tIstilah 8/22/2011

Eng BM a posteriori a posteriori a posteriori distribution taburan a posteriori a posteriori probability kebarangkalian a posteriori a priori a priori a priori distribution taburan a priori a priori probability kebarangkalian a priori abacus sempoa/ cepua/ dekak-dekak abbreviated address calling panggilan alamat tersingkat abbreviation singkatan Abelian group kumpulan Abelan Abel's inequality ketaksamaan Abel abend aben abend dump lambak aben abend exit keluar aben abend recovery program aturcara pemulihan aben abnormal end (abend) pengakhiran abnormal (aben) abnormal termination routine rutin penamatan abnormal abort henti paksa; batal abridged multiplication pendaraban tersingkat abscissa absisa absolute mutlak absolute address alamat mutlak absolute addressing pengalamatan mutlak absolute coding pengekodan mutlak/ pengkodan mutlak absolute coefficient pekali mutlak absolute command perintah mutlak absolute convergence ketumpuan mutlak; pertumpuan mutlak; penu absolute coordinate koordinat mutlak absolute derivative terbitan mutlak absolute deviation sisihan mutlak absolute error ralat mutlak absolute expansion kembangan mutlak; pengembangan mutlak absolute instruction arahan mutlak absolute moment momen mutlak absolute motion gerakan mutlak absolute unit unit mutlak absolute value nilai mutlak absolutely continuous selanjar secara mutlak absolutely summable terhasil tambah secara mutlak absorbing barrier sawar penyerap absorbing boundary sempadan penyerap absorbing state keadaan menyerap absorption penyerapan absorption law hukum penyerapan absorption probability kebarangkalian serapan abstract niskala; abstrak abstract algebra algebra niskala abstract symbol simbol niskala abstracting program aturcara pengabsrakan abstraction peniskalaan; pengabstrakan

Page 1 tIstilah 8/22/2011

Eng BM abstractly equivalent setara secara abstrak abundant number nombor lebih accelerate pecut accelerated aging penuaan terpecut accelerated test ujian terpecut acceleration pemecutan; pecutan; kepecutan acceleration time masa pecutan accelerator pemecut accelerator board papan pemecut accept terima acceptable assignment of probabilities umpukan kebarangkalian terterima acceptance penerimaan acceptance region rantau penerimaan acceptance test ujian penerimaan access capaian access arm lengan capaian access channel saluran capaian access code kod capaian access cycle kitar capaian access device peranti capaian access mechanism mekanisme capaian access method kaedah capaian access mode mod capaian access path laluan capaian access permission keizinan capaian access right hak capaian access storage storan capaian access time masa capaian accessibility boundary point titik sempadan tercapai accessible state keadaan boleh capai accessing formula rumus capaian accessor control kawalan pencapai accessor controller pengawal pencapai account akaun account card kad akaun account payable akaun belum bayar account receivable case study kajian kes akaun patut terima accounting file fail akaun accounting form borang akaun accounting machine mesin pengakaunan accumulate tumpuk accumulated deviation sisihan bertumpuk accumulated value nilai bertumpuk accumulating counter pembilang tumpuk accumulation tumpukan; penumpukan accumulation factor faktor tumpukan accumulation of error penumpukan ralat accumulation point titik tumpukan accumulation problem masalah tumpukan accumulation schedule skedul tumpukan

Page 2 tIstilah 8/22/2011

Eng BM accumulator penumpuk; akumulator accumulator shift anjakan penumpuk accuracy kejituan accuracy control character aksara kawalan kejituan accuracy in measurement kejituan dalam sukatan accurate jitu accurate to n decimal places jitu ke n tempat perpuluhan ace (card) sat acknowledge (ACK) akuan acknowledge character aksara akuan acoustic coupler pengganding akustik acre ekar acronym akronim activation record rekod penggiatan active giat/ aktif active port liang aktif active time masa giat/ masa aktif activity kegiatan; keaktifan activity analysis analisis kegiatan activity ratio nisbah kegiatan actual hakiki actual address alamat hakiki actual key kunci hakiki actual machine language bahasa mesin hakiki actual value nilai hakiki actuarial statistics statistik aktuari/ ilmu statistik aktuari actuary aktuari acute angle sudut tirus acute-angled triangle segitiga bersudut tirus acyclic tak berkitar langsung acyclic network rangkaian tak berkitar langsung Ada Ada add tambah added tertambah addend yang ditambah adder penambah adder-subtracter penambah-penolak addition penambahan; tambahan addition of variates penambahan variat addition operation operasi penambahan addition property of inequalities sifat penambahan ketaksamaan additive terhadap penambahan; bahan tambah; berday additive constant pemalar bahan tambah additive identity identiti terhadap penambahan additive inverse songsangan terhadap penambahan additive model model berdaya tambah additive process proses berdaya tambah additive property sifat berdaya tambah additive set function fungsi set berdaya tambah additivity daya penambahan

Page 3 tIstilah 8/22/2011

Eng BM additivity of mean daya penambahan min additivity requirement keperluan daya penambahan address alamat address bus bas alamat address format format alamat address modification pengubahsuaian alamat address multiplexor pemultipleks alamat address register daftar alamat addressee yang dialamat addressing pengalamatan addressing mode mod pengalamatan adherence point titik adheren adherent adheren adjacent bersebelahan; sebelah adjacent angle sudut sebelah adjacent angles sudut bersebelahan adjacent extreme point titik ekstrim sebelah adjacent side sisi sebelah adjoint dampingan/ adjoin adjoint matrix matriks dampingan adjunction space ruang adjungsi administrative data processing pemprosesan data pentadbiran admissibility keterakuan/ kebolehakuan admissible teraku/ boleh diaku admissible basis asas teraku admissible decision function fungsi keputusan teraku admissible error ralat teraku admissible estimate anggaran teraku admissible hypothesis hipotesis teraku admissible number nombor teraku admissible statistical decision function fungsi keputusan statistik teraku admissible strategy strategi teraku admissible test ujian teraku advanced calculus kalkulus lanjutan advanced programming pengaturcaraan lanjutan aerial cable kabel aerial affine afin affine geometri afin affine variety aneka afin aggregate agregat aggregation pengagregatan aggregative berdaya agregat; pengagregatan aggregative index indeks pengagregatan aggregative model model berdaya agregat air speed laju di udara airlines reservastion system sistem tempahan penerbangan algebra algebra/ aljabar algebraic equation persamaan algebra algebraic expression ungkapan algebra algebraic factor faktor algebra

Page 4 tIstilah 8/22/2011

Eng BM algebraic function fungsi algebra algebraic manipulation language bahasa manipulasi aljabar algebraic method kaedah algebra algebraic number nombor algebra algebraic representation perwakilan algebra algebraic sign tanda algebra algebraic solution penyelesaian algebra algebraic sum hasil tambah algebra ALGOL ALGOL algorithm algoritma algorithmic convergence penumpuan algoritma algorithmic language bahasa algoritma alias atawa/ alias alignment penjajaran; pembarisan allocate memperuntukkan allocation peruntukan allocation of a sample peruntukan sampel allocation problem masalah peruntukan allocation treatment peruntukan perlakuan allowable defect kecacatan terbenarkan allowable errror ralat terbenarkan all-purpose computer komputer serbaguna almost certain hampir pasti almost certain convergence pertumpuan hampir pasti almost complex manifold manifol hampir kompleks almost everywhere convergence pertumpuan hampir di mana-mana alpha cut-off penggal alfa alpha index indeks alfa alphabet abjad alpha-beta procedure tatacara alfa-beta alphabetic abjad; berabjad alphabetic character aksara abjad alphabetic code kod abjad alphabetic field medan abjad alphabetic string rentetan berabjad alphabetic word perkataan berabjad alpha-error ralat alfa alphanumeric abjad-angka alphanumeric character aksara abjad-angka alphanumeric code kod abjad-angka alphanumeric field medan abjad-angka alteration switch suis peminda alternate selang-seli; berselang-seli alternate angle sudut selang-seli alternate angles sudut berselang-seli alternate interior angle sudut pendalaman selang-seli alternate routing laluan selang-seli alternate segment tembereng selang-seli alternating group kumpulan selang-seli alternating series siri selang-seli

Page 5 tIstilah 8/22/2011

Eng BM alternative alternatif alternative debt hutang alternatif alternative hypothesis hipotesis alternatif altitude altitud ambiguity ambiguiti ambiguous berambiguiti ambiguous case kes berambiguiti amicable numbers nombor karib amount amaun amount of inspection amaun pemerinyuan ampere ampere amplifier amplifier amplitude amplitud analogous to seanalog dengan analogously secara analog analog-to-digital converter penukar analog-digit analogue analog analogue channel saluran analog analogue computer komputer analog analogue data data analog analogy keanalogan/ analogi analyse analisiskan analysis analisis analysis of variance analisis varians analyst juruanalisis analytic analisis analytic continuation penyelanjaran analisis analytic function fungsi analisis analytic geometry geometri analisis analytical engine enjin analisis analytical geometry geometri beranalisis analyticity keanalisisan ancestor leluhur and dan AND gate pepintu DAN and/or graph graf dan/atau angle sudut angle at a point sudut di titik angle at centre sudut di pusat angle between planes sudut antara satah angle bisector pembahagi dua sama sudut angle in segment sudut dalam tembereng angle of depression sudut tunduk angle of elevation sudut dongak angle of incidence sudut tuju angle of inclination sudut condong angle of reflection sudut balikan angle of refraction sudut biasan angle sum hasil tambah sudut angular bersudut; sudut; menyudut

Page 6 tIstilah 8/22/2011

Eng BM angular acceleration pecutan sudut angular momentum momentum sudutan angular motion gerak sudut angular region rantau sudut angular transformation penjelmaan sudut angular velocity halaju sudut anharmonic ratio nisbah anharmonik animation penganimatan/ dalangan anisotropic anisotropi anisotropy anisotropi annihilate musnah habis annihilator pemusnah habis annotation anotasi/ catatan annotation symbol lambang catatan annuity anuiti annuity-due anuiti serta-merta annulus anulus annunciator pelapor anomaly anomali antecedent antijadian/ anteseden anticlockwise lawan arah jam antiderivative antiterbitan anti-isomorphism anti-isomorfisma antilogarithm antilogaritma antinomy antinomi antipodal berantipod; antipod antipode antipod antisymmetric antisimetri aperiodic tak berkala langsung aphelion aphelion appendix lampiran appendix table jadual lampiran application penggunaan; pengenaan; penerapan application software perisian aplikasi/ perisian penggunaan applicative language bahasa penggunaan applied mathemetics matematik gunaan/ ilmu matematik gunaan apply kenakan; gunakan approach pendekatan; dekati appropriate entry pemasukan berpatutan approximate hampiran; hampir approximate to nearest unit hampir kepada unit terdekat approximately secara hampir/ kira-kira/ lebih kurang approximation penghampiran apsidal distance jarak apsis arbitrarily secara sebarangan arbitrary sebarangan/ sembarangan arbitrary constant pemalar sebarangan arc lengkok arc length panjang lengkok arch gerbang

Page 7 tIstilah 8/22/2011

Eng BM Archimedian ordered field medan tertib Archimedes arcsine lengkok sinus arcwise connected terkait lengkok demi lengkok area luas; kawasan area code kod kawasan area coordinate koordinat luas area function fungsi keluasan area sampling pensampelan kawasan area under frequency curve luas di bawah lengkung kekerapan Argand diagram gambarajah Argand argument (logic) hujah argument (of complex number) sudutan arithmetic aritmetik arithmetic mean min aritmetik arithmetic operation operasi aritmetik arithmetic progression janjang aritmetik arithmetic sequence jujukan aritmetik arithmetic series siri aritmetik arithmetic-logic unit (ALU) unit aritmetik-mantik (UAM) arm movement gerakan lengan arms of angle lengan sudut arrangement susunan array tatasusunan arrival distribution taburan ketibaan arrival rate kadar ketibaan arrow diagram gambarajah anak panah artificial cognition kenalan buatan artificial intelligence (AI) kecerdasan buatan/ kepintaran buatan artificial language bahasa buatan artificial variable pembolehubah buatan ascending order tertib menaik; peringkat menaik ascending order of magnitude peringkat menaik mengikut magnitud ascending power kuasa menaik ASCII ASCII assemble himpun assembler penghimpun assembler language bahasa penghimpun assembly perhimpunan assembly file fail perhimpunan assembly language bahasa perhimpunan assembly routine rutin perhimpunan assembly subroutine subrutin perhimpunan assertion penegasan; tegasan assign umpuk assignment umpukan assignment problem masalah umpukan assignment statement pernyataan umpukan associate sekutu associated eigenvector vektor eigen tersekutu association sekutuan

Page 8 tIstilah 8/22/2011

Eng BM associative kalis sekutuan; sekutuan associative language bahasa sekutuan associative law hukum kalis sekutuan associativity kekalisan sekutuan; kesekutuan assosiator penyekutu assume anggap/ andai assumption anggapan/ andaian assurance jaminan; asurans asterisk asteriska asyllogistic argument hujah asilogisma asymmetric asimetri asymmetry asimetri asymptote asimptot asymptotic distribution taburan asimptot asymptotic function fungsi asimptot asymptotic normality kenormalan asimptot asymptotic value nilai asimptot asynchronous computer komputer asinkroni asynchronous transmission pemancaran asinkroni at least sekurang-kurangnya at most selebih-lebihnya at right angles pada sudut tegak atlas atlas atmosphere atmosfera atmospheric pressure tekanan atmosfera atom atom atomic measure sukatan atom attach semat attaching map peta penyemat attraction tarikan; penarikan attractive force daya tarikan attribute atribut audio response unit unit sambutan audio audit trail jejak audit augment imbuh augmented matrix matriks imbuhan autocorrelated series siri berautokorelasi autocorrelation autokorelasi autocovariance autokovarians automata automata automata theory teori automata automated glossary glosari berautomatik automatic automatik automatic abstracting pengabstrakan automatik automatic computer komputer automatik automatic data processing pemprosesan data automatik automatic indexing pengindeksan automatik automatic paper carriage penyorong kertas automatik automatic programming pengaturcaraan automatik automatic stop penghentian automatik

Page 9 tIstilah 8/22/2011

Eng BM automation pengautomatikan automorphic automorfisma automorphism automorfisma autonomous berautonomi autoplotter autopemplot autoregression autoregresi autoregressive time series siri masa autoregresi autostart automula auxiliary angle sudut bantu auxiliary circle bulatan bantu auxiliary equation persamaan bantu auxiliary storage storan bantu available machine time masa mesin yang ada average purata average life purata hayat axial plane satah paksian axial ratio nisbah paksian axial vector vektor paksian axiom aksiom axiom of choice aksiom pilihan axiomatic aksioman; beraksiom axiomatic method kaedah aksioman axis paksi axis of revolution paksi pusingan axis of symmetry paksi simetri azimuth azimut Babbage analytical engine enjin analisis Babbage back track patah balik background job kerja latar belakang background processing pemprosesan latar belakang backing store stor bantuan backlog baklog backspace anjak ke belakang/ balik-ruang/ undur ruang backspace character aksara anjakan ke belakang backtrack patah balik back-up bantuan backup file fail salin-bantu backup tape pita salin-bantu back-up tape pita bantuan backward computation pengiraan ke belakang backward difference beza ke belakang backward equation persamaan ke belakang backward induction pengaruhan ke belakang backward pass laluan ke belakang bad sector sektor rosak balance neraca; baki balanced classification pengelasan seimbang balanced confounding pembauran seimbang balanced difference beza seimbang balanced incomplete block blok tak lengkap seimbang

Page 10 tIstilah 8/22/2011

Eng BM balanced sample sampel seimbang balanced tree pokok seimbang balancing pengimbang; pengimbangan; mengimbang balking enggan ball bola band jalur band chart carta jalur bandwidth lebar jalur banking (of road) pelerengan (jalan) bar bar; palang; benting; batang; keping bar chart carta palang bar code kod palang/ kod bar bar code reader pembaca kod bar bar code scanner pengimbas kod bar bar graph graf palang barrel printer pencetak tahang barycentric coordinates koordinat baripusat base tapak; pangkalan; asas; dasar base address alamat asas/ alamat dasar base angle sudut tapak base exchange pertukaran asas base line garis tapak base of a numbering system asas sistem penomboran base of isosceles triangle tapak segitiga kaki sama base of logarithm asas logaritma base page halaman asas base to height ratio nisbah tapak dengan tinggi base vector vektor pengkalan baseband transmission penghantaran jalur asas basic asas basic access method kaedah capaian asas basic assumption anggapan asas basic data data asas basic feasible solution penyelesaian asas tersaur basic file fail asas basic input/output system sistem asas input/output basic instruction arahan asas basic variable pembolehubah asas BASIC(computer language) BASIC basis asas batch kelompok/ bayaan batch file fail kelompok batch header kepala kelompok batch monitor monitor kelompok batch operating system sistem pengoperasian kelompok batch processing pemprosesan kelompok batch total jumlah kelompok batching memproses secara berkelompok baud baud baud rate kadar baud

Page 11 tIstilah 8/22/2011

Eng BM Baudot code kod Baudot Bayes decision rule petua keputusan Bayes Bayes solution penyelesaian Bayes Bayesian interval selang Bayesan BCD BCD bead manik bearing bearing bel bel Bell character aksara Bell benchmark tanda aras benchmark problem masalah tanda aras benchmark test ujian tanda aras bending moment momen membengkok Bernoulli number nombor Bernoulli Bernoulli trial cubaan Bernoulli Bernoulli variable pembolehubah Bernoulli best critical region rantau genting terbaik best estimator penganggar terbaik best fit penyuaian terbaik; kesuaian terbaik best linear unbiased estimator penganggar saksama linear terbaik beta coefficient pekali beta beta cut-off penggal beta beta distribution taburan beta beta function fungsi beta beta-error ralat beta between group difference beza antara kumpulan bias pincang biased estimate anggaran pincang biased in first out masuk pincang keluar dahulu bichotomy principle prinsip bikotomi biconditional dwisyarat bicontinuous dwiselanjar bidirectional bus bas dwiarah bidirectional flow aliran dwiarah bidirectional printer pencetak dwiarah bifactor bifaktor bijection bijeksi bijective mapping pemetaan bijeksi bilateral dwisisi bilateral exponential distribution taburan eksponen dwisisi bilateral Laplace transform jelmaan Laplace dwisisi bilateral shift anjakan dwisisi bilateral symmetry simetri dwisisi bilinear bilinear bilinear transformation penjelmaan bilinear billion bilion bimatrix game permainan bimatriks bimodal (ber)bimod bimodal distribution taburan berbimod binary dedua/ biner; perduaan/ biner

Page 12 tIstilah 8/22/2011

Eng BM binary arithmetic operation operasi aritmetik perduaan binary card kad perduaan binary cell sel perduaan binary chop penggalan dedua binary code kod perduaan binary coded decimal perpuluhan berkod perduaan binary digit digit perduaan binary file fail perduaan binary incremental representation perwakilan tokokan perduaan binary notation tatatanda perduaan binary number nombor perduaan binary numeral angka perduaan binary operation operasi dedua binary relation hubungan dedua binary row baris perduaan binary scale skala perduaan binary search gelintaran dedua binary system sistem perduaan binary tree pokok dedua binary unit unit perduaan binary variable pembolehubah perduaan binary-to-decimal conversion pertukaran perduaan kepada perpuluhan binomial binomial binomial coefficient pekali binomial binomial distribution taburan binomial binomial expansion kembangan binomial binomial population populasi binomial binomial probability distribution taburan kebarangkalian binomial binomial theorem teorem binomial binormal binormal biometry biometri BIOS BIOS bipolar factor faktor dwikutub biprism biprisma biquinary code kod bikuiner birth and death process proses lahir mati birth process proses kelahiran birth rate kadar kelahiran bisect bahagi dua sama bisection pembahagian dua sama bisector pembahagi dua sama bistable bistabil bit bit bit density ketumpatan bit bit location lokasi bit bit manipulation manipulasi bit bit map peta bit bit pattern pola bit bit per second bit sesaat bit position kedudukan bit

Page 13 tIstilah 8/22/2011

Eng BM bit rate kadar bit bit stream strim bit bit string rentetan bit bivariate bivariat bivariate cumulative distribution taburan longgokan bivariat bivariate frequency distribution taburan kekerapan bivariat blank character aksara kosong blink kelip block blok block copy salinan blok block diagram gambarajah blok block gap jurang blok block ignore character aksara penepian blok block length panjang blok block loading pemuatan blok block mark tanda blok block record blok rekod block search gelintaran blok block sort isihan blok block transfer pemindahan blok blocking factor faktor pemblok board papan bob (of pendulum) batu ladung body jasad; badan Boolean add tambah Boolean Boolean algebra algebra Boolean; aljabar Boolean Boolean logic mantik Boolean/ logik Boolean Boolean operation operasi Boolean Boolean operator pengoperasi Boolean boot sector sektor but bootstrap cangkuk/ but Borel field medan Borel bottleneck kejejalan bottom margin jidar bawah bottom-up process proses bawah-atas bottom-up programming pengaturcaraan bawah-atas bound batas; terikat; tuju bound check semakan batas boundary sempadan boundary condition syarat sempadan boundary line garis sempadan boundary point titik sempadan boundary tag method kaedah karcis sempadan boundary value problem masalah nilai sempadan bounded terbatas; dibatasi bounded linear operator operator linear terbatas bounded pair pasangan terbatas bounded set set terbatas bounded variation ubahan terbatas bracket tanda kurung

Page 14 tIstilah 8/22/2011

Eng BM branch cabang; cawangan branch and bound cabang dan batas branch cut potongan cabang branch instruction arahan cabang branch node nod cabang branch point titik cabang branch statement pernyataan cabang branching process proses bercabang breadboard papan reka breadth lebar breadth-first search gelintaran lebar-dahulu break putus; tergendala break key kekunci break break-even analysis analisis pulang modal breakpoint titik putus breakpoint instruction arahan titik putus bribing menyogok bridgeware bahan titi bridging penitian broadband jalur lebar broadband transmission penghantaran jalur lebar broken line garis putus brother link pepaut adik beradik Brownian motion process proses gerakan Brownan bubble memory ingatan gelembung/ ingatan raneh bubble sort isihan gelembung bucket bakul bucket sort isihan bakul buddy system sistem kawan buffer penimbal buffer store stor penimbal buffered input/output input/output tertimbal bug kesilapan/ pepijat built-in check semakan bina-dalam built-in routine rutin bina-dalam bulk arrival ketibaan pukal bulk sampling pensampelan pukal bulk service khidmat pukal bundle berkas burst letus; cerai burst mode mod letusan burster mesin pencerai bursting penceraian; peletusan bus bas bus line talian bas busy period tempoh sibuk; kala sibuk buzzer pendengung byte bait cable kabel cable connector penyambung kabel

Page 15 tIstilah 8/22/2011

Eng BM cache memory ingatan para CAD CAD CAI CAI calculate hitung calculating machine mesin hitung calculation perhitungan calculator kalkulator calculus kalkulus calculus of residues kalkulus persisaan calculus of variation kalkulus ubahan call by name panggil dengan nama call by value panggil dengan nilai call instruction arahan panggil calling sequence jujukan panggilan cancellation pemansuhan candidate key kunci calon canon kanun canonic kanonik canonical kanonik; berkanonik; berkanun canonical analysis analisis kanonik canonical form bentuk kanonik canonical set set kanonik canonical variate variat kanonik Cantor discontinuum bukan kontinum Cantor capacity muatan/ kapasiti; kemampuan capacity of memory muatan ingatan capital budgeting pembelanjawan modal card kad; daun terup card aperture bukaan kad card column lajur kad card deck dek kad card feeder pengisi kad card field medan kad card format format kad card hopper bekas masuk kad card image imej kad card layout sheet helaian bentangan kad card punch penebuk kad card reader pembaca kad card row baris kad card sorter pengisih kad card stacker penimbun kad card verifier pentahkik kad cardinal number nombor kardinal cardinality kekardinalan cardioid jejantung/ kardioid card-to-print kad-ke-cetakan card-to-tape kad-ke-pita caret karet carriage penyorong

Page 16 tIstilah 8/22/2011

Eng BM carriage control tape pita kawalan penyorong carriage return kembali pembawa/ kembali penyorong Cartesian Cartesan Cartesian coordinate koordinat Cartesan Cartesian geometry geometri Cartesan Cartesian product set set hasil darab Cartesan Cartesian sequential test ujian jujukan Cartesan cartogram kartogram cartridge kartrij cascade control kawalan latar case kes/ kasus case study kajian kes cassette kaset catalog katalog catalogue katalog cataloguing mengkatalog catastrophe process proses malapetaka categorised data data terkategori category kategori catenary katenary cathode ray tube tiub sinar katod Cauchy distribution taburan Cauchy causal implication implikasi bersebab causal relationship perhubungan bersebab causality kebersebaban cause and effect sebab dan kesan cell sel cell frequency kekerapan sel cellular map peta bersel cellular splitting pembelahan sel censored sample sampel tertapis censoring penapisan centimetre sentimeter central pusat; memusat central angle sudut pusat central confidence interval selang keyakinan memusat central limit theorem teorem had memusat central moment momen pusat; momen memusat central processing unit (CPU) unit pemprosesan pusat (UPP) central processor pemproses pusat central symmetry simetri memusat central tendency kecenderungan memusat central terminal terminal pusat centralised data processing pemprosesan data terpusat centraliser pemusat centre pusat centre line garis tengah centre of circle pusat bulatan centre of curvature pusat kelengkungan centre of gravity pusat graviti

Page 17 tIstilah 8/22/2011

Eng BM centre of mass pusat jisim centre of oscillation pusat ayunan centre of percussion pusat sentakan centre of symmetry pusat simetri centrifugal force daya mengempar centripetal force daya memusar centroid sentroid chain rule petua rantai chained file fail berantai chained list senarai berantai chained record rekod berantai chaining perantaian chance peluang chance variable pembolehubah peluang change of scale pertukaran skala; perubahan skala change of unit pertukaran unit; perubahan unit channel saluran; terusan character aksara; watakan character code kod aksara character density ketumpatan aksara character font fon aksara character generator penjana aksara character out aksara keluar character per second (cps) aksara per saat (aps) character pitch pic aksara character reader pembaca aksara character recognition pengecaman aksara character set set aksara character size saiz aksara character string rentetan aksara character suppression penindasan aksara characterisation pencirian characterise cirikan characteristic ciri; cirian characteristic curve lengkung cirian characteristic equation persamaan cirian characteristic function fungsi cirian characteristic polynomial polinomial cirian characteristic root punca cirian characteristic value nilai cirian charge-couple device peranti cas terganding chart carta Chebychev inequality ketaksamaan Chebychev check bit bit semak check character aksara semak check digit digit semak check out penyemakan checking program aturcara semakan checking routine rutin semakan check-out compiler pengkompilasi semak

Page 18 tIstilah 8/22/2011

Eng BM checkpoint titik semak checksum penyemakan hasil tambah chief series siri utama chip cip chi-square distribution taburan khi kuasa dua choice function fungsi pilihan chord of circle perentas bulatan chord of contact perentas sentuhan chordal distance jarak sentuhan chromatic number nombor kromat chronology kronologi/ tawarikh circle bulatan circle of Appollonius bulatan Appollonius circle of convergence bulatan pertumpuan circle of curvature bulatan kelengkungan circuit litar circuit board papan litar circuit switching pensuisan litar circular membulat; bulatan; berkeliling; pekeliling; edar circular angle sudut membulat circular arc lengkok bulatan circular cone kon membulat circular cylinder silinder membulat circular function fungsi membulat circular measure sukatan membulat circulation peredaran/ pengelilingan circumcentre pusat bulatan lilit circumcircle bulatan lilit circumference lilitan circumradius jejari bulatan lilit circumscribed circle bulatan terterap lilit circumscribed polygon poligon terterap lilit cissoid sisoid class boundary sempadan kelas class frequency kekerapan kelas class interval selang kelas class length panjang kelas class limit had kelas class mark tanda kelas class mid-point titik tengah kelas class of sets set kelas class size saiz kelas class width lebar kelas classical klasik classical optimisation pengoptimuman klasik classification pengelasan classified data data terkelas classify kelaskan clausal form bentuk berklausa clause klausa

Page 19 tIstilah 8/22/2011

Eng BM cleanup time masa bersih clear padam-bersih click klik clock cycle kitaran jam clock pulse denyutan jam clock rate kadar jam clockwise ikut arah jam clopen base asas terbuka-tutup closed ball bola tertutup closed contour kontur tertutup closed curved lengkung tertutup closed form bentuk tertutup closed interval selang tertutup closed loop gelung tertutup closed region kawasan tertutup closed set set tertutup closure tutupan closure law hukum tutupan closure of a set tutupan set closure property sifat tutupan closure relation hubungan tutupan club (card) kelawar cluster gugusan; kelompok cluster point titik kelompok cluster sampling pensampelan berkelompok coalesce berpadu coarse kasar coaxial cable kabel sepaksian co-axil circles bulatan sepaksian COBOL COBOL coboundary kosempadan cochain korantai co-compact kopadat cocycle kokitar code kod code conversion penukaran kod code converter penukar kod code extension perluasan kod code generation penjanaan kod code optimisation pengoptimuman kod coded data data terkod coder pengkod codimension komantra/ kodimensi coding pengkodan coding method kaedah pengkodan coding sheet borang kod; helaian pengkodan codomain kodomain coefficient pekali/ koefisien coefficient matrix matriks pekali coefficient of a number pekali nombor

Page 20 tIstilah 8/22/2011

Eng BM coefficient of alienation pekali pengghariban coefficient of association pekali sekutuan coefficient of correlation pekali korelasi coefficient of determination pekali penentuan coefficient of diffusion pekali resapan coefficient of resitution pekali pulihan coefficient of variation pekali ubahan coequalisier kopenyama cofactor kofaktor co-factor kofaktor cofibration kopenyerabutan/ kopenggentian cofunction kofungsi coherence kekoherenan coherent koheren coherent topology topologi koheren cohomologous berkohomologi cohomology kohomologi coincide sekena coincidence kesekenaan cold boot but sejuk cold start mula sejuk colimit kohad collapsed product hasil darab runtuh collate mengkolasi; kumpul susun collation kolasi collator pengkolasi collection of data pungutan data collinear kolinear; segaris collinear points titik kolinear; titik segaris collinearity kekolinearan; kesegarisan column lajur; turus column effect kesan lajur column graph graf turus column matrix matriks lajur column number nombor lajur column vector vektor lajur combination gabungan; penggabungan combination logic element unsur mantik gabungan combination method kaedah gabungan combination principle prinsip penggabungan combinatorial kombinatorik; berkombinatorik combinatorics kombinatorik/ ilmu kombinatorik combine gabung combined event peristiwa bergabung combined read/write head kepala baca/tulis bergabung command perintah command file fail perintah command language bahasa perintah comment ulasan commercial komers

Page 21 tIstilah 8/22/2011

Eng BM commodity komoditi common sepunya; biasa common tangent tangen sepunya common centre pusat sepunya common chord perentas sepunya common data base pangkalan data sepunya common denominator penyebut sepunya common difference beza sepunya common divisor pembahagi sepunya common factor faktor sepunya common field medan sepunya common fraction pecahan biasa common language bahasa biasa common line garis sepunya; talian sepunya common logarithm logaritma biasa common multiple gandaan sepunya common ratio nisbah sepunya communication channel saluran komunikasi communication line talian komunikasi/ talian perhubungan commutation relation hubungan pertukaran tertib commutative kalis tukar tertib commutative group kumpulan kalis tukar tertib commutative law hukum kalis tukar tertib commutativity kekalisan tukar tertib commutator penukar tertib; komutator commute kalis tukar tertib comoving derivative terbitan segerak compact disk cakera padat compact set set padat compactification pemadatan compacting memadat compactness kepadatan compact-open topology topologi padat-terbuka comparability kebolehbandingan comparable terbandingkan/ boleh dibandingkan comparator pembanding compare bandingkan comparison bangingan/ perbandingan comparison test ujian bandingan compass kompas compasses jangka lukis compatibility keserasian compatibility of computers keserasian komputer compatible serasi compatible event peristiwa serasi compensating error ralat pampasan competitive problem masalah berpersaingan compilation kompilasi compilation time masa kompilasi compile mengkomiplasi

Page 22 tIstilah 8/22/2011

Eng BM compiler pengkompilasi compiler diagnostics diagnosis pengkompilasi compiling system sistem mengkompilasi complement pelengkap complement of a number pelengkap nombor complement of a set pelengkap set complementary pelengkap complementary angle sudut pelengkap complementary event peristiwa pelengkap complementary function fungsi pelengkap complementary set set pelengkap complementary slackness theorem teorem kelalaian pelengkap complementation operation operasi pempelengkapan complete convergence pertumpuan lengkap complete elimination method kaedah penghapusan lengkap complete primitive primitif lengkap complete randomisation perawakan lengkap complete set set lengkap complete space ruang lengkap completely randomised design rekabentuk rawak lengkap completeness kelengkapan completing the square melengkapan kuasa dua completion code kod pelengkapan completion of a field pelengkapan medan complex analysis analisis kompleks complex conjugate konjugat kompleks complex function fungsi kompleks complex integration pengamiran kompleks complex number nombor kompleks componen of variance komponen varians component analysis analisis komponen component of a vector komponen vektor compose gubah composed tergubah; digubah composite function fungsi gubahan composite hypothesis hipotesis gubahan composite number nombor gubahan composite system sistem gubahan composite variable pembolehubah gubahan composition penggubahan; gubahan; komposisi composition of a function pengubahan fungsi composition of ordinates penggubahan ordinat compound distribution taburan majmuk compound event peristiwa majmuk compound fraction pecahan majmuk compound interest bunga majmuk compound pendulum bandul majmuk compound ratio nisbah majmuk compound unit unit majmuk compressibility ketermampatan/ boleh mampatkan

Page 23 tIstilah 8/22/2011

Eng BM compressible termampatkan/ boleh mampat computation kiraan; pengiraan computational error ralat pengiraan computational method kaedah pengiraan compute kira compute-bound kira-tuju computer komputer computer animation penganimatan komouter/ dalangan komputer computer application penggunaan komputer computer architecture senibina komputer computer audit audit komputer computer awareness sedar komputer computer cartography kartografi komputer computer center pusat komputer computer chassis casis komputer computer code kod komputer computer communication network rangkaian komunikasi komputer computer conferencing persidangan berkomputer computer confidentiality kerahsian komputer computer constraints kekangan komputer computer consultant perunding komputer computer crime jenayah komputer computer cycle kitar komputer computer efficiency kecekapan komputer computer emulation perlagakan komputer computer engineering kejuruteraan komputer computer graphics grafik komputer computer image imej komputer computer input microfilm mikrofilem input komputer computer instruction code kod arahan komputer computer jargon istilah komputer computer language bahasa komputer computer literacy celik komputer computer micrographics mikrografik komputer computer music muzik komputer computer network rangkaian komputer computer operation operasi komputer computer operator operator komputer computer output microfilm mikrofilem output komputer computer program aturcara komputer computer programming pengaturcaraan komputer computer science sains komputer computer security keselamatan komputer computer simulation simulasi komputer/ penyelakuan komputer computer storage storan komputer computer system sistem komputer computer tape pita komputer computer technology teknologi komputer computer user pengguna komputer computer-aided dibantu komputer

Page 24 tIstilah 8/22/2011

Eng BM computer-aided animation penganimatan dibantu komputer computer-aided design (CAD) rekabentuk dibantu komputer computer-aided drafting and design (CAD pelukisan pelan dan rekabentuk dibantu kompu computer-aided geometric design (CAGD rekabentuk geometri dibantu komputer computer-aided instruction (CAI) pengajaran dibantu komputer computer-aided learning (CAL) pembelajaran dibantu komputer computer-aided manufacturing (CAM) pembuatan dibantu komputer computer-aided testing (CAT) pengujian dibantu komputer computer-assisted instruction (CAI) pengajaran dibantu komputer computer-assisted interactive tutorial syst sistem tutoran saling tindak dibantu komputer computer-assisted learning (CAL) pembelajaran dibantu komputer computer-assisted teaching pengajaran dibantu komputer computer-based learning (CBL) pembelajaran berasaskan komputer computerisation pengkomputeran computerised procedure tatacara terkomputer computerization pengkomputeran computer-managed instruction (CMI) pengajaran diurus komputer computernik kutu komputer computerphobia gerun komputer computing kiraan; komputeran computing machine mesin kira comultiplication kopendaraban concatenated data set set data terjerait concave cekung concave function fungsi cekung concavity kecekungan concentration penumpuan; kepekatan concentric circles bulatan sepusat concentric track runut sepusat concept konsep/ gagasan conchoid konkoid conclusion kesimpulan concrete konkrit concurrence kesetemuan; keserentakan concurrent bersetemu; serentak concurrent processing pemprosesan serentak condensation point titik penumpatan condensing routine rutin penumpat condition syarat; suasana conditional bersyarat conditional branch connector penghubung cabang bersyarat conditional branching percabangan bersyarat conditional distribution taburan bersyarat conditional expectation jangkaan bersyarat conditional premise premis bersyarat conditional probability kebarangkalian bersyarat conditional statement pernyataan bersyarat conditional transfer pemindahan bersyarat cone kon cone of depression kon tundukan

Page 25 tIstilah 8/22/2011

Eng BM cone of revolution kon perkisaran cone-in-cone structure struktur kon-dalam-kon confidence limit had keyakinan confidence belt jaluran keyakinan confidence coefficient pekali keyakinan confidence interval estimate anggaran selang keyakinan confidence level aras keyakinan confidence region rantau keyakinan! configuration tatarajah confocal conics keratan kon sefokus conformal mapping pemetaan mensebentuk confound baur confounding pembauran congestion kesesakan congruence kekongruenan; kongruenan congruence relation hubungan kekongruenan congruency kekongruenan congruent kongruen congruent arc lengkok kongruen congruent figure rajah kongruen congruent triangles segitiga kongruen congruential generator penjana kongruen conic section keratan kon conical kon; berkonan conical pendulum bandul kon conics keratan kon conjecture konjektur conjugacy axis paksi kekonjugatan conjugate diameter garispusat konjugat conjugate element unsur konjugat conjugate focus fokus konjugat conjugate hyperbola hiperbola konjugat conjugate subgroup subkumpulan konjugat conjugate subset subset konjugat conjunction konjungsi conjunctive normal form bentuk normal konjungsi connected terkait; berkait; dikait connected graph graf terkait connected region rantau terkait connected set set terkait connective pengait; kata hubung connectivity keterkaitan connector penghubung conoid konoid consecutive berturutan consecutive sequence computer komputer jujukan berturutan consecutive term sebutan berturutan consecutively secara berturutan consequent akibat; natijah; penyebut conservation pengabadian; keabadian

Page 26 tIstilah 8/22/2011

Eng BM conservation of energy keabadian tenaga conservation of flow keabadian aliran conservative abadi consistency kekonsistenan consistency check semakan kekonsistenan consistent konsisten consistent estimator penganggar konsisten console konsol console type-writer mesin taip konsol constant malar; pemalar constitutent juzuk constrained optimisation pengoptimuman berkekangan constraint kekangan constraint on a system kekangan pada sistem construct bina; binaan construction pembinaan; binaan constructive dilemma dilema membina consume mengguna consumer price index indeks harga pengguna consumer's risk risiko pengguna consumption penggunaan contact sentuh; sentuhan contact angle sudut sentuhan contact circle bulatan sentuhan contact of circles sentuhan bulatan contact roller penggelek sentuh content kandungan content-addressable memory ingatan kandungan teralamatkan context-free grammer nahu bebas konteks contingency kontingensi; luar jangkaan contingency table jadual kontingensi continuation card kad sambungan continued fraction pecahan berlanjar continued proportion kadaran berlanjar continuity keselanjaran continuity correction pembetulan keselanjaran continuity equation persamaan keselanjaran continuity of function keselanjaran fungsi continuity test ujian keselanjaran continuous selanjar continuous distribution taburan selanjar continuous form bentuk selanjar; kertas bersambung continuous function fungsi selanjar continuous graph graf selanjar continuous parameter stochastic proses stokastik parameter continuous random variable pembolehubah rawak selanjar continuous simulation model model simulasi selanjar continuous strip jalur selanjar continuous variable pembolehubah selanjar continuum kontinum

Page 27 tIstilah 8/22/2011

Eng BM contour kontur contour interval selang kontur contour line garis kontur contractible terkecutkan/ boleh kecut contraction mapping pemetaan kecutan contradict canggah contradiction percanggahan contradictory bercanggah contrapositive kontrapositif contrary berlawanan contrast kontras contravariance kekontravarianan control algorithm algoritma kawalan control brush interlock saling kunci berus kawalan control brushes berus kawalan control byte bait kawalan control card kad kawalan control character aksara kawalan control chart carta kawalan control check semakan kawalan control circuit litar kawalan control column lajur kawalan control computer komputer kawalan control cycle kitar kawalan control data data kawalan control digit test ujian digit kawalan control field medan kawalan control hierarchy hierarki kawalan control key kekunci kawalan control language bahasa kawalan control level aras kawalan control limit had kawalan control logic mantik kawalan control memory ingatan kawalan control on a system kawalan pada sistem control operation operasi kawalan control panel panel kawalan control program aturcara kawalan control Program For Microcomputers (CP Aturcara Kawalan Mikrokomputer control punch tebukan kawalan control unit unit kawalan control unit staff kakitangan unit kawalan controlled command processor pemproses perintah terkawal controlled variable pembolehubah terkawal controlled vocabulary perbendaharaan kata terkawal convention kelaziman/ resaman conventional sign tanda lazim converge menumpu convergence penumpuan; ketumpuan; pertumpuan convergence in distribution penumpuan secara taburan

Page 28 tIstilah 8/22/2011

Eng BM convergence in measure penumpuan secara sukatan convergence in probability penumpu secara kebarangkalian convergence strip jalur penumpuan convergent menumpu convergent integral kamiran menumpu convergent series siri menumpu conversational code kod bicara conversational compiler pengkompilasi bicara converse statement pernyataan akas converse theorem teorem akas conversely akasnya/ sebaliknya conversion pertukaran; penukaran conversion factor faktor pertukaran; faktor penukaran conversion table sifir pertukaran convex cembung convex combination gabungan cembung convex cone kon cembung convex function fungsi cembung convex hull hul cembung convex polygon poligon cembung convex polihedron cembung convex region rantau cembung convex set set cembung convex simplex method kaedah simpleks cembung convexity kecembungan convolute konvolusikan; konvolusian convolution konvolusi convolution integral kamiran konvolusi coordinate koordinat coordinate geometry geometri koordinat coordinate system sistem koordinat coordinate vector vektor koordinat coplanar sesatah coplanar forces daya sesatah coprocessor kopemproses; pemproses bersama copy salin; salinan; naskah copy protect lindung salin core teras core dump lambakan teras core image imej teras core memory ingatan teras core storage storan teras core-image library perpustakaan imej teras corollary korolari coroutine korutin correction pembetulan correction factor faktor pembetulan corrective maintenance time masa penyelenggaraan membetul corrector pembetul correlated berkorelasi; terkorelasi

Page 29 tIstilah 8/22/2011

Eng BM correlation korelasi correlation coefficient pekali korelasi correlation equation persamaan korelasi correlogram korelogram correspond bersepadanan; sepadan correspondence persepadanan; kesepadanan corresponding angle sudut sepadan corresponding side sisi sepadan corresponding bucu sepadan cosecant kosekan coset koset cosine kosinus cosine formula rumus kosinus cosine of an angle kosinus sudut cost kos cost analysis analisis kos cost index indeks kos cost of a system kos sistem cost price harga kos cotangent kotangen count bilang countability keterbilangan/ kebolehbilangan countable terbilangkan/ boleh bilang countable intersection property sifat silangan terbilangkan countable set set terbilangkan counter pembilang; kaunter counter-clockwise lawan arah jam counter-example contoh penyangkal counting membilang counting number nombor membilang couple gandingan/ ganding covariance kekovarianan; kovarians covariance matrix matriks kovarians covariant kovarian cover tudung; liput coverage liputan covering penudung; menudung; tudungan covering problem masalah tudung; masalah peliputan cozero set set ko-pensifar crash point titik nahas credit card kad kredit criterion kriterium critical activity kegiatan genting critical angle sudut genting critical number policy polisi bilangan genting critical path analysis analisis lintasan genting critical point titik genting critical region rantau genting critical value nilai genting cross silang; pangkah(X); rentas; palang

Page 30 tIstilah 8/22/2011

Eng BM cross check semak silang cross line garis silang cross multiplication pendaraban silang cross product hasil darab pangkah cross ratio nisbah silang cross reference rujukan silang cross sectional area luas keratan rentas cross sum hasil tambah silang cross-section keratan rentas cryptographic kriptografik kubus; kuasa tiga cube root punca kuasa tiga cubed dikuasatigakan cubic padu/ kuasa tiga; kubik cubic centimetre sentimeter padu cubic equation persamaan kubik cubic measure sukatan padu cubic parabola parabola kubik kuboid cumulant kumulan cumulant generating function fungsi penjana kumulan cumulative longgokan; terlonggokkan cumulative distribution function fungsi taburan longgokan cumulative effect kesan longgokan cumulative error ralat longgokan cumulative frequency kekerapan longgokan cumulative function fungsi longgokan cumulative probability distribution taburan kebarangkalian longgokan curl keikalan; ikal cursor kursor curvature kelengkungan/ kekelokan curve lengkung/ kelok curve fitting penyuaian lengkung curve tracing penyurihan lengkung curved melengkung/ mengelok; terlengkung/ terkelok curved surface area luas permukaan melengkung curvilinear lengkung linear curvilinear coordinate koordinat lengkung linear curvilinear integral kamiran lengkung linear curvilinear motion gerakan lengkung linear curvilinear trend haluan lengkung linear cusp juring custom software perisian langganan customer acceptance test ujian penerimaan pelanggan customizing ubah mengikut langganan cut potongan; potong cut and paste potong dan tampal cutting hyperplane hipersatah potongan cutting plane satah potongan cybercrud siberkrud

Page 31 tIstilah 8/22/2011

Eng BM cybernetics sibernetik cycle kitar cycle count bilangan kitar cycle stealing pencurian kitar cyclic kitaran; berkitar cyclic design rekabentuk kitaran cyclic figure rajah kitaran cyclic group kumpulan kitaran cyclic process proses kitaran cyclic quadrilateral sisiempat kitaran cyclic queue giliran berkitar cyclic time masa kitaran cyclical variation ubahan berkitar cycling of a basis pengitaran asas cycloid sikloid/ kitaroid cylinder silinder cylindrical coordinate koordinat silinder daisy wheel printer pencetak roda daisi damp lembab damped lembapan damped harmonic motion gerakan harmonik lembapan dampen melembab damping melembab; pelembab damping factor faktor pelembab dash line garis sengkang data data data acquisition perolehan data data aggregate agregat data data bank bank data data base pangkalan data data base administration pentadbiran pangkalan data data base management system sistem pengurusan pangkalan data data bus bas data data capture penawanan data data communication komunikasi data data compaction padatan data data compression pemampatan data data conversion pertukaran data data dependence kebersandaran data data description perihal data data display unit unit paparan data data division bahagian data data filtering penurasan data data flow system sistem aliran data data flow transmission transmisi aliran data data in packed format data dalam format padat data independence ketakbersandaran data data integrity integriti data data item butir data data link pepaut data

Page 32 tIstilah 8/22/2011

Eng BM data link escape (DLE) lepasan pautan data (LPD) data management pengurusan data data network rangkaian data data organisation organisasi data data pocket saku data data processing pemprosesan data data processing system sistem pemprosesan data data processor pemproses data data representation perwakilan data data set set data data smoothing pelicinan data data structure diagram gambarajah struktur data data transfer pindahan data data type jenis data data word perkataan data datum data DBMS DBMS deadlock kebuntuan death process proses kematian death rate kadar kematian debug awasilap/ nyahpepijat debugging mengawasilap decagon dekagon dekahedron decametre dekameter decay time masa reputan deceleration nyahpecutan decentile desentil decentralised data processing pemprocesan data ternyahpusat decile desil decimal perpuluhan decimal digit digit perpuluhan decimal notation tatatanda perpuluhan decimal numeral angka perpuluhan decimal place tempat perpuluhan decimal point titik perpuluhan decimal scale skala perpuluhan decimal system sistem perpuluhan decimetre desimeter decision keputusan decision function fungsi keputusan decision rule petua keputusan decision space ruang keputusan decision symbol simbol keputusan decision table jadual keputusan decision theory teori keputusan deck dek declaration pengisytiharan declaration statement pernyataan pengisytiharan declare isytihar

Page 33 tIstilah 8/22/2011

Eng BM decode nyahkod decoder pengenyahkod; penyahkod decollate dekolasikan decollating mendekolasi decollator pendekolasi decomposable terhuraikan/ boleh hurai decompose hurai decomposition huraian; penghuraian decomposition algorithm algoritma penghuraian decomposition method kaedah penghuraian decrease susut decreasing function fungsi menyusut decrement susutan Dedekind cut potongan Dedekind dedicated register daftar berdedikasi dedicated word processor pemproses perkataan berdedikasi deduce deduksikan deduction deduksi deductive terdeduksikan; deduksian deductive argument hujah deduksian deductive geometry geometri deduksian deductive statistics statistik deduksian/ ilmu statistik deduksian default lalai default value nilai lalai defect cacat defective cacat; cacatan defective distribution taburan cacat defective unit unit cacat deferred annuity anuiti tangguhan deferred mode mod tangguhan deficiency kekurangan deficient number nombor kurang defined byte bait tertakrif defined field medan tertakrif defined file fail tertakrif defined word perkataan tertakrif defining contrast kontras pentakrif definite tentu definite integral kamiran tentu definition takrif deflected terpesong deflection pesongan deflection angle sudut pesongan deform cangga deformation canggaan degeneracy kemerosotan degenerate merosot degenerate conic section keratan kon merosot degenerate distribution taburan merosot degenerate feasible solution penyelesaian tersaur merosot

Page 34 tIstilah 8/22/2011

Eng BM degree darjah degree of accuracy darjah kejituan degree of belief darjah kepercayaan degree of confidence darjah keyakinan degree of curvature darjah kelengkungan degree of dispersion darjah penyerakan degree of freedom darjah kebebasan dekameter dekameter delay tunda/ lambat delay line talian tunda delayed renewal process proses pembaharuan tertunda delete batal/ hapus/ potong deleted neighbourhood jiranan terhapus delimit tentu had delimiter penentu had; tanda hujung delivery lag susulan penyerahan demodulator penyahmodulat dendrogram dendrogram denial of a statement penyangkalan pernyataan denominator penyebut denote lambang/ tanda dense tumpat dense set set tumpat density ketumpatan density function fungsi ketumpatan density gradient kecerunan ketumpatan denumerable terangkakan/ boleh diangkakan denumerable set set terangkakan/ set boleh diangkakan dependence kebersandaran dependent bersandar dependent event peristiwa bersandar dependent random variable pembolehubah rawak bersandar depth dalam; kedalaman depth of node kedalaman nod depth-first search gelintaran dalam dahulu dequeue giliran dua hujung derivation penerbitan derivative terbitan derive terbit derived function fungsi terbitan derived quantity kuantiti terbitan derived set set terbitan descendant keturunan descending menurun descending ladder index indeks tangga menurun descending order tertib menurun descending power kuasa menurun descriptive measure sukatan perihalan descriptive statistics statistik perihalan/ ilmu statistik perihalan descriptive survey tinjauan perihalan

Page 35 tIstilah 8/22/2011

Eng BM descriptor pemerihal deseasonalised data data nyahmusim design rekabentuk design equation persamaan rekabentuk design matrix matriks rekabentuk design of experiment rekabentuk ujikaji design type jenis rekabentuk designate untukkan designation untukan desktop computer komputer meja destination file fail destinasi destroy musnah destructive test ujian memusnah detail terperinci detail fail fail terperinci determinant penentu determinate tentuan determine tentukan deterministic berketentuan deterministic distribution taburan berketentuan deterministic inventory model model inventori berketentuan deterministic process proses berketentuan deviate sisih deviation sisihan device peranti device control (DC) kawalan peranti device control character aksara kawalan peranti device independent tak bersandarkan peranti device instrument alat peranti diagnosis diagnosis diagnostic berdiagnosis diagnostic program program diagnostik diagonal pepenjuru diagonal matrix matriks pepenjuru diagonal scale skala pepenjuru diagonalisable terpepenjurukan diagonalisation pempepenjuruan diagonalise pepenjurukan diagram gambarajah diagram chasing pengejaran gambarajah dial-up line talian dail diameter garispusat; diameter diameter of symmetry diameter simetri diameter ratio nisbah garispusat; nisbah diameter dichotomising search gelintaran dwikotomi dichotomy dwikotomi dielectric dieletrik diet problem masalah gizi difference beza difference between means beza antara min

Page 36 tIstilah 8/22/2011

Eng BM difference between sets beza antara set difference column lajur beza difference engine enjin beza difference equation persamaan beza difference of squares beza kuasa dua difference quotient hasil bagi beza different berbeza/ berlainan differentiable terbezakan/ boleh beza differentiable manifold manifold terbezakan differential pembezaan/ terbitan; kebezaan; pembeza differential calculus kalkulus pembezaan; kalkulus pembeza differential change perubahan kebezaan differential coefficient pekali pembeza differential equation persamaan pembeza; persamaan pembezaan differential form bentuk pembeza differential game permainan berpembezaan differential geometry geometri kebezaan differential operator pengoperasi pembezaan; pengoperasi pembez differential process proses berpembezaan/ proses berterbitan differential pulley takal pembezaan differentiate bezakan differentiation pembezaan diffraction difraksi diffusion resapan digit digit digit compression mampatan digit digit row baris digit digital (ber)digit digital camera kamera digit digital computer komputer digit digital converter penukar digit digital counter pembilang digit digital seclector pemilih digit digital transmission transmisi digit digital-to-analog converter penukar digit-analog digitised picture gambar terdigit digitizer pendigit digraph digraf dihedral group kumpulan dwihedron dilemma dilema dimension matra/ dimensi dimension of unit matra unit dimensional analysis analisis matra dimensional equation persamaan matra diminished radix complement pelengkap radiks susut diode diod diode transistor logic mantik transistor diod dip junam Dirac delta function fungsi delta Dirac direct terus; langsung; arah

Page 37 tIstilah 8/22/2011

Eng BM direct access capaian terus direct access device peranti capaian terus direct access storage storan capaian terus direct address alamat terus direct correlation korelasi langsung direct file organisation organisasi fail terus direct memory access (DMA) capaian ingatan terus direct method kaedah langsung direct mode mod langsung direct product hasil darab langsung direct proof bukti langsung direct proportion kadaran langsung direct sampling pensampelan langsung direct statement penyataan langsung direct sum hasil tambah langsung direct variation ubahan langsung directed arc lengkok berarah directed graph graf berarah directed number nombor berarah directed straight line garis lurus terarah direction arah direction angle sudut arah direction cosine kosinus arah direction of steepest ascent arah pendakian tercuram directional derivative terbitan berarah directly proportional berkadar langsung director circle bulatan pengarah directory panduan directrix direktriks disable lumpuh disabled terlumpuh disanalogy ketiadaan analog disassemble rombak disc cakera disc drive pemacu cakera disc file fail cakera disc format format cakera disc operating system sistem pengoperasian cakera disc pack pak cakera disc pack control kawalan pek cakera disc pack drive pemacu pak cakera disc sector sektor cakera disc segment cakera tembereng disc storage storan cakera disc track runut cakera disc-based system sistem berasas cakera discontinuity ketakselanjaran discontinuous tak selanjar discontinuous intergrand yang dikamir tak selanjar discount factor faktor diskaun

Page 38 tIstilah 8/22/2011

Eng BM discouraged arrival ketibaan tak menggalakkan discrepency selisih discrete diskrit discrete data data diskrit discrete probability distribution taburan kebarangkalian diskrit discrete probability law hukum kebarangkalian diskrit discrete process proses diskrit discrete random variable pembolehubah rawak diskrit discrete structure struktur diskrit discrete topology topologi diskrit discrete value nilai diskrit discrete variable pembolehubah diskrit discrete variate variat diskrit discriminant pembezalayan discriminant analysis analisis pembezalayan disjoint tak bercantum disjoint finite sets set terhingga tak bercantum disjoint sets set tak bercantum disjoint subsets subset tak bercantum disjunction disjungsi disjunction syllogism silogisma disjungsi disk cakera diskette disket/ cakera diskette parameter parameter disket disperse serak dispersion penyerakan; serakan dispersion index indeks serakan dispersion matrix matriks serakan dispersion test ujian serakan displace sesar displacement sesaran; penyesaran display papar; paparan display console konsol paparan display tube tiub paparan display unit unit paparan disproportionate berkadar tak seimbang disproportionate sampling pensampelan berkadar tak seimbang dissection of a domain penghirisan domain dissimilarity measure sukatan ketakserupaan distance jarak distance between sample jarak antara sampel distance from a line jarak dari garis distance function fungsi jarak distance-time graph graf jarak-masa distinct berbeza/ berlainan distinct roots punca berbeza distorted herot distortion herotan; pengherotan distributed data processing pemprosesan data teragih distributed lag susulan teragih

Page 39 tIstilah 8/22/2011

Eng BM distributed logic mantik teragih distribution taburan; agihan distribution chart carta taburan distribution curve lengkung taburan distribution free method kaedah bebas taburan distribution function fungsi taburan distribution of defectives taburan cacat distribution of run length taburan panjang larian distributive kalis agihan distributive law hukum kalis agihan distributive property sifat kalis agihan disturbed orbit orbit terganggu diverge capah divergence percapahan; kecapahan; pencapahan divergence of series percapahan siri; kecapahan siri; pencapahan si divergent mencapah divergent siries siri mencapah divide bahagi divided difference beza terbahagi dividend yang dibahagi; dividen divider alat bahagi divisibility keterbahagian/ kebolehbahagian divisible terbahagikan/ boleh bahagi division pembahagian; bahagian division by power of n pembahagian dengan kuasa n division of a line pembahagian garis divisor pembahagi DO loop gelung DO document dokumen document mark tanda dokumen documentation dokumentasi dodekahedron domain domain domain of a function domain fungsi domain of intergration domain pengamiran domain of relation domain hubungan dominance kedominasian dominated convergence pertumpuan terdominasian dope vector vektor maluman DOS DOS dot bintit dot command perintah bintik dot cycle kitar bintit dot matrix matriks bintik dot product hasil darab bintit dotted line garis bintit dotted pair pasangan bintit double ganda dua; duaan double buffer penimbal ganda dua double buffering penimbalan ganda dua

Page 40 tIstilah 8/22/2011

Eng BM double click klik dua kali double confounding bauran ganda dua double density disk cakera ketumpatan ganda dua double integral kamiran ganda dua double logarithm chart carta logaritma ganda dua double pendulum bandul ganda dua double point titik duaan double precision kepersisan ganda dua double sampling pensampelan ganda dua double sided double density (DSDD) dwimuka dwiketumpatan ganda dua double sided single density (DSSD) dwimuka ketumpatan tunggal double siries siri ganda dua double-length number nombor panjang ganda dua double-ratio estimator penganggar nisbah ganda dua doubly connected domain domain berkait ganda dua doubly stochastic matrix matriks stokastik ganda dua down load memindah down time masa rosak downward ke bawah draw lot cabut undi drift velocity halaju hanyut drum inline package (dip) pakej talian dalam dual drum printer pencetak dram drum storage storan dram dual dual dual disk drive pemacu cakera dual dual operation operasi dual dual problem masalah dual dual processor pemproses dual dual queue giliran dual dual simplex method kaedah simpleks dual dual system sistem dual dualism dualisme duality kedualan duality principle prinsip kedualan duality theorem teorem kedualan dualplex method kaedah dualpleks dumb terminal terminal dungu dummy activity kegiatan patung dummy index indeks patung dummy instruction arahan patung dummy source punca patung dummy variable pembolehubah patung dump lambak; lambakan dump terminal terminal lambakan duodecimal perduabelasan duodecimal numeral angka perduabelasan duodecimal scale skala perduabelasan duodecimal system sistem perduabelasan duplex dupleks

Page 41 tIstilah 8/22/2011

Eng BM duplicate duplikasi; duplikasian duplicate record rekod duplikasi duplicated records rekod terduplikasi duplication formula rumus duplikasi Dvorak keyboard papan mata Dvorak dyad diad dyadic expansion kembangan diadik dynamic allocation peruntukan dinamik dynamic equilibrium keseimbangan dinamik dynamic programming pengaturcaraan dinamik dynamic random access memory ingatan capai rawak dinamik dynamics dinamik/ ilmu dinamik dynaturtle pepenyu dinamik dyne dyne dyodesics diodesik dyopaths dwilintasan earliest start time masa permulaan terawal EBCDIC EBCDIC eccentric eksentrik eccentric angle sudut eksentrik eccentricity keeksentrikan echelon eselon economic order quantity kuantiti pesanan ekonomi economic parameter parameter ekonomi edge tepi/ pinggir edge of a polyhedron tepi polihedron edge of convex polyhedron tepi polihedron cembung edge of solid tepi pepejal edit sunting/ edit edit procedure tatacara penyunting edit program aturcara menyunting edition suntingan editor penyunting effective address alamat berkesan efficiency kecekapan efficiency equivalence kesetaraan kecekapan efficiency facator faktor kecekapan efficiency index indeks kecekapan efficient estimate anggaran cekap efficient estimator penganggar cekap eigenfunction fungsi eigen eigenroot punca eigen eigenvalue nilai eigen eigenvector vektor eigen Einsteinian Einsteinan either-or constraint kekangan atauan elapse time masa berlalu elapsed time masa berlalu elastic kenyal elasticity kekenyalan

Page 42 tIstilah 8/22/2011

Eng BM electron beam accessed memory ingatan capaian alur elektron electronic accounting machine mesin perakaunan elektronik electronic circuit litar elektronik electronic data processing (EDP) pemprosesan data elektronik electronic funds transfer pindahan tabung elektronik electronic mail mel elektronik electronic office pejabat elektronik electronic spreadsheet helaian/ hamparan elektronik electronic transmission transmisi elektronik element unsur element of a set unsur set element of area unsur luas elementary algebra algebra permulaan elementary analysis analisis permulaan elementary event peristiwa permulaan elementary function fungsi permulaan elementary geometry geometri permulaan elementary integral kamiran permulaan elementary mathematics matematik permulaan/ ilmu metamatik permul elementary matrix matriks permulaan elementary opertation operasi permulaan elementary property sifat permulaan elementary statistics statistik permulaan/ ilmu statistik permulaan elementary transformation penjelmaan permulaan elevation dongakan elevation of solid dongakan pepejal eliminant yang dihapus eliminate hapus elimination penghapusan ellipse elips ellipse of concentration elips ketumpuan ellipse of equal probability elips kebarangkalian sama ellipsoid elipsoid elliptic elips; eliptik elliptic equation persamaan eliptik elliptic integral kamiran eliptik elliptical elips elliptical form bentuk elips ellipticity of ellipse keelipsan elips ellipticity of spheroid keelipsan sferoid elongation pemanjangan;pembujuran embedded system sistem terbenam embedding benaman embeded terbenam embeded Markov chain rantai Markov terbenam empirical empirik; berempirikan empirical average purata empirik empirical data data empirik empirical evidence dalil empirik empirical frequency function fungsi kekerapan empirik

Page 43 tIstilah 8/22/2011

Eng BM empirical probability kebarangkalian empirik empirical testing pengujian empirik empty kosong/ hampa empty set set kosong emulation emulatan/ perlagakan emulator pengemulatan enable pulih encode mengekod encoder pengekod encryption enkripsi end tamat; hujung; akhir end branch cabang hujung end node nod hujung end of run akhir larian end order tertib hujung end point titik hujung end result keputusan akhir/ hasil akhir end user pengguna akhir endless loop gelung lingkar end-of-data marker penanda akhir data end-of-field marker penanda akhir medan end-of-file indicator penunjuk akhir fail end-of-file mark tanda akhir fail end-of-file routine rutin akhir fail end-of-job card kad akhir kerja end-of-medium (EM) akhir medium end-of-message marker penanda akhir utusan end-of-reel hujung pita end-of-tape marker penanda hujung pita end-of-transmission (EOT) akhir transmisi end-of-transmission block (ETB) blok akhir transmisi endomorphic endomorfisma endomorphism endomorfisma endoqment policy polisi bekalan hidup enter masuk entering variable pembolehubah yang masuk entire function fungsi seluruh entity entiti entry pemasukan entry connector penghubung pemasukan enumerable terangkakan/ boleh diangkakan enumerated type jenis diangkakan enumeration pengangkaan enumeration scheme skema pengangkaan enumerative algorithm algoritma pengangkaan enumerator juruangka envelope sampul environment persekitaran epic epik epicycloid episikloid

Page 44 tIstilah 8/22/2011

Eng BM epimorphism epimorfisma epoch epik epsilon epsilon equal sama equal altitude altitud dama equal class interval selang kelas sama equal ratio nisbah sama equal sets set sama equal to sama dengan equal-angle projection unjuran sama sudut; peluncuran sama sudut equal-area projection unjuran sama luas equaliser penyama equalising coefficients pekali penyama equality kesamaan equally likely sama boleh jadi equate samakan equating menyamakan equating coefficient menyamakan pekali equation persamaan equiabsolutely continuous sama selanjar mutlak equiangular sama sudut equiangular hyperbola hiperbola sama sudut equiangular polygon poligon sama sudut equiangular transformation penjelmaan sama sudut equicontinuous sama selanjar equidistant sama jarak equidistribution taburan sama; agihan sama equilateral sisi sama equilateral hyperbola hiperbola sisi sama equilateral triangle segitiga sisi sama equilibrium keseimbangan equilibrium condition syarat keseimbangan equilibrium point of a game titik keseimbangan permainan equilibroum solution penyelesaian keseimbangan equimomental bermomen sama/ semomen equipartition petak sama equipment compatibility keserasian kelengkapan equipotence keseupayaan/ kesepotensian equipotent sekeupayaan/ sepotensi equipotential sekeupayaan/ sepotensi equiprobable barangkali sama equivalence kesetaraan equivalence class kelas kesetaraan equivalence principle prinsip kesetaraan equivalence relation hubungan kesetaraan equivalent setara equivalent equation persamaan setara equivalent fraction pecahan setara equivalent matrices matriks setara equivalent refinement penghalusan setara

Page 45 tIstilah 8/22/2011

Eng BM equivalent sample sampel setara equivalent set set setara equivalent triangle segitiga setara erasable programmable read-only memor ingatan baca sahaja teraturcarakan terpadamk erase padam ergodic ergodik ergodic Markov chain rantai Markov ergodik ergodicity keergodikan ergonomics ergonomik error ralat error control kawalan ralat error correcting code kod membetul ralat error curve lengkung ralat error detecting code kod mengesan ralat error detection routine rutin mengesan ralat error diagnostics diagnosis ralat error distribution taburan ralat error due to grouping ralat pengumpulan error equation persamaan ralat error function fungsi ralat error handling pengendalian ralat error interrupt sampukan ralat error message utusan ralat error of closure ralat tutupan error of estimation ralat penganggaran error of observation ralat cerapan error of random sampling ralat pensampelan rawak error percentage peratusan ralat error recovery pemulihan ralat error sum of sqaures hasil tambah kuasa dua ralat error variance varians ralat error vector vektor ralat escape character kod lepasan escape key mata lepasan escape velocity halaju lepas escribed circle bulatan terterap luar Esseen-type approximation hampiran jenis Esseen essential infimum infimum penting essential singularity kesingularan penting essential state keadaan penting established priority prioriti mantap estimable teranggarkan/ boleh anggar estimate anggaran; anggar estimate of integral anggaran kamiran estimating equation persamaan anggaran estimating function fungsi anggaran estimation penganggaran estimation of error penganggaran ralat estimator penganggar Euclidean domain domain Euklidan

Page 46 tIstilah 8/22/2011

Eng BM Euclidean geometry geometri Euklidan Euclidean space ruang Euklidan Eulerian Euleran Euler's equation persamaan Euler evaluate nilai evaluating menilai evaluation functional fungsian penilaian evaluation mapping pemetaan penilaian even function fungsi genap even number nombor genap even permutation pilihatur genap even-parity pariti genap event peristiwa event queue giliran peristiwa event-type simulation model model simulasi jenis peristiwa evidence dalil evolute evolut exact tepat exact couple gandingan tepat exact differential pembeza tepat exact differential equation persamaan pembeza tepat exact linear equation persamaan linear tepat exact value nilai tepat exactness ketepatan example contoh/ misalan ex-ant forecast telahan ex-ante excentre pusat luar exception reporting pelaporan kecualian excess kelebihan exchange disk cekara saling boleh tukar excircle bulatan luar excision map peta eksisi exclusion principle prinsip eksklusi exclusive eksklusif exclusive disjunction disjungsi eksklusif exclusive event peristiwa eksklusif exclusive-or atau-eksklusif exclusive-OR gate (EOR) pepintu ATAU eksklusif execute laksanakan; jalankan execution penjalanan; pelaksanaan execution cycle kitar pelaksanaan execution phase fasa pelaksanaan; fasa perjalanan executive program aturcara eksekutif exercise latihan exhaustive event peristiwa habisan exhaustive sampling pensampelan habisan exhaustive search gelintaran habisan exhaustive set of outcome set kesudahan habisan exist wujud existence kewujudan

Page 47 tIstilah 8/22/2011

Eng BM existence of integral kewujudan kamiran existence theorem teorem kewujudan existential quantifier pengkuantiti wujudan exit keluar; jalan keluar expand kembang expansion pengembangan; kembangan expansion RAM ICR kembangan expansion ROM IBS kembangan expectation jangkaan expected frequency kekerapan jangkaan expected mean square min kuasa dua jangkaan expected probit probit jangkaan expected value nilai jangkaan experiment ujikaji/ eksperimen experimental ujikaji/ eksperimen experimental design rekabentuk ujikaji experimental error ralat ujikaji experimental law hukum ujikaji experimental method kaedah ujikaji experimental science sains ujikaji experimental unit unit ujikaji expert system sistem pakar explained variation ubahan diterangkan explicit tak tersirat explicit contradiction percanggahan tak tersirat explicit function fungsi tak tersirat explicit solution penyelesaian tak tersirat explicitly independent tak bersandar secara tak tersirat exponent eksponen exponential curve lengkung eksponen exponential distribution taburan eksponen exponential function fungsi eksponen exponential growth pertumbuhan eksponen exponential law hukum eksponen exponential order peringkat eksponen exponential regression regresi eksponen exponential series siri eksponen exponential trend trend eksponen exponential-type distribution taburan jenis eksponen exportation pengeksportan ex-post forecast telahan ex-post expression ungkapan extended diperluaskan; diperpanjangkan; terperluas extended machine concept konsep mesin terperluas extended real number nombor nyata diperluaskan extension perpanjangan; perluasan exterior angle sudut peluaran exterior point titik peluaran exterior product hasil darab peluaran external luar

Page 48 tIstilah 8/22/2011

Eng BM external diameter garispusat luar external division pembahagian luar external error ralat luar external fragmentation serpihan luar external memory ingatan luaran external reference rujukan luar extract petikan; petik extrapolate ekstrapolasi/ tentu luar extrapolation ekstrapolasi/ penentuan luar extremal ekstremum extremal problem masalah ekstremum extreme ekstrim extreme point titik ekstrim extreme value nilai ekstrim extreme value theorem teorem nilai ekstrim extremum ekstremum extremum point titik ekstremum extrinsic classification pengelasan ekstrinsik face of polyhedron muka polihedron face of solid muka pepejal facility kemudahan facsimile (FAX) faksimile fact fakta factor faktor factor form bentuk faktor factor level aras faktor factorial faktorial; faktoran/ berfaktor factorial cumulant kumulan faktoran factorial design rekabentuk faktoran factorial distribution taburan faktoran factorial experiment ujikaji faktoran factorial function fungsi faktorial factorial moment momen faktoran factorial number nombor faktorial factorisation pemfaktoran factorisation criterion kriterium pemfaktoran factorise faktorkan factorise by division faktorkan menerusi pembahagian factorise by grouping faktorkan menerusi pengumpulan factorise by inspection faktorkan menerusi pemeriksaan fail-safe pasti selamat failure kegagalan fair coin syiling adil fair game permainan adil fall freely jatuh secara bebas fall velocity halaju jatuh fallacy falasi false palsu false coordination pengkoordinatan palsu false position method kaedah kedudukan palsu

Page 49 tIstilah 8/22/2011

Eng BM false sentence ayat palsu false statement penyataan palsu falsehood palsuan Faltung formula rumus Faltung Faltung integral kamiran Faltung family famili family income benefit kaedah pendapatan famili family of curves famili lengkung family tree pokok famili fast access memory ingatan capaian pantas fast response system sistem sambutan cepat father-son update kemaskini bapa-anak fathom depa fault tolerant toleransi kegagalan faulty rosak F-distribution taburan-F feasibility condition syarat ketersauran feasibility study kajian ketersauran feasible tersaur feasible solution penyelesaian tersaur feed (card) masuk feedback suap balik; maklum balas feedback system sistem suap balik feedline masuk baris fetch cycle kitar ambilan fetch instruction arahan ambil fiber optic cable kabel optik gentian fibration penyerabutan/ penggentian fibre serabut/ gentian fictitious source punca rekaan fiducial distribution taburan fidusial fiducial interval selang fidusial fiducial limit had fidusial fiducial probability kebarangkalian fidusial field medan field delineator pelakar medan; penyurih medan field length panjang medan field specification spesifikasi medan fifth generation computer komputer generasi kelima figurative number nombor rajahan figure rajah; angka file fail file cleanup pembersihan fail file control system sistem kawalan fail file description specification spesifikasi pemerihalan fail file handling pengendalian fail file identification pencaman fail file label label fail file maintenance penyelenggaraan fail file name nama fail

Page 50 tIstilah 8/22/2011

Eng BM file name extension perluasan nama fail file organization penyusunan fail file protection perlindungan fail file security keselamatan fail file server pelayan fail file status status fail file type jenis fail file update kemaskini fail filter penuras; turas filteration penurasan final akhir finer lebih halus finite terhingga finite covering tudung terhingga finite decimal perpuluhan terhingga finite difference beza terhingga finite dimensional bermatra terhingga finite intersection property sifat persilangan terhingga finite Markov chain rantai Markov terhingga finite population populasi terhingga finite population correction pembetulan populasi terhingga finite sample space ruang sampel terhingga finite set set terhingga finite signed measure sukatan bertanda terhingga finite siries siri terhingga finite variation ubahan terhingga finitely addative tertambahkan secara terhingga finiteness keterhinggaan firmware perisian kekal first come first served yang dulu didulukan first difference beza pertama first entrance kemasukan pertama first entry pemasukan pertama first fit method kaedah penyuaian pertama first fit partition algorithm algoritma pematakan penyuaian pertama first generation computer komputer generasi pertama first in first out (FIFO) masuk dulu keluar dulu (MDKD) first in last out (FILO) masuk dulu keluar kemudian (MDKK) first order peringkat pertama; tertib pertama first passage time masa laluan pertama first principle prinsip pertama first quadrant sukuan pertama first return kembalian pertama Fisher-z statistic statistik z-Fisher fit suai; penyuaian; kesuaian fitted curve lengkung suaian fitting a paramater penyuaian parameter fixed block length panjang blok tetap fixed charge problem masalah bayaran tetap fixed density ketumpatan tetap

Page 51 tIstilah 8/22/2011

Eng BM fixed effect kesan tetap fixed effects model model kesan tetap fixed field medan tetap fixed length panjang tetap fixed point representation perwakilan titik tetap fixed point theorem teorem titik tetap fixed position kedudukan tetap fixed sample sampel tetap fixed scale skala tetap fixed surface permukaan tetap fixed time increment method kaedah tokokan masa tetap fixed variate variat tetap fixed window tetingkap tetap fixed word lenggth panjang perkataan tetap fixed-head disc cakera kepala tetap flag bendera; tanda flat mendatar flexibility kelenturan flexibility curve lengkung kelenturan flip-flop flip-flop float apungan; apung floating point titik apungan floating point arithematic aritmetik titik apungan floating point representation perwakilan titik apungan floppy disc cakera liut flow aliran; alir flow diagram gambarajah aliran flow direction arah aliran flow line garis aliran flowchart carta aliran flowchart symbol simbol carta aliran flowchart template templat carta aliran fluctuation turun naik fluid approximation penghampiran bendalir flux density ketumpatan fluks focus fokus folded normal distribution taburan normal terlipat font jenis taip font selection pemilihan jenis taip foot kaki foot of perpendicular kaki garis serenjang force daya; paksa; paksaan force of mortality daya kemortalan forced oscillation ayunan paksaan forecast telahan forecast error ralat telahan foreground processing pemprosesan latar depan form bentuk; borang form feed masuk kertas formal proof bukti formal

Page 52 tIstilah 8/22/2011

Eng BM formalisation pemformalan format format formula rumus formulation of problem perumusan masalah FORTRAN FORTRAN forward computation pengiraan ke depan forward difference beza ke depan forward equation persamaan ke depan forward pass laluan ke depan foundation landasan; asas four-cusped hypocycloid hiposikloid berjuring-empat fourth generation computer komputer generasi keempat fractile fraktil fraction pecahan fraction of defectives pecahan cacatan fractional index indeks pecahan fractional number nombor pecahan fractional programming problem masalah pengaturcaraan pecahan fractional replication pereplikaan pecahan fractional transformation penjelmaan pecahan frame kerangka; bingkai frame method kaedah kerangka frame of reference kerangka rujukan framework kerangka kerja free expansion kembangan bebas; pengembangan bebas free float apungan bebas free format format bebas free occurance keberlakuan bebas free sector sektor bebas free storage block blok storan bebas freely secara bebas frequency kekerapan; frekuensi frequency curve lengkung kekerapan frequency distribution taburan kekerapan frequency domain domain frekuensi frequency function fungsi kekerapan frequency histogram histogram kekerapan frequency modulation modulasi frekuensi frequency moment momen kekerapan frequency polygon poligon kekerapan frequency table jadual kekerapan friction geseran friction feed masuk geser front of queue depan giliran frustum F-test ujian-F full adder penambah penuh full duplex dupleks penuh full word perkataan penuh fully invariant series siri tak berubah langsung

Page 53 tIstilah 8/22/2011

Eng BM function fungsi function key mata fungsi; kekunci fungsi function of a function fungsi fungsi function of a random variable fungsi pembolehubah rawak function of bounded variation fungsi berubahan terbatas function of first degree fungsi darjah pertama function of x fungsi x functional fungsian; berfungsi functional analysis analisis fungsian functional equation persamaan fungsian functional independence ketakbersandaran fungsian functional notation tatatanda fungsian functional relation hubungan fungsian functor fungtor fundamental asasi fundamental quantity kuantiti asasi fuzzy set set kabur gain untung; peningkatan gain percentage peratus peningkatan; peratus untung gambler's ruin keruntuhan penjudi gambling system sistem perjudian game permainan game controller pengawal permainan game theory teori permainan game tree pokok permainan gamma coefficient pekali gama gamma distribution taburan gama gamma function fungsi gama gap jurang; luang/ sela gap test ujian luang garbage collection pungutan sampah garbage collector pemungut sampah garbage in garbage out (GIGO) sampah masuk sampah keluar (SMSK) gate pepintu/ get gauge invariance ketakberubahan tolok Gauss-elimination penghapusan Gauss Gaussian Gaussan Gaussian curve lengkung Gaussan Gaussian distribution taburan Gaussan Gaussian process proses Gaussan general am/ umum general factor faktor am general form bentuk am general linear hypothesis hipotesis linear am general problem solver penyelesaian masalah am general purpose computer komputer serba guna general purpose register daftar serba guna general solution penyelesaian am general statement pernyataan am general term sebutan am

Page 54 tIstilah 8/22/2011

Eng BM generalisation pengitlakan generalise amkan; itlakkan generalised coordinates koordinat teritlak generalised data management pengurusan data teritlak generalised derivative terbitan teritlak generalised distance jarak teritlak generalised function fungsi teritlak generalised inverse songsangan teritlak generalised routine rutin teritlak generalised variance varians teritlak generate jana generating function fungsi penjana generator penjana geometric distribution taburan geometri geometric gradient kecerunan geometri geometric interpretation tafsiran geometri geometric latitude latitud geometri geometric mean min geometri geometric range julat geometri geometric realisation realisasi geometri geometric representation perwakilan geometri geometric similarity keserupaan geometri geometrical application penggunaan geometri geometrical description pemerihalan geometri geometrical drawing lukisan geometri geometrical instrument alat geometri geometrical progression janjang geometri geometrical solid pepejal geometri geometry geometri global balance equation persamaan imbangan sejagat global minimum of a function minimum sejagat fungsi global optimum optimum sejagat global property sifat sejagat global search gelintaran sejagat global variable pembolehubah sejagat glueing rule petua mengglu go to statement pernyataan go to goal node nod gol goal-programming problem masalah pengaturcaraan gol golden section search gelintaran keratan keemasan goodness of fit kebagusan penyuaian grade gred grade correlation korelasi gred gradient kecerunan gradient function fungsi kecerunan gradient of chord kecerunan perentas gradient of curve kecerunan lengkung gradient of function kecerunan fungsi gradient of line kecerunan garis gradient of tangent kecerunan tangen

Page 55 tIstilah 8/22/2011

Eng BM gradient vector vektor kecerunan Graeco-Latin square segiempat sama Yunani-Latin grandfather tape pita datuk graph graf graph of algebraic function graf fungsi algebra graph of function graf fungsi graph of mapping graf pemetaan graph of trigonometric function graf fungsi trigonometri graph plotter pemplot graf graphic display unit unit paparan grafik graphic tablet tablet grafik graphical construction pembinaan bergraf graphical estimator penganggar bergraf graphical method kaedah bergraf graphical representation perwakilan bergraf graphical solution penyelesaian bergraf great circle bulatan agung greatest common divisor pembahagi sepunya terbesar greatest integer function fungsi integer terbesar greatest lower bound batas bawah terbesar gross error ralat kasar gross profit keuntungan kasar group kumpulan group arrival ketibaan kumpulan group item butir kumpulan group separator (GS) pemisah kumpulan group service khidmat kumpulan group theory teori kumpulan grouped data data terkumpul grouping pengumpulan grouping error ralat pengumpulan grouping method kaedah mengumpul groupoid grupoid/ kumpulanoid growth curve lengkung pertumbuhan growth factor faktor pertumbuhan gyration legaran half setengah/ separuh half adder penambah setengah half angle formula rumus setengah sudut half duplex setengah dupleks half normal distribution taburan setengah normal half track runut setengah half-angle formula rumus setengah sudut half-interval search gelintaran setengah selang half-normal growth curve lekung pertumbuhan setengah normal half-open interval selang setengah terbuka half-plane setengah satah half-space setengah ruang half-word setengah perkataan halt tahan; henti

Page 56 tIstilah 8/22/2011

Eng BM Hamel basis asas Hamel Hamiltonian Hamiltonan handshaking berjabat tangan hands-on amali hang-up tergantung hard copy salinan liat; salinan tetap hard disc cakera liat hard sector sektor list hard switch suis liat hardware perkakasan hardware support bantuan perkakasan harmonic harmoni; harmonik harmonic function fungsi harmonik harmonic mean min harmonik harmonic progression janjang harmonik harmonic range julat harmonik harmony majorant majoran harmoni hashed address random access alamat bercincang capaian rawak hazard function fungsi bahaya hazard rate kadar bahaya head kepala; parliment head or tail parlimen atau angka; hujung atau pangkal head switching penukaran kepala header kepala header label label kepala heart (card) lekok heavy traffic approximation penghampiran lalulintas sesak hedral berhedron hedron hedron height tinggi helical berheliks; heliks helicoid helikoid helix heliks hemisphere hemisfera heptagon heptagon heptahedron heptahedron hereditary conjugate konjugat keturunan hereditary property sifat keturunan Hermite conjugate konjugat Hermite Hermite polynomial polinomial Hermite Hermitian adjoint dampingan Hermitean Hermitian operator pengoperasi Hermitean Hermitian scalar product hasil darab skalar Hermitean heterogeneous heterogen heuristic heuristik heuristic approach pendekatan heuristik heuristic model model heuristik hexadecimal perenambelasan hexadecimal code kod perenambelasan hexadecimal file fail perenambelasan

Page 57 tIstilah 8/22/2011

Eng BM hexadecimal notation tatatanda perenambelasan heksagon heksahedron hierarchy hierarki high level language bahasa peringkat tinggi high level programming language bahasa pengaturcaran peringkat tinggi high memory ingatan tinggi high order language bahasa peringkat tinggi high resolution graphic grafik leraian tinggi higher approximation penghampiran lebih tinggi higher degree equation persamaan darjah lebih tinggi higher derivation penerbitan lebih tinggi higher derivative terbitan lebih tinggi higher order peringkat lebih tinggi; tertib lebih tinggi higher symmetry simetri lebih tinggi highest common factor faktor sepunya terbesar highest key kunci tertinggi highest priority first prioriti tertinggi dahulu highest significant position kedudukan paling bererti highly unlikely hampir mustahil Hilbert space ruang Hilbert hint pembayang/ petunjuk histogram histogram hold state keadaan bertahan holding cost kos penangguhan/ kos pemengapan Hollerith Hollerith hollow rongga hollow cylinder silinder berongga holomorphic holomorfi holomorphy holomorfi holonomic holonomi holonomy holonomi homeomorphic homeomorfisma homeomorphism homeomorfisma homogeneity kehomogenan homogeneity of proportion kehomogenan kadaran homogenous homogen homogenous equation persamaan homogen homogenous Markov chain rantai Markov homogen homogenous process proses homogen homologous sehomolog/ berhomolog homologue homolog homology homologi homomorphic homomorfisma homomorphism homomorfisma homothetic homotetik homotopic homotopi homotopy homotopi horizontal mengufuk; ufukan horizontal area luas mengufuk

Page 58 tIstilah 8/22/2011

Eng BM horizontal axis paksi mengufuk horizontal component komponen mengufuk horizontal line garis mengufuk horizontal plane satah mengufuk horizontal scrolling pentatalan mendatar horizontal straight line garis lurus mengufuk horizontal tabulation (HT) penjadualan mengufuk horizontal tabulator jadual mengufuk horsepower kuasa kuda host computer komputer tuan rumah host system sistem hos Hotelling's t square t kuasa dua Hotelling housekeeping pengemasan hub chart carta hab human-aided machine translation penterjemahan mesin dibantu manusia Hungarian algorithm algoritma Hungary hybrid computer komputer hibrid hybrid interface antara muka hibrid hyperbola hiperbola hyperbolic hiperbolik; hiperbola hyperbolic function fungsi hiperbolik hyperboloid hiperboloid hyperellipsoid hiperelipsoid hypergeometric hipergeometri hypergeometric distribution taburan hipergeometri hypergeometric function fungsi hipergeometri hyper-Graeco-Latin square segiempat sama hiper-Yunani-Latin hyperplane hipersatah hyperspace hiper-ruang hypersphere hipersfera hypersurface hiperpermukaan hypotenuse hipotenus hypothesis hipotesis hypothesis testing pengujian hipotesis hypothetical population populasi hipotesisan hypothetical question soalan hipotesisan hypothetical syllogism silogisma hipotesisan I/O error ralat I/O I/O space ruang I/O icon ikon ikosahedron ideal unggulan; unggul idempotent idempoten idempotent law hukum idempoten identical secaman; seiras identically distributed tertabur secara secaman identically equal sama secaman identification pencaman identification division bahagian pencaman identification map peta pencaman

Page 59 tIstilah 8/22/2011

Eng BM identification problem masalah pencaman identifier pencam identify camkan identity identiti/ kepercaman identity element unsur identiti identity for addition identiti untuk penambahan identity function fungsi identiti identity in a group identiti dalam kumpulan identity matrix matriks identiti idle period tempoh terbiar idle time masa terbiar if and only if jika dan hanya jika if-----then jika-----maka ill-conditioned bersuasana tak sihat ill-conditioning pensuasanaan tak sihat illustration ilustrasi image imej image enhancement peningkatan imej image of function imej fungsi image processing pemprosesan imej imaginary khayalan imaginary axis paksi khayalan imaginary number nombor khayalan imaginary part bahagian khayalan imaginary root punca khayalan imbed benam imbedded Markov chain rantai Markov terbenam imbedding benaman immediate addressing pengalamatan segera immediate annuity anuiti bertempoh immediate predecessor pendahulu terdekat immerse rendam immersion rendaman impact printer pencetak hentak impaired life hayat terganggu imperative statement pernyataan imperatif implement laksana implementation perlaksanaan; pelaksanaan implication implikasi implicit tersirat implicit differentation pembezaan tersirat implicit enumeration pengangkaan tersirat implicit function fungsi tersirat implied addressing pengalamatan terimplikasi imply mengimplikasikan import import impossible event peristiwa mustahil improper integral kamiran tak wajar impulse impuls impulsive force daya impulsan

Page 60 tIstilah 8/22/2011

Eng BM in order menurut tertib inaccuracy ketakjituan inaccurate tak jitu inactive time masa tidak aktif inadmissible procedure tatacara tak teraku incentre pusat (bulatan terterap) dalam inch inci incidence matrix matriks insidens incidental parameter parameter kebetulan inclination condongan; kecondongan inclined plane satah condong include termasuk included angle sudut kandung inclusion rangkuman inclusive terangkum incompatable tak serasi incomplete beta function fungsi beta tak lengkap incomplete block blok tak lengkap incomplete block design rekabentuk blok tak lengkap incomplete census banci tak lengkap incomplete gamma function fungsi gama tak lengkap incomplete Latin square segiempat sama Latin tak lengkap incomplete moment momen tak lengkap incompressible tak termampatkan/ tak boleh mampat inconsistency ketak-konsistenan inconsistent tak konsisten in-core system sistem dalam teras increase tokok/ tingkat increasing function fungsi menokok increment tokokan incremental komputer komputer tokokan indefinite integral kamiran tak tentu indentation pelekukan independent tak bersandar independent event peristiwa tak bersandar independent increment process proses tokokan tak bersandar independent trials cubaan tak bersandar independent variable pembolehubah tak bersandar indeterminate form bentuk tak tentu index indeks index file fail indeks index notation tatatanda indeks index number nombor indeks index of abnormality indeks ketaknormalan index of attraction indeks tarikan index of dispersion indeks serakan index plane satah indeks index register daftar indeks indexed address alamat berindeks indexed file fail berindeks

Page 61 tIstilah 8/22/2011

Eng BM indexed indirect addressing pengalamatan tidak terus terindeks indexed register daftar terindeks indexed sequential access method kaedah capaian jujukan berindeks indexed sequential file fail jujukan berindeks indexed set set berindeks indexing pengindeksan indicator function fungsi penunjuk indicator of an event penunjuk peristiwa indicial equation persamaan indeks indirect address alamat tidak terus indirect premise premis tak terus indirect proof bukti tak terus indiscrete tak diskrit individual degree of freedom darjah kebebasan individu induce aruh induced measure sukatan teraruh induced morphism morfisma teraruh induced operation operasi teraruh induced probability space ruang kebarangkalian teraruh induced topology topologi teraruh induction pengaruhan; aruhan inductive aruhan; mengaruh inductive statistics statistik aruhan/ ilmu statistik aruhan inefficient estimate anggaran tak cekap inefficient statistic statistik tak cekap inequality ketaksamaan inertia inersia inertia force daya inersia inextensible tak memeri; tak terluaskan infer taabir inference pentaabiran inference node nod pentaabiran infimum infimum infinite tak terhingga infinite decimal perpuluhan tak terhingga infinite gradient kecerunan tak terhingga infinite series siri tak terhingga infinite set set tak terhingga infinitely divisible terbahagikan secara tak terhingga infinitely often sering tak terhingga infinitesimal generator penjana infinitesimal infinitesimal interval selang infinitesimal infinity ketakterhinggaan infix sisipan inflection lengkok balas inflexion lengkok balas informal tak formal informatics informatik information maklumat information channel saluran maklumat

Page 62 tIstilah 8/22/2011

Eng BM information feedback maklum balas maklumat information flow aliran maklumat information generating function fungsi penjana maklumat information hiding penyorokan maklumat information retrieval dapatan kembali maklumat information retrieval system sistem dapatan kembali maklumat information system sistem maklumat information theory teori maklumat information value nilai maklumat informative statistics statistik bermaklumat inhomogeneous tak homogen initial awal initial condition syarat awal initial line garis awal initial motion gerakan awal initial program loading (IPL) pemuatan awal aturcara initial segment tembereng awal initial tableau tablo awal initial value nilai awal initial value problem masalah nilai awal initialisation penemulaan initialise beri awalan injection injeksi injective injektif inkjet printer pencetak pancut dakwat inner automorphism automorfisma terkedalam inner measure sukatan terkedalam inner product hasil darab terkedalam inner surface permukaan terkedalam inport liang masuk input input input device peranti input input function fungsi input input/output control system sistem kawalan input/output input/output device peranti input/output input-output coefficient pekali input-output inscribed circle bulatan terterap dalam inscribed polygon poligon terterap dalam insert selit insertion penyelitan inspection pemerinyuan/ inspeksi inspection by attribute pemerinyuan secara atribut inspection paradox paradoks pemerinyuan inspection sampling pensampelan pemerinyuan instability ketakstabilan instant ketika; segera instantaneous seketika instantaneous demand permintaan seketika instantaneous value nilai seketika instantaneous velocity halaju seketika

Page 63 tIstilah 8/22/2011

Eng BM instruction arahan instruction address alamat arahan instruction counter pembilang arahan instruction format format arahan instruction register daftar arahan instrumental variable pembolehubah alat intake pengambilan intake control kawalan pengambilan integer integer integer linear programming pengaturcaraan linear integer integrable terkamirkan/ boleh dikamir integral kamiran; integer integral calculus kalkulus kamiran integral constraint kekangan kamiran integral domain domain integer integral equation persamaan kamiran integral exponent eksponen kamiran integral index indeks kamiran integral solution penyelesaian kamiran integrand yang dikamir integrate kamir integrated circuit litar terkamir integrated program aturcara terkamir integrating factor faktor pengamir integration pengamiran integration by partial fraction pengamiran secara pecahan separa integration by parts pengmiran bahagian demi bahagian integration by substitution pengamiran secara penggantian intelligent terminal terminal cerdas intensity control kawalan keamatan intensive intensif interact bersaling tindak interaction saling tindakan interactive bersaling tindak interactive error ralat bersaling tindak interarrival time lat ketibaan interation pelelaran; lelaran interblock antara blok interblock information maklumat antara blok intercept pintas; pintasan intercept theorem teorem pintasan interchange saling tukaran; saling tukar; percabangan interclass correlation korelasi antara kelas interconnected saling terkait interdeparture time lat pemergian interdependence saling kesandaran interest faedah/ bunga; minat interface antara muka interface card kad antara muka interface logic mantik antara muka

Page 64 tIstilah 8/22/2011

Eng BM interfacial angle sudut antara muka interindustry analysis analisis antara industri interior pedalaman interior angle sudut pedalaman interior opposite angle sudut pedalaman bertentang interior part of interval bahagian pedalaman selang interior point titik pedalaman interlaced scanning imbasan selang seling intermediate pertengahan; bahantara intermediate value theorem teorem nilai pertengahan internal dalam internal division pembahagian dalam internal error ralat dalam internal fragmentation serpihan dalam internal memory ingatan dalaman internal representation perwakilan dalam internal storage storan dalaman interpercentile antara persentil interpolate interpolasi/ tentu dalam interpolating polynomial polinomial penginterpolasi interpolation formula rumus interpolasi interpret tafsir interpretation tafsiran interpreter pentafsir interquartile range julat antara kuartil inter-record gap luang antara rekod interrelationship saling perhubungan interrupt sampuk; sampukan interrupt disable sampuk lumpuh interrupt mask topeng sampukan interrupt request permintaan sampukan interrupt trap perangkap sampukan intersect silang intersecting arcs lengkok bersilang intersecting planes satah bersilang intersection persilangan intersection of loci persilangan lokus interval selang interval estimate anggaran selang interval estimation penganggaran selang into mapping pemetaan ke dalam intrinsic intrinsik intrinsic classification pengelasan intrinsik intrinsic factor faktor intrinsik intuition intuisi/ gerak hati intuitive berintuisi/ segerak hati invalid argument hujah tak sah invariance ketakberubahan/ ketakvarianan invariant tak berubah/ tak varian; yang tak berubah/ yan invariant measure sukatan tak berubah

Page 65 tIstilah 8/22/2011

Eng BM invariant subgroup subkumpulan tak berubah invariant transformation penjelmaan tak berubah invariants of motion takubahan gerakan inventory inventori inventory analysis analisis inventori inventory control kawalan inventori inventory holding cost kos penangguhan inventori inventory level aras inventori inventory problem masalah inventori inverse songsang; songsangan inverse circular function fungsi membulat songsang inverse element unsur songsang inverse Fourier transform jelmaan Fourier songsang inverse function fungsi songsang inverse image imej songsang inverse Laplace transform jelmaan Laplace songsang inverse matrix matriks songsang inverse operation operasi songsang inverse probability kebarangkalian songsang inverse proportion kadaran songsang inverse transform jelmaan songsang inverse trigonometric function fungsi trigonometri songsang inverse variation ubahan songsang inversely proportional berkadaran songsang inversion point titik penyongsangan invert songsangkan; terbalikkan inverted beta distribution taburan beta songsang inverted Dirichlet distribution taburan Dirichlet tersongsang inverted file fail songsang inverter penyongsang invertible tersongsangkan/ boleh songsang invertible function fungsi tersongsangkan investigate siasat invoice invois involute involusian involution involusi irrational tak nisbah; tak rasional irrational number nombor tak nisbah irreducible tak terturunkan/ tak boleh turun irreducible function fungsi tak terturunkan irreducible Markov chain rantai Markov tak terturunkan irreflexive tak refleksif irregular tak sekata; tak nalar irregular figures rajah tak sekata irrelevant tak relevan isoclinic isoklinik isolated extremum ekstremum terpencil isolated point titik terpencil isometric isometri isometric contraction pengecutan isometri; kecutan isometri

Page 66 tIstilah 8/22/2011

Eng BM isometric line garis isometri isometric system sistem isometri isometry isometri isomorphic isomorfisma isomorphism isomorfisma isoperimeter isoperimeter isoperimetric isoperimeter isosceles triangle segitiga kaki sama isotone function fungsi senada isotropic isotropi isotropy isotropi item butir item size saiz butir iterate lelar; lelaran iterated expectation jangkaan terlelar iterated integral kamiran terlelar iterated linear interpolation interpolasi linear terlelar iteration pelelaran; lelaran iterative method kaedah lelaran iterative procedure tatacara lelaran Jacobian Jacobian Jacobian of a transformation Jacobian penjelmaan Jensen's inequality ketaksamaan Jensen job kerja job control language (JCL) bahasa kawalan kerja job control statement pernyataan kawalan kerja job management pengurusan kerja job mix campuran kerja job scheduler penskedul kerja job statement pernyataan kerja job step langkah kerja job-shop schedulling penskedulan kerja kedaian join sambung; sambungan; cantum; cantuman joint tercantum; bersama joint characteristic function fungsi cirian tercantum joint density function fungsi ketumpatan tercantum joint distribution taburan tercantum joint moment momen tercantum joint variation ubahan tercantum jointed bercantum; dicantum joystick kayu ria J-shaped frequency curve lengkung kekerapan berupa J jump lompat; lompatan jump process proses lompatan jump to subprogram melompat ke subaturcara jump to subroutine melompat ke subrutin just-identified tepat tercam justification justifikasi justification range julat justifikasi justify menjustifikasi

Page 67 tIstilah 8/22/2011

Eng BM Karnaugh map peta Karnaugh kernel inti key kekunci; mata key stroke lejang kekunci keyboard papan kekunci; papan mata keyboard input input papan kekunci keyboard standard piawai papan kekunci keyboard switch suis papan kekunci keypad pad kekunci keypunch kata tebuk keyword kata kunci kilobyte kilobait kilogramme kilogram kilometre kilometer kinematics kinematik/ ilmu kinematik kinetic kinetik kinetic energy tenaga kinetik Klein bottle botol Klein knot knot; simpul kronecker delta delta kronecker k-sampel test ujian sampel-k k-statistics statistik-k kurtic curve lengkung kurtosis kurtosis kurtosis label label labelled berlabel lack-of-fit kekurangan penyuaian lacunary sequence jujukan lakuna ladder height tinggi tangga lagged series siri tersusul lagged variable pembolehubah tersusul Lagrange multiplier pendaraban Lagrange Lagrangian Lagrangean Lagrangian function fungsi Lagrangean lamina lamina laminar lamina Laplace condition syarat Laplace Laplace equation persamaan Laplace Laplace operator pengoperasi Laplace Laplace transform jelmaan Laplace Laplace transformation penjelmaan Laplace Laplacian operator pengoperasi Laplacean lap-sized computer komputer bersaiz pangku lap-top computer komputer pangku large sample test ujian sampel besar large size integration pengamiran saiz besar large-scale computer komputer skala besar large-scale integration (LSI) pengamiran skala besar laser disc cakera laser last come first served yang kemudian didulukan

Page 68 tIstilah 8/22/2011

Eng BM last in first out (LIFO) masuk kemudian keluar dahulu last recently used yang terbaru digunakan latency kependaman latency time masa kependaman latent root punca terpendam lateral surface permukaan sisi latest completion time masa siap terlewat Latin square segiempat sama Latin latitude latitud lattice kekisi lattice design rekabentuk kekisi lattice distribution taburan kekisi lattice rectangle segiempat tepat kekisi lattice sampling pensampelan kekisi latus rectum latus rectum law hukum law of excluded middle hukum tiada tengah law of iterated logarithm hukum logaritma terlelar law of large numbers hukum bilangan besar law of priority hukum prioriti law of probability hukum kebarangkalian law of vector algebra hukum algebra vektor layer lapisan layered protocol protokol berlapis layering principle prinsip perlapisan layout bentangan lead lopor lead series siri lopor lead time masa lopor leading coefficient pekali pelopor leading diagonal pepenjuru utama least common factor faktor sepunya terkecil least common multiple gandaan sepunya terkecil least cost method kaedah kos terkecil least significant character aksara paling kurang terkecil least square method kaedah kuasa dua terkecil least squares kuasa dua terkecil least upper bound batas atas terkecil leaving variable pembolehubah yang keluar left hand endpoint titik hujung kiri left hand limit had kiri left helix heliks kiri left justified padat ke kiri left margin jidar kiri left module modul kiri left shift anjakan ke kiri left tail hujung kiri lemma lema lemniscate lemniskat length panjang; kepanjangan

Page 69 tIstilah 8/22/2011

Eng BM length of arc panjang lengkok length of interval panjang selang length of perpendicular panjang garis serenjang leptokurtic leptokurtosis leptokurtic distribution taburan leptokurtosis leptokurtosis leptokurtosis letter huruf letter-quality printer pencetak huruf bermutu level aras; rata; peringkat level of significance aras keertian lexical analysis analisis leksikal lexical analyzer penganalisis leksikal lexicographical order tertib berleksikografi library perpustakaan library routine rutin perpustakaan Lie group kumpulan Lie life table sifir usia life-time hayat lift angkat; angkatan; lif liftable cochain korantai terangkatkan lifted topology topologi terangkat lifting mengangkat; pengangkat light emitting diode (LED) diod pancaran cahaya light pen pen cahaya like parallel selari searah like term sebutan serupa likelihood kebolehjadian likelihood equation persamaan kebolehjadian likelihood function fungsi kebolehjadian likelihood ratio nisbah kebolehjadian likelihood ratio test ujian nisbah kebolehjadian likely boleh jadi limit had; batas limit inferior had inferior limit infimum had infimum limit of prediction had ramalan limit of spectral series had siri spektrum limit point titik had limit superior had superior limit supremum had supremum limited storage storan terhad limiting penghad; menghad limiting distribution taburan penghad limiting friction geseran penghad limiting probability kebarangkalian penghad limiting process proses penghad limiting slope kelerengan penghad limiting velocity halaju penghad line garis; talian; baris line at infinity garis pada ketakterhinggaan

Page 70 tIstilah 8/22/2011

Eng BM line feed suapan baris line generator penjana baris line graph graf garis line illustration illustrasi garis line integral kamiran garis line number nombor baris line of greatest slope garis kelerengan tercuram line of symmetry garis simetri line printer pencetak baris line speed kelajuan baris line status status baris line switching pensuisan baris; pensuisan talian line termination unit unit penamatan baris linear linear; garis lurus linear approximation penghampiran linear linear birth process proses kelahiran linear linear bracket kurungan linear linear combination gabungan linear linear constraint kekangan linear linear correlation korelasi linear linear dependence kebersandaran linear linear differential equation persamaan pembezaan linear; persamaan pe linear displacement sesaran linear linear equation persamaan linear linear error ralat linear linear expansion kembangan linear linear form bentuk linear linear fractional transformation penjelmaan pecahan linear linear function fungsi linear linear functional fungsian linear linear hull hul linear linear inequalities ketaksamaan linear linear interpolation interpolasi linear linear optimisation pengoptimuman linear linear prediction ramalan linear linear programming pengaturcaraan linear linear rank statistics statistik pangkat linear linear regression regresi linear linear relation hubungan linear linear space ruang linear linear span rentangan linear linear system sistem linear linear trend haluan linear linearisation pelinearan linearity kelinearan linearly dependent bersandar secara linear linearly independent tak bersandar secara linear link paut; pepaut linkage pautan; pepautan linkage editor penyunting pautan

Page 71 tIstilah 8/22/2011

Eng BM linked list senarai berpaut linked relative relatif terpaut linker pemaut liquid crystal display (LCD) paparan kristal cecair list senarai list processing pemprosesan senarai list processing language (LISP) bahasa pemprosesan senarai (LISP) list protect lindung senarai listing menyenarai listing device peranti menyenarai literal harafiah litre liter load muat; beban; muatan; bebanan load module modul muatan load-and-go muat-dan-jalan loader pemuat loading memuatkan local setempat; tempatan local area network (LAN) rangkaian kawasan tempatan local balance equation persamaan imbangan setempat local control unit unit kawalan setempat local extremum ekstremum setempat local inverse songsangan setempat local minimum of a function minimum setempat fungsi local name base pangkalan nama tempatan local name space ruang nama tempatan local optimum optimum setempat local variable pembolehubah tempatan localisation pensetempatan locate melokasi location lokasi location counter pembilang lokasi location test ujian lokasi locus lokus locus graph graf lokus logarithm logaritma logarithmic derivative terbitan logaritma logarithmic function fungsi logaritma logged disc cakera log logic mantik/ logik; ilmu mantik/ ilmu logik logic circuit litaran mantik logic design rekabentuk mantik logic diagram gambarajah mantik logic gate pepintu mantik logic symbol simbol mantik logical addition penambahan mantik logical analogy keanalogan mantik logical connection kaitan mantik logical connective pengait mantik logical design rekabentuk mantik

Page 72 tIstilah 8/22/2011

Eng BM logical equivalence kesetaraan mantik logical error ralat logik/ mantik logical file fail mantik logical operation operasi mantik logical operator pengoperasi mantik logical parent ibu mantik logical pointer penunjuk mantik logical reasoning penaakulan mantik logical record rekod mantik logical shift anjakan mantik logical twin kembar mantik logical unit unit mantik logically equivalent setara secara mantik login log masuk logistic curve lengkung lojistik log-linear equation persamaan log-linear logout log keluar long division pembahagian panjang; bahagi panjang long multiplication pendaraban panjang; darab panjang longest route algorithm algoritma jalan panjang longitude longitud longitudinal section keratan longitud look-up table jadual rujukan loop gelung loop statement pernyataan gelung loss formula rumus kerugian loss function fungsi kerugian; fungsi kehilangan loss matrix matriks kerugian; matriks kehilangan loss of informaton kehilangan maklumat loss percentage peratusan hilang; peratusan kerugian lot lot lottery sampling pensampelan loteri low level language bahasa peringkat rendah low level programming language bahasa pengaturcaraan paras rendah low memory ingatan rendah low resolution graphic grafik resolusi rendah lower bound batas bawah lower control limit had kawalan bawah lower half-plane setengah satah bawah lower quartile kuartil bawah lower semi-continuous semiselanjar bawah lower triangular matrix matriks bersegitiga bawah lower value of a game nilai lebih rendah permainan lowercase huruf kecil lowest common multiple gandaan sepunya terkecil lowest key kunci terendah machine code kod mesin machine cycle kitaran mesin machine dependent bersandarkan mesin machine independence tak bersandaran mesin

Page 73 tIstilah 8/22/2011

Eng BM machine independent language bahasa tidak bersandar mesin machine instruction arahan mesin machine language bahasa mesin machine readable terbacakan mesin machine translation penterjemahan mesin machine-aided translation penterjemahan dibantu mesin macro assembly program aturcara makroperhimpunan macro instruction makroarahan macrocode makrokod macrolanguage (MACROL) makrobahasa magic number nombor ajaib magic square segiempat sama ajaib magnetic bubble memory ingatan gelembung magnet magnetic card kad magnet magnetic cell sel magnet magnetic character aksara magnet magnetic core teras magnet magnetic delay line talian tunda magnet magnetic disc cakera magnet magnetic drum dram magnet magnetic film filem magnet magnetic memory ingatan magnet magnetic tape pita magnet magnetic tape drive pemacu pita magnet magnitude magnitud main column lajur utama main effect kesan utama main file fail utama main memory ingatan utama main plane satah utama main storage storan utama mainframe kerangka utama mainframe time masa penyelenggaraan maintenance penyelenggaraan major arc lengkok major major axis paksi major majorant majoran management information system sistem pengurusan maklumat manifold manifold mantissa mantisa manual manual manual entry pemasukan manual manual offline operation operasi luar talian manual many-valued function fungsi bernilai banyak map peta mapping pemetaan; memeta mapping cylinder silinder pemetaan marginal distribution taburan sut marginal frequency kekerapan sut mark tanda; markah

Page 74 tIstilah 8/22/2011

Eng BM marking algorithm algoritma penanda Markov chain rantai Markov Markov process proses Markov Markov property sifat Markov Markovian Markovan Markovian network rangkaian Markovan mark-sensed card kad tanda-kesan martingale martingale mask topeng mass jisim; massa mass function fungsi jisim mass storage storan massa master clock jam induk master control program aturcara kawalan induk master diskette disket induk master file fail induk master-slave flip-flop flip-flop tuan-hamba match padankan; perlawanan matching problem masalah padanan mathematical analysis analisis matematik mathematical expectation jangkaan matematik mathematical inducton aruhan matematik mathematical logic mantik matematik mathematical method kaedah matematik mathematical model model matematik mathematical programming pengaturcaraan matematik mathematical programming problem masalah pengaturcaraan matematik mathematical term istilah matematik mathematics matematik/ ilmu matematik matrix matriks matrix algebra algebra matriks matrix analysis analisis matriks matrix game permainan matriks matrix sampling pensampelan matriks mature matang maturity date tarikh kematangan max-flow min-cut theorem teorem potong minim aliran maks maxima maksima maximal flow algorithm algoritma aliran maksimum maximal flow network problem masalah rangkaian aliran maksimum maximal ideal unggulan maksimum maximin maksimin maximum maksimum maximum f-ratio nisbah-f maksimum maximum likelihood estimator penganggar kebolehjadian maksimum maximum likelihood method kaedah kebolehjadian maksimum maximum modulus modulus maksimum maximum point titik maksimum maximum probability estimator penganggar kebarangkalian maksimum maximum value nilai maksimum

Page 75 tIstilah 8/22/2011

Eng BM maximum yield method kaedah penghasilan maksimum meagre set set daif mean min mean absolute error min ralat mutlak mean centre min pusat mean coefficient min pekali mean convergence pertumpuan min; ketumpuan min mean cumulative min longgokan mean curvature min kelengkungan mean deviation min sisihan mean difference min beza mean free path min lintasan bebas mean likelihood estimator penganggar min kebolehjadian mean of the error min ralat mean proportion min perkadaran mean recurrence time min masa jadi semula mean semi-squared difference min semibeza terkuasa dua mean square min kuasa dua mean square contingency min kontingensi kuasa dua mean square convergence pertumpuan min kuasa dua mean square deviation min sisihan kuasa dua mean square error min ralat kuasa dua mean square regression line min kuasa dua garis regresi mean standard error min ralat piawai mean time min masa mean value nilai min mean value theorem teorem nilai min mean-square error min kuasa dua ralat measurable set set tersukatkan measuration penyukatan measure sukatan; sukat; ukur measure of central tendency sukatan kecenderungan memusat measure of concentration sukatan ketumpatan; sukatan kepekatan measure of dispersion sukatan serakan measure of location sukatan lokasi measure of skewness sukatan kepencongan measure of space ruang sukatan measure theory teori sukatan measurement sukatan;penyukatan; pengukuran; sukatan; uku measurement error ralat sukatan measurement of area pengukuran luas mechanical bermekanik; mekanik; mekanis mechanics ilmu mekanik median median median line garis median median regression curve lengkung regresi median median test ujian median median unbiased confidence selang keyakinan saksama median median unbiasedness kesaksamaan median medium medium

Page 76 tIstilah 8/22/2011

Eng BM medium-scale computer komputer skala sederhana megabyte megabait member anggota/ ahli memory ingatan memory address alamat ingatan memory bank bank ingatan memory management pengurusan ingatan memory map peta ingatan memory protection perlindungan ingatan memory reference instruction arahan rujukan ingatan memoryless property sifat tanpa ingatan mensuration penyukatan; mensurasi/ ilmu mensurasi menu planning perancangan menu merge cantum merge point titik cantum merged Poisson stream strim Poisson bercantum meridian of longitude meridian garis bujur meromorpghic function fungsi meromorfi meromorphy meromorfi mesokurtic mesokurtosis mesokurtosis mesokurtosis message utusan message control flag tanda kawalan utusan message display console konsol paparan utusan message header/ heading kepala utusan meta-assembler mata penghimpun metalanguage metabahasa metamathematical metamatematik metasymbol metasimbol method of approximation kaedah penghampiran method of equating coefficient kaedah menyamakan pekali method of inclusion kaedah perangkuman method of leading variables kaedah pembolehubah pelopor method of moment kaedah momen method of of maximum likelihood kaedah kebolehjadian maksimum method of penality kaedah denda method of stages kaedah bertahap method of supplementary variables kaedah pembolehubah penggenap method of undetermined coefficient kaedah pekali belum tentu method of variation of parameters kaedah ubahan parameter metre meter metric metrik metric function fungsi metrik metric space ruang metrik metric system sistem metrik metrizable space ruang termetrikkan microcomputer mikrokomputer microelectronic mikroelektronik microfiche card kad mikrofis microinstruction mikroarahan

Page 77 tIstilah 8/22/2011

Eng BM microjustification mikrojustifikasi micromainframe mikrokerangka utama microprocessor mikropemproses microprogramming mikropengaturcaraan middle ordinate ordinat tengah middle-square method kaedah kuasa dua tengah midicomputer midikomputer midpoint titik tengah midpoint of interval titik tengah selang mid-range tengah julat mile batu millimetre milimeter minicomputer minikomputer mini-floppy disc minicakera liat minimal field medan minimum minimal polynomial polinomial minimum minimal sufficient statistic statistik cukup minimum minimax minimaks minimax estimation penganggaran minimaks minimax principle prinsip minimaks minimax risk risiko minimaks minimax search gelintaran minimaks minimax strategy strategi minimaks minimax test ujian minimaks minimisation peminimuman minimum minimum minimum chi-squared khi kuasa dua minimum minimum feasible solution penyelesaian tersuar minimum minimum logit chi-squared khi kuasa dua logit minimum minimum mean square error min ralat kuasa dua minimum minimum normit chi-squared penggangar khi kuasa dua normit minimum patch length panjang lintasan minimum minimum value nilai minimum minimum variance varians minimum minimum variance unbiased estimator penggangar saksama varians minimum minimum yield method kaedah penghasilan minimum minor minor minor arc lengkok minor minor axis paksi minor minor matrix matriks minor minor segment tembereng minor minorant minoran minus sign tanda minus missing information maklumat hilang mixed congruential generator penjana kongruen bercampur mixed display paparan bercampur mixed distribution taburan bercampur mixed factorial experiment ujikaji berfaktoran bercampur mixed mode ragam bercampur mixed model model bercampur

Page 78 tIstilah 8/22/2011

Eng BM mixed moment momen bercampur mixed numbers nombor bercampur mixed operation operasi bercampur mixed random variables pembolehubah rawak bercampur mixed sampling pensampelan bercampur mixed spectrum spektrum bercampur mixed strategy strategi bercampur mixed tensor tensor bercampur mixed-integer programming problem masalah pengaturcaraan bercampur mixture distribution taburan campuran mnemonic mnemonik mnemonic symbol simbol nemonik Mobius band jalur Mobius Mobius strip jalur Mobius modal class kelas mod mode mod; ragam mode of distribution mod taburan model model modern algebra algebra moden modern analysis analisis moden modification time masa pengubahsuaian modified terubahsuai; diubahsuai modified Bessel function fungsi Bessel terubahsuai modular arithmetic aritmetik modulo modular programming pengaturcaraan bermodul module modul modulo modulo modulus of elasticity modulus kekenyalan modus ponens modus ponens modus tollens modus tollens moment momen moment about a point momen sekitar satu titik moment coefficient pekali momen moment estimator penggangar momen moment generating function fungsi penjana momen moment matrix matriks momen moment ratio nisbah momen momentum momentum monic monik monitor monitor monitor system sistem monitor monkey saddle pelana monyet monochrome monokrom monodromy theorem teorem monodromi monoid monoid monomial expression ungkapan monomial monomorphic monomorfisma monomorphism monomorfisma monothetic classification pengelasan monotetik monotone ekanada

Page 79 tIstilah 8/22/2011

Eng BM monotone class klas ekanada monotone function fungsi berekanada monotone likelihood ratio nisbah kebolehjadian berekanada monotone power function fungsi kuasa ekanada monotone procedure tatacara ekanada Monte Carlo method kaedah Monte Carlo Monte Carlo technique teknik Monte Carlo monthly average purata bulanan morphism morfisma mortality rate kadar kemortalan most efficient estimator penganggar paling cekap most powerful test ujian paling berkuasa most probable value nilai paling barangkali motion gerakan moving average purata bergerak moving average process proses purata bergerak moving seasonal variation ubahan bermusim bergerak moving weight pemberat bergerak moving-observer technique teknik pencerap bergerak m-step transition matrix matriks peralihan m-langkah multi-access multi-capaian multi-access computer komputer multicapaian multicomodity multikomoditi multi-decision problem masalah multikeputusan multidimension multimatra/ multidimensi multidimensional array tatasusunan multimatra multidimensional distribution taburan bermultimatra multidimensional estimatior penganggar bermultimatra multiechelon inventory system sistem inventori multieselon multi-factorial design rekabentuk multifaktor multilist multisenarai multi-modal distribution taburan multimod multinomial distribution taburan multinomial multinomial expansion kembangan multinomial multipass multilaluan multi-phase sampling pensampelan multifasa multiple gandaan; berganda multiple access capaian berganda multiple correlation korelasi berganda multiple integral kamiran berganda multiple item butir berganda multiple objective function fungsi matlamat berganda multiple optimal solution penyelesaian optimum berganda multiple range test ujian julat berganda multiple regression regresi berganda multiple roots punca berganda multiple solution penyelesaian berganda multiple-key kunci berganda multiplet multikembar multiple-valued bernilai ganda

Page 80 tIstilah 8/22/2011

Eng BM multiplex multipleks multiplexor multipleksor multiplication pendaraban multiplication law hukum pendaraban multiplicative congruential method kaedah kongruen berdaraban multiplicative generator penjana pendaraban multiplicative process proses berdaya darab multiplicity kegandaan multiplier pendarab; pengganda multiply connected terkait berganda multiplying factor faktor pendarab multiprocessing multipemprosesan multiprocessing operating system sistem pengoperasian multiprosesan multiprocessor multipemproses multiprogramming multipengaturcaraan multiprogramming operating system sistem pengoperasian multipengaturcaraan multi-step method kaedah multilangkah multitasking multipertugasan multi-user system sistem multipengguna multi-valued decision keputusan bermultinilai multivariate multivariat multivariate analysis analisis multivariat multivariate distribution taburan multivariat multivariate generating function fungsi penjana multivariat multivariate normal distribution taburan normal multivariat multivariate population populasi multivariat multiwindow multitetingkap mutually exclusive saling eksklusif mutually exclusive event peristiwa saling eksklusif mutually orthogonal saling berortogonal NAND element unsur TAK-DAN NAND gate pepintu TAK-DAN nanosecond nanosaat natural tabii/ semula jadi; asli; alam; bersahaja natural boundary sempadan tabii natural cosecant kosekan asli natural cotangent kotangen asli natural frequency frekuensi asli natural homomorphism homomorfisma asli natural language bahasa asli natural logarithm logaritma asli natural mapping pemetaan bersahaja natural number nombor tabii natural projection unjuran asli natural secant sekan asli natural sine sinus asli natural tangent tangen asli nautical mile batu notika near optimum solution penyelesaian hampir optimum necessary and sufficient condition syarat perlu dan cukup

Page 81 tIstilah 8/22/2011

Eng BM necessary condition syarat perlu negate menafi negation penafian negative negatif negative acknowledge (NAK) akuan negatif negative binomial distribution taburan binomial negatif negative binomial function fungsi binomial negatif negative correlation korelasi negatif negative definite tentu negatif negative definite matrix matriks tentu negatif negative exponential distribution taburan eksponen negatif negative gradient kecerunan negatif negative integer integer negatif negative number nombor negatif negative vector vektor negatif negligible terabaikan/ boleh diabaikan neighbourhood jiranan neighbouring extreme point titik ekstrim berjiran nest of intervals sarang selang nested classification pengelasan tersarang nested interval selang tersarang nested loop gelung terserang nested sampling pensampelan tersarang nesting penyarangan net bersih; jaring network rangkaian network access machine mesin caparan rangkaian network algorithm algoritma rangkaian network flow aliran rangkaian network model model rangkaian network planning rancangan rangkaian Newtonian Newtonan n-factor experiment ujikaji n-faktor n-fold intersection persilangan lipat-n n-gonal n-gon nibble counter pembilang nibel nilpotent nilpoten nine's complement pelengkap sembilan n-nary n-ner nodal point titik nod node nod node-arc incidence matrix matriks insiden nod-lengkok noise hingar nomenclature tatanama nominal key kunci nominal nomogram nomogram nonagon nonagon non-algebraic function fungsi bukan algebra nonautoregressive tak berautoregresi non-basic variable pembolehubah bukan asas

Page 82 tIstilah 8/22/2011

Eng BM non-central chi-square distribution taburan khi kuasa dua tak memusat non-central confidence interval selang keyakinan tak memusat non-central F-distribution taburan-F tak memusat non-central t-distribution taburan-t tak memusat non-collinear tak kolinear; tak segaris lurus non-cooperative game permainan tak berkooperasi non-coplanar tak sesatah non-decreasing function fungsi tak menyusut non-degenerate tak merosot non-discrete tak diskrit non-document bukan dokumen non-Euclidean geometry geometri bukan Euclidan non-heredity process proses bukan keturunan non-homogeneous proses proses tak homogen non-impact printer pencetak tak hentak non-increasing function fungsi tak menokok non-linear correlation korelasi tak linear nonlinear equation persamaan tak linear nonlinear estimation anggaran tak linear nonlinear programming pengaturacaraan tak linear nonlinear regression regresi tak linear non-negative variable pembolehubah tak negatif non-negativity restriction sekatan ketaknegatifan non-null recurrent jadi semula tak nol non-parametric method kaedah tak berparameter non-parametric procedure tatacara tak berparameter non-parametric process proses tak berparameter non-parametric tolerance limit had toleransi tak berparameter non-print character aksara tak cetak nonprobability sampling pensampelan tak berkebarangkalian non-random sample sampel tak rawak non-randomised test ujian tak terawak non-response tanpa sambutan nonresponse error ralat tanpa sambutan non-sampling error ralat bukan kerana pensampelan non-singular tak singular non-singular distribution taburan tak singular non-singular matrix matriks tak singular non-volatile memory ingatan tak meruap non-zero-sum game permainan hasil tambah bukan sifar NOR TAK-ATAU nor element unsur tak-atau NOR gate pepintu TAK-ATAU norm norma normal normal normal acceleration kepecutan normal; pecutan normal normal at a point normal pada titik normal bivariate distribution taburan bivariat normal normal curve lengkung normal normal density function fungsi ketumpatan normal

Page 83 tIstilah 8/22/2011

Eng BM normal distribution taburan normal normal equation persamaan normal normal line garis normal normal point titik normal normal quality mutu normal normal score test ujian skor normal normal subgroup subkumpulan normal normal to a plane normal dengan satah normalisation of score penormalan skor normalise normalkan normalised dinormalkan; ternormal normalised form bentuk ternormal normalised ramdom variable pembolehubah rawak ternormal normaliser penormal normalising factor faktor penormal normality kenormalan normally distributed variable pembolehubah tertabur normal normed space ruang norma norm-preserving extension peluasan mengawet norma northwest corner solution penyelesaian penjuru barat laut not tak not element unsur tak notation tatatanda notrace tidak surih nowhere dense tak tumpat di mana-mana nowhere differentiable tak terbeza di mana-mana n-plex structure struktur n-pleks n-point contact sentuhan n-titik nth order derivative terbitan peringkat ke-n nth root punca ke-n n-th root punca kuasa n; punca ke-n n-tuple rangkap-n nucleus nukleus nuisance parameter parameter gangguan null nol null ellipse elips nol null function fungsi nol null hypothesis hipotesis nol null list senarai nol null matrix matriks nol null recurrent jadi semula nol null sequence jujukan nol null set set nol null space ruang nol null vector vektor nol nullity kenolan number nombor; bilangan number base asas nombor number line garis nombor number of customers bilangan pelanggan

Page 84 tIstilah 8/22/2011

Eng BM number sequence jujukan nombor number system sistem nombor number-of-run test ujian bilangan larian numerable terangkakan/ boleh diangkakan numeral angka numerator pembilang/ pengangka numeric analysis analisis berangka numeric character aksara berangka numeric code kod berangka numeric pad pad angka numerical analysis analisis berangka numerical method kaedah berangka numerical solution penyelesaian berangka numerical taxonomy taksonomi berangka numerical value nilai berangka object objek object code kod objek object computer komputer objek object language bahasa objek object module modul objek object oriented language bahasa berkiblatkan objek object program aturcara objek objective function fungsi matlamat oblate spheroid sferoid buntal oblique serong; oblik(tatatanda) oblong bujur oblong number nombor bujur observable tercerapkan/ boleh cerap; pembolehcerap observation cerapan observation error ralat cerapan observational equivalence kesetaraan pencerapan observe cerap observed frequency kekerapan tercerap observed value nilai cerapan observed variable pembolehubah tercerap obsolete record rekod usang obtuse angle sudut cakah occupancy problem masalah kehunian occupation time masa penghunian occur infinitely often berlaku sering tak terhingga octagon oktagon octahedral arrangement susunan beroktahedron oktahedron octal perlapanan octant oktan odd ganjil odd degree darjah ganjil odd function fungsi ganjil odd number nombor ganjil odd permutation pilihatur ganjil

Page 85 tIstilah 8/22/2011

Eng BM odds ods; peluang; yang ganjil odds against peluang tak mencapai odds for peluang mencapai odds on peluang mencapai; peluang besar office automation automasi pejabat off-line luar talian off-line storage storan luar talian off-line system sistem luar talian offset ofset ogive ogif omitted variable pembolehubah tersingkir one-factor experiment ujikaji satu faktor one-pass compiler pengkompilasi satu laluan one's complement pelengkap satu one-sample test ujian satu sampel one-sided Laplace transform jelmaan Laplace satu sisi one-tailed test ujian satu hujung one-to-one correspondence perpadanan satu dengan satu one-way classification pengelasan sehala one-way link pepaut sehala on-line dalam talian on-line information retrieval sistem sistem dapatan kembali maklumat dalam talian on-line searching gelintaran dalam talian on-line storage storan dalam talian on-line system sistem dalam talian on-screen menu menu atas skrin onto function fungsi keseluruh onto mapping pemetaan keseluruh op code kod kendalian open ball bola terbuka open base asas terbuka open cover tudung terbuka open covering tudung terbuka open form bentuk terbuka open interval selang terbuka open neighbourhood jiranan terbuka open region rantau terbuka open sentence ayat terbuka open sequential scheme skema jujukan terbuka open statement penyataan terbuka open subbase subasas terbuka open system intercommunication interkomunikasi sistem terbuka open-ended classes kelas hujung terbuka operand pengoperasi operate operasikan; mengoperasikan operating characteristic curve lengkung cirian pengoperasian operating system sistem pengoperasian operation operasi operation code (op-code) kod operasi operation of symmetry operasi simetri

Page 86 tIstilah 8/22/2011

Eng BM operational research penyelidikan operasi operations research penyelidikan operasi operator pengoperasi; juruoperasi/ operator opinion survey tinjauan pendapat opportunity cost kos melepas opposite direction arah bertentangan opposite side sisi bertentangan optic disc cakera optik optical character reader pembaca aksara optik optical character recognition pengecaman aksara optik optical disk cakera optik optimal optimum optimal batch size-model model saiz bayaan optimum optimal control theory teori kawalan optimum optimal solution penyelesaian optimum optimal stopping rule petua penghentian optimum optimal strategy strategi optimum optimal tableau tablo optimum optimisation pengoptimuman optimise mengoptimumkan; optimumkan optimising compiler pengkompilasi mengoptimum optimum optimum optimum statistic statistik optimum optimum test ujian optimum option opsyen optional beropsyen optional sampling pensampelan beropsyen optional stopping hentian beropsyen or atau OR gate pepintu ATAU orbit orbit orbital motion gerakan berorbit; gerakan orbitan order tertib; peringkat; pesanan; perintah order of a group peringkat kumpulan order of determinant peringkat penentu order of differential equation peringkat persamaan pembezaan order of element peringkat unsur order of magnitude peringkat magnitud order of matrix peringkat matriks order preserving mapping pemetaan mengawet tertib; pemetaan mengaw order statistic statistik tertib order statistics ilmu statistik tertib ordered field medan bertertib ordered list senarai bertertib ordered pair pasangan bertertib ordered series siri bertertib ordered trees pokok bertertib ordering pentertiban; mentertibkan ordering pair pasangan pentertiban ordinal ordinal

Page 87 tIstilah 8/22/2011

Eng BM ordinal number nombor ordinal ordinary derivative terbitan biasa ordinate ordinat orientation pengiblatan/ orientasi origin asalan origin of coordinate asalan koordinat original copy naskah asal; salinan asal original equipment manufacturer (OEM) pengilang alat asal original value nilai asal orthocentre ortopusat/ pusat ortogon orthogonal circle bulatan ortogon orthogonal curve lengkok ortogon orthogonal list senarai ortogon orthogonal matrix matriks ortogon orthogonal polynomial polinomial ortogon orthogonal projection unjuran ortogon orthogonal to ortogon dengan; ortogon kepada orthogonal transformation penjelmaan ortogon orthogonalisation pengortogonan orthonormal basis asas ortonormal orthonormalisation pengortonormalan oscillation ayunan oscillation period kalaan ayunan osculate beroskulasi osculating plane satah oskulasian outcome of experiment kesudahan ujikaji outcome of trial kesudahan cubaan outer automorphism automorfisma terkeluar outer measure sukatan terkeluar outer product hasil darab terkeluar outline garis kasar outport liang keluar output output output bound batas output output device peranti output oval jorong ovaloid jorongoid overdamped lebih lembap overflow limpah atas overhead overhead over-identified lebih tercam overlap bertindih/ bertindan overlapping sampling unit unit pensampelan bertindih overlay hamparan; tindihan overload sarat overwrite penulisan lebih package program aturcara pakej packed data data terpadat packing density ketumpatan padatan packing problem masalah pembungkusan

Page 88 tIstilah 8/22/2011

Eng BM padle padel page break pemisah halaman page fault kecelaan halaman page frame kerangka halaman page map register daftar peta halaman page map table jadual peta halaman page offset ofset halaman page removal penyingkiran halaman page size saiz halaman page swapping penukaran halaman page traffic lalulintas halaman paged memory management pengurusan ingatan berhalaman paging pemindahan halaman pair pasangan paired observation cerapan berpasang paired t-test ujian t-berpasang pairwise independence ketakbersandaran pasangan demi pasangan pairwise independent tak bersandar pasangan demi pasangan palindrome palindrom paper tape reader pembaca pita kertas paper-advance mechanism mekanisma paper-end detector pengesan hujung kertas parabola parabola parabolic parabolik; parabola parabolic equation persamaan parabola; persamaan parabolik parabolic function fungsi parabolik paraboloid paraboloid paracompact parapadat paradox paradoks paradox of residual life paradoks hayat sisa paradoxical berparadoks parallel selari parallel computer komputer selari parallel displacement sesaran selari parallel interface antara muka selari parallel line garis selari parallel operation operasi selari parallel processing pemprosesan selari parallel stages tahap selari paralelepiped parallelism keselarian segiempat selari parallels of latitude selarian latitud parameter parameter parameter shift anjakan parameter parameterisation pemparameteran parameterise parameterkan parametric dual problem masalah dual berparameter parametric linear programming pengaturcaraan linear berparameter parametric objective function fungsi matlamat berparameter

Page 89 tIstilah 8/22/2011

Eng BM parent population populasi induk parenthesis parentesis parity bit bit pariti parity check semakan pariti parse hurai parsing huraian partial separa partial adjustment pelarasan separa partial covariance kovarians separa partial derivative terbitan separa partial differential equation persamaan pembezaan separa partial differentiation pembezaan separa partial fraction pechahan separa partial ordering penertiban separa partial regression coefficient pekali regresi separa partial sum hasil tambah separa partially balanced incomplete blok tak lengkap seimbang separa block partially ordered set set bertertib separa particle zarah particular denial sangkalan khusus particular integral kamiran khusus partition petak/ partisi partition of unity petakan kesean partition programming pengaturcaraan petak partitional matrix matriks terpetak partitioned allocation peruntukan berpetakan partitioning a chi-squared variate pemetakan variat khi kuasa dua Pascal Pascal Pascal's triangle segitiga Pascal password kata laluan patch deck dek menampal path in a random walk lintasan perjalanan rawak pattern recognition pencaman pola pause jeda pay-off function fungsi langsaian peak tape-speed puncak kelajuan pita Pearson's coefficient of skewness pekali kepencongan Pearson Pearson's correlation coefficient pekali korelasi Pearson pencil of lines pensil garis pencil of points pensil titik pendulum bandul pentadecagon pancadekagon/ pentadekagon pentagon pancagon/ pentagon pancahedron/ pentahedron per per-/ se- percentage distribution taburan peratusan percentage log log peratusan percentage ogive ogif peratusan percentile persentil perfect number nombor sempurna

Page 90 tIstilah 8/22/2011

Eng BM perfect square kuasa dua sempurna performance curve lengkung prestasi performance evaluation penilaian prestasi perigon perigon perihelion perihelion perimeter perimeter period kala/ tempoh; kalaan periodic berkala periodic function fungsi berkala periodic graph graf berkala periodic review sorotan berkala periodic state keadaan berkala periodic system sistem berkala periodicity keberkalaan peripheral periferal peripheral device peranti periferal permanent file fail kekal permutation pilihatur permutation test ujian pilihatur perpendicular serenjang/ tegak lurus perpendicular axis paksi serenjang perpendicular bisector pembahagi dua sama serenjang perpendicular line garis serenjang perpendicular plane satah serenjang perpendicular to serenjang dengan perpendicularity keserenjangan/ ketegaklurusan persistent recurrent event peristiwa jadi semula yang gigih persistent state keadaan gigih personal computer komputer peribadi perturbation pengusikan perturbation technique teknik pengusikan pessimistic time waktu pesimis phase fasa phase confounded design rekabentuk fasa terbaur phase spectrum spektrum fasa phenomena fenomenon phi fi phi-coefficient pekali fi phrase structure grammar nahu struktur frasa physical dimension matra fizis/ matra zahir physical record rekod fizis physical system design rekabentuk sistem fizis physical unit unit zahir pi pi pictogram piktogram pictograph piktograf picture-processing software perisian pemprosesan gambar pie chart carta pai pie graph graf pai piecewise cebis demi cebis

Page 91 tIstilah 8/22/2011

Eng BM piecewise linearisation pelinearan cebis demi cebis pilot survey tinjauan rintis pivot pangsi pivot element unsur pangsi pivot selection rule petua pilihan pangsi pivotal function fungsi pangsian pivotal statistics statistik pangsian pixel piksel pixel pattern pola piksel place marker penanda tempat placement algorithm algoritma letakan planar point titik satahan plane satah plane figure rajah satah plane rectangular coordinate koordinat segiempat tepat satah plane wave gelombang satah planet cakrawala planetary motion gerakan cakrawala planning horizon ufuk perancangan platykurtic platikurtosis platykurtosis platikurtosis plausible munasabah Playfair's axiom aksiom Playfair plot plot plotter pemplot plotting coordinate koordinat memplot pluriharmonic function fungsi berbilang harmonik plus sign tanda plus point estimate anggaran titik point estimation penganggaran titik point mass jisim titik point of accumulation titik tumpukan point of application titik penerapan; titik pengenaan point of concurrency titik kesetemuan point of contact titik sentuh point of control titik kawalan point of inflection (inflexion) titik lengkok balas point of intersection titik persilangan point of symmetry titik simetri point of tangency titik ketangenan point processes proses titik point sampling pensampelan titik pointer penuding; penunjuk pointer notation tatatanda penuding pointwise convergence penumpuan titik demi titik Poisson distribution taburan Poisson Poisson process proses Poisson Poisson summation formula rumus penghasiltambahan Poisson poker test ujian poker polar kutub; garis kutub

Page 92 tIstilah 8/22/2011

Eng BM polar axis paksi kutub polar coordinate koordinat kutub polar equation persamaan kutub polar representation perwakilan kutub pole kutub; pol pole of circle kutub bulatan Polish notation tatatanda Polska polygon poligon polyhedral convex set set cembung polihedral polyhedron polihedron polynomial polinomial polynomial function fungsi polinomial polythetic classification pengelasan politetik pooled t-test ujian-t tergembleng pooled variance varians tergembleng pooling penggemblengan pop (stack) keluarkan population populasi; penduduk population distribution taburan populasi population growth pertumbuhan populasi; pertumbuhan penduduk population parameter parameter populasi portability kemudahalihan portable computer komputer mudah alih positional number system sistem nombor berkedudukan positive positif positive correlation korelasi positif positive definite tentu positif positive definite form bentuk tentu positif positive difinite quadratic form bentuk kaudratik tentu positif positive integer integer positif positive number nombor positif possiblity kemungkinan post optimal analysis analisis lepas keoptimuman posterior distribution taburan posterior postulate postulat potential potensial potential difference beza potensial potential energy tenaga potensial power curve lengkung kuasa power efficiency kecekapan kuasa power function fungsi kuasa power of number kuasa nombor power of test kuasa ujian power set set kuasa power spectrum spektrum kuasa power sum hasil tambah kuasa pre-assembler prapenghimpun precedence prajadian precess liuk precise persis

Page 93 tIstilah 8/22/2011

Eng BM precision kepersisan precision of estimate kepersisan anggaran precompact prapadat predecessor pendahulu predetermined variable pembolehubah terpratentu predicate calculus kalkulus predikat predict ramal predicted value nilai ramalan prediction ramalan prediction equation persamaan ramalan prediction interval selang ramalan predictor peramal predictor variable pembolehubah peramal preemptive process proses primptif prefer utama preference keutamaan preferred orientation pengiblatan diutamakan prefix notation tatatanda awalan pre-image of element praimej unsur preliminary survey tinjauan awal premise premis premium premium presence bit bit kehadiran present value nilai kini presentation of data persembahan data preset praset pressure tekanan preventive maintenance time masa penyelenggaraan price breaks pecahan harga price index indeks harga price index number nombor indeks harga pricing penentuan harga pricing multiplier pendarab penentuan harga pricing vector vektor penentuan harga primal problem masalah primal primal-dual algorithm algoritma primal-dual primary primer; peringkat pertama primary arc lengkok primer primary ideal unggulan primer primary storage storan primer prime perdana; prima prime area kawasan perdana prime factor faktor perdana prime ideal unggulan perdana prime key kunci perdana prime notation tatatanda prima prime number nombor perdana primitive circle bulatan primitif primitive element unsur primitif primitive lattice kekisi primitif

Page 94 tIstilah 8/22/2011

Eng BM primitive polynomial polinomial primitif primitive root of unity punca primitif kesean principal axis paksi prinsipal principal branch cabang prinsipal principal component komponen prinsipal principal fibre bundle berkas serabut prinsipal principal ideal unggulan prinsipal principal ideal ring gelanggang unggulan prinsipal principal part bahagian prinsipal principal plane satah prinsipal principal series siri prinsipal principal value nilai prinsipal principle prinsip principle of duality prinsip kedualan principle of optimality prinsip keoptimuman principle of symmetry prinsip simetri principle of uniformity prinsip keserangaman print cetak; cetakan print constant kunci perdana print menu menu cetak printable character aksara boleh cetak printed circuit litar tercetak printer pencetak printing control unit unit kawalan percerakan printout cetakan prior distribution taburan prior prior probability kebarangkalian prior priority prioriti priority interrupt sampukan prioriti priority queueing giliran prioriti prisma prismatic berprisma prismatoid prismatoid prismoid prismoid priviledge mode ragam hak istimewa priviledged instruction arahan hak istimewa probabilistic continuous review model sorotan selanjar probabilistic law hukum berkebarangkalian probabilistic process proses berkebarangkalian probability kebarangkalian probability axiom aksiom kebarangkalian probability density function fungsi ketumpatan kebarangkalian probability distribution taburan kebarangkalian probability element unsur kebarangkalian probability function fungsi kebarangkalian probability generating function fungsi penjana kebarangkalian probability integral kamiran kebarangkalian probability integral transformation penjelmaan kamiran kebarangkalian probability limit had kebarangkalian probability mass function fungsi jisim kebarangkalian

Page 95 tIstilah 8/22/2011

Eng BM probability measure sukatan kebarangkalian probability moment momen kebarangkalian probability ratio sequential test ujian jujukan nisbah kebarangkalian probability sampling pensampelan kebarangkalian probability space ruang kebarangkalian probability transition matrix matriks peralihan kebarangkalian probable error ralat barangkali probit probit probit analysis analisis probit probit regression line garis regresi probit problem of Buffon masalah Buffon problem of dimensionality masalah kematraan problem oriented language bahasa berkiblatkan masalah problem reduction pengurangan masalah problem state keadaan masalah problem-solving penyelesaian masalah procedural language bahasa bertatacara procedural stack timbunan bertatacara procedure tatacara/ prosedur process proses process control kawalan proses process control block blok kawalan proses processing memproses; pemprosesan processing error ralat pemprosesan processing time masa pemprosesan processor pemproses processor management pengurusan pemproses processor status register daftar berstatus pemproses producer pengeluar producer's risk risiko pengeluar product hasil darab; keluaran product mean min hasil darab product measure sukatan hasil darab product moment momen hasil darab product notation tatatanda hasil darab product of measures hasil darab sukatan product space ruang hasil darab production language bahasa pengeluaran production run larian pengeluaran production scheduling penskedulan pengeluaran productivity of computer daya pengeluaran komputer profit maximisation model model pemaksimuman keuntungan program aturcara/ program program annotation catatan aturcara program control word perkataan kawalan aturcara program counter pembilang aturcara program evaluation and review teknik penilaian dan sorotan program file fail aturcara program length panjang aturcara program origin asalan aturcara

Page 96 tIstilah 8/22/2011

Eng BM program status word perkataan status aturcara programmable read only memory (PROM ingatan baca sahaja teraturcarakan programme aturcara/ program programmed loop gelung beraturcara programmer juruaturcara/ juruprogram programming mengaturcara/ memprogram; pengaturcaraan/ programming language bahasa pengaturcaraan programming model model pengaturcaraan project projek; unjur; luncur/ lontar project control kawalan projek projectile luncuran/ lontaran projection unjuran; peluncuran projective geometry geometri unjuran projective set set unjuran prolate spheroid sferoid lonjong prolog prolog prompt prom proof bukti propagation delay tundaan rambatan proper divisor of zero pembahagi wajar sifar proper fraction pecahan wajar proper integral kamiran wajar proper subgroup subkumpulan wajar proper subset subset wajar propergated error ralat terambat property sifat; harta property list senarai sifat proportion berkadar proportional berkadaran proportional spacing ruang perkadaran proportionality requirement keperluan kekadaran proportionate berkadar seimbang proposition usulan propositional calculus kalkulus perusulan prospective value nilai prospektif protection perlindungan protection ring gelang perlindungan prototype prototaip prove buktikan prune cantas pruning (graph) cantasan; pencantasan pseudobasic variable pembolehubah pseudoasas pseudobasis pseudoasas pseudocode pseudokod pseudoconvex pseudocembung pseudoinverse pseudosongsangan pseudometric pseudometrik pseudorandom number nombor pseudorawak pseudoscalar pseudoskalar pseudosphere pseudesfera

Page 97 tIstilah 8/22/2011

Eng BM pseudovector pseudovektor public file area kawasan fail awam pullback penarik balik; tarikan balik pulley takal punch card kad tebuk punching machine mesin tebuk punctured disc cakera berliang pure birth process proses kelahiran tulen pure code kod tulen pure death process proses kematian tulen pure endowment bekalan hidup tulen pure extension field medan perluasan tulen pure jump function fungsi lompatan tulen pure jump Markov process proses Markov lompatan tulen pure mathematics matematik tulen/ ilmu matematik tulen pure strategy strategi tulen purge pembersihan purposive sampling pensampelan bertujuan push (stack) masukkan pushdown list senarai tolak ke bawah pushout tolakan keluar; penolak keluar pushup list senarai tolak ke atas piramid Pythagoras theorem teorem Pythagoras Pythagoras triangle segitiga Pythagoras Pythagoras triple trirangkap Pythagoras quad erat demonstrandum (q.e.d.) q.e.d. quadrant sukuan quadratic kuadratik quadratic form bentuk kuadratik quadratic function fungsi kuadratik quadratic loss kerugian kuadratik quadratic surface permukaan kuadratik quadrilateral sisiempat qualitative kualitatif qualitative analysis analisis kualitatif qualitative part of statement bahagian kualitatif pernyataan quality mutu quality control kawalan mutu quantifier pengkuantiti quantile kuantil quantile coefficient pekali kuantil quantile deviation sisihan kuantil quantitative analysis analisis kuantitatif quantitative data data kuantitatif quantitative part of statement bahagian kuantitatif pernyataan quantity kuantiti quantity discount diskaun kuantiti quantum kuantum quart kuart

Page 98 tIstilah 8/22/2011

Eng BM quarternary perempatan quarternary system sistem perempatan quarternion kuaternion quartic equation persamaan kuartik quartile kuartil quasi-characteristic function fungsi kuasicirian quasi-factorial design rekabentuk kuasifaktoran quasi-Latin squares segiempat sama kuasi-Latin quasi-nilpotent kuasinilpoten quasi-random sampling pensampelan kuasirawak quasi-stable kuasistabil quasi-static process proses kuasistatik quasi-stationary kuasipegun quatratic equation persamaan kuadratik query language bahasa pertanyaan questionnaire soal selidik queue giliran; barisan queue discipline disiplin giliran queue length panjang giliran queued access method kaedah capaian bergilir queueing discipline disiplin giliran queueing model model giliran queueing process proses giliran queueing system sistem giliran queueing theory teori giliran quick access memory ingatan capaian cepat quick sort isian cepat quindecagon kuindekagon quintic equation persamaan kuintik quota sampling pensampelan kuota quoted literal harafiah kutipan quotient hasil bahagi quotient field medan hasil bahagi quotient group kumpulan hasil bahagi quotient set set hasil bahagi quotient space ruang hasil bahagi qwerty keyboard papan kekunci qwerty radial jejari radial velocity halaju jejari radian radian radical radikal radical axis paksi radikal radical plane satah radikal radius jejari radius of curvature jejari kelengkungan radius of gyration jejari legaran radix radiks radix conversion tukaran radiks random rawak random access capaian rawak

Page 99 tIstilah 8/22/2011

Eng BM random access device peranti capaian rawak random chain rantai rawak random choice pilihan rawak random component komponen rawak random digit digit rawak random direction arah rawak random dispersal serakan rawak random distribution taburan rawak random effect model model kesan rawak random error ralat rawak random event peristiwa rawak random experiment ujikaji rawak random impulse impuls rawak random line garis rawak random noise theory teori hingar rawak random number nombor rawak random order tertib rawak random orientation pengiblatan rawak random process proses rawak random sample sampel rawak random selection pemilihan rawak random series siri rawak random stopping time waktu penghentian rawak random sum hasil tambah rawak random variable pembolehubah rawak random walk perjalanan rawak randomisation perawakan randomisation of assignment perawakan umpukan randomised block blok rawakan randomised decision function fungsi keputusan rawakan randomised unbiased estimator penganggar saksama rawakan randomness kerawakan range julat range error ralat julat range of function julat fungsi rank pangkat rank correlation korelasi pangkat rank correlation coefficient pekali korelasi pangkat rank of matrix pangkat matriks rank order statistics statistik tertib pangkat rank test ujian pangkat ranking kepangkatan rank-sum test ujian hasil tambah pangkat rate kadar rate of conduction kadar konduksi rate of convergence kadar pertumpuan; kadar penumpuan rate of interest kadar bunga rate of mortality kadar kemortalan ratio nisbah rational arithmetic aritmetik nisbah

Page 100 tIstilah 8/22/2011

Eng BM rational function fungsi nisbah rational index indeks nisbah rational number nombor nisbah rationalise nisbahkan; rasionalkan ratio-to-moving average method kaedah nisbah dengan purata bergerak ratio-to-trend method kaedah nisbah dengan trend raw data data mentah raw moment momen mentah raw rate kadas mentah raw score skor mentah re3mote terminal terminal jauh reaction tindak balas read baca read access capaian baca read cycle kitaran baca read only memory (ROM) ingatan baca sahaja (IBS) read write track sector (RWTS) sektor runut baca tulis (SRBT) read/write memory ingatan baca/tulis ready queue giliran tersedia real expansion kembangan nyata real image imej nyata real number nombor nyata real part bahagian nyata real time masa nyata realisation realisasi reality kenyataan rear of queue belakang giliran rearrangement penyusunan semula reciprocal salingan reciprocal set of vectors set vektor salingan reciprocity kesalingan record rekod; rakam record gap celah rekod record length panjang rekod record separator (RS) pemisah rekod recorded programme aturcara terrakam rectangle segiempat tepat rectangular axes paksi segiempat tepat rectangular component komponen segiempat tepat rectangular coordinate koordinat segiempat tepat rectangular distribution taburan segiempat tepat rectangular hyperbola hiperbola segiempat tepat rectifiable terluruskan/ boleh diluruskan rectifiable Jordan curve lengkung Jordan terluruskan rectification pelurusan rectifier pelurus; rektifier rectify luruskan rectifying plane satah pelurusan rectilinear lurus linear recurrence criterion kriterium jadi semula

Page 101 tIstilah 8/22/2011

Eng BM recurrence formula rumus jadi semula recurrence relation hubungan jadi semula recurrence time masa jadi semula recurrent jadi semula/ bertalu recurrent event peristiwa jadi semula recurrent state keadaan jadi semula recurring series siri jadi semula recursion rekursi recursive rekursi recursive algorithm algoritma rekursi recursive equation persamaan rekursi redefine takrif semula reduced mass jisim terturun reduced sample space ruang sampel terturun reducible terturunkan/ boleh turun reductio ad absurdum reductio ad absurdum reduction penurunan reduction formula rumus penurunan reduction of order penurunan peringkat reentrant code kod masukan semula reentrant program aturcara masuk semula reference axis paksi rujukan reference base asas rujukan reference object objek rujukan reference plane satah rujukan reference point titik rujukan refinement strategy strategi penghalusan reflecting barrier sawar pemantul reflecting state keadaan memantul reflection pantulan reflection angle sudut pantulan reflection point titik pantulan reflex angle sudut refleks reflexive law hukum refleksif refresh rate kadar regenerate menjana semula regenerative event peristiwa menjana semula region of acceptance rantau penerimaan register daftar register manipulation instruction arahan manipulasi daftar regressand yang diregresi regression coefficient pekali regresi regression curve lengkung regresi regression equation persamaan regresi regression line garis regresi regression model model regresi regression parameter parameter regresi regression slope kelerengan regresi regression within group regresi dalam kumpulan regressor peregresi

Page 102 tIstilah 8/22/2011

Eng BM regret function fungsi kesal regular sekata; nalar; teratur regular boundary point titik sempadan nalar regular curve lengkung nalar regular estimator penganggar nalar regular grammar nahu teratur regular polygon poligon sekata regular variation ubahan sekata regularity kesekataan; kenalaran regularity condition syarat kenalaran regulation peraturan rejection method kaedah penolakan rejection region rantau penolakan related angle sudut terhubung relation equation persamaan hubungan relation operator pengoperasi hubungan relational approach pendekatan secara hubungan relational data base pangkalan data hubungan relational operator pengoperasi hubungan relative relatif relative address alamat relatif relative addressing pengalamatan relatif relative density ketumpatan relatif relative error ralat relatif relative extremum ekstremum relatif relative frequency kekerapan relatif relative orientation pengiblatan relatif relative position kedudukan relatif relative topology topologi relatif relative variance varians relatif relative velocity halaju relatif relative weight berat relatif relatively compact padat secara relatif relatively prime number nombor perdana relatif relatively sequentially compact padat secara jujukan dan relatif relativisation perelatifan relativistic berkerelatifan relativity kerelatifan relator penghubung release from rest lepas dari keadaan diam relevant relevan reliability kebolehpercayaan reliability coefficient pekali kebolehpercayaan reliability theory teori kebolehpercayaan reload muat semula relocatable address alamat terlokasi semula relocate melokasi semula relocation lokasi semula remainder baki remainder theorem teorem baki

Page 103 tIstilah 8/22/2011

Eng BM remote access capaian jauh remote batch processing pemprosesan bayaan jauh remote batch terminal terminal bayaan jauh remote computing system exchange ibu sawat sistem komputeran jauh remote control unit unit kawalan jauh remote job entry pemasukan kerja jauh removable single point titik singular tersingkirkan removable singularity kesingularan tersingkirkan remove singkir reneging belah renewal counting process proses pembilangan pembaharuan renewal equation persamaan pembaharuan renewal function fungsi pembaharuan renewal process proses pembaharuan renewal theory teori pembaharuan renormalisation penormalan semula reorder point titik pesanan semula reorganisation pengorganisasian semula repeat count ulang bilang repeat key mata ulang repeated integral kamiran berulang repeated root punca berulang repeated survey tinjauan berulang repeated trial cubaan berulang repeating berulang-ulang; mengulang repetition ulangan replacement penggantian; pengembalian replication pereplikaan report program generator (RPG) aturcara panjang laporan represent wakili; menyaji representable terwakilkan/ boleh diwakili representation perwakilan; penyajian representative element unsur wakilan representative fraction pecahan wakilan representative sample sampel wakilan repulsive force daya menolak request permintaan resemblance method kaedah kemiripan reserved word perkataan simpanan reset set semula reset key mata set semula reset mode ragam set semula reset pulse denyut set semula resident program aturcara residen residual reja residual error ralat reja residual sum of squares hasil tambah kuasa dua reja residual treatment effect kesan rawatan reja residual variance varians reja residual isipadu reja

Page 104 tIstilah 8/22/2011

Eng BM residue reja residue class klas reja resistance rintangan resolute leraian resolution peleraian resolution principle prinsip leraian resolve lerai resolved component komponen terlerai resolved part bahagian terlerai resolvent leraian resonance resonans resonance frequency frekuensi resonans resource sumber resource allocation peruntukan sumber resource levelling pengarasan sumber resource manager pergurus sumber resource sharing perkongsian sumber respectively masing-masing response sambutan response error ralat sambutan response time masa sambutan response variation varians sambutan responsive server pelayan berdaya sambut rest rehat; diam restart mula semula restart time masa mula semula restitution pulihan restricted Bayes procedure tatacara Bayes tersekat restricted randomisation perawakan tersekat restriction sekatan; penyekatan restriction of function penyekatan fungsi result keputusan/ hasil resultant paduan resultant force daya paduan resultant of forces paduan daya resultant velocity halaju paduan retardation rencatan; perencatan retarding force daya perencat retrieval dapatan kembali retrieve dapatkan kembali retrospective value nilai retrospektif return kembali/ pulang; pulangan return function fungsi pulangan return instruction arahan kembali return key mata kembali return subroutine subrutin kembali retype key kekunci taip semula reversable boleh berbalik reversibility kebolehberbalikan revised simplex method kaedah simpleks tertilik semula

Page 105 tIstilah 8/22/2011

Eng BM revolution perkisaran revolve kisar rewind gulung semula r-fold root punca lipat-r rho ro rhombic symmetry simetri rombus rhombohedral rombohedron rombohedron rombus Riemann integral kamiran Riemann Riemannian Riemannan right angle sudut tegak right group axiom aksiom kumpulan kanan right hand endpoint titik hujung kanan right hand limit had kanan right handed system sistem kanan right justified padat ke kanan right margin margin kanan right module modul kanan right tail hujung kanan rigid body jasad tegar rigorous rapi rigorousness kerapian rigour rapi ring gelanggang; gelang; cincin ring structure struktur gelang; struktur gelanggang risk risiko risk averse kehindaran risiko risk aversion factor faktor penghindaran risiko risk function fungsi risiko risk theory teori risiko robotics robotik/ ilmu robotik robust estimator penganggar teguh robust test ujian teguh robustness keteguhan roll golek/ guling; gulung Rolle's theorem teorem Rolle roll-in golek masuk roll-out golek keluar root punca root mean square punca min kuasa dua root-mean-square deviation punca min sisihan kuasa dua root-mean-square error punca min ralat kuasa dua roots of unity punca kesean rotate putar rotating storage system sistem storan berputar rotation putaran; pemutaran rotational delay tundaan putaran rough calculation perhitungan kasar rough surface permukaan kesat

Page 106 tIstilah 8/22/2011

Eng BM round off bundarkan round robin pusingan robin rounded number nombor bundaran rounding error ralat pembundaran round-off error ralat pembundaran routine rutin row baris row effect kesan baris row equivalent setara baris row matrix matriks baris row number nombor baris ruin problem masalah kemusnahan ruin theory teori kemusnahan rule petua; aturan; garis rule of Bayes-Laplace petua Bayes-Laplace rule of inference petua pentaabiran ruled surface permukaan tergaris ruling (geometry) gariskan run larian; larikan run diagram gambarajah larian run test ujian larian run time masa larian run time storage organisation organisasi storan masa larian saddle point titik pelana sample sampel sample distribution taburan sampel sample function fungsi sampel sample of defectives sampel cacatan sample part bahagian sampel sample point titik sampel sample space ruang sampel sample survey tinjauan sampel sample variance varians sampel sampling pensampelan; mensampel sampling design rekabentuk pensampelan sampling distribution taburan pensampelan sampling error ralat pensampelan sampling fluctuation turun naik pensampelan sampling inspection pemerinyuan pensampelan sampling moment momen pensampelan sampling survey and design tinjauan dan rekabentuk pensampelan sampling theory teori pensampelan sampling unit unit pensampelan sampling variance varians pensampelan sampling with replacement pensampelan tanpa penggantian satisfy memenuhi; memuaskan save simpan scalar skalar scalar product hasil darab skalar scalar quantity kuantiti skalar

Page 107 tIstilah 8/22/2011

Eng BM scalar triple product hasil darab trirangkap skalar scale skala; dacing scale drawing lukisan berskala scale factor faktor skala scale of unit skala unit scale parameter parameter skala scale-invariant statistic statistik tak berubah terhadap skala scalence triangle segitiga kaki tak sama scan imbas scanner pengimbas scanning device peranti imbasan scatter sebar scatter coefficient pekali sebaran scatter diagram gambarajah sebaran scattering sebaran; menyebar; penyebaran scene analysis analisis pemandangan schedule skedul scheduler penskedul scheme skema Schwarzian derivative terbitan Schwarzan scientific notation tatatanda saintifik scope skop score sheet helaian skor scratch tape pita conteng screen display paparan skrin scrolling window tetingkap pentatalan search gelintar; gelintaran searching pegelintaran seasonal movement pergerakan bermusim seasonal pattern pola bermusim seasonal variation ubahan bermusim seasonality kebermusiman seasonally adjusted data data terlaras secara bermusim secant sekan second kedua; saat second degree equation persamaan darjah kedua second generation computer komputer generasi kedua second order iteration lelaran peringkat kedua secondary pertingkat kedua; sekunder secondary storage storan sekunder second-order theory teori peringkat kedua; teori tertib kedua section seksyen; keratan sectionally continuous selanjar keratan demi keratan sector sektor sector chart carta sektor sector number nombor sektor security ketahanan; keselamatan; cagaran seed of a random number generator benih penjana nombor rawak segment tembereng segment of line tembereng garis

Page 108 tIstilah 8/22/2011

Eng BM segmentation penemberengan segmented memory management pengurusan ingatan bertembereng self conjugate swakonjugat self test swauji self-adjiont operator pengoperasi swadampingan self-consistent swakonsisten self-organising computer komputer swaurus semantics semantik/ ilmu semantik semi Markov process proses semiMarkov semi-average semipurata semicircle semibulatan semicontinuity kesemiselanjaran semicontinuous semiselanjar semi-group semikumpulan semi-infinite semitak-terhingga semi-interquartile range julat semiantara-kuartil semi-invariant semitak-berubah/ semitak-varian semi-logarithm semilogaritma semipositive definite tentu semipositif semi-range semijulat semi-simple semiringkas/ semisimpel semi-vertical angle sudut semibucu sensivity analysis analisis kepekaan separable terpisahkan/ boleh pisah separable convex programming pengaturcaraan cembung terpisahkan separating hyperplane hipersatah pemisah separation axiom aksiom pemisahan separator record rekod pemisah septagon septagon sequence jujukan sequence number nombor jujukan sequence of independent trials jujukan cubaan takbersandar sequencing penjujukan sequencing instruction arahan penjujukan sequential access capaian berjujukan sequential allocation peruntukan berjujukan sequential analysis analisis jujukan sequential computer komputer jujukan sequential decision keputusan berjujukan sequential estimation penganggaran jujukan sequential file fail berjujukan sequential likelihood ratio test ujian nisbah kebolehjadian jujukan sequential logic element unsur mantik jujukan sequential method kaedah jujukan sequential operation operasi jujukan sequential probability ratio test ujian nisbah kebarangkalian berjujukan sequential process proses berjujukan sequential test ujian berjujukan sequentially compact padat secara jujukan serial siri

Page 109 tIstilah 8/22/2011

Eng BM serial access capaian bersiri serial correlation korelasi bersiri serial interface antaramuka bersiri serial number nombor siri serial operation operasi bersiri serial test ujian bersiri series siri series-parallel stage tahap siri-selari service layan; layanan service distribution taburan layanan service time distribution taburan masa layan; taburan masa layan servicing problem masalah pelayanan servicing time masa pelayanan set set set builder notation tatatanda pembina set set notation tatatanda set set of measure zero set bersukatan sifar set squares sesiku set theory teori set set union kesatuan set set up cost kos penyediaan sexagesimal system sistem perenampuluhan shadow cost kos bayangan shape table jadual bentuk shared file fail kongsian shareware perisian kongsi sharing perkongsian; pengongsian sheaf gemal sheet helai; helaian shell sort isian kurang shellsort isihan kerang Sheppard's correction pembetulan Sheppard Shewhart control chart carta kawalan Shewhart shift anjak; anjakan shift in (SI) anjakan masuk shift operator operator penganjak shift out (SO) anjakan keluar shift register daftar anjakan short term jangka pendek shortest confidence interval selang keyakinan terpendek shortest route algorithm algoritma jalan terpendek shortest significant range julat bererti terpendek shrink kerut sibling sekandung side sisi side elevation dongakan sisi sigma sigma sigma finite sigma terhingga sigma notation tatatanda sigma sigma ring gelanggang sigma

Page 110 tIstilah 8/22/2011

Eng BM sigma-field medan sigma sign tanda sign bit bit tanda sign digit digit tanda sign test ujian tanda signal isyarat signature tanda kenalan signed measure sukatan bertanda signed number nombor bertanda signed rank test ujian pangkat bertanda significance keertian significance level aras keertian significance test ujian keertian significant bererti significant digit digit bererti significant figure angka bererti similar serupa similar region rantau serupa similarity mapping pemetaan keserupaan similarity measure sukatan keserupaan simple ringkas; mudah simple correlation korelasi ringkas simple harmonic motion gerakan harmonik ringkas simple hypothesis hipotesis ringkas simple model model ringkas simple pendulum bandul ringkas simple regression regresi ringkas simple relation hubungan ringkas simple relative price index indeks harga relatif ringkas simple sample sampel ringkas simplex simpleks simplex multiplier pendarab simpleks simplicial face muka simpleks simply connected berkait ringkas Simpson's rule petua Simpson simulate simulasikan simulation simulasi/ penyelakuan simulation approach pendekatan simulasi simulation language bahasa simulasi simulator pensimulasi; penyelaku simultaneity keserentakan simultaneous serentak simultaneous equations persamaan serentak simultaneous estimation penganggaran serentak sine sinus sine function fungsi sinus single buffering penimbalan tunggal single channel saluran tunggal single link method kaedah paut tunggal single precision kepersisan tunggal

Page 111 tIstilah 8/22/2011

Eng BM single sided double density (SSDD) satu muka dwiketumpatan single sided single density (SSSD) satu muka ketumpatan tunggal singleton subset subset berunsur tunggal single-valued function fungsi bernilai tunggal singular singular singular distribution taburan singular singular matrix matriks singular singular normal distribution taburan normal singular singular point titik singular singular solution penyelesaian singular singularity kesingularan sink node in network flow problem nod sink dalam masalah aliran rangkaian size saiz size of a region saiz rantau size of a sample saiz sampel skeleton rangka sketch lakaran; lakar skew pencong skew field medan pencong skew Hermitian Hermitean pencong skewed frequency curve lengkung kekerapan pencongan skewness kepencongan skip langkau slack lalai; kendur slack variable pembolehubah lalai slant edge tepi sendeng slant height tinggi sendeng slave diskette disket abdi slave memory ingatan abdi slave state keadaan abdi slide rule mistar gelongsor sliding gelonsor slip gelincir slope lereng; kelerengan slot number nombor slot slot parameter parameter slot small scale computer komputer skala kecil small scale integration pengamiran skala kecil soft sector sektor lembut soft switch suis lembut software perisian software engineering kejuruteraan perisian software maintenance penyelenggaraan perisian software package pakej perisian solenoidal solenoid solid pepejal; pejal; padu solid angle sudut pepejal solid body rotation putaran pepejal solid geometry geometri pepejal solid of revolution pepejal kisaran

Page 112 tIstilah 8/22/2011

Eng BM solution penyelesaian; larutan solve selesaikan sort isih; isihan sort program aturcara isih sound synthesizer pensintesis bunyi source code kod sumber source computer komputer sumber source file fail sumber source language bahasa sumber source node nod sumber source program aturcara sumber space ruang space bar bar ruang space character aksara ruang space curve lengkung ruang spacial ruang spade (card) sped span rentang/ jengkal spare space list senarai ruang simpanan special character aksara khas special function fungsi khas special purpose computer komputer khusus specific gravity graviti spesifik specific volume isipadu spesifik specification spesifikasi spectral average purata spektrum spectral density ketumpatan spektrum spectral distribution function fungsi taburan spektrum spectral line garis spektrum spectral radius jejari spektrum spectral weight function fungsi pemberat spektrum spectrum spektrum spectrum analysis analisis spektrum spectrum factorisation pemfaktoran spektrum speech recognition pencaman pertuturan speed laju spell check semak ejaan sphere sfera spherical coordinate koordinat sfera spherical harmonics harmonik sfera spin spin; pusing spiral lingkaran spiral curve lengkung berlingkar splice sambat splicing menyambat; penyambatan split-plot design rekabentuk belahan plot spool gelendong spooling penggelendongan spot bintik spreadsheet helain rebak

Page 113 tIstilah 8/22/2011

Eng BM spring spring/ pegas spurious correlation korelasi karut square segiempat sama; kuasa dua/ persegi; kuasa du square bracket tanda kurung segiempat square centimeter sentimeter kuasa dua/ sentimeter persegi square integrable terkamirkan kuasa dua square lattice kekisi segiempat sama square matrix matriks segiempat sama square number nombor segiempat sama square root punca kuasa dua square root transformation penjelmaan punca kuasa dua squared dikuasaduakan squared-error loss function fungsi kerugian ralat terkuasa dua stability kestabilan stable stabil stable distribution taburan stabil stack timbunan stack front depan timbunan stack pointer penunding timbunan stage tahap stagnation point titik genangan staircase function fungsi tangga stand-alone system sistem kendiri standard piawai standard deviation sisihan piawai standard dimension matra piawai standard equation persamaan piawai standard error ralat piawai standard form bentuk piawai standard Latin square segiempat sama Latin piawai standard measure sukatan piawai standard multiplicative model model berdaya darab piawai standard normal curve lengkung normal piawai standard normal distribution taburan normal piawai standard pitch piawai langsing standard population populasi piawai standard quality mutu piawai standard score skor piawai standard unit unit piawai standardised regression regresi terpiawai standardised variate variat terpiawai start of heading (SDH) permulaan kepala start of text (STX) permulaan teks starting address alamat permulaan starting point titik permulaan state keadaan; nyatakan state of equilibrium keadaan keseimbangan state space ruang keadaan state space search gelintarian ruang keadaan state transition diagram gambarajah peralihan keadaan

Page 114 tIstilah 8/22/2011

Eng BM statement pernyataan; penyata statement form bentuk pernyataan static statik static demand permintaan statik static economic lot size model model saiz lot ekonomi statik static equilibrium keseimbangan statik static storage storan statik statics statik/ ilmu statik stationarity kepegunan stationary pegun stationary stochastic process proses stokastik pegun statistic statistik statistical average purata berstatistik statistical data processing pemprosesan data statistik statistical decision keputusan berstatistik statistical decision function fungsi keputusan berstatistik statistical hypothesis hipotesis berstatistik statistical independence ketakbersandaran berstatistik statistical inference pentaabiran berstatistik statistical population populasi berstatistik statistical quality control kawalan mutu berstatistik statistical relationship perhubungan berstatistik statistically equivalent block blok setara secara statistik statistician ahli statistik statistics statistik/ ilmu statistik; statistik status status status line baris status status word perkataan status steady flow aliran mantap steady motion gerakan mantap steady state keadaan mantap steepest acsent pendakian tercuram steepest descent penurunan tercuram Stein's two sample procedure tatacara dua sampel Stein step function fungsi langkah step-by-step integration pengkamiran langkah demi langkah stepper motor motor pelangkah stepping stone method kaedah batu loncatan step-wise langkah demi langkah stepwise forward maju langkah demi langkah step-wise refinement penghalusan langkah demi langkah Ster distribution taburan Ster stereogram stereogram stereographic projection unjuran stereografi stochastic stokastik stochastic approximation procedure tatacara penghampiran stokastik stochastic dependence kesandaran stokastik stochastic disturbance gangguan stokastik stochastic flow aliran stokastik stochastic matrix matriks stokastik

Page 115 tIstilah 8/22/2011

Eng BM stochastic model model stokastik stochastic ordering penertiban stokastik stochastic process proses stokastik stochastic regeneration model model penjana semula stokastik stochastic variable pembolehubah stokastik stochastically larger or smaller lebih besar atau lebih kecil secara stokastik stock adjustment pelarasan stok stop list senarai henti storage storan storage allocation peruntukan storan storage device peranti storan storage dump lambakan storan storage hierarchy hirarki storan storage reclamation pemulihgunaan storan storage unit unit storan store stor; toko stored program computer komputer aturcara terstor straight line garis lurus strain terikan strata stratum strategy strategi stratification penstratuman stratified population populasi terstratum stratified sample sampel terstratum stratified sampling pensampelan berstratum stream function fungsi strim streamline garis strim strength of a test kekuatan ujian stress tegasan; tegaskan; stres stretch regang strictly convex cembung tegas strictly convex function fungsi cembung tegas strictly decreasing function fungsi menyusut tegas string rentetan; tali string manipulation manipulasi rentetan string processing language bahasa pemprosesan rentetan string variable pembolehubah rentetan strip jalur; lucut stripe belang strong convergence penumpuan kuat strong law of large numbers hukum kuat bilangan besar strong Markov property sifat Markov kuat structural equation persamaan berstruktur structural parameter parameter berstruktur structure struktur structure of set struktur set structured programming pengaturcaraan berstruktur Student's distribution taburan Student subadditivity subkebolehtambahan subbase subasas

Page 116 tIstilah 8/22/2011

Eng BM subclass subkelas subconsole subkonsol subcover subtudung subevent subperistiwa subfielf submedan subgroup subkumpulan subjective probability kebarangkalian subjektif sublibrary subperpustakaan sub-module submodul subnormal subnormal subperiod subkala subpopulation subpopulasi subprogram subaturcara subring subgelanggang subroutine subrutin subroutine call panggilan subrutin sub-sample subsampel subscheme subskema subscript subskrip subscripted variable pembolehubah bersubskrip subsequence subjujukan subset subset subspace subruang substitute ganti subsystem subsistem subtend cangkum subtended angle sudut tercangkum subtitution penggantian subtraction penolakan subtractor penolak subtrahend yang ditolak succeeding number nombor berturut success kejayaan succession penurutan; turutan successive difference statistic statistik beza berturut-turut successive sampling pensampelan berturut-turut successively secara berturut-turut successor penurut sufficiency kecukupan sufficient extimator penganggar cukup sufficient statistic statistik cukup sufficiently small cukup kecil suffix notation tatatanda akhiran sum hasil tambah sum of random variables hasil tambah pembolehubah rawak sum of squares hasil tambah kuasa dua sum of squares between groups hasil tambah kuasa dua antara kumpulan summability keterhasiltambahan summable terhasiltambahkan summand yang dihasil tambah

Page 117 tIstilah 8/22/2011

Eng BM summary ikhtisar summation penghasiltambahan summit angle sudut kemuncak supercomputer supercomputer superior angle sudut superior superior limit had superior super-microcomputer supermikrokomputer superscript superskrip supervisor penyelia supplementary angle sudut penggenap supplementary information maklumat penggenap support sokong; sokongan; tiang supposition andaian supremum supremum surd surd sure event peristiwa pasti surface permukaan surface area luas permukaan surface integral kamiran permukaan surface of regression regresi permukaan surface of revolution permukaan perkisaran surjection surjeksi surjective bersurjeksi; surjeksi surplus lebihan surplus variable pembolehubah lebihan surrounding sekeliling survey tinjauan; tinjau; ukur survey population populasi tinjauan; penduduk tinjauan suspend gantung; ampai switch suis; tukar switching system (communication) sistem switching variable pembolehubah pensuisan symbol simbol/ lambang symbol manipulation manipulasi simbol symbol table jadual simbol symbolic address alamat bersimbol symbolic representation perwakilan bersimbol symmetric difference beza simetri symmetric distribution taburan simetri symmetric dual problem masalah dual simetri symmetric function fungsi simetri symmetric group kumpulan simetri symmetric law hukum simetri symmetrisable tersimetrikan/ boleh disimetrikan symmetrisation pensimetrian symmetrise simetrikan symmetry simetri synchronisation primitive primitif pensinkronian synchronise sinkronikan synchronous bersinkroni

Page 118 tIstilah 8/22/2011

Eng BM syntax sintaksis syntax error ralat sintaksis synthesis sintesis synthetic sintesis synthetic division pembahagian sintesis system sistem system call panggil sistem system generation penjana sistem system generator penjana sistem system implementation pelaksanaan sistem system library perpustakaan sistem system master induk sistem system of equation sistem persamaan system programming pengaturcaraan sistem systematic error ralat bersistem systematic sampling pensampelan bersistem systematic statistic statistik bersistem systematise sistemkan systemise sistemkan systems analysis analisis sistem systems analyst juruanalisis sistem tab tab table jadual; sifir table driven compiler pengkompilasi dipandu jadual table look-up rujukan jadual tabulate jadualkan tabulation penjadualan tackle takel tail hujung; ekor; nilai/ bunga tail area kawasan hujung tail event peristiwa hujung tail of distribution hujung taburan tally gundal tally sheet helaian gundal tandem network rangkaian tandem tangent tangen tangent function fungsi tangen tangent table sifir tangen tangent to a curve tangen kepada lengkung tangential acceleration pecutan mentangen tape pita tape deck dek pita tape reel gulungan pita tape unit unit pita target language bahasa sasaran target packing density ketumpatan padatan sasaran task management pengurusan tugas tautology tautologi Taylor's series siri Taylor t-distribution taburan-t

Page 119 tIstilah 8/22/2011

Eng BM technique aturcara telecommunication telekomunikasi teleconferencing telesidang teleprinter mesin telecetak teletype teletaip telex teleks template templat temporary file fail sementara temporary storage storan sementara ten's complement pelengkap sepuluh tension ketegangan tensor tensor term sebutan; istilah; perjanjian; penggal terminal terminal terminal action space ruang tindakan terminal terminal decision rule petua keputusan terminal terminal point titik terminal terminal tableau tablo terminal terminal velocity halaju terminal terminating decimal perpuluhan berakhir terminator penamat ternary pertigaan/ terner; tetiga/ terner ternary number system sistem nombor pertigaan tesselate teselasikan tesselation teselasi test ujian; uji test field medan ujian test file fail ujian test of homogeneity ujian kehomogenan test of hypothesis ujian hipotesis test of normality ujian kenormalan test of significance ujian keertian test statistic statistik ujian test-and-set uji dan set tetrahedral tetrahedron tetrahedron text editor penyunting teks text processing system sistem pemprosesan teks text retrieval system sistem dapatan kembali teks text structure input input struktur teks theorem teorem theorema egregium theorema egregium theoretical teori theoretical distribution taburan teori theoretical error ralat segi teori theoretical frequency kekerapan segi teori theoretical frequency distribution taburan kekerapan segi teori theory teori theory of computation teori pengiraan theory of game teori permainan

Page 120 tIstilah 8/22/2011

Eng BM thermal printer pencetak haba thickness ketebalan third generation computer komputer generasi ketiga third party risk risiko pihak ketiga thirds pertiga threaded list senarai teruntai threaded tree pokok beruntai three dimensional figure rajah bermatra tiga three dimensions tiga matra threshold logic mantik ambang throughput daya pemprosesan thrust tujah tie in sign test seri dalam ujian tanda tied ranks pangkat seri tightness of constraint keketatan kekangan tilt jongket time masa; waktu time dependency kesandaran masa time dependent behaviour telatah bersandar masa time series siri masa time sharing perkongsian masa time slice irisan masa time-domain domain masa time-factor test ujian faktor masa time-invariant tak berubah terhadap masa time-invariant system sistem tak berubah terhadap masa time-sharing processing pemprosesan pengongsian masa tip node nod hujung to the nth power of x sehingga ke x kuasa n to the power of x kuasa x token token tolerance toleransi tolerance interval selang toleransi tolerance limit had toleransi ton tan top down programming pengaturcaraan atas bawah top margin margin atas top of stack kepala timbunan top-down process proses atas-bawah topological property sifat topologi topological space ruang topologi topology topologi torsion kilasan torus torus toss lambung total seluruh; jumlah; segala total curve lengkung seluruh total data data seluruh total derivative terbitan seluruh total differentiation pembezaan seluruh

Page 121 tIstilah 8/22/2011

Eng BM total error jumlah ralat total floats jumlah apungan total function fungsi seluruh total ordering penertiban seluruh total surface area luas permukaan seluruh; jumlah luas permuka total variation ubahan seluruh totally ordered set set tertertib seluruh touch screen terminal terminal skrin sentuh trace surih; surihan trace of matrix surihan matriks trace of surface surihan permukaan tracing routine rutin surih track runut; jejak track capacity kemuatan runut track number nombor runut tracktrix traktriks traffic lalulintas/ trafik traffic congestion kesesakan lalulintas traffic intensity keamatan lalulintas traffic of Poisson type lalulintas jenis Poisson traffic problem masalah lalulintas trajectory trajektori transaction file fail urusniaga transcendental number nombor transenden transfer file fail pindah transfer function fungsi pindah transfinite melampaui terhingga transfinite cardinal kardinal melampaui terhingga transfinite induction aruhan melampaui terhingga transform jelmakan/ transformasikan; jelmaan/ transform transformation penjelmaan/ transformasi transient fana transient behaviour of Markov chain telatah fana rantai Markov transient process proses fana transient program area kawasan aturcara fana transient state keadaan fana transistor transistor transition peralihan transition probability matrix matriks kebarangkalian peralihan transitive transitif transitive axiom aksiom transitif transitive law hukum transitif transitive property sifat transitif transitivity ketransitifan translate translasi; terjemah translation translasi; terjemahan translational motion gerakan translasi translator penterjemah transportable boleh angkut transportable computer komputer boleh alih

Page 122 tIstilah 8/22/2011

Eng BM transportation pengangkutan transportation network rangkaian pengangkutan transportation problem masalah pengangkutan transpose transposisi transposition transposisi transshipment problem masalah pemunggahan transversal merentas lintang; rentasan lintang transversal line garis rentas lintang transverse merentas lintang transverse acceleration pecutan lintang transverse axis paksi merentas lintang transverse section keratan rentas lintang trapezium trapezium trapezodial rule petua trapezium travelling salesman problem masalah jurujual kembara traversal tree pokok rentas traverse susur treatment rawatan; olahan treatment effect kesan rawatan treatment mean-square min kuasa dua rawatan tree diagram gambarajah pokok tree search gelintaran pokok tree search method kaedah gelintaran pokok tree traversal susuran pokok trend trend/ haluan trend fitting penyuaian trend trial and error cuba-cuba trial-and-error search gelintaran cuba-cuba trials cubaan triangle segitiga triangle inequality ketaksamaan segitiga triangular distribution taburan segitiga triangular inequality ketaksamaan segitiga triangular matrix matriks segitiga triangulate menyegitiga triangulation penyegitigaan triangulation arc lengkok penyegitigaan triaxial ellipsoid elipsoid berpaksi tiga trichotomy law hukum trikotomi trichotomy principle prinsip trikotomi tridiagonal matrix matriks tiga pepenjuru trigonometric function fungsi trigonometri trigonometric ratio nisbah trigonometri trigonometry trigonometri trihedral angle sudut trihedron trim problem masalah trim trinomial distribution taburan trinomial trinomial random variable pembolehubah rawak trinomial triple ganda tiga; trirangkap/ rangkap tiga; tigaan triple integral kamiran trirangkap

Page 123 tIstilah 8/22/2011

Eng BM triplet kembar tiga trisect bahagi tiga sama trivial remeh trivial solution penyelesaian remeh trough ruang true benar; sebenar true course haluan sebenar true mean min sebenar true regression regresi sebenar true value nilai sebenar truncate pangkas truncated distribution taburan terpangkas truncated Poisson process proses Poisson terpangkas truncated random variable pembolehubah rawak terpangkas truncated sequential scheme skema jujukan terpangkas pangkasan; pemangkasan truncation error ralat pangkasan truncation method kaedah pangkasan truncation point titik pemangkasan truth set set kebenaran truth table jadual kebenaran truth value nilai kebenaran t-score skor-t T-square sesiku-T; T-kuasadua Tukey's quick test ujian cepat Tukey Turing machine mesin Turing Turing test ujian Turing turn key program aturcara siap guna turnaround time masa pusingan turning point titik belok turtle graphic grafik pepenyu twisted curve lengkung terbelit two-factor experiment ujikaji dua faktor two-factor-theory teori dua faktor two-pass load muatan dua laluan two-phase method kaedah dua fasa two-phase sampling pensampelan dua fasa two's complement pelengkap dua two-sample test ujian dua sampel two-tailed test ujian dua hujung two-valued process proses dua nilai two-way classification pengelasan dua hala two-way link pepaut dua hala type I error ralat jenis I type II error ralat jenis II U statistic statistik U ultrafilter ultrapenuras ultra-large scale integration pengamiran skala ultrabesar umbilic umbilik umbilical point titik umbilik

Page 124 tIstilah 8/22/2011

Eng BM unary sesatu/ uner unary operator pengoperasi sesatu unbiased saksama unbiased confidence interval selang keyakinan saksama unbiased critical region rantau genting saksama unbiased estimate anggaran saksama unbiased estimating equation persamaan penganggaran saksama unbiased estimator penganggar saksama unbiased sample sampel saksama unbiased test ujian saksama unbiasedness kesaksamaan unbounded tak terbatas unbounded convex set set cembung tak terbatas unbounded optimal solution penyelesaian optimum tak terbatas unconditional branch cabangan tak bersyarat unconditional probability kebarangkalian tak bersyarat uncorrelated random variable pembolehubah rawak tak berkorelasi uncountable set set tak terbilangkan undefined term sebutan tak tertakrif underdamped kurang lembapan underflow limpah bawah under-identified kurang tercam underlying pendasar underlying set set pendasar undetermined coefficient pekali belum tentu undisplay tidak papar undominated case kes tak terdominasi unequal class frequencies kekerapan kelas tak sama unequal class intervals selang kelas tak sama unequal subclass frequencies kekerapan subkelas tak sama unexplained sum of squares hasil tambah kuasa dua tak terterangkan unexplained variation ubahan tak terterangkan unformated diskette disket tidak berformat unformatted tanpa format; tak diformatkan unidirectional ekaarah unification program aturcara penyatuan uniform seragam uniform acceleration pecutan seragam uniform algebra algebra seragam uniform continuity keselanjaran seragam uniform cross-section keratan rentas seragam uniform distribution taburan seragam uniform motion gerakan seragam uniform probabality density ketumpatan kebarangkalian seragam uniform velocity halaju seragam uniformity trial cubaan keseragaman uniformly most powerful test ujian paling berkuasa secara seragam unilateral shift anjakan sesisi unimodal berunimod unimodal distribution taburan berunimod

Page 125 tIstilah 8/22/2011

Eng BM unimode unimod uninterrupted power supply (UPS) bekalan kuasa tak tersampuk uninteruptible power system sistem kuasa tak tersampukkan union of sets kesatuan set unique unik unique element unsur unik unique factor faktor unik unique factorisation domain domain pemfaktoran unik unique solution penyelesaian unik uniqueness keunikan uniqueness of function keunikan fungsi uniqueness theorem teorem keunikan unit unit; se unit ball bola unit unit disc cakera unit unit distribution taburan unit unit fraction pecahan unit unit impulse function fungsi impuls unit unit impulse response sambutan impuls unit unit matrix matriks unit unit pole kutub unit unit polydisc policakera unit unit separator (US) pemisah unit unit vector vektor unit unitary matrix matriks unitari unitary method kaedah unitari unitary operation operasi unitari univariate univariat universal semesta universal affirmative pengyaan semesta universal denial penyangkalan semesta universal negative negatif semesta universal product code kod keluaran semesta universal quantifier pengkuantiti semesta universal set set semesta universe alam semesta universe distribution taburan semesta unknown anu unlikely agak mustahil unpack bongkar unrestricted random sample sampel rawak tak tersekat unstable tak stabil unstable game permainan tak stabil unstable motion gerakan tak stabil unstable state keadaan tak stabil unsteady flow aliran tak mantap unweighted mean min tak berpemberat up-and-down method kaedah naik turun up-and-down test ujian naik turun update kemaskini

Page 126 tIstilah 8/22/2011

Eng BM upgrade pertingkatan upper case huruf besar upper half-plane satah setengah atas upper quartile kuartil atas upper sum hasil tambah atas upper triangular matrix matriks segitiga atas upper value of a game nilai atas permainan user defined key kekunci ditakrifkan pengguna user function fungsi pengguna user identification pencaman pengguna user-friendly ramah U-shaped distribution taburan berupa U U-shaped frequency curve lengkung kekerapan berupa U utilisation factor faktor manfaat utility utiliti utility function fungsi utiliti utility program aturcara utiliti vacuum vakum vacuum tube tiub vakum valid argument hujah sah valid reasoning taakulan sah validation of a model pengesahan model validity kesahan value nilai vanish at infinity lenyap pada ketakterhinggaan variable pembolehubah; boleh berubah variable block blok boleh berubah variable filed medan pembolehubah variable length record rekod panjang berubah variable point titik boleh berubah variable tab tab berubah variable-length record rekod panjang boleh berubah variance varians variance of disturbance term varians sebutan gangguan variance-covariance matrix matriks varians-kovarians variate variat variation ubahan/ variasi variation of parameter ubahan parameter vector vektor vector difference beza vektor vector product hasil darab vektor vector space ruang vektor velocity halaju Venn diagram gambarajah Venn verification pentahkikan verify tahkikkan vertex bucu vertex of curve bucu lengkung vertex of polygon bucu poligon vertex of solid bucu pepejal

Page 127 tIstilah 8/22/2011

Eng BM vertical mencancang; cancangan; bucu vertical angle sudut bucu vertical axis paksi mencancang vertical component komponen mencancang vertical coordinate koordinat mencancang vertical tabulation (VT) penjadualan tengah vertical tabulator jadual tegak vertically above mencancang di atas vertically opposite angle sudut bertentang bucu vibrating membrane selaput bergetar vibration getaran videotex videoteks violation pencabulan virtual machine mesin maya virtual memory ingatan maya virtual storage storan maya virtual storage access method kaedah capaian storan maya virtual waiting time masa menunggu maya virtual work kerja maya virus virus viscosity kekentalan viscous kental visual display unit (VDU) unit paparan visual voice recognition pengecaman suara voice synthesizer pesintesis suara void kosong volatile file fail ruap volatile memory ingatan ruap volatility keruapan volt volt voltage voltan volume isipadu volume integral kamiran isipadu volume of content (VTOC) isipadu kandungan volume of revolution isipadu kisaran wait tunggu wait condition keadaan tunggu waiting time masa tunggu warm start mula hangat watt watt wave gelombang wave front muka gelombang wave length panjang gelombang wave mechanics mekanik gelombang weak convergence penumpuan lemah weak law of large numbers hukum lemah bilangan besar weakly compact set set padat secara lemah product hasil darab baji weight berat; pemberat weighted arithmetic mean min aritmetik berpemberat

Page 128 tIstilah 8/22/2011

Eng BM weighted average purata berpemberat weighted centroid sentroid berpemberat weighted geometric mean min geometrik berpemberat weighted harmonic mean min harmonik berpemberat weighted index number nombor indeks berpemberat weighting coefficient pekali pemberat weighting factor faktor pemberat weighting function fungsi pemberat well defined tertakrif baik well ordering penertiban rapi well-behaved function fungsi bertelatah rapi well-determined tertentu rapi well-formed-formula rumus terbentuk rapi well-ordered set set tertertib rapi white noise hingar putih Whittaker periodogram periodogram Whittaker whole data data seluruh whole life policy polisi seumur hidup whole number nombor bulat wide lebar wide-sense stationary kepegunan dalam erti yang luas width lebar Winchester disc cakera Winchester winding number bilangan belitan window tetingkap with replacement dengan penggantian with respect to terhadap within group dalam kumpulan without loss of generality tanpa hilang itlaknya without replacement tanpa penggantian word length panjang perkataan word processing language bahasa pemprosesan perkataan word processor pemproses perkataan word wrap balut perkataan wordprocessing pemprosesan kata work station stesen kerja working area kawasan kerja working storage storan kerja write protected terlindung tulis yield point titik alah Youden square segitiga sama Youden z-distribution taburan-z zero sifar; pensifar zero compression padatan sifar zero elimination penghapus sifar zero error ralat sifar zero function fungsi sifar zero gradient kecerunan sifar zero mean min sifar zero of a function pensifar fungsi

Page 129 tIstilah 8/22/2011

Eng BM zero set set pensifar zero suppression penindasan sifar

Page 130