AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

0 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Spis treści:

1.WPROWADZENIE………………………………………………………………………………………………………….… 3

2.METODOLOGIA………………………………………………………………………………………………………………… 4

3. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU BADAŃ.………………………………………………………………..……… 7

4. ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA TERENU LGD NASZA KRAJNA…………………………………….10

4.1 Walory przyrodnicze (w kontekście rozwoju oferty turystycznej).…………………………….10

4.1.1 Ukształtowanie terenu………………………………………………………………………….……………………10

4.1.2. Warunki klimatyczne………………………………………………………………………….…………………….11

4.1.3 Wody powierzchniowe……………………………………………………………………………………………….12

4.1.4 Flora i fauna……………………………………………………………………………………………………………….13

4.2 Walory kulturowe Krajny………………………………………………………………………………………………16

4.3 Dostępność komunikacyjna………………………………………………………………………………………….19

4.4 Stan zagospodarowania turystycznego…………….……………………………………………….……….21

4.4.1 Baza noclegowa.…………………………………………………………………………………..…………………..21

4.4.2 Baza gastronomiczna.…………………………………………………………………………………..………….30

4.4.3 Szlaki turystyczne.…………………………………………………………………………………………………….31

4.4.4 Wsparcie instytucjonalno – organizacyjne……………………………………………………………….36

5. ANALIZA AKTUALNEJ OFERTY TURYSTYCZNEJ……………………………………………………….…….40

5.1 Atrakcyjność turystyczna obszaru badań w opinii respondentów………………………………46

5.2 Projekty turystyczne i paraturystyczne…………………………………………………………………….…59

5.2.1 Sępólno Krajeńskie……………………………………………..………………………………….…….59

5.2.2 Gmina Sośno………………………………………………………………………………………………………………63

5.2.3 Gmina Więcbork…………………………………………………………………………………………………………64

5.3 Segmentacja turystów – wstępne załoŜenia……………………………………….………………………66

1 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

6. ANALIZA SWOT……………………………………………………………………………………………………………..69

7. REKOMENDACJE…………………………………………………………………………………………………………….70

8. BIBLIOGRAFIA……………………………………………………………………………………………………………….72

2 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

1. WPROWADZENIE

Efektywne planowanie rozwoju turystyki w danym regionie uzaleŜnione jest od analizy posiadanych zasobów. Dokument ten jest swoistą diagnozą interdyscyplinarnego podejścia do zagadnienia turystyki na obszarze działania Lokalnej Grupy Działania Nasza Krajna.

Analiza potencjału turystycznego LGD Nasza Krajna ma za zadanie:

• określenie posiadanych zasobów na terenie LGD Nasza Krajna

• określenie ich stanu

• umoŜliwienie aplikowania o środki na projekty turystyczne z funduszy europej skich

• wskazywać kierunki rozwoju turystyki w regionie objętym LGD Nasza Krajna

• umoŜliwiać współpracę w zakresie rozwoju turystyki dla gmin wchodzących w obszar działania LGD

• określenie preferencji turystów w zakresie walorów uznawanych za atrakcyjne na obszarze LGD

3 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

2. METODOLOGIA PRACY

Sposób opracowania dokumentu wymaga wyznaczenia poszczególnych faz jego realizacji. Pierwszy etap ma na celu dokonanie diagnozy stanu istniejącego. Za pomocą wyznaczo nego sposobu poszukiwania danych i informacji, opracowano diagnozę.

W drugim etapie, słuŜącym określeniu istniejących problemów i moŜliwości rozwoju tury styki w regionie, postanowiono w wysokim stopniu uspołecznić proces jego tworzenia. Aby analiza mogła zostać w praktyce wykorzystana musi opisywać faktyczne problemy, pre ferencje i aspiracje społeczności lokalnej oraz potencjalnych podmiotów realizujących zada nia z dziedziny turystyki. Udział tych środowisk w tworzeniu analizy daje tego najpełniejszą gwarancję.

Wychodząc z powyŜszych załoŜeń prace nad drugą częścią dokumentu rozpoczęto od identyfikacji głównych podmiotów lokalnych, regionalnych, potencjalnie zainteresowa nych problematyką turystyki. Przedstawicieli tych grup zaproszono na cztery kolejne spo tkania o formule warsztatowej, których celem było stworzenie zrębów opracowania do kumentu i poddanie ich szerszej dyskusji.

Grono uczestników spotkań składało się z przedstawicieli władz lokalnych z obszaru obję tego projektem oraz przedstawicieli głównych podmiotów gospodarczych działających w sektorze turystycznym na tym obszarze. ZałoŜono otwartą formułę udziału w spotka niach.

Ponadto dokument zawiera procesy i działania juŜ podjęte lub planowane do podjęcia, które wiąŜą się z problematyką turystyki. Aby poznać te elementy konieczny jest udział w tworzeniu analizy wszystkich lokalnych podmiotów, działających w obszarze turystyki. Dzięki takiej partycypacji istnieje moŜliwość lepszej koordynacji poszczególnych działań i nadanie im wspólnych ram.

Oddziaływanie dokumentu w sposób długoterminowy powinno wpłynąć na:

• optymalne wykorzystanie zasobów regionalnej turystyki

• efektywne wykorzystanie instrumentów oddziaływania marketingowego

• wzrost liczby turystów w regionie

• inwestycje w lokalną infrastrukturę

• rozwój sektora MSP – zachowanie i tworzenie nowych stanowisk pracy w turystyce i sektorach z nią związanych

4 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

W grudniu br. przeprowadzono ankietyzację wśród mieszkańców terenu LGD w odpowie dzi na którą wpłynęło 145 wypełnionych formularzy.

Badanie ankietowe przeprowadzono wśród:

– urzędników Starostwa Powiatowego w Sępólnie Krajeńskim

– urzędników z Urzędów Gmin: Urząd Miejski w Sępólnie Krajeńskim, Urząd Gminy Sośno, Urząd Miasta i Gminy Więcbork

Sępólno Krajeńskie, Sośno, Więcbork

– właścicieli obiektów noclegowych

– pracowników Centrum Informacji Turystycznej

– pracowników instytucji prowadzących działalność kulturalną i muzealną

– pracowników organizacji pozarządowych

Wizja lokalna oraz konsultacje eksperckie:

Romuald Adamski – właściciel Zespołu Pałacowo – Parkowego w Sypniewie

Zdzisław Grzeca – prezes Stowarzyszenia Rozwoju Wsi „Kół Gospodyń Wiejskich i Kółek Rolniczych gminy Sępólno Krajeńskie”

BoŜena Hermann – właścicielka gospodarstwa agroturystycznego „Wodny Raj”

Dariusz Jodkowski – właściciel klubu Hangar

Monika Kozłowska – asystentka w Zakładzie Geografii Turystyki Instytutu Geografii Uni wersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Jan Król – dyrektor Krajeńskiego Parku Krajobrazowego

Leszek Skaza – historyk i społeczny opiekun zabytków w powiecie sępoleńskim

Bartosz Łangowski – kierownik Referatu Inwestycji, Rozwoju Turystyki i Sportu, Urząd Miejski Sępólno Krajeńskie

Małgorzata Prasał – członek Stowarzyszenia Zielona Krajna

5 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Iwona Sikorska – inspektor ds. rozwoju i pozyskiwania środków unijnych Urzędu Gminy w Więcborku

Norbert Sobiech – członek Stowarzyszenia Jeziora i Lasy Krajeńskie

Waldemar Stupałkowski – Burmistrz Sępólna Krajeńskiego

Danuta Wańke – członek Rady Miejskiej w Sępólnie Krajeńskim, właścicielka gospodar stwa agroturystycznego w Iłowie

Halina ZimonPoroŜyńska – prezes Stowarzyszenia Zielona Krajna

Tworzona analiza powinna być wstępną częścią prac nad strategią rozwoju turystyki LGD Nasza Krajna.

W dokumencie są wymienione następujące określenia: teren, obszar, region, LGD w od niesieniu do obszaru Lokalnej Grupy Działania Nasza Krajna.

6 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

3. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU BADAŃ

Krajna to kraina historyczna, początkowo część Pomorza, w I poł. XII wieku przyłączona do państwa Polan, następnie do państwa zakonu krzyŜackiego, od 1314 przynaleŜąca do województwa kaliskiego i stąd najczęściej uznawana za część Wielkopolski; w okresie zaboru pruskiego część ówczesnej pruskiej prowincji Prusy Zachodnie; w okresie mię dzywojennym wschodni obszar Krajny, który wszedł w skład państwa polskiego, wchodził w skład województwa pomorskiego – część północna (od 1938r całość) i województwa poznańskiego – część południowa; zachodni obszar Krajny, który pozostał w granicach Niemiec przynaleŜał administracyjnie do Marchii Granicznej Poznańsko Zachodniopruskiej, a od 1938r. do prowincji pomorskiej; obecnie naleŜąca do woje wództw: kujawskopomorskiego (Kamień Krajeński, Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Nakło nad Notecią, , Sadki) wielkopolskiego (Złotów, , Wysoka, , Łob Ŝenica, Lipka, Zakrzewo, Białośliwie, Miasteczko Krajeńskie, oraz fragmenty gm. Piła i Ujście).

Lokalna Grupa Działania Nasza Krajna obejmuje swoim działaniem obszar 627,78 km 2. Stanowi to łącznie 0,2 % powierzchni kraju.

Tab.1. Powierzchnia obszaru objętego LGD Nasza Krajna

Lp. Wyszczególnienie Powierzchnia (km 2)

1 Gmina Sępólno Krajeńskie 229

2 Gmina Więcbork 236

3 Gmina Sośno 163

Razem 628km 2

Teren LGD Nasza Krajna znajduje się w północnozachodniej części kraju w województwie kujawskopomorskim, w powiecie sępoleńskim.

7 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Rys. 1. PołoŜenie LGD na tle Polski.(Źródło: Lokalna strategia rozwoju LGD Nasza Krajna)

W skład LGD Nasza Krajna wchodzą 3 gminy: gmina miejskowiejska Sępólno Krajeńskie, gmina wiejska Sośno, gmina miejskowiejska Więcbork. Sąsiaduje z 5 powiatami połoŜo nymi w granicach 2 województw, w tym z 9 gminami:

w województwie kujawskopomorskim:

– z powiatem bydgoskim (w ramach powiatu z gminami: Koronowo, Sicienko),

– z powiatem nakielskim (w ramach powiatu z gminą Mrocza),

– z powiatem tucholskim (w ramach powiatu z gminami: Gostycyn, Kęsowo)

w województwie wielkopolskim:

– z powiatem pilskim (w ramach powiatu z gminą ŁobŜenica),

– z powiatem złotowskim (w ramach powiatu z gminami: Lipka, Zakrzewo, Złotów).

8 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Rys. 2. Mapa LGD – granice administracyjne (Źródło: Lokalna Strategia Rozwoju LGD Nasza Krajna).

Ponadto od północy obszar LGD Nasza Krajna sąsiaduje z gminą Kamień Krajeński, która jako jedyna z całego powiatu nie wchodzi w jej skład.

Wg publikacji GUS „Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2009 r.” teren LGD zamieszkiwało 34 195 osób. Liczba mieszkańców na 1 km 2 – 52 osoby lokuje teren LGD poniŜej średniej krajowej (121 osób).

Stolicą obszaru, a jednocześnie siedzibą LGD, jest Sępólno Krajeńskie, które pod wzglę dem liczby mieszkańców (9 207 osób) zajmuje 452 lokatę (stan z 2009 r.) wśród miast w Polsce. Jest połoŜone nad Jeziorem Sępoleńskim, w dolinie rzeki Sępolny (regionalna na zwa rzeki brzmi Sępolenka), przy drodze krajowej nr 25, w odległości 64 km na północny zachód od Bydgoszczy.

9 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

4. ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA TERENU LGD NASZA KRAJNA

Przez atrakcyjność turystyczną moŜna rozumieć właściwości obszaru lub miejscowości wynikające z zespołu cech przyrodniczych lub paraprzyrodniczych które wzbudzają zain teresowanie i przyciągają turystów. Pojęcie to zawiera w sobie elementy stanowiące pod stawę rozwoju wszelkiej aktywności turystycznej i zaspokajanie potrzeb turystycznych jakimi są walory turystyczne (przyrodnicze i kulturowe), zagospodarowanie turystyczne i dostępność komunikacyjną (Wg. W. Kurek „Turystyka” 2007 r).

4.1 Walory przyrodnicze LGD Nasza Krajna i ich znaczenie w rozwoju oferty turystycznej

Na atrakcyjność turystyczną obszaru w duŜym stopniu wpływają walory przyrodnicze. Wszelkie elementy środowiska przyrodniczego warunkują moŜliwość uprawiania róŜnych rodzajów i form turystyki i to one decydują o wyborze segmentów docelowych dla projek towanej oferty turystycznej. Wielkość uŜytków rolnych, obszar wód powierzchniowych czy formy ochrony przyrody to m. in. dane pozwalające ocenić, w jaki sposób turystyka opar ta na walorach przyrodniczych moŜe być rozwijana w regionie.

4.1.1 Ukształtowanie terenu

Z punktu widzenia podziału fizycznogeograficznego, obszar objęty LGD znajduje się w prowincji NiŜu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionie Pojezierza Południowopomorskiego (na podstawie J. Kondrackiego. Geo grafia regionalna Polski, PWN, Warszawa 2002 r.).

Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona, co wynika z jej młodoglacjalnej genezy. Obecna rzeźba pojezierza jest rezultatem północnopolskiej fazy zlodowacenia, które nastąpiło w erze kenozoicznej w epoce plejstocenu. Urozmaicenie krajobrazu wzmacniają doliny rzek

10 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa i jezior rynnowych, uwaŜane za obszary najbardziej atrakcyjne pod względem turystycz nym.

Na terenie LGD nie funkcjonują duŜe zakłady przemysłowe. Taka działalność nie pozo stawia swego piętna w wyraźnej dla krajobrazu formie. Natomiast zauwaŜalny wpływ na krajobraz ma nowa zabudowa mieszkalna.

4.1.2 Warunki klimatyczne

Polska jest połoŜona w centrum Europy, co powoduje, Ŝe klimat jest umiarkowany, ciepły przejściowy między morskim, a kontynentalnym. Średnie roczne temperatury powietrza wynoszą 7,0 – 8,5˚C, a średnia roczna suma opadów to ok. 600 mm.

Teren objęty LGD leŜy (pod względem globalnym) w strefie klimatu umiarkowanego cie płego, przejściowego od klimatu oceanicznego Europy Zachodniej do kontynentalnego Europy Wschodniej i Azji. Znajduje się w zasięgu mas atmosferycznych o róŜnorodnej genezie powstania i charakterze: morskich i kontynentalnych, polarnych, podzwrotniko wych i arktycznych, czemu sprzyja m.in. ukształtowanie powierzchni. Stąd wynika duŜa dynamika zmienności typów pogody, zarówno w cyklu rocznym, jak i wieloletnim.

Omawiany obszar znajduje się w regionie klimatycznym Pojezierza Pomorskiego. Z wia trami z sektora zachodniego wiąŜe się napływ mas powietrza pochodzenia atlantyckiego, zawsze wilgotnego, w zimie ciepłego i powodującego odwilŜe, a w lecie chłodnego. Tym masom powietrza towarzyszy pochmurna pogoda, opady deszczu lub mŜawki oraz często mgły. Wiatry północne przynoszą suche powietrze arktyczne, w ciepłej części roku chłod ne, a zimą mroźne. Wiatrom z sektora wschodniego towarzyszy napływ suchego powie trza kontynentalnego, w zimie mroźnego, a latem i wczesną wiosną – bardzo ciepłego. Na terenie trzech gmin występują równieŜ zagroŜenia naturalne – katastrofalne sytuacje związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi (np. huraganowy wiatr w 2001 r., który wyrządził wiele szkód w mieniu oraz w środowisku przyrodniczym). Z ilością opa dów wiąŜe się np. zagroŜenie suszą (w 2006 r.), czy uruchomienie procesów geodyna

11 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa micznych. Główną przyczyną zmian klimatycznych jest globalne ocieplenie klimatu, któ rego przyczyn naleŜy szukać w działalności człowieka (niekontrolowany rozwój przemysłu i transportu powodujący nagromadzenie gazów cieplarnianych).

Na obszarach pojeziernych w Polsce warunki pogodowe determinują najwaŜniejsze z cech ruchu turystycznego tj.: sezonowość, natęŜenie i wielkość.

Mimo wszystko jednak warunki klimatyczne nie są najwaŜniejszym czynnikiem wpływają cym na kierunki rozwoju turystyki, aczkolwiek do pewnego stopnia kształtują kreowaną ofertę turystyczną województwa. Klimat umiarkowany ma jednak to do siebie, iŜ stwarza bardzo duŜe moŜliwości organizacji czasu wolnego na świeŜym powietrzu, choć nie daje gwarancji pięknej pogody.

4.1.3 Wody powierzchniowe

Zasoby wodne są elementem gwarantującym ciągłość procesów przyrodniczych, decydują o bioróŜnorodności, walorach ekologicznych. Warunkują rozwój gospodarczy czy kształtu ją konkurencyjność danego regionu. Sieć hydrograficzna stanowi bardzo waŜny element atrakcyjności turystycznej obszaru. Jej duŜe zagęszczenie i zróŜnicowanie daje ogromne moŜliwości rozwijania róŜnych form turystyki, od turystyki aktywnej (w tym równieŜ jej ekstremalnych form), aŜ do turystyki wypoczynkowej biernej.

Przez obszar LGD przebiega dział wodny I rzędu rozgraniczający dorzecza dwóch najwaŜ niejszych rzek w kraju – Wisły i Odry. Głównymi rzekami w dorzeczu Odry jest Łobzonka i Orla, zaś w dorzeczu Wisły – Kamionka i Sępolna (przez mieszkańców zwana Sępolenką przypomina).

NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe teren objęty analizą jest bogaty w zasoby czystych wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych. Występują tu jeziora w formach południkowych bądź równoleŜnikowych rynien zgodnych z przebiegiem pofałdowania morenowego. Geo

12 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa graficzne rozłoŜenie sieci hydrograficznej jest nierównomierne, najbogatsze są tereny gmin Sępólno Krajeńskie i Więcbork, w których wskaźnik jeziorności wynosi 3 – 4% po wierzchni ogólnej gmin, na terenie gminy Sośno wskaźnik ten oceniany jest poniŜej 1%.

Na uwagę zasługuje stan czystości wód, który w znacznej mierze wynika z ich połoŜenia w strefie nisko zurbanizowanej i mało uprzemysłowionej. Wody ze względu na swoja czy stość są walorem dla rozwoju turystyki.

4.1.4 Flora i fauna

Lasy

Na terenie LGD najczęściej występującą formacją jest bór sosnowy. Pozostałe to bór mie szany oraz dąbrowa. W niewielkich ilościach występują takŜe siedliska: olsów, olsów je sionowych, lasu wilgotnego i borów mieszanych bagiennych.

Obszar LGD średnio w 24,4% powierzchni pokrywają lasy i grunty leśne. Najmniej wy stępuje w gminie Sośno – 17,2%, zaś największy stopień lesistości wykazują gminy Więcbork i Sępólno Krajeńskie – odpowiednio 28,3% i 27,7%.

Największe kompleksy leśne występują w zachodniej części terenu LGD, w części środ kowej na pograniczu gmin Sępólno i Więcbork, w dolinie Sępolenki, na pd. od Więcborka i na pd. od Sośna.

W strukturze własności dominują lasy publiczne, zarządzane przez Państwowe Gospodar stwo Leśne Lasy Państwowe.

13 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Formy ochrony przyrody

Na terenie Krajny znajduje się Krajeński Park Krajobra zowy. Powierzchnia parku wynosi 738,50 km² (73 850 ha) i jest to największy park krajobrazowy w wojewódz twie i trzeci co do wielkości w kraju. Wśród roślin i zwie rząt występujących na danym terenie naleŜy wymienić na torfowiskach: rosiczki, borówki bagienne, modrzewni ce zwyczajne, bagna zwyczajne, turzyce bagienne i Ŝu rawiny błotne. Spośród ssaków spotyka się tu m.in. bobry europejskie, wydry europejskie, jelenie i dziki; z ptaków bociany czarne, orły bieliki i Ŝurawie.

Rys. 3. Logo Krajeńskiego Parku Krajobrazowego

Teren objęty LGD charakteryzuje się najwyŜszym wśród powiatów ziemskich wskaźnikiem powierzchni ogólnej zajmowanej przez obszary chronione. Łącznie zajmują one ok. 60 639 ha, co stanowi 76,65%.

Na terenie LGD znajduje się 6 rezerwatów przyrody:

1. „Gaj Krajeński” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 1965 r. w celu ochro ny drzewostanu bukowego na siedlisku grądowym oraz runa leśnego (unikatowego na równinach), o pow. 10,27 ha;

2. „Lutowo” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 1955 r. w celu ochrony fragmentu boru bagiennego, o pow. 19,39 ha;

3. „Wąwelno” (w gminie Sośno) – utworzony w 1958 r. w celu ochrony lasu liściastego z wiekowymi okazami dębu, jesionu, buku i stanowiskiem brekini, o pow. 4,72 ha (poza terenem KPK);

4. „Buczyna” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 2000 r. w celu ochrony drzewostanu bukowego, o pow. 20,01 ha;

5. „Dęby Krajeńskie” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 2000 r. w celu ochrony lasu grądowego z drzewostanem dębowo – bukowym, o pow. 45,83 ha;

6. „Jezioro Wieleckie” (w gminie Więcbork) – utworzony w 2005 r. w celu ochrony fau ny i flory wodnej jeziora o pow. 102,76 ha.

14 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Wszystkie rezerwaty przyrody powiatu sępoleńskiego, są jednocześnie rezerwatami wchodzącymi w skład obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju.

Kolejną formą ochrony prawnej występującą na tym terenie są Obszary Chronionego Kra jobrazu:

Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Więcborskiego

Obszar ten charakteryzują typowe cechy krajobrazu Pojezierza Krajeńskiego z jeziorami i otaczającymi je wzgórzami morenowymi. W granicach obszaru są dwa jeziora: Więcbor skie i Runowskie – częściowo o charakterze rekreacyjnym. Zachodnia część rejonu obej muje przyjezierny fragment miasta Więcborka. Ochrona obszaru jest niezbędna, ze względu na walory krajobrazowe i moŜliwość degradacji obu jezior. Powierzchnia ob szaru wynosi ok. 10 km.

Rynny Jezior Byszewskich

Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jezior Byszewskich leŜy na terenie Pojezierza Kra jeńskiego i stanowi klasyczny przykład znakomicie wykształconej i zachowanej formy polodowcowej na NiŜu Polskim, z licznymi jeziorami o dość dobrej jakości wód. Zarówno forma polodowcowa jak i jej funkcja turystyczna zasługują w pełni na ochronę, a szczególnie zasoby wodne zgromadzone w jej największych zagłębieniach. Wydzielony obszar zajmuje łączną powierzchnię 18 km z czego na lasy przypada zaledwie 4 km powierzchni, wody zajmują 3,33 km i pozostałe tereny (na ogół o intensywnej gospo darce rolnej) 10,67 km. Szerokość obszaru – mieści się w zasadzie w granicach morfolo gicznych rynny.

Ozy Wielowickie

Obszar Chronionego Krajobrazu Ozów Wielowickich obejmuje fragment Pojezierza Kra jeńskiego, charakteryzujący się występowaniem młodego krajobrazu polodowcowego z ozami. Granice regionu wymagają ewentualnej korekty w wyniku szczegółowego karto wania geomorfologicznego. Powierzchnia obszaru wynosi 8,15 km. Są to głównie tereny rolne i częściowo osiedleńcze – w okolicach Sośna.

15 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Dolina rzeki Sępolny (650ha).

Obejmuje fragment doliny rzeki wciętej w Pojezierze Krajeńskie .

Ponadto jest tu 80 pomników przyrody, najliczniejsze wśród nich są drzewa (37) i skupi ny drzew (36). Poza tym 5 alei przydroŜnych i 2 głazy narzutowe.

4.2 Walory kulturowe Krajny

Rys. 4. Krajna – połoŜenie na mapie Polski (Źródło: Wikipedia)

Nazwa Krajny pochodzi od historycznego połoŜenia tego regionu na rubieŜy (kraju) Wiel kopolski. Krajna ma swoją kulturę i gwarę (rzadko spotykaną). Powstała ona poprzez nałoŜenie się na pomorski (kaszubski) substrat językowy cech dialektu wielkopolskiego, jak równieŜ zapoŜyczeń z języka dolnoniemieckiego. W okresie zaborów i pierwszych lat odzyskania niepodległości przez Polskę, Krajna była ośrodkiem walki o prawa mniejszości polskiej w Niemczech. Kierował nią ks. dr Bolesław Domański z Zakrzewa, prezes Związ

16 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa ku Polaków w Niemczech, siedziba V dzielnicy Związku znajdowała się w Złotowie. Zna kiem tej walki było rodło (rys.5.), obecnie jeden z uŜywanych herbów Krajny.

Rys. 5. Rodło – herb Krajny

Miasta leŜące na Krajnie to Nakło nad Notecią, Złotów, Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Wyrzysk, Mrocza, Krajenka, ŁobŜenica, Wysoka, Kamień Krajeński.

Od 1932 Krajna posiada własny, nieoficjalny hymn, autorstwa Pawła Jaśka:

„W drogiej nad Ŝycie rodzinnej ziemi mej,

O rannym świcie pieśń płynie z leśnych kniej.

Dębowy bór z bukami wtór, szumi hymn cichej chwały,

A rzewny śpiew, miłości zew, spływa na kraj nasz cały.

Krajno kochana, co od zarania dni,

Rozmiłowana dzieci swe Ŝywisz ty.

Za pokarm twój, za soków zdrój, wyssany z głębi łona,

Za tchnienia czar, za rosy dar, bądź nam błogosławiona.

17 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Ziemio ty miła, tak pełna złudnych słów,

Piastową byłaś, piastową będziesz znów.

Ni wichrów moc, w burzliwą noc, ni grom, ni błyskawice

Nie złamią nas i po wszy czas stać będziem, my dziedzice.”

Dziedzictwo kulturowe to takŜe strój krajeński, który składa się z haftowanych gorsetów, czerwonych kabatów zwanych "jakami" oraz spódnic i fartuchów. Głowy zdobiły czepce lub chusty i wianki z kwiatów polnych. Jednym z charakterystycznych dla tego regionu elementów jest haft krajeński – barwy błękitne i granatowe symbolizują jeziora, licznie występujące na Ziemi Krajeńskiej.

Rys. 6. Elementy haftu krajeńskiego

Walory kulturowe regionu to przede wszystkim cenne obiekty dawnej architektury, repre zentujące róŜnorodne style i formy architektoniczne.

Obecnie Krajna jako region historycznokulturowy nie tworzy wyodrębnionej jednostki administracyjnej.

Na terenie gmin objętych badaniem tj. obszarze gmin Sępólno Krajeńskie, Więcbork, So śno odbywa się szereg imprez kulturalnych. Większość ma charakter cykliczny. Stanowią one atrakcję głównie dla mieszkańców oraz ich gości odwiedzających te tereny.

Gmina Więcbork corocznie organizuje Dni Miasta Więcbork. Atrakcję stanowi występ gwiazd polskiej sceny muzycznej.

18 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Pozostałe imprezy cykliczne:

– Powitanie Lata

– Zakończania Lata

– Mikołajki

– Turniej sołectw Gminy Więcbork

– Jarmark Sztuki Nieprofesjonalnej

– pokazy zabytkowej sikawki konnej w Lubczy

– Święto Miodu

– Rajd Rowerowy

– Koncert Orkiestr StraŜackich

Na terenie gminy odbywają się równieŜ DoŜynki, imprezy z okazji świąt majowych i listopadowych, festiwale oraz wystawy regionalnych twórców. Miłośnicy sportu mogą wziąć udział w licznych turniejach piłki noŜnej, plaŜowej, siatkówki, koszykówki czy w rajdach rowerowych, a takŜe w zorganizowanych pierwszy raz 2009 r. regatach. Nie zwykłym wydarzeniem jest odbywający się tu Festiwal Piosenki Rockowej oraz Międzyna rodowe Spotkania Poetyckie „Pobocza”.

Gmina Sępólno Krajeńskie organizuje regularnie Jarmark św. Wawrzyńca, Dzień Adwen towy oraz Wojewódzki Piknik Osób Niepełnosprawnych. Ciekawą imprezą, przyciągającą widzów spoza regionu, jest Wojewódzki Przegląd Teatrów Lalkowych „Pacynka”. Liczne wystawy, konkursy i koncerty integrują mieszkańców i przyciągają turystów. Na uwagę zasługuje odbywający się cyklicznie ogólnopolski wyścig kolarski junior młodszy. Trasa przebiega przez malownicze tereny gminy.

4.3 Dostępność komunikacyjna

Dostępność komunikacyjna odgrywa duŜą rolę w ocenie atrakcyjności, zarówno gospo darczej, jak i turystycznej danego miejsca czy regionu. Ma ona wpływ zarówno na rodzaj i liczbę inwestycji, moŜliwości dojazdu do nawet najmniejszych miejscowości.

19 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Transport drogowy

DuŜym walorem obszaru jest połoŜenie w jednym z centralnych województw. JednakŜe układ drogowy o znaczeniu międzynarodowym i krajowym koncentruje się w innych czę ściach regionu. W rozpatrywanym obszarze istnieje dostatecznie sprawna sieć dróg koło wych powiatowych i gminnych. Łączą one obszar LGD z Bydgoszczą i Chojnicami, których mieszkańcy stanowią waŜnych odbiorców dla oferty turystycznej

Przez obszar LGD nie przebiegają paneuropejskie korytarze transportowe.

Teren LGD znajduje w odległości 100 km od morza. PołoŜenie powiatu przy drodze kra jowej łączącej centralną i południową Polskę ze środkowym wybrzeŜem jest niewątpliwie korzystne dla rozwoju turystyki tranzytowej.

Do dróg krajowych naleŜy droga nr 25, która łączy Pomorze z aglomeracją wrocławską. Na tej trasie planowana jest obwodnica Sępólna.

Do dróg wojewódzkich naleŜą: droga nr 189 droga nr 241 droga nr 242 z planowaną obwodnicą Więcborka

Transport kolejowy

Teren LGD choć jest połoŜony w północnej Polsce nie posiada rozwiniętej sieci kolejowej. Co waŜniejsze, przez stolicę regionu nie przebiega Ŝadna z waŜnych magistralnych linii kolejowych. Teren posiada tylko połączenia towarowe. Nie przebiegają tędy Ŝadne linie pasaŜerskie.

20 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

4.4 STAN ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO

Podstawowa infrastruktura

Baza noclegowa oraz gastronomiczna to podstawa rozwoju turystyki kaŜdego regionu.

4.4.1 Baza noclegowa

Zgodnie z informacją zawartą na stronach internetowych poszczególnych gmin, bazę noc legową tworzą: w gminie Sępólno:

Hotel Jan ***

Hotel Restauracja Polonia

Dom Wypoczynkowy w Lutówku

Pensjonat Magda w Lutówku

Szkolne Schronisko MłodzieŜowe w Sępólnie

Ośrodek RekreacyjnoWypoczynkowy (ul. Chojnicka 5)

w gminie Więcbork:

Zespół pałacowoparkowy w Runowie Krajeńskim

Zespół pałacowoparkowy w Sypniewie

Hotel „Pod Koroną” w Więcborku

Internat Zespołu Szkół – Centrum Edukacyjne w Więcborku

Stara Szkoła – agroturystyka w Zakrzewskiej Osadzie

Internat Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Sypniewie

Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Więcborku

Pensjonat „Olimpijka” w Więcborku

21 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Pensjonat „Widok” w Więcborku

Ośrodek wypoczynkowy UTP

Ośrodki wypoczynkowe (informacje ze stron internetowych Ośrodków):

Ośrodek Wczasowy „Morena” w Więcborku, www.morena.wczasy.net.pl

Do dyspozycji gości: plac zabaw dla dzieci, grill, wypoŜyczalnia rowerów oraz sprzętu wodnego, tenis stołowy, boisko sportowe, kort tenisowy, parking dozorowany ogrodzony, plaŜa – 10 metrów, las – 50 metrów.

Miejsca noclegowe

Liczba miejsc: 32 w domkach letniskowych RODZAJ LICZBA CENA (PLN) 3 – 4 osobowych.

– domki 8 80 100 Gastronomia: w odległości 100 m moŜliwość za nocleg od 20 pełnego wyŜywienia w stołówce sąsiedniego ośrodka

Ośrodek Wczasowy „Na Wzgórzu” w Więcborku, www.nawzgorzu.nadjeziorem.pl

Do dyspozycji gości: boisko do siatkówki, tenis stołowy i gry zręcznościowe, plac zabaw, miejsce na ognisko moŜliwość grillowania, teren ogrodzony, parking.

Oferta: wakacyjny wypoczynek, pobyty weekendowe, zielone szkoły (maj, czerwiec, wrzesień), czynny wypoczynek: trasy rowerowe, trasy turystyki pieszej, ośrodki jazdy konnej, kort tenisowy, wypoŜyczalnia sprzętu pływającego.

Miejsca noclegowe:

RODZAJ LICZBA CENA (PLN)

domki 8 80130

za nocleg od 20

22 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Liczba miejsc: 36 w 6 domkach typu Brda 46osobowych z łazienkami, w domku: dwie sypialnie, salon, kuchnia. Ponadto 2 domki murowane 34 osobowe z łazienkami, w domku: dwa pokoje, aneks kuchenny. Wszystkie domki wyposaŜone są w lodówkę i TV.

Gastronomia: stołówka w odległości 20 m

Ośrodek Wczasowy „Z Widokiem” w Więcborku www.zwidokiem.nadjeziorem.pl

Do dyspozycji gości: własna przystań, małe pole namiotowe, wypoŜyczalnia sprzętu wod nego, wypoŜyczalnia rowerów, moŜliwość grillowania, miejsce na ognisko, tenis stołowy, kort tenisowy, boisko do siatkówki i koszykówki, rzutki do tarczy, plac zabaw dla dzieci, bezpieczny parking – teren ogrodzony.

W ośrodku w sezonie letnim organizowane są wieczorki taneczne, turnieje tenisa stoło wego, rzutek do tarczy, siatkówki plaŜowej.

W ofercie: wczasy, pobyty grupowe, indywidualne, biwaki.

Miejsca noclegowe:

RODZAJ LICZBA CENA (PLN)

domki 15 50130

za nocleg od 50

Liczba miejsc: 70 w 15 domkach letniskowych 4, 5, 6osobowych o zróŜnicowanym stan dardzie.

Na terenie ośrodka znajduje się równieŜ małe pole namiotowe.

Gastronomia: bar, domowe całodzienne wyŜywienie.

23 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Ośrodek Wczasowy „Panorama” w Więcborku, www.owpanorama.pl

Do dyspozycji gości: boisko do siatkówki, plac zabaw dla dzieci, sklepik, miejsce na ogni sko, moŜliwość grillowania, parking, teren ogrodzony i oświetlony

Miejsca noclegowe:

RODZAJ LICZBA CENA (PLN)

domki 18 80150

za nocleg od 20

Domki drewniane i murowane w zabudowie szeregowej 4, 5, 6osobowe z zadaszonym tarasem oraz widokiem na las i Jezioro Więcborskie.

Ośrodek Wczasowy „Riva” w Więcborku , www.rivaosrodek.pl

PołoŜona nad samym jeziorem „Riva” (wł. 'brzeg'), to ośrodek wypoczynkowy oferujący szeroki wachlarz róŜnego rodzaju miejsc noclegowych. Wraz z komfortowymi warunkami zakwaterowania oferuje równieŜ: malownicze widoki z kaŜdego okna pensjonatu i domków, piaszczystą plaŜę i las połoŜone przy samym ośrodku, stołówkę serwującą dwudaniowe obiady (przy wcześniejszym zamówieniu), bar i kawiarnię oferujące napoje alkoholowe i bezalkoholowe oraz drobne przekąski, salę telewizyjną do dyspozycji gości, mini plac zabaw dla dzieci, parking, boisko do siatkówki plaŜowej oraz stadion piłkarski.

Miejsca noclegowe: (liczba miejsc 44)

RODZAJ CENA (PLN)

apartamenty

2osobowe

za nocleg od 35

24 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Ośrodek Wczasowy „Przy Lesie” w Więcborku , www.grabinscy.neostrada.pl

Ośrodek Wczasowy "Przy Lesie" to mały i familijny ośrodek idealny dla rodzin z małymi dziećmi, który zapewnia dostęp do natury.

Czynny od maja do września. W ofercie weekendy, wczasy, biwaki, zielone szkoły, obsłu ga w językach angielskim i rosyjskim, sala konferencyjna na 30 miejsc, w obiekcie: łącza internetowe, świetlica, pingpong, biblioteka, place zabaw, grill, parking, własny ratow nik, nauka pływania, w pobliŜu: plaŜa, las.

Miejsca noclegowe:

RODZAJ

2osobowe

3osobowe

Liczba miejsc: 40

Domki 2pokojowe 4osobowe, pokoje z łazienkami, w pokoju: TV, radio, aneks kuchen ny, czajnik.

Ośrodek Wczasowy „Flis” w Więcborku , www.flis.nadjeziorem.pl

Oferta ośrodka jest skierowana do grzybiarzy, wędkarzy, miłośników turystyki pieszej i rowerowej.

Ośrodek Wczasowy „Tęcza” w Więcborku , www.owtecza.pl

Do dyspozycji gości: bar, kiosk, plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe, boisko do koszykówki, kort tenisowy i boisko do siatkówki plaŜowej, tenis stołowy, grill, wyzna czone miejsce na ognisko, wypoŜyczalnia rowerów i sprzętu wodnego, parking, plaŜa 50 –metrów, las – 100 metrów, stadnina koni – 3 km.

Ośrodek jest całkowicie ogrodzony i oświetlony. Akceptuje zwierzęta domowe. Od maja do października oferuje wczasy, weekendy, imprezy grupowe, szkolenia, zielone szkoły, pobyty wędkarskie, imprezy okazjonalne.

25 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

W ośrodku w sezonie letnim organizowane są: wieczorki taneczne, dyskoteki, turnieje: tenisa stołowego, bilarda, rzutek do tarczy, siatkówki plaŜowej, turnieje brydŜowe i sza chowe biesiady przy ognisku.

Miejsca noclegowe:

RODZAJ LICZBA CENA (PLN)

domki 24 60100

za nocleg od 20

Liczba miejsc: 75 w 24 szeregowych, murowanych 3, 4osobowych domkach kempingo wych w odległości 50 m od jeziora.

Gastronomia: Stołówka serwująca smaczne obiady domowe

Baza agroturystyczna

Agroturystyka jest formą wypoczynku na terenach wiejskich o charakterze rolniczym, opartą o bazę noclegową, Ŝywieniową oraz aktywność rekreacyjną związaną z gospodar stwem rolnym i jego otoczeniem przyrodniczym i usługowym (M. Drzewiecki „Agrotury styka” 1995r.). MoŜliwość skorzystania ze sprzętu sportowego, nauki jazdy konnej czy uczestnictwa w pracach polowych stanowi dodatkową atrakcję dla osób korzystających z tej formy turystyki. Zgodnie z informacjami zawartymi w rejestrach gmin Więcbork i Sępólno oraz w bazie KujawskoPomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie na terenie LGD Nasza Krajna znajduje się 9 ośrodków agroturystycznych:

26 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Ośrodek KonnoWypoczynkowy Boryna w Radońsku

Gospodarstwo połoŜone jest w Radońsku, gmina Sępólno Krajeńskie. Goście mają do dyspozycji 9 pokoi. Główną atrakcją są konie.

Fot.1 i 2 Ośrodek KonnoWypoczynkowy Boryna w Radońsku

Gospodarstwo agroturystyczne Danuta i Krystian Wańke

Gospodarstwo połoŜone jest w Iłowie, gmina Sępólno Krajeńskie. Dla gości przeznaczono 5 pokoi. Na terenie gospodarstwa znajdują się: staw rybny, miejsce na grilla, plac zabaw dla dzieci, wypoŜyczalnia sprzętu wodnego i rowerów oraz mini zoo.

Osada Krajeńska Magdalena Tesławska

Gospodarstwo znajduje się w miejscowości Czarmuń, gmina Więcbork. Właściciele słyną z wyrobu bębnów. Od wielu lat fascynuje ich historia Krajny. Przedstawiają ją na festy nach i jarmarkach, w których biorą udział od lat.

Wodny Raj – Gospodarstwo Agroturystyczne BoŜena Hermann

Gospodarstwo połoŜone jest w Sępólnie Krajeńskim, w sercu Krajeńskiego Parku Krajo brazowego. Do dyspozycji gości przeznaczono 6 pokoi. Ze względu na bliskość jeziora, na terenie gospodarstwa znajduje się plaŜa, kąpielisko i łowisko. Ponadto goście mogą roz palić grilla, a dla dzieci wydzielony został plac zabaw.

27 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Gospodarstwo Agroturystyczne Jeleń BoŜena Mordarska

Gospodarstwo leŜy w miejscowości Jeleń, w gminie Więcbork. Na terenie gospodarstwa znajduje się plaŜa i łowisko. Goście mogą popływać łódką po jeziorze lub pojeździć rowe rem po okolicy. Dla dzieci przygotowano plac zabaw, a dla dorosłych miejsce na grilla i ognisko.

Stajnia „Branicz” Ryszard Czupryński

Stajnia połoŜona jest w Zabartowie, gmina Więcbork. Dla gości przeznaczono 5 pokoi. Główną atrakcją dla turystów jest moŜliwość nauki jazdy konnej. Znajduje się tu równieŜ plaŜa, wypoŜyczalnia sprzętu wodnego oraz łowisko.

Fot. 3 Stajnia „Branicz”

Gospodarstwo agroturystyczne Julita Pieczywek

Gospodarstwo znajduje się w Teklanowie, gmina Sępólno. Atrakcją dla gości jest moŜli wość „Zabaw z gliną” – lepienia róŜnych form i elementów, przejaŜdŜek konnych i rowerowych po okolicy oraz wędkowania. Dla dzieci przygotowano plac zabaw. Jest teŜ miejsce na grilla i ognisko

28 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Krajeńska Przystań Michał Siuda

Gospodarstwo znajduje się w miejscowości ZboŜe w gminie Sępólno Krajeńskie. Dla gości przeznaczono 5 pokoi. Na terenie gospodarstwa znajduje się łowisko, plaŜa, plac zabaw dla dzieci i miejsce na grilla. Turyści mogą tu równieŜ zagrać w tenisa stołowego lub wy poŜyczyć rowery

Dolina Spokoju Agnieszka i Jerzy Podgórscy

Gospodarstwo połoŜone w Teklanowie, gmina Sępólno Krajeńskie, dysponuje trzema po kojami dla gości. Na jego terenie znajduje się łowisko i miejsce na grilla. Goście mogą wypoŜyczyć rowery lub pojeździć konno

Na podstawie zgromadzonych informacji oraz wywiadów z władzami gminy Sośno ustalono, Ŝe na terenie tej gminy brakuje obiektów świadczących usługi turystycz ne.

Tab. 2: Powiat sępoleński: korzystający z bazy noclegowej w 2008 r. Źródło: GUS; opra cowanie: Instytut Turystyki.

Liczba udzielonych noc Liczba korzystających Wykorzystanie Rodzaj Kategoria legów Wykorzystanie miejsc nocleg. obiektu hoteli pokoi (%) (%) Ogółem Cudzoziemcy Ogółem Cudzoziemcom

Wszystkie 7944 459 29517 945 54.4 44.9 obiekty

Hotele razem 3843 445 5007 840 38.0 44.9

Hotele *** 3843 445 5007 840 38.0 44.9

Inne ho 25 0 271 0 29.1 0.0 telowe

Szkolne schroni 56 0 365 0 22.2 0.0 ska mło dzieŜowe

Ośrodki wczaso 4020 14 23874 105 62.0 0.0 we

29 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

4.4.2 Baza gastronomiczna

Na terenie działania LGD znajduje się wiele punktów gastronomicznych. Turyści i przejezdni mogą skorzystać z bogatych ofert restauracji, kawiarni i pizzerii. Kuchnię lokalną serwują gospodarstwa agroturystyczne. Domowy obiad moŜna równieŜ zjeść w barach i karczmach.

Na terenie gmin Sępólno, Sośno i Więcbork znajduje się kilka punktów gastronomicz nych:

Kawiarnia „Sportowa” w Więcborku

Kawiarnia „Na Pohybel” w Sępólnie Krajeńskim

Karczma „U Michała” w Sypniewie

Pub „Galeria” w Sępólnie Krajeńskim

Bar „Tulipan” w Lutowie

Bar „Grota” w Sępólnie Krajeńskim

Bar „Krystyna” w Sępólnie Krajeńskim

Pizzeria „Verona” w Sępólnie Krajeńskim

Pizzeria „Milano” w Sępólnie Krajeńskim

Pizzeria „Martino” w Sępólnie Krajeńskim

Pizzeria „Bartolini” w Więcborku

Pizzeria „Grandiosa” w Więcborku

oraz restauracji:

„Pomorzanka” w Więcborku

„Polonia” w Sępólnie Krajeńskim

„Słoneczna” w Sępólnie Krajeńskim

30 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Przy Hotelu „Jan” w Sępólnie Krajeńskim

Przy Hotelu „Pod Koroną” w Więcborku

Przy Zespole pałacowoparkowym w Runowie Krajeńskim

4.4.3 Szlaki turystyczne

Turystycznej penetracji powiatu oraz korzystaniu z walorów rekreacyjnych sprzyja dosyć gęsta sieć pieszych szlaków turystycznych, z których część łączy powiat z obszarami są siednimi, co sprzyja podejmowaniu wspólnych działań na rzecz organizacji produktu tury stycznego i koordynacji ruchu turystów. Szlaki przebiegają przez obszary najcenniejsze przyrodniczo (większość szlaków biegnie przez tereny Krajeńskiego Parku Krajobrazowe go), krajoznawczo (lasy, brzegi jezior, doliny rzek) i kulturowo (w tym przez miejsca pa mięci narodowej).

Turystyka piesza

Najsłabiej pod kątem turystyki pieszej rozwinięta jest gmina Sośno, przez którą przebie ga krótki fragment 1 szlaku.

W gminie Więcbork znajduje się 8 szlaków, w tym 3 wspólne z gminą Sępólno; wszystkie szlaki rozpoczynają się lub kończą na terenie gminy Więcbork.

Rys. 7. Poglądowa mapa gminy Więcbork

31 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Rys. 8. Szlaki turystyczne w gminie Sępólno Krajeńskie

W gminie Sępólno znajduje się 9 szlaków, w tym 5 rozpoczynających się lub kończących na terenie gminy.

Tab. 3. Szlaki piesze na obszarze LGD

NAZWA SZLAKU POCZĄTEK KONIEC SZLAKU DŁUGOŚĆ SZLAKU [km.]

Akademicki Sępólno PKS Płocicz PKS 6,3

im. gen. Jakuba Komierow Sępólno PKS Pruszcz PKS 29,1 skiego

Kamień Krajeński Sępólno PKS 23,3 PKP Rycerza Bossuty

32 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Męczeństwa Krajan Sępólno PKS Jastrzębiec PKS 28,6

Sępoleński Sępólno PKS Lutówko PKS 8,0

M. Zientara – Malewskiej Jazdrowo PKS rz. Łobzonka most 4,9

Rezerwatów Krajeńskich Sypniewo PKS Witkowo PKS 30,4

Znaku Rodła – Janiny Kłopoc Sypniewo PKS DroŜdŜenica PKS 35,6 kiej

Dr Stanisława Łabędzińskiego Więcbork PKS Witosław PKS 24,5

Jezior Krajeńskich Więcbork PKS Zabartowo PKS 9,7

Więcborski Więcbork PKS Zabartowo PKS 20,6

Zabartowo PKS rz. Łobzonka most 24,0

Lutowski Lutowo Rezerwat Lutowo 7

Łącznikowy Sikorz Włościbórz 4

Niechorski wokół Jeziora Niechorz 6

33 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Szlaki piesze w duŜej części biegną wzdłuŜ lokalnych dróg, co stanowi, według mieszkań ców terenów działania LGD, zagroŜenie dla turystów z nich korzystających.

Turystyka rowerowa

Coraz większą popularnością cieszy się turystyka rowerowa. Według Zbigniewa Boroń skiego, członka PTTK,: „Szlaki turystyczne, a szczególnie międzynarodowe trasy rowero we, są waŜnym ogniwem przyczyniającym się do zagospodarowania przestrzennego kra ju. Pobudzają aktywność gospodarczą miejscowości, przez które przebiegają. Poza wy miarem poznawczym, edukacyjnym i integracyjnym szlaki krajowe, a zwłaszcza trasy międzynarodowe, przynoszą wymierne efekty gospodarcze. Podnoszą równieŜ bezpie czeństwo na drogach. Potrzebą chwili jest stworzenie w Polsce silnego lobby dla rozwoju ścieŜek rowerowych i turystycznych szlaków rowerowych, o czym juŜ wiele lat temu przekonały się państwa Europy Zachodniej oraz sąsiedzi na zachodzie i południu.”

Na terenie gminy Więcbork wyznaczono 5 tras rowerowych:

Więcbork – Runowo Krajeńskie – Czarmuń – (Puszcza) – Więcbork

Więcbork – Śmiłowo – Więcbork

Więcbork – Śmiłowo – Karolewo – Jastrzębiec – Śmiłowo – Więcbork

Więcbork – Śmiłowo – Jastrzębiec – Wielowicz – Suchorączek – Więcbork

Więcbork – Runowo Krajeńskie – Lubcza – Sypniewo – Wilcze Jary – Sypniewo – Więcbork

34 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Rys. 9 Rozmieszczenie szlaków rowerowych na terenie gminy Więcbork

Spora część szlaków wytyczonych przez PTTK jest juŜ nieprzejezdna. Brakuje oznakowa nia oraz precyzyjnych map. Turyści odwiedzający te tereny częściej wybierają leśne duk ty i polne drogi. Posługują się chętnie mapami wojskowymi oraz mapą turystyczno krajoznawczą Krajeńskiego Parku Krajobrazowego w skali 1:50 000.

Przez teren gminy Sośno przebiega międzynarodowa trasa rowerowa Euro Route R1. Jednak według Zbigniewa Borońskiego, twórcy tego szlaku, program Euro Velo utknął w martwym punkcie. Jest to spowo dowane szczątkowym zainteresowaniem samorządów lokalnych i władz terenowych oraz oddziałów PTTK powstawaniem w Polsce międzynarodowych tras rowe rowych, jak równieŜ brak na szczeblu centralnym kompetentnego ogniwa koordynującego całokształt spraw związanych z realizacją międzynarodowego systemu tras rowerowych Euro Velo i sprawami szlaków rowerowych w Polsce oraz brak normatywu prawnego określającego, kto w Polsce jest kompetentny i odpowiedzialny za powstawanie, utrzy manie i finansowanie tras międzynarodowych i szlaków rowerowych.

Podczas spotkań konsultacyjnych wielokrotnie zwracano uwagę na zły stan wyznaczonych szlaków pieszych i rowerowych. Wiele z nich wymaga uzupełniającego wyznakowania oraz doprowadzenia baz turystyki pieszej i rowerowej do stanu mogącego słuŜyć rekre acji.

35 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Rys. 10 Przebieg międzynarodowej trasy rowerowej R1 przez teren gminy Sośno

DuŜa liczba akwenów wodnych oraz rzek pozwala na rozwój turystyki wodnej. Szlaki wodne na terenie gmin Sępólno Krajeńskie i Więcbork są jednak rzadko wykorzystywane. W gminie Sośno brakuje jeziora, co hamuje rozwój turystyki

4.4.4 Wsparcie instytucjonalnoorganizacyjne

Organizacje i stowarzyszenia

Na terenie objętym badaniem działa szereg organizacji pozarządowych. W gminie Sośno funkcjonuje stowarzyszenie Sosenka oraz Tilia – Toruńskie Stowarzyszenie Ekologiczne, którego celem jest popularyzacja ekologicznego podejścia do Ŝycia, propagowanie idei ochrony środowiska oraz promocja i organizowanie indywidualnej i zbiorowej turystyki. Przy szkołach działają Uczniowskie Kluby Sportowe. W kaŜdej z gmin powstały Koła Go spodyń Wiejskich, które aktywnie włączają się w Ŝycie mieszkańców. Organizują spotkania, zabawy, konkursy, angaŜują się we wszystkie działania kulturalne. KGW

36 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa wspierane są przez Ochotnicze StraŜe PoŜarne, które równieŜ zaznaczają swoją obecność w gminach

Inne organizacje działające na terenie LGD to:

Stowarzyszenie „Hospicjum – Sępólno Krajeńskie” pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca

Stowarzyszenie „Dorośli Dzieciom” w Sępólnie Krajeńskim

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Sępólno Krajeńskie „Wawrzyniec”

Stowarzyszenie „Szansa dla wsi” Wiśniewa

Stowarzyszenie „Razem w przyszłość” w Sępólnie Krajeńskim

Miejski Ludowy Klub Sportowy „Krajna” z siedzibą w Sępólnie Krajeńskim

Gminne Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w Sępólnie Krajeńskim

Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej w Sępólnie Krajeńskim

Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Sępólnie Krajeńskim

Krajeńskie Stowarzyszenie Kupieckie w Sępólnie Krajeńskim

Stowarzyszenie „Bądź z Nami” w Sępólnie Krajeńskim

Stowarzyszenie na rzecz rozwoju demokracji lokalnych oraz inicjatyw pozarządowych ” BEZ GRANIC” w Sępólnie Krajeńskim

Stowarzyszenie „DUśE RÓśOWE SŁOŃCE” w Sępólnie Krajeńskim

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Kół Gospodyń Wiejskich i Kółek Rolniczych” Gminy Sępólno Krajeńskie w Radońsku

„Jesteśmy Tacy Sami” z siedzibą w Sępólnie Krajeńskim

"Stowarzyszenie Odnowy Wsi Krajeńskiej" Wysoka Krajeńska

Stowarzyszenie "Zielona Krajna" Organizacja pozarządowa działająca na rzecz społeczno ści lokalnej. Jednym z istotnych obszarów jest takŜe zagadnienie turystyki na obszarze działania.

Stowarzyszenie "BliŜej Szkoły" w Sępólnie Krajeńskim

Stowarzyszenie "Na Rzecz Rozwoju Wsi – Niechorzanie"

37 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Kształcenie kadr dla turystyki

W Więcborku funkcjonuje Technikum Hotelarskie, którego zadaniem jest przygotowanie wychowanków do pracy w branŜy turystycznej. Uczniowie zdobywają wiedzę z zakresu prawa, informatyki i organizacji pracy w hotelarstwie. Uczą się równieŜ zasad obsługi konsumenta oraz podstaw marketingu. Ukończenie technikum pozwala absolwentom na znalezienie pracy nie tylko w hotelach, motelach czy pensjonatach, ale równieŜ w ośrod kach uzdrowiskowych, wypoczynkowych oraz na promach. Edukacja trwa cztery lata. Prócz teorii uczniowie zdobywają równieŜ umiejętności praktyczne. Dzięki odpowiednio dobranemu programowi zajęć absolwenci przygotowani są do prowadzenia własnej dzia łalności (np. gospodarstwo agroturystyczne).

Instytucje kultury, obiekty sportoworekreacyjne

W gminie Sępólno Krajeńskie, przy Stowarzyszeniu „Dorośli Dzieciom” (ul. Szkolna 8/7) działa Punkt Informacji Turystycznej

W Sępólnie oddano w roku 2009 kompleks boisk sportowych w ramach programu ORLIK 2012. Na 2010 r. jest zaplanowana budowa kolejnego, a na 2011 następnych dwóch obiektów. Głównymi celami władz samorządowych przy realizacji budowy boiska ORLIK 2012 było udostępnienie dzieciom i młodzieŜy nowoczesnej infrastruktury sportowej oraz popularyzacja aktywnego stylu Ŝycia, czyli rodzinnych zawodów sportowych, weekendów ze sportem i turystyką. W skład kompleksu sportoworekreacyjnego wchodzą dwa boiska sportowe: piłkarskie oraz wielofunkcyjne do koszykówki i piłki siatkowej, takŜe budynek sanitarno–szatniowy. Obiekt jest dostępny dla wszystkich mieszkańców gminy.

Na terenie gminy Sośno dynamicznie działa Koło Gospodyń Wiejskich organizujące liczne zabawy, spotkania oraz konkursy, np. „Estetyka zagrody”. Powstał tu równieŜ Gminny Ludowy Zespół Sportowy posiadający sekcje piłki noŜnej, koszykówki i siatkówki. W So śnie ma siedzibę „Chrześcijańska Szkoła pod śaglami”, zajmująca się edukacja morską młodzieŜy.

Gminny Dom Kultury w Sośnie wraz z gminną Biblioteką prowadzą działalność kulturową, w tym róŜne koła zainteresowań: plastyczne, tenisa stołowego, tańca nowoczesnego, czy modelarstwa lotniczego (Klub Modelarstwa Lotniczego „AVIATIK”). Działa tu równieŜ ze spół wokalny.

Oprócz organizacji pozarządowych w gminie Sośno działa aktywnie wiele mniejszych grup społecznych związanych ze środowiskiem szkolnym oraz samorządy wiejskie.

38 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

W gminie Więcbork działa od 1957r. Klub Sportowy GROM. Skupia on głównie miłośników futbolu. Funkcjonują w nim takŜe sekcje: podnoszenia cięŜarów, strzelecka, szachowa i brydŜowa. Siedziba kluba znajduje się na ul. Sportowej.

39 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

5. ANALIZA AKTUALNEJ OFERTY TURYSTYCZNEJ

Przedstawienie załoŜeń z dokumentacji

PoniŜsze załoŜenia zostały opracowane w dokumencie ”Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego” (Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Powiatu z dnia 30.01.2008 r.) Wskazano w nim działania, które maja się przyczynić do rozwoju turystyki w regionie, nie są natomiast podane osoby odpowiedzialne za ich realizację.

Warto zauwaŜyć powtarzając za „Strategią rozwoju powiatu sępoleńskiego”, Ŝe znacznie zmalało zainteresowanie biernym wypoczynkiem o charakterze pobytowym (tradycyjnymi wczasami realizowanymi w okresie letnim w ośrodkach wczasowych przez okres około 2 tygodni). Wzrosło natomiast zapotrzebowanie na aktywne formy wypoczynku, łączące róŜne rodzaje aktywności fizycznej i umysłowej, realizowane w czasie znacznie krótszych pobytów (często zaledwie kilkudniowych lub wręcz weekendowych) – jednak nie tylko w okresie letnim, ale całorocznie; zupełnie nowym rodzajem produktu są roŜnego rodzaju sporty ekstremalne. Coraz większą popularnością cieszą się róŜne formy aktywnej rekre acji (fitness, hipika, rowery, golf, quady, skutery wodne itp). Zmieniły się takŜe preferen cje w zakresie standardu bazy noclegowej – obecnie zdecydowana większość oczekuje bazy o co najmniej przeciętnym, a najczęściej wysokim, standardzie. Stosunkowo nowym rodzajem oferty turystycznej są imprezy plenerowe – o charakterze historycznym, kultu rowym, kulturalnym, folklorystycznym, regionalnym. DuŜa część turystów preferuje wy poczynek poza granicami kraju, wskutek czego zmniejszył się popyt na wypoczynek reali zowany na terenie kraju, ale jednocześnie zmiany stylu Ŝycia powodują wzrost zapotrze bowania na codzienną lub weekendową rekreację. PowyŜsze zmiany doprowadziły do „nowego otwarcia” na rynku usług turystycznych – tradycyjne rejony wypoczynkowe straciły na znaczeniu, bowiem popyt na ich ofertę jest bardzo mały (rejony te dodatkowo zmuszone są do restrukturyzacji bazy i oferty, której upadek często prowadził do lokal nych sytuacji kryzysowych – np. polegających na utracie prestiŜu liderów rynku). Jedno cześnie jednak znacznie zmalało znaczenie takich walorów jak duŜa jeziorność i duŜe za lesienie, które nie są niezbędne dla kreowania nowej oferty, co stworzyło szansę rozwoju działalności, takŜe poza rejonami najcenniejszymi przyrodniczo. Teren LGD posiada zna komite predyspozycje dla rozwoju „nowych” produktów, na które jest obecnie zapotrze bowanie. Oprócz walorów przyrodniczych i kulturowych, posiada atuty: bliskości Byd goszczy (dla której moŜe być zapleczem turystycznorekreacyjnym) i dobrej dostępności drogowej (leŜy w strefie 12 godzinnego dojazdu z miasta). Głównymi walorami przyrod niczymi są: urozmaicona rzeźba terenu, spora jeziorność (przy czym część jezior jest uwaŜana za przydatne do turystyki i wędkarstwa), lesistość, wysoka atrakcyjność krajo

40 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa brazu, wysoka jakość środowiska, występowanie istotnych walorów przyrodniczych – chronionych w ramach systemu obszarów chronionych, stosunkowo mała gęstość za ludnienia. Walory kulturowe to przede wszystkim zabytki. Władze gmin podejmować będą działania na rzecz maksymalnej moŜliwej ochrony dziedzictwa kulturowego w celu jego restauracji i zachowania oraz wykorzystania dla róŜnych form turystyki i rekreacji, ale takŜe kreowania i podkreślania toŜsamości lokalnej. Dotyczy to np. terenów grodzisk, cmentarzysk pradziejowych, Góry Zamkowej w Więcborku, miejsc o wybitnych walorach widokowych, miejsc związanych z walkami Ŝołnierzy polskich podczas II wojny światowej oraz innych obiektów nieruchomych bądź ruchomych, będących zabytkami lub noszących cechy zabytku. Wymienione miejsca i obiekty będą promowane na mapach turystycznych i będą objęte zagospodarowaniem ogólnodostępnym. W przypadku stanowisk archeolo gicznych moŜliwe jest tworzenie skansenów z ich przebadanych wcześniej części.

Dalej w „Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego” podano, Ŝe rozwijane będą przede wszystkim następujące rodzaje i formy turystyki, w zakresie których kaŜda z gmin wcho dząca w skład LGD Nasza Krajna posiada szczególnie korzystne predyspozycje: turystyka pobytowa (wypoczynek w bazie noclegowej o zróŜnicowanej wielkości i standardzie), agroturystyka i turystyka wiejska, turystyka biznesowa i kongresowa (czyli organizacja pobytów szkoleniowych i konferencyjnych), edukacja ekologiczna i zielone szkoły, organizacja imprez – o profilu kulturalnym, kulturowym, rekreacyjnym, róŜne formy turystyki specjalistycznej – adresowanej do nielicznych odbiorców – pasjona tów: wędrówkowa (krajoznawstwo), skauting, rowerowa, wodna, wędkarstwo, hipika, grzybobrania, turystyka myśliwska, podglądanie przyrody, róŜne formy rekreacji – związane z krótkotrwałymi pobytami (rowery, quady, kąpieliska, hipika itp.)

Na terenie LGD podejmowane będą działania organizacyjne wspomagające rozwój tury styki (Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego):

– utworzone zostanie centrum promocji i organizacji turystyki, które będzie się zaj mować promocją powiązaną z monitoringiem stanu bazy – będzie łączyć działalność

41 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

z zakresu koordynacji działalności inwestycyjnej i zagospodarowania turystycznego oraz obsługi ruchu turystycznego; będzie prowadzić bank informacji o miejscach noclegowych, imprezach turystycznorekreacyjnych, zajęciach rekreacyjnych, atrak cjach turystycznych; do zadań centrum będzie takŜe naleŜało tworzenie wydawnictw informacyjnych, promocyjnych; w zakresie działalności centrum znalazłaby się po nadto szeroko rozumiana edukacja ekologiczna;

– prowadzona będzie skuteczna promocja internetowa oferty turystycznej powiatu – juŜ obecnie dla zdecydowanej większości odbiorców, podstawowym źródłem infor macji o ofercie turystycznej jest internet (który słuŜy takŜe jako najczęściej wyko rzystywany sposób kontaktu z gestorem bazy, rezerwacji, czy teŜ zakupu oferty) – stworzony zostanie portal internetowy (prezentujący wysoką wiarygodność – firmo wany przez samorządy) poświęcony atrakcjom, walorom i bazie turystycznej na ter nie powiatu, stanowiący kompleksowe źródło wiedzy o ofercie turystycznej Krajny; prowadzenie portalu moŜe być zadaniem centrum promocji i organizacji turystyki;

– samorządy rozwijać będą infrastrukturę paraturystyczną (słuŜącą takŜe mieszkań com do celów rekreacyjnych);

– samorządy będą uwzględniać w planowaniu przestrzennym potrzebę wyznaczania terenów na cele realizacji zadań z zakresu turystyki;

– samorządy będą wspierać rewitalizację zabytków oraz zabytkowych kompleksów i układów urbanistycznych – zwłaszcza w centrach miast.

Niezbędnymi warunkami wg „Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego” powodzenia dzia łalności turystycznych są:

– rozwój zagospodarowania ogólnodostępnego, (zwłaszcza w obszarach koncentracji bazy noclegowej) – ścieŜki rowerowe, szlaki, promenady, kąpieliska, parkingi, punk ty informacji turystycznej, tablice informacyjne, tablice witające, punkty widokowe, boiska, place do gier i zabaw, punkty wypoŜyczania sprzętu turystycznosportowego itp. – jest to zagospodarowanie, które moŜe być publicznym wkładem w rozwój agroturystyki, turystyki wiejskiej, pensjonatów, małych ośrodków wypoczynkowych – jest to baza znacznie podnosząca walory danej okolicy i znacznie ułatwiająca in westorom prowadzenie działalności; tego typu zainwestowanie jest więc formą wsparcia przez samorządy rozwoju funkcji turystycznej; kaŜda z gmin powiatu po siada plany rozwoju tego typu zagospodarowania;

42 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

– rozwój zróŜnicowanych produktów turystycznych, w tym zwłaszcza „produktów markowych”, a więc takich ofert wypoczynku i rekreacji, które cechują się gwaran cją satysfakcji klienta i są powszechnie znane i pozytywnie postrzegane – samorzą dy deklarują wsparcie dla wszelkich inicjatyw zmierzających do wykreowania i pro mocji nowych produktów turystycznych, a takŜe udział (w miarę moŜliwości praw nych, organizacyjnych i finansowych) w rozwoju tego typu przedsięwzięć. Na tere nie powiatu istnieją moŜliwości rozwoju bardzo zróŜnicowanej oferty – np. urozma icona rzeźba terenu stwarza warunki do realizacji sztucznych stoków narciarskich (na igelicie) – bliskość Bydgoszczy gwarantuje zainteresowanie ofertą, torów do qu adów, torów do jazdy samochodami terenowymi, torów dla rowerów górskich, pól golfowych, organizacji zawodów w biegach przełajowych, biegach na orientację, za wodów psich zaprzęgów, organizacji szkół przetrwania (popularnych wśród młodzie Ŝy), itp. Są to produkty, które łatwo wypromować i skojarzyć medialnie z powiatem sępoleńskim;

– rozwój imprez masowych o charakterze kulturalnym, kulturowym, sportowym, re kreacyjnym, itp. Na terenie powiatu naleŜy wykreować 1 – 2 imprezy – traktowane jako wizytówki powiatu, szczególnie staranie przygotowane i wypromowane poza powiatem (w duŜych miastach); do ich promocji naleŜy pozyskać patrona medialne go w postaci znanej redakcji radiowej lub telewizyjnej;

– rozwój bazy sportoworekreacyjnej w siedzibach gmin (sale sportowe, boiska, sala sportowowidowiskowa, pływalnia, itp.) – baza tego typu będzie słuŜyła mieszkań com dla codziennej rekreacji, ale w okresie wakacyjnym będzie uzupełnieniem ofer ty skierowanej do turystów;

– rozwój na terenie powiatu edukacji ekologicznej – w tym takŜe przygotowanie oferty edukacji połączonej z wycieczkami i pobytami dla szkół w miejscach atrakcyjnych przyrodniczo. PoŜądana jest współpraca z nadleśnictwami i parkiem krajobrazowym, ale organizacyjną stronę przedsięwzięcia mogą prowadzić podmioty komercyjne (organizacje kilkudniowych programów edukacyjnych dla grup młodzieŜy szkolnej); rozpoznane takŜe zostaną moŜliwości wykorzystania grodzisk dla organizacji pro gramów historycznych;

– rozwój turystyki biznesowokongresowej – jest to szansa na wykorzystanie bazy noclegowej poza sezonem letnim (do organizacji imprez i pobytów biznesowych, konferencji, itp.);

– rozwój na terenie powiatu agroturystyki i turystyki wiejskiej (z poprawą standardu bazy tego typu) – działania te będę wspierane poprzez szybszą realizację zadań

43 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

własnych w zakresie infrastruktury technicznej oraz urządzanie ogólnodostępnej ba zy wypoczynkowej w rejonach koncentracji gospodarstw agroturystycznych;

– utworzenie bazy noclegowej, a zwłaszcza gastronomicznej na potrzeby ruchu tran zytowego odbywającego się przez teren powiatu – przy drodze nr 25 (powiat miej scem odpoczynku w drodze nad Bałtyk);

– poprawa stanu wód – zwłaszcza jezior wykorzystywanych dla turystyki i rekreacji;

– utworzenie na terenie powiatu oferty dla zamoŜnych klientów – np. kompleksu bazy noclegowej o wysokim standardzie połączonej z przystanią, polem golfowym, stad niną, itp;

– wydłuŜenie sezonu turystycznego poprzez przygotowanie oferty wiosennej, jesien nej, a nawet pobytów zimowych;

– realizacja ścieŜek i tras rowerowych oraz poprawa zagospodarowania szlaków pie szych;

– wyznaczanie terenów pod realizację zabudowy letniskowej (w sposób realizujący interesy gmin w zakresie gospodarki przestrzennej) – zabudowa tego typu de facto przyczynia się do tworzenia grupy czasowych mieszkańców powiększających popyt na lokalnym rynku handlu i usług; warto zauwaŜyć, zainwestowanie tego typu naj częściej cechuje się wysoką estetyką, a więc podnosi standard przestrzeni, a ponad to wiąŜe się z wieloletnim związaniem posiadaczy tej zabudowy z terenem gminy, co niesie równieŜ korzystne efekty społeczne;

– podejmowanie działań na rzecz wykorzystania linii kolejowej Złotów – Świecie (na odcinku od Sypniewa) dla organizacji przewozów turystycznych (w tym zadaniu konieczne jest nawiązanie współpracy z powiatami tucholskim i świeckim w celu re alizacji wspólnego projektu).

44 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Tab. 4. Dane dotyczące walorów wypoczynkowych, dominujących form turystyki na terenie trzech gmin Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Sośno na podstawie danych Instytutu turystyki „Baza danych GMINA”.

Lasy Walory wypoczynkowe Liczba jezior: Udział (%) Dominuj ący rodzaj Pow. Dominuj ący Atrakcyjno ść o bardzo du Ŝej przy- o du Ŝej przy- (o średniej o małej na tle wypoczynku (km2) rodzaj walorów wypoczynkowa powiatu datno ści datno ści przydatno ści przydatno ści wodny w pełnym Sępólno Kra- zakresie form 63.5 27.7 jeziora, las mała 0 1 1 1 jeńskie (ł ącznie z Ŝeglar- stwem) Sośno 27.4 16.9 0 0 0 0 0 0 le śny, wodny w ograniczonym zakresie form (bez Więcbork 66.6 28.3 jeziora, las średnia 0 1 2 2 mo Ŝliwo ści upra- wiania Ŝeglarstwa), w formie wycieczek pieszych

45 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

5.1 Atrakcyjność turystyczna obszaru badań w opinii respondentów

W celu weryfikacji posiadanych informacji, w grudniu 2009 r., przeprowadzono badanie ankietowe wśród liderów lokalnych z terenu LGD. Prośbę o wypełnienie ankiet skierowano do radnych i pracowników samorządowych 3 gmin, oraz Starostwa Powiatu sępoleńskie go, osób prowadzących działalność turystyczną, przedstawicieli organizacji pozarządo wych, uczniów technikum hotelarskiego z Więcborka i członków LGD Nasza Krajna

Pytania ankietowe odnosiły się zarówno do opinii na temat stanu infrastruktury tury stycznej i potencjału turystycznego obszaru LGD, jak i osobistych preferencji i sposobów korzystania z usług turystycznych respondentów. W badaniu sondaŜowym uczestniczyło 145 osób.

Status ankietowanych

Jestem liderem Jestem (członkiem urzędnikiem organizacji zainteresowanym pozarządowej, rozwojem działaczem turystyki w społecznym) powiecie zainteresowanym 6% rozwojem Świadczę usługi turystyki w turystyczne powiecie 16% 10%

Korzystam z usług turystycznych 68%

46 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Wśród opiniodawców przewaŜa grupa korzystających z usług turystycznych – 68%. Na stępnie świadczący usługi turystyczne – 16%, liderzy zainteresowani rozwojem turystyki w powiecie – 10%. Najmniej liczebną grupę wyróŜnioną w badaniu stanowili urzędnicy zainteresowani rozwojem turystyki w powiecie – 6%.

Ankietowani w większości zamieszkują tereny wiejskie – 64%, zaś miasto jako miejsce zamieszkania podało 36% badanych.

Miejsce zamieszkania respondentów

wieś 64% miasto 36%

W większości respondentami są osoby młode, ze względu na płeć przewaŜają kobiety. Wśród ankietowanych osób powyŜej 46 roku Ŝycia przewaŜali męŜczyźni.

Respondenci z podziałem na wiek i płeć

40

35

30

25

20 kobieta

15

10 męŜczyzna

5 Liczba respondentów Liczba

0 1825 2635 3645 4655 >55 Grupy wiekowe respondentów

47 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

 Na pytanie czy obszar LGD jest atrakcyjny pod względem turystycznym odpowie działo 96,5% ankietowanych. AŜ 78% spośród nich udzieliło odpowiedzi twierdzącej, a 22 % opowiedziało się negatywnie.

Podobnie wypowiadały się zarówno osoby korzystające z usług turystycznych, jak i świadczące te usługi, a takŜe urzędnicy i liderzy zainteresowani rozwojem turystyki w regionie.

Atrakcyjność turystyczna, a struktura respondentów

urzędnicy

liderzy

korzystający z usł. turystycznych

świadczący usł. turystyczne

tak78% nie22%

 Do największych atrakcji swojego regionu mieszkańcy zaliczają elementy będące jednocześnie walorami przyrodniczymi. Na pierwszym miejscu jeziora, w tym: Jezioro Więcborskie, Jezioro Sępoleńskie, Jezioro Juchacz; następnie lasy, krajobraz; wymieniane są takŜe szczegółowo aleja dębowa, torfowisko Messy, torfowisko „Łąki mazurskie”. Wśród miejscowości wymienianych przez osoby ankietowane jako atrakcje prym wiodą Runowo oraz Sypniewo na dalszych pozycjach Sępólno. Jako największe atrakcje poda wane są: tor motokrosowy, bieg zwycięstwa, imprezy plenerowe, aleja dębów oraz niskie ceny.

48 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Co decyduje o atrakcyjności obszaru LGD Nasza Krajna?

imprezy 2% handel i usługi 5% zabytki 8%

wzgl ędy infrastruktura krajobrazowe techniczna 62% 23%

 PoniŜszy wykres prezentuje szczegółowo zaleŜności pomiędzy wiekiem, a atrakcyjnością turystyczną okolicy. Według najmłodszej grupy ankietowanych (18 – 25 lat) o atrakcyjności okolicy decyduje przede wszystkim istniejąca baza noclegowa i gastronomiczna, następnie piękne krajobrazy. Akwen wodny oraz moŜliwość wynajęcia sprzętu turystycznego mają mniejsze znaczenie. W najmniejszym stopniu na atrakcyj ność okolicy wpływają istniejące zabytki oraz ścieŜki rowerowe. Starsza grupa wiekowa (26 – 35 lat) nie ma wyraźnych preferencji, zauwaŜalna jest natomiast, podobnie jak u młodszych osób, mniejsza rola zabytków i ścieŜek rowerowych. Widoczna jest równieŜ przewaga względów krajobrazowych u wszystkich respondentów powyŜej 36 roku Ŝycia, niewiele mniejsze znaczenie ma baza noclegowa i gastronomiczna. Te trzy elementy w głównej mierze decydują o atrakcyjności turystycznej okolicy. NiŜej oceniana jest nie wielka odległość od akwenu wodnego, moŜliwość wynajęcia sprzętu rekreacyjnego, obec ność zabytków. Najmniejsza popularnością, i to we wszystkich grupach wiekowych, cie szą się ścieŜki rowerowe.

49 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Wiek ankietowanych a opinie o atrakcyjności turystycznej okolicy

1825 2635 3645 4655 >55

80

70

60

50 40 30 20 10 1825 0 2635 a 3645 k d w g o e 4655 a s n n s t o t ę w p c r p o >55 i l o n d ś ę e n y n c k g o s y z i n i m a e y p Ŝ k ia rz b k ę y i ra tk r j t i o o tu , w b r m e ra y i r z s e o ty js w c c e z a n p y a m ię c i

 Osoby młode w wieku od 18 do 25 lat w większości wymieniały jako atrakcje zwią zane z imprezami, wydarzeniami, ofertą turystyki kluby Terminal, Okrąglak, Hangar oraz ofer tę Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie oraz stadion w Sępólnie Krajeńskim.

 Analiza usług dodatkowych

50 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Zależność między wiekiem respondentów a korzystaniem z oferty turystycznej

z wyżywienia oferowanego przez obiekt 40 30 20 z usług gastronomicznych oferowanych w innych lokalach 10 0 z atrakcji oferowanych przez obiekt 18- 26- 36- 46- >55 25 35 45 55

ze sprzętu turystycznego/rekreacyjnego

Zależność między liczbą dzieci a korzystaniem z oferty turystycznej

30

20

10

0 bez dzieci 1 dziecko 23 dzieci >4 dzieci

Wśród osób korzystających z noclegu duŜy procent stanowią grupy młodych ludzi, za trzymujących się w przewaŜnie w domkach letniskowych.

51 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Największą popularnością cieszą się posiłki oferowane przez obiekt; a takŜe usługi ga stronomiczne oferowane w innych lokalach, czy moŜliwość wynajęcia sprzętu turystycz norekreacyjnego. Rzadko natomiast, osoby nocujące w danym obiekcie, korzystają z innych atrakcji oferowanych w miejscu noclegu. Prawidłowość ta nie wynika z wieku re spondentów. Inaczej natomiast przedstawia się sytuacja, gdy podzielimy ankietowanych wg liczby posiadanych dzieci. Wówczas wyŜywienie w obiekcie i innych obiektach gastro nomicznych ma największe znaczenie dla osób bezdzietnych i rodziców jedynaków. Dla rodzin z dwójką i większą liczbą dzieci największe znaczenie przy korzystaniu z noclegu ma przede wszystkim moŜliwość wyŜywienia w obiekcie oraz korzystania ze sprzętu tury stycznego irekreacyjnego. Mniejsze znaczenie ma moŜliwość skorzystania z usług gastro nomicznych w innych obiektach oraz inne atrakcje w miejscu noclegu.

Blisko 61% respondentów przyznało, Ŝe w ciągu ostatnich 3 lat korzystało z usług ga stronomicznych na terenie powiatu sępoleńskiego. Strukturę częstości korzystania z tych usług przedstawia poniŜszy wykres.

Częstotliwość korzystania z obiektów gastronomicznych na terenie powiatu sępoleńskiego

>20 razy <5 razy 24% 13%

510 razy 1120 razy 39% 24%

52 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Zaledwie 22% zaznaczyło, Ŝe w ciągu ostatnich trzech lat wypoŜyczyło sprzęt turystycz ny. Najczęstszą okazją do tego jest wypoczynek wakacyjny.

Częstotliwość wypoŜyczania sprzetu turystycznego/rekreacyjnego

podczas imprez integracyjnych 14% inne usługi turystyczne 7% podczas wakacji 44%

podczas podróŜy zorganizowanych podczas w celu wyjazdów skorzystania z tej okazjonalnie weekendowych usługi podczas podróŜy 13% 11% 11%

53 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Atrakcje powiatu sępoleńskiego związane z imprezami, wydarzeniami, ofertą turystyki aktywnej wsród grupy ankietowanych w wieku 1825 lat

inne Terminal 11% 44%

CKiS Okr ąglak 22% 11% stadion Hangar 6% 6%

Osoby starsze (od 26 lat wzwyŜ) sporadycznie wymieniały kluby, stadion czy CKiS, na tomiast częściej konkretne miejsca czy wydarzenia m.in.: stadninę Branicz, Dzień Ad wentowy w Sępólnie, Dzień Św. Wawrzyńca w Sępólnie, Tydzień Kultury Chrześcijańskiej, zabawy na Placu Wolności, gminne spotkania okolicznościowe, Międzynarodowe spotka nia poetyckie „Pobocza”, wystawę psów w Więcborku, regaty czy rajd samochodowy w Sępólnie i Więcborku.

 Na pytanie, czyja opinia najbardziej wpływa na decyzję o wyborze danej okolicy na miejsce wypoczynku, zdecydowana większość niezaleŜnie od wieku odpowiedziała, Ŝe opinia znajomych, następnie własne doświadczenia i opinia internautów. Mniejsze zna czenie opiniotwórcze mają przewodniki turystyczne, biura podróŜy czy biura turystyczne.

54 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Czyja opinia najbardziej wpływa na decyzj ę o wyborze danej okolicy na miejsce wypoczynku?

Opinia znajomych osób 41% Własne do świadczenia 28%

Opinia internautów Inne 10% 1% Informacje obsługi biura podró Ŝy Informacje w 5% przewodnikach Informacje obsługi 12% biura turystycznego 3%

 Według opiniodawców w najbliŜszym czasie będzie rosło zapotrzebowanie na róŜ ne formy turystyki aktywnej, kwalifikowanej, wypoczynek rodzin z dziećmi, agroturysty kę.

Ankietowani podają propozycje zwiększenia atrakcyjności obszaru z punktu widzenia mieszkańców tych gmin. MoŜna je podzielić na działania dotyczące: infrastruktury tury stycznej (poprawę jakości dróg, ilość połączeń komunikacyjnych) oraz promocji regionu. W większości respondentami są osoby młode do 35 roku Ŝycia, które wyraŜają chęć oŜy wienia swoich miejsc zamieszkania, na co wskazują w odpowiedziach dotyczących np. stworzenia placów zabaw, pubów. Pojawiały się pomysły na nowe inwestycje, jak i rewi talizacje istniejących miejsc. Szczegółowo jako jedną z częściej pojawiających się odpo wiedzi wymieniano powrót barki, ale takŜe oczyszczenie jezior, budowę sanitariatów na plaŜy, stworzenie placów zabaw dla dzieci, klubu dla młodzieŜy powyŜej 18 roku Ŝycia,

55 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa organizowanie większej ilości letnich zabaw i atrakcji nad jeziorem. Wymieniano równieŜ potrzebę stworzenia całorocznych atrakcji. Tutaj pojawiające się propozycje dotyczyły obiektów zamkniętych jak i form czynnego wypoczynku na świeŜym powietrzu poza se zonem letnim.

Gminy Więcbork i Sępólno wg opinii władz lokalnych zgłaszają aspirację wykreowania swoich siedzib na „krajeńskie centrum turystyki” – czyli ulokowania w mieście nie tylko bazy noclegowej, bazy ogólnodostępnej, organizacji imprez, ale takŜe utworzenia instytu cji zajmującej się organizacją turystyki oraz promocją i informacją na temat bazy tury stycznej

Gdzie najchędniej przyjeŜdŜają turyści?

Więcbork 46%

Runowo 5%

Lutówko 7%

Juchacz 2% Sępólno 33% Zabartowo 5% Sypniewo 2% inne 2%

Według sondaŜu przeprowadzonego wśród mieszkańców gmin Sępólno Krajeńskie, Więc bork, Sośno turyści najchętniej przyjeŜdŜają do Więcborka, Sępólna, Lutówka, Zabarto wa, Runowa, Sypniewa oraz nad jezioro Juchacz. Na pytanie „Dlaczego turyści wybierają właśnie te miejsca?” padały róŜne odpowiedzi. Wśród nich była mowa o unikalności tych miejsc, istniejącej bazie ośrodków wypoczynkowych nad jeziorem Więcborskim, o plaŜach nad czystymi jeziorami. Jako atut wymieniano takŜe niskie kosz ty wypoczynku w tym rejonie.

56 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

 Edukacja turystyczna

Jak ocenia Pani/Pan swój poziom wiedzy na temat turystyki, rekreacji i moŜliwości ich rozwoju?

średni 67%

niski wysoki 21% 12%

Mieszkańcy swoją wiedzę na temat turystyki w ich regionie w większości (67%) oceniają na średnim poziomie i aŜ 21% swój stan wiedzy ocenia jako niski. Jedynie 12% oceniło go na poziomie wysokim. Stąd moŜe wynikać tak małe znaczenie turystyki dla obszaru LGD.

Czy swoj ą wiedz ę na temat turystyki uwa Ŝa Pani/Pan za wystarczaj ącą?

tak nie 42% 58%

57 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Jednocześnie 58% ankietowanych swoją wiedzę ocenia jako niewystarczającą. Być moŜe jest to sygnał prowokujący instytucje, organizacje, stowarzyszenia do upowszechniania informacji o własnym miejscu zamieszkania. MoŜna tu upatrywać szansy rozwoju tury styki na terenie LGD.

Ankietowani wskazali ewentualne kierunki kształcenia dla osób, które świadczą usługi turystyczne. Przedstawiono je w poniŜszej tabeli.

Tab. 5: Zakres edukacji osób świadczących usługi turystyczne.

W jakim zakresie naleŜy prowadzić edukację osób, które świadczą usługi turystyczne w powiecie sępoleńskim? (MoŜliwość zaznaczenia 3 odpowiedzi)

Ankietowani Opinie świadczących usługi Zakres szkolenia ogółem [%] turystyczne [%]

Docieranie do klientów – promocja 64 69

Zagadnienia formalnoprawne (przepi 17 26 sy, wymagania)

Posługiwanie się językiem obcym w 39 39 obsłudze turystów

Rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów – doskonalenie umiejętności 48 48 komunikacyjnych

Profesjonalne świadczenie usług zwią 49 74 zanych z gastronomią i hotelarstwem

Świadczący usługi wskazali na zagadnienia dotyczące profesjonalnego świadczenia usług związanych z gastronomią i hotelarstwem (79%). Następnie największy nacisk połoŜono na działania promocyjne z ukierunkowaniem na docieranie do klientów i to zarówno wśród ogółu badanych (64%), jak i dla wyróŜnionej grupy świadczących usługi turystycz ne (69%). W dalszej kolejności wskazano na rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, takŜe w językach obcych zaś w najmniejszym stopniu na zagadnienia formalnoprawne.

58 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

5.2 Projekty turystyczne i paraturystyczne

Priorytety rozwoju gmin z obszaru LGD Nasza Krajna na podstawie Strategii rozwoju po wiatu sępoleńskiego z 30 stycznia 2008 r.

5.2.1 Gmina Sępólno Krajeńskie

NajwaŜniejsze działania o charakterze inwestycyjnym, które powinny być realizowane w kolejnych latach:

Realizacja obwodnicy Sępólna Krajeńskiego w przebiegu dróg nr 25 i 241.

Dokończenie wodociągowania gminy zgodnie z posiadanym planem.

Dokończenie kanalizacji sanitarnej w gminie zgodnie z posiadanym planem.

Poprawa standardu dróg i chodników oraz realizacja nowych chodników.

Realizacja kanalizacji deszczowej w Sępólnie.

Zagospodarowanie przestrzeni nad Jeziorem Sępoleńskim, w tym budowa mola spacero wego, wraz z przystanią Ŝeglarską oraz amfiteatrem na wodzie.

Budowa hali widowiskowosportowej w Sępólnie Krajeńskim.

Termomodernizacja obiektów uŜyteczności publicznej.

Rozwój ogólnodostępnego zagospodarowania turystycznego na terenie gminy (zwłaszcza ścieŜki rowerowe i kąpieliska).

Działania o charakterze nieinwestycyjnym lub inwestycyjnym na małą skalę:

Utrzymanie bardzo korzystnego ogólnego poziomu funkcjonowania szkół podstawowych i gimnazjów (stan bazy lokalowej oraz sportowej, nauczanie języków obcych).

Poprawa funkcjonowania instytucji kulturalnych na terenie gminy oraz zwiększenie liczby i atrakcyjności oferty kulturalnej.

Poprawa dostępności do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.

59 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Stworzenie oferty kulturalnosportowej w celu zagospodarowania czasu wolnego miesz kańców – zwłaszcza młodzieŜy.

Wyznaczanie terenów inwestycyjnych.

Zwiększenie liczby parkingów na terenie miasta.

Poprawa stanu wód.

Poprawa funkcjonowania komunikacji publicznej w miejscowościach wiejskich.

Poprawa dostępu do obiektów sportowych (w tym takŜe realizacja nowego zagospodaro wania słuŜącego uprawianiu sportu i rekreacji).

Poprawa bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa na drogach, w tym doposaŜenie StraŜy PoŜarnej oraz Policji.

Poprawa dostępu do internetu

Poprawa zagospodarowania słuŜącego dzieciom (place zabaw)

Projekt Kluczowy Gminy Sępólno Krajeńskie

Jak podaje Urząd Miejski w Sępólnie na swojej stronie internetowej, przedmiotem projek tu jest budowa hali widowiskowosportowej, budowa mola wraz z amfiteatrem i kawiarnią nad jeziorem Sępoleńskim, zagospodarowanie nabrzeŜa Jeziora Więcborskiego oraz bu dowa ścieŜki rowerowej pomiędzy Jeziorem Sępoleńskim i Jeziorem Więcborskim. Wybu dowana w ramach projektu ścieŜka rowerowa będzie miała długość 21,6 km.

W ramach projektu przewiduje się budowę mola spacerowego, przystani Ŝeglarskiej, am fiteatru na wodzie, kawiarni, placu manewrowego.

Budowa amfiteatru na wodzie dzięki temu, Ŝe jest rozwiązaniem nowatorskim przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności kujawskopomorskiej oferty turystycznej na rynku kra jowym i międzynarodowym.

60 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Rys. 11 Wizualizacja molo i amfiteatru w Sępólnie

W ramach projektu zaplanowano budowę wydzielonych odcinków pieszorowerowych, pieszych oraz pieszojezdnych wzdłuŜ ulic lokalnych, dojazdowych oraz pieszych ciągów gruntowych na terenie miasta i gminy Sępólno Krajeńskie oraz Więcborka. Przedmiotowa ŚcieŜka rowerowa będzie przebiegać przez tereny Pojezierza Krajeńskiego łącząc wybu dowaną halę widowiskowosportową, plaŜę miejską, molo wraz z amfiteatrem i przysta nią Ŝeglarską, pole biwakowe w Sępólnie Krajeńskim z zagospodarowanym nabrzeŜem Jeziora Więcborskiego poprzez wieś Nowy Dwór, Witunia oraz miasto Więcbork. ŚcieŜka rowerowa w obrębie miast zostanie utwardzona kostką betonową. Budowa infrastruktury towa rzyszącej: wzmocnienie nabrzeŜa, oznakowanie trasy, oświetlenie, ławki zlokalizowane w punk tach widokowopostojowych, tablice z mapą trasy rowerowej jest konieczna do wykonania, z punktu widzenia funkcjonalności powyŜszego rozwiązania i osiągnięcia celu projektu. Poza obszarami zabudowanymi ścieŜka zostanie po prowadzona istniejącymi drogami o nawierzchni gruntowej.

Rys. 12. Schemat przedstawiający przebieg ścieŜki rowerowej

W ramach zagospodarowania terenu przy Jezio rze Więcborskim zaplanowano budowę zaplecza rekreacyjnosanitarnego, placu zabaw, kompleksu boisk i parkingu. Kąpielisko miejskie zostanie wyposaŜone w pomosty i ślizg oraz urządzenia typowe dla tego typu infrastruktury.

61 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Stan istniejący

Mając na względzie istniejący stan zagospodarowania nabrzeŜa Jeziora Sępoleńskiego oraz Jeziora Więcborskiego, a takŜe braki w infrastrukturze turystyki aktywnej, w tym ścieŜek rowerowych atrakcyjność Pojezierza dla turystów jest bardzo mała. Projektowana hala widowiskowosportowa będzie powiązana z istniejącym budynkiem sportowo administracyjnym. Projektowany obiekt zlokalizowany będzie w Sępólnie Krajeńskim przy ul. Chojnickiej 19, w południowowschodniej części terenu, gdzie jest połoŜony istniejący budynek sportoworekreacyjny. Aktualnie istniejący obiekt sportowy, z którym zostanie powiązana projektowana hala widowiskowosportowa, jest zarządzany przez Miejski Lu dowy Klub Sportowy "Krajna", który prowadzi 6 sekcji sportowych, w tym między innymi: lekkoatletyczną, podnoszenia cięŜarów oraz Ŝeglarską. Podopieczni klubu "Krajna" zdo bywają medale na mistrzostwach Polski i świata. Dzięki realizacji projektu powstanie moŜliwość organizacji tego typu zawodów w Sępólnie, co niewątpliwie będzie promocją nie tylko samego miasta, ale i całego regionu.

Uzasadnienie projektu

Realizacja projektu wynika z aktualnych i przyszłych potrzeb uŜytkowników infrastruktury w zakresie turystyki, rekreacji i sportu. Niniejszy projekt jest odpowiedzią na niedosta teczne wyeksponowanie potencjału przyrodniczego województwa kujawskopomorskiego. Zasoby przyrodnicze Pojezierza Krajeńskiego są jednym z najwaŜniejszych elementów podniesienia konkurencyjności kujawskopomorskiej oferty turystycznej. Warunkiem wy korzystania potencjału przyrodniczego gmin: Sępólno Krajeńskie i Więcbork są działania związane promowaniem walorów przyrodniczych pojezierza poprzez udostępnianie obsza rów chronionych dla turystów z zachowaniem zasady zrównowaŜonego rozwoju. Realiza cja projektu poprzez zagospodarowanie terenów atrakcyjnych przyrodniczo, jakimi są nabrzeŜa Jeziora Sępoleńskiego i Więcborskiego na cele turystyczne, rekreacyjne i spor towe przyczyni się do podniesienia atrakcyjności Pojezierza Krajeńskiego i tym samym regionu.

Projekt będzie realizowany na terenie gmin: Sępólno Krajeńskie i Więcbork. Z uwagi na znaczenie obszarów chronionych i bogactwo przyrodnicze, które dzięki realizacji projektu zostanie udostępnione dla społeczności załoŜono, Ŝe charakter oddziaływania projektu będzie ponadregionalny.

62 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Sępólno Krajeńskie na lata 20092014

Projekt „Stare Miasto jako sprzyjające integracji społecznej centrum turystyczne Sępólna Krajeńskiego – kompleksowa rewitalizacja przestrzeni śródmiejskiej. Zakłada między in nymi rewitalizację budynku byłej szkoły zawodowej na Centrum Aktywności Społecznej, (zarejestrowanej w rejestrze zabytków: Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, województwo bydgoskie, 5 cz.2. ośrodek dokumentacji zabytków, poz. Nr 83 Zespół Szkoły Wydziałowej, o.b. ZSZ ul. Jeziorna, szkoła mur. 1925) dla:

− funkcjonowania organizacji pozarządowych i innych instytucji działających w Sępólnie,

− uruchomienia centrum wspierania przedsiębiorczości,

− utworzenia Izby Ziemi Krajeńskiej,

− utworzenia punktu informacji turystycznej

− zagospodarowania pomieszczeń budynku na sale konferencyjne, szkoleniowe, do spotkań

− przebudowę zejścia, prowadzącego z Placu Wolności w stronę planowanych do budowy amfiteatru oraz mola spacerowego nad Jeziorem Sępoleńskim, „odwrócenie się” do Jeziora Sępoleńskiego,

− budowę obiektów małej architektury (ławki, kosze, punkty świetlne, itp.)

− budowę parkingów przy Centrum Aktywności Społecznej,

− zainstalowanie multimedialnego Punktu Informacji Turystycznej na Placu Wol ności.

5.2.2 Gmina Sośno

NajwaŜniejsze działania o charakterze inwestycyjnym, które powinny być realizowane w kolejnych latach:

Dokończenie wodociągowania gminy zgodnie z posiadanym planem.

Dokończenie kanalizacji sanitarnej w gminie zgodnie z posiadanym planem.

Poprawa standardu dróg i chodników oraz realizacja nowych chodników.

Budowa sieci gazowej.

63 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Poprawa standardów lokalowych oraz poprawa wyposaŜenia szkół na terenie gminy.

Termomodernizacja obiektów gminnych (w tym oświatowych).

Działania o charakterze nieinwestycyjnym lub inwestycyjnym na małą skalę

Poprawa funkcjonowania komunikacji publicznej – poprawa dostępności zewnętrznej gminy w komunikacji publicznej

Poprawa funkcjonowania instytucji kulturalnych na terenie gminy oraz zwiększenie liczby i atrakcyjności oferty kulturalnej.

Poprawa dostępności do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Stworzenie oferty kulturalnosportowej w celu zagospodarowania czasu wolnego miesz kańców – zwłaszcza młodzieŜy.

Poprawa w zakresie nauczania języków obcych w szkołach.

Wyznaczanie terenów inwestycyjnych.

Poprawa stanu wód.

Poprawa dostępu do obiektów sportowych (w tym takŜe realizacja nowego zagospodaro wania słuŜącemu uprawianiu sportu i rekreacji).

Dalszy rozwój infrastruktury sportowej na terenie gminy.

Poprawa bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa na drogach, w tym doposaŜenie StraŜy PoŜarnej oraz współpraca z Policją.

Poprawa dostępu do internetu.

Poprawa zagospodarowania słuŜącego dzieciom (place zabaw)

5.2.3 Gmina Więcbork

NajwaŜniejsze działania o charakterze inwestycyjnym, które powinny być realizowane w kolejnych latach:

Realizacja obwodnicy Więcborka w przebiegu drogi nr 241.

Dokończenie wodociągowania gminy zgodnie z posiadanym planem.

64 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Dokończenie kanalizacji sanitarnej w gminie zgodnie z posiadanym planem.

Poprawa standardu dróg i chodników oraz realizacja nowych chodników.

Rozwój sieci gazowej.

Poprawa standardów lokalowych szkół na terenie gminy oraz poprawa wyposaŜenia szkół w bazę sportową

Rozwój ogólnodostępnego zagospodarowania turystycznego na terenie gminy (zwłaszcza ścieŜki rowerowe i kąpieliska).

Działania o charakterze nieinwestycyjnym lub inwestycyjnym na małą skalę:

Poprawa funkcjonowania instytucji kulturalnych na terenie gminy oraz zwiększenie liczby i atrakcyjności oferty kulturalnej.

Poprawa dostępności do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Stworzenie oferty kulturalnosportowej w celu zagospodarowania czasu wolnego miesz kańców – zwłaszcza młodzieŜy.

Wyznaczanie terenów inwestycyjnych.

Inkubator przedsiębiorczości

Zwiększenie liczby parkingów na terenie miasta.

Poprawa stanu wód.

Poprawa funkcjonowania komunikacji publicznej w miejscowościach wiejskich.

Poprawa dostępu do obiektów sportowych (w tym takŜe realizacja nowego zagospodaro wania słuŜącego uprawianiu sportu i rekreacji).

Poprawa bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa na drogach, w tym doposaŜenie StraŜy PoŜarnej oraz Policji.

Poprawa dostępu do Internetu.

Poprawa zagospodarowania słuŜącego dzieciom (place zabaw)

65 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

Podsumowując naleŜy zauwaŜyć, Ŝe dokumenty strategia rozwoju powiatu, jak i poszczególnych gmin nie wskazują konkretnych działań do zrealizowania tylko ogól nie sformułowane załoŜenia. Tym samym nie wskazują czasu ich wykonania, ani osób odpowiedzialnych za ich realizację. Jednocześnie przez urzędy gmin ogłaszane są kolejne przetargi, których realizacja wpisuje się w załoŜenia poszczególnych Strategii.

5.3 Segmentacja turystów − wstępne załoŜenia

Jednym z głównych elementów podstaw kreowania oferty turystycznej jest poznanie pro filu aktualnego odbiorcy oferty turystycznej oraz określenie docelowych segmentów ryn ku. Przeprowadzenie segmentacji rynku odbiorców ma przede wszystkim określić, które z walorów i zasobów turystycznych regionu będą –przy odpowiednim zagospodarowaniu – zyskiwać zainteresowanie turystów. Tym samym moŜliwe staje się określenie potrzeb w zakresie odpowiedniej bazy noclegowej, gastronomicznej, oferty produktowej oraz określenie najbardziej skutecznych kanałów promocji i informacji.

Presegmentacja turystyczna

Analiza zasobów turystycznych regionu, określenie najwaŜniejszych, rozwijanych form turystyki w zestawieniu z trendami obserwowanymi w turystyce pozwalają na przygoto wanie wstępnej segmentacji rynku pod kątem przyszłego rozwoju turystyki. Ze względu na słabą ocenę i niską świadomość posiadanych przez region walorów, warto zwrócić szczególną uwagę na zagospodarowanie nisz rynkowych oraz zdyskontowanie tych atrak cji i wyróŜników, które pozwolą na silne spozycjonowanie terenu LGD Nasza Krajna. Ce lem działań, w tym segmentacji, powinno być odróŜnienie regionu na tle konkurencji oraz zbudowanie i utrwalanie pozytywnych skojarzeń związanych z pobytem turystycznym w regionie.

Wśród potencjalnych istotnych dla regionu segmentów turystów naleŜy wskazać:

Dzieci i młodzieŜ – głównie turystyka edukacyjna kulturowa i przyrodnicza; uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich – przede wszystkim z terenu LGD; waŜ nym elementem jest dostęp do taniej bazy noclegowej, programy turystyczno

66 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa edukacyjne dostosowane do potrzeb programowych na danym poziomie, atrakcyjne for my prezentacji walorów środowiska, historia, aktywny udział w wydarzeniach, udział w warsztatach rzemieślniczych, lekcje przyrodnicze w terenie, itp.

Turyści aktywni – miłośnicy spędzania wolnego czasu w formie aktywnego wypoczynku; osoby młodsze 16 – 25 (młodzieŜ, studenci) – chętnie spędzające czas w gronie znajo mych, np. nad wodą – korzystające z taniej bazy noclegowej (pola biwakowe, kampingi); rodziny z dziećmi, głównie z terenu LGD oraz terenów ościennych, chętnie łączące wypo czynek nad wodą, przejaŜdŜki rowerowe, itp. ze zwiedzaniem najciekawszych atrakcji regionu;

Turystyka wypoczynkowa – weekendowa i letnia, dla mieszkańców regionu oraz miesz kańców Bydgoszczy; głównie nad zbiornikami wodnymi oraz w dolinach rzek; wiek 25 – 50 lat, noclegi zarówno w gospodarstwach agroturystycznych, jak i hotelach, ośrod kach wypoczynkowych itp.; od maja do września;

Sportowcy oraz kibice – zarówno osoby dorosłe (sport wyczynowy), jak i dzieci, młodzieŜ (szkoły sportowe, kluby sportowe) korzystające z lokalnej bazy sportowej; kibice biorący udział w waŜnych wydarzeniach sportowych, osoby z całego kraju, głównie ludzie młodzi – lokalne atrakcje nie mają większego znaczenia – waŜna jest sama impreza sportowa;

Udział w imprezach i wydarzeniach kulturalnych – osoby aktywne, chętnie uczestniczące w róŜnego rodzaju wydarzeniach – szczególnie, jeśli związane są one z ich specyficznymi zainteresowaniami (muzyka, teatr, sztuka filmowa, rekonstrukcje historyczne itp.);

Turyści kulturowi, odkrywcy – głównie nastawieni na zwiedzanie zabytkowych obiektów, poznawanie historii i tradycji; poszukujący nowych, ciekawych miejsc, nie powielający znanych im juŜ atrakcji; zabytki pomilitarne, koleje wąskotorowe – to wyróŜniki, które powinny zachęcać do odwiedzenia terenu;

Turyści konferencyjni i szkoleniowi – głównie wyjazdy w formie zorganizowanych grup firmowych lub osoby uczestniczące w szkoleniach realizowanych przez wyspecjalizowane firmy szkoleniowe; uczestnicy konferencji naukowych, tematycznych itp.; w przypadku tej grupy stawiane są coraz wyŜsze wymagania w zakresie jakości bazy konferencyjnej, noclegowej oraz oferty uzupełniającej; chętnie korzystają z gotowych pakietów ofert spę dzenia wolnego czasu; waŜny jest dostęp do nowych, ciekawych propozycji (powtarzal ność grup);

Kobiety – moŜliwość stworzenia kompleksowego produktu turystycznego terenu LGD Na sza Krajna dla kobiet w wieku 20 – 60 lat; kobiety aktywne, poszukujące ciekawych form

67 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa spędzania wolnego czasu, chętnie uczestniczące w projektach „tylko dla kobiet”, coraz częściej poszukujące dla siebie jakiegoś hobby (świat mody, świat urody);

Turyści sentymentalni – głównie z Niemiec oraz śydzi (z całego świata); dotyczy zarówno osób starszych, jak i ludzi młodych, którzy odwiedzają „ziemię przodków”; waŜna jest jakość oferty, moŜliwość zwiedzania miejsc związanych z obecnością danego narodu w Sępólnie, Więcborku, Sośnie i okolicach;

Turysta tranzytowy – podróŜuje zarówno w celach biznesowych, jak i turystycznych; naj częściej korzysta z infrastruktury przydroŜnej (głównie gastronomii, rzadziej z bazy noc legowej); osoby podróŜujące w celach typowo turystycznych (wypoczynek, zwiedzanie) chętnie skorzystają z moŜliwości odwiedzenia ciekawych miejsc na trasie podróŜy, szcze gólnie gdy podróŜują z dziećmi (przerwa w podróŜy, dodatkowa rozrywka) – w przypadku długiej trasy istnieje moŜliwość zatrzymania się na nocleg;

Turyści niepełnosprawni – kluczowym elementem ograniczającym moŜliwość aktywnego uprawiania turystyki jest czynnik odległości od miejsca zamieszkania oraz liczne utrud nienia w dostępie do miejsc i atrakcji turystycznych. Rozwój nowej oferty turystycznej uwzględniającej specyficzne potrzeby i wymagania tej grupy osób, moŜe stać się jednym z waŜnych elementów produktu turystycznego obszaru LGD.

68 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

6. ANALIZA SWOT

Jednym z elementów uspołecznienia prowadzonej analizy było przeprowadzenie spotka nia konsultacyjnego, które odbyło się 21 grudnia w Sępólnie Krajeńskim. Wypracowano na nim analizę SWOT odnoszącą się do potencjału turystycznego obszaru LGD Nasza Krajna.

Analiza SWOT

S (mocne strony) W (słabe strony) krajobraz niewystarczająca współpraca osobliwości środowiska ograniczona współpraca z Krajeńskim Parkiem Krajobrazowym, nadleśnictwem brak wielkiego przemysłu niewielka oferta atrakcji, szlaków i ścieŜek istnienie LGD turystycznych rowerowych i pieszych gotowość do współpracy słabo rozbudowana baza noclegowa w Sępól istniejąca baza w Więcborku nie i Sośnie

brak ukształtowanego wizerunku gminy jako miejsca atrakcyjnego wypoczynku i rekreacji

brak pól namiotowych

O (szanse) T (zagroŜenia) pojawiające się środki na turystykę silna konkurencja powiatu chojnickiego, tu cholskiego, gminy Koronowo turystyka wodna całoroczny wysoki podatek ośrodków wypo wykorzystanie walorów i potencjału tu czynkowych za działalność sezonową rystycznego porównywalnego z konku rencyjnymi powiatami, gminami wysokie podatki lokalne

69 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

7. REKOMENDACJE

Podczas ostatniego spotkania konsultacyjnego uczestniczący w nim liderzy lokalni, zain teresowani rozwojem turystyki w regionie, osoby świadczące usługi turystyczne oraz urzędnicy zgłosili kilka rekomendacji słuŜących dalszemu rozwojowi turystyki w regionie.

1. Potrzebna jest koordynacja działań osób, instytucji m.in.: właścicieli ośrodków tury stycznych, gospodarstw agroturystycznych, przedstawicieli Lasów Państwowych, Nadle śnictwa, Krajeńskiego Parku Krajobrazowego, wydziału promocji gmin, powiatu, osób związanych z turystyką.

Wielu uczestników spotkania odnoszącego się do aktywności turystycznej nie znało się wcześniej! Uczestnicy wielokrotnie byli zaskakiwani inicjatywami podejmowanymi przez inne instytucje i organizacje. Koordynacja działań moŜe spowodować lepszy przepływ informacji pomiędzy wszystkimi, którzy zainteresowani są rozwojem aktywności tury stycznej.

2. Konieczność stworzenia programu rozwoju turystyki na obszarze LGD (powiatu). W tym szczególnie potrzeba określenia do jakiego rodzaju odbiorców będzie kierowana oferta turystyczna.

Istnieje strategia rozwoju turystyki w Powiecie Sępoleńskim, w której zapisano szereg potrzebnych działań. Realizowane są poszczególne projekty wspierające działalność tury styczną, natomiast wszystkie te działania winny mieć charakter spójny, wdraŜanie strate gii winno być monitorowane, a sam dokument podlegać okresowej modyfikacji. NaleŜy teŜ wyraźnie określić role i zakres odpowiedzialności poszczególnych podmiotów mają cych wpływ na działalność turystyczną na obszarze LGD Nasza Krajna.

3. Stworzenie strony internetowej łączącej atrakcje i oferty turystyczne powiatu

Internet staje się w ostatnich latach najwaŜniejszym sposobem promocji atrakcji tury stycznych oraz metodą komunikowania się „ludzi z branŜy” oraz turystów. NaleŜy rozwi nąć promocję internetową atrakcji turystycznych obszaru LGD i uwzględnić interesy wszystkich podmiotów zaangaŜowanych w tę działalność.

4. Uruchomienie punktu informacji turystycznej

Na obszarze LGD istnieje punkt informacji turystycznej w Sępólnie, natomiast jak zgła szali uczestnicy spotkania konsultacyjnego najwięcej ofert turystycznych jest w gminie Więcbork. Kilku uczestników (stowarzyszenia i firmy prywatne) zgłaszało gotowość

70 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa prowadzenia takiego punktu. Powinno to być uzgodnione z odpowiedzialnymi za promocję i informację komórkami w gminach i powiecie.

5. Przekazywanie informacji do mediów

6. Szkolenie liderów z zakresu turystyki

Postulat ten jak najbardziej słuszny wynikał teŜ z badań ankietowych.

71 AAnnaallliiizzzaa ppoottteenncccjjjaałłłuu tttuurrryyssstttyyccczzznneeggoo LLLGGDD NNaassszzzaa KKrrraajjjnnaa

8. BIBLIOGRAFIA

1. Agroturystyka, M. Drzewiecki, Świadectwo. Bydgoszcz 1995 r.

2. Agroturystyka i usługi towarzyszące, Małopolskie Stowarzyszenie Doradztwa Rolni czego w Krakowie

3. Gospodarstwa agroturystyczne województwa kujawskopomorskiego 2009 r., KujawskoPomorski ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

4. Lokalna Strategia Rozwoju LGD Nasza Krajna.

5. Marka wiejskiego produktu turystycznego, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwi nowie, Kraków 2009 r.

5. Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego z dnia 30 stycznia 2008 r.

6. Turystyka, W. Kurek, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007 r.

7. Turystyka wiejska i rozwój lokalny, J. Majewski, Bernard Lane, Fundacja Edukacja dla Demokracji Warszawa 2003 r.

8. www.gminasepolno.pl – Strona internetowa Urzędu Gminy w Sępólnie Krajeńskim

9. www.sosno.ug.gov.pl – Strona internetowa Urzędu Gminy w Sośnie

10. www.wiecbork.pl – Strona internetowa Urzędu Gminy w Więcborku

11. www.kpot.pl – Strona internetowa KujawskoPomorskiej Organizacji Turystycznej

12. www.powiatsepolno.pl – Strona internetowa Powiatu Sępoleńskiego

Spis tabel:

Tab.1. Powierzchnia obszaru objętego LGD Nasza Krajna

Tab.2 Powiat sępoleński: korzystający z bazy noclegowej w 2008 r. Źródło: GUS; opracowanie: Instytut Turystyki. Tab.3 Szlaki piesze na obszarze LGD Tab.4. Dane dotyczące walorów wypoczynkowych, dominujących form turystyki na te renie trzech gmin Sępólno Kr., Więcbork, Sośno na podstawie danych Instytutu turystyki „Baza danych GMINA” Tab. 5. Zakres edukacji osób świadczących usługi turystyczne.

72