Stan Sanitarny I Sytuacja Epidemiologiczna Powiatu Krotoszyńskiego W Roku 2019

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny

w Krotoszynie

Stan sanitarny

i sytuacja epidemiologiczna powiatu krotoszyńskiego w roku 2019

Krotoszyn – luty 2020

SPIS TREŚCI:

1. Wstęp 2

2. Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Komunalnej 4 - 21

3. Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Żywności i Żywienia 22 - 30

4. Oddział Nadzoru – Stanowisko ds. Higieny Pracy 31 – 41

5. Oddział Nadzoru – Sekcja Epidemiologii 42 - 53

6. Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy ds. Higieny Dzieci 54 - 59

i Młodzieży

7. Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego

Nadzoru Sanitarnego 60 - 66

8. Stanowisko Pracy do Spraw Oświaty Zdrowotnej i Promocji

Zdrowia 67 – 81

Wstęp:

Powiat Krotoszyn obejmuje obszar 714,23 km2 , który zamieszkuje ok. 77.591 mieszkańców.

Obejmuje on:

1. miasta i gminy: Krotoszyn, Koźmin Wlkp., Zduny, Kobylin 2. miasto: Sulmierzyce 3. gminę: Rozdrażew

W ubiegłym roku pracownicy stacji przeprowadzili ogółem 1719 kontrole w nadzorowanych obiektach.

Wydano 353 decyzje merytoryczne oraz 159 decyzji płatniczych.

Za stwierdzone podczas kontroli uchybienia nałożono 6 mandatów karnych na kwotę 1 500,-.

Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Komunalnej

I . OCENA JAKOŚCI WODY I URZĄDZEŃ WODOCIĄGOWYCH

Ilość kontrolowanych urządzeń wodnych w 2019 roku, w stosunku do roku poprzedniego nie uległa zmianie. Ilość wodociągów w powiecie - 14 wodociągów.

Wodociąg Krotoszyn, produkcja wody: ok. 6240 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 30850. Wodociąg posiada dwa ujęcia: I – w rejonie Zdun ( 6 najstarszych studni głębinowych: XVIa – gł. 73 m, Xa – gł. 80 m, XIX – gł. 89 m, XVIIa – 80 m, XVIII – 87 m, XX – 78 m). II – w lesie smoszewskim ( 6 studni głębinowych: – głębokość 66 m, 67m, 70m, 90 m, 90m 93 m). Studnie zlokalizowane są na terenie leśnym. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Studnie są oznakowane i ogrodzone, posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek, plomb i systemów alarmowych, prowadzony jest monitoring objazdowy. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody za pomocą filtrów jednostopniowych (żelazo i mangan) i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2019 roku zmodernizowano drugi ze zbiorników wody czystej w miejscowości Chachalnia. Prowadzono działania naprawcze w lutym 2019 po poborze próbek wody w ramach kontroli urzędowej z dnia 19.02.2019r. W jednej próbce wykryto podwyższoną obecność ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 st. po 72 h ( >300 j.t.k.), w jednej próbce wykryto podwyższoną mętność (10 FNU) Zarządzający wodociągiem zwiększył dawkę środka dezynfekującego (podchlorynu sodu) i płukano sieć. W ramach kontroli nadzorowej PIS pobrano trzy próbki wody w dniu 26.02.2019r., w których stwierdzono w jednym punkcie obecność ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 st. po 72 h ( >300 j.t.k.). Ponownie przeprowadzone zostały działania naprawcze – płukanie sieci i zwiększenie dawkowania podchlorynu sodu i pobrano 3 próbki 5.03.2019r., w których nie stwierdzono przekroczeń.

Wodociąg Koźmin Wielkopolski, Produkcja wody: ok. 2350 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 12900. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 4 studnie głębinowe o znacznej głębokości. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy ochrony bezpośredniej są zagospodarowane, oznakowane i ogrodzone. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych, odbarwianiu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W 2019 roku w wodociągu Koźmin Wielkopolski nie prowadzono działań naprawczych .

W obszarze zaopatrzenia wodociągu Koźmin Wielkopolski planowana jest budowa dużych obiektów inwentarskich. Należy zwrócić szczególną uwagę na uwzględnianie możliwości zapewnienia dostaw wody poprzez rozbudowę sieci wodociągowej przez przedsiębiorstwo wodociągowe.

Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2018 roku oddano do użytku nowy zbiornik wody czystej o pojemności 400 m3 w miejscowości Borzęciczki. 4

Wodociąg Sulmierzyce, produkcja wody: ok. 345,2 m3/dobę, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 3000. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie stacji uzdatniania wody . Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Teren Stacji Uzdatniania Wody jest zagospodarowany i ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Brak stref ochrony sanitarnej pośredniej. W okolicy są pola uprawne i rzeka Czarna Woda. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno - techniczny urządzeń wodociągowych dobry.

Wodociąg Raciborów (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 665 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1596. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie o charakterze rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2019 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Chwaliszew (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 1113 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 5148. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna studnia znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Czarna Woda. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2019 roku stwierdzono punktowe przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 st. po 72 h. Po przepłukaniu sieci i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu usunięto przekroczenie.

Wodociąg Baszyny (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 686 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 2028. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Teren okoliczny o charakterze rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W czerwcu 2019 roku w dwóch punktach wystąpiło jednostkowe przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 st. po 72 h powyżej 300 jednostek (norma w punkcie na sieci do 200 jednostek). Wykonano działania naprawcze: płukano sieć i zwiększono dawkowanie podchlorynu sodu. Powtórkowe badania nie wykazały przekroczeń.

Wodociąg Konarzew (gm. Zduny ), produkcja wody: ok. 232 m3/, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1090. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren o charakterze rolniczym. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy bezpośrednie są oznakowane i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. W 2019 roku Stacja Uzdatniania Wody w Konarzewie przeszła prace modernizacyjne – odnowiono elewację zewnętrzną, zabezpieczono w dodatkowy sposób studnie (instalacja obudowy studni) i zmodernizowano zbiornik wody czystej . Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. Na przełomie 2019 i 2020 odnotowano zgłoszenia mieszkańców dotyczące zmiany zabarwienia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Usunięto nieprawidłowości przez płukanie sieci wodociągowej.

Wodociąg Bestwin (gm. Zduny), produkcja wody: ok. 424 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1526. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowa. Jedna studnia zlokalizowana jest na terenie SUW, okoliczny teren o charakterze rolniczym i przemysłowym. Studnia w 2019 roku nie była eksploatowana. Druga studnia już na terenie rolniczym. Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowana i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnia posiada zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2019 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Rozdrażew (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 370 m3/ liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1920. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe o małej głębokości (20 m). Studnia zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren o zróżnicowanym charakterze – wieś (rolniczo- przemysłowym). Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowana i zagospodarowana. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Brak wyznaczonej strefy ochrony sanitarnej pośredniej (płytkie studnie). Woda podlega okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi . Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. We wrześniu 2019 roku wystąpiło punktowe przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 stopniach po 72 godzinach. Usunięto przekroczenie zwiększając dawkowanie podchlorynu sodu i prowadząc płukanie sieci wodociągowej

Wodociąg Dzielice (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 139,8 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 750. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie Stacji Uzdatniania Wody, okoliczny teren o charakterze rolniczo- przemysłowym. Studnia posiada zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych budzi zastrzeżenia. W 2019 roku prowadzono prace związane z budową jednokomorowego zbiornika wody czystej o pojemności do 200 m3 . Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W 2019 roku stwierdzono przekroczenia twardości wody i mętności wody.

Wodociąg Dąbrowa (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 652,8 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 2850 . Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe o małej głębokości. Obie studnie zlokalizowane są na terenie o charakterze rolniczym. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zastrzeżenia budzi wygląd elewacji obiektu. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dostateczny. W 2019 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych

Wodociąg Łagiewniki (gm. Kobylin), produkcja wody: ok. 1130 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 7772. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe. Dwie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna na terenie rolniczym. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy są oznakowane, zagospodarowane, ogrodzone, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek, plomb i całodobowego monitoringu – system alarmowy przez sieć GSM, prowadzony jest monitoring objazdowy. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W marcu 2019 roku stwierdzono punktową obecność bakterii grupy Coli. Po przepłukaniu i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu usunięto zanieczyszczenie wody. W maju 2019 roku stwierdzono podwyższoną twardość wody.

Wodociąg Długołęka (gm. Kobylin), produkcja wody: ok. 416 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1795 .Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe. Dwie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna studnia na terenie rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W październiku 2019 roku w dwóch punktach stwierdzono przekroczenie bakterii gr. Coli, wdrożono działania naprawcze (płukanie sieci, chlorowanie wody) i wykonano powtórne badania dnia. Wyniki powtórzonych badań wody nie wykazały obecność bakterii grupy Coli w wodzie.

Wodociąg Wałków (gm. Koźmin Wlkp.) produkcja wody: ok. 226 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1100. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe (12 – 18,5m). Studnie zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren ma charakter rolniczy. Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej i pośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowane i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych na koniec roku 2019 uznano za odpowiadającą parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W ciągu roku stwierdzono podwyższone ilości siarczanów w wodzie, które nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W kwietniu 2019 roku stwierdzono podwyższone wartości twardość wody oraz siarczanów w wodzie. W 2019 roku stan jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu krotoszyńskiego nie budził zastrzeżeń. Występujące przekroczenia mikrobiologiczne i fizykochemiczne usuwane były na bieżąco i były krótkotrwałe. Wśród przekroczeń mikrobiologicznych najczęściej występowała podwyższona obecność ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 st. po 72 h, wśród przekroczeń fizykochemicznych najczęściej występowała ponadnormatywna wartość mętności wody. System uzdatniania wody w powiecie krotoszyńskim w znaczący sposób opiera się na dezynfekcji wody podchlorynem sodu, filtrowaniu wody, odmanganianiu i odżelazianiu. W wodociągach Koźmin Wielkopolski i Bestwin w proces uzdatniania wody dodatkowo stosuje się siarczan glinu. Liczba pobranych próbek w kontroli urzędowej wyniosła 120 próbek fizyko-chemicznych, 150 próbek bakteriologicznych. W ramach kontroli wewnętrznej – przeprowadzonej przez właściciela wodociągu pobrano 128 próbek fizyko-chemicznych i 128 próbek bakteriologicznych. Personel obsługujący stacje uzdatniania wody jest odpowiednio wyszkolony i postępuje wg procedur określonych na wypadek awarii i sytuacji zagrożenia stanu jakości wody przeznaczonej do spożycia.

Liczba pobranych próbek fizyko – chemicznych wody na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach 2017 - 2019

Liczba próbek Liczba próbek fizyko- Liczba próbek fizyko-chemicznych Lata chemicznych fizyko-chemicznych (ogółem) (niekwestionowanych) (kwestionowanych)

2017 124 109 15

2018 111 100 11

2019 120 108 12

140 124 120 120 109 111 108 100 100 liczba próbek fizyko-chemicznych 80 (ogółem) liczba próbek fizyko-chemicznych 60 (niekwestionowanych) liczba próbek fizyko-chemicznych 40 (kwestionowanych

15 20 11 12

0 2017 2018 2019

Porównanie przekroczeń parametrów fizyko-chemicznych w wodzie w latach 2017-2019

Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2017 r.

001% 008% 003% 001%

004%

mangan

żelazo

twardość 083% siarczany

Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2018 r.

005% 001% 004% 002%

006%

mangan

glin

twardość 083% barwa

Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2019 r.

006% 003%

twardość

mętność

próbki dobre

091%

Przekroczenia poziomu mętności, twardości wody najczęściej są spowodowane pracami na stacjach uzdatniania wody i sieciach wodociągowych. Przekroczenia miały charakter krótkotrwały.

Liczba pobranych próbek bakteriologicznych wody na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach 2017 - 2019

Liczba próbek Liczba próbek Liczba próbek bakteriologiczn Lata bakteriologicznych bakteriologicznych ych (ogółem) (niekwestionowanych) (kwestionowanych)

2017 136 128 8

2018 155 139 16

2019 150 132 18

180

155 160 150 136 139 140 128 132 liczba próbek bakteriologicznych 120 (ogółem)

100 liczba próbek bakteriologicznych (niekwestionowanych) 80

60 liczba próbek bakteriologicznych(kwestionowa 40 nych) 16 18 20 8

0 2017 2018 2019

Porównanie przekroczeń parametrów bakteriologicznych w wodzie w latach 2017-2019

Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2017 r.

000% 006%

NPL grupa coli próby dobre 094%

Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2018 r.

Og. liczba bakt. w 22ºC po 72h NPL grupa coli 003% 007% próby dobre enterokoki kałowe Escherichia Coli 0,65 089%

001%

Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2019 r.

Og. liczba bakt. w 22ºC po 72h 009% NPL grupa coli 003%

próby dobre

088%

Przekroczenia bakteriologiczne najczęściej były spowodowane awariami i pracami na sieciach wodociągowych. Przekroczenia miały charakter krótkotrwały – zostały usunięte w wyniku płukania sieci i chlorowania wody.

II. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA I STAN SANITARNY PLACÓWEK LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO

- Liczba obiektów (przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria): • SPZOZ - 0 ( 5 obiektów przekazanych pod nadzór WSSE) • NZOZ - 41 obiektów działających w 22 jednostkach organizacyjnych w tym: a) 4 obiekty - NZOZ Pielęgniarskie b) 15 obiektów NZOZ Higieny Szkolnej działających w 3 jednostkach organizacyjnych - Medyczne Laboratoria Diagnostyczne: 1 - Zakłady Rehabilitacji Leczniczej: 1 - Inne zakłady opieki zdrowotnej: 6 - Liczba indywidualnych praktyk lekarskich ogółem: 82 w tym indywidualnych praktyk lekarzy dentystów: 30 - Liczba indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich ogółem: 30 w tym indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów: 3 - Liczba grupowych praktyk Lekarskich ogółem: 1 w tym grupowych praktyk lekarzy dentystów: 1 - Liczba indywidualnych praktyk pielęgniarek: 27 w tym: 14 obiektów to gabinety profilaktyki - działających w 6 jednostkach organizacyjnych

- Liczba grupowych praktyk pielęgniarek i położnych: 5 - Liczba innych obiektów świadczących usługi medyczne: 21 w tym: 5 gabinetów protetyki stomatologicznej, 16 gabinetów rehabilitacji, - Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli ogółem: 116 w tym 93 wykonanych przez sekcję Higieny Komunalnej, 23 przez sekcję Epidemiologii - Liczba wydanych decyzji: 0 - Liczba nałożonych mandatów : 0 - Liczba postanowień o nałożeniu grzywny (na sumę): 0 - Liczba pism w trybie art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej: 0

Działalność kontrolna i sanitarna placówek lecznictwa ambulatoryjnego w 2019 r. Rodzaj placówki lecznictwa Liczba w ewidencji Liczba skontrolowanych Ze złym stanem ambulatoryjnego sanitarnym Podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjnie świadczenia zdrowotne 0 (przychodnie, poradnie, 49 32 laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej i inne) Działalność lecznicza wykonywana przez praktyki 166 61 0 zawodowe (lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych) Ogółem 215 93 0

W 2019 roku w ewidencji znajdowało się ogółem 215 placówek lecznictwa ambulatoryjnego, z czego skontrolowano 93 (43,3 % obiektów ujętych w ewidencji). Liczba placówek wykonujących działalność leczniczą w ramach przychodni, laboratoriów i zakładów rehabilitacji leczniczej wynosiła 49. Skontrolowano 32 tych placówek, co stanowi 65,3% ogółu obiektów. Spośród placówek udzielających świadczeń medycznych w ramach praktyk zawodowych lekarskich i pielęgniarskich, których liczba wynosiła 166, skontrolowano 61 obiektów, (co stanowi – 36,7 % ogółu). Wszystkie obiekty oceniono pozytywnie pod względem sanitarnym. Wśród 21 obiektów z grupy „inne” (gabinety protetyki, gabinety rehabilitacji) skontrolowano 3 (14,3%), wszystkie oceniono pozytywnie.

Zaopatrzenie w wodę. Wszystkie obiekty na terenie powiatu zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. W 2019 r. jakość wody we wszystkich 14 wodociągach sieciowych oceniono dobrze. Awaryjnych ujęć wody brak. Wszystkie placówki posiadają wystarczającą ilość zimnej i ciepłej wody.

Pralnictwo. W obiektach używana jest bielizna jednorazowego użytku (podkłady na kozetki i ręczniki). Używane w obiektach parawany są zmywalne lub prane z odzieżą ochronną w pralniach z barierą higieniczną - placówki posiadają podpisane umowy z pralniami. W placówkach nie posiadających podpisanych umów, pranie odzieży ochronnej odbywa się w wydzielonych pralnicach lub używana jest odzież jednorazowego użytku. Wydzielone są

14 pomieszczenia lub właściwe miejsca do gromadzenia czystej i brudnej bielizny jednorazowego i wielorazowego użytku.

Odpady komunalne. Odpady komunalne gromadzone są na terenie obiektów w pojemnikach wyłożonych workami foliowymi. Odpady stałe gromadzone są w kontenerach lub pojemnikach umieszczonych w boksach lub na utwardzonym podłożu. Kontenery i pojemniki są systematycznie opróżniane przez wyspecjalizowane firmy.

Odpady niebezpieczne. Kontrolowane obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami medycznymi. Wytwarzają odpady medyczne o kodzie 18 01 03. Rodzaj wytwarzanych odpadów jest zgodny ze złożonymi informacjami o gospodarowaniu odpadami lub zatwierdzonymi programami gospodarki odpadami i zezwoleniami na wytwarzanie odpadów. Na stanowiskach pracy odpady gromadzone są w workach foliowych koloru czerwonego, narzędzia ostre gromadzone w sztywnych pojemnikach bez możliwości ich otwarcia po napełnieniu. Czas gromadzenia odpadów na stanowiskach pracy jest prawidłowy. Odpady magazynowane są w urządzeniach chłodniczych, przeznaczonych wyłącznie do tego celu. Urządzenia chłodnicze są wyposażone w termometry i zapewniają temperaturę do 10º C, temperatura w nich jest monitorowana. Czas magazynowania odpadów nie jest dłuższy niż 30 dni. Urządzenia, w których magazynowane są odpady znajdują się w pomieszczeniach z łatwo zmywalnymi i umożliwiającymi dezynfekcję ścianami i podłogami. Pomieszczenia są zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. Z placówek wytwarzających odpady medyczne, odpady odbierane są przez wyspecjalizowane zakłady: ECO-ABC Sp. z o.o. w Bełchatowie, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „JAGODA” w Kunowie, Miejski Zakład Oczyszczania Miasta w Ostrowie Wlkp., Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe „EPAK” w Kaliszu. Transport odpadów odbywa się odpowiednio przystosowanymi środkami transportu, które zapewniają zakłady odbierające odpady do utylizacji. Firmy odbierające odpady do utylizacji posiadają zezwolenia na transport wydane przez starostów powiatowych.

Gospodarka ściekowa Ścieki z placówek, które znajdują się na terenie miast odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Ścieki z obiektów zlokalizowanych na terenach wiejskich gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych lub odprowadzane do kanalizacji sanitarnej.

Bieżąca czystość i dezynfekcja. Utrzymaniem bieżącej czystości w obiektach lecznictwa otwartego zajmuje się personel placówek. Część placówek zatrudnia specjalistyczne firmy sprzątające. Obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu czystościowego. Sprzęt czystościowy jest właściwie posegregowany i opisany zgodnie ze strefami mikrobiologicznymi w obiektach. Czystość bieżąca powierzchni zachowana. Dezynfekcja powierzchni przeprowadzana prawidłowo, stosowane zarejestrowane środki dezynfekcyjne. Personel placówek zaopatrzony jest w środki ochrony osobistej w ilościach wystarczających.

Sterylizacja W gabinetach zabiegowych w których są stosowane są narzędzia wielokrotnego użycia dezynfekcja, suszenie, pakietowanie i sterylizacja narzędzi prowadzona jest w gabinetach lub w pomieszczeniach dekontaminacji. Jeden raz w miesiącu prowadzona jest kontrola biologiczna autoklawów (sporal A).

Narzędzia pakietowane są w torebki lub rękawy papierowo-foliowe. Wskaźniki chemiczne wkładane są w pakiety z narzędziami oraz na półki autoklawu podczas cyklu sterylizacji. Każdy pakiet oznakowany jest datą sterylizacji, datą ważności oraz numerem cyklu sterylizacji. Podczas kontroli nie stwierdzano artykułów sterylnych z przekroczonym terminem ważności. Narzędzia po sterylizacji przechowywane są w gabinetach lekarskich na wydzielonych półkach szafek. Na bieżąco prowadzone są rejestry sterylizacji oraz dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użycia. Wyniki kontroli biologicznej oraz chemicznej znajdują się w dokumentacji. Stężone preparaty dezynfekcyjne przechowywane są zgodnie z zaleceniami producenta.

Stan sanitarno - techniczny Stan sanitarno – techniczny, funkcjonalność i wyposażenie większości obiektów oceniono dobrze. Ściany i sufity pomieszczeń gładkie i czyste. W gabinetach diagnostyczno-zabiegowych przy umywalkach ściany pokryte są materiałami trwałymi, gładkimi i odpornymi na działanie środków myjących i dezynfekcyjnych. Stan techniczny armatury sanitarnej dobry. Podłogi pomieszczeń placówek gładkie i łatwo zmywalne podobnie jak powierzchnie mebli, sprzętów i wyposażenia. W kilku obiektach stwierdzono nieaktualne procedury dotyczące opisywania worków oraz pojemników na odpady medyczne. Wydano zalecenia z natychmiastowym terminem wykonalności. Funkcjonalność obiektów prawidłowa. Poradnie dziecięce nie łączą się z innymi poradniami, mają osobne poczekalnie dla dzieci chorych i zdrowych z węzłami sanitarnymi dla pacjentów oraz punktami rejestracji uniemożliwiającymi kontaktowanie się dzieci chorych i zdrowych. Placówki posiadające gabinety badań ginekologicznych i urologicznych mają połączenie z kabiną higieny osobistej prawidłowo wyposażoną (umywalka, bidet, miska ustępowa). W poradniach lekarza rodzinnego są wspólne poczekalnie dla dorosłych, dzieci chorych i dzieci zdrowych ale wprowadzony jest rozdział czasowy przyjęć dzieci zdrowych od pozostałych pacjentów. W placówkach opracowane i wdrożone są wymagane procedury postępowania.

Najczęściej stwierdzono następujące nieprawidłowości: - nieaktualna procedura postępowania z odpadami medycznymi - brak agregatu prądotwórczego do zabezpieczenia szczepionek w chłodziarkach na wypadek przerwy w dostawie prądu - brak odzieży ochronnej - brak rozdziału odzieży wierzchniej od odzieży roboczej - brak gładkich łatwo zmywalnych powierzchni krzeseł - brak gładkich łatwo zmywalnych powierzchni materaca - brak gładkich łatwo zmywalnej powierzchni kozetki - brak ciepłej wody w pomieszczeniach gdzie znajdują się umywalki - brak całodobowego systemu monitoringu temperatury z powiadomieniami alarmowymi w lodówce służącej do przechowywania szczepionek - brak monitoringu temperatury w lodówce do przechowywania odpadów medycznych - brak termometru w urządzeniu do przechowywania odpadów medycznych - w gabinecie pediatrycznym brak gładkiej łatwo zmywalnej powierzchni stołu dla niemowląt - brak gładkiej powierzchni kafelek - brak umowy z apteką na przechowywanie szczepionek na wypadek awarii lodówki - nieuporządkowany zestaw p/wstrząsowy - brak rejestru dezynfekcji statywów - brak aktualnych informacji na etykietach znajdujących się na opakowaniach odpadów medycznych - brak aktualnej procedury prania brudnej bielizny

- brak gładkiej powierzchnie fotela w gabinecie zabiegowym - brak pojemnika z sitem i przykryciem do dezynfekcji elementów wirówki - brak procedury mycia i dezynfekcji sprzętu rehabilitacyjnego - brak gładkich powierzchni ścian i sufitów - nieaktualna procedura dezynfekcji powierzchni zanieczyszczonej materiałem organicznym - obiektach brak naczynia z podziałką do odmierzania wody do przygotowywania roztworu dezynfekcyjnego do dezynfekcji dużych powierzchni

W związku ze stwierdzanymi nieprawidłowościami w podmiotach leczniczych przekazywano materiały tematyczne, udzielano również szczegółowych instruktaży personelowi medycznemu. Usunięcie stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości egzekwowano wydając zalecenia pokontrolne z określonym terminem ich wykonania oraz zawiadomienia PPIS o wykonaniu zaleceń po upływie wyznaczonego terminu.

GABINETY PROFILAKTYKI SZKOLNEJ

- Liczba gabinetów ogółem: 26 w tym: - działających w ramach trzech NZOZ - 15 gabinetów ( 12 w miastach i 3 na wsi ) - działających w ramach indywidualnych praktyk pielęgniarek i higienistek szkolnych - 11 gabinetów ( 5 w miastach i 6 na wsi ) - Liczba przeprowadzonych kontroli ogółem: 9 - Liczba wydanych decyzji: 0 - Liczba nałożonych mandatów (na sumę): 0/0 - Liczba postanowień o nałożeniu grzywny (na sumę): 0 - Liczba pism w trybie art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej: 0

Stan sanitarno – techniczny Stan sanitarno – techniczny obiektów oceniono dobrze. Ściany i sufity pomieszczeń gładkie i czyste. W gabinetach przy umywalkach ściany pokryte są materiałami trwałymi, gładkimi i odpornymi na działanie środków myjących i dezynfekcyjnych. Stanowiska do mycia rąk wyposażone w dozowniki do mydła płynnego, środka dezynfekcyjnego do rąk oraz zasobniki z ręcznikami jednorazowego użytku. Podłogi pomieszczeń placówek gładkie i łatwo zmywalne podobnie jak powierzchnie mebli, sprzętów i wyposażenia. W placówkach opracowane i wdrożone są wymagane procedury postępowania.

Bieżąca czystość i utrzymanie porządku Utrzymaniem bieżącej czystości w obiektach zajmuje się personel placówek szkolnych lub personel gabinetów profilaktyki szkolnej. Obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu czystościowego. W większości obiektów sprzęt czystościowy przechowywany jest w pomieszczeniach gospodarczych placówek szkolnych. Sprzęt czystościowy do sprzątania gabinetów jest wydzielony, właściwie posegregowany i opisany. Czystość bieżąca powierzchni - zachowana. Dezynfekcja powierzchni i rąk przeprowadzana prawidłowo, stosowane zarejestrowane środki dezynfekcyjne. Personel placówek zaopatrzony jest w środki ochrony osobistej w wystarczających ilościach.

Zaopatrzenie w wodę Wszystkie placówki zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. W 2019 r. jakość wody w 14 wodociągach oceniono dobrze, awaryjnych ujęć wody brak. We wszystkich obiektach ilość zimnej i ciepłej wody jest wystarczająca.

Postępowanie z odpadami medycznymi Placówki nie wytwarzają niebezpiecznych odpadów medycznych. 15 z nich działających w ramach NZOZ, oraz 3 obiekty prowadzące działalność w ramach indywidualnej praktyki mają podpisane umowy na odbiór odpadów medycznych zakaźnych z Miejskim Zakładem Oczyszczania Miasta w Ostrowie Wlkp., w razie ich wytworzenia. Gabinety te zaopatrzone są w czerwone worki foliowe oraz sztywne pojemniki do gromadzenia odpadów medycznych na stanowiskach pracy a także urządzenia chłodnicze do ich magazynowania w wyznaczonych gabinetach. Odpady stałe gromadzone są w gabinetach w zamykanych pojemnikach zaopatrzonych w worki foliowe. Stamtąd usuwane do kontenerów lub pojemników umieszczonych w boksach lub na utwardzonym podłożu ( na terenie placówek szkolnych ).

Gospodarka bielizną i pralnictwo W gabinetach profilaktyki szkolnej – używana jest bielizna i odzież ochronna jednorazowego użytku. Stan sanitarno-techniczny gabinetów profilaktyki szkolnej oceniony został pozytywnie.

Dom pomocy społecznej. Liczba obiektów w ewidencji : 1 Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci Zduny - Zduny ul. Mickiewicza 21. Obiekt spełnia wymagania Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 18.10.2005r. Stan sanitarno-techniczny budynku dobry. Ściany sufity pomieszczeń gładkie, czyste, podłogi gładkie, łatwo zmywalne. Obiekt zaopatrywany w wodę z wodociągu Krotoszyn - jakość wody dobra, nie występują niedobory wody ciepłej i zimnej. Utrzymaniem bieżącej czystości zajmuje się personel placówki. Pomieszczenia w obiekcie: - gabinet zabiegowy i pielęgniarski – w placówce znajduje się jeden gabinet zabiegowy, bieżący stan sanitarny pomieszczenia prawidłowy. Podłoga wykonana z materiału zmywalnego, ściana przy umywalce wykończona materiałem nienasiąkliwym. Stosowany sprzęt jednorazowego użytku, przechowywany prawidłowo. - pokoje dla pensjonariuszy- ogólna liczba pokoi 25. Pokoje 1- 4 osobowe. Pokoje wyposażone w tapczany, stoliki, krzesła, szafy. Stan sanitarny pomieszczeń dobry. - ciągi komunikacyjne – korytarze, klatki schodowe stan sanitarny dobry. - węzły sanitarne – bieżący stan sanitarny dobry. - pomieszczenia ogólnodostępne – trzy pomieszczenia fizykoterapii, kaplica, pokoje gościnne, pokoje dziennego pobytu – stan sanitarny dobry. - pomieszczenia gospodarcze - w placówce brak magazynów bielizny czystej i brudnej, magazynków porządkowych. Bielizna czysta przechowywana w wydzielonych szafach, bielizna brudna pakowana w worki płócienne i odnoszona do pralni. Sprzęt czystościowy, środki czystościowe i dezynfekcyjne przechowywane w wydzielonych szafach. W placówce nie ma pomieszczenia ”pro-morte.” W obiekcie, dezynfekcja prowadzona na bieżąco, dezynsekcja w zależności od potrzeb, deratyzacja 1x roku. Wszystkie zabiegi wykonywane przez personel placówki. Obiekt posiada własną pralnię. Pomieszczenia pralni utrzymane są we właściwym stanie sanitarno-technicznym. Gromadzenie, transport, usuwanie odpadów stałych i płynnych – odpady stałe gromadzone w kontenerze. Placówka posiada umowę z firmą odbierającą odpady . Odpady medyczne gromadzone w szczelnych, plastikowych pojemnikach.

Placówka posiada umowę na odbiór odpadów niebezpiecznych i medycznych z firmą odbierającą odpady - Zakład Oczyszczania i Gospodarki Odpadami MZO S.A. Ostrów Wlkp. ul. Staroprzygodzka. Nieczystości płynne – placówka w miesiącu lipcu 2019 roku została podłączona do kanalizacji miejskiej. Placówka ogrzewana własnymi piecami, posiada piec gazowy oraz piec na biomasę (wierzba energetyczna).

III. Stan sanitarny obiektów komunalnych

Ustępy publiczne Liczba ustępów publicznych – 6 . Przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. Istniejące ustępy publiczne – ustęp publiczny Krotoszyn Rynek, ustęp publiczny Krotoszyn Park (obiekt zamknięty), ustęp publiczny w Koźminie Wlkp, ustęp publiczny w Zdunach oraz ustęp publiczny w Sulmierzycach oceniono pozytywnie. Bieżący stan sanitarno-techniczny jest dobry. Powierzchnie ścian, posadzek gładkie, łatwo zmywalne. Dezynfekcja powierzchni prowadzona prawidłowo. Istniejący ustęp publiczny w Krotoszynie przy ulicy Kobylińskiej wymaga modernizacji – zapewnienia gładkich, zmywalnych powierzchni ścian, posadzek. Wymiany zniszczonej armatury sanitarnej oraz stolarki okiennej i drzwiowej.

Pływalnie Liczba pływalni krytych ogółem: 1 Liczba pływalni odkrytych: 3 1. Kryta Pływalnia „WODNIK” Krotoszyn ul. Mahle 4 - Bieżący stan sanitarny i jakość wody nie budziły zastrzeżeń. Stan sanitarno-techniczny hali basenowej przy basenie rekreacyjnym budzi nadal zastrzeżenia. Ubytki w fugach są usuwane na bieżąco. Stan hali basenowej przy basenie rekreacyjnym wymaga remontu. 2. Pływalnie odkryte w Krotoszynie, Koźminie Wlkp. i Zdunach – nie kwestionowano bieżącego stanu sanitarnego. Jakość mikrobiologiczna wody w sezonie letnim 2019 zgodna z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U. z 2015r. poz. 2016). Stan techniczny niecek basenowych, urządzeń uzdatniających wodę oraz wyposażenie i funkcjonalność istniejących na terenie powiatu pływalni budzą zastrzeżenia. Naprawy i modernizacji wymagają dna i ściany niecek. Istniejące przelewy nie zapewniają właściwej cyrkulacji wody. Pomieszczenia hydroforni wymagają odnowienia ścian i posadzek. Na pływalni odkrytej w Koźminie Wielkopolskim stwierdza się niewystarczającą ilość toalet.

Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej. Stan sanitarno – techniczny istniejących zakładów oceniono pozytywnie.

Noclegownia Obiekt zaopatrywany w wodę z wodociągu publicznego, jakość wody dobra. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji, odpady komunalne gromadzone w kontenerze. Obiekt posiada umowę na odbiór odpadów z właściwą firmą. Bieżący stan sanitarno-techniczny obiektu dostateczny. W noclegowni znajdują się 2 pomieszczenia mieszkalne (7 miejsc noclegowych) oraz 1 pomieszczenie higieniczno-sanitarne. Utrzymaniem czystości zajmuje się personel placówki. Zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne wystarczające. Bielizna czysta przechowywana jest w wydzielonych szafach.

Bielizna brudna pakowana w worki płócienne i odwożona do pralni „Laguna”, ul. 23-Stycznia w Krotoszynie.

Hotele Liczba obiektów w ewidencji - 7. Istniejące hotele zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji, wyjątek stanowi Hotel „Wawrzyniak” w Perzycach gm. Zduny gdzie nieczystości płynne odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego. Odpady stałe gromadzone w kontenerach, hotele posiadają umowy na odbiór odpadów z właściwymi firmami. Bieżący stan sanitarno-techniczny istniejących hoteli oceniono jako dobry.

Tereny rekreacyjne Istnieje 50 placów zabaw, w tym 33 w miastach i 17 na terenach wiejskich. Skontrolowano 11 placów zabaw i oceniono je pozytywnie. Bieżący stan sanitarno - techniczny dobry.

Cmentarze Na terenie powiatu znajduje się 25 cmentarzy, w tym 8 w miastach i 17 na terenach wiejskich. W 2019 r. skontrolowano 6 cmentarzy w miastach i 1 cmentarz na wsi. Wszystkie skontrolowane cmentarze oceniono dobrze pod względem sanitarno – technicznym.

Zakłady Pogrzebowe W ewidencji znajduje się 8 zakładów pogrzebowych. Skontrolowano 8 obiektów. Wszystkie zajmują się przewozem zwłok. Skontrolowano 13 środków transportu zwłok. Wszystkie odpowiadają warunkom, posiadają właściwe wyposażenie i przestrzegają zasad mycia, dezynfekcji i wyposażenia. 3 zakłady posiadają możliwość przechowywania zwłok – chłodnie. Warunki odpowiadają wymaganiom.

Domy przedpogrzebowe Liczba obiektów w ewidencji w miastach – 3 i na terenach wiejskich - 0. Skontrolowano 3 domy przedpogrzebowe, stan sanitarno techniczny domów przedpogrzebowych w Zdunach i Sulmierzycach dobry, zastrzeżenia budzi stan techniczny domu przedpogrzebowego w Krotoszynie przy ul. Lelewela. Obiekt wymaga modernizacji.

Dworzec PKP Na terenie powiatu znajduje się jeden dworzec PKP. Bieżący stan sanitarno-techniczny dworca oceniono pozytywnie. Obiekt zaopatrywany w wodę z wodociągu sieciowego. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji. Zastrzeżenia budzi brak bieżącej wody toalecie typu TOI-TOI. Odpady komunalne gromadzone w pojemnikach, pojemniki opróżniane przez Firmę „EKO” Kalisz. Utrzymaniem bieżącej czystości zajmuje się firma zewnętrzna. Obiekt nie jest dostosowany dla osób niepełnosprawnych. W obiekcie obowiązuje zakaz palenia tytoniu, oznakowanie prawidłowe.

Inne obiekty użyteczności publicznej. Na terenie powiatu w ewidencji na dzień 31.12.2019 r. znajduje się 109 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym 77 w miastach i 32 - na terenach wiejskich. Skontrolowano 44 obiekty. Na koniec 2019 r. stan sanitarno-techniczny innych obiektów - dobry. Zastrzeżenia budzi stan techniczny Domu Kultury w Sulmierzycach. Obiekt wymaga remontu dachu. Zły stan techniczny dachu wpływa na powstawanie zacieków na ścianach. W sali widowiskowej zastrzeżenia budzi stan podłóg.

Prowadzony był nadzór sanitarny nad ekshumacjami zwłok. W 2019 r. nadzorowano przeprowadzenie 24 ekshumacji, wydano 3 postanowień o sprowadzeniu zwłok z zagranicy.

Środki transportu. Poza środkami transportu do przewozu zwłok skontrolowano 5 autobusów komunikacji miejskiej. Autobusy były dobrze utrzymane, w dobrym stanie sanitarno-technicznym. Procesy mycia odbywają się w zajezdni Zakładu Komunikacji Miejskiej.

Utrzymanie czystości ulic, placów, parków i innych miejsc publicznych w mieście. Nieprawidłowy jest sposób gromadzenia odpadków w publicznych koszach i innych pojemnikach na terenie miasta. Zaleca się stosowanie worków na śmieci, które należy umieszczać w pojemnikach. Brak lub zbyt mała ilość koszy zauważono na ulicach oddalonych od centrum miasta. Kosze w odpowiednich ilościach zlokalizowane są jedynie na niektórych ulicach w ścisłym centrum miasta. Ich brak powoduje zanieczyszczanie ulic.

Wg informacji udzielonych przez urzędy miejskie przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne w powiecie krotoszyńskim skanalizowane zostały następujące miejscowości: -w gminie Krotoszyn – Krotoszyn, Kobierno, Salnia, Osusz, Lutogniew, Durzyn, Tomnice, Gorzupia, - w gminie Koźmin Wielkopolski – Koźmin Wielkopolski, - w gminie Kobylin – częściowo miasto Kobylin, Stary Kobylin, Długołęka, w trakcie budowy jest kanalizacja w miejscowości Smolice - w gminie Zduny – częściowo miasto Zduny, - w gminie Rozdrażew – Rozdrażew, Trzemeszno, Grębów, Nowa Wieś, Budy, Maciejew, - w gminie Sulmierzyce – częściowo miasto Sulmierzyce.

Imprezy masowe Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2018r. poz. 1870 z późń. zm.) opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nie jest wymagana, gdy wyznaczona powierzchnia terenu imprezy nie przekracza 500 m2 czyli liczba uczestników imprezy nie przekroczy 1000 osób. Pod pojęciem terenu umożliwiającego przeprowadzenie imprezy masowej należy rozumieć wydzielony, odpowiednio wygrodzony teren na otwartej przestrzeni, spełniający warunki higieniczno-sanitarne odpowiadające wymaganiom przewidzianych prawem oraz posiadający infrastrukturę zapewniająca bezpieczne przeprowadzenie imprezy masowej. Wydano 8 pozytywnych opinii sanitarnych dotyczących imprez masowych.

Interwencje Wpłynęło 11 interwencji ze strony ludności, dotyczące niewłaściwego stanu sanitarnego i uciążliwości środowiska. Wszystkie sprawy zostały przekazane do załatwienia innym organom wg. kompetencji.

Oddział Nadzoru – Sekcja Żywności i Żywienia

W 2019 roku w ewidencji obiektów powiatu krotoszyńskiego znajdowały się 895 zakładów żywnościowo-żywieniowych (w roku 2018 – 863),w tym:

- 62 obiekty produkcji żywności, - 426 obiektów obrotu żywnością, - 136 obiektów żywienia zbiorowego otwartego, - 81 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego, - 158 środków transportu żywności, - 17 wytwórni i miejsc obrotu przedmiotami użytku, - 14 miejsc obrotu kosmetykami, - 1 zakład produkcji i konfekcjonowania kosmetyków.

Liczba ewidencjonowanych obiektów w roku 2019, w porównaniu z rokiem 2018 zwiększyła się o 32 obiekty. W nadzorowanych obiektach skontrolowano łącznie 472 podmioty, w tym 314 stacjonarnych i 158 środków transportu. Ocenie stanu sanitarnego na podstawie arkuszy oceny poddano 211 obiektów, w tym 206 obiektów stacjonarnych i 5 środków transportu. Spośród wszystkich ocenionych obiektów jeden uzyskał ocenę niezgodną z wymaganiami sanitarno-higienicznymi.

30,0% 26,8% 25,4% 24,0% 25,0%

20,0% % obiektów ocenionych 15,0% % obiektów ocenionych jako 10,0% niezgodne

5,0%

0,0% 0,2% 0,1% 0,0% 2017 2018 2019

Rys. 1. Liczba obiektów ocenionych jako niezgodne w stosunku do ogólnie ocenionych w latach 2017-2019

Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej według jednolitych obowiązujących procedur urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higienicznych. Zgodnie z zarządzeniem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 13 grudnia 2019 roku aktualnie obowiązują procedury i instrukcje z nowymi formularzami kontroli żywności. Do oceny stanu sanitarnego zakładów wykorzystywane są arkusze oceny stanu sanitarno- higienicznego, na podstawie których dokonuje się oceny poziomu ryzyka występującego w zakładzie i ustala częstotliwość kontroli.

Wymagania prawa żywnościowego określają, że przedsiębiorcy branży spożywczej są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności, poprzez stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej(GHP), dobrej praktyki produkcyjnej(GMP) oraz wdrożenie i utrzymanie kontroli wewnętrznej w zakładach w oparciu o zasady systemu HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points -Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli).

Rys. 2. Działalność represyjna w latach 2018-2019

W nadzorowanych obiektach przeprowadzono łącznie 658 kontroli, w tym 500 w obiektach stacjonarnych i 158 środków transportu.

Wiele kontroli przeprowadzono w związku z sytuacjami zgłoszenia w systemie RASFF - występowania produktów niebezpiecznych w obrocie i koniecznością monitorowania postępowania podmiotów gospodarczych z tą żywnością (w 2019 r. wykonano 38 kontroli w tym zakresie).

W ramach ogólnej liczby kontroli ujęte są też kontrole tzw. weekendowe, przeprowadzone w okresie letnim, mające na celu podniesienie poziomu higienicznego obiektów prowadzących obsługę ruchu turystycznego w dni wolne od pracy, a także kontrole w związku ze skargami klientów na jakość znajdujących się w obrocie środków spożywczych lub niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny obiektów.

W ramach przeprowadzonej działalności administracyjno - represyjnej wydano 321 decyzji administracyjnych. Nałożono łącznie 6 mandatów karnych na kwotę 1500 zł. W porównaniu z rokiem 2018 liczba nałożonych mandatów zmniejszyła się trzykrotnie, co świadczy o poprawie stanu sanitarnego kontrolowanych obiektów.

Zestawienie powyższych danych z podziałem na poszczególne grupy obiektów przedstawiono w Tabeli 1.

Rys. 3. Analiza porównawcza nałożonych mandatów w latach 2018-2019

Tabela 1. Działalność kontrolno - represyjna Oddziału Higieny Żywności i Żywienia PSSE w Krotoszynie w 2019 r. Liczba wydanych Rodzaj obiektów Liczba obiektów Liczba kontroli decyzji Liczba i kwota Liczba wniosków Liczba obiektów nałożonych do Sądu niezgodnych z w tym mandatów Rejonowego arkuszem oceny o unierucho- stanu sanitarnego mieniu obiektu 1. Obiekty produkcji, żywności (wytwórnie 62 53 13 0 0 0 lodów, piekarnie, ciastkarnie itp.) 0 2. Obiekty obrotu żywnością (sklepy spo- 390 328 111 4/700 zł 0 1 żywcze, kioski spożywcze 0 hurtownie, targowiska 3. Obiekty żywienia zbiorowego (bary, 39 (restauracje, zakłady małej gastronomii, stołówki, 217 108 1 2/800 zł 0 0 bufety w zakładach pracy, szkołach, przedszkolach, szpitalach, internatach itp.) 4. Środki transportu żywności 158 158 158 0 0 0 5. Wytwórnie i miejsca 0 obrotu materiałami i 32 11 0 0 0 wyrobami przeznaczonymi 0 do kontaktu z żywnością oraz miejsca produkcji i obrotu kosmetykami

W Sekcji Higieny Żywności i Żywienia w 2019 r. pobrano łącznie 187 próbek, w tym 184 próbki środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu oraz 3 próbki kosmetyków.

Spośród pobranych próbek w 2019 roku 15 uległo zakwestionowaniu: -10 próbek lodów produkowanych metodą tradycyjną nie odpowiadało wymaganiom Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L Nr 338, str. 1) w punkcie określającym liczbę Enterobacteriaceae (załącznik I, Rozdział 2, pkt. 2. 2. 8.), - 5 próbek bazylii nie spełniało wymagań Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L Nr 338, str. 1) ze względu na wykrycie bakterii Salmonella spp. w 25 g próbce.

200 187 170 180 164 160

140

120 Liczba pobranych prób 100 Liczba prób 80 kwestionowanych

20 0 15 1 0 2017 2018 2019

Rys. 4. Liczba pobranych próbek w stosunku do zakwestionowanych próbek w latach 2017-2019

W roku 2019 badania próbek w zakresie parametrów mikrobiologicznych żywności prowadzone były przez Powiatową Stację Sanitarno - Epidemiologiczną w Kaliszu. Natomiast wskaźniki chemiczne badała Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Poznaniu oraz laboratoria innych wojewódzkich stacji, które specjalizują się w poszczególnych zakresach badań.

Kontrola graniczna środków spożywczych w roku 2019 w Oddziale Nadzoru Sekcji Higieny Żywności i Żywienia PSSE w Krotoszynie

W roku 2019 prowadzono działalność w związku z importem przypraw, bakalii, herbat i suszonych owoców. Wydano 125 świadectw – certyfikatów jakości zdrowotnej. W porównaniu z rokiem 2017 i 2018 liczba wydanych świadectw zmniejszyła się. Przeprowadzono w tym zakresie 92 kontrole środków spożywczych oraz wydano 12 decyzji rachunkowych.

125 150 2017 2018 2019

139

Rys. 5. Liczba wydanych świadectw w latach 2017-2019

Podsumowanie

W 2019 roku urzędową kontrolę żywności przeprowadzono zgodnie z obowiązującymi procedurami, które to kolejno zostały zmienione decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego w grudniu 2019 r. W trakcie kontroli dokonywano oceny stanu sanitarnego obiektów na podstawie arkusza oceny stanowiącego załącznik do procedury Urzędowej Kontroli Żywności. Ponadto przeprowadzano kontrole tematyczne, interwencyjne, sprawdzające, a także kontrole partii żywności z importu w celu wydania świadectwa spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spożywczy przekraczający granicę. Kontrole interwencyjne dokonywano w związku z otrzymywanymi powiadomieniami w ramach systemu RASFF (ang. Rapid Alert System for Food and Feed - System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach) oraz z uwagi na otrzymywane skargi konsumentów (wykonano 46 kontroli interwencyjnych, w tym 38 dotyczyło powiadomień w systemie RASFF). Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia ulega poprawie przede wszystkim dzięki wzrostowi świadomości o odpowiedzialności przedsiębiorców, wdrażania przez nich systemów jakości w zakładach, jak również systematycznym i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Stosunkowo negatywnie należy ocenić nieprzestrzeganie podstawowych wymagań sanitarnych w mało powierzchniowych obiektach obrotu żywnością oraz w zakładach małej gastronomii, co skutkowało liczbą nałożonych mandatów karnych (6 na kwotę 1500 zł).

W 2019 roku wydano 321 decyzji administracyjnych, w tym decyzje wydane z uwagi na poprawę stanu sanitarno-higienicznego obiektu oraz decyzje rachunkowe w przypadku stwierdzenia uchybień. Ponadto wydano 1 decyzję unieruchamiającą obiekt oraz 1 decyzję zakazującą wprowadzenia do obrotu środka spożywczego.

Ogólnie stan sanitarno – higieniczny obiektów żywności i żywienia nadzorowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Krotoszynie kształtował się na dobrym poziomie, pomimo kontroli z negatywnym wynikiem, które to stanowiły niewielki procent wszystkich przeprowadzonych działań kontrolnych. W porównaniu z rokiem 2018 wydano mniej decyzji zarządzających (11 decyzji, 2018 r.- 28 decyzji) oraz nałożono 3-krotnie mniej mandatów.

W 2019 roku kontynuowano współpracę z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Krotoszynie na zasadzie przyjętego porozumienia. Przeprowadzono 3 kontrole z Inspektorem Weterynarii we wspólnie nadzorowanych 2 obiektach produkcji żywności oraz wielkopowierzchniowym sklepie spożywczym. Dodatkowo regularnie kontrolowano kioski i stoiska na targowisku, gdzie sprzedawane są produkty pochodzenia zwierzęcego.

Ważną kwestią jest przeprowadzanie sprawnych działań kontrolnych w przypadku wycofywania niebezpiecznej żywności z obrotu, w szczególności, gdy dotyczą wielu punktów odbioru lub rozbudowanego łańcucha dystrybucji. Na terenie powiatu krotoszyńskiego zlokalizowana jest siedziba oraz Magazyn Centralny firmy DINO Polska SA., posiadającej ponad 1200 sklepów w Polsce. Pomimo wielu zgłoszeń alarmowych i informacyjnych dotyczących środków spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej, proces wycofywania kwestionowanych produktów z obrotu był skuteczny. Z uwagi na dużą skalę dystrybucji żywności w roku 2019 skontrolowano 158 środków transportu. Oceniane pojazdy wyposażone były w odpowiednie dokumenty oraz przystosowane do przewożenia środków spożywczych wymagających chłodzenia.

W roku 2019 dokonywano także wpisów do rejestru gospodarstw prowadzących tzw. produkcję pierwotną oraz producentów żywności dostarczających żywność w ramach dostaw bezpośrednich. Zarejestrowano 8 gospodarstw prowadzących działalność w zakresie produkcji pierwotnej. Ogółem w powiecie krotoszyńskim do końca roku 2019 zarejestrowano 379 gospodarstw. Obowiązek dokonania wpisu wynika z art. 61 i 63 ust. 2 i 3 przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 (Dz.U. z 2019 r. poz.1252). Przeprowadzono jedną kontrolę wspólnie z przedstawicielem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w gospodarstwie ogrodniczym oraz jedną kontrolę wspólnie z przedstawicielem Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w gospodarstwie rolnym w ramach nadzoru nad produkcją pierwotną pochodzenia roślinnego.

Około 14% wszystkich przeprowadzonych kontroli w 2019 roku stanowiły kontrole graniczne w związku z importem środków spożywczych z krajów trzecich. Wydano 125 świadectw spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spożywczy (głownie importowano przyprawy, susze warzywne, herbaty i bakalie).

W trakcie bieżących kontroli przeprowadzonych w 2019 r. sprawowano również nadzór nad wprowadzaniem do obrotu suplementów diety i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ogółem dokonano oceny sposobu znakowania 45 suplementów diety. Kontrolowano wszelkie informacje dotyczące napisów i innych oznaczeń, w tym znaków towarowych, nazw handlowych, elementów graficznych i symboli umieszczonych na opakowaniach oraz składu. Ponadto sprawdzano czy oznakowanie środka spożywczego nie wprowadza konsumenta w błąd.

Zamierzenia na rok 2020

Zamierzenia w roku 2020 nadal określane będą przez przepisy prawne obowiązujące od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej. Krajowe przepisy prawne są na bieżąco harmonizowane z aktami prawnymi Unii Europejskiej. Akty te określają wymagania, które muszą być spełnione dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego i roślinnego oraz żywienia człowieka poprzez dążenie do wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, które jest jednym z podstawowych celów prawa żywnościowego. Podstawowym aktem prawnym, stanowiącym krajowe prawo żywnościowe to ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1252), a także rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych. Kontrole urzędowe przeprowadzane będą w oparciu o wymagania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin (…).

Obiektami szczegółowej kontroli będą podmioty prowadzące działalność w zakresie obrotu żywnością, a głównie te, które wykazują zły stan sanitarny oraz które to ze względu na duży obrót przekładają się na dużą liczbę konsumentów. Ponadto będą kontrolowane obiekty prowadzące żywienie zbiorowe w zakresie właściwego przechowywania środków spożywczych, ich segregacji, procesów mycia i dezynfekcji. W tych obiektach będzie sprawowany nadzór nad jakością posiłków szkolnych w stołówkach szkolnych, przedszkolnych oraz przygotowywanych poza szkołą tzw. Catering, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach.

Pod nadzorem znajdą się także sezonowe zakłady żywności i żywienia ze szczególnym uwzględnieniem zakładów małej gastronomii oraz obiekty żywienia dzieci i młodzieży podczas ferii (kolonie, obozy).

Wzmożony będzie nadzór nad obiektami prowadzącymi działalność na targowiskach, szczególnie w okresach przedświątecznych z uwagi na rosnącą liczbę straganów i autosklepów wprowadzających do obrotu środki spożywcze, w tym grzyby.

W roku 2020 sprawowany będzie nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi. Kontrolowany będzie obszar dotyczący wymagań w zakresie znakowania, prezentacji i reklamy żywności wzbogacanej, suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego.

W dalszym ciągu kontroli poddawane będzie prawidłowe oznakowanie produktów kosmetycznych wprowadzanych do obrotu, a w szczególności przestrzeganie rozporządzenia Komisji (UE) nr 655/2013 z 10 lipca 2013 roku określającego wspólne kryteria dotyczące uzasadniania oświadczeń stosowanych w związku z produktami kosmetycznymi

Sprawowany będzie także nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością zgodnie z przepisami prawnymi dotyczącymi tej grupy produktów. W zakresie nadzoru laboratoryjnego badania jakości zdrowotnej materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością będą realizowane zgodnie z rocznym planem poboru próbek w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu.

Pobieranie odpowiedniej liczby próbek żywności, kosmetyków oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w kierunku właściwych badań są częścią rocznego planu poboru próbek dla województwa wielkopolskiego. Próbki żywności budzące podejrzenie, co do ich jakości zdrowotnej m.in. próbki przy wydawaniu świadectw jakości zdrowotnej żywności z importu oraz z uwagi na skargi konsumentów będą badane niezależnie od przydzielonego planu.

Ponadto w celu właściwego identyfikowania i szacowania zagrożeń ze strony żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej podejmowane będą działania w ramach systemu RASFF tj. systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach.

Prowadzony będzie także nadzór w obszarze procedur i systemów identyfikowalności przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem oznakowania wyrobów gotowych informacjami dotyczącymi miejsca i źródła pochodzenia składników, półproduktów, wyrobów gotowych oraz dokumentacji towarzyszącej ww. środkom spożywczym pod kątem zgodności z przepisami dla nowej żywności i nowych składników żywności.

Nadal będzie zwracana uwaga na bieżącą kontrolę surowców, półproduktów, przebieg procesów technologicznych z uwzględnieniem wymagań dobrej praktyki higienicznej i dobrej praktyki produkcyjnej oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności poprzez wdrożenie systemu HACCP przez wszystkich przedsiębiorców branży spożywczej.

Systematycznie kontynuowana będzie również współpraca z Inspekcją Weterynaryjną szczególnie w zakresie wymagań sanitarno-higienicznych obiektów będących pod wspólnym nadzorem, a także w związku z pojawiającymi się problemami z zakresu bezpieczeństwa żywności w obu inspekcjach.

Systematycznie wprowadzany system jakości działalności Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Krotoszynie będzie zmierzał do poprawy efektywności działań kontrolnych.

Oddział Nadzoru- Stanowisko do Spraw Higieny Pracy

1. Działalność kontrolna w ramach nadzoru sanitarnego

W ewidencji Oddziału Nadzoru stanowiska ds. Higieny Pracy, Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie w 2019 r. znajdowały się 304 zakłady (liczba uległa zmniejszeniu w stosunku do roku 2018 o 2 zakłady ), w których zatrudnionych było łącznie 11 016 pracowników. Największą liczbę wszystkich zewidencjonowanych obiektów stanowiły zakłady małe zatrudniające do 9 pracowników, co stanowiło 52,6%. Zakłady zatrudniające powyżej 250 osób stanowiły 1,3 %.

Wykres 1. Struktura zatrudnienia w obiektach nadzorowanych w latach 2018-2019

350 306 304 300

250

200 156 160 123 150 111 100 36 29 50 3 4 0 Zakłady w do 9 10-49 50-249 250 i więcej ewidencji pracowników pracowników pracowników pracowników

2018 2019

2. Kontrole w ramach bieżącego stanu sanitarnego

Nadzorem sanitarnym objęto 26,3 % zewidencjonowanych obiektów (w 2018 r. – 25,5 %). W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego przeprowadzono 98 kontroli sanitarnych w 80 zakładach, w których zatrudnionych było 7623 osoby. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego przeprowadzono szczegółowe kontrole warunków pracy oraz narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących tworzywa sztuczne, kontynuowano kontrole w przemyśle spożywczym, drzewnym i metalowym. Szczególną uwagę zwrócono na warunki pracy pracowników zatrudnionych w zakładach sektora gospodarki odpadami i ściekami. Oceniono przygotowanie pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podczas prac związanych z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest.

W trakcie kontroli zwracano uwagę na przestrzeganie przez pracodawców przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w zakładach pracy, stan sanitarny pomieszczeń oraz zaplecza higieniczno-sanitarnego, wykonywanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przeprowadzenie profilaktycznych badań lekarskich, posiadanie przez pracodawcę wymaganej dokumentacji oraz wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej. W minionym roku podobnie jak w latach poprzednich, najwięcej kontroli przeprowadzono w zakresie stosowania i wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin (Wykres 2).

Wykres 2. Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w latach 2018-2019

8 Produkty biobójcze 7 8 Czynniki biologiczne 7 16 Czynniki rakotwórcze 12 14 Prekursory narkotyków kat. 2 i 3 10 80 Substancje i mieszaniany 77 98 Ogółem 96

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

2019 2018

3. Narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia

W 2019 r. skontrolowano 41 zakładów z 60 będących w ewidencji Oddziału Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. W warunkach przekroczenia normatyw higienicznych, pracowało ogółem 659 osób (w 2018 r. - 716 osób), byli to pracownicy zatrudnieni w przemyśle drzewnym, metalowym i spożywczym. Podobnie jak w latach poprzednich największa grupa pracowników narażonych była na ponadnormatywny hałas (96,9 % ogółu narażonych) oraz pyły przemysłowe (14,4 % ogółu narażonych) - wykres 3. Na działanie kilku czynników szkodliwych jednocześnie eksponowanych było wielu pracowników, w szczególności na hałas i pył.

Wykres 3. Pracownicy zatrudnieni w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia w latach 2018-2019

Liczba osób pracujących w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w latach 2018-2019

4 Mikroklimat gorący 6 6 Mikroklimat zimny 6 29 Czynniki chemiczne 41 93 Pył 95 699 Hałas 639 716 Narażonych ogółem 659

0 100 200 300 400 500 600 700 800

2018 2019

W związku z przekroczeniami poziomu stężeń i natężeń czynników szkodliwych w wielu zakładach, przedsiębiorcy podejmowali różnego rodzaju rozwiązania techniczne oraz organizacyjne w celu jego ograniczenia.

Działania te polegały najczęściej na instalowaniu nowych systemów ochrony zbiorowej takiej jak wentylacje miejscowe lub modernizacja istniejacych systemów, stosowano urządzenia filtrowentylacyjne mobilne jako jedno z rozwiazań wentylacji miejscowej na ruchomych stanowiskach spawalniczych, dokonywano hermetyzacji procesów technologicznych oraz wymieniano park maszynowy. Biorąc udział w ZUS-owskim „Programie dofinansowania przedsiębiorstw”, kilka przedsiębiorstw dokonało instalacji systemu odciągowo - filtrującego TCL dla dymów suchych i niewybuchowych powstających podczas spawania. W roku sprawozdawczym instalacja systemu poparta programem dofinansowania została zrealizowana w dwóch z przedsiębiorstw biorących udział w programie.

W przypadku gdy uniknięcie lub wyeliminowanie narażenia nie było możliwe za pomocą środków techniczno-organizacyjnych, przedsiębiorcy zapewniali pracownikom atestowane i odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej. Zobowiazywano również pracodawców do przeprowadzania regularnych badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy.

4. Postępowanie administracyjne

Podobnie jak w 2018 r. najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w zakresie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy w 13 zakładach, ponadto nie prowadzono rejestru badań i pomiarów w 3 zakładach oraz nie wpisywano na bieżąco wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych do kart badań i pomiarów w 1 zakładzie. Nieprawidłowości z zakresu substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy stwierdzono w 1 zakładzie.

Znaczną cześć uchybień stwierdzonych podczas kontroli, przedsiębiorcy likwidowali w .. .. .trakcie jej trwania.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie wydał 13 decyzji ... ….administracyjnych (w 2018 r. wydano 20) zawierających 22 nakazy (wykres 4).

Wykres 4. Liczba wydanych decyzji administracyjnych w latach 2018 -2019

Liczba wydanych decyzji administracyjnych wynikajacych z bieżącego nadzoru sanitarnego w latach 2018-2019

2019 2018

W roku 2019 nie wydano postanowień o nałożeniu grzywien celem przymuszenia do wykonania decyzji.

5. Choroby zawodowe, ocena ryzyka zawodowego

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w 2019 r. nie wydał decyzji stwierdzającej chorobę zawodową.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w roku 2019 wydał 5 decyzji o braku podstaw stwierdzenia choroby zawodowej.

Tabela 1. Choroby zawodowe - decyzja o braku podstaw stwierdzenia choroby zawodowej

L. PKD Nazwa zakładu Stanowisko Choroba Nr wykazu p. zawodowa chorób zawodowych 1. 96.02. Z Zakład Fryzjerski fryzjer przewlekłe choroby poz. 20 pkt. Majchszak Martina obwodowego układu 1 63-700 Krotoszyn, nerwowego ul. 1 Stycznia 5 a wywołane sposobem wykonywania pracy; zespół cieśni w obrębie nadgarstka (prawego i lewego) 2. 28.11.Z MAHLE POLSKA Sp. z o.o. wytapiacz pylica płuc: pylica poz. 3 pkt. 1 63-700 Krotoszyn metalu w krzemowa ul. Mahle 6 piecach indukcyjnych, operator maszyn odlewniczych, operator maszyn i urządzeń odlewniczych ; Wydział Odlewni Żeliwa 3. 01.62.Z Polska Federacja specjalista ds. przewlekłe poz. 19 pkt. Hodowców Bydła i badań okołostawowe 4 Producentów Mleka zapalenie barku Warszawa, Region Oceny Poznań Laboratorium Oceny Mleka ul. Klonowa 9, 63-714 Kobierno

4. 01.62.Z Polska Federacja specjalista ds. przewlekłe choroby poz. 20 pkt. Hodowców Bydła i badań obwodowego układu Producentów Mleka nerwowego Warszawa, Region Oceny wywołane sposobem Poznań wykonywania pracy; Laboratorium Oceny zespół cieśni w Mleka ul. Klonowa 9, obrębie nadgarstka 63-714 Kobierno 5. 01.11 Z Zespół Szkół Specjalnych logopeda przewlekłe choroby 15 pkt. 3 im. M. Grzegorzewskiej narządu głosu w Krotoszynie spowodowane 63-700 Krotoszyn nadmiernym ul. Ostrowska 49 wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią.

6. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy

Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy sprawowało nadzór nad 12 zakładami, w których pracownicy byli zatrudnieni w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. zakresie nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi. Przeprowadzono 16 kontroli w 12 zakładach pracy (2018 r. 12 kontroli w 11 zakładach). W kontakcie z czynnikiem rakotwórczym lub mutagennym pracowało 491 osób, w tym 186 kobiet (w 2018 r. pracowało 487 osób w tym 173 kobiety ) - wykres 5.

Najczęściej występującymi czynnikami rakotwórczymi były : Substancje chemiczne i ich mieszaniny - olej impregnacyjny zawierający benzo(a)piren, - chrom VI, - benzen, - azbest.

Czynniki fizyczne - promieniowanie jonizujące.

Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym - prace związane z narażeniem na pył drewna twardego. Podobnie jak w 2018 r. najliczniejszą grupę stanowiły zakłady zajmujące się produkcją wyrobów z drewna (pył drewna twardego) oraz zakłady produkujące wyroby metalowe (chromiany VI i promieniowanie jonizujące) . Szczególnym nadzorem objęto podmioty zajmujące się zabezpieczeniem oraz usuwaniem wyrobów lub innych materiałów zawierających azbest.

Wykres 5. Struktura zatrudnienia w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi w latach 2018-2019

491 ogółem 487

2 azbest 2

21 benzo(a)piren 23 2019 82 Promieniowanie jonizujące 82 2018

12 Chrom VI 12

374 Pył drewna twardego 368

0 100 200 300 400 500 600

Podczas przeprowadzanych kontroli stwierdzono nieprawidłowości z zakresu substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy stwierdzono w 1 zakładzie. Dotyczyły one: braku rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, braku rejestru pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz przedsiębiorca nie przekazał Wielkopolskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. W zakresie czynników rakotwórczych lub mutagennych wydano 1 decyzję administracyjną. W zakresie minimalizacji narażenia nadzorowane zakłady wprowadzają różne formy wentylacji, automatyzację i hermetyzację procesów produkcyjnych. Jednak najczęściej stosowana formą minimalizacji były środki ochrony indywidualnej. Kontynuowano szczególny nadzór nad podmiotami zajmującymi się usuwaniem, zabezpieczaniem lub transportem wyrobów zawierających azbest.

Przeprowadzono 1 kontrolę w siedzibie firmy. Zwrócono szczególną uwagę na bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników, wyposażenie w środki ochrony indywidualnej, również na posiadanie wymaganej dokumentacji; opracowanie oceny ryzyka zawodowego, planu usuwania wyrobów zawierających azbest, posiadanie odpowiednich decyzji, procedur, zatwierdzonych programów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi.

7. Ocena nadzoru nad czynnikami biologicznymi

Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy w 2019 r. sprawowało nadzór nad 43 zakładami, w których pracownicy byli eksponowani na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Do najbardziej narażonych grup zawodowych należą pracownicy zatrudnieni w rolnictwie, przemyśle spożywczym, nadleśnictwie, podmiotach leczniczych, laboratoriach diagnostycznych, oczyszczalniach ścieków, zakładach gospodarki odpadami.

W ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych w 8 obiektach (w roku ubiegłym 7 kontroli w 7 obiektach). Na działanie szkodliwych czynników biologicznych należących do 2 i 3 grupy zagrożenia ogółem eksponowanych było 198 pracowników, w tym 23 pracowników należących do 3 grupy zagrożenia. Grupę 3 zagrożenia stanowią czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia m.in. wirus wścieklizny, WZW typu B, WZW typu C. Najczęściej kontrolowane były zakłady produkujące artykuły spożywcze, podmioty lecznicze oraz zakłady zajmujące się gospodarką odpadami. Przeprowadzone kontrole wykazały, że przedsiębiorcy podejmują działania profilaktyczne zmniejszające narażenie pracowników, zapewniając środki ochrony osobistej oraz środki do odkażania skóry i błon śluzowych, dostarczają dostępne repelenty. Opracowują procedury i instrukcje bezpiecznego postępowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym oraz proponują profilaktyczne szczepienia ochronne np. przeciw WZW typu B , tężcowi.

Podczas przeprowadzanych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono.

8. Ocena nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, prekursorami i produktami biobójczymi.

W 2019 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego substancje i mieszaniny chemiczne wprowadzało do obrotu 20 podmiotów (w 2018 r. , 20 podmiotów) w tym; producentów – 0, importerów – 0, formulatorów - 2, dystrybutorów – 18. Liczba formulatorów i dystrybutorów w porównaniu z 2018 r. nie uległa zmianie. Wśród dystrybutorów znajdowały się również podmioty odpowiedzialne za wprowadzanie do obrotu produkty biobójcze, (żaden z nich nie był odpowiedzialny za pierwsze wprowadzenie) oraz 3 podmioty wprowadzające do obrotu prekursory narkotyków kategorii 3 – tabela 2.

Tabela 2. Liczba wprowadzających do obrotu substancje i mieszaniny chemiczne

Rok Producenci Importerzy Dalsi użytkownicy Dystrybutorzy (formulatorzy – producenci mieszanian)

2018 0 0 2 18 2019 0 0 2 18

Substancje i mieszaniny chemiczne stosowało w działalności zawodowej 66 zakładów (w 2018 r. - 61 zakładów). W 2019 r. w ramach nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami przeprowadzono 90 kontroli w 66 obiektach (w 2018 r. 77 kontroli w 65 obiektach). Skontrolowano obiekty wprowadzające do obrotu substancje w postaci własnej lub jako składniki w mieszaninach; - dalszych użytkowników (formulatorów) – 3 kontrole, - dystrybutorów substancji chemicznych ich mieszanin – 5 kontrole. Przeprowadzono 82 kontrole wśród stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. W trakcie kontroli szczególną uwagę zwracano na przestrzeganie przepisów unijnych oraz krajowych. Egzekwowano obowiązek posiadania aktualnego spisu substancji chemicznych i ich mieszanin oraz aktualnych kart charakterystyki, prawidłowego oznakowania magazynów, rurociągów i miejsc, w których składowane były znaczne ilości chemikaliów oraz prawidłowego oznakowania produktów wprowadzanych do obrotu. Brak aktualnego spisu stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, instrukcji magazynowania oraz oznakowania miejsca przechowywania to najczęściej stwierdzone nieprawidłowości występujące wśród stosujących. W większości przypadków nieprawidłowości te były likwidowane w trakcie trwania kontroli. Podczas przeprowadzanych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono.

8.1. Produkty biobójcze

Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy w 2019 r. w ramach realizowanego projektu BPR-1 opracowanego przez Europejską Agencję Chemikaliów w Helsinkach, przeprowadziło kontrolę oraz wypełniło kwestionariusz BPR-1, w którym zawarto informacje dotyczące wyrobu poddanemu działaniu produktowi biobójczemu. W ramach nadzoru nad produktami biobójczymi przeprowadzono 8 kontroli u stosujących ww. produkty w działalności zawodowej. Na terenie powiatu krotoszyńskiego nie odnotowano podmiotów gospodarczych zajmujących się produkcją produktów biobójczych. W wyniku przeprowadzonych kontroli i skontrolowanych produktów nieprawidłowości nie stwierdzono.

8.2. Ocena nadzoru nad prekursorami kategorii 2 i 3.

Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy w ramach nadzoru nad prekursorami kategorii 2 i 3, przeprowadziło 10 kontroli. Kontrole te objęły 9 obiektów, które stosowały w działalności zawodowej prekursory kat. 3 oraz przeprowadzono 3 kontrole w obiektach zajmującym się wprowadzaniem do obrotu (dystrybutor) prekursory kategorii 3.

Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie nie są wprowadzane do obrotu prekursory kategorii 2, znajdują one jedynie zastosowanie przy prowadzeniu analiz chemicznych w laboratoriach zakładowych. Najczęściej stosowane prekursory kategorii 3 to: kwas siarkowy, kwas solny, aceton i toluen. W działalności zawodowej znajdują zastosowanie przy produkcji środków czyszczących i myjących. W przemyśle metalowym biorą udział w procesach galwanicznych oraz mają zastosowanie w przemyśle drzewnym i produkcji wyrobów z parafiny.

W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono rażących uchybień. W związku z powyższym nie wydano żadnej decyzji.

9. Nadzór nad środkami zastępczymi

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w 2018 r. ustanowiła nową definicję środka zastępczego oraz włączyła nowe substancje psychoaktywne do przepisów karnych ustawy, których dystrybucja i posiadanie jest zabronione i podlega sankcjom karnym. Podmioty lecznicze oraz instytucje prowadzące badania pośmiertne zgodnie ze wspomnianą ustawą maja obowiązek zgłoszenia państwowym powiatowym inspektorom sanitarnym podejrzeń zatruć środkami zastępczymi lub nową substancja psychoaktywną. Podmioty lecznicze w 2019 r. nie zgłosiły żadnego przypadku podejrzenia zatrucia środkami zastępczymi oraz nowymi substancjami psychoaktywnymi. W 2019 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego był prowadzony monitoring na obecność w obrocie środków zastępczych lub produktów, co do których zachodziło podejrzenie, że są środkami zastępczymi. W minionym roku nie odnotowano placówek, w których mógłby być prowadzony obrót środkami zastępczymi. Współpraca w minionym roku z Powiatową Komendą Policji w Krotoszynie polegała na wymianie informacji dotyczącej ewentualnego działania na terenie powiatu krotoszyńskiego podmiotów handlujących środkami zastępczymi oraz monitorowaniu zatruć ww. środkami.

Podsumowanie 1. W ewidencji Oddziału Nadzoru stanowiska ds. Higieny Pracy znajdowały się 304 zakłady (o 2 zakłady mniej niż w 2018 r.), w których zatrudnionych było ogółem 11 016 (w 2018 r. 11057) pracowników. Likwidacji uległy dwa zakłady zatrudniające około 20 pracowników. Większość stanowiły zakłady małe zatrudniające do 50 pracowników. 2. Nadzorem sanitarnym w roku 2019 r. objęto 26,3 % wszystkich zewidencjonowanych.zakładów pracy. 3. Skontrolowano 41 zakładów z 60 będących w ewidencji, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. Przekroczenia najczęściej występowały w przemyśle metalowym, drzewnym, meblarskim i spożywczym. 3. Nieprawidłowości stwierdzono w 13 skontrolowanych zakładach (w 2018 r. w 19 zakładach). W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 13 decyzji administracyjnych (w 2018 r. wydano 20 decyzji). Najwięcej uchybień podobnie jak w roku ubiegłym dotyczyło braku badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy. 4. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w 2019 r. nie wydał decyzji stwierdzającej chorobę zawodową, natomiast wydał 5 decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.

5. W 2019 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego substancje i mieszaniny chemiczne wprowadzało do obrotu 20 podmiotów, podobnie jak w 2018 r. w tym; producentów – 0, importerów – 0, formulatorów - 2, dystrybutorów – 18. Liczba formulatorów i dystrybutorów w porównaniu z 2018 r. nie uległa zmianie. 6. Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w 2018 r. ustanowiła nową definicję środka zastępczego oraz uznała nowe substancje psychoaktywne jako narkotyki, których dystrybucja i posiadanie jest zabronione i podlega sankcjom karnym.

Oddział Nadzoru – Sekcja Epidemiologii

I. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego. Monitoring zachorowań na choroby zakaźne na terenie powiatu krotoszyńskiego prowadzony jest w sposób ciągły na podstawie systemu zgłaszania zachorowań, podejrzeń zachorowań i zakażeń przez podmioty świadczące usługi medyczne do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie. W 2019 roku na terenie powiatu krotoszyńskiego nie stwierdzono chorób wysoce zakaźnych, nie wystąpiły również zjawiska o charakterze klęsk żywiołowych, które mogłyby rzutować na pogorszenie sytuacji epidemiologicznej. Podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano żadnego zachorowania na dur brzuszny, dury rzekome, a zachorowania przeciwko którym prowadzone są od szeregu lat obowiązkowe szczepienia ochronne utrzymywały się na stałym niskim poziomie lub nie występowały w ogóle (np. błonica, tężec, nagminne porażenie dziecięce, odra, wścieklizna, różyczka, krztusiec). Pomyślnie kształtuje się również sytuacja epidemiologiczna chorób, przeciwko którym wdrożono w ostatnich latach obowiązkowe lub zalecane szczepienia ochronne (np. świnka, ospa wietrzna, choroba wywołana przez Haemophilus influenzae typu B- inwazyjna). Sytuację epidemiologiczną większości chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego, podobnie jak w roku ubiegłym, należy uznać za stabilną. II. Zatrucia i zakażenie pokarmowe 1. Salmonelozy

W roku 2019 odnotowano 7 przypadków zatruć pokarmowych, wywołanych przez pałeczki Salmonella. Jest to o 1 przypadek mniej niż w roku poprzednim. Wskaźnik zapadalności w 2019 roku wyniósł 9,1/100 tys. mieszkańców i jest on niższy niż w roku 2018 – 10,3/100 tys. mieszkańców. Korzystna sytuacja epidemiologiczna zachorowań na salmonelozy wynika z faktu, że w roku 2019 nie zarejestrowano żadnego ogniska zatrucia pokarmowego, jak i również zbiorowego ogniska zatrucia pokarmowego. Pojedyncze przypadki zatruć pokarmowych spowodowane pałeczkami Salmonella wystąpiły w następujących grupach wiekowych: 0 - 4 lat - 3zachorowania, 5 - 9 lat - 2 zachorowanie, 10 -19 lat - 2 zachorowanie. Wszystkie przypadki zachorowań wymagały hospitalizacji. Miejscem spożycia potraw będących nośnikiem czynnika patogennego, były mieszkania prywatne. Nośnikami zatruć pokarmowych były potrawy przygotowane z udziałem jajek ( jajka gotowane, jajka smażone, degustacja surowego biszkoptu) oraz potrawy z mięsa drobiowego (sałatka z kurczakiem, kotlet drobiowy, mięso drobiowe, pieczone).

Tab.1 Liczba zachorowań i zapadalność na salmonelozy w latach 2015 - 2019

Liczba zachorowań w latach

2015 2016 2017 2018 2019

Jednostka chorobowa

Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ zach zap.* zach zap.* zach zap.* zach zap.* zach zap.*

Salmonelozy 24 30,8 68 87,6 26 33,4 8 10,3 7 9,1

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

100 90 80 70 60 2015 50 2016 40 2017 30 2018 20 2019 10 0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc.1 Salmonelozy- zachorowalność i zapadalność w latach 2015 – 2019

2. Biegunki u dzieci do lat 2 W roku 2019 zarejestrowano ogółem 122 zachorowań na biegunkę u dzieci do lat 2 i w stosunku do 2018 roku jest to o 4 przypadki więcej niż w roku analizowanym. Dzieci hospitalizowanych było 55, co stanowi 45% ogółu zachorowań. Natomiast dzieci leczonych ambulatoryjnie było 67, co stanowi 55 % ogółu zachorowań. W grupie dzieci hospitalizowanych wykonano 70 badań diagnostycznych, w tym 28 badań bakteriologicznych ( wyniki badań - ujemne) oraz 42 badań wirusologicznych. Wszystkie wyniki wirusologicznych badań były dodatnie (adenowirusy, rotawirusy). Bez badań diagnostycznych było 68 dzieci, co stanowi 55,7% ogółem dzieci chorych na biegunkę.

Tab.2 Liczba zachorowań i zapadalność na biegunki do lat 2 w latach 2015 - 2019

Liczba zachorowań w latach 2015 2016 2017 2018 2019 Jednostka chorobowa Liczba Współ Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Biegunki u dzieci do 114 4416,9 72 2857,0 77 2997,4 118 4527,7 122 4845,1 lat 2

*współczynnik zapadalności na 100 tyś. Mieszkańców

6000

5000

4000 2015 2016 3000 2017 2000 2018

1000 2019

0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc.2 Biegunki u dzieci do lat 2 - zachorowalność i zapadalność w latach 2015 – 2019

3. Wirusowe zapalenie wątroby typu A W 2019 roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A. W roku poprzednim odnotowano tylko jedno zachorowanie na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Osoba, która zachorowała na wzw typu A, pochodziła ze środowiska wiejskiego. Zachorowanie dotyczyło ucznia w wieku 17 lat. Osoba, która zachorowała spożywała posiłki nie tylko w domu, lecz także w restauracjach MacDonald”s, pizzerniach oraz w barach typu kebab. 4. Wirusowe zapalenie wątroby typu B – ostre W latach 2017-2019 nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B. 5. Wirusowe zapalenie wątroby typu B – przewlekłe W 2019 roku odnotowano 6 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe i w porównaniu z 2018 rokiem jest to wzrost o 1 przypadek.

Współczynnik zapadalności w 2019 roku wyniósł 7,8/100 tys. mieszkańców i był on nieco wyższy w porównaniu do roku 2018 (2018 rok- 6,4/100 tys. mieszkańców). Przypadki zachorowań na wzw typu B – przewlekłe dotyczą następujących grup wiekowych: 20-29 lat - 1 zachorowanie 40-49 lat - 2 zachorowania 50-59 lat - 1 zachorowanie powyżej 60 lat - 2 zachorowanie. Trzy osoby, które zachorowały, były wcześniej zaszczepione p/ko wzw B pełnym cyklem szczepień. Dwie osoby nie były szczepione powyższą szczepionką. Natomiast w jednym przypadku jest brak danych o szczepieniu p/ko wzw typu B. Wszystkie zachorowania zarejestrowano w środowisku miejskim. 5 zachorowań dotyczy zachorowań wśród płci męskiej a 1 zachorowanie – płci żeńskiej. Przypadki zachorowań na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B są związane z zakażeniem wirusem HBV, prawdopodobnie podczas wykonywania następujących procedur medycznych: dużych operacji chirurgicznych, małych zabiegów chirurgicznych, zabiegów stomatologicznych, transfuzji po 1993 roku, transfuzji przed rokiem 1993. Poza zabiegami medycznymi do zakażenia wirusem HBV mogło dojść podczas wykonywania zabiegów niemedycznych: tatuaży, kolczykowania uszu oraz piercingu. Trzy osoby z kontaktu z osobami chorymi zostały skierowane do lekarzy podstawowej opieki medycznej celem zaszczepienia tych osób szczepionką p/ko wzw typu B. Nie odnotowano żadnego zachorowania wśród pracowników lecznictwa, pracowników pożarnictwa oraz pracowników policji. Wszystkie zachorowania na wzw typu B – przewlekłe dotyczą osób z tzw. ”innych zawodów”.

Tab.3 Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby B-przewlekłe w latach 2015 – 2019

Liczba zachorowań w latach 2015 2016 2017 2018 2019 Jednostka chorobowa Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Wirusowe zapalenie wątroby B 11 14,1 7 9,0 2 2,6 5 6,4 6 7,8

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

10 2015 2016 8 2017 6 2018 4 2019 2

0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 3 Wirusowe zapalenie wątroby typu B (przewlekłe) - zachorowalność i zapadalność w latach 2015 – 2019 6. Wirusowe zapalenie wątroby typu C- przewlekłe i BNO W 2019r. zarejestrowano 16 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C- przewlekłe i BNO i w porównaniu z rokiem 2018 jest to o 6 przypadków więcej. Zatem zapadalność w 2019 roku wyniosła 20,7 /100 tys. mieszkańców i była 3-krotnie wyższa niż w roku 2018 ( 6,4%/100 tys. mieszkańców). Na terenie miejskim odnotowano 9 zachorowań, zaś na terenie wiejskim - 7 zachorowań. Zachorowań wśród płci żeńskiej zarejestrowano - 6 zachorowań, natomiast wśród płci męskiej – 10 zachorowań. Powyższe przypadki zachorowań wystąpiły w następujących grupach wiekowych: 25- 29 lat - 7 zachorowań, 30-39 lat - 5 zachorowań 50-59 lat - 2 zachorowań powyżej 60 lat - 2 zachorowania. Jedno zachorowanie na wzw C dotyczy pracownika służby zdrowia (kierowca karetki pogotowia ratunkowego). Przypadki zachorowań na wzw typu C związane są prawdopodobnie z zakażeniem wirusem HCV podczas wykonywania u pacjentów następujących procedur medycznych: dużych operacji chirurgicznych, małych zabiegów chirurgicznych, transfuzji przed 1993rokiem, transfuzji po 1993 rokiem oraz leczenia kanałowego zębów. Ponadto źródłem zakażenia wirusem HCV mogły być zabiegi niemedyczne, takie jak: tatuaże, piercingi, założenie kolczyków w uszach oraz zażywanie narkotyków w iniekcjach. Do lekarzy rodzinnych celem uodpornienia szczepionką wzw B skierowano 4 chorych na wzw typu C.W ramach nadzoru epidemiologicznego osoby z najbliższego otoczenia z chorymi na wzw C skierowano do właściwych lekarzy podstawowej opieki medycznej w celu przeprowadzenia nadzoru lekarskiego.

7. Wirusowe zapalenie wątroby typ C ostre-ogółem W roku 2019 odnotowano 1 przypadek ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu C. Zachorowanie zarejestrowano u 73-letniej kobiety na terenie wiejskim. Prawdopodobnie do zakażenia wirusem HCV doszło podczas: transfuzji przed 1993 rokiem, wykonywania małych zabiegów chirurgicznych. Osoba przed zachorowaniem była już zaszczepiona p/ko wzw B. 8. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego. Krztusiec W 2019 roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na krztusiec. Natomiast w roku poprzednim wystąpił 1 przypadek zachorowania na krztusiec u 68-letniej kobiety. Tab. 4 Liczba zachorowań i zapadalność na krztusiec w latach 2015 - 2019

Liczba zachorowań w latach 2015 2016 2017 2018 2019 Jednostka Współ. chorobowa Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach.

Krztusiec 5 6,4 2 2,5 5 6,4 1 1,3 0 0

*współczynnik zapadalności na 100 tys. Mieszkańców

20 2015 2016 15 2017 10 2018 2019 5

0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 4 Krztusiec - zachorowalność i zapadalność w latach 2015 - 2019

Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) W 2019 roku zarejestrowano 2 zachorowania na świnkę, porównywalnie do roku ubiegłego, odnotowano 3 przypadki. Powyższe zachorowania dotyczą 4-latka oraz 12-latka. U 4-latka było wykonane 1 szczepienie ochronne zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych przy użyciu szczepionki MMR-II, natomiast 12-latek był uodporniony 2 dawkami również szczepionki MMR- II zgodnie z PSO. Jeden przypadek zachorowania na świnkę odnotowano w środowisku wiejskim a 1 – w środowisku miejskim. Obydwa zachorowania dotyczą płci żeńskiej. Tab.6 Liczba zachorowań i zapadalność na świnkę w latach 2015 - 2019

Liczba zachorowań w latach 2015 2016 2017 2018 2019

Jednostka

chorobowa Liczba Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Współ. zach. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zap.*

Świnka 13 16,7 4 5,1 4 5,1 3 3,9 2 2,6

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

18 16 14

12 2015 10 2016 8 2017 6 2018 4 2019 2 0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 6 Świnka - zachorowalność i zapadalność w latach 2015- 2019

Różyczka W analizowanym roku nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę. W latach 2016-2017 nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę. W roku 2018 zarejestrowania 1 przypadek zachorowania u 4-letniej dziewczynki. Przypadek był zdiagnozowany na podstawie objawów klinicznych. Przed zachorowaniem dziecko miało podane 1 dawkę szczepionki MMR-II również zgodnie z PSO.

Tab. 7 Liczba zachorowań i zapadalność na różyczkę w latach 2015 - 2019

Liczba zachorowań w latach 2015 2016 2017 2018 2019 Jednostka Współ. chorobowa Liczba Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zap.* zach. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Różyczka 4 5,1 0 0 0 0 1 1,3 0 0

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

4 2015 2016 3 2017 2 2018 2019 1

0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 7 Różyczka - zachorowalność i zapadalność w latach 2015- 2019 Ospa wietrzna W 2019 r. zarejestrowano 304 przypadków zachorowań na ospę wietrzną i w porównaniu z 2018 r. liczba zachorowań była mniejsza o 434. Zatem współczynnik zapadalności w 2019 roku wyniósł 393,3/ 100 tys. mieszkańców i był 3-krotnie niższy w porównaniu z 2018 rokiem (2018r.- wskaźnik zapadalności wyniósł 951,1/100 tys. mieszkańców). W analizowanym roku 164 zachorowań wystąpiło u płci męskiej a 140- u płci żeńskiej. W środowisku miejskim odnotowano 86 przypadków zachorowań na ospę wietrzną, natomiast w miejskim-218. Najwięcej zachorowań na ospę wietrzną było w przedziale wiekowym od 0- 4 lat- 148, co stanowi 48% ogółu zachorowań na ospę wietrzną.W wyniku analizowanego sezonowego rozkładu zachorowań najwięcej przypadków odnotowano w miesiącach: luty oraz marzec. Przed zachorowaniem tylko 3 osoby były zaszczepione pojedynczymi dawkami szczepionki p/ko ospie wietrznej.

Tab.8 Liczba zachorowań i zapadalność na ospę wietrzną w latach 2015-2019.

Liczba zachorowań w latach 2015 2016 2017 2018 2019 Jednostka

chorobowa Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach.

Ospa wietrzna 537 689,9 257 331,1 739 950,4 738 951,1 304 393,3

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

1000 900 800 700 2015 600 2016 500 400 2017 300 2018 200 2019 100 0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 8 Ospa wietrzna - zachorowalność i zapadalność w latach 2015 - 2019 9. Choroby odzwierzęce Borelioza W 2019 roku zarejestrowano 20 zachorowań na boreliozę i w porównaniu do roku 2018 jest to wzrost o 9 przypadków. Współczynnik zapadalności w 2019 roku wyniósł 29,9/100 tys. i był on 2-krotnie wyższy w stosunku do roku 2018 (14,1/100 tys. mieszkańców). Najwięcej zachorowań, bo aż 10 zachorowań na boreliozę wystąpiło u osób powyżej 60 lat. Zarejestrowano jedno zachorowanie, które było związane z narażeniem zawodowym. Było to zachorowanie u 46-letniej osoby płci żeńskiej prowadzącej gospodarstwo rolne. Zachorowania na boreliozę wiążą się z ukąszeniem przez kleszcze podczas pobytu: w lasach Nadleśnictwa Krotoszyn, Nadleśnictwa Zduny, w ogródkach przydomowych gminy Krotoszyn oraz gminy Zduny, na targowisku w Koźminie Wlkp. oraz na terenach uprawowych w Niemczech. Poza tym zarejestrowano 2 zachorowania na boreliozę, w przypadku których, osoby nie pamiętają faktu ukąszenia przez kleszcza.

Tab. 9 Liczba zachorowań i zapadalność na boreliozę w latach 2015 - 2019

Liczba zachorowań w latach 201 2016 2017 2018 2019

Jednostka

chorobowa Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach.

Borelioza 2 2,6 12 15,4 13 16,7 11 14,1 20 29,9

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

25 2015 20 2016

15 2017 2018 10 2019 5

0 Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Ryc. 9 Borelioza - zachorowalność i zapadalność w latach 2015- 2019

Pokąsania przez zwierzęta- narażenie na wściekliznę

W 2019 r. łącznie zgłoszono 65 przypadków styczności i narażenia na wściekliznę, zaś w poprzednim roku tych przypadków było o 36 mniej. Do szczepień przeciw wściekliźnie zakwalifikowano 7 osób z liczby 65 pogryzionych przez zwierzęta. Poddania się szczepieniu p/ko wściekliźnie odmówiło 6 osób, w tym 2 osoby w grupie wiekowej od 0-19 lat oraz 4 osoby powyżej 20 lat. Zaszczepiono p/ko wściekliźnie tylko 1 osobę w wieku 11 lat, która to osoba została pogryziona przez nieznanego psa. Powyższą osobę zaszczepiono pełnym cyklem szczepień. Pozostałe 58 osób, które były pokąsane przez zwierzęta, nie były zakwalifikowane do szczepień, gdyż byli znani właściciele zwierząt i zarazem była możliwość przeprowadzenia obserwacji lekarsko-weterynaryjnej. Wszystkie obserwacje prowadzone przez lekarzy weterynarii wykluczyły wściekliznę u obserwowanych zwierząt. 10. Gruźlica W 2019 roku zarejestrowano 2 przypadki gruźlicy płuc prątkującej (potwierdzonej bakteriologicznie). Osobami chorymi było dwóch mężczyzn w wieku 65 lat oraz 82 lat. 51

Jeden przypadek zachorowania wystąpił na terenie miejskim a jeden – na terenie wiejskim. Pacjenci po leczeniu szpitalnym pozostają pod nadzorem poradni pulmonologicznej. W roku poprzednim zarejestrowano 3 przypadki gruźlicy płuc prątkującej. 11. Grypa W 2019 roku zarejestrowano łącznie 15 915 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, w tym najwięcej zachorowań odnotowano w grupie wiekowej od 15-64 lat- 5829. Z powikłaniami grypy ze strony układu oddechowego do szpitala skierowano 228 osób, w tym najwięcej z grupy wiekowej od 0-4 lat. Natomiast rok wcześniej zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę było 18 938, czyli więcej o 3023 przypadki w porównaniu do roku 2019. W 2018 roku odnotowano 3 przypadki grypy potwierdzonej wirusologicznie. Badania laboratoryjne wykazały występowanie w populacji wirusa typu A/H1N1/ oraz wirusa typu B. Nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą prowadzony przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej sprawowany był w ramach programu Sentinel. II. Realizacja szczepień ochronnych. W 2019 roku kontynuowano nadzór nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO) oraz nad wykonawstwem szczepień zalecanych. Monitorowano również warunki przechowywania oraz dystrybucję preparatów szczepionkowych. Na terenie powiatu krotoszyńskiego działa 27 punktów szczepień, w tym 21w gabinetach lekarzy rodzinnych oraz 6 punktów szczepień działa w ramach Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Krotoszynie. Powyższe 6 punktów szczepień w SPZOZ znajduje się: 1. w oddziale noworodkowym – 1 2. w Stacji Dializ – 1 3. w poradniach chirurgicznych- 3 4. w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym – 1. W 2019 roku przeprowadzono 27 kontroli w zakresie szczepień ochronnych. Kontrole obejmowały: ocenę realizacji szczepień ochronnych zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, prowadzenie dokumentacji szczepień, kwalifikacje personelu realizującego szczepienia ochronne, gospodarkę preparatami szczepionkowymi finansowanymi z budżetu państwa oraz postępowanie ze zużytym sprzętem jednorazowym. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Stan uodporniania dzieci i młodzieży na terenie powiatu krotoszyńskiego kształtuje się na dobrym poziomie. W analizowanym roku odnotowano 12 Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych – wszystkie zakończyły się pełnym powrotem dzieci do zdrowia. W roku 2019 zarejestrowano 45 spraw dotyczących rodziców uchylających się od szczepień (dzieci niepoddane obowiązkowi wykonania szczepień w ramach Programu Szczepień Ochronnych w 2019 rok). Rodzice 12 dzieci przedstawili stałe lub czasowe odroczenie od szczepień ochronnych potwierdzone zaświadczeniem lekarskim od lekarzy specjalistów. W stosunku do 35 osób toczyło się postępowanie administracyjne mające na celu uświadomienie rodzicom, iż obowiązkowe szczepienia ochronne są jedynym sposobem ochrony zdrowia i życia ich dzieci. W procesie administracyjnym zostało wydanych 9 postanowień przez Wojewodę Wielkopolskiego wobec rodziców dzieci. W sposób ciągły prowadzone są korespondencje z tymi osobami zarówno pisemne jak i ustne mające na celu rozwianie wszelkich wątpliwości rodziców w zakresie szczepień ochronnych. Kolejne sprawy, których nie uda się rozwiązać na poziomie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie do egzekucji były kierowane do Wojewody Wielkopolskiego.

Podsumowanie: 1. Sytuację epidemiologiczną większości chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego można uznać za zadawalającą. 2. Nastąpił wzrost zachorowań na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C. Z uwagi na brak swoistych działań zapobiegania zakażeniom HCV w drodze szczepień ochronnych. Priorytetem w ograniczeniu w/w zakażeń jest podejmowanie przez inspekcję sanitarną działań zapobiegających zakażeniom, poprzez m.in. szkolenia z zakresu dezynfekcji i sterylizacji dla pracowników sektora medycznego. 3. Nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Wszystkie zarejestrowane zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby miały charakter przewlekły. 4. W analizowanym roku zaobserwowano tendencję spadkową pojedynczych zatruć pokarmowych, które wywołały odzwierzęce pałeczki Salmonella. Ponadto, w roku 2019 nie było żadnego ogniska zatrucia pokarmowego, jak i również zbiorowego zatrucia pokarmowego. 5. Objęcie od 2003 r. obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi p/różyczce wszystkich dzieci doprowadziło do znacznego spadku zachorowań i wyeliminowanie różyczki wrodzonej. W latach 2016-2017nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę wśród populacji dzieci. Natomiast w 2018 roku zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na różyczkę, zaś roku 2019 nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę. 6. W przypadku ospy wietrznej nie prowadzi się obowiązkowych szczepień ochronnych (obowiązkowo szczepi się tylko osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie), stąd zapadalność na tę chorobę podlega okresowym cyklom spadku i wzrostu. W latach 2017-2018 ilość zgłoszonych zachorowań na ospę wietrzną była na takim samym poziomie. W roku 2019 roku odnotowano 2-krotnie więcej zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu do roku poprzedniego 7. W 2019 planuje się dalsze szkolenia dla pracowników udzielających świadczeń zdrowotnych (dla gabinetów zabiegowych), zwłaszcza w zakresie dezynfekcji i sterylizacji, aby ograniczyć zakażenia wirusami HCV oraz HBV. 8. W roku 2019 obserwuje się wzrost osób niezaszczepionych, m.in. z powodu uporczywego uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych. Brak szczepień lub omijanie obowiązkowych dawek przyczyni się do zmniejszenia odporności populacyjnej, a co za tym idzie może zwiększyć się ryzyko występowania większej liczby zachorowań na choroby zakaźne.

Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy do Spraw Higieny Dzieci i Młodzieży

I. Informacje wstępne Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie - stanowisko pracy ds. Higieny Dzieci i Młodzieży w Oddziale Nadzoru w 2019 r. skontrolował 80 stałych zakładów nauczania i wychowania oraz 21 form wypoczynku letniego i zimowego. Przeprowadził 116 kontroli sanitarnych w obiektach stałych i sezonowych. Brał udział w jednym odbiorze technicznym z pracownikiem Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.

II .Stan techniczny budynków W dalszym ciągu nie uległ poprawie tragiczny stan techniczny elewacji budynku Przedszkola Nr 2 w Krotoszynie, który zlokalizowany jest przy drodze wjazdowej do miasta.

Rys.1 Przedszkole Nr 2 w Krotoszynie-elewacja budynku.

Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych placówek W roku 2019 zakończono remont generalny Niepublicznego Przedszkola w Zdunach w tym zmodernizowano blok żywieniowy.

Rys.2 Publiczne Przedszkole w Zdunach – sala integracji sensorycznej przed i po remoncie

Rys.3 Publiczne Przedszkole w Zdunach – klatka schodowa przed i po remoncie

Rys.4 Publiczne Przedszkole w Zdunach -blok żywieniowy przed i po modernizacji

Rys.5 Publiczne Przedszkole w Zdunach - blok żywieniowy po modernizacji Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego oceniono w 35 szkołach. Salę zastępczą/rekreacyjną jako jedyne pomieszczenie do przeprowadzenia zajęć wychowania fizycznego posiada 5 placówek. Salę zastępczą/rekreacyjną z boiskiem posiada 5 obiektów. Szkolny zespół sportowy z boiskiem posiada 15 szkół, a 2 placówki nie posiadają boiska. Uczniowie korzystają z natrysków tylko po zajęciach sportowych w 10 szkołach. Natryski nie są używane w 7 placówkach. 13 placówek nie posiada infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Uczniowie poza placówką korzystają z 3 sal gimnastycznych, 6 hal sportowych , 3 siłowni napowietrznych ,13 szkół z basenu, 7 z boisk sportowych.

III. Warunki do utrzymania higieny osobistej W 2019 roku skontrolowano stan sanitarno-higieniczny oraz techniczny sanitariatów przeznaczonych dla uczniów. W skontrolowanych obiektach stwierdzono właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. Placówki zapewniły mydła w dozownikach, suszarki do rąk lub ręczniki papierowe oraz papier toaletowy. Wszystkie obiekty nadzorowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Krotoszynie posiadają sanitariaty wewnętrzne. 50 zakładów jest podłączonych do kanalizacji centralnej, 30 placówek posiada zbiornik bezodpływowy (szambo) w tym 3 obiekty odprowadzają ścieki do własnej oczyszczalni ścieków. W Stanicy „Buczyna” Osada Helenopol, odbywają się akcje wypoczynkowe w okresie zimowym i letnim, oraz weekendowe zjazdy dzieci i młodzieży w tym harcerzy. Placówka czerpie wodę ze studni głębinowej (30m). Posiada kanalizację miejscową - szambo. W roku 2019 PSSE w Krotoszynie przedstawiono do wglądu aktualny (zgodny z normą) wynik badania wody. W placówce zamontowany jest elektryczny bojler, dzięki któremu jest zapewniona woda ciepła.

IV. Warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania.

Ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów i przedszkolaków

W roku 2019 skontrolowano 6861 stanowisk w 69 placówkach w 431 oddziałach. Niezgodnie z PN siedziało 72 dzieci w 16 placówkach w 38 oddziałach.

Ocena posiadania przez szkoły i inne placówki oświatowe certyfikowanych mebli

W 2019 roku skontrolowano 68 placówek oświatowych. Po 1997 roku odsetek certyfikowanych mebli wynosił: - do 25% w 2 placówkach; - do 50 % w 5 placówkach; - powyżej 50 % w 19 placówkach; -100% w 41 placówkach.

1 placówka przedszkolna nie posiadała mebli z certyfikatem

Ocena posiadania przez szkoły i inne placówki oświatowe certyfikowanego sprzętu sportowego.

W 2019 roku skontrolowano 61 placówek oświatowych. Stwierdzono w 2 placówkach sprzęt sportowy zakupiony wyłącznie przed rokiem 1997 (nie posiadają urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatem).

Po 1997 roku odsetek certyfikowanego sprzętu sportowego zakupionego wynosił: - do 25% w 3 placówkach; - do 50 % w 7 placówkach; - powyżej 50 % w 22 placówkach; -100% w 27 placówkach.

Rozkłady zajęć lekcyjnych Kontrole rozkładów zajęć lekcyjnych obejmowały następujące informacje: - rozpoczynanie zajęć o stałej porze, przy czym różnica pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie mogła być większa niż 1 godzina; - różnica liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie mogła być większa od 1 godziny. W roku 2019 rozkłady zajęć lekcyjnych skontrolowano w 38 szkołach podstawowych w 345 oddziałach, natomiast w 4 zespołach szkół sprawdzono 19 oddziałów w tym w 2 szkołach podstawowych – 14 oddziałów, w 2 szkołach ponadpodstawowych - 5oddziałów. Decyzji administracyjnych nie wydano. Zapewnienie w szkołach miejsca na podręczniki i przybory szkolne W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego skontrolowano możliwość pozostawienia w pomieszczeniach szkoły części podręczników i przyborów szkolnych.

W 2019 roku 40 placówek zapewniło uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych Opieka medyczna

W 2019 roku 21 placówek nauczania i wychowania posiadało gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W 19 szkołach zapewniono pomieszczenia zastępcze. Nie stwierdzono zastrzeżeń sanitarnych i technicznych w powyższych gabinetach.

Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami W roku 2019 skontrolowano 11 placówek Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami obejmował m.in. zagadnienia: - czy placówka posiada aktualny spis znajdujących się na stanie niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin; - czy niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny posiadają aktualne karty charakterystyki; - czy niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny są przechowywane zgodnie z zaleceniami zawartymi w karcie charakterystyki; - czy niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny są oznakowane w sposób widoczny umożliwiający ich identyfikację oraz informujący o ich niebezpieczeństwie lub szkodliwości dla zdrowia; - czy nauczyciel prowadzący zajęcia w laboratorium jest przeszkolony w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Kontrole nie wykazały uchybień. Dożywianie dzieci i młodzieży. W roku 2019 zapewniono dzieciom dożywianie w postaci obiadów jednodaniowych w 20 szkołach podstawowych, 2 zespołach szkół i 1 ponadgimnazjalnej szkole zawodowej. W 2 szkołach podstawowych sporządzano śniadania. Z obiadów jednodaniowych korzystało 2062 uczniów w szkołach podstawowych, 98 dzieci w zespołach szkół oraz 4 dzieci w ponadgimnazjalnej szkole zawodowej. Ze śniadań korzystało 84 uczniów w szkole podstawowej. Liczba dzieci korzystających z dofinansowania we wszystkich obiektach wynosiła 284. Posiłki przygotowywano na miejscu w 8 placówkach, natomiast dowożono do 15 obiektów. Z napojów korzystało 4605 dzieci w 32 placówkach.

Wypoczynek dzieci i młodzieży

W okresie trwania zimowego wypoczynku skontrolowano 3 turnusy (w tym 2 formy w miejscu zamieszkania i 1 forma wyjazdowa). Liczba uczestników wypoczynku wynosiła 115 osób. 58

W trakcie letniego wypoczynku skontrolowano18 turnusów, w tym 13 form w miejscu zamieszkania i 5 form wyjazdowych w tym 2 obozy pod namiotami. Liczba uczestników wypoczynku wynosiła 550 osób. Kontrole sanitarne wypoczynku letniego i zimowego nie wykazały zaniedbań w utrzymaniu bieżącego porządku i czystości.

Podsumowanie 1. Na terenie powiatu krotoszyńskiego placówki oświatowe remontowane są kompleksowo. Realizowane są decyzje dotyczące dostosowania budynków przedszkoli do aktualnych norm i wymagań ochrony przeciwpożarowej wydanych przez Komendę Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej co w znacznym stopniu poprawia stan sanitarno-techniczny placówek. 2. Wszystkie obiekty nauczania i wychowania posiadają sanitariaty wewnętrzne, wodę bieżącą ciepłą przez cały rok oraz zapewniają warunki do utrzymania higieny osobistej.

3. Poprawia się infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Problemem jest nieużywanie przez uczniów natrysków szkolnych, bądź używanie ich tylko po zajęciach dodatkowych.

4. W miarę możliwości wymieniany jest stary sprzęt komputerowy na sprzęt nowszej generacji. Wiele szkół kupuje laptopy, z których dzieci mogą korzystać w każdej klas.

5. Wzrasta liczba placówek z certyfikowanymi meblami w oraz sprzętem sportowym.

6. Na terenie powiatu 3 zakłady posiadają przydomową oczyszczalnię ścieków. 7. Zwiększyła się liczba placówek z nowo zakupionymi substancjami chemicznymi i ich mieszaninami. 8. Zwiększa się liczba placówek szkolno-wychowawczych udostępniających do spożycia wodę wodociągową dla dzieci (w każdej placówce wykonano badanie wody - wynik pozytywny).

9. Zwiększyła się liczba placówek posiadających na korytarzach indywidualne szafki na odzież dla dzieci.

Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy do Spraw Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego

1. Stanowisko ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Krotoszynie prowadzone jest przez wiele lat przez jednego pracownika z wyższym wykształceniem. Pracownik wykonuje swoje czynności w obiekcie Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie, a także na terenie całego powiatu krotoszyńskiego w ramach dokonywania odbiorów inwestycji lub wizytacji zgodnie z posiadanymi kompetencjami. Pracownik zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w Krotoszynie odbył we wrześniu coroczną naradę pionu zorganizowaną w miejscowości Osiek w dniach 26-27 września, na której istniała możliwość dyskusji z pracownikami Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Poznaniu oraz pozostałymi pracownikami Powiatowych Stacji Sanitarno- Epidemiologicznych na tematy związane z działalnością oraz efektywniejszym funkcjonowaniem na stanowisku. Zaproszeni na coroczną naradę goście przedstawili prezentacje oraz odpowiadali na pytania zadawane przez pracowników, w kwestiach zarówno technicznych, projektowych oraz przepisach prawnych. Przedstawiono również zagadnienia, na które należy zwrócić szczególną uwagę na różnych etapach wykonywania czynności służbowych w kolejnych miesiącach pracy. 2. Najważniejszymi zadaniami stanowiska do spraw zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działającego na terenie powiatu krotoszyńskiego jest szeroko rozumiana profilaktyka związana z ochroną zdrowia człowieka zarówno na etapach planowania przestrzennego, projektowania, a także wykonawstwa inwestycji. Istotnym elementem pracy na tym stanowisku jest uzgadnianie oraz opiniowanie w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. Cały obszar tych działań, również w zakresie Państwowej Inspekcji Sanitarnej regulowany jest poprzez ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach odziaływania na środowisko ( Dz. U. z 2018 r. poz. 2081 z późn. zm.). W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko na stanowisku zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dokonuje się opiniowania studium uwarunkowań oraz kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zapobiegawczym nadzorze sanitarnym dotyczą również przedsięwzięć związanych z budową oraz modernizacją dróg, linii kolejowych oraz elektroenergetycznych i stacji bazowych dla telefonii komórkowej, a także w coraz większym stopniu inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii. Wszystkie zadania mają na celu zapewnienie w przekazywanych do użytkowania obiektach optymalnych warunków sanitarno- higienicznych w miejscach pobytu i pracy społeczeństwa tj. w zakładach produkcyjnych i usługowych, w miejscach odpoczynku, magazynowania i dystrybucji środków spożywczych. Zakres kompetencji zapobiegawczego nadzoru sanitarnego określa przede wszystkim ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy i rozporządzenia wykonawcze. 3. W roku sprawozdawczym 2019 r. wydano 3 opinie sanitarne dotyczące uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. Do każdego uzgodnienia została dołączona mapa, w której wskazano opracowywane granice lub lokalizacje związane z daną sprawą. Wydano również 2 postanowienia dotyczące projektu dokumentu planów miejscowych wraz z ich prognozą oddziaływania na środowisko.

4. W 2019 roku ustosunkowano się do 41 spraw dotyczących ustalenia konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz określenia jego zakresu. Każdą ze spraw analizowano szczególnie pod kątem wpływu inwestycji na życie i zdrowie ludzi. Wydano 25 opinii sanitarnych, w których stwierdzono brak konieczności sporządzenia raportu i odstąpiono od podania jego zakresu. Przedłożone karty informacyjne wykazywały, iż przy zastosowaniu określonych zabezpieczeń oraz rozwiązań chroniących środowisko, nie zachodzą przesłanki, które uniemożliwiałyby realizację przedmiotowej inwestycji. Inwestycje dotyczyły w dużym stopniu powiększania obiektów lub planów wybudowania wielkopowierzchniowych hodowli. Opinie związane były również z rozbudową zakładów przemysłowych, stacji paliw. Wiele inwestycji dotyczyło również rozwoju alternatywnych źródeł energii tj. ferm fotowoltaicznych. Wydane opinie związane były w szczególności z obiektami inwentarskimi związanymi z rozbudową gospodarstw rolnych bądź modernizacją już istniejących poprzez zwiększenie DJP (Dużych Jednostek Przeliczeniowych) w gospodarstwach. W coraz większym stopniu inwestorzy planują rozbudowę swoich gospodarstw rolnych poprzez zwiększanie hodowli do znacznej ilości zwierząt. W przypadku 16 przedsięwzięć ustalono konieczność sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz określono jego zakres. Głównym elementem wpływającym na wydanie opinii dotyczącej konieczności sporządzenia raportu był przede wszystkim mały zakres opracowanej karty, który nie wskazywał na konkretne rozwiązania lub informacje o parametrach środowiskowych mających wpływ na życie i zdrowie ludzi. Często decyzja o wskazaniu do sporządzenia raportu związana była z małą ilością obliczeń w stosunku do parametrów wskazujących jakość powietrza, gleby, wód, gospodarki odpadami oraz uciążliwości akustycznych. W przedstawianych kartach informacyjnych wskazywano alternatywne warianty inwestycji oraz zagrożenia środowiskowe dla ludzi związane z wykonaniem inwestycji. Rozwój procesów technologicznych oraz instalacji wpływa w dużym stopniu na inwestowanie w coraz to bardziej skomplikowane procesy, z których każdy mimo rozwoju zabezpieczania negatywnym oddziaływaniom może wpływać potencjalnie na środowisko oraz ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie dla wydanych 16 opinii sanitarnych widział przesłanki, które w świetle obowiązujących przepisów mógłby uniemożliwić realizację przedmiotowej inwestycji. W wielu przypadkach analizowanych dokumentach brak jest odpowiednich przepisów prawnych w polskim prawodawstwie, które ułatwiłyby weryfikację potencjalnych zagrożeń danego przedsięwzięcia w stosunku do środowiska naturalnego, ludzi i zwierząt. Chodzi tutaj głównie o zagrożenia odorowe. Istotnym elementem, na który Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie zwracał szczególną uwagę było wskazywanie w projektowanych inwestycjach zapewnienia dostaw wody przez przedsiębiorstwa wodociągowe, wskazanie dalszego prawidłowego funkcjonowania całego wodociągu oraz utrzymanie prawidłowych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wiąże się to z coraz większymi rozbiorami wody przez użytkowników co może wpływać w kolejnych latach na pojawiające się trudności z utrzymaniem odpowiednich parametrów oraz zdolności zaspokajania ludzi oraz zwierząt w wodę.

5. W 2019 roku wydano 16 pozytywnych opinii dotyczących uzgodnień przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących pogorszyć stan środowiska. Wiele z tych dokumentacji zawierało szczegółowe dane, z których należało wydać opinię zgodną z przepisami oraz zapobiegającym negatywnemu wpływu na życie i zdrowie ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie starał się wskazywać w wydawanych dokumentach poprzez wyszczególnienie zaleceń w opiniach sanitarnych elementów, na które należałoby zwrócić uwagę w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia i życia ludzi. Podobnie jak sprawy związane z ustaleniem konieczności sporządzenia raportu wydane opinie dotyczyły między innymi: budynków inwentarskich oraz zakładów przemysłowych. 6. W roku sprawozdawczym 2019 zaopiniowano łącznie 34 dokumentacji projektowych. Opiniowane dokumentacje dotyczyły między innymi:

• Obiektów branży spożywczej (sklepy, obiekty gastronomiczne), • Zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej, studia tatuażu, • Przychodni, gabinetów lekarskich, stomatologicznych, rehabilitacyjnych, • Zakładów produkcyjnych i przemysłowych, • Obiektów wypoczynkowo- rekreacyjnych, • Sal przeznaczonych do wykonywania ćwiczeń fitness, • Placówek szkolno- wychowawczych.

Dla każdej z dokumentacji projektowej starano się poświęcić określoną liczbę godzin, rozmów z inwestorami oraz projektantami w celu dostosowania inwestycji do istniejących wymogów oraz bezpieczeństwa pracy w tych obiektach. W wielu przypadkach wskazywano niezbędne elementy do wykonania w celu pełnego zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych w projektowanych obiektach. Zalecenia dotyczyły w większości przypadków przede wszystkim zapewnienia odpowiedniej liczby punktów wodnych, dostosowania odpowiedniej wysokości w pomieszczeniach, zapewnienia prawidłowej wentylacji, wyposażenia obiektów w punkty zaplecza socjalnego, wydzielenia kącików czystościowych oraz elementy wyposażenia lokali i materiałów wykorzystywanych do ich wykończenia. Dla kilku opiniowanych projektów po wykonanych konsultacjach należało przesłać niezbędną dokumentację do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w celu pozyskania odstępstwa czyli zastosowania rozwiązań innych niż określone w przepisach prawnych, w tym w zakresie warunków technicznych. Odstępstwa te dotyczyły głownie usytuowania pomieszczeń poniżej poziomu gruntu, zastosowania wyłącznie światła sztucznego oraz obniżenia wysokości pomieszczeń dla określonej działalności gospodarczej.

7. W roku 2019 Państwowa Inspekcja Sanitarna zgodnie z art. 56 Prawa Budowlanego przekazała do użytku 20 obiektów. Odbiory sanitarne w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego, obejmowały między innymi:

• Obiekty branży spożywczej (sklepy spożywcze, obiekty gastronomiczne), • Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej, studia tatuażu • Obiekty służby zdrowia ( lekarskie, stomatologiczne, rehabilitacyjne), • Obiekty sportowe (sale fitness) • Sale wiejskie, • Obiekty stacji uzdatniania wody, • Obiekty szkolne (modernizacje), przedszkola,

• Zakłady usług przemysłowych.

W głównej mierze w roku kalendarzowym 2019 inwestowano w obiekty branży spożywczej oraz zakłady kosmetyczne i rehabilitacyjne, a także gabinety lekarskie. W coraz większym stopniu inwestuje się również w obiekty związane z wykonywaniem ćwiczeń fitness. Jednym z głównych inwestycji, w których uczestniczył pracownik zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w imieniu Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2019 była rozbudowa Galerii Krotoszyńskiej, w której zastosowano technologię zgodną z obowiązującym prawem. Podczas dokonywania odbioru wielu obiektów stwierdzono, że dokumentacje były opiniowane przez rzeczoznawców ds. sanitarno-higienicznych. Ponadto odbiory dokonywane są wspólnie z pracownikami innych komórek organizacyjnych PSSE w zależności od branży dopuszczanego do użytkowania obiektu.

Pozostałe 35 obiektów w 2019 roku związane były z wizytacją w celu sprawdzenia warunków higieniczno- sanitarnych w planowanych istniejących obiektach budowlanych w związku ze zmianą warunków bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotnych, higieniczno-sanitarnych, ochrony środowiska bądź wielkości lub układu obciążeń.

Liczba odbiorów Suma Miesiąc Rok (wizytacji) kwartalna Ilość styczeń 1 luty 7 Razem marzec 5 I kwartał 13

kwiecień 2 maj 4 Razem czerwiec 8 II kwartał 14 2019 lipiec 3 sierpień 6 Razem wrzesień 6 III kwartał 15 październik 6

listopad 3 Razem grudzień 4 IV kwartał 13 razem 55

Tabela 1. Ilość wszystkich dokonanych wizytacji przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2019.

9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

ilość odbiorów

Wykres 1. Wykres wszystkich dokonanych wizytacji przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2019.

24% 24%

27% 25%

I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał

Wykres 2. Procentowy rozkład na kwartały dokonanych odbiorów przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2019.

8. W roku sprawozdawczym 2019 wydano 93 decyzji płatniczych. Dotyczyły one zarówno decyzji związanych z czynnościami odbiorów obiektów oraz opiniowania dokumentacji projektowych. 9. Współpraca zapobiegawczego nadzoru sanitarnego z poszczególnymi sekcjami i samodzielnymi stanowiskami Oddziału Nadzoru w PSSE Krotoszyn, układa się w sposób poprawny. Każdy wniosek analizowany jest wspólnie z określoną komórką organizacyjną lub stanowiskiem pracy w stacji sanitarnej oraz przedstawiany Kierownikowi Oddziału Nadzoru, tak aby na bieżąco posiadał informację oraz wiedzę o wykonanych działaniach. 10. Współpraca z władzami samorządowymi szczebla gminnego i powiatowego, oraz służbami i inspekcjami działającymi na terenie powiatu krotoszyńskiego układa się również zadowalająco. Wszelkie sprawy przekazywane zostają sprawnie za pomocą skrzynki E-PUAP. Wiele spraw jest na bieżąco kontrolowane pomiędzy stanowiskiem Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie, a Starostwem Powiatowym w Krotoszynie. 11. Wnioski o wydanie opinii sanitarnych rozpatrywane były w ustawowym terminie. Dokonywane odbiory starano się planować w najbliższym możliwym terminie, tak aby każda inwestycja mogła zostać skontrolowana. Podczas kontroli sprawdzano wszelkie dokumentacje projektowe oraz protokoły związane ze sprawnością przewodów wentylacyjnych, jakością wody, atesty, dokumentacje związane z odstępstwami od warunków technicznych. Wszelkie zalecenia starano się wskazywać w protokole oraz monitorować w celu pełnego dostosowania obiektu do wymagań wskazanych w odpowiednich rozporządzeniach. 12. Rok sprawozdawczy 2019 był dla stanowiska Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Krotoszynie czasem kolejnych doświadczeń oraz analizy dokumentacji w stosunku do wszystkich czynności powierzonych do wykonywania na omawianym stanowisku. Starano się w jak najlepszy sposób dostosowywać obiekty zgodnie z obowiązującymi przepisami do potrzeb mieszkańców oraz odwiedzających powiat, w tym również tych, którzy poruszają się na wózkach inwalidzkich. W roku 2019 wykonano wiele zadań aby w powiecie krotoszyńskim warunki higieniczno- sanitarne zarówno w zakładach pracy oraz miejscach użyteczności publicznej odpowiadały wymaganiom, a tym samym nie pogarszały życia i zdrowia wszystkim mieszkańcom oraz goszczącym osobom na terenie powiatu krotoszyńskiego.

Tabela Zestawienie ilości wydanych opinii sanitarnych, postanowień merytorycznych przez - Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny – Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Krotoszynie w latach 2017- 2019 z rozbiciem na poszczególne gminy powiatu krotoszyńskiego.

Uzgodnienia przed Projekty Uczestnictwo w Ustalenia Uzgodnienia zakresu wydaniem decyzji o dokumentacji dopuszczeniu do konieczności i stopnia środowiskowych (ogółem) użytkowania obiektu sporządzenia szczegółowości uwarunkowaniach budowlanego raportu o informacji Gmina: dla przedsięwzięć oddziaływaniu wymaganych R A Z E M mogących pogorszyć przedsięwzięcia na w prognozie stan środowiska środowisko oraz oddziaływania na określenie jego środowisko zakresu 2017 2018 2019 2017 2018 2019 2017 2018 2019 2017 2018 2019 2017 2018 2019 2017 2018 2019 Krotoszyn – miasto 2 0 0 15 22 24 32 33 32 6 5 10 2 1 0 57 61 66 Krotoszyn – gmina 3 1 3 2 1 3 9 6 5 9 8 5 0 1 0 23 17 16 KROTOSZYN 5 1 3 17 23 27 41 39 37 15 13 15 2 2 0 80 78 82 Kobylin – miasto 0 0 0 2 0 0 4 2 1 0 0 1 0 0 0 6 2 2 Kobylin - gmina 1 0 3 1 0 0 0 0 1 1 3 4 1 0 1 4 3 9 KOBYLIN 1 0 3 3 0 0 4 2 2 1 3 5 1 0 1 10 5 11 Koźmin Wlkp. – 0 0 1 1 0 4 4 3 5 0 3 0 0 3 1 5 9 11 miasto Koźmin Wlkp. – 1 6 9 1 1 0 1 3 3 4 9 12 2 3 1 9 22 25 gmina KOŹMIN WLKP. 1 6 10 2 1 4 5 6 8 4 12 12 2 6 2 14 31 36 ROZDRAŻEW 0 0 0 0 2 0 4 4 2 3 3 4 0 1 0 7 10 6 SULMIERZYCE 0 0 0 0 0 1 4 3 1 2 1 1 2 1 0 8 5 3 Zduny – miasto 0 0 0 2 3 1 1 4 4 3 0 1 0 0 0 6 7 6 Zduny – gmina 0 0 0 0 2 1 3 2 1 2 5 3 0 0 0 5 9 5 ZDUNY 0 0 0 2 5 2 4 6 5 5 5 4 0 0 0 11 16 11 R A Z E M 7 7 16 24 31 34 62 60 55 30 37 41 7 10 3 130 145 149

Przedstawiona wyżej tabela wskazuje na zwiększenie ilości uzgodnień przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących pogorszyć stan środowiska w stosunku do wcześniejszych lat. Ilość przeanalizowanych dokumentacji projektowych jest większa niż w poprzednim roku. W roku 2019 nastąpił nieznaczny spadek wykonanych czynności związanych z uczestnictwem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów oraz wizytacji. Ilość wykonanych ustaleń koniecznośći wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięć na środowisko jest większa w stosunku do ostatnich dwóch lat. Uzgodnienia zakresów oraz stopnia informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko wystąpiły na mniejszym poziomie co w latach ubiegłych. Ogólna ilość czynności wykonanych na stanowisku pracy ds. zapobiegawczego nadzoru sanitarnego jest w trendzie rosnącym do lat poprzednich. 66

Stanowisko Pracy do Spraw Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia

I. REALIZACJA INTERWENCJI PROGRAMOWYCH

1. Programy krajowe: 1.1 Program „Trzymaj Formę!” Celem głównym programu było poszerzenie wiedzy dotyczącej zdrowego żywienia, zbilansowanej diety, aktywności fizycznej, zachowań konsumenckich oraz kształtowanie umiejętności niezbędnych do utrzymania zdrowia i kondycji fizycznej, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności indywidualnej i świadomego wyboru. Grupą docelową w realizowanych działaniach byli uczniowie klas V i VI szkół podstawowych i szkół gimnazjalnych. W roku szkolnym 2018/2019 program realizowały 14 placówki szkolne, które otrzymały materiały edukacyjne. (889 uczestników)

1.2. Program „ Czyste Powietrze Wokół Nas” Celem głównym programu był wzrost kompetencji rodziców zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Program spotkał się życzliwym przyjęciem wśród placówek realizujących. Wg opinii koordynatorów treści programu są dostosowane do wieku dzieci i ich rozwoju intelektualnego, motorycznego i emocjonalnego. Grupą docelową w realizowanych działaniach byli rodzice dzieci przedszkolnych i dzieci w wieku 5 i 6 lat. Edukowano wg treści programu : 21 placówek przedszkolnych (840 uczestników). 1.3. Program „ Bieg po zdrowie” Celem głównym w realizacji programu było zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i używania e- papierosów. Grupą docelową w programie byli uczniowie klas IV szkoły podstawowej. W programie uczestniczyło łącznie 10 szkół podstawowych (533 uczestników).

1.4.Ogólnopolski Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce w tym: a/ Konkurs „ Palić nie palić – oto jest pytanie” Grupa docelowa: uczniowie klas V szkół podstawowych, zaproszenia do udziału w konkursie wysłano do 32 placówek szkół, w których są klasy V . Udział w konkursie wzięło 6 placówek szkolnych. Wszyscy uczestnicy zostali nagrodzeni upominkami otrzymanymi od UM Krotoszyn, sklepy oraz bank. Wręczenie nagród oraz upominków dla opiekunów uczniów odbyło się 16 maja 2019 r. O wynikach konkursu powiadomiono lokalne media. b/ akcja ”Światowy Dzień bez Tytoniu” Grupa docelowa: uczniowie klas V szkół podstawowych, społeczność lokalna , dyrektorzy placówek szkolnych, internauci, czytelnicy prasy lokalnej, uczniowie szkół gimnazjalnych W ramach programu przeprowadzono akcję informacyjno – edukacyjną dla interesantów i ogółu społeczeństwa przekazując artykuły do prasy lokalnej oraz na stronę internetową stacji, w PSSE Krotoszyn do dyspozycji petentów wyłożono materiały oświatowo- zdrowotne oraz przeprowadzono prelekcje dla uczniów szkól podstawowych (64 uczniów) oraz uczniów placówek opiekuńczo – wychowawczych. W PSSE w Krotoszynie pracownik OZiPZ zorganizował szkolenie dla pracowników stacji powiatowej na temat zgubnych skutkach palenia papierosów i e- papierosów(18 uczestników). c/ Projekt” Młodzieżowy Lider Zdrowia- profilaktyka uzależnień: tytoń ,alkohol i dopalacze” Celem podjętych działań była edukacja młodzieży zakresie zagrożeń zdrowotnych wynikających z używania tytoniu Grupą docelową była młodzież szkół podstawowych. W PSSE Krotoszyn odbyły się 2 szkolenia MLZ . Liczba uczestników – 39 osób. Do realizacji szkoleń pozyskano środki finansowe z Urzędu Miejskiego w Krotoszynie oraz PSSE w Krotoszynie. Dla uczestników szkolenia przygotowano konkurs na najbardziej aktywnych i pomysłowych Liderów Zdrowia, którym następnie wręczono nagrody.

d/ Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu Grupa docelowa: mieszkańcy miasta Krotoszyna i powiatu krotoszyńskiego, w tym pasażerowie Miejskiego Zakładu Komunikacji, czytelnicy prasy lokalnej oraz internauci Zasadnicze działania: akcja informacyjna dla mieszkańców miasta Krotoszyna przeprowadzona przy współpracy Krotoszyńskiego Ośrodka Kultury ( 8 plakatów), w pojazdach komunikacji miejskiej eksponowano plakat „ Nie zawsze wędzone trzyma dłużej” a dla petentów MZK Krotoszyn przekazano ulotki. W dniu 25.08.2019 r. na Dożynkach Powiatowych w Lutogniewie pow. Krotoszyn zorganizowano punkt informacyjny, w którym udzielano porad indywidualnych i dystrybuowano materiały oz dotyczące tematyki tytoniowej- ulotki – 100 oraz gadżety typu; torby, długopisy. W listopadzie odbyły się prelekcje dotyczące profilaktyki tytoniowej dla Rady Pedagogicznej szkoły podstawowej (35 nauczycieli) oraz uczniów Szkoły Podstawowej Nr 8 w Krotoszynie (84 uczniów). W ramach Światowego dnia Rzucania Palenia przekazano plakaty i ulotki następującym punktom: 8 szkołom podstawowym, 2 ZSP w Krotoszynie (86), 4 NZOZ -om (240), Zakład Komunikacji Miejskiej (65)

W ramach w/w akcji przekazano Poradni Leczenia Uzależnień, Ośrodkowi interwencji Kryzysowej oraz Ośrodkowi Pomocy Społecznej materiały edukacyjne, które zostały umieszczone w punktach informacyjnych. Dodatkowo ustalono możliwość zasięgnięcia fachowej porady od specjalistów pracujących w w/w placówkach. e/ Program edukacyjny „ Nie pal przy mnie, proszę” Celem głównym programu było wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy. Grupą docelową w realizacji treści programu byli uczniowie klas I – III szkół podstawowych. Do programu zdeklarowało się 20 szkół podstawowych (674 uczestników). f/ W ramach współpracy z lokalna fundacją "Pomóżmy sobie" oraz Starostwem Powiatowym promowano profilaktykę palenia tytoniu poprzez dystrybucję broszur oraz udział młodzieży szkolnej w konkursie organizowanym przez w/w fundację pt "Tytoń, dobre złego początki"- test wiedzy.

1.5 Profilaktyka HIV/AIDS : a/ Akcja „ Bezpieczne Walentynki”: do 7 placówek szkół ponadgimnazjalnych przekazano pismo przewodnie z informacją o prowadzonej akcji i przekazano materiały oz i materiały informacyjne. Tematem przewodnim obchodów „Bezpiecznych Walentynek” był dostęp do testów i punktów konsultacyjno –diagnostycznych w Polsce. Dnia 14 lutego odbyły się 2 prelekcje dla uczniów Zespołu Szkół Ponadpodstawowych Nr 1 oraz Liceum Ogólnokształcącego w Krotoszynie na temat „Nie dla HIV/AIDS”. Podczas szkolenia przygotowano dla uczniów konkurs z nagrodami. Poza tym uczniowie Szkoły Podstawowej w Mokronosie przygotowały prace plastyczne, które zostały nagrodzone i umieszczone w Bibliotece Publicznej w Krotoszynie. Trzem tytułom prasy lokalnej przekazano pismo przewodnie wraz z załącznikami tematycznymi. Wszystkie informacje dotyczące obchodów „Bezpiecznych Walentynek” umieszczono na stronie internetowej stacji.

b/ realizacja projektu „ Młodzieżowy Lider Zdrowia kontra HIV” do 7 placówek szkół ponadgimnazjalnych wysłano za proszenia do udziału w Projekcie. Udział w Projekcie zdeklarowało 5 placówek szkół ponadpodstawowych. Dnia 11.06.2019 odbyło się szkolenie MLZ kontra HIV. Zajęcia prowadzone były zgodnie z konspektem szkolenia, przeprowadzono ankietyzację oraz dystrybucję materiałów, częściowo przekazanych przez Starostwo Powiatowe ( w tym celu odbyła się narada z Panią Alicja Figurą - Dział Spraw Obywatelskich). Opis szkolenia dla młodzieży przekazano do lokalnej prasy oraz umieszczono na stronie internetowej. c/ Konkurs na „Mem internetowy” promujący profilaktykę HIV/AIDS Zadanie realizowane w ramach : Ogólnopolska Kampania Społeczna HIV/AIDS- konkurs ” Nie daj szansy AIDS” na „Mem internetowy” promujący profilaktykę HIV/AIDS Grupa docelowa i liczba osób objętych zadaniem: uczniowie szkół ponadpodstawowych z terenu powiatu krotoszyńskiego, liczba placówek – 7 do których przesłano zaproszenia do udziału w konkursie. W konkursie na poziomie powiatu zwyciężył uczeń Zespołu Szkół Ponadpodstawowych Nr 2 w Krotoszynie. d/ „1 grudnia Światowy Dzień AIDS” oraz kampania edukacyjna” Mam czas rozmawiać”:

- z okazji Światowego Dnia AIDS - PSSE w Krotoszynie zorganizowała konkursu pt. 'Historia czerwonej wstążki", nagrody otrzymane ze Starostwa Powiatowego oraz z PSSE w Krotoszynie wręczono 32 uczestnikom na uroczystości obchodów Światowego Dnia AIDS w Urzędzie Miasta w Krotoszynie. W ramach poszerzenie wiedzy na temat aktualnych innowacji dotyczących leczenia odbyła się narada z Panią dr hab.n.med. Iwoną Mozer - Lisewską z Poznania. W szkołach ponadpodstawowych powiatu krotoszyńskiego odbyły się wykłady prowadzone przez pracownika Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Krotoszynie wraz z prezesem krotoszyńskiego PCK. W celu promocji Światowego Dnia Walki z AIDS rozdysponowano materiały dydaktyczne do Centrum Krwiodawstwa oraz NZOZ "Psyche". Umieszczenie informacji w prasie, stronie internetowej, gablocie. - realizacja kampanii „Mam czas rozmawiać” : przekazanie do 7 placówek szkół ponadgimnazjalnych informacji o prowadzonej kampanii oraz przekazanie wg rozdzielnika materiałów oz: „ Mity o AIDS”, „Co musisz wiedzieć o HIV i AIDS”,”HIV I AIDS o co kaman”, „Mini rozmówki rodzinne”, „Czas działać” - w gablocie PSSE Krotoszyn wykonano wystawkę tematyczną a do dyspozycji petentów PSSE Krotoszyn wyłożono materiały oz: ulotki, składanki, broszurki, zakładki

1.6 Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych: Celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia. Grupą docelową są kobiety w wieku prokreacyjnym, kobiety w ciąży. Grupą pośrednią – rodziny kobiet, partnerzy, znajomi, lekarze, nauczyciele, pracodawcy, ogół społeczeństwa. - Realizacja programu „ARS, czyli jak dbać o miłość” w 7 placówkach szkół ponadgimnazjalnych .Edukowano wg treści programu 199 uczniów. Dnia 10 stycznia odbyło się szkolenie dla koordynatorów szkolnych , którym przekazano materiały edukacyjne , wzór kwestionariusza ankiety , kwestionariusza dla koordynatora oraz płytę CD- ARS. - W konkursie "Szkoła wolna od używek" -film, udział wzięli uczniowie z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Koźminie Wlkp. Każdy z 7 uczestników konkursu został nagrodzony na poziomie powiatu. Nagrody przekazał Urząd Miasta w Koźminie Wlkp. oraz sklep zielarski "Dom Zdrowia".

1.7 Profilaktyka chorób nowotworowych- Program „ Wybierz życie – pierwszy krok” Celem głównym realizacji programu jest zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę poprzez : zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstawaniu, kształtowanie świadomości na temat czynników zwiększających ryzyko raka szyjki macicy, motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym, przygotowanie młodzieży do roli liderów edukacji zdrowotnej w środowisku lokalnym oraz dostarczenie informacji o świadczeniodawcach wykonujących badania cytologiczne.

Grupą docelową w programie byli uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. - W miesiącu sierpniu podczas Narady Dyrektorów w Starostwie powiatowym miasta Krotoszyn odbyło się spotkanie z dyrektorami szkół ponadpodstawowych powiatu krotoszyńskiego, na którym przedstawiono założenia i cele w/w programu. - Program realizowało 5 placówek szkół ponadgimnazjalnych. Ilość osób edukowana wg treści programu - Z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Rakiem przeprowadzono prelekcję dla uczennic szkół ponadpodstawowych prowadzonych przez członkinie Klubu "Amazonek" wraz z pracownikiem OZIPZ. Zajęcia praktyczne z fantomami piersi. Przekazano również broszury tematyczne dotyczące w/w tematu. - Podczas warsztatów w PSSE w Krotoszynie dotyczących profilaktyki onkologicznej ustalono współpracę uczennic Zespołu Szkół Nr 3 w Krotoszynie- klasa fryzjerska z członkiniami Klubu Amazonek i w Dniu Kobiet event prozdrowotny, podczas którego zadbano o fryzury i makijaże pań z Klubu Amazonek

1.8 Program „Mamo, Tato – co Wy na to?” Celem Programu jest zwrócenie uwagi osób dorosłych zaangażowanych w opiekę nad dziećmi - przede wszystkim rodziców - na specyfikę rozwoju dzieci, istotę zmian fizycznych i psychicznych, których doświadczają, ze szczególnym naciskiem na ich potrzeby, słabości i kryzysy. Celem Programu jest również podniesienie poziomu wiedzy osób dorosłych na temat wybranych elementów rozwoju dzieci 5-6 letnich, uwrażliwienia ich na potrzeby „małego” człowieka, budowanie relacji pełnych wzajemnego szacunku i poczucia bezpieczeństwa oraz uświadomienie rodzicom roli jaką odgrywają w rozwoju własnego dziecka. Zasadnicze działania: - Dnia 25 lutego w PSSE w Krotoszynie odbyło się szkolenie dla 16 koordynatorów szkolnych z 16 placówek oświatowych powiatu krotoszyńskiego programu "Mamo, Tato – co wy na to?

Podczas szkolenia przedstawiono założenia programu, odbył się pokaz multimedialny, a uczestnikom wręczono materiały szkoleniowe, kredki, zaświadczenia uczestnictwa II. REALIZACJA INTERWENCJI NIEPROGRAMOWYCH 2.1. „ Światowy Dzień Zdrowia ” – „ Zdrowie dla wszystkich” Grupą docelową w prowadzonych działaniach był : ogół społeczeństwa, czytelnicy prasy lokalnej, pracownicy i pacjenci placówek medycznych uczniowie , nauczyciele i pedagodzy szkolni Zasadnicze działania: - W ramach Światowego Dnia Zdrowia przeprowadzono 2 pogadanki prozdrowotne dla dzieci przedszkolnych Szkoły Podstawowej w Benicach oraz filii Oddziału Przedszkolnego w Wielowsi. Dzieciom przekazano ulotki prozdrowotne. - W ramach obchodów światowego Dnia Zdrowia dzieci z Oddziału Przedszkolnego z Wielowsi przygotowały prace dotyczące tematu wiodącego w/w święta tzn. „Nierówny dostęp dzieci do opieki medycznej na świecie”. Wszystkie wyróżnione prace zostały nagrodzone kolorowanka "Zawsze razem' oraz zakładką do książek , dodatkowo prace zostały wyeksponowane w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Krotoszynie. - do 3 gazet lokalnych: „Życie Krotoszyna”,” Rzecz Krotoszyńska”,” Gazeta Krotoszyńska” przekazano pismo przewodnie wraz z załącznikami-materiały informacyjne i edukacyjne - Do 19 placówek zakładów opieki zdrowotnej przekazano pismo przewodnie wraz z załącznikami – materiały informacyjne i oz. Na stronie internetowej PSSE Krotoszyn zamieszono materiały informacyjno - edukacyjne

2.2 Program „ Wiem, nie biorę ! Jestem bezpieczny” Program zrealizowany w ramach „ Profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych” Grupą docelową byli uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zasadnicze działania: - W Szkołach Podstawowych, Szkole Specjalnej w Krotoszynie, Ośrodku Wychowawczym w Koźminie Wlkp. , Zespołach Szkół powiatu krotoszyńskiego przeprowadzono następujące prelekcje: 4 szkolenia w szkołach podstawowych oraz 7 szkoleń w szkołach średnich. Przekazano broszury tematyczne a relacja ze spotkań zostały umieszczone na stronach internetowych placówek. Na szkoleniach przeprowadzono anonimową ankietyzacje uczniów. Spotkania odbywały się w towarzystwie policjantów Komendy Powiatowej w Krotoszynie.

III. INNE PRZEDSIĘWZIĘCIA 1. Akcja „ Profilaktyka grypy” Celem przeprowadzonej akcji były działania profilaktyczne i informacyjne adresowane do ogółu społeczeństwa i pacjentów placówek medycznych. Grupą docelową był ogół społeczeństwa. Koordynatorem i realizatorem działań był st. instruktor oz i pz. Partnerem w prowadzonych działaniach byli: prasa lokalna – 3 tytuły prasowe Zasadnicze działania: - do prasy lokalnej przekazano celem publikacji materiały informacyjno – edukacyjne - w PSSE Krotoszyn dla petentów udostępniono materiały informacyjno – edukacyjne oraz wykonano wystawkę. - do placówek NZOZ i placówek oświatowo wychowawczych (łącznie 79) przekazano materiały oświatowo- zdrowotne oraz plakaty - w 10 aptekach powiatu krotoszyńskiego rozdysponowano ulotki "Grypa czy przeziębienie?"

2. Akcja „ Bezpieczne wakacje” Celem akcji było zwrócenie uwagi kadry pedagogicznej i uczestnikom wypoczynku letniego na ważne aspekty racjonalnego stylu życia wolnego od nałogów, chorób zakaźnych propagującego między innymi aktywność fizyczną i racjonalne odżywianie.

Zasadnicze działania: - W ramach Akcji Lato przeprowadzono pogadanki w 7 placówkach wypoczynku (146 podopiecznych). Pogadanki dotyczyły profilaktyki palenia tytoniu oraz e-papierosów oraz dopalaczy, mówiono również o higienie osobistej, zdrowej zbilansowanej diecie oraz konieczności aktywności sportowej. Na spotkaniach omówiono również konieczność ochrony przed słońcem - plakaty. Dzieciom wręczono kolorowanki oraz broszury edukacyjne. - Podczas Dożynek Diecezjalnych pod namiotem firmy Pfizer powstał punk edukacyjny, w którym udzielano informacji nt boleriozy, szczepień, antybiotyków, profilaktyki onkologicznej, zatruć grzybami, zdrowotne skutki promieniowania UV. Prowadzono konkursy z nagrodami. Na ekspozycji były zwierzęta leśne zapożyczone z Nadleśnictwa Krotoszyn. - W NZOZ "Nowamed" udostępniono materiały edukacyjne nt: plakaty "Jasne jak słońce", ulotki tytoniowe, zbilansowana dieta "Jak kupować i przechowywać produkty mleczne?" oraz przygotowano gazetkę ścienną informacyjną na w/w tematy.

3. Profilaktyka zatruć grzybami Celem akcji było zwrócenie uwagi na ryzyko zatrucia grzybami, uświadomienie konsekwencji zdrowotnych oraz przestrzeganiu przed niewiedzą nt zbierania i spożywania niewłaściwych odmian grzybów. Zasadnicze działania: - dystrybucja materiałów oświatowo – zdrowotnych na temat grzybów : dla Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Krotoszynie, prasy lokalnej ( 3 tytuły),

4. Promocja szczepień ochronnych W związku z trwającym sezonem zachorowań na grypę w Polsce prowadzono działania informacyjne i edukacyjne skierowane do pacjentów opieki zdrowotnej. W ramach Ogólnopolskiego Programu zwalczania Grypy (OPZG) i w ramach akcji społecznej pt. „Zaszczep się grypą” przekazano materiały tematyczne skierowane do społeczności szkolnej i przedszkolnej oraz rodziców. Zasadnicze działania: - W marcu przesłano nauczycielom szkół powiatu krotoszyńskiego (41 placówek) komplet dokumentów dotyczący konkursu " Zaszczep się wiedza o szczepieniach": konkurs, formularz zgłoszeniowy, konspekt lekcji, harmonogram konkursu, zgoda RODO, prawa autorskie oraz wykaz literatury. - W ramach Europejskiego Tygodnia Szczepień Niepublicznym Zakładom Opieki Zdrowotnej oraz lokalnym Punktom aptecznym przekazano informacje oraz plakaty promujące konieczność szczepień. - W sierpniu odbyły się 2 Narady Dyrektorów placówek oświatowych powiatu krotoszyńskiego z udziałem władz lokalnych. Podczas narady pracownik OZiPZ przedstawił pismo oraz apel pracownika Działu Epidemiologii o konieczności zgłaszani NZOZ-om uczestniczenia w życiu szkolnym Rodzin z poza granic Polski i konieczności objęcia ich szczepieniami ochronnymi. 5. Akcja „Mały kleszcz- duży problem” Jest to ogólnopolska akcja informacyjno – edukacyjna skierowana do ogółu społeczeństwa mająca na celu profilaktykę w zakresie chorób odkleszczowych Zasadnicze działania: - W ramach akcji przygotowano prelekcję dla II grup Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów . Podczas spotkania udzielono informacji nt chorób odkleszczowych, etymologii zakażenia boreliozą, możliwością stosowania szczepień. Przedstawiono pokaz multimedialny i zaprezentowano działanie kleszczołapek. Uczestnicy prelekcji otrzymali ulotki edukacyjne. - W ramach w/w akcji Szkole Podstawowej w Zdunach oraz Miejskiemu Zakładowi Komunikacji udostępniono materiały edukacyjne: ulotki "Kleszczołapki", "Czasu nie cofniesz", "Kleszczowe Zapalenie Mózgu" oraz zaproszenie na szkolenie "Kleszcze". - Nawiązanie współpracy z firmą "Pfizer', zamówienie namiotu, organizacja stoiska informacyjnego, dystrybucja materiałów - W ramach w/w akcji Szkole Podstawowej w Zdunach oraz Miejskiemu Zakładowi Komunikacji udostępniono materiały edukacyjne: ulotki "Kleszczołapki", "Czasu nie cofniesz", "Kleszczowe Zapalenie Mózgu" oraz zaproszenie na szkolenie "Kleszcze". - Podczas Dożynek Diecezjalnych pod namiotem firmy Pfizer powstał punk edukacyjny, w którym udzielano informacji nt boreliozy, szczepień, antybiotyków, profilaktyki onkologicznej, zatruć grzybami, zdrowotne skutki promieniowania UV. Prowadzono konkursy z nagrodami. Na ekspozycji były zwierzęta leśne zapożyczone z Nadleśnictwa Krotoszyn.

6. Profilaktyka wszawicy Celem akcji było zwrócenie uwagi kadry pedagogicznej, dzieciom, uczniom, uczestnikom wypoczynku letniego na ważne aspekty zachowania czystości i zasad higieny osobistej. Zasadnicze działania: - W ramach profilaktyki wszawicy przeprowadzono w szkołach i przedszkolach pogadanki tematyczne. Opiekunom grup przekazano broszury pt. "Pedikuloza, czyli co Twoje dziecko może mieć na głowie?" (7 placówek – 146 dzieci) - Dnia 27 września w PSSE w Krotoszynie odbyło się szkolenie dla nauczycieli szkół podstawowych oraz przedszkoli. Uczestnikom przedstawiono prezentacje multimedialną oraz przekazano ulotki i broszury pt " Pedikuloza' oraz "Wszawica głowowa, czyli jak pokonać mity, wstyd i pasożyty?" - Na stronie internetowej stacji powiatowej umieszczono informacje na temat "wszawicy głowowej, czyli jak pokonać mity, wstyd i pasożyty?" 7. Bezpieczny Senior Celem przeprowadzonej akcji były działania profilaktyczne i informacyjne adresowane do seniorów. Grupą docelową byli seniorzy. Koordynatorem i realizatorem działań był asystent oz i pz.

Zasadnicze działania: - W ramach akcji "Bezpieczny senior" w Dziennym Domu "Senior+" przeprowadzono prelekcje na temat chorób odkleszczowych, nadmiernego używania antybiotyków oraz jak dbać o swoje serce. Każdy ze słuchaczy otrzymał broszury "Przyjmuj antybiotyki odpowiedzialnie", "Ulotka dla osób z chorobami przewlekłymi", "Dbaj o swoje serce" oraz ulotki "dbasz o swój ogród - zadbaj o siebie", "Kleszczołapki". Prelekcje prowadzono dla 2 grup słuchaczy: 24 lipca oraz 12 sierpnia.

8. Zdrowotne skutki promieniowania UV Celem akcji była profilaktyka nadmiernej ekspozycji na szkodliwe działania promieniowania UV

Zasadnicze działania: - W ramach w/w akcji materiały tj. plakaty "O!Słoń się", "Rusz głową , bądź sobą, łap słońce zdrowo" rozdysponowano następującym placówkom: 7 placówkom wypoczynku letniego, Centrum Sportu i Rekreacji "Wodnik", 3 gabinetom kosmetycznym oraz 2 studio solarium.

- W ramach akcji - Zdrowotne skutki promieniowania UV - na stronie umieszczono informacje nt zgubnych skutków opalania oraz podano link: https://jasnejakslonce.pzh.gov/artyluly/9-start- kampanii-jasne-jak-slonce , kampanii edukacyjno - informacyjnej.

VI. WSPÓŁPRACA NAWIĄZANA PRZEZ PIS NA POZIOMIE POWIATOWYM W ZAKRESIE DZIAŁALNOŚCI OŚWIATOWO-ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA

W 2019 roku w zakresie działalności oświatowo – zdrowotnej nawiązano współpracę : • wewnątrz PIS: W 2019 roku Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia współpracowało z ON Epidemiologia, ON Sekcja Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku, ze stanowiskiem ON Higieny Dzieci i Młodzieży , ON Stanowisko Higieny Pracy oraz rzecznikiem prasowym PSSE Krotoszyn • z innymi jednostkami: W 2019 roku Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia współpracowało z gazetami lokalnymi , takimi jak: „ Rzecz Krotoszyńska,” Życie Krotoszyna”, „ Gazeta Krotoszyńska”, „IKrotoszyn” Współpracowano z Urzędami Miast i Gmin : burmistrzowie ,Wydziały i Referaty Oświaty, pełnomocnikiem burmistrza miasta Krotoszyn ds. uzależnień, Miejskim Zakładem Komunikacji , Starostwem Powiatowym – Wydział Spraw Obywatelskich i Zarządzania Kryzysowego oraz z

Wydziałem Oświaty , Kultury i Sportu, Krotoszyńskim Ośrodkiem Kultury, dyrektorami i nauczycielami z placówek szkolnych i koordynatorami programów edukacyjnych z placówek szkolnych, dyrektorami placówek przedszkolnych, indywidualnymi nauczycielami z placówek szkolnych , placówkami medycznymi, Rejonowym Oddziałem Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, ZOZ, NZOZ oraz Filianą Biblioteki Pedagogicznej w Krotoszynie, MZK Krotoszyn, Nadleśnictwo Krotoszyn • zakres współpracy PSSE z ww. instytucjami: W ramach współpracy z wyżej wymienionymi instytucjami realizowano zaplanowane akcje ,programy edukacyjne, konkursy, organizowano narady i szkolenia, pozyskiwano nagrody rzeczowe i wsparcie finansowe do realizacji zaplanowanych działań, przekazywano informacje i pisma dotyczące prowadzonych działań , edukowano ogół społeczeństwa, prowadzono akcje informacyjne .

VII. PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚCI.

Zasadnicze zamierzenia Stanowiska Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE Krotoszyn na rok 2019 związane są z kontynuacją programów edukacyjnych i wdrażaniem nowych programów, prowadzeniem działań lokalnych i akcji wynikających z potrzeb i aktualnej sytuacji epidemiologicznej powiatu krotoszyńskiego i kraju , prowadzeniem szkoleń i narad oraz koordynacją i nadzorem nad placówkami realizującymi prozdrowotne programy edukacyjne. Poczynione zostaną starania o rozwinięcie szerszej współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi na terenie powiatu krotoszyńskiego zarówno w zakresie merytorycznym jaki i finansowym.