdowe.

Dla terenów infrastruktury technicznej IT : terenów infrastruktury gazowniczej, terenów infrastruktury wodoci ągowej, terenów infrastruktury kanalizacyjnej, odpadowej ( IT- N) oraz wszelkich obiektów infrastruktury technicznej niewyznaczonych liniami rozgraniczaj ącymi: ró Ŝnorodno ść – negatywnym oddziaływaniem okresowym (do czasu skablowania), biologiczna, bezpo średnim i stałym b ędzie utrzymanie napowietrznych linii zwierz ęta, elektroenergetycznych emituj ących pola elektroenergetyczne, w bezpo średnim ro śliny ich s ąsiedztwie. Napowietrzne sieci elektroenergetyczne stanowi ą równie Ŝ zagro Ŝenie w przypadku awarii; – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i stałym b ędzie lokalizacja sieci infrastruktury technicznej powoduj ąca trwał ą wycink ę drzew

IGPIM - Warszawa - 2012 - 31 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

bez mo Ŝliwo ści jej odtwarzania; – oddziaływaniem pozytywnym, długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie wyposa Ŝenie terenu Studium w sieci kanalizacji sanitarnej, co ograniczy przenikanie zanieczyszcze ń do gruntu i wód szczególnie powierzchniowych stanowi ących miejsca bytowania wielu gatunków zwierz ąt, głównie ptaków i płazów; – oddziaływaniem pozytywnym, długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie wyposa Ŝenie terenu w sieci gazowe, co wpłynie na zmniejszenie stosowania do celów grzewczych paliw stałych, a przez to ograniczy emisj ę zanieczyszcze ń do atmosfery; – w rejonie lokalizacji sieci kanalizacji sanitarnej mo Ŝe doj ść do nieznacznego obni Ŝenia poziomu wód gruntowych co wpłynie na przesuszanie gruntu, a co za tym idzie pogorsz ą si ę warunki siedliskowe ro śli i gatunki bardziej wra Ŝliwe mog ą obumiera ć; – negatywnym oddziaływaniem chwilowym, bezpo średnim i krótkoterminowym będzie realizacja podziemnych sieci infrastruktury technicznej, poniewa Ŝ roboty ziemne b ędą powodowały uszkadzanie korzeni drzew i krzewów co mo Ŝe prowadzi ć do ich obumierania. – oddziaływaniem pozytywnym, długoterminowym, po średnim i stałym b ędzie wyposa Ŝenie terenu gminy w sieci gazowe co wpłynie na zmniejszenie stosowania do celów grzewczych paliw stałych, a przez to ograniczy emisj ę zanieczyszcze ń do atmosfery co jest istotne dla gatunków wra Ŝliwych na zanieczyszczenia; – oddziaływaniem pozytywnym, po średnim i stałym b ędzie realizacja sieci kanalizacji sanitarnej co zmniejszy przenikanie zanieczyszcze ń z nieszczelnych szamb do wód gruntowych, co z kolei pogorszyłoby warunki siedliskowe. ludzie – negatywnym oddziaływaniem bezpo średnim, długoterminowym i stałym oraz lokalnym b ędzie nieznaczne zmniejszenie terenów biologicznie czynnych w miejscach lokalizacji obiektów infrastruktury technicznej; – negatywnym oddziaływaniem okresowym (do czasu skablowania), bezpo średnim i stałym b ędzie czasowe utrzymanie napowietrznych linii elektroenergetycznych emituj ących pola elektroenergetyczne, w bezpo średnim ich s ąsiedztwie. Napowietrzne sieci elektroenergetyczne stanowi ą równie Ŝ zagro Ŝenie w przypadku awarii; – oddziaływaniem pozytywnym, okresowym b ędzie ustalenie stref ograniczonego uŜytkowania wokół linii elektroenergetycznych z zakazem zabudowy. system – brak oddziaływania (oddziaływanie neutralne). przyrodniczy woda – oddziaływanie negatywne, długoterminowe, bezpo średnie i stałe b ędzie zwi ązane z realizacj ą uj ęć wód gł ębinowych na potrzeby sieci wodoci ągowej co wpłynie na obni Ŝenie poziomu wód; – nieznaczne negatywne oddziaływanie mo Ŝe by ć zwi ązane z realizacj ą sieci kanalizacyjnych, co mo Ŝe spowodowa ć obni Ŝanie poziomu wód gruntowych. Będzie to oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i stałe, ale minimalne; – oddziaływaniem pozytywnym, długoterminowym, bezpo średnim i lokalnym będzie: ustalenie podczyszczania wód opadowych i roztopowych zgodnie z przepisami odrebnymi i d ąŜ enie dla całego obszaru zaopatrzenia w wod ę z sieci wodoci ągowej i odprowadzenie ścieków sanitarnych sieci ą kanalizacyjn ą do oczyszczalni ścieków, co pozwoli na kontrolowanie poboru wód i zmniejszy ryzyko powstawania lokalnych uj ęć wód, które nie s ą kontrolowane w zakresie ilo ści poboru wody oraz sposobu likwidacji tych uj ęć , a tak Ŝe ustalenie stref ochrony dla uj ęć wód (w tym np.projektowanego ‘T ąŜ yna’, wraz z uzupełnieniem sieci piezometrycznej i wykonaniem pompowa ń pomiarowych). powietrze – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i stałym b ędzie czasowe utrzymanie i dalsza realizacja napowietrznych sieci elektroenergetycznych emituj ących pola elektroenergetyczne; – pozytywny, długotrwały, bezpo średni wpływ na stan powietrza poprzez produkcje energii z OZE (energia woda). powierzchnia – negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, bezpo średnim i chwilowym

IGPIM - Warszawa - 2012 - 32 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

ziemi będzie realizacja podziemnych sieci infrastruktury technicznej, poniewa Ŝ roboty ziemne znacznie narusz ą profil glebowy i tymczasowo, i lokalnie zmienią ukształtowanie powierzchni ziemi; – oddziaływaniem pozytywnym, długoterminowym, bezpo średnim i stałym b ędzie realizacja sieci kanalizacji i poczyszczalnie wód roztopowych i opadowych, co znacznie zmniejszy ilo ść zanieczyszcze ń przenikaj ących do gruntu; – oddziaływaniem pozytywnym, długoterminowym, bezpo średnim i stałym b ędzie uporz ądkowanie gospodarki odpadami (m.in.działalnos składowiska odpadów w Słó Ŝewie). krajobraz – negatywnym oddziaływaniem długotrwałym, bezpo średnimi i stałym b ędzie utrzymanie napowietrznych sieci infrastruktury technicznej i farm wiatrowych które nieco burz ą harmoni ę krajobrazu. klimat – nie przewiduje si ę znacz ącego oddziaływania na klimat (w tym klimat akustyczny). dobra naturalne – pozytywne oddziaływanie długoterminowe, bezpo średnie i stałe b ędzie miało dąŜ enie do realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, co zmniejszy przenikanie zanieczyszcze ń do wód podziemnych. zabytki – brak oddziaływania. dobra – realizacja sieci infrastruktury technicznej wpłynie na warto ść nieruchomo ści, materialne która dla nieruchomo ści uzbrojonych jest znacznie wy Ŝsza ni Ŝ dla nieuzbrojonych; – realizacja sieci wpłynie po średnio pozytywnie i stale na jako ść Ŝycia mieszka ńców - przyczynia si ę do zaspokajania potrzeb mieszka ńców i wpływa na wzrost warto ści nieruchomo ści.

11. ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODWISKO MOG ĄCYCH WYNIKA Ć Z REALIZACJI USTALE Ń ZMIANY STUDIUM Ustalenia ochronne Studium w bardzo du Ŝym stopniu minimalizuj ą, czy nawet eliminuj ą negatywne oddziaływania na środowisko przyrodniczo-kulturowe i krajobraz. W zapisach Studium (które je śli nie zmienia, to w du Ŝej mierze akceptuje stan istniej ący rzeczywistego zagospodarowania terenu) zastosowano wiele podstawowych mo Ŝliwo ści eliminuj ących b ądź ograniczaj ących negatywne oddziaływanie na środowisko wprowadzaj ąc szereg zasad zagospodarowania terenu. Są nimi nast ępuj ące zapisy Studium: Przy okre ślaniu celów polityki przestrzennej gminy przyj ęto jako podstawow ą zasad ę zrównowa Ŝonego rozwoju, podkre ślaj ąc dodatkowo potrzeb ę zachowania trwało ści procesów przyrodniczych i równowagi przyrodniczej. Zwi ązane jest to z okre śleniem zasad zagospodarowania, które pozwol ą na zachowanie istniej ących zasobów środowiska przyrodniczego i najcenniejszych elementów, przy jednoczesnym racjonalnym wykorzystaniu jego walorów. Pozytywne i ograniczaj ące negatywne oddziaływanie zapisy Studium obowi ązuj ące dla wi ększo ści terenów funkcyjnych to: o nie jest dozwolona lokalizacja nowych obiektów i technologii, które powoduj ą uci ąŜ liwo ści poprzez emisj ę substancji i energii oraz s ą przedsi ęwzi ęciami mog ącymi zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko jest i mo Ŝe by ć wymagana; o zaleca si ę kształtowanie systemu zieleni izolacyjnych od terenów urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. W Studium ustala si ę nast ępuj ące kierunki ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego oraz kształtowania funkcji przyrodniczych w gminie: • Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych. • Ochrona powietrza atmosferycznego. • Zapobieganie nadmiernemu przekształcaniu gleb. • Ochrona przed hałasem komunikacyjnym i przemysłowym.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 33 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• Utrzymanie i jego ci ągła modernizacja nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami. • Ochrona walorów przyrody i krajobrazu. W zakresie eksploatacji surowców Studium ustala: • utrzymanie istniej ących terenów górniczych oraz mo Ŝliwo ść wyznaczania nowych w obr ębie rozpoznanych złó Ŝ surowców zgodnie z przepisami odr ębnymi; • wszelkie zagospodarowanie i u Ŝytkowanie terenu musi by ć zgodne z przepisami odr ębnymi obowi ązuj ącymi dla obszaru i terenu górniczego; • obowi ązek rekultywacji terenu wyrobiska po zako ńczeniu eksploatacji. Planowan ą rekultywacj ę terenu nale Ŝy przeprowadzi ć bezpo średnio po zako ńczeniu eksploatacji zło Ŝa. W zakresie dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Studium ustala: • zachowanie i opiek ę nad obiektami wpisanymi do rejestru zabytków oraz obiektami znajduj ącymi si ę w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; • zachowanie stref ochrony archeologicznej; • zachowanie stref ochrony konserwatorskiej; • zachowanie historycznego układu dróg; • utrzymanie i uczytelnienie zało Ŝeń parkowych i pałacowo-parkowych. W zakresie rolniczej przestrzeni produkcyjnej Studium ustala: • zachowanie gruntów o najkorzystniejszych warunkach glebowych pod podstawowe uŜytkowanie rolnicze (ochrona gruntów rolnych II i III klasy bonitacji ze szczególnym uwzgl ędnieniem zwartych kompleksów, le Ŝą cych poza terenami zurbanizowanymi), o ile w pobli Ŝu znajduj ą si ę tereny, charakteryzuj ące si ę gorszymi warunkami glebowymi; • pozostawienie w dotychczasowym u Ŝytkowaniu terenów ł ąk; • zachowanie istniej ących urz ądze ń melioracyjnych i drenarskich oraz mo Ŝliwo ści ich przebudowy, remontu i konserwacji; W zakresie funkcjonowania przyrodniczego (w tym le śnej przestrzeni produkcyjnej) Studium ustala: • wł ączenie do systemu przyrodniczego gminy kompleksów le śnych oraz dolin nast ępuj ących rzek i cieków: Wisły, T ąŜ yny, Małej T ąŜ yny, fragmentu Kanału Parcha ńskiego, Kanału Opaskowego, Kanału Brzoza, Kanału Ulgi oraz innych cieków, (jako lokalnych korytarzy ekologicznych), mozaiki łąk, obszarów wodno-błotnych, pól i lasów (jako obszarów zasilania), sprzyjaj ących zachowaniu bioró Ŝnorodno ści, przy jednoczesnym zachowaniu funkcji gospodarczych, estetycznych, turystyczno – wypoczynkowych i rekreacyjnych terenu; • zachowanie istniej ących form ochrony przyrody: Obszaru Chronionego Krajobrazu, obszarów Natura 2000, pomników przyrody, u Ŝytków ekologicznych; • zachowanie istniej ących terenów zwartych kompleksów le śnych bez mo Ŝliwo ści zmiany ich przeznaczenia na cele niele śne i wprowadzania nowej zabudowy, z wył ączeniem budynków i budowli zwi ązanych z prowadzeniem gospodarki le śnej na gruntach we władaniu Skarbu Pa ństwa; • powi ększanie zasobów le śnych poprzez zalesianie gruntów rolnych, które spełniaj ą wymagania zawarte w przepisach odr ębnych w tym zakresie, na wniosek władaj ących. System przyrodniczy gminy stanowi zespół obszarów funkcjonalnych, który jest kluczowy z punktu widzenia funkcjonowania przyrody. Jego elementy nale Ŝy chroni ć poprzez odpowiednie zapisy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. • ustalenie minimalnego udziału powierzchni biologicznie np: 60% dla terenów oznaczonych symbolem: MU, 50% dla MM, 40% dla AG, 60 % dla usług rekreacji w obr ębie MU. Analiza komponentów środowiska oraz ich znaczenie i rozmieszczenie przestrzenne wskazuje, Ŝe system przyrodniczy gminy Aleksandrów Kujawski zawiera:

IGPIM - Warszawa - 2012 - 34 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej, który obejmuje 28% terenów we wschodniej cz ęś ci gminy; • Obj ęte ochron ą w ramach obszarów Natura 2000 (północno-wschodni fragment gminy): - obszar specjalnej ochrony siedlisk PLH040012 Nieszawska Dolina Wisły, Typ Ostoi K, - obszar specjalnej ochrony ptaków PLB040003 Dolina Dolnej Wisły, Typ Ostoi J • Obszary u Ŝytków ekologicznych; • Obszary poło Ŝone w zwartych kompleksach le śnych, w tym 24,6 ha lasów zakwalifikowanych jako wodochronne, • Obszary poło Ŝone w dolinie rzeki Wisły - głównej o ś hydrologicznej, • Obszary poło Ŝone w dolinie rzeki T ąŜyna, która przecina gmin ę z północy na południe, w jej zachodniej cz ęś ci, • Obszary poło Ŝone w dolinie rzeki Mała T ąŜ yna, która przecina sołectwa: Wilkostowo i Przybranowo, • pozostałe obszary otwarte, na których mo Ŝliwa jest naturalna sukcesja ro ślinna • powi ększanie zasobów le śnych poprzez zalesianie gruntów rolnych, które spełniaj ą wymagania zawarte w przepisach odr ębnych w tym zakresie, na wniosek władaj ących i po dokonaniu rozpoznania przyrodniczego tych terenów; • zakaz lokalizacji nowych elektrowni wiatrowych. Podstawowy system przyrodniczy wzbogacaj ą tereny cmentarzy, tereny zieleni urz ądzonej (w tym zało Ŝenia parkowe), oraz pojedyncze elementy zieleni – nasadzenia i kępy śródpolne, pasy zieleni przydro Ŝnej, ro ślinno ść przywodna. W ramach struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy, system ten współtworz ą tereny oznaczone symbolami: ZE, R, Rz, ZC, ZL, ZP. Obszary uzupełniaj ące to tereny zabudowy mieszkaniowej i inne tereny zurbanizowane lub projektowane do urbanizacji o du Ŝym udziale powierzchni biologicznie czynnej i wi ększej ekstensywno ści. Przedstawiony system przyrodniczy ocenia si ę wysoko, jest on nieznacznie przekształcony. Obszary te utrzymuj ą równowag ę hydrologiczn ą terenu i odpowiedni poziom wód gruntowych poprzez retencjonowanie wody. Maj ą znaczenie hydrosanitarne oraz wpływaj ą korzystnie na warunki mikroklimatyczne. Nale Ŝy wzmocni ć jego rol ę poprzez: ochron ę ł ąk, zaro śli i zadrzewie ń jako otwartych przestrzeni przyrodniczych w pobli Ŝu rzek i cieków, ze wzgl ędu na ich wa Ŝną rol ę w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego. Rola systemu przyrodniczego i jego ochrona musi zosta ć wzmocniona poprzez zapisy w planach miejscowych. Na obszarach tworz ących system przyrodniczy 1) wprowadza si ę nast ępuj ące zakazy: • zakaz lokalizacji obiektów i technologii, które powoduj ą uci ąŜ liwo ści poprzez emisj ę substancji i energii oraz s ą przedsi ęwzi ęciami mog ącymi zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko lub mog ą potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko jest wymagana lub mo Ŝe by ć wymagana z wył ączeniem obiektów i urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunikacji; • zakaz dokonywania trwałych zmian stosunków wodnych, a w szczególno ści prowadzenia odwodnie ń i innych robót powoduj ących trwałe obni Ŝenie poziomu wód podziemnych lub ograniczenie zasilania poziomów wodono śnych, cieków i zbiorników wodnych, za wyj ątkiem prac eksploatacyjnych prowadzonych na wyznaczonych terenach górniczych zgodnie z przepisami odr ębnymi, prac zwi ązanych z ochron ą przyrody, z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym, z utrzymaniem, budow ą, odbudow ą urz ądze ń wodnych, oraz przedsi ęwzi ęć infrastrukturalnych słu Ŝą cych obsłudze gminy i regionu; • zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących naturalne formy rze źby terenu i obni Ŝaj ących walory krajobrazowe, za wyj ątkiem prac eksploatacyjnych prowadzonych na wyznaczonych terenach górniczych zgodnie z przepisami odr ębnymi, prac zwi ązanych z ochron ą przyrody, z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym, z utrzymaniem, budow ą, odbudow ą urz ądze ń wodnych oraz przedsi ęwzi ęć infrastrukturalnych słu Ŝą cych obsłudze gminy i regionu.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 35 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

2) dopuszcza si ę: • wprowadzenie zagospodarowania doliny T ąŜ yny jako terenów zieleni, przy zachowaniu i adaptacji zadrzewie ń i ro ślinno ści naturalnej; • budow ę, przebudow ę oraz remont przepraw mostowych przez T ąŜ yn ę i Mał ą TąŜ yn ę zgodnie z przepisami odr ębnymi. Na terenach rolnych oznaczonych symbolem R zaleca si ę utrzymanie trwałych u Ŝytków zielonych w s ąsiedztwie cieków, celem eliminacji źródeł powierzchniowego zanieczyszczania wód powierzchniowych i podziemnych, jakimi mo Ŝe by ć intensywne nawo Ŝenie i uprawa ziemi. Prawnie ustanowionymi formami ochrony przyrody na obszarze gminy Aleksandrów Kujawski s ą: o Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechoci ńskiej obejmuj ący 28% terenów gminy Aleksandrów Kujawski (Dziennik Urz ędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr 72 z dnia 15 czerwca 200 5 r.), o Obszary Natura 2000: • obszar specjalnej ochrony siedlisk PLH040012 Nieszawska Dolina Wisły, Typ Ostoi K, • obszar specjalnej ochrony ptaków PLB040003 Dolina Dolnej Wisły, Typ Ostoi J, o pomniki przyrody (8), o uŜytki ekologiczne (12). Zasady ochrony w/w form ochrony przyrody reguluj ą przepisy odr ębne. W zakresie ochrony powierzchni ziemi Studium ustala: • Zachowanie ukształtowania naturalnych form rze źby terenu za wyj ątkiem prac eksploatacyjnych prowadzonych na wyznaczonych terenach górniczych zgodnie z przepisami odr ębnymi, prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym, z utrzymaniem, budow ą, odbudow ą urz ądze ń wodnych oraz przedsi ęwzi ęć infrastrukturalnych słu Ŝą cych obsłudze gminy i regionu; • Nakazuje wydobycie kopalin ze złó Ŝ udokumentowanych i na podstawie koncesji zgodnie z przepisami odr ębnymi, • Ochron ę gleb przed degradacj ą polegaj ącą m.in. na: o Rozbudowie kanalizacji sanitarnej, w takim stopniu aby zapewni ć dost ęp do niej wszystkim terenom zgodnie z funkcj ą; o Nakazie podczyszczania wód opadowych i roztopowych zgodnie z przepisami odr ębnymi; o Nakazie prowadzenia prac agrotechnicznych, w sposób minimalizuj ący proces spłukiwania. Zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi, gleby i surowców naturalnych musz ą znale źć odpowiednio odzwierciedlenie w ustaleniach planów miejscowych i decyzjach administracyjnych. W celu poprawy jako ści powietrza , którego stan wynika przede wszystkim z wysokiego st ęŜ enia pyłów zawieszonych, pochodz ącego ze źródeł powierzchniowych oraz liniowych (zwi ązanych z ruchem samochodowym), w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego Studium postuluje: • dąŜ yć do rozwoju sieci gazu ziemnego, w takim stopniu, aby zapewni ć dost ęp do celów grzewczych wszystkim obiektom budowlanym przeznaczonym na pobyt ludzi; • realizowa ć, w miar ę mo Ŝliwo ści, wzdłu Ŝ dróg szpalerów drzew (gatunków li ściastych) ograniczaj ących rozprzestrzenianie si ę zanieczyszcze ń komunikacyjnych. Zadania z zakresu ochrony powietrza atmosferycznego musz ą znale źć odpowiednio odzwierciedlenie w ustaleniach planów miejscowych i decyzjach administracyjnych. W zakresie ochrony zasobów i jako ści wód Studium ustala, Ŝe ochrona przed degradacj ą wód podziemnych będzie polegała na: • ochron ę istniej ących uj ęć wód, ochronie pokładów wód mineralnych zgodnie z przepisami odr ębnymi; • ochron ę istniej ących uj ęć wód,

IGPIM - Warszawa - 2012 - 36 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• właściwej kontroli nad likwidacj ą uj ęć wód; • ograniczenie mo Ŝliwo ści realizacji nowych indywidualnych uj ęć wód do celów spo Ŝywczych w gospodarstwach domowych; • rozwoju zbiorczej sieci wodoci ągowej, w takim stopniu, aby zapewni ć dost ęp do niej wszystkim terenom w stopniu zgodnym z funkcj ą i z zapotrzebowaniem; • rozwoju zbiorczej sieci kanalizacji sanitarnej w takim stopniu, aby zapewni ć dost ęp do niej wszystkim terenom zgodnie z funkcj ą; • ograniczeniu mo Ŝliwo ści realizacji nowych indywidualnych uj ęć wód do celów spo Ŝywczych w gospodarstwach domowych; • ograniczeniu wykorzystania istniej ących indywidualnych uj ęć wód podziemnych lub realizacji nowych w gospodarstwach domowych wyłącznie do celów gospodarczych; • ograniczeniu dla nowych inwestycji odprowadzania ścieków bytowych do zbiorników bezodpływowych lub indywidualnych oczyszczalni ścieków; • nakazie podłączania budynków i budowli zgodnie z zapotrzebowaniem do zbiorczej sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej; • rozwój sieci kanalizacji deszczowej zbieraj ącej wody opadowe i roztopowe z dróg publicznych, placów i parkingów wielostanowiskowych; • nakazie podczyszczania wód opadowych i roztopowych zgodnie z przepisami odr ębnymi; • nakazie przechowywania i stosowania w rolnictwie nawozów sztucznych i organicznych (obornika, gnojowicy) oraz środków ochrony ro ślin w sposób okre ślony w przepisach odr ębnych; • stałym monitorowaniu i likwidowaniu dzikich wysypisk i wylewisk; • odprowadzanie wód deszczowych do gruntu na terenach zabudowy mieszkaniowej, o ile nie doprowadzono kanalizacji ogólnospławnej; • Zakazie lokalizowania przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w obszarze najwy Ŝszej ochrony (ONO) Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 141. • Zadania z zakresu ochrony wód podziemnych musz ą znale źć odpowiednio odzwierciedlenie w ustaleniach planów miejscowych i decyzjach administracyjnych.

W zakresie ochrony zasobów i jako ści wód Studium ustala, Ŝe ochrona przed degradacj ą wód powierzchniowych b ędzie polegała na: • ochronie istniej ących uj ęć wód, • ograniczeniu mo Ŝliwo ści realizacji nowych indywidualnych uj ęć wód do celów spo Ŝywczych w gospodarstwach domowych; • rozwoju zbiorczej sieci wodoci ągowej, w takim stopniu, aby zapewni ć dost ęp do niej wszystkim terenom w stopniu zgodnym z funkcj ą; • rozwoju zbiorczej sieci kanalizacji sanitarnej w takim stopniu, aby zapewni ć dost ęp do niej wszystkim terenom zgodnie z funkcj ą; • nakazie podłączania budynków i budowli zgodnie z zapotrzebowaniem do zbiorczej sieci ą wodoci ągowej i kanalizacyjnej; • odprowadzanie wód deszczowych do gruntu na terenach zabudowy mieszkaniowej, o ile nie doprowadzono kanalizacji ogólnospławnej; • rozwój sieci kanalizacji deszczowej zbieraj ącej wody opadowe i roztopowe z dróg publicznych, placów i parkingów wielostanowiskowych; • nakazie podczyszczania wód opadowych i roztopowych zgodnie z przepisami odr ębnymi; • stałym monitorowaniu i likwidowaniu dzikich wysypisk i wylewisk. • ochron ę zbiorowisk ro ślinno ści wodnej i przywodnej. • zachowanie okre ślonej w przepisach odr ębnych odległości od brzegów cieków i odległości ogrodzenia od brzegów cieków i zbiorników wodnych.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 37 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• ochron ę i wykorzystanie naturalnych zagłębie ń terenu i terenów podmokłych, istniej ących stawów do zwi ększenia małej retencji wodnej; okre ślenie w planach miejscowych zasad zagospodarowania zapewniaj ących gromadzenie, przechowywanie i powolny odpływ wód opadowych i roztopowych. • zachowanie jak najwi ększego udziału powierzchni biologicznie czynnej na terenach przewidzianych do urbanizacji. W zakresie ochrony akustycznej Studium postuluje: • zapewnieniu okre ślonych przepisami odr ębnymi standardów akustycznych w środowisku; • zapewnieniu dla poszczególnych rodzajów zagospodarowania terenu dopuszczalnych przepisami odr ębnymi poziomów hałasu, • zakaz lokalizacji zabudowy mieszkaniowej na terenach, gdzie przekroczone s ą normy akustyczne. • lokalizowaniu nowej zabudowy wzdłu Ŝ dróg, przy zachowaniu minimalnych odległo ści okre ślonych przepisami odr ębnymi, tj.: – od zewn ętrznej kraw ędzi jezdni ogólnodost ępnej drogi krajowej w minimalnej odległo ści 10m na terenach zabudowy i 25 metrów poza nimi, – od zewn ętrznej kraw ędzi jezdni ogólnodost ępnej dla drogi wojewódzkiej i drogi powiatowej w minimalnej odległo ści 8m na terenach zabudowanych i po 20 metrów poza nimi, – od zewn ętrznej kraw ędzi jezdni ogólnodost ępnej drogi gminnej w minimalnej odległo ści 6m na terenach zabudowanych i 15 metrów poza nimi, • dla budynków przeznaczonych na pobyt ludzi zlokalizowanych w terenach, gdzie dopuszczalne poziomy hałasu s ą lub mog ą by ć przekroczone stosowaniu rozwi ąza ń technologicznych słu Ŝą cych zabezpieczeniu przed przenikaniem hałasu; • zakazie lokalizacji nowych obiektów i przedsi ęwzi ęć , w których zastosowane instalacje i technologie mogłyby powodowa ć emisj ę hałasu w stopniu przekraczaj ącym dopuszczone przepisami odr ębnymi normy poza terenem działki, do której inwestor posiada tytuł prawny; • modernizacji istniej ących dróg, w tym w szczególno ści stosowanie nawierzchni ograniczaj ących emisje hałasu oraz zwi ększenie ich przepustowo ści; • popraw ę stanu dróg zgodnie z obowi ązuj ącymi standardami, na etapie planowania, projektowania i eksploatacji systemu transportowego • realizacje, w miar ę mo Ŝliwo ści, wzdłu Ŝ dróg szpalerów drzew ograniczaj ących rozprzestrzenianie si ę hałasu komunikacyjnego; • ustanowienie 200 m strefy ucia Ŝliwo ści autostrady, gdzie zabrania si ę lokalizacji zabudowy mieszkaniowej oraz wyposa Ŝenie w specjalne ekrany akustyczne terenów zainwestowanych poło Ŝonych w pobli Ŝu strefy uci ąŜ liwo ści budowanej autostrady A-1. Zadania z zakresu ochrony powietrza musz ą znale źć odpowiednio odzwierciedlenie w ustaleniach planów miejscowych i decyzjach administracyjnych. W zakresie ochrony krajobrazu kulturowego Studium ustala: • zachowanie i ochronn ę cennych zespołów ruralistycznych w miejscowo ściach: Słu Ŝewo i Otłoczyn. • zachowanie skali otwartych przestrzeni poprzez ochron ę zespołów krajobrazu otwartego oraz ograniczenie działalno ści inwestycyjnej na tych terenach. • rewaloryzacj ę wa Ŝnych obszarów i obiektów dysharmonizuj ących z otoczeniem.

Ogólnie ograniczanie lub redukowanie zagro Ŝeń mo Ŝe odbywa ć si ę na etapie realizowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sporz ądzanych na podstawie Studium, które sporz ądzane s ą zgodnie z zasadami rozwoju zrównowa Ŝonego i nie mog ą powodowa ć przekrocze ń standardów jako ści środowiska. Ewentualne negatywne oddziaływanie (którego wykrycie na etapie Prognozy nie było mo Ŝliwe) nowo wprowadzonych czy te Ŝ zintensyfikowanych funkcji będzie mo Ŝna minimalizowa ć na etapie realizacji wyznaczonych tu kierunków oraz dalszej

IGPIM - Warszawa - 2012 - 38 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

eksploatacji wytypowanych w Studium terenów poprzez stosowanie przy ich realizacji najnowszych dost ępnych technologii i wysokiej jako ści urz ądze ń oraz materiałów. Zapobieganie negatywnemu oddziaływaniu na flor ę i faun ę (w tym ptaki i nietoperze), ró Ŝnorodno ść biologiczn ą i poszczególne elementy systemu przyrodniczego gminy powinno si ę łagodzi ć poprzez wprowadzenie nast ępuj ących działa ń: − gwarantowanie, a w przypadku modernizacji istniejących obiektów czy dróg tak Ŝe przywracanie ł ączno ści pomi ędzy fragmentami korytarzy ekologicznych rozdzielonych nimi (estakady, przej ścia dla zwierz ąt, tunele, ochrona dolin rzek i strumyków); − ograniczanie śmiertelno ści zwierz ąt na drogach (np. poprzez budow ę przepustów i tuneli na drodze wojewódzkiej czy autostradzie); − ograniczanie prowadzenia prac realizacyjnych do pory dziennej (w szczególno ści w przypadkach mo Ŝliwej kolizji z obszarami ochrony ptaków); − zachowanie szczególnej ostroŜno ści w czasie prowadzenia wszelkich prac w s ąsiedztwie obszarów źródliskowych, a tak Ŝe cieków i zbiorników wodnych zasilaj ących w wod ę w swym dalszym biegu chronione obszary; − rekompensowanie utraty fragmentu korytarzy poprzez odtworzenie go w innym miejscu i dowi ązanie do sieci korytarzy poprzez tzw „obwodnic ę”; − odtwarzanie zniszczonych siedlisk w miejscach zast ępczych np. przesadzenie szczególnie cennych ro ślin, przeniesienie fragmentów (np. z dziuplami) ści ętych drzew stanowi ących siedlisko wyst ępowania cennych gatunków bezkr ęgowców lub porostów w miejsca, gdzie b ędą mogły znale źć siedliska zast ępcze; − pozostawienia przej ściowych stref ekotonowych na styku terenu pole-las, droga-las zabudowa-las; - usuwania drzew i krzewów wył ącznie poza sezonem l ęgowym gniazduj ących na nich ptaków (wrzesie ń-marzec); − rekultywacja terenów zmienionych czy miejscowo zdegradowanych w trakcie realizacji ustale ń Studium; - prace ziemne na terenach poszczególnych, planowanych inwestycji (budowa dróg, place manewrowe i monta Ŝowe, wykopy pod fundamenty poszczególnych obiektów, wykopy pod sieci infrastruktury) powinny by ć wykonywane w okresie od wrze śnia do marca (szczególnie w obr ębie terenów cennych przyrodniczo i elementów SPG). Pozostałe prace (jaknp.monta Ŝowe) winny by ć prowadzone na przygotowanym, wyznaczonym terenie. W celu unikni ęcia negatywnych oddziaływa ń na klimat akustyczny np. drogowych preferuje si ę nasadzenia gatunków o najwi ększych zdolno ściach tłumienia hałasu jak klon jawor, czy lipa drobnolistna (mo Ŝliwie z pomini ęciem mocowania ekranów akustycznych). W fazie realizacji ze wzgl ędu na du Ŝą dynamik ę zmian w nat ęŜ eniu hałasu nie stosuje si ę tymczasowych urz ądze ń ochronnych. Zaleca si ę natomiast prowadzenie nowych prac budowlanych w s ąsiedztwie zabudowy mieszkalnej tylko w porze dnia oraz optymalizacj ę czasu pracy, tak by ograniczy ć liczb ę przejazdów ci ęŜ kich, samochodów i maszyn. W celu ograniczenia uci ąŜ liwo ści akustycznych nale Ŝy zastosowa ć turbiny posiadaj ące mo Ŝliwo ść pracy w ró Ŝnych trybach, je śli chodzi o poziom emitowanego hałasu, by w przypadku wyst ąpienia przekrocze ń istniała mo Ŝliwo ść ograniczenia emitowanego hałasu z urz ądze ń. Dostosowanie mocy akustycznej poszczególnych turbin pozwalaj ące na uzyskanie maksymalnej wydajno ści elektrowni przy jednoczesnym dotrzymaniu standardów w zakresie emisji hałasu (brak przekrocze ń warto ści dopuszczalnych). W celu zminimalizowania negatywnego oddziaływania na gleby (a w konsekwencji te Ŝ na wody podziemne) inwestycji drogowych, na etapie ich budowy i eksploatacji stosowa ć mo Ŝna cał ą gam ę działa ń pro środowiskowych, m.in.: − projektowa ć i budowa ć rozproszone odwodnienia drogi do otaczaj ącego terenu (np. poprzez ograniczanie stosowania kraw ęŜ ników zwi ększaj ących okresow ą koncentracj ę zanieczyszcze ń);

IGPIM - Warszawa - 2012 - 39 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

− chroni ć teren przed zanieczyszczeniami substancjami ropopochodnymi i smarami uŜywanymi w urz ądzeniach mechanicznych i pojazdach, poprzez zastosowanie mas bitumicznych i innych (wła ściwych) materiałów budowlanych; − unika ć nadmiernego niszczenia warstwy gleby, nie dopuszczać do naruszania stateczno ści skarp, czy niszczenia urz ądze ń melioracyjnych; − stosowa ć urz ądzenia proekologiczne i dba ć o utrzymanie ich sprawno ści i wła ściwego funkcjonowania; − uŜywa ć środków chemicznych w sposób zapewniaj ący wła ściwe działanie, a jednocze śnie nie powoduj ący nadmiernego zanieczyszczenia środowiska ; - wła ściwy sposób składowania materiałów do budowy poszczególnych obiektów; - odpowiedni sposób gromadzenia odpadów, ponadto post ępowanie z odpadami, szczególnie zaliczanymi do odpadów niebezpiecznych powinno by ć zgodne z obowi ązuj ącymi przepisami, w szczególno ści gromadzenie poszczególnych rodzajów odpadów w przystosowanych do tego kontenerach, przekazywanie odpadów do transportu, odzysku lub unieszkodliwiania jedynie wyspecjalizowanym firmom, posiadaj ącym odpowiednie pozwolenia; - rozwi ązania gospodarki wodno-ściekowej (np. odprowadzanie ścieków bytowych do szczelnych zbiorników) z terenu zaplecza budowy. Niepo Ŝą dan ą ingerencj ę w struktur ę krajobrazu, powoduj ącą cz ęstokro ć zasadnicze zmiany jego kształtu i walorów mo Ŝna złagodzi ć b ędzie na etapie szczegółowych zapisów planu miejscowego (który to jest poprzedzony Studium) poprzez m.in.: - wprowadzanie ogrodze ń drewnianych zamiast betonowych; - dostosowanie odpowiedniej kolorystyki i parametrów budynków; - maskowanie zieleni ą elementów dysharmonijnych; - odtworzenie czystego przedpola ekspozycyjnego, estetycznego tła przy pomocy działa ń porz ądkuj ących; - usuwanie elementów dysharmonijnych, zasłaniaj ących np. cenne obiekty kulturowe, zabytkowe, osie widokowe; - nakaz rekultywacji obszarów s ąsiednich zniszczonych w trakcie realizacji przedsi ęwzi ęcia. W celu ograniczania emisji zanieczyszcze ń pyłowo-gazowych do powietrza na etapie realizacji nale Ŝy: - drogi dojazdowe do budowy utrzymywa ć w stanie ograniczaj ącym pylenie; - stosowa ć do podbudowy dróg dojazdowych gotowe mieszanki wytwarzane w wytwórniach, aby ograniczy ć do minimum operacje mieszania kruszywa ze spoiwem na miejscu budowy; - prace budowlane, jak i transport materiałów wykonywa ć w porze dziennej. W przypadku konieczno ści ograniczenia, nie przewidzianego obecnie negatywnego oddziaływania inwestycji budowlanych na wody powierzchniowe i podziemne priorytetem powinna by ć skuteczna ochrona uj ęć wód podziemnych i źródeł, u Ŝytkowych zbiorników wód podziemnych, w szczególno ści GZWP oraz ich obszarów ochronnych, ale tak Ŝe zbiorników wód otwartych - W (słu Ŝą cych np. wzbogaceniu walorów wizualnych danej przestrzeni). W celu zapewnienia ochrony zasobów wody konieczne jest: − wyposa Ŝenie zaplecza budowy w system odbioru i odprowadzania ścieków bytowych; − stosowanie sprawnych technicznie maszyn i środków transportu podczas etapu budowy; − zabezpieczenie/uszczelnienie terenu zaplecza budowy, − wyposa Ŝanie systemów odprowadzania wód opadowych w osadniki, piaskowniki i separatory substancji ropopochodnych, − wyposa Ŝanie rowów szczelnych w zastawki jako zabezpieczenie przed przedostaniem si ę zanieczyszcze ń do wód podziemnych w przypadkach powa Ŝnych awarii, − w miar ę mo Ŝliwo ści budowanie dróg na nasypach a nie w wykopach, - racjonalne stosowanie środków do zwalczania ślisko ści w okresie zimowym i środków ochrony ro ślin w okresie wegetacji upraw; - wykonanie bada ń gruntowo-wodnych przed ewentualnym posadowieniem indywidualnych oczyszczalni ścieków i obowi ązek regularnych przegl ądów tego typu instalacji.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 40 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

12. ROZWI ĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWI ĄZA Ń ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE Ustawa o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko mówi, Ŝe zakres Prognozy oddziaływania na środowisko powinien przedstawia ć rozwi ązania alternatywne do rozwi ąza ń przyj ętych w projekcie Studium (w szczególno ści w odniesieniu do obszarów Natura 2000). W przypadku przedmiotowej zmiany Studium lokalizacja projektowanych funkcji wynika z konkretnych sugestii samorz ądu lokalnego, inwestorów i wła ścicieli poszczególnych działek, dlatego te Ŝ przedstawienie innych rozwi ąza ń lokalizacyjnych proponowanych funkcji pojedynczych działek jest utrudnione. Cz ęść z terenów zabudowanych (głównie mieszkaniowych) została wprowadzona z obowi ązuj ących (czy b ędących w trakcie zaawansowanej proceduralnie realizacji) planów zagospodarowania przestrzennego na zasadzie akceptacji stanu istniej ącego, co nie jest faktycznie nowym elementem oddziaływuj ącym na środowisko. Pozostałe tereny obj ęte Studium obejmuj ą konkretne obszary, na których było zapotrzebowanie na zmian ę funkcji, dlatego kształt ocenianego dokumentu został dostosowany do zaistniałych potrzeb społecze ństwa i ści śle okre ślonych lokalizacji. Determinantami rozmieszczenia poszczególnych funkcji były równie Ŝ ju Ŝ istniej ące obszary zainwestowania urbanistycznego, obszary ustawowo chronione (głównie uzdrowiskowe) i uwarunkowa ń ekofizjograficznych (tereny zagro Ŝone powodzi ą – tu wyodr ębnione jako obszary problematyczne - i osuwaniem si ę mas ziemnych, wyst ępowania i eksploatacji surowców mineralnych, czy obszary o odpowiedniej wystawie i warunkach wietrznych). Wpływ na to maj ą równie Ŝ ograniczenia wynikaj ące m.in. z uwarunkowa ń przyrodniczych - istniej ące i projektowane (obszarowe i punktowe) formy ochrony prawnej, czy elementy systemu przyrodniczego. Mo Ŝnaby tu rozwa Ŝyć jedynie dyslokacje cz ęś ci zabudowy ze stref zagro Ŝonych powodzi ą i obszaru chronionego krajobrazu. Alternatyw ą tego projektu byłoby pozostawienie stanu istniej ącego (obecnego studium). Mo Ŝnaby te Ŝ rozpatrywa ć inny (mniej ingeruj ący w przyrod ę) przebieg autostrady A1 lub gazoci ągu średniego ci śnienia, co jest jednak utrudnione, z uwagi na to, Ŝe s ą to inwestycje o skali ponadlokalnej, maj ące kontynuacje w gminach s ąsiednich (a wi ęc i ich przebieg i id ąca za nim kolizyjno ść powinna by ć rozpatrywana w znacznie szerszej skali).

13. STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Gmina Aleksandrów Kujawski poło Ŝona jest w powiecie aleksandrowskim w województwie kujawsko-pomorskim . Zajmuje 131 km 2 pi ęknie poło Ŝonych terenów o wspaniałych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Na jej terenie znajduje si ę wiele zabytków - odkrycia archeologiczne, stare ko ścioły, parki dworskie, jeziora. Zamieszkiwana jest przez ponad 10500 mieszka ńców przyja źnie nastawionych do siebie i go ści, o ogromnym potencjale i wielkiej kreatywno ści. Gmina jest typowo rolnicz ą, o nieska Ŝonym przemysłem środowisku i rozwijaj ącą si ę agroturystyk ą. Gmina wiejska Aleksandrów Kujawski pod wzgl ędem powierzchni nale Ŝy do średnich w województwie kujawsko - pomorskim, jest zdecydowanie najwi ększ ą gmin ą powiatu aleksandrowskiego - zajmuje a Ŝ 27,7 % powierzchni powiatu. W strukturze uŜytkowania gruntów zdecydowanie dominuj ą u Ŝytki rolne, które zajmuj ą powierzchni ę 9547 ha, co stanowi 72,5 % obszaru gminy. Grunty orne zajmuj ą 8223 ha (62,5 %), sady 148 ha (1,1 %), a trwałe u Ŝytki zielone 1176 ha (8,9 %). Lasy na obszarze gminy zajmuj ą powierzchni ę 2188 ha, co stanowi 16,6 %. Gmina charakteryzuje si ę bardzo korzystnym poło Ŝeniem komunikacyjnym. Znajduje si ę przy drodze krajowej Nr 1, krzy Ŝuj ącej si ę w tym rejonie z drog ą wojewódzk ą Nr 266 Ciechocinek - Konin. Przez obszar gminy b ędzie przebiega ć autostrada A-1 z węzłem w Odolionie. Przez teren gminy przebiegaj ą dwie ł ącz ące si ę w Aleksandrowie Kujawskim linie kolejowe: zelektryfikowana dwutorowa Toru ń - Kutno (stacja w Otłoczynie) i jednotorowa Aleksandrów Kujawski - Ciechocinek (stacja

IGPIM - Warszawa - 2012 - 41 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

Odolion). Gmina dzieli si ę na 28 sołectw obejmuj ących ł ącznie 41 miejscowo ści wiejskie. Średnia liczebno ść ludno ści sołectwa w gminie wynosi 375 osób, przy tym tylko 10 sołectw przewy Ŝsza te wielko ść . W świetle danych ewidencji ludno ści Urz ędu Gminy najliczniej zasiedlone było (maj 2003) sołectwo Słu Ŝewo, zamieszkiwane przez 1407 mieszka ńców, za ś najmniejszymi były sołectwa: Białe Błota - 99, Chrusty - 110 i Zduny - 127 mieszka ńców. W jej granicach wyst ępuj ą dwie ostoje Natura 2000 (ptasia i siedliskowa), obszar chronionego krajobrazu, 12 uŜytków ekologicznych i 8 pomników przyrody. Przedmiotem oceny prognostycznej s ą ustalenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego terenów gminy Aleksandrów Kujawski le Ŝą cej w środkowej cze ści województwia kujawsko-pomorskiego (powiat aleksandrowski – północna cz ęść ).

Podstaw ę prawn ą Prognozy oddziaływania na środowisko stanowi: ● Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. poz. 647 z dnia 12 czerwca 2012 r.z pó źniejszymi zmianami); ● Ustawa o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 pa ździernika 2008 (Dz.U. 2008 Nr 199 poz. 1227 z pó źniejszymi zmianami); Celem Prognozy jest okre ślenie charakteru prawdopodobnych oddziaływa ń na środowisko przyrodnicze, które mog ą by ć spowodowane realizacj ą zalecanych lub dopuszczonych przez Studium kierunków zagospodarowania terenu. Opracowanie wskazuje nie tylko potencjalne zagro Ŝenia, których nie udało si ę wyeliminowa ć w procesie planowania, b ędącego wynikiem optymalnego pogodzenia celów społeczno-ekonomicznych z ekologicznymi, lecz równie Ŝ mo Ŝliwo ści generowania przez Studium pozytywnych przekształce ń środowiska. Prognoz ę wraz ze Studium poddaje si ę otwartej dyskusji w toku formalno-prawnym poprzez procedur ę opiniowania, uzgadniania oraz wyło Ŝenia tych dokumentów do wgl ądu publicznego . Dokumentami, w powi ązaniu, z którymi została sporz ądzona Prognoza były: • Projekt Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM - Warszawa 2012; • Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Bydgoszczy(pismo z 14.02.2011, znak pisma: WOO.411.21.2011.AG); • Uzgodnienie zakresu prognozy z Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Aleksandrowie Kujawskim (pismo z1.02.2011, znak pisma:N.NZ-42-4-1/11); • Uchwała Nr III/23/10 Rady Gminy Aleksandrów Kujawski z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie przystapienia do sporzadzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Aleksandrów Kujawski. • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM, Kowalczyk M. – Aleksandrów Kujawski 2011; • Program Ochrony środowiska dla Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2006-2013 - Pozna ń 2006; • Plan Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Gmin zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Ziemi Kujawskiej na lata 2008-2011 - Pozna ń 2008; • Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla powiatu aleksandrowskiego na lata 2004-2011 – Aleksandrów Kujawski 2004; • Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla Województwa Kujawsko-pomorskiego na lata 2011-2014, z perspektyw ą lata 2015-2018 - Toru ń 2011; • Autostrada A1 Toru ń-Stryków Zadanie I. Raport oddziaływania planowanego przedsi ęwzi ęcia drogowego na środowisko. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym. – Katowice 2008;

IGPIM - Warszawa - 2012 - 42 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• SDF dla obszaru Natura 2000 „Dolina Dolnej Wisły” PLB400003 i „Nieszawska Dolina Wisły” PLH400012 - Dyrektywa Siedliskowa; • Raport o stanie środowiska w Województwie kujawsko-pomorskim w 2010 roku, WIO Ś - Bydgoszcz 2011; • Ocena roczna jako ści powietrza atmosferycznego w województwie kujawsko-pomorskim za rok 2010r, IO Ś,WIO Ś – Bydgoszcz-Toru ń-Włocławek 2011; • Polityka ekologiczna pa ństwa w latach 2009 - 2012 z perspektyw ą do roku 2016 – Warszawa 2008; • Obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Celem Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest to okre ślenie polityki przestrzennej gminy, ustale ń strategii rozwoju województwa zawartych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa, w którym uwzgl ędnia się zadania rz ądowe, słu Ŝą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem polityki przestrzennej gminy, sporz ądzonym w oparciu o uwarunkowania i potrzeby lokalne. Studium sporz ądzone zostało w powi ązaniu przede wszystkim z: • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM, Kowalczyk M. – Aleksandrów Kujawski 2011; • Strategia Rozwoju Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2008-2015 - Aleksandrów Kujawski 2008; • Strategia Rozwoju miasta Aleksandrów Kujawski – Toru ń 2001; • Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007 – 2020 (Uchwał ą nr XLI/586/05 Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego, obowi ązuj ąca od dnia 1 stycznia 2007 r.); • Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2008-2013 - Aleksandrów Kujawski 2008; • Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa (Uchwała Nr XI/135/03 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 26 czerwca 2003 r.). • Główne rodzaje przeznaczenia terenów wprowadzone w Studium to: mieszkaniowo- usługowej; • MM - terenyzabudowy wielofunkcyjnej o dominuj ącym udziale zabudowy zagrodowej; • MZ - tereny zabudowy mieszkaniowej poło Ŝone na obszarach szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą; • AG - tereny wielofunkcyjne aktywno ści gospodarczej; • UP - tereny wydzielonych usług publicznych; • K - tereny komunikacji; • IT – tereny infrastruktury technicznej; • IT-N – tereny składowiska odpadów; • PG – tereny powierzchniowej eksploatacji surowców; • ZC – tereny cmentarzy; • ZP - tereny zieleni parkowej (urz ądzonej); • R – tereny rolne; • R/IT – tereny produkcji rolnej z dopuszczeniem lokalizacji elektrowni wiatrowych; • ZL – tereny lasów; • ZE – tereny otwarte – zieleni dolin rzecznych i pozostałej zieleni; • W – tereny rzek i zbiorniki wodne.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 43 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

Inne ustalenia powi ązane z uwarunkowaniami: • tereny wył ączone spod zabudowy tj. granica terenów w pasie szeroko ści 100 m od lini brzegów jezior, i innych zbiorników wodnych, obszary szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia powodzi 1% i 10%; • tereny złó Ŝ surowców pospolitych – udokumentowane, perspektywiczne oraz torfy; • granica obszaru i terenu górniczego wód mineralnych ”Ciechocinek”; • obszary problemowe – tereny wskazane w opracowywanym mpzp pod zabudow ę i tereny zabudowane poło Ŝone na obszarach szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą; • tereny ogranicze ń w zabudowie: tereny zagro Ŝone osuwaniem mas ziemnych wyznaczone w obowi ązuj ącym mpzp, strefa sanitarna od cmentarza (50 i 150 m), odkryte rowy melioracyjne, podziemna sie ć drenarska – zbieracze, tereny wyst ępowania gruntów II i III klasy bonitacyjnej; • tereny wymagaj ące uzyskania zgody na zmianie przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze i niele śne; • strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej obszaru zabytkowego układu ruralistycznego; • obiekty b ędące w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (kapliczki); • zabytkowe aleje drzew b ędące w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; • obszary i obiekty wpisane do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków; • obszary i obiekty wpisane do ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; • obszary archeologicznej ochrony konserwatorskiej – stanowiska archeologiczne; • strefy ochrony po średniej zewn ętrznej uj ęcia wód; • strefy ochrony po średniej wewn ętrznej uj ęcia wód; • fragment głównego zbiornika wód podziemnych Nr 141; • fragment Obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły - PLB 040003; • fragment Obszaru Natura 2000 Nieszawska Dolina Wisły - PLH 040012; • fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu „Nizina Ciechoci ńska”; • uŜytki ekologiczne (istniej ące i projektowane); • pomniki przyrody; • ci ągi ekologiczny o znaczeniu mi ędzynarodowym i lokalnym; • lasy ochronne; • droga klasy: głównej ruchu przy śpieszonego, głównej, zbiorczej, lokalnej i dojazdowej; • planowane lub postulowane: autostrada A1, w ęzeł drogowy ”ODOLION” i MOP, budowle drogowe gwarantuj ące połaczenie układów komunikacyjnych gminy, wariant przebiegu obwodnicy m. Aleksandrów Kujawski w ci ągu dróg: 2604C i 2605C, przebudowa i rozbudowa drogi do klasy wy Ŝszej; • istniej ące kierunki rozwoju infrastruktury: linia energetyczna wysokiego napi ęcia 110kV, gazoci ąg wysokiego ci śnienia, ruroci ąg ropy naftowej ”PERN”, wał przeciwpowodziowy; • uj ęcie wody, podczyszczalnie, przepompownia ścieków, składowisko odpadów komunalnych, stacja przeka źnikowa telefonii komórkowej, obiekt infrastruktury gazowej (zespół zaporowo-upustowy), urz ądzenie hydrotechniczne dla ochrony przeciwpowodziowej ,dworzec; • strefy oddziaływania istniej ących elektrowni wiatrowych na podstawie wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego; • planowane lub postulowane warunki rozwoju infrastruktury: projektowany gazoci ąg średniego ci śnienia, projektowany główny punkt zasilania (GPZ); • wybrane obiekty u Ŝyteczno ści publicznej – celu publicznego: szkoła, przedszkole, biblioteka, boisko, o środek zdrowia, poczta, remiza ochotniczej stra Ŝy po Ŝarnej, cmentarz, tereny zamkni ęte. Zapisy projektu Studium i wprowadzanych nim faktycznie zmian dotychczasowego zagospodarowania terenu generalnie s ą poprawne w kwestii ochrony szeroko rozumianego środowiska (m.in. gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, ochrony przed hałasem, ochrony wód podziemnych i powierzchniowych, stref ochronnych uj ęć wód) zarówno w kwestii ustale ń jak i granic obszarów funkcyjnych. Zwróci ć

IGPIM - Warszawa - 2012 - 44 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

tu jedynie trzeba uwag ę na lokalizowane w obr ębie obszaru chronionego krajobrazu tereny eksploatacyjne PG, tereny (głównie MZ) w strefach zasi ęgu wody powodziowej oraz tereny zabudowy wielofunkcyjnej w granicach OCK. W Studium po średnio uwzgl ędnione zostały te Ŝ cele i zasady ochrony środowiska szczebla krajowego i mi ędzynarodowego (w tym wspólnotowego) i nie wykazała drastycznych sprzeczno ści wynikaj ących z unormowa ń prawnych wymagaj ących radykalnych zmian projektu dokumentu. Analiza istniej ącego stanu środowiska w kontek ście proponowanych kierunków zagospodarowania dała podstawy do wyodr ębnienia zarówno pozytywnych pod wzgl ędem ekologicznym jak i niepokoj ących kierunków zagospodarowania, mog ących w efekcie przynie ść długoterminowe i stałe pogorszenie stanu środowiska. Przewiduje si ę, Ŝe środowisko przyrodnicze przedstawianego obszaru nie ulegnie znacznym niekorzystnym przekształceniom. Przeznaczenie terenów pod planowane funkcje mo Ŝe nieznacznie oddziaływa ć na poszczególne elementy środowiska. Jednak pomimo bezpo średniego i stałego charakteru niektórych oddziaływań przy zastosowaniu nowoczesnych rozwi ąza ń technicznych przekroczenie standardów jako ści środowiska okre ślonych prawem jest mało prawdopodobne . Ponadto w celu przeciwdziałania potencjalnym negatywnym skutkom oddziaływa ń, wynikaj ących z ustale ń zapisów Studium, na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, okre ślone w nim zostały zasady ich u Ŝytkowania i zagospodarowania. W podsumowuj ącej, poni Ŝszej tabeli wyró Ŝniono nast ępuj ące rodzaje i charakter oddziaływa ń na środowisko kluczowych (z racji na trudno ść w przeszeregowaniu) projektowanych w Studium funkcji: ••• + + - znacz ące korzystne oddziaływanie - oddziaływanie powoduj ące korzystne zmiany w środowisku, najcz ęś ciej wtórne, pojawiaj ące się w dłu Ŝszym horyzoncie czasowym, prowadz ące do poprawy wybranych elementów środowiska przyrodniczo- kulturowego w wymiarze ponadlokalnym; ••• + - słabe korzystne oddziaływanie – zauwa Ŝalne pozytywne oddziaływanie, nie powoduj ące ilo ściowo istotnych zmian w środowisku; • o - oddziaływanie neutralne - całkowity brak wpływu lub wpływ nieznacz ący - oddziaływanie nie powoduj ące odczuwalnych (mierzalnych) skutków w środowisku; ••• – - słabe negatywne oddziaływanie – oddziaływanie zauwa Ŝalne, powoduj ące odczuwalne skutki środowiskowe, lecz nie powoduj ące przekrocze ń standardów, istotnych zmian ilo ściowych i jako ściowych, mo Ŝliwe do ograniczenia; ••• - - - umiarkowane negatywne oddziaływanie - mo Ŝliwe do ograniczenia metodami planistycznymi; ••• - - - - znacz ące niekorzystne oddziaływanie - ma istotny wpływ negatywny – oddziaływanie powoduj ące zasadnicz ą zmian ę okre ślonych parametrów jako ści środowiska, zagro Ŝenia dla obszarów przyrodniczo cennych (mo Ŝliwe do ograniczenia metodami planistycznymi czy rozwi ązaniami alternatywnymi do negatywnego umiarkowanego lub tez zmuszaj ące do odst ąpienia od lokalizacji funkcji); ••• B – oddziaływanie bezpo średnie; ••• P – oddziaływanie po średnie; ••• W – oddziaływanie wtórne; ••• SK – oddziaływanie skumulowane; ••• K – oddziaływanie krótkoterminowe; ••• Ś – oddziaływanie średnioterminowe; ••• D – oddziaływanie długoterminowe; ••• S – oddziaływanie stałe; ••• C – oddziaływanie chwilowe; ••• L – oddziaływanie lokalne; ••• R - oddziaływanie ponadlokalne (‘regionalne’).

IGPIM - Warszawa - 2012 - 45 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

– fauna flora, ść ce i ceprojektowane i ochronyformy norodno ą Ŝ Ludzie Ludzie Istniej przyrody System przyrodniczy Bioró Wody Powietrze Powierzchnia gleby ziemi, Topoklimat Klimat akustyczny, promieniowanie elektromagnetyczne Krajobraz Dobra materialne, zabytki +/o/ - o/ - - o/ - - - o/ - - - - - o/ - o +/o/ - + B, B, P, K, B, B, B, B, B, B, B, B, SK, D, K, C, K, K, K, K, P, P, S, MU K, S, D, D, D, D, D, Ś, SK, C, MM D, C, S, S, S, S, S, C, K, L MZ S, L C, C, C, C, C, L D, C, L L L L L S, L L

+/o/ - o/ - - o/ - - - o/ - - - - - o/ - - - +/o/ - + B, B, P, K, B, B, B, B, B, B, B, B, B, SK, D, K, C, K, K, K, K, K, P, P, S, AG K, S, D, D, D, D, D, Ś, D, SK, C,

D, C, S, S, S, S, S, C, S, K, L S, L C, C, C, C, C, L C, D, C, L L L L L L S, L L +/o/ - o/ - - o/ - - - o/ - - - - - o/ - o/ - +/o/ - + B, B, B, P, K, B, B, B, B, B, B, B, P, B, SK, D, K, C, K, K, K, K, K, SK, P, UP K, S, D, D, D, D, D, Ś, Ś, K, K, D, C, S, S, S, S, S, C, C, D, S, S, L C, C, C, C, C, L L S, C, C, L L L L L L L L

+ ++ ++ ++ + +/o +/o + + + +/o R W B, B, B, B, B, B, B, B, B, B, B, ZL P, D, D, D, P, P, D, P, P, D, P, ZE D, S, S, S, D, D, S, D, D, S, D, ZC S, C, C, C, S, S, L S, S, L S, ZP L L L L L L L L L

+/o/ - o o/ - - - o o - o - - - - + B, IT P, B, B, B, B, B, B, IT-N SK, D, C, D, K, K, P, S, R/IT K, S, D, S, D, D, C, inrastruktura D, L S, L S, S, L K S, L C, C, drogi C, L L L + ++ ++ ++ + + +/o + +/o + +/o formy ochrony przyrody, lasy ochronne, P, B, B, B, P, P, P, B, P, B, P, strefy ochrony i ochronne, S, D, P, D, S, S, , S, P, S, P, S, gleby chronione, L S, D, S, L L L S, L S, L korytarz ekologiczny, L S, L L L

IGPIM - Warszawa - 2012 - 46 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

GZWP L

+/o/ - o o o o o o o o o ++ B, zabytki, ochrona P, , B, konserwatorska S, P, L S, L o/- o/ - - - o/ - o/ - - - o o/ - - - +/o

B, B, B, B, B, B, B, B, B, B, PG C, D, D, D, C, C, D, C, D, P, teren górniczy i obszar górniczy L S, S, S, L K, S, S, S, D, L L L L L L L S, L o/ - o/ - o o/ - o o/ - - - o o o/ - o

obszar zagro Ŝony osuwaniem B, B, B, B, B, B, si ę mas ziemnych C, D, K, C, C, K, L S, D, L S, D, L L L L +/ - o o o - -/+ o o o o o +/ -

obszary szczególnego B, B, B, zagro Ŝenia powodzi ą C, C, K, L S, D, L L o o/ - o o/ - o/ - o o o/ - o - - - o / -

B, P, B, B, B, B, B, napowietrzne linie energetyczne C, S, C, C, S, S, S, L L S, S, L L L L L W wyniku przeprowadzonych analiz i ocen stwierdza si ę, i Ŝ wyznaczone w Studium funkcje b ędą miały w przewadze wpływ neutralny (brak wpływu, wpływ nieznacz ący) pozytywny lub negatywny (rozumiany, jako oddziaływanie zauwa Ŝalne, lecz nie powoduj ące naruszenia standardów środowiskowych). Generalnie nie przewiduje si ę oddziaływa ń zawsze znacz ąco negatywnych tj. powoduj ących zasadnicz ą zmian ę okre ślonych parametrów jako ści środowiska, zagro Ŝenia dla liczebno ści i bioró Ŝnorodno ści gatunków, istotnych barier dla migracji, zagro Ŝenia dla obszarów przyrodniczo cennych, w tym obszarów Natura 2000. Nie stwierdza si ę te Ŝ transgranicznych oddziaływa ń ustale ń zmian Studium. W celu przeciwdziałania potencjalnym negatywnym skutkom oddziaływań, wynikaj ących z ustale ń zmian Studium , na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego Studium wprowadza szereg proekologicznych zapisów, które Prognoza dopełnia rozwi ązaniami minimalizuj ącymi. Powy Ŝsze stwierdzenia s ą uwarunkowane wypełnieniem wszystkich nakazów i zakazów Studium. Efektywne i pełne wdro Ŝenie ustale ń Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski stanowi ć wystarczaj ące zabezpieczenie przed potencjalnymi negatywnymi, przyszłymi zmianami w środowisku przyrodniczym , a c elem uzyskania pewno ści, Ŝe projektowane funkcje nie oddziałuj ą negatywnie na środowisko jest ustalenie obowi ązku monitoringu. Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, nale Ŝy uzna ć monitorowanie obejmuj ące: inwentaryzacj ę najcenniejszych gatunków i siedlisk, kontrol ę stanu jako ściowego wód powierzchniowych i podziemnych, pomiary hałasu w obr ębie najbardziej uci ąŜ liwych terenów i dróg oraz prowadzone w cyklu rocznym pomiary emisji niskiej w s ąsiedztwie wi ększych skupisk terenów mieszkaniowo-usługowych.

IGPIM - Warszawa - 2012 - 47 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

14. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW Opracowania i strony internetowe: • Projekt Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM - Warszawa 2012. • Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Bydgoszczy(pismo z 14.02.2011, znak pisma: WOO.411.21.2011.AG). • Uzgodnienie zakresu prognozy z Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Aleksandrowie Kujawskim (pismo z1.02.2011, znak pisma:N.NZ-42-4-1/11). • Uchwała Nr III/23/10 Rady Gminy Aleksandrów Kujawski z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie przystapienia do sporzadzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Aleksandrów Kujawski. • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski, IGPiM, Kowalczyk M. – Aleksandrów Kujawski 2011. • Program Ochrony środowiska dla Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2006-2013 - Pozna ń 2006. • Plan Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Gmin zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Ziemi Kujawskiej na lata 2008-2011 - Pozna ń 2008. • Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla powiatu aleksandrowskiego na lata 2004-2011 – Aleksandrów Kujawski 2004. • Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla Województwa Kujawsko-pomorskiego na lata 2011-2014, z perspektyw ą lata 2015-2018 - Toru ń 2011. • Autostrada A1 Toru ń-Stryków Zadanie I. Raport oddziaływania planowanego przedsi ęwzi ęcia drogowego na środowisko. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym. – Katowice 2008; • SDF dla obszaru Natura 2000 „Dolina Dolnej Wisły” PLB400003 i „Nieszawska Dolina Wisły” PLH400012 - Dyrektywa Siedliskowa. • Raport o stanie środowiska w Województwie kujawsko-pomorskim w 2010 roku, WIO Ś - Bydgoszcz 2011. • Ocena roczna jako ści powietrza atmosferycznego w województwie kujawsko-pomorskim za rok 2010r, IO Ś,WIO Ś – Bydgoszcz-Toru ń-Włocławek 2011. • Polityka ekologiczna pa ństwa w latach 2009 - 2012 z perspektyw ą do roku 2016 – Warszawa 2008.

Akty prawne: • Ustawa o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 pa ździernika 2008 (Dz.U. 2008, Nr 199, poz. 1227 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. poz. 647 z dnia 12 czerwca 2012 r.z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 2008, Nr 25, poz. 150 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2009, Nr 151, poz. 1220 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. 2004, Nr 121, poz. 1266 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2012, Nr 0, poz. 145 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz. U. 2011, Nr 12, poz.59 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011, Nr 2163, poz.981 z pó źniejszymi zmianami).

IGPIM - Warszawa - 2012 - 48 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• Ustawa z dnia 14 wrze śnia 2010 r. o odpadach (Dz. U. 2010 Nr 185 poz. 1243 z pó źniejszymi zmianami). • Ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Nr.72 poz 747 z pó źn.zm.). • Ustawa z dnia 12 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. 2007, Nr. 75, poz.493 oraz z 2008, Nr 138, poz.865). • Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. Nr 75, poz.493). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 14.06.2007. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007, Nr 120, poz. 826). • Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki w sprawie zasadniczych wymaga ń dla urz ądze ń uŜywanych na zewn ątrz pomieszcze ń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz.U. Nr 263, poz.2202 z pó źn.zm). • Rozporz ądzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r o przedsi ęwzi ęciach mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz. U. Nr 213 poz.1397); • Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du Ŝym ryzyku wyst ąpienia powa Ŝnej awarii przemysłowej (Dz. U. Nr 58, poz. 535). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 30 pa ździernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003, Nr 192, poz. 1883). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 23.07.2008 w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143, poz.896) • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20.08.2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych (Dz.U. Nr 162,poz.1008 ). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzenie w ściekach przemysłowych do urz ądze ń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (Dz. U. 2005, Nr 233, poz. 1988). • Rozporz ądzenie Ministra zdrowia w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo Ŝycia przez ludzi (Dz.U. Nr 120, poz.826). • Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001, Nr 112, poz. 1206). • Rozporz ądzenie w Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2003 r.w sprawie substancji stwarzaj ących szczególne zagro Ŝenie dla środowiska (Dz.U. Nr 217, poz.2141). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje si ę, Ŝe odpady nie s ą niebezpieczne (Dz.U. Nr 128, poz. 1347). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008, Nr 47, poz. 281). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz.796). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz. 798). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielko ści emisji (Dz.U. Nr 283, poz.2842). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2004r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. Nr 229, poz.2313 z pó źn.zm.).

IGPIM - Warszawa - 2012 - 49 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Aleksandrów Kujawski

• Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 wrze śnia 2002r. w sprawie standardów jako ści gleby oraz standardów jako ści ziemi (Dz.U. Nr 165, poz. 1359). • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działa ń naprawczych oraz warunków i sposobu ich prowadzenia (Dz.U. Nr 103, poz.664 ). • Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialno ści za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrz ądzonym środowisku naturalnemu. • Dyrektywa 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. • Dyrektywa 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsi ęwzi ęcia publiczne i prywatne na środowisko. • Dyrektywa Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony naturalnych siedlisk oraz dzikich zwierz ąt i ro ślin. • Dyrektywa rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków. • Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego u Ŝytkowania ró Ŝnorodno ści biologicznej wraz z Programem działa ń – 2003 – która jest przeło Ŝeniem Konwencji o ró Ŝnorodno ści biologicznej z 1992r (Rio de Janeiro). • Konwencji Berne ńskiej o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk. • Konwencja o ró Ŝnorodno ści biologicznej z 1992r. • Konwencja o ochronie w ędrownych gatunków dzikich zwierz ąt - Bonn 1979 r. • Konwencja o obszarach wodno-błotnych maj ących znaczenie mi ędzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko Ŝyciowe ptactwa wodnego – Ramsar 1971. • Europejska Konwencja Krajobrazowa-Florencja 2000. • Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontek ście, transgranicznym z 1991r. (Konwencja z Espoo).

IGPIM - Warszawa - 2012 - 50 -