DOSSIER, dhjetor ‘90/Dialogu i pacensuruar i Alisë me studentët

[Panorama 8-14 dhjetor 2011]

Biseda prej mëse 2 orësh e përfaqësuesve të studentëve me Ramiz Alinë shënoi një pikë kthese në historinë moderne shqiptare

Në librin e ish-kryeministrit Aleksandër Meksi vjen i plotë edhe debati i studentëve me ish-Presidentin Ramiz Alia. Në një bisedë prej mëse 2 orësh, takimi i përfaqësuesve të studentëve me Ramiz Alinë shënon një pikë kthese në historinë moderne shqiptare, të cilën Meksi e paraqet të pacensuruar dhe të plotë në libër, të marrë nga xhirimet e Televizionit Publik. Në këtë debat të rrallë, ish- Presidenti do të debatonte me përfaqësuesit e studentëve për pluralizmin politik, situatën ekonomike, si dhe kërkesat e studentëve. Nga takimi do të spikaste diskutimi i disa pjesëmarrësve si Arben Demeti, Arben imami, Azem Hajdari, Shenasi Rama, e shumë të tjerë. Në mëse 30 faqe, ky debat zbardhet i plotë në librin "Dhjetor '90, dokumente dhe materiale", të përgatitur nga Aleksandër Meksi.

Ramiz Alia hyn i duartrokitur në sallën ku ishte përcaktuar zhvillimi i takimit, i shoqëruar nga ministri i Arsimit, Skënder Gjinushi, dhe sekretari i parë i Bashkimit të Rinisë së Punës së Shqipërisë, Lisen Bashkurti. Fillimisht, Alia takohet me disa nga pjesëmarrësit në këtë takim, ndërsa më tej mban një fjalim, ku bën të ditur vendimet që ka marrë Pleniumi i Komitetit Qendror të Partisë në lidhje me zhvillimet më të fundit në vend.

Ramiz Alia: Si jeni ju, mirë jini? Tashti të filloj unë një çikë, do më dëgjoni mua njëherë dhe pastaj të shikojmë, të flisni juve. Se desha t'ju njoftoj përpara se sot kishte një mbledhje të Pleniumit të Komitetit Qendror të Partisë dhe prandaj desha t'ju njoftoj se çfarë ka vendosur Pleniumi i Komitetit Qendror. Pleniumi i Komitetit Qendror shqyrtoi gjendjen aktuale dhe rekomandoi masat përkatëse për përmirësimin e saj. Lidhur me sa më sipër u vendos:

E para: Në qershor të vitit 1991 të mblidhet kongresi i 10-të i zakonshëm i Partisë

E dyta: Më 26 dhjetor të këtij viti, d.m.th. pas dy javësh, të mblidhet në Tiranë Aktivi Kombëtar i Partisë për të përcaktuar platformën elektorale të partisë dhe për të aprovuar listën e kandidatëve të saj për deputetë në Kuvendin Popullor. E treta: Pleniumi liroi nga funksioni anëtarët e Byrosë Politike, shokët Muho Asllani, Simon Stefani, Lenka Çuko, Foto Çami dhe Hajredin Çeliku, si dhe shokët Qirjako Mihali dhe Pirro Kondi, nga detyra e kandidatit të Byrosë Politike të Komitetit Qendror të Partisë.

E katërta: Ju rekomandua kryetarit të Këshillit të Ministrave që në përputhje me situatën e tanishme t'i propozojë Presidiumit të Kuvendit Popullor ndryshimet e nevojshme në qeveri.

E pesta: Plenumi shprehu mendimin se është në dobi të demokratizimit të mëtejshëm të jetës së vendit dhe pluralizmit, krijimi i organizatave politike të pavarura në përputhje me ligjet në fuqi (salla duartroket gjatë). Tani desha t'ju them edhe disa fjalë të tjera se ky ishte vendimi. Të them unë tashi disa. Unë personalisht dhe gjithë udhëheqja e kemi ndjekur çdo hap tuajin gjatë këtyre ditëve. Qysh në fillim, unë jam shprehur për dialog, për bisedime, për diskutime me juve. Bile qysh të shtunën nuk refuzova, por përkundrazi, në orën 1.30, pas mesnate, u takova me një delegacion tuajin, ndërsa të nesërmen prita në zyrë edhe Mimozën, dhe biseduam gjerë e gjatë me njëri-tjetrin. Ju ftova të tërëve për qetësi, në mënyrë që shqetësimet dhe kërkesat tuaja, të drejta, të zgjidheshin vetëm në rrugën e diskutimit normal dhe demokratik. Edhe tani që po takohem me ju, jam i të njëjtit mendim, që çdo gjë, e theksoj, se çdo gjë të zgjidhet me qetësi, me mirëkuptim, në interes të atdheut dhe të të gjithë popullit. Në çdo rast duhet t'i pritet rruga ndërhyrjes së elementëve keqdashës ose provokatorë, që nuk ia duan të mirën as popullit, as rinisë, as zhvillimit të vendit, as lirisë së atdheut, as demokratizimit të vërtetë të popullit e të atdheut tonë. Rruga drejt demokratizimit nuk është bulevard. Këtë duhet ta kemi parasysh të tërë, të rritur e të rinj. Nevojitet kulturë, nevojitet tolerancë, nevojitet rregull edhe durim. Demokracia nuk pranon as kushte, as imponime, as detyrime. Prandaj edhe unë nuk ju kam vënë as kushte, as nuk u jam imponuar dhe as nuk ju kam detyruar. Ajo kërkon dialog, kërkon argumentim, kërkon logjikë në interesin e përgjithshëm, kërkon respekt për shokun, respekt për të drejtën. Demokracia kërkon norma mirësjelljeje dhe të etikës. Në qoftë se nuk respektohen këto rregulla të lojës, i hapet rruga anarkisë, gjë që është e rrezikshme dhe e dëmshme për të gjithë. Këtë duhet ta kenë parasysh të gjithë njerëzit tanë, sidomos kur flitet për pluralizëm, qoftë për pluralizëm mendimi, qoftë për pluralizëm organizimi, atë që quhet pluralizëm partiak. Çdo njeri tek ne, çdo qytetar i ndershëm i vendit tonë, duhet të ketë në plan të parë interesat e atdheut, interesat e popullit. Mund të kesh vërejtje për të kaluarën ose për të sotmen. Mund të kesh mendime për një çështje ose një tjetër, për socializmin ose për partinë, por çdo gjë duhet të vihet në kandarin e fateve të atdheut, të lirisë dhe pavarësisë së tij. Të mos harrohet se për Shqipërinë gjithnjë qëndron rreziku i lirisë dhe i pavarësisë. Situatat politike i dini e i ndiqni. Mos i merrni si shakara. Prandaj ne na lypset uniteti, neve na lypset të ecim të bashkuar, ne na duhet të punojmë krah për krah me njëri-tjetrin. Unë shpreh besimin tim të patundur dhe bindjen time të plotë te rinia jonë, te e gjithë rinia jonë, edhe te rinia studentore, në radhë, që është pjesa më e mençur, më me kulturë, që është një pasuri e madhe e popullit tonë. Shpreh bindjen tek klasa punëtore, te tërë populli ynë, që luftën për demokratizim që ka ndërmarrë partia, ne do ta çojmë përpara pa u ndalur. Procesi i demokratizimit kërkon kontributin e secilit, të madh e të vogël, punëtorë, fshatar, studentë, por asgjë nuk bëhet brenda një dite. Për më tepër duhen pasur parasysh traditat tona. Drejt Europës ne duhet të shkojmë, por duhet të shkojmë me pasurinë tonë kulturore. Të mos harrojmë, ne duhet të shkojmë me traditën tonë, duhet të shkojmë me origjinalitetin tonë dhe jo si kopje e keqe e të tjerëve. Pikërisht për këtë arsye duhet të punojmë të tërë me vëmendje, duhet të matim hapat që hedhim, duhet të jemi të kujdesshëm, pa u ndalur aspak në rrugën tonë që kemi nisur, që është rruga e interesave të atdheut, të socializmit, të popullit tonë. Këto kisha t'ju thosha kështu në fillim. Tashti do dëshiroja të dëgjoja në qoftë se keni juve dhe çfarë keni juve.

Arben Demeti: Kam një pyetje.

Ramiz Alia: Urdhëro. Posi, kush jeni ju?

Arben Demeti : Unë quhem Arben Demeti, asistent pedagog në Inxhinierinë Elektrike, jam dhe komunist.

Ramiz Alia : E mirë vazhdo, nuk ka rëndësi ajo. Për mua ka rëndësi kush je.

Arben Demeti : Pse Pleniumi i Komitetit Qendror mori këto masa, ku u mbështet, diçka më të hollësishme, sidomos lirimin e anëtarëve të Byrosë Politike?

Ramiz Alia: Pleniumi i Komitetit Qendror diskutoi, e para, se jemi përpara zgjedhjeve që do të bëhen, së dyti, kjo që ndodhi me studentët është padyshim një shqetësim për partinë, që është e domosdoshme ta shikonte këtë situatë, kupton apo jo, sepse situatat mund të zhvillohen në rrugë të ndryshme, këtë e kuptoni? Gjithmonë ka dy rrugë, në çdo fenomen.

Arben Demeti: Ose më shumë.

Ramiz Alia: Më pak, dy ka. Të tjerat eliminohen, ngelen dy, rryma pozitive e rryma negative (qesh), meqë je i elektrikes ti. Prandaj në këtë çështje, kupton, Komiteti Qendror diskutoi, kupton, edhe natyrisht, gjykoi të nevojshme që të mblidhej aktivi kombëtar i partisë, për çështjen e platformës për zgjedhjet, sepse partia do të dalë me kandidatët e vet dhe duhet të ketë platformë elektorale. Për kongresin e partisë, gjithashtu, duhet sipas normave dhe rregullave të bëhej. Përsa i përket lirimit të këtyre shokëve të Byrosë Politike, lirimi i tyre është i lidhur, kupton, edhe me të kaluarën, me të meta, dobësi në punë në të kaluarën e tyre, kupton, është i lidhur përgjithësisht edhe me situatën aktuale. Ka pasur vërejtje, kemi pasur neve vërejtje, edhe nga partia, edhe nga rinia, edhe nga masat. Kanë shprehur, po pse mbeten në byro, ta zëmë u hoq prej këtej Muho Asllani, u shkarkua nga sekretar i Durrësit, por mbeti në Byronë Politike, ose ku di unë, shoku Simon Stefani u hoq nga ministri i Brendshëm por mbeti në Byronë Politike. Tani i rishikuam edhe njëherë këto, si i thonë fjalës, kupton, muri s'luan, burri luan.

Arben Imami : Pika e fundit, vendimi i fundit, ajo që ka lidhje me pluralizmin politik. A mund të shpjegoni diçka më qartë dhe më gjatë, d.m.th ç'kupton partia me këtë?

Ramiz Alia: Tashti, pluralizmin politik ne e kuptojmë në bazë të këtij vendimi që përveç subjekteve të emërtuara në ligjin për zgjedhjet, mundet të paraqiten edhe subjekte të tjera, të cilat natyrisht duhet të respektojnë normat ligjore që ekzistojnë. Subjekte të tjera mund të jeni, juve kërkoni të jeni një subjekt i pavarur për shembull, edhe rinia studentore mund të jetë një subjekt i pavarur, kupton ti, në qoftë se dëshiron brenda Organizatës së Bashkimit të Rinisë, ose në qoftë se nuk dëshiron, jashtë Organizatës së Bashkimit të Rinisë. Pra, si një subjekt i pavarur politik. Kjo është.

Arben Imami: Çfarë e pengon aktualisht partinë tonë që t'i propozojë Kuvendit Popullor formimin e partive të reja?

Ramiz Alia: Nuk e pengon kjo.

Skënder Gjinushi: Kushtetuta e lejon.

Arben Imami: Kushtetuta nuk e lejon në një pikëpamje, që thuhet se ai ligj kushtetues që ju vetë propozuat për t'u abroguar në të ardhmen.

Ramiz Alia: Cili ligj?

Arben Imami: Ligji për udhëheqjen dhe rolin e vetëm udhëheqës të partisë. Përderisa ne nuk kemi rol të vetëm udhëheqës të partisë, ose shpresojmë së afërmi të mos kemi. Përderisa ne nuk kemi një ligj, mesa di unë, se njohuritë tona janë të kufizuara.

Ramiz Alia: Edhe ajo është. Mungojnë edhe njohuritë tuaja.

Arben Imami: Përgjithësisht, na mungon informacioni. Pra, ne nuk kemi një ligj, ku shprehimisht të thotë ndalohet…

Ramiz Alia: S'ka asnjë ligj, ku shprehimisht t'i thuhet ndalohet një partie politike.

Arben Imami: Atëherë, për ç'arsye pengohet? Nuk e kam fjalën pengohet, por nuk është e mendimit Partia e Punës, që krahas saj mund të jepnin kontributin e tyre edhe parti të tjera, të cilat do të punonin dhe do të luftonin me pikëpamjet e tyre për atdhe, për Shqipëri.

Ramiz Alia: Shiko, lidhur me këtë çështje, pikëpamja e partisë sonë, në radhë të parë është nisur dhe niset nga tradita e vendit tonë, në kuptimin që mbi të tëra, ne shikojmë çështjen e unitetit të popullit. Nuk duhet të harrojmë, kupton, që ne jemi një vend i vogël. Nuk duhet të harrojmë, kupton, që juve jeni të tërë të rinj, kupton, por populli ynë ka luftuar, ka luftuar ashpër. (ndërhyrje nga salla: ka luftuar ashpër)

Ndërhyrje nga salla: Vazhdon të luftojë.

Ramiz Alia: Po po, po ka luftuar ashpër. Ka derdhur gjak të madh. Unë që jam një çikë më plak dhe jo një çikë, por shumë më shumë se juve, se jam babai juaj, më kupton, por 28 mijë dëshmorë është 3 për qind e popullsisë së Shqipërisë. Të mos të harrojmë se 1 milion ishte Shqipëria. Në ndërtimin e vendit, kupton, vendi i rrafshuar për tokë ka qenë, moçalet e Shqipërisë vinin deri në Lushnjë. 38 vjet jetonte shqiptari, jo larg, por në vitin 1945, kaq ishte mosha mesatare, tani është 72 vjet mosha mesatare. Pra, në tërë këto rrethana, kupton, populli ynë fitoi pikërisht pse ishte i bashkuar. Kundër vendit tonë dërgoheshin banda diversantësh. Ju s'i keni jetuar këto.

Arben Imami: Këtë e dimë ne.

Ramiz Alia : Ju i keni lexuar. Është ndryshe me lexu. Ti je artist, aktor. Kur i luan, mundohesh të futesh në rol dhe kështu, sa herë që keni një pjesë, mundohesh të futesh në rol. Bëni përpjekje kolosale, studioni, futeni në rol etj. etj. Edhe me siguri futeni në atë rol, mbasi njiheni mirë e mirë, kupton, por një realitet objektiv është ky, kupton, se është bërë një luftë shumë e madhe. Për ne, në kushte të caktuara historike, një nga faktorët që kemi fituar ka qenë ky unitet i madh i popullit tonë rreth një ideali, rreth një qëllimi. Ky ideal, ky qëllim përfaqësohej nga partia, përfaqësohej nga të gjitha organizatat shoqërore. Tani, nuk dua të përmend, qe ideali ynë, ky ideal i unitetit kombëtar ka qenë, kupton, ka qenë promotori i lëvizjes se Shqipërisë përpara. Tashi neve po theksojmë, kupton, çështjen e demokratizimit të vendit. Në demokratizimin e vendit çështja e pluralizmit është një çështje themelore. Në ç'kuptim? Në kuptimin e demokracisë së mendimit, të shprehjes së lirë të mendimit të njerëzve. Shprehja e lirë e mendimit të njerëzve, ne mendojmë kupton, që në kushtet tona, në realitetin shqiptar, kupton, që kemi gjithë këto lloj organizatash të ndryshme, nuk pengohet, që mendimi i lirë i njerëzve të shprehet në forma nga më të ndryshmet. Sigurisht nuk do të kishte kuptim demokratizimi, në qoftë se ne themi se ky mendim ka qenë ekselent i shprehur. Tani përkundrazi, po themi se duhet më tepër. Juve më keni dëgjuar disa herë, që unë kam ngritur të hapen gojët. Ëëë, e keni parasysh?

Salla: Po, po.

Ramiz Alia: E keni parasysh! Asnjë fjalim nuk është mbajtur të mbyllen gojët. Fjalimet që kam mbajtur unë, kanë qenë të hapen gojët. Unë po flas për atë çka unë kam thënë dhe gojët duhet të hapen. Tani gojët duhet të hapen, por të mos harrojmë se duhet në interes të popullit, në interes të atdheut, në interes të lirisë, pavarësisë së tij. Këtë duhet të kemi kujdes të tërë. Reagim nga salla: Pa dyshim.

Ramiz Alia: Mire, mirë, unë jam i bindur që pa dyshim, por kini kujdes, se ka edhe më dyshim. Ka mendime të tjera, është logjike që të ketë edhe mendime të tjera. Në vendimin e pleniumit të Komitetit Qendror sot, natyrisht partia nuk jep urdhra për këtë punë, shprehu mendimin që në këto kushte mundet të ndihmojë në demokratizimin e mëtejshëm të vendit edhe paraqitja e organizatave të veçanta, kupton, pluraliste në sistemin tonë.

Blendi Gonxhe: D.m.th nuk ka kufij?

Ramiz Alia : Unë nuk them dot, unë nuk them asnjë kufi, them, derisa flitet organizim pluralist, ai nënkupton çdo gjë, çdo gjë nënkupton. Tashi, në këtë çështje, natyrisht ka ligje, sepse nëse një parti kërkon të paraqitet me një program fashist, në bazë të ligjit nuk lejohet. Në ligj ka disa pika.

Tefalin Malshyti : Ne kemi ardhur këtu t'ju takojmë si President dhe jo si sekretar i Partisë, sepse në letrën tonë kërkojmë takim me presidentin Ramiz Alia dhe si president flasim me ju. Këto janë vendimet e partisë, vendimet e pleniumit. Janë shumë të sakta, shumë të drejta dhe për këtë nuk ka asnjë dyshim. Megjithatë, siç e thatë edhe ju vetë, ky është një vendim dhe nuk dihet se kur do të shpallet një ligj. Këtë e ka në dorë Kuvendi Popullor dhe jo partia. Prandaj ne duhet të diskutojmë në këtë plan dhe jo në planin e partive. Pra, duhet të diskutojmë në planin presidencial si të thuash, shtetëror dhe që këto të bëhen vendim këto pika, këtë gjë duhet të sqarojmë.

Ramiz Alia : E di ti Kushtetutën?

Tefalin Malshyti: Kushtetutën, me aq sa kemi lexuar.

Ramiz Alia: E ke lexuar nenin 54 të Kushtetutës?

Tefalin Malshyti: Jo, nuk e kam lexuar.

Ramiz Alia: Ashtu? Domethënë s'je në korrent. Nenin 54 të Kushtetutës kush e ka lexuar?

Zef Brozi: Shoku Ramiz, unë e kam lexuar. Jam jurist.

Ramiz Alia: Je jurist?

Zef Brozi: Në nenin 54 të Kushtetutës thuhet se shteti përkrah shtetasve (ndërhyn Ramiz Alia disa herë), se unë nuk po e them fjalë për fjalë, u lejohet të krijojë ( ndërhyn Ramiz Alia: shteti u lejon të krijohen shoqata, organizata politike, kulturore, shoqërore, shkencore etj. Etj.) shoqata, organizata politike, kulturore, shoqërore, shkencore etj. Etj., të cilat vazhdon etj., etj... dhe ndalesa është kjo: "nuk lejohet krijimi i shoqatave dhe partive me karakter fashist, antidemokratik, luftënxitës, racist, etj.

Ramiz Alia: E kuptoni ju këtë?

Zef Brozi: Unë, duke interpretuar këtë nen…

Ramiz Alia: Këtë nen interpretoj dhe unë. Mendoj se ky vendim i Komitetit Qendror nuk ka nevojë për asnjë interpretim tjetër. Mjaft është ai nen i Kushtetutës.

Zef Brozi : Ligji e lejon.

Ramiz Alia: Ligji e lejon. E dyta, ligji elektoral, të cilin ju duhet ta keni lexuar, thotë se subjekte politike janë Partia e Punës së Shqipërisë, Organizata Sindikale, e çarë janë këto me radhë dhe shoqata të tjera të njohura me ligj.

Shinasi Rama : Çështja që shtrohet këtu për pluralizmin është një çikë e mangët.

Ramiz Alia: Si është?

Shinasi Rama: Ju thatë që për një arsye, të ndjekim traditat e mira të popullit. Dua t'u kujtoj se gjithmonë, në momentet më kyçe të historisë së popullit tonë, ka pasur pluralizëm. Po të doni, po ju sjell një shembull që nga lashtësia, por po ndalem në Kuvendin e Lezhës, qysh në kohën e Skënderbeut. Ai ishte pluralizmi më i saktë dhe më i parë i sanksionuar i fisnikëve shqiptarë. Po të vazhdoj edhe më mbrapa, ju mund të qeshni, por këto që po them unë janë argumente.

Ramiz Alia: Nuk qesh. Unë dëgjoj me vëmendje të madhe dhe me respekt, çdo të ri që shpreh mendimet e tija, edhe kur këto janë të gabuara. Unë jam mësuar të bisedoj me gjithfarëlloj njerëzish. Edhe me ato që kanë të drejtë, edhe me ato që s'kanë të drejtë. Dhe kam durim shumë dhe ty do të dëgjoj deri në fund. E fillove me princat në kohën e Skënderbeut, që s'kishte parti në atë kohë, por s'prish punë, vazhdo.

Shinasi Rama: Shiko, pluralizmi nuk fillon tek partia. Pluralizmi fillon tek e drejta me mendu ndryshe.

Ramiz Alia: Shumë e drejtë.

Shinasi Rama: Pra, ishin princa ose fshatarë ato, ishin njerëz dhe kishin mendimet e tyre. Pra, nuk po flasim për partitë, por për pluralizmin. Po të kthehemi tek Lidhja e Prizrenit 1878, do të shohim që po ashtu pati një pluralizem mendimesh, me një qëllim të përbashkët; çlirimin e Shqipërisë, autonominë e saj, në qoftë se ju preferoni saktësinë e termave. Po ashtu, po të kthehemi edhe në kohen e Ismail Qemalit në atë qeveri të krijume me aq urgjencë, u ruajt pluralizmi i mendimeve dhe ideve, sepse kryeministër ishte imzot Kaçorri, nënkryeministër ishte Imzot Kaçorri dhe në të njëjtën kohë nënkryeministër ishte Aqif Pashë Elbasani dhe Mullai i Madh. Pluralizmi në Shqipëri vazhdon me një traditë të mrekullueshme, të cilën mund ta lexojmë në të gjitha regjistrimet e Parlamentit, në bisedimet e Parlamentit. Kjo është një periudhë shumë e ndritur, të paktën për demokracinë në vendin tonë, është një periudhë e tillë kur një libohovas si Avni Rustemi, shkon ven kandidaturën e vet në prefekturën e Kosovës edhe nji Ekrem Bej Libohova detyrohet me ngelë pa vend për deputet dhe shkon e ven atë në çifligun e gruas. Pra, populli injorant ose painjorant.

Ramiz Alia: Kush është injorant? Jo, injorant mos i thuaj popullit.

Shinasi Rama: Një minutë ju lutem,

Ramiz Alia : Mos i thuaj popullit injorant.

Shinasi Rama: Unë nuk dua të bëj insinuata, unë po flas se jam një çik i ngjirur. Po ju them një gjë, se është folur që populli ynë ishte 80 për qind analfabet. Fjala analfabet dhe fjala injorant, d.m.th i paditur. Pra, në qoftë se do ta shohim në sensin e padijes, do të themi këtë padije kulturore, të ashtuquajtur kulturore, popullit tonë i mungonte. Të vazhdojmë me pluralizmin e partisë popullore dhe të opingës në kohën e Fan Nolit. Ashtu siç jeni ju i ndërgjegjshëm, siç jam edhe unë, që në një bankë ka rastis me u ul edhe nji satrap si Zogu edhe nji demokrat si Fan Noli. Megjithatë, korrektesa ka kenë korrektesë deri në një farë mase. Pra, pluralizëm ka pas. Nuk do përmendim rastet e mëparshme, kërkesat e veçanta. Të vazhdojmë mandej. Asht thanë që në periudhën e Ahmet Zogut nuk ka pas pluralizëm. Kjo është e vërtetë dhe është periudha e satrapit të madh, despot, njeriu që e shpuri vendin tonë në mjerimin më të zi. Për këtë ne jemi gjithë të ndërgjegjshëm. Por megjithatë, i shtyrë nga nevojat e tij personale, në vitin 1936, nën flamurin e neo- shqiptarizmës, u krijua një e ashtuqujtura partia e të rinjve, e cila iu kundërvu të vjetërve. Pra, në rastin më negativ që ishte shërbëtori i një mbreti, pluralizmi u shfaq edhe këtë herë në Shqipëri. Gjatë luftës Nacional Çlirimtare është bërë nga udhëheqja e partisë dhe për këtë jemi në dijeni të gjithë. Por mesa di unë, mesa di unë të paktën, në gazetë shënohej të paktën, që për një periudhë të gjatë kohe partia ka qenë ilegale, sepse ai që ka udhëheq luftën e popullit tonë për një periudhë kohe ka qenë në Francë. Ju keni qenë në atë kohë gjeneral, jeni gjeneral.

Ramiz Alia: Nënkolonel. Asnjëherë nuk kam qenë gjeneral. Mos më ngatërro.

Shinasi Rama: Lëre atë punë, se unë kam lexue dokumentet. Ti ke qenë kolonel.

Ramiz Alia: Nënkolonel kam qenë, nënkolonel.

Shinasi Rama : Kolonel keni qenë dhe unë e kam pa të shkrume. Po ja, u them unë kolonel. Komisar i Divizionit të 7-të. Ramiz Alia: Tashi ti do me më tregue edhe çfarë kam qenë? Nënkolonel kam qenë.

Shinasi Rama: Tani të vazhdojmë me pluralizmin.

Ramiz Alia : Vazhdo.

Shinasi Rama: Pra, tradita e pluralizmit në Shqipëri është një traditë, e cila nuk është prehur asnjëherë deri në vitin 1946. Pse nuk është pre dhe ç'pasojash pati premja? Jam me mendimin tuaj, e shprehët dhe e formuluat shumë saktë. Që në 20-30 vitet e para, partia i vuri gjoksin punës dhe bëri të pamundurën dhe ashtu është.

Ndërhyn salla: Populli, edhe populli.

Ramiz Alia: Si?

Shinasi Rama: Nji minutë, unë po flas, partia i vuri gjoksin...

Ramiz Alia: Mirë e ke ti.

Shinasi Rama: Partia i vuri gjoksin, por populli i dha jetën partisë dhe partia i dha në të njëjtën kohë, atë që ju thoni se partia është truri dhe mendja e popullit, por mesa duket, me këto të rejat po na dalin ndryshe. Të mos bëjmë insinuata, unë nuk kam ndërmend me fol ashtu.

Ramiz Alia: Kjo që po thua ti djalë i mbarë është tamam insinuatë. Kjo s'duhet bërë, kjo s'duhet bërë. Me ça po del këtu, s'ka qenë kështu. Është kështu?

Shinasi Rama: Mos u kapni mbas fjalëve të mia.

Ramiz Alia: Jo, jo, jo. Një minutë. Unë jo rastësisht mora fjalën i pari, që t'u shpjegoj se demokracia kërkon edhe durim, edhe tolerancë, edhe mirësjellje. Unë po përpiqem të respektoj mirësjelljen, tolerancën, durimin. Edhe pse? Sepse vlerësoj mendimin e të tjerëve, qoftë edhe kur s'jam dakord, prapë e vlerësoj. Fol moj Mimozë, nuk është kështu? Edhe bashkë biseduam. Prandaj them se duhet ashtu, folur drejt, më mirë thojeni drejt mendimin që keni. Të thashë unë, kam dëgjuar gjithfarë lloj gjërash. Kam një eksperiencë personale, politike, domethënë qysh në moshë fare të re.

Arben Imami: Padyshim që ju e keni këtë.

Ramiz Alia: Kam më shumë eksperiencë, por nuk e them për të imponuar mendimin tim ju lutem, e them…

Salla: E kemi kuptuar këtë dhe ne ju duam. Ramiz Alia: Shumë mirë, atëherë kjo më gëzon që ju keni respekt dhe më doni. Ju faleminderit shumë!

Salla : Duartrokitje të gjata.

Ramiz Alia : Ju faleminderit shumë! Prandaj unë bisedoj me zemër të hapur me juve, sepse edhe unë kam dëshirë të dëgjoj mendimet tuaja. Mendimet tuaja m'i thoni ashtu si i keni dhe mundësisht sa më të përmbledhura.

Shinasi Rama: Kërkesa jonë është kjo, që të formulohet qartë pluralizmi politik.

Ramiz Alia: Kjo ide që keni ju është formuluar shumë qartë në këtë vendim.

Shinasi Rama : Më duket se është një frazë...

Ramiz Alia: Nuk ka rëndësi hiç kjo. E ke gabim ti, e ke gabim dhe po ta shpjegoj se pse. Ky fakt që shprehu ky mendim, se është në dobi të demokratizimit të jetës së vendit dhe pluralizmit, krijimi… (ndërhyrje nga salla). Si the ti? Ne sot po bisedojmë, ti thua s'është në rregull. Me këtë mbaron ky muhabet. Kuptoni, është e qartë kjo. A është e qartë kjo?

Zef Brozi: Po është e qartë. Po që ju jeni dakord me pluralizmin.

Ramiz Alia: Po, jam dakord, edhe Komiteti Qendror i Partisë shprehu këtë mendim.

Një vajzë: Shoku Ramiz, më falni. Kisha një pyetje direkt për ju. Arben Imami: Lëre tani.

Azem Hajdari: Desha t'ju sqaroj për një çështje këtu. Një herë, në radhë të parë, dua t'ju flas në emër të Organizatës të Intelektualeve të Rinj, që është krijuar këto ditë. Dua t'ju siguroj që kjo lëvizje...

Ramiz Alia : Duhet të shkoni atje njëherë, në Ministrinë e Drejtësisë, e keni parasysh këtë (qesh)

Azem Hajdari: Kjo lëvizje ka qëllime demokratike, në mbështetje të reformave të ndërmarra nga vetë ju si president. Nuk është një lëvizje e imponuar, as e blerë, as e shitur dhe as ashtu si mund të jetë interpretuar.

Ramiz Alia: S'e ka interpretuar asnjëherë shtypi.

Nga salla ndërhyn një vajzë : Shtypi e interpretoi shoku Ramiz, si një lëvizje që bie ne kundërshtim me politikën e partisë.

Azem Hajdari: S'është e vërtetë, s'është e vërtetë. Ramia Alia: Shiko, e keni gabim, e keni gabim. Ju ftoj se, shiko, që kur të hyni në dialog, të jeni të informuar mirë dhe saktë, se ndryshe humbim kohën kot. S'e themi fjalë që nuk janë thënë. Nuk ka thënë, askush nuk e ka thënë këtë. Është tjetër problem minimizimi, është tjetër problem keqinterpretimi, është tjetër. (ka ndërhyrje nga salla)

Azem Hajdari: Neve shoku Ramiz, kemi paraqitur një program në emër të kësaj lëvizjeje dhe ky program është i paraqitur nga ne, duke pasur parasysh ndjenjat kombëtare dhe asnjë gjë tjetër; dhe demokracinë, e cila ka hyrë në një rrjedhë të pëlqyeshme për popullin, por kemi mendimin se mund të ishte edhe më e përshpejtuar. Faktikisht kemi menduar që, se ashtu siç the edhe ti, që demokracia nuk është bulevard, ka pasur pengesa. Këto pengesa për mendimin tim dhe po ju shpreh edhe mendimin e shokëve të Lëvizjes të Intelektualëve të Rinj, këto pengesa për popullin tonë në këtë periudhë që jemi, janë të vështira. Gjithashtu edhe për ju. ( ka ndërhyrje nga salla)

Azem Hajdari: Shiko, unë flas edhe në emrin tuaj..

Ramiz Alia: Fol more vëlla, fol, të ndigjojmë. Të shikoj se çfarë do thuash.

Azem Hajdari: Prandaj neve jemi të kënaqur që pranuat dialogun, pavarësisht se u krijuan disa vështirësi për me ardhur tek dialogu.

Ramiz Alia: Vështirësitë ju i krijuat.

Azem Hajdari : Vështirësitë mund t'i quajmë në përgjithësi edhe objektive, edhe subjektive. (ndërhyn Zef Brozi: s'ka rëndësi kjo, gjëra të kaluara. Të vazhdojmë). A është kjo siguria nga ana jonë, që kjo nuk është një lëvizje, si mund të jetë interpretuar jo nga shtypi, por nga persona të veçantë. Nuk kam parasysh atë mendimin zyrtar, por atë që është thënë, atë mendimin që është thënë se është rebelim, është turp. Rinia studentore mendoj unë është e domosdoshme ta mbështesni ju si President, Presidiumi i Kuvendit Popullor, në këto reforma dhe Partinë si iniciatorë të parë, në këto reforma demokratike. Kjo është një ndihmë e madhe.

Ramiz Alia: Kjo duhet mbështetur me të gjitha forcat.

Azem Hajdari: Me të gjitha forcat.

Ramiz Alia: Demokratizimi i jetës së vendit është alfa dhe omega e zhvillimit tonë. Këtë të tërë duhet ta kemi të qartë.

Azem Hajdari: Prandaj ne me këtë program...

Ramiz Alia: Më fal që të ndërpreva, më fal se jam më plak unë ëëë, vetëm duhet pasur parasysh një gjë, duhet pak durim, se nuk bëhen punët aq kollaj. Azem Hajdari: Neve nuk është se s'jemi për durim.

Ramiz Alia: Ashtu. Unë do ju shpjegoj faktikisht pse duhet durim.

Azem Hajdar i: Jemi për durim, po durimi duhet të jetë. Po në rast se hymë në procese demokratike, kjo është e mira e gjithë popullit tonë, dëshira e gjithë popullit tonë, në këto procese duhet të jemi këmbëngulës. I them këto, sepse neve në këtë program që kemi paraqit dhe kemi miratue pikë për pikë mendimin e gjithë studentëve, është parashtruar me gjithë studentët dhe neve si përfaqësues këtu jemi të autorizuar nga ata që ta mbrojmë këtë program me, të hyjmë në dialog për këtë program, të paraqesim ato argumentet tona për çdo pikë të programit. Shokët studenta...

Ramiz Alia: Mua do m’i paraqisni këto?

Ndërhyrje nga salla: Popullit, shoku Ramiz.

Ramiz Alia: Mua nuk më duhen këto gjera. Programin duhet ju para se gjithash ta paraqisni, kupton, në Ministrinë e Drejtësisë. Salla: Nuk është programi, janë kërkesa.

Ramiz Alia: A me fal, po tha programin ky.

Salla: E ka gabim ai.

Ramiz Alia: A e ka gabim aaaa. Dakord, dakord, dakord.

Azem Hajdari: Kërkesa, kërkesa, jo program.

Ramiz Alia: A janë kërkesa, po tha program ky, prandaj thashë

Azem Hajdari: Kjo lëvizje demokratike, këtu siç e sheh jemi përfaqësues nga çdo fakultet, duke përfshirë edhe Institutin Bujqësor, Institutin e Lartë të Arteve edhe Institutin Vojo Kushi. Gjithashtu, kemi edhe disa pedagogë, të cilët përfaqësojnë pedagogët e rinj, që bëjnë pjesë në këtë lëvizje intelektualësh. Prandaj, ne kemi ardh t'i shprehim këto kërkesa nëpërmjet kësaj përfaqësie dhe ju sigurojmë për bindjen tonë për këto kërkesa. Kërkesa e parë, siç dihet është mbështetja juaj në reformat demokratike, besoj që kjo do t'ju dihet. Ndërsa për kërkesa të tjera, ti programin e njeh, tani mund të flasë ky shoku që ka programin. Jo programin, kërkesat. Shokët studentë më kanë thënë që t'ju kërkoj, sipas mundësive të juaja, që ky dialog, duke pasur parasysh të inçizohet dhe ta transmetojmë dhe ta ndigjojnë studentët.

Ramiz Alia: Është inçizuar dhe do transmetohet. Të gjitha.

Azem Hajdari : Është e mira jonë, e mira e studentëve dhe e mira e të gjithë atyre që duan ta fusin në kanale të tjera këtë… Ramiz Alia: Jo, e keqja e tyre.

Azem Hajdari: E keqja e tyre ( Ramizi qesh, qesh edhe salla)

Ramiz Alia: E keqja e tyre, se po të ishte e mira...

Dikush nga salla: Ju lutem ta falni Azemin, se është jashtëzakonisht i lodhur, ka mbajtur mbi supe peshën e katër, mbase pesë ditëve dhe mbase nuk shprehet në kohën e duhur. Ju lutem ta falni.

Ramiz Alia: Shiko, nuk jam mësues gjuhe unë. Nuk i vë re ato. Unë vura re idetë që tha, se ato lapsuset s'janë gjë hiç, tani s'ka rëndësi kjo. Tani ju lutem shumë shkurt dhe në gjëra konkrete, në gjëra konkrete që me të vërtetë ia vlen barra për të diskutuar.

Arben Imami: Me qenë se ju keni bërë një plenium partie, i cili avancon në pozitat e mëparshme të PPSH, ajo me të cilën ne kemi ardhur të bisedojmë do të ndryshojë, d.m.th relativisht kërkesa jonë ndryshon, kërkesa e studentëve edhe e pedagogëve, të cilët janë bashkuar me lëvizjen studentore, e cila është një lëvizje intelektuale, e cila nuk dëshiron për asnjë moment të ndodhin eksese në këtë lëvizje, që nuk dëshiron të fusin hundët e tyre në këtë lëvizje ultra të djathtët, apo ultra të majtët.

Ramiz Alia: Vetëm një gjë do jua them, mos ma merrni për keq. Nuk më erdhi mirë që nuk m'u bindët. Ju thashë të veni në mësim dhe ta diskutojmë.

Tefalin Malshyti : Shoku Ramiz, thatë pa kushte, thatë pa kushte.

Ramiz Alia: Po, po pa kushte, por në bisedim.

Azem Hajdari : Shoku Ramiz, unë kam qenë atë natë kur na pritët juve. Dhe doja t'ju sqaroj diçka.

Ramiz Alia: Lere mos e sqaro, hiç fare mos e sqaro.

Azem Hajdari : Është për t'u sqaruar se këtu zë zanafillë problemi.

Ramiz Alia: Jo, jo. Lere Azem tashti, lere tani historinë. Çfarë ke ti?

Arben Imami: Lëvizja Studentore nuk kërkon organizata, të cilat shpallen subjekte elektorale etj, etj. Përse Partia ose Kuvendi ynë ka frikë, ose kuvendi jonë ta përcaktojë qartë dhe saktë parti politike? Atëherë interpretimet do të ishin të pamundura dhe për këtë juve si president do na ndihmonit dhe do të ndihmonit gjithë forcat demokratike.

Ramiz Alia: Tashti.. Arben Imami: Një minutë ju lutem. Sepse përsa kohë është organizatë, apo është shoqatë apo parti politike, atëherë forcat e djathta, që aktualisht kanë potencial në shtetin tonë…

Ramiz Alia : Në shtetin tonë?

Arben Imami: Forcat e majta, më falni, më falni, pardon, pardon. Forcat e majta. Burokrati që do të mbahet në atë mënyrë në karrige, për mua është i majtë, është e majta ekstreme.

Ramiz Alia: Është e djathta.

Arben Imami: Për ne është i majtë.

Ramiz Alia : Si është i majtë? Është i djathtë.

Arben Imami: Varet si e shikon. Për ne, ju jeni në qendër ( Ramizi qesh, edhe salla) Për ne janë e majta ekstreme, unë kështu e perceptoj. Megjithëse e majta, e djathta varet nga e shikon.

Ramiz Alia: E mirë, mirë.

Arben Imami: Duhet ta nisim nga kategoritë bazë në qeveri. Neve nuk kemi kohë për t'u marrë me këtë punë.

Një vajzë nga salla: Kush është burokrat, e pengon këtë gjë. Jeni me ne apo jo?

Ramiz Alia: Jo në këtë situatë, por në çdo periudhë të shoqërisë burokratizmi është frenim i zhvillimit. Edhe këtu është e njëjta gjë.

Arben Imami : Shoku Ramiz, shoku President njëkohësisht edhe për forcat e djathta, që ekzistojnë këtu, në qoftë se ekstremistë të djathtë që duan të përfitojnë nga kjo situatë, lëvizje revolucionare e rinisë dhe ndoshta t'i japin edhe drejtime të tjera, dhe ndoshta kanë bërë edhe provokime, që këta shokë, sidomos ato që kanë qenë në krye të kësaj pune nuk i kanë lejuar ose janë munduar të mos i lejojnë, themelimi, mundësia e partive të tjera, ato do t'i linte jashtë partive. Sepse ato duke qenë të djathtë dhe me idera fashiste, nuk do të kishin mundësi të paraqisnin programet e tyre.

Ramiz Alia: Nuk del njeri me idera fashiste.

Arben Imami: Atëherë, në qoftë se nuk do të dali, pavarësisht…

Ramiz Alia: Mos u bëj, se je goxha djalë, mos u bëj naiv.... Arben Imam i: Këtë e di. Pavarësisht, në qoftë se ata nuk dalin, ata do të militojnë brenda një organizate, brenda një partie politike të caktuar dhe pavarësisht nga bindjet e tyre, ata do të zbatojnë atë program nëse zbatojnë programin dhe paguajnë kuotat, ato janë në rregull me partinë e tyre; le të themi socialdemokrate, i vëmë edhe katër emra nga mbrapa, nuk ka rëndësi se çfarë partie. Por ato nuk mund të peshkojnë në këtë ujë të turbullt. Ky është mendimi im. Situata është shumë e turbullt shoku Ramiz. Unë jam pedagog. Jap regjizurë në shkollë. Pardje e mora vesh, dje vajta në vend dhe nuk mund të rrija pa vajtur për të parë se çfarë ndodh dhe pse s'ndodh. Ndjenja gjithë ditën dhe, edhe këta djem e kanë të pamundur ta mbajnë situatën të tërë nën kontroll. Nuk e kontrollojnë dot.

Ramiz Alia: Pse? Sepse kanë ardhur forca të tjera?

Arben Imami: Jo se kanë ardhur forca të tjera. Jo, jo, jo. (ndërhyn salla: jo,jo) Nuk mund të mbahet totalisht nëse nuk plotësohen këto kërkesa.

Ramiz Alia: Po mirë pra, me këtë ...

Arben Imami: Unë jam i mendimit se kjo kërkesa nuk plotëson atë që shtrojnë studentët.

Ramiz Alia: Ajo e plotëson plotësisht.

Tefalin Malshyti : Nuk e plotëson plotësisht.

Ramiz Alia: Pse?

Tefalin Malshyti: E para është, sepse ne në këto kushte, në qoftë se mund t'i lexoj, për shembull një pikë e kësaj kërkese është ne jemi përkrahës të reformave demokratike (ndërhyn Alia: lere këtë, vazhdo më poshtë). Kalojmë tek pika tjetër.

Ramiz Alia: Kalo tek ajo organizata që thua ti.

Tefalin Malshyti: Prit se janë kështu. Kërkojmë pluralizëm politik, si shkalla më e lartë e demokracisë së sotme.

Ramiz Alia: Po bukuri, mirë.

Tefalin Malshyti: Si pasojë të lejohet krijimi i organizatës së pavarur politike të studentëve dhe intelektualëve të rinj.

Ramiz Alia: Po, e krijojmë.

Tefalin Malshyti: Statutin e së cilës ne do e paraqesim në Ministrinë e Drejtësisë. Ramiz Alia: Shumë bukur. Paraqiteni përpara Ministrisë e Drejtësisë statutin tuaj, si organizatë siç thoni ju. S'ka asgjë këtu, paraqiteni dhe pikë.

Tefalin Malshyti: A është e vërtetë që mund të na lejohet që nesër?

Ramiz Alia: Po, që nesër. Paraqiteni para Ministrisë së Drejtësisë.

Tefalin Malshyti : Që nesër, se në bazë të këtij legjislacioni nuk ka një pikë e tillë që e pranon këtë, që e pranon këtë.

Ramiz Alia: Paraqitemi në bazë të asaj.

Zef Brozi: Ju shokë studentë do ta konsideroni një organizatë shoqërore, padyshim kërkon miratimin e Ministrisë së Drejtësisë.

Ramiz Alia : A është politike edhe kjo?

Zef Brozi: Problemi është, nëse është organizatë politike.

Ramiz Alia: Atëherë paraqiteni para Ministrisë së Drejtësisë programin dhe Ministria e Drejtësisë do të japë mendimin për...

Zef Brozi: Kam një mëdyshje, nëse do të konsiderohet vërtetë me atë emërtesën organizatë politike, edhe politike?

Ramiz Alia : Quhet politike, parashikohet organizatë politike.

Zef Brozi : Atëherë do të konfirmohet edhe nga ndonjë organ partiak?

Ramiz Alia: Jo, s'ka nevojë.

Zef Brozi : Mendoj se po, sepse Kushtetuta nuk e lejon një gjë të tillë.

Ramiz Alia: Nuk e kërkon Kushtetuta. Prandaj juve paraqisni para Ministrisë së Drejtësisë programin tuaj. Kërkoni aprovimin sipas rregullave dhe normave që ka Ministria e Drejtësisë për organizatat shoqërore, politike dhe ajo duhet ta aprovojë. Kështu që kjo iku. Çfarë ka tjetër?

Tefalin Malshyti: Jo, ne kishim këtu me një fjalë.

Ramiz Alia: P rit, prit, prit. Ça ka ndonjë gjë (ndërhyrje nga salla: këtë pikë shoku Ramiz). Kjo pikë është e qartë, s'ka asnjë problem. Arben Imam i: Prit se nuk është e qartë shoku Ramiz, se këtu thuhet kërkojmë pluralizëm politik (reagime nga salla).

Arben Meçe : Në qoftë se ne nesër duam të fillojë aktivitetin kjo organizatë?

Ramiz Alia : Organet e drejtësisë do ju japin përgjigje.

Arben Meç e: A na pengojnë organet e drejtësisë për këtë gjë?

Ramiz Alia: Medoemos duhet të presësh vendimin për krijimin e kësaj organizate.

Arben Meçe : Pra, duhet të presim? Gjendja është shumë e elektrizuar atje dhe ne duhet të vemi sot t'u japim përgjigje, përgjigjen tuaj.

Ramiz Alia: Juve do veni. Shiko shokë studentë, unë po ju drejtohem ju që të paraqitni programin e organizatës suaj përpara Ministrisë së Drejtësisë, e cila sipas rregullave dhe normave do t'ju japë menjëherë përgjigje për këtë çështje. Urdhëro, ja ua transmetova studentëve.

Arben Meçe : E dyta, shumë familje nëpër rrethe janë të dizinformuara për çështjen këtu. Rrugës nuk i dihet. Televizioni ynë e ka dhënë ashtu si e mendoi, organ kompetent për atë punë. Nuk e ka dhënë ai, dizinformimin e ka dhënë tjetërkush. E kanë dhënë elementët armiq, me qëllim që të shqetësohen edhe shokët tanë, edhe prindërit tanë, edhe gjithçka që kemi ne, miqtë tanë. Dhe kjo pasqyrohet në telefonatat që bënë ata, ku insistojnë veçanërisht për shëndetin. A nuk do të ishte e mirë nga ana e shtypit tonë që sot të njoftonte për këtë organizim dhe kjo do të ishte...

Ramiz Alia : Ike nga ajo. Ç'po them unë këtu. Kjo që po bisedojmë ne këtu do të transmetohet. Do transmetohet në emisionet e televizionit.

Dikush nga salla: Të mos trajtohet si e dorës së dytë.

Ramiz Alia : Do të transmetohet në emisionet e televizionit. E dorës së dytë apo e dorës së parë, nuk jam unë redaktori i lajmeve. Unë propozoj që kjo bisedë që po bëjmë të shkojë tani në Qytetin Studenti dhe kështu siç është e regjistruar të transmetohet.

Blendi Gonxhe : Shoku Ramiz, ju besojmë plotësisht.

Arben Meçe : Shoku Ramiz, më fal. Për këtë problem që jemi mbledhur ne këtu sot, ju mblodhët një plenum të tërë.

Ramiz Alia: Jo vetëm për këtë Arben Meçe: Ky ka qenë problemi kryesor, ju vetë e thatë. A duhet që edhe shtypi ta shtyjë këtë për një emision të veçantë? Më duket zvarritje.

Ramiz Alia: Për cilën?

Arben Meçe: Këtë sot, që po mblidhemi ne.

Ramiz Alia : Shtypi ka dhënë sqarime ditën e parë. Për konseguencë edhe sot në gazetë, që thoshte që juve u mblodhët, bëtë kërkesat tuaja, kërkuara takim me presidentin, presidenti...

Ndërhyn një vajzë nga salla : Po, thanë 400 veta

Ramiz Alia: Nuk janë dhënë 400 veta dhe prapë je informuar keq. Asnjë shifër nuk është dhënë. Prandaj shiko, ju vë re se nuk jeni mirinformuar.

Redaktori i TV : Shiko, shiko, më falni shoku Ramiz. Unë jam redaktori i televizionit dhe nuk janë dhënë gjëra të tilla. Të paktën televizioni nuk ka dhënë një lajm të tillë, që janë 400 vetë aso s'janë 400 vetë, që janë armiq apo s'janë armiq. (ndërhyrje nga salla: Jemi quajtur armiku i klasës).

Ramiz Alia :Jo, jo, jo, s'ka thënë gjë.

Salla: I keni quajtur trazira (debate në sallë)

Arben Demeti: Televizioni i ka thënë trazira.

Ramiz Alia: Jo, jo, jo, të lutem. Jo trazira, janë quajtur çrregullime. Dëgjoni këtu. Po i drejtohem studentëve të Universitetit të Tiranës, nuk është thënë trazira. Juve diziformoni. Është thënë fjala çrregullime. Nuk është thënë 400, as 200, as 100 veta. Juve, duke përdorur shifra të tilla dizinformoni. Prandaj unë i lutem, i lutem të gjithë studentëve që janë seriozë dhe unë i dua pse janë seriozë, të jenë seriozë në çdo gjë. Kjo është e mira e atdheut, është e mira e studentëve.

Arben Lika: Shoku Ramiz, më falni.

Ramiz Alia : Të mbarojë kush e nisi këtë. A mbarove? Kush tha më falini atje?

Arben Lika : Unë, unë. Ishte fjala nuk është thënë trazira, por çrregullim.

Ramiz Alia: Po lere tashti.

Arben Lika : Jo, jo, vetëm diçka. Në fund të fundit, çfarë ndryshimi ka çrregullimi nga trazirat? Ramiz Alia : Tashti ju thashë unë të mos merremi me rregulla gjuhësore. Çrregullim, ishte sepse në veprimet që janë bërë ka pasur çrregullime, si s'ka pasur çrregullime.

Blendi Gonxhe : Zoti President, ju lutem na falni që ju shqetësuam pak, por na dëgjoni edhe njëherë. Kemi ardhur këtu nga Qyteti Studenti dhe le t'i themi gjërat siç janë dhe konkretisht. Të na falni se ju morëm kohë më shumë se ç'duhet, sepse jeni shumë i zënë në këtë kohë. Kemi ardhur që atje dhe atje ka mbi 2 mijë ose 3 mijë veta që presin, tiranas, të afërmit tanë, të rinj e të reja (ndërhyn Ramizi: po prandaj është mirë të shkoni). Kemi ardhur që andej dhe jemi ndarë me këto fjalë, autobusin desh e shqyen, duke na kërkuar demokraci dhe duke na kërkuar që t'i përfaqësojmë shokët drejt, për ato që na çuan. Duke brohoritur edhe emrin tuaj. Kishte ndonjë dorë që është me dy gishta, por ulej prapë. Po nuk ka problem, i ulëm edhe ato.

Ramiz Alia: Atyre duhet t'ia këpusni gishtat, sepse ajo shenjë është një çikë, komprometon të tjerët. (ndërhyrje nga salla). Jo, jo duhet të kini kujdes, prandaj unë ju drejtohem të gjithëve.

Blendi Gonxhe: O çuna, o çuna ju lutem. Që të jemi të sinqertë deri në fund. Meqë ata do na dëgjojnë neve dhe meqë ata kanë shpresën e madhe tek ju, ju lutemi studentëve, meqë ata do na dëgjojnë, që të na kuptojnë, sepse ne kishim marrë një detyrë tjetër këtu. Kishim marrë detyrë që të vinim të paraqisnim kërkesat tona dhe të iknim në rast se ju nuk do na i pranonit, dhe në rast se ju do na i pranonit, të jepnim sihariqin. Meqë ne këtu erdhëm dhe ju na i dhatë sihariqin pa ardhur mirë, neve duhet t'i themi studentëve, që qëllimi ynë ndryshoi deri diku, sepse Partia Komuniste Shqiptare, ( ndërhyrje nga salla: Partia e Punës së Shqipërisë) njohu më në fund parimin që të ketë parti të tjera politike. Do bëhet, apo s'do bëhet kjo, është gënjeshtër apo jo kjo, kjo nuk dihet.

Ramiz Alia: Do bëhet. Nuk është gënjeshtër kjo. Unë po ju them do bëhet.

Blendi Gonxhe : Pra, ne kemi marrë fjalën e Presidentit Ramiz Alia këtu dhe kjo do realizohet.

Ramiz Alia: Unë po e them se vendimi i Pleniumit të Komitetit Qendror të Partisë për këtë çështje është një vendim që do të zbatohet. Organet e drejtësisë, organet e shtetit duhet të zbatojnë ligjet. Unë nga ana si President, meqë s'po më ashtu, s'po më mendoni për ashtu, por vetëm kështu (qesh)

Blendi Gonxhe : Vetëm ashtu, kemi respekt për ju.

Ramiz Alia: S’e ke mirë. Dakord, dakord. (ndërhyrje nga salla). Faleminderit shumë (qesh). Unë po ju them që edhe Kushtetuta, edhe ligjet tona nuk ndalojnë zbatimin e kësaj që thuhet. Unë kam thëne në Plenium të Komitetit Qendror, kam thëne mendimin për pluralizmin. Ky vendim i Pleniumit të 13 të Komitetit Qendror avancon në këtë ide, që pranon pluralizmin edhe partiak, organizimin pluralist, jo vetëm si të thuash.

Arben Imami: Po termi partiak ç’problem krijon?

Ramiz Alia : Asnjë problem nuk krijon.

Arben Demeti: Po sikur nesër ne si Organizatë Rinore e Rinisë ta quajnë, meqë është edhe shoku Lisien Bashkurti këtu, Partia e Rinisë Shqiptare? Mund ta quajmë parti?

Lisien Bashkurti: Atë do e vendosë rinia.

Ramiz Alia: Dëgjo, dëgjo. Po mirë, krijojeni.

Arben Demeti: Do e krijojnë studentët?

Ramiz Alia: Pse, nuk do marrësh pjesë ti aty?

Arben Demeti : Jam në Organizatën e Rinisë. Mund ta quajmë dot parti?

Ramiz Alia: E kanë quajtur këta, e kanë quajtur këta.

Arben Demeti: Juve jeni para mikrofonit, pohojeni?

Ramiz Alia: Mund ta quajnë si të duan, parti mund ta quajnë, shoqatë mund ta quajnë, kupton. Vetëm duhet të respektojë ligjet. (Salla duartroket gjatë për Ramizin...)

Arben Meçe : Po ndesh me interesat e partisë mund të shkojë?

Ramiz Alia: Mund të shkojë. Varet se deri ku janë interesat e partisë dhe deri ku i kap ligji këto interesa. Ligji nuk është i partisë. (ndërhyrje nga salla)

Zef Brozi: Ka norma ligjore të përcaktuara. Po për partinë a duhet të ketë kërkesa të tjera? Nuk duhet të ketë kushtëzim nga programi juaj?

Ramiz Alia: Me ligjin është tjetër problem, s’ka pse të futesh këtu.

Zef Brozi: Për Partinë, a duhet të ketë kërkesa të tjera, se duhet të ketë kërkesa të tjera për Partinë?

Ramiz Alia: Ai mund të mos jetë hiç, por duhet të keni kujdes edhe në këto çështjet e programeve. Do tërhiqja vëmendjen tuaj në atë çështjen ekonomike, që e keni atje në program. Do të dëshiroja që të jeni pak në dijeni, se nuk jeni mirë në dijeni dhe natyrisht mund të krijoni edhe mendime të ndryshme. Gjendja ekonomike, unë e kam thënë publikisht, publikisht edhe në mbledhjen me rininë, kur ishte në datën 23 nëntor, se është e rëndë. Edhe kjo gjendje e rëndë ka mjaft arsye. Një nga arsyet themelore është që neve na është vjetëruar teknika dhe teknologjia e prodhimit. Përtëritja e saj kërkon investime të mëdha, investime të cilat ne po përpiqemi t’i realizojmë, jo vetëm duke përdorur të gjitha rezervat dhe mundësitë tona, por duke bashkëpunuar me firma të huaja, bile edhe duke kërkuar kredi. Pikërisht pse po veprojmë në këtë fushë, juve e dini që Presidiumi i Kuvendit Popullor mori dy ligje të veçanta që lejojnë investimet e huaja, kupton, dhe marrjen e kredive. Pikërisht, për këtë arsye në Pleniumin e 12 të Komitetit Qendror, në mënyrë specifike theksova që në Kushtetutën ardhshme, neni mbi çështjen e kredive duhet të rishikohet. Por të mos harrojmë edhe kushte të tjera, që ndikojnë veçanërisht kur flasim për kohën e sotme. Kam parasysh kushtet atmosferike. Unë i thashë edhe mbledhjes të atyre të rinjve që ishin atje. Neve na kushtoi thatësira e sivjetshme, që dëmtoi rëndë energjinë elektrike, dëmtoi rëndë bujqësinë tonë, 150 milionë dollarë. Juve nuk e merrni me mend ndoshta, çdo të thotë 150 milionë dollarë. Por që të bëni (ndërhyrje nga salla: s’kemi faj ne). Jo, jo, jo. S’keni faj ju për këtë, se është relative. Nuk e merrni relativisht me çfarë, ndaj dhe nuk keni faj ju. Por unë po ju them se eksporti jonë kombëtar në vit është 400 milionë dollarë. Pra, duke bërë këtë krahasim, ma do mendja se del më tepër në evidencë sesa dëme kemi pasur nga kjo thatësirë. Mund të thotë ndokush, siç edhe më tha se vetëm neve thatësira? Jo, s’është vetëm në thatësira. Nuk është e vërtetë që është vetëm tek ne, edhe tek të tjerët ka qenë thatësira. Por ne mos harrojmë se jemi vend i vogël dhe kur thatësira ndodh në Shkodër, po kjo thatësirë ka shku edhe në Gjirokastër. Kurse në vende të tjera ndodh thatësira në fund të Italisë, por nuk ndodh në veri të saj, e kështu me radhë. Prandaj, kjo situatë aktuale, nuk flas për situatën e përgjithshme, duhet pasur mirë parasysh. Neve po marrim masa për të përballuar këto vështirësi që kemi. Juve e keni dëgjuar shokun Adil, që ka folur se qeveria po përpiqet në rrugë nga më të ndryshmet, duke përfshirë këtu edhe kreditë që të plotësojë sa më parë nevojat që ka populli për këtë çështje. (ndërhyrje nga salla: cilat janë rrugët?). Rrugët janë për të importuar, për të importuar vajin që nuk u bë, sheqerin që nuk u bë, drithëra buke që nuk u plotësuan, sidomos misër për blegtorinë, sepse misri, pothuajse as 50 për qind nuk u realizua, import patatesh, import orizi. Këto janë mallra ushqimore, të cilat kapin një shumë gati 80 milionë dollarë.

Nga salla: Po këto ndikojnë vitin tjetër?

Ramiz Alia: Këto vitin tjetër nuk ndikojnë, sepse ne po bëjmë tamam këtë llogari, që t’i plotësojmë tani për vitin tjetër, se konseguencat e këtij viti duken vitin tjetër.

Nga salla : Po vazhdoi thatësira?

Ramiz Alia : E kuptoj, e kuptoj. Edhe parvjet, edhe vjet, thatësirë kishim, edhe vitin tjetër s’do të kemi, se kur i thonë pastaj duket sikur edhe Perëndia kur na ka zënë kështu, me gurë kur i thonë. Atëherë, por megjithatë duhet të përpiqemi që t’i bëjmë ballë. Neve tashti, nga ana tjetër po i bëjmë ballë dhe po kërkojmë që të fillojë mekanizmi i ri ekonomik më 1 janar të këtij viti, me lëndë të parë në të gjitha uzinat dhe fabrikat. Në mënyrë që punëtorët të mos mbeten pa lëndë të parë, siç mbetën tani, kupton. Se sivjet, 40 mijë punëtorë kanë punuar me orar të reduktuar dhe ne jemi detyruar të paguajmë 80 për qind të pagës së tyre. Çdo të thotë t’i paguash 80 për qind të pagës punëtorit? Do te thotë të paguash para dhe të mos marrësh prodhim. Kush është ekonomist këtu nga juve, e kupton se kjo është një gjë e keqe për ekonominë, sepse është burim inflacioni, kupton? Po ne nuk mund të linim klasën punëtore, që jo për faj të saj, të mbetesh edhe pa të ardhurat. Ekonomia e tregut do të thotë të lesh lojën e lirë të çmimeve. Në qoftë se kini durim, do t’ju shpjegoj pak si është situata tek ne, që pastaj të shikojmë a duhet të shkojmë ne këtë version? Nuk them a duhet të shkojmë nesër, por a duhet të shkojmë në këtë version? Prandaj është ajo çështja, çështja që thash durimi se njerëzit kërkojnë dita me ditë. Problemi shtrohet kështu vëllezër. Shqipëria është zhvilluar në bazë të disa marrëdhënieve ndërkombëtare ekonomike që ka pasur. Ç’kanë qenë këto marrëdhënie ndërkombëtare ekonomike që ka pasur Shqipëria? Deri vjet, në vitin 1989 eksporti dhe importi ynë bëhej mbi bazën e çmimeve stop. Çdo të thotë çmime stop? Ekonomistë, më ndihmoni një çikë ju. Jua them, jua shpjegoj unë. Ne bënim marrëveshje me vendet e Evropës Lindore edhe me Jugosllavinë, edhe me Evropën Lindore, edhe me Kinën, flas për këto vende, marrëveshje 5-vjeçare mbi bazën e të cilave thonim do të marrim këto, këto, këto plaçka, do të japim këto, këto, këto plaçka. Do t’i blemë me kaq çmime, do t’i shesim me kaq çmime dhe këto çmime ishin të palëvizshme për 5 vjet. Mbi këtë bazë, duke qenë se ishin çmime fikse, neve kishim caktuar edhe pagat e njerëzve stop. Domethënë kemi tabelën e pagave, sa merrte punëtori, sa merrte mësuesi, sa merrte aktori, besoj se edhe ti që je aktor, njësoj e ke pas rrogën, mund të jetë ndryshuar një herë në 5 vjet a si e ke, se ka një normë edhe atje. Çmimet në treg ishin gjithashtu stop, çmimi i sheqerit, çmimi i bukës, çmimi i miellit, çmimi i gjalpit, çmimi i mishit, çmimi i veshjeve etj etj... Tani, ç’ka ndodhur? Tani marrëdhëniet me të gjitha vendet e lindjes edhe me Jugosllavinë kanë marrë fund si marrëdhënie çmimesh stop. Tashti japim dhe marrim mbi bazën e çmimeve konjukturale.

Dikush nga salla: Kur ka filluar kjo?

Ramiz Alia: Duke filluar që nga fillimi i këtij viti dhe pa klering. (ndërhyrje nga salla: që nga fillimi i viteve ‘90?). Po, që nga fillimi i vitit ’90.

Salla: Nuk po shohim rezultat?

Ramiz Alia: Më fal, më fal, s’po sheh rezultat, duhet të shikoni të keqen dhe jo të mirën. Jua shpjegoj unë tani. Kjo është për keq, nuk është për të duartrokitur. D.m.th., nuk ka më marrëveshje çmimesh stop. Çdo të thotë kjo? Kjo do të thotë shesim dhe blemë sipas konjukturës. Sot e blemë kafenë 400 dollarë, nesër e blemë 700 dollarë. E kuptoni këtë? Sot e blemë grurin 120 dollarë tonin, nesër e blemë 150 dollarë tonin.

Salla: Kështu edhe mund të shesim? Ramiz Alia: Këtu ke të drejtë ti, edhe mund të shesim. Po ç’ka ndodhur, meqë e hape këtë muhabet ti. Ato që ne mund të shesim janë mineralet. Çmimi i kromit ka rënë, struktura ekonomike botërore, çfarë je ti, ekonomist?

Shinasi Rama : Jo, unë jam për gjuhë të huaja.

Ramiz Alia: Për gjuhë të huaja, epo mirë lexon makari. Metalurgjia ka rënë, armatimet po bien, pra pikërisht këtu janë ulur çmimet. Çmimet e bakrit janë ulur, pra ato lëndë të para që ne eksportojmë kanë renë. Tani kontradikta me të cilën jemi sot ne është kjo: nuk ka prodhim që ne nuk e subvencionojmë. Juve bleni bukën, të dini që mbi bukën që bleni 5 lekë i subvencionon shteti. Juve bleni kafenë, ta dini se 100 lekë i paguan shteti. Juve bleni sheqerin, ta dini që mbi sheqerin paguan shteti. Dhe kështu për shumicën e mallrave, prandaj e thashë që është gjë e keqe, pikërisht nga ky ndryshim. Pra, këtu vijmë tashti, ku i merr shteti paret? Shteti po merr rezervat. E kupton, sepse çdo njeri ha veten. Ky është problemi, problemi më ekonomik, më akut, më serioz që kemi ne.

Ndërhyn salla: Si mund të dalim nga kjo?

Ramiz Alia: Prit avash, avash. Kjo ka një rrugë dhe rruga do të ishte rishikimi i të gjitha atyre masave që kemi marrë përpara. Cilat janë masat që kemi marrë përpara? Që ti studion dhe nuk paguan taksë, që ti në mencë han, shteti subvencionon. Në shtëpitë tona ne banojmë, shteti subvencionon. Shkon në spital, shtrohesh pa parë shteti subvencionon. (ndërhyrje nga salla: nuk shtrohet kështu). Ne e kemi kategorike. Jo more shpirt, prit.

Shinasi Rama : Çfarë kanë këto mikrofona që nuk punojnë?

Ramiz Alia: Tamam kështu shtrohet, se ekonomia është konkrete dhe prandaj unë ju thashë me qenë konkrete. (ndërhyrje nga salla). Ekonomia ka ca ligje të vetat, të forta. Neve kemi ndjekur ekonominë, për zhvillimin ekonomik të vendit dhe bashkë me të kemi ndjekur njëkohësisht edhe aspektin social. D.m.th., ne i kemi dhënë një rëndësi të madhe këtij aspekti që të sigurojmë shtëpi me qira të ulët, të sigurojmë spitalin, shkollën pa asnjë taksë, pasi askush nuk paguan taksë.

Shinasi Rama: Ça me pagu, se 4 mijë lekë merr punëtori. Tani të mos diskutojmë kështu.

Ramiz Alia: Dale mor vëlla, avash, avash. Dëgjo këtu, çështja është këtu. Këto nuk jau thashë t’ju ngatërroj në këto gjëra, por desha vetëm të theksoj që këto problemet ekonomike nuk janë probleme aq të thjeshta. Po të bëhet siç thoni, ju s’thoni hiç për këtë, por thanë të tjerë, që të zbatohet ligji i tregut, atëherë qysh nesër ne duhet të heqim subvencionet shtetërore. Po hoqëm subvencionet shtetërore, çmimet do të ngrihen në qiell, patjetër do të ngrihen edhe pagat. Duhet të ngremë pagat medoemos. Por do të ndodhi një fenomen tjetër, që në ndërmarrjet tona ka shumë punëtorë që nuk janë të nevojshëm, pra do dalin papunë. Pra, t’i shkojmë këtij versioni, kjo do te ishte vetëvrasje. (ndërhyrje nga salla). Dale, dale, ta mbaroj, prit djema se ju nuk i keni, nuk i keni, nuk i dini të tëra këto.

Arben Imami: S’kemi informacion?

Ramiz Alia : Po s’kini faj juve, s’keni informacion dhe pikërisht unë po jau them që të keni informacion, sepse kjo do të shkaktonte menjëherë kudo një papunësi shumë të madhe. Juve lexoni besoj, në qoftë se nuk lexoni gabim e keni, por duhet të lexoni, se çfarë po ndodh në vendet e Lindjes. Rumunët vendosën t’i heqin subvencionet çmimeve dhe do të hynin në fuqi me 1 janar. Dje dhanë lajmin anulohet ky vendim, të shtyhet për në 1 qershor të vitit të ardhshëm, sepse panë se menjëherë do të kishte një reaksion shumë të madh, për arsye se do të kishte një fuqi të madhe punëtore, që do te dilte jashtë përdorimit dhe nga ana tjetër do të krijoheshe ajo që quhej diferencim shoqëror, që një pale ka për të blerë do blinte, një pale tjetër qe është me të ardhura me të vogla nuk do blinte. Kjo është situata që duhet pas parasysh. Në kushtet tona ne duhet të ecim, prandaj thashë atë çështjen e hapave të matura dhe të kujdesshme. Ne duhet të evitojmë këto lloj konsekuencash sociale, te cilat dëmtojmë interesat e popullit. Neve duhet të ecim me hapa të kujdesshme medoemos, medoemos ti përshtatemi zhvillimit të situatave, por pa shkaktuar këto perturbacione të mëdha në ekonomi e në popull. Kësaj duhet të kemi parasysh që as largimi nga puna, as anarshia në ekonomi, as ajo shkrehja e disiplinës për të cilën unë fola në Pleniumin e Komitetit Qendror, kjo nuk i shërbejnë shëndoshjes së gjendjes. Përkundrazi, ekonomia kështu rendohet. Të mos harrohet edhe një moment. Ju lutem shumë të gjithë ju, studentëve, klasës punëtore, fshatarësisë dhe gjithë popullit. Çfarë i lutem? Të kenë kujdes dhe të mos harrojnë se edhe të huajt nuk investojnë, në qoftë se nuk kanë garanci tek gjendja politike e vendit, nëse nuk kanë garanci që gjendja politike e vendit është e stabilizuar. Në një vend ku nuk ka stabilitet politik, askush nuk është i interesuar të investojë. Sepse do të ishte humbje e kapitaleve të tij. Prandaj duhet që për hir të interesave të atdheut, për hir të zhvillimit tonë, për hir të përmirësimit të gjendjes së atdheut tonë, të popullit tonë, të ekonomisë sonë, duhet të forcojmë gjendjen politike, duhet të mos shkaktohen çrregullime, të mos shkaktohen anarshi, të mos shkaktohen largime nga puna. Përkundrazi, duhet secili të punoje në vendin e punës. Të punojë me të gjitha forcat me disiplinë. Studenti në shkollë, punëtori ne qendrën e punës, fshatari në punën e vet, nëpunësi me zyrën e tij, të punojnë me ndërgjegje patriotike, me ndërgjegjen që në dorën tonë, e theksoj, në dorën tonë, është që këtë tokë, këtë atdhe, këtë Shqipëri ta çojmë përpara. Ja ketë unë kërkoj nga ju, ketë kërkoj nga rinia, këtë duam që edhe juve të shikoni në këto çështje, të shikoni në këto drejtime. (Salla duartroket)

Ardian Petrollari: Më falni, më falni. Unë jam në Fakultetin Ekonomik dhe po pati mundësi të shpreh edhe unë disa mendime, nuk janë as shkencore, asgjë, por shkurt. Ju thatë se jemi keq. Mirë, pse jemi keq? Sepse dy rrugë janë për ne, për të rritur produktin e përgjithshëm shoqëror: të përmirësojmë teknologjinë, të rrisim numrin e fuqisë punëtore. Të dytën është e kufizuar nga poshtë, nga lart nuk bëhet, d.m.th është jashtë një mundësie të caktuar, d.m.th me dëshirë subjektive nuk bëhet rritja artificiale e fuqisë punëtore. Kështu që mbetet e para përsosja e teknologjisë, por që të përsosësh teknologjinë duhet të kesh para. Po, që të kesh para.

Ramia Alia: Duhet të shesësh ose të marrësh kredi?

Ardian Petrollari : Po, por është edhe gjeja tjetër që me ç’kam marrë vesh, me ç’di, meqë shikoni orën, mund t’i bie shkurt.

Ramiz Alia: Juve tashti, tashti po vijmë drejt fundit.

Ardian Petrollari: Në qoftë se për punën e investimeve, ne çfarë prodhojmë sot e konsumojmë nesër. Është e qartë kjo. Nuk kemi aftësi investuese, që të korrim frytet e investimeve tona pas 5 ose 6 vjetësh. Tani çfarë na pengon ne dhe çfarë duhet te bëjmë konkretisht?

Ramiz Alia: Duhet të bashkëpunojmë me botën.

Ardian Petrollari : Po, po, por që të bashkëpunojmë me botën duhet të krijosh kushtet juridike, ekonomike, politike dhe shoqërore, pikërisht që ai të vijë këtu, të investojë...

Ramiz Alia: Pikërisht, atë që thashë unë, duhet stabiliteti.

Ardian Petrollari: Po çfarë kemi bërë deri tashi, ndoshta po ju kërkoj llogari për këtë punë.

Ramiz Alia: Jo, jo (qesh). Pyetja është e qartë. Bëmë ligjet juridike që t'i japim garanci kapitalit të huaj, që në Shqipëri mund të investojë dhe kapitali i tij është i siguruar nga shteti. Kjo është garancia më e madhe. E dyta, neve bëmë ligjin që investitori i huaj ka të drejtë të investojë dhe të nxjerrë fitime, të cilat mund t'i transferojë në një bankë tjetër. Këto janë garancitë që ne i kemi dhënë kapitalit të huaj për këtë çështje. Tashti, nga pikëpamja e stabilitetit politik, ne mendojmë që stabiliteti politik në Shqipëri ekziston. Stabilitetin politik në Shqipëri e kemi në dorë ne.

Salla : Kush ne?

Ramiz Alia: Shiko duart, të tërë.

Salla: Populli?

Ramiz Alia : Të tërë, tërë populli. Stabilitetin politik e keni në dore juve, të udhëhequr pa dyshim nga shteti, nga Partia, (Këtu ka ndërhyrje nga salla, Adrian Petrollari shton: ose nga partitë e tjera) nga të gjitha organizmat e ndryshme që luftojnë dhe punojnë për Shqipërinë, për pavarësinë, për lirinë, për socializëm. Shikoni, mos harroni, kupton, që stabilitetin e kemi ne në dorë. Në qoftë se do të krijohen artrite, përplasje, situata të pëdëshiruara, nuk ka stabilitet. Nuk ka stabilitet, s'ka garanci, s'ka garanci, gjendja nuk rregullohet.

Ardian Petrollari : Po, nji minut tashi.

Ramiz Alia: Unë jua shpjegova që në fillim, pse ndodhin situata të tilla.

Ardian Petrollari: Në ligjin për investimet mund të gjesh dy pika të dobëta. Në radhë të parë, nuk sanksionohet pronësia mbi tokën, sepse pronësia mbi tokën nuk theksohet që hiqet monopoli i shtetit, sepse përsëri monopoli i shtetit ekziston.

Ramiz Alia : Nuk ka të bëjë fare. Jepet me qera, nuk shitet toka. Ju doni ta shesim Shqipërinë?

Salla: Jo, jo, jo.

Ramiz Alia: Atëherë, si ta shesim tokën?

Ardian Petrollari: Ka kontratë për këtë pune, ka kontratë për ketë punë.

Ramiz Alia: Ta japësh me qera po, por jo ta shesësh. Me qera është.

Ardian Petrollari: Pikërisht, për këtë punë janë larguar investitorët e huaj

Ramiz Alia: Kush të tha që janë larguar, kush?

Ardian Petrollari : Janë larguar, janë larguar. Është larguar...

Ramiz Alia : Dëgjoni djema, juve jeni shumë keq të informuar. Asnjë firmë e huaj nuk është larguar, se nuk i është dhënë tokë me qera. Meqë juve thoni se jeni në dijeni dhe që ta përgënjeshtroj këtë punë, po ju them. Me një firmë gjermane është filluar një marrëveshje, hala nuk ka përfunduar. Marrëveshja paraprake ka filluar, tashti në fund të këtij muaji do vijnë për ta firmuar kupton, lidhur me kërkimet e naftës në det. D.m.th, ne japim, bashkëpunojmë me të me qira për shfrytëzimin e naftës në det.

Arben Imami: Suksese atëherë.

Ramiz Alia: Suksese të gjithëve, po prandaj varet situata që duhet të krijojmë ne. Ky është problemi.

Azem Hajdari : Këto pika që kemi bërë ne, studentet kërkojnë që t'u japim sqarime për çdo pikë. Unë kam vetëm një pyetje.

Ramiz Alia: Bëjeni pyetjen. Azem Hajdari: Neve flasim për subjekte elektorale dhe kur flasim për subjekte elektorale, partia si do të shkojë në këto subjekte elektorale, e barabartë?

Ramiz Alia : E barabartë me të gjithë, është thënë në ligj. S'e keni lexuar ligjin?

Azem Hajdari: Kur?

Ramiz Alia: Në ligj thuhet se janë elemente të barabarta elektorale të gjithë pjesëmarrësit në zgjedhje.

Arben Imami: Shoku Ramiz, ne do të shkojmë atje.

Ramiz Alia : Shkoni.

Arben Imami: Të mos zgjatemi, se nuk ia vlen të zgjatemi. Përfundimisht, jeni dakord me këto pika, sepse neve na ka ardhur fjala që mbrëmë, se ju jeni dakord me këto pika. P.sh., fjala vjen për problemin e lirisë së shtypit, për problemin e dhunës, që këta që janë këtu dhe një pjesë e atyre që janë atje, të mos preken? (ndërhyrje nga salla: të mos preken)

Ramiz Alia: Mos kini merak, nuk do të preken, mos kini merak. Vetëm dëgjo këtu, si president do të them një gjë, ta kini parasysh juve, jo vetëm studentet, por dhe të gjithë qytetarët tanë, duke përfshirë këtu edhe të gjitha organet tona shtetërore dhe organizmat e ndryshme shtetërore. Secili duhet të zbatojë ligjet. Flasim për shtet ligjor, ahere të tërë edhe organizmat e ndryshme shtetërore, të tërë, edhe organizmat shtetërore, edhe studentët edhe rinia, edhe fshatarët edhe punëtorët, edhe nëpunësit duhet t'i nënshtrohen ligjit. Në qoftë se lidhur edhe me atë që thoni ju, policia ka kapërcyer kompetencat e veta, ndaj policëve që kanë kapërcyer këto kompetenca do të merren masa. (reagon salla: Kanë shumë kompetenca). Prit, prit, prit. Por nëse ndokush vepron kundër ligjit, edhe ndaj tij vepron shteti ligjor. Më thanë se në një depo ishte vjedhur një arkë me granata.

Tefalin Malshyti: Le të dënohet si hajdut ai.

Ramiz Alia: Prit, prit, prit. Kujt i duhen granatat.

Azem Hajdari : Neve nuk na duhen

Ramiz Alia: Prandaj ligji (reagon salla). Ai është zënë, jo tek ju, jo tek ju. Unë e kam fjalën, nuk e thashë për juve, që fajtori është gjendur dhe ai do të përgjigjet para ligjit. Kupton, çdo njeri që bie në kundërshtim me ligjin duhet të përgjigjet para ligjit. Prandaj...

Salla: Me këtë jemi shumë dakord. Ramiz Alia: Shumë dakord. Prandaj çdo njeri duhet të paraqitet para ligjit. Ka ligje, që çdo njeri duhet t'i respektojë. Tashi, nga ato ndodhitë që keni ju atje, ka raste që edhe ju nuk i kini respektu ligjet. Unë shokëve tuaj, atë natë, ti e mban mend ëëë?

Arben Lika: Po, e mbaj mend. Isha edhe unë atë natë.

Ramiz Alia: Ju thashë edhe atë natë, kini kujdes, kini kujdes se ka ligje mbi grumbullimin. Polici është polic. Ai ka një ligj dhe të thotë ndal, ndal, ndal. E shtyjnë, e shtyjnë, e shtyjnë, kur e qëllon edhe me gurë, kur thyhen edhe xhamet, ju i thyhet edhe xhamet makinës së këtij (tregon nga Skënder Gjinushi), (reagon salla). Dëgjoni, dëgjoni, unë po flas hapur me juve, unë dua të jem i sinqertë me juve deri në fund, doni juve të jeni të sinqertë me mua?

Arben Lika: Patjetër, patjetër.

Ramiz Alia: Çështja është që unë ju ftoj të tërëve, që ligjin të tërë duhet ta zbatojmë me korrektësi. Në radhë të parë i drejtohem organeve të policisë, organeve shtetërore, të cilët janë të ngarkuara me zbatu dhe respektu ligjet, ashtu siç i drejtohem edhe qytetarëve, duke përfshirë këtu edhe rininë. Respektimi i ligjeve me korrektësi. Në mënyrë të respektuar, pikërisht në atë që ne e quajmë rrugë demokratike. Prandaj të gjithë duhet të zbatojmë ligjet. Më tha dikush pse nuk merr masa ti, shoku Ramiz? Unë i thashë po pse, diktator do të më bësh ti mua?

Salla: Kush ishte? E mban mend?

Ramiz Alia: E mbaj mend, si nuk e mbaj. Ishte njeri i mirë. Ishte njeri shumë i mirë dhe unë e respektoj atë, e tha me shaka, ishte shumë i mirë. (nga salla: ka qenë i keqinformuar) Edhe unë i thashë mos më kërko se unë diktator nuk bëhem, unë do zbatoj ligjet. (Salla duartroket)

Ramiz Alia: Edhe unë që jam ngarkuar nga populli, nga shteti, nga partia nga qeveria, nga të gjithë masat me këtë post që kam, jam për atë që të mbroj ligjet dhe të mbrohen dhe të respektohen. Te gjithë i respektojmë, duke filluar qe nga unë dhe deri tek njeriu i fundit.

Zef Brozi : Shoku Ramiz, kam bërë një studim mbi kulturën juridike të rinisë studentore, shkollore etj. Është problem i madh, mbarëkombëtar. Që nga edukata juridike neve jemi shumë të mangët. Edhe kjo bisedë është një dëshmi e gjallë e kësaj që po them unë. Sepse studentë, të mos njohin disa nene të Kushtetutës bazë, disa gjëra nuk duhet.

Ramiz Alia : E po, nuk janë të gjithë të drejtësisë këtu.

Zef Brozi: Prandaj ne kemi sugjeruar që në të tëra fakultetet të futet një lëndë me njohuri kryesore juridike (Ramiz Alia: Bobo, i ngarkove, i fike fare). Ramiz Alia: Unë mendoj të ikim tashti. Prit, prit. (reagime nga salla) Një minutë, një minutë. Dale se nuk kam mbaruar. Çështja është që ligjet duhet t'i kemi parasysh të tërë. Shifni thashë rregullat dhe ligjet se duhet t'i zbatojmë ndryshe kupton, se ligji dhe rregulli vepron kundër secilit. (reagon salla). Ti je student dhe po nuk shkove tre ditë në shkollë përjashtohesh nga shkolla. Këtë kijeni parasysh. (reagon salla). Punëtori është punëtor dhe punëtori po nuk shkoi në fabrikë, i pritet rroga. Shiko, edhe kur nuk shkojnë të gjithë rroga nuk do i paguhet, për këtë të jesh i bindur. Prandaj, duhet te kemi parasysh se nëse flasim për çështjet e respektimit të ligjit, unë jau thashë mendimin, jua them, jua përsëris prapë, që ta dëgjoni. Unë kërkoj nga të gjithë po jua përsëris, duke filluar që nga organet shtetërore, nga organet e policisë dhe nga të gjitha organet e ndryshme, edhe nga qytetarët, të zbatojnë ligjin. Edhe nga ana e studentëve, edhe nga ana e qytetarëve, të tërë duhet të zbatojnë ligjin, këtë mos e harroni. Se këto çështje nuk mundet të...

Azem Hajdari: Ne kemi ardh këtu si përfaqësues të studenteve dhe ne do i çojmë atyre atë që do na thuash ti, se ne tek ty kemi besim. Tani lind problemi këtu. Problemi është se për këto pika të kërkesave tona, që studentet i kanë parashtruar, te cila pikë nuk i realizohet studenteve. Cila pikë është e parealizueshme?

Arben Lika: Tashi, lidhur me pikën e dytë...

Ramiz Alia: Dale, dale, se i kam këtu. Unë mendoj se në këto çështje themelore që ju intereson juve, që i intereson rinisë, që na intereson të tërëve, është çështja e kërkesës së pluralizmit. Kjo është politikja.

Azem Hajdari : Kjo është.

Ramiz Alia: Kjo çështje, unë mendimin tim ua thashë dhe besoj se të tërë jeni të qartë në këtë punë. Tashi të botohen karta e OKB-se, karta e kësaj, karta e asaj, të gjitha këto gjëra ne do i bëjmë, se i kemi në mend edhe vete, pa na i thënë juve këtë, që do t'i botonim edhe këto dokumenta. Mos u shqetësoni, se nuk do ju japin gjë, ndonjë pasuri të madhe, kuptoni.

Salla: Kështu na është thënë, ne do i botojmë, do t'i bëjmë dhe prapë...

Ramiz Alia: E shikon sa i painformuar që je ti. Nuk është faji..

Azem Hajdari: Ne kemi folur për shtypin shoku Ramiz (reagime nga salla)

Ramiz Alia: Shiko, mos hapni të tilla tema se këto gjëra... (reagime nga salla)

Azem Hajdari: Një kërkesë e jona është edhe shtypi.

Ramiz Alia: Problemi i shtypit është juve thoni do bëjmë gazetë, bëjeni gazetën. Arben lmami: Ta bëjmë gazetën?

Ramiz Alia: Bëjeni, por thashë zbatoni ligjet, për të mirën e vendit, shoqërisë dhe Shqipërisë.

Azem Hajdari : Neve, të sigurojmë edhe ty, se këtu është ndjenja kombëtare. Jemi bijtë e popullit dhe ne jemi me ju për reforma demokratike dhe nuk ka asnji gja të manipulume këtu. Jemi ne dhe jam i bindur unë, bashkë e këta shokë që nuk na impliko kush. (ndërhyn Ramiz Alia: dakort, dakort) Ne do ecim vetëm në këtë rrugë, bashkë me ju dhe dialogu ka vetëm këtë qëllim, që ne të ecim në këtë drejtim të caktuar. Ata që do mundohen me na manipulue, nuk do e arrijnë qëllimin. Prandaj kërkesat tona, këto kërkesa që kemi parashtru, duan edhe ndihmën tuaj.

Arben lmami : Duam edhe ndihmën tuaj si president.

Ramiz Alia: Shiko ,ndihmën time, nëse e doni më dëgjoni, me dëgjoni. Ndihma ime do të jetë pa rezerva, nëse ju viheni në punë, d.m.th do të shkoni në shkollë, t'i jepni fund edhe atyre situatave që krijohen, pasi të jeni të bindur se tjetërkush, jo ju, mundet dhe kërkon t'i shfrytëzojë për qëllime të tjera. Juve mos jepni argument për këtë, prandaj ndiqni mësimet, shkoni në shkollë, vazhdoni punoni për këtë organizatë që doni ju, përpunoni atë program që keni për të përpunuar, përpunoni programet që doni ju, kupton. Në qoftë se doni të bashkëpunoni me Organizatën e Rinisë, lidhur me çështjen që ju intereson për nxjerrjen e deputeteve, s'ka rëndësi, në qoftë se doni, në qoftë se s'doni, mos bashkoheni.

Azem Hajdari: Nuk mund të bashkohemi, se Organizata e Rinisë është rryp transmisioni, është rryp transmisioni Organizata e Rinisë. Vetëm Altin Goxhi ka hy atje.

Ramiz Alia: Nuk ka rendësi hiç, se ndoshta mund të bini dakord, s'ka rëndësi.

Azem Hajdari: Kjo është një nga problemet tona kryesore. (ndërhyrje nga salla: kjo nuk ka rëndësi fare).

Ramiz Alia: Juve shkoni, filloni punën në mësim, shkoni në shkollë duke mësuar, punoni për këto që doni, krijoni ato që doni, programin tuaj, zbatoni ato, kërkoni ligjet, të drejtën në Ministrinë e Drejtësisë, të gjitha dhe punoni normalisht. (ndërhyrje nga salla: shkolla) Por mos kërkoni të futemi në disa rrugë, të cilat evitojnë realizimin, pikërisht të këtij qëllimi që kemi të tërë bashkë. Tani, në qoftë se do të vazhdojë kjo situatë kështu, duhet të keni kujdes, se kjo nuk është në favor. Kjo situatë nuk është në favor.

Azem Hajdari : Kjo situatë ka si faktor disa shkaqe.

Ramiz Alia: Tashti, të mos shikojmë shkaqet... Azem Hajdari: Kjo situatë është në dorë. Ti dhe ne e kemi në dorë këtë situatë.

Ramiz Alia: Unë e ti e mbaruam, unë me ju mbaruam. Juve tashti duhet të shkoni.

Ndërhyrje nga salla : Shoku Ramiz kemi edhe diçka, kemi edhe diçka, në këtë program...

Ramiz Alia: Nuk është program ky vëlla, janë vetëm kërkesa.

Azem Hajdar i: Nga këto kërkesa që ju parashtruam, ka ndonjë gjë që s’pranohet aty? Cilat kërkesa nuk pranohen?

Ramiz Alia: Cilat kërkesa, se unë s’kam kërkesa këtu.

Arben Demeti : A do të sqarohet opinioni publik mbi të vërtetën e kësaj lëvizjeje?

Ramiz Alia: Ja ku e ke atë redaktorin e “Rinisë”, nesër do të dalë gazeta “Rinia”, tërë këtë bisedë që bëmë ne ose përmbledhjen e saj do ta bëjë. (reagime nga salla)

Tefalin Malshyt i: Ne kërkojmë lirinë e shtypit dhe të fjalës pa censurë.

Ramiz Alia: S’ka censurë për këtë punë.

Shinasi Rama : Ka censure, ka.

Ramiz Alia: Ma thuaj ku është? Ku, ku, ku është? (debate në sallë). Dëgjo, djalë i mbarë këtu.

Edmond Budina: Kur themi për lirinë e shtypit, flasim për gazetën tonë.

Ramiz Alia: Juve kur flisni për gazetën tuaj unë ju thashë shkoni, zbatoni ligjet. Pa ligje nuk del gazetë, të jeni të bindur.

Azem Hajdari: Po derisa të rregullohen ligjet?

Arben Demeti: Për statusin e gazetarit është folur edhe në gazetën “Zëri i Popullit”.

Ramiz Alia: Ka shumë statuse që duhen përcaktuar. Le të caktohen statuse jo vetëm për gazetarët, por për të tërë.

Arben Demet i: Nuk e di, po kam parasysh “Zërin e Popullit” që fliste për këtë punë dhe thoshte konkretisht që: statusi i gazetarit duhet të përcaktohet, pasi shumë nga shokët tanë e kanë pësuar nga burokracia.

Ramiz Alia: Çfarë kanë pësuar? Arben Demeti: E kanë pësuar. Prandaj duhet të bëhet statusi i gazetarit. Burokracia është një koncept shumë i përgjithshëm.

Edmond Budina : Në Qytetin Studenti janë dhënë shumë mendime, madje shumë mendime të ndryshme. Këto a do pasqyrohen në shtyp?

Ramiz Alia: Cilat? Nxirrni gazetën tuaj.

Edmond Budina: Ka 7 ose 10 gazeta.

Ramiz Alia: Jo s’ka, vetëm një gazete ka, “Zëri i Popullit”. Të tjerat i kanë komitetet e partive në rrethe. (ndërhyrje nga salla:është gazeta “Puna”)

Edmond Budina: A mund t’i shfaqim mendimet tona hapur në shtyp, këtu e ka fjalën ky shoku apo jo? T’i themi mendimet hapur. A do i themi mendimet tona ashtu siç i kemi në gazetën “Zëri i Popullit”?

Ramiz Alia: Shkruajini, thojini ashtu si i keni, por unë s’jam redaktor i gazetës “Zëri i Popullit”. (debate në sallë). Ti djalë deri tani më thoshe ndryshe.

Tefalin Malshyti: Ne kemi një gazetë studenti. Faktikisht, ajo gazete pse të jetë 1 herë në dy javë? Pse të mos kalojë në dorën tonë?

Ramiz Alia: Dëgjo, juve e keni parasysh, shtroni ato çështje për të cilat unë mundem t’ju them po ose jo. Por për çështjen që ta keni gazetën ju a ta këtë gazetën rinia, a ta ketë ajo vajza apo ai djali, nuk mund të them unë për këtë. (ndërhyrje nga salla: ne shtrojmë probleme). Shkoni bisedoni me Komitetin e Rinisë së universitetit dhe merruni vesh.

Mimoza Ferraj: Shoku Ramiz, më fal, unë tani kam dalë nga spitali. Azem, një minutë! Shoku Ramiz, kam dy ditë që kam qenë në spital, sot kam dalë. Dhe të paktën të jem e bindur vetë që ata shkopinj që kam ngrënë në kokë dhe në trup, më takojnë apo jo?

Ramiz Alia : Kur, ku i hëngrët?

Mimoza Ferraj: Të dielën.

Ramiz Alia: Ku i hëngrët këta shkopinj?

Mimoza Ferraj: Te muzeu.

Ramiz Alia: Të jesh e bindur, pardon. Unë nuk e përkrah sa për dijeni, nuk e përkrah absolutisht përdorimin e dhunës. (ndërhyrje nga salla: ashtu thonë të gjithë). Jam kundra. Por mos harroni, ua thashë edhe më parë se ka ligje që duhen zbatuar. Të pyeta jo rastësisht se ku i hëngrët ata shkopinj? Se për të ardhur deri aty, mijëra vetë kanë zbritur që nga konviktet deri tek Liceu Artistik. Policia ndal, ka paralajmëruar, ka paralajmëruar, ka paralajmëruar. Nuk e di nëse ke qenë ti aty apo jo, por atje siç më kanë raportuar mua, kanë qëlluar edhe me gurë.

Mimoza Ferraj : Jo shoku Ramiz, ju kanë informuar keq. (reagime nga salla: Jo vetëm me shkopinj shoku Ramiz, por edhe me ujë)

Ramiz Alia: Dale, prit. Problemi është që të jemi korrektë, unë nuk e aprovoj dhe më vjen keq që ju kanë rrahur juve dhe keq kanë bërë.

Mimoza Ferraj: Shoku Ramiz, unë mora mikrofonin e policisë dhe më ka rrahur shefi i policisë.

Ramiz Alia: Dhe ju keni thënë largohuni, ëëëë?

Mimoza Ferraj: Jo, shoku Ramiz po kemi thënë kështu: Ne jemi të partisë, duam partinë dhe kemi dalë thjesht, pasi ju kemi informuar juve për këtë manifestim, që s’kishte asgjë. (ndërhyn Alia:ishte kundër ligjit moj vajzë).

Ramiz Alia: Unë prandaj ju them, që për ligjin e grumbullimeve ju kam thënë qysh atë natë, për ligjin e grumbullimeve ju kam thënë kini kujdes, ka ca ligje, ka ca rregulla. Mos i thyeni ligjet, mos i thyeni rregullat, që të mos bini ndesh. Tashi ndodhi ajo, shumë keq që ka ndodhur kjo.

Arben Lika: Është fjala vetëm për të shtunën, jo për të dielën.

Ramiz Alia: Ajo goca tha për të dielën. Jeni dakord juve që ajo që ndodhi të dielën ishte e drejtë? Jeni dakord juve? (zhurmë dhe fjalë nga salla: në asnjë mënyrë)

Arben Demeti: Si është e drejtë të rrahësh bijtë e popullit?

Ramiz Alia: Shiko ore shok i dashur! Shiko more djalë, asnjë njeri nuk është vrarë, jo, jo.

Arben Lika: Njëri është në gjendje kome.

Ramiz Alia: Jo, nuk është e vërtetë. Sali Berisha, që është mjek atje më raportoi se asnjë nuk ka, më kupton kështu. Asnjë. Unë po të them nga ata njerëz që ka atje.

Azem Hajdari: Po të arrestuar ka njeri?

Ramiz Alia: Asnjë.

Arben Demeti: Shoku Ramiz a ka mundësi të më dëgjoni? Ramiz Alia: Jo, nuk ju dëgjoj më.

Arben Demeti: Nuk më dëgjoni. Atëherë po ju them një gjë që nuk lejohet të rrahësh bijtë e popullit, ti terrorizosh ata me njerëz që vishen me uniforma nga më të ndryshmet. Kush janë këta njerëz pa uniforma, njerëz të veshur me lloj-lloj veshjesh? Po këta që rrahin nuk janë bijtë e popullit? Çfarëdolloj gjëje që mund të kenë bërë këta, çdo veprim duhet të frenohet. ( ndërhyrje nga Ramiz Alia: Ti e the mendimin tënd tashi, duro, duro). Ju na thatë se keni shkarkuar, keni larguar nga byroja politike ata, keni bërë shumë mirë, megjithëse ne nuk ua kërkuam këtë. Kjo gjë duhej bërë më përpara. Ndërkohë, ne kemi ardhur këtu me një vendim të saktë: të shkarkohet nga detyra Hekuran Isai (duartrokitje). Ju kërkojmë si president, që t’i kërkoni Këshillit të Ministrave që të shkarkojë në vend, urgjentisht Hekuran Isain dhe të premten kur të bëni takimin me ne, na raportoni mbi këtë kërkesë. Ky është vendimi, është mendimi i studentëve.

Ramiz Alia: Jo, avash, avash.

Arben Lika: Shoku Ramiz, a mund të na dëgjoni ju lutem?

Ramiz Alia: Jo, nuk dua të dëgjoj më, nuk dua.(ndërhyn Tefalin Malshyti: kur themi do të debatojmë, na dëgjoni shoku Ramiz). Unë ju thashë që në fillim se kur bëhet dialog, ai duhet të jetë demokratik, i kulturuar dhe i durueshëm. (ndërhyn Azem Hajdari: Ju duhet të na dëgjoni shoku Ramiz. Ne kemi besim tek juve). Nuk duhet t’ju mungojë as durimi dhe as mënyra logjike e dialogut. Për çfarë arsye e them këtë? E them këtë sepse se ka ligje, i pëlqejnë ose s’i pëlqejnë ndonjërit, ligjet ekzistojnë. Cili është ky ligj? Është ligji në rastin konkret për grumbullimet, dhe në këtë ligj thuhet se duhet kërkuar leje për këtë çështje. Kupton. Sa ishit në konviktet e universitetit, ky ligj nuk veproi sepse në fund të fundit ishit brenda shtëpisë. (salla: ka vepruar, ka vepruar).

Arben Lika: Ne ju thamë qysh atë natë që jemi takuar se kush ishte fajtor për atë veprim në Qytetin Studenti.

Ramiz Alia: Po, po dhe është arrestuar ai oficeri, të cilit i vodhën koburen. (reagime nga salla). Po tashti juve doni të tëra ti dini, unë po ju them se ai oficer që i është vjedhur koburja është futur në burg.

Arben Lika: Ai është provokator shoku Ramiz, është provokacion. Ka provokatorë edhe nga policia. (ndërhyn Azem Hajdari: Duhet të dish nji të vërtetë shoku Ramiz). Po, ka provokatorë edhe nga policia.

Ramiz Alia: Ai oficer që i vodhën koburen, ai oficer bërtiti dhe qëlloi dikë. Kështu është.

Arben Lika : Unë isha me grupin që erdhëm tek ju. Ju përqafuam dhe ju thamë: Shoku Ramiz, ne porosinë tuaj do jua çojmë studentëve, shokët do i kthejmë në konvikt në bazë të porosisë suaj. Me të mbërritur aty, kur morëm në dorë megafonët dhe filluam të sqarojmë shokët, pra këtu është një çështje minutash, ndodhi ajo që po e quajmë provokacion, d.m.th. vjedhja e revoles. Në këto momente, ministri i Punëve të Brendshme dha urdhrin tri herë rresht: bini, bini, bini mbi ta. Pas kësaj, më fal se më dridhen një çikë duart dhe ndoshta mund të më shpëtojnë edhe lot, por kam parë skena që nuk do i harroj kurrë. Kam parë njerëz që binin përtokë, kam dëgjuar britmat e një vajze, kam parë skena të tmerrshme. Atëherë, nuk e di se çfarë kam bërë, por kam bërë atë që kam shkuar e kam kapur, se ligji është human shoku Ramiz, të mos e harrojmë, kam kapur direkt shokun Hekuran dhe i kam thënë “ne ishim te shoku Ramiz. Ai na dha fjalën se nuk do të prekemi. Ju shkelët urdhrin e tij”. Ai tha se nuk është e vërtetë, nuk është e vërtetë, ti e pe vetë. Jo i thashë unë, ju e dhatë urdhrin. Kjo ishte e gjitha.

Ramiz Alia: Avash, avash. Prit, dale, dale. ( ndërhyrje nga salla: A ka të drejtë ai) A ka të drejtë ai? Ka, si nuk ka, ministri i Brendshëm është. Unë nuk kam të drejtë të jap. (qesh). Unë nuk jam dakord për përdorimin e dhunës, askush nuk është dakord për përdorimin e saj, ndaj ka dalë edhe ai ligj që ka dalë. Ai ligj ka dalë që ndalon grumbullimet pa leje. Duhesh të kërkosh leje që të bësh grumbullime të atilla. Çështja është, madje unë prandaj ju kërkova miqësisht. Ju thashë kini kujdes mos kaloni kufijtë e ligjit, sepse sa jeni aty ku jeni nuk ju kap ligji, pastaj po kalove të kap ligji. Tashi, ai shoku atje thotë se është kategorikisht kundra ligjit (reagime nga salla: S’jemi kundra ligjit). Dëgjoni një gjë. Problemi është se kush nuk zbaton ligjin, ndaj tij ligji duhet të veprojë. Ligji duhet të veprojë në të dyja krahët. Ai oficer, që ishte shkaktari i parë, tani është në burg (reagime nga salla: kjo është taktika juaj). Jo, jo, nuk është punë taktike, ai oficer provokoi se ai qëlloi i pari. Ti që do shkarkimin e ministrit nuk diskutohet kështu, duhet me qenë një çikë më të qetë në diskutim. Ligjin për grumbullimet e ka tërë bota. Bile ligji gjermano- perëndimor, e kam lexuar vetë me sytë e mi, thotë: oficeri që ka drejtimin thotë ndal një herë, ndal dy herë, ndal tri herë dhe duhet të qëllojë, qëllon me armë. ( reagime nga salla: nuk e ka një gjë të tillë). Thua ti? Ore t’jua sjell nesër unë ligjin dhe ta shikoni.

Dialogu i studentëve me ish-Presidentin Ramiz Alia, në 11 dhjetor 1990, mbyllet me apel kundër dhunës dhe me premtimin e ngritjes së partisë së re. Në këtë pjesë të fundit debatohet për kultin e individit, ndërsa studentët vlerësojnë Alinë se nuk ka buste. Pjesa e fundit dominohet nga Alia, i cili nuk rresht së apeluari për qetësi. Debati i pacensuruar mes studentëve dhe Alisë u botua i plotë në librin e publikuar nga Aleksandër Meksi.

Mimoza Ferraj : E pse duhet të kopjojmë gjermanët ne? Ligjet i bëjmë vetë, pse duhet të kopjojmë të tjerët?

Ramiz Alia: Ato ligje do bëjmë edhe ne. Ligji që kemi bërë ne na përshtatet neve. Çdo vend ka ligjet e veta. Duhet të ecim në rrugë normale apo anormale? (ndërhyrje nga salla: kjo është anormale). Nëse kërkoni të ecni në rrugë anormale, ta dini se ato nuk çojnë drejt shëndoshjes së gjendjes. Prandaj, përfundimisht jua thashë, ju them prapë, se asnjëra palë nuk duhet të ecë drejt dhunës.

Azem Hajdari: Ne nuk jemi për dhunë. Ramiz Alia : Nuk duhet të ecim drejt dhunës. Asnjë nuk duhet të ecë drejt dhunës. Të gjithë duhet të zbatojmë ligjet. Nëse thyhen ligjet e shtetit, kushdo që i thyen, gabon. Prandaj, eksperienca ka në botë sa të doni, që tregon se është ecur drejt dhunës. Unë personalisht jam kundër një rruge të atillë. Prandaj duhet të përpiqemi të bisedojmë, të jemi për dialogun, të bisedojmë, të jemi të rregullt me gjërat, për të tërë flas, për gjithë popullin. Mos harroni, unë për këtë ju ftoj. Çdo gjë t’ia nënshtrojmë interesave të popullit, çdo gjë t’ia nënshtrojmë interesave te atdheut. Shokë të dashur, ju lutem kini kujdes, kini kujdes. Nuk vlerësohet si duhet situata, situata e përgjithshme. Nuk janë situatat aq të qeta sa duken në sipërfaqe, prandaj mos lëmë shtigje për rreziqe që mund t’i kanosen lirisë dhe pavarësisë së atdheut tonë. Këtu kjo është një detyrë e tërë neve, duke filluar që nga unë dhe deri tek ai fëmija më i vogël. Këtë unë ju bëj thirrje juve; studentëve, rinisë në radhë të parë, e cila ka qenë dhe është një forcë e gjallë e kombit, e cila kupton, është një forcë që do të çojë përpara atdheun tonë socialist, do të çojë përpara interesat e popullit. Prandaj, në këtë plan, në këtë kuadër, secili nga ju të vejë forcat dhe përpjekjet. Ju vendosni si të doni për këtë shoqatën që do bëni. Mos më fusni mua në këto, se pastaj do kërkoni që të bëhem edhe anëtar i partisë (të qeshura në sallë). Mua mos më futni në ato, si të thuash, planet që ashtu juve. Ju këshilloj edhe njëherë që të shkoni në shkollë, të shkoni në mësime, të punoni atje për të gjitha këto plane, programe, synime që keni ju.

Arben Demeti: Fillimisht do të thoja që...

Ramiz Alia: Vetëm shiko, shiko para se të vendosim, për atë çështje unë do ju thosha një gjë, të vendosim një rregull. Unë për vete jam për rregulla, jam që të respektohen normat e caktuara në jetën tonë. Tashti, në qoftë se do të ecim në këtë rrugë, kupton, kjo është rruga e drejtë. Në qoftë se mendojmë se do të përdorim rrugë të tjera, ato janë të gabuara. (ndërhyn Arben Imami: Jo shoku Ramiz, asnjë nuk..) Unë jam për rrugën e dialogut, të diskutimit të qetë dhe për këtë unë nuk i kursehem asgjëje. Unë isha gati të vija edhe atje, në konviktin e studenteve (reagime nga salla). Dale, dale mos u nxitoni, d.m.th edhe atë e bëja, megjithëse e dija ( studentët nuk shkonin në shkollë pa ardhur ti) vetëm një gjë logjike është. Nuk ju kam refuzuar asnjëherë. Dëshira ime është të mbaj kontakte me të rinjtë, të dialogoj me to. Çështja është këtu, nëse do të bëhet një takim...

Azem Hajdari: Dialogu duhet të jetë i sinqertë, nuk ka pse të thuhet ju duhet të shkoni në mësim dhe pastaj të bëjmë dialog. Ramiz Alia: A jo, tashti s’ka kuptim. Tani ti më vë kushte. (ndërhyrje nga salla: këto janë kërkesat e studentëve)

Azem Hajdari : Ne nuk vëmë kushte, po ju paraqesim kërkesat.

Arben Demeti: Me lejoni të bëj një përmbledhje të fjalës suaj shumë shkurt, se shpresoj se ky nuk do jetë takimi i fundit, pasi siç na ka ardh njoftimi ditën e premte, do bëjmë një takim me ju në Pallatin e Kongreseve. Meqë jam këtu, ora gjashtë është një çikë vonë, por e diskutojmë edhe këtë çështje. Ramiz Alia: E bëjmë edhe në dy po deshe.

Arben Demeti : Në fund të fundit, meqë jemi dhe në pragun e zgjedhjeve dhe kjo ndër të tjera e bënte më imediate këtë lëvizje, është kjo, që kjo organizatë, kjo parti politike, që do të krijohet shumë shpejt brenda disa ditëve, neve, të paraqesim kandidatët tanë në të gjitha zonat elektorale të vendit dhe kemi besimin e plotë se do të fitojmë shumicën e parlamentit, shumicën e Kuvendit Popullor. Ky është qëllimi shumë i lartë që kemi ne. Duke arritur që të fitojmë shumicë në Parlament, do të bëjmë atë që Parlamentin tonë ta kthejmë nga një levë, deri tani jo fort efikase për Shqipërinë, që nuk e ka luajtur fare rolin që duhet të luante, në një organizëm ligjvënës fuqiplotë të Shqipërisë që do të vendosi për fatet e popullit dhe atdheut në mënyrën më të saktë dhe më të plotë. Lidhur me figurën tuaj, ju e dini. Unë personalisht doja t’u thosha diçka, megjithëse nuk doja ta merrnit vesh që jua kam thënë unë. Ju kam cilësuar nga fillimi i këtij viti, në bisedat me studentët, figurën tuaj, meqë ju i dhatë i pari hov procesit të demokratizimit dhe pata parasysh të tjerë, një rrjetë merimangash frenuese (ndërhyn Ramiz Alia: Jo, jo mos fol kështu) për këtë punë, kështu e kam thënë, duhet të ngremë një çikë zërin për figurën e shokut Ramiz, sepse sikur s’jeni ndjerë shumë.

Ramiz Alia: Jo, unë nuk kam nevojë, nuk dua.

Arben Demeti: Ju nuk keni nevojë. Sikur të kisha ndonjë perçe në fytyrë, më mirë do ishte. Fakti është se ju nuk keni ndonjë bust, nuk kemi parë ndonjë bust të Ramiz Alisë ndokund.

Ramiz Alia: S’duhet të ketë (reagime nga salla)

Arben Demeti: Qartë, nuk duhet të këtë, është shumë e drejtë. Po ne kemi shumë buste të tjera, mos i përmendim këtu.

Ramiz Alia: Janë me meritë. (duartrokitje të gjata)

Arben Demeti: Sa e nevojshme dhe sa e domosdoshme është qenia juaj atje, aq e nevojshme dhe aq e domosdoshme duhet të jetë eleminimi i disa njerëzve (debate në sallë)

Arben Imami: Juve jeni pionier i demokracisë.

Ramiz Alia: Shiko, mos më bëj elozhe shumë, se pastaj do inatosem.

Arben Imam i: Nuk janë elozhe.

Ramiz Alia: Epo, ik tashti. Nuk më duhen. E mo, mbarove ti tani?

Arben Demet i: Jo, nuk kam mbaruar, kam shumë për të thënë. Ramiz Alia : Epo, mos i harxho të gjitha tani. Hajde ta mbyllim, (ndërhyrje nga salla: të duam shumë). Edhe unë ju dua shumë.