Stanovništvo, Domaćinstva Prema Naseljima I Teritorijalna Organizacija Kosova Do 2008
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Republika e Kosovës Republika Kosova‐Republic of Kosovo Qeveria - Vlada - Government Ministria e Administratës Publike - Ministarstva Javnih Administracija - Ministry of Public Administration STANOVNIŠTVO, DOMAĆINSTVA PREMA NASELJIMA I TERITORIJALNA ORGANIZACIJA KOSOVA DO 2008. Republika e Kosovës Republika Kosova‐Republic of Kosovo Qeveria - Vlada - Government Ministria e Administratës Publike - Ministarstva Javnih Administracija - Ministry of Public Administration STANOVNIŠTVO, DOMAĆINSTVA PREMA NASELJIMA I TERITORIJALNA ORGANIZACIJA KOSOVA DO 2008. Izdavač: Zavod za statistiku Kosova (ZSK) Datum izdavanja: Septembar 2009 © : Zavod za statistiku Kosova Reprodukcija odobrena samo ako se navede izvor. Štampa: K.G.T, Priština, Kosovo Brojne informacije su dostupne na internetu, kojima možete pristupiti preko web-stranice ZSK: www.ks-gov.net/esk P r e d g o v o r Uvod U ovoj publikaciji su predstavljeni neki podaci za svako naselje Kosova od 1948.godine. Pored kartografskih podataka publikacija sadrži i demografske podatke (broj stanovnika i domaćinstava po naseljima). Publikacija može da posluži kao polazna metodološka tačka za korisnike ovih podataka za mnoga druga istraživanja. Ovi podaci omogućavaju potpunije poznavanje kartografskih pojava širom zemlje, te će poslužiti institucijama i osobama koje su zainteresovane za ove fenomene. U ovom slučaju pruža se i ogled teritorijalne organizacije zemlje, broj opština i broj naselja. Za prikazivanje podataka korišćene su neke prethodne publikacije koje imaju podatke o broju stanovnika i domaćinstava prema popisima. Za svaku tabelu smo pokušali da koristimo metod iskazivanja podataka kroz grafički, tabelarni, kartografski i tekstualni prikaz. Analize zahtevaju poznavanje okolnosti u različitim oblastima, koje su teško izvodljive, bez preciznih podataka za različite prostorne jedinice. Svrha Zbog nedostatka kartografskih podataka i na osnovu događaja poslednjih godina, koji su uveliko uticali na geografskom prostiranju stanovništva, Sektor Kartografije i GIS-a je odlučio da po prvi put kroz ovu publikaciju predstavi neke podatke važne za naselja na Kosovu. Priprema ove analize zasnovana je uglavnom na Registar naselja Kosova koji se trenutno koristi i koji je ozvaničen 2004.godine. Cilj prezentacije podataka po naseljima bio je iz razloga da je od prve teritorijalne organizacije zemlje u 1975.godini do sada bilo je mnogo izmena. U 1975.godini Kosovo je imalo 22 opštine, u 2008 godini. su bile 30 opštine, u 2009.godini su 33 opštine i sada se misli o decentralizaciji čime se predviđa da se stvori još neki broj novih opština. Prikupljanje podataka za kartografiju Sektor Kartografije i GIS-a Zavoda za Statistiku Kosova od 2004.godine je počeo sa prikupljanjem podataka o broju domaćinstava za svako naselje, broj članova domaćinstava, broj stanova/kuća širom zemlje, izradu Registra naselja po opštinama, i za potrebe statističkih istraživanja vršio je kriranje popisnih krugova kao manjih teritorijalnih jedinica koje pokrivaju celu teritoriju zemlje koja je naseljena. U okviru priprema za Popis stanovništva, domaćinstava i stanova, i imajući u vidu da je prošao veoma dug period bez kartografskih podataka, Statistički Zavod Kosova je bio primoran da u 2008 i 2009.godini vrši prikupljanje podataka direktno na terenu za broj domaćinstava i broj članova domaćinstava. Podaci se prikupljaju putem ažuriranja (obnove) popisnih krugova širom zemlje, sa ciljem da se ublaži nedostatak podataka, dok drugi cilj je bio izrada kartografske osnove za Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova. Kartografska baza podataka se koristi i za okvir uzoraka za redovna statistička istraživanja. Stanovništvo, domaćinstva po naseljima i teritorijalna organizacija Kosova do 2008.godine Naselja po broju domaćinstava i stanovnika prema popisima iz 1948 – 1981.godine i procene za 1991 i 2008.godinu Kosovo od 1948 do 1981.godine je sprovelo 5 popisa. Prema ovim popisima su obezbeđeni podaci o stanovništvu i domaćinstvima po naseljima. Iz poznatih razloga, albansko stanovništv Kosova nije učestvovalo u popisu stanovništva u 1991.godini. Podaci iz ovog popisa procenjeni su od strane Saveznog zavoda za statistiku u Beogradu. Upoređivanjem rezultata popisa stanovništva od 1948 do 1981.godine i procena za 1991 i 2008 godinu, ukazuje da je na Kosovu bilo znatno podataka koji nisu kompatibilni u demografskom smislu. Osim što je bilo promena podataka u broju stanovništva i domaćinstava zbog promene prebivali[ta velikog broja populacije, pokazano je da je bilo promena i u kartografskim podacima, kako na povećanju broja opština, tako i na povećanju broja naselja i ne malom broju naselja koja su prešle iz jedne opštine u drugu opštinu. Teritorijalna organizacija zemlje Posle Ustava iz 1974.godine, Kosovo je uspostavilo prvu teritorijalnu organizaciju zemlje. Skupština Kosova na sednici održanoj 15. jula 1975.godine usvojila je Zakon o teritorijalnoj organizaciji Kosova. Ovim zakonom formirane su 22 opštine sa 1431 naselja. KA R T A K O S O VA – SA 22 OPŠTINE 2 Stanovništvo, domaćinstva po naseljima i teritorijalna organizacija Kosova do 2008.godine Izmenom Zakona o teritorijalnoj organizaciji u 1985,godini stvorena je opština Mališevo sa 44 naseljenim mestima , sa nekim naseljima Orahovca, Kline, Glogovca i Suvareke. Naselja Orahovca do 1985.godine: Bublje, Goračevo, Gajrak, Gorić, Domanek, Dragobil, Jančište, Jović, Labučevo, Ljubižde, Madjare, Mališevo, Moralija, Millanović, Miruša, Ostrozub, Pagaruša, Ponorac, Turjak, Crna Vrana, Rude i Čupevo Naselja Kline do 1985.godine: Balince, Bobovac, Golubovac, Vrmnica, Kijevo, Lozica, Vlaški Drenovac, Mlečane, Pločice, Crnilug i Škorašnik Naselja Glogovca do 1985: Beriša, Donje Trpeza i Trpeza, ova naselja od 1985 su u Mališevo Naselja Suvareke do 1985 : Banja, Belanica, Guncat, Kravosarija, Ladrovac, Ladrović, Senik i Tumičina, ova naselja od 1985 su u Mališevo KARTA OPŠTINE MALIŠEVO 3 Stanovništvo, domaćinstva po naseljima i teritorijalna organizacija Kosova do 2008.godine U 1987.godini formirana je opština Zubin Potok od naselja iz Opština Mitrovice. U 1988.godini formirane su opštine: Kosove Polje, Obilić i Novobrdo. Sve tri opštine formoirane su od naselja Opštine Priština. U 1988.godini formirane su opštine Štimlje i Štrpce. Opština Štrpce je formirana od 16 naselja Uroševca. Opština Štimlje je formirana od 23 naselja: 19 naselja Uroševca i 4 naselja Lipljana. Ranija naselja Uroševca: Belince, Crnoljevo, Davidovce, Devetak, Glavica, Donje Godance, Đurkovce, Lanište, Malopoljce, Mužicane, Petrovo, Petrović, Rance, Rašince, Rečak, Štimlje, Topilo, Vojinovce i Zborce od 1988.godine se nalaze u Štimlje Ranija naselja Lipljana: Duga, Gornje Godance, Karačica i Petraštica od 1988.godine se nalaze u Štimlje KARTA OPŠTINE ŠTIMLJE 4 Stanovništvo, domaćinstva po naseljima i teritorijalna organizacija Kosova do 2008.godine U 1991.godini formirana je Opština Zvečan sa svim naseljima iz Mitrovice. Vlada Srbije jednim dekret zakonom koji je usvojila 3 avgusta 1991.godine ukinula je opštinu Mališevo i zauzela je stav da se naselja ove opštine rasture u granicama opština Orahovca, Kline, Suve Reke i Glogovca. Mališevu je vraćen status opštine 27. jula 2000.godine prema Uredbi 2000/43 koju je potpisao g. Bernard Kouchner, Specijalni izaslanik Generalnog sekretara. U 2004.godini je formirana jedna komisija od pojedinih institucija Kosova, komisiju je nadgledao UNMIK i imala za cilj definisanje Registra naselja, jer do tada upotrebljeni su neki registri sa raznim brojem i nazivima. U radu komisije učestvovali su i predstavnici opština koji su imali mogućnost da se izjasne o broju i nazivima naselja u okviru opštine koju su predstavili. Nakon rada koji je trajao nekoliko meseci definisan je sadšnji Registar naselja. Dana 22. septembra 2004.godine g.Seren Jessen Petersen je potpisao Uredbu koja je još na snazi i prema njoj na Kosovu postoje 30 opštine sa 1466 naselja. KARTA K O S O V A - SA 30 OPŠTINA Nakon stupanja na snagu Ustava Republike Kosovo i usvajanja od strane Skupštine Kosova, Predsednik Republike Kosovo, dana 15. marta, 2008.godine potpisao je Zakon o opštinskim granicama. Član 5.5 Zakona o administrativnim granicama određuje broj opština Republike Kosovo, uključujući i opštine: Đeneral Janković, Junik i Mamuše. Ove tri opštine su već nekoliko godina Pilot Opštinske jedinice (POJ), iste sada imaju puna ovlašćenja i odgovornosti opština prema Zakonu o lokalnoj samoupravi. Opština Đeneral Janković je formirana od 11 naselja koje su do sada bile u okviru Opštine Kačanik Opština Junik je formirana od 3 naselja koje su do sada bile u okviru Opštine Dečani 5 Stanovništvo, domaćinstva po naseljima i teritorijalna organizacija Kosova do 2008.godine Opština Mamuša je formirana od 1 naselja koje je do sada bilo u okviru Opštine Prizren KARTA K O S O V A - SA 33 OPŠTINA Posle nekih aktivnosti koje je Zavod za statistiku Kosova sproveo na terenu zapaženo je da registar naselja ima neke nedostatke kako u nazivima tako i u broju naselja po opštinama i treba da se od strane nadležnih organa modificira (da se postave adekvatna imena naselja, definisanje njihovog tačnog broja i definisanje admininistrativnih granica naselja). Zavod za statistiku Kosova sve kartografske i demografske podatke, a naročito one iz popisa stanovništva, domaćinstava i stanova objavljuje po naseljima. Sve dok naselja nemaju administrativne granice veoma je teško da se podaci predstavljaju i odražavaju realno. Prema podacima koje smo predstavili u ovoj publikaciji proizilazi da su 50 naselja u 2008.godini nenaseljena. Kratka