Marine Technology 0 1 /0 5

Deze maand: Flinterforest

Maritiem Instituut Maritieme Ontmoetingsdag

De Ruyten Rotterdam Logistiek PERSONEEL VOOR DE MARITIEME SECTOR APPROVED SEAFARER MANNING OFFICE

Postbus 3036 2130 KA Hoofddorp E à & i Accredited by the Tel: 023-5570101 Dutch Coundl lor ISO 9 0 0 2 Accredtaflofi Fax: 023-5637944 HOWLAND VCA* www.lowland.com J t i [email protected] INTERNATIONAL Januari 2005

Inhoudsopgave Artikelen

Maritiem Instituut De Ruyter 10 Maritiem Instituut I Afgestudeerden van het Maritiem Instituut de Ruyter zijn zeer gewild bij De Ruyter werkgevers. Op deze school gaat het niet alleen om kennis, maar ook om het ontwikkelen van vaardighe- ______1 3 Flinterforest den. Via praktijkopdrachten worden de studenten ge­ 1 6 Rotterdam Logistiek 2004 traind in het samenwerken en het voortvarend oplossen 20 Classification of ship-borne van problemen. De twee reliquefaction plant halfjaarlijkse stages zorgen voor een realistisch beeld 24 Improved Swath Ferry van de maritieme praktijk. Design

27 Bijzondere Mosselkotter Flinterforest 13 Het vrachtschip Flinterforest is het 28 Maritieme Ontmoetingsdag eerste van twee schepen van een 2 0 0 4 nieuw type. Het is een enkeldeks- schip met een korte bak en een raised quarter dek, met daarop een dekhuis van drie lagen. De Flinterforest is ge­ bouwd op de werf te Foxhol, waar zij op 10 juli 2004 te water werd gelaten. Rubrieken Rotterdam Logistiek 16 Vooraanstaande mensen uit de haven-, scheepvaart- en transportwereld die lezingen gaven en daarnaast de gelegenheid tot ontmoetingen met mensen uit de branche. Dat waren de in­ 2 Nieuws grediënten voor ‘Rotterdam Logistiek 2004’. Het congres 4 Maand Maritiem vond plaats op 21 oktober 2004 aan de rechter Maasoe­ 8 Maritieme Markt ver in het Delta Hotel in Vlaar dingen. 32 Raad voor de Scheepvaart

35 Innovatie in het Maritieme Cluster Maritieme Ontmoetingsdag 28 De KNVTS en VNSI organiseerden eind november 2004 - tijdens de beurs 42 ProductInfo Rotterdam Maritime - de Maritieme Ontmoetingsdag. Ongeveer vierhon derd belangstellenden namen deel aan 47 Verenigingsnieuws deze bijeenkomst. Tijdens de ont­ moetingsdag werden onder meer 49 Literatuuropgave de KNVTS-afstudeerprijzen en de VNSI-Ter Hart Prijs uitgereikt. Een verslag van de dag, met een overzicht van de prij swinnaars.

Omslag: Noorderhoofd IJmuiden (foto Flying Focus) N i e u w s

De Elbe hoeft toch niet naar MARIN cursussen Papierwinkel verdwijnt in Amsterdamse de sloop in 2005 havenregio

Zeesleper de Elbe - die eind oktober vorig Hydrodynamics of Floating Alle bedrijven in de Amsterdamse havenregio en Noord Hol­ jaar zonk in de Wilhelminahaven in Schie­ Offshore Structures: 4 tot en land kunnen sinds november 2004 officieel elektronisch inklaren. dam - komt erbovenop. Nadat het schip was met 8 april. Ships Hydrodyna­ Op 15 november sloten Rijkswaterstaat en het Gemeentelijk gezonken, is de Elbe boven water gehaald en mics: 18 tot en met 22 april. Havenbedrijf Amsterdam een samenwerkingsovereenkomst is er vervolgens een enorme hoeveelheid De kosten voor bovenstaande over het elektronische aanmeldsysteem Electronic Port Clearan­ werk verzet. De eerste tijd is gebruikt om cursussen zijn € 3.150,- per ce (EPC). Dit gebeurde namens Portnet, het samenwerkingsver­ het schip te redden van dé sloop, waarbij de cursus. band van overheden en bedrijfsleven. veerkracht van de vrijwilligers enorm bleek. Voor meer informatie en/of Via het nieuwe systeem kunnen bedrijven in de Amsterdamse Met man en macht is gewerkt aan het oprui - inschrijving kunt u contact havenregio elektronisch hun aangiften doen bij de Douaneregio men van de enorme puinhopen en het afvoe­ opnemen met: West, de Koninklijke Marechaussee en het Gemeentelijk ren van afval en het herstellen van de machi Ir. L.H. Brozius, coördinator Havenbedrijf. EPC betekent een belangrijk administratieve nekamer. De onderhandelingen met de slo­ Maritiem Research Instituut lastenverlichting voor de bedrijven. per, de bergers, de verzekeraars, contacten Nederland Het elektronische aanmeldsysteem is door Rijkswaterstaat en met Wartsila, Ciserv/Decam en Croon en Haagsteeg2, Postbus 28 Portnet ontwikkeld. Na een testfase van enkele maanden is het tal van sponsors verliepen goed. Overal waar 6700 AA Wageningen systeem sinds 1 juli 2004 operationeel. Op dit moment werken de naam Elbe valt, springen mensen op om T el:+ 31 317 493328 dertig bedrijven ermee. spontaan hun medewerking te verlenen. Het Fax:+31 317 493490 Vooral het elektronisch inklaren bij de douane neemt sterk toe, bestand van trouwe sponsors is inmiddels E-mail: [email protected] waardoor een aantal douanekantoren gesloten kunnen worden, flink uitgebreid. Internet: http://www.marin.nl EPC is niet alleen beschikbaar voor bedrijven in de Amsterdam­ se havenregio, maar voor alle bedrijven die in Noord-Holland aangifte moeten doen. In de samenwerkingsovereenkomst tussen Rijkswaterstaat en het Verbetering van toegang voor het kanaal Gemeentelijk Havenbedrijf Amsterdam/Portnet zijn afspraken Gent-Terneuzen gemaakt over het technische beheer (hardware) van het systeem en het uitvoeren van toekomstige aanpassingen van de software door Rijkswaterstaat. Hiermee is de continuïteit en de bedrijfsze­ De verdere ontwik­ grotere schepen te kunnen kerheid van EPC voor de langere termijn gegarandeerd keling van de Ka ontvangen, zijn naast een naalzone Gent-Ter- grotere sluis, ook aanpas­ neuzen is het beste singen aan het kanaal van vanuit een grens­ Gent naar Terneuzen en de Zeer sterke groei in Zeehavens Amsterdam overschrijdende visie aan te kanaalkruisende verbin­ pakken. Een dergelijke aanpak dingen noodzakelij k. Zeehavens Amsterdam (IJ- werd twaalf procent meer garandeert dat de vele potenties Dat zijn de belangrijkste muiden, Beverwijk, Zaanstad overgeslagen, waardoor het die in de kanaalzone aanwezig Conclusies uit de gezamen­ en Amsterdam) heeft haar totale volume uitkomt op zijn optimaal kunnen worden lijke Nederlands-Vlaamse goederenoverslag in de afge­ 36,4 miljoen ton. gerealiseerd. Dit laatste zal ech­ visie voor de verbetering lopen negen maanden flink De hoge groeicijfers in ter pas mogelijk zijn als de nau van de nautische toegang zien groeien, In totaal is 55 de bulksector compenseren tische toegankelijkheid van het voor het kanaal Gent-Ter­ miljoen ton goederen overge­ ruimschoots de daling van gebied wordt verbeterd. neuzen. Deze visie is opge­ slagen. Dit is een groei van 8,3 procent tot 4,8 miljoen ton Belangrijke bestaande en po­ steld in opdracht van me­ zestien procent in vergelijking in de stukgoedsector. tentiële bedrijvigheid is afhan­ vrouw K.M.H. Peijs, met de eerste negen maanden De wethouder voor de haven kelijk van de nautische toe­ Nederlands minister van van 2003. In Amsterdam nam van Amsterdam, Mark van gankelijkheid van het gebied. Verkeer en Waterstaat en de goederenoverslag zelf met der Horst, is uitermate te spre­ De bouw van een nieuwe, gro­ de heer K. Peeters, Vlaams ruim twintig procent toe en ken over de prestatie van de tere zeesluis bij Temeuzen is minister van Openbare komt daarmee uit op 38,8 mil­ bedrijven in Zeehavens Am­ absoluut noodzakelijk voor Werken, Energie, Leefmi­ joen ton. sterdam. “Op basis van déze een verdere economische groei lieu en Natuur. Met dit resultaat behoort Zee­ resultaten verwacht ik dat in de kanaalzone van Gent Het advies is samenge­ havens Amsterdam weer tot 2004 het record van 70,4 mil­ naar Terneuzen. Een en ander steld onder leiding van H. een van de snelst groeiende joen uit 2002 zal overschrij ook door de schaalvergroting Balthazar, gouverneur van havens in West-Europa. den. Deze groei van de haven­ in de scheepsvaart en de Oost-Vlaanderen en W .T Vooral in de bulksector wer­ industrie is van belang voor de ouderdom van de bestaande van Gelder, commissaris den goede resultaten behaald. economie van de Noordvleu- sluis, die een claim legt op de van de Koningin van Zee­ Het vloeibare massagoed nam gel en voor de internationale bedrijfszekerheid ervan. De land en werd opgesteld met ruim 41 procent toe tot concurrentiepositie van Ne­ huidige zeesluis is dus te klein door het bureau Buck 13,9 miljoen ton, derland.” en zit bijna aan zijn maximale Consultants Internatio­ Aan droge massagoederen capaciteit. Om in de toekomst nal. Radio Holland supplies equipment to new Spliethoff ConRo vessels Wartsila dual-fuel engine breakthrough in Korea Radio Holland The new ConRo vessels will pulsory safety equipment; 999 sail for Transfennica, this VDR, SSAS, AIS, EPIRB and Wartsila has received an order from Hyundai Finnish based company is part Radar Transponders. Heavy Industries Co. Ltd. of Korea to supply The Amsterdam based ship of the Spliethoff Group and Radio Holland also supplied four sets of Wartsila 50DF dual-fuel engines. ping company Spliethoff will operates a fleet of 14 RoRo the Marimatech E-Sea Fix The company has received this order to pow­ expand their fleet with ConRo vessels. The new vessels will mooring system, this system is er a series of 155,000 m3 dual-fuel-electric ships. In 2005 and 2006 four sail in the Baltic area. essential for navigating the nar­ LNG carriers, with an option on four more new Container Roll-on Roll­ Radio Holland supplies a com­ row river Trave and is required sets. The ships were ordered last month by off ships will be built on the plete package communication by the riverpilots. BP Shipping of the UK and are scheduled for Polish shipyard Stocznia equipment for the GMDSS Additional monitors are in­ delivery from Hyundai Heavy Industries’ Szczecinska Nowa. Radio (A3) area which comprises stalled on both bridge wings for shipyard in Ulsan and Hyundai Samho Holland Netherlands will VHF, MF/HF, GPS, (D)GPS, the E-Sea Fix and the Marine Heavy Industries’ shipyard in Mokpo from equip the vessels with a com­ Satcom-C, Satcom-Fleet, Nav- radars. the middle of 2007 onwards. Each ship will plete communication, naviga­ tex and GSM. The navigation Furthermore Radio Holland be equipped with two twelve- and two nine- tion and safety equipment package contains amongst oth­ developed a special NMEA cylinder Wartsila 50DF dual-fuel engines package. This order follows ers T F T Marine radars, Gyro­ interface controlling the ves­ with an aggregate power of 39.9 MW. Deliv­ the S-class vessels (built in compass, Magnetic compass, sels stabilization system, it ery of these engines from Wartsila’s Trieste 2001 and in 2004/2005), on Log, Autopilot, Echo sounder, locks the stabilizer fins when factory will commence in early 2006. This which Radio Holland also sup­ Meteo system, an Electronic the speed of the vessel rises latest dual-fuel engine order signals the plied the maritime electronics. Chart Display and the com- above a preset value. breakthrough of the Wartsila dual-fuel en­ gine on the high-volume Korean LNG carri­ Amels and Nigel Burgess go separate ways er newbuilding market The first dual fuel electric LNG carrier, the After a long and mutually Amels Holland, builders of tend to continue working to­ 75,000 nr’ Gaz de France Energy, is sched­ beneficial partnership Amels some of the world’s finest su­ gether on a close and amicable uled to leave Chantiers de l’Atlantique of Holland and Nigel Burgess per yachts, and the well basis, but there no longer ex­ France by the end of this month to enter ser­ are parting company. Recog­ known yacht brokerage firm ists a formal agreement of col­ vice for Gaz de France. Gaz de France Ener­ nising that the market has Nigel Burgess have enjoyed a laboration between the two gy is equipped with four six-cylinder Wart­ changed substantially over the successful marketing co-oper­ companies. At the same time, sila 50DF dual-fuel engines with a combined last five years, this decision ation since 1988. This has re­ Amels are transferring their power of 22.8 MW. The 154,000 m3 dual has been made together by sulted in a significant and re­ interest in the Fort Laud fuel-electric LNG carrier Provalys is sched­ both parties. Thereby each warding level of business erdale office, which will now uled for delivery by Chantiers de l’Aflantique Company affords the scope to demonstrated by the number wholly operate as part of the to Gaz de France by the end of next year. independently explore and de­ of yachts delivered from Nigel Burgess Group offering Provalys will be equipped with three twelve- velop their own strategies for Amels in recent years. full yacht brokerage, charter and one six-cylinder Wartsila 50DF dual-fu the future. Amels and Nigel Burgess in and management services. el engines, which were recently delivered from Wartsila’s Trieste factory, with a total Maritieme Innovatiedag VNSI power of 39,9 MW. Further dual fuel engine orders for LNG carriers are imminent DeVNSI-Tim voordracht worden gehouden kwaliteit van één ontwerp is tvNSI mersprijs voor over de self propelled cutter vaak doorslaggevend bij het For more information: het meest inno­ suction dredger ‘J.F.J. de verwerven van een order en Marit Holmlund-Sund vatieve maritieme ontwerp Nul’. Het schip is in 2004 door ontwerpers maken vaak crea­ Public Relations Manager, Ship Power wordt op 28 januari 2005 uit­ dé KNVTS tot Schip van het tief gebruik van innovatieve Wartsila Corporation gereikt. Dit gebeurt tijdens de Jaar uitgeroepen. Deze prijs methoden en technieken. Een Direct tel.: +35810709 1439 Maritieme Innovatiedag bij wordt jaarlijks tijdens de alge­ commissie van vier leden se­ Directfax: +35810709 1425 het Koninklijk Instituut voor mene ledenvergadering van de lecteert de beste ontwerpme­ E mail: marit. holmlundsund@wartsila. com de Marine in Den Helder. Tij KNVTS uitgereikt. De ‘J.F.J. thode. Tijdens de vorige editie Internet: www.wartsila.com dens deze dag worden ontwer­ de Nul’ is gebouwd door IHC van de Timmersprijs werden pers in de gelegenheid gesteld Holland N. V. in opdracht van er twee winnaars door de vak een voordracht over een ver­ de Jan de Nul Groep, jury gekozen. Oscar ten Heg- de prijs voor haar designtool voor de ver­ nieuwende ontwikkeling te De VNSI-Timmersprijs (ver­ geler, Order Engineer bij IHC gelijking van gewichtsbesparende dek- houden. Ook studenten van noemd naar ir. W.P. Tim- Holland N.V., kreeg de prijs concepten. Alle onderwerpen die tijdens Technische Hogescholen en mers, oud-directeur van der voor het model dat hij ontwik­ de voorgaande editie van de Maritieme Technische Universiteiten kun­ Giessen-de Noord) wordt kelde om het slingergedrag Innovatiedag aan de orde kwamen, zijn nen aan de prijs meedoen. De sinds 2001 uitgereikt. Een van sleephopperzuigers te me­ na te lezen op www.vnsi.nl. Voor nadere beste voordracht wordt be­ goede zaak, want ontwerpers ten. De tweede prijswinnaar informatie kunt u contact opnemen met loond met 3.500 euro. In het nemen een belangrijke plaats was Esther ter Bekke, inge­ VNSI, Judith van Akkeren, tel. (079) 353 ochtendprogramma zal een in de maritieme wereld in. De nieur bij de Marine, Zij kreeg 11 65 of e-mail: [email protected]. Maand Maritiem

Opdrachten

Duitse rederij geeft opdracht voor zeegaande sleepboot aan K. Damen

Shipyard K. Damen te Har- sleepboot. Dit schip heeft, net dinxveld-Giessendam heeft als de havensleepboot, een van de Duitse rederij Bugsier trekkracht van 65 t. De boot te Hamburg opdracht gekre­ heeft een lengte van 32.80 m gen voor de levering van een en een breedte van 11,75 m. tweede sleepboot. Op dit mo­ De voortstuwing van deze ment is de eerste sleepboot, sleepboot wordt verzorgd door een ‘tractor tug’ havensleep­ twee hoofdmotoren met een boot, in aanbouw op de werf in totaal vermogen van 4050 kW Hardinxveld - Giessendam. en twee roerpropeller-installa- De tweede sleepboot, bouw ties. Beide sleepboten zullen in Zijaanzicht Bugsier sleepboot nummer 7 61, is een zeegaande 2005 worden opgeleverd.

Stemat BV bestelt werkschip bij K. Damen

Shipyard K. Damen te Har- roerpropeller-installaties elk dinxveld-Giessendam heeft met een vermogen van 537 medio november het contract kW. Dit multi purpose werk­ met de firma Stemat BV te schip kan wereldwijd worden Rotterdam getekend voor de ingezet als bijvoorbeeld trans­ levering van een werkschip. portschip, kabellegger, kraan­ Het schip, met bouwnummer schip en voor diverse andere 764, heeft een lengte van 60 m werkzaamheden. De opleve­ en een breedte van 24 m. Voor ring van het werkschip zal de voorstuwing zorgen vier eind 2005 plaatsvinden.

Merwede boekt opdracht voor nieuw Zonnebloem-vakantieschip

Scheepswerf Merwede heeft Hardinxveld - Giessendam. zieken en gehandicapten mee met een gemeenschappelijke van de nationale stichting de De bouw zal in de lente van kunnen nemen. Dit is bijna badkamer met douche en sani­ Zonnebloem opdracht gekre­ 2005 aanvangen en verwacht 600 personen meer dan het taire ruimte. Het nieuwe va­ gen om het nieuwe rivier-crui- wordt dat de eerste vakantie­ huidige schip. Het geheel zal kantieschip wordt sneller dan se-vakantieschip voor zieken gangers in maart 2006 aan zeer modern en ruim worden haar voorganger, kan beter en gehandicapten te bouwen. boord mee kunnen. Het vaar­ uitgevoerd. De passagiershut manoeuvreren en zal de passa­ Het contract, ter waarde van tuig wordt beduidend groter ten, zowel eenpersoons als giers een geweldig uitzicht veertien miljoen euro, werd op en ruimer dan het huidige tweepersoons, zullen van hoge bieden. 4 november door beide partij - Zonnebloem-schip. Het zal kwaliteit zijn. De tweeper­ en getekend bij de Merwede in per jaar een totaal van 2850 soonshutten worden uitgerust

Opleveringen

Cristina

Damen Gorinchem Tugs & het decembernummer van Workboats heeft de Damen Schip & W erf de Zee kort be­ Stan Tug 3209 ‘Cristina’, schreven onder de verkeerd bouwnummer 511602, opge­ gespelde naam Christina. leverd. Het schip werd al in

Damen Stan Tug ‘Cristina’ Yong Gang Yin Qihao BB A4

Damen Gorinchem Tugs & 5,044:1, de vaste Promarin- Damen Shipyards Hardinx­ er is een W K Hydrauliek Workboats heeft in oktober schroeven aan, diameter 1300 veld heeft op 11 november stuurinrichting met een 2x90° 2004 de Stan Tug 1605 ‘Yong mm, in Van de Giessen straal- 2004 het patrouillevaartuig hydraulisch kwadrant cilin­ Gang Yin Qihao’ met bouw­ buizen. Zij geven de boot een BBA4, bouwnummer 1561, der. Er is een tweede stuurpost nummer 503919 opgeleverd vrijwarende snelheid van 10,6 overgedragen aan Dienst met merk Straathof. Deze is aanNingbo Port, China. kn en een paal trek van 14,21. Binnenwaterbeheer Amster­ verder voorzien van een ver­ De afmetingen zijn: L o.a. x B De uitrusting omvat een dam. Het bijzondere scheepje plaatsbare bediening voor zo­ o.a. x H = 16,89 x 5,29 x 2,51 Mampaey sleephaak, 15 t heeft de volgende hoofdafme­ wel voortstuwingsmotoren als m; de diepgang achter is 2,24 m SWL. tingen: de besturing. en de waterverplaatsing 8 0 1, De accommodatie is ingericht Lengte over alles 13.42 m Er zijn tanks aan boord voor Twee Caterpillar dieselmotoren, voor vier personen in een vier- Breedte over alles 3.90 m brandstof (1.00 m3), drinkwa­ type 3408C TA/B, van ieder persoonshut. Holte 1.94 m ter (0.15 m3) en grijswater (sé- 350 bkW bij 1800 tpm, drijven Klassificatie: Diepgang 1.20 m wage water) (0.10 m3). via Reinljes tandwielkasten, China Classification Society, De kuiplijn ligt op 1.80 m bo­ Het stuurhuis is voorzien van type W AF 164L, reductie ven de waterlijn en het depla­ verwarming en luchtbehande­ cement bedraagt daarbij 20 ling en is verder uitgerust met ton. Een John Deere hoofd- stoelen voor de roerganger en motor, type 6068 T FM Po- assistent-roerganger, compu wertech, met een vermogen terbureau en een dinette (alle van 131 kW bij 2400 tpm maal met 360° zicht). Tevens drijft via de Twin Disk reduc- is er accommodatie onderdeks tiekeerkoppeling, type M G met kombuis en sanitaire 5061 met een reductie 3:1, de ruimten. vierblads Promarin vaste Het casco is gebouwd door spoed schroef aan, diameter van Noorloos Casco Bouw BV 750 mm. Op de proefvaart en bestaat uit een romp van 6 werd hiermee een snelheid ge­ mm staal met een spantaf - meten van 18.75 km/h (10 stand van 500/250 mm. Het knopen). voorschip is voorzien van ijs- Er is een elektrische Kalkman versterking ten behoeve van boegschroef van 8.8 kW elek­ het breken van ijs in de grach­ trisch vermogen geïnstalleerd. ten. De bovenste gang '(ónder Verder is er een 50Hz IM fendering), boeiing en bolders Holland generatorset, type zijn uitgevoerd met 6 mm ONAN MDKAV, van 7 kW. RVS. De opbouw is ver­ De Amartech schroefas, 60 vaardigd uit 4 mm staal en e*» w1 ii * mm RVS, is uitgevoerd met voorzien van dubbel glas ra­ oliebadsmeiing en een Trust- men waarvan diverse schui flex elastische koppeling. Het vend zijn uitgevoerd. roer is van het visstaart type en

"

Algemeen plan Yong Gang Yin Qihao Patrouillevaartuig BBA 4 E f V l D

Het Europees Massagoed- Overslagbedrijf (EMO) B.V is gevestigd op de Maasvlakte en is een modern en vooraanstaand op- en overslagbedrijf van ertsen en kolen. EMO is een volcontinu bedrijf dat jaarlijks ruim 35 miljoen ton droog massa­ goed overslaat.

De installatie bestaat uit o.a. 4 losbruggen, 5 op- en afslagmachines, 1 zeebootbelader, 3 lichterbeladers, 2 wagonbela­ ders, 1 drijfkraan, een was- en zeefinstallatie voor kolen, alsmede een kolenmenginstallatie en een uitgebreid transport­ bandensysteem. De totale bedrijfsoppervlakte bedraagt ruim 1 50 ha.

EMO is een machinaal bedrijf waar met hoogwaardige, geavanceerde apparatuur wordt gewerkt. Deze apparatuur wordt bediend door ervaren vakmensen. Vijf ploegen, elk bestaand uit ruim 50 medewerkers zorgen voor een vlekkelo­ ze 24 uurs uitvoering van de bedrijfsprocessen.

Om leiding te geven aan één van de produktieploegen en de operationele processen te managen zijn wij op zoek naar een:

SPILMANAGER m /v volcontinudienst

Algemeen Functie-eisen De Spilmanager is op basis van het principe 'span of support' eind­ ■ HBO niveau; verantwoordelijkheid voor een veilige, effectieve, efficiënte en ■Thuis voelen in een KAM-gestuurde organisatie; milieuverantwoorde uitvoering van de operationele - en technische ■ Sterk analytisch vermogen; werkzaamheden in de volcontinudienst. ■ Bewezen technisch, operationeel en administratief inzicht, ■ Sterk ontwikkelde sociale - en communicatieve vaardigheden; Plaats in de organisatie ■ Inspirerende 'people manager'; De Spilmanager ontvangt hiërarchisch leiding van de Operations ■ Passen binnen een 'havencultuur'; Manager (dagdienst). ■ Goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal; De Spilmanager geeft direct hiërarchisch leiding aan 6 medewerkers ■ Stressbestendigheid; en indirect aan circa 50 medewerkers. ■ Integer en authentiek.

Verantwoordelijkheden ■ Levert input voor het businessplan van de Operations afdeling. Geboden wordt Stelt in overleg met Leidinggevenden te behalen resultaten vast Een afwisselende en verantwoordelijke functie met volop ruimte voor de ploeg; voor initiatief en zelfstandigheid in een collegiale werkomgeving. ■Zorgt voor een doelmatig op- en afslagproces, waarbij de beschik-: bare produktiecapaciteit en personele kwaliteiten op juiste wijze U kunt rekenen op een uitstekend arbeidsvoorwaardenpakket. worden benut. Geeft leiding aan de ploeg binnen de daartoe gestelde beleidskaders. Ontwikkelt en hanteert ken- en stuurgetal­ Voor vragen over de functie kunt u contact opnemen met de heer len en ziet toe op een doelgerichte voortgang van werkzaamhe­ J.B. de Wit, Operations Manager, telefoon 0181-371 105. Informatie den en de navolging van standaards, normen en afspraken; over het bedrijf kunt u vinden op het Internet: www.emo.nl. ■ Is verantwoordelijk voor het opstellen en beheren van diverse bud­ getten; ■ Signaleert problemen, risico's in de in- en externe omgeving, knel­ punten in werkprocessen, enz. Zorgt dat problemen worden opgelost en risico's worden vermeden. Doet verbetervoorstellen tot Uw sollicitatie en curriculum vitae kunt u tot 1 februari 2005 efficiëntere werkwijzen e.d, en implementeert deze; sturen naar: ■ Is verantwoordelijk voor de personeelssatisfactie en personeelsont­ wikkeling. Houdt daartoe o.a. selectie-, functionerings- en beoor­ Europees Massagoed- Overslagbedrijf (EMO) B.V delingsgesprekken en adviseert en begeleidt medewerkers met Afdeling Personeel en Organisatie betrekking tot hun ontwikkeling; t.a.v. De heer J.J. Tiggelman, P&O Manager ■ Initieert en neemt deel aan diverse overlegvormen; Postbus 9000 ■ Fungeert als communicator/klankbord tussen diverse horizontale 3I99XA MAASVLAKTE-RT en verticale geledingen binnen EMO; ■Ziet toe op de naleving van bedrijfsvoorschriften en overheidsbe- palingen op het gebied van veiligheid en milieu. Bfen psychologisch, onderzoek maakt déél uit van de sollicitatieprocedure. Maand Maritiem

Cicilie

Scheepswerf Welgelegen Lau- • Twee brandstoftanks SB & wersoog heeft op 4 augustus BB tot hoofddek 2004 de kotter Cicilie HV-35 • Visruim met koeling met bouwnummer 135 opge­ • Machinekamer met twee leverd aan haar Deense eige­ drinkwatertanks en één vuil naren. Het casco is met be­ olie en één vuil water tank middeling van Westcoasting • Droge ruimte Shipbrokers uit IJmuiden ge­ • Twee droge tanks, eventu­ bouwd bij de Ulstein Fama eel voor waterballast te ge­ Group in Ustka Polen. De op­ bruiken drachtgevers zijn de broers Stenrojl Kristensen van Hav- Langsscheepse inrichting bo­ sand APS uit Rome, Dene­ vendek: marken. Het ontwerp is ge­ • Lierhuis met zestrommelige maakt door Scheépsbouwkun vislier dig Bureau Herman Jansen • Machinekamerschacht met BV uit Monnickendam. HV- hierboven het ruime stuur­ 35 is voor Scheepswerf W el­ huis gelegen Lauwérsoog het derde • Messroom/kombuis aan schip dat voor Deense op­ BB drachtgevers wordt gebouwd • Natte cel met douche, wc en (eerder al de HV-73 (20 me­ wastafel aan SB ter) en de HV-67 (18 meter)). • Twee tweepersoons slaa­ De kotter heeft de volgende phutten (SB & BB) met in hoofdafmetingen; de SB hut de waterdicht af­ Lengte o. a. 19.30 m gesloten stuurmachineka- Lengte 1.1. 17.70 m mer De Cicilie HV-35 Breedte 5.80 m (foto: H. W esterwal) Holte 2.60 m Het schip is aan de achterzijde Diepgang 1.80 m a symmetrisch dicht gemaakt zien van een PTO voor de Een SB-generator is in een Gross Tonnage 79.1 om meer ruimte voor de ac­ hydrauliekpomp geluidsarme kast geïnstal­ commodatie te creëren (aan • Een vierblads Promarine leerd. Het casco is gebouwd onder BB-kant verder gesloten dan schroef, diameter 1400 mm, De HV-35 is uitgerust met klasse Germanischer Lloyd, aan SB, omdat hier de entree is). in een van de Giessen straal- een zestrommelige Jan Luyt met de notatie: ©100 A5 K, en buis, type 19 A, met een hydraulisch aangedreven vis­ onder toezicht van de Danish De voortstuwingsinstallatie be­ binnendiameter van 1420 lier, type HC 06-l-H A l 10-04, Maritime Authority. staat uit: mm. aandrijfvermogen 60 kW. • Een Caterpillar hoofdmo­ Het vaste brandblussysteem is Langsscheepse inrichting on­ tor, type 3406 CDI-TA, Voor de elektriciteitsvoorzie­ van het in Denemarken wel­ der dek: 169 kW bij 1600 tpm ning zijn in de machinekamer bekende Fire Pro. • Voorpiek (waterballast/an- • Een ZF/Masson reductie - twee Perkins-generatoren (SB kerketting) keerkoppeling, type ZFW & BB), 60 kVA bij 1500 tpm, • Nettenruim 350, reductie 5,458:1, voor- geplaatst.

Reparaties/verbouwingen

El Aqua

Het m.s. El Aqua van M. Pols is in december 2004 bij Scheeps­ Verder zijn nog de volgende verbouwingen in opdracht/uitvoe­ werf De Kaap in Meppel voorzien van een nieuw voor- en ring bij Scheepswerf De Kaap in Meppel: middenschip. Na samenbouw meet het nieuwe schip 105 x 9,50 - m.s. Alcyon van dhr. Feenstra - verlenging naar 110 meter meter (was 80 x 9 meter). Het laadvermogen is daarmee vergroot - m.s. Sailing Home van dhr. De Waard - verlenging naar 135 meter van 1409 naar 20001. De oplevering is gepland voor eind januari - m.s. Excelsior van dhr. Bosman - verlenging naar 135 meter 2005. - m.s. Derkiena van dhr. Kruisinga - verlenging naar 135 meter Maritieme mankt door Menso de Jong

In rep en roer

Een gezagvoerder riskeert straks hoge van detectie was gering. Sinds kort moe­ Accidentele lozingen boetes en zelfs gevangenisstraf als zijn ten echter alle EU-havens olieresiduen De redersgemeenschap maakt zich gro­ schip olie morst. Daarom zouden jonge­ kunnen ontvangen, zodat er niet langer tere zorgen over de toevoeging dat lo­ ren niet meer willen varen. Alle interna­ een excuus is voor deze lozingen. Der­ zingen als gevolg van schade aan schip tionale scheep vaartorganisaties zijn halve zal niemand bezwaar maken tegen of uitrusting eveneens een misdrijf zijn daarover in rep en roer en hebben een­ de EU-maatregel lozingen in strijd met met dezelfde torenhoge boetes en vrij­ drachtig, zelfs samen met de zeèlieden- Marpol 73/78 strafbaar te stellen en heidsstraffen bij opzet of grove nalatig­ federatie ITF, bezwaar aangetekend te­ evenmin tegen de inmiddels in Frank­ heid. Eigenlijk had de EU de reders bij gen de zogenoemde Criminaliteitswet rijk opgevoerde opsporingsacties. zo’n ongeval onbeperkt aansprakelijk van de EU. Zeelieden belanden al Men kan zich alleen afvragen of de willen stellen en ook schade kunnen eeuwenlang in de gevangenis in vele on voorgestelde straffen in proportie zijn verhalen op de charteraar, het frisse landen. Vaak voor onduidelijke of met die voor overeenkomstige ‘misdrij­ klassebureau en elk andere erbij betrok­ verzonnen vergrijpen, zonder dat de re­ ven’ op het land. Francois Lamoureux, ken persoon. Dat is niet mogelijk op ders daarover echt opgewonden raak de EU-directeur-generaal voor Trans­ grond van bestaande internationale ten. Waarom nu opeens wel? port, vindt van wel, omdat “if you are a conventies die niet snel te veranderen surgeon and you are grossly negligent, zijn, al wil de EU dat op den duur wel Illegaal lozen een misdrijf you expect to pay for it”. Helaas gaat doordrukken. Daarom wil men het doel Zo’n twintig jaar zijn vele Europese Ian deze vergelijking niet op. De chirurg nu al grotendeels bereiken door een ac­ den in gebreke gebleven om adequate kan rustig blijven werken totdat er een cidentele lozing zwaar te bestraffen, ook ontvangstinstallaties beschikbaar te uitspraak is dat hij in grote mate nalatig indien het op volle zee buiten de EEZ’s stellen voor olieresiduen. Reders had is geweest. van de EU-landen gebeurt en ongeacht den uiteraard samen met IMO een Justitie gaat er niet a-priori vanuit dat de vlag en grootte van het schip. Offs- zwarte lijst kunnen maken van in gebre­ de chirurg een misdrijf heeft gepleegd. hore-platforms blijven echter buiten ke zijnde havens om zo druk uit te oefe­ Een eventuele schadevergoeding wordt beschouwing. nen op onder andere charterers, zoals meestal opgelegd na een civiele proce­ Bij opzet of grove nalatigheid zou je hogere vrachten voor vervoer tussen dure. Een gezagvoerder zal daarentegen hiermee vrede kunnen hebben, ware het zulke havens. Het was evenwel gemak­ direct met de strafrechter te maken krij - niet dat regeringen gezagvoerders als kelijker en goedkoper het residu over­ gen met daarnaast de civiele aansprake­ gijzelaar in het gevang werpen, waarna boord te pompen in volle zee. Het risico lijkheid van zijn reder. het jaren kan duren totdat er een uit­ spraak is over het al dan niet schuldig zijn. De gezagvoerder van de ‘Prestige’ 1^ is na twee jaar nog steeds niet een vrij man, met evenmin uitzicht op een spoe­ dige rechtszaak. Dit terwijl algemeen bekend is dat de Spaanse overheid ern­ stig in gebreke is gebleven bij de ramp. Het wetsvoorstel sluit evenwel straf - rechtelij ke. overheidsverantwoordelij k heid uit. Het Europese Parlement wil dit manco herstellen, maar de lidstaten zullen zich ongetwijfeld zwaar verzet­ ten. Het is nog zorgwekkender dat er geen enkele toelichting is wanneer er sprake is van grove nalatigheid bij een ongeval. Bij een niet-accidentele lozing zijn er duidelijke richtlijnen van Marpol of het legitiem is gebeurd. Bij een accidentele lozing ontbreken zulke richtlijnen.

Marpol noemt weliswaar roekeloos handelen van de kapitein, maar die ver­ duidelijking is juist geschrapt. Bij een kunnen worden op functies bij het Menso de Jong Loodswezen, rederijen, maritieme was jarenlang overheidsinstanties, enzovoort, waar­ agent in het verre voor enkele jaren van zeegaande erva­ oosten voor diver­ ring gewenst is. se scheepvaart­ maatschappijen. Voor een onzichtbare reder wordt ook Hij is nu freelance de verleiding groter zijn Schip op te ge­ journalist en ven en de gezagvoerder aan zijn lot over vaste medewer­ te laten, zoals in Amsterdam is gebeurd ker van Schip & met het asbestschip ‘Sandrien’. W erf de Zee Voor de EU-reder die zich volgens het wetsvoorstel niet mag verzekeren tegen de eventuele, torenhoge boetes is uit­ vlaggen een oplossing. Immers, de EU kan zo’n verzekeringsverbod niet opleg­ gen aan buitenlanders. Alleen Grieken­ land, als enig resterend maritiem EU ­ land, wijst op een dergelijke ontwikke­ chirurg zal onderzocht worden of hij een EU zou er beter aan doen via IMO tot ling. De gevestigde lijnvaartrederijen in reeds risicovolle operatie moest verrich een betere transparantie bij de eigen­ de EU zullen echter wel trouw aan de ten en of hij de gangbare procedures dom en het beheer van schepen te ko­ vlag blijven met als argument dat zij als heeft gevolgd. Bij een aanvaring is de men dan het probleem op te lossen met kwaliteitsreders nauwelijks gevaar zaak veel gecompliceerder. Als er scha­ een kromme Criminaliteitswet, waar­ lopen vervolgd te worden voor olielo- de ontstaat aan de dubbele wand met van zeelieden het slachtoffer zullen wor­ zingen. olielekkage uit de aangrenzende lading - den. Overigens, in de VS is het trans- tank als gevolg, is dat een misdrijf. Ook parantieprobleem opgelost door te eisen O f er nog veel veranderd kan worden als dé tuchtraden en de verzekering het dat elke reder een verantwoordelijke en aan de Criminaliteitswet lijkt overigens andere schip schuldig aan de aanvaring toegankelijke persoon aanwijst. twijfelachtig. De reders zijn veel te laat verklaren. De zaak wordt nog gecompli In de EU met - vele verschillende juris­ begonnen met hun campagne ertegen ceerder indien de aangrenzende kust­ dicties - is dit wellicht moeilijker te rea­ aangezien het wetsvoorstel al voor een staat vervolgens weigert een noodhaven liseren, maar de nu gekozen oplossing tweede lezing aan het Europese Parle­ of veilige ankerplaats beschikbaar te druist in tegen elk rechtsgevoel. Als de ment is voorgelegd. Bovendien zien zij stellen aan het beschadigde schip en ex­ chirurg van Lamoureux kan bewijzen niet in datje een professioneel voorlich­ perts constateren dat het slecht onder­ dat niet hij, maar het ziekenhuis nalatig tingsbureau moet inschakelen om je houden is. Hierdoor raken ook de reder, is geweest, wordt dan het ziekenhuis standpunt duidelijk te maken aan een ladingeigenaar en classificatie bij de zwaar beboet of de directeur ervan in breed publiek. schuldvraag betrokken. het cachot geworpen wegens dood Tenslotte kunnen bergers weigeren een door schuld? Het is niet moeilijk je contract af te sluiten tenzij de kuststaten voor te stellen hoe de medische hun vrijwaren van strafvervolging. Eén wereld zal reageren op een voorstel als VE21 MfNEEB ding is zeker: vele advocaten en rechters de maritieme Criminaliteitswet. zullen aan zo’n zaak jarenlang een goed KEN IK belegde boterham verdienen, terwijl de De medeverantwoordelijkheid van uiteindelijke uitspraak niemand zal be­ de reder aan een illegale of accidentele vredigen. lozing is waarschijnlijk de belangrijk Aangezien er geen ondergrens aan de ste reden waarom zijn belangenorga­ scheepsgrootte is voorgesteld, riskeert nisaties te hoop lopen tegen het wets­ ook een zeejachteigenaar gevangenis­ voorstel. Daarmee kunnen zij natuur­ straf als hij in de haven opzettelijk een lijk niet openlijk naar buiten komen, litertje motorolie overboord pompt, ter­ zodat gekozen is voor het argument wijl de binnenvaarder in zo’n geval al­ dat criminaliteit jongeren zal ont­ leen een boete kan verwachten. moedigen een loopbaan op zee te kie­ zen. Dat lijkt vergezocht. Jongeren Reders zijn zelf de klos denken niet zo gauw aan eventuele ri - Nu kan jé er enig begrip voor opbren­ sico’s die zij later als kapitein kunnen gen dat de EU - door het gijzelen van de lopen. bemanning - de reder w'il dwingen naar Bovendien streven velen niet eens voren te komen. Vele reders verschuilen naar die rang; zij w'illen maar enkele zich immers achter nietszeggende j aren varen om daarna een walfunctie naamplaatjes om zo te trachten eigen te zoeken. Juist daarom zouden de aansprakelijkheid te voorkomen. De maritieme opleidingen meer gericht Upieidingen door Irene Start

Maritiem Instituut De Ruyter Elf keer ‘excellent’

Pal aan het strand in Vlissingen ligt het Maritiem Instituut De Ruyter. De zeevaartschool mag ruim hon­ derd jaar bestaan, studenten krijgen er les volgens de laatste onderwijsmethodes. Afgestudeerden van deze school zijn zeer gewild bij werkgevers, zowel op zee als aan de wal.

Scheepswijs Straffend werd toegesproken, lijkt licht­ “Ons doel is het verzorgen van een uit­ jaren weg. “W e werden een paar jaar dagende vierjarige opleiding die nauw geleden inderdaad slechter besproken,” aansluit bij het werkveld,” zegt Dick zegt Schipper aarzelend. “Ik denk dat Schipper, hoofd van de afdeling Tech­ de belangrijkste verandering is dat we niek. “We werken met echte handboe­ minder naar binnen zijn gekeerd. Vroe­ ken en software uit de praktijk, zo wor­ ger was er sprake van een soort bedrij fs - den leerlingen snel scheepswijs. Onze blindheid. Nu luisteren we heel goed docenten zijn uit het veld afkomstig en naar de studenten én natuurlijk het be­ zorgen dat ze bijblijven op hun vakge­ roepenveld. In onze opleidingscom­ bied.” Studenten van de ‘Zeevaart­ missie zitten leerlingen en we werken school’, zoals het ruim honderdjarige nauw samen met een beroepenveld- instituut in de volksmond nog steeds commissie. heet, varen waar mogelijk meteen mee. In de eerste j aren zijn er snuffelstages Organisatiestructuur op verschillende schepen gepland en De eisen die het Maritiem Instituut De vooral dé introductieweek aan boord Ruyter aan de leerlingen stelt, zijn Maritiem instituut De Ruyter iigt op een fantastische locatie van traditionele Zeeuwse houten zeil­ hoog, Wat is het type jongere dat naar schepen en een vrachtferry is populair. deze school komt? “Onze studenten Het Maritiem Instituut De Ruyter ligt zijn aanpakkers, die zelfstandig een op een fantastische locatie: pal aan de De sterke praktijkgerichtheid leverde klus kunnen klaren,” meent Schipper, kust, met slechts een brede boulevard het instituut in november 2004 een lo­ terwijl hij een rondgang langs de loka­ en een strook zand tussen het monu­ vend rapport op van de Dutch Valida­ len maakt. “Bij ons geen leerlingen met mentale schoolgebouw en de zee. Al tion Council, de instantie die hogescho­ studerend kunnen leerlingen hun toe­ len controleert en waardeert. In haar komst zien liggen; de schepen die traag eindrapport deelde de visitatiecommis­ voorbijtrekken aan de horizon. Hier sie - die niet alleen het programma be­ worden de maritiem officieren, stuur keek, maar ook met studenten, afgestu­ lieden, scheepswerktuigkundigen, lood­ deerden en docenten sprak - elf keer sen en kapiteins van de toekomst klaar­ ‘excellent’ uit. Het curriculum werd gestoomd. Hier zwaaien de studenten daarnaast ISO-9001 gecertificeerd. af met de titel Bachelor of Maritime “Zo’n goede beoordeling komt niet Operations op zak. Tijd om te dromen vaak voor in onderwijsland, we zijn er is er echter niet: het studietempo is erg blij mee,” vertelt Dick Schipper flink. Op deze school gaat het niet al duidelijk trots. “Wat er precies zo ex­ leen om kennis, maar ook om het ont­ cellent is aan de opleiding? We hebben wikkelen van vaardigheden. Via prak bijvoorbeeld een helder onderwijspro­ Irene Start is tijkopdrachten worden de studenten gramma, waardoor het ook voor de stu­ freelance jour- getraind in het samenwerken en het denten duidelijk is waar ze naartoe wer­ nalist en eige- voortvarend oplossen van problemen, ken, Het onderwijs is modern, rijk en naar van het De twee halfjaarlijkse stages zorgen Sterk vervlochten met de beroepsprak­ bedrijf Starttek- voor een realistisch beeld van de mari tijk.” Dick Schipper, hoofd van de afdeling sten tieme praktijk. De situatie waarin de school nog be- Techniek een 9-tot-5 mentaliteit.” De school is het zo zien: HZ Safety verzorgt de maakt. Misschien dat alle initiatieven compact en kleinschalig, zo blijkt uit de praktijklessen ‘veiligheid’ van de bij elkaar tot meer leerlingen leiden. korte toer. "Onze school telt momen­ school. Denk aan brandbestrijding, li­ Het is wel grappig om te zien dat iedere teel tweehonderd hbo-ers, die bezig fe-saving en medische vakken. Omdat leerling een andere reden heeft om zijn zijn aan de opleiding tot maritiem offi­ we ook bijscholing van werknemers opleiding hier te willen volgen. Dat zie cier. Dit jaar stroomden 63 nieuwe leer­ verzorgen, soms op de werkvloer, heb­ je ook bij de invulling van de stages: lingen in. De compactheid heeft een ben we intensief contact met de prak­ sommige studenten willen alleen maar voordeel; docenten zijn makkelijk be­ tijk. Dit zorgt voor kennisroulatie,” De varen op geavanceerde hightech sche­ naderbaar, de lijnen zijn kort.” banden tussen HZ Safety en Maritiem pen, terwijl anderen juist van oude Dick Schipper opent de deuren van de Instituut De Ruyter zijn nauw. “W e schepen houden, omdat ze meer onder­ practicalokalen. De twee brugsimula zijn een maritiem contractonderwijste- houd vragen. Dat zijn vaak de jongens toren zijn die middag niet in gebruik. am, dat zijn curriculum - dat volgens de die vroeger veel aan hun brommers Ze ogen wat ouderwets, iets wat de STCW-norm is - nauw op dat van het sleutelden.” commissie ook al constateerde. Schip­ instituut laat aansluiten.” Bij de promotie van de school, is hulp per: “De school zou wel nieuwe instru­ van de branche zeer welkom: “We heb­ menten willen, maar kan die niet beta­ Eerlijk vak ben al intensief contact met elkaar en len. Ook de vaarpractica drukken op Studenten die naar De Ruyter komen, zorgen voor een uitdagende opleiding het budget, omdat er docenten mee krijgen zo het beste van twee werelden. die is toegesneden op de praktijk. Maar moeten ter begeleiding. ” Maar hoe gevarieerd en praktijkgericht de branche kan ook wat doen, zij moe­ De hoge kosten van de opleiding is één het onderwijs ook is, het instituut ten er voor zorgen dat duidelijk wordt van de redenen dat het honderdjarige kampt met een tegenvallende instroom waarom het varen zo aantrekkelijk is,” instituut sinds 1990 onder de vleugel van studenten. “Nou, het aantal leer­ vindt Schipper. Want varen, het liefst van Hogeschool Zeeland (HZ) ope­ lingen is dit jaar juist weer toegeno­ wereldwijd, dat is wat de leerlingen wil reert. De organisatiestructuur is op het men,” corrigeert Dick Schipper. “De len als ze van school afkomen. “Ze wil eerste gezicht tamelijk ingewikkeld: Ruyter leidt op tot een echt en eerlijk len het zeker een paar jaar doen, maar naast het Maritiem Instituut De Ruyter vak en in economisch mindere tijden we moeten ook realistisch zijn. Varen kent de HZ een niet-maritieme hbo- kiezen studenten toch liever voor zeker - tot aan hun pensioen willen de meeste opleiding die mensen opleidt tot lo­ heid. Al moet ik toegeven dat de in leerlingen niet. Een carrière aan wal is gistiek manager (Bachelor Internatio­ stroomcijfers van voorgaande j aren niet ook mogelijk, daar hebben we de ba­ nal Logistics). Daarnaast biedt het Ma­ rooskleurig zijn, we hebben nog lang chelor ook op ingericht.” Crucq voegt ritiem Instituut De Ruyter een zee- niet het marktaandeel dat we zouden toe: “Studenten krijgen management - vaartopleiding öp mbo-niveau aan via willen hebben. Met een instroom van vakken en moeten, zij het op beperkte het ROC Zeeland. Leerlingen worden honderd leerlingen per jaar komen we schaal, onderzoek doen. Afgezien daar­ daar opgeleid tot schipper, machinist, dichterbij ons doel.” van zijn mensen die hebben gevaren koopvaardij officier of stuurman/ werk­ Jan Crucq: “De dalende instroomcij- zeer gewilde werknemers. Vooral van tuigkundige. Wat de practica betreft, fers hebben over het algemèen te ma­ wege hun zelfstandigheid en probleem­ werkt het instituut samen met HZ Safe­ ken met de technische vakken. En het is oplossend vermogen.” ty. lastig om vast te stellen hoe dat nu “Het is inderdaad een tamelijk com­ komt. Technische beroepen hebben Een alternatieve oplossing voor het plexe structuur,” vertelt Jan Crucq, se­ lange tijd een laag aanzien gehad. Mede tegenvallende studentenaantal is èèn nior instructeur van HZ Safety en zelf op initiatief van de KVNR wordt nu samenvoeging van De Ruyter met de ooit werkzaam als stuurman. “Je moet wel meer reclame voor de opleiding ge­ drie andere Nederlandse zeevaartscho­

Jan Crucq, senior instructeur van HZ Brandbestrijdig bij HZ Safety Safety len op hbo-niveau: dan kunnen de dam komen, of juist Terschelling? Vlis- Ruyter deelnemen,” weet Crucq. “Zo’n kosten van dure practica bovendien singen is een goede locatie vanwege de bundeling zorgt niet alleen voor een ef­ makkelijker worden gedeeld. Schipper nabijheid van belangrijke vaarroutes.” ficiënt gebruik van geld, maar ook van aarzelt daarover, het idee is niet nieuw: “Er is wel over gesproken en er wordt al kennis. Docenten zullen beter worden “Tegengaan van versnippering is goed, gewerkt aan een internationaal mari­ ingezet. Een maritiem kenniscentrum, maar het zal lastig zijn om een goede lo­ tiem kenniscentrum waaraan HZ Safe­ het liefst internationaal georiënteerd, is catie te vinden voor zo’n instituut. Moet ty, de Hogeschool Zeeland en het ROC ons ideaal. Wanneer dat er precies kan de school dan in Rotterdam of Amster­ Zeeland via het Maritiem Instituut Dé komen, is échter nog de vraag."

De studenten “Stuurman was onder de indruk van mijn kennis”

“Ik heb eerst een paar jaar civiele techniek aan de “Ik kon altijd al beter opschieten met Universitëit Twente gestudeerd voordat ik hier jongens” kwam, maar dat was vooral een feesttijd. Ik ging pas Marijn Cox, 24 jaar en echt aan het werk bij De Ruyter. Het leukste van de vierdejaars student “Het varen is er bij mij met de paplepel inge­ Ze opleiding vind ik de combinatie van vakken. Je Maritiem Officier goten: mijn vader (52) heeft de Zeevaart­ combineert techniek en nautische ken­ school ook gedaan. Daarna werd hij stuur­ nis. Ik heb het meest geleerd op het ge­ man. Inmiddels werkt mijn vader aan wal, bied van techniek, meer dan ik van tevo­ maar hij heeft me wel de liefde voor het vak ren dacht. Mijn eerste stage in het tweede meegegeven. Het mooie aan deze opleiding j aar was fantastisch, een soort wereldreis. vind ik de veelzijdigheid. Mét mijn vader heb Ik heb prachtige foto’s van zonsopgan­ ik het er wel eens over. Ik heb niet het idee dat gen. Tegelijk is varen minder romantisch de inhoud van de vakken in de loop der jaren dan het voor buitenstaanders lijkt. Ik erg veranderd is, de manier van onderwijs ge­ miste mijn vriendin en ouders, en als je ven waarschijnlijk wel. In het begin was navi­ met een chemicaliëntanker naar Amerika gatie mijn favoriete vak, nu neig ik meer naar vaart, zoals ik deed, mag je na aankomst techniek. We hebben praktijklessen waarin niet eens van boord. Ik heb mijn stage we aan motoren mogen sleutelen. Dat ik een bewust gekozen, wilde niet alleen van de weinige meisjes ben die deze opleiding wereldwijd varen, maar zocht ook naar doet, vind ik niet erg. Ik kon altijd al beter óp­ een goede begeleiding. De stuurman on­ schieten met jongens dan der wie ik werkte was erg goed. Hij leerde wftfiiiri-H ii¥5T*TuuT d e r j v t e r met meisjes. Waar ik straks mij stap voor stap nieuwe dingen, wan stage wil lopen, weet ik nog neer hij zag dat ik eraan toe was. Hij was nogal com niet. Misschien een contai­ plimenteus over mijn kennis van de machinekamer. nerschip of een multipur- Die dank ik aan de praktijklessen van het Maritiem pose-schip, maar ik ben nog Instituut de Ruyter. ” niet erg selectief. Ik wil wel graag wereldwijd varen. Bang voor heimwee ben ik niet. Ik heb het voordeel dat “Eerste keer alleen op ik jong ben en nog aan nie­ de brug is even schrik­ mand ben gebonden. ” ken”

Groepsfoto klas 2 M, uiterst “Ik heb eerst de maritieme rechts Linda Visser, 19 jaar mbo aan het ROC Zeeland en tweedejaars gedaan en ben toen doorge­ stroomd naar de hbo-oplei- ding van de Hogeschool Zeeland. In 2000 ben ik af­ streng. De echte grote verantwoordelijkheid heb gestudeerd als Maritiem je pas nadat je klaar bent. Als marofword je vrij Officier. Mijn stage deed ik snel alleen op de brug geplaatst. Eli dat is even tijdens de mbo-opleiding schrikken. Je mag bellen als er iets is, maar dat en werkte een half jaar op een Shell-tanker. Je krijgt dan niet me­ doe je natuurlijk niet. Dan is het gewoon je hoofd koel houden. teen een grote verantwoordelijk, toch is het best wennen. Op school Op dit moment vaar ik vooral op de Noordzee, als werktuigkundige. Mijn ritme is heb je praktijklessen waarvan de voorbereiding over het algemeen twee weken op, twee weken af. Het is misschien niet precies waarvoor ik ben op goed is. Maar in de praktijk gaat het toch anders, de techniek op geleid, maar het past goed bij me, Ik heb eén vriendin, een eigen huis en dan is Zo’n tanker is heel uitgebreid. We vervoerden veertig duizend ton wereldwijd varen niet zo aantrekkelijk. Een carrière aan wal sluit ik in de toekomst geraffineerde producten als benzine en kerosine en de regels waren zeker niet uit.” Datasheet

Flinterforest

Ferus Smit heeft op 14 september 2004 het vrachtschip Flinterforest, bouwnummer 351, opgeleverd aan Flinter Groningen B.V. Het is het eerste van twee schepen van een nieuw type. De Flinterforest is gebouwd op de werf te Foxhol, waar zij op 10 juli te water werd gelaten. Het is een enkeldeksschip met een korte bak en een raised quarter dek, met daarop een dekhuis van drie lagen.

De Flinterforest (foto: Henk Zuur, met dank aan Flin­ ter Groningen)

Indeling - 3x 2 L-vormige tanks. separatorkamer op het tussendek), de De langsscheepse indeling is: - 1x2 dubbelebodemtanks (SB en BB) gasoliebunker en op het tussendek de • Voorpiek, voor waterballast. die doorlopen tot in de machineka­ lenswatertank; aan BB: onder het tussen­ • Dieptank voor waterballast, mer en daarboven 2 x 2 zijtanks SB dek de sewagetank, daarachter van vlak met daarin gebouwd de boegschroef - en BB. tot bovendek de reservedagtank en dag­ kamer. Al deze tanks zijn bestemd voor water­ tank voor gasolie en de smeerolietank • Laadruim, met dubbele huid. ballast, behalve de achterste zijtanks voor de hoofdmotor; op het tussendek, • Brandstoftanks. waarin zware olie wordt gevaren. naast de reservedagtank, een tank voor • Machinekamer. hydraulische olie én twee sméérolietanks • Achterpiek, met daarin naast hart De brandstoftanks omvatten twee bun - voor hulpmotoren en de tandwielkast. schip twee drinkwatertanks; verder kertanks in de zijden, nabij hart schip In de dubbele bodem bevindt zich op voor waterballast. de settlingtank en de dagtank en daar­ hart schip de circulatietank voor smeer­ omheen nog één bunkertank (onder) en olie, daarnaast aan SB de vuile olie tank, De dubbele bodem en de door de dub­ de overlooptank (boven). daarvoor een lekolietank (SB) en aan bele huid gevormde zij tanks zijn als BB de koelwater drain tank. Verder is volgt onderverdeeld: De machinekamer heeft een tussendek de dubbele bodem droog, - 2 x U-vormige tanks, waarvan de op 3,5 6 m boven basis. De achterpiek is onder het tussendek voorste deel uitmaakt van de eerder In de zijden zijn de volgende tanks aan­ ingericht als koeltank voor de schroef­ genoemde dieptank. gebracht: aan SB de sludgetank (onder de askoker. Accommodatie Ladingsystemen Verwarmingssysteem, Op hetbrugdek: stuurhuis. Laadruim: Voor zware olie tanks, separatoren, Op het sloependek: suite kapitein. Lengte 59,461 m. AC-installatie en het voorverwarmen Op het kampanjedek: in het front twee Breedte 11,500 m. van de hoofdmotor: suites voor marof s, daarachter aan SB Hoogte 9,000 m. 1 x oliegestookte ketel, 285 kW. de noodgeneratorkamer, met gasolie­ Inhoud (excl. graanschotten) 6080 m3 1 x elektrische heater, 36 kW. tank aan BB, en hut eigenaar. 1 x warmtewisselaar in koelwatersysteem In de kampanje: in het front aan SB en Graanschotten hoofdmotor, 300 kW. BB ventilatiekamers voor het ruim, Twee stuks uit twee delen; vier posities 4 x Grundfoss circulatiepomp, daartussen de CO?-kamer en een dek- plus parkeerpositie tegen machineka- 14m3/h, 2 bar. bergplaats; verder aan SB een beman merschot. Verwarmingsspiralen in bunkertanks, ningshut, messróom, kombuis en provi settlingtank en dagtank. andberging; aan BB drie bemannings- Containercapaciteit hutten en een werkplaats annex schakel In ruim: negen baaien, vier rijen, drie Lens/ballastsysteem bordruimte; verder op hart schip: voor­ lagen, totaal 102 TEU. Twee hoofdleidingen van glasvezel- in de A.C.-ruimte, een algemeen toilet Op de luiken: negen baaien, vier rijen, versterkte kunststof in de dubbele en een berging, alsmede geheel achterin één laag; achterop twee baaien met een bodem, met aftakkingen naar de af­ de stuurmachinekamer en daarvoor een extra laag, totaal 42 TEU. zonderlijke tanks; afsluiters in tanks laundry. pneumatisch op afstand bediend. Alle hutten hebben aparte toiletruimten. Tanktop In de machinekamer gegalvaniseerd Berekend op 15 t/m2 en op stapelge­ stalen leidingen, met handbediende Algemene gegevens wichten van 501 voor containers. afsluiters. Hoofdafmetingen: In verband met het vervoer van ge­ Lengteo.a. 89,78 m. Luiken vaarlijke stoffen is voor het ruim een Lengte 1.1. 84,99 m. Negen stuks geheel gesloten pontonlui aparte ejector beschikbaar. Breedte mal 14,00 m. ken, fabrikaat Coops & Nieborg, bere­ Holte 7,50 m. kend op een belasting van 1,5 t/m2 en Diverse pompen Ontwerpdiepgang 5,95 m. op stapelgewichten van 48 t (lijnbelas­ 1 x Azcue brandstoftrimpomp, zware Draagvermogen hierbij 45001. ting) voor containers. olie, 9,9 m3/h, 3 bar. (excl. graanschotten) Luikenkraan, fabrikaat Coops & Nie­ 1 x Azcue brandstoftrimpomp, gasolie, Gross tonnage 2999, borg, voor behandeling pontonluiken 6,3 m3/h, 3 bar. en graanschotten en verder voorzien 1 x Azcue reserve H T koelwaterpomp, Snelheid van twee hijsbalken, 500 kg SW L, voor 55m3/h, 3 bar. Proeftochtsnelheid 13,0 kn, op ont­ algemene werkzaamheden. 1 x Azcue reserve L T koelwaterpomp, werpdiepgang bij 2640 kW. 65m3/h, 3.5 bar. Ruimventilatie 1 x Azcue reserve smeeroliepomp, Klasse Mechanische ventilatie voor zes lucht­ 55m3/h, 10 bar. Bureau Veritas: 1 * HULL * MACH, wisselingen per uur. 1 x Megator vuile olie/sludgepomp, General cargo ship/Containership, 10m3/h, 3 bar. Unrestricted navigation, M a ch i neka me rsyste me n 2 x Azcue ballastpomp, 150 m3/h, * AUT-UM S, Ice Class IA (Finnish Installatie door Ferus Smit, elektrische 15 m opvoerhoogte. Swedish ice class rules). installatie door Eekels. 1 x Azcue algemene dienst pomp, IVW divisie Scheepvaart: onbeperkte 38 m3/h, 48 m opvoerhoogte. vaart, GMDSS A3. Hoofdmotor: MaK 8M25, m.c.r. 2640 kW bij 750 Verdere werktuigen Tankinhouden (100%): tpm. 1 x Alfa Laval zware olie separator, Zware olie 233,0 m3 Tandwielkast: 7001/h. Gasolie 28,5 m3 Flender, type GMCP 670, reductie: 1 x Alfa Laval gasolie separator, Smeerolie 15,9 m3 3,739:1. 5001/h. Hydr. olie 2,7 m3 Schroef: 1 x Alfa Laval smeerolie separator, Vuile olie 4,5 m3 Wartsila/Lips verstelbare schroef, type 8001/h. Sludge 10.7 m3 4D1000, vier bladen, diameter 3200 mm. 2 x Sperre luchtcompressor, Drinkwater 45.8 m3 Asgenerator: 25 m3/h, 30 bar. Lenswater 12.8 m3 Stamford, type HCM 534 C, 230 kW, 1 x Rexroth luchtdroger, 8001/min. Sewage 17.8 m3 400 V, 50 Hz. 1 x Gefico verdamper, 4 m3/24h. Waterballast 1924,4 m3 Gemratorset: 1 x B+V Turbulo lenswaterreiniger, MAN dieselmotor, type D2866 LXE 1 m3/h. Een pneumatisch tankmeetsysteem is 30, 244 kW bij 1500 tpm, en Stamford 2 x Ellehammer ejector, 30 mJ/h, waar geïnstalleerd voor brandstof-, drinkwa­ generator, type HCM 434 E, 205 kW, van 1 x ten behoeve van het ruim. ter- en waterballasttanks. 400 V, 50 Hz. 1 x idem in voorschip. Noodset: 1 x Duyvelaar zoetwater hydrofoor met Als generatorset. twee centrifugaalpompen. 1 x boiler, 200 1, verwarmd door cen­ - Elektrisch aangedreven SEC, 5 t Reddingmidde leri traal verwarmingssysteem. kaapstander op achterschip. - Twee Viking opblaasbare vlotten op Op het voorschip is een hydraulische sloependek, elk voor twaalf perso­ Uitrusting Coops & Nieborg autokraan geplaatst, nen. Stuurgerei SW L 2000 kg, bereik 11 m. - Een Hatecke rescue boot op het sloe­ - Roer: Barke flaproer. Deze autokraan doet tevens dienst als pendek. - Stuurmachine: Tenfjord draaivleu- voormast. Een Global Davit, davit aan SB voor geltype. rescue boot en vlot. - Dwarsschroef: Jastram, 275 kW, Brandbestrijding - Een Global Davit, davit aan BB voor elektrisch aangedreven met frequen- - Ajax CO,-installatie voor laadruim vlot en bevoorrading, met 990 kg tieregeling. en machinekamer, met apart systeem SW L lier. voor de separatorruimte, Anker- en meergerei - Twee brandbluspompen: de algeme­ Navigatie- en. communicatie apparatuur - Elektrisch aangedreven SEC anker- ne dienst pomp in de machinekamer De apparatuur, geleverd door SAM lier met twee nestenschijven en twee en een identieke pomp in de boeg- Electronics, is zoals gebruikelijk op dit verhaalkoppen. schroefkamer. type schip.

M ^ i.'j i i L'-i'ii iM iin M iiiLe rfo ro g l

I o i - L - i I i I l' h I, IS...H tVïL B rid g e deL'k rr*n 3 ' L —L: J- IJ~ j; j I F 1 1 “E1 -4.-__ n r-É- JF" P s “ Knisttd qm irkTrtw k r I " ■ 'I

... - * 111 f, "ËSs;! T 4. i' VI [tin dsSCÜ r • jr I -1 .. T i 1 pï> -ü. m ■ aSag:. . ,11Ü ■I I n ii_j ijs r: 1 . Lj|j r .— t , m . . m .

T~ ■ « « >*

r:-™ ' V r Havens door Hugo Dill

Rotterdam Logistiek 2004

In het kader van ‘Rotterdam Logistiek 2004’ werd er weer een congres en topontmoeting georgani­ seerd. Diverse vooraanstaande mensen uit de haven-, scheepvaart- en transportwereld gaven lezingen en daarnaast was er gelegenheid tot ontmoetingen met mensen uit de branche, 's Middags werd bo­ vendien een bezoek gebracht aan een splinternieuwe en unieke terminal met overdekte overslagfaciliteit in Rotterdam. Het congres vond plaats op 21 oktober 2004 aan de rechter Maasoever in het Delta Ho­ tel in Vlaardingen. De organisatie was in handen van Topontmoetingen, Congressen op niveau’.

De dagvoorzitter was de heer Hans Havenplan 2 0 2 0 in haar proces samen met gemeente­ Vervat, CEO van de Matrans Groep, Isabelle Vries kwam aan het woord lijke diensten en met de Dienst Cen­ die zich bezighoudt met op- en over­ over het Havenplan 2020. Zij is hier traal Milieubeheer Rijnmond/DCMR. slag, containerreparatie en maritieme projectleider van en werkzaam bij het Er worden consultatiebijeenkomsten dienstverlening. De Uniport en Hanno Havenbedrijf Rotterdam. Tevens is zij gehouden met overheden en NGO ’s. containerterminals in de Waalhaven projectleider van het nieuwe bedrijfs­ Uit het laatste kwamen 75 reacties. Rotterdam, die Hans Vervat in 2001 plan. Doelstellingen van het Havenplan overnam, behoren inmiddels tot EC T Het Havenplan 2020 is een gemeente­ 2020 zijn: versterken van de internatio­ en Steinweg. Hans Vervat is bestuurs­ lijke visie öp de inrichting en het func­ nale concurrentiepositie van het ha­ lid van de Rotterdam Port Promotion tioneren van de haven en zijn omge­ ven- en industriële complex, verster­ Council en van Deltalinqs. Verder is hij ving in 2020. De visie is vastgesteld op ken van de economische structuur van bekend vanwege zijn verkiezing tot 16 september 2004. Het Havenplan stad en regio, verbeteren van ruimte­ ‘Havenman van het Jaar’ in 2001. heeft als uitgangspunt het Project lijke kwaliteit en het woon- en leefmi­ Hans Vervat refereerde bij aanvang aan Mainportontwikkeling Rotterdam en lieu. de actuele ontwikkelingen rond de di­ het convenant Visie en Durf. Het is te­ De verwachte goederenstromen zijn recteur van het Havenbedrijf Rotter­ vens het toetsingskader voor de haven­ van 328 miljoen ton in 2003 naar 460 dam. Hij deed dat door 125 jaar terug te ontwikkelingen, het geeft doorwerking miljoen ton in 2020. Vooral de groei gaan en te wijzen op de ontwikkelingen naar bestemmingsplannen en naar het van containers is prominent: van 66 rond de op 34 jarige leeftijd in 1879 bedrijfsplan van het Havenbedrijf. Het miljoen ton in 2002 naar 162 miljoen aangetreden directeur Gemeentewer­ Havenplan is ook een bouwsteen voor ton in 2020. Gelet op de huidige groei ken, deheerG.J. de Jongh. Hij ontwik­ het ruimtelijke plan van de Regio Rot­ kan dit cijfer zelfs nog boven die ver­ kelde destijds met grote bedragen de terdam 2020. wachting uitkomen. De opgave is om havens aan de linker Maasoever, en Het Havenbedrijf werkt voor haar plan ruimte te creëren voor de haven en de daarmee een wereldhavencomplex. De directeur en niet de wethouder maakte de dienst uit. De havens werden door zijn toedoen in concessie gegeven aan de notoire zakenman in die tijd, de heer Lodewijk Pincoffs, met zijn Rotter­ damse Handelsvereniging. Na het za­ kelijke debacle van Pincoffs en zijn vlucht in 1897, nam directeur De Jongh de havens weer over, Overigens verliet deze directeur zijn K W A LI TE M'S KA ART dienst eerst in 1910, maar dat had niets 11 AVf riÉ*i i N 1 0 5 0 Hugo Dill is als meer te maken met de ontwikkelingen redacteur aan de linker Maasoever. Wel had het Havens verbon­ te maken met een conflict met de bur den aan Schip gemeester rond de locatiekeuze van een & W erf de Zee nieuw stadhuis. De kwaliteitskaart wordt gehanteerd bij de integratie van zes streefbeelden regio. Het betreft 2000 hectare, waar­ □ e vijf belangrijkste van 1000 hectare op Maasvlakte 2. In opgaven de regio dient woningbouw en droog bedrijventerrein te worden gereali­ seerd. De groei van de goederenstroom dient te worden geaccommodeerd. En er dient een kwaliteitsimpuls te worden gegeven voor voorzieningen en dien­ sten, voor kennisniveau en innovatie - kracht en voor het vestigingsklimaat, tevens gelet op woon- en leefmilieu.

Het Havenplan 2020 ‘Rotterdam Kwa- beoogt havenontwikkeling en wo­ een Rijksbijdrage van 726 miljoen euro liteitshaven’ heeft zes peilers, ofwel zes ningbouw mogelijk te maken door tussen 2011 en 2012 en het Rijk dat ‘streefbeelden’; bronaanpak met Masterplan Lucht, eenderde aandeelhouder is in het - Eerste streefbeeld: ‘Veelzijdige Ha­ Kenniscentrum Geluid, KetenStu­ Havenbedrijf Rotterdam. Trajectda- ven’, betreft het versterken van lo­ dies Veiligheid en Projectonderzoek tum december 2004 voor Memoran­ gistieke en industrie en energie­ Rijn. Ook door vestigingsbeleid en dum van Overeenstemming, start aan­ clusters. Vooral voor dat laatste werd benutting van de Interim-wet Stad leg in 2006 en oplevering tussen 2010 gesproken over mogelijkheden rond en Milieu. en 2012. een verdeelcentrum van energiestro­ men. Ook over het bevorderen en De vijf belangrijkste opgaven voor de Het project Stadshavens, dat wordt uit. aantrekken van hoofdvestigingen in Kwaliteitshaven zijn: gevoerd door de Ontwikkelingsmij. de diverse branches. 1. Aanleggen van Maasvlakte 2 (een Stadshavens, kent de opgaven van: vol­ - Tweede streefbeeld: ‘Duurzame Ha­ nieuw havengebied in zee) voor contai­ doen aan de mix van haven, wonen, ven’,spreekt van sluiten van ketens ners, chemie en nieuwe bedrijvigheid. kantoren en voorzieningen; impulsen en van ketenintegratie.. Daarbij aan­ 2. De stadshavens (Waalhaven, Eems- geven voor haven en stedelijke econo­ trekken van nieuwe industrievormen haven, Merwehaven en Vierhavens) mie; geleidelijke ontwikkeling, zonder (back to feedstock, recycling, dedica­ omvormen tot een gemengd gebied verloedering; en vernieuwend bouwen ted pijpleidingen), faciliteren van voor haven, wonen en werken. in dit milieubelaste gebied. Daarbij multicore, Utilities, co-siting park­ 3. Werken aan een creatieve invulling ontmoet men dat VROM de verant­ management. Gedacht wordt over van werken, wonen en recreëren. Op de woordelijkheden naar lokale overheden nieuwe energiedragers (methanol, rechter Maasoever in combinatie met verlegt en dat bijvoorbeeld Deltalinqs biodiesels, H2). verdere groei van de bedrijvigheid op geen convenant wil tekenen, omdat de­ - Derde streefbeeld: ‘Kennishaven’, de linker Maasoever. ze ondernemersvereniging stelt dat de betreft synergie haven stad; kennis­ 4. Zo goed mogelijk benutten van de woningbouw niet te dicht op de in intensieve bedrijven (maritieme za­ bestaande (milieu)ruimte in het haven­ dustrie moet plaatsvinden. Aan de ge­ kelijke dienstverlening, chemie, agri­ gebied. luidsruimte kan goed worden voldaan food), kennisnetwerk (bedrijven, 5. Opheffen van knelpunten in de capa door voor kwaliteit te zorgen langs de onderwijs, overheid), imago werk in citeit en kwaliteit van regionale en na­ transportassen. Ook kan daarmee wor­ de haven. tionale infrastructuur. Vooral de A l5, den voldaan aan veiligheid en lucht- - Vierde streefbeeld: ‘Snelle en Veilige in combinatie met het beleid om de be­ kwaliteit, Gesteld wordt dat als de ge­ Haven’, omvat kwetsbaarheid infra­ staande infrastructuur zo goed moge­ meente wil bouwen, zij zelf de kosten structuur opheffen met duurzaam lijk te benutten en onnodig wegtrans­ van de milieuzorg op zich dient te ne­ transport; spoor- en binnenvaartpro- port van goederen zoveel mogelijk te men. gramma’s, benutting en innovatie voorkomen. (bijvoorbeeld Roadtrains/lang weg­ Negatief imago vervoer), nieuwe infrastructuur, Het project Maasvlakte 1 en 2 wordt Hugo Roos stelde al meteen dat de lo­ vlotte en veilige scheepvaart met ver­ door het Havenbedrijf Rotterdam NV gistiek in Nederland een negatief ima­ beterd Vessel Traffïc Management in uitvoering genomen. De opgave is go heeft. Naast vele nevenfuncties als System en implementatie Port Secu­ om de groei van chemie en containers commissaris, bestuurslid en spreker rity Standards. te accommoderen, de clusters te laten op Amerikaanse universiteiten, is - Vijfde streefbeeld: ‘Attractieve Ha­ aantakken op bestaand gebied, nieuwe prof. dr. Roos onder meer verbonden ven’, te bereiken door het verbeteren industrie en energievormen aan te kun - als hoogleraar logistiek management van ruimtelijke kwaliteit met inrich­ nen trekken binnen het PKB afwe­ aan de Erasmus Universiteit Rotter­ ting buitenruimte; realisatie PKB- gingskader, een veilige en vlotte toe­ dam. Ook is hij op dat gebied verbon­ projecten (750 hectare natuur en re­ gang te bieden voor alle modaliteiten, den aan de Koninklijke Militaire Aca­ creatie, landtong Rozenburg, rivier- de barrièrewerking van de Hollandse demie. Zijn meningen en adviezen parken, herstel kwaliteit duinenrij en duinenrij op te heffen en de zuidelijke over de Nederlandse transportwereld estuarium, bevorderen watertaxi’s en rand voor recreatie en natuur te ont­ zijn bekend uit de media, waaronder fietsennetwerk). wikkelen. Het traject daarbij is het be­ over het spoorvervoer en de Betuwe­ - Zesde streefbeeld: ‘Schone Haven’, stuursakkoord PM R in juli 2004; met route. Luchtfoto van structuur. In aanmerking genomen Maasvlakte 1 , met dat multimodale vervoersoperators ingetekende uitbrei­ nooit capaciteitsproblemen hebben, is ding voor Maas­ er èen eigen plaats voor spoorvervoer, vlakte 2 . De infrastructuurexploitant dient ech­ ter neutraal te zijn.

Gost-Europa Een volgende spreker was Leen de Rij - ke, Algemeen Directeur van De Rijke sinds 1980. De Rijke Groep heeft in de allround logistieke dienstverlening 31 vestigingen in tien landen van Europa. Met 3.000 transporteenheden en 450.000 m2 loodsruimte, waaronder een groot CPRT5,2-deel, zijn de vesti­ gingen dus geschikt voor opslag en distributie van gevaarlijke stoffen. Gesproken over activiteiten als global Artist impres­ freight forwarding, warehousing, vallue sio n/b ird eyes view added logistics en transport in die tien van Maasvlakte 1 landen, stelde Leen de Rijke dat vol­ en 2 . gens de presentatie nog niet in Oost- Europa zou worden gewerkt. Hierbij wees hij op aanloopproblemen die de vorige spreker al - in een ander verband - noemde. Er is echter zeker al wat gaande in Oost-Europa, nu de éérste pijnen - door anderen - zijn geleden. Ook wees hij op het belang van multi modaal transport, waarbij het bedrijf, met haar hoofdvervoersactiviteiten op de weg, juist ook de andere modalitei­ ten nodig heeft. Dit hoewel de spoor- vervoermodaliteit vanuit Rotterdam nog niet goéd is geregeld. Leen de Rijke benadrukte nog dat Rotterdam zelf Rotterdam moet promoten als logistiek Hoewel de logistiek volgens hem een sprekend. Ook dient gekeken te wor­ centrum en niet de Rotterdamse negatief imago heeft, kent hij wel eèn den naar hoe dit bij de binnenvaart is dienstverleners. Immers, die logistieke toename van buitenlandse studenten geregeld. Het is duidelijk hoe het met dienstverleners zitten - zoals De Rijke - aan zijn faculteit in Rotterdam. Zij grote geïntegreerde vervoersprojecten in vele andere landen en plaatsen. menen dat ‘het hier gebeurd’. Gespro­ is gegaan, zoals met de Kanaaltunnel, ken over spoorvervoer én de noodzaak die driemaal failliet ging. Samskip Group in het vervoer tot het handhaven van Het pleit is dus voor een vervoersfunc- Asbjörn Gislason sprak over de Sams­ tijden, haalde hij de anekdote aan van tie los van de infrastructuur. Verder is kip Group. Hij is afgestudeerd aan de de ingebruikstelling van de eerste met de goedkope industriële productie Universiteit van Ijsland en sinds 1995 spoorlijn in 1835, de spoorlijn tussen elders, zoals voor ieder is waar te ne­ verbonden aan Samskip Hf te Reykja­ Neurenberg en Furth. Daarbij liet de men, dat de importstromen in Europa vik, Sinds 1999 is hij president van de stationschef aan het hooggeplaatste groeien ten opzichte van de export - Samskip Group, die haar’ hoofdkantoor gezelschap horen, nerveus geworden stromen. Het is een misverstand te heeft gekozen in Rotterdam. Samskip door de te lange toespraken en met het denken dat de modalsplit zich onder Group is een scheepvaart- en trans­ woord Eisenbahn in het hoofd in die import laat leiden volgens een ‘cor­ portbedrijf dat dertig schepen in opera­ plaats van Zeit: ‘Es ist die allerhöch­ rect Haags politiek denken’. In samen­ tie heeft, met 6.000 containers, 250 ste... Eisenbahn....!’ Vooral bij de wat hang is het juist goed dat de binnen­ trucks, trailers en opslagloodsen. Er oudere Duitsers is dit nog steeds eèn vaart zo efficiënt en marktprijsbepa- zijn 33 eigen kantoren in vijftien landen spreekwoord bij ‘Zeitpunktlichkeit’. lend kan vervoeren. Zij is dan ook in Europa, de Verenigde Staten en In de geïntegreerde spoorwegonderne­ marktleider in het containervervoer in Azië. ming was infrastructuur direct gerela­ dit Europese deel met een aandeel van De reden waarom zij Rotterdam heb­ teerd aan spoorwegdiensten, dus vijftig procent. Dé spoorwegoperators ben gekozen voor hun hoofdvestiging is binnen dezelfde onderneming. Tegen­ zullen dus zorgen voor een gezond vanwege de groeipotentie, central hub, woordig is dat niet meer zo vanzelf­ marktspel met de aanbieder van infra­ internationale zakenomgeving, human resources, kosten competitie en omdat leide werknemerscapaciteit en het men hier Engels spreekt. Het bedrijf is systeem van vergunningen dat door in twee j aar tijd gegroeid van 25 naar 90 D CM R werd behandeld met een inte­ medewerkers. grerende opstelling. Na eèn presenta­ Tijdens zijn presentatie werden beel­ tie van alles dat gemaakt kan worden den getoond van de activiteiten op de van de Lyondell-basisproducten - en Reykjavik Terminal, met Reefer Lo­ dat is opmerkelijk veel wordt filoso­ gistics Centers, vooral voor vis, maar fisch en volgens de Darwin-theorie ge­ ook voor andere bederfelijke goederen. steld ‘dat het niet de sterkste of de intel­ Ook werd het omvangrijke lijnennet- ligentste soorten zijn die overleven, werk in Noordwest-Europa en Scandi­ maar zij die het beste inspelen op ver­ navië tot aan St. Petersburg en Moskou andering’. getoond en besproken. De verwachting is dat dit bedrijf de groei van veertig All W eather Terminal procent van de laatste vijfjaar zal voort­ ’s Middags werd een bezoek gebracht zetten in dé integrale logistieke dienst­ aan de All Weather Terminal van Ge- verlening. velco Distriport in de Brittaniëhaven, begeleid door Frank van der Gevel. Hij Gevelco Waalhaven, met Project & Heavy Lift Centre P011-project is Directeur van Gevelco Logistic Ook trad Krijn de Jong van Lyondell Services in Rotterdam. De onderne­ als spreker op. Hij is Product Schedu­ ming opereert - naast een beschikbare ling Manager Europe bij Lyondell. chartervloot van zestig dedicated Dit bedrijf heeft een leidende positie binnenvaartschepen - in de Waalha­ in de wereld in zes chemische produc­ ven een Project & Heavy Lift Centire, ten, zoals Propylene Oxide (PO) en met zware hijswerktuigen, waarbij een Styrene Monomer. Voor het P O ll- loods met bovenloopkranen van 250 project op de Maasvlakte is sinds 1995 ton. gekeken naar de marktprognose voor Op de All Weather Terminal, die on­ PO en Styreen. In 1996 is beslist voor langs is gebouwd en in operatie geno­ een lump sum project. In 2004 is de men, is een unieke overdekte overslag- het project P O ll operationeel gewor­ faciliteit geïntegreerd met een lucht- den, mèt een eigen investering van vochtigheidgecontroleerde opslag- en zeshonderd miljoen euro en circa één distributieloods voor hoogwaardige miljard euro, inclusief overige infra­ staalproducten. structuur. De overdekte ligplaats is 81 m lang, 32 Deze grootste stand-alone PO plant m breed, 18 m hoog boven NAP en op 60 hectare heeft bijvoorbeeld één met een diepte geschikt voor scheeps- miljoen manuren aan engineering ge­ diepgang tot 12,5 m. Voor de ligplaats kost, een Feyenoord Stadion-vullende zijn twee bovenloopkranen beschik­ hoeveelheid aan beton en een capa­ baar van veertig ton, die met gespecia­ citeit van 285.000 ton PO/j en 64.000 liseerd hijsgereedschap zijn uitgerust ton Styreen/j. Qua logistiek is sprake voor staalrollen, platen en bosproduc­ van een massale zaak. Zo moeten ba­ ten, sisproducten worden ingebracht en eindproducten worden afgevoerd. Er De ligplaats is aan de westzijde voor­ gebeurd heel veel met het gebruik van zien van een rolluik, waarmee een kou­ het pijpleidingnetwerk en er zijn ook de of natte wind van die zijde van de De op- en overslaghal met 27 tons Figee bovenloopkranen zes truckverladings- en twee spoorver- overslagruimte kan worden buitenge­ ladingsstations. Ook is er een steiger houden. Er kan eventueel ook aan de neringssysteem de lading plaatsen en met vier plaatsen voor binnenvaart en oostzijde worden ingevaren, waarbij lokaliseren. De luchtvochtigheidsrege- zeevaart. het hoge dekhuis een natuurlijke afslui ling voor de lading wordt met overhead De vraag waarom het bedrijf Rotter­ ting kan vormen aan de oostzijde, ter­ infraroodstralerS gerealiseerd. dam heeft gekozen, moet worden be­ wijl de westzijde geheel gesloten kan antwoord met; de markt is in Europa blijven. Naast de All Weather Terminal be­ en niet omdat Rotterdam een Main­ Geïntegreerd met de overdekte lip vindt zich eenMulti Purpose Terminal. port is, er zijn goede logistieke verbin­ plaats is de staalopslag- en distributie - Hierin bevinden zich zware walkranen dingen en er is een goede haven. T e­ hal van 13.500 m2. Daarin kunnen de en een terrein van 100.000 m2 open vens is er de aanwezigheid van derden twee ligplaatsbovenloopkranen en de ruimte waar Industribution Centre voor aanlevering van stoom, elektri­ twee halbovenloopkranen bewegen. mogelijkheden zijn. Denk hierbij aan citeit, koelwater, gassen en de afname Deze kranen kunnen bemand en geau­ staal op maat knippen, papierproduc- van restbrandstoffen en afvalwater. tomatiseerd lading heffen en in de hal ten omvormen of procesfaciliteiten Ook wijst Lyondell op de goed opge­ met een geautomatiseerd ladingpositio- voor halfproducten. LNG tankers door Robbie Siilars

Classification of ship-borne reliquefaction plant

LNG reliquefaction, in spite of the traditional obstacle of cost, may well be on the verge of finally becoming a reality. Robbie Sillars provides an overview of the technology, standard configurations and challenges to overcome.

Reliquefaction systems have been fit­ the boil-off vapour not being burnt ted to the majority of classed liquefied during the loaded and ballast voyages. petroleum gas (LPG) carriers. The ma­ Other determining factors which affect chinery required is relatively simple the viability of this plant include the and energy efficient. Small LPG ships, length of voyage (the longer the voyage, less than 5,000 mJ, are normally fully the more the boil-off) and the benefit of pressurised and do not need a relique­ a smaller engine room space, resulting faction system. in more space for cargo. The normal carriage temperature of But what is boil-off and how does it oc­ LPG (propane) is minus 41°C, while cur? Boil-off is due mainly to heat for liquefied natural gas (LNG), it is ingress and to a lesser extent due to me­ around minus 160°C. This much low­ chanical work, such as sloshing caused LNG Tanker ‘Methane Princess’ er cargo temperature presents a signifi by the motion of the ship. Boil-off is the cant challenge and requires a specialist formation of vapour by the ingress of day was the accepted norm, but this has reliquefaction system. heat through the cargo tank and into now dropped to 0.15% per day. De­ LNG reliquefaction plants are widely the liquid cargo. The amount of boil signs which reduce this further to used in loading terminals and refiner­ off is governed by two factors: 0.12% are now being proposed. With ies, with very little boil-off going di • the difference between the cargo tem­ the next generation of 200,000 m3 plus rectly to flare. It is proposed that the perature and external ambient tem­ gas carriers, there is little doubt that tried and tested land-based design be perature, 0.1% per day will be achievable with the ‘marinised’ and installed onboard. • the resistance to the heat transfer same thickness of insulation used today Why is LNG reliquefaction currently which is provided by the insulation due to the enhanced volume surface being considered? One of the main dri layer surrounding the cargo tank. area ratio. vers is the improvement in cargo carry­ It is proposed that the insulation sys­ ing capability that would result, al­ Whereas the ‘engine’ side of the equa­ tems used onboard LNG carriers fitted though the validity of this particular tion is semi fixed, the difference be­ with reliquefaction plant will not differ argument for installing LNG relique­ tween the standard storage condition of from those currently used. It is consid­ faction plant onboard varies according minus 160°C and the ambient temper­ ered that the thickness of the insulation to the dynamics of the energy market. atures stated in the International Code may increase slightly thus allowing a The current standard LNG carrier de­ for the Construction and Equipment of boil-off rate of 0.1% per day to be readi­ sign features two boilers serving a mul­ Ships Carrying Liquefied Gases in ly achieved. This will then permit a ti-stage steam turbine with a seawater- Bulk (IGC Code) of 45°C air and 32 °C smaller capacity reliquefaction plant to cooled condenser. The alternative of a seawater. It is the ‘resistance’ side be installed and thus result in lower op­ single low-speed diesel engine would which is flexible. The thicker or more erating costs. be considerably more cost-effective. efficient the insulation the less boil-off, The actual increase in the thickness in However, this assertion does not take but thicker insulation reduces the cargo the insulation will be a trade-off be­ into account the significantly higher volume. tween installation capital costs, reduc­ capital and running costs of installing The design daily boil-off rate has tion of carriage capacity and operating and operating the required reliquefac­ dropped since the early days when costs. tion plant, against the increase in cargo Methane Progress and Methane volume which would reach and be Princess used the Conch design con­ Volume of boil-off offloaded at the discharge port due to tainment system. Initially 0.25% per For any volatile fluid such as methane, a pressure enthalpy diagram can be A pressure enthalpy drawn. The horizontal axis shows the diagram enthalpy in kj, or more often the specif­ ic enthalpy in kj/kg. The vertical axis has the pressure in bar and is normally shown on a logarithmic scale. The pur­ ple line shows the normal LNG car­ riage conditions of minus 160°C at 100 mbar. Two lines are drawn: on the left, the line of saturated liquid and on the right, saturated vapour. These lines meet at the top at a point known as the critical point (minus 82 ° C and 46 bar a). This is the point above which the gas cannot be liquefied by pressure alone. It should be noted that methane is termed a vapour below its critical point (where associated dump condenser or, gas- LNG production facilities. The cycle, it can be liquefied) and a gas when fired boiler and dump condenser. which in principle resembles the cas­ above this in the superheated state. A It is considered that a further option cade system, uses a single mixed refrig­ further point is shown termed the triple would be to install a single reliquefac­ erant which is repeatedly condensed, point where the gaseous, liquid and sol­ tion plant, but to have two sets of the vapourised, separated and expanded. id phases of the cargo are in equilibri­ main rotating machinery, each sized at Simplified compression and heat ex­ um (minus 182°C and 0.11 bar a). one hundred percent capacity with one change requirements reduce the instal Between the lines of saturated liquid in use and the other one acting as the lation cost of the system. There are a and saturated vapour there are lines of standby. number of proprietary variations of this vapour quality. These show the. There are a number of different designs type of system, but overall it is consid amount of liquid still entrapped in the of reliquefaction systems which could ered that it is most suited to large instal vapour state and can be shown either as be used to reliquefy LNG boil-off lations well above the capacity required a percentage or as a fraction. Under vapour. The ‘cascade system’ normally onboard an LNG carrier. carriage conditions, the difference in uses three separate circuits, known as In spite of the fact that cascade sys­ the enthalpy between the saturated liq­ stages which operate in series with the tems are less efficient than mixed re­ uid and vapour lines denotes the heat ‘process fluid’ cascading from the ini­ frigerant systems, incurring an in energy required to vaporize a kilogram tial stage, through the intermediate crease in energy of approximately of LNG cargo. Thus, from knowing stage and on to the final stage. twenty percent, they are easy to main the total heat ingress through the insu­ It is a simple process and uses the fa­ tain and operate because they use con­ lation the amount of boil-off can be miliar vapour compression refrigera­ ventional refrigeration equipment. E f­ readily obtained and the required ca­ tion process. Each circuit uses a sepa­ ficiency can be improved considerably pacity of the reliquefaction plant calcu­ rate refrigerant to cool the process fluid by increasing the number of stages in lated. (LNG) by vaporisation. Each refriger­ the cycle, and it is not uncommon for ant is selected due to its boiling point. cascade systems to comprise of nine Reliquefaction systems The most commonly used refrigerants separate stages. The capacity of proposed LNG reliq­ are: If well designed, the cascade system uefaction systems will be appraised in a • initial stage - propane (minus can be efficient provided that the tem similar manner to LPG systems. The 42.1°C) perature difference between evapora­ design boil-off calculations and in­ • intermediate stage - ethane (minus tors and heat changers approach a stalled plant capacity will be indepen­ 88.6°C) practical minimum. Smaller tempera­ dently verified. • final stage - methane (minus ture differences equate to lower power It is considered that the need to provide 161.5°C) consumption. a complete standby reliquefaction unit may be waived, with the actual require­ ments depending on the type of system ‘Efficiency can be improved proposed. In addition to a single reliq­ uefaction plant, an alternative arrange­ considerably’ ment is to be provided to safely deal with the maximum design boil-off ca­ pacity. This alternative arrangement This type of system is not the most effi­ The ‘Brayton cycle’ is the most com­ may take the form of: a gas combustion cient and is mainly used in small sys­ monly used reliquefaction system unit (thermal oxidizer), a gas-fired tems or when only a limited through­ ashore and it is considered that the diesel-electric plant having the means put is required. same type of system, using nitrogen as to either utilise the power or waste the The ‘mixed refrigerant cycle’ was de­ the refrigerant, will be used for onboard energy in an electrically fire boiler and veloped for use in large land-based LNG reliquefaction systems. Plant of the future machinery to be undertaken on a peri­ sult in the loss of some nitrogen refrig­ The direct system, using separate reliq­ odic basis. erant; a controlled shutdown may take uefaction and refrigeration units, has This nitrogen turbo-expander relique­ as much as one hour. been promoted for use onboard LNG faction system has been widely used Due to the high electrical energy con­ carriers. The currently approved sys­ and is well proven. It is considered easy sumption of the system, a high voltage tems utilise nitrogen as the refrigerant to adapt to a marine environment with distribution system would be required. in the ‘reverse Bray ton cycle’ relique­ only liquid level controls requiring These systems are, however, common­ faction plant. This type of design, modification to take account of roll and place onboard the current generation of which can achieve the same efficiency pitch angles. The gyroscopic effect on cruise ships. Special ‘ex’-rated enclo­ as a mixed refrigerant system, is known the multi-stage compressor and high sures might be required for equipment to be highly reliable. speed turbo-expander will need to be located within the cold box and deck lo - The effects and benefits of expansion considered and their shaft lines should cated compressor rooms. engines were first discovered by the be positioned amidships along the lon­ The power consumed by the relique­ French scientist Georges Claude. He gitudinal axis if possible. faction plant would be higher than nor­ found that expansion in an engine was a The multi-stage nitrogen generator may mally required by a standard LNG car­ more effective way of removing energy have up to four separate stages with the rier design. To give an approximation, from a compressed gas than expansion inter-cooling being undertaken by fresh a maximum load of 2.0 to 2.5 M W through a valve. This expansion engine or sea water. It is considered that the should be considered, as well as the has been refined into a drive turbine multi-stage compressor would be locat­ electrical power consumption of the and vapour expander. ed within the main machinery space, cargo pumps. To allow for the stand-by Thus the LNG reliquefaction plant is possibly in a dedicated area, thus allow­ capacity required by Lloyd’s Register’s essentially a cascade system with the fi­ ing ease of operation and inspection. Rules, a multi-unit generating system nal nitrogen stage being in the form of a would be proposed, Options which are available to allow A further question to consider is ‘There are challenges capacity control are: whether there are suitably qualified per­ • fitting a variable speed motor to the sonnel capable of running these systems to overcome’ multi-stage compressor, safely. It is considered that the equip • restricting the amount of nitrogen ment manufacturer would provide both which is allowed to circulate through commissioning personnel and training ‘turbo expander’. This utilises the en­ the system thus being able to retain in the operation of their equipment, ergy from the expansion of high pres­ fixed speed motors. sure nitrogen in a high speed turbine to Guidance drive the expander stage. The nitrogen Three manufacturers proposing this Guidance is available from the Interna­ from the turbo expander circulates type of system have already received tional Association of Classification So­ through the cargo condenser thus re­ Lloyd’s Register’s ‘Approval in Princi­ cieties (IACS) regarding the fitting of moving the heat from the circulating ple’, the latest approval letter having reliquefaction plant to motor-driven LNG vapour, and allows the LNG to been issued this year. LNG carriers in the form of interpreta­ be returned to the cargo tanks as a liq­ tion GC 10. uid. Challenges Lloyd’s Register has also issued guid­ Nitrogen is a beneficial and practical There are, however, challenges to over­ ance notes, entitled Draft Guidance choice of refrigerant, since it is inexpen­ come before this type of reliquefaction Notes for LNG Reliquefaction Plants, sive, readily available world wide, non­ plant can be implemented globally. as well as including requirements for corrosive, non-toxic and may be vented The amount of nitrogen in the cargo reliquefaction plant in the Classifica­ to atmosphere in the event of an emer­ can have a major effect on the relique­ tion and Certification of Floating Off­ gency, as it is free from emission regu­ faction plant’s capacity. If an LNG shore Liquefied Gas Installations guid­ lations. cargo was loaded in which the nitrogen ance notes. Lloyd’s Register has The expander and also the cargo con­ content was 1%, this would result in the already provided Approval in Principle denser must be installed inside an insu boil-off vapour having a composition of for LNG reliquefaction plants as well lated ‘cold box’ or refrigerated fixed approximately 80% methane and 20% as offering guidance and information to structure, as shown below. This struc­ nitrogen by volume. The reliquefaction ship owners and manufacturers of the ture may be two designs: facilities would need to be designed or dual-fuel diesel engine with regard to • filled with insulation such as perlite specially adapted to deal with this vol­ what is to be included as a standby re­ and the temperature inside maintained ume of nitrogen. quirement. The company believes that by the equipment located within it. The time taken to start and shutdown a the following standard configurations Access would require the removal of reliquefaction system may also need to of LNG reliquefaction plant will be the insulation and would be restricted be considered. For some systems, the proposed. Current discussions have in­ to dry-docking, initial start-up after being gas free dicated that the first option is preferred. • consisting of an enclosure fabricated would take approximately four hours, 1. A single reliquefaction system sized from insulating panels, with the inter­ and if the ship was in ballast condition, at 100% boil off at the design condi nal temperature maintained by evapo­ the ‘warm’ unit would take around two tions and fitted with a single gas com­ rators. This would allow access for in hours to start up. Shut-down could be bustion unit (thermal oxidizer) also spection and maintenance of the achieved instantaneously, but may re­ sized at the same capacity. 2. Retention of the current IGC Code of 200,000 m3 plus LNG carriers Provided that the IGC Code’s standby Robbie Sillars philosophy, where two reliquefaction would most benefit from the installa­ requirement can be met by the installa­ is senior sur­ systems are fitted which can each safely tion of a reliquefaction system. This tion of a gas combustion unit (thermal veyor, Lloyds deal with 100% of the design boil-off. would free up the selection of propul­ oxidizer), its cost being approximately Register EMEA 3. If a diesel-electric propulsion system sion machinery and also negate the a tenth of the reliquefaction plant, it is was proposed, the fitting of an electri­ need to vaporize additional cargo to considered that their use of LNG reliq­ cally fired boiler and dump condenser supply the boilers. uefaction systems is imminent. may be considered a possible standby The installation of a LNG reliquefac­ Three manufacturers have already re­ option. tion plant would be beneficial for ships ceived Lloyd’s Registers ‘Approval in 4. The reliquefaction plant could con­ trading on extended voyages. As the Principle’ for LNG reliquefaction sys­ sist of a single system but all rotating trade in world natural gas continues to tems which utilise nitrogen as the re­ machinery and major items of equip­ evolve, the ability to discharge the full frigerant. Help and guidance is readily ment would need to have standby units capacity of the ship is being seen as in­ available to owners, shipyards and installed onboard ready for use. This creasingly advantageous. equipment manufacturers with regard philosophy also allows compliance with Nitrogen LNG reliquefaction systems to what should be provided and how to the requirements of chapter 7 of the are commonplace in shore-side refiner­ comply with the IGC Code’s standby IGC Code. ies. They are both efficient and reliable. requirements The main reasons they have not yet Conclusion seen widespread use onboard ships are This article was originally published by It is considered that the next generation their high capital and operating costs. RINA in their Gas Carrier supplement.

MARIN (Maritiem Research Instituut Nederland) is een internationaal opererend onderzoeksinstituut dat adviezen geeft over het gedrag en de veiligheid van scheeps-en offshoreconstructiesopzee.Aan haar klanten biedt MARIN de combinatie van modelproeven, computerberekeningen, simulatortrainingen en metingen aan boord. MARIN (260 medewerkers) beschikt over geavanceerde testfaciliteiten en is één van de vijf Groot Technologische Instituten (GTI’s) in Nederland.

Voor de afdeling Marketing & Communicatie zoeken wij een: Marketing adviseur voor 40 uur per week

die op basis van kennis van de maritieme sector en ervaring in de verkoop en marketing van engineering diensten, inhoud wil geven aan de MARIN marketing en verkoop strategieën.

D E F U N C T IE Op basis van inzicht in de markt, de marktaandelen, de concurrentiepositie en de top 200 klanten verricht je gerichte marketing, met als doel de kwaliteit, het aantal leads en de scoringskans op offertes te vergroten. Als adviseur voor de businessunits heb je een klankbordrol en verleen je assistentie bij het commerciële traject. Verder ben je de initiatiefnemer voor het nieuw op te zetten forecast systeem van MARIN. Als Marketing adviseur geef je gedegen adviezen bij het opstellen van de marketingplannen van businessunits en MARIN. Bij je werkzaamheden wordt je ondersteund door het Communicatie en PR- team.

HET PROFIEL Wij zoeken een enthousiaste collega die het als een uitdaging ziet de marketing functie in een omgeving van technische professionals op een hoger niveau te brengen en daarmee de MARIN positie als dienstverlener te versterken. Je beschikt over een HBO opleiding (bij voorkeur gericht op Marketing en Communicatie). Je beheerst de Nederlandse en Engelse taal in woord en geschrift. Je hebt een pragmatische instelling en bent in staat marketing structureel op te zetten. Je hebt kennis van de internationale maritieme sector en beschikt over een internationaal netwerk binnen deze sector. Je hebt een aantal jaren saleservaring in de maritieme sector en zo mogelijk op het gebied van engineering diensten. MARITIEM RESEARCH INSTITUUT NEDERLAND

ONSAANBOD Een afwisselende baan met een grote mate van zelfstandigheid en veel ruimte voor eigen initiatief in een interessante, internationaal opererende organisatie met een goed pakket primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden.

INLICHTINGEN EN SOLLICITEREN Voor nadere informatie over de functie kan je contact opnemen met Arne Hubregtse, tel. 0317-493261. CV met motivatie kan je binnen 14 dagen sturen naar MARIN, Afdeling P&O t.a.v. Karin Saenz Miller, Postbus 28, 6700 AA Wageningen. Of mail naar [email protected], Onder vermelding van Marketing adviseur.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld. Scheepsbouw door dr. Victor Dubrovsky

A proposal for an improved Swath Ferry design

Some time ago, the new passenger twin-hull ferry 'Prinses Maxima’ with small water plane area was put into service. The ferry was handed over on the 25th of February 2004 and baptised at Vlissingen on the 13th of March. It seems that the ship is designed for a very specific application and the author likes to make some suggestions for relative simple modifications that could give the design a more wide application at lower costs.

The main dimensions and general can be concluded that the current ship but the total deck area can be about characteristics of this ferry are shown in sails in resonance conditions at water 1200 m2. This means that the useful table 1. The ship is intended for a life­ depths up to twenty percent of its area is only a third of the possible deck time of thirty years. The hulls and cross length. This corresponds to an absolute area. A better use of the available area deck are constructed from high tensile water depth of abt 7 m, which is very can result in smaller dimensions, dis­ steel, with a light alloy superstructure. likely to be met near the coast. placement, power and building cost of The propulsion system consists of two To avoid large shallow water effects at the ship. diesels with an electric transmission. any water depth, a ship must have a The author would like to develop the The Prinses Maxima is intended for a Froude number of not less than 0.6, general arrangement from a strength three mile route. while slightly higher values are prefer­ point of view. As for all multi-hulls, the able. For a ship length on the waterline lateral strength of twin-hull swath is Length overall m 37.71 of 30 m, this means a minimum speed one of the main design problems. Beam m 17.31 of not less then 20 knots. In general, the transverse strength can Depth mid m 7.4 be provided or by cross beams in the Draught (design) m 4.2 Hull material platform deck, or by at least two pairs Max. draught m 4.5 The decision to apply steel for a small cross bulkheads in the same platform. Full displacement abt. t 420 passenger ferry can be discussed. On The first option is worse from a struc­ Passenger capacity pers 181 one hand, a steel structure is evidently tural point of view. The beams can only 3 Fuel tank capacity 111 22.0 cheaper, more safety from fire point of Water ballast capacity m3 20+9 view and can ensure a long life cycle of Power KW 2x1560 thirty years. On the other hand, the Design full speed knots 16.64 need for a so long life cycle is doubtful II for a small ship of a developing type. Table 1 - Main particulars Prinses Maxima The ship might be technically obsolete before she will become physically obso - A 1 Design speed selection lete. First, the selected speed of this Swath The current experience in the design design seems too low for successful small multi-hull ship allows the appli­ competition with other types of really cation of light alloys with sufficient fast ferries on longer routes. Secondly, margin against fatigue. O f course, a some shallow water problems can be light alloy hull will be more expensive, predicted for the chosen relative low but it results in a smaller displacement, Figure 1 - Relation between Froude number speed. The service speed of the ship of lower power and lower fuel expenses. based on waterline length Fn and relative abt. 14 knots corresponds to the F roude However the proposed alternative depth of w ater h /L [2] for various regimes of number based on ship length 0.389. At swath ferry has been designed with a speed in shallow water: the full speed of 16.64 kn, the Froude steel hull and superstructure, like the I - sub-critical regime number is 0.46. Referring to the experi­ built one. (before shallow water crisis); mentally derived relation between the II - supercritical regime Froude number based on hull length Arrangement (speeds higher than critical speed); and the relative depth of water for shal­ It can be defined very simple, the useful III - shallow-water crisis low water resonance [2] (figure 1), it area of the ferry decks is about 320 m2, (large increase of wave resistance). have a low height with corresponding area and simpler conditions for the low section modulus and only some of transverse stability without any water the crossbeams are supported by bulk ballast. heads in the struts to counteract the ex­ The author further thinks that a large ternal loads. inclination of the front wall of the su The second option of the cross bulk perstructure is not needed from an air heads results in much more available resistance point of view, because of the height and section modulus and the still low speed of the ship. The large in cross bulkheads can be fully supported clination is only a result of today's fash by the bulkheads of strut and hull. ion, but it results in a substantial loss of This results in a lower structural weight useful deck area. The proposed alterna­ of the option of the cross bulkheads tive comes therefore with no incli nation compared with the option of the cross of the superstructure front wall. beams. Further, when the cross Taking all these modifications into ac­ strength is provided by cross bulk count, the proposed alternative option heads, the wet deck can be executed asa can have only one deck (see figure 2) single plate deck, with its stiffeners out­ with the wheel house above the main Figure 3 - Strut influence on underwater side, instead of a double plate construc­ deck. gondola (hull) resistance; tion. This means a further improve­ 1 - one long strut on the gondola middle; ment of the structural weight . 2 - two short struts on the gondola ends. The built swath has a longitudinal pas­ sage to the load deck. This means that sign draft, because of better conditions 4 the cross strength can only be provided for shallow water exploitation, and the by the beams of the platform deck. Figure 2 - Sketch of the proposed alternative gondola height is twice less than its The proposed alternative option has SWATH ferry deck: beam. two transverse on-off passages of the 1 - bow water-tight compartments; The main engine arrangement in the load deck. This allows the arrangement 2 - stern water-tight compartments; hulls requires sufficient beam of the of two pairs of transverse bulkheads in 3 - passenger chairs; struts above the engine rooms. As a re­ the ends of the platform deck with wa­ 4 - place for bicycles and mopeds. sult, the design water-plane area might ter-tight compartments between each be larger than needed for the initial pair. This results in a minimal weight Hull shape transverse stability; and too big water- of lateral structures of the platform. The built swath ferry has apparently plane area means worse sea keeping The same hull structure was applied circular shapes of the gondolas. It is ev­ characteristics. To avoid that effect, previously, for example in the France ident that the circular shape ensures a two shorter struts can be applied in built catamaran ‘Iris’ [3] and the Russ­ minimal relative wetted area. However, stead of one long strut on each hull. ian built catamaran ‘Captain Korsac’ such a gondola shape is not the opti­ As shown figure 3, a four-strut option [2]. Such structure allows also the mum one from a seaworthiness point of will slightly decrease the under water change of the available space to various view, because of the minimal damping gondola wave resistance at sufficient sorts of cargo arrangements like pas­ for all kind of motions. Besides that, an high Froude numbers. Besides that, the senger saloon or cabins, science labora­ oval shape of the gondola frames results four short strut option will have slightly tories and even containers. It means a in a decrease of the average dynamic less wetted area. possibility of wide variation of the ship draft, and with that of the dynamic It is clear that the two strut option is for various purposes. The water-tight wetted area at a sufficient high speed. better for the considered Froude num end compartments can include crew The oval shape further results in lower ber of about 0.6, cabins, toilets, an emergency diesel­ wave resistance for the same overall generator, store rooms, etcetera. The draft at rest. But the proposed alterna­ But the number of struts and the exact wheel house can be arranged above the. tive option of the ship has a lower de­ value of the water plane area, must be forward water-tight compartment. Rescue equipment and a semi-rigid Overall length______m______35_ service boat can be arranged at the ship Overall beam m 17.3 stem on the level of wheel house. Overall height, ex. mast m 1 1 . 0 It is very likely that the diesel-electric Design draft m 3.5 propulsion is more heavy and expen­ Full displacement, abt. t 250 sive in comparison with mechanical Passenger capacity pers 181 gears. For the proposed alternative Bicycle and moped capacity 75/50+20 ship, a special form of hulls and struts, Main engine power kW 2x1,500 together with normal cylindrical gears, Full speed knots 23.5 3 allows the arrangement of the main en­ Fuel tank capacity III 22 gines and electric equipment in the. Crew pers 4 hulls, instead of an arrangement on the platform as in the built ship. This Table 2 - An alternative swath ferry means additional economy of the deck defined in accordance with the needed ferry are shown in table 2, and they are Conclusion level of initial transverse stability in the discussed below. The proposed alternative option for a detailed design phase. It was shown that swath ferry with the same capacity and for the manoeuvrability swaths [2], the The lower displacement and height main engine power can be more useful outer arrangement of bow-foil stabiliz­ above water mean a lower need for ini­ for longer routes and can have a higher ers is preferred in comparison with the tial stability and water-plane area! And seaworthiness for a lower price. inner arrangement. The plan form of the lower water-plane area means lower the gondolas must then ensure this out­ disturbing forces and moments of all References er arrangement of bow foils, however kinds of motion. Besides that, bigger 1.‘Princess Maxima’ - innovative swath without increasing the ship’s overall damping of all motion kinds means passenger & bicycle fast ferry service, beam. smaller amplitudes and accelerations HSB International, February 2004, near the resonance conditions, pp.37-41. □r. Victor Du­ Main dimensions Moreover, the about 1.5 times higher 2. Dubrovsky, V., Lyakhovitsky, A., brovsky is inde­ The same passenger and bicycle capac­ speed means approximately two times ‘Multi Hull Ships’, Backbone Pub pendent design­ ity, power of the main engines, overall higher forces and moments on the hori lishing Co., ISBN 0-9644311-2-2, er and retired beam and overall length of 35 m were zontal foil stabilizers at the same foil USA, 2001,495 p. scientist (Krylov taken as the initial data for the design of area. This means that better sea keep­ 3. ‘Iris’ Cats, Fast Ferry International, Institute, St. Pe­ an alternative swath ferry concept. The ing characteristics of the proposed al­ 1996, January-February, p.85. tersburg, Rus­ resulting main dimensions and general ternative swath ferry can be expected sia) characteristics of the alternative swath on good arguments.

Nutec Rotterdam B.V.

Hét trainingscentrum voor veiligheid aan boord van schepen en offshore installaties.

Gecertificeerde cursussen volgens STCW95 o.a.

Basic Safety Training Advanced Fire Fighting Ship Security O fficer (ISPS) Company Security Officer (ISPS) Other ISPS courses Medical First Aid & Medical Care on Board Crowd- & Crisismanagement Lifeboat- & Fast Rescue BoatTraining Other (tailormade) courses on request

Beerweg 101,3199 LM, Maasvlakte Rotterdam Tel.: 01 81 36 23 94, Fax: 01S1 36 29 81 [email protected] - www.nutec.nl Mosselvissen door Joost van Aalst

Bijzondere mosselkotter

Maaskant Bruinisse, een werkmaatschappij van de Damen Groep, heeft een nieuwe manier van mossel­ vissen ontwikkeld. Deze methode is gebaseerd op de ideeën van Kim Mould. Hij is een ervaren mossel- visser en eigenaar van de grootste mosselproducent van Engeland, Myti Mussels Ltd. Het nieuwe con­ cept verkleint het aantal benodigde handelingen aan boord van de kotter en verhoogt de vangstsnelheid enorm (éénmansbediening). Maaskant vertrouwde de opdracht voor de totale ontwikkeling en integratie van het gehele elektrische systeem van dit specifieke project toe aan Alewijnse Marine Systems.

M osselkotter in haar thuishaven Bangor (Wales)

De mosselen worden van de bodem af­ voor Alewijnse, als systeem integrator, Interne samenwerking geschraapt door sleepmanden, welke uit de complete elektrische installatie. Het project is tot stand gekomen door vrij dicht achter de kotter hangen. De Dit hield in: het automatiserings­ een nauwe samenwerking tussen Maas­ manden worden vervolgens van de zee­ systeem, het (hoofd)schakelbord en kant Bruinisse en Alewijnse Marine bodem opgetild en leeggegooid in bak­ twee frequentieomvormers ten behoeve Systems, Het begon met het vaststellen ken die zijn geïntegreerd in het schip. van de elektrische voorstuwing. Daar­ van de functionele specificatie van het Met behulp van een opbrengstgeregel- naast twee frequentieomvormers voor nieuwe concept van aandrijving en de spoelpomp, uitgerust met een op af­ de elektrisch aangedreven vislieren. Dé automatisering, zoals de eigenaar dat stand draaibare sproeier, komen de uit te werpen vislijnlengte en de maxi­ voor ogen had. mosselen gewassen en gespoeld op een mumsnelheid van de lier is regelbaar De romp van het schip is gebouwd bij transportband terecht. De transport­ vanaf de stuurhuislessenaar. Als de vis­ Bodewes in Millingen aan de Rijn en band geleid de mosselen in zogenaam­ ser het visproces start in de automati­ afgebouwd bij Maaskant in Bruinisse. de big-bags welke in het ruim van de sche stand, zal de lier automatisch ha­ Na voltooiing van de afbouw werd de kotter staan. Voor de kant kunnen ze len en vieren afhankelijk van de positie installatie in bedrijf gesteld en getest worden opgetakeld en gelost door de ei­ van de mand. Dit wordt gecontroleerd binnen de uiterst korte periode van gen kraan van het schip. De mosselen met behulp van een PLC-systeem dat twee weken. zijn vervolgens gereed om hun weg te de variabele snelheid van de liermoto- Als gevolg van een goede en nauwe vervolgen naar de consument. ren regelt. De opbrengst van de spoel­ samenwerking tussen de werf, Alewijn­ pomp kan eveneens met behulp van se en eigenaar werd het project öp tijd Elektrische installatie een frequentie drive vanaf de stuurhut - afgerond. De engineering en installatie bestond lessenaar worden ingesteld. Bijeenkomst door Jack Stuifbergen

Maritieme Ontmoetingsdag 2004

De KNVTS en VNSI organiseerden eind november 2004 de Maritieme Ontmoetingsdag. Deze bijeen­ komst vond plaats tijdens de vakbeurs Rotterdam Maritime in de Conference Room van Ahoy’. Studen­ ten uit het maritieme onderwijs konden tijdens de dag met leden van beide organisaties in contact ko­ men, Daarnaast werden de KNVTS-afstudeerprijzen en de VNSI-Ter Hart Prijs uitgereikt.

De afstudeerprijzen en de Ter Hart studenten en onderwij sinstellingen met memoreerd hoe het de prijswinnaars Prijs zijn bedoeld voor studenten de geleverde prestaties. Eén van de be­ van het vorig jaar is vergaan. Het was binnen het maritieme onderwijs die tij - langrijke doelstellingen van de goed te horen met hoeveel enthousias­ dens hun opleiding motivatie en vak KNVTS is het bevorderen van de we­ me deze mensen aan het werk zijn ge­ manschap hebben getoond gaan in allerlei hoeken van de en/of de opleiding met zeer wereld, als zeevarende, goed resultaat hebben afgeslo­ scheepsbouwer of ontwerper. ten. Ongeveer 400 belangstel­ ‘Prijzen stimuleren het Sommigen van hen zij n na het lenden namen deel aan de bij - mbo met succes doorgegaan eenkomst. maritiem technisch in het hbo. Hans Voorneveld, voorzitter Bij de prijsuitreiking is het van de KNVTS, opende de onderwijs’ niet alleen de doelstelling de Maritieme Ontmoetingsdag. studenten in het zonnetje te Hierna volgde een boeiende zetten. In het bijzonder is het voordracht van Martijn van Wijn tenschappelijke en praktische ontwik­ ook de bedoeling de spotlights te rich­ gaarden, maritime consultant, over het keling van de maritieme techniek. Door ten op de onderwijsinstellingen die slopen van schepen. Van Wijngaarden het beschikbaar stellen van prijzen sti­ voortreffelijk werk leveren in het oplei­ heeft in Azië gewerkt en heeft zich daar muleert de KNVTS het maritiem tech­ den van toekomstige medewerkers. onder andere bezig gehouden met de nische onderwij s> De KNVTS-afstudeerprijs bestaat uit bedrijfstak scheepssloperij. Hij be­ De Stichting Verolme Trust heeft een oorkonde, een boek (Comelis Ver­ schreef hoe het ontmantelen van zee­ eveneens het stimuleren van maritiem olme en zijn bedrijven) èn een geldbe­ schepen nog grotendeels handmatig onderwijs als doelstelling. Daartoe stelt drag. plaatsvindt, welk plaatselijk en regio­ de stichting de (volledige) financiering naal belang hiermee is gemoeid en op beschikbaar voor de prijzen van het VNSI-Ter Hart Prijs welke wijze daar verbetering in kan mbo en ondersteunt de KNVTS in het De Ter Hart Prijs wordt uitgereikt aan worden gebracht. Tevens werden ver­ beschikbaar stellen van prijzen voor het leerlingen van vakopleidingen scheeps­ schillende projecten op het gebied van hbo en technische universiteiten. Een bouw en aan studenten scheepsbouw- veiligheid, milieu en efficiency - reali­ toelichting op het ondersteunen en be­ kunde (niveau 4) van het Scheepvaart seerbaar in dé context van de situatie - schikbaar stellen van de prijzen werd en Transport College. De prijs bestaat toegelicht. Daarnaast legde hij de ver­ gegeven door de heer mr. C. van Veen, uit een oorkonde, een legpenning en binding naar de toekomst hier in die vanuit zijn verleden als oud mi­ een geldbedrag. De heer ir. W .J. ter Nederland, waar plannen zijn en/of nister van Onderwijs hierbij zeer be­ Hart reikte de prijzen uit aan een drietal worden uitgewerkt om deze bedrijfstak trokken is, Scheepsbouwers van bijzondere klasse. op verantwoorde wijze te ontwikkelen. Het was voor beide sprekers verheu­ gend om te constateren dat er van de Afsluiting Afstudeerprijzen KNVTS aanwezigen een groot aantal bij het De bijeenkomst werd afgesloten door de De uitreiking van de prijzen aan de stu­ onderwij s betrokken is. heer Voorneveld. Vervolgens werd de denten van de verschillende scheeps­ De uitreiking van de prijzen werd ver­ dag voortgezet in de stand van VNSI op bouw- en scheepvaartgerelateerde op­ richt door Judith van Akkeren (VNSI), de beurs Rotterdam Maritime. In deze leidingen werd ingeleid door Hans Ilona van der Zalm (VNSI) en Jack opzet is de Maritieme Ontmoetingsdag Voorneveld. Hij complementeerde de Stuifbergen (KNVTS). Eerst werd ge­ nog vele malen voor herhaling vatbaar. Prijswinnaars

Instituut ROC Kop van Noord-Holland, Sector Zeevaart Den Helder Bas Mazereeuw is een betrokken persoon. Hij is col­ Scheepvaart en Transport College Rotterdam, Scheepvaart en Transport College Rotterdam, legiaal en kan goed werken in teamverband. Sociaal Afdeling Scheepsbouw Afdeling Maritiem Officier vaardig is ook een van de uitdrukkingen die bij hem Sean Maan is een leerling van de afdeling Scheeps­ Bas Willem de Bruin was tijdens zijn theorie op school geplaatst zou kunnen worden. Bas is een praktische bouw waarvan aanvankelijk werd gedacht dat het een rustige, gemotiveerde leerling die serieus bezig is vent, hij weet waarvoor hij werkt en hij weet ook hoe­ moeilijk voor hem zou zijn om zijn mbo-diploma te geweest met zijn studie. Tijdens zijn stagetijd heeft hij veel hij daarvoor moet doen. En dit vooral in positie­ ve zin. Hoewel kort gemotiveerd, zijn dit toch wel behalen. Na een moeizaam eerste schooljaar, slaag­ zich verder ontwikkeld. Door zijn positieve instelling belangrijke punten voor een toekomstige zeeman.Na de hij er door veel inzet in tot een uitstekende was hij gedurende zijn stage altijd een gerespecteerde zijn stage te hebben doorgebracht bij Wagenborg scheepsbouwer uit te groeien. Zijn stage bij Ship- leerling. Zijn bovengemiddelde sociale vaardigheid willen zij hem graag terug hebben als Marof. dock Amsterdam verliep perfect en zijn verslagen heeft hem geholpen om zich door moeilijke situaties van de werkzaamheden waaraan hij deelnam, waren aan boord heen te slaan. Zijn basiskennis op technisch duidelijk en goed. en nautisch vlak heeft hij tijdens zijn stagetijd verder Andreas Beikes Zijn tweede stage liep hij bij Rhebergen Component uitgebreid. Dit is een uitstekende basisvoor een mooie Maritiem Officier Constructies en daar voelde hij zich helemaal op zijn carrière op zee of een andere nautische functie aan wal. jy«LTi--rrfi’*i.r. plaats. Het werken met vezels en composieten bij Hiermee is Bas een terechte winnaar voor de - HVTA -w j het maken van allerlei zaken voor de jachtbouw KNVTS-prijs 2004. vindt hij dermate interessant dat hij na zijn stage een dienstverband met Rhebergen is aangegaan. Het werken in de jachtbouw, zijn hobby, heeft hij op de­ ze wijze inmiddels tot broodwinning verheven.

Noorderpoortcollege, Zeevaartschool Abels Tasman, Afdeling M arof Peter Verstraete Andreas Beikes heeft de Marof-opleiding met goed Maritiem Officier resultaat afgesloten. Hij is positief kritisch, denkt

ï-çr;. mee, is geen meeloper en een echte teamspeler. An­ dreas heeft bij rederij Wagenborg in Delfzijl zijn stageperiode met veel inzet uitgevoerd en heeft dan ook een uitstekende stagebeoordeling gekregen. Een Deltion College Zwolle, Afdeling Zeevaart terechte winnaar van deze prijs en wij feliciteren Raymond Goedhart is in 1999 gestart met de Ma- hem van harte met dit resultaat. rof-opleiding aan het Deltion College in Zwolle. Na een moeilijke start is hem het advies gegeven om RO C Zeeland Locatie Maritiem Instituut even een time-out te nemen en te gaan varen om er­ De Rayter, Sector Nautisch varing op te doen met het leven en werken aan Na de driejarige theorieopleiding heeft Peter Ver­ boord. Na deze time-out is hij het volgende studie­ straete zijn stage doorgebracht aan boord van de jaar opnieuw begonnen en hij kon in juli 2003 aan schepen van Jo Tankers. Tijdens de opleiding op zijn stagejaar beginnen. De resultaten hiervan wor­ school was hij een zeer goede student, rustig en be­ den als volgt door de rederij Jo Tankers verwoord: kwaam. Zijn uitstekende schoolprestaties werden ‘Raymond is van een gemiddelde stagiair uitge­ gecontinueerd aan boord. groeid tot een uitstekende stagiair. Zijn eerste evalu­ Zijn enthousiasme, serieusheid en boven ge­ atieformulier bestaat uit average. Op zijn laatste for­ middeld werk- en denkniveau werden opgemerkt mulier heeft Raymond alleen maar excellent en Maritieme Academie van het Nova College, in zijn beoordelingen door kapitein/HWTK en above average staan. Hij heeft heel hard gewerkt aan Afdeling Zeevaart mentor. In een vroeg stadium van de stage werd al boord, initiatief en interesse getoond, is gemotiveerd Fokke van der Valk was tijdens het theoretische ge­ te kennen gegeven dat na zijn stage of hbo-vervolg­ en heeft zich sociaal opgesteld, wat heel belangrijk is deelte van de opleiding al een uitzonderlijke stu­ opleiding een terugkeer bij Jo tankers mogelijk aan boord van een schip. Alle kapiteins waar Ray­ dent. Aan boord heeft hij dit gedrag voortgezet: de was. mond mee heeft gevaren, zouden het een aanwinst kapitein van het schip van rederij Jaczon waar Fokke De stageverslagen werden als zeer goed beoor­ vinden als hij bij Jo Tankers B. V. zou komen varen/ stage heeft gelopen, omschrijft Fokke als een stu­ deeld. Inmiddels is hij bezig met de hbo-opleiding Raymond Goedhart is een voorbeeld van een leer­ dent die meedenkt, problemen zelfstandig oplost, standvastig is, prettig in de omgang en door zijn aan het Maritiem Instituut ‘De Ruyter’ in Vlissin- ling die op karakter en doorzettingsvermogen toch leeftijd en levenservaring stevig in zijn schoenen gen. W ij wensen hem hierbij veel succes. zijn einddoelen bereikt. staat. Kortom: een uitstekende kandidaat voor de KNVTS-afstudeerprijs. Namens de mbo-studen­ ten bedankte Fokke van de Valk in een spontane speech in het bijzonder zijn docenten en opleiding. Prijswinnaars hbo Prfsuuinnaar vu. o

Ir. Sofie Bernaert Scheepsbouwkundige

*1-11 P.H t! i M 1 ¥ 1= " ' f U D g H t ____ _ WK[2

Hogeschool Zeeland, Technische en Maritieme Hogeschool van Amsterdam Maritieme Academie TU Delft, Afdeling Maritieme Techniek Faculteit De Ruyter, Afdeling Marof Amsterdam, Afdeling M arof Sofie Bernaert heeft, voordat ze haar studie aan de T U D be­ Peter Knol heeft met zijn afstudeerscriptie ‘Veilige De laatste tijd is het reinigen van ballastwater een gon, de zeevaartschool in België met zeer goed gevolg door­ vaartuigen, verbetering van het veiligheidssysteem actueel onderwerp. De reden hiervoor is het aange­ lopen en heeft enige tijd gevaren. Eenmaal in Delft is ze be­ op de jetgedreven tenders van het Nederlandse scherpte beleid om wereldwijde verstoring van loka­ gonnen met het doorlopen van het standaard studieprogramma loodswezen’ een bijdrage geleverd voor een veiligere le ecosystemen in zee te voorkomen. In het onder­ zoals dat voor HZS-aansluiters is ingericht. Haar cijferlijst is bedrijfsvoering van de loodstenders. Hij heeft zijn zoek, in opdracht van de stichting Kernvisie en uit­ een indrukwekkende getuige van de voortvarendheid waar­ afstudeeropdracht uitgevoerd bij het Nederlandse gevoerd door Sander Aninken Richard Bijl, is geke­ mee ze zich een weg baande door de lesstof: zes tienen op een Loodswezen in Vlissingen. De opdracht van het ken naar de mogelijkheid van nucleaire reiniging rijtje. Loodswezen kwam voort uit een aantal ongevallen van het ballastwater ter verwijdering van de micro- Ijver, doorzettingsvermogen, zelfstandigheid, collegialiteit met loodstenders. Het onderzoek heeft zich vooral organismen. In het onderzoek zijn de volgende pun­ met bedrijfsmedewerkers en - zeker niet op de laatste plaats gericht op de opleiding van de bemanning van de ten aan de orde geweest: - haar goede verstand hebben ook in haar afstudeerwerk hun tenders, de zogenaamde FOPA-opleiding, en de • radioactiviteit, effecten op de omgeving, wetten en doel niet gemist. ‘Losgelaten’ op het altijd ingewikkelde toepassing van ISM op de tenders. Peter heeft het voorschriften scheepsbouwproces bij een van de bedrijven van IHC, is ze systeem van opleidingen bestudeerd, de knelpunten • de materie, atoomeigenschappen, actieve straling, begonnen met het in kaart brengen van het productieproces. geëvalueerd en van daar uit een conclusie geschre­ soorten straling Daarbij heeft ze de mogelijke verbeterpunten getraceerd en ven. In een apart hoofdstuk is de toepassing van • de effecten en de huidige wetgeving op het gebied helder benoemd. Binnen een strak, door zichzelf opgelegd ISM beschreven. Ook hier is na een inventarisatie van bestraling kader heeft ze vervolgens een simulatiemodel voor de ma­ weer een afsluiting met een conclusie. Tot slot is er • als laatste maar niet minst belangrijke: de toepas­ chinefabriek van IHC Beaver Dredgers ontwikkeld. Daarbij gekeken naar de mogelijkheid om voorgaande con­ baarheid aan boord van schepen moest ze zeer zelfstandig te werk gaan, omdat slechts enkele clusies ook te implementeren bij de nog in de vaart Tijdens de voortgang van het afstudeerproces is ge­ mensen in Nederland kennis hebben van zulke technieken. te komen swaths. bleken dat Sander een student is die initiatieven De confrontatie met de daarvoor benodigde softwaretech- Bij het Loodswezen waren zijn begeleiders zeer te durft te nemen voor wat betreft het uitzoeken van nieken heeft haar hoofdbrekens gekost, maar niet van de spreken over zijn inzet, goede contactuele eigen­ materie die geheel nieuw is. Hij is bij bedrijven gaan wijs gebracht. Met haar afstudeerwerk heeft Sofie aange­ schappen en de snelheid waarmee hij zich de mate­ kijken die in de voedselindustrie bezig zijn met het toond dat het ontwikkelen van een simulatiemodel mogelijk rie eigen maakte. doden van micro-organismen, hij kan een overzich­ is voor een zo complexe omgeving als een machinefabriek Kort samengevat: Peter is een zeer waardevolle telijk en goed leesbaar verslag schrijven en tot een van een IHC-werf. Daarbij heeft ze de technische, organisa­ kracht die uitstekend functioneert binnen het heldere conclusie komen wat betreft de toepasbaar­ torische en economische dimensie steeds in het oog gehou­ Nederlandse Loodswezen en daadwerkelijk een heid op zeeschepen. Dat de prijs naar Sander Anink den, zodat zij ook ten aanzien van de toepasbaarheid van grote bijdrage heeft geleverd aan het verbeteren van gaat terwijl het onderzoek samen met Richard Bijl is haar resultaten in de praktijk waardevolle bevindingen heeft het veiligheidssysteem voor de jetgedreven tenders. uitgevoerd, heeft te maken met de voorwaarden kunnen rapporteren. W ij feliciteren hem van harte met het krijgen van waaronder de prijs wordt uitgereikt. De student Sofie is cum laude afgestudeerd. Haar studieprestaties en deze prijs. moet geslaagd zijn en daar voldoet Sander aan. Niet­ haar hoogwaardige afstudeerwerk, in combinatie met de temin verdient ook Richard Bijl onze waardering. korte studietijd, maken haar tot een waardige prijswinnares. Een winnares die recht doet aan de rijke traditie van deze KNVTS-prijs. H ogeschool IN H O L L A N D Delft, hbo Scheepsbouwkunde De motivatie voor het uitreiken van de prijs aan Marjan Lagenburg is met name haar inzet geweest tijdens haar studie die verstoord werd door ernstige ziekte en in het bij - Het dankwoord van de studenten werd door een ieder zonder haar uitstekende afstudeeropdracht. Zij heeft gedu­ zeer op prijs gesteld. rende de vier jaar boven gemiddeld gepresteerd. Daarnaast was haar afstudeeropdracht bij Blue Water van hoog ni­ veau, welke zij tot grote tevredenheid van haar opdrachtge­ Voor het hbo is gesteld dat de prijswinnaars een bijzon­ ver, de gecommitteerde en docenten heeft afgerond. dere prestatie hebben verricht in het afsluitende deel van Haar afstudeeropdracht was het integreren van een Tur- de opleiding, een zeer goed project of prima afstudeer­ ret-constructie in een FPSO (Floating Production and Storage Object). Dit is een constructie die op het schip is ge­ werk. Van de Marof-opleidingen van de hogescholen in plaatst waarmee het schip op zijn plaats blijft via ankers, de olie ontvangt die wordt geproduceerd en daarbij geheel Rotterdam en Terschelling zijn geen kandidaten aange­ vrij om de constructie kan draaien. Hierbij heeft zij rekening gehouden met de statische en dynamische golfbewe­ meld. Niet elk jaar is er een kandidaat die voldoet aan de gingen en het geheel voor 24 modules volgens definal elements methodiek doorgerekend. Marjan heeft heel hard ge­ eisen die de KNVTS heeft gesteld aan het afstudeer­ werkt en dit geheel in kort tijd afgerond. Zij heeft een uitstekende verdediging geleverd van haar afstudeerwerk en is werk van de hbo-ers. geslaagd met lof. W ij delen in de trots dat zij de KNVTS-afstudeerprijs in ontvangst mag nemen. Prijswinnaars Ter Hart Prijzen

Dennis van den Braak Pier-Jan Zandbergen Ivan Peute Scheepsbouwer (niveau 3) Scheepsmetaalbewerker (niveau 2) Scheepsbouwkundige (niveau 4)

^ V K S I E B I \mm V N tl! ____ tnrHarl Pr(* Tb # Hs*r Frijn BMW 1 ■* w O V ö n k M U - i

Vakopleiding Scheepsbouw Kootstertille, sinds Scheepvaart en Transport College Marinebedrijf Den Helder en het ROC Kop van medio dit jaar ROC Friese Poort Centrum Vak­ Ivan Peute is een beginnend scheepsbouwkundige Noord-Holland opleiding Leeuwarden met bijzondere interesses en de examencijfers in de VNSI heeft voor het toekennen van de Ter Hart Het is bijzonder dat de Vakschool Scheepsbouw scheepsbouwvakken zijn van hoge orde. Zijn eerste Prijs een aantal criteria vastgesteld. De beoordeling Kootstertille, sinds medio dit jaar samengegaan met stageperiode voltooide hij bij jachtwerf Royal Huis­ van Dennis van den Braak bevatte een ongekende ROC Friese Poort, een kandidaat voor de Ter Hart man in Vollenhoven, waar hij een uniek stageverslag hoge score en daarmee mag hij een gouden prijswin­ Prijs heeft genomineerd. De beoordelingscommissie heeft gemaakt over de productie van carbonfiber naar worden genoemd. VNSI ontving van het Ma­ van VNSI heeft met zeer veel waardering kennis ge­ onderdelen. rinebedrijf een motivatie waarin de kwaliteiten van nomen van de genoemde kwaliteiten en beoordelin­ Zijn houding ten opzichte van het vakgebied is veel­ Dennis verder werden toegelicht. gen van zowel de opleidingsdocent de heer Spruyt als belovend. Hij heeft uitstekende studieresultaten Ook hierin valt op dat deze kandidaat - net als zijn ook het bedrijf C M F in Drachten, waar Pier-Jan weten te realiseren, naast beoordelingen op het ge­ collega prijswinnaars - bijzonder collegiaal is naar de Zandbergen zijn kwaliteiten reeds heeft getoond. Het bied van doorzettingsvermogen, collegialiteit, flexi­ oudere werknemers en als uitstekend voorbeeld toekennen van de Ter Hart Prijs aan Pier-Jan was biliteit en creativiteit. diende naar de medeleerlingen. Zowel de praktijk­ dan ook niet al te moeilijk.Niet onvermeld mag blij­ Het Scheepvaart en Transport College en de docen­ opleider, de heer Koopmans van het Marinebedrijf, ven dat hij een leerling is die in 22 maanden zijn oplei­ ten kunnen eveneens delen in het succes van zijn alsook de theoriebegeleider van het ROC Kop van ding heeft voltooid en dagelijks om zes uur de deur prestaties. Ivan Peute is één van de mensen van de Noord-Holland, de heer van Oostrum, willen wij achter zich dicht trok om bijna twee en een half uur te nieuwe generatie die wij nodig hebben in de betrekken bij de resultaten die Dennis heeft weten te reizen naar de opleidingslocatie in Kootstertille. In de scheepsbouw en wij wensen hem dan ook veel suc­ realiseren. namiddag ging hij dezelfde weg terug en maakte ces toe in zijn verdere carrière. Zonder goede docenten is de sector deels hulpeloos daarna nog zijn huiswerk. Over doorzettingsvermo­ en verstoken van opgeleid talent. Het Marinebe­ gen gesproken. Het vak uitslaan en afschrijven, nog drijf, recentelijk nieuw lid van de Vereniging steeds van belang ondanks computers en geautomati­ Nederlandse Scheepsbouw Industrie, kan trots zijn seerde systemen, rondde hij af met een tien als exa- op deze Ter Hart Prijswinnaar en wij feliciteren hen mencijfer. Door zijn doorzettingsvermogen, zijn cre­ van harte. atief en flexibel denken is Pier-Jan niet alleen voor zijn werkgever CM F in Drachten een aanwinst, maar ook voor de scheepsbouw in het Noorden.

'S r MULTI NV iw: Navaltec Marine Engineering Service B.V. Scheepsbouwkundig Studiebureau Engineering ♦ Planning ♦ Berekeningen Naval Architects, Consulting Engineers Wij beschikken over volgende computersystemen: R & D Shipsmodels, Ontwerpen en Berekenen van Autocad, Microstation, Nupas. Constructies in de Scheepsbouw/Offshore (Sb & Wtb). MultiNV: Winninglaan 11 9140Temse - B Navaltec Engineering Service B.V. Tel: +32/3/710.58.10-Fax: +32/3/710.58.11 Kardoenhof 1-3, 3193JD Hoogvliet-RT E-mail: infofcpmulti.be Tel: +31 10 4380438, Fax +31 10 4382717 E-mail [email protected], WWW http://www.navaltec.nl Web: http://www.multi.be Raad voor de Scheepvaart door mr. A.B. van den Enge!

Stranding Elandsgracht in de Banda Zee

Het Nederlandse vrachtschip Elandsgracht, varende in de Banda Zee, is op 31 januari 2003 op het ei­ land Manuk gestrand. Ongeveer een jaar later, op 6 januari 2004, heeft de Raad voor de Scheepvaart een onderzoek ingesteld naar de oorzaak van deze scheepsramp. Uitspraak 2004, nr. 4.

De Elandsgracht vaart onder manage­ Het was een donkere nacht met af en kwam het schip in de avond van 11 fe­ ment van Spliethoff's Bevrachtings- toe flinke buien. In zo’n bui was het ra­ bruari vrij. Eenmaal drijvend bleek dat kantoor B.V. Het schip is in 1995 ge­ darscherm geheel geel rond het schip. er meerdere bodemtanks lek waren. Na bouwd, is 137 meter lang en meet 8448 De derde stuurman trachtte door het een bodeminspectie door duikers kon registerton. De lading bestond uit veranderen van de gain en de sea-clutter er van de schade een tekening worden 10.000 ton koperconcentraat in bulk. knoppen de buien op de radar te verwij - gemaakt welke naar de rederij werd ge­ deren, maar zette ze na enig proberen stuurd. Op 13 februari kwam er toe­ Toedracht weer in de stand waarin zij stonden. stemming van de Klasse dat er zonder De Elandsgracht was op 27 januari uit Rond 21.55 uur kwam de kapitein op sleepbootbegeleiding, via beschutte Townsville (Australië) vertrokken met de brug om een telex naar kantoor té wateren, naar Singapore mocht worden bestemmingNantong (China). De reis­ versturen. De kapitein keek niet op de gevaren. voorbereiding was gemaakt door de radar of in de kaart. Toen hij om onge­ Op 20 februari werd afgemeerd in Sin­ tweede stuurman aan de hand van de veer 22.20 uur op het punt stond naar gapore en begonnen met het lossen van Voyage Preparation van de rederij. De beneden te gaan, trilde het schip plotse­ de lading. kapitein had de reisvoorbereiding, de ling heftig, liep de vaart snel terug en koersen en de waypoints gecontroleerd kwam het schip tot stilstand. De kapi­ Beschouwing en in orde bevonden. tein zette de dekverlichting aan en met De reisvoorbereiding, gemaakt door de De kapitein vond in de Banda Zèe het het zoeklicht zag hij dat ze op een rot­ tweede stuurman en door de kapitein in hebben van een uitkijk niet noodzake­ seiland waren gestrand. Pas nadat de orde bevonden, was onzorgvuldig en lijk. Hij liet het posten van een uitkijk, derde stuurman een positie in de kaart vormt één van de onderliggende oorza­ dan wel het bijzetten van het wachtal had gezet, kwamen ze er achter dat het ken van de stranding. Er werd met geen arm, geheel aan de chefs van de wacht Manuk was. Er werd contact opgeno­ woord gerept over de datumproblema- over. De stuurlieden hadden naar zijn men met het kantoor en dit zou de no­ tiek bij het gebruik van de GPS in de mening genoeg ervaring om zelfstandig dige instanties, waaronder de Scheep­ aangegeven kaarten. Het boekje ‘Voya­ de wacht te lopen. Ook de in december vaartinspectie, inlichten. ge preparation’ van de rederij vermeldt 2002 aan boord gekomen (Poolse) der­ daar niets over en het lijkt de Raad aan­ de stuurman had hij geobserveerd en bevelenswaardig om dit erin op te ne­ daarna vertrouwde hij hem ten volle. ‘De reisvoor­ men. De tweede stuurman had van de De positie werd bij gehouden op de datumproblematiek op de hoogte moe­ GPS én om de vier uur in de kaart ge­ bereiding was ten zijn, terwijl zeker de kapitein dit zet. De rechte track door de Banda Zee had moeten weten, dan wel erop had was volgens de reisvoorbereiding 325 onzorgvuldig’ moeten wijzen. Hij was immers in 2000 mijl lang met een koers van 299,4°. Er als eerste stuurman medeschuldig be­ stond één radar off-center bij, op eèn vonden aan de gronding van de Anker - bereik van 16 mijl. De derde stuurman Het schip was met het voorschip om­ gracht wegens gebrekkige navigatie. had om 20.00 uur de wacht overgeno­ hoog gelopen en bij het achterschip was Als lering kwam toen naar voren dat bij men van de eerste stuurman. De vaart het voldoende diep. Uit peilingen bleek kapiteins en stuurlieden de kennis van was ongeveer 14 mijl per uur. De eerste dat de voorpiektank, de boegschroef- de datumcörrectie bij het gebruik van stuurman had de GPS-positie in de ruimte en de dubbele bodemtank no. 1 de GPS onvoldoende was (zie uitspraak kaart gezet, welke één mijl aan stuur lek waren. Het lukte na meerdere po­ RvdS no. 16/2000). Helaas is die lering boord van de koerslijn lag. De GPS gaf gingen niet het schip vlot te krijgen en niet bij de kapitein overgekomen. een ‘cross track-error’ van vier kabels op 2 februari werd er door het kantoor De tweede stuurman, die niet ter zitting aan. Het eiland Manuk zou rond 23.00 met Wijsmuller een contract getekend verschenen was, heeft de koers on­ uur worden gepasseerd. voor sleepbootassistentie. Uiteindelijk nauwkeurig in de kaart gezet. Zij heeft voor de berekening van de koersen van kaarten werden in het verleden echter niet alleen genoemd in de eerderge­ □e uitspraken van waypoint naar waypoint - naar mag gemaakt in een lokaal referentiestelsel, noemde gronding van de Ankergracht, de Raad voor de worden aangenomen - gebruik gemaakt voor zover dat er was. Bijvoorbeeld in doch speelde ook een rol bij de vermoe­ Scheepvaart zijn van de GPS. Anders had zij in de kaart Europa in ED 50, in Noord-Amerika delijke gronding van de Munteborg na­ te vinden op het (in de overzeiler) moeten zien dat de NAD en in J apan in Tokyo Datum. Zo bij Kopenhagen (uitspraak RvdS internet: koerslijn van 299,4° van waypoint naar werden er wel tachtig verschillende 25/2000). In die uitspraak is de Raad www.overheid.ni waypoint heel dicht langs Manuk liep, kaartdatums gebruikt. Een positie in uitgebreid ingegaan op de datumpro­ > officiële publica­ op ongeveer 0,4 mijl. het ene stelsel verschilt van een positie blematiek, terwijl op aanbeveling van ties > uitspraken de Raad de problematiek nog eens na­ Raad voor de der uiteen werd gezet door enkele des­ Scheepvaart ‘Er werd uitsluitend op de kundigen in onder meer Schip en Werf GPS genavigeerd’ de Zee, uitgave april 2001 (CA . Schee - le: “Datumtransformaties, hoe fout kan een goede positie zijn?”) en in het De Raad heeft zich afgevraagd waarom met dezelfde lengte en breedte in het decembernummer van Mededelingen het afzètten van een onjuiste koers in de andere stelsel: de datumfout. De vóór de Kapitein’ van de Kapiteinsver- ene kaart, door haar niet is opgemerkt meeste GPS-apparaten hebben een eniging (door Prof. ir.J.A. Spaans). bij het overgaan op de volgende kaart, omrekenprogramma voor de verschil­ waar de gehanteerde koerslijn - mits lende kaartdatums in de wereld naar Navigatie overgezet op de wijze zoals het hoort - W GS 84. Als een kaart geen datum De (GPS-)positie werd om de vier uur nooit in het volgende waypoint had heeft, zoals bij de meeste Indonesische in de kaart gezet. Als dat wat vaker zou kunnen uitkomen. Aannemelijk is dat kaarten, is er weinig om te rekenen en is zijn gebeurd, had de stranding waar­ zij gemakshalve het einde van de koers­ de fout onvoorspelbaar. schijnlijk niet plaats gevonden. Dan lijn in de ene kaart niet heeft overgezet De GPS-positie waarin het schip elf da­ zou er wat vaker in de kaart zijn geke­ naar de volgende kaart, doch eenvoudig­ gen heeft vastgezeten, lag in de kaart ken en er zou zijn gezien dat het eiland weg vanuit het volgende waypoint de net zuidwest van het eiland, terwijl het werd genaderd. koers terug heeft afgezet. Dat er dan bij schip in werkelijkheid op het oosten De Raad vindt het onbegrijpelijk dat de de kaartovergang een sprong in positie van het eiland was gestrand. kapitein, die wist dat er een eiland zou plaatsvinden, was vermoedelijk nie­ Het had de kapitein bekend moeten moest worden gepasseerd, niet eens een mand - gezien de naïeve wijze van navi­ zij n dat bij het ontbreken van een kaart keer op de brug in de kaart heeft geke­ geren aan boord - opgevallen. datum de GPS met de nodige voorzich­ ken. Zeker omdat de passage zou Ook had in de reisplanning moeten wor­ tigheid moet worden gebruikt, omdat plaatsvinden op de wacht van een nog den vermeld dat in de Indonesische wa­ er niets valt te zeggen van de positieaf- onervaren stuurman. Dat de koers niet terenkaarten met de nodige voorzichtig­ wijking en dat er dus andere methoden zo nauwkeurig in de kaart was gezet, heid moeten worden geïnterpreteerd. of bronnen moeten worden gebruikt zou niet zo erg zij n geweest indien er re - om de positie te bepalen. Geen van de gelmatig posities in de kaart waren ge­ GPS en kaartdatum stuurlieden was daar kennelijk van op zet: dan had men vanzelf gezien dat het GPS geeft posities in het horizontale de hoogte, want er werd uitsluitend op schip alsmaar meer aan stuurboord van vlak weer in een zo goed mogelijk de de GPS genavigeerd. En de kapitein de in de kaart getekende koerslijn wereld omsluitend referentiestelsel, had geen aanwijzingen dienaangaande kwam en dit kunnen corrigeren. De W GS 84 (World Geodetic System). gegeven; hij liet iedereen naar eigen in derde stuurman heeft weinig gedaan Een kaart gemaakt in dat referentiestel­ zicht zijn gang gaan. dat op professionele navigatie leek. De sel heeft dan als datum W GS 84. Zee­ De datumproblematiek is door de Raad Raad vraagt zich dan ook af of betrok­ kene hier wel een goede opleiding in heeft gehad en deelt de mening van de BANDA Z&e raadsman dat er bij verstrekking van een vaarbevoegdheid van erkenning aan zeevarenden met een buitenlandse op­ HMrtd MAM Jk leiding actiever naar deze opleiding en betrokkene zelf moet worden gekeken. _ Wpikeifjk Êevsre't l'wfc f 0.Tt „n Conclusie Tc A m. TTflCft; vofqsrip GPS ______De kapitein wilde net de brug verlaten toen het schip op een 284 meter hoog Si# nn rotseiland omhoog liep. Er was niet Kocrs-.ijn in do nawgatinka^rl goed uitgekeken: niet op de radar, noch visueel. Een uitkijk werd niet nodig ge­ acht en de meest elementaire beginse­ len van navigatie werden niet nage­ leefd. Het drama in kaart gebracht De GPS-positie na de stranding lag 2,8 mijl aan stuurboord van de koerslijn in de kaart, terwijl de GPS een 'cross ding van een eerdere ramp waar hij als door hem de vaarbevoegdheid van er­ track-error’ aangaf van 0,74 mijl. eerste stuurman direct bij betrokken kenning om te varen op een Nederlands Door toedoen van de kapitein die geen was, bekend had moeten zijn. Hij vond zeeschip te ontnemen voor een periode eisen stelde, iedereen zijn gang liet een uitkijk niet nodig, stelde geen eisen van drie maanden. gaan, niet toezag op een veilige naviga­ met betrekking tot het wachtlopen, zag De Raad straft de tweede stuurman tie, niets controleerde, een uitkijk op de niet toe op een veilige navigatie en con­ wegens haar medeschuld aan de stran­ post noch het bij staan van het wachtal troleerde de navigatie ook niet. Hij liet ding door het te haren aanzien uitspre­ arm nodig vond - was het veiligheids­ toe dat er uitsluitend op GPS werd gena­ ken van een berisping. bewustzijn aan boord minimaal gewor­ vigeerd en er om de vier uur een positie den en was er niets dat een ramp als de­ in de kaart werd gezet. Hij heeft gefaald Aanbevelingen ze in de weg stond. in het veilig varen van zijn schip en heeft 1. Bezien door de Scheepvaartautoriteit De derde stuurman heeft nóch de posi schuld aan de stranding. of het toekennen van de vaarbevoegd­ tie van het schip noch de koerslijn in de De Raad heeft ervan kennis genomen heid van erkenning aan de buitenlandse kaart gecontroleerd, heeft onvoldoende dat de derde stuurman en de kapitein derde stuurman op goede gronden is uitgekeken en had geen uitkijk op post door de rederij zijn ontslagen. Hun han­ gebeurd, of de opleiding voor het door en liet zich afleiden door anderen op de delen was dermate in strij d met de meest hem overlegde diploma dit recht­ brug. Omdat hij de meest elementaire elementaire regels van zeemanschap en vaardigt, omdat ernstige twijfel is gere­ beginselen van de navigatie niet toe­ navigatie - respectievelijk het toezicht zen over zijn kennis en vaardigheden. paste, liep het schip op het eiland. Hij is daarop, zodat schip, bemanning, lading 2. In het overzicht van de te gebruiken schuldig aan de stranding. en het mariene milieu in gevaar werden kaarten in de reisvoorbereiding dient de De tweede stuurman heeft de reis on gebracht - dat de Raad onderstaande datum van een kaart te worden ver­ Mr. A.B. van voldoende en slecht voorbereid. Zij maatregelen noodzakelijk acht. meld en tevens een hoofdstuk ‘Datum den Engel heeft heeft niet gewezen op de datumproble- in GPS’ worden opgenomen, waarin zijn rechtenstu­ matiek met de GPS in de Indonesische Beslissing wordt aangegeven welke datum er bij die voltooid tij­ wateren en hoe daarmee om te gaan, De Raad straft de kapitein wegens zijn vertrek in de GPS moet staan en wan - dens zijn varen­ heeft de koers niet juist in de kaart gezet schuld aan de stranding door hem de neer er een andere datum moet worden de loopbaan en en daarmee de basis gelegd voor de vaarbevoegdheid om te varen als kapi­ ingesteld. is sinds zijn pen­ ramp. Zij heeft medeschuld aan de tein en stuurman aan boord van een 3. Zoals de Raad al in eerdere uitspra­ sionering als ka­ stranding. De kapitein heeft de reisvoor- Nederlands zeeschip te ontnemen voor ken heeft aangegeven, verdient een 3­ pitein, als jurist bereiding onvoldoende gecontroleerd en een periode van twee maanden. cm- radar en een 10-cm-radar de voor­ werkzaam bij uit­ heeft niet gewezen op de datumproble- De Raad straft de derde stuurman keur boven twee 3 -cm-radars. geverij Kluwer matiek van de GPS, die hem naar aanlei­ wegens zijn Schuld aan de stranding

CENTRAALSTAAL INTERNATIONAL

Centraalstaal Centraalstaal International [CSI] is een commerciële organisatie met 2 productievestigingen nl Centraalstaal te Groningen en Ostseestaal in Stralsund, Duitsland en opereert vanuit haar International (CSI) hoofdvestiging te Groningen. CSI produceert geprefabriceerde staal- en aluminium pakketten voor is onderdeel van de bouw van scheepsrompen. Central Industry Group CSI zoekt naar twee functionarissen, n! N.V.(CIG). INTERNATIONAL SALES MANAGER HOOFD CONTRACTMANAGEMENT werkgebied: geheel Europa

CIG is een groep van Functie-inhoud: De afdeling Contractmanagement van Centraalstaal bevindt - Het intensief bewerken van alle voor CSI relevante doelgroe­ zich organisatorisch tussen Sales en Productie en heeft tot een 9 -tal bedrijven, pen in Europa met als hoofddoel het verwerven van aanvragen hoofdtaak het productiegereed maken van verkregen orders. voor CSI-producten. Tijdens de productie is men tevens aanspreekpunt voor de die internationaal - Verzamelen van marktgegevens en het vaststellen van klant voor alle technische en logistieke zaken. m arktontwi kkel i ngen Binnen de afdeling wordt eveneens de bedrijfsplanning bewaakt. industriële - Uitvoering geven aan de marktstrategie en het doen van aan­ goederen en diensten bevelingen voor een eventuele aanpassing daarvan. Functie-eisen: - Overleg voeren met de bedrijfsdirecteuren en taakstellend - Minimaal een afgeronde opleiding HTS scheepsbouw of levert aan de aan sturen van verkoopmedewerkers. vergelijkbaar werk- en denkniveau - Organiseren van een inzichtelijke rapportage methodiek. - Ervaring opgedaan bij scheepswerven in bouwwijze en nautische sector en - U rapporteert aan de algemeen directeur produ ctietechni ek - U maakt deel uit van het Management Team CSI. - Aantoonbare ervaring met projectmatig werken zich wil onderscheiden - Goede communicatieve vaardigheden Functie-eisen: - Sterke leidinggevende capaciteiten door het aanbieden - HBO niveau, commerciële richting - Scherp oog voor procedurele verbeteringen en proces van zelf ontwikkelde, - Goede bekendheid met en/of ervaring met technische optimalisatie producten in business to business sfeer - Goede beheersing van de Engelse en Duitse taal hoogwaardige en - Relevante ervaring in een vergelijkbare functie - Affiniteit en/of ervaring met scheepsbouw Functie-inhoud: op de individuele klant - Sterke leidinggevende capaciteiten - Dagelijkse leiding van de afdeling Contractmanagement - Enthousiast en doorzettingsvermogen (ca. 10 man] afgestemde producten. - Perfecte beheersing van tenminste de Engelse en Duitse taal - Sparring partner voor Sales in de pre-contractfase - Onderhouden externe relaties met toeleveranciers van produ ctie-i nf orm ati e - Continu verbeteren van interne processen - U maakt deel uit van het Management Team Centraalstaal

Wij bieden u een beloning en overige arbeidsvoorwaarden passend bij het functieniveau. U kunt uw sollicitatie sturen voor 30 januari 2005 aan Centraalstaal B.V., t.a.v. de heer R. Heemstra, afdeling Personeelszaken, per post naar Postbus 204, 9700 AE Groningen of per e-mail naar [email protected] Innovatie in het maritieme cluster f i e u w : i t J

(£•§ ? "I* Rondetafel Conferentie Maritiem Cluster

Ook Maritieme Innovatie geagendeerd

Kasteel de Wittenburg in Wassenaar was 27 oktober 2004 het toneel van de Rondetafel Conferentie Maritiem Cluster. De bijeenkomst stond onder voorzitterschap van minister Peijs van Verkeer en Wa­ terstaat. Behalve Staatssecretaris Van Gennip, nam ook een dertigtal maritieme topondernemers en namen voorzitters van brancheorganisaties aan de conferentie deel.

Eén tiental sprekers leidde de thema’s in, waarna - na de dis­ De Rondetafel Conferentie verliep in een positieve en con­ cussie - werd besloten tot nadere stappen. Op de Rondetafel structieve sfeer. Bewindslieden zegden toe hun beste ‘maritie­ Conferentie kwam ook het onderwerp ‘innovatie’ breed aan de me’ beentje voor te zetten, maar wezen wel op bestaande fi­ orde. nanciële en departementale beperkingen. Door minister Peijs De heer Van Gelder van Koninklijke Boskalis Westminister werd een innovatie-impuls van tien miljoen euro toegezegd wees op de wenselijkheid van meer innovatief aanbesteden voor de periode 2006 - 2010. Desalniettemin zijn de werk­ door de overheid, waarbij win -win situaties zullen ontstaan. groepen inmiddels aan de slag gegaan en eerste acties hebben De heer Van Dooremalen (IHC Holland) wees op het belang inmiddels plaatsgevonden. van RD & I voor maritieme bedrijven. Dit is inmiddels doof Zowel door bewindslieden als het bedrijfsleven werd de wijze Brussel bevestigd en het is de nationale overheden toêgestaan van gemeenschappelijk optreden geprezen. Ik denk dan ook tot twintig procent van de RD & I inspanningen te ondersteu­ dat we als Maritiem Cluster baanbrekend bezig zijn. nen. In april 2005 wordt een tweede Rondetafel Maritiem Cluster In tegenstelling tot andere Europese landen houdt Nederland gehouden, waar de resultaten van de ingestelde werkgroepen in deze zich afzijdig, wat een ernstige verstoring van het fa­ aan de orde zullen worden ge­ meuze level playing field betekent. Vooral omdat innovatie steld. Van de zijde van het be­ toenemende organisatorische en financiële inspanningen drijfsleven worden de rondetafel vergt. bijeenkomsten en het onder­ De heer Berkvens wees op de krachtige innovatie impuls die steunende proces door Neder­ van de Koninklijke Marine uitgaat en deelde zijn zorgen over land Maritiem Land en maritie­ het eventueel uitblijven van een Korvettenorder. me brancheorganisaties ver­ Ten slotte wees de heer Van Duyvendijk (TNO, MKC) op zorgd. het belang van een gemeenschappelijke maritieme RD & I Agenda, en de noodzakelijke overheidsaandacht voor nauti­ Drs.ir. Henk P.L.M. Janssens sche opleidingen en de opleidingen in de maritieme maakin Directeur Stichting Nederland dustrie. Maritiem. Land

Stichting Nederland Maritiem Land netwerkt voor het gehele maritieme cluster: zeescheepvaart, scheepsbouw, maritieme toeleveringsindustrie, offshore, binnenvaart, natte waterbouw, havens, maritieme dienstverlening, vis­ serij , Koninklijke Marine en watersportindustrie.

Het Maritiem Kennis Centrum is een netwerk van publieke kennisinstellingen op maritiem gebied; MARIN, © Maritiem TU D (Afdeling der Maritieme en Transport Techniek), Koninklijk Instituut voor de Marine en TNO-instituten Kennis Bouw, Prins Maurits Laboratorium, Fysische Elektronisch Laboratorium, Technische Menskunde en Technisch Centrum Psychische Dienst. Schepen bouwen op de computer

Het bedrijfsleven heeft een paar jaar geleden aangegeven ‘Virtual Manufacturing' een belangrijke ont­ wikkeling te vinden. Nederland Maritiem Land heeft die handschoen opgepakt en in het kader van haar Task Force’ DigiShip invulling gegeven aan bouwsimulatie. Het is inmiddels tijd om te gaan oogsten.

Wat is bouwsimulatie? Kortweg: bouwsimulatie is het bouwen de communicatie tussen al die personen die bij het productie­ van het schip in de computer. Liefst een paar keer zodat je de proces betrokken zijn, niet onvermeld blijven. kinderziektes eruit hebt voordat je het in het echt gaat bouwen. Dat kun je doen met drie oogmerken. Het eerste is het ontwer­ Simulatiebouwstenen pen van het beste productieproces: inrichting van de faciliteiten, Wat is er tot nu toe gebeurd? In samenwerking met de Schelde keuze van machines, enzovoort. Hier valt ook onder het opti­ is een project uitgevoèrd om het pijpfabricage- en montage- maliseren van het ontwerp vanuit produceerbaarheid. Dit noe­ proces te simuleren. Het doel was vooral de langtermijn bezet­ men we ontwerpgerichte bouwsimulatie, ting van de ‘piping’-afdeling te onderzoeken. Een modificatie Het tweede oogmerk is het ontwerpen van het productiepro­ van dat model is vervolgens in het kader van een studieproject ces voor een bepaald Schip: procesgerichte bouwsimulatie. toegepast op het fabricageproces van een andere pijpfabrikant. Hierin maak je keuzes over de bouwstrategie, bijvoorbeeld De inzet had daar een meer operationeel karakter: optimale in - over wat wordt uitbesteed en wat wordt ingeleend. Het resul zet: van mensen en machines en verificatie van de tijdigheid taat is een efficiënt en zo robuust mogelijk productieplan met van levering van alle pijpstukken. bijbehorende planning. In samenwerking met IHC Beaver Dredgers is de simulatie Het derde oogmerk is het beheersen van het feitelijke produc­ van de machinefabriek ontwikkeld. In dit geval ging het om de tieproces. Dit noemen we beheersinggerichte bouwsimulatie verschillende bewerkingsstations in die fabriek (bijvoorbeeld en dit speelt zich af tijdens de realisatie. Nu gaat het om inzet kotteren, draaien, frezen) en hun bezetting afhankelijk van alle van machines, mensen, analyse van gevolgen van té late lever- orders die IHC BD binnenkrijgt. ing, ontwikkelen van de beste manier om ontstane problemen Parallel daaraan is een verkenning uitgevoerd naar de simula­ aan te pakken, enzovoort. Wat heeft de scheepsbouw eraan? tie van de productieprocessen in het stadium dat het schip nog Natuurlijk is bouwsimulatie erop gericht bij te dragen aan de in de ontwerpfase verkeert. Daaruit is een prototypegereed- concurrentiepositie van de Scheepsbouw. Die bijdrage bestaat schap voortgekomen (DelftYard) en is een blauwdruk opge­ uit een aantal factoren. Zonder volledig te willen zijn, noem ik steld van een te ontwikkelen gereedschapskist voor dit doel. het goedkoper produceren door een evenwichtigere en effici­ Op grond daarvan is een Europees project opgezet waarvoor ëntere inzet van mensen en machines. Maar ook een betere be­ de subsidieaanvraag loopt. heersing van de planning door tijdig ‘bottle necks’ te voorzien Voorts is een internationale samenwerking tot stand gekomen en een betere volgorde van de productie te ontwikkelen. Het tussen Flensburger Schiffbaugesellschaft, Nordseewerkè Em­ vermijden van overbodige kosten door de logistiek te optima­ den, T U Hamburg-Harburg en T U Delft: SimCoMar. Dit liseren, Een betere aansluiting tussen engineering en produc­ heeft toegang gegeven tot de omvangrijke simulatiebouwstenen tie. Ook het verbeteren van de produceerbaarheid van het die vooral FSG in het recente verleden heeft ontwikkeld, en nu schip door hier al bij het ontwerp rekening mee te houden, toepast in het dagelijkse operationele proces. De figuur toont speelt een belangrijke rol. Ten slotte mag het verbeteren van het model van de staalvoorbewerking en sectiebouw bij FSG, Inmiddels werken twee medewerkers van de TU D en een af­ studeerder samen met andere SimCoMar-leden aan de verde­ £ ccran re ontwikkeling. Daarbij gaat het onder meer om sectiebouw, SKhrji asierïiöï au WÉltfrq aJMnEï simulatie van outfitting, simulatie van het ketenproces tussen werf en toeleveranciers en simulatie van logistiek op de werf.

Wie durft? Waar zijn we nu? Dankzij NM L hebben we inmiddels de be­ schikking over software voor een aantal van bovengenoemde doelen, met name voor de processen die samenhangen met productielijnen. De TU D is bezig deze technieken ook in te Pte» Ptetë OüPIlma rrtflte ws-dngtf voeren in het onderwijsprogramma, iets waartoe ook HBO- cutrg weldng assents s t c Iü t prtfiesarid studenten toegang kunnen krijgen. Dankzij SimCoMar heb­ ben we inzicht in de praktijkervaringen van die scheepswerf die het verst is op dit gebied in de wereld. Ook hebben we in Simulatiemodel voor de staalproductie bij een scheepswerf (met dank aan Flensburger Schiff­ baugesellschaft) Nederland de beschikking over vier specialisten op dit gebied, wordt vastgesteld hoe bouwsimulatie voor dit bedrijf zinvol Hk'P • e? X ÏO die met bedrijven tot implementatie kunnen komen. kan zijn. Voor de keuze van de bedrijfscases is uiteraard de be­ En hoe nu verder? Er is veel, maar er moet ook nog het nodige reidheid van het bedrijf om zelf actief mee te werken van be­ ontwikkelwerk gedaan worden. Goede mogelijkheden voor lang. En, gezien de momentele toepassing zijn echter al binnen handbereik. Dezer dagen be­ stand van de ontwikkelingen, sluit het Maritiem Innovatie Forum van Nederland Maritiem moet het processen betreffen die Land over een drietal demonstratieprojecten voor 2005. Een zich lenen voor simulatie en rede­ gericht op de scheepswerf, één op de jachtwerf en één op de lijk aansluiten bij de al beschikba­ toeleverancier. In die projecten wordt de inmiddels beschik­ re modellen. Er zijn al een aantal bare expertise ingezet om voor een deel van het productiepro­ kandidaten... Wie durft? m t i ces een model op te stellen, c.q. verder uit te werken in termen van benodigde invoer. Dit model wordt geïmplementeerd bij Prof. Dr. Ir. Ubald het betreffende bedrijf, gekoppeld aan het operationele proces Nienhuis M BA .1 en gedurende enige tijd toegepast. Secretaris NM L-Task Force Ubald Nienhuis Aan de hand van de verzamelde ervaringen worden de moge ­ DigiShip/TUD-Hoogleraar lijkheden geëvalueerd en gepresenteerd. Op grond daarvan Scheepsproductie

Scheepvaart: een niet te onderschatten bron van emissies

Hoewel het op veel milieuthema’s langzamerhand wat beter gaat in Nederland, kan de overheid maar moeilijk grip krijgen op een aantal hardnekkige milieuproblemen. Zo is de kwaliteit van de omgevings­ lucht een groot probleem, dat de laatste tijd veel het nieuws haalt. Bijvoorbeeld enige tijd geleden nog, toen satellietmetingen aantoonden dat West- en Zuid-Nederland tot de meest verontreinigde gebieden in de wereld behoren. Behalve het wegverkeer heeft de zeevaart ook invloed op de lokale luchtkwaliteit.

Vooral de concentraties van de componenten 'NO/ en ‘fijn en in de komende tien jaar alleen nog maar zullen toenemen. stof voldoen niet aan de eisen die de E O hieraan stelt. Fijn Emissies van zeevaart hebben echter ook hun invloed op de stof is hierbij een verzamelnaam van zeer kleine stofdeeltjes in lokale luchtkwaliteit, omdat ze bijdragen aan de deken van de lucht en bestaat onder meer uit roet. De emissies van het verontreiniging die over Zuidwest-Nederland ligt. Hierdoor wegverkeer dragen in belangrijke mate bij aan de verslechte­ leidt een relatief kleine piekemissie al tot problemen. ring van de lokale luchtkwaliteit. Het effect is extra groot; het leidt tot onacceptabele piekconcentraties in woonwijken. De Hans Oonk emissienormen voor het wegverkeer zijn in de laatste tien jaar TNO M EP dan ook steeds verder aangescherpt. Diverse technische maat­ regelen zijn inmiddels genomen om aan deze eisen te kunnen voldoen. In onderstaande figuur is te zien dat de roetemissie uit het wegverkeer aanzienlijk is gedaald. Omdat in dë nabije toekomst de normen nog strenger zullen worden, zal deze da­ ling van de emissies in het wegverkeer waarschijnlijk wel aan­ houden. Toch blijven de problemen bestaan en om die reden worden momenteel maatregelen overwogen om de emissies van het wegverkeer extra te reduceren, bijvoorbeeld door ver­ snelde roetfilters toe te passen of door het aanwijzen van meer tachtig kilometer zones. Voor de andere motoren blijft de regelgeving nog enigszins achter. Zo is voor de zeevaart alleen maar een NOx-eis gesteld, die mild is ten opzichte van de eisen die gelden voor wegtrans - port. Voor de roetemissie bestaat helemaal geen eis. Het ge­ volg daarvan is dat momenteel de emissies van bijvoorbeeld de zeevaart nu al groter zijn dan de emissies uit het wegverkeer Explosiebestendige deuren

Bestaande, veel toegepaste waterdichte deuren blijken niet voldoende explosiebestendig te zijn. Dit bleek uit explosieproeven die het Prins Maurits Laboratorium (PML) - in nauwe samenwerking met de Koninklijke Marine - heeft uitgevoerd met verschillende typen bestaande waterdichte deuren. Naast ex­ plosieproeven in bunkers werden ook explosieproeven gedaan met deuren in oude, uit dienst gestelde schepen. Daardoor kon onnodige restschade in het aangelegen compartiment en soms in een groot ge­ deelte van het schip optreden. In reactie op de behoefte van de Koninklijke Marine is nu een innovatieve, explosiebestendige deur ontwikkeld.

Bij een betrekkelijk lage belasting vertonen de meeste deuren door vergroting van de buigsterkte op dat niveau te brengen, is grote buigvervormingen. O f ze sluiten niet meer af, of ze zijn onbegonnen werk. Het zou tot onoverkomelijke gewichtspro­ door de grote vervorming van deur, deurportalen en schotten blemen leiden. Daarom werd overgegaan op het membraan- niet meer in staat als deur te functioneren. Uit de proeven principe. werd veel geleerd over het gedrag en bezwijkmechanismen Bij een explosie zal het schot op buiging worden belast. De van door explosies belaste deuren. randen van het schot zijn echter Stevig verankerd in de omrin­ TNO PML heeft in reactie op de behoefte van de Koninklijke gende scheepsconstructie. Door de grote stijfheid van die om­ Marine een innovatieve, explosiebestendige deur ontwikkeld. ringende constructie zullen in het schot grote membraan- Deze deur blijft bij hoge belastingen niet alleen heel, maar krachten worden ontwikkeld. Voor de deur ontstaat een pro­ blijft ook nog goed functioneren. Door zijn relatief beperkte bleem, omdat enerzijds de membraankrachten doorgeleid gewicht is de deur in het normale gebruik goed hanteerbaar. moeten worden naar het schot, maar anderzijds de deur ook Dergelijke deuren zijn in eerste instantie van belang voor oor­ als deur moet blijven werken en dus grote vervormingen niet logsschepen, maar kunnen ook goede diensten bewijzen in de: zijn toegestaan. Bovendien zal het zich vervormende schot offshore en bij schepen die blootgesteld worden aan terroristi­ grote krachten uitoefenen op de deur. sche dreigingen. Om dit probleem het hoofd te bieden werd door PML in nau­ we samenwerking met het bedrijf ‘ZNS-Van Dam’ een nieuw Membraandeur concept ontwikkeld dat aan alle eisen tegemoet kwam. De uitdaging was om een explosiebestendige deur te ontwik­ Na uitgebreid testen en beproeven, bleef slechts een enkel ge­ kelen die qua gewicht en mechanisme in zware zeegang han­ schikt sluitmechanisme over waarop verder werd geborduurd. teerbaar was voor zowel mannelijke als vrouwelijke zeelieden. Om aan de strenge gewichtseisen te voldoen en toch in staat te Vereist werd bovendien dat de deur met een enkele centrale: zijn om de grote membraankrachten op te vangen, werd een op handel bedienbaar moest zijn. lossing ontwikkeld die bestond uit het aanbrengen van een vouw De functie van een dergelijke deur is om de druk die bij de ex­ rondom de deur. De vouw zal zich in de eerste fase van de explo­ plosie vrijkomt te beperken tot de ruimte waarin de explosie sie als een veer strekken en pas belasting op de deur overdragen plaatsvindt, De deur zal dus in principe even sterk moeten zijn nadat de gehele vouw is gestrekt. Door zorgvuldige dimensione- als het omringende schot. Om de sterkte van een normale deur ring van de vouw wordt voorkomen dat er grote krachten op de deur en het sluitmechanisme worden overgebracht. In 1999 is de membraandeur op volle schaal beproefd op een uit dienst gesteld schip van de Engelse marine. De deur door­ Maritiem Innovatie Forum / stond alle proeven naar volle tevredenheid. Later is in samen­

Maritiem Kennis Centrum werking met Qinetic in het Verenigd Koninkrijk een laatste ▼ De activiteiten, studies en projecten van het Maritiem In - novatie Forum staan vermeld op de Maritieme Webcom - munity: http://forum.dutch-maritime-network.nl (on der punt 4. Innovatie, B. Innovaties thema’s 2004, C. Af­ geronde innovatieprojecten/rapportages). Secretaris is de heer ir. P. van Terwisga, te bereiken via het kantoor van NML, tel: 010-207 2720, e-mail: pf.van.terwisga@min- def.nl. Het Maritiem Kennis Centrum is te bereiken via de voor­ zitter van het Management Team: de heer ir. E.W.H. Keizer, tel.: 0180-634 790, e-mail: [email protected], rieuw: i„ n r e ^

S \ m g 5 kwalificatieproef uitgevoerd, waarbij de deur tot op zeer hoge V u r J t belastingsniveaus werd beproefd. De deur passeerde ook deze De NA D A M 4 kwalificatieproeven zonder problemen. membraandeur Op de deur en het sluitmechanisme - dat ook onder extreme omstandigheden een goede werking garandeert - is patent aan­ gevraagd. De deur wordt nu door ZNS-Van Dam op de markt gebracht en staat in de belangstelling van veel marines. Wan­ neer in een vroeg stadium van het ontwerp rekening wordt ge­ houden met de toepassing van deze deuren, zijn de gewicht- en kostenconsequenties acceptabel. De ontwikkeling van de mem braandeur is een goed voorbeeld van een succesvolle samenwerking tussen een Nederlandse kennisin­ stelling en de industrie om tot in­ novatieve oplossingen te komen.

Andre G. van Erkel Projectleider m coördinator bij het Prins Maurits Laboratorium (PML)

delta marine engineering nv

Engineering ♦ Planning ♦ Berekeningen The Steel and Iron Foundry Wij beschikken over volgende computersystemen: Casting Is our technology Autocad, Microstation, Xupas en Cadmatic. dme nv: Winninglaan 11 9140 Temse-B www.al la rd-eu rope.com Tel: +32/3/710.58.19-Fax: +32/3/710.58.11 E-mail: infofcv.dme. be Allard - Europe nv Veedijk 51 I BE-2300Turnhout| Tel.+32 1 4 4 2 11 11 Fax. + 32 144 2 500 0 Web: http://www.dme.be Holland Marine I Eqii pment

ABB Marine & Turbocharging Hertel Marine Services Roodhart Marine Services BV Absorb’it Environmental Technology BV Holland Marine Services Amsterdam BV Rotor BV Aggreko Nederland BV Holvrieka Nirota BV Rubber Design BV Ajax Brandbeveiliging BV HRP Thruster Systems BV Ruysch Technisch Handelsbureau Alewijnse Holding BV Hytop BV SAM Electronics Nederland BV Alewijnse Marine Technology BV IHC Holland NV Lagersmit Scheepvaart en Transportcoliege (STC) Alewijnse Marine BV Imtech Marine & Offshore BV Schelde Gears BV Alewijnse Noord BV Information Display Technology BV Schelde Marine Services Alfa Laval Benelux BV International Paint (Nederland) BV Serdijn Ship Repair BV Alphatron Marine BV Intertech BV Ship’s Equipment Centre Alumar BV Johnson Pump BV Siemens Nederland NV AMW Marine BV Kelvin Hughes Nederland BV SIGMA Coatings BV, Marine Divisie Arbode Maritiem BV Ketting Compressoren SIM RAD BV Baars & Bloemhoff Marine Products Klima Thermo-Tech BV Smit Gas Systems Bakker Sliedrecht Electro Industrie BV Kongsberg Maritime Holland (KMH) BV Teken- en adviesbureau Star Beele Engineering BV Koninklijke DirkzwagerKooren Shipbuilding and Stork Bronswerk BV Marine Systems Bell Licht Trading BV Stork-Kwant Bloksma BV Machine- & Lierenfabriek C. Kraaijeveld BV Stork Services BV (Maritime) Bosch Rexroth BV Kroon BV Machinefabriek L. Straatman BV BOT Groningen BV Lankhorst Touwfabrieken BV Superyacht Spares Brevini Nederland BV Lemans Nederland BV Techno Fysica BV Centraalstaal BV Van Lessen en Punt Holding BV Terneuzen Marine Supplies Chartworx Holland BV Van Leusden BV Theunissen Technical Trading BV Colourship BV Loggers BV BVTwentsche Kabel Fabriek Conoship International BV Logic Vision BV BV Technisch Bureau Uittenbogaart Coops en Nieborg BV Mampaey Offshore Industries BVMaprom VAF Instruments BV Corrosion & Water-Control BV Engineering BV Van Voorden Gieterij BV CP Heat Exchanger Technologies BV Marine Service Noord BV Van Voorden Reparatie BV Croon Elektrotechniek BV Maro Service Maritime BV Vecom Metal Treatment Technology BV Damen Shiprepair Rotterdam BV Materiaal Metingen Europe BV Verebus Engineering BV Danfoss BV Industrial Controls MaxCargo BV Verhaar Omega BV Datema Delfzijl BV Van Mechelen Lifting Gear Veth Motoren BV DENO COMPRESSORS Merrem & la Porte BV Vuyk Engineering Rotterdam BV Discom BV Metalix BV Wartsila Nederland BV Draka Marine & Offshore Cables Motrac Hydrauliek BV Wartsila Propulsion Netherlands BV Droste Elektro BV Navy lie BV Wehama BV Cranes & Equipment Drumarkon International BV Ned-Deck Marine BV Westfalia Separator Nederland BV Dutch Romanian Marine Consultants BV NewThex BV Winel BV Duvalco Holland BV NRF BVNicoverken Marine Services BV Winteb V O F Econosto Nederland BV Maritiem Nijhuis Pompen BV Wolfard & Wessels Werktuigbouw BV Eefting Engineering Northrop Grumman Sperry Marine BV Woodward Governor Nederland BV Eekels elektrotechniek BV Novatug BV Xantic Elinex Trading & Consulting BV N.R. Koeling BV York International BV eL-Tec Elektrotechnologie Numeriek Centrum Groningen BV Euronorm Aandrijftechniek Orlaco Maritime C C T V Nieuwe leden FG Governors & Engine Parts BV Pauw Technical Consultancy BV Maro Service Maritime BV Flender Bruinhof Marine Machinefabriek G. v.d. Ploeg BV Numeriek Centrum Groningen BV Gebhard Electro BV Pols Aggregaten BV Van de Giessen Straalbuizen Pon Power BV GMS Instruments BV Praxis Automation Technology Greenship BV Treatment Technology Progress Technique BV Holland Marine Equipment Grenco BV Pro mac BV Vereniging van maritieme toeleveranciers GTI Marine & Offshore Proofload M aaskade 119, Rotterdam GTI Seton Pijpleidingen Radio Holland Netherlands BV Postbus 24074 Den Haan Rotterdam BV Redwise Maritime Services BV 3007 DB Rotterdam Ha-Ce Engineering BV Rexroth Hydraudyne BV T: (010) 44 44 333 HDC Marvelconsult BV Ridderinkhof BV F: (010)21 30 700 Heat master BV ROC Kop van Noord-Holland E: [email protected] Helmers Accommodatie en Interieur BV Roden Staal BV I: www.hme.nl

Deze pagina omvat uitsluitend de normale leden van HME. De geassocieerde leden zijn, naast de normale leden, te vinden op www.hme.nl Holland Marine Denk maritiem, denk innovatie....! ^ J Equipment

Innovatie als strategie uitleggen waar eisen te vinden zijn én hoe deze oktober), Inmex India (5 t/m 8 oktober), Het innovatiesymposium van 15 december te interpreteren. Naast een algemeen gedeelte, Europort Maritime 2005 (1 t/m 5 november) en 2004 heeft aangetoond dat de maritieme toe­ zal vooral worden ingegaan op elektrische Marintec (6 t/m 9 december). Verder zijn er leveranciers innovatie zien als een onmisbaar distributiesystemen, alarm- and monitoringsys­ handelsmissies gepland naar China (regio deel van de bedrijfsvoering. Essentie is dat de temen, brandmeldsystemen en navigatiesyste­ Guangdong en central Yangtze), Vietnam, bedrijven zelf aan het roer willen staan bij de men. Turkije en Brazilië. vaststelling van nieuwe product- of procesont­ wikkeling. Duidelijk werd dat innovatie nauw Training ‘Calculeren in de Informatiebijeenkomst Brazilië samenhangt met ondernemerschap: risico’s Maritieme Maakindustrie’ Op 27 januari organiseert HME een informatiebij­ nemen en strategische allianties aangaan waar Op 23 februari 2005 zal de tweede training eenkomst over de opkomende scheepsbouwmarkt deze tot wederzijdse voordelen leiden. HME- ‘Calculeren in de Maritieme Maakindustrie’ van in Brazilië. Tijdens deze informatiebijeenkomst bedrijven willen graag samenwerken met start gaan. De deelnemers leren niet zozeer presenteren verschillende bedrijven (waaronder kennisinstellingen, mits er van tevoren goede één specifieke methode van calculeren (ieder Bosch Rexroth en Inter Ocean Shipping) hun afspraken worden gemaakt over kenniseigen­ bedrijf is immers anders), maar juist de essen­ ervaringen op de Braziliaanse markt en wordt dom. tiële principes van een goede calculatie. Sterke gerichte marktinformatie gegeven. Deze infor­ punten die uit de evaluatie naar voren kwamen, matiebijeenkomst is een goede voorbereiding Maritime Innovation zijn de opbouw van de training, de duidelijke op de missie naar Brazilië (zie hieronder). A w ard 2 0 0 5 uiteenzetting door de trainer, de afwisseling De inschrijvingsperiode voor de Maritime tussen theorie en praktijkvoorbeelden en het Handelsmissie Brazilië Innovation Award 2005 is gestart! De Maritime zelfstandig denken. De training is een initiatief HME organiseert van 14 t/m 19 maart 2005 Innovation Award is een uitstekende mogelijk­ van HME, VNSI en HISWA. een handelsmissie naar Brazilië. Tijdens deze heid om de concurrerende kracht van uw orga­ missie worden Rio de Janeiro en Sao Paolo nisatie te laten zien. Met uw deelname helpt u Noord-Nederland: bezocht en verscheidene seminars, matchma- de Nederlandse maritieme industrie haar Mini-symposium ‘Total Cost of kingprogramma’s en bedrijfsbezoeken georga­ kwaliteitsimago uit te bouwen. Bovendien staat Ownership & Design to Maintain’ niseerd. Deze missie is met name interessant de award garant voor veel (inter)nationale publi­ De toenemende technische complexiteit aan voor bedrijven die actief zijn in de offshore en citeit; de eerdere winnaars kunnen dat beamen! boord en het varen met kernbemanningen bedrijven die nieuwe scheepsbouwmarkten Heeft uw bedrijf een waardevolle innovatieve hebben Total Cost of Ownership’ en ‘Design to willen ontsluiten. bijdrage geleverd? Download dan het inschrijf­ Maintain’ actueel gemaakt. Maar wat houden formulier op www.hme.nl. U kunt uw innovatie deze termen precies in en welke kansen bieden HME-Nieuwjaarsborrel indienen tot uiterlijk 17 mei 2005. De Maritime zij de Noord-Nederlandse maritieme industrie? Op 18 januari 2005 heeft HME het glas Innovation Award 2005 wordt tijdens Europort Op 24 februari 2005 komt tijdens het symposium geheven op een succesvol 2005; een jaar vol Maritime in november 2005 uitgereikt. Total Cost of Ownership & Design to Maintain’ nieuwe activiteiten op de gebieden Export, aan de orde hoe producten met optimale Innovatie en Kennisoverdracht. Martin Stopford Clustervorming voortstuwing inzetbaarheid, betrouwbaarheid, functionaliteit (managing director Clarksons Research) Op 20 januari 2005 zal de tweede COMPOSI­ en onderhoudskosten bijdragen aan lagere verzorgde voorafgaand een presentatie over TIE -workshop over voortstuwingscomponenten Ievensduurkosten van een schip. nieuwe ontwikkelingen in de scheepvaartwe- en -systemen plaatsvinden in Meerkerk. Deze reld. Een goede start voor elk bedrijf dat ook middag zal in het teken staan van de ontwikke­ S em in ar het nieuwe jaar weer maritiem actief zal zijn! lingen in de West-Europese voortstuwings- ‘Marktinzicht Offshore’ industrie. Naast het weergeven van een Op 3 maart 2005 organiseert HME het seminar Contactpersonen HME samenwerkingsmogelijkheid geven twee reders ‘Marktinzicht Offshore’, waarin ontwikkelingen Branche: Martin Bloem ([email protected]) (Wagenborg Shipping BV en Jan de Nul) en een in de offshore olie- en gasindustrie worden PR: Linda te Veldhuis ([email protected]) toeleverancier (Maprom Engineering BV) hun gepresenteerd. In één middag wordt een beeld Innovatie: Diana Mulder ([email protected]) visie op dit thema. De workshop zal afgerond geschetst van ontwikkelingen in de offshore Kennisoverdracht: NickWessels ([email protected]) worden met een forumdiscussie en een borrel. industrie. Met name zal geprobeerd worden Europa en Amerika: Henk Gennissen ([email protected]) Dagvoorzitter is Lammert Neut. boven water te krijgen hoe men omgaat met Azië: Nadine The ([email protected]) onderhouds- en inkoopprocessen en wat van Workshop classificatieregels toeleveranciers wordt verwacht. De vereniging Holland Marine Equipment in de herhaling behartigt de belangen van de Nederlandse Op 3 en 10 februari 2005 vindt wederom de Export 2005 maritieme toeleveringsindustrie door verster­ workshop Toepassing Classificatieregels voor HME organiseert nationale paviljoens op de king van het kwaliteitsimago, stimulering van elektrotechnische ontwerpers’ plaats. Ook nu volgende beurzen: Inmex China (11 t/m 13 innovatie en bundeling van knowhow. Indien u zullen Erwin Poortvliet (Bureau Veritas) en mei), Nor-Shipping (7 t/m 10 juni), Neva 2005 nog niet bent aangesloten, vraag dan Martin Gerard Vromans (Lloyd’s Register EMEA) (26 t/m 29 september), Kormarine (5 t/m 8 Bloem naar de voordelen van uw lidmaatschap.

Kijk op www.hme.nl voor meer informatie en aanmeldformulieren voor alle door HME georganiseerde activiteiten. ProductInfo

Nieuwe zelfinstellende condens- Alewijnse ALVAS: pot met bimetaal binnenwerk bridge to the future

Econosta Nederland BV heeft een nieuwe condenspot op de markt gebracht. De condenspot SMC32 is voorzien van een ge­ patenteerd bimetaal binnenwerk dat zich over het gehele drukbe reik automatisch instelt en ervoor zorgt dat de verzadigde stoom kromme nauwkeurig wordt gevolgd. De nieuwe condenspot, fabrikaat Spirax Sarco, is geschikt voor een maximale druk van 32 bar. Door het grote drukbereik kent de condenspot niet alleen een breed toepassingsgebied, maar kan ook met een geringere (onderdelen)voorraad worden volstaan. De maximale bedrijfstemperatuur bedraagt 350°C. De SMC32 leent zich onder meer voor niet-kritische stroomtra- cers en andere toepassingen waar een onderkoeling van het con densaat tot 25° C toelaatbaar is. De onderkoeling leidt hier tot minder dampstoom en daarmee tot een besparing op het energie­ Alewijnse Marine Systems pendent equipment and in­ verbruik van circa vijf procent. Daarnaast kan de condenspot presented a totally new multi tegrates seamless following worden ingezet voor de ontwatering van hooggelegen stoomlei- functional bridge concept at systems parts: GPS/DGPS, dingen met enkele meters toevoerkoelleiding. De SMC32 wordt Rotterdam Maritime 2004. Gyro compass, Speedlog, verder toegepast in de petrochemische industrie voor tankspira During the trade fare the Autopilot, Echosounder, lenof heaters van olieopslagtanks. bridge was on display showing Anemometer, Weather fax, Het werkingsprincipe van het bimetaal binnenwerk is gebaseerd an ingenious automation sys­ AIS, VDR, M E control en op het verschil in lineaire uitzettingscoëfficiënt van twee meta­ tem. Though the bridge Con­ CCTV. Every thinkable len. Verwarming van het bimetaal heeft een buiging van het me­ tained the process control for a automation system on taal tot gevolg die evenredig is aan de temperatuursverandering. suction hopper dredger as board can be integrated into well, it is applicable for all the ALVAS platform. Op basis van dit verschijnsel wordt de shipping segments. The Ale­ Alewijnse Marine Systems klep van de condenspot automatisch wijnse ALVAS multifunc­ accompanies this process bediend. De SMC32 kent daarbij tional bridge characterises it from design up to and in­ geen stoomverlies en selves by integrated worksta­ cluding service and mainte- zorgt automatisch en tions for X-band ARPA snel voor een betrouw' Radar, S-band ARPA Radar, bare afvoer van bij Conning, ECDIS, DP/DT, For more information: voorbeeld lucht, niet- AMS and also for process au Alewijnse Marine Techno­ condenseerbare gassen tomation. The ALVAS bridge logy BV en grote hoeveelheden is designed from the view of Mr. Frits van Loosen koud water bij start-ups. one man bridge operation and Energieweg 4 6/g is fully compliant: with the 6541 CX Nijmegen De robuuste SMC32 is voorzien van een smeedstalen behuizing classification societies. The Tel.: +31 (0)24-3716571 en is bestand tegen vorst en waterslag. Het deksel is met slechts bridge is based on a redundant Fax: +31 (0)24-3716570 twee bouten op de behuizing bevestigd. Deze toegankelijke con network concept. ALVAS E-mail: [email protected] structie zorgt voor een wezenlijke vereenvoudiging van het functions with supplier inde­ Website: www.alewijnse.nl onderhoud aan de condenspot, welke tevens is uitgëvoerd met een geïntegreerde zeefplaat. Om tegemoet te kunnen komen aan specifieke eisen ten aanzien van procesonderhoud en -controle kan de SMC32 optioneel worden geleverd met een Y-type roest- De SMC32 van Econosto voldoet aan de vereisten van de Euro­ vaststalen filter. Optimale proceszekerheid wordt geboden door pese Drukrichtlijn 97/23/EC. de mogelijkheid om het Y-type filter te voorzien van een Spiratec Voor meer informatie: lekdetector-sensor. Econosto Nederland BV Maritiem De SMC32 condenspot laat zich eenvoudig aansluiten. Voor de De heer C . W.P. Zorge procesaansluiting staan verschillende mogelijkheden open. Zo Postbus 8988 kan worden gekozen voor 1/2”-, 3/4”- of l ”-boutaansluiting 3009 T J Rotterdam met binnendraads BSP of NPT. O f er kan worden gekozen voor Tel.: 010 -2841100 1/2”-, 3/4” of r ’-lasaansluiting (lassokken of laseinden) of Fax:010-4516851 DN15-, DN20- of DN25-flensaansluiting conform DIN PN40 E-mail: [email protected] ofANSI 150 en 300. Website: www.econosto.nl New automatic viscosity control system

Because this automated sys­ For more information: tem has no moving parts, the Alfa Laval Benelux BV

■ ' v Viscochief MKII does not de­ Mr. Dennis van der Toolen mand the close monitoring P.O. Box 40232 and spare part replacement 3504 AA Utrecht that is required of convention Tel:+31 (0)30-2488211 al systems. This low-mainte- Fax: +31 (0)30-2414789 nance System also has long E-mail: netherlands.info@al- maintenance intervals and falaval.com does not require frequent Website: manual cleaning. www.alfalaval.com/benelux Ship engines simply can’t per­ the temperature in the heater form efficiently if the viscosity to correct any deviation in vis­ of the fuel oil doesn’t match cosity. This ensures efficient the specifications of engine fuel combustion and optimum Airborne Elevators ontwikkelt lift manufacturers. The new fully power output. voor hefbare stuurhuizen automated Viscochief MKII The process controller has two from Alfa Laval provides the standard modes of operation: right viscosity at all times. diesel oil (DO) and heavy fuel Een compleet nieuwe personenlift voor binnenvaartschepen met That translates into optimal oil (HFO). It easily handles één hefbaar stuurhuis. Dat is wat de firma Airborne Elevators engine performance, reliable the transition from one mode heeft ontwikkeld. Met behulp van deze lift kan men vanuit de operation and the opportunity to the other, controlling the woning naar de stuurhut zonder dat men door weer en wind bui to avoid unnecessary wear on complete changeover function tenom over een smalle trap moet lopen. Ook een ruimteverslin vital engine parts. of the three-way valve. To en­ dende, vaak gevaarlijke binnentrap is niet meer nodig. Voor Upgrading a viscosity control sure continued operation binnenvaartschepen geldt de regel dat men geladen vanuit het system with the Viscochief should a system problem oc­ stuurhuis 350 meter voor het schip zicht op het water moet heb­ M KII provides optimal en­ cur, the EPC 50V has these ben. Om maximaal gebruik te: kunnen maken van de ladinghoog- gine performance and protec­ and other self-cure functions: te van het schip heeft men stuurhuizen ontwikkeld die hefbaar tion of your investment. Ideal automatic changeover from zijn. Een lift in een hefbaar stuurhuis vereist wat de technologie for upgrading existing booster HFO to DO at heater failure; betreft meerdere innovatieve oplossingen. Het is namelijk een lift systems equipped with con­ automatic changeover to tem­ waarbij de liftschacht zelf ook verticaal beweegt, een liftconcept ventional capillary viscome­ perature control upon detec­ wat in nog geen enkele toepassing gebruikt is. Airborne Elevators ters, this solution delivers fuel tion of a viscosity sensor fault; is als leverancier van liften voor schepen gespecialiseerd in het re­ oil to the engine at exactly the and emergency operation of aliseren van afwijkende eisen. De lift heeft in het stuurhuis geen right viscosity. The viscosity electric heaters. schacht. Het vloerluik waar de lift doorheen gaat, opent en sluit transducer provides highly ac­ In addition to comprehensive automatisch en als de lift op de laagste verdieping staat, is de ge­ curate measurements, be­ monitoring of a broad range of hele stuurhuisvloer vrij. De lift is zowel te gebruiken met het tween 0 and 50 cSt, based on functionality from the control stuurhuis in de hoogste en in de laagste stand. Voor het toepassen the torsional vibration of a room, the EPC 50V enables van een lift in het hefbare stuurhuis op tankers is het noodzakelijk pendulum in the fuel oil. The full control from any remote dat de schacht en dus ook de lift gasdicht is. Door de zeer beperk­ damping of this electrically location. The process con­ te ruimte in de lift heeft deze vereiste ook weer technische gevol­ controlled vibration is directly troller displays in clear text gen. Er zijn bijvoorbeeld zeer compacte gasdichte liftdeuren ont­ related to the viscosity. This process parameters, alarms wikkeld, omdat deze niet standaard verkrijgbaar waren. achieves the most accurate vis­ and other data, such as run Voor de kennis van hefbare stuurhuizen wordt samengewerkt cosity measurement available. times, the viscosity value at met de firma Kampers uit Puttershoek. Kampers is een gerenom­ Smart automation ensures fifty degrees and position of meerde leverancier van hefbare stuurhuizen in Nederland. that the actual fuel oil viscosity the steam-regulating valve. meets the demands specified The controller has two remote Voor meer informatie: by the engine manufacturer. analogue outputs for viscosity Airborne Elevators The intelligence lies in the and temperature. Using stan­ Erik Heybroek Viscochief M K II’s new EPC dard Profibus and Modbus Postbus 442 50 V process controller. communication protocol, the 8440 AK Heerenveen The EPC 50V powers the vis­ controller can be connected to Tel.: 0513 684 442 cosity sensor, provides vital central automation systems. Fax: 0513 684 815 process information and en­ The, Viscochief M KII has E-mail: ables activation of control been designed so that it is easy ë. heybroek@airborne - functions from a remote loca­ to integrate into any existing systems.nl tion. The process controller installation. No welding is re­ Website; automatically raises or lowers quired. w'ww. airborneelevators.com VNSI

ALV/ Beursdeelname sprak over het rapport Made de opleiding geheel onder de VNSI kan terugkijken op een in Holland III en de implica­ verantwoordelijkheid van IN ­ succesvolle Algemene Leden­ ties voor de Nederlandse HOLLAND. De instroom­ VNSI vergadering (ALV) en beurs- scheepsbouw daarvan. Fred cijfers over de vakscholen zijn deelname eind november Busker (voorzitter VNSI) be­ slechts genoemd wanneer er De Vereniging Nederland­ 2004 tijdens Rotterdam Mari­ sloot de bijeenkomst met de sprake is van leerlingen se Scheepsbouw Industrie time. Tijdens de ALV spra­ jaarrede. De presentaties van ‘scheepsmetaalbewerker ni­ (VNSI) behartigt de belan­ ken Jules Theeuwes (hoogle­ de sprekers zijn na te lezen op veau 2\ gen van de Nederlandse raar economie Universiteit de VNSI-website: maritieme maakindustrie. van Amsterdam) en Luuk www,mm.i.nl Maritieme Innovatiedag Zo ondersteunt VNSI haar Blom (lid Tweede Kamer De VNSI-Timmersprijs voor leden op het gebied van PvdA) over de Industriebrief. Instroomcijfers scheeps- het meest innovatieve mari onderwijs, arbo en milieu, Erwin Rexwinkel (Deloitte) bouwopleidingen tieme ontwerp wordt op 28 j a- techniek, statistiek, onder­ De instroom van nieuwe leer­ nuari 2005 uitgereikt. Dit ge­ zoek, ontwikkeling en sub­ lingen stagneerde in het beurt tijdens de Maritieme sidies. Daarnaast werkt schooljaar 2004-2005. Dat Innovatiedag bij het Konink­ VNSI intensief samen met blijkt uit onderstaande cijfers. lijk Instituut voor de Marine organisaties die actief zijn Een kleine toelichting op het in Den Helder. Tijdens deze in de branche. Speciaal overzicht: Vakschool Scheeps­ dag worden ontwerpers in de voor ondernemingen die bouw Kootstertille (VSK) is gelegenheid gesteld een voor­ niet het werfbedrijf uitoefe­ een samenwerking aangegaan dracht over een vernieuwende nen, maar wel belangen me ROC Friese Poort Cen­ ontwikkeling te houden. Ook hebben in de scheepsbouw- trum Vakopleiding. De oplei- studenten van Technische industrie bestaat het geas­ dingslocatie is ondergebracht Hogescholen en Technische socieerde lidmaatschap. in Leeuwarden. Hogeschool Universiteiten kunnen aan de Lid of geassocieerd lid zijn Rotterdam (HRO) en Hoge­ prijs meedoen. De beste voor­ van VNSI heeft voordelen. school INHOLLAND (on­ dracht wordt beloond met Zo heeft VNSI met een der meer Haarlem) hebben de €3.500,-, aantal organisaties contrac­ opleidingen schéépsbouw- Onderwerpen die tijdens ten afgesloten die hun kunde samengevoegd. voorgaande edities van de diensten tegen gereduceer­ Het nieuwe opleidingsinsti­ Maritieme Innovatiedag aan de tarieven aanbieden. Fred Busker (voorzitter VNSI) besloot de bij­ tuut is gevestigd in Delft en de orde kwamen, zijn na te le­ Kijk voor meer informatie eenkomst met de jaarrede per september 2005 valt zen op: wimavnsi.nl. over het lidmaatschap of ‘member benefits’ op: Marweb www.vnsi,nl Vakscholen (Lid)bedrijven hebben regel­ TeC Amsterdam 1 matig vragen op ontwerp-, be­ ROC Friese Poort Centrum Vakopleiding, Leeuwarden 9 drijfsvoering- enprojectgebied. de maritieme maakindustrie Metaal en Scheepsbouw Opleidingen, Groningen 5 Het door VNSI opgerichte hebben vervuld. Technisch Opleidings Centrum, IHC Holland Kinderdijk 4 Marweb is een bureau dat hier­ Het bureau bemiddelt voor Stre@m Opleidingen, Schiedam 8 voor een oplossing kan bieden. bedrijven die een tijdelijke Scheepswerf Peters, Kampen - Marweb richt zich op manage­ kracht met ruime werkerva­ Vakopleiding Metaal, Nijmegen 3 mentfuncties in de scheeps­ ring op één van bovenvermel­ Keppel Verolme, Rotterdam-Botlek 4 bouw, maritieme dienstverlening de gebieden zoeken. Voor Scheepswerf De Hoop, Heusden 6 en maritieme toelevering. meèr informatie kunt u con­ Scheepswerf De Hoop, Lobith - Werkgevers worden in contact tact opnemen met VNSI, Ju ­ VAKwerk, Middelburg/Vlissingen - gebracht met (ex-)werknemers dith van Akkeren, e-mail: Merwede Shipyard, Hardinxveld-Giessendam 5 die een managementfunctie in j. vanakkeren@imsi. nl Marinebedrijf, Dén Helder 5

M BO niveau 4 Scheepvaart en Transport College (STG), Rotterdam 10

H B O Scheepsbouwkunde Delft 55

'I'l Dcllf M aritieme T echniek Bacheloropleiding 50 Masteropleiding 9 SCHEEPSBOUVy NEDERLAND VNSI V i.' r u-i ii cj 111 £ N ' j d e r f a r d ^ e 3 c li e n p a b u it w [ n cl u 3 E r i c lede*! Oriiini:w B.'-’ HuC-jSrtiJMi'il MarHto'tit i>?lii'iii-^ ii!i;^,-i Awbonrr Yacht rqmnrrcal Wannctcdrijf.Drjisic PLallD'ir & Nsriauraauw AWaSflefDfail V*rJ-i1CijHtn3 & V, H V lA^AS Weir ^JUaaaeidai B.V Jsi >j ! SlIih^ jsLlhj.v D V. IF3 Nsll ^ilai J i B V £dK!rpsw«rJ t Amtinchr hi V hirr7r;r>trn l-talland li V, it n:A Hh paina ng Scn'ioe A*iOl& HoiSf -1 R V S v I l t O i h hi(-*$ir BV INC BSW I-F03.K : A iris Gv'idse- Ei.V Ni?slti:i D V. S^(Mjpflbaj^und|g Eli t?u He rrau Am r.lrirlnri !=nir htapar U V t)ranp'*io+!->:hc:"pirri[;*Ttic '± \ ' J^njon t!.V rtfWCJ if Htt PscUdce Prohi^fc B.V JhJIf Nerlhsrfenda R V i3:kr-jei,w Sb~c£>ja Q.V Pjqhies Sle-lEndair E.V. Krtlhg C^irp'e*w:Drsi' M w j's Hmrciioasn H V ti n h g fr:i ijir r t F e : rs E V . KLC Klanrw CatKJharin a V sv 9hi|4£rde E V. K ir'* 1 kli>t W wtJv G'aeu B V KiieepsiiVEiven Gsbc G. ii H. GihElce Marneto-JA13 .V . L-i-a-j-rf Cda* D.V. H V tifihfilfinpiiisrl H V hicioerahr.^vir: I r / i i r, H«-"i]L=i1 hr k-MI-A SchsepwjBrt L.J. Bosr &ied,« h ! b.V 5sdeei&^« ro? Seh se' B.V. LogteVfllSP BV SdieEpowEif Jac. sen Elreajcr SV. S=idi n Shicr=fLjr B.V Mi'.RIN -.vkr. i’JlHi.v.irrj.r* Fi V S cJi eesK.* &r BJjot. n v r.lsrr ¥"■¥) W-S-WQATisn- HV 5tkij :ltpa:a!t B.V. S11 .Is SlI c .V . D: Mfllti Kli i i Kli ':f yarns Sd-ieEpsv«^ h'‘n C . ClLilE^d'h BV, Tmdrli B V. ATdslnj f/.'a_alisn-e. T^nmsli Oeacn Shi^-srS P V P V "itGTi&'.verr r«^lisl' MaBlifirShlp Cer+al :i ‘JuaU'f 5 f« B N V. SuhetjfjspwTWksoj BV FhTsisILh B V Cc-rad-in IrtcTolionai B.V. Vahardng Slupyzrcs a V. Na'.'ogc. U.'i. ■|$H-hjri nnedjjlns Fqulprr^'i) ^Qi-i?r'ii>3 Hprlrgen s v WFSFf Spheeppfjvinnl?nr3?i Darren Shp'epar Ralteccaii B.V. ScheeprjiEff Vbcruil B.V. Na^TTw^ B.V Van drrh Yard VHSrAi Mj b.-.' Numanck C^rlTurr Lirr-r. rq rr BV. - N lilViftYSM P- ■^■'i vw i-^y B V G t«iu4 Tech^Ml -rtjftinfi BsMms P V llrts id a r Jnlsa T'snl rtii^sra Sh pt^paf N.V! i j j s d t a d v « b j eau Raa^ ii L'oa:: O .V. - V-jw i*1; q , T DftM Warn' RaHfirr. E V Dflrwn Shtn^ tfcBtiiojni 0?5l?’JL'-;il?t-n.lK RaiHJitad rtedtflarud B V. Darien ShprJTls GoHnchfn .‘.LGCON S.V. £Ual*ijbedr.jf RIAM E.V JKr-wn gh F^icfc. (JiTJifl Aha I Si«’ r’snfti.r B V FlrklfirhBnnt - V Dai-tan Slippd-ck Hardi■'lK^>±ld AIjL(.-jj* Jd Mu-3y BV. RiliS-RlOVOe kirn he B^islu^ B.V □amen :':h p.'j;::: I luugsiard *rtince yurnt ri D V. G A -:C D 'J t l t i y a n ] K Clsin-#.! *113? ir^cs B.V. TE(.‘.I- & jTH If(B*£ll1 Fd!L&-Ef-'lli: Q.V. A lla s S « i v -j *: <5i L t y B .V S^d -eiiU'/aa Le'i uai b^^jiL Cdlayb icf>e:ptw=r Gserirran U.V S'cre-ujdc tf erEna Bedr|WEfi u.v. ^ i s f Co'isJllar-s i H n a ir« n r5 U.V C a t :h F, y RUSM^ H v &^ “ M i Uec-v* L^righng:;. NAtsvsrffiivli R V Schaepswur Tjiav«' B.V C c 1 Dl’t ' Maur-tf Sika Neiiedard B.V Van {j-cvcasian 5 SchMpsiwr b V. H iid P 5 t m :.v j IJnr i " t! V. &.V. c-lM t& K O f1 hosts 66 f; 'J ROOM V6M i 5TI Ei>3hatti^ P V A, & L I Icevnar B.V. Uvi jro B.V. £-'o:H BrLr~vv2rk B.V. bahREpownri Hoagcfwoard U.V BuccMar Kiyuik A Harro-Mla; B V S-J ' Cw Ho m B V CAPE G « ^ :E V ’ LO Hsl-tffid CrMnrda B V StdiecfKwer De 11■:■:■ = Loanh D V. CenlEf Line Tc'_','> B&3 11 O'1:1 rp D.V 'ii.'vi't I >ri Hri.ip’ f$ch f\1ar"i] H V '.'jKry ::n rflis& s ira^inr. H 'J I Irrifiiiht-F] ■tC HsilflrnJ fi V. CUMARIIVE ' UGS dC Mrtland Deui'he-' Diedgsrr. CCL” A SurvEys B V. VESA Mosl sr -lepe rcLinrsk HC Hr. IjM nfc.rg.-ir? l-'id":V-J-4.rrj:i ■.■>(-.[JjyVuvl|! S 7 ' B V ' ■■'rK-i r.iv. i .; H V dC Hu lai J Pai Is I- St* vises ^CiliMlfl MnJti :j-i; BV. Vbi: iJdl Ve>iJa 11 Tp'diil f Sv^:n« lEiahiD B.V. LdarcGn VPG Sartsepsserv os B.V S V r>- h:=i=;p fjijrriF.lBr FihJph Mf^rr) ii Tra ^lrt r.l IRFiUn Y+ hM-r ' 11. ’'.i'H ::|i| >r B.V FC^UM&Vtn: ' '■Avk E' urtseiTi^ RiUeidani B.V jc-rir Koanicr :l V I- c r d r r B n jrh c J 1 t l a r r c id - « ! ] sbg-hvkuadip Iduccu Zccteh ^.'i. Sdieep&.wr1 '.'K I. T. LfeMn F V FhlVBtxufflewten _u vl Gi S.V. I ivrrr.isi.T if R^llsrdair fJ.V VHSI ynnTch.v.jpi U l: \1s ;3 H- V. hole- BV. Mannsi &Eiykrs H^r-iaavcHa*-! ^L- ? i | k.hii HeogMbipJ B.V l-i “ vl 11 Eyi^|.-e B.V Piji-.Oj^ J SS; ?.Tn AC iT-.wlti t w Maa: Sin pyard Wjlrrhuii-cn 5 V. lloqss!;1!» HH0LLANDBEIH _ei.. JD7^)S5aT1Q5 =-:j-p-r . r.r r/aashrachr N V. tfchCij£iF,rrnLi,vkiirjij l-sn- .".'OVi!.:-! 1' HHi B.V, E-m*l litfoffiwrol.rt Uw vakblad nu ook online: www.swzonline.nl

Links van maritiem georiënteerde bedrijven en instellingen ■ Actueel nieuws

5CHIP& M a i' I I ■) T d e h i! I I o a v

*.VlV±l 1M1I rl^ll')

:iii iiiii!i .1 tvi JI n nw n l» - ïl -H Zwr qnïPf *1 ZctlqveiH tn?t*r£lpBi ÏM h ia H fï .sji kM-eLiii iZl-riirlici. H ish .«.11-:, XaiibLii-J mi ^ünaiCKM fi'i rttO‘1 r« - » 9K(K«^t4>Cï'M fl II H -atyjlE£6i ^ Ir iV i ■ II n-: - a i p - a i l n v

I r .I « .- ■ h\U Am eb urftiiafe TMiWifLun: Aftir .5 jS"§ 1 pSTPttiRN*, Anül Hfj VP Dryidicr-Jiisr ïr m a H lg il fcu 3 a r*: rr? rar-pary. L.». «;-:- •.*■:: -i : ï I .rawntw NIS valtslj in p w u u i Mnrinn r.fi A rrww,rïV«,‘ k Sik h:p. iiVSfr n . 1? K M T Lik, ■/-■lJ-3" j r hültviikv ciK-i E LD E -j u e d t + s h i d:-ar rabuiQ H L'v t ba iv i l iL l3-- £».! du :■ alibwiizcJtefc niir evan ^alHnin, LLU TC’i ' i i ÏWISIV/ K<-* V u r t i K f i i p F ü M -.MM h u l J e u r L2PH POJWi Ü H p ro H * »* ■-■>:■" dC k -jft V* * *<171 ÖMï J BACEfi, cain va” hr*rac+i V’in irid a n ■M ark-arx. I r«*c*-v>» .\: 1 Lw ■ ! Toegang tot het ryke archief van Schip & Werf de Zee

De laatste vacatures in de maritieme sector

Informatie over adverteren en abonneren

www.swzonline.nl Verenigingsnïeuws

In Memoriam Voorgesteld door P.H, Verder zien wij uit naar een Wij kregen bericht van het Noordenbos goed verenigingsjaar en wen­ overlijden van de heer J.A. Pi­ Afdeling Rotterdam sen u en allen die u dierbaar et. Hij was ruim 42 jaar lid. zijn een goede gezondheid, Op 10 oktober overleed de R. Jonker voorspoed en geluk. heer J J. de la Fuente, lid sinds Directeur/Eigenaar de oprichting van de afdeling JM CE BV-Zwaag Namens het hoofdbestuur, Antillen. De heer J. Stigter, Lange tuin 144 J ack Stuifbergen, algemeen se­ oud-directeur van de Hoge­ 1689JHZwaag cretaris a.i. Koninklijke Nederlandse school Dordrecht, overleed op Voorgesteld door S.A. Zeegers Vereniging van Technici 11 november. Hij was 48 jaar Afdeling Amsterdam op Scheepvaartgebied lid. Op dezelfde datum over­ leed de heer H, de Vries, 61 R. de Meij Royal Netherlands Society j aar oud en 16 j aar lid. Hoofd Technische dienst- of Marine Technology Op 15 november overleed op GVB Veren Amsterdam 72-jarige leeftijd de heer J.H. Aambeeldstraat 8 Nieuws Blok, oud algemeen directeur 1021 KB Amsterdam De afdeling Noord organiseert van Vlaardingen Oost. Hij Voorgesteld door S.A. Zeegers in 2005 de algemene ledenver­ was 46 laar lid. Afdeling Amsterdam gadering en tevens de uitrei­ king van de Schip van het J aar Ballotage Nieuwjaarswens Prijs. Een en ander zal plaats­ Aan het begin van 2005 zien vinden in Lelystad op 28 mei Voorgesteld en gepas­ wij weer uit naar een vereni- 2005. Nadere bijzonderheden seerd voor het JUNIOR gingsjaar waarbij allerlei acti­ volgen nog. LIDMAATSCHAP viteiten worden ontplooid, in alle afdelingen interessante en Maritieme irmovatiedag M. van Dijk boeiende lezingen worden ge­ De VNSI-Timmersprijs voor Student Scheepsbouwkunde- houden en aantrekkelijke ex­ het meest innovatieve maritie­ HS Inholland Delft cursies worden georganiseerd. me ontwerp wordt op 28 janu­ Henneland 8 Wij hopen dat vele leden de ari 2005 uitgereikt. Dit ge­ 1541 N T Koog aan de Zaan lezingen zullen bezoeken en beurt tijdens de Maritieme In- Voorgesteld door S.P, Dill aan de excursies zullen deelne­ novatiedag bij het Koninklijk Afdeling Amsterdam men. Instituut voor de Marine in Voor dit jaar is ook weer de Den Helder. Tijdens deze dag Voorgesteld en gepas­ uitreiking van de KNVTS worden ontwerpers in de gele­ seerd voor het GEWOON Schip van het jaar Prijs ge­ genheid gesteld een voor­ LIDMAATSCHAP pland. Dit zal gebeuren tij­ dracht over een vernieuwende dens de Algemene Ledenver­ ontwikkeling te houden. Ook N, Bentley gadering, die wordt georgani­ studenten van Technische Rig Superintendent Pride seerd door de afdeling Noord Hogescholen en Technische Do Brasil en zal plaatsvinden op 28 mei. Universiteiten kunnen aan de Kalmoes 6 De planning voor de Maritie­ prijs meedoen. De beste voor­ 2811 EB Reeuwijk me Ontmoetingsdag staat ook dracht wordt beloond met Voorgesteld door P.J.S. Kok weer in de agenda. De eerst­ 3.500euro. Ontwerpen die tij- Afdeling Rotterdam volgende activiteit in het nieu­ dens voorgaande edities van de we jaar is de Maritieme Inno­ Maritieme Innovatiedag aan W.H.A. Blok vatiedag, die samen met de de orde kwamen, zijn na te le­ Opleidingscoördinator HS VNSI wordt georganiseerd bij zen op www.vnsi.nl. Voor na­ Inholland Haarlem het Koninklijk Instituut voor dere informatie kunt u contact Bruno Klauwersstraat 15 de Marine in Den Helder. opnemen met VNSI, Judith 2082 GM Santpoort-Zuid Bovendien zien wij uit naar van Akkeren, tel.(079) 353 11 Voorgesteld door D. een verenigingsjaar waarin wij Voor meer informatie: 65 of e-mail: info(5ivnsi.nl. Schuurman weer elke maand kunnen ge­ Afdeling Amsterdam nieten van de artikelen in ons KNVTS Scheepvaartdag Hogeschool lijfblad Schip en W erf de Zee. Mathertesserlaan 185 Zeeland J.W . Dekker Wij zien ook uit naar een vere­ 3014 HA Rotterdam Zaterdag 19 februari 2005 Executive Director nigingsjaar waar wij regelma­ Tel.: 010-2410094 Corporates Affairs tig met elkaar contact hebben Fax:010-2410095 Open DagenSTC Rotterdam DamenShipyards Gorinchem om over zaken van gedachten E-mail: Vrijdagavond 21 januari 2005 Binnendatiseweg 40 te wisselen die van belang zijn secretaris. kn?ts@planet. nl Zaterdag 22 januari 2005 3381 GC Giessenburg voor ons en onze bedrijfstak. Verenigingsnieuws

Agenda lezingen januari/februari 2005

KNVTS Afdeling Noord BAF 3V 1 februari 2005 Maritieme Expertise BUTTERFLY VAIVLE Stadsparkpaviljoen te Groningen, aanvang 20.00 uur ïh' l'w ; 'Hiidij i>:p d'ii uti- : ü:■ ij-r l w ■ L>: I-; ■ iivii-iii .i*- >;1.1: Ik.u'i,' ■iM V.iirLitii.ij'tHjcrp, 1 ti-:rnrl >: KNVTS Afdeling Amsterdam !«n Tïfl^n"H !kK .'H'ATjrk«n au' -jrAi:!nHlL«'KH * i : i i i h i i i 19 januari 2005 Energievoorziening op de lange termijn "Kir .Lu 11 ! .rL-ls* ■jchJ-JM h&Df iM M M in ^ c n p 1 ï (cnn-:!-*ïiï_>>:njr.-|-r; 09 februari 2005 Onderzoek naar schade in de transportketen '.h fin .-.■LijiJii hj' hL" K ksurrincrt; Nova College te IJmuidm., aanvang 16,30 uur i*KSV &aa:lrk Lt\i Acn.4lgcn npanwe«Meina & d». ■ / v ----- 11 r H'k ¥> i:H'llr^: n'ni.ih ' lik i l ■ .4':l IÎ-hi**.!]. KNVTS Afdeling Rotterdam “i>T11; ■ H'1 1 iT ni- 1 :lft 141- i::l -::l- nulir H.4J- -u m» i.h jIV 27januari 2005 Risico-, analyse - en onderhoudsconcepten van cirten 1 ».Î-Iv ravte vtf •;.w xrr. nrrjrl h machinekamerinstallaties 24 februari 2005 Jaarvergadering windturbineparken offshore Delta Hotel, Maasboulevard. 15 te Vlaardingen Aanvang lezing 19,45 uur vanaf 17.30 uur aperitief en maaltijd KNVTS Afdeling Zeeland 20januari 2005 Ship Recycling EAF BL1; 17 februari 2005 Wartsila (Onder voorbehoud) l>,ï pJi ln-,r Hotel Piccard, Badhuisstraat 178 te Vlissingen., aanvang 19,30 uur

Iih I'w .-Smim Samenstelling afdelingsbesturen:

Afdeling Amsterdam F.W . Hogendoorn lid A.Th. Interna lid, tevens HB-lid T, Lantau lid

L.J. Neut voorzitter, tevens HB lid 'hiï Lirj 'i. C-tJ-iliuul Korra'iJ'T.'T: " - i B i Wrn-ç 1 J.P. Stuifbergen vice-voorzitter Ih L . U l Ü L - 4 Éfë tü Fui.CUi-^lliiiUliï SA . Zeegers-Manck secretaris k l w a s.-nU . irn-^luJEAVil R. Zomerdijk penningmeester Afdeling Rotterdam ing. P. Boekel secretaris, tevens HB-lid ir. H. Boonstra vice-voorzitter ir. B. Daman lid ir. R.K. Hansen voorzitter ir. A. Kik lid ir. J.R. Smit lid/penningmeester HB ing. S. Voulon penningmeester Afdeling Zeeland ing. K.J.W. Roobol voorzitter R. Boerhorst secretaris ir. R.J, deGaaij penningmeester H.M.B. denBoogert lid, tevens HB-lid A. de Groot lid ir. JE , Beerman lid E l 1. de Boer lid J.A. Warmerdam lid Afdeling Noord H.P.F, Voorneveld voorzitter, tevens voorzitter HB A.M. Salomons secretaris Sj. de Groot penningmeester Mw. M.J. Tjoelker lid, tevens HB-lid M.J.M. Houdijk lid J, Boere lid LL. Ceelen lid K. Asmus lid J.R, Arends lid Afdeling Antillen B.J.M. Brandt voorzitter Rivierdijk 425 - 3372 BW Hardinxveld J.M . Kooijman secretaris Postbus 109 - 3370 AC Hardinxveld R. Lapre penningmeester Tel. 0184-613200 Fax 0184-612654 Literatuur

SWZ-01-05-01______SWZ-01-05-03______transport, price, transit time, specific energy consumption, Yard trailer routing at a □eepwater mooring designs and other variables was pro­ deposition-limit velocity) is maritime container terminal for ocean observatory scien­ duced. A total of 157 export­ not well understood. More­ Nishimura, E. ; Imai, A. ; Pa- ce ing firms located within the over, there is a lack of experi­ padimitriou, S. Frye, D. ; Hamilton, A. ; Valencian Community were mental data that could be used Transportation Research E Grosenbaugh, M. ; Paul, W. ; interviewed from October to to study the pipe size effect on (CB 9008), 200501, vol. 41, Chaffey, M. December 1998. The modes slurry flow behaviour and no. 1, pg-53, nrpg-24, gr-20, Marine Technology Society examined were road and sea. thus on efficiency of slurry ta-4, dr-6, ENG Journal (CB 373 C), 200406, Elasticity analysis has found transport operation. Recently, This paper addresses the trail­ vol. 38, no. 2, pg-7, nrpg-14, sea transport much more sen­ tests were carried out in the er routing problem at a mar­ gr-4, ta-2, dr-3, ph-1, ENG sitive than road transport to dredging test loop of Hyundai itime container terminal, Mooring systems that deliver variations in its own costs and Institute of Construction where yard trailers are normal­ power and data communica­ changes in transport prices. Technology with an aim to ly assigned to specific quay tion to sub-sea instrumenta­ 0240350 collect information on the ef­ cranes until the work is fin­ tion figure prominently in fu­ fect of pipe size on pipeline ished. A more efficient trailer ture plans to build ocean SWZ-01-05-05______characteristics for aqueous assignment method called ‘dy­ observatories. Currently, this Hull form optimization for slurries of the Jumoonjin sand. namic routing’ is proposed. A technology is immature and hydrodynamic performance This paper describes and ana­ heuristic was developed and a technological advancements Grigoropoulos, G.J. lyzes results of these tests. wide variety of computational need to be made before such Marine Technology and 0410627;0410627 experiments were conducted. systems are ready to be rou­ SNAME News (CB 216 D), The results of the experiments tinely implemented. This pa­ 200410, vol. 41, no. 4,pg-167, SWZ-01 -05-07______demonstrated that the dynam­ per describes the current state nrpg-16, gr-31, ta-3, dr-3, Port pricing - Considera­ ic routing reduces travel dis­ of the art in mooring systems ENG tions on economic princi­ tance and generates substantial appropriate to the deepwater A method for optimizing hull ples and marginal costs savings in the trailer fleet size ocean observatory context and forms with respect to their hy­ Meersman, H. ; Voorde, E. and overall cost. The paper de­ outlines the technological drodynamic performance in van de; Vanelslander, T. scribes the development of a challenges that need to be ad­ calm and rough water is pre­ European Journal of Trans­ new routing scheme achieving dressed in order to realize sented. The method is based port and Infrastructure Re­ container handling cost sav­ moored ocean observatories as on an initial optimization of a search (CB 9624 1.200), ings for a terminal. envisioned for the next gener­ parent hull form for seakeep 200409, vol. 3, no. 4, pg-371, 0420226;0430351;0420226 ation of ocean observing sys­ ing and the improvement of nrpg-16, ta-4, ENG tems. the resulting optimum hull Pricing by ports and operators SWZ-01-05-02______0710136;0710136 form for calm water resis­ within ports is considered Lander techniques for deep- tance. quite a complex and un- ocean biological research SWZ-01-05434______0150600;0120212;0150600 transparant matter, and as Bagley, P.M. et al. Determinants of mode such it is sometimes perceived Underwater Technology (CB choice between road and SWZ-01-05-06______as archaic. This often results 7530), 200410, vol. 26, no. 1, shipping for freight trans­ Pipe size effect on hydrau­ in debates about subsidies, pg-3, nrpg-10, gr-3, la dr- port: evidence four Spanish lic transport of Jumoonjin Captive markets and the 3, ph-6, ENG ' exporting sectors sand - experim ents in a dredging and deepening of Photographic landers have Garcia-Menéndez, L. ; dredging te s t loop maritime access routes, raising proved to be a useful tool for Martmez-Zarzoso, I. ; Piniro Lee, M.S. ; Matousek, V. ; questions concerning poten­ deep-ocean biological re­ De Miguel, D. Chung, C .K .; Lee, Y.N. tial distortion of competition search. This paper presents a Journal of Transport Eco­ World Dredging Congress and/or abuse of monopolistic calculation to define the niche nomics and Policy (CB 1075 XVII W ODCON; Dredging power. This paper starts from landers have when compared F), 200409, vol. 38, no. 3, pg- in a Sensitive Environment; the most important scientific to wire gears used on research 447, nrpg-20, ta-7, dr-1, Proceedings / Central Dredg­ literature on port pricing (and vessels, and then describes ENG ing Association CEDA (CB port competition), and adds how landers have developed to The estimation of a freight C204-0115), 200410, pg-1, new empirical results while enable experiments previously transport demand function nrpg-10, gr-11, dr-1, ph-2, calculating the marginal cost only possible in shallow water using a Conditional Logit ENG of a port call. A distinction is or in the laboratory to be model has emphasised the role The diameter of a slurry made between four elements transported to the deep ocean of cost, transit time, and fre­ pipeline is an important factor of marginal costs in port oper­ at depths to 6000m. A num­ quency of shipments as deter­ in a design and an operation of ations, being costs for provi­ ber of diverse case studies us­ minants of mode choice. In­ a pipeline and pump system sion of infrastructure, costs as­ ing the authors’ landers are terviews with exporting firms, connected with a dredge. sociated with the use of the described to illustrate these freight forwarders, and other However, the effect of pipe di­ transport mode, costs for sup­ developments, transport firms were conduct­ ameter on the slurry flow be­ plying port services, and ex­ 0710136;0710136 ed and data about mode of haviour (frictional head losses, ternal costs, This material Literatuur

may constitute the basis for a SWZ-01-05-09______ing the producibility of com ods, process and equipment meaningful debate on the im­ New technology and mar­ peting ship designs and design development, fatigue strength plementation of a pricing ap itime training in the 21st features during the early stages of joints, quality assurance, proach that is grounded on the century: implications and so­ of ship design by taking into and approval. It then presents marginal cost principle. lutions for MET institutions account cost, performance, a number of recent applica­ 0430211 ; 0430211 Muirhead, P.M.P. risk, and “design for X para­ tions of newjoining techniques W M U Journal of Maritime digm” attributes. This devel­ in European shipyards. Final­ SWZ-01-05-08______Affairs (CB 9883), 200410, oped approach is a fuzzy multi­ ly, open problems and future The significance of the In­ vol. 3, no. 2, pg-139, nrpg-20, ple attributive group research needs are briefly dis­ ternational Tribunal for the gr-6,ta-4, ENG decision-making methodology cussed, The article is based on Law of the Sea for the ship­ This paper examines the im­ where feasible design alterna­ a joint effort of leading Euro­ ping industry pact of new technology on tives are conducted by a ship pean experts and will focus on Mensah, T.A. Marine Education and Train­ production simulation tech laser and laser hybrid welding, WMU J oumal of Maritime Af­ ing (MET) institutions in the nique. In this approach, an at­ adhesive bonding, and me­ fairs (CB 9883), 200410, vol. 3, 21st century and discusses to tribute-based aggregation chanical joining. no. 2,pg-lll,nrpg-ll,ENG what extent global M ET insti­ technique for a heterogeneous 0320462;0320430;0320462 The International Tribunal for tutions can enhance and en­ group of experts is employed the Law of the Sea (ITLOS) rich traditional practices and used for dealing with fuzzy SWZ-01 -05-12______was established by the 1982 through access to new tech­ opinion aggregation for the Pioneering gas turbine-elec­ United Nations Convention on nology and the use of innova­ subjective attributes of the ship tric system in cruise ships: the Law of the Sea as a body to tive teaching and assessment design evaluation problem. a performance update settle disputes between States methods within a sustainable The developed methodology is Sanneman, B.N. Parties to the Convention. This and achievable framework. It illustrated with a case study. Marine Technology and regarding the interpretation or notes the diverse standards 0120111 SNAME News (CB 216 D), application of the Convention’s and access to new technology 200410, vol. 41, no. 4,pg-161, provisions, including provi by M ET institutions across SWZ-01-05-1 1______nrpg-6, ta-1, dr-1, ph-4, ENG sions concerning the exercise of the globe and discusses the Advanced joining techniques Recent marine projects have the powers of States over ship implications for them if they in European shipbuilding extended the range of applica­ ping and the discharge by states are to remain competitive and Roland, F , ; Manzon, L .; Ku tions for GE’s LM aero deriv­ of their responsibilities and viable. The paper concludes jala, P. ; Brede, M. ; Weitzen­ ative gas turbines in commer­ obligations in relation to ships. that maritime institutions can bock, J. cial marine markets, The ITLOS is competent to deal benefit from the use of new Journal of Ship Production world’s first all gas turbine- with disputes in which a State is technology, but only through (CB 6728), 200408, vol. 20, powered cruise ship, GTS alleged to have wrongly inter­ rational planning and sustain­ no. 3, pg-200, nrpg-11, gr-1, Millennium, entered service fered with or otherwise re­ able staged growth. A series of ta-1, dr-4, ph-25, ENG in June 2000. The in-service strained the operation of a ves­ continua of technical develop­ Joining processes is an impor­ performance of the combined sel when it is in a port of the ment is provided to assist in­ tant key factor for the compet­ gas turbine electric and steam State or within the territorial sea stitutions, from the smallest to itiveness of European ship system (COGES) is discussed or exclusive economic zone of the largest, to plan for techni­ builders. They not only further in this paper. the State, In its previous judg­ cal development and growth represent a significant portion 0160131;0160131 ments, ITLOS has provided in a rational and feasible way. of the total man hour con­ clarifications of some important 0250592 sumption in hull production Bibliotheek Technische areas of the law of the sea con­ and outfitting, but due to heat Universiteit Delft cerning the operation and regu­ SWZ-01-05-10______distortions they also have a (BTUD) lation of shipping by flag States Integrated multiple attribu­ significant impact on non and other states. ITLOS plays tive decision support sys­ productive work operations, Kopieën van de hier vermei a key role in the regime of the tem for producibility evalua­ such as straightening and fit­ de artikelen zijn uitsluitend Law of the Sea Convention re­ tion in ship design ting. Those operations can in schriftelijk aan te vragen: lating to the prompt release of Ôlçer, A.I. ; Alkaner, S. ; Tu­ terfere with on-board outfit­ ships and their crews that are ran, O. ting and increase lead time and BTUD arrested or detained in a foreign Journal of Ship Production construction cost. Based on Afdeling Aanvragen port. ITLOS also has the possi­ (CB 6728), 200408, vol. 20, no. research results, practical in Postbus 98 bility to serve as a judicial organ 3, pg-147, nrpg-17, gr-3, ta-8, dustrial applications have 2600 MG Delft for the settlement of disputes dr-4, ENG been developed recently. Af­ E-mail: under other maritime agree­ An integrated multiple attribu­ ter reviewing the impact of request^|library. tudelft.nl ments and contracts, if the par tive decision support system joining processes on competi­ Fax: 015.2571795 ties to the agreements or con for producibility evaluation in tiveness, the article summa­ Bij bestelling van artikelen tracts agree to confer ship design (PRODEVIS) is rizes a number of past and on dient u het SWZ-nummer j urisdiction on it. developed to be used by indus­ going research projects with van het abstract op te geven, 8020100;8020100 try and researchers in eyaluat- special focus on design meth Maritime Search

30-Survey Thofex BV / Chris Marine ISM- Systemen, Maritiem Projectbureau Daniël Pichotstraat 10 -trainingen en manuals 3115 JB Schiedam Top (Training Organisatie Tel. 010-412 02 90 Personeel) BV # FaxOlO -413 54 69 Biezen 118 LOWLAND E-mail: [email protected] Ingenieursbureau Passe-Partout BV 2771GN Boskoop INTERNATIONAL www.thofex.nl Postbus 263 Tel. 0172- 23 60 70 Fax 0172-46 28 38 Lowland International B.V. 2800 AG Gouda Dieselmotoren E-mail: [email protected] Postbus 3036 Tel. 0182-53 83 60 verkoop en reparatie Fax 0182-5712 28 www.top-advies.nl 2130 KA Hoofddorp www .passe-partout .nl Tel. 023-557 01 01 Cummins Krukas-, drijfstang-, Fax 023-563 79 44 Aggregaten Diesel Sales + Service bv motorbl okreparatie E-mail: [email protected] www.lowland.com DBR Projects BV Rivierdijk 452 Cummins Diesel Sales + Service BV Maritieme 3372 BW Hardinxveld Galvanistraat 35 Dienstverlening E-mail: [email protected] 3316 GH Dordrecht Mark van Schaick Marine Services Tel.: 078-61812 00 Arbeidsbemiddeling Nieuwe Waterwegstraat 7 « t a Fax 078-617 65 79 3115 HE Schiedam E-mail: [email protected] Tel. +31(0)10409 0599 -nar llpm -BPi-iln-FpiM l- www .cummins.nl Fax +31(0)10409 0590 E-mail: [email protected] □P werkschepen en Plaats of zoek vacatures op www .markvanschaick.nl Hubel Marine BV FPSÜ www.maritiemevacaturebank.nl Vlierbaan 40 Dé website waar vraag naar en aanbod 2908 LR Capelle a/ d IJssel van mensen in de maritieme bedrijfstak ftUtK fc’AH LLS £ h L.H WM pF*TF'H “I fhia ■ , r. « i ■ r Tel. 010-458 73 38 elkaar kunnen vinden Fax 010-458 76 62 iTïX-i lil i:<ï roraSultaJÜS www .maritiemevacaturebank.nl BOS E-mail: [email protected] [email protected] Radarstraat 13-15 Maritime Consultants BV 2 52 5 KG Den Haag Takmarine B.V. Asset Management Irisstraat 23 Tel. 070-388 93 45 Govert van Wijnkade 37 2015 AS Haarlem Fax. 070-388 54 00 3144 EG Maassluis Tel. 023-5344048 E-mail: [email protected] Tel. 010-592 19 66 Fax 023-5344051 www .vanzetten.com Fax 010 - 592 77 72 Tra co E-mail: E-mail: [email protected] Asset Management rob@bos- maritime- consultants. com Lastech n i ek Traduco Asset Management www .bos- maritime- consultants .ni Hectorlaan 1 1702 CL Heerhugowaard Elektrotechniek Tel.: 072-572 65 25 Fax 072-572 03 50 @ E-mail: [email protected] tuf M iller www.traduco.nl SUED f f f W Q-Shipping BV B Oever 7 Audiovisuele Produkties 3161 GRRhoon Bakker Sliedrecht Electro Industrie TTW Welding Products BV info@q -shipping .nl Westholland Video / Groep WH V G B.V. Edisonstraat 10 www.q-shipping.nl Hollewandsweg 20 Leeghwaterstraat 55-59 3261 LD Oud-Beijerland 3364 AE Sliedrecht Tel. 0186-6414 44 8014 BH Zwolle Maritieme Tel. 0184-43 66 33 Fax 0186-64 08 80 Tel. 038-423 95 83 T oeleveranciers Fax 038-423 89 98 Fax 0184-43 66 88 E-mail: [email protected] Producent van trainings-, voorlichtings- www.bakkersliedrecht.c0ni www .itw - welding .com en bedrijfsfilms Elektrotechnische Loodswezen installaties en nautische Constructiepakketten apparatuur

Nicoverken Marine Services BV Regoutstraat 1 r.reÆT I Aiewijnse Nederlandse Loodsencorporatie 3125 BH Schiedam Seattleweg 7 , 3195 ND Pernis- Tel. 010-238 09 99 Fax 010 - 238 09 88 Alewijnse Marine BV Rotterdam Metalix B.V. Email: [email protected] Postbus 4 Energieweg 46c Havennummer 2801, Gebouw 3 6541GX Nij megen Postbus 830 - 3000 AV Rotterdam » 6 0 AA Kinderdijk Maritieme Training Tel.: 078-6910627 Postbus 6973 tel.:+31 (0)10 400 05 00 Fax 078-69.14520 6503 GL Nijmegen fax:+31 (0)10411 55 88 Mn rif smp, . E-mail: [email protected] Tel. 024-371 6311 e-mail: [email protected] .. ic a iïtm itf www.metaJix.nl Fax 024 - 371 6310 www .loodswezen.nl E-mail: [email protected] Nova Contract Opleiding & Diesel motoren Website: www.alewijnse.nl Management Solutions Training onderhouds en reparatie Kanaalstraat 7 apparatuur Hefkolom/Sectiebouw 1975 BA IJmuiden Tel. 0255-54 72 00 Coops enNieborg BV E-mail: [email protected] Postbus 226 HDM www.ncot.nl DE HAAS DIESEL MOTOREN BV 9600 AE Hoogezand Tel. 0598-39 55 00 Xantic Benelux (Former Station 12 & De Haas Dieselmotoren BV U.D.M. Fax 0598 -39 24 27 Spectec) Govert van Wijnkade 3 E-mail: [email protected] Schenkkade 100 3144 ED Maassluis 2 59 5 AS Den Haag Nutec Tel.:010-5912611 Multi Engineering N. V. Tel. 070-343 33 50 Nutec Rotterdam B.V. Fax 010-5929155 Kapelanielaan 13d Fax 070 - 343 33 50 Beerweg 101 E-mail: [email protected] 9140 Temse(B) E-mail: [email protected] 3199 LM Maasvlakte www .dehaasdiesel.nl Tel.0032-3-710 5810 Tel. 0181 -36 2394 Fax 00 32-3-7105811 Fax 0181 - 36 29 81 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Maritime Search

Naval Architeots Roden Staal b.v. Staal - ijzer Gieterij Veiligheid Consulting Engirteers Postbus 4 9300 AA RODEN Groenendijk & Soetermeer Tel. verkoop: 050 - 367 75 00 C Allard Groothandelsgebouw E-7 Fax:050-50167 25 Postbus 29156 Allard-Europe NV E-mail: [email protected] Nutec Rotterdam B.V, 3001 GD Rotterdam Veedijk 51 www .rodenstaal.nl Beerweg 101 Tel. 010-413 08 52 B-2300 Turnhout 3199 LM Maasvlakte Fax010-413 08 51 E-mail; [email protected] Scheepsregistratie Tel. 0181 -36 2394 E-mail: [email protected] www .allard-europe.com Fax 0181 - 36 29 81 E-mail: [email protected] Onafhankelijk Coatings & Super Jachten Corrosie Onderzoek Vertaal bureau’s COT Scheeps- en RegelTechnische Vertalin­ Zijlweg 340-342 SOInyriLirne COrtüïfHSr'ltS gen Nederlands, Frans, Engels, Spaans 2015 CP Haarlem Hubel Marine BV SRT Vertalingen Vlierbaan 40 Tel. 023-5319544 Maritime Consultants BV Postbus 8203 2908 LR Capelle a/d IJssel Fax 023-5277229 Irisstraat 23 3301 CE Dordrecht Tel. 010-458 73 38 Tel. 078-617 91 17 E-mail:[email protected] 2015 AS Haarlem FaxOlO -458 76 62 Fax 078-618 68 02 Tel. 023-5344048 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Safety Training Fax 023-5344051 E-mail: Scheepsreparatie Voor al uw maritieme rob@bos- maritime- consultants. com zaken H Nutec www .bos- maritime- consultants .nl Nutec Rotterdam B, V. CS3WTK aan de wal s Beerweg 101 rtegSïeer 3199 LM Maasvlakte % F N NOT IV Tel. 0181 -36 2394 Nicoverken Holland b.v. Lloyd's Register Fax 0181 - 36 29 81 Regoutstraat 1 Weena Zuid 170 E-mail: [email protected] 3125 BH Schiedam 3012 NC Rotterdam Innotiv Co-Making Tel. 010-238 09 99 Tel. 010-201 84 47 Munsterstraat 20a Scheepsbouwkundig FaxOlO - 238 09 88 Fax 010-404 55 88 7418 EV Deventer ingenieursbureau Email: [email protected] Postbus 72 Waardevolle adressen 7400 AB Deventer Schroefasafdichtingen Holland Marine Equipment, Vereni­ Tel. 0570-50 21 70 allship ging van maritieme toeleveranciers marine projects Maprom Engineering BV Fax 0570-50 21 71 Hulstkampgebouw, Maaskade 119 Maxwellstraat 22 www.innotiv.nl Allship Marine Projects Postbus 24074 3316 GP Dordrecht 3007 DB Rotterdam Bobeldijk.35 Tel. 078-618 08 77 Uitlijnen en funderen Tel. 010-444 43 33 1647 GE Berkhout Fax078 - 618 30 34 Fax 010-213 07 00 Tel. 0229-5512 05/5513 06 E-mail: [email protected] E-mail [email protected], www.hme.nl Fax0229 - 551292 Internet: www.maprom.nl E-mail: f r i il . -1 -8 ___ IEft .* I--H -Û. I ->JI I kVr. j I Nesec Scheepsfinancieringen [email protected] Schroefaskoker- Koninginnegracht 60 www.allship.nl af dichtingen 2514 AE Den Haag Machine Support BV Tel. 070-392 52 50 Scheepsluiken/ Kaartenmakerstraat 7 Fax 070-392 37 35 luikenkranen 2984 CB Ridderkerk THMLD è ï^ Ér? Tel.0180-48 38 28 Werktuigkundige Coops en Nieborg BV Fax 0180-48 38 29 Probleemanalyse Postbus 226 Technisch Bureau Uittenbogaart Email: [email protected] 9600 AE Hoogezand Technofysica BV www .machinesupport .com Tel. 0598-39 55 00 Zuideinde 80 Brugwachter 13,3034 KD Rotterdam Fax 0598 -39 24 27 2991 LK Barendrecht Tel. 010-4114614 E-mail: coops-nieborg@coops- Tel. 0180-62 0211 FaxOlO-41410 04 nieborg.nl Fax 0180-62 07 05 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected]

Redactie Adviesraad: Mevr. A .A .Boers, Abonnementen: Nederland € 68,50, C H I P W E PI F= Dr. Ir. J.J. Blok, Ing. P. ’t Hart, M . de Jong, Ir. E.W .H . Keizer, buitenland € 104,00 (zeepost), € 111,00 (luchtpost), Ir. G .H .G . Lagers, Mr. K. Polderman, E. Sarton, T . Westra, losse exemplaren € 17,50. m n& iLu i de Z E E 'Pn J.K . van der Wiele. Studentenabonnement € 35,00 (alleen met bewijs van inschrijving) Abonnementen worden tot wederopzegging aangegaan. Opzegging Redactie-adres: Mathenesser laan 185, kan uitsluitend plaatsvinden door twee maanden voor het einde van 3014 HA Rotterdam, telefoon 010 - 24100 94, de lopende abonnementsperiode een aangetekende brief te sturen Colofon fax 010 - 241 00 95, [email protected] naar: cSchip en W erf de Zee* is het orgaan van de Mathenesserlaan 185,3014 HA Rotterdam voor leden van de KNVTS, Uitgever: Media Business Press; Drs. Yvonnejoosten Stichting ‘Schip en W erf de Zee’ waarin participeren: de Heemraadssingel 323,3001H C Rotterdam (uitgever) en Drs. Suzanne Wanders (adjunct-uitgever) Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op voor leden van de FW Z , Metaalhof 27,3067 GM Rotterdam, Postbus 8632, Scheepvaartgebied KN V TS, de Koninklijke Vereniging van Postbus 8632,3009 AP Rotterdam voor overige abonnees. 3009 AP Rotterdam, telefoon 010-289 40 08 (abonnementen), Nederlandse Reders KVNR, het Maritiem Research Instituut Moet het verzendadres gewijzigd worden stuur dan het etiket met 010-2894075 (overig), fax 010-289 40 76. M A RIN , de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter verbeterd adres terug. Koopvaardij, de Vereniging Nederlandse Scheepsbouwindustrie Basisontwerp: VNSI, het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, de Afdeling Maritieme Techniek van K1V1-NIR1A en de Federatie Bo Sauer, Thieme MediaCenter, Rotterdam ISSN 0926- 4213 TIJDSCHRIFTENHO van Werknemers in de Zeevaart FW Z Lay-out en druk: Advertentie-exploitatie: Thieme MediaCenter, Rotterdam Verschijnt *1 1 maal per jaar Media Sales Support Rodney van Lambaart Hoewel de informatie, gepubliceerd in deze uitgave, zorgvuldig is Hoofd redacteur: J.L.A. van Aalst Postbus 8632,3009 AP Rotterdam uitgezocht en waar mogelijk is gecontroleerd, sluiten uitgever, redactie telefoon 010-2894066, fax 010-2894061 en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele Eindredactie: E.M.Pelgrim-Buis e-mail rvanlambaart@mediasalessupport .nl onjuistheid en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens. Alle advertentie-contracten worden afgesloten conform de Redactie: H.R.M. Dill, dr. N. Guns, Ir. W . de Jong, Regelen voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de Reprorecht: Overname van artikelen is alleen toegestaan na Ir. T . Lantau, Ir. J. Pinkster, H. Roorda en N. Wessels bsc rechtbanken in Nederland. toestemming van de uitgever. Atlas Services Groep

Westersingel 91 - waar kennis, kunde en kracht samenkomen Atlas Services Groep s verhuisd naar Rotterdam

Atlas Services Groep is verhuisd. Vanwege de aanhoudende sterke groei vinden onze commerciële activiteiten voortaan hoofdzakelijk vanaf een centraal adres plaats. De medewerkers van Atlas Personnel Services B.V., Atlas Employability Services B.V., Eurosailor B.V. en La Crosse, alsmede van D.O.O.R. International B.V., D.O.O.R. Nederland B.V. en Skilltrade verzekeren u hiervan direct contact, korte lijnen en één aanspreekpunt. Westersingel 91, Rotterdam - wel zo efficiënt.

Het kantooradres in Amsterdam blijft de basis voor de administratieve afdeling. Voor onze kantoren in Vlissingen, Urk, Den Helder (Atlas Tristar) en Emmen gelden geen wijzigingen.

LaCrosse Atlas Personnel Services sailor ❖ HBHia SKILLTRADE * D Telefoon: + 31(0)10 2411 040 Telefoon: + 31 (0)10 2411 050 Telefoon: + 31 (0)10 2411 055 Telefoon: + 31 (0)10 2411 060 Telefoon: + 31 (0)10 2411 060 Fax: + 31(0)10 2411 078 Fax: + 31 (0)10 2909 544 Fax: + 31 (0)10 4232 002 Fax: + 31 (0)10 2411 079 Fax: + 31 (0)10 2411 079 Atlas Employability Telefoon: + 31 (0)10 2411 035 Fax: + 31 (0)10 2134 368 www.atlasgroep.nl ValueAdded

Rene van de Velde Engineer surveyor

Components approval; providing confidence in your products

Classification of your ship with Lloyd's Register gives you operational flexibility throughout its lifetime.

Our practical solutions can help you protect and maximise the return on the investment in your ship and personnel, adding value to your operations, now and in the future.

Lloyd's Register EMEA We give you immediate access to your ship's survey status Weena-Zuid 170 through ClassDirect Live on the internet. And our optional 3012 NC Rotterdam hull and machinery planned maintenance schemes provide The Netherlands an alternative route to classification compliance by integrating with your existing inspection and maintenance programmes. When you work with us, classification of your ship is an investment Tel: +31 10 2018 465 Fax: +31 10 2140 190 that helps lead to savings in cost and greater efficiency. Email: [email protected] Add us to your team and we'll make a valued contribution. www.lr.org

Services are provided by members of the Lloyd's Register Group. f^gî^er Building better business