31-32-33-34-35-37_foodlogistics.indd 31 In 2020hopenHoogvliet, en van . langzaamlopende, houdbare producten Casa, liggenvanaf begin2019de4500 overname door deBelgischeretailer Xenos nietmeernodigheeftnade ligt. Inditgeautomatiseerde dcdat tegenover hethuidige dcinWaalwijk het voormalige dcvan Xenos,dat Spar krijgtditnajaardesleutels van volledig ingebruikzijn. aankondigingen -moethet systeem jaar later danvermeld indeeerste eind van hettweede kwartaal - twee stap ingebruikgenomen.Aanhet verwachting begin2019stap voor wordt nuuitgebreid getest ennaar systeem isinmiddelsgeïnstalleerd, nieuw regionaal dcinZaandam.Het Albert Heijnloopt voorop meteen of hebbenconcrete plannendaarvoor. geautomatiseerd distributiecentrum druk bezigmetdebouwvan een Vijf foodretailers zijnopditmoment Tien jaarlater isdathelemaal anders. een rij. voordelen, maarookdeuitdagingenop interessant? Warehouse Totaal zetde automatisering infoodretail juist nuzo robots enconveyors. Waarom is over aaneencomplex systeem met Jumbo, Plus,HoogvlietenSparstraks wordt verricht, laten AlbertHeijn, door enkele honderden orderpickers automatiseren. Hetwerk datnunog distributiecentra geheelofdeelste supermarktketens besloten omhun Kort naelkaarhebbenvijf voor automatisering Foodretailers kiezen SPECIAL AH, Hoogvliet,Jumbo,PlusenSpar deels gemechaniseerd meteenminiloadsysteem, maar op vier operatie voor langzaamlopers inMiddenbeemster haddenwe al keer goedneerte zetten. Datluktnietmetonzehuidigedc’s. De hebben we demogelijkheidomonzedistributiestructuur inéén supermarktketen snelgroeit. “Meteennieuwcentraal dc Waarom Plusnuinvesteert inautomatisering? Omdatde Versleijen. waardoor we verantwoord kunnenautomatiseren”, verklaart ontstaat ééncentraal distributiecentrum metgrotere volumes, de investering inautomatisering rond te rekenen. “Daardoor vier operaties voor houdbare producten stelt Plusinstaat om Ittervoort enHendrik-Ido-Ambacht.Samenvoegen van die van devierbestaande dc’s inMiddenbeemster, Haaksbergen, Het nieuwe distributiecentrum van PlusinTielkomt indeplaats Versleijen, directeur logistiek bijPlusRetail. kunnen we vrijsnelstarten metbouwen”, vertelt Rowell de nieuwbouwbekend. “Maarzodra we groen lichtkrijgen, op ditmomentnoggeendefinitieve datumvoor start van vertraging inhetproces rondom hetbestemmingsplan is bouwen inTiel,maarwachtnogopdevergunning. Vanwege najaar wilstarten metdebouwinNieuwegein. Pluswilgraag Hoogvliet isalbegonneninBleiswijk, terwijl Jumbodit Plus dedeuren van hungeautomatiseerde dc’s te openen. neemt. Impressie van hetnieuwe regionale dcinZaandam,datAlbert Heijnin2019stap voor stap ingebruik Foto’s: AH,Hoogvliet,Plus,Warehouse Totaal Tekst: Marcel te Lindert 10-10-18 16:06 31 WAREHOUSE TOTAAL MAGAZIJN AUTOMATISERING Oktober 2018 Vanderlande, op de foto een installatie in een ander dc, is door uitgekozen als systeeminrichter.

locaties een volledig geautomatiseerd systeem neerzetten was niet zinvol”, vertelt Versleijen.

‘Geen proeftuin’ Pionier in automatische opslag- en orderpicksystemen is Witron. De ‘Order Picking Machinery’ van deze Duitse system integrator is inmiddels in enkele tientallen distributiecentra van foodretailers als Edeka, Mercadona (Spanje) en (Noorwegen) geïnstalleerd. Andere system integrators zoals Dematic, SSI Schäfer en Vanderlande hebben eveneens oplossingen voor foodretailers ontwikkeld, maar allemaal net weer iets anders. Zo heeft het Automated Case Picking- systeem van Vanderlande, anders dan het systeem van Witron, geen trays nodig om colli op te slaan, terwijl het Schäfer Case Picking-systeem geen colli maar complete palletlagen op trays zet. Het dc van Albert Heijn in Zaandam is voorzien van het systeem van Vanderlande, terwijl Spar het drie jaar oude, door Swisslog geïnstalleerde shuttlesysteem van Xenos overneemt. Plus heeft net als Hoogvliet en Jumbo gekozen voor de oplossing van Witron. “Wij hebben gekeken naar het systeem dat het beste bij ons orderpatroon en ons assortiment past. Daarnaast hebben we gekeken naar de organisatie van de leverancier. Hoe zit die in elkaar? Is er sprake van een culturele fit? Het bleek dat de oplossing van Witron het beste bij ons past”, vertelt Patrick Josemans, projectmanager bij Plus Retail. “Het is bovendien een flexibele oplossing, gebaseerd op bewezen technologie”, Het huidige distributiecentrum van AH in Zaandam; robots vervangen straks de orderpickers. vult Versleijen aan. “Witron heeft al meer dan vijftig implementaties gedaan. Daaronder bevinden zich retailers die meerdere dc’s van dit systeem hebben voorzien zoals Dat automatisering juist nu interessant Edeka. Die herhalingsaankopen geven veel vertrouwen. Wij is, heeft ook te maken met de dalende willen geen proeftuin zijn voor nieuwe technologie.” kosten. Over het algemeen worden material handling systemen steeds Foutkans reduceren goedkoper. “Vooral de prijzen van Dat Nederlandse foodretailers relatief laat zijn met shuttlesystemen zakken best wel hard. automatisering van dc’s, heeft onder meer te maken met Maar aan de andere kant: de markt is het kleine verzorgingsgebied. Dat stelt Arthur Zondervan, nu behoorlijk overspannen, juist omdat managing consultant en partner bij adviesbureau Groenewout. veel wordt geïnvesteerd in logistiek. “Foodretailers in Nederland hebben een kleiner achterland Dat kan weer een prijsopdrijvend effect dan hun collega’s in Duitsland. Daar is de markt groter hebben”, stelt Zondervan. en wonen meer mensen. Dan is het gemakkelijker om de De meeste foodretailers hebben schaalgrootte te creëren die nodig is voor automatisering.” hun plannen voor automatisering al

32

31-32-33-34-35-37_foodlogistics.indd 32 10-10-18 16:06 Het huidigedistributiecentrum van AHinZaandam;robots vervangen straks deorderpickers. 31-32-33-34-35-37_foodlogistics.indd 33 noemt ondermeerdekwaliteit van deoperatie. “Nuzijnhet kosten. Maarautomatisering heeftnogmeer voordelen. Plus als datonderaan destreep resulteert inlagere logistieke Uiteraard investeren foodretailers alleen inautomatisering automatisering infoodretail aantrekkelijker.” in demiddageenbeetjedrukbegintte worden. Datmaakt door gewerkt, terwijl hetindemeeste e-commerce dc’s pas zijn dewerktijden: indc’s van foodretailers wordt dehele dag com, waardepakketten watlichter zijn.Eenanderverschil orderpickers werken liever ineene-commerce dcvan Bol. “Orderpicking infoodretail isfysiekzwaarwerk. Demeeste Toch denktZondervan datookaspectmeespeelt. gemaakt voor dehuidigeschaarste opdearbeidsmarkt. duurzame inzetbaarheidvan mensen.” Automatisering draagt bijaande vanwege datfysiekzware werk. om goedpersoneel te krijgen,mede Versleijen. “Hetwordt steeds lastiger grotendeels over.” Hijkrijgtbijval van noemt. “Machinesnemendatstraks het fysiekzware werkt alsargument reduceren”, stelt Josemans,dieook mogelijk omdefoutkans nogverder te ontstaan. Automatisering maakthet en verpakken. Daarbijkunnenfouten mensen diedegoederen verzamelen • Goederenstroombesturing: • Kwaliteit van aanleveren: • Mixed palletiseren: efficiënt • Grote diversiteit inverpakkingen: uitdagingen: lastig maken. Debelangrijkste die volledige automatisering enkele bijzondere kenmerken, De logistiek infoodretail heeft AUTOMATISERING UITDAGINGEN BIJ • Efficiëntere aanvulling van • Kleinere kansopfouten • Minderfysieke belasting • Minderruimte nodig • Minder medewerkers nodig resulteren inlagere kosten. voordelen, dieuiteindelijk allemaal biedt foodretailers verschillende opslag- enorderpicksysteem De inzetvan eengeautomatiseerd AUTOMATISERING VOORDELEN VAN productdata kwaliteit van pallets, labelsen verschillende producten en stabiel stapelen van en trays van dozenenkratten tot zakken winkelschappen pieken afte vlakken voorspellen enplannenom 10-10-18 16:06 33 WAREHOUSE TOTAAL MAGAZIJN AUTOMATISERING Oktober 2018 VIJF PROJECTEN IN DE FOODRETAIL Vijf Nederlandse foodretailers hebben aangekondigd een deel van hun logistieke operatie te automatiseren. In vrijwel alle gevallen gaan het om een nationaal distributiecentrum (dc), alleen Albert Heijn kiest voor automatisering van een regionaal dc. Vier van de vijf geautomatiseerde dc’s zijn gereserveerd voor houdbare producten, in het vijfde dc van Hoogvliet komen ook vers-, AGF- en diepvriesproducten te liggen. Jumbo en Spar gaan alleen de houdbare producten met een lagere omloopsnelheid geautomatiseerd opslaan en verzamelen.

Het nieuwe centrale dc levert ook voordelen op in andere plaats van vier. Dat leidt tot vollere delen van de supply chain. De vrachtauto’s moeten weliswaar vrachtauto’s”, verduidelijkt Josemans. meer kilometers afleggen naar de winkels, maar daar staat tegenover dat Plus minder hoge voorraden hoeft aan te Sneller schappen vullen houden. “En leveranciers leggen straks minder kilometers Automatisering van het dc biedt ook af. Ze hoeven dan nog maar één dc te bevoorraden in voordelen op de winkelvloer. Volgens Albert Hein verloopt het vullen van schappen een stuk efficiënter omdat het automatiseringssysteem de producten in de juiste volgorde op de rolcontainer stapelt. Schappenvullers hoeven dus niet meer met rolcontainers de hele winkel door. Met name nu foodretailers steeds meer verschillende formules hanteren - van gemakswinkels op stations tot extra grote supermarkten met een breder assortiment - wordt dat aspect steeds belangrijker. De tijd is voorbij dat elke supermarkt in Nederland hetzelfde assortiment en dezelfde schapindeling had. Plus bevestigt de voordelen van deze wijze van aanleveren, die Versleijen aanduidt met de term familygrouping. “In onze winkels staan koffie en De Order Picking Machinery van Witron, die in de dc’s van Hoogvliet, Jumbo en Plus wordt koekjes vaak naast elkaar in het schap. geïnstalleerd. Daarom zetten we die producten ook in onze dc’s naast elkaar, zodat ze tijdens het orderpicken op dezelfde rolcontainer belanden. Maar tegenover dat schap met koffie en koekjes staat in elke winkel weer een andere productgroep. Daarmee kunnen we in een manueel dc geen rekening houden, omdat onze orderpickers dan te grote afstanden moeten afleggen. In een geautomatiseerd dc is dat geen probleem”, vertelt Versleijen. De enige voorwaarde is dat de schapindeling van elke winkel bekend Bijzonder in het nieuwe dc van Hoogvliet is dat niet alleen de logistiek van houdbare producten, maar moet zijn bij de besturingssoftware ook van versproducten wordt geautomatiseerd. van het automatisch opslag- en

31-32-33-34-35-37_foodlogistics.indd 34 10-10-18 16:06 31-32-33-34-35-37_foodlogistics.indd 35 Een andere uitdagingbetreft dekwaliteit van de Palletlabel enproductdata lagere transportkosten”, stelt Josemans. het geval is. Datbetekent eenhogere beladingsgraad endus dat onzerolcontainers straks minderluchtbevatten dannu efficiënt beladenrolcontainers oplevert. “Deverwachting is met slimmealgoritmes,dieondanksalle restricties uiterst Daarvoor maken desystem integrators gebruikvan software blijft ennietinzaktofomvalt? wordt gestapeld? Hoezorg jeervoor datdestapeling stabiel een krimpfolie metzesflessen bronwater opeendooschips colli endekwaliteit van deverpakking. Hoe voorkom jedat andere belangrijke factoren. Denkaanhetgewicht van de deze colli opdewinkelvloer worden ingeruimd,maarerzijn stapelpatroon rekening te houdenmetdevolgorde waarin trays enandere verpakkingen. Zoalsgezegddienthet een paarcolli, watleidt tot een bonte stapeling van dozen, te berekenen. Per artikel ontvangt elke winkel vaak maar het lastig omhetoptimale stapelpatroon van rolcontainers Daarnaast maken deuiteenlopende vormen enformaten die eenschermaanwijst. anders doendandeaangevoerde colli opdepositieleggen rolcontainer: daarvoor worden menseningezetdieniets moment datdegoederen moeten worden gestapeld opeen lukt hetomproces volledig te automatiseren tot aanhet deel nogaltijdmensennodigzijn.Insommigeoperaties het systeem kanworden gepicktengestapeld envoor welk is welk deelvan hetassortiment volledig automatisch door kartonnen trays metpotjesofblikjesinkrimpfolie. Devraag bier tot dozenchipsenvan zakken kattenbakkorrels tot hebben uiteenlopende vormen enformaten, van kratten grote diversiteit van hetassortiment. Decolli infoodretail Gemakkelijk isautomatisering niet,ondermeerdoorde Vormen enformaten arriveren. op hetjuiste momentindejuiste volgorde bijderolcontainer maar kunnenuitalle hoeken van hetdckomen. Alszemaar niet meerzoalsineenmanueeldcnaast elkaarte liggen, product moet worden aangeleverd. Dieproducten hoeven kan desoftware uitrekenen inwelke volgorde elkbesteld orderpicksysteem. Alsdaneenwinkelbestelling binnenkomt, Tiel moetverrijzen. Plus zoalsdatin landelijke dcvan Het nieuwe maar ookomproducten daadwerkelijk stapelpatroon te kunnen berekenen, we nodigomhetmeest efficiënte vergeet te melden. “Diedata hebben een nieuwe verpakking gebruiktendat geval, bijvoorbeeld alsdeleverancier systeem staan. Dat isnietaltijdhet afmetingen engewicht goedinhet moeten delogistieke productdata zoals bij hetontstapelen van pallets. Ook elkaar plakken, watleidt tot storingen label blijven dedozensomsaan twee dozenzijngeplakt.Doorhet leesbaar zijnenmaghetnietover Daarnaast moethetlabelgoed een interview voor GS1Nederland. operations managerbijAlbertHeijn,in vertelde RenéBaks,replenishment afstapelen enopslaanvan decolli”, die hetsysteem nodigheeftvoor het op depallet staat. Datisinformatie is aangegeven watinwelke volgorde een verzendbericht waarinperpallet elektronisch verzendbericht. Hetliefst het labelzijngekoppeld aaneen worden gescand. “Natuurlijkmoet infeedstation probleemloos kan plek te bevestigen, zodatdieophet het palletlabel precies opdejuiste productdata. De leverancier dient kwaliteit van hetpalletlabel ende Ook eenbelangrijkaspectisde zijn voor orderpicking. ook datdezegoederen nietbeschikbaar weliswaar storingen, maarbetekent problemen geven. Datvoorkomt blokkeert demeeste goederen die met ondermeereencontourscan orderpicksysteem. Eeninfeedstation tot storingen van hetopslagen loshangende folie kunnenleiden pallets, omvallende stapels en aangeleverde goederen. Kapotte 10-10-18 16:07 35 WAREHOUSE TOTAAL MAGAZIJN AUTOMATISERING Oktober 2018 “Hun pallets hebben we inmiddels Albert Heijn getest en onze bevindingen aan hen Wat? Regionaal dc voor houdbare teruggekoppeld”, aldus Baks, die producten benadrukt dat Albert Heijn niet opeens Waar? Zaandam allemaal nieuwe eisen stelt. “Alleen Hoe groot? 23.000 m2 luistert het allemaal nu wat nauwer. In Door wie? Vanderlande een manuele operatie kunnen we soms Wanneer klaar? Midden 2019 een oogje toeknijpen als gegevens niet

kloppen. Een infeedstation van een 2018 Oktober Spar geautomatiseerd dc kan dat niet.” Wat? Landelijk dc voor houdbare producten (slowmovers) Voorspellen en plannen Waar? Waalwijk Plus noemt nog een andere uitdaging: Hoe groot? 15.000 m2 de goederenstroombesturing. Door wie? Swisslog (voormalig dc Xenos) Supermarkten draaien op vrijdag Wanneer klaar? Begin 2019 en zaterdag de hoogste omzet. Als gevolg daarvan is het ook in de Hoogvliet distributiecentra aan het eind van Wat? Landelijk dc voor houdbare de week drukker dan aan het begin producten, vers, AGF en van de week. In een manueel dc is diepvries het gemakkelijk om op te schalen Waar? Bleiswijk in orderpickcapaciteit. Daarvoor zijn Hoe groot? 72.000 m2 alleen een paar extra orderpickers Door wie? Witron en extra oderpicktrucks nodig. In Wanneer klaar? 2020 een geautomatiseerd dc met een begrensde capaciteit is dat een Jumbo stuk lastiger. “Het centrale dc in Wat? Landelijk dc voor houdbare Tiel dwingt ons straks om beter te producten (medium- en anticiperen op de stromen die op ons slowmovers) afkomen. Wat zijn de volumes die we Waar? Nieuwegein (De Liesbosch) moeten verwerken en hoe kunnen Hoe groot? 43.000 m2 we die zo goed mogelijk verdelen Door wie? Witron over de week? Misschien moeten we Wanneer klaar? 2020 sommige producten wat eerder in de

week aanleveren om de pieken in de ering s ti

Plus operatie te kunnen afvlakken”, vertelt a Wat? Landelijk dc voor houdbare Josemans. producten (fast-, medium- en Daarvoor moet Plus investeren slowmovers) in competenties op het gebied zijn Autom a

Waar? Tiel van vraagvoorspelling en g 2 Hoe groot? 40.000 m planning, die noodzakelijk zijn Ma Door wie? Witron om de bezettingsgraad van de Wanneer klaar? 2020 (afhankelijk van vergunning) ‘orderpickmachine’ kunnen optimaliseren. “Daarvoor hebben we andere type mensen nodig dan we nu hebben in onze dc’s”, vertelt volgens dat stapelpatroon te kunnen stapelen. De toleranties Versleijen, die verwacht in Tiel straks luisteren nauw. Neem als voorbeeld producten in glazen werk voor 250 FTE te hebben. Dat is potten. De dikte van het glas kan van keer tot keer variëren, iets meer dan de helft van de 435 FTE wat in de praktijk soms betekent dat we producten die Plus nu in de vier dc’s aan het moeten nameten en de toleranties in het systeem moeten werk heeft. “We hebben veel minder

aanpassen”, vertelt Baks. orderpickers nodig, maar meer warehouse totaal Albert Heijn heeft 160 leveranciers inmiddels ingelicht mensen voor bediening, besturing en over het belang van correcte palletlabels en productdata. onderhoud van het systeem.” n

37

31-32-33-34-35-37_foodlogistics.indd 37 10-10-18 16:06