Punime të Kuvendit Legjislatura e 18-të Viti 2011, nr. 3 Përgatiti për botim Drejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare PUNIME TË KUVENDIT Seancat plenare
Viti 2011
3
Botim i Kuvendit Tiranë, 2011
REPUBLIKA E SHQIPËRISË Punime të Kuvendit Seancat plenare LEGJISLATURA E 18-të Sesioni i pestë
E hënë, 05.09.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e mbasdites, ora 18:15 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Rendi i ditës: Ky është një moment politik i rëndësishëm në jetën parlamentare. Ne sot hyjmë në vitin e tretë të kësaj 1. Hapja e punimeve të Kuvendit për sesionin legjislature. Nisim këtë sesion pas një pune të e 5-të të legjislaturës XVIII. madhe, të vështirë dhe intensive dyvjeçare, gjatë 2. Miratimi i procesverbalit të seancës plenare së cilës miratuam 484 ligje. të datës 21.07.2011. Ligjet dhe reformat realizuan vazhdimin e një 3. Njoftim për miratimin me konsensus të transformimi tërësor të vendit. Veç tyre, në këtë programit të punës së Kuvendit për periudhën 5 Parlament u miratuan reforma, ligje, marrëveshje, shtator - 14 tetor 2011. që bënë të mundur lëvizjen e lirë të shqiptarëve. Për 4. Njoftim për miratimin me konsensus të këtë, të gjithë ata deputetë që punuan e votuan, kalendarit 3 javor të punimeve të Kuvendit për kanë të drejtë të jenë krenarë. periudhën 5 shtator - 23 shtator 2011. Çdo sesion i ri është një fillim i ri. Axhenda që 5. (Seanca hapet me Himnin Kombëtar dhe na pret e ka emrin përsëri “axhendë reformash”. të pranishmit në sallë ngrihen në këmbë.) Ndër to, reformat e integrimit janë detyrimi i të gjithëve. Jozefina Topalli - I nderuar zoti Kryeministër, Prej dy vjetësh, na presin në kalendarin e punimeve të Kuvendit, për të diskutuar dhe votuar, Zonja e zotërinj deputetë, ligje që kërkojnë votat e të gjitha grupeve Shkëlqesi Ambasadorë, parlamentare. Vota është vendim i ndërgjegjes. Për mua është kënaqësi t’ju uroj të gjithëve Votimi është detyrë kushtetuese. përzemërsisht mirëseardhjen. Ndryshe nga reformat për heqjen e vizave, ku Sot hapim sesionin e pestë të kësaj legjislature. mjaftonin vetëm votat e maxhorancës, për këto të
687 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
fundit Kushtetuta kërkon edhe votat e opozitës. hapjen e këtij sesioni të ri parlamentar. Por, Fjalët duhet të kthehen në vepra. fatkeqësisht, nuk jemi. Votimi për 12 rekomandimet është detyrë ndaj Nëse do t’u kishim dhënë qytetarëve zgjedhje vendit dhe kjo nuk pranon as kushte, as pazare. të lira e të ndershme, të certifikuara nga partnerët Jashtë kësaj salle, shqiptarët, duan e punojnë tanë dhe nga arbitri ndërkombëtar, mbase do të për Shqipërinë drejt BE-së. Brenda kësaj salle, ne kishim arsye të uronim njëri-tjetrin. Por, siç dihet, përfaqësojmë të gjithë këta shqiptarë që kanë nuk kemi asnjë arsye, sepse jo vetëm zgjedhje të konsensus. lira dhe të ndershme që nuk bëmë dot, por u dhamë Ne të gjithë së bashku kemi privilegjin dhe përsëri shqiptarëve ato palo zgjedhje, të cilat ata i detyrën për ta bërë të mundur një objektiv të tillë. kishin harruar, mbase edhe më të këqijat në vite. Ne jemi ligjbërës, ne kemi detyrë për të miratuar Zgjedhje nga ato që i kishte harruar edhe OSBE- ligjet, mes të cilave janë reformat zgjedhore, 12 ODIHR-i, nga ato që nuk klasifikohen në asnjë rekomandimet e Brukselit, të cilat janë të parat. Ne, standard, sepse nuk përmbushin asnjë të tillë. Ndaj deputetët, kemi kompetencën politike për këtë gjë. nuk kemi arsye as të krenohemi, as të nderohemi Të gjithë ne jemi betuar para Kushtetutës për të e aq më pak të mburremi me atë ç’kemi bërë. Këtu punuar në të mirë të kombit, në drejtim të interesave nuk po bëj një lapsus duke folur në shumës. E aq publike dhe për integrimin e vendit. Çdo deputet më pak të bëj gabimin për të ndarë peshën e fajit, duhet ta nderojë këtë betim. Ne jemi deputetët e pasi jam i bindur se tashmë nuk ka mbetur më njeri, dekadës së tretë të demokracisë. Dhe kjo rrit shqiptar apo i huaj, këtu apo jashtë kufijve, që gishtin përgjegjësinë. Përgjegjësia peshon. e rëndë të përgjegjësisë për zgjedhjet e vjedhura e Ne duhet të udhëhiqemi nga arsyeja e shtetit. të manipuluara nuk e drejton nga i vetmi njeri që e Të gjithë ne themi se e duam Shqipërinë, por këtu, meriton dhe, pa dyshim, ky jeni ju, zoti Kryeministër; në këtë sallë, çdo deputet, me votë, të gjitha forcat jeni fajtori publik, politik e personal i maskaradës politike, duhet t’i japin kuptim kësaj fjale. zgjedhore që ndodhi me zgjedhjet vendore të këtij Si Kryetare e Kuvendit, unë dua të jem viti. besimplotë se ju të gjithë do të merrni përgjegjësitë Siç jam i bindur gjithmonë e më shumë, se ne, dhe do t’u shërbeni interesave të Shqipërisë. Këtu opozita, lideri i saj, bëmë gjithçka që ishte në dorën është vendi dhe këtu ka qenë. Tani duhet të tonë, për të garantuar standardet demokratike, përvishen mëngët që të fitojmë kohën e humbur, plotësisht në përputhje me ato standarde që ndan që askush të mos thotë pastaj “Pse mbetëm pas?”. bota e qytetëruar. Ndaj, dështimin nuk e ndajmë Unë jam dhe dua të jem optimiste. Unë besoj dot të gjithë, pasi dështuat ju dhe qeverisja juaj. në një Shqipëri të zhvilluar, siç e duan të gjithë Por flas në shumës, sepse nuk kam qenë, nuk jam shqiptarët. e nuk do të jem kurrë ndër ata që mendojnë se Sali Unë, përzemërsisht, ju uroj punë të mbarë e Berisha ky është e s’kemi ç’i bëjmë. Nuk e kam shumë suksese! menduar kurrë e asnjëherë dhe nuk do t’i jepem Përpara se ta mbyll, desha të theksoj se një fatalitetit se “ky na ka rënë në pjesë e nuk kemi ç’të karrige është bosh. Është karrigia e kolegut tonë, e bëjmë tjetër”. mikut tonë të mirë, e përfaqësuesit të shkëlqyer, Jam nga ata që mendoj se zgjedhjet, ashtu Gëzim Dibra, i cili nuk është sot me ne. sikurse çdo zhvillim tjetër në këtë vend, s’mund të Në nderim të tij, le të mbajmë një minutë jenë monopol i një grushti njerëzish, që sot kanë heshtje. kapur prej fyti një shtet dhe një popull të tërë, sepse (Të pranishmit ngrihen në këmbë për të nderuar besoj që përgjegjësia për çfarë nuk jemi sot, për kujtimin e tij.) çfarë nuk është vendi dhe populli ynë, është e të I përjetshëm qoftë kujtimi i tij! gjithëve. Përgjegjësinë për këto zgjedhje, e besoj Të nderuar deputetë, në Konferencën e kur e them, e ndajmë të gjithë pa përjashtim, nga Kryetarëve, pasi kemi miratuar unanimisht qytetari më i thjeshtë, që këmben ca ditë varfëri me kalendarin trijavor, kemi rënë dakord që kryetarët të një votë të falur; te sipërmarrësi që këmben ca muaj flasin edhe në emër të grupeve parlamentare. pa taksidarë e pa gjobëvënës te dera e biznesit të Zoti Gramoz Ruçi, urdhëroni! vet duke falur votën; te punonjësi i administratës Gramoz Ruçi - Sikur të kishim bërë detyrën që publike, që riblen vendin e punës sa herë ka zgjedhje na takonte, do të ishim bashkërisht të nderuar në në këmbim të votës së tij dhe të familjes së tij, te
688 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
disa pseudointelektualë që protagonizmin mediatik radhës, ku të fusë kokën si struci. Kush nuk e mban e kanë përzierë me ca para të pista dhe i këmbejnë mend togfjalëshin “fakte dhe grupfakte”, kur Berisha me ca lajka për të fortin e pushtetit; te disa OJQ e vendosi të pengonte zbardhjen e të vërtetës së OJF, që këmbejnë mbështetjen e tyre publike apo zgjedhjeve të 2009-ës? Njëlloj si ai togfjalëshi tjetër skifterizmin politik me ca fonde të lehta nga buxheti me “lavire dhe horra bulevardi”, për të penguar i shtetit; te qytetari i ndershëm që punon për të zbardhjen e të vërtetës për vrasjen e 4 protestuesve mbajtur familjen, që shteti nuk e dëgjon dhe nuk e më 21 janar. shikon e që shkon voton, sepse beson vërtet në Raporti i OSBE-ODIHR-it, për herë të parë në demokraci; te fermeri që punon në bujqësi, që mbase historinë e tij, nuk flet në asnjë rresht a fjalë të vetme nuk ka kohë të ndjekë as lajmet, por që peshën e për standarde, qoftë edhe për përmbushje të jetesës së shtrenjtë e ndien në lëkurë dhe që shkon pjesshme të tyre. Raporti thjesht nuk i klasifikon po njëlloj të votojë ndershmërisht, sepse beson ende fare këto zgjedhje, sepse nuk janë të denja as për te një e ardhme më e mirë për vete dhe fëmijët; te standardet më minimale. Ndaj, fshehja pas të rinjtë që enden lokaleve të papunë e të pashpresë shprehjes “zgjedhje transparente dhe konkurruese”, për punë, te pensionistët, ish-ushtarakët, ish të në më të paktën, përbën lajthitjen e përndjekurit politikë, studentët, mësuesit e papërgjegjshmërinë e radhës së një Kryeministri, profesorët. që nuk e meriton më vendin dhe popullin që qeveris. Duket ironike ta thuash, por jemi të gjithë Raporti i OSBE-ODIHR-it flet më shumë se çdo përgjegjës. Njësoj, siç jemi ne këtu në sallë, të cilitdo fjalë që mund të them unë dhe ne të gjithë bashkë. krahu politik, jemi përgjegjës njësoj. Por kujdes! Nuk Sipas arbitrit ndërkombëtar, procesi ishte i keq në jemi fajtorë njësoj, sepse të tillë ka vetëm një dhe 10% të qendrave të votimit. Administrata publike u ky është Sali Berisha, së bashku me të gjithë ata detyrua me dhunë, jo vetëm të merrte pjesë në që e kanë ndihmuar të përfundojë me sukses aktivitetet politike të partisë në pushtet, por edhe të masakrën e tij, duke vrarë demokracinë dhe shtetin votonte me zor për kandidatët e partisë në pushtet. ligjor. E bashkë me këto edhe perspektivën që një Shteti u vu në shërbim të partisë së Kryeministrit. ditë Shqipëria do të bëhet pjesë e familjes europiane. Shkollat, mësuesit, nxënësit, mjekët, infermierët, Prova më e fundit ishin zgjedhjet vendore të pa kursyer në ndonjë rast edhe pacientët, të gjithë këtij viti. Ato nuk ishin provë vetëm për Sali Berishën, u përdorën për të mbushur sheshet, si dele të as për shumicën e tij të çalë. Më shumë ishin provë pushtetit të dhunshëm të Kryeministrit, e madje për vendin dhe popullin. Provë me çmimin e rëndë shumë prej tyre u detyruan të votojnë me zor për të së ardhmes së tij. Ngaqë në 2009-n zgjedhjet u kandidatët e partisë në pushtet. Diktaturat nuk manipuluan nga po ky Kryeministër, opozita kërkoi dallojnë në këtë aspekt dhe regjimi juaj, zoti garanci tërësisht në përputhje me ligjin, që edhe Kryeministër, është i denjë për t’u quajtur i tillë. këto zgjedhje të 2011-s të mos përfundonin në koshin Raporti i OSBE-ODIHR-it ndalon gjerësisht në e plehrave. Kryeministri refuzoi. Arsyet pse refuzoi analizën e zgjedhjeve në Tiranë, aty ku manipulimi atëherë, janë më të qarta sot. Të paktën ne, opozita, dhe vjedhja shtetërore sfiduan në mes të ditës një partnerët ndërkombëtarë dhe OSBE-ODIHR-i, popull të tërë, që sytë i kishte në televizor duke qytetarë në mbarë vendin, e dimë shumë mirë se numëruar fletët e votimit një më një. Ju sfiduat Sali Berisha mbylli të vërtetën e 2009-ës për të partnerët tanë ndërkombëtarë, trupin diplomatik, sajuar manipulimin e 2011-s. sfiduat dhe vetë OSBE-ODHIR-in. Por, arroganca e Raporti i OSBE-ODIHR-it, flet shumë qartë. Aq babëzia e pushtetit për më shumë pushtet, sfidoi qartë, sa veshët e Kryeministrit nuk mund të bëjnë përfundimisht vetë demokracinë dhe shtetin ligjor, sikur nuk e dëgjojnë. Me këto palo zgjedhje Shqipëria duke nëpërkëmbur votën e lirë. Në Tiranë humbësi ngeli në klasë. Kjo është sentenca e hidhur e çdo u bë fitues me vota të trafikuara. rreshti të atij raporti. Diellin nuk e mbulon dot me Raporti i OSBE-ODIHR-it e thotë troç se në shoshë dhe maskaradën zgjedhore të këtij viti në Tiranë ka më shumë vota në kuti, sesa votues, e Tiranë e kudo gjetkë, zoti Kryeministër, nuk e mbulon thotë troç se ka vota më shumë sesa njerëz, që dot me togfjalëshin “zgjedhje transparente dhe kanë votuar dhe këto vota kanë dalë vetëm nga xhepi konkurruese”. Aq më pak që Kryeministrin nuk e i pushtetit, për të vjedhur mandatin e kryetarit të njohin fare. Është e thjeshtë të kuptohet se fshehja Bashkisë së Tiranës. Tirana u fry artificialisht me pas togfjalëshave është për Berishën mbulesa e votues njëpërdorimësh për t’u kthyer në magazinën
689 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e mercenarëve politikë që erdhën në Tiranë për të për t’i dhënë edhe shkelmin e fundit drejtësisë finale votuar Sali Berishën e për të deformuar vullnetin e që mund t’i jepte Kolegji Zgjedhor për zgjedhjet në qytetarëve që jetojnë e banojnë në Tiranë, edhe kur Tiranë. Vetë raporti e thotë aq qartë sa mos t’i lërë nuk ka zgjedhje. Ky aksion, edhe pse i denoncuar Berishës asnjë vend për t’u fshehur në marrëzinë e prej nesh para zgjedhjeve, u drejtua nga ju, zoti tij, e po ashtu as Tomës e as Sashenkës. Për Kryeministër dhe skifterët tuaj, që tashmë vjedhjen vëzhguesit ndërkombëtarë vendimet e Kolegjit e zgjedhjeve e kanë kthyer në karrierë. Zgjedhor ishin kontradiktore, të ndryshme për të Raporti thotë se KQZ-ja veproi me komandë njëjtat çështje, e si të tilla të frymëzuara nga fryma politike, se nuk respektoi ligjin, mori vendime e pushtetit në gojët e Tomit dhe të Sashenkës. absurde dhe ndryshoi rregullat e lojës, duke Kolegji Zgjedhor iu nënshtrua pushtetit, drejtësia favorizuar partinë në pushtet. Arroganca e Ristanit iu nënshtrua antiligjit, korrupsionit dhe komandës dhe moskokëçarja për shkeljen e ligjit në valën e politike të pushtetit. Gjyqësori ngeli në klasë në babëzisë për të manipuluar zgjedhjet në mes të provën e vet për të dëshmuar karakterin e vërtetë që ditës, si dhe pasojat që kjo do të sillte për cilindo duhet të ketë pushteti i ligjit. Kolegji Zgjedhor nuk që do të guxonte të vidhte vullnetin e popullit, në bëri drejtësi, por bëri tenderin e radhës, ku, natyrisht, fakt ishte tendenca mafioze e pushtetit tuaj për të nuk fitoi e drejta, por fitoi oferta e më të fortit, për të rrëmbyer me dhunë e për të mbajtur peng kryeqytetin rrëmbyer padrejtësisht atë që nuk i dha vota e e Shqipërisë, kalaja e fundit e një qeverie pa popullit. legjitimitet e pa moral demokratik. Këto ishin zgjedhjet në Tiranë. Ky ishte turpi i Vetë fletët e gjetura në kutitë e gabuara ishin pushtetit që, në sytë e shqiptarëve, humbësin e bëri preteksti politik i Sali Berishës për të futur votat e fitues me dhunën e votave të manipuluara. Në një parapërgatitura në kutitë e shqyera. Janë vend si yni, si në çdo vend tjetër, pushteti mund të konstatimet e vëzhguesve ndërkombëtarë që e lajthisë, aq sa të synojë të manipulojë zgjedhjet. klasifikojnë KQZ-në si një institucion tashmë të Kryeministri mund të ëndërrojë të mos votohet, por delegjitimuar tërësisht, që me zgjedhjet e lira e të të komandojë edhe mbi vullnetin e qytetarëve, duke ndershme nuk ka asnjë lidhje, me respektimin e vënë dorë mbi zgjedhjet. Por, në dallim nga ne, në ligjit nuk ka asnjë lidhje, me lirinë e votës nuk ka çdo vend tjetër të botës së qytetëruar do të ishte asnjë lidhje. Ristani e bëri detyrën për partinë dhe ligji, drejtësia dhe gjyqësori ai që do t’i vinte kufi për këtë u shpërblye ndoshta me para, e mbase ambicies barbare për pushtet të vjedhur. nesër edhe me mirënjohje politike, por ligji nuk e Fatkeqësisht, te ne kjo nuk ndodhi. Drejtësia u bëri punën ndaj tij. Kjo ndodh sot, por nuk do të nënshtrua, u bë njësh me pushtetin, madje në ndodhë nesër. Dhe po jua them këtu, ta dëgjojë edhe ndonjë rast i la vendin pushtetit të fliste dhe në emër Ristani, edhe tutori i tij: të gjithë ata që futën duart të drejtësisë dhe në emër të ligjit. Kjo ndodhi edhe për të vjedhur vullnetin e popullit, do të mbeten me Kolegjin Zgjedhor për vendimet e zgjedhjeve në përgjithmonë imoralë e servilë të pështirë të Tiranë. Drejtësia ka kapitulluar në misionin e saj pushtetit, të përbuzur nga shoqëria e të fshehur nga duke u zhytur në gjynahet e korrupsionit. Ne nuk drita e diellit prej turpit publik, por të prisnim zgjedhjet në Tiranë për ta vërtetuar këtë, pandëshkueshëm nga forca e ligjit nuk do të jenë por zgjedhjet e Tiranës ishin rasti ideal për të dhënë përgjithmonë. shenjat e para të sfidës ndaj pushtetit në emër të Vjedhja me zgjedhjet në Tiranë nuk ndaloi dot ligjit e jo në emër të politikës. te KQZ-ja, megjithëse drejtësia kishte një shans t’i Shikoni rastin e Gërdecit! Nuk është dënuar vinte fre babëzisë së pushtetit manipulues të askush nga përgjegjësit që fshinë nga harta një fshat Kryeministrit me votën e popullit. Drejtësia nuk e të tërë, duke lënë pas 26 viktimat e korrupsionit kaloi provën e vet të pavarësisë, të paanshmërisë qeveritar me firmë ministrash e urdhra familjarësh dhe të ligjshmërisë, por ngeli keq në rrjetën të Kryeministrit. Gjyqi është kthyer në një parodi korruptive të pushtetit duke njollosur me turp jo vetëm qesharake. Përgjegjësit për Gërdecin sot janë të Sashenkat e Tomkat, por të gjithë trupin e atyre që lirë, nuk janë as në burg e as të dënuar. Pushtetarët u është besuar për të dhënë drejtësi në emër të janë në karriget e tyre, ndërsa viktimat janë nën ligjit, e jo në emër të Maliqit. Ashtu si vendimi i dhe‘ e familjarët vazhdojnë të vuajnë pasojat e kësaj KQZ-së u shkrua në zyrat e Sali Berishës, edhe tragjedie. Ky që sot u ul në karrigen e kryetarit të vendimet e Sashenkave e Tomkave po aty u shkruan, bashkisë me votat e vjedhura, po të kishte drejtësi
690 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për drejtësi, do të ishte minimalisht ose duke pritur kur vidhni e vrisni”. Kjo është arsyeja që sot dënimin, ose duke e vuajtur atë si çdo hajdut tjetër korrupsioni ka fundosur në llum thuajse çdo hallkë ordiner. Ai vodhi mbi 250 milionë euro dhe i shpëtoi të shtetit, nga doganierët tek tatimorët, nga gjyqit me procedura, hodhi firmën në një marrëveshje administrata tek agjencitë shtetërore, nga KQZ-ja për të shitur detin, urdhëroi ose ekzekutoi urdhrin te Kolegji Zgjedhor, sepse i korruptuar është i pari i për të vrarë protestuesit paqësorë të 21 janarit, dhe Qeverisë e pas tij vjen i gjithë ansambli “Babëzia”. as që mendohet se drejtësia mund të vërë para Sikur problemet të ishin vetëm kaq, do të duhej punë, përgjegjësisë së ligjit. do të kishim mundur të zgjidhnin shumë nga plagët E pra, kapitullimi më i madh nuk është ai i që përmenda, por problemet janë shumë herë më Kryeministrit. Saliu bëri thjesht çfarë është mësuar të mëdha nga ç’mund t’i numëroj unë këtu. të bëjë për të mbajtur në këmbë korrupsionin që e Qytetarët sot vuajnë varfërinë e skajshme që u rrethon, por kapitullimi më i madh është ai i ka imponuar kriza ekonomike, e Qeveria flet për drejtësisë, gardianit të ligjshmërisë nga çdo shkarje suksese, madje i shtron kurrizin të kërrusur dhe e paligjshmërisë së pushtetit abuziv të Sali Berishës me detyrime të tjera që duhet t’i paguajnë vetëm dhe të kujtdo tjetër sot, ose nesër. për të mbajtur oborrin e oborrtarët e Saliut me rroga Më 21 janar një protestë përfundoi me 4 të vrarë e salltanete. Çmimet kanë kapur tavanin, jetesa e shumë të tjerë të plagosur, ndër ta edhe gazetarë. është bërë e papërballueshme, rrogat janë të Të gjithë morën plumba pse po rrinin jashtë rrethimit pamjaftueshme, për të mos folur për pensionet që të Kryeministrit dhe po bënin një protestë. Të gjithë janë sa një bakshish ministrash në një nga të qëlluar nga armët e shtetit me urdhër politik nga restorantet e Tiranës. ai që ndjeu veten më të rrezikuar se të gjithë të Kriza ekonomike ka pllakosur vendin duke kapur tjerët, e deri më sot drejtësia ka dënuar vetëm disa mat një qeveri të tërë, të papërgatitur e mbi të gjitha protestues për thyerje të rendit dhe të qetësisë të paaftë për të përballuar pasojat e saj. Çdo sektor publike. Ata që gjuajtën me çadra janë dënuar nga strategjik, çdo burim natyror e pasuri kombëtare po drejtësia e shtrembër e Kryeministrit, ata që vranë shndërrohet në shkatërrim që lë pas makutëria e me armët dhe plumbat e shtetit janë të lirë, ata që pushtetarëve për të plaçkitur këtë vend. Një grevë e urdhëruan vrasjet janë të lirë. Ekzekutuesit politikë, minatorëve të Bulqizës për kushte më të mira pune si në çdo regjim tjetër diktatorial, Saliu i gradoi e i e për dinjitet njerëzor hyri në mekanizmin shtetëror promovoi. Lulzimin e bëri me dhunë kryetar bashkie, vetëm për të nxjerrë me forcën e policisë minatorët atë Halimin e komisionit hetimor më qesharak në nga greva e urisë dhe sot e kësaj dite vazhdon të historinë e këtij Parlamenti e bëri ministër drejtësie. vjedhë djersën e minatorëve e familjeve të Të tjerët janë në radhën e pritjes. Karriget mbi gjakun bulqizakëve. e të pafajshmëve e keni të vështirë t’i gëzoni ama! Dhe meqë jam këtu, dua t’i garantoj minatorët e Herët ose vonë, e vërteta të përplaset në fytyrë, e familjarët e tyre për mbështetjen e pakushtëzuar ndoshta dhe forca e ligjit po kështu. të Partisë Socialiste dhe të opozitës. Që nesër ne Kemi parë protesta në Itali, ku protestuesit do të kërkojmë një seancë urgjente, interpelancë konfrontohen me policinë. Kemi parë në Francë me qeveritarët, dhe u premtojmë minatorëve dhe në Greqi, e së fundi edhe në Angli, por asgjëkund solemnisht se do t’i japim fund njëherë e mirë nuk kemi parë që shteti me plumba t’u marrë jetën korrupsionit qeveritar me minierën e Bulqizës duke qytetarëve të vetë. Këto i kemi parë, por jo në vende vënë në vend nderin e çdo bulqizaku, që në galeritë ku mbizotëron ligji dhe demokracia. Është e vërtetë e minierave kërkon një jetë më të mirë e jo rrënimin se Gedafi vret, po kështu vriste dhe Sadami, Ben e tij përfundimtar. Sot minatorët presin nga ky Aliu. Ndër ta, fatkeqësisht, rreshtohet dhe Saliu ynë Parlament që t’u jepet përgjigje për kërkesat e tyre, që vrau qytetarët e tij pse ata protestuan. Edhe në por më kot, prandaj po u them atyre të mos presin këtë vende drejtësia është vënë në vend dhe asnjë minutë e jo më ditë nga ky Parlament e kjo diktatorët janë pas hekurave, ndërsa në vendin tonë shumicë, që bëri shurdhin e qorrin duke u vënë drejtësia është e nënshtruar me kontratë vullnetare lakun në fyt me firmosjen e kontratës koncesionare me dhunë, dhe kontrata e korrupsionit është ajo nga ministri, pa pyetur fare as për Kushtetutën, as më e pista. Drejtësia korruptohet e nuk flet me për ligjin e as për Parlamentin. Ndaj bëni luftën tuaj gjuhën e ligjit kur korruptohet pushteti. Marrëveshja ndaj së keqes, ndaj një qeverie që ju mban peng. e heshtur është: “Ne vjedhim dhe nuk ju dënojmë ju Opozita ka qenë, është dhe do të vazhdojë të jetë
691 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përkrah jush sa herë ta kërkoni atë. dhe një Shqipëri të tërë. Ne fituam të vërtetën. Atë Nga ana tjetër, papunësia është rritur dhe do të të vërtetë që i madh e vogël jua përplasi juve në rritet. Ushtria e të papunëve mbush lokalet e rrugët fytyrë, duke ju përçmuar sot, siç do t’ju përçmojë në kërkim të një pune. Po nuk ishe familjar i historia edhe nesër. ministrit, i deputetit, i gjyqtarit ose i drejtorit, po Zoti Kryeministër, është pak të thuash, por vendi mos të jesh pjesë e klientelës së pushtetit ose ynë po bën hapa mbrapa çdo ditë e më shumë. Për militant i partisë në pushtet, punën nuk e gjen, madje fajin tuaj vjet ishim i vetmi vend që u la pas dyerve dhe po e gjete, shumë shpejt do të zëvendësohesh të Europës, sepse nuk kishim përmbushur reformën me zëvendësimin më të parë të radhës. Shikoni dhe sivjet, po për fajin tuaj, rrezikojmë më shumë Bashkinë e Tiranës, institucionin që për vite me radhë se seriozisht që të mbetemi përsëri jashtë dyerve është konsideruar nga të gjithë si i vetmi institucion të Europës. Jo vetëm sepse nuk përmbushëm në Republikën e Shqipërisë që në administratë nuk detyrat, por sepse edhe këto palo zgjedhje i bëmë ka pasur ngjyra partie dhe tani që flasim, po hiqen jashtë standardit, sepse ju doni patjetër të vidhni nga puna e po hidhen në rrugë specialistë, nëpunës diçka. civilë, madje edhe roje e shoferë, sepse për ju Shqipëria po bën hapa mbrapa. Ndoshta Bashkia e Tiranës është një hambar më shumë. pikërisht se ju, personalisht dhe familja juaj doni të Hambar për të punësuar militantët tuaj, hambar për bëni përpara me bizneset tuaja personale në kurriz të bërë pazaret tuaja me gjithçka keni mundësi. të fatit të Shqipërisë dhe shqiptarëve. Sot ka më Pushteti i Kryeministrit sot është më i shumë të varfër se ç’kishte vjet dhe më shumë se deligjitimuar se ç’ishte para këtyre zgjedhjeve. ç’kishte para pesë vjetësh. Çmimet janë në qiell Lulzimi, që Saliu e emëroi në Bashkinë e Tiranës, dhe rrogat e pensionet zvarriten nën tokë. është sot më karrigethyer se ç’ishte para këtyre Shëndetësia është masakruar nga babëzia e zgjedhjeve. Shumica e çalë e Kryeministrit sot është korrupsionit, aq sa pacientët blejnë edhe bisturi për më shtrembaluqe se ç’ishte para këtyre zgjedhjeve. operacione, se për ilaçe as që flitet fare. Drejtësia është më e nënshtruar se para këtyre Të rinjtë janë në udhëkryqin e së ardhmes, pa zgjedhjeve, vendi është më larg Europës. Të gjithë asnjë perspektivë përpara, dhe të gjitha këto në një jemi më mbrapa se ç’ishim, sepse ju keni arritur kohë kur korrupsioni ka arritur majat. Krimi është pikën e fundit, prej së cilës ka vetëm një shpëtim: shtruar këmbëkryq, shqiptarët vriten dhe vdesin në të ikni! rrugë, në mal, në det, kudo ku ka njerëz dhe kudo Opozita ka fituar, PS-ja ka fituar, Edi Rama ka ku nuk ka shtet. Një deputet i opozitës, i ndieri fituar, kemi fituar Laçin, Matin, Mirditën, Hasin, Fatmir Xhindi, është vrarë në shtëpinë e tij. U vra Fushë-Krujën, Durrësin, shtëpinë tënde politike, zoti barbarisht dhe familjarët, ne kolegët e tij, qytetarët Kryeministër, Kavajën, Lushnjën, Fierin, Ballshin, dhe votuesit e tij nuk kanë ende sot e kësaj dite një Vlorën, Sarandën, Gjirokastrën, Tepelenën, përgjigje se kush e vrau Fatmir Xhindin. Pse nuk Përmetin, Korçën, Pogradecin, Elbasanin, gjenden edhe sot autorët? Pse heshtni pikërisht ju, Gramshin dhe Shijakun, si dhe shumë e shumë zoti Kryeministër? Vetëm shakaja e disa të rinjve bashki e komuna të tjera, që s’mund t’i përmend, me lajmërime për vdekjen tuaj turbulloi një shtet të nga Velipoja në Konispol, komuna të tëra në të gjithë tërë, aq sa i kapët dhe i zhgërryet birucave të territorin e vendit, duke përfshirë edhe gjysmat e komisariateve nga frika se mos gjenit lajmërime të komunave të Shkodrës. Prandaj po luftoni edhe sot tjera të nesërmen. E kaluat dhe doktor Adhamudhin. e kësaj dite duke mos shpallur përfundimin e Frikacak mbetët tërë jetën. Megjithatë, për Fatmir zgjedhjeve dhe për të vjedhur me Ristanë, me Tomë Xhindin nuk keni folur kurrë, jo më të kërkonit të e Sashenkë edhe Shalën, të fundit komunë. zbardhet e vërteta. Kemi fituar Tiranën, kryeqytetin e Shqipërisë dhe Po kështu, u vra kryetari i komunës në Kukës të shqiptarëve. Por, mbi të gjitha këto, kemi fituar dhe sot nuk ka as të dënuar e as autorë. Po kështu, të vërtetën, duke të nxjerrë ty lakuriq para as për katër protestuesit e vrarë barbarisht me shqiptarëve, ashtu siç je tamam në shpirt, hajdut i urdhër politik nga banditët e gardës suaj personale, përbetuar për karrigen e pushtetit, njeri që je në sepse forca e ndëshkimit shtetëror mbron kriminelët gjendje të vjedhësh dhe të vrasësh edhe popullin dhe godet të pafajshmit, duke u bërë kamikazë tënd për pushtet; njeri që për pushtetin familjar e politikë në duart e pushtetit tuaj. Këto dhe shumë personal je gati të hedhësh në greminë një vend të tjera ndodhnin në vendin tonë dhe me
692 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bashkëqytetarët tanë, përgjatë kohës kur ju vidhnit të ndodhin, derisa ju të lëshoni karrigen dhe të zgjedhjet dhe thyenit rekordin e notit, duke u çliroheni nga interesat mafioze të pushtetit. Por, të zhgërryer në rërë dy metra larg bregut. paktën, derisa të vijë ajo ditë, që sipas mendimit Të thuash se ka nevojë për zgjidhje imediate tonë nuk është larg, ne duhet të bëjmë gjithçka është për të gjitha këto probleme, nuk ke thënë asgjë. e mundur për të mos përkeqësuar më tutje gjendjen Pastaj, të thuash se fajin e ka opozita, është të e qytetarëve dhe të vendit. pranosh se kjo Qeveri është e destinuar të bëjë Opozita shqiptare është angazhuar jo vetëm të vetëm hapa mbrapa, asnjë hap përpara, duke iu tregojë pasqyrën ku të shfaqet fytyra juaj e nënshtruar dalldisë tënde. shtrembër, me babëzi e me korrupsion, por është Sot ka nevojë për zgjidhje konkrete dhe jo për gati sot e në vazhdim të ndërtojë alternativën për formula dhe receta standarde, por për alternativë të Shqipërinë e shekullit të ri. Këtë do ta bëjmë këtu vërtetë qeverisëse, alternativë që ju nuk e jepni dot. në Parlament dhe kudo tjetër, do ta bëjmë në rrugë Sot kemi nevojë t’i japim shpirtin demokracisë dhe dhe sheshe të Shqipërisë, kudo ku ka shqiptarë që lirisë së votës, t’i hapim rrugë konsolidimit të shtetit këtë vend e duan më shumë se ju dhe janë gati të ligjor dhe, mbi të gjitha, drejtësisë. Të thyejmë punojnë për këtë vend më shumë se ju. Ne jemi përfundimisht murin e kulturës së gati ta qeverisim këtë vend dhe t’u japim shqiptarëve pandëshkueshmërisë dhe t’i hapim rrugë dënimit alternativën që meritojnë, zgjidhjen e problemeve të pa asnjë mëdyshje të të gjithë atyre që kanë vjedhur tyre dhe këtë do ta bëjmë. e vrarë në emër të pushtetit që ju përfaqësoni. Sot Ju nuk keni as diturinë, as vullnetin dhe as ka nevojë që shteti të vihet në binarët e ligjshmërisë legjitimitetin për ta bërë këtë. Ne duhet ta fillojmë dhe që praktikat që u shërbejnë xhepave të duke ua kthyer shqiptarëve të drejtën e votës dhe pushtetarëve të marrin fund njëherë e përgjithmonë. besimin në institucionin e votës së lirë. Zgjedhjet e Shqipëria nuk vuan nga mungesa e ligjeve, ajo lira dhe të ndershme nuk mund të jenë më opsioni i vuan nga moszbatimi i ligjeve. Sot ka nevojë të Kryeministrit, por detyrim absolut i Qeverisë. zhdukim varfërinë dhe të zbusim distancën e madhe Rekomandimet e OSBE/ODIHR-it janë pikënisja ndërmjet atyre që kanë shumë mundësi dhe atyre fillestare, përmbushja e tyre është detyrim kategorik, që kanë pak ose aspak mundësi. Sot është e që duhet adresuar pa humbur më shumë kohë. domosdoshme të çlirojmë shtetin nga monopolet, Reforma zgjedhore nuk mund të mjaftohet me disa nga licencat klienteliste dhe tenderat korruptivë; t’i ndryshime teknike të kodit, por duhet të garantojmë japim formë ekonomisë dhe të largojmë krizën që zgjedhje vërtet të lira dhe të ndershme larg duarve ka kapur vendin prej fyti. Sot ka nevojë të çlirojmë të manipulimeve të pushtetit; duhet t’i kthejmë KQZ- kurrizin e kërrusur të qytetarëve dhe sipërmarrësve së legjitimitetin e munguar dhe hallkës që do të japë nga taksat dhe tatimet e tepërta që ua hiqni ditën drejtësinë mbi KQZ-në. dhe i shtoni të dhjetëfishuara natën; sot ka nevojë Me KQZ-në dhe kolegjin e sotëm zgjedhor, të të çlironi biznesin nga taksidarët e pushtetit që vënë njëjtët që masakruan zgjedhjet vendore me urdhrin gjoba për pushtetin dhe falin detyrimet e shtetit për tuaj, me Ristanë me Sashenka dhe Tomka nuk mund vota për pushtetin. të ketë më zgjedhje në Shqipëri. Ashtu siç duhet të Sot është më e domosdoshme se kurrë të garantojmë zgjedhje konkurruese ndërmjet partish, ruajmë vendin dhe pasuritë e tij natyrore, në mënyrë që gëzojnë kushte të barabarta gare, jo parti që që ajo çka po ndodh me lumin e Erzenit dhe jo vetëm konkurrojnë me shtetin të bërë njësh me partinë në me të, si dhe me Bulqizën dhe jo vetëm me minierën pushtet. e saj, por me çdo pasuri tjetër natyrore, që vidhet Duhet të reformojmë të gjithë sistemin për të me leje të pushtetit, të mos shkatërrohet lënë jashtë vorbullës elektorale administratën përfundimisht, sa të na mallkojnë brezat që do të publike, për të parandaluar çdo kërcënim e terror vijnë pas; sot është e rëndësishme që të rindërtojmë kolektiv ndaj punonjësve të shtetit që detyrohen të besimin me qytetarët, t’i hapim veshët dhe sytë ndaj votojnë pushtetin. Duhet të fillojmë duke iu rikthyer tyre; të rindërtojmë besimin te demokracia, te shteti llogaridhënies së Qeverisë ndaj qytetarëve ligjor, te institucionet e pavarura, te vetë Kushtetuta, nëpërmjet votës, që kultura e pandëshkueshmërisë te vetë ligji; është e domosdoshme të bëjmë ç’nuk elektorale të mos kthehet në sistemin që do të kemi bërë dot deri dje. dënojë një popull dhe një vend të tërë. Thuajse të gjitha këto që thashë mbase nuk do Sot është më shumë se kurrë e domosdoshme
693 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të rikthejmë parlamentarizmin. Rregullorja kthimin e saj në punë, dhe i uroj Parlamentit punë konsensuale, procesi ligjvënës dhe kontrolli të mbarë, si përgjigje ndaj tij! parlamentar ndaj Qeverisë, të drejtat e Jozefina Topalli – Falemnderit! pacenueshme të deputetëve të opozitës dhe Urdhëroni, zoti Meta! garancitë kushtetuese ligjore për secilin prej Ilir Meta – E nderuar zonja Kryetare, deputetëve të saj, nuk mund të jenë në dorën e Të nderuar kolegë deputetë, Kryetares së Parlamentit. Ndaj Parlamenti duhet të Sot Shqipëria gjendet përpara një momenti çlirohet nga uzurpimi i pushtetit qeveritar dhe vendimtar në rrugëtimin e saj europian, që kërkon korruptiv, në mënyrë që të funksionojë si tempulli i të njëjtin reflektim dhe angazhim serioz, konkret dhe vërtetë i demokracisë dhe jo si mejhane, ku edhe të sinqertë, për të realizuar atë që meritojnë votat e deputetëve vidhen. Ashtu siç duhet të shqiptarët: përparimin dhe integrimin e plotë në BE. shkërmoqim kulturën e pandëshkueshmërisë për E vetmja mënyrë për të arritur këtë sot është një korrupsionin e politikanëve, të ministrave, familjarëve pakt kombëtar për integrimin. Kjo ka ndodhur edhe të tyre, të ristanëve, tomkave, sashenkave, më parë, Kuvendi diti të çmojë rëndësinë e sekserëve të pushtetit dhe mafiozëve me kollare dhe jashtëzakonshme të Samitit të NATO-s, që do të kostum. Pa asnjë mëdyshje, kultura e zhvillohej në prill të vitit 2008 dhe me anë të një pandëshkueshmërisë duhet të shkërmoqet edhe në rezolute konsensuale, në 21 janar 2008 dha drejtësi, për gjyqtarët e korruptuar, për prokurorët mbështetjen e plotë për të gjitha masat e nevojshme dhe avokatët; në mjekësi për mjekët e korruptuar; dhe të domosdoshme që duheshin realizuar, për të në administratën e doganave dhe tatimeve e kudo mundësuar që Shqipëria në këtë samit të merrte ku korrupsioni mbizotëron më shumë sesa ligji, ndaj ftesën historike për anëtarësim në NATO. të gjithë atyre që me këtë Qeveri janë kthyer në Në 29 janar 2009, duke i paraprirë aplikimit për shushunja në kurriz të një populli të tërë, që sot po anëtarësim në BE, Kuvendi i Republikës së ecën në rrugën e tij pa qeveri dhe pa shtet. Shqipërisë ripërsëriti gatishmërinë dhe Ne jemi gati të vijmë në ballë të punëve të këtij vendosmërinë për të mbështetur integrimin europian vendi, së bashku me popullin, por më parë duhet të të vendit me angazhimin për një bashkëpunim të ikni ju. Ndaj, ne duhet ta fillojmë me zgjedhjet për gjerë dhe afatgjatë midis partive parlamentare të garantuar votën e lirë. Uroj që ky sesion shqiptare. parlamentar të mos dështojë si ai i shkuari, nën Dëshiroj të besoj se akoma ekziston te çdo thundrën e zonjës Kryetare dhe të zotit Kryeministër. deputet i kësaj legjislature, përgjegjshmëria politike Ne jemi gati të bëjmë atë që populli na ka individuale, por edhe detyrimi moral e qytetar i besuar, siç e kemi bërë me përkushtim dhe përbashkët ndaj zgjedhësve, për të realizuar devotshmëri gjer më sot, ndaj, zoti Kryeministër, axhendën europiane të Shqipërisë. Dëshiroj të besoj në kaq kohë sa ju ka mbetur, shikoni një herë të se çdo deputet i këtij Kuvendi është i ndërgjegjshëm vetme interesat e Shqipërisë dhe të shqiptarëve, para për domosdoshmërinë e një akti politik serioz në se të shihni interesat tuaja personale! Bëni detyrën shërbim të interesave kombëtare të vendit, që i dhe punën tuaj, derisa ky popull, me zgjedhje të lira përmbledh vullnetet e shprehura në një dokument dhe të ndershme, t’ju nxjerrë juve të papunë si të konsoliduar e detyrues në një plan kombëtar, që, Kryeministër! tashmë, kërkon veçse konsensusin e të gjithëve për Opozita sot është me popullin dhe nesër po adresimin e 12 prioriteteve dhe jam i sigurt se ky me popullin do të qeverisë vendin. plan kombëtar nuk mund të jetë as i përsosur dhe Falemnderit! as i plotë pa kontributin e opozitës, sepse ai është Jozefina Topalli – Zoti Kryeministër, urdhëroni! plan i të gjithëve. Sali Berisha – Zonja Kryetare, 12 prioritetet nuk kërkojnë ndonjë sforcim Zotërinj deputetë, programor politik mes spektrit politik shqiptar. Ato Duke dëgjuar folësin, fillimisht, mendova se po në fakt janë një pikëprerje e programeve të të gjitha lexon manifestin antikapitalist të radhës, por forcave politike shqiptare, që kanë në krye të konstatoj se u gabova. Ky ishte vajtimi i një disfate axhendës së tyre integrimin europian të vendit. të merituar. Në traditën tonë më të lashtë, të vetmet Jo rastësisht Shqipëria cilësohet si një nga që nuk komentohen janë vajet dhe vajtimet. Ndaj vendet më proeuropiane të rajonit tonë, me një edhe unë do të uroj këtu mirëseardhjen për opozitën, mbështetje të jashtëzakonshme prej mbi 95% të
694 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
popullsisë në favor të integrimit në BE. Është pune të përkushtuar, të nisur prej kohësh i kësaj absurde që ky konsensus kombëtar deri tani nuk maxhorance, që ka meritën kryesore, në shumë është reflektuar si duhet nga përfaqësuesit e raste e vetme, për progresin e madh të Shqipërisë zgjedhur, nga deputetët në Kuvendin e Shqipërisë. në këto 6 vjet. Arritja e një pakti kombëtar për integrimin europian Pa dashur të zbeh aspak vlerën që ka për tani do ta bënte këtë institucion më përfaqësues se shoqërinë çdo lëvizje, madje dhe çdo fjalë e kurrë në historinë e tij. opozitës, nuk mund të them se prania e saj sot në Prandaj, propozoj që kryetarët e grupeve këtë sallë, bashkë me premtimin e bujshëm për një parlamentare të maxhorancës dhe të opozitës të kurs të ri, do të ishte e mjaftueshme për të shkaktuar mblidhen dhe të përcaktojnë kalendarin dhe veprimet ndjenja entuziazmi. Duke shprehur kënaqësinë që, deri në dhënien e opinionit për Shqipërinë, që të gjithsesi, kjo ditë erdhi, nuk mund të rri pa vërejtur përfshijë pikërisht këtë marrëveshje, këtë pakt, se jo thjesht prania, por edhe pjesëmarrja e miratimin e të gjitha ligjeve, që kanë të bëjnë me 12 bashkëpunimi, përfshirja dhe votimi, janë detyrimet prioritetet, duke vënë në krye nisjen e punës për më elementare të çdo opozite në botë. reformën zgjedhore, për të reflektuar edhe Në këtë kontekst, do të ishte e pavlerë që sot rekomandimet më të fundit të OSBE-ODIHR-it për të duartrokisnim për të zakonshmen dhe të zgjedhjet e 8 majit. rëndomtën, duke mbetur me shpresë se i kemi lënë Uroj që përgjegjshmëria kombëtare qytetare në pas njëherë e përgjithmonë stinët e bojkoteve apo këtë sallë, interesat e të gjithë shqiptarëve të gjysmëbojkoteve, të lëvizjeve ekstrapolitike apo prevalojnë mbi interesat e ngushta e afatshkurtra parapolitike në këtë Kuvend. partiake. Por pavarësisht se nuk ka asgjë të Si sot një vit më pas të gjithë shqiptarët jashtëzakonshme që ta bëjë të veçantë këtë sesion anembanë vendit dhe botës do të kremtojnë 100- të ri, na duhet të pohojmë se disa ngjarje të vjetorin e pavarësisë dhe të themelimit të shtetit tonë. rëndësishme i kemi lënë pas dhe një hapësirë e Le t’u japim të gjithë shqiptarëve dhe madhe për ndryshime pozitive gjendet para nesh. bashkëkombësve tanë kudo që ndodhen, një Ne vijmë në këtë sallë pas zgjedhjeve të lira, mesazh përgjegjshmërie e atdhetarie në prag të këtij kompetitive dhe transparente të majit dhe kjo jo përvjetori kuptimplotë për gjithë kombin. vetëm sipas nesh. Ne vijmë, sigurisht, edhe me Falemnderit! rezultatin që shkëlqen, jo vetëm në Tiranë, ndërsa Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Meta! opozita e armatosur me disa pasazhe të keqcituara Zoti Patozi, urdhëroni! dhe të keqpërdorura të raportit të OSBE-ODIHR-it, Astrit Patozi – Falemnderit, zonja Kryetare! të cilin nuk mësoi kurrë ta lexojë integralisht. Të nderuar kolegë, Më duhet të theksoj se Partia Socialiste është Do të ishim të pasinqertë dhe patetikë po të krejtësisht e pabesueshme, madje qesharake deri thoshim se ne vijmë në këtë nisje të re të jetës në dhimbje, kur thotë se ato ishin zgjedhje të parlamentare për të ndryshuar kryekëput rrjedhën e manipuluara, të cilat mbi të gjitha i grabitën asaj gjërave në Shqipëri. mandatin e Tiranës. E para, se nuk kemi ndonjë arsye për ta bërë Të nderuar kolegë të opozitës, këtë, sa kohë që vendi vijon rrugëtimin e tij normal Duhet të ndiheni të qetë dhe të çliruar, sepse u demokratik. Ndërkaq, të gjithë e dimë se asnjëherë mundët si burrat në kryeqytet, ku u rrëzua me votë vetëm fjalët nuk mjaftojnë për të prodhuar ngjarje. pashallëku i kryetarit, por edhe në shumicën e Dhe ç’është më kryesorja, është gati e pamundur njësive vendore të Shqipërisë, në radhë të parë, dhe që shpërthimet apo kapërcimet e mëdha politike të mbi të gjitha, se patët një qasje të gabuar në bëhen vetëm me dëshirën e njërës palë. zgjedhje, sepse nuk hynë në garë për të fituar vota Ky sesion përkon me gjysmën e mandatit tonë për kryetarë dhe këshilltarë komunash dhe të dytë qeverisës dhe ne jemi sot, po aq të vendosur, bashkish, siç e do puna dhe zakoni në zgjedhjet sa edhe 6 apo 2 vjet më parë, për të bërë më të lokale, por luftuat vetëm për një mandat, atë të mirën për qytetarët shqiptarë, pa premtuar Eldoradon Kryeministrit. Natyrisht, askush prej nesh nuk pret dhe ëndrra që shkëlqejnë në diell, thjesht se nuk tani që dikush të kërkojë falje për faktin që u ndodh, jemi në fushatë elektorale. në kohën dhe në vendin e gabuar, por tek e fundit, Në këtë kuptim, ky sesion do të jetë vijimi i një analiza e hollësishme e zgjedhjeve vendore nuk
695 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mund të jetë çështje e këtij Parlamenti. triumfalizmit në sjelljen e administratës së re të Ndërkaq ne do të bënim të njëjtin gabim po të Bashkisë së Tiranës. Madje, ndonëse me pak thoshim se zgjedhje më të mira se këto as kemi vonesë, këtë, me sa duket, e ka kuptuar edhe vetë parë dhe as mund të bëjmë më kurrë në Shqipëri, Edi Rama, i cili me siguri që ndihet më i lirë dhe i sepse zgjedhje më të mira mund të ketë dhe mund shpenguar, përderisa i është rikthyer zanatit të vjetër të bëjmë, por ta harrojë kush se këtë e ka në dorë të refleksioneve. vetëm Qeveria. Zgjedhje më të mira mund të ketë Bashkë me të nxehtin e verës shpresoj të kemi dhe do të bëjmë, në rast se në vitin 2013 nuk do të lënë pas edhe shijen e kabllogrameve të Wikileaks- shkojmë të hallakatur, me paranoja konspiracionesh it, të cilat mund të kenë pasur vlerën e pijeve dhe me kod të pandryshuar, siç ndodhi në maj të freskuese për stinën e pushimeve, por që më gjatë këtij viti. se kaq nuk të çojnë. Ne duhet të sjellim ndërmend Kjo maxhorancë nuk mund të fajësohet për se kjo lloj mode nuk ka më asnjë efekt në vende të ngërçin politik dhe as për bashkëpunimin e munguar tjera të botës dhe se Shqipëria nuk ka ndonjë motiv të këtyre dy vjetëve. Në mënyrë të përsëritur, para për t’u mbajtur peng pas thashethemeve apo dhe menjëherë pas zgjedhjeve, ju kemi ftuar që të historive të së shkuarës, aq më tepër kur ato ngremë pa humbur kohë Komisionin e Reformës përzihen edhe me shijen e humorit apo të gustove Zgjedhore dhe të miratojmë çdo ndryshim të subjektive të personazheve që i tregojnë apo nevojshëm, në përputhje me rekomandimet e ritregojnë ato. Aq më tepër kur të gjithë e dimë se raporteve të OSBE-ODIHR-it. në politikë koha është e pamëshirshme dhe se e Porta vijon të mbetet e hapur, në fakt për një shkuara ka më shumë vlerë për historianët. çështje që nuk kërkon fare ftesë, sepse opozitës, Sigurisht që dikujt i pëlqen t’i ripërtypë ato dhe si përfaqësuese e një pjese të rëndësishme të ne nuk e pengojmë që ta bëjë, por kjo është si të shoqërisë, i takon të jetë pala më e interesuar për shuash urinë me çamçakëz. zgjedhje me standarde të larta. Deputetë të nderuar, në prag të nisjes së këtij Mendoj se nuk është fare ngushëllim fakti që sesioni, kam ndjekur me vëmendje dhe shpresë në raport flitet gjatë dhe me detaje për zgjedhjet e lajmet për të ashtuquajturin kurs të ri të opozitës. Tiranës dhe për mënyrën e panjohur më parë se si Gjithashtu, e kam konsideruar një ogur të mirë u zgjidh rezultati i saj tmerrësisht i ngushtë, sepse kërkesën e përfaqësuesve të Grupit Parlamentar të të dyja kampet politike ishin të bindura që po shkonin Partisë Socialiste për të zhvilluar më shumë seanca në zgjedhje me pengun e mosarritjes së një dhe për të pasur në dispozicion edhe një herë ligjet mirëkuptimi për të riparuar ligjin zgjedhor. me shumicë të cilësuar. Nuk mund të thuhet me siguri nëse kodi i Janë shenja për një opozitë aktive në Kuvend. ndryshuar me vullnetin e palëve do ta përfshinte Uroj shumë që kjo lëvizje të mos jetë ndonjë rreng leximin e votës në kutinë tjetër, por jam shumë i taktik që të çon në hullitë e vjetra të konfliktit, duke sigurt se ai do t’i jepte një përgjigje pozitive shumë ndryshuar vetëm formën, sepse Edi Rama e ka bërë problemeve në zgjedhjet pararendëse. zakon që sa herë humb zgjedhjet gjen frymëzim Ndërkohë, tani që emocionet janë zbehur disi, për një kurs të ri. Zoti i shtoftë frymëzimin, sepse të gjithë e kemi më të lehtë për të kuptuar se në ne si palë nuk kemi ndonjë humbje prej kësaj. Por politikë nuk ka as fitore dhe as humbje të sigurisht vendi ka kosto jo të pakta edhe për rrufën përjetshme; se në zgjedhje, gjithashtu, nuk mund apo gripin e opozitës, e jo më për sëmundjet e rënda të ketë as kështjella dhe as bastione të kronike. pathyeshme, një herë e përgjithmonë. Dhe kjo vlen Dhe simptomat janë. Gjatë fazës përgatitore të edhe për Tiranën, pavarësisht dhimbjes apo shijes këtij sesioni ka pasur një debat të gjatë për personale, që i kishte dhënë kontrollit të saj kryetari ndryshimet kushtetuese, në qendër të të cilit ka i Partisë Socialiste. qenë bashkautori kryesor i tyre, Edi Rama. Shpresoj Në finale, edhe ajo është një njësi vendore, shumë që ky argument të mos jetë mjeti për të pavarësisht peshës më të madhe specifike që mund rrokullisur nga e para gurin e Sizifit. të ketë në raportet me të tërën dhe kurrsesi Kushtetuta vërtet nuk është tabu, por ajo Vaterloja, ku vendoset lavdia e njërës palë dhe ndërkohë nuk është një bllok faturash hoteli, që kapitullimi pa kushte i palës tjetër. Siç të gjithë e ndërrohet me rënien e sezonit. shohin, nuk ka as shfaqjen më të vogël të Një lider i përgjegjshëm nuk kërkon falje për një
696 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
gabim, që sipas tij, i ka kushtuar partisë së vet Sipas nesh, ky Parlament duhet të jetë jo vetëm humbjen e dy palë zgjedhjeve, por minimumi që bën vendi ku punohet dhe votohet, por edhe në një situatë të tillë është largimi. kryeinstitucioni që u paraprin punëve të tjera të këtij Drejtimi i Partisë Socialiste sigurisht që nuk vendi. Por që kjo të ndodhë, nuk mjafton vetëm është problemi dhe shqetësimi ynë, por kjo çështje, dëshira e njërës palë. Askush nuk pret votën jeshile po ashtu, nuk mund të kthehet në një hall kombëtar. të opozitës në çdo ligj dhe vendim të këtij Kuvendi, Nëse do të kishte një grimë sinqeriteti në këtë por të gjithë mezi presin që dora të çohet pa rast, duhet të dilte dikush dhe t’i thoshte publikut mëdyshje, atje ku asnjë arsye mbi tokë nuk i ndan se Edi Rama, por edhe ata që i shkuan atëherë dhe qytetarët e maxhorancës me ata të opozitës. i shkojnë ende pas, e kanë ditur fort mirë se do të Integrimi është axhenda jonë kombëtare. Duhet vinte patjetër një ditë, kur ai që do të fitonte zgjedhjet të marrë fund koha që t’i tregojmë gishtin njëri- do të kishte mundësinë, edhe i vetëm, të zgjidhte tjetrit si shkaktarë të hapave të ngadalshëm apo Presidentin. Ndaj edhe nuk po ndodh asgjë ngecjes së këtij procesi jetik, dhe për ta bërë këtë befasuese dhe e papritur në këtë vend. Por e vetmja duhet që askush prej nesh të mos bëjë pazare dhe gjë që e shtyn Edi Ramën të shfaqet i penduar është llogari meskine. fakti që e ka menduar veten vetëm Kryeministër dhe Vendi ka nevojë për opozitën, por edhe pse asgjë më pak se kaq. tingëllon si paradoksale, edhe vetë Qeveria ka nevojë Por ky vend nuk mund të ketë as dy Kode për opozitën, sepse vetëm një opozitë e fortë dhe Zgjedhore dhe as dy Kushtetuta, njërën që të dinjitoze i bën më të vështira paudhësitë e pushtetit parashikojë Edi Ramën në opozitë dhe tjetrën, që dhe se nuk ka gjë më të lehtë për një maxhorancë ai të jetë në pushtet. sesa kur ka përballë një pakicë kaotike dhe me Por meqë jemi te ndjesa, le t’i shkojmë asaj besueshmëri të mangët apo të cunguar. deri në fund. Si mund të kërkosh falje për një gjoja Le ta fillojmë nga e mbara këtë sesion të ri, pa gabim, që ende nuk i ka prodhuar efektet e tij, mëdyshje dhe me vendosmëri; le të ngremë pa ndërkohë që nuk ke asnjë grimë pendese për ngjarje humbur kohë Komisionin e Reformës Zgjedhore, si dhe fakte të rënda me pasoja negative për fatet e minimumin e përgjegjësisë dhe vullnetit për të hapur vendit, tashmë të provuara? Ka vetëm një përgjegjës një kapitull të ri në komunikimin tonë politik; le të për bojkotin dhe politikat bllokuese në Kuvend, vijojmë më ligjet me shumicë të cilësuar, që pa asnjë zvarritjen e pakuptimtë dyvjeçare të grupit arsye në botë presin prej më shumë se tri vjetësh parlamentar dhe mbajtjen pezull të shumë reformave miratimin tonë konsensual; le të ballafaqohemi me integruese, që prisnin dhe presin ende votën e maturi dhe guxim çdo rekomandim të raporteve të kontributin e opozitës. OSBE-ODIHR-it dhe le të plotësojmë bashkërisht Sot dëgjuam një fjalim gati identik me atë të një dhe me shpejtësi të 12 pikat e axhendës së viti e gjysmë më parë, të njëjtat teza të Edi Ramës, integrimit, për të shlyer detyrimin e madh që kemi për humbjen në zgjedhjet e vitit 2009. Megjithatë, ndaj qytetarëve shqiptarë, pavarësisht se kë prej një ndryshim të vogël e kishte. Sot po thuhet se nesh ata kanë votuar në dy a më shumë zgjedhjet e këto zgjedhje ishin shumë më të këqija se ato fundit. pararendëset. Po të futesh në logjikën e Le të biem dakord dhe të votojmë menjëherë këndvështrimit të Edi Ramës, kjo e ka një shpjegim, heqjen e imunitetit, duke i dhënë një mesazh të sepse atëherë humbi vetëm Partia Socialiste, kurse shumëpritur publikut dhe një sinjal të fortë çdo tani ka humbur edhe vetë Edi Rama dhe se humbja qytetari shqiptar se do të nisim bashkërisht një e vet i dhemb më shumë se e partisë. betejë të re kundër korrupsionit dhe pastaj, sigurisht Por ka edhe një ndryshim tjetër sot. Pikërisht ka ende shumë vend dhe hapësirë për t’u ndarë në zgjedhjet më të këqija, Edi Rama ka vendosur të dhe ndeshur për replika dhe debate të ashpra, jo bëjë konstruktivin në Parlament, ndërkohë që dy vetëm në kohë fushatash, siç i takon kudo në botën vjet më parë (me zgjedhje më të mira) nuk denjonte e qytetëruar dhe demokratike një opozite dinjitoze të shkelte fare këtu me gjithë grupin e tij. Ky është me Qeverinë legjitime të vendit. Sado të vonuar të kulmi i absurdit dhe simboli se si një opozitë jemi, ka gjithmonë kohë për vepra të mira. zhvlerëson jo vetëm aksionet e saj, por edhe vetë Falemnderit! fjalën e saj. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Patozi! Të nderuar kolegë, Zoti Kryeministër, urdhëroni!
697 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Sali Berisha – Zonja Kryetare, zonja deputete, numëruan për zotin Nasufi, po kështu edhe për zotin zotërinj deputetë, Binaj në Gjirokastër, në një vend tjetër u hodhën në Të dashur qytetare dhe qytetarë shqiptarë, kosh, të pavlera. Prandaj nuk u ndala këtu për të Duke ju përshëndetur përzemërsisht dëshiroj t’ju bërë analizën e zgjedhjeve. Jo, absolutisht. Unë e garantoj të gjithëve se në fillimin e këtij sesioni, kam të qartë që 140 mijë vota që morët më pak në dhe në vazhdim, kjo maxhorancë do të përdorë të shkallë republike ju i konsideroni fitore. Ta gëzoni! gjithë pushtetin e saj, mundësitë, për thellimin e Se 10 909 vota që morët më pak në qytetin e Tiranës mëtejshëm të reformave të gjithanshme, për çuarjen ju i konsideroni fitore. Ta gëzoni! përpara të projektit më të rëndësishëm, më jetik, U ndala këtu për të theksuar se arbitri, pasi më vendimtar për Shqipërinë dhe shqiptarët, projektit vlerësoi zgjedhjet, bëri vërejtjet e tij, bëri një seri “Shqipëria vend i zhvilluar”. rekomandimesh. Kjo Qeveri dhe kjo maxhorancë do të përdorin Unë ju ftoj, në interesin më të mirë tuaj dhe të të gjithë potencialin e tyre, të gjitha mundësitë për vendit, bashkërisht, të procedojmë pa humbur kohë të çuar përpara procesin tjetër jetik për burrat dhe me reformën zgjedhore. Të ftojmë specialistët e gratë, të rinjtë, fëmijët dhe të moshuarit e këtij vendi: OSBE-ODIHR-it, të Komisionit të Venecias, integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian. specialistët tanë më të mirë, shoqërinë civile Bazuar në këto dy objektiva maxhoranca është shqiptare, të ulemi dhe të adresojmë një për një të e vendosur të procedojë me një tërësi reformash gjitha vërejtjet dhe sugjerimet e këtyre institucioneve politike, ekonomike, sociale, në të gjitha fushat, në që kanë ekspertizën më të shkëlqyer të zgjedhjeve mënyrë që ritmet e ndryshimit të këtij vendi të mos në Europë dhe në botë. njohin ndalje dhe ngadalësi. Ju garantoj se maxhoranca është e vendosur Sapo kemi përfunduar një proces zgjedhor, që bashkë me ju të punojë për të konkretizuar në procesi zgjedhor më i mirë në tërë historinë e ligj apo në vendime sipas rastit secilin prej këtyre pluralizmit shqiptar. Këto zgjedhje u vlerësuan nga rekomandimeve. arbitri ndërkombëtar si zgjedhje, të cilat garantuan Uroj që ju këtë ftesë, këtë grishje, ta merrni si dy shtyllat më themelore të procesit zgjedhor: lirinë interesin tuaj, interesin tonë, interesin e vendit në dhe ndershmërinë. tërësi. Opozita, në definicionin e vet, në misionin e Zgjedhje kompetitive në doktrinën elektorale të vet natyrisht që ka kontrollin në çdo qelizë të vendeve të lira do të thonë zgjedhje, në të cilat ekzekutivit, në Parlament dhe në institucione në tërësia e standardeve të lirisë bën të mundur një tërësi. garë të ndershme, një garë të lirë; zgjedhje Unë ju garantoj se jeni të mirëpritur ta ushtroni transparente do të thotë se secili pati vlerësimin e këtë kontroll me të gjithë forcën që njohin ligjet e ndershëm. këtij vendi demokratik. Në këto zgjedhje pati një risi të vërtetë: Unë uroj që të largoheni nga disa praktika të qëndrimin parimor që do të mbahej ndaj 762 votave, mëparshme. E theksoj këtë sepse nuk besoj të ketë të hedhura nga qytetarët shqiptarë gabim, përfshirë opozitë tjetër që të bllokojë heqjen e imunitetit. Do këtu edhe Presidentin e vendit. të dëshiroja që si dëshmi e luftës, e vullnetit tuaj Cili do të ishte qëndrimi që duhej mbajtur? T’i për të luftuar korrupsionin, të votonim javën që vjen fusnim votat nën tavolinë, apo t’i numëronim, t’ua atë ligj që ka pesë vite që pret në arkivin e tregonim shqiptarëve çdonjërën prej tyre në ekranet Parlamentit: “Për heqjen e imunitetit në Republikën televizive njësoj siç u bë dhjetë vjet më parë në e Shqipërisë”, e cila përbën një obligim të një Florida, në demokracinë më të madhe të botës? Ne marrëveshjeje me shkrim që ka qeveria socialiste zgjodhëm këtë të dytën, ne zgjodhëm t’i numëronim. me njësinë GRECO të Këshillit të Europës të Cilido që të ishte verdikti i tyre, ne ishim të përgatitur firmosur në vitin 2003. Ky ligj, pas kundërshtimit ta pranonim atë. 762 vota në qoftë se do t’i tuaj në Parlament, u dërgua në Komisionin e dizifrançoje (disenfranchise) do të bëje 762 krime Venecias, i cili i bëri të gjithë ekspertizën dhe e elektorale. Për këtë arsye nuk kishte njeri të gjeti atë të përputhshëm plotësisht me Kushtetutën përgjegjshëm që mund të merrte përsipër një veprim e vendit, me kusht që të votohet me tre të pestat, të tillë. pasi institucionet që prekeshin nga veprimi i tij ishin Po, vendit i mungonte një kuadër rregullator për institucione kushtetuese dhe duhej që ligji të këtë. Kjo është e vërtetë. Në Berat që të gjitha u miratohej me tre të pestat. Nga ajo ditë e gjer më
698 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
sot, ligji pret votën tuaj. Dhëntë Zoti të keni dëshirë që në çdo skutë, në çdo qelizë dhe në çdo qoshe të e kurajë që ta miratoni këtë ligj sa më shpejt! Ju penetrojë rrezja e diellit. Ju keni një rol shumë të garantoj se ne jemi të gatshëm që javën që vjen. rëndësishëm për të luajtur. Janë edhe një seri ligjesh të tjera, me të cilat lidhet Zonja dhe zotërinj, këto kanë qenë vitet në të pazgjidhshmërisht procesi i integrimit. Oferta jonë cilat ekonomia shqiptare, ekonomia e vogël, ka ka qenë e mbetet e hapur. Shqyrtojini, bëni çdo lloj dëshmuar një dinamizëm dhe një solidaritet të amendimi që është brenda standardeve dhe ne do admirueshëm. Në dallim nga vajet e përditshme ndaj t’i shqyrtojmë amendimet tuaja me seriozitetin më saj, ekonomia shqiptare është ndër të paktat të madh! ekonomi në Europë që ka trefishuar eksportet nga Zonja dhe zotërinj, viti 2006 në vitin 2011. Me gjithë problematikën, kjo Procesi i ndryshimit është proces reformash dhe është e vetmja ekonomi që ka trefishuar investimet i zbatimit të tyre. Këto reforma janë jetike dhe janë e huaja në një hark kohor katërvjeçar; kjo është e i vetmi proces perpetum mobile në një vend që do vetmja ekonomi që ka rritur një mesatare jo më pak të zhvillohet. Lufta kundër korrupsionit dhe reformat se 30 herë investimet e huaja në periudhën 2006- në këtë drejtim janë dhe duhet të mbeten, janë dhe 2010-n, krahasuar me periudhën 2000-2004. do të mbeten përparësi absolute e kësaj Megjithatë, kriza e borxheve është një krizë e maxhorance. Natyrisht që kjo luftë do të jetë më thellë, është një krizë e cila, pa asnjë diskutim, eficiente, në qoftë se, së pari, nuk politizohet, së pasqyrohet edhe në ekonominë shqiptare dhe, në dyti, në se opozita merr pjesë aktive dhe jep rast se nuk e zhyti atë në recesion, sigurisht ndikoi kontributin e saj. Kjo luftë ka njohur suksese të në ritmet e saj. Është jetike dhe vendimtare të pamohueshme. Shqipëria, që vithisej në honet e përsosim më tej këtë model ekonomik. E vërteta kleptokracisë dhe korrupsionit, një ndër 24 vendet është se Shqipëria nuk u zhyt në krizë, ajo nuk më të korruptuara në botë, la pas 95 të tilla. njohu recesion. Jo se ekonomia shqiptare nuk është Shqipëria është i vetmi vend në rajon dhe në Europë, pjesë e ekonomisë globale, jo se ekonomia që në harkun kohor 4-vjeçar, në sajë të luftës kundër shqiptare nuk është pjesë e ekonomisë rajonale, jo korrupsionit ka dyfishuar të ardhurat buxhetore. Me se ekonomia shqiptare nuk është pjesë e një vullnet të hekurt në këtë luftë, Shqipëria u ekonomisë europiane. Jo dhe jo. Ky vend, shndërrua në vendin e parë me prokurime elektronike fatkeqësisht, ka një disbalancë tregtare 100%, një seri procedurash u dixhitalizuan dhe problematike. korrupsioni doli jashtë. Por korrupsioni është një Ekonomia shqiptare nuk u zhyt në recesion për sëmundje që kurrë nuk mund të çrrënjoset dhe, kur shkak të një modeli të vendosur nga kjo maxhorancë e them këtë, ky nuk është një fatalitet, por kërkon që në fillimet e saj, që në 2005-n dhe në vazhdim luftë permanente dhe të vazhdueshme në çdo qelizë, dhe se ky model i bazuar në taksa të ulëta, ky model në çdo segment dhe kudo. Uroj dhe dëshiroj të i bazuar në qeveri të vogël dhe në investime të mëdha merrni rolin që ju takon! bëri që ekonomia shqiptare të mos përkulet, të mos Dua t’ju garantoj se lufta simetrike që ka bërë zhytet në recesion. Natyrisht, u ngadalësua, por gjer më sot institucioni i prokurorisë së këtij vendi, ruajti rritjet më të larta nga të gjitha ekonomitë e duke mos hapur as edhe një dosje të vetme të qindra tjera. dhe qindra zyrtarëve përgjegjës për katandisjen e Jemi në një fazë të re dhe kjo fazë e re tani Shqipërisë në një nga 24 vendet më të korruptuara është në krizën e borxheve. Do të ishte e gabuar po të planetit, nuk ka dëmtuar maxhorancën. Jo dhe të mendonim se modeli ynë nuk do të ndikohej nga jo. Ka dëmtuar palcërisht opozitën, ka bërë të mundur kjo krizë. Sado i suksesshëm që është, modeli do riciklimin e atyre që duhej të përballeshin me ligjin të ndikohet. Është në detyrën tonë të procedojmë dhe jo me karriget që ju tani u ofroni. Druaj se u me shpejtësi në reforma të tjera, në mënyrë që ta dizorientuat. Megjithatë, këto janë punët tuaja. mbrojmë ekonominë nga rënia në recesion. Jam i Ju garantoj se maxhoranca ka vullnet të hekurt bindur, të nderuar deputetë, se kjo ekonomi nuk do të bashkëpunojë me ju në këtë luftë në interesin të njohë recesion, se Qeveria shqiptare do të më të mirë të një transparence të plotë të të gjithë zhdërvjelltësojë, do të thellojë më tej reformën procesit. Maxhoranca ka një program ambicioz në fiskale, se kjo Qeveri, pas regjistrit të qytetarëve, luftën kundër korrupsionit. Kemi marrë dhe po do të hartojë brenda majit 2013 regjistrin e tokës marrim një nga një çdo procedurë; po bëjmë gjithçka dhe pronave, si shërbimi më i madh ndaj tregut dhe
699 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ekonomisë së tregut. sot. Janë bërë hapa të mëdha, po shkohet drejt Qeveria është e vendosur të dixhitalizojë çdo finalizimit të kostifikimit, instalimit të mekanizmit procedurë që ka të bëjë ne biznesin dhe me të ri financiar. biznesmenët. Qeveria është e vendosur të procedojë Ju, të nderuar deputetë, jeni të mirëpritur të me privatizimet më të thella. Por si mundet që ju të merrni pjesë aktive në një reformë të tillë. Në të ngriheni kundër privatizimeve kur sot kërkesa më dyja grupet parlamentare kemi mjekë të shquar me kryesore e ekonomistëve më të mëdhenj të botës, lidhje shumë të mira me klinika dhe institucione e grupeve të mendimeve më të mëdha në botë për shëndetësore të vendit. Le të bashkëpunojmë për vendet në krizë është privatizim, privatizim, të finalizuar reformën në shëndetësi, si një kusht privatizim? Lëreni alergjinë ndaj privatizimeve! më themelor për luftën e suksesshme kundër Privatizimi është rruga më e sigurt për të rritur sëmundjeve dhe zhvillimin e shtetit të qytetarëve eficiencën në menaxhim, rruga më e sigurt për të shqiptarë! zvogëluar sektorin publik në maksimum. As Zonja dhe zotërinj, maxhoranca dhe as opozita nuk duhet ta konsiderojë Reformat janë në të gjitha fushat. Ndoshta ju sektorin publik si sektor punësimi. Ju, si opozitë, pengon t’i shihni ato, t’i konsideroni, rruga e vetmisë. keni shansin të jepni një kontribut real në këto Tani unë uroj që të dilni prej saj dhe ju garantoj për reforma. Por, në qoftë se kundërshtoni privatizimet, vullnetin e hekurt për të bashkëpunuar! në qoftë se kundërshtoni koncesionet, në qoftë se Reforma e pensioneve është një nga reformat kundërshtoni partneritetin publik privat, atëherë më më të rëndësishme. Të gjitha këto nuk kërkojnë 3/ thoni se ku do të shkojmë! Kështu shkohet mbrapa. 5-at, por kërkojnë që të gjithë të marrin pjesë në to. Shqipëria ka nevojë jetike për reformë të thellë Reforma e pensioneve nuk është reformë për këtë të sistemit arsimor në përpjekje të mëdha, me Qeveri, nuk është reformë as për qeverinë time, që shpenzime të mëdha. Me përkushtim ia kemi dalë. do të vijë pas 3-4 vjetësh, po i fitova zgjedhjet, dhe Në një hark kohor të shkurtër sot kemi trefishuar do t’i fitoj. numrin e studentëve. Ia kemi dalë që sot në shkollat (U drejtohet deputetëve të opozitës.) e larta të Shqipërisë të ulen 91% e nxënësve, të Po mbajtët ju vajtime të tilla këtu, unë do të cilët mbarojnë shkollat e mesme. Ia kemi dalë të fitoj vazhdimisht. Lëreni këtë muhabet! shtrijmë internetin në çdo shkollë dhe kabinet të Pra, reforma e pensioneve është përgjegjësia informatikës. Ia kemi dalë të vendosim plotësisht jonë ndaj gjeneratës tjetër. A do të pranojmë ne që Sistemin e Bolonjës në shkollat tona të larta. Por, gjeneratës tjetër t’i lëmë një deficit në formën e duhet të jemi realistë se këto janë arritje sasiore. pensioneve që sot është 1% e deficitit buxhetor? Arsimi në Shqipëri ka nevojë jetike për cilësi, cilësi Do të ishte e papërgjegjshme të ecnim në këtë dhe vetëm cilësi. Një mekanizëm i ri arsimor financiar mënyrë. Ne kemi përgatitur kuadrin ligjor dhe kemi është përgatitur me ekspertët më të mirë nga bërë përpjekje të vazhdueshme që të ulemi së institucionet ndërkombëtare. Unë ju ftoj të bëheni bashku me ju. Institucionet ndërkombëtare kanë pjesë e këtij diskutimi dhe të instalojmë mekanizmin kërkuar pjesëmarrjen tuaj. financiar, si një kusht themelor për të promovuar Reforma për pensionet. Së shpejti Qeveria do më tej cilësinë në universitetet tona. Nuk zgjidhet ta sjellë në Parlament. Është absolutisht një nga problemi i cilësisë duke anatemuar arsimin privat. reformat më të rëndësishme. Ata që kanë si pasuri kryesore arsimin, e kanë atë, Zonja dhe zotërinj deputetë, sepse komponentin privat e kanë më të fuqishëm Unë besoj se fjala e përfaqësuesit tuaj këtu ishte se komponenti publik. Urdhëroni të bashkëpunojmë, vërtet një përzgjedhje, një vajtim për atë që shkoi të përcaktojmë kritere, standarde, por jo të dhe duhet të besoj se sot ne hapim një kapitull të ri anatemojmë! Me anatemime nuk zgjidhet asgjë. në bashkëpunimin maxhorancë-opozitë, në interesin Nihilizmi është doktrinë fanatike tërësisht e më të mirë si të maxhorancës, ashtu edhe të pavlerë dhe nuk duhet harruar se nihilisti disponon opozitës dhe të vendit në tërësi. gjithnjë një urrejtje, një përçmim për atë që beson, Falemnderit! ndaj dhe duhet çliruar nga nihilizmi. Arsimi privat Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti është një fenomen, është një proces që ekziston Kryeministër! në çdo vend të lirë. Reforma në shëndetësi është Zotërinj deputetë, ju vë në dijeni se në bazë të reforma më e vështirë, më e rëndësishme sot për Rregullores në Konferencën e Kryetarëve të grupeve
700 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
parlamentare kalendari dhe programi janë kaluar me përpiqem me të gjitha fuqitë e mia për përparimin e miratim në mënyrë unanime. Atdheut dhe mirëqenien e popullit tim.” Përpara fillimit të kësaj seance u mblodh Këshilli Ramiz Çobaj – Betohem! i Rregullores dhe i Mandateve për të parë listën Jozefina Topalli – Urime! Punë të mbarë! pasuese të zëvendësimit të deputetit Gëzim Dibra, Me këtë rast, unë u uroj të gjithë deputetëve i cili u nda nga jeta. Zoti Ramiz Çobaj, që e punë të mbarë dhe suksese! zëvendëson atë, do të bëjë betimin. Ju e filloni punën me komisionet parlamentare, Unë do të lexoj formulën e betimit dhe deputeti pastaj, javën e ardhshme, ditën martë, me seancë do të përgjigjet me fjalën “Betohem!”. parlamentare. “Betohem me nderin tim se do të kryej me Falënderoj të gjithë ambasadorët për praninë e ndërgjegje detyrën si deputet i popullit në Kuvend. tyre dhe interesimin për ndjekjen e kësaj seance Do të përfaqësoj denjësisht popullin, do t’i bindem plenare! Kushtetutës dhe ligjeve, do të mbroj lirinë dhe Falemnderit! pavarësinë e Shqipërisë, do të respektoj dhe do të Seanca mbyllet. mbroj të drejtat dhe liritë e shtetasve dhe do të (Seanca u mbyll në ora 19:50)
E enjte, 13.09.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:15 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Lefter Koka, kryetar grupi.) Rendi i ditës: (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Gramoz Ruçi, kryetar grupi.) 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti të datës 05.09.2011. Astrit Patozi, kryetar grupi.) 2. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes 3. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së në ligjin nr. 10173, datë 22.10.2009 “Për mbrojtjen Shqipërisë dhe Qeverisë së Francës për e dëshmitarëve dhe të bashkëpunëtorëve të shkëmbimin dhe mbrojtjen e ndërsjellë të drejtësisë”. informacionit të klasifikuar”. • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (përgjegjës) (përgjegjës) relator: Vasillaq Ngresi relator: Gent Strazimiri • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Pyetje Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie • Diskutime mendimi) • Koha e debatit relator: Fatos Hoxha Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit • Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (dhënie mendimi) kërkon”. relator: Fatbardh Kadilli • Pas përfundimit të diskutimeve: • Pyetje (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti • Diskutime Lefter Koka, kryetar grupi.) • Koha e debatit (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit Gramoz Ruçi, kryetar grupi.) të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti kërkon”. Astrit Patozi, kryetar grupi.) • Pas përfundimit të diskutimeve: 4. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti në ligjin nr. 9718, datë 19.04.2007 “Për Urdhrin e
701 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Infermierit në Republikën e Shqipërisë”. mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin • Shprehet Komisioni për Punën, Çështjet e drejtësisë administrative” dy kryetarët e grupeve Sociale dhe Shëndetësinë (përgjegjës) kanë rënë dakord për ta shtyrë, ai mbetet brenda relator: Ethem Ruka kalendarit, por shtyhet për javët e ardhshme. • Pyetje Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së për • Diskutime projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet • Koha e debatit Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit dhe Qeverisë së Republikës së Francës për të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e shkëmbimin dhe mbrojtjen e ndërsjellë të kërkon”. informacionit të klasifikuar”, ka regjistruar emrin • Pas përfundimit të diskutimeve: zonja Dade. (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti Për projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime Lefter Koka, kryetar grupi.) në ligjin nr. 10173, datë 22.10.2009 “Për mbrojtjen (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti e dëshmitarëve dhe të bashkëpunëtorëve të Gramoz Ruçi, kryetar grupi.) drejtësisë”, në emër të Grupit Parlamentar të PD- (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti së ka regjistruar emrin zoti Strazimiri. Astrit Patozi, kryetar grupi.) Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së kanë 5. Projektligji “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve regjistruar emrat zonja Felaj dhe zoti Xhafaj. administrative dhe organizimin e drejtësisë Për projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime administrative”. (84 vota) në ligjin nr. 9718 datë 19.04.2007 “Për Urdhrin e Dy kryetarët e grupeve kanë rënë dakord për ta Infermierit në Republikën e Shqipërisë””, në emër të shtyrë projektligjin, ai mbetet brenda kalendarit, por Grupit Parlamentar të PD-së ka regjistruar emrin shtyhet për javët e ardhshme. zoti Flamur Noka. • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së kanë Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut regjistruar emrat Eltar Deda, Astrit Beci, Klodiana (përgjegjës) Spahiu, Ethem Ruka, në emër të grupit. relator: Ilir Rusmali Për çështjet jashtë rendit të ditës, nga Grupi • Pyetje Parlamentar i PS-së, kanë regjistruar emrat: Vasilika • Diskutime Hysi, Qemal Minxhozi, Eduard Shalsi, Englantina • Koha e debatit Gjermeni, Erion Braçe dhe Besnik Baraj. Sipas nenit 80, në pika 2 e Kushtetutës, Nga Grupi Parlamentar i PD-së kanë regjistruar “Anëtarit të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa emrat: Fatbardh Kadilli, Mesila Doda, Selami Xhepa, herë që e kërkon”. Luçiano Boçi. • Pas përfundimit të diskutimeve: Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës: (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti miratimi i procesverbalit të seancës plenare, datë Lefter Koka, kryetar grupi.) 05.09.2011. (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Ka vërejtje për miratimin e procesverbalit të Gramoz Ruçi, kryetar grupi.) seancës plenare, datë 05.09.2011? Nuk ka. (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Miratohet. Astrit Patozi, kryetar grupi.) Urdhëroni, zoti Dokle! 6. Plotësimi i vendeve vakante në institucione. Namik Dokle – Zonja Topalli, 7. Interpelancë me ministrin e Ekonomisë, Kam një vërejtje për rendin e ditës e më pas do Tregtisë dhe Energjetikës kërkuar nga një grup të bëj edhe një kërkesë, nëse do të më lejoni. deputetësh. Në pikën 7 të rendit të ditës keni vënë 8. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës interpelancë me ministrin e Ekonomisë, Tregtisë (60’). dhe Energjetikës, kërkuar nga një grup deputetësh. Ndërkohë, neni 97 i Rregullores, në pikën 2, thotë: Jozefina Topalli - Mirëdita! Hapim seancën. “Interpelanca për çështje urgjente, si rregull, (Lexon rendin e ditës. depozitohet në Kuvend jo më vonë se ditën e hënë në orën 14:00 dhe ajo zhvillohet si pikë e parë e Për projektligjin “Për gjykimin e rendit të ditës në seancën pasardhëse”. Prandaj,
702 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kjo duhet të jetë pika e parë, për të mos shkelur të rendit të ditës dhe pastaj po ky rend dite të nenin 97 të Rregullores. vazhdojë siç është parashikuar. E para. Jozefina Topalli – Interpelanca është e shkruar E dyta, para disa ditësh ka ndodhur në Vlorë që është urgjente, por është depozituar ditën e vrasja makabre kriminale, e një gjyqtari. Unë do t’ju martë, nëse nuk gabohem. Megjithatë, do ta kërkoja tani, ose më vonë, kur të vendosni ju, të verifikoj. mbajmë një minutë heshtje për gjyqtarin. Namik Dokle – Ju e keni vendosur në këtë Jozefina Topalli – Jam absolutisht dakord me seancë, është interpelancë urgjente dhe keni bërë ju! mirë. Ka detyrim ligjor të Rregullores për t’u vendosur Zotërinj deputetë, ju kërkoj që të mbajmë një në seancë, por në momentin që vendoset në seancë minutë heshtje për vrasjen e gjykatësit Skerdilajd ajo është pikë e parë e rendit të ditës. Konomi. Jozefina Topalli – Do ta verifikojmë, por në (Deputetët mbajnë një minutë heshtje në nderim ndryshim nga ai nen i Rregullores, ju nuk e keni të gjyqtarit të vrarë.) depozituar ditën e hënë deri në orën 14:00, që të Shpirti i tij u prehtë në paqe! jemi korrektë. Kalojmë te pika e dytë e rendit të ditës: Namik Dokle – Mos kërkoni korrektësinë në projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet kashtë! Interpelanca është vendosur në pikën e Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë shtatë të rendit të ditës, kur, sipas Rregullores, dhe Qeverisë së Francës për shkëmbimin dhe duhet të jetë si pikë e parë e rendit të ditës. mbrojtjen e ndërsjellë të informacionit të klasifikuar”. Jozefina Topalli – Unë besoj se ne duhet të Në emër të Komisionit për Sigurinë Kombëtare jemi korrektë me njëri-tjetrin, të mos pengojmë, me fjalën e ka zoti Ngresi. gjithë tolerancën që drejtuesi i këtij institucioni Vasillaq Ngresi – Falemnderit, zonja Kryetare! tregon ndaj jush. Komisioni për Sigurinë Kombëtare, bazuar në Namik Dokle – Nuk ka asnjë lloj tolerance dhe nenet 32 dhe 36 të Rregullores së Kuvendit, në kjo nuk është çështje tolerance, por është çështjeje mbledhjen e datës 7 shtator 2011 mori në shqyrtim rregulloreje. Përderisa ju e keni vendosur në rendin projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet e ditës, ajo duhet vendosur si pikë e parë e rendit të Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë ditës. dhe Qeverisë së Republikës së Francës, për Jozefina Topalli – Zoti Dokle, unë ju dëgjova, shkëmbimin dhe mbrojtjen e ndërsjellë të ju falënderoj për leximin e Rregullores! Po ky nen informacionit të klasifikuar”. thotë: “Interpelanca për çështje urgjente, si rregull, Në këtë mbledhje, për të shpjeguar përmbajtjen depozitohet në Kuvend jo më vonë se ditën e hënë e këtij projektligji dhe për t’u dhënë përgjigje pyetjeve në orën 14:00”. të deputetëve morën pjesë përfaqësues nga Ministria Namik Dokle – E lexova dhe unë. e Jashtme dhe Drejtoria e Sigurimit të Informacionit Jozefina Topalli – Ju nuk e keni dorëzuar ditën të Klasifikuar pranë Këshillit të Ministrave. e hënë deri në orën 14:00, por e keni dorëzuar ditën Në kuadër të avancimit të vendit tonë në NATO e martë, që do të thotë se kjo nuk trajtohet si si dhe në vijim të planit të integrimit të vendit tonë urgjente. Domethënë, kjo interpelancë mund të në Bashkimin Europian është përgjegjësi dhe vendosej në njërën prej ditëve të seancave plenare detyrim i shtetit tonë dhe i institucioneve të tij që brenda afatit 3-javor. informacionin e klasifikuar të shteteve dhe Namik Dokle – Jo, jo, brenda javës. organizatave ndërkombëtare ta ruajnë sipas Interpelanca urgjente është brenda javës, jo brenda standardeve të kërkuara. Qëllimi i kësaj 3 javëve. marrëveshjeje është parashikimi i masave të Jozefina Topalli – Sikur ta kishit depozituar nevojshme që palët kontaktuese duhet të marrin, ditën e hënë deri në orën 14:00, do të ishte ashtu në përputhje me legjislacionin e tyre të brendshëm, siç thoni ju. Fakti është se ju e keni dorëzuar ditën në mënyrë që të sigurojnë mbrojtje të përshtatshme e martë. të informacionit të klasifikuar. Namik Dokle – Këto janë sofizma dhe vazhdo Republika e Shqipërisë merr përsipër që me këto po deshe. Mua më vjen keq që po e filloni informacionin e klasifikuar, të siguruar nga vende të kështu, sepse nuk ka absolutisht asnjë vështirësi tjera ose organizmat ndërkombëtarë, ta sigurojë në që ministri të vijë të japë përgjigje në pikën e parë kushte të tilla që të shmangë ekspozimin dhe njohjen
703 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e tij nga persona të paautorizuar. të drejtësisë””. Shkëmbimi i informacionit të klasifikuar sipas Në emër të Komisionit të Ligjeve, fjalën e ka kësaj marrëveshjeje do të bëhet nëpërmjet kanaleve zoti Strazimiri. diplomatike të të dy vendeve, përveç rasteve të Gent Strazimiri – Falemnderit, zonja Kryetare! veçanta, ku me pëlqimin paraprak të palëve vendoset Ndryshimet e propozuara në këtë projektligj kanë ndryshe, çdo palë do të mbulojë shpenzimet e saj si qëllim të rregullojnë problemet që kanë dalë gjatë që rezultojnë nga zbatimi i kësaj marrëveshjeje. zbatimit në praktikë të tij nga hyrja në fuqi e ligjit të Institucioni përgjegjës për zbatimin e kësaj ri në vitin 2009. Ky ligj, gabimisht, nuk parashikon marrëveshjeje është Drejtoria e Sigurimit të trajtimin e anëtarëve të komisionit për vlerësime në Informacionit të Klasifikuar pranë Këshillit të programe të mbrojtjes së dëshmitarëve dhe Ministrave. Kjo marrëveshje është në përputhje të bashkëpunëtorëve të drejtësisë për punën e kryer plotë me legjislacionin e brendshëm, dhe në zbatim në zbatim të detyrave që u ngarkon projektligji. të nenit 121 të Kushtetutës të Republikës së Projektligji i ri parashikon një dispozitë për Shqipërisë ky projektligj i paraqitet Kuvendit për plotësimin e këtij boshllëku, i cili ka ekzistuar në ratifikim dhe miratim në seancë plenare. ligjin e mëparshëm dhe që është shfuqizuar. Kjo Falemnderit! nxjerrje vendim-vërtetimi financiar të këtij komisioni Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ngresi! bëhet duke i deleguar kompetencën Këshillit të Në emër të Komisionit të Ligjeve, zoti Fatos Ministrave. Hoxha? Në projektligj, gjithashtu, parashikohet që në (Relatori i Komisionit të Ligjeve, zoti Hoxha, kuadër të bashkëpunimit të Drejtorisë së Mbrojtjes shprehet dakord.) së Dëshmitarëve dhe Bashkëpu-nëtorëve të Falemnderit! Drejtësisë të hartohet një udhëzim i përbashkët, Në emër të Komisionit të Jashtëm, zoti Kadilli? ndërmjet ministrit të Brendshëm, Prokurorit të (Relatori i Komisionit të Jashtëm, zoti Kadilli, Përgjithshëm dhe ministrit të Drejtësisë për shprehet dakord.) procedura që duhet të ndiqen nga Drejtoria e Falemnderit! Mbrojtjes së Dëshmitarëve dhe bashkëpunëtorëve Ka pyetje? Nuk ka. të drejtësisë, si dhe nga Drejtoria e Përgjithshme e Kalojmë në shprehjen e grupeve. Burgjeve për zbatimin e masave të posaçme të Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? mbrojtjes ndaj bashkëpunëtorëve të drejtësisë në (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) institucionet e vuajtjes së dënimit. Falemnderit! Anëtarët e komisionit u drejtuan pyetje të Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së? shumta në parim përfaqësuesve të ekzekutivit, rreth Urdhëroni, zonja Dade! përmbajtjes së projektligjit dhe motiveve që sollën Arta Dade – Falemnderit, zonja Kryetare! amendimin e tij. Pas diskutimeve, duke vlerësuar Ne kërkuam shpjegime në Komisionin e rëndësinë e amendimeve të propozuara, në parim Jashtëm se pse kjo marrëveshje me Francën është anëtarët e komisionit u shprehën dakord për e vonuar, në një kohë kur me mjaft vende të tjera, miratimin e këtij projektligji në seancë plenare. në mënyrë të veçantë me vende anëtare të NATO- Në aspektin ligjor, projektligji është në përputhje s, ka kohë që është bërë. Jemi të mendimit, më me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe mirë vonë se kurrë, dhe jemi dakord që marrëveshja legjislacionin tjetër që ka lidhje me fushën. të kalojë, por nuk morëm shpjegimet e Në aspektin procedural projektligji ka respektuar domosdoshme për vonesat lidhur me këtë rregullat, sipas Rregullores së Kuvendit. marrëveshje. Komisioni i Ligjeve gjatë shqyrtimit nen për nen Falemnderit! bëri këto vërejtje: Jozefina Topalli - Falemnderit! 1. Në nenin 1 të projektligjit, i cili shton pikën 7 Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së? në ligjin bazë, të bëhet ky riformulim i kësaj pike: (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) “Kryetari dhe anëtarët e komisionit të marrin Falemnderit! shpërblim financiar në masën dhe mënyrën e Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa dhe përcaktuar me vendim të Këshillit të Ministrave”. ndryshime në ligjin nr. 10173, datë 22.10.2009 “Për 2. Në nenin 2 të projektligjit, i cili bën një mbrojtjen e dëshmitarëve dhe të bashkëpunëtorëve shtesë në nenin 28 të ligjit bazë. Pas pikës 1 të tij
704 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të bëhet ky riformulim i kësaj pike: “Vendimi i Ka edhe të tjerë, ndoshta shumë më pak Këshillit të Ministrave për shpërblimin financiar të kurajozë, që frikën prej krimit shtetëror, që po rritet kryetarit dhe anëtarëve të komisionit në zbatim të ndjeshëm, nuk ia rrëfyen dot prokurorisë, por pikës 7 të nenit 9 të këtij ligji”. ambasadorëve të huaj. I tillë rezulton të ketë qenë Falemnderit! rrëfimi i gjeneralit Luan Hoxha, që u përpoq të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Strazimiri! kundërshtonte ngritjen e fabrikës së vdekjes në Ka pyetje? Gërdec, apo i drejtorit të Përgjithshëm të Policisë Urdhëroni, zonja Felaj! së Shtetit, zotit Hysni Burgaj, që sot, ironikisht, i Ermonela Felaj – Ndryshimet në ligjin “Për duhet të mbrohet prej zëvendësit të tij. Shembuj të disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 10173, datë tillë flasin qartë se ligji që ju proklamoni me aq bujë, 22.10.2009 “Për mbrojtjen e dëshmitarëve dhe të si një nga instrumentet më efikase në luftën kundër bashkëpunëtorëve të drejtësisë””, që na paraqitet krimit dhe, veçanërisht, krimit të organizuar, është sot për miratim nuk janë ndryshime nga ato që thjesht dhe vetëm një farsë, është thjesht dhe vetëm natyrshëm imponohen nga zbatimi në praktikë i një një vrimë e zezë ku zhduken paratë e taksapaguesve ligji, por janë thjesht gafa e radhës e atyre që, teksa shqiptarë. rishkruan ligjin në vitin 2009, harruan të shpërblenin Janë dy struktura shtetërore përgjegjëse për për punën organet përgjegjëse për zbatimin e mbrojtjen e dëshmitarëve dhe bashkëpunëtorëve të programit të mbrojtjes së dëshmitarëve dhe drejtësisë: Komisioni për Vlerësimin e Programit të bashkëpunëtorëve të drejtësisë. Dhe e njëjta gafë Mbrojtjes së Dëshmitarëve dhe Bashkëpunëtorëve bëhet akoma më e rëndë kur konstaton se dy vjet të Drejtësisë dhe Drejtoria e Mbrojtjes së më parë nuk është shkruar aspak një ligj i ri, por Dëshmitarëve dhe Bashkëpunë-torëve të Drejtësisë, është shkruar edhe një herë i ashtuquajturi ligji e cila është një strukturë qendrore në Policinë e kornizë i socialistëve. Por, sigurisht, në stilin tuaj Shtetit. Të dyja këto struktura nuk mundet të të të shkruarit të ligjeve mbrapsht kjo është arsyeja realizojnë misionin e posaçëm që u ngarkon ligji, themelore se përse sot askush nuk vihet në për shkak se në vitin 2009, kur ju e rishkruat ligjin, dispozicion të drejtësisë për zbulimin e ngjarjeve i politizuat ato në mënyrë të tejskajshme. më të rënda kriminale që ka njohur ky vend dhe, jo Sot, të dyja këto struktura mund të thuhet se rastësisht, gjatë qeverisjes suaj. janë tërësisht monopol i Ministrisë së Brendshme, Nuk u mungon shqiptarëve sensi i drejtësisë, janë të varurat e kësaj ministrie, që kanë nuk u mungon as sensi civil, por u mungon besimi ekskluzivitetin të vendosin të të mbrojnë ose jo, të në atë strukturë shtetërore që nevojitet të mbrojë vendosin kë të mbrojnë, si ta mbrojnë e kundër kujt jetët e atyre që besojnë te drejtësia. Kosta Trebicka, ta mbrojnë. Mendoni pak, Komisioni për Vlerësimin i pari dëshmitar i aferës më të madhe kriminale, që e Programit të Mbrojtjes së Dëshmitarëve dhe mori plot 26 jetë njerëzish në fabrikën e vdekjes në Bashkëpunëtorëve të Drejtësisë kryesohet nga Gërdec, nuk u vu kurrë në ndonjë masë të posaçme zëvendësministri i Brendshëm, që mbulon çështjet mbrojtëse edhe pse dëshmia e tij implikonte e rendit publik, përbëhet nga pesë anëtarë, tre prej përfaqësuesit më të lartë shtetërorë. Përfundimi: ai të cilëve janë vartës të drejtpërdrejtë të tij dhe është u bë viktima e asaj që pa, që dëgjoi dhe, së fundi, po i njëjti person, Avenir Peka, që disa muaj më pati kurajën të dëshmonte para opinionit publik. parë, në kohën e fushatës elektorale, në Thonë se shkoi për gjah, por me sa duket ai vetë u kundërshtim të hapur me ligjin, urdhëroi drejtuesin bë gjahu. e Forcave Speciale, Shemsi Prençi, të ndërhynte Fatos Mahmutaj, gazetari i ABC News, medias ndaj simpatizantëve të PS-së në Bathore, ose, më më të zjarrtë proqeveritare, u plagos më 21 janar, saktë, t’u shtypte kokën komunistëve. Përfundimi: dëshmoi për gardistin e çmendur që qëllonte pa Shemsi Prençi kërcënohet me jetë. mëshirë mbi protestuesit dhe, vetëm pak ditë më Në duart e njeriut që e kërcënoi dhe të pas, për shkak të kërcënimit me jetë nga të ngjashmëve të tij janë fatet e dëshmitarëve dhe ashtuquajturit policë të shtetit, u detyrua të marrë bashkëpunëtorëve të drejtësisë apo të të gjithë atyre arratinë nga vendi. Përfundimi: në vitin 2011, plot 21 që në një të nesërme do të duhet të vihen në shërbim vjet pas ndryshmit të sistemeve, një shtetas shqiptar të drejtësisë. Me plot gojën mund të thuhet se atyre kërkon azil politik pikërisht për t’i shpëtuar të paktëve njerëz, që janë futur në programin e ndëshkimit për atë që pa dhe për atë që foli. mbrojtjes, fati i jetës u varet në duart e ca
705 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
çapaçulëve, që ende mendojnë se shteti dhe organet Arsyeja kryesore e sjelljes së këtij ligji në e tij funksionojë me logjikën e cubave. Arsyet: Parlament për amendimet është pikërisht organet e drejtësisë, prokuroria dhe gjykatat eksperienca e nxjerrë gjatë kësaj periudhe nga përfaqësohen formalisht në organet përgjegjëse për ekzekutimi dhe zbatimi i tij në terren. Me keqardhje mbrojtjen e dëshmitarëve dhe bashkëpunëtorëve të konstatoj që kolegia e grupit socialist iu referua drejtësisë, meqenëse asnjëherë nuk mund të pikërisht kësaj çështjeje, duke thënë që ligji vjen jo përbëjnë shumicë në vendimmarrje. Në ndryshim për arsye të eksperiencës së nxjerrë nga zbatimi i nga sa parashikonte ligji i shfuqizuar i vitit 2004, tij në terren. ata nuk raportojnë në asnjë institucion shtetëror, as Për të vërtetuar të kundërtën dhe për të edhe në mënyrë statistikore, i vetmi lloj raportimi mbështetur këtë që po deklaroj përpara jush, për që duhet të bëhet edhe sipas përvojës së vendeve shkak të kërkesës si nga Qeveria, edhe nga të tjera. ministria, për ta mbështetur këtë projektligj, po sjell Nuk gjendet asnjë lloj raportimi për numrin e në vëmendje një nga amendamentet. Përveç zbatimit personave që i nënshtrohen çdo vit programit të të ligjit në jetën e përditshme për bashkëpunëtorët mbrojtjes, për numrin e të miturve dhe familjarëve e drejtësisë, për dëshmitarët, në mënyrë frekuente, që vihen nën mbrojtje, si dhe për kategorinë të cilës ky ligj zbatohet edhe ndaj dëshmitarëve të i përkasin këta njerëz, nëse janë dëshmitarë të drejtësisë, të cilët vuajnë dënimet e tyre në drejtësisë, pra, njerëz të zakonshëm, që rasti i sjell institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale dhe, të shohin apo të pësojnë një krim, apo natyrshëm, sa kohë ky institucion është në linjën e bashkëpunëtorë të drejtësisë, ish-kriminelë të varësisë së Ministrisë së Drejtësisë. Meqenëse penduar, që, në këmbim të lirisë, i ofrojnë informacion udhëzimi për masat, organizimin dhe zbatimin e këtij drejtësisë. shërbimi, deri më tash ka qenë formuluar dhe hartuar As ministri i Brendshëm nuk raporton në nga ministri i Brendshëm dhe Prokurori i Parlament mbi programin e mbrojtjes dhe efikasitetin Përgjithshëm, të cilët nuk kanë autoritetin mbi e tij, ndërkohë që Italia, vendi i cili promovoi i pari institucionet e zbatimit të vendimeve penale apo të një ligj të tillë që në vitin 1991, e detyron ligjërisht burgjeve, është krejt e natyrshme që të përfshihet ministrin e Brendshëm të raportojë në Parlament në këtë udhëzim mendimi i Ministrisë së Drejtësisë çdo gjashtë muaj mbi situatën e dëshmitarëve dhe dhe i ministrit përkatës. bashkëpunëtorëve të drejtësisë. Pra, ju tregova se cila është njëra nga arsyet Nuk ka kritere specifike për përzgjedhjen e kryesore që ne e sjellim në Parlament për të bërë oficerëve të policisë, që janë pjesë e këtyre një amendim të nenit përkatës, për shkak të strukturave kaq të rëndësishme, për më tepër, eksperiencës së deritanishme të zbatimit të ligjit, oficerët e Policisë së Shtetit nuk janë të ndarë në për ta bërë akoma më të konsoliduar në zbatimin e seksione që të mbrojnë veçmas dëshmitarët dhe tij këtë ligj. Natyrisht, unë gjykoj se është detyrë e veçmas bashkëpunëtorët, duke bërë kështu që të gjithsecilit prej nesh që të studiojmë projektet që njëjtët persona të mbrojnë si viktimën edhe na vijnë në Parlament, përpara se të shprehim persekutorin e penduar. mendimet tona. Gjithsesi, kjo mbetet zgjedhja e Përmbledhtas, ne nuk e njohim gjendjen e të secilit prej nesh. Me keqardhje konstatova që ligji u mbrojturve të drejtësisë në Shqipëri, ne nuk njohim cilësua si një ligj pa vlerë dhe që nuk ka arritur të faturën financiare që shteti duhet të paguajë për këtë realizojë qëllimet dhe objektivat e tij. qëllim dhe, mbi të gjitha, ende nuk kemi parë që një Të nderuar kolegë deputetë, faturë e tillë të përkthehet në rezultate në drejtësi. Më lejoni t’ju informoj në përgjegjësinë time të Prandaj, me bindje ju them se është cinike dhe plotë, si titullar i institucionit, i cili ka në varësi disa hipokrite të diskutosh dhe miratosh të tilla prej institucioneve, të përfshira në zbatimin e këtij ndryshime. Në këto momente që flasim, nuk ka ligji, se që nga momenti i hartimit dhe zbatimit të rëndësi ku jemi dhe as se kujt i përkasim, rëndësi këtij ligji, strukturat përkatëse kanë qenë ka çfarë kemi bërë sot këtu ku kemi qenë. jashtëzakonisht të suksesshme në ofrimin e këtij Jozefina Topalli – Falemnderit! shërbimi dhe në marrjen e rezultateve konkrete. Sot, Zoti Ministër, urdhëroni! strukturat përkatëse kanë nën bashkëpunim një Bujar Nishani – Falemnderit, zonja Kryetare! numër të konsiderueshëm bashkëpunëtorësh të Të nderuar kolegë deputetë, drejtësisë dhe një numër të konsiderueshëm
706 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dëshmitarësh të drejtësisë, kontributi i të cilëve ka Unë, të nderuar kolegë, në emrin tuaj do t’i bërë të mundur zbardhjen e një sërë akteve të rënda kërkoj ndjesë nga kjo sallë të gjithë punonjësve të kriminale, duke filluar që nga ato të vitit 1997, duke policisë, të cilët u konsideruan çapaçulë nga treguar se kush përfshihet në një veprimtari përfaqësuesi i një partie të rëndësishme politike, e kriminale, herët a vonë do të përgjigjet përpara cila është alternativa qeverisëse e këtij vendi. Unë drejtësisë dhe nuk do t’i shpëtojë dot ndëshkimit të dëshiroj që, në emrin tuaj, nëse më lejoni, të ofroj ligjit, por edhe një sërë veprash të rënda kriminale, respektin më të madh, sidomos për ata punonjës të cilat janë nën hetim tashmë nga Gjykata e policie që punojnë në këto struktura dhe janë të një Krimeve të Rënda të disa prej grupeve të krimit të niveli të lartë profesionist, të cilët rrezikojnë, madje organizuar, të mirënjohura në Shqipëri. Unë besoj edhe jetën e tyre, duke qëndruar pranë familjeve të se, më e pakta, është një pakorrektësi politike, kur dëshmitarëve të drejtësisë, pranë përmenden një sërë emrash në këtë sallë, duke i bashkëpunëtorëve, pavarësisht të vështirësive të referuar ata si bashkëpunëtorë apo dëshmitarë të karakterit individual dhe integritetit që mund të drejtësisë. paraqesë ndonjëri prej tyre, që ju besoj e keni të Të nderuar kolegë deputetë, unë besoj se duhet qartë. Aq më tepër ata, të cilët kanë eksperiencë të jemi shumë seriozë në sallën e Parlamentit, jo në fushat përkatëse. vetëm për shkak të trajtimit të çështjeve të Punonjësit e policisë janë punonjës të shtetit rëndësishme dhe informimit të njëri-tjetrit, por edhe shqiptar, natyrisht, me problematikat dhe vështirësitë sepse deklaratat dhe referimet e deputetëve, të bëra e ndryshme, por kurrsesi nuk kanë qenë asnjëherë nga salla e Parlamentit, janë shumë të rëndësishme dhe nuk do të jenë kurrë çapaçulë. Kjo është bindja dhe sensitive për opinionin publik, i cili i dëgjon dhe ime. krijon perceptimin e tij rreth deklaratave dhe Të nderuar kolegë deputetë, unë besoj se qëndrimeve tona, aq më tepër, kur këto mbahen në institucionet përkatëse nuk janë aspak nën ndikim emër të partive politike. politik. Nëse përbëhet prej pesë anëtarësh komisioni I ndieri Kosta Trebicka nuk ka qenë asnjëherë përkatës; një është përfaqësues i gjyqësorit, i cili dëshmitar i drejtësisë. Nuk ka kërkuar asnjëherë të nuk është i varur dhe pjesë e ekzekutivit shqiptar; jetë dëshmitar i drejtësisë, nuk është kërkuar nga një është përfaqësues i prokurorisë, i cili nuk është organet e drejtësisë për të qenë dëshmitar, prandaj i varur dhe pjesë e ekzekutivit; një është unë besoj që, të paktën, kjo është një ngjarje tashmë përfaqësues i Policisë Gjyqësore dhe e dini fare mirë e hetuar dhe e sqaruar nga organet e drejtësisë, jo ligjin për Policinë Gjyqësore, e cila nuk është pjesë pjesë e ekzekutivit shqiptar. Unë besoj se nuk e e varësisë së ekzekutivit; një është përfaqësues i kemi të drejtën qytetare të vazhdojmë dhe të Policisë së Shtetit dhe udhëhiqet nga ngacmojmë plagën e familjarëve të tij. Po kështu, zëvendësministri i Brendshëm, për shkak të natyrës përmendët edhe një sërë emrash të tjerë, gazetarë koordinuese dhe nivelit të lartë që është paraparë apo drejtues të lartë të institucioneve shqiptare, të në ligjin përkatës. cilët në mënyrë të qartë, publike, kanë bërë me dije Gjithsesi, të nderuar kolegë deputetë, unë se nuk kanë qenë kurrë dëshmitarë të atyre çka vlerësoj çdo kontribut, në emër të Ministrisë së ne, në mënyrë të padrejtë, u referohemi dhe u vëmë Brendshme, që e kemi marrë nga Parlamenti, çdo në gojë fjalë apo deklarata të cilat nuk i kanë bërë mbështetje që institucionet e zbatimit të ligjit, pjesë kurrë. ose jo e ekzekutivit shqiptar, marrin dhe kanë marrë Kjo është arsyeja për të cilën unë, të nderuar vazhdimisht nga Parlamenti shqiptar, ku pa kolegë deputetë, ju thashë se është shumë e mbështetjen e së cilës do të ishte shumë e vështirë rëndësishme kur në sallën e Parlamentit adresojmë zbatimi i një prej misioneve të rëndësishme që ka qëndrime dhe deklarata (sepse kemi luksin për të në një shtet të së drejtës, në një shtet të ligjit. qenë përçues përmes të gjithë aktorëve të Unë besoj se amendimet e sjella sot kanë rëndësishëm, siç është media), të cilat ndikojnë në sensin e korrektimit të atyre gjërave, që kanë ardhur perceptimin e qytetarëve shqiptarë, të shoqërisë, për shkak të implementimit dhe eksperiencës së por edhe në krijimin e imazhit të vendit dhe mirë ose të keqe të grumbulluar gjatë zbatimit të institucioneve shqiptare në sytë e të gjithë atyre që këtij ligji. janë të interesuar për të parë institucione në një Të nderuar kolegë deputetë të të gjitha forcave vend të konsoliduar dhe funksional. politike, do të dëshiroja dhe do të kërkoja
707 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mbështetjen tuaj në miratimin e këtyre Mendoni një çast se çfarë duhet t´i shkojë në amendamenteve, por edhe më tej akoma, mend një bashkëpunëtori apo dëshmitari të implementimin e tyre. drejtësisë, që është në dilemë që të dëshmojë ose Ju siguroj se ministri i Brendshëm dhe të gjitha të bashkëpunojë apo jo me drejtësinë. Do të flasë, strukturat e Ministrisë së Brendshme mbeten por përpara kujt? Ai sapo ka lexuar përmes tërësisht në dispozicion të kontrollit parlamentar dhe kabllogrameve të shumta të Wikileaks-it atë që dhënies së informacionit, në çdo rast që do të thuhet ngado me zë dhe nën zë se segmente nga kërkohet ky informacion i parashikuar në Rregulloren më të rëndësishëm të policisë janë të inkriminuara, e Parlamentit të komisioneve përkatëse. Jemi ai sapo ka marrë provën se çfarë i tregon shtetit, tërësisht në dispozicionin tuaj jo se është çështje më parë se të reagojë shteti, do të veprojnë banditët dëshire, që, pa dyshim, ekziston, por është çështje që denoncon. Dhe po kaq keq, ka raste të zhdukjes e detyrimit kushtetues dhe ligjor. së dëshmitarëve dhe bashkëpunëtorëve të Falemnderit! drejtësisë, sepse disa segmente të policisë janë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! shndërruar në informatorë dhe bashkëpunëtorë të Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? kriminelëve. Kështu ka ndodhur dhe të gjithë e dinë (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) që ndodh kështu. Ndaj shkrimi i ligjit është një anë Falemnderit! e problemit, zbatimi i tij është vetë thelbi i problemit. Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Të nderuar kolegë, Socialiste? Të premten ka ndodhur një ngjarje Zoti Xhafaj, urdhëroni! jashtëzakonisht e rëndë. Një njeri, një gjyqtar, një Fatmir Xhafaj – Të nderuar kolegë, punonjës i ligjit, një qytetar në moshë të re u hodh Tashmë është e pranuar nga të gjithë se, si në erë dhe humbi jetën, një krim që ishte ndërtuar rregull dhe jo si përjashtim, në Shqipëri mes ligjit të si një mesazh kriminal për të gjithë qytetarët e këtij shkruar në letër dhe zbatimit të tij në praktikë ka vendi. Ky ishte një krim jashtëzakonisht i rëndë, një hendek të madh. Ta shkruash një ligj ashtu siç që, pavarësisht motivit, është një shpërthim që duhet, është një anë e çështjes, të krijosh frymën e tronditi dhe vrau shumëkënd tjetër, gjithkënd që e di nevojshme, të afrosh frymëzimin e domosdoshëm se në Vlorë ishte dora që ndezi shpërthimin, por që politik në krijimin dhe veprimin e institucioneve mina ishte kurdisur diku tjetër. zbatuese të tij, është ana themelore e problemit Çfarë ndodhi në atë të premte të zezë? Ishte dhe thembra e Akilit. një atentat mafioz në qëllim, në mënyrën e Ky projektligj, amendimin e të cilit diskutojmë organizimit dhe në ekzekutimin e tij. U godit sot, synon të sigurojë një mbrojtje efektive për drejtësia, u synua t´i jepet një leksion ogurzi gjithë dëshmitarët dhe bashkëpunëtorët e drejtësisë të atyre që guxojnë të cenojnë interesat e mafies. përfshirë në raste krimesh të rënda. Në jurisprudencë Mund të kishte ndodhur ky krim edhe në errësirën e dhe në praktikë, dëshmitarët dhe bashkëpunëtorët rrugicës apo të shtëpisë së magjistratit Konomi, kur e drejtësisë janë një element i rëndësishëm në luftë ai hynte dhe dilte prej saj. Të paktën dy herë banditët kundër krimit dhe sidomos në ndëshkimin e tij. Për kishin qenë në oborrin e shtëpisë së tij, por ata nuk pasojë, ata janë një element jashtëzakonisht i e kryen aty krimin. Pritën të zbardhte dita, të dilte rëndësishëm që kushtëzon në një masë të madhe dielli, pritën që ai të dilte në bulevardin kryesor të suksesin e kësaj lufte apo dështimin e saj. Por për qytetit për të realizuar goditjen fatale, për të treguar të mbërritur deri në këtë pikë, në garantimin e tyre, se ata nuk kanë frikë dhe se gjithkush duhet t´i ketë kërkohet të zbatohet një kusht thelbësor: besimi te frikë ata. drejtësia, besimi tek organet e zbatimit të ligjit. Nuk dua ta politizoj ngjarjen tragjike. Por politika Pikërisht, këtu te kjo mungesë e besimit, mund të është kudo dhe mbështjell çdo gjë në Shqipëri. Ajo gjendet një nga shkaqet kryesore të rritjes së është bërë rrënja e helmuar nga e cila, në jo pak kriminalitetit, të rritjes së numrit të krimeve të aspekte të jetës e të realitetit shqiptar, po korren pazbardhura edhe për shkak të mungesës së në vijimësi vetëm fruta të helmuara. Nuk marr dëshmitarëve. Edhe ato gojë që duan të denoncojnë përsipër as të them se në çfarë konkluzionesh ka dhe të bëhen pjesë e sistemit që identifikon dhe dalë tashmë opinioni i një qyteti të tërë i ndëshkon krimin, mbeten të kyçura, sepse ky besim traumatizuar, për autorët e mundshëm dhe arsyet e nuk ekziston. mundshme të këtij akti barbar.
708 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Zbulimi i autorëve dhe frymëzuesve të tyre, vënia shpejt, ose mbeten përgjithmonë në errësirë. Nëse përpara drejtësisë dhe ndëshkimi i ligjit, kësaj here ndodh rasti i dytë, atëherë kjo do të jetë një provë nuk vlejnë vetëm për të vënë drejtësinë në vend, për më shumë që ndonëse “krimi nuk ka qenë i përsosur, të dhënë pak ngushëllim për familjarët dhe qytetarët madje ka dhe prova e dëshmitarë”, njerëz me pushtet e këtij vendi, por edhe për të dëshmuar se shteti okult, mund të jenë ata që kanë urdhëruar krimin është më i fortë se krimi dhe se ky shtet kërkon ta dhe që janë në gjendje të bllokojnë apo sabotojnë luftojë realisht krimin dhe se segmente të tij nuk hetimin. Nëse do të ndodhë rasti fatkeq, atëherë janë realisht pjesë e vetë krimit. Shpresoj të ndodhë edhe ky atentat do të ketë fatin e hetimeve për më e mira, por çfarë ka ndodhur deri më dje, nuk vrasjen e deputetit Xhindi apo të komunarit Veseli. jep shpresë për më mirë. Ngjarja tragjike e të premtes Kjo do të thoshte se ka rënë përfundimisht shteti është vetëm një hallkë në një zinxhir të gjatë krimesh dhe është konsoliduar autoriteti i pushtetit dhe krimit të tjera të pazbardhura, që dëshmojnë të kundërtën. të lidhur me të. Ngjarja e së premtes është në vazhdën e një sërë Të nderuar kolegë, ngjarjesh së mëparshme, që kanë vepruar mbi Të shtunën, në Vlorë, pranë trupit të copëtuar njerëzit e drejtësisë, janë një dëshmi e hidhur se sa të magjistratit Konomi mungonte Kryeministri i poshtë ka rënë autoriteti i drejtësisë. vendit, njeriu i qokave pa shkak. Ndodhej kilometra Në këtë rast, media, por edhe shumë njerëz të të tëra larg nga ajo ceremoni mortore duke iu gëzuar thjeshtë e jo vetëm në Vlorë, konsiderojnë si autor një medaljeje që i varën në qafë, njëlloj si ato dhjetëra të mundshëm mafien e tokave, edhe pse i mbetet medalje që i jep çdo ditë vetes për disa arritje që i drejtësisë që t´u verë përfundimisht emrin autorëve sajon vetë dhe i gëzon po vetë mbi mure, buzë detit dhe frymëzuesve të tragjedisë. Nuk jam aspak i apo në majë mali. Kryeministri buzëqeshte i lumtur befasuar nga ky perceptim e gjykim dominues. duke jetuar jashtë kohës dhe realitetit, duke treguar Gjithkush e di se si vepron dhe si gjallon mafia e se zia në shpirt e një populli të tërë, se fataliteti që tokave, mafia që të kërkon kontratën e parablerjes troket për çdo qytetar, është i huaj për atë vetë. para dhe si kusht që të bësh regjistrimin, mafia që Edhe kreu i shtetit nuk u ndodh në atë ceremoni po nuk i hape rrugë, duhet t’i nënshtrohesh dilemës: mortore, që ishte më shumë se aq, ishte një “O tokën, o kokën”, sepse kjo është mafia që mund ceremoni mesazh përballë krimit e kriminelëve që të ekzistojë vetëm si një simbiozë kriminale me vetë synonin gjunjëzimin e shtetit. Është kryetari i segmente të pushtetit, sepse pushteti ka hipotekat, Këshillit të Lartë të Drejtësisë, por një nga aktorët ka komisionet e kthimit të pronave, gjyqtarët e më të rëndësishëm të sistemit të drejtësisë. Si i korruptuar e të promovuar përmes korrupsionit, tillë, magjistrati i ndjerë Konomi e meritonte një sepse vërtet pronat ndodhen në bregdet, në Vlorë, grusht dhe edhe nga dora presidenciale. Kësaj here, në Kavajë, në Gjirin e Lalzit e gjetkë, por fijet e tyre kreu i shtetit foli jo me heshtje siç bën zakonisht, tërhiqen ekskluzivisht në Tiranë. Në Tiranë qëndron por foli me mospraninë e tij. kumbari dhe klani i tij, të tjerët në rrethe janë vetëm Të nderuar kolegë, sejmenët. Për t´u rikthyer dhe njëherë në Tiranë, dua të Pushteti i krimit e ka kuptuar qartë interesin e shtoj edhe diçka për projektligjin që po miratojmë pushtetit politik dhe ka krijuar simbiozë me të, aq me disa amendamente, që ndryshojnë ligjin bazë sa është e vështirë të kuptohet se ku fillon njëri dhe për një kohë kaq të shkurtër nga miratimi i tij. Kështu ku mbaron tjetri. Ky pushtet që kujdeset më shumë ndodh rëndom në këtë Kuvend, sepse ligjet shkruhen se si gjyqtarët t´ju garantojnë pushtetin përmes votës me nxitim dhe pa u diskutuar më parë, në mungesë së vjedhur, që kujdeset që prokurorët të mbyllin të profesionalizmit dhe në mungesë të konsultimit dosjet e nxehta me procedurë, që ka nën shërbim me ekspertë dhe grupet e interesit. drejtues policie që zhdukin gjurmët e krimit dhe Ky rast dhe gjithçka po ndodh me drejtësinë mbajnë në këmbë një institucion frike dhe represioni, dhe zbatimin e ligjit në këtë vend nuk mund të lejojë i ka lënë të gjitha dyert hapur për krimin, si askënd që të mund të fajësojë dhe të kompleksojë bashkëpunëtor i tij, si bashkëfajtor njëlloj si ai. opozitën për mungesën e votës së saj edhe në ligjet Refuzoj të bëj çdo lloj spekulimi me këtë krim që kërkojnë shumicë të cilësuar, sepse opozita nuk jashtëzakonisht të rëndë duke respektuar e është e gatshme të ngrejë dorën formalisht për të inkurajuar hetimin e tij nga organet përgjegjëse, por plotësuar statistikat e radhës. Kartoni jeshil është i kushdo e di që krime të kësaj natyre ose zbardhen qytetarëve që kërkojnë drejtësi dhe siguri, një shtet
709 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e institucione në shërbim të tyre e jo të pushtetit. qëndrimet e veta i bazon dhe duhet t’i bazojë në Ne kemi deklaruar qartësisht se jemi të gatshëm ta programin e saj si forcë politike. Opozita qëndrimet japim votën tonë për çdo projektligj që është pjesë e veta i bazon dhe duhet t’i bazojë edhe në funksion integrale e një vizioni kombëtar dhe jo partiak për të realizimit të qëllimeve të saj dhe kjo është çështjet e drejtësisë dhe sigurisë dhe funksionimin normale. Tani është një moment që të faktoni se e shtetit, produkt i një reforme të plotë e të deklaratat tuaja, se do të votoni të gjitha problemet qëndrueshme, që garanton një pushtet gjyqësor të që lidhen me integrimin, janë të vërteta dhe reale pavarur e eficient, që garanton barazi në zbatimin e ose janë një bllof i radhës me të cilin kërkohet vetëm ligjit, që ndëshkon njësoj si qytetarin edhe një gjë: të blihet kohë, me të cilin kërkohet vetëm pushtetarin. një gjë, të mund t’u hidhet pak hi syve shqiptarëve Ne jemi të gatshëm të bashkëpunojmë për një se ne po themi se do të votojmë, por nuk do të proces ligjvënës që i shërben forcimit të votojmë dhe ne nuk po pengojmë. kushtetutshmërisë, në funksion të autoritetit të Unë besoj në rrafshin politik. Ky qëndrim do të shtetit, në funksion të autoritetit të drejtësisë dhe ndëshkonte çdo shqiptar, por do të ndëshkonte në institucioneve të ligjit dhe në funksion të rritjes së mënyrë të parikthyeshme autorët e tij. Unë gjithë besimit të qytetarëve te këto institucione. këto javë ju kam ndjekur dhe më bën përshtypje Opozita nuk është garniturë dhe as nuk tregon ideja juaj se mund ta bëjmë shesh pazaresh se si duhet të qeveriset vendi. Opozita ka dëshmuar Parlamentin. Unë ju garantoj ju se do të keni dhe dëshmon qortimin e këtij pushteti dhe ka dhënë respektin më të plotë nga kjo maxhorancë. I gjithë dhe do të vazhdojë të japë provat se ky vend duhet ky respekt do të bazohet në ligjin dhe Kushtetutën dhe mund të qeveriset ndryshe, në interes të e vendit. I gjithë ky respekt do të bazohet jo në qytetarit, në interes të vendit, në interes të integrimit pazare dhe jo në kushte dhe ne nuk ju vendosim europian të Shqipërisë. asnjë kusht. Ju siguroj se sa të jem në Qeveri, kurrë Falemnderit! nuk do të keni kushte nga kjo Qeveri, por përpjekjet Jozefina Topalli – Falemnderit! për të vendosur kushte ndaj saj nuk janë gjë tjetër Zoti Kryeministër, urdhëroni! veçse atavizma, të cilat janë faktuar në qindra raste Sali Berisha – E nderuar zonja Kryetare, si të pasuksesshme, të çdo forme që janë Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, ndërmarrë. Të dashura qytetare dhe qytetarë shqiptarë, Doni të bashkëpunojmë? Jeni të mirëpritur. U Jam sot këtu për të shprehur mirënjohjen e thellë kthyet në Parlament dhe mirë bëtë, zutë vendet tuaja të Qeverisë shqiptare, të maxhorancës ndaj 2 miqve të punës. Deklaruat se do të votoni. Urdhëroni! Sot që erdhën dje në Shqipëri, me qëllimet më miqësore kërkuat tërheqjen e ligjit administrativ. Dakord, ndaj këtij vendi, përfaqësuesve të dy vendeve, që në shqyrtojeni, por e keni votuar në komision me të këto 20 vjet u kanë dhënë një kontribut të madh dhe gjitha votat. Për këtë kemi procesverbalet. mbështetje të gjithanshme Shqipërisë dhe Shqyrtojeni përsëri, kjo nuk ka rëndësi. Shqyrtoni shqiptarëve. Njëkohësisht, të dy ministrat e jashtëm çdo ligj, por kalendat greke çdo shqiptar do t’i quajë të Republikës Italiane dhe të Republikës Helenike si bllofin e radhës. erdhën këtu si përfaqësues të Këshillit të Ministrave Ministri grek dhe ai italian erdhën si dy miq me të BE-së dhe shprehën përpara shqiptarëve qëllimin ndjenjat më miqësore për të na ndihmuar dhe është e vizitës së tyre. Ata kërkuan që procesi i integrimit në traditë të mikpritësit për të bërë një gjest, na të mos bllokohet më tutje. Ata erdhën në një kohë takon ne të bëjmë një gjest, të bëjmë një rezolutë, kur forcat politike me deklarata kanë pohuar se do e cila, pavarësisht se çfarë efektesh mund të ketë, të punojnë me përkushtim për integrimin e vendit. unë nuk mund ta paragjykoj, por të paktën të Ata erdhën në në një kohë kritike, në çastet më të dëshmojmë një ndjenjë mirënjohjeje për aktin e tyre. fundit, që ky proces të mund të ndihmohet. Unë Prandaj, më mirë të dy përfaqësitë e grupeve të ulen, jam sot këtu për t’i bërë thirrje opozitës që së bashku të hartojnë një rezolutë për integrimin, të çojmë këtë të hartojmë një rezolutë në të cilën ne të shprehim mesazh drejt Brukselit. zotimet tona dhe axhendën tonë për procesin e Zotërinj, këtu ka një problem. Në qoftë se integrimit. Unë, pavarësisht nga skepticizmat, besoj mendohet se duke bllokuar procesin e integrimit se qëndrimet e veta opozita nuk i merr për hir të dëmtohet Qeveria, gaboheni. Para së gjithash Qeverisë, nuk i përcakton për hir të Qeverisë. Opozita dëmtohen qytetarët shqiptarë, më shumë se të gjithë
710 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ata që bllokojnë. Se Qeveria i ka të gjitha mjetet për veta, se me ju nuk kanë se çfarë të eksplorojnë ata. të faktuar, se ajo ka bërë dhe do të bëjë çdo gjë që Të ulen të studiojnë modalitetet. ka në dorë për këtë proces, siç bëri për vizat, i cili Unë them se këto janë hapa të vogla, por nuk kërkonte ligje me 3/5-at dhe bëri gjithçka. Por absolutisht në interes të plotë të të gjithave. Unë ama dhe një gjë tjetër: nuk ka gjë më të rëndësishme këto kisha. Ky ishte mesazhi që unë desha të se njeriu të lexojë veprimet e veta, t’i analizojë. E përcillja te ju. gjithë përpjekja që u bë për të bllokuar vizat te çdo Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti njeri duhet të krijojë një brejtje ndërgjegjeje, e cila Kryeministër! mund të dëshmohet se po korrigjohet me një Fjalën e ka zoti Ruçi. qëndrim të ri ndaj procesit të integrimit në interesin Gramoz Ruçi - E ndoqa me shumë interes e fëmijëve të këtij vendi, të rinjve të këtij vendi, burrave prononcimin, ndërhyrjen që bëri Kryeministri, por dhe grave të këtij vendi, të moshuarve të këtij vendi, veprimi flet më shumë se ato që tha. Flet më të zgjedhësve të të gjitha ngjyrave. Ne mbetemi shumë, sepse ndërhyri në kohën dhe në vendin e plotësisht të hapur. Ju ftoj paralelisht me këtë të gabuar. sillni javën që vjen kandidaturën për Ombudsman- Zoti Kryeministër, në qoftë se i ke seriozisht in. I qëndroj plotësisht ofertës që ai të propozohet ato që the, nuk duhet të kishe ndërhyrë pikërisht në nga opozita pa kandidatë alternativë nga këtë moment. Në qoftë se do të jesh i besueshëm maxhoranca dhe të mos bëni idhnakun, me qëllime për ato që the, në radhë të parë duhet të reagosh të caktuara. Urdhëroni të mbushim postin e duke u tërhequr nga okupimi, uzurpimi që i ke bërë Ombudsman -it! fjalës së lirë, votës së lirë, pavarësisë së institucionit Keni kërkuar mbledhjen e Komitetit të Integrimit të Parlamentit. Prandaj, në qoftë se e keni lexuar për të shqyrtuar strategjinë. Ju përgëzoj! Strategjia mirë vizitën e dy miqve të nderuar e të respektuar, është gati, shqyrtojeni dhe sugjeroni të gjitha të dërguar nga Brukseli, pikërisht do të fillonte nga problemet që doni! Kryetari juaj ngarkoi dy nga funksionimi Parlamentit. deputetët tuaj për të eksploruar komitetin ad-hoc, Sigurisht që ju iu drejtuat opozitës. Opozita në ta eksplorojmë bashkërisht. Të ngarkojmë dhe ne datën 5, nëpërmjet liderit të saj dhe grupit të saj dy deputetë dhe të eksplorojmë. Dakord, nuk po parlamentar, ju ka dhënë përgjigje të gjithave atyre them ta ngremë, por të eksplorojmë modalitetet e që shtruat ju. Ne presim reagimin tuaj. Dy miq të ngritjes dhe të funksionimit të komitetit ad-hoc. erdhën, lideri i opozitës në grupin e tij parlamentar Kohë për të shkëmbyer replika, sulme dhe u dha përgjigje të gjitha atyre që shtruan miqtë e kundërsulme kemi, por krahas tyre, të cilat duhen, ardhur në Tiranë, një për një dhe nuk erdhën miqtë nuk them që jo, duhet të vendosim edhe këto shtylla në Tiranë për të zgjedhur Avokatin e Popullit, sipas pune. Unë besoj se kjo nuk dobëson aspak rolin asaj që thoni ju këtu, por erdhën për probleme më dhe peshën e opozitës, e kundërta ndodh: kjo rrit thelbësore, zoti Kryeministër! dhe ridimensionon rolin dhe peshën e opozitës. Prandaj, në qoftë se vërtet i besoni kësaj vizite, Pra, le të bëjmë ne dy, tri gjeste. Unë nuk mund të seriozitetit të Brukselit, të dy të dërguarve të tij, them se cili do të jetë efekti. Jua them këtu haptazi. atëherë, ajo që shtruat këtu, “Hajdeni të miratojmë Unë nuk mund të them se cila do të jetë jetëgjatësia, një rezolute!”, nuk shkon. E keni rezolutën. Opozita por ne le t’i bëjmë dhe si në një akt të qytetëruar. shqiptare, qysh në datën 23 dhjetor të vitit të kaluar, Dy miq erdhën, i falënderoj. Ata kërkuan disa jua ka sjellë këtu në sallën e Parlamentit; është gjëra shumë të thjeshta, kërkuan të mbushim postin bërë edhe një debat këtu në Parlament, zoti e Ombudsman -it. Hajde ta votojmë javën e Kryeministër, pikërisht për 12 rekomandimet. ardhshme, se nuk ndodh gjë po e sollët kandidaturën Opozita ju ka ofruar kontributin dhe vullnetin e vet e tij! Dhe do të votojmë kandidaturën që do të sillni politik. Ja, ku e keni opozitën dhe rezolutën e saj. ju. Kjo është normale, ka qenë gjithnjë në idenë Atje e keni edhe implementimin e 12 pikave që time që Ombudsman -i duhet të jetë nga opozita. trajton Brukseli për Shqipërinë. Unë kam kënaqësi për këtë. Pra, rezolutën! Ju nuk Le të fillojmë nga pika e parë, nga vota e lirë në përtoni për rezoluta! Urdhëroni të krijojmë Parlament, nga fjala e lirë në Parlament, nga komisionin, të hartojmë rezolutën! U ngarkua zoti ndryshimi i Rregullores së Parlamentit, nga kthimi i Gjiknuri dhe zonja Vasilika për komisionin ad-hoc. parlamentarizmit në Shqipëri. Bëni ju një hap dhe Ta eksplorojnë. Do të eksplorojnë me kundërpalët e ne, shumë shpejt, siç ju tha dje kryetari në
711 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mbledhjen e grupit parlamentar, përgjigjeve që Urdhëroni, të ulemi dhe të hartojmë një rezolutë të kërkuat sot, ne do t’i depozitojmë: kthimin e përbashkët! Por mos mendoni se do t’i impononi Rregullores në binarët e atij konsensusi që ka palës tjetër aktakuzën! Unë nuk ju them ejani të miratuar pozita dhe opozita këtu, për ta kthyer vërtet bëjmë një rezolutë, në të cilën të themi se kjo parlamentarizmin, pavarësinë e organeve opozitë me bojkotin e saj dyvjeçar bllokoi procesin kushtetuese, shmangien e pandëshkueshmërisë e integrimit. Se kjo nuk është ftesë. Besoj e kuptoni ndaj ligjit, që ekziston në Shqipëri, për të kryer vërtet këtë. luftën kundër korrupsionit, luftën kundër monopoleve, Nëse doni të bëhemi me një frymë, ashtu siç e për ta parë krizën ekonomike në sy dhe për të marrë shpallët, ejani të ulemi dhe të hartojmë një rezolutë, masa kundër varfërisë. e cila të pranohet nga të dyja palët dhe që ka si Ky është angazhimi që ka opozita. Për këtë qëllim procesin e integrimit! Kjo është thirrja ime, arsye është ajo sot në Parlament dhe jo të merret por ju, natyrisht, midis kësaj thirrjeje dhe qëndrimit me ëndërrime. Nuk është opozita garniturë e të shkuar mund të zgjidhni çfarë të doni. Unë ju pushtetit. Nuk është opozita që t’i hedhë hi syve garantoj se është faktuar katërçipërisht se këtu Brukselit. Ajo është këtu për të siguruar standardet dëmtohen interesat e qytetarëve shqiptarë dhe të demokratike europiane në Shqipëri, që Shqipëria ta Qeverisë, por jo më pak të opozitës dhe atyre që e meritojë ftesën e vendit kandidat. Për këtë është krijojnë këtë bllokim. opozita dhe as të bëjë shurdhin, as të bëjë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti memecin, se kështu do të ndëshkonte, në radhë të Kryeministër! parë, vendin e vet dhe do të komprometonte Në emër të Grupit e PD-së? funksionin e vet që ka si parti opozitare. (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) Prandaj, zoti Kryeministër, në qoftë se vërtet Falemnderit! kërkoni kontributin e opozitës, nuk do të keni asnjë Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa dhe hapësirë që të komprometoni rolin dhe funksionin e ndryshime në ligjin nr. 9718, datë 19.04.2007 “Për saj. Urdhrin e Infermierit në Republikën e Shqipërisë”. Falemnderit! Në emër të Komisionit të Punës dhe Çështjeve Jozefina Topalli – Falemnderit! Sociale dhe Shëndetësisë, zoti Ruka, urdhëroni! Zoti Kryeministër, urdhëroni! Ethem Ruka – Zonja Kryetare, Sali Berisha – I nderuar zotëri, dy ministrat e Komisioni i Punës, Çështjeve Sociale dhe Jashtëm përfaqësonin qartësisht Këshillin e Shëndetësisë mori në shqyrtim ndryshimin e ligjit Ministrave të Brukselit. Ata nuk vinin nga një planet për Urdhrin e Infermierit, në të cilën propozohet të tjetër. E vërteta është se as ata dhe asnjeri nuk do bëhen dy ndryshime të vogla teknike, meqenëse të pranonte hedhje hi syve. E para kjo. E dyta, unë në variantin e vitit 2007 janë harruar disa specialitete, kërkova dy-tri gjëra që publikisht u shpallën. Unë të cilat, aktualisht, nuk përfshihen në Urdhrin e nuk thashë se ky është procesi i tërë, por, siç i Infermierit, siç janë specialistët e imazherisë, thotë Orjana Falaçit Mao Ce Duni kur e pyet për leukopedistët, dhe specialistët e tjerë që punojnë Marshimin e Madh, ai nisi me hapin e parë. E nëpër laboratorë. Kurse ndryshimi i dytë është për zgjodha jo rastësisht Falaçin. Urdhëroni, të hedhim të pasuruar Këshillin Kombëtar të Urdhrit të hapat e para! Unë nuk them se ky do të jetë procesi Infermierit me përfaqësues të tjerë nga shoqata e përfundimtar. Por dy-tri gjëra duhen. Asgjë nuk ndodh pacientëve, nga sindikatat e infermierëve, në mënyrë në rast se bëhen dy deputetë nga grupi i që të rritet sa më shumë pjesëmarrja në këtë këshill maxhorancës dhe dy nga grupi i opozitës për të dhe për të marrë vendime sa më të sakta. eksploruar ngritjen e Komisionit të Reformës Në komision pati edhe përfaqësues të Ministrisë Zgjedhore, në rast se merret një angazhim nga ju së Shëndetësisë, u diskutua, u bënë vërejtje lidhur për të sjellë javën e ardhshme kandidatin për Avokatin me situatën në të cilën ndodhen infermierët, por, e Popullit. gjithsesi, ndryshimet që u propozuan në projektligj Këto nuk janë detyrime ndaj Qeverisë, por janë u miratuan dhe i janë paraqitur parlamentit për detyrime që ju i përmbushni në funksion të ushtrimit diskutim. të pushtetit që ju kanë dhënë zgjedhësit shqiptarë. Falemnderit! Kjo është thirrja ime, në mënyrë që të tjerët të Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ruka! besojnë se jeni të sinqertë në këto që thoni. Ka pyetje?
712 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Nuk ka. e çojmë vëmendjen në gjendjen ku ndodhen (Drejtimin e seancës e merr zoti Ardian Turku.) institucionet tona spitalore, pa vëmendjen absolute Ardian Turku - Kalojmë në diskutime. të Qeverisë, ku vetëm shërbim shëndetësor nuk Zoti Deda, urdhëroni! mund të jepet, sepse mungojnë medikamentet dhe Eltar Deda- Të nderuar kolegë, pajisjet më imediate, duke filluar nga alkooli dhe Diskutimi i projektligjit “Për disa shtesa dhe fashoja, e deri tek një aparat radioskopie, i cili ka ndryshime në ligjin nr. 9718, datë 19.4.2007 “Për vite që dergjet dhe nuk mund të vihet në funksion, Urdhrin e Infermierit në Republikën e Shqipërisë” sepse nuk ka buxhet. vjen nga Qeveria shqiptare si pjesë e reformës në Qendra shëndetësore ekzistojnë vetëm në letër, këtë sektor. E kemi thënë që në fillim, se ju jeni se në realitet nuk janë ku qytetari të mundet të marri Qeveria më e dështuar në këtë sektor tejet jetik për sistemin e referimit; mjekët luftojnë midis profesionit qytetarët e vendit tonë. Këtë e dini edhe vetë ju, dhe pamundësisë për ta ushtruar atë, në mënyrë pavarësisht se mundoheni ta fshihni. Këtë e dinë që shërbimi i tyre të jetë për qytetarët, të cilët tashmë edhe të gjithë qytetarët e Shqipërisë. Këtë paguajnë për ta marrë atë si shërbim; infermierët e di edhe vetë personeli mjekësor, por këtë, janë të destinuar të lëngojnë me fukarallëkun e përfundimisht, është një njeri që nuk e ka mësuar këtyre institucioneve dhe, në fund, qytetarët, të cilët ose bën sikur nuk e kupton, dhe ky është përpiqen të ndihmohen midis vuajtjes së sëmundjes, Kryeministri i vendit tonë. mungesës së medikamenteve dhe mungesës së Jo më larg se para disa ditësh, Kryeministri i dhënies së shërbimeve nga ana e personelit votave të vjedhura, i certifikuar edhe nga faktori mjekësor. ndërkombëtar, doli në bashkëbisedimin me të gjithë Ministria e Arsimit po trumbeton me të madhe, ministrat e tij dhe deklaroi, në mes të ditës, se do se po përgatit personel të lartë infermieror, si në të ndihmonim në revolucionin libian, duke dhënë sistemin shëndetësor publik, ashtu edhe në atë ndihma në fushën e shëndetësisë me një spital jopublik. fushor. Është shumë e rëndësishme se ku do të Na çuditi, na habiti, por më shumë u mundua të përgatiten këta infermierë, pasi kjo ka të bëjë edhe gënjente edhe faktorin ndërkombëtar tashmë, sepse me edukatën e punës që merr ky personel, përpara ne jemi mësuar me gënjeshtra të këtij lloji. Të gjithë se të dalë në jetë dhe t’i shërbejë pacientit. Nuk ka e dimë se në çfarë gjendje janë institucionet tona as edhe një strategji nga ana e Ministrisë së shëndetësore, sidomos Spitali Ushtarak, ku mjekët Shëndetësisë për punësimin e tyre. Universitetet i detyrojnë pacientet që të blejnë edhe bisturinë para që përgatisin personel infermieror gjoja të lartë dhe se të operohen. Imagjinoni se çfarë ndihme mund nuk janë tjetër veçse infermierë që dalin në punë, t’i japim ne Libisë së post Gadafit ose të tjerëve të pa bërë as praktikë mjekësore dhe pa njohur as rangut të Gadafit! Rregullimi i rolit të infermierit me etiken mjekësore, e cila është shumë e ligj do të ishte shumë pozitiv, por kur Ministria e domosdoshme dhe shumë jetike për këtë sektor. Shëndetësisë ka një strategji të qartë dhe kur Teprica e këtij personeli mjekësor, ku llogariten ekziston vullneti i të gjitha palëve për ta zbatuar atë. mbi 13 mijë infermierë në shkallë vendi, si edhe mbi Sot ky sistem lëngon midis ekzistencës së tij dhe 3500 të tjerë që dalin ne vit nga sistemi jo publik, keqpërdorimit nëpërmjet të gjitha grupeve të interesit nuk mund ta rregullojë gjendjen tejet të mjeruar të që kanë lidhje me të. Vetëm qytetari është ai që e këtyre institucioneve dhe, në asnjë moment, nuk paguan deri edhe me jetën e tij mungesën e mund të jetë e tillë, përderisa vëmendja e Qeverisë mosfunksionimit të këtij sistemi. në këtë sektor është jashtë prioriteteve të saj. Edhe infermieri është në radhët e të gjithë Akoma nuk është në gjendje Ministria e personelit mjekësor që e ka humbur besimin tek Shëndetësisë të përcaktojë se çfarë politike do të institucionet publike shëndetësore. Ministri i ndiqet për ata infermierë që nuk e kanë arsimin e Shëndetësisë hesht në këtë linjë, sepse është i tëri lartë, por kanë vitet e punës. Pa asnjë politikë të i korruptuar në të gjithë skemën qeverisëse dhe nuk qartë sociale, kjo kategori hidhet në rrugë, mund të jetë pjesë integrale e zhvillimit të vendit, pavarësisht përkushtimit të saj profesional dhe por e shikon edhe ai veten si pjesë përfituese e postit njerëzor në vite. të tij ministror. Kur Kryeministri ynë deklaron se do Presidenti i Urdhrit të Infermierit para disa ditësh të ngremë spital fushor në Libi, menjëherë të gjithë doli publikisht dhe ngriti zërin pikërisht për
713 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
personelin e infermierisë, në lidhje me etikën Falemnderit! profesionale, e cila le shumë për të dëshiruar në Ardian Turku – Falemnderit, zoti Deda! dhënien e shërbimit ndaj qytetarit, por një numër Zoti Beci, urdhëroni! shumë i vogël punonjësish u pezulluan nga puna. Astrit Beci – I nderuar zoti drejtues i seancës, Nga ana tjetër, ai nuk mundi të gjejë përgjigje, sepse Të nderuar kolegë, Ministria e Shëndetësisë nuk mundet të jetë pranë Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në personelit dhe qytetarëve, pasi atë si institucion e ligjin “Për urdhrin e infermierëve””, shton në raport ka mbytur korrupsioni. Ne si opozitë kemi një vit me vitin 2007 dhe disa profesione të tjera si: teknikë që ngremë zërin pikërisht për këtë fenomen dhe laboratori, teknikë imazherie dhe lokopedist. Ky situata është përsëri e njëjtë dhe më e rënduar. është ndryshimi i parë. Heshtja e Ministrit të Shëndetësisë nuk bëri gjë Ndryshimi i dytë është shtesa me 4 vetë në tjetër, veçse vërtetoi ato qe ne kemi denoncuar. Këshillin Kombëtar të Urdhrit. Pra, numri bëhet nga Situata është përsëri e njëjtë, i njëjti person i 17 në 21 persona dhe ndryshimi pozitiv cilësisht familjes së tij, i njëjti distributor vazhdon dhe është marrja pjesë në këtë këshill e dy gllabëron fondet më të mëdha në tenderat e përfaqësuesve nga shoqata e pacientëve. shëndetësisë. Mospasja e një strategjie të qartë Urdhri i infermierëve shqiptarë është një ent për zhvillimin dhe forcimin e këtij sektori tejet jetik, publik, me qëllim realizmin e një misioni publik bën që dita-ditës të ndeshemi me mosfunksionimin mision ky human, edukativ dhe juridik. normal të tij. Nuk mund të falet rasti i vrasjes makabre Infermierët nëpërmjet këtij urdhri duhet të luftojnë të gjykatësit në qytetin e Vlorës. Të gjithë e pamë të rrisin respektin për veten, punën dhe kontributin me sytë tanë, e gjithë bota e fiksoi se trupi i pajetë e tyre në sistemin shëndetësor. u la në mes të rrugës, u hodh për t’u transportuar Infermierët anëtarë të urdhrit kudo që ndodhen, me një furgon policie në pjesën e tij të prapme dhe në spitale, qendra shëndetësore, laboratorë, qendra në asnjë moment nuk u duk prezenca e personelit rehabilitimi, azile pleqsh, shoqata, kryejnë një mjekësor. shërbim, i cili në cilësinë e tij zbukuron jetën, Është e pafalshme për ju, zoti Ministër, që të lehtëson dhimbjen, jep solidaritet njerëzor dhe bën mos merrni masa ndëshkuese ndaj që vlerat që kemi si komb, si racë të lartësohen. papërgjegjshmërisë dhe mënyrës së funksionimit Ndaj, duhet të jemi të gjithë krenarë për njerëzit e të strukturave lokale në raste të tilla. Kur ju, zoti këtij sektori. Kryeministër, nuk jeni në gjendje t’i përgjigjeni një Vetë infermierët duhet të jenë me kokën lart, emergjence të tillë në mes të një qyteti të vendit sepse nuk ka gjë më të bukur e fisnike se sa të tuaj, çfarë ndihmese do t’i jepnit popullit të Libisë? kujdesesh për ata që vuajnë, të lehtësosh dhimbjen Sot shëndetësia jonë nuk ka nevojë që të e të rrisësh cilësinë e jetës për qytetarët e tu. Me miratohen vetëm ligje sa për të thënë e për t’i pasur manipulimet që kryejnë, me komunikimin që në letër. Sistemi ynë shëndetësor kërkon një reflektojnë, na japin pjesë nga vetja e tyre, nga ndërhyrje të thellë, rrënjësore dhe të menjëhershme, mirësia dhe humanizmi; reflektojnë vlerat e me qëllim që të dalim nga kriza imediate dhe pastaj shëndetësisë të mjekëve dhe të punonjësve të të hyjmë në një sistem të qëndrueshëm, që t’i sektorit. shërbejë qytetarit dhe t’i rezistojë tregut të lirë. Po shteti ç’bën për infermierët, për arsimin e Në kushtet kur në spitalet tona mungojnë lartë infermieror shtetëror dhe privat? Patjetër që ka pambuku, alkooli, jodi, fashoja, bisturia, nuk është influencuar pozitivisht për shërbimin, por edhe e nevojshme që të trumbetosh me të madhe se ne problemet në këtë sektorë nuk janë të pakta. kemi futur rezonancën manjetike, si shprehjen më Shkollat e shumta private, sot numërohen rreth 20 të lartë të diagnostikimit të sëmundjes. Kur fakultete, me një kalueshmëri thuajse të plotë, bëjnë Kryeministri ynë nuk ka një strategji qeverisëse në dhe janë më shumë të interesuara për pagesat që drejtim të sistemit shëndetësor, si dhe një mendësi ato marrin nga studentët dhe jo për mënyrën se si qeverisëse për qytetarët, është detyra jonë si opozitë do të ushtrojnë presionin e tyre në shtet, për t’i që qytetarin shqiptar ta orientojmë larg çmendurive detyruar infermierët aktualisht në punë të kryejnë të tilla, të cilat na çojnë drejt spitaleve fushore dhe një arsim të detyrueshëm privat në këtë kohë. Dhe për këtë të jeni të sigurt se ne jemi të aftë dhe të ky numër nuk është i pakët. 80% e punonjësve të gatshëm që ta bëjmë. këtij sektori kanë kryer shkolla për kohë të
714 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
lavdërueshme, siç ishte shkolla e mesme e Vlorës Flamur Noka – Falemnderit, zonja Kryetare! apo kurse të tjera infermierie dhe punojnë prej vitesh Të nderuar kolegë, e vitesh në sektor. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në Por shteti në vend që të interesohet për ligjin nr. 9718, datë 19.04.2007 “Për urdhrin e riintegrimin e këtyre njerëzve, për edukimin e tyre infermierit në Republikën e Shqipërisë””, vjen si të vazhdueshëm, për ngritjen e cilësisë së rezultat i nevojës dhe i domosdoshmërisë për të shërbimeve, nuk bën tjetër, por u indikon universitetet përmirësuar ligjin e vjetër, për shkak të disa private që ato duhet të ndjekin dhe lekët që duhet të mangësive ligjore të hasura gjatë kësaj periudhe në paguajnë. Të mendosh që ne nxjerrim 13 mijë rregullimin e profesioneve dhe të profesionistëve të infermierë në vit dhe kemi nevojë vetëm për 400 prej rregulluar. Në ligjin e vjetër mungonin përcaktime, tyre, të mendosh që nuk ka asnjë rritje të numrit të si: të profesionistëve të rregulluar, të teknikëve të infermierëve në qytete si Tirana, ku nuk kemi asnjë laboratorit, të teknikëve të imazherisë, apo të disa shtim të qendrave shëndetësore apo strukturave profesioneve të tjera që ezaurohen në fakultetin e shëndetësore. Të më falni, është një në Paskuqan mjekësisë, me qëllim që profesioneve të e hapur në këto vite. sipërpërmendura t’u jepet mundësia për të marrë Në këtë situatë duhet patjetër që të ndërhyhet. lejen e ushtrimit të profesionit, ku të gjitha këto Po kështu lënë shumë për të dëshiruar edhe kushtet profesione të përfshihen në urdhrin e infermierit. e sigurisë. Shpesh infermierët ndeshen me të Gjithashtu, risi në këtë projektligj është edhe padrejtë nga “trima” që nuk kanë bërë ndonjëherë fakti që është zgjeruar, si pasojë e konsultës me sherr, të droguar, të keqtrajtuar, të shantazhuar dhe unionin europian të urdhrit të infermierit, baza e shpesh ballafaqohen me fenomenet e dhunës fizike vendimmarrjes së urdhrit të infermierit. Është për dhe asnjëherë nga shteti nuk kemi asnjë të dënuar t’u vlerësuar dhe cilësuar fakti që për herë të parë për këtë ulje të dinjitetit të infermierëve. me urdhrin e infermierit përfaqësohet shoqata e A kanë faj infermierët në këto kushte për pacientëve. mungesën e ilaçeve, materialeve të mjekimit dhe Unë bashkë me kolegët e tjerë të maxhorancës situatën katrahurë në shëndetësi? A kanë faj e përshëndetëm faktin që në komision të gjithë infermierët për aparaturat e blera me tendera kolegët e opozitës e mbështetën këtë projektligj dhe korruptive, për skanera dhe rezonanca që prishen e votuam në unanimitet. Por sot vijmë në seancë vetëm në sektorin shtetëror, për insekte, sepse dhe përpos faktit që shumë pak fjalë thuhen për drejtorët militantë nuk e dinë se çfarë është ligjin dhe flitet për gjëra të tjera, nuk përmendet fakti dezinfektimi apo deratizimi i ambienteve spitalore, që u votua në unanimitet. për punësime korruptive dhe militante? Zotërinj kolegë, nuk e kam as për replikë, as Sistemi duhet reformuar. Këto reforma duhet të për të hapur debate, por për sa kohë që në komision jenë të thella dhe të menjëhershme, për të riintegruar e mbështesni dhe e votoni ligjin, ju lutem, të paktën shëndetësinë dhe reformuar atë. Reforma jo të jini koherent me veten tuaj, jini transparent edhe natyrës që, sa herë që ndërrohet një ministër ose me qytetarët. Të diskutosh për ligjin dhe të flasësh një drejtor në QSUT, të na shtohet një kioskë apo për vrasjet dhe atentatet, është një gjë që vetëm ju një lokal. e bëni. Kudo që ballafaqohesh me këto probleme, e Ky ligj, të nderuar kolegë, ashtu sikundër edhe kupton situatën e vështirë në të cilën është disa ligje të tjera që kanë të bëjnë me urdhrin e katandisur shëndetësia. Ne duhet të fillojmë me mjekut apo të profesionistëve të tjerë të rregulluar, çlirimin e spitaleve nga mejhanet, klubet dhe kioskat. sikurse edhe për ligjin për edukimin e vazhdueshëm Duhet vazhduar me hipotekimin e gjithë territoreve të tyre, është një arritje madhore e kësaj Qeverie shtetërore, duhet rikthyer dinjiteti i strukturave dhe meriton një përshëndetje, sepse ne si Qeveri shtetërore shëndetësore, qofshin këto publike apo apo çdo qeveri tjetër duhet të ketë prioritet absolut shtetërore. rritjen e nivelit profesional të të gjithë profesionistëve Falemnderit! të fushës së shëndetësisë apo do të ketë si prioritet (Drejtimin e seancës e rimerr zonja Jozefina në bazë të reformave shëndetësore rritjen e shërbimit Topalli.) dhe të kulturës ndaj pacientit. Ky ligj bashkë me Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Beci! ligjet e tjera e përmirëson dhe e modernizon në Zoti Noka, urdhëroni! maksimum këtë gjë. Mirëpo në vend që të flitet për
715 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
këto, natyrisht kritika dhe vërejtje opozita do të ketë, edhe QSUT-në, pa pasur asnjë lloj përllogaritjeje të këtu vihet dhe hidhet baltë mohohet dhe shahet. kostos financiare rreth diagnozës dhe rreth trajtimit, Zotërinj kolegë të opozitës, keni qenë edhe ju sot po punohet dhe është drejt përfundimit një proces në pushtet. Ju vini dhe kërkoni nga ne që të kombëtar i llogaritjes së kostove financiare të rregullojmë atë që keni shkatërruar për 8 vjet me shërbimeve shëndetësore. Financimi i spitaleve nuk një të lëvizur të shkopit magjik. Kjo nuk mund të bëhet më në mënyrë kaotike, siç është aplikuar kërkohet dhe nuk mund të bëhet. Ju i mbani mend dikur, por do të bëhet në bazë të indikatorëve të shumë mirë, edhe qytetarët shqiptarë, se në kohën performancës. Këto mund t’ju duken terminologji të kur keni qeverisur ju, spitalet ishin mejhane, vetëm habitshme, por në fakt ky është realiteti sot, spitale nuk mund të quheshin, hynte dhe dilte megjithëse ju po shani. kushdo. Ju duhet të mbani mend dhe ne kemi detyrë Në Shqipëri sot po aplikohet sistemi kombëtar i që t’ua kujtojmë shqiptarëve se kur erdhëm në edukimit në vazhdim. Pra, çdo mjek, si në fshatin pushtet, vetëm 20% e qytetarëve shqiptarë ishin të më të humbur të këtij vendi, si në kryeqytet, është përfshirë në fondin e sigurimit shëndetësor dhe ky i detyruar t’i nënshtrohet edukimit të vazhdueshëm, sistem në kohën tuaj ishte tërësisht i shkatërruar. është i detyruar t’i nënshtrohet përditësimit të dijeve Sot ne kemi miratuar një ligj të ri, që ka të bëjë të shkencës në lidhje me profesionin e tij, sepse me financimin e sistemit shëndetësor dhe kemi futur është i detyruar t’u nënshtrohet patjetër krediteve. sigurimin shëndetësor të detyrueshëm. Kemi krijuar Pra, të nderuar kolegë, mund të kritikoni dhe fondin kombëtar të sigurimeve shëndetësore, është mund të shani, por të paktën disa gjëra thelbësore, rritur maksimalisht transparenca dhe financimi në që po fliten, duhet t’i pranoni. Qeveria ka futur këtë sektor. Mund të themi me kënaqësi se nga sistemin e akreditimit në të gjitha institucionet 20%, sot janë rreth 60% qytetarë të siguruar në shëndetësore sot në vend, si në spitalet publike, sistemin shëndetësor. ashtu dhe në ato private. Pra, është miratuar për Për herë të parë në këto 20 vjet demokraci është herë të parë karta e të drejtave të pacientit, duke e aplikuar sistemi i referimit të pacientëve. Në kohën vendosur pacientit në qendër të sistemit shëndetësor kur ju qeverisnit në Shqipëri pacienti nga Konispoli dhe duke i garantuar atij të gjitha të drejtat. apo nga Vermoshi mund të vinte drejt në QSUT pa Zotërinj, duhet t’u kujtojmë shqiptarëve se ka kontaktuar me asnjë mjek dhe të kërkonte të futej dy vjet që vdekja amtare dhe... në kontrolle, diagnoza apo në terapi. (I ndërpritet fjala, sepse i ka mbaruar koha në Sot nëpërmjet sistemit të referimit të pacientëve dispozicion.) është tërësisht i kontrolluar, e menaxhuar dhe e Jozefina Topalli - Falemnderit! mirëdrejtuar i gjithë fluksi i pacientëve nga mjeku i Urdhëroni, zoti Ministër! familjes, drejt mjekut specialist dhe pastaj te Petrit Vasili – Falemnderit, zonja Kryetare! profesionistët më të mirë që janë në QSUT. Të nderuar deputetë, Pra, doni apo s’doni ju, besimi i qytetarëve është Ndryshimet e ligjit që kemi sjellë sot për miratim duke u rritur vazhdimisht te ky sistem shëndetësor, po ecin në rrugën e reformimit të vazhdueshëm të që ne po përpiqemi të adaptojmë në Shqipëri. kuadrit ligjor që rregullon sistemin shëndetësor dhe, Të nderuar kolegë, gjatë kohës që ju keni njëkohësisht, reflektojnë disa ndryshime në proces, qeverisur, meqë po flisni për reformat në shëndetësi që ka pësuar profesioni i infermierit me pasurimin e dhe nuk po flisni vetëm për ligjin, zoti Ruka, ju tij me disa profesione dhe nënspecialitete të reja, protokollet në shëndetësi nuk i keni përmendur të cilat janë bërë pjesë e mjekësisë bashkëkohore. asnjëherë, jo më të ndërmerrnit qoftë edhe një hap Është plotësisht normale që të tilla specialitete të që këto protokolle të miratoheshin dhe të reja, si fizioterapeuti, i cili ka të bëjë pikërisht me realizoheshin. Sot, falë kësaj Qeverie dhe vullnetit rehabilitimin e të gjitha patologjive të cilat kalohen të saj, janë miratuar protokollet. Duhet të kesh nga një i sëmurë i caktuar, dhe që është ndoshta kontakt me spitalet që ta dish këtë gjë. Janë një nga profesionet, specialitetet më bashkëkohore, miratuar edhe udhërrëfyesit e praktikave klinike, të përfshihet si një kategori e munguar e ligjit. Eltar, por nuk është faji ynë dhe i qytetarëve pse ju Po kështu, teknika e laboratorit, teknikët nuk i dini ose i dini, por bëni sikur nuk i dini. Në rast logokredistë, të cilët kanë të bëjnë me rehabilitimin se në kohën kur ju keni qeverisur pacientët e atyre që kanë probleme dhe handikape të caktuara, trajtoheshin në të gjitha spitalet e vendit, përfshirë duke marrë parasysh dhe sugjerimet e Unionit
716 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Europian të Urdhrit të Infermierëve, tashmë i kemi dhurimi i gjakut nga ai me pagesë në vullnetar. Pra, pjesë këtij legjislacioni. Ky përbën një hap shumë janë këto indekse me të cilët Organizata Botërore pozitiv dhe të mirëpritur, që në organet drejtuese e Shëndetësisë, si institucioni i vetëm qendror në përfshihen përfaqësues të shoqatave të pacientëve. botë, që mat shëndetësitë e vendeve, flet për to. Në Është plotësisht normale që kjo kategori shumë e qoftë se do t’i merrnin në mënyrë të veçantë dhe të rëndësishme të ketë zërin e saj dhe të shprehë krahasuar, do të shikonim që kemi një ecuri të disa shqetësimet e saj në mënyrë të drejtpërdrejtë në indikatorëve shumë pozitive, pa mohuar që forumet ku profesionistët janë organizuar, dhe bëhet ekzistojnë dhe probleme, dhe nuk ka nevojë që këto fjalë për profesionistë të një niveli të madh, për sa i probleme as të emfatizohen përtej masës, por dhe takon numrit, siç janë infermierët, me të cilët as të përpiqen të errësojnë punën e sistemit. Ideja ekziston një bashkëpunim i vazhdueshëm dhe krejtësisht e pakuptimtë, që një sistem funksionon sistematik. vetvetiu, ku mjekët e infermierët me një anë Ministria e Shëndetësisë ka ndërtuar dhe ka funksionojnë, por sistemi nuk funksionon në anën rindërtuar këtë marrëdhënie me këtë kategori, e cila tjetër, është një ide që nuk qëndron. Është e qartë përbën një nga themelet e shërbimit shëndetësor. që realizimi i 6 milionë vizitave, qindra e mijëra Sigurisht që ajo ka njohur vështirësitë që ekzistojnë, ndërhyrjeve, mijëra e mijëra ekzaminimeve, dhe që ka krijuar të gjitha hapësirat e komunikimit, ka nuk janë të dhëna të cilat i them unë, por janë të decentralizuar gjithçka, në pikëpamje të shkruara, verifikohen lehtësisht, janë provë që kompetencës dhe të kontrollit të ecurisë së sistemi funksionon në të gjithë territorin. çështjeve, duke e bërë Urdhrin e Infermierëve një Ka një provë tjetër kokëfortë që është rënia, ulja aktor aktiv. Një grup i caktuar pune ka fituar të drejtën e ngarkesës së shërbimit spitalor në mënyrë të që të kontrollojë drejtpërdrejt, të marrë masat panevojshme dhe ngritja e tij në nivelin parësor. Ne përkatëse dhe t’i propozojë Ministrisë së këtu vijmë në atë normalitet që është piramida Shëndetësisë edhe qëndrimet përkatëse. Sigurisht normale e çdo shërbimi, në mënyrë të veçantë në që në këtë linjë mendoj se pasurimet që i bëhen shërbimet shëndetësore të vendeve në zhvillim, të ligjit dhe rindërtimi i pozicionit të infermierëve është cilët kanë pamundësi ekonomike financiare të i mirëpritur në të gjithë sistemin shëndetësor. mbajnë sisteme spitalore të rënda e të Me qenë se jashtë temës së ditës pati dhe disa kushtueshme, si sistemet spitalore të kushtueshme komente të tjera lidhur me sistemin shëndetësor, që janë bërë problematike dhe për Europën jam i detyruar të sqaroj edhe një herë se sistemi Perëndimore, por njëkohësisht edhe për Shtetet e shëndetësor dhe analiza për të është një analizë Bashkuara të Amerikës. Ju besoj se i keni ndjekur detyrimisht integrale. Ajo nuk mund të jetë asnjëherë citimet më të fundit të Presidentit Obama, lidhur as si e pjesshme, as si e nisur mbi fakte të me ecurinë e reformës në shëndetësi. Por, një nga shkëputura, sepse po të niseshim në këtë mënyrë, faktet e rëndësishme është decentralizimi i do të shikonim që dhe shëndetësi shumë të kompetencave dhe i funksioneve, njëkohësisht edhe avancuara furnizojnë mjaft argumente të veçanta, dekoncentrimi i menaxhimit. Ju kujtoj këtu që dhe dinamika e shërbimit shëndetësor duhet trajtuar Ministria aktuale e Shëndetësisë nuk menaxhon as në kompleksin e saj dhe jo në mënyrë të veçantë. më shumë dhe as më pak sesa rreth 3% të të gjithë Ajo duhet trajtuar në mënyrën si funksionon shëndeti buxhetit total të shëndetësisë, në raport me 20 publik në Shqipëri, si funksionon shëndeti parësor, herë më shumë sesa më parë, duke u dhënë si funksion shëndeti sekondar dhe ai terciar. Në autoritetin e menaxhimit në mënyrë krejtësisht totalin e tyre do të bazohej mbi indikatorë të autonome spitaleve që tashmë kanë kontratë me besueshëm e të qartë, me të cilët bota shëndetësore Institutin e Sigurimeve Shëndetësore. Ky Parlament dhe mjekësia matet sot, siç janë numri i vizitave të miraton çdo fillimviti edhe transfertën që u shkon në përballuara nga sistemi, koha e vendosjes së mënyrë automatike, që në ditën e parë të vitit, diagnozës, ditëqëndrimi, që sa vjen e shkurtohet, Institutit të Sigurimeve Shëndetësore si indekse të tilla siç janë vdekshmëria foshnjore dhe administruesi i vetëm i sistemit, i cili më pas lidh amtare. kontratën e shërbimit, që fillon nga hoteleria Njëkohësisht, duhet të shikohej niveli i spitalore, nga ristoracioni spitalor, nga barnat, kontrolleve të sëmundjeve ngjitëse, niveli i mbulimit shërbimet e pastrimit dhe të gjitha shërbimet me vaksina, niveli i mënyrës se si transformohet ndihmëse. Këto janë fakte reale dhe janë një risi
717 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shumë pozitive që ka çliruar tërësisht Ministrinë e është bërë asaj ndërmjet pacientëve në njërën anë, Shëndetësisë nga menaxhimi i drejtpërdrejtë dhe e si dhe e qytetarëve edhe mjekëve nga ana tjetër. ka orientuar atë drejt politikave, drejt hartimit të Pra, sistemi shëndetësor përballet tani me strategjive të standardeve dhe pse jo, mbi të gjitha, problematikat normale të një sistemi që ka kërkesa të një legjislacioni sa më bashkëkohor. E thënë ndaj vetes, por çlirohet nga ato që ishin, siç i gjithë kjo, sistemi ynë është orientuar në dy drejtime përmenda më sipër, marrëdhënie konfliktuale dhe të caktuara. të egra. Unë, ashtu sikurse kolegët që folën më Së pari, në ruajtjen e niveleve të parametrave të parë, ndaj disa shqetësime lidhur me numrin e madh shëndetit publik krejtësisht të kontrollueshme, dhe të infermierëve që formohen. Ministria e sistemi ynë i shëndetit publik i vaksinimit, si dhe i Shëndetësisë nuk ka mundësi të kontrollojë numrin kontrollit sanitar, e atyre që janë parametrat e infermierëve që formohen dhe, normalisht, sistemet kryesorë të tij (mjafton të lexoni raportet e OBSH- që planifikojnë formimin dhe thithjen në punë janë së për vlerësimin e sistemit) nuk janë të bëra nga të pamundura të implementohen në një sistem që Qeveria. ne kemi zgjedhur të jetojmë. Praktikisht, i gjithë Dhe së dyti, në shkurtimin e vazhdueshëm të tregu i punës, konkurrenca e lirë dhe kontrolli i kohës së vendosjes së diagnozës. vazhdueshëm i këtyre strukturave që formojnë Shkurtimi i kohës së diagnozës është një nga infermierë, nga pikëpamja e standardeve të tyre elementet kyçe të suksesit në një sistem që është një sfidë e jashtëzakonshme, e përbashkët, funksionon. Këmbëngulja jonë për pasurimin e e cila ndahet dhe me institucionet përkatëse që e sistemit me teknologji të reja ka lidhje drejtpërdrejtë kontrollojnë atë. Gjithsesi, rimodelimi i konceptit të me këtë çështje dhe arritjet, qoftë nga pikëpamja infermierit dhe kuadri rregullator që po përgatisim infrastrukturore, e mjaft spitaleve të reja (një pjesë për t’i dhënë akoma më shumë autoritet në e infrastrukturës së tyre është kompetitive dhe me menaxhimin e brendshëm strukturave spitalore, strukturat private), njëkohësisht softi njerëzor i qofshin ato të nivelit terciar, është një sfidë së cilës jashtëzakonshëm që ne kemi në shërbimin publik, ne nuk i shmangemi. Ky rimodelim dhe ky reformim shtuar këtu edhe teknologjitë e reja, të cilat nuk i thellë i sistemit infermieror ka qenë dhe mbetet janë më pronë dhe vetëm ekskluzivitet i Qendrës sfida jonë dhe ne po i shërbejmë asaj në mënyrë Spitalore Universitare këtu në Tiranë, por tashmë konkrete. janë një realitet i prekshëm dhe në të gjitha spitalet Falemnderit! rajonale, ka bërë që në spitalet rajonale të shtohet Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! fluksi i punës, të rikthehemi në atë traditë të mirë Fjalën e ka zonja Spahiu. që spitalet rajonale kanë pasur për përballimin e Klodiana Spahiu – Të nderuar kolegë, problematikave dhe çlirimin nga problematikat e Të flasësh sot për një sistem shëndetësor të panevojshme të Qendrës Spitalore Universitare, e strukturuar, për reformë të suksesshme, të flasësh cila ka dhe funksione të rëndësishme didaktike sot se ne jemi shumë të lumtur që njerëzit marrin universitare në formimin e mjekëve dhe të këtë shërbim shëndetësor, mua më duket specialistëve. paradoksale. Pra, kryesorja është që sistemi shëndetësor Zoti Ministër, paç fatin të mos ju ketë dëgjuar është i strukturuar. Ka probleme dhe ky është fakt, kokërr shqiptari sot dhe kokërr pacienti! ka probleme që kanë lidhje dhe me një masë më të Sa për mejhanet që dëgjuam pak më parë, ju madhe financimi. Me financimin janë të pakënaqur siguroj se sot në orën 6 të mëngjesit zgjimin në dhe sistemet shëndetësore më të pasura të botës, dyert e spitalit të QSUT-së e dini se kush e bëjnë? kurse në Shqipëri sigurisht që kjo ndihet akoma dhe Ata që shesin byrek derë më derë. Ata trokasin më shumë, sepse edhe kërkesat e qytetarëve janë derë më derë të spitalit për të pyetur pacientët nëse gjithmonë e në rritje. Ne jemi shumë të lumtur sot duan byreqe. Ndaj, i them kolegut parafolës se që qytetarët janë gjithmonë e më të preokupuar për mejhanet sot janë brenda në spital. Para 8 vjetëve, të pasur gjithmonë dhe trajtime të reja, diagnoza me të njëjtët drejtues që kemi edhe sot ndoshta, më të shpejta sesa kaq, të njohin mënyrat e kanë qenë në territoret e spitalit. rehabilitimit bashkëkohor, por nuk flasin më dhe nuk Tani po i kthehem ligjit. Ne sot po kalojmë për kemi më atë përplasje të egër, të paprinciptë, miratim amendimin e ligjit “Për Urdhrin e Infermierit”, pavarësisht nga emfatizimi i jashtëzakonshëm që i një organizëm që rregullon marrëdhëniet juridike të
718 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
profesionistëve, infermierëve, mamive dhe Tani po hidhen në rrugë përsëri. Deri kur do të fizioteraupetëve që kanë një mision shumë të vazhdojmë me këto mashtrime dhe skandale të rëndësishëm. Misioni konsiston në ruajtjen e realizuara vetëm për qëllime elektorale? Sjelljet standardeve, në ushtrimin e profesionit infermier, etiko-profesionale të disa infermierëve nëpër mami dhe fizioterapeut nëpërmjet mbikëqyrjes së institucionet publike janë tepër shqetësuese dhe normave të etikës dhe të kodit deontologjik të këtyre problematike për pacientët dhe familjarët e tyre. Ky profesioneve, si dhe të mbrojtjes së pacientëve dhe Urdhër i Infermierit, i ngritur vetëm me kuotat e të publikut nga kequshtrimi i profesionit të anëtarësisë, pa mbështetje buxhetore nga shteti infermierit, duke kërkuar edhe pjesëmarrjen e dhe me një numër të kufizuar personeli, vetëm 5 pacientëve në vendimmarrje. Shumë bukur të vetë, edhe pse kryen një mision publik, nuk besoj formuluara, por shumë larg realitetit tonë. se do të arrijë të realizojë misionin e vet në interes Ajo që doja të theksoja në fjalën time si deputete të pacientit dhe publikut. Besoj se më kuptoni. mjeke janë problemet e mëdha të infermierëve dhe Cilësia e kujdesit infermieror në institucionet tona të këtij sistemi që, do apo nuk do, duhet të jenë lë shumë për të dëshiruar. Kjo vjen nga niveli etiko- pjesë e këtij diskutimi që po bëjmë sot. Ata japin profesional i tyre, por edhe nga mungesa e një kontribut të jashtëzakonshëm. E kam fjalën për materialeve dhe medikamenteve, që e bëjnë më të infermierët. Ata qëndrojnë pranë pacientit 24 orë në vështirë realizimin e këtij kujdesi shëndetësor. Në ditë, madje pa bashkëpunimin me ta puna e mjekut spitalet tona mungon pothuajse gjithçka. Me është thuajse e parealizueshme. Por a vlerësohen shumicë ka vetëm bubajka. Arsyet pse, i dinë mirë dhe dëgjohen ata sa duhet? ata që i drejtojnë këto institucione. Shumëkush nga ne në këtë sallë ka pasur fatin Edhe për atë pak buxhet të miratuar që në muajin të vizitojë një spital në rajon. Pa dyshim, aty shkurt, tenderat nuk kanë arritur të realizohen. përballesh me punën, autoriritetin dhe rolin e vërtetë Dalëngadalë po vjen fundi i vitit. Mbulimi i popullsisë të infermierit. Tek ne ky rol është nëpërkëmbur dhe me shërbim shëndetësor është i pakrahasueshëm nuk ka gjasa sot për sot të vlerësohet nga kjo Qeveri me vendet e rajonit. Kemi gjithsej 13 mijë infermierë. në ikje. Kjo vjen nga vullneti, serioziteti dhe aftësia Ka zona dhe hapësira rurale ku mungojnë e drejtuesve për ta ndryshuar këtë kujdes dhe infermierët, duke iu imponuar banorëve braktisjen e bashkë me të tërë shërbimin shëndetësor. atyre zonave dhe dyndjen drejt zonave urbane, të Ne tani kemi ligjin e arsimit të lartë dhe cilat janë trefishuar. Po numri i infermierëve, sa është profesioni i infermierit është ngritur në këtë nivel. rritur? Me shumë keqardhje më duhet të ndalem Kemi 20 fakultete infermierie, private dhe publike, pak te paga mujore e tyre, e cila i detyron të lakmojnë me qindra studentë dhe infermierë që i frekuentojnë. xhepat e pacientëve. Këto fakultete licencohen dhe akreditohen nga Gjithkujt prej nesh në këtë sallë duhet t’i vijë institucionet tona, por niveli i përgatitjes praktike pak turp për situatën ku është katandisur shërbimi dhe teorike të tyre lë shumë për të dëshiruar, madje shëndetësor. Ndaj, të nderuar kolegë, ai ka nevojë nuk krahasohet as me shkollën e infermierëve të për reforma urgjente. Nuk mund të justifikohemi më Vlorës apo me disa kurse të mbaruara shumë kohë para shqiptarëve se po bëjmë amendime ligjesh. më parë. Çdo vit në këto fakultete diplomohen 3600 Vite me radhë njerëzit shpresojnë për një përmirësim infermierë. A e dini sa mund të punësohen? E dëgjuat në këtë sektor dhe si shpërblim marrin vetëm edhe pak më parë. Maksimumi 300. Po cilat janë gënjeshtra e mashtrime, flitet për projekte të mëdha, kriteret e punësimit? Pjesa më absurde e kësaj për telemedicinë dhe arritje pa fund. Për gjithçka që historie. Në asnjë spital publik apo qendër ju përmenda më lart, e nesërmja do të na gjykojë të shëndetësore nuk bëhet shpallja e vendeve vakante gjithëve, të majtë dhe të djathtë. dhe marrja në konkurrim sipas ligjit për të zgjedhur Falemnderit! më të mirin, siç duhet. Jozefina Topalli - Falemnderit! Çdo procedurë alla shqiptarçe, me dy kritere: Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare. ose ryshfet, ose ngjyrë politike. A e keni dëgjuar Në emër të LSI-së? historinë e infermierëve elektoralë? Në periudhën (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) prill-maj të këtij viti u punësuan në institucionet Falemnderit! shëndetësore 300 infermierë, gjoja me kontratë Në emër të PS-së? provizore, të cilët u morën jashtë vendeve të punës. Zoti Ruka, urdhëroni.
719 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ethem Ruka - Zonja Kryetare, Shqipërinë, të ishin vetëm 37 infermierë të tillë, të Të nderuar zotërinj kolegë deputetë, pandërgjegjshëm në shërbimet ndaj pacientëve. Për Projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. fat të keq, shërbimi ynë shëndetësor lëngon nga 9718, i vitit 2007, “Për Urdhrin e Infermierit në korrupsioni, i cili ushtrohet çdo ditë e çdo orë përpara Republikën e Shqipërisë”” synon të bëjë disa syve të të gjithë nevojtarëve shqiptarë. korrigjime teknike lidhur me përfshirjen në urdhrin e Ky korrupsion fillon me portierin te porta e spitalit, infermierit edhe disa profesioneve të tjera, si i cili merr ndonjë lek nën dorë që të të lerë të futësh leukopedisë, teknikë laboratorësh mjekësore, të automjetin në hapësirat spitalore, vazhdon në sallat imazherisë etj., si dhe zgjerimin e Këshillit Kombëtar kirurgjikale, në abuzimet me medikamentet, të këtij urdhri, duke përfshirë më shumë grupe abuzimet me tenderat në nivel spitalor e deri në interesi. Ky urdhër përfshin rreth 12 deri në 13 mijë tenderat e organizuar nga vetë ministria, siç qe dhe infermierë dhe infermiere çdo vit. Të 25 fakultetet e ky i fundit i anuluar nga Banka Botërore. I pari njeri sektorit publik dhe privat diplomojnë 3 mijë infermierë që penalizohet nga rrjeti korruptiv në Shqipëri është të rinj, kurse në pension tërhiqen vetëm 300 bebja e sapolindur. Ndërsa Bashkia e Tiranës kishte specialistë të tillë. E thënë me fjalë të tjera, për marrë iniciativë të depozitonte simbolikisht ca lekë pesë vjet ushtria e infermierëve, që do të kërkonin për bebet e sapolindura, xhaxhi gjinekologu, në një vend pune, do të arrinte në 13 mijë vetë, aq sa thonjëza, bashkë me personelin ndihmës marrin ca është sot numri i të punësuarve. dhjetëra, mijëra lekë të mira si shpërblim, duke e Urdhri i Infermierit, i krijuar me ligjin e vitit 2007, futur të sapolindurin në borxhin e parë të jetës. e detyronte Ministrinë e Shëndetësisë të financonte Kontakti i parë i tyre në këtë botë është korrupsion për dy vjet strukturat që do të merreshin me dhe këto lekë shpërndahen sipas hierarkisë së ekipit organizimin e këtij urdhri. Për fat të keq, kjo ministri asistues. Në këtë xhungël përfitimi kirurgët zihen e nuk dha asnjë kokërr leku, ashtu siç ndodh rëndom pajtohen në varësi të pacientëve që shtrihen në edhe me ligjet e tjera që bëhen nga ky Parlament, tavolinën operatore. Është shumë e dhimbshme, por por Qeveria nuk merr përsipër faturën e tyre sallat e ndërhyrjeve kirurgjikale janë kthyer në salla financiare. Kjo tablo e trishtuar ka bërë që ky urdhër që prodhojnë miliona euro në vit, të cilat përfundojnë të ketë sot një personel të kufizuar prej pesë në xhepat e pak njerëzve. punonjësish, të cilët jo vetëm që duhet të hartojnë Njerëzit e Ministrisë së Shëndetësisë e pohojnë gjithë dokumentacionin, të pajisin të interesuarit me se paratë e vjedhura nga xhepat e shqiptarëve arrijnë Urdhrin e Infermierit para se të punësohen, por, mbi në disa dhjetëra,mijëra, miliona euro në vit. Në të gjitha, të monitorojë standardet e miratuara nga spitalet tona, nuk ka një sistem tatimor më të Ministria e Shëndetësisë, si dhe mbikëqyrjen e përsosur se ai i korrupsionit në këmbim të shërbimit normave etike në përputhje me kodin deontologjik mjekësor. Ndërsa fondet për shëndetësinë janë të profesionistëve, të përfshirë në këtë urdhër. krejtësisht të pamjaftueshme. Edhe sikur të Kanë kaluar tashmë rreth 3-4 vjet dhe produkti i menaxhoheshin me ndershmëri, specialistët e këtij urdhri lidhur me sjelljen e infermierëve ndaj Ministrisë së Shëndetësisë, gjithmonë, kur kalon pacientëve është pothuajse asgjë. Në Komisionin e buxheti thonë se janë të kënaqur me fondet e Shëndetësisë u raportua vetëm për një infermier nga akorduara. Me çfarë janë të kënaqur? Me familjarët Korça, që i është hequr e drejta e urdhrit, si dhe për që sjellin çarçafët dhe jastëkët në spital, me faturat një kontroll të bërë në Qendrën Spitalore Universitare e kripura që paguajnë nevojtarët për të marrë një “Nënë Tereza”, këtu në Tiranë. Bëhet fjalë për 37 shërbim, që normalisht paguhet nga shteti, për të infermierë, të cilët, sipas këtij urdhri, nuk e kanë blerë medikamentet e munguara, për t’i blerë ato kryer mirë detyrën e tyre, duke manifestuar me rritjen e çmimit për shkak të TVSH-së, me arrogancë me pacientët, neglizhencë në dhënien e rekomandimet që u bëhen për të marrë barnat në medikamenteve, sidomos në turnin e natës, manje farmacitë e klientëve, apo për të bërë analizat në ryshfetesh për të bërë serumet e pacientëve etj. laboratorët kliniko-biokimikë, ku vilen përqindjet Pritet që ky komision të marrë në shqyrtim sjelljen përkatëse të lekëve? e këtyre infermierëve në muajin shtator, për të dhënë Kriza e medikamenteve ka mbërthyer gjithë penalitetet në bazë të ligjit. Le të presim se çfarë spitalet tona. Bëni një vizitë në repartin e dializës, do të ndodhë deri atëherë! Por, do të ishte një në spitalin universitar këtu në Tiranë, dhe pyetni mrekulli, që në gjithë këtë spital, si edhe në gjithë pacientët se çfarë duhet të blejnë vetë. Pyesni në
720 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shërbimin e gastro-endokrinologjisë, në kardiologji, është gjendja në spitalet rajonale, imagjinoni se si në pediatri, në onkologji, dhe në shumë e shumë është gjendja e shërbimit shëndetësor në zonat e shërbime të tjera. Vetëm një pjesë e vogël e thella rurale! Mungesa e infrastrukturës në këto zona, medikamenteve shërbehet në spital, të tjerat varfëria si dhe mungesa e shërbimit shëndetësor pacientët duhet t’i blejnë vetë. Jo vetëm kaq, por dhe atij arsimor po i bën ato të shpopullohen edhe pacientët një pjesë të analizave laboratorike duhet sot e kësaj dite me një shpejtësi të rrufeshme. t’i kryejnë në laboratorët privatë. Shkurt, një sistem Komunitetit të këtyre zonave të varfra shërbimi që lëngon dhe që përtej këtij realiteti zyrtarët tanë shëndetësor i kushton edhe më shtrenjtë. Pacientët rreken dhe flasin për sukses. duhet të përballin kostot e rrugëtimit deri në qytetet Është një krizë, të cilën e pranojnë edhe vetë e afërta dhe, pse jo, deri në Tiranë, ku duhet të mjekët dhe infermierët, por që nuk guxojnë të flasin paguajë nën dorë për të marrë shërbimin e duhur. hapur, sepse rrezikojnë vendin e punës. Pikërisht Kjo Qeveri ka dëshmuar se nuk ishte dhe nuk në këtë situatë ne jemi duke folur për kodin është aspak e aftë t’u japë zgjidhje problemeve të deontologjik të infermierëve të Shqipërisë. Ka dy shumta të shëndetësisë shqiptare. Reformimi i breza infermierësh që punojnë njëkohësisht, ata që shërbimit shëndetësor për ne konsiderohet i dështuar kanë mbaruar universitetin dhe ata që kanë mbaruar dhe, nëse vazhdon akoma kështu, do të dështojë shkollën e mesme. Njëri krenohet për diplomën dhe edhe më shumë. Kur Presidenti aktual i SHBA-së nuk ka eksperiencën e duhur, kurse brezi tjetër ka foli për reformën në shëndetësi gjatë fushatës eksperiencë, por që nuk ka diplomën. Sidoqoftë, të elektorale, tronditi gjithë opinionin publik amerikan. dy brezat bashkëjetojnë në spitalet tona dhe Shumëkush mendoi se ishte thjesht një premtim bashkohen në një pikë të vetme. elektoral. Por, jo. Ai tha dhe miratoi reformën duke Infermierët nuk kanë uniforma të përshtatshme tronditur nga themeli gjithë shoqërinë amerikane. për punë. Shteti nuk paguan asgjë për uniformat e Ky president pati guximin të veshë bluzën e bardhë tyre, kështu që infermierët mund t’i shikosh me për të kuruar thellësisht sistemin mjekësor amerikan. bluza të ndryshme, kurse infermieret mund t’i Presidenti Obama kuptoi se, megjithëse fondet shikosh me minifunde, me thonj të gjatë, si dhe me për shëndetin vinin duke u rritur, ai nuk kishte këpucë të sheshta, pse jo, edhe me taka. E përmirësime për shkak të sistemit. Por Amerika ashtuquajtura reformë nuk ka sjellë asnjë vlerë, sepse është Amerikë, dhe Shqipëria është Shqipëri, thonë nuk përfundon në shërbimin e duhur ndaj pacientëve, shqiptarët. Këtu tek ne, për fat të keq, qeveritarët i të cilët duhet të përfitojnë në mënyrë të barabartë veshin bluzat e bardha jo për të shëruar sistemin, nga ky shërbim. Pavarësisht gjendjes së tyre por thjesht për të përfituar dhe mbushur xhepat në sociale, shtrirjes gjeografike, etnisë, si dhe ngjyrës dëm të shëndetit të popullit të tyre. që përfaqësojnë, për fat të keq, nuk ndodh kështu. Falemnderit! Askush deri më sot nuk ka qenë i aftë të Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Ruka! shpërblejë ashtu siç duhet mjekët e talentuar e të Në emër të grupit të PD-së? zotë që shpëtonin kaq shumë jetë njerëzore, por i (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) kemi depersonalizuar deri në figura groteske, që Falemnderit! shikojnë gjoja pacientët nga duart; nuk kemi qenë Hapim votimin për prezencën. të aftë të rregullojmë raportet mes personelit Mbyllim votimin. mjekësor dhe pacientëve; nuk kemi qenë të aftë të Janë 128 deputetë të pranishëm. ndërtojmë raporte të sakta dhe të ndara midis Kalojmë në votimin e projektligjit “Për ratifikimin sektorit publik dhe mjekësisë private. Të dy këta e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të sektorë vihen në lëvizje nga të njëjtit specialistë. Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Në këtë mënyrë, sektori publik i mjekësisë është Republikës së Francës për shkëmbimin dhe shndërruar në një aneks të sektorit privat, për të mbrojtjen e ndërsjellë të informacionit të klasifikuar”. furnizuar vazhdimisht klientelën që sjell përfitime Hapet votimi me elektronikë, në parim. shumë herë më të mëdha sesa sektori publik. Mbyllet votimi. Shkurt, shërbimi mjekësor privat e ka kafshuar 128 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. rëndë shërbimin shëndetësor. Kuvendi miraton në parim projektligjin. Nëse flasim për një gjendje të rëndë në qendrën Kalojmë në votimin nen për nen me karton. më të madhe spitalore të vendit, imagjinoni se si Kush është dakord me nenin 1? Falemnderit!
721 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. morën pjesë në votim. Miratohet. Kuvendi miraton në parim projektligjin. Kush është dakord me nenin 2? Falemnderit! Kalojmë në votimin nen për nen me karton. Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Kush është dakord me nenin 1? Miratohet. Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. ka. Mbyllet votimi. Miratohet. 128 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Kush është dakord me nenin 2? Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të ka. Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë Miratohet. së Republikës së Francës për shkëmbimin dhe Kush është dakord me nenin 3? mbrojtjen e ndërsjellë të informacionit të klasifikuar”. Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa ka. shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 10173, datë Miratohet. 22.10.2009 “Për mbrojtjen e dëshmitarëve dhe të Kush është dakord me nenin 4? bashkëpunëtorëve të drejtësisë”. Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk Hapet votimi me elektronikë, në parim. ka. Mbyllet votimi. Miratohet. 70 vota pro, 50 kundër, 3 abstenim, 5 nuk morën Kush është dakord me nenin 5? pjesë në votim. Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk Kalojmë në votimin nen për nen me karton. ka. Kush është dakord me nenin 1, bashkë me Miratohet. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për riformulim të Kush është dakord me nenin 6? pikës 7? Falemnderit! Kundër? 1. Abstenim? Nuk Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 2, bashkë me Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për riformulim të Mbyllet votimi. pikës 1/1? Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? 69 vota pro, 52 kundër, 6 abstenime, 2 nuk Nuk ka. morën pjesë në votim. Miratohet. Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për Kush është dakord me nenin 3? disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9718, datë Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk 19.4.2007 “Për Urdhrin e Infermierit në Republikën ka. e Shqipërisë”. Miratohet. Kalojmë në votimet për zgjedhjen e anëtarëve Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. të bordit të Autoritetit të Mbikqyrjes Financiare. Ky Mbyllet votimi. është votim i fshehtë. 70 vota pro, 45 kundër, 3 abstenime, 11 nuk Hidhet në votim, me propozim të Këshillit të morën pjesë në votim. Ministrave, kandidatura e anëtarit të bordit të Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, zotit Astrit disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 10173, datë Hodo. 22.10.2009 “Për mbrojtjen e dëshmitarëve dhe të Hapet votimi me elektronikë. bashkëpunëtorëve të drejtësisë”. Mbyllet votimi. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa 72 vota pro, 56 kundër, 1 nuk mori pjesë në shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9718, datë votim. 19.4.2007 “Për Urdhrin e Infermierit në Republikën Kuvendi miraton kandidaturën e zotit Hodo si e Shqipërisë”. anëtar i bordit të Autoritetit të Mbikëqyrjes Hapet votimi me elektronikë, në parim. Financiare. Mbyllet votimi. Hidhet në votim, me propozim të Këshillit të 69 vota pro, 50 kundër, 6 abstenime, 3 nuk Ministrave, kandidatura e anëtares së bordit të
722 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, zonjës Ketrin mbledhim tani komisionin dhe e kalojmë, nuk kemi Katro. pse të shkelim procedurat. Hapet votimi me elektronikë. Jozefina Topalli – Po, zoti Spaho. Mbyllet votimi. Edmond Spaho – Komisioni ka edhe 73 vota pro, 53 kundër, 3 nuk morën pjesë në procesverbale. Pse e komplikojmë kaq shumë? votim. Referojuni procesverbaleve, shikoni nëse është Kuvendi miraton kandidaturën e zonjës Katro si kaluar ose nuk është kaluar, është votuar ose jo. anëtare e bordit të Autoritetit të Mbikëqyrjes Bëhuni seriozë! Financiare. Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Malaj! Hidhet në votim, me propozim të Këshillit të Arben Malaj – Falemnderit, zonja Kryetare! Ministrav, kandidatura e anëtares së bordit të E vërteta është se në komision është hapur Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, zonjës diskutimi dhe qëndrimi ynë si deputetë të opozitës Enkelejda Idrizi në pozicionin nënkryetare bordi. është se kontrolli parlamentar mbi këto institucione Hapet votimi me elektronikë. është i dobët dhe në shumë raste i vonuar. Ka Mbyllet votimi. shumë institucione që zgjidhen nga ky Parlament. 77 vota pro, 47 kundër, 3 abstenime, 2 nuk Qoftë procedura e përzgjedhjes, qoftë cilësia e morën pjesë në votim. përzgjedhjeve është shumë kritike. Për rastin e Kuvendi miraton kandidaturën e zonjës Idrizi si Autoritetit të Konkurrencës i kemi kërkuar kryetarit nënkryetare e bordit të Autoritetit të Mbikëqyrjes të komisionit ta spostonim, sepse në atë institucion Financiare. për të cilin kemi përgjegjësi dhe ne si Parlament, Hidhet në votim, me propozim të Këshillit të ka shumë vende për të cilat ka vonesa në plotësimin Ministrave, kandidatura e anëtares së bordi të e tyre. Dhe, njëkohësisht, personi për të cilin ne do Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, zonjës të diskutonim në Parlament duhet të ishte prezent Enkelejda Shehu në pozicionin nënkryetare bordi. në mbledhjen e komisionit. Mbledhja është mbyllur Hapet votimi me elektronikë. me këtë mirëkuptim, deri në këtë fazë. Unë nuk Mbyllet votimi. besoj se ka ndonjë emergjencë, që po nuk e votuam 72 vota pro, 53 kundër, 4 abstenime. sot, do të jetë problem. Do të jetë mirë që Komisioni Kuvendi miraton kandidaturën e zonjës Shehu i Ekonomisë t’i shikojë të gjitha vendet vakante, si nënkryetare e bordit të Autoritetit të Mbikëqyrjes përderisa kërkohet dhe nga kolegët deputetë që të Financiare. votohet ndonjë ditë tjetër. Kanë shumë vonesa dhe Hedhim në votim kandidaturën e zonjës Lindita atë institucion ta plotësojnë dhe me vende të tjera Milo, që vjen nga vetë bordi, për kryetar të Komisionit vakante, edhe me kryetarin. të Konkurrencës,. Ky është qëndrimi që kemi mbajtur dhe Ky votim është votimi i plotësimit të vendeve kompromisi që kemi kërkuar. vakante, që e kemi në rendin e ditës. E kam unë Jozefina Topalli – Nuk po ju pyes më. Gjërat këtu. Zonja është anëtare e bordit dhe është po dalin të qarta që është diskutuar dhe është në zgjedhur për mandat të dytë përpara dy muajve. procesverbal. Ju thatë se do kohë më shumë në Urdhëroni, zoti Spaho! dispozicion, por kandidatura në fjalë është anëtar i Edmond Spaho – Falemnderit, zonja Kryetare! Autoritetit të Konkurrencës. Unë nuk kam asnjë Zotërinj, ju kujtoj se është kaluar në mbledhjen emergjencë. e fundit të komisionit, keni qenë dhe ju, si dhe e Po, zoti Dokle. keni miratuar. Namik Dokle - Dikush i kërkoi opozitës që të Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Harasani! tregohet serioze. Pikërisht këtë po bëjmë ne. Emri Andis Harasani – Zoti Spaho, nuk është që ju përmendni nuk mund të votohet tani, jo vetëm diskutuar në komision. Ajo që është diskutuar në për arsyet që u thanë nga deputetët e opozitës, por mbledhje, ka ardhur me një shkresë të firmosur nga dhe për arsye të mungesës së seriozitetit në deputetët tuaj. Ju thatë se do ta diskutonim në Parlament. Ky emër nuk ka ardhur i propozuar me mbledhjen e ardhshme. Nuk është diskutuar dhe firmën e Kryeministrit. Kur të na e sillni këtu, atëherë kaluar në komision. Duhet të respektojmë do ta votojmë. procedurat. Jozefina Topalli - A e keni lexuar ligjin, zoti Ne, nesër, kemi mbledhje komisioni, ose e Dokle? E vërteta duhet thënë siç është. Zonja është
723 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
miratuar anëtare e Autoritetit të Konkurrencës. Ajo ta shpjegojë atë jo më shumë se 7 minuta dhe pas ka qenë zëvendësrektore, ka bërë një punë 4- deklarimit jo më shumë se 20 minuta të anëtarit të vjeçare, është shqyrtuar në Parlament, në Këshillit të Ministrave, të cilit i është drejtuar Komisionin e Ekonomisë dhe në Komisionin e interpelanca, të shprehë për jo më shumë se 15 Ligjeve, është diskutuar përsëri dje, ka një raport të minuta arsyet nëse është i kënaqur ose jo me komisionit. Kjo sjellje nuk është korrekte në lidhje përgjigjen e dhënë. Pas përfundimit të fjalës së me zonjën. deputetit, ka të drejtë të flasë ministri dhe pas tij Zoti, Dokle, në periudhën para verës, në Kuvend deputeti që ka paraqitur interpelancën për jo më kanë raportuar të gjitha institucionet, përfshirë shumë se 3 minuta secili. Institucionin e Konkurrencës. Zoti Dokle, në neni Urdhëroni, zoti Tahiri! 21 të ligjit thuhet se Kuvendi emëron kryetarin e Saimir Tahiri – Të nderuar kolegë, komisionit. Ai është anëtar dhe zgjidhet nga bordi. Zoti Ministër, Ligji është i qartë. Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste e ka Po, zoti Spaho. kërkuar këtë interpelancë urgjente, së pari, diktuar Edmond Spaho – Kryetarja e Autoritetit të nga kushtet imediate të një greve thuajse 1-mujore Konkurrencës zgjidhet me propozim nga Kuvendi, të minatorëve të Bulqizës, grevë që nuk është as e nga grupet parlamentare, madje zotërinjve të para dhe, fatkeqësisht, as e fundit, për të cilën asnjë opozitës u kemi ofruar të paraqesin kandidaturat prej jush nuk ka dhënë asnjë përgjigje. Por, mbi të alternative. gjitha, jemi thellësisht të shqetësuar për atë që po Për sa i përket të raportuarit në Kuvend, sikurse ndodh tani dhe për katastrofën e pritshme me e theksuat edhe ju, është marrë në shqyrtim puna pasuritë minerare në Bulqizë, në rast se vazhdohet e Autoritetit të Konkurrencës në kohën kur zotërinjtë kështu siç jemi deri tani. e opozitës nuk kanë qenë. Për më tepër zonja është Zoti Ministër, gjatë 8 muajve në detyrë nuk ju thirrur dhe në muajin korrik në Komisionin e kam dëgjuar të flisni me gojën tuaj qoftë dhe një Ekonomisë kur u propozua dhe u rizgjodh anëtare herë të vetme, pa përfshirë këtu të vetmin prononcim e Komisionit të Konkurrencës. në Parlament dhe ky është në Komisionin e Falemnderit! Ekonomisë dhe Financave për privatizimin e 1280 Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Dokle! objekteve shtetërore, dhe kjo me kërkesën Namik Dokle – Zoti Spaho thotë përsëri që insistuese të deputetëve të opozitës. Tjetër rast nuk është bërë propozim për këtë nga një grup ka as në Parlament, as gjëkund tjetër, edhe pse deputetësh, nga grupi parlamentar etj. Unë respektoj problemet e ministrisë ku ju drejtoni janë çdolloj propozimi. Atëherë ky propozim mund të skandaloze. Do të doja shumë që heshtjen tuaj ta jetë bërë në Komisionin e Ekonomisë, nuk e di, merrja si përqendrim pune po të mos ndodhte që këtu ka fjalë nga më të ndryshmet, por unë jam një një grevë e 10 minatorëve nën tokë dhe e qindra të deputet që nuk marr pjesë në Komisionin e tjerëve mbi tokë të mos mjaftonte për t’ju lëvizur Ekonomisë. Për këtë dua propozimin konkret se nga gjumi juaj në karrige e t’ju shkundte për të folur mbi ç’motive e propozojnë. publikisht me minatorët, po pse jo dhe me qytetarët Jozefina Topalli – E keni aty përpara që paguajnë taksa të shtrenjta për t’ju mbajtur ju propozimin. dhe salltanetet tuaja në karrigen e ministrit. Namik Dokle – Jo, zonjë, nuk është. Zoti Ministër, Jozefina Topalli – Në dosjen time është. Në Bulqizë po konsumohet një Gërdec pa A e shtyjmë për javën tjetër, që të mos krijojmë zhurmë, por me të gjitha efektet shkatërruese për probleme? Ju siguroj se kandidatja është një person qytetin dhe qytetarët e po kaq për pasuritë publike me autoritet. në Bulqizë dhe në të gjithë vendin. Korrupsioni Këtu mbyllen dhe votimet. mbizotëron mbi ligjin e këtu nuk e kam fjalën as për Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës: hajdutët e natës të mineraleve, dhe as për gangsterët interpelancë me ministrin e Ekonomisë, Tregtisë e mineraleve. E kam fjalën për korrupsionin shtetëror dhe Energjetikës, zotin Nasip Naço, kërkuar nga me Bulqizën në kurriz të minatorëve që rropaten një grup deputetësh. nën tokë për bukën e gojës, ndërkohë që pushtetarët Në Rregullore, në nenin 97 të saj thuhet: fitojnë miliona, ndërsa kompanitë fantazmë shkojnë “Deputeti që ka paraqitur interpelancën, ka të drejtë e vijnë pas emrave të ndryshëm, por me persona të
724 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
njëjtë, duke lënë pas vetëm qytetarë të uritur për shkatërrimin e çdo shprese që një ditë Bulqiza, punë dhe për kushte minimale jetese, gjithashtu, qytetarët e saj, minatorët dhe pasuria kombëtare të dhe shkatërrimin total të pasurisë minerare të vendit. njohin një zhvillim. Ndaj, do t’ju lutesha që, si fillim, t’u përgjigjeshit Para se t’ju them falemnderit dhe ta merrni ju disa pyetjeve që po jua parashtroj në vijim. fjalën, kam dhe një pyetje të fundit. Në qoftë se 1. Cila është pozita ligjore e kompanisë ACR është e mundur, do të doja që të më jepnit një në raport me shtetin shqiptar? përgjigje para se të filloni me përgjigjet për pyetjet e 2. Cili është kontraktori i vërtetë? Vazhdon tjera. DARFO me nënkontraktor ACR-në, apo është ACR- Është e domosdoshme që ne, ky Parlament, ja që zëvendëson DARFO-n me ndryshim emri? por dhe opinioni publik, të dijë përfundimisht: sa 3. DARFO srl dhe DARFO spa janë e njëjta është numri total i minatorëve që kanë humbur jetën kompani apo dy kompani të ndryshme? duke e gjetur vdekjen në galeritë e Bulqizës? 4. Në dijeninë tuaj, cili është aktiviteti ekonomik Shpresoj shumë që për këtë pyetje të fundit të i ACR-së nga viti 2000, kur është regjistruar për herë mos thoni që nuk e dini. të parë si person juridik në gjykatën e Tiranës deri Falemnderit! në vitin 2007, kur filloi biznesin me minierën e (Ndërkohë, drejtimin e seancës e ka marrë zoti Bulqizës? Turku.) 5. Bazuar në marrëveshjen koncensionare të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Tahiri për miratuar në Parlament 10 vjet më parë sa është parashtrimin e interpelancës! totali i investimeve të realizuara nga koncensionari Meqë është interpelanca e parë e këtij sesioni, për secilën nga zërat e parashikuar në marrëveshje? nisur dhe nga një pyetje e fundit juaja, u rikujtoj të 6. Sot që flasim, METE dhe ju si ministër i njihni gjithë deputetëve që Rregullorja për rastin e vlerë ligjore dhe detyruese marrëveshjes së interpelancave parashikon që anëtari i Këshillit të nënshkruar në 9 korrik 2009 nga Genc Ruli dhe ACR- Ministrave ka të drejtën e përgjigjeve ndaj ja, marrëveshje që modifikonte marrëdhënien interpelancës ose kërkesave të saj për 20 minuta. koncensionare, por që ende sot e kësaj dite nuk Më pas, ju, zoti Tahiri, do të flisni për 15 minuta, është miratuar nga Parlamenti, siç e kërkon ligji. pastaj përsëri ministri 3 minuta dhe së fundi edhe 7. Sa është fitimi i deklaruar i koncensionarit ministri 3 minuta. kryesor në Bulqizë? Urdhëroni, zoti Ministër! 8. Sa serioz është rreziku që Bulqiza të Nasip Naço – I nderuar, zoti drejtues i seancës, shkatërrohet për shkak të mungesës totale të Të nderuar zotërinj deputetë, investimeve kapitale? Në radhë të parë u uroj mirëseardhjen deputetëve 9. Sa është numri total i subjekteve të licencuara të opozitës në Parlament, të cilët edhe më kanë që shfrytëzojnë pasuritë minerare në Bulqizë? kërkuar në këtë interpelancë me objekt zbatimin e 10. Në dijeninë tuaj, sa është numri i subjekteve kontratës koncensionare për menaxhimin e mirë të të palicencuara që ushtrojnë aktivitet në Bulqizë? Bulqizës, nivelin e zbatimit të saj, marrëdhëniet 11. Sipas raporteve që ju dispononi, afërsisht nënkontraktore në minierë, masat e marra për sa ton mineral përbën kontrabanda e mineraleve që efektet e krijuara nga kjo situatë, paligjshmërinë që udhëton nga Bulqiza për në Portin e Durrësit dhe vijon prej javësh, e ndikuar nga kompania pastaj për në Kinë? koncensionare, në raport me minatorët e Bulqizës. 12. Cilat janë kushtet e punës së minatorëve? Asnjë nga pyetjet që shtruat, zoti Tahiri, nuk 13. Sot që po flasim, a punohet në ndonjë zonë ishte në pyetësorin që më kanë dërguar. Një mik që haptazi cilësohet si tejet e rrezikshme për jetën imi më tha se nuk janë këto pyetje në Parlament, e minatorëve? lexo “Zërin e Popullit”. Ju i keni shkruar në gazetën Zoti Ministër, besoj se do të thyeni heshtjen duke “Zërin e Popullit”. M’i jepni përsëri herën tjetër, unë deklaruar ca të vërteta që i dimë të gjithë, në mënyrë këtu jam, do t’jua them prapë zoti Tahiri. që t’i hapni rrugë këtij Parlamenti t’i hyjë punës për Marrëveshja koncensionare për minierën e t’i dhënë zgjidhje një herë e mirë çështjeve të Bulqizës është me kohëzgjatje 30 vjet, është minatorëve dhe të Bulqizës. Në të kundërt, fshehja nënshkruar ndërmjet METE-s dhe shoqërisë DARFO pas gjysmë të vërtetave ose gënjeshtrave do të më datë 21.04.2001 dhe është miratuar në shënohet si kontributi juaj i vetëm në detyrë për Parlament me ligjin nr. 8791, datë 10.05.2001, “Për
725 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
miratimin e marrëveshjes së koncesionit të firmës trajtonte jo vetëm shfrytëzimin sipas kushteve të Roth, në minierën e kromit, Bulqizë, fabrikës së reja në minierë, por, në radhë të parë, problemet e pasurimit në Bulqizë, impiant-seleksionimit Klos, sigurisë në punë, shëndetin e punonjësve dhe Uzinës së Ferrokromit Burrel, Uzinës së Ferrokromit rrezikun e fundosjes së sipërfaqes apo dëmtim të në Elbasan dhe shoqërisë DARFO s.p.a.” objekteve sipërfaqësore. Kjo kompani në vitin 2007 i ka shitur aksionet e Mbi të gjitha, një arsye e rëndësishme për saj shoqërisë ACR dhe nga ky moment, nga pezullimin e aktivitetit minerar në zonën D ishte marrëveshja koncensionare njësi-palë me fakti se ACR-ja në vitin 2010 ka lidhur disa kontrata kompaninë ACR dhe blerja e aksioneve, ACR-ja nënkontraktore me subjekte të tjera që operojnë në është tashmë palë dhe zotëruese në këtë këtë fushë pa miratimin e METE-s, gjë që është në marrëveshje; ka realizuar vetëm blerjen e aksioneve kundërshtim të plotë me kontratën koncensionare. të kompanisë dhe jo të koncesionit, e thënë ndryshe Shoqëria koncensionare nuk e ka realizuar blerësi ka mbartur të gjitha të drejtat dhe detyrimet programin e investimeve sipas marrëveshjes që ka pasur shitësi ndaj shtetit shqiptar. Pra, ACR- koncensionare për punimet që lidhen me thellësinë, ja është i njëjti koncensionar me emër të ri. Sipas më konkretisht, hapja e kompleksit të punimeve në statistikave, miniera e Bulqizës zë rreth 25% të nivelin 16-20. prodhimit të kromit në vend dhe rreth 1,2% të Kështu, investimet në minierën e kromit në prodhimit total të të gjithë mineraleve. Bulqizë janë parashikuar që deri në gusht të vitit Të nderuar deputetë, më lejoni t’ju konfirmoj se 2012 të realizohen në vlerën rreth 11,5 milionë Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, dollarë. Deri tani, sipas verifikimeve të AKPN-së, si autoriteti kontraktues dhe monitorues i kësaj kompania ka investuar mbi 8,2 milionë dollarë, duke marrëveshjeje ka ndjekur në vazhdimësi ecurinë e realizuar rreth 80% të investimeve. Investimi në punës në këtë koncesion. Kështu, gjatë këtij viti thellimin e pusit duhet të kapte vlerën 4,9 milionë përveç kontrolleve periodike, në datën 3 qershor 2011, dollarë, por nga grupi i punës u konstatua se vetëm pra, pa filluar greva e minatorëve, në zbatim të në muajin qershor 2011 janë kryer veprime detyrimit ligjor për kontrollin në terren të ecurisë së përgatitore dhe blerje makinerish. Nga ana tjetër, marrëveshjes koncensionare, Ministria e kompania kishte bërë përmirësime të ndjeshme për Ekonomisë ka urdhëruar ngritjen e një grupi pune të rritur shkallën e mekanizimit, të përmirësimit të për kontrollin e realizimit të detyrimit të marrëveshjes kushteve të punës, të sigurimit teknik etj. Prodhimi koncensionare të shoqërisë ACR apo DARFO i kromit në minierën e Bulqizës për periudhën nga 1 Albania. janari 2010 deri në 30.06.2011 është 98 mijë tonë, Ky kontroll kishte si objekt të veprimtarisë së tij nga 120 mijë tonë të planifikuar, pra, me një realizim të konstatonte nivelin e zbatimit të marrëveshjes të planit prej 81,6%. koncensionare nëpërmjet shqyrtimit të Në lidhje me Uzinën e Ferrokromit në Elbasan, dokumentacionit dhe verifikimit në terren të realizimit investimet e parashikuara në program deri në vitin të detyrimeve të kësaj marrëveshjeje nga kompania 2012 ishin rreth 14 milionë euro, ndërkohë investimet ACR. Në përfundim të këtij kontrolli, grupi i punës, e realizuara, sipas, AKPN-së, nga ACR-ja, kapin mbi bazën e vlerësimeve dokumentare dhe verifikimin shifrën prej rreth 17 milionë eurosh, pra, një realizim në terren të situatës konkrete, konstatoi se në lidhje investimesh prej 120%. Në total, në të gjitha objektet me uzinën e ferrokromit në Burrel, investimet e e koncesionit, investimet e koncensionarit ACR, në realizuara nga koncensionarja ACR janë në vlerën vitet që ai ushtron aktivitetin e tij, bazuar në kontratën 1,1 milionë dollarë, ose rreth 14% të totalit të koncensionare, kapin shifrën prej rreth 30 milionë investimeve. Aktualisht, në këtë uzinë punojnë 92 eurosh. punonjës, sipas marrëveshjes së lidhur mes ACR- Të nderuar zotërinj deputetë, së dhe UFK-së, pra, Uzina e Ferrokromit në Burrel. Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Në lidhje me minierën e Bulqizës, grupi i punës Energjetikës, duke vlerësuar me përgjegjshmëri dhe konstatoi shkelje të kërkesave të sigurisë në punë objektivitet raportin e përpiluar nga grupi i punës me në sektorin e quajtur zona D, Bulqizë, për të cilën u specialistët më të mirë në fushën minerare, të kësaj vendos pezullimi i menjëhershëm i aktivitetit deri në ministrie, të AKPN-së, të Shërbimit Gjeologjik realizimin e një projekti të detajuar teknik dhe të Shqiptar, të RISHM-it, mori edhe këto masa: miratuar nga institucionet minerare, që do të pezullimin e menjëhershëm të lejes minerare të
726 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shoqërisë ACR për zonën D dhe shpalljen të e zgjidhjes së kërkesave të minatorëve dhe të pavlefshme të të gjitha marrëveshjeve nënkontraktore sindikatës. që shoqëria ACR kishte lidhur me subjektet lokale Ministria ka sqaruar qëndrimin e saj në këto që në vitin 2010, duke urdhëruar njëkohësisht që takime dhe ka ndërhyrë në mënyrë të menjëhershme aktiviteti në këtë zonë do të kryhet vetëm nga për çështjet që lidheshin me detyrimet e kësaj shoqëria koncensionare ACR, në përputhje të plotë ministrie për këtë marrëveshje koncensionare. Puna me ligjin “Për sektorin minerar në Republikën e jonë u koordinua edhe me institucione të tjera Shqipërisë”. shtetërore, si me prefekturën e Dibrës, ku prefekti Në lidhje me mosrealizimet e investimeve të është dhe kryetari i Task-Forcës, lidhur me marrëveshjes koncensionare, u përcaktuan vlerat problematikat e minierës së Bulqizës, me strukturat dhe penalitetet financiare për mosrealizim të e Policisë së Rendit, me Ministrinë e Shëndetësisë, detyrimeve sipas marrëveshjes koncensionare dhe dhe Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe afati kohor për shlyerjen e këtyre penaliteteve. Për Shanseve të Barabarta për stabilizimin e situatës mosrealizimet në investime për vitet 2008-2009, dhe gjetjen e rrugëve të dialogut midis palëve, duke vetëm në minierën e Bulqizës, kompania vlerësuar prioritare zgjidhjen e kërkesave të ligjshme koncensionare u penalizua me 57 milionë lekë gjobë. në interes të minatorëve, por, njëkohësisht, edhe Pas marrjes së këtyre masave nga ana jonë, zbatimin me korrektësi të ligjit të miratuar për Konfederata e Sindikatave të Minierave, që mbulon marrëveshjen koncensionare, të ligjit të edhe minierën e Bulqizës, deklaroi një grevë të koncesioneve, të ligjit për mbrojtjen e investimeve përshkallëzuar deri në grevë urie për plotësimin e të huaja dhe paketës ligjore të legjislacionit minerar. disa kërkesave, ku më kryesoret ishin: kërkesa për Të nderuar zotërinj deputetë, kushtet dhe sigurinë e punës në minierë, kërkesa Krahas inkurajimit të dialogut midis palëve, për rritje page deri në 20% dhe kërkesa që lidheshin Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës me zbatimin e detyrimit të koncensionarit, kryesisht ka pasur parasysh dhe ka zbatuar edhe dispozitat për realizimin e investimeve në thellësinë e minierës e ligjit nr. 7711, datë 20.05.1993 “Për të drejtën e së Bulqizës. grevës”, të ndryshuar””, në të cilën neni tre Greva e punonjësve të Bulqizës është ndjekur parashikon se greva lejohet për përmirësimin e gjatë dinamikës së saj dhe është mbështetur në kushteve të punës, për problemet e shpërblimit, për vijimësi nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe sigurimet shoqërore, por kurdoherë mbi bazën e Energjetikës. Për kërkesat e ligjshme ekonomike kontratës së punës të lidhur midis sindikatës dhe të minatorëve, në datat 7 dhe 8 korrik 2011 në punëdhënësit. Po në zbatim të këtij ligji, në germën Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës “dh” përcaktohet se greva nuk lejohet ose, kur ka janë zhvilluar disa takime me përfaqësues të firmës filluar, ndërpritet në sektorët kur nga ndërprerja e koncensionare dhe me drejtues të sindikatës së punës rrezikohet jeta dhe shëndeti i njerëzve, ose minatorëve. Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe kur mund të vijnë pasoja të rënda për mbrojtje e Energjetikës i ka kërkuar në mënyrë permanente vendit dhe të prodhimit. koncensionarit realizimin e kërkesave ekonomike Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe të minatorëve dhe rritje të investimeve në përmbushje Energjetikës, nëpërmjet strukturave të specializuara të detyrimeve koncensionare, por gjithmonë përmes të saj, si RISHM-i, AKPN-ja, Shërbimi Gjeologjik dialogut me grevistët dhe sindikatën, në respekt të Shqiptar, ka kërkuar ndërprerjen e menjëhershme plotë të ligjit. të grevës, pasi vazhdimi i mëtejshëm i saj në Njëherësh, është mbajtur qëndrim i prerë nga ambientet ku ajo po zhvillohej prej rreth 20 ditësh Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës vinte në rrezik serioz jetën dhe shëndetin e kundrejt të gjitha palëve për garantimin e shëndetit grevistëve, dhe se do të shkaktonte pasoja të rënda dhe sigurisë së jetës së minatorëve, si dhe ekonomike që mund të vinin nga shembja e minierës moscenimin nga ana e grevistëve dhe drejtuesve të për shkak të ndërprerjes së punës. kësaj pasurie të çmuar kombëtare. Nga ana jonë Edhe pse është bërë i qartë ky detyrim ligjor, janë zhvilluar takime me përfaqësuesit e komisionit drejtuesit e grevës kanë kundërshtuar zbatimin e të grevës, të sindikatës, me minatorë, me autoritetet tij, duke penguar njëkohësisht edhe specialistët e lokale, me qytetarë të Bulqizës dhe me përfaqësues RISHM-it në kryerjen e detyrës, ku edhe është të kompanisë ACR, për të vlerësuar dhe gjetur rrugët parashikuar në germën “dh”, të nenit 6 të ligjit të
727 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mësipërm edhe detyrimi se greva nuk lejohet, dhe minatorëve dhe po bëjnë të gjitha përpjekjet për të kur ka filluar, ndërpritet, kur shoqërohet me veprime larguar kompaninë ACR, me synimin e qartë për t’u që përbëjnë vepër penale. kthyer nga sindikalistë në biznesmenë, qoftë edhe Nga ana jonë është vlerësuar dhe është pasur me financimin e disa grupeve të biznesit lokal që parasysh se kjo grevë po zhvillohej në ambiente ku mbajnë peng zgjidhjen e kësaj situate deri në nuk ishte e garantuar jeta dhe siguria e njerëzve falimentimin e kësaj kompanie dhe largimin e saj dhe bazuar, gjithashtu, në ligjin nr.8741, datë nga Shqipëria. 15.02.2001, neni 5, pika 4, ku parashikohet se Si ministër i Ekonomisë, Tregtisë dhe specialistët e RISHM-it kanë të drejtë të hyjnë në Energjetikës, u garantoj publikisht të gjitha palëve, minierë në çdo kohë kur paraqiten rrethana të grevistëve dhe kompanisë koncensionare, se veçanta që lidhen me vënien në rrezik të minierës zgjidhja e vetme e sotme dhe ecuria e nesërme do dhe të jetës së njerëzve, si dhe bazuar në të jetë në përputhje të plotë me ligjin minerar, që Rregulloren e Sigurimit teknik, të Miniera dhe mban numrin 10314, datë 15.07.2010 “Për sektorin Karriera, neni 37 dhe 38 për drejtimin dhe përdorimin minerar në Republikën e Shqipërisë”, 12 vendime e makinerive dhe pajisjeve në miniera dhe karriera, të Këshillit të Ministrave dhe 19 urdhra e udhëzime Ministria vlerësoi se tejzgjatja e kësaj grevë mbi 20 të ministrit të Ekonomisë. Prandaj, gjatë gjithë kësaj ditë po përkeqësonte dukshëm situatën dhe po dilte kohe kam folur duke iniciuar këto vendime dhe këto jashtë qëllimit të saj. Në këto kushte, kjo ministri i urdhra në Këshillin e Ministrave, që sot kjo industri kërkoi Avokatit të Shtetit ndërhyrjen për mbrojtjen e të jetë mbi baza shkencore. jetës së minatorëve dhe interesat pasurore të shtetit Kjo paketë e re ligjore, zoti Tahiri, ka në minierën e kromit në Bulqizë, si dhe mbështeti eksperiencën 17-vjeçare të reformimit të këtij sektori iniciativën e RISHM-it për kallëzimin penal për fillimin minerar, disa nga direktivat e BE-së, si dhe e një procedimi pranë organit të akuzës për drejtuesit eksperiencat legjislative të disa vendeve me industri e grevës. minerare të zhvilluar, si Kanadaja, Gjermania, Mbi bazën e kërkesë-padisë, depozituar nga Australia, Japonia etj. Industria minerare në Shqipëri Avokati i Shtetit, gjykata, siç edhe jeni në dijeni, sot zhvillohet tërësisht nga sektori privat, që mori vendim për nxjerrjen forcërisht të grevistëve nga angazhon rreth 830 subjekte private dhe katër ambientet e minierës, duke arsyetuar se mosveprimi koncesione. Kjo industri ka realizuar plotësisht fazën nga ana e grevistëve dhe drejtuesve të tyre sjellin e parë të reformimit, duke bërë që sot prodhimi nga pasoja të rënda për jetën dhe shëndetin e tyre, por ky sektor të jetë mbi 6 milionë tonë minerale, nga 4 edhe për pasurinë kombëtare. Njëkohësisht, me milionë tonë, krahasuar me vitin më të mirë të disave urdhër të ministrit të Ekonomisë u vendos pezullimi që janë edhe këtu, të vitit 1989; të punësojë mbi 7 i lejes së shfrytëzimit të minierës së Bulqizës deri mijë punonjës, kryesisht nga zonat rurale; të në rehabilitimin e plotë të kësaj miniere dhe kushteve realizojë rreth 7% të GDP-së dhe të ketë një teknike të punës nga kompania ACR. shpërndarje në të gjithë territorin. Tashmë industria Të nderuar zotërinj deputetë, më lejoni të shpreh minerare, si pjesë e rëndësishme e ekonomisë së keqardhjen time, që, edhe pse kompania vendit tonë, po tërheq investitorët e huaj strategjikë, koncensionare ACR ka pranuar disa nga kërkesat investimet e të cilëve vetëm gjatë vitit 2010 arritën e ligjshme të minatorëve, përsëri, edhe sot, nuk po shifrën mbi 1 miliard dollarë. arrihet në një kompromis mes palëve. Acarimet dhe Të nderuar zotërinj deputetë, Ministria e përjashtimet e herëpashershme të krerëve Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është e sindikalistë dhe vendosja e kushteve suplementare vendosur të respektojë ligjin dhe vetëm ligjin, të në momentet kur palët ishin në pragun e plotësimit garantojë zhvillimin normal në minierën e Bulqizës të kërkesave, krijon premisë për interesa personale, dhe kudo tjetër, të sigurojë kushte optimale sigurie qëllime të ngushta ekonomike dhe politike për në punë dhe shëndetin e punonjësve, nëpërmjet krijimin artificialisht të tensioneve sociale në minierë monitorimit dhe mbikëqyrjes efektive të aktivitetit dhe në qytetin e Bulqizës. në miniera, duke i vlerësuar këto miniera si një pasuri Të nderuar zotërinj deputetë, të vlefshme kombëtare. Pasi kam ndjekur nga afër dinamikën e kësaj Ju falemnderit! greve, kam krijuar bindjen e plotë se drejtuesit e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ministër! grevës po spekulojnë me kërkesat e ligjshme të Zoti Tahiri keni fjalën, 15 minuta.
728 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Saimir Tahiri – Zoti Ministër, është tamam siç Belegu, një ish-funksionar në METE, sot i zhdukur e parashikova! pa lënë gjurmë dhe me dyshime të forta nëse jeton As e mendova se do ta ngrinit kokën nga letra ose jo, shtetasi Eduard Keta, vëllai i kryetarit të duke thënë ca të vërteta, por ky është problemi juaj. Bashkisë së Bulqizës dhe kryetarit të degës së PD- Në Bulqizë minatorët mbijetojnë, zoti Ministër, duke së në Bulqizë, zotit Roland Keta. Sot, Eduard Keta rrezikuar jetën nën tokë. Kushtet e punës janë zotëron të ashtuquajturën zona D në Bulqizë dhe 4 mizerabël, siguria në punë është zero, shfrytëzimi i leje për shfrytëzim dhe stok materiali. njeriut është barbar dhe përfitimi i pronarit është Ju thatë që ia keni pezulluar, zoti Ministër. Më e galopant. Të gjitha këto në kurriz të njerëzve të pakta është që gënjeni ose nuk dini se çfarë bëhet zakonshëm që kanë lidhur jetën me minierën. në ministrinë tuaj. Një qytet i tërë jeton në Bulqizë me mineralin, Këtu kam një email të zotit Eduard Keta drejtuar zoti Ministër! Pleq, burra, gra, fëmijë, të gjithë shefit të ACR-së, që mban datën 5 shtator 2011, ku mbledhin gurë mineralesh në sipërfaqe dhe ua thotë: “Në vijim të bisedës sonë po ju informoj se ka shesin firmave që bëjnë kontrabandë, ndërkohë që flukse njerëzish, që duan të fillojnë punë në zonën kompanitë fantazma, ngushtësisht të lidhura me D. Një veprim i tillë mund të konkretizohet vetëm pushtetarët, siç do t’jua tregoj unë më vonë, apo nëse kompania ACR do të bëjë një kërkesë me edhe kompani serioze në vendet e tyre, por që sillen shkrim pranë MRISH-mit për të dhënë një okej si batakçie këtu në Shqipëri, po shkatërrojnë formal për fillim pune, për të bërë të mundur nëntokën dhe vetë perspektivën e qytetit. Pasuritë zhbllokimin e urdhrit të ministrit të METE-s në këtë minerare në Bulqizë shfrytëzohen nga më shumë sektor. Mendoj se kjo listë do t’i shërbejë Medatit se 130 kompani të licencuara, prej të cilave 90 janë (është drejtori i minierës) për të bërë një kërkesë licencuar në kohën e Genc Rulit. Vetëm në Bulqizë pranë këtij institucioni, me të cilin unë kam janë mbi 40 kompani. Shumica e tyre fshihen pas kontaktuar”, thotë Eduard Keta, vëllai i kryetarit të emrave anonimë dhe pas tyre fshihen njerëz me Bashkisë. “Këtë manovër duhet ta drejtojë kompania pushtet, të lidhur me Qeverinë, ministrat, deputetët ACR me mbështetjen tonë. Me respekt, Eduard e zonës, kryetarin e Bashkisë, sekserët e mediave Keta.” pranë Kryeministrit, biznesmenët e majmur afër Ky është email-i që vëllai i kryetarit të Bashkisë Kryeministrit e kështu me radhë. së Bulqizës i dërgon kompanisë ACR, duke marrë Një minator fiton afërsisht 12 dollarë në ditë, përsipër bisedimet që ka zhvilluar për të hequr nga dhe këtu flas për ata që punojnë në galeri, sepse puna këta minatorë që sot protestojnë dhe për të ata që mbledhin gurë e merrni me mend vetë sa futur ca të tjerë, që janë në listë dhe për të zhbllokuar fitojnë. Ndërkohë që fitimi i përllogaritur, me të dhënat urdhrin tuaj të bllokimit të zonës D, të cilin do t’jua që unë kam, i kompanisë që shfrytëzon Bulqizën shpjegoj më poshtë. nga viti 2007 deri më sot, është 48 milionë dollarë. Vetë DARFO falimentoi pa zhurmë dhe me Historia e koncesionit në atë minierë tashmë ndryshim emri u fut në lojë një tjetër kompani, e është transformuar në një marrëdhënie të quajtur me shkurtim ACR. Në vitin 2007 kur përfitoi jashtëligjshme dhe korruptive. Si fillim, marrëveshja të drejtën për të shfrytëzuar pasurinë minerare në koncesionare është lidhur ndërmjet shtetit dhe Bulqizë, ACR-ja kishte të paktën 7 vjet që ekzistonte DARFO SPA në vitin 2001, e miratuar me ligj në ligjërisht si kompani. E themeluar në vitin 2000, Parlament. Kjo shoqëri nuk e shpalli falimentin, por përfaqësuesit e saj që në krijim kanë qenë 2 shtetas: u zhduk me miliona euro fitim. Papritmas, shfaqet Eduard Belegu dhe Kristo Rodi, të cilin Genc Ruli e një tjetër DARFO, jo e njëjtë me të parën. Është njeh shumë mirë. Ky i fundit, njëkohësisht, shok DARFO s.r.l., që, sipas të dhënave tona, nuk është klase dhe mik i ngushtë me ministrin Genc Ruli. Në e njëjta firmë që ka ndryshuar regjimin juridik të kohën kur ACR-ja zëvendësoi DARFO-n, ishte shoqërisë tregtare, por në fakt bëhet fjalë për 2 drejtor i METE-s, dhe ministër po Genc Ruli. Pra, kompani të ndryshme. duket se me miratimin e Genc Rulit, shoku i ngushtë Përfaqësuesit e këtyre kompanive kanë qenë: i klasës dhe i biznesit të Genc Rulit, të drejtën për shtetasi italian Mario Apolon, sipas të dhënave, sot të shfrytëzuar minierën e kaloi nga DARFO tek ACR, ndodhet në burg për të njëjtat arsye që u kap kompania që e kishte themeluar vetë. Prudentino. Këtu prapa meje ka njerëz të ulur që e Të njëjtët njerëz i dhanë vetes përfitimet kolosale dinë fort mirë historinë e tij dhe shtetasi Eduard të Bulqizës nëpërmjet kompanisë që po vetë kishin
729 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
themeluar. Në bazë të detyrimeve të marrëveshjes ishte: “Për shkak se mungonte siguria e mbrojtjes koncesionare të lidhur në vitin 2001 e të miratuar në së jetës së punonjësve, (punonjësit ishin në rrezik), Parlament me ligj të posaçëm, DARFO detyrohej vazhdimi i aktivitetit minerar në kushtet e sigurisë të bënte investime, të cilat do të garantonin së plotë teknike që mungonin, si dhe për të shfrytëzimin e kujdesshëm të pasurive minerare, parandaluar çdo aksident të mundshëm dhe thellimin dhe përmirësimin e kushteve të shfrytëzimit aktivitetin ilegal në zona të ndaluara korrupsioni. Zoti të minierës, përmirësimin e zinxhirit përpunues të ministër, në datën 17 shkurt të vitit 2009, pezulloi mineralit, por mbi të gjitha, përmirësimin rrënjësor kontratën koncensionare me ACR-në. Por, po në të kushteve në punë për minatorët, si dhe datën 19 shkurt 2009 bashkëfirmosi me ACR-në një përmirësimin rrënjësor të mjedisit në të gjithë amendament të planit të investimeve, sipas të cilit territorin e veprimtarisë minerare. të gjitha investimet, që nuk ishin kryer deri në atë Konkretisht, investimet në minierën e kromit të moment, do të shtriheshin në afate kohore të Bulqizës duhej të ishin të ndara në dy faza: faza e përcaktuara në këtë amendament deri në vitin 2013. parë 3 vjet, faza e dytë 5 vjet dhe investimi total Në vazhdim të kësaj marrëdhënieje të shkurtër duhet të ishte 10 milionë dollarë. Sot nuk është bërë që Genc Ruli kishte me kompaninë, u hartua edhe asgjë. një marrëveshje tjetër për shlyerje detyrimesh në të Në fabrikën e pasurimit të Bulqizës investimi holla. Kompania ARC, administratori i saj, i drejton duhej të ishte 0.5 milion dollarë dhe do të përfundonte një letër ministrit Ruli, lidhur me penalitetet për në 3 vjet, përkatësisht në vitin 2004. Nuk është bërë mospërmbushje të planit të investimeve. Nuk ka asgjë. nevojë ta bëjë të ditur, e kuptoni vetë të gjithë, pritësi Në impiantin e seleksionimit Klos, shuma totale i kërkesës është prapë zoti Kristo Rodi. Kjo kërkesë e investimit duhej të ishte 100 mijë dollarë dhe do mbërrin në ministri në datën 8 korrik dhe ministria të përfundonte brenda 3 vjetësh, pra në vitin 2004. në datën 9 korrik, pak orë pas kërkesës, harton një Nuk është bërë. marrëveshje të bashkëfirmosur nga Genc Ruli dhe Në Uzinën e Ferro-kromit Burrel, vlera totale e nga kompania, sipas së cilës modifikohet investimit të parashikuar është 4 milionë dollarë e marrëveshja dhe amendamenti i miratuar në ndarë në 2 faza: faza e parë, 3 vjet, përkatësisht, Parlament dhe kompania nuk shlyen detyrimet, investimi ishte 1.2 milionë dollarë; faza e dytë 5 kompanisë i shtyhet shlyerja e penaliteteve deri në vjet, investimi 2.8 milionë dollarë. Edhe ky investim një moment tjetër, i cili, sipas Genc Rulit, duhej të duhej të kishte përfunduar plotësisht në vitin 2009. ishte më vonë. Investime për mbrojtjen e ambientit (që sipas Më e pakta që mund të kuptohet nga kjo, ishte marrëveshjes duhet të jetë rigorozisht brenda qarku i shkurtër dhe kontrata që kishte bërë Genc normativës së Komunitetit Europian), investim në Ruli nën tavolinë me kompaninë nëpërmjet drejtorit vlerën totale prej 6 milionë dollarë. dhe shokut të ngushtë të biznesit në ministri, një Kujtoj këtu, sipas aneksit të marrëveshjes së kërkesë që me siguri ministri Ruli nuk ka pasur kohë miratuar në Parlament në vitin 2001, se kapitali që as ta lexojë, sepse ka ardhur në datën 8 dhe është koncensionari ka marrë në dorëzim me inventar firmosur në datën 9 korrik, por shoqëruar me favore është gati 20 milionë euro. të majme që ministri do të ketë pasur kohë t’i Sigurisht që investimet e planifikuara prej 20.6 numërojë. Ai solli edhe marrëveshjen për ta lehtësuar milionë dollarë në total nga koncensionari nuk u barrën e ACR-së nga penalitetet. realizuan edhe pse kompania punonte me ritëm të Marrëveshja nuk kaloi as në Parlament, si plotë, shfrytëzonte minierën me ritëm të plotë, kishte institucioni i vetëm që mund të modifikonte kushtet përfitime të plota, të cilat i arkëtonte të plota pa e parashikuara në një marrëveshje të mëparshme kthyer mbrapsht në Bulqizë në formë investimi asnjë të miratuar me ligj. Genc Ruli, atëherë ministër, tha qindarkë. Afërmendsh, më lind e drejta të supozoj se Parlamenti ishte mbyllur, a thua se Parlamenti që nuk përfitonte vetëm kompania, por edhe është sportel kioske. Por edhe ju, zoti ministër pushtetarët. Të vetmit që nuk përfitonin ishin aktual, nuk keni bërë asgjë deri tani dhe as nuk e minatorët. përmendët këtu në Parlament, për të denoncuar këtë Amendimi i parë i marrëveshjes koncensionare marrëveshje e për të rikthyer ACR-në në kushtet e u bë vetëm një ditë, pasi Genc Ruli pezulloi pagesës së penaliteteve për investimet që nuk ka kompaninë me këtë urdhër, motivacioni i pezullimit kryer.
730 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kjo çështje është diskutuar gjerësisht në publik, rekomandime të tjera, një ndër të cilat jua thotë edhe madje edhe prokuroria ka filluar një hetim penal, ku raporti “Të respektohen kërkesat e sindikatës.” nuk dihen arsyet pse nuk kanë ecur përpara. Ajo që Kështu që merreni dhe lexojeni, zoti Ministër! nuk kuptohet sot, zoti Ministër, është se si ju lini E gjithë kjo situatë nuk është vetëm nga në fuqi një marrëveshje edhe pse është tërësisht papërgjegjshmëria, por edhe nga korrupsioni. nul, pa u miratuar në Parlament! Si ka mundësi që Komanda e korrupsionit, ai që mbahet me nuk i kërkoni kompanisë të shlyejë detyrimet gangsterë e polici, pushtet e ryshfete, kalon nga financiare? Më e pakta kjo ngre dyshime se edhe Roland Keta, kryetari i Bashkisë Bulqizë, ju, zoti Naço, jeni në tavën e përlyer të favoreve të njëkohësisht dhe kryetari i PD-së në Bulqizë. Vëllai paligjshme me të cilat është blerë gjumi juaj në i tij, Eduard Keta ka 4 licenca. Deputetët e PD-së karrige. Një njeri i ndershëm dhe aspak i kapur nga në Bulqizë kanë licenca pas emrave të tjerë. mafiozët e mineraleve, patjetër do ta zhbënte atë Vetë Genc Ruli, kontrollon një rrjet licencash marrëveshje. Por ju që vazhdoni praktikën e që punojnë për të në Bulqizë. Kontrabanda shkon kundërligjshme dhe korruptive të Genc Rulit, keni më lart te “të paprekshmit” e familjes Berisha. Emri pranuar njëkohësisht të hapni grykën për pazaret e i Agron Kuliçit lidhet drejtpërdrejtë me kontrabandën radhës me favore e korrupsione të mëdha. e mineraleve. Sot minatorët, pasuria publike në Bulqizë dhe i (I drejtohet deputetit Jemin Gjana, i cili flet nga gjithë qyteti që jeton me minierën, vuajnë pasojat e vendi. Ndërkohë, drejtimin e seancës e ka marrë një marrëveshjeje korruptive dhe të pamiratuar në zonja Topalli.) Parlament, pa asnjë efekt ligjor. A ka mundësi të më lini rehat? A ka mundësi? Përkundër konstatimeve që ju bëtë, zoti Ministër, Më lër të flas. Nuk kam asnjë punë me ty. që ishin një panoramës rozë e asaj që ndodh në (Zoti Jemin Gjana shkon drejt foltores.) Bulqizë, unë kam në dorë një raport konfidencial, i Jozefina Topalli – Ju lutem! cili është depozituar në zyrën tuaj vetëm 1 muaj më Saimir Tahiri – A ka mundësi të shkoni dhe të parë. Ky është firmosur nga 20 ekspertë. Sipas këtij uleni? raporti, unë nuk po e lexoj të gjithën, thuhet qartë Jozefina Topalli – Ndërpritet seanca. se investimet janë pothuajse zero. Objektet e tjera (Rihapet seanca.) dhe impianti i Klosit janë në nivelet zero. Problemet Rifillojmë seancën. e sigurisë në lejen minerare në zonën D janë të Edhe një minutë kohë keni zoti Tahiri. mprehta dhe kërkojnë ndërhyrje të menjëhershme. Saimir Tahiri - ... lidhet drejtpërdrejt me Gjithashtu, investimet e kompanisë ACR për kontrabandën e mineraleve. Maunet me minerale periudhën 2010 – 2011 janë minimale. Ata 92 kontrabandë nisen nga Bulqiza për në Durrës dhe punonjës, që thamë, paguhen me gjysmë page. nga Durrësi për në Kinë. Sipas të dhënave paraprake Këtë fakt do të bënit mirë ta thoshit. Impianti i personi që i pret është përsëri Kristo Rodi. përpunimit në Klos nuk është vënë në punë. Kanë Prandaj, zoti Ministër, për Bulqizën duhet një kaluar të gjitha afatet në kushtet aktuale, vënia e zgjidhje imediate që të zhdukë përfundimisht impiantit në punë brenda afatit dhe të amenduar nga korrupsionin dhe të instalojë ligjshmërinë në Genc Ruli nuk mund të bëhet fizikisht. Nënkontraktori marrëdhëniet ndërmjet shtetit shqiptar dhe është i paligjshëm, sepse nuk ka njoftuar ministrinë koncesionarit. dhe nënkontraktori, po jua kujtoj, është vëllai i Ne po ju bëjmë një set propozimesh, të cilat kryetarit të Bashkisë, Eduard Keta. Sipas kontrollit duhet t’i merrni parasysh, në mënyrë që të justifikoni të ushtruar nga ministria juaj, investimet nga 4.9 atë që duhet të bëni në detyrë: milionë dollarë, janë zero. Hapja e thellësisë së 1. Detyroni kompaninë koncesionare të minierës së Bulqizës rrezikon,thotë raporti, realizojë investimet brenda periudhës së mbetur dhe seriozisht vazhdimësinë e shfrytëzimit të saj. të plotësojë kushtet e minatorëve në grevë; Shoqëria koncensionare ka ulur ndjeshëm 2. Sekuestroni fitimet e ACR-së në formë shkallën e interesit për të investuar dhe zhvilluar garancie financiare në masën e investimit që perspektivën e minierës së Bulqizës. Një ndër parashikohet në marrëveshjen e miratuar nga rekomandimet është që të bëhet e pavlefshme Parlamenti në vitin 2001; marrëveshja nënkontraktore, gjë që ju thoni se keni 3. Arkëtoni penalitetet e kompanisë bërë, por email-i ju përgënjeshtron edhe në koncesionare që kapërcejnë 3 milionë euro dhe
731 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përdorini për familjet e minatorëve që kanë humbur Në nenin 25 të Rregullores së Parlamentit është jetën në galeritë e Bulqizës; e përcaktuar se kur ngrihet komision hetimor. Unë 4. Prishni kontratën me nënkoncensionarin në besoj se ju nuk jeni të bindur për atë që thoni. Juve zonën D, për të cilin raportet e ministrisë tuaj thonë ua kanë shkruar, erdhët këtu, i lexuat, morët edhe që është e rrezikshme; ato që kam bërë unë bashkë me vartësit e mi, atë 5. Sillni urgjentisht në Parlament ligjin “Për që ne po vazhdojmë çdo ditë, që të zbatojmë ligjin. statusin e minatorit”, që të garantoni të sotmen dhe Pra, keni vetëm një rrugë, zoti Tahiri, nëse jeni të nesërmen e atyre që punojnë në minierë; të bindur në ato që thatë, krijoni komision hetimor 6.Ndërprisni urgjentisht kontrabandën e parlamentar dhe ne do t’ju japim të gjithë mineraleve dhe çoni në prokurori të gjithë ata që i informacionin e nevojshëm, të gjitha materialet e dini me emra, të lidhur ose jo me pushtetin dhe që nevojshme për atë që ju do të kërkoni dhe do të sot e kësaj dite abuzojnë me pasuritë publike në hetoni. Bulqizë. Nëse nuk e bëni është e drejta juaj, dhe unë do Falemnderit! t’ju lë në hallin tuaj, zoti Tahiri, do t’ju marr me Jozefina Topalli – Falemnderit! sportivitet dhe nuk do t’ju vlerësoj seriozisht. Zoti Ministër, urdhëroni! Falemnderit! Nasip Naço – Të nderuar zotërinj deputetë, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! Unë e dëgjova me vëmendje fjalën e kolegut Zoti Tahiri, urdhëroni tri minuta! Tahiri. Objekti i kësaj interpelance ishte i përcaktuar Saimir Tahiri – Zoti Ministër, unë u përpoqa të nga ana juaj dhe unë u mundova të jepja një mos ju ofendoja personalisht, e para, sepse nuk informacion të saktë, të qartë dhe ligjor, pa abuzuar, është në kulturën time, dhe e dyta, sepse e vlerësoj duke kryer detyrën time edhe si deputet, duke u shumë më të domosdoshme të jepni një përgjigje dhënë një shembull morali atyre që na dëgjojnë, pa jo për mua personalisht, por një përgjigje për ata fyer njëri-tjetrin, sepse shumë vetëve këtu u vjen minatorët që sot janë në grevë dhe kërkojnë kushte turp, dhe herë flasin dhe herë nuk flasin, sepse ka pune, nuk kërkojnë ndonjë gjë të madhe, dhe e treta, të tjerë që ua lexojnë, vijnë këtu dhe i komandojnë pse jo, edhe për të gjithë ne dhe qytetarët, të cilët për çfarë duhet të thonë, çfarë duhet të bëjnë. paguajnë taksat që u mbajnë ju në punë, ndërkohë Unë dhashë informacion të saktë në lidhje me që ju paguheni edhe nga kompanitë që shfrytëzojnë këtë shoqëri koncesionare. Ju bëra me dije se pasuritë tona kombëtare duke i zhbërë. inicimin e kam bërë unë për ushtrimin e kontrollit, Jua thashë që në fillim: në Bulqizë po jo vetëm ndaj kësaj kompanie, por ndaj gjithë konsumohet një Gërdec pa zhurmë. Në qoftë se ju subjekteve minerare në Shqipëri. doni të kaloni në historinë e këtij Parlamenti si njeriu Pak ditë më parë kam hequr rreth 55 leje ushtrimi që edhe kur shpërthen Gërdeci i Bulqizës, do të miniere në të gjithë vendin, edhe në Bulqizë, edhe jeni në karrigen tuaj duke fjetur gjumë, kjo është në Tropojë, edhe në Skrapar, edhe në Sarandë. Të çështja juaj, nuk është çështja ime. gjithë ata që nuk plotësojnë dhe nuk zbatojnë ligjin Unë po ju them: merrini parasysh propozimet për sektorin minerar do të përballen me të dhe me që ju bënë! Janë në të mirën e minatorëve, në të ashpërsinë e këtij ligji. mirën e qytetarëve të Bulqizës, në të mirën e Ju nuk e krijuat bindjen me fjalën time jo se një pasurisë sonë kombëtare dhe të perspektivës së pjesë këtu nuk besonte te fjala që thashë dhe saj për t’u zhvilluar një ditë. Në të kundërt, kjo është serioziteti im, por sepse nuk ju lënë që të besoni, çështja juaj, në zgjidhni biznesin tuaj privat apo edhe nuk ju lënë që të dëgjoni argumente, ju komandojnë, të kolegut që keni në krah, apo interesin publik të ju japin sms me celular. Nëse ju jeni të bindur se qytetarëve dhe të vendit, për këtë ju gjykojnë fjala ime nuk qëndron, nuk janë të sakta ato që unë qytetarët. Unë bëj detyrën time, dhe ne si opozitë them këtu në Parlament, nuk keni rrugë tjetër, e bëjmë detyrën tonë për të ardhur këtu dhe për t’ju vetmja rrugë e juaja është: o të bëni kallëzim, nëse bërë thirrje që t’i vini gishtin kokës dhe t’i viheni e keni krijuar bindjen, sepse ky është ligji në punës që të zgjidhni njëherë e mirë çështjen në Shqipëri, ky është sistemi që kemi zgjedhur, ose të Bulqizë. kërkoni të ngrini një komision hetimor parlamentar Për ato të tjerat që thatë, se jo jua shkruajnë, dhe të hetoni në lidhje me të gjitha koncesionet në apo jo ashtu apo kështu, të kanë bërë keq kafetë Shqipëri. me Fahri Balliun, gjej një mënyrë tjetër për t’i marrë
732 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
çfarë duhet t’i marrësh dhe mos ia jep atë licencën se në vitin 2008, kur humbën jetën 18 minatorë, që do t’ia japësh, sepse bën gabim! dhe arsyeja ishte ashpërsia e të gjithë njerëzve që Falemnderit! menaxhojnë industrinë e kromit, për të futur këta Jozefina Topalli – Këtu mbyllet interpelanca. njerëz për të punuar me rregulla të sigurimit teknik Kalojmë në pikën e fundit të rendit të ditës, në dhe pa rregulla të tilla. diskutime për çështje jashtë rendit të ditës. Sot që vlera e tregut të kromit është e ulët, Zoti Qemal Minxhozi, urdhëroni! natyrisht që nuk është ai intensitet i madh pune. Qemal Minxhozi – Të nderuar kolegë deputetë, Më duket diçka shumë qesharake që Ministria e Sot po flasim për një temë shumë të prekshme Punës nuk ka bërë një studim për të parë sesi jo vetëm për minatorët e Bulqizës, jo vetëm për rrojnë minatorët e Bulqizës. Edhe kur i shikojnë nga punëtorët e Shqipërisë në përgjithësi, por po flasim ekranet e televizorit, nuk tunden për të shkuar atje. edhe për një indiferencë tej mase të theksuar nga Të jeni të bindur se jeta e tyre është për të ana e Qeverisë. ardhur keq. Shumë punëtorë, të ardhur nga zonat Unë do t’i kërkoja zotit ministër, si dhe ministrit përreth, kanë zënë një dhomë në Bulqizë, apo një të Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të dhomë e një kuzhinë me qëllimin që të paguajnë Barabarta, që, sa nuk është vonë, do të ishte shumë një qira për të mbajtur veten gjallë, dhe kushtet e mirë të shkojnë të ballafaqohen me minatorët e jetesës janë të njëjta me kushtet në minierë. Bulqizës. Një aspekt tjetër që Ministria e Punës dhe Është e pafalshme që në një hark kohor prej Ministria e Ekonomisë duhet të ketë parasysh është dy muajsh nuk keni gjetur kohën për të shkuar në edhe trajtimi i familjeve që kanë humbur të afërmit e Bulqizë, kjo nuk më duket e drejtë, nuk më duket tyre në minierë. E dini se sa paguhen? Vetëm 160 as humane. dollarë në muaj. Dhe kjo, deri sa fëmija i parë të Bulqiza, jo vetëm miniera, por i gjithë rrethi i mbushë moshën 18 vjeç. Bulqizës është i lidhur me këtë minierë. Janë 40 Të na thonë se sa fëmijë të minatorëve kanë mijë banorë, që, kush më pak dhe kush më shumë, shkuar në universitet, apo u janë dhënë bursa për t’i janë të lidhur me Bulqizën. përkrahur! Asnjë. Qyteti vetë i Bulqizës ka rreth 750 minatorë, Një diçka që më shqetëson shumë, meqenëse kurse po të merret gjithë pellgu i Bulqizës, në këtë është edhe zoti Ministër i Brendshëm këtu, është sektor punojnë 1800 vetë, që është një shifër e edhe pjesëmarrja, ashpërsia e forcave të ndërhyrjes madhe, është një shifër e konsiderueshme. Po të së shpejtë. Nuk e meriton Bulqiza që për 40 ditë të kishim parasysh edhe benefitet që do të përfitonin ketë 100-150 policë të dërguar atje. Sa të dërgoni punëtorët, benifitet që do të përfitonte edhe zona policinë, më mirë dërgoni një mjek kirurg... (I janë tepër të pakta. ndërpritet fjala sepse kalon koha e diskutimit.) Duhet të kemi parasysh që puna në minierë Jozefina Topalli – Falemnderit! është tepër e vështirë. Unë po ju them vetëm një Zoti Kadilli, urdhëroni! fakt që është mjaft tronditës: ende në minierën e Fatbardh Kadilli – E nderuara zonja Kryetare, Bulqizës punohet me karroca dore dhe një punëtori Të nderuar kolegë deputetë, në minierë i kërkohet të nxjerrë në ditë 9 ton krom, Stina e re politike, që duket se po nis me këtë i cili kushton rreth 25 mijë dollarë, dhe për këtë ai sesion të ri parlamentar, ka përballë mjaft sfida, që paguhet maksimalisht, në rastin më të mirë, vetëm në fakt mbeten të vjetra. Korrupsioni mbetet sfida e 15 dollarë. gjithë shoqërisë shqiptare, por, mbi të gjitha, pesha Duke hequr të gjitha investimet, që nuk janë e tij rëndon mbi ne politikanët, është politika dhe realizuar, duhet të kemi parasysh që firma shpenzon administrata një pjesë e asaj që prodhon për këta punëtorë jo më tepër se 20-22 për qind të korrupsionin dhe është pikërisht vet politika dhe vet fitimit të saj. administrata që duhet ta luftojnë atë. Bashkohen dy gjëra: mungesat e theksuara në Korrupsioni nuk ka ngjyrë partish. Lufta kundër frontin e punës me pajisje, dhe nga ana tjetër një tij nuk mund të bëhet vetëm me flamuj partish. shpërblim tepër minimal. Lufta kundër korrupsionit mbetet sfidë në fund të Jemi me fat në një aspekt: te parandalimi i fundit e pjesës së mbarë të politikës ndaj pjesës së viktimizimit të punëtorëve të Bulqizës. Dhe cili është mbrapshtë të saj. Nuk di ndonjë politikan që nuk ka ky? Sot çmimi i kromit është 50 për qind më pak folur të paktën një herë të vetme kundër korrupsionit.
733 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Fjalimet janë të mbushura me fraza kërkuara si standarde nga procesi i integrimit antikorruptive, por retorika nuk ka asnjë vlerë, si ajo evropian. Opozita është bërë pengesë për miratimin që pamë pak më parë, nëse nuk shoqërohet me e ligjit “Për ngritjen e Gjykatës Administrative”, një veprime konkrete, nëse nuk shoqërohet me një ligj që do të mundësonte ndryshimin e mendësisë aksion të mirëfilltë politik. Përkundrazi, retorika e së administratës në këtë vend; është bërë pengesë vetme sa e relativizon fenomenin, duke shtyrë për ligjin antimafia, por ajo që është më e rënda dhe pritshmërinë e qytetarëve në dëshpërim, në një më e pakuptimta, opozita ka qëndruar tërësisht dëshpërim që dëmton në radhë të parë politikën dhe bllokuese për reduktimin e imuniteteve. Asnjë me politikanët, që dëmton besimin e njerëzve te politikan në këtë vend nuk do të ketë nder nëse politika dhe tek institucionet. refuzon reduktimin e imunitetit të vet, nuk do të ketë Maxhoranca ka hedhur hapa të rëndësishëm dhe nder dhe nuk do të meritojë besimin e atyre që na seriozë në luftën kundër korrupsionit. Është e gjatë votojnë në qoftë se do të vazhdojë të fshihet pas lista e reformave që kanë synuar drejtpërdrejtë apo mbrojtjes së imunitetit. edhe në mënyrë të tërthortë reduktimin e mundësive Nuk ka nder për politikën në përgjithësi për sa dhe hapësirave për korrupsion. kohë që vazhdon fshehja nga hetimi për korrupsion. Kjo është detyra e çdo maxhorance, por ka qenë Është kjo sjellje politike që zhvlerëson krejtësisht dhe mbetet detyrë parësore e kësaj maxhorance, politikën e ngritur vetëm mbi akuza dhe përbaltje e cila erdhi në pushtet pas vitesh të gjata të një antikorruptive; është ky qëndrim ndaj imunitetit që aksioni të mirëfilltë dhe agresiv antikorruptiv që zhvlerëson konferencat tuaja për shtyp, fjalimet pasuan vitet e qeverisjes socialiste, ka qenë tuaja. pikërisht fryma dhe veprimi antikorrupsion i kësaj Të nderuar kolegë, periudhe që krijoi dhe forcoi besimin e qytetarëve, Ka që në vitin 2003 që reduktimi i imunitetit dhe kjo maxhorancë, ky besim tek integriteti dhe kërkohet nga një standard nga Këshilli i Europës; serioziteti për të luftuar korrupsionin, e mandatoi ka që në vitin 2004 që Partia Demokratike, atëherë këtë maxhorancë dy herë radhazi. në opozitë, ka kërkuar reduktimin e imuniteteve; që Opozita socialiste e ka ndërtuar lëvizjen e vet nga viti 2005 maxhoranca ka ndërmarrë dy herë politike në retorikë të mbushur me akuza, akuza nisma ligjore dhe ka votuar e vetme dy vendime në për korrupsion dhe fjalime që më shumë kanë këtë Parlament për të hequr mburojën e imuniteteve përbaltje, akuza që më shumë kanë synuar të vënë dhe ka filluar hetimin për veprën e korrupsionit. Kemi shenjën e barazisë me qeverisjen e tyre 8-vjeçare, qenë të ndërgjegjshëm që më shumë sesa kemi akuza që më shumë kanë synuar dëmtimin e besimit zgjidhur çështjen, kemi treguar vullnetin tonë për të të qytetarëve te politika dhe institucionet, dhe luftuar korrupsionin. ç’është më e keqja, këto akuza në shumë raste Kolegë socialistë, në qoftë se keni ardhur në kanë ardhur nga ata persona, që në qoftë se këtë sallë për të kontribuar, për të luftuar sinqerisht korrupsioni do të ishte hetuar me seriozitetin e korrupsionin, nëse ka një fije serioziteti në deklarimin duhur, nuk do të ishin më në radhën e politikës. tuaj politik, ejani të votojmë një ligj, ejani bashkërisht Secili nga ju, kolegë të opozitës, mund të dojë të vendosim reduktimin e imuniteteve! Ky nuk është të bëjë krahasim me aksionin opozitar të kësaj një ligj i thjeshtë, nuk është një nga ligjet e radhës, maxhorance kur ishte ajo në opozitë, mund të dojë ky do të jetë një armë ... (Deputetit i ndërpritet fjala të kujtojë dhe të krahasojë agresivitetin e akuzës sepse i kalon koha e diskutimit.) dhe të denoncimit, por akuza dhe denoncimi nuk Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Kadilli! kanë qenë armët e vetme të kësaj maxhorance kur Fjalën e ka Shalsi, pesë minuta. ishte në opozitë dhe nuk mund të jenë armët e vetme Eduard Shalsi, urdhëroni! të një force politike. (Deputeti Braçe flet nga salla dhe kërkon që Në dallim nga opozita e dikurshme, opozita juaj deputeti Shalsi të thirret “Zoti Shalsi”) ka mjaftuar vetëm të akuzojë, por asnjëherë nuk ka Si me qenë Eduard Kenedi, more burrë. mundur të propozojë, dhe ç’është më e keqja, është Eduard Shalsi – Erion, e ka shumë të lehtë të bërë pengesë e shumë nismave ligjore, të cilat kanë thotë “zoti Kadilli”, por e ka shumë të vështirë të pasur një rëndësi jetike edhe për integrimin e vërë përpara emrit tim fjalën “zotëri”. Çështje Shqipërisë, të iniciuara dhe të propozuara nga kompleksesh. maxhoranca, ose edhe të propozuara dhe të Mënyra sesi vjen në pushtet përcakton qartë,
734 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për hir të së vërtetës, mënyrën sesi do të qeverisësh, kësisoj hapur me koncesionarin, me korrupsionin mënyrën sesi do të drejtosh Parlamentin, ndaj jemi dhe jo me minatorët. dëshmitarë të situatës me minatorët e Bulqizës. Duke u bërë palë me kompaninë, Qeveria e ka Në vend të lehtësimit dhe të zgjidhjes, situata bërë zgjedhjen e saj. Ajo ka zgjedhur fitimin dhe ka rëndohet dhe përkeqësohet, situatë kritike, por, të braktisur minatorët; ka zgjedhur të asfiksojë një nderuar kolegë, për hir të së vërtetës, aspak e qytet të tërë, sepse të gjithë e dinë që ai qytet është papritur. pazgjidhshmërisht i lidhur me minierën, dhe të Nga njëra anë minatorët e pambrojtur që punojnë mbysësh minierën, do të thotë të mbysësh qytetin. në kushte tejet të rënda kërkojnë mekanizim të Pra, Qeveria e ka bërë zgjedhjen e saj dhe nuk ka proceseve të punës, për rendiment më të lartë dhe sesi të jetë ndryshe, nuk është rast i vetëm, nuk prodhim më të madh; kërkojnë një pagë më të mirë; është një rast i izoluar, Shqipëria është e mbushur kërkojnë të punojnë, por jo nën kërcënimin e me shembuj të tillë. vazhdueshëm të humbjes së jetës. Jetë të humbura E njëjta histori përsëritet: koncesionet, minatorësh dhe asnjë përgjegjës deri më sot. Situatë hidrocentralet, rruga Durrës-Kukës, Gërdeci, e denjë për të përshkruar minierat e dhjetëra viteve shembulli më kuptimplotë. Koncesionet janë një më parë, ku minatorët trajtoheshin si skllevër, dhe histori e turpshme ryshfetesh dhe përfitimi personal, nga ana tjetër, koncesionari dhe Qeveria, që janë një histori grabitjesh, ku ka korrupsion, bërë një e të pandarë; investime të parealizuara, papërgjegjshmëri dhe paaftësi. asnjë metër kolonë e hapur, e thelluar, nuk është Falemnderit! hapur ende tuneli i Klosit, asnjë lloj modernizimi Jozefina Topalli – Urdhëroni, zonja Doda! pune; nuk është realizuar prodhimi i përcaktuar në Mesila Doda – Falemnderit, zonja Kryetare! kontratë, dhe, në vend që kompania koncesionare Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, të vendoset me shpatulla pas murit për Do ta filloja këtë fjalë me zërin e një burri të mospërmbushje të detyrimeve, asaj i bëhen edhe mençur shqiptar, i quajtur At Anton Harapi, i cili disa shërbime të tjera. Genc Ruli merr përsipër të parapëlqente të evidentonte në eseistikën e tij, se firmosë në fshehtësi të plotë dhe duke anashkaluar “ndër shqiptarë është e vështirë të haset një Parlamentin, një kontratë që i lejon kompanisë të polemikë pa pasion”. Kjo, sipas tij ishte shembull i shtyjë afatet e investimit. një intolerance të fortë kulturore dhe njerëzore. Pra, nga njëra anë minatorët me kërkesa të Polemika e vërtetë intelektuale, polemika e qarta, të arsyeshme, plotësisht të zgjidhshme, dhe vërtetë politike është një pasurim i madh mendor nga ana tjetër, koncesionari dhe Qeveria të kapur dhe shpirtëror, është gjithashtu, motor i lëvizjes së në flagrancë për detyrime të marra përsipër me shpirtit të kombit, por, për këtë do të duhet një kontrata aspak të realizuara. Pra, minatorët: përgatitje e madhe njerëzore, do të duhen dije kërkesa, protesta, grevë urie; kompania, Qeveria: intelektuale, dhe, mbi të gjitha, dëshirë për të shpërfillje, mashtrim, matrapazllëqe, intriga, madje progreduar bashkërisht dhe për të sjellë progres edhe kërcënim nga ana e kompanisë. nëpërmjet përdorimit të mirë të fjalës. Dëgjova ministrin. Natyrisht që nuk besoj se ky Për fat të keq, ky Parlament nuk është shembull ministër është pjesë e kësaj çorbe të gatuar prej i përdorimit të mirë të fjalës, nuk është shembull i kohësh nga paraardhësit e tij dhe nga Qeveria, por nxitjes së një dialogu normal politik, është shembull ai ka përgjegjësinë që të mos jetë pjesë e çorbës, i përdorimit të fjalëve për të ngatërruar më keq dhe në qoftë se do të vazhdojë të sillet në mënyrë impasin ku është futur vendi qysh prej dy vjetësh. të tillë, krejtësisht të papërgjegjshme, atëherë ai Me të gjitha gjasat integrimi rrezikon që edhe nuk do t’i shmanget përgjegjësisë. këtë vit të trajtohet si faturë kioske dhe jo ashtu siç Mungon vullneti i kompanisë dhe i Qeverisë për i takon, si shtylla kurrizore e kombit, dëshirë natyrale një dialog të sinqertë, për një komunikim të e çdo qytetari të këtij vendi. ndershëm. Çfarë bën Qeveria? Cili është roli i saj ? Ministri Fratini ripërsëriti dje në Tiranë tri çështje, Çfarë bëhet me detyrimet e papërmbushura të të cilat ishin themelore, të tria çështjet të përfshira koncesionarit? Ku janë investimet që duhet të bëjë në rekomandimet e Bashkimit Europian për Qeveria? Pse ndryshuan afatet e investimeve? Në Shqipërinë: dialogu politik, reforma zgjedhore dhe fillim Qeveria hesht, pastaj në mënyrë krejt zgjedhja e Avokatit të Popullit. paradoksale çon forcat speciale, duke u pozicionuar Për këtë arsye rekomandimi i parë i Bashkimit
735 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Europian për Shqipërinë përcakton qartë se: “duhet e fundit, në mbledhjen e seancës së kaluar, ku të garantohet funksionimi i duhur i Parlamentit mbi Kryetari i Grupit tuaj Parlamentar e deklaroi. Thënë bazën e një dialogu politik, konstruktiv dhe të më shkoqur, edhe kjo pikë bën pjesë, sipas jush, qëndrueshëm mes të gjitha partive politike...”, dhe në strategjinë tonë për t’i hedhur hi syve më pas vazhdon: “të miratohen ligjet e mbetura europianëve. pezull, të cilat kërkojnë shumicë të cilësuar në Çështja nuk ka nevojë për koment, vetëm për Parlament” evidentim pasojash që rrjedhin nga deklarata të tilla Nëse do të fillonim të jepnim argumentet tona, që në themel janë thellësisht jo politike. jam e bindur se do të përfundonim edhe një herë Të nderuara zonja dhe zotërinj, brenda polemikës pasionale pa rezultat, me Shtatori u deklarua nga ana juaj si fillim i një ushtrime retorike, por që nuk do të ofronte asnjë normaliteti që ju të inicionit për hir të Shqipërisë rezultat konkret. Ndaj unë sot nuk do të ofroj dhe të shqiptarëve. Si arsyet që ju shtynë për ta përgjigjen time, por atë të ambasadorit të OSBE- normalizuar politikën përgjatë dy viteve, ashtu edhe së, Wolfarth, i cili në raportin e tij shprehet se: ato për t’u rikthyer në Parlament mbeten sot ende “Rrjedha normale e punës në Kuvend u pengua duke të paqarta, sepse nuk keni dhënë arsye të sjellë si pasojë mosmiratimin e asnjërës prej ligjeve logjikshme për një strategji të tillë të çoroditur që kërkojnë shumicë të cilësuar prej tre të pestash. përgjatë këtyre dy viteve. Axhenda e reformave ka mbetur e bllokuar në një Duke lënë mënjanë të kaluarën, besoj se nëse masë të madhe të saj. Ndërkohë që shmangte në përpjekja juaj do të kishte qenë e sinqertë, sot do mënyrë të përsëritur çdo përpjekje serioze për një të duhej të kishim votuar emërimin e Avokatit të angazhim politik konstruktiv në Kuvend, opozita u Popullit dhe Komisionin e përbashkët të Reformës pa si organizatore e protestave publike, duke Zgjedhore, por ajo që dëgjojmë nga ju dhe hapat përfshirë këtu edhe ngjarjet e dhunshme të janarit konkretë janë tejet larg njëra-tjetrës. 2011 në Tiranë. Sot Shqipëria është në një moment të Për sa i përket pjesëmarrjes në Kuvend, me rëndësishëm, nuk është maxhoranca, është i gjithë gjithë thirrjet e përsëritura ndërkombëtare, vendi. Zgjedhja është para jush. Parlamenti pret mospranimi i Partisë Socialiste për ta bërë këtë iniciativa konkrete për të normalizuar jetën politike kontribuoi në pamundësinë e Kuvendit për të dhe të plotësojmë reformat e mbetura në mes. vazhduar reformat. Si pasojë e mungesave të saj Shqipëria është në prag të integrimit. Zgjedhja është të shpeshta dhe të gjata në kohë, PS-ja nuk arrinte në dorën tuaj. të kryente detyrën e saj kushtetuese për të këqyrur Falemnderit! punën e Qeverisë dhe për të kontribuar veçanërisht Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Doda! në reformën zgjedhore në kohën e duhur për Zonja Gjermeni, urdhëroni! zgjedhjet dhe për qeverinë vendore”. Eglantina Gjermeni – Falemnderit! Kjo, siç jua thashë edhe më parë, nuk ishte Janë humbur shumë jetë në minierën e përgjigja ime, kjo ishte pjesë e raportit të Bulqizës. Në këtë minierë janë vrarë 18 minatorë ambasadorit Wolfarth, ku në mënyrë eksplicite vetëm tri vitet e fundit. Besoj se të gjitha gratë apo paraqitet një kryefjalë, një veprim dhe një pasojë që nënat, të cilat përcillnin bashkëshortët apo djemtë ka rrjedhur. Kryefjala është: “Partia Socialiste nuk e tyre në minierë, lusnin Zotin që të ktheheshin gjallë, merr pjesë në Kuvend dhe nuk kryen detyrën e saj të mos kishin fatin e zi të disa prej shokëve të tyre. kushtetuese. Të përbuzur, të harruar, të nëpërkëmbur ndihen Kjo përmbledh gjithë përpjekjen e opozitës për ata që nxjerrin krom nga dheu, kromin që sjell të të tensionuar debatin normal politik, me qëllim ardhura marramendëse për klientët e Qeverisë, izolimin e vendit dhe mosmarrjen e statusit të vendit ndërkohë që skamja kaplon Bulqizën. 90 për qind e kandidat edhe për këtë vit. familjeve të minatorëve jetojnë vetëm me të ardhurat Për sa u përket dy pikave të tjera, është që vijnë nga puna tepër e vështirë në minierë. ripërsëritja e radhës. Dua t’ju kujtoj se posti i Avokatit Dëgjojmë shpesh të flitet se në Shqipëri nuk ka të Popullit është ofruar jo një herë, është ofruar disa reagim qytetar, se shqiptarëve u mungon ndërgjegjja herë, një kërkesë e ripërsëritur deri në bezdisje nga qytetare dhe nuk dinë të protestojnë për të drejtat e ana e maxhorancës, por që ju haptazi keni deklaruar tyre. Por ja, po përballemi me një protestë të se nuk keni interes. E bazoj këtë edhe në deklaratën minatorëve të Bulqizës. Reagimi i tyre na mësoi
736 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shumë. Protesta e minatorëve të Bulqizës, të Më shumë aleate kanë gjetur medien e pavarur që braktisur në mjerim, mund të konsiderohet si një zë përcjell shqetësimet e tyre. që buron nga thellësia e nëntokës, për të kërkuar Minatorët e Bulqizës janë në të vërtetë heronj, që ata të mbijetojnë aty, ku çdo ditë përballen me të cilët guxuan të ngrenë krye ndaj varfërisë, pasigurinë dhe vdekjen. Pikërisht rreziqet e çdo dite padrejtësisë, shkeljes së dinjitetit njerëzor, në një pune, kushtet e papranueshme deri në ekstrem të kohë kur një pjesë tjetër e shoqërisë e mbuluar nga sigurisë në minierë dhe paga shumë e ulët që marrin skamja ka zgjedhur të heshtë përballë padrejtësive çdo muaj, i kanë detyruar minatorët që, nga data 1 dramatike të Qeverisë për shkak të pafuqisë dhe qershor e këtij viti, të futen në grevë për të kërkuar indiferencës së shtetit. më shumë siguri në punë dhe një pagesë më Nuk mund të lë pa përmendur këtu rastin e dinjitoze për të siguruar jetesën e familjeve. dhunës ndaj dy grave punonjëse të zyrës së tatim- Shpërndarja e disa fletushkave nga kompania taksave pranë Bashkisë së Tiranës, të cilën jo ACR, të cilat u kthenin përgjigje negative kërkesave vetëm e konsideroj si shprehje të arrogancës së të minatorëve, i detyroi ata të kërkonin atë çka u pushtetit, por ai rast është shkelje e çdo ligji, norme takon në një formë më të vështirë, më të rrezikshme apo rregulli institucional apo moral të shoqërisë për jetën e tyre, përmes sakrificës së grevës së sonë. “Dhuna ndaj tyre e ushtruar nga një person urisë. Minatorët u ngujuan për ditë me radhë në në detyrë shtetërore është një skandal që shkakton thellësitë e minierës, 1400 metra nën tokë. indinjatë, revoltë, dhe dhimbje në të njëjtën kohë.” Meqenëse për këto kërkesa minimale ata u – thuhet në deklaratën e bërë nga përfaqësues të shpërfillën, minatorët ditën të bashkohen, të shoqërisë civile në Shqipëri. Institucionet që duhet protestojnë, të hyjnë në grevë urie dhe të arrijnë të të flasin, zgjedhin të heshtin. kenë vëmendjen e të gjithë shqiptarëve dhe Vuajtjet dhe sakrificat e minatorëve të lodhur ndërkombëtarëve, përveç Qeverisë shqiptare. Nuk nga jeta dhe nga puna e rëndë meritojnë vëmendje, ka ndodhur kurrë në 20 vjet demokraci, që një grup mbështetje, mirëkuptim dhe, për më tepër, qytetarësh të protestojnë në mënyrë kaq të angazhim për t’i zgjidhur. Minatorët kërkojnë drejtësi vazhdueshme, duke përshkallëzuar të gjitha mjetet edhe jo mëshirë! demokratike të protestës dhe të shpërfillen e të Qytetarët shqiptarë kërkojnë të ndjehen të nëpërkëmben kështu. përfaqësuar dhe të respektuar, të paktën nga shteti Greva e urisë nën tokë është sakrifica më i tyre, si dhe të kenë siguri për jetën e tyre. sublime që ata minatorë bënë për familjen e tyre, Falemnderit! ata baballarë që nuk mund të pranojnë që fëmijët e Jozefina Topalli - Falemnderit! tyre të mos kenë bukë të hanë, rroba për të veshur, Urdhëroni, zoti Xhepa! pa folur pastaj për të gëzuar fëmijërinë e tyre. Selami Xhepa – Falemnderit, zonja Kryetare! Mënyra se si ata i shprehin kërkesat e tyre është e Të nderuar kolegë, drejtpërdrejtë, pavarësisht se ato bien në vesh të Së pari, dua t’i kërkoj ndjesë kryetarit të grupit, shurdhër. Ato çka kërkojnë minatorët janë njerëzore, sepse më ishte kërkuar të flisja për tjetër çështje, por mënyra se si ata po sakrifikojnë është thuajse por kërkoj mirëkuptimin që ta ndryshoj temën e mbinjerëzore. Zoti desh që pas kaq shumë ditëve debatit tim edhe për një arsye shumë të nën tokë, asnjëri prej tyre të mos humbte jetën. rëndësishme, sepse unë jam një ndër deputetët e Firma ACR po sillet me Bulqizën sikur ta ketë qarkut të Dibrës. Dëshiroj t’i shpreh falënderimet e koloni private e jo si burim pune dhe fitimi mbi bazë mia Parlamentit shqiptar për solidaritetin që po detyrimesh ligjore kontraktuale me minatorët. Po tregon ndaj një çështjeje të rëndësishme siç është kaq shpërfillëse e denigruese deri në neveri ka qenë greva e minatorëve të Bulqizës, që ka disa muaj që dhe po vazhdon të jetë Qeveria, duke mos po zhvillohet. përfaqësuar interesat e qytetarëve shqiptarë, duke Që në fillim dua të heq pjesën emocionale, mos monitoruar firmën ACR për plotësimin e sepse pjesa kryesore e debatit në mendimin tim ka detyrimeve kontraktuale, por duke lënë në mëshirë qenë më shumë e ngarkuar me emocione, por në të fatit minatorët, që, për fat, po dinë t’i dalin zot planin personal do t’i kërkoja zotit Tahiri që, siç bëri vetes. Minatorët e kësaj miniere, në emër të bukës me emrat e tjerë që lexoi, të cilitdo deputet që është së gojës, të perspektivës së minierës e të sigurisë i përfshirë, qoftë në këtë sallë apo jashtë kësaj salle, për jetën nuk tërhiqen, sepse e drejta është me ta. është e mira që njerëzit të përmenden me emër
737 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe të mos hidhen aludime pa emër të cilat, natyrisht, pusit të ri, që ka qenë edhe një ndër kërkesat na baltosin të gjithëve, gjë të cilën, unë, personalisht, themelore të minatorëve, është çështja më nuk do ta pranoj kurrë. Kaq sa për këtë pjesë. problematike që lidhet me perspektivën e minierës Historinë e minierës së Bulqizës, ku unë kam dhe të të gjithë jetës së qytetit. Është një çështje punuar për disa kohë dhe jetoj me bashkëqytetarët ku kompania ka filluar ta investojë dhe kushdo që e e mi prej vitesh, e njoh shumë mirë që në historinë di historinë, e ka parë me sytë e tij, që ka pasur një e vet. Më lejoni që në fillim të konstatoj se shumë incident dhe për rrjedhojë firma po bën një projekt nga fjalimet që u bënë këtu, të përcjellin një të ri për ta vazhduar. Sidoqoftë, angazhimi dhe përfytyrim të denjë për romanet e Çarls Dikensit, detyrimi i Qeverisë është vazhdimi dhe mbështetja por, në fakt, situata nuk është e tillë. Sigurisht, të e plotë e një kërkese të tillë. punosh në minierë është ndër profesionet më të Në dijeninë time, gjithashtu, që nga momenti vështira që mund të bëjë njeriu në jetën e tij, është që minatorët kanë filluar grevën, unë vetë, ndër profesionet më të rrezikuara në jetën e tij, por personalisht, kam pasur kontakte të përditshme me i tillë është ky profesion si në Shqipëri, ashtu edhe ta, kam vajtur në Bulqizë, i kam takuar, i kam pritur në të gjithë minierat e tjera të botës. Sigurisht, diku në zyrën këtu, kam komunikuar edhe me kompaninë më shumë e diku më pak, shkalla e riskut mund të dhe që në fillim kompania ka plotësuar detyrimin e minimizohet edhe në sajë të ndërhyrjes së vet për rritjen e pagës me 20%. Historia, më duket investitorëve. mua, bëhet pak më komplekse, sepse sa herë që Dua të them edhe një fakt, se unë që po flas e palët përpiqen të gjejnë një kompromis dhe një kam vizituar minierën e Bulqizës, kam hyrë atje ku marrëveshje, dalin kërkesa të tjera të reja. Aktualisht, punojnë minatorët dhe e kam parë dhe përjetuar çdo kërkesë qytetare që minatorët kanë bërë dhe me sytë e mi situatën dhe nuk dua të flas as me kanë paraqitur para institucioneve qeveritare dhe emocione pozitive as me emocione negative. Është kompanisë është realizuar. E vetmja kërkesë e e vërtetë që shumë çështje në minierë qëndrojnë parealizuar është heqja e një drejtori. Nuk e di nëse dhe për mendimin tim askush nuk i ka mohuar ato. ka ndonjë autoritetin, qoftë nga ne apo nga Qeveria, Qeveria shqiptare, ministrat dhe të gjitha agjencitë që të largojë një drejtor, të cilin e punëson një qeveritare kanë mbështetur deri në fund kërkesat e kompani private. Ky është i vetmi kusht dhe me sa minatorëve, por historia nuk fillon sot dhe as në vitin duket e vetmja gjë që, me sa duket, akoma vazhdon 2007. Historia fillon me kontratën e parë të lidhur në të mbajë peng zgjidhjen e një konflikti të tillë që po vitin 2001, një ndër kontratat më problematike në vazhdon prej muajsh. fushën e koncesioneve dhe ky është realiteti, kjo (I ndërpritet fjala se ka mbaruar koha në është e vërteta. dispozicion. Ndërkohë drejtimin e seancës e ka Në vitin 2007, me iniciativën e Kryeministrit, marrë zoti Turku.) është bërë takimi me sindikatat dhe janë trefishuar Ardian Turku – Falemnderit, zoti Xhepa! pagat (flas në nivelet minimale, 100 mijë lekë, 150 Urdhëroni, zoti Braçe! mijë lekë dhe 200 mijë lekë, që kanë qenë pagat në Erion Braçe – Në fakt, unë mendoja se ministri vitin 2007). Duke filluar nga viti 2007, edhe me i Ekonomisë, që mbulon këtë çështje, do të presionin e kësaj Qeverie, kompania ka investuar qëndronte deri në fund të debatit, pikërisht për të në mënyrë emergjente në rritjen e standardeve të vijuar sqarimet e tij apo ballafaqimin me opinionet e sigurisë në punë dhe, në dijen time, gjatë kontratës opozitës këtu në sallën e Kuvendit për një prej me të cilën punon ACR-ja nuk ka asnjë minator të çështjeve më të nxehta që shqetëson sot një rajon vdekur. Sigurisht, ka plot incidente që mund të të tërë, siç është rajoni i Bulqizës. Për fat të keq, ndodhin gjatë punës, por në pjesën e minierës që ministri nuk është, ashtu siç, ministri tjetër, ai që menaxhohet nga ACR-ja, nuk ka asnjë të vdekur. ka humbur prej dy muajsh, ministri i Punës, jo vetëm Dhe kjo ka qenë arsyeja që Qeveria ka këmbëngulur që nuk gjendet në Parlament, por vërtet duhet me insistim që investimet thelbësore dhe prioritare shpallur në kërkim. Natyrisht që mund ta identifikosh të shkojnë në standardet e sigurisë dhe standardet fare lehtë, është në detyrën e përditshme duke ngulur e sigurisë është ndoshta zëri ku kompania ka sinorë të rinj në Jug të Shqipërisë, por ai duhet të realizuar investimet më të mëdha. kryej në radhë të parë detyrën e tij kushtetuese, të Është e vërtetë që ka shumë gjëra që çalojnë mbrojë punëtorët atje në Bulqizë. dhe që lënë për të dëshiruar, në veçanti hapja e Dje, dita e parë e shkollës u sfumua totalisht
738 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
nga protesta e fëmijëve të Bulqizës. Kanë shumë dollarët që ishin investuar për minierat në këtë vend të drejtë jo vetëm në aspektin që prindërit e tyre gjatë vitit 2010? Asgjë, dhe ajo që është më e keqja nuk kanë para për t’i dërguar në shkollë, por, mbi të ministri foli këtu edhe për një kontroll total në të gjitha, kanë të drejtë sidomos ato nga klasa e katërt gjithë territorin e vendit të këtyre lejeve minerare. e sipër që të mos besojnë më broçkullat që shkruhen Pyes ministrin, meqë jemi nga e njëjta anë apo meqë nëpër libra. Në orët e mësimit i mësojnë se Shqipëria ushtrojmë detyrën në të njëjtën anë: Cilët janë ata është një vend i pasur, me plot minerale nga Veriu dy grekët që kanë pesë leje minerare në Skrapar në Jug, me naftë, krom, bakër e të tjera me radhë, për të nxjerrë mermer? por ata jetojnë atje, jetojnë mbi minierë, jetojnë mbi (I ndërpritet fjala se ka mbaruar koha në mineral dhe në familjet e tyre ka një varfëri ekstreme. dispozicion.) Kjo është pyetja që shtrohet sot jo vetëm për Ardian Turku – Falemnderit, zoti Braçe! ministrin e Ekonomisë, për Kryeministrin, por edhe Urdhëroni zoti Boçi! për të gjithë Qeverinë: Si ka mundësi që zona kaq Luçiano Boçi – I nderuar zoti Turku, të pasura të jetojnë në një varfëri ekstreme? Ky është Të nderuar deputetë, shqetësimi që duhet të trokasë çdo ditë në Vera që lamë pas do të mbetet për një kohë të momentin që fillon puna në zyrat shtetit për të gjatë në mendjen e shqiptarëve jo thjesht për shijen kuptuar që pasuria kombëtare nuk u ofrohet më e rikthimit të Tiranës qytetarëve të saj, por edhe për qytetarëve të Republikës së Shqipërisë, por i ofrohet shkak të intensitetit politik të ofruar. Relaksimi që drejtpërdrejt klientëve që pasurohen, duke marrë ajo siguron si gjithmonë, kësisoj, u zëvendësua me vendimet e Qeverisë. nxehtësinë, jo të klimës kësaj radhe, por edhe me Kam përpara listën e të gjitha lejeve minerare nxehtësinë e kokave të nxehta të opozitës. për mineralin e kromit. Janë dhënë 269 leje minerare. Sigurisht, politika presupozon, në radhë të parë, 189 janë leje shfrytëzimi, pra të nxjerrjes së kromit fitore dhe tek e fundit ajo mbetet aspirata frymëzuese dhe të përdorimit për biznes, ndër to 125 leje janë e forcave politike dhe këtu nuk ka diferenca partiake. vetëm në Bulqizë. Pra, 125 duar kanë përqendruar Ajo që i ndan partitë politike është pikërisht rruga gjithë pasurinë e Bulqizës, ndërkohë që një qytet i që ato zgjedhin dhe ndjekin për arritjen e këtij tërë jeton në fukarallëk. objektivi. Përballja e sfidave me dinjitet, larg qarjeve Politika e kësaj Qeverie po jep frytet e veta dhe ankimit, dhe pranimi i humbjes janë momente negative në Bulqizë. Nga një trajtim unitar i gjithë që lartësojnë dhe fisnikërojnë karakterin dhe materialit të kromit, i minierave në tërësi, pikërisht personalitetin e çdo politike dhe politikani. për të kënaqur këta klientë, për të pasuruar këta Ndërtimi i urave të bashkëpunimit pas kësaj 125 vetë, lejet jepen një galeri njëri, dy galeri tjetri, afirmon qartazi qëllimin dhe dëshirën e tyre për t’u katër galeri tjetri, pesë galeri tjetri dhe 4 leje Eduart shërbyer njerëzve. Kjo është saktësisht klima që Ketës, pronarit të Bulqizës, atij që e menaxhon duhet të ekzistojë në politikën tonë. Kjo është Bulqizën, atij që ka kontrollin e drejtpërdrejtë edhe dëshira e çdo individi politik dhe jo politik në Shqipëri mbi minierën. Dhe kështu në Thekën, kështu në dhe, përtej grishjes për fitore, kjo mbetet sfida e Batër, pastaj për të dalë në Mat, për të dalë në pathënë dhe e pabërë ende e politikës sonë. Tropojë, për të dalë në Kukës, për të dalë në Dibër, Vazhdon të mbetet e tillë, sepse malet e urrejtjes, për të shkuar në Librazhd, për të shkuar edhe në fatkeqësisht, lartësohen me shpejtësi me vullnetin Korçë. e artistit të dështuar dhe pasionin shkatërrues të Kjo është varfëria që u është shpërndarë ambicieve banale personale. Vazhdon të mbete e qytetarëve të Republikës së Shqipërisë në gjithë tillë, sepse ende te ne humbësi nuk është fisnik, këto zona të pasura dhe kjo është pasuria sepse opozita te ne nuk bën opozitë, sepse politika kombëtare e Shqipërisë që po pasuron vetëm një e majtë nuk prodhon politikë, sepse lufta e saj nuk grusht njerëzish që vetëm po e zhvatin këtë vend është as parimore, as largpamëse, as ideore. dhe jo vetëm me kromin, por edhe me naftën, edhe Përkundrazi, mbetet personale, denigruese, me mineralet e tjera. cingëruese dhe, si e tillë, kaotike dhe shkatërruese. Ministri pak më parë foli për një miliard euro të Ethet e verës, me të cilat u përjetua nga ajo investuara në fushën e mineraleve gjatë vitit 2010. raporti domethënës i OSBE-ODIHR-it për cilësinë e Ore, me kë tallen këto? Po i pyes sot banorët e zgjedhjeve si më të mirat e bëra dhe ethet për Bulqizës: Kanë parë ndonjë qindarkë nga 1 miliardë sukseset ekonomike e turistike të stinës, me një
739 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
rritje të ndjeshme vizitorësh, u ndoqën me strategjira të vendit. Nxitimi i saj i radhës, i frymëzuar nga rituale për ta shndërruar Kushtetutën në përrallën me të errëta për të bërë kurban fatet tona europiane në shumë variante: për fëmijë, adultë dhe moshë të altarin e makthit për pushtet janë të patolerueshme dhe thyer. Ankthi politik që ajo kërkon të gjenerojë dëshmi e regresit dhe degradimit ideor dhe programor. vazhdimisht ndër ne i shërben, ironikisht, thjesht Të nderuar deputetë, ruajtjes së trendit të saj politik, qëllimit të saj për të Të marrësh pjesë në Parlament është gjithmonë qenë në qendër të vëmendjes, arrivizmit për pushtet. më shumë se një detyrë politike, është më shumë Tinëzisht, lidershipi i majtë vazhdon ende t’i ushqejë se një nder personal dhe kontributet tona nuk janë njerëzit e tij me idenë e fajtorit ekstra, duke e ditur asnjëherë thjesht nominale. Forca e një parlamenti fare mirë se bartësi i tij është ai vetë dhe, hapur, qëndron në forcën bashkëpunuese, nëpërmjet investon në fanatizmin politik të konflikteve dhe debatit dhe kritikës, dhe jo duke drejtuar gishta kohë përplasjeve. Tinëzisht, ai vazhdon të luaj me pas kohe, vend dhe pa vend. Posedimi i së vërtetës sinqeritetin e njerëzve të thjeshtë, me dëshirën e nuk duhet të shndërrohet në kompleksin për të tyre për një jetë më të mirë, me sensin e tyre për vërtetën dhe kjo e fundit realizohet vetëm atëherë drejtësi, rend dhe ligj. Po kështu, tinëzisht, luhet kur gjithçka që themi, atëherë kur gjithçka që bëjmë edhe me angazhimin e partnerëve tanë dhe i shërben së mirës dhe së ardhmes të njerëzve tanë. kontributin e tyre për një Shqipëri europiane. Për Prandaj, ftesa jonë për bashkëpunim nuk duhet refuzuar. këtë arsye, përkundrejt kërkesës sonë për Falemnderit! bashkëpunim, iniciohet politika e grackave dhe e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Boçi! qarqeve nëpërmjet vendosjes së kushteve absurde, Meqenëse dy deputetët e radhës, që duhet të të cilat nuk kanë as referencë ligjore dhe as morale. merrnin fjalën, nuk janë prezentë, me kaq mbyllet pika Qëllimi i saj është i thjeshtë, që hyrjen në e fundit e rendit të ditës. Parlament ta transmetojë si vullnet të kushtëzuar dhe Falemnderit! ta shfrytëzojë për të bërë investimin politik të radhës, Mirupafshim në seancën e ardhshme! jashtë detyrimit për të punuar për fatet e kombit dhe (Seanca u mbyll në orën 14:00)
E enjte, 22.09.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Rendi i ditës: (dhënie mendimi). relator: Gert Bogdani 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare • Pyetje të datës 13.09.2011. • Diskutime 2.Miratimi i kalendarit trejavor të punimeve të • Koha e debatit Kuvendit për periudhën 26 shtator - 14 tetor 2011. Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës 3.Projektligji “Për transmetimet me zë dhe/ose “Anëtarit të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”. herë që e kërkon”. • Shprehet Komisioni për Edukimin dhe Mjetet • Pas përfundimit të diskutimeve: e Informimit Publik (përgjegjës) (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter relator: Mark Marku Koka, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Gramoz Ruçi, kryetar grupi) mendimi) (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit relator: Mesila Doda Patozi, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian 4.Projektligji “Për menaxhimin e integruar të
740 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mbetjeve”. të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë kërkon”. Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës). • Pas përfundimit të diskutimeve: relatorë: Ardian Turku, Besnik Bare (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Koka, kryetar grupi) (dhënie mendimi). (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. relator: Rrahim Çota Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Pyetje (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit • Diskutime Patozi, kryetar grupi) • Koha e debatit 7. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit në ligjin nr. 7895, datë 27.01.1995 “Kodi Penal i të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma kërkon”. legjislative) (84 vota) • Pas përfundimit të diskutimeve: Është (në emër të grupit parlamentar të LS-së, z. Lefter • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Koka, kryetar grupi) Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (në emër të grupit parlamentar të PS, z. Gramoz (përgjegjës) Ruçi, kryetar grupi) relator: Dashnor Sula (në emër të grupit parlamentar të PD, z. Astrit • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Patozi, kryetar grupi) (dhënie mendimi) 5. Projektligji “Për shërbimin veterinar në RSH”. relator: Ermelinda Meksi • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) (dhënie mendimi) relator: Jemin Gjana relator: Luan Skuqi • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian • Pyetje (dhënie mendimi) • Diskutime relator: Taulant Balla • Koha e debatit • Pyetje Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit • Diskutime të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Koha e debatit kërkon”. Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit • Pas përfundimit të diskutimeve: të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter kërkon”. Koka, kryetar grupi) • Pas përfundimit të diskutimeve: (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. (në emër të grupit parlamentar të LS-së, z. Lefter Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Koka, kryetar grupi) (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. Patozi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) 8. Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit 9251, datë 08.07.2004 “Kodi Detar i Republikës së Patozi, kryetar grupi) Shqipërisë”. (2 nisma legjislative), (84 vota) 6. Projektligji “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve • Shprehet komisioni për veprimtaritë administrative dhe organizimin e drejtësisë prodhuese, tregtinë dhe mjedisin (përgjegjës) administrative”. (84 vota) relator: Osman Metalla • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie mendimi) (përgjegjës) relator: Gerti Bogdani relator: Ilir Rusmali • Pyetje • Pyetje • Diskutime • Diskutime • Koha e debatit • Koha e debatit Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e
741 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kërkon”. (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit • Pas përfundimit të diskutimeve: Patozi, kryetar grupi) (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter 11.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9317, Koka, kryetar grupi) datë 18.11.2004 “Kodi Hekurudhor i Republikës së (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. Shqipërisë”. (84 vota) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Patozi, kryetar grupi) relator: Osman Metalla 9.Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa • Pyetje në ligjin nr. 8378, datë 22.07.1998, “Kodi Rrugor i • Diskutime Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. (3 nisma • Koha e debatit legjislative), (84 vota) Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) kërkon”. • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare • Pas përfundimit të diskutimeve: (dhënie mendimi) (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter relator: Luan Skuqi Koka, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Çështjet ligjore, (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. Administratën Publike dhe të Drejtat e Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Njeriut (dhënie mendimi) (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit relator: Mesila Doda Patozi, kryetar grupi) • Pyetje 12.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime • Diskutime në ligjin nr. 7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil i • Koha e debatit Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. (84 vota) Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut kërkon”. (përgjegjës) • Pas përfundimit të diskutimeve: relator: (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter • Shprehet Komisioni për Edukimin dhe Mjetet Koka, kryetar grupi) e Informimit Publik (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. • Pyetje Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Diskutime (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit • Koha e debatit Patozi, kryetar grupi) Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit 10. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 10.040 të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e datë 22.12.2008 “Kodi Ajror i Republikës së kërkon”. Shqipërisë”. (84 vota) • Pas përfundimit të diskutimeve: • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Koka, kryetar grupi) relator: Bedri Hoxha (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. • Pyetje Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Diskutime (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit • Koha e debatit Patozi, kryetar grupi) Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit 13.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (kryetari i komisionit te konkurrencës) kërkon”. 14.Projektvendimi “Për shqyrtimin dhe miratimin • Pas përfundimit të diskutimeve: me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter ratifikimin e marrëveshjes ndryshuese ndërmjet Koka, kryetar grupi) Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. dhe Qeverisë së Austrisë për realizimin e një sistemi Gramoz Ruçi, kryetar grupi) kompjuterik për regjistrin themeltar të gjendjes civile
742 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në Shqipëri’. e deputetëve. Zoti Baraj do të flasë në emër të • Koha e votimit komisionit. 15.Interpelancë me Ministrin e Shëndetësisë, Jozefina Topalli – Zoti Dokle, keni filluar të kërkuar nga deputeti Eltar Deda. harroni edhe Rregulloren. Do të flasë njëherë zoti 16.Interpelancë me Ministrin për Inovacionin dhe Baraj në emër të komisionit. Pastaj, nëse ministri Teknologjinë e Informacionit dhe të Komunikimit, dëshiron, do të flasë. kërkuar nga deputeti Vangjel Dule. Besnik Baraj – Falemnderit! 17.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës Panorama e mbetjeve në Shqipëri është mjaftë (60’). e trishtë dhe shqetësuese. Edhe pse ka pasur një legjislacion të mjaftueshëm për ta ndryshuar këtë Jozefina Topalli – Hapim seancën. panoramë, zhvillimet pozitive janë mjaft të vogla, të pamjaftueshme për t’u quajtur një vend europian, e Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës: ca më pak një vend kandidat për anëtar i Bashkimit Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës Europian. Kjo panoramë shfaqet sapo futesh në 13.09.2011. kufijtë e Republikës së Shqipërisë, ku dallimi me Ka vërejtje? Nuk ka. Falemnderit! fqinjët është si nata me ditën. Miratohet. Sot në Shqipëri ne kemi mbeturina të rrezikshme Kalojmë te pika 2: Miratimi i kalendarit tre javor dhe jo të tilla, të trashëguara nga aktivitetet e të punimeve të Kuvendit për periudhën 26 shtator - ndryshme industriale, për të cilat ose nuk ka patur 14 tetor 2011. fare ndërhyrje, ose është ndërhyrë në mënyrë Është mbajtur Konferenca e Kryetarëve dhe nuk modeste, ku përjashtim bëjnë mbetjet e arsenikut është arritur konsensusi. Opozita ka kërkuar në Fier apo Porto Romano, ku ka patur një tërheqjen e ligjeve me tre të pestat, ndërkohë që angazhim serioz të BE-së e Bankës Botërore në maxhoranca ka insistuar të miratohen një orë e më 10 vjetët e fundit. Në këtë panoramë problematike parë këto ligje. I hedhim, në votim, meqenëse është dhe dramatike të mbetjeve, që i gjen kudo në seanca që vendos. Shqipëri, na vjen projektligji i menaxhimit të integruar Hapim votimin, me elektronikë për prezencën. të mbetjeve. Nga emri duket mjaft mbresëlënës Mbyllet votimi. dhe të krijon përshtypjen që Qeveria kësaj radhë e Janë 106 deputetë të pranishëm. ka kapur demin prej brirësh e, me t’u miratuar ky Kush është dakord me miratimin e kalendarit ligj, Shqipëria do të shpëtojë njëherë e mirë nga trejavor të punimeve të Kuvendit për periudhën 26 plehrat, të hedhura kudo nëpër rrugë, nga qeset shtator - 14 tetor 2011? plastike, si dhe nga djegia e tyre. Hapim votimin me elektronikë. Besoj se të gjitha palët do të donin të merrte Mbyllim votimin. zgjidhje ky problem. Pra s’ka dyshim se këtu jemi 55 vota pro, 49 kundër dhe 9 deputetë nuk konsensualë. Por, a e ofron mundësinë ky ligj të morën pjesë në votim. shërbejë si një Bibël për trajtimin e mbetjeve në Kuvendi e miraton kalendarin. Shqipëri? A e ka realisht vullnetin Qeveria e sotme Për projektligjin “Për transmetimet me zë dhe/ të zgjidhë këtë problematikë? Me keqardhje them ose me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”, jo, një jo shumë të madhe, për arsyet e mëposhtme: komisioni përgjegjës nuk e ka kryer punë për këtë 1. Sapo nis e lexon projektligjin, duket se kemi projektligj, ndaj do të shtyhet. të bëjmë me një përkthim, ku ekspertët e mirëfilltë Kalojmë te projektligji “Për menaxhimin e shqiptarë s’kanë qenë pjesë e tij. Në mjaft raste ai integruar të mbetjeve”. është konfuz dhe jo i shprehur qartë. Përkthyesit Në emër të Komisionit për Veprimtaritë vërtet s’kanë qenë ekspertë mjedisore, por, të paktën, Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin, zoti Besnik Baraj, të konsultoheshin me ta. Kështu, një ekspert që urdhëroni! njeh industrinë e zhvillimin e vendit para dhe pas Fillimisht, zoti Dokle për procedurë. viteve ‘90 nuk do lejonte që të flitej për miniera kaliumi Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Dokle, për apo për industri të përpunimit të oksidit të titanit. procedurë! Kjo pjesë dhe të tjera e bëjnë pak qesharak ligjin. Namik Dokle – Të prezantojë njëherë Kjo do të ishte njësoj sikur në një ligj për projektligjin ministri dhe pastaj të drejtohen pyetjet biodiversitetin të adoptuar për Shqipërinë, të flisnim
743 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për ariun polar apo për pinguinët. Gabime të tilla financiare. kujtdo do t’ia rritnin sensin e humorit. Në ligj flitet për programe për parandalimin dhe Duket qartë se në hartimin e këtij ligj nuk janë gjenerimin e mbetjeve për riciklim e rikuperim. Në respektuar procedurat e parashikuara në këto vite biznesmenë të ndryshëm kanë investuar legjislacionin shqiptar. Shqipëria e ka të sanksionuar në industritë ricikluese në mënyrë shumë në Kushtetutë të drejtën për mjedisin, ka një ligj për impresionuese, madje me kapacitete të mbrojtjen e mjedisit dhe, mbi të gjitha, ka ratifikuar konsiderueshme përpunuese. Kjo është një premisë konventën e Ahrusit, e cila detyron jo vetëm shumë e mirë dhe duhet përshëndetur, por këtu transparencë, jo vetëm informim, por edhe duhet ndihma e shtetit dhe e tërë legjislacionit për pjesëmarrje në debat, dhe deri pjesëmarrje në të subvencionuar e ndihmuar që të përdoret lënda e vendimmarrje. Ky detyrim ligjor nuk është realizuar parë për riciklim nga vendi. Por shteti ka zgjedhur në formulimin e këtij ligji, pasi nuk do të ishte i një mënyrë tjetër, atë të adoptimit të një legjislacioni legalizuar në këtë ligj importi i mbetjeve. Sot, nëse që favorizon importin e plehrave, për pasojë në do të pyeteshin shqiptarët, 90 për qind e tyre janë Shqipëri kurrë nuk do të ketë faktorë të rëndësishëm kundër importit të plehrave apo mbetjeve, sikurse që të merren seriozisht me përdorimin e mbetjeve doni ta quani ju për ta zbutur në sytë e opinionit tona. Me këtë politikë gjithmonë ne do të ofrojmë publik. mbetje që s’do të preferohen nga këto industri në Ne kërkuam nga ministria përkatëse të na raport me ato që do të ofrojë Italia, Gjermania etj. tregonte se kush mori pjesë nga shoqëria civile në Shqipëria për nga ndërgjegjësimi dhe zbatimi i diskutimin e hartimin e ligjit, cilët ishin ekspertët e ndarjes së mbetjeve në familje dhe lagje është ashtu shoqërisë civile përfaqësues të vërtetë, por kërkesa siç ka qenë para 20 vjetësh, pasi nuk ka incentive e jonë ra në vesh të shurdhër. dhe politika për këtë, ku të përfshihen seriozisht Ky ligj nuk parashikon të prekë një nga aspektet tërë aktorët e shoqërisë shqiptare me në krye shtetin më kritike të problematikës së mbetjeve në Shqipëri, (shkolla, media, shoqëria civile, biznesi). Ky ligj i atë të hot spoteve. Aq e vërtetë është kjo, sa në hap dritë jeshile importit të plehrave. Për këtë arsye nenin 10, ku bëhet fjalë për kapitujt që duhet të në kreun IX, nenet që kanë të bëjnë me importin e përmbajë plani kombëtar i menaxhimit të mbetjeve, plehrave duhet të suprimohen. Kjo për Shqipërinë nuk ka një të tillë për hot spotet dhe mbetjet historike është imperative dhe duhet të gjejë konsensus si në përgjithësi. UNDP-ja që në fillim të këtij 10-vjeçari djathtas, ashtu dhe majtas, jo vetëm për arsyet që pati realizuar një studim edhe me ndihmën e përmenda më sipër, por edhe për faktin se ne nuk ekspertëve shqiptarë, ku u përcaktuan 9 hot spote, ofrojmë sot kapacitete njerëzore dhe teknologjike të cilat kërkonin ndërhyrje emergjente, por ju siguroj për të ndaluar futjen edhe të mbetjeve të rrezikshme se të tillë në Shqipëri në përmasa më të vogla gjen bashkë me ato të ashtuquajtura listë e gjelbër, dhe në çdo qytet apo zonë ku ka pasur një aktivitet po të shtojmë këtu pastaj ndershmërinë e industrial. Kam parasysh këtu aktivitete jo vetëm të qeveritarëve, klientelizmin e tyre, ndalimi i importit industrisë kimike, por edhe aty ku kemi pasur për një periudhe minimalisht 10-vjeçare kthehet në industri nxjerrëse apo pasurimi, veçanërisht ato të një domosdoshmëri. bakrit, piritit, kromit, të naftës, të përpunimit të Dua të tërheq vëmendjen për nenet 28 deri 42, lëkurave, TEC-ve, industrisë mekanike etj. Për fat të cilët janë të papërpunuar, ku kulmi i çudisë ndodh të keq, një pjesë e mirë e sterileve të këtyre me nenin 40, ku flitet për industri të dioksidit të industrive janë depozituar pranë lumenjve dhe rrisin titanit, e cila nuk është zhvilluar asnjëherë në dukshëm mundësinë e shpërndarjes së tyre kudo Shqipëri, madje edhe nga pikëpamja minerare, ku ato rrjedhin, deri në det. Ironikisht, në ligj lihet vetëm janë përcaktuar rezervat para viteve ’90-të. hapësirë për industrinë e oksidit të titanit dhe nuk Flitet për titanin dhe nuk flitet ç’do bëjmë me mbetjet flitet për mbetjet e fabrikave, si ajo e akumulatorëve që vijnë nga TEC-et qofshin ata ekzistues, qofshin në Berat, mbetjeve të cianureve ne Elbasan, Tiranë ato që Berisha kërkon të ngrejë me qymyr, si në etj. Porto Romano 1.6 gigawat, ku vetëm mbetje nga Ligji në tërësi ka afate për nënakte ligjore, plane hiri parashikohen rreth 2000 tonë në ditë. Këto kombëtare e rajonale, por ato janë të diskutueshme mbetje, përveç karakterit të tyre si pluhur në dhe të paargumentuara në lidhje me kapacitetet suspension, kanë metale të rënda që njihen si njerëzore, infrastrukturën e nevojshme dhe burimet problematike, pa folur këtu për mbetjet e rrezikshme
744 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në Elbasan, Lushnje, Vlorë, Tiranë, Rubik etj. Komisioni për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë Ky ligj nuk shoqërohet qoftë edhe me një faturë dhe Mjedisin shqyrtoi projektligjin “Për menaxhimin të përafërt financiare. Është kjo arsyeja themelore e integruar të mbetjeve” në mbledhjet e zhvilluara që ky ligj do të ketë fatin e shumë të tjerëve në në datat 12, 19 dhe 20 shtator 2011. Të pranishëm legjislacionin shqiptar. Ne do të mblidhemi këtu në komision për të prezantuar projektligjin dhe për përsëri pas ca kohësh dhe do të shohim se situata t’iu përgjigjur pyetjeve të deputetëve ishin nuk ka ndryshuar. Edhe nga pikëpamja e strukturave zëvendësministri i Mjedisit, Pyjeve dhe këtu bëhet fjalë për përvoja që tashmë kanë dështuar, Administrimit të Ujërave dhe përfaqësues të tjerë të sikurse është ajo që thuhet në nenin 15 ku flitet për kësaj ministrie. Komitetin e Administrimit të Mbetjeve, komitete të Projektligji synon të sigurojë një nivel të lartë të ngjashme nuk kanë pasur autoritet dhe nuk kanë mbrojtjes së mjedisit dhe shëndetit përmes qenë efektiv. Një praktikë tjetër duhet adoptuar. parandalimit, minimizimit dhe menaxhimit të duhur Së fundi, jo pa qëllim kreu i këtij Parlamenti në të mbetjeve, si dhe përdorimin e efektshëm të përgjithësi e ka zhveshur këtë parlament nga burimeve natyrore përmes ripërdorimit, riciklimit dhe asistenca teknike dhe juridike, pasi nuk u ofron rikuperimit të mbetjeve. Ai parashikon një hierarki ligjvënësve mundësira për të marrë ekspertë në fusha në përcaktimin e përparësive në menaxhimin e të caktuara, sikurse është kjo e mjedisit, ose, edhe mbetjeve, lidhet me parandalimin e tyre, përgatitjen nëse ndokush quhet ekspert në kuadrin e stafit të për ripërdorim, riciklim, rikuperim etj. dhe për Parlamentit, ai është më shumë partizan i një partie asgjësimin e tyre. ose klient i ndonjë titullari këtu. Është kjo arsyeja Unë do të doja që të nënvizoja disa elemente që ju miratoni në Parlament shpesh ligje me mjaft kryesore të këtij projektligji, të cilët diktojnë probleme nga pikëpamja profesionale, sepse domosdoshmërinë e miratimit nga ana jonë. vërejtjet dhe këshillat tona juve ju duken vetëm Së pari, ky projektligj vjen në vazhdën e politike. Ky Parlament, si të gjithë në botë, dhe ca përpjekjeve të vendit për të përafruar legjislacionin më shumë në vendet e Bashkimit Europian, ka në fushën e mjedisit, si kusht paraprak për nevojë për asistencë teknike dhe juridike, të cilën anëtarësimin në Bashkimin Europian. Ky projektligj sot ky nuk e ofron. transpozon direktivën 2008/98/EC për mbetjet, e Ky ligj duhet të kthehet për arsyet e mësipërme cila zëvendëson direktivën 75439 EEC, direktivën dhe shumë të tjera që unë nuk kam mundësi t’i 91689 EEC dhe 2006/12 EEC dhe ka për qëllim përmend këtu për shkak të kohës së kufizuar. Me objektivat e përgjithshme si më poshtë: këtë ligj ne duam të gënjejmë veten, të gjithë - sigurimin e një niveli të lartë të mbrojtjes së shqiptarët, Brukselin dhe partnerët tanë mjedisit dhe shëndetit përmes parandalimit, ndërkombëtarë. Kjo më kujton një skicë alegorike minimizimit dhe menaxhimit të duhur të mbetjeve, të Migjenit: “Derr i kënaqur apo Sokrat i vuajtur”. Ne si dhe përdorimin e efektshëm të burimeve natyrore duam të shfaqemi në rregull formalisht, kur në fakt përmes ripërdorimit, riciklimit dhe rikuperimit të tyre. plehrat do të vazhdojnë të digjen në lagje e gropat e - plotësimin e detyrimeve të vendit në nivel depozitimit, do të vazhdojnë të lirohen dioksina dhe ndërkombëtar. komponime të tjera toksike. Për këtë arsye do t’i Së dyti, ky projektligj transpozon pjesërisht propozoja Kryeministrit, si mjek që është, të direktivat, vendimet dhe rregulloret e përmendura në mundësonte të nxirreshin statistika të sëmundjeve relacionin bashkëshoqërues, plot 10 direktiva, dy të ndryshme të rënda, përfshirë edhe ato rregullore dhe një vendim, duke siguruar kështu kancerogjene, dhe të shqyrtohej nëse ka një bazën ligjore për transpozimin e plotë të tyre dhe të korelacion me problematikën e mbetjeve dhe ndotjes gjithë legjislacionit europian për mbetjet përmes një së ajrit në qytetet kryesore të vendit. Kam frikë se numri vendimesh të Këshillit të Ministrave. do të dalim një nga vendet më problematike në Së treti, ky projektligj përputhet dhe është në Europë në këtë aspekt. funksion të objektivave specifike për zbatimin e Faleminderit marrëveshjes së stabilizim-asociimit si më poshtë: Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Baraj! - Të zbatimit të nenit 108 të Marrëveshjes së Zoti Turku, urdhëroni! Stabilizim-Asociimit, që thekson se “palët do të Ardian Turku – Falemnderit, zonja Kryetare! zhvillohen dhe do të forcojnë bashkëpunimin e tyre Të nderuar zotërinj dhe zonja deputete, në detyrën shumë të rëndësishme të luftimit dhe
745 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
degradimit të mjedisit me synim promovimin e mjedisit dhe e shëndetit të njeriut, si dhe sigurimi i qëndrueshmërisë në mjedis”. Bashkëpunimi do të duhur mjedisor i mjeteve nëpërmjet parandalimit dhe fokusohet kryesisht në fusha parësore që lidhen pakësimit të ndikimeve negative nga gjelbërimi dhe pikërisht me këto përshtatje në fushën e mjedisit, menaxhimi i mbetjeve, pakësimi i ndikimeve të të reagimit dhe zgjidhjes së problemeve të ngritura përgjithshme nga përdorimi i burimeve dhe në raportet e progresit të Këshillit të Europës për përmirësimi i frytshmërisë së përdorimit të tyre. vitet 2006 deri në vitin 2009. Përsa u përket angazhimeve të Shqipërisë në Së katërti, ky projektligj shfuqizon ligjin nr. 9010, Bashkimin Europian, projektligji është në respektim datë 13.02.2003: “Për administrimin e mbetjeve të të nenit 70 dhe në vijim të MSA-së. Pas miratimit ngurta”, dhe ligjin nr. 9537 të datës 18.05.2006 “Për në parim të projektligjit komisioni vijoi shqyrtimin administrimin e mbetjeve të rrezikshme”. Kjo nuk nen për nen të tij. Gjatë shqyrtimit nen për nen të do të thotë se ky projektligj është thjesht një projektligjit komisioni me shumicë votash vendosi bashkim mekanik i dy ligjeve të mëparshme pasi që në tekstin e tij të bëhen disa ndryshime, të cilat mbart me vete përpjekje të konsiderueshme janë pasqyruar më poshtë: përmirësimesh. Kështu mund të përmendim nenet Në nivelin e përfaqësimit projektligji është i plotë. 12 dhe 13 në kreun II, përkatësit mbi planet rajonale Shkalla e përfaqësimit dhe përafrimit të projektligjit dhe vendore të menaxhimit të mbetjeve dhe të paraqitur është e plotë, pra, projektligji në fjalë procedurat për hartimin dhe miratimin e tyre apo është në përputhje me dispozitat e burimeve përmirësimet në kreun VI mbi rrymat specifike të parësore dhe dytësore të Bashkimit Europian të mbetjeve etj. lartpërmendura dhe në përputhje me të gjithë parimet Së pesti, përgatitja e këtij projektligji ka kaluar që rrjedhin prej këtyre dispozitave. nëpërmjet bashkëpunimit të institucioneve që kanë Nga shqyrtimi i përputhshmërisë së projektligjit funksione dhe përgjegjësi për këtë fushë, por edhe provizor të BE-së rezulton se një përafrim më i saktë i është nënshtruar debatit, së fundmi edhe në i legjislacionit të lartpërmendur është i nevojshëm, komisionin parlamentar. që në tekstin e tij të bëhen disa shtesa dhe Për sa thashë më lart, është e qartë se ky ndryshime që janë pasqyruar. projektligj meriton tërësisht vëmendjen dhe Komisioni i dha disa sugjerime komisionit përkushtimin tonë për ta diskutuar dhe miratuar jo përgjegjës, të cilat janë: vetëm në parim por edhe nen për nen dhe pastaj në - të parashikohen sa më shumë dispozita tërësi në këtë seancë të sotme. sanksionuese për njësitë vendore deri në heqjen e Isha përgatitur të paraqisja edhe pretendimet e mandatit, të parashikohen masa legjislative edhe kolegëve socialistë, porzoti Baraj i bëri vetë në ndaj personave fizikë në shkelje të tij të këtij ligji; mënyrë të drejtpërdrejtë, ndaj unë vetëm do t’ju - neni 68, pika 1, të shkurtohen afatet kohore ftoja që të gjithëve që të diskutoni me përgjegjësi për nxjerrjen e akteve nënligjore, si dhe të hartohet dhe të miratonim në fund të seancës së sotme plani i mbetjeve në intervale kohore. pikërisht këtë projektligj për ta kthyer në ligj. Komisioni miratoi projektligjin me katër vota pro Falemnderit! dhe një votë kundër me ndryshimet e mësipërme. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Turku! Falemnderit! Në emër të Komisionit të Integrimit, zoti Çota, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Çota! urdhëroni! Vazhdojmë me listën e diskutantëve. Zoti Ruka, Rrahim Çota – Komisioni i Integrimit, bazuar urdhëroni! në nenet 18, 32, 34 të Rregullores së Kuvendit të (Deputeti Erion Braçe flet nga salla pa mikrofon.) Shqipërisë, në mbledhjen e zhvilluar në datën Ju kërkoj ndjesë zoti Ruka. 20.09.2011, në cilësinë e komisionit që jep mendim, Ka pyetje? mori në shqyrtim projektligjin “Për menaxhimin e Zoti Bushati, urdhëroni! integruar të mbetjeve”. Ditmir Bushati – Në fakt, do të doja që këtë Në mbledhjen e komisionit për të mbrojtur pyetje t’ia drejtoja ministrit, por, meqenëse, për projektligjin u paraqitën përfaqësues të Ministrisë arsye shëndetësore, nuk është i pranishëm këtu, së Integrimit, të Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe mbetet t’ia drejtoj ekspertëve të ministrisë, Administrimit të Ujërave. pavarësisht se gjykoj se ky është një ligj shumë i Qëllimi i nenit 1 të projektligjit është mbrojtja e rëndësishëm që kërkon debat politik.
746 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Së pari, duke qenë se projektligji që shqyrtohet Për sa i takon kostos, ajo është dhënë e plotë këtu tenton të mbulojë edhe çështje që kanë të bëjnë dhe e detajuar në relacionet e projektligjit. Ajo me minierat e kaliumit apo me industrinë e oksidit përmban kosto operative ose punime inxhinierike të titanit, nga informacionet që kam, asnjëra nga që shkojnë në vlerën 132 milionë e 976 mijë euro. këto dy industri nuk është prezente në Shqipëri. Në të nuk përfshihen kostot e asistencës teknike Pra, kemi të bëjmë me një kopjim mekanik të që janë rreth 12 milionë euro. Ka kosto që lidhen direktivës së BE-së. me ndërgjegjësimin e publikut, organizimin e Dua të di: Ka apo jo strategji Qeveria, për të aktiviteteve për riformimin e tyre, që shkojnë në zhvilluar industri të tilla me biznesin? A ka kërkesa? vlerën 8 milionë euro dhe në elemente të tjera në Çfarë parashikohet? shifra më të vogla. Kjo është kostoja e përgjithshme Pyetja e dytë. Këtë çështje e kam diskutuar e zbatimit të këtij projekti dhe pjesa më e madhe edhe në Komisionin e Integrimit dhe po e përsëris janë ndërtimet e landfill-eve. edhe këtu, ka të bëjë me koston. Thatë për një kosto Sa i takon pyetjes së tretë lidhur me situatën në total 170 milionë euro. A mund të më jepni një ekzistuese, ky ligj parashikon administrimin e përgjigje më specifike: Si është ndarë kjo kosto? mbetjeve sipas standardeve të BE-së dhe atë që ne Sa inspektorate do të ngrihen për të zbatuar këtë duhet të implementojmë në të ardhmen. ligj? Sa do të jetë planifikimi i burimeve njerëzore, Njëkohësisht, ligji parashikon në një nen të tij që keni ndërmend të bëni, meqenëse iu referuat administrimin dhe trajtimin e situatës aktuale, që edhe nenit të Marrëveshjes së Stabilizim –Asociimit? lidhet me gjendjen aktuale të vend depozitimeve. Pra, çfarë parashikohet për kapacitetet Ky proces ka filluar dhe do të shkojë paralelisht administrative dhe inspektoratet në zbatimin e këtij krahas ndërtimit të landfill-eve të reja, në përputhje ligji? me standardet bashkëkohore. Është planifikuar dhe Pyetja e tretë. Kur u prezantua ligji në janë marrë masa për rehabilitimin dhe eliminimin e Komisionin e Integrimit Europian, nuk mora asnjë ndotjes nga vend depozitimi ekzistuese. përgjigje dhe jam i detyruar ta ngre si shqetësim Ky është një program dhe parashikohen edhe një herë për të gjithë kolegët në këtë sallë. gjerësisht dhe saktësisht hapat konkretë që do të 15 ditë nga publikimi i këtij ligji në Fletoren ndërmerren në strategjinë kombëtare për Zyrtare, çfarë do të ndodhë me mbetjet që ne kemi administrimin e mbetjeve, i cili tashmë është pranë të gjithë lumenjve, përrenjve, liqeneve rrugëve miratuar dhe plani kombëtar i administrimit të tona nacionale? Si do të fillojë të adresohet kjo mbetjeve, të cila ka filluar të shoqërohet me hartimin çështje, sepse mbetjet e ngurta janë një problem e planeve rajonale të administrimit të mbetjeve. Aty që i shqetësojnë të gjithë njerëzit pa dallim? parashikohen masa konkrete me zgjidhjen e Falemnderit! situatës aktuale dhe hapa që do të ndërmerren për Jozefina Topalli – Falemnderit! krijimin e landfill-eve të reja dhe implementimin e Zoti specialist, dëshironi t’i përgjigjeni pyetjes, skemës së re të administrimit të mbetjeve në nivel apo do të dëgjoni të gjitha pyetjet që deputetët kanë rajonal. dhe do t’i përmblidhni në fund? Jozefina Topalli – Falemnderit! Dakord. Urdhëroni! Ka pyetje? Po, zoti Baraj, urdhëroni! Specialisti (Pëllumb Abeshi, drejtor i politikave Besnik Baraj - Mua më duket shumë e mjedisore në Ministrinë e Mjedisit) – Lidhur me sipërfaqshme dhe e pajustifikueshme përgjigjja që pyetjen e parë, për sa i takon një neni të veçantë, dha zoti specialist në lidhje me nenin 40, ku bëhet ku janë trajtuar këto dy çështje të minierave të titanit fjalë për oksidin e titanit. Ose nuk e njohin problemin, dhe të kaliumit, ligji bën fjalë për mbetjet që mund ose nuk e dinë se për çfarë arsye është futur. Do të të jenë me përbërës të titanit dhe të kaliumit. Kjo u ishte mirë që të bisedonin me ata partnerë që e diskutua edhe në Komisionin e Veprimtarisë kanë futur këtë dhe janë në BE, sepse në Shqipëri Prodhuese me mendimin se ndoshta, për momentin, ka elemente që janë jashtëzakonisht të rrezikshme këto mbetje nuk janë prezente. Por ligji parashikon si: merkuri, plumbi, kromi, të cilët mund të zinin atë dhe ka afat të gjatë veprimi dhe ndoshta mund të vend te neni 40. Por jo oksidi i titanit, sepse nuk jenë prezente. Pra, nuk bëhet fjalë për minierat, por është problematik si metal nga pikëpamja për mbetjet që mund të jenë dhe kanë përbërës të mjedisore. Kështu që ajo që thoni ju se është futur, këtyre dy elementeve të përmendura. është njësoj si të fusësh aluminin. Kështu që është
747 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
tërësisht e pajustifikueshme. Pra, përgjigjja është nënligjore. Me sa duket, duhet të jenë të paktën 30 e pasaktë. dokumente të tjera që duhet të shoqërojnë këtë ligj. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Baraj! Pyetja është konkrete. Kur do të bëhen gati aktet Unë ju dhashë fjalën për t’ju respektuar, por nuk nënligjore për këtë ligj, brenda këtij viti, vitin tjetër, mund të ketë komente mbi përgjigjen, të pëlqen ose pas 3 vjetësh ? jo, komente nuk ka. Kështu është Rregullorja. Pyetja e fundit. Në një seancë të mëparshme Zoti Braçe, urdhëroni! është thënë që ka filluar të marrë hov industria e Erion Braçe – Zonjë, në radhë të parë, dua të përpunimit të mbetjeve në Shqipëri. Përveç them që ky është një nga ligjet më të rëndësishme përpunimit, për qëllime riciklimi të mbetjeve të që kalon Parlamenti, kështu që respektimi strikt i metaleve sot në Shqipëri, dua të di: A ka ndërmarrje atyre rregullave të ngurta të asaj Rregulloreje, që, që merren me përpunimin e mbetjeve për qëllime sa herë ju keni dëshirë, nuk e zbatoni, nuk është riciklimi? Sa janë? Në pronësi të kujt janë? Dhe arsye që deputetët dhe të gjithë shqiptarët, që janë çfarë mbetjesh përpunojnë, kombëtare apo të të interesuar për këtë çështje, të mos marrin importuara? informacionin e duhur këtu. Falemnderit! Së dyti, dua të them se është e pajustifikueshme Jozefina Topalli – Falemnderit! që dy zëvendësministrat, që shqiptarët paguajnë në Urdhëroni, zoti specialist! përbërje të Ministrisë së Mjedisit, të mos jetë asnjëri Specialisti – Lidhur me pyetjen e parë, ky ligj këtu. Në fushatë elektorale i kam parë që të dy të parashikon importimin e mbetjeve vetëm për qëllime zgërdhihen lartë e poshtë televizioneve dhe mungesa riciklimi dhe ndalon importimin e mbetjeve për qëllime e respektit përkundrejt Parlamentit dhe të gjithë të tjera depozitimi, grumbullimi dhe mbetjeve të qytetarëve që interesohen është e pajustifikueshme rrezikshme. Lejon eksportin e mbetjeve që mund të sot. riciklohen. Shqipëria përveç këtij ligji zbaton edhe Vijmë te pyetjet. detyrimet në kuadër të Konventës së Bazelit për Së pari, dua të pyes dhe dua një përgjigje eksportin dhe importin e mbetjeve sipas kërkesave konkrete. Ky projektligj a e lejon importin e mbetjeve të kësaj konvente. në territorin e Republikës së Shqipërisë? Thjesht: Plani kombëtar i mbetjeve dhe strategjia po ose jo. kombëtare e administrimit të mbetjeve janë miratuar Së dyti, ky projektligj a e lejon eksportin e me vendim të Këshillit të Ministrave që në muajin mbetjeve nga territori i Republikës së Shqipërisë shkurt të këtij viti. Kjo do të thotë që ato kanë hyrë diku gjetkë, apo jo? në fuqi. Së treti, të flasim pak për afatet, përgjigje të Plani kombëtar i administrimit të mbetjeve cilën nuk e mori zoti Bushati. Dua të di kur është parashikon që brenda dy vjetëve të hartohen të gjitha gati plani kombëtar i menaxhimit të mbetjeve: këtë planet rajonale të administrimit të mbetjeve. vit, vitin tjetër, pas 2 vjetësh, 3 vjetësh? Besoj se Procesi ka filluar për hartimin e planit rajonal të jam i qartë në pyetje. administrimit të mbetjeve për Tiranën, Elbasanin, Në të paktën 20 nenet e këtij ligji keni lënë bosh Durrësin, por shqyrtimi dhe miratimi i tyre është hapësira që i referohen ligjit për mbrojtjen e mjedisit, përgjegjësi e autoriteteve vendore. numrin, datën e kështu me radhë. Ligji parashikon nxjerrjen e një sërë akteve Është hartuar ky ligj? Është në fuqi? Në rast se nënligjore kryesisht vendime të Këshillit të nuk është hartuar, kur do të vijë dhe kur do të bëhet Ministrave. Për ta bërë sa më të shpejtë dhe sa më prezent, sepse janë një mal me nene që i referohen efektive zbatimin e këtij ligji, ministria ka një paketë këtij ligji, për të cilën nuk ka as numër dhe as datë? nënligjore të përgatitur prej 6 projektvendimesh, që Së katërti. Dua të di kur do të miratohen planet trajtojnë çështje të veçanta të mbetjeve të grupuara, rajonale dhe vendore për menaxhimin e mbetjeve? siç janë: ambalazhet dhe mbetjet e tyre, mbetjet Ka ndonjë plan të gatshëm për ndonjë rajon? elektrike dhe elektronike, mbetjet nga bateritë dhe Është i miratuar, apo jo? Kur do të hartohen konglutatorët, mbetjet nga makinat që janë në fund planet rajonale të menaxhimit të mbetjeve për të të përdorimit. Kjo paketë ka parashikuar dhe i ka gjithë Shqipërinë? gati gjithashtu administrimin e vajrave të përdorura. Pyetja tjetër. Në të paktën në 30 nene të këtij Ka përgatitur një vendim për ndërtimin kriteret dhe ligji ngarkohet ministri për nxjerrjen e akteve standardet, që do të përmirësojnë landfill-et e
748 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mbetjeve, si dhe një projektvendim tjetër të veçantë mbetjeve brenda një territori të njësisë për inçeratorët. administrative. Ndërsa ligji që po paraqesim këtu E gjithë kjo paketë me miratimin e këtij ligji, do është për administrimin e mbetjeve në Republikën të futet në proces shqyrtimi dhe diskutimi me e Shqipërisë. ministritë e linjës. Jozefina Topalli - Falemnderit! Sa i takon referencave lidhur me ligjin e mjedisit Urdhëroni, zoti Ahmetaj! dhe atë të lejeve, kjo ishte në fazën e parë, sepse u Arben Ahmetaj – Unë kisha disa pyetje. përgatit si paketë. Ajo ishte pjesë e një pakete, por Shqipëria ka kapacitet të ulët të prodhimit të duke qenë se ligji “Për mbrojtjen e mjedisit” plehrave që do të duhet të lejohet importi i plehrave konsiderohet ligj bazë dhe ligjet e tjera i referohen për të mbushur kapacitetin e industrisë? atij, këto ndryshime i janë referuar atij, sepse ligji Çfarë kapaciteti të përpunimit të plehrave ka “Për mbrojtjen e mjedisit”, ligji “Për lejet” dhe ligji industria këtu që do të duhet ta ndihmojnë me import “Për vlerësimin e ndikimit të mjedisit”, tashmë janë për ta rritur kapacitetet industriale? miratuar dhe kanë marrë numër. Kështu që në Sistemi i lirë që tentoni të krijoni ju, i tregtimit e ndërhyrjet që janë bërë janë reflektuar. i përpunimit të plehrave të të gjithë botës, a ka Jozefina Topalli – Falemnderit! ndonjë replikim, ndonjë ngjashmëri si sistem me Pyetje tjetër? Specialisti, urdhëroni! ndonjë vend të Bashkimit Europian, apo me ndonjë Specialisti – Për sa i takon riciklimit në vendin vend të rajonit? tonë, në formën e industrisë, mbetje që përpunohen Jozefina Topalli – Urdhëroni, specialisti! e riciklohen në vend, është industria e çelikut ose e Specialisti – Për importimin e mbetjeve për mbetjeve metalike nëpërmjet Uzinës së Çelikut në qëllime riciklimi janë të interesuara bizneset e Elbasan, Krumë, janë disa biznese të tjera, por njëri fokusuara në këtë fushë dhe natyrisht që ata e është kryesisht për riciklimin e mbetjeve plastike bëjnë këtë kërkesë kur tregu i brendshëm nuk mund dhe të mbetjeve të letrës. Këto janë tri industritë që t’i furnizojë për kapacitetet përpunuese që ata kanë. aktualisht operojnë në këtë fushë dhe janë vetëm Por, në të gjitha rastet, dhënia e një lejeje importi këto dy subjekte që kanë paraqitur kërkesën në bëhet me vendim të Këshillit të Ministrave. Në ministri për të marrë lëndë të parë mbetjet: plasmas, vendimin përkatës të miratimit të listës së mbetjeve, plastikë dhe çelik, për t’i importuar për qëllime që lejohen të importohen për qëllime riciklimi, janë riciklimi. parashikuar edhe procedura për kalimin deri në këtë Jozefina Topalli- Falemnderit! fazë. Pra, që nga momenti që ai paraqet kërkesë, Fjalën e ka zoti Shalsi. verifikohet në vend, nëse ka gjendje ose jo, nëse Eduard Shalsi – Më 12 shtator, kur filloi ka ose jo kapacitete përpunuese për kërkesën që diskutimi i këtij ligji në Komisionin e Veprimtarive bën, dhe kjo kërkesë miratohet vetëm për sasitë që Prodhuese, zëvendësministrit të Mjedisit iu dorëzua ai përpunon. një relacion nga relatori, një nga relatorët e çështjes, Për sa i takon pyetjes së dytë, lidhur me skemën me pyetje të cilat ende sot e kësaj dite nuk kanë që propozon ky ligj, këto janë në përputhje të plotë marrë përgjigje. me skemat e administrimit të mbetjeve në vendet e E para, unë dua të di se çfarë ndodh me Bashkimit Europian. Por, që të funksionojë kjo relacionin e paraqitur pranë zëvendësministrit nga skemë ajo duhet të implementohet në të gjithë fazat relatori i çështjes. e saj, që nga burimi i gjenerimit të mbetjeve deri në Dhe e dyta, zëvendësministri i Mjedisit e stacionin e fundit, që konsiderohet landfill-i në konsideroi ligjin e 1996-s “Për largimin publik të administrimin e tij, nëpërmjet një standardi mbetjeve”, si të shfuqizuar. I qëndron ministria këtij bashkëkohor. argumenti të paraqitur nga zëvendësministri? Jozefina Topalli – (I drejtohet deputetit Arben Jozefina Topalli – Specialisti, urdhëroni! Ahmetaj.) Specialisti – Ligji “Për largimin publik të Zoti Ahmetaj, në bazë të Rregullores nuk bëhen mbetjeve” është në fuqi, do të mbetet i tillë, por në komente. kushtet e hyrjes në fuqi të këtij ligji, do të duhet që Rregullorja nuk parashikon komente pas bërjes dhe ai të amendohet për çështje të veçanta. Ne e së pyetjeve. Nëse keni regjistruar emrin, çdo gjë kemi thënë që herën e parë në komision se ky ligj mund ta thoni në kohën tuaj në dispozicion për është procedural, që parashikon administrimin e debat.
749 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Zoti Specialist, mund ta sqaroni zotin Ahmetaj të cilat deri më sot në pjesën më të madhe janë për pyetjen që nuk ka marrë përgjigjen e plotë? kundërvajtje dhe jo krime, kur pasojat e këtyre Specialisti – Kjo çështje sqarohet në nenin 49, veprave, riciklimi i shumë mbetjeve të të gjithë botës pika 5, ku thuhet: “Këshilli i Ministrave miraton do të vijnë në Shqipëri shkaktojnë sëmundje të kërkesën për importin e mbetjeve për qëllime riciklimi rënda? Kujt do ia lini përgjegjësinë? Do t’ua lini kur sigurohet që kërkuesi për të importuar këto kryetarëve të njësive vendore, apo Këshillit të mbetje i ka shfrytëzuar të gjitha mundësitë e tregut Ministrave, apo ministrit që do të miratojë listën e të brendshëm”. plehrave që do të importohen? Jozefina Topalli – Këtu janë të regjistruar dhe Falemnderit! dy emra. Jozefina Topalli - Urdhëroni, specialisti! Urdhëroni, zonja Kodheli! Specialisti – Ky është një projektligj që nuk Mimi Kodheli – Pyetja ime për specialistin e hartohet për herë të parë. Aktualisht, deri tani kemi ministrisë është: Kur flasim për trajtim termik të pasur 2 ligje që trajtojnë mbetjet, vetëm se kanë mbetjeve, do të ketë importim të tyre? qenë të veçantë, ligji “Për trajtimin e mbetjeve të Falemnderit! rrezikshme” dhe ai “Për mbetjet e ngurta”. Ky ligj Jozefina Topalli – Urdhëroni, specialisti! që ne propozojmë tani integron këto dy ligje në një Specialisti – Trajtimi është çështje e ligj të vetëm, njëkohësisht integron dhe kërkesa të teknologjisë, mënyra se si ato do të trajtohen. Një fundit të direktivës së Bashkimit Europian, pra ndër to mund të jetë me trajtim termik, me mbetjet. Pra, ky është një ligj që është përafruar inçenerim, me djegie ose dhe me landfill-e. Problemi në shkallë të plotë me këtë direktivë. Natyrisht ky i importimit është i lidhur vetëm me mbetje që përafrim quhet i plotë kur implementohen edhe akte riciklohen, jo mbetje që mund të vijnë dhe të nënligjore në zbatim të ligjit. trajtohen. Ligji ndalon importimin e mbetjeve për Hartimi i tij është nën asistencën e BE-së. Ne qëllime depozitimi, grumbullimi dhe asgjësimi. kemi pasur një projekt që na ka asistuar jo vetëm Jozefina Topalli - Falemnderit! për këtë ligj, por për të gjithë paketën ligjore që kemi Urdhëroni, zonja Hysi! paraqitur deri tani. Pra, bëhet fjalë dhe për ligje të Vasilika Hysi – Falemnderit, zonja Kryetare! tjera. I gjithë procesi ka qenë i konsultuar me grupet Kam disa pyetje për përfaqësuesin e ministrisë. e interesit, janë bërë disa takime ku është Për sa kohë është punuar për hartimin e këtij prezantuar drafti në disa faza në shoqërinë civile, ligji? me biznesin. Në këto diskutime, mendimet dhe Cila ka qenë opinioni i grupeve të interesit? propozimet e tyre janë përfshirë. Ka pasur debate Unë shoh që komisionet kanë bërë shumë për çështje të ndryshme, por debati më i përqendruar vërejtje në një masë të konsiderueshme, gati në ka qenë i lidhur me trajtimin e mbetjeve që mund të 50% të neneve. importohen. Vërejtjet e tyre janë përfshirë më pas Së pari, miratimi i këtij ligji me kaq nxitim është në draftin që ju paraqita. nevojë imediate, apo për të plotësuar një detyrim Lidhur me masat natyrisht që ato adresohen formal, në kuadër të integrimit? ndaj gjithë atyre që nuk respektojnë kërkesat e këtij Së dyti, në disa nene të këtij ligji shoh një ulje ligji dhe nuk përjashton asnjë, qoftë dhe individin. të masës së gjobës. Cila është arsyeja që ulni nivelin Ligji parashikon që plani kombëtar i veprimit dhe maksimal të gjobave për shkelje të ligjit? E kam planet rajonale të veprimit detyrojnë autoritetet fjalën, për shembull, për nenin 61. vendore të marrin masa për zbatimin e këtij ligji dhe Së treti, ju në ligj ngarkoni kryetarët e njësive përmbushjen e standardeve mjedisore. Nëse dikush vendore për shkeljet që konstatohen. Pse pikërisht nuk i respekton, atëherë i ka shkelur kërkesat e kryetari i njësisë vendore do të mbajë përgjegjësi? ligjit. Këtu bëhet fjalë për drejtuesit vendorë, jo Cila është arsyeja që ia lini nominalisht atij? kryetarë, por varet se kush e ka të ngarkuar me ligj Së katërti, shkeljet që mund të vijnë nga ky ligj të miratojë planin rajonal të veprimit ose planin lokal, janë shumë të rënda dhe të dëmshme për shëndetin kush është i ngarkuar me ligj të kontraktojë ose të e qytetarëve, kur dihet që Shqipëria njëkohësisht sigurojë skemën e grumbullimit të mbetjeve që ka edhe ndotje të madhe të ambientit. Ministria që gjenerohen në njësinë e tij administrative dhe ju përfaqësoni a ka ndonjë strategji për të bërë dërgimin e këtyre mbetjeve në vendet e autorizuara, ndryshime në Kodin Penal lidhur me veprat penale, që mund të jenë landfill-e.
750 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Jozefina Topalli - Falemnderit! juaji), është e dobët dhe lehtësisht e korruptueshme, Urdhëroni, zoti Malaj! kjo lloj filozofie ngrin investime të mëdha, se ju mund Arben Malaj – Zonja Kryetare, të importoni, por kjo cilësi e dobët e Autoritetit të Pyetjet nuk bëhen thjesht për ata që kanë për Mbikëqyrjes Financiare a përbën një risk potencial? detyrë të përgjigjen, të bëjnë sikur u përgjigjën. Në Jozefina Topalli - Zoti specialist, nëse nuk fund të fundit ne nuk po diskutojmë këtu si të bëjmë jeni gati, mund të kërkoni kohë për t’u përgjigjur, se sofizma me njëri-tjetrin. Në qoftë se ndonjë nga nga gjithë këto pyetje edhe ju duhet të jeni në kolegët deputetë që ka bërë pyetjen është i paqartë vështirësi. nga pyetjet dhe do ta vazhdojë më tej pyetjen, është Urdhëroni, zoti Dogjani! mirë që ta lejoni, aq më tepër që një nga 12 Asllan Dogjani – Falemnderit! rekomandimet është përmirësimi i menaxhimit të Në nenin 49 bëhet fjalë për importin e mbetjeve Parlamentit dhe i dyti ka të bëjë me procesin të rrezikshme. “Në Republikën e Shqipërisë ligjvënës. Një nga kritikat kryesore që i bëhet këtij importohen vetëm mbetje jo të rrezikshme apo Parlamenti është rruga që ne ndjekim për të bërë mbetje inerte”, thuhet në nenin 49. Duke pasur ligjet. Me sa kuptova nga pyetjet e kolegëve, më parasysh se mungon infrastruktura për riciklimin e tepër duket se ka një shpejtësi për të miratuar një këtyre mbetjeve, pyetja ime është kjo: Kush e ligj, sesa për të zgjidhur problemet e ambientit. garanton dhe si garantohet që gjatë importimit të Në fakt pyetja ime lindi nga sqarimi që bëri këtyre mbetjeve jo të rrezikshme nuk do të futen në eksperti i ministrisë, lidhur me importet. Pika më territorin e Republikës së Shqipërisë dhe mbetje të kritike është gjendja reale e ambientit shqiptar, që tjera të rrezikshme? Kush është autoriteti që i është pengesa kryesore dhe për turizmin. Por, nga vlerëson dhe përcakton edhe mënyrën se si ana tjetër, risku më i madh që konstatohet dhe në vlerësohen këto mbetje që futen në Shqipëri? vende të tjera është pikërisht risku i fitimeve që vijnë Falemnderit! nga bizneset me mbetjet dhe sa më e lartë është Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Dogjani! shkalla e fitimit nga ky biznes, aq më kriminale Zoti specialist, urdhëroni! bëhen dhe pasojat që ai sjell. Specialisti – Lidhur me këtë pyetje, në fakt, Pra, ju bëtë një sqarim që me vendim të Qeverisë Këshilli i Ministrave autorizon kompaninë të importojë mund të lejohet importi, kur ai që ka bërë mbetjet në bazë të kërkesës që ajo ka paraqitur, teknologjinë ose ka ngritur industrinë përpunuese por lëvizja e mbetjeve në tregun ndërkombëtar, lëvizja të mbetjeve vërteton se nuk e plotëson dot transit dhe eksport-importi i tyre rregullohet sipas kapacitetin përpunues të mbetjeve me mbetjet në Konventës së Bazelit, ku Shqipëria është palë dhe vend. Pra, ju, në një mënyrë ose në një tjetër, me përveç aktit që ne kemi, vendi eksportues është i këtë përkufizim, keni thënë se tregu potencial i detyruar të njoftojë zyrtarisht vendin importues të mbetjeve nuk është thjesht tregu shqiptar, por ai mbetjeve, duke konfirmuar sasinë, përbërjen dhe tipin europian, pse jo dhe global. Pra, çdo investitor e mbetjeve. Njëkohësisht, mbetjet kodifikohen dhe shqiptar ka të drejtë me këtë që keni shkruar ju të kanë një certifikatë analize të caktuar. ngrejë një fabrikë sa më të madhe dhe pas 6 muajsh Këto dokumente, ky legjislacion, u nënshtrohen t’ju vërtetojë ty dhe kryeministrit tënd që nuk ka më kontrollit në të gjitha pikat doganore, qoftë edhe në kapacitet, sepse, teorikisht, dihet kapaciteti vendet që kalon tranzit. Në vendin tonë, pikërisht maksimal i mbetjeve në Shqipëri, dhe fabrika e tij pika e fundit është dogana, e cila ka qenë pjesë e është më e madhe. Problemi kryesor që ne kemi, hartimit të projektvendimit dhe këtij projektligji, ka dhe këtu konsiston pyetja ime është se me këtë dhënë mendimin e saj dhe Ministria e Financës ka lloj argumenti që ju dhatë dhe me këtë frymë të rënë dakord me mënyrën, me procedurën dhe ligjit, ju do të nxisni investimet në këtë industri, që dokumentacionin që ne kemi paraqitur. Vendimi i në thelb nuk do të kenë synim pastrimin e ambientit Këshillit të Ministrave për importimin e mbetjeve, i shqiptar, por biznesin me mbetjet. pari, ka qenë që në vitin 2003 dhe vendimi që është Problemi është se ndoshta, për një periudhë të miratuar vjet ka qenë një vendim që ka përmirësuar caktuar, për shkak të debatit që ne kemi bërë herë disa procedura dhe i ka përputhur ato me listën e tjetër në Parlament, se cilësia e autoriteteve gjelbër të BE-së dhe listën e gjelbër të Konventës mbikëqyrëse, në pikat tona doganore (jo thjesht nga së Bazelit. Fakt është që dy janë kërkesat e bëra dogana, nuk është funksion i doganës, por është deri tani për import, për qëllime riciklimi.
751 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Jozefina Topalli – Urdhëroni, specialisti! pyetjes, sepse, në përfundim të gjithë kësaj logjike, Zoti Tahiri, urdhëroni! kuptojmë që mbetjet do të kthehen në një biznes Saimir Tahiri – Falemnderit! shumë të madh për një pjesë të interesuar këtu në Kam dy pyetje. Një për tekstin e projektligjit dhe Shqipëri dhe nuk do të pyetet fare për kontrollin e një tjetër lidhur me atë që sapo tha specialisti. Sa këtyre mbetjeve! Do ta kthejnë Shqipërinë në han i përket pyetjes së parë, ajo ka të bëjë me nenin me katër porta, të fusë kush të dojë, çfarë të dojë. tre, pika 9, ku thuhet “depozitë nëntokësore” dhe E dyta, janë ndërtuar disa landfille, sa prej tyre janë jepet sqarimi se çfarë është depozita nëntokësore, në bazë të standardeve të BE-së dhe cila është kur, ndërkohë, në asnjë fjalë dhe nen të projektligjit, eficienca konkrete e tyre? përveç këtij citimi, nuk gjendet as shtjellimi, as Falemnderit! përcaktimi ligjor, as rregullimi ligjor për depozitat Jozefina Topalli – Falemnderit! nëntokësore dhe as përmendet depozita Urdhëroni, zoti Ministër! nëntokësore. Pra, e kemi te përcaktimet, por jo në Sokol Olldashi – Do të doja t’i përgjigjesha unë tekstin e projektligjit. Çfarë kuptimi ka që e kësaj pyetjeje të zotit Çuko. Pavarësisht se nuk përcaktoni se ç’është depozita nëntokësore, por në është Ministria e Punëve Publike, ministria që është ligj nuk e keni fare? Apo është një përkthim shabllon? autore e ligjit, për shkak se mbulon menaxhimin e Na e thoni ta dimë, të paktën! landfill-it ajo ka qenë shumë e përfshirë në hartimin E dyta, me që thatë se autoriteti shtetëror e këtij ligji dhe do të doja që në një farë mënyre t’i përkatës për importin ose futjen e mbetjeve në përgjigjesha jo vetëm pyetjes suaj, por edhe disa Republikën e Shqipërisë është dogana, unë kam shqetësimeve që ngriti zoti Tahiri cila është ideja? një pyetje fare të thjeshtë. Në momentin që flasim, Ky ligj e rregullon importin e mbetjeve të dhe me parashikimet tuaja kur ky ligj të hyjë në riciklueshme dhe mbetjet e riciklueshme janë një fuqi, ka kapacitete, instrumente, mekanizma në kategori e caktuar dhe e mirëpërcaktuar. Pra, jo çdo doganat shqiptare për të dalluar mbetjet radioaktive gjë që është mbetje është e riciklueshme. E para. nga mbetjet e natyrës tjetër? Pra, ka specialistë, E dyta, pse bëhet miratimi në nivelin e Këshilli makineri, njerëz dhe instrumente, të cilat janë në të Ministrave dhe nuk është lënë në nivelin e gjendje ta bëjnë sot këtë punë në doganat shqiptare? ministrisë? Duke pasur parasysh përgjegjshmërinë Falemnderit! shumë të lartë që duhet të ketë vendimi për të lejuar Jozefina Topalli – Falemnderit! importimin e mbetjeve të riciklueshme, është çuar Specialisti – Ajo pikë që u tha për depozitën në nivelin e Këshillit të Ministrave, që vendimmarrja tokësore u diskutua në komision dhe është hequr të jetë kolegjiale dhe me një rreth më të madh në variantin që paraqitet këtu, ndërsa sa i takon personash, eksperience, mendimesh. pyetjes lidhur me kapacitetin që ka dogana, kjo Tani, t’ju jap një kazus konkret. Ne importojmë është një çështje që lidhet me zbatimin, por sot skrap. Pse? Sepse nevojat e industrisë të kërkesat e këtij ligji parashikojnë dhe marrin në Shqipërisë nuk plotësohen me atë që arrihet të konsideratë infrastrukturën ekzistuese të doganave. mblidhet në territorin e vendit. Ajo që rregullojmë Mbetjet, si të gjitha produktet e tjera, janë të pajisura është pikërisht ky model. Në qoftë se industria e me kodet dhe kodet janë të përputhura me kodin që riciklimit të letrës është në fazat e para, e ezauron ka edhe Kodi Doganor. Pra, ato janë të identifikuara, nevojën e vet për lëndë të parë të riciklueshme me të kodifikuara dhe mbi bazën e tyre bëhet kontrolli atë që ka sot Shqipëria. Por, në qoftë se kapacitetet dhe verifikimi. e fabrikave të riciklimit të letrave do të rriten deri në Jozefina Topalli – Falemnderit! atë masë, mund të konsiderohet, por kjo përsëri do Urdhëroni, zoti Çuko! të duhet të kalojë në një proces shumë të gjatë të Arben Çuko – Falemnderit, zonja Kryetare! miratimit, pikërisht për të evituar atë shqetësim që Unë jam i detyruar t’i bëj përsëri pyetje zotërisë ju e shihni si rrezik. Pra, futjen e pakontrolluar të dhe kam përshtypjen se ka ftohtë në ambientin e mbetjeve. kësaj salle, meqë është veshur si për qejf. A ka Nga ana tjetër, ligji rregullon importin dhe kur mundësi teknike konkrete, specialistë dhe themi importin duhet t’u referohemi të gjitha laboratorë dogana jonë, që të kontrollojë mbetjet e procedurave se si bëhet importi. Pra, nga vendi ku rrezikshme nga të parrezikshmet, se më duket se vijnë, ato vijnë me kode të përcaktuara, të po shmanget me sofizma? T’i përgjigjet saktë kontrolluara prej andej dhe, sigurisht, i nënshtrohen
752 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një kontrolli të dytë këtu. mbetjet që gjenerohen brenda këtyre njësive vendore, Kjo është një procedurë që ligji e parashikon në përputhje me këtë standard, atëherë do të kishte dhe rregullon. Ligji nuk mundet të parashikojë rastet një skemë kombëtare, funksionale. Çdo gjë lind dhe e kontrabandës. Nëse unë marr thesin në krah me përfundon tek njësia vendore, sepse është njësia mbetje dhe kaloj kufirin jo në pikën doganore, kjo bazë e administrimit, sipas këtij ligji, dhe sipas nuk është një gjë që e rregullon ky ligj, por e strategjisë së plan-veprimit. Pra, niveli i administrimit rregullojnë ligje të tjera. Sigurisht, autoritetet e parashikohet deri në nivel rajonal. doganës kanë gjithë laboratorët, të gjitha Jozefina Topalli – Falemnderit! kapacitetet për të zbatuar atë që ky ligj iu ngarkon. Përsëri ka pyetje? Nuk jeni sqaruar në Edhe një herë, të heqim çdo mëdyshje se ky komisione? ligj lejon importin e çdo gjëje. Jo. Lejon vetëm Zonja Xhaçka, urdhëroni! importin e atyre gjërave që janë të riciklueshme dhe Olta Xhaçka – Kam një pyetje për nenin 68 të për të cilat industria vendase ka nevojë. Ne nuk kemi projektligjit, i cili parashikon që Këshilli i Ministrave sot për momentin fabrika të riciklimit të vajrave brenda dy vjetësh nga data e hyrjes në fuqi të këtij lubrifikantë dhe, normalisht, nuk kemi pse t’i ligji do të nxjerrë aktet nënligjore. Nuk më duket importojmë vajrat lubrifikantë, sa kohë nuk i kemi aspak serioze që ky projektligj të sanksionohet në këto fabrika. Ne kemi industri të çelikut, kemi nevojë ligj dhe ne të mos e kemi aq seriozisht sa të nxjerrim për skrap dhe do të lejojmë importet e skrapit. Nëse edhe aktet nënligjore, por të parashikojmë t’i japim do të kemi në të ardhmen nevojë për letër, do të vetes dy vjet kohë për ta bërë këtë gjë. Cila është lejojmë importin e letrës në përputhje me kërkesën logjika sipas këtij neni? e industrisë. Por, sa kohë nuk ka industri, ky Falemnderit! shqetësim nuk ekziston. Jozefina Topalli – Zoti Dokle, urdhëroni! Jozefina Topalli – Zoti Shehu, urdhëroni! Namik Dokle – Falemnderit! Sherefedin Shehu – Desha të bëj disa pyetje Dëgjova një koment të ministrit Olldashi, që e që janë shqetësime të qytetarëve dhe nuk kanë quajti të rëndësishme kalimin e kompetencës nga aspak lidhje me interesat politike. Menaxhimi dhe ministria te Këshilli i Ministrave. Në pamje të parë përpunimi i mbetjeve është përgjegjësi e duket pozitive, por unë kam një shqetësim. Duke drejtpërdrejtë e njësive të qeverisjes vendore dhe bërë kështu për një veprim kriminal, Kryeministria unë dua të di nga përfaqësuesit e Ministrisë së ose Këshilli i Ministrave nesër do të justifikohet dhe Ambientit se si do të ndikojë ky ligj për të ndryshuar do të thotë se ky ishte një vendim kolegjial, siç sjelljen dhe për të rritur përgjegjshmërinë e njësive ndodhi me rastin e tragjedisë së Gërdecit. Kemi të qeverisjes vendore, për të pasur qytete të pastra. dëgjuar këtu justifikime që nga Kryeministri dhe Së dyti, a është ndëshkuar ndonjëherë Bashkia ministrat, që vendimi që solli Gërdecin ishte një e Tiranës për djegien e plehrave dhe ndotjet e tjera vendim kolegjial dhe nuk mund të ndiqet penalisht. të dukshme dhe të prekshme në qytet? Prandaj, dëshiroj që në ligj të ketë penalitete Së treti, përse nuk është penalizuar që nga viti për njerëz konkretë, ministër, zëvendësministër, 2007 Bashkia e Tiranës për moszbatimin e projektit drejtor e të tjera me radhë, dhe jo të fshihet nën prej 100 milionë dollarësh të Qeverisë Japoneze për kupolën e Këshillit të Ministrave. Kompetenca le t’i impiantin e pastrimit të ujërave të zeza. ngelet Këshillit të Ministrave, por penalitetet të jenë Falemnderit! për njerëzit që janë përgjegjës për këtë gjë, sepse Jozefina Topalli – Falemnderit! është një element shumë i ndjeshëm, që nga koha Zoti Specialist, urdhëroni! e Ibsenit dhe deri te një film i mrekullueshëm i Xhulia Specialisti – Këtë ligj ne e kemi konsideruar si Roberts, dhe besoj se këto gjëra ndodhin edhe në të veçantë, krahasuar me ligjet e mëparshme, sepse Shqipëri. saktëson qartë përgjegjësitë institucionale në nivel Jozefina Topalli – Gjithmonë ke pasur shije qendror dhe atë lokal. Ligji adreson përgjegjësi dhe për filmat. detyrime për njësitë vendore për të administruar Zoti Ministër, urdhëroni! mbetje që gjeneron brenda territorit të këtyre njësive Sokol Olldashi – Unë e mirëkuptoj shqetësimin vendore. Kjo është njësia e administrimit, mund ta e zotit Dokle. Ky është një shqetësim që u ngrit quajmë. Nëse çdo njësi vendore do të respektojë edhe nga deputetja Hysi: parashikimi i penaliteteve. dhe implementojë këtë ligj dhe do të administrojë Ndoshta zoti Dokle nuk e di, por zonja Hysi e di me
753 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
siguri se parashikimi i penaliteteve duhet bërë aty gjeografike. ku janë penalitetet, pra në Kodin Penal, të cilin ju Gjithmonë pyesim sesi mund të jetojnë keni katër vjet që nuk e votoni. Në qoftë se vendosni bashkëqytetarët tanë në zonat naftëmbajtëse ku që ta votoni Kodin Penal, hajde t’i parashikojmë edhe toka është tmerrësisht e ndotur dhe ajri gati këto penalitete! asfiksues nga gazet e çliruara. Të gjithë kujdesemi Jozefina Topalli – Do ta votojmë sot, sepse e që të kemi të pastër shtëpinë ku jetojmë dhe shumë kemi në rend të ditës. pak merakosemi për mjedisin e përbashkët në të Zoti Deda, urdhëroni! cilin bashkëjetojmë. Nuk shqetësohemi aspak se Eltar Deda – Do të doja që të më sqaronte pak të dhënat epidemiologjike flasin se po bëhemi zoti ministër në lidhje me landfill-in e Vlorës, kampion për sëmundjet respiratore, kardiovaskulare, meqenëse zoti Sherefedin ngriti problemin për dhe mbi të gjitha, për rritjen drastike të frekuencës Tiranën dhe unë këtu po paraqes një shqetësim së kancerit. Pa dyshim, një ndër faktorët kryesorë vërtet shumë qytetar, pasi bashkia e Vlorës ka të këtyre sëmundjeve është kualiteti i mjedisit në të aplikuar që të bëhet landfill-i, mirëpo këshilli i qarkut, cilin ne jetojmë. i cili deri më sot ka qenë nën drejtimin tuaj, në të Vendi ynë për shkak të standardit të ulët njëjtën kohë edhe drejtuesit e njësive vendore, ku ekonomik vazhdon të importojë nga vende të tjera është përcaktuar që të bëhet landfill-i i Vlorës, një listë të gjatë prodhimesh të përdorura, të cilat ndodhur në një ngërç politik, të frenuar nga ana juaj. rrisin masën e mbetjeve dhe e bëjnë vendin një vend A mund të më jepni ndonjë sqarim? depozitimi të mbetjeve të të tjerëve. Kjo mundësi Jozefina Topalli – Zoti Ministër, urdhëroni! jam i bindur se do të rritet akoma më tepër sepse Sokol Olldashi – Kjo është një çështje që nuk pritet të përligjet nga ligji aktual që po diskutohet ka të bëjë aspak me ligjin, por, meqenëse m’u në Parlament. drejtua pyetja, po i përgjigjem, se është absolutisht Është e tepërt të themi se vendi ynë, një nga informacion i pasaktë ai që ju dhatë. Pse? Që para më të bukurit për natyrën piktoreske, pa dyshim që dy vjetësh, pra që në buxhetin e vitit 2009, Ministria është edhe vendi më i ndotur, por dhe më i papastër e Punëve Publike i ka akorduar bashkisë së Vlorës edhe në raport me rajonin, pale pastaj po ta dhe jo qarkut të Vlorës fondet për të prokuruar krahasojmë me vendet e tjera të zhvilluara. projektin e landfill-t. Ai dështoi në vitin 2009, dështoi Për fat të keq Shqipëria trashëgoi nga regjimi i në vitin 2010, u detyruam ta rikthejmë fondin në kaluar një numër shumë të madh hot spot-esh me Ministrinë e Punëve Publike dhe jemi duke bërë një rrezikshmëri të lartë si për shëndetin e projektin vetë. komuniteteve që jetojnë afër tyre, por edhe për Jozefina Topalli – Ka më pyetje? Nuk ka. biodiversitetin e pasur të vendit. Në disa raste këto Zoti Ruka, urdhëroni! hot spote kanë rrezikuar dhe vendet fqinje, (Zoti Turku ka marrë drejtimin e seancës.) veçanërisht ato që lagen nga i njëjti det me detet Ethem Ruka – E nderuar zonja Kryetare, tona. Të nderuar zotërinj deputetë, Situata e rënduar mjedisore për shkak të Mendoj se ligji që jemi duke diskutuar është i mbetjeve urbane paraqitet me të njëjtat siptoma dhe një rëndësie absolutisht të veçantë për shkak se me të njëjtin gravitet në të gjithë hapësirën vendi ynë, që është bekuar nga Zoti si një nga vendet gjeografike të vendit. E tillë është ajo edhe në qarkun më piktoreske, në fakt rezulton të jetë një nga vendet e Gjirokastrës, në tri nënprefektura: Gjirokastër, më të ndotura të rajonit, pale pastaj për ta krahasuar Tepelenë dhe Përmet nuk bëhet fjalë për landfill-e, me vendet e tjera të zhvilluara. Kjo pamje është për grumbullimin dhe trajtimin e mbetjeve urbane; trishtuese kudo: buzërrugë të mbushura me mbetje lugina e Vjosës dhe ajo e Drinos kanë vite e vite që plastike, aty-këtu goma që digjen për të bërë gëlqere, lëngojnë nga mbetjet urbane, kamionë me mbetje pluhur në mënyrë të pa fund, varreza makinash, që përfundojnë në ujin e lumenjve dhe përcillen drejt grumbuj mbetjesh të restoranteve, plazhe të Mallakastrës, Fierit, Vlorës, si dhe plazheve të detit masakruara nga plastika, landfill-e të sajuara ku Adriatik. Papastërtitë vijnë në rritje dhe nuk ka asnjë mbetjet digjen në natyrë, duke çliruar sasi të shpresë për financime dhe studime landfill-esh, dhe konsiderueshme dioksine, dioksidi dhe monoksidi aq më pak për ndërtimin e tyre. karboni dhe shumë e shumë gaze të tjera helmuese, Vjosa, një ndër lumenjtë më të bukur të vendit, disa hot spote të rrezikshme me shtrirje të gjerë me një luginë që është një ndër monumentet më të
754 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bukura të natyrës së Shqipërisë, ka kohë që ka penalizuar ata që nuk respektojnë lejet mjedisore. humbur krenarinë e saj shekullore dhe vuan Për mbetjet është folur shumë dhe pothuajse presionin në rritje të aktivitetit njerëzor. Përballë nuk është bërë asgjë. Mund të vlerësohet vetëm problemeve të trashëguara, por edhe atyre të krijuara përpjekja për lokalizimin e ndotjeve të Porto gjatë këtyre 20 viteve të tranzicionit, qeveritë tona e Romanos në Durrës, si dhe eksporti për asgjësimin kanë parë mbrojtjen e mjedisit si një çështje e mbetjeve në disa nga depot e po këtij hot spot-i, dytësore, madje edhe më keq se kaq. Në fjalorin përpjekje për ngurtësimin e mbetjeve të arsenikut politik fjala mjedis ka qenë e huaj. Vetëm këto vitet në uzinën e Plehrave Azotike në Fier, si dhe ndonjë e fundit programet elektorale në nivel lokal dhe nismë tjetër, por pa shumë peshë përballë qendror kanë filluar të artikulojnë çështje që lidhen problemeve të rënda me të cilat po përballemi. me mjedisin. Për fat të keq këto artikulime kanë Të gjitha përpjekjet për menaxhimin e mbetjeve qenë thjesht propagantistike. Sillni në mendje urbane nga subjektet vendase kanë dështuar. Shumë programin elektoral të Partisë Demokratike, si dhe nisma të huaja i janë prezantuar vendit, duke filluar premtimet e bëra në dy zgjedhjet e fundit që nga propozimet për përpunimin e mbetjeve të parlamentare. Për ata që kanë kujtesë të dobët, le vendit me impiante djegëse, por duke sjellë mbetje të shfletojnë këto programe për t’u bindur se pa edhe nga jashtë, si dhe për depozitim lëndësh deri asnjë mëdyshje Qeveria aktuale jo vetëm nuk i ka radioaktive në minierat e braktisura të vendit. Vende mbajtur këto premtime, por ka dështuar në politikat të varfra si vendi ynë janë targete të mafies që operon mjedisore. fuqishëm për të nxjerrë përfitime marramendëse nga Vlen të theksohet se në këto 10-15 vjetët e fundit depozitimi dhe asgjësimi i mbetjeve të rrezikshme. shkolla ka marrë përgjegjësi më të madhe kurrikulare Sot vjen pranë nesh ligji “Për menaxhimin e për mjedisin, biodiversitetin, si dhe dëmet që sjell integruar të mbetjeve”. Ky është një ligj ndër më të veprimtaria njerëzore e pakontrolluar mbi pasuritë rëndësishmit që merret në diskutim nga Parlamenti kombëtare- mjedisore. Le të shpresojmë që kjo shqiptar, një ligj që duhet të nxisë pa dyshim një gjeneratë do të ketë më shumë ndjeshmëri qytetare debat më të madh, jo vetëm brenda mureve të këtij për mbrojtjen e mjedisit tonë dhe një ndërgjegje Parlamenti, por edhe jashtë tij, me shoqërinë civile shumë europiane për penalizimin pa mëshirë të dhe të gjithë të interesuarit. kujtdo që kryen krime mjedisore. Krijova përshtypjen nga pyetjet dhe përgjigjet Shqipëria ishte vendi i fundit në Europë, që ngriti se ky ligj ka ardhur deri këtu në mënyrë opake pa Ministrinë e Mjedisit në vitin 2001. Kjo ministri ka marrë bekimin e shoqërisë civile dhe të të gjithë të pasur dhe vazhdon të ketë mungesë të theksuar interesuarve. burimesh njerëzore, pamundësi financiare për të Ka kohë që legjislacioni shqiptar shihet më monitoruar ndotjen e mjedisit, pamundësi për t’iu shumë si një dekor për të thënë se po përafrojmë imponuar ministrive të tjera, të cilat në aktivitetet legjislacionin me atë komunitar, por pa dhënë asnjë që kontrollojnë shkaktojnë ndotje në mjedis, garanci financiare për zbatimin e tij. Ndërkaq burimet pamundësi për të përshtatur legjislacionin tonë me njerëzore që i japin jetë ligjit shihen si diçka e dorës atë europian. Shumëkujt mund t’i duket e së dytë. pabesueshme, por Ministria e Mjedisit duhet të Edhe ky ligj, nëse kalon, do të ketë të njëjtin fat përballojë ngarkesën më të madhe në raport me të si gjithë ligjet e tjera për sa kohë në teori mjedisi gjitha ministritë e tjera për përafrimin e legjislacionit quhet prioritet, por në realitet ai nuk konsiderohet me atë komunitar. Për fat të keq shkatërrimi i aspak si i tillë. Fondet që akordon Qeveria për burimeve njerëzore për arsye të militantëve e ka mjedisin janë simbolike, në një kohë që miratimi i dobësuar vazhdimisht këtë ministri. Në historinë e këtij ligji kërkon një faturë të majme financiare për saj të shkurtër kjo ministri është konsideruar e pa të cilën askush nuk merr përsipër të thotë ndonjë rëndësishme dhe u është besuar partive të vogla, të gjë të qartë. Projekti prek një sërë çështjesh, disa cilat e kanë parë si një lopë që shërben për të prej të cilave janë të paqarta për ata që e kanë hartuar ushqyer partinë dhe për punësimin pa asnjë kriter projektin dhe do të jenë më të paqarta për ata që do të militantëve të tyre. ta zbatojnë atë. Shqipëria ende nuk i ka kapacitetet Inspektoriatet e tyre lokale e shohin pozicionin e duhura njerëzore, si dhe infrastrukturën e duhur e tyre të punës si një vend për përfitime nga për të kontrolluar cilësinë e mbetjeve që mund të subjektet që ndotin sesa si një detyrim për të importohen, pavarësisht se ato figurojnë në
755 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
legjislacionet dhe direktivat europiane. Doganat tona hierarkisë, pra, ndalimi i mbetjeve, përgatitja për janë ende të papërgatitura për të kontrolluar listën e ripërdorim, riciklimi, rikuperime të tjera dhe mbetjeve që qarkullojnë brenda komunitetit europian. asgjësimi. Gjithashtu, përcaktohen edhe rregullat Për fat të keq tranzitimi i mbetjeve përmes për inçenerimin e mbetjeve nëpërmjet territorit tonë, gjithashtu, mbart rreziqe për shkak inçeneratorëve, kategoritë e landfill-eve sipas llojit të mungesës së kapaciteteve dhe predispozicionit të mbetjeve, si dhe kërkesat për aksionet që krijojnë të lartë korruptiv që është kthyer në një ndër plagët landfill. e shoqërisë shqiptare. Ndërkaq përjashtimi i publikut Katalogu i mbetjeve liston mbetjet sipas origjinës nga vendimmarrja për çështjet e mëdha mjedisore dhe përbërjes së tyre. Katalogu i mbetjeve përfshin është një shkelje e rëndë e konventave në të cilat edhe mbetjet e rrezikshme. Ky ligj përcakton edhe tashmë ne jemi palë. mënyrën e hartimit të planit kombëtar të menaxhimit Përfundimisht, mjedisi tokësor, ujor dhe ajror i kur ndërhyhet në të, në përputhje me objektivat dhe vendit vuan një nga ndotjet kronike që vjen duke u parimet e mbrojtjes së mjedisit. rënduar. Ky ligj, si dhe politikat aktuale tërësisht Të nderuar deputetë, demagogjike të deritanishme nuk japin asnjë garanci Një risi tjetër në këtë ligj është se cakton edhe të qartë se gjendja do të përmirësohet për nesër. afate e detyra specifike që do të ndërmerren nga Ndonjë ditë nuk është çudi të mësohemi se problemi njësitë e qeverisjes vendore për menaxhimin e i ndotjeve po zgjidhet me ndonjë nga klientët e mbetjeve urbane, duke mos lënë asnjë hapësirë pushtetit të lidhur me grupe të ndryshme që e shohin ligjore apo mundësi të tjera që këto njësi të Shqipërinë si një oaz ku mund të fitohet në mënyrë anashkalojnë ofrimin në kohë dhe me cilësi të këtij marramendëse nga depozitimi i lëndëve të shërbimi për komunitetin e vet, i cili është një nga rrezikshme. problemet më shqetësuese për vendin dhe shoqërinë Falemnderit! tonë. Gjithashtu, me këtë ligj çdo qark harton planin Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ruka! rajonal të menaxhimit të mbetjeve dhe çdo njësi Zoti Dushaj, urdhëroni! vendore harton planin vendor të mbetjeve për territorin Besnik Dushaj – Falemnderit, zoti drejtues i që ka në juridiksion, në përputhje me planin seancës! kombëtar të menaxhimit të mbetjeve. Të nderuar kolegë deputetë, Çdo njësi vendore apo grup njësish të qeverisjes Projektligji që po shqyrtojmë sot “Për vendore përcaktojnë rregulloren dhe kontrollin e menaxhimin e integruar të mbetjeve” është një nga menaxhimit të rrymave specifike të mbetjeve, që projektligjet më të rëndësishme që Qeveria ka sjellë gjenerohen në territorin e vet, përfshirë letrën dhe në këtë Kuvend. Problemi i trajtimit dhe menaxhimit kartonin, ambalazhet prej qelqi, metali, plastike të të mbetjeve ka qenë dhe është një nga problemet pijeve dhe të ushqimeve ose masën e gjelbër nga më shqetësuese të vendit dhe shoqërisë sonë. Për parqet e kopshtet e shtëpive. Mbetjet grumbullohen vet natyrën e tij, por dhe duke njohur përpjekjet e në mënyrë të diferencuar për të lehtësuar ose për vazhdueshme të Qeverisë sonë për ta kthyer të përmirësuar cilësinë e riciklimit. Shqipërinë në një ndër vendet më të pëlqyera për Gjithashtu, në këtë ligj përcaktohen kostot e turistët, miratimi dhe zbatimi i këtij ligji do të krijonte menaxhimit të mbetjeve në përputhje me parimin një bazë reale për një cilësi jetese shumë më të “Ndotësi paguan”, të cilat mbulohen nga gjeneruesi mirë për çdo qytetar dhe familje shqiptare dhe do të fillestar i mbetjeve ose nga zotëruesi aktual apo i ndihmonte në zhvillimin e turizmit dhe në zhvillimin mëparshëm i tyre. Ligji përcakton rrethanat në të ekonomik e social të vendit tonë. cilat përgjegjësia për organizimin e menaxhimit të Ky projektligj përcakton rregullat e përgjithshme mbetjeve bartet plotësisht ose pjesërisht nga për menaxhimin e integruar të mbetjeve, përfshirë prodhuesi i produktit që gjeneron mbetjet, apo parandalimin ose pakësimin e ndikimeve negative rrethanat kur këto përgjegjësi mund të ndahen me në mjedis. Me këtë ligj, mbetjet menaxhohen duke shpërndarësit e këtij produkti. Ligji ndalon në të mos vënë në rrezik shëndetin e njeriut, duke mos gjitha rastet importimin e mbetjeve të rrezikshme, përdorur procese ose metoda që mund ta dëmtojnë kalimin transit ndërkufitar të mbetjeve të rrezikshme, atë ose mjedisin. si dhe importin e mbetjeve jo të rrezikshme për Sipas këtij ligji, programet e menaxhimit të ruajtje ose asgjësim në Republikën e Shqipërisë. mbetjeve i caktojnë përparësitë e tyre sipas Po kështu, përmes këtij ligji përcaktohen
756 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
sanksione dhe ndëshkime për shkeljet e konstatuara ndërtimi i landfill-eve të reja në Durrës, në Vlorë, në për sa i përket hedhjes, braktisjes, djegies, Fier, në Dibër, në Elbasan dhe në Kukës. groposjes, depozitimit apo grumbullimit të Të nderuar kolegë, duke qenë i bindur se pakontrolluar të mbetjeve. Ministria e Mjedisit dhe Qeveria në hartimin e këtij Të nderuar deputetë, projektligji kanë bërë një punë shumë të mirë dhe Qeveria e Kryeministrit Berisha në këto 6 vjet serioze, që ky projektligj përputhet me direktivat e në këtë sektor ndërmori nisma të rëndësishme BE-së si dhe duke qenë i sigurt se miratimi dhe sensibilizuese ligjore, hartoi strategjinë dhe planin zbatimi i tij do të ndikojnë ndjeshëm në përmirësimin kombëtar të menaxhimit të mbetjeve. Ligji “Për e mjedisit në vendin tonë, ju kërkoj të gjithëve që ta mjedisin” bashkë me ligjin “Për menaxhimin e miratojmë këtë projektligj. integruar të mbetjeve”, që do të miratojmë sot, do Falemnderit! të mundësonte një bazë e plotë ligjore në shërbim Ardian Turku – Falemnderit! të përmirësimit të mjedisit të vendit tonë, problem, i Zoti Fatmir Toçi, urdhëroni! cili ka ndikim të drejtpërdrejtë në cilësinë e jetesës Fatmir Toçi - Projektligji “Për menaxhimin e së çdo qytetari shqiptar. integruar të mbetjeve” na sjell edhe një herë në Kolegë të nderuar, duhet theksuar fakti se në 8 vëmendje gjendjen e rëndë të trajtimit të mbetjeve e vjet të qeverisjes së Partisë Socialiste nuk u ndërmor mbeturinave në çdo qelizë të vendit, përpjekjet e asnjë nismë e tillë. Në asnjë drejtim nuk u hartua pakta për ndryshimin e gjendjes, problematikën asnjë strategji ose plan konkret veprimi në këtë kritike dhe komplekse, si dhe emergjencën për një fushë. Gjithashtu, nuk u financua asnjë projekt për zgjidhje sa më racionale. ndërtimin e ndonjë landfill-i apo vend depozitimi të Pretendimi për të zgjidhur përfundimisht mbetjeve. problemin e mbetjeve në Shqipëri nuk realizohet Po ndalem konkretisht në disa projekte që nëpërmjet këtij drafti që është paraqitur. Gjendja Qeveria Berisha ka realizuar dhe janë në ndërtim e është shumë komplekse dhe alarmante dhe në ligj sipër në këtë sektor. duket qartë meraku dhe përparësia për të importuar Landfill-i i Sharrës, i cili do të shërbejë si mbetje nga vendet e tjera, për të siguruar lëndë të venddepozitim i mbetjeve për qytetin e Tiranës, parë për industrinë e përpunimit të tyre, e cila, me financimi i këtij projekti kap shifrën prej 6 milionë e sa duket, është ngritur për qëllime fitimi dhe jo për 400 mijë euro. Faza e parë e këtij projekti ka të zgjidhur problemin. përfunduar dhe i është dhënë për shfrytëzim Nga ana tjetër, e shoh të pamundur, të paktën Bashkisë së Tiranës dhe funksionon si për një kohë relativisht të gjatë, efikasitetin e venddepozitim sanitar konform kërkesave dhe kontrollit të këtyre mbetjeve që do të hynin nga standardeve të BE-së. jashtë. Kjo bie ndesh edhe me Konventën e Bazelit, Ndërtimi i landfill-it të Bushatit në qarkun e që i jep prioritet trajtimit të mbetjeve nga vendi që i Shkodrës, i cili do të shërbejë si venddepozitim i krijon ato, edhe për shkak të pasigurisë për mbetjeve të ngurta për bashkinë Shkodër, Lezhë depërtimin e mbetjeve të rrezikshme toksike. dhe në disa komuna. Ky është projekt i financuar Duket qartë se në ligj nuk trajtohen pothuajse po nga Qeveria shqiptare, venddepozitim i ndërtuar fare problemet e mbetjeve të trashëguara gjatë këtyre dhe bazuar në standardet e BE-së. Ndërtimi i dy dekadave në Shqipëri: mbetjet urbane dhe ato venddepozitimit të mbetjeve në qytetin e Rrëshenit, nga industria e para viteve ’90 me rrezikshmëri të i cili do të shërbejë për depozitimin e mbetjeve të lartë në shumë zona të vendit, si në Vlorë, Laç, bashkisë së Rrëshenit dhe të Rubikut, si dhe për Rubik, Kurbnesh, Kukës, Lushnjë, Patos, Ballsh komunat përreth. Edhe ky projekt është i financuar dhe zonat e tjera naftëmbajtëse. Kjo e bën këtë ligj nga Qeveria shqiptare. Ndërtimi i venddepozitimit të pamjaftueshëm për të zgjidhur të gjitha problemet, të mbetjeve në qytetin e Bajram Currit, projekt i që kanë të bëjnë me mbetjet në vend dhe për t’i përfunduar dhe i financuar nga Qeveria. Është në hapur rrugë menaxhimit efikas dhe me parametra proces ndërtimi i landfill-i rajonal në qarkun e bashkëkohorë të tij. Korçës, i cili do t’u shërbejë njësive vendore të këtij Problem i veçantë, që lidhet edhe me kulturën qarku. Është planifikuar ndërtimi i landfill-it në fshatin tonë dhe qëndrimin ndaj mjedisit të përbashkët, Bajkaj në Sarandë, ndërtimi i stacionit të transferimit është edhe hedhja vend e pa vend e mbeturinave në Himarë. Gjithashtu, është në proces studimi urbane dhe e mbetjeve të tjera, veçanërisht nga
757 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
njësitë e shërbimeve të ndryshme. Ato i sheh rëndom Për fatin e keq të vlonjatëve, dhe jo vetëm të atyre, përgjatë rrugëve nacionale e lokale, në shtretërit e gjendja në këtë zonë të Gjirit është pothuaj si 15 lumenjve e përrenjve, vetëm disa metra nga banesat vjet më parë. Nga ana e Qeverisë nuk është dhënë ose lokalet e shërbimeve sociale, duke krijuar ndotje asnjë fond në dispozicion për rehabilitimin e zonës. të mjedisit e rrezik për përhapjen e epidemive, Ligji që kërkoi të miratoni sot nuk merr në helmimin e ujërave sipërfaqësorë e nëntokësorë, por konsideratë mbetjet historike dhe ato të trashëguara, edhe një imazh të turpshëm për vendin tonë dhe edhe pse institucione të specializuara banorët e tij, si vendi më i ndotur i rajonit. Këto ndërkombëtare, që para 10 vjetësh, kanë folur për mbetje janë anonime dhe ligji nuk parasheh ndonjë ndërhyrje emergjente në Vlorë. Që kur erdhi në artikull në lidhje me to. pushtet për herë të parë zoti Berisha, në fillim të Për të gjitha këto, mendoj se ligji nuk do të ketë viteve ’90, ka folur për rehabilitimin e hot spoteve në asnjë impakt për përmirësimin e gjendjes programin e tij të parë, por ka ngelur aty ku e nisi, skandaloze aktuale dhe do të jetë si shumë ligje të te fjalët e premtimet e para dy dekadave. tjera të miratuara nga ky Kuvend, një kuadër ligjor Një tjetër premtim që duhej të zgjidhej që në formal dhe i pazbatueshëm. mandatin e parë të kësaj Qeverie është edhe Në programet e Qeverisë së Partisë problemi i derdhjes së ujërave të zeza të patrajtuara, Demokratike, që para afro 2 dekadash, midis shumë në det. Ky problem nuk është vetëm për Vlorën, por premtimeve që nuk u realizuan kurrë, është premtuar për të gjithë bregdetin. Edhe pse ka ndërhyrë Banka me bujë edhe zgjidhja e problemit të menaxhimit të Botërore, projektet kanë mbetur në fazën e mbetjeve. Por gjatë gjithë kësaj periudhe qeverisjeje kanalizimeve të brendshme dhe ujërat e zeza mjedisi nuk ka qenë kurrë prioritet. Këtë e tregojnë shfryjnë si 20 vjet më parë në det, por tani si lumenj më së miri buxheti i limituar për mjedisin, fakti që ai të fryrë pas shirave, për shkak të rritjes demografike nuk funksionon, madje nuk ekziston asnjë landfill dhe zgjerimit jashtë çdo parashikimi të qyteteve sipas standardeve të BE-së, në asnjë qendër të bregdetare. E njëjta situatë është edhe në Sarandë, banuar të bregdetit të Shqipërisë, nuk ekziston në Himarë, në Orikum dhe në fshatrat e tjera trajtimi i ujërave të zeza dhe ndotja e detit jo vetëm bregdetare. po largon pushuesit drejt destinacioneve të tjera, Gjendjen e rënduar mikrobiologjike e konfirmojnë por po kthehet në një rrezik potencial për zhdukjen dhe institucionet shkencore në vend, por që shpesh e jetës në ujërat e bregdetit tonë. nuk deklarohet nga shteti. Por gangrena më e madhe Ky projektligj nuk zgjidh asnjë nga problemet dhe që lidhet drejtpërdrejtë me këtë ligj është aktuale dhe të trashëguara në zonën e Jugut të problemi historikisht i pazgjidhur i trajtimit të Shqipërisë, veçanërisht në zonën bregdetare që mbetjeve urbane. Plehrat e hedhura pa kujdes kudo, përfshin qarku i Vlorës. Madje me politikat janë shfaqja më tipike panoramike e Shqipërisë. antikombëtare dhe në interes të një klani pranë kësaj Në Vlorë problemi nuk po merr rrugën e qeverie, Vlora dhe zonat e tjera të bregut të Jugut zgjidhjes dhe plehrat digjen në mes të Pyllit të Sodës, janë nga zonat më të rrezikuara dhe po shkojnë ngjitur me lagjet e banuara të qytetit, në një fushë drejt shkatërrimit total dhe zhdukjes të çdo mundësie prej 6 hektarësh, fare pranë detit, duke helmuar ujin për zhvillimin e natyrshëm të turizmit dhe të dhe ajrin dhe duke sjellë një rrezik real për banorët sektorëve të tjerë në shërbim të tij. e Vlorës. Për ironi, ajo është e lokalizuar pranë Duke u fokusuar te qarku i Vlorës, dua të rishfaq Nartës, që është zonë e mbrojtur. Aty ku digjen edhe një herë shqetësimin se nuk është bërë pothuaj plehra me plot të drejtë mund të flasim për një hot asgjë për eliminimin e mbetjeve të rrënojave të spot me impakt jashtëzakonisht negativ, veçanërisht fabrikës së sodës kaustike, të cilat janë edhe sot te fëmijët dhe të moshuarit. Nuk bëhet fjalë për sasi një rrezik potencial për jetën e njerëzve dhe bregdetin të papërfillshme mbetjesh urbane, por për mbi 140 e Gjirit të Vlorës, për shkak të depozitimit në to të tonë mbetje në ditë të krijuara nga rreth 140 mijë mërkurit. banorë që ka sot Vlora. Nga ana tjetër, rrënojat e kësaj fabrike me mbetje Bashkia e Vlorës ka kërkuar vazhdimisht të konsiderueshme zhive tregojnë qartë se aspekti miratimin e një projekti për ndërtimin e një vendi të mjedisor në Shqipëri nuk është prioritet përderisa ri të depozitimit të mbetjeve urbane për qytetin. Në kompromentohen hapësira të mëdha, të cilat mund vitin 2005, me ndryshimet politike në vend, kjo pikë të shërbenin për zhvillime urbanistike dhe turizëm. u anulua për interesa të njerëzve të veshur me
758 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pushtet, të cilët dolën mbi interesat e banorëve të mbetjeve” plotëson paketën shumë të rëndësishme një qyteti të tërë si Vlora. Në të njëjtat kushte të legjislacionit shqiptar për çështjet mjedisore, si alarmante është trajtimi i plehrave në Valladerë, në një nga çështjet më jetike, e lidhur drejtpërdrejt me periferi të Sarandës, në Vishkë të Himarës, në vendin shëndetin dhe standardin e jetesës në Shqipëri. e quajtur Mulliri i Bardhë në Delvinë, Buzë e Lumit Problemi i mbetjeve në vendin tonë është një problem në Orikum etj. mjaft kompleks dhe i vështirë, pasi me mbetjet Një rrezik real për mjedisin dhe resurset natyrore ndërthuren problemet e trashëguara para viteve `90 të Vlorës janë edhe politikat e papërgjegjshme anembanë Shqipërisë, të shkaktuara kryesisht nga klanore e korruptive të kësaj Qeverie për zhvillimin mbetjet e industrisë minerale dhe asaj kimike. Këto e afërt dhe perspektiv të zonës. Shpyllëzimi i probleme të lëna nga e shkuara janë shtuar dhe Karaburunit, zhdukja e 10.664 hektarëve kullotë dhe nga mbetjet e krijuara nga konsumi i pas viteve `90, 563 hektarëve pyje për licencimin e Parkut Eolik, nga një zhvillim shpesh kaotik dhe i pakontrolluar i kur nuk është zgjidhur ende problemi i pronësisë menaxhimit të mbetjeve në vendin tonë. Pikërisht së dukatasve mbi tokën, rrafshimi i Pyllit të Sodës, për të përballuar dhe ndrequr këtë situatë, nën dritën projekti delirant i kontenierëve, i cili do të kërkonte e direktivave të Komitetit Europian, ky projektligj i një interpelancë të veçantë me Kryeministrin në këtë hap rrugën plotësimit të akteve nënligjore të Kuvend, dëmtimi i pyllit për ndërtimin e TEC-it, i cili nevojshme. për fatin e mirë të vlonjatëve dhe fatin e zi të Projektligji “Për menaxhimin e integruar të taksapaguesve shqiptarë, nuk është vënë në punë mbetjeve” krijon të gjitha hapësirat e nevojshme për mungesë të rentabilitetit në prodhimin e energjisë ligjore, në mënyrë që institucionet përkatëse të kenë prej tij, janë vetëm disa prej rasteve që tregojnë se mundësi për ndërtimin e kapaciteteve, për për çfarë i duhet Vlora kësaj Qeverie. implementimin e të gjitha masave për parandalimin, Projekti i kontenierëve, i pa konsultuar me minimizimin dhe menaxhimin e integruar të mbetjeve. komunitetin dhe pa marrë miratimin e pushtetit Gjithashtu, në projektligj parashikohet mundësia vendor, siç e kërkon ligji ekzistues, do ta kthente që në kuadrin e menaxhimit të integruar të mbetjeve Gjirin e Vlorës në një kënetë të vdekur dhe do t’i të realizohet riciklimi dhe rikuperimi i mbetjeve. jepte fund zhvillimit me përparësi turizmit dhe Mendoj se ky projektligj është shumë i rëndësishëm, shërbimeve që janë të lidhura me të, ku është e sepse ka të bëjë me nivelin e jetesës së qytetarëve. punësuar pjesa më e madhe e popullsisë. Si i tillë ai kërkon jo vetëm sensibilizimin, por kërkon Raste të tilla konkrete për politikat antimjedisore dhe vullnetin politik për të garantuar implementimin të kësaj Qeverie janë të shumta dhe ato që sollëm e plotë të tij. Prandaj retorikat politike në këtë rast si shembull në qarkun e Vlorës janë vetëm pjesa e vlejnë pak. Të rëndësishme dhe të dobishme janë dukshme e kësaj veprimtarie antikombëtare. qëndrimet konstruktive për të kontribuar në Në përfundim, mungesa e një fature financiare implementimin e sukseshëm të tij. Është shumë e e vë në dyshim apo e kthen në iluziv synimin e këtij rëndësishme që ministria përgjegjëse e Mjedisit të projektligji për të ezauruar tërësisht problemet e marrë të gjitha masat për plotësimin e kapaciteteve mbetjeve në vendin tonë, të akumuluara prej vitesh njerëzore, të sigurojë që brenda afatit kohor prej 2 dhe të rënduara për shkak të mungesës sonë vjetësh të përcaktuara në projektligj të nxjerrin të kolektive të përgjegjësisë, si dhe mungesës së gjitha aktet nënligjore të duhura. administrimit të kontrollit nga ana e strukturave Gjithashtu, është e nevojshme të rriten shtetërore. kapacitetet profesionale të agjencive rajonale të Për arsyet e mësipërme dhe për të tjera që mjedisit që aktualisht nuk kanë kapacitetet e përmendën kolegët, ky projektligj duhet të kthehet nevojshme për të përballuar problematikën e të plotësohet duke u konsultuar me ekspertë të mjedisore. fushës, por me specialistë, ekspertë të pavarur. Edhe një herë, duke vlerësuar këtë projektligj si Falemnderit! shumë të rëndësishëm në përmirësimin e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Toçi! standardeve të jetës së qytetarëve tanë, u kërkoj Fjalën e ka deputeti Ismail Hoxha. dhe i ftoj kolegët ta miratojmë. Ismail Hoxha – I nderuar drejtues i seancës, Falemnderit! Të nderuar deputetë, Ardian Turku – Falemnderit, zoti Hoxha! Projektligji “Për menaxhimin e integruar të Fjalën e ka zoti Bello.
759 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Marko Bello – Falemnderit, zoti drejtues i ashtu siç po e ndotin me karburantin, do ta ndotin seancës! më tepër me mbetjet urbane. Të nderuar kolegë, Si deputet i qarkut të Beratit dua të ndaj Projektligji “Për menaxhimin e integruar të shqetësimin e banorëve të këtij qarku lidhur me mbetjeve”, që po diskutojmë sot, është pa dyshim i ndotjen që vjen për shkak të degradimit të industrisë një rëndësie të veçantë për kushtet e një vendi si gjatë epokës moniste, por dhe për mostrajtimin dhe yni, ku thuajse në çdo cep të tij dergjen tonelata mungesën e landfill-eve për përpunimin e mbetjeve me mbetje urbane, pasojë e pafuqisë së qeverisjes, urbane. Vetë qyteti i Beratit me një popullsi prej 65 menefregizmit të pushtetit, korrupsionit, egërsisë mijë banorësh krijon mbi 22 mijë tonë mbetje në vit, për të fituar me çdo kusht dhe me çdo çmim, madje të cilat grumbullohen në kontenierë dhe evadohet edhe përmes plehrave. Harrojmë se kështu i bëjmë më pas nga firmat sipërmarrëse të pastrimit. Për një dëm të madh vetes tonë dhe u lëmë pasoja të shkak të pozicionit gjeografik, kodrave të mbushura pallogaritshme brezave që do të vijnë. me banesa e zonave muzeale, grumbullimi i tyre Ndonëse Qeveria dhe përfaqësues të shpeshherë bëhet dhe me tezga. Në qytet mungojnë maxhorancës po përpiqen sot ta paraqesin me nota kontenierët që bëjnë diferencimin e mbeturinave, pozitive këtë projektligj, duke tentuar të nxjerrin në madje dhe një projekt pilot që u iniciua nga bashkia pah rëndësinë që ka përpunimi i mbetjeve urbane, në bashkëpunim me SED-in, një organizatë nxitimi për ta kaluar ligjin sa më shpejt, evitimi i joqeveritare, nuk rezultoi pozitiv. Aktualisht, mbetjet konsultimit me grupet e interesit, mosdëgjimi dhe urbane depozitohen vetëm 5 kilometra larg qendrës mosreflektimi ndaj reagimeve qytetare, ose të së qytetit dhe 1 kilometër nga rruga nacionale. ambientalistëve, dëshmon se drafti fsheh një tjetër Fusha e depozitimit ndodhet përgjatë lumit Osum synim: importin e mbetjeve nga vende të tjera dhe dhe vetëm 100 metra larg qendrave të banuara. Në shtimin e fitimit që shkon në xhepat e oborrit dhe këtë zonë bëhet vetëm depozitimi, sistemimi, pushtetarëve të tjerë. mbulimi me dhe‘ dhe ngjeshja e tyre, metodë kjo e Gjatë viteve të fundit kanë mbirë mjaft fonderi papërshtatshme për trajtimin e mbetjeve të llojeve plumbi të cilat duket se kanë fitim shumë të madh. të ndryshme plastike, qelq, metalikë etj. Lëndët Sipas specialistëve të fushës, skoriet tepër të toksike që ato çlirojnë gjatë procesit të kompostimit, rrezikshme të plumbit dhe të gjitha mbetjet e tjera infiltrohen në ujërat nëntokësore dhe sipërfaqësore, të rrezikshme të këtyre punishteve shkarkohen pa duke ndotur jo vetëm ujërat, por dhe tokën, lumin, mëshirë nëpër përrenj, kalojnë nëpër lumenj dhe dhe gjithçka që kalon përreth, pasi zona ka shtresa derdhen më në fund në detin Adriatik, duke mbjellë aluvionale, të cilat rrisin depërtimin e këtyre lëndëve vdekje të ngadalshme në çdo hapësirë të gjurmës toksike. Disa herë mbetjet digjen nga persona të së përshkuar. Shikoni se çfarë po ndodh me skrapin. papërgjegjshëm duke shkaktuar ndotjen e ajrit nga Etja për fitim, mungesa e kontrollit, korruptimi i çlirimi i gazrave helmues, kryesisht nga djegia e organizmave të ngarkuara me ligj, ka çuar në një materialeve plastike. babëzi aq të madhe, sa që nuk po ngelet në vendin Nga monitorimi që i është bërë kësaj ndotjeje tonë pusetë, shina treni dhe shtylla tensioni pa u është evidente, dhe duhet theksuar që kjo fushë vjedhur. Pra, çdo copë metalike po rrëmbehet për nuk shoqërohet me proceset e vetëndezjes. Në t’u shkrirë nëpër fonderi. Uroj që dhe Parlamenti i ri muajt e reshjeve, shkurt, mars, deri në tetor, fusha të mos ketë asnjë lloj konstruksioni metalik, se e përmbytet duke shkaktuar një katastrofë ekologjike siguroj zonjën Topalli që me këtë etje të madhe do për zonën, shqetësim ky që i është bërë i ditur t’ia sharrojnë brenda natës! Drejtorisë së Mbetjeve në Ministrinë e Rregullimit Ky projektligj që maxhoranca kërkon të kalojë të Territorit dhe Turizmit. Në të gjitha rastet e sot mund të çojë në një lulëzim të industrisë së shqyrtuara për përcaktimin e një fushe tjetër mbetjeve në të gjithë Shqipërinë. Pas këtij ligji në depozitimi, bashkia Berat ka hasur në problemin Shqipëri mund të hyjnë me qindra lloj mbetjesh që ose është tokë shtetërore ose janë vetëm fushat urbane, të ashtuquajtura të parrezikshme dhe këto gjatë lumit Osum. Pra, nuk ka kushte për të pastaj mund të riciklohen dhe mund të depozitohen sistemuar dhe këto mbetjet urbane. duke i dhënë një imazh tjetër Shqipërisë turistike, Një tjetër problem urgjent janë mbetjet spitalore. me të cilën mburret sot Sali Berisha, sidomos në Në institucionet shëndetësore të përmendura më bregdet, ku mund të vërshojnë anije të tëra dhe, sipër, pra në spitale dhe klinika, rreth 1 mijë metër
760 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kub të mbetjeve spitalore janë një kërcënim për jetën Falemnderit! e qytetarëve. Aktualisht, në qytetin e Beratit mungon Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bello! impianti i trajtimit të mbetjeve spitalore. Mbeturinat Fjalën e ka zoti Xhepa. spitalore duhet të trajtohen me kremator, aparaturë Selami Xhepa – Falemnderit, zoti drejtues i e përshtatshme për djegien e mbeturinave spitalore seancës! konform ligjit “Për administrimin e mbetjeve të Në fakt, qoftë në seancën e gjatë të pyetje- ngurta” në nenin 18 “Për administrimin e mbetjeve përgjigjeve, por dhe në diskutimet që kanë bërë spitalore”. Me këtë shembull dua të them se dhe kolegët deri tani, dhe jo vetëm sot, por edhe në ligji që po diskutojmë sot, dhe që maxhoranca nxiton diskutimin që kemi bërë për ligjin e parë, mendoj se ta miratojë, është thjesht një ligj i cili rrezikon të është nënvizuar me të drejtë mprehtësia e problemit mbetet në sirtar, për shkak se ai nuk parashikon se dhe shumë pak ka mbetur për të shtuar në këtë si ky ligj të bëhet i zbatueshëm. debat. Të nderuar kolegë, Duke bërë një kërkim në internet për çështjen e Duke iu rikthyer këtij projektligji që po mjedisit, më doli një fotografi ruse të një kombinati debatojmë, dua të theksoj se ai, për fat të keq, nuk gjigant, me oxhaqe të larta të mbushura me tym parashikon në mënyrë të qartë se ku do të dhe më sipër shkruhej: “Tymi është simboli i triumfit depozitohen mbetjet nga industria e mbetjeve, në tonë”! Me këtë dua të them se realitetet e sotme landfill-in e cilës bashki apo komunë. Ai nuk ka kanë ndryshuar shumë. Ai zhvillim i vrullshëm, i parashikuar një faturë financiare, truall për të bërë dhunshëm, që u nxit në më shumë se 5 dekada, jo më shumë landfill-e për të depozituar dhe mbetjet vetëm në Shqipëri, por edhe në të gjitha vendet e e rezultuara nga importi nuk thuhet se ka. Të mos tjera të botës, na lanë një trashëgimi të hidhur. Na shkojmë më tutje të pyesim sa i dëmton kjo industri kanë lënë qytete të degraduara nga pikëpamja industritë e tjera të vendit tonë, sidomos turizmin mjedisore, na kanë lënë qytete të mbuluara nga gurët dhe bujqësinë, dhe sa ndikon në përkeqësimin e e nxjerrë të nëntokës, na kanë lënë qytete të shëndetit të njerëzve. degraduara nga pikëpamja e ndikimit katastrofal që Në projektligj është hequr me dredhi termi ato kanë pasur në mbitokën dhe nëntokën, në “depozitim” për mbetjet e importit, që ishte dhe në shëndetin e qytetarëve, në bimësi e në gjithçka. ligjet e tjera, duke nënkuptuar fare qartë se Kjo ishte pasojë e atij zhvillimi të dhunshëm që u depozitimi mund të bëhet dhe do të bëhet në territorin nxit në këto vite, natyrisht, kjo si pasojë edhe e shqiptar. Neni 48, pika 3 e tij thotë: “Ndalohet importi moskuptimit që ne kishim për mjedisin dhe i mbetjeve jo të rrezikshme për qëllim ruajtjen ose implikimet që ajo paraqet. asgjësimin”, në një kohë që në ligjin nr. 8934 të Kësaj situate të trashëguar i shtohet zhvillimi i datës 05.09.2002 “Për mbrojtjen e mjedisit” vrullshëm i sotëm në vitet e demokracisë, qoftë theksohej se: “Në Republikën e Shqipërisë ndalohet zhvillimi i vrullshëm i ndërtimeve pa kriter, pa importimi i lëndëve dhe i mbetjeve të rrezikshme, i standarde, ku i shtohet dhe rritja e standardit të mbetjeve dhe mbeturinave të tjera me qëllim ruajtjen, jetesës së qytetarëve që ka si një produkt të depozitimin ose asgjësimin”. vetënatyrshëm rritjen e konsumit dhe, për rrjedhojë, Do të ishte fatale nëse miratohen ligje që kanë edhe shtimin e mbetjeve, një industri relativisht e re impakt të drejtpërdrejtë në drejtimin e zhvillimit për një shoqëri që ka hyrë në ciklin e saj të zhvillimit ekonomik e afatgjatë të vendit, të cilat mund të dhe e shkëputur nga cikli i varfërisë ekstreme të ndikojnë negativisht, përndryshe ne me duart tona viteve të kaluara. Mendoj se këto kanë bërë që situata do ta kthejmë Shqipërinë në një depozitë gjigante e sotme pas 20 vjetësh të jetë një situatë e rënduar të plehrave dhe mbeturinave që do të vërshonin nga dhe me pasoja serioze për shëndetin e qytetarëve të katra anët. dhe për mjedisin në tërësi. Ky ligj nuk është gjë Si përfundim, i bëj thirrje ndërgjegjes së kolegëve tjetër veçse shtrati dhe instrumenti që përpiqet ta të maxhorancës që ta tërheqin këtë ligj, ta rishikojnë vendosë problemin në rrugën e zgjidhjes. Sigurisht, në mënyrë tërësore, duke ftuar edhe faktorë të tjerë, ligji nuk zgjidh problemin si të tillë, sepse zgjidhja e sidomos ambientalistët, ekspertët, si dhe ta problemit është një çështje shumë më tepër sa vetë debatojnë edhe me organet e pushtetit vendor, me ligji, por pa një ligj as një zgjidhje nuk mund të vijë qëllim që ligji të jetë të zbatueshëm dhe jo një ligj dhe nuk mund të burojë. sa për t’u hedhur hi syve njerëzve. Dëgjova disa citime këtu dhe etiketime që iu
761 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bënë ligjit, si ligj klientelist. Në qoftë se ky është nëse qytetari nuk paguan, nëse ndotësi nuk paguan ligji ku transpozohet në mënyrë të plotë 100% për dëmin që i shkakton shoqërisë. Ndotjen e krijon direktiva e BE-së, mendoj se nuk e meriton të marrë gjithsecili. Ajo krijohet në nivel lokal dhe e vuajmë këtë lloj citimi. në nivel kombëtar e global. Kjo kërkon koordinimin Këtu u diskutua gjerësisht dhe jo vetëm sot, më të fortë dhe më rigoroz të të gjitha autoriteteve. por edhe në debatin e parë që kemi bërë për ligjin Kjo është pika më kritike që mund të çojë realisht “Për mbrojtjen e mjedisit”, çështja e regjimit tregtar. në zgjidhjen e këtij problemi. Nëse pushtetet lokale, Sigurisht që në këtë ligj rregullohet njëkohësisht dhe komunat, bashkitë në nivel rajonal dhe pushteti regjimi i importit të eksportit i tregtimit qoftë brenda qendror nuk do të kooperojnë së bashku, mendoj ose jashtë të mbeturinave. Çështja kritike për që ne do të vazhdojmë të mbetemi në nivelin e mendimin tim është pyetje thelbësore: A duhet të retorikave dhe asnjëherë nuk do ta zgjidhim problemi lejohet importi, apo nuk duhet të lejohet importi? në mënyrë reale. Kjo është një çështje legjitime, por le të supozojmë Rasti i Korçës është rasti që duhet të një realitet hipotetik. Supozojmë që asnjë vend në përgjithësohet. Kemi disa njësi të pushtetit vendor, botë nuk do të lejonte importimin e produkteve. Çfarë bashki dhe komuna, të cilat krijuan një shoqëri do të ndodhte për vendet e vogla ku asnjë industri aksionare dhe vërtet e kanë marrë seriozisht nuk mund të bëhet kompetitive, flas për industri çështjen e trajtimit të këtij problemi. Nëse bashkitë riciklimi, dhe që për rrjedhojë vendi do të gëlonte dhe rrethet e tjera të vendit, distriktet, nuk do të nga ato që ne i kemi mbeturina, siç gëlon në një kalojnë në praktikë të tillë apo në praktika të tjera masë të caktuar? Është kjo arsyeja që të gjitha të ngjashme, që janë praktika të suksesshme, unë vendet kanë ndërtuar një regjim tregtar të mendoj që ne do të vazhdojmë sërish, në mos këtë kontrollueshëm, të monitorueshëm, aspak të vit, në vitin tjetër, kur një tjetër direktivë e BE-së do liberalizuar, në kuptimin e mirëfilltë, siç është tregtia të kërkojë që të transfuzohet, por realisht nuk do ta e çdo lloj produkti tjetër, por ama është një aktivitet fusë problemin në rrugën e re të zgjedhjes. Prandaj, tërësisht legjitim. ju bëj thirrje kolegëve që ky projektligj, jo vetëm që Ka dhe një parim të rëndësishëm ekonomik se është i plotë dhe e transponon plotësisht direktivën pse duhet lejuar aktiviteti i tregtimit të tyre. Në rast europiane në të gjithë mendimin e të dy se nuk lejohet riciklimi i mbetjeve, atëherë do të komisioneve, por është, njëkohësisht, edhe shtrati, thotë që të gjitha industritë duhet të zbatohen në edhe instrumenti i duhur për ta çuar problemin në shfrytëzimin ekstensiv të burimeve natyrore të rrugën e re të zgjidhjes. lëndëve të para, duke çuar në shterimin e plotë dhe Falemnderit! më të shpejtë të burimeve ekonomike. Kjo shkel Ardian Turku – Falemnderit, zoti Xhepa! parimin e zhvillimit të qëndrueshëm të shoqërisë Fjala është për zotin Çaçi. njerëzore, shkel parimin që brezave të ardhshëm Albert Çaçi - Falemnderit! ne u lëmë një trashëgimi më pak, ose mundësi më Të nderuar kolegë, projektligji që po diskutojmë të kufizuara për të ndërtuar progresin e tyre. Zgjidhja, sot është i një rëndësie të veçantë. Por mua më siç thashë, nuk është thjesht ligji, por zgjidhja duket se është një nga ligjet më të dobëta që është nëpërmjet këtij ligji sigurohet në tri nivele. Në radhë paraqitur në këtë Kuvend, pasi shoh rreth 30 kërkesa të parë, ne jetojmë në një shoqëri të lirë, ku për implementime me VKM. Nuk më kanë zënë sytë përgjegjësia qytetare është thelbi i progresit të saj ndonjë ligj tjetër këtu,që të ketë një problematikë të dhe, për rrjedhojë, unë e shikoj zgjidhjen e kësaj tillë. Më e rëndësishmja është se këtu është e çështjeje nëpërmjet rritjes së ndërgjegjes qytetare, shkruar se implementimi total i këtyre 30 pra, rritje e ndërgjegjes qytetare edhe në menaxhimin projektvendimeve duhet të zgjasë dy vjet. që ajo i bën situatës jashtë oborrit të shtëpisë së Kjo është një gjë e paprecedent në praktikën e vet, e cila lë shumë për të dëshiruar, por, këtij Parlamenti. Në thelb, del shumë e qartë se për njëkohësisht, ndërgjegje qytetare edhe për të qenë një ose dy pasazhe të këtij ligji ka interes imediat, angazhues, duke paguar për atë që ne vendosim. por në këtë moment ne nuk mund ta identifikojmë. Së dyti, e shoh te politikat e përshtatshme Koha do të na e vërtetojë se pse ky ligj vjen në këtë tarifore. Ne mund të flasim dhe të bëjmë retorika trajtë. Pjesa tjetër është pa ndonjë interes imediat, plot në Parlament, jashtë Parlamentit etj. Asnjë ndaj mund të lihet edhe dy vjet, sa të implementohet. aktivitet dhe asnjë çështje nuk mund të rregullohet, Ndërkohë, që mbas dy vjetësh është e qartë se kjo
762 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
maxhorancë ndoshta nuk do të jetë fare. Kështu që braktisje që i ka bërë kjo Qeveri, kuptohet se nuk qysh nga ky moment, për kohën që i ka mbetur mund të pritej gjë në fushën e plehrave, por kjo është këtij Parlamenti, ky ligj nuk do të implementohet, shumë e rëndësishme, se ka të bëjë me shëndetin por do të ndjekë praktikën e ligjeve të tjera, më saktë, e banorëve. Nëse mungesa e një universiteti apo e si 80% e ligjeve të këtij Parlamenti, si ligji i duhanit rrugës edhe mund të suportohet, këtu jemi në nivele dhe shumë ligje të tjera që e dimë se si kanë të frikshme të rritjes së sëmundjeve profesionale të përfunduar. këtij rajoni. Ndaj, unë mendoj që nga ky ligj nuk do Ndërkohë, këtu bëhet fjalë për një problem të ketë ky rajon asnjë lloj përfitimi, sidomos sa të shumë të mprehtë dhe shumë shqetësues. E para, jetë kjo maxhorancë, nuk besoj se do të ketë ndonjë një vend që nuk arrin dot të përpunojë mbetjet urbane gjë në këtë fushë. të tij, tani kërkon të bëjë importin e tyre, natyrisht Duke parë problematikën, i bashkohem me ato termat e riciklimeve etj. Është një lloj mendimit të atyre kolegëve, dhe do të doja më mirë nonsensi, por një gjë është e qartë: ky sot është të tërhiqet ky projektligj; të thellohen pak më shumë një nga bizneset më të fuqishme në botë, një nga te ky projektligj dhe ta bëjnë atë më të detajuar, në bizneset më të garantuara me një normë mënyrë që të ketë një implementim më të mirë. jashtëzakonisht të lartë fitimi dhe ka edhe një interes Faleminderit! të jashtëzakonshëm të të gjithë mafias Ardian Turku – Falemnderit zoti Çaçi! ndërkombëtare për këtë lloj biznesi. Në vetvete Zoti Hida keni fjalën. është shumë i komplikuar si aktivitet. Sybi Hida – Falemnderit, zoti drejtues i Ndërkohë që ky ligj do të vazhdojë të seancës! implementohet me këtë lehtësi të jashtëzakonshme, Të nderuar kolegë, unë mund të them për rajonin e Fierit se ai nga ky Projektligji që po diskutohet sot për menaxhimin ligj nuk do të ketë asnjë lloj përfitimi. Kemi të bëjmë e integruar të mbetjeve është një nismë, e cila do të me një rajon, i cili në krijimin e GDP-së së vendit sjellë një ndryshim të rëndësishëm në mbrojtjen e është i dyti. Kemi të bëjmë me një rajon, i cili ka mjedisit dhe shëndetit në vendin tonë. Ky projektligj numrin e dytë të popullsisë në vend, me një nga është i bazuar plotësisht në legjislacionin e BE-së rajonet më të zhvilluara ekonomike dhe, për pasojë, dhe i përgjigjet qëllimeve ekonomikë në vendin tonë. me një prodhim të jashtëzakonshëm të nivelit të Ndoshta do të ishte më mirë që ky projektligj të mbetjeve urbane. Plus kësaj, ky është një rajon, i kishte kaluar disa vjet më parë, por është e cili ka edhe probleme të tjera nga një ndotje rëndësishme që ne sot po diskutojmë për këtë ambientale, sidomos nga ajo e naftës, e cila rëndon projektligj në mënyrë të atillë që të ndalojmë ndotjen së tepërmi problemet shëndetësore të banorëve të dhe të mbështesim zhvillimin e qëndrueshëm në këtij qyteti. Mjafton të përmendim vetëm Marinzën, vendin tonë. Por, a duhet ky projektligj dhe përse ku janë 1200 puse. Aty ka 2500 persona që vuajnë na nevojitet ai? Ky është tepër i nevojshëm, pasi nga rritja e karbonit në gjak, të cilët janë lënë në ligji i vitit 2003 nuk u përgjigjet kërkesave të kohës, mëshirë të fatit dhe asnjë lloj e mire nuk mund të zhvillimit ekonomik dhe social të vendit tonë. vijë nga ky ligj. Projektligji që po diskutojmë sot është konceptuar Sot që flasim, rajoni i dytë për nga zhvillimi dhe si një ligj integral për menaxhimin e mbetjeve, numri i popullsisë në vend është në nivelin zero të qofshin ato të rrezikshme apo jo të rrezikshme. përpunimit të plehrave dhe të mbetjeve urbane. Pra, Projektligji ka përcaktuar qartë të gjitha hapat që nëse do të fillojë sot diçka, do të duhen të paktën do të ndiqen për menaxhimin e mbetjeve duke i pesë vjet që të bëhet diçka për përpunimin e plehrave kushtuar 15 krerë dhe duke sqaruar në detaje se si në këtë rajon. Nëse është tentuar të bëhet diçka në do të bëhet menaxhimi i mbetjeve në vendin tonë. Lezhë, nëse ne kaluam një ligj për përpunimin e Këtu u tha që vendi ynë është ndotur ndjeshëm mbetjeve në rajonin e Korçës, i cili mund të jetë gjatë këtyre viteve. Po kjo është e vërtetë dhe mendoj edhe efektiv, në qoftë se në Tiranë është impianti i që një nga arsyet kryesore ka qenë mungesa e një Sharrës, në këtë qytet jemi në nivelin zero. Natyrisht, legjislacioni efektiv dhe korrekt, por edhe dëshira e ky është një qytet dhe një rreth që nuk ka akoma çdo njërit nga ne, e kësaj ekonomie, e cila doli nga rrugën për në Vlorë, akoma nuk ka një spital rajonal, vuajtja komuniste për 50 vjet, për t’u rritur sa më asnjë universitet të qytetit dhe, natyrisht, nuk erdhi shpejt dhe për të rritur mirëqenien e çdo qytetari. puna tani të kishte kujdesin për plehrat. Në këtë Deri tani jemi kujdesur për të bërë të mundur rritjen
763 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ekonomike, si të zhvillohemi më shpejt dhe si të kosh të stërmadh plehrash e mbeturinash, ndotjen fitojmë më shumë. Jemi kujdesur të bëjmë rrugë e së cilave nuk do ta vuajmë vetëm ne, por dhe dhe nuk i kemi kushtuar vëmendje mbetjeve që na brezat që do të vinë pas. shoqërojnë në çdo cep të rrugëve të Shqipërisë. Përpara se të vijmë te pjesa e importimit të Është e nevojshme që ne këtu në Parlament të plehrave, do t’ju thosha, të nderuar kolegë, se ky falënderojmë specialistët e Ministrisë së Mjedisit, projektligj nuk zgjidh asgjë për sa i takon realitetit si dhe shumë specialistë nga ata që e kanë ngritur të rënduar të mjedisit dhe as e ndalon dot zhvatjen zërin edhe pse nuk paguahen nga buxheti i shtetit. që po bëhet pasurive tona mjedisore me apo pa Megjithatë, ne kemi të gjithë fuqinë që t’i japim një licencë, me miratim të hapur apo të heshtur, por të mbështetje më të madhe Ministrisë së Mjedisit në plotë, të strukturave të shtetit që paguhen për ta momentet kur miratojnë buxhetin vjetor dhe ta ruajtur atë. Shembujt e kësaj fatkeqësie janë pafund mbështesim atë me fonde ose të kërkojmë në rrotull nesh. Ne qarkun e Durrësit ndodhen dy lumenj shumë llogaridhënie për mbrojtjen e mjedisit në që për nga ndotja e shfrytëzimi barbar nuk kanë të vendin tonë. ngjashëm askënd, as brenda e as jashtë vendit. Projektligji që po diskutojmë sot përcakton qartë Njeri është lumi Erzen, që sot po shfrytëzohet hapat, procedurat, aktet nënligjor e ligjore që mizorisht duke i zhvatur inertet përgjatë rrjedhës së nevojiten për zbatimin e këtij ligji. Sigurisht, ai ka poshtme të tij nga kompani pranë Qeverisë, të cilat përcaktuar qartë edhe paketën financiare që nevojitet kanë fituar tenderin për ndërtimin e segmentit të për zbatimin e tij në detaje dhe për të arritur qëllimin Unazës së Madhe të Tiranës. Të gjithëve ju kujtohet kryesor dhe objektivin e këtij projektligji. Këtu hidhet se në fillim të mandatit Kryeministri ynë premtonte dyshimi se Qeveria nuk do të ketë mundësi që do të ndalonte çdo tjetërsim të lumenjve për financiare ta zbatojë këtë ligj, ashtu siç kërkohet, qëllime të kompanive të ndërtimit. në objektivin e tij, Por kjo nuk duhet të na shqetësojë, I dyti, dhe me tragjiku në ndotje, është lumi i pasi këto ndryshime kanë qenë gjithmonë të Ishmit, i cili ka qenë një pasuri e vërtetë jo vetëm detyrueshme për ato projekte madhore që ka kombëtare për sa i përket biodiversitetit që mbartte. realizuar kjo Qeveri gjatë këtyre vjetëve të fundit. Sot ai është kthyer në një ujëmbledhës plehrash Ajo që ne duhet të bëjmë sot, është që duhet ta urbane që fillojnë që nga dalja e Tiranes, duke mbështesim këtë projektligj dhe t’i bëjmë apel çdo vazhduar me lëndët kimike të fabrikave që ndodhen qytetari, çdo biznesmeni, çdo prodhuesi në vendin përgjatë rrugës Tiranë-Durrës dhe duke vazhduar me tonë, që të tregojë kujdes në mbrojtjen e mjedisit. ujërat e zeza të komuniteteve urbane që ndodhen I ftoj të gjithë kolegët që ta votojmë këtë që nga Kashari e deri ne Fushë-Krujë. Aq i ndotur projektligj! është sot ky lumë, sa jo vetëm gjallesa që nuk ka Falemnderit! më në të, por as bretkosa nuk gjen në grykëderdhjen Ardian Turku – Falemnderit, zoti Hida. e tij. Madje, as mund t’i afrohesh në një distancë Zoti Bizhga keni fjalën. më pak se 2 km, për shkak të ajrit të rëndë të lëndës Gazmir Bizhga - Të nderuar kolegë, helmuese që lëshojnë mbeturinat. Propozimi për të miratuar sot një ligj që do të E gjithë kjo katastrofë ka krijuar një masë aq të bëjë menaxhimin e integruar të mbetjeve duket në stërmadhe mbeturinash sa që ka dëmtuar jo vetëm pamje të parë një gjë e mirë, kur mendon se sot bregdetin në një vijë detare prej 8 km, por ka vendi ynë është kthyer në një kazan mbeturinash shkatërruar tokat e katër fshatrave të zonës së të pafundme të hedhura anë e kënd e që ndotin jo Ishmit, si Gjuricaj, Kapidanaj, Likmetaj e Kërtushaj, vetëm qytetet e fshatrat tona, por çdo gjë mbi duke lënë pa tokë prodhuese, pa aktivitet peshkimi sipërfaqe e nën tokë, në ajër, në lumenj, në liqene e e pa asnjë të ardhur 3800 frymë. Kaq e stërmadhe në detet tona. Madje në ndotjen me mbeturina jo është masa e mbeturinave në grykëderdhjen e këtij pak herë u biem në qafë dhe fqinjëve që ndajnë me lumi, sa herë pas here ato notojnë deri në Mal të Zi ne ujëra të përbashkëta. Por vetëm kaq, se po të e në Kroaci, duke “qerasur” kësisoj me plehra edhe lexosh me vëmendje përmbajtjen e projektligjit fqinjët tanë. kupton se ai jo vetëm që nuk zgjidh gjë nga realiteti Gjatë sezonit veror ndotja bregdetare me ujëra i dhimbshëm i ndotjes mjedisore, por frikshëm të zeza për shkak të mungesës së kanalizimeve kupton se i hap rrugë importit të mbeturinave të të nga Plepat e deri matanë Golemit e ka kthyer gjirin tjerëve drejt nesh, duke e kthyer Shqipërinë në një bregdetar të Durrësit një WC gjigante. Mbahen mend
764 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
deklaratat e Kryeministrit, të shkruara edhe në me qymyret të digjen edhe plehrat e botës, programin e parë qeveritar, se do të zgjidhte importimin e të cilave tani do ta ligjërojmë edhe problemin e ujërave të zeza në zonat turistike. Kjo zyrtarisht me këtë projektligj. jo vetëm që nuk ka ndodhur, por gjendja ka ardhur Trajtimi i mbetjeve urbane më shumë se për një duke u renduar ditë pas dite, sa sot ai është bërë ligj si ky, që duket se do të jetë i paaplikueshëm në një bregdet i pashfrytëzueshëm në sezonin turistik realitet, ka nevojë për investime. Qyteti i Durrësit, dhe i padëshirueshëm për turistët. Madje, si për t’i por jo vetëm ai, ka nevojë urgjente për krijimin e ngjyrosur premtimet e Kryeministrit, Ministria e landfill-eve për trajtimin e mbeturinave urbane sipas Mjedisit inskenoi dhe një skeç në fillim të sezonit, standardeve të BE-së. Përveçse një fushe depozitimi sikur ndërtoi filtra provizore për evitimin e derdhjes në Porto Romano, ku digjen ditë e natë mbeturinat së ujërave të zeza në det, por që në të vërtetë ishte urbane, Durrësi nuk ka asnjë gjë tjetër. Është një gënjeshtër e madhe. Kësaj ndotjeje nga ujërat e premtuar nga kjo Qeveri ngritja e një landfill-i qe në zeza i shtohen edhe derdhjet e pakontrolluara në mandatin e saj të parë. Kësaj Qeverie po i mbaron mënyre abuzive në det të vajrave lubrifikante të dhe mandati i dytë dhe jo vetëm që nuk ka ngritur anijeve vendase dhe të huaja që prekin Portin e një të tillë, por nuk ka dhënë asnjë investim për të Durrësit dhe që nuk i kontrollon dot askush. Sikur inkurajuar të paktën një depozitim më të mirë të ndotja të ishte vetëm kaq, do të ishte vërtet mbeturinave për qytetin e Durrësit. ngushëlluese për të gjithë. Por jo. Ajo që ky Megjithatë, kjo nuk është asgjë kur mendon se projektligj nuk e ndalon dot është gllabërimi barbar të gjitha komunat e bashkitë e qarkut i flakin qe po u behet kodrave, dhe bashke me to dhe mbeturinat urbane ku t’ju dalë rasti më i parë. Për mjedisit të Krujës, që nga Nikla e deri në Mamurras, shembull, Kruja i flak anës rrugës për në parkun nga stabilimentet e prodhimit të çimentos. Mënyra kombëtar të Qafë-Shtamës, Fushë-Kruja ne lumin mafioze sesi i përfituan lejet e shfrytëzimit këto e Ishmit, Shijaku e Xhafzotaj në lumin e Erzenit, e stabilimente e pronësinë mbi tokën që po kështu me radhë të gjitha njësitë e tjera vendore në shfrytëzojnë nuk ka nevojë për shume hamendësim gropën më të parë që u del përpara e çdo fshat në për t’u kuptuar. Ajo që të trondit më shumë është kanalin më të parë, duke e kthyer gjithë vendin në ritmi me të cilin ato po shkatërrojnë, duke shfrytëzuar një kosh të madh plehrash. me arrogancë çdo pasuri natyrore dhe duke Ky projektligj nuk mbart vetëm shqetësimin për tjetërsuar në mënyrë të pakthyeshme jo vetëm importin e plehrave apo për pamundësinë e aplikimit mjedisin rreth e qark, por duke e bërë të pamundur te tij, por po ta lexosh me vëmendje, ka edhe humor jetesën për te gjitha komunitetet që janë përgjatë brenda në të, kur lexon se ngarkohen si institucione kësaj vije, për shkak të pluhurit, zhurmës e smogut, për të studiuar e përcaktuar projekte për trajtimin por edhe duke u dëmtuar tokat, të mbjellat, bagëtinë, afatgjatë të mbeturinave urbane të komuniteteve që janë i vetmi burim jetese për këta banorë. këshillat e qarkut, të cilat në këto vite kanë treguar Por kjo panoramë tronditëse vazhdon edhe më se janë institucione burokratike që nuk bëjnë asgjë. tej me një tjetër aferë tymuese e ndotëse. Kësaj Po, po, nuk bëjnë asgjë. Bile ato janë kthyer si afere ende pa i dale tymi i zi i ndotjes i ka dalë tymi institucione shtetërore gjumëndjellëse për nëpunësit i zi i korrupsionit. Ky ligj as nuk e ndalon dot dhe as militantë që janë në to. Aq më shumë të shtohet nuk e menaxhon dot ndotjen që do të krijojë jo vetëm ndjesia e humorit kur lexon se autoriteti kontrollues në Durrës ndërtimi i një TEC-i me qymyr, i cili do të për zbatimin e këtij ligji do të jenë agjencitë rajonale ndotë mjedisin dhe do të krijojë mbeturina si asnjë të mjedisit, të cilat nuk janë asgjë tjetër vetëm se industri tjetër deri më sot në këtë vend. Ky ligj nuk një vend ku janë punësuar militantë mbështetës të tregon se ku do t’i depozitojë pirgjet e hirit që do të Qeverisë, Kryeministrit apo të partisë së ministrit përftohen nga djegia e qymyreve në TEC dhe as të Mjedisit të radhës, me dhe pa shkollë. Ata që sesi do ta ndalojë ndotjen e ajrit nga dioksidi i janë pa shkollë profesionale mjedisore apo pa karbonit, që do të emetohet nga kjo kuçedër shkollë fare e kane pajisur veten me nga një diplomë mjedisore që po na e bën peshqesh qeveria jonë private juridiku për të qenë brenda. Këto agjenci jo për banorët e Durrësit. Blerja e tokave në vendin ku vetëm që nuk kanë ndonjë vizion për ruajtjen e parashikohet të ndërtohet TEC-i nga sekseri i njohur mjedisit, por ata që marrin rrogën në to janë i Qeverise, Fazlliç, e parathotë mjaft mirë katastrofën taksidarë si të gjithë inspektorët taksidarë të kësaj që po na mbërrin. Mos qoftë e thënë që aty bashkë Qeverie që punojnë me parimin “Tre për lalën dhe
765 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një për Salën”. Gjobmbledhjen private e kanë sipas Shqipëri, kur dihet se tek ne përvoja e hidhur e temës stinore që shtron Kryeministri. Tani u janë zhdukjes brenda vendit të produkteve që tranzitohen turrur pronarëve të varrezave të makinave. është mjaft aktuale. Të sjellim ndërmend vetëm Megjithatë, të gjitha këto janë shumë pak për trafikun e naftës virgin të denoncuar para pak t’u thënë kur lexon nenet 49 e 50 të këtij projektligji, kohësh, ku humbën brenda vendit rreth 200 mijë i cili legalizon importin e plehrave apo tranzitimin e tonë naftë të shkruara si për t‘u eksportuar apo sa e tyre në Shqipëri. sa raste te tjera. Mendoni sikur të na humbasin si Të nderuar kolegë, nafta virgin 200 mijë tonë mbeturina urbane të Të gjitha qeveritë shkojnë një ditë, aq më tepër rrezikshme të ardhura nga jashtë gjoja për t’u kjo që kemi sot, që i ka mbushur me kohë ditët për tranzituar për gjetkë e që do të rrugëtohen nëpër të ikur e që qëndron në këmbë vetëm në sajë të vendin tonë. Kjo do të thotë që mund të shkruhen votave të vjedhura, por pasojat e këtij ligji, nëse e se do të tranzitohen duke kaluar nëpër Shqipëri nga miratojmë, do të ndiehen dhe shumë kohë më pas. vendet e BE-së drejt Kosovës, Maqedonisë apo Malit Ndoshta dhe breza më pas. Ky projektligj i hap rrugë të Zi mbeturina urbane dhe ato të mbeten të biznesit të importimit të plehrave në vend. Sot padeklaruara në territorin tonë. biznesi i tregtimit të plehrave është mjaft fitimprurës. Unë gjykoj, të nderuar kolegë, se ky ligj duhet Është një biznes për të cilin mafia është tepër e kthyer mbrapsht për t’u ribërë. Për sa i përket interesuar, sidomos për të dërguar plehrat e importimit apo tranzitimit të mbeturinave ne duhet prodhuara në Perëndim drejt vendeve të pazhvilluara, të vendosim një moratorium si pakt kombëtar. Kjo me struktura e instrumente të dobëta kontrolli, me kohë do të na vlejë, të paktën për pesë vjet, për të burokraci e qeveritarë lehtësisht të korruptueshëm profilizuar dhe ngritur struktura profesionale kontrolli dhe me vende me penalitete të papërfillshme për dhe të mirëpajisura me instrumente ligjore dhe abuzuesit mafiozë. Pra, pak a shumë për një vend teknike. si yni. Importimi i plehrave mund të na kthejë edhe Falemnderit! ne në realitetin në të cilin u ndodhën fqinjët tanë (Drejtimin e seancës e ka marrë zonja Topalli.) para pak kohësh në Napoli, Pulja, Bazilikatë e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Bizhga! Kalabri, ku populli shpërtheu në protesta të Fjalën e ka zoti Metalla. Urdhëroni! dhunshme kundër mafies së plehrave. Kjo dhunë Osman Metalla – Falemnderit, zonja Kryetare! ishte e parathënë edhe nga gazetari i mirënjohur Të nderuar kolegë, antimafia Roberto Saviano. Ajo që të bën të Projektligji “Për menaxhimin e integruar të drithërohesh në këtë histori është se opinioni ynë mbetjeve urbane” është një projektligj mjaft i është i paralajmëruar që mafia tanimë është e rëndësishëm për vetë faktin se problemi i mbetjeve gatshme dhe e interesuar që biznesin e plehrave është një nga problemet më shqetësuese të dhe të mbeturinave urbane ta zhvendosë drejt qytetarëve shqiptarë. Po të hedhim vështrimin sot Shqiperisë dhe ky ligj i hap rrugë kësaj tregtie. në qytetet tona kryesore, vërehet se menaxhimi i Megjithëse ne ligj shkruhet se ne do të lejojmë mbetjeve pa dyshim që është një problem që kërkon importin apo tranzitimin e mbetjeve të parrezikshme, zgjidhje. Tirana, Durrësi, Elbasani, si dhe shumë realiteti ka treguar se strukturat tona doganore e bashki e komuna të tjera në vend, e kanë këtë si kontrolluese janë të paafta për ta bërë një gjë të një nga shqetësimet madhore që shqetëson jo vetëm tillë. Ajo që e bën edhe më të vërtetë këtë që po drejtuesit e këtyre njësive, por edhe banorët. them janë sanksionet që parashikon ky ligj për ata Sot në qytetin e Durrësit vazhdojnë të digjen që importojnë plehra të rrezikshme në Shqipëri. tonelata të tëra mbetjesh urbane në afërsi të zonave Nëse një subjekt depoziton duke importuar plehra të banuara. Kështu, në varësi të drejtimit të erës të të rrezikshme në vend, trafiku i të cilave kushton gjithë banorët e zonës përreth këtij të ashtuquajturi miliona euro, kur konstatohet nga strukturat landfill vuajnë pasojat e kësaj djegie, e cila zhvillohet shtetërore, gjobitet maksimalisht vetëm me dy jashtë të gjitha kritereve teknike, ku mbetjet apo milionë lekë, ndërkohë që rehabilitimi nga depozitimi plehrat thjesht digjen në mes të ditës pa as më të i këtyre mbeturinave do të kërkonte dekada e breza voglin shqetësim. Banorët e Spitallës, Kënetës, dhe investime shumë të mëdha. sektorit Rinia, Fllakës, Qerretit, janë banorët më të Akoma më i rrezikshëm është tranzitimi i ekspozuar nga kjo situatë. Jo vetëm banorët, por mbeturinave urbane nga vende të treta nëpër edhe turistët, të cilët këtë vit nuk kanë qenë të paktë
766 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në frekuentimin e plazhit të sektorit Rinia, për faktin që kanë të bëjnë me menaxhimin e mbetjeve, siç se infrastruktura në këtë zonë është përmirësuar janë planet e menaxhimit të mbetjeve, procedurat mjaft, kanë vuajtur pasojat e kësaj ndotjeje. për hartimin dhe miratimin e planit kombëtar të Situatë identike paraqitet edhe në qytetin e menaxhimit të mbetjeve, planet përkatëse rajonale Shijakut, ku mbetjet depozitohen dhe digjen në dhe vendore, duke përcaktuar dhe përgjegjësitë e mënyrë krejtësisht jashtë të gjitha kritereve në breg pushtetit vendor për këtë problem dhe menaxhimin të lumit Erzen duke shkaktuar si ndotje të ajrit nga e tyre, si dhe programet për parandalimin e mbetjeve, djegia, ashtu dhe ndotje të lumit nga depozitimi i kërkesat e përgjithshme që lidhen me përgjegjësitë këtyre mbetjeve, duke e shndërruar këtë lumë nga e zgjeruara të prodhuesit, menaxhimin e mbetjeve, një lumë dikur i pastër, në një lumë krejtësisht të përgjegjësitë për menaxhimin e tyre, menaxhimin e ndotur dhe me pasoja të rënda për faunën e tij. mbetjeve të rrezikshme, siç janë mbetjet spitalore, Shembuj të tillë unë jam i sigurt se mund të që në fakt janë mjaft të rrezikshme për jetën e paraqesë secili nga deputetët këtu, por nuk mjafton qytetarëve, vajrat e ndryshme të përdorura nga vetëm të konstatojmë, por dhe duhet të reagojmë, automjetet dhe makineritë e ndryshme, ndaj mendoj se të gjithë biem dakord që ky akumulatorët, gomat etj. projektligj është mjaft i rëndësishëm për të gjithë Ky projektligj trajton landfill-et e mbetjeve, ne, është mjaft i rëndësishëm për menaxhimin e kategoritë e landfill-eve, mbetjet e përjashtuara nga asaj situate që paraqitet sot në shumë prej qyteteve to. Inçenerimi apo djegia e mbetjeve trajtohet në tona dhe që ka nevojë të adresohet. mënyrë të veçantë në një kapitull të këtij projektligji. Unë mendoj se ky projektligj adreson në mënyrë Njëkohësisht, përcaktohen dhe normat minimale që të plotë të gjithë problematikën e menaxhimit të duhet të plotësohen për operacionet e trajtimit të mbetjeve duke parashtruar një garantim të sigurimit mbetjeve, si dhe licencimin e veprimtarive për të një niveli të lartë të mbrojtjes së mjedisit dhe të menaxhimin e mbetjeve, transportuesit e tyre etj. shëndetit të qytetarëve përmes parandalimit, Pra, siç shihet, ky projektligj u adresohet gjithë minimizimit dhe menaxhimit të mbetjeve, si dhe problemeve mjedisore të menaxhimit të mbetjeve përdorimin e efektshëm të burimeve të natyrës duke i dhënë zgjidhje çdo problemi. Për më tepër, përmes ripërdorimit, riciklimit dhe rikuperimit të ky projektligj vjen edhe në përputhje të plotë me të mbetjeve. Ky është një nga ato projektligje të cilat gjitha direktivat respektive të menaxhimit të mendoj se nuk kanë shumë vend për politizim, pasi mbetjeve, siç janë direktiva për landfill-in e mbetjeve, është një ligj teknik dhe, mbi të gjitha, në interes të incenerimin, ambalazhimin dhe mbetjet e çdo qytetari të këtij vendi, ndaj dhe mbështetja për ambalazheve, për mbetjet elektrike dhe elektronike, këtë projektligj mendoj se nuk duhet të mungojë për bateritë dhe akumulatorët, për mbrojtjen e edhe nga ana e kolegëve të opozitës. mjedisit nga llumrat e ujërave të zeza kur ato Ky projektligj vjen si një plotësim i paketës së përdoren në bujqësi, si dhe direktiva të tjera ligjeve që u adresohen problemeve mjedisore. Pak përkatëse të fushës. Ndaj të thuash që ky projektligj kohë më parë në këtë Kuvend u miratua ligji “Për nuk plotëson kërkesat apo nuk i përgjigjet lejet mjedisore”, i cili rregullonte në mënyrë të problematikës, mua nuk më duket aspak korrekte, veçantë parandalimin dhe mbajtjen në kontroll të nuk më duket korrekte edhe për një arsye tjetër, ndotjes së shkaktuar nga disa kategori veprimtarish, sikundër e thashë dhe sikundër u diskutua gjerësisht në mënyrë që të arrihej një nivel i lartë i mbrojtjes edhe nga kolegët parafolës, sepse ky është një ligj së mjedisit në tërësi, shëndetit të njeriut dhe krejtësisht teknik dhe në interes të qytetarëve. cilësisë së jetës dhe ishte i mbështetur në një sërë Njëkohësisht, në Komisionin e Veprimtarisë direktivash të Bashkimit Europian, si direktiva për Prodhuese ky projektligj u diskutua në mënyrë mjaft parandalimin dhe kontrollin e integruar të ndotjes, të gjerë dhe ka pasur kontribute nga të gjithë direktiva për depozitimin gjeologjik të dioksidit të anëtarët e komisionit. Unë do të vlerësoja kontributin karbonit, direktiva për kufizimin e shkarkimeve të profesional të të gjithë anëtarëve të komisionit, edhe ndotësve në ajër, direktiva e Parlamentit Europian të anëtarëve të opozitës, por, natyrisht që nuk do të për kontrollin e shkarkimit të përbërjeve organike, bie dakord me qëndrimin që kolegët e opozitës po direktiva për landfill-et e mbetjeve, si dhe direktiva mbajnë sot në këtë seancë lidhur me këtë projektligj. të tjera. Prandaj do t’i ftoja të gjithë kolegët e opozitës Projektligji në fjalë trajton një sërë problemesh që të mbajnë një qëndrim objektiv ndaj këtij
767 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
projektligji, një qëndrim, i cili do t’u shkonte për shtat mbeturinat që vijnë nga Europa? Vetëm se, në këtë interesave të qytetarëve; një projektligj, i cili u rast, kemi fatkeqësinë që jemi pranë shteteve adresohet të gjitha atyre problemeve që me të drejtë europiane; kemi edhe fatkeqësinë tjetër, që kemi u ngritën edhe këtu. Nuk mjafton që vetëm t’i një Qeveri e cila bën ligje vetëm për të prodhuar evidentojmë këto probleme, por, natyrisht, duhet korrupsion. edhe të reagojmë, duhet edhe të hartojmë ato ligje, Më lejoni të ndalem më tej në këtë ligj. Ky ligj të cilat u japin zgjidhje këtyre problemeve. është një ligj tragji-komik; është një ligj i shkruar Sot jemi këtu për të miratuar këtë projektligj, me paaftësi të plotë nga ata të cilët e kanë paraqitur; dhe unë do t’i ftoja të gjithë kolegët, edhe kolegët e është një ligj, i cili vështirë të ketë kaluar në opozitës, që të japin mbështetjen për këtë administratën normale publike, një zyrë me tre projektligj, në mënyrë që problemi i mbetjeve të ekspertë që dinë të shkruajnë dhe të lexojnë një marrë drejtimin e duhur dhe t’u adresohemi një herë ligj. Shikoni çfarë thotë relacioni, shikoni ç’thotë ligji! e mirë këtyre problemeve. Në të ka gafa të papara. Ky ligj ka një nen i cili flet Falemnderit! për ngritjen e planit kombëtar të menaxhimit të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Metalla! mbetjeve, ku thuhet: “Plani kombëtar i menaxhimit Zoti Klosi, urdhëroni! të mbetjeve duhet të sigurojë që objektivat e tij të Blendi Klosi – Zonja Kryetare e Parlamentit, rriten brenda afateve të përcaktuara”. Do të duket e habitshme, por po ju drejtohem Çfarë kuptimi ka kjo? Çfarë logjike është kjo? juve, personalisht, në fillim të diskutimit tim për këtë Ligji thotë: bëj një plan që të realizojë afatet. Ky ligj ligj, pasi do të kërkoja që në emër të të gjitha atyre s’mund të kalojë dhe nuk ka jurist në botë që ta grave, nënave, që ke futur në këtë sallë, në emër të kalojë këtë. Ligji ka gafa të tjera të cilat janë realisht të gjithë atyre fëmijëve, që i merr sa herë që ka të pamundura. Lexoni relacionin që vjen me firmën ndonjë festë në një moment kur ti do të tregosh që e Kryeministrit! Shikoni se ç’thotë relacioni! je përfaqësuese e gjithë këtij Parlamenti, do të Projektligji parashikon propozimin e nxjerrjeve të duhet ta bllokoni këtë ligj! Në emër të të gjithë atyre akteve nënligjore dhe angazhimin e ekspertëve të që nuk kanë përse vuajnë, sepse disa ministra, rinj. Do të angazhohen 350 specialistë të rinj, nga sepse Kryeministri duan të përfitojnë nga një proces, të cilët shumica në administratën publike, 277, dhe i cili është shumë i rëndësishëm; është një ligj, i numri më i madh do të nevojitet për pushtetin vendor. cili nuk ka të bëjë as me opozitën, as me pozitën, 268 dhe 277 bëjnë 350? Të paktën këtë korrigjojeni. nuk ka të bëjë me një nga 140 deputetët në këtë Projektligji thotë: “Investimet që do të zhvillohen Parlament, por ka të bëjë me të ardhmen, ka të do të kapin shifrën 133 milionë dollarë dhe këto bëjë me ata, të cilët nuk kanë pse të vuajnë, nuk investime do të zhvillohen për të realizuar mbrojtjen kanë pse të diskriminohen, nuk kanë pse të kenë nga plehrat”. Por si do të realizohen këto? Ku ka në gjakun e tyre mbetje toksike vetëm e vetëm se pushteti vendor kosto që t’i realizojë, dhe do të kanë një qeveri si qeveria e Sali Berishës dhe nuk realizohen me 50 milionë vetëm në vitin e parë. Viti kanë pse në vitet që do të vijnë të vuajnë sepse ky i parë e ka koston zero. Viti i parë koston e pushtetit Parlament është kthyer në një Parlament qesharak. vendor e ka zero. Relacioni gallatë, tjetër tragji- E them këtë me bindje të plotë, sepse kam parë komedi thotë, se kostot operative që vlerësohen më edhe kolegët deputetë të krahut të djathtë në lart do të jenë të ndara në dy faza: në atë të para komision, të cilët, me përgjegjësi, kanë diskutuar futjes së Shqipërisë në BE dhe atë në pas futjes në dhe kanë bërë vërejtje mbi këtë projektligj. Ky mund BE. të jetë një nga ligjet më të rëndësishme, të cilin ne Pra, projektligji parashikon që 130 milionë do të nuk mund ta votojmë si qenie vdekatare që jemi, investohen në dy faza. Do të presim kur të futemi por duhet ta votojmë për të gjithë brezat që do të në BE, ndërkohë që plehrat do të vijnë (dhe kjo është vijnë. Ky ligj nuk ka lidhje vetëm me momentin. Ky shumë e rëndësishme; doja ta nxirrnin edhe mediat, ligj është një ligj, i cili ka të bëjë me të ardhmen e që të mos thonë që gënjyem ne si opozitë), pasi këtij vendi. është e shkruar në relacionin me firmën e Këshillit Si do ta trajtojmë këtë vend? Do ta trajtojmë si të Ministrave. Janë të shkruara këto gafa, të cilat një vend normal, si vend, i cili ka një perspektivë të po lexoj. Pra, ne do të pranojmë plehrat, do të nxisim caktuar, apo do ta trajtojmë si një vend, i cili shumë gjithë këtë biznes dhe do të vijë puna pastaj, kur të shpejt do të kthehet në një varrezë për të gjitha futemi në Europë, të bëjmë investime.
768 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kjo është një histori, e cila duhet marrë fund në kapet duhet të përfundojë në burg dhe biznesi i tij të Shqipëri. Kjo është një histori, e cila duhet të jetë e mos ngjallet më. Ndërsa këto gjoba, me nga 10 qartë për njerëzit. Ne nuk mund të bëjmë ligje të milionë e 20 milionë, janë asgjë për atë lloj cilat realizojnë afera korruptive. kontrabande që ky ligj mund të parashikojë. Të nderuar kolegë deputetë, kolegë të rinj dhe Pra, për sa i përket mënyrës sesi do të të vjetër, si mundet të flasë ligji për mbetjet? Se si implementohet ligji, ky është një problem tjetër hartohet plani, duhet të shpallet në internet, thotë shumë i madh. Pse e them këtë? Sepse kemi një në një pikë të atyre gallatave. Por, ka një moment moment që ky ligj nuk bëhet funksional në Shqipëri; që, kur kreu i 14 flet për miratimin e mbetjeve dhe sepse për ato lloj lëndësh radioaktive, me të cilat për trajtimin e menaxhimin e tyre, fillon të emërtojë ne kemi shumë probleme dhe e gjithë Europa i mbetjet me radhe me nga një fjali. Ka disa nene, si lufton, ne nuk kemi administratë publike që mund te kreu i 4-ët, ku për rrymat specifike të mbetjeve, t’i kontrollojë. Ne nuk kemi shtet që mund të të cilat janë mbetje që realisht krijojnë probleme në kontrollojë futjen e këtyre mbeturinave në Shqipëri. Shqipëri, thuhet nga një fjali. Këshilli i Ministrave Prandaj, zonja Kryetare, unë do të propozoja do të nxjerrë vendimin përkatëse. Për çfarë ligji flisni, që ky ligj të kthehej, të shtyhej dhe të ndërtohej me në qoftë se thoni “për çdo mbetje”? Ky është vetëm dy nene dhe me dy kapituj. Një kapitull të flasë për kopjim. Këshilli i Ministrave me propozimin e të gjithë problematikën e mbetjeve normale dhe të Ministrisë përgjegjëse të Shëndetësisë miraton trajtojë këto mbetje në Shqipëri. Kapitulli i dytë të kërkesën e menaxhimit të mbetjeve spitalore. Kaq ishte me një fjali: të ndalohet hyrja në Shqipëri e është? Në qofte se është kështu, pse e bëni ligjin? mbetjeve radioaktive, të cilat nuk mund t’i trajtojë Për çfarë është ky ligj, në qoftë se nuk e trajton Shqipëria. Pse e them këtë? E them, sepse kemi problematikën? një administratë doganore që duhet të bëjë kontrollin Pra, të nderuar kolegë, për të gjitha këto, që e këtyre mbetjeve. Nuk kam kohë, por do të doja të janë bateri akumulatore, automjetet në fund të lexoja vetëm diçka. Ka 3 skanerë sot dogana e përdorimit, mbetjet elektrike dhe elektronike, llumrat Durrësit, pika më e madhe që duhet të luftojë hyrjen e ujërave të zeza spitalore, shtazore, inerte, e këtyre mbetjeve. Të tre nuk punojnë. Është një Shqipëria po kthehet në një varrezë. Prandaj e investim i Qeverisë kineze, një investim i Qeverisë thashë edhe pak më parë, hajdeni të ulemi, të angleze dhe një i Qeverisë shqiptare. Të tre nuk diskutojmë se si mund t’i trajtojmë këto probleme! janë në funksionim. Si do ta kontrollojmë ne këtë Ndërkohë që ligji e thotë vetëm një fjali. Qeveria do gjë, kur administrata publike është e gjitha e të punojë dhe do të nxjerrë projektligj të veçantë. korruptuar? Për çfarë e sillni ligjin këtu, vetëm për të thënë që Prandaj, ne nuk jemi në momentin që ta kalojmë kaluat ligjin? Jo. E vërteta është se ky ligj këtu vjen këtë ligj, pasi do të bëjmë diçka që do të na sjellë vetëm për t’u hapur rrugë shkeljeve, abuzimeve. Kjo pasoja për brezat që do të vijnë. është e vërteta: hapni rrugën për të futur mbetjet Falemnderit! toksike radioaktive, ato mbetje të cilat janë realisht Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Klosi! problematike për jetën e fëmijëve që përmenda në Zoti Turku, urdhëroni! fillim, zonja Kryetare. E kam këtë diskutim Ardian Turku – Falemnderit, zonja Kryetare! personalisht për ju. Të nderuar kolegë deputetë, Ligji në fjalë, të cilin po e kalojmë sot, ka një Në diskutimet e sotme konstatoj që ka edhe nen të tij, nenin 63, për kundërvajtjet dhe sanksionet. gjëra të çuditshme, që i dëgjojmë për herë të parë, Ka 60 pika në të. Gjobat shkojnë nga 10 deri në 20 që nuk qëndrojnë, por që mund të bëjë ndonjë efekt milionë lekë të vjetra apo nga 1 mijë deri në 2 mijë mediatik. Nuk e kuptoj se si janë bërë këto studime lekë. Zonja Kryetare 1 mijë apo 2 mijë lekë gjobë që nxjerrin se 80% e ligjeve në Shqipëri nuk në botën e qytetëruar i vihen një kasapi, që në zbatohen; që ky ligj aktual që shqyrtojmë sot nuk Shqipëri e ther dhinë dhe i hedh aty mbetjet sjell asnjë përmirësim; që nuk sjell asnjë përfitues shtazore. Po 10 milionë atij që bën kontrabandë në një qark të caktuar, sepse ligji bëhet për të gjithë me lëndë radioaktive nuk i hyjnë në xhep. Jo, të territorin dhe jo për qarqe të caktuara. Ka dhe potpuri nderuar zotërinj. Për këto gjoba që keni vënë këtu të natyrave të tjera se si ky ligj lejon importin e duhet të ketë vepra penale, që ai njeri që e bën këtë mbetjeve radioaktive, e kështu me radhë. punë duhet të shkatërrohet për gjithë jetën; ai që E quaj të domosdoshme që në këtë diskutim
769 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
timin të nënvizoj edhe një herë 4-5 elemente që i vendit nuk paragjykon projektligjin, por, në të thamë edhe në relacion. Nuk duhet të harrojmë që kundërt, i japin vlerësime pozitive. Madje, reflektojnë projektligji vjen në vazhdë të përpjekjve të vendit për njohje të thellë të problemit apo të fushës. të përafruar legjislacionin. E nënvizoj, si kusht Fatkeqësisht apo fatmirësisht këtë gjykojeni ju vetë, paraprak për anëtarësimin në BE. Sigurisht me më thellë se ç’reflektojnë disa diskutantë në këtë fokusin: sigurimin e një niveli të lartë të mbrojtjes sallë. së mjedisit dhe të shëndetit përmes parandalimit, Ja si konsiderohet ky projektligj nga KOPLAN- minimizimit etj. i, citoj: “Ky projektligj vjen vazhdë në përpjekje të Gjithashtu, vjen në kuadrin e plotësimit të vendit për të përafruar legjislacionin në fushën e detyrimeve të vendit në nivel ndërkombëtar. Përsëris mjedisit si kusht paraprak për anëtarësimin në BE. edhe një herë se, së dyti, projektligji transponon Ky projektligj vjen, gjithashtu, në kuadër të pjesërisht direktivat, vendimet dhe rregulloret e përmbushjes së prioriteteve të programit të Qeverisë përmendura në relacionin bashkëshoqërues, duke për vitet 2009-2013 për adaptimin e standardeve siguruar kështu, e nënvizoj, bazën ligjore për ligjore të Komunitetit Europian, si dhe zbatimin dhe transpozimin e plotë të tyre dhe të gjithë detyrimin e legjislacionit mjedisor.” legjislacionit europian për mbetjet, përmes një numri Projektligji në fjalë është në përputhje të plotë vendimesh të Këshillit të Ministrave. Kush nuk e me direktivat që tashmë i kemi përmendur dhe në kupton, le të mos e kuptojë! harmoni me strategjinë kombëtare për zhvillim dhe Së treti, nënvizoj edhe një herë, projektligji integrim, si dhe me strategjinë ndërsektoriale për përputhet dhe është në funksion të objektivave mjedisin. Ky projektligj, thotë kjo organizatë, do të specifike për zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim shfuqizojë 2 ligjet që cituam më parë për – Asociimit, për të cilën nuk po zgjatem më tutje. administrimin e mbetjeve të rrezikshme dhe të Së katërti, nënvizoj se ky projektligj shfuqizon mbetjeve të ngurta, si dhe çdo akt tjetër nënligjor dy ligje të tjerë të mëparshëm për administrimin e që bie në kundërshtim me të. mbetjeve të ngurta dhe të mbetjeve të rrezikshme. Në krahasim me bazën e mëparshme ligjore, Nuk ka asnjë nen në këtë ligj, që të lejojë importin e ky projektligj sjell disa risi të reja në fushën e mbetjeve radioaktive apo të mbetjeve të rrezikshme. menaxhimit të mbetjeve, thotë KOPLAN-i. Kështu Nuk është nevoja që të zgjatemi më tej. për shembull, për herë të parë futet nocioni i Së pesti, përgatitja e këtij projektligji, nënvizoj, përgjegjësive të zgjeruara të prodhuesit, i cili synon ka kaluar nëpërmjet bashkëpunimit të institucioneve të rrisë ripërdorimin, parandalimin, riciklimin dhe që kanë funksione përgjegjësie për këtë fushë, por rikuperimin e mbetjeve nga vetë prodhuesit e tyre. edhe i është nënshtruar debatit jashtë edhe në Kjo gjë do të çojë në nxitje dhe zhvillim për prodhimin komisionin parlamentar. dhe tregtimin e mallrave që janë të përshtatshme Për sa thashë më lart, është e qartë se ky për shumë përdorime; që kanë jetë më të gjatë, për projektligj, jo vetëm që nuk duhet hequr nga diskutimi të cilat, kur shndërrohen në mbetje, rikuperimi dhe i sotëm, nuk duhet rrëzuar dhe nuk duhet shtyrë, asgjësimi kryhet në mënyrë të sigurt dhe pa ndikim por meriton tërësisht vëmendjen dhe përkushtimin në mjedis. tonë për ta diskutuar dhe miratuar në seancën e Një tjetër risi thonë ata është edhe përpjekja sotme. dhe masat që parashikohen për krijimin e një regjistri Të nderuar kolegë, si anëtar i Komisionit të kombëtar për regjistrimin dhe inventarizimin e Veprimtarisë Prodhuese, por edhe si relator për këtë mbetjeve. projektligj, në disa adresa institucionesh vendore, Në projektligj futet nocioni i dokumentit të përfshirë bashkinë në Elbasan, Këshillin e Qarkut transformimit të mbetjeve i cili me gjithë të Elbasanit dhe komuna të tjera, në disa adresa informacionin e detajuar që ka do të shoqërojë shoqatash dhe individësh që merren me mjedisin, mbetjet gjatë transportit të tyre. Si transferuesi dhe dërgova draftin që po shqyrtojmë sot me kërkesën pritësi i mbetjeve janë të detyruar që këto dokumente për mendime dhe sugjerime. Disa prej tyre, shumë t’ia vë në dispozicion Agjencisë Kombëtare të të përgjegjshëm, janë përgjigjur me vlerësime dhe Mjedisit dhe Inspektoratit të Mjedisit duke krijuar sugjerime. E përbashkët në të gjitha përgjigjet që kështu mekanizma të duhura për të kontrolluar e kam marrë është se asnjë përgjigje, pavarësisht monitoruar gjenerimin transportin dhe asgjësimin e problematikave mjedisore, apo situatave politike të mbetjeve.
770 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Më tej një tjetër shoqatë grup interesi, shoqata gjithashtu mjetet financiare të konsiderueshme që e bashkive të Shqipërisë jep konsiderata si më kërkohen ndaj qeverisjes qendrore për prioritete të poshtë: rëndësishme në një vend ku kërkesa nga poshtë Menaxhimi i integruar i mbetjeve urbane në për zhvillime me ritme të shpejta është gjithnjë në vendin tonë përbën aktualisht një nga sfidat kryesore rritje etj. të politikave kombëtare lokale dhe rajonale, të cilat Nëse do t’u referoheshim dikastereve qendrore, sot janë shndërruar në prodhimin e një seri unë mund të rendisja një numër kërkesash të dokumentesh domosdoshme për t’u realizuar, adresuar ose çuar strategjike, planifikimi në përmirësimin e gjendjes më tej me ritme më të shpejta, por që, gjithsesi, aktuale që paraqitet sot në fushën e mjedisit dhe, nuk vë në dyshim miratimin e projektligjit të sotëm, përkatësisht, përmend VKM-në nr. 175 datë nuk vë në dyshim miratimin e projektligjit, në të 11.01.2011 të Këshillit të Ministrave, miratimin e vërtetë është e kundërta. Ky projektligj do të krijojë strategjisë kombëtare të menaxhimit të mbetjeve, një bazë më të fuqishme për të vënë në rrugën e planin kombëtar të menaxhimit të mbetjeve, dhe që zgjidhjes këto problematika. Si të tilla do të rendisja i konsideron si dokumente më të larta politike në studimet e fizibilitetit për vend-depozitimet rajonale sektorin e menaxhimit të mbetjeve. Po kështu, citon në bashkëpunim me njësitë e qeverisjeve vendore, një sërë dokumentesh të tjera shumë të rëndësishme studimet për mbylljen e vend-depozitimeve aktuale që plotësojnë kuadrin ligjor për mjedisin. Konsiderata të njësive të qeverisjeve vendore, hartimin e e tyre është se e gjithë paketa ligjore trajton në metodologjive për analizën e mbetjeve, hartimin e mënyrë të detajuar proceset nëpër të cilat kalon aseteve të kurrikulave për trajnimin e ekspertëve infrastruktura dhe projektimi i sistemit të grumbullimit lokalë për çështje kyçe të menaxhimit të integruar të mbetjeve, si dhe programet e minimizimit të të mbetjeve urbane, si, për shembull, mënyra e mbetjeve, në raport me politikat dhe rregullat e organizimit të shërbimit, llogaritjet e kostove dhe teknologjisë së kompostimit të mbetjeve. Do të më tarifave, mënyrat e trajtimit të mbetjeve dhe duhet t’ju them se ne kemi bërë një numër vërejtjesh minimizimit të tyre, monitorimi i shërbimit etj. Këtu dhe sugjerimesh për projektligjin në fjalë, të cilat i mund të përmend hartimin e standardeve të cilësisë kemi propozuar në komision, pra deputetë të majtë së shërbimit ose standardeve teknike të mbylljes dhe të djathtë, anëtarë të këtij komisioni, për së vend-depozitimeve aktuale, mund të përmend diskutime në parim, nen për nen, por edhe në tërësi gjetjen e më shumë mekanizmave për të stimuluar të këtij projektligji. më shumë industritë e riciklimit me mbetjet nga Kolegë deputetë, vendi, mund të përmend trajtimin e rrymave të Çështjet e mjedisit janë çështje të të gjithë neve, ndryshme të mbetjeve sidomos të atyre të pa përjashtim. Asnjeri nuk mund t’i shmanget e për rrezikshme, pa dyshim aspektin financiar, kostoja më tepër nuk mund të ndahemi në të mirë e në të e realizimit të një plani madhor në bashkëpunim këqij, në të tillë që u digjet zemra për mjedisin dhe me njësitë e qeverisjeve vendore. të tjerë që duan ta shkatërrojnë atë. Unë jam i Sigurisht që jam në korrent të asaj që ndërgjegjshëm për problematikat e mprehta dhe problematikat e mësipërme janë në fokus të sfidat që ka vendi, qeverisja lokale dhe ajo qendrore dikastereve të linjës, madje prej dy ose tre vjetësh, në menaxhimin e mbetjeve urbane. Këtu kam janë në veprim e sipër. Mendoj se jemi në hapat e parasysh problemet e trashëguara dhe ato që parë të së tërës dhe në një moment kur motorët shfaqen rishtazi në procesin e zhvillimit të vrullshëm janë ndezur për të bërë një rrugë të gjatë dhe jo të ekonomik e social të vendit. Kam parasysh këtu lehtë. komplikimet që evidentohen nga detyrimet e Problematikat e mësipërme janë, por nuk mund pushtetit lokal dhe pamundësisë relative të tij për t’i të jenë vetëm të qeverisjes qendrore, janë, por nuk dhënë zgjidhje disa prej këtyre problemeve, qofshin mund të jenë vetëm të qeverisjes lokale, janë, por këto objektive ose subjektive, qofshin këto nuk mund të jenë vetëm të shoqërisë shqiptare. Nëse pamundësi financiare ose të mungesës së duam të shohim të vërtetën në sy dhe të bëjmë kapaciteteve. Kam, gjithashtu, parasysh pjesën që na takon, të paktën në këtë sallë të mos komplikimet që krijohen nga konceptimi i zgjidhjeve bëjmë gjyqin e projektligjit që është paraqitur, duke rajonale dhe një mungese tradite bashkëpunuese e shpallur atë fajtor, por ta miratojmë atë, pasi është midis njësive të qeverisjeve vendore. Kam parasysh një mekanizëm ose motor i fuqishëm në rrugën e
771 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
gjatë dhe të përbashkët të kujdesit ndaj mjedisit. më të varfër të Qeverisë. Falemnderit! Si është niveli i ndotjes së mjedisit në vend? Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Turku! Niveli i ndotjes së mjedisit në vend është i tillë Fjalën e ka zoti Ilir Bejtja. që e rendit Shqipërinë, të Bukurën e Dheut, siç ka Ilir Bejtja – E nderuar, zonja Kryetare, deklaruar dhe Kryeministri, e klasifikuar nga të huajt Unë do ta filloj fjalën time pak teknikisht, duke në vendin e 123-të nga 134 vende të botës, për sa i marrë shkas dhe nga diskutimi i kolegut tim, zotit përket bukurisë së saj natyrore. Kjo nuk është e Xhepa, kur tha se ky është një nga ligjet që stimulon rastit, sepse ne kemi bërë një kasaphanë. Kudo ku zhvillimin e qëndrueshëm në Shqipëri. kalon një rrugë dhensh ose dhish, e jo më të kalojë Së pari, unë do të përmend 3 kolonat kryesore rrugë automobilistike, synimin e parë që ka është që përbëjnë zhvillimin e qëndrueshëm: zhvillimi të shohë majtas e djathtas dhe të mendojë si mund ekonomik, social dhe ai i mjedisit. Nuk ka se si një ta zhveshë gjelbërimin, të shkatërrojë pemët, parqet, ligj, i cili presupozon se do të mbrojë mjedisin, të të largojë kafshët, sepse ato nuk mund të rriten pa mos ketë koordinim me disa elemente kryesore: pyje, pa gjelbërim. zhvillimin social, ku ne kemi një lëvizje fare të Gjithashtu, dua të theksoj se ky ligj nuk merr pakontrollueshme të njerëzve, krijimin e qendrave parasysh fare respektimin e direktivave për mbrojtjen urbane në mënyrë ilegale, ligjin që stimuloi më pas e mjedisit kur kemi parasysh që nuk thotë asnjë dhënien e pronës, krijimin e hapësirave për të jetuar fjalë për standardet e gjurmës ekologjike, zotëria ata njerëz ku u vendosën pa pyetur njeri dhe që që është specialist duhet ta dijë, quhet foot print-i dëmtojnë mjedisin në mënyrë kanibaleske. Këtu nuk ekologjik, që duhej të respektojë një vend i cili ka kemi parasysh që ky nuk koordinohet aspak me një prodhueshmëri shumë të ulët të biodiversitetit zhvillimin ekonomik, me mënyrën se si ne e të tij. Ne sot kemi një koeficient gjurme ekologjike presupozojmë zhvillimin ekonomik në Shqipëri, minus 2,83, koeficient që e kanë vendet e zhvilluara, bazuar në një model ekonomik kombëtar, i cili nuk por ata kanë një normativë shumë të lartë konsumi ekziston dhe nuk është më ai i dikurshmi, i tymit të dhe kur arrijnë në këto nivele arrijnë sepse bëjnë oxhaqeve që karakterizojnë zhvillimin e vendit, por i çmos që të zhvillojnë vendin e tyre në mënyrë të pallateve, i ndërtimeve që zënë fushat, terrenet qëndrueshme, të shfrytëzojmë burime alternative, sportive, lagjet, prishin parqet, një model tashmë i të rikrijueshme, ndërkohë për ne as bëhet fjalë që përhapur në të gjithë Shqipërinë. të kemi këtë përqasje. Ju kujtoj se në 2007-n ky Ky model vazhdon të ekzistojë dhe të zhvillohet koeficient ka qenë minus 2,61 dhe sot është minus në mënyrë arbitrare kundër çdo direktive të KE-së, 2,83 dhe kemi pasur një prodhueshmëri, një por, njëkohësisht, edhe të të gjithë organizmave biodieversitet prej 8,69 në 2006-n dhe sot kemi botërore, përfshirë këtu Organizatën Botërore të mbetur në vend numëro me 8,65. Çfarë do të thotë Turizmit, lidhur me respektimin e mjedisit dhe kjo? Ne nuk punojmë aspak për rikuperimin e gjithashtu respektimin të deklaratës së mjedisit, por vetëm bëjmë ligje, të cilat kanë vetëm Johanesburgut të 2002-it, e cila thotë se e vetmja një qëllim: ta shikojnë mjedisin si një burim biznesi, formë zhvillimi për t’u integruar në të gjithë këtë se si mund të ndërtohet, se si mund të shfrytëzohet mjedis ndërkombëtar duhet të jetë zhvillim i ai, aspak në mënyrë të qëndrueshme, por vetëm qëndrueshëm, i cili shtyllën e tij kryesore ka ruajtjen për sot, aq sa na zgjat ne mandati qeverisës. e mjedisit. Dhe nuk mund të jetë kështu për sa i Konceptet e menaxhimit të mbetjeve që kemi, përket konceptit që Qeveria ka për mënyrën se si e sipas meje, dhe nga ajo çka na rezulton nga të gjitha qeveris vendin ku dy ministritë, institucionet, deklarimet zyrtare ose, dhe studimet të lidhura me dikasteret që kanë lidhje direkt me këtë ligj janë menaxhimin e mbetjeve të mjedisit, ne shpesh dhe dikasteret më të varfra të saj, më të ngremë vetëm pengesa dhe këto pengesa janë të parëndësishme, siç është Ministria e Mjedisit dhe modelit administrativo-burokratik që stimulojnë Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve. vetëm korrupsionin. U jepet kompetencë pushteteve Dua t’ju kujtoj se së fundi ne kemi dëgjuar të vendore të menaxhojnë plehrat dhe pastaj u hiqet deklarohet që e ardhmja e Shqipërisë është atyre e drejta e financimit, u jepet kompetencë mbështetja e saj në një kolonë të re zhvillimi, në qarqeve të zgjedhin land-fill-et e tyre, pastaj kjo i një burim shumë të madh zhvillimi, siç është turizmi kalon Ministrisë së Ekonomisë, stimulohen, krijojnë dhe ky turizëm sot është pjesë, 1/4-a e ministrisë projektet, më pas ato refuzohen. Sot nuk ka
772 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
absolutisht në asnjë vend të Republikës së eve dhe objekteve energjetike pikërisht atje ku duhet Shqipërisë një koordinim, në një çast të vetëm, ku të zhvillohet turizmi, ai i ndotjes së vazhdueshme të gjithë aktorët të synojnë të krijojnë një land-fill, i të mjedisit dhe mosmonitorimit të saj. Çështja nuk cili të zgjidhë problemin, të paktën për atë zonë, qëndron thjesht te filozofia, por te përqasja që ka për sa u takon mbetjeve. Qeveria lidhur me konceptin për shëndetin publik Koncepti i menaxhimit të territoreve industriale dhe për mbrojtjen e shëndetit të qytetarëve. Nuk e të braktisura është harruar fare në këtë ligj. Dua t’ju shikon si një element të mirëqenies, por e shikon kujtoj që Elbasani sot e kësaj dite, qoftë dhe në këtë si një element të tregut, ku mund të fitohen mënyrë konvencionale, kërcënohet nga prania e para. Kush është burimi i radhës për të fituar para? mbeturinave të industrisë së dikurshme, Kombinatit Burimi i radhës është mjedisi dhe modeli që keni Metalurgjik, oxhaqet e të cilit akoma vjellin kancer ndërtuar, është një model i dobët i tipit për këtë vend. I gjithë territori është kthyer në një Frankenshtajn, i zbukuruar me forma kullotë ku kullosin lopë e bagëti të tjera, ku qumështi adhamudhiane, të cilat tregojnë se sa bukur do të i tyre e nxirret në qytet për t’u shitur. Marrin tulla vdesë mjedisi ynë në të ardhmen, duke na e lexuar për të ndërtuar shtëpi dhe e fusin kancerin brenda nekrologjinë e tij që sot. familjeve të tyre, shkatërrojnë betonin për t’u marrë Prandaj unë them që para se të vendosim të hekurat, të cilat kanë mbeturina radioaktive. Ky miratojmë një ligj të tillë, duhet të shikojmë se shumë është ligji, i cili e pengon këtë lloj zhvillimi spontan akte të cilat janë paraqitur si administrative në të, të ekonomisë, ose dhe të mjedisit në vend. të dëmtimit të mjedisit, nuk i takojnë kësaj forme Për sa i përket qarkut të Elbasanit, trajtimi i miratimi. Janë pjesë e dënimeve penale dhe duhet mbetjeve ka mbetur një gangrenë. Ne sot nuk vuajmë të jenë pjesë të përfshira edhe në Kodin e vetëm atë çka na vjen nga industria e dikurshme, Procedurës Penale. por vuajmë dhe një problem shumë të madh, që Falemnderit! land-fill-in ekzistues e kemi brenda vijës së verdhë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Bejtja! të qytetit. Është i vetmi qytet, në mënyrë të Fjalën e ka zoti Mima. turpshme që e ka land-fill-n brenda vijës së verdhë Florian Mima - Falemnderit, zonja Kryetare! të qytetit. Në qoftë se shkoni në Elbasan, çdo Dua të bëj një ndërhyrje shumë të shkurtër lidhur pasdite, rreth orës gjashtë ose shtatë, gjysma e tij me një shqetësim legjitim që u ngrit nga disa duket sikur po digjet në tym, sepse atje djegin deputetë të së majtës në lidhje me mohimin e plehrat. Ka një numër të madh njerëzish që nga administrimit nga ky ligj në pikat e kalimit të kufirit varfëria gërmojnë, mbledhin kanoçet dhe të nga shërbimi doganor dhe me pikëpyetjet që u nesërmen u vënë zjarrin, sepse u duhet shtresa e ngritën, nëse ky shërbim është ose jo i pajisur me poshtme. Dëmi ndaj qytetarëve është i pajisje dhe detektorë për kapjen e materialeve vazhdueshëm. radioaktive. Në 2009-n për këtë qark pati një financim për Thjesht për kulturë, për të gjithë pjesëmarrësit bashkinë, i cili synonte mbylljen e land-fill-it në seancë, që nga viti 2006, të gjitha pikat e kalimit ekzistues. Për këtë u zgjodh dhe një kompani nga të kufirit të Republikës së Shqipërisë janë pajisur Tirana që duhet ta bënte këtë mbyllje dhe mbeti e me detektorë, janë pajisur dy prej tyre me skaner pazbatuar, sepse financimi mbeti përgjysmë dhe me rreze gama, në bazë të një projekti të përbashkët kompetenca iu hoq qarkut për ngritjen e landfill-it të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë të ri dhe iu kalua përsëri Ministrisë së Ekonomisë. Bërthamore, Qeverisë shqiptare, Ambasadës Pavarësisht propozimeve që janë bërë, ato nuk janë Amerikane dhe Institutit të Fizikës Bërthamore dhe zbatuar asnjëherë që ne sot të kemi një landfill. operojnë 24 orë në 24, 7 ditë të javës, 365 ditë të Kush do të ishte, sipas meje, përkufizimi për vitit, me cilësi të plotë. Qeverinë tonë për menaxhimin e mjedisit dhe të Pavarësisht se ky shërbim është i pajisur më të plehrave? I vetmi qëndrim i kësaj Qeverie, tashmë i tilla mjete, po ju përmend një nga rastet më tipike certifikuar në letër me këtë ligj, në filozofinë e saj të të tregtisë ndërkufitare sot në Europë, që është porti qeverisjes së vendit, në realitet është armiqësia ndaj i Doverit, pika e hyrjes në territorin britanik, dhe porti mjedisit, si dhe stimulimi i aksioneve kundër tij dhe Kale, përballë tij, në territorin francez, i identifikuar kundër zhvillimit të qëndrueshëm, siç është ai i si një nga pikat ku trafikoheshin lëndë narkotike në importimit të plehrave në vend, ai i ngritjes së TEC- sasi kolosale, ku janë investuar miliarda e miliarda
773 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
euro për ta pajisur me teknologjinë më të fundit. mafioze nga vende të tjera që duan me doemos të Megjithatë, doganierët që punojnë në këtë port thonë ndërtojnë në Shqipëri impiante të përpunimit dhe se syrit të nëpunësit të doganës nuk i shpëton asgjë groposjes së plehrave të tyre. edhe kur pajisjet mund të mos detektojnë diçka. Sipas projektit “Skorja”, volumi i dytë, i hartuar Pra, është detyrë e të gjithëve të ngremë dhe të nga Agjencia Rajonale për Parandalimin dhe edukojmë një shërbim cilësor dhe me integritet. Mbrojtjen e Ambientit, ARPA, me qendër në Pulja, Unë do ta kuptoja zotin Tahiri, nëse do të vinte Shqipërisë i duhen shumë impiante, jo vetëm për këtu dhe do të thoshte se po i shtojmë shërbimit plehrat e veta, por edhe për plehrat e Europës. Në doganor kaq miliardë lekë për ta pajisur me fjalën e këtë raport thuhet se në planet e parashikuara dhe fundit të teknologjisë, për t’i trajnuar të gjithë zyrtarët. të konsultuara me Qeverinë shqiptare janë 8 Në këtë drejtim diskutimi do të kishte vlerë. ndërmarrje të mëdha për ndërtimin e vendpërpunimit Ju kam dëgjuar, zonja Kryetare, në lidhje me të plehrave në qytetet shqiptare. Në listë, si vende premtimin që keni bërë për trajtimin me dinjitet dhe përpunimi plehrash, janë qytetet e Vlorës, Elbasanit, me seriozitet të çdo propozimi të shkruar që vjen Beratit, Gjirokastrës, me vlerë totale 120 milionë nga opozita. Opozita ka shpalosur tri pikat e aksionit euro. të saj opozitar për Rregulloren, për uljen e taksave Po zbres te njëri prej impianteve të parashikuara. dhe për mjedisin, të cilin po e trajtojmë sot. Do të Në këtë raport, impianti gjigant i Maliqit, sipas ishte më e drejtë dhe më e ndershme, nëse opozita hartuesve të këtij projekti, studimi i fizibilitetit të të sot, për çdo nen për të cilin ka kontestime, të vinte cilit është financuar nga një grup i huaj, por nuk me një variant alternativ dhe të thoshte se neni 47 dihet se cili është ky grup i huaj, do të përpunojë nuk duhet të jetë kështu siç është, por si ky që 1,5 milionë tonë plehra, ndërkohë që, sipas të kemi shkruar. Neni 24, pika “b” duhet të ishte me dhënave të publikuara në këtë projekt, në territorin këtë formulim, e kështu me radhë. tonë prodhohen rreth 1 milion e 230 mijë tonelata. Gjithsesi, për ta mbyllur, gjykoj se sot kjo sallë Pra, vetëm impianti i Maliqit do të ketë nevojë për është më e hijshme sesa kur ishte gjysmë bosh. import, për të punuar në kapacitet të plotë, edhe Falemnderit! për 270 mijë tonelata të tjera, ndërkohë që impiantet Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Mima! e Shkodrës, të Vlorës do të kenë mundësi të Fjalën e ka zoti Taulant Balla. punojnë vetëm me sasi plehrash të importuara. Taulant Balla - Të nderuar kolegë deputetë, Meqenëse të gjithë jemi njohur me atë që ka Nëse parafolësi ka nevojë të dëgjojë qëndrimin nxjerrë Uikiliks, shikoni se çfarë shkruan konsulli e opozitës, ai është i qartë. Ne jemi këtu për të amerikan në Napoli: “Kamorra dhe Ndrageta sytë mos e lënë këtë Qeveri ta kthejë Shqipërinë në një për plehrat i kanë nga Shqipëria, sepse në Shqipëri kazan plehrash për të gjithë Europën. Nëse doni po miratohet një projektligj për trajtimin e mbetjeve një amendament për ligjin, është fare e thjeshtë: të ngurta dhe se Qeveria shqiptare po i hap derën tërhiqeni këtë ligj, sepse ne nuk pranojmë që trajtimit të mbetjeve të ngurta.”. I shkruhet Shqipërinë tonë, Sali Berisha dhe ju, që nuk dini se Departamentit Amerikan të Shtetit që menjëherë të çfarë votoni, ta ktheni në një kazan plehrash. Ky merren masa dhe të njoftohet Qeveria shqiptare për është projektligji që keni sjellë këtu në Kuvend për këtë rrezik që i kanoset nga dy grupet më të mëdha ta shndërruar Shqipërinë në kazan plehrash. mafioze në Itali. Por, e dinë apo nuk e dinë këtë U tha këtu se ka një direktivë europiane dhe, amerikanët, një gjë është e vërtetë se Qeveria mbi ato që thotë direktiva europiane, ju mundoheni shqiptare është pjesë e këtij pisllëku mafioz që synon të thoni se ky është një ligj ashtu siç e do Europa. të kthejë Shqipërinë në një kazan plehrash. Jo. Nga kjo direktivë ju keni marrë vetëm Prokuroria italiane ka bërë hetime dhe ka nxjerrë përkufizimet, se çfarë do të thotë plehra, çfarë do të një raport. Dosja “Remia” e prokurorisë italiane thotë thotë mbetje, çfarë do të thotë mbetje spitalore etj. qartë se Shqipëria dhe Kosta Rika janë në planet e Dhe nuk keni marrë shembullin e Europës, sepse mafies për mbetjet toksike. Në brendësi të kësaj në Europë 12 vende të BE-së nuk e pranojnë dosjeje rezulton se vendi ynë është pjesë e hartës importin e plehrave dhe ky është shembulli më i së trafikut të mbetjeve toksike që dëshiron mafia e mirë që ne duhet të kishim marrë nga Europa: të Kampanjës, rajon në Itali, dhe synohet që ai problem mos pranojmë importin e plehrave, sepse, të nderuar i madh, ai trafik i madh dhe ai sistem i madh mafioz kolegë, ky projektligj është i porositur nga interesa të transferojë të gjitha mbetjet e rajonit të
774 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kampanjas në Shqipëri. rezistueshmërisë, por digjen dhe, sigurisht, djegia Por, edhe në një dimension tjetër trafiku të shkakton ndotje të mjedisit. Në rrethet e tjera mbetjet mbetjeve, Shqipëria, thotë një raport tjetër, transit trajtohen veçse pjesërisht. mbetjesh radioaktive në fund të detit. Ish-bosi i Të nderuar kolegë deputetë, mundësia për t’ju Ndragetas, Francesko Fonti, pranon që në planet e treguar këtu se si mund të shndërrohet një komunitet tyre për fundosjen e mbetjeve toksike kanë qenë nga mbetjet është e pamundur, por të jeni të bindur dhe mbeten edhe brigjet shqiptare. Por, sigurisht, për një gjë: nëse me fuqinë e kartonit ju do të duhet ky ligj që mbetjet toksike të mafies italiane të imponoheni për ta kthyer Shqipërinë në një kazan vijnë të fundosen edhe në Shqipëri. plehrash, shqiptarët nuk kanë për t’ju lejuar. Një media italiane shkruante pak ditë më parë: Faleminderit! “Shqipëria hap dyert për plehrat e Napolit, merr me (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) vete edhe Sacra Corona Unita-n”. Kështu e titullon Ardian Turku – Falemnderit, zoti Balla! shkrimin Agjencia Multimediale Italiane, e cila Fjala është për zonjën Xhaçka. raporton se Shqipëria do të marrë pas miratimit të Olta Xhaçka – Të nderuar kolegë deputetë, këtij ligji, plehrat e Europës, përfshirë edhe ato të Të gjithë ju që keni udhëtuar me avion, me Napolit. Ndërkohë, më qesharakja është që po të kureshtjen për të parë nga dritarja, pa diskutim që lexosh qëndrimin e Kryeministrit të munguar sot në do ta keni pikasur llumin e plehrave që lundrojnë këtë sallë, zërat për kundërshtimin e këtij ligji ai i nga delta e Erzenit drejt thellësive të Adriatikut. quan marksiste dhe leniniste, pa dhënë asnjë Është në veri të Durrësit, mbi të cilin kalon korridori argument tjetër të përfshirjes së tij personale në këtë ajror që përshkruajnë avionët që shkojnë drejt BE- biznes të fëlliqur në dëm të interesave të shqiptarëve. së. Aq i madh dhe i dukshëm është llumi i plehrave, Lexuam raportet e institucioneve ndërkombëtare sa shpesh njerëzit kanë arritur të dallojnë edhe dhe po e mbyll me një raport të një institucioni frigoriferë dhe dyshekë, që lundrojnë krejt të shqiptar. Është Kontrolli i Lartë i Shtetit, i cili në një papenguar nëpër Adriatik. raport konfidencial flet për horrorin e mbetjeve Por, këto plehra nuk shihen vetëm nga lart. Këto spitalore. Në nenin 36 të këtij ligji ju thjesht jepni plehra i kemi nëpër këmbë kudo e çdo ditë. Po ju definicionin e tij se çfarë janë mbetjet spitalore dhe rikujtoj se si duken nga afër. Janë në çdo rrugicë ia lini Kryeministrit dhe Këshillit të Ministrave të qyteti, në çdo kthesë rruge nacionale, në çdo gropë, përcaktojnë të gjitha rregulloret për trajtimin e tyre. nëpër brigje lumenjsh e kanalesh kullues që Rregulloret ekzistojnë, por mbas këtij raporti të ravijëzohen me shkurre plot qese dhe mbeturina të KLSH-së dhe nga kontrolli në terren rezulton se në kalbura, janë të shpërndara nga era nëpër shpatet Shqipëri ka një gjendje shumë të rëndë të trajtimit e maleve dhe mjafton t’ju kujtoj Llogoranë, se si të mbetjeve spitalore. Gjendja paraqitet tepër shkëlqen nga plehrat kur perëndon dielli, janë në alarmante, thuhet në raport. Në spitalin e Bulqizës çdo periferi qyteti apo fshati, shpesh edhe me mbetjet spitalore, sipas KLSH-së, hidhen në të njëjtin bagëtinë, duke kullotur mbi to, që i përhapin edhe kazan, ku mblidhen edhe mbeturinat urbane. Kjo më tepër. I kemi në bregdet dhe në zona turistike, ka bërë që një lagje e tërë të jetojë çdo ditë me këtë tok me ujërat e zeza që derdhen kuturu. problem, pasi kazanët ndodhen në territorin e saj, I kemi nëpër oborre shkollash, çerdhesh, duke bërë që fëmijët të luajnë me shiringa e bisturi, spitalesh, te dera e shtëpisë. Plehra dhe ndotje kudo. apo me tuba plastike që përdoren nëpër serume. Plehra që i shpërndan era dhe uji, që digjen dhe Në këtë raport përmendet lagjja e minatorëve prodhojnë helm për mushkrit tona, kafshë të në grevë urie, banorët e së cilës përballen çdo ditë ngordhura kudo, goma makinash që digjen, shtoi me frikën se fëmijët e tyre mund të infektohen nga kësaj edhe prerjen e pyjeve, shkatërrimin e maleve mbeturinat spitalore që hidhen në të njëjtin vend me me gurore dhe fabrika çimentosh, bashkë me mbeturinat e tjera urbane. Në këtë raport flitet qartë erozionin e paevitueshëm dhe panorama është edhe për qytetet e tjera në Shqipëri. Kështu, në skandaloze. Edhe sikur të mos konsideroja asnjë Fier mbetjet spitalore nuk trajtohen. Thjesht nga shqetësimet që parashtruan kolegët e opozitës, depozitohen te fusha e plehrave të qytetit. Në Bilisht logjika mbas këtij projektligji në vlerësimin tim është mbetjet hidhen te fusha e mbeturinave të qytezës, krejtësisht absurde. në Delvinë mbetjet spitalore digjen, në Berat ato Të gjithë e kemi të qartë sesa industri trajtohen sipas rregullave, ndahen sipas fitimprurëse është kjo. Pa diskutim shumë thonë
775 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që turn over-i i saj është edhe më i madh se trafiku Ardian Turku – Falemnderit, zonja Xhaçka! i drogës, bie fjala. Aq fitimprurës është. Po, dreqi e Fjala është për zotin Dogjani. mori, me këtë panoramë, gjëja e fundit që do t’i Asllan Dogjani – Falemnderit! shkonte ndërmend çdokujt që e do sadopak këtë Të nderuar kolegë, vend dhe i dhimbsen sadopak këta njerëz, do të Ky projektligj që po diskutojmë sot, në rast se ishte importi i plehrave. Në një vend të mbushur me miratohet në një vend të vogël si ky yni, Shqipëria plehra, si mund të marrim plehrat e të tjerëve? Në do të kthehet në një kosh plehrash duke plotësuar vendin e vetëm të Europës, mbytur me plehra, interesat mafioze dhe duke u dhënë mundësinë që Qeveria kërkon të importojë plehra. Menaxhuesit më të përfitojnë individë dhe grupe të caktuara, qytetet të këqij të plehrave do të menaxhojnë plehrat e të dhe fshatrat do të mbushen plot me mbeturina tjerëve. Më vjen keq, por kjo është skandaloze për toksike dhe të rrezikshme dhe Shqipëria do të bëhet një vend ku landlfillet për të zgjidhur problemet e një vend i pamundur për të jetuar. veta kanë qenë thjesht premtime elektorale. Gjatë diskutimeve për projektligje të ndryshme Krenohemi me landfill-in e Sharrës, por e vërteta jam shprehur se shumica e tyre që kalojnë në është se edhe ai, aktualisht, nuk matet dot me Parlament nuk gjejnë zbatim, ndërsa ky projektligj standardet më të mira europiane, të tjerët, sigurisht që po diskutojmë sot, mund të gjejë zbatim vetëm nuk kanë të krahasuar fare, janë thjesht premtime për importimin e plehrave, pasi qëllimi është për të pambajtura, madje, po ju rikujtoj edhe një herë përfitim politik dhe financiar, ndërsa për pikat e tjera atë të Korçës, se disa nga kolegët parafolës të besoj se do të ketë edhe fatin si ligjet e tjera. maxhorancës e kujtuan, por fatkeqësisht, edhe ai i Pse them se ky projektligj po bëhet për përfitim? Korçës për mungesë investimesh, të njëjtin fat ka Për faktin se e reja që sjell ky ligj është legalizimi, patur, thjesht nuk funksionon ashtu siç duhet. Ai ligjërimi i atyre marrëveshjeve të mëparshme të duhet të kishte filluar nga puna që në vitin 2009 dhe lidhur me vendet e tjera për importimin e plehrave sot që flasim nuk funksionon, por para pak muajsh në vendin tonë. Nuk ka qenë mungesa e ligjit, as u diskutua mundësia e një granti për të mbuluar VKM-të që sot Shqipëria është e mbushur me plehra vetëm emergjencat, ndoshta ato elektorale. kudo. Në çdo cep po të kalosh, me kilometra të Pra, në këto kushte jemi, dhe ndërkohë plehrat tëra ajri është i kontaminuar dhe mjedisi i vazhdojnë të shtohen. Aq janë shtuar, sa kufijtë tanë shkatërruar. nuk i përmbajtën dot dhe plehrat shpërthyen përtej Sot nuk kemi një landfill pavarësisht se është tyre, dhe duhet t’ju kujtohet, skandalizuam edhe premtuar në çdo fushatë elektorale dhe mbetjet Kroacinë, e mbytëm me plehra Dubrovnikun, perlën urbane të qytetit të Kukësit grumbullohen në fshatin e Adriatikut: kroçera të mbuluara me plehra ngado. Manëz të komunës Kolsh, ku digjen duke helmuar Ç’janë këto plehra, pyesnin turistët. Vijnë nga banorët e fshatrave përreth dhe banorët e qytetit të Shqipëria. Turp i madh. Jo për gjë, por nuk ka mbetur Kukësit. turist që të ketë vizituar Shqipërinë dhe të mos jetë Nuk ka qenë mungesa as e projekteve, as e larguar i keqardhur që një vend kaq i bukur mund të financimeve për përmirësimin e mjedisit dhe cilësisë jetë kaq i ndotur, por edhe kur nuk vijnë ata t’i shohin së jetesës në qarkun e Kukësit. Me financimet e plehrat tona, ua çojmë ne në brigjet e tyre, dhe BE-së dhe të PNUD-it u mundësua para zgjedhjeve imagjinoni ca më keq tani se si do të jetë turizmi, një projekt nga programi i bashkëpunimit ndërkufitar, tani që ne do të shtojmë mbetjet dhe plehrat. duke u vendosur nga tri kosha për dhjetë pallate Të nderuar kolegë, për diferencimin e mbeturinave dhe më pas u zhduk Pavarësisht kahut politik, unë ju bëj thirrje që të çdo gjë. mos votoni një projektligj të tillë! Unë nuk e di se Probleme ka pasur edhe në liqenin e Kukësit, kush janë emrat e përveçëm që do të përfitojnë nga ku ndonëse është hartuar dhe është bërë financimi një investim si ky, por ajo që jam e sigurt është që për ta mbajtur atë të pastër falë financimit të BE-së ju nuk do të përfitoni, ne nuk do të përfitojmë, fëmijët dhe PNUD-it, aty përsëri liqeni është i mbushur plot tanë, nipërit tanë nuk do të përfitojnë. Dhe në qoftë me mbeturina. Mbetje spitalore gjen kudo, jo vetëm se do të ecim në këtë tokë dhe do të marrim frymë në rrugën përpara spitalit, por edhe në mes të qytetit me këtë ajër, unë ju bëj thirrje të mos votojmë një apo ujërat e zeza derdhen në sipërfaqe në lagjen e paçavure të tillë! re të Kukësit, por edhe në qytetin e Tropojës, Falemnderit! megjithëse para një viti është bërë ndërtimi i tyre.
776 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Për sa u takon zonave rurale nëpër fshatra Që të nxirret një përbërje mesatare e këtyre mbeturinat hidhen në rrëketë e lumenjve apo edhe mbetjeve duhet të merret kampioni, dhe pasi të në liqen duke dëmtuar fushat bujqësore dhe copëtohet, duhet t’i nënshtrohet ekspertizës ku peshkimin. Por aty ku nuk ka rrjedhje uji ato digjen mund të përcaktohet se çfarë mbetjeje është dhe jo në hapësirë duke dëmtuar dhe bërë të padurueshme siç deklarohet këtu se kontrolli do të bëhet nga jetën e banorëve. Njerëzit po sëmuren përditë, edhe punonjësit e doganave apo do të lihet në ndërgjegje më shumë me sëmundje të pashërueshme dhe nuk të kompanive, të cilat do të eksportojnë apo do të e dinë se shkaku i këtyre sëmundjeve ka të bëjë importojnë këto mbetje. Aty mund të ketë mbetje edhe me plehrat që digjen kudo, madje edhe në elektronike, kimikate. Atëherë, kur nuk e di se çfarë mes të qytetit. ka brenda, si mund të lejohet importimi dhe të Landfill-et në Shqipëri mendohen, studiohen, dhe deklarohet me ligj se gjoja do të importojmë mbetje projektohen me qëllimin e parë kryesor për të fituar të parrezikshme? ai që zhvillon tenderin dhe jo se kanë si qëllim të Gjithashtu, ne ende nuk kemi një infrastrukturë ndershëm përpunimin apo asgjësimin e mbetjeve për përpunimin e mbetjeve urbane që prodhohen në urbane. Asnjë nga landfill-et e ndërtuara në Shqipëri Shqipëri ku të kemi pasur sukses. Ne nuk kemi nuk është projektuar dhe ndërtuar me parametrat pse të importojmë plehra pa zgjidhur problemin e dhe standardet që kërkohen. Ata janë thjesht ca plehrave tona. gropa që mbulohen me dhe, kur në vendet e tjera Ky ligj nuk jep asnjë mundësi për të ulur koston perëndimore nga landfill-et merren gazet e djegshme për përpunimin e mbetjeve urbane, përkundrazi, në mënyrë artificiale dhe prodhohet energji elektrike, favorizon dhe rrit koston e përpunimit të mbetjeve duke ulur kështu edhe koston e grumbullimit dhe të dhe kërkon shpenzime të vazhdueshme, gjë që do depozitimit të tyre. të rritë edhe koston e jetesës së qytetarëve Për kushtet që kemi dhe dendësinë e popullsisë shqiptarë. shpërndarja e këtyre landfill-eve në bregdet apo në Ky projektligj që sot po kërkoni ta kalojmë në zonat malore do të shtonte ndotjen e këtyre zonave këtë seancë më kujton marrëveshjet e bëra nga duke dëmtuar akoma më tej turizmin shqiptar. Çmimi Qeveria për importimin e mbetjeve, gjoja të i tokës për landfill-e është shumë i shtrenjtë, kostoja parrezikshme, dhe që sot po kërkohen të kthehen e grumbullimit të mbetjeve është e lartë, gjë që do në ligj, dhe reagimet dhe presionin e shoqërisë civile të bëjë që të rritet edhe kostoja e jetesës së familjeve që e penguan zbatimin e kësaj marrëveshjeje. shqiptare dhe do t’u kërkohet banorëve të paguajnë Gjithashtu, kjo më kujton këshillën e Roberto më shumë taksa për këtë problem. Savianos dhënë në një intervistë në Top Channel, i Sipas këtij projektligji, lejohet importimi i cili tha: “Këshilla që do t’i jepja publikut shqiptar mbetjeve urbane të vendeve të tjera, por në kushtet është që të ketë kujdes, çdo minierë do t’ju e vendit, kur industritë janë zvogëluar në përmasa shndërrohet në një vend shkarkimi mbeturinash, çdo dhe shpërndarë në zona të banuara, favorizohet që fabrikë e braktisur do t’ju shndërrohet në një bashkë me mbetjet urbane të ketë edhe mbetje magazinë plehrash”. industriale. Në kushtet në të cilat ndodhet Shqipëria Prandaj, për të gjitha arsyet që thashë më lart logjika ta thotë se do të vazhdohet siç ka qenë dhe dhe që Shqipëria të mos shndërrohet në një vend nuk do të ketë asnjë ndryshim, vetëm se në gropat shkarkim mbeturinash, unë jam kundër këtij ligji pasi që sot i quajnë landfill-e do të depozitohen jo vetëm nuk mund të votojmë një ligj që do të dëmtonte vendin mbetjet urbane të prodhuar në vend, por edhe tonë dhe do të shtonte vuajtjet e qytetarëve mbetjet e rrezikshme nga vendet e tjera. shqiptarë. Sipas këtij ligji, ne do të importojmë mbetje Falemnderit! urbane, por a mund të na thonë specialistët se çfarë Ardian Turku – Falemnderit, zoti Dogjani! janë mbetjet urbane. Nuk besoj se ne kemi Zoti Braçe, urdhëroni! specialistë që t’i japin përgjigje kësaj pyetje, sepse Erion Braçe – Zoti drejtues i seancës, mbetjet urbane janë një mbetje heterogjene që del E thashë edhe më herët gjatë një ndërhyrjeje nga popullata ku futen në të gjitha llojet e mbetjeve në fillim të kësaj seance, që ky është një nga ligjet të produkteve që prodhon dhe përdor njeriu që nga më të rëndësishme që po diskuton Kuvendi i vajrat lubrifikantë, plastikat, kimikatet, ambalazhet, Republikës së Shqipërisë, që materializon një një pjesë e të cilave janë edhe kancerogjene. politikë jo vetëm për të sotmen, por edhe për të
777 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ardhmen e disa brezave lindur e rritur në këtë vend. I kam ndjekur me shumë vëmendje diskutimet Pikërisht për këtë arsye unë e gjej të pavend të e disa prej kolegëve deputetë të maxhorancës. Kam diskutohet pa prezencën e Kryeministrit të dëgjuar edhe thirrjen e tyre adresuar pikërisht Shqipërisë në këtë sallë. Besoj se shqiptarët do të deputetëve të opozitës për t’u bërë pjesë apo për të dëshironin të dëgjonin qëndrimin dhe mendimin e bashkëpunuar për miratimin e këtij ligji. Kryeministrit të vendit këtu, në sallën e Kuvendit, Të nderuar kolegë, jemi shumë larg në qëndrime me qëllim që të bënin krahasimin midis Sali për këtë çështje, jemi qartësisht të ndarë, ne dhe Berishës së dikurshëm dhe Sali berishës së Qeveria, së cilës ju i përkisni. Në rast se Qeveria tanishëm. me këtë ligj po legalizon importin e mbetjeve për E përmenda Sali Berishën sepse, nën tavolina, qëllime riciklimi, por edhe për qëllime inçenerimi, asnjëherë burrërisht dhe ballë për ballë, ai këtu e gjë për të cilën specialisti këtu e dy orë të shkuara gjashtë vite më parë inicioi një betejë kundër një gënjeu, ne jemi këtu në Kuvendin e Shqipërisë vendimi për importin e mbetjeve në territorin e pikërisht për të kundërshtuar importin e mbetjeve Republikës së Shqipërisë. Atëherë ishte thjesht qoftë për qëllime riciklimi, qoftë edhe për qëllimet e opozitar, tani është biznesmen. Kjo është diferenca shprehura në ligj, inçenerimit. Por ka edhe një arsye mes dy Sali Berishëve dhe kjo e bën atë të mos tjetër që na tregon se ky projektligj është klientelist; jetë sot në sallën e Kuvendit. Por në sallën e se ky projektligj nuk është ligj europian. Taulanti Kuvendit nuk është as ministri i Ekonomisë, nën pak më parë e shpjegoi pse. Ky projektligj nuk është menaxhimin e të cilit do të jenë të gjitha nismat për as ligj shqiptar. Interesat e Shqipërisë janë të ndërtimin e asaj industrie që parashikohet këtu, të shkruara në Kushtetutë. riciklimit të mbetjeve. Në këtë sallë ishte, po iku, Ky projektligj është thjesht dhe vetëm një edhe ministri i Turizmit, i cili duhet të jetë garant projektligj antishqiptar, siç është çdo ligj tjetër, që për një mjedis të pastër për shqiptarët në radhë të përmbush thjesht interesat e një gushti njerëzish parë dhe për turistët e huaj që duan të vizitojnë që kanë marrë peng Shqipërinë dhe që duan ta Shqipërinë. Në këtë sallë është vërtet ministri i kontrollojnë edhe këtë biznes, biznesin e mbetjeve Bujqësisë, po nga fillimi i diskutimit e deri tani nuk brenda territorit të Republikës së Shqipërisë. e kam dëgjuar të ndërhyjë qoftë edhe një herë të Ky është një ligj klientlist dhe dua t’jua vetme për të garantuar se ky ligj nuk do të ketë materializoj thjesht dhe vetëm me një prej neneve impakt mbi tokën bujqësore, atë që do të jepet në të këtij ligji, nenin 33. Shikoni se çfarë formulimi mënyrë të kontrolluar për të ndërtuar landfille, por dhe se si janë hequr pjesë në këtë formulim. “Këshilli edhe atë që, për shkak të këtij biznesi kriminal dhe i Ministrave me propozim të ministrit dhe të ministrit të interesave të biznesit kriminal të mbetjeve, do të përgjegjës për Transportin, miraton kërkesa për jepet jashtë kontrollit të autoriteteve shtetërore për parandalimin e mbetjeve të makinave që në fund të të bërë depozitimin mbetjeve. përdorimit të tyre janë në territorin e Shqipërisë. Pra, këtu duhej të ishin të gjithë ministrat dhe Është hequr fjala “parandalimin e importimit të duhet të kishin folur qartësisht para shqiptarëve për mbetjeve të automjeteve”. Të gjithë e dini, ajo që këtë çështje jo vetëm për sektorët që mbulojnë, por nuk ndalohet, lejohet, thonë juristët. edhe si përmbushje e një detyrimi shumë të Shikoni si është ndërtuar neni. Thjesht dhe rëndësishëm që buron nga Kushtetuta, nga neni 59 vetëm për të lënë një dritare hapur që pastaj në të i saj, nga pika 1, nga germa “d”, në të cilën thuhet gjithë vijën tonë bregdetare, në të gjitha pikat tona se shteti brenda kompetencave kushtetuese dhe doganore, që nuk kanë as seriozitetin, fjala bie të mjeteve që disponon duhet që të garantojë një mjedis Italisë, që e ka problemin më të madh problemin e të shëndetshëm dhe ekologjikisht të përshtatshëm importit të mbetjeve, ushqejnë dhe garantojnë për brezat e sotëm dhe të ardhshëm. pikërisht atë biznes. Ky projektligj nuk e garanton këtë, as për ne që Për të gjithë shqiptarët që na dëgjojnë sot dua po jetojmë në këtë vend aktualisht, as për fëmijët të sqaroj se ky ligj nuk përmirëson absolutisht në tanë e të të gjithëve, të ardhmen e të cilëve po e asnjë rresht të tij, cilësinë e jetës së tyre, cilësinë marrim me këtë ligj, në kundërshtim me Kushtetutën e mjedisit ku ata jetojnë. Ky projektligj nuk synon e Republikës së Shqipërisë dhe premtimet e saj të të rregullojë atë gjendje katastrofe në të cilën votuara këtu në sallën e Kuvendit, të votuara edhe ndodhet trajtimi i mbetjeve në çdo qytet, në çdo nga shqiptarët. komunë e në çdo fshat të Shqipërisë, ku nuk kanë
778 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
më as fusha për të grumbulluar pikërisht këto mbetje. Prandaj, ju ftoj që të votoni kundër këtë Ky projektligj ka vetëm një qëllim industrinë e projektligji dhe le të jetë një votë e përbashkët për përpunimit të mbetjeve. Po e nxit industrinë e integrimin e Shqipërisë në BE, por kundër Sali përpunimit të mbetjeve, po i fton biznesmenët e Berishës, që po kërkon ta kthejë këtë vend o në një mbetjeve të investojnë dhe të ndërtojnë apo të provincë të Napolit, o në shtet të korruptuar të instalojnë në Shqipëri kapacitete të përpunimit të Afrikës. mbetjeve. Falemnderit! Në këtë ligj nuk ka asnjë kufi për kapacitetet, Ardian Turku – Falemnderit, zoti Braçe! thjesht jepet e drejta e Kryeministrit të vendit që në Kalojmë në shprehjen e grupeve. rast se biznesmeni shqiptar apo i huaj, i ndershëm Grupi Parlamentar i LSI-së? ose jo, që do të merret me industrinë e mbetjeve në (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) Shqipëri, atyre të importit apo të atyre të vendit, Falemnderit! thjesht të argumentojë që ato mbetje që duhet të Grupi Parlamentar të Partisë Socialiste? importojë të plotësojnë kapacitetin e tij. Po ju them Zoti Shalsi, urdhëroni! që kapacitetet do të jenë gjigante, në qoftë se ne Eduard Shalsi – Që në vitin 2005 kemi dëgjuar këtu në sallën e Kuvendit i hapim rrugë kësaj Sali Berishën që ta shpallë si prioritet mjedisin. Nga industrie. ana tjetër, jemi të gjithë dëshmitarë, të majtë apo të Kur flas për kapacitete kam parasysh edhe gjithë djathtë, të rrënimit të degradimit të mjedisit në infrastrukturën tjetër ndihmëse, se nuk do të vijnë Shqipëri. Edhe ky ligj nxjerr në pah një problem të thjesht me vapor dhe do të shkojnë direkt në një jashtëzakonshëm, procesin mjeran të hartimit të tij. inçenerator apo në atë fabrikë riciklimi. Absolutisht, Dëgjova disa komente dhe për hir të së vërtetës jo. Do të vijnë dhe do të depozitohen një herë, pastaj midis jush janë disa njerëz që unë i vlerësoj dhe i do të presin radhën për të shkuar në ato fabrika respektoj, por nuk pajtohem aspak me faktin që një duke e kthyer këtë vend në një kosh gjigant plehrash, pjesë e mirë juaja nuk ka kurajë të thotë se si mund nga Vermoshi deri poshtë në Konispol. të vijë në Parlament një ligj i tillë pa u konsultuar Ky është problemi dhe me të duhet të me të zgjedhurit vendorë. A është e pranueshme në përballemi. Duhet të përballemi të gjithë pa pasur Shqipërinë e 2011-s të flasësh për një çështje parasysh, po flas për deputetët e maxhorancës, që madhore si mjedisi dhe të mos merret aspak janë familjarë po aq sa ne, se kush e ka sjellë ligjin mendimi i të zgjedhurve vendorë? dhe kush është në krye të këtij biznesi. Për ne të Më 12 shtator filloi diskutimi në komision, askush opozitës është e qartë, aty janë 5 nene, që vë në nga deputetët e maxhorancës nuk e ngriti zërin. E krye të këtij biznesi, për të miratuar leje dhe plane pra, duhet kurajë që edhe ju të flisni jo për mënyrën projekte e investime pikërisht këtyre bizneseve, se si sillen ligjet, por për mënyrën se si hartohen. Kryeministrin e vendit. Patëm zëvendësministrin, i cili nuk dinte që një E fillova me të për t’ju treguar se ku ka përfunduar ligj ishte i shfuqizuar, e konsideronte ende në fuqi. Sali Berisha i opozitës, në një biznesmen që tani E kuptojmë dhe e besojmë që ministri ka një problem po kërkon të marrë pjesë edhe në atë biznes, me dhe nuk mund të jetë prezent në sallë. Po si ka turn over-in më të madh se droga sot për sot në mundësi që nuk ka një zëvendësministër, ndërkohë Europë, biznesin e mbetjeve. Ai është në krye të që mësova se janë tre zëvendësministra, për një këtij projekti. Ai është përgjegjësi për këtë projekt; problem kaq madhor. ai është përgjegjësi për çdo leje që sipas ligjit duhet Raporti i Komisionit Euopian evidenton me ta lëshojë ai dhe Këshilli i tij i Ministrave; ai është shumë të drejtë procesin problematik të hartimit të përgjegjësi edhe për atë që po ndodh në mënyrë ligjeve. Ky është një ligj, një dëshmi e dramatike, marrjen e të ardhmes së shqiptarëve të pakundërshtueshme, një shembull tipik i mënyrës rinj dhe të atyre që do të lindin, marrjen e të ardhmes se si miratohen ligjet në Shqipëri. Po cila është e së shqiptarëve qoftë me ato kontrata koncensionare vërteta e këtij ligji? Çfarë duhet të presin shqiptarët që për minierat shkojnë në 20 vjet për 20 vjetët e nga ky ligj? Fatkeqësisht, të nderuar kolegë, asgjë. ardhshme; për fushat e naftës që shkojnë në 25 vjet E njëjta situatë do të vazhdojë të mbizotërojë. Asnjë për 25 vjetët e ardhshme; për fibrat optike që shkojnë impiant me standarde europiane. Po të njëjtin trajtim deri në 40 vjet për 40 vjetët e ardhshme; për plehrat të ujërave të zeza, që Sali Berisha e premtoi që në do të shkojnë gjithë jetën. vitin 2005. Ende sot e kësaj dite në bregdetin
779 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shqiptar nuk ka asnjë impiant të trajtimit të ujërave mbetjeve toksike. të zeza, asnjë program për pastrimin e qeseve. E pra, çfarë prisni? Me të drejtë një kolegu im Ndërkohë që shohim me dhjetëra kronika vuri në dukje se çfarë do kaliumi që përmendet në televizive për qeset që kanë mbushur bregdetin, këtë ligj. Mora listën për kuriozitet të mineraleve në brigjet e lumenjve, anës autostradave, kudo. Askush Shqipëri e cila nuk gjendet, kaliumi nuk figuron. nuk di të thotë një politikë të mirëfilltë për ndarjen e Atëherë, pyetja është se për çfarë duhet përcaktuar? mbetjeve, ku të përfshihen që nga shkollat, shoqatat, Mos po përgatitet terreni për t’u sjellë në Shqipëri? bizneset e deri te pushteti vendor. Mungojnë politikat Depo ushtrie, që një Zot e di, përse po privatizohen nxitëse. E theksoj: me këtë ligj nuk bëni gjë tjetër, me kaq shpejtësi, galeri minierash që po vizitohen veçse inkurajoni importimin e mbetjeve. Ju siguroj nga lloj-lloj pseudo biznesmenësh apo investitorësh. se nuk ka asnjë incentivë për kompanitë vendase. Mos vallë po bëhen gati për të depozituar mbetjet e Jemi në një kohë kur Shqipëria është problem importuara? jo vetëm për shqiptarët, por po ndotim bregdetet e Shqipëria, të nderuar kolegë, nuk ka të tjera. E mbajnë mend të gjithë se çfarë ndodhi në inventarizuar ende popullsinë e jo më të ketë Kroaci: u thërrit ambasadori për të shpjeguar atë mundësinë të monitorojë mbetjet e importuara. Asgjë ndotje të jashtëzakonshme që bregdeti kroat pësoi nuk do të ndryshojë me këtë ligj. Të mos harrojmë nga Shqipëria. Kufoma lundruese të dhenve, deleve, se për t’u bërë i zbatueshëm, ky ligj do edhe 5, 6 derrave të egër, mbeturina druri, plastike çdo gjë. vjet apo 100 vendime të Këshillit të Ministrave. Çfarë të ardhure do të sjellë ky ligj? Absolutisht Diskutonim në komision në lidhje me afatet 4- asgjë. vjeçare, është sjellë afati. Po e dini se çfarë Çfarë do të bëjë ky ligj për hot spotet? Në listën mësuam? Mësuam që në Ministrinë e Mjedisit ka prioritare të UNDP-së janë përcaktuar dhe vetëm një specialist për mbetjet dhe ky i rekrutuar, identifikuar 39 hot spote, pika të nxehta tejet të pasi është pushuar nga puna në Ministrinë e Punëve rrezikshme që nga metalurgjiku i Elbasanit dhe Publike. Imagjinoni, prioritet pa burime njerëzore pa Patos- Marinza, deri te pesticidet e skaduara të burime financiare! Rrëshenit apo magazinat e Shën Vasilit në Lukovë Ky ligj nuk është aspak ligj dinjitoz. Kemi qenë të Sarandës. Duhet pasur parasysh që janë pika të gatshëm dhe jemi të gatshëm të hartojmë me impakt jo thjesht negativ në mjedis, jo thjesht bashkërisht një ligj, i cili duhet të përmbushë jo me impakt negativ social, por tejet të rrezikshme vetëm kriteret e Bashkimit Europian, por, para së për shqiptarët. gjithash, duhet të plotësojë aspiratat e njerëzve. Ka një statistikë të frikshme, për hir të së Ndaj, ju bëj thirrje që ta rikthejmë edhe një herë vërtetës, të sëmundjeve kancerogjene në Shqipëri. këtë ligj, i cili nuk është diskutuar aspak në mënyrë Ka edhe një të thënë shumë të frikshme, se miratimi serioze. Shihja raportet e kohës, kur ligje të tilla të i disa ligjeve po i forcon dritën jeshile për importimin rëndësishme marrin për t’u miratuar, 3 herë më e mbetjeve. Dua të ndalem posaçërisht këtu. Janë shumë në Komisionin e Veprimtarive Prodhuese në të shumta kompanitë që merren në përpunimin e parlamentet e ndryshme të Europës. Ndërkohë, mbetjeve që po interesohen kohët e fundit për seriozitetin e argumenteve e shihni vetë. Shqipërinë. Janë intensifikuar ardhjet e tyre, madje Deputetë të nderuar të maxhorancës, gjeni këto ditë ka ardhur edhe një e tillë gjigante. Kanë kurajën dhe thoni atë që realisht mendoni. Thoni që kapacitete të jashtëzakonshme përpunimi, por është e pamundur në këtë mënyrë siç është sjellë Shqipëria nuk gjeneron sasi të tilla që të përligj një të miratohet një ligj i ri, sepse absolutisht nuk do të interes kaq të madh. Atëherë çfarë po përgatitet? sjellë asnjë përmirësim në jetën e shqiptarëve. Çfarë po luhet në kurriz të shqiptarëve? E theksoj: Falemnderit! është një ligj që nxit importin e mbetjeve dhe jo Ardian Turku – Falemnderit, zoti Shalsi! përpunimin e atyre ekzistuese. Të jemi të Fjalën e ka zoti Gjana në emër të Grupit të PD- vetëdijshëm që mafia e plehrave është kudo dhe së. synon veçanërisht vendet e pazhvilluara. Jemin Gjana – Falemnderit, zoti drejtues i E përmenden kolegët e mi, e ritheksoi një seancës! denoncues i fortë, Roberto Saviano, gazetar Besoj se kemi ardhur në fund të një debati të investigativ, që ka dhënë një intervistë dhe e cilëson gjatë për një projektligj kaq të rëndësishëm. Unë Shqipërinë si një pikë destinacioni grumbullimi të do të përpiqem të përmbledh vetëm dy-tri gjëra, për
780 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
t’i thënë ashtu siç janë në ligj dhe siç janë në pas 2006-s, pas nënshkrimit të Marrëveshjes së iniciativën e sipërmarrësit, jo për ne këtu në sallë, Stabilizim-Asociimit, Shqipëria ka një kuadër ligjor se ne, pjesa e djathtë, e kemi diskutuar projektin. që ndalon hyrjen e mbetjeve në Shqipëri për t’i Në diskutime dhe në debate i kemi pasur me disa depozituar, për t’i futur në procese përpunimi, jo në kontribute edhe kolegët e minorancës, megjithëse proces riciklimi, ose për t’i djegur. Shqipëria, si jo të shkruara, të cilat jemi përpjekur t’i përfshijmë. çdo vend tjetër, do të ecë drejt atyre standardeve që Por, siç del nga ky diskutim i gjatë, kjo pjesa këtej ka ecur Europa. Kush i ka lexuar statistikat e nuk bën plehra. Kjo pjesa këtej nuk e lë Shqipërinë mjedisit europian, statistikat e Agjencisë Mjedisore të bëhet vend ku do të vijnë të gjitha plehrat e të Europiane, me qendër në Kopenhagën, ka për të gjithë Europës. Kjo pjesa këtej gati-gati sa nuk tha parë që në fillim të viteve‘90 Europa dërgonte në që as jashtëqitje nuk kanë. Të gjitha të këqijat vijnë land-fill-e 70% të mbetjeve të saj. Ajo riciklonte rreth këtu, plehrat, mbetjet e rrezikshme, Shqipëria një 25% dhe çonte në djegie dhe në insenerim rreth vend që do të bëhet depozitë e mbetjeve të 5%. rrezikshme, Shqipëria një vend, drejtuesit aktualë E dini se cili është objektivi i Europës në 20 të së cilës janë njerëzit që do të ndërtojnë bizneset vjet? Që shifrën nga 70% ta çojë në 7% në land-fill- për të përpunuar mbetjet e Europës. Unë nuk besoj e dhe të gjithë pjesën tjetër ta riciklojë dhe ta se e ha njeri këtë gjë dhe nuk besoj se bëhet ndonjë asgjësojë përmes djegieve dhe përmes industrive politikë e mirë dhe e drejtë. të rëndësishme që ajo ka ndërtuar dhe po ndërton. Kolegë të nderuar, Në këtë trend sigurisht që do të ecë dhe Shqipëria. Ligjet e para dhe kuadri i parë ligjor “Për mjedisin” Por nuk është e vërtetë që Shqipëria do të bëhet në Shqipëri është hartuar në fillim të viteve 1999, një vend i importit të plehrave për t’i depozituar, për 2000, 2001, 2003, madje deri në vitin 2004. Por, për t’i djegur ose për ta shndërruar vendin në një kazan fat të keq, Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit nuk plehrash, siç flitet këtu. Kjo është e gabuar, është arriti e majta ta nënshkruante dhe për këtë u desh abuzim i rëndë. Prandaj, le t’i kthehemi ligjit, viti 2006 që ajo të nënshkruhej dhe të fillonim direktivat janë. Kolegët i kemi pasur në komision zbatimin e detyrimeve të kësaj marrëveshjeje. Mes dhe askush nuk i ka penguar që të paraqesin çdo të tjerash dhe për të përafruar të gjithë legjislacionin lloj amendamenti. e vendit me standardet dhe me direktivat e Bashkimit Ne do ta plotësojmë paketën, e kemi detyrim të Europian, përfshirë edhe fushën e mjedisit. MSA-së. Kemi pasur ekspertizën e Brukselit për Vetëm në këto dy vjet ne kemi kaluar në hartimin e këtij ligji, si për të gjithë paketën tjetër Parlament katër ose pesë ligje të mjedisit. Është të ligjeve për mjedisin. Unë besoj se çështja është një grup tjetër ligjesh, të cilat në Shqipëri janë e qartë. Por, në qoftë se do të vazhdojmë kështu, hartuar dhe miratuar një herë dhe ne kemi detyrimin unë po ju them anekdotën e një nxënësi të dobët t’i përafrojmë. Janë 13 direktiva që duhet t’u në shkollë që në biologji vetëm një mësim kishte referohemi, t’i përafrojmë me legjislacionin tonë, jo mësuar, atë të pleshtit. Kur ai filloi të fliste për ta bëjmë të njëjtë me të, sepse ende ne nuk jemi pleshtin mësuesja mendoi se kishte mësuar mirë në situatën për ta përafruar plotësisht. Bashkimi dhe për këtë i bëri edhe një pyetje tjetër. Ajo i tha Europian ka dhënë para, ka kontraktuar kompanitë nxënësit të fliste dhe për delen. Ai tha: delja mirë më serioze të Europës që kanë ardhur këtu e kanë është, por ka lesh dhe hyn pleshti aty dhe pastaj ai punuar edhe në fusha të tjera, si në fushën e mjedisit pleshti, ai pleshti... Mësuesja i tha nxënësit se do për të hartuar ligje. Të gjithë këta, Brukseli, këto t’i jepte dhe një shans tjetër. I tha që t’i fliste për kompani, dhe ekspertët vendas, edhe 60 NGO të peshkun. Peshku tha ai, është ne det, por ai nuk fushës së mjedisit, që kanë bashkëpunuar, paskan ka lesh, se po të kishte lesh do të hynte pleshti te punuar që Sali Berisha të ndërtojë të gjithë leshi dhe pastaj pleshti, pleshti, pleshti. industrinë e importimit të mbetjeve këtu në Shqipëri! Tani po e bëtë kështu, kolegë të nderuar, thirrini Më keq se sa kaq nuk besoj se ka. Mua më vjen mendjes, se për të keqen tuaj e keni! Mos u merrni keq që abuzohet në këtë mënyrë. Ligji favorizon gjithmonë me pleshtin! importimin e mbetjeve. Falemnderit! Jo, kolegë, jo qytetarë të nderuar! Kjo situatë (Drejtimin e seancës e ka marrë zonja Topalli.) ka qenë diku para 2005-s, kur nuk kishte sanksione Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Gjana! ligjore. Me ligjet që janë bërë pas 2005-s, veçanërisht Këtu mbyllen dhe diskutimet e projektligjit “Për
781 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
menaxhimin e integruar të mbetjeve”. duke qenë se edhe vetë politika e BE-së është Kalojmë te projektligji “Për shërbimin veterinar shumë e integruar në këtë fushë), cili është numri i në Republikën e Shqipërisë”. tyre? Cili është standardi i tyre? Cila është Në emër të Komisionit të Veprimtarive eksperienca ekzistuese në thertore? Si kontrollohen Prodhuese, zoti Gjana? ato? (Relatori i komisioni, zoti Gjana, shprehet Kam një pyetje tjetër për laboratorët, zoti dakord.) Ministër! Cila është gjendja ekzistuese e tyre? Sa Falemnderit! realist është zbatimi i këtij ligji me laboratorët Në emër të Komisionit të Integrimit Europian, ekzistues? Cilat janë planet e dikasterit tuaj ose të zoti Balla? Qeverisë, në raport me partnerët ndërkombëtarë apo (Relatori i komisionit, zoti Balla, shprehet me sipërmarrësit privatë për të investuar në këtë dakord.) fushë? A ka një plan të qartë për këtë gjë? A ka një Falemnderit! pasqyrë të qartë për këtë gjë? Ka pyetje? Po, zoti Bushati. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, çështja Ditmir Bushati - Zoti Ministër, e baxhove. E kam fjalën për produktet blegtorale. Doja të dija arsyen kryesore se pse paraqitet Për sa i përket sigurisë ushqimore, për ngarkesat ky projektligj, duke iu referuar raportit analitik të mikrobike, cili është kontrolli që ushtrohet, raporti Komisionit Europian, që i bashkëngjitet opinionit të me standardet e BE-së, me atë që na përcakton vitit të kaluar; kur bie fjala te politika e veterinarisë: MSA-ja, gjithmonë duke iu referuar një përqasjeje pse e gjithë kritika, mangësitë referohen me graduale, jo duke kërkuar sot për sot atë që ka BE- mungesën e kapaciteteve zbatuese? E para. ja? Si bëhet kontrolli në këtë sektor? Dhe, e fundit, E dyta, ka të bëjë me gjithë problematikën do bëj të njëjtën pyetje që bëra edhe për çështjen e shumë të vështirë që përballet sektori i sigurisë mjedisit, duke qenë se bëjmë ligje, pavarësisht se ushqimore në këtë vend dhe, rrjedhimisht, aktet nënligjore të këtij ligji, nuk e di se kur do të konsumatorët. Pse i trajtoni nëpërmjet një ligji nxirren. Pyetja që kam është: Në momentin që ky shëndetin dhe mirëqenien e kafshëve, kur ligj hyn në fuqi, që teorikisht do të na sjellë një legjislacioni i BE-së, meqenëse na bëhet thirrje që standard më të mirë, kur të shkojë Kryetarja e t’i referohemi Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, Kuvendit nga Fushë-Kruja për në Shkodër, do të plus çështjen tjetër të Zooteknikës, që nuk është shohë më në akset buzë rrugës të gjitha ato biznese objekt, i trajton këto si dy çështje të ndara? që shesin e therin mishin aty, apo jo? Këtë dua të E treta, ka të bëjë me therjen e kafshëve, di. zoti Ministër! Cili është niveli i kontrollit për këtë Falemnderit! proces kaq të rëndësishëm? Përveç therjes, si Jozefina Topalli – Zoti Ministër, urdhëroni! realizohet kontrolli gjatë tregtimit të kafshëve? Cili Genc Ruli - Sigurisht, ajo që thatë për njeriun është raporti ndërmjet numrit të specialistëve e botës shtazore ka një të vërtetë të madhe, sepse veterinerë që ka sot për sot Shqipëria me komunat problematika është te bota njerëzore dhe që dhe qytetet që ata mbulojnë? Nga informacionet që reflektohet më pas te bota shtazore. Megjithatë, kam, jemi jashtëzakonisht larg standardit për të problematika që kapët ju, zoti Bushati, ka të bëjë zbatuar këtë projektligj që keni sjellë sot këtu. Si me atë që është realiteti ynë qoftë në prodhimin veprohet me kafshët që vijnë nga importi? Në çfarë blegtoral, me problematikat, që kanë të bëjnë me karantinash vendosen? Për sa kohë rrinë nëpër këtë realitet, si trajtohen ato deri tani te ne dhe çfarë karantina? Sa karantina tilla ka sot Shqipëria? Pse do të sjellë ky ligj. janë rritur rastet e njerëzve me brucelozë? A ka kjo Sigurisht, ky ligj nuk është si te filmi “Përballimi”, lidhje me produktet blegtorale që tregtohen dhe me që plani 2-vjeçar sjell mrekulli. Ky ligj nuk do të sjellë procesin e gjurmimit që duhet të ushtrojë Ministria mrekulli. Ky ligj sjell atë përshtatje me legjislacionin, e Drejtësisë apo autoritetet në varësi të saj? atë rregullim të funksionimit të institucioneve që E njëjta pyetje është dhe për tuberkulozin. veprojnë në këtë fushë, duke thënë se ne kemi Për sa u përket sëmundjeve të kafshëve, raporti probleme të mëdha, për sa i përket mirëqenies së analitik i KE-së është pasqyra më realiste e situatës kafshëve; që edhe ju e kapët. Ky është një koncept me të cilën ne përballemi. modern dhe unë jam njohur vonë. Ne i biem kafshës Thertoret (prapë shumë e lidhur me projektligjin, me thupër. Nuk lejohet në Europë t’i biesh kafshës
782 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
me thupër. Ne e kemi vënë në legjislacion dhe tani shqelma a me thupër. A do të arrij dot? Nuk e arrij edhe ne do të fillojmë të mos lëmë t’i biem më dot përnjëherë. Po shahemi ne këtu, jo më me lopët. kafshës as me shkelm e as me thupër, por t’i flasim Njerëzit marrin shembull të keq. Nuk kemi ç’t’i bëjmë me emër. kësaj. Kafsha do të ketë edhe pasaportë tani, do të Therja e kafshëve është realisht problematike. ketë letërnjoftimin përkatës. Pra, po hyjmë në këtë Sado që mund të themi se një progres i rëndësishëm legjislacion, por a jemi ne në këtë realitet? E dimë ka ardhur nga vetë privati, në investimet që ka bërë se nuk jemi, por tentojmë të shkojmë me ligjet dhe në thertore (ka investuar edhe shteti në disa thertore, me institucionet që do t’ua përshtatim ligjeve; me por janë shumë më mirë e me teknologji më të lartë vakuumet që ka pasur legjislacioni i deritanishëm, thertoret moderne që po ngre privati) dhe, në apo me përplasjet që ka pas ky legjislacion. Kemi përgjithësi, në qendrat urbane të konsumit masiv, pasur 13 inspektorate për të njëjtën gjë. Na krijonin mishi që tregtohet për ushqim vjen nga këto thertore, më shumë probleme sesa na inspektonin. Përplasje ku edhe mundësia e kontrollit të Inspektoratit të kompetencash. Pra, për t’iu përgjigjur pyetjes së Autoritetit Ushqimor është më e mundshme të parë se çfarë do të tentojë ky ligj dhe cila është realizohet. Kemi ende problematikë faktin që arsyeja madhore, arsyeja madhore është të bëjë bagëtitë theren edhe në rrugë, edhe në fshat, por të një përmirësim të legjislacionit tonë për përshtatjen jeni të bindur se siguria ushqimore në këtë rast nuk me legjislacionin europian. Ju thatë se pse e krijohet vetëm me inspektorin. Ky është problem i trajtojmë me ligj mirëqenien e kafshëve. kulturës dhe mentalitetit që ka gjithsecili nga ne, Legjislacioni europian nuk ka asnjë direktivë, e në lidhje me faktin se si dhe qysh do të ushqehet. cila në vetvete të jetë ligji veterinar. Janë një mori Sigurisht, kjo ngelet problematike. direktivash që rregullojnë aspekte të ndryshme dhe Ju pyetët se në çfarë standardi janë thertoret. të ndërthurura të fushës së veterinarisë, të shëndetit Ato, hë për hë, janë lënë si kompetencë e deleguar të kafshës, të mirëqenies së kafshës, të sigurisë shërbimit veterinar të qeverisjes vendore. Kemi një ushqimore dhe me radhë. Pa dyshim është rregullim më të plotë dhe një ndarje më të saktë të legjislacioni më intensiv i BE-së; është legjislacioni detyrave, të cilat në dinamikën e tyre edhe mund të që një herë në dy muaj ndryshon dhe preket. Ne lëvizin nesër. Midis shërbimit veterinar qendror dhe nuk po tentojmë këtu atë legjislacion siç është atje. shërbimit veterinar pranë njësive vendore, për Jo. Ne bëjmë përqasje dhe përshtatje, duke parë kontrollin në thertore, kompetencën sa i përket vënies me realizëm çfarë mungon këtu sot dhe çfarë duhet, së vulës mbi karkasën e mishit për të vërtetuar a nëpërmjet ligjit, që t’i paraprijë punës që do të bëhet është i konsumueshëm apo jo, e ka shërbimi nesër. veterinar. Cilësinë e standardeve higjienike, për sa i Mungesa e kapaciteteve të shërbimit veterinar. përket teknologjisë në thertore, e ka autoriteti Po ta marrim për numër veterinerësh për frymë, kombëtar i ushqimit. Mendojmë që ky autoritet është krahasuar me Italinë, me Zvicrën apo me Gjermaninë një realitet i krijuar dhe sa i ka mbushur dy vjet. apo të shërbimit të eksencionit zooteknik dhe Është një institucion mjaft i ri dhe sa ka filluar të zooveteriner në përgjithësi, sigurisht, ne kemi më veprojë në këtë drejtim. pak. S’kemi qenë asnjëherë rekord dhe i kemi ulur Sa kohë rrinë kafshët e importit? Unë e di se ka këta numra. Megjithatë, nuk mendoj se ka problem një karantinë kontrolli. Me thënë të drejtën, nuk jam me numrin e punonjësve, sesa me faktin që këta bërë aq specialist, por këtu kemi specialistët që duhet të mbulojnë një territor relativisht të vështirë, mund ta konfirmojnë më saktë dhe nuk më ka relativisht të thyer. Për më tepër, pjesa më e madhe rastisur të ndeshem me këtë detaj. Jam më se i e atyre që mbulojnë prodhimin blegtoral kanë bindur që specialisti do ta sqarojë. Bruceloza, probleme të apdejtimit të njohurive të tyre, të trajnimit tuberkulozi, plasja dhe disa sëmundje të tjera të tyre, sidomos në fushën e ekstensionit apo të problematike trajtohen në inventarin e bagëtisë; për këshillimit që i jepet fermerit. Shëndetin e kafshëve herë të parë sivjet, dhe në vazhdim gjatë gjithë vitit e trajtojmë bashkë me mirëqenien, këtë model 2012, niset një vaksinim masiv, kryesisht për zgjodhëm. Përgjigje tjetër edhe unë nuk di të jap, brucelozën. Është brenda projektit IPA. Ne jemi me thënë të drejtën. Por, kam marrë këtë përbetim përgatitur dhe jemi në fazën përfundimtare të dhe do të mundohem me kompetencat e ministrisë regjistrimit të të gjitha fermave dhe të bagëtisë nëpër sime të mos lë asnjë lopë ta shajnë, t’i gjuajnë me çdo fermë, në mënyrë që kjo të mund të kryhet si
783 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një aksion i suksesshëm dhe jo si vaksinim rutinë, Eduard Shalsi – Dëgjova me vëmendje sepse lëvizja e sëmundjes është më e shpejtë sesa përgjigjet e pyetjeve të kolegut Bushati. Por, u pa lëvizja e kurës brenda saj. qartazi, e thënë troç dhe shqeto nga Genc Ruli, që Laboratorët, është një pikë e drejtë që kjo është situata, se s’kemi çfarë t’i bëjmë dhe mos përmendet dhe që ka të bëjë shumë sidomos me prisni më mirë. vërtetueshmërinë dhe gjurmueshmërinë për sa i Që në fillim, duhet të them se ka një tentativë përket sigurisë ushqimore, si të ushqimeve për për të përgatitur një ligj të mirë. Më duhet ta pranoj. njerëz edhe të ushqimeve për kafshë. Për laboratorët Por kjo është krejtësisht e pamjaftueshme. Në radhë kemi një projekt konkret, i konkluduar tashmë dhe i të parë, ministri u përgjigj se thertoret ia ka kaluar nisur, i rehabilitimit, që, në fakt, është bërje nga e si kompetencë pushtetit lokal, por nuk e di nëse ky para e 12 laboratorëve rajonalë. Gjatë kësaj kohe ligj është konsultuar apo jo me pushtetin vendor. është investuar në laboratorin që e quajmë kombëtar Pyetëm specialistët, kërkuam gjurmë dhe nuk pamë të referencës, që është si një lloj laboratori suprem, asgjëkund, as shoqatë bashkie, as ndonjë kryetar i cili konfirmon në finale çdo dyshim mbi analizat bashkie, as ndonjë kryetar komune. E theksoj, as apo certifikimin e produkteve dhe është pranë të zgjedhur vendorë shumë pranë problemeve. Çfarë Institutit të Sigurisë Veterinare. Jemi munduar të ju kushton xhanëm, të bëni një konsultë me njerëzit bëjmë investime të përvitshme sidomos në këtë që e njohin terrenin shumë më mirë nga ç’mund ta laborator reference, për arsye sepse një vulë në njihni ju? Pse i anashkaloni? Ku është arsyeja? Ju certifikatën e tij ka të bëjë me besueshmërinë për thashë se ka tentativë për të bërë një ligj të mirë, ato pak prodhime bujqësore tonat që kanë akses dhe brenda kemi gjetur nene interesante, por, që në tregun e huaj. janë tërësisht të pamjaftueshme. Për sa u përket baxhove, ato, shyqyr Zotit, nuk I falënderoj kolegët e maxhorancës, sepse, janë më sot fenomeni dhe përpunuesi kryesor i personalisht, kam propozuar një grup amendimesh, qumështit dhe bulmetit. Tregu ka bërë të vetën, të cilat janë marrë përgjithësisht në konsideratë. ndërkohë, ne kemi stabilimentet e përpunimit të Por, e theksoj, pavarësisht kësaj, është e qumështit, që janë të teknologjisë më moderne të pamjaftueshme. Ka një problem madhor. Ky ligj, përpunimit të qumështit në Ballkan; të teknologjisë kështu siç miratohet, nxjerr në pah edhe një më moderne që kanë adaptuar vetë këta subjekte tendencë të Qeverisë, jo për të decentralizuar, por private, kanë standardet më të larta të sigurisë dhe për të centralizuar. të higjienës në të. Baxhot po ngelen një fenomen Në kompetencat e pushtetit vendor dhe, më kryesisht i zonave tepër të përqendruara malore. konkretisht, të ligjit “Për organizimin dhe Sigurisht, është i rëndësishëm meraku për funksionimin e qeverisjes vendore” përcaktohet si ngarkesën mikrobike në qumështin e baxhove, funksion dhe kompetencë e bashkisë shërbimi pavarësisht se ne, në mënyrë romantike, na shijon veterinar, ndërkohë që më pas u miratuan edhe disa të pimë qumësht direkt nga baxhoja, dhe ndonjëherë vendime të Këshillit të Ministrave, të cilat i dhanë të pazier, por nuk duhet bërë kjo, se ka shumë kompetenca pushtetit vendor në lidhje me shërbimin ngarkesë mikrobike, megjithatë, ky po bëhet një veterinar. Në fakt, këto të fundit janë detajuar edhe fenomen gjithmonë e më i rrallë. në ligjin e mëparshëm. Pushteti vendor kontrollon Pjesa më e madhe e furnizimit, dhe ju e shihni kushtet sanitaro-veterinare në thertore, në realitetin edhe në tregje, po marr tregun e Tiranës, stabilimentet e prodhimit të mishit, te frigoriferët, si gjithnjë e më pak bëhet nga fshatari me shishe koka- dhe në qendrat e përpunimit të produkteve e kole të mbushura me qumësht. Përkundrazi, nënprodukteve blegtorale. Inspektorët veterinarë të gjithmonë e më shumë ka prodhime të përditshme pushtetit vendor kontrollonin dikur tregun e të bulmetit, që vijnë kryesisht nga stabilimentet e produkteve dhe nënprodukteve me origjinë shtazore mëdha. A do të shohë zonja Topalli rrugës për në nëpër tregje e magazina, por çfarë ndodhi? Ndodhi Shkodër, apo unë kur iki për në Gjirokastër, bagëti që në vitin 2008, për kuriozitet u jam referuar edhe që thërret në rrugë? Edhe do të ketë raste, por do diskutimeve që janë bërë për atë ligj, u miratua një të jenë fenomene gjithmonë e më pak të pranishme. ligj tjetër për ushqimin, i cili, në vend të forconte Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! autonominë vendore dhe procesin e decentralizimit, Fillojmë me diskutime. tendencë e njohur deri në ato momente, i shfuqizoi Zoti Shalsi, urdhëroni! të gjitha nenet, pikat, fjalitë dhe fjalët ku trajtohej
784 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhënia e lejeve, kontrolli, prodhimi, përpunimi dhe mundësi që në Shqipërinë e vitit 2011 nuk është shpërndarja e produkteve ushqimore me origjinë ngritur ende një thertore? shtazore. Praktikisht, duke shfuqizuar të drejtën për Në vitin 2006 ministria shpenzoi një buxhet për kontroll, dhe jo vetëm, u shfuqizuan të gjitha ndërtimin e disa thertoreve, të cilat sot nuk janë në kompetencat e tjera që ligji u jepte inspektorëve eficience. Për hir të së vërtetës, ky shtet nuk e ka veterinarë. Kjo është arsyeja dhe madje edhe kësaj konsideruar veterinarinë si një kolonë të rëndësishme here nuk jeni konsultuar dhe nuk e keni marrë në jo vetëm të shëndetit të kafshëve, por edhe të konsideratë opinionin e atyre njerëzve që e njohin shëndetit të njerëzve, pra të shëndetit publik. Është problemin shumë më mirë sesa ju. Iu morën konsideruar një buxhet i konsiderueshëm dhe ato arbitrarisht kompetencat për kontrollin zyrtar të që ekzistojnë nuk janë sipas standardeve të BE- gjendjes së stabilimenteve, për të verifikuar kërkesat së. Respektimi i normave, është shumë i vështirë, tekniko-sanitare, higjeno-sanitare, veterinare, sepse thjesht aplikimi i këtyre masave kërkon një dokumentacionin e nevojshëm për regjistrimet e përqasje dhe një vizion tjetër. Nuk ka rëndësi nëse licencimeve të operatorëve të tregut e biznesit dhe ndërrohen ministrat e Bujqësisë, por e rëndësishme u kaluan Autoritetit Kombëtar të Ushqimit. është të draftohet një politikë që të ndihet dhe të Të nderuar deputetë, vijojë strategjinë. Po e theksoj: u kaluan Autoritetit Kombëtar të Pra, të nderuar kolegë, këtu do të jemi edhe Ushqimit. Unë do të isha shumë dakord sot sikur pas disa kohësh dhe do ta kuptoni që edhe me hyrjen ky autoritet, i cili në vitin 2008 mori kompetenca të në fuqi të këtij ligji asnjë gjë e re nuk ka për të plota, të kishte arritur ushtrimin, qoftë edhe ndodhur. Shqiptarët as nuk do të përfitojnë dhe as minimalisht, të autoritetit të tij. E pranojnë nën zë, nuk do t’i ndiejnë efektet e miratimit të këtij ligji. publikisht ose jo, të gjithë specialistët që monitorimi Ritheksoj dhe gjej rastin t’ju bëj një apel: mos dhe kontrolli kanë dështuar. Nuk po u referohemi miratoni ligje pa u konsultuar nga ata që janë të sot bizneseve private, që meritojnë të nderohen për zgjedhur drejtpërdrejt dhe shumë afër qytetarëve, ato që kanë bërë, por Qeverisë, e cila nuk ka ndërtuar kryetarët e bashkive dhe të komunave. Pavarësisht ende një infrastrukturë të saktë veterinare. Është e se të cilit krah janë, ju duhet që, në mënyrë absolute, paqartë dhe nuk e di se ku do të shkojë; një herë i të respektoni të paktën opinionin e tyre. Mund ta jep kompetenca dhe një herë ia merr ato. Nuk ka merrni ose jo parasysh. Është e pafalshme dhe e një plan të saktë e të qartë. E kuptojmë që ju patolerueshme, sipas opinionit tonë, të sillen ligje shqetëson edhe gjuajtja me shkelm e një lope, por pa u konsultuar paraprakisht. Ju bëra parantezën ne nuk po flasim për këtë gjë. Ky është një nivel që që në fillim: ne nuk e kemi paragjykuar aspak këtë nuk e dimë se kur do ta arrijmë, por sot po flasim ligj dhe e kemi njohur përpjekjen pozitive, por është për probleme të tjera më madhore, se nuk është krejtësisht e pamjaftueshme. koha të bëjmë as ironi dhe as të qeshim. Jemi të Falemnderit! gjithë dëshmitarë të mënyrës së therjeve. Shkoni e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shalsi! shikoni se çfarë po ndodh nëpër qytete! Për hir të Urdhëroni, zoti Ministër! konflikteve me Bashkinë e Tiranës nuk patët kurajën Genc Ruli – Shikoj një kontradiktë në logjikën të miratonit një ligj për katër vjet resht. Pse? Sepse e zotit Shalsi. Në qoftë se keni pasur vërtet kishit frikë se mos e fuqizonit këtë bashki. Po sot mendimin që ligji është shumë larg të qenit në që e keni ju, çfarë ndodh? standardin e kërkuar për t’u miratuar, nuk do të kishit Të them të drejtën kam një dilemë shumë të bërë amendime, por do të kishit thënë “jo” që në madhe për keqdashjen ose paaftësinë tuaj për të komision. Fakti që bëtë amendime, menduat se ligji ndërtuar një sistem eficient ose efikas në këtë fushë. do vetëm përmirësime pjesore, të cilat u miratuan Çfarë sjell ky ligj? Çfarë duhet të presin shqiptarët tërësisht. Është tjetër punë që qëndrimi ishte i pas një muaji, një viti, dy vjetësh, apo tri vjetësh? paracaktuar, pra që nuk do ta pranoni dhe pikë. Atë Kjo është pyetja që bëjnë shqiptarët, besoj, gjë ju e prononcuat këtu. Problemet që ngritët, përgjigjen e së cilës e presin prej nesh. Asgjë! Ashtu ndonëse marrin shkak nga disa pjesëza të vërtete, sikundër ndodhi me ligjin për ushqimin. Absolutisht i lidhët dhe i thatë drejt dhe saktë, për më tepër, siç asgjë! Sepse do të ketë një mish-mash ka ndodhur realisht. kompetencash, një fragmentarizim të tregut, Së pari, është qëndrimi mbi kompetencën. Për kompetencave, shërbimeve, pra asgjë të re. Si ka sa i përket shërbimit veterinar, komponenti i sigurisë
785 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ushqimore është një koncept institucional e ligjor i shkojmë në centralizim. Krijimi i një njësie të vetme futur, relativisht, vonë te ne, me ligjin “Për ushqimin” ose i një autoriteti të vetëm që ka të drejtën e plotë, në vitin 2008 dhe është votuar me vota të shumta gati ekskluzive, të inspektimit për sa i përket sigurisë edhe nga deputetët socialistë në atë kohë, të cilët, ushqimore në tërë zinxhirin e saj, që nga prodhimi ishin, ndoshta, të bindur për përmbajtjen dhe për në arë ose ferma blegtorale deri te produkti final që risinë e atij ligji. Ai, në vetvete, sigurisht që ka konsumohet, ka prekur dhe ka marrë kompetenca përcaktuar një model të cilin e ndjekim. Dikur edhe nga organet e tjera të pushteti qendror. Për problemet e sigurisë ushqimore, ushqimet për shembull, sot shërbimi pranë drejtorive rajonale të njerëzit dhe për kafshët, i mbulonin drejtoritë e bujqësisë nuk ka kompetencat që kishte më parë, bujqësisë, Inspektorati i Shëndetësisë apo sepse segmentin e verifikimit dhe inspektimit për inspektoratet e pushtetit vendor. Pra, ishin një mori sigurinë ushqimore ia ka kaluar Autoritetit të inspektoratesh, të cilat shpeshherë i Ushqimit, ndërsa sot ka mbetur një shërbim mbivendoseshin njëri-tjetrit në kompetencat e tyre. veterinar, kryesisht asistues dhe këshillimor, ndaj Pra, ishin pa një ndarje të qartë. Kështu që u bë fermës dhe fermerit blegtoral. Në këtë kuptim, që zgjedhja e asaj që thuhet që njeriu mos të ketë me ligjin e vitit 2008, ndoshta jo me votën tuaj, por mendimin më të mirë, por të ketë një ide të saktë të atyre që kanë votuar në atë kohë, është rënë në kokë. Vendimmarrësit e ekzekutivit apo të dakord për këtë model. Ky kontestim i modelit sot legjislativit vendosën të ndjekin një model rëndom kthehet si “kofini pas të vjelit” dhe nuk merr vlerë në të gjindshëm në vendet e Bashkimit Europian, për atë drejtim, sepse tashmë është zgjedhur dhe më tepër në vendet e reja që përqasin, ndoshta, përcaktuar. modele më të reja dhe më të përshtatshme për to, Për sa u përket kompetencave që duhet të ketë siç është modeli me një autoritet kombëtar të pushteti vendor, po ju them se ky pushteti duhet të specializuar në drejtim të sigurisë ushqimore. përgatitet të ketë intencionin dhe gatishmërinë për Kështu që modeli i Autoritetit Kombëtar të Ushqimit t’i marrë kompetencat në këtë drejtim. Aq kapilare që zgjodhëm në ligjin “Për ushqimin” në vitin 2008, është kjo punë sa të jeni i bindur se as Autoritetit e ka marrë qytetarinë në mjaft nga këto vende dhe Kombëtar i Ushqimit e as ministria dhe drejtoritë e nuk bëmë një improvizim. Për më tepër, për t’u saj rajonale nuk do të pretendonin që ta kishin vetë nisur nga një disponim apo pretendim keqdashës të gjithë kompetencën dhe mbulimin e gjithë kësaj ndaj kompetencave që ka pushteti vendor. Ajo më fushe. Do të ishte rasti më i mirë sikur të ishin së shumti qe një fushë e zbuluar, ndonëse në lista angazhuar më shumë organet e pushtetit vendor renditeshin me dhjetëra inspektorate që duhet ta sot, por edhe ato kanë pasur dhe kanë evolimin e mbulonin. Mund të pretendojmë shumë më tepër tyre drejt kompetencave. Shumë nga kompetencat nga ky autoritet, por them se gjatë 2 vjetëve të krijimit bazë në këto vite janë konsoliduar dhe për funksione dhe të delegimit të kompetencave, sipas një grafiku të tjera duan kohën dhe terrenin e përgatitjes së të përcaktuar me ligj dhe VKM, gradualisht nga tyre. inspektoratet e tjera, nuk më duket dhe nuk ndaj Aktualisht nuk ju është marrë ndonjë aspak konstatimin dhe mendimin që keni ju se është kompetencë tjetër nga ato që u janë lënë. Që nga inekzistent dhe nuk vepron. Përkundrazi ka filluar viti 2008, me daljen e ligjit të ushqimit, i kemi të veprojë ndjeshëm me inspektimet që bën dhe të definuar saktë se cilat janë këto kompetenca, nga krijojë, ajo që është më e rëndësishmja, te subjektet ana tjetër kemi vënë edhe një risi, ku themi: prodhuese apo tregtuese të produkteve ushqimore “Autoriteti Kombëtar i Sigurisë Ushqimore mund t’i psikologjinë se janë të mbikëqyrur dhe duhet, delegojë funksionet e tij mbi bazë marrëveshjeje tek gjithmonë e më shumë, të respektojnë standardet. organet e pushtetit vendor”. Domethënë, në atë Gjithashtu merret me krijimin dhe ndërgjegjësimin bashki që shihni se është e përgatitur të marrë disa e një kulture që i duhet dhënë konsumatorit si të funksione më shumë, e cila ka fond pagash për të kontrollojë, sepse kontrollori më i mirë nuk është rekrutuar më shumë zooteknikë dhe veterinerë për inspektori por vetë konsumatori, nëse produkti që t’i përdorur në drejtim të mbrojtjes së konsumatorit, merr është lehtësisht në përputhje me standardet, mund të bëhet ky delegim. të cilat duhet të jenë të etiketuara në të. Unë do të thosha se, në të kundërt të asaj që Nuk e interpretuat drejt argumentin që dhatë: nxorët si konstatim, po tentojmë ta bëjmë më efikas në vend që të shkojmë drejt decentralizimit po shërbimin veterinar. Nuk po futemi në një konfuzion,
786 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përkundrazi po mundohemi të dalim nga disa sëmundjeve, trajtuar në Shqipëri që nga viti 1982, përplasje kompetencash, nga disa paqartësi ku pastaj mbrojtjen e kafshëve, riprodhimin e tyre, të mbaron kompetenca e njërit institucion dhe ku fillon ushqyerit, trajtimin, diagnostikimin dhe kontrollin e tjetrit, në mënyrë që shërbimi veterinar, tashmë i veterinar, kontrollin e sëmundjeve që realizon zhveshur nga detyrat konfuze dhe të paqarta që i direktivën e Parlamentit Europian mbi produktin në derivonin nga ligje të vjetra, të ketë të përcaktuar mjekësinë veterinare. misionin e tij. Dua të them se jemi një vend që ka Të gjitha këto hallka të referuara njëra pas tjetrës një sektor të rëndësishëm dhe të ndjeshëm të përbëjnë 11 detyra, të cilat ligji i ka korrektuar dhe prodhimit blegtoral, që ende ka një situatë embrionike përshtatur në situatat dhe nevojat e konsumatorit për sa i përket sigurisë së produkteve ushqimore. sipas standardeve ndërkombëtare. E gjithë kjo Ky është një shqetësim që kohët e fundit na përcillet hapësirë e dukshme veprimi dhe veprimtarie vënë më shumë nga televizionet dhe literaturat, ose nga në bashkëpunim dhe me eficiencë 4 hallkat e ndërgjegjësimi që ka konsumatori, se sa nga njohjet rëndësishme të shërbimit veterinar në Republikën e tona. Në këtë drejtim mbetet shumë për të bërë Shqipërisë: shërbimin veterinar si shërbim veterinar dhe ky ligj ka ardhur vetëm që të lehtësojë dhe të shtetëror, institucionet dhe entet e tjera publike, mundësojë kuadrin ligjor që të bëhen këto gjëra dhe shërbimin veterinar privat dhe pronarët e operatorët nuk është ky shkaku për t’u futur në ineficiencë apo e biznesit të cilët merren me mbarështimin e në konfuzion. kafshëve. Falemnderit! Të nderuar kolegë deputetë, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! Ligji “Për shërbimin veterinar në Republikën e Zoti Rrahim Çota, urdhëroni! Shqipërisë” është një nga ligjet më teknike, ku Rrahim Çota – E nderuar zonja Kryetare, Ministria e Bujqësisë dhe e Ushqimit, komisioni Të nderuar kolegë deputetë, përkatës, nën asistencën më të mirë të specialistëve Ligji “Për shërbimet veterinare në Republikën e nga vendet e huaja, kanë asistuar profesionalisht Shqipërisë” mendoj se është një ndër ligjet që ka që ai të jetë i zbatueshëm dhe funksional për një referencë të gjerë dhe të gjatë reflektimi, siç shoqërinë shqiptare. paraqitet edhe në dokumentin që kërkon të miratohet Ky ligj është një nga ligjet më të kuptueshme në këtë seancë parlamentare. Pa asnjë dyshim dhe më të favorshme për konsumatorin shqiptar, që është një nga ligjet më të nevojshme, më të i shmanget politizimit, pasi ai është prezent në çdo rëndësishme dhe më reflektues, që lidhet me moment në jetën e tregut ushqimor dhe në jetën e kujdesin ndaj konsumatorit shqiptar dhe atë të qytetarit shqiptar. Certifikata e tregtimit shpjegon kafshëve që ne ushqehemi jo vetëm në kushtet e qartësisht këtë: ligji ka 134 përkufizime të ekonomisë së sotme të tregut, por edhe në kushtet domosdoshme për t’u bërë i zbatueshëm për të e shoqërisë së centralizuar që kemi lënë pas. gjithë. Praktikisht, këtë ligj nuk mund ta pengojë Përvoja që regjistron referenca mbi këtë ligj fillon ndonjë neglizhencë e natyrës ekonomike, sepse që nga viti 1982 e deri sot në kushtet e angazhimit, komponenti kryesor i shërbimeve veterinare më i në zhvillimet dinamike të Shqipërisë nën vëzhgimin rëndësishëm për konsumatorët shqiptar është i konkret e korrekt të BE-së dhe të gjithë aktorëve të buxhetit të ministrisë përkatëse. Ligji nuk i shmanget tjerë perëndimorë, reflekton dhe rëndësinë e këtij as kompensimit për situata dhe çështje të ndryshme ligji. të parashikuara në të, ku një nga garancitë e Gjithashtu, kushtet e favorshme në të cilat vazhdueshme dhe të kërkuara nga konsumatori gjendet shoqëria shqiptare për zhvillimet blegtorale shqiptar në kapitullin “Veprime që bien ndesh me tashmë të afruara edhe nga mundësia e krijimit dhe mirëqenien e kafshëve”, i shtrirë në 15 zëra, përbënte e shtimit të tufave private, e bën këtë ligj funksional, një nga çështjet më problematike fushën e veprues dhe të domosdoshëm. E thënë ndryshe ligji ekonomisë së tregut. plotëson, koordinon, rregullon dhe vë në Shqipëria ka një përvojë të mirë historike lidhur bashkëpunim të gjithë aktorët e trajtimit të me trajtimin e kafshëve, falë edhe orientimit të njohur shërbimeve veterinare në Republikën e Shqipërisë. të blegtorisë në veçanti. Ligji “Për shërbimin veterinar në Republikën e Unë mendoj se ligji “Për shërbimin veterinar në Shqipërisë” trajton me të gjitha të drejtat dhe Republikën e Shqipërisë” përveçse është pjesë e detyrimet të gjitha hallkat, që nga lajmërimi i një politike progresive të Qeverisë shqiptare, është
787 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
edhe një pjesë ndërgjegjësimi në rritje edhe të këtij shërbimi pushtetit lokal dhe centralizon shoqërisë shqiptare. shërbimin pranë Ministrisë së Bujqësisë. Ky ligj konsiston në ngritjen e standardit të Në këtë projektligj dy janë shkeljet e mëdha: zhvillimit të vendit për të bërë një rregullator novativ E para është shkelja e Kushtetutës dhe e dyta siç e kërkon BE-ja. Ligji është pjesë integrale e ajo e Kartës Europiane të qeverisjes vendore. Neni politikës së qeverisjes për ngritjen e Autoritetit 13 i Kushtetutës përcakton qartë që qeverisja Kombëtar të Ushqimit në nivele bashkëkohore. Ai vendore ngrihet në bazë të parimit të decentralizimit ekuilibron dhe pasqyron qartësisht ndarjen e dhe ushtrohet sipas parimit të autonomisë vendore. funksioneve të shërbimeve veterinare me hallka të Ligji organik i qeverisjes vendore nr. 8652, i datës tjera të pushtetit publik. Ai krijon hapësira të duhura 31.07.2000, i ndryshuar, përcakton qartë shërbimin për miratimin e këtij aktit nënligjor, për ta përmbushur veteriner si funksion e kompetencë të bashkisë, neni më së miri misionin e tij. Në të gjitha aktet e tij, ky 10, pika 3, germa “d”. ligj është si një mjek i mirë për mbrojtjen e shëndetit Po kështu, vendimi i Këshillit të Ministrave nr. të njerëzve dhe të kujdesit të kafshëve. Një standard 204, datë 26 mars 1998 për kompetencat dhe i tillë sjell një kërkesë reale në forcimin e përgatitjes detyrat funksionale të pushtetit lokal, fut edhe së një administrate veterinare me një sistem të shërbimin veterinar për nevojat e popullsisë dhe specializuar dhe të unifikuar. Ligji e bën më efikas kontrollin në thertore, magazina frigoriferike, tregun shërbimin veterinar privat, veprimtarinë e tij në të e kafshëve etj. gjithë territorin e vendit. Autoriteti i veterinerit të bashkisë humbet mes Praktikisht, ky ligj ka një përvojë të vijueshme institucionit të Bashkisë dhe AKU-së. Sipas ligjit, në Shqipëri dhe një lloj prioriteti të hapur, pasi BE- Autoriteti i Kombëtar i Ushqimit është organi më ja nuk ka një ligj unik të përfunduar për çështje të autoritar, por ndryshimet nuk po shihen në terren. tilla delikate me shumë hallka. Situatën e shohim dhe e njohim të gjithë. Therja Kolegë deputetë opozitarë, dhe procedurat e tjera janë me vite larg BE-së. Është mirë që këtë ligj ta miratojmë, nuk kemi Kafshët theren kudo e kurdo. Vetëm 4 thertore me pse ta politizojmë. Kafshët nuk votojnë as për ne kushte janë shumë pak për të bërë ndryshimin dhe dhe as për ju. Ju mos u merakosni se humbni nga këto thertore nuk po funksionojnë, për shkak të një kjo gjë. Ligji është në shërbim të kafshëve dhe jo në tarife minimale të instancës dhe mentalitetit këtu. shërbim të deputetëve. Lënia në varësi trefishe e kontrollit të therjeve, bën Falemnderit! që asnjë nga aktorët të mos ketë autoritetin e duhur Jozefina Topalli – Falemnderit! qoftë me inspektorin veterinar, atë sanitar apo me Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare. inspektorin e ushqimit. Grupi Parlamentar i LSI-së? Funksionimi i mirë i këtij ligji lidhet drejtpërdrejt (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) me shëndetin e konsumatorit, e shëndeti nuk pyet Zoti Beci, në emër të Grupit Parlamentar të PS- as për ngërç institucional, as për reforma të vonuara së! e as për ligje që bëhen me porosi për t’i hequr Astrit Beci – Të nderuar kolegë, kompetencat Bashkisë. Se po e pa Luli ligjin do t’u Projektligji “Për shërbimin veterinar në thotë silleni ligjin përsëri, bëjeni përsëri dhe nuk Republikën e Shqipërisë” duhet të ketë si qëllim dyshoj që ju do ta sillni përsëri. përmirësimin, harmonizimin e legjislacionit tonë me Në vitin 2010 ne patëm 650 raste me brucelozë, shtetet anëtare të BE-së në shërbim të mirëqenies dhjetëra me turbekuloz dhe antraks, nga jugu në së shëndetit të kafshëve të tokës dhe të ujit, në veri, nga lindja në perëndim. Mbi 200 pacientë me shërbim të shëndetit publik, në shërbim të kontrollit helmime ushqimore në grup gjatë vitit dhe asnjë ushqimor e në shërbim të praktikës mjekësore masë. Masa vetëm në letër dhe asgjë konkrete. veterinere. Pyes deri kur? Në ligjin që na paraqitet kemi një ndarje të re. Të gjithë kemi parë se si tregtohet mishi në Për kafshët e gjalla përgjegjës do të jetë shërbimi rrugë, pritet dhe rripet në rrugë në kushtet e veterinar, ndërsa për kafshën e therur deri në përsosura për salmonela, koli, stafilokok e parazit. përpunimin e produkteve, përgjegjës do të jetë Shikoni rrugën nacionale Fushë Krujë- Milot. Autoriteti Kombëtar i Ushqimit. Dhjetëra pika ambulatore në natyrë, anashrrugës Në vetvete, projektligji redukton kompetencat e ku kalojnë qindra makina, e qytetarëve nuk u mbetet
788 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
veç të qeshin e të qajnë me mungesën e shtetit e të nga Greqia. Mungon transparenca e kostove që habiten me mungesën e autoritetit për të dënuar duhen bërë, për të implemetuar këtë ligj, gjë që na këtë matrapaz injorant që ta shesin sapunin për bën të dyshojmë për efikasitetin e tij. Duhet ndarë djathë dhe helmin për mish, e njerëzit paguajnë për me buxhet fondi për programet dhe monitorimet e salmonelën, brucelozën, parazitët dhe juve nuk ju situatave epidemiologjike dhe masat profilaktike në bëhet vonë. Asnjë broshurë për popullatën, asnjë kontrollin e trezonozave qoftë të antraksit, transmetim në emisionet e bujqësisë. Formulën e brucelozës apo të BC-së. keni gjetur: terrin informativ, korrupsion, kulturë Thamë sa më sipër se është kryer matrikulimi i pandëshkueshmërie. Rezultati: ndalen eksportet bagëtive të mëdha dhe thamë që është bërë mirë. tona. 750 ndërmarrje të licencuara janë mirë. Edhe Në vend të krijimit të hapësirave korruptive regjistrimi matrikulimi i bërë është mirë, por jashtë këtyre ka prekur shifra marramendëse, shteti duhet të ndërmarrjeve situata është krejtësisht e përdorë buxhetin për ndërtimin e infrastrukturës pakontrolluar. Sot ne jemi anëtarë të Organizatës veterinare në të gjithë vendin. Botërore të Tregtisë dhe ky anëtarësim rrit dukshëm Falemnderit! mundësinë e eksporteve. Mirëpo dobësia në sistemin Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Beci! e kontrollit ushqimor e kufizon këtë mundësi në Zoti Bano, në emër të Grupit Parlamentar të PD- limite të dhimbshme. Procedurat dhe standardet e së. kontrollit të ushqimit duhet të jenë si kambanat që Ilir Bano - Falemnderit, zonja Kryetare! bien, për të na kujtuar se reformat o bëhen, ose jo. Të nderuar zotërinj deputetë, Mjaft me gënjeshtra! Duhet të ndërtojmë standarde Natyrisht, arsyeja kryesore që u ndërmor kjo për të merituar që të rriten eksportet tona të mira, nismë ligjvënëse ka të bëjë me përthithjen e pasi kjo mungesë kontrolli dëmton konkurrencën standardeve dhe praktikave më të mira europiane si vendase dhe bën që konsumatori shqiptar të një hap i rëndësishëm drejt reformimit të kësaj bojkotojë produktet e veta. disipline thelbësore për shëndetin publik. Me të E si mund të jetë ndryshe, kur mungojnë drejtë u theksua edhe nga parafolësi që veterinaria kapacitetet zbatuese të ligjit? Në qarkun e Shkodrës është një nga fushat më të ndjeshme dhe me ne kemi vetëm 12 inspektorë veterinarë. E gjithë intensitetin më të lartë rregullator normativ të BE- Puka me terrenin që ka, me distancat që ka, së. mbulohet vetëm nga dy inspektorë. Krahas kësaj, përmirësimi i kuadrit ligjor Qëllim tjetër i ligjit është edhe parandalimi, veterinar kërkoi, gjithashtu, përputhshmërinë me trajtimi dhe ç’rrënjosja e sëmundjeve të kafshëve. E politikën e re të Qeverisë në kuadrin e sigurisë dyta është mbrojtja e mjedisit nga infeksionet, ushqimore. Ligji i vitit 2008 për ushqimin u shoqërua helmet, mbeturinat e kafshëve dhe ndotjet me pasoja me krijimin e Autoritetit Kombëtar të Ushqimit, një dëmtuese në shëndetin e kafshëve dhe të njerëzve. institucion që merrte përsipër funksionet inspektuese Në realizmin e këtyre qëllimeve hallka kryesore të produkteve ushqimore me prejardhje shtazore, si është ndërtimi i krematoriumeve, sigurimi me ligj i dhe të produkteve ushqimore për kafshët. Ky ligj, mënyrës së transportit për kafshët e ngordhura dhe ligji i ushqimit, shfuqizoi rreth 50% të neneve të ligjit ato të dyshuara si burim i infeksioneve. Në këtë ligj ekzistues për shërbimin dhe inspektoratin veterinar. nuk flitet se si do të trajtohet produkti që vjen nga Pra, duke pasur parasysh numrin e madh të djegia e kadavrave. Do të përdoret si OMGJ? Europa, neneve të shfuqizuara të ligjit ekzistues dhe risitë e të dashur miq, i ndalon ato. Do të jepet e drejta apo standardet e reja që duhej të adoptoheshin në jo e drejta e eksportit të mbeturinave të këtyre kuadrin ligjor veterinar, lindi nevoja për këtë ligj të ri djegieve, që zakonisht janë proteinë e purifikuar nga që ne po diskutojmë sot, ku trajtohen shumë djegia, e cila mund ose jo të përdoret për ushqimin çështje, për herë të parë në legjislacionin parësor e bagëtive. Sa kohë është humbur nga mosaplikimi veterinar. Ndër to, shkurtimisht, unë mund të në BE për fondet dhe ndërtimet e krematoriumeve? përmend: Probleme të tjera ku dua të ndalem do të ishin Së pari, trajtohet për herë të parë identifikimi falsifikimi i produkteve shtazore duke mashtruar dhe regjistrimi i kafshëve dhe fermave blegtorale. konsumatorin, i cili është prezent edhe pse ka një Përcaktohen parimet e përgjithshme dhe qëllimi ligj të tërë për ushqimin. Të gjithë e kujtojmë rastin i sistemit të identifikimit dhe regjistrimit, funksionimi e pulave të denoncuara nga Top Chanel të importuara dhe financimi i tij dhe nuk është e saktë ajo që u
789 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
tha nga parafolësit opozitarë, që nuk trajtohen e përmirësimit të reformës përkatëse në këtë sektor, problemet e financimit dhe të zbatimit të ligjit. mendoj se duhet ta miratojmë në këtë seancë Gjithashtu, në ligj trajtohen dhe detyrimet e pronarëve plenare. ose të kujdestarëve të kafshëve. Falemnderit! Së dyti, trajtohen detyrimet kryesore për Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Bano! mbrojtjen dhe mirëqenien e kafshëve, një koncept i Këtu mbyllen dhe diskutimet për ligjin “Për ri evropian. Ne shqiptarët, mendoj unë, nuk shërbimin veterinar në Republikën e Shqipërisë”. shquhemi për traditë në këtë drejtim si: liria e lëvizjes, Pika tjetër është projektligji “Për gjykimin e kërkesat dhe standardet e mirëqenies, detyrimet e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin pronarëve dhe të kujdestarëve, kujdesi për kafshët e drejtësisë”, “Kodi Penal”. e përdorura për eksperimente, si dhe respektimi i Urdhëroni, zoti Patozi! rregullave në eliminimin e tyre. Astrit Patozi – Falemnderit, zonja Kryetare! Së treti, për herë të parë në legjislacionin E kërkova fjalën për procedurë, sepse ne kemi veterinar përcaktohen rregullat dhe kërkesat që kanë përpara një paketë ose një bllok ligjesh me shumicë lidhje me tregtimin dhe përdorimin e produkteve të cilësuar, të cilat janë në rendin e ditës për shkak mjekësore veterinare. se ne vetë e kemi votuar pa asnjë refuzim dhe Së katërti, për herë të parë në legjislacionin pretendim dy javë më parë. E kërkova fjalën, sepse parësor veterinar trajtohet shërbimi veterinar privat dua që të evitojmë dështimin e votimit që do të ishte në Republikën e Shqipërisë. Në projektligj ky mosarritja e shumicës ose e numrit të votave që shërbim vlerësohet si partner i rëndësishëm i parashikon Kushtetuta, gjë që, automatikisht, do t’i shërbimit veterinar shtetëror me zbatimin e masave çonte në rishqyrtimin e këtyre projektligjeve të paktën profilaktike në ofrimin e shërbimeve veterinare për 6 muaj më vonë. Ndaj paraprakisht kërkoj qëndrimin fermerët dhe pronarët e kafshëve, me anë të qendrave Partisë Socialiste lidhur me këtë çështje. të riprodhimit, farmacive, klinikave veterinare, Falemnderit! laboratorëve privatë etj. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Patozi! Me anë të këtyre risive dhe përmirësimeve të Urdhëroni, zoti Ruçi! tjera, projektligji ka për qëllim të realizojë edhe Gramoz Ruçi – Sigurisht që u habita me objektivin e rëndësishëm të forcimit, si dhe kërkesën dhe nuk jam këtu t’i jap përgjigje homologut përgatitjes së një administrate veterinare, eficiente tim të maxhorancës, se jo larg, por në orën 9:00 në reagimin sa më të shpejtë kundrejt rreziqeve dhe është bërë një mbledhje në Konferencën e krizave të paparashikuara. Në këtë kuadër Kryetarëve. Dhe jo larg, por në datën 5 të këtij muaji parashikohen procedura njoftimi, reagimi dhe përsëri në mbledhjen e Konferencës së Kryetarëve vlerësimi, të cilat përfshijnë si rastet e dyshimeve e kemi bërë të qartë qëndrimin tonë. Dhe përsëri në për shfaqjet e sëmundjeve, ashtu edhe për fazën e dy të hëna e kemi bërë përsëri të qartë qëndrimin konfirmimit të pranisë së tyre. Këto procedura janë tonë. Sërish e kemi lënë të hapur që në ditët që të detajuara për çdo hallkë përbërëse të shërbimit pasojnë do të themi qëndrimin tonë, për t’ju dhënë veterinar. Ky shërbim synohet të organizohet sipas kohë, juve, zotërinj të maxhorancës, që të kuptoni modelit të një sistemi të specializuar dhe të unifikuar vërtet thelbin e zgjidhjes së problemeve të vërteta që e ushtron veprimtarinë në të gjithë territorin e që ka vendi. Republikës, dhe vetëm në aspektin teknik përfshin Zotërinj të nderuar, përsëritja në mënyrë të edhe struktura që kryejnë veprimtarinë në hallka të herëpashershme, vendosja në kalendar në tjera të organizimit të pushtetit publik, pra edhe në programin e punimeve, është thjesht për të larë hallkat e pushtetit vendor. Në këtë mënyrë, gojën. Është thjesht për të fituar një kredo politike, projektligji harmonizon detyrimet, përgjegjësitë, për të thënë që në fillim të tetorit do të ketë një komunikimin e këtyre strukturave me shërbimin refuzim të statusit për Shqipërinë dhe për ta lënë veterinar në të gjithë veprimtarinë e tyre, veçanërisht përgjegjësinë e fajit tek e majta. në situata emergjente. Zotërinj, ne megjithëse kishim arsye shumë të Duke e vlerësuar projektligjin si një hap në forta, jo vetëm në 2009-n, por edhe në 2011-n, të drejtimin e duhur, ai u vlerësua si i tillë edhe nga radikalizonim qëndrimin dhe veprimin tonë opozitar, deputetë të opozitës në komision, për përafrimin e ja ku jemi këtu në Parlament. Pra, hodhëm një hap legjislacionit tonë me atë europian dhe në kryerjen për të zgjidhur atë që na ka lenë prapa dyerve të
790 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Bashkimit Europian, zgjidhjen e krizës politike dhe të ulemi të negociojmë për të gjitha institucionet e të zgjidhësh krizën politike nuk bëhet duke kërkuar pavarura kushtetuese. Uluni e negocioni! përgjegjësinë tek opozita dhe anasjelltas. Që të E shtata, drejtësia. Nuk janë këto riparime zgjidhësh krizën politike duhet të dëgjohet opozita, nenesh, paragrafësh, kodesh, por është një paketë duhet të dëgjohet mendimi i pakicës, duhet të që tre vjet më parë opozita jua ka hedhur në tavolinë. negociohet. Nga ajo ditë deri më sot asgjë e tillë. Ju atëherë ratë dakord dhe sot e kësaj dite ajo ka E pra, kjo është arsyeja e parë pse BE-ja na zënë merimanga në tavolinat e Parlamentit. tha jo. Urdhëroni të ulemi e të reformojmë me themel E dyta arsye pse na ka thënë jo është vendosja organet e drejtësinë! Që të jemi të besueshëm ju e këtij Parlamenti dhe rikthimi i parlamentarizmit dhe ne, se nuk janë as tuajat dhe as tonat, janë të në këtë sallë, që është një bllok i tërë që Brukseli Shqipërisë dhe të shqiptarëve. na ka rekomanduar. Ju nga ajo ditë deri më sot E teta, Shqipërinë Brukseli e ka lënë jashtë se vetëm keni parë për të gjetur gabimet dhe lapsuset këtu nuk ka ndëshkueshmëri për ata që shkelin ligjin, që ka bërë Brukseli në progres-raport, kur ne kemi pra fenomeni i pandëshkueshmërisë. Nuk është hedhur hapin, kemi ardhur në Parlament dhe në opozita ajo që e toleron, jeni ju. Ju flisni me të reflektim të kërkesave që kemi ne dhe të kthimit të madhe për imunitetin, pa imunitet janë zyrtarët tuaj, parlamentarizmit, ju kemi sjellë një paketë. E keni pa imunitet janë zyrtarët tanë. Kush është vënë në tavolinë. Do të kishte qenë mirë që sot të përpara përgjegjësisë së ndëshkueshmërisë së diskutonim dhe t’i jepnim një mesazh Brukselit. ligjit? E treta, zgjedhjet e 2011-s ishin një shans i E nënta, Shqipëria nuk vuan nga mungesa e humbur dhe manipulatorët e hajdutët e zgjedhjeve ligjeve, por nga zbatimi i tyre. Ja ku jeni, i keni të u panë nga shqiptarët dhe nga ndërkombëtarët. Dhe gjitha mekanizmat, pse nuk i zbatoni? E për të mos gjëja e parë nga duhej të fillonin bashkëpunimi u zgjatur më tej, liritë dhe të drejtat e njeriut dhe politik dhe negociatat, duhej të ishte problematika lirinë e medies nuk i pengon opozita. e zgjedhjeve. Opozita e ka ndërmarrë hapin e saj, Ja, pra këto të dhjeta kërkon opozita. Ne jemi ka përcaktuar një zonjë dhe një zotëri që të bëjnë këtu në sallën e Parlamentit për t’i zgjidhur e për t’i gjithë planin e fillimit të kësaj fushate. Urdhëroni t’i plotësuar ato. Ja, ku na keni, negocioni, na dëgjoni, japim përgjigje Brukselit! të punojmë dhe të veprojmë që t’i zgjidhim E katërta arsye ajo që na ka lënë jashtë është problemet. Ne nuk jemi këtu të negociojmë se kush korrupsioni dhe korrupsionin nuk ua sollëm ne si do të jetë hajduti i radhës me koncesionet, le të opozitarë, ai është midis jush. Urdhëroni të bëjmë jetë kush të dojë. Ne duam që mos të ketë hajdutë. një paketë për të luftuar vërtet në themel Ne duam që me koncesionet mos të ketë korrupsionin. korrupsion. Ja, pse nuk jemi dakord. Korrupsionin E pesta, ajo që na ka lënë jashtë është shkalla nuk e zgjidh se iku nga iksi firma dhe vajti tek ypsiloni. e lartë e kriminalitetit. Opozita është vrarë, deputeti Po çfarë ka Kodi Rrugor thotë një tjetër, një nen i saj, kryekomunari i saj, protestuesit e saj, qytetarët është? Po, një nen është, por shqiptarët po vriten e vendit tonë. Hajdeni të ulemi të bëjmë një paketë, përditë, po ngrihet nga një lapidar në çdo kilometër. për të luftuar kriminalitetin. Kjo fillon nga reforma në Si zgjidhet çështja e sistemit rrugor në Shqipëri? administratën e organeve që luftojnë krimin, të cilët Po, ka një nen, që polici ka të drejtë të vërë pesëfishin i keni emëruar ju. Nuk është përgjegjësi e opozitës, e gjobës dhe qytetari s’ka të drejtë të ankohet diku është përgjegjësia juaj. dhe kërkoni votën e opozitës dhe opozita qenka E gjashta, kapja e institucioneve të shtetit. Po fajtore për këtë çështje! lançoni me të madhe të ashtuquajturin Avokatin e Kjo është përgjigjja që ka opozita. Në qoftë se Popullit. Nuk duam ne emër të përveçëm, sikur po dëshironi kontributin e opozitës, ja ku jemi. Hajt të na e lëshoni. E thashë sot në mbledhjen e fillojmë nga puna, fillojmë nga e para për zgjidhjen e Konferencës së Kryetarëve, po jua them edhe këtu krizës politike! T’ia nisim me paketën që ju kemi në Parlament: kemi qenë ne në pushtet, kemi qenë depozituar këtu e një javë përpara, për kthimin në ne në mazhorancë dhe kemi pasur edhe shumicën normalitet të Parlamentit, të vazhdojmë me zgjedhjet e cilësuar për të zgjedhur Presidentin me 84 vota, dhe kështu me radhë. por u ulëm një javë të tërë, negociuam me ju, dhe Falemnderit! pranuam propozimin dhe ofertën tuaj. Ne jemi gati Jozefina Topalli - Falemnderit!
791 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Fjalën e ka zoti Patozi. votojë asnjë nga ligjet me shumicë të cilësuar, të Astrit Patozi – Falemnderit, zonja Kryetare! cilët i konsideroi si “arna” dhe “rroma-përtoma”. Ne Të nderuar kolegë, gjithsesi duhet ta falënderojmë Edi Ramën që u ngut Sot të gjithë prisnin një përgjigje, nëse opozita i dhe u tregua më në fund i çiltër për t’u shfaqur pa ka seriozisht apo jo deklaratat përgjëruese për doreza, ashtu siç ka qenë gjithë këto vite, duke integrimin e vendit në Bashkimin Europian. Publiku hedhur në kosh premtimin e bujshëm për një kurs priste sot një provë, nëse i ashtuquajturi kurs i ri i të ri. Por tani që deklaratat dhe ediatoralet e tij janë Partisë Socialiste, është një realitet ose një taktikë shndërruar në sjellje politike të grupit parlamentar dredharake për të fshehur të njëjtën thikë, që u ngul të Partisë Socialiste, na duhet të sqarojmë dhe të pas shpine gjatë procesit të liberalizimit të vizave, informojmë publikun për gjithçka që po ndodh. sepse, ne, partitë politike, politikanët dhe deputetët Zoti Rama duhet të dijë dhe të mësojë se ligjet nuk gjykohemi dhe vlerësohemi për ato që themi, e integrimit nuk mund të jenë “rroma-përtoma”, por kryesisht për ato që bëjmë. Sot ishte rasti që të sepse ato janë piketat nga ku ky vend dhe kjo jepej të paktën një sinjal, se integrimi është axhenda shoqëri pret të kalojë sa më shpejt të jetë e mundur jonë kombëtare, se përpara saj interesat e partive për të mbërritur në portat e Brukselit. janë të papërfillshme, se i kemi lënë pas jo vetëm “Rroma-përtoma” mund të jenë deklaratat e Edi stinët e bojkoteve dhe lëvizjeve revolucionare, por Ramës dhe të gjithkujt tjetër, por kurrsesi ky proces, dhe debatet shterpë në Parlament dhe jashtë tij. nga më të rëndësishmit dhe më jetikët që Shqipëria Se ajo që shkruhet në programin e të gjitha partive ka ndërmarrë jo pa vështirësi dhe pengesa në këta për integrimin, se ajo që shfaqet në rezultatet e të 20 vjet. Por reformat dhe ligjet e integrimit nuk mund gjitha sondazheve, ku shqiptarët rezultojnë ndër më të jenë të tilla edhe për një arsye tjetër, sepse të eturit për Bashkimin Europian, është udhërrëfyesi shumica e tyre përveçse në komisionet tona i vërtetë politik jo vetëm i mazhorancës, por dhe i parlamentare kanë kaluar dhe nëpër filtrat e opozitës, misioneve dhe agjencive prestigjioze, si: USAID-i, Sot duhej të ishte dita që partnerët tanë EURALIUS etj.., dhe unë dua të shpreh mirënjohjen europianë të shihnin një shenjë se 12 detyrat e e konsideratën tonë për kontributin e tyre të vyer. shtëpisë që na lanë në fund të vitit të shkuar pas Tani, meqë kjo ditë mbërriti, më duhet të konstatoj zhgënjimit për ngërçin artificial, që shkaktoi edhe një herë me trishtim se vijon me të njëjtën sindroma e kutisë, kanë nisur të plotësohen. ritëm linja e depersonalizimit të grupit parlamentar Siç e dimë të gjithë, shumica e këtyre të Partisë Socialiste dhe shkaqet janë të thjeshta. rekomandimeve presin bashkëpunimin e opozitës Edi Rama e urren Parlamentin për dy arsye: pikërisht këtu në Parlament. Nuk duhej të kishte Së pari, sepse sheh këtu të reflektuar më asnjë arsye në botë që disa prej kodeve të shumë dhe më mirë se kudo tjetër humbjen e tij. Republikës të mos miratohen në këtë seancë, sepse Duke pasur një raport të deformuar me zgjedhjet nuk ka pasur dhe nuk mund të ketë asnjë pretendim dhe rezultatin, ai ëndërron dhe pranon vetëm një për ndonjë nuancë politike në shqyrtimin e tyre. Dhe parlament që i jep atij shumicën, një ngjarje që, me sot ato janë në rendin e ditës, për të cilin gjithashtu sa duket, do të vonojë pafundësisht, mbase dhe askush nga Partia Socialiste nuk ka pasur ndonjë nuk do të ndodhë kurrë. rezervë. Së dyti, sepse nuk ka një karrige ku të ulet këtu, Nuk duhej të kshte asnjë motiv që reforma por tekefundit, kjo nuk është përgjegjësi e askujt zgjedhore të mos fillonte dhe nuk shikoj asnjë prej nesh, por një zgjedhje e lirë e vetë atij, ndaj pengesë që Avokati i Popullit të mos zgjidhej, ashtu dhe nuk e lejon grupin e tij që të shpalosë vizionin siç kërkohet në mënyrë të qartë në 12 rekomandimet ose aftësitë dhe eksperiencën e vet në këtë sallë. e Komisionit Europian. Por ne jemi republikë parlamentare dhe Partia Por, me sa duket, një arsye paska. Ndaj edhe Socialiste ka një peshë të konsiderueshme politike, ne, si përfaqësues të mazhorancës, për të qenë të sepse përfaqëson më shumë se 40 % të kësaj sinqertë, nuk prisnim ndonjë gjë të madhe sot, por shoqërie. Në rast se do të kishte një kurs të ri, në ndoshta as më vonë se sot. Sepse, për fat të keq, rast se do të kishte realisht një aksion ose lëvizje përgjigjen zhgënjyese e kemi marrë tri ditë më parë, për t’u shënuar, ajo pritej të ndodhte pikërisht në kur kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, deklaroi këtë sallë, në kryeinstitucionin e vendit. Ajo që në me pompozitet se grupi i tij parlamentar nuk do të zhargonin popullor konsiderohet si politika e madhe,
792 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pritej të ngjizej dhe të formësohej pikërisht këtu, të 8 majit, sepse mungonte qartësisht vullneti i sepse këtu ndërmerren nismat, këtu zhvillohen njërës palë për të ndryshuar Kodin Elektoral. debatet dhe këtu arrihen marrëveshjet e mëdha. Si ka mundësi që refuzohet propozimi ynë për Mendoj se është fyese për një grup parlamentar, të ftuar bashkërisht OSBE-ODIHR-in dhe Komisionin për çdo deputet, por dhe për çdo qytetar të lirë që e Venecias që të asistojnë gjithë procesin e reformës vendimet dhe qëndrimet e opozitës së vendit t’i zgjedhore? mësojë përmes shkrimeve nëpër gazeta të kryetarit. Mirë bëni që ngrini stuhi për korrupsionin, sipas Unë kam respekt për të gjithë ata që shkruajnë jush, të zyrtarëve, duke bërë edhe prokurorin, edhe editoriale, gjithmonë me kushtin që të jenë të mira. gjykatësin në të njëjtën kohë pas çdo akuze. Por Por, në rastin e kryetarit të opozitës ato mund të përveç kësaj përmbushni edhe një detyrim të vogël ishin një instrument plotësues, por jo që të ndaj qytetarëve: votoni kufizimin e imunitetit, në zëvendësojnë nismat ligjore dhe kushtetuese që një mënyrë që ministrat dhe pushtetarët e tjerë të opozitë dinjitoze ndërmerr në parlament. korruptuar, sipas jush, të jenë gjah më i lehtë për Është më tepër se naive të mendosh se me të drejtësinë. Ndryshe mos e mbani kot në dorë, por njëjtën taktikë bllokuese, por nën një petk tjetër, gjejini një vend tjetër flamurit të rreckosur të opozita po lan duart nga detyrimet e saj për antikorrupsionit. integrimin e vendit dhe pas kësaj mund t’i lindë e Pavarësisht të gjitha këtyre, sot keni edhe një drejta të drejtojë gishtin e përgjegjësisë te mundësi tjetër për t’u bërë të besueshëm. Le t’i maxhoranca. Nuk ka asnjë shqiptar dhe asnjë shtyjmë për më vonë në kalendarin e Kuvendit kodet partner ndërkombëtar që të besojë legjendën e kursit e tjera, për të cilat ju pretendoni se duhet të rikalojnë të ri sa kohë që në këtë sallë Partia Socialiste shfaq nëpër komisione, dhe të votojmë bashkërisht Kodin të njëjtat simptoma të sëmundjes së vjetër. Rrugor, i cili e mori konsensusesin e përfaqësuesve Në seancën e shkuar ne ramë dakord për të tuaj në Komisionin e Ligjeve, ndaj dhe nuk ka më shtyrë ligjin “Për Gjykatën Administrative”, ndonëse nevojë të rishqyrtohet. Unë nuk besoj se ata ishim të bindur se e kemi tepruar aq shumë me socialistë, që ngritën dorën atje e bënë këtë për një zvarritjen e tij, sa jemi bërë qesharakë. Ishte një ligj “rroma-përtoma”. Me këtë rast i ruani nderin gjest i thjeshtë për të treguar se kjo maxhorancë edhe kryetarit tuaj. Do të ishte një provë, dhe pse e nuk ka asnjë qëllim për të vënë në vështirësi dhe pamjaftueshme, por gjithsesi një gjest i mirëpritur ngutje Grupin Parlamentar të Partisë Socialiste. për të treguar se keni ndër mend të bashkëpunoni Disa ditë më pas përfaqësuesit e opozitës për integrimin. Ky do të ishte minimumi që pritet votuan me konsensus amendimet e Kodit Rrugor sot prej opozitës. Sepse të shohësh “armikun” tek në Komisionin e Ligjeve. Nuk kam dashur ta besoj ish-Kryeministri Majko për shkak se ky i fundit votoi lajmin e pasdites se ky qëndrim fare normal kishte Kodin Rrugor të Republikës, është po aq e shkaktuar tërbimin e kryetarit të Partisë Socialiste. besueshme sa të kërkosh e të gjesh përgjegjësinë Por të nesërmen në Komisionin e Veprimtarive e humbjes së Tiranës më 8 maj te Besnik Bare. Prodhuese u hodhën poshtë pa asnjë shkak të gjitha Por gjithsesi kjo është një çështje juaja dhe unë kodet e tjera, duke i dhënë të drejtë lajmësve. Për nuk kam ndër mend të ndalem aty. të ardhur pastaj te kumti i së hënës për mosvotimin Të nderuar kolegë të Partisë Socialiste, e ligjeve të cilësuara “rroma -përtoma” prej Edi Sot është e pamundur që të dyja palët në këtë Ramës. sallë të fshihen pas retorikës patetike për integrimin. Tani ja ku jemi përballë njëri-tjetrit, më të Raportet e BE-së me Shqipërinë nuk përcaktohen zhveshur se kurrë nga retorika dhe sofizmat e as nga fjalimet tona dhe as nga kabllogramet e panevojshme. Përpara kemi disa nga ligjet e “Wikileaks”-it. Ato mbi të gjitha varen prej qasjes integrimit, për të cilat askush prej jush në këto vite sonë ndaj 12 rekomandimeve, për të cilat ne jemi nuk e ka thënë një fjalë të keqe. Por jo vetëm kaq. gati t’i plotësojmë të gjitha, ndërsa ju që të mos e Përpara kemi reformën zgjedhore. A është opozita, nisim fare, mundësisht. Për ne integrimi është pala më e interesuar për standardin e zgjedhjeve në prioriteti sipëror, ndërsa Edi Rama thotë se beteja e Shqipëri, dhe a është ky një rekomandim i qartë i PS-së këtë javë do të përqendrohet te plehrat, siç Komisionit Europian? Madje, na duhet të theksojmë dhe ndodhi në fakt. Për ne me pak vullnet do të se kemi humbur një vit kohë dhe kemi lënë të na mjaftonte vetëm një javë për të përmbushur kalojnë para hundës një palë zgjedhje të tjera: ato shumicën e detyrimeve. Për Edi Ramën opozita ka
793 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kauzë të madhe grevën e minatorëve të Bulqizës. Falemnderit! Sot u shtua edhe pretendimi i ndryshimeve në Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Patozi! Rregullore, i cili u paraqit në formë kushti që opozita Të nderuara zonja deputete, të lëvizë për reformat e integrimit. Druaj shumë se Zotërinj deputetë, ky rast do të përdoret njësoj si pseudokauza e Sot është një ditë e veçantë. Kanë mbetur rreth kutisë, pra si pretekst për të justifikuar politikat 20 ditë nga publikimi i progresraportit. Ndoshta sot bllokuese, qofsha i gabuar për ketë. është shansi i fundit. Para kemi një axhendë. Jemi të hapur t’i shqyrtojmë me seriozitet të S’ështe paketa “Ruçi”, është axhenda e KE-së. Kjo gjitha çështjet që trajtohen në nismën tuaj, tashmë axhendë është kusht që raporti të jetë pozitiv. Ligjet ato janë në programin e punës së Kuvendit, dhe kjo e axhendës kërkojnë 84 vota. Që Shqipëria të ecë vlen edhe për çdo ligj e vendim tjetër të këtij drejt një stacioni të ri integrimi, varet nga opozita. Parlamenti. Por nuk mund të mos e shprehim që Ky është fakt. Dhe askush nuk mund ta sot se, çfarë do që të jenë ndryshimet në Rregullore, mohojë. Për fatin e keq, statusi nuk varet vetëm ato nuk mund të krahasohen dhe as mund të nga maxhoranca. Vizat vareshin nga maxhoranca. zëvendësojnë për nga radha dhe rëndësia ligjet e Dhe ato u hoqën. Statusi varet nga opozita. Sot pa integrimit. votën pro tuajën, të nderuar kolegë, Shqipëria mund Me gjithë vlerësimin që mund të kemi për plehrat, të pengohet. me gjithë respektin që mund të kemi për dhimbjen Unë kam respekt për burrat. Burrat e mbajnë njerëzore që shkakton uria e një greve jopolitike, fjalën. Ndaj ne themi “fjala e burrit”. Burrat nuk me gjithë rëndësinë që ka çdo rregullore në botë, gënjejnë, të paktën kështu thuhet. Tri javë më parë për ne integrimi mbetet në të gjitha rastet kryeçështja zoti Rama tha se “do të votojmë”. Tri ditë më parë kombëtare. zoti Rama tha “të hiqen nga axhenda”, pra “nuk do Sot opozita humbi një shans për të treguar një të votojmë”. vullnet të ri në komunikimin politik dhe një qasje Sot unë ju drejtohem juve, zotërinj deputetë: të tjetër në raport me detyrimet e saj për procesin e dashur kolegë, ne duhet të punojmë bashkë. Dhe integrimit të vendit. Por kjo seancë e pati një vlerë, kjo është e mundur. Ne vijmë nga parti të ndryshme, sepse u faktoi të gjithëve se ku qëndron problemi. I nga zona të ndryshme, nga histori të ndryshme. vetmi hap që kemi parë deri tani nga Edi Rama Por ne jemi shqiptarë. Le të jemi të ndershëm me është premtimi se bojkoti nuk do të rikthehet dhe veten. Ne rrimë bashkë me njëri-tjetrin. Ne se deputetët e PS-së që prej 5 shtatorit do ta marrin diskutojmë me njëri-tjetrin. Ne dimë të punojmë me të plotë rrogën dhe se nuk do të mungojnë më në njëri-tjetrin. punë. Por kjo është fare pak dhe fare e Kemi bërë ndryshime të mëdha në ligje 3 vjet pamjaftueshme për një opozitë serioze. Gjithashtu më parë. Ne jemi të hapur për t’ju dëgjuar. Ne do të sot kemi hasur dhe oferta të reja që të nisim shqyrtojmë me seriozitet propozimet tuaja edhe për negociatat për presidentin e ardhshëm dhe për disa Rregulloren e Kuvendit. Jozefina Topalli ka firmosur çështje të tjera që artikulohen për herë të parë. menjëherë për veprim sapo ka mbërritur propozimi Ne, zotërinj të opozitës, jua themi qartë dhe në zyrën e saj. Integrimi nuk pranon kushte. Ne pastër se nuk ka dhe nuk do të ketë asnjë pazar nuk vendosim kushte për integrimin. Ne duam të me integrimin. Në rast se ju e konsideroni tender, rritim standardet. Ne nuk vendosim kushte për në rast se ju mendoni që bashkëpunimi juaj për Shqipërinë. Ne jemi shqiptarë. Ne jemi europianë. reformat integruese duhet marrë në këmbim Maxhoranca ka bërë oferta që, kur unë isha në pushtete, sigurisht që gaboheni rëndë. Gjithsesi, opozitë, nuk ndodhnin. Oferta që ju të sillni emrin e ajo që mund të them në mbyllje, në emër të Avokatit të Popullit është unike dhe nuk ndodh kund maxhorancës është se, pavarësisht kësaj historie në botë. Ti, si opozitë propozo, unë si maxhorancë të pakëndshme dhe pavarësisht se ende nuk shihet do të votoj. ndonjë rreze shprese në horizont, ne nuk kemi ndër Oferta bazuar në rekomandimet e ODIHR-it që mend që të humbasim durimin. Do të jemi këtu opozita të propozojë e maxhoranca të votojë, është sërish për t’ju respektuar dhe ftuar për bashkëpunim unike. Nuk ndodh kund në botë. Është falje e pa u mërzitur. Madje, do të vijojmë ta bëjmë këtë pushtetit. edhe atëherë kur ju vetë do të lodheni duke bërë Kryetari i Grupit Parlamentar, zoti Astrit Patozi, sikur po ndryshoni. ju ka kërkuar zyrtarisht: ”T’i kërkojmë ODIHR-it të
794 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
na asistojë”. Kjo është një tjetër garanci për komplimentoj zoti Patozi se ligjërata jote, opozitën. Por përgjigje nuk ka. megjithëse nuk të mungon aftësia dhe zotësia për Axhenda e integrimit kërkon votën tuaj. Ëndrra të shkruar, ishte një ligjëratë politike e kryetarit tënd e shqiptarëve sot varet nga vota juaj. Projekti i dhe unë nuk do të bëj asnjë replikë, pasi unë me Shqipërisë në Europë është bllokuar nga bojkoti kryetarin tënd replikoj ballë për ballë, ndërsa ti juaj. Aspirata e shqiptarëve ju thërret në detyrë. replikon në distancë. Në qoftë se ke ndonjë gjë, Si shqiptare, si politikane, ju ftoj me sinqeritet e merru me Grupin Parlamentar të PS-së, jo me seriozitet, votoni! kryetarin e opozitës. Zotërinj deputetë, kolegë të dashur, votoni! E dyta, zonja Topalli do të nisem te fjalia e fundit, Sytë e shqiptarëve janë të drejtuar nga kjo sallë. “Të ndalim shfaqjen publike”. Komplimentet e mia, Sot, ndoshta është shansi i fundit për statusin. se përsëri bëre një shfaqje publike për t’ua thënë Çdokush në këtë sallë, çdo deputet këtu, mban atyre që të kanë thënë dhe që të kanë bërë përgjegjësi. përgjegjëse për Parlamentin. Ti sot erdhe dhe nxore Sot ne duhet të punojmë bashkë; ne duhet të një përfundim që t’u thuash atyre që e keni gabim votojmë bashkë. Të ndalim shfaqjen politike dhe të atë që keni thënë, prandaj korrigjojeni se fajin e kanë bëjmë vepër konkrete për statusin. këta, jo ne, jo ju. Zëri i secilit prej jush është i rëndësishëm. Zotërinj, ju thashë në fillim dhe po jua them Vota e secilit prej jush do të ketë një ndikim. Miratimi përsëri. Krizën politike kishit 2 vjet që e kërkonit i ligjeve të axhendës së integrimit do të bëjnë qe me të gjitha mjetet dhe ju i përdorët të gjitha deri te ne të bëjmë hapa përpara. T’i miratojmë këto ligje. plumbi ndaj nesh. Të gjitha. Nga viti 2009 deri në Të votojmë ligjin për Gjykatën Administrative, që vitin 2012 ne kërkuam që kriza politike, që është nesër të mos thoni që jemi të fundit. bërë shkak për të mbyllur dyert e BE-së, të zgjidhej, Të votojmë emrin që ju dëshironi për Avokatin e që të negocionim, që t’i zgjidhnim problemet. Ju Popullit, që nesër të mos thoni që jemi të fundit. Të edhe sot thatë se ne nuk kemi ndërmend që të ulemi ngremë Komisionin për Reformën Zgjedhore, që në për ta zgjidhur krizën. Përkundrazi, me të dyja 13 tetor të mos thoni që jemi të fundit. Gjithsecili ligjëratat tuaja ju i hodhët benzinë për ta mbajtur të duhet të bëjë atë që i takon. Duhet të pyesim veten ndezur këtë krizë. Ne nuk do të biem në kurthin që qoftë edhe për një sekondë. Ç’është më e mira për ju kërkoni, t’u hidhni hi syve si shqiptarëve, ashtu Shqipërinë, jo thjesht ç’është më e mira për veten edhe ndërkombëtarëve. time. Së dyti, problemet e parlamentarizmit, siç e Zotërinj deputetë të majtë, theksova edhe më parë, nuk i krijoi opozita. Në qoftë Shqipëria ka humbur 2 vjet nga bllokimi dhe se kishte ndonjë problem, opozita ishte në vendet e bojkoti juaj. Nga 12 tetori na ndajnë vetëm 20 ditë. saj e ulur. Ja ku është! Dy vjet rresht, me opozitë Nuk mund të presim më. Sot, Shqipëria nuk ka jashtë apo brenda, ju ndryshuat Rregulloren luksin të humbë edhe një vit tjetër. Jemi të vonuar. konsensuale dhe e përkeqësuat parlamentarizmin. Bojkoti ka dëmtuar. Nuk po e themi ne, por Brukseli. Ne ju kemi sjellë Ne nuk jemi një popull që rrimë duarkryq. Ne paketën, uluni zgjidheni! jemi shqiptarë. Ne bëjmë që gjërat të ndodhin. Jemi Së treti, zgjedhjet nuk i vodhëm ne. Shansin e më të mëdhenj se vogëlsitë e politikës. Ne jemi zgjedhjeve si në vitin 2009 dhe në vitin 2011, patriotë e të përgjegjshëm. Ne do të shkruajmë fatin moszbatimin e rekomandimeve të OSBE - ODIHR- tonë. Mos e bllokoni Shqipërinë! it dhe mandej të rezolutës së Parlamentit Europian Tani është në dorën tuaj. Votoni! Më 13 tetor apo të partnerëve tanë ndërkombëtarë, edhe të mos na thoni pse jemi të fundit. Do të mbani SHBA-së, me gjithë rekomandimet e tyre, ju nuk i përgjegjësi. dëgjuat dhe nuk i zbatuat, sepse hapja dhe Falemnderit! transparenca e vitit 2009 ishte për të përgatitur Zoti Ruçi, urdhëroni! manipulimin e vitit 2011. Gramoz Ruçi – Nuk kam aspak dëshirë të U tha në Konferencën e Kryetarëve, u tha edhe vazhdoj shfaqjen e radhës së dy parafolësve. këtu që të ulemi, madje po përgjëroheni, madje keni Megjithatë, më lejoni që t’i komplimentoj të dy, bërë edhe një letër. Jua thashë në Konferencën e homologun Patozi që gjatë gjithë ligjëratës së tij u Kryetarëve dhe letrën e lexova te “News 24”, dhe mor me kryetarin e forcës sonë politike. Të letrën e nxorët pasi kryetari i Partisë Socialiste në
795 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mbledhjen e grupit parlamentar përcaktoi zonjën Partisë Socialiste, na vjen shumë keq që t’jua themi dhe zotërinë që të bënte një platformë për Reformën se nuk jua plotësojmë dot dëshirën, për sa kohë ju Zgjedhore. Kjo ishte kërkesa e parë juaja në letër, do ta zgjidhni atë kryetar të Partisë Socialiste dhe por që ta kishit ju iniciativën e bëtë me letër, se nuk kryetar të opozitës. ju pëlqeu ajo që ju thamë ne këtu në Parlament. Së dyti, fakti që unë nuk replikoj dot apo dikush Kërkesa e dytë ishte një letër e përbashkët që i tjetër prej nesh nuk replikon dot ballë për ballë me drejtohej Komisionit të Venecias dhe OSBE - të, nuk është problemi ynë, por problemi i tij që nuk ODIHR-it, kur ne kemi 2 muaj që jemi i drejtuar është në këtë sallë. Këshillit të Europës që të ndërhynte te Komisioni i Për të mos iu rikthyer edhe një herë argumenteve Venecias dhe Komisioni i Venecias dhe sekretari i që u ezauruan, zoti Ruçi, BE-ja është fare e qartë përgjithshëm ka bërë një letër në përgjigje të letrës dhe ka 12 kërkesa, 8 prej të cilave kërkojnë sime dhe ka thënë: “Po, i jam drejtuar Komisionit të drejtpërdrejtë bashkëpunimin e të dyja palëve. Nuk Venecias dhe ai do të vijë këtë muaj dhe në dhjetor po themi që janë detyrime vetëm të opozitës, nuk e do të japë konkluzionet e tij”. Po jo, thoni ju, nuk kemi thënë në asnjë rast. është dakord opozita që të mos vijë Komisioni i Bujrëm, ja ku jemi! Sot kemi 5 projektligje. Venecias dhe OSBE-ODIHR-i për t’u hedhur hi syve Hajdeni, t’i miratojmë! Në rast se nuk doni 5, të atyre, sepse ju kritikojnë me të drejtë. paktën njërin, atë projektligj që vetë anëtarët Partisë Le ta lëmë demagogjinë pas krahëve. Sigurisht Socialiste të Komisionit të Ligjeve e kanë kaluar që ju ligjëratat i mbajtët, por problemi nuk zgjidhet. me konsensus. Por ju nuk doni ta bëni as këtë. Ajo paketë që lexova, zonja Topalli, nuk është paketa BE-ja nuk komunikon me ne as me fjalime, as Ruçi. Në këtë paketë janë rekomandimet që ka bërë me rezoluta dhe as me mesazhe, por komunikon BE-ja. Në qoftë se ju vazhdoni të mos i dëgjoni këto me rekomandime. Ju thoni që kemi një pakt për rekomandime që nga mosfunksionimi i Parlamentit, drejtësinë, i cili është harruar nga koha, por kam dhe përgjegjësia është juaja si spikere e Parlamentit, përshtypjen se është harruar edhe nga ata vetë që që jua thonë ata, jo ne, e deri në fund te korrupsioni, e kanë hartuar para 3 vjetësh. kriminaliteti, kriza politike, sistemi i drejtësisë, BE-ja nuk kërkon prej nesh miratim rezolute, pavarësia e institucioneve, liria e njeriut dhe e por kërkon miratimin e projektligjeve, fillimin e medias, atëherë nuk është faji ynë, por përgjegjësia Reformës Zgjedhore dhe emërimin e Avokatit të juaj. Popullit, si edhe kufizimin e imunitetit të deputetit, Ju keni ardhur sot, të dashurit e mi që t’i paraprini për të cilat ju nuk jeni dakord. mbledhjes së radhës së progres-raportit, që Ndaj, zoti Ruçi sot ishte dita e provës për përgjegjësinë të na e lini ne. Por nuk ka budallenj opozitën, jo për ne. Ne nuk kemi thënë kurrë që as në Europë, as në Shqipëri pas 20 vjetësh kemi një kurs të ri, sepse nuk kemi nevojë që të demokraci, që të kërkojnë përgjegjësitë te opozita. kemi kurs të ri. Ju keni thënë kurs të ri dhe ndërkohë Asnjëherë nuk e ka përgjegjësinë opozita. Dëgjoni keni të njëjtën linjë politike, por me petka të vjetra. të paktën zotin Berisha atje që citon me të madhe Falemnderit! një burrë të mençur amerikan që thotë gjithmonë Jozefina Topalli – Falemnderit! përgjegjësinë e ka Qeveria, por e thotë atje. Këtu Zonja Bregu, urdhëroni! thotë e ka opozita. Dëgjojeni të paktën, respektojeni Majlinda Bregu – Gazi mos ju ndaftë nga buza se është në Amerikë akoma. Do ta nxirrni gënjeshtar të gjithëve, por unë doja të ndaja me ju një dhe demagog atje në mes të Amerikës, duke shqetësim. Duke qenë se sot erdha në Parlament mashtruar njerëz të mendjes dhe të politikës kthyer nga një udhëtim mbrëmë vonë, me shpresën, amerikane. idenë dhe dëshirën e mirë se do të votonim të gjithë Jozefina Topalli – Zoti Patozi, urdhëroni! së bashku ligjet me 3/5-at, duke shpresuar dhe Astrit Patozi – Falemnderit, zonja Kryetare! uruar, së pari, për një komoditet timin personal dhe Të nderuar kolegë, profesional dhe në pozicionin që mbaj. Do të përpiqem të flas shkurt, sepse nuk kam Së dyti, për një dëshirë të mirë dhe për një sens ndërmend të përsëris të njëjtat gjëra. Po i jap dy krenarie për të gjithë ne dhe shqiptarët që nesër në përgjigje të thjeshta zotit Ruçi: takimin përfundimtar që kam në Bruksel për progres- Së pari, në rast se ju e keni problem kur unë raportin të kisha mundësinë të prezantohesha apo dikush prej nesh përmend emrin e kryetarit të denjësisht me një lajm të mirë.
796 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ju siguroj që sa herë në këto 2 vjet kam pasur 69 pro, 56 kundër, 1 deputet nuk mori pjesë në takime me përfaqësues të Komisionit Europian apo votim. me përfaqësues të vendeve anëtare, kam qenë më Kuvendi miraton në parim projektligjin. shumë se asnjëherë tjetër në situatën më pak të Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë. rehatshme të mundshme. Kjo për arsyen e vetme, Kush është dakord me nenin 1? sepse më është dashur të shpjegoj absurdin tuaj të Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. pashpjegueshëm. Sidoqoftë, 12 pikat, të cilat para Miratohet. nesh u vendosën prioritete vitin e kaluar, nuk ishin Kush është dakord me nenin 2? detyrime të cilat ju dhe ne bashkë duhet patjetër t’i Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. plotësonim, sepse Brukseli na i përcaktoi si detyra, Miratohet. është detyrim i punës, i funksionit të gjithsecilit prej Kush është dakord me nenin 3? nesh, një detyrë e rëndësishme për çdo deputet të Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. maxhorancës, po ashtu edhe të opozitës. Miratohet. Ju vini në Parlament dhe keni për detyrë t’i votoni Kush është dakord me nenin 4? ose mos t’i votoni ligjet, t’i votoni ligjet pro ose t’i Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. votoni kundër, por asnjëherë, në dy vjet, nuk kam Miratohet. menduar se detyra juaj është që të bllokoni votimin Kush është dakord me nenin 5? e ligjeve në këtë Parlament. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Gjithsesi, nuk kam asnjë surprizë për këtë që Miratohet. ndodhi sot, madje, më vjen mirë të them, që asnjë Kush është dakord me nenin 6? prej nesh nuk e kishte surprizë dhe nuk është habitur Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. që ju nuk votuat. Por një ndjesi duhet t’jua them: Miratohet. njëri nga kolegët e mi sot këtu në sallë, kur po Kush është dakord me nenin 7? diskutonte zoti Ruçi, tha se kjo është hata. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Të nderuar miq edhe kolegë, nuk është hata se Miratohet. Shqipëria po humbet për herë të dytë shansin për Kush është dakord me nenin 8? të marrë statusin e vendit kandidat, sepse historia Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. jonë e integrimit dhe historia e vendeve të tjera është Miratohet. e mbarsur me komplekse dhe problematika. Por, a Kush është dakord me nenin 9, me vërejtjet e e dini ju se cila është hataja më e madhe? Ju edhe komisionit? sot keni demonstruar që votoni kundër fatit të Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. shqiptarëve, një projekt tërësisht tuajin, i cili, me Miratohet. sa duket, është i vetmi projekt i kursit të ri Kush është dakord me nenin 10? antikombëtar dhe antishqiptar. Falemnderit! 6 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! Miratohet. Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Bregu! Kush është dakord me nenin 11? Kam dy mundësi: t’i hedh në votim projektligjet Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. ose t’i shtyj për javën tjetër. Zoti Patozi tha që t’i Miratohet. shtyjmë. Unë po e bëj, megjithëse sot ishte rasti i Kush është dakord me nenin 12? fundit. Unë do t’ju ftoja që të vritni frikën, zotërinj Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. deputetë të opozitës, dhe të çliroheni nga sindroma Miratohet. e humbësit. Minimalja. Shqiptarët e kanë bërë këtë Kush është dakord me nenin 13? 20 vjet më parë. Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. Kalojmë te votimi për prezencën. Miratohet. Hapet votimi. Kush është dakord me nenin 14? Mbyllet votimi. Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. Janë 126 deputetë të pranishëm. Miratohet. Fillojmë me votimin e projektligjit “Për Kush është dakord me nenin 15? menaxhimin e integruar të mbetjeve”. Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. Hapet votimi me elektronikë, në parim. Miratohet. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 16?
797 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 17? Kush është dakord me nenin 34? Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 18? Kush është dakord me nenin 35? Falemnderit! 7 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 6 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 19? Kush është dakord me nenin 36? Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 20? Kush është dakord me nenin 37? Falemnderit! 5 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 21? Kush është dakord me nenin 38? Falemnderit! 6 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 22? Kush është dakord me nenin 39? Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 23? Kush është dakord me nenin 40? Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 24? Kush është dakord me nenin 41? Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 25? Kush është dakord me nenin 42? Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 26? Kush është dakord me nenin 43? Falemnderit! 6 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 27? Kush është dakord me nenin 44? Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 1 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 28? Kush është dakord me nenin 45? Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 29? Kush është dakord me nenin 46? Falemnderit! 4 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 30? (Vazhdon e njëjta procedurë votimi nga neni 47 Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. deri në nenin 69.) Miratohet. Kush është dakord me nenin 70? Kush është dakord me nenin 31? Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! 2 kundër. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 71? Kush është dakord me nenin 32? Falemnderit! 3 kundër. Abstenim? S’ka. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Miratohet. Miratohet. Hapet votimin me elektronikë, në tërësi. Kush është dakord me nenin 33? Mbyllet votimi.
798 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
69 pro, 55 kundër. me vërejtjet e dy komisioneve. Kuvendi miraton projektligjin “Për menaxhimin Kush është dakord me nenin 1, me vërejtjet e e integruar të mbetjeve”. dy komisioneve? Kalojmë te projektligji “Për shërbimin veterinar Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. në Republikën e Shqipërisë”. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë, në parim. Kush është dakord me nenin 2? Mbyllet votimi. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. 68 pro, 49 kundër, 7 deputetë nuk morën pjesë Miratohet. në votim. Kush është dakord me nenin 3? Kuvendi miraton në parim projektligjin. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë, Miratohet. me vërejtjet e dy komisioneve, të Veprimtarive (I drejtohet deputetit Braçe që debaton nga Prodhuese dhe të Integrimit. salla.) Urdhëroni, zoti Ruçi! Me aq sa të jenë, më shumë pozitive se negative. Gramoz Ruçi – Pas gjithë atyre që thatë e Rezultati është këtu. Unë s’kam asnjë votë kundër. ligjëruat këtu, garnitura juaj për të plotësuar Kam 68 vota pro, asnjë votë kundër, asnjë abstenim. kuorumet tuaja, nuk funksion. Ju njoftoj se në këtë Ti e di këtë, se je deputet i vjetër. moment Grupi Parlamentar i PS-së nuk merr pjesë Kush është dakord me nenin 4? në votimin e këtij projektligji derisa ju të siguroni Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. kuorumin për seancën e parlamentit. Miratohet. Falemnderit! (Ndiqet e njëjta procedurë votimi nga neni 5 deri Jozefina Topalli – Ju po bojkotoni? Po kur u në nenin 138.) bë prezenca këtu ishin 126 deputetë. Po ju keni Urdhëroni, zoti Patozi! harruar çdo gjë duke bojkotuar e duke bllokuar. Po Astrit Patozi – Falemnderit, zonja Kryetare! ju nuk dini më se si votohet. Ju kanë bërë dëm Të gjithë prisnin sot arritjen e shumicës së shumë këto dy vjet. cilësuar në këtë Kuvend për disa nga ligjet e Urdhëroni, zoti Ruçi! integrimit. Në fakt, kemi një kthim të qartë te Gramoz Ruçi – 15 deputetë të opozitës marrëdhëniet e kushtëzuara me Parlamentin. Zoti diskutuan për projektligjin “Për menaxhimin e e ndihmoftë opozitën! Për këtë arsye, unë kërkoj mbetjeve të integruara” dhe e kundërshtuan që nga që votimi në tërësi i këtij ligji të shtyhet për seancën fillimi e deri në fund atë, e kundërshtuam edhe me e ardhshme dhe të vazhdohet me çështje të tjera të votë, por duhet të dini një gjë: në qoftë se ne nuk do rendit të ditës. të merrnim pjesë në votim, ju s’do të kishit numrin e Jozefina Topalli – Atëherë, e mbyllim këtu kuorumit për të votuar projektligjin. seancën, meqenëse kryetari i grupit kërkon që të Jozefina Topalli - Nëse nuk do të merrnit mbyllet. Apo kishit diçka tjetër? Atëherë, bëjmë 5 pjesë, ne do t’i plotësonim numrat, siç i kemi minuta pushim se dua të konsultohem. plotësuar këto dy vjet. Unë do t’ju sugjeroja që ta hedhim në votim, se Gramoz Ruçi - Unë deklaroj pikërisht këtë, që deputetët janë këtu. ne s’jemi këtu për të plotësuar kuorumin tuaj, kur jemi kundër, se kur jemi pro është tjetër gjë. Atëherë, (Pas pushimit) krijojeni kuorumin, se ne nuk marrim pjesë në votim. Jeni 69 veta në sallë. Rihapim seancën. Jozefina Topalli – Dakord pra, ju do të Zotërinj deputetë, bojkotoni. Dy javë para se të vendoset dhe të dalë Meqenëse zoti Ruçi kërkoi që të shtyhej votimi progres-raporti, ju do të bojkotoni. Kjo është? në tërësi dhe zoti Patozi ra dakord për t’i dhënë Dakord. Nuk do të merrni pjesë në votim? Hiqni edhe një mundësi tjetër opozitës, kalojmë menjëherë kartat, se unë, sa të jeni të ulur, do t’ju numëroj një te interpelancat. për një, se unë ju shoh, ju dëgjoj, ju kam para syve. Interpelanca e parë është e deputetit Eltar Deda Si mund të them unë se s’jeni këtu? Ju jeni. me ministrin e Shëndetësisë, Petrit Vasili. Sekretaret, numëroni sa deputetë janë! Në bazë të Rregullores, deputeti parashtron Atëherë, votojmë nen për nen, se në parim kaloi, interpelancën për 7 minuta, anëtari i Këshillit të
799 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ministrave ka në dispozicion 20 minuta, deputeti ka na sigurojnë kredi me interesa të ulëta, sidomos në 15 minuta të tjera dhe, nëse dëshirojnë, nga 3 minuta fushën e investimeve dhe plotësimit të nevojave për secili. aparatura dhe pajisje mjekësore. Por kjo nuk mund Urdhëroni, zoti Deda! të na bëjë të heshtim e të mbyllim gojën përpara Eltar Deda - Të nderuar kolegë, këtij realiteti, duke mos vënë sinjalin e alarmit në Opozita në Parlament, por edhe në publik, gjatë lidhje me gjendjen në të cilën ndodhen këto gjithë kohës ka ngritur zërin e saj në lidhje me investime. shqetësimet dhe situatën tejet të rëndë në të cilën Konflikti dhe konkurrenca që ekziston brenda ndodhet sistemi shëndetësor publik. sektorit publik dhe vetë personelit ka bërë që pacienti Këto shqetësime dhe njëkohësisht përpjekjet dhe qytetari shqiptar ta abandonojë tërësisht tona kanë qenë dhe mbeten tërësisht parimore. Nisur sektorin publik dhe t’i drejtohet sektorit jopublik. nga mosreagimi i deritanishëm, jemi të bindur se e Interesi ynë është qytetari shqiptar, kurse interesi gjithë situata e rënduar në këtë sektor tejet jetik juaj, zoti Ministër dhe, i Qeverisë që ju përfaqësoni për vendin tonë vjen si rezultat i keqqeverisjes dhe është vetëm dhe vetëm përfitimi. mentalitetit të punës nën drejtimin e Kryeministrit Gjatë ditëve kur po grumbulloja informacionin e dhe të vetë ministrit të Shëndetësisë, kryesisht duhur dhe fakte për interpelancën, vura re diçka ministrit, i cili, me mosveprimet dhe me neglizhencën shumë rrëqethëse: një gjendje tejet mjerane e e qëllimshme, ka bërë që gjendja e sistemit institucioneve dhe tejet jashtë kontrollit nga shëndetësor, në gjithë piramidën e tij, të vijë duke u drejtuesit, pasi mungesa e një mbështetjeje nga ana përkeqësuar më shumë dhe rastet e skandaleve e juaj ka bërë që personeli bashkë me qytetarin, në korruptive t’i shtohen kësaj ministrie dhe kësaj këtë krizë të rëndë ekonomike, t’i drejtohen sektorit Qeverie tërësisht të kapur. jopublik shëndetësor. Që në krye të fjalës sime, dua të sqaroj opinionin Ne kemi miratuar vetëm gjatë muajit dhjetor dy publik se qëllimi i betejës sonë të radhës nuk është akt-marrëveshje me Qeverinë austriake në lidhje me thjesht politik, ashtu siç mund edhe të mendohet. një kredi për pajisjen e institucioneve shëndetësore Kjo është një beteje mes botës së korruptuar dhe me aparatura mjekësore. Akoma këto dy kredi nuk atyre që mendojnë ta ndërtojnë jetën në mënyrë të janë zbatuar dhe pacientit i mungon ky lloj shërbimi. ndershme. Dhe, mbi të gjitha, kjo është një beteje Kur kemi diskutuar në komision, por edhe në seancë për qytetarin dhe jo për shtetarin, sigurisht, pa u plenare, kundërshtia jonë ka qenë: bërë në asnjë moment palë, as me përfituesit, as Së pari, për mënyrën e ndjekur nga ana e juaj me ata që sigurojnë financimin e këtij sektori kaq të për përcaktimin e vendosjes së tyre pa asnjë strategji rëndësishëm. dhe studim paraprak. Nisur nga situata tejet e rënduar nga korrupsioni, Së dyti, kemi kërkuar që paraprakisht të mosreagimi i institucionit të ministrit në lidhje me caktohet një buxhet për mirëmbajtjen e tyre. këtë situatë të rëndë, nga mospasja e një politike Kjo tashmë është reale. Ju e dini shumë mirë, të qartë për zhvillimin e këtij sektori; praktikat dhe zoti Ministër, ashtu si i gjithë personeli mjekësor, procedurat e ndjekura nga ministria për realizimin e se qytetari, i cili vuan nga sëmundjet në Spitalin investimeve dhe planifikimi i tyre sipas kërkesave e Universitar Onkologjik në QSUT, është në mëshirën nevojave për pajisje me aparatura; gjendja e këtyre e fatit. Në atë kohë kemi kundërshtuar që në spitalin pajisjeve dhe aparaturave në këto institucione, pasi neurologjik nuk mund të vendoset një akselerator ato janë prokuruar e tenderuar, si dhe gjetja e linear, shumë i rëndësishëm për të sëmurët mundësive për të ndaluar këtë frymë korruptive dhe kancerozë, sepse nuk mund t’u shërbejë të tejet të rrezikshme për të ardhmen, jo vetëm të këtij sëmurëve, të cilët e kanë të nevojshme dhënien e sektori, por edhe të vendit tonë, janë disa nga arsyet këtij shërbimi, qoftë për diagnostikim, por edhe për që më shtyn të kërkoja këtë interpelancë me kurim. Dhe e dini në çfarë gjendjeje janë pacientët ministrin e Shëndetësisë. e sëmurë me kancer si rezultat i lënies pas dore, Kolegë deputetë, qëllimisht nga politikat tuaja, zoti Ministër? Në Të gjithë së bashku jemi dëshmitarë të mëshirë të fatit. Një diagnostikim dhe mjekim të gatishmërisë që kemi treguar ne si opozitë për të kësaj kategorie pacientësh, që kushton deri në 5 kaluar me konsensus marrëveshje të ndryshme me mijë euro, përfshi të gjitha ciklet, ata detyrohen ta qeveritë dhe institucionet ndërkombëtare, të cilat bëjnë te privati.
800 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Gjatë takimit me mjekët të cilët punojnë në këtë 1- Çfarë lloj kredie ishte kjo e akorduar nga BB- spital, ata deklarojnë se ne këtu kemi një aparaturë ja për vendin tonë? kobalti shumë të vjetër dhe jo në gjendje pune, pasi 2- Cilat ishin arsyet tuaja që bënë të anulohej shteti nuk ka planifikuar asnjë fond për mirëmbajtjen. dhe të mos shfaqej fituesi? Është i vetmi institucion në rajon që nuk ka aparat 3- Çfarë lidhjeje kini ju me firmën të cilën donit akselerator linear të domosdoshëm. Kosova ka dy ta shpallnit fituese? të tillë. 4- Pse nuk u shpallën fituese firmat e renditura Buxheti i planifikuar për këtë vit është 2,7 milionë sipas klasifikimit? dollarë nga 10 milionë që janë nevojat. U fokusova 5- Pse shpallët fituese firmën që kishte një në Spitalin Onkologjik, pasi është shumë i prekshëm diferencë prej 600 mijë dollarësh me vendin e parë për të gjithë shoqërinë, por në rrethe situata është dhe përse projektet tenderuese të Bankës Botërore akoma më dramatike. ...(I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në Në Spitalin Rajonal të Vlorës, një aparat dispozicion.) radioskopie dixhitale, i blerë në vitin 2005, doli jashtë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Deda! funksionit pa u vënë në punë. Jo vetëm që nuk u Urdhëroni, zoti Ministër! arrit të montohej, por tani u detyruat ta ktheni në Petrit Vasili - Falemnderit, zonja Kryetare! mbetje dhe ta zëvendësoni me një aparaturë tjetër, Duke pasur parasysh gjithçka që u tha dhe duke jo aq të kushtueshme, e cila uroj të mos e ketë qenë se, në mënyrë sistematike vazhdon të fatin e të parës. përsëritet e njëjta situatë vlerësimesh negative, Në spitalin e Korçës aparaturat ekzistojnë, por sigurisht, një pjesë e tyre nga mosnjohja e plotë edhe ato nuk mund të funksionojnë, sepse mungon dhe pjesa tjetër, për sa u takon vlerësimeve konkrete, personeli i kualifikuar. janë jorealiste, por njëkohësisht të ngarkuara Në Elbasan, mjerimi i këtij spitali mund të politikisht dhe emocionalisht, është momenti për të përmbyllet me opinionin e vetë mjekëve që punojnë dhënë disa përgjigje të qarta dhe të prera në lidhje aty, të cilët më deklaruan se në do të vdesësh, hajde me disa elemente të strategjisë së shëndetësisë në kirurgjinë e këtij spitali, sepse nuk ka asnjë në përgjithësi dhe më tej do të qëndroj edhe në aparaturë dhe pacientët shkojnë në spitalet rajonale pyetjet konkrete të interpelancës, meqenëse rrezja në Lushnjë, Durrës dhe, kush ka lekë, në QSUT, e arsyetimit u zgjerua së tepërmi. Tiranë. Së pari, ka pasur një princip të vetëm dhe unik, Në Spitalin Rajonal të Shkodrës aparati dixhital që ka qenë ai i rajonalizimit të shërbimeve. Lidhur radioskopik nuk funksionon për mungesë fondesh, më këtë çështje, e gjithë strategjia ka qenë shumë madje në këtë spital dalin edhe drejtuesit nëpër e qartë, madje edhe mënyra e shpërndarjes së media lokale me kuti bosh dhe deklarojnë se ka teknologjisë ka ecur në këtë rrugë. Në qoftë se do medikamente. Çudia është se i gjithë qyteti e di se të shikoni projektet përkatëse, ato kanë referuar në ç’gjendje është katandisur spitali. pikërisht një shpërndarje të tillë, një logjikë të tillë Për të mos folur pastaj për kulmin, spitalin dhe, njëkohësisht, kanë qenë dhe mbeten vetëm elektoral të Kavajës, i cili hëngri gjysmën e fondeve një rigjallërim i rëndësishëm dhe jetik i diagnozës vjetore dhe nuk kryen asnjë rol, veç të një hoteli, edhe në nivel rajonal. sepse nuk është bërë me plan. Sigurisht, s’mund të ketë dhe as mund të Nisur nga kjo situatë e rënduar e këtyre imagjinohet një diagnozë profesionale, e shpejtë dhe institucioneve me aparatura mjekësore, nga gjendja në kohë pa aparaturën e duhur dhe ju kujtoj se, deri alarmante e furnizimit me medikamente, situatë të në fillimin e projektit austriak Shqipëria kishte në cilën prej afro një viti e kemi denoncuar, si edhe nga sistemin publik vetëm një rezonancë magnetike. aferat tejet korruptive tuajat, zoti Ministër, nuk mund Edhe njerëzit më të painformuar në Shqipëri e dinë të rrinim pa reaguar dhe pa sqaruar opinionin qytetar një fakt të tillë dhe në momentin aktual i gjithë ky lidhur me skandalin e ndërprerjes së financimit të sistem ka vetëm efekt rajonal dhe, falë një Bankës Botërore këtij institucioni ndërkombëtar shpërndarjeje të tillë, mbahet një ngarkesë e prestigjioz, partner me popullin shqiptar, për pajisjen jashtëzakonshme e ekzaminimeve në të gjitha me aparatura mjekësore të të gjithë rrjeteve nivelet dhe sigurohet shpejtësia e diagnozës. Kjo spitalore. Nisur nga ky rast, do të donim të dinim besoj se s’ka vend as për kritikë dhe as për të mos nga ana juaj, zoti Ministër: u kuptuar. Kjo është një strategji shumë e qartë.
801 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Çdo strategji e menduar ndryshe do të thotë që Për sa i takon mënyrës se si ka ecur reforma, s’kuptohet sistemi shëndetësor, do të thotë që ta do t’ju them se ajo ka pasur një aks të drejtpërdrejtë lëmë atë sistem krejtësisht në mëshirë të fatit. në fuqizimin e shëndetit publik dhe atë parësor, për Sigurisht, dikush mund të ketë nostalgji që të çliruar ngarkesat e panevojshme, të tepërta dhe Shqipëria të vazhdojë të ketë vetëm një rezonancë shumë dëmsjellëse në të gjitha strukturat tona që magnetike, siç e kishte deri në vitin 2001. Kujtoj që janë nëpër rrethe dhe, që në mënyrë të padrejtë e edhe kryeministrat e vendit, që kanë vizituar QSUT- artificiale, ngarkoheshin nga sistemi parësor dhe e në, kanë bërë vlerësime nga më negativet dhe besoj vinin atë në vështirësi, duke i shkaktuar edhe që s’jemi më në atë situatë. Ndryshimet janë të shpenzime të panevojshme. dukshme dhe këto pohime nuk i kam bërë unë, por Normalisht, i gjithë sistemi ynë ka qenë i i kanë bërë vetë në atë kohë. orientuar drejt investimeve sistematike. Këtu u Disa tregues janë kokëfortë dhe nuk u shkasim përmendën disa spitale. Unë jam dakord që të dot, pavarësisht nga dëshira për të treguar që përmendet edhe spitali i Elbasanit, por në mënyrë pacientët shkuakan në shumicë në spitalet private. korrekte. Në spitalin e Elbasanit projekti i munguar Këto struktura janë lehtësisht të kontrollueshme, prej 15 vjetësh është sot në zhvillim të plotë dhe ju dihet se cila është frekuenca e tyre, cili është ritmi keni pasur fatin që të ndiqni edhe fazat e zhvillimit dhe cila është ngarkesa që mbajmë. të tij. Puna në këtë spital është në përfundim e sipër. Në sistemin publik kryhen 4 700 mijë Ky spital, i parealizuar kohë më parë, i tentuar që ekzaminime laboratoriko-klinike, kryhen mbi 300 pas viteve 1995-1996, sot, në pjesën kirurgjikale, si mijë ekografi, kryhen mbi 300 mijë rëntgenografi, dhe në maternitet është në përfundim e sipër. Ky mbi 100 e ca mijë ekzaminime radioskopike dhe ka është një realitet, sepse spitali në ndërtim e sipër më shumë se 50 mijë ndërhyrje kirurgjikale. Besoj ndodhet atje. se shifrat në raport me popullatën, për këdo që punon Të njëjtat investime kanë vazhduar edhe në me indikatorë profesionalë dhe jo politikë, janë Qendrën Spitalore Universitare, në spitalin lehtësisht të kuptueshme dhe të qarta. Sigurisht, Neokirurgjikal, në rikonstruksionin e Pediatrisë, në këtu heq çdo lloj interpretimi për rëndimin artificial rikonstruksionin e plotë të Djegie-Plastikës. Është të situatës dhe për hedhje sistematike të baltës mbi duke përfunduar investimi në spitalin e Shkodrës, sistemin shëndetësor. Kjo gjë nuk ndihmon askënd, në pjesën e hotelerisë, e cila ka qenë pjesë e sepse nuk është një domen për të fituar politikisht. papërmbushur. Ky investim po bëhet në bazë të një Unë nuk kam ndërmend që të ndris as arsyen dhe kredie dhe të një projekti me bankën e Këshillit të as memorien e profanëve lidhur me këtë punë, por Europës të filluar kohë më parë. Financimet e tjera do t’ju them se indikatorët e sistemit maten me ato kanë pasur të bëjnë më plotësimet e domosdoshme që realizohen, këtë jua kam thënë edhe herë të tjera. në rikonstruksionin e spitalit të Durrësit, si dhe në Sot, Ministria e Shëndetësisë, në mënyrë shumë projekte të tjera të mëdha në të gjithë vendin, sikurse logjike, siç ka qenë misioni i kahershëm i saj që ka qenë rikonstruksioni i spitalit të Lushnjës, ku vetëm tashmë realizohet, gëzon një peshë minimale infrastruktura e re, krijimi i kushteve dhe i teknologjisë në sistem, që lidhet me menaxhimin e drejtpërdrejt normale kanë bërë të mundur kredon tonë të të resurseve financiare në dispozicion, jua kam vazhdueshme, duke pasur prioritet ndërhyrjet përsëritur, nuk doni ta kujtoni, jua përsëris edhe një kryesore dhe më intensive në spitalet rajonale. Kjo herë, më pak se 3% të të gjitha fondeve të është një strategji e pandryshuar, sikurse edhe shëndetësisë. Tashmë i gjithë sistemi është i ekuilibrimi i shërbimeve. decentralizuar në drejtim të autonomisë. Për të gjitha projektet që ju folët dhe për mënyrën Spitalet funksionojnë sipas kontratave të lidhura se si është proceduar me to, do t’ju bëj me dije se me Institutin e Sigurimeve të Kujdesit Shëndetësor gjithçka që ka pasur lidhje me to është zhvilluar në në bazë të transfertës që zhvillohet në datën 1 janar transparencë të plotë. Dy projektet austriake që ju të vitit. Spitalet kanë autonomi, menaxhohen dhe keni kaluar dhe miratuar janë në realizmin e kanë marrëdhënie kontraktuale në bazë të përmbushjeve të afateve të tyre kontraktuale. indikatorëve të performancës, për të cilat ministria Proceduralisht, gjithçka që ka qenë e lidhur me to nuk ndërhyn dhe nuk auditon, sepse nuk është më është zhvilluar në bazë të kontratave dhe të kompetencë e saj. Këtu bëhet fjalë për ministrinë e marrëveshjes që kemi pasur me Austrinë. këtij viti, jo për atë para 7 vjetësh. Një aktivitet shumë intensiv dhe një marrëdhënie
802 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pozitive ka ekzistuar në të gjitha projektet që kanë të gjitha kushteve më mirat që kanë qenë në pasur lidhje me Bankën Botërore. Projekti i qarkullim dhe në përputhje me guidat e Bankës modernizimit të sistemit shëndetësor, një projekt i Botërore. ndarë në 50 kontrata, ka qenë më i komplikuari dhe Në kuadër të këtij projekti kanë përfunduar edhe më i aplikuari ndonjëherë. Ky projekt ka filluar në disa projekte të tjera. Është bërë blerja e autoklavave vitin 2006, por deri në fund të vitit 2009 ka pasur për zgjidhjen e problemit shumë delikat të trajtimit mjaft problematika, që janë sqaruara dora-dorës dhe të mbeturinave spitalore, një problem i trashëguar kanë pasur një trend implementimi të ulët. Pas vitit ndër vite dhe me rrezikshmëri shumë të lartë. Janë 2009 intensiteti ka qenë mjaft i lartë. Kjo është blerë katër aparate mamografie për detektimin e pasqyruar edhe në memo rad-in sistematik që banka hershëm të sëmundjeve kancerogjene. Është bërë ka paraqitur pranë Ministrisë së Shëndetësisë, e blerja e pajisjeve mjekësore për spitalet rajonale. cila ka vlerësuar, kohë pas kohe, zellin e Janë në proces blerjet për shërbimin e jashtëzakonshëm dhe dëshirën e madhe për t’i vënë kardiokirurgjisë dhe të kardiologjisë, për kirurgjinë në lëvizje këto projekte që kanë qenë të rrezikuara. pediatrike, si dhe trajnimet për mjekët e përgjithshëm Ky projekt i madh ka konsistuar në komponentë të dhe për realizimin e të gjitha pjesëve të mbetura të tjerë të mëdhenj, që kanë qenë: projektit, në mënyrë të veçantë për mbështetjen e Ndërtimi i kapaciteteve për sigurimin e Institutit të Sigurimeve Shëndetësore. shërbimeve shëndetësore në Institutin e Sigurimeve Pyetja për të cilën mendoj se u zhvillua kjo Shëndetësore dhe në Institutin e Shëndetit Publik. interpelance kishte të bënte me një prej loteve të Zhvillimi i metodave të pagesës dhe të prokuruar, nga 50 të tillë që janë realizuar me sukses kontraktimit midis blerësve dhe ofruesve të dhe për të cilët Banka Botërore është shprehur shërbimeve shëndetësore. publikisht. Ka pasur një opinion të ndryshëm Zhvillimi i monitorimeve të politikave ndërmjet ekspertëve vlerësues të Komisionit të shëndetësore, krijimi i sistemit të monitorimit të Vlerësimit të Ofertave, i cila ka pasur po të njëjtën Shërbimit të Kujdesit Shëndetësor. eksperiencë edhe me konkurrentë të tjerë. Përgatitja e standardeve për punonjësit dhe Për sa i përket konkurrimit, në kthim të përgjigjes spitalet. së interpelancës, është sqaruar mjaft qartë se është Zhvillimi i kapaciteteve për vlerësimin e një tender i caktuar, për të cilin Komisioni i Vlerësimit teknologjive shëndetësore. të Ofertave ka bërë vlerësimin dhe ka shpallur fitues, Përgatitja e standardit për pajisjet dhe që në muajin nëntor të vitit 2009, kompaninë me mbështetjen e sistemeve spitalore. çmimin më të ulët. Për një kohë të gjatë, për disa Ndërtimi i kapaciteteve për zbatimin e muaj, është komunikuar me Bankën Botërore lidhur administrimit të projektit, si dhe ndërhyrja e me këtë çështje. Përfaqësuesit e Bankës Botërore, drejtpërdrejt në spitale. pas disa muaj komunikimesh, insistonin që rëndësi Në përforcimin, në mënyrë të veçantë në ka vlera teknike e pajisjeve jo çmimi, pra do të ishin informatizimin e sistemit parësor, i cili administrohet ato që do të përcaktonin ecurinë e tenderit. nga Instituti i Sigurimeve të Kujdesit Shëndetësor, Duke respektuar ekzigjencat e guidave të kanë konsistuar disa komponentë. Bankës Botërore dhe sugjerimet e vazhdueshme të Në Institutin e Shëndetit Publik është krijuar një tyre, Komisioni i Vlerësimit të Ofertave insistoi të data warehouse si baza themelore e të dhënave për bëhej rivlerësimi i tenderit për këtë kompani me kontrollin normal të të gjithë territorit për epidemitë çmimin më të ulët, por që kënaqte kërkesat tona dhe për mbulimin e tyre. Është bërë asistenca e specifike teknike. Nga konkurrenti i parë deri tek i vlerësimit teknik për teknologjitë mjekësore, fundit ofertat lëvizin nga 1 milion dollarë në 2 milionë asistenca teknike për licencimin, si dhe akreditimi i e 400 mijë dollarë. Nga rivlerësimi rezultoi një shërbimeve shëndetësore. Ky projekt ka mbështetur kompani, e cila përmbushte të gjitha kushtet teknike në përgatitjen e guidave klinike, në përgatitjen e përcaktuese për të dalluar fituesin. Për këtë gjë programeve për mjekët, në sigurimin e pajisjeve Banka Botërore nuk ka pasur asnjë koment negativ. bazë për shërbimin e kujdesit parësor, në organizimin Kualifikimi i një kompanie që ka pasur një e fushatave të informimit publik, si dhe në realizimin deklarim të rremë në dokumentacionin e saj ka qenë e aktiviteteve të drejtpërdrejta në terren. Asistenca problem për kompaninë që do të zbatonte projektin teknike është realizuar në mënyrë korrekte sipas në praktikë dhe që merr autoritetin e përdorimit të
803 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
parave, pra të kredisë që merrnim ne si shtet princip, e cila nuk e ndihmon atë, por një luftë që shqiptar. Kompania në fjalë pretendonte se kishte duhet të zbatohet në analizë të indikatorëve. një firmë zbatuese, e cila kishte një volum të madh Ne kemi pasur mjaft vlerësime në fushën e e në rritje, një biznes të njohur e implementues. shëndetit publik me rezultate të rëndësishme të Nga të gjitha verifikimet e bëra në zyrat e tatimeve arritura si në fushat e mbulimit të shëndetit publik, dhe të taksave të Shqipërisë, kompania rezultonte ashtu edhe në mënyrën e përballimit të epidemive e me një xhiro 3-vjeçare zero, gjithashtu edhe me një të pandemive të ndryshme. Shpeshherë Shqipëria numër punonjësish zero. Në kushte të tilla të një është vlerësuar pozitivisht në këtë drejtim. Mendoj deklarimi të rremë, që komprometonte të ardhmen se kjo klimë konstruktive dhe e domosdoshme, që e implementimit të projektit në terren, kërkuam me e ndihmon sistemin, duhet të jetë edhe mbështetja insistim që të bëhej një interpretim ligjor për këtë që ne presim e mirëpresim nga opozita, e cila ka veprim të paligjshëm, që në kushtet e ligjeve të profesionistë të duhur për ta bërë këtë gjë. prokurimit shqiptar është shpallja e firmës të Jo vetëm për këtë çështje, por edhe për të gjitha skualifikuar dhe kërkesa për ndjekje. diskutimet e tjera, ne jemi plotësisht të hapur, sepse Pra, ky ka qenë problemi. Komisioni i Vlerësimit nuk kemi arsye të jemi ndryshe. Jemi gati të të Ofertave në komunikimet me shkrim të dëgjojmë të gjitha sugjerimet konkrete që na bëjnë vazhdueshme dhe të dokumentuara nuk ka ngulur të ndryshojmë indikatorë, t’i përmirësojmë ato, jo këmbë për asgjë tjetër, vetëm për një kompani me sugjerimet e përcipta. Në asnjë rast nuk mendoj se probleme shumë të rënda në dokumentacion, e cila malinjiteti i pafund dhe i paprincip duhet të jetë ai nuk mund të ishte ajo fituesja. Ndërmjet të gjithë që të udhëheqë të tërë procesin. konkurruesve të tjerë, ekspertët e Bankës Botërore Falemnderit! mund të bënin shumë mirë sugjerimet përkatëse (Drejtimin e seancës e ka marrë zoti Turku.) lidhur me këtë çështje. Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ministër! Ky ishte qëndrimi ynë i qartë, ligjor dhe konstant Sipas Rregullores, deputeti që ka kërkuar nga fillimi deri në fund. Kjo ishte arsyeja e interpelancën do të flasë 15 minuta. problematikës së një loti të caktuar, i cili përbën Eltar Deda – Zoti Ministër, e prisja që ju të flisnit vetëm një pjesë të këtij financimi të madh prej më në mënyrë megalomane, si profan, pasi unë ju kam shumë se 48 kontratash dhe projektesh. kërkuar këtë interpelancë për çështje konkrete. Aktualisht, e gjithë strategjia e shërbimit Është e vërtetë, unë ju kam kërkuar në interpelancë, shëndetësor, duke pranuar problematikat, ka të bëjë por ju kam kërkuar për t’iu dëgjuar edhe qytetarët e edhe me kontekstet e duhura buxhetore dhe vendit, të cilët janë ata që i kanë sjellë të gjitha financiare. Besoj se të gjithë ata që kanë marrë këto shqetësime, janë ata që preken dita-ditës dhe përsipër të flasin për strategjitë mjekësore dhe të janë ata të cilët trokasin në dyert e këtyre vlerësojnë performancën e sistemit në raport me institucioneve, të cilat ju i shikoni vetëm nga lart mundësitë e financimit të tij, do të kuptojnë se çdo dhe nuk i prekni çdo ditë. ditë në këto mijëra e dhjetëra mijëra vizita e Për sa i përket spitalit të Elbasanit, mjafton të ekzaminime prodhohet shumë punë dhe shumë pyesni shoferin me të cilin bëtë aksident, sesi e shëndet. trajtuan në korridoret e pavionit të kirurgjisë në Mendoj se mijëra mjekëve, infermierëve, mamive spitalin e Elbasanit. dhe mjekëve të Shërbimit Parësor të shpërndarë në Unë kam këtu marrëveshjen që Banka Botërore të gjithë territorin u bie një barrë shumë e rëndë, ka bërë me Qeverinë shqiptare, ku janë të përfshira sepse indikatorët dhe treguesit flasin qartë se cila të gjitha prokurimet dhe mënyra sesi procedohet është pesha që përmban Shërbimi Shëndetësor për to. Publik, një peshë që kalon më shumë se 90%. Kjo Pasi e dëgjova me vëmendje raportin tuaj, këtë është një gjë e provuar. radhë, më shumë se ndonjëherë tjetër, m’u shtua Sigurisht, shërbimi privat është aty, është një besimi në vetvete se ajo çfarë po bëjmë ne si opozitë shërbim alternativ, i ligjshëm, por gjithsesi është një nuk është gjë tjetër, veçse një shërbim publik për të shërbim në minorancë absolute në raport me mirën e vendit tonë dhe një detyrim për përmirësimin frekuentimin e sistemit publik. Kjo gjë është shumë e jetës së qytetarëve shqiptarë. e lehtë për t’u verifikuar. Sistemi kërkon mbështetje Ju, sado që u munduat të justifikonit veten tuaj, dhe mirëkuptim, nuk kërkon një luftë malinje pa nuk mundët t’i shmangeshit kapjes prej padronëve
804 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
tuaj të cilët kanë monopolin në atë ministri dhe një një audiokonferencë në datën 19 prill të vitit 2011 marrëdhënieje pazari që keni me ta, me efekte dhe dy letra nga Banka Botërore, të datave 6 qershor përfitimi personal dhe reciprok brenda partisë tënde. dhe 13 korrik të vitit 2011. Aty sqarohej qartë se Shqetësimi ynë bazohet në gjendjen të cilën ekzistonte mundësia që Banka Botërore të ishte e unë me fakte dhe argumente e parashtrova në pjesën detyruar të shpallte keqprokurimin. Ajo gjatë kësaj hyrëse. Nuk e kuptoj sesi keni kurajën të flisni për kohe ka bërë vlerësimet e procedurave të ndjekura sektorin që mbuloni. Ju, gjatë gjithë mandatit tuaj nga ana juaj për firmat konkurruese, prandaj dhe të deritanishëm, vetëm keni heshtur, heshtje të cilën kontaktet e shpeshta me ju dhe me Komisionin e po e thyeni tani, të detyruar nga njerëzit që ju Vlerësimit të Ofertave ishin të domosdoshme, sepse përfaqësoni, por është vonë. Pavarësisht përpjekjeve shihej këmbëngulja juaj. Në përfundim të vlerësimit të tua, ti nuk mund të dalësh dot nga bataku ku ke të ofertave, ju nxorët këtë renditje të kompanive rënë, ndërkohë qytetari shqiptar po haset me konkurruese: mjerimin e spitaleve dhe me indiferencën e shtetit E para ishte kompania Shiler, me përfaqësues ndaj shëndetit të njeriut. në Shqipëri dhe me ofertën më të ulët. Pas Ju parashtruat se veprimet tuaja dhe të konsultimeve me Bankën Botërore, kjo u quajt e Komisionit të Vlerësimit të Ofertave kanë qenë papranueshme, sepse, sipas marrëveshjes konform ligjeve shqiptare. Nga informacionet e mia dypalëshe, materialet e ofruara nuk ishin të asaj të drejtpërdrejta më rezulton se Banka Botërore i firme dhe cilësie të specifikuar nga Ministria e ka ndjekur me shumë kujdes të gjitha etapat që Shëndetësisë. kishin të bënin me realizimin e këtij prokurimi. Ajo E dyta ishte kompania Nihonkoden, një kompani ka qenë shumë e kujdesshme që kjo kredi e fundit shumë prestigjioze japoneze, me një ofertë 17 mijë për vendin tonë të realizohej me sukses. dollarë më të shtrenjtë se e para, por që kishte Interesi im dhe i forcës politike që unë përfaqësoj specifikimet e përcaktuara nga Ministria e është vetëm ai publik, pa u bërë palë e asnjërit. Shëndetësisë, bazuar po në marrëveshje me Bankën Zoti Ministër, ti nuk ishe i sinqertë me qytetarët Botërore. shqiptarë, sepse nuk tregove se cilat ishin interesat E treta ishte kompania Montal, e cila nuk e tua të ngushta përfituese dhe pse arrite deri në përmbushte specifikimet e duhura dhe vlera e ofruar anulimin e livrimit të kësaj kredie. Sytë të janë errur ishte shumë e lartë. Kjo quhej “e vetëpërjashtuar”. nga ryshfetet, ndërkohë që të gjithë e dimë se në E katërta ishte kompania Philips, e cila kishte ç’gjendje është ky sektor, nevojat që ka dhe një ofertë 600 mijë dollarë më të shtrenjtë. Kjo emergjenca që duhet për të kthyer besimin e qytetarit kompani, përveç çmimit më të lartë, i plotësonte të dhe personelit që punon në të. gjitha kushtet specifikuese. E quajtur po ashtu “e Prokurimi i filluar që në muajin tetor të vitit 2010 vetëpërjashtuar”. dhe i përfunduar në gusht të vitit 2011 konsistonte Kompania e parë nuk u quajt drejtpërdrejt nga në pajisjen e disa spitaleve me monitorë, të cilët do Banka Botërore e pranueshme, sepse nuk iu të përdoreshin në shërbimin e terapisë intensive të përgjigjej specifikimeve të hartuara nga ana e Reaminacionit dhe Imazherisë. Ky u cilësua si “loti institucionit tuaj. Si rrjedhojë, ju kërkoi juve që të i dytë”, pasi i pari kishte të bënte me pajisjen me shpallnit fitues kompaninë e renditur të radhës, e aparatura endoskopike, të cilat nevojiten për cila ishte kompania japoneze Nihonkoder. Ju ekzaminimet e sëmundjeve të brendshme, prokurim vazhduat këmbënguljen tuaj, duke mos i marrë i realizuar dhe i përfunduar. Gjithashtu, edhe për parasysh mendimet e Bankës Botërore. këtë prokurim Banka Botërore ka pasur pretendimet Mua më lind e drejta të deklaroj se personi e veta për sa i përket kompanisë fituese dhe për përgjegjës, i cili është prezantuar si përfaqësues i cilësinë e aparaturave. E bëra këtë shpjegim për të kësaj kompanie, është po i njëjti që ka përfaqësuar sqaruar qytetarët shqiptarë. kompaninë e shpallur nga ana juaj si fitues i “lotit të Në lidhje me “lotin e dytë”, ju keni bërë parë” për blerjen e pajisjeve endoskopike në rrjetin specifikime teknike, të cilat Banka Botërore i quajti spitalor dhe për të cilin Banka Botërore ju ka të bazuara në marrëveshjen dypalëshe. Gjatë fazës shprehur rezervat e veta. së vlerësimit të ofertave dhe të mbylljes së procesit Cili ishte shkaku i këmbënguljes suaj? Sa ishte të prokurimeve, ajo ka kryer me ju dhe me oferta nëndorë, e cila ju detyroi të mos e përfillnit Komisionin e Vlerësimit të Ofertave tre komunikime: Bankën Botërore? Ju keni marrë ryshfetin tuaj
805 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
personal, gjithashtu dhe të partisë tënde, qysh në Vlerësimit të Ofertave, ku ju nuk po dilnit dot nga prokurimin e “lotit të parë” dhe keni premtuar edhe rrethi i interesave tuaja korruptive, doli në dhënien e prokurimit të “lotit të dytë”. Ju edhe sot konkluzionin që, në përputhje me kushtet e nuk do t’ia thoshit publikut këto, por i vërtetuat me përgjithshme të marrëveshjes për financimin, ajo në mënyrën se si vepruat. këto raste duhet të anulojë shumën me të cilën do Banka Botërore i dha Komisionit për Vlerësimin të financonte kontratën. Banka Botërore deklaroi e Ofertave të gjitha mundësitë për ta korrigjuar “keqprokurim të lotit të dytë” dhe ju bëri me dije se situatën dhe për të kryer vlerësimin e ofertave në shuma me kredi të ulëta për vende të varfra, që i përputhje me procedurat e kërkuara nga Banka ishte akorduar kësaj pakete 1,1 milionë dollarë e Botërore dhe të pranuara prej jush. Kjo ishte kredia kategorisë së dytë anulohet. Për pasojë Banka e fundit me interes të ulët, e cila i akordohej Qeverisë Botërore rezervoi të drejtën të ndërmarrë çdo lloj shqiptare. Këtë ju e dinit, por, duke qenë të kapur mase tjetër korrigjuese sipas marrëveshjes nëpërmjet korrupsionit me lidhje dhe me pazare financiare. Ky është rastI i parë kur Banka Botërore paraprake, nuk ju interesonte për publikun, dhe për ndërpret një financim të sajin në bashkëpunim me këtë keni përgjegjësi vetëm ju. Qeverinë shqiptare, e cila, si pasojë e anulimit të Ju, si ministër i Shëndetësisë, dhe Komisioni i kësaj kredie, humbi shansin që t’i jepte popullit të Vlerësimit të Ofertave që në fillim nuk e keni pranuar vet aparatura që do t’i shërbenin sistemit spitalor. ofertën e kompanisë prestigjioze japoneze, duke u Ju dhe partia që ju përfaqësoni, si asnjëherë bazuar në kritere vlerësimi, të cilat nuk kanë qenë tjetër në 20 vjet, e keni katandisur sistemin kërkesa bazë të dokumenteve të ofertimit. Ju nuk e shëndetësor publik në pikën më mjerane. Çdo ditë pranuat kompaninë në fjalë, sepse, sipas ligjit e më tepër skandali, korrupsioni dhe humbja e shqiptar të prokurimeve, ajo nuk kishte përfaqësues besimit ndaj këtij sistemi kanë shtrenjtuar jetën e të saj lokalë të regjistruar. Pasi Banka Botërore ju qytetarit shqiptar. Ju keni dështuar tërësisht në këtë komunikoi nëpërmjet audikonferencës arsyet e sektor, pasi mungesa e vëmendjes suaj dhe e shpalljes së kësaj kompanie, ju vazhduat të heshtnit qeverisë është si kurrë më parë, në nivele shumë të dhe në të njëjtën kohë urdhëruat të mblidhet ulëta, 2,8 për qind të GDP-së. Vëmendja juaj është Komisioni i Vlerësimit të Ofertave dhe të vijë pas tre vetëm te paraja nëpërmjet ryshfetit, gjë që ju po e muajsh në vendin e saj të punës kryetarja e këtij pasqyroni dita-ditës, kurse qytetari shqiptar komisioni, që është sekretarja e Përgjithshme e përplaset me sëmundjet e tij në institucionet ministrisë suaj, të cilën ju nuk jeni në gjendje ta spitalore për të marrë shërbimin shëndetësor. A e urdhëroni, sepse, në të vërtetë, ajo është taksidarja keni dëgjuar zërin e qytetarit që flet çdo ditë për e partisë tënde. shërbimin shëndetësor? E keni vënë veten Çuditërisht, Banka Botërore ju tha se ndërkohë ndonjëherë në vend të tyre? Dje unë nuk mund ta që Komiteti i Vlerësimit iu përmbajt kërkesave të mbaja dot veten nga realiteti që paraqitën mediat. saj për të kryer një vlerësim teknik të plotë të ofertës Ju ftuat qeverinë kineze të vinte dhe të dhuronte në së kompanisë japoneze, u vërtetua se nga ana Spitalin Universitar “Nënë Tereza” doreza dhe bisturi teknike ajo ishte plotësisht e kualifikuar dhe me për t’i përdorur mjekët në spitalin kirurgjikal. Dje dhe çmimin më të ulët nga të gjitha. Çudia më e madhe sot, të gjitha mediat publikuan se sistemi ishte se Komisioni i Vlerësimit të Ofertave shpalli si shëndetësor është më i korruptuari dhe më fituese kompaninë Philips, oferta e së cilës ishte problematiku në shërbimin ndaj qytetarit. 600 mijë dollarë më e lartë se ajo e kompanisë A ndjeni ndopak përgjegjësi, ju, zoti Ministër, japoneze dhe e katërta në renditje. E gjitha kjo ka për këtë katrahurë të këtij sistemi, apo vazhdoni vetëm një shpjegim. Ju nuk kishit njohje dhe dhe futeni në llumin e ryshfetit për interesa të Dovletit, kontakte paraprake me kompaninë japoneze, e cila ndërsa qytetarët e këtij vendi vdesin në dyert e kishte dhënë ofertën më të mirë, sipas të gjitha spitaleve për mungesë të nevojave më emergjente? specifikave të parashtruara në marrëveshjen A keni marrë ndonjëherë opinionin e qytetarëve apo dypalëshe midis Bankës Botërore dhe Qeverisë të kolegëve, të cilët kanë punuar me ju dhe që u shqiptare. Kështu, ju nuk mund të merrnit ryshfetin vjen zor të komunikojnë dhe t’ju mbrojnë? prej 20 përqindësh të kërkuar për interesat tuaja Për të gjitha këto ju ndodheni në dilemën dhe të grupit që të drejton. Pasi Banka Botërore pa ndërmjet realitetit që e keni katandisur në skajet këmbënguljen tuaj si ministër dhe të Komisionit të më të varfra dhe ryshfetit, i cili ju ka errësuar sytë.
806 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
I gjithë ky ryshfet shkon në forcën tënde politike, e qenë parti të tjera. cila me paratë e qytetarëve po blen çdo ditë të Njëkohësisht, balta e vazhdueshme që hidhet drejtën e votës dhe liritë e njeriut. Ju akuzoheni për mbi sistemin shëndetësor është në kufijtë e një akt të pastër korrupsioni në tentativë, si edhe për përçartje të jashtëzakonshme. Treguesit janë atje! dëm ekonomik, 1,1 milionë dollarë që i shkaktoni Në qoftë se keni një urrejtje kaq të madhe për shtetit shqiptar. shërbimin shëndetësor, ky është problemi i Së fundi, zoti Ministër, ju më shumë se çdokush komplekseve profesionale dhe personale, të cilat tjetër e keni kuptuar se ajo çka unë citova ishte unë nuk jua zgjidh dot. thjesht letra sqaruese që Banka Botërore ju ka Ardian Turku - Falemnderit, zoti Ministër! dërguar juve dhe Qeverisë nëpërmjet deklaratës së Zoti Deda, keni 3 minuta. keqprokurimit. Unë nuk shpika asgjë. Kjo është Eltar Deda - Atëherë, zoti Ministër, më lejoni thjesht transparenca sesi punojnë institucionet t’ju them se ju nuk bëtë gjë tjetër veçse treguat ndërkombëtare. Nëpërmjet kësaj letre publike u lidhjen tuaj me institucionin në të cilin punoni. E zbulua korrupsioni i radhës që, fatkeqësisht, U hoqi dini çfarë lidhjesh janë? Janë lidhje kredidhënie dhe të drejtën qytetarëve shqiptarë për të përfituar më kredimarrje. Ju keni paguar që jeni bërë ministër. Ju shumë shërbime për shëndetin e tyre. po paguani për të mbajtur tashmë postin e ministrit. Bllokimi i kësaj kredie është përgjegjësia juaj e Por në këtë kohë krize, taksat janë shumë të larta drejtpërdrejtë. Ju keni lidhje korruptive dhe jeni kapur dhe interesi është jashtëzakonisht shumë i lartë. për afera të ulëta me përfitime personale me Këtë gjë jua garantoj se është e vërtetë. kompaninë e vlerësuar nga ana juaj si ofertuesi i Ju keni taksidare, e cila mbledh lekët për t’ia parë. Ju nuk kishit njohje me kompaninë e dytë në dhënë partisë suaj. Ajo vjen në institucionin që renditje dhe, si rrjedhojë nuk mund të përfitonit gjobën drejtoni ju vetëm një herë në tre muaj kur ka tendera. në xhepin tuaj dhe për të justifikuar veten si Sa për pjesën tjetër, jua thashë edhe më parë, shkaktarin kryesor të bllokimit të kësaj kredie, ju unë nuk thashë, as më shumë as më pak, veçse shpallët fitues kompaninë e katërt. Për këtë arsye ato që ka thënë në letrën shpjeguese Banka Banka Botërore nuk ju quajti serioz në sjelljen tuaj, Botërore, të cilën jua ka drejtuar juve dhe Qeverisë ashtu siç në të vërtetë ju jeni dhe tashmë qytetari shqiptare. shqiptar këtë e di. Unë po ju paralajmëroj, siç ju kam paralajmëruar Ardian Turku – Falemnderit! në interpelancën e parë dhe ndodhi ashtu siç thashë Po, zoti Ministër, 3 minuta. unë: kujdes me skandalin tjetër të radhës që është Petrit Vasili – Besoj që shqetësimi shumë i po përsëri me Bankën Botërore dhe me kredinë madh për një gjë kaq të qartë ose është një kapje zvicerane! nga e cila ju nuk çliroheni dot ose është e pamundur Po ju them edhe diçka tjetër: thuaju atyre t’i mbushni mendjen ndonjë shqiptari se ndershmëria kadinjëve që keni në ministrinë tuaj të mos merren juaj ekzemplare kërkon që kompanitë, të cilat më me letra, sepse, fatkeqësisht, i kam unë në dorë! deklarojnë të dhëna false, të jenë të preferuarat dhe Ardian Turku - Falemnderit! të besuarat tuaja. Këtu mbyllim interpelancën e kërkuar nga Meqë u shqetësuat shumë për punën e deputeti Deda. implementimit, atëherë kompanitë anonime qenkan Kalojmë në interpelancën e kërkuar nga deputeti të besuarat tuaja për të implementuar projektet në Dule me ministrin për Inovacionin, Teknologjinë e Shqipëri? Këtë nuk e beson asnjeri. Së pari. Informacionit dhe të Komunikimit, zotin Genc Pollo. Së dyti, u ngutët vazhdimisht të përmendnit dhe Zoti Dule, urdhëroni! t’i lidhnit çështjet, që nuk kanë të bëjnë aspak me Vangjel Dule - I nderuar kryesues i seancës, këtë gjë, me partinë time. Lajthitja shkoi deri atje Të nderuar kolegë, sa përmendët edhe përgjegjësitë e partisë sime për Zoti Ministër, 20 vjet. Ndërkohë, këto përgjegjësi ndodhin edhe E kërkova këtë interpelancë me temë “Zhvillimin këtej me bollëk dhe i kemi ndarë bashkë në e regjistrimit të ardhshëm të popullsisë dhe të momente të caktuara. Këtu duhet të jemi aq të qetë banesave në vendin tonë”, sepse Partia Bashkimi sa të përmbahemi dhe të mos dalim nga kontrolli, për të Drejtat e Njeriut, që në themelimin e saj, në se mund të fillojmë të flasim edhe për përgjegjësitë dokumentin themelor dhe në program, ka pasur si e 40 vjetëve përgjegjësi, ndërkohë atëherë kanë kërkesë zhvillimin në vendin tonë të një regjistrimi
807 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të popullsisë, i cili të jetë i lirë dhe në kushte Konkretisht, në regjistrimin e vitit 1960 pjesëtarët demokracie, ku, krahas gjeneraliteteve të tjera, të e minoriteteve, sipas regjistrimit të atëhershëm, përfshihen edhe ato të përkatësisë etnike, gjuhës përbënin 2,7% të popullsisë; në vitin 1979 përbënin amtare dhe besimit fetar. 2,1% të popullsisë; në vitin 1989 përbënin 2% të Këtë e kemi bërë për dy arsye: së pari, sepse popullsisë. Tendenca ishte e qartë: i mbajmë në censusi është i vetmi instrument në shtetin e së zona të caktuara gjeografike që i quajmë zona drejtës, në botën moderne, mbi produktin e të cilit minoritare dhe i reduktojmë në mënyrë sistematike. mund të mbështeten filozofi dhe të hartohen politika, Në vitin 2001 u zhvillua regjistrimi i parë në kushte të cilat do të garantojnë respektimin e standardeve demokracie në vendin tonë. Ne kërkuam me insistim të të drejtave të të gjithë qytetarëve të një vendi, me që të përfshiheshin edhe këto elemente në formularin vëmendje të veçantë me respektimin e të drejtave e atëhershëm. Nuk gjetëm mirëkuptim. Veçse, pas të atyre qytetarëve që u përkasin grupeve me veçori zhvillimit të atij regjistrimi, pati reagime të dalluese, si të minoriteteve etnike, të komuniteteve koordinuara nga të gjithë organizmat ndërkombëtarë të ndryshme fetare, minoriteteve linguistike dhe ku ne aderojmë ose aspirojmë të bëhemi pjesëtarë, kështu me radhë. si: Këshilli i Europës, OSBE-ja dhe BE-ja, me Vendi ynë ndodhet në një fazë ku zhvillimet dhe kërkesën permanente për zhvillimin e një procesi të sfidat që ka përpara kërkojnë një koherencë sociale, tillë në vendin tonë. që të gjenerojë energji në përmbushjen e të gjitha Me raportin që kemi depozituar në KE më 10 detyrimeve që lindin në kuadër të këtyre sfidave. janar të vitit 2011 ne e kemi pranuar përfundimisht Kjo mund të realizohet vetëm atëherë kur të gjithë domosdoshmërinë e zhvillimit të një regjistrimi të qytetarët ndihen të barabartë në detyrime dhe në të tillë. Në raport japim angazhime për respektimin e drejta. Vetëm kështu ata do të jenë kontribues në standardit të vetëdeklarimit në lidhje me përkatësinë këto sfida, të cilat do të përcaktojnë fatet e vendit etnike, për ruajtjen e konfidencialitetit të të dhënave dhe të shoqërisë jo vetëm për disa vite, por për në këtë regjistrim dhe mbi të gjitha garantojmë liri dekada me radhë, deri në integrimin e plotë të çdo në të drejtën e vetëdeklarimit. qelize të këtij vendi në familjen europiane. I nderuar zoti Ministër, këto janë çështjet për të Por krahas kësaj, ka edhe një arsye tjetër që cilat do të dëshiroja të diskutonim, me qëllim ne e kërkojmë këtë regjistrim të popullsisë me këto mbajtjen me të vërtetë të një cencusi, që do të të dhëna, është pikërisht rehabilitimi që ne kërkojmë plotësojë parametrat e një censusi europian për të për shumë e shumë qytetarë të këtij vendi, të cilëve cilin ka nevojë vendi e shoqëria jonë. gjatë periudhës së komunizmit, në mënyrë arbitrare, Ardian Turku - Falemnderit, zoti Dule! iu mohuan të drejtat elementare, siç ishte njohja e Zoti Ministër, keni fjalën. kombësisë, njohja dhe respektimi i gjuhës amtare, Genc Pollo - Falemnderit, zoti kryetar! për të mos folur për besimin fetar, i cili ishte në Zonja deputete dhe zotërinj kolegë deputetë, mënyrë kushtetuese i ndaluar në këtë vend. Mua më jepet përsëri rasti, në sajë të Të gjithë e dimë që për minoritetet kishte një interpelancës së deputetit Dule, pas dy muajsh, kur teori. Ishte teoria e zonave minoritare, pra zona kjo çështje është debatuar në këtë sallë me rastin arbitrarisht të përcaktuara gjeografike nga regjimi e miratimit të ligjit “Për censusin”, të jap përsëri një totalitar, brenda të cilave pretendohej se krijohej një shpjegim për gjërat që janë thënë, por edhe për gjërat “geto luksi”, ku respektoheshin këto të drejta, ndërsa që kanë evoluar, duke qenë se ky proces shumë i përtej këtyre vijave ndarëse gjeografike askush nuk madh, shumë i rëndësishëm dhe shumë i dobishëm mund të guxonte të pranonte një identitet tjetër veç fillon më 1 tetor të këtij viti dhe zgjat afro 1 muaj. atij që i impononte regjimi. Është e vërtetë se ky është një proces që do të Po ju them konkretisht se në vendin tonë nuk përdoret për të anketuar të gjithë të pranishmit në është se nuk ishin bërë regjistrime të popullsisë Republikën e Shqipërisë, qofshin shtetas të edhe në kohën e komunizmit. Ishin bërë edhe me Republikës së Shqipërisë apo edhe të huaj. Me të dhënat e kombësisë, të gjuhës amtare dhe të rregullat ndërkombëtare dhe ato tonat përjashtohen veçorive të tjera dalluese, veçse në një kohë kur vetëm diplomatët. Ata do të deklarojnë të dhëna, të popullsia e vendit ishte gjithmonë në rritje, dhe në cilat janë më të plota dhe më të pasura nga ato që rritje dinamike, ajo e pjesëtarëve të minoriteteve janë vjelë me parë, përfshi këtu edhe censusin e ishte në reduktim. mbajtur 10 vjet më parë, pra në vitin 2001. Do të
808 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pyesim edhe për përkatësinë e tyre etnike e fetare, krahasim me përvojat tona të mëparshme, duke madje do të deklarojnë edhe gjuhën amtare. Për përshirë atë të dhjetë vjetëve më parë. Ne jemi një herë të parë do të përsëritet censusi i zhvilluar në shoqëri e civilizuar. Një nga tiparet e një shoqërie të vitin 1923, një census i bërë në mënyrë pak a shumë tillë, është respekti për pakicat. Kjo të imponon një të thjeshtë, deri në numërimin e vitit 1930, që me qëndrim asimetrik ndaj tyre, ose e shprehur asistentë të huaj nga Europa Qendrore është bërë ndryshe, të imponon një diskriminim pozitiv, një në mënyrë pak më të sofistikuar dhe mbi bazën e vlerësim dhe dhënie diçka më shumë se sa mund të cilit ne kemi të dhëna që rëndom përdoren edhe t’u takonte, sipas numrave dhe përqindjeve zyrtare sot e kësaj dite. që ato përfaqësojnë. Edhe regjistrimet e bëra në periudhën pas Luftës Kohët e fundit kam dëgjuar reagime nga së Dytë Botërore, kanë pasur ato kufizimet e tyre përfaqësuesit e ndryshëm të pakicave. Nuk e kam për shkak të regjimit komunist, kanë pasur edhe fjalën vetëm për pakicat etnike, pavarësisht se ato ato vlerën e tyre statistikore në aspektin social janë më të zëshme, më të rëndësishme dhe më të ekonomik, por nuk është çështja për t’u ndalur në organizuara, por e kam fjalën për çdo lloj pakice që to, sepse kolegu Dule e fokusoi ndërhyrjen e tij te ka pasur një interes për këtë proces dhe është raporti i censusit për minoritetet. shprehur gjatë 20 muajve të fundit, kur kjo çështje Kuptohet nuk është vetëm ky shkaku pse ne ka qenë në fokus të debatit publik. Ka pasur zëra të dhe çdo shtet, në një shkallë të avancuar të ndryshëm. Unë do të falënderoja të gjithë ata që organizimit të tij, bën numërimin e popullsisë, të kanë qenë bashkëpunues dhe konstruktivë. Të gjithë banesave e të gjërave të tjera. Por çështja është janë ftuar në konsultimet periodike që ka zhvilluar sensitive dhe kërkon sqarimin e Qeverisë. INSTAT-i dhe kanë dhënë mendimet e tyre. Një pjesë Por para se të vijmë te kjo çështje, do të doja të e mirë e tyre janë marrë parasysh. Ka pasur edhe theksoja edhe një herë se të dhënat që do të dalin zëra ekstremë. Me zërat ekstremë, që i përkasin nga procesi i tetorit të vitit 2011 janë jashtëzakonisht shumicës, kemi mbajtur një qëndrim të qartë (nuk të rëndësishme për të ndërtuar politikat në të e shikoj me vend ta përsëris tani, por është folur ardhmen, për qeverinë qendrore, për Kuvendin e edhe për ngjyrën e fytyrës së tyre). Republikës, për ligjin më të rëndësishëm që është Gjithashtu, nuk më duket me vend që deputeti ai i buxhetit, për qeverinë vendore, qarqet, bashkitë i cili përfaqëson një parti e cila quhet Partia për të dhe komunat, për shumë individë, si edhe për shumë Drejta e Njeriut dhe interesohet për këtë çështje, studiues, të cilët dëshirojnë të mësojnë se çfarë në deklarimet e tij publike ka akuzuar Qeverinë se: jemi, ku jemi, si do të shkojmë më mirë, si mund të “Qëndron prapa ekstremizmit, nxitjes së frikës, ndërtojmë politika që t’u vijmë në ndihmë qytetarëve nxitjes së presionit ndaj pakicave”. Kjo është një tanë, banorëve të Republikës së Shqipërisë me akuzë jo vetëm e padrejtë, por nuk nderon asnjërin shërbime më të mira dhe ç’është më e rëndësishme që e bën, sepse faktet janë të hapura dhe të ditura si do ta përdorim më mirë paranë publike. Kjo është për këto që ndjek të paktën emisionet e lajmeve. dobia e jashtëzakonshme e censusit dhe është koha Prandaj kjo gjë më është dukur e pakëndshme. për ta bërë këtë. Nuk është thjesht vendimi ynë, Përtej kësaj, detyrimi ynë është të japim të gjitha sepse në Bashkimin Europian dhe në pjesën më të sqarimet në mënyrë të plotë, shteruese dhe serioze, madhe të planetit kjo bëhet një herë në dhjetë vjet në mënyrë që të bëjmë të qartë, jo vetëm për dhe bëhet në mënyrë të sinkronizuar. Në tetor nuk përfaqësuesit politik të një pakice, qoftë etnike, jemi vetëm ne që e bëjmë. Me këto të dhëna, të kulturore e shoqërore, se të gjitha rregullat e cilat do të vilen me ndihmën e teknologjisë dhe miratuara, duke përfshirë edhe ligjin e miratuar para informacionit, një pjesë e mirë e buxhetit prej 15,5 2 muajve në këtë sallë, nuk shënjestrojnë një grup milionë eurosh, që do të shpenzohen për këtë të caktuar, qoftë ky në pakicë apo qoftë në shumicë. proces, ka shkuar për të ngritur një infrastrukturë të Ata nuk shënjestrojnë individë të paracaktuar. teknologjisë së informacionit, do të procesojë të Përkundrazi, ne duam të kemi një kuadër ligjor dhe dhënat, do të sigurojë ruajtjen dhe konfidencialitetin, një kuadër rregullator i cili t’i lejojë gjithsecilit të arkivimin e tyre për një kohë të gjatë, por edhe shprehet lirshëm për atë që ndjen se është, jo vetëm përdorimin e tyre ligjor në çdo fazë, kur kjo gjë të për dyja pyetjet që kanë ngjallur debat, por për të jetë e nevojshme. Ky është një zhvillim i gjithë të tjerat, sepse na intereson vërtetësia e tyre. jashtëzakonshëm teknik, cilësor dhe profesional në Vërtetësinë jo gjithmonë mund ta gjejmë me mënyra
809 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
administrative. Vetëdeklarimi nuk është një shpikje kolegu Dule. Ka pasur më përpara deklarata të cilat e jona. Ai është një normë ndërkombëtare e më janë dukur të pavërteta dhe për kontekstin në numërimit të popullsisë, si edhe një normë të cilin janë bërë, kanë qenë të pakëndshme. Kolegu evropiane. Ky është një vetëdeklarim që shënohet nuk ka qenë në këtë sallë dy muaj më parë, kur u ashtu siç është. Ka të bëjë me censusin, me debatua ligji “Për censusin”. Nevoja e përfaqësimit statistikat dhe me vlerën e tyre numerike dhe aspak në përgjithësi kërkon nga të gjithë deputetët e me vlerën e tyre individuale apo me regjistrat e shtetit zgjedhur, të marrin pjesë plotësisht në punimet e që kanë vlerë zyrtare, siç është Regjistri Kombëtar Parlamentit. Nevoja e veçantë për një ligj me interes i Gjendjes Civile. Ky është një dallim që unë jam specifik, do të kërkonte më shumë këtë gjë. Ishte përpjekur për një vit e treçerek ta shpjegoi sa më një rast i humbur. Një rast që do të pasuronte debatin, qartë. Unë e ndjej të nevojshme ta bëj këtë gjë edhe i cili do të çonte në vendime gjerësisht të sot. Nuk besoj se është një problem për shqiptarët, pranueshme. Pavarësisht nga kjo, nga cilido zë apo identiteti i të cilëve nuk është vënë ndonjëherë në nga cila anë që të vijë thirrja për mospjesëmarrje diskutim. Identitet i cili bashkohet rreth shumë dhe për bojkot, është një thirrje e dështuar. Jo thjesht tipareve, duke filluar nga gjuha që është më i sepse në rangun individual mosbashkëpunimi me rëndësishmi dhe që është ruajtur në numërimet e anketuesit sjell për pasojë imediate gjobën prej 1 bëra në periudhën e para Luftës së Dytë Botërore milionë lekësh të vjetra, por pa gjykuar atë që ndodhi kur situata ishte më e vështirë. Siç tha kolegu 10 vite më parë, ne sot jemi në një kontekst social, parafolës, para 10 vjetëve Qeveria apo autoritetet e ekonomik dhe politik të tillë që asgjë nuk justifikon asaj kohe vendosën të mos e përfshijnë pyetjen lidhur veprime ekstreme. Të gjithë janë të ftuar të marrin me etninë dhe fenë në numërimin e bërë në vitin pjesë në censusin, duke deklaruar jo vetëm gjuhën 2001. Unë nuk do të doja të jepja vlerësime në këtë amtare, etninë dhe fenë që në mënyrë paksa të pikë, pasi pasoja që nuk u përmend ishte se tepruar kanë shoqëruar debatin për censusin, por minoriteti e bojkotoi censusin. Nuk dua të bëj të gjitha të dhënat e tjera, duke filluar nga komente pozitive apo negative, kritika, gjykime apo gjeneralitetet, mosha, shëndeti, niveli arsimor, paragjykime për atë që ka ndodhur. Sot jemi 10 vjet cilësia e banesës dhe shumë gjëra të tjera që do të më vonë, në një situatë shumë më të qetë nga na japin një skaner, një pamje të plotë, të saktë dhe pikëpamja sociale. Shqipëria nga një vend i varfër të përgjithshme të gjendjes së shoqërisë shqiptare, apo me të ardhura të ulëta, karakterizohet nga në mënyrë që të jemi në pozita për të ndërtuar një Banka Botërore si një vend me të ardhura të mesme shoqëri edhe më të mirë dhe për t’i shërbyer të larta. Jemi anëtarë të Aleancës së Atlantikut. Ne qytetarëve të këtij vendi edhe më mirë sesa mund shpresojmë pavarësisht nga pengesat politike që ta bëjmë sot. na dalin, të hedhim hapa të tjerë përpara në Ardian Turku - Falemderit, zoti Ministër! Bashkimin Europian. Zhvillimi është i dukshëm dhe Fjalën e ka zoti Dule. Keni të drejtë 15 minuta shoqërohet me një vetëbesim. Nga kjo pikëpamje, për të dhënë konsideratat tuaja. duke pasur parasysh historinë tonë të afërt dhe të Vangjel Dule – Fillimisht, desha të falënderoj largët, është më se e arsyeshme që t’i përfshijmë ministrin Pollo, për vlerësimin që kishte se prania këto pyetje dhe të lëmë banorët e këtij vendi të ime në seancën parodi të amendimit të ligjit “Për shprehen për atë që janë. Personalisht, nuk dua të censusin” do të kishte peshën dhe mundësinë për paragjykoj rezultatin e censusit. Nuk është kjo detyra të ndryshuar rrjedhën e saj. Përveç se personalisht ime. Do të bëja gabim të madh po ta thosha këtë mungoja në atë seancë të para dy muajve, unë kam gjë, por nuk besoj të kemi surpriza në sensin për të një vit që kërkoj nga Kuvendi, që më datën 3 dhjetor cilin kritikohet, sepse besoj në atë që thashë me 2010, që të zhvillohet kjo seancë, e cila po zhvillohet përpara. Gjithashtu, unë mendoj se është një parim pasi e kërkova për së dyti, por nuk është ky thelbi. që ne duhet të respektojmë: vetëdeklarimi është i Jemi përpara faktit kur Qeveria është e angazhuar rëndësishëm dhe çdo shqiptar apo çdo qytetar përpara të gjithë organizmave ndërkombëtarë për shqiptar qoftë edhe me origjinë tjetër etnike nga ajo të mbajtur një regjistrim të popullsisë, ku në pyetësor e shumicës në këtë vend, të deklarohet i lirshëm. do të përfshihet çështja e kombësisë, gjuhës amtare Deklarimi i tij të shënohet dhe të përfshihet në dhe besimit fetar. Përcaktohet qartë se kjo do të rekordet e censusit të popullsisë dhe banesave. Kjo bëhet mbi bazën e kriterit të vetëdeklarimit. Le të është ajo që doja të thosha lidhur me ato që ngriti shikojmë se si janë në të vërtetë gjërat. Regjistrimi
810 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
i popullsisë ishte për t’u zhvilluar në muajin prill. popullsisë dhe banesave parashikohet pyetja: cili Qeveria, në raportin që depozitoi në Këshillin e është grupi etno-kulturor që ju i përkisni? Do t’i Europës më 10 janar 2011, krahas angazhimeve të rikthehem kësaj çështjeje pak më vonë. Parashikimi tjera, pretendonte se ishte ngritur Komisioni i kësaj pyetje në pyetësorin e censusit është Shtetëror për zhvillimin e censusit dhe madje kishin përfshirë në bazë të nenit 20 të kushtetutës: përfunduar pyetësorin e regjistrimit të popullsisë. “1. Personat që u përkasin pakicave kombëtare Ishin këshilluar me përfaqësuesit e minoriteteve dhe ushtrojnë në barazi të plotë para ligjit të drejtat dhe çdo gjë shkonte si “në vaj”. Preteksti për anulimin e liritë e tyre. regjistrimit të popullsisë në muajin prill ishte se ishin 2. Ata kanë të drejtë të shprehin lirisht, pa u zgjedhjet për pushtetin vendor. Nëse konteksti ligjor ndaluar dhe as detyruar, përkatësinë e tyre etnike, ishte gati, nëse pyetësori ishte gati, përderisa ishte kulturore, fetare e gjuhësore”. Sanksionet e vëna bërë konsultimi me minoritetet, atëherë cila ishte në nenin 20 të ligjit të sipërcituar, duke i dhënë të nevoja që regjistrimi i cili do të ishte zhvilluar në drejtë INSTAT-it që të hetojë administrativisht, për muajin prill, po zhvillohet në muajin tetor? Ku mënyrën e deklarimit të qytetarëve edhe për ndërmjetëson ndryshimi i kuadrit ligjor të këtij ligji? përkatësinë e tyre etnike, nëpërmjet krahasimit me Nuk është një ndryshim anësor, siç pretendohej të dhënat e tjera shtetërore, si edhe gjobitjen e tyre fillimisht, por tjetërsohet e drejta e vetëdeklarimit, në rast mospërputhjeje të këtyre deklarimeve me si edhe zhvlerësohet. Nga njëra anë pohohet se ke të dhënat shtetërore, është një shkelje e rëndë e të drejtë të vetëdeklarohesh në liri, dhe nga ana tjetër parimeve kushtetuese dhe në të njëjtën kohë e penalizohesh se je vetëdeklaruar. Nga njëra anë Konventës kuadër për mbrojtjen e pjesëtarëve të pretendohet se ti ke të drejtën e vetëdeklarimit dhe minoriteteve etnike. Kjo dispozitë bie në kundërshtim vetëdeklarimi yt vendoset në krahasim me të dhënat me parimin e shprehjes së lirë të përcaktimit të e Gjendjes Civile, por prevalon e dhëna e Gjendjes përkatësisë etnike, që sanksionohen në nenin 20 Civile. Pra, dhuratë e padhuruar. Mbi të gjitha për të Kushtetutës dhe në nenin 3 të Konventës Kuadër, këtë deklarim edhe penalizohesh. Ky penalizim ka e cila është e ratifikuar nga Kuvendi i Shqipërisë emër dhe mbiemër. Atij që penalizohet i dhe, sipas nenit 122 të Kushtetutës, ka epërsi mbi dekonspirohen edhe të dhënat. Qytetari i cili do të legjislacionin e vendit. Sipas nenit 3 të kësaj gjobitet, gjobitet me emër dhe mbiemër, me vlerë Konvente kuadër citoj: “Çdo person që i përket një gjobe dhe arsye. Pra, rrjedhimisht keni hedhur në minoriteti kombëtar do të ketë të drejtë të zgjedhë erë të gjithë procesin. Ne jemi të mendimit se lirisht nëse dëshiron të trajtohet si i tillë apo jo dhe amendimi që iu bë ligjit “Për censusin” në seancën nuk do të ketë asnjë disavantazh nga kjo zgjedhje e muajit korrik të vitit 2011 cenon dhe dëmton rëndë apo nga ushtrimi i të drejtave që lidhen me këtë të drejtat dhe liritë themelore të njeriut. Në rastin zgjedhje”. Rezolutat dhe anekset të Konventës konkret, të anëtarëve të pakicave dhe minoriteteve Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut shprehen kombëtare. Sipas nenit 20, të ligjit që ne qartë se personat që u përkasin minoriteteve kundërshtojmë me forcë, përbëjnë kundërvajtje kombëtare nuk duhet të kenë asnjë pasojë për shkak administrative dhe dënohen përkatësisht me gjobë të ushtrimit apo jo të të drejtave të shpallura prej shkeljet e mëposhtme: refuzimi për të bërë deklarim tyre. Edhe në raportin e tretë të Konventës kuadër, ose deklarimi i rremë (gjoba është 100 mijë lekë). të përgatitur nga Republika e Shqipërisë, e Në dispozitën tjetër, të këtij neni thuhet: “Për depozituar në datën 10 janar të vitit 2011 pranë hetimin administrativ të kundërvajtjeve INSTAT-i ka Drejtorisë Këshillimore të Këshillit të Europës dhe të drejtë të konsultojë bazën e të dhënave shtetërore të miratuar me vendim të Këshillit të Ministrave nr. në Republikën e Shqipërisë”. Përse e zhvilloni 9, datë 06.01.2011, thuhet: “Qeveria, në respektim regjistrimin e popullsisë në një kohë kur mund të të angazhimeve ndërkombëtare, lidhur me këtë bëni një rilexim të bazave të të dhënave shtetërore çështje (pra problemi i përcaktimit të përkatësisë në Republikën e Shqipërisë? Pra, të Gjendjeve Civile. etnike) e ka përcaktuar vetëdeklarimin si kriterin Përse duhet t’i futemi mundimit të një regjistrimi bazë mbi të cilin do të bëhet identifikimi i përkatësisë me vetëdeklarim, kur ju në fund të fundit do t’i etnike të popullsisë”. Gjithashtu, Komiteti i referoheni bazës së të dhënave të Republikës? Pra, Ministrave të Këshillit të Europës, me rezolutën e i gjithë procesi anulohet vetëm me këtë dispozitë. datës 08.06.2009 për Shqipërinë, rekomandon: Sipas pikës 39 të pyetësorit të censusit të “Përfshirjen e një pyetjeje mbi përkatësinë etnike
811 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në censusin e ardhshëm, duke respektuar e grupeve fetare linguistike dhe etnike, të standardet ndërkombëtare për mbrojtjen e të dhënave konsultohen në hartimin e pyetjeve të censusit, në personale, përfshirë edhe principin e vetëdeklarimit përcaktimin dhe klasifikimin e procedurave, si dhe të lirë, duke siguruar se ky princip do të respektohet në mbajtjen e censusit midis pjesëtarëve të edhe në lëshimin e certifikatës së lindjes”. Nga ana minoriteteve, për të garantuar transparencë, tjetër, neni 20 i ligjit që kundërshtohet nga ne, bie mirëkuptim të pyetjeve dhe pjesëmarrje të plotë në endesh me nenin 10 të ligjit nr. 9887 të datës census”. Për efekt kohe nuk do të jap përgjigje se 10.03.2008 “Për mbrojtjen e të dhënave personale”, çfarë ka bërë Qeveria deri më sot, por do t’ju lexoj ligj ky që është në përputhje me parimet një fragment nga një kërkesë që, vetëm para një kushtetuese dhe që parashikon se: “Të dhënat muaji, përfaqësues të 8 minoriteteve në vendin tonë personale, të mbledhura për çfarëdolloj qëllimi, mund ia kishin drejtuar Qeverisë dhe organizmave të përpunohen më tepër për qëllime shkencore ose ndërkombëtarë. Aty theksohet se ligji “Për statistikore, duke siguruar se nuk janë përpunuar regjistrimin e popullsisë”, e kam fjalën për ligjin e për të marrë masa ose vendime për një individ”. amenduar në muajin korrik të vitit 2011, u hartua Qytetarët, që u përkasin pakicave kombëtare, të nga Komisioni Qendror i regjistrimit pa asnjë ndodhur para sanksioneve të nenit 20 të ligjit që konsultim me organizatat përfaqësuese të kundërshtohet, me mendimin se deklarimi i tyre minoriteteve dhe me Komitetin Shtetëror të përbën ose jo elemente të kundërvajtjes minoriteteve. Ky është konsultimi që ka pasur administrative dhe të ndodhur nën trysninë e hetimit Qeveria me përfaqësuesit e minoriteteve. Nga ana administrativ dhe gjobitjes për mënyrën e deklarimit tjetër, lindin probleme të cilat kanë të bëjnë edhe të përkatësisë të tyre etnike, nuk do të jenë të lirë me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të minoriteteve dhe do të pengohen në ushtrimi e së drejtës dhe në komisionet e censusit, por para se të shkoj aty, lirisë kushtetuese, që ua japin Kushtetuta e dua të them se ligji parashikon se komisionet e Republikës dhe konventat ndërkombëtare”. censusit për qarqet kryesohen nga kryetarët e Përtej kuadrit ligjor kemi pyetësorin. Zyrtarisht, qarqeve. Për 10 ditë do të çelim procesin e në bazë të tri raporteve të depozituara që nga viti regjistrimit, në një kohë kur këshillat e qarqeve ende 2001 e deri në vitin 2011 për vendin tonë, pohohet nuk janë konstituuar në të gjithë hapësirën e se në Republikën e Shqipërisë jetojnë 2 lloje Republikës, madje në shumicën e tyre nuk ka minoritetesh. Minoritetet kombëtare ose etnike dhe kryetarë, sepse ata do të zgjidhen pas hapjes së minoritetet etnolinguistike. Njihen tri minoritete procesit të regjistrimit, ashtu sikurse do të kemi etnike dhe dy minoritete etnolinguistike. Në pyetësor kryetarë që do të zgjidhen 1 ose 2 ditë para dhe nuk përmendet as minoriteti etnik e as ai nuk do të jenë në gjendje që të marrin përsipër etnolinguistik, por pyetet se cilit minoritet drejtimin një procesi kaq të komplikuar si censusi i etnokulturor i përkasin dhe, sikur të mos mjaftojë, popullsisë. Nga ana tjetër kërkohet me ngulm akoma mendojmë se mund t’i hedhim hi syve pjesëmarrja e minoriteteve në komisionet e Komunitetit Ndërkombëtar. Në sitin e INSTAT-it regjistrimit, sipas propozimeve të autoriteteve të figuron ndryshe formulimi në gjuhën shqipe dhe pushtetit lokal. Çfarë po ndodh këto ditë në ndryshe në gjuhën angleze. Në gjuhën shqipe thuhet hapësirën ku jeton minoriteti grek? Refuzohen “cilit grup etnokulturor i përket?”, kurse në gjuhën sistematikisht në grup të gjitha propozimet për angleze “what ethnic group do you belong to?”. Këto anëtar komisionesh të bëra nga autoritetet e janë praktika që nuk dëshmojnë sinqeritet dhe pushtetit lokal. Komisionet e të gjitha niveleve për vendosmëri për të qenë të përkushtuar në regjistrimin e popullsisë kompletohen me militantët respektimin e atyre standardeve, që i kemi pranuar më fanatikë të partisë në pushtet. Sigurisht mund dhe jemi angazhuar t’i respektojmë. Një tjetër çështje them shumë fakte të tjera, të cilat dëshmojnë se po shumë e rëndësishme është përfshirja e pjesëtarëve shkojmë në një proces i cili nuk garanton të drejtën të minoriteteve në procesin e përgatitjes së censusit. themelore të vetëdeklarimit, pa të cilin ky proces Në mënyrë të përmbledhur lexoj rekomandimin e nuk do të kishte asnjë kuptim, nuk garantohet organizatës së Kombeve të Bashkuara të lëshuar konfidencialiteti i të dhënave individuale, një shkelje posaçërisht për regjistrimet e popullsisë, të cilat do kjo shumë e rëndë ndaj çdo qytetari, në veçanti ndaj të zhvillohen anë e mbanë botës gjatë vitit 2011. Në qytetarëve me veçori dalluese nga shumica. Pra jo pikën 415 thuhet: “Rekomandohet që përfaqësuesit vetëm që zhvlerësohet e drejta e vetëdeklarimit, por
812 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
edhe penalizohet. Në këto kushte nuk mund të legjislacioni jo në përputhje me normat e kërkuara, pretendohet se do të kemi një regjistrim të lirë, të do të thosha se qëndrimi zyrtar i Komisionit ndershëm, të drejtë dhe demokratik sipas Europian, i cili na ka mbështetur me disa miliona standardeve europiane. euro ka qenë: “Ashtu si ligji, përfshi amendimin e Ardian Turku – Falemnderit! bërë dy muaj më parë, edhe pyetësori janë në Zoti Ministër, keni të drejtën e tri minutave kohë. përputhje me normat teknike të EUROSTAT-it”. Dua Genc Pollo – Falemnderit, zoti ta theksoj edhe një herë se nuk shënjestrohen zëvendëskryetar! pakicat etnike, sepse të gjithë janë të lirë dhe të Kësaj radhe e dëgjova tonin e të nderuarit zoti thirrur për të marrë pjesë aktive në census, si Dule pak më luftarak. Ai tha disa gjëra që, nëse do banorët e Republikës së Shqipërisë, ashtu dhe të ishin të vërteta, do të ishin shumë shqetësuese. pakicat etnike. Mendoj se nuk janë aq të vërteta dhe është rasti Zoti Dule në fillim të kësaj legjislature ishte i për të saktësuar disa aspekte, duke filluar nga vetmi deputet nga opozita në sallë i cili i bëri aspekti organizativ. Është e vërtetë që jemi në Kryeministrit pyetjen për censusin dhe për gjëra të procesin e zgjedhjes së kryetarëve të këshillave të tjera. Kryeministri tha: “Ju falënderoj që jeni të qarqeve. Dje u zgjodhën kryetarët e Beratit, Durrësit pranishëm dhe respektoni mandatin e deputetit dhe dhe Fierit. Me sa jam në dijeni, kanë mbetur edhe zgjedhësve tuaj”, pastaj i dha përgjigje pyetjeve që pak për t’u zgjedhur, por për këtë çështje do të flas bëri zoti Dule. Kjo më solli në mendje zotin Nardien më vonë. Unë doja të thosha se përgjegjësit e Gode, të cilin zoti Dule mund ta njohë, unë e njoha pushtetit vendor, të zgjedhurit e tyre, qoftë ata që dje dhe kam respekt të madh për të. Ai është anëtar lënë detyrën, qoftë ata që e marrin, kanë vepruar i partisë Bashkimi për të Drejtat e Njeriut, këshilltar me përgjegjësi në zbatimin e ligjit dhe vendimeve të i kësaj partie në komunën Perondi, si dhe anëtar i Këshillit të Ministrave që administrojnë censusin. këshillit të qarkut të Beratit. Ky zotëri vlerësoi se Punët janë bërë edhe me ata kryetarë që do ta lënë duhej të bashkohej me koalicionin qeverisës dhe detyrën në momentin që do ta marrë i zgjedhuri i ri. ndryshimi i tij e kaloi PS-në në opozitë në qarkun e Në përgjithësi përgatitjet kanë ecur mirë në të gjitha Beratit. Këtë e thashë, sepse lexova ofendime të nivelet. Qarku ka një nivel pak a shumë mbikëqyrës, deputetëve socialistë të Beratit për anëtarët e por puna e vërtetë bëhet nëpër bashki dhe komuna, këshillit të qarkut. ku komisionet, që drejtohen nga kryetarët e pushtetit Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ministër! vendor, i kanë vënë punët në vijë dhe mbajnë Zoti Dule, keni të drejtën e treminutëshit të fundit. përgjegjësitë e tyre. Kjo është tradita jonë, kështu Vangjel Dule – Së pari, dëshiroj të theksoj se kemi vepruar edhe 10 vjet më parë, me disa regjistrimi është përtej partive, pra të atyre që ndryshime. U përmend që refuzohen anëtarët e një përpiqen ta politizojnë. Fatkeqësisht, INSTAT-i minoriteti të caktuar të pajtohen si anketues, por imponon pa përfillur pushtetin vendor në kjo nuk është çështje e Qeverisë qendrore shumë. përzgjedhjen e anëtarëve të komisioneve të të gjitha Nëse është kështu, është shqetësuese, prandaj niveleve. nevojiten fakte dhe verifikime. Instituti i Statistikave Së dyti, zoti Ministër, një aspekt shumë i vlerëson vetëm kandidatët që kanë kualifikime rëndësishëm është informimi në lidhje me këtë profesionale. Ndërsa janë autoritetet vendore dhe proces. Nuk e kam fjalën vetëm për informimin e kryetarët e bashkive e komunave që përzgjedhin nga pjesëtarëve të minoriteteve, për shkak se ju, si lista e ofruar. Nëse ka anësime partiake, ku ka dy Qeveri, nuk keni punuar për informimin dhe keni parti, ajo e maxhorancës dhe ajo e minorancës krijuar paragjykime në lidhje me këtë proces. Janë etnike është çështje që zgjidhet mes tyre. Për ne krijuar grupime, të cilat, duke shfrytëzuar vakuumin është e rëndësishme që anketuesit, mbikëqyrësit që keni lënë ju në informimin e shoqërisë për këtë dhe kontrollorët, pra tri nivelet administrative të proces, po ngrenë kauza të paqena, duke vënë në censusit, të jenë njerëz profesionistë dhe me etikën rrezik vlerat shekullore të trashëguara të këtij vendi e duhur e për këtë garanton seleksionimi i parë që dhe të kësaj shoqërie, që janë: respekti dhe bën Instituti i Statistikave me zyrat e tij. Instituti bashkëjetesa, që është bioma e bashkëpunimit, bashkë me dy institucione të tjera në këtë vend nuk pavarësisht se kush jam unë dhe kush është tjetri. janë prekur nga ndryshimet e pushteteve dhe ruajnë Dhe për këtë duhet të punohet mënyrë sistematike. të njëjtin personel që kanë pasur. Meqë u përmend Nga ana tjetër, ju, si Qeveri, kujtoni se për
813 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
çdo proces mund t’i hidhni hi syve komunitetit ministrin e Shëndetësisë, zotin Petrit Vasili, lidhur ndërkombëtar. Nuk ndodh ashtu. Mos implikoni me dështimin e një tenderi, me vlerë 1,1 milionë Komisionin e Bashkimit Europian, sepse ata janë dollarë, për pajisjet spitalore në spitalet rajonale. financues të procesit. Raportet dhe vlerësimet e Dështimi i kësaj gare u njoftua si fillim nga media tyre do t’i shikojmë me kohën. Fakti se ata janë shqiptare dhe më vonë dëgjuam disa shpjegime nga financues nuk do të thotë se janë dakord me zoti ministër, i cili e bëri ndodhinë edhe më të zhvlerësimin e parimit të vetëdeklarimit, me paqartë. Kjo ishte arsyeja përse Grupi Parlamentar penalizmin e të drejtës së vetëdeklarimit dhe me Socialist kërkoi shpjegime më të hollësishme për dekonspirimin e konfidencialitetit të procesit; nuk shkaqet e dështimit të kësaj gare, me dyshime të do të thotë se janë dakord që regjistrimi i popullsisë forta se sfondi i këtij dështimi nuk ishte aspekt i vitit 2011 në vendin tonë të zhvillohet nga militantët teknik, por si zakonisht korruptiv. Fondi prej 1,1 e Partisë Demokratike. Nuk besoj se janë dakord milionë dollarësh ishte i destinuar për blerjen e që ju nuk keni ndërmarrë një fushatë informuese, pajisjeve të monitorimit për sallat e reaminacionit, pavarësisht se ligji ju detyron ta bëni këtë 8 javë si dhe për pajisjet e imazherisë, për spitalet rajonale përpara regjistrimit, duke lënë kështu që hapësirat të vendit. Fuqia diagnostikuese, përmes pajisjeve për interpretime, keqinterpretime dhe paragjykime speciale, në spitalet rajonale mbetet ende të gjejnë vend në debatin e përditshëm. simbolike. Kjo garë jo se do ta zgjidhte në mënyrë Zoti Ministër, ne jemi të angazhuar dhe kemi përfundimtare nevojën e vendit për pajisjet, por vite që luftojmë për këtë regjistrim të popullsisë, por gjithsesi do të lehtësonte sadopak nevojat e tyre në ne jemi për një regjistrim, i cili do të zgjidhë shërbimet që u ofrohen pacientëve. problemet ekzistuese dhe jo për një regjistrim që Pajisja e shërbimeve spitalore me aparaturat e do t’i komplikojë këto probleme, në mos do të krijojë duhura diagnostikuese është një çështje që kërkon probleme të reja. Regjistrimi që ju po organizoni, një debat më vete. Jo në pak raste ka qëlluar që me tendenciozitetin dhe paaftësinë tuaj, do t’i pajisjet e shtrenjta pasi blihen, të qëndrojnë me muaj, ndërlikojë problemet ekzistuese dhe do të krijojë por edhe më shumë se një vit pa u vënë në punë për probleme të reja. Thërrisni urgjentisht minoritetet, shkak të mungesës së fondeve për rregullimin e bisedoni me ta dhe asgjë e keqe nuk do t’ju gjejë, mjedisit ku do të instalohen. Por, edhe kur montohen përkundrazi do të arrini ta garantoni procesin dhe ta dhe vihen në punë, ato nuk sigurohen, duke u shpëtoni atë qoftë edhe në këto momente të fundit! ekspozuar ndaj goditjeve elektrike që janë të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Dule! zakonshme në rrjetin tonë. Gjithashtu mungon Me këtë diskutim merr fund edhe pika e kujdesi për mirëmbajtjen e tyre, duke i bërë të parafundit e rendit të ditës. Kalojmë në çështjen e funksionojnë keq ose të presin me muaj të tëra për fundit: diskutime jashtë rendit të ditës. të zëvendësuar qoftë dhe një gjë të vogël. Shumë Nga Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste pajisje kërkojnë edhe kite speciale për të janë regjistruar deputetet: Ruka, Shalsi, Kodheli, funksionuar, sepse pasi ato mbarojnë, ndiqet një Spahiu, Beci dhe Ahmetaj, kurse nga Grupi procedurë e gjatë administrative për t’i siguruar Parlamentar i Partisë Demokratike janë të regjistruar përsëri. Sot rezulton se fuqia diagnostikuese, deputetët: Hoti, Bogdani, Shehu, Metalla, Xhepa dhe përmes pajisjeve mjekësore, është më e madhe në Trashani. sektorin privat se në atë publik, pavarësisht se këto Fjalën e ka zoti Ruka. pajisje në shumicën dërrmuese të rasteve Ethem Ruka – Zoti drejtues i seancës, siç e manipulohen nga të njëjtit specialistë, të cilët shihni, këtë pjesë të rëndësishme të debatit, paradite janë në shërbimin publik dhe pasdite në maxhoranca e ka katandisur në një skenë shërbimin privat. Në Spitalin Onkologjik, për qesharake, duke braktisur Parlamentin dhe duke shërbimin e “kobalto terapisë”, përdoren teknologji dashur ta zhvlerësojë atë. Kjo është në vazhdën e të prapambetura dhe as që bëhet fjalë për luftës që bën maxhoranca për të eliminuar opozitën, përshpejtues linear, të cilët rrisin precizonin e për t’i krijuar sa më pak mundësi komunikimi dhe ndërhyrjes dhe e ruajnë pacientin nga mbingarkesa debati këtu në Parlament, për tema dhe për çështje me rrezatime të dëmshme. Edhe pse kjo teknologji të karakterit të lirë. është e prapambetur, shpesh ndërpritet për Sot ne dëgjuam interpelancën e kërkuar nga mungesa të ndryshme për ditë, javë dhe muaj të përfaqësuesi i Grupit Socialist, zoti Eltar Deda, me tërë, gjë që krijon probleme në trajtimin e pacientëve.
814 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Si ka mundësi që sektori privat është gjithmonë që ne presim një nismë konkrete ligjore për heqjen disponibël me pajisjet e veta diagnostikuese, kurse e imunitetit, opozita ose, më saktë, kreu i opozitës, ai shtetëror gjithmonë me probleme dhe me defekte? orkestron sulmet e radhës ndaj ministrave dhe Si ka mundësi që sektori privat reagon në mënyrë pushtetarëve të maxhorancës. të menjëhershme ndaj defekteve eventuale, kurse Kolegë socialistë, është krejt e thjeshtë: a ai shtetëror ka një inerci të paimagjinueshme? doni ta bindni opinionin publik se ju jeni kundër Këtyre pyetjeve duhet t’i përgjigjet Ministria e korrupsionit dhe se nuk pajtoheni me të? Urdhëroni, Shëndetësisë. Arsyet janë të shumta, por pa dyshim paraqisni amendimet për ta hequr atë dhe ne do ta e para lidhet me mungesën e burimeve financiare, e votojmë! A doni të denonconi çdo akt korruptiv? Në dyta me barrierat e gjata administrative, që rregull, ejani të votojmë heqjen e imunitetit dhe lejoni vështirësojnë mirëmbajtjen e këtyre pajisjeve dhe e prokurorinë të hetojë e lirë ministrat apo këdo që treta, me konfliktin e interesit që krijohet midis dëshironi ju! sistemit publik dhe atij privat. Jeni njohur me 12 rekomandimet e BE-së. Për fat të keq, politikat shëndetësore kanë qenë Njëri prej tyre është lufta kundër korrupsionit dhe si anemike, më shumë propagandistike dhe aspak për të gjitha rekomandimet e tjera, nuk mjafton vetëm efikase. Opozita ka ngritur një sërë çështjesh angazhimi i maxhorancës për përmbushjen e tyre. sensitive, që i shqetësojnë qytetarët shqiptarë, të Për të realizuar planin e veprimit dhe cilët kanë nevojë për shërbimin shëndetësor, por, strategjinë për luftën kundër korrupsionit, që ka për fat të keq, asgjë nuk lëviz në drejtimin e duhur. miratuar Qeveria, kërkohen edhe ndryshimet e Kodit Sipas Qeverisë sonë të shërbimit dhe Penal. Përse nuk e votuat sot, kolegë socialistë? shërbesave, Shqipëria ecën ndryshe nga gjithë Ndryshimet e Kodit Penal i kemi trajtuar së bashku vendet e tjera të patrazuara nga kriza rajonale në Komisionin e Ligjeve, ku keni dhënë edhe ju globale. Sigurisht ne jemi vazhdimisht jashtë krizave kontributin tuaj, atëherë përse nuk e votuat? Mos për të vetmen arsye se gjithmonë jemi në krizë dhe është ky kontributi juaj për përmbushjen e nuk na bën përshtypje asnjë gjendje. rekomandimeve të BE-së, për funksionimin e rregullt Si do ta quante një francez, një danez ose të Parlamentit, për luftën ndaj korrupsionit? një gjerman shërbimin shëndetësor, nëse do t’i Le të flasim hapur: ju nuk doni të thoshim: shko e bliji vetë garzat, allçinë, alkoolin bashkëpunoni për të luftuar korrupsionin, përndryshe ose shiringat? A do të pranonte një qytetar europian do t’i sillnit ndryshimet kushtetuese për imunitetin. të hynte në një sallë kirurgjikale të një spitali rajonal, (Debat në sallë.) ku mjekët fshehurazi nga frika thonë se po të futesh Kryetarit tuaj, Edvin Rama, nuk i intereson në sallë, është njësoj sikur je i dënuar me vdekje? plotësimi i rekomandimeve të BE-së, nuk i intereson E megjithatë, Qeveria e shërbimit dhe e shërbesave... integrimi i vendit në BE, përndryshe ju do t’i votonit (Deputetit Ruka i ndërpritet fjala.) sot të gjitha ligjet që kërkojnë tre të pestat. Por ju Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ruka! duhet të mbroni kryetarin tuaj. Prandaj vazhdoni Zonjusha Hoti, keni fjalën. farsën e akuzave për korrupsion. Ai ju dikton çdo Paulina Hoti – I nderuar zoti drejtues i qëndrim në Parlament, përfshirë edhe atë ndaj seancës, imunitetit tuaj personal. Këtë qëndrim shqiptarët e Të nderuar kolegë, e kërkova sot fjalën për të kuptojnë. Po, shqiptarët e kanë të qartë se opozita diskutuar për një çështje mjaft të rëndësishme dhe nuk e voton heqjen e imunitetit, pasi ajo nuk do ta pa e ditur qëndrimin tuaj të sotëm, zotërinj opozitarë, humbasë mburojën e sigurt që i jep imuniteti ndaj për çështjen e imunitetit, e cila, këto ditë kur opozita çdo hetimi për korrupsion. Shqiptarët e kanë të qartë ngre akuza të panumërta për ministrat dhe se vetëm kështu mund të mbrohen nga ndjekja pushtetarët e maxhorancës, sjell në kujtesën e penale “zoti 20 përqindësh” dhe grupi i tij i majtë mbarë opinionit publik qëndrimin diametralisht të milioner. Shqiptarët e kanë të qartë se Edvin Rama kundërt të opozitës në lidhje me heqjen e imunitetit. e humbi Bashkinë e Tiranës, por nuk do të humbasë Edhe në këtë sesion të ri parlamentar, me shumat kolosale, metrat katrorë të panumërta të rikthimin e opozitës në Kuvend, maxhoranca ka bërë fituara prej saj; nuk ju lejon të paraqisni ndryshimet ftesën e radhës ndaj saj për të dhënë konsensusin ligjore dhe të votoni ligjin për heqjen e imunitetit. e duhur për miratimin e ligjit “Për kufizimin e Kolegë socialistë, ka kaluar koha e retorikave imunitetit të zyrtarëve të lartë shtetërorë.” Ndërkohë boshe, shqiptarët duan iniciativa konkrete! Është
815 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
momenti të dëshmoni një hap konkret për zgjedhësit të Shëndetësisë. Si është gjendja e furnizimit të tuaj, të dëshmoni se edhe ju doni të jeni njëlloj të spitaleve me ilaçe? Pse vonohet shpallja e listave barabartë si ata që ju kanë zgjedhur, se kryetari të barnave të rimbursueshme? Pse shtyhen tenderët juaj duhet të jetë i barabartë para ligjit njësoj si ata për furnizimin me ilaçe? Cila ka qenë mënyra e që mbështesin Partinë tuaj. furnizimit të spitaleve me ilaçe? E theksoj: këto Heqja e imunitetit është rekomandim ende i pyetje nuk i bëjmë ne, por mjekët, infermierët dhe paplotësuar. Maxhoranca, në mungesë të votave pacientët përditë. Janë bërë shumë deklarata, por, tuaja, në mënyrë të njëanshme, e ka shprehur dhe gjatë kohës që flisnim për mjekësinë, nuk kam materializuar vullnetin e saj me nismë konkrete për dëgjuar kurrë më shumë deklarata dhe ju siguroj që kufizimin e imunitetit, ndërsa prej jush tani pritet nuk kanë qenë vetëm të majtë ata që i bënë, por kontribut me votë për ta hequr me ligj imunitetin. ishin të djathtë, të majtë, asnjanës, ishin indiferentë Ju po dëshmoni se jeni rikthyer në Parlament dhe të gjithë ne kemi të drejtë të informohemi se (sot ishte krejt e qartë), për të vazhduar politikën pse është kjo gjendje nëpër spitalet shqiptare. Çfarë antiintegruese, edhe pse me një skenar të ri, kurth, po ndodh me Ministrinë e Shëndetësisë dhe nëpër apo kurth të ri. Erdhët për të votuar ligjet me tre të spitalet e Shqipërisë? Këta ministra kanë detyrimin pestat, ndërkohë nuk votuat asnjërin, por kërkuat të përgjigjen. Ministri i Shëndetësisë ka detyrimin vetëm shtyrjen. të përgjigjet përpara nesh dhe përpara jush! Në fillim Më ndjeni për sinqeritetin tim, por e kam të ishte heshtje, pastaj doli një zëdhënëse që nuk dinte vështirë të besoj se ju jeni në Parlament për të dhënë për çfarë fliste. Më pas doli një drejtor politikash, kontributin tuaj për procesin e integrimit, dhe duket me emrin Piperaj, që në fakt fitonte tenderë nëpër se nuk gaboj. Jeni këtu vetëm për të firmosur spitalet e Shqipërisë, derisa, krejt papritmas, doli prezencën. Më vjen keq! Ky është dallimi i madh një pyetje për ministrin: “Çfarë lidhje kishte me mes jush dhe nesh, dhe zgjedhësit e lexojnë “Megafarmën?”, me një kompani, e cila, për hir të lehtësisht këtë. së vërtetës, biznesin e ka nisur që në vitin 1994. Falemnderit! Por, ndërsa deri në vitin 2009 kishte një trend normal Ardian Turku – Falemnderit! rritjeje, në vitin 2010, krejt papritur, shkon nga 1 Zoti Shalsi, keni fjalën. milion në 11 milionë: 12 milionë euro xhiro vjetore. I Eduard Shalsi – Edhe mjekësia është trajtuar thamë dhe deklaruam ministrit që bëhej fjalë për si “prioritet” nga Sali Berisha. një kompani, e cila kishte për pronar djalin e dajës E dëgjova me vëmendje deputeten Paulina, por së Petrit Vasilit, me mbiemrin Hamzaraj. Folëm me më vjen keq që jeni rreshtuar si ushtarë, pa qenë në emër, me fakte, me shifra dhe nxorëm tenderët e gjendje të bëni kritikën më minimale për Qeverinë fituar e të publikuar. tuaj. E thashë edhe pak më parë: midis jush ka Tani do të flas me disa fakte, të cilat, as deputetë që unë i respektoj, por duhet të gjeni publikisht, nuk janë kundërshtuar nga ministri i kurajën, sepse deri më sot, nga ju nuk kemi dëgjuar Shëndetësisë. asnjë zë ndryshe. Ky është fakt: djali i dajës fiton Jemi të gjithë koshientë që është një gjendje e tender me shifrën 11-12 milionë. Përgënjeshtrojeni! mjerueshme në sistemin shëndetësor, sistem që Kjo është arsyeja se pse rrënohen, se kemi të bëjmë nuk parandalon, nuk diagnostikon, nuk mjekon dhe me një kast që do të pasurohet, e cila nuk mendon nuk drejton si duhet. për qytetarët dhe popullin, por mendon vetëm e Kemi pacientë që nuk kanë besim te sistemi vetëm si të pasurohet. Çfarë doni tjetër të dëgjoni?! shëndetësor, që trajtohen, duhet thënë, pa u Gjeni kurajën dhe vendosini gishtin, ndryshe njolla përmirësuar aspak; mjekë që nuk kanë besim tek do të ngelet edhe mbi ju! titullarët e tyre; një sistem që ofron pasiguri në vend Falemnderit! për të shpëtuar shqiptarët. I ka zhytur në dëshpërim. Ardian Turku – Falemnderit! Kërkuam të hedhim dritë mbi arsyet e degradimit. Fjala është për zotin Bogdani. Shkoni e hidhuni një sy spitaleve! Flisni me doktorët, Gerti Bogdani – Falemnderit, zoti drejtues i infermierët e pacientët! Situata është shumë e seancës! dukshme dhe shumë e qartë. Pyesim ne, por pyesin Është e lehtë të flasësh si kolegu parafolës, herë edhe mjekët, infermierët, pacientët. Dëgjova një nga kjo foltore dhe më shpesh nga rrugët apo nga përgjigje krejtësisht të papërgjegjshme të ministrit bulevardet e kryeqytetit apo gjithë vendit, por që të
816 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
reformosh sistemin shëndetësor në Shqipëri duhet lufte për të dorëzuar, sepse asnjëherë nuk kemi bashkëpunimi i opozitës; që të bëhet një reformë e sulmuar askënd. Për më tepër, vendi ynë është thellë shëndetësore duhet bashkëpunimi i opozitës; anëtar i NATO-s dhe, përkundrazi, konsiderohemi që këto gjëra të arrihen, duhet të marrim statusin e faktori më i rëndësishëm i stabilitetit në rajon. vendit kandidat dhe për këtë duhet bashkëpunimi i Shpeshherë jemi përgëzuar për punën që bëjmë dhe opozitës, jo bojkoti dhe bllokimi i saj. Meqë jemi në politikën që luajmë në këtë stabilitet, ndaj dhe statusin e vendit kandidat, që është bërë kryefjalë e vonesa përbën një paradoks shqiptar. Parë në politikës gjatë ditëve të fundit, edhe integrimi aspektin kombëtar, Shqipëria e vitit 2011 është europian i Shqipërisë, ashtu sikurse duhet të ishte, totalisht ndryshe nga ajo e viteve ’90, por është në një frymë bashkëpunimi, konsensusi dhe akoma edhe më ndryshe nga Shqipëria e vitit 2005, marrëveshjeje, do të ishte ideale për Shqipërinë. Por, sepse këto vite ajo po ndryshon. fatkeqësisht, nuk është kështu. Marrja e statusit të Në një kohë rekord u ratifikua Marrëveshja e vendit kandidat për Shqipërinë është kthyer tashmë Stabilizim-Asociimit nga të gjitha parlamentet e BE- në një paradoks shqiptar. Them paradoks, sepse i së. Një kapërcim kuantik bëri që Shqipëria të bëhej tillë është, në çdo aspekt që ta shihni, qoftë në anëtare me të drejta të plota në NATO dhe kjo aspektin rajonal, qoftë në atë kombëtar. Në planin pavarësisht rezistencës së liderit të opozitës. U rajonal shndërrohet në paradoks, sepse statusi i ndamë njëherë e përgjithmonë nga drapri e çekani. vendit kandidat po vonon dhe Shqipëria po humb Në një kohë shumë të shkurtër u dorëzua dhe u kohë në procesin e saj të integrimit, nëse shohim pranua aplikimi për statusin e vendit kandidat, vendin tonë në krahasim me vendet e tjera ballkanike. pavarësisht kundërshtimeve të liderit të opozitës; Mund ta nisim nga fqinja jonë jugore, Greqia, që në një kohë shumë të shkurtër u plotësuan mbi 1200 tashmë është anëtare në BE dhe që me gjithë pyetje të pyetësorit dhe jo thjesht 12 kushte, 100 problemet që ka dhe që i shkakton Europës, në një herë më pak, pavarësisht bllokimit të opozitës. U mënyrë ose një tjetër, mbase duke përdorur trukun liberalizuan vizat për shqiptarët, të majtë e të djathtë, e vjetër të Uliksit, u bë anëtare. Edhe Maqedonia e pavarësisht energjive të harxhuara nga opozita dhe ka marrë këtë status 10 vjet më parë, ndonëse një lideri i saj për ta bllokuar këtë proces. E pra, të nga arsyet e vonesës që ka në procesin e integrimit gjitha këto arritje të sjellin në pyetjen: përse sot është thjesht çështja e emrit, që besoj se, pasi ta nuk e kemi statusin e vendit kandidat? Përgjigja zgjidhin këtë krizë identiteti me fqinjin, do ta kenë është e thjeshtë dhe e qartë dhe ndoshta ripërsëris më të lehtë rrugën për në BE. Vjen më pas Kosova, këtu atë që është thënë në takime zyrtare dhe jo shteti më i ri në Europë, që sapo ka filluar rrugën e zyrtare, publike dhe jo publike dhe tashmë është saj dhe që do të ketë nevojë për një përkrahje e një bërë klishe të drejtosh gishtin nga opozita e, më shembull të mirë nga Shqipëria, por jo atë që ne po saktë, nga lideri i opozitës: faji është i tij! Sepse e i japim sot, jo shembullin që i jep opozita shqiptare tillë është situata dhe i tillë është realiteti. Të gjitha sot. Më në Veri është Serbia, që po bën çmos ta arritjet që nuk kishin nevojë për kontributin e shtyjë veten përpara në procesin e integrimit opozitës, të gjitha arritjet, ku opozita nuk ishte faktor europian dhe për ta arritur këtë bëri atë që nuk e dhe nuk mund të vendoste kushte e nuk mund të bëri dhjetë vjet me radhë: gjeti, arrestoi dhe dorëzoi bllokonte, për Shqipërinë u përmbushën. E vetmja në Hagë kriminelët e luftës brenda 10 orëve. Por, gjë që sot është e bllokuar dhe e vonuar është statusi për sa kohë që s’bie në paqe me faktin që Kosova i vendit kandidat, sepse këtu duhet bashkëpunimi i tashmë është e pavarur, Serbia do të qëndrojë larg opozitës. Ndërkohë që flitet për 12 pika për t’u Europës. Mali i Zi, me gjithë problemet që ka, duket plotësuar, dalin 10 kushte të reja. Detyra shtëpie se po vlerësohet nga BE-ja e pak më tutje Kroacia, janë 12 pikat, 10 kushtet dalin detyra klase. ajo që duhet të merret si shembull, sepse si prioritet Ndërkohë që këto gjëra duhen bërë, gjenden arsyet mbi çdo problematikë kombëtare e luftë politike ka për të gjetur zgjidhjet. Ndaj, është shumë e thjeshtë, vendosur integrimin europian dhe sot është vendi sepse kjo nuk mund të krijojë shumë habi dhe kjo ballkanik më pranë BE-së. për një arsye të thjeshtë: nuk mund të ketë kurs të Pyetja e natyrshme që ngrihet është: po ri me instruktorë të vjetër, sepse është po i njëjti Shqipëria? Ndryshe nga fqinjët, nuk kemi probleme lider opozite që kundërshtoi NATO-n, që u përpoq me situatat ekonomike. Kemi qenë transparentë me për bllokimin e vizave dhe sot po pengon marrjen e partnerët ndërkombëtarë dhe nuk kemi kriminelë statusit për vendin kandidat. Po shqiptarët këtë e
817 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kanë mësuar tashmë dhe të parët që e treguan ishin fitohen nga kompanitë që janë përcaktuar si fituese qytetarët e Tiranës. shumë më përpara sesa tenderi të zhvillohet. Kjo Falemnderit! bën që të bëhen blerje të vogla, me procedura më Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bogdani! të thjeshta prokurimi, gjithmonë te kompanitë me Urdhëroni, zonja Kodheli! kapital të përbashkët. Por më e frikshmja është se Mimi Kodheli – Falemnderit, zoti drejtues i nëpër spitale mungojnë qëllimisht materialet bazë seancës! apo ato që vënë në punë makineritë e sofistikuara Përpara se të filloj diskutimin tim, dua t’i them mjekësore, sepse kështu mund të punojnë klinikat kolegut parafolës se ka një dallim ndërmjet Kroacisë private, shpeshherë ato të shefave. Dhe pastaj thuhet dhe Shqipërisë: atje, kryeministrat për korrupsion se më pak se 20% e qytetarëve paguajnë ryshfet shkojnë në burg. në shëndetësi. “Gallup” thotë se kjo shifër është Të nderuar kolegë deputetë, 49%. Jo, zotërinj, unë them se paguajnë pa Instituti i Statistikave në Shqipëri ka folur dje përjashtim të gjithë, sepse, për fat të keq, sistemi për korrupsionin në vend dhe ka zbuluar se 19.3% shëndetësor sot në Shqipëri është më i korruptuari e shqiptarëve paguajnë ryshfet për shërbimet në jo në rajon, në Europë jo e jo, por edhe më gjerë se institucione të ndryshme shtetërore. Sipas këtij kaq, për të mos folur pastaj për cilësinë e shërbimit raporti, 70% e ryshfetit shkon për policët, doktorët shëndetësor dhe për zgjedhjen mbi baza e infermierët dhe se ky fenomen është i përhapur militantenske të atij që të ka jetën në dorë. në të gjithë vendin, por dominon në zonat rurale. Edhe INSTAT-i ka një shifër për rritjen e çmimit Personalisht nuk kam as më të voglin dyshim se të ilaçeve me 6%. Kushdo që blen ilaçe në këtë përqindja e shqiptarëve që paguajnë ryshfet në vendin vend e di që ato, në rastin më të mirë, janë rritur me tonë është më shumë se 19.3%, madje shumë më 10% pas vendosjes së TVSH-së. Gjatë kësaj shumë se kaq, por dua të komentoj faktin që ryshfeti qeverisjeje janë harxhuar miliona e miliona, jo lek, dominon në zonat rurale. Po, zoti Ministër i por euro, për pajisje që nuk u vunë kurrë në punë Shëndetësisë, sepse në zonat rurale nuk shkon më dhe për shumë spitale që po ashtu nuk u vunë kurrë ndihma mjekësore, as ajo më elementarja, për të në punë. Po ju jap një shembull: u harxhuan 7.5 mos folur për spitalet nëpër qendra rajonale apo milionë euro në pajisje dhe 4 milionë euro në qytete. Zotëri, i keni lënë spitalet pa mjekë infrastrukturë, që të kthenin Sanatoriumin në spitalin specialistë si në Tropojën e doktorit, ashtu edhe në e Tiranës dhe aparaturat janë instaluar e rrinë kot. Tepelenë, ku nuk ekziston këmbë mjeku analist, Është harxhuar para e madhe për të blerë një skaner anestezist apo ndonjë lloj mjeku tjetër, që mundëson në një spital në zemër të Tiranës, i cili nuk është në shërimin e të sëmurëve. Ndaj, qytetarë të Tropojës punë, pasi, sipas disave, nuk paskemi para për të dhe Tepelenës, mos u sëmurni me urgjencë, se nuk blerë kontrastin që futet në trupin e të sëmurit për ka kush t’ju vërë në gjumë për t’ju operuar, apo, më t’u parë në skaner. Ju u thoni qytetarëve të shkojnë keq akoma, shkoni në Gjakovë apo në Greqi nëse e ta bëjnë një skaner tjetërkund me 20 mijë lekë. keni urgjenca sëmundjeje! Këtu është një Ministri e Zoti Ministër i Shëndetësisë, tërë Shëndetësie, por nuk ka kush t’ju bëjë derman. Reforma juaj në shëndetësi është e dështuar Qeveria juaj nuk ju siguron dot një mjek anestezist, totalisht. Është i dështuar dhe i korruptuar i gjithë as edhe kur bën sikur harxhon miliona për sistemi dhe nuk flas këtu për mjekët, si disa në shëndetësinë, jo në lek, por në euro. reanimacionin e kardiologjisë së Tiranës, të cilët Në fakt, kjo Qeveri shpenzon për investimet në unë i kam quajtur “engjëj që punojnë në ferr”, por shëndetësi vetëm 0.3 qindarka në 100 lekë flas për filozofinë e drejtimit, korrupsionit të pacipë shpenzime për investime kapitale. Në spitale dhe të paprincipë, që ka mbërthyer të gjithë sistemin mungojnë materialet elementare dhe mos mendoni e shëndetësisë. se kjo bëhet për shkak të pazotësisë së atyre që Falemnderit! punojnë në ministrinë përkatëse apo në Ardian Turku – Falemnderit, zonja Kodheli! administratën spitalore. Është më e thjeshtë se kaq. Zoti Shehu, keni fjalën. Në spitale mungojnë materialet elementare, pasi Sherefedin Shehu – Të nderuar, kolegë nuk zhvillohen tenderët. Ka shumë mundësi që deputetë! tenderët të mos zhvillohen ngaqë presin të Në kuadrin e të ashtuquajturit kusht i ri politik i rregullohen konjukturat, në mënyrë që tenderët të opozitës e ndjeva për detyrë të qartësoj qytetarët,
818 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
se e ashtuquajtura politikë e re për uljen e TVSH-së shqiptarë e panë për herë të parë Partinë Socialiste, është një arnë e vjetër, që njollos politikën e një parti pretendente për të qeverisur vendin, me suksesshme të përgjysmimit të taksave. Në 6 vjetët dosjen boshe të programit elektoral. Kjo, sepse e fundit, qytetarët shqiptarë për herë të parë panë Rama zëvendësoi opozitarizmin e bazuar në një Qeveri që programin elektoral e shndërroi në alternativa qeverisëse me retorikën dhe politikën projekte, të cilat u zbatuan. Partia Demokratike, me demagogjike. Prandaj edhe ky propozim, që në kohë aleatët e saj, e mori Qeverinë në vjeshtën e vitit është i ri, përfaqëson një përpjekje konfuze për të 2005 me arkën e boshatisur dhe në fund të 4 vjetëve mbushur dosjen e boshatisur të programit të Partisë të mandatit të parë qytetarët panë dhe prekën Socialiste. sukseset më të rëndësishme të saj: përgjysmimin Demagogjia është parimi bazë i politikës së e barrës tatimore, dyfishimin e të ardhurave majtë. Edhe ky propozim i PS-së nuk bën buxhetore dhe trefishimin e investimeve publike. Me përjashtim, pasi ai tallet me njerëzit në nevojë duke këto arritje Qeveria u dëshmoi qytetarëve se një ua ofruar këtë politikë si mekanizëm që ul çmimet. qeveri e përgjegjshme, që ka në qendër qytetarin, Por qytetarët shqiptarë do ta flakin atë me neveri. mund t’i rrisë të ardhurat edhe me taksa të ulëta Tashmë ata e kanë para se cila është politika e dhe këto të ardhura nuk i shpenzon për të majmur vërtetë e taksave të ulëta, që nxit zhvillimin e pushtetarët, por për të ndërtuar infrastrukturën dhe biznesit dhe punësimin e tyre. Qytetarët janë të për të ofruar shërbimet publike. Suksesi i këtyre bindur se çmimet nuk ulen me uljen e TVSH-së. Në politikave vazhdon të jetë i dukshëm edhe këto 2 këto 6 vjet ata panë se stabiliteti dhe prosperiteti vjetët e mandatit të dytë, kur rritjet ekonomike dhe ekonomik erdhën nga përgjysmimi i taksave, ulja e fiskale po sfidojnë efektet e shumanshme të krizës barrës fiskale, përmirësimi i klimës së biznesit, rritja botërore ekonomike, financiare dhe monetare. e investimeve publike, rritja e konkurrueshmërisë Ekonomitë e vendeve të zhvilluara po kalojnë ditët e dhe tërheqja e investimeve të huaja. Këto arritje nuk tyre më të këqija dhe në këto kushte Qeveria po janë demagogji, por janë konfirmuar nga raporte dhe bën përpjekjet maksimale për të ruajtur stabilitetin institucione të paanshme. Para 2 javësh raporti i ekonomik dhe financiar të vendit. konkurrueshmërisë botërore e renditi Shqipërinë të Këto ditë, në kundërshtim me seriozitetin dhe 9-n, ndër 10 vendet e para në botë, për përgjegjshmërinë e Qeverisë, opozita shfaqet me mosndërhyrjen e Qeverisë në ekonomi. Raporti për të ashtuquajturën politikë të re të bazuar në avaze liritë ekonomike tregon se ekonomitë botërore për të vjetra. Midis të rejave të kësaj politike është edhe vitin 2010 patën një ngadalësim, ndërsa në Shqipëri ulja e tatimit mbi vlerën e shtuar për disa mallra. pati një rritje me 50%. Në vitin 2010, si rezultat i Por, cila është e vërteta rreth kësaj politike? Lideri i krizës, investimet e huaja direkte në botë ranë opozitës socialiste ka dëshmuar paaftësi dhe kundrejt vitit 2007 me 37%, ndërsa në Shqipëri u konfuzion politik. Pohimet e tij të fundit, për rritën 315%. Modeli ynë ekonomik bëri që eksportet ndryshimin e kursit politik, pasi aksionet e të rriten 300%. Pra, të gjitha këto arritje dëshmojnë deritanishme opozitare rezultuan të pasuksesshme, se, mbrojtja më e mirë e qytetarëve, nuk është ulja dëshmojnë për përpëlitje politike dhe mungese e TVSH-së, por zbatimi i një politike të suksesshme vizioni. E tillë është edhe oferta e tij për uljen e fiskale, një politike të suksesshme ekonomike dhe TVSH-së, sepse qytetarët shqiptarë nuk mund ta i sistemeve të mira të mbështetjes sociale. këmbejnë atë me politikën e taksave të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Shehu! përgjysmuara, tashmë e bërë realitet. Pranimi i saj Fjalën e ka zonja Spahiu. do të ishte si një arnë e vjetër mbi politikën që Klodiana Spahiu – Të nderuar, kolegë! prodhoi rritje ekonomike dhe prosperitet. Synimet e Sot, nga Kryetarja e Kuvendit dëgjuam se është vërteta të këtij propozimi janë dashakeqe dhe për një ditë e shënuar, sepse edhe 20 ditë na ndajnë përfitime personale. Qëllimi i afërt është destabilizimi nga konkluzionet e BE-së në lidhje me raport- i financave publike, pasi qëndrueshmëria e tyre në progresin. Ajo u mundua, në të gjitha mënyrat, që vorbullën e krizës botërore e bën karrigen topin e mosintegrimit të Shqipërisë në BE ta ngecte kryeministrore “mollë të ndaluar” për zotin Rama. në fushën e opozitës. Sot, unë vërtet do ta quaja Qëllimi i largët është shpresa për disa vota më tepër, një ditë të rëndësishme, sepse nuk janë mbushur duke krijuar mjegullnajë dhe konfuzion te shtresat as 24 orë nga raporti i INSTAT-it në lidhje me vurnerable të popullsisë. Në vitin 2009 qytetarët korrupsionin në Shqipëri. Më vjen shumë keq që
819 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për korrupsion të parët dhe të dytët renditen mjekët zoti Kryeministër, por nuk mund të justifikoheni dhe infermierët, sepse duke qenë vetë mjeke e kam kurrsesi që e keni katandisur sistemin shëndetësor shumë të vështir ta pranoj, por, sot sektori i në këtë ditë halli. Të vjen turp të punosh në një shëndetësi është më i korruptuari. institucion publik shëndetësor! Prandaj, të nderuar kolegë (po ju drejtohem ju Ditën që inaugurohej hapja e tunelit të Elbasanit, dhe gjithë shqiptarëve), më vjen ndër mend një gjatë fushatës elektorale, u inauguruan edhe pajisjet shprehje e bukur e shkrimtarit Mark Tuen (Twein): e reja në spitalin rajonal të Tiranës, që janë investime “Kush vjedh një bukë futet në burg, kush vjedh një të Bankës Austriake, ku përfshihen: një skaner i hekurudhë bëhet senator”. cilësisë tepër të lartë me 128 prerje në minutë, është Ju, bashkëqytetarët e mi, që i përgjigjeni një nga 4 skanerët më të mirë në Europë, që bën anketimit, që jeni në pikë të hallit, e dini çfarë hiqni deri në 100 ekzaminime në ditë; një shintigrafi kur shkoni në dyert e urgjencave dhe të spitaleve. shumë moderne dhe një sallë moderne Si nuk ju shkon mendja të mendoni më larg se mjeku hemodinamike. Ne e dimë që nevojat për dhe infermieri? Nuk keni faj: sëmundja nga njëra hemodinamikën në Shqipëri aktualisht, janë shumë anë, varfëria nga ana tjetër dhe, më fort, demagogjia të larta. Këtë e tregon shumë mirë radha e gjatë e e institucionit tonë shëndetësor, që është në pritjes së pacientëve. Një staf i mrekullueshëm shkallën superiore, ju bëjnë të mos mendoni më kardiologësh detyrohet të përballet më vështirësi të larg, por të godisni atë që keni përballë, të godisni jashtëzakonshme, duke punuar me një sallë për të ata që ju shpëtojnë jetën. Ndërsa senatorët çdo gjithë vendin me mungesa të tepruara të mjeteve. minutë japin premtime, bëjnë përbetime se sistemi Atëherë, çfarë e justifikon këtë investim kaq të madh ynë shëndetësor po transformohet drejt një sistemi në spitalin rajonal joeficient? Asnjëherë nuk është bashkëkohor, ku shërbimi i ofruar është i standardeve vënë në funksionim as shintigrafia dhe as europiane. Nuk e di, por ndoshta e kanë fjalën për koronarografia. Skaneri i fjalës së fundit, i cili është shërbimet funerale. Për hir të së vërtetës, për ju, më i miri, nga 100 ekzaminime të mundshme, bën senatorët e vendit tim, duhet thënë se keni merita gjithsej vetëm 4. të padiskutueshme për të shfrytëzuar median e Shumë herë është diskutuar për gjendjen e shkruar, sidomos atë televizive shumë më mirë, duke vështirë në QSUT, vetë profesorët dhe shefat e mbirë aty çdo ditë, duke cilësuar si mbledhje të shërbimeve, dikush nën zë dhe dikush me kurajë mëdha edhe takimet apo mbledhjet më të rëndomta. deklaron se kjo qendër, e vetmja në vend, po Po si nuk folët një herë për gjendjen reale të degradohet nga dita në ditë. Mjekë tepër të aftë po spitaleve, për mungesën e medikamenteve, duke largohen për të gjetur zgjidhje në qendrat private. filluar nga paracetamoli deri te kimioterapia, nga Nëse ka sektor që korrupsioni po e gërryen, është shiringat deri te bisturia, për mosfunksionimin e shëndetësia. Për sa kohë do të mungojë vullneti aparaturave, për sorollatjen e pacientëve, për për të ndërhyrë dhe për të dalë nga interesat i trajtimin joetik të pacientëve dhe familjarëve?! Këto mbushjes së xhepave, e vetmja rrugë mbetet kjo probleme janë të parëndësishme! Prioritet janë lutje: Amin, o Zot më largo nga rruga drejt spitaleve! reformat në shëndetësi, prioritet është lufta ndaj Falemnderit! korrupsionit, por duke përjashtuar senatorët, se kush Ardian Turku – Falemnderit! gjen të tjerë dhe i mëson nga e para lojën! Fjalën e ka zoti Metalla. Situata është njësoj kudo, edhe në ato godina Osman Metalla – Falemnderit, zoti drejtues i që shkëlqejnë nga jashtë pas rikonstruksionit, paratë seancës! për të cilat gjysmat janë harxhuar për tulla e bojë Natyrisht, sot do të kishte qenë një ditë e dhe gjysmat janë në xhepat e drejtorëve. Shqiptarët shënuar në rast se në seancën e paradites ne do të po mësohen të vuajnë në heshtje, por ju siguroi jo kishim bërë një hap drejt përmbushjes së detyrimeve të harrojnë, jo të harrojnë se i keni lënë në dorë të që kemi, drejt përmbushjes së rekomandimeve që fatit ata që na votuan dhe ju mbajnë në pushtet. kemi për të marrë statusin e vendit kandidat. Kam dëgjuar nga Kryeministri i vendit tim që, nga Në progres-raportin e vitit të kaluar u vendosën të gjithë sektorët, po ti listosh, shëndetësia është e 12 rekomandime, të cilat ishin detyrat e shtëpisë, para, nuk ka të dytë dhe të tretë, pasi nuk ka asgjë në radhë të parë për klasën politike dhe për ne të më komplekse, më delikate dhe më thelbësore se gjithë. Natyrisht më kryesoret janë: mbarëvajtja e çështja e shëndetësisë. Teorikisht keni të drejtë, Kuvendit, krijimi i një klime bashkëpunimi, si dhe
820 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
miratimi i një sërë ligjesh, të cilat kërkojnë një numër asistencën e OSBE-së, EURALIUS-it dhe USAID- të caktuar votash. Në fakt, këto ligje nuk bëhen që it. Edhe ju, të nderuar kolegë të opozitës, e keni ne të kalojmë provimin e radhës me Bashkimin votuar në Komisionin e Ligjeve këtë ligj dhe e keni Europian, por kanë një rëndësi të madhe për vetë mbështetur. E njëjta gjë vlen edhe për ndryshimet qytetarët dhe biznesin në vend, siç është ligji për në Kodin Penal, Rrugor, Detar, Ajror dhe atë Gjykatën Administrative. Në seancën e sotme ne Hekurudhor. Në të gjitha këto ligje kemi asistencë do të votonim një sërë ligjesh dhe kodesh: siç ishte të huaj dhe ndryshimet janë bërë për të përafruar Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë, Kodi Detar, me kërkesat e legjislacionit europian dhe për të rritur Kodi Rrugor, Kodi Ajror, Kodi Hekurudhor etj., dhe funksionalitetin e tyre. I gjithë ky qëndrim nuk është përsëri opozita nuk shfaqi asnjë ndryshim në gjë tjetër veçse justifikim i qëndrimit antiintegrues i qëndrimin e saj nga ai që ka mbajtur gjatë 2 vjetëve kryetarit të opozitës ndaj interesit shqiptar. Në fakt, të fundit. Këto 2 vjet, dhe gjithë këto vite kur ka i arnuar është qëndrimi i ri i kryetarit të opozitës, i qeverisur maxhoranca kanë qenë me një intensitet cili nuk është i ri. Nuk është një ndryshim kursi, por ngjarjesh madhore për qytetarët tanë, ngjarje të cilat është po i njëjti qëndrim me të vetmin ndryshim se vërtet janë historike dhe do të mbeten të tilla. Askush tashmë nuk është bojkotuar Kuvendi, por janë nuk mund të thotë se anëtarësimi i vendit në NATO bojkotuar direkt interesat e qytetarit. Ky qëndrim nuk është një ngjarje e madhe historike për të gjithë nuk bën asgjë tjetër veçse bllokon sërish procesin shqiptarët, askush nuk mund të thotë se liberalizimi e integrimit, ashtu sikurse me procesin e liberalizmit i vizave nuk është një ngjarje historike për shqiptarët, të vizave, ku kryetari i opozitës bëri të pamundurën pas një izolimi rekord për t’u shënuar në librin për të bllokuar këtë proces, edhe tani ai ka forcuar Guinness, pothuajse prej një shekulli. Më në fund fort kartonët tuaj për t’i përdorur kundër procesit të shqiptarët e fituan të drejtën e lëvizjes së lirë. I gjithë integrimit. Pse është gjithë ky inat dhe mllef i zotit progresi i arritur u atribuohet atyre reformave të Rama kundër integrimit? A është e drejtë që madha të ndërmarra në këtë Kuvend, të cilat, për shqiptarët të bllokohen apo të vonohen në rrugën e fat te keq, nuk njohën pothuajse asnjë kontribut të tyre europiane, vetëm e vetëm se zoti Rama është opozitës. në opozitë? Natyrisht që jo, shqiptarët nuk kanë Ja ku jemi përsëri përpara një sfide, të cilën kohë për të humbur. Boll i mbajti të izoluar regjimi duhet ta kalojmë së bashku, asaj të përmbushjes diktatorial. Tashmë është koha e shqiptarëve; është së 12 rekomandimeve të Bashkimit Europian. Por, momenti i integrimit dhe duhet ta përmbushim çfarë po ndodh në të vërtetë? Sot kemi një Kuvend, misionin tonë. i cili nga pikëpamja formale duket i plotë me Unë do ta ftoj opozitën të dalë nga kurthi i pjesëmarrjen e opozitës, të cilën e përshëndes, interesave të ngushta të zotit Rama. Le t’i japim pavarësisht se nuk ka bërë, as më pak dhe as më rrugën integrimit të vendit dhe ta bëjmë duke shumë, se sa përmbushjen e detyrimit kushtetues, përmbushur rekomandimet për marrjen e statusit si dhe detyrimin që ka përpara votuesve të saj. Por, të vendit kandidat. Ftesa e maxhorancës është e nga ana tjetër, të vish këtu dhe të mos kontribuosh hapur dhe e sinqertë. Pa bashkëpunim nuk ka për përmbushjen e reformave, të mos kontribuosh zhvillim dhe integrim. Sapo mbyllëm një palë për plotësimin e rekomandimeve, të mos votosh ligje zgjedhje të cilat u vlerësuan. Le ta fillojmë reformën që janë të rëndësishme për integrimin e vendit zgjedhore në mënyrë që t’i adresojmë të gjitha këto përsëri, të nderuar kolegë të opozitës, nuk po bëni, rekomandime. Çdo qëndrim ndryshe nga as më pak e as më shumë, por po vazhdoni të njëjtën bashkëpunimi, nuk kontribuon as për integrimin e rrugë, atë të bllokimit të integrimit të vendit. vendit, por, përkundrazi, do të kishte efekte të Natyrisht ju thoni se nuk mund të votojmë arnime kundërta mbi zhvillimin dhe pasoja në ekonominë e ligjesh, asnjë nga këto ndryshime nuk përbën arnim, vendit. Prandaj, edhe një herë, ju ftoj të gjithëve të por janë ndryshime të domosdoshme që u duhen ndryshoni kurs. Kursi, i ashtuquajtur i ri, i zotit Rama bërë këtyre ligjeve. vazhdon bllokimin e integrimit të vendit. Nga ana Së pari, për t’i përmirësuar ato, për t’i bërë më tjetër, është një kurs që ka dëshmuar se shqiptarët funksionalë, njëkohësisht, për t’i përafruar me ligjet nuk e pëlqejnë atë dhe dy zgjedhjet e fundit e kanë e Bashkimit Europian. Nuk mund të thuash arnim treguar, duke mos e votuar zotin Rama. Ndaj, uroj për ligjin “Për Gjykatën Administrative”, i cili vjen si që opozita, ashtu sikurse është rikthyer fizikisht në një projekt i plotë dhe është hartuar krejtësisht me vendin e saj në Kuvend, të kthehet me të gjitha
821 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dimensionet që i takon, duke qenë kontribuuese, të parë korrupsioni. duke votuar ligjet e integrimit dhe duke i mbrojtur Jo, të nderuar miq, mjekët dhe infermierët nuk interesat e qytetarëve realisht. janë të korruptuar, por është sistemi shëndetësor i Falemnderit! korruptuar dhe i degraduar deri në palcë. Pacientët Ardian Turku – Falemnderit, zoti Metalla! shpesh duhet të marrin preparatet më të lira. Duhet Fjalën e ka zoti Beci. t’i marrin ato me zgjedhjen dhe kërkesën e mjekut Astrit Beci – I nderuar, zoti drejtues i seancës, të familjes, i cili, i detyruar nga presioni i drejtuesve Të nderuar kolegë deputetë, të ISKSH-së, do ta marrë alternativën më të lirë për Në faqen e internetit të Ministrisë së Arsimit më të mirë. Shpesh do t’u thuhet se edhe skemat e është një libër transparence. Në atë libër lexova se mjekimit, të dhënë nga specialistët apo nga maturanti më i mirë shqiptar quhet Ardi Yzedin konsultat spitalore, duhet të zbriten thjesht për të Hajdari. Është maturant i shkollës së mesme të ulur kostot e këtyre mjekimeve. A e dini, të nderuar përgjithshme “Babë Dudë Karbunara” në Berat. kolegë, që, ndërsa flasim për mjekët dhe infermierët, Zgjedhja dhe dëshira e Ardit ishte të vazhdonte në spitalet e Shqipërisë ka 200 lokale? Vetëm në studimet e larta në Fakultetin e Mjekësisë. Duke e QSUT-në e Tiranës janë 15 të tilla. Drejtorë, ministra, uruar Ardin, edhe pa u njohur, për zgjedhjen e bërë, në vend të kujdesen për reformat, për institucionet dhe trupën pedagogjike për arsimimin e shkëlqyer apo për cilësinë e shërbimit, kujdesen për lokalet e të dhënë, i uroj suksese dhe të bëhet një profesionist tyre. Mbase bëjnë mirë, sepse do të përdorin pastaj i zoti. Tani vjen problemi. Ardi do të shkojë të bëjë në fund si epitafe “Për kontributin e tyre mjeran të praktikën në këto spitale. Unë uroj që në spitalin ku zhvillimit të shëndetësisë dhe të vendit”. Të gjithë do të shkojë Ardi kushtet të jenë të tjera nga këto kemi parë se si emëron dhe shkarkon drejtorë tonat: pa ilaçe, pa materiale mjekimi, pa grafi, pa politika dhe se si shkatërrohet sistemi, shpesh për rregulla pa ujë të ngrohtë dhe me korrupsion në interesa private. 1, 6 milionë euro i jepen një spitali emërime, në tenderë dhe në pajisje. privat për dializën, pa konkurrencë, por vetëm e Të nderuar kolegë, kudo në botë ka një hapësirë vetëm se ka lidhje me politikën, e cila di t’i futë boshe mes legjislacionit të reformuar dhe zbatimit duart e pista edhe në institucionet shkencore. praktik të ligjeve të sistemit shëndetësor. As një Shpesh, për të qenë shef klinike apo katedre nuk sistem nuk është i përkryer që të japë si produkt ka gjë nëse nuk e ke marrë gradën shkencore një pacient të kënaqur. Edhe modelet më të “Profesor”, duke rënë ndesh me ligjin “Për arsimin e suksesshme të kujdesit shëndetësor, vende me lartë’, pra mjafton të kesh një CV politike. tradita shekullore, kanë shqetësime dhe probleme Një donator italian, që ka sjellë një aparaturë të të mëdha. Shumë vende të BE-së, nënshkruese të kushtueshme në Shqipëri dërgonte një email në Traktatit të Amsterdamit, artikulli 152, ndjekëse të Ministrinë e Shëndetësisë, ku i kërkonte ministrit politikës së OBSH-së “Shëndet për të gjithë në vitin të merrte masa për dreatizimin e ambienteve 2010”, e gjithë Europa ku duam të integrohemi spitalore që të mos hante miu kabullin elektrik për duhet të implementojë politika shëndetësore për një të pestën herë për të bërë masë elektrike. Kjo ndodh barazi trajtimi mjekësor kudo, në fshat dhe në qytet, me qëllim që aparaturat të mos funksionojnë në ku duhet të ketë struktura dhe shërbime standarde. shtet, pasi duhet të funksionojnë në privat. Kush i Kërkesë bazë për këto reformime është edhe prish këto aparatura periodikisht? Përse nuk trajnimi i drejtuesve të shëndetit për të zbatuar këto funksionon si duhet sistemi ynë? Dhjetëra mjekë të reforma. dypunësuar i referojnë pacientët në klinikat e tyre Si kemi ecur ne? Si paraqitet situata? private apo të huaja, duke u trajtuar, padyshim edhe Në shërbimin parësor një e katërta e sipërfaqes me tangjente korruptive në kurriz të këtij populli së vendit është pa shërbim. Gjysma e popullatës, e gjithë ditën dhe përditë. Të gjithë e shohim, e matur kjo me 1, 7 milionë banorë nuk kanë librezë dëgjojmë dhe e njohim, por Qeveria nuk ka veshë e shëndeti. Është e pasiguruar dhe duhet të paguajë sy, pasi pjesëtarë të saj flitet të jenë aksionerë te deri në 4-fish për ekzaminimet e kryera. Gjysmës privati apo kanë interesa me farmaci farmakologjike. tjetër i shërbehet nga mjekë, të cilët për pajisje bazë Për ironi, i thuhet këtij populli: do t’ju rritim 10 për kanë vetëm një stetoskop. Për këta heronj, për qind taksën e tvsh-së së ilaçeve. Kryeministri para mënyrën se si e kryejnë detyrën e tyre në shëndetësi, një viti ka thënë se kjo rritje e taksës së TVSH-së në statistikat e INSTAT-it duhet të vendoset në radhë prej 10 për qind do të ndikojë dukshëm në uljen e
822 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
çmimit të ilaçeve. Jemi të gjithë të përgjegjshëm lidhen me eficiencën e tregjeve, gatishmëria për gënjeshtrat dhe për çmimin real të ilaçeve në teknologjike dhe dëshmia e suksesit të reformave kohët e sotme. Është një faturë financiare që po e në përmirësimin e institucioneve, pavarësisht paguan një popull i varfër. skepticizmit që mund të kemi dhe ndjesive që mund Ardian Turku – Falemnderit, zoti Beci! të marrim nga jeta jonë e përditshme këtu. Fjalën e ka zoti Xhepa. Nganjëherë është mirë të shkojmë jashtë dhe të Selami Xhepa – Falemnderit, zoti drejtues i shohim se sa mirë mund të jemi vetë. seancës! Konstatimi i dytë që nxjerr nga raporti është se Të nderuar kolegë, sot ka qenë me të vërtetë Shqipëria, në rrugën e vet të zhvillimit, ka kaluar një ditë e lodhshme për të gjithë. Duke qenë në nga stadi i hershëm i një ekonomie që e bazon fund, ndoshta, meriton të marrim një notë më shumë zhvillimin e saj te shfrytëzimi ekstensiv i burimeve optimizmi. në një ekonomi që ndodhet në stadin e ndërmjetëm Referenca ime kryesore në këtë diskutim buron dhe te rritja e eficiencës së përdorimit të tyre. Besoj nga një prej raporteve më serioze që është botuar se jemi në rrugën e duhur për të kaluar drejt stadit së fundi, po që duket sikur po kalon në heshtje dhe më të lartë që është ndërtimi i një ekonomie që pa u vënë re, raporti i Forumit Ekonomik Botëror bazohet mbi inovacionin. Pra, për sa u përket “Mbi gjendjen globale të konkurrencës së çështjeve më thelbësore për të ardhmen, mendoj ekonomisë”. se Shqipëria është tashmë në rrugën e duhur dhe i Shqipëria, siç e dini, ka qenë shpeshherë objekt ka vendosur ato në rrugën e zgjidhjes. Ky është i raporteve, ndonjëherë i ndonjë raporti aq grotesk, realiteti të cilin e kam parë dhe mund ta lexojë sa vazhdon të na gajasë edhe sot e kësaj dite. Ato gjithsecili. Ai që nuk lexojmë dot akoma është kanë qenë raporte që i dimë se ku shkruheshin. Ky realiteti alternativ, pra se si mund të ishte vendi, është raporti me integritetin më të lartë profesional, gjendja ekonomisë tij dhe e reformave në qoftë se sepse kam parë që ka pasur disa përpjekje për ta edhe në këto dy vjet të munguara do të kishim arritur cenuar edhe integritetin e tij. Integriteti i këtij raporti të miratonim dhe të realizonim ato ligje dhe reforma buron nga dy gjëra thelbësore: që i kërkon jo vetëm procesi i integrimit europian, Së pari, nga metodologjia rigorozisht shkencore ku kemi hyrë, por i kërkon domosdoshmëria e dhe akademike. zhvillimit ekonomik të vendit. Ky është realiteti për E dyta, është shkruar nga penat akademike më të cilin edhe ju, të nderuar kolegë të opozitës, do të të shquara të mendimit ekonomik sot, që mund të ndihmonit për ta konturuar në të ardhmen. angazhohen në shkrimin e një raporti të tillë. Kështu Falemnderit! që nuk besoj se ka vend për të bërë aludime për sa Ardian Turku – Falemnderit, zoti Xhepa! i përket integritetit dhe cilësisë së këtij raporti. Kam Fjalën e ka zoti Ahmetaj. kënaqësinë të shoh dhe të konstatoj se Shqipëria, Arben Ahmetaj – Falemnderit! që e ka filluar ballafaqimin e vetvetes në gjendjen e Në fakt, do të isha dakord me zotin Xhepa për konkurrueshmërisë për herë të parë në vitet 2004- konkurrueshmërinë e biznesit shqiptar apo edhe të 2005 dhe në këtë periudhë ka qenë në 10 vendet e ambientit të biznesit, po të merrja si statistikë rritjen fundit, pra për sa i përket vlerësimit të 11 herë, pra gati 1100 për qind të një kompanie konkurrueshmërisë në totalin e saj, nga 128 vende, Megafarma të lidhur me ministrin e Shëndetësisë. ishte në vendin 113 dhe, në kontekstin kohor prej Do të rrimë te shëndetësia, sepse opozita ia kushtoi gati 5 vjetësh, ia ka dalë që sot të jetë në nivelin këtë ditë mungesës së reformave, ekzistencës së mesatar të të gjitha vendeve, e listuar në vendin e korrupsionit dhe mungesës së shërbimit dinjitoz në 78-të, nga 143 vende. Pra, ky është një progres i shëndetësi. Vetëm 10 muaj më parë, kolegë të padiskutueshëm jo vetëm vit pas viti, por edhe në maxhorancës, keni votuar rritjen 10 për qind të një kontekst më dinamik që tregon se Shqipëria TVSH-së për ilaçet. Cili është rezultati numër 1 sot?! është në kursin e duhur të reformave. Dy konstatime Rezultati numër 1 është se sot shumica e ilaçeve thelbore që unë kam vënë re në raport janë këto: janë minimalisht 10 për qind me çmim të rritur. Unë E para, në 12 shtyllat, mbi të cilat përcaktohet do t’ju numëroj jo më shumë, por tre apo katër prej gjendja e konkurrueshmërisë, në 6 prej tyre Shqipëria tyre: amoksiklava ka qenë 9 mijë lekë të vjetra, është mbi nivelin mesatar botëror. Këtu futen është 10 mijë e 5 qind lekë të vjetra; racefinë 1 institucionet, gjendja e infrastrukturës, treguesit që mijë e 2 qind lekë, kurse sot është 1 mijë e 4 qind e
823 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
50 lekë. Është një listë me gati 1 qind e ca prodhuar një sistem shëndetësor krejtësisht të medikamente që janë rritur të gjitha, minimalisht, korruptuar, që funksionon vetëm në favor të 10 për qind. korrupsionit tuaj megaloman dhe nuk mund të ofroni Cili është rezultati numër 2 i pseudoreformës asgjë tjetër në 20 muajt e fundit të qeverisjes suaj. suaj? Ju thatë se nëpërmjet kësaj takse do të Falemnderit! kontrollohet sistemi i importit dhe çmimi real i Ardian Turku – Falemnderit! ilaçeve. Rezultati numër 2 është se sistemi është Diskutimi i fundit. Zonja Trashani, keni fjalën. në ditën e vet më të zezë, kur një kompani brenda Arenca Trashani – Falemnderit, zoti drejtues i një viti, për shkak të korrupsionit, rritet 11 herë. Më seancës! thoni, mos vallë edhe GDP-ja është rritur po kaq? Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, Apo shërbimet në shëndetësi janë rritur 11 herë? Të nderuar deputetë të opozitës në ikje, Jo, është rritur korrupsioni në këtë sektor një mijë e (Deputetët e opozitës fillojnë të largohen nga një qind herë. Ju e shikoni, të nderuar kolegë të salla.) maxhorancës, që mjekësia është sektori kampion Sot prisja të hidhnit tutje frikën, frikën që ka kapur në korrupsion. Lexoni edhe ato që thotë Instituti i nga ethet e pushtetit kryetarin tuaj. Sot prisja të Statistikës, 70 për qind e të sëmurëve deklarojnë mos gëzoheshit aq shumë, të mos qeshnit aq që paguajnë ryshfet, që do të thotë se në 10 pacientë shumë, pasi i dhatë shkelmin mundësisë së në spitale, 7 prej tyre detyrohen të paguajnë ryshfet. shqiptarëve për të vazhduar me sfidat e reja të Ky është niveli i shërbimit shëndetësor shqiptar. Për integrimit. Në fakt, kursi juaj i ri është vetëm bojkoti, më tepër, dua t’ju them një shifër, nëpërmjet taksës i përkthyer kësaj radhe me prezencën tuaj vetëm që ju shtuat, u keni rrëmbyer pacientëve shqiptarë për të marrë rrogën. 20 milionë euro nga xhepi i tyre. Pra, mirë që nuk Humbësi, Edvin Rama, është tashmë i mjafton çmimi i rritur i energjisë; por nuk mjafton as angazhuar totalisht në paketimin e bllofit të radhës. çmimi i rritur i bukës; nuk mjafton as çmimi i rritur i Ai dhe vetëm ai nuk dëshiron që Shqipëria dhe karburanteve; nuk mjaftojnë se çmimet e rritura të shqiptarët të arrijnë në BE. Humbësi Rama do të çdo lloj produkti ushqimor, por duhet që ju të taksoni hyjë në historinë politike moderne shqiptare dhe më shqiptarët edhe në sëmundjen e tyre, duke u lënë gjerë, si i vetmi politikan, i cili ka pësuar vetëm alternativën “Në sëmundje, dhe mjerim ose për të humbje politike dhe vazhdon të qëndrojë në krye të shpëtuar, më mirë vdekjen”. Kjo është alternativa Partisë Socialiste. që ju u keni lënë të gjithë pacientëve, të sëmurëve, Ai humbi në vitin 2005 platformën e tij për t’u qytetarëve të zakonshëm, apo edhe njerëzve në bërë kryetar partie, por brenda natës u bë. Ai humbi nevojë. zgjedhjet radhazi në 2007-ën, në 2009-ën dhe, së Nëse nuk e besoni, ju lutem, bëni një tour në të fundi, në 2011-ën, jo vetëm zgjedhjet, gjitha farmacitë e kryeqytetit ose të Shqipërisë, do ta verifikoni dhe do t’ju vijë vërtet edhe turp, edhe por humbi edhe personalisht karrigen e keq, për atë ngarkesë fiskale, super plus, që u keni kryebashkiakut, dhe përsëri vazhdon të mbajë peng dhënë pacientëve dhe qytetarëve të zakonshëm. Partinë Socialiste, vazhdon ta menaxhojë atë së Ju nuk jeni “qeveria e vogël”, ju jeni “qeveria e bashku me një grup njerëzish jashtë kësaj partie, madhe e korrupsionit”. Keni rekord të rritjes së që nuk morën as minimumin e mundshëm të votave vazhdueshme të taksave. Janë rritur të gjitha taksat për të qenë prezentë në këtë sallë të nderuar. Por dhe tatimet. Është rritur TVSH-ja për ilaçet. Është dëshiron ose jo humbësi Rama, sot Shqipëria rritur akciza për naftën. Është rritur akciza për ndodhet përpara sfidave dhe sprovave të jashtë- cigaret. Është rritur taksa e të ardhurave personale. zakonshme, ka bërë rrugë të gjatë dhe ka ndërmarrë Nuk ka taksë që nuk është rritur. Madje, së fundi, reforma shumë të rëndësishme e asistuar edhe nga kur tentuat të hiqnit taksën e qarkullimit, siç e quani, partnerët e saj ndërkombëtarë. hoqët katër taksa, shtuat 2 dhe rezultati ishte shtimi Ekonomia shqiptare është përmirësuar i ngarkesës fiskale me 30 për qind. ndjeshëm vitet e fundit, duke ua kaluar edhe shumë Kryeministri mburret që ky është vendi me taksat vendeve të tjera të rajonit. Sipas raportit të Bankës më të ulëta. Nuk është e vërtetë. Shqipëria është Botërore, për gjashtë vjet është përgjysmuar varfëria, vendi i tretë në rajon me taksat më të larta. turizmi është zhvilluar në mënyrë të ndjeshme dhe Dua ta mbyll diskutimin, duke thënë se ju keni rritja e investimeve të huaja direkte është një prioritet
824 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
i Qeverisë shqiptare. Ndërtimi i demokracisë dhe i shtetit ligjor nuk Në vitin 2010, Shqipëria ishte vendi i vetëm në bëhet as me bllokime, as me bojkote dhe as me rajon që arriti një ngritje neto të investimeve të huaja kokëfortësi, por kërkon njerëz me vizion dhe të direkte, të barabarta me 1 miliardë dollarë. Qeveria përkushtuar në shtet-ndërtim, jo humbës kapriçozë. ka ndërmarrë një projekt ambicioz për të Problemet tona vazhdojnë të ngelen. Po, po, përmirësuar klimën e biznesit nëpërmjet reformave janë të shumta, janë në shëndetësi, në drejtësi dhe legjislative dhe fiskale, duke përmirësuar në arsim. Por, ama, shqiptarët e kanë kuptuar se infrastrukturën. cili është vizioni i atyre që dinë të bëjnë shtetin dhe Investime të rëndësishme në korridoret rrugore cili është vizioni i asaj që kërkon të ndërtojë humbësi kryesore kanë kontribuar në përmirësimin e kushteve Rama. të transportit. Qeveria ka investuar gati 2 bilionë Në zgjedhjet e fundit, shqiptarët shprehën dollarë në korridoret kryesore të infrastrukturës besimin e tyre plebishitar me plot 140 mijë vota plus rrugore të vendit dhe ka planifikuar të investojë edhe te kjo maxhorancë. Është kjo maxhorancë që e 1 bilion dollarë të tjera deri në vitin 2013. Gjithashtu, vendosi Shqipërinë në rrafshin e rendit dhe të shtetit është përmirësuar ndjeshëm furnizimi me energji ligjor, në rrafshin e zhvillimit ekonomik, social e elektrike. turistik, e vendosi në shinat e zhvillimit më të shpejtë Në vitin 2009, investimet e huaja direkte arritën se të çdo vendi tjetër në rajon dhe më gjerë. pothuajse në 1 miliardë dollarë nga 262 milionë që Prandaj, edhe një herë, ju drejtohem juve, ishin në vitin 2005. Shqipëria ka vendosur një regjim deputetë të opozitës, të rinj e të vjetër, brenda shumë liberal për investimet e huaja. Në qershor të vitit pak dhe jashtë shumë më tepër, të hidhni tej frikën 2011, eksportet u ngritën me 20,3 për qind. dhe sindromën e humbësit, që ka kapur kryetarin Disiplina fiskale dhe monetare ka mbajtur tuaj, dhe bëhuni përfaqësues të denjë! Bëhuni inflacion relativisht në nivele të ulëta. Në këtë kohë përfaqësues të denjë të mijëra socialistëve të vërtetë krize globale eksportet e këtij vendi, nga viti 2006 që e duan Shqipërinë si gjithë Europa! deri në vitin 2011, janë trefishuar. Falemnderit! Të nderuara zonja dhe zotërinj, këto nuk ishin Ardian Turku – Falemnderit! konkluzionet e mia, as të maxhorancës dhe as të Me këtë diskutim mbyllet edhe çështja e fundit Partisë Demokratike, por konkluzionet e arritura nga e rendit të ditës. Departamenti Amerikan i Shtetit dhe Mirupafshim në seancën e ardhshme! nga organizma shumë prestigjioze ndër- (Seanca u mbyll në orën 20:00) kombëtare. Rendi i ditës:
825 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
E enjte, 29.09.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
(në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare, Astrit Patozi, kryetar grupi) të datës 22.09.2011. • Koha e votimit 2.Akt Normativ nr. 3, datë 7.9.2011 “Për heqjen 4.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime e mjeteve motorike, të rimorkiove, si dhe të pjesëve në ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i të tyre të këmbimit, të dala jashtë përdorimit, që Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma ndodhen pranë rrugëve kombëtare”. legjislative) (84 vota) • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut relator: Osman Metalla (përgjegjës) • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, relator: Dashnor Sula Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian mendimi) (dhënie mendimi) relator: Ilir Bano relator: Ermelinda Meksi • Pyetje • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare • Diskutime (dhënie mendimi) • Koha e debatit relator: Luan Skuqi Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës “Anëtarit • Pyetje të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Diskutime kërkon”. • Koha e debatit • Pas përfundimit të diskutimeve: Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës “Anëtarit (në emër të Grupit Parlamentar të LSI, zoti Lefter të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Koka, kryetar grupi) kërkon”. (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti • Pas përfundimit të diskutimeve: Gramoz Ruçi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Lefter Koka, kryetar grupi) Astrit Patozi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti • Koha e votimit Gramoz Ruçi, kryetar grupi) 3.Projektligj “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti administrative dhe organizimin e drejtësisë Astrit Patozi, kryetar grupi) administrative”. (84 vota) • Koha e votimit • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, 5.Projektligj “Për transmetimet me zë dhe/ose Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut. me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”. (përgjegjës) • Shprehet Komisioni për Edukimin dhe Mjetet relator: Ilir Rusmali e Informimit Publik (përgjegjës) • Pyetje relator: Mark Marku • Diskutime • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Koha e debatit Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës “Anëtarit mendimi) të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e relator: Mesila Doda kërkon”. • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian • Pas përfundimit të diskutimeve: (dhënie mendimi) (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti relator: Gert Bogdani Lefter Koka, kryetar grupi) • Pyetje (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti • Diskutime Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Koha e debatit
826 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës “Anëtarit Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së kërkon”. Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Italisë • Pas përfundimit të diskutimeve: për konvertimin e borxhit për zhvillim”. (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Lefter Koka, kryetar grupi) ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Serbisë Gramoz Ruçi, kryetar grupi) për lëvizjen e ndërsjellë të shtetasve”. (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Projektligji “Për aderimin e Republikës së Astrit Patozi, kryetar grupi) Shqipërisë në protokollin e konventës së vitit 1979 • Koha e votimit “Për ndotjen ndërkufitare të ajrit në distancë të largët 6. Projektvendim “Për shqyrtimin dhe miratimin për të pakësuar acidifikimin, eutrofikimin dhe ozonin me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për në shtresën e poshtme të atmosferës””. ratifikimin e marrëveshjes ndryshuese ndërmjet Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së dhe qeverisë së Austrisë, për realizimin e një sistemi Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave të Bosnjë- kompjuterik për Regjistrin Themeltar të Gjendjes Hercegovinës për zgjidhjen e borxhit të Republikës Civile në Shqipëri’. së Shqipërisë për shlyrjen e shumave në llogarinë e • Koha e votimit shkëmbimit të mallrave”. 7.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. Projektvendim “Për disa ndryshime në vendimin • Koha e votimit nr. 166, Rregullorja e Kuvendit të Shqipërisë”. 8.Projektligj “Për shërbimin veterinar në RSH”. Fillojmë me pikën e dytë të rendit të ditës, Aktin (votim në tërësi) Normativ nr. 3, datë 07.09. 2011 “Për heqjen e • Koha e votimit mjeteve motorike, të rimorkiove, si dhe të pjesëve 9.Interpelancë me Kryeministrin Sali Berisha të tyre të këmbimit, të dala jashtë përdorimit, që kërkuar nga deputeti Erion Braçe. ndodhen pranë rrugëve kombëtare”. 10.Interpelancë me Ministrin e Financave Ridvan Ju bëj me dije listën e deputetëve që kanë Bode kërkuar nga deputetja Mimi Kodheli. regjistruar emrat: 11.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës Nga Partia Demokratike: Tritan Shehu, Kreshnik (60’). Çipa, Osman Metalla, Selami Xhepa, Jemin Gjana në emër të grupit. Jozefina Topalli – Mirëdita! Hapim seancën. Nga Partia Socialiste: Armando Subashi, Besnik (Lexon rendin e ditës.) Baraj, Gazmir Bizhga, Shega Ligori, Artan Gaçi, Blendi Klosi, Ndue Kola, Dashamir Peza, Arben Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës: Malaj, Vasilika Hysi, Eduard Shalsi në emër të grupit. Miratimi i procesverbalit, datë 22.09.2011. Në emër të Komisionit për Veprimtarinë Ka vërejtje? Nuk ka. Falemnderit! Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin, zoti Osman Miratohet. Metalla, urdhëroni! Ju bëj me dije se në Kuvendin e Shqipërisë janë Osman Metalla – Komisioni për Veprimtaritë depozituar disa projektligje: Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin shqyrtoi aktin Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjeve të normativ “Për heqjen e mjeteve motorike të kredisë për eksport ndërmjet Këshillit të Ministrave rimorkiove, si dhe të pjesëve të tyre të këmbimit të të Republikës së Shqipërisë, që vepron në emër të dala jashtë përdorimit, që ndodhen pranë rrugëve Republikës së Shqipërisë përfaqësuar nga Ministria kombëtare”, në mbledhjen e datës 26.09.2011. e Financave, dhe United Credit Bank of Austria për Të pranishëm në mbledhje ishin financimi e projektit “Furnizimin me ujë i Bilishtit, zëvendësministri i Mjedisit, përfaqësues të tjerë të kontratë me çelës në dorë””. kësaj ministrie, si dhe përfaqësues të Ministrisë së Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Mbrojtjes dhe Ministrisë së Punëve Publike dhe të ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës dhe Transportit. Qeverisë së Republikës së Kosovës për transportin Ky akt normativ parashikon marrjen e masave ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe të mallrave”. të menjëhershme për përballimin e situatës
827 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
emergjente të krijuar nga gjendja e rënduar dhe Një nga arsyetimet me të cilin ndërtohet ky akt, problematike e vendgrumbullimeve të mjeteve e thënë edhe në nen, edhe në relacion, janë motorike të dala jashtë përdorimit dhe përcakton aksidentet rrugore për shkak të varrezave të kriteret, afatet dhe distancën e zhvendosjes së makinave, që janë gjatë rrugëve kombëtare. këtyre vendgrumbullimeve nga akset kombëtare të Unë dua të di realisht: Sa aksidente rrugore, rrugëve. që janë kryer gjatë këtij viti, kanë si shkak varrezat Situata e përkeqësuar që lidhet me aktivitetin e e makinave përgjatë rrugëve tona kombëtare? administrimit të mjeteve motorike të rimorkiove dhe E dyta: Sa është numri i tyre në raport me të pjesëve të tyre të këmbimit, të cilat janë të numrin e përgjithshëm të aksidenteve të ndodhura përqendruara kryesisht anës rrugës kombëtare, rrugore deri tani përgjatë këtij viti? duke shkaktuar kështu edhe shumë probleme në E treta: A kanë dijeni përfaqësuesit e Ministrisë aspektin mjedisor, teknik dhe të sigurisë rrugore, së Mjedisit nëse ndonjë subjekt ka aplikuar për bën të domosdoshëm aktin normativ që propozohet licencimin e ndonjë impianti për demontimin e në kuadër të masave të ndërmarra për përmirësimin makinave të vjetra në Durrës? e kushteve dhe të cilësisë së mjedisit. E katërta: A keni dijeni nëse ka ndonjë subjekt Akti synon eliminimin dhe shmangien e që ka kërkuar licencë për ngritjen e një fonderie për veprimtarive ekonomike që kanë impakt negativ në shkrirjen e metaleve me ngjyrë dhe akumulatorëve mjedis. të makinave po në qarkun e Durrësit? Në përgjithësi aktivitetet e trajtimit të mjeteve Falemnderit! motorike të dala jashtë përdorimit nuk janë të pajisura Jozefina Topalli – Falemnderit! me leje mjedisi dhe shkaktojnë ndotje të tokës, të Po, zoti Zëvendësministër, urdhëroni! ujërave, të ajrit dhe dëmtojnë shëndetin e njerëzve. Zëvendësministri i Mjedisit (Taulant Bino) – Në përfundim të afatit njëmujor për zhvendosjen Falemnderit, zonja Kryetare! e këtyre vendgrumbullimeve, sipas parashikimeve Në lidhje me pyetjet e deputetit Bizhga, theksoj të këtij akti normativ, materialet do të konfiskohen se llogaritja e aksidenteve rrugore nuk është një dhe transporti e trajtimi i materialeve të konfiskuara detyrim i drejtpërdrejtë i Ministrisë së Mjedisit. do të bëhet nga Ministria e Mbrojtjes. Deputetët duke Megjithatë, nga informacioni që ne marrim pranë diskutuar për këtë çështje shprehën shqetësimin e instancave të tjera, rezulton që varrezat e tyre në lidhje me situatën problematike të krijuar automjeteve përbëjnë një rrezik për qarkullimin pranë duke kërkuar shpjegime nga përfaqësuesit e akseve rrugore dhe sidomos akseve rrugore Qeverisë. kombëtare, ku lëvizja e automjeteve kryhet me Në përfundim të këtyre diskutimeve, komisioni shpejtësi. Nga të dhënat paraprake rezulton se afro vendosi vetëm me votat e deputetëve të 18% të aksidenteve që rrjedhin nga prania e varrezave maxhorancës, të cilët mendojnë se ky akt do të të automjeteve. përmirësojë situatën e përkeqësuar, që lidhet me Në lidhje me subjektet që kanë aplikuar për administrimin e mjeteve motorike të rimorkiove dhe demontim në qark, ne si Ministri e Mjedisit nuk jemi pjesëve të tyre të këmbimit, u shpreh dakord për në dijeni të aplikimeve të deritanishme. Pra, nuk ka kalimin e këtij akti normativ në seancën plenare. informacion pranë nesh për demontim apo për Deputetët e opozitës në komision shprehën aplikim për leje të mjedisit. shqetësimin se ky akt normativ nuk do ta zgjidhte Falemnderit! situatën e krijuar dhe votuan kundër miratimit të tij. Jozefina Topalli – Falemnderit! Falemnderit! Zoti Malaj, urdhëroni! Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Metalla! Arben Malaj – Falemnderit, zonja Kryetare! Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore? Akti normativ, bazuar në nenin 101 të (Relatori shprehet dakord.) Kushtetutës, vepron menjëherë pasi Qeveria e ka Falemnderit! miratuar. Nga momenti që ju vini këtu në Parlament, Ka pyetje? Po, zoti Bizhga, urdhëroni! ka kaluar 2/3-at e kohës efektive. Gazmir Bizhga – Falemnderit, zonja Kryetare! Pyetja e parë: A i keni nxjerrë aktet nënligjore Do t’u drejtoja 4 pyetje ekspertëve të Ministrisë për ta mbështetur? A keni kopje të tyre? së Mjedisit, lidhur me aktin normativ dhe relacionin Vendimi i Gjykatës Kushtetuese, nr. 24, i nëntorit që kanë shkruar në të. 2006, kërkon të qartësohet mirë përdorimi i aktit
828 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
normativ, i cili, realisht, është i kufizuar. Pra, kërkon larg akseve nacionale. Vetëm në rast se kjo nuk do të argumentohet nevoja, të argumentohet urgjenca të bëhet, atëherë do të ndërhyhet përmes dhe të qartësohet cenimi i pronësisë, lidhur me mekanizmave të tjerë që mund të shkojnë deri te konceptin tuaj të konfiskimit, që ju thoni se do ta konfiskimi. zgjidhni me një akt nënligjor. Impakti social i kësaj është zero, sepse këto Pyetja e dytë ka të bëjë pikërisht me mentalitetin nuk janë biznese të regjistruara, përgjithësisht nuk e Qeverisë për të keqpërdorur aktin normativ. Ju kanë njerëz të punësuar. E ritheksoj se ne nuk po theksoni se këtu janë 290 pika ose njësi, pasi ka shkojmë me mjet të parë konfiskimin, por po u themi kaluar 2/3-at e kohës. Cilat janë impaktet sociale që të spostohen në një pozicion tjetër, ku nuk përbën të 290 pikave? problem as për transportin dhe as për mjedisin. Pra, i keni thjesht si pika, apo keni bërë një Nëse kjo nuk do të përmbushet, atëherë do të studim për impaktin ndaj ambientit, impaktin social ndërhyhet me mekanizmin fortësues që njeh akti dhe elemente të tjera? normativ. Falemnderit! Falemnderit! Jozefina Topalli – Falemnderit! Jozefina Topalli – Falemnderit! Zoti Zëvendësministër, urdhëroni! Urdhëroni, zoti Qefalia! Taulant Bino – Falemnderit, zonja Kryetare! Xhemal Qefalia – Falemnderit, zonja Kryetare! Është e vërtetë që akti normativ ka nevojë për Pas debatit që është bërë edhe në Komisionin akte të tjera nënligjore të parashikuara në nenin 6 e Ligjeve, që në këtë akt normativ u lihet një detyrë të tij dhe bëhet fjalë për një udhëzim. Është një edhe Forcave të Armatosura, unë jam i interesuar udhëzim i përbashkët i ministrit të Mjedisit, ministrit të di: A është planifikuar ndonjë fond për Ministrinë të Financave, ministrit të Punëve Publike dhe e Mbrojtjes, sepse kjo ministri krahas detyrave që Transportit dhe ministrit të Mbrojtjes. Udhëzimi ka ka, po merret edhe me shtrim rrugësh e vendosje të bëjë me evidentimin, konfiskimin, transportin dhe urash, ndërkohë që detyra imediate e saj është shitjen e këtyre mjeteve, për detajimin e procedurave plotësimi i kushteve dhe standardeve që ka për për shitjen e këtyre mjeteve. anëtarësimin në NATO? Ministria e Mjedisit nëpërmjet Inspektoratit të Falemnderit! Mjedisit ka organizuar kontrollin në terren. Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Ministër! Inspektorati ka organizuar kontrolle në terren për Arben Imami – Ministria e Mbrojtjes sigurisht të gjitha pikat e varrezave të automjeteve. Ka lënë që i ka të qarta detyrat parësore të saj. Kjo, sikurse aktet përkatëse të kontrollit, duke parashikuar që e bëra me dije edhe në Komisionin e Sigurisë, është ky akt normativ për çështjet e konfiskimit do të hyjë një punë në progres dhe që po ecën shumë mirë. në fuqi pas një muaj, pra në datën 7 tetor. Në këtë Krahas saj janë realizuar edhe detyra të tjera të pikë, udhëzimi është përgatitur nga Ministria e mëdha, siç janë ato që kanë të bëjnë me Mjedisit dhe pritet të mbyllet me komentet e demontimin, emergjencat e të tjera. Kjo është një ministive të tjera. situatë emergjente nga pikëpamja e mjedisit. Duke Konfiskimi i jep të drejtën inspektorit të mjedisit u bazuar te detyrat që na vendos ky akt dhe që të veprojë, në bashkëpunim edhe me forca të udhëzimet në veçanti, po përgatitemi për të dhënë tjera. maksimumin dhe për të bërë më të mirën. Jozefina Topalli – Falemnderit! Jozefina Topalli – Falemnderit! Urdhëroni, zoti Ministër! Po, zoti Tahiri. Sokol Olldashi - Falemnderit, zonja Kryetare! Saimir Tahiri – Falemnderit, zonja Kryetare! Në vijim të përgjigjes për pyetjen e zotit Malaj, Unë kam dy pyetje. do të sqaroja se qëllimi kryesor i këtij akti është E para ka të bëjë me kohën. Akti normativ ka evitimi apo shmangia e të ashtuquajturave varreza hyrë në fuqi që kur është botuar në Fletoren Zyrtare, makinash nga akset nacionale për 124 probleme i miratuar në Këshillin e Ministrave në datën 7 të që paraqesin, si në lidhje me aksidentet, ashtu edhe këtij muaji. Pra, kanë kaluar tri javë, ndërkohë vetë me ndotjen vizive e për shumë arsye të tjera, akti normativ parashikon 40 ditë për operatorët që ndërkohë që konfiskimi është parë si mjeti i fundit. kanë varreza makinash, që t’i lëvizin 1 kilometër Akti u jep kohën e duhur të gjithë poseduesve të nga vendi ku i kanë dhe 10 ditë kohë për ankimim. këtyre varrezave që t’i transferojnë në një vend tjetër Unë dua të di se çfarë është bërë konkretisht nga
829 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ministria apo nga institucioni gjatë këtyre tri javëve trajtimin që u bëhet mbetjeve në vendet e Bashkimit që kanë kaluar për zbatimin e këtij akti. Nëse ka Europian dhe politikat që ndiqen në raport me to. udhëzim, më tregoni numrin dhe datën e udhëzimit! Pra, nëse ekziston ky fenomen dhe si trajtohet. Nëse është bërë diçka tjetër në raport me operatorin Falemnderit! në këtë fushë, ju lutem më thoni gjëra konkrete! Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Beja! Dua të di konkretisht se çfarë është bërë. Po, zoti Zëvendësministër. E dyta, në komision unë i kam bërë një pyetje Taulant Bino – Falemnderit, zonja Kryetare! specialistit për sa i përket nenin 5, ku thuhet: Ne sot po tentojmë të zgjidhim një çështje që “Ministria e Mbrojtjes përcakton procedurat e ka të bëjë me ndotjen historike, e cila ka 20 vjet, që shitjes”. Pra, për ta kuptuar më mirë, do të kur Shqipëria u hap ndaj këtij tregu. Akti normativ konfiskohen makinat dhe do të shiten për skrap nga tenton të zgjidhë situatën e emergjencës. Në Ministria e Mbrojtjes, sepse, zakonisht, kur shiten vijimësi, Ministria e Mjedisit do të përgatisë një akt për skrap, del ndonjë skrapist që i blen. Pyetja ime tjetër ligjor, i cili do të merret me automjetet ne fund është: Përse nuk e keni përcaktuar në aktin normativ të jetës. Ky akt ligjor është në vijim të miratimit të procedurën e shitjes? Ju lutem, mos më jepni përsëri ligjit të mbetjeve dhe në përputhje me direktivën përgjigjen që më dhatë në komision, që akti normativ përkatëse europiane për automjetet në fund të jetës. duhet të ketë pak nene dhe nuk doli vendi në letër! Objekti i të dyja këtyre akteve është i ndryshëm. Unë dua një përgjigje shumë të thjeshtë. Cila është Në aktin normativ ne merremi me ndotjen historike, arsyeja që procedurën e shitjes ia keni deleguar kurse në aktin ligjor të mëvonshëm do të prekim të Ministrisë së Mbrojtjes dhe pse nuk e keni bërë në gjitha procedurat e regjistrimit dhe të çregjistrimit akt normativ me ankand, siç i takon me ligj? të automjeteve deri në largimin e tyre përfundimtar. Jozefina Topalli – Falemnderit! Pra, në këtë rast ne zgjidhim ndotjen historike dhe Po, zoti Zëvendësministër. jo atë të çastit. Taulant Bino – Falemnderit, zonja Kryetare! Falemnderit! Në lidhje me pyetjen e bërë për çështjen e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti kohës, do të thosha se Inspektorati i Mjedisit ka Zëvendësministër! kontrolluar që nga dalja e aktit normativ të gjitha Po, zoti Balla. pikat e vendgrumbullimit të automjeteve të dala Taulant Balla – Zoti përfaqësues i Ministrisë jashtë përdorimit dhe ka lënë pranë tyre aktet e së Mjedisit dhe përfaqësuesit e tjerë të Qeverisë, kontrollit, duke i orientuar subjektet që të aplikojnë për fat të keq, ju sa herë që flisni kundërshtoni njëri- në përputhje me legjislacionin mjedisor dhe atë të tjetrin. Thoni se objekt i këtij ligji është mbrojtja e fushës. Pra, të gjitha subjektet janë të evidentuara mjedisit, ndërkohë ajo që thoni ju dhe ministrat është jo vetëm me emër subjektesh, por edhe me pamje se këto vendgrumbullime do të zhvendosen nga ana fotografike. Ato janë të informuara për të gjitha e rrugëve në disa fusha apo male të tjera të procedurat ligjore që duhet të ndjekin për licencimin. Shqipërisë. Këto janë pjesë e hartës së Shqipërisë, Ndërkohë, udhëzimi del në sqarim të procedurave apo ndonjë vend tjetër? Kur keni menduar të bëni për evidentimin, konfiskimin, transportin dhe shitjen diçka të tillë, ju, si Ministri e Mjedisit, a keni miratuar e mjeteve motorike. Pra, nuk duhen që në fazën e një hartë të vendndodhjeve të grumbullimeve të reja? parë, por nevojiten më shumë gjatë aplikimit të Pra, ku do të zhvendosen automjetet e dala jashtë konfiskimit. përdorimit? Udhëzimi nuk ka dalë ende. Ai del sot ose nesër, Pyetja tjetër lidhet me rolin që do të ketë Ministria sepse është një udhëzim i përbashkët i të gjitha e Mbrojtjes në këtë proces. ministrive të cilat kanë dërguar opinionet e tyre. E para, për sa i përket përdorimit të Forcave të Për sa u përket procedurave të shitjes, ato janë Armatosura, a bën pjesë në manualin e NATO-s të rregulluara me ligjin e ankandeve. Në këtë rast kjo praktikë e re që synoni të vendosni me këtë akt do të zbatohen rregullimet ligjore të ankandeve. normativ, sepse me informacionin dhe me materialin Falemnderit! që kam përpara, Ministrisë së Mbrojtjes nuk i lejohet Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti një gjë e tillë. Zëvendësministër! Së dyti: A ka mbaruar Ministria e Mbrojtjes Po, zoti Beja. procesin e demontimit të armëve, një ndër proceset Fatos Beja – Unë kam një pyetje në lidhje me më të rëndësishme ku është e angazhuar? Për fat
830 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të keq, praktikat korruptive të ndjekura në këtë ndihmë të komuniteteve. Ku ka nevojë mund të proces demontimi kanë sjell edhe tragjedi njerëzore shtrojnë një urë, ku ka nevojë mund të hapin një të cilat mund të përsëriten, nëse ky proces, me rrugë dhe kjo mund të jetë e lidhur edhe me objektivat këtë demontim pajisjesh apo makinerish të dala e vetë forcës. jashtë përdorimit mund të involvojë Ministrinë e Për sa i përket procesit të demontimi, ai po ecën Mbrojtjes. shkëlqyeshëm. Unë shpresoj që do të bëjmë më të Zoti Ministër i Mbrojtjes, a keni ju dijeni se brenda mirën edhe për këtë proces. Forcave të Armatosuara, edhe për sa i përket Falemnderit! procesit të demontimit të armëve dhe transportit të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! tyre, ka korrupsion? A e dini që zyrtarë apo oficerë Fjalën e ka zoti Gjoni. të caktuar shesin një pjesë të armatimit për t’u Ilir Gjoni – Falemnderit, zonja Kryetare! përdorur në pikat e demontimit që ndodhen pranë Unë kam një pyetje për ministrin e Mbrojtjes. vendgrumbullimeve të automjeteve të dala jashtë Siç mund të jeni në dijeni, para dy ditësh, zoti përdorimi? Ministër, në Komisionin e Sigurisë është kërkuar të Falemnderit! raportohet mbi masat që ka marrë Ministria e Jozefina Topalli – Dy pyetjet e dyta nuk kanë Mbrojtjes, në përputhje me rekomandimet që kanë lidhje me aktin normativ. dalë nga konferenca e katërt NATO-Shqipëri. Në këtë Zoti Zëvendësministër, mund të përgjigjeni për konferencë dhe në rekomandimet ose vërejtjet që i pyetjen e parë. bëhen, një ndër to është pikërisht caktimi i misioneve Taulant Bino – Falemnderit, zonja Kryetare! jashtë një kuadri dhe një plani të përgjithshëm të Unë e mirëkuptoj shqetësimin për zhvendosjen integruar. Dhe në mënyrë specifike përmendet e ndotjes. Ky ka qenë shqetësim edhe i Ministrisë pikërisht fakti që shumë misione të ushtrisë, në së Mjedisit, por të gjitha vendgrumbullimet e ndihmë të objektivave civile, bëhen në kurriz të automjeteve të dala jashtë përdorimit nuk kanë asnjë reformave dhe të arritjeve të objektivave të forcës, leje mjedisi. Në vendet ku ato do të zhvendosen, do siç e tha edhe vetë ministri. Unë jam kurioz të di të respektojnë procedurat e përcaktuara nga ligji nëse zoti ministër ka informuar kabinetin qeveritar “Për mbrojtjen e mjedisit” dhe nga ai “Për lejet në për këto rekomandime dhe këto vërejtje që ka ngritur mjedis”. Ne nuk kemi në këtë moment harta se ku NATO-ja. Kur është hartuar ky akt normativ? do të vendosen vendgrumbullime të reja. Ato do të Nëse e ka informuar, atëherë situata bëhet më bëhen në përputhje me legjislacionin mjedisor, i cili serioze. Nëse jo, atëherë të na thotë arsyen se pse përcakton kërkesën dhe miratimin e një leje jo. mjedisore. Aty do të përcaktohen edhe kushtet që Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Ministër! duhet të respektojë subjekti në zhvillimin e Arben Imami – Ky është detyrimi i ushtrisë të veprimtarisë së tij. Pra, për lejen e marrjes së japë kontribute për komunitetin. Kjo është mjedisit ka një procedurë që zhvillohet dhe aplikohet themelore. Ajo që thuhet atje është lidhur me nëpërmjet QKL-së dhe një raporti të vlerësimit të rimbursimet e parave lidhur me emergjencat, ka tjetër ndikimit në mjedis, ku përshkruhen të gjitha ndikimet karakter, janë dy çështje të ndryshme. Ky akt po dhe masat zbutëse. Më pas, Ministria e Mjedisit kështu dhe akti nënligjor dhe udhëzimi që del, del jep lejen përkatëse në përputhje me vendin ku pikërisht për të përcaktuar metodën se si do të ndodhet dhe me kushtet për mbrojtjen e mjedisit. rimbursohet ushtria për këtë gjë. Nuk është hera e Falemnderit! parë. Ne kemi parë jo vetëm forcat tona, por dhe Jozefina Topalli – Falemnderit! forca të tjera të bëjnë punime të kësaj natyre. Mjafton Po, zoti Ministër. të kujtoj operacionin “Pelikan”, i cili ka ardhur në Arben Imami – Lidhur me manualin, nuk mund Shqipëri dhe ka bërë ndërtime. Mjafton të kujtojmë ta di se për cilin bëni fjalë ju, por detyrimi që ne kontributet që ka dhënë ushtria për rrugë të kemi ndaj NATO-s lidhet me kontekstin e sigurisë rëndësishme, siç është dhe ajo e Jugut. Nuk është kolektive. Çdo forcë e armatosur sigurisht që një gjë që po ndodh për herë të parë. Nuk besoj se përcakton misionin e saj mbi bazën e interesave që ka ndonjë problem dramatik. Ne kemi dy një njësi ka vendi. Në këtë kontekst ne e kemi të qartë se të ushtrisë, sikurse edhe ju e dini, që janë Brigada Forcat e Armatosura shërbejnë për të zgjidhur Logjistike dhe Brigada e Mbështetjes Rajonale, që emergjenca, ashtu siç punojnë dhe veprojnë në kanë kapacitete për të punuar në këtë fushë.
831 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Sigurisht që me një plan kaq të gjerë demontimi që kontrollit të Inspektoratit të Mjedisit. Pra, bëhet fjalë ne po zhvillojmë, kjo është një ngarkesë, por ne do për një veprimtari të paligjshme, jo për veprimtari të të përpiqemi ta realizojmë. ligjshme. Kështu unë nuk e kuptoj se pse duhet të Falemnderit! zgjatemi në diskutime për veprimtaritë e paligjshme. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! Në lidhje me pushtetin vendor, akti normativ, Fjalën e ka zoti Isaraj. sikurse dhe akte të tjera ligjore të mëparshme që Arben Isaraj – Unë nuk do të merrem me pyetje kanë të bëjnë me vendgrumbullimet e automjeteve, teknike. Në qoftë se arritëm në këtë ditë që sot të përcakton që pushteti vendor është pjesë e procesit diskutojmë një akt normativ, të cilin e përdor Qeveria të licencimit. dhe për histori skrapi, kjo histori është për të qarë Falemnderit! hallin. Jozefina Topalli- Falemnderit, zoti Unë kam vetëm një pyetje: Pse përzihemi ne Zëvendësministër! në histori, kur Kushtetutën e kemi përpara? Urdhëroni, zonja Hysi! Kushtetuta e thotë qartë se, në qoftë se ka pasur Vasilika Hysi – Falemnderit, zonja Kryetare! nevojë dhe urgjencë, ne duhet të ishim mbledhur Ne, vazhdimisht, po përsërisim një pyetje lidhur brenda 5 ditëve nga dalja e aktit. Ne nuk jemi me nevojën urgjente të këtij akti normativ dhe marrim mbledhur brenda 5 ditëve nga dalja e aktit dhe po të një përgjigje ku ju thoni se këto janë veprimtari të mos ishim të mbledhur ne, do të na mblidhnit me paligjshme. Dakord, këto janë veprimtari të urgjencë. Atëherë këtu nuk ka as nevojë, as paligjshme, por cila është arsyeja që në nenin 3 të urgjencë. Ju faleminderit që në heshtje e keni rrëzuar këtij akti normativ ju u kërkoni pronarëve të këtë akt normativ të Qeverisë! Prandaj unë këtu adresojnë kërkesa për licencim? E para. kërkoj një shpjegim. Neni është i shkruar, afati është. E dyta, në rast se e keni realisht dëshirën për Pse mblidhemi dhe diskutojmë për këtë histori? t’i licencuar dhe për t’i sistemuar ato, a keni filluar Jozefina Topalli – Zoti Isaraj, është 5 ditë me trajtimin e kërkesave për leje? A keni ndërmend kur je jashtë sesionit. Ne të mbledhur kemi qenë, për të dhënë realisht leje, ndërkohë që ju nuk keni të mbledhur jemi. përcaktuar as vendgrumbullimet e reja? Urdhëroni, zoti Baraj! Një pyetje tjetër ka të bëjë me kapacitetet që Besnik Baraj – Sigurisht këto aktivitete janë ka ministria juaj ose Ministria e Mbrojtjes për ngritur mbi një pronë private dhe në pamje të parë grumbullimin e këtyre pjesëve dhe për dërgimin e të krijohet përshtypja sikur zhvendosja nga një tyre për skrap. Besoj se në Elbasan do të shkojnë. pronësi në një pronësi tjetër është një gjë shumë e Do të çoni gjithçka aty, edhe bateritë, edhe pjesët e lehtë. Unë do të thosha që është shumë e vështirë. tjera që janë të dëmshme, apo i keni aftësitë për të A është komunikuar me bizneset, me grupet e bërë një menaxhim të integruar të këtyre mbetjeve? interesit që në rast se dikush ka vështirësi, të ketë Falemnderit! një afat tjetër ose të ndihmohet për të realizuar këtë Jozefina Topalli - Falemnderit! operacion? Përndryshe këtë unë e quaj një Urdhëroni, zoti Zëvendësministër! ndërhyrje shumë agresive. Taulant Bino – Falemnderit, zonja Kryetare! Me pushtetin vendor a është komunikuar në këtë Ne sqaruam se janë objekte të paligjshme, por drejtim për ta bërë sa më të mundshme dhe efikase kjo nuk do të thotë që nuk mund të aplikohet për për t’i dhënë një zgjidhje të drejtë? leje mjedisi, që nuk është një aktivitet i parashikuar Falemnderit! që të licencohet. Pra, ky aktivitet është i parashikuar Jozefina Topalli –Falemnderit! në legjislacionin përkatës që të licencohet, por deri Urdhëroni, zoti Zëvendësministër! më sot ka qenë i palicencuar. Pra, bëhet fjalë për Taulant Bino – Falemnderit, zonja Kryetare! një aktivitet të paligjshëm, sepse nuk është licencuar Vendgrumbullimet e automjeteve të dala jashtë nga autoritetet vendore, ose nga autoritetet përdorimit nuk duhet të ndodheshin pranë akseve mjedisore. Dhe i kërkojmë leje mjedisi, sepse leja rrugore, sepse ato janë të gjitha veprimtari të e mjedisit është mjeti i vetëm për të vendosur kushte palicensuara dhe për këtë arsye ne nuk e kemi në respekt të mjedisit. Në mungesë të lejes së quajtur të nevojshme të ligjërojmë një paligjshmëri. mjedisit inspektorati ynë nuk ka se çfarë të kërkojë. Në momentin që ka dalë akti normativ të gjitha A kemi nisur ne procesin e licencimit? Procesi subjektet janë kontaktuar për t’u pajisur me aktin e i licencimit kryhet nëpërmjet Qendrës Kombëtare
832 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të Licencimit. Deri më sot, në dijeninë time, nuk ka ishte në dëm të mjedisit, të shëndetit dhe të sigurisë pasur ende aplikime që të kenë rrjedhur nëpërmjet rrugore. Qendrës Kombëtare të Licencimit, ndonëse ky Në lidhje me afatet e përcaktuara për pajisjen është një proces që komandohet nga njësitë rajonale me lejen e mjedisit, sqaroj, se janë bërë ndryshimet të mjedisit nëpërmjet autorizimit mjedisor. Nuk është ligjore, sidomos në 2 vjetët e fundit për të gjithë detyra jonë ligjore të përcaktojmë që tani procesin e licencimit. Këto lloj aktivitetesh duhet të vendgrumbullimet për subjektet private. Aplikimi pajisen me autorizim mjedisor. Autorizimi mjedisor bëhet rast pas rasti, shqyrtimi bëhet rast pas rasti, nxirret në krye të dy javëve dhe nuk është 3 muaj. kushtet e mjedisit ndryshojnë sipas vendndodhjes Pra, bën pjesë në kategorinë e autorizimit mjedisor gjeografike në afërsi dhe të komponentit të ndryshëm të cilat kanë një kohë shqyrtimi më të shkurtër dhe mjedisor, dhe ne duhet të përgjigjemi rast pas rasti koha maksimale e shqyrtimit është dy javë. jo me një përgjigje të përgjithshme. Për sa i përket efektit të hyrjes në fuqi, akti Kapacitetet për grumbullimin janë shqyrtuar në normativ ka hyrë në fuqi ditën e miratimit të tij nga bashkëpunim me Ministrinë e Mbrojtjes dhe do të Këshilli i Ministrave, përfundon më 7 tetor, 30-ditëshi ketë një grumbullim të materialeve pranë reparteve i përcaktuar në aktin normativ, dhe më pas vjen koha ushtarake fillimisht, për t’u zhvendosur pastaj në e procedurave të afateve të ankimimeve. pikat e ndryshme pas kryerjes së procesit të Falemnderit! ankandit. Jozefina Topalli -Falemnderit! Çështja që ju ngrini, çështja e baterive do të Urdhëroni, zoti Dogjani! trajtohet paraprakisht. Asllan Dogjani – Falemnderit, zonja Kryetare! Jozefina Topalli - Falemnderit! Sipas këtij akti normativ që kanë sjellë, Urdhëroni, zonja Xhaçka! vendgrumbullimet e mjeteve motorike të dala jashtë Olta Xhaçka –Falemnderit! përdorimit pranë rrugëve kombëtare, ku në një nga Bëhet fjalë për pothuaj 300 biznese dhe unë nenet thuhet se ka ndikuar në ndotjen e mjedisit dyshoj se këto të gjitha janë të paligjshme, sepse dhe përkeqësimin e sigurisë rrugore, unë doja të kjo do të nënkuptonte që kemi një situatë shumë dija se çfarë do të ndryshojë në lidhje me ndotjen e emergjente me lejimin e aktiviteteve të paligjshme mjedisit. dhe përgjegjësia për këtë bie mbi ju. Pyetja që unë Gjithashtu, në nenin 2 është përcaktuar që këto dua të shtroj është: Si do ta zgjidhni kontradiktën vendgrumbullime do të spostohen në një distancë kur ligji “Për mbrojtjen e mjedisit” përcakton një jo më pak se 1 kilometër nga akset kombëtare. Sa procedurë autorizimi mjedisor prej të paktën 3 muaj do të parandalohet ndotja e mjedisit ku do të deri në 6 muaj, ndërsa koha që u jepet këtyre shmangen këto vendgrumbullime në një distancë 1 bizneseve për të vazhduar zinxhirinin e gjetjes së kilometër? një prone tjetër dhe zhvendosjen e biznesit të tyre 1 Duke u nisur edhe nga përgjigjja e specialistëve, kilometër larg këtyre akseve rrugore është më pak? ku nuk na u dha një përgjigje e saktë se sa kanë Pyetja e dytë është: Duke qenë se akti normativ ndikuar vendgrumbullimet e makinave të vjetra në është zbardhur në Fletoren Zyrtare, a ka filluar ky përkeqësimin e sigurisë rrugore, pra, nuk na u tha 40-ditësh? Që do të thotë: A po skadon kjo kohë, se sa është numri i aksidenteve dhe mënyra se si apo 40-ditëshi fillon pas votimit në Parlament? kanë ndikuar ato në përkeqësimin e kësaj situate, Falemnderit! unë do të doja të dija se cili është qëllimi real i këtij Jozefina Topalli- Urdhëroni, zoti akti normativ, pasi ky motivacion i vendosur nuk Zëvendësministër! ndryshon gjë, qoftë në ndotjen e mjedisit, qoftë në Taulant Bino - Falemnderit! përmirësimin e sigurisë rrugore. Në lidhje me paligjshmërinë e aktiviteteve nuk e Falemnderit! mohon askush që këto janë aktivitete të paligjshme, Jozefina Topalli - Zoti Ministër, urdhëroni! dhe janë aktivitete të paligjshme për një periudhë Sokol Olldashi - Akti normativ synon zgjidhjen më se 20-vjeçare. Pra, këtu bëhet fjalë për një ndotje e një situate emergjente, ku janë disa momente që historike dhe është detyra jonë që ta zhvendosim duhen parë: momenti i sigurisë në lidhje me dhe ta trajtojmë atë. rrezikshmërinë rrugore, momenti i mjedisit, momenti Pra, bëhet fjalë për ndotje historike, e cila nuk i bizneseve të paligjshme. Akti në vetvete nuk synon mund të ekzistojë më. Çdo e ditë e më tepër do të të rregullojë vetëm njërin nga këta, por një situatë
833 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
emergjente për një kohë emergjente. përcaktuar se ku i duan këta zotërinj këto mbetjet e Sikurse e sqaroi zoti Bino, zgjidhja afatgjatë e skrapit apo makinat që janë në fund të jetës. procesit do të bëhet me aktin ligjor që po përgatit Falemnderit! Ministria e Mjedisit për trajtimin e automjeteve në Jozefina Topalli – Me sa kuptova unë, pyetja fund të jetës. U dha një shifër nga zoti Bino për ishte për aktet nënligjore. statistikat dhe u tha se 18% e aksidenteve është e Zoti Shalsi, urdhëroni! lidhur me këto pika. Pse? Ju keni punuar në Eduard Shalsi – Ka një marrëveshje të firmosur institucionet e rendit dhe duhet ta dini fare mirë se, disa vite më parë midis Ministrisë së Financave dhe nëse janë 290 pika të shitjes së pjesëve të vjetra të Policisë së Shtetit në lidhje me inventarizimin e makinave, kemi të bëjmë me 290 ndalime përgjatë makinave që ndodheshin në varreza. Ideja ishte që akseve rrugore kombëtare, me 290 hyrje e dalje të Ministria e Financave do të shikonte se cilat makina paligjshme në akset tona rrugore dhe sigurisht që që ndodheshin në varreza ishin çregjistruar apo jo, këto krijojnë probleme, të cilat ju i kuptoni më mirë ndërkohë që Policia e Shtetit do të shikonte nëse sesa shumica e deputetëve këtu, sepse e njihni atë shasitë e makinave që ndodheshin në varreza ishin profesion. subjekt apo objekt i veprimtarive kriminale. Pyetja Së dyti, ju pyetët pse ndikon kjo në përmirësimin ime është: Nëse një ditë do të largohen, a është e mjedisit. Ndikon për një arsye: sepse largimi në menduar të bëhet inventarizimi i mjeteve që ndodhen aktin normativ presupozon të shoqërohet edhe me në këto varreza? procesin e licencimit. Po flasim për 290 biznese të Falemnderit! paligjshme dhe aktivitete secili në qejf të vet, të cilat, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shalsi! në bazë të aktit, jo vetëm që do të largohen nga Zoti Ministër, urdhëroni! rruga, për të mos qenë më burim aksidentesh, por Sokol Olldashi – Praktikisht, është utopike që gjatë largimit nga rruga do të detyrohen të licencohen të mund të verifikosh nëpër të gjitha varrezat e dhe të marrin leje mjedisore. Marrja e lejes mjedisore makinave të Shqipërisë një cikël 20-vjeçar shitjesh i vë ato në kushtet e mbrojtjes së mjedisit. Pra, të pjesëve të këmbimit. Në inventarin total apo në mjedisi do të përmirësohet, se, duke u larguar, ato parkun e mjeteve motorike që ka Shqipëria, prej rreth do të detyrohen të pajisen me leje mjedisore. 460 mijë mjetesh, nuk u përgjigjen detyrimeve për Jozefina Topalli – Falemnderit! të paguar taksat e regjistrimit rreth 160 mijë mjete. Urdhëroni, zoti Çotaj! Pra, mjetet motorike, që figurojnë ende të Rrahim Çotaj – Praktikisht, aktiviteti i këtyre regjistruara, por që praktikisht nuk ekzistojnë, sepse kompanive apo këtyre njësive është informal. Ne si kanë përfunduar nëpër varreza të paligjshme deputetë nuk ka pse na shqetëson kaq shumë fakti makinash, janë, jo pak, por 160 mijë. që të merremi me 290 biznese informale në Shqipëri. Nëse do të tentojmë të gjejmë numrat e shasive Ato janë informale dhe duhet të ikin nga tregu, jo nga viti 1991 e këtej, është e pamundur. Në lidhje për një muaj, por për një javë. me proceset që kanë të bëjnë me verifikimin, nëse E dyta, ato bëjnë konkurrencë. Gjithkush që ka janë objekte të veprimtarisë kriminale, se subjekte punuar me pjesë këmbimi në Shqipëri e di se, nëse nuk mund të jenë makinat, ato nuk i përkasin këtij janë 290 subjekte informale, janë edhe 2900 subjekte akti normativ, por kanë të bëjnë me një gjë krejt në Shqipëri, që paguajnë taksa e tatime, importojnë tjetër. Parku është me 460 mijë, ku mungojnë 160 dhe janë bllokuar, se të gjithë shqiptarët kanë mijë, që kanë 20 vjet që çmontohen nëpër këto tendencën për të vajtur te varrezat. Ne, nëpërmjet varreza makinash. këtij akti normativ, jo vetëm që largojmë pisllëkun Jozefina Topalli – Falemnderit! nga rruga, por edhe e kalojmë tregun në formalitet. Fillojmë me diskutimet. Ne nuk duhet të na shqetësojë ky akt. Zoti Armando Subashi, urdhëroni! Së treti, është problemi i ndotjes së mjedisit. Armando Subashi – Falemnderit! Për mua, ndotja e mjedisit bëhet edhe për shumë Është e disata herë, që Qeveria operon me akte arsye të tjera. Ndaj, rëndësi më të madhe ka fakti normative në kundërshtim me Kushtetutën e vendit, që do të formalizohet tregu. Ne nuk duhet ta por ky i sotmi është i tillë, si në formë edhe në diskutojmë informalitetin e disa tregtarëve në përmbajtje. Kushtetuta parashikon nxjerrjen e një Shqipëri, edhe pjesa tjetër e deputetëve, nëse më akti të tillë, në rast se ekzistojnë në të njëjtën kohë vonë nxjerrim akte të tjera normative, për të tri elemente: nevoja, urgjenca dhe marrja e masave
834 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të përkohshme. qesharake, aq edhe dramatike. Të njëjtin qëndrim ka mbajtur edhe Gjykata Të jeni të bindur se, edhe mbas miratimit të këtij Kushtetuese në vendimin e vet, dhe, në rastet e akti, do të kemi të njëjtën pamje në anë të rrugëve tjera, ne e kemi trajtuar dhe analizuar këtë moment nacionale, me ndryshimin e vetëm, se në mënyrë nën dritën e arsyetimit që ka bërë kjo gjykatë, por selektive, me dhunën e shtetit, do të merren ca tonë ju, edhe në këtë rast, vazhdoni të injoroni vendimet hekurishte, do të çohen për skrap, duke falimentuar dhe praktikën e kësaj gjykate. Këtë e bëni jo se biznese, të cilat janë jashtë oborrit të pushtetit dhe nuk dini apo se nuk i kuptoni vendimet e saj, por miliona lekë do të shkojnë në xhepat e ministrave sepse për këtë Qeveri, gjykatat janë armike dhe të nën dirigjimin e Kryeministrit. korruptuara, sa herë që nuk vendosin sipas Akti normativ edhe në thelb është në kundërshtim interesave të saj dhe janë të pavarura dhe me Kushtetutën. Neni 4 i tij e shpreh më së miri profesionale, sa herë që s’u binden urdhrave të saj. këtë fakt. Parashikimi në këtë nen i së drejtës për Ky është mentaliteti dhe filozofia e Qeverisë për t’i konfiskuar të gjitha këto sende, në kuptim të së gjyqësorin, ndaj sistemi i drejtësisë është katandisur drejtës civile, bie ndesh me Kushtetutën. Neni 42 sot si mos më keq; ndaj është imediate një reformë parashikon se liria e pronës dhe të drejtat e njohura e thellë në të, bazuar edhe në rekomandimet e me Kushtetutë dhe me ligj nuk mund të cenohen Komisionit Europian, qoftë të vjetra, qoftë edhe të pa një proces të rregullt ligjor. Konfiskimi, që reja, që i presim këto ditë. Por, le të kthehemi te parashikohet në nenin 4, i këtyre sendeve të akti i sotëm. Përpara cilit rast jemi në këtë iniciativë luajtshme, është një cenim i së drejtës së pronësisë të Qeverisë, nga ato që kërkon neni 101 i mbi këto sende dhe nuk mund të kryhet Kushtetutës? Jemi përpara një fatkeqësie natyrore administrativisht, pa iu nënshtruar një procesi të që na imponon një akt të tillë? Sigurisht që jo. Jemi rregullt gjyqësor. Absurditeti më i madh është neni përpara një vakuumi ligjor, si pasojë e shfuqizimit të 5, ku Ministria e Mbrojtjes merr të drejtën të bëjë një ligji? Sigurisht që jo. Përkundrazi, legjislacioni transportin e këtyre sendeve me ushtarë dhe mjete është i plotë për të disiplinuar këtë aktivitet. Jemi ushtarake, me oficerë dhe gjeneralë dhe më pas të përpara një momenti, ku ekziston rreziku i bëjë shitjen e tyre. Ky është një deformim i pastër i spekulimeve dhe duhet ndalur menjëherë. Nëse po, funksioneve kushtetuese të kësaj ministrie dhe nga kush ekziston ky rrezik dhe në ç’formë? qëllimi është i qartë. Qeveria, në relacion, por edhe nga përgjigjet e Mesa duket ministri ka treguar korrektesë të sotme, na thotë se këto vendgrumbullime nuk madhe në shitjen e aseteve të kësaj ministrie, të përmbushin kriteret ligjore për mbrojtjen e mjedisit, nëndetëseve apo arsenalit ushtarak, ndaj i jepet duke shkaktuar ndotje të tokës, ajrit, ujit dhe bekimi i radhës. Akti normativ, që me siguri do të paraqesin rrezik për sigurinë rrugore. Megjithëse nga miratohet prej jush sot, nuk do të zgjidhë problemet përfaqësuesit e Qeverisë nuk është paraqitur ndonjë mjedisore të pretenduara, pasi, sipas aktit, këto raport a studim për efektet e mësipërme në mjedis, aktivitete nuk do të mbyllen, por do të zhvendosen edhe pas këmbënguljes tonë, qoftë në komision, 1 km më tej, që në shumë raste do të thotë më afër qoftë në seancën e sotme, kjo justifikon në një lloj zonave të banuara. Afati 1-mujor që i është lënë mënyre këtë nxitim të Qeverisë. Absurditet më të këtyre bizneseve për t’u zhvendosur në vende të madh nuk ka. Qeveria pranon pafuqishmërinë e saj tjera, është sa për të larë gojën dhe me qëllimin e përballë kësaj situate. Ajo dhe të gjitha inspektoratet pastër, falimentimin e tyre dhe grumbullimin e të apo policitë e panumërta që ekzistojnë janë dorëzuar. gjitha mjeteve dhe sendeve që ato disponojnë për Ato nuk mund të bëjnë më asgjë dhe faji qenka i qëllime të pastra fitimi marramendës. ligjit apo i mungesës së tij! A ka shqiptar që ta besojë Kjo është një situatë e paramenduar mirë, sot këtë gjë? ndryshe nuk mund të shpjegohet lajmi që ka Qeveria i ka të gjitha mekanizmat për ta transmetuar një nga televizionet pranë Qeverisë para pezulluar këtë aktivitet në kundërshtim me ligjin dhe, disa ditësh, sipas të cilit “Kurumi” paska sjellë një më pas, për ta disiplinuar brenda kuadrit ligjor presë të fuqishme që ndan edhe plastikën nga ekzistues. Situata e pretenduar si alarmante nuk metali. Me këtë akt nuk rregullohen marrëdhëniet është e tillë për shkak të mungesës së ligjit, por, dhe pasojat që kanë të bëjnë me çregjistrimin e për shkak të moszbatimit të tij nga të gjitha këtyre mjeteve. Sipas informacioneve, por edhe nga institucionet përkatëse. Kjo situatë është sa ajo që pranoi sot këtu ministri, në regjistrat e sotëm
835 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
figurojnë rreth 460 mijë automjete, ndërkohë që, rreth madhore për çdo shoqëri të zhvilluar, të emancipuar 160 mijë prej tyre nuk janë në qarkullim. Çfarë do të dhe që aspiron të jetë pjesë e BE-së. bëhet me to? Si do të evidentohen dhe si do të bëhet Mbrojtja e ambientit është jo vetëm një detyrë e çregjistrimi i tyre? Ky akt nuk ka për t’i zgjidhur madhe thelbësore, por është një detyrë komplekse problemet për të cilat ka dalë. Përkundrazi, ai jo dhe me përfitime të mëdha për shoqërinë në nivelin vetëm nxjerr në pah korrupsionin e radhës së shëndetësor dhe atë ekonomik. Qeverisë, por edhe padurimin për ta kryer sa më Ndotja e ambientit është një element i ndërthurur. shpejt këtë punë. Sot gjithnjë e më tepër mbrojtja e ambientit përbën Kjo Qeveri nuk merakoset për falimentimin me politika të ndërthurura, komplekse dhe të gjera. dashje të këtyre bizneseve, për një zgjidhje të plotë Të nderuar kolegë, dhe përfundimtare të këtij problemi, për shkeljet e Dëgjova shumë të flitet, por nuk dëgjova askënd Kushtetutës. Për të rëndësi ka skrapi dhe milionat në komision nga zotërinjtë e opozitës, që e që jep ai. Skandalet e këtyre ditëve që kanë dalë kundërshtojnë këtë akt normativ, se sot e gjithnjë e në shesh, si bastisja dhe shitja për skrap e azotikut më tepër një nga objektivat kryesore të BE-së ndaj në Fier, e kësaj vepre të madhe, ku kanë lënë jetën, vendeve anëtare, që aspirojnë të jenë anëtare të BE- mundin dhe djersën një brez i tërë punonjësish apo së, është mbrojtja ndaj ndotjes së peizazhit. Dikujt i nëndetëseve, apo edhe ndërhyrjet e njerëzve të mund t’i duket kjo si një temë romantike apo si një afërt të oborrit pranë ish-ministrit të ekonomisë, janë poezi e Naim Frashërit. treguesit më të qartë për fitimet marramendëse të Të nderuar kolegë, nuk është kështu. Ky është këtij aktiviteti. një element kompleks dhe i gjerë e lidhur me jetën Është e turpshme të shohësh se ministrat e e njerëzve, me cilësinë e shëndetit, me zhvillimin sotëm, pasi kanë mbaruar punë me pasuritë e tjera ekonomik dhe me zhvillimin e turizmit. të vendit, janë vënë në garë edhe për skrapin. Skrap Pra, mendoj se i parë në këtë prizëm, ky dekret e plehra është trendi i sotëm i kësaj Qeverie. Kjo është një hap i rëndësishëm dhe pozitiv për interesat Qeveri, veç paaftësisë për të qeverisur dhe e qytetarëve dhe të vendit. korrupsionit galopant deri me jetë njerëzish, veç Për herë të parë për mbrojtjen e mjedisit po vjedhjes së votës, vrasjes së qytetarëve të vet që po ndërmerret një hap i tillë kaq energjik dhe do të protestonin për një jetë më të mirë, do të mbahet përmendja edhe fjalën që përmendi një koleg i majtë mend edhe si Qeveria e mbledhjes së hekurishteve, pak më parë “kaq agresiv”. Kjo fjalë ia shton vlerën duke zëvendësuar nga memoria e njerëzve të këtij akti normativ, sepse profiti nga ky do të jetë i zakonshëm romët e varfër dhe të vuajtur, të cilët e shpejtë, i gjerë dhe mjaft i ndjeshëm për qytetarët bënin këtë punë për bukën e gojës. Por, tashmë, jo dhe për vendin. vetëm të braktisur e të harruar nga kjo Qeveri, por Mbetjet e makinave te ne janë një çështje edhe të konkurruar prej saj. historike e vjetër, e cila realisht rrezikon t’u japë Në përfundim, nuk na mbetet gjë tjetër veçse shpeshherë rrugëve, qyteteve tona, një pamje të t’ju urojmë: “Skrap të mbarë, të dashur qeveritarë”! ngjashme me atë të Afganistanit. Është një Falemnderit! katastrofë e vërtetë. Dëmet e krijuara nga këto (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) mbetje janë shumë të ndërthurura, ato lidhen me Ardian Turku – Falemnderit, zoti Subashi! dëme kimike, me pluhurat dhe me aksidentet. Janë Zoti Tritan Shehu, urdhëroni! dëme të cilat dëmtojnë shëndetin e njerëzve dhe Tritan Shehu – Falemnderit, zoti drejtues i ekonominë e vendit. seancës! Prandaj është urgjente marrja e masave, për të Do ta nis atje ku e la kolegu parafolës. Qeveria shmangur dhe minimizuar këtë dëm kaq të madh e mbledhjes së hekurishteve. Të mbledhësh të ambientit. hekurishtet, të pastrosh ambientin, të përmirësosh Jam dakord që ka mbretje të tjera siç janë jetën e qytetarëve, të përmirësosh indekset e vendit, mbetjet e plasmasit. Ka edhe zona të tjera në është një nga detyrat kryesore të çdo qeverie që Shqipëri, që kanë probleme të mëdha të ambientit, punon për qytetarët për të ardhmen e vendit. Më si: Kruja dhe Elbasani. Problemi i ambientit është vjen keq që ju nuk e kuptoni këtë gjë ose bëni sikur shumë i madh për t’u zgjidhur. Por e rëndësishme nuk e kuptoni. Sidoqoftë, unë dua t’ju them se çështja është që me këtë akt normativ ne sot po fillojmë të e mbrojtjes së ambientit është një nga çështjet më implementojmë me forcë një koncept të ri për
836 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
zgjidhjen dhe përmirësimin e kësaj situate. ambientalistëve, siç ndodh në të gjithë botën. Pra, mbrojtja e ambientit, të nderuar kolegë, Në televizionet e botës kam parë kolegët tuaj është një detyrë thelbësore e një shoqërie të të lidhur me zinxhirë që kërkonin të mbronin zhvilluar, është një detyrë thelbësore e çdo qeverie ambientin, kam parë ambientalistë të bashkëpunojnë dhe Qeveria jonë po bën një nga detyrat e saj të me ju, por nuk kam parë kurrë forca politike të majta mëdha pikërisht në shërbim të qytetarëve dhe të që të jenë kundër mbrojtjes së ambientit. Dhe këtë vendit. po e bëni ju. Për këtë arsye, mendoj se ky akt normativ duhet Ju bëj thirrje që ta votojmë dhe ta miratojmë së stimuluar dhe miratuar, sepse me frytet e tij do të bashku këtë akt normativ. Unë e mbështes këtë sjellë diçka pozitive. Efektet e këtij akti normativ, të akt. nderuar kolegë, do të jenë pozitive, përfitimet nga Falemnderit! ky akt normativ dhe nga fillimi i kësaj lufte të madhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Shehu! për mbrojtjen e ambientit në Shqipëri do të jenë të Zoti Baraj, urdhëroni! mëdha. Profitet e tij do t’i ndiejë qytetari në Besnik Baraj – Falemnderit! shëndetin e tij, si dhe ekonomia e vendit. Nuk besoj se ka ndonjë Parlament në botë ku Pra, mendoj se ky akt normativ synon të zhdukë të flitet kaq shumë për mjedisin dhe të bëhet kaq një plagë disavjeçare në Shqipëri, e cila, po të lihet pak sa në Shqipëri. I gjithë ky diskutim i zotit Shehu kështu, do të kthehet në një kancer të ri në kuptimin do të ishte i besueshëm nëse këtu do ta kishim të e vërtetë të fjalës për banorët e Shqipërisë. shoqëruar këtë akt normativ edhe me një akt tjetër, Të nderuar kolegë, ka ardhur koha të mendojmë ku realisht të flitej për dëmtimin e peizazhit. Këtu si europianë edhe për ambientin; ka ardhur koha të kam parasysh Krujën, ku kemi industri çimentoje, respektojmë normat e BE-së edhe për ambientin. që është e dukshme dhe që nuk është bërë asgjë Në këtë drejtim një nga elementet kryesore sot të për rehabilitimin e këtyre peizazheve e shumë e mbrojtjes së ambientit është mbrojtja e ndotjes së shumë gjëra të tjera. Por, gjatë këtyre viteve pozita peizazhit, që është shumë komplekse dhe e gjerë, ka mbetur vetëm në statusin e demagogjisë duke të cilën shumë kolegë nuk e kuptojnë ose që e mos bërë pothuajse asgjë për përmirësimin e situatës përmendin me ironi. mjedisore në Shqipëri. Qëndrimi i opozitës për këtë akt normativ për Pozita e sotme, edhe pse përbetohet se është mua është i çuditshëm, kautik dhe spekulativ. Pashë për konsensus e se e fton opozitën për dialog, në qëndrimin e kolegëve të opozitës në komision, finale përdor forcën e kartonit dhe të mosarsyes. dëgjova këtu pyetjet, si dhe diskutimet dhe të them Madje në raste të veçanta duke ndjekur një politikë të drejtën nuk më erdhi mirë. Do të isha shumë antikombëtare. Kjo u vu re qartë edhe për dakord me opozitën nëse do të pyeste pse nuk është problematikën më konsensuale që ekziston në vepruar më parë. vendet demokratike, sikurse është ajo e mjedisit. Do të isha dakord me opozitën në qoftë se do Këto kohë kemi dëgjuar për orekset për të bërë të thoshte: le të firmosim së bashku një peticion pasuri të oborrit të Berishës, për hektarë tokë të edhe për zgjidhjen e problemit të mjedisit në Krujë, gllabëruara në bregdet, për vila, për koncesione në Elbasan, edhe për plastmasin. Dhe unë do ta hidrocentralesh e puse nafte, ndërtime pallatesh mbi firmosja atë peticion së bashku me opozitën. Por, det, për falsifikime dokumentesh hipoteke, për ama, fatkeqësisht, opozita po merr një qëndrim tendera korruptive. Sidoqoftë, unë mendoj se nga kundërshtues, të pakuptimtë, absurd, jashtë tërë ky mozaik plaçkitjeje, 2 janë krimet që ndoshta interesave të vendit dhe, do të thosha, edhe jashtë edhe vjedhësit e vendeve normale europiane do të interesave të saj politike. hezitonin e që janë të dënueshme në çdo sistem Të nderuar kolegë të opozitës, mendoj se ju po shoqëror ekonomik e politik, janë dënuar para 1000 e vendosni diskutimin tuaj së prapthi. Unë dua t’ju vjetësh e do të dënohen edhe pas 2000 vjetësh. kujtoj diçka. Ju jeni të majtë. Ambientalistët janë Krimi i parë është shitja e trojeve të vendit, qoftë më afër jush. Ju po dilni edhe nga natyra juaj kjo në këmbim të futjes në NATO apo në BE, apo ideologjike për të mbrojtur diçka të pambrojtur, për nesër në ndonjë aleancë tjetër. Territorin shqiptar të kundërshtuar diçka të nevojshme dhe të nuk mund ta negocioje asnjë individ apo subjekt domosdoshme. Ju nuk po arrini dot realisht të merrni politik. edhe pozicionin politik në mbrojtje të Krimi i dytë ka të bëjë me shkatërrimin dhe
837 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ndotjen e mjedisit. Të dy këto krime lidhen me të bëhet për të penalizuar një pjesë e për të favorizuar ardhmen e brezave dhe çfarë do t’u lëmë trashëgimi një pjesë tjetër, pra, do jetë tërësisht klientelist. Ka atyre. Askush nuk ka të drejtë të shkatërrojë të ngjarë që po mendohet për monopolizimin e këtij shtretërit e lumenjve, të ndërtojë aktivitete industriale tregu. Për të penguar këtë duhej të ngrihej një pranë zonave të mbrojtura, si në Karaburun apo në mekanizëm monitorues (tip komisioni) i miratuar nga Nartë, të shkatërrojë peizazhin e të ndotë mjedisin ky Parlament, ndaj dhe e hedhim si propozim. si në Krujë me fabrikat e çimentos, të tentojë të 3. Edhe pse është bërë me propozim të mbushë minierat e braktisura me plehra, të Ministrisë së Mjedisit, nga leximi i tij vetëm shkatërrojë bregdetin e të presë pyjet, siç është problematika mjedisore nuk del në plan të parë e vepruar në këto 20 vjet e veçanërisht në 7 vjetët e nuk është prioritet. Lexuesi mendon se problemi fundit. qëndron në shkelje afatesh dhe penalizime etj. Fare Në këtë kontekst është i pajustifikuar qëndrimi mirë një ligj të tillë mund ta bënte Ministria e i disave dhe kryesisht pozitës lidhur me Brendshme, ku ka shumë policë, me gjithë respektin problematikën, qoftë atë të bërjes vegël për territorin e madh të punës që ata bëjnë, po jo ajo e Mjedisit. e Shqipërisë, qoftë për krijimin e premisave ligjore Në këtë fokus mendoj se ky akt duhet plotësuar, që ky vend të shkatërrohet nga pikëpamja mjedisore. lidhur me aspektet e problemet mjedisore, sikurse Jam i bindur se, kur mos të jemi anëtarë të këtij janë jo vetëm ato të peizazhit, por edhe të vajit apo Parlamenti, do të na skuqet faqja e do të na vijë karburantit që këto makina mund të bartin, mbetjet turp, por do të jetë shumë vonë. Kështu, pa arsye e baterive, që janë gjithashtu burim mbetjesh të dhe pa argument u veprua me miratimin e ligjit të rrezikshme. Sa kohë u gjet vend te ligji “Për menaxhimit të integruar të mbetjeve, kur iu hap dritë menaxhimin e integruar të mbetjeve” të flitet për jeshile importimit dhe u varros shpresa që të industrinë e titanit, që nuk ekziston në Shqipëri, riciklohen mbetjet e vendit. Në këtë kuadër, edhe pse të mos flitet këtu për vajrat e bateritë e plumbit në vendet fqinje kanë filluar zërat entuziastë për e të tjera? Ky ligj duhet të ishte i plotë dhe të jepte eksportet e para të plehrave. Tashmë, nëpunës të kriteret e zonës se ku do të vendosen mbetjet e bashkisë së Napolit kanë filluar të pohojnë se kostoja makinave, veçanërisht lidhur me distancat dhe jo e largimit të plehrave është shumë më e vogël se vetëm nga rruga nacionale, por edhe larg burimeve ajo e shpenzuar duke i mbajtur në vend. Aludohet ujore, sipërfaqësore, nëntokësore dhe larg zonave për dërgim në vendet ballkanike, ku përmendet të mbrojtura. Shqipëria pasi ka kërkuar “të përpunojë plehrat”. Formulime të tilla ligjesh tregojnë se ne jemi të Kjo që po ndodh është një turp i Qeverisë sipërfaqshëm dhe i bëjmë gjërat sa për të kaluar “Berisha”, veprim të cilin nuk e kreu asnjë qeveri, radhën. Nuk na intereson thelbi, por fasada. Kjo por është turp edhe i qytetarisë, shoqërisë civile konfirmohet qartë në faktin se ndërsa shqetësohemi dhe klasës politike shqiptare në pushtet që, për fat për peizazhin e varrezave të makinave, nuk të keq, nuk del mbi partitizmin moçalor. shqetësohemi po aq edhe për aspekte të tjera. Sot në rend të ditës kemi diskutimin e një akti Askush nuk beson se peizazhi i shqetëson normativ, që ka të bëjë me zhvendosjen e mbetjeve qeveritarët, sepse në të kundërt nuk do të lejohej apo varrezave të makinave. Pa dyshim, ky problem deformimi kriminal i peizazheve të kodrave e të ka nevojë për ndërhyrje, rregullim të aspekteve maleve, të shkaktuara nga aktivitetet e fabrikave të juridike, miratim të rregulloreve për disiplinimin, çimentos, që janë pranë rrugëve nacionale dhe që kontrollin e menaxhimin e tyre, por akti në fjalë na dallohen jo vetëm kur je pranë, por edhe kur je 10 lë disi me gojë hapur, pasi na duket i ngutur, i pa mijë metra lart mbi tokë. Për rehabilitimin e këtyre elaboruar. peizazheve nuk është bërë asgjë, përkundrazi, si Le të ndalemi më konkretisht: kuçedra, këto aktivitete vazhdojnë të deformojnë 1. Duket qartë se edhe pse prek interesa peizazhet e bukura të Krujës, Lezhës e të tjera. ekonomike jo të vogla, ky akt nuk është konsultuar Mënyra sesi janë vendosur ato është shembulli që me grupet e interesit për sa u përket afateve dhe do të merrte çmim të parë për të ndërtuarit keq një mundësive për të bërë të mundur realizimin praktik aktivitet me impakt mjedisor negativ. të tij. Edhe kur bëmë pyetje në komision lidhur me A janë marrë parasysh interesat e këtyre këtë çështje, nuk morëm përgjigje. bizneseve? Toka ku ato operojnë është private. Nëse 2. Ky akt dukshëm të krijon përshtypjen se problem është vetëm peizazhi, ata mund të kërkojnë
838 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të bëjnë mure që të mbulojnë pamjet e karkasave humbasim edhe 70 hektarë të tjerë, apo më shumë, të makinave. Pra, kjo gjë mund të zgjidhet vetëm por që nuk do të jenë anës rrugëve, por në mes të duke biseduar me ta. tokave bujqësore apo anës lumenjve, duke ndotur Si përfundim, unë mendoj se në këtë akt ujërat mbi e nëntokësorë. normativ lepuri fle diku tjetër. Ky aktivitet do të bëhet Në fillim të aktit është shkruar se kjo zhvendosje monopol i një grushti njerëzish pranë pushtetit. Do po bëhet për shkak se varrezat e makinave anës të nxirren fitime nga skrapi ekzistues dhe do të rrugëve janë shkak serioz i aksidenteve. Është vërtet mbushet arka e shtetit me disa gjoba. për të qeshur, kur mendon se ka me qindra, në mos Për arsyet e mësipërme mendoj se ky ligj nuk me mijëra objekte anës rrugëve kombëtare, si: duhet të kalojë në Parlament në formën ekzistuese, karburante, hotele, restorante, lavazhe, thertore që por duhet të konsultohet me grupet e interesit. therin e rrjepin anës rrugëve, dyqane me dhe pa Falemnderit! tezga, e shumë lloje të tjera objektesh, me dhe pa Ardian Turku – Falemnderit, zoti Baraj! leje ndërtimi, që kanë mbirë anës rrugëve tona Urdhëroni, zoti Bizhga! kombëtare që realisht janë burim serioz Gazmir Bizhga – Të nderuar kolegë, aksidentesh. Të mendosh se varrezat e makinave Akti i sotëm normativ është një tjetër aferë anës rrugëve janë shkaku serioz i aksidenteve në korruptive, e cila na serviret si dëshirë e madhe e rrugë është të fyesh inteligjencën e këtij populli, kur kësaj Qeverie për të mbrojtur mjedisin dhe për të dihet që shkaku më i madh i aksidenteve janë aktet pastruar jetën tonë nga mbeturinat e hedhura për korruptive në kolaudimet e automjeteve, lejet e 20 vjet në varrezat e makinave përgjatë rrugëve drejtimit të dhëna fiktivisht, pa bërë trajnim, apo kombëtare. Kur mendon se çfarë po pëson mjedisi policët rrugorë e militantë të partisë së Qeverisë, të ynë me masakrën e pyjeve, ku drurët që ngelen pa cilët nuk njohin as vetë Kodin Rrugor e jo më ta djegur nga zjarret e verës i presin me leje apo pa zbatojnë atë. Nëpunësi i ministrisë, të cilit i është leje në dimër, ku lumenjtë dhe liqenet janë kthyer dhënë detyra që të gjejë arsyetime bindëse për në impiante të kanaleve të ujërave të zeza e ku hartimin e këtij akti, duhet të ketë qenë shumë në plehrat tona urbane digjen në mes të qyteteve e siklet që e kanë vendosur në një arsyetim të tillë, fshatrave, kjo që bëni ju të duket sa për të qeshur, që e bën edhe më butaforik këtë akt. Afatet ultimative aq edhe për të qarë. Më tragjikomik bëhet ky akt, për zbatimin e tij brenda një muaji, fshehin një tjetër që na serviret si shpëtimi ynë mjedisor, kur mendon arsye të vërtetë, të cilën as ndotja e mjedisit dhe as se para një jave, këtu në këtë sallë, me votat e kësaj burimi i rrezikut të aksidenteve rrugore nuk mund ta maxhorance, u miratua akti më i rëndë i ndotjes justifikojnë. mjedisore, ai i importit të mbeturinave të plehrave të Akte të tilla normative miratohen kur ka situata botës te ne. Ky akt që i hapi rrugën biznesit më emergjente që duhen zgjidhur shpejt, siç mund të fitimprurës të mafies, do të ndotë për breza të tërë jetë një përmbytje, një katastrofë natyrore apo vendin tonë. parandalimi i një situate emergjente. Në këtë rast Në fillim të këtij akti normativ thuhet se i gjithë do të kishim arsye për ta kuptuar dhe jo për një ky angazhim bëhet për të shpëtuar mjedisin nga problem që ka 20 vjet, siç është ai i varrezave të gjendja e rënduar dhe problematike e makinave, të cilat kanë filluar me qeverisjen e Saliut vendgrumbullimeve të mjeteve motorike, të dala të Parë dhe që janë rënduar me qeverisjen e Saliut jashtë përdorimit dhe që ndodhen pranë rrugëve të Dytë e që duhet të zgjidhen për një muaj me një kombëtare. Ky vlerësim rezulton të jetë një bllof, aksion, ku do të përfshihet edhe Ministria e sepse nuk jep asnjë zgjidhje për mjedisin. Sipas Mbrojtjes, a thua se varrezat e makinave përbëjnë këtij akti, këto varreza vetëm do të zhvendosen një një rrezik të sigurisë sonë kombëtare. kilometër nga rrugët tona kombëtare, por nuk do të Sipas deklarimit të Ministrisë së Mjedisit, sot asgjësohen apo standardizohen për të mos ndotur janë të identifikuara 290 vendgrumbullime të mjeteve mjedisin atje ku ato do të rivendosen. motorike të dala jashtë përdorimit, të krijuara në 20 Sot, në vendin tonë janë rreth 70 hektarë tokë vjet, të cilat për 30 ditë duhet të zhvendosen gjetkë, që janë të zëna nga ky aktivitet. Kjo tokë tashmë përndryshe ato do të konfiskohen. Nuk po diskutoj ka humbur çdo kuptim mjedisor, pasi për 20 vjet aty se sa familje jetojnë me këtë biznes, të cilat janë derdhur vajra lubrifikantë dhe nuk mund të rrezikojnë të ngelen pa punë, por dua të di se cila rehabilitohet më. Me miratimin e këtij akti do të është mundësia reale që këto aktivitete të
839 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
zhvendosen në 30 ditë. Mundësia reale është zero, një mision për sigurinë kombëtare, në punë të të nderuar kolegë, pasi pronari i një aktiviteti të tillë, rëndomta komunale, të cilat dëmtojnë thelbin për edhe sikur të gjejë teorikisht vendin ku do ta të cilin janë krijuar e ekzistojnë? Po ju sjell në zhvendosë aktivitetin, nuk ka mundësinë ta vëmendje një fakt, të nderuar kolegë. Në dokumentin përshtatë atë me kushtet e kërkuara, për të mos e Konferencës së Katërt të Komandos së NATO-s ndotur mjedisin apo për të nxjerrë lejet e kërkuara me Ministrinë e Mbrojtjes për standardizimin e për këtë aktivitet brenda 30 ditëve. Atëherë, do të ushtrisë sonë, të mbajtur para pak muajsh në Tiranë ketë vetëm dy mundësi, ose ta shesë të gjithë çfarë evidentohet si një vërejtje serioze fakti se përdorimi ka për një copë bukë te një aktivitet tjetër i i ushtrisë dhe fondeve të saj të emergjencës, për ngjashëm, me leje nga Qeveria, ose t’ia konfiskojnë emergjencën e përmbytjeve në Veri ka dëmtuar mallin dhe me makinat e Ministrisë së Mbrojtjes performancën e stërvitjes së trupave tona dhe ka t’ia marrin të gjitha çfarë ka për t’ia dërguar në një vonuar procesin e standardizimit të tyre. Nëse për pikë grumbullimi e ku kjo ministri t’ia shesë për fatkeqësinë e krijuar nga përmbytjet ciklike të vitit skrap, ashtu si një gjë që ajo di ta bëjë mirë. të shkuar në Veri, për shkak të korrupsionit qeveritar Sot ne kemi një inventar të vendgrumbullimit të kishte kuptim angazhimi i Forcave të Armatosura, mjeteve motorike, por nuk kemi një inventar të duke marrë koston e vërejtjeve të aleatëve tanë, mjeteve që ndodhen në to. Sa prej tyre janë të angazhimi i Forcave të Armatosura për mbajtjen dhe regjistruara dhe sa jo? Sa prej tyre figurojnë të transportin e karkasave të makinave të vjetra nga vjedhura brenda dhe jashtë vendit? Sa prej tyre janë varrezat në sheshgrumbullime të tjera, është gjëja ende me dokumente të regjistruara si aktive, por që më e pakuptimtë jo për aleatët tanë, por edhe për ndodhen në varreza e që me dokumentet e tyre të një njeri të thjeshtë që ka pak mend në kokë. regjistrimit lëvizin të tjera mjete të ngjashme me Përdorimit të ushtrisë, si fshesë me bisht të thyer to? Në këto vendgrumbullime mund të ketë në duart e Qeverisë, në emër të mbrojtjes së mjedisit automjete të cilat policia, apo organet e tjera të është pak t’i thuash abuzim. drejtimit, mund t’i kenë të dyshuara për pjesëmarrje Përse në akt flitet për varrezat e makinave që në veprimtari kriminale, të cilave, me zbatimin e ndodhen pranë rrugëve kombëtare, por nuk menjëhershëm të këtij akti, do t’u hiqet çdo mundësi specifikohen se cilat janë këto rrugë? Dihet se për prove apo hetimi. E gjithë kjo fshirje e menjëhershme vetë natyrën e aktivitetit, deri tani këto biznese janë e këtyre vendgrumbullimeve i hap rrugën një ndërtuar anës rrugëve. Përse nuk është bërë asnjë manipulimi të madh të dokumentacionit të mjeteve konsultë me grupet e interesuara për këtë aktivitet motorike. ose me pushtetin vendor lidhur me zhvendosjen e Përse gjithë ky nxitim për ta kryer këtë aksion organizuar të këtyre aktiviteteve, por i vendosën për 30 ditë, kur dihet që nuk jemi në pragun e një pronarët para faktit që brenda 30 ditëve ose duhet sezoni turistik e kur ende kemi pa pastruar plehra t’i mbyllin ose duhet t’i zhvendosin në një vend tjetër, anës rrugëve tona kombëtare apo atyre që të çojnë ku as ata vetë nuk e dinë? Cila është arsyeja e në bregdet? Sezoni turistik sapo u mbyll. Ky akt, vërtetë e këtij akti në afate ultimative? Nuk do shumë në të gjithë atë aksion të parashikuar mund të kishte mend për t’u kuptuar që nuk është arsyeja mjedisore një kuptim në muajin maj, por jo tani. apo rreziku i shtuar për aksidente rrugore nga Përse gjithë ky nxitim për ta bërë këtë punë varrezat e makinave. shkel e shko, kur, sipas deklarimit të përfaqësuesve Gjërat e fundit për të cilën i bien ndërmend kësaj të Ministrisë së Mjedisit po përgatitet një projektligj qeverie për t’u kujdesur, janë mjedisi dhe siguria e që rregullon përfundimisht jo vetëm vendndodhjen e jetës së qytetarëve. Po të kishin qoftë edhe një fije grumbullimit të mjeteve motorike, por edhe mënyrën ndjeshmërie ose përgjegjësie, nuk do të miratonin e funksionimit të tyre, për t’i standardizuar e për t’i ligjin “Për importin e plehrave”, duke na kthyer së bërë ato sa më pak të dëmshme për mjedisin e sa afërmi në një kosh të stërmadh mbeturinash urbane më të kontrollueshme e me rreziqe minimale, për të fqinjëve tanë europianë. Arsyeja është gjetkë, dhe të qenë një vendpërdorimi për makinat e vjedhura përkon me interesat e një grupi të caktuar biznesi apo të përdorura në veprimtari kriminale? pranë klanit politik e familjar të Kryeministrit tonë. Përse gjithë ky zell për të përfshirë në këtë Thuhet se këtu pranë nesh, midis Tiranës dhe aksion brenda 30 ditëve Ministrinë e Mbrojtjes apo Durrësit, saktësisht në Fllakë është ndërtuar një Forcat tona të Armatosura, duke i kthyer ato nga impiant i grumbullimit e përpunimit të makinave të
840 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dala jashtë përdorimit, i cili ka nevoja urgjente për bizneseve që do t’u japin mundësinë qytetarëve tanë lëndë të parë. Thuhet se sasia e përpunimit të këtij të integrohen, në mënyrë që t’i japim këtij vendi impianti është deri në 10 mijë tonë në muaj. Për t’i prosperitet. detyruar të gjithë pronarët që kanë një aktivitet të Si rezultat i zhvillimeve të vrullshme dhe të vendgrumbullimit të makinave të dala jashtë pakontrolluara, sot në vendin tonë, sipas statistikave përdorimit të shkojnë si dele të buta te pronarët e të marra nga Ministria e Mjedisit, në afërsi të akseve këtij impianti, duhet bërë ky akt normativ me afate kombëtare janë rreth 290 vendgrumbullime kohore të pamundura për t’u zbatuar nga pronarët. makinash. Duke pasur parasysh efektet që folëm Të gjendur përpara këtij faktit, pronarët e më sipër, pra ndotjet e tokës, të ujit, të ajrit si dhe vendgrumbullimeve ose duhet të shesin sa më një rrezik për sigurinë rrugore, pa harruar imazhin e shpejt aktivitetin te ky impiant ose do t’u konfiskohet keq që ato lënë te një turist apo te një kalimtar, ky e t’u merret me mjete dhe forca ushtrie pa përfituar akt normativ bëhet i domosdoshëm. asgjë. Pra, “O kulaçin, o kërbaçin”. Të ndodhur para Të gjitha këto vendgrumbullime, që sot janë në këtij realiteti kuptohet se ata do të zgjedhin rrugën të katër anët e Shqipërisë, nuk përmbushin asnjë e parë. Sekserët e kësaj afere janë bërë gati. Presin kriter të trajtimit, si mjete transporti të dala jashtë vetëm miratimin e këtij akti. përdorimit, në përputhje me direktivat e Bashkimit Ajo që të trondit vjen pas kësaj. Për të mbajtur Europian. Për këtë arsye bëhet i vështirë trajtimi i në punë këtë impiant do të importohen makina mjeteve të braktisura ose i mjeteve që mund të varrezash nga fqinjët tanë. Kështu i hapet rruga kësaj përdoren në kryerjen e krimeve të ndryshme dhe pune me ligjin e bërë para një jave. Ngjitur me këtë çregjistrimin e riciklimin e tyre. po bëhet gati një impiant tjetër që do të shkrijë Akti normativ përcakton qartë kriteret, afatet dhe metalet me ngjyrë dhe bateritë që dalin nga procesi distancat e zhvendosjes së këtyre i demontimit të makinave të vjetra. Ky impiant ka vendgrumbullimeve. Ky akt parashikon edhe se si kapacitet të instaluar për të fshirë trefishin e baterive do veprohet në rastet kur në përfundim të afateve të që ndodhen në vend, ndërsa për të siguruar lëndën përcaktuara, subjektet nuk do të kenë vepruar, si e parë, do të importohen plehra nga jashtë. dhe mënyra për evidentimin, zhvendosjen dhe kostot Ju qofshi, o kolegë të maxhorancës, që vullnetin financiare. Kjo e fundit, në këtë rast, do të e qytetarëve të cilët ju votuan po e përdorni për të përballohet nga vetë pronarët e mjeteve në këto plotësuar interesat e biznesit dhe të klanit familjar vendgrumbullime dhe do të ketë akte të tjera të Kryeministrit në kurriz të së ardhmes sonë të nënligjore në rastet kur nuk do të veprohet nga ta. përbashkët e të fëmijëve tanë, ashtu siç bëtë edhe Ky akt vjen si një bashkëpunim i frytshëm midis me ligjin për plehrat! Ministrisë së Mjedisit me Ministrinë e Financave, Falemnderit! Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bizhga! Telekomunikacionit dhe Ministrinë e Ekonomisë, Zoti Çipi, fjala është për ju. Tregtisë dhe Energjetikës. Kreshnik Çipi – Të nderuar kolegë, Unë mendoj se ky është një seriozitet i Jo vetëm si deputet dhe si anëtar i Komisionit Ministrisë së Mjedisit, i Qeverisë shqiptare, e cila për Veprimtarinë Prodhuese, por edhe si qytetar e tashmë ka shpallur si slogan të saj: “Shqipëria vend si banor i këtij vendi, që në fillim do të kërkoja nga i zhvilluar”. Dhe në funksion të saj, një nga arsyet ju që ta mbështesni këtë akt normativ duke e votuar, do të jetë patjetër përmirësimi i ambientit. sepse kështu do të tregojmë që e lëmë mënjanë Falemnderit! retorikën politike kur kemi të bëjmë me çështje dhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çipi! me ligje që janë tërësisht teknike. Ne mund të sjellim Fjalën e ka deputetja Ligori. argumente nga më të ndryshmet, por ky rast është Shegush Ligori – Falemnderit, zoti drejtues i një i tillë, është tipik. seancës! Kur flitet për ambientin, për ajër më të pastër, Të nderuar kolegë deputetë, për produkte biologjikisht të pastra, për një vend që Akti normativ nr.3, datë 07.09.2011 “Për heqjen kërkon të kthehet në një Mekë turistike, është e e mjeteve motorike, rimorkiove, si dhe pjesëve të domosdoshme që mbetjet të sistemohen të parat, tyre të këmbimit, të dala jashtë përdorimit, që më pas do të vazhdojmë të bëjmë parcelat ndodhen pranë rrugëve kombëtare”, është një akt i bujqësore, rrugët ose aktivitet e ndryshme të nxjerrë në kundërshtim me nenin 101 të Kushtetutës
841 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
së Republikës së Shqipërisë. Që në fillim të fjalës Nga ky akt nuk marrin zgjidhje reale as sime ju ftoj që të mos e miratoni atë. problemet mjedisore, të cilat gjoja kanë përbërë Ky akt nuk është i diktuar as nga nevoja, e as motivin bazë të nxjerrjes së këtij akti. Kështu jo nga urgjenca për të zgjidhur të ashtuquajturën situatë vetëm që nuk ka një studim për shkallën e ndikimit emergjente të krijuar nga gjendja e rënduar dhe në ndotjen e mjedisit të këtyre vendgrumbullimeve, problematike e vendgrumbullimeve të mjeteve por nuk shpjegohet se si zhduket ndotja mjedisore motorike të dala jashtë përdorimit pranë rrugëve kur pronarët e tyre, në rastin më fatlum, do t’i kombëtare, të cilat na paskan ndikuar në ndotjen e zhvendosin 1 kilometër larg rrugëve kombëtare këto mjedisit dhe përkeqësimin e sigurisë rrugore. Në vendgrumbullime. Por nuk ka se si të ndodhë fakt, emergjente është etja e pakufi për përfitime e ndryshe, në një qeveri që jo më larg se 1 javë larg i kësaj Qeverie për të grabitur gjithçka e gjithkënd në hapi rrugën biznesit mafioz të plehrave, duke e këtë vend, është babëzia e saj e pamatë. Situata të shndërruar tashmë Shqipërinë në një kosh të madh cilën merr përsipër të zgjidh ky akt është një situatë plehrash të botës, a thua se nuk na mjaftojnë plehrat e krijuar ndër vite. Tonelata masash metalike nuk tona që dukshëm i kemi me shumicë. vijnë një ditë të bukur pranë rrugëve kombëtare. Nëse Nga akti e as nga specialistët e fushës, që e sot, sipas relacionit që shoqëron aktin, kemi rreth mbrojtën atë pranë Komisionit të Ligjeve, nuk iu dha 290 vendgrumbullime të tilla në të gjithë territorin, as përgjigje pyetjes se përse ndaj këtyre bizneseve kjo nuk ka ndodhur për një ditë dhe as nuk mund të që ndotkan mjedisin të merret si masë ekstreme zhbëhet për një ditë ose për një muaj. konfiskimi nga ana e shtetit e këtyre mjeteve Gjykata Kushtetuese e Republikës së motorike? Dhe ndaj bizneseve të tjera që mund të Shqipërisë me një vendim të saj të vitit 2006 ka kryejnë të njëjtat shkelje ligjore dhe nuk janë pajisur bërë interpretimin e nenit 101 të Kushtetutës. Në me leje mjedisore për ushtrimin e aktivitetit të tyre kuptim të interpretimit të këtij nenin kushtetues ajo masat të jenë më të buta? E thënë ndryshe, për të arsyeton: “Nevoja dhe urgjenca duhen kuptuar si njëjtat shkelje të ligjit, përse të diskriminohen këto parakushte të domosdoshme me pasojë biznese me masa më të rënda ndëshkimore? pavlefshmërinë e aktit normativ me fuqinë e ligjit”. Akti normativ që sot trajtojmë shkakton dhe një Mungesa e tyre shndërrohet në ves të legjitimitetit sërë problemesh sociale. Kështu në këtë kohë krize, kushtetues të Qeverisë për nxjerrjen e aktit normativ së paku 290 familje, pa llogaritur këtu të punësuarit, dhe në vijim në ves të ligjit që e ka miratuar atë. Kjo do të duhet të mbyllin biznesin e tyre të vështirë e Qeveri ka qenë e paaftë që për vite të tëra të të mbeten pa asnjë të ardhur. Dhe jo vetëm kaq, por qeverisjes së saj të disiplinojë këtë biznes, të u konfiskohen dhe mjetet të cilat pa dyshim i kanë zbatojë ligjet ekzistuese ose të hartojë paketa blerë. Për të gjitha këto përse të mbetura pa zgjidhje ligjore që e zgjidhin këtë situatë, e atë që nuk e ka nga ky akt normativ, unë e kam përgjigjen time, bërë dot për 6 vjet, po kërkon ta bëjë ose më saktë, madje dhe ky akt normativ e ka të qartë përgjigjen të bëjë sikur do ta bëjë, në një muaj. Në të vërtetë të fshehur pas rreshtave të tij. Është një veprimtari prapa këtij akti normativ nuk është dëshira e mirë, e pastër korruptive e kësaj Qeverie, e biznesmenëve qoftë dhe e trajtuar në rrugën e gabuar ligjore dhe dhe i sekserëve të radhës të lidhur me familjen në kushtetuese, për ta zgjidhur këtë situatë. Kjo, pasi pushtet, që me biznesin e skrapit, tashmë shumë asgjë nuk mund të zgjidhet brenda një muaji nga në modë, mbajnë e përpiqen të riciklojnë pushtetin. pronarët e këtyre vendgrumbullimeve, së paku, për Është shumë e qartë, si drita e diellit, që pronarët e pamundësi kohore. Asgjë nuk mund të zgjidhet as këtyre vendgrumbullimeve nuk do të kenë mundësi më pas nga Ministria e Mbrojtjes, që dreqi e di se të bëjnë transportin e këtyre mjeteve motorike në përse është përfshirë në këto histori, a biznes të një muaj. Qeveria, nëpërmjet Ministrisë së Mjedisit, familjes në pushtet. Është paradoksal fakti që, do t’ua marrë këto mjete, pasuri që në të gjithë ndërsa pronarëve u lihet një muaj kohë për të lëvizur territorin e Republikës së Shqipërisë vlejnë miliona tonelata të tëra hekurash nga vendi, në këtë akt euro, djersë e njerëzve të zakonshëm që mbajnë nuk përcaktohet asnjë afat kohor brenda të cilit familjet me bukë me këtë biznes. Por Qeveria Ministria e Mbrojtjes duhet të bëjë transportin e nëpërmjet Ministrisë së Mbrojtjes do t’ua transportojë këtyre mjeteve motorike nga vendgrumbullimet këto pasuri ku t’i dojë qejfi dhe kur t’i dojë qejfi, por ekzistuese në ato të reja, për të zgjidhur gjoja këtë në të tjera vendgrumbullime. Akoma më pas, situatë emergjente. Qeveria, tani nëpërmjet një udhëzimi dhe jo ligji,
842 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
hartuar nga ministri i Mjedisit, ministri i Financave, Së dyti, këto mjete, edhe kur çmontohen, nuk ministri i Punëve Publike dhe ai i Mbrojtjes, është se për to ndiqet ndonjë kriter nga ana e tyre nëpërmjet kësaj të fundit, do t’u japin djersën dhe që e bëjnë këtë punë, por thjesht i çmontojnë pa e mundin tuaj, o njerëz, biznesmenit të radhës pranë vrarë mendjen shumë se çfarë pasojash do të kishte familjes në pushtet, ta çojë për skrap në Elbasan e çmontimi i këtyre mjeteve për mjedisin. Ato thjesht të nxjerrë miliona euro nga ky biznes. Kaq e thjeshtë depozitohen në mjedis duke shkaktuar në këtë është. mënyrë një ndotje vështirësisht të rikuperueshme. Në krye të punëve të këtij vendi është një qeveri E njëjta gjë ndodh dhe me bateritë ose akumulatorët që funksionon si organizatë e mirëfilltë kriminale, e e këtyre mjeteve. cila me anë të presionit, shantazhit, kësaj here me Së treti, shpeshherë këto vende të grumbullimit, një veshje formale antikushtetuese, synon të zhvasë duke qenë në akset e rrugëve kombëtare, ku dhe të shtjerë të në dorë pjesë të ekonomisë private shpejtësia mesatare e lëvizjes së mjeteve është të ngritur me shumë mund dhe sakrifica. Nuk ka mesatarisht shumë herë më e lartë sesa në akset asgjë për t’u çuditur. Një qeveri që vret popullin e e tjera, janë kthyer në vende të aksidenteve, në black saj, në faqe të të gjithë botës, në mes të ditës, nuk spot-e ku kanë ndodhur aksidente edhe me pasoja e ka për turp të vjedhë dhe pasurinë e tij. fatale. Sikurse u tha këtu, rreth 18% e aksidenteve Falemnderit! kanë si origjinë ose si burim pikërisht vendndodhjen (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) e këtyre vendgrumbullimeve të mjeteve të përdorura. Jozefina Topalli - Urdhëroni, zoti Metalla! Së katërti, në këto vendgrumbullime në një Osman Metalla – Falemnderit, zonja Kryetare! numër rastesh bëhet demolimi ose zbërthimi i tyre Të nderuar kolegë, pa bërë dhe fshirjen e tyre nga regjistri i automjeteve. Akti normativ “Për heqjen e mjeteve motorike, Kështu sot në regjistrin e automjeteve të drejtorive rimorkiove, si dhe pjesëve të tyre të këmbimit, të të shërbimit të automjeteve janë rreth 160 mijë dala jashtë përdorimit, që ndodhen pranë rrugëve automjete më shumë sesa janë në fakt në qarkullim kombëtare” është një akt i rëndësishëm që vjen si nëpër rrugët tona. Kjo ka bërë që nga njëra anë reagim i domosdoshëm ndaj asaj situate që ne mjetet motorike që mund të jenë të përfshira në shohim sot në akset tona kombëtare. ngjarje të ndryshme të mos i nënshtrohen Ky akt ka për qëllim marrjen e masave të ekspertizave përkatëse. menjëhershme për përballimin e situatës emergjente Dhe së dyti, mbase pjesë të dokumenteve të të krijuar nga gjendja e rëndë dhe problematike e këtyre mjeteve që sot ndodhen nëpër varrezat e vendgrumbullimeve të mjeteve motorike të dala makinave të përdoren për mjetet që futen rishtazi, jashtë përdorimit dhe përcakton kriteret, afatet dhe duke shkaktuar mbase dhe një lloj evazioni fiskal. distancën e zhvendosjes së këtyre Të paktën këto janë disa nga problemet kryesore vendgrumbullimeve në akset kombëtare të rrugëve. që lindin nga ekzistenca e këtyre vendgrumbullimeve Sikundër u tha dhe nga kolegët e tjerë, secili të mjeteve motorike, problematikë e cila e bën dhe prej nesh është dëshmitar i asaj panorame që na më emergjente ndërhyrjen për disiplinimin dhe shfaqet sot, pothuaj në të gjitha akset e rrugëve risistemimin e këtyre vendgrumbullimeve. Unë besoj tona kombëtare, për sa i përket vendgrumbullimit të se të gjitha këto argumente mbështesin mjeteve motorike të dala jashtë përdorimit ose siç i emergjencën për ndërhyrjen e ndryshimit të kësaj njohim ndryshe, varrezat e makinave. situate, për sa u përket këtyre vendgrumbullimeve. Të gjithë kemi kaluar në aksin Fushë-Krujë- Milot Kjo ndërhyrje nuk ka të bëjë aspak me afera ose në aksin Plepa-Rrogozhinë, si dhe në akset e korruptive, sikurse dhe u aludua këtu nga shumë tjera kombëtare, dhe të gjithë kemi parë se si janë prej kolegëve. të depozituara këto mjete të dala jashtë përdorimit. Përse duhet bërë kjo ndërhyrje urgjente? Gjëja e parë që të godet sigurisht është panorama Në radhë të parë, janë të gjitha këto argumente që të ofrohet. Cilitdo udhëtari vendas ose i huaj, kjo që unë sapo përmenda. pamje i shkakton një ndjenjë jo të këndshme, pasi Dhe në radhë të dytë, një ndërhyrje e tillë të shohësh një mal me hekurishte të ndryshkura, emergjente bëhet dhe më akute, po të kemi parasysh të hedhura në mënyrën më të çrregullt të edhe prioritetin e zhvillimit të vendit. mundshëm, do të krijonte përshtypjen se po kalon Turizmi është një nga objektivat madhorë të në një vend ku mbretëron kaosi dhe rrëmuja. E para. kësaj Qeverie në vitet e fundit. Po të shohim të gjitha
843 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ato investime që janë bërë në mbështetje të këtij Me sa duket, juve ju ka pëlqyer ajo thënia e sektori, kanë dhënë efekte të drejtpërdrejta në rritjen Ajshtajnit të famshëm që thotë: “Nëse faktet nuk e numrit të vizitorëve të huaj. Vetëm në 6-mujorin e përputhen me teorinë, atëherë ndërro faktet”. Dhe parë të këtij viti kanë ardhur në vend më shumë se kështu është, fakti i ndërhyrjes emergjente mbase 300 mijë vizitorë të huaj, në krahasim me të njëjtën nuk ju ka pëlqyer dhe prandaj keni filluar të shpikni periudhë të vitit të kaluar. Një ndikim më të vogël në fakte të tjera me afera korruptive. këtë drejtim ka pasur dhe ministria përkatëse, Ky akt normativ nuk ka asgjë që do të krijonte Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve që ka bërë shtigje për afera korruptive. Akti parashikon se i promovimin e aseteve tona natyrore, kulturore dhe gjithë ky operacion duhet të zhvillohet brenda një arkeologjike. Edhe mediet ndërkombëtare i kanë muaji duke i ripozicionuar vendgrumbullimet në një kushtuar një vëmendje jo të vogël vendit tonë. Sapo distancë prej jo më pak se 1 kilometër nga akset mbyllëm një sezon turistik, i cili mund të rrugore kombëtare. Dhe kjo nuk është një gjë e re konsiderohet, mbështetur në të gjitha këto të dhëna ose një praktikë që nuk ekziston. Kështu dhe në që thamë, një sezon mjaft të suksesshëm. vende të tjera, qofshin këto të Bashkimit Europian, Por çfarë mësuam të paktën nga ky sezon që u ose vende të tjera, ekziston një praktikë e tillë. Të mbyll? Impakti i parë me të cilin përballeshin të huajt gjithë kemi lëvizur nëpër vende të ndryshme, qoftë që udhëtonin në akset tona kombëtare ishin në Itali, në Francë, në Zvicër, nuk kemi parë në anë pikërisht këto grumbuj hekurishtesh. Sigurisht që të rrugëve të akseve kryesore male të tilla me nuk është kjo pamja që një turist i huaj dëshiron të hekurishte. shohë në një vend ku ka ardhur për të pushuar dhe Natyrisht që vendet e reja të grumbullimit duhet për t’u argëtuar. Ndaj dhe kjo e bën dhe më të jenë vende të miratuara nga ana e autoriteteve emergjente ndërhyrjen për rregullimin e kësaj përkatëse, të plotësojnë kërkesat mjedisore, situate, ndërhyrje e cila duhet të fillojë tani, në kërkesat e plota e teknike dhe procedurat për mënyrë që në sezonin e ri turistik vendi të ofrojë një çregjistrimin dhe çmontimin e këtyre mjeteve panoramë tjetër. Ne duhet të punojmë që nga viti në motorike, të kenë miratimin e pushtetit vendor, në vit vendi të ofrojë gjithnjë e më tepër mundësi për mënyrë që të mos kemi një spostim të problemit turizmin dhe turizmi nuk mund të zhvillohet në një nga një vend në një vend tjetër, por një zgjidhje vend ku në anë të akseve kryesore të kemi përfundimtare të këtij problemi. Në përfundim, do të hekurishte. deklaroj mbështetjen time për këtë akt normativ dhe Nga ana tjetër, përpara se shtëpinë tonë ta do t’i ftoj të gjithë kolegët të japin mbështetjen e rregullojmë mirë për të tjerët, duhet ta mbajmë mirë tyre. për veten tonë. Në fund të fundit ne jetojmë në këtë Falemnderit! vend, ne kalojmë përditë në këto akse rrugore. Jozefina Topalli – Fjalën e ka deputeti Artan Qeveria shqiptare është mjaft e angazhuar që Gaçi. Urdhëroni! të forcojë masat në drejtim të parandalimit të Artan Gaçi – Falemnderit! ndotjeve të mjedisit dhe ruajtjes së tij. Në këtë Të nderuar kolegë, ligjet që kanë të bëjnë me kuadër, ky Parlament ka kaluar një sërë ligjesh që rregullimin e mjedisit priten me interes kudo në botë, kanë implikime pozitive në ruajtjen e mjedisit. Dhe jo vetëm nga ligjvënësit, por nga i gjithë komuniteti, ky akt normativ vjen si pjesë plotësuese e asaj të bindur se këto ndërhyrje kanë si qëllim të vetëm pakete ligjesh në mbrojtje të mjedisit në vend, ndaj përmirësimin e cilësisë së jetës për të gjithë. Ne, si dhe unë them se ky akt normativ është i duhuri dhe gjithmonë, bëjmë përjashtim. Fatkeqësisht, në se ne nuk duhet të humbasim asnjë ditë kohë. Shqipëri, ku Qeveria pretendon se po ndërhyn për Mjedisi është i ndjeshëm. Të tillë duhet të jemi dhe të rregulluar problemet e mjedisit, plehrave, mbetjeve ne ndaj mjedisit. urbane apo varrezave të makinave, askush nuk Të gjithë kolegët, sa dëgjuam dhe nga diskutimet entuziazmohet, sepse të gjithë janë të bindur se ka këtu, bien dakord se gjendja është e rënduar në gjithmonë shkaqe të tjera nga ato që na serviren. këtë aspekt dhe duhet të ndërhyjmë. Kur vjen puna Edhe akti normativ i sotëm i tillë është, për dy për të ndërhyrë menjëherë, kolegët e opozitës fillojnë arsye. E para, ky fenomen, ai i abandonimit të dhe aludojnë duke folur për afera korruptive etj. Unë makinave të vjetra dhe varrezave të makinave, si në mendoj se të gjitha faktet që ne sollëm këtu rastin konkret, ka marrë përmasa alarmante, duke argumentojnë përse ky akt normativ duhet bërë tani. krijuar një situatë vërtet emergjente nëpër rrugët e
844 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Shqipërisë. Këtu nuk ka asgjë për t’u gëzuar. brigjeve të lumenjve apo të abandonuara kuturu. E dyta, të gjitha ndërhyrjet që kanë për sfond Nëse do të ishte menduar për mjedisin, do të ishte mbrojtjen e mjedisit, fatkeqësisht, kanë pasur dhe gjetur një zgjidhje, siç e ka e gjithë bota, për ciklin kanë qëllime të pastra korruptive. Po ju shpjegoj e makinave në fund të jetës. Kjo do të ishte rregullimi këndvështrimin tim për të dyja variantet. Po marr me ligj që nga blerja dhe deri në dorëzimin e detyruar variantin e parë, ku besoj se të gjithë jeni dakord se pranë varrezave të makinave dhe pastaj do të duhej situata në Shqipëri, me mjetet motorike të një ligj tjetër, që të rregullonte të gjithë procesin e abandonuara dhe varrezat e makinave, është demontimit të automjeteve, ku përfshihet ndarja e emergjente. Një ndërhyrje serioze është nevojitur baterive, pjesëve të plumbit, acideve, vajit të shumë kohë më parë. përdorur, pjesëve plastike dhe, më vonë, duke Ky akt normativ, i cili vjen me kaq urgjencë nga proceduar edhe me riciklimin e tyre. Do të duheshin Qeveria, jo vetëm që nuk është serioz, por nuk e minimalisht disa nga gjërat për të cilat folëm më përmirëson aspak këtë situatë, sepse, thjesht, sipër për të rregulluar sadopak problemin e ndotjes largimi i varrezave nga fushëpamja e atyre që mjedisore, të shkaktuar nga makinat në fund të jetës. udhëtojnë në rrugët kombëtare nuk e zgjidh këtë Kjo që po bëjmë është njësoj sikur, në mungesë problem. Qeveria ka zgjedhur rrugën më të lehtë të koshave të plehrave, të makinave që transportojnë dhe me më pak kosto për të fshehur varrezat, duke plehrat e landfilleve dhe përpunimet e tyre, t’i marrim ua vënë të gjithë barrën në kurriz 290 biznesmenëve plehrat dhe t’i fshehim nëpër cepat e shtëpisë apo fatkeqë, të cilët, në mungesën e një kuadri ligjor, poshtë krevatit. Kuptohet qartë se qëllimi për të cilin kanë bërë, as më pak e as më shumë, një punë si sillet me kaq urgjencë ky akt normativ nuk është ai të gjithë tregtarët e tjerë dhe nuk kanë asnjë faj deri i sistemit të mbrojtjes së mjedisit, por është krejt më sot për këtë situatë. tjetër. Qëllimi është eliminimi i gjithë bizneseve dhe Është skandaloze që brenda pak ditësh t’u sipërmarrësve fatkeqë të tregut të pjesëve të shkohet 290 bizneseve, t’u jepet ultimatum që të këmbimit të makinave të përdorura dhe krijimi i një marrin licencat në ministrinë përkatëse, të gjejnë monopoli me anë të licencimit nga Qeveria të disa dhe të blejnë një tokë tjetër 1 km larg rrugëve favoritëve të paracaktuar prej saj. kombëtare, të shpërngulin të gjithë ofiçinat, Jam i bindur se, shumë shpejt, pas kësaj faze kapanonet, makineritë dhe makinat e vjetra që kanë të shkatërrimit të tregut dhe të monopolizimit të tij, dhe, e gjitha kjo, brenda 40 ditëve. Në fakt, mendova do të sillen ligje të reja që do të krijojnë një treg se ishin 40 ditë, por në fakt qenkan 7 ditë! Dhe pastaj gjigant dhe të përhershëm vetëm për këta beniaminë do të duhet të vijë ushtria, të konfiskojë gjithçka, t’i të licencuar nga Qeveria. shesë për skrap dhe lekët do t’i marrë Qeveria. Fatkeqësisht, njësoj si ligji i plehrave, edhe ligji E zëmë se ia arritëm t’i bëjmë të gjitha këto për varrezat e makinave të përdorura, për mendimin dhe t’i shpërngulin 1 km brenda 7 ditëve, gjë që tim, ka vetëm një qëllim, atë korruptiv. Me keqardhje, është e pamundur. Atje ku do të shpërngulen, mund paralajmëroj se do të jemi shumë shpejt dëshmitarë të ketë një zonë arkeologjike, turistike, një zonë për këtë. rekreacioni, burime ujërash e gjëra të tjera madhore, Falemnderit! por mund të ketë një restorant, një hotel, një zonë Jozefina Topalli – Falemnderit! të banuar ose thjesht një zonë me premisa zhvillimi Zoti Selami Xhepa, urdhëroni! për të ardhmen që prania e këtij biznesi ia ul vlerat. Selami Xhepa – Falemnderit, zonja Kryetare! Për të rregulluar marrëdhënien e këtyre bizneseve Të nderuar kolegë, me zonat e sipërpërmendura do të nevojitej një Në fakt, nuk kisha dëshirë të flisja shumë, pasi kuadër i ri ligjor, i cili rrezikon t’i penalizojë për herë edhe në seancën e kaluar kemi folur 6-7 orë, por, të dytë këto biznese. Që këtu kuptohet qartë se siç e tha këtu një koleg, tema e ambientit është qëllimi nuk është spostimi i këtyre bizneseve, por, ndër ato tema që është debatuar më shumë se çdo thjesht, falimentimi i tyre. çështje tjetër në këtë Parlament dhe unë kam vënë Nëpër Shqipëri qarkullojnë qindra dhe mijëra re dy gjëra: një të përbashkët dhe një dallim. E automjete, të cilat përditë aksidentohen, prishen apo përbashkëta e të gjitha diskutimeve më kujton një dalin jashtë përdorimit. Ku shkojnë të gjitha këto shprehje të vjetër angleze që thotë se marangozit makina? Të gjithë jemi dëshmitarë për karkasa çdo problem i duket gozhdë. Kështu që edhe ne makinash anës rrugëve kombëtare, të hedhura kemi folur secili, duke përsëritur një refren shumë
845 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të mirënjohur, por shumë pak vlerë të shtuar i kemi procesin e zbatimit. Së pari, objekti i këtij projektligji dhënë debatit. të mos jenë vetëm subjekte që ndodhen pranë Dallimi befasues për mua ishte ky: në seancën rrugës kombëtare, por ndoshta duhet të zgjerohet e kaluar gjithë tehu i debatit ishte një thirrje dhe gama e tyre edhe për objekte që ndodhen në qendra ankesë ndaj Qeverisë se nuk bën asgjë, madje edhe turistike dhe në objekte të tjera socialkulturore, të gjithë debati i sotëm është një ankesë ndaj saj, se cilat janë, gjithashtu, të rëndësishme për zhvillimin pse po e bën një gjë të tillë. Kjo gjëja që po bëhet ekonomik. është për t’i dhënë fund një situate që, edhe në Çështja e dytë është që ky plan masash mendimin tim, edhe të kolegëve që diskutuan deri emergjente të shoqërohet, njëkohësisht, edhe me tani, është një situatë katastrofale. një program të rehabilitimit mjedisor për zonat që Shqiptarët e bënë këtë mëkat në fillimin e tashmë realisht janë të dëmtuara dhe kjo besoj se tranzicionit, njësoj siç e bëri dikur dhe Adami, që do të jepte edhe fizionominë e plotë dhe tiparet hëngri atë dreq molle të vogël. Ne filluam të moderne të zbatimit të një ligji që, në thelb, përpiqet ridimensionojmë kohën që e kishim humbur para të modernizojë dhe të sjellë diçka pozitive. tranzicionit, kohën që kishim matur me hosten dielli Për këto arsye dhe motive, i ftoj, gjithashtu, dhe menduam që të shkurtojmë distancën. Për kolegët ta mbështesin këtë iniciativë. shumëkënd ndoshta mund të ketë qenë më mirë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Xhepa! që shqiptarët të vazhdonin të ecnin në këmbë, pa Fjalën e ka Blendi Klosi. ndotjet, dhe ndoshta mund të ishte një alternativë Blendi Klosi – Falemnderit, zonja Kryetare! dhe një zgjidhje për një shoqëri të vjetër dhe Para se të marr fjalën, doja t’ju pyesja për diçka: paramoderne. Por, për në epokën që ne po jetojmë, Ku është dallimi mes zotërinjve të krahut të djathtë që është epoka e erës së keqe të tymit, jemi të dhe nesh, të krahut të majtë, që nuk na thua detyruar ta përballojmë, sepse kjo është epoka e zotërinj? Na thuaj shokë. Nuk ka problem. Ose, progresit të shoqërisë njerëzore. përndryshe, të të them: shoqja Kryetare, ashtu siç Në një farë kuptimi, kjo është një sfidë për të i takon një drejtueseje të ngjashme me variantin tuaj. gjithë, por, në rastin e shoqërisë shqiptare, edhe si Sa i përket aktit normativ, që na vjen për të çmim i varfërisë së trashëguar nga e kaluara, diskutuar sot, unë, pa kundërshtim, me kolegët e (shqiptarët nuk e patën atë fat të mirë që të blinim mi të opozitës, do të doja ta përshëndetja këtë akt. që në fillim makina të mira dhe luksoze) kur me 400 Do të doja ta përshëndetja për tri arsye, të cilat do dollarë të për frymë, që kishte një shqiptar në vit, të doja t’i shtjelloja më poshtë. E para, nëpërmjet t’ia hiqje të drejtën që të merrte një makinë, ashtu këtij akti ne po shohim megalomaninë e kësaj të keqe, për të lëvizur, mendoj se do të ishte krim. Qeverie në një moment shumë të rëndësishëm, për Pra, për një krim kemi bërë një krim tjetër, sepse të parë se si funksionon ajo. Sali Berisha kalon në në 20 vjet kemi dëmtuar rëndë dhe ndjeshëm rrugë, shikon diçka, dhe thotë: do ta bëj këtë gjë. mjedisin në të cilin ne jetojmë. Këtë kërkon të Apo i shkon një sekser në zyrë dhe i thotë se është adresojë ky akt normativ. për t’u bërë një biznes. Dhe sheh se si administrata Për shkak të emergjencës së tij, ky është një vjen e gjitha vërdallë; se si shteti vjen i gjithi vërdallë, ligj që kërkon të adresojë dhe zgjidhë një situatë po për të bërë atë që thotë Sali Berisha; se si paaftësia emergjence dhe nuk kërkon të rregullojë një treg të e kësaj Qeverie demonstrohet haptazi edhe në parregulluar deri më sot. Rregullimi i një tregu që shkrimin e këtyre projektakteve, të cilat realisht do deri më sot ka qenë i parregulluar është objekt i një të duhet të ishin të pranueshme nga të gjitha palët; ligji tjetër që do të diskutohet në të ardhmen. Ky ligj se si funksionon ky shtet, pa pasur asnjë lloj logjike thotë se Qeveria shqiptare ka dëshirën dhe vullnetin administrative. Ky akt sot na vjen si akt normativ. t’i përgjigjet një shqetësimi të madh publik, për të Po pse është ky akt normativ? Kushtetuta e zgjidhur një katastrofë kombëtare. Ky ligj nuk i merr Shqipërisë thotë: “Këshilli i Ministrave në rast nevoje pronën kurrkujt dhe 290 bizneset që ekzistojnë nuk dhe urgjence nën përgjegjësinë e tij mund të nxjerrë do t’i ekzekutojë askush. Secili ka të drejtën të akte normative që kanë fuqinë e ligjit për marrjen e aplikojë në përputhje me standardet, me rregullat masave të jashtëzakonshme të përkohshme.” që do të parashikojë Qeveria që çështja të shkojë A është kjo një masë e jashtëzakonshme dhe e drejt zgjidhjes përfundimtare edhe në vazhdimësi. përkohshme? A është procesi i largimit të varrezave Megjithatë, unë kisha dy meraqe për ligjin në i jashtëzakonshëm dhe i domosdoshëm për
846 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
momentin? Është i domosdoshëm, por nuk është i Shikoni rrugën kryesore Tiranë-Durrës. E gjitha jashtëzakonshëm. Administrata përkatëse duhet të është e mbushur me aktivitete dytësore që e bëjë një politikë të caktuar, të kuptojë se ku është shkatërrojnë atë rrugë. situata, të përgatisë një projektvendim normal, ta Dua të përmend dy-tre pika nga zona ime përcjellë në Qeveri dhe pastaj në Parlament. elektorale, në qarkun e Durrësit. Shkoni dhe shikoni Akti normativ që na vjen sot për t’u miratuar ka se çfarë bëhet në zonën e Plepave. Aty mund të 2-3 pika, të cilat nuk e dëshmojnë dot këtë. Ju thoni jetë çdo gjë, vetëm një zonë turistike e Shqipërisë se një akt normativ e ka fuqinë për një muaj. Del nuk mund të jetë. Është një zonë që quhet “Kthesa Berisha në televizor dhe bën sikur Qeveria do ta e Plepave”, vetëm plepa nuk ka. Aty mund të gjesh zbatojë këtë për një muaj. Por sot po kalon muaji çfarëdolloj pisllëku, mund të gjesh çfarëdolloj nga data e miratimit të këtij ati normativ, dhe vetë mbetjeje urbane, mund të shiten qofte, këpucë, topa vendimi thotë në nenin 2, se do të bëhet zhvendosja kinezë, çorape, flamuj, por zonë turistike aty nuk në 1 km largësi rrugore, të përcaktuara si të tilla me është. Aty nuk ka gjelbërim. Dhe ju merreni me VKM. Edhe pse ka kaluar një muaj, Qeveria nuk ka varrezat e makinave! përgatitur asnjë akt përkatës për ta rregulluar këtë Shkoni dhe shikoni situatën në aksin Ura e proces. Një nen tjetër po i këtij akti normativ, neni 6 Dajlanit, është i mbingarkuar me lloj-lloj gjërash dhe i tij, thotë se si do të duhet të përgatitet udhëzimi i nuk kryen atë detyrë që ka. Pastrojini, rregullojini! përbashkët, se procedura për evidentim, konfiskim, Shkoni dhe shikoni autostradën nga kufiri transportim përgatitet me akt normativ apo me shqiptar deri në Selanik, 200 kilometra rrugë, nuk konsensus të 4-5 ministrive. A është bërë kjo punë ka një pikë karburanti. Ajo rrugë nuk ka një ndotje parapërgatitore, që ju vini këtu për të bërë një të bërë nga qeveria greke. aksion? Kjo dëshmon edhe një herë atë që thashë Çfarë ndodh në autostradën Tiranë-Durrës? Siç në fillim, se e gjithë kjo histori vjen vetëm si një thotë një miku im, ajo është si kur nisen të gjithë dëshirë e Sali Berishës për të mbyllur një akt avionët e NATO-s mbi 60 pika karburanti nga Tirana korruptiv, për të bërë një veprim që ka një farë efekti deri në Durrës. Kështu janë edhe rrugët e reja që po te njerëzit, të cilët janë realisht të dëmtuar nga bëhen, ku një ministër i Qeverisë suaj është i ndotja e mjedisit. Sa i përket zbatimit, ky akt është përfshirë dhe rruga dytësore, që shkon nga plazhi zero. në Durrës prishet, sepse një mik i ministrit ka Ne kemi bindje të plotë, dhe këtë e kanë edhe karburantin në buzë të rrugës dhe rruga prishet e shumë faktorë dhe aktorë të këtij procesi, se ky bëhen mbikalime. proces nuk është aq emergjent sa duket dhe nuk Të nderuar zotërinj, them e përshëndes, sepse ka për t’u zbatuar për një muaj, siç e kërkon vendimi vërtet do të doja që të kishte një moment ku ne të dhe akti normativ. Arsyeja e dytë se pse unë e reflektonim. Të reflektonim dhe të mos mendonim përshëndes është se mendoj se ka një moment që se malin e Krujës dhe kështjellën e Krujës, që nuk Qeveria apo politika shqiptare merret me problemin i morën turqit për 25 vjet, do t’i rrëzojnë disa gropa e mjedisit dhe me ndotjen vizive të tij. Por, a është gëlqereje apo disa gurore, të cilat dita-ditës po e vërtetë që kemi në këtë shtet politika përkatëse gërryejnë malin e Krujës dhe këtë shqetësim e kam kundër ndotjes së mjedisit? A është e vërtetë se ne ngritur disa herë në Parlament. Aty ku po ndërtohen kemi politika përkatëse të largojmë ndotësit e rrugët e mëdha, malet po gërryhen, peizazhet po mjedisit? Nuk është aspak e vërtetë. Nuk janë vetëm prishen. Mali është mal, ajo mund të bëhet edhe varrezat e makinave që ndotin rrugët e Shqipërisë. nga ana tjetër e malit. Pse duhet bërë aty ku kalon Nuk janë vetëm varrezat e makinave që ndotin rruga? Sepse aty është korrupsioni. pamjen e rrugëve të Shqipërisë dhe realitetin Pra, zotërinj deputetë, ndërhyni! Por ndërhyni shqiptar. Çfarë po bën kjo Qeveri për të hequr me politika të qarta, ndërhyni me politika, të cilat guroret? Çfarë po bën kjo Qeveri për të hequr gropat, kanë dhe mund të ofrojnë diçka për mjedisin dhe ku digjet gëlqere? Çfarë po bën kjo Qeveri për të realitetin politik shqiptar. Por e vërteta është se ju hequr bizneset, të cilat janë të gjitha në buzë të kontrollin mbi territorin e keni zero; kontrollin në rrugës? Çfarë po bën kjo Qeveri për të rregulluar funksionimin e rrugëve e keni zero. akset kryesore rrugore? Çfarë po bën kjo Qeveri për Përse e përshëndes aktin normativ? E të rregulluar pikat kryesore, ku kemi turizëm në përshëndes përsëri aktin normativ, sepse, haptas, Shqipëri? ky akt normativ, si shumë ligje të tjera që po
847 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
miratojmë në këtë Kuvend, është dhe përfaqëson rezervat e mia edhe në komisionin ku bëj pjesë, vetëm një akt korruptiv. Ky akt tregon një mekanizëm rezerva, të cilat dua t’i shpreh sot para jush dhe të fshehtë korruptiv që e vë haptas në lëvizje Qeverinë publikut. tuaj. Kemi kaq kohë që diskutojmë. E diskutuam Hartimi i këtij akti normativ thuhet se është në edhe në buxhetin e vitit të kaluar, diskutuam para mbështetje të nenit 101 të Kushtetutës. Por po të një jave në Parlament dhe po diskutojmë edhe sot lexohet me kujdes ky material i paraqitur, ai është politika që do të zhvillojnë industrinë e mbetjeve në në shkelje të këtij neni, sepse te ky nen jepen Shqipëri. Po a është Shqipëria vendi që mund të shumë qartë rastet kur Këshilli i Ministrave nxjerr zhvillohet nëpërmjet industrisë së mbetjeve? Jo, të akte normative. nderuar zotërinj. E vërteta është fare e thjeshtë. Ne Ky nen i jep të drejtë Këshillit të Ministrave të jemi shumë pranë Europës, nuk jemi ende në kryejë një veprim të tillë vetëm në rastin kur ka Europë dhe të gjitha plehrat e Europës vijnë në nevojë urgjente. Pra, është prania e domosdoshme Shqipëri, sepse këtu mungojnë rregullat. Dhe ajo e këtyre dy elementeve që të vijmë në një akt të që po ndërtoni edhe sot është një politikë e re, e tillë. Gjykata Kushtetuese ka bërë një shpjegim të cila përsëri bazohet vetëm mbi korrupsionin qeveritar. hollësishëm të këtyre dy termave, nevojë dhe Këtu kam procesverbalin e komisionit ku ne urgjencë. Po të shikosh problemin e ngritur në diskutuam dhe thotë shprehimisht: “Nga ana tjetër materialin e dhënë për shqyrtim në këtë akt normativ, të gjitha pikat e varrezave janë pa leje mjedisi, çka aty nuk janë këto dy elemente thelbësore për do të thotë se nëse Autoriteti Mjedisor ndërhyn aty, hartimin e këtij akti. nuk ka të drejtë të konfiskojë, sepse ligji ia jep të Po të nisesh nga ky fakt, shumë qartë vihet re drejtën e sekuestros vetëm autoriteteve mjedisore se ky akt normativ nuk ka të bëjë me ndonjë rast dhe Inspektoratit të Mjedisit”. urgjence, ndjeshmërie apo rreziku të madh publik, Pra, korrupsioni është i thjeshtë, i qartë, si drita faktorë të cilët shtyjnë në marrjen e masave të e diellit. Këtu po ngrihet një industri e tërë. Po ngrihet menjëhershme, por që legjislacioni i sotëm një sistem i tillë (që shteti nuk e bën dot për ekzistues nuk i mundëson dot. Këtu nuk po kërkohet rregullimin masiv të kësaj historie), ku u hiqet që të merren masa të përkohshme apo të pjesshme biznesi të gjithë këtyre fakirëve, të cilët merren me për të përballuar një situatë, thjeshtë një emergjencë këtë biznes fare të thjeshtë dhe u kalohet grosistëve. ose një rrezik. Por këtu kërkohet që të merren masa Akti normativ e dëshmon këtë gjë. Do të futet shteti definitive, që ti shërbejnë interesit të zonës, për të kaluar në një investim privat. komunitetit, grupit të interesit dhe në tërësi Shikoni çfarë thotë vetë akti normativ: “Efektet shoqërisë sonë. financiare të transportit shitës do të përballohen nga Nuk shikoj urgjencë, sepse kjo situatë ka shumë hartat e realizuara nga shitja e këtyre mjeteve”. Pra, vite, siç u tha edhe nga parafolësit, që është e e thotë vetë, nuk dinë as të fshehin këtë gjë. Do ta zhvilluar në të gjitha akset rrugore të vendit tonë. marrin skrapin, do ta shesin te grosistët, lekët do Nuk ka të bëjë aq shumë me ndotjen e mjedisit në të kalojnë të gjitha në xhepat e qeveritarëve. Pra, e kuptimin specifik të kësaj fjale. Jam dakord që ka thotë vetë akti normativ. Po përgatitet një aferë ndotje si nga pamja vizive dhe ajo teknike. Por korruptive dhe kjo jo vetëm nën efektin qeveritar, nën rreziku i kësaj ndotjeje është shumë herë më i vogël, administratën shtetërore, sepse kjo do të ishte një se ndotjet e krijuara nga shumë aktivitete të tjera pikë që nesër të goditej. Po çfarë po bëjnë? Ashtu që janë licencuar nga kjo ministri apo tjera. siç bëtë me Gërdecin, me rrugën Durrës- Kukës, Po të nisemi nga këto dy koncepte të ndotjes, po e sillni këtu në Parlament që ta miratojmë këtë shumë më tepër ndikim kanë guroret që janë hapur akt normativ, që nesër zotërinjtë ministra të thonë: si shpella në të gjitha malet tona kudo në Shqipëri, “Qe baba gishtat, unë jam anëtar Qeverie, por sidomos në Krujë dhe Urën Vajgurore, ku shumë Parlamenti e ka votuar.” prej tyre janë bërë problem dhe për banorët e zonës Falemnderit! duke shkaktuar mjaft shqetësime. Jozefina Topalli – Zoti Kola, urdhëroni! Ka edhe pika të tjera që kanë probleme të tilla. Ndue Kola – Zonja Kryetare, Këto aktivitete janë të licencuara dhe të Zonja dhe zotërinj deputetë, palicencuara, por nuk zbatohet ligji dhe kriteri gjatë Në lidhje me aktin normativ, i cili është sjellë shfrytëzimit të tyre. sot për miratim në Kuvend, unë kam shprehur Jam shprehur edhe herë të tjera se Shqipëria
848 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
nuk vuan nga mungesa e ligjeve, as nga cilësia e që nuk janë parashikuar fare në këtë material? Po tyre, por nga moszbatimi i tyre në asnjë fushë. ky 1 kilometër si është llogaritur nga aksi, në vijë Prandaj ka ardhur koha që ky Parlament, krahas ajrore apo lineare? Dhe po t’i takojë nga pika e sotme hartimit të ligjeve të reja, të shikojë me korrektësi e grumbullimit ky 1- kilometërsh, afër një hoteli apo zbatimin e atyre që janë miratuar deri më sot. Ky parku, apo liqeni, apo një zone në mes të qendrës është një shqetësim i madh i qytetarëve shqiptarë së banuar, si do të zgjidhet ky problem? në lidhje me ligjet dhe zbatimin e tyre. Po të vesh re, pika të tilla grumbullimi kemi edhe Nga të dhënat e Ministrisë së Mjedisit rezulton nëpër lagje ku banojmë. Si do të bëhet me to? se ka 290 pika të tilla grumbullimi në territorin tonë, Materiali nuk e parashikon fare këtë. Po të ku afërisht 285 prej tyre janë në qarkun e Tiranës. vazhdosh me nenin 3 të këtij akti, aty përcaktohet Pra, edhe kjo shifër tregon se këtu nuk kemi të afati kohor, ku theksohet se brenda një muaji nga bëjmë me një problem emergjence, sepse nuk janë hyrja në fuqi e këtij akti normativ duhet realizuar kjo krijuar brenda një nate apo një dite që të merret një zhvendosje. Një afat tërësisht i parealizueshëm. Po akt i tillë normativ. të duam që ky aktivitet të zhvillohet sipas rregullave Shumica e këtyre aktiviteteve, pikave të shitjes, duke u pajisur me dokumentacionin përkatës dhe është e palicencuar dhe është bërë një gabim që të plotë, kjo nuk bëhet bërë brenda një muaji. Duhet ky aktivitet është zhvilluar në këtë formë. Nuk ka studim mbi sheshin e ri që do të merret për këtë qenë mungesa e legjislacionit ekzistues që këto qëllim, të merren lejet mjedisore dhe lejet e tjera aktivitete të zhvillohen pa kritere. Ky aktivitet, si të për ushtrimin e këtij aktiviteti. Duhen përcaktuar gjitha aktivitetet e tjera private, ka kërkesa të plota kriteret mbi makineritë dhe pajisjet që duhet të shesë ligjore, që duheshin plotësuar dhe zbatuar për pika e grumbullimit, sepse, shpeshherë, këto pika zhvillimin e tij. Por janë lejuar qytetarët për të kryer kanë shërbyer si baza abuzive. investime, të cilat nuk janë të vogla, sepse janë blerë Por një problem tjetër është se duhet të sipërfaqe të tëra, janë blerë makineri dhe sot, me saktësohet me ligj edhe mospërdorimi në këto pika një të rënë të lapsit, duhet të ikin nga ky aktivitet. grumbullimi i mbetjeve të rrezikshme, që janë Megjithatë, unë jam shumë dakord që edhe ky bateritë, bombolat e gazit etj., të cilat shkaktojnë aktivitet të disiplinohet dhe të zhvillohet brenda të vërtet një rrezik të madh. gjithë rregullave dhe standardeve si çdo aktivitet Por vetëm dokumentacioni që thashë më lart tjetër. Jam dakord që të largohen nga anët e rrugëve, kërkon mbi një muaj, pa le më lëvizja e tyre ose por në mënyrë të studiuar dhe të hollësishme, se zhvendosja. Apo është përcaktuar kjo pikë nga shqyrtimi i neneve që paraqet ky akt normativ, grumbullimi dhe tregtarët e sotëm të këtyre mjeteve konstatohet se nuk ka asnjë lloj studimi të saktë motorike do të gjenden para një fakti të kryer, sepse për këtë lloj aktiviteti. Por në mënyrë të përshpejtuar nuk do të kenë zgjidhje tjetër vetëm t’i dorëzojnë te dhe të nxituar pa asnjë lloj konsultimi, pa asnjë lloj kjo pikë e përcaktuar? Uroj që të mos ndodhë. debati me palët e interesuara, ky akt kërkohet që Duke parë se ky aktivitet zhvillohet në një territor të miratohet sot. të caktuar, që është në varësi të një pushteti lokal, Po të shikosh nenin 2 të këtij akti, ai përcakton qoftë bashki apo komunë, i cili ka kompetencat e një distancë 1 kilometër nga aksi i rrugëve veta të territorit, në këtë material nuk është përfshirë kombëtare. Po me rrugë të tjera çfarë duhet të bëhet, fare bashkëpunimi me të. Kjo punë ka efekte sepse në materialin e paraqitur thuhet se është financiare. Përse të ardhurat që realizohen nga ndotja. Po rrugët e tjera nuk e pësojnë këtë ndotje konfiskimi dhe shitja e këtyre mjeteve të mos kalojë në qoftë se ky aktivitet zhvillohet në një distancë në llogarinë e pushtetit lokal përkatës, por te më të afërt dhe si ka dalë ky 1- kilometërsh? Ministria e Mbrojtjes? Rrugët sot, në bazë të Kodit Rrugor, neni nr. 2, Duke marrë anën më të mirë, sikur ky akt klasifikohen në një mënyrë tjetër dhe pikërisht ky normativ është bërë me qëllimin e plotë për largimin material duhet të ishte nisur nga ky klasifikim e këtyre pikave ekzistuese grumbulluese ose rrugësh, ku janë rrugët e rretheve, rrugët shtetërore, varrezave të makinave, të cilat ndodhen buzë komunale dhe të brendshme, pastaj ka edhe ndarjen rrugëve, për efektin kryesor të tyre të ndotjes vizive tjetër që janë autostrada etj. Por ky material nuk si pasojë e dëmtimit të imazhit dhe turizmit të vendit është nisur nga kjo, ai është nisur thjesht nga tonë, si dhe duke pasur parasysh se vala e turizmit përcaktimi i rrugëve kombëtare. Po rrugët turistike është e mbyllur, besoj se nuk ka ndonjë ngutje
849 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
emergjente për të kaluar ky akt normativ në këtë sot është një trupë e obliguar të ngrejë dorën për formë që është paraqitur. çështje të cilat i interesojnë vetëm një grupi të vogël Jo më pak e dëmtojnë imazhin e vendit tonë, si njerëzish, që janë më pak edhe se numri i anëtarëve dhe sjellin ndotje dhe rrezik për trafikun magazinat të këtij Parlamenti. Hidhini një sy këtij akti normativ! e ndryshme, gropat e gëlqeres, pikat e shitjes së Besoni vërtet se adresimi i çështjes së largimit të hekurit, pikat e shitjes së drurëve dhe pika të tjera vendgrumbullimeve të mjeteve motorike, apo, siç të hapura në hyrje të të gjitha qyteteve tona. Vetëm quhen rëndom, i varrezave të makinave, nga rrugët në hyrjen e Tiranës, merre nga të duash, ka mjaft nacionale duhet bërë në këtë mënyrë? Natyrisht që probleme të tilla, jo më të kalosh në Kamëz, që jo. është një rrezik dhe një ndotje shumë e madhe. Në Komisionin e Ligjeve askush nga kolegët e Dua të theksoj se opozita nuk është kundër maxhorancës nuk kishte ndonjë pyetje apo diskutim heqjes dhe disiplinimit të këtij aktiviteti, por ky për të bërë lidhur me këtë çështje. Ata rrinin të problem duhet të studiohet me kujdes dhe të heshtur gjatë gjithë diskutimit dhe prisnin momentin hartohet një legjislacion i plotë dhe i detajuar për kur do t’u duhej të ngrinin dorën. Përfaqësuesit e këtë qëllim, ku të marrin pjesë të gjithë faktorët, Qeverisë na thanë se këto aktivitete shkaktojnë aktorët e interesuar në këtë fushë. Prandaj them se ndotje të tokës, të ujërave, të ajrit, dëmtimin e ky akt normativ duhet të ishte studiuar më saktë shëndetit të njerëzve për shkak të rrjedhjes së dhe duhet të ishte më i plotë para se të kalohet në vajrave dhe acideve të baterive, prandaj është një ligj më të plotë, ku të parashikohet me detaje emergjente kjo gjë. Ata nuk na thanë sesi është se si do të realizohet kjo. menduar të eliminohet ky problem me zhvendosjen Ju falemnderit! e mjeteve në vendgrumbullime të tjera. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Kola! Zëvendësministri tha se me këtë akt normativ po Urdhëroni, zoti Peza! zhvendoset ndotja dhe ashtu është, zhvendosje Dashamir Peza – Të gjithë ata që e kanë idenë ndotjeje. se ç’është një akt normativ dhe që e kuptojnë se ky Asgjësimi i baterive kërkon një procedurë shumë akt normativ ka të bëjë me një çështje që lidhet me specifike dhe ky aspekt nuk është marrë në ambientin, do të mendojnë se në Shqipëri ka rënë konsideratë. Na u tha në komision se vendndodhja ndonjë tërmet apo ka ndodhur ndonjë përmbytje, e tyre në anë të rrugëve nacionale shkakton probleme pa rënë asnjë pikë shi, apo ndonjë cisternë nafte që lidhen me sigurinë rrugore. Në asnjë dokument është mbytur në brigjet tona. Por nuk është kështu. të administratës që ka lidhje me sigurinë rrugore Sot kemi përpara një akt normativ, që në nuk përmendet ky aspekt. U tha se 26 % e vlerësimin e Qeverisë shfaqet si emergjencë, por aksidenteve kanë si shkak vendndodhjen e këtyre që në realitet është një problem që shfaqet para varrezave. Shpresojmë që pas një viti, si pasojë e syve tanë prej më shumë se 20 vjetësh. kësaj ndërhyrjeje, të kemi 26 % më pak aksidente, Me të drejtë zëvendësministri na tha se kjo por mua nuk më duket kështu. është një ndotje historike, por unë nuk kuptoj se Me hyrjen në fuqi të këtij akti normativ, çfarë lidhje ka ndotja historike me një masë të bizneseve të krijuara në harkun kohor të 20 vjetëve jashtëzakonshme që mund të ndërmerret. Këto të do t’u duhet një muaj kohë që të sigurojnë hapësira dyja nuk qëndrojnë bashkë. Ky është një fenomen i të reja toke, të zhvendosin me shpejtësi mallin e krijuar në kohë dhe duhet adresuar me kujdesin që tyre në këto hapësira, duke siguruar leje mjedisore meriton, por masë të jashtëzakonshme për një e licenca të tjera, mision ky i pamundur jo vetëm ndotje historike nuk mund të ketë. për ata që mezi nxjerrin një copë bukë nga ky biznes, Sot ne kemi përpara një akt normativ të cilin por edhe për çdo megastrukturë ekonomike. asnjëri prej nesh nuk e quan të kënaqshëm. Të gjithë Nëpër korridoret e këtij Parlamenti pëshpëritet jemi dakord që çështja e evadimit të këtyre mjeteve se ky akt normativ nuk ka lidhje me ambientin, por motorike duhet adresuar. Ajo kërkon një studim të me skrapin dhe se pas kësaj iniciative emergjente thellë dhe nuk mund të na paraqitet si një akt qëndron pasioni i gjelbër i ngjyrës së dollarit e jo emergjence. Ky Parlament ka dështuar për të qenë pasioni i gjelbër i ngjyrës së ambientit. Kjo është, Parlament i të gjithë shqiptarëve. Ne kemi dështuar mesa duket, arsyeja pse kolegët e maxhorancës në të qenit shprehësit e vullnetit të zgjedhësve tanë, nuk kanë ndonjë pasion për ta mbrojtur këtë akt qofshin këta të majtë apo të djathtë. Ky Parlament normativ. Kolegu Xhepa tha se ne po kritikojmë
850 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Qeverinë se po punon. Jo, ne po e kritikojmë atë, të cilën ju keqpërdorni çdo hapësirë kushtetuese. sepse nuk po punon. Kjo është një çështje që duhet Ka kushtetuta të vendeve europiane që në rastet të ishte adresuar me kohë dhe ne jemi të gatshëm kur një akt normativ krijon marrëdhënie mbi për këtë. Nëse Qeveria e tërheq këtë akt normativ elementin thelbësor të të drejtave të njeriut, siç dhe e kthen në një ligj, ku të adresohen të gjitha është pronësia, ata e kanë të ndaluar me Kushtetutë problemet që u ngritën këtu, ne jemi të gatshëm përdorimin e akteve normative, sepse mbrojtja e të për të bashkëpunuar me shumicën. drejtave themelore është më e rëndësishme se çdo Ky Parlament vërtet ka emergjenca, por projekt i Qeverisë. Jo vetëm akti, por edhe mënyra kryesorja është çështja e funksionimit të tij. Këtë e se si keni vepruar deri tani, na jep të drejtën t’ju themi ne, këtë e dëshiron në heshtje një pjesë e kundërshtojmë. Ju jeni Qeveria që e keni mirë e shumicës dhe këtë e thonë në unison edhe keqpërdorur më shumë aktin normativ. Ne jemi miqtë tanë ndërkombëtarë. Ne kemi një nevojë detyruar t’ju ballafaqojmë me këtë tendencë të ulëritëse për të ndryshuar sa më shpejt mënyrën qeverisjes suaj edhe në Gjykatën Kushtetuese, por se si bëhen gjërat brenda kësaj salle. Për këtë, ne argumentet e saj nuk kanë gjetur asnjë zbatim në jemi të gatshëm të bashkëpunojmë. rastet e tjera, sepse ju keni vazhduar me të njëjtin Falemnderit! mentalitet. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Peza! Për sa u përket implementimeve konkrete, ju i Urdhëroni, zoti Malaj! nisni gjërat me shumë bujë dhe i lini në mes, duke Arben Malaj – Falemnderit, zonja Kryetare! krijuar kosto të tjera sociale. Keni nisur disa herë Ata që na shohin nuk po habiten se pse jemi prishjen e ndërtimeve pa leje. Makinat anës rrugëve kundër, por po mësojnë më shumë fakte rreth këtij sigurisht që ua vrasin sytë të gjithëve, por ndërtimet akti normativ. pa leje që janë bërë gjatë bregdetit të Shqipërisë E para, ky akt normativ, siç u tha nga të gjithë kanë pasoja negative më shumë se çdo gjë tjetër. kolegët e opozitës, ka bazë ligjore të paqartë dhe Shikojeni bregdetin e Shqipërisë, duke filluar nga shpejtësia me të cilën po bëhet është e papërligjur, Ksamili deri në Vlorë! Shikoni se çfarë kostoje keni jo thjesht në raport me Kushtetutën, por edhe me krijuar, duke nisur aksione të bujshme e duke i lënë ata të cilët ai do t’i prekë. Pra, shqetësimi i opozitës përgjysmë! nuk është kundërshtimi i sukseseve tuaja për Para pak kohësh në media është shfaqur një ambientin, por keqpërdorimi i një të drejte zonë në Librazhd, ku, për shkak të demontimit që i kushtetuese, të cilën parlamentet e të gjitha vendeve bëhej armatimit dhe për shkak të shkeljes së kufijve e përdorin me përgjegjshmëri. Jo rastësisht, mënyra maksimalë të të gjitha elementeve të mbrojtjes së e përgatitjes së një akti normativ dhe emergjenca mjedisit, pasojat negative, që nga helmimi i fëmijëve me të cilën ai imponohet, do të jetë një rast i shtuar e deri te rreziku i shkatërrimit të shtëpive, i paguanin në vlerësimin për këtë Parlament, ku procesi banorët e kësaj zone. ligjvënës nuk është i plotë, nuk është transparent Për sa u përket zonave armëmbajtëse, referojuni dhe nuk është i ndarë me të gjithë ata që ai i prek, medias! Ndotja e ambientit në këto zona është në por thjesht një kërkesë prioritare e Qeverisë, e cila nivelet më kritike, për shkak të sëmundjeve që u duke qenë në kundërshtim me Kushtetutën, krijon sjellin banorëve dhe fëmijëve. Për shkak të prishjeve pasoja negative në mundësinë për ta implementuar të lëna spontanisht në të gjithë Shqipërinë, numri i atë. të vdekurve nga puna për të siguruar jetesën me Ata që do të bashkëpunojnë me ju janë të ndërtimet e lëna përgjysmë, të shkatërruara e të paqartë për arsyet e vërteta të aktit dhe nuk kanë braktisura, është i dyti në radhë pas numrit të të mundësi kohore për të vepruar. Një javë nuk mjafton vdekurve nga aksidentet rrugore. Pra, ka shumë për të ndërruar një shtëpi një dhomë e një kuzhinë gjëra të cilat Ministria e Mjedisit duhet t’i shikojë në e jo më të zhvendosësh 290 biznese nga një mënyrë integrale dhe të përgatisë bazën ligjore, duke pozicion në një tjetër. Ndërkohë që për të ndërtuar krijuar fondet e nevojshme, me qëllim që proceset biznesin duhet kohë për të gjetur tokën e për të që nisin të kenë një produkt pozitiv për ambientin. kryer marrëdhëniet ligjore të pronësisë apo të qirasë. Por, nëse mendoni se Shqipëria zbukurohet duke Prandaj, ne nuk po kundërshtojmë një akt normativ larguar disa makina nga rrugët kryesore, kjo jo vetëm për ambientin, por jemi të shqetësuar për mentalitetin që nuk është ligjore, por edhe cinike në raport me që ka keqqeverisja juaj dhe mënyra arrogante me ato 290 familje.
851 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ne po ju kërkojmë që t’i bëni punët saktë, të probleme të formës juridike dhe të përmbajtjes dhe krijoni kuadrin ligjor bazuar edhe në ato miliona euro për këtë arsye unë deklaroj hapur votën kundër këtij asistencë të BE-së, të ngrini një legjislacion modern, akti normativ. si edhe institucione efikase për t’i zbatuar të gjitha Nga pikëpamja juridike, me këtë akt Qeveria nuk në mënyrë të plotë. bën gjë tjetër veçse në mënyrë arrogante shkel Ju keni qenë në siklet për të bërë këtë relacion, përsëri Kushtetutën dhe injoron vendimet e Gjykatës sepse Ministrisë së Mbrojtjes për një punë kaq të Kushtetuese, e cila në praktikën e saj ka përcaktuar thjeshtë në fund i keni vënë edhe vlerësimin paraprak, qartë se kur mund të rregullohet një marrëdhënie që kur ajo të përfundojë heqjen e disa makinave, që me akt juridik. Por, akoma më keq, krahas kësaj janë në buzë të rrugëve kryesore, ky do të quhet shkeljeje që i bëhet Kushtetutës ne këtu në realizim me sukses i një misioni të Ministrisë së Parlament krijojmë hapësira për të shkelur të drejtat Mbrojtjes. e shumë qytetarëve, pronarë të këtyre pasurive, por Në përfundim, dua të them që jemi në një dhe të njerëzve që punojnë aty dhe shkaktarë pa moment kur të gjithë e kemi të qartë se akti normativ, dyshim janë një pjesë e tyre, por në të shumtën e qoftë nga baza kushtetuese, qoftë nga fakti që ka rasteve është vetë Qeveria që për 20 vjet ka krijuar kaluar 2/3 e kohës së saj dhe kanë mbetur vetëm pikërisht atë çfarë shumë herë u trumbetua sot dhe 10 ditë, nuk do të jetë e mundshme të u theksua: katastrofën historike. Dhe kjo katastrofë, implementohet, ose do të jetë një burim tjetër për për të cilën mbajnë përgjegjësi funksionarë të qëndrime selektive korruptive, arrogante dhe reagimi mekanizmave të institucioneve që duhet të i publikut, i personave që preken nga këto veprime, kontrollojnë këto lloj biznesesh, bën që pronarët të patjetër që duhet të jetë i plotë dhe Qeveria do të dëmtohen dhe pasuria e tyre të grabitet. kuptojë se ka gabuar. Ajo që është shumë e rëndësishme është qëllimi E dyta, 10 ditë për të korrigjuar diçka që ju thoni i vërtetë i këtij projektligji. Pra, me formën juridike se është 20-vjeçare, sido që të jetë, sa më shumë të gabuar, në kundërshtim me ligjin dhe me gaz t’i jepni ju makinës suaj, me motor të prishur, Kushtetutën, qëllimi i ligjit nuk është mbrojtja e aq më shumë ka rrezik të dëmtoni makinën, jo të mjedisit, nuk është mbrojtja e jetës së shëndetit të hiqni makinat e dëmtuara. qytetarëve, dhe as e pasurive të tyre, por grumbullimi Kështu, përfundimisht, unë do të thosha se i mjeteve motorike nga të cilat Qeveria ka mbushur duke vlerësuar edhe kontributin e kolegëve të xhepat, arkën e saj me tatimet që kanë paguar këta opozitës, jeni në momentin ligjor që mund ta tërhiqni persona, dhe në rast se nuk i kanë paguar, i kanë nismën. Nuk ka ndonjë problem imediat nëse nga 1 futur në xhepat e tyre në mënyrë private. Dhe sot, muaj do të shkojë 3 muaj ose 6 muaj, siç vepron brenda një periudhe shumë të shkurtër, do t’u përgjithësisht ligji i ambientit, sepse ka shumë konfiskojë këtë pasuri. burokraci dhe procedura, dhe të gjithë së bashku të Ka zëra se nga konfiskimi i këtyre pasurive do krijojmë një kuadër ligjor dhe një plan konkret që të përfitojë mafia e skrapit. Besoj se në të ardhmen jep një rezultat konkret. shumë shpejt prokuroria do të duhet të merret një Në qoftë se rezultati juaj, që prisni nga ky ligj, çështje të tillë, sapo të fillojë ekzekutimi i këtij akti është thjesht makijazhi juaj, atëherë ta gëzoni ligjin! normativ. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Malaj! Në parim, në të gjitha diskutimet këtu, u tha se Fjalën e ka zonja Hysi. opozita është kundër ligjeve që mbrojnë ambientin. Vasilika Hysi – Falemnderit, zonja Kryetare! Kjo është një demagogji dhe ky është një mashtrim Të nderuar kolegë deputetë, i madh. Të gjithë ne, besoj të majtë e të djathtë, Jemi të gjithë dëshmitarë, për të disatën herë jemi dakord që ambienti ka nevojë të mbrohet, por në këtë legjislaturë, që Qeveria po sjell një akt mbrojtja e ambientit duhet bërë me ligje, në respekt normativ, i cili, sipas Kushtetutës, përdoret në raste të Kushtetutës dhe vendimeve të Gjykatës të jashtëzakonshme. Por, ajo që ka ndryshuar në Kushtetuese, si dhe të drejtës që kanë qytetarët sjelljen e kësaj maxhorance është se aktet që zotërojnë pasurinë, që të mbrohen kur pasuria e normative paraqiten në emër të nevojave, të mbrojtjes tyre mund të merret në mënyrë të padrejtë. Besoj së lirive e të drejtave të njeriut, të mbrojtjes së se në këtë balancë, midis nevojës së shteti ligjor, ambientit dhe gjithmonë si çështje urgjente. për të cilën Shqipëria është në listën e zezë, që Në fakt akti normativ që po diskutohet sot ka nuk respekton shtetin ligjor, ligjet dhe Kushtetutën,
852 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në respekt të nevojës që ky Parlament ka për të jo të bëjmë arnime ose zbukurime, makijazhe vetëm ndryshuar sjelljen e tij dhe të miratojë ligje, të cilat të vendeve pranë rrugëve nacionale. E para. nuk bien ndesh me Kushtetutën, por dhe të ushtrojë E dyta, t’u japim mundësi qytetarëve, pronarëve, funksionin e tij parlamentar për të penguar Qeverinë që të marrin masa për të ruajtur atë pjesë të që sjell akte normative në mënyrë të përsëritur, duke pasurisë ku ata kanë derdhur lekë, mundin e tyre, qëndruar kokëfortë në sjelljet e saj, unë mendoj se por dhe të spotostojnë bizneset e tyre, ose t’i është shumë e rëndësishme që ky akt normativ nuk ushtrojnë ato në përputhje me ligjin. Fakti tregon se duhet të miratohet. akti normativ nuk ka fare këtë qëllim zgjidhjeje, A ka nevojë që ne të pastrojmë vendgrumbullimet sepse afati që lihet, fakti që lejet e përdorimit ose nga plehrat, mbetjet motorike? Pa dyshim që po. të shfrytëzimit nuk jepen, ose këta pronarë do të Por, pyetjet që ne u bëmë në komision kolegëve të duhet të përballen me procedura të tejzgjatura ministrisë, ku nuk morën një përgjigje, ishin: Çfarë burokratike, me miqësitë, me korrupsionin, me po bëhet me frigoriferët, televizorët dhe shumë dhënien e ryshfetit për të marrë një leje shfrytëzimi, mbetje të tjera të hedhura vend e pa vend, që riskojnë tregon se shumë shpejt pasuria e tyre do t’u shkojë dhe jetën e qytetarëve? Çfarë po bëhet me për skrap dhe jo larg, në Elbasan. Të gjithë ne do të mbeturinat, me pjesë të pashkrepura të armëve e jemi dëshmitarë se kush do të përfitojë nga kjo të gëzhojave që gjenden vend e pa vend, që kanë pasuri dhe nga ky biznes i jashtëzakonshëm marrë jetët e njerëzve? fitimprurës. Në fakt Shqipëria është kthyer në një vend Nga ana tjetër, ajo që është shumë e plehrash dhe deri diku këtu kanë kontribuar dhe rëndësishme është se ne duhet ta detyrojmë varrezat e makinave. Por Shqipëria është kthyer në Qeverinë që të sjellë në Parlament, krahas ligjeve, një vend plehrash falë ligjeve që keni kaluar, ju, si dhe strategjitë e nevojshme për t’i dhënë zgjidhje maxhorancë, dhe jo më larg se ligji i fundit që kaloi problemit në terma afatgjatë, ku të rregullohen të në seancën e kaluar. gjitha aspektet që lindin nga ky problem, por të Prandaj, në rast se jeni për mbrojtjen e ambientit parandalohen dhe situata të tilla në të ardhmen. dhe për mbrojtjen e shëndetit të qytetarëve, ju nuk Ndaj, të nderuar kolegë dhe kolege deputete, duhet të miratonit ligjin “Për menaxhimin e mbetjeve” Pavarësisht nga qëndrimi, të majtë ose të dhe shumë ligje të tjera, të cilat kanë mundësuar djathtë, është momenti që ne t’u tregojmë futjen e plehrave nga anembanë botës, sidomos nga shqiptarëve që e respektojmë Kushtetutën, shtetet fqinje. A duhet zgjidhur problemi i respektojmë Gjykatën Kushtetuese, vendimet e saj, grumbullimit të mjeteve motorike? Pa dyshim që dhe sinqerisht jemi në mbrojtje të së drejtës së kjo është e domosdoshme dhe ka qenë një nevojë, qytetarëve, të pasurive të tyre, jemi në mbrojtje të por nuk është urgjente të zgjidhet me një akt, i cili shëndetit të tyre, dhe për imazhin e Shqipërisë si brenda një muaji i zhvesh këta persona nga pasuritë vendi më i mirë turistik në botë. Por kjo nuk mund që ata kanë dhe nuk merr asnjë masë për të të bëhet duke votuar këtë ligj. rikuperuar dëmin që i është shkaktuar mjedisit, jetës Prandaj kërkoj që këtë akt normativ të mos e dhe shëndetit të njerëzve, aq më tepër, krijon bindjen miratojmë sot dhe t’i kërkojmë Qeverisë që të sjellë te qytetarët se kjo Qeveri, kur ka interesa ose njerëz sa më shpejt një projektligj, që të rregullojë në tërësi pranë saj, ose familjarë të saj, që janë bërë gati të të gjitha problemet dhe të bëjë atë që është shumë riciklojnë, të mbledhin skrap, nuk kursen asgjë, e mirë, që në Parlament të mos kalojmë ligje për të madje përdorin me arrogancë atë të drejtë që shitur mend në Bruksel se kemi përmbushur Kushtetuta i jep Qeverisë, pra rregullimin e detyrimet, por të kalojmë ligje që mbrojnë jetën marrëdhënies me një akt normativ. dhe shëndetin e qytetarëve tanë. Cilado të ishte zgjidhja më e mirë e propozuar Falemnderit! në respekt të ligjit dhe mbrojtjes së të drejtave të (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) shtetasve dhe mbrojtjes së mjedisit? Zgjidhjet janë Ardian Turku – Falemnderit, zonja Hysi! të shumta, por ajo që është theksuar në komision, Zoti Ministër, e keni fjalën. e kam theksuar unë dhe kolegët e mi, dhe sot po e Sokol Olldashi – Në radhë të parë, si deputet ritheksojmë përsëri, është sjellja në Parlament e i këtij Parlamenti, unë doja të bëja vetëm një një ligji të plotë që të rregullojë të gjitha problemet ndërhyrje të vogël, për të qenë korrektë me njëri- që lidhen me mbetjet në territorin e Shqipërisë dhe tjetrin.
853 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Në qoftë se ne akuzojmë Qeverinë ose vendin Një koleg i nderuar që sapo foli pak më parë që ka një indeks të zbatueshmërisë së ligjit të vogël, ka pyetur në komision. Asnjë përgjigje nuk i është do të duhet të analizojmë pse-në. Kjo do të ishte e dhënë nga Ministria e Mjedisit. Ajo që po ndodh palejueshme nga ana jonë si deputetë që të është se për këto akte, për këto ligje, kanë dijeni shtrembërojmë nocione ligjore, sepse trajtojmë vetëm pak veta dhe gjasat janë, ashtu sikundër edhe biznese, aktivitete të paligjshme, të palicencuara herët e tjera, që pas këtyre ligjeve ose akteve të dhe të trajtojmë si pronë një gjë që në fakt nuk është fshihen interesa private. marrëdhënie pronësie. Në qoftë se do të ishte Zëvendësministri, për hir të së vërtetës, sa herë marrëdhënie pronësie, do të duhej që taksën për ka ardhur në komision dukej sikur e kishte angari kalimin e pronës nga ai që e ka pasur dhe që e ka atë punë dhe nuk e ka as idenë e asaj që të regjistruar te ky që e shet si mbeturinë, ta kishim presupozohet se duhet të mbrojë. As deputetët nuk të paguar në shtet. Në qoftë se do të zbatojmë ligjin, dinin të argumentonin dhe nuk dinin të jepnin arsyet. të flasim ligjërisht për të gjitha. A e dini që u tha se ky ligj synon sigurinë rrugore, Së dyti, që është më thelbësorja, është një ndërkohë që askush ose të gjithë bashkë dështuan përpjekje e deputetëve të opozitës për të bërë këtu të thonë se sa për qind e aksidenteve rrugore rolin e parimorit në një mënyrë tërësisht spekulative. shkaktohen nga këto varreza makinash. Nuk ka Ka një strategji të menaxhimit të mbetjeve të asnjë statistikë, nuk jep askush përgjigje, sepse miratuara në shkurt të këtij viti. Ju nuk e dini, sepse nuk e dinë. Injoranca falet, por arroganca e nuk keni qenë pjesëmarrës në atë kohë. Ka një ligj injorancës nuk falet. që ka kaluar në komisionet. Ju thoni të sjellim ligjet Disa ditë më parë një punonjës i Ministrisë së dhe ne do të jemi të predispozuar të bashkëpunojmë, Shëndetësisë foli se si në 2-3 muaj do të dalë një ose na sillni ligjin se ne jemi të gatshëm ta votojmë. ligj, pra një kuadër i plotë ligjor, që do ta rregullojë Atëherë unë kam një pyetje të drejtpërdrejtë për të këtë çështje. Atëherë, pse pritët 6 vjet për të bërë gjithë deputetët e opozitës që folën. Më thoni, të një akt normativ për t’i larguar dhunshëm dhe me nderuar kolegë të opozitës, cila ka qenë data e agresivitet varrezat e makinave? Ku ishit 6 vjet? Lind fundit kur ju keni votuar një ligj? Cila ka qenë data e pyetja: Pse? fundit kur keni propozuar një amendament për një Ne kemi të drejtë ta bëjmë këtë pyetje dhe ju ligj? Sepse Parlamenti është vend për të bërë këto keni detyrimin të përgjigjeni. Punonjës i ministrisë akte dhe nuk është vend për të treguar përralla për thotë se për dy muaj po përgatitet një ligj. Atëherë, ligjet, është për të bërë propozime dhe votime cila është arsyeja? Jam i bindur që një pjesë e mirë konkrete mbi ligjet, gjë që ju nuk e bëni prej vitesh. juaja nuk e di arsyen. Janë shumë pak njerëz ata Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ministër! që e dinë. Një kolegu im i Durrësit bëri dy pyetje. Këtu mbyllen edhe diskutimet. Fatmirësisht, u përgjigj zëvendësministri dhe, Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare. fatkeqësisht, ai nuk e di përgjigjen që ka dhënë. I Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? rikujtoj se pyetjet kishin të bënin me faktin, nëse ka Nuk ka përfaqësues. ndonjë aktivitet a investim të madh në një impiant Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, fjalën të shkrirjes së metaleve të rënda dhe me ngjyrë? e ka zoti Shalsi. Përgjigjja ishte “Jo”. Ne këtu do të jemi dhe shumë Eduard Shalsi - Në fakt ajo që po ndodh rëndom shpejt do ta mësoni nëse ka apo nuk ka. është se ministrat sa herë që flasin, në vend që të Ne jemi të gatshëm (dhe nga kolegët tanë e sqarojnë, nuk bëjnë gjë tjetër veçse tregojnë vutë re se nuk mungon dëshira që të kontribuojmë, injorancën e tyre dhe padijen edhe për ligjet që sjellin sepse askush nga ne nuk do të shohë ato pamje vetë në Parlament. nëpër varreza makinash), por problemi është se na Në komision shtruam pyetje, kërkuam sqarime keni sjellë një akt normativ, ku përcaktoni vetëm një nga përfaqësuesi i ministrisë. Në fakt nuk morëm kriter: 1 km larg rrugëve. Po, larg cilave rrugë? Mund asnjë përgjigje. Unë këtu kam diskutimet që janë të jenë në lumenj, në zona turistike, në bregdet e bërë në komision. Mjafton t’ju them se ky akt kudo, vetëm mjafton të jenë 1 km larg rrugëve normativ u soll 3 ditë më parë në Komisionin e kryesore. Ky është problemi që do të zgjidhë ky Veprimtarive Prodhuese. Pyetëm ne, por pyetët dhe ligj? Çfarë bëni ju? I zhvendosni nga një vend dhe i ju. A e dini se as ju, zotërinj të nderuar, nuk keni çoni në një vend tjetër? E gjithë kjo urgjencë tregon marrë përgjigje për pyetjet që keni bërë! se askush nga ju, me përjashtim të disa vetëve, ata
854 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pranë oborrit, s’e dini se çfarë arsyeje e vërtetë komision 2-3 ditë përpara seancës plenare! Lëruni fshihet pas këtij akti normativ. kohë njerëzve të diskutojnë, pasi ata kanë nevojë Është e provuar dhe po e provoni çdo ditë se të reflektojnë! Edhe ju vetë. Mos u bëni të verbër, mbas ligjeve dhe akteve të tilla nuk fshihen interesa sepse nesër do të mbani përgjegjësi për këtë karton publike. Ju nuk merakoseni për interesa publike, që ngrini! por për interesa private. Ju bëmë një pyetje shumë Falemnderit! të thjeshtë. Ju pyetëm edhe javës që kaloi, nëse Ardian Turku – Falemnderit, zoti Shalsi! jeni konsultuar dhe me cilët jeni konsultuar. Ju Në emër të grupit të PD-së, zoti Gjana, vazhdoni të shpërfillni pushtetin vendor. Keni dështuar urdhëroni! t’u ofroni këtyre bizneseve ca kushte dhe ca kritere. Jemin Gjana – Falemnderit, zoti drejtues i Mirë, do të ikin prej andej, po ku do të shkojnë? 1 seancës! km larg rrugëve. As kritere, as kushte dhe asgjë Kolegë të nderuar, s’është përcaktuar. Ky shqetësim, që e ngriti në Grupi Parlamentar i PD-së ju fton që ta miratojmë komision edhe një koleg nga ju, nuk mori përgjigje. këtë akt normativ. Është një problem i akumuluar Mbi çfarë lejesh do të operojnë këto biznese nesër dhe për këtë biem dakord të gjithë se, që nga 1991 a pasnesër? 6 vjet qeverisje dhe vini sot e mbroni dhe deri më sot, gjatë 20 vjetëve, numri i mjeteve të këtë akt normativ! Dukshëm, edhe ky akt normativ vjetruara në Shqipëri (krahasuar me pjesën e vjetër është bërë me urdhër nga lart. Ndryshe nuk ka si të Europës, dhe jo vetëm për Shqipërinë, besoj se shpjegohet asnjë lloj përgjigjeje për pyetjet dhe të gjithë jemi të ndërgjegjshëm se është edhe për shqetësimet tona. shumë nga vendet e tjera të Lindjes), ka qenë një Po, të nderuar kolegë! Jemi të gatshëm të prej pjesëve të rëndësishme të importeve për nevojat kontribuojmë për të larguar varrezat e makinave; jemi e qytetarëve. të gatshëm të fillojmë dhe të përcaktojmë kriteret e Për fat të keq, dhe këtu mund të bie dakord me qarta e specifike, normat ndërkombëtare për vend- disa prej shqetësimeve të paraqitura: për 20 vjet depozitimin e këtyre mbetjeve, por jo në këtë rresht, nga palët që kanë qenë në pushtet, nuk janë mënyrë. Jo me këtë urgjencë. Ju përmendëm se ka ndërmarrë nisma ligjore që t’i vihej fre këtij lloj një marrëveshje të firmosur nga ministri i Brendshëm aktiviteti dhe biznesi në këtë mënyrë të dhe nga ministri i Financave. Është aty. Shkoni dhe pakontrolluar. Unë besoj se me aktin normativ në shiheni! Çfarë synon kjo marrëveshje, që, për hir të zgjidhim dy gjëra. Gjëja e parë që zgjidhim është së vërtetës, vlen për t’u përshëndetur? Kjo se po japim një mundësi që shumicën dërmuese të marrëveshje synon të identifikojë mjetet që ndodhen tyre të të gjitha këtyre aktiviteteve të mund t’i vëmë në këto varreza për dy arsye krejtësisht të qarta në një lloj kontrolli, bazuar në ligjet për mbrojtjen e dhe të pranueshme: së pari, a janë të çregjistruara mjedisit, madje, edhe për licencimin e tyre si një plotësisht, apo jo? Dhe, e dyta, nëse makina të tilla veprimtari ekonomike, bazuar në të gjitha në aktet janë përdorur për aktivitetet kriminale, ç’do të ndodhë rregullatore të një veprimtarie të licencuar dhe të me këto makina pasi të asgjësohen? Nuk do të ketë lejuar. të dhëna as për shasitë, as çfarë lloj makinash ishin. Së dyti, edhe nga vetë nenet e aktit, duket se Atëherë, pse gjithë ky nxitim? Mos ndoshta po sipërmarrja është për të eliminuar në një kohë më fshehim të tjera gjëra, përveçse interesave private? të shpejtë të mundshme nga akset tona rrugore, që Këto janë pyetje të thjeshta, por që nuk po marrin tashmë janë bërë akse të standardeve europiane, përgjigje. një pjesë të madhe të tyre; të mund të largojmë Ne jemi kundër këtij akti dhe mënyrës se si këto lloj aktivitetesh, të cilat janë një ndotje vizive, është konceptuar, mënyrës se si është paraqitur pa përjashtuar edhe ndotjet e tjera shumë të mëdha, dhe mungesave të qarta të argumenteve për ta për t’i larguar nga aty, për t’i detyruar sipërmarrësit mbrojtur. Askush nga ju deri tani nuk ka ditur të e tyre të hyjnë brenda kuadrit rregullator dhe të japë argumente të qarta. 6 vjet qeverisje dhe sillni zhvendosen ata që dëshirojnë të zhvendosen. Në një akt të tillë normativ. Imagjinoni se ku është një pjesë e tyre, që mund të vërejnë se nga ky katandisur kjo qeverisje! E thashë, dhe po e përsëris, aktivitet ekonomik nuk nxjerrin më, shteti merr se jemi të gatshëm të kontribuojmë, por jo në këtë përsipër t’i spastrojë këto zona të ndotura si një mënyrë. Merreni mbrapsht këtë ligj dhe ejani ta ndotje vizive, por edhe më shumë se kaq. diskutojmë ashtu siç e meriton! Mos sillni akte në Unë besoj se qëllimi dhe mënyra e ndërtimit të
855 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
akteve nënligjore që janë për t’u nxjerrë dhe vendimi bën sikur nuk e kupton çështjen e integrimit europian, i Qeverisë për të përcaktuar disa kritere se ku duhet në kushtet kur maxhoranca, mesa duket, është më të vendosen, për të mos e lejuar që të vendosen shumë e interesuar për mosmarrjen e statusit të afër zonave të banuara, shkollave apo zonave të tjera kandidatit të vendit tonë në BE, opozita shqiptare tregtare, dhe udhëzimi që do të përcaktojë kriteret ndien detyrimin dhe obligimin publik, politik dhe dhe procedurat se si do të veprohet në rastet kur institucional të paraqesë në Kuvend vizionin e saj sipërmarrësit nuk do të marrin përsipër për t’i për procesin e nevojshëm, për miratimin e ligjeve zhvendosur, është të ketë rregulla të përcaktuara, që kërkojnë konsensus dhe të angazhohet pa asnjë për t’i zhvendosur, për t’i demontuar dhe eliminuar rezervë për një proces konsensual mbi një vizion të më pas. përbashkët integrues. Unë dua t’ju ftoj të bëhemi të gjithë pjesë e Paraprakisht, duam të nënvizojmë se ne kemi miratimit të një projektligji, i cili, si shumë projektligje bërë gjithçka që na takon për të krijuar kushtet që që kanë ardhur këtu, janë të rëndësishme për kërkon procesi dhe për të adresuar ato prioritete, interesat e vendit, të qytetarëve dhe të mjedisit në ku rolin tonë s’mund ta luajë askush tjetër. tërësi. Së pari, askush tjetër nuk mund të jetë prezent Kolegë të nderuar, duke e mbyllur me ftesën në Parlament në emër të opozitës, dhe ne jemi këtu për të votuar projektligjin, mua më duket se kjo prezent plotësisht, pjesëmarrës në çdo seancë dhe mënyrë e të diskutuarit të gjërave (kemi katër orë në çdo votim. Kemi plotësuar kushtin e parë që është që përsërisim të njëjtat gjëra, madje, nëse i marrim për ne dhe vetëm për ne. në shumicë, diskutimet janë të njëjta me ato të një Së dyti, askush tjetër nuk mund ta bëjë të javë më parë) nuk është racionale për efektivitetin e mundur për ne pjesëmarrjen në reformën e punës së Kuvendit. Ne po harxhojmë kaq shumë procedurave parlamentare dhe të institucionit të kohë, duke thënë të njëjtat gjëra dhe duke përsëritur Parlamentit, që janë kritikuar fort nga BE-ja. Prandaj po të njëjtat fjalë. i kemi paraqitur Kuvendit draftin e ndryshimeve E dyta, as në komisione dhe as këtu në seancë konsensuale të procedurave duke mos kërkuar asgjë nuk zgjidhim gjë me diskutime të gjata, për të më shumë se sa liritë dhe të drejtat që gëzonit në ndryshuar projekt-aktet që vijnë. Ka mundësi të sallën e Parlamentit, kur ishit ju në opozitë, që pasi amendohen, ka mundësi të vijnë propozime, ka erdhët në pushtet i keni ndryshuar ato 4 herë vetëm mundësi të vijnë nisma ligjore dhe ne t’i miratojmë me kartonët e shumicës dhe duke shkelur të drejtat dhe të bashkëpunojmë për t’i miratuar. Kaq shumë e opozitës në çdo seancë. diskutime, për hir të së vërtetës, më ngjajnë si kënga Ne ju sigurojmë ju si maxhorancë, Kryeministrin, e Shaban Hoxhës. Ka qenë dikur në qytetin tim të ju si drejtuese e Parlamentit se kthimi me votë të vjetër të Kukësit një njeri që sillej rrugëve të qytetit përbashkët në konsensusin e 6 vjetëve më parë, dhe i këndonte vetvetes: Shaban Hoxha, bir i nënës, për funksionimin e bashkëjetesës Qeveri – opozitë po çan dru për dritë të hënës, një herë drurit e dy në sallën e Parlamentit me standarde normale herë këmbës. Mos i bini edhe drurit, edhe këmbës, europiane, është një sinjal shumë kumbues, i se jeni duke bërë gabim për vete, pasi nuk mund të mirëpritur dhe shumë domethënës për BE-në në prag vini në pushtet me këngën e Shaban Hoxhës! të përgjigjes që presim ne të gjithë së bashku prej (Drejtimi e seancës e rimerr zonja Topalli.) tij, sesa një arnim më shumë për Kodin Rrugor të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Gjana! Republikës së Shqipërisë. Pas pikës së dytë, kalojmë te projektligji “Për Ashtu sikundër ju siguroj se pranimi në parim gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe dhe në elementet themelore të një reforme të organizimin e drejtësisë administrative”. Pastaj do institucionit të Parlamentit, bazuar në modelet të kemi një projektvendim për procedurë të europiane, për të korrigjuar të gjitha defektet e rënda përshpejtuar dhe do të kalojmë në votime. që raport-progresi ka konstatuar, jo si defekte të Zoti Ruçi, urdhëroni! opozitës, por si defekte që shtrihen nga administrata Gramoz Ruçi – Zonja Kryetare, e Kuvendit, te Kryetarja e Parlamentit, e cila edhe Të nderuar deputetë, sipas Brukselit zyrtar e keqdrejton Kuvendin e Në kushtet kur një dështim i dytë për Shqipërinë Shqipërisë, do të ishte për Brukselin në këto po troket fatalisht në derë, në kushtet kur përsëri e momente mesazh shumë herë më kuptimplotë se përsëri Qeveria po tregon se nuk do ta kuptojë ose çdo arnim i bërë të gjitha kodeve të marra së bashku.
856 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Integrimi i Parlamentit shqiptar si institucion dhe por është detyrimi i maxhorancës dhe i Kryeministrit si procedurë legjislative në kornizën europiane të që t’ia nënshtrojë ato një procesi të ndryshëm nga integrimit të Shqipërisë është a-ja, pa të cilën ai që është mësuar t’i përdorë kur kalon ligje me Shqipëria duhet ta harrojë përgjigjen pozitive të BE- kartonët dhe me votat e ushtarëve të tij. së në muajin e ardhshëm, edhe sikur të arnojmë Prandaj, në këto kushte opozita shqiptare ju symbyllur të gjitha kodet që Qeveria ka depozituar propozon lidhur me këto aspekte, që të mos ketë këto dy vjet në përpjekjen e kotë për t’i hedhur hi as keqkuptime dashamirësish të Shqipërisë, as syve Brukselit, ashtu siç duhet të harrojë edhe spekulime të qëllimshme, ku fryma europiane të maxhoranca, edhe Kryeministri, edhe Kryetarja e karakterizojë të gjithë procesin politik për të Parlamentit që mund të fajësojnë opozitën për përshpejtuar rrugën e Europës dhe për t’i dhënë një bllokim, kur mbajnë peng Parlamentin në gjendje të shans të fundit para 12 tetorit mundësisë së marrjes papranueshme, gjendje që përshkruhet qartë, saktë së statusit të kandidatit për Shqipërinë, një pakt dhe mjaft mirë në raportin e Komisionit Europian. për Shqipërinë si gjithë Europa. Së treti, pa opozitën nuk bëhet as Reforma 1. Të votojmë konsensualisht rregullat e Zgjedhore dhe askush s’mund të bëjë pjesën tonë bashkëjetesës në sallën e Kuvendit të Shqipërisë. në tryezën e asaj reforme. Prandaj, ne ishim të parët 2. Të ngremë menjëherë një komision të që caktuam përfaqësuesit tanë për të shkruar me përbashkët parlamentar ad hoc për të miratuar palën tjetër metodologjinë e këtij procesi. Ne nuk brenda muajit dhjetor 2011 reformën institucionale habitemi që paturpësisht thuhet edhe këtu në sallën të Parlamentit, bazuar në të gjitha defektet e e Parlamentit se nuk ka marrë përgjigje letra e evidentuara nga Komisioni Europian dhe me një kryetarit të maxhorancës për këtë reformë. Ne kemi asistencë teknike të OSBE-së. detyrimin që edhe nga kjo sallë të informojmë 3. Të vendosim me marrëveshje dypalëshe publikun shqiptar se dy përfaqësuesit tanë po përfundimin e Reformës Zgjedhore brenda muajit vazhdojnë dialogun e tyre për një marrëveshje mars 2012, bazuar në të gjitha rekomandimet e dy parimesh mbi të cilat do të fillojë punën Komisioni raporteve të fundit të OSBE-ODIHR-it, duke rënë Parlamentar i Reformës Zgjedhore. dakord se çdo propozim i Partisë Socialiste për Këto janë detyrimet e drejtpërdrejta të opozitës, Kodin e ri Zgjedhor që merr dritën jeshile të OSBE- që burojnë në objektivitetin e gjërave dhe nga vetë ODIHR-it ose të Komisionit të Venecias, pasi gjendet raporti i BE-së. në përputhje me standardet ndërkombëtare, të Për këto opozita u shpreh publikisht dhe ka miratohet me konsensus, si dhe të përfshijmë në vepruar e para, sepse ne e kuptojmë rëndësinë dhe procesin e kësaj reforme një ekspert me përvojë, të se çfarë është integrimi europian, pasi na intereson sugjeruar nga OSBE-ODIHR-i. si përfaqësues të interesit kombëtar dhe atij publik. 4. Të adresojmë me një proces konsesualisht Por edhe thjesht si opozitë, për përshpejtimin e të dakordësuar zgjedhjen e Këshillit Mbikëqyrës të procesit të integrimit, i cili nuk i intereson me sa Bankës së Shqipërisë, ku opozita nuk ka asnjë duket Kryeministrit, se nëpërmjet statusit të pretendim tjetër, përveç njohjes së të drejtës së saj kandidatit do të hynte në lente të madhe të vëzhgimit, për të propozuar 3 nga 9 anëtarët e këtij Këshilli ku nuk mund të bënte shumë nga paudhësitë që dhe të votojmë konsensualisht kandidatin e bën sot e tërë ditën, ne kemi vetëm fjalën dhe votën, përzgjedhur në bazë të Kushtetutës nga Presidenti që nuk dëgjohen në asnjë rast dhe asnjë presje nga i Republikës për detyrën e Guvernatorit të ri të Qeveria. Ndërsa votën në Kuvend ne do ta japim Bankës së Shqipërisë. vetëm kur të përputhet me vizionin për shtetin sipas 5. Të zgjedhim konsensualisht Kryetarin e parametrave dhe sipas rekomandimeve të BE-së. Kontrollit të Lartë të Shtetit, në bazë të propozimit Që të ndodhë kjo nuk është as e pamundur, as e të Presidentit të Republikës, duke i ofruar vështirë, nëse Qeveria vërtet e dëshiron votën tonë, paraprakisht ne, si forca politike, Presidentit një sepse ne nuk kërkojmë asgjë që nuk përputhet me profil të parapëlqyer jo si emër, por si staturë publike, standardet dhe me kërkesat e BE-së. duke përjashtuar çdo kandidat që vjen nga dy partitë Por të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me e mëdha ose që ka qenë ndonjëherë anëtar i njërës depozitën e projekteve të Qeverisë që kërkojnë 3/ prej tyre. 5–at e votave, nuk është detyrimi i opozitës t’i votojë 6. Të zgjedhim konsensualisht Avokatin e pse thotë maxhoranca apo pse thotë Kryeministrit, Popullit, duke votuar bashkërisht për një figurë
857 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
publike, që nuk ka milituar dhe nuk militon në dy Kryeprokurores, duke dhënë dakordësinë e plotë partitë e mëdha. për t’u marrë në pyetje nga organi i akuzës cilido 7. Të ngarkojmë Komisionin e Ligjeve që brenda prej nënshkruesve të letrës, si dhe duke garantuar këtij institucioni legjislativ të trajtojë në bashkëpunim mosmarrjen në mbrojtje publike të askujt që me një grup ad-hoc konstitucionalitësh, si dhe me përfshihet në hetim nga ky organ. një grup ekspertësh vendas dhe të ftuar nga Bashkimi Së dyti, të thirren të gjithë personat me imunitet Europian, rast pas rasti, sipas fushave ku duhet të parlamentar ose me detyra të tjera shtetërore, që përfshihen në një proces të hapur, plotësisht kanë rezultuar të përzier, me ose pa të drejtë, me transparent për publikun dhe për të gjitha grupet botën e krimit ose atë të korrupsionit, nën dritën e përkatëse të interesit, çdo çështje që lidhet me ligjet publikimit të kabllogrameve të diplomacisë më të që kërkojnë 3/5-t e votave të Kuvendit, qoftë ato që fuqishme të botës dhe të kërkojmë heqjen e janë adresuar aktualisht, qoftë ato që opozita do të imunitetit nga Parlamenti të çdokujt që organi i kërkojë të adresohen në rrugën europiane të akuzës e vlerëson se duhet t’i nënshtrohet një hetimi Shqipërisë. të plotë. Mbi këtë bazë, japim dakordësinë se do të 10. Të balancojmë me konsensus bordin e votojmë çdo produkt të këtij procesi, i cili duhet të Televizionit Publik Shqiptar dhe të zgjedhim një administrohet me të njëjtat parime të vlefshme për drejtues që garanton paanshmërinë e informimit të procesin e reformës zgjedhore, që do të thotë: publikut në atë ekran që paguhet nga qytetarët, si bashkëdrejtim, konsensus, dhe çdo çështje e nen ata socialistë, edhe ata demokratë. Të balancojmë të jetë mbështetur në kriterin themelor të përputhjes po njësoj Këshillin Kombëtar të Radiotelevizioneve së legjislacionit tonë me standardet europiane dhe dhe të votojmë me konsensus ligjin e mediave, duke me moto pune rekomandimin e BE-së se Qeveria adoptuar të gjitha rekomandimet e bëra nga partnerët bashkë me opozitën kanë përgjegjësinë që, në tanë ndërkombëtarë, posaçërisht nga BE-ja, Këshilli mënyrë transparente dhe në respekt të plotë të i Europës dhe OSBE-ja, për t’i dhënë fund kështu Kushtetutës, të gjejnë zgjidhjet e nevojshme në të gjitha presioneve edhe mbi mediat private, rrugën e vendit drejt integrimit në BE. elektronike e të shkruara, duke filluar me televizionin 8. Të biem dakord se kufizimi i imunitetit kombëtar Top Channel, si edhe praktikës së parlamentar nuk mund të jetë vazhdë e praktikës reklamave qeveritare paraelektorale. së gabuar, pa konsultime publike dhe asistencë Qeveria duhet t’i japë fund retorikës ndërkombëtare të mirëfilltë, që u ndoq më parë nga dezinformuese të publikut shqiptar për rrugën dy partitë e mëdha në momentin e ndryshimeve europiane të Shqipërisë, duke shtrembëruar për kushtetuese, duke hapur kështu një tryezë për qëllime ngushtësisht politike vetë imazhin dhe rishikimin e Kushtetutës, ku të përfshijmë arsyet publikisht të qarta të BE-së, qoftë në Komisionin e Venecias, qoftë për kufizimin e liberalizimin e vizave për Shqipërinë, qoftë për imunitetit parlamentar, qoftë për ndërhyrje në refuzimin e statusit të kandidatit vitin e kaluar, si Kushtetutë, që lidhen me disa nga draftet e sotme dhe të ndalë dalldinë dezinformuese në adresë të të paraqitura nga Qeveria në kërkim të 3/5-ve, qoftë opozitës nëpër kancelaritë perëndimore, përmes për ato çështje me interes kombëtar e publik, që përfaqësuesve tanë diplomatikë që paguhen nga të meritojnë të rishikohen edhe një herë në gjithë qytetarët shqiptarë. Prioritetet e BE-së janë transparencë të plotë me publikun shqiptar. 12. Pikat e kësaj oferte për një pakt kombëtar për 9. T’i drejtohemi prokurores së Përgjithshme të Shqipërinë si e gjithë Europa janë 10. Republikës me një letër të firmosur nga kryetarët e Ne e dimë që numri 10 mund t’ju trazojë mendjen të gjitha partive parlamentare dhe nga të gjithë e t’ju errësojë arsyen, prandaj, duam të sqarojmë deputetët për dy çështje me interes kombëtar e se ne këto kemi, por në të njëjtën kohë jemi të hapur publik: që maxhoranca dhe Qeveria të shtojnë edhe pika të Së pari, për zbardhjen e plotë të tragjedisë së tjera, nëse e dëshirojnë këtë pakt dhe nëse opozita 21 janarit dhe, sa i përket Partisë Socialiste, nuk i duhet si alibi për të qëndruar larg BE-së, pa zbardhjen e dy vrasjeve politike: të deputetit Xhindi marrë statusin e vendit kandidatit. Nëse duhen vërtet dhe të kryekomunarit opozitar, duke ofruar votat tona në Parlament për një Shqipëri europiane, mbështetje të plotë politike dhe një pakt mossulmimi që fillon nga fryma europiane në procesin politik, ne verbal as ndaj institucionit dhe as ndaj jemi gati ta nënshkruajmë këtë pakt dhe t’i
858 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
qëndrojmë atij në çdo shkronjë, për ta kthyer krizën institucional, të shprehur në një seancë të posaçme e thellë politike në një shans për Shqipërinë e për parlamentare. çdo qytetar shqiptar. Ne marrim publikisht pjesën Ju lutem, zoti Balla, ju, si sekretar grupi, mund tonë të përgjegjësisë për refuzimin e statusit të t’ju jepni përfaqësuesve të grupeve të partive politike vendit kandidat vitin e shkuar, duke bërë gjithçka dhe institucionit të Parlamentit dhe të Kryeministrit kemi në dorë që refuzimi të mos përsëritet këtë vit. nga një kopje të propozimit që ne sapo Ndërkohë, Qeveria duhet të mbajë përgjegjësinë e institucionalizuam në Parlamentin shqiptar. saj për këtë refuzim, që është shumë herë më e Falemnderit! madhe sesa përgjegjësia jonë si opozitë dhe të bëjë Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Patozi! çdo gjë që i takon, me qëllim që Shqipëria të mos Astrit Patozi - Të nderuar kolegë, dështojë për faj të saj në tetor. Nëse duhet patjetër të gjendet diçka pozitive në Në këtë pakt, opozita adreson përgjegjësitë e atë që dëgjuam më sipër, unë mund të them se përbashkëta, ndërkohë që profesionalizmi dhe është se u lexua në këtë sallë pakti i Edi Ramës, depolitizimi i administratës publike, si edhe sepse, me sa duket, Grupi Parlamentar i PS-së emërimet dhe ngritjet në detyrë, duhet të bazohen është ndërgjegjësuar që ky Kuvend nuk merr as në transparencë dhe në merita, dhe kjo është urdhra dhe as porosi nga frëngjitë e partive. përgjegjësi ekskluzive e Qeverisë. Zbatimi me Javën e kaluar opozita humbi një shans për të efektivitet i strategjisë së antikorrupsionit dhe plani dëshmuar se do të shlyente detyrimet e veta në i veprimit janë përsëri përgjegjësi ekskluzive e funksion të integrimit të vendit, duke lënë pas Qeverisë. Lufta kundër krimit të organizuar, arritja e politikat bllokuese dhe ato revolucionare. Të enjten një vijimësie, si edhe rezultatet solide në këtë fushë, që shkoi, ne erdhëm, pa shumë shpresë, për të janë përsëri përgjegjësi ekskluzive e Qeverisë. gjetur një shkëndijë të “Kursit të Ri” të Edi Ramës, Përgatitja, miratimi dhe zbatimi i një strategjie por ndoshta kanë qenë jo të paktë ata që kanë kombëtare dhe plani i veprimit për të drejtat e shpresuar për fillimin e një ere të re të komunikimit pronësisë, duke bërë konsultime të gjera me grupet politik në këtë parlament, gjithmonë duke u e interesit dhe duke marrë parasysh praktikën mbështetur nga deklaratat e eksponentëve të lartë gjyqësore të gjykatës europiane të të drejtave të të Partisë Socialiste. Por nuk besoj se ka më njeriut, si nismë që duhet të përfshijë procesin e shqiptarë që të besojnë në përrallën e ndryshimin e kthimit, kompensimit dhe legalizimit të pronave, janë sjelljes politike të Partisë Socialiste, pas shpalljes përgjegjësi po e Qeverisë. Hapat konkretë në së 10 pikave të Edi Ramës, që i dëgjuam edhe sot. forcimin e mbrojtjes dhe të drejtave të njeriut, Ndaj edhe sot ne thjesht kryejmë një formalitet, sidomos të grave, të fëmijëve, të romëve, si dhe të konsumojmë pa sukses një tjetër mundësi për të zbatimit të efektshëm të politikave antideskriminim përmbushur një prej rekomandimeve të Komisionit janë përgjegjësi ekskluzive po e Qeverisë. Europian për Shqipërinë, duke e bërë praktikisht të Marrja e masave shtesë për të përmirësuar pamundur çdo shpresë për statusin kandidat. Sepse trajtimin e të ndaluarve në rajonet e policisë, në Edi Rama e tha vetë me gojë një javë më parë, se qendrat e paraburgimit dhe në burgje janë përsëri nuk do të ketë asnjë hap të Partisë Socialiste drejt përgjegjësi e Qeverisë. Opozita do të bëjë opozitë atij kompromisi minimal, që kërkohet për reformat pa kompromis ndaj mbrapshtive të keqqeverisjes e integrimit. suaj. Zëri i Shqipërisë europiane do të jetë gjithmonë Ndaj edhe sot nuk mund të miratohet sërish ligji e më i fortë dhe cilatdo qofshin arsyet e brendshme, për Gjykatën Administrative, një ndër ligjet e që na ndajnë qartë e pa asnjë mundësi afrimi, në mezipritur, jo thesht nga politika, jo thjesht nga kjo dyert e Brukselit duhet të bëhet zë i përbashkët i të maxhorancë, por nga qytetarët dhe biznesi shqiptar, gjithë përfaqësuesve të popullit shqiptar. pasi ata janë përfituesit e vërtetë. Ndaj edhe sot Me këtë frymë të re për t’i shërbyer interesit nuk mund të miratohet dekriminalizimi i shpifjes në kombëtar dhe për të nxjerrë vendin nga kriza e thellë Kodin Penal, ndërkohë që opozita bën sikur politike, Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste u përgjërohet çdo ditë për fjalën e lirë dhe për lirinë e kërkon të gjitha grupeve parlamentare dhe të gjithë shtypit. deputetëve që të diskutojmë dhe të miratojmë, të Rreth një javë më parë, por edhe sot që po gjithë së bashku, këtë pakt për Shqipërinë si gjithë flasim, po na thuhet se kemi përpara 10 pika, se Europa, përmes një vullneti të përbashkët politik dhe vetëm pas plotësimit të tyre vjen lumturia dhe begatia
859 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për të gjithë. Nuk dua t’u përgjigjem atyre pikë për as për fjalimet që mbahen, por për ligjet dhe vendimet pikë, se nuk e kemi detyrim të komentojmë dhe që merren. Sot kemi disa vendime për të marrë dhe bëjmë debat sa herë që Edi Ramës i teket të shihet qartë se kush i ka penguar dhe i pengon shkruajë editoriale apo të bëjë deklaratën e ditës reformat e integrimit. së xhuma. Bashkimi Europian kërkon shkoqur që të Për ta thënë me dy fjalë (dhe jo me dhjetë pika), miratohen ligje me tre të pestat, Edi Rama thotë se kjo paketë apo i ashtuquajturi pakt i Edi Ramës, kjo nuk mund të bëhet pa rënë dakord për pjesën është si pseudokauza e kutisë, që u përdor pa që i takon Partisë Socialiste në të gjitha emërimet mëshirë dy vjet, për të mos ardhur në Parlament, e larta që kalojnë nga Parlamenti. Bashkimi pastaj për të ardhur dhe për të mos votuar, dhe jo Europian thotë të nisë sa më shpejt reforma rastësisht javën që shkoi Grupi Parlamentar i PS- zgjedhore (madje jemi një vit me vonesë), Edi Rama së u kthye te marrëdhënia e kushtëzuar me pretendon se ndryshimet në Rregullore janë më të Parlamentin. Jo vetëm që nuk votoi ligjet me tre të rëndësishme se ajo. BE-ja kërkon të kufizohet pestat, por u tërhoq edhe nga votimi i ligjeve të imuniteti i deputetit, që prokuroria t’i ketë të lira duart thjeshta. për zyrtarët e lartë, Edi Rama thotë që t’i bëjmë një Të nderuar kolegë, letër prokurores së Përgjithshme, a thua se ajo po Parlamenti nuk shqyrton, nuk shkruan letra të pret një isharet që të fillojë luftën kundër krimit dhe hapura dhe nuk vihet në lëvizje përmes tyre, por korrupsionit. Brukseli na kërkon që të zgjedhim prodhon ligje dhe vendime. Kuvendi i Shqipërisë nuk Avokatin e Popullit, dhe ne jemi plotësht dakord që ka ndonjë arsye të mbajë frymën e të ndalë kandidatura të vijë nga PS-ja, Edi Rama thotë se funksionimin e tij normal për shkak të një letre, që është pak, dhe se opozitës i ka ardhur zogu në shkruhet dhe lexohet jashtë mureve të tij, dorë për të zhvatur çfarë t’i dalë përpara. pavarësisht kush është autori i saj, por është i Edi Rama gati sa nuk thotë se e në këmbim të detyruar të shqyrtojë çdo nismë ligjore që ndjek me votës së vet për ligjet me tre të pestat (të premten u përpikëri rregullat e tij. E vetmja gjë që ka bërë duk se kishte hequr dorë nga shprehja “rroma opozita deri tani është depozitimi i një pakete përtoma”), Partia Socialiste do të fitojë ca anëtarë ndryshimesh në Rregullore, dhe e vetmja gjë që ka bordi në Bankën e Shqipërisë, ndoshta edhe vetë bërë Kuvendi është futja në procedurë e tyre. Guvernatorin, gjysmën e Avokatit të Popullit, Gjithçka tjetër është teatër absurd, në formë, në treçerekun e Kryetarit të Kontrollit të Shtetit, dhe kohë dhe në përmbajtje. vitin tjetër, duke parë e duke bërë, ndoshta edhe Integrimi nuk është detyrim vetëm i ndonjë copë të mirë nga Presidenti i Republikës. maxhorancës, ndaj edhe me të nuk mund të bëhet Ky është koncepti i Edi Ramës për rolin e opozitës, pazar. Në Bruksel nuk do të anëtarësohen vetëm por edhe për rezultatin e zgjedhjeve, i cili u përcakton demokratët dhe aleatët e tyre, por të gjithë palëve detyrimet dhe përgjegjësitë në raport me votat shqiptarët, duke përfshirë këtu edhe socialistët. Edi që marrin. Rama po na e paraqet si një çështje që opozita nuk Por këtu ka edhe një absurd të madh me kohën. ka asnjë përgjegjësi, ndaj edhe duhet të shpërblehet Bashkimi Europian vendos pas dy javësh se çdo të me copa pushteti dhe me begenisje, në këmbim të bëjë me statusin e kandidatit, Edi Rama thotë të kontributit të saj, i cili deri tani është vetëm premtimi nënshkruajmë një rezolutë, që të biem dakord për se deputetët nuk do të mungojnë më në punë. BE- ca punë, shumica e të cilave mund të kryhen pas ja na ka lënë ca detyra shtëpie, dhe ato janë një viti apo më shumë. Kjo është tallje e qartë me konkrete. Ju po thoni që të mos merremi me to, por qytetarët shqiptarë, por kjo është fyese dhe të shkruajmë letra dhe të mbajmë falime. Ne po u poshtëruese edhe për vetë Brukselin. themi hajde të fillojmë nga puna, pastaj edhe fjalimet Na duhet t’i bëmë me dije zotit Rama, se ne i mbajmë, edhe debatet i bëjmë, sepse pjesë e nuk mund t’i shkruajmë letra prokurores të shfaqjes janë. Kjo është diferenca mes palëve, ndaj Përgjithshme, pasi marrëdhënia jonë me atë edhe shqiptarët e kanë të lehtë që të dallojnë insistucion kushtetues rregullohet me ligj. E mira kontrastin. është që letra të mos i dërgojnë asaj edhe deputetët Në Parlament miratohen edhe rezoluta, në e Partisë Socialiste, sepse Kushtetutën e kemi të Parlament mbahen edhe fjalime, por vepra dhe puna përbashkët. Ne, gjithashtu, nuk mund të legalizojmë e një parlamenti nuk gjykohet as për debatet dhe Wikileaks-in, të cilin çdo shtet normal dhe çdo
860 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
politikan i përgjegjshëm në botë e konsideron si i vë në dyshim standardet e Parlamentit Europian. vjedhje dhe nuk i referohet seriozisht. Edi Rama nuk Për të mos e zgjatur, këtë mazhorancë e keni këtu mund të na imponojë ne konsideratën e lartë për të gatshme për t’u thënë: Po nismave ligjore dhe këtë fenomen të shëmtuar, ashtu siç kryetari i PS- kushtetuese, Po reformës zgjedhore, Po shqyrtimit së është i lirë të zgjedhë gjërat dhe ngjyrat që i të çdo kërkese legjitime të opozitës, Po çdo forme pëlqejnë në këtë botë. të bashkëpunimi institucional me të, Jo pazareve të Ndërkohë Parlamenti, e aq më pak maxhoranca, pista me integrimin, Jo letrave qesharake për nuk ka ndonjë detyrim që të hyjë dhe të zgjidhë institucionet dhe, sigurisht, jo legalizimit të probemet që mund të ketë brenda saj Partia Wikileaks-it. Socialiste. Duke i konsideruar kabllogramet si fleta- Ju falemnderit! arresti, Edi Rama do që disa prej jush, jo vetëm të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Patozi! mos jenë në këtë sallë, por ndoshta edhe me keq Ju lutem sekretareve të thërrasin deputetët, se kaq, të jenë në burg. Ne mund të mendojmë më sepse do të kalojmë në votime. zi për ju si kundërshtarë, ne mund të dimë shumë Hapet votimi për prezencën. më tepër sesa mund të shkruhet nëpër kabllograme, Mbyllet votimi. por ne nuk mund t’ia lejojmë kurrë vetes që të Janë 129 deputetë të pranishëm përdorim Wikileaks-in si mjet të luftës politike. Le Fillojmë me votimin e Aktit Normativ nr. 3, datë t’i bëjë Edi Rama gjyqet speciale të kabllogrameve 07.09.2011 “Për heqjen e mjeteve motorike, të në partinë e vet, në kongresin e radhës, apo ku të rimorkiove, si dhe të pjesëve të tyre të këmbimit të dojë vetë, ne nuk kemi asnjë punë me to. dala jashtë përdorimit, që ndodhen pranë rrugëve Duke pasur parasysh seancën e kaluar dhe kombëtare”. replikën e homologut tim, ndoshta mund ta kem Hapet votimi me elektronikë. tepruar pak me përmendjen e emrit të Edi Ramës. Mbyllet votimi. Por unë, zoti Ruçi, nuk mendoj se ne jemi këtu për Janë 71 vota pro, 60 vota kundër, asnjë të mbrojtur kryetarët, aq më tepër kur ata nuk na i abstenim, 2 nuk morën pjesë në votim. kërcënon kush. Madje në rastin tuaj, është ai vetë Kuvendi miraton Aktin Normativ nr. 3, datë kërcënuesi, dhe këtu kam parasysh edhe njërën 07.09.2011 “Për heqjen e mjeteve motorike, të nga 10 pikat e paktit, që flet për hetimin e rimorkiove, si dhe të pjesëve të tyre të këmbimit të kabllogrameve. dala jashtë përdorimit, që ndodhen pranë rrugëve Opozita është në të drejtën e vet të kërkojë kombëtare”. ndryshime në Rregullore dhe të bëjë amendime në Kalojmë te projektvendimi “Për shqyrtimin dhe çdo ligj dhe vendim të këtij Parlamenti. Edhe ne miratimin me procedurë të përshpejtuar të jemi në të drejtën tonë, që jo gjithçka të saj ta projektligjit “Për ratifikimin e marrëveshjes pranojmë. Por të thuash që duhet të kthehemi ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të patjetër te viti 2005, te Rregullorja e vitit 2005, bie Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Austrisë, erë e keqe ultimatumi dhe bllokimi. Sepse kështu për realizimin e një sistemi kompjuterik, për nuk i gjendet fundi. Ne mund të themi, fjala vjen, që Regjistrin Themeltar të Gjendjes Civile në Shqipëri’. Rregullorja e Zogut e vitit 1926, është më e mirë se Hapet votimi me elektronikë. kjo e sotmja, por kjo nuk ka sens. Edi Rama thotë Mbyllet votimi. se duhet të kthehemi patjetër te Rregullorja e Ylli Janë 73 vota pro, 9 kundër, 43 abstenime. Bufit, ndërkohë që vetë autorin e saj e ndëshkoi Kuvendi miraton projektvendimin “Për shqyrtimin dhe e nxori jashtë Parlamentit. Por kjo ndoshta nuk dhe miratimin me procedurë të përshpejtuar të ka shumë rëndësi. projektligjit “Për ratifikimin e marrëveshjes Ajo që mund të themi pa mëdyshje sot është ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të se jemi gati që Rregulloren tonë joperfekte, e cila Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Austrisë, ka qenë e tillë edhe në vitin 2005, ta ballafaqojmë për realizimin e një sistemi kompjuterik, për dhe ta përshtasim me praktikat më të mira të Regjistrin Themeltar të Gjendjes Civile në Shqipëri’. Brukselit, me ato të Parlamentit Europian. Në rast Kalojmë te votimi në tërësi i projektligjit që u se e keni seriozisht, dhe jo si pretekst, hajde ta shty nga seanca e kaluar: “Për shërbimin veterinar shikojmë në këtë këndvështrim dhe të ecim përpara, në Republikën e Shqipërisë”. sepse besoj se askush prej nesh dhe prej jush nuk Hapet votimi në tërësi me elektronikë.
861 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Mbyllet votimi. Të nderuar kolegë, Janë 71 vota pro, 57 vota kundër, 1 abstenim. Kemi kërkuar këtë interpelancë të diktuar nga Kuvendi miraton dhe në tërësi projektligjin “Për rritja e paprecedentë e çmimit të naftës dhe shërbimin veterinar në Republikën e Shqipërisë”. nënprodukteve të saj në treg. Me politikat tuaja Kalojmë te votimi për plotësimin e vendeve fiskale të këtyre gjashtë viteve të qeverisjes, zoti vakante në institucione. Ministër i Financave, keni pretenduar se jeni vendi Kjo pikë ka kaluar në këtë seancë nga hera e me taksat me të ulëta në botë. Kjo gënjeshtër, sa e kaluar. Bëhet fjalë për zgjedhjen e Kryetarit të madhe aq dhe e pabesueshme, na detyron sot të Komisionit të Konkurrencës, për zonjën Lindita Lati. kërkojmë interpelancë, për një prej shumë e shumë Hapet votimi me elektronikë. rasteve ku Qeveria ndërhyn dhunshëm në rritjen e Mbyllet votimi. taksave, duke e justifikuar atë me sofizma, të cilat Janë 75 vota pro, 49 kundër, 2 abstenime, 7 nuk i beson më askush, pasi gjithkush i beson nuk morën pjesë në votim. pikësëpari xhepit të vet dhe sa para i mbeten në të. Kuvendi miraton zonjën Lati si Kryetare të Zoti Ministër, megjithëse sistemin e taksave në Komisionit të Konkurrencës. I përcjellim asaj urimet Republikën e Shqipërisë e keni ndryshuar mbi 60 më të mira! herë, gjë që flet për një paqëndrueshmëri totale të Nga të dyja grupet parlamentare ka dy sistemit fiskal e të financave publike, kjo nuk ju propozime: ndaloi që në mesin e vapës së muajit korrik të këtij Nga Grupi i Partisë Socialiste, që zoti Arion viti të nxitonit për të rënduar edhe më shumë barrën Muça të jetë anëtar i Komisionit Parlamentar të fiskale mbi qytetarët. Brenda vetëm 45 minutash Veprimtarive Prodhuese, zoti Ndrec Dedaj të kalojë diskutim në Komisionin e Ekonomisë, në mungesë anëtar i Komisionit të Veprimtarive Prodhuese dhe të anëtarëve të opozitës, apo të gjithë grupeve të zoti Eduard Shalsi të kalojë si nënkryetar i interesit, ndërhytë në katër ligje: “Për akcizat”, “Për Komisionit Parlamentar të Veprimtarive Prodhuese. sistemin e taksave vendore”, “Për taksat kombëtare” Kjo është me konsensus. Jeni dakord? Falemnderit! dhe “Për nivelet e tarifës doganore”. Mjaftoi vetëm Miratohen. kaq që çmimi i benzinës dhe diezelit (naftës) në Nga Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, stacionet e karburanteve të shkonte shumë shpejt zonja Rajmonda Bulku largohet nga anëtare e drejt 200 lekë për litër. Demagogjia juaj: kemi ulur Komisionit të Ligjeve dhe propozohet anëtare e taksat. Ne ju themi: i keni rritur ato. Komisionit të Integrimit Europian, zoti Viktor Gumi Të dhënat tregojnë se krahasuar me vitin 2005, largohet nga anëtar i Komisionit të Integrimit dhe Qeveria i ka rritur taksat mbi karburantet me mbi 20 zoti Ramiz Çoba propozohet anëtar i Komisionit të lekë për litër. Kjo është rritje direkt pa përfshirë të Ligjeve dhe si anëtar në Komisionin e Veprimtarive ardhurat shtesë që shteti merr nga rritja e çmimit. Prodhuese. Vetëm me akcizën, që nga viti 2005 është Jeni dakord? Falemnderit! ndërhyrë 4 herë. Në vitin 2005 akciza paguhej në Miratohen. nivelin mesatar 22 lekë për litër, ndërsa sot me Fillojmë me interpelancën e parë: Interpelancë ndërhyrjet që ju keni bërë në ligj, është fiksuar në me Ministrin e Financave, Ridvan Bode, kërkuar nga 37 lekë për litër. deputetja Mimi Kodheli. TVSH-ja që paguhej në vitin 2005 ishte Sipas Rregullores, deputeti, që ka paraqitur mesatarisht 11 lekë për litër, ndërsa sot është 30 interpelancën, ka të drejtë ta shpjegojë atë jo më lekë për litër. Taksën e karbonit, jua lamë në 2005- shumë se 7 minuta dhe pas deklarimit jo më shumë n, 1 lek për litër, sot është 3 lekë për litër. Por, se 20 minuta të anëtarit të Këshillit të Ministrave, ndërkohë vetëm me një udhëzim, pra jo me të cilit i është drejtuar interpelanca, të shprehë për procedure parlamentare që ligji kërkon, kur jo më shumë se 15 minuta arsyet nëse është i ndërhyhet në produkte që i nënshtrohen TVSH-së, kënaqur ose jo me përgjigjen e dhënë. keni shtuar edhe TVSH-në mbi taksën e karbonit Pas përfundimit të fjalës së deputetit, ka të drejtë që nuk ka qenë më parë, kështu që kjo taksë shkon të flasë ministri dhe pas tij deputeti që ka paraqitur nga 3 në 3,6 lekë për litër. interpelancën për jo më shumë se 3 minuta secili. Ndërkaq, vijmë tek taksa e re e qarkullimit që Fjalën e ka zonja Kodheli. shtohet dhe bëhet nga zero në 8,4 lekë për litër. Ne Mimi Kodheli - Falemnderit! disa media kam ndjekur me vëmendje përllogaritjet
862 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që i bëhen kësaj takse, e cila shumë prej gazetarëve Së shtati, a ka kartë teknologjike, të bërë publike specialistë të fushës, u rezulton të jete 5 lekë për si kudo, për crud oil-in e nxjerrë nga toka shqiptare? litër. Pasi të dëgjoj shpjegimin e Ministrit të Së teti, ku ndodhet armata juaj e tatimorëve, Financave do shpjegoj thjeshtë pse ajo nuk është 5 kur crud oil-i blihet nga firma fantazmë dhe nuk por 8,4 lekë për litër. Dhe po flasim vetëm për një eksportohet, por qarkullon në tregun shqiptar pa sektor. dokumente, pavarësisht kasave fiskale që shitët me Ndaj, do ju lutesha, zoti Ministër, t’i përgjigjeni aq bujë? disa pyetjeve të cilat po jua parashtroj në vijim. Falemnderit! Së pari, sa është përfitimi i Qeverisë nga kjo Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Kodheli. taksë? Jua bëj këtë pyetje pasi gjykoj se qytetarët Fjalën e ka zoti Ministër. duhet të dinë se nëse vendosja e kësaj takse të re Ridvan Bode – E nderuar zonja Kryetare, bëhet për të kompensuar heqjen e doganës për Të nderuar kolegë deputetë, automjetet. Atëherë përfitimi i Qeverisë duhet të Së pari, do të falënderoj kërkuesen e kësaj ishte pak a shumë i njëjtë, pra njerëzit të nxjerrin interpelance, zonjën Kodheli, për mundësinë që më nga xhepat për shkak të taksës së re po aq sa dha që, në mënyrë publike, edhe një herë (dhe jo nxirrnin kur nuk e paguanin këtë taksë, por paguanin për opozitën, që nuk denjoi të marrë pjesë në doganë për automjetet. Kuvend, kur u miratua ligji), të mund të rendis Së dyti, mesatarisht një automjet sot në efektet, përfitimet dhe humbjet nga ky rimodulim i Shqipëri konsumon 3,5 litra karburant në ditë ose 1 taksës së makinave. mijë e 200 litra në vit. Ju pyes: cili është efekti që Së dyti, nuk bëhet fjalë për një taksë të re, por kjo taksë do të ketë në mbajtjen e automjetit nga për një organizim të të gjitha taksave që synojnë çdo qytetar dhe sa lekë nga litri i naftës apo rregullimin sipas standardeve të BE-së, të tregtimit nënprodukteve të saj që qytetari paguan sot, shkon dhe përdorimit të mjeteve lëvizëse të makinave, qoftë në xhepat e shtetit? personale, qoftë atyre të biznesit. Në këtë kuptim, Së treti, cili është efekti që kjo taksë do të ketë ne vendosëm që të heqim taksat aktuale që mbi të gjithë nënproduktet e naftës? përbëheshin nga tri taksa: taksën e qarkullimit të Së katërti, cili është efekti që kjo taksë do të automjeteve, nga e cila arkëtoheshin në vit rreth 4,4 ketë në të gjitha industritë ku shpenzimet për miliardë lekë; taksën e regjistrimit të automjeteve, hidrokarbure zënë një vend të madh në koston e e cila ishte një taksë lokale, nga e cila arkëtoheshin produkteve të tyre? Cili është efekti që kjo taksë në vit rreth 700 milionë lekë dhe taksën e tregtimit do të ketë në bujqësi, peshkim, ngrohje, transport të mjeteve të përdorura, nga e cila arkëtoheshin në publik, ose te çdo qytetar me apo pa makinë në vit rreth 3,2 miliardë lekë; për t’i zëvendësuar me dy pronësi të tij? Sa mendoni se do të ulet konsumi taksa: taksën mbi karburantet, nga e cila pritet një për shkak të rritjes së çmimit dhe cili do të jetë efekt 4,4 miliardë lekë dhe taksën mbi regjistrimin efekti i saj në ekonomi? vjetor të automjeteve, që shkon në pritshmëri rreth Së pesti, meqenëse në të gjitha vendet 2,7 miliardë lekë. perëndimore ka një diskriminim pozitiv apo Pra, nuk kemi të bëjmë me një taksë të re, por kompensim në sektorët e transportit publik, të me pakësimin e një takse nacionale dhe me ngrohjes së popullatës, të sektorëve të bujqësisë pakësimin e një takse lokale për të ndërtuar një apo te shtresat vulnerabël, a ka menduar Qeveria sistem më të thjeshtë, më eficient dhe më të drejtë. për një kompensim lidhur me këtë barrë të re fiskale, Më poshtë do të tregoj arsyet se pse sistemi e cila do të rëndojë mbi publikun me të gjitha pasojat që propozojmë është më i thjeshti dhe më i drejti. e saj, jo vetëm në mbajtjen e një makine, por në Janë një sërë faktorësh që çuan në nismën për të shumicën e produkteve apo shërbimeve, prodhimi i bërë këto ndryshime. Qeveria, përmes këtij të cilave është i lidhur ngushtësisht me përdorimin përmirësimi në taksa, synon uljen e mëtejshme të e hidrokarbureve? barrës fiskale dhe jo rritjen, sikurse u fol këtu nga Së gjashti, mos vallë kjo rritje vjen jo vetëm për deputetja e opozitës. Barra fiskale nuk ka të bëjë të mbuluar uljen e të ardhurave për shkak të heqjes vetëm me një produkt të vetëm, por ka të bëjë me së doganës, por, më së shumti, për të mbuluar tërësinë e taksave që paguan një familje urbane apo evazionin që gjeneron tregu i karburanteve, për një familje rurale, që paguan një biznes për aktivitetin shkak të lidhjeve që pushteti ka me këtë treg? e tij që ushtron. Në tërësinë e tyre kemi të bëjmë
863 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
me një ulje të kësaj barre fiskale. Ndryshimet u bënë me 18% dhe pushtetit qendror në masën rreth 82 për të thjeshtuar procedurat për mbledhjen e taksave %. në tregtimin e tyre. Ulja e taksave ka qenë pjesë e strategjisë sonë. Deri në vitin e kaluar kemi pasur taksë të Reforma fiskale ka qenë e ajo që mundësoi rritjen makinave të përdoruara vetëm për mjetet e ekonomike në nivele të larta, që mundësoi rënien e importuara. Kjo është në përputhje me standardet informalitetit në dimensione të larta, si edhe mbajtjen e tregtisë së lirë, të kërkuar nga BE-ja përmes KE- e ekonomisë sonë jashtë vorbullës së krizës globale. së, gjë që e keni parë në raport-progreset e Në këtë periudhë është ulur taksa e biznesit të stabilizim-asociimit. Është kërkuar që kjo taksë vogël nga 3% në 1,5%. Është ulur tatimi mbi fitimin diskriminuese të mund të rregullohej që të nga 25% në vitin 2005, në 10% që prej vitit 2008. mënjanohej diskriminimi i tregtimit të mallrave që Është ulur taksa e punës, nga 29,30% në vitin 2005, vinin nga importi. Edhe pse nuk jemi një vend në 15% në vitin 2009. Është ulur tatimi mbi prodhues i automjeteve, përsëri rregulli e kërkon që dividendin, nga 23% në 10%. Hoqëm rreth 18 taksa të jetë i njëjti standard. Vitin e kaluar bëmë nacionale, një prej të cilave është dhe ajo e sotmja ndryshimin, duke vendosur taksë mbi tregtimin e që hiqet nga taksat e këtij vendi. Vendosëm taksën automjeteve. Kjo taksë, duke qenë relativisht e lartë e sheshtë prej 10%. Edhe pse u ulën këto taksa, të dhe duke qenë se paguhej vetëm një herë në ardhurat në buxhet u rritën nga 184 miliardë lekë në momentin e importimit apo tregtimit të automjeteve, 325 miliardë lekë. Tatimi mbi vlerën e shtuar është dekurajoi tregtimin e brendshëm të mjeteve dhe taksa e cila ka ndryshuar nivelin nga viti 2005, nga minimizojë mjetet e importuara. Kjo edhe për shkak 123 milionë lekë në 223 milionë lekë në vitin 2010 se Qeveria dy vjetët e shkuara hoqi taksën e ose, e thënë në përqindje, nga 6,9 lekë për çdo 100 qëndrimit të automjeteve në territorin e vendit, e cila lekë prodhim të brendshëm bruto të vendit, në 9,9 në kohën tuaj ka qenë 2 euro në ditë. Mjetet me lekë. 50 % e kësaj takse ka qenë informalitet në targa të huaja filluan të qarkullonin në tregun tonë kohën tuaj. Akcizat, nga 15,8 miliardë lekë në 39 të brendshëm, duke pakësuar numrin e mjeteve të miliardë lekë dhe kjo nuk ka të bëjë me atë që zhdoganuara, nga 2300 mjete që ishin deri në mes përmendët pak më parë, se janë rritur akcizat e të vitit 2010, në periudhën e mëvonshme, në 580 karburanteve me një vlerë totale prej 6 miliardë mjete në muaj. lekësh, sepse diferenca është 25 miliardë lekë. Rritja Kjo situatë bëri të domosdoshme që ne të e të ardhurave nga akcizat është 25 miliardë lekë rishikonim sistemin e pagimit të taksave me synim dhe kjo sepse ju keni zhdoganuar 275 mijë tonë uljen e kostos dhe ngarkesës së buxheteve familjare karburante, tani zhdoganohen 450 mijë tonë dhe, nga ana tjetër, ruajtjen e parametrave për karburante, pra gati dyfishi. Ju keni tregtuar 320 mbrojtjen e ambientit. Duhet thënë se përdorimi i mijë tonë karburante, tani tregtohen 650 mijë tonë taksës për mjetet e përdorura luajti rolin e saj në karburante në tregun tonë. Ju keni zhdoganuar 3 mënyrë tepër eficiente, pasi minimizoi futjen e mijë e 800 tonë kafe, tani zhdoganohen 7 mijë tonë mjeteve të përdorura dhe përmirësoi strukturën e kafe. Janë këto arsyet se përse të ardhurat e parkut të mjeteve në Shqipëri. Mjetet e reja nën 10 buxhetit nga akcizat janë rritur dhe jo rritja e vjet në periudhën para vendosjes së kësaj takse akcizave, siç pretendoni në prezantimin që bëtë zinin vetëm 5 %, tani ato zënë 18 %. Një numër këtu. shërbimesh koncesionare kanë mundësuar zgjerimin Taksa që vendosëm është një taksë shumë më e përdorimit të mjeteve të reja me kosto të ulët dhe e drejtë nga e para dhe ajo do të paguhet mbi blerjen me pak efekte ose pa efekte në ndotjen e ambientit. e karburantit. Kjo është e drejtë, sepse më parë Zonja dhe zotërinj, kjo taksë dhe ndërhyrja në është paguar për regjistrimin e mjeteve. Për këto taksa është pjesë e strategjisë së Qeverisë qarkullimin rrugor është paguar tarifë fikse, një herë për të përmirësuar administrimin fiskal, për të në vit, kur regjistrohej mjeti, bëhej kontrolli i mjeteve, thjeshtësuar procedurat dhe për heqjen e një numri pavarësisht sesa qarkullonte, sa përdorej një taksash nacionale dhe lokale, ndërkohë që është e automjet. Taksa paguhej njëlloj. Tashmë nuk do të mundur për t’u zëvendësuar dhe për t’u bërë ndarje paguhet njëlloj, si ai që e përdor mjetin dhe ai që taksash midis pushtetit qendror dhe atij vendor. nuk e përdor. Personi do të paguajë në përputhje Shembulli që përdoret në këtë rast është një rast i me përdorimin e mjetit. Taksa merr në konsideratë gjetur, ku një taksë ndahet midis pushtetit vendor cilindratën e makinës. Jo të gjitha mjetet dëmtojnë
864 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
rrugët njëlloj. Mjetet më të rënda me cilindratë më synon, siç thashë, eliminimin e informalitetit dhe të madhe do të paguajnë më shumë, sepse një drejtësi më të mirë fiskale, si dhe një konsumojnë më shumë karburant në krahasim me rishpërndarje, që do ta merrni vesh pak më poshtë, mjetet me më pak peshë. Është më e drejtë, pasi të të ardhurave në rang vendi midis grupeve të do të vijojë të ruajë diferencën në taksim për makinat ndryshme shoqërore. e vjetra dhe të përdorura. Në qoftë se një makinë A shtohet barra fiskale te qytetari? Jo. Barra deri në 10 vjet krahasohet me një makinë që është fiskale te qytetari ulet. Dhe unë do të jap rastin e 15 vjet, taksa e regjistrimit vjetor të automjeteve ose përfitimit të një qytetari që ka një makinë 10-vjeçare taksa e makinave të përdorura, që do të bëhet një me një cilindratë deri në 1900 kubik. Deri më sot ai herë në vit, kur të shkohet për të regjistruar ka paguar në mënyrë të përvitshme taksën e automjetin, do të jetë 83% më e shtrenjtë. Kështu, qarkullimit rrugor 10 mijë lekë në vit, taksën e njerëzit duke përfituar nga ulja e taksave, e heqjes regjistrimit 2400 lekë në vit dhe taksën e importit së tyre, do të mund të përdorin mjete më të reja. për një makinë me moshë 10- vjeçare 23 mijë e 750 Kjo është një taksë që zhbllokon situatën në të mijë lekë në vit. Gjithsej 36 mijë e 150 mijë lekë në cilën ndodhemi. Janë të regjistruara rreth 420 mijë vit. Me sistemin e ri do të paguajë taksë mbi makinat automjete. Ato që paguajnë taksa dhe regjistrohen e përdorura 11 mijë e 400 lekë dhe taksë për vit për vit në shërbimin e transportit rrugor janë vetëm karburantin 8400 lekë. Gjithsej 19 mijë e 800 lekë. 235 mijë automjete. Një numër i madh automjetesh, Pra, paguan gjysmë për gjysmë me atë që paguante që janë jashtë përdorimit, nuk janë nxjerrë si të tilla, deri më sot. nuk janë çregjistruar, për arsye se bartnin detyrimin Po kështu një makinë 15-vjeçare deri sot ka për pagimin e taksave në vitet e shkuara. Amnistia paguar 48 mijë e 25 lekë, do të paguajë 29 mijë e fiskale jep mundësi që të bëhet çregjistrimi i 300 lekë dhe korrespondon pikërisht me shqetësimin menjëhershëm i të gjitha mjeteve të përdorura, por që paraqiti deputetja që konsumi vjetor të jetë 1200 që nuk janë në përdorim. Dhe unë ftoj të gjithë litra karburant. Hesapet janë bërë dhe i keni aty të qytetarët që të përdorin momentin e amnistisë fiskale gjitha. për të rregulluar situatën e automjeteve të tyre. Pra, familjet përfitojnë në një masë nga 40 deri Struktura e parkut vijon të mbetet jo e në 50% në krahasim me atë që paguanin në sistemin përshtatshme: rreth 46% e automjeteve janë mbi e mëparshëm. 20 vjet, 32% janë 10 deri në 20 vjet dhe 21% janë Shtrohet pyetja: Kush e paguan atëherë deri në 10 vjet. Kjo bën që diferencat të jenë të diferencën që të dalim zero? Sigurisht, paguajnë dukshme, por të mos jenë bllokuese në momentin një pjesë e industrive dhe për të mënjanuar, për të e pagimit të taksave për makinat e përdorura dhe mos dhënë efekte as në sektorin e industrive që kemi bërë një përshkallëzim, i cili është i dukshëm, përdorin karburante në aktivitetin e tyre ekonomik, por jo vrasës për qytetarin. Megjithatë, është nga ana e Qeverisë janë ndërmarrë disa masa të tërësisht e mundur që përmes këtij sistemi të mund cilat i keni të shkruara në ligj. Nga viti 2008 bëhet të shohim efektet dhe të bëjmë përmirësimet e rimbursimi i akcizave për të gjitha industritë në nevojshme, për të dekurajuar importin dhe prodhimin bujqësor në serra për prodhimin energjetik, përdorimin e mjeteve të vjetra dhe që ndotin prodhimin e tullave, tjegullave dhe kudo ku përdoren ambientin. karburante si materiale lëndë e parë apo materiale Çfarë efektesh ka në buxhet? Nuk ka efekte në ndihmëse për industritë e tyre. buxhet. Është programuar të ketë efekt zero. Siç e Vitin e kaluar janë shlyer ose janë rimbursuar thashë, taksa e qarkullimit rrugor deri më sot jepte 350 milionë lekë në formën e akcizës së përdorur një të ardhur prej 4.3 miliardë lekësh, taksa e nga këto industri. Në kohën tuaj janë rimbursuar regjistrimit 0.8 dhe taksa e shitjes së mjeteve të vetëm 5400 lekë. përdorura rreth 3 miliardë. Gjithsej ka qenë 8.1 Në ligjin që sapo miratuam dhe që i referoheni miliardë. Me këtë ndryshim pritet që nga taksa mbi ju është parashikuar rimbursimi i menjëhershëm, qarkullimin e mjeteve që vendosen mbi karburantin qoftë edhe i kompensuar nga taksa të tjera, në të merrej taksa 4.4 miliardë lekë, taksa për makinat mënyrë që asnjë industrie të mos i krijohet asnjë e përdorura 2.7 deri në 7.1 miliardë lekë; taksa e lloj problemi. Për bujqësinë, që ishte po ashtu një karbonit është 0.8, që shtrihet në llojet e tjera të shqetësim juaji, përfitojnë në mënyrë neto sepse karburanteve. Efekti i këtyre masave të ndërmarra hiqet taksa e regjistrimit vjetor të automjeteve prej
865 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
5.6 milionë lekësh dhe mjetet bujqësore nuk të huaj. Se sa kjo shoqëri ka mundësuar heqjen paguajnë taksë për makinat e përdorura dhe vetëm nga qarkullimi të makinave që mezi mbahen mbi ky efekt prej 5.6 milionë lekësh i krijon kushte rrota apo të shumicës së makinave që, në rastin mundësi fermerit që të përdorë në vit dhe jemi e 100 më të mirë, kanë nga një dritë jashtë funksionimit, litra të tjera karburant. kjo vihet re lehtë nëpër rrugë. Por kjo do të ishte pa A ka rritur çmimet në treg? Se thatë ka bërë as më të voglin dyshim një temë e drejtë dhe me namin kjo taksë, i ka bërë çmimet shumë të larta. interes për një tjetër interpelancë. Unë kam këtu raportin e fundit të INSTAT-it dhe çmimi Sakaq, shqiptarët që e posedojnë një makinë, në muajin gusht, kur filloi kjo taksë, ka rënë me 0,1 ka rreth 450 mijë të tilla, me këtë veprim të Qeverisë, lek në krahasim me muajin korrik kur nuk ishte kjo humbën disa mijëra euro secili nga vlera aktuale e taksë. makinave të tyre. Por si ata që kanë një makinë, Sigurisht që kjo do të ketë efekte, sepse taksa edhe ata që do ta blejnë një të tillë, do të paguajnë ka hyrë në fuqi të muajit gusht ndërkohë që rezervat të paktën edhe për aq kohë sa do të kemi këtë dhe sasia e karburantit në dispozicion ka qenë. Por Qeveri mbi kokë, taksën e re, atë të qarkullimit. sikur efekti i saj të transpozohet drejtpërdrejtë i gjithi Kjo taksë ishte vetëm një nga lëvizjet e fundit në treg, efekti i kësaj takse mbi çmimin është përsëri në radhën e një politike disavjeçare, që vazhdon të vetëm 2%, pasi taksat sot zënë çmimin e ecë në një drejtim, atë të rëndimit të barrës fiskale karburanteve 40% edhe pas vendosjes së kësaj mbi qytetarët shqiptarë. takse me 7 lekë, jo me këtë që caktoni 5 lekë, sepse Propaganda e Qeverisë është përpjekur të është deri në fund të vitit shkon vetëm 42.2% pjesa përçojë idenë se ka mbledhur shumë më tepër të që zënë taksat në totalin e çmimeve. ardhura sesa qeverisja socialiste dhe se këtë e ka Më thatë se çfarë bëhet me virginian? E nderuar bërë duke ulur taksat. Ajo që ka ndodhur realisht në zonjë, edhe atë virginian e parë që pati Prokuroria këto vite është rritja e peshës së taksave të në çështje, edhe këtë të dytën të tregtimit të konsumit ndaj totalit, duke kaluar madje gjysmën e fantazmave, që thatë ju, i ka kapur administrata të ardhurave totale buxhetore. Dy janë taksat fiskale, të parat në dogana, të dytën në tatime. kryesore të konsumit në Shqipëri: tatimi mbi vlerën Atëherë, edhe një herë, shkoni e pyesni në prokurori, e shtuar dhe akciza. Këto taksa i paguhen shtetit meqë keni miq, po ju them që në të dyja rastet ka sa herë që të gjithë ne konsumojmë ushqime, pije, qenë administrata fiskale që ka bërë denoncimin ilaçe apo dhe karburant. Sot kjo taksë përbën 28% në prokurori. Në të dyja rastet janë denoncimet dhe të çmimit që paguajmë me para në dorë. ju vë në dispozicion denoncimet. Sikurse ka edhe Por Qeverisë nuk i mjafton gjithë barra fiskale me dhjetëra raste të tjera të deputetëve apo të tjerë që na ka vënë mbi supe. Me pretendimin se përafrimi që janë akuzuar në çështje të tjera që nuk janë marrë me legjislacionin e Bashkimit Europian kërkonte në konsideratë nga prokuroria. Por këto dy raste, heqjen e taksës doganore për makinat (gjë që në sigurisht, janë marrë në konsideratë nga prokuroria. fakt ishte kërkuar ta bënit që në vitin 2009), u shtua Këto ishin sqarimet e mia. një taksë e re, ajo e qarkullimit. Jozefina Topalli – Zonja Kodheli, keni fjalën. Taksa e qarkullimit do të shtohet me dy nivele. Mimi Kodheli – Në fakt, mendova se ju e keni Fillimisht, është shtuar në datën 24 gusht 2011, me kuptuar kur ju kam kërkuar për interpelancë se është 5 lekë/litër dhe më pas do të shtohet edhe me 2 interpelancë për taksën e qarkullimit, jo për sistemin lekë në 1 janar të vitit 2012. Pra, do të bëhet 7 lekë fiskal në Shqipëri. Atë kemi kohë ta diskutojmë, për litër. Duke i shtuar dhe TVSH-në (7 lekë + 20%) sepse tani na vjen edhe buxheti faktik dhe do të taksa do të bëhet 8.4 lekë/litër. diskutojmë se sa të zotë keni qenë për të mbledhur Por nuk mbaron këtu. Taksa e karbonit, e cila të ardhurat dhe si janë rishpërndarë ato. nga 1 lek/litër, që ka qenë deri në vitin 2005, është Pak kohë më parë, nën presion nga Bashkimi rritur në 3 lekë/litër. Ndërkaq, siç e përmenda dhe Europian, Qeveria juaj hoqi taksën e importimit të pak më parë, vetëm me një udhëzim keni shtuar makinave të përdorura për ta zëvendësuar atë me edhe TVSH-në mbi taksën e karbonit, që nuk ka një taksë mbi përdorimin e makinave të përdorura, qenë më parë, kështu që kjo taksë shkon 3.6 lekë që do të paguhet te kolaudimi. Nëpërmjet një procesi për litër. Pra, me këtë rast, taksa e re mbi karburantin abuziv dhe jo transparent, monopoli shtetëror i bëhet 8.4 plus 0.6 baras 9 lekë për litër. kontrollit teknik të automjeteve iu dha një shoqërie Qeveria po e aplikon taksën e re me justifikimin
866 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e rregullimit të tregut dhe pakësimin e ndotjes, por çmimi mesatar i diezelit (naftës) në fillim të periudhës që sigurisht i “rregullon” asaj, së pari, financat në turistike, ishte 167 lekë/litër, rritja ishte 6.6 lekë/ kurriz të shqiptarëve, kurse për reduktimin e ndotjes litër ose 4%; ndërsa benzina me çmim mesatar 170 mbetet për t’u parë. Deri me sot nuk ka asnjë të lekë/litër, rritja ishte 6.3 lekë ose 3.7%. Ndërkohë, dhënë se ku i investon Qeveria milionat e eurove që çmimi i diezelit dhe i benzinës, tashmë, po i afrohet përfiton nga taksa e karbonit. Mbase në makinat e 200 lekëshit për litër (nga 90 lekë që ka qenë). saj të blinduara. Le të vazhdojmë më tej me barrën fiskale. Deri tani një individ që zotëronte një automjet të Në vitin 2005 akciza në bazë të ligjit nr. 9128, të përdorur paguante: datës 4 dhjetor 2004 ishte 65% mbi vlerën e blerjes Taksë vjetore për qarkullimin rrugor 7,500 lekë. në bursë, por jo më pak se 13 lekë dhe jo më shumë Taksë vjetore regjistrimi 2,500 lekë. se 27 lekë dhe me mesataret e çmimit të vitit 2005, Pra, gjithsej një individ që zotëronte një automjet akciza është paguar në nivelin 22 lekë/litër. paguante çdo vit 10,000 lekë detyrime për taksat. Mbas vitit 2005 është ndërhyrë 4 herë me ligjin Sipas ndryshimeve të fundit një individ që nr. 9456, datë 29 maj 2006; me ligjin nr. 9765, datë zotëron një automjet të përdorur sot paguan: 09 korrik 2007; me ligjin nr. 9854, datë 26 dhjetor Taksë vjetore për mjetet e përdorura 17,000 2007; me ligjin nr. 10147, datë 28 shtator 2009, duke lekë. e ngritur akcizën nga 65% në 75% dhe nga 22 lekë Taksën e re të karburantit (9 lekë/litër) 10,800 për litër që ishte, sot në 37 lekë për litër, ose 15 lekë lekë më shumë. Për rritjen e çmimit të karburantit është marrë TVSH-ja në vitin 2005 ishte sa ç’është edhe sot, për bazë një konsum mesatar mujor prej 100 litra por nga konjukturat e tregut në vitin 2005 çmimi (100 herë 12 muaj herë 9 lekë litri taksë qarkullimi mesatar për një ton naftë ka rezultuar të jetë 450 dhe TVSH-n e taksës së karbonit). dollarë, sot është 980 dollarë për ton. Si rrjedhojë, Pra, një individ që zotëron një automjet të TVSH-ja, që paguhej në vitin 2005 ishte mesatarisht përdorur sipas ndryshimeve të fundit do të duhet të 10-11 lekë për litër, sot është 30 lekë për litër. paguajë gjithsej 27,800 lekë detyrime taksash në Pra, në total, në raport me vitin 2005 kemi rritje vit. Pra, rritja e detyrimeve të çdo qytetari është mbi të akcizës, taksës së re të qarkullimit, taksës së 2.7 herë. karbonit dhe të TVSH-së, që rritet sa herë që rritet Pak më parë ju pyeta se cili është përfitimi i çmimi i naftës. Të gjitha këto kapin shifrën prej 40 Qeverisë nga e gjithë kjo aferë në dëm të lekë shtesë për litër. Ky detyrim i rritur vetëm në konsumatorit shqiptar. Po jua them unë: doganë, pa marrë parasysh taksat që paguajmë deri Ju nga taksa mbi automjetin merrnit në vit rreth në shitjen te klienti përfundimtar, na çon në 32 milion dollarë. Vetëm nga taksa e qarkullimit do përfundimin që në raport me vitin 2005, sot nga rritja të merrni, po për të njëjtin konsum, (rreth 840 milion e këtyre taksave merren rreth 340 milionë dollarë litra naftë dhe benzinë) 78-80 milion dollarë, ose dy më tepër. Pra, ne do t’i paguajmë Qeverisë në vit, herë e gjysmë më shumë nga çfarë nxirrnit nga për të njëjtën sasi nafte, 340 milionë dollarë më xhepat e shqiptarëve më parë. Pra, ju zotëri, vetëm shumë. E gjitha kjo e dalë nga xhepat tanë. Si me taksën e qarkullimit mbi karburantin po i taksoni rezultat, Qeveria u merr qytetarëve si taksa 90 lekë shqiptarët mbi 2 herë e gjysmë më shumë. për çdo litër naftë, çka do të thotë se më shumë se Nga një vrojtim i thjeshtë gjatë fundit të gushtit, gjysmën e çmimit të naftës e kemi taksë. Kjo është del se çmimet e karburanteve me pakicë në më Qeveria e taksave më të ulëta. shumë se gjysmën e stacioneve përgjatë rrugës Për fat të keq e gjithë kjo rritje do të vazhdojë të Durrës-Tiranë, u rritën 2-3 lekë/litër, thuajse ndikojë negativisht jo vetëm në rritjen e çmimit të menjëherë pas hyrjes së taksës në fuqi, pavarësisht hidrokarbureve për konsumatorët që e disponojnë rezervave që, normalisht, shoqëritë mbajnë në një makinë, por do të ketë efektet e saj negative depozitat e stacioneve. edhe në industri. Për shembull, në bujqësi, në Në mënyrë të menjëhershme që në ditët e para peshkim, transport publik e ngrohje. Kjo të shtatorit reaguan doganat shqiptare. Pa njoftim mbingarkesë e barrës fiskale do të ndikojë në rritjen paraprak ato aplikuan TVSH-n mbi taksën e karbonit, e çmimit të transportit ndërkombëtar. Një automjet duke rënduar koston e rritur tashmë të produktit edhe i këtij transporti konsumon rreth 7500 litra naftë në me 0.6 lekë/litër. Sipas po të njëjtit vrojtim të tregut, muaj, por vetëm për shkak të kësaj takse atij do t’i
867 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shtohen pagesat me 9000 dollarë në vit. Kjo rritje që lidhet me përmirësimin e kushteve apo të do të vijë, sepse transporti është pjesë e çmimit indikatorëve ambiental. me pakicë të mallrave dhe shërbimeve të ndryshme, Së dyti, meqenëse çmimi i naftës në tregun të cilave respektivisht do t’u rritet çmimi. Po për botëror që nga viti 2005 është dyfishuar, TVSH-ja këtë shkak, do të rrudhet sasia që njerëzit përdorin për këtë produkt, kur ai përdoret për mjetet e për ngrohje. Ka shumë të ngjarë që kjo të transportit publik, ngrohjen e shkollave apo spitaleve, zëvendësohet me shfrytëzimin më të madh të bujqësisë dhe peshkimit, ngrohjen e qytetarëve të pyjeve. reduktohet deri në 11 %. Ndërkaq, secila nga 120 mijë familjet që jetojnë Ju falemnderit! me ndihmë ekonomike, që deri më sot nuk paguajnë Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Kodheli! taksë për automjetet, sepse nëse e ke një të tillë Urdhëroni, zoti Ministër! nuk përfiton ndihmë, do të duhet të blejnë mallra Ridvan Bode – Zonja Kryetare, dhe shërbime më të shtrenjta. Të dyja këto taksa Në respekt të shikuesve dhe për të do të kushtojnë për shqiptarët rreth 10 miliardë lekë. përgënjeshtruar atë që parashtroi interpeluesja, Deri më sot na kushtojnë vetëm 4,6 miliardë. Pra, mund t’ju them se ai fjalim i parapërgatitur nuk shqiptarët do të paguajnë vitin e ardhshëm 2,2 herë përputhet fare me ato që u shpjeguan këtu. më shumë taksa për të njëjtën gjë. Një krahasim i Së pari është mashtrim dhe një e pavërtetë e thjeshtë: rritja e këtyre taksave është rreth 5 herë madhe që akciza e karburanteve në kohën e më e lartë sesa fondi i rritjes së fundit të pensioneve socialistëve ka qenë 22 lekë për litër dhe ne e kemi ose rreth 3 herë më e lartë sesa fondi i rritjes së bërë 37 lekë. Ka qenë 22 lekë për litër akciza e fundit të pagave. ARMO-s dhe ka qenë 37 lekë për litër akciza e Së fundi, meqenëse ju jeni duke folur për një importit. Kjo ka qenë në kohën tuaj. I kemi bërë të produkt, i cili deri diku është përcaktues në jetën dyja 37 lekë për litër që të mos ketë evazion dhe të tonë, do të thosha se abuzimi me cilësinë e naftës mos ketë pabarazi në treg. Kjo është e vërteta jonë. dhe nënprodukteve të saj sot trumbetohet i tejkaluar, Së dyti, qytetarët do të na paguajnë sipas kurse batërdia me D2-shin dhe naftën Virgin thënies tënde 370 milionë dollarë më shumë nga konsiderohet shpesh subjekt për konsum mediatik. vendosja e kësaj takse. Ky është një mashtrim. Një gjë më bëri përshtypje kur kërkova site-in e Qytetarët nga vendosja e kësaj takse do të paguajnë rafinerive serioze, se BP Shell, apo të tjera si këto 37 milionë dollarë më pak, sepse hiqet taksa e kanë publike kartën teknologjike të produktit bruto importit të makinave të përdorura. Vendosja e taksës që del nga toka shqiptare. Domethënë sa përqind mbi karburantet nga përdoruesit e makinave, do të është naftë, sa Virgin e papërpunuar, sa solar, sa mbulohet në masën 40-50%. Ua përmenda për të bitum e kështu me radhë. Te ne këto përzihen, dyja llojet e mjeteve më të përhapura, deri në 2000 sepse vetëm kështu mund të shiten në tregun tonë kubikë, me moshë deri në 10 dhe 15 vjet paguajnë qindra e mijëra tonë Virgin e përzier, e destinuar për gjysmë për gjysmë. eksport, që i shmanget jo vetëm pagesës së Së fundi, rritja e të ardhurave në buxhet nuk akcizës, por që i rimbursohet edhe për TVSH-në. është nga rritja e akcizave. Nëse në kohën tuaj Pra, vjedhja në këtë rast është e dyfishtë. Sa për zhdoganohej 290 mijë tonë dhe tani zhdoganohet cilësinë e naftës apo të benzinës që ne fusim në 450 mijë tonë, kjo 160 mijë tonë korrespondon makinat tona, askush nuk do t’ia di, megjithëse ne pikërisht me ato evazione që përmendeshin në atë jemi të parët, qytetarët janë të parët. kohë, sepse ju vetë thoni se nuk ka ndonjë rritje të Për të gjitha këto arsye dhe për më shumë se madhe dhe se ekonomia nuk është rritur. Atëherë këto që parashtrova sot si dhe në kushtet e një jemi njësoj, o do të pranoni që keni vjedhur 50 % të rënieje drastike të fuqisë blerëse konsumatore dhe taksave të shqiptarëve ose do të pranoni se të një korrupsioni dhe evazioni fiskal që tashmë nuk ekonomia është rritur dyfish gjatë kësaj periudhe. njeh më shtet, sepse është vetë shteti që e bën, Rrugë të tretë nuk ka. Po kështu edhe kafeja. Ju e ne propozojmë marrjen e disa masave imediate që keni pasur 3800 tonë në vitin 2004 dhe tani është do të mund të ndalin sado pak rrënimin e 7000 tonë. Kanë shtuar konsumin e kafes shqiptarët, konsumatorit shqiptar. apo po zhdoganohet kafja? Po punohet më mirë, Së pari, të hiqet taksa e karbonit, pasi paratë apo po punohet më keq? që përfitohen prej saj nuk investohen në asnjë fushë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër!
868 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Po, zonja Kodheli, 3 minuta. proces i tëri, i tjetërsimit të pronës publike në Mimi Kodheli – Që ju jeni i vetmi ministër i funksion të klientëve të politikës po shkon drejt Financave në botë që pyeteni për hidrokarburet dhe fundit. Privatizimi në sektorë strategjikë u trashëgua përgjigjeni për kafen, kjo nuk më çudit. Mua më dhe vijon prej jush pa ndryshuar asgjë në qëllim, në çudit fakti që të gjithë shqiptarët, përveç jush, që formë, në praktika, në përfitues e mbi të gjitha në nuk e shihni çmimin e naftës kur ju mbushet makina, mungesën e transparencës, sepse ju premtuar përjetojnë një rritje të dhimbshme të çmimit të naftës ndryshe. apo nënprodukteve të saj. Po ju bëj vetëm një Ju keni shpallur se do të privatizoni çdo gjë dhe krahasim. Në Maqedoni një litër është 66 dinarë po e bëni këtë. Dhënia me koncesion e pronës ose 1 euro e 5 cent. Në Shqipëri të gjithë e dimë se publike ka njohur një dimension të pamasë. sa është litri i dizel-it apo i benzinës. Në fakt, më Së fundi, ajo përfshin deri edhe shërbimet mbetet edhe një merak, pa dashur t’u hyjë publike, të cilat në shumicën e vendeve janë monopol krahasimeve: nuk më dhatë përgjigje se si përzihet i shtetit. Një përmasë e tillë zbuloi gjatë vitit që shkoi karburanti në Shqipëri, ku shkon, a ka dokumente dhjetëra praktika korruptive, ku ishin të përfshirë të cilat lënë gjurmë mbi këtë treg dhe a ka shuma ministra, deputetë, familjarë e klientë të tyre. Vetëm fitimprurëse në dorën e pak njerëzve? dje, pas një viti denoncimesh publike të kësaj Në fakt, e bëra këtë pyetje për të qenë në rregull opozite, ministri juaj dhe ju vetë pranuat publikisht me detyrën që kam dhe me qytetarët shqiptarë. Më se dhjetëra praktika koncensionare kanë dështuar. vjen keq, sepse më duket se ju nuk guxoni dot t’i U zotuat se do t’i ktheni mbrapsht, por nuk do t’ia aviteni rafinerive si ajo e Ballshit dhe nuk dini të ma arrini. Secili prej përfituesve ka paguar për ato leje jepni këtë përgjigje, por ky mbetet një problem juaji. shpenzime legale dhe ryshfet. Ata do t’u kërkojnë Falemnderit! paratë. Për të vënë nën kontroll një shthurje të këtyre Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Kodheli! përmasave në rangje të vendimmarrjes poshtë jush, Atëherë, mbyllim këtu interpelancën e parë, atë ju vendosët të përqendronit vendimmarrjen vetëm me ministrin e Financave. rreth tavolinës suaj. Kalojmë te interpelanca e dytë. Në bazë të Ju shpallët nismën “Shqipëria një euro”, si rregullores, deputeti që parashtron interpelancën ka iniciativën tuaj personale për të tërhequr investime 7 minuta kohë për të folur. Në këtë rast Kryetari i të huaja. Tani duket sikur vendi është në shitje, Këshillit të Ministrave ka 20 minuta kohë, deputeti ndërsa ju, ngjani, gjithnjë e më shumë, me atë 15 minuta dhe pastaj, me dëshirën e të dyve, nga 3 tregtarin e zot, që një herë në muaj thërret në mes minuta. të pazarit: “U hap thesi”. Në harkun kohor të pak Urdhëroni, zoti deputet, fjala për ju! javëve mund të tronditesh nga një mori njoftimesh Erion Braçe – Zoti Kryeministër, të tilla që tregojnë zyrën e Kryeministrit të këtij vendi Besnik Halili, 55 vjeç dhe Shezai Sulmata, 33 si shesh tregtie, ku hyjnë e dalin tregtarë të një vjeç, janë shqiptarët e fundit që në këtë mes muaji gjeoekonomie të re. Kryeministri Berisha pret humbën jetën në brendësi të galerive të kromit. Në zëvendësministrin e tregtisë së Republikës së sektorin e Kelçit, në minierën e Kalimashit, të drejtën Kinës, pret një delegacion të Partisë Komuniste e aksesit në galeritë e pasura, banorët e zonës e Kineze. Kryeministri Berisha pret përfaqësuesit e fitojnë vetë. kompanisë kineze Knek. Kryeministri Berisha pret Qeveria juaj ia ka dhënë minierën për 1 euro një zëvendësministrin e jashtëm të Federatës Ruse, investitori turko-kinez në këmbim të investimeve të Kryeministri Berisha takohet me përfaqësues të mëdha, por prej një viti, veç zhvatjes në thellësi të kompanisë ruse “Rus Hydro”. Kryeministri takon në galerive, asgjë nuk ndodh. Rekrutimi i njerëzve në Bruksel Presidentin e Azejrbaxhanit, Ilham Aliyev, nevojë për punë vijon. Pronarët e rinj, siç vetëshpallen e më pas edhe ambasadorin e tij këtu. Kryeministri rëndom, vazhdojnë të blejnë pasurinë nga ky Berisha pret ministrin serb të Energjetikës dhe aktivitet, ndërsa të punësuarit prej tyre mesi nxjerrin Minierave Petar Skundriç etj. bukën e gojës. Të gjitha këto takime kanë vetëm një pikë në Qeveria ka hequr dorë nga kontrolli i kushteve përmbajtje: kërkesat e tyre për të shfrytëzuar të vendosura në kontratat që lidh me të tillë pasuritë tona kombëtare dhe përgjigjen pozitive të investitorë. Pasuria kombëtare dhe publike Qeverisë shqiptare për t’ia plotësuar këtë qëllim. E shfrytëzohet prej vitesh vetëm në këtë mënyrë. Një njëjta zyrë në një grup takimesh të tjera ngjan me
869 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një shesh tregtie ku pasuritë kombëtare e të drejtat juaj me pasuritë kombëtare dhe të drejtat mbi to po mbi to i ofrohen cilësdo kompanie që paraqitet, por i stimulon. Një mandat i paqartë i më pak se që ka shoqëruesin e duhur. Kryeministri Berisha pret gjysmës së shqiptarëve ju ka emëruar si një grup biznesmenësh austriakë në sektorin minerar “administrator”, por nuk ju ka njohur si “pronar” të të shoqëruar nga deputeti austriak Grosruk. pasurive të këtij vendi. Kryeministri Berisha pret përfaqësuesin e Kjo interpelancë u nxit nga greva e drejtë, por e kompanisë ndërkombëtare “VINC”. Kryeministri dhimbshme e minatorëve të minierës së Bulqizës, Berisha takon Presidentin e Kompanisë “Bektle”. pasuri publike në një kontratë koncensionare të Kryeministri Berisha takon grupin “COTECNA” darovitur disa herë. Ju keni heshtur deri tani për ta Kryeministri Berisha priti përfaqësues të kompanisë dhe sot është dita që ata dhe çdo shqiptar të dëgjojnë malajziane “Corporation MMC”. Kryeministri Berisha prej jush se cili është qëndrimi juaj për atë takon një grup përfaqësuesish të investitorëve të koncesion të dështuar. Cili është qëndrimi juaj për projektit të madh të turizmit në Gosë të Kavajës. të tashmen dhe për të ardhmen e atyre minatorëve? Kryeministri Berisha pret përfaqësuesin e grupeve Kjo interpelancë u nxit nga skandali i Kompanisë Intralot dhe Intracom. Kryeministri Berisha priti një Stream Oil&Gas, e cila ka fituar nga Qeveria juaj të grup të Kompanisë “SOAVE” e kështu me radhë. drejta të plota mbi fushat tona të naftës, por që po Thuajse shumica e këtyre takimeve përfundojnë kthehet në një depozitë prej nga rrjedh në tregun e të lumtura për palën kërkuese e shoqërohen me brendshëm në mënyrë të paligjshme nafta e vendimmarrje nga ana e Qeverisë. Nuk mbarojnë! papërpunuar, duke cenuar rëndë interesin publik me Nuk ndalen! I fundit i nxjerrë thuajse nga errësira ku një dëm prej miliona eurosh. vendos Qeveria është vendimi për kalimin e pasurisë Kjo interpelancë u nxit nga skandali i shitjes si së paluajtshme të Kantieri Detar Durrës dhe skrap-hekurishte, pas rrënimit të qëllimshëm të çdo akuatoriumit në përgjegjësi administrimi të Autoritetit aseti publik të trashëguar nga Azotiku në Fier te Portual Durrës: Më herët, në një shkëmbim pasurish, Kombinati i Sheqerit në Maliq për çmime që nuk kompania Kurum lëshoi kantierin dhe mori arrijnë as vlerën e një garsoniereje në pallatet afër koncesionin mbi portin e kontenierëve, akt që në zonës tuaj. Turqi u duartrokit si një allishverish i mirë. Kjo interpelancë u nxit dhe nga skandali i Në mes të krizës kudo po bëhet e qartë se e dhënies së të drejtave të ngritjes së rrjetit të fibrave ardhmja ekonomike e çdo individi do të varet nga optike në të gjitha akset rrugore, në det, por dhe aksesi që ai ka mbi burimet e ekonomisë nga praktika koncensionare për ndërtimin e një rrjeti kombëtare, por këtu ndalohet të përçohet një kombëtar me brez të gjerë. mundësi e tillë. Shqiptarët e zakonshëm kanë leje Zoti Kryeministër, ju keni heshtur për të gjitha të jenë punëtorë, madje me rroga fare të ulëta. Një këto. Sot është dita që të na provoni se jeni i lirë pakicë shumë e vogël, kasta e milionerëve të për këtë vendimmarrje. politikës, kontrollon vendimmarrjen administrative (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) dhe garanton pjesëmarrjen në bizneset vendase ose Ardian Turku – Falemnderit, zoti Braçe! të huaja, që shfrytëzojnë pasuritë kombëtare ose Fjalën e ka zoti Kryeministër. ofrojnë shërbime ekskluzive. Mbi të gjitha, mbi të Sali Berisha - Të nderuar deputetë, gjithë jeni ju, zoti Kryeministër! Ju kontrolloni Zonja deputete, gjithçka dhe jepni leje për çdo gjë. Për këtë arsye Të dashur qytetare dhe qytetarë të vendit, kjo nuk është qeverisje, ky është sistemi. Në çdo Për mua është një rast i veçantë që nëpërmjet grup ka emra dhe mbiemra, lidhje politike dhe në kësaj interpelance të njohë qytetarët shqiptarë se fund ndarje të interesave të pasurisë. Nuk është çfarë bëhet me pasuritë e këtij vendi. E bëj këtë me vetëm kromi, por çdo pasuri minerare, çdo pasuri një kënaqësi të veçantë, jo se ne kemi arritur të publike, çdo aset i trashëguar e qëllimisht në rrënim përsosurën, por sepse ne me programin, përpjekjen çdo e drejtë mbi këto pasuri që administrohet nga tonë, jemi ata që shndërruam qytetarët shqiptarë Qeveria, që po vihet nën administrim e shfrytëzimin në pronarë dhe vendosëm në pronësinë e tyre e një grushti njerëzish e kompani që shpallin Shqipërinë e tërë. politikisht disponim, po e përsëris, disponim mbi Në muret e këtij Parlamenti mund të lexohet pasuritë tona kombëtare. Vit pas viti ata po fitojnë beteja dyjavore e vitit ’91 kur krahu i majtë i asaj shumë, ndërsa shqiptarët gjithnjë e më pak. Politika kohe donte me çdo kusht t’u jepte fermerëve
870 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shqiptarë tokën si argatë. Ajo ka qenë një betejë e zgjidhje problemit. Dhe janë pikërisht këto zgjidhje ashpër, e vendosur, betejë në të cilën ideja jonë, e ato që sjellin fitore plebishitare të Berishës. Është frymëzuar nga parimet e Xhefersonit mbi tokën, u pikërisht kjo zgjidhje ajo që ka bërë që Berisha, bë realitet në ligj për 460 mijë familje fermerëve edhe i ulur në opozitë këtu, ishte faktikisht në shqiptarë. Qeveri. Këto jo në karriget qeveritarëve, por në Sigurisht, nuk ishim në pushtet, por pas fitores qeverinë morale të vendit, të cilën ju nuk pranoni ta plebishitare të vitit ’92 akti i parë dhe më madhor e merrni. këtij krahu, që qëndron sot këtu, ishte ndarja sipas Sot është votuar në Budenstagun gjerman në ligjit i tokës dhe shndërrimi në pronarë të 460 mijë unison nga të gjithë kahet që Qeveria gjermane të familjeve shqiptare, të cilat pothuajse për gjysmë vendosë në ndihmë të vendeve në vështirësi 211 shekulli punonin si skllevër të vërtetë në një sistem miliardë euro të Greqisë, por dhe vendeve të tjera, të pashpirt antivlerash. që mund të kenë nevojë. Pra, në fondin e BE-së. Historia është histori. Aty ishin themelet, por Pra, e votuan, e votoi edhe opozita, sepse do të është po kjo maxhorancë, e cila ka në arkivën e saj jetë qeveria morale, kurse ju keni frikë nga vota trashëgiminë më të shkëlqyer të vendosjes në juaj. Ju nuk votoni ligje me 3/5-at se mendoni se po dispozicion në pronësi të aseteve të këtij vendi dhe i bëni një nder Sali Berishës, se harroni që ligjet vlerave të tij qytetarëve shqiptarë pa dallime. Është nuk kanë lidhje me Qeverinë, por ligjet janë interesi po kjo maxhorancë që vendin më hiperkolektiv të i çdo qytetari. planetit e privatizoi dhe ia doli në një hark kohor të Zonja dhe zotërinj, ne nuk kemi asgjë më tepër shkurtër 4-vjeçare. Prodhimi i brendshëm bruto 80% të rëndësishme sesa mëkëmbjen dhe prosperitetin i tij të ishte rezultati i supeve, mundit, mendjes dhe e qytetarëve të këtij vendi. Më lejoni t’ju raportoj se djersës së shqiptarëve të lirë, pronarë dhe nga viti 2005 e deri këtë vit maxhoranca ka vendosur sipërmarrës. në fondin e pensioneve 56 miliardë lekë. Kemi Është kjo maxhorancë, e cila do të sillte vendosur ne vjet në fondin e pensioneve 13 miliardë ekonominë shqiptare nga një ekonomi tërësisht e lekë. Fondin e pensioneve e kemi gjetur gjithsej 50 falimentuar, me një recesion ndër më të thellët, që miliardë. Sot është 106 miliardë. Pensionistët shkonte minus 20%, me një inflacion treshifror, me shqiptarë meritojnë 206, edhe më shumë. Por një një deficit buxhetor katastrofal, me reformat e thella gjë e kemi bërë: kemi treguar ndjeshmërinë, që ndërmori u dha shqiptarëve stabilitetin përkushtimin, dhembshurinë më të madhe të makroekonomik. Bëri të mundur që ata me punën, mundshme ndaj tyre dhe, si asnjë Qeveri tjetër në mundin dhe djersën e tyre të zhvillojnë pronat e tyre Europë, kemi mbidyfishuar në një hark të shkurtër dhe t’i japin vendit një rritje dyshifrore. Është kjo kohor fondin e pensioneve. maxhorancë që vendosi asokohe barrën fiskale më Këta nuk janë një e dy, por 520 mijë familje të ulët në Europë, zbatoi atë që quhej “Regan shqiptare. Kjo Qeveri duke vendosur qytetarin të parin economics” me përpikmëri të madhe. Doktrina e dhe interesat e tij ekonomike si interesa jetike, ka Reganit u shndërrua në platformën frymëzuese të bërë që kjo administratë shtetërore sot të jetë 33% maxhorancës, doktrinë e cila vendosi në epiqendër më e vogël se në 2005-n. Dhe dua të informoj të besimit dhe të të gjithave iniciativën e lirë të qytetarët shqiptarë se raporti i fundit i Institutit qytetarit, doktrinë e cila i jep Qeverisë ndërhyrjen Freizër dhe Bankës Botërore fakton se Qeveria më minimale në aktivitetet ekonomike të qytetarit, i shqiptare dhe administrata e saj grupohen në thotë Qeverisë: mos harro se ti je problemi. Me këtë dhjetëra administratat më të vogla të planetit, çka postulat të famshëm, Regani, të gjithë atyre që duan do të thotë... (lexoni Anastasin, se me të do të të qeverisin me transparencë dhe përgjegjësi, u ka shkoni drejt zgjedhjeve te tjera.) dorëzuar edhe çelësin e fitoreve nga zgjedhjet në Ju lutem shumë, lexoni raportet! Pra, kjo tregon zgjedhje, sepse asnjë qeveri dhe qeveritar nuk mund se ka kosto më minimale se çdo qeveri tjetër. A e të bëhet pjesë e zgjidhjes pa pranuar përgjegjësinë dini ju, të nderuar zotërinj, se kjo Qeveri është rreth që ka vetë me problemin e dhënë. Dhe dilni ju dhe katër herë më e vogël sesa qeveritë e vendeve përreth bjerini borive sa të doni dhe ku të doni, se Berisha dhe megjithatë, në sajë të politikës së rrogave, nga pohoi se Qeveria është problemi, Berisha pohon dhe 48 miliardë që shpenzonit ju, sot shpenzohen 67 do të pohojë se Qeveria është problemi dhe mbi miliardë dhe këto janë rreth 80 mijë familje të tjera këtë bazë Berisha do të bëjë gjithçka që t’i japë shqiptare? Me ardhjen tonë në pushtet e gjetëm
871 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
rrogën minimale 100 dollarë. Mos harroni, të nderuar kontratë ka firmosur me cen kjo Qeveri? Mos i merrni zotërinj, se sot pensioni minimal është 100 dollarë gjërat nga bursa e shpifjeve, por nga të vërtetat! Jeni në qytet dhe do të bëhet së shpejti po kaq edhe në përpjekur të përbaltni procesin e koncesioneve që fshat! Kurse rroga minimale këtë vit është përcaktuar shndrit mbi historinë e koncesioneve në Europë dhe 210 dollarë. në botë. Si në asnjë vend tjetër, është firmosur në Kjo politikë ka bërë që pasuritë e këtij vendi të një akt kohor 2-3-vjeçar kontrata për ndërtimin e 220 shkrihen dhe të shkojnë në drejtim të qytetarëve. hidrocentraleve. Merrini, krijoni komision dhe Vetëm në vitin 2004 vendi pranonte gjithsej 300 mijë analizojini një nga një, por konfrontojini ato me ligjet, vizitorë dhe turistë. 3,5 milionë pranoi vitin e kaluar. ku janë shkelur! Mos mendoni se lufta për motive Ku shkojnë këta? Shqipëria ka gjithsej 1000 hotele politike jep rezultat! Kjo u faktua, sepse ne patëm për t’i pritur, që s’mjaftojnë as për ¼ e tyre. Që të 140 mijë vota më shumë. Ju kam thënë: janë 17 gjitha shkojnë në familjet shqiptare, të cilave nuk u deputetë diferencë, por ju kërkoj ndjesë, pasi u troket kurrë në derë taksidari, por ato të ardhura i përllogaritën votat nga ata që kanë shpërndarë përdorin për të zgjeruar kapacitetet e tyre mikpritëse mandate në vitin 2009 dhe diferenca rezulton 18 dhe i përdorin për të arreduar shtëpitë e tyre. Studimi deputetë. Ju garantoj se do të shkojë 30 deputetë, dëshmon se në zonën turistike bregdetare varfëria po të vazhdoni të sulmoni në këtë mënyrë, pa fakte është ndër nivelet më të ulëta që mund të ekzistojnë. dhe argumente. Ne kemi të meta, por nuk është e Është apo nuk është kjo një shpërndarje e pasurisë nevojshme... kombëtare? Ultësira Bregdetare po bëhet një nga (Ndërhyrje nga salla) zonat më të populluara të vendit dhe ka një Unë nuk do të flas më, sepse e kuptoj që nuk ju mbështetje të fuqishme. Pra, a shndërrohen apo jo pëlqen. në pasuri të qytetarëve pasuritë e këtij vendi? (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) Si asnjëherë, deri në vitin 2007, për 30 vjet me Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti radhë, pas ndërtimit të hidrocentralit të fundit, ujërat Kryeministër!! e këtij vendi derdheshin në detet dhe liqenet e tij. Zoti Braçe, urdhëroni! Sot, si në asnjë vend tjetër, ato po shndërrohen çdo Erion Braçe- Natyrisht që nuk prisja përgjigje ditë e më shumë në burime të rëndësishme tjetër, veç mungesës së respektit për të gjitha energjetike. çështjet që u shtruan këtu dhe, mbi të gjitha, Kjo Qeveri bazohet në ligje dhe kjo është e mungesës së respektit, së pari, për minatorët e faktuar në mënyrë të përsëritur. Nëse ju doni të Bulqizës; së dyti, për çdo shqiptar tjetër, që nuk vendosni kontratat që keni firmosur vetë, si hipotekë ndihet zot në vendin e tij dhe që nuk ka akses mbi e kësaj qeverie, kjo nuk është serioze. Po, ne i kemi pasuritë kombëtare të vendit të tij. E prisja që, pasi respektuar kontratat, pavarësisht se kush i ka dje kontratat koncensionare u linçuan nga firmosur para nesh, pavarësisht se mund të kemi Kryeministri, sot përgjegjës për linçimin e tij të ishim pasur vërejtje të shumta. Unë jam detyruar, për ne. dinjitetin e këtij vendi, që të pranoj edhe borxhet Në Kushtetutën e Shqipërisë, neni 11, antikushtetuese të Enver Hoxhës dhe Ramiz Alisë sanksionohet qartë se sistemi ekonomik i dhe t’i paguajë ato. Kur jam bërë president i këtij Republikës së Shqipërisë bazohet në pronën private vendi, Banka e Shtetit ka pasur vetëm 4 milionë dhe publike, si dhe në ekonominë e tregut dhe lirinë dollarë dhe fondi i pensioneve ka qenë zero. Por, e veprimtarisë ekonomike. Prona private dhe publike borxhin e njohëm dhe e paguam. mbrohen njëlloj me ligj, thuhet në Kushtetutë, por Ju kërkoni që ne të grisim kontrata pse i keni është e dukshme se Kryeministri ynë nuk mendon firmosur ju, por këtë ne nuk mund ta bëjmë, sepse kështu. Ai ka qenë kundër asaj Kushtetute dhe tani ligji tregtar është ligj tregtar dhe nuk ka të bëjë me që administron këtë vend për të prona publike është qeverinë, por me të drejtat civile dhe tregtare të atyre vetëm një mundësi për klientët e tij politikë dhe që firmosin, të cilat kanë vlerën e një të drejte ekonomikë. kushtetuese. 1. Nafta. Term i shqiptuar shumë kohët e fundit Pse kërkoni ju që ne t’i plotësojmë? Merrini ju për shkak të aferave të mëdha korruptive, të bëra ato kontrata dhe çojini ku të doni në gjykatë dhe publike në këtë sektor. Marrëveshja e hidrokarbureve ndiqini, meqenëse ju duken të padrejta! Paditni veten i referohet një forme konkrete të marrëdhënieve të tuaj dhe shihni se sa do të fitoni! Më thoni: Cilën vendosura me kompani të huaja në fushën e
872 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
hidrokarbureve pas vitit 1992 nga zotnia që sapo foli Qeveria e Republikës së Shqipërisë. këtu. Bankers është njëra prej dy kompanive që A e dini se si ka ndodhur e gjitha kjo histori? Po kanë të drejta të plota mbi fushat tona të naftës. Ajo ju them të renë, atë që nuk e konsumova kur operon vetëm në Shqipëri dhe askund tjetër në të zëvendësi i tij ishte këtu dhe zhvilluam bashkë një gjithë botën. Për të qenë i drejtë, dua të them se interpelancë. Planet e zhvillimit për një periudhë 25- marrëveshja e hidrokarbureve me të, apo licencë- vjeçare, të miratuara nga qeveria e zotërisë, kanë marrëveshja, u firmos në kohën e Qeverisë socialiste hyrë në fuqi në heshtje, pasi oponenca teknike e dhe u bë pa njoftim dhe pa garë. Universitetit të Tiranës i quajti ato të pavlera për Zotnia në fjalë erdhi në pushtet për ta ndryshuar zhvillimin e katër fushave naftëmbajtëse në Jug të këtë praktikë, por kjo nuk ndodhi. Planet e Bankers- vendit, hynë në heshtje në një lojë burokratësh me it u pranuan nga Albpetroli, u miratuan nga AKBN-ja afatet. Iu dha prioritet marrëveshjeve hidrokarbure dhe janë miratuar edhe nga Qeveria e zotërisë. Prej dhe ministri këtu është dëshmitar se është vënë në vitit 2006, Bankers-Petrolium ka të drejta të plota dijeni se s’mund t’u jepej prioritet afateve të në shfrytëzimin e zonës naftëmbajtëse të Patoz- vendosura në marrëveshjet hidrokarbure mbi afatet Marinzës. Në vitin 2010, Bankers mori të drejta të e vendosura në licencë-marrëveshjen, sepse ishte tjera në një marrëveshje tjetër nga qeveria e zotërisë e paligjshme. U dhatë prioritet atyre. Zoti Arian në zonën e Kuçovës dhe po në vitin 2010 mori një Tartari, zëvendëspresidenti i “Stream”, njofton marrëveshje të tretë, po prapë nga qeveria e zotërisë, Qeverinë e zotërisë se marrëveshjet kanë hyrë në për kërkime në bllokun “f”. fuqi në heshtje dhe sot ata kanë të drejta të plota Vetëm vitin që shkoi, gjatë një përpjekjeje të njëzetepesëvjeçare, me të drejtë edhe për pesë vite madhe për transparencë, të ndërmarrë nga opozita të tjera shtyrjeje mbi fushat tona naftëmbajtëse. Ky lidhur me mënyrën e administrimit të pasurive është rezultati. kombëtare, u hodh edhe pak dritë mbi vetë Tani do të doja të flisnim për naftën, për përfitimet kompaninë Bankers. I gjithë aktiviteti i saj është që kanë pikërisht këto kompani nga kontratat e vetëm në Shqipëri, i listuar në bursën e Torontos kësaj Qeverie. Në 6-mujorin e parë të këtij viti dhe, natyrisht, kuotohet aty çdo ditë. Nga koha kur kompania “Bankers Petroleum” ka realizuar 157 kompania mori kontratën e Patos-Marinzës dhe dy milionë dollarë të ardhura nga fushat e naftës që ka kontratat e tjera, vlera e aksioneve të saj është rritur në shfrytëzim. me 14 herë vetëm me marrëveshjet që i ka dhënë Kompania “Stream Oil” për 6-muajt e parë të kjo Qeveri. Java e parë e shtatorit në bursë vlente vitit 2011 ka realizuar vetëm 6.5 milionë dollarë të 1,1 miliardë dollarë, vetëm me kontrata mbi pasuritë ardhura. Çfarë fiton Shqipëria nga këto? e Shqipërisë që i ka darovitur Qeveria e Shqipërisë. Ky është dekreti që ka nxjerrë zotëria në cilësinë Kompania tjetër është Strim Oil dhe historinë e e Presidentit në vitin 1995. Këtu thuhet se tatimi i saj tashmë e njihni të gjithë. Ajo ishte një kompani fitimit për kompanitë që operojnë në fushën e naftës guaskë, që nuk kishte asnjë lloj aktiviteti kur hyri është 50 për qind. Po ju sfidoj tani publikisht. Më në Shqipëri dhe bëri marrëdhënie me qeverinë e thoni: sa tatim-fitim ka paguar “Stream Oil” për 4 zotërisë dhe me asnjë qeveri tjetër më herët. Është vjetët e fundit? Sa tatim-fitim ka paguar “Bankers e regjistruar në ishujt Kajmën dhe regjistrimi apo Petroleum” për 4 vjetët e fundit? Në rast se nuk e edhe depozitimi i dokumenteve të saj është i bëni, ashtu siç nuk e bëtë deri tani, duke iu mbrojtur nga çdo hetim. Po të dojë, edhe nga hetimi shmangur dhe duke iu treguar shqiptarëve ato 100 i qeverisë së zotërisë. Qëllimi ka qenë unik: marrja mijë lekët, po ju them unë se tatimi ka qenë zero, e të drejtave mbi fushat e naftës në Shqipëri. Qeveria sepse ky dekret me firmën e tuaj nuk zbatohet dhe dhe Albpetroli shkelën çdo ligj. AKBN-ja refuzoi, por nuk kontrollohet nga administrata juaj. Ky është më në fund u dorëzua para presionit të qeverisë së përfundimi. zotërisë dhe sot, pikërisht kjo kompani, Strim-Oil, Të vijojmë me kromin, që është çështja më e ka katër nga 6 fushat naftëmbajtëse të Shqipërisë nxehtë, më korrente dhe më me interes publik për me një rezervë mbi 1,1 miliardë fuçi, të shtrira në çdo shqiptar. Për 4 vjet kromi është burimi kryesor këto fusha naftëmbajtëse. Natyrisht që është e i pasurimit të një grushti njerëzish. Në Bulqizë, në kuotuar edhe kjo në bursë dhe vlera e saj, pikërisht epiqendrën e kësaj veprimtarie, çdo familje jeton prej në javën e parë të shtatorit, shkonte në 66 milionë kromit. Sikur të mos ishte ky i fundit, qyteti do të dollarë, vetëm e vetëm nga kontratat që i ka lidhur ishte zhbërë. Për këtë arsye, çdo njeri, burrë apo
873 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
grua, di t’i bëjë llogaritë, pra që çdo minator paguhet klientë vendas dhe të huaj të Kryeministrit që kemi me rrogë e bonuse, diku te 400 mijë lekë të vjetra, këtu, klientë në Tiranë të ministrave respektivë, që nëse i merr dhe nëse realizon normën, pra rreth e kanë mbuluar këtë sektor, pronarë mediash pro 300 euro në muaj. Për të marrë këtë pagesë, çdo Qeverisë, të afërm të tyre, banditë vendorë të njëri prej tyre duhet të plotësojë një normë që shkon përfshirë në një luftë të nëndheshme, por edhe në 9 ton krom në ditë të nxjerra nga galeritë në publike, me armë, midis tyre. Kjo është mafia e sipërfaqe. Çmimi aktual i kromit është 270 euro për kromit, që dominon Bulqizën dhe qarkullon miliona ton. Një minator i jep kompanisë 2430 euro krom euro në ditë, me kosto fare-fare minimale. Për të në një ditë, ndërsa kompania i kthen minatorit vetëm ardhur tek ajo që të gjithë, kur ju e anunçuat, e 10 euro si rrogë ditore. Pra, 243 herë më pak. Kjo morën me mosbesim dhe me acarim: “Shqipëria është politika e Qeverisë për pasuritë minerare në një euro”. Deri më sot, asnjë nga deputetët që është këtë vend. Kjo llogari të luan mendtë, por është në sallë nuk ka pasur dijeni për këtë nismë, por sot vetëm njëra anë e problemit. Meqë na u drejtove, po kam vendosur t’jua nxjerr praktikën, që ta dëgjojnë e mbajmë edhe këtë përgjegjësi. Qeveria e shqiptarët se si pasuritë e tyre janë dhënë për një Kryeministrit Ilir Meta lëshoi Uzinën e Ferro-Kromit euro dhe nuk marrin mbrapsht asgjë. në Elbasan, minierat e kromit në Përrenjas dhe në Ju keni marrë vendimin me nr. 1355, datë Pojskë me një marrëveshje koncesionare. Më pas 10.10.2008, ku thuhet: “Përfshirje në listën e aseteve lëshoi minierën e kromit në Bulqizë, fabrikën e që do të përdoren dhe do të jepen me koncesion, pasurimit të këtij qyteti, impiantin e seleksionimit me çmimin simbolik 1 euro, të objekteve: miniera e në Klos dhe Uzinën e Ferro-Kromit në Burrel. I lëshoi kromit, Kalimash, miniera e kromit, Vlahma, fabrika te shoqëria “DARFO s.p.a.”, e cila, pasi e vodhi e pasurimit të kromit, Kalimash dhe fabrika e kromin në këtë vend, falimentoi dhe u kthye në pasurimit të bakrit, Golaj. Pikërisht në këto “DARFO s.r.l.”, që e ka darovitur kontratën e dokumente, në nenin 9 “Vlerësimi i investimeve” dhe koncesionit dhe ka përfunduar te “Deko Metal”. neni 16 “Tarifa koncesionare dhe vlera e riinvestimit”, Në mes të gjithë kësaj darovitjeje të tmerrshme përcaktohet se investimet e shtrira në 4 vjet do të të koncesionit dhe të fatit të atyre minatorëve atje, jenë 2,4 miliardë lekë të reja ose 20 milionë dollarë në të tjera parametra abuzimi skandaloz, ka në atë kohë, pra vetëm 5 milionë dollarë në vit, ndërhyrë Qeveria juaj, duke shkelur të gjitha ligjet e ndërsa tarifa koncesionare do të jetë 101 mijë euro Parlamentit për ta detyruar pronarin e ri të merrte në vit, pra 276 euro në ditë, thjesht dhe vetëm sa përsipër penalitetet që nuk ishin paguar asnjëherë, vlera e një toni krom. Kjo është praktika e Shqipërisë pavarësisht se kontrata nuk ishte respektuar kurrë. 1 euro dhe natyrisht që të gjithë e pësuan pas kësaj. Mbi të gjitha, të merrte përsipër një plan të ri zhvillimi. Janë ata atje që po presin të bëhen investime, por Kjo u bë në vitin 2009. Nga viti 2009 në vitin 2011 investime nuk ka dhe këtë gjë e thotë raporti i asgjë nuk ka ndryshuar. Madje as penalitetet me ministrit tuaj, që e konsideron koncesionin e Golajt ndërhyrje të Qeverisë dhe të ministrit tuaj nuk janë thellësisht të dështuar. Zoti Tahiri ua demonstroi një paguar sot e kësaj dite. javë më parë pikërisht në këtë sallë këtë gjë. Kjo është ajo që po ndodh me kromin, zoti Shkojmë te ari. Janë dy kompani, zoti Kryeministër. Prandaj, prisja që ju të ndërtonit një Kryeministër: “TIREX Resources” dhe “Golden Touch perspektivë të re për ata minatorë dhe t’ua Resources”, të cilat kanë deklaruar gjatë muajit demonstroni sot pikërisht këtu. Por ka edhe një anë gusht se disponojnë vendburime të mëdha ari në tjetër akoma edhe më të errët: janë 268 leje minerare territorin e Republikës së Shqipërisë. Unë kam bërë të dhëna për shfrytëzimin e kromit. Ky është një detyrën. Kam pasur një korrespodencë me drejtorin problem akoma edhe më i madh. Ato janë jashtë e Agjencisë Kombëtare të Hidrokarbureve dhe e dini kontrollit dhe i kanë marrë të gjithë ata që ju i se ç’më ka thënë? Më ka thënë që jo vetëm nuk identifikoni fare mirë gjatë fushatave tuaja elektorale. kanë disponim mbi vendburimet, por, mbi të gjitha, 80 leje minerare shfrytëzimi janë lëshuar mes viteve kanë thjesht një leje kërkimi të skaduar, e cila më 2007-2008 vetëm në Bulqizë. Nga 2007-ta deri në pas është kthyer në leje kërkimi dhe zbulimi. Por, vitin 2010 numri i lejeve arrin në 168. Këto nuk i të dyja kompanitë, pikërisht këto leje, që dalin nga kanë përfituar minatorët e Bulqizës. Lista e vënë në Qeveria juaj, i kanë listuar në bursë. Dhe e dini se dispozicion nga autoritetet zyrtare është e frikshme. ç’ndodh me pasuritë tona? Me pasuritë tuaja? Me Në të shquhen politikanë dhe pushtetarë lokalë, pasuritë e çdo shqiptari, që Kryeministri u tregon
874 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
100 mijëlekëshat? këtë rrugë me 204 dollarë për frymë, janë sot në Kompania “TIREX Resources” vlerësohet sot në grupin, në sajë të këtyre politikave, e vendeve me të mëngjes në bursë me 59.6 milionë dollarë, ndërsa ardhura të mesme dhe të larta me 8 mijë dollarë për kompania “Golden Touch”, që deklaron disponim mbi frymë. Ata janë sot këtu, jo nga Qeveria, as nga të gjitha vendburimet e arit në Gjazuj e më tutje, ka opozita, por janë, para së gjithash dhe mbi të gjitha, një vlerë sot prej 9.7 milionë dollarësh. nga liria. Ne qëndrojmë fort prapa lirive të tyre, Zoti Kryeministër, garantojmë lirinë e tyre, kurse ata garantojnë një Po ju sfidoj përsëri: Këto kompani gënjejnë për zhvillim, më të shpejtin që ka njohur një vend në një të mbledhur fonde në bursë, për të gënjyer hark të tillë kohor. Sot ky vend, të cilin ju e mallkoni, investitorët e tyre, apo kanë vërtet disponim mbi dhe kjo ekonomi, për të cilën shpifni dhe trilloni nga vendburimet tona të arit, të zinkut, të bakrit, të mëngjesi në darkë, është ekonomia e vetme në kromit, të aluminit dhe të platiniumit, siç thuhet në Europë që i ka rritur investimet e huaja 318% në një dokumentet e tyre ligjore? hark kohor 3-vjeçar. Sot kjo ekonomi është ekonomia Çështja e fundit, për të cilën dua të flas, ka lidhje e vetme në Europë, e cila ka trefishuar eksportet në me komunikimet elektronike. Për gati 3 javë rresht një hark kohor 4-vjeçar. Sot kjo ekonomi është është bërë publike njëra nga 3 çështjet e mëdha, ekonomia e vetme që jo vetëm nuk ka krijuar humbje që kanë të bëjnë me komunikimet elektronike dhe të vendeve të punës, por ka punësuar dhjetëra-mijëra pikërisht ajo për lejet e dhëna për të përdorur akset shqiptarë në kohën e kulmit të krizës. Sot kjo kombëtare rrugore për ndërtimin e një rrjeti të fibrave ekonomi i ka bërë të mundur Shqipërisë të optike. Natyrisht që ministri bëri mirë kur me një ndërmarrë programin e saj infrastrukturor më të akt të tij pezulloi praktikën e mëparshme, duke i madhin në historinë e vendit. konsideruar kërkesat e kompanive si propozime të I nderuar zotëri, pakërkuara dhe t’i trajtonte përmes ligjit të Keni përgojuar, si në kohërat më të errëta, koncesioneve. Ato ishin dhënë pa shpërblim, në investitorët e huaj, të cilëve dua t’u shpreh nderimin mungesë të kompetencave dhe, natyrisht, pa garë. më të madh dhe mirënjohjen më të thellë, që me Por, ministri ka bërë faj në momentin kur shkeli investimet dhe punën e tyre trefishuan nxjerrjen e argumentimin që bëri vetë për të rrëzuar 4 kompanitë naftës dhe prodhimin e saj, trefishuan nxjerrjen e dhe ia dha vetëm njërës lejen për të shfrytëzuar për mineraleve dhe prodhimin e tyre dhe trefishuan të 40 vjet akset tona kombëtare pikërisht për këtë gjë. ardhurat e shqiptarëve. Ministri nuk është i vetmi, zoti Kryeministër. Jeni Nuk i mbyllni dot të vërtetat me zhurmë. Modeli ju që dy muaj pas tij i keni dhënë detting një juaj ekonomik janë mëlçitë në qafë të Anastasit. kompanie tjetër. I keni dhënë të drejtën për të Mbajini për vete! Mëlçitë në qafë të Cacit do t’ju përdorur detting tonë për të ndërtuar një rrjet të çojnë drejt të shkuarës më të largët. kabllove optike nga Bari në drejtim të Gjirit të Lalzit. Zotëri, një nga ato marrëveshje që sulmoje është Gjiri i Lalzit është bërë shumë sinjifikativ këto e firmosur nga ti. Po, po e keni të firmosur. Ndërsa kohët e fundit, madje zgjon vëmendjen e të gjithëve tani fusni kokën nën tavolinë. Futeni! Ne i qëndrojmë ju, prandaj edhe po i drejtoni investimet atje, por, ligjit, ne bëjmë shtet ligjor dhe i qëndrojmë kur kaloi një vit nga leja që kishit dhënë, u detyruat Kushtetutës së vendit. ta shtynit lejen akoma më shumë, me një vit e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti gjysmë. Përse? Kryeministër! E fundit është kontrata koncensionare që po Fjalën e ka zoti Braçe, për tri minutat e fundit. ndërton zotëria, për atë që konsiderohet biznesi i Erion Braçe – Zoti Kryeministër, për hir të së ardhmes për 4 G-në, zoti Kryeministër, tenderi i transparencës ndaj shqiptarëve, do të doja t’ju të cilës është kthyer. thosha edhe një herë tjetër se për gjithçka fola janë Jozefina Topalli – Falemnderit! letrat e Qeverisë suaj ku jam mbështetur. E para. (Ndërhyrje pa mikrofon.) E dyta, për hir të transparencës ndaj Zoti Braçe, ju mbaroi koha. shqiptarëve, ju përmenda socialistin e vetëm që ka Zoti Kryeministër, keni fjalën! firmosur dhe që nuk është këtu në sallë, ish- Sali Berisha – Zonja Kryetare, zotërinj kryeministrin Ilir Meta. Ju lutem shumë, është në deputetë, edhe një herë dua t’u kthehemi pasurive nderin tuaj dhe të atyre që na dëgjojnë që ta dhe pasurimit të shqiptarëve. Ata të cilët e nisën respektoni socialistin e vetëm që ka firmosur dhe t’i
875 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shprehni mirënjohjen, sepse këtu mbrojtët kontratën Kanë regjistruar emrat deputetët: Florion Mima, e tij. Besnik Dushaj, Aurel Bylykbashi, Ledina Aliolli, Që ta mbyllim të gjithë historinë për sa folëm, Ditmir Bushati, Blendi Klosi, Saimir Tahiri, Damian po e përsëris edhe një herë. e gjithë politika juaj me Gjiknuri, Taulant Balla, Arta Dade. Të gjithë do të burimet natyrore, me pasuritë kombëtare të këtij flasin nga 5 minuta. vendi po mbështetet qartësisht, thjesht dhe vetëm Urdhëroni, zoti Bushati, 5 minuta! në zhvatje. Natyrisht, unë e pranoj që ti për (Ndërkohë drejtimin e seancës e merr zoti shqiptarët ke vetëm ata 100 mijëlekëshat që Turku.) deklarove këtu, por të gjithë ata që jetojnë në Fier, Ditmir Bushati – Zoti drejtues i seancës, Ballsh, Berat, Kuçovë, Divjakë, sipër në Veri, Rubik, Të nderuar kolegë, Tropojë, Kukës, Kalimash dhe kudo tjetër, shohin Tek sa po dëgjoja Kryeministrin e Shqipërisë me sytë e tyre që qindarkat që ti u jep nuk që u përgjigjej në interpelancë shqetësimeve të krahasohen me milionat që ti u merr nga puna dhe ngritura nga kolegu Braçe, po i bëja pyetjen vetes: nga djersa e tyre. Ajo që po u merr tani është A hyn Sali Berisha ndër ata politikanë që mund të pikërisht e ardhmja. konsiderohen ambiciozë me fjalë apo me vepra? Por, Kontratat për të cilat fola janë të firmosura për fat të keq, nuk më rezulton në asnjërin nga këto drejtpërdrejt nga Qeveria juaj dhe kanë afate 20, 25, dy kategorizime. 30-vjeçare. Pra, ju, personalisht, po vendosni për Mund të them me gojën plot që sot pashë një ata që lindin sot edhe për 30 vjetët e jetës së tyre. Kryeministër të paaftë për t’iu përgjigjur Dua t’i them çdo të riu në këtë vend se me këto shqetësimeve kryesore, të cilat kanë të bëjnë me kontrata që ka firmosur zotëria, secili prej jush do pasurinë publike të shqiptarëve. Pashë një të mund të ketë fatin të jetë minator, të jetë punëtor kryeministër që nuk e ka fare shqetësim vendosjen e të tjera me radhë, por nuk do ta keni kurrë fatin të e vendit në binarët e integrimit europian. Në të vërtetë keni në dorë ato që janë themelore për jetën dhe ai ka zgjedhur shpesh fjalë magjike, herë zemërim për të ardhmen, burimet e ekonomisë kombëtare, të amullt dhe herë ligjërime shpotitëse ndaj opozitës, tek të cilat duhet të keni akses si shqiptarë të lindur për të na portretizuar ne si pengues të këtij procesi, e të rritur në këtë vend dhe prej të cilave duhet të apo si pengues të zhvillimeve ekonomike, nga të përfitoni ato që ju takojnë. cilat mund të përfitojnë të gjithë shqiptarët. E fundit, zoti Kryeministër, në Qeverinë tuaj nuk Sot, për herë të parë, më duhet ta them, u kam ka ministër Ekonomie, ose ai që është, nuk ka dhënë të drejtë të gjithë atyre njerëzve që mendojnë aspak lidhje me ekonominë. Do të doja t’ju ktheja se Sali Berisha nuk është aspak i interesuar për pas, do të doja t’ju ktheja në kohën tuaj kur ju procesin e integrimit europian, pasi për të, më shumë personalisht apo të tjerë si ju punuat për të ndërtuar se çdo gjë, të rëndësishme janë interesat pasurore disa asete në këtë vend, e kam fjalën për Azotikun të familjes së tij dhe të klanit që përfaqëson. e Fierit. Unë e di që ju e keni humbur kontrollin mbi Afërmendsh, procesi i integrimit europian nuk Qeverinë tuaj, keni humbur kontrollin edhe mbi është një proces që përfshin vetëm një fushë të institucionet tuaja. Si shpjegohet, zoti Kryeministër, zhvillimit të vendit. Integrimi europian është një që një zyrtare e Agjencisë Kombëtare të proces ku vendi dhe qeverisja kalojnë në një sitë Prokurimeve Publike jep një vendim dhe thotë që shumë të fortë, ku depërtohet në qendër të modelit është i paligjshëm tenderi për ta shitur Azotikun për të qeverisjes. skrap? Ju personalisht dhe ministrat tuaj e lejojnë Asnjë nga ne nuk mund të bëjë sikur nuk di gjë ... që vjet Shqipëria, nën drejtimin e Sali Berishës, (I ndërpritet fjala deputetit, sepse i ka mbaruar shënoi një precedent shumë të rëndë në historikun koha në dispozicion.) e zhvillimeve demokratike të Shqipërisë, kur vendi Jozefina Topalli – Koha mbaroi. Këtu mbyllet nuk mori as statusin dhe as dritën e gjelbër për interpelanca. fillimin e bisedimeve për anëtarësimin. Ju falënderoj për kërkesën për interpelancë! Komisioni na la disa detyra shtëpie, të cilat Falënderoj Kryeministrin për përgjigjet! njihen ndryshe si 12 përparësitë për Bashkimin Kjo ishte pika e parafundit e rendit të ditës. Europian. Por gjatë të gjithë këtij viti, në vend që Kalojmë në pikën e fundit: diskutime për çështje Qeveria të përfshihej në një proces ndarjeje jashtë rendit të ditës. përgjegjësish dhe reflektimi me opozitën, u përfshi
876 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në një proces të dominimit politik, duke çimentuar Falemnderit! pushtetin dhe çmontuar shtetin dhe duke i bërë Ardian Turku - Falemnderit, zoti Bushati! këto dy identitete praktikisht të padallueshme. Zoti Mima, keni fjalën. Tashmë që po vjen 12 tetori, ditë kur Komisioni Florion Mima - Falemnderit! Europian do të publikojë vlerësimin rreth ecurisë së Para disa ditësh opozita paraqiti para shqiptarëve Shqipërisë, është pak, por e sigurt të pohohet se 3 fushat ku do të fokusohej aksioni opozitar për asnjë prej këtyre 12 përparësive nuk është adresuar. sesionin e vjeshtës. Njëra prej tyre ishte një Për të kuptuar përmbushjen ose jo të këtyre ndërhyrje e thellë në sistemin fiskal të vendit, përparësive, çdokush mund të pyesë veten: A jemi gjegjësisht në tatimin indirekt të tij, duke lançuar ne një demokraci e Atlantikut të Veriut, ku zhvillohen teza për heqjen e TVSH-së për ilaçet dhe për zgjedhje të lira dhe të ndershme? A është ky realisht prezantimin një shkalle të dytë më të ulët për disa tempulli i demokracisë, ku respektohet parimi më nga ushqimet bazë. Duhet thënë se kjo shkon në minimal, një deputet një votë? A ka në këtë vend një linjë me filozofitë e partive të majta kudo në botë, ndonjë zyrtar të lartë të dënuar për korrupsion? A sidomos kur janë në opozitë. Por kur cikli elektoralo- ka ndonjë zyrtar të dënuar për tragjedinë e Gërdecit? politik e ngarkon të jetë në pushtet, gjërat A ka ndonjë zyrtar të lartë të dënuar për tragjedinë ndryshojnë, pasi për hir të së vërtetës ato bëhen e 21 janarit? A është Gjykata e Lartë një institucion më realiste dhe fillojnë t’i harrojnë përrallat që jep drejtësi supreme, apo është uzurpuar nga ëndërrimtare me prospërim të të varfërve dhe me një shumicë gjyqtarësh që po çimentojnë kulturën ndëshkim të të pasurve. A ka ndonjë ide racionale e pandëshkueshmërisë? A janë shkollat dhe ky propozim dhe ç’pjesë zë demagogjia në të? administrata publike, që mbahen nga Të marrim propozimin për prezantimin e një taksapaguesit, ashtu siç i duam, apo janë qendra shkalle të dytë për ushqimet bazë dhe të përpiqemi ku kemi mobilizim partiak klientelist? A është media të argumentojmë se çfarë do të ndodhte nëse ne si realisht e lirë? Natyrisht që jo. ligjvënës do ta kalonim një propozim të tillë. Parë nga ky prizëm, kam përshtypjen se nuk Së pari, ata që realisht do të përfitonin nga një do të na vijë asnjë surprizë në rast se Komisioni paketë e tillë, do të ishin të pasurit dhe jo të varfrit. Europian do të thotë vetëm një fjalë: zbatoni edhe Nëse një familje me të ardhura të ulëta konsumon një herë 12 përparësitë, të cilat nuk i keni zbatuar. një kilogram mish në muaj, kursimi që do të vinte Pikërisht për këtë kemi ndërmarrë nismën që u nga ulja ose heqja e TVSH-së, do të ishte rreth 100 prezantua sot nga kryetari i grupit. Një nismë me lekë në muaj, pra sa një e gjashta e çmimit me 10 pika, që adreson përgjegjësitë tona të pakicë, gjithmonë duke supozuar se kasapi ku i përbashkëta. varfëri blen mishin është i regjistruar për TVSH-në, Askush në këtë sallë nuk duhet të ndihet i lumtur në një kohë që ky pohim nuk është i vërtetë për nga dështimet e Qeverisë në proceset e integrimit 90% të kasapëve në shkallë vendi. Një familje shumë europian, pasi ky është një proces që u përket të e pasur harxhon 10 kilogram fileto mishi, me një gjithë shqiptarëve. vlerë rreth 1200 lekë kilogramin, dhe kursimi i kësaj Kemi dy stacione, kolegë deputetë. Së pari familje do të ishte 2000 lekë në muaj, përkundrejt kemi 12 tetorin, që duket se po e humbim falë 100 lekëve që kursen i varfëri. A ka Partia Socialiste kokëfortësisë së maxhorancës dhe, së dyti, kemi ndonjë zgjidhje sesi mund ta akomodojë këtë konkluzionet e Këshillit në dhjetor për t’i hapur dritën padrejtësi të re? Apo mjaftohet me një shprehje që jeshile përparimit të Shqipërisë në këtë proces. e tha një kolegia ime socialiste: “Ne nuk kemi përse Ne kemi propozimet tona për të hapur 3 kantiere të merremi me 2000 lekëshin që kursen i pasuri, punë të përbashkëta që janë: reforma zgjedhore, rëndësi ka 100 lekëshi që kursen i varfëri. Nëse ky reforma parlamentare dhe ligjet në funksion të është i vetmi argument, sigurisht që kjo është shtetndërtimit. Jo të ngritjes së duarve nga ana jonë, demagogji dhe demagogjia nuk votohet, pasi është por të përputhjes së vizioneve të përbashkëta. njëlloj sikur t’i tundësh një të urituri një kockë, kur ti Keni filluar lojën “E ka kush e ka” për të baltosur je duke ngrënë biftek. opozitën. Por, edhe një herë po ju them: askush në Së dyti, eksperienca empirike kudo në botë këtë sallë nuk ndihet mirë nga situata në të cilën tregon se në asnjë rast nuk kemi reflektim në ndodhet Shqipëria dhe nga situata, që nuk do të çmimin përfundimtar të mallit dhe të shërbimit, pasi nguroja ta quaja, kërcënuese dhe izolacioniste. tregtarët punojnë me çmimet që është edukuar
877 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
tregu, që do të thotë se ata do të përvetësojnë edhe të drejtë që ky Parlament shqiptar duhet të ketë një kursimin që do të vinte nga reduktimi ose heqja fare politikë tjetër. Duhet të jetë një parlament, i cili u e TVSH-së. A ka PS-ja një argument për këtë? Nëse përputhet dhe u përshtatet kërkesave të të dyja nuk ka, atëherë përsëri meraku nuk është tek i urituri krahëve. Mungesa e deputetëve të maxhorancës në por thjesht te demagogjia dhe demagogjia nuk Parlament, mungesa e qeveritarëve kur deputetët e votohet, sepse është njëlloj si t’i marrësh një lypësi opozitës ngrenë shqetësime për problemet e ditës, të gjitha monedhat e mbledhura gjatë ditës dhe këtë për politikën, për njerëzit që janë të qetësuar, ta bësh duke ngarë mercedesin tënd. dëshmon edhe një herë se sa i pavend ishte Së treti, përvoja botërore, por edhe ajo shqiptare ndryshimi i Rregullores së Kuvendit; se sa i pavend në 15 vjet të aplikimit të TVSH-s tregon se dhe denigrues është për funksionimin e këtij përjashtime të tilla do të krijonin një terren pjellor Parlamenti mosrespektimi i gjysmës së sallës, për shmangie, evazion, fshehje dhe krime tatimore. mosrespektimi i përfaqësuesve të më shumë se Çdokush do të ishte i tenptuar nga një dritare e tillë gjysmës së popullsisë dhe se sa e pavend është e hapur, ku fare lehtë bashkë me miellin e destinuar kjo sjellje arbitrare, e cila na çon shumë larg një për bukë, do ta përfitonte këtë status edhe mielli parlamenti europian demokratik. për biskotat, kekët, byrekët e të tjerë; bashkë me Ne kemi paraqitur prej ditësh, por edhe sot, qumështin për fëmijë do të përjashtohet edhe kryetari i grupit i shprehu në emrin e grupit tonë qumështi për djathin dhe akulloren; bashkë me parlamentar, një pakt prej 10 pikash. letrën e destinuar për libra për fëmijët do të Më lejoni të nderuar kolegë deputetë, të përjashtohej edhe letra për revistat dhe botimet e shprehem pse propozimi prej dhjetë pikash është tjera luksoze për të rriturit. A e ka menduar PS-ja një propozim me vlerën e një pakti kombëtar. Po, ndonjëherë seriozisht se çfarë do të ndodhë nëse po të një pakti kombëtar për integrim, të një pakti ky propozim miratohet? Jo. Atëherë edhe kjo është kombëtar “Ta bëjmë Shqipërinë si gjithë Europa”. demagogji dhe propozimet demagogjike nuk 1. Këto dhjetë pika synojnë ta bëjnë të vërtetë votohen, pasi në të kundërt do t’i hapnim thesit tonë bashkëpunimin pozitë-opozitë për tejkalimin e me detyra publike edhe disa qindra vrima, që për problemeve të njohura, për lehtësimin e proceseve shkak të ndërthurjes masive të veprimtarisë integruese me Europën e bashkuar dhe për një ekonomike do të përktheheshin në miliona Shqipëri, e cila nuk kërkon të gënjejë Brukselin e transaksione të përjashtuara dhe miliona të tjera që Strasburgun. Brukseli dhe Strasburgu nuk kërkojnë e përfitojnë këtë status padrejtësisht. demagogji. Është e kotë të bëjmë sikur po ua hedhim Ne kemi 20 vjet jetë të administratës tatimore me politikën e vjetër të mashtrimit. Është e kotë të shqiptare, që janë një çast në historitë e simotrave mendojmë se hiletë e Sali Berishës për të mos u evropiane dhe ende nuk po e marrim seriozisht ballafaquar me problemin janë zgjuarsi sentencën e urtë dhe këshillën dashamirëse të tyre allaballkanase. Është e kotë të besojmë se 12 për të ndërtuar në Shqipëri një sistem të thjeshtë kriteret, që na kërkon Europa të zbatojmë, janë një njëshkallësh, pa përjashtime dhe pa gropa, të cilat formalitet. Europa duhet të shohë një proces që në çdo rast do të vështirësonin administrimin, por, ndryshon marrëdhëniet midis dy palëve, për të gjithashtu, do të ishin një ftesë e hapur për evazion. besuar se Shqipëria po bëhet gati seriozisht për Të nderuar kolegë socialistë, këto propozime tejkalimin e 12 kritereve. më japin të kuptoj se nuk janë ideuar, shkruar dhe 2. Përgjegjësia për sfidat e integrimit është filtruar nga mendjet e urta të politikanëve përgjegjësi e qeverisësve. Pakica nuk ka fuqi të profesionistë e të ndershëm, që juve nuk u mungojnë. ndryshojë rrjedhën e zhvillimeve. Qeveria duet të Ky është një sinjal jo i mirë që flet për nënshtrimin vrasë mendjen dhe të identifikojë pikat me të cilat e vlerave intelektuale nga militantë partiakë brenda ka bllokuar procesin e bashkëvotimit. Nuk do të ketë partisë suaj. Në fakt kështu ka qenë gjithmonë në bashkëvotim dhe konsensus, pa e zgjidhur partinë tuaj, që pas disa ditësh bëhet 70-vjeçare. problemin aty ku ka lindur. Falemnderit! 3. Në Shqipëri nuk ka më njerëz që të mos e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Mima! dinë se pozita e opozitës është margjinalizuar tej Fjalën e ka zoti Klosi. mase, duke e bërë ligjin në dëm të saj dhe duke e Blendi Klosi – Situata e tanishme në Parlament kthyer atë në kushte aspak demokratikisht dëshmon, edhe një herë, që ne kemi të drejtë. Kemi funksionale në këtë Parlament. Ne nuk kërkojmë
878 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pushtet dhe fuqi të pamerituar, por nuk mund të por nuk ishin turistët, ose ishin vetëm disa mijëra. pajtohemi me statusin e sotëm, ku deputetëve Këtë vit Shqipërinë e vizituan mbi 3 milionë turistë opozitarë u hiqet fjala, ku çdo akuzë për korrupsion dhe u quajt zbulimi turistik i vitit. Prandaj, kemi të transformohet në shpifje e si pasojë deputetët tanë gjithë të drejtën për të thënë se kjo ishte një arritje dënohen, u hiqet rroga dhe përjashtohen nga e shkëlqyer e Qeverisë sonë, e bizneseve tona dhe Parlamenti, sepse thonë të vërtetat që i dinë të gjithë e të gjitha strukturave të shtetit shqiptar. Me zbulimin shqiptarët. nga bota të mrekullisë turistike shqiptare u zbuluan 4. Qeveria duhet të marrë përgjegjësi. Meqenëse edhe alpet shqiptare, të cilat janë unikale në botë nuk po merr përgjegjësi, ne po i tregojmë se cila për resurset e tyre turistike, në të gjitha stinët e është përgjegjësia e saj. Nëse kësaj përgjegjësie i vitit. Shpallja zyrtare e shifrës prej 17 mijë turistësh shmanget, atëherë ajo i shmanget procesit të huaj, që vizituan këtë verë luginën e Valbonës, u integrues. bë shkas që të merrja fjalën në këtë seancë. Në 5. Ne duam të bëjmë të qartë se jemi të gatshëm shifrat e Ministrisë së Turizmit flitet vetëm për turistët ta zgjidhim situatën jo me mjete politike, por me e huaj dhe jo për ata shqiptarë nga Kosova, të cilët mjete juridike. Propozimet tona janë formulime për erdhën nëpërmjet Rrugës së Kombit apo liqeneve zgjidhje juridike. Pra po ju kërkojmë të rivendosim të bukur të Komanit e Fierzës dhe iu ngjitën luginës të drejtën, duke u nisur nga njëri prej katër parimeve së Valbonë, Gashit, Nikajt dhe Mërturit nga Padeshi themelore të zgjedhjeve e votimeve në shoqërinë e deri në Curraj t’Epërm . Si ndodhi ky bum i madh demokratike: “Të jenë të lira, të drejtpërdrejta, të turistik? Kolegë të nderuar, kjo ndodhi nga qeverisja përgjithshme dhe të fshehta.” Kur këto katër parime e mirë, nga rendi, nga qetësia dhe siguria që shkatërrohen edhe në Kuvend, nuk mund të bëhet mbizotëron sot në të gjitha anët e Tropojë deri lart më fjalë për kurrfarë rregullimi demokratik i jetesës në bjeshkë. Ndodhi për arsye të përmirësimit të sonë parlamentare. ndjeshëm të infrastrukturës rrugore, si dhe 6. Pavarësisht se sot thuhet se në Shqipëri gjërat mundësive të shumta të komunikimit, por ndodhi shkojnë më mirë se në Europë, në fakt, po lind e po edhe nga mikpritja e shtëpive, hoteleve e staneve të rritet një brez i dëshpëruar jo vetëm brezi që bjeshkëve. Gjithashtu, ndodhi sepse në qendër të përmbysi sistemin politik, por edhe një i Valbonës, me një pamje mbresëlënëse dhe me një mëvonshëm, është zhgënjyer me kohë. Po lind një investim të Bankës së Këshillit të Europës, u ngrit, brez që nuk sheh asnjë të ardhme në Shqipëri. Po dhe do të fillojë së shpejti funksionimin, qendra e lind e po rritet një brez që nuk beson aspak te pritjes së turistëve. Në këtë qendër mirëpritëse, politika. Një brez që nuk beson aspak te fuqia e njerëz të kualifikuar do të ofrojnë të gjithë politikës që ky vend mund të zhvillohet në kuadër të informacionin e nevojshëm për vendet, rrugët, bashkëpunimit europian, por si pengesë për banesat, hanet, malet, lumenjtë, florën dhe faunën. zhvillimin e vendit. Te kjo qendër do të vihen në dispozicion shoqërues Asnjë kompromis i vërtetë nuk arrihet vetëm me për turistët që kërkojnë të lëvizin në zona të tjera, propozimet e njërës palë. Duhet të afrohen dy palë, si lugina e Thethit, Curra i epërm, Plavë e Guci. Një aq sa është e mundshme, për të mos i rrezikuar nga arsyet e këtij bumi turistik në këto vende është integritetin njëra-tjetrës. Pra, pa ardhur të dyja palët, edhe rritja e mundësive të akomodimit, sidomos me juridikisht, më pranë njëra-tjetrës, askush nuk i rritjen e gest – haus-eve ose turizmit familjar, si beson përrallat shqiptare për devotshmëri europiane. vazhdim i financimit, me të cilën po merret Ministria Pikat 8, 9 dhe 10, natyrisht, nuk munda t’i shpreh e Turizmit. Gjithashtu, ndihmuam me përparësi dot në 5 minuta, por do të desha të thosha që biznesin në këto zona dhe kjo solli krijimin e dhjetëra kërkesat tona nuk janë maksimaliste, por vijnë si vende pune, sidomos në pranverë, verë dhe vjeshtë. rezultat i kërkesës sonë për të pasur një Shqipëri Projekti i Qeverisë për të hequr për disa vite taksat dhe një situatë europiane. e investitorëve, që do të investojnë në zonat malore Ardian Turku – Falemnderit, zoti Klosi! për turizmin, është pritur me mjaft interes nga shumë Fjalën e ka zoti Dushaj. biznesmenë vendas, si dhe emigrantët. Ata po Besnik Dushaj – Të nderuar deputetë, planifikojnë të ngrenë hotele dhe fshatra turistike Sapo kaluam një verë të nxehtë të thatë, por të në ato zona. Heqja e taksave për një periudhë të begatë për turizmin shqiptar. Edhe para 6 vitesh këtu caktuar kohore do të bëjë të mundur zhvillimin e kishte bregdet, liqene, male, ujëra dhe gjelbërimi turizmit gjatë gjithë vitit, si dhe do të krijojë
879 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mundësinë e investimeve në sportet dimërore, si Ardian Turku - Zoti Tahiri, ju lutem vazhdoni alpinizmi. diskutimin tuaj! Unë vetëm drejtoj seancën. Të nderuar kolegë, Saimir Tahiri - Nuk është gjë e keqe të Ky vit është vetëm fillimi i mbarë eksplorimit zëvendësosh gratë. Unë mbaj mend seancën e turistik të alpeve shqiptare, mrekullisë së turizmit fundit, kur Kryetarja e Kuvendit la karrigen dhe erdhi malor të Europës. Me investime në rrugë dhe në të këtu në këtë podium. Na u drejtua pothuajse me gjithë infrastrukturën do të bëhet e mundur që në dorë në zemër, sa e kisha të vështirë të mos pak kohë të plotësohet rrjeti rrugor turistik, në një prekesha thellë në shpirt për atë që tha, dhe për atë terren të rrallë, duke filluar që nga Padeshi, Ujeza, që na ftoi. Na ftoi të bëheshinm palë me Dobërdoli, Çeremi, lugina e Valbonës e deri në maxhorancën dhe të votonim ligjet që miratohen me Fierzë. Këto janë cilësuar nga vizitorët e huaj si tre të pestat e votave, për hir të integrimit, edhe pse porta e alpeve. Nga kjo tribunë duhen falënderuar vetë Kryetarja, ministrja e Integrimit, Qeveria e tërë edhe një herë në mënyrë të veçantë forcat e rendit dhe maxhoranca, thuajse e dinë përgjigjen. Unë doja dhe njerëzit e urtë e mikpritës të zonave tona, të t’i drejtohesha Kryetares, edhe unë me dorë në cilët krijuan ditë e natë një siguri të admirueshme zemër, ashtu siç na u drejtua ajo, për atë që pritet deri në majë të maleve. Gjatë gjithë kësaj periudhe të ndodhë. Partia Socialiste ka bërë një ofertë nuk ka pasur asnjë ngjarje sado e vogël, e cila mund shumë të qartë. Unë prisja që Kryeministri të ngrihej të dëmtonte imazhin dhe atmosferën e stinës së këtu (prandaj nuk kam përgatitur asnjë fjalim) dhe bukur turistike. të mos ishte në jerm, pothuajse në një orë diskutim, Zotërinj deputetë, nuk kemi pse ndalemi shumë ashtu siç bëri edhe kur erdhi nga Shtetet e Bashkuara tek këto vlera turistike dhe mrekullitë e alpeve tona, të Amerikës, a thua se ishte një dasmor i pirë dhe sepse ato do t’i gjeni vetë atje, por dua të ndalem te jo kryeministër i një vendi. Unë prisja të vinte këtu një paradoks i opozitës tonë dhe liderit të saj, i cili dhe t’i jepte një përgjigje ofertës serioze të Partisë nxin çdo arritje, përfshirë edhe turizmin, magjinë e Socialiste, atë që e kemi quajtur paktin për integrimin maleve. Të gjithë e keni të freskët se para një viti e Shqipërisë në Bashkimin Europian. Kryeministri agjencitë më prestigjioze të botës në fushën e jo vetëm që këtë nuk e bëri, nuk shfaqi asnjë shenjë turizmit e zbuluan dhe e shpallën Shqipërinë si përgjegjshmërie ndaj qytetarëve që i qeveris, si edhe destinacionin kryesor të turizmit për vitin 2011. Disa ndaj fateve të vendit, por injoroi tërësisht çdo opozitarë dhe mediat pranë tyre ironizuan, mundësi që maxhoranca dhe opozita të gjejnë shtrembëruan dhe, në një farë mënyre, u munduan gjuhën e dialogut të përbashkët këtu në Parlament, të nxinin vlerat e mëdha turistike dhe të pengonin për çështje që nuk janë as të Partisë Socialiste përgatitjet e stinës. Nuk e di se çfarë do të bëjë zoti dhe as të Partisë Demokratike, por janë së pari të Rama, çfarë do të kumtojnë editorialet e tij pas qytetarëve dhe të fateve të vendit. shifrave emocionuese dhe shpresëdhënëse të Kam përshtypjen se epshit të Kryeministrit dhe turizmit, por edhe të ekonomisë sonë për këtë vit Kryetares së Kuvendit, mund t’i vë vetëm një titull: pas raportit të OSBE/ODIHR-it, e cila i cilësoi frikë nga standardet. Sali Berisha ka realisht frikë zgjedhjet vendore të këtij viti si më të mirat që janë nga standardet. Ai është njeriu që nuk e do Shqipërinë zhvilluar ndonjëherë në Shqipëri, apo pas pritjes së në Bashkimin Europian, sepse një Shqipëri mrekullueshme që iu bë Kryeministrit, zotit Sali evropiane nuk mund të pranojë një Kryeministër Berisha, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. më pak europian se të gjithë ne shqiptarët, në të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Dushaj! gjithë hapësirën shqipfolëse. Saliu ka frikë nga Fjalën e ka zoti Tahiri. standardet demokratike, ashtu siç keni frikë ju nga Saimir Tahiri - Pas të gjitha atyre që tha një Parlament që respekton procedurën dhe parafolësi, me gjithë respektin, e kam shumë rregulloren konsensuale. Siç keni frikë nga e vërteta, vështirë të mos shtoj në fjalimin e tij: “Të na rrojë nga transparenca dhe ligjshmëria. Kjo është arsyeja sa malet Kryeministri!”, por dhe të gjej me veten që Kryeministri këmbëngul fort, që nga njëra anë të time një raport me të vërtetën. mbajë larg vendin nga integrimi evropian dhe nga Zoti drejtues i seancës, unë e mirëkuptoj sikletin ana tjetër të bëjë çfarë është e mundur që për këtë tuaj që të zëvendësoni gruan e cila drejton normalisht gjë të gjejë fajtorin e radhës, që herë është opozita, seancën. Unë doja, në fakt, që t’i drejtohesha herë ndonjë deputet i caktuar, herë shoqëria civile. Kryetares së Kuvendit. Mos u habisni që ndonjë herë ta ketë fajin moti,
880 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
horoskopi e kështu me radhë. ndërkombëtare është kthyer në një model suksesi Ne do të vazhdojmë të bëjmë punën tonë. Do të për sa i përket realizimit të reformave dhe gjithnjë e vazhdojmë të ofrojmë alternativën, për të cilën sot më shumë, analistë ndërkombëtarë dhe institucione kanë nevojë shqiptarët. Do të vazhdojmë të kërkojmë të rëndësishme ekonomike e politike, e theksojnë edhe këtu në Parlament rrugët që e nxjerrin këtë fakt. Shqipëria sot është vendi ku mund të Shqipërinë dhe shqiptarët nga shtegu në të cilin i hapësh një biznes brenda një dite. Shqipëria është ka futur Kryeministri, nga zullumet dhe zullumqarët vendi i dytë në botë, edhe falë vlerësimit të Bankës që sot mbajnë peng Kryeministrin, duke u dhënë Botërore, për sa i përket prokurimeve elektronike. në radhë të parë qytetarëve mirëqenie dhe standarde Shqipëria sot është vendi me liritë më të mëdha minimale, pastaj fatin për integrimin europian të ekonomike në botë. Mund të rendis shumë reforma vendit. Ka ende kohë që ju të mendoni si të ktheheni të tjera të suksesshme, por besoj se opinioni publik mbrapa, duke e nxjerrë vendin nga pengu ku e i njeh dhe i vlerëson ato. mbani. Në të kundërt, përgjegjësia e historisë dhe Krejt e kundërta më rezulton duke analizuar e brezave që do të vijnë pas, do të jetë shumë më e aktivitetin politik dhe publik të PS-së dhe, në mënyrë madhe nga ç’mund ta mendoni ju vetë. të veçantë, të liderit të saj, Edi Rama. E vetmja gjë Falemnderit! që s’ka qenë pjesë e axhendës politike dhe e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Tahiri! aktivitetit të tij publik ka qenë integrimi i vendit në Urdhëroni, zoti Bylykbashi! BE, përmbushja e detyrimeve që çdo opozitë ka në Aurel Bylykbashi – Zoti drejtues i seancës, këtë proces, detyrime që nuk janë aspak më të vogla Kolegë deputetë, se të një maxhorance. Edhe pak ditë na ndajnë nga publikimi i vendimit Por çfarë ka ndodhur përgjatë këtyre dy vjetëve, të BE-së për kërkesën e Shqipërisë për marrjen e tashmë të humbura për vendin? Ndodhi ajo që statusit të vendit kandidat. Natyrisht që marrja e mendja e hollë e djallëzore e Ramës dhe e një grushti këtij vendimi e ka shoqëruar dhe do të shoqërojë njerëzish rreth tij kanë gatuar. Keni dy vjet që jetën publike dhe politike të vendit për një kohë të përpiqeni të pushtoni mendjet e mijëra shqiptarëve gjatë. Integrimi i vendit, ky proces kaq jetik për me doktrinën tuaj, gjoja të lirisë. Duart tuaja, që u Shqipërinë, fatkeqësisht, sot është kthyer në veglën përplasën tavolinave, më vonë kapën gurët në rrugë më të madhe politike me të cilën lideri i opozitës, për të goditur institucionet legjitime të vendit. Zëri Edi Rama, ka disa kohë që po luan, duke luajtur juaj i çjerrë është përpjekur të mbytë çdo zë të mirë kështu me fatin e çdo shqiptari, në fakt. që flet për këtë vend, çdo pjesë e trupit dhe e shpirtit Ne ende nuk e dimë se cili do të jetë vlerësimi tuaj është bërë barrikadë për ecjen përpara të që miqtë tanë europianë do të kenë për statusin e Shqipërisë drejt proceseve të integrimit. Integrimi, vendit kandidat, por, siç e tha Kryeministri, ky Ramën tuaj e irriton, e çorienton, ashtu si tmerron vendim do të jetë objektiv. Nisur nga ky fakt, një drita errësirën. Fatkeqësisht, zoti Rama, gjatë gjithë shtyrje e mëtejshme e shqyrtimit të kërkesës së kësaj kohe ka treguar se do vetëm errësirë, që Shqipërisë nuk është aspak a pamundur. Po vallë, Shqipëria të zhytet drejt një cikli pasigurie politike a e meritojnë shqiptarët këtë gjë? A e meriton këtë dhe shoqërore, drejt ndaljes së zhvillimit dhe vonesë tjetër populli më pro-europian i gjithë rajonit? mosnjohjes së institucioneve legjitime, sepse vetëm Si qytetar, jam përpjekur edhe më parë, por edhe në kaos ai mendon se mund të triumfojë. Për të liria gjatë këtyre ditëve, të bëj një analizë të qartë të është armik, zhvillimi i vendit, mirëqenia e çdo rolit të forcës sime politike në drejtim të proceseve shqiptari janë makthi që e shqetësojnë çdo natë. integruese të vendit, në drejtim të realizimit të Shpeshherë dëgjoj të flitet për rolin që reformave aq shumë të kërkuara për këtë qëllim. E maxhoranca ka luajtur gjatë kësaj periudhe. A i kemi them me bindje të plotë, se kjo maxhorancë dhe ofruar ne bashkëpunim opozitës? Për ata që kanë çdo përfaqësues i saj kanë bërë gjithçka për këtë një memorie të shkurtër dua të kujtoj faktin, se proces kaq të rëndësishëm. Gjatë kësaj kohe ne menjëherë pas përfundimit të zgjedhjeve të kemi iniciuar dhe realizuar reforma aq të mëdha dhe përgjithshme të qershorit 2009, i jemi drejtuar të domosdoshme në sektorët më jetikë të vendit, opozitës me një ftesë bashkëpunimi me qëllim reforma që për vite me radhë kishin ngecur në vend. ngritjen e Komisionit të Reformës Zgjedhore për të Kjo maxhorancë ka pasur si kryefjalë reformat adresuar të gjitha rekomandimet e OSBE-ODIHR-it që në fillimet e saj. Sot Shqipëria në të gjitha raportet për to. Si përgjigje kemi marrë protesta në rrugë,
881 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
grevë urie në mes të kryeqytetit, goditje të rendit cilat u amenduan brutalisht dhe në mënyrë të kushtetues, “politikën e re të PS-së”. njëanshme për të dominuar Kuvendin dhe për të Kemi mbi dy vjet që, në mënyrë të vazhdueshme, uzurpuar emërimet në gjykata. Një Kuvend që nëpërmjet thirrjeve formale dhe informale publike dhe udhëhiqet jo nga gjithëpërfshirja, kontrolli apo jopublike, kemi ftuar opozitën që të jetë kontribuuese balancimi parlamentar shumë shpejt do ta humbë në të gjitha iniciativat ligjore që kërkojnë për miratim rolin e tij kushtetues, duke u kthyer thjesht në një 3/5-at e deputetëve të Kuvendit. Mohim dhe vetëm klub eunukësh politikë, të cilët presin që t’u hedhë mohim, por mohim jo vetëm për të miratuar ligjet, ekzekutivi ndonjë kockë nga tavolina e padrejtësive, por, për pasojë, mohim të ecjes së Shqipërisë drejt mbasi janë dendur ata. proceseve integruese. Po konsensusi dhe gjithëpërfshirja në emërimin Sot pas kaq shumë e shumë ditëve dhe netëve e KLSH-së dhe Bankës së Shqipërisë, a nuk është të shkuara dëm, kur mbetet kaq pak kohë nga finishi, një interes i madh publik për momentin? Në kohën që do të sjellë këtë vlerësim, lideri Rama po na kur vendi dominohet nga skandalet financiare të propozon një pakt kombëtar. Sigurisht, përgjigja jonë ministrave dhe të ekzekutivit, a nuk është roli i ka qenë që brenda propozimeve të gjejmë atë që KLSH-së vendimtar? Prandaj nuk ishte e rastit as është kushtetuese, integruese, europiane, në praktika e deritanishme në Shqipëri, por edhe e mbështetje të ligjit dhe të lirisë. shumë vendeve të tjera që KLSH-ja të merrte një (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në konsensus të gjerë apo qoftë edhe të propozojë një dispozicion.) njeri që të merrte mbështetjen e opozitës. Pse? Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bylykbashi! Sepse KLSH-ja është gardiani i financave të shtetit, Urdhëroni, zoti Gjiknuri! ndërkohë që luanin e abuzimeve e ka pushteti, për Damian Gjiknuri – Europa, përfundimisht, do të mos folur për rëndësinë që ka mbikëqyrja e rreptë të na mbyllë dyert, duke na thënë se lufta për e sistemit financiar dhe parametrave ekonomikë të pushtet e llojit sy për sy do të na lërë të gjithëve të Shqipërisë. verbër, në izolimin që na ka karakterizuar për shekuj, Besoj se kriza e fundit na ka mësuar të gjithëve sepse politika shqiptare akoma është e mbërthyer se çfarë do të thotë mungesa e rregullave të ndër llogoret e luftës, ndërkohë që ëndërron për paqe mbikëqyrjes apo procesit të njëanshme të me termat “fituesi i merr të gjitha”. E pra, nuk mund mbikëqyrjes financiare, qoftë edhe në vendet me të gjej shpjegim tjetër racional, nëse ka një të tillë, financat më të zhvilluara në botë, për të mos folur nga refuzimi flagrant që i bëri Sali Berisha ofertës për fqinjët, të cilët i kanë vënë përfund problemet së PS-së për një pakt me interes kombëtarë për me borxhin publik dhe ata e dinë se ç’po heqin, integrimin. pasi asnjë shqiptar apo partner i ardhshëm europian Berisha nxitoi ta quante atë një ultimatum, por nuk do të donte një Bankë Shqipërie që të ishte një partnerët ndërkombëtarë patën mendim tjetër. Ata INSTAT i dytë për të furnizuar me statistika ëndrrat thanë se ka brumë të mjaftueshëm, është një e shfrenuara të Kryeministrit për gjoja rritjen e tij propozim i arsyeshëm për të ndërtuar një shtrat për galoponte, disa nga të cilat i tha edhe këtu në integrimin europian. Pse? Sepse në Europë shkohet Kuvend sot, por ndërkohë vendi zhytet në krizë. me gjithëpërfshirje dhe jo me përjashtime, siç kërkon Përkundrazi, edhe shqiptarët, por edhe BE-ja pushteti i sotëm, ndërkohë që paktin e karakterizon kërkojnë prudencë, trajtim të kujdesshëm dhe gjithëpërfshirja. A nuk është një kërkesë e kahershme transparent të financave publike dhe monitorim të që reforma zgjedhore të zhvillohet me kohë dhe të tyre, përndryshe vendi më i varfër i Europës nuk jetë gjithëpërfshirëse? Po, thotë Sali Berisha, madje mund të përballojë më krizë. unë jam i gatshëm të plotësoj çdo kërkesë të PS- Për të mos folur për propozimet e tjera, për ligjet së, mjafton të ketë mbështetjen e OSBE-ODIHR-it, me shumicë të cilësuar, për imunitetin, reformat e por kur vjen puna për ta bërë realitetet, zvarritja rëndësishme në institucionet e drejtësisë, të cilat dominon mbi nevojën. kërkojnë një proces gjithëpërfshirës, kërkojnë kohë A nuk është kërkesë e BE-së rishikimi i dhe nuk mund të jenë thjesht një miratim formal rregullave për bashkëjetesën parlamentare dhe ligjesh që çdo gjë të rregullohet si me sustë. Këto mënyrën se si funksion ky institucion demokratik? janë karakteristikat tipike të vendeve ose Po, thotë Jozefina, po me termat e mia dhe jo demokraturave ala shqiptare që kanë inflacion standardet konsensuale të vendosura me kohë, të miratimi ligjesh, por kanë moszbatim të përditshëm
882 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të tyre. Prandaj në Shqipëri është kthyer në të merrnin zgjidhje, do të përbënin 10 hapa para institucion mosndëshkimi dhe abuzimi dhe asnjë drejt BE-së. Këto 10 pika janë 10 hapa drejt BE-së, nuk e vret mendjen, sepse ligjet nuk zbatohen. ndërsa copat dhe çikat e neneve të Qeverisë që Në fakt, një kryeministër i kapur mat me duan 84 vota për rritjen e gjobave në Kodin Rrugor, zgjedhjet e fundit në Tiranë do të ishte i gatshëm që për dhënien e lejeve të jahteve në Kodin Detar apo të ofronte koncesione dhe të ulej në një pakt për të për rregullim e fluturimeve charter në Kodin Ajror mirën e interesit publik. Përkundrazi, ai preferon të s’do ta shmangin kurrë refuzimin e dytë final para kundërtën, ashtu siç kanë qenë edhe lider të tjerë derës së mbyllur të Brukselit. Madje, këto 3 kode aluçinantë, që nga Amini i Ugandës apo edhe shumë që përmenda më sipër e që duan 84 vota, as nuk udhëheqës të tjerë në vendet afrikane, të cilat thonë kanë fare lidhje me 12 rekomandimet që na ka dhënë që më mirë po e drejtojmë vendin drejt një superfuqie BE-ja. Pakti për Shqipërinë si gjithë Europa është në shekullin XXI. oferta jonë, këto janë piketat ku ne mund të Ka ardhur koha që Sali Berisha t’u thotë ridrejtojmë rrugën e shqiptarëve drejt Europës. përfundimisht shqiptarëve nëse do të zgjedhë Nëse edhe Sali Berisha do me të vërtetë ta integrimin apo do të zgjedhë uzurpimin. Ky është bëjmë së bashku Shqipërinë si gjithë Europa, duhet momenti. të provojë, si nuk provoi sot këtu në Parlament, se Ardian Turku – Falemnderit, zoti Gjiknuri! është gati të lërë mënjanë interesat e tij, të familjes Zoti Balla, urdhëroni! së tij gjinore dhe politike dhe të heqë dorë nga Taulant Balla – Të nderuar kolegë deputetë të projekti i tij gadafist, që e mban Shqipërinë pa grupit tim parlamentar dhe dy deputetë të Grupit zgjidhje, pa institucione të pavarura, pa media të Parlamentar të PD-së, lira, pa ndëshkim për vrasësit e të korruptuarit, pa BE-ja na ka thënë qartë se negociatat për vend në tryezën e BE-së. Në të kundërt, shqiptarët anëtarësimin e Shqipërisë në BE do të mund të e dinë kush e ka fajin. Sa turp për një ministre hapen vetëm atëherë kur vendi të ketë arritur Integrimi, që nuk është prezent në sallë, që të vetmin shkallën e duhur të përmbushjes së kritereve të merak që kishte para partnerëve të BE-së lidhur me anëtarësimit dhe në mënyrë të veçantë kriteret progres-raportin e këtij viti, i cili për herë të parë politike të Kopenhagës, të cilat imponojnë stabilitet nuk do të quhet më progres, por do të quhet thjesht të institucioneve, garantojnë demokracinë dhe dhe vetëm “raport”, ishte fakti që t’i gjendet njerku shtetin e së drejtës. Është më se e qartë se sot fajit, të thuhej në raport se gjoja fajin e paska opozita, Shqipëria jonë është shumë larg përmbushjes së ndërsa përgjigjja e partnerëve të BE-së, e kritereve të Kopenhagës, ndërsa demokracia dhe përfaqësuesve të Komisionit Europian ishte shumë shteti i së drejtës janë në ditët e tyre më të vështira. e qartë: filloni dhe implementoni kërkesat e opozitës, Demokracia në Shqipëri është në ditë të vështira, që fillojnë, pikë së pari, me rikthimin në sepse Shqipëria nuk bën dot zgjedhje të lira, ndërsa funksionalitet të Kuvendit të Shqipërisë. rezultati i zgjedhjeve është ndryshe në kutinë e Zonja dhe zotërinj deputetë, votimit, ndryshe në qendrën e numërimit, ndryshe Pakti për Shqipërinë si gjithë Europa u jep në KQZ dhe, sa ta mban xhepi, në Kolegjin zgjidhje 10 problematikave, që lidhen me Zgjedhor. Demokracia është në ditë të vështira, demokracinë, stabilitetin e institucioneve dhe sepse Kuvendi i Shqipërisë ka sot një rregullore, e forcimin e shtetit të së drejtës. Kur BE-ja flet për cila është pikë për pikë njëlloj si rregullorja e ish- demokracinë në Shqipëri, thotë që kemi nevojë për Asamblesë Popullore të Libisë, ku fjalën e merr sa një parlament funksional, kur BE-ja flet për stabilitet herë do vetëm Gadafi. Shteti i së drejtës është në të institucioneve, nuk e ka fjalën për ditë të vështira, sepse gjyqtari, deputeti, kryetari i qëndrueshmërinë e ndërtesave të institucioneve, por komunës, qytetari i thjeshtë vriten duke shkuar në që në krye të këtyre institucioneve të mos jenë punë apo duke u kthyer në shtëpi, ndërsa shteti i njerëz të telekomanduar nga Sali Berisha. kërkon vrasësit në drejtim të paditur. Falemnderit! Ne, Partia Socialiste e Shqipërisë, duam ta Ardian Turku – Falemnderit, zoti Balla! ndryshojmë këtë zymtësi në rrugën tonë, rrugën e Urdhëroni, zonja Aliolli! shqiptarëve drejt integrimit europian. Për këtë qëllim Ledina Aliolli – Falemnderit, zoti drejtues i jemi gati të japim një zgjidhje me 10 çështje, pjesë seancës! integrale e procesit të integrimit, të cilat, nëse do Të nderuar deputetë,
883 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ndërkohë që vendi po renditet në treguesit më Si deputete, por edhe si qytetare, e mirëprita të mirë të organizmave dhe të strukturave më me optimizëm integrimin aktiv të kolegëve tanë prestigjioze ndërkombëtare për qëndrueshmëri socialistë në seancat plenare. Lideri i tyre, Rama, makroekonomike, për rritje të standardeve, për rritje u premtoi shqiptarëve përkrahjen në reformat dhe të eksporteve, për rritje në investimet publike dhe votim të ligjeve integruese, që kërkojnë shumicë të në investimet e huaja, në liberalizimin fiskal etj., cilësuar. Por, me sa duket, simptoma e krizës ka opozita vazhdon të bëjë apologjinë e krizës, që e kapur thellë mendjen e tij, e cila nuk funksionon ka mbërthyer për më se dy vjetësh lidershipin e saj. asnjë moment për partinë e tij, aq më pak për fatin Kjo për faktin se Partia Socialiste nuk mund të e shqiptarëve. Sërish, lideri juaj ra në demagogjinë pranojë, madje, mund të ndihet edhe keq që dhe retorikën e shëmtuar të egos së tij. Në daljet Shqipëria renditet në pozicione të shkëlqyera, pse publike ai rreshton prapë sharjet, akuzat dhe gjithë jo, për t’u pasur zili edhe nga vendet e zhvilluara mllefin historik që ai ka për integrimin europian të europiane në raportet ndërkombëtare, sikurse ishte Shqipërisë, për Bashkimin Europian, për raporti i fundit i Bankës Botërore, raport i cili vlerëson parlamentarizmin dhe demokracinë funksionale. Ju modelin ekonomik shqiptar mbështetur në liritë nuk po arrini ose, më saktë, nuk doni të kuptoni se ekonomike, i cili e ka renditur Shqipërinë në vendin këto janë momentet më historike për kombin tonë. e 30-të nga vendi i 46-të, duke lënë pas 12-të vende Si kurrë më parë Shqipëria është afruar pranë dyerve anëtare të Bashkimit Europian. të Bashkimit Europian, pas heqjes së vizave dhe Ju, të nderuar kolegë të opozitës, e dini mirë se reformave të fuqishme që Qeveria dhe maxhoranca, të huajt nuk vlerësojnë në ajër, nuk shkruajnë në si dhe institucionet po ndërmarrin për plotësimin e akull, por i japin notën asaj çka shohin reale në dymbëdhjetë rekomandimeve të Bashkimit Europian. Shqipëri, atë çka marrin si vlerësim nga vetë Këto ishin ditët dhe javët që ne, të gjithë së shqiptarët. Ekspertët ndërkombëtarë, që jetojnë dhe bashku, duhet të kishim treguar vullnetin e mirë për punojnë këtu, janë dëshmitarë të një ekonomie të të miratuar ligjet me tre të pestat. Ne e bëmë detyrën qëndrueshme, të një realiteti, që i përballoi dhe po i tonë. Jua shtrimë të dyja duart për të punuar së reziston kokëfortë krizës ndërkombëtare. bashku, për të qenë të dyja palët fitimtare të kësaj Biznese të reja regjistrohen çdo ditë, falë ngjarjeje sublime për shqiptarët, pra, marrjen e reformave legjislative dhe atyre fiskale. Sistemi statusit të vendit kandidat. Por ju prapë mohuat, bankar është sistemi më solid, i cili shpall sikurse e bëtë me bilbilat përpara anëtarësimit në vazhdimisht reforma të mirëpritura nga klientët për NATO dhe me heqjen e vizave, kur ky vend, kjo foltore transparencë dhe ulje të komisioneve apo stabilizim duhet të ishte kthyer në vendin e krenarisë për t’u të normave të interesit. Sektori privat është në thënë fëmijëve tanë nesër, që edhe ne deputetët e përpjekje të vazhdueshme për të rritur punësimin opozitës ishim në krah të ëndrrës që ju e jetonit të dhe për të përmirësuar shërbimet dhe e gjithë kjo realizuar. panoramë nuk është ndërtuar me retorikë politike, Jeni ende në kohë, të nderuar kolegë, që të por ka një filozofi të sajën dhe kjo është liria bashkohemi në këto ditë sublime për shqiptarët dhe ekonomike, një doktrinë e suksesshme që po zbaton të mos biem viktima të interesave të ngushta dhe të Qeveria e Kryeministrit Berisha. Sigurisht, çdo luftës dritëshkurtër partiake për pushtet. Ne reformë e guximshme ekonomike e ka zanafillën e deputetët, që përfaqësojmë shqiptarët pa dallime vet në këtë Parlament dhe mbështetet fuqimisht nga në çështjet e integrimit evropian, duhet të kjo maxhorancë. dëshmojmë se meritojmë besimin për të çuar Po ju ku qëndroni në këtë situatë, të nderuar përpara ëndrrën e tyre. kolegë të opozitës? A jeni të pozicionuar në krahun Falemnderit! e progresit të historisë, apo të regresit të saj? Ardian Turku – Falemnderit, zonja Aliolli! Fatkeqësisht, qëndrimi juaj i mohimit dhe i shpifjes Zonja Dade, keni fjalën. dëshmon për këtë të fundit. Në disa seanca rresht Arta Dade – Të nderuar dhe shumë të dashur ju keni në tavolinat tuaja ligjet e integrimit, mes tyre kolegë të grupit tim parlamentar, edhe Gjykatën Administrative, aq shumë të mirëpritur Në mënyrë të përsëritur opozita manifeston nga biznesi, por ju nuk doni ta votoni atë, pasi nuk seriozitet dhe përgjegjshmëri për rolin që ka, duke jeni realisht për qëndrueshmërinë dhe zhvillimin e ofruar dokumente të studiuara në bazë të analizave vendit. serioze dhe të paanshme të momenteve historike
884 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe sfidave që vendit i duhet të kapërcejë në kuadrin si të bëhet fjalë për krijimin e klimës së e integrimit të plotë në BE. bashkëpunimit bazuar mbi vullnetin e shprehur të Për fat të keq, vizioni dhe mjetet politike e votuesve. diplomatike të përmbushjes së kësaj aspirate të Papërgjegjshmëria për të përligjur deformimin e shqiptarëve janë të ndryshme midis opozitës e vullnetit të votuesve, edhe kur kjo vëzhgohet dhe maxhorancës qeverisëse, sajuar me deformim të konstatohet në raportin e OSBE-ODIHR-it, arrin vullnetit të votuesve. Duke e konsideruar integrimin kulmin kur zgjedhjet deklarohen nga eksponentët e në BE si përparësi të të gjitha përparësive, që prej kësaj lloj maxhorance si më të mirat. Po a nuk vitit kur PS-ja dhe koalicioni nisën rrugëtimin e këtij punuam së bashku në 2009-ën dhe Kodi Zgjedhor u procesi në bazë të refuzimit të BE-së për shkaqe të shkel në mënyrë flagrante nga instrumente në duar demokracisë së dhunuar në themel të zgjedhjeve të Sali Berishës? Që të pranosh propozimet e të atëhershme, ne veçse e kemi avancuar këtë opozitës, duhet të kesh marrë mandatin përmes proces duke qenë partnerë seriozë të Komisionit zgjedhjeve të lira, demokratike dhe të ndershme, Europian deri në 2005-n, kur ishin përfunduar 97% por tashmë nuk ka më njeri brenda vendit apo te të negociatave për nënshkrimin e Marrëveshjes së partnerët ndërkombëtarë që të mos e dijë që Sali Stabilizim-Asocimit. Ta marrin vesh edhe ca që vijnë Berisha është dhunuesi dhe deformuesi i vullnetit këtu si pema e Vitit të Ri dhe bëhen merak që nuk të lirë të shqiptarëve për të zgjedhur qeverinë që kanë qenë këtu kur ne përdornim bilbilat. besojnë. I njëjti seriozitet dhe përkushtim ndaj vendit u Opozita ka kërkuar reformë të procedurave shpreh nga opozita kur mori lidershipin në reformën parlamentare, por edhe reformë parlamentare në elektorale që parapriu zgjedhjet elektorale të 2009- përgjithësi. Sigurisht, kërkesat e opozitës nuk janë ës, si dhe pakti i propozuar për drejtësinë në prag për interesa të ngushta të deputetëve të saj, por të ftesës për anëtarësim të plotë në NATO. gjykimi për jetën parlamentare shtrihet në kohë dhe Gjithashtu, pesë fushat kryesore ku opozita i kërkoi përpjekjet nuk janë momentale. Vërejtjet thelbësore bashkëpunim maxhorancës në 2008-n, lidhur me për drejtimin e Kuvendit dhe defektet e jetës reformën elektorale, reformën në drejtësi, reformën parlamentare përfshihen në progres–raport si dukuri në administratën publike, luftën kundër krimit të të vetme në të gjithë përvojën e procesit të integrimit organizuar, korrupsionit dhe reformën për ndarjen të vendeve që kanë ecur në të njëjtën rrugë përpara territoriale dhe administrative. Shqipërisë. Pas refuzimit të kërkesës së Shqipërisë për Provokimet nga ana e drejtuesve të seancave, statusin e vendit kandidat, opinioni i Komisionit hapësirat e papërligjura të Kryeministrit dhe të Europian, i përmbledhur në 12 çështje kryesore, i ministrave në Parlament, siç e pamë edhe sot, për diktonte Shqipërisë dhe klasës politike punë të të sulmuar opozitën, janë kthyer tashmë në normë përbashkët për realizimin e shansit tjetër për një dhe problemi mbetet serioz për sa kohë që vetë përgjigje pozitive për statusin e vendit kandidat, drejtimi i Parlamentit, edhe me rregulloren përsëri opozita avancoi në këtë Parlament rezolutën konsensuale, por edhe me atë të ndryshuar në për të shndërruar opinionin e Komisionit Europian mënyrë të njëanshme për interesa të ngushta të në axhendë pune, në radhë të parë, të këtij atyre që qeverisin sot Shqipërinë, në themel ka Parlamenti dhe, më tej, në axhendë pune për të mendësinë e cunguar që buron nga totalitazimi dhe gjitha strukturat që kanë të përcaktuar si mision të autoritarizmi. tyre përmbushjen e standardeve të kërkuara nga Bashkëpunimi për Rregulloren konsensuale Komisioni Europain. Nuk përbën çudi fakti që Sali është urgjent, duke e konsideruar Parlamentin, sipas Berisha i ka refuzuar në mënyrë brutale me forcën vizionit tonë dhe standardeve evropiane, mjedisin e kartonit dhe të kësaj maxhorance pa identitet të ku punohet për popullin dhe vendin, si dhe mjedisin gjitha nismat e opozitës. ku diskutohet me nivel të lartë profesional dhe Që të jesh luajal me opozitën kërkohet që të përgjegjshmëri të lartë qytetare e politike për të respektosh popullin dhe elektoratin që i ka caktuar përparuar axhendën evropiane, që në letër nuk na një maxhorance rolin për të qeverisur dhe opozitës ndan, por në atë çka bëjmë ka krijuar një hendek të rolin për ta monitoruar dhe kontrolluar këtë thellë, i cili nuk ka gjasa të mbushet. Përtej kësaj, maxhorancë, por nëse maxhorancat krijohen opozita mendon se nuk kemi arsye që të mos bëjmë dhunshëm mes zgjedhjeve të grabitura, nuk ka se përpjekje, që integrimin europian...
885 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
(I ndërpritet fjala se ka mbaruar koha në Mirupafshim seancën tjetër! dispozicion.) Ardian Turku – Falemnderit, zonja Dade! (Seanca u mbyll në orën 17:30) Seancën e deklaroj të mbyllur. Rendi i ditës:
E enjte, 06.10.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Relator: Ndue Paluca 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare • Pyetje të datës 29.09.2011. • Diskutime 2.Projektligj “Për një ndryshim në ligjin nr.8386, • Koha e debatit datë 30.07.1998 “Për mënyrën dhe procedurat e Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit shitjes së pronave të personave juridikë jobankarë të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e që kanë marrë hua nga publiku i gjerë” të ndryshuar”. kërkon”. • Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe • Pas përfundimit të diskutimeve: Financat (përgjegjës) (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter relator: Edmond Spaho Koka, kryetar grupi) • Pyetje (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, • Diskutime Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Koha e debatit (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Patozi, kryetar grupi) të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Koha e votimit kërkon”. 4.Projektligj “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve • Pas përfundimit të diskutimeve: administrative dhe organizimin e drejtësisë (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter administrative”. (84 vota) Koka, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut Gramoz Ruçi, kryetar grupi) (përgjegjës) (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Relator: Ilir Rusmali Patozi, kryetar grupi) • Pyetje • Koha e votimit • Diskutime 3.Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes • Koha e debatit ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Austrisë të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e për realizimin e një sistemi kompjuterik për regjistrin kërkon”. themeltar të gjendjes civile në Shqipëri”. • Pas përfundimit të diskutimeve: • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut Koka, kryetar grupi) (përgjegjës) (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Relator: Gent Strazimiri Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit (dhënie mendimi) Patozi, kryetar grupi) Relator: Luçiano Boçi • Koha e votimit • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare 5.Projektligj “Për disa shtesa dhe ndryshime në (dhënie mendimi) ligjin nr.7895, datë 27.01.1995 “Kodi Penal i
886 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. legjislative) (84 vota) (3 nisma legjislative) (84 vota) • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) (përgjegjës) Relator: - Relator: Dashnor Sula • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian (dhënie mendimi) (dhënie mendimi) Relator: Luan Skuqi Relator: Ermelinda Meksi • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie (dhënie mendimi) mendimi) Relator: Luan Skuqi Relator: Mesila Doda • Pyetje • Pyetje • Diskutime • Diskutime • Koha e debatit • Koha e debatit Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e kërkon”. kërkon”. • Pas përfundimit të diskutimeve: • Pas përfundimit të diskutimeve: (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter Koka, kryetar grupi) Koka, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Patozi, kryetar grupi) Patozi, kryetar grupi) • Koha e votimit • Koha e votimit 6.Projektligj “Për një ndryshim në ligjin nr.9251, 8.Projektligj “Për një shtesë në ligjin nr.10040 datë 08.07.2004 “Kodi Detar i Republikës së datë 22.12.2008 “Kodi Ajror i Republikës së Shqipërisë”. (2 nisma legjislative) (84 vota) Shqipërisë”. (84 vota) • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Relator: Osman Metalla Relator: Bedri Hoxha • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian • Pyetje (dhënie mendimi) • Diskutime Relator: Gerti Bogdani • Koha e debatit • Pyetje Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit • Diskutime të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Koha e debatit kërkon”. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit • Pas përfundimit të diskutimeve: të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter kërkon”. Koka, kryetar grupi) • Pas përfundimit të diskutimeve: (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Koka, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Patozi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Koha e votimit (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit 9.Projektligj “Për transmetimet me zë dhe/ose Patozi, kryetar grupi) me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”. • Koha e votimit • Shprehet Komisioni për Edukimin dhe Mjetet 7.Projektligj “Për disa ndryshime she shtesa në e Informimit Publik (përgjegjës) ligjin nr.8378, datë 22.07.1998, “Kodi Rrugor i Relator: Mark Marku
887 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
• Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, zotërinj deputetë, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Hapim seancën plenare. mendimi) (Lexon rendin e ditës.) Relator: Mesila Doda • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Për pikën e parë të rendit të ditës, projektligjin (dhënie mendimi) “Për një ndryshim në ligjin nr. 8386, datë 30.07.1998 Relator: Gert Bogdani “Për mënyrën dhe procedurat e shitjes së pronave • Pyetje të personave juridikë jobankarë që kanë marrë hua • Diskutime nga publiku i gjerë” të ndryshuar”, kanë regjistruar • Koha e debatit emrat në emër të grupeve: Sherefedin Shehu dhe Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Ilir Bejtja. të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Për projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes kërkon”. ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të • Pas përfundimit të diskutimeve: Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Austrisë (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter për realizimin e një sistemi kompjuterik për Regjistrin Koka, kryetar grupi) Themeltar të Gjendjes Civile në Shqipëri”, në emër (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, të grupit të PS-së janë regjistruar Gazmir Bizhga, Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Armando Subashi, Blendi Klosi. (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Janë depozituar emrat për diskutim edhe për Patozi, kryetar grupi) projektligjin “Për miratimin e buxhetit faktik të shtetit • Koha e votimit për vitin 2010”. Të dy grupet parlamentare kanë 10.Projektligj “Për miratimin e buxhetit faktik kohën e caktuar. Natyrisht, në bazë të kohës ata të shtetit për vitin 2010”. vendosin vetë nëse i japin më shumë apo më pak (Kryetari KLSH-së ka depozituar në Kuvend minuta secilit prej deputetëve. raportin dhe e ka paraqitur në komisionin e Për grupin e PD-së: Ridvan Bode, Sherefedin ekonomisë dhe financave). Shehu, Genc Ruli, Florion Mima, Selami Xhepa, • Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe Flamur Noka, Aldo Bumçi, Gjokë Uldedaj, Sybi Financat (përgjegjës) Hida, Myqerem Tafaj, Albana Vokshi, Tritan Shehu, Relator: Igli Cara Sokol Olldashi, Mesila Doda, Gent Strazimiri, • Pyetje Adriana Gjonaj dhe Edmond Spaho në emër të • Diskutime grupit. • Koha e debatit Grupi i PS-së ka po ashtu një orë e gjysmë: Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Mimi Kodheli, Arben Malaj, Pandeli Majko, të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Ermelinda Meksi, Eduard Shalsi, Bashkim Fino, kërkon”. Ethem Ruka, Arben Ahmetaj, Erion Braçe në emër • Pas përfundimit të diskutimeve: të grupit. (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës. Koka, kryetar grupi) A jeni dakord me miratimin e procesverbalit të (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, seancës së kaluar? Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Ka vërejtje? Nuk ka. (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Falemnderit! Patozi, kryetar grupi) Miratohet. 11.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. Kalojmë te pika e dytë e rendit të ditës, • Koha e votimit projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 8386, datë 12.Interpelancë me Ministrin e Punëve Publike, 30.07.1998 “Për mënyrën dhe procedurat e shitjes Transportit dhe Telekomunikacioneve kërkuar nga së pronave të personave juridikë jobankarë që kanë deputeti Erion Braçe. marrë hua nga publiku i gjerë” të ndryshuar”. 13.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti (60’). Spaho, urdhëroni, keni fjalën. Edmond Spaho – Falemnderit zonja Kryetare! Jozefina Topalli – Të nderuara zonja dhe Ky projektligj propozon që të bëhet një ndryshim
888 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në ligjin e vitit 1998 për mënyrën dhe procedurat e dhe sa kanë marrë “investitorët shqiptarë”, ose e shitjes së pronave personave juridikë jobankarë që thënë më shqip, kursimvjedhurit shqiptarë nga këto kanë marrë hua nga publiku i gjerë, ligj i cili e trajton firma dhe asetet e tyre. Si janë shitur dhe kush i ka mënyrën e shitjes, sikurse thashë, të pronave të marrë asetet e tyre dhe për çfarë vlerash? Duhej t’u ish-firmave piramidale. tregonim shqiptarëve se çfarë bëri shteti që pasuritë Deri më sot është shitur pjesa dërrmuese, mbi e tyre të ruheshin, konservoheshin apo të mos 95% e këtyre pronave. Prej disa vitesh, që para vitit dëmtoheshin për t’u shitur shpesh me vlera 2005, procesi i shitjes së këtyre pronave pothuajse qesharake. Duhej t’u tregonim shqiptarëve pse nuk ka ngelur për shkak se kjo pakicë pronash e asetesh është bërë më herët një ndryshim i tillë. ndodhet në vende larg aksesit të publikut dhe Për ne është e qartë se tashmë kanë mbetur përgjithësisht me vlerë të ulët ekonomike dhe gjëra pa vlerë, ose që me qëllim janë zhvleftësuar financiare. nëpërmjet shkatërrimit. Ne e dimë se gjoja për Sipas ligjit ekzistues, ankandi shpallet nga ruajtjen dhe kujdesin ndaj tyre janë harxhuar edhe autoritetet përgjegjëse dhe çmimi fillestar publikohet para. në momentin e hapjes së tij. Janë zhvilluar disa Kjo është një tentativë “bamirësie”, më shumë ankande, por, për fat të keq, nuk ka pasur regjistrime sesa transparencë, lidhur me mundësinë e shitjes të palëve të interesuara për të blerë këto prona. Për së tyre. Ajo çka është me rëndësi, është se nuk rrjedhojë, agjencia që merret me shitjen e këtyre është dhënë dhe as që ka ndërmend të jepet pronave propozon që çmimi i aseteve që do të shiten ndonjëherë informacion për publikun kredidhënës se me ankand të mund të publikohet para ankandit, si u keqtrajtua dhe si u shit për një kore bukë me shpresë se do të zgjohet interesi i palëve të pasuria e tyre. interesuara. Ky është edhe thelbi i ndryshimit të Disa pyetje i kanë të gjithë, ne këtu por edhe propozuar. kredidhënësit shqiptarë: Kush e shkatërroi këtë Projektligji u mbështet nga deputetët e pasuri? Cilët janë përgjegjësit dhe çfarë është bërë shumicës, por u kundërshtua nga deputetët e për një transparencë të tillë? Sa është dëmi që është pakicës me argumentin se ky ndryshim nuk do të shkaktuar nga mosruajtja dhe moskujdesi ndaj kësaj sjellë rezultate në atë që synohet. pasurie? Sa ishte vlera e tyre në momentin e Falemnderit! disponimit nga shteti dhe sa ishte vlera e tyre në Jozefina Topalli- Falemnderit, zoti Spaho! momentin e shitjes? A u bë ndonjëherë një inventar Ka pyetje? Nuk ka. në momentin e marrjes në dorëzim të tyre dhe një Falemnderit! në momentin e shitjes? Në emër të grupit të LSI-së? Për diferencat në këtë inventar asetesh ka vetëm (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) një përgjegjës: shteti shqiptar dhe për këto diferenca, Në emër të grupit të PS-së, zoti Ilir Bejtja. shteti dhe Qeveria duhet të kompensojë Ilir Bejtja – Falemnderit! kredidhënësit. Të nderuar kolegë, Sot mendjet tona janë të ftohura dhe ashtu siç E nderuar zonja Kryetare, kërkojmë të bëjmë transparencë, edhe historike Ligji që diskutojmë sot është në vazhdën e madje, për të gjithë ata që i kanë shkaktuar dhimbje ndryshimeve fragmentare dhe amendimeve të çala dhe dëm shqiptarëve ndër vite, ashtu duhet të bëjmë që janë bërë tashmë praktikë në Parlamentin tonë. edhe me këtë segment të historisë së dhimbshme Ai merr në shqyrtim dhe konsideratë vetëm 10% shqiptare, të nxjerrim një herë e mirë në dritë të ose më pak të aseteve të këtyre kompanive, firmave diellit fajtorët dhe historia të gjykojë ata për çfarë famëkeqe piramidale dhe nuk sjell asnjë efekt të kanë bërë. rëndësishëm në pakësimin sadopak të humbjeve Ka në këtë sallë njerëz që mbajnë emrin e që shqiptarët pësuan nga vjedhja që iu bë kursimeve nderuar të deputetit, të përfaqësuesit të popullit, por të tyre nga firma, të cilat në atë kohë kishin dhe që duhet ta rishikojnë atë nën dritën e këtyre fakteve. mbështetjen e inkurajimin e vetë Kryeministrit tonë, E kemi dëgjuar Kryeministrin në seancën e kaluar atëherë President i vendit. të tregonte se si kishte shlyer borxhet Shqipërisë Para së gjithash, ne sot duhej të diskutonim e komuniste gjatë udhëheqjes së shtetit nga ana e të kishim një transparencë në relacion për gjendjen tij. Duam ta dëgjojmë dhe të na tregojë se sa nga e këtyre borxheve ndaj publikut: çfarë është shitur borxhet e kredimarrësve shqiptarë, jo shteteve të
889 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
huaja, për rastin që flasim, ka shlyer, borxhe ta atyre bashkë me to të famëkeqit bollëk që ato sollën në institucioneve famëkeqe financiare, me një emër po Shqipëri. aq qesharak, sa misterioz, piramidat financiare të Falemnderit! kohës së lavdishme të Shqipërisë së bollëkut, bollëk Jozefina Topalli – Falemnderit! i cili ka pasur me mburrje vetëm një bujar, ish- Zoti Bode, urdhëroni! Presidentin Berisha. Ridvan Bode – U bënë disa pyetje në formë Dua t’ju sjell ndërmend një slogan të shëmtuar retorike, por në fakt janë pyetje që mund të marrin të Kryeministrit Berisha, atëherë President i përgjigje. imponuar me dhunë ndaj shqiptarëve. E para, përse Sali Berisha nuk jep llogari për Jozefina Topalli – Zoti Bejtja, hyni në temë! një borxh që u ka shqiptarëve? Sali Berisha nuk e Ilir Bejtja – “Paratë që qarkullojnë ndër firma ka njohur këtë borxh dhe për këtë arsye ka dorëzuar janë të pastra”. Nuk janë të pastra, zonjë. Ne nuk pushtetin. Është Partia Socialiste që jo vetëm e duhet të vazhdojmë të jemi popull me memorie të njohu këtë borxh, por mori përsipër, në këmbim të shkurtër. Të shërosh një plagë është detyrim, por marrjes së pushtetit, t’jua shlyente një për një, po aq detyrim është të mos harrosh se nga u qindarkë për qindarkë qytetarëve. shkaktua, përndryshe ajo shkaktohet përsëri. Së dyti, kush i mori paratë? Partia Socialiste i Të jeni të sigurt që me mënyrën se si ne ka ndarë paratë. Mund të pyesë kolegët e tij brenda vazhdojmë të sillemi me astetet tona, jemi duke grupit parlamentar që të marrë përgjigjen se kush i bërë të njëjtën gjë që bënë dikur “Xhaferri”, “Sudja”, mori paratë. “Besa”, “Vefa”, “Kamberi” etj., por këtë herë Së treti, kush i mori pronat e këtyre firmave? nëpërmjet vendimeve të vazhdueshme arbitrare që Mund të pyesë brenda grupit të vet. Partia Socialiste Qeveria vazhdon të ndërmarrë, duke shpërdoruar i ka shitur 95% të këtyre aseteve. Se me çfarë çmimi këto asete dhe duke i lëshuar diku me koncesion e u shitën këto prona dhe kujt ia kanë dhënë pronat e diku kushedi sesi, ndaj të ashtuquajturve investitorë firmave piramidale për t’i shlyer qindarkë më qindarkë që Shqipërinë vrapuan dhe po vrapojnë ta blejnë për dhe një më një lekët që mori përsipër në fushatën e 1 euro dhe më pas ta përdorin si të duan dhe të vitit 1997, mund të pyesë brenda grupit të vet bëjnë përfitues jo shqiptarët, por vetëm disa prej Ajo që ne sjellim sot është pikërisht për të çliruar tyre, që në disa raste janë të ulur këtu mes nesh dhe ato pak 5% të pronave, vërtet jo atraktive, që apo pranë nesh. Kjo tregon që ne kemi harruar, por kanë mbetur ende të bllokuara për mungesë interesi. këtë herë me dëshirë. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! Është në nderin e këtij Parlamenti të mos marrë Urdhëroni, zoti Shehu, në emër të grupit të PD- në shqyrtim fabula si kjo e sotmja dhe të mos bëhet së! ortak në të keqen që u është bërë shqiptarëve edhe Sherefedin Shehu- Falemnderit, zonja në këtë 10%-sh të aseteve të mbetura, ose të Kryetare! mbeturinave të pavlera të mbetura nga ato asete të Të nderuar kolegë deputetë, shkatërruara totalisht me qëllim, nga ata që përfituan Natyrisht që këtu kemi një amendament, sepse rregullisht nga këto pasuri. vetë procesi, siç u tha nga të gjitha burimet këtu në Nëse deri tani ligji aktual ka prodhuar errësirë këtë sallë, është në përfundim të tij, dhe nuk kemi dhe arriti të shesë po në errësirë 90% të këtyre të bëjmë me ndonjë politikë të qenësishme, me aseteve, le të hedhë më parë dritë mbi këtë proces ndonjë reformë të rëndësishme. Por ky moment e t’i kërkojmë Qeverisë të gjejë përgjegjësit dhe të evokon ngjarje të së kaluarës dhe mua më duhet të shlyejë diferencat që mungojnë në xhepat e them që skemat piramidale në fakt kanë qenë kredimarrësve shqiptarë, që sot janë akoma pa shkëlqimi dhe rënia e Partisë Socialiste, sepse ato shtëpi dhe pa paratë e tyre, shumë më të varfër dhe u përdorën si një kazus për të ardhur në pushtet të ushqyer me lugë bosh. dhe, natyrisht, ata u vodhën, u shkatërruan dhe ishte Inventari i mbetur më parë të bëhet publik dhe korrupsioni ai që rrëzoi Partinë Socialiste nga të jepen shpjegime për gjendjen e tij të shkatërruar. pushteti në 2005-n. Kështu, ky kazus qe Amendimi i kërkuar nuk e zgjidh problemin e përkohësisht i suksesshëm, por nuk u përdor me kredidhënësve shqiptarë dhe ne refuzojmë të votojmë sukses nga Partia Socialiste, sepse populli shqiptar një ndërhyrje qesharake për t’i vënë vulën zhdukjes është dëshmitar i vjedhjes dhe i shkatërrimit të ne hiç të aseteve të firmave fatkeqe piramidale dhe aseteve të këtyre skemave piramidale.
890 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Njëkohësisht, qytetarët shqiptarë janë dëshmitarë Ilir Beqja – Zoti Ministër, që Partia Demokratike ishte në qeverisje në vitin Meqenëse në kohën kur është përgatitur ky 1997 dhe në dy muaj arriti që të ngrijë, të shesë dokument ju keni qenë në Ministrinë e Drejtësisë dhe të shpërndajë mbi 60% të parave të dy dhe meqenëse në tekstin shoqërues të akt- fondacioneve. marrëveshjes thuhet se është përgatitur nga Më tej pushtetin e mori Partia Socialiste dhe e Shërbimi Zyrtar i Përkthimit që ka Ministria e dorëzoi mbasi i vodhi dhe i shkatërroi ato prona. Drejtësisë e Qeverisë së Shqipërisë, a mund të më Kështu që këtu nuk ka shumë vend për debate, për thoni se në cilin fjalor të gjuhës shqipe janë fjalët dy arsye: shluster dhe bas? Së pari, sepse faktet janë të njohura nga të gjithë Pyetja e dytë: Në pjesën ku flitet për qëllimin e qytetarët dhe nuk ka më nevojë që t’ua kujtojmë. shërbimit, këtu thuhet: “përgatit ndryshimet Së dyti, tashmë shqiptarët shikojnë nga Europa kulturore”. Mund të na shpjegoni se çfarë lidhje ka dhe nuk shikojnë mbrapa. Kështu, është mirë që kjo aktmarrëveshje me ndryshimet kulturore? në emër të qytetarëve të mbështesin këtë përpjekje Ndërsa pyetja e tretë: Ministria e Brendshme i të fundit, sepse ky amendament vetëm synon që të ka dhënë të drejtën ekskluzive të marketimit dhe të mundësojë, t’u japë vlerë atyre aseteve që ju i latë komercializimit një kompanie private të huaj. A mund pa vlerë. Prandaj do t’ju bëja thirrje ta votojmë të më thoni se në cilën pjesë të legjislacionit amendamentin. Të mos presim thellësi, thellësia shqiptar ju jepet kjo kompetencë juve, si ministër, është integrimi në Bashkimin Europian. Pra, ta që për një pronë të shtetit shqiptar të zgjidhni një mbarojmë këtë punë dhe të shikojmë përpara. agjent komercial të huaj? Falemnderit! Falemnderit! Jozefina Topalli - Falemnderit! Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Beqja! Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e Urdhëroni, zoti Ministër! marrëveshjes së ndryshuar ndërmjet Këshillit të Bujar Nishani – Falemnderit, zonja Kryetare! Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë Falemnderit, zoti Beqja, në lidhje me interesimin së Austrisë për realizimin e një sistemi kompjuterik dhe pyetjet e adresuara! për Regjistrin Themeltar të Gjendjes Civile në Së pari, në lidhje me termat që ju përmendët, Shqipëri”. shluster dhe bas, të mos harrojmë që kjo është një Në emër të Komisionit të Ligjeve, zoti Strazimiri? marrëveshje, e cila përfshin një fushë të teknologjisë (Relatori i komisionit, zoti Strazimiri, shprehet së aplikimit. Shpesh dhe gjuha shqipe ka bërë dakord.) adaptimet e saj në përdorimet e termave të veçantë Falemnderit! që nuk gjejnë përkthim të drejtpërdrejtë në gjuhën Në emër të Komisionit të Jashtëm, zoti Boçi? shqipe. Kjo është e njohur, e pranuar, jo vetëm në Luçiano Boçi – Falemnderit, zonja Kryetare! pjesën e logjikës së drejtshkrimit dhe të gjuhës, Komisioni i Jashtëm në mbledhjen e tij të por është e pranuar edhe në të gjithë legjislacionin radhës mori në shqyrtim këtë ligj dhe gjatë i cili mbështet marrëveshjet ndërkombëtare që bëhen diskutimeve u vlerësua qartë mbështetja e Qeverisë në fusha specifike. Ky nuk është rasti i parë. Të austriake, njëkohësisht dhe ndihma që kjo qeveri gjithë kemi rënë dakord që marrëveshje të tilla, të ka dhënë në kompjuterizimin e sistemit të gjendjes cilat përdorin terminologji që, për shkak të zhvillimit civile. të saj në kohë nuk gjejnë përkthimet korrekte në Pas debateve të shumta të realizuara në gjuhën shqipe, futen dhe mbeten si terma të tillë. komision, ligji u votua pro nga anëtarët e Unë nuk shoh që ka ndonjë problematikë, sepse e maxhorancës, ndërsa anëtarët e opozitës nuk thashë, nuk është rasti i parë. pranuan ta votojnë atë për sqarime nga Komisioni i Për sa i takon certifikimit, certifikimi zyrtar vjen Ligjeve, për vlefshmërinë ligjore të tij. gjithmonë nga Ministria e Drejtësisë. Kjo është e Falemnderit! përcaktuar në legjislacionin e brendshëm të Jozefina Topalli – Falemnderit! Shqipërisë. Në emër të Komisionit për Sigurinë Kombëtare? Për sa i takon ndikimit në aspektin e (Relatori i komisionit shprehet dakord.) ndryshimeve kulturore, mund të na duket pak e Falemnderit! çuditshme, por në fakt besoj se kjo risi që ne sollëm Ka pyetje? Po, zoti Beqja. në hartimin e një regjistri elektronik të gjendjes civile,
891 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përveç teknologjisë, përveç faciliteteve, ka sjellë një përmes krijimit të ndërfaqeve përkatëse do të kenë ndikim të madh dhe në adaptimin e kulturës. Të gjithmonë ndërhyrje dhe ofrime të shërbimeve të tjera mos harrojmë se gjetëm të dhënat e shtetasve për qytetarët shqiptarë. shqiptarë në të famshmet regjistra të gjendjes civile Regjistri elektronik i gjendjes civile është dhe në disa libra të grisur, të hedhur, të zverdhur, çka do të jetë burimi i parë dhe i vetëm për ofrimin e të nuk i takonte trendit dhe nivelit të zhvillimit tonë të gjitha këtyre shërbimeve. shoqërisë. Pa dyshim që adaptimi dhe kthimi i kësaj Ju falënderoj dhe shpresoj që t’ju jem përgjigjur praktike të prapambetur në kohë, në mendësi, në pyetjeve tuaja. formë, me problemet që reflektoheshin në Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Nishani! përmbajtje, adaptimi i saj në një sistem elektronik Fjalën e ka zoti Qefalia. pa dyshim që ka sjellë dhe ndikimin e saj në Xhemal Qefalia – Zonja Kryetare, kulturën e funksionimit të administratës publike, por Në marrëveshje përcaktohet se do të bëhet rritja edhe të marrjes së shërbimit nga çdo qytetar. Kështu e masave të sigurisë. Këtë gjë e konfirmoi dhe të mos na duket çudi pse ne e shikojmë dhe në ministri, që foli për një përsosmëri të sistemit, për aspektin e një reflektimi të kulturës së punës dhe rritjen e masave të sigurisë. Do të isha i interesuar kulturës së shërbimit ndaj qytetarëve shqiptarë. të dija se sa persona janë evidentuar nga ana juaj, Për sa i takon çështjes së adresimit dhe dhënies të cilët kanë dalë me karta të dubluara? së kësaj kompetence, dhe ku e kemi gjetur të Sa siguri ka opinioni publik, qytetarët shqiptarë, drejtën, të mos harrojmë që nuk ia ka dhënë ministri, që ky fenomen nuk do të përsëritet më edhe me ministria. Kjo është një marrëveshje, e cila është zgjatjen e këtij afati? bërë midis dy qeverive, Qeverisë së Shqipërisë dhe Falemnderit! asaj të Austrisë, marrëveshje të cilën e ka ratifikuar Jozefina Topalli - Urdhëroni, zoti Ministër! Parlamenti ynë që në vitin 2008, pra, këtë Bujar Nishani – Falemnderit, zonja Kryetare! ekskluzivitet. Ne kemi zgjedhur me vullnet të plotë, Deri më sot, që nga dita e fillimit të prodhimit kemi bërë shumë mirë, praktika dhe koha tregoi që të kartave të identitetit, megjithëse projektligji në kishim pasur të drejtë, një nga modelet më të mira fjalë nuk ka lidhje me procesin dhe me marrëveshjen të Europës për regjistrin elektronik të shtetasve e kartave, nuk ka asnjë rast të vetëm të prodhimit shqiptarë, modelin austriak, i cili në rajtingun të kartave të identitetit të dubluara. Nuk ka raste europian, në kohën që ne e zgjodhëm, për të tretin kur i njëjti person, me të njëjtat identitete, me të vit radhazi renditej si më i miri në Europë. Natyrisht, njëjta shenja gishtash, të ketë arritur të prodhojë pjesa e mirëmbajtjes ishte pjesë brenda procesit të një kartë dubël. Natyrisht ka pasur tentativa për të kësaj marrëveshjeje. Pra, kompania e cila ofronte prodhuar karta me dokumente të tjera të lëshuara këtë shërbim, për regjistrin kombëtar të Austrisë nga zyra të tjera, siç janë certifikatat e lindjes të vijon të ketë dhe këtë klauzolë të mirëmbajtjes, ashtu falsifikuara, të cilat vetë siguria e sistemit ka siç reflektohet dhe në shtesën e marrëveshjes së ndihmuar në këtë rast institucionet e shtetit shqiptar, sotme, e cila, gradualisht, do të kalojë tërësisht në ka ngritur alarmin përkatës për të bërë të mundur duart e autoriteteve shqiptare. që ne të shikojmë për burimin e tentativës së Po ta shikoni dhe në marrëveshjen që kemi sjellë spekulimit. Na kanë adresuar në zyrat e gjendjes sot në Parlament, pjesa e parë operacionale tashmë civile, por jo te prodhuesi, te shpërndarësi i u kalon autoriteteve shqiptare, mbetet vetëm pjesa letërnjoftimeve elektronike dhe i pasaportave e dytë, dhe ajo për një farë kohe të caktuar, deri në biometrike. adaptimin dhe plotësimin e disa kritereve, të cilat Pra, dhe një herë, për të qartësuar çdo kërkohen për ta pasur valid këtë sistem për 24 orë, mjegullnajë ose çdo keqkuptim, ju garantoj se pasi çdo ndërprerje e funksionimit të tij do të sillte sistemi i prodhimit të letërnjoftimeve elektronike dhe probleme jo vetëm në zyrat e gjendjes civile, por i pasaportave biometrike është sistemi i një sigurie edhe në shërbime të tjera. Ju e dini fare mirë se 100%. Askush nuk mundet që me të njëjtat të dhëna regjistri i gjendjes civile sot është burimi i parë dhe personale ose me shenja gishtash të ndryshme, të i vetëm i procesit të aplikimit të kartave të identitetit prodhojë një dokument identiteti ose një dokument dhe pasaportave biometrike. Në marrëveshjen udhëtimi. Natyrisht, përmes bashkëpunimit të aktuale dhe në relacionin që ne ju kemi paraqitur elementëve spekulatorë në zyrat e gjendjes civile, juve parashikohen dhe disa objektiva të tjera, të cilat mund të prodhohen certifikata, mund të kërkohen
892 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe të merren certifikata lindjeje me të dhëna të Ministria e Punëve të Jashtme, të cilat i paraqesin ndryshme, por kjo nuk e cenon sigurinë e sistemit më pas Këshillit të Ministrave propozimet përkatëse të prodhimit të dokumenteve të identitetit. për ndryshimin, zgjatjen, ose përsëritjen e Falemnderit! marrëveshjeve dypalëshe. Ndërkohë, më pas, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! Këshilli i Ministrave i paraqet Kuvendit propozimet Urdhëroni, zoti Dokle! përkatëse për ratifikimin e ndryshimeve. Namik Dokle – E kërkova fjalën, meqenëse Falemnderit! sqarimi i relatorit të Komisionit të Jashtëm nuk ishte Jozefina Topalli – Falemnderit! i plotë. Zoti Gjiknuri, urdhëroni! Deputetët e Partisë Socialiste në Komisionin e Damian Gjiknuri - Zoti Ministër, me gjithë Jashtëm shprehën gatishmëri të plotë për të shpjegimin tuaj në lidhje me domosdoshmërinë e miratuar atë pjesë që ka të bëjë me marrëdhëniet marrëveshjes, mbase do të ishte i nevojshëm një midis shtetit tonë dhe atij austriak. Por, hezitimi sqarim tejtër! Qeveria austriake në këtë rast vetëm ynë dhe mospjesëmarrja në votim lindi nga pyetja e ndërmjetëson për gjetjen e shoqërisë austriake apo një deputeti të PD-së: Pse vjen kjo marrëveshje në shteti austriak merr para nga Republika e Shqipërisë, komision? Meqenëse është vazhdimi i një shërbimi, që të justifikojë detyrimin, sipas Kushtetutës, siç e atëherë mund të blihet si çdo shërbim tjetër dhe, në thatë ju, që Qeveria e Republikës së Shqipërisë i këtë kuadër, unë dua të pyes specialistët se në ka një partneri, në këtë rast, një shteti tjetër? Apo cilën pikë të nenit 121 të Kushtetutës mbështetet këto para, që janë për një shërbim mirëmbajtjeje, i sjellja e kësaj projektmarrëveshjeje në Kuvend. shkojnë kompanisë austriake? Sepse po të ishte e Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Dokle! tillë, unë do të doja ta elaboroja më shumë këtë. Urdhëroni, zoti Ministër! Normalisht, shteti shqiptar ndërmerr shumë Bujar Nishani – Zoti Dokle, kjo është një detyrime ndaj shumë kompanive të huaja, të cilat marrëveshje shtesë e asaj të 2008-s dhe parimi bazë kanë një rrugë normale, madje ka dhe bazën ligjore, edhe i asaj çka parashikon Kushtetuta, është se meqenëse ka të drejta ekskluzive, për të negociuar çdo marrëveshje, e cila ka implikime financiare, duhet më mënyrë të drejtpërdrejtë me këto kompani dhe medoemos të kalojë në Parlament. Edhe për të mos e përfshirë Parlamentin në një çështje marrëveshja bazë, mbi të cilën marrëveshja e sotme ku shteti austriak nuk merr asnjë rol. Unë dua të di sillet në Parlament, është miratuar në vitin 2008 dhe se cili është roli specifik që ndërmerr Qevea ndaj klauzola e saj ka qenë se çdo shtesë apo kësaj marrëveshjeje në këtë fazë, sepse përmirësim që mund të bëhet, pa dyshim, duhet të marrëveshja e parë ka mbaruar me gjithë detyrimet kalojë përsëri në Parlament. që ka pasur, dhe për mua nuk është më në fuqi, Gjithsesi, unë, meqë ju përmendët nenin 121 të ndaj s’ka pse të amendohet. Kushtetutës, po e citoj: “Ratifikimi dhe denoncimi i Jozefina Topalli – Zoti Beja, urdhëroni, për marrëveshjeve ndërkombëtare nga Republika e pyetje! Shqipërisë bëhet me ligj, në rastet kur ato kanë të Fatos Beja – Ka një parim bazë: një gjë që bëjnë me: “ç” marrjen përsipër të detyrimeve miratohet me ligj (dhe në 2008-n ne e kemi kaluar financiare nga Republika e Shqipërisë; (dhe kjo si ligj këtu), as Këshilli i Ministrave e as dikasteri, është një marrëveshje e cila ka implikime dhe kosto pra ministria, nuk mund ta prekë, ndryshe kemi financiare) dhe “d”, miratimin, ndryshimin, plotësimin shkelje të ligjit. Nga momenti që kemi miratuar një ose shfuqizim e ligjeve”. ligj në 2008-n, ne nuk mund të rihapim sot këtu Kjo është, pikërisht, në plotësim të një ligji të diskutimin e atij ligji, kështu që, detyrimisht, do të mëparshëm të 2008-s, të ardhur në Parlamentit vijë në Parlament, ndaj sot jemi në procedurë. U shqiptar. Në shtesë të interesimit tuaj, mund t’ju hap një çështje parlamentare për të cilën ne duhet referoj se edhe ratifikimi i marrëveshjes shtesë është të shprehemi dhe nuk është punë specialistësh, në përputhje me nenin 27 të ligjit nr. 8371, të 1998- ndaj duhet kaluar ky projektligj, sepse është s “Për lidhjen e traktateve dhe marrëveshjeve ratifikimi i një marrëveshjeje shumë të mirë që ndërkombëtare”, i cili parashikon se ndryshimi, përmirëson ligjin pararendës. Në vend të jemi të zgjatja ose përsëritja e marrëveshjeve dypalëshe kënaqur nga kjo arritje me palën austriake, ne bëhet në bashkëpunim me institucionin e interesuar, fillojmë dhe nxjerrim këtu vështirësi për një gjë nga që, në këtë rast, janë Ministria e Brendshme dhe e cila vetëm përfitojmë.
893 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Jozefina Topalli – Falemnderit! ndryshme, rezulton nëse qytetari është ai që thuhet Zoti Çuko, urdhëroni! dhe me dokumente të vjetra, të cilat ai mund t’i ketë Arben Çuko – Falemnderit! në dorë. Raste të tilla ka pasur, por shumë pak. Kjo Zoti Ministër na tregoi se sistemi në vetvete ofron është shifra që unë kam përmendur: 500 raste. Kjo siguri të plotë në punën e tij dhe unë jam dakord se nuk ka të bëjë me dokumente të falsifikuara. E është sistem modern dhe konkluzioni është se nuk theksova edhe në Komisionin e Sigurisë se sistemi e ka fajin makina, por faji është tjetërkund; pra, te nuk lejon në mënyrë absolute që të njëjtat shenja faktori njerëzor. gishtash të përdoren dy herë. Për këtë arsye, çdo Në Komisionin e Sigurisë, drejtori i Përgjithshëm kartë, dhe kjo është e garantuar absolutisht nga i Gjendjes Civile përmendi një shifër me rreth 500 sistemi, ka një palë shenja gishtash dhe nuk mund raste të falsifikimit të dokumenteve personale, të të përsëritet. Pra, kur dikujt i është marrë identiteti cilat reflektohen te dokumentet personale që nga dikush tjetër në mënyrë të gabuar ose të prodhon ky sistem. Ju thatë se sistemi ndihmon qëllimshme, edhe për qëllime të ndryshme kriminale, për t’i shmangur këto raste. Si paska ndihmuar ky të cilat janë raste që ndiqen nga policia, sistemi sistem, kur të identifikuara janë 500 raste? Më lind bllokohet automatikisht dhe nuk lejon prodhimin e e drejta të them se rastet e pakapura dhe të kartës së identitetit për qytetarin e dytë, deri në paidentifikuara janë shumë më tepër. Atëherë, a keni zgjidhjen e problemit për qytetarin e parë. ndonjë program të qartë për të hetuar për këto rastet Falemnderit! e tjera? Ardian Turku – Zoti Ministër, urdhëroni! Falemnderit! Bujar Nishani – Falemnderit, zoti drejtues i (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) seancës! Ardian Turku – Falemnderit! Po e nis nga pyetja e zotit Gjiknuri. Arsyeja e Zoti Lutaj, urdhëroni, për pyetje! përfshirjes së kësaj kompanie në marrëveshje, për Pirro Lutaj – Në fakt, pyetjen e kisha për rrjedhojë të marrëveshjes që lidhet me Ministrisë e Kryetaren dhe nuk mendova se ajo në këtë moment Brendshme të Austrisë, është fakti që ne nuk do të largohej. Megjithatë, unë po e bëj pyetjen se zgjedhim emër të caktuar kompanie, por ne zgjedhim mbase na ndjek nga diku tjetër. Do të doja të dija, në bazë të marrëveshjes që kemi me atë kompani, nëse në takimin e fundit që ka pasur Kryetarja e e cila është përzgjedhur me procedurë normale nga Parlamentit me zotin Grosruk, a ka shprehur ai Ministria e Brendshme e Austrisë për mirëmbajtjen ndonjë opinion lidhur me këtë marrëveshje? e regjistrit të gjendjes civile të Austrisë, modelin e Falemnderit! së cilës ne kemi zgjedhur për të aplikuar në Shqipëri. Ardian Turku – Falemnderit! Kjo është arsyeja që kompania, e cila mirëmban Zoti Teliti, urdhëroni! sistemin e regjistrit të gjendjes civile të Austrisë, (Specialisti) Armand Teliti – Falemnderit, zoti për rrjedhojë, bën edhe mirëmbajtjen e këtij sistemi. kryetar i seancës! Kjo është e vetmja arsye. Unë doja të bëja edhe një herë sqarimin që bëra Megjithatë, në këtë marrëveshje, siç e keni parë, në Komisionin e Sigurisë. Nga deputetët atje pati fillon gradualisht kalimi i përdorimit të të gjithë pyetje për sa u përket rasteve kur persona të sistemit, sepse deri më sot mirëmbajtja e sistemit ndryshëm kanë aplikuar me të dhëna të tjera dhe dhe qendra kryesore e informacionit ka qenë në këto janë vërtet raste sporadike. Siç ju deklarova Vjenë dhe jo në Shqipëri. Tashmë fillon kalimi në në Komisionin e Sigurisë, janë 500 raste në 2 milionë pronësi të plotë të autoriteteve shqiptare dhe në e 900 mijë karta të prodhuara, çka do të thotë përdorim të plotë të autoriteteve shqiptare, por kjo 0,00016%, që është një kufi gabimi i tolerueshëm do të bëhet me dy faza. Ne do të fillojmë të marrim dhe i pranuar absolutisht në çdo lloj sistemi. Kjo në tërësi në dorëzim fazën e parë dhe, së shpejti, është krejt normale, kur sistemi i sotshëm nuk ka marrim në dorëzim edhe fazën e dytë. Me të depozituar në databejzin e vet fotografitë e përfundimin e kësaj dhe me administrimin e plotë shtetasve. Për këtë arsye, punonjësit e gjendjes të Qendrës së Dhënies së Informacionit nga ana e civile, të cilët janë përgjegjës për identifikimin, autoriteteve shqiptare, pa dyshim që edhe ne do t’i zhvillojnë një intervistë me qytetarin në rastet kur përshtateshim të gjithë legjislacionit të brendshëm, kanë dyshime për identitetin e tij. për sa i takon aspektit të prokurimeve, dhe nuk do Në fund të intervistës, duke bërë pyetje të të vazhdojë pafundësisht kjo lloj metode që kemi
894 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pasur në marrëveshjen bazë. paguar 600 mijë euro nga buxheti për dy vjet një Besoj se pyetjen e zotit Çuko e sqaroi zoti Teliti. kompanie private austriake, e cila ka eskluzivitetin Por, edhe një herë, për ta sqaruar për deputetët dhe lidhur me riparimin e defekteve të programit software opinionin publik, nuk bëhet fjalë për falsifikime të dhe për aftësimin e punonjësve tanë për dokumenteve, por për tentativë të individëve të mirëmbajtjen e këtij programi. ndryshëm, të cilët kanë tentuar të aplikojnë me të Ajo që nuk na shpjegohet në mënyrë dhëna të rreme apo të pavërteta. Dhe, ka qenë transparente në relacion është se gjatë këtyre viteve, sistemi ai që i ka denoncuar. Kemi pasur raste në pas parave të paguara, sa njohuri janë transferuar Pogradec, në Korçë, në qytetet të tjera, të cilat, te pala shqiptare për ta aftësuar atë në drejtim të ndoshta me qëllime dhe objektiva të ndryshme, pse njohjes së programit? Sa e pavarur dhe e gatshme jo, ndonjëherë edhe me qëllime keqdashëse politike, është pala shqiptare që ta bëjë vetë mirëmbajtjen e por siguria që përmban vetë sistemi ka arritur t’i programit në mënyrë autonome, pasi ka paguar 600 denoncojë këto tentativa. mijë euro për këtë gjë nga buxheti i shtetit? Falemnderit! Po kështu nuk thuhet asgjë dhe duket se nuk Ardian Turku – Falemnderit! është bërë asgjë në këtë drejtim, pavarësisht se Zoti Lutaj, ju kishit një pyetje, për të cilën mund janë paguar shumë për një vend të varfër si yni një t’ju kthej edhe unë përgjigje, meqenëse me kompanie private austriake. delegacionin austriak kam qenë unë i pranishëm Ajo që vjen më pas dhe që tani është shkruar S’ka pasur fare të bëjë zoti Grosruk me problemin në aktmarrëveshje është se në 3 vjetët e ardhshme që shtrohet sot dhe nuk është mirë të krijohen do t’i paguajmë 500 mijë euro në vit, pra, në fund insinuata për marrëveshje qeveritare që shtrohen këtu 1.5 milionë euro po të njëjtës kompani private, e në Parlament. Gjithsesi, falemnderit! cila do të ketë të drejtën e eskluzivitetit. Po për Kalojmë në diskutime. mirëmbajtjen e programit dhe aftësimit të punonjësve Fjalën e ka zoti Bizhga! tanë të gjendjes civile? Po për transferimin e Gazmir Bizhga – Falemnderit! njohurive tek ata nga ana e palës tjetër, që në rastin Të nderuar kolegë, ratifikimi i sotëm ngjan si konkret është kompania private austriake? një rutinë parlamentare për një marrëveshje të cilën E gjithë kjo do të jetë online nga pala tjetër dhe ne jemi të detyruar ta nënshkruajmë, në mos do të se në Shqipëri do të ketë vetëm një specialist. Kjo mbetemi pa asistencë teknike. Për pasojë, edhe është pak shtrenjtë për këtë punë. Aq më e shtrenjtë pa zgjidhje lidhur me funksionimin elektronik të bëhet kjo kur lexon se në këtë aktmarrëveshje nuk regjistrit kombëtar të gjendjes civile. Nëse nuk e thuhet gjëkundi se sa do të jetë aftësimi i palës bëjmë këtë, nuk është çudi që një ditë sistemi ynë sonë pas aplikimit trevjeçar dhe pas pagesës prej të mos funksionojë dhe, për pasojë, do të jemi 1.5 milionë euro. Në të nuk thuhet se pas aplikimit përpara një kaosi lidhur me shërbimin që do të trevjeçar të kësaj aktmarrëveshjeje, cili do të jetë kërkojnë qytetarët në zyrat e gjendjes civile. aftësimi përfundimtar dhe nëse do të kemi nevojë Përpara se të vij te gjykimi që kam për sërish për një marrëveshje tjetër shtesë si kjo e aktmarrëveshjen, do të sillja në vëmendjen tuaj, të sotmja. Nuk duhet të harrojmë që në fund të kësaj nderuar kolegë, edhe opinionin se programi i sistemit aktmarrëveshjeje ne do t’i kemi paguar plot 2.1 kompjuterik që është përdorur për gjendjen civile ka milionë euro kësaj kompanie private, e cila ka të qenë një program dhuratë e Qeverisë Austriake, një drejtën e eskluzivitetit dhe ne nuk jemi në gjendje vend mik yni. Reforma e kryer nga përdorimi i këtij të përcaktojmë nëse do të jemi të aftë e të pavarur programi për ndërtimin e regjistrit kombëtar për ta mirëmbajtur vetë sistemin deri në fund. elektronik të gjendjes civile na është paraqitur ne Nuk është çudi që te kjo aktmarrëveshje të mos dhe opinionit publik si një prej arritjeve më të mëdha jetë shtesa e fundit, por të kërkohet tjetër, pas vitit që do të realizonte një sistem të papërshkueshëm 2013, për të realizuar mirëmbajtjen e sistemit dhe nga manipulimi për realizimin e identiteteve të aftësitë e specialistëve tanë me terma të ngjashëm falsifikuara. Sa e vërtetë është kjo gjë, do të financiarë ndoshta edhe më rëndë. përpiqem ta shpjegoj pak më poshtë. Ajo që të bën Uroj që të jem i gabuar, por fakti që në këtë përshtypje në këtë marrëdhënie me një program të aktmarrëveshje nuk na thuhet një gjë e tillë, lë dhuruar nga një vend mik është se, sipas relacionit hapësirë për një tjetër të ngjashme në fund apo pranë që kemi përpara, të Ministrisë së Brendshme, i janë fundit të kësaj marrëveshje që kemi sot.
895 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Sa për kujtesë, fundi i kësaj aktmarrëveshjeje që ka sot Regjistri Kombëtar i Gjendjes Civile lidhur përkon me kohën e zgjedhjeve të ardhshme me falsifikimin dhe keqpërdorimet, nga të cilat është parlamentare. Pra, ky projekt, i cili u nis si një projekt i pambrojtur sistemi dhe që nuk mund ta bëjë dot ndihme nga një vend mik po bëhet i kushtueshëm as ligji dhe as kjo aktmarrëveshje, sepse është për mirëmbajtjen duke paguar një kompani private. keqpërdorimi nga politika. Në aktmarrëveshje thuhet shprehimisht që Të nderuar kolegë, pagesat për shërbimet e siguruara do t’i bëhen Të gjithë ne kemi qenë prezentë dhe deputetët kompanisë private parapagesë për çdo tre muaj. Nuk e opozitës kanë denoncuar në sallën e Kuvendit jam i sigurt nëse legjislacioni ynë e lejon që të lidhur me fushatën e shkuar elektorale të 8 majit në parapaguash një kompani private me të drejtë qytetin e Tiranës, ku kandidonte ish-ministri i eskluziviteti për një punë që teorikisht do të bëjë Brendshëm si përfaqësues i Qeverisë. Të gjithë pas tre muajsh e për këtë duhet marrë miratimi i qytetarëve të Tiranës u morën asaj kohe numrat e Kuvendit. Por përse duhet parapaguar një kompani tyre të telefonit, ku uroheshin për ditëlindjet që kishin e huaj për një punë të pakryer ende, kur sot te ne dhe ku u kërkohej vota për kandidatin e Qeverisë. ka me dhjetëra kompani shqiptare që kanë kryer Askush deri sot nuk di të thotë, as vetë ekspertët e punë publike për më shumë se një vit e nuk kanë Ministrisë së Brendshme dhe ata të Regjistrit marrë para për punët e bëra, që jo pak herë janë të Kombëtar të Gjendjes Civile se ku e siguroi këtë përfunduara, të kolauduara e të marra në dorëzim bazë të dhënash shtabi i kandidatit, ministër i nga enti porositës? Brendshëm. Sipas investigimit që ka pasur opozita Përse ky privilegj për një kompani private të huaj në atë kohë dhe në këtë kohë, jemi shumë të sigurt me të drejtë eskluziviteti? Kjo është më shumë se se këto baza të dhënash janë marrë nga Regjistri për t’u habitur. Në aktmarrëveshje thuhet se do t’i Kombëtar i Gjendjes Civile. paguajmë kompanisë 500 mijë euro për 2 mijë orë Pra, të nderuar kolegë, ajo çfarë nuk bën dot ky pune për ekspertizën. Pra, i bie 250 euro për çdo ligj dhe kjo aktmarrëveshje është që të ruajë bazën orë pune apo 2 mijë euro për ditë pune. Nuk e di e të dhënave të Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile nëse një vend i ngjashëm si ky yni të ketë paguar nga keqpërdorimi i politikës. Ministrat shkojnë e kaq shtrenjtë një ekspertizë asistuese si kjo që kemi vijnë, kandidatët shkojnë e vijnë, ndërkohë që kjo në këtë aktmarrëveshje. Është shumë e shtrenjtë është një pasuri shtetërore që duhet ruajtur me ligj krahasuar edhe me vendet e pasura me një numër dhe ata njerëz që janë përgjegjës për ta ruajtur duhet të lartë popullsie, që do të thotë me regjistra ta dinë se një ditë do të përgjigjen para ligjit nëse e elektronikë të gjendjes civile shumë herë më të madh keqpërdorin bazën e të dhënave të shtetasve. se ky yni. Po kështu, sot nuk kemi një informacion të plotë I gjithë ky shpenzim nuk e justifikon dot arsyen lidhur me shtetasit shqiptarë që kanë dyshtetësi, për të cilën po bëhet dhe nuk jep asnjë objektiv të pra, shtetas shqiptarë që kanë edhe një shtetësi të qartë nëse në fund të tij do të kemi nevojë për huaj, por që ende vazhdojnë të jenë në regjistrat shpenzime të tjera që do të dalin sërish nga xhepat tanë kombëtarë të gjendjes civile, kontingjent ky i e shqiptarëve. Por në fund të fundit çfarë do të kemi denoncuar disa herë nga opozita, identitetet e të pas zbatimit të kësaj aktmarrëveshjeje? cilëve janë përdorur për zgjedhjet e fundit Sot kemi një regjistër elektronik të gjendjes civile, parlamentare apo vendore. Po kështu ne nuk kemi i cili pavarësisht deklarimit të drejtuesve të tij, nuk ende sigurinë që baza e të dhënave, lidhur me është i mbrojtur nga ndërhyrjet për të prodhuar pronësimin e kartave të identitetit, është e plotë për pasaporta apo karta identiteti të falsifikuara. Janë sa u përket listave zgjedhore. Ne e dimë mjaft mirë të paktën 500 raste të deklaruara nga drejtuesit e që listat tona zgjedhore kanë si bazë të tyre Ministrisë së Brendshme. Është konstatuar se janë Regjistrin Kombëtar të Gjendjes Civile. Jo më larg prodhuar karta identifikimi apo pasaporta të se sa para pak muajsh në zgjedhjet e fundit vendore, falsifikuara ku shtetasit tanë kanë dhënë të dhënat opozita ka denoncuar në mënyrë të vazhdueshme nga regjistri elektronik dhe ato janë përdorur nga publikimet që kishin në listat zgjedhore apo me elementë kriminalë. rakordimet e ndryshme edhe brenda të njëjtës njësi Unë besoj se ky numër është më i madh se ai vendore e jo më në njësi vendore të veçanta. që deklarohet zyrtarisht, ndoshta edhe për shkak Pra, të nderuar kolegë, mua nuk më shqetëson të moszbulimit. Por ky është problemi më i vogël vetëm konstatimi i 500 rasteve të manipulimit që
896 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kemi pasur apo që janë deklaruar nga zyrtarët e Ardian Turku – Zoti Bizhga. Ministrisë së Brendshme, por më shqetëson Gazmir Bizhga – Lidhur me çështjen e keqpërdorimi lidhur me Regjistrin Kombëtar të dyshtetësisë unë nuk thashë se duhet hequr Gjendjes Civile duke pasur parasysh që ky është dyshtetësia e shtetasve shqiptarë, që jetojnë jashtë një problem mjaft i madh, i shkruar edhe në raportin vendit dhe që kanë përfituar një shtetësi tjetër apo e OSBE-ODIHR-it. Po kështu ne kemi karta identiteti jashtë BE-së. Unë saktësova që këta shtetas duhet për të cilat na thuhet që kanë elemente të të evidentohen në Regjistrin Kombëtar të Gjendjes rëndësishme të sigurisë. Por ende nuk pranohet se Civile, sepse, nga informacionet që ka pasur opozita, këto karta identiteti, nëse do të çekohen në një çift pikërisht me këtë kontingjent është bërë edhe të caktuar do të japin pikërisht të dhënat që procesi i manipulimit të zgjedhjeve lidhur me kartat kërkohen apo që duhet të ketë një shtetas. e identitetit të falsifikuara. Apo kemi një rast, të paktën nga informacionet Për sa i përket çështjes së programit të që zotëroj, se sistemi i të dhënave biometrike nga marrëveshjes midis qeverisë austriake, atëherë kjo rrethet drejt qendrës bëhet nëpërmjet CD-s në që unë lexova lidhur me financimin që ne do të bëjmë qendrën kryesore, gjë që do të thotë që ende me marrëveshjen shtesë, e bën akoma më të rëndë vazhdon të mbetet i pambrojtur sistemi i faktin, sepse na është parapërcaktuar një kompani transmetimit të të dhënave të shtetasve tanë nga dhe ne nuk dimë nëse në fund të këtij procesi do të rrethet drejt qendrës. Po kështu, ajo çfarë mbetet kemi apo jo një administratë të pavarur, nëse do të shqetësim i madh është se krahas rritjes së aftësisë kemi apo jo një software tonin të pavarur dhe një teknologjike të sistemit tonë, ne nuk po mundemi administratë që ta mirëmbajë këtë software. dot ta mbrojmë atë nga keqpërdorimi dhe nga Falemnderit! abuzimi i politikës. Nëse do të vazhdojmë me këtë Ardian Turku – Falemnderit! gjendje, të jeni të sigurt që edhe zgjedhjet e Zoti Subashi, urdhëroni! ardhshme do të kenë po të njëjtat probleme për sa Armando Subashi – Falemnderit, zoti drejtues u përket listave zgjedhore dhe çfarë është më e i seancës! rëndësishmja do të lenë shteg të hapur për Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes falsifikimin e zgjedhjeve, manipulimin e zgjedhjeve ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të dhe prodhimin e kartave të identitetit, flasë për efekte Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Austrisë, elektorale. për realizimin e një sistemi kompjuterik për Regjistrin Të nderuar kolegë, Themeltar të Gjendjes Civile në Shqipëri” i paraqitur Unë bashkohem me kolegët e opozitës që kjo sot për miratim në Kuvend nuk ka ndonjë pengesë aktmarrëveshje vetëm rëndon financiarisht buxhetin formale nga pikëpamja kushtetuese dhe kjo është tonë, xhepat e shqiptarëve. Ajo nuk jep një zgjidhje arsyeja që ne votuam pro në Komisionin e Ligjeve. përfundimtare për problemin që po flasim. Por ne nuk mund të mbyllim sytë dhe të pranojmë Falemnderit! apriori sistemin elektronik të aplikuar deri më sot Ardian Turku - Falemnderit, zoti Bizhga! nga Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile. Po, zoti Ministër, urdhëroni! Pretendimi që ne kemi për këtë sistem është i Bujar Nishani – Unë dua të bëj një sqarim, thellë dhe ka të bëjë pikërisht me mënyrën se si nëse do më lejonte zoti Bizhga, për të sqaruar është aplikuar dhe zbatuar sistemi elektronik i qytetarët shqiptarë. Projekti i ofruar nga pala Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile, i cili ka vite austriake nuk është dhurim, nuk është donacion. që po aplikohet në Shqipëri nga Drejtoria e Ajo është një marrëveshje që Qeveria shqiptare e Përgjithshme e Gjendjes Civile. ka blerë nga qeveria austriake. Së pari, është një sistem totalisht i mbyllur dhe Më vjen keq për këtë informacion të gabuar, pa akses, i cili nuk u shërben institucioneve kryesore sepse i gjithë diskutimi juaj është orientuar gabim. të shtetit shqiptar. Sistemi nuk është transparent E dyta, vetë ju bëni fjalë për dyshtetësi dhe edhe ndaj vetë punonjësve të gjendjes civile ose më pastaj thoni që ne duhet të heqim personat që kanë saktë nuk u ofron atyre të gjithë aksesin e duhur dyshtetësi. Jo, përderisa ka dyshtetësi, do të thotë për t’u njohur me ndryshimet që pëson Regjistri se janë shtetas dhe nuk mund të hiqen shtetasit Kombëtar i Gjendjes Civile në njësinë vendore nga regjistri i gjendjes civile. përkatëse. Kjo është arsyeja që sot të gjithë Falemnderit! kryetarët e njësive vendore nuk mund të kenë një
897 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
informacion të saktë dhe të plotë për numrin dhe Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, që lëvizjen e popullsisë në njësinë ku ata drejtojnë. administron dhe përditëson përbërësit zgjedhor të Regjistri Kombëtar i Gjendjes Civile sigurisht që ka Regjistrit Kombëtar të zgjedhësve, kishte deklaruar një rëndësi etike për funksionimin e një shoqërie publikisht se regjistri kombëtar ishte pastruar nga moderne dhe demokratike. Ai bëhet mjaft i ndjeshëm dublimet. sidomos po të kemi parasysh edhe faktin që prej tij Në listën kombëtare të zgjedhësve konstatohet gjenerohet edhe lista e zgjedhësve, duke pasqyruar qartë se kemi rreth 10 mijë e 522 shtetas, të cilët në të gjitha ndryshimet e përditësuara. ose janë të dubluar, ose janë ndryshuar karakteret Dy zgjedhjet e fundit kanë treguar se ky sistem e një apo disa përbërësve zgjedhorë. Ndërkohë që ka pasaktësi të dukshme deri edhe në falsifikim të pjesa tjetër e të dhënave të personit ishte plotësisht të dhënave të Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile. identike. Nga ky numër total dublimesh 5289 Nga lista e zgjedhësve e këtij viti, e cila është ndodhen vetëm në listën e zgjedhësve që i përkasin një pjesë e Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile, Bashkisë së Tiranës. Ndryshimet të tilla në rezulton se një numër i madh shtetasish me identitet përbërësit zgjedhorë bëjnë që persona me identitet të njëjtë, figurojnë me vendbanim në më shumë se të njëjtë të figurojnë si zgjedhës në më tepër se një një njësi vendore. qendër votimi, çka përbën një shkelje flagrante të Unë shtroj një pyetje: Si ka mundësi që ky ligjit dhe të Kushtetutës nga drejtuesit dh punonjësit sistem të pranojë që një person me të njëjtat të e Drejtorisë së Përgjithshme të Gjendjes Civile. dhëna të figurojë në dy njësi vendore të ndryshme, Lista kombëtare e zgjedhësve përmban rreth apo edhe më keq akoma, edhe brenda së njëjtës 21.044 dublime, të cilat kanë ndikuar në rezultatin njësi? Sistemi elektronik i Regjistrit Kombëtar të zgjedhor, veçanërisht në zgjedhjet lokale në Tiranë. Gjendjes Civile, duke mos qenë transparent dhe me Absurditeti më i madh që hedh poshtë totalisht mungesë aksesi, nuk është i besueshëm për një sistemin në fjalë është fakti se vetëm në listën e pjesë të konsiderueshme të shqiptarëve, por edhe zgjedhësve të Bashkisë së Tiranës janë 1.096 të mjaft subjekteve dhe sidomos partive politike. dublime, ose 548 zgjedhës që figurojnë të regjistruar Sistemi sot shikohet si një nga mjetet me të në zyrat e gjendjes civile të dy njësive të ndryshme cilat janë manipuluar listat e zgjedhësve, për të bashkiake të Tiranës, ose në të njëjtën zyrë po në manipuluar e shtrembëruar pastaj rezultatin e tyre. dy qendra të ndryshme votimi, madje edhe brenda Baza e të dhënave të sistemit elektronik të të njëjtës njësi bashkiake. Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile administrohet Fakti i mësipërm është flagrant dhe ai i vetëm nga drejtori i përgjithshëm dhe çdo ndërhyrje atribuohet drejtpërdrejt strukturave më të larta në të është përgjegjësi e drejtpërdrejtë e tij. drejtuese të Ministrisë së Brendshme dhe Drejtorisë Në relacion thuhet se sistemi është ideuar i tillë së Përgjithshme të Gjendjes Civile. që, për dy vjet, në të të lihen gjurmë se kush kreu Me këtë rast pyetja është e thjeshtë dhe kërkon veprimin, nga cila zyrë e gjendjes civile u krye veprimi, një përgjigje: A lejon sistemi që një person me data dhe ora e këtij veprimi. Nëse të gjitha identitet absolutisht të njëjtë të figurojë në më shumë punonjëset e gjendjes civile kanë një kod të caktuar se një njësi vendore, apo ndërhyrja në këtë rast është me të cilin identifikohet secila prej tyre, si bërë në mënyrë mekanike nga Drejtoria e shpjegohet atëherë që në mjaft raste ne kemi Përgjithshme e Gjendjes Civile? konstatuar se në orën 1 të natës në sistem janë Ekzistenca e këtyre dublimeve në listën e kryer veprime nga zyra të ndryshme gjatë fushatës zgjedhësve në më shumë se në një qendër votimi, dhe drejtoria e përgjithshme nuk ka një shpjegim në kushtet kur sistemi elektronik i regjistrit kombëtar apo qëndrim për këtë fakt? të gjendjes civile, teorikisht, nuk e lejon regjistrimin Ne i kemi të dokumentuara të gjitha këto veprime e të njëjtit person në më tepër se një zyrë të gjendjes dhe i kemi bërë publike edhe në media, diku nga civile apo edhe brenda saj, është një fakt i data 13 prill, marrë nga Drejtoria e Përgjithshme e padiskutueshëm i ndërhyrjes në sistem dhe i Gjendjes Civile, e cila na ka vënë në dispozicion falsifikimit të akteve të gjendjes civile. listat përfundimtare të zgjedhësve në formë Në sistem ka edhe një mospërputhje të të elektronike. Ato përmbajnë një numër të dhënave me gjendjen reale të disa familjeve. Një konsiderueshëm dublimesh, edhe pse autoriteti familje me 4 anëtarë, që unë për arsye etike nuk po qendror, Ministria e Brendshme, përkatësisht e përmend këtu, me vendbanim real në fshatin Viçidol
898 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të rrethit Tropojë, figuron e regjistruar edhe në rrethin 2011, nga OSBE/ODHIR-i, nga Këshilli i Europës, e Tiranës, në fshatin Paskuqan. Por, tashmë, në nga Parlamenti Europian. Janë institucione të tilla momentin që është bërë transferimi, ajo nuk është prestigjioze, të cilat e kanë vlerësuar si një nga më me 4 anëtarë, por me 8 të tillë, duke u shtuar arritjet më të mëdha jo vetëm çështjen e regjistrit dhe ndryshuar totalisht edhe identitetet e tyre. kombëtar, por edhe ofrimin e këtij standardi për sa i Në listën e zgjedhësve të rrethit Tiranë janë takon hartimit të listave të votuesve. identifikuar një numër i konsiderueshëm familjesh Shpeshherë, ndoshta nga dëshira për të të tilla, që pasqyrojnë pikërisht këtë problematikë artikuluar spekulime politike biem në gabime, por në listën e zgjedhësve. Këto familje në zyrën e që kanë pasoja të rënda në procese të tjera të gjendjes civile të njësisë vendore, ku janë banorë të rëndësishme për qytetarët shqiptarë. rregullt, kanë gjeneralitete dhe numër të saktë të Procesi i pastrimit të dublimeve nuk bëhet nga anëtarëve të tyre. Ndërkohë që në zyrën tjetër këto Ministria e Brendshme, nuk bëhet nga Qeveria familje kanë një numër të rritur anëtarësh, me të shqiptare. Procesi i pastrimit të dublimeve bëhet dhëna të ndryshme të datëlindjes dhe me kode nga zyrat e gjendjes civile të qeverisjes lokale, nga banese si 9999, ose 0000, kode të cilat tregojnë se komunat dhe bashkitë e vendit, drejtuesit e të cilave vendbanimi i këtyre zgjedhësve nuk njihet, ose është u takojnë forcave të ndryshme politike. i paidentifikuar. Po ju sjell një shifër dhe një statistikë për të Të gjitha këto shqetësime, të nderuar kolegë, treguar se çfarë volumi i madh pune është bërë. lidhur me sistemin dhe pasqyrimin e tij në listën e Përpara zgjedhjeve të vitit 2011 janë identifikuar zgjedhësve ne i kemi bërë prezente ne media, ia në të tërë Regjistrin Kombëtar të Gjendjes Civile kemi bërë prezente edhe ambasadorit të OSBE- rreth 39 mijë dublime. Të gjitha këto 39 mijë dublime së, edhe Komisionit të Bashkimit Europian, por kemi u janë adresuar zyrave të gjendjes civile të komunave bërë edhe denoncim në prokurorinë shqiptare për dhe bashkive anembanë vendit dhe në fund të këtij hetime të mëtejshme. procesi kanë mbetur vetëm 600 dublime në rang Me këtë rast, nga kjo foltore i bëj thirrje vendi, të cilat kanë mbetur pa u pastruar për shkak prokurorisë që të hetojë me paanësi dhe në interes se ka pasur pretendime të ndryshme nga qytetarët. të ligjit e të shqiptarëve të gjithë këtë falsifikim e Por ajo që unë dua të ngre si shqetësim, që e manipulim me sistemin elektronik të Regjistrit nisa në krye të fjalës sime, janë pasojat negative Kombëtar të Gjendjes Civile. Të jeni të bindur se e për çështje madhore të qytetarëve shqiptarë. Akuza vërteta vonon, por ajo asnjëherë nuk harron. të tilla, që natyrisht bëhen në sfondin politik, por të Falemnderit! pabazuara në prova, të pabazuara në fakte, kanë (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) një impakt negativ në një nga proceset jetësore të Jozefina Topalli – Falemnderit! qytetarëve shqiptarë, të lëvizjes pa viza. Zoti Ministër, urdhëroni! Të anatemosh, të ngresh dyshime të pabazuara, Bujar Nishani – Falemnderit zonja Kryetare! të pafaktuara, të pambështetura për dokumentet e Natyrisht, e mora fjalën sepse u hodhën disa udhëtimit të qytetarëve shqiptarë, të cilat përdorin akuza, të cilat janë shqetësuese, përderisa si bazë të vetme regjistrin kombëtar të gjendjes prezantohen në sallën e Kuvendit dhe i përcillen civile, do të thotë të ngresh dyshime të pabazuara, opinionit publik dhe, së dyti, lidhen me interesa të pambështetura dhe, natyrisht, paragjykime nga shumë të larta të qytetarëve shqiptarë, e theksoj institucione të tjera, të cilat kur shohin që forcat këtë. politike në Shqipëri, politikanët shqiptarë, Së pari, do të dëshiroj të informoj që Regjistri parlamentarët shqiptarë ngrenë akuza të tilla, si Kombëtar i Gjendjes Civile është i përmasave të mund t’i besojnë më pas procesit, që është një nga sigurisë ndër më të arrirat midis vetë vendeve anëtare proceset më të sigurta. të Bashkimit Europian sot. Për nivelin e kësaj Prandaj, të nderuar kolegë deputetë, unë do t’ju arritjeje ka pasur përcaktime të qarta nga kërkoja të gjithë anëtarëve të Parlamentit që kur institucionet më të rëndësishme ndërkombëtare, të diskutojnë për çështje të tilla, të kenë një cilat monitorojnë zgjedhjet dhe proceset zgjedhore sensibilitet, pasi ato kanë rëndësi të madhe jetike në Shqipëri. Është një nga elementet dhe arritjet për qytetarin shqiptar, sepse lëvizja e lirë pa viza më të mëdha, që është vënë në dukje qoftë pas është esenciale, është jetësore, është një nga zgjedhjeve të vitit 2009, qoftë pas zgjedhjeve të vitit arritjet më të mëdha, një nga të drejtat më të mëdha
899 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që kanë përfituar qytetarët shqiptarë dhe askush më të mirët në Europë. prej nesh nuk ka të drejtë ta cenojë, apo ta vërë në Në sajë të këtij sistemi kemi pasur vizat, pa të dyshim, apo ta fusë në konflikte të panevojshme, të nuk do të ishte e mundur të hiqeshin vizat dhe nuk pambështetura, të paarsyeshme një arritje të tillë ka dyshim për këtë. Po në sajë të këtij sistemi kemi madhore të qytetarëve shqiptarë. sot listat më të mira elektorale që kemi pasur Ne, sot, qytetarëve shqiptarë u kemi dhënë ndonjëherë. A ka nevojë për rregullime? Hajde të dokumente të sigurisë më të lartë, prandaj qeveritë ecim përpara! I kemi të tëra mundësitë si Parlament anëtarë te vendeve të Bashkimit Europian, qytetarët ta detyrojmë ekzekutivin të ndjekë çdo propozim e vendeve të Bashkimit Europian kanë pranuar që që ne mund të bëjmë. qytetarët shqiptarë të udhëtojnë pa viza drejt vendeve Por, pa dyshim, sistemi është shumë i të tyre. suksesshëm. E kundërta ka qenë me atë që keni Të mos e cenojmë këtë proces, të mos e miratuar dhe që keni bërë ju në vitin 2000. I keni cenojmë këtë arritje të qytetarëve shqiptarë, të mos dhënë 6 milionë dollarë një firme kanadeze për të e vëmë në dyshim këtë arritje të tyre, sepse, bërë kartat e votimit. Ikën 6 milionë dollarët, u votua natyrisht, kjo pastaj krijon probleme politike midis në 18 shtator, u votua përsëri në 1 tetor. Në 1 tetor vetë nesh dhe qytetarëve shqiptarë. të vitit 2000 nuk u përdorën më ato karta. Kur ishit Falemnderit! ju në qeveri, 6 milionë dollarët vajtën dëm dhe përveç Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Nishani! atyre kanë ikur edhe 2 milionë dollarë të tjerë, të Zoti Beja, urdhëroni! marrë nga SIDA për pushtetin lokal, të cilat u tretën Fatos Beja – Zonja Kryetare! si kripa në ujë. Ishte një dështim i plotë. Kurse Dua të shpreh përsëri keqardhjen se është hera sistemi i sotëm është tërësisht një sukses. e parë që shikoj një opozitë, e cila kërkon nga Për sa u përket çështjeve që ju ngritët, përveç Qeveria të shkelë ligjin. Një pozicionim i tillë i çështjeve të sistemit, si çështjet elektorale, nuk ka opozitës është tërësisht i pakonceptueshëm. dyshim që ajo kartë, ashtu si çdo kartë, edhe karta Opozita dhe Parlamenti duhet të ruajnë që Qeveria bankare, mund të falsifikohet, se kështu ndodh në të zbatojë ligjin, jo t’i kërkojnë Qeverisë të thyejë të gjithë botën, por nuk është sistemi që e falsifikon, një ligj që e ka miratuar Parlamenti, të bëjë vetë sistemi garanton që të mos falsifikohet dot lehtë. ç’të dojë, t’i themi se nuk ka nevojë ta sjellë në Këtë e keni edhe në raportet ndërkombëtare, qoftë Parlament. Këtë dëgjuam sot dhe kjo është e për atë që u dhanë vizat, qoftë për atë për zgjedhjet, pakonceptueshme. pra është e certifikuar. E dyta, shikoj që nga opozita kemi një sulm E dyta, listat. Ju e dini fare mirë që listat bëhen ndaj sistemit. Unë do ta kuptoja në qoftë se opozita nga pushteti vendor. Nuk është momenti ta do të ngrinte probleme të zbatimit të sistemit, gjë e diskutojmë, por bëhen nga pushteti vendor dhe është cila do të ndiqej me shumë interes edhe nga publiku, e vërtetë ajo që thatë ju se ka defekte. Po, ka ende edhe nga ne, kundrejt parashtrimit të fakteve defekte. Në Tiranë, në çdo qendër votimi ka pasur konkrete. rreth 50 emra me 9999. Është detyrë e pushtetit Por çfarë dëgjuam? Dëgjuam që opozita nuk vendor që të koordinojë adresën me individin në listën miraton amendamente të ligjit për sistemin, pra që elektorale. Nuk është bërë në Tiranë, nuk është bërë ofrojnë diçka të re, dhe aty është thelbi për të cilin në Vlorë, nuk është bërë në Durrës. duhet të diskutojmë sot, jo çka kemi diskutuar në Unë kam qenë kryetar i një komisioni vitin 2008. Do të ishte e pritshme që opozita çdo parlamentar për ta hetuar çështjen në vitin 2005. mosrespektim ose keqpërdorim të sistemit ta Ka pasur shkelje të jashtëzakonshme të ligjit, sulmojë, por është absurde që një opozitë të sulmojë shkelje që janë bartur përsëri. Hajde t’i korrigjojmë sistemin, i cili ka qenë tërësisht produktiv për dhe kjo ka sens. Unë jam dakord që të ecet më tej. Shqipërinë. Kemi mundësi që para zgjedhjeve të ardhshme të Atëherë, duke shprehur mendimin tim që sistemi bëhet edhe kjo. është një sukses i mirëfilltë, kemi bërë shumë mirë Së fundi: Çfarë sjellin amendamentet e sotme? që e kemi miratuar këtë ligj në vitin 2008, kemi pasur Amendamentet e sotme sjellin dy gjëra të mira: e të mira të mëdha nga miratimi i këtij sistemi, duhet para, garantojnë mirëmbajtjen e sistemit, një sistem të jemi mirënjohës nga bashkëpunimi me qeverinë modern dhe, e dyta, i japin mundësi Qeverisë austriake për të pasur këtë sistem, që është nga shqiptare, gjë që nuk e ka pasur me ligjin e miratuar
900 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në vitin 2008, që ta përdorë sistemin për shërbime nga fatura financiare, e cila është 500 mijë euro në dhe në sistemet e tjera brenda vendit, domethënë vit, i bie që të paguajmë 0,16 cent për një qytetar jo vetëm në sistemin e gjendjes civile, por edhe për shqiptar ose e përkthyer në lek, 23 lekë të reja për sigurimet shoqërore, edhe për mjekësinë, edhe për një qytetar shqiptar, duke i ofruar një shërbim tepër bankat dhe për çdo sistem tjetër brenda Shqipërisë, cilësor të gjendjes civile, tepër modern, të marra i cili ka nevojë për një sistem elektronik ku të jetë nga modeli austriak, i cili është më i miri i shërbimit identifikimi i saktë, i garantuar i të gjithë qytetarëve të gjendjes civile. të Shqipërisë. Të nderuar kolegë të opozitës, unë besoj se të Unë do t’ju ftoja që të miratoni, të votoni për gjithë bashkë kemi plot çështje të tjera më të këtë ndryshim në ligjin bazë, i cili është një ndryshim rëndësishme për të sjellë në axhendën e ditës së shumë pozitiv. Ligjin bazë e kemi miratuar Parlamentit të Shqipërisë. Kemi plot reforma të bashkërisht, ta miratojmë përsëri, sepse në këtë rëndësishme, të cilat kanë mbetur pezull pa u mënyrë mbroni të drejtën e qytetarëve shqiptarë. diskutuar, pa u votuar bashkërisht nga të dyja krahët Falemnderti! për vite me radhë. Vazhdimisht, në rendin e ditës, Jozefina Topalli – Falemnderit! që na prezantohet, listohen ligje të cilat kërkojnë Blendi, të lutem, më fal edhe 2 minuta! një shumicë të cilësuar. Unë besoj se pikërisht aty Zoti Oketa! duhet të fokusohet dhe puna jonë, pikërisht aty duhet Gazmend Oketa – Falemnderit, zonja Kryetare! të fokusohet dhe debati politik dhe jo në çështje që Në fakt, do të jem tepër i përmbledhur në fjalën janë tejet teknike. Unë nuk dua ta prish këtë ftesë time, pasi, të jem i sinqertë, nuk e prisja një reagim për bashkëpunim, duke iu referuar faktit se për 8 të tillë nga opozita për një çështje tejet teknike. vjet me radhë asnjëri nga ju nuk ka hequr qoftë dhe Sigurisht, mirëkuptoj dëshirën e opozitës për të folur, një vizë për një projekt të tillë. Tani që më së fundi pasi i ka munguar për një kohë të gjatë kësaj salle, këta regjistra të gjendjes civile, që kur i shikoje të por nuk besoj se ky është rasti i duhur për të krijonin përshtypjen e një gjendjeje civile mesjetare, politizuar një marrëveshje thellësisht teknike, një po zëvendësohen me një shërbim tejet të marrëveshje, e cila, siç u përmend me të drejtë, modernizuar, ne gjejmë rastin që një marrëveshje qoftë nga ministri, qoftë nga zoti Beja, në rast se të tillë, të cilën besoj se duhet ta kalonim me duhet të krenohemi me diçka që ka arritur ky proces diskutime mbështetëse në funksion të kësaj është pikërisht liberalizimi i vizave për qytetarët marrëveshjeje, ta politizojmë. Unë nuk besoj se ky shqiptarë. është rasti që ju të votoni kundër, por t’i bashkoheni Dihet fare mirë nga të gjithë se kanë qenë votës së maxhorancës për të miratuar këtë kushtet teknike dhe një nga ato ka qenë pikërisht marrëveshje. regjistri elektronik i gjendjes civile, kontrolli i Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Oketa! integruar i kufijve, prodhimi i kartave të identitetit Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? dhe pasaportave biometrike, të cilat janë të gjitha (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) produkte pikërisht të një sistemi të tillë. Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Do të përfitoja nga kjo mundësi që më jepet për Klosi. të shprehur mirënjohjen dhe falënderimin për Blendi Klosi – Zonja Kryetare, qeverinë austriake. Pavarësisht se ky është një U bënë tashmë disa javë që Parlamenti i shërbim i ofruar kundrejt një pagese, nga Shqipërisë mblidhet në seancë jo për të bërë ligje, informacioni që kam, nga ajo që unë di si ish-anëtar jo për të bërë reforma, por për të miratuar qoka të i kabinetit të Qeverisë, ka pasur një predispozicion ndryshme, qoka korruptive, që shkojnë në drejtime maksimal të Qeverisë austriake dhe të Drejtorisë të ndryshme. së Shërbimit Civil të kësaj qeverie. U fol këtu duke Para dy javësh u mblodh Parlamenti vetëm për hedhur dhe aludime, duke u lënë të nënkuptohej të kaluar një ligj, për qokën e plehrave urbane, që sikur po rëndohet buxheti i shtetit me një shërbim iu lejua kompanive të caktuara për të futur plehra në të cilin mund ta bënin kompani shtetërore ose Shqipëri. Një javë më parë u mblodhëm për të kaluar shqiptare. Kur flasim për shifra, është mirë t’i qokën e varrezave të makinave, që iu dha një përmendim dhe to, mos të flasim vetëm politikisht, kompanie po aq afër Qeverisë, ashtu siç ka dalë por të bëjmë një llogari matematikore fare të thjeshtë gjithë këto kohë nëpër media. dhe në rast se e bëjmë këtë llogari, duke u nisur Sot u mblodh Parlamenti dhe të gjitha diskutimet
901 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që po bëhen janë vetëm për një ligj, për një qokë relacionin tuaj, se as nuk dini, jua thashë dhe herën tjetër që po i ofrohet jo më një kompanie që bën e kaluar, administrata juaj copë-copë, e cila do vetëm korrupsion e të ofron lekë, po i ofrohet një sistemi, i të përmbyllë porositë, kësaj radhe të Kryeministrit, cili ju ofron juve pushtetin. Po perifrazoj këtu ministrin nuk di as ta shkruajë relacionin, thuhet se ky do të e Brendshëm i cili tha: “Është shumë e rëndësishme zbatohet 9 muajt e parë të vitit 2011. Pra, shërbimi kjo projektmarrëveshje”. Po, është shumë e është kryer. Sikur sot ky Parlament të mos e votonte rëndësishme, zoti Ministër, por jo për qytetarët këtë projektmarrëveshje, sikur sot në këtë shqiptarë. Është shumë e rëndësishme për t’ju Parlament, deputetët e Bamir Topit të kalonin nga mbajtur ju në karrige. Është një qokë që u bëhet PS-ja dhe mos ta votonin dhe LSI-ja të kalonte këtej atyre që dalin dhe thonë se Kodi Elektoral është në dhe të mos e votonte, çfarë do të ndodhte me rregull, se zgjedhjet në Shqipëri nuk vidhen, në kompaninë austriake? Kush do ta paguante 500 Shqipëri nuk ka problematikë. Ndodh kjo, një qokë mijëeuroshin e këtij viti? Si mund të kalohet në për deputetët tuaj, të cilët nga pamja e jashtme i Parlament marrëveshja dhe ju të paguani shërbimin ngjajnë Ferdinand Pones, dhe jo vetëm nga pamja që është ofruar një vit? Kush ka qenë dorëzani? e jashtme i ngjajnë atij, kanë mustaqe, por janë në Është ai deputeti i shëndoshë me mustaqe, ide dhe koncepte fiks si Ferdinand Pone. Bëjnë dhe ndërkombëtari, ka qenë dorëzani, që shkon në zyrat flasin njëlloj si Ferdinand Pone, i cili tashmë, me e Parlamentit shqiptar dhe del e bën deklaratën e Sali Berishën së bashku, nuk bën dot më vjedhje si radhës vetëm kur merr miratimin për këtë në 1994-n, kur zbrisnin me helikopter në fshatrat e projektmarrëveshje? Fierit dhe i rrihnin qytetarët e atyre zonave, ashtu Pra, për të qenë të qartë, është një shërbim, siç bënë në zgjedhjet e 1996-s e në zgjedhjet e një qokë që bëhet në shkelje të plotë me ligjin 1997-s. Tani, me anë të kësaj marrëveshjeje tregohet shqiptar. Pse duhet bërë ky shërbim pa tender? Të mënyra se si vidhen votat në Shqipëri. Kjo është thuhet nga Qeveria se ne do ta bëjmë me prokurim mënyra elektronike, shekulli 21-të, mosha e të drejtpërdrejtë dhe do t’i ofrojmë një çmim prej internetit, mosha e teknologjisë së informacionit. 500 mijë eurosh? Mund ta bëjnë dhe kompanitë Kjo është mënyra se si vidhet dhe do t’jua shpjegoj. shqiptare dhe kompani të tjera të huaja, por ta bëjnë Kjo është mënyra se si abuzoni, kjo është me prokurim. Pse u bëka kjo me marrëveshje? Kjo mënyra se si mbani pushtetin, prandaj kjo bëhet me marrëveshje se duhet të mbulohet bomba marrëveshje është një qokë që realizohet edhe me e zgjedhjeve elektorale. Kjo bëhet me marrëveshje, vonesë, edhe me probleme të mëdha financiare, me sepse Kodi Elektoral, ligji elektoral, është ai i cili dyshime të forta financiare. kërkohet të ndryshohet për të ndryshuar këtë Më lejoni, të nderuar kolegë, t’ju bëj një pyetje sistem. indirekte, por që e di se asnjëri nga ju nuk do më Raporti i fundit i OSBE-ODIHR-it e thotë qartë: japë përgjigje, sepse është një minë me sahat. ndryshoni mënyrën e identifikimit të votuesve, Pse bëhet kjo marrëveshje kur u tha se Qeveria ndryshoni mënyrën e dublikimit të votuesve në listat austriake na e fali sistemin e gjendjes civile? Pse u e votimit dhe ju nuk pranoni të diskutoni. Nuk ka miratua për dy vjetët e para deri në përfundim të probleme të mëdha Sali Berisha me propozimet e zgjedhjeve të 2011-s? Për çdo vit nga 300 mijë euro PS-së që nuk pranon diskutimin për ndryshime në ka qenë marrëveshja. Relacioni i marrëveshjes, që Kodin Elektoral. E vetmja gjë e cila ju tmerron dhe na paraqitet, thotë se në dy vjetët e para ofrohet doni ta mbani me çdo kusht, është ky sistem, i cili nga 300 mijë euro. Mbasi procesi vajti mirë, i vodhët sot është komplet i pamenaxhueshëm edhe nga zgjedhjet e 2011-s, i ofroni një konsenus tjetër. Për zyrat e gjendjes civile, të cilat për hir të së vërtetës, tre vjetët e ardhshëm e rritët gjobën 500 mijë euro. zoti Ministër, zoti Beja, nuk janë zyra që Por dhe sa vite të tjera do vazhdojë kjo gjobë? Ky menaxhohen nga pushteti vendor. Nëpunësit e zyrave sistem që na ofrohet gjoja falas na shkon në një të gjendjes civile janë 100% të emëruar nga Drejtoria vlerë prej 2,5 milionë eurosh, të cilat do të paguhen e Përgjithshme e Zyrave të Gjendjes Civile. Ligji nga taksa paguesit shqiptarë për të përmbyllur thotë, në nenin 33: “Veprimet në Regjistrin Kombëtar gjobën. të Gjendjes Civile bëhen vetëm me anë të teknikave Ka dhe një problem tjetër shumë të madh kjo informatike që menaxhohen nga Drejtoria e marrëveshje. Thuhet se është një marrëveshje që Përgjithshme e Zyrës së Gjendjes Civile”. Sot në paguhet për shërbimin që të ofrojnë. Ndërkohë, në asnjë zyrë të gjendjes civile kompjuteri i nëpunësve
902 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe i drejtuesve të institucioneve të pushtetit vendor në 400 numri i dublikimeve, por në të vërtetë ajo ka nuk ka listë përfundimtare të banorëve, nuk mund pasur mbi 3000 dublikime, të cilat janë si këto listat të bëjnë përditësime. Të gjitha këto bëhen, ashtu që ju kemi paraqitur. I kemi paraqitur kudo, janë siç e thotë edhe ligji, nga nëpunësit e Drejtorisë së familje të tëra, Familja me mbiemrin Gjeta, e njëjta Zyrave të Gjendjes Civile, ku ka sot persona të familje me të njëjtin numër identiteti, jeton në autorizuar, me kode personale që kanë punuar për Paskuqan, në njësinë bashkiake nr. 4 dhe në Vorë. dublime gjatë 2009-s, por që nuk kanë lënë gjurmë Ka mbi 8 mijë dublikime të tilla, familje të tëra që të dukshme. Veprimi i tyre shihet dhe duket vetëm jetojnë në Paskuqan, në njësinë bashkiake nr.10, mbi bazën e këtyre të dhënave dhe është vepruar në Bërxull dhe në rrethina të tjera të Tiranës. krejtësisht në mënyrë të rastësishme. Pra, të nderuar deputetë, Sot në Drejtorinë e Përgjithshme të Zyrave të Aktmarrëveshja që po miratojmë sot, një numër Gjendjes Civile ka persona të autorizuar nga zotërinj, shumë i madh dublikimesh në të, dhe e gjithë të cilët mbajnë përgjegjësi ligjore, morale, politike problematika që ju parashtrova, nuk është më një për manipulimin e zgjedhjeve në Shqipëri në mënyrë marrëveshje me një shtet mik, siç jua thashë, por të vazhdueshme. është vetëm një batanije 2,1 milionë euroshe që Të nderuar kolegë deputetë, shteti shqiptar u paguan sekserëve për të mbuluar Këto që ne themi nuk kanë të bëjnë me korrupsionin elektoral. marrëdhëniet me një shtet mik siç është Austria. Falemnderit! Këto kanë të bëjnë me raportet korruptive të kësaj Jozefina Topalli – Falemnderit! Qeverie, me sekserët tyre. Kjo nuk ka të bëjë me Fjalën e ka zoti ministër. marrëdhëniet politike dhe me mundësinë e pasjes Bujar Nishani – Falemnderit, zonja Kryetare! në Shqipëri të një kodi elektoral të pastër, të listave Të nderuar kolegë deputetë, të votuesve korrekte, por kanë të bëjnë me njerëz Është për të ardhur keq që arritje të tilla të shtetit që manipulojnë këto lista dhe kjo nuk është e kotë, shqiptar, jo vetëm të Qeverisë “Berisha”, arritje të por bëhet një kontratë 2-vjeçare ku mbyllet 2011-a. tilla të qytetarëve shqiptarë, jo vetëm të kësaj Del mirë 2011-a, marrin dhe një kontratë për 2013-n Qeverie, arritje të tilla të performancës dhe për të vazhduar më tej. perceptimin në tërësi të shoqërisë shqiptare, jo Jo, të nderuar kolegë, ne nuk mund ta lejojmë vetëm të Parlamentit dhe maxhorancës atë që ka ndodhur në zgjedhjet e fundit. Ne nuk parlamentare, të konsiderohen qoka. mund ta lejojmë që zyrat e gjendjes civile të mos Kolegë deputetë, cilat janë qokat? Unë do të kenë informacion për banorët e tyre. Sot, qytetet e bëj diferencën, megjithëse jam i bindur se qytetarët mëdha të vendit kanë ato 999-at e famshme, të cilat shqiptarë e bëjnë shumë mirë dallimin midis qokave: nuk mund të pastrohen, sepse kjo mënyrë e ish-librat e grisur, të shkelur, të zverdhur, të hedhura menaxhimit të regjistrit nuk lejon që drejtoritë lart e poshtë, ku mbaheshin të dhënat e shtetasve përkatëse të çdo njësie vendore të punojnë. Sot shqiptarë apo regjistri elektronik i cili prodhon sot qytetet e mëdha, qyteti i Durrësit ka mbi 50 mijë 24 orë dokumente? Qytetarët shqiptarë e bëjnë mirë nga 160 mijë votues, që nuk i di fare se çfarë janë, diferencën se cila është qoka që ne po u japim atyre sepse njësitë e bashkisë së Durrësit nuk mund të të cilët bënë të mundur këtë arritje. Cila është qoka? menaxhojnë listën e votuesve, e cila bëhet vetëm Letërnjoftimet aktuale elektronike, të cilat u nga drejtuesit e lartë dhe nga kompjuteri qendror i prodhuan pa asnjë kosto, apo të ashtuquajturat karta zyrave të gjendjes civile. Sot në bashkinë e Tiranës, për votim, për të cilat u konsumuan 6 milionë euro? e kjo është e vërteta e hidhur, mbas përpunimit që i Cilët janë hajdutët në këtë mes? Besoj se qytetarët bëhet vetëm listës së votuesve që del nga KQZ-ja, shqiptarë mund ta identifikojnë fare mirë. Cilat janë sepse databejsi nuk mund të përfundohet kështu, qokat, pasaportat biometrike që sot bënë të mundur jemi të gjithë deputetë zonash, shkojmë në zyrat e që qytetarët shqiptarë (që deri para 20 vjetësh ishin zonave tona përkatëse dhe nuk mund të të rrethuar me tela me gjemba dhe nuk lejoheshin menaxhojmë asgjë. Pra, databejsi i fundit, të cilën të vinin në Tiranë dhe jo më të dilnin nga Shqipëria), thonë që e kanë pastruar, ka shumë herë më shumë sot të udhëtojnë në të gjithë vendet e BE-së, apo lista dublimesh dhe familje të shtuara sesa ajo që ato pasaporta për të cilat ka folur drejtësia? thoni ju. Nuk është e vërtetë që ka vetëm 500 Kush janë hajdutët në këtë mes? Qytetarët dublikime. Vetëm në njësinë nr. 1 në Tiranë ka shkuar shqiptarë mund ta thonë fare mirë. Mua më vjen
903 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
keq se në këtë sallë Parlamenti kolegët parafolës Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Nishani! kanë artikuluar akuza jo vetëm për Qeverinë Këtu mbyllim pikën e tretë. shqiptare, por edhe për aktorë të rëndësishëm dhe Kalojmë te pika tjetër, projektligji “Për gjykimin kompani të rëndësishme ndërkombëtare. Kompania e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e mirënjohur Sazhem, e cila sot po implementon, e drejtësisë administrative”. Ai do të mbetet në rendin falë edhe përvojës që solli në Shqipëri, projekte e ditës, është një nga 12 benchmark-et e Komisionit madhore anembanë globit, është atakuar këtu si Europian. Unë do t’ju ftoja ta rimendoni votimin e shoqëri e korruptuar, si shoqëri e cila ka ardhur të këtij ligji, i cili nuk kalon pa votat tuaja. vjedhë shqiptarët. Deshi Zoti dhe koha na dha të Nuk ka përgjigje për këtë? drejtë, se ne kishim të drejtë dhe jo ata që e quanin Zoti Ruçi, urdhëroni! të korruptuar këtë përvojë. Gramoz Ruçi - Nuk është aspak serioze që, Natyrisht, sot shqiptarët kanë arritje dhe për të disatën herë në këtë seancë, kërkoni t’ia lini standarde shumë të mëdha. Ne do të vazhdojmë të përgjegjësinë opozitës shqiptare për mosplotësimin kërkojmë votën e tyre si maxhorancë për të mbajtur e objektivave që kemi bashkërisht. Opozita shqiptare karriget e drejtimit dhe menaxhimit të punëve të ju ka bërë një ofertë në plotësim dhe zbatim të vendit, midis të cilave janë edhe këto që sapo rekomandimit që ju ka bërë BE-ja, citoj: “Qeveria përmenda. Kjo është një e drejtë jona dhe kemi bashkë me opozitën kanë përgjegjësinë që, në besim të plotë se, pikërisht qytetarët shqiptarë, duke mënyrë transparente dhe kushtetuese, të gjejnë bërë dallimin e qartë midis këtyre qokave, që rrugën e zgjidhjes drejt integrimit në BE.” përmenda, do të dinë të vendosin se kujt duhet t’ia Lidhur me këtë, ne ju kemi bërë një ofertë: të lënë karrigen e pushtetit, karrigen e punëve dhe ngarkohet Komisioni i Ligjeve të këtij Parlamenti që administrimin e punëve të këtij vendi. brenda këtij sezoni, do të thotë, deri në dhjetor, të Të anatemosh sot arritjen e shqiptarëve për trajtojë në bashkëpunim me një grup ad hoc lëvizjen e lirë, të anatemosh partnerët tanë, të cilët konstitucionalistësh, me grupe interesi, me ekspertë me dashamirësinë e tyre kanë bërë të mundur arritjen të BE-së, rast pas rasti, të gjitha nenet dhe e këtyre standardeve, natyrisht, nuk është thjesht projektligjet sipas fushave, në një proces të hapur një akuzë mbi politikën shqiptare, nuk është një e transparent, siç thotë rekomandimi i BE-së. Ne akuzë për Qeverinë shqiptare, nuk është një akuzë marrim angazhimin të japim dakordësinë me votën për maxhorancën parlamentare, por është një akuzë tonë për çdo rezultat që do të pjellë kjo procedurë, dhe një mllef ndaj qytetarëve shqiptarë. E dukshme sipas rekomandimit të BE-së. Ju nuk doni. Atëherë, është kjo që në kohën e humbjes së Bashkisë së mos provokoni! Tiranës. Unë besoj se nuk është faji i kartave Kemi kaq ditë që, publikisht dhe institucionalisht, elektronike për humbjen nga ana e PS-së së këtu në sallën e Parlamentit, nëpërmjet njërës prej Bashkisë së Tiranës. Nuk është faji i regjistrit pikave të ofertës sonë, i japim përgjigje elektronik në Tiranë, për humbjen e bashkisë, por e institucionale dhe publike këtij problemi. Ndaj, as shumicës së qytetarëve të Tiranës, të cilët vendosën sot dhe as në seancën e radhës, mos përsërisni ta ndryshojnë qytetin e tyre dhe vendosën të mos atë që thatë tani, se nuk ka përgjigje! S’ka përgjigje, jetë më Tirana një xhungël betoni, vendosën që të është e vërtetë. Por, mungesa e përgjigjes është mos ketë më plehra dhe male me plehra rrugëve të moskthimi dhe mospranimi i ofertës që ju ka bërë Tiranës, vendosën që liqeni artificial të mos kthehet opozita shqiptare. më në një moçal, vendosën që të ketë ndryshime Jozefina Topalli – Falemnderit! në Tiranë, të ketë një fytyrë njerëzore në menaxhimin Zoti Patozi, urdhëroni! e punëve të Tiranës, të ketë një mentalitet modern Astrit Patozi – Falemnderit, zonja Kryetare! në menaxhimin e punëve të Tiranës. Prandaj është Bashkimi Europian pret prej nesh një shkëndijë mllefi ndaj qytetarëve të Tiranës. Kurse ne nuk e se, më në fund, do të nisin të plotësohen disa prej gjejmë dhe nuk e shohim tërheqjen tonë te ky mllef, 12 rekomandimeve që kërkojnë kontribut të përkundrazi, ne gjejmë motivimin dhe kurajën te përbashkët, atë maxhorancës dhe të opozitës. Ato merita e gjykimit dhe vendimit të qytetarëve të janë detyra konkrete shtëpie, janë ligje dhe reforma, Tiranës për të ndryshuar Tiranën dhe për të vazhduar nuk janë fjalë dhe premtime. ndryshimin e gjithë Shqipërisë. Pesë prej tyre janë sot në rendin e ditës së Falemnderit! Parlamentit, disa të tjera nuk i kaluam dot të enjten
904 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e shkuar, dhe e njëjta gjë u përsërit edhe përpara qenë eksplicitë në atë që prisnin prej nesh gjatë dy javësh . Por Edi Rama ka shkruar një hartim me këtij viti. Janë 12 pikat e opinionit, të cilat nuk janë 10 pika dhe e ka vënë atë si postbllok, duke thënë shkruar as prej nesh dhe as prej opozitës. Edi Rama se, pa kaluar atë, Partia Socialiste, e, për rrjedhojë as nuk mund t’i ndryshojë, as mund t’i pakësojë, e, edhe Kuvendi i Shqipërisë, (sepse opozita zotëron aq më pak, t’i shtojë apo shumëzojë ato me 10 pakicën bllokuese të shumicës së cilësuar), nuk pikat e paktit të tij. do të bëjë asnjë hap para për integrimin. Kaq e Tani, që t’i biem shkurt, ne në këtë sallë, por jo thjeshtë është historia, të tjerat janë retorikë. vetëm, si maxhoranca dhe opozita legjitime e vendit, Gjatë këtyre tri javëve shqiptarët i kanë parë e nuk kemi detyrim për të shqyrtuar dhe miratuar tekat dëgjuar me zë e me figurë qëndrimet të dyja palëve. apo kurthet e njëri-tjetrit. Por ne kemi detyrime të Për të disatën herë i kemi bërë të qartë Edi Ramës përbashkëta. Integrimi është axhenda jonë se ne jemi të gatshëm që të nisim punën pa humbur kombëtare (se të paktën kështu thoni edhe ju asnjë çast me 12 pikat, që partnerët tanë europianë publikisht), por nuk mund të bëhen çështje na i kanë lënë të shkruara e zeza mbi të bardhë që kombëtare hallet e Edi Ramës. Sigurisht, as tonat, në tetorin e shkuar. në rast se do të kemi. Nëse ka detyrime të 12 Por Edi Rama bën sikur nuk e kupton shqipen rekomandimeve të përfshira në të ashtuquajturin e qartë dhe kërkon një gjoja përgjigje, që ai e quan pakt të Edi Ramës, nuk kemi nevojë fare për zyrtare. Sigurisht, kjo është një taktikë për të fituar negociata, nuk ka nevojë fare për marrëveshje. Na kohë, ose më mirë për ta çuar dëm kohën në disfavor keni të gatshëm në çdo kohë. Për gjithçka tjetër që të integrimit, dhe për të treguar se Partia Socialiste nuk ka të bëjë me reformat integruese, por me ka ndryshuar, por ja që maxhoranca nuk po ia quan. probleme apo interesa të tjera personale, mos na Ndonëse pa shumë dëshirë, sepse nuk është kërkoni kot, se nuk jemi! ndonjë kënaqësi të flasësh tri javë rresht për të Ndërkohë, ju jeni të lirë të merrni vendimet tuaja njëjtën temë, jam i detyruar të jap disa shpjegime, dhe askush prej nesh nuk vendos kushte. Në rast e theksoj, jo për ne që jemi në këtë sallë. Sepse ne se e keni kaq shumë për zemër paktin dhe nuk u e dimë, ashtu siç edhe ju e dini, por ta mësojnë ndahet shpirti prej tij, askush nuk ju ndalon që ta edhe ata shqiptarë që mund ta kenë të vështirë të aplikoni atë, në frymë dhe në germë. Jam i sigurt depërtojnë në gjuhën e drunjtë të Edi Ramës. se, po t’ia kishit lënë Preç Zogajt, do ta kishte 10 pikat e paktit të tij, në formë, në kohë dhe në shkruar dhe qëndisur më mirë politikisht, por, tek e përmbajtje janë qerrja, ku Edi Rama kërkon të hipë fundit, kjo nuk është as çështje stili dhe as çështje procesin e integrimit. Janë një dredhi naive shijesh. ballkanase, një rreng fëminor për të larë duart me Në rast se hartimi i Edi Ramës është koncepti një detyrim të madh, me përgjegjësinë e opozitës juaj për shtetin dhe për politikën, askush nuk ju në një proces jetik për vendin, i cili, sigurisht, që do pengon të nisni nga vetja dhe ta zbatoni atë të plotë, të ketë fatin e të gjitha hileve të vogla që bëhen për në mënyrë të njëanshme. Filloni me dorëzimin e të rrëzuar çështje të mëdha. “robërve” të Wikileaks-it, dërgoni të akuzuarit e Vini re se sa zemërgjerë që janë. Merrini një kabllogrameve të hetohen, nisini tri herë në jave letra herë këto 10 pika, na thonë, sepse ne nuk prokurores së Republikës e kujtdo tjetër, që keni këmbëngulim! Sillni edhe ju të tjera, t’i shtojmë ne dëshirë, por nuk mund të tërhiqni pas çdo marrëzie edhe ca më vonë, pastaj t’u japin edhe një dorë politike edhe maxhorancën! partitë e vogla, pastaj të vazhdojmë të zihemi dhe Kërkoni, po të doni, me gojë e me shkrim, falje të mos biem dakord për çështjet që shtohen. Që për gabimet e së shkuarës, për ndryshimet më vonë të mos merret më vesh se cilat ishin pikat kushtetuese dhe për çështje të tjera jashtë rendit e fillimit dhe çfarë erdhi më pas, dhe në fund fare të të ditës, ne nuk kemi ndërmend as të merremi me thuhet se maxhoranca nuk e pranon paktin. këtë punë, por as t’ju ndjekim! Ndonëse burrëria e Ndërkohë që vendimi për statusin kandidat merret do të largohesh, kur e pranon vetë se e ke çuar javën që vjen dhe ne ende nuk kemi miratuar asnjë partinë tënde dy herë rresht në humbje, ky, gjithses, ligj, ne ende nuk e kemi bërë hapin e parë. Dhe kjo nuk është problem i maxhorancës dhe aq më pak i nuk mund të ketë emër tjetër veçse tallje dhe Kuvendit ë Shqipërisë. poshtërim për çdo qytetar shqiptar, cinizëm dhe Të nderuar kolegë, fyerje për partnerët tanë në Bruksel, të cilët kanë Pyetja është e thjeshtë: A i njihni detyrimet tuaja
905 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që rrjedhin nga 12 pikat e opinionit të Komisionit rekomandimeve, Edi Rama thotë hajde të flasim një Europian? A i pranoni 52 rekomandimet e raportit të herë për paktin, ca pika ne, ca ju, ca ata që janë OSBE/ODIHR-it, si bazën e reformës zgjedhore, apo jashtë, se me nge e kemi. Ne kemi reformën keni siklete dhe halle të tjera? A e konsideroni si zgjedhore për të nisur, Edi Rama thotë: “hajde një standard Rregulloren e Parlamentit Europian, apo herë të biem dakord për Guvernatorin, Kryetarin e mendoni se Partia Socialiste ka arritur një stad më Kontrollit të Shtetit, ca anëtarë bordi këtej ca të të lartë të kulturës politike se Brukseli dhe se nuk tjerë andej, dhe pastaj duke parë e duke bërë, (se kemi nevojë të mësojmë nga të tjerët? shkon gjuha ku dhemb dhembi), mbërrijmë te Ne e dimë dhe ju e dini, por duhet ta dëgjojnë Presidenti vitin e ardhshëm. edhe ata pak shqiptarë që ende mund të jenë të Po si t’u themi atyre në Bruksel që opozita po çuditur nga ky debat që po zgjatet e përsëritet deri kërkon shpërblim për nderin e kthimit në Parlament? në bezdi: ju nuk e doni integrimin, ju keni qenë kundër Po pse për maxhorancën vjen Partia Socialiste në anëtarësimit të Shqipërisë në NATO dhe keni lobuar këtë sallë.? Ne e dimë, dhe ju e dini, por ta marrin kundër liberalizimit të vizave, dhe kjo është e vërteta. vesh edhe ata pak shqiptarë, që mund të kenë ende Unë nuk do t’jua jap kënaqësinë që të dëgjoni iluzione nga fjalët dhe premtimet e Edi Ramës. Jeni prej meje fraza të vrazhda si, p.sh.: “Jeni kthyer në këtë sallë, jo për integrimin. Por, sepse antishqiptarë dhe keni mbetur njësoj komunistë si mbetet rrugëve për dy vjet rresht dhe si përgjigje Enveri edhe pas 20 vjetësh”. Arsyeja është më e morët shuplakën e 140 mijë votave më pak në thjeshtë. Po ndodh kështu sepse Edi Rama beson zgjedhjet e fundit, në atë që e quajtët plebishit që çdo hap përpara i vendit në proceset integruese kundër kësaj maxhorance. Keni ardhur në i shton kapitalet politike Qeverisë dhe që kjo të mos Parlament, jo se u bëtë më të mirë, jo se ndryshuat, ndodhë është gati t’i vërë kazmat ëndrrave dhe por sepse nuk ju mbeti më asnjë shpresë se bojkoti interesave të çdo qytetari shqiptar. mund t’u çonte gjëkundi, pavarësisht se Edi Rama Ne e dimë, dhe ju e dini, por të gjithë duhet ta e shpalli atë si një histori suksesi, (një Zot e di se mësojnë se ky është mbi të gjitha një test për ku e gjen guximin ai burrë që i thotë sukses opozitën, posaçërisht për Partinë Socialiste. humbjeve). Ju jeni në provë, sepse ju ishit kundër Në fakt nuk e kemi thënë vetëm ne, por edhe të anëtarësimit në NATO, për sa kohë bënit protestat paktën 5 prej deputetëve tuaj, që në vjeshtë të vitit në rrugë, kur po merrej vendimi, ju ishit kundër 2009, se kjo ditë do të vinte, dhe se kthimi do të liberalizmit, sa kohë bënit greva urie dhe lobing në ishte i palavdishëm. Dhe tani që erdhët për të Tiranë e Bruksel, që shqiptarët të mos lëviznin pa zgjidhur hallin tuaj, kërkoni të shisni si lëvizje të viza, ndaj edhe sot nuk është ndonjë çudi që gjendeni madhe, që kërkon kompensim dhe dëmshpërblim sërish në kundërrymë. prej maxhorancës. Edi Rama thotë se integrimi nuk mund të jetë si Të nderuar kolegë, vallja e shpatave, që kërcehet vetëm. Plotësisht Pavarësisht kohës së humbur dhe zvarritjes së dakord me të. Ka të paktën tre vjet që këtu mungon sidomos këtyre dy vjetëve, Shqipëria është në një pa arsye partneri i tangos. Por është po aq e vërtetë stacion të avancuar në procesin e saj integrues. se ne nuk mund të kërcejmë “ra Faja prej fiku”, sa Kjo nuk është një histori që fillon me Edi Ramën, herë që Edi Rama humb zgjedhjet dhe aq më pak me paktin e fundit të tij. Ne kemi Edi Rama thotë se kjo maxhorancë nuk e do shumë detyrime dhe po aq mundësi që ta shpejtojmë integrimin, sepse Shqipëria do të futej në lenten trenin që na çon në portat e Europës. zmadhuese të BE-së dhe aty do të zbuloheshin Duke përfunduar, dëshiroj të theksoj edhe një zullumet e Qeverisë. Atëherë kur qenka kështu, pse herë se ne jemi këtu të gatshëm dhe pa asnjë nuk na e heq Partia Socialiste ne këtë mundësi, mëdyshje për të plotësuar secilën nga 12 pikat e pse nuk e çarmatos këtë maxhorancë, duke bërë opinionit të Komisionit Europian për Shqipërinë. Ne detyrën e saj në raport me 12 rekomandimet dhe jemi me dorën ngritur që tani për secilën nga 52 pastaj të na e lërë ne në derë përgjegjësinë e rekomandimet e raportit të OSBE/ODIHR-it. Ne jemi ngecjes së procesit. Por mbi të gjitha pse nuk e lë plotësisht dakord për çdo standard të ri në zbuluar qeverinë që të shquhen më mirë nga Brukseli Rregulloren e Kuvendit të Shqipërisë që bazohet në problemet e saj? atë të Parlamentit Europian. Kjo është përgjigja jonë, Ne kemi ligjet përpara, dhe ato janë pjesë e 12 quajeni si të doni, zyrtare ose jo.
906 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ne nuk vëmë kushte. Ashtu siç nuk kërkojmë Shqipërisë. të na ndiqni në vizionin tonë, i cili mund të jetë dhe Pas përgjigjeve të dhëna nga drejtuesit e këtyre ndoshta është diametralisht i kundërt me tuajin. Ne institucioneve për pyetjet e deputetëve, komisioni nuk ju imponojmë konceptet tona, por kemi një vijoi me diskutimin për rezultatet e arritura në kërkesë: Nuk e kemi për vete. Nuk e kemi për zbatimin e buxhetit të vitit 2010 mbështetur në Qeverinë. Është në interesin e të gjithë qytetarëve raportet analitike të Këshillit të Ministrave dhe të të këtij vendi, demokratë e socialistë. Transmetojani Kontrollit të Lartë të Shtetit, si dhe në informacionet Edi Ramës: “Hiqni postbllokun e integrimit”! e paraqitura në mbledhje. Shumica e deputetëve Falemnderit! paraqet këto vlerësime për realizmin e buxhetit faktik Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Patozi! të vitit 2010: Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës. 1. Megjithëse kriza ekonomike botërore vazhdoi Ndërkohë, ju garantoj se këto projektligje, që lidhen edhe gjatë vitit 2010, Shqipëria pati ecuri të me 12 rekomandimet, do të mbeten në kalendar. Ju kënaqshme ekonomike, e reflektuar kjo në të gjithë mund t’i quani provokime, por këto do të mbeten në treguesit makroekonomikë financiar dhe monetar. kalendar. Rezultatet e arritura janë rrjedhojë kryesisht e Atëherë, që t’ju orientoj, projektligjet që lidhen politikave makroekonomike dhe fiskale të me 12 rekomandimet e BE-së do të mbeten në kujdesshme, vazhdimit të reformave rregullatore dhe kalendarin e punimeve dhe do t’i keni çdo ditë në përmirësimit të mëtejshëm të ambientit të biznesit, rendin e ditës. Ky është premtimi im, premtim i si dhe vazhdimit të politikave të një qeverisjeje të maxhorancës. vogël nëpërmjet shkurtimit të shpenzimeve Kalojmë te projektligji “Për miratimin e buxhetit administrative dhe të panevojshme përgjatë vitit. faktik të shtetit për vitin 2010”. 2. Rritja reale e GDP-së për vitin 2010 rezultoi Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti Igli rreth 4%, nga rreth 3.5% që ishte një vit më parë. Cara, urdhëroni! Sektorët me rritje më të lartë ishin ato të industrisë, Igli Cara – Falemnderit, zonja Kryetare! veçanërisht të industrisë nxjerrëse, e cila u rrit me Të nderuar kolegë, rreth 65%, si dhe prodhimi i energjisë elektrike, i Komisioni për Ekonominë dhe Financat në cili u rrit me rreth 34%. cilësinë e komisionit përgjegjës në mbështetje të 3. Politikat monetare u koordinuan me ato nenit 63 të ligjit nr. 9936, datë 26.06.2008 “Për fiskale dhe sollën këto zhvillime në sektorin monetar. menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Norma e inflacionit mbeti brenda nivelit të Shqipërisë”, në mbledhjen e datës 3 tetor 2011, parashikuar nga Banka e Shqipërisë, prej 3 plus shqyrtoi projektligjin “Për miratimin e buxhetit faktik minus 1%. Ruajtja e këtij objektivi favorizoi mjedisin të shtetit për vitin 2010”, propozuar nga Këshilli i ekonomik në vendin tonë. Ministrave. Sektori monetar u karakterizua nga ritmi i lartë Ministri i Financave informoi komisionin për i rritjes së parasë së gjerë, reduktimi i parasë jashtë rezultatet e arritura gjatë vitit 2010 në treguesit bankave. Rritja e formalizimit të transaksioneve kryesor makroekonomik dhe buxhetor, analizoi monetare dhe rritja e likuiditetit të sistemit bankar, faktorët ndikues thelbësorë dhe theksoi politikat që rritja e sasisë së parave të kursyera dhe forcimi i po ndiqen nga Qeveria gjatë vitit buxhetor aktual besimit të publikut te sistemi bankar, sollën rritjen për realizimin e objektivave të programuara. e depozitave në lekë me rreth 11% dhe në valutë Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit raportoi me rreth 28%. për zbatimin e buxhetit të vitit 2010, efektivitetin e Edhe gjatë vitit 2010 vijoi tendenca e rritjes së përdorimit të fondeve nga ministritë dhe institucionet kredisë për ekonominë dhe reduktimi i kostos së qendrore dhe vendore gjatë këtij viti, si dhe paraqiti huamarrjes së saj. Norma e rritjes së portofolit të mendime për kontrollin dhe auditin e brendshëm. kredive ishte 9.7%, nga 3.5% që ishte në fund të Drejtuesit e këtyre institucioneve informuan vitit 2009. Pjesa dërmuese e rritjes së kredisë u komisionin se treguesit e projektligjit, paraqitur nga destinua për biznesin, e cila së bashku me rritjen e Këshilli i Ministrave, janë të njëjtë me ata të ndjeshme të importit të makinerive dhe pajisjeve paraqitur në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit sollën rritje të investimeve private në vend. duke plotësuar kështu kërkesat e ligjit organik për Një drejtim tjetër i politikës monetare ishte forcimi menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e i stabilitetit të këmbimit të lekut ndaj valutave të
907 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
huaja euro dhe dollar amerikan. ministri e përbëjnë shpenzimet për ndërtimin, 4. Sektori i jashtëm u karakterizua nga zhvillimet rehabilitimin dhe sistemimin e rrugëve kombëtare, pozitive në bilancin e përgjithshëm të pagesave, i përmirësimin e mirëmbajtjes së tyre, ndërtimin në cili rezultoi me një tepricë prej 178.8 milionë euro ujësjellës dhe kanalizime, si dhe përmirësimin e nga 31,9 milionë euro deficit që kishte një vit më mëtejshëm të infrastrukturës rurale. parë. 7. Rezultatet e arritura në të ardhurat dhe Rritja e eksportit me 56.1% dhe rritja e importit shpenzimet e përgjithshme sollën reduktimin e me 11% sollën ngushtimin e deficitit të llogarisë deficitit të përgjithshëm të buxhetit në vlerën rreth tregtare dhe të llogarisë korrente. Rezultatet mjaft 79 milionë lekë duke arritur nivelin rreth 3% të GDP- pozitive në llogarinë kapitale dhe financiare krijuan së, nga rreth 7% që ishte një vit më parë. mundësinë e financimit prej saj të pjesës dërrmuese Deficiti buxhetor prej rreth 38 miliardë lekësh të deficitit të llogarisë korrente. Rritje të ndjeshme përbën nivelin më të ulët të arritur ndonjëherë. prej 23% shënuan dhe investimet e huaja direkte, Borxhi publik në fund të vitit 2010 rezultoi në duke sjellë ngushtimin e deficitit të llogarisë vlerën rreth 715,5 miliardë lekë duke u reduktuar në korrente. 58,5% të GDP-së, nga 59,7%, që ishte në vitin 2009. 5. Të ardhurat e përgjithshme të buxhetit patën Mbajtja e borxhit publik në këtë nivel është në një rritje prej 8.6% ose rreth 25.7 miliardë lekë më përputhje me detyrimet e përcaktuara në ligjin shumë se niveli i vitit 2009 duke përbërë rreth 26.6% organik të buxhetit dhe në programin buxhetor të GDP-së nga 26.2% që ishte një vit më parë. afatmesëm. Reduktimi i borxhit publik u shoqërua Të ardhurat tatimore u rritën rreth 6.6% ose 17,7 me reduktimin e kostos së shërbimit të tij, i cili u miliardë lekë më shumë se një vit më parë. Kurse arrit nëpërmjet uljes së normës së interesit të borxhit të ardhurat nga tatimet dhe doganat u rritën rreth të brendshëm dhe përmirësimit të menaxhimit të 6,8% ose 14,2 miliardë lekë më shumë se një vit tij. më parë. Deputetët e opozitës paraqitën këtë vlerësim për Në rezultatet e arritura në të ardhurat tatimore buxhetin faktik të vitit 2010. Buxheti faktik i vitit 2010 ka ndikuar kryesisht zgjerimi i veprimtarisë rezulton me mosrealizim të planit të të ardhurave, ekonomike të biznesit dhe rritja e formalizimit të veçanërisht të të ardhurave tatimore, mosrealizim saj. Të ardhurat e pushtetit vendor u realizuan në të shpenzimeve, nivel të lartë të inflacionit, reduktim masën 76,9% në krahasim me programimin, duke të investimeve dhe nivel të lartë të borxhit publik. krijuar një deficit prej 3.6 miliardë lekësh. Ata theksuan se shkeljet ligjore të konstatuara 6. Shpenzimet e përgjithshme të buxhetit gjatë nga Kontrolli i Lartë i Shtetit flasin për menaxhimin vitit 2010 arritën vlerën rreth 362.8 miliardë lekë, jo të mirë të financave publike, rritje të borxhit tatimor duke përbërë rreth 29,7% të GDP-së nga 33,2% që e doganor dhe rritje të informalitetit të biznesit. ishin në vitin 2009. Përkeqësimi sipas tyre i menaxhimit të skemës Tipari kryesor i shpenzimeve të buxhetit ishte së sigurimeve shoqërore redukton vlerën e respektimi i prioriteteve të përcaktuara në planin kontributive të financimit të saj dhe rëndon buxhetin. vjetor duke siguruar mbështetjen e sektorëve Komisioni u sugjeron strukturave ekzekutive që, prioritarë në infrastrukturë, arsim, shëndetësi dhe në vijimësi, krahas ndjekjes sistematike të realizimit bujqësi. Një tjetër karakteristikë e rëndësishme e të objektivave të programuara të buxhetit, është e shpenzimeve buxhetore ishte rritja e peshës së nevojshme të ndërmerren disa nisma të rëndësishme shpenzimeve sociale duke siguruar mbështetjen e për përmirësimin e kuadrit ligjor aktual. Ai është i popullsisë ndaj presionit të krizës ekonomike mendimit se riaktivizimi i paketës ligjore për botërore dhe rritjen e kërkesës së brendshme decentralizimin fiskal do t’i japë impuls të mëtejshëm konsumatore. ekonomisë së vendit. Gjithashtu, është e nevojshme Gjatë vitit 2010 vazhdoi politika konstante e kësaj që të vijojë puna për reformimin e plotë të skemës maxhorance për rritjen e pagave dhe pensioneve, si së sigurimeve shoqërore, e cila krahas ndikimeve dhe ndihmës ekonomike për shtresat në nevojë. pozitive në buxhet, do të sjellë përmirësime në Rreth 67.3% e investimeve publike me financim nivelin e jetesës së brezave të ardhshëm. të brendshëm u destinuan për Ministrinë e Punëve Mbështetur në argumentet e mësipërme, Publike, Transportin dhe Telekomunikacionin. komisioni miratoi projektligjin me 12 vota pro dhe 7 Pjesën dërrmuese të shpenzimeve kapitale në këtë kundër.
908 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Falemnderit! mujorin e dytë në vijim. (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) Kjo perspektivë e dobët ekonomike e zonës euro Ardian Turku – Falemndert, zoti Cara! reflekton dobësimin e rritjes së konsumit, Zoti Ministër, si ministër iniciator, keni fjalën. përkeqësimin e pritshmërisë së konsumatorëve dhe Ridvan Bode – I nderuar zoti kryetar i seancës, të bizneseve, trysninë e shkaktuar nga tregjet Të nderuara zonja dhe zotërinj kolegë deputetë, financiare mbi besimin e investitorëve dhe kostot Diskutimi i sotëm rreth buxhetit faktik të vitit për të investuar, frenimin e shkaktuar nga masat e 2010 merr një rëndësi jo të zakonshme dhe meriton përforcuara të osteritetit fiskal të ndërmarra në disa një reflektim më specifik për vetë rrethanat e veçanta, prej vendeve anëtarë, si dhe ngadalësimin që pritet të cilat kanë të bëjnë, së pari, me zhvillimet të ndodhë në kërkesën e jashtme. problematike në ekonominë globale e veçanërisht Situata paraqitet me optimiste në vendet e të eurozonës dhe të vendeve rreth nesh. Ballkanit Perëndimor, ku ritmi i rritjes, edhe pse Për më tepër, hapja e diskutimeve në Kuvend është dukshëm nën nivelin e periudhave para krizës, rreth projektit të buxhetit të vitit 2012 kërkon vijon të mbetet, të paktën dy herë më i lartë se ai i konsiderimin e të gjitha arritjeve dhe zhvillimeve në vendeve të eurozonës. Referuar raportit të tremujorit ekonomi, parë në një kontekst dinamik e hapësinor, të Drejtorisë së Përgjithshme për Çështjet në mënyrë që projeksionet tona të jenë adekuate Ekonomike e Financiare pranë Komisionit Europian, dhe të mbështesin zhvillimet pozitive dhe perspektive të dhëna deri në tremujorin e parë të vitit 2011, në të ekonomisë sonë. përgjithësi, ku konfirmojnë vazhdimësinë e Në fakt, analiza e rezultateve të buxhetit faktik rikuperimit të ekonomitë e vendeve të rajonit tonë, të vitit 2010 flet për një eksperiencë të re, tepër ndonëse ritmi i rritjes varion midis vendeve në pozitive, veprimi në një situatë të veçantë të krizës diferenca jo të vogla. globale, për instrumente të përdorur me efikasitet, Një situatë ekonomike tejet problematike ka si edhe për një rol aktiv nxitës të financave të shtetit rezultuar edhe për dy ekonomitë më kryesore, në raport me zhvillimet në ekonominë reale. partnere për Shqipërinë, atë të Greqisë dhe të Italisë. Sipas raportit të fundit të shtatorit të Fondit Ndërkohë që ekonomia greke thelloi nivelin e Monetar Ndërkombëtar, pas një rigjallërimi të recesionit përgjatë vitit 2010 me një rritje negative ekonomisë globale përgjatë vitit 2010, këtë vit, pra prej – 4,5% nga –2% që ishte në vitin 2009, dhe në vitin 2011, ajo po përballet me një fazë të re, të vijon të përjetojë një recesion të thellë edhe gjatë vështirë dhe të rrezikshme. Aktiviteti global është këtij viti, situata e zbehtë ekonomike në Itali duket dobësuar, pabarazia në rritjen ekonomike është se është përkeqësuar më tej gjatë gjysmës së parë zgjeruar, besimi i agjentëve ekonomikë ka rënë të vitit 2011 dhe perspektiva e afërt ka anuar ndjeshëm dhe janë shtuar risqet negative. Në ndjeshëm për nga kahu negativ. Nga një rritje prej perspektivën e afërt të ekonomive të vendeve të 1,3% të regjistruar në vitin 2010 për ekonominë zhvilluara parashikohet një vazhdimësi e ritmeve italiane, parashikimet për rritjen ekonomike të vitit pozitive të rritjes, por një rritje e dobët, e rangut 2011 janë përkeqësuar vazhdimisht. Në maj të këtij rreth 1,5% deri në 2%, nga 3,1% që ishte në vitin viti Komisioni parashikonte një rritje prej 1%, 2010. ndërkohë që në shtator të vitit 2011 parashikon një Edhe në ekonominë e Bashkimit Europian, rritje prej 0,7% dhe të dy këto parashikime nuk marrin referuar raportit më të fundit të publikuar nga në konsideratë zhvlerësimet e borxhit sovran italian Komisioni në shtator 2011, vërehet një përkeqësim të bëra së fundmi nga standardet Burs dhe Modis. i situatës dhe perspektivës së përgjithshme Përballë këtyre zhvillimeve ekonomia shqiptare ekonomike gjatë këtij vitit, krahasuar me dinamikën përgjatë vitit 2010, sipas vëzhgimeve të të gjithë e vitit 2010. Ndërkohë që gjatë vitit të shkuar partnerëve ndërkombëtarë, Komisionit Europian, ekonomia e Bashkimit Europian regjistroi një rritje Fondit Monetar Ndërkombëtar, Bankës Botërore dhe relativisht të fortë, veçanërisht gjatë gjysmës së parë të tjerëve, dëshmoi një qëndrueshmëri të të vitit dhe ndërkohë që dukej se ajo kishte hyrë në admirueshme. një shteg të rimëkëmbjes ekonomike, vlerësimi për Viti 2010 vijoi progresin e qëndrueshëm të situatën e përgjithshme ekonomike të BE-së dekadës së fundit, duke siguruar rritjen nga më të ndryshoi ndjeshëm drejt kahut negativ përgjatë vitit lartat ekonomike në rajonin e eurozonës dhe duke 2011, duke qenë edhe më e zbehtë kjo rritje për 6- mundësuar trefishimin e prodhimit të brendshëm
909 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bruto për frymë brenda një dekade. Politikat fiskale jashtë bankave ka qenë në rënie dhe ka regjistruar dhe administrative lehtësuese kanë ndihmuar një ulje mesatare prej 4,4% gjatë gjithë vitit, duke biznesin për t’u bërë më produktiv dhe më rikonfirmuar e kthimit të depozitave në sistemin konkurrues. bankar gjatë kësaj periudhe. Treguesit kryesore makroekonomikë mbetën Kjo ka bërë që niveli i depozitave në lekë të rritet stabël dhe u përmirësuan më tej. Rritja ekonomike me 11% në terma vjetorë, ndërkohë që rritja vjetore prej 4% në vijë me parashikimet e Qeverisë u bazua, prej 28% e depozitave ne valutë është mbështetur në radhë të parë, nga një rimarrje e fortë e konsumit, edhe nga fluksi i dërgesave të huaja, si dhe të krahasuar me një vit më parë. Konsumi privat gjatë aktiviteti të biznesit gjatë kohës së sezonit turistik. vitit 2010 u përmirësua ndjeshëm, edhe pse roli i tij Edhe pse likuiditeti bankar u përmirësua mbeti jopërcaktues në kërkesën agregate. Të dhënat dukshëm në krahasim me vitin 2009 dhe bankat sasiore nga importet e mallrave të konsumit kanë zbutur disi standardet e kredisë, aktiviteti sugjerojnë një pamje më pozitive se indeksi i tregtisë kredidhënës ka mbetur më i ngadaltë se 3-4 vjetët me pakicë. Importet e mallrave të konsumit, të paraprirës. përllogaritura në lekë u rritën me 11% në vitin 2010, Raporti i kredisë ndaj prodhimit të brendshëm në terma vjetorë, kundrejt një rritjeje prej 1,3% që bruto në fund të vitit 2010 arriti në 39,5%, pak më i ishte në vitin 2009 ose një rritje mesatare vjetore lartë se niveli i fundit vitit 2009. Në dhjetor të vitit prej 10,4% që nga viti 2001. 2010 norma vjetore e rritjes së portofolit të kredive Eksportet shqiptare me rritjen e tyre më të ishte pothuaj 9,7% në krahasim me 3,5% që ishte fuqishme të njohur më parë prej 56,4% krahasuar në fund të vitit 2009. me vitin 2009, ishin ato që udhëhoqën rritjen Kredia për bizneset ka kontribuar pozitivisht në ekonomike të vendit. Mineralet, lëndët djegëse dhe rritjen e kredive. Kjo ka shënuar një rritje prej 13,4% energjia elektrike ishin grupi me kontributin më të në terma vjetorë në krahasim me 7,5% që ishte në lartë në rritjen totale të eksporteve me rreth 23,6%. fund të vitit 2009. Kushtet e tregut të punës janë përmirësuar në Kreditimi për individët ka treguar disa tremujorin e fundit të vitit 2010, pas ngërçit në përmirësime në terma mujore, po ende vazhdon të tremujorin e parë po të këtij viti, duke pasqyruar mbetet në terma të ulëta deri në dhjetor të vitit 2010 rimëkëmbjen në aktivitetin ekonomik. Punësimi në me një rritje prej vetëm 0,7% në terma mesatarë sektorin privat jobujqësor u rrit me 1,8% në terma vjetorë. vjetorë në tremujorin e dytë të vitit 2010 dhe vazhdoi Norma e interesit të depozitave të reja ka qenë të rritet me 2,6% dhe 3,1% në tremujorin e tretë me një trend në rënie, si për monedhën vendase, dhe të katërt të vitit 2010. ashtu dhe për paratë e huaja. Norma e ponderuar e Përmirësimi i punësimit në sektorin privat interesit të depozitave të reja në lekë ka rënë në jobujqësor ka reflektuar kryesisht rritje të numrit të 5%. Ndërkohë në korrik Banka e Shqipërisë uli të punësuarve në industri dhe në sektorin e normën bazë të interesit me 0,25 pikë përqindjeje, shërbimeve. Norma e papunësisë zbritën në nivelin duke arritur në 5%, rënia e tretë që nga shkalla e 13,5%, duke shënuar një rënie të moderuar nga niveli 6,25% që ishte në fillim të vitit 2009. 13,8% i regjistruar në tremujorin e tretë të vitit 2009. Ndryshe nga zhvillimet në kursin e këmbimit, Gjatë vitit 2010 inflacioni mbeti brenda kufirit 3±1 në vitin 2009, zhvlerësimi i lekut gjatë vitit 2010 ishte të targetuar nga Banka e Shqipërisë, pra një i moderuar, duke arritur shkallën minimale vjetore inflacion mesatar vjetor prej 3,5% me një tendencë të zhvlerësimit prej 2,5% në nëntor 2010, dhe duke uljeje përgjatë vitit. reduktuar me zhvlerësim mesatar vjetor në raport Zhvillimet monetare në vitin 2010 janë me euron dhe dollarin, respektivisht 4,34% dhe karakterizuar nga zgjerimi me ritme të larta të rritjes 9,49%, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit së parasë së gjerë në krahasim me vitin 2009, i 2009. mbështetur nga zhvillimet pozitive në anën e Në fund të vitit 2010 bilanci i përgjithshëm i detyrimeve të bilancit të bankave. pagesave u mbyll me një suficit prej 178,8 milionë Në dhjetor paraja e gjerë ishte rritur 12,5% në euro, pas deficitit prej 31,9 milionë euro që ishte në terma vjetorë, krahasuar me 6,8% që ishte në fund vitin 2009. Llogaria korente regjistroi një deficit prej të vitit 2009. Ndërsa agregati monetar në lekë M2 u 1 miliard e 56 milionë eurosh, me një rënie prej 21,5% rrit mesatarisht me 4,6% në terma vjetorë. Paraja në krahasim me një vit më parë. Llogaria kapitale
910 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe financiare regjistroi me një suficit prej 924,5 miliardë lekë, ndërsa shpenzimet totale në 362,8 milionë euro, në një gjendje të financojë 88% të miliardë lekë. Krahasuar me vitin 2009, të ardhurat llogarisë së deficitit të llogarisë korente. ishin 8,6% më të larta, ndërsa shpenzimet u Në fund të vitit 2010 stoku i rezervës valutore zvogëluan me 4,5%. arriti në rreth 1,9 miliardë euro, që është më se e Deficiti fiskal u përgjysmua, duke rënë në 38 mjaftueshme për të mbuluar rreth 5 muaj importe të miliardë lekë nga kreditë e zhvillimit. mallrave dhe shërbimeve të vendit. Në vitin 2010 u realizua me sukses emetimi i Zhvillimet në financat publike përgjatë vitit 2010 eurobondit të parë shqiptar, i cili krijoi akses për kanë qenë në të njëjtën kah me nevojën për vendin në tregun ndërkombëtar të kapitaleve. përshpejtimin e rritjes së ekonomisë së vendit, si Ndërkohë, kostoja me të cilën u emetua, 7,5% me dhe nevojës për të ruajtur qëndrueshmërinë afat 5 vjet, është favorizuese jo vetëm e krahasuar makroekonomike, si faktori themelor për gjenerimin ke kredinë sindikale, të cilën ky eurobond mundësoi e rritjes ekonomike të qëndrueshme dhe afatgjatë. për shlyerje, por krahasuar dhe me vendet e tjera të Për këtë Qeveria deklaroi në janar të vitit 2010 cilat kanë një vlerësim risku më të lartë. Shlyerja e një paketë masash për forcimin e osteritetit fiskal, kredisë së mëparshme i gjeneroi buxhetit kursim masa të cilat synonin uljen e deficitit, ruajtjen e nivelit në shërbimet e borxhit, duke sjellë gjithashtu të borxhit përmes një sërë shkurtimesh të diversifikimin e portofolit të borxhit dhe menaxhimin shpenzimeve. Sot, ne raportojmë me kënaqësi efektiv të instrumenteve të tij. përpara Kuvendit se ky angazhim i Qeverisë rezultoi Të ardhurat e buxhetit u realizuan me 97,3% të më se i suksesshëm dhe çoi në rritjen e mëtejshme programit duke dëshmuar një ecuri pozitive dhe një të kredibilitetit të ekonomisë sonë te partnerët e përmirësim të ndjeshëm kundrejt një viti më parë, huaj, si dhe në agjentët e brendshëm ekonomikë, duke u ndikuar nga rigjallërimi i aktivitetit ekonomik një kusht ky i rëndësishëm për shëndoshjen e në vend, përmirësimi i administrimit dhe ulja e mëtejshme ekonomike dhe përballimin e goditjeve mëtejshme e informalitetit. të mundshme të krizës ekonomike globale. Të ardhurat tatimore u rritën me 6,5% kundrejt Rezultatet e këtij angazhimi për vitin 2010 do të një viti më parë. Të ardhurat nga tatimet dhe doganat ishin: u rritën me 6,8%, të ardhurat nga pushteti vendor Deficiti buxhetor ra në nivelin 3% të prodhimit të patën një rënie prej 2,1% në krahasim me vitin 2009. brendshëm bruto, i cili është edhe minimumi historik Të ardhurat me fonde speciale u rritën me 7,7%, të i realizuar ndonjëherë në Shqipëri si deficit. ardhurat tatimore me 33%. Vlen të theksohet se Borxhi publik edhe në këtë vit të presionit të masat ligjore të ndërmarra për të lehtësuar e nxitur krizës globale u ul me 1 pikë përqindjeje, në strategjitë investuese e prodhuese të biznesit, dhe krahasim me vitin 2009. Të ardhurat u rriten me afro sidomos të industrisë së eksporteve gjatë vitit 2010, 9%, ndërkohë që shpenzimet u ulën me 4,5%. U biznesit iu rimbursuan në formën e TVSH-së rreth 9 respektuan të gjitha prioritetet e vendosura, edhe miliardë, ose 3 herë më shumë se ajo që mesatarisht rritja e pagave e pensioneve sipas programit, edhe i është rimbursuar në vitet e mëparshme. mbajtja e një vëllimi të lartë të investimeve publike Shpenzimet e përgjithshme të buxhetit për vitin në ekonomi. 2010 u realizuan në masën 97,5% të programit, duke Realizimi i suksesshëm i këtij angazhimi të qenë sa 29,5% e prodhimit të brendshëm bruto Qeverise përballë kompleksitetit që paraqet kundrejt vitit 2009, ku shpenzimet buxhetore ndërmarrja e masave të tilla në ekonomitë e vendeve rezultojnë 17,1 miliardë më të ulëta, ose rreth 4,5% përreth e më gjerë, dëshmon veç të tjerash, edhe më pak. Duhet t’ju kujtojmë se në vitin 2009 buxheti për mundësitë që ofron struktura aktuale buxhetore. u karakterizua nga një politikë fiskale ekspansioniste Për të ndërmarrë programe të tilla osteriteti, pa në kundërpërgjigje kundërciklike të efekteve të dhimbje të mëdha, madje duke krijuar njëkohësisht krizës globale, duke përdorur mbi 25 miliardë lekë rritjen e pagave dhe pensioneve apo kompensimeve të ardhura nga privatizimet për të përshpejtuar familjare, të cilat janë fokusi i vetëm i shkurtimeve investimet publike në infrastrukturë. Në fund të vitit në vendet e tjera. 2009 deficiti vjetor ishte 81 miliardë lekë. Ky kufizim Ndër treguesit kryesorë buxhetorë mund të i shpenzimeve në linjë me politikën fiskale përmendja se për vitin 2010 të ardhurat totale në stabilizuese të Qeverisë të shpallur në muajin janar buxhetin e shtetit të konsoliduar arritën në 24,7 u mundësua përmes rishikimit të buxhetit në mesvit
911 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe nga rialokimi i tepricave në muajin dhjetor. të pushtetit vendor. Nga pikëpamja e politikave që evidentohen e Buxheti faktik i vitit 2010 është audituar në kohë theksohen, si dhe karakteristikave specifike dhe sipas ligjit; nga kontrolli i KLSH-së, i cili gjeti strukturore të buxhetit faktik të vitit 2010 mund të të dhëna të përputhura me transaksionet e kryera përmendim: Buxheti luajti një rol aktiv në nga thesari dhe sistemi bankar. Zbatimi i buxhetit mbështetjen e ekonomisë reale, tashmë jo përmes është karakterizuar nga një disiplinë dhe rigorozitet ekspansionit anticiklik fiskal, por duke krijuar një financiar më i lartë çka ka arritur më tej efektivitetin situatë stabël në tregun monetar, për të ulur çmimin e përdorimit të fondeve publike. e parasë dhe atë të produkteve përballë zhvillimeve Buxheti i vitit 2010 ishte një eksperiencë e re të paqëndrueshme në tregjet rajonale. në hartimin dhe zbatimin e një programi fiskal bazuar Buxheti i vitit 2010 dëshmoi ekzistencën e një në një lidhje të drejtpërdrejtë të financimit të marzhi manovre më se të mjaftueshme në anën e programeve, projekteve buxhetore në këmbim të shpenzimeve dhe një kapacitet administrim të rezultateve konkrete dhe treguesve të matshëm. admirueshëm për të reaguar nën perspektivën e një Pra, është koha që vlerësimi i zbatimit të buxhetit stabilizimi fiskal të menjëhershëm përballë çdo të bazohet jo vetëm për sa i takon rigorozitetit në evenimenti në të ardhmen. Rritja e të ardhurave zbatimin e ligjshmërisë, por, në radhë të parë, në buxhetore nuk erdhi nga rritja e barrës fiskale, por treguesit dhe output-et e marra nga përdorimi i nga ulja e informalitetit dhe miradministrimi. fondeve publike për çdo program e projekt, çka Përkundrazi, një sërë përmirësimesh ligjore përbën dhe nivelin më të lartë në përdorimin efecient lehtësuan barrën fiskale të sipërmarrjeve ekonomike. e efektiv të fondeve publike. Optimizimi dhe ulja e vëllimit të shpenzimeve publike, Për të gjitha këto arsye, të nderuar kolegë si dhe zvogëlimi i deficitit buxhetor në nivelet më të deputetë, ju ftoj që ta votojmë buxhetin e vitit 2010. ulëta historike u mundësua pa prekur prioritetet Falemnderit! programore të Qeverisë dhe në një mirëkuptim të (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) gjerë shoqëror. Konsolidimi fiskal u bë krahas rritjes Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Bode! së pagave në sektorin publik nga 7% deri në 12% Po, zoti Dokle. dhe të pensioneve nga 7% deri në 14%. Investimet Namik Dokle – Ky debat është me kohë të publike vijuan të mbeten prioritare, duke konsumuar përcaktuar, dhe kur është i tillë, koha e ministrit mbi 1/5-n e fondeve publike ose rreth 6,5% e përfshihet në kohën e grupit. Besoj se ju e keni prodhimit të brendshëm bruto. Ndërsa stoku i parasysh këtë gjë. Unë nuk desha të ndërhyja, por borxhit publik ulet me një pikë përqindjeje ndaj meqenëse koha nuk po mbahej nga administrata e prodhimit të brendshëm bruto. Ulje dhe më të madhe Kuvendit, e kam mbajtur unë: ministri ka folur 32 shënon kostoja e shërbimit të borxhit, duke zbritur minuta, prandaj këto minuta të llogariten në kohën poshtë nivelit të vitit 2004 edhe pse kriza e borxheve tuaj. në ekonomitë e tjera po rrit borxhet me shpejtësi Jozefina Topalli – Koha do të llogaritet. dhe për më tepër po shtrenjton gjithnjë e më shumë Ridvan Bode – (U drejtohet deputetëve paratë për shërbimin e tyre. socialistë) Ky ishte raportimi i buxhetit. Po të ishte Fatura sociale në buxhetin e vitit 2010 u rrit më pjesë e diskutimeve, po, jam dakord. Ministrat shpejt se programet e tjera duke bërë që afro 1/3 e llogariten në kohë kur flasin si diskutantë. buxhetit ose rreth 9% e prodhimit të brendshëm Jozefina Topalli –Është prezantimi, ka të bruto, nga 6,7% që ishte në vitin 2004 ose gjithsej drejtë ministri. 1/4 e buxhetit, të destinohen për fondet shoqërore Zotërinj deputetë, unë nuk kam thënë që është publike, ndërkohë pjesa e deficitit të dy fondeve hapur debati. Është folur në emër të komisionit, ka publike po vjen në thellim, reformimi i tyre është i folur ministri përkatës, hapet debati dhe pastaj fillon. nevojshëm. Fjalën e ka zonja Kodheli. Rritja e buxheteve të pushtetit vendor ka ardhur Mimi Kodheli – Në fakt, zoti Spaho, këtu duhet kryesisht nga rritja e transfertave të buxhetit qendror. të vinte Kryeministri që të raportonte për buxhetin Të ardhurat lokale mbeten në stanjiacion. Një faktik dhe jo ministri i Financave. reformim fiskal lokal nënkupton decentralizim të Të nderuar kolegë, mëtejshëm përpara së gjithash, rritje të vetë Të duash të fshihesh sot pas gishtit është një përgjegjshmërisë dhe të kapaciteteve administrative utopi dhe të jesh arrogant është pothuajse
912 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
qesharake, kjo sepse përtej mungesës së miliardë lekësh. Brenda këtij mosrealizimi të ardhurat transparencës qeverisëse dhe arrogancës së saj, nga TVSH-ja rezultojnë me minus 7,9 miliardë lekë, kur bën sikur jep llogari, qytetarët çdo ditë e më gjithmonë të krahasuara këto me planin e fundit të shumë kuptojnë dhe ndiejnë se rrënimi dhe varfërimi korrigjuar. Kjo ka ndodhur, pavarësisht se në tregun i tyre në këtë ekonomi dhe me këtë qeverisje do të ndërkombëtar çmimi i të gjitha produkteve që vazhdojnë të jenë të pashmangshëm. Shqiptarët çdo importohen, kryesisht produkte të shportës ditë e më shumë kuptojnë dhe ndiejnë, dhe jo vetëm konsumatore, ka vazhduar të rritet, gjë që në fakt ata, por edhe fëmijët e fëmijëve të tyre do të gdhihen duhet të sillte një përmirësim të situatës së të dhe ngrysen me borxhe mbi kurriz dhe të pashpresë ardhurave nga TVSH-ja, ose të ardhurave tatimore për punësim, nëse kjo Qeveri do të vazhdojë të sillet në përgjithësi. Për fat të keq, kjo gjë nuk ka ndodhur me paratë tonë, siç është sjellë në periudha të errëta edhe pse raporti i fundit i KLSH-së konfirmon se të qeverisjes së saj ose siç po vazhdon të sillet Shqipëria ka një sistem tatimor që takson më shumë edhe sot. konsumin kundrejt të ardhurave dhe pasurive, madje Qytetarë të Shqipërisë, a e dini pse ekziston deri në atë shkallë sa taksat e konsumit, TVSH-ja Ministria e Financave në një ekonomi tregu ku dhe akciza, janë 3 herë më shumë se taksat ndaj rregullat e lojës i vendos po tregu? Të mund të të ardhurave dhe pasurisë. vlerësojë realisht situatën ekonomike në vend e të Gjithashtu, kjo Qeveri vazhdon të performojë keq ndërtojë politika dhe të bëjë po kaq realisht në realizimin e të ardhurave, sidomos nga TVSH-ja, parashikime makroekonomike për të ardhmen me edhe pse numri i subjekteve që paguajnë TVSH-në qëllim zgjidhjen e problemeve të qytetarëve, në u rrit me uljen e pragut të xhiros vjetore nga 8 milionë funksion të rritjes së mirëqenies së tyre. Vetëm fakti lekë në 5 milionë lekë, madje deri në 2 milionë lekë që buxheti i vitit 2010 ka ardhur 3 herë për t’u për disa profesione të lira, edhe pse madje filloi diskutuar në Parlament, tregon për paqartësinë që vendosja e kasave fiskale. ka kjo ministri ose më keq akoma, kjo Qeveri, lidhur Vijmë te shpenzimet. Shpenzimet në fund të me parashikimin, ose pse jo, dhe me zgjidhjet e vitit u realizuan në masën 97,6% duke krijuar një problemeve të ekonomisë shqiptare në tërësi dhe diferencë prej 9 miliardë lekësh. Pjesa më e madhe të ekonomive të vogla të çdo familjeje. e kësaj diference, 45%, ka ardhur si pasojë e Por nuk është pazotësia e ekspertëve që e sjell mosrealizimit të programit të investimeve. 4,2 këtë situatë. Zgjidhjet e problemeve të mëdha miliardë lekë është mosrealizimi i shpenzimeve ekonomike në të cilat kemi ngecur nuk vijnë, sepse kapitale në krahasim me planin e korrigjuar për herë pushteti i klientëve dhe i klientelizmit nuk e lejon të tretë në mesin e dhjetorit të vitit 2010. këtë gjë. Pushteti i klientëve nuk e lejon luftën ndaj Ndërkaq, po të bëjmë një krahasim me 2009-n, monopoleve, nuk e lejon luftën ndaj evazionit të thellë ka një rënie të theksuar të investimeve me rreth 29 fiskal. Po, ky pushtet lejon që eksporti i mineraleve miliardë lekë. Po filloj me një aspekt mbi të cilin të rritet, krenari e diskurseve të vetë Kryeministrit, hedh dritë raporti i Kontrollit të Lartë të Shtetit, mbi por duke shfrytëzuar barbarisht minatorët që shpesh të vërtetën e ndërtimit të rrugëve në Shqipëri. e paguajnë bukën e gojës me vdekjen. Po, ky Në vitin 2010 janë ndërtuar vetëm 16 kilometra pushtet e lejon edhe eksportin e energjisë elektrike rrugë me 4 korsi, 9 kilometra rrugë me 4 korsi, të rritet, por që bëhet në kurriz të atyre mijëra trotuare dhe ndriçim, 39 kilometra rrugë me 2 korsi. familjeve në Veri të vendit që e paguajnë këtë haraç Pra, gjithsej janë ndërtuar vetëm 65 kilometra rrugë. me shtëpitë e tyre, me të mbjellat, me shëndetin Ndërkaq, sa për krahasim, në buxhetin e vitit dhe me jetën e shkuar dëm, por pa marrë akoma 2009 u raportuan vetëm 107 kilometra rrugë të dëmshpërblimin që u takon. ndërtuara dhe po kaq edhe në 2008-n. Këto të dhëna Le t’i marrim me radhë disa të dhëna të buxhetit përgënjeshtrojnë shumë thjesht mijërat e kilometrave të vitit 2010. hipotetike të Kryeministrit Berisha. Për të mos folur Edhe pse të ardhurat buxhetore të planifikuara pastaj për sigurinë rrugore dhe rekordin e vdekjeve përgjatë vitit 2010 u shkurtuan disa herë më shumë në to, apo për faturën e papaguar ndaj sipërmarrësve në disa raste, shuma prej dhjetëra miliardë lekësh, të punëve publike, prej rreth 100 milionë dollarë apo mosrealizimi i të ardhurave tatimore në fund të vitit edhe për faktin që shumë rrugë që duhet të kishin 2010, si pjesa më e rëndësishme e të ardhurave përfunduar nuk kanë përfunduar as sot që po flasim. buxhetore në total, krijoi një gropë prej minus 10,5 Lista është shumë e gjatë, unë po përmend vetëm
913 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
3 prej tyre: Shkodër-Hani i Hotit, Levan-Vlorë, Levan- vetë të pasiguruar. Për çudinë e të gjithë ekspertëve Tepelenë. dhe jo vetëm, kjo rritja jonë ekonomike me të cilën Nuk mund të mos përmend programin e ekonomia gjermane guxon të krahasohet, nuk ka infrastrukturës së ujitjes dhe kullimit, i cili është sjellë asgjë të re në ulje të papunësisë zyrtare. realizuar vetëm në nivelin 75% të fondeve të Unë e kam një shpjegim, që rrjedh nga filozofia parashikuara, duke mos harruar se në korrik të vitit e Qeverisë dhe e Kryeministrit: jo mirëqenie e 2010 plani fillestar u pakësua një herë me 40%. qëndrueshme dhe afatgjate, për shkak të punësimit Ulja e këtij plani preku direkt ndërhyrjet, që mund të dhe punës, por rezultate afatshkurtra bazuar në para bëheshin në Ultësirën e NënShkodrës, i shtoj kësaj borxh që merren hua pavarësisht se kujt i merren edhe mosrealizimin në këtë zë. Na mbetet vetëm dhe me çfarë çmimi. të lusim Zotin të mos sjellë aq shi, sa të përmbytemi Më lejoni të them edhe dy fjalë për borxhin nga e para, pavarësisht se kjo mund të dëmtojë publik. Dua të jem deri në fund e sinqertë me ju. bizneset e kuçedrave të hidrocentraleve. Unë i besoj më shumë një institucioni financiar Qytetarë të nderuar, ju kujtohen premtimet ndërkombëtar prestigjioz si FMN-ja dhe ekspertëve megalomane të Qeverisë për 24 orë ujë? ndërkombëtarë, se sa ministrit tim të financave. I kemi dëgjuar t’i thonë në vitin 2005, më pas në Ky i fundit thotë se kemi ulur borxhin publik në vitin 2007, pastaj në 2009-n. Ju them se, gjithmonë 57,6%. Ju rikujtoj se për një vend si Shqipëria duhet sipas letrave të Qeverisë, furnizimi me ujë të pijshëm të ishte 40% e GDP-së për të qenë jashtë zonës së do të shtohet cinikisht vetëm për 36 minuta. Sipas riskut të madh. Këta të huajt thonë se është 59,2. një kalkulimi shumë të thjeshtë, nëse kjo Qeveri do Shpeshherë jam në dilemë, nëse asaj familjes që i të vazhdojë të rrijë në krye të këtyre punëve, atëherë mbeten 17 lekë nga ndihma ekonomike për të blerë do të kemi ujë të pijshëm vetëm pas 10 vjetësh. miell, a i intereson vallë diskutimi ynë mbi borxhin Raporti i Kontrollit të Lartë të Shtetit deklaron publik? Unë mendoj se po. Për faktin e vetëm se se gjatë vitit 2010 kanë përfituar ndihmë ekonomike familjet që jetojnë me ndihmë, pensione apo djersën 98 mijë familje krahasuar me 93 mijë e 500 që ka e punës së tyre, duhet të dinë se kjo diferencë e qenë numri i familjeve që merrnin ndihmë ekonomike borxhit qoftë edhe me 1% apo 2% përkthehet në në vitin 2008. Vetë Qeveria pranon se në dy vjetët e miliarda lekë borxh, që do të thotë pamundësi e fundit varfëria jo vetëm që nuk është ulur, por është kësaj Qeverie për të rritur mirëqenien dhe shpërndarë rritur me 5%. Këtyre familjeve, kolegë të Parlamentit, drejt të ardhurat. Pamundësi e kësaj Qeverie për të u mbeten vetëm 17 lekë për të mbijetuar, pasi kanë menaxhuar drejt financat publike dhe paratë e paguar faturën e stërmadhe të energjisë elektrike qytetarëve, të cilët nuk mund të pranojnë që, për dhe të ujit. Vetëm 17 lekë për të bërë bukën në saç. hatër të kushtëzimit klientelist që ka kapur shtetin, Ata nuk mund ta blejnë bukën, sepse buka për ta parave që grabiten nga shfrytëzimi i pafre i pasurive është send luksi. Vetëm 17 lekë për të blerë vajin, tona minerare, ujore apo pyjore, të vazhdojmë të sheqerin, orizin dhe ilaçet. zhytemi në borxhe që nuk do t’i mund t’i lajmë për Do të jemi akoma këtu në këtë sallë kur ministri një kohë shumë, shumë të gjatë, me shpresën se i Financave të vijë dhe të mburret në fund të këtij viti nuk do të përfundojmë duke u shitur copat e fundit se ka rritur të ardhurat buxhetore. Kësaj radhe jo të vendit tonë të mrekullueshëm. me taksën konsumatore të kafesë, por me 34 Falemnderit! miliardë lekë më tepër që do të vjelë nga rritja e Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Kodheli! taksës së karburantit apo me 1,3 miliardë lekë që Zoti Sherefedin Shehu,urdhëroni! do të marrë nga xhepat e të sëmurëve shqiptarë, Sherefedin Shehu –Falemnderit, zonja për shkak të TVSH-së mbi ilaçet. Kryetare! Për fat të keq, keni dështuar totalisht në skemën Ndryshe nga vajtimet me shifrat buxhetore të e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore. Klientët prodhuara në selinë e Partisë Socialiste, raporti i e mëdhenj të pushtetit, bizneset e mëdha në dukje Ministrisë së Financave dhe i Kontrollit të Lartë të ose jo, përgjithësisht kanë vetëm një punëtor të Shtetit tregon se buxheti i vitit 2010 ka ruajtur siguruar. Qeveria është e kapur dhe nuk mund të stabilitetin e financave publike dhe nxitur stimulimin bëjë asgjë për të kontrolluar informalitetin edhe në dhe rritjen ekonomike. Kur është fjala për buxhetin, këtë fushë. në qendër është Qeveria dhe realizimi i buxhetit Zotërinj, në Shqipëri vazhdon të ketë 1 milion është treguesi më i mirë për vlerësimin e Qeverisë
914 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe në fund të vitit 2009 dhe gjatë vitit 2010 në Si rezultat, qytetarët janë mbrojtur nga presionet Shqipëri u ndien më tepër efektet e krizës më të inflacioniste dhe të zhvlerësimit të lekut, për shkak madhe botërore financiare dhe bankare. të krizës botërore. Në këtë situatë do të ishte plotësisht e justifikuar Rritja e lartë fiskale prej 9% është rritja më e që Qeveria të thellonte deficitin buxhetor, për të nxitur dukshme dhe e prekshme në buxhetin e vitit 2010. investimet publike dhe shumica e vendeve të tjera e Por qytetarëve u intereson jo vetëm rritja ekonomike realizuan stimulin fiskal nëpërmjet rritjes së deficitit kombëtare dhe rritja fiskale, por ajo që ata kanë buxhetor. Ndërsa rezultatet e raportuara nga përfituar nga buxheti i shtetit. Në të vërtetë Qeveria Ministria e Financave dhe të certifikuara nga Kontrolli ndryshe nga standardet që zbatohen në periudha i Lartë i Shtetit tregojnë se në buxhetin e vitit 2010 të tilla, ka ulur deficitin buxhetor me 8 miliardë lekë janë realizuar parime të rëndësishme të menaxhimit kundrejt një viti më parë. të financave publike, siç janë prudenca në Edhe me parashikimet fiskale më konservative menaxhimin e financave publike, duke i mbajtur Qeveria mund ta kishte rritur deficitin buxhetor me shpenzimet brenda limitit të të ardhurave; mbajtja e të paktën 5 miliardë lekë, por qytetarët duhet të regjimit të taksave të ulëta dhe të thjeshta dhe mirëkuptojnë Qeverinë, pasi stabiliteti ekonomik dhe zbatimi i parimit “Tregu udhëheq, Qeveria ndihmon”. fiskal afatgjatë është më i rëndësishëm se përfitimet Buxheti i vitit 2010 është prova më e besueshme afatshkurtra të brezit të sotëm. e qeverisjes së përgjegjshme. Treguesit e tij Qytetarët shqiptarë shikojnë se në raportin e dëshmojnë se Qeveria ka pasur më të rëndësishëm zbatimit të buxhetit të vitit 2010 paratë e tyre janë stabilitetin ekonomik dhe financiar të vendit, sesa përdorur më mirë. Rreth 1/4 e tyre është investuar, përfitimet politike afatshkurtra. Kështu, megjithëse përkatësisht rreth 68 miliardë nga Qeveria qendrore efektet e krizës ishin prezente gjatë këtij viti, Qeveria dhe rreth 20 miliardë nga njësitë e qeverisjes mundësoi një rritje fiskale 9%, e cila u përdor me vendore. Po kështu 1/3 e këtij buxheti ka shkuar përparësi në investimet publike dhe uljen e borxhit për mbështetjen e pensionistëve dhe shtresave në publik. Kështu, është bërë e mundur që investimet nevojë dhe njëkohësisht u bë e mundur që nga publike të realizohen në masën 7% të GDP-së dhe politikat e bllokimit dhe uljes së pagave dhe borxhi publik jo vetëm që nuk është rritur, por, ashtu pensioneve në vendet e tjera, të realizohet rritja e siç nuk ka ndodhur në asnjë vend të botës, ka pasur pagave dhe e pensioneve. Krahas normës së lartë ulje në shifra absolute prej 8 miliardë lekësh dhe të investimeve është ruajtur edhe prioriteti i deficiti buxhetor u realizua në nivelin 3%, i cili është shpërndarjes së tyre, sipas miratimit të bërë në ligjin niveli i praktikave më të mira fiskale. e buxhetit të shtetit përkatësisht në infrastrukturë, Mbyllja e suksesshme e vitit 2010 përveç arsim, shëndetësi dhe bujqësi. përmirësimit të qeverisjes dëshmon edhe suksesin Raporti tregon se me paratë e qytetarëve janë e politikave të zbatuara që nga viti 2006. Stabiliteti përfunduar 95 kilometra autostrada, riveshur 125 dhe prosperiteti ekonomik në këto 6 vjet janë rezultat kilometra autostrada të tjera, ndërtuar mbi 600 i përgjysmimit të taksave, uljes së barrës fiskale, kilometër rrugë rurale dhe rajonale, është përmirësimit të klimës së biznesit, rritjes së përmirësuar furnizimi me ujë të pijshëm, janë investimeve publike, rritjes së konkurrueshmërisë ndërtuar e pajisur shkolla e spitale dhe mbjellur dhe tërheqjes së investimeve të huaja, si dhe i miliona rrënjë pemë frutore. zbatimit të modelit të një qeverisjeje të vogël. Në tërësi, unë i shikoj këto arritje të vitit 2010 jo Raportet e institucioneve ndërkombëtare të vetëm si meritë apo kredi të Qeverisë, por të paanshme tregojnë se rritja e qëndrueshme realizuara në përputhje me objektivat fiskale. ekonomike e Shqipërisë e ka bazën në ambientin e Së fundi, dua të vë në dukje një mangësi në krijuar për investimet private vendase dhe të huaja. zbatimin e buxhetit të vitit 2010. Kjo ishte mungesa Rritja ekonomike kundrejt rënies ekonomike në e konstruktivitetit të opozitës, konstruktiviteti i saj shumicën e vendeve të botës, situata do të bënte që viti 2010 të ishte edhe më i makroekonomike e mirë dhe përmirësimi i suksesshëm. Opozita jonë ka bërë gjithçka për të menaxhimit të financave publike, kanë kontribuar trembur investitorët dhe për të bllokuar integrimin e në rritjen e mirëqenies së qytetarëve. Menaxhimi i Shqipërisë. Ndryshe nga mbështetja që opozitarët mirë i financave publike ka bërë që inflacioni të jetë e SHBA-së i dhanë Presidentit Obama për rritjen e i kontrolluar dhe kursi i këmbimit i lekut të jetë pozitiv. deficitit dhe limitit të borxhit apo opozita gjermane
915 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që votoi rritjen e kontributit të Gjermanisë për përkeqësuar e spitaleve dhe e shkollave në disa mbështetjen e Greqisë... zona të vendit është pasojë jo vetëm e shkurtimeve (I ndërpritet fjala, pasi i mbaron koha e të mëdha buxhetore, por sidomos e korrupsionit dhe diskutimit.) e kapjes së shtetit. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shehu! Rënia e të ardhurave në buxhet nga rritja e Zoti Malaj, urdhëroni 10 minuta! korrupsionit në mbledhjen e të ardhurave, rritja e Arben Malaj – Të nderuar kolegë deputetë, korrupsionit me investimet publike, kapja e shtetit Diskutimi i buxhetit faktik të vitit 2010 merr një lidhur me pasuritë natyrore të vendit, janë tri rëndësi të veçantë për të parë risqet potenciale që elemente që po e dëmtojnë rritjen ekonomike dhe ka ekonomia shqiptare. Risqeve të krizës globale u do të vështirësojnë stabilitetin e financave publike. janë shtuar pasojat e keqqeverisjes së vendit dhe Si ekonomist, unë nuk mund të jem kundër keqpërdorimi i financave publike. masave që e ndihmojnë vendin të mos shkasë në Kur dëgjon Kryeministrin dhe ministrin e krizën e rëndë të borxheve dhe rënies ekonomike. Financave në deklaratat për buxhetin e vitit 2010, Por në çdo vend tjetër të Europës qeveritë kanë kupton se sa shumë u kushton shqiptarëve përgjegjësi politike dhe guxim qytetar, t’u kërkojnë papërgjegjshmëria e tyre në keqmenaxhimin e mirëkuptim dhe ndihmë qytetarëve të vendeve të tyre buxhetit. për situatat e vështira që kalon vendi. Ndërsa ju jeni A mund të krenohet një Qeveri dhe një ministër edhe të dështuar, edhe fodullë. Po cila qeveri do të finance kur deklaron buxhetin faktik të vitit 2010, që mburrej si e suksesshme, kur 15 ditë pas miratimit rezulton 40 miliardë lekë më pak se buxheti që ju e të një buxheti euforik, e bllokon atë? Pra, pasi u miratuat me aq shumë solidaritet si deputet? merr votën deputetëve e bllokon me një akt Si mund të jenë kaq pak profesionalë dhe kaq administrativ? shumë partiakë kolegët ekonomistë të grupit të PD- A mund të shiten dështimet si suksese kur në së, që e kanë miratuar 4 herë buxhetin e vitit 2010? mes të vitit shkurtohen shpenzimet në sektorët më Militantizmi juaj partiak për të sulmuar opozitën, jetikë të vendit? kur ju qartësonte se buxheti i vitit 2010 ishte i tejfryrë, Rrugët janë shumë të rëndësishme, por arsimi sa për t’u shitur në publik, ju nxori zbuluar kur vetëm dhe shëndeti janë jetike për çdo individ, për çdo 15 ditë më vonë, në janar 2010, Qeveria bllokoi me familje dhe për çdo komb. Si mund të mburresh me vendim administrativ rreth 30 miliardë lekë nga mrekullinë ekonomike të Qeverisë tënde, kur në mes buxheti i sapomiratuar. të vitit i merr bankës qendrore 2,5 herë më shumë Si mund të mburreni përpara shqiptarëve se ky para borxh, thjesht dhe vetëm se nuk realizon dot është viti më i mirë i buxhetit? Të jetë paaftësi, të ardhurat? mediokritet apo akoma më shumë, papërgjegjshmëri Çdo taksapagues dhe çdo shqiptar i thjeshtë e politike? kupton se spontaniteti dhe papërgjegjshmëria e Ju duhet t’u thoni shqiptarëve të vërtetën: A është menaxhimit të financave publike kanë një risk të ky buxheti i shtrëngimit të rripit apo buxheti i madh mbi të ardhmen e tyre. Si mund t’u mburresh “ekonomisë së dytë më të suksesshme në Europë”? shqiptarëve se ke ulur deficitin më shumë se çdo Ju duhet të sqaroni shqiptarët: Sa miliardë lekë herë tjetër, kur në fund të vitit 2010 rezulton se janë më pak rezultoi buxheti i vitit 2010 në raport me atë mbledhur më pak 40 miliardë lekë apo 400 milionë që miratuat dhe pse? dollarë më pak se ajo për të cilën kërkove votën e Ju duhet t’u sqaroni shqiptarëve: Sa miliardë lekë deputetëve? Ulja e deficitit, që nuk vjen nga rritja e shkurtuat nga shpenzimet dhe sa nga investimet, a të ardhurave, është pasojë e shkurtimit të është e vërtetë që në vitin 2010 ju shkurtuat shpenzimeve, kur në vendin tonë pjesën më të mesatarisht rreth 10% të buxhetit, ndërsa madhe, ndryshe nga të gjitha paketat fiskale në investimet rreth 30 % ose 3 herë më shumë? vendet e tjera të botës, e zunë shkurtimet e Ju duhet t’u thoni shqiptarëve me shifra dhe jo investimeve. me fjalë se në shkurtimet tuaja në mes të vitit, Si mund të konsiderohet ekonomikisht pozitive shkurtuat më shumë investimet në arsim dhe ulja e deficitit që nuk vjen nga menaxhimi më i mirë shëndetësi me rreth 50%, pra 5 herë më të mëdha i financave, por nga dështimi në investimet publike? se shkurtimi mesatarisht i shpenzimeve. Këto shkurtime janë të mirëkuptueshme vetëm kur Shqiptarët duhet ta dinë se gjendja e vendi është prekur nga kriza e rënies ekonomike
916 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe nga kriza e rritjes së borxheve. Ju këtë nuk e buxhet, do të gjendemi përballë detyrimit që për një pranoni, ndaj mbeten për t’u parë pasojat në të pjesë të tyre të aplikohet ulje. ardhmen. Shqetësimi i opozitës është ulja e aftësisë Klasifikimi i vendit në koston e marrjes së borxhit dhe kredibilitetit të qeverisjes së vendit tonë. Ju e është akoma në nivel të ulët. Klasifikimi i fundit sapo bëni dhe e ribëni buxhetin disa herë gjatë një viti. Ju ka dalë dhe na ka lënë në të njëjtin nivel, çka do të nuk keni kredibilitet të shifrave të buxhetit. Ju e fshihni thotë se borxhi që do të marrim do të jetë me interesa një pjesë të borxhit publik, duke mos paguar të larta, pra, ne do të detyrohemi ta paguajmë më kompanitë private për detyrimin e punimeve që ato shtrenjtë borxhin për financimin e ekonomisë sonë. kanë kryer. Kjo ka rritur kreditë e këqija që, Kjo do të sjellë shkurtimin e shpenzimeve jetike, aktualisht, janë në një nivel kritik, rreth 17% e totalit. duke na vendosur në një cikël të vështirë ekonomik Ju e keni kthyer një borxh të keq publik në një dhe social. Ju mund të mbijetoni, si qeveri në borxh të keq privat. Kjo ka rritur pasojat negative në dështim, por vendi nuk mund t’ju mbajë gjatë në ekonomi, por edhe në fatin e çdo kredimarrësi. Ja, kurriz, sepse jeni duke e bërë të rëndë këtë nga pse shifrat tuaja nuk përputhen me gjendjen reale përmasat e paaftësisë dhe nga pesha e korrupsionit të shqiptarëve, të cilët janë gjithnjë e më të pasigurt dhe kapjes së shtetit. për të ardhmen e tyre. Kur ju thoni se është trefishuar Ju duket se jeni të lumtur, edhe pse jeni të rëndë eksporti, kur ju thoni se është trefishuar turizmi, se mbi shpatullat e çdo shqiptari. Madje, borxhet e rënda është rritur me ritme të larta industria dhe bujqësia, të kësaj Qeverie, rëndojnë sot padrejtësisht edhe atëherë, pse vendi rezulton me një ulje me rreth mbi shpatullat e njoma të çdo shqiptari të 40% të rritjes së tij ekonomike? porsalindur. Kur qeveritarët e një vendi janë të Rritja e ndjeshme e depozitave në sistemin pandjeshëm për pasojat që krijohen mbi të ardhmen bankar nuk është për shkak të optimizmit, por për e vendit të tyre, ata janë të paaftë ta ndalin këtë shkak të frikës për të ardhmen e tyre, për shkak të përkeqësim; kur ata e fshehin me vetëdije këtë pasigurisë që kanë shqiptarët dhe sidomos ata që përkeqësim, ky është momenti njerëzor për të jetojnë sot në Greqi dhe Itali. Shqetësimi ynë rritet kuptuar se sa borxh jeni ju me të ardhmen e çdo kur shikojmë se edhe për vitin 2011 ju jeni duke shqiptari. menaxhuar financat me të njëjtin mentalitet. Opozita Prandaj, të nderuar kolegë deputetë, vota ime dhe ekspertët e pavarur kanë shqetësimin se ju i është kundër. Por ajo nuk është “jo” për shifrat që fshihni dështimet tuaja dhe shifrat reale të deficitit ka certifikuar KLSH-ja, por për shkallën e fshehjes dhe të borxhit, element, i cili, në varësi nga përmasat së sfidave reale që ka ekonomia. Vota ime është e fshehjes, nesër mund të jetë një risk më i madh “jo”, sepse jam kundër qeverisjes së vendit tim. për të gjithë ne. Falemnderit! Ju rritët kontributin e sigurimeve, premtuat të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Malaj! luftoni evazionin, deklaruat se do të rrisni të ardhurat Zoti Kryeministër, urdhëroni! duke rritur numrin e të punësuarve, i vendosët nga Sali Berisha – Zonja kryetare, zyrat tuaja pagat e referencës për biznesin privat, i Zonja deputete, keni rritur në maksimum gjobat ndaj biznesit dhe Zotërinj deputetë, rezultati i reformës suaj, sipas FMN-së, në këto Të dashur qytetare dhe qytetarë shqiptarë, elemente është dështim. FMN-ja paralajmëroi se Sot kombi i madh amerikan, njerëzimi dhe bota deficiti i skemës së pensioneve është rritur me në tërësi janë zgjuar më të vegjël. Kjo, sepse, Stiv miliarda dhe miliarda lekë nga taksapaguesit Xhobs, njeriu që ndryshoi më shumë se kushdo tjetër shqiptarë do të shkojnë për të financuar këtë deficit. kohën e tij, jetën tonë, jetën e miliarda qytetarëve Risku që kjo të mos përballohet nga rritja e të të planetit, nuk është më. Pararendës gjenial i së ardhurave është i madh, çka do të thotë se presioni ardhmes, ai solli në duar tona vizionin, ëndrrën e tij mbi deficitin dhe borxhin do të vazhdojë të rritet. mahnitëse dhe i bëri të vërteta për ne të gjithë. Pas kësaj situate, nëse nuk ndërmerren reforma Stiv Xhobs nuk është më, por sot ai duket si të rëndësishme, e nesërmja do të jetë më e qiellori që na dhuroi ne tokësorëve universin e vështirë. Fillimisht, nuk do të ketë rritje reale të komunikimit, të trashëgimisë së madhe të muzikës, pagave dhe pensioneve. Si hap i dytë do të vijë universin e internetit. Çdo njeri dhe njerëzimi në ngrirja e tyre dhe, në qoftë se dështoni në mënyrë tërësi i detyrohen atij shumë dhe shumë. Unë jam të përsëritur në përmirësimin e të ardhurave në një ndër ata që e takova Stiv Xhobsin në rininë time,
917 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
natyrisht, jo atë vetë, por krijesën e tij të parë, dhe, ekonomike. Kjo rritje erdhi në kundërrymë të plotë, për rastësi, jam një ndër ata që i detyrohem atij më në një kohë kur të tjerë pakësuan me 40% pensionet; shumë se të tjerët. në një kohë kur të tjerët pakësuan me 30% ndihmën Unë pata fatin të takohem me Apple 2, me mollën ekonomike; në një kohë, kur të tjerët zvogëluan me e dytë, në vitet e errësirës më të madhe të vendit 20-40% rrogat, kjo Qeveri e një vendi të vogël ia doli tim. Në laboratorin tim të hemodinamikës, me ekipin të rrisë rrogat dhe pensionet dhe t’u japë qytetarëve që drejtoja, me ndihmën e mollës së tij të parë, rritjen më të madhe të rrogave dhe pensioneve në të mundëm të realizojmë studime origjinale, që u gjithë historinë e tyre. botuan në revistat e kardiologjisë më serioze të Pra, ç’është ky negativizëm që po bëhet botës. Ndjehem sot i lumtur që ndjenjat e mia për kongenjitar? Nuk keni ju pensionistë në elektoratin mollën i ndajnë me qindra dhe mijëra të rinj dhe të tuaj dhe në rrethin tuaj? Nuk ju thonë ata se reja shqiptare dhe që sot, vendi im, Shqipëria, pensionet e tyre janë rritur në mënyrë të ndjeshme? shndrit në hartën e perandorisë së mollës që Stiv A e dini ju që në 8 vjetët që qeverisët keni vendosur Xhobs ndërtoi dhe drejtoi. për rroga dhe pensione gjithsej 13 miliardë lekë. Vetëm pak muaj më parë, molla e Ipad-it në Sot janë vendosur vetëm në pensione 56 miliardë Tiranë u përzgjodh nga ai si reklama javore e lekë. Keni lënë një fond pensionesh prej 50 miliardë korporatës së tij gjigante. Në këtë rast, unë dua t’i lekësh. Sot ka një fond pensionesh prej 106 miliardë shpreh ngushëllimet më të sinqerta familjes së tij, lekësh. Kam qenë i ulur në këto banka, në opozitë, ekipit të korporatës së tij, kombit të madh amerikan dhe kisha vetëm një pyetje atëherë: Ku shkojnë dhe Qeverisë së SHBA-ve. Stiv Xhobs nuk jeton më, paratë e shqiptarëve? Ku i gjeja unë ato? Në rrogat por legjenda e tij do të mbetet jo vetëm burim i madh stratosferike të ofiqarëve, në rrugët që nuk drite për mendjen e njeriut, por frymëzim i ndërtoheshin kurrë, në çakull që hidhej në lumë dhe pashtershëm për energjitë e tij krijuese. jo në rrugë, në tavane që binin edhe në kryeqytet. Zonja dhe zotërinj deputetë, kjo deklaratë nuk Ku janë sot paratë e shqiptarëve? Shkoni dhe ka të bëjë me çështjen kryesore, por Stiv Xhobsi i kontrolloni fondin e pensioneve! Është 106 miliardë përkiste çdo njeriu, i përkiste mbarë njerëzimit, ndaj lekë. Sot nuk ka pensionist me pension të plotë në edhe unë nuk mund të lija pa shfrytëzuar rastin që qytet që merr nën 120 dollarë. nga kjo platformë të shprehja nderimin tim më të Sot nuk ka pensionist ne fshat që së bashku thellë. me të ardhurat personale nuk merr mbi 110% të Sot Parlamenti debaton për buxhetin e vitit 2010, asaj që merrte 5 vjet më parë. për përdorimin e të ardhurave nga taksapaguesit Ku shkojnë paratë e shqiptarëve dhe buxheti i shqiptarë në interes të çdo qytetari të këtij vendi. shqiptarëve? Analiza është thellësisht serioze dhe e një rëndësie Shkojnë për rrogat e punonjësve të kapitale. Çfarë bëri Qeveria me taksat që mblodhi administratës. Flisni pak me mësuesit e fëmijëve nga qytetarët shqiptarë? tuaj, se si i paguanit dhe sa paguhen sot! Flisni pak Qeveria, para së gjithash dhe mbi të gjitha, i me infermierët dhe mjekët që përkujdesen për shndërroi ato në para për kontot dhe portofolat e zgjedhësit dhe njerëzit tuaj, të mitë, të të gjithëve, 810 mijë familjeve shqiptare. Ky është zëri i parë i sa i paguanit dhe sa paguhen! Sot marrin 120% më buxhetit. Në një kohë kur qeveritë e tjera u detyruan shumë. të fusin gërshërën në xhepat dhe kontot e qytetarëve Si jua bën zemra juve që votoni kundër? Vetëm të tyre, Qeveria shqiptare derdhi në kontot dhe ky faktor duhet t’ju frenonte, e fundit gjë që do t’ju xhepat e qytetarëve shqiptarë direkt në monedhë çonte të votonit kundër këtij buxheti, absolutisht. një pjesë të mirë të buxhetit të saj. Atëherë, ju keni votuar kundër rritjes së Kjo Qeveri e ndjeshme dhe e vetëdijshme se pensioneve, e keni bërë këtë. Ju keni denoncuar si investimi te njeriu është investimi kryesor, e kriminale rritjen e pensioneve, e keni bërë këtë, është dhimbsur dhe e ndjeshme për faktin se akoma sot e regjistruar. A e dini ju, të nderuar zotërinj, se për janë jo të paktë shqiptarët që përballen me dhimbjen ilaçet ju shpenzonit për qytetarët shqiptarë me e varfërisë, se sot, sërish janë një numër familjesh subvencion 5 miliardë lekë. Shkoni e lexoni tani, shqiptare që qajnë çdo ditë me lot mjerimi, ka shpenzohen 25 miliardë lekë subvencione. vendosur si përparësi madhore të saj rritjen e Mos do të thuash se i sëmuri demokracia pensioneve, rritjen e rrogave, rritjen e ndihmës njerëzit! Edhe këtë mund ta thuash, po nuk e beson
918 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kush. ndodh: sa më shumë ju shtroni pyetje, aq më shumë Shpenzohen, pra, 250 milionë dollarë vetëm largohen ata prej jush. subvencion për ilaçe, nga 50 që shpenzonit ju. Paratë e shqiptarëve, të nderuar deputetë, po Shpenzohen sot 110% më shumë për ndihmë shndërrohen dhe do të shndërrohen në rrugë, derisa ekonomike. Nuk them se shqiptarët nuk kanë çdo komunë e këtij vendi të lidhet me akset nevojë, kanë nevojë edhe dy herë më shumë. Ky kombëtare me rrugë automobilistike, derisa është qëllimi ynë, qëllimi ynë kryesor. Qëllimi ynë Shqipëria, çdo shqiptar, nga çdo cep i këtij vendi, kryesor është rritja e të ardhurave për çdo shqiptar. nga Vermoshi, nga Konispoli, nga Leskoviku dhe Lexoni pak treguesin Gines. Gjejeni dhe lexojeni! ngado që është, të arrijë në Tiranë, të paktën duke Do ta shihni se është i përafërt me gadishullin kursyer 60% të kohës së tij të mëparshme. skandinav. Socialistë të vërtetë jemi ne, jo ju! Por ju votoni kundër. Ju, në negativizmin tuaj, Po, lexojeni në Gines! Gjeni treguesit Gines, pothuajse kongjenital, hidhni poshtë çdo projekt dhe se ku ndodhemi. Ka një tregues për këtë, për çdo votim. Problemi juaj nuk është vetëm inati i shpërndarjen e të ardhurave dhe është një tregues momentit. Pse them unë kongjenitale? Sepse ju shumë i rëndësishëm. Nuk është identik, por shumë nuk pendoheni për atë që bëni. Njeriu mund të bëjë i përafërt me gadishullin skandinav. gabime. Por ju nuk iu kemi parë ndonjëherë të thoni Pse kjo? Sepse fatura sociale që ju paguanit se këtë e bëmë gabim. ishte 6% e GDP-së. Fatura sociale që paguajmë Shkoni inspektoni rrugët! Sa rrini e përflisni, ne, me një GDP disa herë më të madhe, është 9% shkoni merrni inxhinierë dhe shihni rrugët që e GDP-së. ndërtohen. A e dini ju që po ndërtohet unaza Atëherë, s’ka diskutim që fytyra njerëzore e verilindore dhe jugperëndimore e vendit. Nuk qeverisjes është dhe shtylla e parë e buxhetit, sepse ekziston për ju as verilindja, as jugperëndimi. buxhet është një fjalë që nuk të thotë shumë gjëra, E dini ju apo jo këtë? Më thoni mua! Po atëherë, por fytyra njerëzore e qeverisjes është shtylla e parë shko zotëri në Kala të Dodës se kur shkuat një e buxhetit dhe do të jetë sa të jemi ne në pushtet. herë atje, sikur u ngjitët në Everest, ishit veshur e Ku shkojnë paratë e shqiptarëve?! stërveshur. Shkoni tani me rrugë makine, të shtruar, Zotërinj, paratë e shqiptarëve po shndërrohen rrugë e klasit të parë. S’ka nevojë të tregoni trimëri në mijëra e mijëra kilometra rrugë, në të cilat ju nuk se fjetët një natë në Kalanë e Dodës. Ta keni për shkelni as për zgjedhje, se rrini në ekranet televizive nder që fjetët një natë në Kalanë e Dodës. e nuk u shkoni zgjedhësve atje ku duhet. Ku shkojnë paratë? Pra paratë po shtrohen në Po, more zotërinj, se për të shkuar në Kukës i autostrada, paratë po shtrohen në rrugë fshatrash, bini nga Maqedonia. Harroni se është ndërtuar rrugë komunash, rrugë lagjesh, rrugë shtëpish, rrugë autostrada e kombit. për qytetarët shqiptarë në mënyrë që ata të udhëtojnë Ku shkojnë paratë e shqiptarëve? Jua them unë njëlloj si qytetarët europianë. ku shkojnë: nga maja e Çajupit deri në Valbonë, Ku shkojnë paratë? Paratë po shkojnë për nga lartësitë e Vermoshit deri te liqeni i Prespës, ujësjellës. Qytetarët duhet të dalin nga situata. Janë në Vithkuq e kudo, në të gjitha anët. 98% e shqiptarëve që marrin ujë rubineti, nuk marrim Ne po ndërtojmë rrugët e shqiptarëve dhe nuk akoma ujë 24 orë, por ujë rubineti po. Janë dhe 2% po ndërtojmë vetëm rrugët madhështore kombëtare. që marrin me bucela. Absolutisht, ju jap fjalën se Jo! Po ndërtojmë edhe rrugët e rrugicat e shtëpive edhe atyre do t’u shkojë rubineti. të tyre. Po e bëjmë këtë. Do ta zgjidh edhe Tiranën, por do zgjidh edhe Nuk ishe në Gjinar, zonja deputete e Gjinarit, bregun e detit, Pilurin, do të zgjidh edhe ata të cilët po ne e ndërtuam rrugën ama. Shko tani atje, se e mbajnë me bucelë. Shkoni provojeni ju, shikoni pihet kafe për mrekulli, se është vend turistik i pak ata nënat se sa e vështirë është të ngjitësh ujin mrekullueshëm! me bucelë! E keni harruar ju, sigurisht, se po të Po si mund ta thoni ju ku shkojnë paratë!? Po rrish në Europë, se po të rrish në Rogner, aty ka dilni e shihni ku shkojnë paratë! Po me se ndërtohen vetëm limonada. rrugët, zotërinj!? Nuk do t’ju drejtohesha këtu në qoftë se ju do të Kjo është e çuditshme. Të vetmen pyetje që bënit vlerësim minimal, sepse nuk mund të pranoj s’mund të shtroni ju kurrë është: Ku shkojnë paratë negativizmin tuaj total. Kur ish-kryetari i Bashkisë e shqiptarëve? Unë dëgjoj zgjedhësit dhe çfarë po bënte garën, e thashë 30 herë në televizor se ka
919 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bërë Lanën, se ka zgjeruar akset dhe s’mohova të nderuar zotërinj, nga Velipoja deri në Kepin e asgjë, ndërsa ju mohoni çdo gjë, për ju s’ekziston Stillos janë gjithsej më pak se 30 kilometra rrugë të asgjë. Kështu nuk ecet. paasfaltuara në të gjithë trajektoren. Shkoni e Bëjeni këtë! Sa më shumë ta bëni, aq më shumë kontrolloni! Doni t’jua numëroj një e nga një! T’ia do të shkëlqejnë ato që kemi bërë ne. Ne nuk kemi filloj me Velipojën e të zbres te Kepi i Stillos. bërë gjithçka. Jemi të vetëdijshëm, se duhet të Tani po i çojmë paratë drejt turizmit malor. A e bëjmë shumë më tepër. Kjo është fryma jonë dhe dini ju, deputetë të Gjirokastrës, që kësaj jave apo ky është interesi juaj. javën tjetër, ngjitesh në majën Çajupit? Ku shkojnë paratë?! Po janë ndërtuar qindra A e dini ju që brenda 2 javëve inaugurohet rruga shkolla, zotërinj! A shkoni ju nëpër zona dhe e për në Sari Saltik? A e dini që po përfundon rruga e konstatoni? Janë 1250 shkolla të reja apo të liqenit të Prespës? Që në Dardhën, që e doni vetëm rindërtuara. Janë 2 mijë kabinete informatike në çdo për ta shijuar, kemi ndërtuar rrugën më të mirë, që shkollë. Prapë ka shkolla që kanë nevojë për në Voskopojë, në Vithkuq dhe kudo, që në Valbonë meremetim, ne nuk themi të kundërtën, po pse nuk po ndërtojmë, që drejt Vermoshit po shkojmë? i sillni ju? Jeni deputetë! Sillni shkollat e zonave Zotërinj, mos harroni se këto janë një pasuri tuaja, t’i konstruktojmë, t’i ndërtojmë! Ju na akuzoni përrallore e shqiptarëve, e ngrirë, që po pret me shkolla të pandërtuara, po jo me nihilizëm total. ndërtimin e infrastrukturës që të shndërrohet në një Ti mund të më tregosh mua një shkollë, dakord, të vlerë reale për qytetarët shqiptarë. tregoj 1200 dhe unë nuk e injoroj atë, do ta Pra, ku shkojnë paratë? Paratë, siç e shihni ju, rindërtojmë edhe atë, edhe atje do të shkojë buxheti. shkojnë të gjitha në interes të çdo qytetari shqiptar. Pra, nuk diskutohet këtu për buxhetin si me Natyrisht, një pjesë e parave shkojnë për mbajtjen artikuj gazetash. Nuk diskutohet kjo punë me e kësaj administrate. Por, mos harroni një gjë: në editoriale. Buxheti diskutohet me shifra, fakte, qoftë se lexoni raportet ndërkombëtare, kjo është statistika e vepra. një nga 10 administratat më të vogla të planetit, një Ku shkojnë paratë?! Shikoni fermerët e Korçës! nga arritjet më të mëdha historike të kësaj Shkoni i pyesni! Shkoni pyesni fermerët e maxhorance. Me secilin vend të këtij rajoni, marrë Mallakastrës, të Shkodrës etj.! Mijëra e mijëra për frymë, dhe në çdo raport, administrata varion hektarë plantacione ulliri dhe tani arrorësh, vreshta nga një me dy në një me katër në favor të Shqipërisë. dhe sera. Me çfarë u dyfishua eksporti bujqësor? Pra, në qoftë se flasim si ekonomistë, duhet të flasim Sigurisht me mundin dhe djersën e fermerëve, por si të tillë dhe të mos kujtojmë këtu politika, me dhe stimulimin që bëmë ne në disa sektorë të platforma, të cilat absolutisht nuk kanë asgjë të caktuar në bujqësi dhe që vazhdojmë ta bëjmë. përbashkët me realitetin. Ku shkojnë paratë? Paratë shkojnë në zhvillimin Ju bëni një gabim shumë të rëndë. Ju të gjitha e qëndrueshëm rural. Nuk ka Shqipëri të zhvilluar, sentimentet që keni ndaj meje, dhe për to nuk kam nuk mund të ketë kurrë Shqipëri të zhvilluar në qoftë asgjë, nuk ju qortoj fare, ia vishni realitetit. Mos t’ju se çdo fshat i këtij vendi nuk do të ketë pengojnë ndjenjat për kundërshtarin për të parë infrastrukturën që meriton, të njëjtë me lagjet e realitetin ashtu siç është, se do të mbetet në qyteteve. Unë e di se kësaj i thonë t’i hysh detit me historinë e këtij Parlamenti, në muret e shkruara, këmbë, por ne këtij deti i kemi hyrë me këmbë dhe me germa të zeza dhe jo të arta, vota juaj kundër do t’ia dalim mbanë. Ne do të bëjmë një Shqipëri tunelit që po lëshon shtat çdo ditë e më shumë, tjetër dhe Shqipëria tjetër, Shqipëria e 100-vjetorit tunelit të Krrabës, tunelit që bashkon Elbasanin me do të jetë Shqipëria e ëndrrës së rilindësve tanë. Tiranën dhe që 1,2 milionë shqiptarëve u jep një orë Ku shkojnë paratë? Paratë shkojnë për një kohë shkurtim në rrugën e tyre drejt kryeqytetit. Ju modernizim të tërë të jetës së këtij vendi, të e votuat kundër. Dhe prapë nuk shkoni ta shikoni. shërbimeve të këtij vendi. Vetëm në “moshën Unë ju garantoj ju se, sapo të mbarojë tuneli, dixhitale” administrata publike ka sot 120 projekte po vazhduat kështu, ju do të detyroheni të ngjiteni në zbatim e sipër. në Qafë-Krrabë dhe të mos i hyni tunelit. Atëherë Kjo është rruga për të fituar kohën e humbur, bëni një autokritikë, thoni që bëmë gabim që e për të shkurtuar distancat. mbajtëm Parlamentin dy ditë kundër tunelit. Nuk Ku shkojnë paratë? Paratë shkojnë për ngritjen flasim këtu me shifra, por me rrugë, nuk flasim me e një infrastrukture turistike të denjë për vendin. Sot, shifra, flasim me shkolla, nuk flasim me shifra,
920 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
flasim me tunele, nuk flasim me shifra, flasim me cilëve iu përgjërove ti këtu, kurse kilen e makaronave rroga, nuk flasim me shifra, flasim me pensione. Ky ua ke bërë 1 mijë e 600 lekë, kur e gjete 800 lekë? është buxheti ynë! Çfarë t’i them unë pensionistit, që ti i ke dyfishuar Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti pensionin, kur bukën e gjeti 400 lekë dhe sot e ke 1 Kryeministër! mijë lekë? Për këtë duhet të japësh llogari ti! Fjalën e ka zoti Ruçi. Çfarë t’i them unë qytetarit që energjinë elektrike Gramoz Ruçi – Sigurisht, në hapje të kësaj e kishte 50,5 lekë dhe sot e paguan 100,2 lekë? teme, pra të buxhetit faktik, kolegët e Grupit Çfarë t’i them unë fermerit dhe të gjithë Parlamentar të Partisë Socialiste kërkuan qytetarëve shqiptarë që litrin e naftës e kishin 900 Kryeministrin. Megjithatë, më mirë vonë se kurrë. lekë, sot e kanë 1800 lekë? Por tani që erdhët, zoti Kryeministër, nuk jam unë Kjo është llogaridhënia që ti duhet të bësh para që duhet të flisja për problematikën që ka në shqiptarëve. Kjo është fytyra e vërtetë e qeverisjes axhendë Parlamenti, se janë kolegët e tjerë të tënde dhe e buxhetit tënd! përgatitur me seriozitetin e mandatit të tyre si Dhe e di se pse është kjo shifër? Se TVSH-ja opozitarë dhe si parlamentarë që të bëjnë oponencën jote ishte 15 për qind në 2005-n për orizin, sot e ke profesionale të buxhetit faktik. çuar 41,7 ose 278%. Ishte orizi 9,5 e çove 28,3 ose Por ju nuk folët asnjë fjalë për këtë buxhet, 298%. Ishte TVSH-ja jote. përkundrazi, folët për opozitën e në këto kushte nuk Ishte buka 6,7, e çove 16,7%. Makaronat ishin mund t’ju lë pa përgjigje. 13,3, e çove 26,7%, 200%. Energjia ishte 0,9, Zoti Kryeministër, nuk ka kryeministër në botën TVSH-ja, sot është 1,7, pra 200%. Ishte nafta 15%, e qytetëruar që të tregojë me gisht opozitën. Ka e çove 30% TVSH-në. Kjo është llogaria që ti duhet opozitë që drejton gishti te kryeministri. të japësh, kjo është fytyra e vërtetë e qeverisjes që Zoti Kryeministër, ende pas 20 vjetësh, qytetarët shqiptarë, që iu drejtove ti janë në kufijtë megjithëse përgjërohesh për demokracinë, për e ekzistencës. shtetin e së drejtës, për ekonominë e tregut, për Elementi i dytë janë ilaçet. Por çfarë ilaçesh qeverisje në kushtet e sistemit që jetojmë, nuk ke prisni! Je mjek dhe shqiptarët të mbajnë mend në kuptuar gjënë themelore: qeveri ka pasur edhe Zogu, atë kohë si mjek shumë të mirë, shumë të talentuar, por nuk ka pasur opozitë, qeveri ka pasur edhe por shqiptarët nuk ta falin kurrë, Sali Berisha që të Enveri, por nuk ka pasur opozitë. E pra, ky nuk rrish 15 vjet në krye të shtetit shqiptar dhe ta çosh është sistemi i maxhorancës, nuk është sistemi i shëndetësinë 1 shekull mbrapa. Kjo është qeverisë, është sistemi i opozitës. Dhe ti nuk ke të përgjegjësia jote. Ti duhet të japësh llogari përpara drejtë që për atë që duhet të japësh llogari, të shqiptarëve. Nuk ka çarçafë, nuk ka batanije, ilaçe, kërkosh llogari. serume, doreza, bisturi. Korrupsioni me ilaçet është Megjithatë, më lejo të të bëj një kompliment, galopant. Këtë nuk ta falin shqiptarët. Për ndonjë një fjalë tënden e shënova, është shumë e saktë. sektor tjetër dhe mund të të falin. E kjo është llogaria Fjalia është: “Fytyra njerëzore e Qeverisë është që duhet të japësh ti përpara shqiptarëve! Ky është buxheti”. Po, kjo është e vërtetë. Atëherë më lejo të buxheti yt, kjo është fytyra e vërtetë, siç e the vetë, të them se qytetarët shqiptarë, zoti Kryeministër, e Qeverisë tënde. Për këtë duhet të jepje llogari, jo në qoftë se do t’u referohemi vetëm dy elementeve të kërkoje llogari. nga mbushet buxheti yt, dhe nga realizohen ato që Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ruçi! ti i numëron si sukseset e tua, por edhe e xhepave Fjalën e ka zoti Kryeministër. tuaj të fryrë nga korrupsioni, mbijetesa e shqiptarëve Sali Berisha –E nderuar,zonja Kryetare, shikohet në dy elemente: nga ushqimi që hanë dhe Të nderuar zotërinj deputetë, nga ilaçet që kurohen. Atëherë çfarë t’i them unë Së pari, me deklarata nuk mund të cenohet, të qytetarit, që iu drejtove ti, kur duhet t’i japësh ti ndikohet sadopak respekti im për opozitën, llogari? Pse litrin e vajit ia ke bërë 2 mijë e 500 lekë pushtetin, rolin e pazëvendësueshëm të saj. Unë e kur e gjete 900 lekë? Kjo është llogaria që duhet të kam vlerësuar dhe e vlerësoj opozitën në mënyrë të japësh ti. palëkundur, pavarësisht nga çdo qëndrim që ajo Çfarë t’i them unë fermerit për orizin ia ke bërë mban, sepse në konceptin tim gjëja më kryesore 1 mijë e 700 lekë, kur në 2005-n e gjete 570 lekë? është opozita sovrane, pastaj për qëndrime ajo është Çfarë t’i them unë mësuesit dhe infermierit, të përgjegjëse të bëjë zgjidhjen e vet.
921 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Por, duke fiksuar sovranitetin e opozitës, si zonave të tjera. Pra, flisni për ushqime. Prodhimet kushtin më vendimtar për t’u respektuar, unë nuk e këtij vendi janë kualiteti më i lartë. Ka njerëz, ka merrem me qëndrimet e saj. Është vetë opozita që familje që kanë probleme, por ka një gjë, zoti Ruçi. ndërton qëndrimet të cilat i gjykon më të Ju garantoj se po përfundon regjistri dixhital i përshtatshme për realizimin e qëllimeve dhe unë ndihmës ekonomike dhe siç është zotuar kjo Qeveri, nuk ndërhyj në këto kurrë. Dhe ju jeni këtu prej shumë vitin e ardhshëm nuk do të ketë asnjë familje e shumë vitesh. E vetmja gjë që nuk mund të thuhet shqiptare në limitet e varfërisë ekstreme. Nuk po kurrë, që unë kam ndërhyrë ndonjëherë në probleme them jashtë varfërisë, se atë nuk e merr dot kurrkush dhe ndërhyj ndonjëherë në problemet tuaja. Kjo përsipër, por varfëria ekstreme do të goditet në është dëshmi respekti. Tani këtu ju sërish më mënyrë përfundimtare. E rëndësishme është që ne ndihmuat shumë dhe unë këtë ndihmë nuk e dua. të bëjmë një shpërndarje edhe më të mirë dhe të Pse? Se në qoftë se u thoni shqiptarëve ju se ka mos ketë familje në varfëri ekstreme. TVSH 30% kjo, 15% kjo tjetra, 25% ky mall, kjo Ato çmime që ti citoje këtu më kujtuan shportën pastaj me dashje ose pa dashje u thua shqiptarëve e Bllokut që ishte para 30 vjetësh, pasi në kohën e që unë kam mundësinë që me kamera t’ju paraqes tregut nuk kanë ekzistuar ndonjëherë çmime të tilla. çdo gënjeshtër juve. Nuk ka shqiptar që nuk e di se Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti TVSH-ja ishte 21% në kohën kur ju qeverisnit dhe Kryeministër! është 20% në kohën kur ne po qeverisim. Ka qenë Zoti Majko, urdhëroni! 22% dhe është zbritur gradualisht. Janë të fiksuara. Pandeli Majko – Të nderuar kolegë, Nuk besoj se qortohet apo dëmtohet Qeveria duke i Nuk po ju drejtohem juve, zoti Kryeministër, për thënë asaj se ke vendosur TVSH-në 30% ose ke një arsye shumë të thjeshtë: mendoj se e nxorët vendosur 25% apo 15% në një kohë kur sot ka për nga binarët këtë seancë parlamentare. Nuk është çdo gjë tjetër, përveç ilaçeve, një TVSH dhe ajo është hera e parë që e bëni. Ka kohë që në këtë Parlament 20%. ju silleni vetë zot e vetë shkop dhe i keni hequr, ju Për sa u përket ilaçeve, ka një të vërtetë të personalisht, të gjithë seriozitetin e të diskutuarit pamohueshme që ne kemi vendosur TVSH-në për këtij Parlamenti. ilaçet, por qytetarët shqiptarë duhet ta dinë se e Kryeministri aktual i Shqipërisë e filloi diskutimin kemi vendosur për faktin se kompanitë importuese duke thënë se një shkencëtar i njohur, Stiv Xhobs, raportonin çmime 6 herë më të larta nga çmimi me ka vdekur. Është komplet jashtë teme. Por, të cilin i blinin. Në Shqipëri, por dhe në mbarë botën meqenëse kujtoi Stiv Xhobsin dhe mollët e tij, më ilaçet janë çmim i kontrolluar. Ky është rregulli lejoni të kujtoj edhe unë një rast vdekjeje të një grupi botëror. Atëherë ky çmim përcaktohej mbi bazën e muzikantësh që shërbenin në anijen “Titanik” dhe u çmimit të blerjes për të llogaritur marzhin e fitimit. njohën si heronj, sepse kur anija po mbytej, Shkoni në çdo farmaci, por problemi juaj është ky. vazhduan t’u binin veglave për t’u dhënë zemër Rrënja është të paktën 30% e çmimit të ilaçeve. njerëzve. Sot, këta që kemi para janë e kundërta e Po, absolutisht po. Ja ku jeni, krijoni një komision tyre, me në krye atë që e quajnë Kryeministër. Këta parlamentar dhe shkojmë bashkërisht t’i verifikojmë. vazhdojnë t’i bien qemanes, ndërsa ne e dimë shumë Edhe një herë ju them: mbroni interesa të kompanive. mirë se “Titaniku” ynë po fut ujë, se ka përballë Unë nuk kam gjë me kompanitë. Por më duhet të ajsbergun. Por, ky miku, vjen e na thotë se nuk mbroj interesat e qytetarëve. Këtu është problemi është ajsberg, por akullore. Gëzoni! im. Unë i respektoj kompanitë, unë i dua kompanitë, Zoti Kryeministër, ju sot duhet të kishit ardhur por më shumë dua qytetarët dhe interesat e tyre. me seriozitet, pa e filluar me Stiv Xhobsin, por t’i Tani që ka shumë importues ilaçesh e dini vetë ju kishit thënë ngadalë e qetë dhe me seriozitet këtij atë punë. Parlamenti që ju besoi buxhetin e 2010-s: kaq fonde Ushqimet. Unë do të them një gjë këtu meqë na miratuat, kaq fonde shpenzuam, kemi këto risqe, shtrova çështjen e ushqimeve. E vërteta është se këto rrezikshmëri, kemi dy fqinjë ku ne eksportojmë në tërësi në këtë vend, në këtë tokë janë ushqimet mallin tonë kryesor, fuqinë punëtore, të cilët janë më të shijshme që mund të jenë dhe të cilësisë më në krizë dhe risku mbetet i lartë për ekonominë të lartë. E keni mendjen te frutat ekzotike ju, por shqiptare. më ekzotike se mollët e Korçës nuk ka, more Në fund të fundit, ç’është buxheti faktik? Një zotërinj! Ato janë për mua më ekzotiket, apo dhe të kryeministër, një qeveri, një parlament ballafaqohen
922 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
me atë që është bërë dhe çfarë nuk është bërë. Po Falemnderit! ti, more zotëri, vjen këtu me reklamacione: jo jam Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Majko! socialist, jo jam kështu, jo jam ashtu. Të ka caktuar Zoti Kryeministër, urdhëroni! Kushtetuta të bësh opozitën e opozitës. Je Sali Berisha - I nderuar zotëri, se ç’ndodhi me Kryeministri i vendit dhe mbaj vendin që të takon, je “Titanikun”, atë e ka faktuar 8 maji. Nuk është se edhe burrë i vjetër në moshë dhe nuk ka nevojë të nuk lundruam, nuk është se nuk lotuam, nuk është bësh deklarata të natyrave, të cilat të bëjnë të se nuk u ballafaquam, por 8 maji e tregoi. Problemi qeshësh edhe vetë. është se ju keni dhuntinë e vetme që ta pranoni Fole këtu për pensionistët. Leri rehat realitetin ashtu siç ju pëlqen dhe jo ashtu siç është. pensionistët në punën e tyre! Ti nuk ke pse të na Por kjo është çështja juaj dhe jo imja. Ju keni vesh në pozitë të vështirë, duke na thënë se nuk po meritën prapë të më ndihmoni, sepse përmendni kujdeseni ju për shtresën tuaj sociale të këtu me zë të lartë kompensimin dhe pensionistëve. Po, meqenëse ra fjala për shtresat, dëmshpërblimin e ish-pronarëve dhe të përndjekurve në i mbrojmë apo nuk i mbrojmë ne socialistët, a e politikë. Ndërkohë që 8 vjet me radhë nuk ke pyetur ministrin e Financave dhe ministrat e tu dëmshpërblyet as edhe një qindarkë të vetme; 8 për relacionin që kanë shkruar për këtë buxhet të vjet me radhë nuk bëtë gjë tjetër, vetëm se tokat e 2010-s, që është viti i parë i pushtetit pas marrjes tyre i shndërruat në toka të nomenklaturës që po në 2009-n, se sa është borxhi për pronarët? Po flasim instalohej; 8 vjet me radhë nuk zbatuat asnjë për pronarët e vjetër dhe jo për pronarët e rinj. Sa shkronjë të ligjit dhe nuk e bëtë fare ligjin për është borxhi që shteti shqiptar duhet t’u njohë të dëmshpërblimin e të përndjekurve, e bllokuat; ligjin përndjekurve? Apo nuk quhen borxhe këto? për pronarët nuk e bëtë ndonjëherë, dhe pse bëtë Erdhe këtu e na the se Stiv Xhobsi ka vdekur çdo lloj ligji tjetër. Pronarëve u thatë: shkoni te partia dhe mbajte një faqe e gjysmë diskutim për Stiv juaj. Xhobsin, por a e di ti që në mes të Vlorës një Mund të them këtu se dhjetëra miliarda lekë gjykatës, djalë i ri, u hodh në erë nga mafia e tokave, janë disbursuar për të dyja kategoritë dhe unë jam i që i tha gjithë shoqërisë shqiptare, përfshi edhe ty: vetëdijshëm se kanë marrë pak në krahasim me kujdes, se unë të bëj të pabërën, gjykatësin ta hedh atë që meritojnë. Jam i vetëdijshëm për këtë, por, në erë në mes të Vlorës? Mos kujtoni se ai tritol nga ana tjetër, jemi të vendosur në rrugën më të ishte vetëm për një gjykatës! Ai tritol ishte për ndershme të dëmshpërblimit të tyre dhe të shumëkënd dhe uroj të mos vijë në dyert e këtij kompensimit të tyre. Nuk është një rrugë e thjeshtë Parlamenti. kjo, sepse ky vend e ka nisur me buxhetin më Mafia e tokave sot është realitet dhe ky realitet qesharak në Europë dhe në botë. Ju s’e dini, por ka filluar nga procesi i të kujtuarit të asaj që ka më pyesni mua. Banka e Shtetit kishte gjithsej 4 ndodhur me PD-në në këto 20 vjet. Ke të drejtë, të milionë dollarë rezervë, kaq ishte e tëra, dhe sot kujtohet Stiv Xhobsi, se shpiku diçka, po ti, çfarë është një rezervë qindra herë më e madhe. shpike në këto 20 vjet? Ta them unë se çfarë shpike: Nuk më duket se bëhesh i besueshëm, duke legalizimin, i cili po kthehet në një mallkim. më shtruar mua probleme të cilat i keni injoruar vetë Legalizove antikomunizmin. Antikomunist ishte ai në mënyrë klasore dhe totale. Të thoni se duhet që doje ti. Pastaj legalizove shtëpitë e ndërtuara në bërë më shumë, jam dakord dhe e pranoj plotësisht, tokë të paligjshme, pastaj legalizove paratë e por të përdorni nihilizmin, në rrafshin psikologjik, ai padeklaruara. Tani na del edhe një kodosh është shpërthim i nervozizmit; në rrafshin ideologjik ambasador që na legalizon një abetare për është doktrinë fundamentaliste, të cilën uroj të mos shqiptarët në Serbi. Shqiptarët tani tmerrohen nga e adaptoni! emir census. Pse? Sepse u duket sikur po Unë nuk them se këtu nuk ka probleme. Unë legalizohen shqiptarët në Shqipëri, sepse derisa ta merrem shumë me problemin e rrugëve, sepse merr sy më sy tokën e të thotë është e imja me është një problem jetik për vendin, por çdo ditë e letra, pse të mos e ndërrojë kombësinë dikush? Pse më tepër shoh rrugët e shkallmuara, rrugët e të mos e ndërrojë abetaren dikush? Ky është pashtruara, vuajtjen e atyre qytetarëve që ecin mbi realiteti. Ky është buxheti faktik. Ndaj, s’dua të to si në Mesjetë, sesa këto që shtrohen dhe arrijnë zgjatem, se ndihem i neveritur nga ky lloj diskutimi. në standardet e duhura. Pra, mendoj se nuk ju Nuk e votoj këtë legalizim buxheti. shërben kjo mendësi. Më shërben mua. Por unë
923 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
nuk kam nevojë për ndihmë nga opozita. Ndihma recesion konkret dhe shenjat e daljes prej tij janë më e madhe e opozitës është të kontrollojë ende të zbehta. Ne nuk ramë në recesion, ndonëse veprimtarinë time. Kaq. edhe mund të binim, nëse do ta kishim lënë zbuluar Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti ekonominë me politika dhe programe. Kryeministër! Është tërësia e paketave të reformave fiskale, Zoti Ruli, urdhëroni! monetare, ristrukrurore e rregullatore që janë Genc Ruli – Të nderuar deputetë, ndërmarrë, të cilat, të paktën, më shumë se kudo e Veçanërisht këtë vit diskutimi mbi buxhetin dhanë impaktin e tyre në atë imunizim që i bëhet faktik, duke pasur parasysh kontekstin e krizës në ekonomisë sonë nga goditjet që ajo do t’i merrte në Europë, mund të merrte një përqasje tjetër, duke mënyrë të pashmangshme. Sigurisht, është pozitive dalë jashtë rutinës me të cilën ne e trajtojmë të themi se duhet ta mbajmë borxhin publik në nivele përgjithësisht në Parlament, për më tepër, jashtë sa më të kontrolluara. Unë nuk dua t’u hyj teorive rutinës dhe zakonit të të diskutuarit tepër të se cili është niveli i borxhit optimal, 40 apo 30. 5 politizuar ose të ekzagjeruar të këtij problemi. Mund mijë ekonomistë japin 6 mijë mendime për këtë dhe të ishte një moment i mirë për këdo që bën politikë, asnjëri nuk ka një standard. Por ne përsëri gjykojmë edhe për maxhorancën, edhe për opozitën, që të që borxhin e kemi në nivele të larta dhe mund ta bënin një analizë dhe gjykim se si u përdorën ulim. instrumentet fiskale nga ana jonë në vitin 2010, që Në krahasim me ato që po zbulohen sot në të mund të quhet viti i parë i kulmimit të krizës në gjitha vendet europiane, për shkak të borxheve të Europë. A ishte apo jo e përshtatshme manovra mëdha që kanë, po të shikoni, asnjë nga ato borxhe fiskale që ne përdorëm, a diti brenda kësaj sakrifice nuk është e justifikuar me investime publike të qeveria të përballonte situatat e krizës që janë rrotull fuqishme që janë bërë në ato vende. Në disa nga nesh dhe që nuk mund të shmangen dot? ato vende janë me të vërtetë borxhmarrje të bëra Në këtë drejtim mund të kishte shumë ndoshta për programe nga fazulet për të blerë ndryshime në sugjerimet, idetë, modelet ekonomike kompanitë e reifingut, për të deklaruar që shteti që kemi, por, sigurisht, gjuha do të kishte qenë më është në rregull me deficitin dhe borxhin apo për të ndryshe nga ajo e përdoruara deri tani. Nëse do të mbajtur administrata dhe shërbime të tejfryra duam të gjykojmë se si u përdor instrumenti fiskal buxhetore. në vitin 2010, duhet të kemi parasysh se ishin dy Realiteti ynë nuk ka qenë ai, dhe kjo është shqetësime kryesore: shumë pozitive. Meraku për të kontrolluar borxhin Së pari, brenda mundësive, të përdorej dhe për të kontrolluar deficitin është i shprehur edhe maksimalisht efekti nxitës në ekonomi i këtij në veprimet që u ndërmorën gjatë vitit 2010. mekanizmi, të mund të realizohej kryerja e Për sa i përket buxhetit që ka qenë për sektorin shërbimeve më të domosdoshme administrative dhe e bujqësisë, për vitin 2010 ai është realizuar në publike dhe të mund të amortizohej një goditje në masën 90% të tij. Pjesa dominuese ka qenë nivelin e të ardhurave të popullatës. programi i shpenzimeve për zhvillim rural dhe Sigurisht, aspekti i dytë do të ishte nevoja për mbështetjen drejtpërdrejt të fermës bujqësore. të mbajtur të imunizuar ose të mbrojtur ekonominë Programi i dytë më i rëndësishëm ka qenë për sa u përket impakteve, që, pa dyshim, kriza siguria ushqimore me rreth 23% dhe 28% ka qenë rreth nesh dhe me ndikimet te ne do të mund të programi i ujitjes dhe i kullimit. Është e vërtetë që jepte në të. në programin e ujitjes dhe të kullimit janë bërë Në fakt, ky ishte edhe detyrimi për të bërë shkurtime gjatë vitit dhe jemi munduar që në ngushtimin e deficitit buxhetor dhe nuk ma do shkurtimet që do t’i bëheshin këtij programi, mendja se nuk është as përqasje doktrinare dhe as veçanërisht investimet në projektin që kishin të bënin qeveritare, të thuash se u bënë shkurtimet e buxhetit me mbrojtjen e lumenjve, me mbrojtjen e tokave, një herë, dy herë apo tri herë. Rëndësi kanë masat nuk janë pakësuar. Madje, edhe ajo që u deklarua që duhen marrë dhe a u morën ato në lidhje me se janë ndërprerë programet e parashikuara për këtë drejtim. Sigurisht, rezultati është konkret dhe i zonën e Nënshkodrës dhe të Lezhës nuk është e matshëm, nëse do të vesh vizoren për ta matur. vërtetë Ekonomia shqiptare e ruajti dinamizmin: rritja me Në korrik kur u bënë shkurtimet, në rialokimin rreth 4%, në një kohë kur e gjithë Europa është në që bëmë pikërisht të programeve të kësaj zone, i
924 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kemi shtuar edhe 180 milionë lekë të tjera. Kanë financiare, nuk do të jenë më si më parë, pasi mbetet qenë ndërhyrje që janë bërë në Daragjatë, në zonën ende shumë pak për t’u privatizuar. e NënShkodrës, thellimi nga Ura e Gjo Lulit deri në Rritja e paprecedentë e borxhit publik na sjellë Velunë, thellimi i kanalit të Mërthemzës dhe në përpara situatës gri për vitin 2011 dhe vitet që vijnë rehabilitimin e hidrovoreve gjatë asaj periudhe. në kushtet e pamundësisë së Qeverisë për të Për sa u përket shpenzimeve të zhvillimit rural përdorur borxhin si instrument të rritjes. duhet të kemi parasysh se gjatë vitit që vjen kanë Të nderuar kolegë, sigurisht edhe unë sot në arritur të financohen rreth 8500 projekte të aplikuara mëngjes, kur po mbaroja së shkruari këtë diskutim, nga pronarët shqiptarë. Duke qenë se nuk kam kohë mësova për humbjen e Stiv Xhobs, kësaj mendjeje për të hyrë në hollësi, do të thosha se janë të vizionare krijuese të Appel-it, IPhone-it, IPod-it, IPad- materializuara në rreth 2800 hektarë të reja mbjellje it, IMac-ut, duke lënë pas një kompani madhështore në të gjitha llojet e skemave që ne kemi mbështetur, që vetëm ai mund ta ndërtonte. Reagimi për vdekjen pa menduar se kanë qenë investime optimale, që e tij erdhi nga shumë personalitete dhe menjëherë do të duheshin edhe në bujqësi. nga Presidenti Obama, i cili tha se Stiv është midis Duhet të them se në vitin 2010 edhe, për shkak më të mëdhenjve inovatorë amerikan, i guximshëm të politikave të ndjekura, sidomos me skemat e aq sa të mendonte ndryshe, i dallueshëm aq sa të mbështetjes, prej 4 vjetësh dhe me investimet e besonte se do të ndryshonte botën dhe i talentuar bëra... aq sa ta bënte realitet këtë ndryshim. (I ndërpritet fjala, pasi i ka mbaruar koha e Thënia lapidare e tij, që e nxiti atë në rrugën diskutimit. Ndërkohë, drejtimin e seancës e ka novatore të prodhimeve Hi-Tec, se “njerëzit kanë marrë zoti Tavo.) nevojë për diçka, prandaj le t’ua japin atyre”, e bëri Vangjel Tavo – Falemnderit, zoti Ruli! të paprecedentë evolucionin teknologjik të Zonja Meksi, urdhëroni! kompanisë Apple”. Ermelinda Meksi – Të nderuar kolegë, Duke u kthyer tashmë te buxheti i vitit 2010, Buxheti faktik, që sot diskutojmë, mund ta unë do të dëshiroja të bëja paralelen. Po te ne për perifrazoja me dy fjalë si një dështim të politikës çfarë kanë nevojë njerëzit? Duke qëndruar pranë euforike fiskale dhe një rritje e frikshme të borxhit tyre si deputete prej 20 vjetësh, kam ndier se ata publik, duke e çuar atë në zonën e kuqe të riskut. kanë nevojë që ekonomia të zhvillohet, me qëllim Në raportin e fundit të progresit të BE-së për që të rritet mirëqenia e tyre. Por a mund të arrihet vitin 2010 për herë të parë theksohet me shqetësim kjo duke u kënaqur me shifrat fiktive të rritjes që, (në faqen 48 të variantit të tij në shqip), se politikat vazhdimisht në mënyrë euforike na ofron Qeveria? prociklike të financave shqiptare përbëjnë një risk Analiza e këtij buxheti tregon se rritja e të të vazhdueshëm për zhvillimin e vendit. ardhurave ka qenë: Tashmë është e qartë se politika buxhetore e Së pari, produkt i rritjes së çmimeve si rezultat Qeverisë shqiptare ka rezultuar me rritjen e borxhit i zhvlerësimit të lekut, të cilin e kanë paguar përtej mundësive tona. Qeveria, në mungesë të një shqiptarët si një taks më shumë, por në mënyrë të vizioni të qartë zhvillimi, ka rendur drejt përdorimit fshehtë, të nderuar zotërinj. të të ardhurave për qëllime elektorale, duke e çuar Së dyti, nga analiza e të ardhurave të këtij rritjen e borxhit, veçanërisht atij tregtar, me interesa buxheti që sillni, rritja e të ardhurave vjen nga rritja të larta. e të ardhurave jotatimore, si rrjedhojë e dhënies së Politikat prociklike sipas BE-së kanë filluar qysh licencës 3G. në vitin 2006, ku edhe të ardhurat shtesë të Kjo situatë aspak rozë do të kërkonte reflektim realizuara në vitet 2006-2008 nga politikat qeveritare të Qeverisë dhe nuk ka aspak vend për mburrje të taksës së sheshtë, që rënduan mbi punonjësit euforike, por rritje ekonomike apo të ardhura me paga të ulëta dhe lehtësuar korporatat e pasura, buxhetore siç sapo dëgjuam nga përfaqësuesit më si dhe privatizimet, në vend që të përdoreshin për të të lartë të Qeverisë. ulur borxhin, sollën thellimin e tij. Të ardhurat e kësaj Pyes: po sot ku jemi në vitin 2011? Propaganda periudhe u përdorën për investime kapitale elektorale juaj euforike për një rritje ekonomike abuzivisht shumë të shtrenjta dhe joefektive. përgënjeshtrohet menjëherë nga të ardhurat Shqetësimi për këtë situatë vjen sepse të ardhurat buxhetore, që kanë shfaqur tendencë të theksuar nga privatizimi, që për disa vite mbuluan gropat në rënie, duke vërtetuar kështu gjoja rritjen 5% për
925 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
vitin 2011. Nëse do të ishte vërtet kjo rritje ekonomike dhe aspak manipulimit të tyre, të jenë garantë të që ju pretendoni, se të ardhurat nominale buxhetore stabilitetit makroekonomik dhe të mirëqenies së deri tani janë vetëm 2% dhe shumë herë më të ulëta shqiptarëve. sesa vetëm rritja e inflacionit, pa llogaritur rritjen Me këtë shqetësim Partia Socialiste propozoi ekonomike? Në këtë situatë, zotërinj të Qeverisë, në paktin e paraqitur nevojën për institucionet e ju mund të na “mundni” si opozitë me ndihmën e pavarura, si Kontrolli i Lartë i Shtetit apo Banka e shifrave tuaja dhe të klientokracisë së institucioneve Shqipërisë, që kjo e fundit të drejtohet nga borde tuaja të pavarura, veçanërisht INSTAT-i dhe Banka dhe drejtues realisht profesionistë. e Shqipërisë. Por ju nuk mund të ndryshoni me Por cilat janë arsyet reale që maxhoranca deri retorikë realitetin e ekonomisë shqiptare. Prandaj tani e ka refuzuar këtë pakt për Shqipërinë europiane detyra ime si opozitare është t’u kujtoj autorëve të të ofruar nga ne? Për pavarësinë dhe rritjen e piramidave të djeshme që të mos vazhdojnë përsëri profesionalizmit të institucioneve qendrore dhe me politikën e buxheteve piramidale sot, që të mos kushtetuese, që të mos jenë si dje, zoti Spaho. përsëritet e shkuara dhe t’ju ftoj ta shikoni në sy Nëse e përmbledhim me pak fjalë herezinë për të këtë realitet për aq sa ka edhe pak kohë. mos diskutuar në interes të fuqizimit të ekonomisë Si përfaqësuese e opozitës, përsëris se rritja e së vendit, anëtarëve të Këshillit Mbikëqyrës së mbështetur në borxhe nuk garanton asnjëherë rritje Bankës së Shqipërisë dhe drejtuesin e saj, por t’ia të qëndrueshme. Ajo mbetet fiktive dhe me rreziqe lëmë këtë në dorë të të madhit. Shpjegimi lidhet të mëdha për ekuilibrat makro. Kjo është arsyeja me nevojën e një interesi që të fshihet realiteti që kjo çështje theksohet fortë edhe në raportin e ekonomik për të financuar fushatat edhe me paratë BE-së. Me këtë rast është koha t’ju kujtoj porosinë e bankës. e FMN-së për të pyetur specialistët e pavarur apo Raporti i fundit i politikës monetare që ka edhe tërë profesoratin e nderuar të rreth 42 publikuar kjo bankë në faqen zyrtare sot në epokën universiteteve, që tashmë ekzistojnë në Shqipëri, e internetit dhe kur kujtojmë me shumë respekt Stiv për një programim realist mbi shifra reale të uljes Xhobs, daton, për fat të keq, nga shtatori 2009, pra së borxhit, me qëllim ruajtjen e stabilitetit makro, rreth 2 vjet transparenca e këtij institucioni me duke mos u lënë brezave që do të vijnë koston e Kuvendin dhe me publikun, ka pika të errëta. paaftësisë së sotme qeveritare me pasoja dramatike, Zyrtarisht ekonomia shqiptare paraqitet sot siç po ndodh në vendin fqinj, edhe pse nuk kemi parajsa, që, si në përrallën e mbretit (pra në rrobat luksin e këtij vendi që për shumë arsye nuk po i e mbretit të vërtetën e saj nuk e kupton vetëm ai), rendis tani. në të gjithë situatën e parajsës ekonomike, por që Stabiliteti ekonomik i vendit nuk i shërben në fakt reflekton krizën më të thellë të ekonomisë situatës së qëndrimit euforik të maxhorancës që, që nga viti i mbrapshtë ’97, prapësitë e Qeverisë që për fat të keq, mbahet me ison e institucioneve të ka çekuilibruar të gjithë treguesit e vendosur me pavarura, një nga të cilat është Banka e Shqipërisë. shumë sakrifica, nuk janë abortuar thuajse Në konferencën e fundit për shtyp të Gurvenatorit të asnjëherë nga banka qendrore, që e ka detyrë ligjore saj u deklarua se të dhënat ekonomike të muajit stabilitetin e përgjithshëm të çmimeve. Tashmë ky shtator ishin të pakta. Sipas bankës, ekonomia ka objektiv ka kaluar jashtë kontrollit të saj. Ajo me vijuar të shënojë rritje gjatë 2011, kur ajo ka vonesë ka raportuar edhe për zgjerimin e deficitit përgjegjësinë të shpjegojë dhe të hedhë dritë pse buxhetor, por brenda çdo raporti të saj asnjëherë të ardhurat rriten vetëm 2%, kur rritja sipas Qeverisë nuk ka guxuar ta analizojë se cilat kanë qenë efektet është 5%? Sa mendon Banka realisht ta kemi rritjen e tij, duke u munduar të relaksojë Qeverinë me gjetje për vitin 2011? të sajuara pozitive. Në fakt, treguesit që reflektojnë rritjen ekonomike Ne kemi sot, për fat të keq, bankën qendrore të një vendi janë investimet e huaja direkte dhe më të varur, e cila nuk e ka kundërshtuar asnjëherë konsumi i popullsisë, të cilat, fatkeqësisht, janë në Qeverinë dhe kur ajo ka filluar deficitin mbi limitet e rënie. Po të jetë ndryshe, do të uroja të më lejuara ligjore, kur ka fryrë shpenzimet për fushata përgënjeshtronte si INSTAT-i ashtu edhe Banka e dhe kur ka braktisur në gjysmën e dytë të vitit Shqipërisë. Prandaj shqetësimi ynë real si opozitë investimet jetike në arsim dhe shëndetësi, të cilat, është mungesa e institucioneve të pavarura në për fat të keq, sot janë në gjendje të mjerueshme ekonomi, që nëpërmjet transparencës dhe shifrave dhe kur me masa represive mbi akcizën e
926 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
produkteve të konsumit, e kanë nxjerrë inflacionin ushtrimor e po ashtu edhe se si e ku do rrahin shifrat jashtë binarëve ligjorë. për vitin e ardhshëm buxhetor. Kaq do të mjaftonte për të çmuar se pavarësia Pra, simbolikisht, nga sot dhe në ditët në vijim, e bankës qendrore ka përfunduar me kohë dhe do të kemi fatin të shohim një film me tri pjesë, i cili tashmë duhet ridimensionuar që të mos bëhet fillon në vitin 2010, vijon në vitin 2011 dhe përfundon problem për stabilitetin financiar të vendit. Kjo është në vitin 2012. arsyeja që opozita këtë çështje, edhe një herë e Në komision kam shprehur mirënjohjen e thellë theksoj, e ka bërë pjesë të paketës së saj për për parlamentarët shqiptarë, të cilitdo krah politik, Shqipërinë europiane. Çdo interpretim tjetër është për zgjedhjen e mençur e të urtë që kanë bërë në avokatësi për fshehjen e realitetit ekonomik financiar. vitet e para të demokracisë, kur kanë vendosur që Në këto kushte, dëshiroj t’i drejtohem maxhorancës raporti i ekzekutivit do të duhej të vinte i shoqëruar për të vlerësuar realisht këtë kërkesë të paktit për edhe me certifikimin e auditorit suprem, i cili vigjilon integrim. si një watchdog në emër të ligjvënësit, për ta siguruar Ju, zoti Kryeministër, nuk keni pse t’i mbroni atë që shifrat që po furnizon ekzekutivi janë të vërteta ata që për t’u rizgjedhur janë gati të marrin zvarrë dhe se llogaritë e bilancit financiar e ekonomik janë ekonominë, siç ndodhi në vitet ‘96 – ’97, sepse në formë dhe në përmbajtje në përputhshmëri të përndryshe duhet të besojmë se jeni i lidhur me ta plotë me kërkesat ligjore. me interesa okulte. Në këto kushte, është Në çdo demokraci të konsoliduar, nëse auditori imperative dëgjimi i këshillave të FMN-së dhe të BE- suprem i shtetit do të certifikonte shifrat dhe formatin së për ekonominë dhe institucionet e pavarura të ligjor të llogarive financiare dhe nëse këto shifra saj. gjenden në përputhshmëri me autorizimet ligjore, Mendoj se kjo sot nuk është vetëm një zgjedhje, do të duhej që ligjvënësit të miratonin me votë por domosdoshmëri ... unanime projektligjin përkatës, pa pasur nevojë për (I ndërpritet fjala për arsye të mbarimit të kohës debat dhe diskutime. Me sa duket në këtë drejtim së diskutimit.) demokracia jonë e re do të duhet të marrë ende Vangjel Tavo – Falemnderit, zonja Meksi! kohë për të mësuar nga simotrat e veta europiane. Zoti Mima, urdhëroni! Unë e kuptoj që në këtë sallë mund të debatohet Florion Mima – Falemnderit! pa fund lidhur me projektbuxhetin e vitit që pason Jemi sot këtu për të shprehur me fjalë dhe me vitin ushtrimor, ku ka me bollëk vlerësime, supozime votë miratimin e buxhetit faktik 2010. Një nga traditat dhe hipoteza, të cilat mund të materializohen qind më të mira të demokracisë së re shqiptare, e cila për qind, por ndoshta edhe më shumë apo edhe më materializohet në një raport voluminoz analitik të pak, por të vish dhe të nxish gjithçka për një buxhet ekzekutivit, informon ligjvënësin në detaje deri në faktik të certifikuar qoftë nga institucionet qindarkën e fundit se si u janë marrë paratë ndërkombëtare partnere, qoftë nga watchdog-u shqiptarëve? Si u janë kthyer mbrapsht ato në shqiptar i financave publike, kjo tregon se opozita formën e investimeve kapitale a shërbime publike? shqiptare ka përpara një rrugë edhe më të gjatë se Sa para borxh ka marrë shteti shqiptar në harkun e sa vetë demokracia jonë. 365 ditëve të vitit 2010 dhe si ky borxh shkon në Përse e them këtë? Opozita e ka të vështirë të linjë me autorizimin e dhënë nga ne? Ligjvënësit pranojë se këto shifra që miratojmë sot janë fryt i shqiptarë e dinë, se sa ka mbërritur stoku i borxhit reformave madhore të kryera nga ekzekutivi i kësaj dhe se si ky stok shfaqet vis à vis po me autorizimin maxhorance në këtë vit, por edhe në vitet e dhënë nga ligjvënësi në ligjin organik të buxhetit. paraardhëse e që tashmë filluan të japin fryte, e ka Në relacionin shtjellues gjen informacion të vështirë të pranojë se kjo maxhorancë vendosi abondant dhe cilësor lidhur me trendet e zhvillimit disiplinën më të hekurt në financat publike shqiptare të ekonomisë, treguesit monetarë të vendit, importet dhe krijoi hapësirat më të mëdha të lirisë për individin dhe eksportet, sektorin real, situatën ekonomike dhe biznesit shqiptar, të cilët duke përmirësuar qarkuese të ekonomisë sonë e kështu me radhë. sjelljen e tyre vis à vis detyrimeve ligjore bënë që Gjithçka tjetër lipset për të konkluduar nëse Shqipëria jo vetëm të mos ketë krizë e recesion, buxheti i një viti më parë performoi mirë, shumë mirë por të markojë edhe ritmet më të larta të rritjes në apo shkëlqyeshëm dhe po ashtu, për të krijuar një një vit ku ekonomitë tona kufitare morën tatëpjetën pritshmëri të arsyeshme se si do të mbyllet ky vit e dhimbshme të krizave të pandalshme ekonomike
927 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe financiare dhe në këtë pikë opozita ka të drejtë 2007, në vitin 2009, në vitin 2011 dhe, pa dyshim, që i shikon me zili këto arritje. që do të korrë me sukses edhe humbjen e radhës Ka pasur edhe ajo shansin të jetë në pushtet në vitin 2013. për tetë vjet dhe e dimë të gjithë se ku e la borxhin Dallimi thelbësor mes dy filozofive tona publik, se sa para përfundonin në arkën e shtetit qeverisëse qëndron në atë që ndërsa Sali Berisha dhe sa të tjera në kanalet e zeza të korrupsionit, se vë në qendër të saj njeriun e thjeshtë, hallet dhe sa para investoheshin në vlera dhe vepra kapitale problemet e tij, çka materializohet më së miri edhe publike dhe sa para shkonin për të mbajtur nga ana në buxhetin faktik të vitit 2010, krahu tjetër ka në operative makinerinë e stërmadhe të shtetit të qendër interesat private të një grupi të vogël atëhershëm. manjatësh ndërtimi, radari i të cilëve as nuk e Sot, të tëra këto duket sikur kanë ndodhur një intercepton dot njeriun e thjeshtë me hallet dhe dertet shekull më parë dhe pak i sjellim nëpër mend, por e tij. besoj se për maxhorancën e sotme ato përbëjnë Të nderuar kolegë deputetë, mësime shumë të vyera se si nuk duhen Gjatë këtyre ditëve Kryeministri ka shpalosur administruar paratë publike, se si nuk duhen rritur strategjinë e maxhorancës lidhur me antidotin e shkallët tatimore dhe se si nuk duhen dhënë favore krizës. e përjashtime tatimore, të cilat veç dëmtojnë Falemnderit! sistemin dhe integritetin e tij, se si nuk duhet marrë Vangjel Tavo – Falemnderit, zoti Mima! borxh pa kufi dhe se si nuk duhen rritur shpenzimet Fjalën e ka zoti Shalsi, 9 minuta. operative, se si nuk u duhen nxjerrë pengesa Të përgatitet zoti Xhepa. bizneseve, por në të kundërt, të punojmë natë e Eduard Shalsi – Teksa përgatitesha të vija për ditë për të hequr nga rruga çdo pengesë të të folur, i hodha një sy procesverbalit të javës së pamerituar burokratike. kaluar dhe, në fakt, kolegu i nderuar Mima, ka thënë Edhe ju, vëllezër opozitarë, keni shumë ç’të në mënyrë koncize, më saktë nuk mund të bëhet, mësoni nga menaxhimi i buxhetit faktit të vitit 2010. se çfarë përfaqëson mrekullia ekonomike e Sali Për shembull, mund të përpiqeni të kuptoni se si Berishës: një familje me të ardhura të ulëta, që dhe përse në vitin kulmor të krizës ekonomike konsumon 1 kg mish në muaj. Imagjinoni në vitin financiare, Shqipëria markoi rritjen më të 2011 një familje shqiptare, nga të cilat janë plot 100 admirueshme ekonomike, se si dhe përse në këtë mijë të regjistruara, të cilat konsumojnë 1kg mish vit Shqipëria e uli me rreth 1.5 pikë borxhin e saj në muaj. publik dhe se si e përse në këtë vit deficiti buxhetor Jemi mbledhur për të diskutuar buxhetin dhe në markoi dyshemenë historike të serive të tij kohore fakt iu referova edhe disa fjalimeve të muajve më disavjeçare. Por druaj se opozita ka frikë ta bëjë parë dhe këtu nuk e kam fjalën për disa deputetë këtë, pasi mendon se një njohje e tillë e meritave të që flasin për të folur, por për ministrin e Financave, kësaj maxhorance, do të ishte automatikisht kredit i cili foli për parime, prioritete dhe politika. për Sali Berishën dhe ekipin e tij dhe kjo do të kishte Por çfarë i solli ky buxhet Shqipërisë tani që ka impakt në zgjedhjet e vitit 2013. Kjo është e saktë. ardhur faktik? Asgjë më shumë, përveçse më shumë Ai është kredit, por opozita harron se edhe ajo mund varfëri, më shumë papunësi, më shumë pasiguri. të marrë një kredit të paimagjinueshëm nëse thotë Është shqetësuese do të thosha, madje shumë të vërtetën dhe shpalos alternativën e saj për të ulur, shqetësuese, sepse Sali Berisha nuk e kupton apo të themi, deficitin buxhetor më poshtë se 3%-shi, nuk është i interesuar ta kuptojë, këtë nuk e di, por për të ulur stokun e borxhit nën 50%, për të marrë nuk mund të ketë zhvillim ekonomik pa stabilitet përsipër ruajtjen e sistemit aktual fiskal me shtyllë politik dhe pa institucione të qëndrueshme. Nuk kurrizore tatimin mbi vlerën e shtuar dhe me palcë ekziston asnjë vend në botë që të prodhojë përparim të saj taksën e sheshtë mbi të ardhurat e kështu dhe begati pa një sistem politik të shëndoshë. me radhë. Hidhuni një sy vendeve të pazhvilluara dhe do të Mendoj se opozita jo se nuk di t’i bëjë këto gjëra, shihni se aty ku sundojnë gjatë e rëndë krizat por ajo është e shtrënguar nga lidershipi i saj të politike, vendet janë të zhytura në varfëri. Si mund shajë, të nxijë, të baltosë dhe të sterrosë gjithçka. të bëjë përjashtim Shqipëria nga kjo logjikë? Kjo është zgjedhja e saj dhe për këtë ndiej veç Po, vendi tashmë nuk është vetëm në krizë keqardhje. Me këtë strategji ajo ka humbur në vitin ekonomike, por është në krizë morale. Shqipëria
928 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
është e sëmurë keqas dhe ky buxhet nuk bën gjë vërtetë, sepse një pjesë e emigrantëve po tërheqin tjetër veçse e provon akoma edhe më mirë. paratë nga vendet ku jetojnë dhe po i sjellin në Shqiptarët e dinë mirë se nuk jetojnë në mrekulli Shqipëri. Por ky ministër thotë vetëm gjysmën e së ekonomike, por jetojnë në mizerje ekonomike. vërtetës, sepse një situatë dramatike po ndodh me Stabiliteti politik është një kusht sine qua non kthimin e kredive në sistemin bankar dhe kthimi i për zhvillimin ekonomik dhe nuk mund të ketë, duhet kredive në sistemin bankar është një tregues ta kuptoni këtë, të nderuar deputetë, përparim, domethënës i gjendjes se si performon biznesi zhvillim ekonomik pa një stabilitet politik. shqiptar, ekonomia shqiptare. Ju kemi ofruar dhe pakt dhe çfarë po kërkojmë? Për çfarë buxheti flasim? Shkoni shikoni spitalet Gjëra elementare për një demokraci funksionale. se si janë katandisur, ndërkohë që i kërkojmë Dëgjoja Sali Berishën të tallej me paktin, ashtu normalisht ministrit të Shëndetësisë të japë një sikundër edhe disa deputetë të tjerë dhe, për hir të shpjegim pse djali i dajës së tij merr llokmën e luanit së vërtetës, nuk mendoj se kjo Shqipëri e meriton në tenderat që zhvillohen nëpër spitale. Dhe në vend një njeri kaq të papërgjegjshëm dhe kaq të degraduar. që të japë një përgjigje, ajo që ndodh është që edhe Çfarë po kërkojmë? Po kërkojmë një televizion ai tallet, sepse kanë një shembull që të mos jetë si ai Tripolit, po kërkojmë institucione papërgjegjshmërie, të cilin prej kohësh Sali Berisha të pavarura. E dini, të nderuar kolegë, se është bërë e ka instaluar në Parlament dhe në qeverisje. Me të shumë e vështirë edhe një komunikim mes nesh? drejtë një ministër tjetër i korruptuar thotë: kur Isha i ftuar nga Parlamenti francez, bashkë me një Kryeministri flet në këtë mënyrë, pse të mos flas grup të rinjsh nga parlamente të ndryshme të edhe unë. Europës dhe më kërkuan fjalimet e fundit që unë Shkoni dëgjoni se ç’thonë mjekët dhe kisha mbajtur në Parlament. E bënin rëndom, sepse infermierët! Kanë humbur besimin. Një sistem i deshën të shihnin gjuhën me të cilën politikanët e degraduar. Për çfarë buxheti flasim atëherë? Për rinj komunikojnë në parlamentet e tyre. Këtu ka disa çfarë realizimesh flasim? Si ka mundësi që nuk gjeni djem të mirë e të sjellshëm, por nuk mund të më kurajën të propozoni, por vetëm miratoni ato që ju jepnin fjalimet e mia me zë dhe me figurë, siç m’i sjell Qeveria? Është e papranueshme, është e kërkonin, sepse ai tipi që është sekretar i patolerueshme që në vitin 2011 të miratoni një buxhet përgjithshëm duhej të merrte leje nga ajo sekretarja faktik duke lavdëruar nga mëngjesi e deri në darkë apo kryetarja e Parlamentit. E imagjinoni se ku është Saliun. katandisur ky Parlament?! Gjendja është e mjerueshme dhe, nuk dua të Për çfarë buxheti po flasim? Çfarë bëri ky buxhet bëj Kasandrën, por situata ekonomike është më e për të përmirësuar jetën e shqiptarëve? A janë mjera e 20 vjetëve të fundit. shqiptarët më mirë sot se ç’ishin një vit më parë? Vangjel Tavo – Falemnderit, zoti Shalsi! Jo, vëllezër, dhe këtë e dimë të gjithë, pavarësisht Zoti Xhepa e ka fjalën, 6 minuta. broçkullave që dërdëllit pa mbarim Kryeministri. Të përgatitet zoti Fino. Dimë se ç’ndodh nëpër rrugët e Shqipërisë, bilanc Selami Xhepa – Falemnderit, zoti drejtues i tragjik, rrugë të papërfunduara. seancës! Defekti më i madh i këtij buxheti, dhe të paktën Të nderuar kolegë, këtu, ju kolegë të nderuar ekonomistë, duhet të ngrini Duke qenë se një nga kritikat që artikuluan zërin, sepse mund të jetë vendi i vetëm ku edhe kolegët socialistë lidhur me buxhetin e vitit 2010 deputetët e së ashtuquajturës maxhorancë nuk kanë ishin ndryshimet që i janë bërë dy herë atij dhe që kurajë të kritikojnë buxhetin. ky fakt është servirur si dëshmi e paaftësisë së Parashikueshmëria është një nga tiparet Qeverisë në parashikim, do të doja ta filloja themelore të buxhetit dhe me ndryshimet që keni diskutimin tim pikërisht nga kjo pikë, me një rast sjellë keni provuar atë që ne jua kemi thënë që në shumë intrigues dhe interesant që tregon këtë lloj fillim, që ishte një buxhet joreal, ishte një buxhet jo dështimi. për të mbështetur familjet shqiptare, por për të Rasti i referohet projektit Sidney Opera House mbështetur familjet e oborrit të Saliut. që sot është simboli turistik i Australisë. Ndërtesa Të gjithë e dimë që bizneset tashmë janë në ishte parashikuar që të hapej në vitin 1963 dhe do një periudhë tejet kritike. Dëgjoj ministrin e të kushtonte vetëm 7 milionë dollarë australianë. Financave që flet për rritje depozitash. Është e Në fakt, projekti përfundoi 10 vjet më vonë dhe vlera
929 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e projektit shkoi 104 milionë dollarë, megjithëse dhe zhvillimeve në planin makroekonomik gjatë këtij viti. projekti vetë u thjeshtua në mënyrë të ndjeshme. Të mos harrojmë se sot sytë e mbarë botës dhe Edhe pse që prej viteve ‘70 kohët kanë ndryshuar tregjet financiare janë pikërisht të fokusuara në shumë, dijet tona janë shtuar, teknologjitë janë vetëm këta dy tregues. Fatmirësisht, ne gëzojmë sofistikuar, metodologjitë e modelet parashikuese vlera të këtyre parametrave në të dy treguesit, shumë janë përsosur, dështimet tona në parashikim janë larg së qeni problematikë dhe shqetësues. Mjafton formidabël, duke u bërë dëshmia më tronditëse e të kujtojmë se në vitin 2010, në nivel mesatar global, arrogancës së dijes. Një nga simbolet e sotme të deficiti fiskal ishte 5,5% e prodhimit të brendshëm, këtij dështimi të modeleve parashikuese ishte dhe në Shtetet e Bashkuara ishte 10,3% e prodhimit të kriza e fundit financiare, e cila vazhdon që të na brendshëm, dhe në eurozonë 6,1%, duke qëndruar befasojë akoma çdo ditë. Modelet e sofistikuara të dy herë më shumë, dy herë më lart nga sa lejon inxhinierisë financiare në menaxhimin e riskut Traktati i Mastrihtit. Ky rëndim i pozicioneve të prodhuan ato flluska që kontaminuan mbarë botën. përkeqësuara të llogarive të Qeverisë, sigurisht e Pas kësaj hyrjeje që bëra mbi dështimin e ka rënduar dhe më tej gjendjen e borxheve publike, parashikimeve besoj se është plotësisht i justifikuar e reflektuar në rritjen e normave të interesit dhe rritjen fakti që një buxhet duhet të krahasohet me buxhetin e kostos së parasë anembanë botës. Mjafton të e vitit paraardhës, pra në atë se çfarë ka ndodhur kujtojmë se vetëm borxhi i Qeverisë italiane sot faktikisht për të parë trendin dhe ndryshimin që po kushton 300 deri në 600 pikë bazë më shumë sesa ndodh. kushtonte deri tani, pa bërë fjalë për borxhin e Kolegët e mi parafolës folën për një sërë shifrash Qeverisë greke që është gati 1 mijë e 400 pikë bazë dhe nuk do të doja që t’i përsërisja, por sërish do të më shumë sesa çka qenë një vit më parë. doja të ritheksoja se për një ekonomi që për një vit Fatmirësisht, në këto rrethana, sërish rritja, yield-i prodhon 79 miliardë lekë mallra dhe shërbime më bonove të thesarit për të gjitha llojet e maturiteteve shumë se një vit më parë, për një ekonomi që për të letrave me vlerë të Qeverisë, deri në ato 5-vjeçare, një vit eksporton 400 milionë euro më shumë se një ka njohur rënien nga 0,3% deri në 2,3%. vit më parë, për një ekonomi që thith 120 milionë Operacionet e injektimit të likuiditetit me të euro më shumë investime të huaja se një vit më ashtuquajturën lehtësim financiar, rritjet në mbajtjet parë, për një ekonomi që e rrit rezervën valutore me prej tyre të borxheve të qeverive, edhe pse ishin 280 milionë euro, në raport me një vit më parë, unë shumë kontraverse në termat e ligjshmërisë së nuk mendoj se mund të thuhen anatemime, përveç këtyre operacioneve, kanë qenë varka të se përgëzime dhe falënderime. Mundi, kontributi, rëndësishme shpëtimi që bankat qendrore djersa e qytetarëve shqiptarë ia ka vlejtur, i kanë anembanë botës kanë përdorur gjatë vitit të kaluar. shtuar vlerën kombit të tyre duke pasuruar familjet Unë gjykoj se dhe Banka e Shqipërisë ka vepruar e tyre. Nuk mund të mohohet, gjithashtu, për këto drejt dhe në përmbushje të misionit të saj për të arritje roli pozitiv që kanë luajtur reformat e Qeverisë, kontribuuar në ruajtjen e stabilitetit makroekonomik reformat rregullatore, liberalizuese dhe e financiar të vendit me gjithë komentet negative që modernizuese në disa prej institucioneve kyçe të u prezantuan sot. E them me keqardhje, se është rrjetës së biznesit në vend. Ka qenë rezultat i tyre ndoshta hera e parë se vërtet institucioni, që ishte që është konfirmuar dhe certifikuar në raportet e bërë simbol i pavarësisë së institucioneve në institucioneve prestigjioze, qoftë të Bankës Republikën e Shqipërisë, po cenohet në integritetin Botërore, qoftë të Forumit Ekonomik Botëror etj. e saj. Të nderuar kolegë, Të nderuar kolegë, Viti 2010 ishte viti i parë në mandatet e kësaj Ekonomia jonë mbetet akoma e vogël dhe e maxhorance ku dominoi osteriteti financiar ose brishtë, me një sërë sfidash për të zgjidhur në vitet ortodoksia fiskale. Shkurtimi i shpenzimeve dhe i që do të vijnë. Do ta mbyllja fjalën time duke shprehur investimeve publike sigurisht që është i dhimbshëm, sigurinë se projektet madhore që kemi realizuar, që veçanërisht për një vend si Shqipëria me nevoja të janë në proces realizimi, veprat publike që po pamasa për investime në të gjitha fushat. Por, besoj ndërtohen, do të jenë simbolet e fytyrës europiane vërtet se arritja e një deficiti fiskal me 3% të prodhimit të Shqipërisë nesër. të brendshëm dhe borxhit publik në 58,7% të Falemnderit! prodhimit të brendshëm janë kuintesenca e të gjitha Vangjel Tavo – Falemnderit, zoti Xhepa!
930 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Fjalën e ka zoti Fino. ardhurat pushtetit vendor në 1,7 miliardë lekë. Bashkim Fino - Falemnderit! Të gjitha këto antimasa bashkë e kanë cenuar Të nderuar kolegë, pavarësinë e pushtetit vendor, madje duket qartazi Sot po diskutojmë buxhetin faktik të vitit 2010. se qëllimi juaj është ta falimentoni financiarisht Nuk kërkohet gjë tjetër përveçse të vuloset çfarë pushtetin vendor. është bërë në vitin 2010, më saktë të vulosen ato Më 16 shtator të këtij viti, zotërinj, ka hyrë në gjëra që janë bërë keq ose që nuk janë bërë fare. fuqi ligji i ri “Për planifikimin e territorit”. Ky ligj kërkon Edhe buxheti i vitit 2010 nuk u shpëtoi arnimeve që bashkitë të kenë të miratuara planet rregulluese, të Qeverisë gjatë këtij viti, konfirmim se Qeveria por këto plane i mbani ju të bllokuara duke u hequr është e paaftë të programojë me largpamësi. buxheteve vendore të ardhurat nga taksat e ndikimit Raporti me të cilin Qeveria shoqëron ligjin, si të infrastrukturës, që është një nga burimet më dhe raporti i KLSH-së konfirmojnë çfarë Partia kryesore e më të mëdha të buxheteve vendore të Socialiste ka deklaruar në vijimësi për krizën pavarura. Po kështu, ju i pengoni bashkitë të ekonomike, për vështirësinë e sipërmarrjes dhe të prokurojnë projekte për të cilat nuk kanë para në buxheteve familjare shqiptare. Por buxheti i vitit 2010 buxhet, por bashkitë sot kanë projekte komplekse ishte i paracaktuar të dështonte dhe e dini pse? që shtrihen në më shumë se një vit, ndërsa ju nuk i Sepse ju e nisët së prapthi miratimin e tij më 26 lejoni që t’i prokurojnë ato. E bëni këtë për një qëllim nëntor të vitit 2009, sepse në atë seancë shumë të thjeshtë, që në vitin 2013 t’u shtoni Kryeministri, në vend që të fliste për ekonominë, pakënaqësitë qytetarëve ndaj zgjedhësve socialistë për Shqipërinë dhe për shqiptarët, u mor me Edi dhe në mënyrë të veçantë, bashkitë që drejtohen Ramën, me jetën e tij personale. prej tyre, t’i çoni drejt një kolapsi dhe një falimentimi Pra, në certifikimin e buxhetit të vitit 2010 ju financiar. konfirmoni se jeni armiqtë më të betuar ndaj Sot duhet t’u tregojmë shqiptarëve se buxheti i pavarësisë së pushtetit vendor, prandaj ju nuk e vitit 2010 do të mbahet mend më shumë, sepse në pranoni as paktin tonë për një Shqipëri si e gjithë 20 vjetët e fundit është i vetmi vit financiar kur ky Europa, Në Europë ku shqiptarët meritojnë të buxhet i shtetit është më i vogël se ai paraardhës. integrohen, nuk ka një sjellje si juaja ndaj pushtetit Vazhdoni të na tregoni se vendi ka një rritje vendor. ekonomike, se Shqipëria është një mrekulli, se Zotërinj, kur erdhët në pushtet, premtuat se do shqiptarët janë të lumtur, se rritja ekonomike në vitin ta katërfishonit grantin e pushtetit vendor, por pas 5 2010 është bazuar kryesisht në rritjen e industrisë vjetësh mezi keni arritur te gjysma e tij. Por, nxjerrëse dhe në prodhimin e energjisë elektrike. përveçse reduktuat grantet, keni reduktuar dhe Edhe në interpelancën e fundit të kolegut Braçe pavarësinë fiskale dhe në vitin 2007 mbledhja dhe u pa qartë se industria nxjerrëse, kryesisht industria administrimi i taksës së biznesit të vogël kaloi në minerare dhe ajo e naftës, është në duart e disa kompetencë të pushtetit vendor. Ky kalim nuk u monopoleve që janë të stërpasuruara këto vite në shoqërua me faturën përkatëse dhe nga përllogaritja Shqipëri, ndërsa në arkën e shtetit hyjnë shumë rezulton se nuk janë transferuar në strukturat pak të ardhura. Rritja e prodhimit të energjisë qendrore në ato vendore rreth 400 milionë lekë. elektrike është bazuar vetëm në situatën Kalimi në vitin 2008 i kompetencave të hidrometeorologjike dhe me pasojë shkatërruese për Inspektoratit të Ndërtimit nuk u shoqërua dhe kjo Nënshkodrën, që deri më sot që po flasim nuk janë me faturën përkatëse financiare për pushtetin vendor, miratuar ende dëmshpërblimet për përmbytjet e dhe ky inspektorat kishte një faturë rreth 200 milionë nëntor-dhjetorit të vitit të kaluar. Me gjithë rritjen lekë. Aplikimi i taksës së sheshtë dhe shoqërimi i ekonomike, me gjithë “klimën e favorshme” të kësaj takse me një politikë subvencionuese page biznesit, me gjithë mrekullinë ekonomike shqiptare, për një kategori punonjësish buxhetorë ka efekt në vitin 2010 punësimi jo bujqësor është rritur vetëm financiar në fondin e pagave të pushtetit vendor, dhe me 1,8% në terma vjetorë. Nëse gjatë vitit 2010 ky efekt është rreth 500 milionë lekë. është raportuar për një rritje të bizneseve të reja, të Në maj të vitit 2009 Qeveria, në kuadër të mëdha e të vogla, rreth 16 mijë biznese, si është e reduktimit të autonomisë vendore, ka ndërhyrë në mundur që rritja vjetore e punësimit është rritur vetëm ligjin e taksave dhe tarifave vendore, duke reduktuar 1,8% ose 7 mijë e 400 veta, sipas INSTAT-it, ose 2 autonominë fiskale dhe kjo ndërhyrje i ka ulur të herë më pak se numri i bizneseve që qenkan
931 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
regjistruar? 7 mijë e 400 veta u janë shtuar të sallë, kur do të diskutojmë projektbuxhetin e vitit punësuarve, por në tregun e punës kanë hyrë për 2012. Të paktën reflektoni në ndërgjegjen tuaj dhe herë të parë 45 mijë vetë. Ky është shqetësimi ynë, përpiquni të përmirësoni procesin e hartimit të ky është shqetësimi i Partisë Socialiste, ushtria e buxhetit të vitit 2012. 1 milion të papunëve që rritet nga viti në vit. Megjithatë, unë ju dola borxhit, ju bëni çfarë të Buxheti faktik i vitit 2010 provon se sa të doni me këtë buxhet faktik. Nuk do ta keni votën gënjeshtërt jeni ju, e provoi dhe sot me fjalën e time për të noterizuar korrupsionin e Qeverisë dhe Kryeministrit, por unë po ndalem vetëm në dy për të certifikuar varfërimin e shqiptarëve. aspekte për t’jua provuar këtë gjë. Po ndalem te Falemnderit! rrugët dhe te ujësjellësit. Vangjel Tavo - Falemnderit! Raporti juaj hedh dritë mbi të vërtetën e ndërtimit Fjalën e ka zoti Bumçi. të rrugëve në Shqipëri. Në vitin 2010 janë ndërtuar Aldo Bumçi - I nderuar, zoti drejtues i seancës, 16 kilometra rrugë me 4 korsi, 9 kilometra rrugë me Të nderuar kolegë deputetë, 4 korsi, me trotuarë dhe me ndriçim, 39 kilometra Gjatë vitit 2010 buxheti i Ministrisë së Turizmit, rrugë me 2 korsi. Pra, gjithsej janë ndërtuar vetëm Kulturës, Rinisë dhe Sporteve ishte rreth 1,8 miliardë 65 kilometra, ndërkohë që Kryeministri këtu na tha lekë. Ky buxhet u realizua në masën e 98,4%, lloj –lloj broçkullash, madje na tregoi se si mund të mosrealizimi 1,6% ishte në zërat e pagave dhe shkojmë dhe deri në Çajup të Gjirokastrës, ndërkohë sigurimeve shoqërore. Shpenzimet kapitale, pra me që ka ndërtuar vetëm 65 kilometra rrugë. financimet e brendshme u realizuan në masën Po kështu ka qenë edhe në vitin 2008. Po këto 100%. Po filloj sipas programeve kryesore. të dhëna përgënjeshtrojnë hapur mijëra kilometra Në fushën e turizmit, fondi në këtë fushë ishte rrugë të ndërtuara e të stërndërtuara, po sipas 25,7% më e lartë në vitin 2010 krahasuar me vitin Kryeministrit Berisha. Raporti sot hedh dritë për të 2009. Ky fond u përdor kryesisht në pjesëmarrje vërtetën gjoja të përmirësimit me furnizim me ujë të panairesh ndërkombëtare. Shqipëria u paraqit në pijshëm dhe shtrirjes së kanalizimeve. Vetë Qeveria Milano, Berlin, Londër, Prishtinë, Këln dhe Moskë. në raportin e saj pranon se ka realizuar këto Gjatë vitit 2010 u realizuan 2 spote promocionale objektiva: që u transferuan në rrjetin mediatik kombëtar, në Përmirësim për furnizim me ujë të pijshëm vetëm rrjetin rajonal, Kosovë dhe Maqedoni, si dhe në 4 1,3% të popullsisë urbane, përmirësim me furnizim vende të Europës Qendrore: Çeki, Hungari, Bosnjë me ujë vetëm 3% të popullsisë rurale, përmirësim dhe Serbi. Këto investime në fushën e turizmit sollën dhe instalim të kanalizimeve vetëm 2,6% të që në vitin 2010 numri i turistëve që vizituan popullsisë, madje nuk ngurroni të tregoheni dhe Shqipërinë të ishte 29% më i lartë se në vitin 2009 cinikë, ashtu siç bëri sot Kryeministri me shqiptarët, ose në vlerë absolute rreth 500 mijë turistë. Pra, kur thoni se furnizimi me ujë u përmirësua nga 14 Shqipërinë e vizituan më shumë shtetas të huaj në orë e 20 minuta, në 14 orë e 55 minuta. Pra, 35 vitin 2010 sesa në vitin 2009. Kjo ishte rritja më e minuta më shumë. Sot të gjithë shqiptarët duhet të lartë që një vend shënoi në Europën Lindore, pra dinë se Qeveria e tyre konfirmon se ka mbi 10 orë më e lartë se ajo që ka shënuar me rritjen e turistëve që shqiptarët që nuk kanë ujë të pijshëm. në Kroaci dhe Greqi. Zotërinj deputetë, por më shumë ju zotërinj të Për herë të parë në vitin 2010 Shqipëria u vizitua maxhorancës, aq sa keni ngelur, nga më shumë turistë sesa qytetarë rezidentë: 3,4 Unë mendoj se ju duhet të jeni të parët që nuk milionë shtetas të huaj vizituan Shqipërinë. Këto duhet ta miratoni këtë buxhet faktik. Dhe e dini pse? ishin arritjet kryesore ne fushën e turizmit. Në Thjesht sepse nuk mundeni. Duke e miratuar këtë programin e artit dhe kulturës, që përbën një nga buxhet faktik ju do të vërtetoni dhe me votën tuaj se zërat kryesorë të Ministrisë së Kulturës, me një fond Kryeministri i ka gënjyer shqiptarët, pasi asnjë nga prej 114 milionë lekësh u realizuan mbi 85 projekte. premtimet e deklaruara, kur miratoi buxhetin e 2010- Gjatë vitit 2010 u realizuan 15 veprimtari të ndryshme s, nuk i ka mbajtur. Duke mos e votuar këtë buxhet artistike dhe kulturore në kuadrin e 100-vjetorit të ju do të bëni një gjest përgjegjshmërie, jo për çfarë lindjes së Nënë Terezës, shpallja e personalitetit të ka ikur, zotërinj deputetë të maxhorancës, por për vitit: viti Lasgush Poradeci, aktivitetet në kuadër të atë çfarë do të vijë. Pse jua them këtë? Jua them, 200-vjetorit të lindjes së Shopenit dhe aktivitetet të sepse pas një muaji ne do të jemi prapë në këtë tjera me rastin e liberalizimit të vizave: Shqipëria pa
932 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
viza. një vendim shumë i rëndësishëm për shpërblimin e Një program shumë i rëndësishëm në fondin dhe sportistëve elitarë, të cilët arrinin të merrnin medalje në programin e artit dhe kulturës është fondi për të në aktivitete ndërkombëtare. Për shkak të këtij rinjtë. 60 artistë të rinj u mbështetën me projekte stimuli financiar u arrit të merren 34 medalje më në fusha të ndryshme në Teatrin e Operës dhe shumë se një vit më parë. Gjatë vitit 2010 u miratuan Baletit, Teatrin Kombëtar, Galerinë e Arteve për t’u katër federata të reja: Federata Shqiptare e Sportit dhënë mundësi artistëve të rinj të nisin karrierën e të Velave, Federata Shqiptare e Gjuetarëve dhe tyre. Gjatë vitit 2010 Teatri i Operës ka pasur një Peshkatarëve, Federata Shqiptare e Aeronautikës aktivitet të pasur artistik dhe ka realizuar 129 dhe ajo e Motoçiklizmit. Gjatë vitit 2010 u bë veprimtari artistike, 28 opera, 21 balete, 32 koncerte rikonstruksion i Stadiumit të Elbasanit, të atij të Laçit, të ndryshme, 4 veprimtari jashtë vendit. Teatri Peqinit, Pallatit të Sportit Durrës dhe blerja e pajisjeve Kombëtar vuri në skenë 13 premiera, 12 aktivitete për Federatën e Çiklizmit. ndërkombëtare, dhe, në total, rreth 31 shfaqje. Në fund, por më e rëndësishmja, dëshiroj të Galeria Kombëtare e arteve realizoi 10 ekspozita. përmend fondin për kultet fetare. Viti 2010 fillon me Programi i librit zë 20% të fondit të artit dhe të një vendim të rëndësishëm historik. Për herë të parë kulturës. Gjatë vitit 2010 përveç edicionin të në historinë e Shqipërisë, Qeveria shqiptare dha një përvitshëm, çmimeve kombëtare të letërsisë, u shtua fond prej 74 milionë lekësh në mbështetje të dhe një çmimi i ri: çmimet kombëtare të gazetarisë bashkësive fetare. Ne jemi vendi që ndaluam Zotin kulturore Teodor Keko. Gjatë këtij viti u realizuan 5 dhe besimin dhe, për herë të parë, në vitin 2010 kjo veprimtari në kuadër të vitit të Nënë Terezës. Në Qeveri mori këtë vendim për të mbështetur total, gjatë vitit 2010 u realizuan 25 projekte në komunitetet fetare dhe ringjalljen shpirtërore, një fushën e librit dhe bibliotekave dhe 7 projekte në element shumë i rëndësishëm i shëndetit të fushën e kulturës, minoriteteve dhe diasporës. Një përgjithshëm të shoqërisë. Ky është një vendim i ndër projektet më madhore që u realizua për herë cili duhet përshëndetur dhe vendim historik i kësaj të parë në historinë e ministrisë dhe shtetit shqiptar Qeverie. ishte botimi i dy vëllimeve të Bibliografisë Kombëtare Falemnderit! nga viti 1555 deri në vitin 1912, dhe, i dyti, nga 1913 Vangjel Tavo – Falemnderit, zoti Bumçi! deri në 1944. Fjalën e ka zoti Ruka. Trashëgimia kulturore dhe muzetë. Këtu duhet Ethem Ruka – Falemnderit! të përmendim 3 programe të rëndësishme Zonja dhe zotërinj deputetë, bashkëpunimi me BE-në, me fondin One UN dhe Diskutimi i realizimit të buxhetit faktik të vitit me burimet e brendshme. Në bashkëpunim me BE- 2011 po bëhet në një sfond rajonal europian me në u investuan rreth 3,1 milionë euro në kalanë e simptoma aspak optimiste. Fqinji ynë në jug, Greqia, Tiranës, Krujës dhe Himarës. Këto ishin projekte të ka kohë që vuan në një krizë të pashembullt, e cila, përbashkëta bashkëfinancimi me ministrinë. Gjatë me gjithë përpjekjet e Qeverisë aktuale dhe këtij viti në kuadër të fondit One UN të Qeverisë ndihmave të mëdha nga BE-ja dhe Banka Botërore spanjolle u investuan 400 mijë dollarë ndërhyrje dhe ende nuk ka mundur ta kthejë në normalitet jetën rikonceptim i pavijonit të etnografisë në Muzeun ekonomike e sociale të vendit. Por, Greqia është Historik Kombëtar dhe reth 12 mijë dollarë për edhe fqinji ynë, ku, veç të tjerave, jetojnë dhe punojnë muzeun arkeologjik të Apolonisë. Përfundoi plani i qindra e mijëra shqiptarë, kontributet e të cilëve drejt menaxhimit të mjediseve të Butrintit me financim të vendit amë nuk mund të mos reduktohen. GEF-it dhe Bankës Botërore. Me financime të Megjithatë, qeveritarët thonë se kriza ekonomike brendshme u realizua restaurimi i fasadave dhe greke nuk e prek aspak Shqipërinë. ndërhyrja konstruktive në objektet e pazarit të vjetër Fqinji ynë perëndimor, Italia, po vuan krizën e të Gjirokastrës, me rreth 1,2 milionë dollarë. Janë borxhit të brendshëm, që llogaritet në disa miliarda kryer restaurime në kalanë e Beratit, në lagjen euro. Privatizimi i aseteve publike është parë si një Mangalem, Goricë dhe restaurime të tjera. nga mundësitë për balancimin e këtij buxheti. Gjithashtu, është hartuar projekti për Ndërkaq, vendet e tjera të hapësirës euro po japin rikonstruksionin e plotë të Muzeut Arkeologjik të simptoma dhe shenja frike të një historie financiare Durrësit. si ajo e Greqisë. Ministri gjerman i Financave Në fushën e sportit, gjatë vitit 2010, u miratua deklaroi se sistemi bankar europian mund të preket
933 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
nga kriza. Pikërisht, në këtë sfond që i ka bërë qarqet në vit me buxhetin. Një herë kur e miraton atë në politike, ekonomike dhe europiane të jenë shumë fund të vitit, një herë kur e rishikon atë në mes të të vëmendshme ndaj një krize të mundshme, e verës dhe një herë kur raporton për realizimin e tij. vetmja qeveri unikale që njeh një histori suksesi Folëm e çfarë nuk thamë në fundvitin e kaluar ne të është kjo jona. opozitës për buxhetin e këtij viti. Folën e çfarë nuk Pa dyshim, Shqipëria nuk e njeh krizën thanë qeveritarët për bumin ekonomik. Në analizën ekonomike për të vetmen arsye, se vendi ynë është tonë rezulton se opozita kishte plotësisht të drejtë vazhdimisht në krizë. Është në një krizë të kur kritikoi buxheti e paraqitur nga Qeveria për këtë gjithanshme: ekonomike, politike dhe sociale. Ky vit kalendarik. është vendi i kontrasteve të frikshme ekonomike, Ministri i Shëndetësisë u betua se në janarin e vendi ku monopolet që shfrytëzojnë pasuritë natyrore këtij viti situata në shërbimet mjekësore do të po rriten me shpejtësi drastike, kurse, në anën përmirësohej dukshëm, se do të garantohej shërbimi tjetër, qytetarët e thjeshtë gjithmonë e më shumë bazë, se do të garantoheshin medikamentet nëpër po varfërohen dhe një pjesë jo e vogël e tyre jeton spitale, se do të përmirësohej fuqia diagnostikuese, në kufijtë e mbijetesës. se do të rregullohej më mirë infrastruktura, se do të Si mund të jetë ndryshe, kur kompani të mëdha kishte citostatikë për të sëmurët me kancer, se do që pasurohen në mënyrë galopante nga marrëveshje të përmirësohej cilësia e shërbimit parësor dhe sa koncensionare skllavëruese nuk paguajnë pothuajse e sa premtime të tjera. Por, për fat edhe më të keq, asgjë si taksa në arkën e shtetit, por vetëm në arkën Ministrisë së Shëndetësisë, në kuadrin e rishikimit e qeveritarëve, kur xhepat e shqiptarëve shqyen çdo të buxhetit, iu qethën 3,285 miliardë lekë, të cilat ditë nga një numër i pafund taksash. Bëhet fjalë për prekën gati 60% të investimeve, si në sistemin kompani që kontrollojnë tregun energjetik të vendit, parësor, ashtu dhe në atë spitalor dhe në shëndetin të kontratave të mëdha për punë publike, për publik. shfrytëzimin e lëndëve minerale të vendit, të Mungesa e fondeve për këtë sektor, abuzimi me emetimit të pullave fiskale, të kontrollit të fondet publike dhe korrupsioni i gjithanshëm e kanë automjeteve, të shumë produkteve të konsumit të asfiksuar tërësisht këtë sektor dhe kanë rritur përditshëm, të demontimit të armëve etj. pabarazinë në përfitimin e shërbimit publik dhe Jo vetëm të privilegjuara për të mos paguar shtetëror. Tani vijmë në një situatë kur buxheti i këtij kokërr më kokërr detyrimet ndaj shtetit, këto viti nuk realizon shpenzimet për shërbimin spitalor monopole gëzojnë veç imunitetit tatimor edhe në masën 233 milionë lekë, ndërsa plani i imunitetin doganor. I vetmi detyrim për këta klientë investimeve realizohet vetëm 48,1%, përkthyer të pushtetit është pagesa nën dorë e ca parave në ndryshe, për publikun e lodhur nga shifrat: më pak xhepat e lodhura të zyrtarëve të lartë, si dhe taksa para për shërbime shëndetësore e më pak para për që duhet të paguajnë për të blerë votën në fushata infrastrukturë në spitale e qendra shëndetësore. elektorale. Në këtë mënyrë mbyllet shkëlqyer cikli i I vetmi vend në Europë, me përjashtim të famshëm vicioz: sa më shumë para, aq më shumë Greqisë, që, në kuadër të rishikimit të buxhetit, vuri pushtet dhe sa më shumë pushtet aq më shumë dorë mbi fondet e shërbimit shëndetësor dhe arsimit para. Ndërsa shifrat ekonomike të këtyre për shkak të krizës, ishte vetëm Shqipëria. Vetëm monopoleve dhe të klientëve të pushtetit ngjiten në një vend si yni, Qeveria dhe qeveritarët nuk u vertikalisht, ato të qytetarëve të thjeshtë zbresin në tronditën përballë një situate shumë të rëndë në të njëjtën pjerrësi dhe shpejtësi, duke mbjellë spitalet tona. Vetëm këtu nuk skuqet dhe as nuk papunësi, pasiguri e mungesë shprese për të zverdhet një njeri, kur dëgjon se infermierja do 2 ardhmen. Të varfrit dhe personat me të ardhura mijë lekë të bëjë serumin. Vetëm këtu mund të mesatare në Shqipëri, që janë më shumë se 90% e dëgjohet turpërisht se mund të shiten medikamentet popullsisë, i shpenzojnë të gjitha të ardhurat mujore e të sëmurëve në farmacitë rreth spitalit, vetëm këtu vetëm për konsum. Ata, pa dyshim, përballojnë një mund të dëgjosh se në turnin e natës nuk u faturë tatimore më të lartë se të pasurit. shërbehen medikamente të sëmurëve. Vetëm këtu Të dhënat faktike flasin qartë se në Shqipëri ka nuk merakoset njeri, pse premtohet disa herë një sistem tatimor që takson më shumë konsumin inaugurimi i urgjencës së re pranë Qendrës Spitalore kundrejt të ardhurave dhe pasurive. Qeveria aktuale të Universitetit Nënë Tereza dhe ende nuk e dimë e ka bërë zakon që ta okupojë Parlamentin tri herë se kur do të bëhet.
934 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Përtej trumbetave të triumfit ekonomik dhe të në dy vjetët e fundit varfëria jo vetëm që nuk është statistikave të rreme, harta e varfërisë, gjithashtu, ulur, por është rritur me 5%. Së fundi, desha t’ju po shtrihet gjithmonë e më shumë. Gjithmonë e më kujtoj se PS-ja i ka bërë një ftesë publike shumë qytetarët shqiptarë të pyesin për ndonjë punë maxhorancës së sotme për t’i dhënë zgjidhje një sporadike, aty, te Monumenti i Ushtarit të Panjohur, numri të madh problemesh që qëndrojnë në themel në zemrën e kryeqytetit të Shqipërisë, në Laprakë, të krizës së sotme politike-ekonomike e sociale të në Vorë në Kombinat dhe në të gjitha qendrat urbane vendit. Është në të mirën e vendit ta studioni me të vendit. gjakftohtësi dhe pa megalomani këtë propozim, i E ftoj ministrin e Punës dhe çdo ministër tjetër cili është një shans për shëndoshjen e demokracisë të ndalojë një ditë në rrugën që kalon përkrah sheshit funksionale në vend, dhe si i vetmi mekanizëm për të Ushtarit të Panjohur dhe do të konstatojë se në ta nxjerrë vendin nga kriza në të cilën ndodhemi. pak sekonda do t’ia behë një turmë e madhe të Falemnderit! papunësh, të cilët pyesin me një frymë, nëse mund (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) të punësohen për çfarëdolloj pune. Janë njerëz që Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Ruka! vuajnë dramën e varfërisë për bukën e gojës, që Zoti Uldedaj, urdhëroni! edhe rriskojnë që në mbrëmje të mos shpien asnjë Gjokë Uldedaj – E nderuar zonja Kryetare, qindarkë për fëmijët e tyre. Nuk janë ata të vetmit, Të nderuar kolegë deputetë, sipas të dhënave zyrtare numri i të papunëve dhe të Buxheti faktik i vitit 2010, i paraqitur nga Qeveria vetëpunësuarve mund të arrijë në 922 mijë. Ndër për miratim, është një dokument që duhet parë me këta, 588 mijë janë të vetëpunësuar në bujqësi. optimizmin e kohës edhe nga vetë opozita. Shifrat Tërësisht shifra të pabesueshme dhe të pasakta. e buxhetit faktik në vetvete bëjnë evident faktin se Në fakt, realiteti është invers. Nëse të dhënat zyrtare ekonomia shqiptare është një ekonomi vitale, që flasin për 1/144 mijë persona të papunë, papunësia, arriti të përballojë presionet e krizës financiare në fakt, kap shifra galopante, që arrijnë qindra-mijëra ndërkombëtare. njerëz. Ky fakt, përveçse në shifrat buxhetore, është Imagjinoni fermerët e zonave të thella rurale të konfirmuar tashmë edhe nga raportet dhe të dhënat Skraparit, të Gramshit, Librazhdit, Tepelenës, e institucioneve të specializuara ndërkombëtare Kukësit, Pukës, Hasit, të cilët për Qeverinë janë të financiare. Nuk është rastësi që në kushtet kur vetëpunësuar dhe jetojnë gjithë të mirat e ekonomisë fqinjët tanë, që janë edhe partnerët tanë më të së tregut. Në fakt, popullata në shpërngulje e këtyre mëdhenj tregtarë, po kalojnë momente të vështira, zonave vuan akoma dramën e realitetit migjenian, ekonomia jonë vazhdon të performojë rritje pozitive pa arsim, pa shëndetësi, pa përkujdesje, pothuajse që për vitin 2010 ishte në nivelin 4% të GDP-së. të braktisur në mëshirën e fatit. Pikërisht, në një Qeveria dhe maxhoranca do të kishin dashur që situatë të tillë, në mesin e këtij viti, Ministrisë së trendet pozitive të ishin shumë më të larta, por në Punës dhe Çështjeve Sociale iu shkurtuan afërsisht kushte kur të tjerët kërcënohen përditë nga 1 miliardë lekë, të cilat rënduan akoma më shumë falimentimi, të flasësh për rritje 4% nuk është pak. mbrojtjen sociale, tregun e punës, inspektimin e Ky është një tregues i qartë edhe i mirëmenaxhimit punës dhe planifikimin e menaxhimin. të financave publike, por edhe i mirëmenaxhimit Sot Ministria e Punës duhet t’u shpjegojë fiskal në përgjithësi. shqiptarëve shkoqur se pse nuk ka hapur 100 mijë Mbetet e qartë për të gjithë se faktorët që bënë vende të reja pune të premtuara, kur, në fakt, po të mundur mosprekjen e Shqipërisë nga kriza ndodh e kundërta. Nëse gjatë vitit 2010 është globale ishin reformat rregullatore, ajo fiskale, raportuar për rritje prej 13-16 mijë biznese të reja. administrimi me maturi të të ardhurave dhe Si është e mundur që, nisur nga shifra zyrtare, rritja shpenzimeve, koordinimi i politikave monetare me vjetore e punësimit është vetëm 1,8% apo 7400 ato fiskale, stimujt fiskal aktiv dhe efikas, si dhe vende pune? E thënë ndryshe, bizneset e raportuara zhvillimi dhe diversifikimi i tregjeve. Por në kushtet janë dyfishi i numrit të të punësuarve. Raporti në të cilën kalon ekonomia, ky Parlament duhet të deklaron se gjatë vitit 2010 kanë përfituar ndihmë jetë vendi i një debati shumë më të gjerë, më të ekonomike 98 mijë familje, krahasuar me 93 mijë kujdesshëm dhe më konstruktiv. 500 që ka qenë numri i familjeve që merrnin ndihmë Ne duhet të debatojmë këtu për mundësitë e ekonomike në vitin 2008. Vetë Qeveria pranon se zhvillimeve të tregut për potenciale
935 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shumëdimensionale që ka Shqipëria. Nga ana tjetër, me vitin 2009. ne duhet të theksojmë se këto potenciale kanë të Ju e dini mirë se buxheti i vitit 2010 nuk i preku bëjnë edhe me pozitën gjeografike të vendit në mes grantet e pakushtëzuara dhe investimet në proces, të rrugëve tregtare që lidhin lindjen me perëndimin. por preku vetëm shpenzimet operative dhe të Të nderuar kolegë opozitarë, mirëmbajtjes duke shtyrë disa investime të reja. Kjo Të paktën, interpretoni drejt raportet e tregon për marrjen e masave të rëndësishme për institucioneve të specializuara ndërkombëtare, siç reduktimin e nivelit të deficitit buxhetor në 3% të është raporti i investimeve botërore 2011, ku thuhet GDP-së, si dhe uljen e borxhit publik në 57.6% duke se investimet e huaja direkte në Shqipëri për vitin kapur nivele historike uljeje. 2010 kanë arritur në 1 miliard dollarë edhe se prurja Të qartësojmë opinionin publik dhe me gjerë se e tyre në Europën Juglindore ra me 47% si rezultat Shqipëria është në një stad të ri zhvillimi. Qeveria e i rënies së investimeve nga vendet e BE-së. zotit Berisha i garantoi vendit një rritje të Është në vizionet e kësaj Qeverie kërkesa për qëndrueshme ekomomike, duke respektuar me thithjen e investimeve të huaja direkte dhe rritja e rigorozitet recetat e FMN-së dhe të Bankës konkurrueshmërisë së kompanive vendase, duke e Botërore. vlerësuar si thelbësore për një zhvillim të Është detyra jona e përbashkët, kolegë qëndrueshëm ekonomik në vend. Po pse ju vjen keq opozitarë, që të evidentojmë dhe të merremi me ta pranoni? Pranojeni të paktën kësaj here, meqë mundësitë tona reale dhe jo të përpiqeni, në mënyrë kur diskutohet për buxhetin flitet me shifra dhe fakte të vazhdueshme që të përcillni çdo ditë te shqiptarët, dhe këto shifra e fakte janë tashmë të rakorduara te partnerët tanë dhe të gjithë qytetarët e tjerë dhe të certifikuara edhe nga Kontrolli i Lartë i Shtetit. europianë një imazh të paqenë të vendit tuaj. Të nderuar kolegë, është me rëndësi të kërkojmë Ne do të dëshironim një opozitë, e cila hedh në që edhe në të ardhmen biznesi të jetë në fokus, treg alternativa që lidhen me përcaktimin e sektorëve, duke përmirësuar cilësinë dhe treguesit e kërkim- që përbëjnë motorin e ekonomisë shqiptare në vitet zhvillimit të tij. Pa diskutim që niveli rregullator në vazhdim. standardizon raportet dhe thekson nevojën e Dilni nga fronti i antagonizmit, në të cilin ju jeni reformave të reja në favor të biznesit. Por e gjitha futur duke mohuar gjithçka. Nga njëra anë pozita kjo nuk mund të arrihet edhe pa kontributin e është ballafaquar me krizën e thellë në ekonominë opozitës, e cila duhet të jetë e pranishme për të dhe financat e partnerëve tanë ndërkombëtarë dhe evidentuar së bashku se cilat janë burimet e reja që nga ana tjetër me një opozitë destruktive në gjithçka. ushqejnë rritjen ekonomike të vendit, duke e Megjithatë ne ia dolëm mbanë dhe jemi optimistë konsideruar biznesin privat si kolona kryesore e këtij se kjo do të ndodhë edhe në vazhdim. ndryshimi dhe duke e motivuar ambicien e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Uldedaj! shqiptarëve, për një Shqipëri të zhvilluar. Zoti Arben Ahmetaj, urdhëroni! Por ju me diskutimet tuaja, kolegë opozitarë, Arben Ahmetaj – Falemnderit! po dëshmoni qartë para opinionit publik shqiptar se Të nderuar kolegë, keni hyrë në një antagonizëm të thellë me realitetin Dokumenti i buxhetit i vitit 2010 është shprehje dhe arritjet ekonomike të vendit. Motoja juaj për të e drejtpërdrejtë e dështimit të një qeverisje të tërë mohuar gjithçka dhe çdo gjë, duke shfrytëzuar dhe të një filozofie qeverisjeje. Gjithashtu, është një foltoren e Parlamentit, për të fabrikuar shpifje nga faturë e drejtpërdrejtë e shtimit të varfërisë së më të pakuptueshme dhe duke denatyruar shifrat e shqiptarëve. buxhetit para opinionit publik, është sa cinike aq Dua t’i referohem fytyrës së vërtetë të qeverisjes edhe dashakeqëse. Mos ndillni keq, zotërinj që u quajt këtu nga Kryeministri fytyra njerëzore e opozitarë! Ky buxhet reflekton rritje të të ardhurave Qeverisë. Fytyra “njerëzore” e Qeverisë ka katër me 8.6% dhe ulje të shpenzimeve me vetëm 4.5%. tipare kryesore: Por, të mos harrojmë, zotërinj opozitarë, se këto dy 1. Çmime të rritura ditë pas dite. shifra dhe realitete të vitit 2010 janë të lidhura me 2. Taksa dhe tatime të rritura vit pas viti. rritjen e eksporteve me 54%; me rritjen e importeve 3. Qytetar më i varfër me fuqi blerëse shumë me 11%; me rritjen e nivelit të depozitave me 11%; herë më të ulët se më parë. me rritjen e nivelit kreditim me 13.4%; me uljen e 4. Rritja e polarizimit të shoqërisë shqiptare papunësisë me 1%. Të gjitha këto të krahasuara deri në makabritet.
936 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Le t’i marri një nga një. pensionit do të arrinte të paguante vetëm gjysmën Nuk dua të përsëris ato çmime që kryetari ynë e pjesës së rritur të faturës së energjisë elektrike. i grupit zoti Ruçi i përmendi një nga një. Megjithatë Po të filloj të fus këtu koston e ilaçeve, koston e ato meritojnë vëmendje se nuk janë parulla, por rritur të bazës së shportës, atëherë i bie që ky shifra. Në qoftë se vaji dikur ka qenë 90 lekë, sot pensionist nuk do të mund të jetonte as me paratë është 250 lekë. Pra, gati 300% më i shtrenjtë. Buka që i japin fëmijët. ka qenë 40 lekë, sot është 100 lekë. Fatura e energjisë elektrike, të gjithë e dini, Zoti Kryeministër kjo nuk është parullë, por pavarësisht se ju djathtas e mohoni, është bërë shifër. Sot është dy herë e gjysmë më e shtrenjtë makth i familjeve shqiptare, që jetojnë me të ardhurat seç ka qenë vite më parë. mesatare nga 600 deri në 800 mijë lekë të vjetra. Energjia elektrike që t’i premtove se do ta ulje, Fatura e telefonit është bërë gangrenë më vete. Ju, sot është dy herë më shumë; nafta është dy herë të gjithë së bashku, e dini shumë mirë që ne më shumë. paguajmë 70% çmime më të larta se sa i gjithë Vazhdojmë me taksat. Çdo taksë për rajoni dhe kjo vazhdon, është absurde. konsumatorin është rritur. Vetëm një taksë është Ushqimet kanë çmime më të larta në rajon. Të ulur ajo për të pasurit, taksa për 4% e shqiptarëve shijshme, thotë Kryeministri. Rreth 900 milionë euro është ulur dhe taksa për 96% të shqiptarëve është import vetëm ushqime dhe sot konsumohet 90% e rritur. Po vazhdoj. buxhetit familjar të një familjeje të zakonshme Sot për një qytetar është rritur akciza e naftës. shqiptare. Jam gjithmonë duke folur për familjet e Sot një qytetar i zakonshëm i paguan shtetit për zakonshme shqiptare familje mësuesish, mjekësh, një litër naftë rreth 80 lekë. Dikur i paguante vetëm infermierësh, punonjësish administrate, të punësuar 30 lekë. në ndërmarrje private, në nivel të mesëm. Kjo është Akciza e cigares. Sot një duhanpirës i shumica dërrmuese e familjeve shqiptare. zakonshëm për mirë apo të keq të vetin, i paguan E katërta polarizimi. Kjo Qeveri përfaqëson shtetit 70 lekë akcizë, dikur i paguante vetëm 25 vetëm një pjesë të vogël të shqiptarëve dhe krenohet lekë akcizë. se ka avancuar politika të djathta. Po, zotërinj! Ju Një i sëmurë sot e ka bërë Qeverinë partner në keni avancuar politika të djathta, të cilat favorizojnë sëmundjen e vet, sepse është detyruar të paguajë vetëm një pjesë shumë të vogël të shqiptarëve. çmime ilaçesh 10% më të shtrenjta. Shikojeni sistemin e taksave! Nëse një qytetar i Zoti Kryeministër ne i kemi marrë farmacitë një zakonshëm paguan 10% të të ardhurave të veta (jam nga një dhe kemi deklaruar herën e kaluar në këtë duke folur për një qytetar të zakonshëm që ka të Parlament çmime reale të rritura minimalisht 10%. ardhura 600 deri në 800 mijë lekë të vjetra në muaj), Pra, i bie që ta keni ju radhën të shkoni në farmacitë po kaq paguan edhe një individ apo biznes, i cili e kryeqytetit apo të qyteteve të Shqipërisë dhe të akumulon apo ka të ardhura disa herë më shumë shikoni se çfarë çmimesh reale kanë ato. se një qytetar i zakonshëm. Megjithatë, zoti Kryeministër, për referencë ti jeton Cili është rezultati? realisht në kohën dixhitale prandaj sjell këtu një Të nderuar kolegë, rezultati është 4% e mirëqenie virtuale. Për këtë ta fal. shqiptarëve kanë 50% të depozitave të shqiptarëve. Tatimi mbi të ardhurat personale. Një mësues Shikojeni në relacion, të nderuar kolegë. Thuhet se me rrogën e sotme 350 mijë lekë të vjetra, sot është rritur e ardhura nga dividenti 62%. Patjetër që paguan rreth 30 mijë lekë të vjetra taksë, dikur me këtë Qeveri këtë rezultat do të ketë. paguante vetëm 4 mijë lekë. 9 herë më shumë. Lista Të nderuar kolegë, Partia Socialiste përfaqëson e gjatë e taksave vazhdon. konsumatorin e zakonshëm, atë që është shumica Kemi taksën e fundit atë të makinave që e rriti dërrmuese e shqiptarëve. Në filozofinë tonë konsumi ngarkesën me 30%. Kemi taksën e shitjes së është një e drejtë e çdo qytetari të zakonshëm. banesave ku shteti i bëhet qytetarit ortak me 10%, Konsumi nuk është privilegj dhe konsumatori është duke i marrë në 50 milionë lekë të vjetra, nga 3 deri burimi i zhvillimit. Konsumatori jo vetëm që është në 5 milionë lekë. burim i zhvillimit, por është edhe burimi i zhvillimit Tipari i tretë, rënia e fuqisë blerëse. Po ndaloj të çdo biznesi të vogël dhe të madh dhe mbi të vetëm në disa elemente bazë. gjitha, është burim i koherencës sociale, ajo që sot Një pensionist me 10 mijë lekë të rritura të mungon në Shqipëri dhe që pengon zhvillimin
937 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ekonomik të këtij vendi. nesërmja do të jetë shkatërruese, që kursi i këmbimit Së fundi, disa fjalë për menaxhimin fiskal të do të fluturojë, që bankat janë në rrezik, që Banka 2010. Është thënë drejt në relacion dhe po i marr Qendrore duhet të ndjekë atë apo atë politikë e të shifrat të mirëqena që rritja ka ardhur nga kërkesa e tjera si këto. jashtme. Po, ka ardhur nga eksporti, kryesisht i Është për të ardhur keq, pasi e gjithë kjo energji energjisë dhe i mineraleve. Pra, një ekonomi e mund të ishte përdorur për të bashkëpunuar, për të pasigurt me një strukturë krejt të pasigurt. ofruar sugjerime e platforma konkrete e jo për të Zoti Kryeministër, më thuaj çfarë do të bësh sivjet simuluar një krizë ekonomike. ku ka 6 muaj që nuk bie shi dhe Qeveria jote rri me Dhe më shumë është akuzuar buxheti i vitit 2010 sy dhe këmbë përpjetë nga qielli. Kjo është struktura si një buxhet që do të sjellë krizën më pranë ekonomike që ti ke ndryshuar. familjeve shqiptare dhe njerëzve. Edhe opozita greke Për më tej, rezultati i buxhetit është parë tri nuk ka mbajtur një qëndrim të tillë për ekonominë, herë dhe përfundimi ka qenë shkurtim i investimeve me gjithë kritikat e ashpra për masat e Kryeministrit në 30%. Nuk mund të mburret dot një Qeveri në Papandreu. Edhe opozita në Itali, vend që është në vitin 2011 me shkurtim të shpenzimeve të vështirësi të madhe për shkak të krizës së investimeve në 30 miliardë, gati 1/3 e investimeve buxheteve, nuk ka mbajtur qëndrimin e opozitës publike. Duhej të vije këtu, zoti Kryeministër, dhe të sonë për ekonominë. Edhe në Spanjë, Portugali apo thoshe se kam rritur të ardhurat. Jo, ritmi i rritjes së Irlandë opozita nuk ka folur me gjuhën e opozitës të ardhurave ka rënë sa gjysma e ritmit të 10 vjetëve shqiptare. të fundit. Kjo është e vërteta. Në të gjithë këtë lidershipi i opozitës ka pasur Ndërkohë diferenca midis planit të parë që ke një qëllim të vetëm e të qartë. Duke qenë para një sjellë këtu në Parlament dhe e ke mbrojtur dhe asaj viti elektoral i ka interesuar simulimi i një krize që ke sjellë sot është 400 milionë dollarë. ekonomike, pasi kjo do t’i vlente opozitës për të Zoti Kryeministër ku kanë shkuar paratë e fituar referendumin e 8 majit, pavarësisht se këtë shqiptarëve? 400 milionë dollarë evazion fiskal? kosto do ta përballonin qytetarët shqiptarë. Edhe një herë opozita të pyet ku kanë shkuar 400 Në fakt, ku lloj ekonomiksi i politikës së opozitës milionë dollarë evazion fiskal? doli i dështuar, pasi shqiptarët jo vetëm që nuk u Së fundi, një koleg i nderuar, nga e djathta, tha përballën me krizën ekonomike, por edhe lëvizin se kjo Qeveri është bërë e mërzitshme. I nderuar lirshëm në të gjitha vendet e Bashkimit Europian. koleg, kjo Qeveri nuk është thjesht e mërzitshme. Duke u nisur nga kjo ata ditën të vlerësojnë drejt në Kjo Qeveri është e zhytur në korrupsion, paaftësi 8 maj, duke i dhënë një mbështetje të dhe është e padurueshme. Megjithatë, ne ju kemi padiskutueshme Kryeministrit Berisha. sjellë një ofertë për TVSH-në. Keni rastin të tregoni Sigurisht që të gjithë shqiptarët, të gjithë, ne do se një herë të vetme në 6 vjet mund të bëheni me të donim të arrinim nivelin ekonomik të Gjermanisë qytetarin shqiptar për t’i ulur kostot e jetesës dhe dhe Francës, por për një gjë jemi të sigurt, që kjo për ta ndihmuar qoftë edhe një sekondë të vetme të nuk bëhet duke bojkotuar, alarmuar për krizë apo dalë nga mjerimi. duke shantazhuar. Jozefina Topalli – Falemnderit! Ekonomia shqiptare nuk është një ekonomi e Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së nuk madhe dhe e fuqishme, por ajo ka mundur të mos ka diskutues, prandaj fjalën e ka zoti Hida. sjellë recesion, në një kohë kur të gjithë fqinjët ranë Të përgatitet zoti Braçe, në emër të Grupit në të pa asnjë përjashtim. Ekonomia jonë ka mundur Parlamentar të PS-së. të rritet, ka mundur të jetë dinamike, ka mundësuar Sybi Hida – E nderuar zonja Kryetare, një nivel brenda normave të borxhit publik, ka Të nderuara zonja dhe zotërinj, mundësuar investime të jashtëzakonshme, të cilat Viti i kaluar ka qenë viti ku është përdorur më në 15 vitet e para të tranzicionit as që mund të shumë fjala “krizë ekonomike” nga opozita, ndoshta imagjinoheshin. edhe më shumë se në Greqi. Në çdo deklaratë Dua të ndaj një pyetje me të gjithë ata që publike që ka mbajtur lidershipi i opozitës është sulmojnë pa fund për krizën e thellë në Shqipëri: kërkuar që shqiptarët të besojnë dhe mendojnë që Cila është ajo ekonomi që në kushte të thella krize, jemi në një krizë ekonomike. Pothuajse çdo vit kemi rrit pagat, rrit pensionet, rrit prodhimin e brendshëm dëgjuar nga opozita se vendi është në krizë, që e bruto, ruan fleksibilitetin e të gjithë treguesve, por
938 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pa përkeqësuar pothuajse asnjërin prej tyre? Cili ulur koston burokratike, duke luftuar korrupsionin vend sot në Europë apo në botë nuk po ndërmerr etj., dhe të gjitha këto janë të vlerësuara nga shkurtime? Cili politikan në opozitë, në Francë, në institucionet ndërkombëtare. Ato nuk janë Gjermani, në Britani, në Spanjë etj., përdor këtë mbështetur asnjëherë nga opozita, madje janë parë gjuhë: ekonomia po bie në humnerë, e ka grabitur si politika që shkatërrojnë ekonominë. qeveria, inflacioni shkatërron lekun, një milion të Qeveria ka kërkuar bashkëpunim për reforma papunë, kur ndërkohë forca e punës në Shqipëri ekonomike mjaft të rëndësishme për zhvillimin është jo më lart numrin një milion? ekonomik dhe qëndrueshmërinë ekonomike, siç Çdo të thotë kjo? Kjo do të thotë se kemi një është reforma për skemën e pensioneve, reforma opozitë për të cilën realja nuk ka asnjë rëndësi, kemi për thellimin e decentralizimit, si dhe reforma për një opozitë për të cilën ka më shumë rëndësi fantazia mbështetjen e biznesit, siç është funksionimi i e saj mbi realen. gjykatës administrative. Por të gjitha këto janë E kundërta e asaj që proklamon opozita ka injoruar haptazi dhe në mënyrë të përsëritur nga ndodhur gjatë vitit 2010. Buxheti i vitit 2010, ndryshe opozita. Këto reforma nuk janë në dobi të Qeverisë, nga vendet e tjera, jo vetëm që nuk ka sjellë krizën por në dobi të zhvillimit të vendit dhe më shumë i te familjet shqiptare, por ai ka qenë një instrument shërbejnë të ardhmes sesa të sotmes. mjaft i rëndësishëm në zhvillimin ekonomik dhe në Në sajë të politikës së uljes së taksave dhe rritjen e mirëqenies. Pa hamendje dhe spekulime kostove burokratike është bërë e mundur që gjatë të stilit opozitar, por bazuar në statistika, të dhëna vitit 2010 bizneset që operojnë në Shqipëri të këto nga institucionet kombëtare dhe paguajnë 77 milionë euro më pak taksa sesa ndërkombëtare, themi se shqiptarët në fund të vitit paguanin në vitin 2009, tregues ky i bazuar në 2010 ishin më mirë se 12 muaj më parë. Pensionistët raportin e Bankës Botërore “Doing Bussines 2011”. morën pensione më të larta. Mësuesit e infermierët Në fakt, kjo nuk është vetëm ndihmë për rroga më të larta, qytetet dhe fshatrat zotëronin më biznesin, por mbështetje e tyre, si në ekspansionin shumë rrugë të asfaltuara dhe bashkëkohore, biznesi e tyre ekonomik, ashtu edhe në nxitjen e fitoi më shumë e u taksua më pak, fermerët morën investitorëve. Kjo ulje e taksave dhe e barrierave më shumë para për të pasuruar fermën e tyre etj. administrative ka bërë të mundur që gjatë vitit 2010 Pra, e thënë ndryshe, ekonomia u rrit krahasuar të kishim një rritje të ndjeshme të investimeve të me një vit më parë. huaja direkte, të kishim rritje të eksporteve, të kishim Të nderuar kolegë, rritje të nivelit të punësimit dhe uljes së papunësisë. Shqipëria nuk është një vend i varfër. Sigurisht Pra, ka qenë ky buxhet i cili ka bërë të mundur që ka të varfër si në çdo vend tjetër, por më të varfër që të mos rëndojë bilancet e bizneseve dhe të krijojë ka politikën, pra punën që bëjmë ne të gjithë. Kam hapësira për zhvillimin ekonomik. Pra vlerësimet bindjen që shumica nga ne beson te ekonomia e teorike që qeverisja e vogël ka një kontradiksion tregut, te liria ekonomike, por në qoftë se ne nuk e pozitiv mbi zhvillimin ekonomik janë provuar në mbështesim atë, ajo merr një formë tjetër që nuk i ekonominë tonë gjatë vitit 2010. hyn në punë askujt. Falemnderit! Është shumë e vështirë për Qeverinë të zbatojë Jozefina Topalli – Zoti Hida, faleminderit! politika buxhetore kur opozita akuzon se po të Ju njoftoj edhe një herë se pas kërkesës së ndërtojmë rrugën që lidh Elbasanin me Tiranën, që kryetarëve të grupeve ramë dakord që në orën 16:00 po të ndërtojmë rrugë që lidhin komunat e Gramshit të kemi votimin. apo të qyteteve të tjera me qytetin e tyre apo me Tani do të flasin në emër të grupeve, megjithëse kryeqytetin, apo po të rrisim pensionet, vendi do të PD-ja ka më shumë folës. shkojë në kolaps apo falimentim dhe shyqyr, rroftë Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Erion sebepi, do të bëhet si Greqia. Nuk është e lëhtë për Braçe, 13 minuta. Qeverinë të tërheqë investitorët e huaj, kur deputetët Erion Braçe – Të nderuar deputetë, e vendit të vet djegin goma nëpër rrugë dhe hyjnë Shqiptarët nuk i lidhën shumë gjëra me në greva urie. diskutimin e sotëm, natyrisht edhe me buxhetin e Gjatë këtyre viteve Qeveria ka ndërmarrë një shtetit. Ata me vetëdije ose jo kontribuojnë në njërën numër të madh reformash, që kanë ndikuar mjaft anë të tij, por përfitojnë asgjë në anën tjetër. në lirinë ekonomike në vend, duke ulur taksat, duke Në Bulqizë minatorët i lidh me buxhetin e shtetit
939 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
tatimi mbi rrogën, sigurimet shoqërore, tatimi mbi shtua me 1.3 miliardë dollarë. Është e dukshme vlerën e shtuar, akciza mbi kafen dhe cigaren, taksa dhe e qartë se rritja ekonomike e pretenduar fort mbi pasurinë. Tatimi mbi rrogën është 10%, nga borxhe qeveritare të mëdha dhe të shtrenjta, sigurimet janë 11.2% të së njëjtës rrogë, tatimi mbi por që paguhen nga secili prej jush, shqiptarëve të vlerën e shtuar është 20% e vlerës së çdo produkti, zakonshëm. ushqim a veshje, që ata blejnë dhe -çdo fature Shtesa e borxhit publik zë 97% të shtesës së shërbimi, drita apo ujë që ata paguajnë, akciza e rritjes ekonomike të pretenduar gjatë këtyre dy cigares është 500 lekë për paketë, ndërkohë që ajo vjetëve. Shqip dhe shkoqur, secilit prej jush i janë e kafes është 10 lekë për filxhan. Çuditërisht, në shtuar 140 lekë, për shkak të rritjes ekonomike për Bulqizë, ligjërisht duhet të mbahet edhe taksë mbi të cilën flet Qeveria, por ndër këto 136 lekë kanë pasurinë, që realisht është taksë mbi ca metra qenë borxh, shtuar nivelin dramatik të borxhit për katrorë varfëri. Kjo llogari taksash gjithnjë ka kuptim shkak të urisë për para të Qeverisë. kur paguhet një rrogë, por në fakt gjysma e vlerës Në vitin 2010 u mor borxh për të shlyer borxh së kësaj llogarie paguhet edhe kur merr vetëm dhe po prekim pikën kritike ku borxhi po zë borxhin pension apo ndihmë ekonomike, paguhet edhe kur dhe po mbyt ekonominë. Në vitin 2010 borxhi publik paratë i merr borxh apo kur ushqimet i merr me u rrit me 483 milionë dollarë, 1,3 milionë dollarë në listë. ditë, duke arritur në 7,3 miliardë dollarë në total, Me hir, për shkak të respektit ndaj ligjit, me pahir ndarë në 2.433 dollarë borxh për secilin nga për shkak të pamundësisë së kushtëzuar nga shqiptarët, pavarësisht se ç’është, foshnjë apo plak. varfëria, por edhe nga padrejtësia e Qeverisë, Por ka edhe një borxh tjetër, borxhi që qytetarët qytetarët vijojnë të paguajnë për buxhetin e shtetit. dhe bizneset u kanë bankave, borxhi më i keq mes Paratë po mungojnë gjithnjë e më shumë në borxheve të tyre. Në fund të vitit 2010 ai arriti në familjet e shqiptarëve për shkak të një ekonomie në 685 milionë dollarë. U shtua për një vit me 165 ngadalësim e rënie, për shkak të një punësimi që milionë dollarë, ose me 452 mijë dollarë në ditë, mungon, për shkak të një sistemi fiskal të padrejtë, duke vijuar të rritet në mënyrë dramatike edhe në për shkak të çmimeve të larta, madje dhe çmimeve këta 7 muaj të parë të këtij viti me 220 milionë dollarë të administruara nga Qeveria në rritje, për shkak të e duke arritur në nivelin total të 905 milionë dollarëve. një sistemi korruptiv që ka shtrirje mbi pasuritë Këto janë paratë, borxhi publik dhe borxhi privat, kombëtare të këtij vendi, për shkak të një buxheti që po stimulojnë rritjen ekonomike, por që mbeten që për shumicën e shqiptarëve shpërndan varfëri, borxhe dhe po rriten çdo ditë. Bashkë me borxhet ndërsa për pakicën garanton pasuri. po rriten edhe interesat. Vetëm në vitin 2010 Mbi veshjet e secilit prej jush, shqiptarëve të interesat e paguara për borxhin publik u shtuan me zakonshëm, pëlcet një e pavërtetë e madhe, por 72 milionë dollarë, duke arritur në 435 milionë dollarë qesharake. Ju jetoni në vendin e dytë pas brenda një viti. Edhe këto janë paratë tuaja dhe që Gjermanisë me rritjen më të madhe ekonomike në paguhen pikërisht nga paratë tuaja. Europë. E besoni? Natyrisht që jo. Por kaq nuk Më thjesht, interesat e paguara për borxhin ishin mjafton. Është cinike deri në poshtërim për secilin sa 76% e fondit total të pagave, ishin sa 54% e prej jush. Secili prej jush që ka nge të dëgjojë fondit total të pensioneve, ishin sa 260% e fondit të Kryeministrin si sot, e pyet veten po aq shpejt sa ndihmës ekonomike, ishin sa 64% e fondit të Kryeministri flet: Po ky tallet me ne? Po, tallet, me investimeve publike. secilin prej nesh. Por më shumë Kryeministri flet Por, Qeveria është qëndrestare në gënjeshtrat për të tijët, nuk flet për hallin tuaj. Duhet të ndihmojnë e saj. Qeveria thotë se rritja ekonomike për vitin njëri-tjetrin për ta kundërshtuar. Thelbi është po ai. 2010 erdhi si pasojë e zhvillimit të industrisë Çfarë përfitoni ju nga rritja ekonomike që minerare dhe energjetike. Ju fola për borxhin, sepse materializohet vit pas viti në buxhetin e shtetit? pjesa juaj dërrmuese kanë marrë dhe përdorur borxh, Qeveria nuk ka guxuar të na japë në këtë ligj janë dhe do të mbeten në borxh, por dua të pyes: një shifër unike të rritjes ekonomike, thjesht na thotë Në Bulqizë, në Burrel, në Kukës, në Tropojë, në që ekonomia u rrit me ca pikë. Kjo nuk është e Mirditë, në Fier, në Patos, në Ballsh, në Kuçovë, në gjithë e vërteta. Në dy vjetët e fundit të krizës Vlorë sa përfituat ju nga industria minerare, pra sa prodhimi i përgjithshëm kombëtar u shtua me 1.4 përfituat ju nga shfrytëzimi i pasurive tona në naftë miliardë dollarë. Po në këto dy vjet borxhi publik u e krom, bakër etj.,? Asgjë.
940 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Një javë më parë ju tregova një për një përfituesit, Sipas ekspertëve, ky paradoks i shifrave zyrtare ka kompanitë dhe individët, biznesmenët dhe politikanët vetëm dy shpjegime: ose gënjeshtrën, ose që po përfitojnë nga pasuria juaj e përbashkët. Ju, mekanizimin maksimal të sektorit të bujqësisë. shumica e shqiptarëve, hiç. Pakica e shqiptarëve Qeveria raporton edhe gjallërim të biznesit dhe po merr gjithçka. Llogaria tipike është ajo e shtim të subjekteve nga 13 mijë deri në 16 mijë për Bulqizës: kompanitë e kromit përfitojnë nga një sektorin jobujqësor, ndërsa INSTAT-i raporton rritje minator 2430 euro në ditë, një minator përfiton nga të punësimit në këtë sektor me 7400 vetë, pra, një kompania vetëm 10 euro në ditë. Ky është raporti i punësuar për dy biznese, dhe me këtë raport edhe për naftën, kudo në Jug të vendit. gjysmës së bizneseve i mungon edhe pronari si i Qeveria përsëri insiston, ju përfituat sepse punësuar në të. E besoni dot këtë? depozitat tuaja në banka u rritën. Në fakt, treguesi i Sipas Qeverisë, numri i të papunëve në këtë zotëruesve të depozitave në banka tregon edhe vend është 145 mijë vetë. Unë ju ftoj të bëni një përfituesit realë nga rritja ekonomike e këtij vendi. llogari të thjeshtë. Numëroni sa të papunë keni në 4% e depozituesve kanë 55% të vlerës të të gjithë familjen tuaj, pastaj në katin tuaj, pastaj në shkallën depozitave, 96% e depozituesve kanë 45% të vlerës tuaj, pastaj në pallatin tuaj, pastaj në bllokun tuaj, së depozitave. pastaj në lagjen tuaj, shkojnë shumë natyrisht. Agai i Shqipërisë pyeti pak më parë në më Shifra që del as që përputhet me atë të Qeverisë. shumë se një rast: “Ku shkojnë paratë?”. Ja, ku Raporti që jep Qeveria është 13 të papunë për çdo shkojnë paratë. 100 vetë të aftë për punë. A ju del kaq kur punë nuk Pabarazi më e madhe se kjo nuk ka. Ajo do të ka, të gjithë indikatorët e tjerë lidhur me punësimin thellohet, sepse numri i njerëzve që po përfitojnë dëshmojnë pikërisht këtë, që punë nuk ka. nga pasuria kombëtare e kontratat qeveritare po Rritja ekonomike, nëse do të kishte ndodhur zvogëlohet gjithnjë e më shumë. vërtet, do të ndryshonte edhe raportet mes zërave Pa diskutim që një nga përfitimet nga rritja të ndryshëm të të ardhurave, por një gjë e tillë nuk ekonomike duhet të ishte punësimi. T’i besosh provohet, provohet qartë se Qeveria takson më Qeverisë në shifrat e papunësisë, është njësoj sikur shumë konsumin sesa të ardhurat mbi pasurinë, të ecësh me këmbë në tavan. Dëgjoni se ç’thotë: Qeveria takson të ardhurat nga paga, nga rroga, “Totali i punësimit në sektorin privat është rritur thuajse sa fitimet e aktivitetit të biznesit. Shifrat janë me gati 10 mijë persona. Në sektorin e bujqësisë këto dhe dëshmojnë se sa i padrejtë është sistemi punësimi ka mbetur konstant gjatë gjysmës së parë fiskal i Qeverisë. Të ardhurat nga taksat e konsumit të vitit 2010, duke shënuar një rritje të ishin 1.5 miliardë dollarë, të ardhurat e tatimit mbi konsiderueshme në tremujorin e tretë me 10 mijë të ardhurat ishin vetëm 271 milionë dollarë, të vetë njëherësh. Numri i personave të papunë ka ardhurat nga aktiviteti i biznesit ishin 200 milionë mbetur pothuajse i pandryshuar në tremujorin e dytë, dollarë, të ardhurat nga taksimi i pasurisë ishin vetëm regjistroi rënie me 1423 vetë gjatë tremujorit të tretë 20 milion dollarë. Këto shifra të bëjnë të ulërasësh dhe më tej me 170 vetë të tjerë gjatë tremujorit të për padrejtësinë e këtij sistemi fiskal. Ky sistem po katërt.” thellon polarizimin në vend, por ky sistem po godet Vjet në shtator theksova se në fund të shtatorit fort shtresën e mesme dhe të varfër njëherësh në të vitit 2010 në ekonominë shqiptare numri i të këtë vend. punësuarve ishte 916 mijë vetë, ose 55 mijë vetë Të ardhurat kryesore Qeveria e Sali Berishës i më pak sesa e njëjta periudhë e vitit 2009. Sipas siguron duke taksuar çdo shqiptar që blen dhe INSTAT-it, ekonomia u rrit me 3.7 për qind, numri i konsumon mallra, ushqime, pije, veshje dhe njerëzve të punësuar për të njëjtën periudhë, po sipas shërbime. Me 1.5 miliardë dollarë TVSH-ja vijon të INSTAT-it, u ul në 5.7 për qind, rënia e punësimit në mbetet e lartë, 20 për qind e vlerës së çdo produkti pjesën dërrmuese të saj ka ndodhur në bujqësi, që blihet. Vetëm nga importi i ushqimeve në vitin sektor i cili, po atë vit, sipas INSTAT-it, ishte një 2010 Qeveria mori 175 milionë dollarë, kaq është e nga sektorët udhëheqës të rritjes ekonomike. vërtetë dhe e vërtetë madhe kjo, saqë 75 për qind e Nga shtatori i vitit 2009 deri në shtatorin e vitit TVSH-së së vitit të mbledhur nga importi i ushqimeve 2010 prodhimi bujqësor u rrit me 7.6 për qind, ndërsa në vitin 2006. numri i të punësuarve në këtë sektor për të njëjtën Gjatë vitit 2010 Shqipëria pati çmimet e periudhë u ul në 63 mijë vetë ose me 11 për qind. ushqimeve më të larta në rajon. Ka çmime 70 për
941 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
qind më të larta se të Bashkimit Europian, kur Sot diskutojmë rreth raporteve për zbatimin e Serbia i ka 69 për qind, Bullgaria 67 për qind, Rumani buxhetit të vitit 2010, dhe kjo do të nënkuptonte një 65 për qind, Polonia 63 për qind, Maqedonia 52 për debat nëse Qeveria e ka zbatuar buxhetin ashtu qind. Shqipëria e ka normën e TVSH-së më të lartë sikurse ka autorizuar Parlamenti apo ka devijuar nga sesa Norvegjia, që e ka 14 për qind, Greqia që e ka autorizimi, janë mbledhur të ardhurat, janë respektuar 13.5 për qind, Franca 5.5 për qind, Italia 4 për qind, nivelet e shpenzimeve, a është respektuar deficiti Britania 0 për qind. buxhetor, si është financuar ai dhe me çfarë kosto, Të ardhurat e tatimeve mbi të ardhurat personale, çfarë problemesh janë evidentuar gjatë zbatimit të biznesi dhe pasuria janë 490 milionë dollarë, pra tri buxhetit, si ka reaguar Qeveria, çfarë herë më pak sesa të ardhurat nga taksimi i rekomandimesh ka dhënë kontrolli dhe sa janë konsumit. Por edhe këtu ka një llogari më vete. 160 marrë parasysh ato? milionë dollarë i paguajnë punëtorët, vetëm 200 Ky do të ishte një rast i mirë për të diskutuar milionë dollarë paguajnë bizneset që fitojnë, 130 edhe për projektbuxhetin e vitit 2012 dhe masat që milionë dollarë paguajnë ata që kanë pasuri, shesin duhen marrë në kushtet kur kriza botërore do të pasuri, fitojnë nga interesa. Pra, të punosh edukator, vazhdojë edhe gjatë këtij viti. mësues, mjek, polic, ushtarak, nëpunës paguan Sikurse e theksoi një nga kolegët, do të ishte njësoj sa fiton kushdo, kudo dhe gjithfarë. Ky nuk mirë që debati ynë të përqendrohej në gjetjen e është njerëzillëk, siç tha Kryeministri, ky është mekanizmave, të cilët do të mund të shtynin më biznesllëku i Qeverisë së Kryeministrit. tej zhvillimin ekonomik të vendit midis të cilëve janë Qeveria i ka taksuar fort pagat prej tri vitesh. Të dy reforma të rëndësishme por të bllokuara nga gjithë ju që merrni 200 mijë lekë pagë e kishit tatimin opozita prej dy vitesh, ajo e decentralizimit fiskal, 4400 lekë, sot paguani 10 mijë lekë, 227 për qind. si dhe reforma e sistemit të pensioneve. Të gjithë ju që merrnit një pagë prej 300 mijë lekësh Me përjashtim të momenteve të veçanta ky e kishit tatimin 9400 lekë, sot paguani 20 mijë lekë, debat nga përfaqësuesit e opozitës u orientua drejt 213 për qind; të gjithë ju që e kishit një pagë 400 mohimit të çdo arritjeje dhe hedhur poshtë çdo fakti. mijë lekë, paguanit 14 mijë e 400 lekë tatim, sot Në të vërtetë përfaqësuesit e opozitës jo vetëm që paguani 40 mijë lekë tatim. Dhe të vijmë te ajo që u përpoqën të paraqesin një realitet të shtrembëruar është më e rëndësishme. Të gjithë këta që marrin të ekonomisë shqiptare dhe të hedhin baltë mbi një pagë 2 milionëshe nga Kryeministri dhe poshtë punën e Qeverisë, por dhe një pjesë e tyre të tyre, e kishin tatimin 229 mijë lekë, sot e kanë vetëm përfshirë nga dashakeqësia dhe të nxitur nga një 200 mijë lekë. Pra, më pak sesa ç’paguanin më ethe e zjarrtë për të ardhur në pushtet, nuk nguruan parë. I vetmi Kryeministër që merr mbi 2 milionë të heqin paralele imagjinare në gjendjen ekonomike lekë, e kishte tatimin 240 mijë lekë, por sot paguan dhe sociale të fqinjëve. vetëm 200 mijë lekë, si rezultat i sistemit të tij fiskal. U bënë disa vite që opozita jonë, e pazonja për Kjo është e vërteta që po bie në kurriz të çdo ndonjë punë të vlefshme, bën veç orakullin e shqiptari. U bënë vite që qëllimet elektorale ndikojnë përmbysjes ekonomike, të falimentimit të vendit, në buxhetin e shtetit. të krahasimit me gjendjen e shtetit fqinj dhe të Zoti Kryeministër, propagandimit se pas tyre radhën e kemi ne. Opozita Si qytetar i Tiranës ju dëgjova dje të flisnit për është në Parlament që të kritikojë Qeverinë, vlerën e madhe të kolateralit që do të çlirohet nga veçanërisht në ekonomi, madje edhe mund ta lëshimi i hipotekës për apartamentet ku ata banojnë. ekzagjerojë, por jo të gënjejë dhe të përpiqet të Zoti Kryeministër, kolaterali është elementi nxisë, sepse kështu mund t’i krijohen mundësi për garantues i praktikës së borxhit. Këta njerëz kërkojnë të ardhur në pushtet. punë dhe janë të mbytur deri në fyt në borxh; këta Opozita pretendon që vendi është në krizë, por njerëz kërkojnë punë jo borxh. në të vërtetë gjatë gjithë periudhës së krizës botërore (I ndërpritet fjala për shkak se ka kaluar koha Shqipëria po njeh rritje ekonomike, madje, e diskutimit.) krahasuar me vende të tjera ajo është midis më të Jozefina Topalli – Falemnderit! lartave. Një vend quhet në krizë nëse ekonomia e tij Zoti Spaho, urdhëroni, në emër të Grupit ka rritje ekonomike negative, rënie të punësimit, Parlamentar të PD-së! inflacion mbi normë, rënie të të ardhurave për frymë, Edmond Spaho – Falemnderit, zonja Kryetare! rënie të konsumit. Shqipëria, në të kundërt, gjatë
942 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
gjithë periudhës së krizës, jo në një rast të administratës. Megjithëse prodhimi i brendshëm ka shkëputur, por për çdo vit, ka pasur rritje 3 për qind ardhur në rritje, administrata publike ditët e fundit në vitin 2009, 3.5 për qind në vitin 2010 dhe 4 për është tkurrur. Sot kemi nivelin më të ulët historik qind në vitin 2011. Për këtë stabilitet që ka treguar me 89 mijë punonjës nga rreth 120 mijë punonjës ajo ka marrë përgëzimet dhe inkurajimin e të gjitha që ishin kur morëm pushtetin nga ju. organizmave autoritare të huaja, por, paralelisht, me Zvogëlimi i administratës publike shoqëruar me këtë ato edhe anatemonin sharjet e opozitës së shkurtimet e shpenzimeve administrative ka bërë vendit, sepse për opozitën është më mirë që vendi që qeverisja jonë të mos jetë barrë për shoqërinë. të vuajë sesa të prosperojë, njerëzit të mbeten pa Ky është realitet që nuk mund të fshihet. Standardin punë sesa të hapen vende të reja pune, rrogat të e kësaj qeverisjeje mund ta krahasoni me ndonjë ulen, në vend që të ngrihen, në mënyrë që opozita vend rreth nesh, i cili ka një popullsi tri herë më të të vijë në pushtet dhe të ketë nga një karrige. madhe, por administratën publike e ka 20 herë më Cila qeveri në rajon mund të pretendojë se ka të madhe sesa tonën. Për shkak të krizës pasur një stabilitet të tillë ekonomik sa Shqipëria? ekonomike dhe financiare shumë vende në rajon dhe Opozita mund t’i rrudhë buzët dhe të vërë në dyshim në Europë gjatë vitit 2010 u detyruan të ndërmarrin të dhënat për vlerësimet e Fondit të Bankës Botërore, programe masive shkurtimi, shpenzimesh, sidomos BERZH-it, Komisionit Europian, kurse një sërë të pagave të administratës publike dhe të agjencive dhe organizatave të pavarura nuk mund pensioneve. të anashkalohen dhe në vend të tyre të serviren Në Shqipëri gjatë vitit 2010, vit elektoral, u editoriale gazetash. shënua rritje e konsiderueshme e pagave dhe Në një raport të BERZH-it mbi efektet e pensioneve duke vazhduar në traditën e konsoliduar deritanishme të krizës globale mbi ekonomitë e që bëri të mundur dyfishimin e pagave dhe të vendeve të ndryshme, publikuar para një jave, pensioneve në të gjithë sektorët brenda një periudhe citohet se Banka Europiane për Rindërtim dhe 4-vjeçare. Zhvillim vëren se Shqipëria e ka kaluar relativisht Nëse ju, të nderuar kolegë të opozitës, keni mirë fazën e parë të krizës ekonomike që filloi në memorie, duhet të kujtoni se kur maxhoranca shpalli shtator të vitit 2008. Stabiliteti ekonomik që kalon se do t’i rriste pagat dhe pensionet, edhe gjatë vitit vendi ynë nuk është i rastësishëm, por rrjedhojë e 2010, pavarësisht ambientit ekonomik botëror, mjaft reformave të ndërmarra. Shqipëria ka rritje ekonomike nga eksponentët tuaj e kundërshtuan atë duke dalë sepse ka nxitur me të gjitha mjetet e mundshme hapur kundër rritjes së pensioneve. Praktika tregoi liritë ekonomike të tregut. Vendi ynë ka ekonomi të se rritja e pagave dhe e pensioneve në mënyrë të stabilizuar dhe nuk është në krizë, sepse e ka përvitshme jo vetëm që është një masë me karakter privatizuar pothuaj tërësisht ekonominë. 95 për qind social, por ajo ndikoi dhe ndikon në mbajtjen e e prodhimit i takon sektorit privat. Këtë nivel të konsumit në nivelet që kërkon tregu. koncentrimit të sektorit privat është vështirë ta gjesh Shqipëria ka stabilitet ekonomik sepse ka në ekonomitë e vendeve të tjera, madje edhe ato të realizuar një sërë reformash rregullatore, të cilat kanë Bashkimit Europian. forcuar liritë e tregut dhe pavarësinë e biznesit nga Ka një dallim të dukshëm midis maxhorancës administrata publike. Kur u ndërmorën reformat për dhe opozitës. Ju jeni për ndërmarrje shtetërore, të modernizimin dhe rritjen e eficiencës të sistemit cilat nuk çojnë në prosperitet, por në prapambetje. fiskal, uljes së taksave, modernizimit të sistemit, Është kjo arsyeja që kundërshtoni me egërsi çdo regjistrimit të biznesit dhe lëshimit të licencave, iniciativë që sjell Qeveria në Parlament për informatizimit të sistemit të prokurimeve publike dhe privatizimin e pronës shtetërore, siç bëtë së fundi një sërë reformash të tjera, pikësynim nuk ishte kriza me privatizimin e një grupi hidrocentralesh. e sotme, por të gjithë organizmat vlerësojnë se këto Shqipëria ka rritje të qëndrueshme ekonomike, reforma kanë qenë thelbësore në zbutjen e impaktit sepse ka disa vite që insiston në një parim të madh të krizës mbi ekonominë e vendit tonë. të tregut të lirë, atë të një qeverisjeje të vogël dhe Të nderuar kolegë, që nuk i bëhet barrë biznesit dhe shoqërisë. Gjatë dy viteve të fundit epiqendra e sulmeve të Prona publike, të cilën opozita e preferon, ka opozitës ka qenë dhe mbeten edhe problemet e bashkudhëtare administratën e fryrë, kurse prona deficitit buxhetit publik. Këto sulme kanë marrë private mban minimumin e domosdoshëm të nxitje të mëtejshme edhe nga fakti se kriza aktuale
943 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shprehjen më të qartë e ka marrë si krizë e borxheve gazeta prestigjioze dhe autoritare në fushën e sovrane. Artikulimet e opozitës do të ekonomisë nuk kanë ngurruar ta citojnë atë si histori konsideroheshin normale nëse do të shprehnin suksesi. Raportet e lëshuara nga Heritage shqetësimin që stoku i borxhit do të mbajë nën Foundation, World Economic Forum dhe UNCTAD- kontroll për sa kohë që edhe kushtet ndërkombëtare i konfirmojnë se vendi ynë për vite me radhë ka nuk kanë qenë të favorshme. ndjekur një politikë në thelbin e të cilës janë rritja e Për fat të keq synimi i opozitës në trajtimin e lirive ekonomike dhe forcimi i sektorit privat. çështjes së borxhit ka qenë që ta përdorë atë në Të nderuar kolegë, kohët e fundit një pjesë e mënyrë të paprinciptë, si pjesë të luftës politike, analistëve pranë së majtës po i sugjerojnë kryetarit kurse gjuha dhe argumentet tërësisht të të saj që ta përqendrojë përballjen me maxhorancën papranueshme. Legjislacioni aktual e detyron në ekonomi, madje, një deputet i majtë, në kontestin Qeverinë shqiptare që stoku i borxhit të mos kalojë e mësipërm na solli në kujtesë shprehjen e një 60 për qind të prodhimit të brendshëm dhe personaliteti të shquar amerikan. Ndoshta këtu e huamarrja të kryhet vetëm për qëllimin e investimeve ka zanafillën edhe ndonjë lëvizje demagogjike që publike. Të dyja këto kushte Qeveria i ka respektuar ka ndërmarrë së fundi opozita në fushën e në mënyrë rigoroze. Në pamundësi për të gjetur ekonomisë. defekte në respektimin e ligjit, opozita ka kaluar në Është absolutisht e vërtetë që ekonomia ka akuza të paprincipta dhe me formulime vulgare, si rëndësi, madje është vendimtare. Pozitë dhe opozitë borxhi është dyfishi i atij që raportohet, borxhi i këtu në Parlament kemi mundësinë të shprehim Shqipërisë do të shpërthejë si ai i Greqisë, Qeveria mendimet dhe opsionet tona, të cilat i shkojnë me borxh me dyfishin e normave të interesit të tregut. qytetarit jo vetëm në formën e alternativave, por edhe Viti 2010 tregoi sesa serioze dhe e kujdesshme të realitetit me të cilin ndeshet. Për të ndarë se është Qeveria në trajtimin e borxhit dhe të deficitit kush nga ne ka të drejtë, është krijuar mekanizmi i buxhetor. Ulja e stokut të borxhit me më shumë se zgjedhjeve. Politikat ekonomike të kësaj një për qind ndaj prodhimit të brendshëm, si dhe maxhorance dhe rezultatet e prodhuara nga këto reduktimi i deficitit buxhetor me 3 për qind, duke politika gjatë vitit 2010 e patën testin e tyre në qenë niveli më i ulët historik i të gjitha viteve, është zgjedhjet e 8 majit... përgjigjja më e mirë që Qeveria i jep opozitës dhe (I ndërpritet fjala sepse i ka kaluar koha e propagandës së saj. diskutimit.) Nëse ekonomia e vendit do të ishte në krizë, si Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Spaho! mund ta shpjegojë opozita që Shqipëria gjatë tri Me fjalën e zotit Spaho në emër të grupit të PD- viteve sa zgjat kriza botërore asnjëherë nuk ka rënë së, mbyllim debatin për buxhetin faktik të vitit 2010. në klasifikimin e shoqërive Standard & Poor, mbi Atëherë, hapim votimin me elektronikë për analizat dhe treguesit e të cilave bazohet huamarrja prezencën. Kush nuk ka kartë elektronike, të votojë dhe kostoja e saj? Në të kundërt, vendi ynë ka me karton. reputacionin e një shteti serioz, i cili u përmbahet Mbyllet votimi. Janë 126 deputetë të pranishëm. detyrimeve dhe i shlyen ato në kohë. Shqipëria, në Fillojmë votimin për projektligjin “Për një sajë të politikave që ka ndjekur, asnjëherë nuk ka ndryshim në ligjin nr. 8386, datë 30.07.1998 “Për qenë problem për të likuiduar kreditë dhe huat e mënyrën dhe procedurat e shitjes së pronave të marra. Për më tepër, ajo shleu të gjitha borxhet e personave juridikë jo bankarë që kanë marrë hua trashëguara nga regjimi komunist. Kjo është e vërteta nga publiku i gjerë” të ndryshuar””. në lidhje me borxhin e Shqipërisë dhe aftësia e saj Hapim votimin në parim me elektronikë. për ta shlyer atë, dhe ju përfaqësuesit e opozitës 72 vota pro. 48 vota kundër. 2 vota abstenim. nuk duhet të përhapni panik me deklarata të cilat Miratohet. nuk i përgjigjen realitetit dhe nuk nderojnë askënd Kalojmë te votimi nen për nen. që i thotë. Kush është dakord me nenin 1? Falemnderit! Periudha për të cilën diskutojmë ka qenë e Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. mbushur me një sërë aktivitetesh ndërkombëtare Miratohet. dhe publikime raportesh, në qendër të të cilave është Kush është dakord me nenin 2? Falemnderit! kriza ekonomike dhe masat për kapërcimin e saj. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Në to shpesh është referuar edhe Shqipëria, madje Miratohet.
944 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kush është dakord me nenin 3? Falemnderit! Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. miratimin e buxhetit faktik të shtetit për vitin 2010”. Miratohet. Kemi një propozim: zoti Shpëtim Idrizi caktohet Hapim votimin në tërësi me elektronikë. anëtar i Komisionit për Politikën e Jashtme në 71 vota pro. 53 vota kundër. Kuvendin e Shqipërisë. Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për Kush është dakord? Falemnderit! Kundër? Nuk ndryshimin e ligjit nr. 8386, datë 30.07.1998 “Për ka. Miratohet. mënyrën dhe procedurat e shitjes së pronave (Të gjithë deputetët shprehen pro me kartonë.) personave juridikë jo bankarë që kanë marrë hua Zoti Idrizi do të jetë anëtar i Komisionit për nga publiku i gjerë” të ndryshuar””. Politikën e Jashtme në Kuvendin e Shqipërisë. Kalojmë te votimi në parim i projektligjit “Për Atëherë, zoti Turku, do të më zëvendësoni, ratifikimin e marrëveshjes ndryshuese ndërmjet sepse unë do të pres Kryetarin e Parlamentit të Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë Kuvajtit, ndërkohë që ju do të vazhdoni pikën e fundit dhe Qeverisë së Austrisë për realizimin e një sistemi të rendit të ditës për çështje jashtë rendit të ditës. kompjuterik për regjistrin themeltar të gjendjes civile (Drejtimin e seancës e ka marrë zoti Turku.) në Shqipëri”. Ardian Turku – Të nderuar deputetë, vazhdojmë Hapim votimin në parim me elektronikë. me pikën e fundit të rendit të ditës. 71 vota pro. 2 vota kundër. 51 vota abstenim. Nga grupi parlamentar i Partisë Socialiste kanë Kuvendi miraton në parim projektligjin. regjistruar emrat për të diskutuar: Xhafaj, Isaraj, Kalojmë te votimi me karton nen për nen. Bushati, Leskaj, Gjiknuri dhe Braçe. Kush është dakord me nenin 1? Falemnderit. Nga grupi i Partisë Demokratike kanë regjistruar Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. emrat: Bulku, Hoxha, Çoba dhe Bedri Hoxha. Miratohet. Zoti Xhafaj, urdhëroni! Kush është dakord me nenin 2? Falemnderit! Fatmir Xhafaj – Të nderuar kolegë, Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Pakti i propozuar është shprehje e qasjes Miratohet. europiane të Partisë Socialiste dhe grupit të saj Hapim votimin në tërësi me elektronikë. parlamentar, një projekt i ngritur mbi divergjencat 71 vota pro. 4 vota kundër, 49 vota abstenim. dhe muret ndarës me këtë Qeveri; nuk është një Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për pakt mbështetës për Qeverinë, një pakt mirëbesimi ratifikimin e marrëveshjes ndryshuese ndërmjet për Sali Berishën. Kurrsesi jo, sepse nuk e meriton Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë një gjë të tillë. Ne kemi ofruar një pakt për të ndërtuar dhe Qeverisë së Austrisë për realizimin e një sistemi një proces kushtetues parlamentar dhe institucional, kompjuterik për regjistrin themeltar të gjendjes civile një projekt për të ardhmen, për Shqipërinë dhe për në Shqipëri”. shqiptarët, një projekt që i shërben drejtpërsëdrejti Kalojmë te votimi i projektligjit “Për miratimin e projektit të madh të integrimit. buxhetit faktik të shtetit për vitin 2010”. Çfarë propozon ky projekt? Një ndër dhjetë Hapim votimin në parim me elektronikë. propozimet e këtij projekti është që Komisioni i 71 vota pro. 53 vota kundër. 4 deputetë nuk Ligjeve të shqyrtojë ligje që kërkojnë 3/5-tat e votave morën pjesë në votim. të Kuvendit, duke konsideruar të gjitha ndërhyrjet e Kuvendi miraton në parim projektligjin “Për nevojshme përmirësuese që janë propozuar apo ato miratimin e buxhetit faktik të shtetit për vitin 2010”. që mund të adresohen për rrugën europiane të Kalojmë te votimi me karton nen për nen. Shqipërisë; propozohet që ky proces të kryhet në Kush është dakord me nenin 1? Falemnderit! bashkëpunim me një grup ad hoc Kundër? 3 vota kundër. Abstenim? Nuk ka. konstitucionalistësh, si dhe me një grup ekspertësh Miratohet. vendas dhe të ftuar nga Bashkimi Europian; një Kush është dakord me nenin 2? Falemnderit! proces i hapur dhe plotësisht transparent për Kundër? 2 vota kundër. Abstenim? Nuk ka. publikun, ku të përfshihen edhe institucionet Miratohet. kushtetuese dhe të pavarura të sistemit të Hapim votimin në tërësi me elektronikë. drejtësisë, si dhe të gjitha grupet e interesit; Atëherë, 71 vota pro. 53 vota kundër, 4 vetë nuk propozohet një proces ligjvënës që do të synojë të morën pjesë në votim. garantojë një reformë të qëndrueshme dhe afatgjatë
945 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në sistemin e drejtësisë, në përputhje me standardet seriozisht, maxhoranca duhet të bëjë zgjedhjen që europiane. duhet, t’u thotë po projekteve që synojnë ta bëjnë Pyetja shtrohet: Përse heziton maxhoranca të Shqipërinë realiste si Europa, t’u thotë një po të negociojë t’i hapë rrugë këtij procesi reformash sinqertë miqve dhe partnerëve tanë ndërkombëtarë, thelbësore për shtetin e së drejtës? Heziton Sali t’i thotë një po të ardhmes integruese të shqiptarëve, Berisha t’i thotë po këtij pakti, ndërkohë që atij demokracisë dhe shtetit të së drejtës. Më shumë personalisht nuk iu drodh fare dora të negociojë dhe se vlera që ka pakti në vetvete, ky dokument ka një të nënshkruajë një pakt për detin, një pakt për rëndësi të posaçme për të ndërtuar një urë të tjetërsimin e territorit të shtetit shqiptar, të pasurisë qëndrueshme komunikimi institucionalë midis kombëtare të shqiptarëve? Ky Kryeministër, i cili pozitës dhe opozitës parlamentare, sot dhe nesër, ka bërë pakte që nuk ka guxuar kush t’i bëjë në në emër dhe për hir të interesit publik. këtë vend, i thotë jo një pakti propozimesh Falemnderit! parlamentare të opozitës së vendit të tij; i thotë jo, Ardian Turku – Falemnderit, zoti Xhafaj! një projekti që i shërben integrimit të vendit dhe Zonja Bulku, keni fjalën! shqiptarëve në familjen europiane. Rajmonda Bulku - I nderuar drejtues i seancës. Një hall të madh duhet ta ketë Kryeministri ynë. Prej disa kohësh Kuvendi i Shqipërisë vijon të Halli është se Kryeministri ynë nuk e dëshiron mos kalojë projektligje të rëndësishme, një pjesë e integrimin real në Europë, sepse, ndryshe nga familja të cilave janë pjesë e 12 prioriteteve të Bashkimit e tij politike dhe klani i tij ekonomik, familja europiane Europian. Moskalimi i këtyre projektligjeve ka ardhur ka rregulla, ka standarde, ka kushte. si shkak i bllokimit parlamentar nga ana e opozitës, Halli është se Kryeministri ynë nuk e dëshiron që me mosprezencën e tyre kanë sjellë bojkotin në një sistem drejtësie të pavarur, të përgjegjshëm dhe këtë sallë dhe me prezencën e tyre bëjnë vetëm efecient, sepse kjo do të thotë që të funksionojë dekorin parlamentar. shteti i së drejtës, kjo do të thotë që ky vend të Dua ta fokusoj fjalën vetëm te disa pika ketë një pushtet tjetër të pavarur, që të kontrollojë thelbësore, që opozita me çdo kusht tenton t’i kur vepron në kundërshtim me ligjin, një pushtet bllokojë. para të cilit përgjigjesh dhe ndëshkohesh ti dhe Së pari dua të flas për reformën zgjedhore, sepse kushdo që shkel Kushtetutën, që shkel ligjin. kjo mazhorancë i ka krijuar të gjitha hapësirat e Çfarë do të thotë t’i thuash po këtij propozimi nevojshme opozitës, që brenda kuadrit kushtetues, dhe hapjes së një debati negocimi dhe konsensusi të realizojë një reformë zgjedhore tërësisht rreth tij? T’i thuash po këtij pakti do të thotë t’u transparente dhe konsensuale. thuash pro ligjeve që u shërbejnë qytetarëve dhe jo Negocimi nuk funksionon, sepse prej kësaj ligjeve për pushtetarët, pro ligjeve që kontrbuojnë opozite ka munguar vullneti bashkëpunues. për forcimin e demokracisë funksionale dhe të shtetit Sistemi ligjor dhe institucional zgjedhor është të së drejtës dhe jo ligjeve në shërbim të interesave provuar midis dy proceseve të në pas njëshme, por të pushtetit; t’i thuash po një procesi ligjvënës të me ndryshimet përkatëse do të prekë standarde të ndërtuar në shina kushtetuese dhe ligjore dhe larta demokratike. standarde europiane që synon konsolidimin e Kemi tentuar disa herë dhe ju kemi ftuar të demokracisë dhe të shtetit së drejtës. votojmë katër kode dhe ligjin për ngritjen e Gjykatës E ka thënë qartë BE-ja: “Qeveria bashkë me Administrative, por përsëri ka munguar vullneti opozitën kanë përgjegjësinë që në mënyrë bashkëpunues. Kemi tentuar disa herë transparente dhe në respekt të plotë të Kushtetutës bashkëpunimin për integrimin e Shqipërisë në të gjejnë zgjidhjen e nevojshme në rrugën e vendit familjen e madhe evropiane dhe përsëri vullneti i drejt integrimit europian.” bashkëpunimit tuaj ka munguar. Po kështu edhe E tha troç fare edhe ambasadori amerikan, para në negociata për procese të tjera përgjigja juaj ka disa ditësh: “Situata është inkurajuese pasi janë qenë negative. Kjo mospasje vullneti ka një disa propozime që mund të krijojnë bazat për debat përgjegjës, dhe ky përgjegjës ka një emër. Edi Rama dhe dialog dhe se maxhoranca ka përgjegjësi është përgjegjësi dhe fajtori i mosbashkëpunimit dhe parësore për të tentuar në krijimin e mundësive të i frymës destruktive parlamentare, është përgjegjësi prezantimit, të mundësive realiste për dialog”. i nxitjes së frymës së bojkotit dhe të ngërçit politik. Është momenti që Qeveria duhet të reflektojë Ky njeri, që kurrë nuk ka ditur të menaxhojë
946 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
zemërimin e tij, përdor filozofinë e shkatërrimit tani Falemnderit! të njohur dhe të provuar me shkatërrimin që i bëri Ardian Turku – Falemnderit, zonja Bulku! Tiranës. Karakteri njeriut është fati i tij dhe fati i Edi Fjalën e ka zoti Isaraj. Ramës është politika e dështuar si njeri që di të Arben Isaraj - Të nderuar kolegë! luajë vetëm me bllofin. Në demokraci, dhe aq më tepër në një Zonja dhe zotërinj opozitarë! demokraci në tranzicion ligji, është një formalizim i Pushteti i Ramës shihet nga mënyra e paraqitjes disa rregullave të lojës. Si të tilla ligjet janë dhe duhet së kushteve të tij. Nëse ka njerëz me kushte në të jenë të modifikueshme sipas ritmit të këtë Parlament, jeni ju. ndryshimeve që ndodhin në shoqëri; ndryshime të Votën tuaj parlamentare për miratimin e ligjeve ideve, të mentaliteteve, të nevojave. dhe inkurajimin e reformave, Edi Rama e ka stiluar Ligji përcakton kriteret që duhet të garantojnë me 10 kushte, që nuk të shpien askund vetëm në një kuadër bashkëjetese, ku të gjithë do të ishin të realizimin e skemës së tij, dominimit të ngërçit respektuar, siç është e drejta kushtetuese, kriteret politik. Nuk më nevojitet të adresohem, por siç dihet e zgjidhjes së konflikteve që mund të burojnë nga disa prej jush janë të kthjellët që politikat e marrëveshjet apo mosmarrëveshjet midis qytetarëve, mbrapshta të Edi Ramës nuk bëjnë asgjë tjetër siç është e drejta civile, nga raportet ndërmjet vetëm shënojnë vendosmërisht mosproduktivitetin qytetarëve dhe shtetit, siç është e drejta e tij për arritje dhe progres. administrative, si dhe kriteret për të ndëshkuar ata Edi Rama, ky mosbesues i madh me strategjinë njerëz që cenojnë të drejtat dhe liritë e të tjerëve, e tij siç bëri për pengimin e lëvizjes së lirë po vë në siç është e drejta penale e kështu me radhë. Pra, rrezik përpjekjet për statusin e vendit kandidat dhe vetë ligji ekzistues, sot në këtë vend, nuk është as hapjen e negociatave për anëtarësimin në Bashkimin e vërteta, as më e mira, madje e vërteta dhe e mira Europian. Ky realitet i shëmtuar është investimi i nuk mund të jenë pronë e askujt në demokraci. politikave që ai ka bërë. Sjellja e tij prej një njeriu të Bazuar në këto parime demokratike opozita ka mundur politikisht pa ide dhe vizione, që kërkon të ofruar një pakt për konsensus në funksion të qëndrojë ende në politikë, delegon për shpëtim formalizimit të rregullave demokratike të lojës. Pra, vëmendjen e shqiptarëve drejt presioneve në ne ofrojmë rregulla të reja të lojës demokratike, nga editorialet e gazetave dhe kërkesës për debat politik ndryshime përmirësuese kushtetuese, në funksion me Kryeministrin e shtetit. Stimulanti kronik Edi të luftës reale ndaj korrupsionit, konsolidimit të Rama, nuk dorëzohet dot, por kërkon të bëjë lëvizjet institucioneve kushtetuese, ndalimit të grabitjes së e radhës për të marrë pikë përpara kongresit të votës, deri te ligjet fundore që na sjellin së fundi afër partisë së tij. Si një njeri i dëshpëruar për hakmarrje Europës. karriera e tij nuk do të mbijetojë në gabimin e radhës. Shumica, me gjuhen e Qeverisë, vazhdon të Duke mos gjetur paqe me veten, Edi Rama nuk ka mbetet e ngurtë dhe mospranuese e këtij pakti. si të gjejë paqe në mesin tuaj, sepse ambicia e tij Arsyeja, kolegë, është korrupsioni, abuzimi me nuk ngopet kurrë. Ai kurrë nuk ka ditur se çfarë shtetit dhe pushtetin. kërkon, dhe kjo është e qartë se tij me arsyetimet e Sot kjo Qeveri është kthyer thjesht në një “Qeveri paarsyeshme nuk bëjnë gjë tjetër veçse rëndojnë të skrapit”. Është çdo ditë një Qeveri në padrejtësi, mbi shqiptarët. është çdo ditë një Qeveri në një punë të keqe. “Qeveri Ka ardhur koha që të kapërdish të vërtetën, Edi skrapi” që nuk di të ndalet përpara asnjë veprimi Rama dhe juve, si një njeri që nuk bëri as përpjekjen sado i ulët dhe i paligjshëm është. “Qeveri skrapi” më të vogël për të mirën e popullit. Të them dil nga që nuk e vret ndërgjegje për asgjë. E gatshme për skema e politikës tënde të mbrapsht dhe lëri këta çdo poshtërsi, qoftë kjo edhe “kushtetuese juridike”, deputetë, një pjesë të ndershëm të tyre, të japin e pabesueshme, e pakonceptueshme, por me veten e tyre për të mirën e këtij vendi. veprimet e saj të përditshme kjo qeveri arrin deri aty Së fundi, për t’ia vënë fjongon pakos me 10 sa të përdorë edhe Kushtetutën, aktin normativ për kushtet e tua, do të bësh mirë Edi Rama t’i fusësh korrupsionin dhe lekët e skrapit. Ka gojë të liga në kaçilen e renave se i ke për zemër. Për të shtyrë kabllogramesh kombëtare, që thonë se celula kohën e qëndrimit tënd të politikës së asgjëje është qytetare PD-LSI u krijua dhe qëndron në këmbë për e kotë. Arbitri ka kohë që i ka rënë bilbilit, koha ka idealin e skrapit dhe fuqinë magjike të tij. Aq e mbaruar për juve. vërtetë është kjo sa thonë që kjo celulë qytetare
947 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
PD-LSI tanimë kualifikohet si celula “Scrape Të nderuar kolegë deputetë, together”. Aq shqetësuese dhe problematike është Ekonomia globale për një kohë relativisht të gjatë bërë për shoqërinë tonë njerëzore kjo problematikë po vuan nën peshën dhe ankthin e krizës financiare. grabitje dhe korrupsioni, saqë është e çuditshme, Kriza aktuale ka pasur dhe ka pasoja mbi të por në blogjet e internetit gjenden dhe barsoleta, gjithë ekonominë botërore dhe veçanërisht mbi duken popullore, të tipit: në një zyrë tenderuese ekonominë amerikane dhe atë europiane. Ndërkohë kishte vënë përballë tre ofertues dhe midis tyre ecuria e ekonomisë shqiptare tregon se Shqipëria zhvillohet ky tenderim kualifikues online, nuk është prekur nga kriza botërore ekonomike, por Tenderuesi, - nga je, zotëri. nuk mund të themi që ajo nuk i ka ndjerë efektet e Themiu jam,- i thotë ai, - nga Kukësi. saj. Sepse sot ekonomia jonë është shumë e Përgjigjet ofertuesi i parë. - Nuk fiton or ti. ndërlidhur me atë globale dhe sidomos me Kumton këtë fjalim dhe e përzë nga tenderi. ekonomitë rajonale, që siç e dimë disa nga këto Tenderuesi, Nga je or zotëri? - i drejtohet të dytit. vende tashmë ndodhen kulmin e kësaj krize. Thimi, thotë ai, nga Korça. Megjithatë treguesit e mikro dhe makro ekonomik Nuk fiton, or ti. Kumton prapë tenderuesi. tregojnë se vendi ynë është duke treguar një Po ti? I drejtohet të tretit. stabilitet ekonomik të shoqëruar me një rritje Sulçja, i thotë ai, nga Skrapari. Dhe përgjigjet ekonomike mbi 3-4%. Kjo situatë pozitive për shumë serbes. Fitova, or ti, komenton tenderuesi. ekonominë tonë është shprehje e një politike të Po pse ulërasin dy të parët? Hë. Tenderuesi i shikon drejtë dhe vizionare që ka ndjekur Qeveria shqiptare me përçmim dhe gjithë shkëlqim intelektual u gjatë këtyre viteve. Qeveria shqiptare implementoi shpjegon: rrënja e toponimit Skrapar vjen nga fjala paketën fiskale antikrizë, duke vendosur taksën e skrap. Dhe këta, or ti, nxjerrin ar nga skrapi, ndaj tatim-fitimit mbi masën 10% dhe taksën e sheshtë quhet Skrap-Ar. në masën 10%, uli detyrimin për sigurimet shoqërore Kolegë të nderuar. dhe tarifat doganore. Ekonomia shqiptare në të gjithë Nuk mund të ketë fatkeqësi më të madhe për treguesit e saj ka pasur progres, duke çuar në rritjen një popull, sesa të qeveriset nga njerëz që lulëzimin e GDP-së një tregues i pakontestueshëm, i cili është e tyre e ngrenë mbi keqbërje, mbi veprime i publikuar dhe nga institucionet financiare brenda antikushtetuese dhe antiligjore, në grabitje, në dhe jashtë vendit. Eksportet shqiptare gati janë konfiskim dhe vjedhje të pasurisë së popullit, si dhe shumëfishuar gjatë viteve të fundit, si rezultat i vrasje si Gërdeci ku përfshihen të gjitha. Ndaj pakti zbatimit të politikës së Qeverisë për nxitjen e rritjes ynë, i gjithë apo në pjesë të veçanta të tij nuk janë së prodhimit vendas. Ka pasur progres për sa i të pranueshme në këtë celulë skrapi, për këtë qeveri përket rritjes së eksporteve të produkteve ushqimore të korruptuar. Edhe deklarata e përsëritur e si dhe në sektorin e tretgtisë dhe ndërtimit. mazhorancës antipakt nuk është gjë tjetër veçse Gjithashtu, vazhdon të ketë një rritje ekonomike më një scrap piper, një fletë e keqe, një kopje e papastër të madhe të industrisë së përpunimit të produkteve korrupsioni e kësaj qeverie që po mbërthen të gjithë bujqësore dhe ushqimore. shoqërinë. Energjia elektrike është një tjetër sektor ku Kolegë të shumicës! eksporti i saj ka bërë të mundur rritjen e të ardhurave Në demokraci ligji është rregullim për t’u mbrojtur në vend. ndaj të keqes, ndaj shpërdorimit të pushtetit Një tregues tjetër i stabilitetit ekonomik të vendit ekonomikë dhe politikë, ndaj mohimit të respektit është edhe trendi pozitiv i ekonomisë shqiptare, si për tjetrin në marrëdhëniet social-politike. Kërkesa dhe rritja e investimeve të biznesit të huaj në territorin jonë demokratike po tregon me gisht ato rrethana e Shqipërisë. Kjo vjen si pasojë e ndjekjes së një ku ligji shërben për të mbrojtur të keqen. politike miqësore për investitorët e huaj. Ju ftojmë dhe kërkojmë përsëri konsensusin Funksionimi i QKL-së dhe QKR-së ka lehtësuar tuaj. procedurat e regjistrimit dhe licencimit të bizneseve, Ardian Turku - Falemnderit, zoti Isaraj, dhe duke krijuar një klimë inkurajuese ja vetëm për pjesës më të pasur të deputetëve të pasuruar me investitorët vendas, por edhe ata të huaj. Kjo ka ar, jo me skrap! bërë që Shqipëria të marrë vlerësime nga Zoti Hoxha. institucionet ndërkombëtare, duke u radhitur në Ismail Hoxha - I nderuar drejtues i seancës, vendin e dhjetë për lehtësirat e krijuara në bërjen e
948 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
biznesit. Sali Berisha këtu, po ka preferuar Gjermaninë, Përgjatë qeverisjes së djathtë janë rritur më ekonominë më të fortë sot për sot në Europë, duke shumë rrogat e punonjësve, të administratës publike qenë se Sali Berisha u thotë përditë shqiptarëve, dhe pensionet, duke rritur fuqinë blerëse të që Shqipëria është vendi i dytë me rritjen më të qytetarëve shqiptarë. Fonde qindra milionëshe të madhe ekonomike dhe me potencialin ekonomik pas liruar nga shkurtimi i shpenzimeve operative, të cilat Gjermanisë. më tepër ishin abuzive, u përdorën për rritjen e Më bëri përshtypje, gjithashtu, edhe diskutimi rrogave dhe pensioneve. patologjik, do ta quaja, dhe aspak fiziologjik, i Prokurimi elektronikë është një masë tjetër e mbajtur nga kryetari i grupit parlamentar i PD-së, marrë nga Qeveria shqiptare. Vendi ynë aplikon në zoti Patozi, kur u përpoq të etiketonte dhe të 100% prokurim elektronik, duke u renditur në vendin portretizonte opozitën shqiptare si arsyen se pse e dytë në Europë, sipas klasifikimit të bërë nga Shqipëria po shkon nga një dështim në tjetrin në organizmat ndërkombëtarë. Po t’i referohemi procesin e integrimit europian dhe si një arsye tjetër vlerësimit të bërë nga FMN-ja theksohet se zhvillimet se pse Shqipëria ende sot nuk arrin të përmbushë ekonomike dhe financiare në Shqipëri gjatë vitit 2010 të gjitha angazhimet që ka marrë përsipër, falë dhe gjashtëmujorit të parë të vitit 2011 tregojnë që angazhimit në NATO, nëpërmjet një mbështetjeje ekonomia shqiptare përballon me sukses efektet e shumë të fuqishme të partnerit tonë strategjik, krizës globale dhe është në gjendje për të pasur një SHBA-së. Dhe për t’iu rikthyer mundësisë, se si rritje ekonomike edhe në të ardhmen. duhet ta shohim njeri-tjetrin në sy, them që mënyra Në realitet dalim në konkluzionin se ekonomia më e mirë është të shikojmë 12 përparësitë e BE- shqiptare duhet të bëhet sa më atraktive për së, të cilat reflektohen në ofertën tonë, në paktin investitorët e huaj, nëpërmjet përmirësimit të për Europën. vazhdueshëm të klimës së biznesit, përmirësimit Ka një mundësi nga duhet t’ia nisim, duhet t’ia të kuadrit ligjor dhe zbatimit të tij, si dhe të ofrimit nisim nga rregullat e bashkëjetesës në këtë sallë, të një fuqie punëtore të mirëkualifikuar dhe me kosto të cilat kanë qenë të vendosura me konsensus, kur atraktive për biznesin. PS-ja ka pasur 2/3 e kësaj salle, kur ka pasur 84 Pra, të gjitha këto institucione ndërkombëtare vende në këtë Parlament dhe kur ka pasur edhe një financiare tregojnë më së miri se vendi ynë po ecën shumicë të thjeshtë. Dhe përparësia nr. 1 është si me ritme të kënaqshme ekonomike dhe ajo që është ta bëjmë këtë Parlament të funksionojë mbi bazën më e rëndësishme është se tashmë jemi të e konsensusit, mbi bazën e dialogut, sepse kuptohet besueshëm për këto institucione ndërkombëtare. që ndryshime do të kemi në konceptin e qeverisjes Gjithçka që përmenda më lart vërteton më së dhe harta jonë është, gjithashtu, raporti analitik, ku miri se vendi ynë po ecën dhe nuk është në krizë gjenden disa mangësi të evidentuara: ekonomike. Ai ka shmangur më së miri efektet e 1.Funksionimi i jetës parlamentare mbi bazën krizës botërore dhe kjo na bën optimistë që të hedhim e konsensusit ndërpartiak. hapa të sigurt për një ekonomi më të konsoliduar. 2.Si të shmangim keqpërdorimin e postit të Falemnderit! Kryetarit të Kuvendit. Ardian Turku – Falemnderit, zoti Hoxha! 3.Si të shmangim cilësinë e dobët të Urdhëroni, zoti Bushati! legjislacionit. Ditmir Bushati – Zoti drejtues i seancës, 4.Trysninë kohore të punës së komisioneve Të nderuar kolegë, parlamentare. Së pari, më lejoni të ndaj me ju një impresion 5.Vendimet afatshkurtra dhe jokonsensuale të nga debati për buxhetin. Duke dëgjuar fjalën e Konferencës së Kryetarëve. Kryeministrit, por edhe të ministrit të Financave për 6.Si të riorganizojmë komisionet parlamentare mrekullinë ekonomike të Shqipërisë dhe për epokën për të pasur një proces sa më të shëndetshëm dixhitale të shekullit XXI dhe kremtimet për 100- demokratik. vjetorin e Pavarësisë, me rastin e dixhitalizimit të 7.Si t’i bëjmë grupet e interesit, shoqërinë civile, Shqipërisë, po i bëja pyetje vetes se si ka mundësi sindikatat, pjesë të vendimmarrjes politike në që Xhorxh Papandreu, Kryeministri i Greqisë, vend Shqipëri dhe të ketë një proces të strukturuar dialogu i cili po përjeton një krizë shumë të thellë financiare, dhe konsultimi me to. nuk ka ardhur për të marrë transhin financiar nga 8.Si të bëjmë një jetë parlamentare, e cila
949 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bazohet mbi një buxhet rigoroz dhe transparent, që premtimit publik ndonjë ligj me shumicë të cilësuar organizohet mbi bazën e aktivitetit të deputetit dhe dhe projektligjeve të tilla, që presin fjalën dhe votën aktivitetit të grupeve parlamentare. tonë, janë të shumta, duke filluar që nga projektligji Pra, shkurt, si ta kthejmë Parlamentin e për disa shtesa e ndryshime në Kodin Rrugor, në Shqipërisë nga një institucion monokratik, ku Kodin Penal, në Kodin Detar, në Kodin Civil, për shamikuqja i vë çelësin sa herë që i vjen një gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative etj. Por delegacion te shtëpia, për t’ia kthyer këtë institucion ka edhe projektligje të tjera që, për shkak të popullit shqiptar dhe për ta bërë këtë një trupë qëndrimit të kolegëve opozitarë, akoma nuk e kanë kolektive dhe jo një institucion monokratik, siç është. marrë të drejtën për t’u futur në kalendar, megjithëse Ne kemi bërë propozimet edhe në lidhje me atë ka kohë që nga ana e BE-së kërkohet një gjë e tillë çka e thotë shumë qartë qëndrimi i përbashkët i dhe nëpërmjet 12 rekomandimeve tashmë të baroneshës Eshtën dhe i komisionerit Fyle. stërnjohura për të gjithë. Kryeministri Berisha nuk ka ende një përgjigje për Ndër to mund të përmendim amendimet në ligjin ofertën tonë në lidhje me reformën e plotë për Shërbimin Civil që, me sa di unë, duhet të jetë parlamentare. E dëgjova para ca ditësh që tha të rekomandimi nr.6. Ka shumë kohë që po punohet shohim rregulloren e Parlamentit Europian dhe ta për këto ndryshime dhe ato janë gati. Ndryshimet konfrontojmë me rregulloren tonë. Por rregullorja e në këtë ligj kanë si qëllim rritjen e profesionalizmit Parlamentit Europian në nenin 169 të saj sanksionon dhe depolitizimin e mëtejshëm të administratës shumë qartë votimin e fshehtë. Pra, Sali Berisha publike, si dhe forcimin e qasjes që emërimet dhe thotë që do të shkojmë drejt standardit të Parlamentit ngritjet në detyrë të bazohen në transparencë dhe Europian, por, nga ana tjetër, përjashton merita. Gjithashtu, këto ndryshime synojnë rritjen kategorikisht votimin e fshehtë. Dhe jemi të gjithë e stabilitetit, efikasitetit, transparencës dhe pjesëtarë dhe dëshmitarë të një paradoksi, që zgjerimin e fushëveprimit të këtij ligji. Pra, të nderuar propozimet e ardhura nga Presidenti i Republikës kolegë opozitarë, besoj se jeni të gjithë dakord që duhet t’i votojmë të hapura, ndërsa propozimet që shërbimi civil, si shtylla bazë e administratës publike, vijnë nga Qeveria duhet t’i votojmë në mënyrë të nuk është pronë as e maxhorancës dhe as e fshehtë. Pra, kryetarin e ERE-s, bordet mbikëqyrëse opozitës, por është aseti më i çmuar i këtij vendi financiare etj., etj., i votojmë fshehtas, ndërsa dhe si i tillë duhet të trajtohet nga ana jonë. Nuk gjyqtarët në Gjykatën e Lartë, në Gjykatën është e arsyeshme që për hir të ndonjë vendimi Kushtetuese etj., duhet t’i votojmë hapur. politik absurd të pashpallur t’i heqim këtij shërbimi Është shumë e rëndësishme që ta fillojmë nga të drejtën e funksionimit mbi një bazë ligjore rregullat tona të bashkëjetesës, është shumë e bashkëkohore. rëndësishme që të kemi një plan të qartë pune se Ne si politikanë, kërkojmë që shërbim të si do ta zhvillojmë në mënyrë strategjike Kuvendin funksionojë si i tillë, pra si shërbim bashkëkohor, dhe është shumë e rëndësishme që stafi i Kuvendit por në mënyrë indirekte e sabotojmë atë duke mos të jetë në funksion të deputetit. i dhënë atë që ka nevojë, amendimin e ligjit mbi Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bushati! bazën e të cilit funksionon. Qëndrimi juaj më kujton Urdhëroni, zoti Çoba! skenën tek filmi “Çifti i lumtur”, kur i pyetur nëse Ramiz Çoba – I nderuar drejtues i seancës, ishte dakord për fejesën e djalit, i madhi Bep Të nderuar kolegë, Shiroka, përgjigjet: “Edhe jam, edhe s’jam”. Ka disa ditë që media shqiptare është pushtuar Tani edhe ju keni deklaruar se do të hyni në nga dilema nëse do të ketë dialog Berisha-Rama Parlament, do të bëni opozitë të fortë dhe pas apo jo, nëse është koha për një debat të munguar amendimeve do të votoni të gjitha ligjet që ndihmojnë publik, nëse këtij debati i ka kaluar koha, sepse ai integrimin e vendit. Por në fakt po veproni krejtësisht duhej bërë gjatë fushatës zgjedhore, nëse është ndryshe, duke bërë edhe skena të tilla joserioze, koha e debatit apo e dialogut etj. Mua personalisht që unë po të heq kartën nga foleja, “edhe jam, edhe nuk më shqetësojnë këto dilema, pasi atyre u kanë s’jam” në sallë. dhënë zgjidhje vetë protagonistët e debatit të Është tragjikomik fakti se qëndrimet tuaja ndaj munguar dje, apo debatit që nuk i shërben askujt projektligjeve integruese në kafene apo ambiente të sot. Por mua më shqetëson fakti nëse në këtë tjera jashtë kësaj salle janë të njëjta me tonat, por Parlament do të diskutohet dhe do të miratohet sipas ato ndryshojnë sapo hyni në këtë sallë. Pas
950 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kamerave jeni të vërtetët, por sapo hyni këtu për Ramën, pakti ofron mundësi si të integrojmë tjetërsoheni. Jashtë kësaj salle jeni pothuaj të gjithë Shqipërinë, Berisha thotë në Gjinar, unë do të mund dakord se projektligjet integruese që kërkojnë 3/5 Ramën. janë të domosdoshme dhe duhet të kalohen, madje Sot të gjithë e kanë kuptuar, se arsyeja sa më parë, ndërsa këtu gjeni pretekste nga më të themelore pse Berisha largohet nga tema është se ndryshmet për të mos i votuar. Ndonjëri mund të nuk do zgjidhje, nuk përballon dot standardet e thotë se kjo është politika. Jo, zotërinj, kjo vetëm integrimit evropian, pa dyshim nuk mund të pranojë polikë nuk është, edhe nëse është politikë, mund shtrëngimin e monitorimit. Opozitën edhe mund ta t’ju them se është politikë e mbrapshtë dhe nuk quaj problem, por kjo nuk e bën Shqipërinë me kërkojnë këtë votuesit tuaj nga ju si përfaqësues të status. Nuk i jep reformat që do BE-ja, nuk e bën tyre. Edhe votuesi më i thjeshtë në skajin më të Parlamentin të funksionojë demokratikisht, nuk e largët të Republikës së Shqipërisë tashmë e ka ul varfërinë e tejskajshme të shqiptarëve, nuk e marrë vesh se ju keni dy vjet që nuk jeni në zhduk korrupsionin e frikshëm, nuk e bën median parlament, falë një vendimi politik absurd të më të lirë e të pavarur. pashpallur, si dhe keni një muaj që “edhe jeni, edhe Një qeveri serioze duhet ta shohë të vërtetën në s’jeni” në Parlament, falë një vendimi politik të sy, duke adresuar një për një detyrat që ka lënë pashpallur akoma, edhe më absurd se i pari. BE-ja e ne si opozitë jemi të gatshëm ta bëjmë Ju bëj thirrje që secili prej jush të japë kontributin këtë, duke qenë të hapur edhe për propozime të e tij për ndryshimin e gjendjes, sepse kjo nuk e tjera, që mund të vijnë nga maxhoranca. Sot kemi nderon asnjërin prej nesh! Ju bëj thirrje që të votoni një përballje të pabarabartë, një opozitë ofruese dhe amendimet e ligjit mbi shërbimin civil, sapo ai të një maxhorancë refuzuese. Gjithsesi, më lejoni të vijë në Parlament, sepse në të kundërt të jeni të kthehem te njëra nga pikat e paktit, ajo që ka të sigurt se nëpunësit civilë dhe të gjithë administrata bëjë me mediat. Ç’kërkojmë ne? As më pak e as publike është duke përgatitur dënimin tuaj! Votoni më shumë, një media publike të lirë e një media sa më parë ligjin mbi Gjykatën Administrative, sepse private të çliruar nga klientelizmi dhe presionet e biznesi ka kohë që e pret atë dhe në të kundërt pushtetit. Media mbetet një nga pikat kritike në prisni dënimin e tij! Votoni, pra, të gjitha ligjet me vlerësimin e BE-së për Shqipërinë, e një sërë shumicë të cilësuar, se në të kundërt votuesit do raportesh të tjera ndërkombëtare, si: OSBE-ja, t’ju ndëshkojnë! ODIHR-i, Reporterët pa Kufi, Freedom House etj. Pra, të nderuar kolegë, merreni seriozisht këtë Pa dyshim, që nuk mund të priten sinjale pozitive punë dhe ejani të punojmë së bashku e mos na lini për sa kohë kemi një operator publik që vetëm lidhje jashtë dyerve të Europës. Mos harroni, se një popull me publikun nuk ka. E vetmja lidhje që ka me i tërë po ju vëzhgon dhe ai po përgatit ridënimin tuaj publikun është zhvatja e taksës së dyfishuar, nga 6 elektoral të radhës. Viti 2013 nuk është larg. në 12 mijë lekë. Falemnderit! Ne synojmë një RTSH të publikut, jo të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çoba! Kryeministrit, një RTSH që politikën, historinë, Urdhëroni, zonja Leskaj! edukimin, kulturën i vë në shërbim të publikut, jo në Valentina Leskaj - Falemnderit! shërbim të interesave të pushtetit. Vetëm të dhënat Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë, nga monitorimet e KKRT-së provojnë se ku është Kanë kaluar më shumë se 10 ditë që kur kryetari katandisur RTSH-ja. Për edicionet informative në i opozitës anunçoi ofertën më të re të PS-së me muajin shkurt 2011 PS-ja ka marrë 6 herë më pak paktin për Shqipërinë europiane. E ofruar nga PS- kohë se PD-ja, pa përmendur muajin gusht që, po ja, si një dëshmi vullneti dhe përgjegjësie për t’u të shikoni monitorimet e KKRT-së, kryetari i opozitës bërë pjesë e zgjidhjes, gjithkush ka pritur këtë kohë nuk figuron asnjë sekondë në lajmet e TVSH-së. një përgjigje. Po çështja e kohës televizive është e keqja më e Nga ato që kemi parë e dëgjuar deri më sot më vogël në raport me cilësinë e lajmit, kur televizioni së shumti të bie në sy përpjekja e Berishës për t’i publik emeton lajme negative deri përçmuese për ikur problemit, jo për ta zgjidhur atë. Po i ikën opozitën. problemit me kompleksin e një njeriu të gjendur Qytetarët e këtij vendi kanë parë shumë çudira ngushtë, qoftë edhe për faktin që ky propozim vjen në këtë televizion, por ajo e 19 janarit është e nga opozita. Pakti flet për Shqipërinë, Berisha flet frikshme. Dy ditë përpara protestës së opozitës,
951 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
më 19 janar, RTSH-ja transmetoi një emision special të qytetarëve, por tashmë çdo gjë është e qartë: ky me Forcat e Ndërhyrjes së Shpejtë, të cilat ndërrim kursi nuk ka lidhje as me reformat aq të demonstronin forcën përpara protestës. Pra, ishte domosdoshme, as me luftën ndaj korrupsionit, as një emision tërësisht provokues dhe kërcënues ndaj me mirëfunksionimin e punës së Kuvendit, as me popullit opozitar, që do të protestonte një ditë më përmirësimin e Rregullores së Kuvendit dhe dhënies pas. së të “të drejtave të munguara” për opozitën, as me Është kjo situatë e medias publike dhe reformën zgjedhore. I vetmi ndryshim kursi për marrëdhëniet tërësisht të deformuara, klienteliste opozitën ka të bëjë me prezencën e saj fizike në për një palë e presionuese për palën tjetër, për Kuvend dhe përpjekjen e kryetarit Rama për t’u kapur median private, arsyeja pse në ofertën tonë ne pas karriges së tij me çdo mënyrë. Prej gati dy kërkojmë që të adresojmë seriozisht çështjen e vjetësh një seri ligjesh qëndrojnë në sirtarët e këtij medias e pa dyshim që hapi i parë është funksionimi Parlamenti dhe nuk mund të marrin jetë, pasi opozita i enteve rregullatore mediatike. KKRT-ja është sot nuk i voton. një zyrë që ndan bonuse dhe privilegje për klientë Ju, të nderuar kolegë të opozitës, nga një pjesë të Qeverisë dhe përdoret si instrument represiv për e konsiderueshme e shqiptarëve jeni votuar pasi në mediat e pavarura që nuk vihen në shërbim të programin tuaj integrimi ishte prioriteti i të gjitha pushtetit. Më shumë se një institucion i balancuar, prioriteteve, por për dy vjet me radhë nuk latë KKRT-ja është bërë viktimë e luftës për influencë mekanizëm pa përdorur për ta frenuar integrimin e brenda PD-së. Kryeministri dërgon këshilltaren e vendit: bojkotuat Parlamentin, edhe kur morët pjesë, vet, kryetarja e Parlamentit dërgon këshilltaren e e shndërruat në një ring të vërtetë, zhvilluat greva të vet në KKRT, e sa i takon RTSH-së as ia vlen që të pakuptimta deri në bllokimin e akseve kombëtare, përmendet këshilli drejtues. organizuat demonstratën e 21 janarit dhe tentuat të Oferta jonë ka ... merrnit me dhunë atë që shqiptarët nuk ua dhanë (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në me votë. Keni ndërruar kurs nën petkun e luftës ndaj dispozicion.) korrupsionit, jeni bërë nihilistë deri në infinit, baltosni Ardian Turku – Falemnderit, zonja Leskaj! çdo arritje të kësaj maxhorance, çdo përpjekje të Urdhëroni, zoti Hoxha! saj për të ruajtur stabilitetin ekonomik në vend, arritje Bedri Hoxha – I nderuar zoti drejtues i seancës, të cilat janë të pamohueshme. Të nderuara kolegë deputetë, Ju nuk mund të mohoni liberalizimin e vizave, Këto ditë kur opinioni publik, përmes medias që është një arritje e madhe e kësaj Qeverie. Ju së shkruar dhe asaj elektronike, është njohur me nuk mund të mohoni se Shqipëria është një vend propozimin prej 10 pikash të Kryetarit Rama, apo me rritje ekonomike, megjithëse këto ritme nuk janë me të ashtuquajturin “pakt kombëtar për integrimin”, ku do t’i dëshironim të gjithë ne, ndërkohë që rajoni në pamje të parë të duket sikur opozita po shfaqet dhe bota janë përfshirë në një krizë të thellë me të vërtetë me kurs të ri politik për të dhënë financiare. Ju nuk mund të mohoni se në këto vite konsensusin dhe kontributin e saj në menaxhimin ne kemi dyfishim të buxhetit të këtij vendi dhe se e disa ligjeve, të cilat kërkojnë shumicë të cilësuar nga Jugu në Veri Shqipëria është kthyer në një në Kuvendin e Shqipërisë, ligje të cilat janë një kantier ndërtimi. Unë do t’ju përmend vetëm një fakt: detyrim i përbashkët në përmbushjen e detyrimeve në 8 vitet e qeverisjes suaj në rrethin e Matit nuk u drejt BE-së. Në këto propozime opozita mendon se asfaltuan as 2 km rrugë, nuk u ndërtua asnjë kreu detyrën e saj dha tashmë topi mbetet në fushën ujësjellës, ndërsa sot u drejtohemi skajeve më të e maxhorancës. largëta me rrugë të asfaltuara, dhjetëra ujësjellës Në progres-raportin e vitit të kaluar u lanë 12 janë ndërtuar dhe vazhdojnë të ndërtohen, dhjetëra rekomandime apo detyra shtëpie, detyra të cilat shkolla janë ndërtuar dhe rikonstruktuar, një seri duhet të përmbushen nga të gjithë ne, nga e gjithë veprash janë në proces ndërtimi dhe me këtë ritëm klasa politike në Shqipëri. Këto rekomandime janë do të vazhdojmë edhe në vitet në vazhdim. një detyrim i përbashkët, është një kontratë që nuk Të nderuar kolegë, në shtator të këtij viti vizituan mund të marrë vlerë juridike, nëse nuk nënshkruhet Tiranën ministrat e Jashtëm të Italisë dhe të nga të gjithë ne. Me kthimin e opozitës u duk se Greqisë, si përfaqësues të Këshillit të Ministrave të Kuvendi po kthehej në rrjedhën e tij normale, pasi BE-së. Dy zyrtarët e lartë u shprehën qartë se qëllimi opozita po “ndërruaka kursin” e saj politik në të mirë i vizitës së tyre ishte për t’i kërkuar klasës politike
952 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në tërësi dhe opozitës në veçanti të mos bllokonte shtylla themelore, siç ishte koha, pasi koha është më tutje procesin integrues të vendit. Ata erdhën në kritike për një reformë zgjedhore, siç ishte një kohë kur forcat politike me deklaratat e tyre mekanizmi i vendimmarrjes, nisur nga një premtim kishin pohuar se do të punojnë me përkushtim për publik, që nuk ka lënë rast Kryeministri pa e bërë integrimin e vendit. Ata erdhën në çastet e fundit, duke thënë: “do pranoj çdo propozim të opozitës, në mënyrë që ky proces të mund të avancohej. mjafton që të gjejë mbështetjen e OSBE-ODIHR-it Me kohë Kryeministri Berisha i ka kërkuar ose të Komisionit të Venecias”, si dhe nisur nga opozitës që së bashku të hartojmë një rezolutë, ku fakti i çështjeve konkrete që kjo reformë do të të shprehen zotimet në axhendën tonë të trajtonte. përbashkët në proceset integruese të vendit. Europa Mirëpo, përtej atij deklarimi publik të përsëritur duhet të shohë një proces që ndryshon marrëdhëniet të Kryeministrit se është i gatshëm për të bërë mes palëve për të besuar se Shqipëria po bëhet reformën me opozitën, ai ka filluar të ngushtojë gati për përmbushjen e 12 kritereve të Brukselit. fokusin e reformës zgjedhore. Këtu qëndron dhe Natyrisht që Qeveria ka përgjegjësinë e saj të madhe hileja e tij. Përditë ai nuk lë rast pa përmendur se në këtë proces dhe po bën çmos për të përmbushur është i gatshëm të adresojë 52 rekomandimet e detyrimet e saj në këtë drejtim. Nga ana tjetër, OSBE-ODIHR-it, po asnjëherë nuk do të pranojë që opozita i lan duart me këtë proces, duke vendosur zgjedhjet në Shqipëri kanë edhe probleme, të cilat kushte, duke kërkuar pjesë të pushtetit të janë konstatuar në raportet e OSBE-ODIHR-it dhe pamerituar. që rekomandimet nuk kanë marrë asnjë përgjigje. Sërish këto dy ditë Tiranën e vizitoi një A nuk është ky Kryeministër që në çdo rast delegacion i Asamblesë Parlamentare të OSBE-së. publikisht ka thënë “do pranoj çdo propozim të Qëndrimi i tyre ishte i qartë dhe e lexueshëm për opozitës, qoftë edhe për sistemin zgjedhor”. Madje çdo shqiptar: uluni në tavolinë pa kushte, punoni në edhe dy javë më parë, në emisionin e Fevziut institucione dhe filloni pa humbur kohë reformat “Opinion”, tha “patjetër, po e kërkoi opozita, do ta zgjedhore për të përmbushur rekomandimet e pranoj, mjafton që të certifikohet nga ODIHR-i dhe OSBE/ODIHR-it, ndërkohë që maxhoranca ka nga Komisioni i Venecias”, paçka se ku i fundit nuk kërkuar nga opozita në mënyrë të vazhdueshme ka certifikim, se sistemi zgjedhor nuk është edhe para 8 majit që të amendonte ndryshimet dhe standard, sistemi zgjedhor është zgjedhje e çdo ne t’i votonim ato, pasi të merrnim pëlqimin e shteti. Komisionit të Venecias. Por ju, të nderuar kolegë Partia Socialiste nuk e ka kusht reformën të opozitës, pretendoni se sfidat e integrimit ... zgjedhore, thjesht për sistemin zgjedhor, megjithatë (I ndërpritet koha se i ka mbaruar koha në nuk mund të mbajmë mbi kurriz koston e akuzave dispozicion.) të Kryeministrit sipas lojës së pistë të duarve të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Hoxha! pastra, që fajin e ka PS-ja ndaj partive të vogla, Urdhëroni, zoti Gjiknuri! ndërsa vetë ai është i gatshëm të rishohë sistemin. Damian Gjiknuri – Për të vazhduar me I them këto për transparencë për publikun. Sistemi analogjinë e skrapit, kam frikë se edhe reforma zgjedhor nuk mund ta kondicionojë reformën zgjedhore po trajtohet si skrap. zgjedhore. I takon Sali Berishës të prononcohet Fatkeqësisht, çështja e parë ose kryefjala e asaj qartë, nëse është për ndryshimin e sistemit pakete do të ishte reforma zgjedhore. Ekzistonte zgjedhor, prekjen e tij ose jo. Ta thotë tani, tani është një vullnet i deklaruar. Por çfarë po shohim? Përtej momenti. kërkesës dhe vullnetit të qartë të opozitës për të Së dyti, reforma zgjedhore nuk mund të bërë një reformë zgjedhore në kohë, kemi gjetur ngushtohet vetëm në një pjesë të rekomandimeve, përgjigje megafonike, që opozita nuk do reformën por duhen parë problemet konkrete, që janë shfaqur dhe, fatkeqësisht, këtë përgjigje e marrim nga në dy zgjedhjet e fundit në raportet e ODIHR-it. Cilët mitingjet e Sali Berishës në Gjinar të Elbasanit. janë këto probleme? Për ta bërë të qartë për publikun, Partia Problemet me listat. Nuk ka rekomandim Socialiste u fut me shumë seriozitet në një negociatë konkret se çfarë do të bëhet me listat e zgjedhësve. me Partinë Demokratike për të ndërtuar një I takon politikës shqiptare dhe reformës ta adresojë platformë mbi të cilën do të ngrihej Komisioni i këtë. Çdo bëhet me votën e emigrantëve? Dikur Reformës Zgjedhore. Kjo platformë bazohej në tri Berisha thoshte se ishte gati. Tani ka ndërruar
953 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mendje. I takon atij të thotë, nëse është për ta gjitha, si një nga institucionet kushtetuese më të trajtuar votën e emigrantëve ose jo. Tani është rëndësishme në vend. Kjo është arsyeja pse ne kemi momenti. Është detyrë e Komisionit të Reformës propozuar një reformë të qartë parlamentare që, mbi Zgjedhore. të gjitha, i rikthen Parlamentit dinjitetin, pavarësinë Problemi me votat fiktive dhe me mbushjet e kushtetuese dhe, natyrisht, edhe funksionalitetin. kutive, që janë probleme reale që nga Ruzhdia dhe Një sallë e tillë nuk është funksionale. mjaft fenomene të tjera të vërejtura që të gjithë i Së dyti, një sallë e tillë bosh, veçanërisht nga dimë. Është momenti që Sali Berisha të thotë se a maxhoranca, demonstron më së miri një fakt shumë është i gatshëm që këto probleme t’i adresojë së të rëndësishëm, që ne lodhemi kot të flasim për bashku me opozitën, apo do vazhdojë të ngushtojë këtë krah për integrimin. Asnjëri prej këtyre, që ishin fokusin e reformës zgjedhore. dhe ikën, nuk e duan integrimin. Komuniteti ndërkombëtar duhet të marrë rolin Ju e dëgjuat zotin Patozi të fliste pak më parë, e tij në këtë drejtim. Nuk mund t’i lihet reforma por integrimi për të fillon dhe mbaron thjesht dhe zgjedhore thjesht vullnetit të lëvizshëm të një vetëm te Kodi Detar i Republikës së Shqipërisë. Jo kryeministri. Kuptohet, ky kryeministër do regjimin se zoti Patozi është deputet edhe në Vlorë, pasi e turbullt në fuqi, të cilin e ka manipuluar dy herë iku nga Kavaja, por sepse deri këtu arrin apo deri për të ndenjur në pushtet. Ka ardhur koha që ata ta këtu shkon vizioni i zotit Patozi dhe i grupit që ai thonë fjalën e tyre fort. Nga viti 2000 komuniteti drejton për integrimin e këtij vendi. ndërkombëtar për çështjet e zgjedhjeve ka qenë Natyrisht, gjatë këtyre dhjetë ditëve të fundit janë aktiv në Shqipëri. Ai duhet të imponojë të paktën paraqitur qartësisht dy vizione: në njërën anë një një reformë zgjedhore gjithëpërfshirëse, bazuar në vizion i ardhur nga pakti i propozuar nga Partia ato garanci që ka dhënë Qeveria e Kryeministri Socialiste “Për një Shqipëri europiane”, që përfshin Berisha kur ka thënë se do ta bëjë reformën 10 pika të rëndësishme për t’i kthyer shqiptarëve zgjedhore me opozitën, duke pranuar propozimet e shtetin dhe institucionet. Në anën tjetër, një vizion saj kur ato certifikohen nga OSBE-ODIHR-i dhe që është i mbështetur fort në 12 ligje, të cilat, jo brenda një kuadri kohor të pranueshëm. vetëm nuk kanë ndonjë lidhje me integrimin, por as Zgjedhjet e lira në Shqipëri s’duhet të jenë më ndonjë lidhje të qartë me interesat e shqiptarëve. një mision i pamundur. Kjo humbje kohe është Po marrim anë njërën pikë nga njëra anë dhe zvarritje pikërisht për të shtyrë procesin e reformës në anën tjetër pikën tjetër. E meqenëse nuk janë zgjedhore në muajt e fundit, në mënyrë që ne të prezentë, për respekt, po e filloj nga ata. hyjmë sërish në zgjedhje me këtë regjim. Kjo është Pika kryesore e tyre është votimi nga ana jonë e papranueshme. Ky është një paralajmërim në i Kodit Detar të Republikës së Shqipërisë. kohë. Nuk mund të ketë zgjedhje të lira pa i adresuar Më thoni, ju shqiptarë që na dëgjoni, çfarë lidhje problemet në kohë. Tani është momenti që Sali ka Kodi Detar me interesat e shqiptarëve? Për shkak Berisha të shfaqë vullnetin e tij për reformën të vendimmarrjes së Sali Berishës, deti, nga një zgjedhore. hapësirë ekonomike e domosdoshme dhe fat i mbarë Ardian Turku – Falemnderit, zoti Gjiknuri! për shqiptarët, është kthyer në një hapësirë, të cilën, Urdhëroni, zoti Braçe! Kryeministri ynë, nga Velipoja deri poshtë në Erion Braçe – Më në fund, edhe ato deputetë Sarandë, e përdor thjesht dhe vetëm për të bërë not të PD-së, që patën durimin të ishin këtu deri në zhabash. Këtu mbaron interesi i tij dhe i shqiptarëve këtë çast, e lanë sallën e Kuvendit dhe kjo mbase pikërisht për Kodin Detar. është hera e dytë kur maxhoranca, ajo që Në krahun tjetër, ne kemi propozuar një pikë konsiderohet maxhorancë në këtë vend, ikën. Nuk shumë të rëndësishme, që ka të bëjë me të gjithë është fare. Nejse, kjo seancë tregon dy gjëra, për diskutimin që u bë sot këtu dhe, natyrisht, lidhet mua të paktën: edhe me interesat e shqiptarëve: pavarësinë e Së pari, faktin që salla bosh demonstron më së Bankës Qendrore të Shqipërisë. miri nevojën për një reformë të qartë parlamentare. Në një moment të rëndësishëm, shumë të Kjo sallë bosh, të paktën nga kjo anë, është produkt rëndësishëm, në të cilën ndodhet Shqipëria dhe tipik i asaj që Kryetarja e Kuvendit ka bërë me rajoni, në mes të një krize ekonomike dhe Parlamentin e Shqipërisë, duke e degraduar gjithnjë financiare, ne e pamë të arsyeshme që shqiptarëve e më tepër si një institucion kushtetues e, mbi të duhet t’u ofrojmë pikërisht këtë që nuk e kanë,
954 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Bankën qendrore të Shqipërisë, që është kthyer nga dhe shantazhi, ajo mblidhet dhe firmos brenda një një institucion kushtetues dhe i rëndësishëm për ore të gjithë praktikën për të blerë nga Qeveria dhe interesat e shqiptarëve, në një shami xhepi për për t’i dhënë asaj 30 milionë euro. Kryeministrit, ku Guvernatori është thjesht produkt E dyta, ç’janë këto vendime të Këshillit i teshtimës së radhës të Kryeministrit. Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë që Një bord i tërë, këshilli mbikëqyrës i kësaj banke, vetshpërblen veten me 280 milionë lekë. Pse? Kjo e ka humbur gjithë rolin dhe funksionet e tjera ligjore është diferenca... në mbrojtje të pavarësisë dhe të financave të (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në shqiptarëve, duke u kthyer në një bord që merret dispozicion.) veç me vetshpërblime dhe me tendera. Kam përpara Ardian Turku – Falemnderit, zoti Braçe! praktikën e blerjes së hotel “Dajtit”. Në mes të muajit Ky ishte diskutimi i fundit. maj 2010, përmes kësaj praktike, Sali Berisha Seanca plenare mbyllet. vendosi të shesë hotel “Dajtin”, madje përcaktoi edhe Mirupafshim javën e ardhshme! çmimin, edhe blerësin, Bankën e Shqipërisë, dhe Seanca u mbyll në orën 17:30) pas një muaji, pikërisht për shkak të këtij presioni Rendi i ditës:
E enjte, 13.10.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:15 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Astrit Patozi, kryetar grupi) 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare • Koha e votimit datë 06.10.2011. 5. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa 2.Miratimi i programit të punës për periudhën në ligjin nr. 10171, datë 22.10.2009 “Për profesionet 17 tetor - 25 nëntor 2011. e rregulluara në Republikën e Shqipërisë” të 3. Miratimi i kalendarit 3-javor të punimeve të ndryshuar”. Kuvendit për periudhën 17 tetor - 4 nëntor 2011. • Shprehet Komisioni për Punën, Çështjet 4.Projektligji “Për mbrojtjen nga rrezatimet Sociale dhe Shëndetësinë. (përgjegjës) jojonizuese”. relator: Tritan Shehu • Shprehet Komisioni për Punën, Çështjet • Shprehet Komisioni për Edukimin dhe Mjetet Sociale dhe Shëndetësinë (përgjegjës) e Informimit Publik (dhënie mendimi) relator: Tritan Shehu relator: Gjergji Papa • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian • Pyetje (dhënie mendimi) • Diskutime relator: Gerti Bogdani • Koha e debatit • Pyetje Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Diskutime të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Koha e debatit kërkon”. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Pas përfundimit të diskutimeve: të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti kërkon”. Lefter Koka, kryetar grupi) • Pas përfundimit të diskutimeve: (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Lefter Koka, kryetar grupi) (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti Astrit Patozi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Koha e votimit (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti 6.Projektligji “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve
955 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
administrative dhe organizimin e drejtësisë • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë administrative”. (84 vota) Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, relator: Osman Metalla Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut • Pyetje (përgjegjës) • Diskutime relator: Ilir Rusmali • Koha e debatit • Pyetje Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Diskutime të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Koha e debatit kërkon”. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Pas përfundimit të diskutimeve: të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti kërkon”. Lefter Koka, kryetar grupi) • Pas përfundimit të diskutimeve: (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Lefter Koka, kryetar grupi) (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti Astrit Patozi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Koha e votimit (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti 9.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime Astrit Patozi, kryetar grupi) në ligjin nr. 7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil i • Koha e votimit Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. (84 vota) 7.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, në ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma (përgjegjës) legjislative) (84 vota) relator: • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Shprehet komisioni për edukimin dhe mjetet Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut e informimit publik (dhënie mendimi) (përgjegjës) relator: relator: Dashnor Sula • Pyetje • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian • Diskutime (dhënie mendimi) • Koha e debatit relator: Ermelinda Meksi Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (dhënie mendimi) kërkon”. relator: Luan Skuqi • Pas përfundimit të diskutimeve: • Pyetje (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti • Diskutime Lefter Koka, kryetar grupi) • Koha e debatit (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit Gramoz Ruçi, kryetar grupi) të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti kërkon”. Astrit Patozi, kryetar grupi) • Pas përfundimit të diskutimeve: Koha e votimit (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti 10.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. Lefter Koka, kryetar grupi) 9251, datë 8.7.2004 “Kodi Detar i Republikës së (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti Shqipërisë”. (2 nisma legjislative) (84 vota) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Astrit Patozi, kryetar grupi) relator: Osman Metalla • Koha e votimit • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian 8.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9317, (dhënie mendimi) datë 18.11.2004 “Kodi Hekurudhor i Republikës së relator: Gerti Bogdani Shqipërisë”. (84 vota) • Pyetje
956 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
• Diskutime të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e • Koha e debatit kërkon”. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Pas përfundimit të diskutimeve: të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti kërkon”. Lefter Koka, kryetar grupi) • Pas përfundimit të diskutimeve: (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Lefter Koka, kryetar grupi) (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti Astrit Patozi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Koha e votimit (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti 13. Plotësimi i vendeve vakante në institucione. Astrit Patozi, kryetar grupi) • Koha e votimit • Koha e votimit 14. Interpelancë me ministrin e Punëve Publike, 11.Projektligji “Për disa ndryshime she shtesa Transportit dhe Telekomunikacionit, Sokol Olldashi në ligjin nr. 8378, datë 22.7.1998, “Kodi Rrugor i kërkuar nga deputeti Erjon Braçe. Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. (3 nisma 15. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës legjislative) (84 vota) (60’). • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Jozefina Topalli – Mirëdita! Hapim seancën. relator: (Lexon rendin e ditës.) • Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare (dhënie mendimi) Zotërinj deputetë, relator: Luan Skuqi Ju vë në dijeni se janë depozituar në Kuvend • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, këto projektligje: Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në mendimi) ligjin “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”” relator: Mesila Doda Projektligji “Për arsimin e lartë në Republikën • Pyetje e Shqipërisë”. • Diskutime Projektligji “Për tregtimin dhe mbikëqyrjen e • Koha e debatit tregut të produkteve joushqimore”. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit Projektligji “Për sigurinë e përgjithshme të të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e produkteve joushqimore”. kërkon”. Projektligji “Për ratifikimit të dokumentit të • Pas përfundimit të diskutimeve: amendimit nr.1 të marrëveshjes së ndihmës ndërmjet (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së zoti Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë Lefter Koka, kryetar grupi) dhe Qeverisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së zoti për qeverisje të drejtë dhe demokratike, investimin Gramoz Ruçi, kryetar grupi) në njerëz dhe rritje ekonomike”. (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së zoti Këto projektligje janë përfshirë në programin e Astrit Patozi, kryetar grupi) ri të punës së Kuvendit. • Koha e votimit Për projektligjin “Për mbrojtjen nga rrezatimet 12.Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 10.040 jojonizuese” nga Grupi Parlamentar i PD-së kanë datë 22.12.2008 “Kodi Ajror i Republikës së regjistruar emrat: Mehmet Xheka, Ndue Paluca, Shqipërisë”. (84 vota) Tritan Shehu. • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Nga Grupi Parlamentar i PS-së kanë regjistruar Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) emrat: Taulant Balla, Ethem Ruka. relator: Bedri Hoxha Për projektligjin “Për profesionet e rregulluara • Pyetje në Republikën e Shqipërisë”, nga Grupi Parlamentar • Diskutime i PD-së kanë regjistruar emrat: Adriana Gjonaj, • Koha e debatit Tritan Shehu, Gjergj Papa, Ismail Hoxha, Mark Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit Marku.
957 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Nga Grupi Parlamentar i PS-së kanë regjistruar Është në përputhje me direktivat e vitit 1999 të emrat: Agim Leka, Alfred Dalipi, Enkelejda Shkreli, Komisionit Europian të apdejtuara më tej në vitin Ermonela Felaj, Eglantina Gjermeni. 2004 dhe në vitin 2008. Pra, është një ligj i cili Për diskutime për çështje jashtë rendit të ditës, përmbush kriteret dhe standardet e sotme që nga Grupi Parlamentar i PD-së kanë regjistruar kërkohen për këtë fushë, për mbrojtjen nga kjo fushë emrat: Gent Strazimiri, Fatbardh Kadilli, Gerti dhe unë mendoj se kjo do t’i shërbejë qoftë Bogdani, Aldo Bumçi, Osman Metalla, Aurel teknologjisë, qoftë dhe qytetarëve. Bylykbashi. Ligji kërkon të disiplinojë çështjen, kërkon të Nga Grupi Parlamentar i PS-së kanë regjistruar caktojë misionet përgjegjëse për kontrollin e këtij emrat: Taulant Balla, Ervin Koçi, Olta Xhaçka, rrezatimi jonizues, i cili tashmë është një problem Gazmir Bizhga, Eltar Deda, Asllan Dogjani. për të gjitha vendet e qytetëruara, të zhvilluara, në Përpara se të fillojmë me pikën e parë të rendit të gjitha vendet ku përdoret teknologjia që përdor të ditës, më lejoni që në emrin tuaj t’i përcjellim me këtë lloj rrezatimi dhe si i tillë kërkon të vendosë duartrokitje urimet dhe nderimet tona më të sinqerta, standardet, elementet e caktuara dhe pastaj edhe shkrimtarit Dritëro Agolli, ish-deputet i Parlamentit dënimet ndaj atyre që shkelin elementët e rrezatimit. të Shqipërisë. Pa dyshim ky ligj do të pasurohet më tej me (Duartrokitje në sallë) vendimet përkatëse të Këshillit të Ministrave ku do Kalojmë te miratimi i procesverbalit të seancës të përcaktohen dhe elementet më konkrete të plenare të datës 06.10.2011. niveleve të rrezatimit. Ky ligj do të pasurohet më tej Kush është dakord me procesverbalin? dhe me vendimet përkatëse të Ministrisë së Mjedisit Falemnderit! dhe asaj të Shëndetësisë, sepse kërkon një punë Miratohet. të përbashkët midis këtyre dy dikastereve për të Kalojmë te pika tjetër: miratimi i programit të disiplinuar këtë element të ri me të cilën haset sot punës për periudhën 17 tetor-25 nëntor. Ka vërejtje? shoqëria njerëzore në të gjitha vendet ku teknoliogjia Nuk ka. ka gjetur përparim. Miratohet. Fatkeqësisht, unë nuk e kuptova pse opozita Kalojmë te miratimi i kalendarit trejavor të nuk e votoi në komision këtë projektligj. Qëndrimi i punimeve të Kuvendit për periudhën 17 tetor-4 nëntor kolegëve tanë opozitarë ishte i pakuptueshëm në 2011. Ka vërejtje? Nuk ka. komisionin, sepse asnjë nuk mund ta kundërshtojë Miratohet. miratimin e këtij ligji. Kalojmë te projektligji “Për mbrojtjen nga Unë, në emër të komisionit, por dhe në emrin rrezatimet jo jonizuese”. tim, ftoj të gjithë deputetët ta votojnë këtë projektligj, Në emër të komisionit përgjegjës, Komisionit sepse është i nevojshëm, i domosdoshëm, i për Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë, përputhshëm, me ritmet e zhvillimeve të vendit dhe fjalën e ka zoti Tritan Shehu. me kërkesat e qytetarëve e konsumatorëve për t’u Tritan Shehu – Falemnderit, zonja Kryetare! mbrojtur nga elementët ndërtues që jep teknologjia Komisioni ynë e shqyrtoi këtë projektligj të moderne sot në tërësi. rëndësishëm në një fazë të re të zhvillimit të vendit, Falemnderit! në një fazë të re të zhvillimit të teknologjisë, në një Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shehu! fazë të re të zhvillimit të shërbimeve ndaj qytetarëve Në emër të Komisionit të Integrimit, zoti dhe, pa dyshim, e konsideron si një hap racional në Bogdani? funksion të mbrojtjes së shëndetit të qytetarëve dhe (Relatori i komisionit, zoti Gerti Bogdani, përdoruesve të teknologjisë. Nga ana tjetër, e shprehet dakord.) konsideron të rëndësishëm për mundësitë dhe Falemnderit! hapësirat që krijohen për stimulimin e teknologjive Ka pyetje? Urdhëroni, zoti Baraj! moderne në vendin tonë. Ky është një ligj të cilit Besnik Baraj – Kjo që do të them është më tashmë ka i ardhur koha që të miratohet në shumë në formën e një sugjerimi. Ligje të kësaj Parlamentin e Shqipërisë. Fatkeqësisht, në vitin natyre duhet të kalojnë patjetër dhe në Komisionin 2001 ky ligj u kthye mbrapsht nga Parlamenti dhe e Mjedisit, meqenëse kanë të bëjnë dhe me nuk u miratua për arsye jo të qarta. Tashmë ky problematikën mjedisore. Kështu ata që bëjnë projektligj ka ardhur përsëri i riformuluar, i riabdejtuar. klasifikimin dhe ndarjen duhet të kenë parasysh këtë
958 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
fakt, se ka ndodhur dhe herë tjetër me ligje të dhe monitoruar rrezatimin jojonizues. ngjashme që nuk kanë kaluar në Komisionin e Strukturat e rrezatimeve jojonizuese, siç është Mjedisit. Komisioni i Mbrojtjes dhe Zyra e Mbrojtjes nga Jozefina Topalli- Keni të drejtë, zoti Baraj. Rrezatimet Jonizuese, kanë për detyrë të informojnë Unë do t’u lutesha të gjithë deputetëve që, në në vazhdimësi publikun dhe të gjithë ata punonjës momentin kur ligjet depozitohen, dhe unë ju vë në që merren me këto pajisje që emetojnë rrezatim dijeni të paktën dy javë përpara, të më sillni jojonizues. Të gjithë punonjësit që janë të ekspozuar sugjerimet tuaja, kur ka ndonjë rast që anashkalohet ndaj rrezatimit jonizues duhet të informohen në ai komision që ndoshta administrata nuk e ka vazhdimësi dhe ky ligj, jo pa qëllim, parashikon edhe menduar, por ju e gjykoni se është e rëndësishme. sanksione që konsistojnë në penalitete të ndryshme Fillojmë me diskutimet. për të gjitha ato kompani dhe punonjës që merren Urdhëroni, zoti Xheka! me shfrytëzimin e këtyre pajisjeve, që nuk Mehmet Xheka – E nderuar zonja Kryetare, respektojnë standardet dhe parimet kryesore të këtij Të nderuar kolegë deputetë, projektligji. Ne sot po diskutojmë një nga projektligjet më Duke marrë në konsideratë të gjitha këto të rëndësishme që ka ardhur këtu në seancë avantazhe dhe të mira që sjell ky projektligj, unë plenare. Tashmë dimë se zhvillimet teknologjike jam i bindur se qëllimi i tij është vetëm mbrojtja e kanë qenë dhe mbeten të nevojshme dhe të shëndetit, ndaj i ftoj të gjithë kolegët ta miratojnë! domosdoshme në shoqërinë e sotme shqiptare. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Xheka! Sigurisht, në tregun shqiptar sistemet e telefonisë Fjalën e ka zoti Balla. celulare e transmetimeve televizive dhe të gjitha Taulant Balla - Të nderuar kolegë deputetë, shërbimet e tjera që emetojnë rrezatim jonizues janë Komisioni i Integrimit Europian ishte njëri nga në kulmin e zhvillimit të tyre. Pra, ky projektligj vjen komisionet që shqyrtoi këtë projektligj dha ajo që natyrshëm dhe si qëllim kryesor ka të mbrojë dhe bie në sy shumë herë në ligjet që vijnë për t’u të sigurojë shëndetin e publikut dhe të punonjësve shqyrtuar, qoftë në Komisionin e Integrimit, por edhe që merren me këto pajisje. Sigurisht, ne i dimë të në komisionet e tjera të linjës, është një problem gjitha beneficet, lehtësirat që krijojnë këto zhvillime që na e ka thënë qartë BE-ja përmes progres-raportit teknologjike, por po ashtu duhet të informojmë më të fundit të publikuar dje: ligjeve që vijnë nga mbarë publikun dhe të gjithë ata punonjës që merren ministritë e linjës u mungon përgatitja paraprake dhe me këto pajisje, për të ditur risqet dhe pasojat e konsultimi me aktorët e tjerë dhe grupet e interesit dëmshme që sjellin në shëndetin e tyre. që mund të kontribuojnë pozitivisht në përgatitjen Qëllimi kryesor i këtij projektligji është të mbrojë sa më të mirë të këtij projektligji. Kështu thotë dhe sigurojë shëndetin e punonjësve dhe mbarë progres-raporti. Kritikohet Kuvendi i Shqipërisë për publikut. Me hartimin e këtij projektligji janë marrë një mungesë të rolit të vet legjislativ, i cili duhet në konsideratë gjoja rekomandimet e KE-së, të përmirësuar. OBSH-së dhe të strukturave të tjera analoge të Ligji në fjalë është pikërisht shprehja më e qartë vendeve të zhvilluara, që kanë një eksperiencë më e ligjeve të dobëta që bën Kuvendi i Shqipërisë. Në të përparuar në këtë drejtim. Të mos harrojmë se radhë të parë, e ka theksuar edhe përfaqësia e është një akt-kuadër dhe e bën këtë projektligj tepër opozitës në Komisionin e Shëndetësisë, ky ligj është fleksibël në rrethana të tjera, që, sigurisht, mund të i paimplementueshëm. Por, sa i përket Komisionit kërkojë ndryshime me rregullore të tjera, gjithmonë të Integrimit Europian, ky ligj ka probleme shumë duke pasur si qëllim kryesor mbrojtjen dhe vetëm të mëdha. mbrojtjen e shëndetit të publikut. Dëgjova diskutantin e maxhorancës, i cili tha Sot ne kemi dy struktura organike që se ky ligj implementon rekomandimet e KE-së. Po funksionojnë pranë Ministrisë së Shëndetësisë që të ç’Këshill Europe, more zotërinj! Nuk ka fare merren me rrezatimet jonizuese. Ky ligj parashikon rekomandim të KE-së për këtë çështje. Ka një që edhe këto struktura të ngarkohen me detyra dhe direktivë të Këshillit Europian që është institucion me përgjegjësi të tjera për këtë ligj të veçantë. brenda BE-së, dhe turpi më i madh i këtij shteti, që Sigurisht, kjo kërkon që pranë këtyre strukturave të i vendos firmën edhe Kryeministri, është se në paraqiten dhe të punësohen ekspertë të veçantë që relacionin përkatës që shoqëron projektligjin, gafa do të jenë të aftë dhe kompetentë për ta mbrojtur vjen nga institucioni që e sjell, nga Qeveria, e cila
959 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
thotë se ka një rekomandim të KE-së. Një Qeveri referenca të qarta dhe standarde më të mira, kur që ngatërron Këshillin e Europës me Këshillin teknologjia ndryshon çdo ditë e jo më çdo vit. Europian, është problem shumë i madh. Është në seriozitetin e këtij institucioni si Ne e thamë edhe në Komisionin e Integrimit që referencë, si reflektim kundrejt raportit, që i tërheq kur ne të mundohemi të bëjmë ligje, nga BE-ja duhet përsëri veshin punës parlamentare. T’ia kthejmë të marrim referencën më të fundit. T’i referohesh një Qeverisë projektligjin dhe ajo të fillojë punën për të rekomandimi duke gabuar institucionin; t’i referohesh studiuar standardet që ka vendosur BE-ja me një direktive të 1999-s, kur ka një direktivë të plotë direktivat e 2004-s, 2007-s dhe 2009-s, të të 2004-s, kur ka një direktivë të plotë të 2007-s, rregullohen problematikat që lidhen me referencat kur ka një direktivë më të plotë të 2009-s për ligje dhe më pas, të rishqyrtohet në punën e komisioneve. që kanë nevojë për përmirësim dhe për afrim me Komisioni i Integrimit ka një standard në punën e teknologjinë më të fundit, ky është një problem vet. Standardi i këtij komisioni është: një ligj që shumë i madh. pretendon se ka kryer apo ka sjellë një përafrim Zonja drejtuese e Parlamentit, kam në dorë një ligjor me acquis communautaire, duhet të letër të ministres së Integrimit, drejtuar zotit Vasili, shoqërohet pa tjetër nga tabela e përputhshmërisë. si ministër propozues i këtij projektligji, ku i thuhet Dhe, në fund, mendoj se edhe ju si maxhorancë shumë qartë se këtij projektligji i mungon tabela e duhet të respektoni kërkesën e ministres suaj të përafrimit për aq kohë sa bëhet fjalë për një ligj që Integrimit, drejtuar ministrisë tjetër të linjës, se ky duhet përafruar me standardet e BE-së. Edhe ligj duhet të shoqërohet me tabelë përputhshmërie. përfaqësuesja e Ministrisë së Integrimit në Falemnderit! komisionin tonë tha: “Ne nuk mund të shprehemi, Jozefina Topalli – Falemnderit! për aq kohë sa nuk ka një tabelë përafrimi.” Zoti Ministër, urdhëroni! Zonja dhe zotërinj, Shqipëria e ka rregulluar Petrit Vasili – Falemnderit! përafrimin ligjor me acquis communautaire përmes Ligji që marrim sot për shqyrtim ka të bëjë me dy akteve shumë të rëndësishme. I pari është ligji rrezatimet jojonizuese dhe, jashtë çdo lloj politizimi, për rolin e Kuvendit të Shqipërisë në procesin e në mënyrë të qartë dhe teknike, realizon në mënyrë integrimit Europian, që rregullon pikërisht vlerësimin të ligjshme mbrojtjen e shëndetit të popullatës dhe e kësaj tabele përafrimi që duhet bërë nga Komisioni të operatorëve të kësaj fushe, duke u përputhur i Integrimit Europian. Ka edhe një vendim të Këshillit pikërisht me ato që janë norma shëndetësore të të Ministrave që detyron ministritë e linjës që, për vendosura në aktin përkatës të OBSH-së, e cila sa i përket legjislacionit që lidhet me BE-në, është vazhdon të jetë akti bazë lidhur me atë që është përcaktuar mënyra e hartimit të tabelës së përafrimit. vlerësimi i dëmit shëndetësor. Ja, ku e keni projektligjin. Ky projektligj nuk ka tabelë Përcaktimet shumë të qarta në ligj, mbi përafrimi. Prandaj, edhe ky raport i BE-së del më zi diapazonin se sa herë janë pjesë e mbrojtjes së se viti i kaluar, sepse kjo Qeveri nuk vë mend nga këtij ligji, janë në përputhje të plotë me gabimet që kryen. rekomandimet e OBSH-së dhe reflektimet e Zonja Topalli, besoj se dhe ju e keni lexuar herëpashershme të BE-së, i cili është shprehur edhe mbrëmë raport-progresin e vjetshëm. Raporti e thotë me direktiva përkatëse, përputhshmëria e të cilave qartë se ka një legjislacion të dobët. Unë e ftoj dhe respekti ndaj tyre është i plotë për këdo që ka Kuvendin, të paktën sot, një ditë pas këtij progres- marrë mundimin t’i konsultojë pa folur në përgjithësi, raporti, të reflektojmë duke ia kthyer Qeverisë për sepse ligji është teknik dhe do parë secili nen, se rishqyrtim këtë projektligj. ku ka dhe nëse ka respektim të plotë të dëmeve Në projektligj duhet të bëhen referenca të sakta shëndetësore dhe mbrojtjen nëpërmjet ligjit. Ku nuk të dokumenteve europiane. Është turp për një vend ekziston kjo, në mënyrë të plotë dhe pa asnjë si Shqipëria, që aspiron të integrohet në BE, që diskutim, në çdo përcaktim që ka, ligji përcakton të ngatërron Këshillin e Europës me BE-në. Të bëhen njëjtin kontekst, të njëjtën frymë dhe të njëjtën referenca dhe të transpozohen shembujt më të mirë mënyrë organizimi, sikurse edhe në direktivat dhe standardet më të mira të direktivave më të fundit. përkatëse të BE-së. Nuk mund të transponojmë një direktivë të 1999-s, Për këtë referim, direktivat e fundit të 2008-s kur ka një direktivë të 2009-s. Nuk mund të marrim dhe 2009-s duhen lexuar, por duhet pasur parasysh ne standardin më të mirë për një ligj që kërkon që nuk janë përcaktuese as për normativën dhe as
960 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për mënyrën e mbrojtjes shëndetësore, por janë ekziston qoftë dhe një e vetme, ne i mirëpresim direktiva që shtyjnë kohën e zbatimit të vendeve vërejtjet, nëse do të gjenden të tilla. anëtare për direktivat e mëparshme. Pra, nuk Gjithashtu, lidhur me normativat kontrolluese, afektojnë asgjë nga pikëpamja teknike dhe vazhdojë për të mos shpërdoruar konceptin e grupeve të të ruajnë të njëjtin sfond, atë të orientimit programor interesit, grupet e interesit në rastin konkret janë dhe jo të orientimit në detaje. grupe që kontrollohen dhe janë të detyruara të Ligji zgjidh shumë qartë një problematikë që ka zbatojnë legjislacionin dhe nuk janë ata që bëhen të bëjë me frekuencat e ulëta dhe frekuencat e larta pjesë për përcaktimin e legjislacionit kontrollues për dhe ka të bëjë me mbrojtjen nga të gjithë ata nivelet teknike. emetues, siç janë impiantet radio-televizivë, Ka dy nivele konsultimesh të grupeve të interesit: stacionet dhe radiot bazë të telefonisë celulare dhe është ai për ligjet që rregullojnë pjesën parimore. ato të një niveli tjetër, ka të bëjë me linjat e tensionit Ndërsa ai normativ nuk është objekt diskutimi me të lartë, elektroshtëpiaket etj., të cilat, për njohuri, grupet e interesit, por objekt zbatimi. kanë efekte shëndetësore që janë provuar nëpërmjet Grupet e interesit do të kontrollohen për raporteve të OBSH-së, sepse asnjë institucion tjetër zbatimin, sepse rrezatimi i tepërt i këtij radiacioni nuk ka autoritetin të flasë për to, duke vlerësuar dëmton shëndetin e njerëzve. Ndonjëherë, efektet shkallën dhe kohën e ekspozimit, frekuencën e tij, industriale mund të bien ndesh me interesat e distancat përkatëse, të cilat janë objekt i verifikimeve shëndetit dhe pikërisht janë subjektet që teknike në praktikë, gjithashtu, po në bazë të tyre, kontrollohen, por që nuk marrin pjesë në përcaktimin efektet shëndetësore, të cilat njihen lidhur me këtë normativ. fushë, e cila është relativisht e re në drejtim të Normativa është përcaktuar që të miratohet me hulumtimit të efekteve mbi shëndet, ndryshe nga vendim të Këshillit të Ministrave, sepse ka një radiacionet jonizuese, ku efektet janë zbuluar dhe dinamikë jo parimore te normativat teknike. Direktivat njohur kohë më parë dhe defektet e tyre konsistojnë nuk e rregullojnë normativën teknike, ajo realizohet qoftë te dëmtimet e sistemit nervor qendror, qoftë me akte të tjera dhe konformimi i tyre kohë pas sa u takon dëmtimeve të tjera që kanë të bëjnë me kohe, sipas nevojave dhe ndryshimeve të opinioneve kancerogjenitetin e tyre. që vijnë nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, Janë klasifikuar si kancerogjenë të mundshëm janë të mundshme dhe fleksibël të realizohen me në shkallë të tretë të kancerogjenitetit sipas akte të tilla të një niveli më të ulët, siç është vendimi Agjencisë Ndërkombëtare të Kancerit dhe këtë i Këshillit të Ministrave që lejon në kohë reale të shkallë rrezikshmërie ka pasur parasysh edhe reflektohet ashtu sikurse ndryshojnë edhe opinionet Organizata Botërore e Shëndetësisë, e cila shprehet teknike dhe shkencore. qartë edhe mbi autoritetet përkatëse, të cilat duhet Por ligji na e mundëson këtë gjë dhe në të shprehen për rastin konkret dhe, po të shikojmë pikëpamjen parimore. Ai vendos të gjithë kufijtë të rekomandimet e OBSH-së në raport me vendimet pranuara ndërkombëtarisht qoftë nga Organizata dhe rregullat që duhet të dalin, ligji ynë respekton Botërore e Shëndetësisë, qoftë edhe nga perceptimi një kontekst europian, sepse këto kompetenca për i këtyre rekomandimeve nga BE-ja. rastet teknike, normativën dhe nivelet e ekspozimit, Në të gjitha nenet e ligjit në çdo rast është ia jep Këshillit të Ministrave dhe nuk ia le ministrit, respektuar logjika që ndiqet edhe në Europë, e një ashtu sikurse është një nga sugjerimet e OBSH-së ligji që orienton elementet themelore dhe thelbësore në aktin përkatës. të tij dhe jep të gjithë fleksibilitetin e duhur të tërë Kemi pasur dy akte të njëpasnjëshme. Ka qenë akteve të tjera të karakterit teknik. Pra, ligji jep ai i viti 1999 dhe ai i vitit 2004. I pari ka pasur lidhje mundësi që këto të reflektohen në kohë reale me me ekspozimin e publikut dhe tjetri ka qenë i lidhur akte përkatëse. me atë të punëmarrësve. Ka një përputhshmëri të Akti i përputhshmërisë, i cili kërkohet që të plotë në të gjithë normativën parimore që rregullon respektohet me kompanitë jep mundësi që këto të kompetencën dhe nuk ka asnjë kundërthënie lidhur tregojnë qartë se cila është përputhshmëria e tyre me aspektin teknik dhe pasaktësitë. Është një ligj me veprimtarinë që ato kryejnë. plotësisht i përputhur dhe mund të shikohet çdo nen Falemnderit! i tij dhe të krahasohet me secilën dispozitë, nëse Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër! ka apo nuk ka përputhshmëri teknike. Ndonëse nuk Zoti Paluca urdhëroni!
961 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ndue Paluca – Falemnderit, zonja Kryetare! funksionimit dhe mënyrës së shpërblimit të Të nderuar kolegë, anëtarëve të Komisionit të Mbrojtjes, si dhe Gjatë viteve të fundit si në gjithë botën, edhe në rregulloren për mbrojtjen e publikut, që do të vendin tonë ka pasur një zhvillim e një përparim miratohet nga Këshilli i Ministrave, shikoj që sot në shumë të madh të teknologjisë, sidomos të asaj të Parlament anëtarët e komisionit të opozitës po zhvillimit në fushën e transmetimeve radiotelevizive kundërshtojnë pa asnjë fakt dhe argument një ligj dhe ato të telefonisë celulare. që në çdo nen të tij është konform standardeve të Këto zhvillime kanë bërë të mundur që Organizatës Botërore të Shëndetësisë. kompanitë që i kanë këto teknologji të vendosin në Këto kundërshtime ndoshta i keni edhe nga çdo cep të vendit tonë transmetues të sinjaleve të pagjumësia dhe nga gëzimi juaj dhe i kryetarit tuaj telefonisë celulare, të transmetimit të valëve nga opinioni i Brukselit për statusin e Shqipërisë. radiotelevizive apo dhe të tjera si këto. Prandaj është Ju bojkotuat për dy vjet dhe sot në kursin e ri vini në domosdoshmëri që si pasojë e efekteve që këto Parlament dhe nuk votoni ose kundërshtoni gjithçka, teknologji japin në shëndetin e publikut dhe në çdo ligj sado i rëndësishëm qoftë ai për Shqipërinë mjedis, të hartohet nga Ministria e Shëndetësisë dhe shqiptarët, ashtu siç po bëni edhe me dhe nga Qeveria shqiptare projektligji “Për mbrojtjen projektligjin nga rrezatimet jo jonizuese, që i shërben nga rrezatimi jo jonizues”. vetëm publikut dhe punonjësve. Ky zhvillim i teknologjisë sjell si nevojë dhe Prandaj, ftoj të gjithë kolegët ta votojmë këtë kërkon një kontroll të këtyre ekspozimeve si për ligj, pasi është shumë i rëndësishëm. publikun, ashtu edhe për punonjësit që punojnë në Falemnderit! këto teknologji. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Paluca! Projektligji ka përcaktuar qartë elementet bazë, Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? të cilat do të kufizojnë efektet e këtyre rrezatimeve (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) brenda limiteve të caktuara. Falemnderit! Ministria e Shëndetësisë dhe Qeveria shqiptare Në emër të grupit Parlamentar të Partisë ka marrë në konsideratë, gjatë hartimit të Socialiste? projektligjit, të gjitha rekomandimet e Organizatës Zoti Ethem Ruka, urdhëroni! Botërore të Shëndetësisë mbi kufizimin e Ethem Ruka – Zonja Kryetare, ekspozimeve të publikut nga fusha Zonja dhe zotërinj deputetë, elektromagnetike. Sot Parlamenti ka në rendin e ditës projektligjin Projektligji në fjalë, që po diskutojmë sot, nuk “Për mbrojtjen nga rrezatimi jo jonizues”, i cili duket paraqet në vetvete rregulla teknike, siç janë tabelat si një ligj thjesht teknik, por që në fakt ka rëndësinë përkatëse për rrezatimet, por është një kuadër i e tij për disiplinimin e burimeve të këtij rrezatimi, si përgjithshëm për të përcaktuar këto rregulla. një shkak potencial i rreziqeve mbi materialin Ky projektligj parashikon ngritjen e një komisioni biologjik në përgjithësi dhe mbi shëndetin e njeriut për mbrojtjen nga rrezatimi jo jonizues, që do të në veçanti. Njeriu, si dhe të gjitha qeniet e gjalla nxjerrë elemente teknike, do të përcaktojë nivelet e notojnë në një det valësh elektromagnetike, të cilat kufizimit përkatës duke ia përcjellë këtë rekomandim kanë origjina nga më të ndryshmet. Këto rrezatime Këshillit të Ministrave, i cili bën edhe miratimin e janë të dukshme kur e marrin origjinën nga dielli tyre. Në këtë mënyrë, do të sigurohet një ose nga burime të tjera të ndritshme, ose të qëndrueshmëri e ligjit duke bërë që ndryshimet padukshme kur e marrin origjinën nga fusha teknike në rregullore të bëhen më lehtë dhe në kohën elektromagnetike, që krijohen nga pajisjet speciale e duhur. të përdorura për komunikimin, navigimin, qëllime Gjithashtu, projektligji përcakton edhe ngritjen industriale dhe mjekësore. Rrezatimet quhen jo e njësisë ekzekutive të komisionit, që është Zyra e jonizuese për faktin se energjia e tyre nuk e ka fuqinë Mbrojtjes nga Rrezatimet Jonizuese, në mënyrë që e duhur për të çrregulluar qelizat e trupit tonë, ose, publiku dhe punonjësit që punojnë në këto kompani siç thuhet shkencërisht, nuk kanë energjinë e duhur të jenë sa më të mbrojtur. për të shkaktuar jonizimin e atomeve ose molekulave Megjithëse projektligji pasi u diskutua në të materialit biologjik. komision dhe u pasqyruan të gjitha vërejtjet, Në kuptimin strikt të fjalës, rrezatimi jo jonizues sidomos për nenin 5, për sa i përket organizimit, përmbledh të gjitha rrezatimet e fushave
962 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
elektromagnetike me frekuencë që variojnë nga 0 Ende nuk është provuar ndonjë korrelacion midis deri në 300 G/herc. Që nga koha e zbulimit prej më përdorimit të telefonave celularë dhe frekuencës së se 100 vjetësh, valët elektromagnetike kanë qenë kancerit në tru. Sipas studiuesve është vënë re se në shërbim të njeriut duke u bërë kështu pjesë e kancerët në tru shfaqen rreth 2.5 herë më shumë zhvillimit në rrugën e gjatë të civilizimit. në anën e trurit nga përdoret celulari në raport me Imagjinoni se sa valë të tilla përdor ushtria, sa anën tjetër. Ndërkaq, në individë të veçantë vihet re radio komunikimi përdor Policia e Shtetit dhe ajo një sensiblitet i lartë në lëkurë, marrje mendsh, private. Imagjinoni sa shumë radio e televizione probleme me kujtesën etj. funksionojnë; sa antena të telefonisë celulare dhe Sigurisht, efekti varet nga ekspozimi përballë sa shumë aparate celularë ndodhen në duart e të këtyre rrezatimeve. Nëse fushat janë shumë të forta gjitha moshave; sa shumë pajisje lazeri janë në ato mund të shkaktojnë çrregullime nervore dhe punë, sa shumë banesa kanë afër nënstacionet apo kardiake, që shoqërohen me rritje të tensionit të linjat e tensionit të lartë, duke përfshirë këtu pse jo gjakut. Ndërkaq, rrezatimet e frekuencave të larta valët e internetit në shtëpi dhe mikrovalën për absorbohen mjaft mirë nga indet e organizimit çka ngrohjen e ushqimeve. shpie në rritjen e temperaturës. Ky efekt termik varet Çdo pajisje që përshkohet nga rryma elektrike nga intensiteti, frekuenca dhe koha e ekspozimit krijon rreth vetes një rrezatim elektromagnetik. Si dhe e rrezatimit. Rritja e temperaturës 1 deri në 2 rregull, shtimi i konsumimit elektrik sjell me vete gradë është identike me gjendjen e etheve. Në këtë edhe rritjen e këtij lloji rrezatimi. Intensiteti i këtyre rast ndodhin çrregullime nervore, si dhe shumë fushave bie në raport me distancë nga burimi i çrregullime të tjera që prekin shumë funksione të rrezatimit. Kjo rënie është e vlefshme edhe për organizmit. Rritja e temperaturës është tipike për burimet e frekuencave të larta, ku përfshihen organet që përfitojnë më pak gjak siç është syri. emetimet nga radio televizionet, instalimet Nocioni i elektrosensibilitetit përfshin një sërë radiofonike, telefonat pa kabull, telefonat celularë simptomash të tjera, siç janë çrregullimet e gjumit, dhe stacionet e antenave të tyre, navigimi detar dhe dhimbja e kokës, nervozizmi dhe lodhja probleme ajror radar etj. me kujtesën etj. Ndër të gjitha këto burime, rrezatimi jo jonizues Njohuritë e derisotme nuk na lejojnë të mbajmë i telefonisë celulare ka një shpërthim të një qëndrim të prerë ndaj këtij rrezatimi. Efektet e paimagjinueshëm. A mbartin rreziqe për shëndetin dëmshme të tij nuk janë provuar plotësisht prandaj tonë rrezatimet e kësaj natyre? Rrezatimet jo agjencitë e specializuara financojnë shumë projekte jonizuese mendohet se kanë efekt në nivelin për të provuar ose jo rrezikun që ato mbartin për fiziologjik, biokimik dhe atë të sjelljeve të njeriut. shëndetin tonë. Ndërsa efekti i dëmshëm i rrezatimit Rreziku nga rrezatimi ultravjollcë i diellit njihet prej jo jonizues nuk është provuar. Të dhënat paraprake kohësh. Prishja e shtresës së ozonit si pasojë e i konsiderojnë ato si potencialisht të rrezikshme. ndotjes atmosferike nga veprimtaria njerëzore po Në këto kushte është krejt normale që të merren bëhet një faktor gjithnjë e më shumë kërcënues për masa mbrojtëse si për operatorët që përdorin pajisje rritjen drastike të kancerit të lëkurës. të tilla, ashtu edhe për të gjithë popullatën njerëzore. Fushat elektromagnetike me frekuenca të ulëta Ligji i sotëm vjen pikërisht në kontekstin e mund të ndikojnë mbi funksionimin e qelizave të disiplinimit dhe monitorimit të burimeve të rrezatimit nxitshme të organizmit, siç janë qelizat nervore dhe jonizues për mbrojtjen e qytetarëve nga rreziku i ato muskulore, si dhe metabolizmin e kalciumit. mundshëm potencial i këtyre rrezatimeve. Sipas një raporti të Institutit Amerikan të Mjedisit Siç thuhet në relacionin që shoqëron projektligji, dhe Shëndetit, rrezatimi i fushës elektromagnetike hartimi i tij është mbështetur në një direktivë të me frekuencë të ulët duhet të konsiderohet si një bazuar në Këshillin Europian qysh në vitin 1991. faktor kancerogjen i mundshëm. Konstatimet e para Ligji i paraqitur është shumë më i shkurtër se vetë për rrezikun e kancerit në afërsi të linjave të tensionit direktiva e vitit 1999, aq më tepër që kësaj direktive të lartë janë dhënë që në vitet ‘60 të shekullit të i janë bërë disa mendime në vitet 2004-2007-2009. kaluar. Këto studime dokumentojnë se fëmijët që Sipas opinionit tonë dhe një sërë debatesh të jetojnë afër linjave të transmetimit të lartë vuajnë bëra në Komisionin e Shëndetësisë, dhe nuk është më shumë nga kanceri se fëmijët që banojnë larg aspak i vërtetë që ky debat nuk është bërë, siç u tyre. tha nga parafolësi, na rezulton se projektligji,
963 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pavarësisht nga synimi i mirë, nuk ka arritur Falemnderit! standardin e duhur të direktivave europiane. Atij i Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ruka! mungojnë shumë aspekte që lidhen me burimet e Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë rrezatimit jonizues, i mungojnë tabelat që Demokratike? përcaktojnë limitet e ekspozimit ndaj të gjitha (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord. Kryetarja burimeve të rrezatimit siç janë antenat celulare, e Kuvendit i drejtohet një deputeti, i cili flet nga vendbanimet poshtë linjave të tensionit të lartë, vendi.) largësia nga nënstacionet e tensionit të lartë e Unë i pyeta specialistët dhe më thanë se shumë e shumë burime të tjera rrezatuese. rekomandimi i Këshillit Europian nuk kërkon Ligji duhet të parashikojë jo thjesht monitorimin, përafrimin për soft law. Për sa i takon këtij projektligji, por edhe limitet e vendbanimit të qytetarëve në raport ky flet në tërësi për mbrojtjen e jetës së publikut në me burimet e forta të rrezatimit. Ne kemi shprehur tërësi, ndërsa rekomandimi i vitit 2004 i përket në rezervën se edhe ky ligj do të kalohet për të thënë veçanti mbrojtjes së punonjësve që kanë lidhje me se kemi ligjin, por që në zbatim nuk do të kemi rrezatimet jonizuese. Unë pyes teknikët, se nuk i ndonjë gjë të veçantë. njoh të gjitha direktivat, kështu që në këtë aspekt, Sot fondet e monitorimit të ndotjes së mjedisit besoj se jam korrekte. janë tmerrësisht të kufizuara, a mund të thotë Atëherë, kalojmë te projektligji “Për profesionet ndonjëri se sa është niveli i ndotjes së rrezatimit të e rregulluara në Republikën e Shqipërisë”, të radonit në lagjet e ndryshme të Tiranës? Si dhe sa ndryshuar”. është rrezatimi i radonit në materialet e ndërtimit Zoti Tritan Shehu, në emër të Komisionit të që përdoren? Ju siguroj se Ministria e Mjedisit nuk Punës, Çështjeve Sociale dhe të Drejtave të Njeriut. ka më fonde për të kryer këtë lloj monitorimi. Tritan Shehu – Falemnderit, zonja Kryetare! Monitorimi i rrezatimit jo jonizues kërkon burime Sot ne po miratojmë disa ndryshime në ligjin që njerëzore, pajisje dhe protokolle monitorimi. Me kemi miratuar së bashku disa kohë më parë për fondet që ka Ministria e Shëndetësisë kjo do të jetë profesionet e rregulluara, një ligj i rëndësishëm, një e pamundur. ligj i cili realisht kërkon të vendosë disa elemente Ju kujtoj se para dy vjetësh u kalua ligji “Për konkretë e realë në këto profesione, të cilat janë urdhrin e infermierit” dhe Ministria nuk mori asnjë kryesisht profesione mjekësore, por ka edhe përgjegjësi për ngritjen e kapaciteteve në dy vjetët profesione juridike. Ky projektligj kërkon të e para, sepse i mungonte financimi. Të njëjtin fat do disiplinojë çështjen e marrjes së diplomës, të ketë edhe ky ligj, për të cilin ministria nuk ka praktikave mësimore pas mbarimit të shkollës dhe, fonde për të mbuluar nevojat me medikamente dhe veçanërisht, vendos konceptin e provimit të shtetit. mjete bazë. Si mundet të ndajë fonde për mbrojtjen Në ligjin ekzistues, që ne e kemi diskutuar gjatë, nga rrezatimi për të cilin po flasim? Ndërkaq, ligji, pa dyshim, kishte dhe disa elemente për të cilat për mendimin tim, parashikon disa penalitete që janë pati mendime të ndryshme dhe për të to, siç duket, qesharake. ministria përkatëse dhe Këshilli i Ministrave na sjell Imagjinoni një kompani të telefonisë celulare që propozime për disa përmirësime te ligjit ekzistues ka vënë një antenë jo në lartësinë e duhur kur fusha për ta update-uar atë dhe për t’ia përshtatur më mirë elektromagnetike sa e prek pallatin në krah. Një nivelit konkret të realizimit të provimit të shtetit dhe gjobë prej 50 mijë lekësh është qesharake, sepse për të ndihmuar në praktikën mësimore para është gati sa tarifa mujore e telefonit që paguan një provimeve të shtetit. biznesmen i zakonshëm ose shumë më pak se tarifa Realisht janë tri koncepte kryesore që mujore i një zyrtari të lartë. Shkurt, këto gjoba janë përmirësojnë ligjin e profesioneve të rregulluara. E thjesht përkëdhelëse. para, është çështja e vlerësimit të praktikës Nisur nga këto arsye ne nuk e miratojmë këtë pozitivisht përpara se të futesh në në provimin e projektligj duke ju bërë thirrje ta tërhiqni dhe ta shtetit. Kudo ku është ky sistem, pa dyshim, ripunoni për ta bërë atë koherent me ligjet e vendeve kërkohet një vlersim pozitiv i praktikës mësimore të tjera europiane. Kështu do të ketë një reflektim përpara se të kalosh në provimin e shtetit, pra është edhe në përputhje me raport-progresin e BE-së, për e padiskutueshme që duhet implementuar kjo. të bërë ligje që funksionojnë dhe jo ligje për të thënë Së dyti, është problemi i sigurimeve shoqërore se kemi bërë ligje. dhe shëndetësore të praktikantëve për periudhën
964 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që kryejnë praktikën mësimore. Pra, projektligji përfundimit të programit respektiv të studimit kërkon të ndihmojë praktikantët që janë duke kryer dëshirojnë të fitojnë të drejtën e ushtrimit të një praktikën mësimore në institucione të ndryshme, profesioni të rregulluar. ku ata kontribuojnë, japin diçka, ndihmojnë diçka Në ndryshimet e propozuara, praktika dhe puna e tyre, pa dyshim, ka një vlerë, e cila profesionale realizohet vetëm pas një vlerësimi konvertohet, në këtë rast, me pagesat e sigurimeve pozitiv të aftësimit praktik, gjë që lejon më pas të shoqërore dhe shëndetësore të praktikantëve. drejtën e kandidatit për t’iu nënshtruar provimit të Elementi i tretë është përcaktimi i sistemit të shtetit dhe regjistrimit të tij në urdhrin e profesionit tarifës për provimin e shtetit, i cili ka shpenzime përkatës, që të ushtrojë ligjërisht profesionin e administrative, ka shpenzime akademike, ka rregulluar. shpenzime të institucioneve që marrin pjesë në Në dobi të këtij procesi janë dhe ndryshimet e provimin e shtetit etj. Për këtë arsye mendoj se në propozuara në nenin 11, respeketivisht ndryshimi i këtë mënyrë ky ligj, të cilin ne e kemi miratuar kohë pikës 4 dhe shfuqizimi i pikës 5, ku parashikohet më parë, përmirësohet, konkretizohet, bëhet më që gjatë zhvillimit të praktikës profesionale, mirë i aplikueshëm në sistem, duke ndihmuar praktikantit i paguhen sigurimet shoqërore dhe pikërisht në përsosmërinë e mëtejshme të sistemit shëndetësore nga subjekti pranë të cilit ai kryen të provimit të shtetit në vendin tonë, sistem i cili po praktikën profesionale. futet me sukses dhe që është i domosdoshëm si Ndryshimi i tretë ka të bëjë me tarifat e provimit kudo në vende të tjera të Bashkimit Europian. të shtetit. Studentët që do t’i nënshtrohen provimit Fatkeqësisht, edhe për këtë ligj opozita nuk të shtetit detyrohen të paguajnë tarifat e provimit të votoi. Realisht nuk dha shumë shpjegime dhe ashtu shtetit, të cilat përcaktohen me vendim të Këshillit si edhe për ligjin e kaluar, nuk dha variante të reja, të Ministrave. Këto tarifa përcaktohen duke marrë nuk kërkoi përmirësime, nuk dha propozime, por parasysh shpenzimet për organizimit dhe thjesht e votoi kundër. funksionimit të provimit të shtetit. Masa e tarifës së Ne u kemi propozuar kolegëve të opozitës disa propozuar mbulon qind për qind shpenzimet për herë, edhe për ligjin e mëparshëm, edhe për këtë funksionimin normal të Agjencisë Kombëtare të ligj, që ata të japin variantet e tyre, të bëjnë Provimeve dhe pjesa e papërdorur do të derdhet në amendamente plotësuese. Ne do t’i shikonim me buxhetit e shtetit. dashamirësi dhe do të ishim absolutisht të hapur Komisioni e miratoi në parim, nen për nen dhe për t’i miratuar, në qoftë se duhej. Fatkeqësisht, kjo në tërësi, me shumicën e votave, kalimin e gjë nuk ka ardhur. projektligjin për miratim në seancë plenare. Falemnderit! Falemnderit! Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shehu! Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Papa! Zoti Gjergj Papa, në emër të Komisionit për Zoti Agim Leka, urdhëroni. Edukimin. Agim Leka – Zonja Kryetare, Gjergj Papa – Falemnderit, zonja Kryetare! Të nderuar kolegë, Komisioni për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Ky ndryshim ligji, që kërkon sot Qeveria, është Publik në mbledhjen e datës 4 tetor 2011, me një shembull se sa qesharake e ka bërë punën e cilësinë e komisionit për dhënie mendimi, shqyrtoi këtij Parlamenti të nderuar, duke e kthyer në një projektligjin “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin aneks të saj. nr.10171, datë 22.10.2009 “Për profesionet e Ju e keni miratuar ligjin “Për profesionet e rregulluara në Republikën e Shqipërisë”, të rregulluara në Republikën e Shqipërisë” në vitin 2009. ndryshuar”, propozim i Këshillit të Ministrave. E ndryshuat në dhjetor të vitit 2010, shpejt e shpejt, Gjatë diskutimit të projektligjit komisioni vlerësoi për të plotësuar një gënjeshtër sado të vogël për se ndryshimet e parashikuara në këtë projektligj opinionin europian, se gjoja e bëmë edhe një ligj synojnë të krijojnë lehtësi dhe efikasitet në sipas standardit europian dhe po punojmë për procedurat për kryerjen me sukses të praktikës integrimin e Shqipërisë. Njëkohësisht, shtuat fjalën profesionale dhe provimit të shtetit. Këto ndryshme se e ka fajin opozita që na mungon. eliminojnë defektet e shfaqura deri tani në nenet Po tani, që e paskeni bërë keq ligjin dhe nuk e përkatëse të ligjit ekzistues dhe mundësojnë zbatoni dot atë, përsëri opozita e ka fajin që nuk kualifikimit e mëtejshëm të studentëve, të cilët pas mund të votojë këtë draft tuajin të radhës?
965 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
E kaluat ndryshimin e dytë përpara Vitit të Ri, një vendim qeverie, fët e fët. Me këtë ndryshim ju sepse kishte filluar fushata e zgjedhjeve vendore dhe po shtoni një tarifë të re, të cilën do ta paguajë çdo ju duhej të gënjenit studentët dhe prindërit e tyre, student kandidat që do të përfshihet në listën e 10 t’ju vidhnit votat, se po i garantonit për 10 profesione profesioneve të rregulluara, tarifën e provimit të shtetit një standard europian. dhe akuzoni opozitën se pengon shkollimin e lartë. E bëtë kaq shpejt ndryshimin e dytë, saqë sot Në vend që të ndihmoni studentët e familjeve të keni një model, që kur e lexon çdo njeri me arsim varfra dhe të zonave fshatare me bursa, ju i keni minimal, i vjen turp se si i harton ligjet kjo Qeveri e braktisur ata dhe tani po shtoni edhe një taksë të re kjo maxhorancë, minimalisht nga ana gjuhësore. në kurriz të tyre. Në vend që të krijoni mundësi për Në të vërtetë, kjo që doni të bëni sot nuk është punësimin e studentëve që mbarojnë shkollat e larta, aq shumë një ndryshim ligji, por një armë e dalë ju pasi u hiqni pagesat e mundshme për punën që boje që tregon se dështimi juaj është realitet në mund të bëjnë ata, u shtoni edhe një taksë të re. zbatimin e ligjeve për 10 profesionet e rregulluara. Asnjë student nuk është punësuar këtë vit në Ky është një dështim i radhës, sepse shumica Elbasan dhe në rrethinat e tij, e ndërkohë dje, një dërrmuese e ligjeve në këtë vend nuk zbatohen dhe nga 6 sfidat e progresraportit europian për integrimin ky është njëri nga ato. Ky dështim i radhës ju erdhi e Shqipërisë ishte papunësia e lartë. Edhe për këtë sepse ligji dhe ndryshimi që propozoni të bëni sot plagë, të papunësisë, ju përsëri do të akuzoni është i pashoqëruar nga një faturë financiare, siç opozitën. duhet të jetë çdo ligj në një shtet normal demokratik Ju shtoni me ligj taksa të reja për studentët e europian. papunë dhe nga ana tjetër bërtisni se po ju lehtësoni Por, meqenëse Qeveria është në pikën e hallit taksat. Ju nuk lini nen të çdo ligji pa përcaktuar me borxhe dhe me buxhetin e saj në fushën e detyrimin financiar të qytetarëve të varfër të këtij vendi arsimit, atëherë pardje doli kryetari i bashkisë dhe dhe njëkohësisht pa parashikuar rrugët e fitimit nga tha se borxhin e Qeverisë ndaj studentëve do ta një grup njerëzish afër Qeverisë. përballojë bashkia me paratë e qytetarëve të Tiranës. Në të njëjtën kohë, ju nuk vilni asnjë detyrim Bashkia e Tiranës, sipas kryetarit të saj, do t’i japë financiar të Qeverisë ndaj njerëzve taksapagues. Në Qeverisë 1 milion euro për stazhierët. Madje, vend që të paguani stazhierët për punën që do të deklarata e kryebashkiakut u bë sikur të ishte ndonjë bëjnë një vit, ju i faturoni atyre përveç papunësisë, pazar i radhës mes bashkisë dhe Qeverisë, edhe një tarifë të re. Cili vend europian e ka këtë ndërkohë që studentët protestonin për të drejtat e model hibrid ligji që ju propozoni të ndryshoni për të tyre. Një çakordim qesharak, i dhimbshëm, por i tretën herë në Parlament? Asnjë. Sepse në çdo vend plotë si çakordim. europian ka një tjetër kulturë juridike në ligjbërjeje. 1 milion euro, sigurisht, që do ikin në xhepat e Ndërsa Qeveria shqiptare në vend që të shkruajë korrupsionit, sepse nuk ka asnjë ligj që të qartësojë projektligje, sulmon me çdo mjet opozitën, akuzon statusin e stazhierit te ne dhe pagesën ndaj tij. Nga opozitën për dështimet e saj të përditshme e të njëra anë sot bëni ligj që i lini pa lekë stazhierët, njëpasnjëshme. nga ana tjetër dje i gënjyet se do t’ua japë Bashkia Tarifa e re që parashikon ky ndryshim është një e Tiranës në kesh dhe në monedhë euro. gjobitje dyfishe masive që po bëni, prandaj mos e Madje, në situatën e tanishme, me 1 milion euro miratoni këtë ndryshim. do të shpërblehen studentët që janë mbetës. Edhe Ju propozoj t’ia ktheni Qeverisë ndryshimin në kjo për të qeshur e për të qarë. Ndërsa për studentët fjalë dhe të kërkoni asaj ligje të domosdoshme për stazhierë në Itali, në Gjermani, në Francë, në integrimin e vendit dhe jo vogëlsira për t’i hedhur hi Amerikë, cila bashki shqiptare do t’i paguajë, një syve partnerëve tanë europianë dhe për të gënjyer Zot e di. qytetarët shqiptarë. Sipas praktikës së kësaj Qeverie me këtë Në vend që të miratoni këtë ndryshim ligji, është ndryshim ligji, do t’i vijë radha të gjithë kryetarëve shumë më mirë për shumicën e shqiptarëve që nuk të komunave që të lajnë borxhet e Qeverisë, duke përfitojnë nga lidhjet korruptive me Qeverinë dhe nga boshatisur xhepat e qytetarëve, në mënyrë që të postet qeveritare, të sillni këtu në Parlament zbatohen ligjet që bëni ju. propozimet e opozitës për uljen e TVSh-së për Këtë e pohoi Kryeministri dje, që për çudi tha bukën, për qumështin, për vezët dhe të lehtësoni se do t’i rrisë kompetencat e pushtetit vendor me sadopak xhepin e njerëzve të varfër, të cilët gjithnjë
966 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e më shumë e kanë të pamundur jetesën në këtë Ligji kuadër për profesionet e rregulluara, si krizë të rëndë ekonomike. përpjekje për përafrimin e legjislacionit tonë me atë Sillni këtu dhe miratoni ndryshimet që ju europian, mori miratimin e Kuvendit në fillimet e propozon opozita për çmimet e ushqimeve bazë të kësaj legjislature. popullsisë në qytet dhe në fshat, sepse njerëzit kanë Shërbimet profesionale dhe sidomos ato me mbushur defterët e dyqanxhive me borxhe për bukën përmbajtje të lartë të dijeve kanë një rol fondamental e gojës, tani edhe për qumështin e fëmijëve. për zhvillimin dhe krijimin e posteve të reja të punës, Sillni këtu dhe votoni ndryshimet që propozon pasi paraqesin një komponent të nevojshëm për opozita për uljen e TVSh-së për ilaçet, sepse prodhimin e produkteve finale e tregtinë dhe njerëzit e thjeshtë nuk kanë ilaçe dhe po vdesin favorizojnë konkurrencën edhe me sektorët e tjerë. rrugëve për një ilaç kundër helmit të gjarprit. Tragjedi Ligji i miratuar shënoi një hap të rëndësishëm të tilla për mungesë ilaçesh dhe mungesë në modernizimin e profesioneve të rregulluara, duke shërbimesh shëndetësore nuk kanë ndodhur vetëm favorizuar rritjen e dijeve dhe të kualitetit, kapacitetin në të gjithë zonat malore të Elbasanit, as vetëm në konkurrues dhe kohezionin social të sistemit tonë Gjinar e në Zavalinë, ku Kryeministri foli për mbjellje kombëtar të profesioneve. të ullinjve, por m’u në mes të qytetit. Projektligji që shqyrtojmë sot ofron ndryshime Fusni në rendin e ditës propozimin e PS-së për në dy nene të ligjit kuadër, që synojnë përmirësimin uljen e TVSH-së për energjinë elektrike se është dhe saktësimin e procedurave për realizimin e kthyer errësira për muaj të tërë në fshatrat e praktikave profesionale dhe të provimit të shtetit, si Elbasanit, sepse nuk ka më mirëmbajtje të rrjetit pjesë përbërëse mjaft e domosdoshme në formimimit dhe për një faturë aforfe me tri llamba qytetari duhet e ekspertizës profesionale dhe të testimit të nivelit të paguajë 4 milionë lekë. të përvetësimit të dijeve. Këto ndryshime kanë për Përfaqësuesit e Qeverisë na thanë në komision qëllim potencimin e kualitetit të profesionistëve të se do ta ndryshojnë ligjin, sepse bizneset private ardhshëm dhe të konkurrueshmërisë së tyre në nuk i paguajnë stazhierët e 10 profesioneve të tregun kombëtar, rajonal dhe më gjerë. rregulluara. E kuptoni çfarë argumenti është ky?! Ndryshimet e propozuara në nenin 11 vijnë si Kjo tregon se marrëdhëniet e kësaj Qeverie me nevojë për të rritur efikasitetin e zbatimit të ligjit “Për biznesin janë tragjike, janë të dhimbshme, janë profesionet e rregulluara”, lidhur me procedurat për korruptive, janë antikapitaliste. praktikën e formimit të profesionistëve të rinj. Në Ju ia morët frymën biznesit të vogël e biznesit këto faza të para të zbatimit të ligjit duket e të mesëm dhe keni krijuar monopole pranë Qeverisë. nevojshme të kapërcehet vështirësia e ndeshur për Natyrisht, këto monopole qeveritare as që e kanë zhvillimin e praktikave profesionale nga detyrimi mendjen që të paguajnë stazhierët e varfër. E çfarë financiar i subjekteve ku kryhet ajo për të paguar të bëjnë më parë bizneset, të paguajnë punën e praktikantët me pagë. Ndryshimi i propozuar i arritur stazhierëve apo të paguajnë gjobat e përditshme të dhe në konsultim me aktorë të interesit përcakton milicisë financiare qeveritare, që si një lukuni ujqërish që gjatë zhvillimit të praktikës profesionale është turrur çdo ditë nëpër dyqanet e qytetit e të praktikanti duhet të sigurohet nga subjekti, vend ku fshatit për të marrë para nga qytetarët për vete dhe ai kryen praktikën profesionale. Kjo është dhe një për qeveritarët. nga format e përdorura në disa vende të BE-së në Janë këto argumente që më detyrojnë të votoj raste analoge. kundër këtij projekti dhe i ftoj kolegët e Ndërkohë, aktet nënligjore kontraktuale duhet maxhorancës të votojnë kundër për të mbrojtur të specifikojnë detajet për siguracionet përkatëse interesat e studentëve të 10 profesioneve dhe në profesionet e ndryshme të rregulluara. interesat e familjeve të tyre. Të nderuar kolegë, Falemnderit! Në përpjekje për të rritur objektivitetin në (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) vlerësimin e profesionistëve të rinj, për të parandaluar Ardian Turku – Falemnderit, zoti Leka! njëkohësisht elemente të mundshëm subjektiviteti Fjala është për zonjën Gjonaj. e korrupsioni është menduar që testimi të bëhet në Adriana Gjonaj – Falemnderit, zoti drejtues i bazë të teknikave dixhitale. Ligji kuadër e ka seancës! përcaktuar këtë gjë, bazuar dhe në përvojën e fituar Kolegë deputetë, në përdorimin e këtyre teknologjive në vlerësimin e
967 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
provimeve nga Agjencia Kombëtare e Provimeve ose ndonjë copë nga ligjet që ai aprovon. Ligji rregullon për pranimet në universitete. Natyrisht, kjo formë 10 profesione të cilat duhet të kenë autoritetin e testimi, në favor të rritjes së kualitetit për tyre vetërregullues, pra urdhrat e tyre. Pas daljes profesionistët e rinj, shoqërohet dhe me një faturë së ligjit, i cili do të stimulonte plotësimin e financiare, në bazë të së cilës do të gjykohet dhe panoramës dhe ngritjen e urdhrave profesionalë, vendoset për një tarifë për provimin e shtetit. sepse ky është një ndër misionet e tij, asnjë urdhër Për sa më sipër, unë ju ftoj ta miratojmë këtë nuk është konstituar. Tre urdhrat që funksionojnë projektligj, sepse është vetëm një hap në ecurinë sot në Republikën e Shqipërisë, ai mjekut, i më të mirë të zbatimit të këtij ligji, dhe në rritjen e farmacistit dhe i infermierëve janë themeluar para kualitetit të profesionistëve. daljes së ligjit. Sot kemi mundësinë për të bërë Falemnderit! pyetjen, për të bërë analizën, dhe sigurisht për të Ardian Turku – Falemnderit, zonja Gjonaj! nxjerrë arsyet. Dhe arsyeja është e qartë, si fusha Fjalën e ka zoti Dalipi. me ndjeshmëri publike dhe me ndikim të madh Alfred Dalipi - Falemnderit, zoti drejtues i elektoral, janë menaxhuar vetëm politikisht në dëm seancës! të interesave të qytetarëve dhe në kundërshtim me Të nderuar kolegë, atë çka parashikon qëllimi i ligjit, mbrojtjen e interesit Ligji sigurisht që ka një rëndësi të veçantë, por publik, të sigurisë publike, të shëndetit, duke për transparencë ndaj publikut dhe ndaj medias respektuar parimin e shqyrtimit të pavarur dhe besoj se duhet ta demonstrojmë se çfarë po autonomisë profesionale, mbrojtjen dhe garantimin diskutojmë dhe çfarë rëndësie po i kushtojmë në e standardeve për disa profesione të rëndësishme, këto minuta të vlefshme të Parlamentit të Shqipërisë. në mënyrë që ushtrimi i tyre të bëhet prej personave Janë vetëm 9 radhë për 10 profesione, të cilat të kualifikuar, të cilët plotësojnë kushtet dhe kriteret pretendojnë se mund të rregullohen në Republikën e parashikuara nga ky ligj ose nga akte të tjera që e Shqipërisë, të cilat zënë pjesën më të madhe të rrjedhin prej tij. atyre që paguhen nga taksat e shqiptarëve, pjesën Amendamentet, zoti drejtues i seancës, janë më të madhe të buxhetit të pagave dhe të rrogave. sjellë për politikën e ditës, për t’u mbyllur gojën dhe Sigurisht që ky ligj ka rëndësi për maxhorancën, që jo për t’i dhënë zgjidhje protestës së 600 ta numërojë dhe ta rendisë si një numër në ligjet e farmacistëve të sapodiplomuar që pritën një vit për miratuara nga ky Parlament. Kështu si ka ardhur, t’u regjistruar për praktikë që të jepnin provimin e me gjysmë faqe, me 9 radhë, pa dyshim që është shtetit, apo 100 specialistëve të mjekësisë. Nëse një nga ato qindra ligje që Komisioni Europian i do të kishte dëshirë të zbatoheshin ligje dhe t’i cilësoi dje në raport-progresin e radhës; të cekëta, plotësonin ato, nuk do t’ia linim farmacitë doktorëve jo të plota dhe jo në shërbim të zhvillimit të vendit. të kafshëve, të mushkave dhe të gomerëve, siç bëjnë Zoti drejtues i seancës, meqë ju po e kryesoni me farmacitë në Peshkopi. Nëse do të zbatonim atë, dua t’i adresohem Kryetares së Kuvendit (duke ligje, qindra farmacistë të diplomuar do të mund të respektuar pozicionin e saj): para se të sjellë konkurronin dhe do të ishin dinjitozë për të projektligje në seancat e Kuvendit të Shqipërisë, zëvendësuar atë që kryen rolin e farmacistit në duhet të ketë pak respekt për Parlamentin, deputetët sanatoriumin 1 kilometër larg qendrës së Tiranës. dhe punën e gjithsecilit. Nëse do të zbatohej ligji, Qendra Kombëtare e Ky Parlament ka aprovuar një ligj në datën Kontrollit të Barnave, pra e medikamenteve, nuk do 22.10.2009 “Për profesionet e rregulluara”, të të drejtohej nga mjekë dhe inspektorë dentistë, por, ndryshuar dhe në vitin 2010 dhe po ky Parlament detyrimisht, nga farmacistë si profesionistë të me këto ligje e ka ngarkuar Këshillin e Ministrave fushës. që brenda 3 muajve të nxjerrë aktet nënligjore, në Ju, si kryesues seance besoj se jeni në dijeni zbatim të neneve përkatëse të ligjit që ta bëjnë atë se çfarë projektligji po i ofrojmë sallës së të zbatueshëm. Po kështu dhe për ministrin e Parlamentit, por ky është një adresim që unë dua Arsimit, i cili bashkë me Kryeministrin duhet të t’ia bëj Kryetares. Sigurisht që ajo do ta numërojë firmoste brenda 3 muajve të gjitha aktet nënligjore. këtë projektligj si të 401-in apo të 402-in që ky Pas 2 vjetësh, kur na paraqiten dy palo Parlament ka miratuar në 2 vjet, por me këtë palo amendamente, Kuvendi ka mundësi në retrospektivë projektligj, me 3 rreshta, ju e keni futur Parlamentin për të monitoruar dhe vëzhguar, nëse është zbatuar në prag të recesionit. Dy amendime-arnime janë
968 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
fyerje për Kryetaren e Parlamentit, për ju, dhe nuk Është për të ardhur keq që deputetët e opozitës ia plotësojnë as asaj dhe as ju ditën dhe gjysmën e vazhdojnë me retorikën boshe duke bërë politikë ditës që ua kushtoni grupeve armiqësore, si brenda dhe për probleme thellësisht teknike, por edhe me PD-së apo dhe celulave anti-europiane brenda PS- argumente profesionale për ndryshimet reale të së, dhe nuk i kushton aspak rëndësi mandatit të që projektligjit që po diskutojmë. Dua të sqaroj kolegët ka marrë. deputetë dhe opinionin publik se projektligji që po Varfëria me të cilën paraqiten këto projektligje diskutojmë, me këto ndryshime, përmirësohet dhe është çmimi më i ulët që ju i adresoni maxhorancës. bëhet më funksional. Nuk ju pengon njeri që me aktet e plota ligjore dhe Në përgjigje të deklaratës së gënjeshtërt të nënligjore të bëni të funksionojë urdhri i mjekut, të deputetit parafolës të opozitës, zoti Dalipi, sqaroj bëni të funksionojë urdhri i farmacistit, të bëni të opinionin publik dhe të gjithë kolegët deputetë, se funksionojë urdhri i infermierit, të bëni të funksionojë drejtori i arsimit në Korçë nuk është një bozaxhi, urdhri i mësuesit. Nëse do të funksiononte ky i fundit por vjen nga radhët akademike, vjen nga radhët e sigurisht që drejtorin e arsimit në Korçë nuk do t’ia pedagogëve të universitetit të Korçës dhe sot drejton linit njërit që ka bërë bozaxhiun dhe ka lëvizur për drejtorinë e arsimore në Korçë. Ngatërrove Korçën 15 vjet rresht levën e ekspresit mbas një banaku. me Kolonjën, por edhe drejtori i zyrës rajonale të Sigurisht, zoti drejtues i seancës dhe zonja Kolonjës është gjithashtu një njeri i nderuar, është Kryetare, paraqitja e këtij projektligji me dy arnime një artist i vërtetë, ka mbaruar Akademinë e Arteve të cilësuara amendamente treradhësh është një dhe një njeri që po e menaxhon shumë mirë zyrën përdorim vetëm elektoral i Parlamentit, jo arsimore në rrethin e Kolonjës. kushtetues, jo politik, jo mesazhdhënës. Ju e keni Ligji “Për profesionet e rregulluara në Republikën marrë përsipër ta kryeni këtë rol dhe zonjën Kryetare e Shqipërisë” ka si qëllim të përcaktojë kriteret e e mirëkuptoj. Do ta mirëkuptoja sepse jam i bindur përgjithshme dhe themelore për ushtrimin e atyre që ajo kaq di dhe kaq bën, por ka dëshirë ta bëj profesioneve të lira, të cilat kanë rëndësi të veçantë keq, ndaj dhe menaxhohet më lehtë nga ata që duan në mbrojtjen e interesit publik, të sigurisë publike t’i bëjnë keq gjërat. Sigurisht, unë me cilësinë e dhe të shëndetit. Ligji i jep mundësinë çdo individi deputetit të këtij Parlamenti dhe si përfaqësues i që gëzon një diplomë të ushtrojë një profesion të opozitës do ta votoj kundër, madje nuk do ta votoj caktuar dhe njëkohësisht të punësohet ose të fare këtë ligj, por ky nuk është bojkotim, ky është vetëpunësohet. Ndryshimet e propozuara nga refuzimi i akteve dhe ju jep mundësinë që të Këshilli i Ministrave fokusohen në 3 drejtime. Ato reflektoni. Ky arnim i paplotë nuk është ndonjë synojnë të krijojnë lehtësi dhe efikasitet në gabim, as keqkuptim i maxhorancës dhe i Qeverisë, procedurat për kryerjen me sukses të praktikës që e sjell në këtë Parlament, por është një dëshirë profesionale dhe provimit të shtetit. Këto ndryshime e saj, sepse kështu mund të kontrollojë pjesën më eliminojnë defektet që shfaqen në nenet përkatëse të madhe të buxhetorëve në mënyrë elektorale. të ligjit ekzistues dhe mundësojnë në kualifikimin e Kështu kjo maxhorancë ka dëshirë që ta përdorë mëtejshëm të studentëve, të cilët, pas përfundimit Parlamentin që vendi të mos kontrollohet as nga të programit respektiv të studimit dëshirojnë të komiteti ndërkombëtar. fitojnë të drejtën e ushtrimit të një profesioni të Do ta refuzoj këtë ligj jo si ndonjë celulë rregulluar. antieuropiane, por si një mundësi që Parlamenti të Ndryshimi i parë ka të bëjë me saktësimin e mos përdoret në mënyrë elektorale. procedurave për regjistrimin e kandidatëve për Dhe po ta votoja, të nderuar deputetë, vota ime kryerjen e praktikës profesionale, si dhe përcaktimin nuk do t’i ndryshonte mendjen as Saliut, as juve, e vlerësimit për aftësimin praktik. Autoriteti zoti drejtues i seancës, as Kryetares. Ky arnim ligji kompetent, në bashkëpunim me urdhrin profesional i paplotë dhe i lënë në dorën tuaj, do t’i shërbente përkatës, bën regjistrimin e kandidatëve për kryerjen vetëm një qëllimi, atij të blerjes së vullnetit të e praktikës profesionale dhe siguron që praktika të shqiptarëve. kryhet nën drejtimin e një profesionisti, i cili e ushtron (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) profesionin prej jo më pak se 3 vjetësh dhe jep Jozefina Topalli – Falemnderit! garanci të mjaftueshme për përgatitjen teoriko- Fjalën e ka zoti Papa. praktike të praktikantit. Në përfundim të praktikës Gjergji Papa – Falemnderit, zonja Kryetare! profesionale, kandidati i nënshtrohet vlerësimit për
969 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
aftësimin praktik të organizuar dhe zhvilluar nga Enkelejda Shkreli – Falemnderit, zonja autoriteti kompetent. Praktika profesionale Kryetare! konsiderohet e kryer vetëm pas vlerësimit pozitiv të Në lagjen time takoj thuajse çdo ditë një grua, aftësimit praktik. Vlerësimi për aftësimin praktik Liljanën. Ky rreshti këtu prapa, me në krye rreshterin qartëson fazën përmbyllëse të praktikës profesionale që ka humbur tashmë çdo virtyt politik dhe njerëzor, që duhet të kryejë çdo kandidat për të fituar të drejtën e pushoi atë grua nga puna në 2009-n, sepse nuk e ushtrimit të një profesioni të rregulluar, përcaktuar pranoi të mbushte radhët e mitingjeve blu. Po ashtu, në nenin 8 të ligjit. Vetëm pas kalimit me sukses të kjo aradha këtu prapa meje ia gjymtoi pensionin e këtij vlerësimi kandidati mund të kryejë provimin e ushtarakut të shoqit të Liljanës. Kjo familje e shtetit dhe të regjistrohet me urdhrin profesional varfëruar ka dinjitet më shumë se këta këtu prapa, përkatës për të ushtruar ligjërisht profesionin e ndaj shprehja e përditshme e Lilianës sa herë më rregulluar. takon është: “S’ka gjë, se dhe pak e djali më mbaron Ndryshimi i dytë ka të bëjë me pikën 4 dhe shkollën dhe do të na bëhet krah.”. Djali është shfuqizimin e pikës 5 të nenit 11, ku parashikohet student në vitin e fundit për inxhinieri. Pra, do t’i se gjatë zhvillimit të praktikës profesionale nënshtrohet ligjit për profesionet e rregulluara, tok praktikantit t’i paguhen sigurimet shoqërore dhe me ndryshimet që kanë sjellë tani për votim. sigurimet shëndetësore nga subjekti pranë të cilit Unë sot në fjalën time do t’i drejtohem kësaj ai kryen praktikën profesionale. nëne dhe, njëherësh, gjithë të rinjve që studiojnë si Detyrimi ligjor për pagesën e praktikantit nga munden vendin tonë të sunduar. Liljana, kam ana e subjekteve private, çon në pamundësinë e detyrimin politik edhe njerëzor të të them se sot praktikantit për të kryer këtë praktikë, sepse asnjë pushteti kërkon nga ne të votojmë që yt bir, pasi të subjekt nuk do të zotohej të ndërmerrte nisma të ketë mbaruar fakultetin dhe të jetë diplomuar, të tilla për thithjen e këtij kontingjenti studentësh të punojë minimalisht për dy a tre vjet pa rrogë dhe interesuar për kryerjen e praktikës profesionale. Për pas dy a tre vjetësh të paguajë një grusht parash pasojë, i gjithë procesi do të dështonte, duke çuar për të dhënë provimin e shtetit dhe vetëm pas këtij në mosrealizimin e hallkave të tjera të tij, deri në kalvari mund të hapë sytë për ndonjë punë që ushtrimin e të drejtës së një profesioni të rregulluar. paguhet. Në e gjettë, kuptohet! Sikundër kam Ndryshimi i tretë ka të bëjë me tarifat e provimit detyrimin t’ua bëj me dije të gjithë studentëve që të shtetit, i cili organizohet nga MASH-i përmes AKP- kanë marrë shtegun e dijes me vullnetin për t’u bërë së në bashkëpunim me ministrinë e fushës farmacistë, mësues, infermierë, arkitektë, avokatë, përkatëse. Studentët që do t’i nënshtrohen provimit dentistë, t’u bëj me dije se pushteti i do skllevër. të shtetit detyrohen të paguajnë tarifat e provimit të Kjo është darova që po u bën pushteti për këtë fillim shtetit, të cilat përcaktohen me VKM për llogaritjen viti akademik. analitike të tarifave, MASH-i ka pasur parasysh Më konkretisht, ligji për profesionet e rregulluara, mbulimin e shpenzimeve të funksionimit dhe që u miratua në tetor 2009, është në vetvete një nga mirëmbajtjes së AKP-së. Masa e tarifës së kërkesat e Europës për të rregulluar edhe këtu te propozuar mbulon 100% shpenzimet për ne tregun e punës. Atëbotë, ky ligj u diskutua me funksionimin normal të AKP-së dhe pjesa e një pjesë të grupeve të interesit dhe iu përmbajt, papërdorur do të derdhet në buxhetin e shtetit. Për pak a shumë, edhe sugjerimeve të tyre. Sipas tij, inicimin e këtij projektvendimi nuk ka një dispozitë parashikohej që të porsadiplomuarit në profesionet në ligj që të shërbejë si mbështetje ligjore, si e diplomuara, para se të merrnin lejen e ushtrimit të rrjedhojë, për të kapërcyer këtë vakuum ligjor dhe profesionit, duhet t’i nënshtroheshin një periudhe për të përcaktuar një bazë ligjore për hartimin e stazhi, thënë më shqip, një praktike pune dhe jo projektvendimit, propozohet një shtesë në fund të mësimore, e cila, në varësi të profesionit, zgjat deri nenit 13. Duke qenë se këto ndryshime e në tre vjet. Ligji parashikonte që gjatë këtij stazhi të përmirësojnë dhe e bëjnë më funksional ligjin për domosdoshëm, puna e të diplomuarve të paguhej profesionet e rregulluara në Republikën e Shqipërisë, jo më pak se 50% e pagës nominale. Deri këtu, së ftoj kolegët deputetë t’i votojnë këto ndryshime! paku, sa i takon stazhit, nuk kishte shmangie nga Falemnderit! praktikat europiane dhe as nga logjika e përgjithshme Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Papa! e qeverimit të jetës së një vendi. Fjalën e ka zonja Shkreli. Kanë kaluar plot tre vjet nga miratimi i këtij ligji
970 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe ja, ku mbërrin befas një kërkesë nga pushteti të papunë, pushteti shqeu si fillim dyert e që ligji të ndryshojë, pra, të hiqet neni që përcakton universiteteve, vetëm e vetëm që të mos i kishte te shpërblimin e punës si stazhier. Pushteti kërkon dera e vet të papunët, por duke ua kthyer pas katër sot që rinia shqiptare të punojë badiava. A e dini se vjetësh në derë familjeve shqiptare si të papunë me ç’do të thotë kjo? Duke qenë se askush nuk do të diplomë. Tani që po përfundojnë ciklet e para të paguhet dhe kurrkush nuk do të paguajë, dëshmitë studimit, ai po përballet me një numër të madh të e aftësimit praktik rrezikojnë të jenë fiktive dhe, për diplomuarish për të cilët nuk ka punë, pasi janë pasojë, të diplomuarit do t’i qasen tregut të punës orientuar për një treg fiktiv dhe imagjinar pune. Dhe, pa kurrfarë aftësimi konkret dhe praktik. si gjithmonë, në vend që pushteti të merret me Justifikimi i MASH-it ishte se punëdhënësit nuk problemin, të cilin e ka krijuar po vetë, kërkon ta ishin të interesuar t’i pranonin praktikantët shtyjë atë në kohë, edhe nja dy a tre vjet të tjera, përkundrejt pagesës. Me fjalë të tjera, sipas teorisë duke i lënë rrugëve këta të porsadiplomuar, të cilët së Adhamudhit, meqë Qeveria nuk e shëroi dot, do të gjejnë rrugë fiktive dhe korruptive për t’i marrë zgjodhi ta heqë fare. Punë e madhe se bashkë me dëshmitë e aftësisë, pasi punësimi i tyre si stazhierë të po u heq bukën e përditshme me mijëra të rinjve praktikisht po hiqet. Por jo në letra ama. që kanë sakrifikuar vite pune dhe dinjitet. A ndreqej? Kë po gënjen kjo Qeveri? Ne, veten apo Natyrisht që ndreqej. Ashtu siç e kanë ndrequr studentët? Gënjen të ardhmen e profesionistëve dhe qeveritë e vendeve rrotull nesh, për të cilat shpërblimi rëndon edhe për dy-tre vjet të tjera xhepat tashmë i punës së praktikantëve të posadiplomuar është i të vrimosura të familjeve të tyre, të cilat edhe kështu garantuar me ligj, madje zë një pjesë tejet të ia kanë hyrë një sakrifice ekstreme. Dhe kanë rëndësishme të tregut të punës. pafytyrësinë të na thonë: Votojeni këtë ligj! Votoni Unë po sjell vetëm një shembull nga Italia fqinje. ligjin që skllavëron rininë! Grafiku këtu paraqet peshën që zë punësimi i Ne nuk mund ta votojmë një gjëmë të tillë. Unë praktikantëve krahinë për krahinë dhe, sikundër nuk e votoj dot as si profesioniste, as si politikane shihet, sa më i zhvilluar të jetë rajoni, aq më i lartë e as si nënë. Kështu pra, besoj se e morët vesh, të është edhe punësimi i tyre. Para një muaji, në dashur shqiptarë, pse nuk i votojmë ne paçavuret shtator të këtij viti, Italia, Anglia dhe Zvicra e që sjell pushteti në këtë sallë. Janë paçavure “Made përmirësuan edhe më ligjin që mbron të drejtën e in Berisha” me paketim europian, që shkelin mbi pagës së praktikantëve që presin të japin provimin dinjitetin e njerëzve dhe thellojnë varfërinë në e shtetit dhe, nga ana tjetër, për t’iu ardhur në ndihmë Shqipëri. bizneseve, qeveritë përkatëse miratuan vendime për Këto kisha për të thënë dhe këto thashë. Troç t’ua lehtësuar koston punëdhënësve që punësojnë dhe me zemër. Shpresoj që dikush nga ju të rreshtit këta praktikantë, duke ua ulur koston e punësimit të ndiehet prind dhe profesionist përpara se ushtar nga detyrimet e taksave. E po ashtu, duke financuar partie. Të ndiehet prind dhe të mos e votojë këtë edhe bursa të kastenta për stazhin. Në këtë mënyrë përligjje të pacipë të papunësisë. të sapodiplomuarit inserohen gradualisht në Falemnderit! disiplinën e punës, duke vjelë përditë frytet e Jozefina Topalli - Falemnderit! investimit të tyre arsimor. Zoti Ismail Hoxha, urdhëroni! Kështu mund të zgjidhej edhe këtu te ne. Këtë Ismail Hoxha - Falemnderit, zonja Kryetare! zgjidhje europiane ne e propozuam në tryezat e Projektligji me amendamentet dhe me punës. Por, siç e shikoni, o prindër e studentë, e po ndryshimet në ligjin “Për profesionet e rregulluara ashtu edhe ju profesionistë inxhinierë, arkitektë, ne Republikën e Shqipërisë”, i paraqitur nga Këshilli avokatë, farmacistë a mësues, ky rreshti këtu prapa i Ministrave, tregon qartë përpjekjet e vazhdueshme meje, nuk dëgjoi! Po pse nuk dëgjoi? Sepse po bën të Qeverisë shqiptare për një përshtatje sa më të një lojë prej prestidigjitatorësh, si gjithmonë. Ndaj shpejtë të legjislacionit shqiptar me legjislacionin e sjell për votim gjëma të tilla, ndërkohë që rininë e vendeve të BE-së. Njëkohësisht, amendamentet e ka të papunë e të pashpresë. Këto janë akrobacitë paraqitura sot tregojnë kujdesin lidhur me që bën pushteti për të mos u përballur realisht me përmirësimin e legjislacionit në drejtim të zbatimit papunësinë. të tij sa më të mirë dhe pa krijuar vështirësi artificiale I pazoti për ta ngritur arsimin e mesëm për qytetarët shqiptarë. profesional, që do ta aftësonte për punë këtë Shqipëri Ligji për profesionet e rregulluara, i miratuar 2
971 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
vjet më parë, përbën bazën legjislative për ndërtimin Nga ana tjetër, urdhri profesional ka të drejtën e një sistemi efikas për ushtrimin e profesioneve të dhe detyrimin të mbikëqyrë cilësinë e praktikës rëndësishme, të cilat garantojnë standarde të larta profesionale Gjithashtu, projektligji rregullon edhe shërbimi për qytetarët. Ligji përcakton kritere për çështjen e tarifave për provimin e shtetit dhe ushtrimin e disa profesioneve të rëndësishme, të garantimin e burimeve financiare për mbarëvajtjen e cilat lidhen me mbrojtjen e interesit publik, të këtij procesi të rëndësishëm. sigurisë publike dhe të shëndetit, duke respektuar Me amendimet e paraqitura, ky ligj i parimin e vlerësimit dhe autonomisë së pavarur dhe rëndësishëm do të përmirësojë dhe do t’u përgjigjet profesioniste. Ky ligj siguron mbrojtjen dhe më mirë interesave të profesionistëve dhe do të garantimin e standardeve për profesione të garantojë mbrojtjen e interesit publik dhe shëndetin rëndësishme, në mënyrë që ushtrimi i tyre të bëhet e qytetarëve. Prandaj, ju ftoj ta miratojmë këtë prej personave të kualifikuar, të cilët plotësojnë projektligj! kushtet dhe kriteret e parashikuara nga ky ligj apo Ju falemnderit! ligje të tjera. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Hoxha! Në funksion të këtij qëllimi është edhe Zonja Felaj, urdhëroni! përcaktimi i disa kritereve të përgjithshme themelore Ermonela Felaj - Arsyeja që më nxiti të diskutoj për ushtrimin e atyre profesioneve të cilat janë me për ligjin “Për profesionet e rregulluara në Republikën shumë rëndësi për mbrojtjen e interesit publik dhe e Shqipërisë” është se edhe këtë ligj, si shumë të sigurisë publike të shprehura në ligj. Aktualisht, ligji tjerë, Saliu e ka shpallur si një tjetër masë detyron rregullimin e profesioneve vetëm në disa antikorrupsion të qeverisë së tij. fusha kryesore, si ajo e shëndetësisë, ku përfshihen E në këtë pikë, duke ditur sa për zemër e keni profesionet e mjekësisë humane e veterinare; ato luftën kundër korrupsionit, vendosa ta shoh me në fushën e ndërtimit, për profesionin e arkitekteve kujdes ligjin, për të kuptuar vërtet se cilat do të dhe inxhiniereve, si dhe në fushën e mësuesisë. ishin efektet dobiprurëse të tij. Them “do të ishin”, Këto janë edhe fushat me imediate, ku ushtrimi i sepse ligji, ndonëse ka gati dy vjet që është miratuar, këtyre profesioneve behet i mundur nga persona, të ende nuk ka filluar të zbatohet dhe nuk dihet cilët vetëm pasi i nënshtrohen zbatimit të ligjit fitojnë saktësisht se kur dhe si do të mbahet provimi i parë të drejtën e ushtrimit të një profesioni të rregulluar. shtetëror për një profesion të rregulluar. Them “do Dëshiroj të theksoj se një fushë tjetër mjaft e të ishin”, sepse gjykoj se ky ligj, ndonëse shfaqet rëndësishme që duhet rregulluar është ajo e nën një qëllim sa madhor aq dhe pozitiv, në terrenin jurisprudencës. Është e qartë për secilin se sa i dhe në mënyrën me të cilën do të zbatohet, nuk do madh është interesi publik për të garantuar cilësinë të bëjë gjë tjetër, veçse do të certifikojë në e ushtrimit të profesionit të juristit, prandaj është vazhdimësi injorancën, do të hapë një tjetër burim në interes e shoqërisë që, në të ardhmen, Ministria korruptimi për funksionarë të lartë shtetërorë dhe e Arsimit në bashkëpunim me ministrinë e Drejtësisë publikë. të vlerësojnë mundësinë për të përfshirë në Të gjithë ata që sot përfundojnë arsimin e lartë, profesionet e rregulluara, edhe profesionin e juristit. në morinë e universiteteve që ofron Shqipëria, nga Amendimet e paraqitura në këtë projektligj për ata me emra prestigjiozë e deri tek ata që më të miratim, në thelb, paraqesin disa shqetësime të vëna drejtë dikush i konsideron si me emra prostitutash, re gjatë kësaj periudhe përgatitore të akteve në degë të tilla si: mjekësi, infermieri, stomatologji, nënligjore në zbatim të ligjit. Amendimet synojnë t’i veterinari, inxhinieri, arkitekturë e të tjera, do të duhet ndihmojnë qytetarët të aplikojnë për profesionet e që, përpara se të ushtrojnë profesionin në mbarim rregulluara, duke hequr disa barierra të panevojshme. të diplomimit, t’i nënshtrohen një periudhe stazhi Projektligji krijon më shumë fleksibilitet dhe hapësirë profesional e mandej një provimi shtetëror me për të pasur një akses më të madh në kryerjen e pagesë. praktikës profesionale. Kështu, subjektet që do të Në dukje gjithçka duket okej. Vetëkuptohet se pranojnë praktikantët lirohen nga detyrimi për praktika dhe një testim profesional i dijeve praktike, pagesën e tyre, ndërsa individët mund të rregullojnë do të siguronin që profesione të tilla të ushtroheshin vetë marrëdhëniet e tyre gjatë periudhës së praktikës vërtet nga njerëz kompetentë, të ditur, të pajisur me profesionale, me ose pa ndërmjetësinë e urdhrit njohuri të nevojshme për t’i shërbyer interesit publik, profesional. shëndetit dhe sigurisë publike.
972 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ku çalon çështja? Praktika profesionale që do dhe tatime. Sali Berisha veç shpik mënyra se si t’i të duhet të kryejë çdo i porsadiplomuar ngelet e zbrazë më shumë xhepat e shqiptarëve. Asnjë mjek, pakontrolluar nga shteti, përderisa profesionistët që asnjë infermier, asnjë farmacist, asnjë inxhinier nuk do të marrin pranë tyre praktikantë nuk detyrohen do të punojë dot në profesion nëse nuk paguan t’u japin atyre asnjë lloj pagese për punën, edhe taksën e taksidarit Sali. Sikur të mos mjaftonte kjo pse një praktikant mund të jetë në praktikë makutëri për të fituar sa më shumë, dhe kësaj radhe maksimalisht 3 vjet. Pra, eksiton rreziku potencial prej injorancës, Qeveria do t’u japë të drejtën që, për një shumicë të porsadiplomuarish, të cilët praktikantëve që ta japin provimin e shtetit deri në 5 familja nuk mund t’i mbështesë edhe për disa vite herë nëse nuk kalojnë me kushtin që herën e pestë pas mbarimit të studimeve të larta, të lëshohen të paguajnë tarifën prej 1 milion e 200 mijë lekë të dëshmi fiktive të kryerjes së praktikave profesionale. vjetra. Modeli i praktikës së papaguar, që ngjan si dy Nëse doni të rishikoni doktor Adhamudhin, pika ujë me të ashtuquajturën stazh partie, nuk do Skëndo beun dhe Lulushën e Çajupit, prisni këtë të nxisë as profesionistët që të përfitojnë nga vrulli lloj provimi shteti që ka shpikur Qeveria, se me siguri dhe energjia e të rinjve dhe aq më pak të rinjtë që të pas 5 herësh të dhënit të një provimi shtetëror të thellohen në njohjen e profesionit. Në këtë mes nuk tillë personazhe do t’i kemi me shumicë, ndoshta të bie në sy thjesht nostalgjia për një epokë ku puna na bie radha t’i takojmë edhe këtu në Parlament. nuk shpërblehej. Shihet qartë se Qeveria është e Provimi shtetëror, fatkeqësisht, nuk do të mund të paaftë të ndërtoj politika, që tërheqin midis tyre një jetë filtri themeltar për diplomat soj- soj që ndahen profesionist dhe një praktikant. sot në Shqipëri. Nevojitet një reformë e tërë arsimore, Pra, Qeveria me këtë ligj po bën as më shumë e cila të ketë në bazë të saj akreditimin real të e as më pak, veç demagogji. Profesionistët që, më universiteteve, akreditim të vërtetë, të besueshëm së shumti, veprojnë si sipërmarrje private nuk kanë të universiteteve dhe jo vetëm, por edhe të stafeve ndonjë interes të mbajnë pranë tyre praktikantë që të tyre pedagogjike. Mësoni të respektoni shkollën! shtyjnë kohën, ashtu sikundër edhe praktikantët nuk Mësoni të respektoni dijet! Një aforizëm i vjetër kanë interes të robëtohen për dikë që nuk i paguan thotë: “Nëse gomerët do të fluturonin, shkollat për për punën që ofrojnë. Nëse Qeveria do t’u ofronte ta do të ishin aeroporte”. Ajo që po bëni me këtë ligj lehtësi financiare këtyre sipërmarrjeve në këmbim është pikërisht kjo. Po shuani dallimin mes shkollës të mbajtjes me pagesë të praktikantëve, atëherë dhe aeroporteve. Po e shuani këtë dallim duke bërë mund të përfitonin të gjitha palët, edhe shteti, me pjesë në komisionet shtetërore që korrigjojnë provime qëllimin dhe detyrën që ka për t’u siguruar shtetasve të tilla kaq të rëndësishme njerëz klientelistë dhe të vetë shërbime sa më cilësore. sekserë të pushtetit, aspak të paanshëm. Të vepruarit me përgjegjshmëri tregon se Po ju sjell në vëmendje rastin e shumëpërfolur Qeverisë nuk i intereson aq shumë perfeksionimi i të ditëve të fundit, që lidhet me konkursin në Shkollën të rinjve, gjë që në fakt duhej t’i interesonte që kur e Lartë të Magjistraturës, ku flitet se pjesë e stafit licenconte universitetet. Por Qeverisë, me sa duket, që korrigjon provimet ka qenë edhe avokatja e Damir i intereson të trukojë sa më shumë të jetë e mundur Fazlliçit, shoqja e ngushtë e vajzës së Kryeministrit armatën 1 milionëshe të të papunëve në Shqipëri. dhe njeriu që akuzohet publikisht të ketë bërë Gojët e liga thonë se dy ditë më parë Saliu u pastrimin e parave të Fazlliçit. kërkoi shqiptarëve të punonin sa më shumë, “për të Flasim për ligjin e profesioneve të rregulluara. siguruar përfitime për familjen time”, tha ai, Po shikojmë se kemi profesionistë që rregullojnë megjithëse unë them se ka dashur të thotë për gjithçka. Fjala vjen ministri i Ekonomisë nuk e pati Qeverinë time, që ajo të jetojë sa më gjatë, duke u për gjë t’u tregonte këshilltarëve socialistë të hedhur kështu hi syve shqiptarëve. komunës Vërtop se si do tua rregullonte qejfin Le të vijmë te provimi shtetëror, ai që do të lejojë bashkë me drejtorin e Arsimit në Berat, nëse i përfundimisht mundësinë për të punuar si mjek, prishnin punë në zgjedhjet e qarkut Berat. farmacist, infermier, veteriner, inxhinier, arkitekt e Frazën e fundit dua ta mbyll me Çajupin, kështu me radhë. Ky provim do të jetë me pagesë, meqenëse ky ligj na kujtoi Çajupin: “Ju zotërinj të me tarifa që fillojnë nga 300 mijë lekë të vjetra deri klubit të Selanikut mos e shuani me ligje të tilla në 1 milionë e 200 mijë lekë të vjetra. ëndrrën e shqiptarëve e familjeve shqiptare, për t’i Shqiptarët ta harrojnë se Sali Berisha ul taksa parë të realizuara një ditë fëmijët e tyre”.
973 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Falemnderit! Të gjitha këto pengesa kanë bërë që provimi i Jozefina Topalli – Falemnderit! shtetit të shtyhet një vit e gjysmë dhe pritet të Zonja Eglantina Gjermeni, urdhëroni! zhvillohet në fund të muajit nëntor të këtij viti. Eglantina Gjermeni – Falemnderit, zonja Jemi skeptikë për realizimin e provimit të shtetit, Kryetare! sepse ende nuk janë miratuar tarifat e regjistrimit Sot po diskutojmë projektligjin “Për disa për këtë provim nga Këshilli i Ministrave, ndërkohë ndryshime dhe shtesa në ligjin e datës 22.10.2009, që duhej të kishte filluar procesi i regjistrimit nga “Për profesionet e rregulluara në Republikën e urdhrat e profesionistëve. Shqipërisë”, të ndryshuar.”” Paradoksi tjetër është se ligji, pavarësisht se Parimisht, Partia Socialiste nuk shprehet kundër nuk është zbatuar, është ndryshuar në shtator të ligjit për profesionet e rregulluara, por është kundër 2011-s dhe propozohet të ndryshohet për herë të mënyrës sesi hartohen ligjet, sesi ato mbeten dytë sot. Në radhë të parë, ndryshimet e propozuara thjesht deklarative, nuk zbatohen dhe për më tepër nuk përpiqen të adresojnë shkaqet e moszbatimit nuk shpalosin një vizion të qartë për zhvillimin e të ligjit, të cilat edhe mund të justifikonin ndryshimet arsimit të lartë dhe lidhjes së tij me tregun e punës. në një periudhë kohore kaq të shpejtë. Jemi kundër ndryshimeve që paraqiten sot. Pse? Pa dashur të përsëris mendimet e kolegëve të Ligji në fjalë i referohet direktivës së BE-së dhe mi lidhur më këto ndryshime, dua të theksoj se këtij rregullon disa profesione, të cilat kanë lidhje të ligji i mungojnë disa elementë thelbësore, i mungon drejtpërdrejtë me jetën e qytetarëve dhe idealisht koncept i edukimit në vazhdimësi, duket sikur provimi duhet të sigurojë një shërbim më cilësor e i shtetit i vë kapak gjithë shkollimit, si edhe elementi profesional ndaj tyre. ndëshkimor për profesionistët, të cilët megjithëse Çfarë ndodh? Qeveria shqiptare po harton dhe kanë mundësi ta japin në mënyrë paradoksale deri sjell në Kuvend për miratim ligje në përpjekje për të në 5 herë provimin, mund të mos kryejnë sjellë kuadrin ligjor të vendit, në përputhje me profesionalisht detyrën e tyre humane. legjislacionin e Bashkimit Europian, por duke e Një tjetër shembull nga lista e gjatë e rasteve kthyer këtë proces qëllim në vetvete, pa menduar të mungesës së seriozitetit dhe papërgjegjshmërisë për zbatimin e tyre në praktikë, pa menduar se ky së kësaj qeverisjeje, ka të bëjë me politikat e kuadër ligjor që do të miratohet duhet të jetë i qartë Qeverisë shqiptare ndaj arsimit të lartë. Në dhe pa ekuivoke. Marrja e statusit kandidat, përgjithësi, ato janë afatshkurtra, karakterizohen nga anëtarësimi në BE, dhe për më shumë, demokracia amatorizimi dhe klientelizmi. Masivizimi i arsimit të dhe shteti ligjor nuk mund të arrihen dhe lartë dhe rritja e numrit të studentëve nuk është dhe konsolidohen vetëm me ligje të shkruara në letër pa nuk mund të jetë tregues i një politike arsimore siguruar zbatimin efektiv të tyre. vizionare, aq më tepër tregues i cilësisë së arsimit Ligji “Për profesionet e rregulluara në Republikës në Shqipëri. Rritja e numrit të studentëve nuk e Shqipërisë” ka hyrë në fuqi në 05.05.2010. Sipas shoqërohet me përmirësimin e infrastrukturës, me nenit 19 të këtij ligji, Këshilli i Ministrave dhe Ministria hapjen e auditorëve të reja dhe për më tepër me e Arsimit kishin detyrimin të nxirrnin aktet nënligjore shtimin e numrit të pedagogëve. përkatëse, brenda 3 muajve nga hyrja në fuqi e ligjit. Gjithashtu, edhe gjatë këtij viti të ri shkollor që Pra, deri në 5 gusht 2010. Por çfarë ndodhi sapo nisi, studentëve dhe pedagogëve ju duhet të konkretisht? Cilat janë pasojat e mungesës së zhvillojnë mësimin me turne. Pa folur pastaj për këtyre akteve? ngarkesën në orë të pedagogëve, të cilëve u kërkohet Ministria e Arsimit duke iu referuar nenit 10 të dhe punë shkencore dhe administrative, kur u duhet këtij ligji nuk ka ngritur ende komisionet e provimit të përballojnë ngarkesën mësimore sa për 3 të shtetit, ndërsa rregulloren e praktikës profesionale pedagogë. për punonjësit e shëndetësisë e ka miratuar vetëm Pa dyshim që tregu i punës dhe nevojat e tij në mars të vitit 2011. duhet të jenë nxitësi kryesor për profesionet që duhen Ndërsa urdhri i Ministrit të Shëndetësisë për zhvilluar apo krijuar. Por ama, arsimi profesional zhvillimin e praktikës profesionale është miratuar duhet të ketë hapësirën e vet për t’i ofruar këtij tregu në 31 mars 2011 edhe pse propozimet nga urdhrat profesionistë të mesëm. Tregu i punës nuk ka nevojë e profesionistëve janë bërë që në qershor të 2010- vetëm për të diplomuar nga universiteti. Për më s. tepër, ku mund të punësohen ky numër i madh
974 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
studentësh të diplomuar? ndryshimeve që paraqiten sot për projektligjin e Punësimi në institucionet publike bazohet profesioneve të rregulluara. thellësisht në kritere politike, duke cenuar cilësinë Falemnderit! e këtyre institucioneve dhe mungesën e shpresës Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja te studentët e sapodiplomuar, që do të punësohen Gjermeni! një ditë, në rast se nuk anëtarësohen në partitë Zoti Marku, urdhëroni! politike në pushtet. Mark Marku – Falemnderit, zonja Kryetare! Dihet që në kushtet e ekonomisë së tregut është Do të mundohem të flas shkurt. tregu i punës ai që rregullon punësimin, por shteti E para, mendoj se kolegët tanë të opozitës sikur nuk mund t’ia lërë spontanitetit planifikimin e kuotave të kishin harxhuar kaq energji sa kanë harxhuar për të pranimit të studentëve në shkollat e larta, të cilat fjalimet, për të bërë dy propozime për projektligjin, duhet të reflektojnë ato nevoja që ka shoqëria ne do të kishim arritur në një variant ndoshta më të shqiptare sot, duke i paraprirë një stadi tjetër përshtatshëm dhe më të pëlqyeshëm për ta. zhvillimi. Praktikisht, në punën që kemi pasur në komision Ndërkohë që vihet re jo vetëm masivizimi i për projektligjin nuk kemi pasur asnjë variant universiteteve, por edhe “masterizimi” i tyre. Është ndryshimi për amendamentet e propozuara nga për t’u vlerësuar etja për arsim e gjithkujt, por ama ministria e përkatëse. shpeshherë studentët i ndjekin një apo dy mastera, Mendoj se ndryshimet që i bëhen ligjit nr. 10171 sepse shpresojnë apo janë në kërkim të një vendi “Për profesionet e rregulluara në Republikën e pune. Ndërkohë që punonjësve me tituj dhe grada Shqipërisë”, kanë si qëllim përmirësimin e këtij ligji në institucionet publike nuk u njihen më dhe nuk në nenet 11, pikat 3 dhe 4 dhe me nenin 13, që paguhen më për këtë investim që kanë bërë, një kanë të bëjnë me procedurat për realizimin e vendim që u mor dhe u trumbetua me aq bujë nga praktikës profesionale, një përbërës i rëndësishëm Qeveria. Këta tituj shkencore nuk njihen dhe nuk për formimin e praktikantëve për profesionet e paguhen më po nga Qeveria prej shumë muajsh. rregulluara. Patjetër dua të shpreh sot këtu dhe shqetësimin Dua të sqaroj këtu se parafolësit krijuan një tim, që i bashkëngjitet kolegëve të mi pedagogë, keqkuptim, sikur ky projektligj ndalon pagesat e lidhur me dokumentin e reformës financiare për praktikantëve të profesioneve të rregulluara nga universitetet, e paraqitur nga Ministria e Arsimit, në subjektet ku do të ushtrojnë praktikën kandidatët. vitin 2011. Nuk mundet që në emër të reformave të Praktikisht projektligji nuk i ndalon pagesat, por heq bëjmë dokumente, të cilat pedagogët e të gjithë detyrimin e subjekteve private për të paguar universiteteve i vlerësuan negativisht. Humbësit praktikantët, gjë që ka qenë pengesë për t’i atashuar sipas këtij dokumenti janë universitetet publike. praktikantët në subjektet private. Vetë arsimi i lartë ka nevojë për një reformë të Ligji aktual, ashtu siç është, edhe pse ka ndikuar thellë pjesëmarrëse kur pedagogë e studentë, pozitivisht në rregullimin ligjor të profesioneve të studiuesë dhe administratorë të kenë mundësi të rregulluara, nuk ishte funksional në pjesën që kishte thonë fjalën e tyre. Ata e dinë se çfarë duan dhe të bënte me procedurat e kryerjes së praktikës çfarë mund të arrijnë, mjafton vetëm të uleni me ta profesionale dhe të provimit të shtetit. edhe t’i pyesni. Praktikisht, kandidatët që mbarojnë programet Disa profesione mund të rregullohen me ligj, disa studimore në drejtime të ndryshme, që u të tjera vazhdojnë të ushtrohen edhe pa u rregulluar korrespondojnë profesioneve të rregulluara e kishin me ligj të veçantë, por e rëndësishme është që ato shumë të vështirë të gjenin një atmosferë diploma të mos blihen dhe shiten si mall tregu, ashtu inkurajuese për shndërrimin në shprehi praktike të siç po dëgjojmë se ndodh rëndom. Sërish, kjo dijes teorike që merrnin në shkollë. mbetet përgjegjësi e shtetit. Tregu i punës, për shkak të kostos financiare, Së fundi, dua të theksoj se pavarësisht buxhetit nuk merrte përsipër të pranonte kandidatët si të limituar që mund të ketë shteti shqiptar, çdo praktikantë, gjë që e bënte gati të pamundur si për investim në arsim nuk duhet të konsiderohet si i kandidatët, ashtu edhe për institucionet realizimin kushtueshëm, sepse është vërtetë i paçmuar për e ciklit të plotë të formimit teorik e praktik të tyre. brezat e sotëm, por sidomos për brezat që vijnë. Ndryshimet e propozuara e rregullojnë Për të gjitha këto arsye ne jemi kundër marrëdhënien mes kandidatit dhe subjektit ku
975 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ushtrohet praktika. Me pikat 3 e 4 synohet pikërisht bëmë pa dashur shikues të telenovelës së titulluar ky rregullim dhe ligji nuk pëson asnjë ndryshim “politika e re”, ose siç quhet në këto seritë e reja tjetër. “kursi i ri”, një telenovelë fiks e atij lloji ku mungon Këtë ndryshime, nga njëra anë, i lehtësojnë çfarëdo lloj morali, këtë rast politik, ku intriga dhe subjektet shtetërore dhe private ku ushtrohet mashtrimi është qëllimi kryesor dhe zgjatja e praktika nga detyrimet financiare, me përjashtim të pakuptimtë e serialit bëhet vetëm që njerëzit të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore të humbin kohën e dalldisin mendjen me flluskat e praktikantit dhe, nga ana tjetër krijojnë mundësinë sapunit. e realizimit të një praktike profesionale të dobishme Këtë telenovelë politike të Ramës po e shikojmë për praktikantin. e komentojmë që prej vitit 2009 e deri sot. Rregullimet në projektligj synojnë edhe Me disa seri u morëm të gjithë, lokalisht e përmirësimin e vlerësimit të aftësimit praktik të globalisht. Çështjen e kutive e sqaruam dhe e kandidatëve nëpërmjet përmirësimit të procedurave debatuam në çdo nuancë të neneve të Kodit të kontrollit dhe të vlerësimit. Zgjedhor, deri në bezdi. Dëgjuam e përtypëm Për arsyet e mësipërme mendojmë se këto slogane të çuditshme ultimative që nga “dua të shoh përmirësime janë të dobishme për cilësinë e ligjit votën time”, “hap kutitë ose largohu”, “hap kutitë që amendohet, rrjedhimisht edhe për praktikantët çliro vizat”, e deri tek i fundit “do apo s’do”. apo subjektet private e shtetërore marrëdhëniet e Nuk u la baltë e llum pa u hedhur mbi shtetin, të cilave ai rregullon dhe i ftoj kolegët, në emër të institucionet, zgjedhjet, e, pa dyshim, edhe mbi Grupit Parlamentar të PD-së që t’i votojnë Qeverinë. Fiks siç ndodh në telenovela ku i ligu thur amendamentet e propozuara. njëmijë e një intriga për gjithkënd e mbi gjithçka, Falemnderit! vetëm e vetëm për t’i plotësuar tekat vetes. Dhe, si Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Marku! në çdo telenovelë mediokre, flluskë sapuni, Këtu mbyllet diskutimi për pikën 5. personazhi kryesor herë qan, herë qesh. Kalojmë te pika 6, projektligji “Për gjykimin e Të nderuar kolegë, mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin Ndërsa Rama mund të ketë qeshur dje, nuk vë e drejtësisë administrative” në dyshim se qytetarët shqiptarë dhe disa prej nesh Ky projektligj është një ndër 12 prioritetet e BE- në politikë janë ndjerë keq, sepse qytetarët shqiptarë së, si kusht për marrjen e statusit. Sot pas takimit dhe shumë prej nesh nuk e meritojmë që të na thonë që kam pasur me ambasadorin i kam thënë se ligjet dy herë rresht: “Stop! Merruni vesh me njëri-tjetrin”. të cilat kërkohen si kusht për marrjen e statusit, do Unë ndjehem keq njëlloj si ju, sepse nuk kam të jenë përherë në kalendarin, në programin e punës asnjë shpresë më se me Edi Ramën mund të dhe në rendin e ditës së Kuvendit. merresh dot vesh. Dje më shumë se kurrë kuptova Zonja Ministre, urdhëroni! me dhimbje se për më shumë se dy vjet rresht, të Majlinda Bregu – Të nderuar kolegë, paktën unë personalisht, kam bërë deklarime naive Shqipëria ka marrë përgjigje negative për dhe trashanike, kur si pjesë e kësaj maxhorance statusin e kandidatit. Fatkeqësisht, ishte kronikë e kam ftuar me sinqeritet opozitën që të vinte në një vendimi të paralajmëruar, dhe kjo jo sepse kemi Parlament, të ushtronte rolin e saj dhe të votonte. avancuar më pak se fqinjët, as se jemi mbrapa me Absolutisht e pranoj, se në këto ftesat tona e reformat, as se Brukseli nuk na ka qejf, por thjesht ka zanafillën pengmarrja që i ka bërë këtij procesi dhe vetëm sepse, siç e tha dhe Komisioneri për kryetari i opozitës. Unë dhe ne e kemi ftuar të lejojë Zgjerim dje: “Keni qenë në stanjacion për sa i përket grupin të hyjë në Parlament, por në fakt ai kishte bashkëpunimit politik dhe për shkak të bojkotit të plan afatgjatë pikërisht të kundërtën, të bojkotonte gjatë parlamentar të opozitës”. Parlamentin dhe të pengonte punën e tij. Kështu Në më shumë se dy vjet, nga momenti i aplikimit thuhet në raportin e progresit, troç, hapur. për anëtarësim e deri në shtatorin e këtij viti, Ne e ftonim të vinte të votonin ligjet me 3/5-at, pritshmëritë që sjellja e opozitës ndaj ushtrimit të sepse s’ka ndodhur në asnjë vend tjetër, as në Poloni përgjegjësive të saj dhe kontributit shtetndërtues e në ‘89-ën, as në Hungari në ‘90-ën, as në Sllovaki, europianizues të ishin reale, u zbehën ditë pas dite. (që ishte një rast më i vështirë), as në Maqedoninë Të gjithë ne qytetarët shqiptarë, disa prej nesh fqinje, as në Malin e zi dhe as në Serbinë me parti duke qenë edhe pjesë e politikës në këtë vend, u të deklaruar si euroskeptike, që Parlamenti të
976 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bojkotohet, bllokohet e dhunohet me qëllim që të në orë e orë pafund sharje e sherr me maxhorancën? dëmtohet procesi i integrimit. Se ju hoqëm mundësinë që të linim nam të gjithë Ndodh me opozitën shqiptare, siç nuk ka bashkë e të ktheheshim në qesharakë gra e burra, ndodhur asnjëherë në histori. Ndodh me këtë opozitë së pari, për familjet tona e pastaj për gjithë që udhëhiqet nga humbja në humbje nga një kryetar shqiptarët? “Vendim shumë i drejtë ky”, thotë raporti ekstraparlamentar. Ndodh me këtë opozitë e me i Komisionit Europian. këtë kryetar me trashëgimi blloku komunist, që i Pse pritëm për dy vjet rresht që të na sillte një duket se shpëton vetëm kur bllokon, që mendon se emër të bekuar për Avokat Populli? Apo pse pritëm nuk fiton dot vetë po nuk humbën gjithë të tjerët. Ky dy vjet që Zoti t’i jepte mendjen e hajrit e të ulej për është mentaliteti që shqiptarët shkelmuan 20 vjet reformën zgjedhore, që ne të gjithë të mos prisnim më parë. Fatkeqësisht ky po kërkon ta risjellë prapë. me ankth të njëjtën skenë të mospranimit të humbjes Ne e ftonim Ramën si kryetar partie të merrte nga Rama në 2009-ën të përsëritej edhe në 2011- vendime që të mos binin ndesh me interesat e ën? shqiptarëve. Por ky, kryetari ekstraparlamentar, një Për çfarë të na brejë ndërgjegjja? Se u munduam herë i quan ligjet teknikalitete të panevojshme për të hartonim një dokument me sugjerime të opozitës “misionin e tij të madh të politikës së re”, pastaj për 12 pika kyç, por që pa vullnetin e opozitës këtu tenton t’i përdorë si zare dhe t’i hedhë në lojë derisa në sallë do të ktheheshin në stadin 0? të piqen kushtet e tij. Një herë i quan ligjet rroma- A mund ta mohoni që është kjo opozitë që ka përtoma, pastaj shatra-patra. Si përfundim edhe kur refuzuar 5 herë projektligjin “Për gjykimin e thotë “do votoj” dhe kur thotë “s’do votoj”, ky njeri Mosmarrëveshjeve Administrative dhe Organizimin thjesht tallet. e Drejtësisë Administrative”? A është kjo opozitë që Këtij s’i intereson asgjë, as qytetarët, as ka refuzuar 3 herë ligjin për heqjen e imunitetit të vendimet për këtë vend, i intereson vetëm karrigia e deputetëve, edhe pse i është lënë çdo hapësirë për tij. të bërë çdo amendim në këtë projektligj? E vetmja punë që ka bërë ai me opozitën dhe A është kjo opozitë që ka refuzuar Kodin Penal, me ne në këta dy vjet, ka qenë të prishë punë. I Kodin Hekurudhor, Kodin Doganor, Ajror, Detar, vetmi qëllim i shprehur qartazi në sjelljen e opozitës Rrugor, Civil etj., edhe pse kanë qenë ligje pa ndonjë ka qenë bojkoti, djegia e mundësive të vendit në peshë specifike politike? rrugën drejt integrimit dhe, për më tepër, kryetari i A është kjo opozitë dhe ai kryetar, që e ka tyre mburret me këtë. shpallur prej dy vjetësh Shqipërinë në krizë, kur “Kemi bërë gjënë e duhur me bojkotin e jemi raporti thotë se stabiliteti makroekonomik u ruajt plotësisht të qetë me ndërgjegjen tonë qytetare e dhe në kohë krize? opozitare”, - thotë Rama. “Keni dëmtuar procesin, A është po ky kryetar ekstraparlamentar që dialogun politik, si dhe ecurinë e reformave vetëm pasi u sigurua se statusi i vendit kandidat integruese të vendit”, thotë raporti. ishte përfundimisht në rrezik, u shpreh se do të vinte Por, Rama edhe pas humbjes së zgjedhjeve në Parlament e do të votonte ligjet me 3/5-at? A parlamentare në 2009-ën dhe pas humbjes se është po ky kryetar, i cili një javë më vonë, pas kauzës “hap kutitë ose largohu”, edhe pas humbjes vizitës së dy ministrave të jashtëm të BE-së, kuptoi së 140 mijë votave + 10 mijë e ca të tjerave në Tiranë, se mund të ketë një mundësi tjetër më të afërt se në 8 maj, përsëri e ka ndërgjegjen e qetë. viti që vjen për ta përfituar këtë status, ndaj përsëri Po cilën palë duhet ta brejë ndërgjegjja sipas refuzoi votimin dhe shpalli planin e tij me 10 pika? Ramës? Maxhorancën? Pse kemi pritur që ai të A është kjo opozitë që ende po vazhdon të vërë ecë paralel me ëndrrën evropiane të 94% të kushte mbi 12 kushtet e BE-së, që vazhdon me shqiptarëve? Pse pritëm që ai, megjithëse kryetar bojkotin e kartonit edhe pse ka ndërprerë më 5 ekstraparlamentar të urdhëronte opozitën për të shtator bojkotin e Parlamentit? votuar ligjet në procesin e liberalizimit të vizave? Të nderuar kolegë, Pse pritëm që para se të denigronte dokumentet e Përgjegjësia për drejtimin e vendit është e identitetit të shqiptarëve, të votonte për prodhimin e maxhorancës. Përgjegjësia për bllokimin e ligjeve tyre? në Parlament, nuk ka asnjë dyshim që është e Për çfarë të na brejë ndërgjegjja? Se ju hoqëm opozitës. Ne të gjithë sot ndjehemi ligsht, sigurisht shansin që një 60 minutësh diskutim të lirë ta kthenit jo aq sa të gjithë kolegët tanë opozitarë, por ndihemi
977 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ligsht për një arsye të thjeshtë, sepse ju jeni iluzioneve se Shqipëria meriton t’i jepet statusi i përpjekur të na bllokoni me dhunën e bllokut. Ju vendit kandidat, me gjithë iluzionin e maxhorancës, vazhdoni të këndoni refrenin tuaj: Dëmi i vendit se po të kishte votuar opozita me 3/5-at e votave, s’është dëmi ynë! ne do ta kishim merituar këtë status. Besoj se asnjë Ju vazhdoni e rrini në bllokun tuaj! 94% e nga ne nuk mendon që Bashkimi Europian i shikon shqiptarëve do ta zhbëjnë edhe këtë bllok në mënyrë kaq sempliste çështjet, kur edhe për neokomunist. Këtu ndahemi ne bashkë, dje, sot dhe çështjen e votimit me 3/5-at thekson shumë mirë nesër. Aty ku bashkohen interesat e 94% të në raport që ai duhet të realizohet vetëm nëpërmjet shqiptarëve për bashkim me Europën, aty është vija konsensusit. ndarëse mes nesh dhe jush. Faik Konica thotë Ka një aspekt më të keq se sa thjesht refuzimi, “Shqipërinë, shpëtoje Zot nga shqiptarët!”; Zoti na të nderuar kolegë. Na pëlqen apo jo qenia e Serbisë shpëtoftë nga antishqiptarët! në grupin e vendeve të Ballkanit, që diskutohej në Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Bregu! listën e aksesionit, i jep këtij grupi një konotacion Zonja Meksi, urdhëroni! tjetër. Largimi i Serbisë e ka lënë vendin tonë në një Ermelinda Meksi – Të nderuar kolegë, grup me Bosnjën dhe Kosovën, dy vende që, me Ajo që do të dëshiroja të mos ishte bërë në këtë gjithë respektin, kanë probleme shumë të mprehta Parlament ishte pikërisht fjala e ministres së për ekzistencën e tyre si vende, çështje që duhet Integrimit, e cila duhej të reflektonte moderacion dhe të zgjidhen para çështjes së statusit. E pra, kur një si njeriu që është më pranë Komisionit Europian vend si Serbia është në gjendje të fillojë dialogun duhej të respektonte mesazhin e komisionerit Fyle, politik me Kosovën dhe të bindë Brukselin se ky dhënë dje e shpërndarë e botuar sot në një numër është një proces serioz, ne nuk jemi në gjendje të të madh mediesh në Shqipëri. sigurojmë këtë dialog brenda vetes duke penalizuar Porosia e tij është të shmanget retorika negative rëndë vendin. Ka një debat lidhur me koston e këtij dhe konfrontuese, e cila, sigurisht, ka sjellë jo pak procesi dhe sigurisht ky refuzim më shumë se sot dëme. Do ta kapërceja, megjithatë, tonin dhe ka kosto për të ardhmen e vendit. gjithçka u parashtrua, duke e justifikuar me Me gjithë refuzimin nga ana e anëtarëve të trishtimin që normalisht gjithsecili nga ne duhet të Qeverisë lidhur me pasojat ekonomike të financimeve ndiejë për këtë opinion negativ që i erdhi Shqipërisë. të munguara, dua t’ju kujtoj se, nëse do të ecnim Raporti, për fat të keq, për të dytin vit radhazi siç duhet, do të kishim marrë ndihmë shuma të vjen negativ, megjithëse gjuha që Bashkimi Europian mëdha. Rumania vetëm për periudhën 2007-2013 përdor është shumë larg asaj gjuhe që ky Parlament ka marrë rreth 30 miliardë euro. Po të ecnim shpejt, praktikisht adreson edhe për çështjet e integrimit. anëtarësimi në një kohë të shkurtër të krahasuar Ajo është një gjuhë e moderuar, shumë më lart se me normativën për frymë do t’i ofronte Shqipërisë si realiteti dhe unë e kam shumë të tepërt të komentoj rrjedhojë e aksesionit rreth 4 miliardë euro, aq të se pas çdo paragrafi thuhet se kjo nuk funksionon. nevojshme për proceset e zhvillimit të vendit tonë. Pavarësisht nga gjuha e moderuar, ky është një A kemi nevojë të nderuar kolegë të ndihemi të raport i cili nuk flet mirë për Shqipërinë. Por a ishte humbur pas kësaj përgjigjeje? Me trishtim pohoj surprizë një raport i tillë? Tashmë nuk ka njeri brenda se jemi të gjithë të humbur nga ky proces dhe më apo jashtë Shqipërisë që, për fat të keq, priste diçka shumë se ne është i humbur populli shqiptar. ndryshe. Çështja nuk ishte thjesht te refuzimi i Prandaj, pas këtij raporti mendoj se ka nevojë për statusit të vendit kandidat, sesa te fakti se ky ishte një tjetër qasje nga ana e të gjithë deputetëve të një refuzim i pritshëm dhe fatkeqësisht i merituar. këtij Parlamenti. Përpara se t’i tregojmë gishtin e Raporti më tepër sesa gjykim mbi situatën është përgjegjësive njëri-tjetrit, le të lexojmë me vëmendje një konfirmim i konstatimit se, kur demokracia këtë raport, jo si pjesëtarë të iks apo ipsilon partie, degradon, pjell vetëm regres. Dhe në thelb, por si shqiptar që integrimin e konsideron vërtet si pavarësisht nga gjuha e moderuar, ky raport është një mjet për demokratizimin dhe zhvillimin e një raport regresi që duhet të na bëjë të gjithëve të shoqërisë shqiptare sipas standardeve europiane. ulim kokën dhe të reflektojmë. Sot në “The Analiza e kujdesshme e këtij raporti shtron para Economist”, komenti i lidhur me këtë raport ishte: nesh nevojën për gjithëpërfshirje dhe konstruktivitet. “është një raport stanjacioni”. Shumë njerëz jashtë Fjalët e mira, të thëna aty këtu për ndonjë dhe brenda Shqipërisë kanë dalë nga agonia e institucion, dëshiroj t’ju garantoj se janë të
978 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pamjaftueshme për arritjen e atyre standardeve që vetëm te problematika e stigmatizimit të propozimit kërkon ky proces. Prandaj duhet të mendojmë të të opozitës, qoftë edhe për problemin e gjithë se si duhet ta adresojmë problemin. Ju kujtoj institucioneve të pavarura. Me këtë rast desha t’ju me këtë rast se opozita ka bërë një ofertë politike, ftoj, zoti Kryeministër, dhe të gjithë kolegëve e cila nuk është e panegociueshme, prandaj ajo deputetë, se më shumë dhe as më pak, të kujtojmë kërkon pa humbur kohë edhe një përgjigje politike presidentin e zgjedhjes së këtyre institucioneve kur serioze nga ana e maxhorancës. ju të gjithë ishit në opozitë. A ka mundësi të Gjithsecili nga ne mund ta lexojë raportin sipas reflektojmë realisht në propozimet tona për të preferencave edhe për sa i përket funksionimit të ndërtuar institucione realisht të pavarura dhe të mos Parlamentit, por nuk mund të mos adresojmë si i trajtojmë ato si pazar, të cilat kapen vetëm nga duhet vlerësimin e Komisionit Europian se njëra palë? funksionimi i Parlamentit bazuar në një dialog Duke folur për reformën zgjedhore, dëshiroj të konstruktiv dhe të qëndrueshëm politik midis partive sjell vlerësimet e OSBE-ODIHR-it, se zgjedhjet janë është një çështje prioritare akoma e paarritur. prioritet kyç dhe opinioni i vlerëson si pjesërisht të Performanca e Parlamentit për funksionet legjislative arritura standardet ndërkombëtare. Pra, praktikisht, dhe kontrolluese si prioritet i opinionit është akoma ne jemi larg asaj që kërkon Europa në këto çështje. i pamjaftueshëm. Dëshiroj t’ju kujtoj se kjo Prandaj, reforma elektorale, e cila kërkon progres, performancë që lidhet me ligjet me 3/5-at është vërtet është një prioritet tjetër shumë i rëndësishëm që ky një prioritet, por aty kërkohet që kjo të gjejë Parlament duhet të drejtojë. Dëshiroj të theksoj se konsensusin. Prandaj, kjo gjë është çështja është koha kur na duhet të ndërtojmë një proces ku kryesore, të cilën ne duhet të adresojmë. vëmendja e Parlamentit të adresojë çështjet më Ky raport vë re një varg problemesh me cilësinë kritike të këtij raporti për të synuar kapjen e kohës e adoptimit të ligjeve pjesërisht, një pjesë e të cilave së humbur. Konfirmimi i përsëritur nga ana e u diskutua nga anëtarët e opozitës edhe pak më Bashkimit Europian dhe në këtë kohë krize për parë, konkretisht për çdo ligj. Me këtë rast dëshiroj perspektivën tonë europiane është një shans në të theksoj atë që thotë Parlamenti, se rritja e mënyrë që deri në dhjetor t’i japim kredibilitet këtij performancës legjislative nga ana e këtij Parlamenti procesi. Meqenëse në raport theksohet se plani i nuk mund të realizohet në një ambient politik ku veprimit akoma pritet të aprovohet në Parlament, mungon gjithëpërfshirja, gjë e cila të çon jo drejt ka vend që çdo komision parlamentar të shikojë konsensusit politik partiak, por drejt tensioneve në konkretisht sipas sektorëve dhe ta adoptojë duke Parlamentin tonë. njohur realisht veprimet, detyrat e veta monitoruese. Prandaj kjo kërkon një tjetër qasje, të nderuar Pak para se të vinim këtu jo pa qëllim ambasadori deputetë, respekt për opozitën dhe mendimin e saj, i BE-së kontaktoi të gjithë kryetarët e komisioneve si dhe adresimin e rregullave parlamentare me parlamentare të Parlamentit për të na dhënë konsensus, për të rritur frymën e besimit reciprok mesazhin se çështja e integrimit nuk është çështje të minuar nga zgjedhjet e 2009-s, nga ajo që ndodhi vetëm e një komisioni. Ky komision sado punë të më 21 janar në sheshin e Tiranës dhe pas bëjë, nuk ngrihet mbi komisionet e tjera, është zgjedhjeve, veçanërisht të zgjedhjeve të Tiranës të horizontal dhe vetëm mund të koordinojë. Plani i po këtij viti. Mendoj se ne duhet të jemi të hapur veprimit përfshin të gjitha institucionet e vendit, ku dhe të dimë t’i adresojmë me realizëm këto çështje, puna, kontributi dhe gjithëpërfshirja janë mënyra më pa eufori dhe demagogji, siç rëndom ndodh këtu e mirë për të adresuar këto çështje. Prandaj neve tek ne. na duhet të adoptojmë një axhendë konkrete, zonja Nuk duhet të neglizhojmë ato që thekson raporti Kryetare. Më së pari duhet bashkëpunimi në të lidhur me emërimet e Presidentit, që janë shënuar gjitha nivelet që drejtuesit tanë politikë të nivelit më nga retorika e politizuar dhe konfrontuese, prandaj të lartë, për hir të interesave kombëtare, të mos është e nevojshme që ne të adoptojmë procedurat komunikojnë më në distancë, por të ulen dhe t’i parlamentare ku këto çështje të marrin përgjigjen e hapin rrugë për herë të parë kësaj axhende europiane merituar. që do ta bëjë edhe vendin tonë pjesë të kësaj Dje dëgjova Kryeministrin me një interes të familjeje. madh, lidhur me mënyrën se si ai do të adresonte Falemnderit! vërejtjet dhe kritikat, por për fat të keq ai u ndal Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Meksi!
979 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Urdhëroni, zoti Kryeministër! BE-së, Shqipëria është i vetmi vend në këtë rajon Sali Berisha – Zonja Kryetare, që ka pasur një rritje prej 316% të investimeve të Zonja deputete, huaja, nga viti 2006 në vitin 2010, sipas UNCTAD-it, Zotërinj deputetë, në kohë kur në botë ato janë ulur me 37%, në këtë Të dashur qytetarë e qytetare të Shqipërisë, vend, vitin e kaluar, vit kulmor krize, u investuan nga Dje Komisioni Europian njoftoi vendimin e tij në investitorë të huaj 1 miliard e 97 milionë dollarë dhe raportin vjetor, në të cilin informon shqiptarët dhe mbi 2 miliardë nga investitorët vendas. Ngaqë kemi opinionin publik se Shqipëria nuk fiton statusin e ndjekur këto standarde, në këtë vend i kemi kandidatit për shkak të ngërçit, bojkotit politik në regjistruar bizneset në kohën më rekord, në 10 këtë vend. vendet e para të botës. Sepse kemi ndjekur këto Së pari, dëshiroj dhe një herë të shpreh standarte, jemi në 10 vendet më të para të botës mirënjohjen time të thellë ndaj komisionit dhe për administratën publike më të lehtë; ndaj renditemi taksapaguesve të vendeve anëtare për ndihmën e sot në një nga vendet që garanton investimet e tyre të jashtëzakonshme bujare që i kanë dhënë vendeve të huaja më mirë në Europë dhe në botë; dhe i japin Shqipërisë në këto 20 vjet, duke u se kemi ndjekur këto standarde ia kemi dalë që shndërruar në donatorin kryesor të këtij vendi, duke eksportet e këtij vendi të trefishohen në 6 vjetë. bërë realitet me qindra e qindra projekte në të gjitha Ju që kërkoni të ndërtoni republikën e tregtisë, fushat. harrojeni! Merruni sa të doni me banane dhe pastilje, Së dyti, do të garantoj qytetarët shqiptarë se ne do të ndërtojmë Shqipërinë e prodhimit! Shqipëria kjo Qeveri çdo orë, çdo ditë, çdo javë, çdo muaj, prodhuese është qëllimi ynë. Kemi pasur tri herë çdo vit, me përkushtimin më maksimal do të bëjë më shumë eskporte në 6 vjet. Se kemi ndjekur këto gjithçka për të afruar vendin me Bashkimin standarde, sot rroga minimale në këtë vend është Europian, do të bëjë gjithçka që procesi i integrimit 100% më e lartë se ç’ishte 5 vjet më parë; se kemi të jetë një proces i pakthyeshëm, një proces në të ndjekur këto standarde, rroga mesatare është 120% cilin, në ndjesinë dhe besimin e çdo shqiptari, më e lartë se 5 vjet më parë; se kemi ndjekur këto qytetarët e këtij vendi bëhen më të lirë, më të standarde, rrogat e fermerëve shqiptarë janë sot mëkëmbur dhe më të sigurt. 100% më të larta se 5 vjet më parë; se kemi ndjekur I gjithë përkushtimi ynë ndaj procesit të integrimit këto standarde, pensionet në qytet janë sot mbi buron dhe do të burojë, frymëzon dhe do të 120 dollarë; se kemi ndjekur këto standarde, frymëzohet vetëm nga këto parime dhe interesa. Shqipëria është sot vend anëtar i NATO-s dhe Por që këtë proces shqiptarët ta gëzojnë me dinjitet, përmbush me dinjitet të gjitha detyrimet e saj; se çdo qytetar i këtij vendi duhet ta marrë dhe ta pranojë kemi ndjekur këto standarde, shqiptarët sot lëvizin si një proces të bazuar në meritë, si një proces të të lirë në mbarë Europën. bazuar në performancë. Qeveria shqiptare në çdo Ky është zotimi ynë, por nuk është vetëm ky aktivitet të saj, në çdo listë dhe vendim, në çdo realiteti. Ka edhe një realitet tjetër, dhe ai tjetri është praktikë dhe udhëzim ka për guidë standardet ky: në këtë sallë, si në asnjë vend tjetër në Europë europiane, afrimin e vendit me këto standarde. Të dhe në botë, e vetëshpalluara opozitë e miliarderëve tilla kanë qenë dhe janë përpjekjet tona në të gjitha voton kundër rritjes së rrogave, voton kundër rritjes fushat. Ngaqë kemi ndjekur këto standarde, ia kemi së pensioneve, kundër uljes së taksave, kundër dalë që në rroga dhe pensione të lëmë mbrapa dy- rritjes së ndihmës ekonomike. tre vende anëtare të Bashkimit Europian, ngaqë kemi Shqiptarë, këta zotërinj nuk kanë bllokuar vetëm ndjekur këto standarde, sot në sistemi tonë arsimor ligjet me 3/5-at, këta kanë votuar kundër të gjitha kemi nivelet më të larta në Europë dhe në botë në ligjeve të votuara në këtë sallë dhe e kanë bërë këtë rekrutimin e nxënësve në shkollat e mesme të vetëm e vetëm se e keqja juaj është e mira e tyre, nxënësve dhe rekrutimin e tyre në shkollat e larta. vetëm e vetëm, sepse këta duan të fërkojnë duart Ngaqë kemi ndjekur këto standarde, Shqipëria vrapoi me papunësinë tuaj, duan të fërkojnë duart me në një vit, ndër më të vështirin në historinë e botës, varfërinë tuaj, me rrogat tuaja të ulëta, me pensionet me 16% në lirinë ekonomike, ngaqë kemi ndjekur tuaja të ulëta, me izolimin tuaj. këto standarde, ky vend la mbrapa në kompetivitet Unike në historinë e vendit dhe të Europës, që treguesin e të gjithë treguesve, të gjitha vendet e një opozitë nga mëngjesi deri në darkë lufton për të rajonit, përfshirë dhe ndonjërin prej tyre anëtar të bllokuar vizat. Ajo do të mbetet në memorien e çdo
980 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shqiptari si përpjekja më diabolike që u bë nga ata, ketë marrë një opozitë në historinë e zgjedhjeve; i të cilët në kafene i thoshin njëri-tjetrit, për të dhanë disfatën më të madhe kryetarit tuaj, me 10 justifikuar aktin e tyre absurd dhe të turpshëm: “Pse, mijë e 970 vota më pak në Tiranë. Çfarë ndodhi? si këmbët e dhisë u bëmë, që të gjithë të lëvizim pa Nuk ra ai. Ratë ju. Përveç njërit që e ka bërë hero, viza?” Sepse vetë lëviznin me pasaporta ju të tjerët as në lista nuk futeni më. Vazhdoni! Unë, diplomatike. Po dhe po. ç’është e vërteta, duhet t’ju them juve dhe të gjithë Se kemi ndjekur këto standarde, sot shqiptarët bashkëbiseduesve të mi se mbetem i vendosur dhe lëvizin të lirë me dokumentet më të shkëlqyera në i hapur plotësisht për një bashkëpunim konstruktiv Europë dhe në zonën e Shengenit. Këto janë mbi bazën e parimeve të shpallura. standarde të realizuara me mund, me përpjekje, me Unë jam i bindur se ju nuk mundeni, sepse nuk djersë. Se kemi ndjekur këto standarde, sot ju lë zotëria e tij, i cili, në psikologjinë e etërve, nuk shqiptarët, nga maja e Çajupit në Valbonë, do të ka asnjë interes tjetër përveç ideologjisë atërore. ecin me rrugë të reja: 8 mijë km në katër vjet dhe Në mënyrë të përsëritur kam deklaruar se vazhdojnë 3-4 mijë të tjera; se kemi ndjekur këto bllokmenizmi është ulur këmbëkryq në këtë anë. standarde po hapim malet, po u japim shqiptarëve Ju duhet të dini një gjë: unë nuk kam asgjë me në dorë të paktën 60% të kohës. Dhe ju keni votuar asnjë prej fëmijëve, por fëmijët manifestojnë nga kundër të gjitha këtyre, kundër çdo akti, çdo veprimi mëngjesi në darkë vetëm trashëgiminë e etërve. që rriste sadopak të ardhurat dhe mirëqenien e Etërit tuaj bërtisnin: poshtë imperializmi amerikan! qytetarëve shqiptarë. Poshtë Europa! Kryetari juaj nuk bërtet më kështu, Një ditë, në tempullin e Brukselit, një por ai i thotë gjithë botës: Jo! E dini ju çfarë fjalësh personalitet i shquar më tha: Mirë ai zotëria, se të ndyra përdor dhe cili është fjalori i tij ndaj miqve është antishqiptar, po ata të tjerët që e ndjekin në dhe aleatëve të Shqipërisë dhe pastaj bën letra nga këtë mënyrë, çfarë janë? Shqiptarë, i thashë. më të pështirosurat që mund të ekzistojnë? Përgjigjja ime ishte kjo: edhe ai, edhe ata janë Unë nuk kam për ju asnjë fjalë. Por po flas për shqiptarë, sepse atë që i kanë bërë shqiptarët shqiptarët. Për ju mbetem i hapur për reformën Shqipërisë nuk ia ka bërë asnjë barbar, sepse atë zgjedhore, nëse doni të uleni; nëse doni të uleni për që i ka bërë Enver Hoxha Shqipërisë nuk ia kanë Rregulloren e Kuvendit jam dakord. bërë të gjitha pushtimet, sepse atë që i kanë bërë Harrojeni se kryetari juaj do të mund ta marrë Toptanët dhe Haxhi Qamilët Shqipërisë nuk ia kanë në tryezë atë që s’merr dot me votë! Une e kam bërë të gjithë okupatorët, atë që u kanë bërë faktuar këtë. Unë do t’i vazhdoj reformat me të gjithë shqiptarëve shqiptarët s’ua ka bërë kurrkush. forcën time. Unë do të bëj gjithçka me maxhorancën Kur unë u deklarova një herë se këta jemi ne dhe Qeverinë që ky vend të ecë... shqiptarë, desha të them me këtë se unë nuk ju (I drejtohet një deputeti të opozitës, i cili i përjashtoj dot ju. Ju jeni shqiptarë, pjesë e këtij vendi, ndërhyn Kryeministrit gjatë diskutimit, pa iu dhënë pjesë e këtij kombi, ju nënshtroheni si skllevër. Del fjala.) kryetari juaj, pasi humbet me 141 mijë vota, dhe ju Unë nuk po hyj këtu në akuza personale, se ty thotë: bëmë gabim, do të votojmë gjithçka për që po flet nga vendi, mund të ta bëj fytyrën më të integrimin. Dhe ju thoni: Eureka, rroftë kryetari, se zezë se këpucët e tua. Ti e di se unë të njoh mirë, do të votojmë! Pastaj ju thotë: dale, dale, do votojmë, nga fëminija deri sot, të njoh si je rritur, ku je rritur por dua një letër për Ina Ramën; dale, dale, do të dhe cila është pasaporta jote. Nga këta deputetë, votojmë, por duhet që me një pjesë këtu të qëroj për fatin tënd të keq, ti je ai që ke rastisur, për një hesapet nëpërmjet Wikiliks-it; dhe prapë nuk votoni. rrethanë të caktuar, të të njoh më mirë në çdo etapë ( I drejtohet një deputeteje.) të jetës tënde. Ti qofsh! Zonjë, Wikiliksin e ka me veten e tij ai, nuk e ka Qytetarë shqiptarë, Qeveria është e vendosur me ju. Zonjë, lexo kabllin e tmerrshëm dhe pastaj të ofrojë konsensus të plotë për reformën. Nëse nuk hajde e më thuaj mua! e doni këtë, hartoni të gjitha amendamentet, i dërgoni Jeni ulur këtu prej tre muajsh dhe talleni me në komisionin e Venecias dhe në ODIHR dhe do t’i veten tuaj. Jo me shqiptarët, se ata e kanë kuptuar votojmë këtu një për një, siç do t’i sjellin ata! që ju nuk doni të votoni. Shqiptarët ju nuk mund t’i Së dyti, doni të shqyrtojmë Rregulloren? Që mashtroni! I mashtruat dy vjet dhe ju dhanë atë që nesër. Në cilin komision të doni. Po marrim edhe meritonit: ju dhanë disfatën më të thellë që mund të Rregulloren e Parlamentit Europian. Por ne nuk e
981 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
bëjmë që t’ju japim ju leva për bllokimin. Ne kemi nga negocimet për statusin e vendit kandidat. Në miratuar 400 e ca ligje. Do të miratojmë edhe 400 maj 2011 pushteti shkatërroi zgjedhjet si një kusht të tjera, pa asnjë lloj diskutimi. Pra, ne nuk duam më vete për integrimin dhe marrjen e statusit të t’ju cenojmë në asnjë hapësirë të vetme, por, nëse vendit kandidat. Në këtë mënyrë, BE-ja shkëputi doni rregulla për të eliminuar Parlamentin, kjo nuk çdo kontakt me Qeverinë dhe anuloi pa dhënë asnjë ka për të ndodhur kurrë; nëse doni rregulla për të afat për vendin tonë si vend kandidat. dhunuar parlamentarizmin, kjo nuk ka për të ndodhur Në 12 tetor 2011, ja ku erdhi ky raport, i cili kurrë; nëse doni të bëheni zëdhënës të Presidentit, refuzon, i cili bllokon dhënien e statusit për tri arsye, bëhuni! Por ne jemi shumicë këtu. Ne jemi shumica jo për ato që numëroi ministrja dhe Kryeministri: e sovrane e popullit shqiptar dhe do t’i përmbahemi para politike, e dyta ekonomike dhe e treta sovranitetit. Ju vazhdoni si të doni! Ne nuk ju institucionale. Pra, pikërisht për arsyen se Shqipëria diktojmë asgjë. Kjo është oferta jonë. Të jeni të sigurt nga 12 rekomandimet e Komisionit Eurpian nuk ka se shqiptarët, siç panë se bëtë gjithçka për t’iu realizuar asnjë, në një kohë që Mali i Zi kishte 7 bllokuar vizat, dhe ju dhanë 141 mijë vota më pak, dhe i realizoi të shtata, në një kohë që Serbia kishte në 2013-n, që do të vijë shumë shpejt, do t’ju japin vetëm një, për të stabilizuar marrëdhëniet me 330 mijë vota më pak. Vazhdoni të bërtisni: rroftë Kosovën, dhe e fitoi këtë status. kryetari! Pra, si ngaherë me këtë Qeveri, gjithmonë të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti fundit dhe kërkohet përgjegjësia tek opozita. Cila Kryeministër! është përgjegjësia e opozitës për njëanshmërinë e Zoti Ruçi, në emër të grupit, urdhëroni. parlamentarizmit? A ka mundësi të na i thoni, sepse Gramoz Ruçi – Zonja Kryetare, ky ishte kushti dhe kërkesa e Komisionit Europian. Të nderuar deputetë, Cila është përgjegjësia e opozitës për politizimin Së paku, duhet të jemi më seriozë dhe më të e administratës shtetërore, administratës civile, se përgjegjshëm kur ngrihemi e flasim sot, pikërisht ky është rekomandimi dhe kushti që kërkon ditën e parë që kemi marrë një përgjigje, që kemi Bashkimi Europian? marrë një raport, një përgjigje të pritshme dhe një Cila është përgjegjësia e opozitës për mungesën raport të merituar. e pavarësisë së medias, të okupuar e të bllokuar Por është për të ardhur keq që ministrja e nga Qeveria, se ky është kusht dhe rekomandim i Integrimit nuk flet si një ministre e vërtetë, që Bashkimit Europian? minimumi mund të shqiptonte vetëm një fjali, atë të Cila është përgjegjësia e opozitës për politizimin dorëheqjes. Fjala e saj u pasua nga një fjalim i e organeve të drejtësisë, se ky është kushti dhe Kryeministrit, që përfaqëson Qeverinë e integrimit, kërkesa e Bashkimit Europian? që për herë të dytë bëhet e çintegrimit, i cili duhet Cila është përgjegjësia e opozitës për ta pasonte, në qoftë se kishte sadopak përgjegjësi korrupsionin galopant, se ky është pretendimi që morale, politike, institucionale e kombëtare, me ka Bashkimi Europian? dorëheqje për paaftësinë e tij dhe përgjegjësinë që Cila është përgjegjësia e opozitës për liritë e ka për integrimin e vendit. njeriut, që opozita t’ju vijë e t’ju rregullojë qelitë e E thashë që ishte i pritshëm dhe i merituar për t’ju trajtojë juve të burgosurit që i përdorni edhe nga arsye se qysh në nëntor të vitit 2006 Bashkimi burgu për interesat tuaja politike? Europian publikoi raportin për nivelin më të lartë të Cila është përgjegjësia e opozitës për krimin e korrupsionit në Shqipëri dhe për mungesën e organizuar, kur ju vrisni me dorën tuaj deputetin e sigurisë për reformat integruese dhe, si pasojë, opozitës, kryekomunarin e opozitës dhe katër bllokoi qysh atë muaj, për 5 muaj rresht, negociatat demonstrues të opozitës? me Shqipërinë lidhur me marrëveshjen e MSA-së. Cila është përgjegjësia e opozitës, se ju vidhni Në mars të vitit 2008 plasi skandali i Gërdecit votimet dhe nuk bëni dot zgjedhje të lira e me 26 të vrarë dhe Bashkimi Europian bllokoi 12 demokratike? projekte për sigurinë kombëtare dhe administratën E pra, zotërinj të nderuar të maxhorancës, zoti publike të këtij vendi. Në dhjetor 2010 plasi një Kryeministër në ikje, zonja Ministre, që llomotit këtu skandal tjetër qeveritar dhe pas një muaji shteti vrau sikur të ishe një opozitë negativiste dhe jo si një me dorën e vet 4 demonstrues të opozitës. BE-ja përgjegjëse dhe ministre e Integrimit, këto janë pikat kërcënoi në atë moment me përjashtim të Shqipërisë për të cilat ju duhet të jepni llogari dhe, mbi të gjitha,
982 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
duhet të jepni llogari edhe për dy gjëra themelore: përgjegjësinë dhe të thotë fjalën e saj në përgjigje E para, që keni humbur, keni dëmtuar dhe keni të këtij raporti shumë dinjitoz, shumë të hollësishëm shkatërruar në sytë e opinionit ndërkombëtar dhe shumë të përgjegjshëm që kanë bërë partnerët kredibilitetin e vendit. Këtë nuk do t’jua falin kurrë tanë ndërkombëtarë. shqiptarët. Do t’i duhet shumë kohë Shqipërisë dhe E dyta, shpesh na etiketoi Kryeministri se shqiptarëve që këtë perceptim të gabuar, këtë kryetari apo ne jemi shqiptarë e më keq se shqiptari humbje të kredibilitetit të vendit, ta riparojnë. s’ka ç’i bën më shumë dikush tjetër Shqipërisë. Së dyti, keni dëmtuar jashtëzakonisht shumë Zoti Kryeministër, shqiptar je edhe ti, por këtë interesat ekonomike dhe financiare të shqiptarëve. që i ke bërë këtij vendi e këtij populli do ta kishte Mos harroni se si rezultat i këtij refuzimi ka një faturë zili ta kishte bërë çdo pushtues i tij. Për këtë ti dhe fatura është financiare. Ka një faturë për tri duhet të japësh llogari, për këtë ti duhet të japësh komponentët, në qoftë se do ta merrnim këtë status, dorëheqjen. siç është komponenti i zhvillimit rajonal, zonja (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) Ministre. Mësoje ti që nuk e di! Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ruçi! Zhvillimi rajonal është i pari, e dyta janë burimet Meqenëse midis maxhorancës dhe opozitës nuk njerëzore dhe e treta bujqësia, ku punon gjysma e ka dakordësi për ligjet me shumicë të cilësuar, ashtu popullatës së Shqipërisë dhe ti nuk e di se nga bie. si edhe në seancat e tjera, po i shtyjmë për seancat Sigurisht ne i humbëm financiarisht. e ardhshme. E meqë ti nuk e di, po të them unë se një vend Sipas rendit të ditës, duhet të kalojmë në fqinj, siç është Maqedonia, që e fitoi para një viti procesin e votimit. këtë status, ka fituar vetëm në vitin 2011, pikërisht Hapet votimi për prezencën. për këta tri komponentë, fiks 64 milionë euro dhe Mbyllet votimi. është planizuar për vitin 201 me 74 milionë euro. Ja 129 deputetë të pranishëm. këtë duhet të dish, ti zonja Ministre! Vazhdojmë me votimin e projektligjit të parë Prandaj, Kryeministrit lidhur me performancën sipas rendit të ditës, “Për mbrojtjen nga rrezatimet e tij e ato që deklaroi këtu i them: Shqiptarët, jo jonizuese”. Kryeministër, të kërkojnë llogari për varfërinë. Pse Hapet votimi në parim, me elektronikë. e ke bërë kilen e vajit 3 herë më të shtrenjtë? Pse e Mbyllet votimi. ke bërë kilen e orizit 3 herë më të shtrenjtë? Pse e 70 vota pro. 54 vota kundër. 5 deputetë nuk ke bërë kilen e makaronave 2 herë më të shtrenjtë? votuan. Pse e ke bërë kilen e bukës 2 herë më të shtrenjtë? Miratohet në parim projektligji. Pse e ke bërë energjinë elektrike nga 2005-a në Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë, 2011-ën 2 herë më të shtrenjtë? Pse e ke bërë sipas vërejtjeve për çdo nen, që janë bërë nga naftën 2 herë më të shtrenjtë? E kështu me radhë komisioni përgjegjës. pambarimisht. Kjo është performanca jote. Ky është Neni 1, sipas variantit qeveritar? efektiviteti i qeverisjes tënde. Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstemin? Nuk Prandaj, zotërinj të nderuar, nuk do të zgjatem, ka. oferta jonë është publike, Kryeministri edhe sot nuk Miratohet. i dha përgjigje asaj, prandaj në përfundim do të Kush është dakord me nenin 2, sipas variantit thosha dy gjëra. qeveritar? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. E para, ky është vetëm fillimi. Sot, minimumi, Falemnderit! veçanërisht ata që janë në pushtet, duhet të mbanin Miratohet. kokën ulur, duhet t’u kërkonin falje shqiptarëve dhe Kush është dakord me nenin 3, me vërejtjet e ndërkombëtarëve, meqë s’e kanë moralin dhe komisionit për zëvendësimin në pikën 4? Kundër? përgjegjësinë institucionale të japin dorëheqjen. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Falemnderit! Megjithatë opozita do të përmbushë detyrën e saj. Miratohet. Ne, zonja Kryetare, institucionalisht, sot, po Kush është dakord me nenin 4, me vërejtjet e kërkojmë që Parlamenti shqiptar, në një seancë të komisionit përkatës? Falemnderit! Kundër? Nuk ka. posaçme duhet të ndalet me të gjithë përgjegjësinë Abstenim? Nuk ka. në një mocion me debat, pikërisht për progres- Miratohet. raportin dhe aty klasa politike shqiptare të nxjerrë Kush është dakord me nenin 5, me vërejtjet e
983 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
komisionit përkatës? Falemnderit! Kundër? Nuk ka. dhe Postare. Në mbështetje të nenit 78 të Abstenim? Nuk ka. Kushtetutës të neneve 114 dhe 116 të ligjit nr. 9918, Miratohet. të datës 19.05.2008, “Për komunikimet elektronike (Nga neni 6 deri në nenin 11 ndiqet e njëjta në Republikën e Shqipërisë, si dhe të nenit 111 të procedurë votimi.) Rregullores së Kuvendit me propozimin e Këshillit Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. të Ministrave, Kuvendi i Republikës së Shqipërisë Mbyllet votimi. vendosi: 70 vota pro, 52 kundër, 7 nuk votuan. 1. Zoti Ibsen Elezi lirohet nga detyra e anëtarit Miratohet edhe në tërësi projektligji “Për të Këshillit Drejtues të Autoritetit të Komunikimeve mbrojtjen nga rrezatimet jo jonizuese”. Elektronike dhe Postare. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa 2. Zoti Alban Karapici zgjidhet anëtar i Këshillit ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 10171, datë Drejtues të Autoritetit të Komunikimeve Elektronike 22.10.2009 “Për profesionet e rregulluara në dhe Postare. Republikën e Shqipërisë” të ndryshuar”. 3. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë. Hapet votimi me elektronikë, në parim. Sipas rregullit vendimi bëhet vetëm me një Mbyllet votimi. vendim të vetëm për të tria pikat. Votimi do të bëhet 70 vota pro, 53 kundër, 6 nuk votuan. i fshehtë. Miratohet projektligji në parim. Hapet votimi me elektronikë. Kalojmë në votimin nen për nen. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 1, sipas variantit 71 vota pro, 50 kundër, 6 nuk votuan. qeveritar? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet projektvendimi. Falemnderit! Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës. Miratohet. Interpelancë me ministrin e Punëve Publike, Kush është dakord me nenin 2, sipas variantit Transportit dhe Telekomunikacionit Sokol Olldashi, qeveritar? Falemnderit! Kundër? 3. Abstenim? Nuk kërkuar nga deputeti Erion Braçe. ka. Falemnderit! Zoti Braçe, urdhëroni, 7 minuta! Miratohet. Erion Braçe - Zoti Ministër, çështja për të cilën Kush është dakord me nenin 3, sipas variantit kërkoj shpjegime prej jush është hetuar qeveritar? Falemnderit! Kundër? 3. Abstenim? Nuk administrativisht e më pas edhe penalisht nga ka. KLSH-ja, më parë dhe nga Prokuroria e Republikës Miratohet. më pas. Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. Në raportin e KLSH-s, të bërë publik në mes Mbyllet votimi. vitin 2007, thuhet qartësisht: “Realizimi i kontratës 70 vota pro, 54 vota kundër, 5 nuk votuan. së ndërtimit të segmentit rrugor Rrëshen-Kalimash Miratohet në tërësi edhe projektligji “Për në kundërshtim me aktet ligjore e nënligjore që profesionet e rregulluara në Republikën e Shqipërisë” rregullojnë fushën e punimeve të ndërtimit, mund të të ndryshuar”. sjellë pasoja të cilat gjatë zbatimit të kontratës Po, zoti Lutaj. reflektohen me rritje të kostos së ndërtimit”. Këtë Pirro Lutaj - E kërkova fjalën për të shpjeguar tregon edhe fakti kur pa u realizuar as 10% e votën kundër, ndërkohë që u dhanë argumentet e punimeve të rrugës, kontraktori pa projekt duhura për këtë. Unë dua të shpjegoj diçka tjetër. përfundimtar, mbështetur në kushtet e kontratës së Kryeministri iu drejtua njërit prej kolegëve, në mos lidhur, ka kërkuar shtesë të volumeve të punës në mua, duke na thënë se do të na e bënte fytyrën më vlerë 141.9 milionë euro ose 34% mbi vlerën të zezë se këpuca. Në fakt, vetëm sot Kryeministri fillestare. mund t’ia nxijë gjithkujt fytyrën, por nuk mund t’ia Në raportin e KLSH-së të bërë publik në vitin bëjë fytyrën më të zezë se fytyrën e vet... 2008, referuar të njëjtit shqetësim thuhet qartësisht: Ardian Turku – Ju lutem, nuk mund të flisni “Për të evituar rritjen e mëtejshme të kostos së për projektligjin, pasi është votuar. ndërtimit të rrugës Rrëshen-Kalimash, KLSH-ja i ka Kalojmë në votimin e projektvendimit për lirimin propozuar Këshillit të Ministrave që pas miratimit të nga detyra dhe emërimin e një anëtari të Këshillit projektit të detajuar të zbatimit në DPRR dhe në Drejtues të Autoritetit të Komunikimeve Elektronike KRRTRSH, të gjenden mundësitë e mirëkuptimit dhe
984 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të bashkëpunimit me shoqërinë Bechtel&Enka, për i detajuar nuk është përfunduar ende dhe përllogaritja të rishikuar disa përcaktime të kontratës dhe e kostos 560 milionë euro është bazuar në faza të veçanërisht rishikimin e shtojcës 1 për “Çmimet për ndërmjetme projektimi. njësi” të kontratës, për t’i përshtatur ato me çmimet Pra, pa projekt të detajuar nisi puna, por pa për njësi të aplikuara deri tani në tregun shqiptar; projekt të detajuar u rrit me 34% kostoja e ndërtimit rishikimin e shtojcës 10 për “Sasitë e synuara”, në të rrugës. Dhe ky ishte vetëm fillimi. të cilën janë përcaktuar zërat e punës të kontratës, Prokuroria e Republikës në një dokument të për t’i përshtatur ato me zërat e punës që aplikon depozituar këtu në Kuvend gjatë vitit 2007, duke iu DPRR-ja për ndërtimin e rrugëve”. referuar së njëjtës çështje, thotë: “Duke analizuar KLSH-ja verifikon qartë në një raport të ri të të dhënat, rezulton se nga aplikimi i çmimeve të paraqitur në mes të vitit 2008 në Kuvendin e pabazuara mbi volume të pasaktësuara nga projekt- Shqipërisë. Për këtë propozim nuk kemi ndonjë zbatimi, kemi një rritje të pajustifikuar prej 84.7% përgjigje dhe nga verifikimi rezulton i pa zbatuar. të vlerës fillestare të kontratës. Duke përdorur të KLSH-ja i referohej një akti konkret, letrës së njëjtën analizë rezulton se rritja prej 229 milionë Bechtel-it drejtuar DPRR-s, ku kërkonte haptazi eurosh e vlerës fillestare nga projektet e pranuara, ndryshimin e shtojcës 10 të kontratës, “Çmimi i nga oponenca teknike ka 84.7% të saj të synuar”, duke paraqitur dhe një preventiv të ri me pajustifikuar. Në këto kushte, dëmi i shkaktuar volume të ndryshuara së bashku me çmimet për shkon në shifrat rreth 385 milionë euro vetëm për njësi. Bechtel kërkonte shtesë kontratë me 141.9 dy segmente të kësaj rruge” milionë euro deri në vlerën 560 milionë euro pa Prokuroria kishte të drejtë! Llogaritë e saj u përfshirë TVSH-në. sulmuan si hamendësime, por fatura që po Kjo është dhe shifra e fundit që ju keni përmendur paguajmë sot prej buxhetit të shtetit dëshmon se publikisht, duke garantuar cilindo se mbi këtë vlerë llogaritë e prokurorëve ishin realiste. nuk do të kishte më shtesa; deklaratat tuaja janë Thelbi i kontratës dhe mekanizmi i financimit të publike. Ministria e Financave ka qenë e shqetësuar saj ishin lehtësisht të kuptueshme: kontrata kishte nga një kosto e rritur kështu dhe ka kërkuar sqarime. si vlerë të saj një “çmim të synuar”, 418 milionë Në maj të 2007-s Ministri kërkon të euro; ky “çmim” bazohej në shumëzimin e “çmimit argumentohet rritja e kostos. Ndërkohë, DPRR-ja i për njësi”, me njësitë e parashikuara si volume në përgjigjet: “Vlera prej 560 milionë euro që ju i projekt. referoheni është një përllogaritje paraprake në bazë Ajo që ka ndodhur është skandaloze: “çmimet të të dhënave jo përfundimtare; vlera përfundimtare për njësi” nuk u prokuruan kurrë, ato u vendosën në do të jepet në momentin e përfundimit të projektit tavolinë dhe arritën deri në 720% me të larta se ato dhe preventivit me volumet e punës”. të tregut vendas. Ministri i Financave këtë herë. edhe më i Nga ana tjetër, volumet nuk u supervizuan kurrë. alarmuar, brenda dy ditëve ju drejtohet juve, por këtë KLSH-ja në raportin e saj thotë qartësisht: “Dhënia herë edhe Kryeministrit: “Jemi vënë në dijeni se pas e shërbimit të supervizimit konsulentëve të cilët llogaritjes paraprake mbi bazën e të dhënave nga kanë detyrimin e përgatitjes së projekteve të zbatimit projektuesi, kostoja e ndërtimit të rrugës Rrëshen- nuk është e përshtatshme dhe eficiente, pasi Kalimash është rritur në 560 milionë euro ose 34% konsulentët kanë paraqitur performancë të dobët për më shumë; kërkojmë në mënyrë urgjente të bëhet sa i përket respektimit të afateve përfundimtare të argumentimi financiar i kësaj shtese dhe të gjitha përgatitjes së projekteve të zbatimit, nga ndryshimet të paraqiten dhe të miratohen në Këshillin mosrespektimi i të cilave rrjedhin pasoja negative e Ministrave”. që ndikojnë ndjeshëm në rritjen e kostos së ndërtimit Një javë më pas DPRR-ja ju kthen përgjigje juve të rrugës”. për ministrin e Financave: Me zhvillimin e projektit Pra, çmime të përcaktuara në një pazar tavoline të detajuar, kushtet e terrenit janë gjetur më të dhe volume që nuk u kontrolluan kurrë. vështira duke kërkuar sasi të mëdha gërmimesh, si Produkti është fatura që vijojmë të paguajmë dhe më tepër ura dhe struktura mbajtëse nga sa edhe 2 vjet larg nga përurimi i rrugës. Kontrata nuk ishin marrë parasysh. Shkëmbi, gjithashtu, në 6 iu bë kurrë e njohur këtij Kuvendi. Ajo u miratua kilometra është gjetur të jetë shumë i frakturuar dhe vetëm në Qeverinë e Sali Berishës. Por edhe pse do të kërkojë më shumë masa përforcuese. Projekti ndryshoi thuajse krejtësisht, ajo nuk u kthye kurrë
985 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në Qeveri për t’u miratuar, siç kërkonte Ministri i seksioni Rrëshen- Reps, 18 kilometra, Reps-Thirrë Financave. 27 kilometra, tuneli Thirrës seksioni “3a” 5,6 Për të paguar këtë kontratë u implikua ky kilometra dhe Thirrë-Kalimash 9 kilometra. Kuvend, kur miratoi shitjen skandaloze të Punimet e segmentit Rrëshen-Kalimash Albtelekom-it, OSSH-s, ARMO-s, shitur për 5 lekë, përfunduan në masë substanciale në qershor të por të domosdoshme për çmimin e kontratës së 2009-s kur u bë e mundur vënia në shfrytëzim e tij rrugës. Të gjitha bashkë në një vlerë pak më shumë fillimisht me 2 korsi lëvizjeje, me sistem shoqërimi se 300 milionë euro. Kjo Qeveri u implikua kur shiti me eskortë nga një kontraktor i përzgjedhur dhe i në mënyrë skandaloze licencën e 4 celularëve; specializuar për operimin dhe mirëmbajtjen e tunelit. aksionet e shtetit në AMC, hotel “Dajtin”, që mezi Kontrata e sipërmarrjes mes drejtorisë së rrugëve arritën në 80 milionë euro; u implikua sërish ky dhe kontraktorit, Bechtel Enka bazuar në termat Kuvend kur miratoi marrjen e një borxhi tregtar prej fidik të kontratave ndërkombëtare parashikon marrjen 230 milionë eurosh me interes tregtar që arriti deri në dorëzim të objektit në momentin që ai vihet në në 14%. shfrytëzim nga klienti. Megjithatë, drejtoria e rrugëve Për të gjitha sa më sipër ne presim një shpjegim ka kërkuar përfundimin e plotë të të gjithë veprës, duke e nisur nga e para, zoti Ministër. Kostoja e pavarësisht nga fakti se pjesë substanciale të veprës ndërtimit të kësaj rruge... që ishin në shfrytëzim, në mënyrë që të bëhej marrja (Zotit Braçe i ndërpritet fjala pasi i ka mbaruar e plotë në dorëzim e këtij segmenti. Kështu marrja koha e diskutimit.) në dorëzim e seksionit 1, 2 dhe 3b është bërë pas Ardian Turku - Falemnderit, zoti Braçe! përfundimit të plotë të veprës në datën 30 tetor 2009 Zoti Ministër, urdhëroni! nëpërmjet aktit marrje në dorëzim të Drejtorisë së Sokol Olldashi – Falemnderit, zoti drejtues i Përgjithshme të Rrugës. Sipas procedurave seancës! kontraktuale dhe asaj të brendshme që ka drejtoria Në fakt nuk është se nuk e mendova që të e rrugëve për marrje në dorëzim të objekteve, ky vendosja marrëdhënie të kushtëzuara me akt nënkupton linjën procedurale të mëposhtme: Parlamentin sot, meqenëse kolegët e mi nga opozita Kërkesën e kontraktorit për dorëzimin e veprës kanë muaj që kanë marrëdhënie të kushtëzuar me të gjykuar të përfunduar prej tij, inspektimet e Parlamentin. Po, rruga Durrës-Kukës pa dyshim që përsëritura në vepër nga ana e supervizorit, i cili është objekti më i madh infrastrukturor i ndërtuar vërteton se punimet janë kryer në përputhje me në vend, për arsye se segmenti Rrëshen-Kalimash, kontratën, inspektimet dhe verifikimet e që është pjesa më e vështirë e kësaj rruge, është rekomandimeve të supervizorit nga konsulenti objekti më i ndërlikuar nga pikëpamja inxhinierike ndërkombëtar që ne kishim marrë për këtë kontratë, dhe e teknologjisë së ndërtimit. duke qenë shumë komplekse dhe shumë e madhe, Për sa u përket të dhënave teknike të kërkuara si dhe nga ekipi i menaxhimit të drejtorisë së rrugëve, në interpelancë nga zoti Braçe, po ju jap një dhe ngritja e grupit të marrjes në dorëzim pas informacion të detajuar që nis me faktin se autoritet rekomandimeve të marra nga supervizori dhe nga kontraktues ka qenë drejtoria e rrugëve, sipërmarrës menaxheri, gjë që nënkupton kontroll real në kantier i punimeve ka qenë Bechtel Enka mbikëqyrës i të të gjithë parametrave të këtij objekti. punimeve ose supervizor, sikurse njihet rëndom Ky proces kontrollesh dhe verifikimesh, për vetë është instituti kroat i inxhinierisë së ndërtimit, specifikat që ka pasur segmenti Rrëshen-Kalimash, projektues është kompania Egis nga Franca dhe duke qenë tepër i ndërlikuar nga pikëpamja Ital Consulti nga Italia. Ka pasur një menaxher, firma inxhinierike, ka qenë më i gjatë sesa në rrugët e Roton, projekt britanik. Operatori i tunelit është tjera të vendit. Pra, procesi i marrjes në dorëzim, Sabronik, kompani nga Turqia, dhe vlera totale e në qoftë se i referoheni dhe korrespondencës së objektit është 826 milionë euro. gjatë që ne kemi pasur me kompaninë, ka zënë një Marrja në dorëzim, që ka qenë temë e pyetjeve hark disamujor pikërisht për të shkuar me një të interpelancës, është bërë në përputhje me të procedurë të marrjes në dorëzim tërësisht të gjitha procedurat që ligjet përcaktojnë për objektet verifikuar në çdo detaj dhe në çdo parametër të në fjalë, pra për marrjen në dorëzim të objekteve të rrugës. ndërtimit. Për efekt menaxhimi më të mirë më duhet Pas përfundimit të periudhës së garancisë së t’ju them se projekti ka qenë i ndarë në 3 lote: defekteve, prej 12 muajsh, kjo procedurë riciklohet
986 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për të verifikuar nëse vepra e vënë në shfrytëzim të në një presion, nuk po ju shpjegoj termat gjeologjikë plotë në trafik respekton kriteret e qëndrueshmërisë, që besoj se nuk kanë interes as për ju personalisht të cilësisë dhe sigurisë të sanksionuara në dhe as për deputetët e tjerë. Kjo ishte një situatë standardin e saj. që u konstatua gjatë muajit gusht dhe shtator të Për sa i përket tunelit të Thirrës, është ndjekur vitit 2009 . Kjo solli që projekti origjinal të kishte një e njëjta procedurë, por e spostuar në kohë për vetë modifikim, sepse projekti origjinal parashikonte problematikën që paraqiti tuneli në njërën prej përforcim standard të masivit. Kategoritë e galerive të veta në datën 5 nëntor 2009. shkëmbinjve ndahen nga 5-a te 1-shi . Ky ishte Pas përfundimit të punimeve në stabilizimin e shkëmb i kategorisë nr.5, pra i frakturuar dhe i tunelit jugor, tuneli ku ndodhi kolapsi më 5 nëntor të thërrmueshëm. Na u desh ta ndryshojmë për të 2009-s, më 20 maj galeria jugore u vu në shfrytëzim zgjidhur problemin e konvergjencës që ndodhte në të plotë dhe përdoruesit nën procedurën e kalimit të tunel dhe për këtë evituam dhe mbyllën edhe shoqëruar me eskortë, filluan në tranzitin rrugë. Pas galerinë tjetër që ishte vënë në shfrytëzim për të kryerjes së veprimeve procedurale të përmendura shmangur qoftë dhe mundësinë hipotetike të më sipër nga të gjitha palët e përfshira, marrja e rrezikimit, qoftë të punëtorëve, qoftë të atyre që përkohshme në dorëzim u realizua në datën 21 maj tranzitonin rrugën. të 2010-s. Monitorim dhe menaxhim koherent e të Përfundimi me sukses i punimeve në tunelin përgjegjshëm të ecurisë së punimeve të tunelit në verior, galeria që ne kishim vënë në shfrytëzim në të gjitha fazat e ndërtimit të tij. Pra, ne mbyllëm qershor të vitit 2009, në datën 12 tetor 2010, sipas galerinë që kishim vënë në shfrytëzim, megjithëse projektit të rishikuar shënoi dhe përfundimin e plotë, aty nuk kishte shenja të konvergjencës, pra galeria total të të gjithë veprës dhe vënien e saj tërësore në ishte tërësisht e sigurt dhe përveç projektuesit shfrytëzim. francez Egis dhe supervizorit kroat IGH dhe Problematika e tunelit, projekti i rishikuar dhe menaxherit britanik Raoton, ne mobilizuam ekspertë kostot shtesë. të dy prej studiove më prestigjioze të planetit që Tuneli i Thirrës, sikurse e dini ka një gjatësi prej janë Sauer Buro nga Austria dhe Myler and Hereth 5,6 kilometrash, dy galeri qarkullimi, sipas sensit nga gjermania, dy studio të specializuara botërisht të lëvizjes së mjetit, me një sipërfaqe seksioni prej dhe të mirënjohura për eksperiencën në tunele. 80 metrash katrorë galeri, me galeri shpëtimi për Pas gjithë verifikimeve që u bënë në bashkëpunim këmbësorët çdo 450 metra dhe çdo 950 metra me dhe me këto kompani dhe pas marrjes së masave intersektime për ndërthurjen e mjeteve në rast avarie. urgjente për ruajtjen e stabilitetit të pjesë së tunelit Ky është tunel i pajisur me të gjitha elementet e afër zonës së rrëshqitjes, u rivlerësua propozimi sigurisë dhe survejimit sipas standardeve të fundit fillestar i kompanisë franceze. Projektuesi të sanksionuara në direktivën europiane për tunelet parashikonte masa mbrojtjeje drastike në një të vitit 2004. kilometër tunel me vlerë rreth 90 milionë euro. Funksionimi i tunelit, që përfshin mbarëvajtjen Ndërkohë që projekti i propozuar nga dy kompanitë e qarkullimit, sigurisë së pajisjeve elektromekanike austriake dhe gjermane, që ne morëm, na çonte në dhe sistemeve të emergjencës, sigurohet nga qendra një zgjidhje që do të kushtonte 60 milionë euro, pra e kontrollit që ndodhet në Kalimash, nëpërmjet një 30 milionë euro më pak. operatori të specializuar për administrimin e Është folur shpesh nga përfaqësues të opozitës tuneleve, kompanisë “Savronik” dhe forcave të për kosto marramendëse shtesë të ardhura dhe kjo emergjencës së Ministrisë së Brendshme. është tërësisht e pavërtetë, se po në mënyrë të Problemet që ne patëm lidheshin me formacionin përsëritur është sqaruar nga ana jonë se kostoja e gjeologjik në pjesën qendrore të tunelit, nga piketa vërtetë e shembjes së 50 metrave lineare në tunelin 2 mijë e 500 deri në piketën 3 mijë e 500, segment e Thirrës, në galerinë jugore, është vetëm 2,5 milionë që paraqiste një problematikë shqetësuese për euro, kryesisht janë kosto që lidhen me transportin avancimin dhe përfundimin e punimeve, pasi jashtë e materialit dhe përforcimin e strukturës së hinkës çdo parashikimi dhe jashtë çdo studimi gjeologjik në këta 50 metra linear. Dhe 2,5 milionë euro humbje të terrenit, dhe në ndryshim nga pjesa tjetër prej janë shumë herë të rikuperuara në kursimin prej 30 4,5 kilometrash të tunelit. Këtu kemi të bëjmë me milionë eurosh që ne bëmë në zgjidhjen teknike të një fasho tektonike milionavjeçare, e cila ndodhej tij.
987 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Vlen të theksohet se qoftë për tunelin, qoftë për inxinieringut. E kam fjalën këtu për “New Civiling rrugën, për vetë specifikimin e procedurës së Inxhinier” që është britanike, francezes “Valor ndërtimit me ritme të përshpejtuara, ka pasur Actuel”, Shoqata Ndërkombëtare e Tuneleve e parashikime parametrike të përafërta. Pra, ajo shifra kështu me radhë. Pra, janë të gjitha vlerësimet që ju i referoheni herë pas here prej 419 milionë pozitive që janë bërë nga të gjitha revistat shkencore eurosh nuk është një shifër kontraktuale, ka qenë që merren me inxinieringun në botë. një target. Do të synojmë që rruga të kushtojë kaq, Raporti paraprak i IFC-së, me të cilin ne po por ama vlera e detajuar e projektit nuk mund të studiojmë kontratën e ardhshme të mirëmbajtjes së jepet në asnjë rrethanë, përveç se nga projekti i kësaj rruge, e ka vlerësuar këtë rrugë si tërësisht detajuar dhe nuk ka asnjë mospërputhje midis vlerës në parametra, të sigurt, dhe tërësisht fizibël nga që jepet në projektin e detajuar dhe asaj që ne kemi pikëpamja ekonomike. realizuar. Zoti Braçe, në qoftë se do t’i përmblidhja të gjitha Kështu mos u kapni te shifra 418 milionë euro këto në një mënyrë më të shkurtër dhe në formë që ka qenë një vlerë target. Pra, ne kemi hyrë për të pyetjesh, që të jenë më të qarta dhe për qytetarët ndërtuar rrugën dhe kemi thënë se nisur nga shqiptarë, do t’ju thosha se a është kosto eksperienca e vendeve të tjera në rajon, nisur nga përfundimtare për kilometër rrugë dhe sa është gjatësia, nisur nga parametrat e rrugës, do të kostoja për kilometër e tunelit. Kostoja përfundimtare synojmë këtë vlerë. Por, ama kur bëhet projekti i e autostradës Rrëshen-Kalimash, jua thashë, është detajuar, i cili merr parasysh strukturën gjeologjike, 826,2 milionë euro dhe kostoja e tunelit 256 milionë merr parasysh rrethanat dhe historikun e lëvizjeve euro. Kostoja parametrike njësi për rrugën është 9 të të gjithë terrenit ku përshkon rruga, qoftë të milionë euro për kilometër dhe për tunelin është 46 ujërave, qoftë të tektonikës dhe të të gjithë milionë euro për kilometër, për rrugën është vetëm parametrave të tjerë, dalim në një shifër që është 9 milionë euro për kilometër. Ndërkohë që në Suedi shifra reale dhe jepet vetëm me projektin e detajuar. kostoja për autostradën Soda, 6 kilometra, është Pra, ajo shifra prej 200 e ca milionë euro që ju 850 milionë euro, 140 milionë euro për kilometër. përmendni, nuk ka asnjë lloj sensi, sepse nuk është Përsëri në Suedi bajpasi perëndimor i Stokholmit, një diskordancë midis projektit dhe shifrës së 110 milionë euro për kilometër. Në Spanjë 5,5 realizimit. Ajo është një target. Unë do të shkoj në kilometra në Sevillje, 107 milionë euro për kilometër. treg, në atë të ndërtimeve, do të ndërtoj një objekt Në Hollandë, 7 kilometra, 700 milionë euro, 100 dhe do të synoj të shpenzoj iks lekë. Por ama se milionë euro për kilometër. Në Poloni autostrada sa do të shpenzoj realisht, kjo nuk më jep qëllimin C8 1 miliardë euro,100 milionë euro për kilometër. që unë i vë vetes, por ma jep projekti i detajuar që Në Slloveni kemi prapë 4,5 kilometra, me 55 milionë unë marr, sepse projekti i detajuar të thotë se sa euro për kilometër. metër kub beton, hekur, çimento, krah pune, Pra, nuk ka një parametër ndërkombëtar fiks makineri, karburant, bitum, zhavorr, do të përdorësh të çmimit të rrugës. Çmimi i një kilometri rrugë nuk për ta ndërtuar këtë objekt. Vetëm pasi të kesh është çmimi i një kilogrami domatesh. Një kilometër përllogaritur të gjitha këto sasi, mund të arrish të rrugë në terrenin ku vendoset mund të kushtojë 1, japësh një vlerë të përcaktuar të projektit dhe midis por mund të kushtojë dhe 100. Pra, janë dy gjëra vlerës së përcaktuar të projektit përfundimtar dhe krejtësisht të ndryshme. vlerës së rrugës nuk ka mospërputhje. A ka kompensuar Qeveria shqiptare firmën për Për sa u përket kostove totale të veprës dhe shkak të rritjes së inflacionit në shumën 120 milionë standardit të sigurisë së saj, nuk ka nevojë të euro, sikurse jeni shprehur ju diku publikisht? Është ripërsëris se është vepra më e madhe infrastrukturore procedura e sanksionuar në kontratën Fidik. Jeni e vendit dhe më e rëndësishmja. Jua përsëris që ka shprehur që Qeveria shqiptare ka kompensuar për kushtuar 826 milionë euro, prej të cilave 280 milionë shkak të rritjes së inflacionit dhe çmimeve Bechtel euro është vlera e tunelit të Thirrës. Është jo vetëm Enka-n me 120 milionë euro, jo ju personalisht, por një autostradë që përmbush të gjitha parametrat e eksponentë të partisë tuaj. Në bazë të klauzolave sigurisë dhe të transportit, por është një arritje të kontratës, ne kemi bërë kompensimin e infrastrukturore dhe inxhinierike ndoshta nga më të përshkallëzimit të çmimeve në çdo kontratë fidik rëndësishmet ose më e rëndësishmja në rajon, me kohëzgjatje mbi 18 muaj, është standard solid mjafton t’i referohemi publikimeve të botës së ndërkombëtar, bëhet indeksimi i çmimeve. Por vlera
988 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
që ne kemi kompensuar është vetëm 5,5 milionë së Shqipërisë. E keni edhe me aeroplanët. Pse nuk euro për të gjithë kontratën. Ju keni thënë 120 i votoni? Ju shqetëson çdo rrugë e shqiptarëve. milionë euro, por në fakt është 5,5 milionë euro. Ndërkohë, që do të ishte krejt e udhës për ju të Pra, standardi i vërtetësisë së deklarimeve të bënit diçka tjetër: të tregonit një mesazh eksponentëve të partisë tuaj është 120 me 5. bashkëpunimi. Se po t’ju ktheheni precedentëve tuaj, Sa ka qenë lëvizja e llogaritur e automjeteve në gjenden shembuj shumë të mirë bashkëpunimi. rrugë dhe sa është sot? Ka qenë e llogaritur në Vetëm njëherë ka ndodhur që disa deputetë tuajt, fizibilitetin që iu bë rrugës, 1500 mjete në ditë, në jashtë disiplinës së partisë, votuan për Presidentin rastin më optimist në fizibilitet, dhe 3 mijë të tilla e Republikës dhe nuk ju doli keq. në rastin e pikut. Kemi një luhatje që vjen nga 12 Ai që duhet të ishte presidenti i të gjithëve, në mijë në verë në 4 mijë në dimër. Pra, mesatarisht 7 fakt, u bë presidenti juaj dhe jo i të gjithëve. Shembuj mijë e 500 mjete në ditë. Pra, kemi një rrugë që të tillë bashkëpunimi duhet t’i ndiqni dhe t’ju kërkoni përdoret 5 herë më shumë nga çka e parashikonin falje kolegëve që i blasfemuat atëherë, t’i kërkoni projektuesit. falje edhe ish-kryetarit të partisë suaj që e akuzuat Të nderuar zotërinj deputetë, unë besoj që dy si të shitur. Ndaj, votoni ligjet që na çojnë përpara vjet mbasi rruga është në operim, kjo interpelancë dhe mos u bëni peng i interesave politike të momentit është e vonuar. Është e vonuar dhe unë kam kërkuar që tentojnë ta mbajnë këtë vend në vend! Mos të gjej psenë me mendjen time. Dy vjet mbasi rruga kërkoni të gjeni qimen në qull as në rrugën Durrës- tranzitohet dhe ka qenë burim i jashtëzakonshëm Kukës dhe në asnjë rrugë tjetër të këtij vendi! turizmi për vendin dhe shumë parametra të tjerë Zoti Braçe, KLSH-ja nuk është gjykatë. Nëse ekonomikë, kërkohet një interpelancë për këtë rrugë. doni mendimin e specializuar, e keni po sot në rendin Kjo nuk ka arsye tjetër, përveç faktit që ju e keni me e ditës: Gjykatën Administrative. KLSH-ja e ka dhënë këtë rrugë, sepse kjo përbën një model suksesi, opinionin. Ka dy mekanizma që ju i keni tërësisht ndoshta modelin më të qartë të suksesit të kësaj në dorë t’i ndiqni. Keni komisionin parlamentar, ndaj qeverie. E keni me këtë rrugë, sepse kjo rrugë në të hetoni çdo faturë të kësaj rruge! Ju nuk e bëni, sepse njëjtën kohë është modeli i dështimit tuaji. e dini që s’ka asgjë për të hetuar. Ju keni mundësi E nisët ju rrugën, u morët taksën shqiptarëve të hapni hetime. Çojeni dosjen tuaj si fakt të ri kundër dhe nuk bëtë dot as një metër të saj. Ju e keni, në meje dhe shihni se çfarë do të ndodhë! Por, edhe fakt, jo thjesht me rrugën Durrës-Kukës, e keni me këtë nuk e bëni, se e dini që nuk do të gjeni gjë. të gjitha rrugët që i çojnë shqiptarët përpara. E keni Keni mbetur peng i një retorike të vjetër që nuk sjell pasur me rrugën e Shqipërisë për në NATO. Nxorët asgjë, ndërkohë që sot duhet të ishte një ditë këtu gjithë përfaqësuesit e Traktatit të Varshavës reflektimi. që të fishkëllenin me bilbila dhe të prishnin Do të ishte tërësisht dinjitoze të tërhiqeshit nga Parlamentin, vetëm që të mos merrnim ftesën për kjo interpelancë dhe të kuptonit që me raportin që në NATO. E keni pasur me rrugën për liberalizimin ne kemi marrë, ka ardhur koha që opozita të e vizave. Nuk latë kancelari pa sulmuar me greva ndryshojë qëndrim, që ajo të bëjë kontroll urie, protesta e gurë, vetëm që shqiptarët të mos parlamentar dhe të tregojë një grimë të vetme hynin në rrugën e lëvizjes së lirë. E keni pasur dhe solidaritet, ndërgjegje politike dhe kombëtare dhe e keni me rrugën e shqiptarëve drejt BE-së dhe të bëhet bashkëpunuese për të ecur përpara dhe jo vazhdoni të shihni si të ardhmen e këtij vendi KNER- për të mbajtur vendin peng. in, por ne nuk mund t’ju ndjekim dot. Ardian Turku – Falemnderit, zoti Olldashi! Ne do të vazhdojmë të ecim në rrugën tonë. Zoti Braçe, keni 15 minuta kohë për të dhënë Keni bërë bllokime pa fund të çdo gjëje. Ju nuk e shpjegimet dhe opinionet tuaja. keni vetëm me këtë rrugë, por me të gjitha rrugët. Erion Braçe – Falemnderit! Ky është rendi i ditës i sotmi dhe ka katër projekte Zoti Ministër, bëtë gabim që i ikët anës teknike që janë përputhje e legjislacionit tonë me atë të çështjes dhe përfunduat në politikë. KLSH-ja nuk europian. Kodi Hekurudhor i Republikës së është një institucion në varësi të opozitës së Shqipërisë. Çfarë keni me trenat, more zotërinj? Kodi Republikës së Shqipërisë, por është një institucion Detar i Republikës së Shqipërisë. Çfarë keni me kushtetues, rekomandimet e të cilit janë të anijet? Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë. detyrueshme për zbatim nga çdo institucion tjetër Çfarë keni me autobusët? Kodi Ajror i Republikës kushtetues.
989 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Së dyti, do të thosha se kjo çështje për të cilën rruge është më shumë se të gjitha taksat e konsumit folëm është hetuar nga një organ penal, nga të paguara nga çdo shqiptar për çdo produkt të blerë, Prokuroria e Përgjithshme dhe për 1001 marifete të si: ushqim, ujë, veshje, energji, naftë, gaz, gjatë tjera, kryesisht politike, është ndaluar të gjykohet vitit 2010. në adresë të atij që ishte ministri i Transportit, që Kostoja e kësaj rruge është 7 herë me e madhe sot mban një tjetër funksion dhe që quhet Lulëzim se tatim-fitimi i paguar nga bizneset gjate vitit 2010 Basha. ose është sa tatim-fitimi i paguar nga bizneset 7 Zoti Ministër, besoj se e kuptoni se ky vend vite me radhë. Kostoja e kësaj rruge, 143 miliardë ndodhet në mes vështirësish ekonomike dhe është 4 herë më e madhe se tatimi mbi rrogat, financiare për të kryer pagesat në kohë dhe për të pasurinë, interesat e dividenti gjatë vitit 2010 ose financuar zhvillimin. Krizë e borxheve quhet situata është sa tatim mbi të ardhurat paguar nga të gjithë që po na prek edhe ne duke na future në një spirale për 4 vite me radhë. Kostoja e kësaj rruge është 2 pa kthim. Këto borxhe po financojnë shpenzimet të herë e gjysmë më e madhe se fondi i pagave të cilat në të tilla situata duhet të ulen gjerësisht. Çka gjithë shtetit, paguar gjatë vitit 2010 ose është e ndodhur? Për tre vite-2008, 2009, 2010, borxhi publik barabartë me pagat e gjithë shtetit për 2 vite e i Shqipërisë u rrit me 2.1 miliard dollarë, shpërndarë gjysmë rresht. Kostoja e kësaj rruge është 2 herë me 700 dollarë për çdo shqiptar. më e madhe se fondi për pensionet e gjithë Kostoja e rrugës Rrëshen-Morinë është sa 66% pensionistëve, paguar gjatë vitit 2010 ose është e e këtij borxhi. Ekspertët vendas të financave, por barabartë me pensionet e 560 mijë pensionistëve edhe ata ndërkombëtarë të FMN-së, bien dakord për dy vite rresht. Kostoja e kësaj rruge është 9 se shpenzimet për të ndërtuar këtë rrugë kanë herë më e madhe se fondi i ndihmës ekonomike detyruar këtë barrë kaq të madhe të borxhit për për 100 mije familje, paguar gjate vitit 2010, ose financat e shtetit por edhe për çdo shqiptar. Për është e barabartë me ndihmën ekonomike të 100 rrugën Rrëshen Kalimash, sipas një korrespondence mijë familjeve paguar për 9 vjet rresht. Kostoja e me Ministrin e Financave, deri në fund të dhjetor kësaj rruge është e barabartë me interesat e 2010 janë paguar 682 milionë lekë për projektin; paguara për gjithë borxhin publik të shtetit për vitet 155 milionë lekë për menaxhimin e projektit; 756 2007, 2008, 2009, 2010. milionë lekë për supervizimin dhe 117 miliardë lekë Besoj se tani është e qartë për çdo shqiptar se për ndërtimin. Në total janë paguar 119.5 miliardë përse ne kemi vështirësi e mungesa në të ardhurat lekë ose 1 miliard e 200 milionë dollarë. Por vetëm fiskale, përse ne kemi rënie nën normën e inflacionit në 9 muaj të 2011-s, janë paguar 9.6 miliardë lekë te rritjes së pagave, përse ne kemi rënie sërish nën të tjera ose 100 milionë dollarë. Pra, në total për normën e inflacionit të shportës së pensionistëve, rrugën Rrëshën-Kalimash deri më sot janë paguar të rritjes së pensioneve, përse ne marrim borxh për 129.1 miliardë lekë ose i miliard e 300 milionë të shlyer një tjetër borxh. Kjo është harta financiare dollarë. e sociale e problemeve të ardhura si efekt afatgjate Paralelisht me rrugën Rrëshen-Kalimash u nga ky shpenzim marramendës në disa vite. ndërtua dhe rruga Kalimash-Kukës-Morinë, pjesë e Tani të vijmë te një tjetër problem: te pagesat e të njëjtit korridor, e gjitha e financuar nga paratë e kryera në 20 muajt e fundit, kohë kur rruga është buxhetit të shtetit. Për rrugën Kalimash-Kukës- marrë në dorëzim, është vënë në shfrytëzim, madje Morinë, sipas një korrespondence me Ministrin e dhe është inauguruar disa herë. Financave, deri në fund të dhjetorit 2010, janë paguar Për dy vite me radhë, 2010 dhe 2011, nga buxheti 87 milionë lekë për projektin; 172 milionë lekë për i shtetit, buxheti i ndarë për Ministrin e Transportit supervizimin dhe 14 miliardë lekë për ndërtimin. Në për investime, janë paguar 11 miliardë lekë, nga totali total janë paguar 14.2 miliardë lekë ose 143 milion prej 15.6 miliardë lekësh për ndërtim rrugësh dhe dollarë. Pra, në total për rrugën Rrëshen-Kalimash- 9.6 miliardë lekë-nga totali prej 14.5 miliardë lekë Kukës-Morinë janë paguar deri më sot 1 miliard e për ndërtim rrugësh. Pra, në total, për 20 muaj janë 443 milionë dollarë. Kjo kosto është me shumë se (pasi rruga është inauguruar, është vënë në 11% e prodhimit të përgjithshëm kombëtar për vitin shfrytëzim dhe është në përdorim), paguar 20.6 2010, shpenzim super i madh për një vend në krizë miliardë lekë apo mbi 200 milionë dollarë të tjera. si Shqipëria. Për ta bërë më të kuptueshme për Faktikisht, 66% e fondeve për ndërtim rrugësh të çdo shqiptar, llogaria është e tillë: Kostoja e kësaj reja në dy vitet e fundit janë paguar për faturat e
990 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Rrëshen-Kalimash, kur rruga është vënë prej dy ndikojnë në përdorimin e segmentit ose të rrugës vitesh në shfrytëzim. interurbane kryesore për qëllimin për të cilin është Të gjithë ata qytetarë, nga Durrësi në Jug apo ndërtuar), e cila është shprehur në kontratë për nga Fushë Kruja në Shkodër apo nga Miloti në përfundimin e punimeve ose segmentit për marrjen Peshkopi, që presin t’u mbarojnë rrugët e hapura në dorëzim sipas nenit 10.1”. që në fund të vitit 2008 duhet të kuptojnë se për to Neni 10.1: “Përveçse siç është shprehur ne nuk ka para. Paratë po shkojnë përsëri e përsëri nenin 9.4 (Dështimi në kryerjen e provës), punimet për faturat e Rrëshen-Kalimashit, edhe pse rruga do të merren në dorëzim nga porositësi kur: i) ka mbaruar. Ajo që mbetet është një pyetje: Përse punimet të kenë përfunduar sipas nenit 8.2 dhe me paguhen këto para? Në një dokument të Ministrisë përjashtim siç është lejuar në paragrafin a) më së Financave “Mbi monitorimin për 6-mujorin e parë poshtë dhe ii) lëshimin e vërtetimit për marrjen në të vitit 2009 për Ministrinë e Punëve Publike, dorëzim ose që mendohet të jetë lëshuar sipas këtij Transportit dhe Telekomunikacionit”, thuhet: “ndërtim neni”. rruge Tip A2 me katër korsi”. Shpenzimet për këtë Neni 10.2: “Porositësi duhet të përdorë pjesët grup produkti për 6-mujorin janë realizuar në masën përkatëse të segmentit të tretë të punimeve kur 93% të planit vjetor, ndërsa nga ana sasiore janë tuneli është i disponueshëm për përdorim të sigurt realizuar 17 kilometra nga 34 kilometra të për një korsi të trafikut në secilin drejtim. Përndryshe, planifikuara si vjetor. porositësi nuk duhet të përdorë ndonjë pjesë të Kostoja mesatare faktike për njësi rezulton 1.5 punimeve derisa inxhinieri të këtë lëshuar vërtetimin miliardë lekë për km ( jo aq sa ç’tha ministri pak më për marrjen në dorëzim për atë pjesë. parë) kundrejt 826 milionë lekëve për km, të Kur porositësi përdor pjesën përkatëse të planifikuar. Në këtë grup përfshihen kryesisht rrugë segmentit të tretë dhe sipërmarrësi përdor ndonjë me katër korsi, me gjerësi 20 m, si rruga Rrëshen- nga pjesët e tjera të rrugës interurbane kryesore Kalimash (që zë pjesën më të madhe të realizimit përpara lëshimit të vërtetimit të marrjes në dorëzim: të fondit dhe të sasisë së këtij grup-produkti), rruga a) pjesa mendohet të jetë marrë në dorëzim nga Kukës-Morinë dhe rruga Kalimash-Kukës. data e përdorimit. Në relacionin e paraqitur nga ministria, nuk janë b) sipërmarrësi nuk do të jetë përgjegjës për dhënë shpjegime lidhur me arsyet e tejkalimit të kujdesin ndaj kësaj pjese nga kjo datë, kur kostos për kilometër rrugë, për këtë program, si dhe përgjegjësia i kalon porositësit. për tejkalimin e shpenzimeve, që, siç theksuam më Nëse sipërmarrësi pëson kosto si rrjedhojë e lart, produktet nga ana sasiore janë realizuar ne rreth marrjes në dorëzim nga porositësi dhe/ose nga 50% e planit vjetor, ndërsa shpenzimet janë realizuar përdorimi i një pjese të punimeve, sipërmarrësi duhet në masën 93% të planit vjetor. Konstatimi është të njoftojë inxhinierin, të gëzojë të drejtat sipas nenit shumë i rëndë. Ai u referohet tamam 6 muajve para 20.1 (pretendimet e sipërmarrësit për pagesën e zgjedhjeve të majit, kur çdo shpenzim u krye dhe këtyre kostove plus përfitimin që do t’i shtohet çmimit qëllimi ishte elektoral, por njëherësh edhe periudhës të kontratës). kur dolën problemet e para me tunelin e Thirrës. Pra, Bechtel duhet të përfundonte punimet vetëm Zoti Ministër, atje në Thirrë ndodhi një krim dhe kur të ishin realizuar provat dhe të ishin mbaruar të pasoja ekonomike, si dëm, është në këto shifra gjitha punët në rrugë e tunel. Punimet do të faktike të Ministrisë së Financave. As Kryeministri merreshin në dorëzim nga Qeveria vetëm kur të si urdhërues, as ju si Drejtori e Rrugëve, si zbatues kishin përfunduar punimet si më sipër: Qeveria duhet e operues, nuk keni thënë asgjë deri më sot për të përdorte pjesët e segmentit të tretë të rrugës këtë të vërtetë e të faktuar. Përse? vetëm kur tuneli të ishte i disponueshëm për Zoti Ministër, kontrata është fare e qartë se si përdorim të sigurt në një korsi në çdo drejtim. Nëse dhe kur merret në dorëzim vepra. Neni 8.2 thotë: ndodhte ndryshe dhe Bechtel pësonte kosto nga “Sipërmarrësi duhet të përfundojë të gjitha punimet kjo, atëherë Qeveria do të paguante kostot shtesë dhe çdo segment (nëse ka) brenda afatit të plus përfitimin e Bechtel. përfundimit të punimeve ose segmentit (sipas rastit) Asnjë nga këto kushte nuk ishte plotësuardhe duke përfshirë: a) realizimin e provave në përfundim kështu u krijuan kostot shtesë. të punimeve dhe, b) përfundimin e të gjithë punimeve Ka një korenspondencë të qartë në shkurt të (përveç punëve të vogla të pambaruara, të cilat nuk vitit 2009 mes përfaqësuesve të EGIS Group
991 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përfaqësuesit të Roughton, menaxhuesit të projektit Kjo nuk është një histori patriotike zyrtarësh kuq dhe Andi Tomës, drejtor i Përgjithshëm i Rrugëve. e zinj! Jo, kjo është një histori korrupsioni zyrtarësh Në alarm projektuesi i thotë qartë menaxhuesit faqezinj. Sali Berisha e pa në ëndërr dhe urdhëroi. të projektit: “Në këtë moment, tuneli i Thirrës, nën Lulzim Basha nisi ta zbatojë, pa asnjë copë letre, justifikimin e varfër të një politike të hapjes së siç do të duhej në një shtet ligjor. Pra, pa asnjë shpejtë, po merr një rrugë të keqe, fundi i së cilës vendim të tij apo të Këshillit të Ministrave; pa projekt, është qartësisht i parashikuar duke shkuar drejt një madje për shumë kohë edhe pa projektzbatimi me shembjeje, drejt një keqfunksionimi dhe pamundësie sipërmarrës një emër të madh, por që nuk u zgjodh për t’u hapur në kushte të sigurta. Unë nuk dua të nga një garë e hapur, e drejtë dhe e ndershme, në marrë pjesë në një fatkeqësi të parashikuar. Situata kundërshtim me ligjin shqiptar, por edhe në disfavor është shumë larg prej kushteve të pranueshme të të interesave tona financiare, përmes një kontrate sigurisë”. thellësisht jo në favorin tonë, por që materializonte Menaxheri i projektit i jep të drejtë për kushtet e çmime ndërtimi të përcaktuara në tavolinë, asnjë sigurisë si kriter bazë të punës dhe hapjes së tunelit. garë nuk u bë për to. Mbi të gjitha përmes një Por drejtori i Përgjithshëm i Rrugëve i vë kapak kontrate në të cilën materializohej mundësia e shitjes duke shpërfillur çdo paralajmërim profesional, në së kontratës në gjithfarë nënkontraktorësh dhe pa emër të shtetit shqiptar, të Kryeministrit dhe marre fare leje te Qeveria shqiptare. Një kontratë që ministrit. Ne kemi theksuar, në mënyrë të përsëritur, iu fsheh Kuvendit.... rëndësinë e arritjes së objektivit të hapjes së tunelit (Zotit Braçe i ndërpritet fjala pasi i ka mbaruar të Thirrës brenda datës 30 qershor 2009. Drejt kësaj koha e diskutimit.) u shkua, por më parë tuneli u shemb! Rruga u mor Ardian Turku – Zoti Braçe, e vetmja detyrë imja në dorëzim dhe u vu në përdorim nga DPRR-ja, nën është të respektojë Rregulloren. urdhërat e Kryeministrit dhe ministrit, duke marrë (Zoti Braçe flet pa mikrofon.) mbi vete rrezikun dhe kostot shtesë që iu shtuan Ju lutem, zoti Braçe, po shkelni Rregulloren dhe çmimit tejet të shtrenjtë të kontratës. Atje në Thirrë rregullat e seancës! u konsumua një krim. Ju u paralajmëruat, por Zoti Ministër, urdhëroni! zgjodhët ta konsumonit këtë krim. Sokol Olldashi – Zoti drejtues i seancës, Ju shkaktuat një dëm ekonomik të pastër dhe Ka pasaktësi materiale në të gjitha ato që tha kjo ishte fatura e një mashtrimi elektoral të zoti Braçe. Besoj t’i ketë letrat gabim. Rruga nuk domosdoshëm për ca vota më shumë në zgjedhje. kushton aq sa thatë ju, por në totalin e vetë ka Sot, çdo shqiptar po paguan kostot e këtij kushtuar 826 milionë euro. Mund t’ju vë në mashtrimi dhe të atij dëmi. dispozicion të gjitha faturat. Rruga nuk është e gjerë Ju kam dëgjuar të thoni që e gjitha u zgjidh për 20 metra, por 27 metra. 30 milionë euro, sot thatë vetëm për 3 milionë euro Të gjitha pagesat janë të dokumentuara me shtesë, a thua se 3 milionë euro janë fisha bixhozi fatura. E gjithë marrja në dorëzim është bërë në të vetëm një nate. Në fakt, ato janë taksat e përputhje me të gjitha procedurat e parashikuara shqiptarëve. në kontratë dhe me rregullat e parashikuara në Sot dua t’ju pyes: Vërtetë janë 3 milionë euro? kontratë. Po këto 200 milionë dollarë të tjera, paguar në dy Mos spekuloni! Galeria që pësoi shembjen është vjet çfarë janë? Përse paguhen kur në të gjithë aksin galeria që nuk u hap asnjë ditë për trafikun përpara e rrugës nuk ka më punë? se të përfundonte tërësisht. Galeria që u hap për Të nderuar kolegë, publikun ka qenë e sigurt kur u hap dhe e sigurt kur Prokuroria nuk iu përgjigj detyrimit të kryente u mbyll. veprime ligjore kur tuneli i Thirrës u shemb. Nuk e Ju, përsëri në mënyrë spekulative, ngrini bëri as më pas, kur dëmi ekonomik shkaktuar çështjen e diferencës prej 200 milionë eurosh. Po buxhetit të shtetit ishte fare i qartë në dhjetëra fatura ju them se vetëm në përfitimin direkt neto, rritja e të paguara. Provat janë të mjaftueshme për ta hapur trafikut mbi shifrën e parashikuar nga fizibiliteti është këtë hetim tani. Nëse në përmbushje të detyrës jo, 1.6 miliardë euro. Ky është studimi i Hekuris Group. do të jemi ne që do ta vëmë në lëvizje shumë shpejt I marrë për trafikun mesatar për 1600 mjete në ditë, dhe vetëm me një qëllim: hetimin e këtij krimi të ri një vlerë të kohës nga 6 orë e 30 minuta, në 2 orë e ekonomik, në të njëjtën rrugë. 15 minuta, 337 milionë euro të tjera. Po të
992 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ringarkohet ky model me shifrën e trafikut që ne përsëri një tjetër dokument të Ministrisë së patëm vjet dhe sivjet, kemi të paktën 1.6 miliardë Financave, jo timin. Ministria e Financave për euro përfitim nga kjo rrugë. monitorimin e gjashtëmujorit të parë të vitit 2009, Së dyti, kemi përfitime që vijnë nga kostoja e për Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe operimit të mjeteve, kursimit për shpenzim Telekomunikacionit dhe, këtu thuhet troç, zoti karburanti, shpenzim gomash, amortizim mjetesh, Ministër, kostoja e ndërtimit të një 1 kilometri nga e llogaritur përsëri nga studioja ndërkombëtare 826 milionë lekë për kilometër të planifikuar arriti shkon në totalin e vet rreth 2.5 miliardë euro. Pa në 1.5 miliardë lekë ose për shqiptarët 15 milionë llogaritur këtu impaktin social, ku vitin e kaluar rritja dollarë për 1 kilometër e paguar. E thotë Ministria e e turizmit ka qenë 29%, dhe në 7 muajt e parë të Financave, nuk e them unë. Urdhëroni, lexojeni! këtij viti, ka qenë 21% . Nuk e di sa kanë shkuar Janë të gjitha dokumentet e Ministrisë së Financave. statistikat me gushtin dhe shtatorin. Po e përsëris edhe një herë: atje është Pika kufitare e Morinës është shndërruar në pikën konsumuar një krim që nga mënyra e prokurimit kryesore të hyrjeve dhe daljeve të qytetarëve apo e kryerjes së këtij projekti që në fillim të herës, shqiptarë dhe të huaj në territorin e Shqipërisë. tashmë është e provuar. Prokuroria ka ngritur akuzë Nuk e kalkulojmë dot këtu shifrën e përfitimeve për të. që ka Shqipëria në lidhje me rrjetin europian rrugor; Ju lutem, mund të ndikoni edhe ju për një mijë e përfitimet që ka Shqipëria në lidhje me Korridorin një arsye, të cilat ju i dini vetë, që ajo çështje të 10; përfitimet që vijnë nga Porti i Durrësit; përfitimet lejohet të gjykohet, me qëllim që përgjegjësi të marrë që vijnë për të gjithë tregun e eksporteve bujqësore. atë që meriton. Kurse për pjesën tjetër, natyrisht, Zoti Braçe, unë ju thashë se ka një rrugë, nuk gjithë çfarë ka thënë prokuroria në dokumentin e është e udhës që të bëjmë gjykatësin këtu. Shkoni saj dërguar për gjykim për këtë çështje tashmë janë dhe drejtojuni të gjitha institucioneve të drejtësisë, provuar nga fatura financiare e kësaj rruge që është të cilave doni ju, sot, por edhe mot. Por të jeni i fiks aq sa e thashë 1 miliardë e 433 milionë dollarë. bindur se “Epur’ si muove”, por ti Galile nuk bëhesh Për këtë kosto ka përgjegjës dhe përgjegjësit dot kurrë. janë Sali Berisha, Lulzim Basha, ti dhe Andi Toma. Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ministër! Ardian Turku – Falemnderit, zoti Braçe! Zoti Braçe, urdhëroni, 3 minuta! Këtu mbyllet interpelanca. Kalojmë në çështjen Erion Braçe – Zoti Ministër, ju mund të tentoni e fundit të rendit të ditës, diskutime për çështje jashtë të bëheni çdo gjë, por si Galileu jo e jo, as si rendit të ditës. Makiaveli, siç të njohin në PD. Nga Partia Socialiste kanë regjistruar emrat: Unë nuk spekulova në asgjë. Unë lexova thjesht Taulant Balla, Gazmir Bizhga, Olta Xhaçka, Eltar dhe vetëm dokumente. Ky që shihni këtu është një Deda, Asllan Dogjani, Ervin Koçi. dokument i arkivuar në Kuvendin e Republikës së Nga Partia Demokratike kanë regjistruar emrat: Shqipërisë nga ministri i Financave në përgjigje të Gent Strazimiri, Fatbardh Kadilli, Gert Bogdani, Aldo pyetjeve të bëra. Bumçi, Osman Metalla, Aurel Bylykbashi. Zoti Ministër, këtu janë të gjitha vlerat në lekë të Zoti Balla, urdhëroni! paguara deri në datën 12 dhjetor 2010. Taulant Balla – Të nderuar kolegë deputetë, Pra, edhe një herë tjetër 682 milionë lekë për Edhe këtë vit, për fat të keq, progres-raporti i projektin teknik të paguara. Menaxhimi i projektit BE-së e gjeti Shqipërinë në të njëjtën batak 155 milionë lekë, supervizimi i ndërtimit të rrugës qeverisjeje dhe me disa halle më shumë për qytetarët Rrëshen-Kalimash 756 milionë dhe ndërtimi i rrugës shqiptarë. Rrëshen –Kalimash 117.9 miliardë, thotë Ministria Edhe këtë vit Shqipëria nuk e mori statusin e e Financave, jo unë. vendit kandidat, që do të thoshte më shumë fonde Kësaj shifre i shtohen edhe 9.6 miliardë që janë dhe mundësi për Shqipërinë tonë. Edhe këtë vit në buxhetin e vitit 2011, nga 14.5 që ke për ndërtim varfëria në Shqipëri nuk u zvogëlua, përkundrazi, u rrugësh. Në buxhet ke 9.6 miliardë vetëm fatura që shtuan më shumë halle dhe më pak fuqi blerëse. tashmë janë paguar për kompaninë Bechtel Enka, Çmime të larta për bukën dhe ushqimet bazë, duke sjellë një vështirësi shumë të madhe edhe në çmime shumë më të larta për ilaçet; çmime të buxhetin e shtetit. papërballueshme për energjinë dhe karburantet. Për E dyta, fola pak më parë për kostot dhe lexova Saliun dhe Qeverinë e tij ka pak rëndësi refuzimi i
993 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
statusit edhe këtë vit. Rëndësi ka, siç e dëgjuat, t’i Saliu që në Shqipëri është rritur çmimi i haloperidolit, gjejë babanë hallit të vet, se ka një hall shumë të që e merr shpesh. Sot kishte harruar ta merrte. Nuk madh Saliu, që do t’jua them pak më vonë. e di Saliu që është rritur çmimi i inflamatorëve, që i Po për çmimet e larta, zoti Sali, kush e ka fajin, përdor shpesh. Sot Saliu kishte harruar ta merrte BE-ja, Wikileaks-i, apo opozita? Në fakt, çdo familje edhe këtë medikament. shqiptare e di fare mirë se kush e ka fajin, sepse Prandaj dhe retorika e tij e sotme ishte plotësisht kur paguan 10 feta bukë, 2 nga këto feta i paguan pasojë e mungesës së përdorimit të ilaçeve që merr për Saliun, kur blen një bidon me 5 litra vaj, 1 litër përditë. vaj e paguan për Saliun, kur blen një pako aspirina, Falemnderit! të paktën 2 kokrra i paguan për Saliun. Prandaj edhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Balla! Saliu erdhi në Rajcë të Librazhdit dhe tha: “Çdo Zoti Strazimiri, keni fjalën. familje që synon të pasurohet duhet të punojë për Gent Strazimiri – Falemnderit, zoti drejtues i familjen e Saliut”. seancës, Zonja dhe zotërinj, Të nderuar kolegë, Taksat janë të papranueshme, jo vetëm në Të nderuar qytetarë që na ndiqni nëpërmjet kushtet e varfërisë dhe të rënies dramatike të fuqisë ekranit, blerëse, por edhe në raport me të gjithë Europën Sot po flasim gjithë ditën pasi morën përgjigjen Zonja dhe zotërinj, që e prisnim nga Komisioni Europian për statusin e Kam sjellë sot këtu, për të sjellë në vëmendjen kandidatit për vendin tonë. e publikut shqiptar, disa ilaçe bazë që përdoren nga Kemi pasur edhe një thirrje nga Presidenti i të sëmurë dhe besoj në familjet e të gjithëve prej Republikës sot që të mund të reflektojmë ne, si nesh ka të sëmurë me këto lloj sëmundje. politikë, për këtë çështje. Unë, veçanërisht, pasi Kam këtu në dorë naproksenin, është një ilaç mora vesh që Presidenti i Republikës është edhe që përdoret për të sëmurët me reumatizëm. Këto votues i opozitës, e marr shumë seriozisht këtë punë dy kuti reflektojnë çmimet, si kanë qenë dhe si janë, dhe hajde të reflektojmë. çmime të përcaktuara nga Qendra Kombëtare e Axhenda e integrimit, në të cilën ne dështuam Barnave sipas pullave përkatëse. Ky ilaç shumë i për ta plotësuar, nuk është axhendë e përpiluar nga rëndësishëm për të sëmurët me reumatizëm ka qenë Sali Berisha, as nga Edi Rama, as nga ndonjëri 9.800 lekë, ka vajtur 11.130 lekë. prej nesh që jemi këtu, është një kontratë ku ne Ndërkohë që Saliu në seancën e shkuar të kemi vetëm detyrime dhe përcaktohet në Bruksel. Kuvendit tha që ilaçet jo vetëm që s’janë rritur, por Ajo përmban 12 pika që janë prioritete të Brukselit kanë rënë. dhe që duhet të ishin edhe prioritetet tona. Kjo Qeveri Kam këtu një ilaç tjetër, madopar, për të sëmurët menjëherë e bëri axhendë të sajën, e impenjuar për me parkinson. Ja ku janë dhe vulat, vulat e Saliut, ta plotësuar deri në fund. që thonë se çmimi ka qenë 3.670 lekë dhe ka vajtur Problemi është se zoti Rama dhe Partia 4.160 lekë, rritje afërsisht 15%. Socialiste kanë një axhendë tjetër, një axhendë Kam këtu një ilaç tjetër, lipanor, i cili është për krejtësisht personale, ku asnjëra prej 10 pikave nuk yndyrnat në gjak. Para taksës së re kushtonte 1.494 është pikë e Brukselit. lekë, sot kushton 1.643 lekë, pra 12% më shumë. Supozohet që ne në këtë sallë duhet të Kam dhe një ilaç tjetër, propafenoni, i cili përdoret diskutojmë për hallet tuaja, të nderuar qytetarë, të për ata që kanë aritmi në zemër. Para taksës nderuar votues, që ju takojmë çdo ditë, po ju duam kushtonte 10.500 lekë, sot kushton 12.490 lekë, pak më shumë një herë në katër vjet. pra 18% më shumë. Hallet dhe dertet e shqiptarëve ne i shohim Por ka edhe një ilaç tjetër, aspirina. Besoj se përditë, ne i takojmë çdo ditë, ne i dëgjojmë dhe çdo familje shqiptare e ka në shtëpi. Para taksës shpeshherë jemi të pafuqishëm për t’i gjetur një së Saliut kushtonte 2.200 lekë, sot kushton 2.890 zgjidhje, për t’i adresuar drejt. lekë, 31% më shumë se sa kushtonte para taksës Problemi i madh që ne kemi në këtë vend është së Saliut. varfëria. Vazhdon të mbetet problem shumë i madh, Sigurisht, Saliu nuk e ndien rritjen e çmimeve megjithëse Departamenti i Shtetit në faqen e tij të ilaçeve. E para se Saliu ilaçet e veta nuk i blen zyrtare, update-uar në datën 30 shtator 2011, faqja këtu, i blen në Vjenë, ia sjellin nga Vjena. Nuk e di zyrtare, jo Wikileaks-i, thotë që për shkak të
994 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
politikave sociale të Qeverisë, varfëria është “fajin e ka Saliu”, në fakt duhet të thoni “fajin e ka përgjysmuar nga 25,6% që e kemi pasur, është Fullani, Petrit Beci, Këshilli Drejtues i Bankës, 12,4%. Avokati i Popullit e të tjerë me radhë”. Kjo nuk është një shifër që ne duhet të na bëjë Meqë ra fjala, të gjitha këshillat administrativë optimistë, por kjo është një shifër që duhet të na që kërkoni, në të gjitha pozicionet ku ju pretendoni, vërë në alarm se do të thotë që 12,4% të shqiptarëve që ju takojnë juve, vendet janë bosh. Mos e kini janë ende në ose nën vijën e mjerimit zyrtar. zamet, sillni emrat, t’i votojmë në Parlament. Mirëpo e bukura është se në asnjë moment nuk Falemnderit! flasim dhe nuk propozojmë zgjidhje për hallet e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Strazimiri! shqiptarëve. Sikur të gjitha këto: ilaçet, vaji, sheqeri, Zoti Koçi, keni fjalën. që përmendi deputeti parafolës, të ishin vërtet Ervin Koçi – Falemnderit! axhendë e Partisë Socialiste, të paktën, njëra prej I them edhe parafolësit, që ne nismën për TVSH- tyre do të ishte në paktin që propozon zoti Rama. në e kemi depozituar dhe është edhe në kalendarin Ose mund të ishte shtuar pika e fundit, e e punimeve që sapo miratuam. Normalisht, edhe njëmbëdhjeta, ajo pas Wikileaks-it. Berisha e kundërshtoi dje dhe kjo tregon se pozita Në seancën që shkoi ne biseduam për buxhetin. nuk e ka dëshirën e mirë për të miratuar ligje në Pati fjalime jashtëzakonisht të mira të deputetëve favor të qytetarëve, por ka dëshirën e mirë për të të opozitës, të cilët përmendnin me fakte konkrete miratuar ligje për plehrat. raste dramatike. Është e vërtetë që ka shqiptarë që Sot kur po vija në Kuvend më takon një qytetar ende nuk kanë mundësi të blejnë siç duhet bukën, e më pyet se çfarë ligjesh do të votoheshin. I kthej është e vërtetë që ka nga ata që vërtet nuk kanë përgjigje se kemi për të diskutuar dy projektligje mundësi të blejnë ilaçet, është e vërtetë që ka nga dhe po ia shpjegoja ato. Më thotë se nuk i kuptonte ata që janë të papunë. Këto janë hallet e shqiptarëve, këto ligje dhe për çfarë shërbenin, por familja e tij por nuk janë në axhendën tuaj. dhe shumë si ai janë zhytur në mjerim dhe nuk Në qoftë se do të ishin në axhendën tuaj, të shikon asnjë veprim nga Parlamenti për të luftuar paktën, do ta kishit bllokuar këtë Parlament për një varfërinë. Vazhdoj bisedën dhe i them që ne si arsye të fisshme. Ministri Bode dhe Kryeministri opozitë kemi paraqitur disa projektligje për të Berisha erdhën dhe propozuan një paketë sociale, ndihmuar shtresat në nevojë, si dhe për të ulur me një rritje 3% të GDP-së në krahasim me ju, nga çmimet e produkteve të konsumit, por pushteti i 6% në 9%. Mund të kishit thënë sot këtu, siç bën sotëm nuk po i trajton ende. Qytetari shton: “Po çdo e majtë europiane, nuk e duam 9%, e duam s’fitoi gjë për vete Saliu, nuk voton as një ligj për ne 19%, 119%, 1119%. Mund të ishte e paarsyeshme, qytetarët” dhe e çoi përsëri bisedën te miratimi i por do të ishte thelbësore. ligjit për plehrat që kaloi përpara disa javësh Sali Në fakt, nuk e keni fare në axhendën tuaj faktin Berisha. që mijëra shqiptarë, 12,4%, janë akoma në Kryeministri flet kudo gënjeshtra, si për rritje të vështirësi ekonomike. mirëqenies të çdo shqiptari, përgjysmim taksash, Po cilat janë problemet tuaja? Janë probleme se ne konkurrojmë me Gjermaninë, vend që ofron ekskluzivisht të Edi Ramës, as të Brukselit, as të parajsën për këdo, e të tjera pallavra si këto. Shqipërisë dhe as të shqiptarëve. Ashtu si qytetari që më takoi, mendoj se ku t’i Ne jemi të gjithë ligjvënës, takojmë me mijëra gjej gjithë këto të mira, kush i gëzon ato, kur mbi njerëz rrugëve dhe dëgjojmë, pavarësisht nga një popull të tërë varfëria është ulur këmbëkryq. përkatësitë partiake që kanë, hallet e tyre. Unë nuk Përgjigjja për çdo shqiptar është e thjeshtë: familja e di se cili prej jush këtu në sallë ka dëgjuar në pushtet i gëzon të gjitha të mirat. ndonjërin prej tyre të ketë hall kush do ta Tatimi mbi vlerën e shtuar bie në kurriz të zëvendësojë Fullanin, kush do ta zëvendësojë Petrit konsumatorit final, domethënë popullit, dhe ky Becin, kush do ta zëvendësojë Avokatin e Popullit, pushtet nga çdonjëri prej nesh merr 20% të vlerës ç’po bëhet me Këshillin Drejtues të Bankës së të çdo produkti apo shërbimi që ne blejmë. Shqipërisë apo me atë të Radiotelevizionit. Po marr një shembull për të treguar se sa shumë Në qoftë se kjo është eksperienca juaj, atëherë, taksa paguajmë sot. Në vitin 2005 1kg sheqer minimalisht, duhet të tregoheni të ndershëm dhe kushtonte 55 lekë dhe çdo qytetar paguante 20% t’u thoni shqiptarëve që 4 vjet rresht u keni thënë tatim mbi vlerën e shtuar, ose 9,1 lekë (91 lekë të
995 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
vjetra). Në vitin 2011 1kg sheqer kushton 160 lekë orizin dhe energjinë elektrike; heqjen TVSH-së për dhe cilido prej nesh, qoftë i pasur apo i varfër, qoftë ilaçet, si dhe po shikojmë reduktimin e TVSH-së i papunë apo i punësuar, paguan sot 20% tatim për për karburantet. vlerën e shtuar ose 26,7 lekë tatim, para që shkojnë Edhe pse kjo maxhorancë me vota të vjedhura te pushteti. nuk i miraton, i them nga këtu qytetarit që më takoni Po kështu është edhe për produktet e tjera të sot në mëngjes, që duhet të punojmë të gjithë së konsumit, bukën, orizin, vajin, energjinë elektrike, bashku të largojmë Sali Berishën sa më shpejt, se karburantet. Kur kjo Qeveri zhvat nga xhepat e të koston e keqqeverisjes do ta vuajmë nesër më varfërve mesatarisht mbi 2,5 herë më shumë tatime shumë çdonjëri prej nesh. dhe taksa se në vitin 2005. Propozimi ynë për uljen TVSH-së për një sërë Brenda një viti vetëm nga karburantet, për shkak produktesh të konsumit të përditshëm është fillimi i të rritjes së taksave nga pushteti, qytetarët paguajnë një revolucioni fiskal për të qeverisur ndryshe. 300 milionë dollarë më shumë taksa e tatime Filozofia jonë është hartimi i një politike fiskale që krahasuar me vitin 2005. është në favor të qytetarit të zakonshëm me synimin Si të mos mjaftonte rritja e çmimeve, Qeveria vendosjen e barazisë fiskale, nxitjen e punësimit vendosi edhe TVSH-në 10% mbi ilaçet, duke marrë dhe uljen e varfërisë, zhvillimin e sektorëve brenda një viti mbi 25 milionë euro më shumë nga ekonomikë të rëndësishëm dhe përmirësimi i jetës xhepat e qytetarëve të varfër dhe të sëmurë. së... Kolegu Balla e përmendi dhe i dha çmimet e (I ndërpritet fjala se i mbaron koha.) ilaçeve dhe ndryshe nga Kryeministri që deklaroi Ardian Turku – Falemnderit, zoti Koçi! javën e kaluar se janë ulur -çmimet e ilaçeve, Zoti Kadilli, keni fjalën. çmimet në farmaci tregojnë se janë rritur mesatarisht Fatbardh Kadilli – Shpresa dhe dëshira e me 15%. Kryeministri gënjen pa turp, pasi nuk jeton shqiptarëve për të fituar statusin e vendit kandidat me hallet e njerëzve të thjeshtë, nuk punon për ta, për në Bashkimin Europian nuk mori përgjigje ai mendon vetëm si të grabisë çdo pasuri në këtë pozitive. Ky dështim ka një përgjegjës, ky dështim vend. ka një fajtor dhe ne duhet t’ua themi shqiptarëve se I gjithë sistemi fiskal në Shqipëri, përfshirë edhe ky dështim ka përgjegjës Edi Ramën, se ky dështim administrimin fiskal është i padrejtë. Ky sistem ka fajtor Edi Ramën. zhvendosi barrën fiskale nga korporatat e mëdha Raporti i publikuar dje është një panoramë e tek individët dhe më tej brenda individëve, e ka plotë dhe realiste e distancës që ne kemi nga Europa zhvendosur tek të varfrit, pasi ata paguajnë taksa ... disa herë më shumë se të pasurit. (Ndërhyhet nga salla, por nuk dëgjohet.) Edhe vendosja e tatimit të sheshtë të të ... Këto që po ju them, nuk m’i tha asnjë qytetar ardhurave në masën 10% nga kjo Qeveri, rriti disa duke shkruar fjalimin dhe as duke ardhur në herë tatimin për qytetarët me të ardhura të ulëta Parlament, por besoj se përfaqësoj mendimin e dhe të mesme dhe uli tatimet e paguara nga shumicës së shqiptarëve. Kryeministri dhe Qeveria e tij. Raporti i publikuar dje është një panoramë e E gjithë kjo pabarazi në sistemin fiskal, me plotë dhe realiste e distancës që ne kemi nga pasojë rritjen e varfërisë, ka një përgjegjës: Qeverinë Europa. Për mosmarrjen e statusit të vendit e Sali Berishës. kandidat, ai përcakton përcakton në mënyrë të qartë Duke qenë të vetëdijshëm se buxheti i çdo dhe realiste ngërçin politik si shkak të dështimit. familjeje shkon kryesisht për ushqim dhe shërbime Është pikërisht braktisja e zgjatur e Parlamentit, jetike, duke vërejtur rritjen galopante të çmimeve të apo faza tjetër, që me kënaqësi e quanin marrëveshje të gjitha mallrave ushqimore dhe industriale, rritjen të kushtëzuar me Parlamentin, dhe, mbi të gjitha, e taksave, duke vlerësuar momentet e vështira që refuzimi i opozitës për të votuar reformat e kërkuara, po kalojnë shqiptarët në pamundësi për blerjen e ato që shkurtimisht quhen ngërçi politik. ushqimeve kryesore për jetesë, ne si deputetë të Në të vërtetë, të gjitha këto qëndrime të opozitës opozitës kemi paraqitur propozimin në Parlament kanë vetëm një emër: bllokimin, bllokimi i për heqjen e tatimit të vlerës së shtuar për disa përpjekjeve, bllokimi i axhendës së shqiptarëve. Nuk produkte bazë ushqimore: bukës, vezës, vajit; besoj se është qëllimi i votuesve socialistë, nuk e reduktimin e TVSH-së për disa të tjera: sheqerin, besoj se është qëllimi i militantëve socialistë, por
996 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
është e qartë se kjo është axhenda e udhëheqësit lajm i keq, lajmin e mirë do ta kenë në dorë vetë të sotëm të socialistëve. Axhenda e tij politike nuk shqiptarët kur të votojnë në 2013-ën. përputhet me axhendën e shqiptarëve, qofshin këta Falemnderit! edhe socialistë. Pushteti i tij, sundimi i tij është Ardian Turku – Falemnderit, zoti Kadilli! axhenda e tij dhe jo vokacioni i shqiptarëve. Zonja Xhaçka, urdhëroni! Sot shqiptarët e kanë më të qartë se më parë Olta Xhaçka – Të nderuar kolegë, se axhenda e Edi Ramës i mban larg Europës, se Dje ishte një ditë e trishtë për të gjithë shqiptarët, pasiguria e tij politike është një pengesë më shumë. për maxhorancën dhe për opozitën njëlloj. Dje Prandaj shqiptarët e treguan me votë, sepse e njohin humbëm sërish trenin e rrugëtimit tonë drejt Europës fajtorin, sepse e dinë kush është përgjegjësi. dhe vlerave demokratike, e humbëm edhe këtë vit Të nderuar kolegë të opozitës, raporti është mundësinë për t’u bërë pjesë e familjes europiane. njëherësh edhe rruga që ne duhet të përshkojmë Dritën jeshile e morën Mali i Zi dhe Serbia, ndërsa për të ndërtuar një vend europian, një ekonomi ne, si delja e zezë e rajonit, mbetëm sërish në klasë. europiane, një shoqëri europiane, një shtet evropian. Meqenëse po diskutojmë për ne, për ata, për Rruga për ta bërë Shqipërinë një vend europian Orientin dhe për Oksidentin, më duhet t’ju them se është e gjatë. Ajo kërkon punë dhe mund nga shoqëritë e pazhvilluara kanë një kulturë të shëmtuar gjithkush. të drejtimit të gishtit gjithnjë nga tjetri, me paaftësinë Ne mund të mos merremi vesh dhe të ndahemi për ta parë fajësinë edhe nga vetja, dhe maxhoranca, në bindjet dhe besimet tona se cila është rruga më fatkeqësisht, e ka përsosur këtë paudhësi. e mirë, se cila është rruga më e shpejtë, por është Si mund të jetë papërgjegjshmëria dhe paaftësia e papranueshme që të mbetemi peng i vullneteve të qeverisëse përgjegjësi e opozitës? Si qenkan mbrapshta. Është detyrë e përbashkët të votojmë zgjedhjet e manipuluara përgjegjësi e opozitës? Po reformat që presin vullnetin e mbarë, janë para jush institucionet e pavarura opozita po i trysnon? Kush prej muajsh ligje të rëndësishme, është para jush ndërhyn dhe pengon hetimin e ngjarjeve të 21 janarit, për gati dy vjet ftesa për të propozuar Avokatin e që rezultoi me vrasjen e dhimbshme të katër burrave, Popullit, është detyra morale për të hequr bij nënash dhe prindër fëmijësh të mbetur jetim? bashkërisht imunitetin, është ftesa për të Edhe kjo përgjegjësi e opozitës është? Jo, zotërinj, përmirësuar bashkërisht rregullat e garës së lojës, jo. Përgjegjësia mbi këto dhe shumë të tjera bie e garës politike. Edhe sot ishin në axhendën e mbi ju. E keni në raport, lexojeni qartë, ndaj ngrijeni seancës plenare, por ju nuk doni dhe nuk dëgjoni t’i gishtin, mos u fshihni pas tij, por drejtojeni nga vetja! votoni. Ju nuk e keni seriozisht çështjen e integrimit. Kjo Nuk mund ta quani përsëri provokim faktin që nuk do shumë mend. Sali Berishës nuk i intereson ne kërkojmë të votoni për integrimin; nuk mund të integrimi, sepse nuk ka asgjë të përbashkët me shpresoni se duke dëmtuar axhendën e reformave mendësinë perëndimore të drejtimit të shtetit sipas të integrimit do të dëmtoni maxhorancën. Me këtë vlerave më të larta demokratike. dëmtim dëmtohet e gjithë Shqipëria. Refuzimi i E dëgjova pak më parë ish-sekretarin e Partisë votimit edhe i fshehur pas kushtesh dhe pikash ju së Punës teksa numëronte arritjet fiktive, duke na e ndan nga axhenda e shqiptarëve. renditur Shqipërinë edhe mbi dy-tri vende anëtare E majta shqiptare ka në trashëgiminë e saj të BE-së. Imagjinoni sa patetike! Përpara se të qëndrime të hapura dhe të dhunshme kundër numëroni arritjet iluzive dhe të fajësoni kë të axhendës së kombit dhe të shoqërisë shqiptare. E mundeni për mospranimin, do t’ju bëj thirrje edhe majta shqiptare ka përgjegjësinë për distancën e një herë ta lexoni raportin dhe ta shikoni për atë që thellë që na ka lënë si trashëgimi nga Perëndimi. është në të vërtetë, një vështrim i përgjithshëm i Për të ruajtur pushtetin e saj për dekada me radhë sëmundjes komplekse të demokracisë në Shqipëri, e majta ekstreme ka penguar interesin dhe prirjet të korrupsionit, të papjekurisë politike, të kulturës natyrale të kombit. Kjo trashëgimi do t’i takonte së pandëshkueshmërisë dhe të ngërçit politik të vetëm historisë dhe përpjekjeve për të rikuperuar provokuar prej jush. pasojat e saj të rënda, por sot, reminishencat e këtij Të gjitha këto simptoma i keni dëgjuar shqip në frymëzimi dhe këtij aksioni politik të së majtës së Tiranë, ua kemi thënë ne. Opozita atë detyrë ka, të dikurshme ekstreme janë prezente edhe në brezin identifikojë problematikën, atë problematikë që ju e më të ri të socialistëve shqiptarë, dhe ky është një mohoni, që ka në thelbin e saj zgjedhjet e vjedhura
997 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe pushtetin e pamerituar dhe ka për pasojë arritje të prekshme për çdo qytetar shqiptar. gjendjen e mjerueshme të familjeve shqiptare bashkë Ndërkohë e vetmja arritje që opozita shqiptare ka me premtimet e pambajtura, korrupsionin, rritjen e bërë deri më sot dhe Partia Socialiste ka bërë deri çmimit, përkeqësimin e jetesës për të gjithë. Kjo më sot është që në datën 5 shtator, pas dy vitesh është e vërteta e mrekullisë suaj ekonomike. të gjata bojkoti, u rikthye në Parlament. Këtë ua Para se të kërkoni përgjegjësinë e opozitës për citon disa herë edhe raporti. Lexojeni dhe shikojeni integrimin, ktheni kokën nga shqiptarët, të cilët sot qartë! jetojnë më keq se më parë si pasojë e Besoj këtu dalim te shprehja e liderit të saj: “që papërgjegjshmërisë dhe paaftësisë suaj! Ktheni bojkoti përfundoi me sukses”. Një shprehje që për kokën nga qendrat e banimit dhe numëroni sa burra të thënë të vërtetën i habiti të gjithë, madje, edhe dhe gra vështirësohen dita-ditës se nuk ushqejnë disa kolegë të opozitës. Pyetja e natyrshme që i dot fëmijët! Vëreni sa mijëra të tjerë ushqehen lindi gjithsecilit politikan dhe jopolitikan, analist apo akoma me lista! Kontrolloni çmimet e ilaçeve që lexues, i djathtë apo i majtë ishte: “Po suksesin ku janë në stratosferë dhe mos konfirmoni dokrrat e e pa zoti Rama?”. Besoj se përgjigjja e kësaj pyetjeje Kryeministrit! Prekni çmimet e ushqimeve të u dha shumë qartë dje nga raporti i Komisionit taksuara 20 për qind si askund në Europën ku duam Europian për Shqipërinë dhe nga bllokimi i statusit të integrohemi, çmime të papërballueshme për të vendit kandidat. pjesën dërrmuese të popullit! Çmimet e ujit, të Nuk dëshiroj këtu të analizoj raportin, sepse jam dritave, të telefonit që janë më të lartat në rajon! i sigurt që këtë gjë do ta bëjnë të gjithë në detaje, Pale pastaj të kesh punë me shëndetësinë, me rresht pas rreshti, fjalë pas fjale, me përkthim të arsimin, gjykatat apo zyrat e pushtetit ku duhet të drejtpërdrejtë apo me përkthim sipas interesit politik zbrazësh xhepat dhe mbaron apo nuk mbaron punë, në javët që vijnë në vijim. Por ajo që dua të theksoj kjo është histori më vete. është ajo që bie në sy, fjalia e parë në kriterin politik, E pra, kolegë të maxhorancës, para se të ku thuhet se situata politike vazhdon të jetë në ngërç kërkoni përgjegjësinë e opozitës për integrimin, dhe cilësohet e theksohet fakti që opozita bojkotoi kthejini dinjitetin qytetarit shqiptar që të integrohet për dy vite me radhë. kryelart në Europë! Kjo është përgjegjësia juaj, të Me këtë fjali nis argumentimi i përgjigjes zbusni varfërinë. Ne jemi për integrimin, por jemi negative për marrjen e statusit të vendit kandidat kundër mureve që ju ngrini mes vet shqiptarëve, ku për Shqipërinë, dhe besoj se kjo e tregon shumë dikush mund të bëjë biznes sepse është pjesë e qartë arsyen e bllokimit dhe tregon qartë se përse oborrit, dikush merr pronën dhe tjetri jo, kryen bojkoti pati sukses. Besoj se është fare e qartë korrupsion por nuk ndëshkohet, vota vidhet, dhe tashmë për çdo qytetar shqiptar se salla gjysmë kështu pushteti gjeneron para dhe paraja pushtet, bosh e këtij Parlamenti për dy vite me radhë, se ndërkohë që kusuret i vuan një popull i tërë. bojkoti vërtet ia arriti qëllimit, bojkoti arriti të bllokojë Ne e kemi bërë ofertën tonë. Quhet pakti për avancimin në procesin e integrimit europian të Shqipërinë. Kërkojini Sali Berishës ta pranojë, të Shqipërisë, por ajo që është fare e qartë është fakti bashkëpunojë, të zgjidhim ngërçin politik dhe të që interesi i ngushtë politik dhe diskursi politik i bëjmë gjithë ç’mundemi t’i kthejmë dinjitetin kryetarit të opozitës mbivlejti mbi interesin e çdo qytetarit shqiptar, qytetarit të nesërm europian. qytetari shqiptar dhe mbi interesin tonë kombëtar. Kuptojeni, kjo ofertë nuk është për ne, nuk është Disa kolegë të opozitës deklaruan pak më parë as për ju, është për qytetarin shqiptar që meriton se ishte një refuzim i pritshëm dhe aspak surprizë. një qeverisje më të mirë, pavarësisht emrit të Mbase ata janë nga ai grup i vogël që nuk u surprizua Kryeministrit. nga deklarata se “bojkoti arriti suksesin”, për më Falemnderit! tepër “ishte i merituar”, deklaroi kryetarja e Ardian Turku – Falemnderit! Komisionit të Integrimit Europian. Zoti Bogdani, urdhëroni! Më vjen keq që duket se kolegët e Partisë Gert Bogdani – Falemnderit, zoti drejtues i Socialiste e kanë mirëpritur këtë raport negativ dhe seancës! këtë bllokim të statusit të vendit kandidat për Të nderuar kolegë, Shqipërinë. Megjithëse nuk besoj se është çudi, Më vjen keq që kolegia parafolëse nënvlerësoi sepse kanë dy vjet rresht që punojnë për këtë arritjet e Qeverisë, sepse, në fund të fundit, ato janë përgjigje negative. Kanë dy vjet rresht që
998 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kontribuojnë direkt me bojkot, greva urie, protesta, përbashkët, se Partia Demokratike e ka treguar dhunë, dhe tashmë me kushte bosh të cilësuara si tashmë se mbi çdo gjë vendos qytetarin të parin, një kurs i ri për të vonuar integrimin europian të dhe për të përmbushur këtë qëllim, edhe këtë herë Shqipërisë dhe të shqiptarëve. vazhdon të shtrijë ftesën për bashkëpunim. Më vjen keq që e shohin si një sukses të vetin Falemnderit! dhe dështim të Shqipërisë, ndërkohë që është e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bogdani! qartë se ky është një dështim i opozitës dhe i Partisë Zoti Bizhga, urdhëroni! Socialiste ndaj çdo qytetari shqiptar, sepse në ato Gazmir Bizhga – Të nderuar kolegë, procese ku opozita nuk ishte faktor kyç dhe Propozimet e deputetëve të Partisë Socialiste kontributi i saj, pavarësisht se i kërkuar, nuk ishte i të depozituara në Kuvend për të ulur taksat për domosdoshëm, e kam fjalën këtu për ratifikimin e prodhimet bazë ushqimore si mielli, vaji, buka, MSA-së, aplikimin për statusin e vendit kandidat, sheqeri, qumështi, vezët, orizi apo ilaçet për të plotësimin e pyetësorit prej 1200 pikash, anëtarësimi sëmurët nuk janë as propagandë dhe as demagogji, në NATO, dhe së fundi, arritjen më të madhe të por një mundësi më shumë që të varfrit e këtij vendi shqiptarëve, liberalizimin e vizave, kjo Qeveri ka të mund të blejnë pak më shumë ushqime për të pasur sukses dhe Shqipëria ia ka dalë mbanë. ushqyer veten dhe fëmijët e tyre në këtë prag dimri. Në të gjitha këto procese kurs kryesor ka qenë Përgjigjja që solli dje Kryeministri ynë nuk më vlerësimi i performancës së Qeverisë. Kjo habiti as mua dhe as kolegët e mi të opozitës, dhe maxhorancë ka pasur sukses dhe ka përmbushur besoj nuk ka habitur askënd në vendin tonë. Nuk premtimet e saj jo vetëm ndaj zgjedhësve të saj, pritej një përgjigje tjetër nga ky Kryeministër dhe as por ndaj çdo qytetari, të majtë, të djathtë apo pa nga ministrat e tij zullumqar që e kanë zhytur vendin parti politike, duke kryer më së miri detyrën që ka në një batak varfërie dhe që vetë po majmen me ndaj qytetarëve të vet. aferat e korrupsionit me çdo gjë të pasurisë publike Të nderuar kolegë, që ende ka mbetur pa vjedhur, grabitur e tjetërsuar. Në fund të ditës është e qartë, bojkoti nuk pati Nuk më habiti aspak përgjigjja se kjo Qeveri nuk sukses. Opozita dhe veçanërisht kryetari i saj, nuk do të heqë taksën që e vuri vetë para pak kohësh patën sukses. Zoti Rama, në fund të fundit, dështoi, për ilaçet, se këta ministrat tanë, nga njëri cep i dështoi sepse kur bëhet fjalë për integrimin europian sallës te tjetri, për vete dhe për familjarët e tyre edhe të vendit, suksesi nuk matet me përmbushjen e për një rrufë dhe jo për më shumë, shkojnë të interesave politike, individuale, partiake. Suksesi vizitohen jashtë vendit, sa në Vjenë, Berlin apo në matet me përmbushjen e detyrës ndaj qytetarëve Romë, ndërsa shqiptarët e pamundur rropaten në të tu, suksesi matet me përmbushjen e interesave dyert e spitaleve ku mungojnë ilaçet dhe ku mjeku kombëtare. apo infermieri, pasi merr taksën e tij nën dorë, i Zoti Rama dështoi sepse qytetarët shqiptarë nuk drejton në farmaci private që t’i blejnë ilaçet tanimë meritojnë një politikë bllokuese, një politikan me taksën e re të Qeverisë 10, 20 apo 30 për qind bojkotues; nuk meritojnë vonesa të panevojshme më shtrenjtë, i blinin para disa muajve. Se ministrat dhe lehtësisht të evitueshme në rrugën e integrimit tanë nuk e dinë ku janë dyert e spitaleve, qendrave të tyre drejt Bashkimit Europian, sepse boll kohë shëndetësore apo konsultoret tona publike, dhe jo kanë humbur në 50 vjet komunizëm dhe 20 vjet më se çfarë ka brenda në to, aq më pak të dinë se tranzicion. Shqiptarët nuk meritojnë që të presin të çfarë heq një familje pensionistësh që shkruan emrin dëgjojnë nga përfaqësues të Bashkimit Europian se në lista borxhesh nëpër farmaci për të marrë ilaçet. Shqipëria dhe shqiptarët janë një popull me potencial, Nuk e dinë dhe as nuk duan t’ia dinë për këtë gjë, sepse këtë e kemi treguar vetë, e kemi treguar ndër se për ta dhe për këtë Qeveri më e rëndësishme vite dhe më së miri vitet e fundit. sesa çmimet e ilaçeve, të sëmurët apo spitalet tona, Prandaj është koha që në interes të Shqipërisë është shëndeti i pushtetit të tyre që majmet çdo dhe shqiptarëve, me obligimin politik dhe moral, të ditë nga taksat që u vjelin edhe më të varfërve të ulemi së bashku të gjejmë gjuhën e përbashkët për këtij vendi, pensionistëve dhe të sëmurëve. Ata të përmbushur 12 pikat e Bashkimit Europian, që qeshin dhe gajasen kur Kryeministri ynë u tregon Shqipëria dhe shqiptarët të mos të vuajnë më vonesa në mbledhje Qeverie barsoleta për opozitën, por nuk të pajustifikueshme. Është koha që të punojmë të skuqen kur dëgjojnë për të varfrit e këtij vendi që gjithë, jo vetëm kjo maxhorancë për të mirën e vetëvriten çdo ditë apo shuhen nga pamundësia për
999 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
t’u mjekuar apo ushqyer; qeshin dhe gajasen kur kujtohet të gjithëve. Ndërsa për të hequr taksën e dëgjojnë se ne kërkojmë t’u heqim shqiptarëve taksat një grushti prodhimesh ushqimore, që janë buka e për miellin, bukën, sheqerin, qumështin, vezët apo gojës së të varfërve apo ilaçeve, nuk e bën. Natyrisht, vajin. U duket si një gjë e pakuptimtë, se për ta nuk ka sesi ta bëjë, sepse kjo Qeveri i do shqiptarët është realisht e pakuptimtë që të kuptojnë se si sa më të varfër, sa më të pamundur për të paguar jetojnë qindra dhe mijëra familje me një apo dy të jetesën e tyre, sa më të paditur dhe sa më shumë papunë, kryefamiljarëve të të cilave u dridhet dora të zhytur në borxhe, se vetëm kështu mund të dhe zemra kur shkojnë të lypin te dyqani ushqimor sundojë më mirë, mund t’i shvasë më thjesht dhe i lagjes dhe ku ende nuk kanë shlyer borxhin mund t’i gënjejë më lehtë. paraardhës në listën e gjatë dhe të zezë në fletoren Sa për parfumet po. Ato nuk mund të kenë taksa e borxheve. për Qeverinë, sepse kjo Qeveri e ka të nevojshme Janë ato fletore me lista borxhesh nëpër dyqanet që të livandosë vendin lart e poshtë për të mbuluar ushqimore që Kryeministri ynë premtoi se do t’i erën e rëndë që lëshon dhe kutërbon kudo llumi i zhdukte që në vitin e parë të qeverisjes së tij, por korrupsionit. Parfumet po, nuk mund të kenë taksa, sot, pas gjashtë vjetësh është krejt e kundërta. sepse çdo regjim qeveritar autoritar, i kalbur, si ky Qeshin dhe gajasen kur ne u kërkojmë që të heqin yni, ka nevojë, veç të tjerash, edhe për salltanete të taksën e miellit të bukës, atë miell që sot të varfrit e parfumosura që t’ua shesë të varfërve si arritje të këtij vendi e blejnë me 36 mijë lekë thesin, ku 7600 Qeverisë. lekë nga këto ua merr taksë Qeveria, dhe kanë të Falemnderit! drejtë të gajasen për këtë, sepse kjo Qeveri thesin Ardian Turku – Zoti Bumçi, urdhëroni! e miellit nuk e shikon si bukën e të mjerëve, por si Aldo Bumçi – I nderuar zoti drejtues i seancës, një mundësi për t’iu blerë votën me hir apo me pahir Të nderuar kolegë deputetë, gjithë të varfërve në qytet dhe në fshat. E sheh të Thonë që Komisioni Europian është miku më i vetmen mundësi për t’iu grabitur vullnetin e tyre në mirë i vendeve që aspirojnë të bëhen pjesë e BE- zgjedhjet e radhës kur ia këmben votën me thesin e së. Edhe ky raport e vërteton më së miri këtë gjë. miellit dhe ku mbi skamjen e tyre ndërton me vota Në raportin e tij Komisioni Europian i përgjigjet të vjedhura qeverisjen e korruptuar. qartë pyetjes se përse Shqipëria, përse ne të gjithë, Qeshen dhe gajasen ministrat tanë kur u thua ne dhe ju, e humbëm statusin e vendit kandidat. Në se një kilogram sheqer kushton 1600 lekë, dhe se raport shkruhet e zeza mbi të bardhë: “Bojkoti nga kjo shumë 320 lekë i merr Qeveria taksë; një dëmtoi jetën parlamentare dhe pengoi votimin e litër vaj kushton 2300 lekë, ku 460 lekë i merr ligjeve me 3/5-at duke mos përmbushur 12 kriteret Qeveria taksë; se një kilogram oriz kushton 1300 që ishin kusht për marrjen e statusit të vendit lekë, ku 260 lekë i merr Qeveria taksë, apo se një kandidat”. kokërr vezë kushton 130 lekë, ku Qeveria që gajaset Komisioni Europian thotë: “Shqipëria ka merr 26 lekë taksë. Kanë të drejtë të qeshin, sepse kapacitetet, Shqipëria ka aftësinë, por duhet të ata dhe shefi i tyre nuk shkojnë kurrë të pyesin për përmbushen 12 pikat”. Pra, qytetarët shqiptarë, kjo çmimet e ushqimeve, se nuk u ndodh që të blejnë, qeverisje, institucionet e saj janë të denja, kanë sepse ua sjellin nga jashtë me pako si çdo gjë tjetër. aftësinë dhe kapacitetin, por për të qenë pjesë e Thonë se nuk i heqim taksat sepse dëmtojmë BE-së duhen 12 pikat. prodhimin vendas. Kësaj i thonë të bësh cinizëm Pse Komisioni Europian thekson 12 pikat? Këtë me varfërinë. Po ku prodhohet më gjë në këtë vend! e bën për dy arsye: Cili fermer mbjell dhe korr te ne? Ku janë fushat e E para, është një përgjigje e qartë për përpjekjet pafunda që prodhojnë oriz vendas? Ku janë ato që e zotit Edi Rama me paketën e tij që për të hyrë në prodhojnë grurë e misër, apo ku mbillet dhe korret BE ne duhet të bëjmë reformë kushtetuese dhe të luledielli? Ku u latë gjë ju që të mbjellin dhe korrin ulemi në tavolinë për çështje që ligji i ka të qarta. fshatarët e gjorë. Nuk ka familje në fshat që nuk e Me këtë qëndrim të qartë të Komisionit blen miellin, orizin, vajin apo sheqerin, i cili i gjithi Europian, ku ripërsëriten vetëm 12 pikat si e vetmja importohet nga jashtë, këtu vetëm paketohet. axhendë europiane e Shqipërisë, axhenda e Kjo është e vërteta. Këtu vetëm paketohet. Brukselit, axhenda e qytetarëve shqiptarë, i thuhet Për të hequr taksat e parfumeve dhe kolonjës qartë zotit Rama se nuk mund të përdorë Brukselin Qeveria ishte gati para disa kohësh. Besoj se ju për paketa dhe çështje të tjera që janë jashtë kësaj
1000 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
axhende. opozite keni qenë nëse nuk keni ushtruar kontrollin E dyta, përsëritja e 12 pikave si një vit më parë parësor, që është kontrolli i Qeverisë? është përgjigjja më e mirë që i jepet spekulimit me Në fund dëshiroj të ndalem te pjesa ekonomike. zgjedhjet e lira dhe të ndershme. Është e dyta herë Ekonomia është diçka e rëndësishme, por gjatë rresht që zgjedhjet e lira, që mbahen në këtë vend, këtyre tri viteve ka qenë kryefjala. Çfarë thotë raporti nuk janë pengesë, siç thoni ju, por i kanë hapur për ekonominë? Stabilitet makroekonomik, rritje dyert Shqipërisë. pozitive, ulje e deficitit buxhetor, përmirësim i bilancit Në prill të vitit 2009 Shqipëria aplikoi për vendin tregtar, rritje eksporti, rritje investimesh. Dhe ky nuk kandidat në Bashkimin Europian. Pas zgjedhjeve është një fjalim i Qeverisë, nuk është një fjalim i të vitit 2009, më 16 nëntor, Bashkimi Europian i dha Kryeministrit, është analiza e Komisionit Europian dritën jeshile aplikimit të Shqipërisë. për gjendjen ekonomike në Shqipëri. Në sfond Çfarë kërkoi Bashkimi Europian? 12 pika. Çfarë përmendet një krizë 3-vjeçare, gjendja e rëndë në kërkoi përsëri pas zgjedhjeve lokale? 12 pika. Nuk Greqi. Ne jemi një vend që kemi 700 mijë lidhje kërkon 13 pika, kërkon 12, që do të thotë se ekonomike me Greqinë... zgjedhjet lokale nuk ishin pengesë për integrimin e (Deputetit Bumçi i ndërpritet fjala sepse kalon Shqipërisë në Bashkimin Europian. Çfarë kërkohet, koha e diskutimit.) është një reformë zgjedhore duke u bazuar te Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bumçi! rekomandimet e OSBE-ODIHR-it. Zoti Deda, urdhëroni! Është përdorur nga ju si justifikim reforma Eltar Deda – Të nderuar kolegë, parlamentare. Ju jeni ankuar se nuk keni hapësirat Teksa dëgjon monologje boshe nëpër podiume, e duhura. Çfarë thotë raporti i Bashkimit Europian? apo shikon pamjet e montuara në televizion të Saliut, Raporti përgëzon ndryshimin e Rregullores, të cilin të krijohet përshtypja sikur jetojmë në vendin më të ne e kemi bërë në mënyrë të njëanshme, ndryshimin begatë të globit. Deklarime megalomane, prerje e Rregullores që koha e diskutimeve të lira të kalojë shiritash pa hesap, dashuri dhe urrejtje për opozitën, nga fillimi në fund. Pse na përgëzon ne Bashkimi që u pa edhe sot, dhe në fund, një dëshirë e madhe Europian për një çështje procedurale? e tij në formë porosie dhe amaneti për të gjithë ata Ne të gjithë e mbajmë mend shumë mirë, e që e dëgjojnë: “Të punoni sa më shumë për familjen mbajnë mend qytetarët shqiptarë se si ju e përdorët time!” kohën e diskutimeve të lira për të provokuar sherre, Siç shihet hapur dhe në mes të ditës, ai ose për të degraduar dhe delegjitimuar këtë institucion. është i pakënaqur me përqindjet e fitimit të Unë besoj realisht që asnjëri prej nesh, as i deritanishëm, ose, për shkak të krizës, po njofton shumicës, as i pakicës, nuk ka dëshirë që ta rritjen e pritshme të përqindjes së interesit me delegjitimojë këtë institucion, sepse ne jemi pjesë qëllimin e vetëm që fitimi i tij dhe familjes së tij të e tij; nuk ka dëshirë ta degradojë këtë institucion mos preket. përveç një personi, të kryetarit tuaj, i rrallë, unik, që Punoni për familjen time, thotë ky njeri. Në nuk zgjodhi të ishte pjesë e këtij institucioni. dhjetor, kur diskutohej futja e TVSH-së për ilaçet ky Për këto arsye Bashkimi Europian thekson se njeri do të ngulmonte se e bënte për të ulur çmimet kalimi i kohës së diskutimeve të lira që u kthye në e ilaçeve dhe se barra do të binte mbi Qeverinë dhe kohë sherresh, provokimesh është bërë mirë që ka qytetari do t’i merrte ato me çmime shumë herë më kaluar në fund . të ulëta. Lidhur me Kuvendin, Komisioni Europian thotë Ne e kundërshtuam me forcë, sepse nuk ishte se Kuvendi nuk ushtroi mbikëqyrjen ndaj Qeverisë. gjë tjetër, veçse një gënjeshtër dhe një mashtrim Kush do ta ushtrojë kontrollin ndaj Qeverisë? Ne alla Sali. TVSH-ja u vendos dhe në shkurt, pasi filloi nuk mund ta kontrollojmë vetveten. Shumica zbatimi, përsëri u vu re një shtrenjtim akoma më i qeverisëse nuk kontrollon vetveten. Unë si deputet madh i ilaçeve, dhe nga ana tjetër, një taksë akoma i PD-së nuk mund të kontrolloj veten time si ministër më shumë mbi qytetarin shqiptar, i cili veç i PD-së, sepse do të ishte hipokrite. Jeni ju që sëmundjes do të përballonte dhe një hallkë tjetër kontrolloni Qeverinë. Çfarë thotë raporti? Nuk e keni në xhepin e tij të shkundur. bërë këtë gjë. Pra, në qoftë se thoni se keni qenë Ne si opozitë, në Komisionin e Shëndetësisë opozita më e fortë gjatë këtyre dy viteve, pse raporti dhe të Ekonomisë me fakte reale do ta thotë se nuk keni kontrolluar dot Qeverinë? Çfarë argumentonim rritjen e çmimeve, efektin negativ të
1001 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kësaj takse në kalvarin e halleve të qytetarëve. nëpërmjet lidhjeve të personelit mjekësor me Pavarësisht denoncimit tonë Saliu deklaronte: “E farmacitë private; keni gabim, çmimet janë ulur!”. Punoni për familjen 5. Mungesën e shërbimeve me elementare time, i thonë kësaj. Na deklaruat se do të shikonim ndaj qytetarëve dhe aspak cilësore, vetëm katër efektin pas gjashtë muajsh. Sot që po flasim çmimet muret, pa alkool, pa fasho, pa jod, pa bisturi, pa janë shumë herë më të shtrenjta, dhe këtë e çarçafë, pa batanije, pa sistem ngrohje, pa ilaçe, deklaruam me të fortë, sepse gjithçka po pale higjienë hidrosanitare. degradonte në duart e mafies së ilaçeve. Megjithëse ju u vratë shpresën të gjithë Përsëri Saliu do të deklaronte para dy javësh shqiptarëve për të ëndërruar një vend si gjithë se çmimet e ilaçeve janë ulur dhe se gjendja është Europa, të paktën kini kurajën, zoti Sali, dhe të përmirësuar. Nuk pati kohë që ne si opozitë ta vetmit medikament që duhet t’i heqësh TVSH-në, hidhnim poshtë këtë deklaratë të Kryeministrit, të jetë ai i asaj sëmundjeje që t’u shfaq ty dje dhe sepse kupa u mbush dhe INSTAT-i nuk duroi më Qeverisë tënde tejet të korruptuar dhe që na u bë dhe e plasi: “Çmimet e ilaçeve janë 1.8 për qind më barrë, asaj të mosmarrjes së statusit të kandidatit, shtrenjtë se një muaj më parë”. që ju të paktën të punoni vetëm një herë për qytetarët Duhet të punojmë përsëri për familjen e Saliut. dhe jo vetëm për familjen tënde! Flasim në Parlament për nevojën imediate të heqjes Falemnderit! së TVSH-së për disa artikuj ushqimorë bazë dhe të Ardian Turku – Falemnderit, zoti Deda! ilaçeve. Saliu jo më larg se dje, ku Bashkimi Europian Zoti Metalla, urdhëroni! i dha shuplakën e fundit në dozë shumë të lartë, Osman Metalla – Falemnderit, zoti drejtues i me nota negative, deklaroi: jo, more zotëri, ne nuk seancës! do ta heqim TVSH-në e ilaçeve, sepse nuk ka fituar Të nderuar kolegë, aq sa duhet familja e tij dhe tarafi rreth e rrotull saj. Në fakt dita e sotme duhet të ishte krejt ndryshe. A e keni bërë ndonjëherë pyetjen, zotërinj, se Të gjithë duhet të ishim duke festuar marrjen e sa është rritur kostoja e jetesës së qytetarëve statusit të vendit kandidat, por faktet janë krejt nëpërmjet kësaj takse? Kolegu im, Balla, pak më ndryshe, dhe kjo, natyrisht, falë qëndrimit tepër parë tregoi disa shembuj. Unë do t’ju jap disa të konsekuent të opozitës tonë, e cila vazhdimisht ka tjerë në shumë e shumë artikuj: luftuar fuqishëm, si për rastin e vizave, ashtu edhe Bisolvon, të cilin e njohin të gjithë qytetarët, nga për rastin e marrjes së statusit, që kjo gjë të mos 520 lekë që ishte, pas vendosjes së TVSH-së u bë ndodhë. 850 lekë të reja; Zinati flakon, nga 1070 lekë u bë U tha këtu që ky vendim pritej. Natyrisht që pritej 1544 lekë; Oral cefi flakon, nga 1070 lekë u bë 1387 dhe ju e dinit shumë mirë, pasi mosmarrja e statusit lekë; Ciprinoli tablet, nga 580 lekë, u bë 700 lekë; të vendit kandidat është absolutisht vepër e punës Omezi, nga 600 lekë u bë 990 lekë. suaj gjithë kjo që ka ndodhur sot, është vepër e Kësaj, të dashur kolegë, i thonë përsëri që duhet gjithë atij bojkoti, është vepër e gjithë asaj situate të punojmë për familjen e Saliut. Sektori që vazhdon politike që është krijuar në këtë vend. të lëngojë dhe që prek cilësinë e jetës dhe të Një vit më parë Komisioni Europian renditi 12 shëndetit të gjithsecilit prej nesh është sektori i kërkesa, të cilat, në fakt, duhej të ishin prioritet i shëndetësisë. Tallja dhe hipokrizia juaj me qytetarët klasës politike shqiptare, por ishte vetëm duket qartazi, se ndërsa flisni për reforma të maxhoranca ajo që u angazhua plotësisht për suksesshme në këtë sektor, apo edhe për lajmin e përmbushjen e këtyre kërkesave. Jo një herë, por fundit për shërbimin e telemedicinës, është Qeveria disa herë ne i kemi sjellë këtu për t’i votuar ato ligje juaj që do të mbahet mend për: që kërkonin shumicën e cilësuar, por gjithnjë ka 1. Buxhetin më të ulët të të gjithë kohërave qenë po e njëjta përgjigje nga ana e opozitës. Në për sektorin e shëndetësisë – 2.8 për qind të GDP- asnjë rast, të paktën deri më sot, ju nuk keni dhënë së; votën tuaj për asnjë ligj dhe për më tepër për ligje të 2. Mosrealizim dhe dështim të prokurimeve për tilla, të cilat ishin detyrime të kërkesave të blerjet e ilaçeve dhe pajisjeve mjekësore; komunitetit europian. Nuk keni dhënë votën për 3. Artrofizimin e këtij shërbimi pas kapjes dhe Gjykatën Administrative, nuk keni dhënë votën për korrupsionit që e ka gllabëruar; asnjë nga ligjet e tjera, qoftë për ndryshime në Kodin 4. Trafikim të ilaçeve dhe pajisjeve mjekësore Penal, qoftë për ndryshime në Kodin Detar, Kodin
1002 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ajror, Kodin Hekurudhor dhe për të gjitha ligjet e Zoti Rama vazhdoi të njëjtën strategji bllokimi. tjera, të cilat kërkoheshin si kushte nga BE-ja. Në vend që të ulemi e të punojmë për të përmbushur Një ndër kërkesat kryesore ka qenë edhe 12 kriteret, zoti Rama nxjerr në tryezë 10 kërkesat përmirësimi i klimës politike dhe funksionimi si duhej e tij, të cilat nuk janë gjë tjetër veçse injorim i i Parlamentit. Por çfarë ndodhi në fakt? Ashtu siç zgjedhjes së qytetarëve dhe negocim i pushtetit në ndodhi me liberalizimin e vizave, kur lideri i opozitës tryezë. Kërkesat e renditura në progres-raport janë bëri të pamundurën për bllokimin e tyre, me ato që duhet të përbënin dhe duhet të përbëjnë paranojën se marrja e vizave do t’i zgjaste ditët në axhendën tonë. Ky duhet të jetë kalendari ynë i opozitë, ashtu veproi edhe me këto kërkesa. Nëse punës dhe jo kërkesat apo kushtet e zotit Rama. këto kërkesa do të ishin plotësuar, sot ne do të Zgjedhjet e ardhshme duan gati dy vjet. Unë diskutonim ndryshe. Sot do të diskutonim si një mendoj se në këto 2 vjet që kemi përpara duhet të vend që e kishte marrë statusin, sot do të punojmë më shumë për të vazhduar këto reforma. diskutonim se çdo të bënim më tutje me procesin e Nuk jemi këtu për të menduar si t’i fitojmë zgjedhjet, integrimit. por jemi këtu që për 4 vjet të bëjmë reformat e Të nderuar kolegë, duhura, të bëjmë që vendi të integrohet e të eci Këto vite janë mjaft të rëndësishme për vendin përpara. Ajo që ka ndodhur në mosmarrjen e statusit tonë për sa u përket proceseve në fushën e integrimit. nuk është thjesht një përgjigje negative, por është Këto janë vite kur Shqipria, dikur delja e zezë e një shans i humbur për qytetarët, për të majtët dhe Europës, një vend ku mbizotëronte trafiku dhe krimi të djathtët... i organizuar, sot është më afër se kurrë integrimit (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në në Europë. A i kemi shfrytëzuar ne të gjitha shanset dispozicion.) që kemi pasur në rrugën e shumëpritur drejt Ardian Turku – Falemnderit zoti Metalla! integrimit? Faktet flasin krejt ndryshe. Urdhëroni, zoti Dogjani! Kur një vit më parë diskutohej liberalizimi i vizave Asllan Dogjani - Falemnderit! dhe dhënia e statusit të vendit kandidat, opozita Të nderuar kolegë, jonë i radikalizoi qëndrimet e veprimet e saj, duke Sot kisha menduar të flisja për një problem filluar me protestat, të cilat do të kulmonin më pas shumë të rëndësishëm për qytetarët e qarkut të me grevën e urisë. Dhe për çfarë protestonit? Kukësit, atë të varfërisë dhe të papunësisë, që ka Protestonit për zgjedhjet e 28 qershorit të vitit 2009, prekur pothuajse çdo familje. Por pasi dëgjova fjalën që kishte gati dy vjet që ishin mbyllur dhe që ishin e Kryeministrit, nuk mund të rri pa i thënë dy fjalë certifikuar nga të gjithë arbitrat, qofshin këta vendas për shpresat e pakta që ka Shqipëria për t’u integruat apo të huaj. Situata në vend që të përmirësohej dhe në BE, përderisa të ketë një kryeministër si ky, i të vendosej bashkëpunimi, sa vinte e përkeqësohej. cili sillet në këtë mënyrë edhe pse duhet t’u kërkonte Dhe e gjitha kjo se po afroheshin zgjedhjet e radhës falje qytetarëve shqiptarë, pasi për herë të dytë dhe përsëri duhej që opozita të vërtetonte alibinë e Shqipërisë iu refuzua statusi i vendit kandidat për saj se kjo maxhorancë nuk është e aftë të organizojë në BE. Ai erdhi këtu dhe në vend që të kërkonte zgjedhjet në vend. Kjo kulmoi me sulmin e falje drejtoi gishtin nga opozita. Por përpara se të paprecedent kundër kryeministrisë në protestat e drejtonte gishtin nga opozita, ai duhej ta drejtonte 21 janarit, ku humbën jetën 4 protestues. Ky, pra, nga vetja dhe ministrat e tij, se nuk është faji i ishte kontributi i zotit Rama në përmirësimin e opozitës për mungesën e dialogut. Edhe sot në situatës politike në vend. Parlament të gjithë shqiptarët e dëgjuan Natyrisht, zgjedhjet e majit u zhvilluan dhe Kryeministrin, i cili i kërcënoi deputetët e opozitës, përsëri morën vlerësime pozitive nga ana e OSBE- i shau, i fyeu, kërcënoi dhe vrau demonstruesit në ODIHR-it, ndërkohë që vetë zoti Rama mori bulevard, shkeli të drejtat e njeriut. Kudo mbizotëron vlerësimin e tij nga zgjedhësit. Edhe në këta dy muaj korrupsioni, mungon pavarësia e gjyqësorit dhe të këtij sezoni ishin mundësitë që ne përsëri të bënim problemet e pronës janë të pazgjidhura. detyrën tonë, të plotësonim kërkesat duke Unë, pa dashur të bëj dhe të veproj si ju, që ndërmarrë reformat e duhura në Kuvend. Të gjithë bëni punën më të lehtë duke e kërkuar fajin tek menduam se opozita erdhi në Kuvend, filloi kursin e opozita, do të doja të thosha se shkaktari kryesor ri, por, në fakt, kursi i ri ndryshonte vetëm me 360 për lënien e Shqipërisë larg dyerve të BE-së është gradë nga kursi i vjetër, pra ishte po i njëjti kurs. Kryeministri i sotëm. Të nderuar qytetarë, ju e
1003 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dëgjuat edhe sot kur kërkoi të merrte meritat për Urdhëroni, zoti Bylykbashi! liberalizimin e vizave, ndërsa kur dështon kërkon Aurel Bylykbashi – Zoti drejtues i seancës, t’ia lërë fajin opozitës. Sidoqoftë, keni përsëri kohë Kolegë deputetë, t’i korrigjoni gabimet dhe t’i pranoni ato, se nuk është Vetëm një ditë më parë mora vesh lajmin e turp të pranoni gabimet, por turp është që të mos i hidhur për të gjithë ne, për një tjetër shtyrje të pranoni ato dhe pasojat të bien mbi qytetarët. Por pranimit të kërkesës së vendit tonë për statusin e gjuha e përdorur sot, mënyra e sjelljes, mosreflektimi vendit kandidat për në Bashkimin Europian. dhe mungesa e një udhëheqësi me integritet, mund Personalisht, si deputet, si politikan, si pjesë e ta lejë Shqipërinë prapë jashtë dyerve të Europërs kësaj maxhorance, jam i gatshëm të marr përsipër edhe për vitet e ardhshme dhe për këtë do të vuajnë çdo lloj përgjegjësie, sado e vogël qoftë ajo, për këtë qytetarët shqiptarë. mosrealizim, por, gjithashtu, si politikan i Tash do të kthehem te varfëria që ka pllakosur përgjegjshëm ndaj qytetarëve që më kanë qytetarët e Kukësit. Kukësi është qarku më i varfër, votëbesuar, dua të përmend në këtë foltore të shenjtë thuhet në statistikat e Qeverisë. Mbi 60% ka shkuar disa të vërteta të patjetërsueshme rreth arsyeve të niveli i papunësisë. Nga 4400 familje, 2060 në qytetin këtij refuzimi, që sot Europa, përkohësisht, u ka e Kukësit jetojnë me ndihmë ekonomike ose 11500 bërë aspiratave të kombit më proeuropian në të gjithë në të gjithë qarkun. Kjo është demagogjia e Ballkanin Perëndimor. përdoruar nga Kryeministri dhe ministrat e tij për Përgjegjësi nr.1 dhe shkaktari kryesor i kësaj rritje të ekonomisë, kur qytetarët të përballen çdo situate është një njeri që quhet Edi Rama e që, ditë me një qeverisje të korruptuar dhe të dështuar fatkeqësisht, sot është drejtues i opozitës shqiptare. me pasojë mjerimin masiv dhe pamundësinë për të Ky njeri është kthyer në një fatkeqësi të vërtetë jetuar, rrugë të mbushur me lypsa, duke filluar nga kombëtare, pasi dëmin më të madh ai nuk po ia fëmijët e deri te moshat më të vjetra, që pensioni bën forcës së tij politike, të cilën po e çon nga nuk u del për të marrë as ilaçet. Shumë prindër humbja në humbje, por, mbi të gjitha, qytetarëve të janë vetëvrarë për shkak se nuk janë në gjendje të thjeshtë të këtij vendi, socialistëve dhe demokratëve, siguronin bukën e fëmijëve të tyre. Kudo sheh fëmijë jopartiakë ose përfaqësues të shoqërisë civile, të që nuk shkojnë në shkollë për shkak të varfërisë, pasur a të varfër, të rinj a pensionistë, të punësuar prindër që sillen gjithë ditën, nga mëngjesi në darkë, a të papunë, të cilët me buzëqeshjen e tij të shtirur në kërkim të një pune dhe kthehen në darkë pa po i mban peng në ëndrrën e tyre dhe duket sikur u asgjë në duar për fëmijët e tyre. thotë çdo ditë: “Do të bëj ç’të dua me fatin tuaj”. Këto që po them sot dikush mund të mos i Edi Rama, keni mbi dy vjet që, çdo sekondë, besojë, por shkoni e vizitoni familjen e Xhavit Muratit me aktivitetin tuaj politik, qoftë ky publik apo në në fshatin Orgjos, të komunës Zapod, i cili jeton në celulat e reja të partisë, nuk bëni gjë tjetër veçse kushte tepër të vështira. Familja e tij me 5 anëtarë përpiqeni të gjeni mënyra se si të pengoni integrimin jeton vetëm me pensionin e djalit 17-vjeçar, të e vendit në Bashkimin Europian dhe kjo vetëm e paralizuar prej 17 vjetësh. A e dini çfarë më kërkoi vetëm se në pushtet është Partia Demokratike. Keni para 5 ditësh, kur shkova në shtëpinë e tij? Vetëm mbi dy vjet që nuk pranoni asnjë institucion legjitim një vend pune. Vizitoni familjen e Hajdin Matmujës, të këtij vendi, që nuk pranoni votën e lirë, që prishni nga fshati Përbreg, me 9 anëtarë, i mbetur pa tokë qetësinë e qytetarëve, rendin publik dhe atë për shkak të përmbytjes dhe me një ndihmë kushtetues, që kërkoni të mbillni frymën e frikës ekonomike 4 mijë lekë, me të cilat mund të marrë dhe të pasigurisë në këtë vend, me qëllimin e vetëm vetëm një thes miell. Si familja e Xhavitit dhe e pengimin e reformave kaq të rëndësishme, Hajdinit janë shumica e familjeve të qarkut të Kukësit, mosafrimin e investitorëve të huaj, që Shqipëria të pa punë, pa asnjë të ardhur. Korrupsioni është kudo, shikohet si një vend i pastabilizuar, si një vend ku por çdo gjë duhet ta paguash: për një vend pune, mbizotëron kaosi dhe tmerri. duhet të bësh gati zarfin, taksidarët sillen si armiq A keni ndërgjegje ju, zoti Rama? A keni sadopak me biznesin, duke ushtruar presion për ta detyruar koshiencë njerëzore, pasi qytetare dhe kombëtare ... keni treguar që nuk keni? Unë e di që nuk ju (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në mungojnë milionat e eurove, pasi kështu ju pëlqente dispozicion.) t’i merrnit ryshfetet për vite me radhë, në monedhën Ardian Turku – Falemnderit zoti Dogjani!! europiane, dhe ndoshta me to mund të jeni kudo,
1004 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në çdo vend evropian, si një sheik i vërtetë, por ndaj bllokmenët e rinj. njerëzve të thjeshtë të këtij vendi, a nuk keni ndopak Zotërinj deputetë, përgjegjësi? Ëndrra juaj për pushtet duket se ju ka Sot gjendemi përballë momentesh tepër delikate verbuar dhe jeni gati të bëni gjithçka, duke futur në të rrugës sonë europiane. Fatkeqësisht, jemi përsëri realizimin e ëndrrës tuaj edhe fatin e çdo shqiptari. të detyruar që procesin e integrimit ta shohim si Që jeni gati të sakrifikoni edhe jetë njerëzore për përballje dhe jo si një qëllim që na bashkon. Realisht, fobinë tuaj, e treguat në datën 21 janar. Por për një jam i pazoti si politikan të shoh në këtë moment një moment besuam se u penduat për ato që bëtë, por rrugëdalje të shpejtë, pasi, të jem i sinqertë, jam i ligësia brenda jush nuk paska të sosur. mbushur me zemërim dhe keqardhje. Ju, zoti Rama, dhe disa prapa jush keni mbetur Të nderuar kolegë deputetë të opozitës, ende komunistë, si paraardhësit tuaj të Konferencës Këto ditë ju na keni propozuar një pakt së Mukjes, që prenë në besë aspiratat e një kombi bashkëpunimi, siç e keni quajtur, por në të vërtetë të tërë për liri dhe demokraci. ato janë thjesht kushte dhe teka për të ndaluar në Ju, zoti Rama, nuk ju dallon asgjë nga komunistët vazhdimësi procesin e integrimit. Do të desha t’ju e ’44-ës, të cilët e ndaluan Shqipërinë të ishte pjesë drejtohesha: Pyeteni një herë veten përse jam sot e aleancës angloamerikane nën dhunën dhe terrorin në politikë! Cila është përgjegjësia ime ndaj vendit më të egër të kohës, me tytat e armëve dhe birucat dhe ndaj njerëzve në këto çaste, që unë do t’i quaja e burgjeve famëkeqe. Kartonët tuaj të kuq në Kuvend historike për Shqipërinë? Le të mos i dënojmë më duken njëlloj si ato pushkë dhe çelësa birucash, shqiptarët për tekat dhe ëndrrat... që kërkojnë të mbajnë të mbyllur përsëri shqiptarët, (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në të izoluar, larg ëndrrës shekullore të të qenit pjesë dispozicion.) e Perëndimit. Ardian Turku – Falemnderit, zoti Po vazhdoj t’ju përmend disa fakte historike: Bylykbashi! Zoti Rama, baballarët tuaj e zbritën Shqipërinë nga Me këtë diskutim mbyllet edhe pika e fundit treni i liberalizmit në ’48-ën. Të njëjtën gjë bënë në e rendit të ditës. ’60-ën, në ’78-ën, të njëjtën gjë bënë baballarët tuaj, Seancën e deklaroj të mbyllur. kur përzunë Gensherin në fund të viteve ’80. Sot Mirupafshim në seancën e ardhshme! përsëri një shans i humbur për Shqipërinë dhe (Seanca u mbyll në orën 16:15) shqiptarët, por këtë radhë nga ju, pasardhësit, Rendi i ditës:
1005 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
E enjte, 20.10.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:30 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare mendimi) të datës 13.10.2011. relator: Ramiz Çobaj 2.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së • Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme kredisë për eksport, ndërmjet Këshillit të Ministrave (dhënie mendimi) të Republikës së Shqipërisë, që vepron në emër të relator: Luçiano Boçi Republikës së Shqipërisë i përfaqësuar nga Ministria • Pyetje e Financave dhe Unicredit Bank Austria AG, për • Diskutime financimin e projektit “Furnizimi me ujë i Bilishtit - • Koha e debatit kontratë me çelësa në dorë”. Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit • Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Financat (përgjegjës) kërkon”. relator: Igli Cara. • Pas përfundimit të diskutimeve: • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Koka, kryetar grupi) mendimi) (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. relator: Dashnor Sula Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit (dhënie mendimi) Patozi, kryetar grupi) relator: Fatbardh Kadilli • Koha e votimit • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë 4.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9901, Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (dhënie mendimi) datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë relator: Ismail Hoxha tregtare”. • Pyetje • Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe • Diskutime Financat (përgjegjës) • Koha e debatit relator: Gjok Uldedaj Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit • Shprehet Komisioni për Integrimin Europian të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (dhënie mendimi) kërkon”. relator: Rajmonda Bulku • Pas përfundimit të diskutimeve: • Shprehet Komisioni për çështjet ligjore, (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Koka, kryetar grupi) mendimi) (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. • Pyetje Gramoz Ruçi, kryetar grupi) • Diskutime (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit • Koha e debatit Patozi, kryetar grupi) Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit • Koha e votimit të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e 3.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes kërkon”. ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së • Pas përfundimit të diskutimeve: Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Kosovës, (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter për transportin ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve Koka, kryetar grupi) dhe mallrave”. (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. • Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit relator: Bedri Hoxha Patozi, kryetar grupi) • Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, • Koha e votimit
1006 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
5.Projektligji “Për gjykimin e Mosmarrëveshjeve Klodiana Spahiu, Asllan Dogjani, Xhemal Qefalia. Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Ndërkohë është depozituar nga grupi i PS-së Administrative”. (84 vota) projektligji “Për disa shtesa e ndryshime në ligjin Shprehet Komisioni për Çështjet ligjore, nr.7982, datë 27.04.1995 “Për tatimin mbi vlerën e Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie shtuar, të ndryshuar””. mendimi) Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e relator: Ilir Rusmali marrëveshjes së kredisë për eksport, ndërmjet • Pyetje Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë, • Diskutime që vepron në emër të Republikës së Shqipërisë i • Koha e debatit përfaqësuar nga Ministria e Financave dhe Unicredit Sipas nenit 80, pika 2, të Kushtetutës “Anëtarit Bank Austria AG, për financimin e projektit “Furnizimi të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e me ujë i Bilishtit - kontratë me çelësa në dorë””. kërkon”. Zoti Igli Cara keni fjalën. • Pas përfundimit të diskutimeve: Igli Cara – Falemnderit! (në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z. Lefter Të nderuar kolegë, Koka, kryetar grupi) Komisioni për Ekonominë dhe Financat në (në emër të grupit parlamentar të PS-së, z. mbledhjen e datës 17 tetor 2011 shqyrtoi projektligjin Gramoz Ruçi, kryetar grupi) “Për ratifikimin e marrëveshjes së kredisë për (në emër të grupit parlamentar të PD-së, z. Astrit eksport, ndërmjet Këshillit të Ministrave të Patozi, kryetar grupi) Republikës së Shqipërisë që vepron në emër të • Koha e votimit Republikës së Shqipërisë i përfaqësuar nga Ministria 6.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. e Financave dhe Unicredit Bank Austria AG, për • Koha e votimit financimin e projektit “Furnizimi me ujë i Bilishtit - 7.Interpelancë me Ministrin e Informacionit dhe kontratë me çelësa në dorë””. Në mbledhjen e Teknologjisë së Informacionit, Genc Pollo, kërkuar komisionit ishin të pranishëm për t’iu përgjigjur nga deputeti Taulant Balla. pyetjeve të deputetëve specialistë nga Ministria e 8.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës Financave dhe Ministria e Punëve Publike dhe (60’). Transportit. Huaja prej 7 milionë 505 mijë 420,8 eurosh është Jozefina Topalli - Mirëdita, zotërinj deputetë! pjesë përbërëse e një pakete financuese të Qeverisë austriake, e cila ka vënë në dispozicion të Qeverisë Hapim seancën. shqiptare kredi të buta për financimin e projekteve (Pasi lexon rendin e ditës.) parësore, që do të ndihmojnë në zhvillimin e vendit Fillojmë me pikën e parë: miratimi i në sektorët e shëndetësisë, infrastrukturës dhe procesverbalit të seancës plenare të datës informatizimin e qeverisjes. 13.10.2011. Kush është dakord? Falemnderit! Marrëveshja parashikon financimin e Miratohet. rikonstruksionit të ujësjellësit të qytetit të Bilishtit. Ju vë në dijeni se projektligji “Për një ndryshim Realizimi i këtij procesi do të mundësojë në ligjin nr. 9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe rikonstruksionin tërësor të rrjetit të furnizimit, të shoqëritë tregtare”” nuk do të shqyrtohet sot, meqë shpërndarjes, të rezervuarëve dhe depove të vazhdon diskutimi në Komisionin e Ligjeve. Nuk ujësjellësit, si dhe shpimin e dy puseve për të rritur do të shqyrtohet as plotësimi i vendeve vakante në prurjet dhe garantimin e furnizimit me ujë gjatë 24 institucione. orëve të qytetit të Bilishtit. Ky projekt është një Kanë regjistruar emrat për të diskutuar për kontribut tjetër në realizimin e objektivit të Qeverisë projektligjin e parë: Arben Ahmetaj, në emër të për të përmirësuar furnizimin me ujë të qyteteve dhe grupit, Edmond Spaho, në emër të grupit; për ligjin fshatrave të vendit. Termat e huasë të dhëna nga e dytë kanë regjistruar emrat Eduard Shalsi, në emër Unicredit Bank Austria AG janë: maturimi për 2,5 të PS-së, Osman Metalla në emër të PD-së. Kanë vjet, përfshirë një periudhë pa pagesë të principalit regjistruar emrat për çështje jashtë rendit të ditës: deri në 4 vjet. Interesi vjetor 0%, tarifa e angazhimit Albana Vokshi, Igli Cara, Luçiano Boçi, Luan Skuqi, 0,5%, tarifa e menaxhimit 0,5%, premiumi i Gjergj Papa, Ilir Gjoni, Vasilika Hysi, Gazmir Bizhga, garancisë 53 mijë 553,39 euro, plus 1,039%.
1007 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Komisioni e miratoi marrëveshjen me të gjitha votat në tri fusha të rëndësishme: shëndetësi, e anëtarëve të pranishëm në mbledhje. infrastrukturë dhe në përmirësimin e qeverisjes Ju falemnderit! nëpërmjet informatizimit të institucioneve të Jozefina Topalli – Falemnderit! ndryshme në nivel qendror dhe vendor. Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, Mendoj se është rasti për ta falënderuar Qeverinë Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut? austriake për kontributin e vazhdueshëm që ka (Relatori shprehet dakord.) dhënë gjatë këtyre vjetëve në zhvillimin ekonomik Në emër të Komisionit të Jashtëm? dhe social të vendit tonë, veçanërisht në atë zonë (Relatori shprehet dakord.) ku projektet me ndihmat apo kreditë e buta të Në emër të Komisionit të Veprimtarive Qeverisë austriake janë të shumta. Projekti Prodhuese, Tregtisë dhe Mjedisit? parashikon rikonstruksionin tërësor të ujësjellësit (Relatori shprehet dakord.) të qytetit dhe në përfundim të tij qyteti do të Ka pyetje? Diskutime? Nuk ka. furnizohet 24 orë me ujë, i cili, cilësisht, do të jetë Kalojmë në shprehjen e grupeve. shumë më i mirë sesa sot, duke realizuar në këtë Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? mënyrë një objektiv të kësaj maxhorance për (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) përmirësimin e furnizimit me ujë të fshatrave dhe Urdhëroni, zoti Ahmetaj, në emër të grupit të qyteteve të vendit. PS-së! Për këto arsye shprehim mbështetjen tonë ndaj Arben Ahmetaj – Në emër të grupit socialist këtij projektligji. do të doja të falënderoja Qeverinë austriake për Falemnderit! investimin serioz dhe për kredinë me terma tepër të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Spaho! buta dhe të favorshme në një projekt infrastrukture Zoti Ministër, urdhëroni, për procedurë. kaq të rëndësishëm në një zonë e cila ka sot Sokol Olldashi – Falemnderit, zonja Kryetare! jashtëzakonisht shumë nevojë për këtë lloj investimi. E kërkova fjalën për procedurë, vetëm për të Sigurisht që në komision ne votuam pro dhe informuar Parlamentin për diçka. Mbrëmë, gjatë vendosëm të vinim theksin në monitorimin e këtij natës, trageti i linjës Durrës-Bari ka pasur një projekti, për të përfunduar në cilësinë dhe në kohën përplasje me një anije tregtare. Konkretisht, trageti e duhur. “Ankara”, që është nisur nga porti i Durrësit në orën Në marrëveshje ka elemente, të cilat do të duhej 23:10 minuta, rreth orës 01:40, 20 milje larg portit të shiheshin në proces, por ajo që ne në komision të Durrësit, pra, në ujërat ndërkombëtare, ka goditur vumë re ishte procesi i tenderimit. Ngelet përsëri në një anije mallrash me flamur maltez, me regjistër pikëpyetje procesi i tenderimit, se kjo është kredi, të Maltës dhe me pronësi turke. Anija quhet “Reina pavarësisht se termat janë tejet të buta dhe në finale 1”, me gjatësi 78 metra, e nisur nga porti rus i do ta paguajnë mbrapsht taksapaguesit shqiptarë. Novorusiskit drejt portit të Tivarit. Edhe një herë, ne e konsiderojmë tepër të Anija “Reina 1”, me një ekuipazh prej 10 rëndësishme këtë marrëveshje, jo vetëm pjesën e personash, është mbytur për 8 minuta dhe parë, por edhe 40 milionëshin e kësaj pjese dhe, menjëherë ka filluar operacioni për kërkimin dhe veçanërisht, projektin për furnizimin me ujë të qytetit shpëtimin e personave. Është bërë i mundur të Bilishtit. shpëtimi i dy personave të ekuipazhit dhe është Sigurisht që do ta votojmë pro këtë projektligj. gjetur një detar nga ekuipazhi, por, për fat të keq, Jozefina Topalli – Falemnderit! pa jetë. Zoti Spaho, urdhëroni, në emër të grupit të PD- Ndërkohë, vazhdon operacioni i kërkim- së. shpëtimit. Në tragetin e pasagjerëve nuk ka dëme. Edmond Spaho – Falemnderit, zonja Kryetare! Pas kryerjes së të gjitha procedurave, në Sikurse e thanë edhe kolegët, ky projektligj bashkëpunim me Ministrinë e Mbrojtjes, me Flotën paraqitet për të miratuar një kredi prej 7,5 milionë Detare, me Policinë e Shtetit, me Prefekturën e eurosh, e cila do të përdoret për rikonstruksionin Durrësit dhe me Autoritetin Portual të Durrësit, po tërësor të ujësjellësit të qytetit të Bilishtit. Është vazhdon operacioni për të bërë të mundur që të pjesë e një pakete prej 65 milionë eurosh që Qeveria ezaurohet çdo mundësi për të rikuperuar jetë austriake ia ka dhënë Qeverisë shqiptare, për të njerëzore. kontribuar në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit Në bazë të legjislacionit ndërkombëtar detar,
1008 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përgjegjësia e hetimit të këtij incidenti u takon palëve dhe Mjedisin shqyrtoi projektligjin “Për ratifikimin e të regjistrit. Pra, duke qenë se trageti është në marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të regjistrin turk, i takon Turqisë, kurse anija tjetër është Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së në regjistrin maltez dhe hetimi i takon Maltës. Republikës së Kosovës, për transportin Gjithsesi, ne do të vëmë në dispozicion gjithçka ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”, për të hetuar këtë incident, që të evidentohen të në mbledhjen e datës 11 tetor 2011. gjitha shkaqet pse ka ndodhur. Mund t’ju jap një Marrëveshja përfshin të gjitha citimet dhe informacion paraprak. Ajo që është verifikuar nga përkufizimet e direktivave të BE-së. Ajo përmban autoritetet tona të administratës detare, është se përkufizime standarde që përdoren në marrëveshjet nuk ka pasur devijim të rrugës së dy anijeve. Pra, të bilaterale, që Republika e Shqipërisë ka me vendet dyja anijet kanë ecur në trajektore deri në momentin e tjera të BE-së. e përplasjes, gjë që të bën të mendosh se mund të Ajo është e ndarë në 2 pjesë: në transportin ketë qenë një gabim fatal njerëzor ai që e ka rrugor të udhëtarëve dhe në atë të mallrave. shkaktuar këtë. Gjithsesi, kjo nuk është Marrëveshja ka për qëllim përmirësimin dhe nxitjen përfundimtare. Përfundimtarja do të jetë vetëm ajo e mëtejshme të bashkëpunimit bilateral në fushën që do të dalë nga kutia e zezë e tragetit. Ndjeva e ekonomisë dhe të turizmit, si dhe krijimin e detyrën ta informoja Kuvendin për këtë gjë, në lehtësirave në kalimin e kufirit midis dy vendeve tona. mënyrë që gjithçka të jetë e qartë dhe të mos mbetet Marrëveshja krijon kushte për lirinë e qarkullimit vetëm në bazën e informacioneve të shtypit. të mallrave dhe të udhëtarëve, duke u dhënë të Falemnderit! drejtën transportuesve të qarkullojnë në territorin e Jozefina Topalli – Ju falënderoj për informimin, vendit të palës tjetër, në bazë të lejeve dhe zoti Ministër! certifikatave që ata marrin nga autoritetet kompetente Urdhëroni, zoti Dokle! të palëve kontraktuese, pa iu nënshtruar sistemit të Namik Dokle – Nuk e di se çfarë lloj procedure lejeve. ishte kjo, megjithatë e falënderoj zotin Olldashi. Marrëveshja parashikon edhe lehtësira fiskale, Kam një pyetje dhe një sugjerim jo për zotin duke bërë të mundur përjashtimin e transportuesve Olldashi. Pyetja është për ju. Çfarë transportonte të të dyja vendeve nga të gjitha taksat lidhur me kjo anije që u mbyt? pronësinë, regjistrimin dhe qarkullimin e mjeteve. Ndërsa sugjerimi është ky: kështu siç informoi Pas diskutimit të deputetëve për marrëveshjen zoti Olldashi për qytetarët e mbytur në ujërat tona, në fjalë komisioni e miratoi atë me unanimitet dhe u mirë do të ishte që të vinte edhe ministri i Ekonomisë shpreh dakord për kalimin e saj në seancë plenare. të informonte Parlamentin pse u vra një minator në Falemnderit! Bulqizë dhe u plagosën 8 të tjerë. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Hoxha! Jozefina Topalli – Zoti Dokle, ju keni qenë Në emër të Komisionit të Ligjeve, zoti Ramiz kryetar Parlamenti, por edhe po të mos kishit qenë, Çobaj, urdhëroni! si deputet, ju e dini Rregulloren dhe keni gjithë të Ramiz Çobaj – Falemnderit! drejtën për të bërë pyetje me shkrim dhe me zë, si Komisioni i Ligjeve, në mbledhjen e datës të dëshironi, sipas rregullave dhe procedurave. 17.10.2011, në cilësinë e komisionit për dhënie Unë i kërkoj ndjesë zotit Olldashi. Ia dhashë mendimi, mori në shqyrtim projektligjin “Për fjalën për procedurë, por, në fakt, ai nuk e kërkoi ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të fjalën për procedurë. Mendoj se informimi është gjëja Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë më normale dhe një detyrë e secilit. së Republikës së Kosovës, për transportin Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Anëtarët e Komisionit të Ligjeve u njohën me Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së përmbajtjen e kësaj marrëveshjeje, e cila ka për Republikës së Kosovës, për transportin qëllim kryesor përmirësimin dhe nxitjen e ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. mëtejshme të bashkëpunimit dypalësh në fushën e Në emër të komisionit përgjegjës, zoti Bedri transportit rrugor; thjeshtimin e procedurave të kalimit Hoxha, urdhëroni! kufitar që ato të jenë sa më efektive dhe intensive; Bedri Hoxha – Falemnderit, zonja Kryetare! njohjen e dokumenteve të lëshuara nga autoritetet Komisioni për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë kompetente respektive; licencat, certifikatat e
1009 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mjeteve, lejet e drejtimit dhe të qarkullimit, certifikatat Një gënjeshtër më shumë apo më pak prodhuar e kompetencës profesionale për drejtues veprimtarie nga një qeverisje gënjeshtare si kjo që u ka rënë të ndërmarrjes së transportit dhe certifikatat e për hise shqiptarëve, është si një njollë boje më aftësimit profesional për drejtuesit e mjeteve etj. shumë apo më pak në kostumin e bojaxhiut. Kësaj Marrëveshja përcakton rregulla unike, të radhe e kam fjalën për Shqipërinë dixhitale, hollësishme për mënyrën e operimit të Shqipërinë në moshën e internetit, siç ka gjashtë transportuesve të të dyja palëve kontraktuese, duke vjet që e premton si prioritet bojaxhiu me shumë krijuar kushte lehtësuese të ndërsjella për lëvizjen njolla në krye të Qeverisë. E pati shënuar si prioritet e udhëtarëve dhe shkëmbimin e mallrave për të Qeverisë së tij që në vitin 2005, por sot është operatorët e transportit të të dyja vendeve, me qëllim shndërruar në një nga prioritetet për të mbushur që lëvizja e tyre në territoret respektive të kryhet pa xhepat e qeveritarëve me para dhe mendjet e pengesa. Autoritet përgjegjës për zbatimin e kësaj shqiptarëve me gënjeshtrën e radhës. Me arrogancë, marrëveshjeje është Ministria e Punëve Publike dhe me sjellje pushtuesi, me paaftësi, në kushtet e e Transportit. shpërdorimit të detyrës, që është bërë rregull në Në përfundim, Komisioni i Ligjeve, duke vlerësuar këtë qeverisje, ai i ka vënë vetes detyrë të qeverisë rëndësinë e kësaj marrëveshjeje për vendin tonë u sipas interesave të xhepave kryeministrorë, shpreh për ratifikimin e saj në seancë plenare. kryefamiljarë dhe ministrorë. Projektligji është në përputhje me Kushtetutën, me Më lejoni të citoj fjalë për fjalë vlerësimet e nenin 121të saj. Komisionit Europian për këtë sektor në raportin e Falemnderit! sivjetshëm. Në kapitullin e shoqërisë së Jozefina Topalli – Në emër të Komisionit të informacionit, ky raport ka fotografuar qartë Jashtëm, zoti Boçi? prapambetjen në të cilën gjendet vendi ynë, si edhe (Relatori shprehet dakord.) rrjeti i internetit me bazë të gjerë në Shqipëri. Sipas Falemnderit! raportit, “Shqipëria ka një shtrirje të rrjetit të internetit Ka pyetje? Nuk ka. me brez të gjerë shumë pak të zhvilluar krahasuar Kalojmë në shprehjen e grupeve. me standardet rajonale dhe europiane, me një nivel Grupi Parlamentar i LSI-së? penetrimi vetëm 3.5%, që do të thotë pak më shumë (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) se 3 shqiptarë në 100 kanë akses të drejtpërdrejtë Falemnderit! në rrjetin e internetit, 2,3 herë më të ulët se Mali i Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste, zoti Zi, 3,6 herë më të ulët se Maqedonia, 2.2 herë më Shalsi? të ulët se Moldavia, 5,7 herë më të ulët se Greqia, (Zoti Shalsi shprehet dakord.) 5,9 herë më të ulët se Lituania dhe dhjetëra herë Falemnderit! më të ulët se vendet e zhvilluara të BE-së.” Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, zoti Këto të dhëna jepen nga International Metalla? Telecommunication Union në Raportin Vjetor për vitin (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) 2010. Ky është skaneri i sëmundjes. Arsyen e Falemnderit! sëmundjes e jep gjithashtu progres-raporti: “Planet Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9901, e Qeverisë dhe procesi i tenderimit për ndërtimin e datë 14.4.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”” një rrjeti kombëtar me bazë të gjerë, po ngrenë është shtyrë, sepse nuk është ende gati. shqetësim për realizimin dhe konkurrencën. Meqenëse ligjet me 3/5-at nuk votohen, kalojmë Zbatueshmëria e dobët e rregullave dhe mungesa e te interpelanca. sigurisë ligjore po pengon krijimin e konkurrencës”, Bëjmë fillimisht dy minuta pushim. thotë progres-raporti në faqen 37. Komision Europian flet qartë. Edhe në këtë (Rihapet seanca) kapitull kemi mbetur të fundit. E di që fjala e parë që do të thotë ministri do të jetë: E ka fajin opozita! Interpelancë me Ministrin e Informacionit dhe E ka fajin Edi Rama! E ka fajin ky qerrata popull që Teknologjisë së Informacionit Genc Pollo kërkuar nuk na meriton!” Por mbasi të zbrazet kjo retorikë nga deputeti Taulant Balla. boshe, Qeveria është e detyruar t’u thotë shqiptarëve Zoti Balla, urdhëroni! dhe t’u shpjegojë të gjitha procedurat e ndjekura Taulant Balla – Të nderuar deputetë, deri më tani për këto pisllëqe në këtë sektor kaq të
1010 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
rëndësishëm strategjik. tillë që të përjashtohet çdo kompani shqiptare? Zoti Ministër, sot ne ju kërkojmë përgjigje për Një çështje tjetër shumë e rëndësishme, zoti këto çështje thelbësore. Sipas ligjit “Për Ministër: A e ka emrin Petro njeriu që do të gëzohet komunikimet elektronike në Republikën e nga marrja e këtij koncesioni? A quhet Sokratis njeriu Shqipërisë”, si ligj bazë, dhe të akteve të tjera ligjore tjetër që qëndron pas këtij koncesioni? A ka e nënligjore, cili është autoriteti shtetëror që duhet përplasje juridike që mund të çojnë në një ankimim të japë lejet dhe koncesionet për rrjetet me brez të gjyqësor të palëve të interesuara? A bie në gjerë dhe kabllot me fibër optike? A është licensuar kundërshtim ky koncesion, që synoni të jepni ju, sipas kuadrit ligjor të sipërpërmendur shoqëria me lejen e dhënë nga ministri Olldashi? Ku do të “Albanian Telecommunications Union” (ATU) për shtrihet RECAB-i, në aksin rrugor kombëtar, në vendosjen e rrjetit privat të fibrave optike? sistemin hekurudhor, apo do të përdoret rrjeti A është leja e dhënë kompanisë ATU një transmetues i OST-së? monopol në këtë sektor? A ka ndikuar në dhënien e Gjithashtu, zoti Ministër, ju lutem, jepni kësaj lejeje 40-vjeçare, fitimprurëse, fakti që shpjegime për specifikimet teknike të vendosura, administratori i kësaj kompanie është një mik i sepse keni kërkuar disa lloj certifikatash të Kryeministrit, Sali Berisha, i cili banon mbi kolonadat panevojshme, duke specifikuar drejtpërdrejt e pallatit të këtij zotërie? mënyrën se si do të jepet dhe kujt do t’i jepet! Kjo A bie në kundërshtim me kuadrin ligjor të është si gjëegjëza e llojit: “Kush është politikani që sipërpërmendur, si dhe me ligjin “Për koncesionet”, ka probleme me ligjin, me moralin, me historinë, me ligjin “Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë”, me të gjithë shqiptarët dhe i ka inicialet S.B.?” me ligjin “Për organizimin dhe funksionimin e Falemnderit! Këshillit të Ministrave” dhe me ligjin “Për Prokurimin (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) Publik” kjo leje e dhënë? Ardian Turku – Falemnderit, zoti Balla! A jeni në dijeni të faktit se në vitin 2009, për Zoti Ministër, keni të drejtë për 20 minuta të vendosjen e rrjetit privat të fibrave optike, Drejtoria e parashtroni të gjithë problematikën për kërkesën që Përgjithshme e Rrugëve kishte lidhur ka bërë zoti Balla. aktmarrëveshje, shoqëruar me autorizime me 4 Genc Pollo – Falemnderit, zoti drejtues i shoqëri, të cilat u shpallën të paligjshme nga zoti seancës! Olldashi në dhjetor 2009? Zonja dhe zotërinj deputetë, Përse nuk u mor asnjë masë ndëshkimore ndaj Interpelanca e paraqitur nga kolegu Balla më drejtorit të Përgjithshëm të Rrugëve, që u soll si zot jep mundësi që para jush të mund të paraqes një në një pronë që e ka vetëm në administrim? informacion të plotë dhe të hollësishëm mbi atë që A keni dijeni se kompania ATU, pa një licencë Qeveria ka bërë dhe që synon të bëjë në aspektin e për vendosjen e rrjetit privat të fibrave optike, por Shqipërisë dixhitale. me një urdhër të ministrit, ka shtrirë kabllin pothuajse Në qoftë se ne flasim për Shqipëri dixhitale dhe në gjithë aksin rrugor kombëtar, duke dëmtuar rrugë punojmë për këtë, në qoftë se Kryeministri e ekzistuese dhe akse në ndërtim? përmend këtë më shpesh se sektorë të tjerë, kjo Sipas njoftimit publik të Ministrisë suaj, Qeveria ndodh për një arsye të fortë, sepse është përvojë jo e Republikës së Shqipërisë ka vendosur të japë me vetëm e jona, e gjashtë vjetëve të fundit, por është koncesion nëpërmjet një partneriteti të përshtatshëm një përvojë mbarëkombëtare, e vendeve që kanë privat - publik ose një bashkimi të përkohshëm të trashëguar një prapambetje ekonomike dhe sociale, shoqërive vendosjen, instalimin dhe menaxhimin e nuk kanë ndjekur zhvillimin klasik të vendeve që sot infrastrukturës së rrjetit kombëtar me brez të gjerë quhen shtete industriale, por kanë bërë atë që (REKAB) në Republikën e Shqipërisë. rëndom konsiderohet leapfrogging, kërcim i shpejtë, Zoti Ministër, kur është marrë ky vendim? A është në mënyrë që të kapin nivelet e vendeve të zhvilluara. ministria juaj autoriteti që autorizon ligji për dhënien Prandaj zhvillimi i këtij sektori, përdorimi i gjerë e këtij koncesioni? Meqenëse është koncesion, i këtij sektori, në të gjithë ekonominë, biznesin, jetën çfarë prone publike vë në dispozicion Qeveria sociale, familjare dhe personale, ka bërë që vende shqiptare, sa është kohëzgjatja dhe në ç’formë i dikur të njohura vetëm për varfërinë e tyre, si India, kthehet shtetit shqiptar? Mbi ç’baza janë hartuar Kina, vende të ndryshme afrikane, të kenë bërë kriteret? Përse kriteret janë hartuar në mënyrë të përpara me hapa dhe me shpejtësi që nuk do të
1011 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ishte e imagjinueshme 10-15 vjet më parë. duhet të punojë vetëm për ditën e sotme, sepse pa Unë nuk do të doja të fajësoja Edi Ramën, siç një popullsi të informuar, të trajnuar, të kualifikuar sugjeroi parafolësi, për gjëra me të cilat ai nuk ka në këtë fushë, ne nuk do të mund realisht të lidhje. E vetmja gjë që e lidh këtë person me temën ndërtojmë në mënyrë të qëndrueshme ekonominë në fjalë është një nismë, që më rezulton jo e dixhitale, apo ekonominë kombëtare të bazuar në suksesshme, për të bërë një zonë wireless para teknologjinë e informacionit dhe të komunikimit. Piramidës, gjë që nuk funksionoi as 2-3 muaj pasi Së dyti, situata në komunikimet elektronike. u shpall nga kryetari i bashkisë së asokohe dhe Të gjithëve në këtë sallë, deputetëve të rinj dhe këtu mbaron krahasimi. të hershëm, mund t’u kujtohet se sa komisione të Por është më i arsyeshëm, madje më legjitim, herpashershme janë ngritur pas vitit 2000 për të krahasimi i vitit 2005 e më parë, me vitin 2005 e më hetuar monopolin ose duopolin e kompanive të pas, megjithëse unë bie dakord me ju që edhe kjo telekomunikacionit për çmimet super të larta, jo të nuk ka pse të na marrë shumë kohë. Është fakt, krahasueshme me Francën e Gjermaninë, por super kolegët socialistë duhet ta mbajnë mend, që në bazë të larta edhe me çmimet e Maqedonisë dhe të Malit të raporteve ndërkombëtare, të bazuara në të Zi, çmime që përdoruesit shqiptarë i kanë paguar statistikat tona të brendshme, shkalla e penetrimit masivisht. Asnjë nga këto komisione të ngritura nuk të internetit në atë kohë ishte 5,3%. Në qoftë se pati ndonjë efektivitet. Kjo ishte gjendja në vitin 2005. lexojmë statistikat e sotme, qoftë të Unionit Sot kemi një gjendje jashtëzakonisht të Ndërkombëtar të Telekomunikacionit, qoftë të ndryshme me 6 vjet më parë dhe çmimet që Bashkimit Europian dhe qoftë të Calling International, operatorët e telekomunikacionit, operatorët mobilë, që është organizatë e mandatuar nga Komisioni aplikojnë janë të orientuar drejt kostos. Këtu biem Europian për të parë sektorin e komunikimeve dakord të tërë besoj, edhe kolegët socialistë, po elektronike në të gjitha vendet aspirante të BE-së, më shumë se ne që marrim një rrogë të lartë, do të shikojmë kërcimin e madh që ka bërë Shqipëria përdoruesit me të ardhura të mesme dhe modeste në këto vite. janë dëshmitarët më të mirë të kësaj që po them. Unë do të desha të përfitoja nga mundësia për Si ndodhi kjo? Kjo ndodhi duke shtuar operatorët të shpjeguar se si ka ndodhur kjo dhe cilat kanë në treg, operatorin e tretë dhe të katërt, çka e bën qenë politikat dhe masat qeveritare që kanë sjellë më të natyrshme, më të gjallë, më dinamike këtë hop të madh. konkurrencën. Por ka edhe elemente të reja. E gjithë Së pari, programi i shpallur në dhjetor të vitit situata e tarifimit me shumicë, e mbikëqyrur nga 2005 për TIK-shkollat ose E-schools. Deri në atë AKEP-i, nga Enti Rregullator, që Kuvendi emëron, i kohë, meqë unë e nisa si ministër i Arsimit, kishte është nënshtruar rishikimit, i është nënshtruar vetëm 33 shkolla me kabinet informatike, pra të analizës së kostos dhe i është nënshtruar tarifave pajisura me kompjuter, por të palidhur në internet. të reja, sepse ata operatorë, të cilët shpallen me Në fund të mandatit 4-vjeçar, në vitin 2009, shkollat fuqi të ndjeshme në treg, nuk mund të vendosin shqiptare të arsimit bazë dhe të arsimit të mesëm çmime sipas dëshirës, vullnetit apo interesit të ishin të gjitha të pajisura me kabinet informatike, biznesit të tyre. pra me kompjuter. Shkollat e mëdha kishin edhe Tarifat e shumicës, ju këtë e dini fare mirë, në më shumë se një, kishin dy e tre, në varësi të numrit qoftë se e keni lexuar ligjin për komunikimet të nxënësve, të gjitha të lidhura me internet. elektronike, përcaktohen pas një konsultimi të gjerë Mësuesit ishin të gjithë të trajnuar. Edhe kur nuk nga autoriteti rregullator, që është AKEP-i dhe plani kishte mësues me diplomë informatike, mësuesit e i ri që është vënë për tarifat e terminimit me shumicë, matematikës dhe të fizikës u trajnuan dhe u për operatorët mobil, që janë operatorë me fuqi të certifikuan për të dhënë lëndën e informatikës, lëndën ndjeshme në treg, është i tillë që i ka ulur tarifat me e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit, e shumicë dhe, si pasojë e logjikës së tregut, ka ulur cila iu nënshtrua një reformimi të plotë kurrikular në tarifat me pakicë, që, ndryshe, në gjuhën tonë të mënyrë që të mos mësonin më gjuhën COBOL dhe përditshme, janë çmimet e përdoruesit. gjera të tjera të padobishme, por të mësonin me Kushdo që ka një celular në xhep dhe thërret arritjet e fundit në këtë fushë. sot të afërmin, mikun, të njohurin dhe flet 5 minuta, Kjo është e rëndësishme, sepse Qeveria e sotme paguan jashtëzakonisht më pak, hiq këtu edhe punon për të ardhmen. Kushdo që punon sot, nuk normën e inflacionit, me atë që ka paguar në vitin
1012 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
2002 apo 2004. Shto këtu edhe portabilitetin e autentifikuar, ta bëjë këtë gjë nga shtëpia e tij, nga numrit, që u inaugurua para disa muajsh dhe që kompjuteri i shtëpisë apo nga internet-kafeja. ndryshe nga pritshmëritë është një sukses i vërtetë, Kjo është një lehtësi e jashtëzakonshme për sepse numri i përdoruesve që kërkojnë të bartin qytetarët, por është edhe një mjet jashtëzakonisht numrin dhe të zgjedhin një operator tjetër, i cili ka i suksesshëm, i provuar si i tillë në Shqipëri, që nga tarifa çmimesh më të volitshme, më të pëlqyeshme, koha e maturës shtetërore e më tej, se kur ia beson më të leverdishme për atë përdorues, është diçka kompjuterit, e ke shumë më të pandikueshëm, jashtëzakonisht i madh dhe ky është një element shumë më të pakorruptueshëm, sesa zyrtari që plus që shton, rrit, forcon konkurrencën midis 4 mund të jetë njerëzisht i tundueshëm. operatorëve mobilë që kemi në treg dhe që kanë një Përvoja të tilla janë në rritje, unë përmenda penetrim të jashtëzakonshëm. vetëm dy prej tyre, por kemi plane ambicioze që në Ne jemi mbi normën e Bashkimit Europian, dy vitet e ardhshme pothuajse të gjitha shërbimet sepse shumë shqiptarë vendosin të kenë 2 karta që Qeveria u ofron qytetarëve sipas ligjit, të jenë të SIM apo 2 operatorë celularë, pra të zgjedhin mes përfitueshme online, direkt nga shtëpia, direkt nga AMC-së, Vodafone-it, Eagle Mobile-it dhe Plus-it. ekrani i kompjuterit, i I-PAD-it, apo çdo lloj pajisjeje Kjo ka bërë që ne të kemi çmime të reduktuara, fundore. tashmë të krahasueshme me rajonin, pavarësisht Megjithatë, kjo nuk do të ishte e gjitha, sepse se edhe këtu ka shumë për të bërë. akoma kemi shumë punë për të bërë. Kemi Edhe përdorimi i ADSL-ve nga kompania e trashëguar një infrastrukturë relativisht të varfër privatizuar Albtelekom, shto këtu edhe ofrimin e bazike, që përbëhet nga fibrat që shtrohen në vend, internetit nga operatorët mobilë, ka bërë që ajo është infrastruktura e Albtelekom-it. Ka edhe nisma shkallë penetrimi turpësisht e ulët që kemi gjetur të tjera të ndryshme, por ajo që ne na duhet është ne në vitin 2005, tashmë të jetë mbi 50% dhe me një infrastrukturë kryesore, e shtrirë në të gjitha ritme të larta rritjeje, në mënyrë që të krahasohemi rrethet e vendit, sepse në qoftë se me celular mund denjësisht jo vetëm me rajonin, por të kemi ambicie të shkojmë edhe në Has, edhe në Ersekë, edhe në edhe për më lart. Ksamil, edhe në Koplik, prapë kjo është e bazuar Këto janë masa që ndihen konkretisht në xhepin në një transmetim wireless, i cili ka edhe mangësitë e gjithsecilit, sidomos të atyre që kanë pak para. e veta. Por, roli i Qeverisë nuk kufizohet me kaq, sepse Ajo që Shqipërisë i duhet është një rrjet i fortë Shqipëria dixhitale është shoqëruar edhe me një me teknologjinë më të mirë të njohur sot, që janë plan konkret veprimi të buxhetuar në rritje. Ndërkohë fibrat optike, i shtrirë në të gjitha anët e vendit dhe që më parë mund të kenë qenë fonde relativisht të jo vetëm në pjesët “fileto”, në pjesët me para, në vogla, tani, në mënyrë ku të përqendruar dhe ku të arealin Tiranë-Durrës, apo Durrës-Vlorë, ku është integruar, miliona euro shkojnë për atë që quhet e- përqendruar më së shumti ekonomia e vendit, por government apo shërbimet elektronike. edhe në krahina si ato që përmenda, që janë Do t’jua kujtoj përsëri suksesin që patëm, në periferike, por që kanë të drejtë të gëzojnë internetin bashkëpunim me partnerët ndërkombëtarë, për të me brez të gjerë, ashtu siç e gëzojmë ne në Tiranë. bërë prokurimet qind për qind elektronike, i cili është Për të arritur këtë cilësi dhe për të arritur sidomos vlerësuar nga Kombet e Bashkuara me medaljen çmime të lira, kemi vendosur që të hapim një garë më prestigjioze që jep kjo organizatë dhe që e mori koncesionare, e cila mbahet në mes të muajit të Shqipëria, Civil Service Award, vetëm për faktin se ardhshëm, pikërisht për të ftuar atë kompani ishte i pari dhe i vetmi vend deri më sot në botë që ndërkombëtare, apo edhe shqiptare, pa pasur ka qind për qind prokurime elektronike. Kjo solli edhe kufizime nacionale, por kërkesa financiare të qarta, rritjen e normës së kursimit nga të gjitha autoritetet në kuptimin që kompania duhet të ketë përvojë, të kontraktuese. Dobia e saj del edhe në shumë ketë bërë në botë aktivitete të tilla dhe të ketë një aspekte të tjera. Kështu, në qoftë se qytetari ka shëndet financiar të prodhuar me certifikata bankare, nevojë për një shërbim nga Qeveria, në sektorin e për të mos lejuar që të futen kompani fantazma. licencave, në sektorin e pronësisë, në sektorë të Termat janë më se të qarta, të konsultuara. Ajo tjerë, nëse do mund të shkojë te sporteli, ka që ne duam është një kompani botërore me përvoja mundësi që përmes ndërfaqeve, përmes website-ve të ngjashme, me shëndet financiar, që të mos e interaktive, që këto agjenci kanë, duke u lërë punën përgjysmë. Këtu synojnë kriteret më se
1013 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të qarta të garës koncesionare që ne kemi shpallur që përmbledhtazi unë u përpoqa t’jua paraqes, por dhe është në praktikën e shumë vendeve europiane, dhe me investimet konkrete, me burim nga buxheti që për të pasur një operator të ri, për të pasur në i shtetit, ashtu edhe me lejet, nxitjet, thithjet e treg një new entry, të vendosin kufizime, ashtu siç investimeve në këtë sektor, pa harruar legjislacionin kemi bërë edhe ne me ndërgjegje të plotë kundrejt dhe rregullimin e tij, që është baza e gjithçkaje, që operatorëve me fuqi të ndjeshme në treg. Do të ishte krijon një terren dhe një atmosferë thithëse, shumë e thjeshtë që këta operatorë, të cilët operojnë miqësore, inkurajuese për investimet, mund të në Shqipëri në 10 vjetët e fundit, ta merrnin në këtë arrijmë synimet ne do të arrijmë suksesin. mënyrë bashkë me benefitet që sjell gara. Falemnderit! Praktikisht, asgjë nuk i ka penguar, dhe unë ia kam Ardian Turku– Falemnderit, zoti Ministër! thënë secilit prej tyre ballë pë ballë, në zyrën time, Sipas Rregullores, zoti Balla e keni përsëri fjalën që të ndërtojnë një back bond të tyre me fibra optike, për 15 minuta. investim me një shumë të përafërt 100 milionë Taulant Balla – Zotëria ka një hall shumë të dollarë. Ata kanë rrjetet e tyre, por ato janë relativisht madh, ia ka marrë vesh edhe Saliu, se, për këto që të pamjaftueshme. Ai për të cilën Shqipëria dixhitale nguroi të fliste, ka marrë 1,2 milionë euro. Ka marrë ka nevojë është një rrjet mbarëkombëtar nga Hasi 1,2 milionë euro ryshfet nga një kompani dhe foli në Kolonjë, nga Ksamili në Koplik, pra që do të për gjithçka, por nuk foli për temën me të cilën ka përfshijë edhe komunat e varfra mbi të cilat pastaj të bëjë kjo interpelancë. Sigurisht, zoti Ministër, mund të ndërtohen rrjetet fundore që do të shkojnë prandaj ne bëjmë interpelanca, jo për të të dhënë në shtëpinë e çdo përdoruesi, shpresoj me fibra, mundësinë për të gënjyer dhe për të thënë aty ku logjika ekonomike e bën të mundshme dhe gënjeshtrën e radhës, por për t’u treguar shqiptarëve me wireless, aty ku logjika ekonomike gjithashtu e të vërtetën e madhe që ka ky sektor dhe për paratë bën të mundshme, ndoshta si fazë e ndërmjetme e marra ryshfet. për të kaluar te fibrat, aty ku bota e zhvilluar ka Këtu the se Shqipëria ka bërë hapa para. Nëse kaluar, në mënyrë që të kemi internet me shpejtësi në 2005-n niveli i penetrimit paska qenë 5%, BE-ja të madhe. thotë se në vitin 2010 ka qenë 3,5%, po kaq thotë Internetin kemi me një farë shpejtësie, por jo dhe Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit, që gjithmonë të kënaqshme, duhet ta pranojmë, por do të thotë se gënjeve, zoti Ministër! edhe internet me çmim të lirë. Mund të bëhen kritika Jetojmë në moshën e internetit, por Shqipëria për shumë gjëra, mund të jemi të pakënaqur për është vendi më i prapambetur në Europë. Kjo Qeveri shumë gjëra, por ato gjëra që e fokusojnë vëmendjen premtoi internet dhe kompjutera në çdo shkollë, por tonë janë dhe problemet reale për të cilat nuk mjafton shumë fshatra të Shqipërisë nuk kanë shkolla, vetëm kritika, por duhet dhe vullneti për t’i zgjidhur shumë shkolla nuk kanë banka, e në shumë prej dhe kjo çështje mund të përmblidhet në 2 emra: tyre nuk shkon as uji dhe energjia elektrike, e jo më internet me shpejtësi të lartë me furnizim të interneti. Shqiptarët paguajnë çmimin më të lartë të qëndrueshëm, dhe internet me çmim të lirë. Sa më internetit krahasuar me të gjitha vendet e rajonit dhe shumë operatorë të kemi, aq më mirë. Po të kemi marrin internetin me shpejtësinë më të ulët në operatorë me përvojë dhe reputacion ndërkombëtar, Europë. Sa janë tarifat mesatare? Këto duhet t’u ashtu siç shpresojmë të kemi ndër ofertuesit e kishe thënë shqiptarëve. Në Shqipëri çmimi mesatar nëntorit, Shqipërinë e 2 vjetëve të ardhshme apo të është rreth 20 mijë lekë (14 Euro) në muaj për 20 vjetëve të ardhshme do ta kemi vënë në themelin internet me shpejtësi 1 Mbps download. Ndërsa në më të mirë për të ndërtuar një Shqipëri dixhitale. një vend fqinj, siç është Rumania, çmimi mesatar i Ky nuk është një projekt 1-vjeçar dhe as projekt internetit është 8 euro në muaj për internet me 4-vjeçar, por është një projekt që do të ndërtohet. shpejtësi 100 Mbps download, që do të thotë çmim Ne jemi në garë me shumë e shumë vende të cilat dy herë më i ulët, shpejtësia 100 herë më e lartë. gjithashtu ecin me shpejtësi. Hapja e tregut, thithja Kjo është fatura që paguajnë shqiptarët për këtë e investimeve të mëdha të huaja, serioze dhe keqqeverisje. cilësore, është ajo që do të vendosë bazat e Nëse tregu do të ishte i lirë dhe konkurrues, ekonomisë dixhitale, si themeli mbi të cilin ekonomia ashtu siç thotë raporti, çmimi i internetit duhet të moderne mund të zhvillohet. ishte 2 herë më i lirë dhe 100 herë më i shpejtë. Besoj se me këto politika që ne kemi ndërmarrë, Por tregu i internetit në Shqipëri vazhdon të mbetet
1014 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
monopol, sepse monopolin e kanë njerëzit e lidhur tashmë, sepse një ministër tjetër i ka dhënë lejen. me Saliun, dikush ministër, dikush këshilltar, dikush Ndërsa Saliu është në siklet. Ryshfeti është marrë, familjar i Saliut, sepse këta e kanë marrë këtë sektor ndërsa Qeveria është në luftë për trojet dhe zarfet e strategjik në dorë. pushtetit. Zoti Ministër, meqenëse nuk ju kujtohej, po jua Zoti Ministër, me nxitimin për t’u shërbyer disa kujtoj unë disa momente të rëndësishme nëpër të interesave, kësaj radhe tuajat personale, në dhënien cilat ka kaluar vendimmarrja. Më 8 dhjetor 2009, e koncesionit për Rrjetin Kombëtar me Brez të për të diskutuar për rrjetet broadband dhe lidhjen Gjerë, ju keni kryer disa shkelje ligjore. tyre me vendet fqinje, në zyrën e Sali Berishës janë Së pari, me kriteret që keni paracaktuar, ju keni mbledhur ministrat Bode, Olldashi, Pollo dhe Prifti. përjashtuar me dashje kompanitë shqiptare të Ju keni propozuar që me asistencën e UNDP-së të telekomunikacionit: Vodafone, Eagle, AMC, duke bëni një studim lidhur me këtë sektor. Por shkelur parimin kushtetues të barazisë. Kryeministri Berisha mbështeti idenë e ministrit Së dyti, në pikën 18/1 “Kontributi i Qeverisë Prifti, ide sipas së cilës për këtë rrjet kombëtar të Shqiptare”, fituesit, zoti Pollo, do t’i jepet dhuratë përdoret infrastruktura e OST-së, e thënë thjeshtë, edhe një licencë tjetër, që në fakt nuk jepet dhuratë, shtyllat e tensionit të lartë. Kryeministri Sali Berisha por jepet përmes tenderimit dhe quhet WIMAX, bëri edhe një urdhër mbi këtë ide, por ky urdhër u është një e drejtë e përdorimit të frekuencave 3410 anulua krejt papritur pas dy muajsh. Ndërkohë ju – 3452 MHz të çiftuara me 3510-3552 MHz. Që do informoj se OST-ja e ka bërë një pjesë të investimit të thotë se zoti Pollo po jep një licencë e cila kushton lidhur me shtrirjen e fibrës optike në korridoret e 12,5 milionë euro nëse merret përmes tenderimit. veta transmetuese. Zoti Pollo është duke e dhënë falas. Pra, t’i falësh Kjo qasje feudale e qeverisë së Sali Berishës, një kompanie që do të bëjë një investim edhe 12,5 pa një strategji afatgjatë zhvillimi, për një sektor milionë euro vlerë, tregon se ti ke dhe përqindjen strategjik sikurse është shoqëria e informacionit, tënde. Kjo Qeveri, që të paktën merr 10%, dhe zoti tregon qartë paaftësinë e tij. Merret një vendim, Pollo justifikon 1,2 milion euroshin e marrë për këtë bëhen ca urdhra, pastaj po ata që i kanë marrë tender. vendimet anulojnë vetveten. Pas anulimit të variantit Nga standardet e CEPT-it (European Conference të përdorjes së OST-së u kalua në variantin e çarjes of Postal and Telecommunications Administrations) së rrugëve kombëtare. Këtu filloi dhe lufta ndërmjet Shqipëria ka në dispozicion 4 licenca Wimax. Por, ministrave të Saliut, Olldashit dhe Pollos. Në fillimi në fakt, dëmi që i shkaktohet arkës së shtetit nga Pollo mori dakordësinë nga Berisha për ta bërë ai keqpërdorimi i një ministri nuk është 12,5 milionë tenderimin dhe koncesionin. Zotit Pollo i kishte euro, por janë 4 licenca për nga 12,5 milionë euro ardhur zogu në dorë. Në fillim gjeti kompaninë e dhe bëjnë 50 milionë euro. Ky është deficiti që i interesuar, me të cilën u ra dakord për “shifrën” dhe krijohet arkës së shtetit shqiptar. E nxora këtë vlerë më pas u përcaktuan kriteret. 12,5 milionë euro, sepse licenca Wimax është Ndërkohë, një ministër tjetër e kishte dhënë lejen pothuajse e ngjashme, madje një teknologji më e për shtrirjen e fibrës optike. Ndërkohë ministri këtu avancuar se licenca 3G. Njëra licencë u dha për thotë se: jemi duke menduar për shtrirjen e fibrave. 31,4 milionë euro, tjetra u dha për 15,1 milionë euro. Fibrat janë shtrirë, kolegë deputetët! Secili prej nesh Ndërsa vlera minimale e përcaktuar nga AKEP-i lëviz nëpër Shqipëri dhe i sheh se anët e rrugëve është 12,5 milionë euro. janë të çara dhe në to është vendosur fibri optik. Zotërinj deputetë, ministri këtu përballë jush i Zoti Ministër, unë ju pyeta se pse po shtyhet ka dhënë falas 12,5 milionë euro vlerë një kompanie afati. Afati nuk ka qenë më 15 nëntor, por ishte diku të preferuar prej tij. në muajin korrik, pastaj shkoi në shtator. Sot është Së treti, dhënia e kësaj licence Wimax bëhet 15 nëntor, por nuk do të bëhet dot me këtë datë. vetëm përmes një procedure të veçantë tenderimi Dhe e dini pse? Sepse kompania ATU ka kërkuar publik dhe autoriteti tenderues dhe nuk mund të jepet në Gjykatën e Shkallës së Parë pikërisht pezullimin falas, zoti Ministër. e procedurave të ndërmarra nga ministri Pollo, sepse Së katërti, ministria juaj, zoti Pollo, nuk ka bërë ndërkohë kompania në fjalë e ka bërë investimin. asnjë studim kostoje të këtij rrjeti. Dhe kur fole këtu, Është shumë e thjeshtë, ju synoni të jepni me fole sikur ishe duke folur në lokalin e lagjes, që mund koncesion diçka që një kompani tjetër e ka ndërtuar të shkojë diku te 100 milionë dollarë.
1015 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Zotëri, ti je ministri që mbulon këtë sektor. i NATO-s. Po vini në rrezik jo vetëm sigurinë publike Detyra jote është që përpara se të japësh për dhe sigurinë e informacionit të shqiptarëve, por dhe koncesion një pasuri publike, duhet në radhë të parë sigurinë e informacionit të vendeve anëtare të NATO- të bësh një studim për të dhe të përcaktosh vlerën, s. koston dhe mënyrën e implementimit të saj. Të nderuar kolegë deputetë, Së pesti, sipas kësaj kontrate, Qeveria shqiptare Zoti Ministër, duhet të vijë dhe një herë për një angazhohet se do të blejë nga fituesi, që do të interpelancë tjetër në Parlament, sepse nuk iu shpallë zoti Pollo, të paktën 50% të bandës së përgjigj pyetjeve që lidhen dhe me një çështje tjetër: kërkuar për lidhjen e institucioneve shtetërore me rrjetin e fibrës optike nënujore. Në datën 21.10.2010, internet për një periudhë 5-vjeçare. Pra, ministria Sali Berisha ka firmosur dhënien e lejes për jep 12,5 milionë euro dhe i garanton që 50% të tregut vendosjen e kabllit nëndetar ndërkombëtar me fibër do t’ia blejë përsëri Qeveria shqiptare. Në fakt, me optike: Bari-Gjiri i Lalzit, i quajtur projekti Ballkan- këtë lloj kontrate duket qartë se është pasur kujdes Italy. Kjo leje i është dhënë kompanisë Unity Holding që biznes-plani i kësaj kompanie ta nxjerrë atë me Inc, dega Shqipëri. Afati i kësaj lejeje është 12 muaj. fitim që në vitin e parë. Ky është një biznes i sigurt, Ekspertët konfirmojnë se ky afat është i sepse i garantohet klientelë 50%, ndërsa fitimi mjaftueshëm. Një kërkim i thjeshtë në internet shtohet nga vlera e licencës Wimax të paktën 12.5 shpjegon se një sipërmarrje e tillë është punë që milionë euro, e marrë falas. zgjat jo më shumë se dy javë. Çfarë ka ndodhur në Zoti Ministër, meqenëse 50 % e këtij rrjeti do të Shqipërinë e premtuar dixhitale dhe, realisht, në përdoret nga institucionet shtetërore shqiptare për Shqipërinë ideale për ministra si Pollo dhe lidhjen me internet, duhet të kishit parashikuar në kryeministra si Berisha? Dy muaj para skadimit të listën e kritereve të përzgjedhjes së kompanisë kësaj lejeje të firmosur nga Sali Berisha, vetë Sali fituese edhe kritere të sigurisë kombëtare dhe të Berisha bën një vendim tjetër, që ndryshon të parin mbrojtjes së të dhënave. Me shqetësim, të nderuar dhe shtyn afatin për 18 muaj të tjerë, deri më 28 kolegë, ndoshta në një seancë të mbyllur shkurt 2013. Vini re, nuk nevojiten më shumë se dy parlamentare, jo në një seancë publike, dua të javë punë që të realizohet kjo sipërmarrje. Ndërsa konstatoj se ky sektor strategjik, që po jepet përmes Sali Berisha nxjerr urdhër pas urdhri për t’i shtyrë lidhjeve personale dhe përfitimeve personale të një lejen kësaj kompanie. Këtu është fletorja zyrtare e ministri, rrezikon të rrëshqasë në duar të thyeshme urdhrit të parë, dhe më pas urdhri i dytë i firmosur për sa i përket nivelit të sigurisë kombëtare. Sepse nga Sali Berisha. Zonja dhe zotërinj, edhe kjo aferë një ditë të bukur, ne deputetët, ministritë, institucione e ka një shpjegim. Shpjegimi është se pas saj të tjera shtetërore, do të duhet t’i kalojnë të dhënat ndodhen individë problematikë, që kanë shqetësuar përmes një rrjeti që administrohet jo nga një kompani së fundi edhe opinionin publik në Itali. shqiptare, jo nga një institucion publik shqiptar, por Kablli nënujor ndërmjet Shqipërisë dhe Italisë do të administrohet nga një kompani, aksionet e së përmendet edhe në bisedat telefonike të Gianpaolo cilës, paketën drejtuese të së cilës e ka blerë një Tarantinit, të regjistruara nga prokuroria italiane. vend jo anëtar i NATO-s dhe aspak miqësor me Sipas mediave italiane, për ata që nuk e dinë, Shqipërinë. Kjo është e vërteta e madhe që lidhet Tarantini ishte njeriu që i plotësonte “nevojat” e me këtë sektor. Ashtu si shumë sektorë të tjerë, ai sevdave të Berluskonit, ndërkohë që po i njëjti kabëll i energjisë elektrike, por dhe sektorë të tjerë po përmendet edhe në bisedat e Valter Lavitolas, edhe rrëshqasin në duar të thyeshme për sa i përket ky një sekser italian, i kërkuar nga drejtësia. sigurisë. Zoti Pollo, kam një pyetje: A është është kryetari Zoti Ministër, ne jemi një vend anëtar i NATO-s. i një partie në koalicionin tuaj qeverisës, mik i Kur keni hartuar kriteret, të paktën duhet të ishit sekserit Valter Lavitola, që ka ndërhyrë për dhënien kujtuar se nuk jemi anëtarë të NATO-s vetëm për e kësaj lejeje? t’u rënë daulleve të festës, por jemi anëtarë të NATO- Zonja dhe zotërinj deputetë, s për të respektuar kriteret e sigurisë kombëtare. Shqipëria në moshën e internetit do të thotë Sepse me këtë që ju po bëni, jo vetëm që vini në projekte konkrete që do t’i jepnin mundësinë çdo rrezik sigurinë kombëtare të Shqipërisë, por keni nxënësi të kishte akses në internet. Kjo Qeveri ka vënë në rrezik edhe sigurinë e informacionit të dështuar me projektin e internetit në çdo shkollë. U kualifikuar që rrjedh nga fakti që ne jemi vend anëtar munduat ta mbulonit diellin me shoshë dhe të thoni
1016 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
se kjo mungesë penetrimi e rrjetit të internetit është me shumicë merret edhe më lirë, do të ishte plotësohet nga interneti përmes telefonisë celulare. e vetmja që do ta gëzonte. Nuk është kështu. Ne Më lejoni t’ju them se vetëm 3% e aparateve celularë kemi një lidhje të Albtelekomit, pronë e përbashkët që janë në përdorim të qytetarëve shqiptarë mund e Albtelekomit dhe Telekom Italia-s, e cila, për fat të suportojnë shërbimin internet. Ne, Partia të mirë, investoi teknikisht në rritjen e nivelit të saj Socialiste e Shqipërisë, do t’i japim mundësi çdo nga 2,5 në 20 giga. Por, është e vetmja dhe, në nxënësi të Shqipërisë të jetë i barabartë në qoftë se ndodh një defekt, nuk ka më back up. Duke informacion dhe komunikim me çdo moshatar të qenë e vetmja, ne nuk kemi një konkurrencë të tijin në Europë. Përparimi i teknologjisë ka ulur shëndetshme në treg dhe kjo lidhet me ato që ndjeshëm edhe koston e kompjuterave. Të paktën thashë më parë. në këtë sektor nuk ka nevojë të shpikim. Më lejoni E para kompani që u paraqit në bazë të t’ju jap një shembull të thjeshtë: Qeveria e Indisë, rregullave dhe procedurave të njohura, mori licencën. një vend shumë i madh, me miliona banorë dhe Ne kemi 475 km vijë bregdetare. Për kabllin duhet nxënës, ka vendosur si objektiv që 220 milionë vetëm 1 metër. Parimisht, ne mund të lëshojmë 475 fëmijët e këtij vendi të jenë online. E dini sa kushton mijë licenca të tilla, nëse ka operatorë ekonomikë ky kompjuter i vogël? Vetëm 35$. Do të mjaftonte që e kërkojnë. Kuptohet që s’ka logjikë ekonomike për këtë projekt përdorimi i parave që ka marrë zoti për kaq shumë, por, nëse ka kërkesa zyrtare për të Pollo, 1,2 milionë euro, për t’iu dhënë nxënësve tretë dhe të katërt. Ka pasur shprehje interesi nga shqiptarë nga një kompjuter. Kështu, do të kishte një biznesmen shqiptar jo larg opozitës dhe nga mundësi që çdo nxënës i Shqipërisë të kishte një pala italiane, por jo kërkesë e formalizuar. Pa dyshim kompjuter të tijin. që do të ndjekim rregullat për ta dhënë atë. Varianti Falemnderit! tjetër do të ishte që Qeveria të investonte nga paratë Ardian Turku – Falemnderit, zoti Balla! e buxhetit 12-20 milionë dollarë, të cilat janë kosto Urdhëroni, zoti Pollo, 3 minuta! në varësi të teknologjisë që përdoret dhe kjo do të Genc Pollo – Falemnderit! thoshte 12 apo 20 shkolla më pak. Ne ofrojmë Me siguri nuk jam i pari që po e mendoj, madje, zgjidhje për këtë. as i pari që po e them, se disa deputetë të opozitës, (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) jo të gjithë, po manifestojnë në mënyrë të përsëritur Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Pollo! një deformim njerëzor, ndoshta një deformim Zoti Balla, urdhëroni! anatomik të ngatërrimit të anusit me laringun, duke Taulant Balla – Do të ta thosha në fillim, por na vënë para një vështirësie njerëzore për të gjetur po ta them tani në fund. mënyrën e përgjigjes. Gjithsesi, unë do të preferoja Ti merresh vesh qartë kur gënjen, se të skuqen mënyrën e përgjigjes së Sokratit, filozofit të lashtë veshët. Ndërmjet interesit të qytetarëve, të zhvillimit grek, i cili, kur i kafshoi këmbën qeni, u tha miqve të qëndrueshëm të shoqërisë dhe interesave të të vet se nuk mund të përgjigjej me të njëjtën xhepave, ti, zotëri, dhe Kryeministri yt, keni zgjedhur monedhë. Prandaj, do t’u rri çështjeve me të cilat xhepat. ka të bëjë interpelanca. Zotëri, unë të pyeta shumë qartë: Sa është Këtu u përmend se i është dhënë një leje për t’u shuma e ryshfetit që ke marrë? Unë po ta them: 1,2 shtruar një kabëll nënujor kompanisë Unity Houlding. milionë euro dhe për këtë është në dijeni edhe Është dhënë një leje vitin e kaluar dhe meqë Kryeministri i qeverisë tënde, Sali Berisha. A ke kompania, përtej investimit që ka bërë, ka nevojë diskutuar ti me Sali Berishën për këtë çështje? për të mbledhur kapital nga bankat (është një Sigurisht që ke diskutuar. A ke llogari bankare ti kompani ndërkombëtare me seli në Nju Jork dhe në zotëri, në një bankë arabe në Larnaka të Qipros? një situatë të vështirë financiare), kërkoi me shkrim Nëse s’të kujtohet kjo, më lejo të të pyes se a ke shtyrjen e afatit dhe kjo iu dha me VKM-në e dytë, qenë në këtë bankë rregullisht gjatë kohës që ke që u citua këtu. Këtu s’ka asgjë të keqe. Unë do të qenë ministër. Për të të ndihmuar në kujtesën tënde, isha në pozitë të vështirë para jush, nëse kësaj po të jap disa data: 11 qershor 2007, 5 shtator 2007, kompanie do t’i jepej leje ekskluzive për të shtruar 21 dhjetor 2010. I mban mend, zoti Ministër, këto kabllon nëndetare nën Adriatik, duke qenë se lidhja data? Mos do të të them edhe shifrat që ke me Italinë dhe lidhja me Frankfurtin, që është depozituar? Exchange-i më i madh i internetit, pra, aty ku malli Më e pakta që ju mund të bëni, zoti Pollo, është
1017 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të jepni dorëheqjen. Por, në fakt, dorëheqja është dakord ose jo me rendin e ditës. Rendi i ditës është një akt moral dhe morali është gjëja e fundit që i mbyllur, zotëri! Nëse nuk e ke mësuar ende, hap shkon në mendje çdo anëtari të kësaj qeverie, Rregulloren dhe lexoje! Nëse nuk e keni kuptuar se ndërsa mundësia që Sali Berisha t’ju shkarkojë për është mbyllur rendi i ditës, ju sot nuk paskeni qenë paaftësi dhe ryshfet është po aq e pamundur sa fare në Parlament. Se ku e keni mendjen ju, unë edhe morali i munguar i kësaj Qeverie. Në fakt, Saliu nuk e di, por rendi i ditës është mbyllur. ka edhe arsye të tjera për të të shkarkuar, zoti Pollo! Kalojmë në votim. Apo jo? Megjithatë, ne deputetët e opozitës, Hapet votimi për prezencën, me elektronikë. përfaqësues të interesave të vërteta të shqiptarëve, Mbyllet votimi! do të vazhdojmë të hedhim dritë mbi të gjitha aferat Janë 130 deputetë të pranishëm! e kësaj qeverie. Ndërsa kjo dosje, me të gjitha Fillojmë me projektligjin e parë “Për ratifikimin e vendimet dhe urdhrat, që diku jepen, diku anulohen, marrëveshjes së kredisë për eksport, ndërmjet diku hyn Saliu, diku i jep Pollo, diku i anulon Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë, Olldashi, diku i jep përsëri Olldashi, do t’i shkojë që vepron në emër të Republikës së Shqipërisë i prokurorisë për hetim. përfaqësuar nga Ministria e Financave dhe Unicredit Falemnderit! Bank Austria AG, për financimin e projektit “Furnizimi Jozefina Topalli – Ju vë në dijeni, zotërinj me ujë i Bilishtit - kontratë me çelësa në dorë”. deputetë, se sa herë shkelet etika në Parlament, Hapet votimi me elektronikë, në parim. ka një Rregullore dhe dy nene, të cilët do të Mbyllet votimi. zbatohen. Mua, në Kuvendin e Shqipërisë, më kanë 128 vota pro, 1 kundër, s’ka abstenim, 4 nuk ardhur dy padi, të cilat kërkojnë që dy deputetë të morën pjesë në votim. paraqiten në gjyq. Si parafolësi, edhe ai tjetri, që Kuvendi miraton projektligjin. unë e kam falur herën e kaluar, do të përballen me Kalojmë në votimin nen për nen. shpifjet dhe përbaltjen që hedhin këtu në Parlament. Kush është dakord me nenin 1? Parlamenti ka një Rregullore dhe një ligj. Çdo Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk gjë që ju duket se shton bursën e krediteve në ka. bursën e shpifjes, i bën dëm Parlamentit, por ju bën Miratohet. dëm edhe juve. Megjithatë, ju keni gjetur rrugën tuaj. Kush është dakord me nenin 2? Padinë e keni. Në gjykatë do të jeni njeri më 31 Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk tetor, tjetri më 26. Fletë-paditë i kam në zyrën time. ka. Urdhëroni, për procedurë, zoti Tahiri! Miratohet. Saimir Tahiri – Zonja Kryetare, Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. Të falënderoj për zemërgjerësinë që ma fale Mbyllet votimi. mandatin që më dha këpucari i Parlamentit radhës 127 vota pro, 1 kundër, nuk ka abstenime, 5 që kaloi! Gjithsesi, e vlerësoj ministrin Olldashi, që vetë nuk morën pjesë në votim. u çua këtu të bëjë një njoftim në lidhje me incidentin Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për e djeshëm në ujërat territoriale të Republikës së ratifikimin e marrëveshjes së kredisë për eksport Shqipërisë. Por ju kujtoj se ka ndodhur një gjë tjetër ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së po aq e rëndë, 2 ditë më parë: një vdekje e Shqipërisë, që vepron në emër të Republikës së paralajmëruar e Gërdecit të heshtur të Bulqizës, të Shqipërisë, i përfaqësuar nga Ministria e Financave cilën jua kemi thënë këtu. Nuk është hakmarrja e dhe Unicredit Bank Austria AG, për financimin e minierës ajo që i mori jetën minatorit dhe plagosi 9 projektit “Furnizimi me ujë i Bilishtit - kontratë me të tjerë, por është neglizhenca kriminale e Qeverisë, çelësa në dorë”. që vazhdon dhe u merr jetën minatorëve të Bulqizës. Zoti Tahiri, urdhëroni, keni të drejtën për Jozefina Topalli – Kjo s’ka lidhje me rendin e shpjegimin e votës kundër në lidhje me ligjin! ditës. Saimir Tahiri – U kërkoj shumë ndjesë Vazhdojmë me rendin e ditës. Ministri i qytetarëve të Bilishtit për votën time kundër për një Ekonomisë do të flasë për këtë çështje, që ju e projekt që është i dobishëm, por bëj me dije se quani procedurë, por nuk është procedurë. votova kundër, sepse besoj që në këtë Parlament Procedurë, në Rregulloren e Kuvendit, është neni i ministri i Ekonomisë duhet të dalë dhe të japë cili të jep mundësi të flasësh 3 minuta, nëse je shpjegime. Të marrë shembullin e ministrit tjetër.
1018 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Jozefina Topalli – Kjo s’ka lidhje me ligjin. Zoti Naço, urdhëroni! Ju votuat kundër 70 milionë eurove për qytetarët Nasip Naço – E nderuar zonja Kryetare, e qytetit të Bilishtit. Kjo është zgjedhja juaj. Të nderuar kolegë deputetë, Kalojmë në votimin në parim të projektligjit “Për Në radhë të parë, dua të shpreh ngushëllimet e ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të mia për familjen e minatorit Naim Shyti, si dhe t’u Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë uroj shërim të shpejtë të plagosurve të tjerë në së Republikës së Kosovës, për transportin minierën e Bulqizës. ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. Realisht, pas njoftimit për këtë ngjarje tejet të Hapet votimi me elektronikë, në parim. rëndë, bashkë me ministrin e Shëndetësisë, zotin Mbyllet votimi. Vasili, kemi marrë të gjitha masat për t’u dhënë 127 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. minatorëve ndihmën e parë mjekësore. Kuvendi miraton në parim projektligjin. Jozefina Topalli – Ju lutem, zotërinj deputetë, Kalojmë te votimi nen për nen. mbani qetësi! Kush është dakord me nenin 1? Nasip Naço – Si ministër i Ekonomisë Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk menjëherë njoftova të gjitha grupet e punës, ka. institucionet që janë në varësi të kësaj ministrie, që Miratohet. të shkonin në minierën e Bulqizës për të parë realisht Kush është dakord me nenin 2? ngjarjen dhe gjendjen e rëndë që u konstatua në Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk këtë minierë. ka. Më vjen keq që ju mezi pritët, e thatë edhe para Miratohet. një muaji, që në Bulqizë do të ketë një Gërdec të Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. dytë dhe me vrap, sa u ul helikopteri, përfituat nga Mbyllet votimi. rasti që të vinit në Spitalin Ushtarak për të përfituar 130 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. kredo politike. Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për Jozefina Topalli – Ju lutem, mos flisni! ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të (I drejtohet deputetit Braçe që flet pa leje nga Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë vendi.) së Republikës së Kosovës, për transportin Nasip Naço - Pra, që të mos ulej helikopteri në ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. Spitalin Ushtarak, në rastin konkret apo edhe në Do ta votojmë sot Gjykatën Administrative? raste të tjera, para disa muajsh kam marrë masat Jini të sinqertë aq sa zoti Tahiri, i cili kërkoi përkatëse, për të mos lejuar që politikanë sezonalë ndjesë që nuk votoi për 70 milionë euro për qytetarët të përfitojnë nga fatkeqësia e të tjerëve. e qytetit të Bilishtit. Edhe ju duhet të kërkoni ndjesë Në datën 03.06.2011, me urdhrin nr. 413, kam për mosmarrjen e statusit. Një ndjesë duhet t’ua urdhëruar kontrollin e realizimit të marrëveshjes kërkoni qytetarëve. Ai është i sinqertë, sepse tha: koncensionare të shoqrisë Darfo Albania sh.p.k. “Falemnderit, votova kundër 70 milionë eurove”. Por Kam vazhduar në ditën në vazhdim me për statusin? plotësimin e këtij urdhri për të ushtruar kontroll të Fillojmë me diskutimet jashtë rendit të ditës. vazhdueshëm në minierën e Bulqizës dhe në të gjitha Zonja Albana Vokshi, meqenëse emri i zotit minierat e tjera. Nasip Naço është i shkruar në fund dhe zoti Tahiri Dua t’ju sqaroj të gjithëve ju dhe opinionin publik, kërkoi që t’i japim 5-minutëshin, a mund të kalojë se greva nuk kishte filluar ende në minierën e zoti Naço në fillim? Falemnderit! Bulqizës. Pra, që në datën 04.07.2011, me urdhrin Në bazë të Rregullores, nëse zonja Vokshi nuk nr. 501, kam ngritur një urdhër më të detajuar se do të pranonte, do të qëndronte në fund. Meqenëse urdhri i parë, për të ushtruar kontroll në këtë minierë zonja Vokshi është dakord, zoti Naço, urdhëroni, 5 për marrëveshjen koncensionare. minuta! Urdhri është i qartë, i prerë, për të realizuar (U drejtohet deputetëve socialistë.) Nuk ka kontrollin. Mbi bazën e këtij kontrolli të realizuar procedurë, sepse ka mbaruar rendi i ditës. nga inspektorët e RISH-mit, të AKPN-s, të Ministrisë Saimir, kur do ta lexosh Rregulloren? Mos së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës kanë abuzo me zemërgjerësinë time në çdo seancë ardhur dhe konkluzionet e para dhe pikërisht me plenare! urdhrin nr. 537, datë 20.07.2011, unë kam bërë
1019 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pezullimin e pjesshëm të lejes minerare nr. 677, “Ndërro kanal, sepse nuk e kemi në kontroll ne atë datë 19.09.2002 dhënë shoqërisë Darfo sh.p.k. apo territor”. ACR-së. E kam bërë që të mos ulej helikopteri dhe Në ngjarjen e ndodhur në Gjykatën e Lezhës, të mos përfitonin kredo politike ata që presin të ketë ku humbi jetën një qytetar dhe u konfliktuan 8 viktima të radhës. Më pas, pikërisht në datën shtetas, një ditë më parë drejtori i Policisë së Lezhës 27.07.2011, kam aplikuar penalitet ndaj kompanisë është njoftuar nga një prej familjarëve, që ishin në ACR, që të mos ulej helikopteri dhe ata politikanë proces, dhe ai të nesërmen nuk mori asnjë masë sezonalë të mos përfitojnë kredo politike. për të kontrolluar mbi këtë dhe, ç’është më e keqja, Jozefina Topalli – Zoti Braçe, ju tërheq njëri prej personave të implikuar në këtë tetëshe të vëmendjen për herën e dytë! armatosur me armë, brenda sallës së gjykatës, Nasip Naço – Zoti Braçe, në datën 10.08.2011 është oficer policie. kam bërë pezullimin e punimeve në minierën e kromit A e dini ju se një prej drejtuesve të lartë të Policisë në Bulqizë dhe marrjen e masave për rehabilitimin ka një dosje të hapur prej disa vitesh në prokurori, e saj. Urdhri është i qartë, i prerë, që të mos ulej pasi rezulton të ketë dekonspiruar një operacion helikopteri, që ju të mos përfitonit kredo politike. policor për arrestimin e një personi të kërkuar? Pra e kam për ata politikanë që janë sezonalë në A e dini se nga një numër telefonik i Ministrisë këtë Parlament. së Brendshme është dekonspiruar një operacion me Kam vazhduar më tej, zoti Braçe, në datën agjentë të inflirtuar në një prej vendeve të BE-së, në 05.08.2011, i kam dërguar kërkesë për rimbursim, grupet kriminale shqiptare që veprojnë aty, duke vënë sepse pretendimet e ACR-së nuk shlyenin në rrezik jetën e oficerëve të policisë? Këto sigurisht penalitetet dhe kërkonin rimbursim. i mbahen të fshehta opinionit publik. Jozefina Topalli – Zoti Tahiri, ju tërheq I solla këta Shembuj për të treguar se ku ka vëmendjen në bazë të nenit 64 të Rregullores! degraduar situata e rendit dhe sa e domosdoshme Nasip Naço – Në datën 29.09.2011 kam kërkuar është që, për të pasur rend, duhet pikësëpari, të që ACR-ja të shlyejnë detyrimet. Në 06.10.2011 kam vendoset rend brenda rendit. kërkuar zbatimin e detyrave të lëna dhe pezullimin Kjo Qeveri i ka tradhtuar institucionet e sigurisë, e saj nga institucionet ligjzbatuese në të. Unë nuk ato janë masakruar nga shkurtimet lineare të e di se çfarë kërkoni tjetër, por po ju them që në Qeverisë “Berisha”, janë ngërthyer nga korrupsioni datën 10 gusht miniera e Bulqizës me urdhrin tim nepotik dhe paaftësia, duke kapërcyer kufirin kritik ka qenë e bllokuar. Lejohej vetëm rehabilitimi i saj. e duke i vënë punonjësit e sistemit të sigurisë në Jozefina Topalli – Falemnderit! një situatë pune aspak dinjitoze, duke vënë në Zoti Braçe, ju tërheq vëmendjen! pikëpyetje efikasitetin e tërë sistemit në kurriz të Zoti Gjoni, urdhëroni, 5 minuta! qytetarëve. Ilir Gjoni – Kolegë deputetë, Sot jeta dhe siguria e qytetarit janë komoditeti Nëse do të mbahet mend për diçka kjo Qeveri, më i lirë në treg. Mjafton t’i referohemi emisionit të është pikërisht për vrasjet që ajo ka kryer ndaj mbrëmshëm “Fiks Fare”, që denonconte mungesën shtetasve të vet, siç ishte rasti i Gërdecit dhe i 21 e theksuar të sigurisë në një prej poligoneve të janarit. Por ministri parafolës në linjën e përgjithshme demontimit të municioneve, për të treguar se sa e të Qeverisë na e provoi edhe sot këtu, se sa herë ka në konsideratë kjo Qeveri jetën e qytetarëve të ndodhin gjëmat të shkaktuara prej tyre, ata i saj. drejtohen opozitës duke thënë: “Mos përfito kredo Programi i Qeverisë “Berisha”, po t’i hidhni një politike”. Por jetët e njerëzve i marrin këta, nuk i sy, flet për fuqizim dhe modernizim të strukturave merr opozita. të policisë, rënien e ndjeshme të treguesve të Gjithsesi, kjo është brenda temës që do të kriminalitetit, rritjen e zbulueshmërisë etj. Për çfarë diskutoj sot, sa i përket situatës së rendit dhe modernizimi flet kjo Qeveri, kur Policia e Shtetit ka sigurisë në vend. Po ju sjell disa shembuj për të mbetur pa uniforma, sepse hierarkia nepotike e saj treguar se në çfarë gjendjeje është kjo situatë. ka bërë një tender abuzues prej 18 milionë eurosh, Punonjësi i policisë rrugore, i cili humbi jetën para duke i lënë policët të paveshur dhe të pambathur? disa ditësh në një aksident rrugor, është gjetur nga Për çfarë modernizimi flasim ne, kur punonjësit dhe një qytetar, i cili me radion e tij njoftoi sallën oficerët e ndërhyrjes së shpejtë kanë mbi 8 muaj operative. Dhe a e dini se çfarë përgjigje i dha salla? që nuk marrin pagat dhe shpërblimet që u takojnë
1020 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
me ligj, apo kur punonjësit e policisë duhet të izolojë Shqipërinë çdo ditë e më shumë, më shumë paguajnë vetë për karburantin, apo të rikthejnë nga sa e izoluan baballarët e tyre, duke u larguar, shpërblimet e marra? në të njëjtën kohë, nga ai që rreth 95% e shqiptarëve Për çfarë rënie kriminaliteti flet kjo Qeveri, kur dëshirojnë, integrimi ekonomik, social-kulturor e në vend po rritet frikshëm numri i vrasjeve? Vetëm shpirtëror me Europën. këta 10 muaj u arrit numri i 100 të vrarëve. Po brenda A do t’u kthente shqiptarëve kjo politikë atë që këtyre 10 muajve janë mbi 18 banka të nivelit të meritojnë: barazi me pjesën tjetër të Europës, dytë, të cilat janë sulmuar me armë, për të mos dinjitetin që iu vodh për dekada të tëra? kaluar te rasti i atentateve mafioze të tipit të vrasjes Pyes veten: Çfarë mund të ishte bërë ndryshe? së gjyqtarit në Vlorë, apo për të mos përmendur Për këtë mendoj se nevojitet një analizë e thellë vrasjen e kolegut tonë Fatmir Xhindi, vrasësi i të dhe reale. cilit ende nuk është gjetur. Le ta fillojmë me maxhorancën. Fillimisht, po Le të tregojë Kryeministri Sali Berisha se çfarë ndalem në aspektin ekonomik, të cilit i ka kushtuar urdhrash ka dhënë ai kur është informuar nga një vend të rëndësishëm edhe raporti i progresit. institucionet e sigurisë për të dyshuarin kryesor si Falë politikave të pjekura e të balancuara fiskale vrasës të Fatmir Xhindit dhe pse e lejoi atë person dhe aftësive të saj në hartimin, adoptimin dhe të largohej 2 ditë pas vrasjes drejt Greqisë. përmbushjen e objektivave të buxhetit, Shqipëria arriti Për çfarë ndëshkimi ndaj kriminelëve flet kjo të shmangte me sukses të plotë vorbullën e një Qeveri, kur vetëm në muajin e fundit janë liruar ose recesioni të sigurt, që nuk kurseu thuajse asnjë vend i kanë ikur Policisë së Shtetit 2 persona në arrest tjetër. shtëpie, një trafikant i madh droge me origjinë turke Falë këtyre masave u bë e mundur ruajtja e një dhe një prej biznesmenëve i akuzuar për trafikun e stabiliteti të qëndrueshëm ekonomik me prodhim naftës virgin? të brendshëm bruto gjithnjë në rritje, 3,3% në vitin Për çfarë lufte kundër drogës flet kjo Qeveri, kur 2009, në kohën kur ekonomia e Bashkimit Europian pseudoaksionet e policisë rezultojnë të kenë kapur tkurrej me 5% dhe 4% në vitin 2010, duke lënë pas kafeinë dhe paracetamol? jo vetëm vendet e rajonit, por edhe vende të zhvilluara Prandaj, si përfundim, unë them se vendit më si Gjermania, Zvicra, Austria, Holanda, Belgjika, shumë se çdo pakt tjetër, i duhet një pakt për jetën, Danimarka etj. një pakt për sigurinë. E drejta e jetës dhe siguria e Po ashtu deficiti buxhetor, borxhi publik, shkalla qytetarëve është një e drejtë e lirisë, e shprehur në e papunësisë kanë qenë në ulje të vazhdueshme e, Kushtetutën tonë, që nuk respektohet nga kjo si rrjedhim, edhe niveli i varfërisë. Qeveri. Janë pikërisht politikat adekuate të kësaj Qeverie Falemnderit! dhe të maxhorancës, që bënë të mundur që Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Gjoni! Shqipëria të zërë vendin e 57-të në botë për Zonja Vokshi, urdhëroni, keni fjalën, 5 minuta. standardin e jetesës; të renditet e dyta në Europë Albana Vokshi – Falemnderit, zonja Kryetare! dhe në Amerikën e Veriut për përgjegjshmërinë e Të nderuar kolegë deputetë, administratës dhe transparencës, bazuar në Duke filluar nga unë gjithë ne që jemi ulur këtu prokurimet elektronike dhe e para në botë që ka në këtë sallë, duhet të ndihemi jo mirë për refuzimin kompletuar prokurimet elektronike; të ngjitet çdo vit e statusit kandidat për vendin tonë. në renditjen e Doing Business për shkak të Nuk ndihem mirë si deputete e Kuvendit të lehtësimit të mjedisit për bizneset e Shqipërisë; të Shqipërisë, por ndihem edhe më keq si qytetare e bëhet një ndër 10 vendet më të vizitueshme; të vendit tim. Ashtu si çdo shqiptar tjetër, në politikë shënojë një progres të ndjeshëm prej 16% në lirinë ose jo, mund të filloj të bëj analizën e asaj që ka ekonomike, duke lënë pas 12 vende të Bashkimit ndodhur e të drejtoj gishtin për të gjetur fajtorin. A Europian; të rrisë investimet e huaja direkte nga do ta rregullonte kjo situatën? A do ta kthente 2006-a në 2010-n, sipas UNCTAD-it, me 316%, dhe mbrapsht vendimin në pozitiv? Jo! Sigurisht që jo. eksportet shqiptare me 300%, ndërkohë që Të gjithë e dimë që kjo nuk çbëhet. Të gjithë investimet e huaja në të gjithë botën patën rënie jemi të vetëdijshëm që Shqipëria mori atë që meritoi 37%; të renditej në dhjetëshen e parë në botë për nga stili i zgjedhur prej opozitës së saj, bllokmenëve qeveri të vogël, të cilën Qeveria e premtoi dhe e të rinj, nga skenari bllokues i tyre, që po tenton të realizoi.
1021 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Dua të falënderoj këtu, për punën e palodhur e Besoj se të gjithë kemi dëgjuar në media lajmet me përkushtim, të gjitha institucionet shtetërore që tronditëse të 2-3 ditëve të fundit. Në Malësinë e bënë të mundur plotësimin dhe financimin e Madhe vetëvaret 31-vjeçari, në Sauk një 30-vjeçar kushteve dhe kritereve bazë dha atyre shtesë për vritet për një gërvishtje makine, hidhet nga kati i udhërrëfyesin e liberalizimit të vizave për Shqipërinë. shtatë një 66-vjeçare e vetmuar, në Durrës vetëvaret Këto ishin reforma të vështira nga ana e Qeverisë, një 17-vjeçare, në Vlorë plagoset me thikë një 45- por e shndërruan në realitet vendimin historik për vjeçar, shpërthim tragjik në Bulqizë, një person humb liberalizimin e vizave. jetën dhe 8 të tjerë plagosen. Më lejoni t’ju kujtoj, të nderuar kolegë të I risolla në këtë sallë këto fakte tronditëse jo opozitës, edhe opinionit publik që na ndjek, se ju për të mbushur atë çfarë ka lënë bosh kronika e nuk keni votuar as edhe një ligj të vetëm që ka qenë zezë, por për të kuptuar paradoksin që ekziston kusht për liberalizimin e vizave. Fatmirësisht, këtu në Parlament. E ndërsa ndodhin kaq shumë reformat apo ligjet e ndërmarra s’kishin nevojë për ngjarje tronditëse, për këtë maxhorancë këto ngjarje votat tuaja, pasi jam e sigurt që, nëse do të ndodhte janë asgjë, madje edhe ngjarja më e fundit në ndryshe, shqiptarët as sot nuk do ta ndienin gëzimin Bulqizë. dhe komoditetin e lëvizjes së lirë. Këtë fat të keq e A e kuptoni se sa absurd ishte qëndrimi i ministrit kanë reformat apo ligjet që duhen aprovuar për të të Ekonomisë, kur akuzoi deputetët, që shkuan për fituar statusin e vendit kandidat. të parë viktimat e kësaj tragjedie, se kanë vajtur aty Do të shtroja këtu disa pyetje, të cilave nuk mund të bllokojnë helikopterin? Nuk e kishte haberin që t’u përgjigjem vetë, por mbase kolegët opozitarë helikopteri kishte 4 orë që kishe zbritur në Spitalin mund të më ndihmonin: Ushtarak dhe dy të plagosurit kishin 6 orë që prisnin Nëse maxhoranca do të kishte pranuar kërkesat të vinte ndihma mjekësore, kur ka mbërritur atje antikushtetuese të opozitës, që në grahmat e kryetari i Partisë Socialiste dhe ne dy deputetët! dëshpërimit, në emër të virtyteve e parimeve E kuptoni se çfarë absurditeti ka dhe se si tallet demokratike, në emër të transparencës që lidershipi ky ministër me fatkeqësinë e minatorëve në Bulqizë i opozitës sjell herë pas here në sallën e Kuvendi e dhe më gjithë këtë popull? Por arsyeja që unë e të cilat asnjë parlament në Europë apo në botë nuk rimarr këtë temë sot, në këtë 5-minutësh, janë edhe do t’i pranonte, a do të na e jepte kjo statusin e dy gjëra të tjera, dy arsye shumë të forta: vendit kandidat? Njerëzve në Shqipëri nuk po u bëjnë më Nëse do të pranonim t’ia jepnim pushtetin në përshtypje këto ngjarje të rënda, sepse po ndodhin tavolinë minorancës e të shkelnim parimin e votës aq shpesh, sa janë kthyer në normalitet dhe, së së lirë, a do të na e jepte kjo statusin e vendit dyti, Qeverisë nuk i bën syri tërr para gjithë kësaj kandidat? katastrofe që ndodh dhe që pasqyrohet çdo ditë në Nëse do të pranonim që pakica të kthehej në media. Kjo Qeveri është përpjekur t’ia hedhë fajin shumicë e të vendoste mbi institucionet stresit, lodhjes, skizofrenisë, ilaçeve që shiten vend demokratike e nëse do të pranonim të çonim letra e e pa vend dhe harron se këtë popull e ka çuar ajo të hapnim hetime për thashetheme gazetash apo në këtë greminë. çjerrje të mëdha famëkeqe të njerëzve të vegjël, a Ajo që do të desha të theksoja është se Qeveria do të na i jepte kjo statusin e vendit kandidat? ka dështuar sot në luftimin e varfërisë ekstreme, të Nëse do të kishim hequr dorë nga përmbushja pabarazisë dhe ka mbjellë kulturën e shpërfilljes dhe e 12 kushteve të BE-së e t’i kishim zëvendësuar të vetmisë për njerëzit e varfër. Kjo Qeveri nuk ka ato me 10 pikat e liderit të opozitës, a do ta politikë reale për trajtimin e punësimit të të rinjve, ndihmonte kjo procesin e integrimit, a do të ishte për moshën e tretë, për fëmijët jetimë, nuk ka asnjë kjo e bazuar në parimet e demokracisë? politikë për kushtet e mbrojtjes në punë. Sot nuk Jo, sigurisht, që jo. ka politikë reale për integrimin e emigrantëve dhe të (I ndërpritet fjala se i mbaron koha në të kthyerve, por vetëm nxitje të rrugës së kurbetit, dispozicion. Ndërkohë drejtimin e seancës e merr për t’i lënë këto nëna të reja përsëri të vetmuara, që zoti Turku.) të vetëvaren e helmohen me barin e miut. Ardian Turku – Falemnderit, zonja Vokshi! Shërbimet depistuese për të evidentuar Fjalën e ka zonja Hysi. problemet shëndetësore të vajzave, të nënave, të Vasilika Hysi – Kolegë dhe kolege deputete, prindërve, të etiketuar nën depresion se kanë vrarë
1022 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
veten, mungojnë. Shërbimet për të lehtësuar betejave politike për pushtet. problemet sociale të familjeve në nevojë nuk Përgjegjësia e politikës është shumë më e ekzistojnë. madhe përpara qytetarëve të saj, të cilët me të drejtë E pra, kjo është tabloja që ekziston, totalisht kërkojnë arsyet e këtij refuzimi, që bëhet edhe më i ndryshe nga tabloja që paraqesin Qeveria dhe rëndë në kushtet kur fqinjët tanë e kaluan provimin Kryeministri këtu në Parlament, totalisht ndryshe e vështirë të komisionit, ndonëse duket qartë se nga jeta e shumë prej jush sot. kanë shumë më tepër probleme se ne. Shqiptarët nuk mund të qeverisen më nga një Historia i ka ndëshkuar dhe vonuar shpesh Qeveri e korruptuar e që mendon se si të pasurohet, shqiptarët në rrugën e tyre të zhvillimit dhe nga një Qeveri ku sundon vetëkënaqësia në të gjitha modernizimit, por ndërsa ndodhesh në brazdë, është strukturat dhe makutëria për të grabitur çdo gjë, e rëndë që të ndalesh, dhe është e pafalshme për madje edhe në kurriz të minatorëve të Bulqizës, edhe brezat që vijnë, që ti të bësh pushim apo më keq, të në kurriz të të gjithë njerëzve të varfër, që vdesin për përpiqesh të dalësh prej saj. Por nëse marrja e të siguruar bukën e gojës duke mbledhur skrap. statusit të kandidatit të BE-së, me keqardhje e Qeveria nuk mund të drejtojë më, sepse ajo them, e mban vendin në distancë prej vendeve të mendjen e ka si e si të vjedhë edhe atë pak pasuri tjera tashmë shumë afër këtij procesi, ato kanë publike që ka mbetur. Ajo nuk e ka mendjen të mundësi të mësohen me praktikat e reja të një reduktojë varfërinë, as të ulë taksat për të varfrit dhe bashkëjetese më herët se Shqipëria, duke siguruar të ofrojë shërbime shëndetësore cilësore, ajo avantazhet e të qenit i pari. Shqipëria nuk ka garë kënaqet vetëm me numrin e strategjive dhe të ligjeve me Italinë, Austrinë, Slloveninë apo Greqinë. Ajo ka sociale, që i ka miratuar dhe mbeten në letër. garë me të barabartët e vet të Ballkanit, një garë që Prandaj, pa luftuar monopolet dhe pabarazinë e mund të ndikonte në uljen e eksporteve, në uljen e krijuar në këtë vend, pa ndëshkuar vjedhësit e investimeve të huaja, që mund të sillte rrezikun e pasurisë publike, pa bërë një shpërndarje një krize të mëvonshme të izoluar. Nga programet e transparente të të ardhurave nga taksat e paguara BE-së do të përfitonin më së shumti fermerët, të nga taksapaguesit, pa zgjidhur problemin e cilët do të kishin një mundësi të re të lulëzonin pronësisë, pa krijuar një administratë të aftë, ekonomitë e tyre të vogla. Por duke u zhvilluar profesionale e jopolitike, pa krijuar një sistem fermat, realisht, duhet të shfryhet dhe rreziku gjyqësor të pavarur dhe profesional, që të ndëshkojë ekzistent i mbipopullimit të qyteteve, siç i ka ndodhur çdo pushtetar, ministër dhe njerëz të lidhur me ta faktikisht Tiranës apo dhe Durrësit. Më pak të papunë për abuzimet me funksionet publike, nuk mund të dhe më shumë cilësi jete për të gjithë. ketë një vend të mirëqeverisjes sociale, nuk mund Po ashtu do të përfitonte biznesi, për të cilin të ketë siguri për të gjithë. hapet dhe më shumë, dhe në kushte të barabarta, Alternativa është e qartë. Kjo Qeveri duhet të një treg i madh, ndërsa për Shqipërinë shtohen ndryshojë, ajo duhet të iki. Opozita e ka paraqitur shanset për thithjen e parave, jo vetëm të Qeverisë vizionin e saj në të mirë të qytetarëve në paktin e europiane të Brukselit, por kryesisht të bizneseve saj prej 10 pikash. Maxhoranca të mos heshtë, po private. të veprojë, përndryshe do të jetë shumë vonë. Por çfarë ndodh realisht? Në këtë vend ku (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) ekonomia nuk bie dhe reziston përballë krizës së Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Hysi! fqinjëve, ku të dhënat financiare ende qëndrojnë Zoti Igli Cara, urdhëroni, keni fjalën. dukshëm në grafik rritës, ndodh, me thënë të Igli Cara – Falemnderit, zonja Kryetare! drejtën, ajo që nuk ndodh asgjëkund: politika ngelet Të nderuar kolegë deputetë, në klasë. Kostoja e korrigjimit do të jetë e lartë për Vendimi i Komisionit Europian për të bllokuar të gjithë qytetarët e këtij vendi dhe natyrshëm na sërish Shqipërinë në kandidimin e saj zyrtar për vijnë pyetjet: Si mund të ndodhë që ekonomia është anëtare në Bashkimin Europian, natyrisht, ka vënë rentabël, por politika nuk është? Si mund të ndodhë në siklet politikën shqiptare përpara qytetarëve të që inflacioni nuk rritet e në të njëjtën kohë vendi saj. dështoi në këtë qëllim strategjik? Si mund të Integrimi i vendit është aspiratë e të gjithë shënohen rekorde investimesh të huaja, të shqiptarëve, është një sfidë kombëtare dhe si e tillë liberalizohen vizat dhe ndërkaq të bjerë fort investimi nuk mund të ishte dhe nuk mund të jetë pjesë e politik në integrim? Ku është sinergjia e kësaj
1023 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
qëndrese ndaj krizës nga njëra dhe ku është virusi i sipërmarrësit, apo pronat e tyre përballë krimit politikës nga ana tjetër? Sinergjinë tashmë e dimë. ordiner e atij mafioz, që po u gërryen ekonominë e Për sa i përket virusit, virusi i politikës quhet Edi tyre me shumë se kriza ekonomike që ka mbërthyer Rama. Ky virus i gjatë prodhoi krizën që për 2 vjet vendin, apo taksat e qeverisë. Kaq e vërtetë është bllokoi frymëmarrjen e politikës, të dialogut dhe të kjo, sa para pak ditësh qytetarët tanë mbetën të debatit institucional politik, bllokoi pa fund tmerruar e të shokuar nga vrasja me eksploziv në Parlamentin, solli protestat pa fund në rrugët dhe mes të Vlorës e një gjyqtari, gjaku i të cilit skuqi sheshet e vendit për të kulmuar në 21 janarin e kronikën e ditës. Po kjo nuk ngeli më kaq, se vetëm dhunës. Ky virus krijoi arsyet për të cilat shqiptarët pas dy ditësh nuk u skuqën nga vrasja vetëm rrugët, duhet të paguajnë bllokimin e kandidimit zyrtar. por dhe vetë sallat e gjykatës, kur në Lezhë krimi e Shqiptarët sot paguajnë bllokimin e kandidimit goditi para trupit gjykues shoqërinë tonë, si për t’i në BE për shkak të dy humbjeve: atë të karriges së treguar me arrogancë se drejtësia në këtë vend nuk kryeministrit nga Rama në 2009-n dhe atë të ekziston dhe vetëgjyqësia është e vetmja zgjidhje e kryetarit të Bashkisë së Tiranës më 8 maj. E ndërsa problemeve. Brukseli pret plotësimin e 12 kushteve, shumë prej Para pak ditësh u vra në derën e shtëpisë së tij të cilave varen nga 3/5-at e votave tona në Parlament, me thikë pas shpine një djalë i mrekullueshëm i opinioni dëgjon absurdin për 10 pikat e Ramës, apo qytetit të Durrësit, Juxhin Guza, një volejbollist i ftesën për debat të tij. talentuar i ekipit tonë kombëtar që e donte aq shumë Të nderuar kolegë socialistë, jetën, sportin, të ardhmen dhe atdheun e tij, vetëm Është momenti të marrim përgjegjësitë e kësaj për ta grabitur, e për asgjë më shumë. Gjaku i sfide kombëtare, të plotësojmë 12 rekomandimet e Juxhinit skuqi rrugën para shtëpisë së tij, hidhëroi Brukselit, t’u japim shqiptarëve mundësinë për të pa masë qytetarët e Durrësit dhe bëri edhe më të qenë pjesë e Europës. Nuk kemi kohë të pasigurt jetën e familjeve e të fëmijëve tanë. sponsorizojmë Ramën mes jush. Edhe ju e dini që Mbrëmë vonë u plagosën tre qytetarë në investimi juaj nuk do të shkonte bonus për Qeverinë, Shkodër, pardje humbi jetën një minator në Bulqizë por për shqiptarët. Është koha të reflektojmë, është e u plagosën tetë të tjerë, humbën jetën në rrugë koha për një qëllim të përbashkët madhor, është duke vajtur për në shtëpi katër qytetarë në Gjepalaj, detyra jonë historike, është borxhi që ne së bashku e kështu me radhë rrjedhin ditët tona duke dëgjuar u kemi atyre që na mandatuan. të njëjtat ngjarje, të cilat përsëriten e ripërsëriten Falemnderit! kudo nëpër Shqipëri. Ndryshimi i vetëm janë emrat Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Cara! e fatkeqëve të cilëve u bie fati të jenë pre e krimit. Fjalën e ka zoti Bizhga. Ndërsa Ministria e Brendshme, Policia e Shtetit Gazmir Bizhga – Të nderuar kolegë, vetëm mbledh pasojat si fakte e shkruan ngjarje, Ka kohë që në rrugët, qytetet e fshatrat e harton raporte stinore me grafikë me ngjyra. Vetëm Shqipërisë dëgjon për vjedhje, plagosje, vrasje, kaq, se për të parandaluar krimin nuk ka asnjë vetëvrasje, grabitje, dhunë mbi të pambrojturit, strategji. Në të gjithë këtë panoramë tragjike për shkatërrim me djegie apo me eksploziv të pronës jetën e qytetarëve tanë, Policia e Shtetit të servir të private, hedhje në erë të automjeteve, gjobëvënie dhënat e zbulueshmërisë, gjë e cila të bën të kriminale mbi biznesin, grabitje bankash apo zyrash hamendësosh se raportet zyrtare nuk e thonë gjithë të këmbimit monetar, e gjithçka tjetër që përkon të vërtetën. Ajo që nuk thotë policia është se çfarë me mungesën e rendit publik e sigurinë e jetës apo ka që nuk po zbulohet ende, pas më shumë se dy pronës së qytetarëve. Kaq e përditshme dhe kaq e vjetësh, vrasja e deputetit të opozitës, njeriut të mirë, përsëritur është kjo panoramë trishtuese, sa nuk Fatmir Xhindi. Cilët janë vrasësit dhe motivi i vërtetë duhet shumë mend që të kuptosh se te ne rendi i kësaj vrasjeje që ndodhi në prag të zgjedhjeve të publik është shthurur, apo më mirë të thuash se shkuara parlamentare? Kush e vrau kryetarin e nuk ekziston fare, dhe se lufta kundër krimit është Komunës Tërthorë Remzi Veseli në prag të thjesht iluzive dhe prodhon vetëm efekte statistikore. zgjedhjeve të shkuara vendore? Cili është motivi i Ka shumë kohë që ne, opozita, kemi ngritur zërin vërtetë? Kush i vrau në bulevard katër qytetaret e duke i vënë kambanës së alarmit për atë që po ndodh pafajshëm më 21 janar të këtij viti? Cilët janë ata që sot me sigurinë e rendit publik në shoqërinë tonë, shkrehën armët e shtetit? Cili qe urdhëruesi? Cila se si po ndihen gjithnjë e më të pambrojtur qytetarët, ishte arsyeja që i shtyu ekzekutorët e vërtetë që të
1024 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
linin dhjetë fëmijë jetimë? Këto dhe shumë të tjera tyre murin më të lartë të urrejtjes që ka ekzistuar nuk i shpjegojnë dot raportet e Policisë së Shtetit. ndonjëherë, kërkon t’i shpërfillë dhe t’i tallë, kërkon Që rendi publik te ne ka marrë për poshtë, kjo t’i pengojë dhe t’i devijojë, kërkon t’u servirë errësirën nuk ka më asnjë dyshim, por ajo që i ka çuditur më dhe pesimizmin. E humbën, jo se nuk janë fisnikë, shumë këto ditë qytetarët tanë është fushata e re, mikpritës e të besës, por sepse demagogu, i cili e pamenduar ndonjëherë, e gjobitjes pa fund dhe çirret e çon letra lart e poshtë nëpër Europë, vetë vend e pa vend e automjeteve, jo nga rruga, por nga dhe me kasnecë, përpiqet t’ua nxijë faqet, t’u marrë zyrat e komisariateve të policisë rrugore, me të erzin dhe nderin, kërkon t’i paraqesë si arkaikë dhe vetmin arsyetim për të mbushur arkën e zbrazur të të pandreqshëm, kërkon t’i përulë dhe t’i presë shtetit, arkën e këtij shteti, që i ka lënë policët pa vazhdimisht në besë. E humbën, jo se, sipas një dieta, pa shpërblime për orët e punës jashtë orarit, fjale: “Për çdo gjë fajin e ka Qeveria”, por sepse pa uniforma e pa mjete pune. Me mijëra qytetarë e humbësit e përhershëm të betejave elektorale kanë parë veten të abuzuar nga kjo skemë tipike kërkojnë që në humbjen e tyre të bëjnë humbës të piramidale e Policisë Rrugore, skemë piramidale që gjithë ata që ua shkaktuan këtë humbje. E thënë gjobit masivisht qytetarët për automjetet e tyre, edhe ndryshe, kërkojnë të hakmerren ndaj tyre. për vende apo destinacione ku nuk kanë qenë kurrë Shqiptarët e humbën jo se nuk dinë të bëjnë ndonjëherë. Këtë po, këtë e bën mjaft mirë policia politikë, pasi kanë treguar se janë politikanë të jonë. Pas kësaj qytetarëve u mbetet vetëm të shkëlqyer, por sepse kasta e majtë politike, pasi shpresojnë se po shpëtuan natën nga vjedhja apo konsumoi anëtarësinë te Klubi i Selanikut, ku kishte nga gjobat e mafies, nuk do shpëtojnë ditën nga kohë që vegjetonte e bojkotonte sipas sentencës: gjobat e Policisë Rrugore, që është kthyer në një “Ha, pi, rri, shaj Qeverinë dhe shqiptarët”, evoluoi formë të ligjëruar të mafies shtetërore. E them këtë më tej dhe me ndërgjegje të plotë për arsye taktike se gjithnjë më vijnë në mend thëniet e një drejtuesi kësaj radhe, themeloi pa u skuqur Klubin e të Ligjve, të lartë të Policisë Rrugore në Komisionin e Sigurisë gjithnjë sipas Çajupit, nën moton: “Pengo integrimin, Kombëtare, që deklaroi se pas çdo polici rrugor bëj pazare postesh e bordesh, zhvlerëso është një deputet i Qeverisë. Prandaj qytetarëve tanë Parlamentin, ndrysho Kushtetutën”. u duhet t’i paguajnë këto gjoba të padrejta. Kjo kastë sot është e ngazëllyer, është e lumtur Falemnderit! dhe zhurmëmadhe, por aspak zulmëmadhe, sepse Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Bizhga! siç e tha dhe kryetari i tyre, më në fund pengesa që Fjalën e ka zoti Boçi. i bën me sukses të plotë integrimit, u është fanitur Luçiano Boçi – E nderuar, zonja Kryetare, si gozhda e Nastradinit ku ato do të mund të varin Të nderuar deputetë, xhaketën e vjetër të pushtetit të ëndërruar, duke Shqiptarët bashkë me ne kanë humbur dhe një harruar në këtë rast një fakt se gozhdët e shumta herë mundësinë e hapjes së plotë të portave të mund të mbajnë pikturat pa vlerë të kryetarit të integrimit. E humbën jo për faj të tyre, as të Europës, tyre, por jo pushtete dhe përgjegjësi politike. as për inat të fqinjëve xhelozë dhe as për fatalitet Të nderuar deputetë të majtë, progres-raporti jo rastësor. E humbën për shkak të asaj pjese të thjesht e shkruan, por gati sa nuk thërret me zë të vetvetes, e cila në gjenezë dhe ekzistencë, në lartë që faji është te bojkoti i Parlamentit, mosvotimi mënyrën e të menduarit dhe të vepruarit politik, në i ligjeve reformatore me 3/5-at, stimulimi i ngërçit projekt dhe realizim, është sa antieuropiane, po aq politik, mosfillimi i reformës zgjedhore, dhe antishqiptare. Shqiptarët e humbën jo se nuk i mosbashkëpunimi i opozitës. Këtë e thotë jo vetëm përkasin kontinentit të vjetër në gjeografi dhe në progres-raporti, por dhe ai i para një viti, sikurse e vokacion, në shpirt dhe në fizik, në besim dhe në kanë thënë raporte të tjera e deklarata të përkushtim, por sepse dikush, i cili ka veshur vazhdueshme ndërkombëtarëve, sikurse vazhdojnë petkun e opozitës politike, bën sot opozicion dhe ta themi edhe ne. Askush nuk mund të abuzojë duke diversion me të sotmen dhe të ardhmen e tyre. E shkëputur fraza dhe pasazhe nga konteksti, të humbën jo se nuk duam të mirat e jetës, jo se nuk hedhura aty për arsye të sinqerta ekuilibri dhe të na dinë të ndërtojnë ëndrra, jo se nuk dinë rrugën e i tundi si argumente për dështim. Raporti është mbërritjes, por sepse ai dikush që i ka ndarë me taksativ në vlerësimin e punës së pozitës për ngjyrat e veta, sikur këta të ishin tufa e tij në popull, plotësimin e kushteve kur shprehet qartë se ka opozitare dhe jo opozitare, dhe ka ndërtuar midis progres dhe ky progres do të ishte më i madh në
1025 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
rast të plotësimit të kriterit politik, të penguar me pavijoni i urologjisë, i rikonstruktuar së fundi. dashje dhe qëllim të plotë nga opozita. Dhe mos Korridoret janë lënë jashtë vëmendjes, dhomat e harroni, deputetë të majtë, që ky kriter politik është urgjencës, ku në çdo orë paraqiten pacientët, janë shtylla ku mbështetet e ardhmja e demokracisë, në gjendje të mjerueshme, me shtretër të rrjepur prandaj mos e shihni atë si gozhdë në dorën tuaj dhe të çarë, dysheme të papastruara dhe pllaka të me qëllim që historia të mos ju varë përfundimisht thyera, dritare të hapura tej e tej, perde të palara, në gozhdë. dollapë metalikë në korridor që të kujtojnë kohën e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Boçi! një shekulli më parë. Gjithçka i ngjan një rrënoje Fjalën e ka zonja Spahiu. dhe aspak një spitali. Ky pavion të ngjall krupë dhe Klodiana Spahiu - Të nderuar kolegë, kurrsesi nuk mund të shërbejë për të shëruar njerëz 19 tetori do të mbetet për gjithë popullin shqiptar apo për të ofruar ndihmën e parë. një ditë e shënuar. Ngahera do të kujtojmë nënën Të ndodhur përballë kësaj situate alarmante tonë, murgeshën e vogël me zemër të madhe, mjekët pohojnë se kjo gjendje skandaloze, me nobelisten e Paqes, njeriun e shenjtë, simbolin e mungesa të theksuara, nuk është vërejtur as në ‘97- dashurisë për të varfrit, të sëmurët dhe të braktisurit. ën, kur spitali priti me mijëra pacientë. Ne ndihemi krenarë për të. Ajo ishte gruaja më e Sapo del nga kirurgjia, të nderuar kolegë, të bie madhërishme e botës së shekullit të 20-të. Ne në sy një ndërtesë e re 5-katëshe, e inauguruar nga ndihemi krenarë për të, po ajo çfarë ndjen për ne? Qeveria deri tani 3 herë, por që ende nuk është vënë Përbuzje, neveri, urrejtje? Çdo të ndiente ajo nënë në funksionim. po të dëgjonte fjalët e kolegut parafolës? Si mund Projekti për ndërtimin e spitalit të ri është ta urrejmë njëri-tjetrin kaq fort? Jo, ajo nuk mund të financuar nga Banka për Zhvillim e Këshillit të urrente! Kokëulur qëndron krenare në hyrje të Europës. Fondi është lëvruar që në vitin 2005. qendrës më të madhe spitalore të vendit tonë. Ah, Projekti fillestar i ideuar nga specialistë të mirëfilltë sikur ta dinte nëna e shenjtë se si është katandisur ka qenë krejt tjetër. Nëse do të ishte realizuar ajo kjo qendër! Do të kujtonte me mallëngjim Kalkutën çfarë kishin propozuar specialistët, kirurgjia dhe që aq shumë e deshi. urgjenca nuk do të ishin katandisur kurrsesi në këtë Sot unë vendosa t’i drejtohem nënës së shenjtë, derexhe. t’i lutem, përgjërohem, që të bëjë një mrekulli për Por për shëndetësinë, si kudo, faji ngelka ata njerëz që kanë nevojë jetike dhe duhet të gjithmonë jetim. Hajde një drejtor, shko një ministër, përballen me domosdo me qendrën e shkatërrimit dhe ky spital ende ngeli pa emër. Po si do të spitalor. funksionojë? Shefat e pavionëve, të cilët nuk janë Prej 2 javësh kam shkuar pothuajse çdo ditë në pyetur kurrë dhe e dinë më mirë se kushdo zgjidhjen, këtë spital, jo se nuk u besoj pacientëve dhe shprehen se spitali i ri i urgjencave është thjesht kolegëve që punojnë aty, por për të ndier më fort një spital, i cili në aparencë të krijon përshtypjen e mbi supe këtë realitet të hidhur, të paprecedent në një spitali modern, por nuk mund të zgjidhë kaosin mjekësinë shqiptare. e përditshëm të shtrimeve, mbipopullimin e Ky realitet, të nderuar kolegë, rëndon mbi çdo pacientëve dhe radhët e gjata për shtrim deri në karrige të kësaj salle. Këtu nuk bëhet fjalë për disa ditë. Për këtë arsye pacientët janë të detyruar defekte në kujdesin ndaj pacientëve, të tilla ka pasur të zënë hotele në afërsi të spitalit. Por askush nuk dhe do të ketë kudo, por për shfaqjen e korrupsionit dëgjon. Rëndësi ka inaugurimi. që tash së fundi është dhjetëfishuar. Por të mos Përballë kësaj godine të re ndodhet spitali 6- ketë edhe gërshërë dhe t’i presin fashot me thikë katësh ku mjekohen sëmundjet e zemrës, të gjakut, në spitalin e djegieve plastike, kjo është e të veshkave, të mëlçisë dhe të stomakut. Duke u paimagjinueshme. ngjitur nëpër shkallë, shikon vetëm fytyra të Të gjithëve u ka rënë rasti të kalojnë qoftë edhe vrenjtura, të mbushura me mllef dhe urrejtje. një herë të vetme nga Urgjenca e Kirurgjisë. Ky Më bën përshtypje një shprehje e dalë prej një pavijon i vendosur në hyrje të QSUT-së është godina zemre të vuajtur: “Po me Nënë Terezën ç’patën? Të më e vjetër dhe më e parestauruar. Muret e godinës paktën emrin e saj të mos e kishin ndyrë!” duken sikur janë gati duke rënë; në ditë me shi, Kriza e barnave ka përfshirë çdo pavijon. Të mos çfarë bie jashtë, hyn brenda korridoreve, madje kjo flasim për higjienën dhe rregullin. Këta pavijonë gjendje është edhe në katin e dytë ku ndodhet duken sikur janë shkretuar nga mungesa e theksuar
1026 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e ilaçeve, por jo vetëm. Në shërbimin e kardiologjisë mjaftueshme. Historia e këtij procesi për PD-në ka prej vitesh nuk janë bërë investime. Në atë shërbim qenë një histori suksesi. Ne jemi dëshmitarë se që pacientët nuk duhet të vuajnë vetëm mungesën e nga themelimi i saj, në pushtet apo në opozitë, kjo ilaçeve, por edhe mungesën e pajisjeve për kryerjen parti ka udhëhequr dhe zbatuar, ka marrë vendime e koronarografisë; punimet janë pezulluar prej dy apo ka votuar ligje të thjeshta apo me shumicë të javësh, pacientët e shtruar presin, kanë zënë cilësuar, ka ndërtuar institucione apo struktura, të shtratin, nuk dalin nga spitali, fusin mik deputetë cilat kanë ndihmuar vendin drejt integrimit, dhe, në dhe drejtorë, sepse e dinë se po dolën, nuk shtrohen fund të fundit, ka krijuar këtë Shqipëri që kemi sot, dot më. Të tjerët, që janë në listë pritjeje prej disa gjithnjë e më pranë Bashkimit Europian. muajsh, kanë dy rrugë: o të shkundin xhepat bashkë Nuk mund të harrojmë se kjo maxhorancë, me fisin te privati, ose te agjencia funerale. pavarësisht faktit se kishte kaluar fare pak kohë vendi Falemnderit! ynë kishte dalë nga zgjedhjet e vitit 2005 si kampion Jozefina Topalli – Falemnderit! i korrupsionit dhe shtetit të kapur, nënshkroi Fjalën e ka zoti Skuqi. Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit. Pak më vonë, Luan Skuqi – Falemnderit, zonja Kryetare! me gjithë kundërshtitë dhe pengesat e Ram- Të nderuar kolegë, opozitës u bë anëtar me të drejta të plota i NATO- Mora sot fjalën për të shfaqur mendimet e mia s. rreth një çështjeje, e cila për momentin ka zënë Pas zgjedhjeve të lira dhe të ndershme të vitit kohën më të madhe të angazhimeve politike dhe 2009 Shqipëria po ecte e vendosur drejt mediatike dhe ka të bëjë me integrimin e Shqipërisë transformimit të saj si një demokraci funksionale, në Bashkimin Europian. me një ekonomi të zhvilluar dhe partnere e denjë e Duke qenë se integrimi në BE ka qenë dhe Bashkimit Europian, dhe po përgatitej të realizonte mbetet një nga shtyllat themelore të programeve ëndrrën e çdo shqiptari: liberalizimin e vizave. politike të partive, dhe njëkohësisht përbën Ç’ndodhi me Rama-opozitën? Në vend që të aspiratën më frymëzuese të shqiptarëve, opinioni paraqitej si opozitë serioze, konstruktive. Ajo u publik ka qenë dhe vazhdon të mbetet mjaft i shndërrua në një makineri të baltosjes së vendit të ndjeshëm ndaj çdo zhvillimi pozitiv apo negativ në saj, duke nxirë realitetin, derisa në një ditë të këtë drejtim. Kjo ndjeshmëri u rrit akoma më tepër paprecedentë bllokoi bulevardin me çadra dhe arriti kur u bë publike përgjigjja e Komisionit të Bashkimit deri aty sa Rama me ithtarët e tij të lobonte kundër Europian, pra u shpall i ashtuquajturi progres-raport, heqjes së vizave, duke e trajtuar këtë si një sukses i cili siç është bërë tashmë e ditur, nuk i jep të Qeverisë “Berisha”. Shqipërisë statusin e vendit kandidat. Kjo gjë I gjithë thelbi i kësaj lufte të paprinciptë ishte sigurisht që nuk është një lajm i mirë, por ishte një mbrojtja e interesave të një individi, justifikimi i ngjarje e paralajmëruar. karrierës së një personi. Pra, zoti Rama po merrte Me gjithë angazhimin total të Qeverisë, me gjithë peng opozitën shqiptare, po luftonte kundër përpjekjet kolosale të kësaj maxhorance për interesave jetike të qytetarëve të vendit vetëm e realizimin e reformave të mëdha që do të zhvillonin vetëm që të justifikonte humbjen dhe të zbatonte vendin në të gjitha aspektet, duke e ofruar atë me axhendën e tij personale. Dhe më tej, ishte po ky Bashkimin Europian dhe duke implementuar njeri që në kërkim të ëndrrës së tij kryeministrore standardet e tij, disa reforma të rëndësishme si ajo desh t’i vinte flakën vendit me anën e një grushti të zgjedhore, gjyqësore, e imuniteteve etj., nuk mund dështuar shteti, dhe sot, në vend që të ulet dhe së të gjenin zbatim për faktin e vetëm dhe të thjeshtë, bashku me Qeverinë, sipas ofertës së hapur dhe të por të dhimbshëm njëkohësisht, se opozita dhe sinqertë të zotit Berisha, të bashkëpunojë për të Rama i sabotuan këto reforma, nuk ofruan realizuar 12 pikat dhe kërkesat e Bashkimit bashkëpunim në votimin e ligjeve me shumicë të Europian, përsëri propozon axhendën e tij cilësuar, duke e vënë përfundimisht veten si kundër personale, e cila përmban absurditete groteske, deri Bashkimit Europian, ashtu dhe integrimit të vendit. në ndarje të pushtetit në tavolinë si pazar për votimin Të gjithë e dimë se integrimi ne BE nuk është e ligjeve me shumicë të cilësuar. një akt, por përbën një proces të gjatë, të vështirë, Po të analizojmë me kujdes sjelljen e zotit që kalon përmes reformash të mëdha dhe kërkon Rama, duket qartë se ky njeri nuk pranon të ofrojë angazhim, bashkëpunim dhe kapacitete të votat e opozitës për ligjet me 3/5-at duke synuar të
1027 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dënojë procesin e integrimit, dhe për të mbuluar këtë publik. Eksplozivët janë kthyer në një forcë terrori qëndrim absurd kushtëzon maxhorancën me për të kërcënuar dhe vrarë këdo që duhet vrarë. kërkesa të parealizueshme, duke na kujtuar djalin Kështu ndodhi në Shkodër, ku eksplozivi i vendosur kryeneç në një familje, i cili kërcënon prindërit me në makinën e kambistit terrorizoi gjithë Shkodrën; vazon e kristaltë në dorë duke u thënë: “Bëni si në Bulqizë u tentua të vritet po me eksploziv një them unë, ose e theva!” biznesmen, mënyrë ekzekutimi e përdorur jo rrallë Zotërinj opozitarë, kohët e fundit nga mafia, siç ndodhi edhe me Sot, me përpjekje të përbashkëta kemi arritur gjyqtarin Konomi, apo shumë raste të tjera në Vlorë, të kemi një Shqipëri krejt tjetër, më të zhvilluar, me Shkodër dhe në gjithë Shqipërinë. infrastrukturë më moderne, më të demokratizuar, Biznesi famëkeq i kromit në Bulqizë, përveç më të arsimuar. Pra, në thelb, më afër Europës. Kjo vdekjeve të ndodhura brenda në galeri nga kushtet gjë duhet të na bashkojë për të forcuar tejet të amortizuara, sjell edhe një kërcënim tjetër bashkëpunimin për një reformim të mëtejshëm të që bëhet më agresiv, kërcënimin terrorist me vendit, për të merituar anëtarësimin në Bashkimin eksploziv, duke i thënë popullit : “Flisni po deshët, Europian. kështu do ta pësoni!” Këto reforma duhet të jenë axhenda jonë e Një masakër e vërtetë dhe e tmerrshme ndodhi përbashkët dhe jo axhenda personale e një të në mesin e javës së kaluar në gjykatën e Lezhës. humburi të madh. Uroj t’i japim opozitës fytyrën e Gjashtë persona përfshihen në një konflikt me armë vërtetë. edhe pse ndodheshin në ato zyra ku kontrolli ndaj (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) metaleve të çfarëdoshme duhet të jetë më i rrepti. Ardian Turku – Falemnderit, zoti Skuqi! Por salla ku zhvillohej gjyqi u mbush me gjak. Në Fjalën e ka zoti Dogjani. një proces gjyqësor që duhet të vendoste drejtësinë Asllan Dogjani – Falemnderit! se kujt i takon toka. Të nderuar kolegë, Në Tiranë një 33-vjeçar edhe pse nuk u kishte E dini sesi e fillojnë dhe e mbyllin sot ditën dhënë gjysmat e parave pronarëve të apartamentit, qytetarët e thjeshtë në vendin tonë? Vetëm në një i qëlloi të dy ata duke lënë njërin të vdekur në vend. ditë humbën jetën shtatë persona dhe dhjetëra të Në Berat, dy grupe rivalësh këmbyen zjarr në tjerë u plagosën. Në minierën e Bulqizës një person rrugë sikur të ishin në një shesh xhirimi filmash. humbi jetën dhe tetë të tjerë u plagosën. Nga këta, Ngjarja vinte pas një ekzekutimi të një 33-vjeçari tre persona në gjendje të rëndë. pranë një qendre interneti. Dje, në Lekbibaj dëmtohet ujësjellësi i kësaj Grupe të rinjsh përfshihen në konflikte të komune dhe qëllohet në drejtim të kryetarit të armatosura. Në Korçë një i vdekur dhe disa të komunës dhe inspektorit të policisë, të cilët po plagosur; nxënës, që në vend që të fusin libra në shkonin në vendngjarje. Një natë më parë dëmtohet çantë, fusin armët dhe shkojnë në shkollë, në një me lëndë eksplozive makina e sekretarit të po kësaj vend ku edukohet brezi i ri. komune dhe mbrëmë, megjithëse policia ka shkuar Të gjithë e kemi dëgjuar ministrin dhe drejtuesit atje, banda e armatosur sillet nëpër fshat vetëm se e policisë kur u vra gjyqtari në Vlorë, se kemi kjo komunë është fituar nga socialistët. informacione shumë të rëndësishme dhe se kemi Vritet me sëpatë drejtuesi i kamionit nga një rënë në gjurmë të autorëve, por, fatkeqësisht, drejtues tjetër vetëm se kishte bllokuar trafikun. gjurmët dhe informacionet pas dy javësh u zhdukën Dy të vetëvrarë për shkak të varfërisë, njëri në dhe çështja është duke u harruar. Shkodër dhe tjetri në Lushnjë. Po bëhet pothuajse një vit nga vrasja e kryetarit Një 23-vjeçar vritet për një kasetofon dhe dy të të komunës Remzi Veseli, mbi një vit nga zhdukja tjerë të plagosur. Për ta mbyllur me tre të plagosur e vajzës 6-vjeçare Bleona Mata dhe më shumë se mbrëmë në një lokal në qytetin e Shkodrës. dy vjet nga vrasja e deputetit Fatmir Xhindi. Ministri Të gjitha këto i shtohen karvanit të vuajtjeve të i asaj kohe e dinte motivin dhe deklaroi se vrasjet shqiptarëve, që po vazhdojnë çdo ditë dhe nuk nuk ishin bërë për motive politike dhe se autorët do ndalen. të gjendeshin shpejt, siç deklaron çdo herë kur Dështimet për Qeverinë dhe Policinë e Shtetit ndodhin krime, dosjet e të cilave u janë bashkuar vazhdojnë, ndjekur nga vrasjet tronditëse të ndodhura dosjeve të vjetra të pazbuluara. javën që sapo lamë, të cilat shokuan mbarë opinionin Një situatë e tillë është edhe në komunën Llugaj.
1028 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Nuk kemi çfarë të themi për vjedhjet dhe grabitjet e çfarë i vjen përdoresh për të sabotuar këtë status. shumta që ndodhin çdo ditë në çdo cep të Tiranës Po nga buron kjo frymë antiglobaliste, kjo dëshirë apo në gjithë Shqipërinë, që e kanë humbur për ta mbajtur vendin të izoluar si në kohën e etërve rëndësinë para krimit të vrasjes. Krimi i organizuar të tyre? Me siguri nga instikti i vetëruajtjes dhe frikës ka mbërthyer shtetin dhe po e drejton atë. Qeveria për t’u ballafaquar me vlerat e qytetërimit perëndimor, ka dështuar në luftën kundër krimit të organizuar, si dhe nga keqdashja për sukseset e kundërshtarëve qytetarët janë më të pasigurt se kurrë, dhe në vend të tyre politikë. që të jepet alarmi për situatën e krijuar, qeveritarët Them këto dhe s’di pse më kujtohen disa vargje tanë mundohen të fshihen dhe të luajnë me statistika, nga “Parajsa e humbur” e poetit anglez të shekullit duke fshehur realitetin, pafuqinë dhe inkriminimin e XVII, Xhon Milton: “Po ne të mira s’do të bëjmë kurrë/ strukturave të shtetit. veç me të liga do të zbavitim shpirtin/ duke i Falemnderit! kundërshtuar çdo dëshirë armikut”, sepse për Ardian Turku – Falemnderit, zoti Dogjani! opozitën e sotme dhe Edi Ramën ne nuk jemi Zoti Papa, urdhëroni! kundërshtarë politikë, por armiq. Kjo mendësi Gjergji Papa - Falemnderit, zoti drejtues i mesjetare e bartur prej paraardhësve të tyre është seancës! jo vetëm prezente, por edhe manifestohet në të gjithë Kolegë deputetë, veprimtarinë e tyre politike, të hapur dhe të fshehtë. Dihet nga të gjithë se në një sistem demokratik Kjo veprimtari nuk synon integrimin, por vetëm synimi i çdo maxhorance, që ka fituar të drejtën për marrjen e pushtetit me të gjitha format dhe mënyrat të qeverisur, është, pa dyshim, përmbushja e antidemokratike. Për ata, jo progresi dhe konsolidimi premtimeve dhe objektivave që ka marrë përsipër të i sistemit demokratik, por sundimi dhe zotërimi janë realizojë. qëllimi i vetëm, jo mirëqenia e popullit dhe rritja e Partia Demokratike dhe koalicioni i sotëm standardeve, por përjetësimi i pushtetit dhe kauzës qeverisës jo vetëm që shumicën e premtimeve të së tyre janë aspirata e vetme. Politika e tyre është veta elektorale i ka bërë realitet, por vazhdon të politika e bojkotit dhe e vetëpërjashtimit, mjetet e punojë për plotësimin e objektivave të veta përpara tyre janë intrigat dhe demagogjia, sepse ato u kanë elektoratit dhe popullit. Ne premtuam hyrjen në besuar vetëm kulisave dhe pazareve, arbitraritetit NATO dhe e realizuam, duke u bërë pjesë integrale dhe dhunës revolucionare. e aleancës më të fuqishme të planetit. Ne premtuam Edhe kur dështojnë në këto lloj mënyrash liberalizimin e vizave dhe sot shqiptarët lëvizin të primitive dhe anakronike, ngulmojnë me mjete të lirë në të gjithë hapësirën europiane. Ne premtuam tjera të ngjashme, por më të sofistikuara, duke rrugë dhe çdo ditë e më tepër po finalizohet dëshmuar kështu paaftësinë e tyre për të ndërtuar infrastruktura më moderne, që aq shumë e kishim raporte bashkëpunimi dhe konsensusi si në të gjitha ëndërruar. Premtuam rritje pagash dhe pensionesh, vendet e tjera demokratike. Është e njëjta frymë që stabilitet ekonomik dhe rritje të të ardhurave dhe të dikur e shndërroi vendin tonë në një prej vendeve gjithë janë dëshmitarë të këtij realiteti, në një kohë me diktaturën më të egër në Europën Lindore dhe kur vendet e tjera shumë më të konsoliduara se ne që pikërisht sot, prej trashëgimtarëve dhe po përjetojnë një kohë krize tepër agresive. Këto e sundimtarëve të djeshëm, po e shndërron atë në shumë të tjera, që dihen prej të gjithëve, ne i bëmë një prej vendeve më problematike për sa i përket realitet falë përkushtimit, punës dhe seriozitetit tonë vijimësisë së proceseve integruese. përballë atyre që na vlerësuan me votën e tyre. Gjithsesi, fryma e sotme, rrethanat e reja, Dëshira jonë më e madhe dhe objektivi ynë aspiratat dhe përfshirja e vendit në të gjitha axhendat kryesor ka qenë dhe është integrimi në BE, synim e bashkëpunimit evropian bie ndesh me këtë sjellje jo vetëm fisnik, por edhe aspirata më e shenjtë e të opozitës, e cila vetëm mund ta pengojë popullit tonë që në krye të herës, pas rënies së përkohësisht, por kurrë nuk mund ta ndalojë regjimit komunist. Pa dyshim që shqiptarët sot do realizimin e aspiratës dhe synimit tonë historik për të festonin statusin e vendit kandidat për në BE po t’u bërë pjesë integrale e hapësirës ku jetojmë. të mos pengoheshin nga destruktiviteti dhe vënia e Falemnderit! shkopinjve nën rrota prej opozitës dhe shefit të saj Ardian Turku – Falemnderit, zoti Papa! arrivist, i cili ka mbledhur rreth vetes një grusht të Zoti Qefalia, keni fjalën. vogël aventurierësh dhe të papërgjegjshmish dhe bën Xhemal Qefalia – Falemnderit, zoti drejtues i
1029 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
seancës! me detyrat kryesore të saj, ndaj ushtria është Duke ndjekur nga vendi diskutantët e të dy katandisur që të mos plotësojë të gjitha këto krahëve, kemi të bëjmë me dy kronika: një kronikë standarde. Jo vetëm kaq, por në kohë fushate blu, e cila flet vetëm për rritje ekonomike 6% dhe elektorale shikon kolonelë dhe gjeneralë servilë t’i një kronikë të zezë që tregon vrasje, humbje jete, bashkëngjiten ministrit. aksidente automobilistike. Kjo bëri që pikërisht para Problemi i dytë shumë i rëndësishëm është një jave Shqipëria të humbë shansin e dytë për problemi i gjendjes së rendit dhe sigurisë në vend, integrim dhe pikërisht kur u zyrtarizua ky refuzim, për të cilin folën mjaft nga kolegët. Unë këtu kam drejtuesit e maxhorancës jo vetëm që nuk morën listuar një sërë vrasjesh, duke filluar nga vrasja e përgjegjësinë e këtij dështimi, por e kthyen këtë gjyqtarit në Vlorë, vrasja në Durrës e volejbollistit të sallë në një arenë fyerjesh, kërcënimesh ndaj talentuar, vrasja në Shkodër, në Berat, në Lezhë, opozitës dhe deputetëve të saj, duke na bindur edhe madje edhe kjo vrasja e fundit që ndodhi dje në një herë se ata nuk e dëshirojnë BE-në. Ata Bulqizë. Ato tregojnë edhe një herë se situata e preferojnë më mirë të vetizolohen, sesa të cenojnë rendit në Shqipëri është katastrofale. Madje nuk u sadopak postet e tyre politike, duke e shndërruar dalin për zot as ato kamerat dhe projektorët e Shqipërinë në modelin më negativ të Ballkanit. ndryshëm që kanë vendosur, që i inaugurojnë herë Në diskutimin tim unë do të flas për problemet pas here ministrat, qoftë edhe radarët nëpër rrugë, e sigurisë, por nuk mund të rri pa përmendur edhe pasi aksidentet automobilistikë janë marramendëse. një mesazh të shumicës së shqiptarëve për jetën e Ndaj, shikon në konferenca shtypi ministra dhe tyre të vështirë, për skamjen, për krizën ekonomike drejtues të policisë, të cilët thonë se ne e kemi që ndjen çdo familje shqiptare, pasi qytetarët nuk e zbuluar krimin 84%. Absurditet. Më lejoni t’ju durojnë dot Saliun kur thotë se ka shtuar pensionet drejtohem publikisht zoti Ministër: Për çfarë dhe ka rritur nivelin e jetesës. Ndaj, do t’i thosha zbulueshmërie e keni fjalën? Ju nuk keni zbuluar Kryeministrit nga kjo foltore, se kur inauguron rrugë vrasjen e deputetit të ndjerë Xhindi, nuk keni zbuluar dhe segmente rrugësh nëpër fshatra dhe nëpër lagje, vrasjen e kryekomunarit, nuk keni zbuluar dhe nuk të trokasë në ndonjë familje shqiptare dhe të shikojë keni vënë përpara drejtësisë shkaktarët e asaj realitetin e Shqipërisë, ku njerëzit mezi e sigurojnë katastrofe të madhe që ndodhi me datën 21 janar jetesën dhe të pyesë sa janë ngritur çmimet. Kur ju në bulevard. Këtu nuk kishte nevojë për të siguruar e konsideroni të padiskutueshëm edhe propozimin dëshmitarë, nuk kishte nevojë për të parë, sepse e opozitës për heqjen e TVSH-së për çmimet e nuk kishte kushte të pamjes së kufizuar, por kishte shportës, vini këtu në Parlament dhe thoni që mungesë vullneti. Ky është realiteti i sotëm i kësaj pensionin do ta çoni në 70 vjeç e të tjera broçkulla sigurie që kemi në vend. si këto. Këto duhet t’i dëgjojë në fakt Qeveria, por, Të nderuar qytetarë, siç e shikoni, asnjë nuk ka nga përfaqësuesit e Koha e sotme nuk është më për ju. Është koha Qeverisë, madje edhe këta pak deputetë po largohen e pushtetarëve, të cilët vlerat e qytetarëve të këtij një e nga një. vendi i kanë zëvendësuar me modelin e kukullave Do të ndalem konkretisht te problemet kryesore ruse, ku të gjitha madhësitë imitojnë liderin, ku vetëm të sigurisë kombëtare në vend. Po ndalem te duartrokitet marrëzia, ku mbyllen veshët para zërave Ministria e Mbrojtjes. Nuk do të bëj fare koment të arsyeshëm apo ku fyhet inteligjenca dhe mungon politik, vetëm do t’i referohem Konferencës IV që u tërësisht vizioni për Shqipërinë në Europë. mbajt në Tiranë në muajin qershor. Në këtë Falemnderit! konferencë u evidentuan mjaft mangësi, mangësi Ardian Turku – Falemnderit, zoti Qefalia! në sistemin e menaxhimit për emërime, gradime, Ky ishte edhe diskutimi i fundit për çështjen e karrierë, arsim etj. Natyrisht, lind pyetja: Pse kjo fundit të rendit të ditës. Ju falënderoj për neglizhencë? Sepse Ushtria Shqiptare merret pjesëmarrjen! Mirupafshim në seancën e ardhshme! kryesisht me rregullim urash, me rregullim rrugësh (Seanca u mbyll në orën 13:00) për fushata elektorale dhe nuk ka kohë të merret Rendi i ditës:
1030 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
E enjte, 27.10.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:15 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
(dhënie mendimi) 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare, relator: Taulant Balla datë 20.10.2011. Pyetje. 2.Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes Diskutime. ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Koha e debatit. Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Italisë, Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit për konvertimin e borxhit për zhvillim”. të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe kërkon”. Financat (përgjegjës) Pas përfundimit të diskutimeve: relator: Flamur Noka (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Lefter Koka, kryetar grupi) Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti mendimi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) relator: Mesila Doda (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme Astrit Patozi, kryetar grupi) (dhënie mendimi) Koha e votimit. relator: Lajla Përnaska 4.Projektligj “Për disa shtesa dhe ndryshime në Pyetje. ligjin nr. 10253, datë 01.03.2010 “Për gjuetinë”. Diskutime. (vazhdon shqyrtimi në komisionin përgjegjës) Koha e debatit. Shprehet Komisioni për Veprimtarive Prodhuese, Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit Tregtisë dhe Mjedisit (përgjegjës) të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e relator: Kreshnik Çipi kërkon”. Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Pas përfundimit të diskutimeve: (dhënie mendimi) (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti relator: Sherefedin Shehu Lefter Koka, kryetar grupi) Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti (dhënie mendimi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) relator: (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Pyetje. Astrit Patozi, kryetar grupi) Diskutime. Koha e votimit. Koha e debatit. 3.Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Serbisë kërkon”. për lëvizjen e ndërsjellë të shtetasve”. Pas përfundimit të diskutimeve: Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti (përgjegjës) Lefter Koka, kryetar grupi) relator: Vasillaq Ngresi (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti mendimi) Astrit Patozi, kryetar grupi) relator: Tritan Shehu Koha e votimit. Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme 5.Projektligj “Për një ndryshim në ligjin nr. 9901, (dhënie mendimi) datë 14.4.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”. relator: Luciano Boçi Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Financat (përgjegjës)
1031 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
relator: Gjokë Uldedaj legjislative) (84 vota) Shprehet Komisioni për Integrimin Europian Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese, (dhënie mendimi) Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) relator: Rajmonda Bulku relator: Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie (dhënie mendimi) mendimi) relator: Luan Skuqi relator: Paulina Hoti Shprehet Komisioni për Çështjet ligjore, Pyetje. Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Diskutime. mendimi) Koha e debatit. relator: Mesila Doda Sipas nenit 80, pika 2 e Kushtetutës, “Anëtarit Pyetje. të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Diskutime. kërkon”. Koha e debatit. Pas përfundimit të diskutimeve: Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Lefter Koka, kryetar grupi) kërkon”. (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Pas përfundimit të diskutimeve: Gramoz Ruçi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Lefter Koka, kryetar grupi) Astrit Patozi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Koha e votimit. Gramoz Ruçi, kryetar grupi) 6.Projektligj “Për një ndryshim në ligjin nr. 9251, (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti datë 8.7.2004 “Kodi Detar i Republikës së Astrit Patozi, kryetar grupi) Shqipërisë”. (2 nisma legjislative) (84 vota) Koha e votimit. Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese, 8.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Koha e votimit. relator: Osman Metalla 9.Interpelancë me Ministrin e Brendshëm Shprehet Komisioni për Integrimin Europian kërkuar nga deputeti Gazmir Bizhga. (Deputeti ka (dhënie mendimi) kërkuar shtyrjen e interpelancës.) relator: Gerti Bogdani 10. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare (60’). (dhënie mendimi) relator: Projektligje të bartura nga seanca e kaluar. Pyetje. 1.Projektligj “Për gjykimin e Mosmarrëveshjeve Diskutime. Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Koha e debatit. Administrative”. (84 vota) Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut kërkon”. (përgjegjës) Pas përfundimit të diskutimeve: relator: Ilir Rusmali (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti Pyetje. Lefter Koka, kryetar grupi) Diskutime. (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti Koha e debatit. Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Astrit Patozi, kryetar grupi) kërkon”. Koha e votimit. Pas përfundimit të diskutimeve: 7.Projektligji “Për disa ndryshime she shtesa (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti në ligjin nr. 8378, datë 22.7.1998, “Kodi Rrugor i Lefter Koka, kryetar grupi) Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. (3 nisma (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti
1032 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Gramoz Ruçi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Astrit Patozi, kryetar grupi) (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti Koha e votimit. Astrit Patozi, kryetar grupi) 2.Projektligje “Për disa shtesa dhe ndryshime Koha e votimit. në ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma Jozefina Topalli – Mirëdita! Hapim seancën. legjislative) (84 vota) Shprehet Komisioni për Çështjet ligjore, (Pasi lexon rendin e ditës) Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut Zotërinj deputetë, pas ardhjes së shkresës nga (përgjegjës) Komisioni Qendror i Zgjedhjeve për zëvendësimin e relator: deputetit Ilir Beqja me zonjën Paulina Hoxha, u Shprehet Komisioni për Integrimin Europian mblodh Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe (dhënie mendimi) Imunitetin dhe zonja deputete, Paulina Hoxha, mund relator: Ermelinda Meksi të ftohet në seancën plenare të Kuvendit për të bërë Shprehet Komisioni për Sigurinë kombëtare betimin, për të filluar ushtrimin e mandatit të (dhënie mendimi) deputetit. relator: Luan Skuqi Unë do të lexoj formulën e betimit dhe zonja Pyetje. Paulina Hoxha do të thotë vetëm fjalën “Betohem”, Diskutime. pasi unë të kem mbaruar leximin. Pas verifikimit të Koha e debatit. mandateve deputetët ftohen për të bërë betimin, Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit bazuar në nenin 4 të Rregullores. të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e “Betohem me nderin tim se do të kryej me kërkon”. ndërgjegje detyrën si deputet i popullit në Kuvend. Pas përfundimit të diskutimeve: Do të përfaqësoj denjësisht popullin, do t’u bindem (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti Kushtetutës dhe ligjeve, do të mbroj lirinë dhe Lefter Koka, kryetar grupi) pavarësinë e Shqipërisë, do të respektoj dhe do të (në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zoti mbroj të drejtat dhe liritë e shtetasve dhe do të Gramoz Ruçi, kryetar grupi) përpiqem me të gjitha fuqitë e mia për përparimin e (në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti atdheut dhe mirëqenien e popullit tim”. Astrit Patozi, kryetar grupi) Paulina Hoxha – Betohem! Koha e votimit. (Duartrokitje) 3.Projektligj “Për disa shtesa dhe ndryshime në Jozefina Topalli – Urime, zonja Hoxha! Punë ligjin nr. 7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil i të mbarë dhe suksese! Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. (84 vota) Ndërkohë, ju vë në dijeni për ligjet e depozituara Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, në Kuvend: “Për disa shtesa në ligjin “Për noterinë”, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut të ndryshuar”, projektligji “Për disa ndryshime në (përgjegjës) ligjin “Për Bankën e Republikës së Shqipërisë” të relator: ndryshuar” dhe ndërkohë ka ardhur vendimi i Këshillit Shprehet Komisioni për Edukimin dhe Mjetet e të Ministrave për propozimin për anëtarë të Këshillit Informimit Publik (dhënie mendimi) Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë. relator: Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës: Pyetje. Miratimi i procesverbalit, datë 20.10.2011 Diskutime. Ka vërejtje? Nuk ka. Falemnderit! Koha e debatit. Miratohet. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të kërkon”. Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Pas përfundimit të diskutimeve: Republikës së Italisë për konvertimin e borxhit për (në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, zoti zhvillim”. Lefter Koka, kryetar grupi) Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti
1033 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Flamur Noka, urdhëroni! e tij. Flamur Noka – Falemnderit, zonja Kryetare! Falemnderit! Komisioni për Ekonominë dhe Financat, në Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Noka! cilësinë e komisionit përgjegjës, në mbledhjen e Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, datës 24 tetor 2011, shqyrtoi projektligjin “Për zonja Doda, urdhëroni! ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Mesila Doda – Falemnderit, zonja Kryetare! Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë Komisioni i Ligjeve në mbledhjen e datës 24 së Republikës së Italisë për konvertimin e borxhit tetor, në cilësinë e komisionit për dhënie mendimi, për zhvillim”, propozuar nga Këshilli i Ministrave. mori në shqyrtim projektligjin “Për ratifikimin e Marrëveshja është hartuar në bazë të zbatimit marrëveshjes së kredisë ndërmjet Këshillit të të Protokollit të Bashkëpunimit për Zhvillim për Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë periudhën 2010-2012 ndërmjet Këshillit të Ministrave së Republikës së Italisë për konvertimin e borxhit të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së për zhvillim”, nismë e Këshillit të Ministrave. Republikës së Italisë. Përfaqësuesit e ekzekutivit të pranishëm në Ajo parashikon një format të ri të shlyerjes së mbledhje u shprehën se në kuadër të bashkëpunimit borxhit të pazbatuar më parë në vendin tonë, por të me qeverinë italiane është arritur marrëveshja që aplikuar prej vitesh në tregjet ndërkombëtare. një pjesë e borxhit që shteti shqiptar i detyrohet Marrëveshja parashikon që një pjesë e borxhit të asaj, të konvertohet. Kjo do të thotë që një pjesë e vendit tonë ndaj qeverisë italiane në vlerë deri në 20 borxhit prej 20 milionë eurosh, i cili përbëhet nga milionë euro, principal plus interes, të mos i kthehet principali dhe interesat, që do të paguheshin për kreditorit, por të depozitohet në një llogari fondi një periudhë 5-vjeçare, nuk do t’i paguhen më kundërparti SPF, në Bankën e Shqipërisë në 11 qeverisë italiane, por do të grumbullohen në një fond këste. kundërparti në Bankën e Shqipërisë dhe do të Kësti i parë prej 500 mijë eurosh do të përdoren për programe brenda Shqipërisë. depozitohet në këtë llogari brenda 30 ditëve nga data Këto programe do të përdoren në fusha sociale e hyrjes në fuqi të marrëveshjes. Ndërsa këstet e kryesisht në arsim, në shëndetësi dhe në zhvillimin tjera, secili prej 1.95 milionë eurosh, do të e punëdhënies. depozitohen në datat 31 tetor dhe 30 prill të çdo viti Në këtë kuadër përfshihen 19 marrëveshje. Janë vijues. përfshirë fillimisht ajo pjesë e borxhit së cilës i ka Konvertimi në lekë i vlerës së çdo kësti do të ardhur dita e pagesës, për të mos pasur pagesa bëhet sipas kursit të këmbimit të kuotuar nga Banka paradhënie për shlyerjen e borxhit. Detyrimi që duhet e Shqipërisë në datën e depozitimit të këstit. Fondi të shlyhet, principal plus interes, është afërsisht 20 që do të krijohet sipas këtyre procedurave do të milionë euro, shumë, e cila do të konvertohet. përdoret për financimin e projekteve në fushat e Projektet konkrete nuk janë përcaktuar ende. arsimit, shëndetësisë dhe punësimit, përzgjedhja e Janë përcaktuar vetëm fushat dhe do të përcaktohet të cilave do të kryhet nga një komitet i përbërë nga nga një komitet monitorimi kryesuar nga ministri i përfaqësues të dy qeverive dhe i asistuar në njësinë Financave dhe ambasadori italian, me përfaqësues mbështetëse teknike. nga Departamenti i Zhvillimit të Strategjive të Këshillit Në aneksin bashkëngjitur projektligjit janë të Ministrave, nga Ministria e Financave dhe përcaktuar projektet për të cilat është marrë ky borxh ambasada italiane. Do të bëhet një protokoll se si ndër vite gjatë periudhës 1991-2004. Borxhi për këto do të procedohet më tej midis dy palëve. projekte do të konsiderohet i shlyer. Ministritë e interesuara që përfshijnë këto fusha Komisioni e vlerësoi marrëveshjen si një praktikë të zhvillimit do të paraqesin programet e tyre. Pasi të re me kontribut të rëndësishëm në zhvillimin e të miratohen nga ky komitet, ata do të fillojnë të vendit tonë. Komisioni shpreh mirënjohjen për zbatohen. Afati i përdorimit nuk është brenda vitit qeverinë italiane, e cila, me gjithë vështirësitë 2012. Pagesat fillojnë në vitin 2011, 30 ditë pas financiare që po kalon aktualisht, ka mundësuar bërjes efektive të marrëveshjes. faljen e këtij borxhi, për të siguruar vënien në jetë të Kësti i parë do të jetë 500 mijë euro dhe do të projekteve prioritare të ekonomisë sonë. vazhdojnë edhe 10 këstet e tjera. Nga dy këste në Mbështetur në këto argumente komisioni e vit, i thonë edhe 5 vjet të tjera. Shlyerja e borxhit miratoi projektligjin dhe i kërkon Kuvendit miratimin është deri në vitin 2016. Pas vitit 2016 kemi edhe
1034 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një afat 2-vjeçar për pagesën e fundit. Pra, drejtpërdrejtë shoqëror, që janë sektori i arsimit, kohëzgjatja e programit është rreth 7 vjet dhe shuma sektori i shëndetësisë dhe nxitja e punësimit. Këto është plotësisht e përdorshme. do të jenë pjesë e buxheteve, jo vetëm pjesë e Në emër të Komisionit të Ligjeve i kërkoj buxheteve vjetore, por edhe e buxheteve afatmesme, seancës plenare që ta votojë këtë marrëveshje, e pasi ky komitet, që ngrihet me përbërjen e cila mund të konsiderohet plotësisht si një ndihmë përfaqësuesve nga të tre dikasteret përfituese dhe që qeveria italiane ofron ndaj popullit shqiptar. Ministria e Financave, si dhe nga qeveria italiane, Falemnderit! përmes ambasadorit, përcakton fushat, shumat, Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Doda! alokimin, do të bëhet në një kohë shumë të hershme Në emër të Komisionit për Politikën e Jashtme? që ato të jenë pjesë përbërëse e financimeve dhe e (Relatori shprehet dakord.) programeve buxhetore vjetore dhe afatmesme. Falemnderit! Prandaj, me miratimin e këtij ligji, sigurisht, ky Ka pyetje? Po, zoti Malaj, urdhëroni! komitet do të jetë funksional, do të bëjë një Arben Malaj – Falemnderit, zonja Kryetare! programim 3-vjeçar të përdorimit të këtij fondi, që Së pari, dua ta nis me një falënderim për është në kuadrin e kësaj marrëveshjeje, dhe do të qeverinë italiane, që është donatorja më e madhe jetë në pritje për ta zgjeruar atë dhe për të marrë në ekonominë shqiptare që nga viti 1992, ku bëhet dakordësinë për marrëveshje të tjera, si dhe do të fjalë për 220 milionë euro, dhe tani kemi një jetë pjesë e integruar e programeve zhvillimore, e marrëdhënie specifike për konvertimin e një borxhi aktiviteteve, e projekteve të të tre dikastereve që në një burim financimi. përfitojnë nga ky projekt, pra konvertimin e shlyerjes Sigurisht që është e drejta e qeverisë italiane, së borxhit në një program zhvillimor në tre aspektet me këtë lloj mekanizmi financiar, të ketë influencë e rëna dakord me qeverinë italiane. për zgjedhjen e projekteve. Pyetja ime për Unë edhe një herë do të falënderoja qeverinë përfaqësuesit e Ministrisë së Financës është: A do italiane, me shpresë dhe besim që gjithnjë e më të jenë ata pjesë e buxhetit afatmesëm? Flasim për shumë kredi të tilla, të dhëna në kuadrin bilateral, një periudhë afatmesme ose afatgjatë 5- 6-vjeçare, të shndërrohen në instrumente zhvillimore, për të kur do të arkëtohen kreditë që duhet të shlyhen. A dinamizuar aktivitete të caktuara të shërbimeve tona do të jenë pjesë e buxhetit për të rritur publike dhe do të ftoja opozitën që të ishte pjesë e përgjegjshmërinë edhe të këtyre fondeve për t’i këtij miratimi, pasi ky program mendoj se është me përdorur në mënyrë sa më efikase në sektorë interes perspektiv për vendin. prioritarë që ju na keni thënë se do të jenë arsimi, Falemnderit! shëndetësia etj, dhe për të bërë një lidhje të plotë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Bode! të të gjitha burimeve financiare me mbështetjen e Ka pyetje tjetër? Nuk ka. sektorëve prioritarë të buxhetit dhe të ekonomisë? Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare: Falemnderit! Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Malaj! (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) Zoti Ministër, urdhëroni! Falemnderit! Ridvan Bode – Bëhet fjalë për një konvertim të Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, zonja detyrimeve të borxhit dhe të pagimit të kësteve në Kodheli, urdhëroni, keni fjalën. një burim për financimin dhe zhvillimin e ekonomisë Mimi Kodheli – Falemnderit, zonja Kryetare! shqiptare. Është një formë e re dhe duhet falënderuar Ashtu si kolegët, më lejoni që, fillimisht, të dhe shprehur mirënjohje qeverisë italiane me falënderoj qeverinë italiane, e cila me gjithë kushtet shpresën që këtë formë të pagesës së borxheve ta e vështira financiare që po kalon, kthen në projekt praktikojnë edhe vendet e tjera për të gjitha kuotat zhvillimi 20 milionë euro borxh të marra nga qeveritë bilaterale që ne kemi me vendet dhe donatorët e tona të mëparshme, kryesisht për blerjen e energjisë ndryshëm, në mënyrë që të ndihmojnë vendit tonë elektrike. në zhvillimin më të shpejtë ekonomik dhe shoqëror. Qeveria italiane ka qenë më aktivja ndër qeveritë Bëhet fjalë për një vlerë prej 20 milionë euro si perëndimore në problemet e shkëmbimit të borxhit fazë fillestare, për një periudhë dyvjeçare, e cila do në projekte për zhvillim dhe kjo nuk është të destinohet në 3 sektorë prioritarë të shprehur nga marrëveshja e parë e këtij lloji që bën me Shqipërinë. ana e Qeverisë dhe që kanë një impakt të E ka bërë këtë më parë edhe me vende të tjera në
1035 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
zhvillim, të ngjashme me ekonominë shqiptare. fakt, ne nuk e dëgjuam këtë nga përfaqësuesit e Me këtë marrëveshje ne po shkëmbejmë 20 Ministrisë të Financave të ishte e vërtetë, por, milionë euro në fonde të financimit të projekteve më gjithsesi, e marrim të mirëqenë këtë që u tha këtu, të vogla, që sipas asaj që na është relatuar nga dhe mendoj se kjo do të ishte një mënyrë për një Ministria e Financave, kryesisht do të përdoren nga impakt të drejtpërdrejtë në buxhetin e shtetit, pa OJF-të apo organizata të tjera për të mundësuar qenë nevoja që përfaqësues teknikë të qeverisë një zhvillim në fusha strategjike, siç janë arsimi, italiane apo shqiptare, të mund të futen në këtë shëndetësia apo të tjera. procedurë të komplikuar. Më lejoni të them që në fillin që ky konvertim Në fushën e arsimit dhe të shëndetësisë Qeveria për qeverinë italiane ka qenë gati-gati i detyrueshëm, shqiptare, në fakt, ka pasur një strategji sektoriale, për shkak të paaftësisë që qeveritë tona kanë, dhe shpresoj që e ka akoma, të përgatitur nga ministritë në mënyrë të vazhdueshme e kanë demonstruar dhe ka edhe një buxhet afatmesëm, ku kjo mund të këtë, për të shlyer borxhe. Kushti i vetëm që qeveria inkludohej fare thjesht. italiane vë, në fakt është, që këto para realisht të Pavarësisht se është pretenduar se janë zbatuar investohen. këto strategji, është abuzuar shumë me fondet e Shpresoj që të paktën nga ana e qeverisë italiane destinuara në këta sektorë strategjikë, për më tepër, të mund të ketë një monitorim, me qëllim në arsim dhe shëndetësi, edhe në raste ndoshta të shfrytëzimin real të këtyre parave në fusha ku vendi panevojshme. Shpeshherë, sa herë që rishikohen apo ekonomia shqiptare kanë vërtet nevojë dhe ku buxhetet e këtyre viteve, janë shkurtuar vazhdimisht dora e Qeverisë ndihet pak ose aspak, siç janë fonde për dy sektorë strategjikë, shumë të arsimi dhe shëndetësia. rëndësishëm, që kanë realisht shumë nevojë për Fakti që qeveria italiane na ka vënë disa kushte investime nga ana e Qeverisë. për investime në fusha strategjike duhet marrë Problem tjetër që ne shikojmë është, gjithmonë seriozisht dhe fondi nuk duhet parë si ndonjë fond sipas relacionit të Ministrisë së Financave, se qeveritar i OJF-ve, i cili ekziston sot, që shkon i garancia e vetme për të realizuar këto projekte është gjithi abuzivisht për të bërë makijazhin e radhës së vullneti i dy qeverive. Unë nuk jam personi i duhur Qeverisë. Kjo e bën akoma më të vështirë përdorimin këtu për të mos lejuar që këto projekte të mos e këtyre parave sot. realizohen dhe për të vënë në diskutim garancitë që Por frika jonë është fakti që fragmentimi në jep qeveria italiane, por, pa dyshim, jam personi që shumë projekte do të bëjë që këto para të kthehen mund të vë në diskutim garancitë që jep Qeveria në një masë të madhe në projekte të vogla, të cilave shqiptare, pasi kjo e fundit nuk është se ka dhënë nuk do të mund t’u matet impakti apo përfitimi i gjithmonë dhe në të gjitha rastet garanci. drejtpërdrejtë në këto fusha të rëndësishme. Disa kolegë demokratë ngritën pretendimin se Problem tjetër që ne e parashtruam ishte edhe Qeveria, në fakt, i ka shlyer të gjitha borxhet dhe procedura e konvertimit në 11 këste me nga 1,95 kjo është një prej garancive që Qeveria jonë jep. milionë euro secili, ku kësti i parë do të ishte 500 Por, problemi është se me çfarë parash, në mijë euro, por ndërkaq thuhet se, nëse paratë nuk përgjithësi, i ka shlyer Qeveria këto borxhe. Ju kujtoj do të përdoren brenda 2 vjetëve, automatikisht, kjo këtu që eurobondi, i cili u emetua pak kohë më parë, shumë do të quhet borxh dhe do të detyrohemi t’ia u përdor për të shlyer ca borxhe të tjera. Pra, është shlyejmë këto para qeverisë italiane. shumë e thjeshtë të shlyesh borxhe me borxhe dhe Një shqetësim tjetër i ngritur prej nesh ishte të thuash që Qeveria shlyen borxhe. Sigurisht që sidomos përvoja me projekte të ngjashme, ku këto ka disa qeveri, më të avancuara se ne, që vënë dorën lloj procedurash kanë absolutisht shumë burokraci në zemër, na mirëkuptojnë dhe i kuptojnë dhe, për pasojë, bartin kosto të larta dhe një shkallë vështirësitë e pagesës së borxheve që ne kemi dhe të lartë zvarritjeje. i konvertojnë këto në projekte, shpresoj fitimprurëse Propozimi që erdhi nga anëtarët e Partisë për sektorë vulnerabël dhe strategjikë, siç janë ato Socialiste në Komisionin e Ekonomisë, i cili u bë të shëndetësisë apo arsimit. prezent edhe nga kolegu Malaj pak më parë, ishte Gjithsesi, në mbyllje të diskutimit tim, dua të që të vihej kushti që ky borxh të mund të kthehet e them se do të ishte e udhës që këto projekte të të bëhet pjesë e buxhetit afatmesëm, të cilin, edhe monitorohen edhe nga Parlamenti, pasi vetëm zoti ministër i Financave e përmendi si të tillë. Në kështu ne mund të krijojmë bindjen se paratë e falura
1036 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
nuk do të shkojnë dëm, se paratë e falura nuk do të e tij, tashmë do të konvertohet në investime publike. shkojnë për projekte fantazmë apo për projekte që Por ky akt me keqdashje dhe në mënyrë të çojnë para tek oborri, por përfituesit e vërtetë do të qëllimshme lidhet me paaftësinë paguese. Edhe një jenë vetëm njerëzit e thjeshtë, që absolutisht kanë herë më duhet të theksoj që Shqipëria, jo me Italinë, aq shumë nevojë për më tepër shkolla, për më tepër që ka një partneritet të sotëm dhe strategjik të spitale dhe për më tepër shërbime në to. bashkëpunimit e të zhvillimit, pasi është fqinji ynë, Falemnderit! por me të gjithë kreditorët, ka pasur marrëdhëniet Jozefina Topalli – Falemnderit! më të mira dhe Shqipëria asnjëherë nuk ka vonuar Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, zoti shlyerjen e borxheve dhe detyrimeve të saj. Kjo është Sherefedin Shehu, urdhëroni, keni fjalën. shprehje e besimit për të cilin bëhet një shpërblim Sherefedin Shehu – Falemnderit, zonja nëpërmjet veprimit të konvertimit. Kryetare! Kam frikë se kjo është shprehje e dëshirës së Ky projektligj synon konvertimin e një pjese të antizhvillimit, është shprehje e frikës se mos borxhit që qeveria italiane i ka dhënë Shqipërisë dhe, zhvillohet Shqipëria, është shprehje e frikës se mos teknikisht, këtu kemi të bëjmë me një ligj standard Shqipëria bëhet anëtare Bashkimit Europian. Prandaj për sa i përket konvertimit të borxhit. krijohen këto thashetheme, krijohen këto Por, së pari, duhet të konsiderojmë që ky borxh paragjykime dhe, natyrisht, ky akt i madh i qeverisë është dhënë nga një vend mik, për qëllime zhvillimi italiane paraqitet si një mëshirë për Qeverinë dhe, pavarësisht se nga ana formale është një borxh, shqiptare, e cila nuk shlyen dot borxhet e saj. nga pikëpamja e vlerësimit financiar konsiderohet Por, njëkohësisht, unë dua të trajtoj edhe një një grant, sepse termat e këtij borxhi janë të tilla që problem tjetër që me dashje ngatërrohet në trajtimin parashikojnë një afat shlyerjeje prej 40 vjetësh, me e këtij problemi. Ky ka të bëjë me përdorimin e një normë financimi që mbulon vetëm koston e parave publike në tërësi, po ashtu edhe të këtij transaksioneve dhe me një periudhë mosshlyerje borxhi, të cilin qeveria italiane tashmë po e akordon nga 5 deri në 10 vjet. për projekte të zhvillimit. Kështu që nëpërmjet këtij akti që po kalojmë Dua t’ju sjell në vëmendje se që nga viti 2006 në sot, ndonëse teknikisht do të miratojmë konvertimin Shqipëri zbatohet programi buxhetor afatmesëm, që e borxhit të qeverisë italiane, praktikisht kemi të do të thotë se nëpërmjet këtij sistemi krijohet një bëjmë me një falje të borxhit që Qeveria shqiptare garanci për përdorimin më të mirë të parave publike. ka marrë në periudhën 1991 deri në vitin 2004. Pjesë e programit buxhetor afatmesëm është edhe Kështu që është momenti për të shprehur edhe programi i menaxhimit të investimeve publike. një herë falënderimin për këtë veprim të qeverisë Sistemi i menaxhimit të shpenzimeve publike italiane, në vazhdën e mbështetjes së madhe është garancia mbi të cilën është mbështetur financiare që i ka dhënë dhe vazhdon t’i japë Qeveria italiane për ndërmarrjen e këtij akti, të Shqipërisë për projekte që nga viti në vit, kanë ardhur konvertimit të borxhit të saj për Qeverinë shqiptare. duke u rritur, për projekte që pas vitit 2005 janë Po kështu, që nga viti 2005 borxhi shqiptar merret fokusuar në projekte të mëdha infrastrukturore, siç vetëm për investime publike. Pra, edhe këtu kemi është rruga Shkodër – Hani i Hotit dhe shumë të bëjmë me një të pavërtetë tjetër kur thuhet se investime të tjera, që po financohen nëpërmjet është marrë borxh për të shlyer borxhe. Jo! Kjo ka Kooperacionit Italian. ndodhur para vitit 2005. Pas vitit 2005 është marrë Por të mos harrojmë që këtu kemi të bëjmë me borxh vetëm për investime publike. Pra, vetëm për mbështetjen e fqinjit tonë që, fatmirësisht, është zhvillimin e Shqipërisë. Eurobondi është marrë për edhe anëtar i tetë vendeve më të zhvilluara të botës, investime publike, për projekte të rëndësishme kështu që kjo falje që qeveria italiane i bën këtij infrastrukturore, të cilat do të ndikojnë në zhvillimin borxhi është edhe një shprehje e besimit dhe e e Shqipërisë. partneritetit me Qeverinë shqiptare. Duhet t’ju them se zhurma që vazhdon të bëhet Nëpërmjet këtij akti krijohet një burim për të ashtuquajturat rregulla fiskale të borxhit publik, suplementar për financimin e investimeve publike lotët e krokodilit për rrezikun e Shqipërisë nga borxhi dhe nuk rrezikohet niveli apo treguesit e tjerë të publik, natyrisht që kanë brenda vetëm një motiv: borxhit publik, sepse duke u ruajtur niveli ekzistues moszhvillimin e Shqipërisë. Shqipëria është i vetmi i borxhit publik, pjesa që do të shkonte për shlyerjen vend që ka rregulla fiskale për borxhin publik;
1037 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Shqipëria është i vetmi vend që me ligj ndalon përjashtimi nga detyrimi i vizës për shtetasit e të rritjen e stokut të borxhit publik në mbi 60 për qind dyja vendeve, të cilët janë mbajtësit e dokumenteve të prodhimit të brendshëm bruto; Shqipëria, me ligj, të vlefshme të udhëtimit dhe dëshirojnë të hynë, të ka përcaktuar rregullin e artë fiskal që paraardhësit tranzitojnë ose të qëndrojnë në territorin e secilit tanë nuk e kanë njohur dhe zbatuar asnjëherë, që vend. Koha e qëndrimit nuk duhet të kalojë më kredia merret vetëm për investime publike. shumë se 90 ditë brenda një afati prej 180 ditësh, Tashmë kemi edhe një avantazh, që investimet sipas standardeve të BE-së. publike janë të fokusuara, investimet publike janë Ndër risitë në këtë marrëveshje, dhe që i shërben të prioritarizuara, investimet publike bëhen me dëshirës të të dy palëve për lehtësimin maksimal përparësi në projekte madhore, të cilat do të ndikojnë nga barrierat apo detyrimet e ndryshme, është fakti në zhvillimin e Shqipërisë. se lëvizja nëpër pikat e hapura kufitare për lëvizjen Prandaj, unë mendoj, që ta përfundoj këtu ndërkombëtare do të bëhet pa taksa apo detyrime diskutimin tim, duke i ftuar kolegët që të mos bëjnë të tjera, duke e përqasur praktikën e lëvizjes zhurmë, por, përkundrazi, ta mbështesin këtë ndërmjet dy vendeve me praktikën e lëvizjes së projekt dhe njëkohësisht të punojmë që të thithim shtetasve në hapësirën e BE-së. Secila palë ka të financime dhe të zbatojmë projekte më të mëdha drejtë të refuzojë hyrjen dhe qëndrimin e atyre për Shqipërinë. shtetasve që i konsideron të padëshirueshëm sipas Falemnderit! kritereve të përcaktuara në legjislacionin e vet. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shehu! Marrëveshjes i është bashkëlidhur edhe një Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e aneks, i cili parashikon dokumentet e vlefshme për marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të secilin vend. Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Në përfundim, Komisioni për Sigurinë Republikës së Serbisë për lëvizjen e ndërsjellë të Kombëtare, duke vlerësuar rëndësinë e kësaj shtetasve”. marrëveshjeje për lëvizjen e lirë të shtetasve ndërmjet Në emër të Komisionit për Sigurinë Kombëtare, dy vendeve, vendosi më shumicë votash miratimin zoti Vasillaq Ngresi, urdhëroni! në parim, nen për nen dhe në tërësi të projektligjit, Vasillaq Ngresi – Falemnderit, zonja Kryetare! si dhe u shpreh dakord që ta kalojë atë për miratim Komisioni për Sigurinë Kombëtare, mbështetur dhe ratifikim në seancë plenare. në Rregulloren e Kuvendit, në mbledhjet e datave Falemnderit! 18 dhe 21 të këtij muaji, mori në shqyrtim Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ngresi! projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, zoti dhe Qeverisë së Republikës së Serbisë për lëvizjen Shehu, urdhëroni! e ndërsjellë të shtetasve”. Tritan Shehu – Falemnderit! Në këtë mbledhje, për të sqaruar deputetët dhe Do të flas shkurtimisht në emër të komisionit, për t’iu dhënë përgjigje pyetjeve të tyre, morën pjesë sepse ruaj të drejtën për të folur më vonë si diskutant përfaqësues nga Ministria e Brendshme dhe për këtë marrëveshje. Kjo marrëveshje u diskutua Ministria e Jashtme. në Komisionin e Çështjeve Ligjore. Ky komision e Parimi i lëvizjes së lirë është një ndër parimet konsideron të rëndësishme këtë marrëveshje për kryesore mbi të cilat është ngritur dhe funksionon lëvizjen e lirë të njerëzve dhe e miratoi me shumicë Bashkimi Europian, ndaj të cilit dy vendet tona kanë votash. Një pjesë e kolegëve të Partisë Socialiste shprehur aspiratat për anëtarësim. Ky është pikërisht abstenuan, megjithatë komisioni e kaloi dhe ia edhe boshti kryesor rreth të cilit mbështeten sugjeron seancës plenare për ta miratuar si klauzolat e kësaj marrëveshjeje, e cila është marrëveshje të rëndësishme që i shërben lëvizjes paraqitur për ratifikim. së lirë të njerëzve në një moment të rëndësishëm Kjo marrëveshje do të ndikojë pozitivisht në të integrimit rajonal në Bashkimin Europian. lehtësimin dhe rritjen e kontakteve ndërmjet Unë do të flas më shumë për këtë gjatë shtetasve të të dy vendeve, si dhe do të shërbejë diskutimit. për forcimin e mëtejshëm të marrëdhënieve në të Jozefina Topalli – Dakord, zoti Shehu! gjitha fushat. Falemnderit! Në nenin 1 të kësaj marrëveshjeje parashikohet Në emër të Komisionit të Jashtëm, zoti Luçiano
1038 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Boçi? së Shqipërisë aktivitetin e saj ndonjë organizatë (Deputeti Boçi shprehet dakord.) politike apo kulturore serbe? Cili është aktiviteti i Falemnderit! saj dhe me cilat çështje merret konkretisht? Ku i Në emër të Komisionit të Integrimit, Taulant kanë zyrat apo edhe selitë, po prapë në territorin e Balla. Shqipërisë? Taulant Balla – Zonja Kryetare, Jozefina Topalli – Kjo pyetje është për SHISH- Edhe Komisioni i Integrimit e shqyrtoi me in, nuk është për specialistët. Pyetje tjetër? përgjegjësi këtë marrëveshje. Sigurisht që deputetët, Zoti Ahmetaj, urdhëroni! qoftë të maxhorancës, qoftë të opozitës, e miratuan Arben Ahmetaj – Ministria e Jashtme, në në parim këtë marrëveshje, por, duhet t’ju vë në dijeni bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës, a kanë se ne, deputetët e opozitës në komision, kemi ndonjë database të shoqatave nga Serbia, ose le të shprehur shqetësime, kemi bërë pyetje dhe kemi themi, me orientim kulturor brenda Shqipërisë për kërkuar informacion më të thelluar për mënyrën e promovimin e kulturës apo traditave serbe në negocimit të marrëveshjes, por edhe për çështje që Shqipëri, dhe, a kemi ne ndonjë database me lidhen me komunikimin diplomatik me aktorë të tjerë shoqata shqiptare në Serbi? të interesuar në këtë proces, sikurse edhe për Jozefina Topalli – Falemnderit! formatin e marrëveshjes, të cilat, unë si deputet i Pyetje tjetër? Nuk ka. opozitës, do t’i theksoj në diskutimin tim. Zonja specialiste, nëse jeni gati, urdhëroni! Ajo që dua t’ju bëj me dije për këtë fazë të Specialistja, Ledia Hysi – Unë jam Ledia Hysi, diskutimit në seancë është që kjo marrëveshje nuk drejtoresha e Drejtorisë së të Drejtës Ndërkombëtare mund të vazhdojë të diskutohet për sa kohë që në të Traktateve në Ministrinë e Punëve të Jashtme. sallë mungon ministri i Jashtëm, i cili, përsa i përket Lidhur me parashikimin që ka neni 2 i interesit që do të shprehin deputetët, do të duhet të marrëveshjes, paragrafi 2 “Për qendrat kulturore”, japë shpjegime edhe për problematika që lidhen me dëshiroj t’ju vë në dijeni se ky është një propozim rolin e diplomacisë shqiptare në rastet kur dhe formulim i palës shqiptare. Kjo, për një arsye negociohen marrëveshje të këtij niveli. shumë të thjeshtë: Ministria e Punëve të Jashtme, Falemnderit! në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës, po punon Jozefina Topalli – Falemnderit! që në të gjitha vendet në të cilat ka një prezencë Ministri i Jashtëm duhet të ishte këtu sot. Apo shqiptare të krijohen qendra kulturore, këto ndoshta nuk është në Shqipëri? brenda përfaqësive diplomatike apo në varësi të (Konfirmohet se ministri ndodhet jashtë shtetit marrëveshjeve që ne do të nënshkruajmë me vendet për arsye pune.) e tjera ku këto qendra do të ngrihen jashtë Dakord, për pyetjet do të përgjigjet përfaqësive diplomatike. përfaqësuesja e Ministrisë së Jashtme. Parashikimi në këtë nen është bërë pikërisht Në emër të grupeve parlamentare kanë me sugjerimin tonë, me idenë që në një të ardhme regjistruar emrat: Saimir Tahiri, Taulant Balla, Ilir të afërt, kur të nënshkruhet një marrëveshje për Gjoni, për Grupin Parlamentar të PS-së; Tritan hapjen e qendrave kulturore, për personat të cilët Shehu dhe Leonard Demi, për Grupin Parlamentar do të dërgohen nga Shqipëria për të punuar në këto të PD-së. Ka pyetje? qendra kulturore, të ketë lehtësi lëvizjeje. Kuptohet, Zoti Braçe, urdhëroni! fakti që në nenin 2 parashikohen mbajtësit e Erion Braçe – Zonja Kryetare, pasaportave diplomatike dhe të shërbimit, do të thotë Në fakt, unë kam një grup çështjesh të një natyre që këta persona do të jenë të emëruar nga shteti politike lidhur me këtë marrëveshje, por, meqë këtu dhe të dërguar nga shteti, por nuk do të jenë nuk ka një përfaqësues politik, detyrohem të bëj përfaqësues diplomatik. Ata do të jenë vetëm vetëm pyetjen që ka karakter teknik, dhe, për më përfaqësues për të punuar në fushën e kulturës. tëpër, informativ. Unë nuk mund t’ju përgjigjem konkretisht, por, Ashtu si kolegët, edhe unë do të preferoja që të Ministria e Punëve të Jashtme i ka të evidentuara të ishte këtu ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, gjitha qendrat kulturore shqiptare në botë. për më tepër që e ka nismë personale dhe partiake Jozefina Topalli – Falemnderit! këtë punën e heqjes së vizave me Serbinë. (Deputeti Braçe flet nga salla, por nuk dëgjohet.) Dua të di: A ushtron në territorin e Republikës Pyetjet i keni bërë. Zonja ju ktheu përgjigje. Ju
1039 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
mund të ruani gjykimin tuaj edhe për përgjigjen. bazuar në këtë negociatë të bërë nga ana e Qeverisë Zoti Majko, urdhëroni! shqiptare, në thelb, ka dy qëllime, sipas meje: Së Pandeli Majko – Të nderuar kolegë, pari, Qeveria e Shqipërisë ka shprehur një koshiencë Me të drejtë zoti Shehu, kur foli në emër të aspak të drejtë duke i ofruar Serbisë paritetin që i Komisionit të Ligjeve, tha se deputetët e opozitës ka ofruar Malit të Zi dhe Maqedonisë. Së dyti, abstenuan. Në fakt, ishte një diskutim shumë Qeveria e Republikës së Shqipërisë, edhe me rastin interesant lidhur me këtë marrëveshje, për të cilën e kësaj marrëveshjeje, është e detyruar përpara mendoj se kolegët e Partisë Demokratike Parlamentit shqiptar të shprehet nëse ka minoritet bashkohen me mua, me faktin që ne shprehëm të serb në Shqipëri. gjithë së bashku. Në parim ne nuk mund të jemi Tani edhe regjistrimin e famshëm e bëtë, edhe i kundër një marrëveshjeje për lëvizjen e lirë të legalizuat se ç’ishin për t’u legalizuar. Ndaj, na thoni: qytetarëve midis dy vendeve, qoftë edhe jo fqinje, ka minoritet serb në Shqipëri? Kjo nuk ka të bëjë aq më tepër që në rajon flitet për ardhjen e frymës me atë që ne po flasim, me lëvizjen e lirë. Ky që së ngrohtë të integrimit në BE. Duke qenë se si ngrita këtu është problem që shqetëson opinionin Parlament jemi në pozicionin e ratifikimit të një publik dhe nëse ne do të flasim thjesht me terma marrëveshjeje, ne thjesht ratifikojmë, as nuk mund teknike, nëse kjo duhet ratifikuar për këtë apo për të ndryshojmë, por ciklojmë një dokument të atë arsye, kjo është pjesë e diskutimit dhe mendoj negociuar nga Qeveria e Republikës së Shqipërisë se është e nevojshme. me Qeverinë e Republikës së Serbisë. Ai që ngritëm Ne jemi banorë të kësaj shoqërie dhe e ndiejmë si shqetësim ishte niveli i dokumentit dhe niveli i shqetësimin e qytetarëve dhe të opinionit publik lidhur negociatës, i cili ka disa probleme. me atë se çfarë po ndodh në Shqipëri. Jo vetëm Ashtu siç thuhet edhe në relacionin e Komisionit brenda saj, por edhe në marrëdhënie me të tretët. të Ligjeve, nga ana e specialistëve të Ministrisë së Unë jam i bindur se ne në të ardhmen e afërt do të Jashtme në komision u tha se këto marrëveshje kemi një marrëdhënie mëse normale me serbët dhe janë të standardit të lidhur me Malin e Zi, Serbinë, por dua që kjo të bëhet në publik dhe jo në Maqedoninë, Bosnjën; Kosovën nuk po e vë, se nuk kanalet e ujërave të zeza, as duke u garantuar lëvizje ka kontekst. Në të tria këto shtete Shqipëria ka të lirë njerëzve të mafies serbe. njohur që nga pavarësia e saj minoritetet. Pra, që Unë dua që kjo marrëveshje të jetë e tillë dhe të nga 1912-a, në Shqipëri ekziston minoriteti malazez, ndihmojë bashkëpunimin në rajon dhe jo të vijë me minoriteti maqedonas dhe ai boshnjak. Të përdorësh gjysmë kuptimësie, me paragrafë të paqartë, për një standard të tillë marrëveshjeje me një shtet jo më tepër, ashtu siç bënë pyetje kolegët, duke fqinj, do të thotë se ke njohur nga pikëpamja e diskutuar edhe qendra të informimit kulturor. Ç’është standardit ekzistencën e minoritetit të këtij shteti ky paritet për qendrat e informimit kulturor? Këtu, në Shqipëri. zonja drejtoreshë juridike e Ministrisë së Jashtme Ne jetojmë në Shqipëri. Sot në Shqipëri nuk tha se këtë e kemi kërkuar ne. Po, pse e keni kërkuar legalizohen vetëm shtëpi dhe para pa leje, nuk ju? Nëse doni të bëni një marrëveshje sa i përket legalizohen lloj-lloj gjërash të paligjshme, por po trajtimit të popullit shqiptar në Preshevë, kjo bëhet legalizohen edhe minoritetet. Ky është një problem me një marrëveshje dypalëshe. Ç’punë ka Qendra që nuk mund të anashkalohet sikur nuk ka ndodhur e Informimit Kulturor me një marrëveshje për lëvizjen asgjë. Po të shihet marrëveshja e negociuar nga e lirë? Qeveria shqiptare, ajo nuk është një marrëveshje Zonja Hysi, kam përshtypjen se sot, për të dytën për lëvizje të lirë, se për një lëvizje të lirë, normalisht, herë, ju vini në Parlament duke na hapur një diskutim palët mund të ishin të definuara në shprehjen: “Palët që ka të bëjë me disa marrëdhënie delikate në rajon. marrin përsipër heqjen e regjimit të vizave ndërmjet Besoj se do të kem mirëkuptimin tuaj, duke thënë shteteve…” dhe kështu vazhdon fjalia. Nuk ekziston se jeni drejtoresha juridike e paktit detar me Greqinë, një shprehje e tillë në këtë marrëveshje me Serbinë, i cili u rrëzua në Gjykatën Kushtetuese. Nuk besoja por ekziston një shprehje tjetër, ku thuhet se që do të vinit sot këtu me të njëjtin titull, duke qenë shtetasit mund të hyjnë ose mund të mos hyjnë. sërish drejtoreshë juridike. Kjo do të thotë se ne shprehim rezerva se këtu nuk Jozefina Topalli – Më falni, zoti Majko! kemi të bëjmë me lëvizje të lirë, por është thjesht Mund të flisni për marrëveshjen, por jo me një performancë e një lëvizjeje të kufizuar, e cila, specialistët.
1040 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Pandeli Majko – Zonja Topalli, më lër të flas! diskutojmë sot është një marrëveshje e Ka mjaft kolegë, qoftë nga e majta, qoftë nga e rëndësishme, është një marrëveshje standard. Të djathta, të cilët e kanë trajtuar me shqetësim kërkosh të gjesh kleçka dhe elemente teknike nëpër ratifikimin e kësaj marrëveshjeje si një pikë të të nuk është e drejtë. Kjo është një marrëveshje rëndësishme të procesit të integrimit europian. Unë standarde midis vendeve, të cilat dëshirojnë të mendoj se në parim kanë shumë të drejtë. Por sot jetojnë në paqe dhe që duan që qytetarët e tyre të në Parlamentin shqiptar ka shumë projekte të lëvizin të lirë; midis vendeve që dëshirojnë të rëndësishme për procesin e integrimit europian dhe ndërtojnë aspirata të reja mbi një të kaluar, ndoshta unë, sinqerisht, edhe për arsyet që thashë pak më të hidhur shpeshherë. lart, nuk mund ta filloj duke votuar për projektligjet e Kjo është merita e madhe e kësaj Qeverie, është procesit të integrimit europian, duke e dhënë votën merita e madhe e kësaj maxhorance, e cila me një time pro për një marrëveshje e cila ka të bëjë me vizion thellësisht dhe krejtësisht europian ndërton marrëdhëniet me Beogradin. Falna Zot! Nuk besoj të tilla baza për të ardhmen, jo vetëm të Shqipërisë, se integrimi i Shqipërisë kalon nga Beogradi. por për të ardhmen në tërësi të rajonit. Falemnderit! Ky është kontributi i madh i kësaj maxhorance Jozefina Topalli – Falemnderit! Jam dakord dhe kësaj Qeverie, e cila po shtyn me të gjitha forcat që këtë projektligj të mos e votoni, por mund të votoni këtë rajon drejt integrimit europian. Këtë kontribut Gjykatën Administrative dhe shumë ligje të tjera që kjo maxhorancë dhe PD-ja nuk po e luajnë vetëm i kemi në rendin e ditës. sot, por që nga dita e themelimit, ndryshe nga ajo Zoti Shehu, urdhëroni! që keni bërë ju në shumë momente të rëndësishme Tritan Shehu – Falemnderit, zonja Kryetare! për integrimin dhe zhvillimet europiane të Shqipërisë. Të nderuar kolegë, sinqerisht, për mua ishte Kjo është një marrëveshje krejtësisht në përputhje befasuese të dëgjoja këtu nga një koleg me shumë me këto principe. Është një marrëveshje krejtësisht eksperiencë dhe që ka pasur përgjegjësi të mëdha në përputhje me rekomandimet e BE-së, të KE-së; në drejtimin e këtij vendi, të flasë në atë mënyrë për është një marrëveshje që përputhet krejtësisht me një marrëveshje krejtësisht të dobishme, thellësisht frymën e Komisionit Europian për lëvizjen e lirë të të nevojshme, progresive, për një marrëveshjeje në njerëzve. shërbim të qytetarëve. Dua t’i them kolegut tim se Ajo është në përputhje të plotë jo vetëm Parlamenti nuk është kanal, por është vend publik. politikisht, por edhe në standardet teknike, që, Nëse ka vend publik në një vend demokratik, ai fatkeqësisht, u përfolën tani me modelin e është Parlamenti, të nderuar kolegë! marrëveshjes së lëvizjes Shengen të qytetarëve në Të krahasosh Parlamentin me kanalet e ujërave këtë hapësirë. Pra, është një marrëveshje, e cila i të zeza për mua është gabim fatal, denigrim i përmbush këto standarde në të gjitha principet dhe Parlamentit dhe më vjen çudi që këtë e bën një koleg, në të gjitha elemente e saj politike dhe teknike. i cili ka një jetë shumë të gjatë dhe kontribute në Kjo marrëveshje u shërben qytetarëve shqiptarë, Parlamentin shqiptar. serbë, qytetarëve të rajonit, stabilitetit dhe integrimit Fatkeqësisht, qëndrimi i kolegëve socialistë sot të rajonit tonë në BE, qëllimit më të madh që ne është një qëndrim, do të thosha, i çuditshëm. Së kemi për të ardhmen e vendit tonë dhe të rajonit në paku, i çuditshëm. Godasin një marrëveshje, flasin tërësi. Unë do të thosha se kjo marrëveshje duhet në një mënyrë absurde për marrëveshjen e konsideruar si një hap dhe kontribut pozitiv, ajo është mëparshme në fushën e borxhit me partnerin tonë në vazhdim të një politike konstante të PD-së dhe kryesor, Italinë, dhe kërkojnë të arrijnë në këtë maxhorancës për hapjen e kufijve; të një politike mënyrë rezultatet e një politike antieuropiane, konstante, e cila synon në zhvlerësimin e kufijve, antiintegruese, kundër lëvizjes së lirë. Ata kërkojmë në moskonsiderimin e tyre si një barrierë e të arrijnë në këtë mënyrë një politikë thellësisht të pakalueshme; në krijimin e të tjera koncepteve për dëmshme dhe në kundërshtim me interesat e kufijtë, duke i ruajtur ato, por duke i zhvlerësuar. vendit. Mua më vjen keq që diskutojmë sot në këtë Kjo marrëveshje synon pikërisht këto elemente gjendje në Parlamentin shqiptar dhe deklarohet vota të rëndësishme, të cilat lidhen me stabilitetin e kundër e grupit të PS-së edhe për një marrëveshje rajonit tonë dhe me të ardhmen e këtij rajoni. të lirë, që u shërben njerëzve në tërësi. Pa dyshim, ajo është në përputhje të plotë me Të nderuar kolegë, marrëveshja që ne po vizionin tonë europian.
1041 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Dëshmia e saj flet tashmë për një frymë të re Jozefina Topalli – Po ku të iku marrëveshja që ka filluar të lindë në Ballkanin e periudhës mbas për bashkëpunimin rajonal? Millosheviçit, mbas luftërave, mbas kasaphanave; Saimir Tahiri – Zonjë, tematikën e diskutimit flet për vullnetin e popujve tanë për të jetuar në paqe, tim gjykojeni në fund. për të komunikuar, për të lëvizur lirshëm dhe për të Jozefina Topalli – Jo. Ka një nen të bashkëpunuar midis tyre. Rregullores, i cili ju detyron të flisni brenda temës. Qëndrimi juaj, të nderuar kolegë të PS-së, është Ju tërheq vëmendjen në bazë të nenit 64! absurd. Nacionalizëm spekulativ nuk ka pse të Saimir Tahiri – Zonjë, ne e kemi një këpucar luajmë këtu. Nuk kemi pse të luajmë më këtu në Parlament, mos u bëni rrobaqepëse që të na elemente spekulative në kurriz të një nacionalizmi qepni edhe gojën. Më lër të mbaroj! inekzistent dhe fantazmë. Kjo tregon reminishencë, Jozefina Topalli – Brenda ligjit dhe axhendës. vizione të vjetra, tregon dëshirën për të bllokuar Saimir Tahiri – Gjyqtari me emrin Asim Vokshi proceset e hapjes dhe të integrimit të rajonit. Unë më dënoi pse thashë të vërtetën për Albana Vokshin. po ju them se nacionalizmi është llogorja e fundit e Jozefina Topalli –Ju tërheq vëmendjen, për humbësit, është kartë e humbur, aq më shumë kur herë të dytë, në bazë të nenit 64 të Rregullores! luhet thellësisht me elemente spekulative në këtë Saimir Tahiri – Zonjë, më lini të flas! mënyrë. Jozefina Topalli – Flisni për marrëveshjen. Në vend të themi së këto marrëveshje janë në Keni gjithë të drejtën që ju jep ligji. frymën e re, këto marrëveshje hapin rrugën e Saimir Tahiri – Për marrëveshjen po flas. zhvillimit dhe integrimit; këto marrëveshje u duhen Jozefina Topalli – Marrëveshja për shqiptarëve, serbëve dhe të gjithë popujve të rajonit. bashkëpunimin rajonal është në rendin e ditës. Mos harroni, edhe shqiptarëve që janë në Serbi! I Saimir Tahiri – Zonjë, më lini të flas! keni pyetur ndonjëherë ata, keni biseduar Jozefina Topalli – (I drejtohet një deputeti të ndonjëherë me ta për mënyrën se si e vlerësojnë PS-së, i cili flet nga vendi.) këtë marrëveshje? Për përfitimet që kanë nga kjo Ju nuk jeni avokat i këtij zotërisë. marrëveshje? Unë nuk e di në e keni bërë këtë, por Kam një Rregullore, të cilën do ta respektoj. dyshoj në sinqeritetin tuaj për çështjen shqiptare Zoti Tahiri, të tërhoqa dy herë vëmendjen. kudo që është. Shfrytëzojeni kohën për të folur për marrëveshjen. Falemnderit! Saimir Tahiri – Ju edhe mund të më dënoni, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shehu! por të paktën më lini të mbaroj diskutimin. Ju siguroj Fjalën e ka zoti Tahiri. që jam brenda marrëveshjes. Ju nuk mund të diktoni Saimir Tahiri - Zonja Kryetare, kursin e diskutimit tim. Unë po flas për marrëveshjen, Të nderuar kolegë, ndaj më lini të flas për marrëveshjen. Unë do të ndjek Po flas si “pjesëtar i celulës antieuropiane”. Bëtë kursin tim, jo atë që doni ju. mirë që e sollët këtë marrëveshje, sepse deri sot Pra, jam këtu për të diskutuar për marrëveshjen, kjo Qeveri u sforcua mjaft duke mbrojtur me policë por për kushtet që duhet të kemi ne këtu brenda e ushtri lëvizjen e lirë të biznesmenëve serbë, që vendit tonë, për të arritur pastaj që të kemi një bashkëpunojnë me familjen në pushtet. Që të vijmë marrëveshje të tillë ndërmjet shteteve. Dhe po e them te kjo marrëveshje duhet të kemi disa kushte të pse. Më lini të mbaroj. brendshme, të cilat do t’i rendis shkurtimisht për të Pra, ky gjyqtar më dënoi pse thashë të vërtetën arritur pastaj te marrëveshja konkrete. për një deputete të Kuvendit. Perifrazoi vendimin pse Para dy ditësh, pa u zbardhur ende vendimi i të vërtetat që unë thashë për deputeten i krijuan një gjykatësit, në media u përhap lajmi se unë u dënova perceptim tjetër për veten. U dënova me 33 milionë me një gjobë prej 33 milionë lekësh të vjetra për lekë të vjetra pse thashë të vërtetën për deputeten, deklaratat e mia ndaj një deputeteje. Një gjyqtar... kur ndërkohë, në po të njëjtën ditë, pse vdiq një Jozefina Topalli – Ju lutem, flisni për temën! minator dhe u plagosën 8 të tjerë në Bulqizë, Ju tërheq vëmendjen! kompania u dënua me 500 mijë lekë të vjetra. Saimir Tahiri – Ju lutem, më lini të flas! Kushton më shumë humori i Albana Vokshit se Jozefina Topalli – Po, flisni për marrëveshjen! jeta e një minatori për gjyqtarin? Po. Fatkeqësisht, Saimir Tahiri – Po, për marrëveshjen do të flas. gjyqtarit që më dënoi, e shoqja i punon asistente e Vetëm mos më ndërprisni! Argita Berishës, vetë ai punon asistent i Flutura
1042 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kolës. Kush nuk kujtohet, është ortakja e Argitës. Konferenca e Kartës së Adriatikut 5, një sukses Jozefina Topalli – Jeni në kundërshtim me i përbashkët i maxhorancës dhe i opozitës, ishte nenin 64 të Rregullores, të nenit 48 të Rregullores, dëshmi e kësaj përpjekjeje dhe garantimi i lëvizjes të nenit 74 të Rregullores. Ju lutem, zotëri ose flisni së lirë është një ndër elementet kryesore të kësaj për marrëveshjen dhe axhendën, ose uluni. politike. Përndryshe, ju tërheq vëmendjen në bazë të nenit Mendoj se me marrëveshjen e garantimit të 64 të Rregullores, për herë të tretë! lëvizjes së lirë midis qytetarëve shqiptarë dhe serbë, Saimir Tahiri – Të premtoj që do të flas për kontribuojmë në rritjen e stabilitetit, sigurisë, marrëveshjen. Këtu, vdesin 26 veta në Gërdec dhe mirëkuptimit dhe integrimit të përbashkët. nuk dënohet asnjeri, ndërkohë i prishet humori një Marrëveshja është një ndihmesë në arritjen e një deputeteje të maxhorancës dhe dënohemi, kjo është klime bashkëpunimi të vazhdueshëm, të e vërtetë. Këtu, badigardi i djalit të Kryeministrit qëndrueshëm dhe me interesa reciproke. Ajo është, plagos si sherif një kamerier në lokal dhe nuk gjithashtu, edhe një kontribut në eliminimin e dënohet, ndërkohë që i prishet humori një deputeteje faktorëve që sjellin konflikte etnike, apo të ndonjë të maxhorancës dhe dënohemi, kjo është e vërtetë. natyre tjetër. Jozefina Topalli – Në bazë të Rregullores Kjo politikë e ndihmon Shqipërinë të mbështesë ndërpres seancën plenare. dhe të japë një kontribut të patjetërsueshëm për Zotëria, po flet jashtë rendit të ditës. Kjo është shtetin e Kosovës në disa plane jetësore për të: jashtë Rregullores. Së pari, në njohjen e shtetit në arenën 5 minuta pushim. ndërkombëtare, duke i vënë në shërbim të gjitha mundësitë e veta, diplomatike apo të marrëdhënieve (Pas pushimit) ndërkombëtare. Së dyti, në konsolidimin demokratik dhe forcimin Vazhdojmë seancën. e institucioneve të shtetit kosovar. Urdhëroni, zoti Tahiri! Së treti, në mëkëmbjen e ekonomisë, duke Saimir Tahiri – Zonja Kryetare, krijuar të gjitha lehtësitë që Shqipëria mund të Megjithëse personalisht e gjykoj të krijojë, mjafton të përmendim rrugën e madhe. paarsyeshme ndërprerjen, gjithsesi, po e mbyll atë Së katërti, në zhvillimin e arsimit, kulturës, që doja të thoja me dy fjali. shkencës etj. Meqë isha duke folur për një përfaqësues të Përparimi i dhjetë vjetëve të fundit është pasqyrë minoritetit të biznesit, por kulturor, si deputetja e fuqisë dhe e mbështetjes së vazhdueshme Albana Vokshi, edhe për marrëveshjen, por edhe transatlantike, e reformave të brendshme politike për të vërtetat e kësaj Qeverie, ne nuk do të mbyllim dhe proceseve integruese euroatlantike, të cilat gojën. Askush nga ne, as unë, as deputetët kolegë ndihmuan Ballkanin Perëndimor të dalë nga lufta të mi të opozitës. në paqe, nga disintegrimi në zhvillim të Për sa i takon marrëveshjes, unë jam dakord qëndrueshëm dhe i ofruan atij një të ardhme për lëvizjen e lirë, mjafton që të vëmë disa standarde euroatlantike. dhe t’i aplikojmë të gjithë dhe të mos dalin pastaj Pra, vetëm politikat euroatlantike, element i së deputetë si Albana Vokshi që, pse janë mësuar me cilës është edhe kjo marrëveshje, dhe lëvizja e lirë bonuse dhe preferenca në koncesionet e Qeverisë, e njerëzve në të gjithë rajonin, janë rruga e vetme duan bonuse e korsi preferenciale edhe në kufi. drejt një Ballkani paqësor, demokratik dhe të begatë. Falemnderit! Pavarësia e Kosovës është e pakthyeshme dhe Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Demi stabilizimi i saj është i padiskutueshëm. Strukturat Leonard Demi – E nderuar zonja Kryetare, qeverisëse serbe në Kosovë gjenerojnë situata dhe Të nderuar kolegë, kushte për konflikt, të cilat ndikojnë krejt negativisht Vendi ynë i konsideron si parësore dhe të një në sigurinë e Kosovës dhe më gjerë, siç është edhe rëndësie të veçantë marrëdhëniet me fqinjët dhe do situata e sotme në veri të Kosovës, në dy pika të vazhdojë të kontribuojë për arritjen e objektivit të doganore. përbashkët të rajonit, integrimin e tij euroatlantik Por, sot në Kosovë veprojnë dy misione, tepër dhe po punojmë për t’i sjellë këto marrëdhënie në të rëndësishme: KFOR-i, i drejtuar nga NATO-ja, i përputhje me vlerat dhe standardet euroatlantike. cili ka si detyrë të sigurojë një mjedis të sigurisë, të
1043 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
lëvizjes së lirë, kushte për zbatimin e angazhimeve Prandaj, ndonjë qëndrim ndryshe apo dyshim dhe standardeve, sidomos ato që lidhen me shtetin për këtë marrëveshje, për mua është krejt i pavend ligjor, mbrojtjen e minoriteteve, komuniteteve etj., dhe unë do të ftoja të gjithë kolegët ta votonim si dhe, së dyti, misioni i EULEX-it i Bashkimit Europian, një një kontribut të madh drejt politikave të i cili është misioni i shtetit të së drejtës dhe përbashkëta. ndërmerret nën politikën e përbashkët të sigurisë Falemnderit! dhe të mbrojtjes së Bashkimit Europian. Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Demi! Zotërinj deputetë, Taulant Balla, urdhëroni. Pas vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Taulant Balla - Është e habitshme të Drejtësisë të gushtit 2010 për pavarësinë e Kosovës, keqinterpretohet qëndrimi i qartë i kolegëve deputetë më 8 mars të këtij viti filluan negociatat midis socialistë, qoftë i kolegut Majko apo i kolegut Tahiri, Prishtinës dhe Beogradit, të cilat, në fakt, janë lidhur me këtë marrëveshje, për aq kohë sa ne e bisedime midis Republikës së Kosovës dhe themi qartë se qëndrimi i Partisë Socialiste është Republikës së Serbisë. Këto bisedime, që mbahen ai qëndrim pro europian që prej vitit 1991 dhe në Bruksel me ndërmjetësinë e Bashkimit Europian, mbështetës i çdo iniciative liberalizuese për lëvizjen që përfaqësohet nga ambasadori Kuper, si i dërguar e lirë të qytetarëve, mallrave apo të kapitaleve. i zonjës Eshton, përfshijnë tri çështje kryesore: Të nderuar kolegë deputetë, më vjen keq t’jua E para, bashkëpunimi rajonal. E dyta, liria e them, por po ndodh shpesh në historinë e këtij vendi lëvizjes. E treta , shteti ligjor. që Tirana nuk rakordohet me Prishtinën. Sot në Kështu, në raundin e pestë të bisedimeve midis Kuvendin e Kosovës, pikërisht në këtë moment, Kosovës dhe Serbisë, apo Prishtinës dhe Beogradit, bëhet një debat lidhur me lëvizjen në pikat kufitare më 2 korrik 2011, pas pothuaj 4 muajsh, Serbia dhe në veri të Kosovës. Sot në Shqipëri, pikërisht në Kosova arritën marrëveshjen për lëvizjen e lirë, këtë orë, në këtë Kuvend, diskutohet një domethënë kjo marrëveshje që lejon qytetarët e marrëveshje për lëvizjen e lirë me Serbinë. Kosovës, si dhe mjetet e tyre të kalojnë kufirin me Ky është një kontekst mjaft i rëndësishëm Serbinë me dokumente kosovare. E ka bërë Kosova strategjik dhe politik për të parë se ku rakordohemi para nesh. ne me Prishtinën. Por, më shumë se kaq, të nderuar Përpos kësaj, të dyja vendet angazhohen të kolegë deputetë, kritikat tona nuk lidhen me njohin dokumentet e pasurisë së paluajtshme dhe rëndësinë që ka dhe me parimin e miratimit të kësaj disa elemente te tjera tepër të rëndësishme që, në marrëveshjeje, por lidhet me rëndësinë e faktit se si fakt, çojnë në njohjen de facto të shtetit të ri kosovar. negociohet një marrëveshje e tillë. Serbët nuk e kanë pranuar, por zonja Tahiri, si Nuk mund të kesh dhe nuk mund të përdorësh kryenegociatore, tha se ky është hapi i parë që marrëveshje tip, copy-paste për të njëjtat vende, nuk Serbia po kalon në njohjen e Kosovës. mund të përdorësh të njëjtat parime në diplomaci Prandaj, unë nuk mendoj se kjo marrëveshje që për vendet e rajonit dhe për vendet fqinje. Kjo ishte ligjëron qarkullimin e lirë midis Shqipërisë dhe kritika që bëri ish-Kryeministri Majko kundrejt Serbisë, do të dëmtojë sadopak interesat e Ministrisë së Jashtme. Kosovës, se i pari që do ta votonte kundër do të Pra, marrëveshja është marrë ashtu siç ka qenë isha unë. Por, përkundrazi, i ndihmon interesat e me Malin e Zi, ashtu siç ka qenë me Maqedoninë, shtetit kosovar dhe të gjithë rajonit për të pasur ulje nuk ka ndryshuar asgjë, ndërkohë që është tensionesh, bashkëpunim dhe integrim të zëvendësuar fjala “Maqedoni” apo “Mal i Zi” me mëtejshëm në strukturat apo institucionet që ne “Serbi”. dëshirojmë të bëhemi anëtarë. Të nderuar kolegë deputetë, Një shembull tjetër që ndihmon në këtë drejtim, Ky është problem shumë i madh. Më lejoni t’ju për të na ndihmuar edhe ne që ta votojmë të gjithë, them që, marrëveshjet e lëvizjes së lirë kanë rëndësi pa asnjë mëdyshje, është edhe politika simbolike e sepse i japin vlerë korridoreve të komunikimit. Bashkimit Europian për liberalizimin e vizave në të Korridori ynë i komunikimit, ai korridor kombëtar, gjithë rajonin e Ballkanit. Deri dje ka qenë vetëm Rruga e Kombit, që fillon nga Durrësi, kalon në Kosova e papërfshirë në këtë politikë, sot po fillojnë Morinë e më pas në Prishtinë, sot është një korridor negociatat që edhe banorët apo qytetarët e shtetit komunikimi i paimplementueshëm, për aq kohë sa të Kosovës të lëvizin në Bashkimin Europian pa viza. pikat e kalimit kufitar në veri të Kosovës nuk
1044 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
funksionojnë. pjesë e armatimit serb, që vjen për t’u demontuar Pra, marrëveshja e lëvizjes së lirë, që synon në Shqipëri, nuk demontohet nëpër pikat e miratuara pikërisht vënien në shfrytëzim të korridoreve të nga ky Kuvend. komunikimit, të infrastrukturës, duhet sigurisht që Jo më larg se dje, e kemi parë të gjithë në të jetë e realizueshme. Ky është shqetësimi ynë, televizionin “Top Channel”, që në shtratin e lumit sepse, nëse marrëveshja do të ishte negociouar në Shkumbin demontohen armatime që nuk dihen se një nivel politik të qëndrueshëm dhe të besueshëm nga vijnë, ndërsa Kryeministri del dhe thotë të njëkohësisht, duhej që të shoqërohej bashkë me pastrohet lumi Shkumbin nga plehrat. Në lumin protokollet e pikave të kalimit kufitar. Një marrëveshje Shkumbin po demontohen armatime. e lëvizjes së lirë nuk ka vlerë nëse nuk e Unë akuzoj ministrin e Mbrojtjes si përgjegjës bashkëshoqëron me protokollet e pikave të kalimit për pazaret që po bëhen me armatimet, qofshin ato kufitar. që vijnë nga vendet e tjera, qofshin ato që janë pjesë Serbia thotë se ka 74 pika kalimi kufitar, që do e rezervës shqiptare të armatimit. Mënyra e të thotë se ekskludon në marrëveshjen me demontimit të tyre po bëhet në mënyrë korruptive, Shqipërinë të gjitha pikat e kalimit kufitar me pjesë të strukturave të ushtrisë janë kthyer në pjesë Kosovën. Ky është problem, zotërinj deputetë të të interesave private, të cilat demontojnë për arsye maxhorancës. Ne nuk jemi kundër një marrëveshjeje të shitjes së metaleve me mjaft vlerë që burojnë të tillë, por duam që përgjatë kohës që negociohet nga ky demontim. një marrëveshje e tillë, sigurisht, të mbështetet Ministri, ashtu siç mund të kenë bërë edhe të pozicioni i qartë i Bashkimit Europian, pozicioni i tjerë ministra, pasi është njohur me atë rast, sot qartë i qeverisë së Kosovës, lidhur me hapjen e duhet të merrte fjalën dhe të thoshte: Çfarë është pikave të kalimit kufitar. ai demontim në lumin Shkumbin? Kush janë ata Ndërkohë që Shqipëria, një vend i rajonit, shtet ushtarakë të përfshirë në atë demontim? A janë vëlla me shtetin kosovar, në negociatat për këto pika këto armatime që burojnë edhe nga armatimet që kalimi kufitar nuk e hap fare gojën. Zotërinj, vijnë nga vende sikurse Serbia, për t’u demontuar bashkëshoqëroni në protokollin e marrëveshjes edhe në Shqipëri? Sepse baruti i atyre armatimeve ka pikat e kalimit kufitar ku sot, çdo qytetar, qoftë lëndë mjaft të rrezikshme. Edhe pas djegies ato, shqiptar, qoftë ky kosovar, me pasaportë shqiptare, duke u marrë nga uji i lumit Shkumbin përfundojnë apo edhe një shtetas i një vendi tjetër që do të kalojë në det dhe dëmtojnë rëndë florën dhe faunën e këtij kufirin nga Kosova në Serbi, nuk kalon dot. Ky është vendi. problem i një marrëveshjeje të lëvizjes së lirë. Falemnderit! Ne theksojmë se Partia Socialiste mbështet Jozefina Topalli – Zoti Ministër, urdhëroni! çdo lloj marrëveshjeje që nxit dhe mbështet lëvizjen Arben Imami - Falemnderit! e lirë të mallrave, të njerëzve, të kapitaleve, por këto Ne nuk demontojmë. Nuk kemi demontuar. Nuk marrëveshje duhen bërë mbi bazën e parimeve të po demontojmë asgjë tjetër përveçse asaj sasie prej reciprocitetit. dhjetëra mijëra tonësh, të cilat i kemi trashëguar. Ende nuk kemi informacion nëse marrëveshja Nuk ka as predha, as armatim, as plumba, as nuk ka kaluar në Parlamentin serb apo jo. Marrëveshja e di se çfarë, as serb, as bullgar, as suedez, as të duhet kaluar njëkohësisht, madje, le t’ua lemë ndonjë vendi tjetër. Ne kemi shumë për të demontuar kolegëve të Parlamentit serb ta kalojnë ata të parët për vete. Kemi demontuar 45 mijë tonë në këto dy këtë marrëveshje, më pas ta kalojmë edhe ne, vjet. Do të demontojmë edhe 45 mijë tonë të tjera. ndërkohë ndjekim me vëmendje të gjithë debatin që Dhe kjo është detyrë. Kështu i shërbehet vendit. zhvillohet sot në Kuvendin e Kosovës lidhur me Përsa i përket ndotjes së mjedisit, do t’ju jap problematikat me pikat e kalimit kufitar në veri. informacion në kohën më të afërt të mundshme. Të nderuar kolegë deputetë, Ka një problem, që djegia e baruteve në Ka edhe një çështje tjetër shumë të mungesë të ujit është problematike. Ne po e rëndësishme kur flasim për lëvizje të lirë të mallrave, shqyrtojmë edhe këtë çështje. Në kohën më të afërt të njerëzve apo të kapitaleve. Sot në Shqipëri, për do të informoj qoftë komisionin, qoftë seancën shkak të këtij liberalizimi, po shkëmbejmë gjithçka. plenare. Ditët e fundit, në kuadër të këtij liberalizimi, po Falemnderit! shkëmbejmë edhe armë. A e dini se ç’ndodh? Një Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ministër!
1045 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Zonja Doda, urdhëroni! serbe e hapur në Shkodër është bërë pa miratimin Mesila Doda - Falemnderit, zonja Kryetare! e Qeverisë shqiptare. Është marrë një miratim a E shoh me vend ndërhyrjen, meqenëse zoti Balla posteriori, pasi ishte bërë fakt i kryer. Për këtë mund ishte caktuar si relator i Komisionit të Integrimit për të deklarojnë punonjësit e Ministrisë së Jashtme, këtë marrëveshje. Ndërkohë, dua t’ju bëj me dije se në mos ne kemi dokumente që e provojnë këtë. qëndrimi i mbajtur në Komisionin e Integrimit ka qenë Së dyti, zonja Topalli, ju folët për ligjet me 3/5- absolutisht unanim nga të gjithë anëtarët e tij. at dhe e keni bërë lajtmotiv të diskutimeve tuaja Sigurisht që në diskutimin e bërë në komision janë këtë, por ndërkohë unë po ju them se është mirë që shtruar shumë pyetje. Është shtruar pyetje edhe të mateni kur diskutoni për këtë çështje. mbi konsultimin që mund të kemi pasur me Unë do të sjell në vëmendje të Kuvendit dhe të Ministrinë e Jashtme të Republikës së Kosovës. opinionit publik shqiptar se në kohën që ne Nga ana e specialistëve është dhënë përgjigjja se diskutojmë për një marrëveshje të lëvizjes së lirë të kemi marrë edhe konsultimin e Ministrisë së shtetasve shqiptarë dhe atyre serbë, na është sjellë Jashtme të Republikës së Kosovës. Pra, bien të dhe Kodi Detar për të kaluar disa amendamente, gjitha dyshimet mbi ndonjë praktikë të kaluar në ndërkohë që, sot që flasim, Republika e Shqipërisë, mënyrë të parregullt. Nga ana tjetër dua t’ju them në prag të 100-vjetorit të saj, është pa kufij të se është bërë shumë herë e udhës që politika të përcaktuar detar në jug të saj. Kjo është realizuar shërbejë si akt i retorikës boshe. përmes ligjit nr. 9861, të miratuar më 24 janar të Në këtë vend jemi për të mbrojtur interesat e vitit 2008. Madje me këtë ligj ju keni hedhur poshtë atyre njerëzve që na kanë votuar, për ta bërë këtë edhe Protokollin e Firences të 27 janarit të vitit 1925. vend që të ecë përpara. Është e kotë që me një Pika e tretë ka të bëjë me diskutimet që bënë marrëveshje të tillë, e cila lehtëson jo vetëm kalimin disa kolegë. Dua t’ju referohem kolegëve të e qytetarëve nga Republika e Shqipërisë në maxhorancës, të cilët në gojën e tyre u përpoqën të Republikën e Serbisë, por edhe që pasuron kuadrin venë mendimet tona dhe qëndrimin tonë për sa i ligjor ekzistues, të mundohemi të nxjerrim bonus përket kësaj marrëveshjeje. politik. Ju nuk keni asnjë të drejtë që të na kondiciononi Të gjithë anëtarët e opozitës në Komisionin e mendimet dhe qëndrimet tona. Integrimit kanë votuar pro, dhe sot më duken pa Do t’ju lutesha shumë, unë jam caktuar si vend dyshimet e mundshme mbi parregullsinë e këtij përfaqësues i grupit parlamentar dhe i forcës politike kalimi. Janë marrë të gjitha masat. Janë pyetur të për të përfaqësuar dhe prezantuar opinionin dhe gjithë aktorët, përfshirë edhe ata të Republikës së qëndrimin tonë për marrëveshjen në fjalë. Kosovës. Partia jonë dhe grupi ynë parlamentar janë të Prandaj, ju ftoj të gjithëve ta votojmë pa asnjë vetëdijshëm për rëndësinë që ka lëvizja e lirë në mëdyshje këtë marrëveshje! zonën e Ballkanit. Ne jemi të bindur se përmes Falemnderit! këmbimit të ideve, mallrave dhe njerëzve, rajoni ynë Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Doda! do të jetë më i sigurt. Për më tepër, ka qenë pikërisht Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare. forca jonë politike, këtu e dhjetë vjet më parë, e cila Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? ka dalë me propozime largpamëse të tilla si ideja e (Përfaqësuesi i Grupit Parlamentar të LSI-së një asambleje parlamentare e vendeve të rajonit apo shprehet dakord.) të një mini Shengeni ballkanik. Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së? Të zhveshur nga një politikë tradicionaliste e dalë Zoti Gjoni, urdhëroni! mode, ku emocionet patriotike, siç u pa këtu, dhe Ilir Gjoni – Kolegë deputetë, populizmi karakteristik i disa liderëve, veçse janë Më lejoni që në parantezë të bëj tri sqarime të bërë pengesë e kapërcimit të mendësive që na kanë nevojshme për problemet që konstatova gjatë mbajtur të mbërthyer këtu ku jemi, ne jemi të prirur diskutimeve që u bënë këtu. të ndjekim eksperiencat e bashkëpunimit europian E para, dua të sqaroj detajin që lidhet me që bazohen në aftësinë e politikës për të ndërtuar kërkesën nga ana e palës sonë për të përfshirë në një të ardhme të ndryshme nga e kaluara marrëveshje qendrat kulturore, që u deklarua nga problematike, një të ardhme të përbashkët. përfaqësues të Ministrisë së Jashtme. Ne besojmë, gjithsesi, se gjeografia dhe historia Dua të sqaroj këtë Kuvend se qendra kulturore janë dy elemente që duhen pranuar, madje duhen
1046 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kapërcyer, por asnjëherë nuk duhen dhe nuk mund Në emër të Komisionit të Ekonomisë dhe të mohohen. Pikërisht falë kësaj mundësie Financave, zoti Uldedaj, urdhëroni! moderne, në diskutimet që janë zhvilluar në Gjokë Uldedaj – Komisioni i Ekonomisë dhe i komisionet respektive parlamentare, përfaqësuesit Financave në mbledhjen e datës 18 tetor 2011 e Partisë Socialiste, duke e konsideruar atë si një shqyrtoi projektligjin “Për një ndryshim në ligjin nr. hap pozitiv, kanë deklaruar se janë parimisht dakord 9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë që kjo marrëveshje me Serbinë të realizohet. tregtare””, propozuar nga Këshilli i Ministrave. Por ama, në konsideratat tona ne nuk mund të Specialistët e Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë mos e analizojmë këtë veprim si një akt politik me dhe Energjetikës informuan komisionin për arsyet implikime strategjike për interesat e vendit dhe ato e ndryshimit të propozuar në ligjin ekzistues dhe iu mbarëshqiptare, pasi kjo nuk mund të merret e përgjigjën pyetjeve të deputetëve. shkëputur dhe jashtë faktorëve të tjerë në Ballkan, Sipas ligjit ekzistues, një ndër kriteret dhe sidomos faktorit Kosovë, siç po e dëshmojnë thelbësore për krijimin e shoqërive aksionere është dhe zhvillimet më të fundit. vlera e kapitalit të tyre. Kapitali minimal që ato duhet Ne nuk mund të bëjmë sikur nuk kuptojmë se të kenë është: për shoqëritë aksionere me ofertë Serbia po përpiqet të ndjekë një politikë private jo më i vogël se 2 milionë lekë, dhe për destabilizuese në Kosovë. Gjithashtu, ne nuk mund shoqëritë aksionere me ofertë publike jo më i vogël të rrimë indiferentë ndaj qëndrimeve dezintegruese se 10 milionë lekë. të strukturave paralele serbe në Kosovë dhe shtetit Ndryshimi i propozuar në projektligj ka si qëllim paralel serb në veri të Kosovës. Ne, gjithashtu, nuk rritjen e vlerës së kapitalit minimal të shoqërive mund të heshtim ndaj përpjekjeve intensive të aksionere me ofertë private nga 2 milionë lekë në Serbisë për të penguar njohjen e pavarësisë së 3,5 milionë lekë. Ky ndryshim synon respektimin e Kosovës dhe besoj se asnjë prej jush këtu nuk është direktivës 7791 të Bashkimit Europian, e cila kundër asaj çka unë thashë. parashikon vlerën 25 mijë euro si kapital të Sigurisht, ne nuk i lidhim këto dy çështje me domosdoshëm për krijimin e shoqërive aksionere njëra-tjetrën, sepse kemi të bëjmë me marrëdhënie me ofertë private. mes dy subjekteve të veçanta ndërkombëtare, por Rritja e vlerës së kapitalit minimal diktohet edhe na shqetëson kjo situatë dhe nuk mund t’i ndajmë nga kërkesat e MSA-së për përafrimin me Bashkimin nga njëra-tjetra, pasi, në fund të fundit, qëllimi i Europian të legjislacionit të shoqërive tregtare. kësaj marrëveshjeje është krijimi i një klime paqeje Për shoqëritë aksionere ekzistuese projektligji dhe sigurie në Ballkan. parashikon që rritja e vlerës së kapitalit të Nisur nga ajo çka deklarova më sipër, Grupi regjistrohet në QKR brenda një viti nga data e hyrjes Parlamentar i Partisë Socialiste është pro në fuqi të këtij ligji. Shoqëritë aksionere që nuk e marrëveshjes për lëvizjen e lirë mes shtetasve të përmbushin këtë detyrim do të çregjistrohen nga Serbisë dhe Shqipërisë, pas garancive që na u QKR-ja. Komisioni është i mendimit se ndryshimi i dhanë nga Qeveria, sipas të cilave ajo është propozuar në projektligj siguron, gjithashtu, konsultuar dhe nuk ka hasur në kundërshti nga pala mbrojtjen më të mirë të kreditorëve të shoqërive kosovare, duke na informuar njëkohësisht se aksionere me ofertë private dhe trajton në mënyrë marrëveshja bëhet në të mirë të qytetarëve dhe se të barabartë shoqëritë tregtare shqiptare me ato edhe pala serbe e ka futur këtë marrëveshje për europiane. Për këtë arsye, komisioni miratoi miratim në kalendarin e punimeve të parlamentit të projektligjin me të gjitha votat e anëtarëve të saj. pranishëm. Falemnderit! Falemnderit! Jozefina Topalli – Falemnderit! Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Uldedaj! Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së? Në emër të Komisionit të Integrimit? (Përfaqësuesi i Grupit Parlamentar të PD-së (Relatori i komisionit shprehet dakord.) shprehet dakord.) Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, Falemnderit! Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, zonja Kalojmë te projektligji “Për një ndryshim në ligjin Hoti, urdhëroni! nr. 9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe Paulina Hoti – Edhe Komisioni për Çështjet shoqëritë tregtare””. Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e
1047 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Njeriut, në cilësinë e komisionit për dhënie mendimi, shqiptar me atë europian, rritja e mbrojtjes së e mori në shqyrtim projektligjin në fjalë dhe konstatoi kreditorëve të këtyre sh.a.-ve me ofertë private. Deri se ky projektligj synon të ofrojë një kuadër ligjor këtu nuk ka asgjë të keqe. Si gjithmonë, fjalë të bashkëkohor, të qartë e të përditësuar, në përputhje bukura, ligje europiane në letër dhe në realitet një të plotë me direktivat e BE-së, për shoqëritë tregtare. situatë e zymtë për biznesin dhe për gjithë Ky projektligj bën të mundur trajtimin në mënyrë të ekonominë shqiptare të rënduar nga borxhi publik i barabartë të sh.a.-ve me ofertë private, të BE-së lartë, nga niveli i lartë i kredive të këqija, nga shkalla dhe atyre shqiptare. e lartë e ekonomisë informale, nga mungesa e Projektligji vjen si kërkesë e Komisionit shtetit të së drejtës, nga mungesa e garantimit të Europian, si detyrim i zbatimit të MSA-së, ku së drejtës të pronës private, nga mungesa e zbatimit kërkohet forcimi i bashkëpunimit nëpërmjet të vendimeve gjyqësore, ku debitori më i madh është shoqërive tregtare aksionere shqiptare me ato të shteti apo nga mosekzekutimi i kontratave. vendeve të BE-së, por i udhëhequr nga parimi i Këto probleme shumë serioze për ekonominë mosdiskriminimit, dhe synon të trajtojë në mënyrë shqiptare dhe biznesin nuk i ngre vetëm opozita. të barabartë sh.a.-të me ofertë private të BE-së me Ato janë të renditura një për një kështu siç i thashë ato shqiptare. Komisioni për Çështjet Ligjore, unë edhe në raportin e fundit të BE-së për Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut gjatë Shqipërinë, raport ku Shqipërisë iu refuzua statusi i shqyrtimit nen për nen bëri disa vërejtje dhe vendit kandidat për në BE. Këto kanë qenë detyrat formulime, të cilat kanë të bëjnë më tepër me tuaja të shtëpisë, zotërinj qeveritarë! teknikën legjislative, për ta kuptuar më qartë qëllimin Mospërmbushjen e tyre e vuajnë të gjithë shqiptarët. e projektligjit. Përafrohet në letra legjislacion shqiptar me atë të Për këtë arsye Komisioni për Çështjet Ligjore, BE-së. Po në realitet ç’ndodh? A është klima që Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut i zhvillohet biznesi te ne e njëjtë me atë të BE-së? propozon seancës plenare ta miratojë këtë projektligj Shteti ose, më saktë, Qeveria është borxhliu më i me ndryshimet që ka paraqitur. madh i biznesit shqiptar. Ju u kërkoni shoqërive Jozefina Topalli - Falemnderit, zonja Hoti! aksionere të rritin kapitalin e tyre, ndërkohë që nuk Kalojmë në diskutime. u ktheni atyre borxhet që u keni. Kërkoni të mbrohen Urdhëroni, zonja Ligori! kreditorët nga këto shoqëri, ndërkohë që këto Shegush Ligori – Falemnderit! shoqëri janë kreditorët më të mëdhenj të kësaj Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, Qeverie. Projektligji që do të miratojë sot Kuvendi i Me çfarë ligji të shkruar bukur, apo të zbatuar Shqipërisë për një ndryshim në ligjin nr. 9901, datë do t’i mbrojmë këto shoqëri nga ju, zotërinj 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” vjen qeveritarë? Ju nuk i ribursoni faturat tatimore dhe si nevojë e përshtatjes të legjislacionit tregtar TVSH-në biznesit. Një shoqërie koncensionare, që shqiptar me atë të BE-së. Projektligji ndryshon nenin nuk po ia përmend emrin për etikë, i keni 4 milionë 107, pikën 1, të ligjit ekzistues, duke e rritur kapitalin dollarë TVSH të parimbursuara. Një tjetër shoqërie, e sh.a.-ve me ofertë private nga 2 milionë në 3 që është një nga eksportuesit më të mëdhenj të milionë e gjysmë lekë. Ky ndryshim përputhet me produktit shqiptar në botë, i keni 2 miliardë lekë nenin 6/1 të direktivës 7791 të komitetit ekonomik TVSH të parimbursuara. Ç’do të thotë kjo për europian të BE-së lidhur me kapitalin minimal që biznesin? Më pak investime, më shumë kredi të duhet të kenë shoqëritë aksionere me ofertë private këqija drejt falimentimit. Qeveria është e zhytur deri në vlerën e 25 mijë eurove, ndryshe 3 milionë e në fyt me borxhet e biznesit të rrugëve elektorale, gjysmë lekë. borxhe të bartura me vite, që nuk ka ndërmend t’i Projektligji parashikon një afat njëvjeçar nga kthejë. Përveç biznesit të familjes, biznesi ndjen hyrja në fuqi e tij për përfundimin e procedurave të represionin e taksidarit. Ju nuk e konsideroni rritjes së kapitalit të këtyre shoqërive, deri, të paktën, biznesin si partner real që kontribuon fuqishëm në në shumën e kërkuar në nenin 1 të këtij projekti. zhvillimin e këtij vendi. Nëse ky kusht i ligjit nuk përmbushet brenda një Nuk e di nëse BE-ja ka direktivë në lidhje me viti, atëherë, sh.a.-të me ofertë private prishen. Sipas referencat që i vihen biznesit, në lidhje me pagat që legjislacionit bashkëlidhur këtij akti, qëllimi i këtij duhet të paguajë. Besoj se ky sistem i ngritur mbi ndryshimi është përafrimi i legjislacionit tregtar referenca dëshmon, nga njëra anë paaftësinë e kësaj
1048 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Qeverie për të kontrolluar biznesin dhe, nga ana gjë. tjetër, makutërinë e saj për ta zhvatur atë dhe për të Në përfundim, mendoj se ky projektligj i mbushur arkën e saj boshe. Përafrimi në letër i propozuar, edhe këtë herë, i ngjan një teneqeje të legjislacionit shqiptar me atë të BE-së është e keqja zbrazët që do të bëjë poteren europiane të radhës, e kahershme e kësaj Qeverie, që arnon ligje, që por, për fat të keq, nuk do të sjellë rezultat konkret bën projekte pa u konsultuar me grupet e interesit në përmirësimin rrënjësor të realitetit aspak europian dhe pa bërë një studim paraprak të impaktit që do që biznesi në Shqipëri përjeton përditë. të sillte ky ndryshim ligjor në prishjen e ekuilibrave Falemnderit! të tregut, nëse këto shoqëri aksionere do të shkonin Jozefina Topalli – Falemnderit! drejt prishjes së tyre nga ky projektligj. Zoti Ministër, urdhëroni! Legjislacioni tregtar në Shqipëri është një Nasip Naço – E nderuar zonja Kryetare, legjislacion relativisht i ri dhe nga zbatimi i tij në Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, praktikë kanë dalë edhe një sërë mangësish të tjera Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe të konstatuara edhe nga ekspertë ndërkombëtarë. Energjetikës është angazhuar totalisht për Kështu, a nuk do të ishte e udhës që bashkë me përgatitjen e këtij projektligji, në përputhje me fushën këtë problem të trajtoheshin edhe të tjera, si: e kësaj veprimtarie, si organ përgjegjës për hartimin përcaktimi i procedurave të zmadhimit dhe e politikave ekonomike të vendit, si dhe ndërmarrjen zvogëlimit të kapitalit te shoqëritë me përgjegjësi të e reformave me qëllim përmirësimin e klimës së kufizuar, apo i procedurave të riorganizimit të biznesit në vend. shoqërive të tjera, e të tjera si këto? Me ndihmën e Synimi i këtij projektligji është të ofrojë një kuadër partnerëve tanë ndërkombëtarë u ngrit QKR-ja. Por ligjor bashkëkohor të qartë, të përditësuar, në si shndërrohet kjo ndihmë në realitetin e hidhur përputhje të plotë me direktivat e BE-së për shoqëritë shqiptar? Në relacionin bashkëlidhur aktit nuk jepet tregtare. Objektivat që kërkon të arrijë projektligji asnjë informacion në lidhje me numrin e shoqërive janë zbatimi i legjislacionit të BE-së për shoqëritë që do të pësojnë pasojat e këtij projektligji, tregtare, si dhe përmbushja e kërkesave të MSA- megjithëse këtë informacion hartuesit e këtij projekti së në këtë aspekt. Gjithashtu, një tjetër përfitim i mund ta merrnin lehtësisht nga QKR-ja. këtij projektligji është rritja e mbrojtjes së kreditorëve Politika qeveritare e one stop shop-it është nga ato shoqëri aksionere me ofertë private, të cilat, politika e dështimit të hapur qeveritar, e korrupsionit pavarësisht zbatimit të parimit të heqjes së vellos të administratës së saj të paaftë dhe militante. së korporatës, nuk kanë aftësi paguese ndaj Mjafton të shohësh për këtë radhët e gjata nëpër kreditorëve të tyre dhe rritja e kapitalit minimal të sportele, mjafton të thuash që për një investim fare këtyre shoqërive do t’i bënte ato më të sigurta me të vogël mungon softi për t’u bërë në sistem një vlerë më të lartë. Në progres-raportin e riorganizimi i shoqërive tregtare ose, thënë ndryshe, Komisionit Europian të vitit 2010-2011 për shoqëritë prishja pa likuidim e këtyre shoqërive, procedurë, e tregtare vihet në dukje mungesa e përputhshmërisë cila në QKR bëhet në kanalet e korrupsionit. Ajo që të nenit 107 të ligjit “Për shoqëritë tregtare”, me sot mund të thuhet me siguri për këtë institucion nenin 6, të direktivës së dytë 7791, lidhur me është se i shërben me shumë devotshmëri, sa herë kapitalin minimal për shoqëritë aksionere. ua do puna, qeveritarëve dhe biznesit afër pushtetit. Në nenin 107 të ligjit nr. 9901, datë 14.04.2008 Ligji është europian në letër dhe i pazbatueshëm “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” parashikohen në realitet. të njëjtat kërkesa ligjore për kapitalin minimal sikurse Edhe ky ndryshim, ashtu si ai i afatit trevjeçar edhe te ligji i vjetër nr. 7638. Vlera e parashikuar në që iu la shoqërive tregtare për të rregulluar aktet e këtë nen është 2 milionë lekë, pra, rreth 16 mijë tyre të themelimit, sipas dispozitave të ligjit të ri, euro për shoqëritë aksionere; një ofertë private e me pasojë çregjistrimin e tyre, nuk besoj se do të cila nuk i përmbush kërkesat për kapitalin minimal gjejë zbatim brenda afatit të parashikuar nga ky të parashikuara në nenin 61 të direktivës 7791 lidhur projekt. Për më tepër, prishja e shoqërisë për shkak me kapitalin minimal, nen i cili parashikon shumën të uljes së kapitalit të saj nën minimumin e prej 25 mijë eurosh për krijimin e shoqërive parashikuar nga ligji, tashmë duhet të bëhet nga aksionere, pa bërë dallimin nëse ato janë me ofertë persona të interesuar, nënkupto: shteti, pasi vetë private apo me ofertë publike, që do të thotë se të shoqëritë nuk do të jenë të interesuara ta bëjnë këtë dyja llojet e shoqërive aksionere duhet të themelohen
1049 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në shumën minimum prej 25 mijë eurosh. Urdhëroni, zoti Ahmetaj! Ndokujt që ka frikë në lidhje me rëndimin e Arben Ahmetaj – Grupi i PS-së është dakord klimës së biznesit, do t’i thosha të lexonte nenin me amendamentin, por do të duhet të shtojmë dy- 113 të këtij ligji, ku vetëm ¼ e vlerës kërkohet të tre elemente të rëndësishme, jo në ligj, por në jetë në para dhe pjesa tjetër e kontributit duhet të koment. E para, kur flasim për kapitalizimin e jetë në natyrë. Pra, gjithkush që ka frikë se do të kompanive, 25 mijë euro janë shumë pak dhe kur rëndohet biznesi nga kjo, duhet ta kuptojë një herë flasim për kapitalizmin e kompanive në kohë krize, e mirë se vetëm ¼ e kësaj shume duhet të jetë në kur ka shumë kompani, të mëdha apo të vogla, që para dhe pjesa tjetër duhet të jetë kontribut në kanë falimentuar dhe në Shqipëri, edhe jashtë natyrë. Shqipërisë, sigurisht që ligji ka nevojë për një riparje Duke qenë se shoqëritë aksionere me ofertë të thellë në lidhje me raportet financiare të një publike themelohen me një kapital minimal prej 10 kompanie. milionë lekësh, pra rreth 70 mijë euro, ajo që Në qoftë se ne i referohemi ligjit bazë të propozohet sot është rritja e kapitalit minimal për shoqërive tregtare të Bashkimit Europian, në atë shoqëritë aksionere me ofertë private, në të njëjtën ligj ka nene të ndërlidhura, të ndërthurura me kodin vlerë me minimumin e kërkuar për shoqëritë bazë fiskal, për të vendosur raporte midis kredisë aksionere të krijuara në BE, për të mos pasur në dhe kapitalit, duke iu referuar asaj që thotë ministri, këtë mënyrë asnjë lloj diskriminimi midis shoqërive mbrojtjes së kreditorëve; 25 mijë euro në një situatë tregtare të secilit vend anëtar të BE-së. kur kredia është rritur, do të duhej të rritej akoma Nga pikëpamja procedurale, si dhe për më shumë, janë shumë pak dhe nuk e mbrojnë dot administrim më të mirë nga ana e QKR-së të kreditorin. procesit kalimtar brenda periudhës njëvjeçare të E fundit: është interesante që i lëmë një vit kohë. rritjes së kapitalit minimal të shoqërive aksionere Në fakt, është shumë mirë që i lëmë një vit kohë, ekzistuese në kufijtë e parashikuar nga ky projektligj, zoti Ministër, unë shpresoj që kur bëjmë ndryshime nga Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën në politikat fiskale, të cilat janë tepër të rëndësishme Publike dhe të Drejtat e Njeriut është propozuar dhe kanë efekt shumë domethënës në ekonomi dhe heqja e pikës së dytë të nenit 2 dhe te projektligji te bizneset, do të duhet t’i lëmë po kaq kohë ose është për t’u shtuar neni 1/1 i cili parashikon pasojat ndoshta më shumë kohë për ta absorbuar politikën ligjore të rënies në kapitalin minimal nga ana e dhe për t’u bërë gati për ta zbatuar. shoqërisë aksionere, ndryshime këto që pranohen Pra, edhe një herë, ne jemi dakord dhe do ta edhe nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe votojmë pro këtë amendament. Energjetikës. Falemnderit! Këto janë të parashikuara në nenin 187 të këtij Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ahmetaj! ligji për shoqëritë tregtare. Projektligji në fjalë nuk Zonja Doda, urdhëroni, në emër të Grupit parashikon kosto administrative të organeve Parlamentar të PD-së. qeverisëse, ndërkohë, sa u takon kostove të biznesit, Mesila Doda – Falemnderit, zonja Kryetare! projektligji, gjithashtu, nuk parashikon asnjë kosto Ashtu siç u shpjegua edhe nga parafolësit, thelbi shtesë, duke qenë se shërbimet do të ofrohen sërish i ndryshimit të këtij ligji ka të bëjë me ndryshimin e me 1 euro, ndërsa rritja e kapitalit nuk i afekton nenit 106 në ligjin “Për tregtarët dhe shoqëritë këto lloj shoqërish, ku, pothuajse të gjitha këto tregtare” dhe ka të bëjë me rritjen e kapitalit fillestar kompani kanë një kapital aktiv shumë më të madh në shoqëritë publike me ofertë private. Është se vlera e parashikuar në këtë projektligj. përcaktuar një limit më i vogël i rritjes së kapitalit Të nderuar zotërinj deputetë, kam bindjen se fillestar dhe ky është përcaktuar në shumën e ky ligj do të votohet nga të gjitha palët, në direktivës së dytë të BE-së, e cila ka të bëjë me unanimitet. koordinimin e masave mbrojtëse nga shtetet anëtare Falemnderit! që nevojiten për ruajtjen e interesave të anëtarëve Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Naço! dhe të tjerëve, lidhur me krijimin e shoqërive publike Kalojmë në shprehjen e grupeve. me përgjegjësi të kufizuar, mbajtjen e ndryshimit të Në emër të LSI-së? kapitalit të tyre, me qëllim për t’i bërë këto masa (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) mbrojtëse ekuivalente. Në emër të PS-së? Qëllimi primar i këtij ligji ka qenë përafrimi me
1050 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
këtë direktivë dhe sot mund të deklarojmë se kemi Kalojmë në votimin për prezencën. një përputhshmëri të plotë me kërkesën e kësaj Hapet votimi. direktive dhe me ndryshimin që ka ardhur sot në Mbyllet votimi. Kuvend. Janë 122 deputetë të pranishëm. E nderuar zonja Kryetare, Fillojmë me votimin e projektligjit “Për ratifikimin Sigurisht, nuk është qëllim më i vogël ruajtja e e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të interesave të kreditorëve të këtyre kompanive, duke Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së krijuar, gjithashtu, një klimë më të favorshme dhe Republikës së Italisë, për konvertimin e borxhit për më të besueshme ekonomike. zhvillim”. Është e vërtetë që kreditori mbrohet nga raporti Hapet votimi me elektronikë, në parim. i borxhit me likuiditetin që kanë këto ndërmarrje, Mbyllet votimi. por ne sot mund të sjellim një risi duke pasur 126 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. mundësi që të afrojmë një masë mbrojtëse shtesë Kuvendi miraton në parim projektligjin. ndaj këtyre kreditorëve. Kalojmë në votimin nen për nen. Gjatë diskutimit në komisionet përkatëse, në Kush është dakord me nenin 1? Komisionin e Ekonomisë, në Komisionin e Ligjeve Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk dhe në Komisionin e Integrimit, është pyetur edhe ka. për problemet praktike që has kjo fushë, pra, nëse Miratohet. do të kemi probleme që do të rrjedhin nga ky Kush është dakord me nenin 2? ndryshim edhe nga ana e specialistëve është dhënë Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk përgjigjja që sot kemi mbi 200 ndërmarrje të tilla, ka. ndërkohë që ajo që sot do të arrijmë është një Miratohet. përmirësim ligjor, i cili na përafron me kuadrin e BE- Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. së dhe, gjithashtu, një mënyrë për të mbrojtur Mbyllet votimi. akoma më tepër kreditorët. 124 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. Të nderuar kolegë, dëgjova fjalime të ndryshme, Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për refrenin e përhershëm që flet për problemet e ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të ekonomisë shqiptare. Sot duhet të deklarojmë që Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë në progres-raportin e BE-së ekonomia shqiptare së Republikës së Italisë, për konvertimin e borxhit shënohet si një kapitull ku Shqipëria ka bërë një për zhvillim”. progres të konsiderueshëm, si në treguesit Kalojmë në votimin e projektligjit “Për ratifikimin makroekonomikë, ashtu edhe në zhvillimin e e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të biznesit. Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Le të mos harrojmë që në raportin e Bankës Republikës së Serbisë për lëvizjen e ndërsjellë të Botërore Shqipëria ka shënuar një progres të shtetasve”. ndjeshëm prej 16% në lirinë ekonomike, ndërkohë Hapet votimi me elektronikë, në parim. që liria ekonomike në këto kohë krize ka pasur rënie Mbyllet votimi. të vazhdueshme edhe në shumë vende të tjera, edhe 108 vota pro, 2 kundër, 12 abstenime. anëtare të BE-së. Ky është një nga argumentet që Kuvendi miraton projektligjin në parim. besoj se hedh poshtë të gjithë problematikën që u Kalojmë në votimin nen për nen. ngrit deri tani. Kush është dakord me nenin 1? Ndoshta anëtarët e opozitës mund të kenë ndier Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? Nuk ka. probleme në bizneset e tyre me humbjen e Bashkisë Miratohet. së Tiranës, por kjo nuk është një çështje që u takon Kush është dakord me nenin 2? qytetarëve të Republikës së Shqipërisë, të cilët Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? 2 vota. ndihen të mbrojtur nga masat që ne po Miratohet. implementojmë çdo ditë. Për këtë arsye, ju ftoj që Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. ta aprovojmë këtë ligj, i cili shkon në dobi të Mbyllet votimi. bizneseve shqiptare dhe të përafrimit të legjislacionit. 111 vota pro, 1 kundër, 16 abstenime. Falemnderit! Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për Jozefina Topalli – Falemnderit, zonja Doda! ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të
1051 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë Kodheli, Erion Braçe, Albert Çaçi, Besnik Baraj, së Republikës së Serbisë për lëvizjen e ndërsjellë Blendi Klosi, Vangjel Dule. të shtetasve”. Zonja Mimi Kodheli, urdhëroni! Kalojmë në votimin e projektligjin “Për një Mimi Kodheli – Falemnderit, kolegëve deputetë ndryshim në ligjin nr. 9901, datë 14.4.2008 “Për që qëndrojnë në sallë! tregtarët dhe shoqëritë tregtare””. Është me të vërtetë për të ardhur keq që në Hapet votimi me elektronikë, në parim. momente shumë të rëndësishme, siç po kalojmë, Mbyllet votimi. sidomos për shkak të krizës mbarëbotërore 122 vota pro, s’ka kundër, 1 abstenim, 15 veta financiare, e cila, pa dyshim, përfshin edhe nuk morën pjesë në votim. ekonominë shqiptare, ligjvënësit nuk janë aspak të Kuvendi miraton në parim projektligjin. interesuar të diskutojmë apo edhe të dëgjojnë Kalojmë te votimi nen për nen, bashkë me kolegët, lidhur me një shqetësim shumë të madh amendamentet e komisionit përgjegjës, dhe me që na e ka bërë e ribërë prezent artikulli nr. 4 i FMN- vërejtjet e Komisionit të Integrimit për shënimin në së, i cili na rikthen në realitetin e hidhur shqiptar, fund të faqes, që lidhet me titullin e projektligjit. që, për fat të keq, e përjetojmë të gjithë së bashku, Pastaj shtimi i nenit të ri, te neni 1/1, sipas formulimit që hedh dritë mbi problemet madhore të ekonomisë të bërë nga Komisioni i Ligjeve. shqiptare dhe kundërshton me forcë të dhënat fiktive E keni në raportin e Komisionit të Ligjeve. të Qeverisë dhe të dhënat fiktive të të gjitha Shikojeni! Ju lutem, nga Komisioni i Ligjeve më institucioneve, që në këtë vend duhet të mbajnë një sqaroni shtesën 1/1. qëndrim kritik ndaj asaj se çfarë ndodh me Zoti Rusmali, urdhëroni! ekonominë shqiptare. Ilir Rusmali– Falemnderit, zonja Kryetare! Po e filloj me borxhin. FMN-ja thotë se borxhi Në fakt, është më shumë një redaktim teknik në Shqipëri në raport me produktin e brendshëm sesa një ndryshim substancial. Neni 2 i projektligjit bruto është në nivelin 59,2%. Ministria e Financave ka dy paragrafë. Komisioni i Ligjeve propozon që para pak ditësh ka nxjerrë një rezultat tjetër, 57,6%. paragrafi i dytë të hiqet dhe gjëja e riformuluar të Në fakt, për fat të keq, Fondi Monetar futet në nenin e ri që ne propozojmë të shtojmë. Ndërkombëtar ka shumë të drejtë. Opozita ka pasur Jozefina Topalli – Kush është dakord me nenin gjithmonë të drejtë kur ka thënë se borxhi i 1? pretenduar nga Qeveria shqiptare nuk është dhe nuk Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk mund të jetë ai që pretendon ministri i Financave, ka. Kryeministri apo ndonjë anëtar tjetër i Qeverisë. Nuk Miratohet. është dhe nuk mund të jetë ai që pretendojnë Kush është dakord me nenin 2? institute prestigjioze si Banka e Shqipërisë apo Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk Instituti i Statistikave. ka. Çfarë do të thotë kjo për njerëzit? Kjo për Miratohet. qytetarët do të thotë që Qeveria u ka borxh Kush është dakord me nenin 3? ndërmarrjeve të ujësjellësit dhe ndërmarrjeve që i Falemnderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk shesin asaj energji elektrike miliona euro; që Qeveria ka. u ka borxh bizneseve për punime të kryera dhe të Miratohet. papaguara; që Qeveria u ka borxh bizneseve për Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. TVSH-në e rimbursueshme; që Qeveria u ka borxh Mbyllet votimi. pronarëve të ligjshëm të pakompensuar. 120 vota pro, kundër s’ka, abstenim 3 vota, 15 Çfarë do të thotë kjo për qytetarët? Kjo për veta nuk morën pjesë në votim. qytetarët do të thotë më pak punë, më pak Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për investime, më pak shpresë për të ardhmen. një ndryshim në ligjin nr. 9901, datë 14.4.2008 “Për Shqipëria për nivelin e zhvillimit, në stadin ku tregtarët dhe shoqëritë tregtare””. ndodhet sot ekonomia shqiptare, duhet ta kishte Kalojmë te pika e fundit e rendit të ditës. borxhin në nivelin 40%-45%, aq sa është mesatarja Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës. e të gjitha vendeve që janë në stadin e zhvillimit të Kanë depozituar emrat: Gjokë Uldedaj, Kreshnik Shqipërisë. Shqipëria nuk e ka në këtë nivel, e ka Çipi, Adriana Gjonaj, Paulina Hoti, Rrahim Çota, Mimi 60%. Ka shumë mundësi që e ka shumë më tepër,
1052 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e pamundur për t’u realizuar si shifër e plotë dhe e e cila, sigurisht, ka nevojë të konsolidohet. Ky saktë prej nesh, sepse ne nuk dimë se sa kjo Qeveri konsolidim kërkon, pa dyshim, edhe angazhimin e është e zhytur në borxhe te biznesi, se sa kjo Qeveri plotë të të gjithëve. është e zhytur në borxhe te gjithsecili prej nesh, Krahasimi me një vit më parë, si rezultat i sepse të gjithë ne e kemi borxhin mbi kurriz. pezullimit të lejeve të ndërtimit nga prilli i vitit 2009, Në vitin 1997 niveli i borxhit qytetar të Shqipërisë e rendit Shqipërinë 5 vende më poshtë. ishte 85%. Në vitin 2005, qeveria që u krijua në atë Por çfarë do të thotë kjo? Së pari duhet kuptuar kohë e gjeti 55%. Ka pasur një pretendim nga Fondi qartë se nuk kemi një përkeqësim të klimës së Monetar Ndërkombëtar, i cili duhej të zbatohej në biznesit, pasi ecuria më e shpejtë e të tjerëve sjell vitin 2013, dhe Shqipëria duhej të kishte një nivel edhe ndryshime në klasifikim. borxhi prej 55%. Nuk do ta ketë dot me ritmet që Së dyti, ngërçi i ndërtimeve, veç efekteve që vijnë merret borxh në këtë vend. nga krizat ndërkombëtare, ka një prapavijë politike, Ju është thënë nga ekspertët ndërkombëtarë e cila u shkaktua kryesisht nga situata e bashkive që duhet të merrni masa drastike për të rregulluar të mëdha, ku Tirana është shembulli më i keq i situatën makroekonomike. Nuk është mundësuar menaxhimit publik të këtij sektori në këto vite. asnjë nga kërkesat që një institucion prestigjioz, Raporti i Doing Bussines evidenton faktin se siç është Fondi Monetar Ndërkombëtar, ka bërë dhe Shqipëria ka bërë hapa përpara për lehtësimin e ka thënë. regjistrimit të titullit të pronësisë në regjistrimin e Një problem shumë madhor, të cilin, pa dyshim, tokës. Në këtë pikë, krahasuar me vendet e tjera, nuk mund ta diskutoj për 30 sekondat e fundit që Shqipëria ka fituar 8 vende. më kanë mbetur, janë kreditë e këqija, të cilat janë Duke e vlerësuar më hollësisht prurjet e këtij 5-6-fishuar. Bizneset dhe individët kanë frikë të raporti të Bankës Botërore, ekspertë hartues të tij, shkojnë të marrin kredi. këtë vit kanë përdorur një metodologji tjetër bazë Situata financiare monetare në vendin tonë për vlerësimin e këtyre treguesve, duke marrë për është një situatë që lë shumë për të dëshiruar. Banka bazë tri tregues kryesorë, siç janë: lejet e ndërtimit, e Shqipërisë thotë që ky është një nivel normal. marrja e kredive dhe pagesa e taksave. Unë them që është niveli më anormal që ka përjetuar Referuar pikës së parë, situata me lejet e ndonjëherë ekonomia shqiptare në tranzicion. ndërtimit ka vijuar të përkeqësohet. Ky është një Falemnderit! sinjal për një përqasje të re për këtë sektor të (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) rëndësishëm, veçanërisht nga Bashkia e Tiranës, Ardian Turku – Falemnderit, zonja Kodheli! që përballon peshën kryesore. Zoti Uldedaj, keni fjalën. Të gjithë ne jemi dëshmitarë për punën që ka Gjokë Uldedaj – Falemnderit, zoti drejtues i nisur për hipotekimet, një punë që duhet seancës! përshëndetur, por edhe nxitur e mbështetur, duke Të nderuar kolegë deputetë, vlerësuar edhe kapacitetet e bashkisë së kryeqytetit Meqenëse kolegia Kodheli e filloi diskutimin e në këtë drejtim. vet për borxhet dhe për stabilitetin makro-ekonomik Së dyti, për sa i takon marrjes së kredive, me të vendit, unë do të kisha dëshirë që të flisja këtu gjithë vështirësitë e kuptueshme nga kriza financiare për një fakt tjetër, për raportin e fundit të Doing mbarëbotërore, mundësitë e financimit të bizneseve Bussines 2011, duke e parë këtë raport në tërësinë janë të suksesshme. Sigurisht që kërkohet një e tij. Ky material, i përvitshëm tashmë, është në ekuilibër në këtë drejtim dhe zhvillimet e diktojnë vetvete një biografi e plotë e realitetit shqiptar mbi atë si një domosdoshmëri. të cilën ndikojnë një tërësi faktorësh. Çdo investim në stabilitetin financiar do të sjellë Sa për problemin e borxhit, Qeveria shqiptare, pa diskutim mjaft përfitime për stabilizimin e tashmë e ka deklaruar se borxhi do të jetë nën kufirin çmimeve në periudha afatgjata. Një masë e tillë ka 60%, pra një kufi normal për kushtet aktuale të qenë e lidhur vazhdimisht me konsolidimin e krizave financiare globale. reformave strukturore, të cilat kanë ndikuar në Sipas këtij raporti, që merr në analizë 183 vende faktorë të tillë siç është: klima e biznesit, në të gjithë botën, Shqipëria gjendet në gjysmën e konkurrueshmëria e faktorëve të prodhimit, parë të renditjes botërore për lehtësirat në kryerjen përmirësimi i tregut të punës, zgjerimi dhe thellimi i e një aktiviteti biznesi. Kjo është një arritje e madhe, tregut financiar, si dhe një sërë komponentësh të
1053 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
tjerë, duke siguruar rritje të qëndrueshme dhe bankave. punësim. Së dyti, rritja e madhe e peshës së overdraftit Raporti evidenton, gjithashtu, edhe nevojën për në strukturën e borxhit që qytetarët u kanë bankave. ndërhyrje me reforma të mëtejshme lidhur me Analiza tregon se bizneset janë klientët kryesorë pagesat e taksave. Një lexim kritik i këtij raporti të overdraftit. Po marrin borxh për të shlyer borxh, duhet të na angazhojë në gjetjen e zgjidhjeve sa njësoj si Qeveria e Sali Berishës, dhe jo për të më racionale, duke ruajtur pozicionet që kemi në zhvilluar biznesin e tyre. mbrojtjen e biznesit. Dje guvernatori në detyrë nuk dëgjoi nga ky vesh, Mbrojtja e investitorëve, e parë si një tregues, e duke bërë sërish djalin garip të bllokut dhe zyrtarin vendos Shqipërinë të 16-tën në rang botëror, një fakt e papërgjegjshëm të Bankës së Shtetit. Natyrisht, ky që tregon për një vlerësim jashtëzakonisht të nuk ka si të ndodhë ndryshe. Shifra apo niveli i mirë për Shqipërinë. kredive të këqija, i borxhit të keq që qytetarët dhe Pra, të nderuar deputetë, unë u mora hollësisht bizneset u kanë bankave është dështimi më i me të dhënat e këtij raporti, për arsye se e vlerësoj prekshëm i tij, me ndikim të madh jo vetëm në si shumë të rëndësishme klimën e biznesit dhe rolin sistemin financiar, por edhe në zhvillimin ekonomik e saj në zhvillimin ekonomik të vendit. të këtij vendi. Falemnderit! Kalojmë në elementin e dytë të vlerësimit të Ardian Turku- Falemnderit, zoti Uldedaj! FMN-së: kapitalizimin dhe likuiditetin. Dua të apeloj Zoti Braçe, keni fjalën. fort për vëmendje dhe për transparencë. Prej të Erion Braçe – I nderuar zoti drejtues i seancës, hënës Bashkimi Europian po diskuton hapur dhe Tri ditë më parë Fondi Monetar Ndërkombëtar publikisht për këto dy çështje shumë të publikoi artikullin 4, një dokument që publikohet në rëndësishme, në terma konkretë, me shifra të qarta zbatim të një marrëveshjeje me Qeverinë e për qeveritë, për tregjet dhe për qytetarët. Shqipërisë. Për herë të parë, pikërisht në këtë Kam 6 muaj që dëgjoj guvernatorin Fullani dhe dokument, Fondi Monetar Ndërkombëtar flet për dy vërej me shqetësim se nuk ka transparencë në terma elemente të rëndësishme: shëndetin e bankave, pra konkretë dhe për banka konkrete që operojnë në për nivelin e kredive të këqija dhe, së dyti, për Shqipëri. Ai është i turbullt qëllimisht, ngatërrohet kapitalizimin dhe likuiditetin e bankave në Shqipëri. me dashje për të fshehur të vërtetën. Termat e përzgjedhur për nivelin e kredive të Në media ka të dhëna të qarta se ka banka me këqija janë alarmues. Kreditë e këqija, pra borxhi i humbje që operojnë në Shqipëri. Në vlerësimin e keq i qytetarëve dhe i bizneseve ndaj bankave në FMN-së flitet qartësisht për reduktim të likuiditetit Shqipëri është rritur me 6 herë në periudhën e krizës, në banka me të njëjtën origjinë dhe ky është vlerësim pra vetëm në 2 vjet, nga 3% në 18% të portofolit të i ndryshëm nga ai i guvernatorit në detyrë, Ardian kredisë së bankave. Fullani. Ky borxh i keq ka arritur në 960 milionë dollarë, Kur ndodh kështu, në mes të krizës, borxh që qytetarët dhe bizneset u kanë bankave në Kryeministri i Shqipërisë bën publike dje nominimet Shqipëri. e tij për Këshillin Mbikëqyrës të Bankës së Ka edhe një tregues më të rëndë, një në çdo Shqipërisë, një proces jo i hapur publik, jo vlerësues, pesë qytetarë apo biznese, që kanë marrë borxh jo analizues, jo konkurrues, një proces thellësisht në bankat shqiptare, kanë probleme me kreditë e personal dhe i mbyllur, me pasoja të rënda për botën tyre. Për ta kuptuar se çka ndodhur dua të them se e financave në Shqipëri dhe thellësisht i padobishëm 7 vjet më parë, në kohën kur guvernatori i sotëm, për një bankë qendrore të fortë, të pavarur, Ardian Fullani, mori emërimin në detyrë, ky raport profesionale, vizionare, garantuese e zhvilluese e ishte i tillë: një kredimarrës ndër 50 kredimarrës ekonomisë së vendit. kishte probleme me kredinë e tij në bankat shqiptare. Nominimi i parë, Ardian Fullani, është një Ka edhe dy elemente të tjera që i rëndojnë edhe nominim politik, i nevojshëm në një kombinim më shumë këta tregues. kriminal në nivelin më të lartë, që pengon drejtësinë, I pari, kreditë në ndjekje të bankave, kapin 9,7% por që mban në këmbë koalicionin qeveritar dhe të portofolit të të gjitha kredive dhe kanë premisën e Kryeministrin e kësaj qeverie, i nevojshëm për rëndë që brenda 90 ditëve t’i shtohen masës së rëndë biznesin e klientëve të Qeverisë, të një grushti të kredive të këqija që qytetarët dhe bizneset i kanë bankash para të cilave shkelen rregulla e ligje, duke
1054 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
u dhënë pjesën dominuese te tregut financiar në e opozitës, për qëndrimet e tij radikale dhe Shqipëri, por edhe të tregut të borxhit në Shqipëri. ekstremiste. Ajo tregoi se jo vetëm njerëzit që e Është një nominim i dështuar, i provuar si bënë këtë veprim të vetin më 8 maj, por edhe përgjegjës për krizën e deficitit dhe të borxhit, kur përfaqësuesit politik të tyre, që tashmë dolën nga për qëllime personale politike jo që nuk i tregoi kufirin kornizat e liderit të imponuar, ngaqë ai nuk ligjor Qeverisë, por financoi çdo kufi të paligjshëm përfaqëson më interesat e njerëzve, por ato për qëllime elektorale. personale, rritën vlerat e tyre personale. Ajo ishte, Nominimi i dytë, Elisabeta Gjoni, është një gjithashtu, edhe një tregues i lirisë së mendimit, nominim klientelist, i përzgjedhur nga një tavolinë e pra, i lirisë së koshiencës në një shoqëri të lirë, siç vogël e grave të pushtetit, politik dhe financiar, që është shoqëria shqiptare. janë këtu, 7 në numër dhe që nuk kanë të bëjnë me Ky rezultat është edhe moment reflektimi për deputete të Kuvendit të Shqipërisë, kanë të bëjnë të gjithë ata përfaqësues të tjerë, të cilët e përdorën vetëm me një deputete të Kuvendit të Shqipërisë, keq pushtetin dhe u ndëshkuan nga njerëzit pikërisht dhe jo me Jozefina Topallin, e cila e ka kufirin deri për daljen nga kuptimi apo vlera e vërtetë e rolit që te dietat. Këto gra qarkullojnë pushtetin politik dhe ne marrim kur guxojmë të jemi përfaqësues të tyre: financiar në këtë vend. ai i shërbyesit dhe jo i të privilegjuarit apo abuzuesit. Prandaj këto nominime nuk i shërbejnë Bankës Të nderuar deputetë, së Shqipërisë dhe .... Po e shfrytëzoj mundësinë që më jep dita e (I ndërpritet fjala se i mbaron koha.) hënë, në qarkun e Vlorës, jo për të bërë zhurmë, Ardian Turku – Falemnderit, zoti Braçe! por për të dhënë opinionin tim në lidhje me atë çka Fjalën e ka zoti Çipi. do të thotë kjo fitore, pse ndodhi, dhe, çfarë është Kreshnik Çipi – Të nderuar deputetë, më e rëndësishme, çfarë duhet të korrigjojmë sa Jo larg, por vetëm tri ditë më parë, ditën e hënë, më parë, të gjithë së bashku, që të vihemi në në qytetin e Vlorës u zhvilluan zgjedhjet për kreun e funksionin tonë të vërtetë, atë të shërbëtorit të këtij qarku. Rezultati tashmë dihet. Ai bëri të mundur vullnetit të njerëzve, të qëllimit të vërtetë për të cilën nxjerrjen në krye në mënyrë bindëse dhe të qartë të ata na kanë votuar që t’i përfaqësojmë: krijimin e kandidatit të koalicionit “Aleanca për qytetarin”, zotit kushteve të jetës sa më të mira për familjet e Anesti Dhimojani. Ishte një fitore që pritej, e cila gjithsecilit prej shqiptarëve. përflitej qysh më parë. Ajo është vazhdim i asaj çka Pra, të bashkëpunojmë që shqiptarët të kenë ndodhi me votën politike më 8 maj, vazhdim i sa më shumë mundësi punësimi, të kenë sa më logjikshëm i votës së njerëzve të popullit, të shumë shkolla për fëmijët, dhe këto, sigurisht, ta shqiptarëve që e hodhën në favor të këtij koalicioni; rrisin nivelin e tyre nga viti në vit, të kenë shërbim është vota që e rikonfirmon edhe një herë këtë shëndetësor të standardeve europiane, infrastrukturë maxhorancë. rrugore ashtu si edhe vendet e tjera të Bashkimit Ky rezultat, edhe në këtë mandat të dytë, vjen Europian, paga dhe pensione që të bëjnë të mundur për shkaqe dhe arsye të mëdha që i kemi përsëritur plotësimin e nevojave të jetesës, ambient më të mirë. shpesh në këto vite: për pagat më të larta, për Këto donte të thoshte fitorja e ditës së hënë, t’i pensionet më të larta, për drita dhe ujë më shumë, thoshte secilit prej jush, të nderuar deputetë të për rrugë që shtrihen nga Tropoja në Konispol, nga opozitës, që të reflektoni në lidhje me qëndrimin ekstremet lindore në bregdet, integrimin, NATO-n, tuaj jo vetëm karshi shqiptarëve, por edhe në raport vizat etj. me liderin tuaj. Ata nuk meritojnë të jenë peng i Por kjo nuk tregon vetëm atë çka ndodhi më 8 individëve të veçantë. Boll më kemi vuajtur gjithë maj me votën politike. Në qoftë se kjo ndodh edhe këto vite! në qarqe të tilla, si ai i Vlorës, tregon fare qartë se Ajo çka ne ndërtojmë së bashku këtu në të ashtuquajturat bastione tashmë ekzistojnë vetëm Parlament nuk ka të bëjë as me maxhorancën, as si term, pasi puna e kësaj Qeverie dhe vetëdija e me opozitën. Ajo ka të bëjë me të gjithë shqiptarët. qytetarëve janë në kohezion të plotë. Janë ata të cilët do të kenë mundësi të reja për Rezultatet e punës janë ato të cilat bëjnë që prosperitetin e familjeve të tyre. Pra, bëhuni edhe ju qytetarët t’u jenë mirënjohës duke u dhënë votën, pjesë e asaj nisme pozitive që ndodhi në Vlorë, ku të bindur për të ardhmen e vet. dominoi inteligjenca, por më shumë integriteti moral Nga ana tjetër, kjo ishte një shuplakë për liderin i çdo individi që duhet të jetë në funksion të parimeve
1055 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe qëllimeve për atë çka ata përfaqësojnë. duhen minimalisht edhe 2-3 vjet të tjera. Le t’u japim dakordësinë atyre ligjeve, të cilat u Unë besoj se ai ka dhe një shqetësim tjetër: japin mundësi gjithë shqiptarëve dhe i afrojnë përditë Vitin që vjen populli shqiptar do të festojë me krenari e më shumë me qytetarët europianë! të ligjshme 100-vjetorin e krijimit të shtetit shqiptar. Bëhuni dhe ju pjesë e këtij detyrimi të madh që Natyrshëm, të gjithë nga Shqipëria dhe trojet keni për shqiptarët, e sadisfaksionit të shqiptare do të derdhen në ish-kryeqytetin e tyre të jashtëzakonshëm kur ëndrrat bëhen realitet! parë, në Vlorë. (Deputetit i ndërpritet fjala, sepse i kalon koha Ky Kryeministër do të mundohet që ta e diskutimit.) personalizojë në ekstrem të gjithë ceremoninë, Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çipi! ashtu siç është në stilin e tij, duke u munduar t’u Fjalën e ka zoti Çaçi. paraqesë të gjithëve një Shqipëri të transformuar, Albert Çaçi – Të nderuar kolegë, ku pika e diamantit të “Kryeministrit të rrugëve” do Para disa ditësh përsëri Kryeministri u pa në të jenë akset rrugore. luginën e Vjosës për të inspektuar punimet e rrugës Të gjithë mysafirët, që do t’i drejtohen ish- Levan-Tepelenë. kryeqytetit të parë, do të shikojnë se rruga Fier- Është e gjashta herë në këto gjashtë vjet që del Levan është ajo që ka lënë Mbreti Zog. Por lidhja e në të njëjtin vend, në këtë rrugë ku katër herë janë Fierit me Vlorën nuk është vetëm një problem politik bërë inaugurime të fillimit të punimeve. E njëjta dhe historik. Lidhja e dy qarqeve nga më të retorikë boshe si çdo herë tjetër: “Kjo është një rëndësishmet e vendit, ku parashikohet të jetojnë luginë e bukur”; “Në këtë rrugë do të rritet ekonomia mbi një milion banorë, që i japin një të tretën e GDP- fermere vendase”; “Me këtë rrugë do të lidhet gjithë së vendit, ku janë të gjitha vendburimet e naftës në Jugu i Shqipërisë” etj. etj. Shqipëri; ku është porti më i madh virtual në E reja e vizitës së gjashtë ishte se me një gjuhë projektet e ardhshme, por mund të jetë një nga kazerme iu drejtua të pranishmëve duke thënë se portet më të mëdhenj të Ballkanit; ku fusha e deri tani këtë rrugë e ka bllokuar Edi Rama. Myzeqesë është vendi me produktivitetin bujqësor Fyerje më të madhe për inteligjencën e njerëzve më të lartë në Shqipëri, ku potenciali turistik është të këtij qarku nuk mund të ketë. Qeveria e partisë më i madhi në vend, kjo lidhje është për arsye së Edi Ramës në vitin 2005 e la këtë rrugë me ekonomike. projektin gati, me një financim prej 80 milionë eurosh Ky është një nga dështimet më të trishtueshme të lëvruar, dhe duhej vetëm të nisnin punimet. Por të kësaj Qeverie, e cila duke çuar nivelin e borxhit ky Kryeministër tentoi me të gjitha mënyrat që këtë në prag të eksplodimit, me pasoja katastrofike për financim ta përdorte diku tjetër, pa ia dalë dot, dhe vendin, duke ndërtuar rrugë për arsye politike dhe arriti të vonojë fillimin e punimeve për afro dy vjet. elektorale, një nga qytetet më të rëndësishme të Po të kemi parasysh ritmet e punës së kësaj Shqipërisë, ish-kryeqytetin e parë të shqiptarëve, Qeverie në aksin Lushnjë-Fier, ku për 27 kilometra kërkon ta lidhë të fundit me rrjetin rrugor shqiptar. rrugë u deshën plot 4 vjet, është e kuptueshme se Ndërkohë që nga çdo pikëpamje historike, politike kësaj rruge do t’i duhen disa vite për të përfunduar. dhe ekonomike, duhet të ishte i pari qytet që duhet Praktikisht, aksi Tepelenë-Ballsh-Fier është aksi të ishte lidhur me Tiranën. më i tmerrshëm për të kaluar sot në Shqipëri. Kryeministri vizitoi qarkun e Fierit dhe nuk Kryeministri nuk tha gjë për rrugën Fier-Vlorë, përmendi asnjë nga premtimet spektakolare që ka dhe nuk përmendi fare aksin tjetër Fier-Levan, ku bërë në fushatën e zgjedhjeve të vitit 2009; nuk foli as punohet, as bëhet sikur punohet, pa të cilin nuk për premtimin se do të bënte një park industrial, ku mund të shkosh as në Vlorë, as në Kakavijë. do të punësoheshin 20 mijë veta në qark. Papunësia Duket qartë se Kryeministri është i shqetësuar sot në Fier ka arritur nivele të frikshme, pa për ecurinë e punimeve të akseve të Jugut, të cilat përmendur kthimin e emigrantëve që po e rëndojnë deri tani kanë rezultuar një fiasko e plotë. gjithnjë e më tepër situatën; ku listat poshtëruese Kryeministri i rrugëve, siç pëlqen që ta thërrasin, të ushqimeve janë bërë një fenomen i rëndomtë. po çon rrugë në Çajup, Picar dhe maja të tjera Kryeministri premtoi se do të ngrejë një spital malesh. Kurse dy qarqe nga më të rëndësishmet e rajonal për qarkun e Fierit, qarkun e dytë në Shqipëri vendit, Fieri dhe Vlora, që i japin një të tretën e GDP- nga popullsia pas Tiranës; me një nga nivelet e së vendit, nuk janë lidhur ende me rrugë, madje ndotjes industriale nga më të lartat në vend, ku çdo
1056 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
vit tentojnë të vetëvriten mbi 100 banorë për shkak kufijve të inflacionit. U zvogëlua deficiti monetar. Pati të depresioneve. As që bëhet fjalë për këtë qark, i progres në administrimin e taksave, si nga cili ka sot sistemin spitalor më katastrofik në pikëpamja e mbledhjes së tyre, ashtu edhe në Shqipëri. Nga të gjitha projektet qeveritare për borxhet reformat administrative. Sektori i bankave mbeti i që merren, vetëm spitalet e qarkut Fier janë të mirëkapitalizuar dhe likuid. Investimet e huaja direkte përjashtuara. u rritën me 17.2 për qind. Shqipëria bëri progres të U premtoi ngritjen e një universiteti shtetëror si mirë për të lehtësuar regjistrimin dhe licencimin e të gjithë qarqet e tjera të vendit. Ky është qarku i bizneseve etj.” dytë, për nga popullsia, por i vetmi që nuk ka një Por Komisioni Europian do të thotë, gjithashtu, universitet shtetëror. se ngërçi politik pengoi kapacitetin e Qeverisë për Foli për lirinë e biznesit, ku jemi katër shkallë të zbatuar reformat e nevojshme strukturore. më lart se Shtetet e Bashkuara të Amerikës; foli Zotërinj deputetë, do të ndalem shkurtimisht për rritje eksporti, për tenderime online, se ia kemi edhe në disa nga transformimet e arritura në fushën kaluar 12 shteteve të BE-së për rritjen ekonomike; e arsimit, shkencës dhe inovacionit teknologjik, mjaft se sistemi bankar, nën kontrollin legjendar të Bankës të rëndësishme në rrugën tonë drejt integrimit. së Shqipërisë është super i konsoliduar, por për Për herë të parë arsimi dhe shkenca përfshihen banorët e këtij qarku është mëse e qartë se në ka në prioritetet e programeve qeverisëse. Reformat e një qark në të cilin premtimet e Kryeministrit, të shumta në arsim dhe shkencë udhëhiqen nga bëra në fushatën e fundit elektorale, kanë rezultuar direktivat e zonës së përbashkët europiane. Për t’iu një bllof i vërtetë, ky është qarku i Fierit. paraprirë reformave, hartohen strategji kombëtare Ardian Turku – Falemnderit! për arsimin e lartë, strategji kombëtare për shkencën, Zonja Gjonaj, urdhëroni! teknologjinë dhe inovacionin, për arsimin Adriana Gjonaj – Falemnderit, zoti drejtues i parauniversitar; korniza shqiptare e kualifikimeve, seancës! si dhe një mori ligjesh të rëndësishme dhe dhjetëra Komisioni Europian pak më ditë më parë njoftoi vendime dhe udhëzime qeverie që sollën vendimin e tij, se Shqipëria përsëri nuk fiton statusin modernizimin e kuadrit ligjor shqiptar të këtyre e vendit kandidat për në Bashkimin Europian. Është fushave, në përputhje mjaft të mirë me eksperiencat detyra jonë të analizojmë arritjet dhe mosarritjet, evropiane. shkaqet dhe pasojat, dhe më pas të marrë gjithsecili Me rritjen e ndjeshme të financimeve përgjegjësitë e tij. masivizohet arsimi i lartë duke bërë që numri i Kolegë deputetë, studentëve për mijë banorë, nga më të ulëtit në Partia Demokratike në programin e saj elektoral Europë, t’i afrohet standardit europian, të zgjerohet dhe në tërë këto vite qeverisjeje i ka dhënë prioritet dhe rinovohet ndjeshëm infrastruktura në shkollat e absolut integrimit në Bashkimin Europian, ëndrrës larta me hapjen e universiteteve të reja publike dhe më të madhe të shqiptarëve. Prandaj, për çdo filialeve të tyre, si dhe të inkurajohet përfshirja e reformë, për çdo ligj, projekt, vendim, veprimtari të kapitaleve private në arsim; krijohet i pari sistem saj, ajo ka pasur si yll polar Bashkimin Europian dixhital kombëtar për standardizimin i vlerësimit të dhe standardet evropiane. dijeve të nxënësve dhe krijohet matura shtetërore; Po ndalem në disa aspekte: krijohet sistemi meritë-preferencë për hyrjen në Qeveria shqiptare i ka dhënë prioritet rritjes universitete duke eliminuar korrupsionin në pranimet ekonomike, zhvillimit të qëndrueshëm dhe në shkollat e larta; vendosen standarde të reja modernizimit të Shqipërisë, duke ditur që kriteri ndërkombëtare për organizimin e programeve të ekonomik është ndër faktorët e parë përcaktues për studimeve universitare të reformimit të kurrikulave ritmet e integrimit të vendit në Bashkimin Europian. të tyre, adoptimin e plotë të sistemit të krediteve, Për këtë Komisioni Europian në proges-raportin fuqizimin e sistemit të vlerësimit të cilësisë, e vitit 2011 për Shqipërinë, pasi ekzaminon zhvillimet unifikimin e procedurave të njohjes së diplomave me ekonomike në vend, thekson, veç të tjerash: normat e Bashkimit Europian, kualifikimin e stafit “Shqipëria ruajti stabilitetin makroekonomik. akademik etj. Aktiviteti ekonomik solli rritje të fortë prej 3.8 për Këto e të tjera përafrojnë ndjeshëm sistemin qind. Politika monetare rezultoi e suksesshme dhe shqiptar të arsimit të lartë me atë të vendeve të solide, duke garantuar stabilitetin e çmimeve brenda zhvilluara të Europës. Reformohet sistemi i shkencës
1057 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në ndihmë të ndjeshme të cilësisë së formimit dhe shëndetin, ekonominë dhe turizmin. Sa boshe janë optimizmit të burimeve humane, materiale, fjalët e Kryeministrit për mbretëreshën e turizmit, infrastrukturore dhe financiare me programet e kur plehrat kanë mbuluar tërë Shqipërinë! ekselencave shqiptare dhe brain gain, Qeveria Së dyti, Shqipëria nuk është pastruar nga shqiptare mbështet ndjeshëm financiarisht plehrat, jo se ne jemi një popull i paedukuar. Ne nuk studiuesit e talentuar për eksperienca në institucione ndryshojmë nga popujt fqinjë. Pse shqiptarët kur europiane dhe inkurajon kthimin e trurit. Me financime shkojnë në vendet e tjera realizojnë gjithçka si dhe të tjera nxitet pjesëmarrja e studiuesve në programe banorët vendas? Arsyeja është se ne s’kemi politika të rëndësishme të kërkimit dhe inovacionit ose në dhe nuk zbatojmë ligjet që miraton ky Parlament. programet kuadër për kërkim të Bashkimit Europian. Po ju sjell një fakt shumë të thjeshtë. Në Zonja dhe zotërinj, legjislacionin në fuqi në një nga nenet e tij thuhet Reforma të tjera të vazhdueshme legjislative, se ndalohet djegia e vullnetshme ose e infrastrukturore e kurrikulare janë ndërmarrë në pavullnetshme e plehrave. Shëtisni nëpër Shqipëri! sistemin parauniversitar, të përgjithshëm e Nuk gjen qoshe të saj ku nuk digjen plehrat, digjen profesional, në trajnimin dhe certifikimin e mësuesve në çdo vendgrumbullim, digjen në rrugë e në bregdet në autonominë shkollore. Në këto vite realizohet ajo dhe dihet se çfarë impakti negativ ka djegia e tyre që as imagjinohej: teknologjitë informative dhe duke çliruar substanca shumë toksike. Zëra jo interneti janë tashmë kudo në çdo shkollë dhe në zyrtarë në fushën e mjekësisë pohojnë se ne jemi çdo cep të Shqipërisë. Ndjekja e shkollave të vendi me frekuencë më të lartë të kancerit në Europë. mesme nga nxënësit arriti një nga nivelet më të larta Dy janë faktorët kryesorë: ushqimi dhe cilësia e në Europë. mjedisit ku jetojmë. Është për të ardhur keq, por Dhe për sa më sipër në mënyrë të vazhdueshme kjo sëmundje nuk kursen askënd, madje as raportet e Komisionit Europian gjykojnë në trajtë politikanët. Është kjo arsyeja që të gjithë duhet të vlerësuese transformimet që ka pësuar sistemi shqetësohemi e të bëhemi njësh për të mbrojtur shqiptar i arsimit dhe i kërkimit. Natyrisht, është e mjedisin shqiptar, të pastrojmë Shqipërinë nga kuptueshme që për një vend si yni, me çfarë ai plehrat. Kjo politikë që po ndiqet, sikurse ajo që trashëgoi, edhe pas këtyre transformime të mëdha është ndjekur këto 20 vjet nuk mund ta pastrojë do të mbeten ende dhe për një kohë jo të vogël këtë vend nga plehrat e ca më pak kur dualizon problemet e sigurimit të cilësisë, gjë për të cilën politikat e menaxhimit të mbetjeve në vend me atë politikat e Qeverisë kanë angazhim maksimal. të importit të tyre. Të nderuar zotërinj, Së treti, ne jemi vendi me nivelin, me standardin Me veprimtarinë tonë ne kemi dëshmuar qartë më të ulët në kontrollin doganor dhe po të shtojmë se objektivi ynë, axhenda jonë është integrimit këtu korrupsionin shumë të lehtë dhe të lartë, duke europain. Shqiptarët duan integrimin... nisur nga Kryeministri, ky popull ka të drejtë të (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në dyshojë se këtu mund të futen mbetje të rrezikshme. dispozicion.) Bile, bile, kur Qeveria ka vullnet për të bërë të zezën Ardian Turku – Falemnderit, zonja Gjonaj! të bardhë dhe ato mbetje që janë të rrezikshme, na Fjalën e ka zoti Baraj. i quan të parrezikshme, sikurse është rasti i plumbit Besnik Baraj – Sot, si rrallë ndonjëherë, dhe i komponimeve të tij, atëherë mosbesimi shoqëria civile është ngritur për domosdoshmërinë shumëfishohet. Në çdo libër që merret me mjedisin, e dhënies prioritet të menaxhimit dhe pastrimit të midis të tjerave përcakton 3 elemente që duhen plehrave në vend. Ne e përkrahim pa rezerva këtë kontrolluar me prioritet, në tokë, ajër dhe ujë: merkuri, lëvizje. Cilat janë disa argumente që ne sjellim? plumbi dhe kadmiumi. Ne i quajmë të parrezikshme! Së pari, Shqipëria është në një gjendje alarmante Së katërti, janë me mijëra tonelatat me mbetje për sa i përket pushtimit të vendit nga plehrat. Në të rrezikshme në Shqipëri, s’ka fabrikë të braktisur asnjë vend të rajonit nuk ka situatë të krahasueshme, ku mos të ketë mbetje të tilla. Pse nuk u jepet për pasojë kjo duhet të kërkojë një politikë agresive, prioritet këtyre? E si mund të quhet ky ligji i të mbështetur me burime financiare të mjaftueshme, integruar i menaxhimit të mbetjeve, kur këto nuk me burime njerëzore, duke përfshirë mediat dhe janë prioritet? faktorin shkollë për të realizuar një ndryshim radikal Së fundi, si mund të besojë ky popull që Qeveria të situatës, sa të turpshme, aq edhe me pasoja për e Sali Berishës e do këtë vend, kur për të qëndruar
1058 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në pushtet me qëllim që ta plaçkitë deri në palcë Komisioneri për zgjerimin ditën e dhënies së është gati jo vetëm të vjedhë votat në sy të opinionit për Shqipërinë ka deklaruar jo vetëm se shqiptarëve e ambasadorëve të vendeve partnere, opinioni nuk është pozitiv, sepse kemi qenë në por edhe të falë territore shqiptare, të ngrejë fabrika stanjacion sa i përket bashkëpunimit politik, apo vdekjeje, si ajo e Gërdecit, të vrasë përpara për shkak të bojkotit të gjatë parlamentar të kryeministrisë etj. Pyetja është shumë e thjeshtë: opozitës, por shprehu edhe një mundësi tjetër se Për të fituar pa kufi, për të qëndruar në pushtet i brenda vitit mund të trajtohet përsëri përmbushja e përkrahur edhe nga mafia, a do të pranonte një njeri 12 kritereve. i tillë të futeshin në Shqipëri mijëra tonelata mbetjeje Maxhoranca dhe Qeveria e saj janë të të rrezikshme, sikurse flet Saviano? Nuk flet vetëm angazhuara maksimalisht për t’i plotësuar ato, por Saviano, flasin dhe drejtuesit e bashkisë së Napolit 12 kriteret nuk mund të përmbushen në mënyrë të për largim të plehrave të tyre në një nga vendet fqinje njëanshme. Procesi i liberalizimit të vizave, si hap të rajonit. Cili vend do t’i pranojë ato? Mali i Zi, shumë i rëndësishëm në zhvillimin e procesit të Kroacia, Greqia, Sllovenia, Maqedonia? Sigurisht integrimit, u përmbyll me sukses falë punës dhe që jo. Vendi ku ata kanë drejtuar sytë është vullnetit të palëkundur të maxhorancës. Shqipëria. Dhe Berisha për të marrë përkrahjen e Tashmë, të gjithë, i madh dhe i vogël, e dimë se tyre për të fituar statusin e vendit kandidat do e bënte përmbushja e 12 kritereve kërkon angazhimin e me shumë dëshirë, sikurse bëri hapin për të shitur opozitës. Megjithatë, sot nuk dua të ndalem as te ujërat territoriale në këmbim të futjes në NATO. Në mungesa disavjeçare e vullnetit të opozitës për fakt, ekspertët e BE-së janë shprehur se miratimi i heqjen e imunitetit dhe as te arsyet e refuzimit të këtij ligji nuk vihet me kusht që të ketë import të votës së saj tri herë për projektligjin për heqjen e mbetjeve nga jashtë. imunitetit për të luftuar korrupsionin. Nuk marr Me të drejtë bizneset e ndryshme ricikluese janë përgjigje edhe nëse pyes se pse opozita nuk shqetësuar për këtë ligj. Nuk ka dyshim që ato propozon Avokatin e Popullit. Nuk habitem që duhen përkrahur. Dihet se klasifikimi i mbetjeve në opozita nuk ofron dialog politik, konstruktiv dhe të vend do të plotësonte nevojat, detyrat dhe kështu qëndrueshëm për të garantuar funksionimin e duhur do të pastrohet Shqipëria, por për këtë duhet të Parlamentin, duke bërë ndryshimet e Rregullores, angazhim serioz i Qeverisë, përkrahje, ndihmë nën frymën e Rregullores së Parlamentit Europian. shtetërore e këtyre aktiviteteve deri sa lënda e parë Nuk dua të merrem as me kasapin e opozitës, nga klasifikimi i plehrave në vend të marrë rrugë. siç e quajnë të vetët, sepse kjo ka të bëjë me Ndërkaq duhet të mos ndërtohen më kapacitete të demokracinë e brendshëm të saj; nuk dua të reja industrie përpunimi plehrash me lëndë të parë hulumtoj mbas premtimit të opozitës për kurs të ri importin pa filluar zgjidhja e menaxhimit të plehrave politik, sepse pas tij fshihet i njëjti qëndrim bllokues në vend. Të vërtetën e hidhur të veprimeve dyvjeçar; nuk dua të rendis as arsyet se pse pjesa antishqiptare të kësaj Qeverie nuk e fsheh dot zoti dërrmuese e 10 pikave të kërkuara në testamentin Berisha duke sharë këdo si antiglobalist. e opozitës ishin një teknikë për të ndërruar kurs e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Baraj! për t’u kthyer te politika bllokuese. Unë nuk dua ta Zonja Hoti, urdhëroni! drejtoj gishtin drejt opozitës, sepse raporti i Paulina Hoti – I nderuar drejtues i seancës, Brukselit për Shqipërinë nuk ishte pozitiv edhe kësaj Të nderuar kolegë deputetë, here, paçka se do të kisha dashur që opozita të Çështjet kryesore të diskutuara këto dy javë tregonte qoftë edhe më të voglin kontribut për kanë qenë çështja e integrimit dhe ajo e heqjes së përmbushjen e 12 kritereve që u lanë detyrë vitin që imunitetit të deputetëve, gjyqtarëve dhe shkoi. funksionarëve që e gëzojnë atë, me qëllim për të Të nderuar qytetarë, nuk e mora sot fjalën për luftuar korrupsionin, si një ndër 12 kriteret e BE-së të bërë përmbledhjen e asaj çka është bërë, pse për anëtarësimin e vendit tonë. Çështja e integrimit nuk është bërë dhe çfarë duhet bërë për integrimin të vendit në BE është çështje kombëtare, që na e vendit në Europë. Sot mua më bën apel fjala e përket të gjithëve dhe secili prej nesh duhet ta ndiejë Fishtës, ndjenja e bashkimit, thirrja për heqje dorë si çështje të vetën dhe, përveç angazhimit dhe prej çdo mërie për hir të interesit kombëtar. Nëse vullnetit për ta zgjidhur atë, duhet të udhëhiqet edhe në kohën e Pavarësisë, kur Shqipëria e lirë duhet të nga ndjenja të larta kombëtare. zinte vendin e saj si shtet i lirë dhe i pavarur krahas
1059 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
popujve të tjerë të botës së lirë, Fishta do t’i bënte nga ky ligj dhe nuk mund të kalohet aq kollaj në thirrje popullit të vet: “Për Shqypni harroni çdo mni Parlament pa diskutuar me askënd, pa diskutuar mizore”, tani, në prag të 100-vjetorit të Pavarësisë, me shoqërinë civile, pa diskutuar me qytetarët kur 94% e shqiptarëve duan që Shqipëria të bëhet shqiptarë, pa dëgjuar zërin e opozitës, pa dëgjuar pjesë e familjes europiane, i njëjti apel vjen për edhe vetë zërin tuaj klasën politike Ju e kaluat këtë ligj vetëm me një qëllim: Sot, të nderuar qytetarë, ju prisni që maxhoranca korrupsionin, pasurimin e katër apo pesë njerëzve dhe opozita të bashkëpunojnë politikisht dhe prisni pranë Kryeministrit, pasurimin e atyre njerëzve që që opozita t’i japë fund bojkotit të gjatë parlamentar, sot në shoqërinë shqiptare po njihen me një emër por besoj se edhe ju, si ne, e keni konstatuar se që është bërë profesion, pasi nuk ka qenë, por ka opozitës i mungon vizioni shtetndërtues dhe lindur bashkë me Qeverinë tuaj, atë të sekserit. alternativa qeverisëse, prandaj nuk ofron Sekserët janë ata njerëz që me paratë e korrupsionit bashkëpunim politik. Ju jeni ata që gjykoni qëndrimet po e zhvillojnë këtë profesion të ri: blerjen dhe shitjen tona politike, prandaj e votuat 140 mijë vota më pak e njerëzve të thjeshtë. në zgjedhjet e 8 majit, votuat humbjen e kryetarit të Për çfarë ju duhen juve paratë? Para meje folën opozitës në Tiranë. Ju keni konstatuar se vendosja dy kolegë deputetë për gjëra të cilat lindin pikërisht e 10 kushteve nga opozita, në vend që të plotësohen nga ky profesion. Një koleg i krahut të djathtë tha 12 kushtet e BE-së, është mangësi konsensusi se ne kemi fituar qarqet nëpërmjet këtyre sekserëve. politik dhe ju përsëri do të jeni ata që do të na gjykoni Po, të nderuar qytetarë shqiptarë; po, të nderuar me votën tuaj. kolegë të Parlamentit, ato lekë të fituara me Ka një kërkesë për reformën zgjedhore. E korrupsion, si ky i fundit i plehrave, po blejnë sot kërkojnë aktorët politikë në Shqipëri, e kërkon gjithë qytetarët shqiptarë, po blejnë sot disa njerëz që janë faktori ndërkombëtare: janë 52 rekomandime të nëpër qarqe dhe ky është fondi “fitore historike”. OSBE-ODIHR-it. Maxhoranca ka ofruar gatishmërinë E kam parë nëpër gazetat tuaja që thoni se kjo dhe vullnetin e plotë për të bërë reformë zgjedhore. është fitore historike, se pas kaq vjetësh fituam Le të vendosë opozita se cilën rrugë do të ndjekë: Beratin, apo pas kaq kohësh fituam një bastion të të ulet në tryezë bashkërisht për të hartuar PS-së, siç është Vlora. I keni blerë me para, por amendimet e Kodit Zgjedhor, apo t’i hartojë ato vetë kjo nuk është fitore historike. Kur qytetarët shqiptarë me ekspertët e saj dhe t’i dërgojë në Komisioni e votojnë për një parti politike dhe sekserët, me paratë Venecias dhe ODIHR-it. Ne do t’i votojmë ato pa që vijnë edhe nga ligji i mbetjeve urbane, shkojnë e komente. blejnë 3 qytetarë, 3 vdektarë, 3 njerëz që shkojnë Sot, të nderuar qytetarë, at Gjergj Fishta kërkon, në shtëpi dhe u bërtet gruaja, 3 njerëz që kur si dikur, që “Për Shqypni të harrohet çdo mni mizore” shkojnë në shtëpi i ka vajtur kunati për t’i kërkuar dhe këtë apel e drejton për të majtë dhe të djathtë, një nder njërit dhe një nder tjetrit, ky është fundi i ndaj, me këtë frymë bashkëpunimi, dëshiroj të besoj demokracisë. A janë këta njerëz që vendosin se opozita e do vërtet integrimin dhe do t’i votojë demokracinë në Shqipëri? Jo, të nderuar kolegë. ligjet me 3/5-at dhe se do të punojë bashkë me Ky është fundi i demokracisë dhe parajsa e maxhorancën për integrimin e vendit. korrupsionit. Paraja e këtyre sekserëve ua ka verbuar Faleminderit! sytë atyre njerëzve, që nuk përfaqësojnë opinionin Ardian Turku – Faleminderit! publik shqiptar, nuk përfaqësojnë votën e qytetarëve Zoti Klosi, urdhëroni! shqiptarë, nuk përfaqësojnë votën e trevave, të cilat Blendi Klosi – Falemnderit, zoti drejtues i historikisht kanë votuar majtas. seancës! Por sot nuk ka më PS vetëm në Jug. Fitorja e 8 E mora fjalën të diskutoj për një nga çështjet majit erdhi nga Hasi, nga Burreli, nga Rrësheni, nga më të rëndësishme që ka sot shoqëria shqiptare, Laçi dhe përfshiu të gjithë Shqipërinë, përfshiu gjithë për një nga problematikat më të mëdha të së Jugun. Si mund të thoni se kemi fitore historike në ardhmes, për ligjin, tashmë të rikthyer nga Berat, ku s’ka asnjë zonë që është me PD-në? Si Presidenti, që Parlamenti shqiptar ka për mbetjet mund të thoni se kemi fitore historike në Vlorë, se urbane. Ky është një ligj që nuk ndikon vetëm 4 apo 3-4 njerëz aty u shitën, se i shkoi gruaja me dy 8 milionë shqiptarët në rajon, por 16 apo 32 milionë shishe qumësht e i tha “Hajde të shitemi”, “Hajde të shqiptarë. Edhe brezat që do të vijnë do të ndikohen blihemi”. Pse, kjo është demokracia? Paratë mund
1060 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të blejnë çdo gjë, por paratë nuk e blejnë opozitën. të këqija që mund të pranojë një shoqëri pluraliste. Paratë mund të blejnë njerëz, por paratë nuk mund Ai ka shndërruar institucionin e opozitës në të blejnë kauzën. E kemi thënë se opozicioni nuk institucion bojkoti dhe dezinformimi. është çështje numrash, opozicioni është kauzë dhe Të nderuar kolegë deputetë, këtë kauzë ne e kemi të fituar. Dezinformimi si një lloj i të bërit politikë, qoftë Do të duhen të vijnë zgjedhjet që ta dëshmoni përmes foltores së tij, qoftë përmes foltores së këtij se edhe ligji i mbetjeve, një ligj shumë i Parlamenti dhe në të gjitha mundësitë e tjera direkte rëndësishëm, do të duhet të diskutohet në popull, (se kjo është shndërruar në një garë të pandershme do të duhet që qytetarët shqiptarë të vendosin. E sportive) është jokorrekt dhe joserioz për një opozitë në qoftë se s’vendosin, se s’i lini, se e keni uzurpuar politike, e cila aspiron dhe punon për të ardhur në mendimin e tyre, ata do të vendosin me votë, e në pushtet. Është jokorrekte dhe joserioze të përdorësh qoftë se nuk i lini të shkojnë në referendum, ne do një mekanizëm qorr, dritëshkurtër dhe joqytetar, të ta kërkojmë atë në të gjithë Shqipërinë, sepse ky cilin Rama dhe njerëzit e tij kanë bërë në çdo hap referendum nuk do të jetë një referendum vetëm për të zhvillimit të këtij vendi që nga viti 2005. plehrat, por duhet të jetë një referendum kundër Është ndërtuar një shkollë dhe një kopsht sekserëve, atyre që me paranë e qytetarëve fëmijësh dhe në këtë foltore është diskutuar me shqiptarë blejnë disa vdektarë, disa njerëz fare të dezinformimin dhe alibitë e stilit “Rama”. Është thjeshtë, të cilët shiten “për pesë pare spec”. ndërtuar një rrugë apo ujësjellës dhe në këtë foltore Falemnderit! kanë vërshuar alibitë e vjedhjes së fondeve dhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Klosi! orientimit të tenderëve. Është komplementuar ruajtja Zoti Çota keni fjalën. e nivelit ekonomik dhe rritja e tij dhe janë përdorur Rrahim Çota – I nderuar drejtues i seancës, të njëjtat metoda dezinformuese. Po e njëjta gjë Të nderuar kolegë deputetë, ndodhi edhe me mosmarrjen e statusit të vendit Një nga çështjet e debatueshme, me të cilën kandidat për në BE dhe kjo ngjarje u shoqërua me po përballemi sot në opinionin publik, në media, në një fushatë denigruese për të gjithë zhvillimin e debatet politike, me të drejtë, është çështja e Shqipërisë. Kjo ka bërë që në këta 6 vjetët e fundit, mosmarrjes nga Shqipëria të statusit për vendin në të gjithë këtë histori dashakeqe, të harrohet ajo kandidat në BE. Pavarësisht njohjes që shqiptarët që tashmë dihet nga të gjithë: pozicioni refuzues tashmë kanë në lidhje me të gjitha problematikat që Rama i ka bërë PS-së për të mos votuar asnjë me të cilat është përballuar Qeveria dhe vetë ligj në këtë Kuvend, të cilat kërkojnë votën e cilësuar shqiptarët, kjo ka të bëjë me një qëndrim jo nga të gjithë deputetët e tij. Këtë gjë e dinë mirë bashkëpunues dhe aspak kombëtar e integrues, edhe deputetet e PS-së, edhe perëndimorët, edhe veçmas që nga viti 2009 e deri në sot, që ka mbajtur shqiptarët, edhe vetë Rama. e vazhdon të mbajë opozita e këtij vendi. Tashmë Natyrisht, më i “gëzuari dhe i fituari” në këtë shqiptarët e dinë mirë, madje e tregojnë me gisht histori është ai dhe shpura e tij. Mos harroni, kolegë faktorin përjashtues e dashakeqës, i cili ka bllokuar dezinformues, se keni humbur të gjitha betejat prej jo pak imazhin e zhvillimit të vendit. gladiatorësh në kursin për të dezinformuar, atë me Zoti Edi Rama vazhdon të mbesë politikani unik Kryetaren e Parlamentit, me Kryeministrin e vendit, në historinë shqiptare, i cili i është kundërvënë hapur humbët betejën e shpifjeve në lojën “shpif, shpif se aspiratës shqiptare për të qenë pjesë e zhvillimit, e diçka mbetet” me deputeten e këtij Kuvendi, zonjën integrimit europian. Unë jam i sigurt se në historinë Albana Vokshi. Sot po përballeni me drejtësinë ditë e politikës shqiptare, pavarësisht filozofisë politike, pas dite. Humbët betejën e shpifjeve dhe denigrimit pavarësisht bazës ideologjike, qëllimit apo rrugës me ministrin Sokol Olldashi për çështjen e nga do të vijë, nuk do të ketë politikan, jo më kryetar ashtuquajtur “monopoli i fibrave” dhe drejtësia e dha partie, që të ketë një vendosje të tillë politike, që të verdiktin e vet. Humbët betejën për vazhdimin me të prodhojnë një energji kaq negative në dëm të vendit ashtuquajturën “krizë ekonomike” të vendit, se sot të tij. Një sjellje të tillë deri më sot e kemi parë e të gjithë aktorët ekonomikë dhe institucionet provuar vetëm te diktatori Enver Hoxha. Por, ndërkombëtare kanë konfirmuar renditjet pozitive të gjithsesi, kjo nuk është krejt e keqe, se ka një të shqiptarëve. Do të humbni betejën me dezinformim keqe më të madhe: Edi Rama ka promovuar në me ministrin Pollo, veç të cilës do të humbni betejën kursin politik të të bërit opozitë njërin nga veset më e dezinformimit të dhunës që keni bërë me 21 janar.
1061 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Drejtësia po punon për zbardhjen e skenarit të zi që përsëritur statusi i vendit kandidat në Bashkimin u vu në punë atë ditë. Europian. Sigurisht, kam besim se në të ardhmen Si pasojë e një mekanizmi të tillë dritëshkurtër e afërt do të zhvillohet një debat i tillë në këtë sallë dhe qorr, ju humbët dhe morët 140 mijë vota më Kuvendi, por sot do të dëshiroja personalisht të pak se më parë në zgjedhjet e 8 majit. Me këtë përqendrohesha në kapitullin e respektimit dhe të rast, si produkt i dezinformimit të vazhdueshëm, ju mbrojtjes së pjesëtarëve të minoriteteve. humbët gjithë zonën e Librazhdit dhe unë dua t’i Jemi në ditët e fundit pas afatit shtesë, që iu them parafolësit se, në qoftë se nuk e quan humbje dha procesit të regjistrimit të popullsisë në vendin zonën e Librazhdit, në qoftë se nuk e quan humbje tonë. Edhe në këtë raport theksohet qytetin e Librazhdit, Përrenjasit e të gjithë zonën, domosdoshmëria. Edhe ne e kemi theksuar në unë nuk e di se ç’quan humbje ai. Unë besoj se ajo mënyrë të përsëritur, të qartë dhe praktike rëndësinë që ndodhi në Librazhd është vetëm pasojë e e një regjistrimi të tillë me të dhënat e përkatësisë mospranimit të dezinformimit që ju bëni në etnike, gjuhës amtare dhe afilimit fetar. Pra, dëshiroj Parlamentin shqiptar. Pasojë e dezinformimit është të jem i qartë: kjo nuk qe një tekë e Partisë Bashkimi ajo që po ndodh sot në të gjitha qarqet e vendit, të për të Drejtat e Njeriut. Kjo nuk qe një kërkesë e cilët kanë konfirmuar se në drejtimet e tyre vijnë njëanshme e minoriteteve, por është një njerëz të besuar e të motivuar për të punuar, jo për domosdoshmëri, që e shtron Bashkimi Europian në të dezinformuar. Nga 12 qarqe, 10 tashmë drejtohen lidhje me përafrimin e realiteteve tona me ato nga koalicioni i PD-së. Në pushtet vihet me votë europiane, për të qenë të qartë dhe për të mos rënë dhe jo me gënjeshtra, as me sajesa e me pre e spekulimeve të politikanëve të veçantë apo të dezinformim. Rama dhe shpura e tij në këtë Kuvend forcave të veçanta politike. duhet ta kuptojë mirë, se nuk ka ndonjë gjë të madhe Së dyti, në lidhje me këtë çështje, do të dëshiroja për të kuptuar: stani i dezinformimit deri në 2013 që të ishte i pranishëm zoti Pollo, që t’i kujtoja, t’i këtë bulmet do t’ju japë, humbjen, pavarësisht se lexoja fjalë për fjalë, kambanën e Komisionit ky dezinformim ka pasur një kosto të pamerituar Europian se respektimi i standardeve ndërkombëtare për qytetarët shqiptarë. në lidhje me regjistrimin e popullsisë përfshin edhe Falemnderit! parimin e vetëdeklarimit të lirë, pra është i rëndësisë Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çota! kruciale, jetike. Ne zhvillojmë një regjistrim të Zoti Dule keni fjalën. popullsisë pa respektuar pikërisht thelbin e thelbeve Vangjel Dule – Zoti drejtues i seancës, të një procesi të tillë. Të nderuar kolegë, Kush e merr përgjegjësinë, zotërinj, për këtë Zbrazëtia dhe ftohtësia e kësaj salle, në këtë proces të dështuar? Kush e merr përgjegjësinë për pjesë të seancës, që për mua ndoshta është pjesë 14 milionë euro, të cilat shkojnë dëm në një proces, më parlamentare sesa ngritja artificiale e kartonëve i cili ishte i destinuar të dështonte që në konceptimin pro dhe kundër, tregon pikërisht tendenciozitetin, e tij? Kush e mban përgjegjësinë, zotërinj, që një se pse e keni spostuar në sekondat e fundit të Qeveri po tërhiqet zvarrë nga mentalitete dhe zhvillimit të saj. Gjithashtu, tregon edhe mentalitetin koncepte, që nuk kanë asgjë të përbashkët me shoqërues në lidhje me funksionimin e Parlamentit, filozofinë europiane, me të drejtat e njeriut dhe të rendin parlamentar dhe parlamentarizmin në minoriteteve? Kush e mban përgjegjësinë, zotërinj, përgjithësi. që vendi ynë të ngelet sërish në klasë në realizimin Para disa ditësh, ne u njohëm me raportin e e objektivit të vet strategjik, që është integrimi në Komisionit Europian, i cili na dha sërish një vlerësim Bashkimin Europian? negativ në kërkesën tonë për të marrë statusin e Prandaj do të dëshiroja të konkludoja se është kandidatit. Nga kreu i Qeverisë ky raport u vlerësua momenti, sikurse në të gjitha aspektet e tjera që na si një program pune. Të njëjtin cilësim e kishim parë vë në dukje raporti i Komisionit Europian, me shumë edhe në vitin paraardhës, por kur diçka shërben si vëmendje, me sinqeritet, përtej paragjykimeve, program pune, atëherë preokupimi për të është i stereotipeve të së kaluarës, të diskutojmë në mënyrë menjëhershëm, serioz, i detajuar dhe shterues. Ende konstruktive të gjitha nismat ligjore që duhen marrë sot, me kalimin e dy-tri javëve nga bërja publike e për përmirësimin e kuadrit ligjor, por, në të njëjtën këtij raporti, nuk kemi zhvilluar një debat në lidhje kohë, edhe për bërjen të mundshme të me arsyet, përse të na refuzohet në mënyrë të implementimit të këtij kuadri ligjor në
1062 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
respektim të të drejtave të pjesëtarëve. Dhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Dule! duhet pasur kujdes në një aspekt tepër të veçantë: Ky ishte diskutimi i fundit, i cili mbyll Komisioni Europian konstaton se për herë të parë seancën e sotme plenare. përkeqësohen marrëdhëniet ndëretnike në Shqipëri. Falemnderit për pjesëmarrjen! Theksohet... Seancën e deklaroj të mbyllur. (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha në (Seanca mbyllet në orën 14:45) dispozicion.) Rendi i ditës:
E enjte, 03.11.2011 Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zonja Jozefina Topalli (Çoba)
Patozi, kryetar grupi) 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare Koha e votimit të datës 27.10.2011. 4.Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes 2.Miratimi i kalendarit trejavor të punimeve të ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Kuvendit për periudhën 07 - 25 nëntor 2011. Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave të Bosnjë- 3.Projektligj “Për aderimin e Republikës së Hercegovinës për zgjidhjen e borxhit të Republikës Shqipërisë në Protokollin e konventës së vitit 1979, së Shqipërisë për shlyerjen e shumave në llogarinë “Për ndotjen ndërkufitare të ajrit në distancë të largët e shkëmbimit të mallrave ndërmjet Republikës së për të pakësuar acidifikimin, eutrofikimin dhe ozonin Shqipërisë dhe ish-Republikës Federale Socialiste në shtresën e poshtme të atmosferës”. të Jugosllavisë’. Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese, Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës) Financat (përgjegjës) Relator: Ramiz Çobaj Relator: Luan Skuqi Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut (dhënie mendimi) mendimi) Relator: Ilir Bano Relator: Ylli Lama Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme Shprehet Komisioni për Politikën e Jashtme (dhënie mendimi) (dhënie mendimi) Relator: Luçiano Boçi Relator: Florion Mima Shprehet Komisioni për Sigurinë Kombëtare Pyetje (dhënie mendimi) Diskutime Relator: Vasillaq Ngresi Koha e debatit Pyetje Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Diskutime të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e Koha e debatit kërkon”. Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Pas përfundimit të diskutimeve: të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter kërkon”. Koka, kryetar grupi) Pas përfundimit të diskutimeve: (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Koka, kryetar grupi) (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Patozi, kryetar grupi) Gramoz Ruçi, kryetar grupi) Koha e votimit (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit 5.Projektvendim “Për disa ndryshime në
1063 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
vendimin nr. 166, datë 16.12.2004 “Rregullorja e Jashtëm kërkuar nga deputetja Arta Dade. Kuvendit të Shqipërisë” të ndryshuar”. 10.Interpelancë me Ministrin e Brendshëm (Nuk është zhvilluar mbledhja e komisionit kërkuar nga deputeti Gazmir Bizhga. përgjegjës për arsye të angazhimit të deputetëve të 11.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës opozitës). (deri 60 minuta). Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut Jozefina Topalli – Mirëdita! Hapim seancën. (përgjegjës) Pyetje Të nderuar deputetë, Diskutime Ju vë në dijeni se para fillimit të seancës plenare Koha e debatit është mbledhur Konferenca e Kryetarëve, e cila ka Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit miratuar me konsensus programin dhe kalendarin të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e e punimeve të ardhshme të Kuvendit të Shqipërisë. kërkon”. Ndërkohë, Komisioni i Ekonomisë po mblidhet Pas përfundimit të diskutimeve: tani për të miratuar me konsensus nga të dyja palët, (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter kandidaturën e zonjës Meksi. Koka, kryetar grupi) (Lexon rendin e ditës.) (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Së pari, kemi miratimin e procesverbalit të Gramoz Ruçi, kryetar grupi) seancës plenare të kaluar. (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Ka ndonjë vërejtje? Patozi, kryetar grupi) Nuk ka. Koha e votimit Miratohet. 6.Dekreti nr. 7122, datë 14.10.2011 “Për kthimin Kalendari trejavor ka kaluar me konsensus. për rishqyrtim në Kuvendin e Shqipërisë të ligjit nr. Përpara se të kalojmë te pika e tretë e rendit të 10.463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar ditës, ju vë në dijeni se ka një numër deputetësh të të mbetjeve”. regjistruar për diskutim për ligjin e menaxhimit të Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese, integruar të mbetjeve dhe për diskutimet për çështje Tregtinë dhe Mjedisit (përgjegjës) jashtë rendit të ditës. Nga opozita janë: Taulant Relator: Osman Metalla Balla, Asllan Dogjani, Pirro Lutaj, Arben Çuko, Pyetje Xhemal Qefalia, Skënder Hasa. Nga maxhoranca Diskutime janë: Ledina Aliolli, Fatbardh Kadilli, Sybi Hida. Koha e debatit Atëherë, kalojmë te projektligji “Për aderimin e Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës “anëtarit Republikës së Shqipërisë në protokollin e konventës të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që e së vitit 1979, për ndotjen ndërkufitare të ajrit në kërkon”. distancë të largët, për të pakësuar acidifikimin, Pas përfundimit të diskutimeve: eutrofikimin dhe ozonin në shtresën e poshtme të (Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së, Lefter atmosferës”. Koka, kryetar grupi) Në emër të Komisionit të Veprimtarive (Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Prodhuese, që në këtë rast është komisioni Gramoz Ruçi, kryetar grupi) përgjegjës, zoti Ramiz Çobaj, urdhëroni, keni fjalën. (Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së, Astrit Ramiz Çobaj – Falemnderit! Patozi, kryetar grupi) Komisioni për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë Koha e votimit dhe Mjedisin, shqyrtoi projektligjin “Për aderimin e 7.Projektvendim “Për shqyrtimin dhe miratimin Republikës së Shqipërisë në protokollin e konventës me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për së vitit 1979 për ndotjen ndërkufitare të ajrit në disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.10233, datë distancë të largët për të pakësuar acidifikimin, 11.02.2010 “Për Autoritetin e Aviacionit Civil””. eutrofikimin dhe ozonin në shtresën e poshtme të Koha e votimit atmosferës”, në mbledhjen e datës 04.10.2011. 8.Plotësimi i vendeve vakant në institucione. Të pranishëm në komision për t’iu përgjigjur Koha e votimit interesit të deputetëve ishin përfaqësues të 9.Interpelancë me Ministrin e Punëve të Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të
1064 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ujërave. atmosferë. Aderimi në këtë konventë synon mbrojtjen e Në përfundim të diskutimeve, komisioni, me shëndetit të njeriut nëpërmjet mbrojtjes së mjedisit shumicë votash, u shpreh dakord për kalimin e këtij nga efektet e dëmshme të çlirimit në ajër të squfurit, projektligji për miratim në seancë plenare. oksideve të azotit dhe amoniakut, nëpërmjet marrjes Falemnderit! së masave të nevojshme për të parandaluar ose Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Çobaj! zvogëluar emetimet e këtyre substancave të Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, zoti dëmshme, që transportohen në atmosferë në Bano. distancë të largët dhe që mund të kenë efekte (Zoti Bano shprehet dakord.) negative ndërkufitare. Falemnderit! Ky protokoll është pjesë e gjashtë protokolleve Në emër të Komisionit për Politikën e Jashtme, që ka konventa për mbrojtjen e ajrit në distancë të zoti Luçiano Boçi. largët, ku Shqipëria është palë që nga viti 2005. (Zoti Boçi shprehet dakord.) Tashmë janë miratuar tri nga protokollet, ky është i Falemnderit! katërti, dhe në proces janë edhe dy protokolle të Në emër të Komisionit të Sigurisë, zoti Vasillaq tjera. Ngresi. Ky protokoll përqendrohet në ndotës si squfuri, (Zoti Ngresi shprehet dakord.) azoti dhe amoniaku, të cilët kanë impakt në mjedis, Falemnderit! por më shumë në shëndetin e njeriut, pasi këta Ka pyetje? Nuk ka. ndotës vendosen në shtresën e ulët të atmosferës. Ka diskutime? Nuk ka. Protokolli do të mundësojë, në mes të tjerash, Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare. kontrollin dhe reduktimin e shkarkimeve të oksideve Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? të azotit dhe komponimeve organike të (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) paqëndrueshme në ajër, reduktimin dhe ruajtjen e Falemnderit! vlerave të shndërrimit vjetor të këtyre substancave, Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së? shkëmbimin e informacionit, të teknologjive e (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) teknikave për arritjen e qëllimit të lartpërmendur, Falemnderit! nxitjen dhe dhënien e informacionit për publikun e Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së? gjerë për depozitimet dhe përqendrimet e ndotësve, (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) strategjitë që do të ndiqen për zvogëlimin e Falemnderit! problemeve të ndotjes, nxitjen dhe kërkimin Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e shkencor me qëllim përmirësimin e teknikave të marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të monitorimit dhe të sistemeve të transportit dhe Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave depozitimit të këtyre mbetjeve, apo edhe zhvillimit të Bosnjë-Hercegovinës, për zgjidhjen e borxhit të të teknikave e teknologjive për të përmirësuar Republikës së Shqipërisë, për shlyerjen e shumave efikasitetin e energjisë dhe shfrytëzimin e energjisë në llogarinë e shkëmbimit të mallrave ndërmjet së rinovueshme. shumave e shlyerjeve në llogarinë e shkëmbimit të Me aderimin në protokoll, palës shqiptare i lind mallrave ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe ish- detyrimi të marrë masa për hartimin e strategjive Republikës Federale Socialiste të Jugosllavisë”. dhe politikave kombëtare për pakësimin e ndotjes Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti së ajrit, si dhe vendosjen e kërkesave teknologjike Skuqi? për operatorët industrialë. (Zoti Skuqi shprehet dakord.) Në këtë kuadër, do të merren masa edhe për Falemnderit! përmirësimin dhe plotësimin e legjislacionit Në emër të Komisionit të Çështjeve Ligjore, zoti mjedisor. Konventa parashikon që vendet anëtare Lamaj, urdhëroni, keni fjalën. të marrin masa për të shmangur ecurinë e ndotjes, Ylli Lamaj – Falemnderit, zonja Kryetare! që mund të kenë pasoja edhe për vendet fqinjë, por Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën njëkohësisht të marrin masa për të kontrolluar edhe Publike dhe të Drejtat e Njeriut me datë 31 tetor, në nivelin e shkarkimit të këtyre ndotësve brenda vendit. cilësinë e komisionit për dhënie mendimi, shqyrtoi Protokolli ka edhe anekset që përcaktojnë kufijtë projektligjin në fjalë. e lejuar të shkarkimit të këtyre ndotësve në Anëtarët e komisionit u njohën me përmbajtjen
1065 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e kësaj marrëveshjeje, e cila ka për qëllim zgjidhjen bazuar në nenin 86, pika 2 e Rregullores së Kuvendit, e borxhit të prapambetur ndaj vendeve të ish- në mbledhjen e datës 31 tetor 2011, mori në shqyrtim Jugosllavisë. dekretin e Presidentit të Republikës nr.7122, datë Marrëveshja përcakton shumën e borxhit për 14.10.2011 “Për kthimin për rishqyrtim të ligjit Bosnjë-Hercegovinën, përfshirë interesin e llogaritur nr.10463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e për periudhën 31 mars 2006 – 30 shtator 2009, integruar të mbetjeve””. shumë e cila është rreth 3 milionë e 700 mijë dollarë. Në motivimin e tij Presidenti i Republikës ka Kjo shumë konvertohet në dollarë më kursin 1 klering paraqitur tri çështje, për të cilat ai arsyeton kthimin dollarë me 1 dollar. për rishqyrtim: Në këtë marrëveshje përcaktohen edhe termat Arsyeja e kthimit të ligjit nr.10463, datë me të cilat palët bien dakord për riskedulimin e këtij 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve” borxhi, të cilat janë: borxh 3 milionë e 700 mijë është se neni 49, i cili parashikon importin e dollarë, shlyerje në 3 vjet në 6 këste të barabarta, mbetjeve jo të rrezikshme, vjen në kundërshtim me në datat 31 mars dhe 30 shtator të çdo viti. Përqindja nenin 1 të ligjit, i cili parashikon qëllimin e tij. Sipas e interesit të LIBOR-it 6-mujor dhe interes-vonesat nenit 2, pika 1 e këtij ligji, dispozitat zbatohen në e LIBOR-it 6-mujor plus 2%. territorin e Republikës së Shqipërisë dhe neni 49 Në përfundim, Komisioni i Ligjeve e miratoi me vjen në kundërshtim me objektin e ligjit, neni 2, pika konsensus të plotë këtë marrëveshje, meqenëse 2 e tij. ajo vjen në përputhje me nenin 121 të Kushtetutës. Në mbledhjen e komisionit, të ftuar për të Falemnderit! shpjeguar qëndrimin e tyre në lidhje me dekretin e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Lamaj! Presidentit të Republikës dhe për t’ju përgjigjur Në emër të Komisionit të Politikës së Jashtme, pyetjeve të deputetëve, ishin zëvendësministri i zoti Mima. Mjedisit, si dhe përfaqësues të kësaj ministrie. (Zoti Mima shprehet dakord.) Nisur nga shqetësimi i ngritur në opinionin publik Falemnderit! për çështjen e importit të mbetjeve, komisioni pranoi Ka pyetje? Nuk ka. kërkesën e grupeve të interesit për t’u dëgjuar gjatë Ka diskutime? Nuk ka. shqyrtimit të Dekretit të Presidentit “Për kthimin për Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare. rishqyrtim në Kuvendin e Shqipërisë, të ligjit Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së? nr.10463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) integruar të mbetjeve”. Falemnderit! Kështu, për të shprehur opinionin e tyre në lidhje Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së? me këtë çështje ishin përfaqësues të Shoqatës për (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) Politika të Reja për Mjedisin dhe Aleancës Kundër Falemnderit! Importit të Plehrave (AKIP), gjithashtu të pranishëm Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së? ishin edhe vëzhgues të Delegacionit të Bashkimit (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) Europian në Shqipëri. Falemnderit! Përfaqësuesit e AKIP-it u shprehën pro miratimit Projektvendimi “Për disa ndryshime në të ligjit, por kundër neneve që kanë të bëjnë me Rregulloren e Kuvendit të Shqipërisë” do të shtyhet, importin e mbetjeve. Sipas tyre, këto nene vijnë në meqenëse nuk ka ende një produkt nga Komisioni i kundërshtim me dispozitat e neneve që flasin për Ligjeve. mbrojtjen e shëndetit dhe për reduktimin e mbetjeve. Kalojmë te dekreti nr.7122, datë 14.10.2011, Ata theksuan se vendi ynë nuk ka infrastrukturën e “Për kthimin për shqyrtim në Kuvendin e Shqipërisë duhur administrative, monitoruese dhe ligjore dhe të ligjit nr.10463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin se duhet të krijohet mundësia që ligji t’u japë e integruar të mbetjeve””. përparësi vetëm mbetjeve të krijuara në vend. Në emër të komisionit përgjegjës, Komisionit Gjithashtu, ata shprehën dyshime për të Veprimtarive Prodhuese, zoti Osman Metalla, përputhshmërinë e kësaj çështjeje me direktivën urdhëroni, keni fjalën. kuadër të Bashkimin Europian për menaxhimin e Osman Metalla – Falemnderit, zonja Kryetare! mbetjeve, si dhe me parimin e vetëmjaftueshmërisë Komisioni për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë dhe të afërsisë. dhe Mjedisin, në cilësinë e komisionit përgjegjës, Përfaqësuesit e Shoqatës për Politika të Reja
1066 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
për Mjedisin u shprehën kundër përdorimit të termit garanton mbrojtjen më të lartë, sepse në të nuk plehra, pasi është një term çedukues për shoqërinë. bëhet rregullim ligjor për mbetje të përziera, por për Gjithashtu, u shprehën kundër importit të mbetje të ndara që shërbejnë mbetje lënde e parë. mbetjeve për depozitim ose për ruajtje që, sipas Heqja e pretenduar e nenit 49 komprometon tyre, është e njëjta gjë, por pro importit të mbetjeve menaxhimin e mbetjeve në territorin e Republikës si lëndë të para dytësore për industrinë e riciklimit. së Shqipërisë, sepse rrëzon të gjitha përpjekjet e Zëvendësministri i Mjedisit theksoi biznesit vendas për të zhvilluar kapacitetet ricikluese përputhshmërinë e ligjit me direktivat europiane. Ai në vend. Institucionet e shtetit shqiptar i kanë theksoi se ligji flet për menaxhimin e mbetjeve në kapacitetet e nevojshme monitoruese dhe Republikën e Shqipërisë, dhe jo për ato që ekspertizën laboratorike për të kontrolluar mbetjet gjenerohen në territorin e Republikës së Shqipërisë. që do të futen në territorin e Shqipërisë si lëndë e Pra, nuk përcaktoi burimet e krijimit të mbetjeve. parë për industrinë ricikluese. Duke iu referuar shqetësimit të sjellë nga shoqatat Deputetët diskutuan në lidhje me çështjen e e mjedisit, theksoj se ligji ndjek frymën e importit të mbetjeve në vend duke paraqitur argumente vetëmjaftueshmërisë dhe afërsisë së nenit 22 dhe pro dhe kundër importimit të tyre në Republikën e nenit 49. Pra, nuk importohen për ruajtje, kështu që Shqipërisë. Deputetët e maxhorancës u shprehën bie shqetësimi për depozitimin e mbetjeve. Kjo do se ligji parashikon importimin e atyre mbetjeve të të thotë se në territorin shqiptar nuk importohen cilat janë përcaktuar në direktivat europiane dhe janë mbetje nga vendet e tjera për t’i ruajtur diku ose për pjesë e riciklimit. Ai nuk lejon as importin e mbetjeve t’i asgjësuar, por për riciklimin e tyre. Kjo është të rrezikshme dhe as depozitimin, ose ruajtjen e plotësisht e përputhshme me kuadrin ligjor të mbetjeve jo të rrezikshme në territorin e Republikës mëparshëm e konkretisht me ligjin nr. 9010 datë së Shqipërisë, por lejohet sjellja e atyre mbetjeve 13.02.2003, “Për administrimin e mbetjeve të ngurta” që do të shërbejnë në mënyrë të përcaktuar si lëndë të ndryshuar, i cili shfuqizohet me hyrjen në fuqi të e parë për industrinë ricikluese. Ata theksuan se në këtij ligji të ri. Importi për mbetjet jo të rrezikshme rast të kundërt, shkelet totalisht parimi i është i lejuar. Kështu vendimi i Këshillit të Ministrave vetëmjaftueshmërisë, sepse nuk ka kuptim që të nr.825 datë 13.10.2010 ka miratuar listën e gjelbër lejohet importi për një mbetje e cila nuk mund të të mbetjeve jo të rrezikshme, të cilat mund të përpunohet. Në territorin e Republikës së Shqipërisë importohen në Republikën e Shqipërisë duke do të importohen vetëm mbetjet e riciklueshme, pra disiplinuar kështu importin e mbetjeve në vend. Kjo që janë lëndë e parë për industrinë. listë mbështetet në Listën e Gjelbër të Konventës Në ligj nuk bëhet fjalë për çdo lloj mbetjeje, por së Bazelit dhe të Bashkimit Europian dhe përbëhet vetëm për një pjesë të tyre. Sensi dhe logjika e ligjit nga rreth 55 lloje mbetjesh, që është një numër më është për të importuar vetëm atë pjesë të mbetjeve i vogël sesa ai që lejon kjo konventë, ku Shqipëria që do t’i jepte kuptim ekonomik një investimi tashmë është palë. Importi bëhet sipas rregullave të të kryer. Në rast se nuk lejohet riciklimi i mbetjeve, përcaktuara në vendimin nr.806, datë 14.12.2003 atëherë do të thotë se të gjitha industritë duhet të të Këshillit të Ministrave për miratimin e rregullave bëjnë shfrytëzim ekstensiv të burimeve natyrore të e procedurave për importin e mbetjeve, me qëllim lëndëve të para duke çuar në shterimin e plotë dhe përdorimin, përpunimin dhe riciklimin. Por, në të më të shpejtë të burimeve ekonomike. Kjo shkel gjitha rastet, dhënia e një leje importi bëhet me parimin e zhvillimit të qëndrueshëm të shoqërisë vendim të Këshillit të Ministrave. njerëzore, shkel parimin që brezave të ardhshëm Për këto arsye, për sa i përket importit të ne u lamë një trashëgimi më pak, ose mundësi më mbetjeve për qëllime riciklimi e përpunimi, ligji i të kufizuar për të ndërtuar progresin e tyre. kthyer nga Presidenti nuk sjell risi në raport me Deputetët e opozitës u shprehën se këto lëndë, legjislacionin ekzistues. Në mungesë të importit të cilat do të importohen në Shqipëri, kanë impakt asnjë industri riciklimi nuk do të ishte konkurruese mjedisor, do të dëmtojnë shëndetin e njerëzve, në treg dhe asnjë nuk do të investonte në industri të cilësinë e ujit, tokës e të ajrit, si dhe do të krijojnë tilla, duke sjellë kështu dhe pamundësinë e riciklimit pasoja në natyrë e në burimet natyrore shqiptare. të mbetjeve të gjeneruara në vend. Ligji respekton Ata u shprehën për ndalimin e importit për të mos parimet e zhvillimit të qëndrueshëm dhe atë të dekurajuar nxitjen e menaxhimit të mbetjeve në vend, mbrojtjes së mjedisit, përputhet plotësisht dhe si dhe e mbështetën idenë e një moratoriumi, për
1067 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
sa i përket importit të mbetjeve, duke theksuar se Është e pesta herë që ne diskutojmë për plehrat. investitorët e këtyre industrive duhet që për 10 vjet Në projektbuxhetin e vitit të kaluar, si tinëz, u kalua të pezullojnë veprimtarinë e tyre, të merren vetëm ulja e doganave për importin e plehrave. Këtu u tha me mbetjet e vendit, derisa shteti shqiptar të ketë se është një kërkesë e BE-së, por ne nuk kemi mundësi të rrisë kapacitetet kontrolluese e plehra në Shqipëri. Më pas u diskutua për listën e monitoruese për këto lëndë. plehrave, se çfarë do të futet dhe çfarë nuk do të Opozita është e mendimit se ligji nuk është i futet dhe ajo klieteliste. Më pas u diskutua për ligjin përshtatshëm dhe ajo nuk ka rezerva vetëm për e plehrave, pastaj për ligjin e hekurishteve, për ligjin nenin 49 të tij, po për ligjin në tërësi. e skrapit, e përsëri po diskutojmë për ligjin e Gjithashtu, për sa i përket çështjes së importit, plehrave. Sot i gjithë opinioni publik shqiptar është opozita hodhi idenë e një referendumi. me vesh ngritur nga ky Parlament, po pret që Në përfundim të diskutimeve, komisioni me deputetët e këtij Parlamenti një herë të vetme të shumicën e votave të të gjithë anëtarëve të harrojnë se kujt klase politike i përkasin dhe të jenë pranishëm, në zbatim të nenit 85, pika 2 e së bashku kundër gjithë kësaj që kërkon Kushtetutës, vendosi t’i rekomandojë seancës Kryeministri, pra kalimin e këtij ligji. plenare rrëzimin e dekretit të Presidentit të Të nderuar kolegë deputetë, Republikës nr. 7122, datë 14.10.2011 “Për kthimin Ky ligj është për importimin e plehrave në për rishqyrtim të ligjit nr. 10463, datë 22.09.2011 Shqipëri. Po, po, është importimi i plehrave dhe mos “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve””. kërkoni t’i gjeni asnjë emër tjetër. Kërkohet që Deputetët e opozitës votuan pro dekretit. Shqipëria të bëhet depo e importimit të plehrave. Falemnderit! Neni 49 i tij flet qartë se Shqipëria do të bëhet vend Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Metalla! importimi dhe depozitimi plehrash. Ligji që ne kemi Fillojmë me listën e diskutantëve. përpara, të nderuar kolegë deputetë, është një ligj Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, fjalën që në asnjë nen të tij nuk flet qartë për menaxhimin e ka zoti Blendi Klosi. e plehrave, por hap vetëm dritaret për t’u futur plehra Blendi Klosi – Të nderuar kolegë deputetë, në Shqipëri. Falë kthimit të këtij ligji nga Presidenti i Të nderuar kolegë deputetë, Republikës përsëri e marrim fjalën në këtë podium për të diskutuar një nga çështjet që ka ngjallur më Ligji që ju paraqisni sot këtu ka dhe një hile shumë se asnjë çështje tjetër interesin e opinionit tjetër, të cilën ju sot kërkoni ta miratoni me votat e publik. Kjo çështje ka ngjallur interesin e opinionit maxhorancës. Është neni 22, të cilin do të doja ta publik jo vetëm në Shqipëri, por dhe në Kosovë, bëja publik për opinionin publik, por dhe për ju, të Maqedoni, në Mal të Zi, Greqi, në Amerikë e kudo, nderuar deputetë, me shkronja të mëdha, sepse në sepse për të gjithë këta shqiptarë që jetojnë sot në të pasqyrohet qartë se ju keni gënjyer, ose ju kanë këtë glob, ky ligj ka një efekt domino. Ka efekt për gënjyer në ato që keni thënë deri tani. 4 milionë shqiptarë në Shqipëri, 8 milionë në të gjithë Të nderuar kolegë deputetë, keni thënë se rajonin, por ka efekt edhe për 16 ose për 32 milionë Këshilli i Ministrave ndalon ose kufizon, pra nuk e shqiptarë. Si asnjë ligj tjetër ky do të ndikojë mbi ndalon përfundimisht importimin e mbetjeve me brezat që do vijnë. Ky ligj ndikon në atë që Shqipëria destinacion djegien e tyre. do të bëhet një vend normal europian, ku turistët Pra, të nderuar kolegë deputetë, neni 22 ju nxjerr mund të vijnë e të shohin një vend të begatë, apo do zbuluar para opinionit publik shqiptar. Neni 22 e bën të shndërrohet përfundimisht në një vend depozitimi Kryeministrin të parin dhe ju të gjithë gënjeshtarë plehrash nga e gjithë Europa. të mëdhenj. Jo më kot ky ligj vjen në Parlament, është dhe Të nderuar kolegë deputetë, ky një nga qokat e radhës së Kryeministrit që, së I gjithë ky ligj është një ligj klientelist, i cili bëhet bashku me një ose dy ministra, i bëjnë ndonjë grupi vetëm për importimin e plehrave në një vend pranë klientelist apo mafioz. Unë e kam thënë shpesh, po BE-së, por shumë larg kontrollit që BE-ja ofron për e them përsëri, në qoftë se ky është një votim i këto procedura. Ju sot kërkoni të thoni që nesër do fshehtë nuk merr më shumë se 3 ose 4 vota nga e ta menaxhojmë, por kush do ta menaxhojë? Dogana gjithë maxhoranca. shqiptare, administrata publike shqiptare, Të nderuar kolegë deputetë, kontrollierët shqiptarë? Kush e kontrollon sot
1068 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kurumin në Elbasan, që ditën e vendos filtrin dhe kancerit. Por, të shikoni, të nderuar kolegë, treguesit natën e heq? Kush i kontrollon sot fabrikat e e kancerit në ajrin e Tiranës. Këto janë të dhëna çimentos në Fushë-Krujë, që ditën i vënë filtrat e zyrtare nga institucionet e pavarura dhe nga BE-ja. natën i heqin? Kush i kontrollon sot plehrat që kanë Oksidi i azotit, i cili është një produkt që del nga mbuluar të gjithë Shqipërinë? Kush i kontrollon sot djegia e keqe e benzinës dhe e naftës, i cili shkon plehrat që janë bërë bashkëshoqërueset e drejtpërdrejt në frymëmarrje dhe sjell sëmundje të demokracisë shqiptare? Kemi 20 vjet që nuk po ndryshme mjaft të rrezikshme, që kur bashkohet ndahemi dot nga plehrat. me ujin ose bie shi, formon acide. Norma e BE-së E ky ligj nuk flet asgjë për plehrat shqiptare, është 20 i këtij treguesi, ndërkohë në Shqipëri në madje i mënjanon ato, pasi na vikan ca plehra më orën 8 e gjysmë të mëngjesit, kur dalin fëmijët e të të kultivuara nga jashtë. Jo, zotërinj deputetë, nuk gjithëve ne për të shkuar në çerdhe, kopshte, shkolla është se vjen lëndë e parë, siç thoni ju ose mbetje. që shkojnë në bulevardin e madh, ku ju bëtë Vijnë plehra, zotërinj! Neni 22 jua nxjerr hilenë, sepse marshimin kundër kancerit, ashtu si shkojnë tek te neni 49 justifikoheni duke thënë se janë lëndë e Tirana e Re, tek Zogu i Zi, në spitale kudo nëpër parë. Nuk janë lëndë e parë, por janë plehra, të cilat Tiranë, treguesi është 45,5- 50,3. vijnë për të zënë frymën e qytetarëve shqiptarë. Shikoni treguesin tjetër. Benzeni është produkt Çfarë bën ligji juaj me ata që abuzojnë me i mosdjegies së mirë të benzinës dhe të naftës. plehrat? E kemi thënë dhe një herë tjetër, po e Norma është 1,5 në Bashkimin Europian, maksimalja themi dhe sot në këtë seancë, gjoba më e vogël e lejuar. Në Tiranë në orën 8 e gjysmë është 4,7, në është nga 10 mijë dollarë deri në 20 mijë dollarë. orën 9 është 5,3. Këta janë tregues, të cilët tregojnë Për ata mafiozë të cilët kërkojnë të mbushin kancerin. Shqipërinë me plehra gjoba më e madhe është 20 Treguesi tjetër është bloza që vjen nga makinat. mijë dollarë. E kam thënë dhe një herë tjetër, 10 20 është norma e lejuar në BE. 50,9 është në mijë dollarë deri në 20 mijë dollarë duhet të vënë mëngjes në Tiranë dhe 45, 34, 33. Këta janë tregues gjoba për disa tregtarë që shesin në rrugë e ndotin të cilët dëshmojnë se ne kemi probleme shumë të ambientin, apo ata që hedhin plehrat, bashkitë e mëdha me atë për të cilën në Europë sot luftohet komunat që i djegin. Ja ku janë deputetët e Durrësit me të madhe: cilësinë e jetës së qytetarëve këtu. E dinë se si është mbushur Durrësi. Dy ose shqiptarë. Kemi probleme shumë të mëdha, me atë tri herë është përmbytur Fushë-Kruja, Shijaku po që në Europë cilësohet si mbrojtja e qytetarëve nga ashtu, vetëm nga plehrat që hidhen në disa lumenj politika.donj[ ministra i b[rash nga e gjith[blik jo të vegjël e kur bie shi përmbytet një qytet i tërë. vet[sin e opinionit publik Qytetet përmbyten vetëm nga këto plehra, të cilat Po ne çfarë bëjmë, të nderuar kolegë deputetë? zënë kolektorët, zënë hapësirat publike. Na janë Ne vijmë sot dhe votojmë një ligj, i cili do të ndikojë bërë gangrenë për Shqipërinë, ndërsa për këtë ligj në shumë breza. Ju, të nderuar kolegë deputetë ju thoni se miraton importimin e këtyre plehrave në sot do të votoni. Unë kam një thirrje. Edhe u keni mënyrë korrekte. bërë këtu me dhjetëra thirrje për të votuar ligjet me Jo, të nderuar kolegë, ky ligj duhet të jetë si tre të pestat, ligje që kanë të bëjnë me integrimin, asnjë tjetër, ai kërkon mendimin e publikut, kërkon ligje që kanë të bëjnë me të ardhmen e Shqipërisë. referendum të qytetarëve shqiptarë. Pse keni frikë Të nderuar kolegë deputetë të maxhorancës, ju nga opinioni i qytetarëve shqiptarë? Pse keni frikë lutem, të mos e votoni këtë ligj! Mos e votoni, në t’u drejtoheni qytetarëve shqiptarë para se të votohet emër të fëmijëve tuaj, në emër të prindërve tuaj, në me kartonët që na kanë dhënë këta qytetarë? A ka emrin tonë dhe të brezave që do të vijnë! Ky është një moment të caktuar, a ka ndonjë ligj më të një ligj që na dëmton të gjithëve. Nëse nuk do ta rëndësishëm se ky ligj, që prek të gjithë fëmijët votoni, mbase ndonjë nga ju nuk do të jetë më në tanë? Çfarë doni të thoni? Që ne nuk pyesim? lista për deputet, mbase Sali Berisha dhe 2-3 të Lexojini materialet që keni në tavolinë, lexoni tjerë nuk do t’ju vënë në lista, por ju garantoj se treguesit e ndotjes që kemi ne në Tiranë. është një ligj që ia vlen edhe të mos bëhesh deputet E nderuar Kryetare e Kuvendit, e kam me ju po ta votosh kundër. megjithëse e di që nuk do të përgjigjeni. Ju para Falemnderit! disa ditësh bëtë një marshim me gratë në bulevardin Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Klosi! e Tiranës. Ju para disa ditësh luftuat me gratë kundër Pikërisht, në emër të fëmijëve, në emër të
1069 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shëndetit dhe të asaj proteste të grave kundër të mbetjeve. Po të më pyesni edhe mua, në jam kancerit, unë e ftoj opozitën ta votojë këtë ligj, që të ose jo për importimin e plehrave, natyrisht që do të mos lejojmë më të importohen 300 artikuj të thosha jo, në konceptin se si i trajtojmë ne plehrat mbetjeve. Përkundrazi, ta rregullojmë dhe ta bëjmë apo mbetjet në Shqipëri, në mënyrën sesi i më të pastër ambientin dhe më të sigurt shëndetin shikojmë, i grumbullojmë dhe i trajtojmë ato. Por, a e fëmijës tim, të fëmijës tuaj dhe të fëmijëve të lejon ky ligj importin e plehrave? Do të thosha jo, shqiptarëve. sepse që nga viti i kaluar ne kemi reduktuar nga Sa për ndotjen e Tiranës, zoti Klosi, unë mendoj 434 në 50 elemente mbetjesh që janë pjesë e listës se duhet t’i kërkoni llogari zotit Rama, por ju nuk e së gjelbër dhe që mund të analizohen për efektet bëni, se keni frikë, se ju bën kurban. mjedisore apo shëndetësore që ato kanë. (Deputeti Klosi vazhdon të flasë pa lejë.) Ky ligj lejon vetëm importin e këtyre produkteve Zoti Klosi, nuk ka replikë mbi replikë! Le ta që përdoren pikërisht për t’i dhënë funksionalitet respektojmë Rregulloren të gjithë bashkë. (Deputeti gjithë zinxhirit të menaxhimit të integruar të Klosi vazhdon flet pa mikrofon.) Zoti Klosi, jeni mbetjeve. jashtë Rregullores dhe ju tërheq vëmendjen në bazë A kemi lejuar importin e plehrave ne në këto të nenit 64. Ju tërheq vëmendjen për herë të dytë, vjet? Është lejuar në 8 vjet importi i mbetjeve të ndara, zoti Klosi, në bazë të nenit 64! duke filluar që në vitin 2002 me ligjin e 2002-shit Urdhëroni, zoti Ministër, keni fjalën! edhe me ligjin e 2003-shit. Kjo Qeveri dhe kjo Fatmir Mediu – E nderuar zonja Kryetare, maxhorancë kanë treguar vullnetin për të kufizuar Të nderuar kolegë deputetë, dhe ndërtuar një politikë institucionale të kontrollit, Mendoj se debati ku jemi futur është sepse nga 157 mbetje të Listës së Gjelbër, nga 434 jashtëzakonisht i vlefshëm për vetë faktin se është që importoheshin me leje dhe pa leje, ne kemi një debat real për një gjendje krejt të papranueshme vendosur në mënyrë strikte vetëm rreth 50 prej tyre, në Shqipëri, për mënyrën sesi i menaxhojmë të cilat i nënshtrohen një procesi transparent mbetjet dhe problemet e mëdha që ato sjellin nga këshillimi dhe një dokumentacioni të saktë nga vendi pikëpamja e mjedisit dhe shëndetit të të gjithëve i origjinës deri te fundi i përdorimit të tyre. ne. Mbetjet apo plehrat janë prezente kudo dhe, Po ju them se për një vit në Shqipëri ka vetëm me gjithë angazhimin tonë të vazhdueshëm në këto një leje të dhënë dhe kjo leje është për skrap, të 20 vjet për ta zgjidhur këtë problem, jemi shumë cilën shumica nga ne nuk mund ta konsiderojë larg asaj që dëshirojmë apo që mund të jetë standard mbetje, megjithëse duhet të shikojmë trajtimin i krahasueshëm qoftë edhe me vendet fqinje. përfundimtar. Janë edhe dy kërkesa të tjera, nga të Mua më vjen keq të theksoj se ky debat është cilat njëra është refuzuar dhe tjetra është në proces fiktiv dhe demagogjik, sepse nuk diskuton thelbin shqyrtimi. Sasia e kërkuar ka qenë për rreth 4 mijë dhe të mirat që sjell implementimi i këtij ligji, por, tonë plastikë nga 85 mijë tonë mbetje që gjenerohen përkundrazi, tenton të manipulojë ndjesinë e në Shqipëri. Pra, mendohet që i gjithë alarmi që njerëzve për një çështje tashmë të provuar që nuk ngrihet sot ka të bëjë me demagogji. Ju në atë kohë, ekziston, dhe kur them se nuk ekziston, kjo është Qeveria juaj dhe ju vetë, keni miratuar importin e provuar nga të gjitha institucionet për më shumë se 434 lloje mbetjesh në vitin 2002 dhe 2003 dhe ne një vit. kemi diskutuar së bashku në vitin e kaluar për listën Për t’i dhënë fund këtij debati ndërmjet nesh, të e gjelbër që nuk përmban më shumë se 50 mbetje, nderuar kolegë deputetë, do të mjaftonte të pyesnim të cilat, sipas standardeve europiane, konsiderohen ata ekspertë të huaj që kanë punuar me ligjin, për jo të rrezikshme nga pikëpamja mjedisore dhe jo të të parë përputhshmërinë e këtij ligji me legjislacionin rrezikshme nga pikëpamja e shëndetit. europian; mjafton të kishim dëshirën t’i drejtoheshim Dua t’ju siguroj edhe një gjë: (ekspertët e Brukselit, për të na dhënë përgjigjen nëse është ky INPAEL-it janë këtu) asnjëherë të vetme, as ministri ligj në përputhje me direktivat dhe ligjet europiane dhe as ekspertë të Ministrisë së Mjedisit nuk u kanë për menaxhimin e mbetjeve; për të marrë përgjigjen kërkuar këtyre ekspertëve të vendosin në ligj ndonjë për shqetësimin tonë dhe të qytetarëve shqiptarë. nen të caktuar për interesa konjukturale apo për Ne si Ministri Mjedisi e kemi marrë këtë përgjigje. interesa të tjera siç përmenden këtu. Më vjen keq Ky ligj është në përputhje me direktivat ta theksoj faktin që implementimi i këtij ligji do të europiane dhe me standardet e menaxhimit të drejtë kërkojë një kohë e cila mund të ketë të bëjë me
1070 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
këtë maxhorancë, por ka të bëjë edhe me mundshme brenda vendit. Kjo është marrë në maxhorancën tuaj në të ardhmen në Qeveri. Një konsideratë dhe është përfshirë edhe në ligj. maxhorancë e vullnetshme di të marrë qëndrimet, Ky ligj në draftin përfundimtar i është përcjellë për sa kohë ka një këshill ministrash, i cili vendos, të gjitha grupeve të interesit, të gjitha NGO-ve, të kufizon apo ndalon importin e mbetjeve. gjithë njerëzve që sot dalin e flasin pro apo kundër Pyetja e parë është se çfarë përfaqëson ky ligj. ligjit dhe asnjëri nuk ka sjellë asnjë vërejtje të vetme Ligji i menaxhimit të integruar të mbetjeve, të nderuar me shkrim, asnjë qëndrim të vetëm publik, deri në kolegë, është një ligj i parashikuar në kuadër të momentin sa ky draft ka ardhur në Kuvend. përafrimit të legjislacionit tonë me atë të BE-së, me Të nderuar kolegë, më lejoni të bëj disa vlerësime direktivat europiane mjedisore, i kërkuar në raportet të cilat reflektojnë edhe debatet e zhvilluara së e përvitshme të BE-së. Ai vjen si rezultat i zbatimit fundmi. Ligjin e menaxhimit të integruar të mbetjeve të detyrimit të MSA-së, të cilën e kemi miratuar dhe jo ligji i plehrave, ky është ligji që ne kemi sjellë. dhe firmosur së bashku, me bindjen se plotësimi i Ky nuk është ligji i plehrave, por ligji i mbetjeve. këtyre standardeve do ta sjellë Shqipërinë në kushte Direktiva që transfuzion ky ligj titullohet: direktiva të përafërta me Europën dhe besoj se kjo është kuadër për mbetjet dhe jo direktiva e plehrave për rruga që kemi ndjekur. mbetjet. Ne deri tani i kemi trajtuar këtu në Shqipëri Në këtë kuadër, BE-ja mbështeti me një shumë si plehra dhe po vazhduam me të njëjtin mentalitet prej disa milionë euro Ministrinë e Mjedisit në dhe me të njëjtën demagogji, pa dyshim që do të përgatitjen e kuadrit ligjor mjedisor. Komisioni jemi po në të njëjtin nivel dhe do të ngelen plehra. Europian i dha mbështetje njërit prej grupeve më Trasfuzimi i direktivës kuadër ka qenë detyrimi me eksperiencë në këtë fushë. Karl Brogromi, ynë i përcaktuar nga MSA-ja, prandaj bashkëpunimi përfaqësi holandeze dhe daneze, të cilat kanë ynë me Komisionin Europian ka qenë i punuar me angazhim të plotë për vite me radhë në vazhdueshëm. Meqenëse flasim për përputhje të përgatitjen e akteve ligjore shumë të rëndësishme; plotë me direktivën, dhe disa e vënë në dyshim këtë, me transparencë të plotë, si asnjëherë tjetër, në më lejoni të citoj se artikulli 16 i direktivës kuadër bashkëpunim me të gjitha grupet e interesit. Sipas për mbetjet dhe Rregullorja nr. 1113 e datës ligjeve të vlerësimit dhe ndikimit mbi mjedisin: ligji 14.06.2006 e Parlamentit Europian dhe Këshillit “Për mbrojtjen e mjedisit”, ligji “Për lejet mjedisore” Europian “Për transportimin e mbetjeve” flet pikërisht u përgatit paketa për menaxhimin e mbetjeve, për transport të mbetjeve midis vendeve anëtare. strategjia kombëtare e menaxhimit të mbetjeve, plani Artikulli 16 thotë: “Vendet anëtare mund të kufizojnë kombëtar i menaxhimit të mbetjeve, planet rajonale transportin e mbetjeve në bazë të kushteve të menaxhimit të mbetjeve. mjedisore, siç përcaktohet në Rregulloren e Dua të theksoj, zotërinj të opozitës, se kemi Komisionit Europian 1113, të vitit 2006.” qenë së bashku me kryetarët e bashkive të PS-së Direktiva dhe rregullorja thonë: kufizim dhe jo në Elbasan, në Fier, me përfaqësinë e bashkisë ndalim. Këtë bën edhe ligji ynë. Ai kufizon ose edhe në Tiranë për të diskutuar pikërisht për trajtimi ndalon hyrjen e mbetjeve, duke ia lënë këtë e mbetjeve, jo vetëm (siç thuhet) për ato që do të kompetencë Këshillit të Ministrave, i cili është organ vijnë, por edhe për situatën aktuale, sepse ky ligj i zgjedhur nga Kuvendi i Shqipërisë. Këshilli i detyron çdo njësi të qeverisjes vendore të bëjë planin Ministrave, i cili është njëherë i djathtë dhe njëherë e menaxhimit për trajtimin e mbetjeve konform i majtë, ka të drejtë të vendosë përkufizimin apo standardeve europiane. ndalimin e importit të mbetjeve. Pra, ai ka autoritetin Ligji i menaxhimit të integruar të mbetjeve është që të marrë vendim në çdo kohë për të ndaluar një ligj i diskutuar gjerësisht, ku kanë qenë të ftuar importin e mbetjeve. Këshilli i Ministrave tashmë ka deputetë të çdo krahu dhe shoqëria civile. I vetmi kufizuar dhjetë herë importin e mbetjeve, duke e sugjerim për këtë ligj, zonja dhe zotërinj, ka ardhur kufizuar nga 434 në 50 artikuj. me shkrim nga grupi “Ekolëvizja”, e cila përmban Vullneti i kësaj Qeverie ka qenë frenimi i importit në vetvete një numër të madh grupesh dhe të mbetjeve. Ne do të vazhdojmë, sa herë do të ekspertësh mjedisorë. Sugjerimi me vend i tyre ishte kërkohet nga ky ligj edhe rishikimi i listës së gjelbër, që në ligj të parashikohej detyrimi se importi për dhe jemi të gatshëm të ulemi e të bashkëpunojmë riciklim edhe nga lista e gjelbër duhet të lejohej vetëm edhe për atë pjesë të Listës së Gjelbër, e cila mund pasi këto industri të kishin ricikluar gjithë sasinë e të ketë preokupim në mënyrën se si mund të
1071 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
trajtohet. Nga pikëpamja industriale ne të kemi E kemi thënë dhe e përsërisim: A mund të jetë procedura të sakta. Po ashtu, edhe nga pikëpamja prioritet trajtimi i mbetjeve, kur Ministria e Mjedisit e transparencës së opinionit publik. ka vetëm një specialist për to dhe ai i marrë në Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Mediu! punë, pasi u pushua nga një ministri tjetër? Zoti Shalsi, urdhëroni! Si mund të jetë prioritet mbrojtja e mjedisit dhe Eduard Shalsi – Falemnderit! shëndeti i njeriut, kur lejimi i importit të mbetjeve Me një shpejtësi marramendëse risollët përsëri nuk ndihmon as parandalimin dhe as reduktimin e në komision, dhe sot në seancë, ligjin e mbetjeve. mbetjeve? Ç’do të thotë të kufizosh (siç përcakton Më duhet t’ju korrigjoj, zoti Ministër! Më duhet të neni 22), importimin e mbetjeve me destinacion them se në Komisionin e Veprimtarive Prodhuese, djegien? Si mund të lejosh importin e mbetjeve, përfaqësuesi i ministrisë, zëvendësministri, pyetjes kur sistemet monitoruese nuk funksionojnë dhe janë nëse është konsultuar me pushtetin vendor (dhe për totalisht jashtë kontrollit në dogana? Shqipëria është këtë mund t’ju referoheni procesverbaleve), i është një vend që nuk ka të inventarizuar popullsinë e jo përgjigjur me fjalën “Jo”. Edhe në fjalimin e disa javëve më të ketë mundësinë të monitorojë dhe të më parë kam kërkuar llogari se si është e mundur inventarizojë mbetjet që vijnë nga jashtë. që një ligj kaq i rëndësishëm nuk është konsultuar Si mund të lejosh importin e mbetjeve kur, me pushtetin vendor. Nuk ka asnjë gjurmë dhe asnjë fillimisht dhe para së gjithash, nuk ke provuar nëse protokoll takimesh që të vërtetojë të kundërtën. Një di të menaxhosh mbetjet që prodhon ti si vend? ligj kaq shumë i diskutuar, i debatuar, i kontestuar Shteruan xhanëm plehrat e Shqipërisë që po jo vetëm nga ne, por edhe nga aktorë të tjerë, të kërkojmë të sjellim të tjera nga jashtë? Ku janë cilët kanë provuar se jo gjithmonë kanë qenë dakord politikat e Qeverisë për nxitjen dhe stimulimin e me politikat tona. Mbi të gjitha, ka një shqetësim industrive ricikluese vendase, për të përpunuar serioz mbarëqytetar për këtë ligj. Ndërkohë, kemi mbetjet që prodhohen në territorin tonë? Pra, dëgjuar Sali Berishën t’i vendosë edhe një etiketë, mungojnë politikat nxitëse të riciklimit të mbetjeve ashtu siç di vetëm ai të bëjë, në mënyrë aspak etike, vendase. madje, do të thosha, krejt vulgare, një aleance Si është e mundur që të risillni në Parlament dinjitoze, të cilën e ka cilësuar si aleanca e plehut. një ligj kaq shumë të kontestuar, pa reflektuar dhe Mua nuk më surprizon më Sali Berisha, madje pa u menduar për pasojat që sjell ky ligj për të do të suprizohesha nëse ai do të fliste ndryshe, me ardhmen e Shqipërisë? logjikë, me etikë, por ai nuk mund ta bëjë dhe nuk Mediat e huaja po flasin vazhdimisht për do ta bëjë kurrë, sepse ai nuk njeh gjuhë tjetër, veç Shqipërinë si një destinacion plehrash. Një media asaj të fyerjes, sharjes, mallkimit dhe përçarjes. ruse e përcaktoi Shqipërinë si një destinacion Vazhdimisht ka sulmuar kundërshtarët e tij. Një plehrash. Kompani shumë të mëdha, me xhiro të pjesë e ministrave besoj se i rikujtojnë epitetet që konsiderueshme vjetore, po shprehin një interes të ai vetë ka vendosur për ta. Tashmë, me një fjalor veçantë për Shqipërinë. aspak të denjë, po sulmon edhe ish-bashkëpunëtorin E kam thënë, dhe e përsëris, që vetëm gjatë dhe kolegun tuaj, tashmë President i Republikës. shtatorit në Shqipëri kanë ardhur 2 kompani të tilla. Një pjesë juaja nuk ka kurajën t’i kundërvihet, madje Praninë e njërës e mësuam nga mediat bullgare. ndonjëri, verbtazi, hidhet në sulm. Kundër kujt? Kompani me një xhiro të jashtëzakonshme janë të Kundër ish-kolegut të tij, që sot është President i interesuara për investime të mëdha. Përse një Republikës. Kjo është politika primitive e Sali interesim kaq i madh? A gjeneron Shqipëria sasi të Berishës. tilla mbetjesh, sa të përligj interesin e tyre për të Presidenti ka kthyer një ligj dhe i ka argumentuar investuar? Jo, aspak! Jo, absolutisht! arsyet pse është kundër këtij ligji. Shoqëria civile Natyrisht, në planet e tyre të biznesit është kundër këtij ligji. Në forume, në blogje, parashikohet që të furnizohen me lëndë nga jashtë. qytetarë të ndryshëm shprehen se janë kundër Mafia e plehrave operon kudo dhe eksporti është i importit të mbetjeve. Pra, ka një ndjeshmëri të madhe orientuar për në vendet e pazhvilluara. Kujtoni librin ndaj kësaj teme delikate. Përballë gjithë këtij reagimi e Savianos për mafian dhe intervistën e dhënë: masiv të shqiptarëve, qëndron një Qeveri e shurdhët, “Shqipëria destinacion i grumbullimeve të mbetjeve indiferente, madje tallëse e ofenduese për ata që toksike”. nuk mendojnë si ajo. Me të drejtë kolegu im, zoti Baraj, vuri në dukje
1072 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në komision se pse përmendet kaliumi në këtë ligj. shikojmë ne sot, hedhjet me kriter dhe pa kriter, Minierë kaliumi? Në Shqipëri nuk ekziston. Në listën buzë lumenjve. Pra, ky ligj do të jetë i shoqëruar e mineraleve që ka Shqipëria, kaliumi nuk figuron. me të gjitha aktet e tjera ligjore dhe nënligjore. Atëherë, për çfarë arsye gjendet në ligj? Ndoshta Frenimi i këtij ligji do të frenonte procesin e trajtimit mos po përgatitet terreni për ta sjellë atë në dhe të menaxhimit të integruar të mbetjeve në Shqipëri? Shqipëri. Depo ushtrie, që një Zot e di përse po përgatiten Dua t’ju theksoj edhe një herë tjetër që ta lëmë të privatizohen me shpejtësi, galeri minierash që po mënjanë demagogjinë, të mos i drejtojmë gishtin vizitohen nga lloj-lloj pseudobiznesmenë. Mos vallë njëri- tjetrit. Për sa kohë kemi pranuar si peshore po bëhen gati për të depozituar mbetje të importuara? në rrugën tonë të drejtë përafrimin e legjislacionit Të nderuar kolegë, lëreni Sali Berishën të shajë, në BE, le të kemi mirësinë dhe t’u adresohemi të fyejë, të mallkojë, ashtu siç di ai të bëjë. Do të pikërisht atyre që kanë punuar për këtë ligj. jetë në nderin tuaj të mos fyeni aleancat e Ka institucione të cilat mund të përgjigjen në qytetarëve; do të jetë në nderin tuaj të mos fyeni Tiranë, ka institucione që mund të përgjigjen në njeriun, që deri pak kohë më parë e kishit në krah, Bruksel për këtë çështje, nëse është ose jo i që sot është President i Republikës; do të jetë në përputhshëm ky ligj me direktivën europiane. Ajo nderin tuaj ta ktheni mbrapsht këtë ligj. Të jeni të që ne kemi bërë është se i kemi dhënë autoritet sigurt se historia do ta dënojë kokëfortësinë për të Këshillit të Ministrave të ketë të drejtën të kufizojë miratuar një ligj antishqiptar dhe do të vlerësojë apo të ndalojë rast pas rasti importin e mbetjeve. kurajën për të hedhur në koshin e plehrave një ligj, I nderuar koleg, përpara se të ngremë gjithë këtë që tradhton aspiratat e shqiptarëve për një Shqipëri tymnajë për importin e mbetjeve, para se të flasim të shëndetshme. qoftë edhe për vlerën kombëtare apo antikombëtare Falemnderit! të këtij ligji, të mos akuzojmë vetveten. Në vitet 2002, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Shalsi! 2003 po kjo opozitë e sotme që ka qenë në Zoti Ministër, urdhëroni! maxhorancë, në atë kohë, ka miratuar dy ligje të Fatmir Mediu – I nderuar kolegu Shalsi, cilat lejonin importin e mbetjeve jo të plehrave, por, Për sa i përket shqetësimit që ju ngritët se a e theksoj, importin e mbetjeve dhe kanë qenë 434 është konsultuar ose jo pushteti lokal, dua t’ju them lloj mbetjesh që importoheshin në Shqipëri. Ne e me bindje dhe me fakte se është konsultuar. Është kufizuam në 55 lloje mbetjesh. zhvilluar një takim, në hotelin “Sheraton”, ku në Unë e respektoj mendimin e zotit Baraj. Në qoftë drejtimin e tij kam qenë unë dhe ish-zëvendësministri se në këtë listë të gjelbër, që ne kemi sot, ka i Transportit dhe i Punëve Publike i asaj kohe, elemente të cilat përbëjnë rrezik nga pikëpamja Haxhinasto, ku kanë qenë përfaqësuesit e pushtetit shëndetësore apo nga pikëpamja mjedisore, le të lokal. Po ashtu, është zhvilluar një takim ulemi dhe ta kufizojmë këtë listë të gjelbër. Por e përmbyllës, në “Pallatin e Kongreseve”, për draftin vetmja gjë që do të bënim gabim të nderuar kolegë, e këtij ligji në prezencë të përfaqësuesve të BE-së, do të ishte të shtronim pyetjen: A ka nevojë për ku kanë qenë edhe përfaqësuesit e pushtetit lokal. riciklim ose jo në procesin e menaxhimit të Gjithashtu, kemi zhvilluar edhe një takim në hotel mbetjeve? Riciklimi, për mendimin tim, është një ‘Tirana” me përfaqësuesit e Bashkisë së Tiranës proces i domosdoshëm. Riciklimi nuk zgjidhet në dhe i vlerësoj të gjitha kontributet që kemi dhënë një ditë. Në qoftë se ne sot miratojmë ligjin dhe për planin e menaxhimit, që janë pjesë e këtij ligji. kemi 850 mijë tonë mbetje çdo vit, nuk do të thotë Pra, diskutimet kanë qenë, pa asnjë lloj përjashtimi, që industria ricikluese i ka të gatshme t’i marrë këto me të gjithë aktorët. mbetje ashtu siç janë, sepse ne të gjithë e dimë që Po ashtu, ju ngritët faktin se në Shqipëri nuk ka ato janë mbetje të kontaminuara, që mblidhen në industri riciklimi. Besoj se të dhënat i keni të një kazan dhe që hidhen të grumbulluara ashtu siç gabuara. Janë mbi rreth 100 milionë investime që janë. janë bërë në industrinë e riciklimit me një teknologji Ky ligj parashikon grumbullimin e diferencuar të të avancuar. A lejohet depozitimi i mbetjeve, i tyre, riciklimin e tyre dhe më tej kompostimin, në plehrave, siç thoni ju, në Shqipëri? Me këtë ligj mënyrë që në landfill të shkojë minimumi i mbetjeve. përcaktohet detyrimi për ndërtimin e një ligji për Por që të arrihet ky poçes kemi vendosur një vit që landfill-et, sepse ato landfill-e nuk janë ato që 2018 do të jetë viti përfundimtar për çdo bashki dhe
1073 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
komunë që si proces do ta ketë të kryer ndarjen me trajtimin dhe menaxhimin e integruar të dhe riciklimin. Është një detyrim me ligj. mbetjeve. Ky ligj nuk lejon importin e mbetjeve, ne Praktika e vendeve europiane ka treguar që ka e kemi kufizuar importin e mbetjeve nga 434 në 55. nevojë për një kohë për të ecur në këtë proces. Është Hajde të ulemi, ta rishikojmë Listën e Gjelbër, të çështje që ka të bëjë me ne si qytetar, me autoritetet pranojmë vetëm ato që kemi garanci, sipas gjykimit lokale, me autoritetet qendrore, të cilat kërkojnë të të gjithëve, aktorëve të cilët merren me riciklimin, kohën e duhur. aktorëve politikë, shoqërisë civile, dhe të miratojmë Unë nuk mendoj se zgjidhen me shkopin magjik. vetëm ato që nuk përmbajnë ndonjë risk. Në Gjithashtu, konstatimi juaj që vendet e pazhvilluara momentin që ne mendojmë se ka një risk të caktuar, janë ato që importojnë mbetje, direktiva Europiane, le ta heqim nga kjo listë, edhe nëse kjo shkatërron rregullorja e Komisionit Europian thotë krejt të industrinë e riciklimit. Për mua, si ministër, nuk ka kundërtën. Një nga vendet që importon sot mbetje interes biznesi i tyre. E vetmja gjë që me preokupon janë Gjermania, Holanda, të cilat çojnë në landfill, i është fakti që kjo industri është më se e nderuar koleg, jo më shumë se 2% të mbetjeve. domosdoshme për trajtimin dhe menaxhimin e Pra, vetëm 2% e mbetjeve destinohet për t’u integruar të mbetjeve. Ky është preokupimi, edhe groposur. me grupet e interesit, të cilët janë shqiptarë, janë Mentaliteti më absurd që na shoqëron ne, është pionierë në këtë proces të ndarjes së mbetjeve, të ideja e groposjes së mbetjeve. Në qoftë se ne do të kufizimit të mbetjeve, pra ndarjen dhe heqjen dorë ecim me idenë se do t’i mbledhim këto mbetje dhe nga groposja e mbetjeve. Le të ulemi e të shikojmë! do t’i groposim, do të krijojmë situata ekologjike Ju flisni për incentiva ekonomike, le të propozojmë shumë të rënda, sepse mostrajtimi dhe incentiva ekonomike, të cilat mund të shpëtojnë apo mosdiferencimi i mbetjeve krijon pasoja të rënda mund të ndihmojnë në këtë proces. sidomos në një vend si Shqipëria, e cila e ka Por, po e them edhe një herë: ne gjenerojmë sipërfaqen shumë të kufizuar të tokës. Dhe ne nuk 850 mijë tonë mbetje në vit. Në kërkojmë vetëm 4 do të bënim gjë tjetër, veçse do të kontaminonim në mijë tonë plastikë dhe për këto 4 mijë tonë ka mënyrë të vazhdueshme. Prandaj, ky zinxhir i afërsisht një vit e 7 muaj që nuk është dhënë leje trajtimit të mbetjeve flet me sjelljen e qytetarit, me nga Ministria e Mjedisit reduktimin, në radhë të parë, pastaj me ndarjen në Të gjithë ata që flasin pro ose kundër, kanë qenë qendra rezidenciale, grumbullimin e diferencuar, pjesë e këshillimit publik dhe po ju them se para riciklimin, kompostimin dhe trajtimin për energji. një viti, për fatin e keq, nuk ishte ky proces, nuk Kam dëgjuar edhe ata që dalin kundër ligjit të kishte një vendimmarrje në këtë nivel. mbetjeve dhe u duket çudi e madhe që thuhet Prandaj po ju them se nuk ka asnjë import prodhohet energji nga mbetjet. Fillojnë dhe qeshin mbetjesh. Nuk flitet për import të plehrave dhe ideja me veten e tyre. Po, prodhohet energji nga mbetjet. e përdorimit të fjalës plehra është për të krijuar Ju keni të drejtë dhe të gjithë kemi të drejtë të konotacionin negativ në opinionin e të gjithë njerëzve. shqetësohemi për një fakt: Kush do të vijë dhe do t’i Në qoftë se ne mendojmë dhe gjykojmë që kryejë këto investime? Prandaj, i nderuar koleg, importimi i plehrave, bëhet siç janë sot, të është shumë e rëndësishme që ne së bashku të patrajtuara, të pandara, jashtë Listës së Gjelbër, përcaktojmë strukturat dhe procedurat më strikte absolutisht edhe unë jam kundër. për t’u marrë me këtë çështje, sistemin e emetimit, Po ne flasim për importim e atyre mbetjeve të që, ato kompani që të vijnë, të kenë certifikatat e parrezikshme nga pikëpamja shëndetësore e teknologjisë mjedisore më të përparuar dhe, nga mjedisore, të cilat kontribuojnë në trajtimin dhe ana tjetër, burimi financiar të jetë burim financimi i menaxhimin e integruar të mbetjeve në Shqipëri. pastër. Në qoftë se ne do të krijojmë një kuadër Unë kam bindjen që ky debat që zhvillohet, i kujtdo marrëdhëniesh me strukturat europiane, në mënyrë aleance, ka një të mirë, ngritjen e nivelit të të përgjegjshme, ne mund të kemi sukses. koshiencës së shoqërisë shqiptare për riskun që Përndryshe, të gjithë duhet të pranojmë falimentimin, prezanton kjo situatë dhe zgjidhjen që duhet të pra që ne nuk mund t’i trajtojmë dot mbetjet në kërkojë. Shqipëri, si-ç i trajton gjithë pjesa tjetër. Pikërisht ai debat që ne zhvilluam një vit më Prandaj, të nderuar kolegë deputetë, ky ligj nuk parë, krijoi të paktën një raport të drejtë të Ministrisë ka të bëjë me importin e mbetjeve, ky ligj ka të bëjë së Mjedisit dhe të gjitha strukturave të tjera me këto
1074 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
grupe të interesit, që të jenë pjesë në vendimmarrje. të vendimeve të Qeverisë, të vendimeve të sotme, Ju garantoj edhe një herë, se asnjë nga të gjithë për të arritur pastaj të kuptojmë se si duhet të ata që kanë qenë pjesë e diskutimit të këtij procesi përfundojmë në një ligj, i cili është i standardeve nuk ka prurë qoftë edhe një amendim të këtij ligji. europiane. As më shumë, as më pak, po ju them Një pjesë e madhe e atyre që janë kundër sot, kanë se ligji është i punuar nga ekspertë, të cilët kanë qenë pjesë e këtij procesi. Përveç grupit Eko-lëvizja, ardhur me asistencë të Bashkimit Europian. që ka bërë atë propozim shumë të rëndësishëm, Merreni dhe analizojeni në këtë kuadër, në qoftë që të trajtohen dhe të riciklohen një herë mbetjet e së ka një gjë që minimalisht shkon ndesh me këtë mundshme për riciklim në Shqipëri dhe pastaj të që po ju them, atëherë le ta kthejmë këtë ligj e të shikohet, të importohet qoftë edhe nga Lista e mos ta votojmë. Gjelbër. Falemderit! Jozefina Topalli – Zoti Shalsi, keni fjalën. Jozefina Topalli – Falemnderit! Eduard Shalsi – Më shastise, zoti Ministër, Zoti Osman Metalla, urdhëroni! sepse m’u duke sikur kishe ardhur nga një vend Ju bëj me dije që pas folësve nuk ka ndërhyrje krejtësisht pa lidhje me Shqipërinë. E di pse ta them? nga asnjë deputet. Ndiqet vetëm lista dhe i qëndrojmë Iu keni provuar shqiptarëve me një shembull konkret korrekt Rregullores. se nuk jeni në gjendje të menaxhoni lumin Osman Metalla – Falemnderit, zonja Kryetare! Shkumbin. Ai po gërryhet e po shkatërrohet përditë, Të nderuar kolegë deputetë, në sy të shqiptarëve, në sy të kamerave, në sy të Çështja e mbetjeve është një çështje mjaft e gjithkujt që e do këtë vend. ndjeshme për të gjithë qytetarët në mbarë vendin Për çfarë ligji flisni?! Nuk jeni në gjendje të dhe, natyrisht, edhe për qytetarët e Durrësit, të cilët pengoni, të frenoni, madje po stimuloni shkatërrimin prej vitesh vuajnë pasojat e trajtimit krejtësisht larg e lumit Shkumbin në mes të ditës. të gjitha kushteve teknike të këtyre mbetjeve. Ajo që duhet të bënit sot ishte të heshtnit dhe Mali i mbetjeve në afërsi të Spitallës, është të dëgjonit shqetësimin tonë, shqetësimin e tashmë një gangrenë që shqetëson në mënyrë qytetarëve dhe jo të përdornit retorikën politike për permanente dhjetëra e mijëra qytetarë të Durrësit e të mbrojtur diçka që nuk ka Zot që e mbron. Hiqeni të rrethinave. E njëjta gjendje paraqitet edhe në nenin për importin e plehrave dhe pastaj hajdeni të krahina të tjera të vendit, duke përfshirë edhe vetë diskutojmë për gjërat e tjera! kryeqytetin. Falemnderit! Ndaj, dhe kur vjen fjala për mbetjet, mendoj se Jozefina Topalli – Falemnderit! të gjithë biem dakord në një pikë: situata është vërtet Zoti Mediu keni fjalën. kritike dhe është momenti për një ndërhyrje të Fatmir Mediu – Do t’ju lutesha të më menjëhershme. mirëkuptoni, sepse nuk mund të ndërhyj dot pas Në këto kushte Qeveria solli për miratim në çdo diskutimi, për shumë arsye. Dua t’i them kolegut Kuvendin e Shqipërisë edhe projektligjin për Shalsi se vij këtu me preokupimin për ta zgjidhur menaxhimin e integruar të mbetjeve, ligj i cili u votua këtë çështje. nga ana e maxhorancës, por nuk u mbështet nga Ka një shprehje angleze që thotë: “Budallai i ana e opozitës. Ndërkohë, edhe pak ditë më parë, urtë numërohet për i mençur”. Për fatin e keq, kur ky ligj, nuk u dekretua nga ana e Presidentit të fillon e merresh me një punë, atëherë fillojnë të Republikës. drejtojnë edhe gishtin, ndërkohë që kurrkush s’flet. Gjatë gjithë këtyre ditëve ne kemi parë një lëvizje Unë dua t’ju them se qoftë lumenjtë, qoftë aktive të opozitës për kundërshtimin e këtij ligji, me mbetjet, janë probleme jashtëzakonisht qëllimin për të rritur shkallën e perceptimit negativ shqetësuese. Po le të zgjidhim këtë çështje një herë, për mbetjet, i quajnë plehra. për mbetjet, e cila nuk është demagogji. Jam i prirur Edhe nga ana e disa organizmave joqeveritare të ulem bashkë me ju e të shikoj si zgjidhet edhe ambientaliste, kemi parë reagimin në mbështetje problemi i lumenjve etj. të veprimit të opozitës për bllokimin e ligjit. Të gjitha këto kanë qenë pjesë e një debati të Argument kryesor është se me këtë ligj Shqipëria vazhdueshëm. Historia nuk ndryshon dot në një ditë kthehet në një kosh të madh plehrash. Natyrisht, të vetme. Është e domosdoshme të shikojmë edhe mua të më pyesje nëse do të isha dakord që kontributin e gjithsecilit, të ligjeve të vitit 2002-2003, të importojmë plehra nga vendet e tjera në Shqipëri,
1075 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
përgjigja do të ishte absolutisht jo. Natyrisht, nuk pakësimin e ndikimeve negative. Ai do të ndikojë në ka qytetar në asnjë vend që t’i përgjigjet pozitivisht përmirësimin e eficiencës së përdorimit të mbetjeve një pyetje të tillë. dhe, së fundmi, në një zbatim rigoroz të tij. Pra, do Por, a është kështu në fakt? Përgjigja është: të kemi një mjedis më të pastër, çka dhe do të “Jo”. Është “jo”, sepse, së pari, ky ligj nuk është ndikonte drejtpërdrejt në cilësinë e jetës së çdo një ligj për importimin e plehrave, por, ashtu sikurse qytetari, do të kishte ndikim pozitiv në ekonominë e përshkruhet edhe në titullin e tij, është një ligj për vendit, pasi në një mjedis më të pastër zhvillohet menaxhimin e integruar të mbetjeve. turizëm më i mirë dhe më elitar, çka do të përkthehej Së dyti, në asnjë rast në ligj nuk flitet për import në më shumë të ardhura për vendin tonë. plehrash. Ndaj, duke pasur një ligj i cili përcakton në Së treti, nuk është ky ligj ai i cili i ka hapur mënyrë të qartë dhe pa ekuivok rregullat e dritën jeshile të importit të mbetjeve, por një përgjithshme për miratimin e mbetjeve, përfshirë dhe parashikim i tillë ligjor ka ekzistuar që në ligjin parandalimin ose pakësimin e ndikimeve, shumë nr.9010, datë 12.02.2003 “Për administrimin e shpejt do të kemi një mjedis ndryshe. mbetjeve të ngurta”, i ndryshuar”, në të cilin Nëse do të vazhdojmë të shpenzojmë energji parashikohej importimi i mbetjeve jo të rrezikshme. duke dashur të bindim njëri-tjetrin se po u miratua Ajo që parashikohet në këtë ligj dhe pikërisht ky ligj vendi do të kthehet në një kosh plehrash dhe në nenin 49 të tij, është se edhe nëse në ligjin e po nuk u miratua shpëtuam, besoj se nuk kemi bërë mëparshëm mund të kishte ndonjë ambiguitet, në asgjë më shumë dhe asgjë më pak, por koshin këtë ligj mbyllen të gjitha shtigjet për të abuzuar aktual të plehrave që ndodhet sot në çdo qytet të me këtë gjë: Shqipërisë, në çdo shtrat lumi etj., duke e rritur atë Së pari, në nenin 49 të këtij ligji përcaktohet se dita-ditës. mbetjet nuk mund të importohen në vend, vetëm në Ky ligj nuk është për ta shndërruar Shqipërinë rastet e përdorimit të tyre si lëndë e parë dhe në në një kosh plehrash, por koshin e plehrave, i cili asnjë mënyrë për ruajtje apo për depozitim. sot nuk është i vogël, do ta minimizojë deri sa të Së dyti, të importosh mbetje duhet të merret pastrojmë qytetet dhe të gjitha vendet nga mbetjet. një autorizim, rast pas rasti, të lëshuar nga ana e Sot në vend ne kemi të zhvilluar një industri Këshillit të Ministrave, ku të përcaktohet saktësisht ricikluese, e cila trajton një gamë të caktuar të deri në fund importimi i tyre. mbetjeve, siç janë mbetjet e letrës, mbetjet plastike, Së treti, me vendim të Këshillit të Ministrave mbetjet me ngjyrë etj. Vetëm pak vite më parë, përcaktohet lista e të gjithë mbetjeve jo të besoj, se gjithkujt do mund t’i kujtohen pirgjet e rrezikshme që mund të importohen, pra lista e gjelbër, mëdha me kanoçe. Sot vështirë se gjen ndonjë dhe që, në fakt, është reduktuar në rreth 50 mbetje dhe, kjo vetëm për shkak të zhvillimit të kësaj industrie në të gjitha rastet, përjashtohen mbetjet e ricikluese. E njëjta gjë vlen edhe për mbetjet e tjera. rrezikshme dhe lëndët radioaktive. Por, problemi është se, edhe në këtë gjendje, Njëkohësisht, edhe autoritetet tona doganore kjo industri furnizohet nga mbetjet e gjeneruar në kanë të gjitha kapacitetet për parandalimin dhe vend. Të paktën, sipas informacioneve, rreth 30%- bllokimin e importeve të çdo lloj mbetjeje që nuk 40% e lëndës së parë mund të sigurohet në vend, është e përfshirë në Green List dhe që është jashtë por mënyrë që kjo industri të furnizohet, duhet të procedurave të parashikuara në ligj apo në vendimin importohet pjesa tjetër e lëndës së parë. e Këshillit të Ministrave nr.806, datë 04.12.2003 “Për Por pse është kaq e ulët përqindja e furnizimit miratimin e rregullave dhe procedurave për me mbetje? Vetëm sepse mënyra se si ne i importimin e mbetjeve me qëllim përdorimin, depozitojmë mbetjet e bën të pamundur riciklimin e përpunimin dhe riciklimin e tyre. tyre. Nëse familjarët, komunitetet, bizneset do të Nisur nga të gjitha sa thashë më lart, mendoj bënin ndarjen e mbetjeve që në burim dhe më pas se mosdekretimi i këtij ligji thjesht e ka lënë situatën ato do të grumbulloheshin veçmas, atëherë kjo e importit të mbetjeve në një stad më pak të industri ricikluese, mbase, nuk do të kishte nevojë garantuar dhe mundësitë për ndonjë abuzim janë të bënte asnjë ton import lëndë të parë për të më të mëdha. shfrytëzuar kapacitetet e saj. Ndaj, unë mendoj se ky ligj ofron garancitë për Mirëpo, në asnjë rast, nuk i kam parë ata që parandalimin dhe minimizimin të mbetjeve, ose thonë se u dhemb mjedisi të dalin e të bëjnë fushata
1076 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të tilla sensibilizuese për të stimuluar ndarjen e fakt do të ngelet një nga ato rastet tipike që një mbetjeve që në burim. maxhorancë ose një grup parlamentar e vesh me Unë mendoj se kjo industri është e duhur dhe le mantelin e turpit dhe e ndjek pas për një periudhë të mendojmë një moment sikur të mos i kishim këto të gjatë. Turpi në këtë rast është jo vetëm politik, kapacitete ricikluese. Çfarë do të bënim me mbetjet se po të ishte vetëm kështu, mbase disave nuk ua tona? Do të vazhdonim t’i digjnim, duke kontaminuar ndjente shumë, por turpi është moral dhe njerëzor qytete të tëra, apo do të eksportonim mbetjet?! njëkohësisht. Është moral se në sytë e të gjithë Mirëpo, lind pyetja: Sa do të ishte fatura shqiptarëve ju jeni deputetët që vendosën ta bënin financiare për eksportin dhe a ka ekonomia jonë një Shqipërinë një kazan të madh mbetjesh, por është luks të tillë që të paguajmë edhe eksportin e dhe njerëzor sepse jam i bindur që shumica prej mbetjeve? jush, kur kanë shkuar në shtëpi atë ditë, me zë apo Ndaj e përsëris, se e përshëndes faktin që sot pa zë, me dëshpërim ose me zemërim, u kanë ne kemi këto kapacitete ricikluese dhe ajo çka duhet kërkuar falje fëmijëve të vet për dhuratën e çmuar bërë sot është që ne të rrisim në maksimum çdo që u bënë për të ardhmen e tyre Unë jam i bindur se mundësi riciklimi të të gjitha mbetjeve që gjenerojmë brenda kësaj gjendjeje dëshpëruese disa mund të në vend. Kjo do të minimizonte importin e çdo lloj kenë gjetur edhe justifikimin magjik, detyrimin për mbetjeje nga vendet e tjera. të votuar sot për të pasur emrin në listë mot, Ky ligj është krejtësisht në përputhje me të gjitha sigurisht dhe kjo në emër të së ardhmes së fëmijëve parashikimet e Bashkimit Europian dhe, për më të vet. tepër, është hartuar edhe me asistencën e Të nderuar kolegë, ekspertëve të Delegacionit të Bashkimit Europian. Sot është momenti për të treguar se ne Njëkohësisht, ky ligj është në përputhje edhe mendojmë për të ardhmen e fëmijëve tanë, se ne me Konventën e Bazelit. mendojmë për të ardhmen e të gjithë atyre që na Unë do ta quaja paradoksale që, në një kohë kanë votuar ose jo, për të treguar në fund të fundit kur ne po punojmë për përafrimin e të gjithë kuadrit si mendojmë ne për të ardhmen e këtij vendi. ligjor ekzistues me atë të Bashkimit Europian, të Dekreti i Presidentit për kthimin e këtij ligji në hartonim një ligj, i cili nuk do të ishte në përputhje Kuvend është një akt jo vetëm me vlera politike dhe me këtë kuadër. ligjore, por edhe një mesazh i qartë moral dhe Ndaj, edhe e theksoj sërish, që ky ligj është njerëzor për të gjithë ju. Sot me rreshtimin që bëni tërësisht në përputhje me të gjitha direktivat e përkrah Kryeministrit, në mbështetje të plehrave dhe Bashkimit Europian dhe konventat mjedisore mbetjeve ju dukeni më antishqiptarë, më pushtues ndërkombëtare, në të cilat aderon vendi ynë. se vetë pushtuesit më të egër e më mizorë që mund Në përfundim unë do t’i ftoja të gjithë kolegët, të ketë njohur ky vend në historinë e vet. Në ditët e kolegët e mi, kolegët e opozitës, që në emër të një sotme do të ishte paradoksi më i madh, por, mjedisi më të pastër, në mënyrë që të kontribuojmë fatkeqësisht, i vërtetë të pranonim që Shqipëria në ndryshimin e asaj situate mjedisore mjaft kërcënohet nga një pushtues, që çmimin e lirisë do problematike që paraqitet sot në vend, ta miratojmë ta kishte më të shtrenjtë se të gjithë pushtuesit që këtë ligj. Të mos mundohemi të bëjmë politikë me kanë shkelur këtë vend. Pushtimi nga plehrat do të plehrat, por të bëjmë politikë me vlerat. ishte më i qeti, më paqësori, madje dhe më i ligjshmi Falemnderit! formalisht, më fitimprurësi, sidomos për Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Metalla! bashkëpunëtorët e pushtuesve, siç ndodh rëndom Fjalën e ka zoti Subashi. në momente të tilla, por ai do të ishte dhe më i Armando Subashi- Të nderuar kolegë, ashpri e më gjakatari që nuk do të kursente as vetë Kthimi ose mosdekretimi i ligjit “Për menaxhimin ata që sot po i hapin rrugën e po i urojnë e integruar të mbetjeve” nga Presidenti i Republikës mirëseardhjen për ca para të qelbura që vijnë era duhet të jetë një moment reflektimi për të gjithë ne, mafie e aferash të pista korruptive. po të ndjeni sadopak dhe reagimin e fuqishëm të Gjatë gjithë këtyre ditëve shumë njerëz na mbarë opinionit shqiptar, pa dallim bindjesh politike pyesin në rrugë e kudo ku shkojmë se si ka mundësi ose preferencash të tjera. që shteti i tyre të shndërrohet në armikun kryesor Ligji që ju miratuat para disa javësh në këtë sallë, të tyre, se si ka mundësi që shteti i tyre, i cili ka nën diktatin e Kryeministrit dhe interesave të tij, në për detyrë t’i mbrojë e t’i lumturojë ata, kërkon t’i
1077 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
vrasë përditë, në heshtje, në paqe, nëpërmjet helmit për liritë dhe të drejtat themelore të njeriut, si dhe që kërkon t’u fusë në gjak, duke sjellë në Shqipëri me një sërë konventash të tjera. gjithfarëlloj plehrash e mbetjesh për t’u depozituar 5. Ky ligj bie ndesh me parimet kushtetuese. apo përpunuar. Në fakt edhe përgjigjen e japin vetë. Neni 59 i Kushtetutës sanksionon se shteti brenda E kam të qartë plotësisht dhe po bindem përditë e kompetencave dhe mjeteve që disponon synon një më shumë se nuk mund të pretendojnë mbrojtje e mjedis të shëndetshëm dhe ekologjikisht të drejtësi nga një Qeveri e padrejtë, e paaftë, e përshtatshëm për brezat e sotëm dhe të ardhshëm. korruptuar deri në palcë që tashmë pasi përlau çdo A mund të garantojë ky ligj këtë detyrim kushtetues gjë mbi tokë e nëntokë i ka kthyer sytë nga plehrat të Qeverisë përballë shqiptarëve? Sigurisht që jo. E e botës. thashë më sipër, jemi plotësisht dakord të bëjmë Zotërinj të maxhorancës, a do ta merrnit këtë një ligj për trajtimin me kujdes dhe brenda vendim nëse qenia në listën e ardhshme për parametrave më modernë dhe me sa më pak deputetë do të kërkonte që në shtëpinë ose në ndikime negative në jetën e njerëzve dhe mjedis të oborrin tuaj të hidhte plehrat edhe komshiu apo një të gjitha mbetjeve urbane në Shqipëri, por nuk jemi pjesë e lagjes? Jam i bindur që jo. Nuk do ta pranonit dhe nuk do të jemi asnjëherë dakord që të sjellim se ajo është shtëpia juaj, është pasuria juaj e për në Shqipëri plehra nga jashtë. rrjedhojë as mund të imagjinohej të ndodhte kjo gjë. Këto dy momente nuk kanë lidhje me njëra- Po për shtëpinë tonë të përbashkët pse pranoni ta tjetrën. Ligji i kthyer mund të rrijë shumë mirë dhe u bëni këtë gjë? Pse oborrin e saj pranoni pa më të shërben shqiptarëve, pa nenet 22 e 49 të tij. Asnjë voglën mëdyshje ta mbushni me plehrat e komshijve vend i BE-së nuk i trajton në këtë mënyrë këto dy tanë? Apo se ajo nuk ju dhimbset, se ajo, Shqipëria, koncepte. Është e vërtetë që mes tyre lejohet nuk është për ju vendi i fëmijëve tuaj, por plaçka të import-eksporti i listës së gjelbër, por ata cilën kërkoni ta rripni e në fund ta mbuloni me plehra parashikojnë në mënyrë të detajuar riciklimin dhe dhe ta trajtoni si një gjë krejt pa vlerë duke harruar përpunimin me metoda moderne të mbetjeve që në qëllimisht se këtu jetojnë e do të vazhdojnë të jetojnë burim prandaj 99% e import-eksportit të listës së miliona shqiptarë? Ne mund dhe duhet të miratojmë gjelbër bëhet vetëm brenda vendeve të BE-së dhe një ligj për trajtimin e mbetjeve urbane dhe jo vetëm, vetëm 1% me vendet jashtë BE-së. Në qoftë se na por ne kurrsesi nuk mund të miratojmë një ligj apo shqetëson vërtet ky problem i mbetjeve urbane dhe nen që të lejojë hyrjen e tyre në Shqipëri. Arsyet përpunimi i tyre po ju them me garanci të plotë se janë thënë e janë stërthënë gjatë gjithë kësaj kohe. kemi brenda vendit aq shumë mbetje sa është 1. Në mungesë të kapaciteteve për trajtimin qesharake të hedhim sytë përtej detit. Po ju sjell aktual të mbetjeve importimi i tyre do të përkeqësonte vetëm një shembull. Sipas studimeve të ekspertëve më shumë këtë situatë plehrash dhe papastërtish, tanë në vendin tonë krijohen rreth 170 mijë tonë duke rritur së tepërmi ndikimin e tyre në jetën dhe mbetje industriale në vit, një pjesë e të cilave shëndetin e shqiptarëve. klasifikohen si të rrezikshme, me efekte toksike, 2. Mungesa e kapaciteteve në administratën irrituese apo edhe kancerogjene, të cilat vijnë nga doganore, tatimore, mjedisore, apo dhe mungesa e industritë kimike, metalurgjike, vajore apo dhe infrastrukturës së nevojshme, e bën praktikisht të ushqimore. Ne nuk kemi një kontroll të mirëfilltë apo pamundur kontrollin e lëndëve, mbetjeve apo informacion për mënyrën e asgjësimit të tyre, vendet substancave që mund të hyjnë në Shqipëri. e asgjësimit e të tjera me radhë. 3. Biznesi i plehrave në shumë shtete, sidomos E pra të nderuar kolegë të maxhorancës, ky në disa nga ato fqinje, kontrollohet nga organizata duhet të jetë shqetësimi ynë për problemin e mafioze, të cilat në bashkëpunim edhe me mbetjeve dhe jo të mbrojmë këtu qorrazi importimin segmente të caktuara brenda oborrit të Kryeministrit e mbetjeve dhe plehrave nga jashtë dhe të bëjmë do ta kthejnë Shqipërinë në një destinacion jo vetëm sikur shqetësohemi për disa biznese që merren me plehrash, por edhe mbetjesh të rrezikshme toksike riciklimin. apo radioaktive. Ne sot jemi më shumë se kurrë me shqiptarët, 4. Mënyra se si ju kërkoni ta miratoni këtë ligj jo vetëm me ata aty që janë përjashta dhe pa u konsultuar gjerësisht me komunitetin, me demonstruan sot, duke protestuar për këtë ligj, por shumicën e shqiptarëve, jetën e të cilëve kërkoni me të gjithë, pasi të jeni të bindur se asnjë shqiptar t’ua shkurtoni me këtë ligj, bie ndesh me konventën nuk është sot me ju. Sot ju jeni vetëm, jeni vetëm
1078 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
më shumë se kurrë mes plehrave që kërkoni të sillni publikun shqiptar, se nga viti 2002 deri vjet dhe sot, në Shqipëri dhe me një kryeministër që këndon të kur ne po votojmë ligjin “Për menaxhimin e integruar njëjtën këngë bajate çdo ditë, tamam si gjeli majë të mbetjeve”, për të kufizuar këtë katalog prej 430 plehut! mbetjesh, të cilat hynin në Shqipëri, vetëm në 55 Falemnderit! mbetje të Listës së Gjelbër, me ligjin që votuat e (Ndërkohë drejtimin e seancës e ka marrë zoti miratuat vetë, ju keni sjellë në Shqipëri sterile acide Turku.) që vijnë nga përpunimi i xeherorëve me përmbajtje Ardian Turku- Falemnderit, zoti Subashi! të squfurit, mbetje pluhurash të tjera nga ato të Fjalën e ka zonja Bregu. përmendura, mbetje nga përpunimi i kripërave të Majlinda Bregu – Të nderuar kolegë, potasit, të tjera nga ato të përmendurat, sterile dhe Ligji “Për menaxhimin e mbetjeve urbane” që po mbetje të tjera që vijnë nga larja dhe pastrimi i diskutojmë sot është një ligj i cili vjen në përputhje mineraleve, mbetje nga indet e kafshëve, mbetje të me nenin 108 për mjedisin dhe nenin 70 për indeve bimore, mbetje të lëndëve plastike me përafrimin e legjislacionit të MSA-së, vjen në përjashtim të ambalazheve, fekale, urinë dhe pleh, përputhje me planin kombëtar për zbatimin e duke futur kështu edhe pleh të prishur. Keni futur Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit 2010-2014 me rrjedhje, mbeturina të ndara dhe të trajtuara jashtë rekomandimet e raportit analitik të KE-së të viteve qendrës së trajtimit, mbetje nga ekstraktimi me 2006, 2007, 2008, 2009 dhe 2010 ku thuhet: solven, mbetje të tjera të paspecifikuara, llumra që “Përpjekje e konsiderueshme nevojitet për të vijnë në vend nga trajtimi i rrjedhjeve dhe listat rishikuar kuadrin legjislativ kombëtar dhe ekzistues vazhdojnë gjatë e më gjatë. Mbetje që dalin nga për ta sjellë atë në përputhje të plotë me acqui-në industria e lëkurëve dhe e peliçeve, mbetje nga mjedisore të BE-së”. rrjepjet dhe prerjet, mbetje që vijnë nga rafinimi i Duke qenë se legjislacioni ynë dhe praktika naftës, mbetje që vijnë nga pastrimi i lëndëve djegëse ekzistuese e administrimit të mbetjeve nuk përputhej me bazë alkale, mbetjet që përmbajnë squfur të dala me standardet europiane, me projektin INPAEL të nga procesi i desulfurimit të naftës, mbetje të cilat financuar nga Komisioni Europian, specialistët e janë tretës, lëngje larës dhe lëngje nënorganike të komunitetit që ne kemi zgjedhur për model kanë alogjenizuar, e kështu me radhë. Listë mbetjesh të draftuar dhe sjellë në linjë me standardet europiane reaksioneve me bazë kalciumi, mbetje të ligjin “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. Ky reaksioneve me bazë kalciumi nga desulfurizimi i është shkurt fakti, por ne po diskutojmë sot sërish, gazit të oxhakëve në gjendje llumi, një listë me 470 pasi ligji është kthyer nga Presidenti, një ligj i hartuar elementë të rrezikshëm, të gjithë problematikë, me ekspertizën europiane i konsultuar me grupe miratuar më 18.02.2005. Ky është katalogu i interesi, mbi 20 shoqata ambientaliste, i diskutuar mbetjeve që keni botuar dhe keni votuar ju kur ishit dhe i kërkuar për vite me radhë nga Komisioni në Qeveri. Europian. Këtu, meqenëse djalli sipas jush fshihet në A mund të ishte sot kaq problem? Ne themi se detaje, ju detajin këtë radhë e keni gjetur dhe janë nuk ka shkelje kushtetuese, përkundrazi, ky ligj po plehrat. Po ngrini një tjetër furtunë në gotë, të shpifim plotëson një tjetër detyrim të Qeverisë shqiptare në sa të mundim, ta gënjejmë opinionin publik që kjo procesin tonë të integrimit europian. Presidenti dhe Qeveri përpos të gjithë të këqijave të tjera tani po ju thoni se ka shkelje kushtetuese. Unë nuk dua të na propozon që të sjellë edhe plehrat e Europës në ndalem në brendinë teknike të këtij ligji ose të Shqipëri. Këtu fshihet djalli juaj, te manipulimi dhe mundohem t’ju bind të gjithëve ju që kundërshtoni gënjeshtra e trashë për një ligj me standarde se jeni gabim. Ju nuk është se nuk e dini që ky ligj europiane dhe sigurisht jo për një hile shqiptare, vetëm rregullon riciklimin e mbetjeve, që kufizon sikurse është riciklimi i mbetjeve. hyrjen e mbetjeve të rrezikshme për të cilat në vitin Sipas jush që e refuzoni, ne që e propozojmë, 2002, kur ju ishit në maxhorancë dhe në qeverisje, jemi antikombëtarë, antishqiptarë dhe, po sipas jush dhe votuat ligjin e mbetjeve jo pak, por një katalog që po e refuzoni, ne jemi pre e një lëshimi ndaj të tërë me mbetje të rrezikshme e votuat për t’ia Europës që na bind të pranojmë se standardet e sjellë këtij vendi. Dhe meqenëse këtë katalog sapo saj qenkan standarde plehra. Pra, ju këtë thoni. Ju e mora do t’ju përmend ndoshta jo për ju që nuk e keni të drejtën tuaj që ta thoni këtë gjë dhe sigurisht dini, sepse gjysma juaj kanë votuar, por për të gjithë ta refuzoni këtë ligj. Por në qoftë se ju përbuzni
1079 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
standardet europiane, a mund të na thoni se cili Ky ligj është kryekëput europian. standard pëlqeni ju? Doni standardin europian që Ju duhet të bindni qytetarët e këtij vendi se jeni mbetjet i përdor për riciklim duke ngritur një industri gati të kërkoni monitorim të rreptë të këtij ligji që krijon mundësi për vende pune dhe mbetje të europian në Shqipëri. Ju duhet t’ju thoni qytetarëve cilat janë brenda Listës së Gjelbër të trajtuara në se nuk besoni se Europa ka një hile të madhe ndaj çdo vend të Europës, apo doni standardin e ish- Shqipërisë në këtë ligj, ligj që e zbatojnë vendet e kryetarit të bashkisë së Tiranës, i cili donte t’i digjte saj. Ju duhet t’u thoni qytetarëve se mentaliteti i plehrat ditën për diell në mes të rrugëve? Cili është plehraxhiut është për t’u flakur. Duhet t’u thoni standardi që ju bën juve ta fshihni djallin në detaje? qytetarëve atë që e keni parë në çdo shtet europian, Çfarë gjobe doni të na vini neve këtë radhë? Që ne se mbeturinat duhen ndarë përpara se të hidhen në jemi kaq përbindësha sa do të sjellim plehrat e botës kazanët e plehrave. Duhet ta thoni jo me parulla, këtu, sepse ne nuk duam as veten, as familjet tona por me fakte se vendosja e standardeve europiane dhe shyqyr që ju kemi juve që na doni më shumë është shumë më e mirë se të pasurit e standardeve se sa duam ne veten? Kjo është qasja emocionale të plehraxhiut, ndaj nuk ka nevojë të bërtisni: jemi me të cilën kërkoni të bindni ju dhe kryetari juaj si Europa, por nuk i besojmë Europës. Mund edhe antiglobalistët e tjerë? ta bëni, por në këtë rast duhet të pranoni se jeni Juve ju duhet sot një kazus tjetër për të kthyer “euroskeptikë”. në debat politik një çështje e cila duhej të shihej si Ju mund të thoni se jeni proeuropianë, edhe pse fitimprurëse për mjedisin dhe shëndetin tonë. nuk e votoni një ligj proeuropian. Unë besoj se ligji i Gjithsesi, për ju të tjerët që e kuptoni shumë mirë menaxhimit të mbetjeve na bën, siç duam të jemi, se ku fshihet djalli, është patetizëm hipokrit të më europianë. Ne nuk mund t’ia mbyllim dyert bëhesh më katolik se Papa ose më antiglobalist se standardeve të Europës dhe të kërkojmë të shkojmë Rama. Askush nuk më bind dot mua se ju jeni për në Europë me standarde të vjetruara shqiptare. Ju të ruajtur shëndetin dhe jetën e qytetarëve dhe ne e keni quajtur ligji i plehrave. S’ka dyshim që në jemi për të kundërtën, ndaj mos u bëni qesharakë. fjalorin e politikës së re kjo fjalë është në vend nderi. Ajo që duhet të na shqetësonte sot të gjithëve dhe Unë prapë them se duhet të moderoheni dhe ta quani prej vitesh, ne dhe ju që mendoni në mënyrë të menaxhim mbetjesh. gjelbër brenda Partisë Socialiste, është se kultura Në fund të fundit, vendi ynë ka mbetjet e tij të jonë e hedhjes së këpucëve dhe dyshekut, kutisë ngurta e të pandryshueshme, sepse janë pjesë e së picave dhe atyre të konservave bashkë në anë të trashëgimisë nga e kaluara. Pse të mos i zhdukim kazanit duhej urgjentisht ndryshuar. mbetjet si gjithë Europa? Maxhorancën e keni gati Shqetësimi ynë i përbashkët është të dhe të sigurt që, ligjërisht, sipas standardeve monitorohet çdo mekanizëm që e bën ligjin europiane, të bëjë kurban për një të ardhme europiane lehtësisht të implementueshëm, por jo të bëhemi të gjitha mbetjet apo plehrat e këtij vendi. të gjithë donkishoteskë. A keni problem ata Falemnderit! biznesmenë të cilët do të kenë më shumë punë Ardian Turku – Falemnderit, zonja Bregu! dhe përfitime nga ngritja e niveleve bashkëkohore e Zoti Baraj keni fjalën! industrisë përpunuese? Besnik Baraj – Falemnderit! Pranoni se duam të jemi pjesë e Europës, e Është mirë, të paktën, nga ato që lexuam, që cila ka ngritur një sistem për menaxhimin e mbetjeve pjesa më e madhe e tyre nuk janë mbetje të që prodhohen. Tani më thoni: A jeni pro apo kundër rrezikshme. Ju keni këtu inxhinierë dhe gjeologë, këtyre standardeve europiane? me të cilët mund të konsultoheni për ato që janë Nëse ju mendoni se kjo Qeveri është vërtet mbetje të rrezikshme në listën prej 400 emrave antikombëtare, sepse miraton një ligj sipas që përmendët. Thelbi i diskutimit tim ka të bëjë standardeve europiane, të financuar për hartim nga pjesërisht me ligjin, por kryesisht është i fokusuar ekspertët ndërkombëtarë, si i quani vendet anëtare, në faktin se cila është arsyeja e vërtetë që shqiptarët që e kanë dhe e zbatojnë një ligj të tillë? Jam e në tërësi, në masën 90%, opozita dhe shoqëria bindur se të gjithë ju që e refuzoni jeni pro, por civile, po bëjnë këtë debat kaq të ndjeshëm për parullat tuaja janë demagogji. Ju duhet të bindni çdo shoqërinë. Kjo lidhet me një element shumë të qytetar të këtij vendi se jeni pro-europianë, sepse rëndësishëm: me mosbesimin që ka populli dhe besoni që standardet europiane janë më të mirat. opozita për zbatimin e ligjeve në Shqipëri. Kjo
1080 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dokumentohet shumë thjeshtë me shumë fakte. për vendosje të demokracisë, për respektim të saj. Kolegu im Shalsi përmendi këtu një lumë, unë Në fakt, është i pari që krijoi modelin e manipulimit do të përmendja një lumë tjetër. Ju keni nxjerrë jo të votës, duke angazhuar si shtetin ashtu edhe më larg se në 2006-n vendime shumë të rrugën, pjesët kriminale të shoqërisë. E bëri këtë rëndësishme që të mos preket lumi Erzen, ndërsa në ’96-n, në 2009-n dhe, së fundi, të dokumentuar ai sot ndodhet në një gjendje të degraduar, si si asnjëherë tjetër, në 2011-n. Fakti i fundit u bë asnjëherë më parë në historinë e Shqipërisë. Do të shkas që të mos merret edhe statusi i vendit përmend edhe një fakt tjetër, që ju e keni në ligj, por kandidat. Foli për një sistem kapitalist të shëndoshë nuk e respektoni. Në ligj thuhet se nuk lejohet djegia dhe mbolli skemat piramidale, që shkaktuan një fund e vullnetshme ose e pavullnetshme e plehrave në tragjik me rreth 3000 viktima në ’97-n. Foli për landfille. mbrojtje të institucioneve dhe është i pari në këto Shkoni në çdo qytet, në çdo bashki, komunë e 20 vjet që i vuri flakën dhe bombat Kryeministrisë rrugë kombëtare dhe do të shihni se plehrat digjen dhe pushtoi RTSH-në. Pjesëmarrësit u favorizuan në mënyrë të vullnetshme ose të pavullnetshme! me poste kur ai erdhi në pushtet. Atëherë, është ky mosbesim që na bën të jemi të Foli për respektim të opozitës, por vrau 4 njerëz ndjeshëm për faktin se nesër ju do të sillni në para dyerve të Kryeministrisë dhe u përpoq të Shqipëri mbetje të rrezikshme. Nëse ky ligj do të inventojë çadrat pistoletë të opozitës. Foli për ruajtje duhej të kalonte në parlamentin e një vendi të territoreve të vendit dhe se do bënte namin po të demokratik, me institucione të stabilizuara dhe të prekte dikush integritetin e Shqipërisë, kur në pavarura, ai do të votohej me unanimitet. tavolinë i fali Greqisë 350 km katrorë, rasti i dytë në Përkundrazi, në Shqipëri, kur plehrat pushtojnë 100 vjet histori të shtetit shqiptar. Foli për teknologji vendin prej 20 vjetësh, edhe pse ka ekzistuar një moderne demontimi, mbolli një fabrikë mesjetare legjislacion i mjaftueshëm për të mos qenë kjo në Gërdec me kosto jetë njerëzish. Nxori ligjin për situatë, arsyeshëm shfaqen debate. mbrojtjen e lumit Erzen dhe shkoni shihni atje çfarë Berisha përpiqet t’u mbushë mendjen bëhet sot, po të kaloni anës rrugës për në Elbasan, shqiptarëve se nuk bëhet fjalë për import plehrash, vetëm për të favorizuar kompanitë e lidhura me por për lëndë të para. Është e vërtetë, madje 200 bizneset që përfliten se janë të oborrit të tij. vjet përpara është folur se plehrat një ditë do të Vargu i shembujve është tepër i gjatë, por quhen mbetje, mbetje si lëndë të para për industrinë, mjafton vetëm kaq për të kuptuar se ky njeri nuk por populli vazhdon të jetë kokëfortë dhe gjithçka mund të besohet dhe, duke qenë neni 49 në këtë që hedh në kosh e quan plehra. ligj, nuk ka asnjë garanci se në Shqipëri nuk do të Në këtë kontekst, edhe fekalet e gjeneruara nga vijnë plehra, për ta kthyer vendin në kosh plehrash, njerëzit apo kafshët në Shqipëri mund të jenë lëndë në këmbim të lobimeve për të qëndruar në pushtet të para për tokat e varfra ku mungon fosfori, azoti dhe të marrjes të injeksioneve financiare nga mafia dhe potasiumi, pavarësisht se populli vazhdon t’i e plehrave për oborrin e tij, për t’u mbajtur edhe pak quajë ato me të njëjtin emër si para 2000 vjetësh. kohë në pushtet. Por, a është në fakt ky thelbi i problemit për të cilin Ligji nga ana e tij ka disa probleme thelbësore: ne diskutojmë? A është problem ligji apo 1. Ai nuk prek një nga problemet më akute të trekëndëshi: realiteti shqiptar me plehra-ligji-dhe mbetjeve në Shqipëri, për të cilin është folur prej 20 Saliu? Problemi qëndron pikërisht në elementin vjetësh nga institucione kombëtare dhe “Kryeministri i Shqipërisë”, i cili ka krijuar te populli ndërkombëtare, se duhet ndërhyrë në mënyrë shqiptar, te shoqëria civile dhe, pa dyshim, tek emergjente, pasi ato përbëjnë një rrezik për opozita mosbesim të thellë se ai nuk e mban fjalën, kontaminimin e ujit, tokës dhe ajrit. Madje, një pjesë se ndryshe thotë e ndryshe vepron. e tyre kanë edhe ndikime rajonale, meqenëse Përpara se të kaloj në komente për ligjin, po ndodhen pranë zonave bregdetare, ku edhe ndalem në faktin a është real mosbesimi i popullit shpërndarja e tyre është shumë e lehtë. Për ironi, shqiptar dhe opozitës te Sali Berisha, se nesër ai në këtë ligj nuk flitet për atë që quhet ligji i mund të sjellë mbetje të rrezikshme në Shqipëri? menaxhimit të integruar të mbetjeve, që në fakt nuk Po përmend disa fakte që përbëjnë dhe profilin e është i tillë, sa kohë mijëra tonelata të tilla ndodhen Kryeministrit të Shqipërisë në këto 12 vjet që ai është të shpërndara dhe nuk preken nga ky ligj. në pushtet. Ai ka folur gjerësisht me inflacion fjalësh Ka një nen të veçantë për trajtimin e industrisë
1081 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
së oksidit të titanit, kur as ekziston industria e Ardian Turku – Falemnderit, zoti Baraj! oksidit të titanit dhe as janë bërë punime minerale Zoti Çota, urdhëroni! në Shqipëri. Ky është thjesht një përkthim i ligjit, Rrahim Çota – I nderuar kryetar i seancës, pa pasur parasysh aktualitetin shqiptar, në një kohë Të nderuar kolegë deputetë, që mund të kishte nen të veçantë për menaxhimin Para së gjithash, unë, si deputet i këtij Kuvendi, e kromit 6 valent, i cili është shumë i tretshëm, është në luftën e radhës për të dezinformuar dhe nxirë në sasi shumë të mëdha në Shqipëri dhe përbën realitetin pozitiv të Shqipërisë, i kërkoj aleancës së një rrezik të madh. Nuk flitet për mërkurin, i cili plehut dhe mbështetësve të saj, të cilët janë në këtë është i shpërndarë në Vlorë dhe në gjirin e Vlorës sallë, t’u thonë shqiptarëve se ligji i integruar i në sasi të konsiderueshme dhe mbetje të tjera, të mbetjeve është një ligj i konsultuar dhe i asistuar cilat përbëjnë rrezik, siç është edhe plumbi. nga specialistët e BE-së dhe ata të vendeve të Ligji ka dualizëm dhe nuk sjell asgjë të re nga zhvilluara dhe se ky ligj nuk është as ligj i ri, i krijuar pikëpamja parimore në krahasim me ligjet e enkas, por është qysh se opozitarët kanë qenë vetë mëparshme. Ky lloj dualiteti ka ekzistuar edhe më në pushtet. Ai është përshtatur dhe asistuar nga parë, por ai do të bëjë që ne të mblidhemi prapë shoqatat ambientaliste dhe nga grupet e interesit. këtu, kur plehrat do të jenë të shpërndara në Shqipëri Ky ligj është kthyer sërish në Kuvend në dhe biznesi shqiptar nuk do të jetë i interesuar që mënyrën më të papërgjegjshme, me miopi të të merret me menaxhimin e mbetjeve në vend, por dukshme politike dhe qëndrim politik dezinformues, do t’i pranojë ato të gatshme të vijnë nga vendet sikur ai lejon dhe krijon mundësinë e importit të fqinje. Në këtë periudhë 20-vjeçare nuk ka pasur mbetjeve të rrezikshme nga vendet e tjera. Është asnjë progres substancial për menaxhimin e absolutisht e pavërtetë, por siç shihet, fjala pleh plehrave të vendit, gjë që flet se edhe ky ligj do të duket se i shkon përshtat një linje të caktuar të një dështojë. partie të re që po lind, e cila na kujton atë që populli Unë do të përmendja një fakt për industritë thotë jo rrallë: “Si gjeli majë plehut”. Pa dyshim, në ricikluese. Është gjë shumë e mirë që ato janë këtë konsekuencë, kjo parti nesër do të krijojë e do zhvilluar, por le të marrim industrinë e letrës. të kërkojë të marrë pushtetin po me aleancën e Ekzistojnë 3 fabrika letre në Shqipëri, që përdorin plehut. Punë e tyre! Le t’i shohin hairin! si lëndë të parë materialin riciklues. Një është në Ju e dini se shqiptarët nuk kanë nevojë për këtë Elbasan, që pothuajse ka falimentuar; një në Fier, spektakël politik, mediokër, të ngjashëm me stuhinë me kapacitet 2-3 mijë tonë dhe një në Durrës, diku në gotë. Lufta për ta ndotur qetësinë nëpër të cilën te 30 mijë tonë. Vetëm Tirana hedh sot në koshin e po ecën Shqipëria në këtë kohë sfidash do të plehrave 40 mijë tonë letër. Pse të mos i orientojmë vazhdojë edhe ca kohë. Ajo që ka bërë dhe po bën të gjithë mekanizmat e nevojshëm financiarë, vendi nuk mund të njolloset e as të injorohet në shoqërore dhe mediatikë, shkollën, institucionet etj., këtë formë. që ta absorbojmë këtë letër për ta ushqyer këtë Aleanca e plehut erdhi në komisionin përkatës industri, pa kaluar në rritjen e kapaciteteve për për ta mbrojtur dekretin e Presidentit të vendit po riciklimin edhe të letrës në rrethe të tjera? me 10 pika, që të kujtojnë 10 pikat e famshme të Ligji vazhdon të komprometohet rëndë me nenin Edi Ramës, kushte të cilat i viheshin jo Qeverisë, 49, ku ligjërohet importi i plehrave. Kam një pyetje por shqiptarëve, për t’u integruar në Europë. Në të të thjeshtë: A komprometohet menaxhimi i plehrave vërtetë, 10 kushtet e Ramës ishin për t’i larguar të vendit, nëse ne nuk importojmë plehra nga jashtë? Shqipërinë dhe shqiptarët nga Europa. Dhe ato Përgjigjja ime është një “jo” e madhe. Ne kemi aq kushte, fatmirësisht, s’funksionuan. Vetëm opozita plehra sot në vend, sa të furnizojmë kapacitetet shqiptare i vë kushte Qeverisë së vet, vendit të vet, ricikluese ekzistuese. Po marr vetëm një shembull: popullit të vet, për ta larguar nga Europa. Kjo nuk industrinë e letrës. ka ndodhur dhe nuk do të ndodhë në asnjë vend e Berisha thotë se në Shqipëri është problem qeveri tjetër të Europës. edukimi. Në fakt, një studiues, i cili është marrë në Kjo aleancë, domethënë aleanca e plehut, nuk nivel global me menaxhimin e mbetjeve thotë se di apo nuk do të dijë se në Shqipëri është ngritur nuk ka popuj të paedukuar për keqmenaxhimin e një industri posaçërisht për të trajtuar këto mbetje. plehrave, por ka mungesë politikash ekonomike. Në këtë vend, për një çështje të tillë është investuar Falemnderit! dhe janë derdhur para.
1082 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kjo aleancë, domethënë aleanca e plehut, nuk menaxhimin e plehrave. di apo nuk do të dijë se në këtë industri janë (Ndërhyrje nga deputetë të PS-së.) punësuar qindra shqiptarë, të cilët ushqejnë edhe Tani, më i mirë je ti, se ai që mban pas litarin fëmijë e tyre dhe në nevojë. me pallate... Ne nuk kemi pse befasohemi për këtë Ardian Turku – Kolegë të së majtës, nuk keni ndërmarrje të tyre, pasi ndryshe nga qëndrimi të drejtë të ndërhyni! injorues i tyre, madje duke mos pranuar zhvillimin e Sipas Rregullores, nuk keni të drejtë të ndërhyni, vendit, Shqipëria do ta ketë këtë industri, si edhe as të ironizoni. Në qofshi të mençur, se e mbani vendet e tjera të Europës, që aspirojnë të jenë edhe veten për të tillë, ju lutem, lejojeni kolegun të flasë. pjesëtarë të Bashkimit Europian. Nëse do të fillonte ironia reciproke nga të dy krahët, Kjo aleancë akoma nuk e ka kuptuar, apo nuk kjo seancë do të prishej. do ta kuptojë se Shqipëria është njëri nga vendet Ju lutem, zoti Tahiri, jemi në sallën e me transparencën më të mirë qeverisëse, standard Parlamentit, zbatoni Rregulloren! Mund të vazhdoni, tashmë i plotësuar nga çdo vend demokratik. zoti Çota, Si e tillë, në këto kushte, kjo aleancë dhe këta Rrahim Çota – Koleg i nderuar, të paktën jam deputetë të opozitës kanë të gjitha mundësitë për më i mirë dhe më i bukur nga ju. të vëzhguar, ndjekur dhe kontrolluar procesin, që Ardian Turku – Mbaroni fjalën, zoti Çota! nga doganat, paketimi, transporti, trajtimi në fabrika, Rrahim Çota - Tashmë fjala “pleh” ka pushtuar pra të kontrollojnë të gjithë procesin. Pra, përveç edhe mediat, ekranet televizive, afishet dhe muret e pasionit për të bërë tym, të gjithë këta kanë pallateve, sikur të ishim në një fushatë elektorale mundësinë për të parë me sy dhe prekur me dorë për të fituar pushtetin. “krimin” e kësaj Qeverie lidhur me ligjin e trajtimit të Është një betejë për të ndaluar iniciativën mbetjeve të integruara. bashkëkohore të kësaj Qeverie, te investimeve dhe Nëse e konsideroni këtë, edhe kreditet tuaja si të mbështetjes me ligje vepruese të ndërmarrjeve opozitë me partinë e aleancës së plehut, do të jenë investuese. Për fat të keq të shqiptarëve, politika më të mëdha për të marrë pushtetin. vazhdon të jetë disa hapa mbrapa biznesit dhe Të nderuar kolegë deputetë, investitorëve në Shqipëri. Unë mendoj se çështja më e rëndësishme dhe “Aleanca e plehut” duhet ta kuptojë se Shqipëria përgjegjësia qytetare jona nuk ka të bëjë me nuk mund të mbetet “republika e plehrave”. Ne duhet zbatimin e këtij ligji. Si të gjithë ligjet e tjera, që të informojmë dhe t’u ofrojmë investitorëve ligjin, prodhon një vend demokratik, mjedisi nuk mbrohet ashtu si edhe ambientalistëve dhe kundërshtarëve as nga kulla e Presidentit, as nga godina e të këtij ligji, mundësinë për të kontrolluar gjithçka Parlamentit, as nga zyrat e OJF-ve, as nga aleancat rrjedh nga mosmiratimi i tij. e plehrave, duke dezinformuar, por duke respektuar Kjo është një peshë e panevojshme për vendin. rigorozisht ligjin. Është të tymosësh, por edhe të shohësh nëpër tym, Kjo do të thotë që të shkosh e të vëzhgosh, të pra në të dyja rastet të mos shohësh qartë. kontrollosh e të monitorosh të gjithë destinacionin Kështu, të nderuar kolegë deputetë, lërini plehrat nga vijnë mbetjet, nga dogana apo nga terreni, e dhe merruni me mbetjet! Kështu është më mirë për deri te fabrika e përpunimit dhe nënprodukti që del të gjithë, për partitë e reja që po lindin, për votat që prej tyre. kërkojnë ato dhe për “aleancën e plehrave”. Pavarësisht se në dukje i thjeshtë, por kthimi i Falemenderit! këtij ligji nga aleanca e plehut për shqiptarët përbën Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çota! kulmin e dezinformimit e të injorancës së politikës, Zoti Tahiri, keni fjalën. që sot kërkohet të bëhet këtu. Saimir Tahiri – Të nderuar kolegë, Me këtë dezinformim dhe mjerim politik nuk I nderuar zoti drejtues i seancës, fitohen vota, as terren dhe as konsiderata politike. Një sqarim të vogël: simboli i bukurisë së Po tashmë, aleanca e plehut, pasi ka dezinformuar maxhorancës, që sapo foli këtu tani, është për ndërtimin e rrugëve, ka dezinformuar për rritjen biznesmen gomash. Mendoni se ç’raport ka me e pagave dhe pensioneve, ka dezinformuar për mbetjet! lëvizjen e lirë pa viza, ka dezinformuar për Zoti Kryeministër, bëre mirë që erdhe të dëgjosh anëtarësimin në NATO, dezinformon edhe për dhe disa lajme që kanë të bëjnë me këtë projektligj.
1083 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Bari, 18 tetor 2010: Në portin e Barit kolegë. sekuestrohet një anije me mbetje speciale, me Zoti Ministër, ju këtu, kohë më parë, keni plehra speciale, e cila ishte drejtuar për në Shqipëri. argumentuar po njëlloj me atë Shqipërinë e letrave, Ky është lajmi i parë. për demontimin e armëve. Por, në Shqipërinë reale, Lajmi i dytë: Peskara: Sekuestrohen 800 tonë ndodhi ajo që ndodhi në Gërdec dhe nuk duhet të mbetje speciale të drejtuara për në Shqipëri me keni guximin të vini sot në Parlament dhe të na thoni anijen “Emili”. se në letra jemi mirë, por nuk dinë se ç’do të ndodhë Lajmi i tretë vjen nga prokurori i antimafias, në realitet. Antonio Laudati, i cili thotë: “Janë kaluar në trafikun Kolegët e mi ju përmendën shembuj konkretë e plehrave nëpërmjet falsifikimit të dokumentacionit, për atë që ndodh sot me ambientin në Shqipëri dhe, me fatura false dhe fatura shoqëruese të falsifikuara, nëse ka një Qeveri më të paaftë dhe më kriminale mbetjet speciale ose toksike, të klasifikuara si në raport me mjedisin, seriozisht ju mbani rekord. mbetje të tjera në Listën e Gjelbër, nëpërmjet Regjimi juaj nuk mund të quhet jo demokraci, falsifikimit të faturave. Sot, shumica e trafikut të por as demokraturë, ai quhet kriminokraci, sepse mbetjeve shkon drejt Shqipërisë nëpërmjet portit të është krimi dhe mafia ajo që imponon interesat Barit, Brindizit dhe Tarantos.” qeverisëse të Qeverisë suaj. Zoti Kryeministër, bëhet fjalë për një biznes që Por le të bëjmë disa pyetje, që janë ekzistenciale në vit kap shumën e 19,3 miliardë eurove, ose 2 për thelbin e këtij ligji: milionë tonë mbetje. Pse na duhet ky ligj, kujt i shërben? Do të më Lajmi i katërt, me titullin “Mbetjet - nga Napoli thoni se i duhet industrisë së riciklimit? Sa e në Shqipëri nëpërmjet Sacra Corona Unita”. Sipas rëndësishme dhe sa për qind zë në prodhimin e këtij lajmi, citoj: “Aktualisht, në Shqipëri industria e brendshëm dhe sa vend zë në forcën punëtore të ripërpunimit është një risi e viteve të fundit, por disa Shqipërisë? Jeni në gjendje të më argumentoni se shoqëri kanë marrë lejet për të ndërtuar impiante rreziku i madh që i kanoset Shqipërisë nga importi riciklimi me pjesëmarrjen e ortakëve dhe familjarëve i plehrave, është më i vogël se sa përfitimi, për shkak të ish-ministrit të Energjisë, zotit Genc Ruli, si të kësaj industrie? aksionerë të një shoqërie italiane, që duhet të Unë them jo! ndërtojë një impiant përpunimi të mbetjeve”. Për ç’arsye ju po vendosni në këtë projektligj të Zoti ministër mund të më hedhë në gjyq, jo mua, importoni plehra dhe ta ktheni vendin në një kosh por këtë gazetë italiane e ta paguajë me ca tonë plehrash të Ballkanit, të rajonit e të Europës, duke plehra. marrë përsipër edhe koston që në këtë vend do të Po cila është Lista e Gjelbër, së cilës i referoheni fusni mbetje toksike? ju? Unë them se ka interesa okulte në këtë mes Po lexoj disa elemente, por po i përkthej, sipas dhe shembujt e lajmeve që ju tregova e prezantojnë përkthimit të tyre edhe në fjalor: fort mirë presionin e situatës rajonale dhe të mafies Polimere të stirenit: lëndë kancerogjene, ndërkombëtare në lidhje me trafikun e plehrave. shkaktojnë leucemi. Çfarë garancish ka që ky projektligj nuk do të Vinil klorid: lëndë toksike, shkakton kancer. kthehet në platformën ideale për të futur në këtë Polimere butadiene: kancerogjene, shkakton vend lloj-lloj mbetjesh? Asnjë. Kjo Qeveri nuk ofron kancer në veshka. asnjë garanci. A e dini pse? Sepse sot në dogana Kobalt: është helm, shkakton infeksion akut në kalon gjithçka, kalon drogë, kalojnë pije kontrabandë, mushkëri. kalojnë edhe mbetje, sot e kësaj dite. Sulfat kalciumi: është blozë, shkakton dëme në Mbetjet kanë filluar që në vitin 1995, zoti frymëmarrje. Kryeministër, dhe ky është lajm i vitit 1995: “Anija Hire kaldajash: është helm, shkakton infeksion “Korabi” me mbetje nukleare është nisur nga një në mushkëri. port europian dhe është zhdukur pas kontrollit në Sulfur i ngurtë: lëndë toksike, shkatërron Itali.” Për rastësi mbase, në atë kohë, ishte në fuqi mëlçinë. i njëjti njeri që sot është Kryeministër. E shumë e shumë të tjera si këto. Zoti Kryeministër: A e hapni ju derën e shtëpisë E dëgjova dhe zotin ministër dhe zonjën ministre. për të futur plehrat e komshiut? Ka njeri që e hap Flasin për dy Shqipëri të ndryshme, të nderuar shtëpinë për të futur plehrat e komshiut, apo të
1084 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
lagjes? Atëherë, pse sot u thoni shqiptarëve, paketën ligjore që duhet të miratojmë, në përputhje nëpërmjet këtij projektligji, të hapin dyert e vendit e me direktivën europiane. të fusim plehrat e Europës?! Kini guximin dhe pyesni strukturat përkatëse të Kjo nuk ka asnjë sens. Dhe, jo vetëm kaq, por BE-së, DG Enviroment, nëse ky ligj është në po merrni përsipër koston e rëndë që t’ju gjykojnë përputhje me standardet europiane ose jo. Nëse ju brezat dhe historia, se sot doni të përfitoni ju dhe mendoni se mund të ndërtoni një standard ekstra, ata që janë afër jush nga importi i plehrave. kjo është një çështje që vlen për t’u vlerësuar nga të Unë jam kundër. Ne jemi kundër importit të gjithë ne, për të parë se cili është standardi ekstra plehrave. Këtu fillon dhe mbaron amendamenti ynë në këtë vend. i vetëm në lidhje me këtë projektligj, sepse Ju thoni që ka interesa kriminale në hartimin e shqiptarët janë kundër. Shqiptarët nuk duan që të këtij ligji. Atëherë më jepni një përgjigje, i nderuar importohen plehra. zotëri: Kolegët tuaj në vitet 2002, 2003, kur miratuan Shkoni e i pyesni shqiptarët! Neni 150, pika 2, 434 lloj mbetjesh të rrezikshme dhe të parrezikshme parashikon referendum para se projektligji të për t’u importuar në Shqipëri, i shtyu mafia? Ke miratohet në Parlament. Le ta marrë përsipër kjo kolegë që i ke sot në Parlament dhe mund t’ua maxhorancë të pyesë shqiptarët, para se ta kërkosh përgjigjen. miratojmë këtu, nëpërmjet një referendumi. Prandaj, po ju them edhe një herë ta lëmë Fundja, ju keni dashuri për zërin e shqiptarëve, demagogjinë. Ky ligj, zotërinj është ligji i menaxhimit apo jo zoti Kryeministër!? të integruar të mbetjeve dhe jo të importimit të Hajde t’i pyesim! Ne jemi gati të shkojmë në plehrave. Jua theksoj edhe një herë: nga 434 mbetje, referendum e t’i pyesim shqiptarët nëse duan të që lejonit ju në kohën tuaj, janë 55 mbetje. Jemi të bëhen kosh plehrash për Europën, apo jo. Pastaj gatshëm për çdo shqetësim minimal nëse brenda vijmë këtu. Mos bëni politikë me këtë projektligj! kësaj Liste të Gjelbër mund të ekzistojë ndonjë Nuk është vendi, as rasti! rrezik, edhe pse janë përcaktuar si mbetje jo të Aleanca e plehut, është rruga juaj për të bërë rrezikshme për shëndetin dhe nga ana mjedisore. politikë dhe për të hedhur baltën e radhës për të Të ulemi dhe ta diskutojmë hapur, për të bërë gjithë ata që ju dalin kundër. atë që është më e mira, se çfarë sjellë kjo industri Sot është momenti që të paktën këtë mos ta ricikluese. Në qoftë se kjo industri ricikluese do të bëni. falimentojë, i gjithë ky ligj nuk ka vlerë dhe nuk ka Unë kam një fëmijë 8-muajsh. Jeni të gjithë menaxhim të integruar të mbetjeve, përveçse do të prindër dhe nuk dua kurrsesi që im bir të rritet me ketë plehra në mënyrë të vazhdueshme në Shqipëri. rrezikun potencial të të pasurit një jetë të sëmurë, Dhe mentaliteti më skandaloz që ekziston është pse Sali Berisha dhe njerëzit rrotull tij duan të ideja e groposjes së plehrave pa u përpunuar, siç përfitojnë para edhe nga ky biznes. vazhdon dhe këmbëngulet sot nga një pjesë e atyre Shqiptarët dhe Shqipëria, zoti Kryeministër, njerëzve që dalin kundër ligjit. vlejnë më shumë se xhepat tuaj! Ndërroni mendje! Jozefina Topalli – Falemnderit! Minimalisht, shkoni pyesni shqiptarët përpara se ta Zoti Kryeministër, urdhëroni! miratoni këtë ligj, përndryshe do të paguani një faturë Sali Berisha – Zonja Kryetare e Parlamentit, të shtrenjtë, nga ne dhe nga shqiptarët! Zonja deputete, zotërinj deputetë, Falemnderit! Të dashura qytetare dhe qytetarë shqiptarë, (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) Kjo ditë shënon de facto themelimin e Partisë Jozefina Topalli – Falemnderit! së Plehut. Pasi u themelua aleanca e plehut, Zoti Ministër, urdhëroni, keni fjalën! shpërtheu epidemia: “O burra të gjejmë vota në Fatmir Mediu – Natyrisht, para se të hyja në plehra”, dhe po rrëmohet, po kërkohet, po bëhet polemika jashtë etike, do të përgjigjem jo për ju, gjithçka që në plehra të mbijnë partiçka. por për opinionin publik, se shtruat pyetjen: “Pse Zonja dhe zotërinj, na duhet ky ligj?”. Ligji, që është miratuar në këtë Parlament, është Zotërinj, në qoftë se merreni me politikë, duhet ligji i mbrojtjes së Shqipërisë nga mbetjet toksike. të dini se kemi disa angazhime të përbashkëta, që Thelbi dhe qëllimi i tij është mbrojtja e vendit nga i kemi firmosur në mënyrë të përbashkët dhe mbetjet toksike. Le t’i shikojmë gjërat jashtë bursës Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit ka përcaktuar së shpifjeve dhe sharjeve, sepse sa më shumë të
1085 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shpifësh dhe të shash, aq më lart ngjitesh në shtyllën përpjetë duke thënë “Eureka”, për të shpëtuar e turpit, aq më shumë ecën në rrugën e turpit. pasuritë e tyre të fshehura, dhe u thanë shqiptarëve Çfarë është ky ligj? Ky ligj është ligji që i imponon mos u regjistroni, se ky regjistrim është në përputhje Qeverisë të përjashtojë, me vendim të Parlamentit, me modelet antishqiptare, antikombëtare. Por të gjitha plehrat toksike. Ky ligj është ligji që i shqiptarët u treguan atyre Partinë e Plehut. Hyni në imponon Qeverisë që plehrat jotoksike, mbetjet Partinë e Plehut, sepse rrugë tjetër nuk keni! jotoksike të lejohen të importohen, jo siç u vendos Më thoni: A është serioze kjo, kur i dini të gjitha në vitin 2003, kur këta zotërinj ishin në pushtet. Këta këto? Sepse ajo zonja që e keni propozuar anëtare që kanë varur shpresat te Partia e Plehut, duke e të bordit në bankë i njeh në mënyrë të detajuar të mbështetur në këtë mënyrë, nuk do ta shohin gjitha detyrimet e vendit. (U drejtohet deputetëve të pushtetin të paktën edhe për 20 vjet. Zotërinj, nuk opozitës, të cilët flasin nga vendi.) I njeh, i njeh. I vihet kështu, se nuk është kjo rruga e pushtetit. njohin edhe disa të tjerë që me NGO-të e tyre për Ja, ku e keni listën. Sipas kësaj liste, në integrimin janë bërë të pasur. I njohin. Shqipëri duhet të hyjnë 400 mbetje. Kurse ky Për të folur për integrimin dhe për të marrë para Parlament dhe kjo Qeveri kanë vendosur që në për projekte integrimi jeni të vetmit ju, por për të Shqipëri të hyjnë gjithsej 50 mbetje, prej tyre asnjëra penguar për integrimin dhe për ta bllokuar atë jeni toksike dhe do të hyjnë sipas kushteve që do të të parët. Kjo është e vërteta. përcaktohen në vendimin e Këshillit të Ministrave. Pra, qytetarë të dashur, këta flasin për toksina. Pse u hartua ky ligj? Sepse ky Parlament ka Po a e dini ju se sa toksina hyjnë në Shqipëri? Hyjnë ratifikuar një marrëveshje në kohën kur bilbilenjët u 1 mijë lëndë toksike. Ato janë fertilizantë, janë frynin trumbetave dhe burive këtu, kurse ne insekticide, janë të gjithëllojshme. Ato janë futur që firmosnim, votonim Marrëveshjen e Stabilizim- kur është themeluar shteti shqiptar dhe deri sot, Asociimit. Kjo marrëveshje në nenet 70 dhe 108 por kanë kushtet e kontrollit. Atëherë, sipas kësaj për mjedisin dhe për përafrimin e legjislacionit i logjike primitive, ne duhet të përjashtojmë çdo lloj imponon Shqipërisë të lejojë qarkullimin e lirë të importi toksik. Po a ka më të rrezikshme se striknina plehrave jotoksike. apo helmet e arsenikut, apo helmet e zhivës dhe Të dashur qytetare dhe qytetarë, cili është helme të tjera? raporti i Shqipërisë me hapësirën europiane sot? Megjithatë, unë ju garantoj se ato futen me Të dashur qytetarë, ju duhet ta dini se nga kjo listë destinacion të caktuar dhe kontrollohen nga ata Shqipëria eksporton në vit 96 mijë e 900 tonë. Ja, laboratorë që ju thoni se nuk i kemi. Ne i kemi ku është lista. Shqipëria eksporton mbetjet e saj laboratorët, zotërinj! Ne i kontrollojmë ato. Tani na në vendet e BE-së dhe në vende të tjera. thoni që t’i ndalojmë ato, sepse doni që të krijoni Meqenëse dhuntinë që të mashtroni e keni më Partinë e Plehut. Jo, absolutisht! të lehtë, sesa të pini një kafe, atëherë më lejoni t’ju Mendoni se do t’i gënjeni shqiptarët. Kanë ikur informoj. Nga këto mbetje, 37 mijë tonë janë mbetje ato kohëra kur u thoshit se po erdhi treni ekspres, plastike, janë mbetje alumini, mbetje zinku, mbetje do të ndodhë kjo dhe një grusht bashibozukësh e plumbi, mbetje magneziumi, mbetje tekstili, mbetje kthenin trenin mbrapsht. Trenin e Europës nuk do druri. ta ndalë më askush në këtë vend. Ky është procesi Pse them unë që këta që po përpiqen të mbijnë i integrimit. Pra, cila ka pasur interes, ajo që lejonte parti mbi plehra, janë të pashpresë? Sepse këtu 420 mbetje, apo kjo që lejon 50 mbetje? Cila është është e tëra, zotërinj. Kryetari i tyre, duke parë se ajo? Ajo që nuk lejon asnjë, thoni ju, sepse doni të e ka të pamundur të fitojë, pasi kalon nga disfata në krijoni Partinë e Plehut. Jo, zotërinj! disfatë, ka vendosur me çdo kusht të krijojë parti. Ky është një vend i lirë dhe ju mund të krijoni 35 Një ditë thirri Filip Çakulin dhe i tha: “Ose “Fiksi” parti, por mos u dëshpëroni pse ju refuzoi Filipi. parti, ose do të sikterisesh”. Çakuli i tha: “More, Gjeni një tjetër. Vazhdoni krijimin e partive, se zotëri, nuk nxore mësim nga 99-shi i tij që do të më kështu do të vini në pushtet, pa alternativë. bësh mua parti?” Kjo që ju them unë është ekzakt. Alternativë nuk formuloni dot. Po të doni jua sjell dokumentin. Zotërinj, ka ikur koha e mashtrimit, që kur dilni Çfarë bëri pastaj? Gjeti faqezinjtë e u tha: “Dilni e u thoni shqiptarëve se kjo është Republika e 1 kundër regjistrimit, o faqezinj, se përndryshe ju milion të papunëve, kur në këtë Republikë janë 1 dolën pasuritë”. Dhe faqezinjtë rendën poshtë e milion e 70 mijë krahë pune, sipas statistikës
1086 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
botërore; që kur u thoni shqiptarëve se mund të projektligji dhe sot për kthimin e këtij ligji nga krijojmë 300 mijë vende pune në një vit. More, Presidenti i Republikës, që ju jo vetëm që nuk zotërinj, ju mendoni se shqiptarët janë hunj të kuq? denjoni ta zini në gojë, por e etiketoni këtu me Jo, të jeni të sigurt. Ata u japin ujë në bërryl. (I zhargonet “faqezi”, “parti e plehut” e të tjera, sikur drejtohet një deputeti socialist, i cili flet nga vendi.) ekziston ndonjë aleancë, se ti kështu e quan edhe Shko ti po deshe në Poçem! Po ti nuk shkon dot, institucionin e Presidentit, megjithëse ka dalë nga sepse shkon e u thua se Berisha po jua ndërton familja jote politike dhe me votën tënde. Këto janë rrugën për qëllime elektorale. Dhe ata të dhanë një punët e tua, mos na trazo ne. Por ti këto i bën që të përgjigje të shkëlqyer. Isha në Poçem dhe do të humbasësh vëmendjen e opinionit publik dhe të shkoj përsëri dhe rruga do të ndërtohet. zhvillosh luftën tënde politike me opozitën. Ju keni vetinë që të krijoni një realitet, i cili nuk Zotëri i nderuar, ekziston dhe pastaj t’i besoni këtij realiteti, sepse Ne ndahemi prerë në këtë ligj, që ti e ke kaluar kryetari juaj hyn në shtrat Edi Rama, zgjohet në Parlament, në dy momente. Anxhela Merkel, zgjohet Nikola Sarkozi, zgjohet Momenti i parë: ligji nuk zgjidh problemin Barak Obama. shqiptar për menaxhimin e plehrave shqiptare. More, zotërinj, a e kuptoni se jetoni në një Momenti i dytë, ku ne ndahemi preras me ju: situatë të paprecedentë, për sa i përket realitetit? ne nuk lejojmë importin e plehrave në Shqipëri. Janë Ju këtë realitet doni ta sillni në Parlament. Atij i dy alternativa; alternativa jote që e lejon dhe duket vetja një herë si Anxhela Merkel, një herë si alternativa jonë që nuk e lejojmë. Ti nuk mund të na Nikola Sarkozi, një herë si Barack Obama, një herë e imponosh dot alternativën tënde. Aleanca jonë sot si David Kamerun, fjalimet ia kopjon Ed Milibandit, është me qytetarin, aleanca jonë sot është me se aty i merr dhe na i lexon ne. Absolutisht, janë problemin. Dhe ne ja ku po ta themi se kur të jemi fjalime të Milibandit. Përkthim ad literam. Fjalimet maxhorancë, ligji i parë që do të votojmë në seancën ia kopjon, pastaj sillet në të kundërt. Milibandi shkon e parë, në qoftë se ti arrin dhe e miraton sot, e dhe mbështet Scotland Yard-in, ky mbështet tepistët kundërshton dekretin e Presidentit, do të jetë ligji i që dogjën. Për mua vazhdoni sa të doni, unë respekt plehrave që, bashkë me qeverisjen tënde të zhduken kam për ju, për opozitën, për kryetarin tuaj, por edhe plehrat nga Shqipëria. problemi është se kështu si ai po ju mban jashtë Neni 22, që Presidenti i Republikës e ka pushtetit. kontestuar, lejon importin e plehrave në vend. Ti Bashkë nënshkruam Marrëveshjen e Stabilizim- sorollatesh jo 400, jo 50. Asnjë! Alternativa jonë Asociimit. Ju e keni votuar këtë ligj në Parlament, është asnjë! Hiqe këtë nen dhe pastaj hajde të ulemi pa e firmosur ende dhe ju tani ngriheni dhe bëni e të diskutojmë! Sigurisht, është një debat i gjerë inversin, sepse ai koncepton një realitet sikundër këtu dhe është një debat edhe jashtë kësaj salle, nuk është. Ju lutem shumë, ju absolutisht vetëm tek ata njerëz që na kanë sjellë ne këtu. Ja, ku na ndihmoni në këtë mënyrë. Po. Sepse çfarë bëtë? jemi, të japim të gjithë dakordësinë, ta bllokojmë Sa filloi debati, zëdhënësit tuaj nëpër televizione këtu ku jemi, t’i pyesim qytetarët, të organizojmë filluan të flasin për vota dhe unë them tani: e gjetën. një referendum popullor. Pse nuk pranon? Çfarë Na dështoi Fiksi me Çakulin tani të kalojmë te plehu, është ky ngut, kjo urgjencë? Janë ata që na kanë se një alternativë na duhet. Po nuk është kjo mënyra sjellë ne këtu, janë ata dhe vetëm ata që dëmtohen për të ardhur në pushtet. Ju jeni parti e madhe. Ju nga ky nen. Pse kjo shoqëria civile dhe ky popull, vini në pushtet me një alternativë. Keni bërë një që përgjërohesh zotrote, të duhen kur janë në zgjedhje, bllokimin e vendit, bllokimin e procesit të interesin tënd? Dhe kur nuk janë në interesin tënd integrimit, bllokimin e ligjeve që kërkojnë 3/5-tat. E ata nuk vlejnë, nuk janë, ata nuk dinë. Jo, zotëri! morët një mësim, nuk doni të nxirrni një mësim, Ti e di mirë që 12 vendet e zhvilluara të BE-së vazhdoni, 2013-a po vjen dhe ju garantoj që do të nuk e lejojnë importin e plehrave. Këtë duam dhe dilni minus 300 mijë vota në raport me këtë koalicion. ne. Po ti di dhe tjetrën, që vendet më të zhvilluara Falemnderit! të BE-së, me marrëveshje, kanë arritur të bien Jozefina Topalli - Fjalën e ka zoti Ruçi. dakord që të mos lejojnë eksportin e plehrave në Gramoz Ruçi – Zoti Kryeministër, vendet e Lindjes. Pse? Se administrata e tyre, mafia Është hera e dytë që Parlamenti po ndalet në e tyre, ka futur korrupsionin dhe fukurallëkun në dy seanca, një herë kur u diskutua e u shqyrtua këto vende, dhe ato nuk janë në gjendje që të bëjnë
1087 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
riciklimin e plehrave. Prandaj mos u përgjëro. Në juaj. Kjo është ajo që duhet t’i themi elektoratit qoftë se përgjerohesh në emër të BE-së, atëherë shqiptar, kjo është ajo që duhet t’i themi popullit zgjidh vetëm një element. Bëje Shqipërinë të pastër shqiptar, kjo është përgjegjësia që duhet të mbajmë me ligj nga plehrat që kanë vetë shqiptarët. Këtë të gjithë bashkërisht këtu, dhe jo të mbajmë duan shqiptarët nga ty, nga unë, nga të gjithë ne. Parlamentin sikur importi i plehrave i zgjidhka hallet Në qoftë se ti e etiketon “aleanca e plehut”, sot do dhe problemet e shqiptarëve. Përkundrazi, me atë të jetë mirë që para shqiptarëve secili, ju, unë, çdo gjendje skandaloze që ka shërbimi shëndetësor në deputet që është në këtë sallë, me gojën e tij të Shqipëri importi i plehrave, të gjithë pa përjashtim, shpalosë qëndrimin e tij për çështjen e plehrave. që nga fëmija 0-1 vjeç e deri tek më plaku, janë të Historia do të na ndëshkojë të gjithëve, edhe si forca rrezikuar jo nga sëmundjet dosido, por nga kanceri. politika, edhe si individë. Prandaj ky është qëndrimi Prandaj, grupi ynë parlamentar e ka thënë fjalën që ne duhet të mbajmë dhe jo të bëjmë moralizime e tij, do ta thonë të gjithë kolegët me radhë. Kjo këtu për kundërshtarët politikë. është përgjigjja ndaj këtij problemi kaq të madh, kjo Ti etiketon se pse opozita shpalosi alternativën është edhe arsyeja që angazhimi i të gjithë kolegëve e saj në kongresin e pas dy ditëve dhe menjëherë të grupit të opozitës është tejet i madh për këtë sulmon liderin e opozitës, se taksa progresive që dekret të Presidentit në lidhje me një projektligj që ka në alternativë Partia Socialiste qenka marksiste diskutohet për herë të dytë. Ne nuk do të rreshtim dhe nuk ka për të shkelur kurrë në Shqipërinë që ti së foluri edhe në qoftë se ju do ta miratoni sot. Nuk e konsideron tënden. Jo, zotëri! Taksa progresive do të rreshtim së shfrytëzuari të gjitha hapësirat është ajo që ndan prerazi dy alternativa në një vend ligjore, të gjitha marrëdhëniet me publikun, me dhe ti jo se nuk e di, e di shumë mirë, por të djeg shoqërinë civile e me të gjithë. Sigurisht, shumë ajo që miratoi pardje Partia Socialiste. Ti e di shumë shpejt ne do të jemi maxhorancë e këtij vendi, dhe, mirë që e gjithë lufta që zhvillohet në mes të siç e thashë, ligji i parë që do të anulojmë do të jetë Amerikës, mes së djathtës dhe së majtës, është pikërisht ligji i plehrave. çështja e taksës progresive. Ti e di shumë mirë që Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ruçi! ekonomia e parë, më e fuqishmja e Europës, Fjalën e ka Kryeministri. megjithëse ka një kancelare të djathtë, gjeti Sali Berisha – Së pari, dëshiroj të përgëzoj të mirëkuptimin për taksën progresive. Ti e di shumë gjithë koncesionarët, sepse ishin shpallur viktima e mirë që në mes të Francës revolucioni francez fiskal parë e pushtetit imagjinar të Partisë Socialiste ditën i Sarkozisë ka në themel taksën progresive. Dhe ti e parë në Parlament. Shpëtuan. Viktima e parë do mendon se shqiptarët do ta hanë sapunin për djathë të jenë plehrat, sapo të vijnë në pushtet, në qoftë me çdo broçkull që ti hedh, në televizione, në se do të vijnë ndonjëherë. mbledhjet e Qeverisë dhe në Parlament, vetëm e Së dyti, unë ju garantoj se mbetem i palëkundur vetëm që të sulmosh dhe të godasësh kundërshtarin në respektin tim ndaj jush, opozitës, por më duhet tënd politik. Mirëpo e ke të pamundur, se para se t’ju them se alternativat e ndërtuara mbi të t’u besojnë fjalëve të tua, ata i besojnë pisllëkut që pavërtetat, mashtrimet, janë totalisht kështjella rëre kanë nëpër shkallët e apartamenteve, pisllëkun që dhe asgjë tjetër. Të pretendosh se Europa e kanë në rrugët ku dalin. Kanë ndotjen e ajrit, kanë bashkuar bllokon qarkullimin e mbetjeve, do të thotë pasigurinë e jetesës, kanë fukarallëkun. Është turp të mos dish abc-në e traktateve të saj. Por, pikërisht që në një vend me një papunësi të tillë, me një se e lexoni Europën në këtë mënyrë, ju mbani ato papastërti të tillë, me një fukarallëk të tillë, të kesh qëndrime që tashmë janë të njohura, për bllokimin çmime një herë e gjysmë më të shtrenjta se në e shqiptarëve. Ju, që keni miratuar një listë 6 herë Gjermani, për qumështin, për vezën, për sheqerin, më të madhe se ç’po e miratojmë ne sot, që po e për orizin, për makaronat, kur paga mesatare e një reduktojmë 6 herë, me siguri e keni me qëllim politik gjermani është 4 apo 5 herë më e lartë sesa e një dhe ky qëllim politik është t’i fusni shkopinj nën rrota shqiptari, kurse çmimi i bukës, i vezës, i sheqerit, i procesit të integrimit. Neni 70 i MSA-së dhe neni makaronave dhe i orizit është 1 herë e gjysmë më e 108 i kësaj marrëveshjeje e detyrojnë Qeverinë lirë sesa në Shqipëri. Këtë gjë e kam parë me këta shqiptare të përshtatë ligjin e vet me ligjin europian. dy sy para dy ditësh në Gjermani. Kjo është e vërteta. Kjo duhet të na bëjë të skuqemi dhe jo të U fol këtu për taksat. Sistemi marksist i taksave krenohemi, në radhë të parë, ju, pastaj ne si opozita është faktuar si sistemi më katastrofal dhe unë, në
1088 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
qoftë se thashë se Marksi nuk do të ecë ndonjëherë Vështirësitë i ka rritur edhe ngërçi politik i tejzgjatur. në rrugët dhe sheshet e Shqipërisë, nuk thashë se Europa na ka dhënë një mundësi të re, një Edi Rama nuk do të ecë në sheshet dhe rrugët e mundësi përjashtimore që nuk e ka bërë për vendet Shqipërisë. Ju lutem, mos m’i konfondoni këto që e tjera. Liderët europianë na kanë premtuar se, në them! Kryetari i opozitës është kryetar opozite, taksa qoftë se fillojmë të bashkëpunojmë për plotësimin progresive është taksë e Marksit. Nuk është shpikja e kushteve dhe reformave, mund ta marrin vendimin e tij, por është përqafim që ky i bën asaj. Mos m’i në parim për të na dhënë statusin e vendit kandidat keqkuptoni gjërat, sepse unë e shoh që ju po ju zë në dhjetor 2011, por ky vendim nuk mund të bëhet një virus i tmerrshëm dhe ky është virusi i Blushit. efektiv në tetor. Kjo ka brenda dashamirësinë e Sa më thellë të shkoni në këtë virozë, aq më shumë Europës ndaj nesh, por, sinqerisht, ka edhe frikën e do të shkëputeni nga realiteti. Pyeteni pak atë tyre se viti 2012 mund të jetë i vështirë. zotërinë atje, se ç’e shtyu të botojë librin e mikut Deri në qershor 2012 ne mund të jemi nën ethet tim, “Gjergj Arianiti”? Ai bëri një akt të mençur për e krizës së zgjedhjes së Presidentit të vendit, pas t’ju shpëtuar ju dhe për t’ju kthyer kujtesën, por nuk qershorit mund të prekemi nga ethet e zgjedhjeve jua kthen dot, sepse kryetari është ngërthyer në të vitit 2013. Pra, dhjetori 2011 mbetet opsioni më garë me të. i mirë për të gjithë ne së bashku. Por, që të Së fundi, po vijmë te pushteti. Tani po ju pyes lehtësohet bashkëpunimi, duhet të ndalet në mënyrë figurative: E keni lexuar ju “Plaku dhe përkeqësimi i situatës politike në vend, pra ne nuk deti”? Jam i sigurt se e keni lexuar. Pushteti për ju kemi nevojë për ligje të cilat e rrisin agresivitetin po bëhet si peshku i plakut. Ah peshk, ti që je gjysmë politik. Ne po e vazhdojmë krizën institucionale, peshk, sikur të ishe edhe një herë peshk! Por ai maxhoranca do t’i tregojë vendin Presidentit, duke i s’bëhet dot kurrë, sepse ju e shqyeni vetë gjatë rrëzuar dekretet e tij për kthim ligjesh apo për rrugës. kandidatura për institucionet kushtetuese: Gjykatën Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Kushtetuese, Gjykatën e Lartë etj. Kriza, jo vetëm Kryeministër! me Presidentin, ka dëmtuar institucionet Zoti Arben Malaj, urdhëroni, 10 minuta! kushtetuese të vendit, gjyqësorin, KLSH-në dhe Arben Malaj – Të nderuar kolegë deputetë, Bankën Qendrore. Ky diskutim sot në Parlament, kjo këmbëngulje Ky debat sot për të rrëzuar dekretin e e maxhorancës për të rrëzuar dekretin e Presidentit, Presidentit, për të shpërfillur shqetësimin e opinionit ky mentalitet force ndaj shqetësimeve të opinionit publik, ku në qendër të kësaj kërkese janë edhe dy publik, shoqërisë civile dhe opozitës së vendit tuaj, ish-presidentët e vendit, për të mos dëgjuar hedh poshtë çdo alibi për domosdoshmërinë e këtij shoqërinë civile, për të injoruar shqetësimet e ligji. Çdo vend ka prioritetet e tij, çdo qeveri përputh opozitës për një debat që është i nxehtë, vetëm e axhendën e saj me prioritet e vendit. rëndon krizën aktuale politike dhe e bën më të largët Dy janë prioritet tona aktuale. E para, risqet në integrimin europian. rritje të krizës ekonomike e sociale. Kriza në rajon Sot po flasim për risqet ndaj jetës së përditshme po bëhet më e madhe dhe po vjen më aftër nesh. të çdo shqiptari, të çdo fëmije të porsalindur apo që Vendi ka një borxh publik rreth 60% të GDP-së, kur do të lindë në vitet e ardhshme. Këto janë risqet e mesatarja e vendeve të rajonit është 47 %. Për ambientit dhe ato nuk prekin vetëm një grup koston e borxhit ne përdorim sot rreth 16 lekë, në njerëzish, nuk prekin vetëm një qytet, nuk prekin 100 lekë të mbledhura nga taksapaguesit. vetëm një vend dhe nuk i dëmtojnë shqiptarët vetëm Shkurtimet në arsim, shëndetësi dhe mbrojtjen për disa ditë, por për disa vite. Çdo maxhorancë e sociale janë bërë të shpeshta dhe më të thella. përgjegjshme do të fokusohej te prioritetet e vendit Qeveria është duke sjellë buxhetin e vitit 2012, i cili dhe nuk do të ishte kaq arrogante për të treguar duhet të mos i injorojë këto shqetësime. Qeveria forcën e saj të kartonit ndaj këtij dekreti të duhet të synojë të ulë aciditetin politik për reformat Presidentit apo protestës së shoqërisë civile. që ndalin përkeqësimin e risqeve mbi të gjithë Ky ligj pas këtij debati është një kontribut shtesë shqiptaret. Prioriteti i dytë është integrimi europian. jo për ta normalizuar situatën, por për t’i hedhur Në thelb të dështimeve për integrimin tonë janë benzinë zjarrit të grindjeve politike, që djeg shpresat dështimet për plotësimin e 12 rekomandimeve, janë tona për një të ardhme europiane. Ne nuk jemi jashtë vonesat për fillimin e punës për reformën zgjedhore. Europës se nuk po trajtojmë dot mbetjet e ngurta,
1089 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
por sepse kemi prodhuar shumë qëndrime të ngurta më të mirë të vendit tim, që janë kundër në mënyrë në Parlament dhe politikën shqiptare. Ne nuk jemi aktive, në median e shkruar dhe vizive; do të jashtë Europës se po pengojmë tregtinë e lirë të mbështes shqetësimin dhe protestën e shoqërisë çdo malli, por sepse mandati politik po trajtohet si civile. mall lehtësisht i shkëmbyeshëm dhe i tregtueshëm. Kjo nuk është thjesht një votë politike kundër, Ne nuk jemi jashtë Europës së po pengojmë të kjo është një votë solidare me të gjithë ata që e huajt të eksportojnë mbetje në Shqipëri, por sepse duan dhe përkushtohen për vendin e tyre. po pengojmë eksportimin e vlerave më të mira Ju faleminderit! europiane në politikën shqiptare. Ne nuk jemi jashtë Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Malaj! Europës se po pengojmë bizneset shqiptare të Zoti Selami Xhepa, urdhëroni! importojnë mbetje nga Europa, por sepse po Selami Xhepa - Falemnderit, zonja Kryetare! pengojmë shqiptarët të importojnë vlerat më të mira Të nderuar kolegë, me të cilat është ndërtuar dhe funksionon BE-ja. Rikthimi për diskutim i ligjit “Për menaxhimin e Socialistët nuk janë kundër biznesit të vendit të integruar të mbetjeve” na krijon sërish mundësinë tyre. Madje, ne jemi shumë mirënjohës për gjitha për të debatuar për një çështje kaq sensitive dhe risqet dhe sakrificat e tij për të mbijetuar në një me një ndikim të jashtëzakonshëm mbi shëndetin ambient ekonomik ku mbisundon korrupsioni dhe dhe cilësinë e jetës së qytetarëve. Ky është nga kapja e shtetit. Ne nuk duhet ta kthejmë këtë debat ato ligje që të shtyn të reflektosh në thellësinë e për shqetësimet, për risqet kriminale të bizneseve ndërgjegjes për atë që po ndodh në këtë proces me të tilla, në një debat për marksistët apo çunat e opinionin publik; në procesin e diskutimit të tij, deri “Bllokut”. Ky debat kërkon seriozitet dhe shqetësim në kufijtë e një paniku për rrezikun e interesave të maksimal. Nuk po diskutojmë për disa qindra mijë vendit dhe të përfytyrimit të krijimit të një realiteti tonë mbeturina, por diskutojmë se si të mos blihen katastrofik nga pikëpamja mjedisore. Me bindje dhe qeveritarët dhe politikanët tanë 20 miliardë euro në me ndërgjegje them se kjo në rastin më të pakët tregun mafioz të mbetjeve. është thjesht hipokrizi. Ne nuk vuajmë nga mungesa e ligjeve, por nga Besoj se gjithkush e ka të freskët në kujtesë zbatimi i dobët i tyre. Ne nuk mund ta fshehim se debatin e gjatë që zhvilluam para pak javësh për edhe pas 20 vjetësh kemi akoma institucione të aktin normativ të largimit të të ashtuquajturave dobëta. Ne kemi një pjesë në administratën publike varreza makinash. Nuk mbeti epitet pa u thënë lehtësisht të korruptueshme. Ne kemi politikanë për njëlloj si sot. Por sot këto ish-varreza janë thjesht të cilët paraja është gjithçka dhe vlerat njerëzore histori dhe ambienti po rehabilitohet me shpejtësi. asgjë. Ndaj ne nuk duhet t’i injorojmë analizat Kjo u realizua me një dekret si një aksion konkrete, rastet konkrete për riskun e bizneseve emergjence. Pati mjaft debate edhe për formën si u kriminale nga aktivitetet fitimprurëse të grupeve realizua, sepse, në fakt, forma normale e mafioze, ku mbetjet dhe plehrat janë kudo në listat menaxhimit të këtij procesi është pikërisht e tyre preferenciale. Ju e dini shumë mirë se FBI-së mekanizmi që parashikon ky ligj. në SHBA iu desh të luftojë disa dekada për të Ligji që po diskutojmë (dhe që e gjithë shoqëria çrrënjosur mafian në këtë lloj aktiviteti. Këto risqe e pranon se është i nevojshëm dhe i domosdoshëm) nuk janë thjesht për Shqipërinë dhe nuk janë thjesht ofron një përqasje sistematike dhe të plotë të trajtimit dhe vetëm për sot. të mbetjeve. Pika e vetme që ka ngjallur kaq debat Ne me ligjet tona, me reformat tona, duhet të në opinion është ajo e regjimit tregtar të tyre për ulim risqet korruptuese në çdo hallkë të shtetit dhe aktivitetin e importit dhe të eksportit. Edhe unë jam politikës sonë dhe jo thjesht të besojmë se kundër importit të mbetjeve që ato të depozitohen standardet europiane do të na mbrojnë automatikisht në territorin e Shqipërisë. Jam kundër importi të nga risqe kaq të rënda dhe kaq konkrete. Unë do të mbetjeve, që ato të digjen për prodhim energjie, por votoj kundër, sepse jam i bindur që ky ligj nuk i këto veprimtari nuk janë fare objekt i këtij ligji. Lista zgjidh shqetësimet tona mbi ambientin. Do të votoj e mallrave që mund të importohen nuk ka asnjë kundër, se ndiej risqet potenciale mbi jetën e çdo kategori mbetjesh për djegie dhe kjo është pjesë e shqiptari. Do të votoj kundër dhe do të mbështes Listës së Gjelbër apo e produkteve të mallrave të Presidentin e Republikës; do të mbështes ish- ndaluara. presidentët e vendit tim; do të mbështes ekspertët Nëse kolegët nuk janë të bindur që ligji ofron të
1090 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
gjitha garancitë e mjaftueshme për qëllim të të cilën do ta rrezikonim seriozisht; nuk mund të depozitimit, atëherë le ta amendojmë këtë ligj. Në zgjidhim një problem duke shkaktuar probleme të analizë të fundit, ky ligj nuk ndryshon në fakt nga tjera. ligji që ka ekzistuar deri më sot, prandaj edhe nuk Do të dëshiroja që ky debat t’i shërbente një mund të krijojë as ndonjë praktikë të re nga ajo që qëllimi pozitiv, atij të urgjencës së krijimit të ka ndodhur deri më sot. Por ne nuk mund të mekanizmave financiare, për qëllime mjedisore dhe ndalojmë që në vend të futen produkte që janë lëndë të shpëtojmë jo vetëm shpirtin dhe ndërgjegjen tonë e parë në industrinë e vendit. Ne sot kemi rreth 28 politike, por jetët njerëzore që mund të rrezikohen. ndërmarrje me investime mbi 100 milionë euro, që Rrëzimi dhe mosmiratimi i ligjit nuk është zgjidhje, kanë kapacitet të përpunojnë deri në 606 mijë tonë por do të jetë vetë problemi. mbetje. Të nderuar kolegë, duke e mbyllur diskutimin Cilat janë industritë që importojnë dhe dhe duke parë që ka shumë diskutime të regjistruara eksportojnë? Janë vetëm 5 në listën e statistikave për sot, deri në orët e vona të natës, do të kisha tona. Kemi industrinë e kartonit dhe të letrës, që dashur që ta ndërprisnim. Ndoshta do të ishim më importon 5 mijë tonë dhe eksporton 20 mijë tonë; të dobishëm po të bënim një aksion për të pastruar industrinë e plastikës, që importon vetëm 10 mijë qytetet tona dhe koha do të ishte më e dobishme. tonë dhe eksporton 25 mijë tonë; industrinë e Falemnderit! tekstilit, që importon 500 tonë dhe eksporton 900 Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Xhepa! tonë; industrinë e metaleve me ngjyrë, që importon Zoti Ilir Gjoni, urdhëroni! 5 mijë tonë dhe eksporton 20 mijë tonë dhe industrinë Ilir Gjoni – Kolegë deputetë, e ferro-metaleve, që është dhe industria kryesore Sot, Kryeministri na la me gojë hapur të gjithëve. në fakt, që importon 250 mijë tonë dhe eksporton Ai na zbuloi se ne integrohemi në BE përmes 100 mijë tonë. Kjo është lista e atyre mallrave plehrave. Kështu tha ai. Nëse keni dyshime, shikoni “katastrofike” që po diskutojmë deri tani. procesverbalin e kësaj seance kur të zbardhet. Zoti Këto industri kanë kapacitete dhe aftësi të plota na ruajt, por unë besoj se kjo nuk është e vërtetë. për të përpunuar të gjitha mbetjet që krijohen brenda Ne, si forcë politike, jemi kundër këtij ligji. territorit të Shqipërisë, por industria vetë nuk mund Shqiptarët janë kundër importit të plehrave që tenton ta menaxhojë grumbullimin dhe transportin e tyre. të lejojë ky ligj. Ky nuk është ligj për shqiptarët. Ky Administrata lokale dhe qendrore janë fajtore për është ligj për mafien, është ligj kundër interesave atë gjendje e cila po merr përmasa gjithnjë e më të dhe sigurisë kombëtare. Arsyet po i shtjelloj më rrezikshme. Ne duhet t’i themi ndal kësaj gjendjeje, poshtë: jo me parulla dhe qëndrime populiste, por me Specialistët e dinë se ka 3, madje, do të thosha, praktika, me politika dhe instrumente të 4 mënyra për të trajtuar plehrat: përshtatshme financiare. E para, është përmes landfill-eve. Por kjo krijon Organizatat mjedisore duhet ta shtrijnë probleme që ne i hasim sot dhe gjithkush e di se te veprimtarinë e tyre në çdo cep të territorit të vendit ne i vetmi landfill i saktë është ai i Bushatit. për të ushtruar presionin e duhur mbi qeveritë vendore E dyta, është përmes incenerimit apo djegies. që ta marrin seriozisht këtë çështje. Ka ardhur koha Por dihet shkencërisht se mbetjet kanë në që të shihet mundësia e krijimit të Fondit Kombëtar përmbajtje një nivel të lartë materiali organik të Mjedisor. Qytetarët paguajnë disa taksa për mjedisin dëmshëm për shëndetin, për më tepër që te ne nuk dhe pothuajse nuk marrin asgjë në këmbim. Do të ekziston një incenerator i tillë. rekomandoja, gjithashtu, që në transfertat e buxhetit Së treti, është riciklimi. drejt pushtetit vendor të përfshihen fonde të Më thoni: Cilën nga këto keni në plan të bëni ju, destinuara për mjedisin urban, duke e kondicionuar kur dhe si? Përse duhen importuar plehrat, në një edhe vetë transfertën me arritjen e objektivave të kohë, kur ne ende nuk kemi zgjidhur problemin e caktuara politike. menaxhimit të atyre që prodhojmë në vend? Të nderuar kolegë, tregtimi i mbetjeve është një Sipas studimeve serioze perëndimore edhe biznes tërësisht i ligjshëm dhe me impakte të teknologjitë më moderne nuk e zgjidhin problemin rëndësishme pozitive, mjedisore, sociale dhe e plehrave në vend, sidomos në vendet në zhvillim, ekonomike. Paaftësinë tonë për të menaxhuar mirë siç është ky yni, pavarësisht se Kryeministri e ka territorin e vendit nuk mund t’ia faturojmë industrisë, vënë pas Gjermanisë. Por këtë gjë e beson vetëm
1091 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ai. shqiptare, rrezikun e përpunimit të plehrave italiane Vendet në zhvillim quhen të tilla, pasi kanë në Shqipëri. Saviano, njohës i Camorra-s napolitane ekonomi më të dobëta dhe mungesë resursesh. Në dhe mafies italiane, në përgjithësi, duke iu referuar të vërtetë është e pamundur të shkëpusësh mafies shqiptare, nuk flet për të si një mafie e huaj, elementin e krahut të lirë të punës nga mungesa e duke nënkuptuar se ajo është e mirëintegruar në mbrojtjes ambientale. Ato janë të lidhura ngushtë strukturat e mafies italiane. me njëra-tjetrën. Janë pikërisht këto fakte që e bëjnë Duke pasur parasysh faktin zyrtar të shprehur të rrezikshëm importin e plehrave, pasi këtu hyn në në dokumentet e OKB-së të këtij viti, citoj: “3 lojë edhe krimi i organizuar. miliardë dollarë të nxjerra nga trafiku i heroinës në Me këtë ligj që ju doni të kaloni nuk ka nevojë Itali, ndahen mes grupeve kriminale italiane dhe për kallauz, se fshati duket. Kjo Qeveri, gjithnjë e shqiptare”, atëherë e kuptojmë qartë se para çfarë më shumë, po provon se bazohet vetëm në ilegalitet rreziku na çon një ligj i tillë, që legjitimon importin e dhe ky ligj është provë e kësaj. Me pak fjalë, kjo plehrave dhe përveçse ndot dhe dëmton mjedisin Qeveri synon të shkatërrojë mushkëritë dhe jetën e dhe jetën e qytetarëve, ka shumë gjasa që të ndjekë shqiptarëve e të gjallërojë mushkëritë ekonomike edhe modelin e vendeve të tjera, ku industria e të klaneve mafioze. Prandaj, problemi, mbi të gjitha, plehrave është kthyer në industrinë e pastrimit të është politik, pasi po nuk luftuam kundër kësaj parave të pista, që përftohen nga veprimtaritë ecomafie-je, ata që e pësojnë janë qytetarët. Po kriminale. nuk u bllokua problemi që në rrënjë, çdo përpjekje Për ta mbyllur, do t’i referohem asaj çka thashë tjetër do të ishte e pavlerë. “Për ne plehrat janë flori”, në fillim, që praktikisht, ka 4 metoda të njohura për kështu e shpjegon një mafioz italian përfshirjen e trajtimin e plehrave. Jo pa qëllim e lashë të katërtën mafies në industrinë e plehrave para një magjistrati në fund, që, me sa po shikoj, është e para për nga në Napoli. Biznesi i plehrave konsiderohet si biznes rëndësia. Kjo është edhe metoda më efikase, i lehtë për t’u përfshirë dhe tepër fitimprurës për t’u pikërisht largimi i qeverive të korruptuara dhe kontrolluar. antisociale si kjo juaja, që nxisin dhe sjellin ligje si Ky ligj na sjell ndërmend filmin e famshëm me ky, që motiv të vetëm kanë fitimin dhe jo interesin e Sopranon, një familje mafioze, e cila menaxhonte qytetarëve. biznesin e plehrave në Nju –Jork. Në fakt, filmi është Falemnderit! shembulli i imitimit të artit prej artit të realitetit, pasi Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Gjoni! mafia dhe biznesi i plehrave shkojnë tok. Krimi i Zoti Bode, urdhëroni! organizuar e shënjestron biznesin e plehrave, pasi Ridvan Bode – Zonja Kryetare, kjo është një mënyrë perfekte për të pastruar fitimet Të nderuar kolegë deputetë, e bizneseve të tjera ilegale dhe u ofron mafiozëve, Është e disata herë që në Parlament diskutojmë të tipit Toni Soprano, punë të ligjshme për të pastruar me orë të zgjatura për hiçgjë. Nisur nga ideja e një paratë e pista. ambientalisti këtu në Parlament, dikur u hodh një Historia e plehrave nuk mbetet këtu. Përvoja gurë në lumë dhe një pjesë e njerëzve që donin të botërore ka treguar se nga plehrat mafiozët hidhen bëheshin interesantë në media, i erdhën vërdallë tek industria e mbetjeve toksike. Disa thonë çështje dhe këtë gurë e paraqitën si një xhevahir, që po na diversiteti. Në Italinë fqinje ka 158 familje të krimit e merr lumi dhe po diskutojmë për një kohë të gjatë të organizuar, që pasurohen përmes kësaj industrie, një furtunë në gotën e ujit. duke pasur një qarkullim vjetor prej 2.6 miliardë Ata që e iniciuan nuk e kishin menduar që në dollarësh. Gjysma e 80 milionë tonë mbetjeve që këtë gotë do të mbytej Parlamenti me debate të prodhon Italia, menaxhohen nga familjet kriminale gjata dhe aq më tepër nuk e dinin që edhe Presidenti Coza Nostra, Ndrangeta, Sacra Corona dhe do të ishte pjesë e dallgës së gotës, që solli për Camorra. herë të dytë një ligj, i cili në thelbin e tij ka vetëm Roberto Saviano, autori i mirënjohur italian i plotësimin e një standardi. bestseller-it “Gomorra”, na ka paralajmëruar në Së pari, më lejoni të flas dy fjalë për ligjin. Dua intervistën që i ka dhënë gazetares Xhunga, duke i të nënvizoj disa momente. thënë: “Bëni kujdes me plehrat sidomos nga Italia”. Momenti i parë. Shqipëria gjatë periudhës ‘99- Ai ka parasysh faktin e sipërpërmendur, 2000 ka negociuar Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë marrëdhënien mes mafies italiane dhe asaj dhe Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit, ku pjesë
1092 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
e kësaj marrëveshjeje ka qenë edhe tregtimi i përpara në importimin e plehrave, sepse lejon plehrave. importimin për qëllime përpunimi dhe jo për qëllime Tregtim i plehrave do të thotë import dhe eksport. depozitimi. Ky është hapi më vendimtar dhe Pra, do të thotë tregtim në tregun e brendshëm. Në përmirësimi më i madh që sjell ky ligj. atë kohë, kur u nënshkrua kjo marrëveshje dhe kur Në nenin 49 thuhet: “Lejohet importimi për u votua në Parlament, me një shumicë shumë të qëllime të përpunimit të industrive përpunuese”. Janë madhe nga ana e qeverisjes së maxhorancës, të shumë të ëmbla fjalët dhe deklaratat e kolegëve të asaj kohe të Partisë Socialiste, me një opozitë opozitës në këtë tribunë që thonë: Po, ne prodhojmë shumë më të dobët dhe të vogël në numër, të gjithë dhe kemi plehra me shumicë, sa kanë mbytur të duartrokitën për suksesin e paimagjinueshëm që gjitha hapësirat e gjelbra në Shqipëri (kjo është e arriti Partia Socialiste dhe qeverisja e saj që vërtetë), ndaj të mos importojmë plehra. Industria nënshkroi Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë dhe fillimin jonë të përpunojë plehrat që prodhohen në Shqipëri. e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit disa kohë Po, a e dini se nuk të lë askush në botë, në më vonë. kushtet e nënshkrimit të marrëveshjeve integruese Në këto marrëveshje është votuar këtu në që kemi ne, qoftë të Marrëveshjes së Tregtisë së Parlament që lejohet tregtimi i mbetjeve të ngurta. Lirë, qoftë të Stabilizim-Asociimit, qoftë të Për më tepër, në atë marrëveshje, në atë kohë, është Marrëveshjes së Tregtisë Rajonale, që ti të lejosh votuar që në vitin 2010 që taksat doganore të tregtimin në tregun tonë të brendshëm, por jo ta mbetjeve, të plehrave, siç e thoni ju në gjuhën tuaj, importosh? Kush ta lejon këtë gjë? A e dini që ne do të bëheshin zero dhe vitin e kaluar ne kemi votuar sollëm këtu 2-3 herë ligjin e makinave të vjetra, për ligjin e vendosur nga ju, të votuar një herë, në vitin të lejuar importimin e tyre? Pse? Sepse ke lejuar 2000, për të plotësuar angazhimet dhe detyrimet tregtimin e mjeteve të përdorura. Në qoftë se takson tona. në import, do të taksohesh edhe në tregun e Duke qenë në një boshllëk ligjor, pa përcaktuar brendshëm. Standardet e tregtisë janë unike. Nuk ndalimin në vitin 2003 nga shumica socialiste, është ekziston asnjë vend që të ndalojë një gjë që e tregton sjellë përsëri një ligj, i cili bën një hap përpara, ku nga importi. Po e tregtove në tregun e brendshëm, nga një lejim pa kushte, siç ishte në Marrëveshjen je i detyruar ta lejosh edhe të importohet, përndryshe e Tregtisë së Lirë, u vendosën kushte që i ka gjithë përjashtohesh nga marrëveshjet. bota, që duhet të lejojmë vetëm ato që janë në listën E gjithë mençuria e bllokimit apo e ngadalësimit e gjelbër, ato që janë të mundshme për t’u tregtuar të këtyre lloj importimeve është te standardet dhe dhe për t’u përpunuar. te rregullat. Ne prodhojmë midhje, por nuk e Pra, në vitin 2003 kishte një sanksionim. Lejohej eksportojmë dot. Që në kohën që Presidenti ishte vetëm importimi i plehrave, të cilat nuk ishin të ministër, na përjashtuan në eksportin e midhjes. rrezikshme për jetën e njerëzve. Në vitin 2003 është Pse? Sepse midhja jonë kishte sëmundje. Pra, janë bërë një listë që kishte 480 kode tarifore dhe marifetet ato që bëjnë kufizimin e tregtisë dhe jo doganore që lejoheshin të importoheshin, duke mos përcaktimi me ligj, siç thoni ju, të nderuar zotërinj. lejuar pjesën tjetër. Ky është ligji dhe kjo është ajo që ne kemi sjellë Kjo listë me të njëjtin ligj, para dy-tre vjetësh, u këtu. Tani thoni se ligji nuk bën. E kanë bërë minimizua nga Qeveria aktuale dhe zbriti nga 434 interesat e disa ministrave. mbetje në 50 mbetje, të cilat janë pjesë e listës që Zotërinj opozitarë, ligji është bërë nga BE-ja. riciklohen nga industria jonë. Në dy raporte të progresit dhe në disa plane pune Vijmë te ligji “Për menaxhimin e integruar të të përbashkëta me BE-në janë vendosur detyrimet mbetjeve të ngurta”. Çfarë nënkupton ky ligj? e palës shqiptare për të bërë këtë ligj. Ligji është Së pari, sanksionon progresin e arritur në financuar me paratë e taksapaguesve evropianë dhe realitetin tonë, në ekonominë tonë dhe në BE-ja ka sjellë një grup ekspertësh. Dikush këtu mentalitetin tonë që mbetjet duhet të trajtohen në tha me të drejtë se duket si përkthim dhe, po me të një mënyrë më të integruar dhe më shkencore. drejtë tha, se këtë ligj po ta vendosësh e ta votosh Trajtimi i plehrave nuk mund të bëhet më duke i në të gjithë parlamentet e Europës, do të votohet groposur, të cilat vazhdojnë të ndotin ambientin dhe me unanimitet. të krijojnë probleme të tjera ambientale. Kërkohet Atëherë, çfarë ndodh? Kemi të bëjmë me një përdorimi i standardeve europiane. Kjo sjell një hap komplot europian, siç e paraqisni ju, pasi e keni
1093 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
thënë disa herë se shikoni komplotin europian si ia keni bërë vetes. origjinë të këtij ligji? Jo zotërinj, e kanë financuar Falemnderit! dhe e kanë përgatitur ata në standardet europiane Jozefina Topalli – Falemnderit zoti Ministër! dhe ishit ju që thatë se po të ishte në çdo parlament Përpara se të kalojmë te diskutimi tjetër, u kërkoj evropian, do të merrte qind për qind të votave, por të dyja grupeve kryesore parlamentare që të ulen këtu ne nuk e votojmë. dhe të caktojnë orarin e votimit. Po pse në Shqipëri jo? Sepse ju e filluat si një Atëherë, kalojmë te zonja Vasilika Hysi, lojë të bukur në fillim, një lojë ku do të tërhiqnit urdhëroni. vëmendjen e disa grupeve të interesuara, por që në Vasilika Hysi – Falemnderit, zonja Kryetare! fund ju mbeti në dorë, sepse e kuptuat që prej Kolegë e kolege deputete, plehrave nuk mund të nxirren vota. Ne sot po shqyrtojmë dekretin e Presidentit, i Cili është thelbi? Thelbi është se menduat të cili ka kthyer për rishqyrtim ligjin “Për menaxhimin zgjeronit një aleancë, të bënit një alternativë, të bënit e integruar të mbetjeve”. Dhe, sapo u bë publik një opozitë, bazuar mbi një ligj. Është për të ardhur dekreti i tij, nga maxhoranca pati sulme, duke e keq, ju daç pranojeni, daç mos e pranoni, po jeni 6 anatemuar atë se po bënte një aleancë kundër vjet në opozitë. Qeverisë, po mbështeste “aleancën e plehut” dhe Këtu në Parlament më shumë sesa për këtë sot dëgjuam edhe “partinë e plehut”. ligj të plehrave nuk është diskutuar asnjë ligj tjetër. Ndihemi shumë të fyer, dhe personalisht unë Në këtë Parlament nuk është debatuar asnjëherë, këtu nuk do të flas me të njëjtën gjuhë siç folën kaq gjatë, kaq shumë, as për buxhetin, as për një disa kolegë, por do të ngrija një problem shumë taksë, as për një reformë konkrete, të çfarëdolloj serioz për mënyrën se si trajtojmë dekretet e natyre, as për një proces thelbësor për të ardhmen Presidentit. e të sotmen e vendit. Presidenti i Republikës ka një të drejtë Në 6 vjet opozitë keni vetëm një alternativë, kushtetuese, që kur e shikon se ligji, qëllimi i tij, alternativën e plehrave, për të cilën mendoni se keni bie ndesh me përmbajtjen e tij, ose anasjelltas, tërhequr vëmendjen e opinionit publik. Të nxitur nga përmbajtja e ligjit nuk përputhet me objektin e ligjit, kjo alternativë, edhe aleancën e keni krijuar në ta kthejë atë për rishqyrtim. kuadrin e kësaj alternative, sigurisht edhe aleatët: Në rastin konkret, sulmet që i bëhen dekretit, në planin filozofik keni zgjedhur Marksin, që e janë injorim i hapur i Kushtetutës dhe i së drejtës deklaruat ditët e fundit si një shpikje të re, të cilën që i njihet institucionit të Presidentit. kurrkush nga aleatët tuaj, nga kolegët tuaj në Së dyti, ju me këtë veprim, nëse do ta miratoni Europën Perëndimore nuk e përmend më. sot ligjin dhe do të hidhni poshtë dekretin e Është e vërtetë që Europa Perëndimore e vende Presidentit, cenoni një nga objektivat më të të tjera kanë ende taksa progresive, por ju i dini rëndësishëm që sanksionohet në Kushtetutë, që shumë mirë përpjekjet vigane që ka bërë vetë e majta Qeveria në çdo nismë të saj, duhet të sigurojë një për t’iu larguar alternativës së Marksit të taksave mjedis të shëndetshëm dhe të përshtatshëm nga progresive, si diskriminuese dhe dekurajuese, e dini pikëpamja ekologjike shumë mirë politikën që bëri Toni Bler për të shkuar Dhe, në fakt, ajo që kërkohet sot dhe që ne e te rruga e mesit, dhe kjo i dha kartën për të fituar. ritheksojmë, është se ne nuk jemi kundër ligjit për Po ju, nuk dilni dot, i riktheheni përsëri politikës menaxhimin e integruara të mbetjeve, por ne jemi së plehrave. Në kazanin tuaj të plehrave, ku e keni kundër atyre neneve, që përmendën kolegët e mi, hedhur Marksin para katër vjetësh, ju u rikthyet dhe që lejojnë importimin e plehrave, të mbetjeve, thoni e rimorët nga e para si alternativë të re për t’ia si të doni, por brenda mbetjeve ka edhe plehra. paraqitur shqiptarëve. Nga ana tjetër, ajo që ne sot kërkojmë është të Dhe, si taktikë keni po atë që keni pasur, mbrojmë jetën dhe shëndetin e fëmijëve tanë dhe të komplotin europian kundër Shqipërisë, se ky brezave që vijnë më pas. komplot europian na bën këto ligje për Shqipërinë, Së dyti, pyetja shtrohet: A ka nevojë për një se këta europianë mbajnë në këmbë këtë Qeveri, menaxhim të integruar të mbetjeve? Besoj se të se këta europianë duan këtë politikë të taksave që gjithë biem dakord që është absolutisht e nevojshme kjo Qeveri ka etj. dhe të gjithë besojmë se kemi aq shumë plehra e Nuk e keni me europianët, zotërinj, komplotin mbetje në Shqipëri, që duhet t’i kishim ricikluar,
1094 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
madje jemi shumë të vonuar. për intelektualët, për qytetarët, për studiuesit dhe Por, në vend që të merremi me tonelatat e shkencëtarë, për Presidentin e Republikës dhe për plehrave dhe të mbetjeve, të cilat hidhen vend e pa ish-presidentët, për të gjithë ata njerëz që kanë vend, që nuk riciklohen, nuk ndahen dhe nuk luftuar e kanë sjellë demokracinë në këtë vend, por përpunohen, ne ftojmë mafien e Europës dhe i themi: edhe për shumë deputetë. Unë kam bindjen se këtu “Urdhëro, hajde në Shqipëri!”, duke krijuar një varrezë midis maxhorancës, shumë prej jush në votimin e të re të mbetjeve, krahas atyre që kemi krijuar me fshehtë nuk e votojnë këtë projektligj. ligjin e plehrave. Ajo që ka shumë rëndësi është që ne, Mos harroni që para disa ditësh ne diskutuam megjithëse kemi marrë shumë shuplaka nga këtu një ligj shumë të rëndësishëm për spostimin e Bashkimi Europian, kur të bëjmë ligjet, të mbetjeve të makinave etj., dhe argumentet që sollët konsultohemi me grupet e interesit, t’i dëgjojmë ata ju dhe ne bashkë ishin se ishte e domosdoshme. jo formalisht, por realisht, sinqerisht, të ndryshojmë Por sot po dëgjojmë kundërargumentet lidhur me ato nene që duhen ndryshuar. Por ne bëjmë të atë çfarë është thënë më parë. kundërtën: bëjmë sikur i dëgjojmë dhe më pas bëjmë Gjithashtu, në fillim të kësaj seance kaluam një ashtu siç dëshirojmë. ligj shumë të rëndësishëm, që ka të bëjë me Është e turpshme sjellja e komisionit për mbrojtjen e ajrit në kufi me fqinjët dhe, nga ana tjetër, dekretin e Presidentit. Pa dëgjuar argumente, ose ne sot, nëpërmjet disa neneve në këtë ligj krijojmë duke ftuar disa përfaqësues të Lëvizjes së Aksionit mundësinë që Shqipërinë ta kthejmë në një varrezë Civil, bëri të kundërtën dhe me një këmbëngulje, të mbetjeve. me një inat politik, inatçor si një fëmijë, sillni dekretin Cila do të ishte zgjidhja më e mirë në këtë debat këtu për ta rrëzuar. që po bëjmë? Absolutisht, ne jemi për menaxhimin Ajo që do te desha të sillja në vëmendjen tuaj e integruar të mbetjeve, por ne jemi të mendimit se është se jo më larg se data 21 tetor 2011, pra jo më ky ligj, në rast se do të kalojë në këtë formë, ndikon larg se disa ditë më parë, në Kartagjenë të negativisht në mbrojtjen e ambientit, në jetën dhe Kolumbisë palët e Konventës së Bazelit vendosën shëndetin e fëmijëve tanë, edhe të brezave që vijnë. të përshpejtojnë hyrjen në fuqi të Konventës, me Ky ligj nuk bën gjë tjetër, veçse nën objektin qëllim që të mos lejohet importi i mbetjeve të ose qëllimin e mirë që ka për të bërë menaxhimin e asbestit, të kompjuterëve e me radhë. integruar të mbetjeve, fsheh një krim të madh: Dhe duke shprehur edhe një herë atë kokëfortësi importimin e mbetjeve nga jashtë, çka e thotë qartë në Qeveri, në rastin më të keq e kapur nga mafia e neni 22 dhe neni 49 i ligjit, që është kthyer mbrapsht. plehrave dhe mbetjeve, injoron këtë Konventë dhe Kryeministri i vendit në disa dalje publike ka kërkon që ne ta miratojmë atë, duke hedhur poshtë thënë se është mbrojtësi më i mirë i ambientit. dekretin e Presidentit. Pyetja imë për të sot është kjo: Për cilin ambient e Ajo që do të kërkoja, të nderuar kolegë e kolege ka fjalën, për shtëpinë e tij? Për shtëpitë tona? Për deputetë, është se dekreti i Presidentit nuk thotë rrugicën e tij, apo për rrugët e Shqipërisë që janë se ne jemi kundër menaxhimit të mbetjeve, dhe unë mbushur me plehra dhe që mbushën Kroacinë dhe këtu nuk jam për t’i bërë avokatin mbrojtës këtij vendet fqinje, apo për bregdetin, që nuk guxojmë të dekreti apo Presidentit, por jam që së bashku të lahemi? ndryshojmë ato nene, për të cilët kolegët e nderuar E dyta, dhe që është shumë e rëndësishme: jashtë, intelektualë, profesorë, ish-presidentë, po Për cilin ambient e ka fjalën? Për fabrikat e protestojnë. Një pjesë prej tyre ju i keni përdorur çimentos, që kanë shkatërruar Krujën? Për Erzenin nëpër fushata për të treguar se jeni për aleancën e Shkumbinin e shkatërruar? Apo për vilat e shumë me qytetarin dhe sot thoni që është aleanca e plehut prej jush në Gjirin e Lalzit? dhe ne te gjithë këtu jemi pleh, ndërsa ju, disa me Duke importuar mbetje apo plehra të rrezikshme një prejardhje të dyshimtë, qenkeni të kulluar dhe apo të parrezikshme ne, në fund të fundit, nuk bëjmë nuk paskeni lidhje me aferat korruptive, me plehun gjë tjetër veçse rrisim ndikimin negativ të këtyre dhe me aleancat e plehut, që kanë vënë në sistemin mbetjeve në mjedisin tonë. e drejtësisë penale. Gjithashtu, do të desha të sillja në vëmendjen Ajo që do të thosha së fundmi, është të rrimë të tuaj një problem shumë të rëndësishëm, që sot ju e qetë dhe të lëmë mënjanë inatet politike e personale kaluat ose iu kundërvutë: respektin për lëvizjen civile, dhe të amendojmë ato nene të ligjit, që bien ndesh
1095 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
me të mirën e qytetarëve, me Kushtetutën dhe që befas kësaj maxhorance, jo vetëm si një propozim i cenojnë jetën e fëmijëve tanë, që ndotin ambientin biznesit, i investitorëve shqiptarë të guximshëm, të dhe e shkatërrojnë atë. cilët janë shpirti dhe shtylla kurrizore e sistemit për Së dyti, ajo që është shumë e rëndësishme: në të cilin kemi ëndërruar dhe luftuar, sistemit të qoftë se sot ndiheni sadopak përgjegjës për këtë iniciativës së lirë, por në fakt si një domosdoshmëri votë që na ka dhënë ne deputetëve elektorati ynë, e kohës dhe e zhvillimit. Në fakt, ky ligj që po të mos e etiketojmë pleh apo aleancë e plehut. Një ridiskutohet dhe është rikthyer në Parlament për pjesë prej tyre ju kanë votuar ju dhe jo opozitën. Ata herë të dytë, sipas mendimit tim, ka ardhur vetëm janë intelektualë, që vënë interesat e Shqipërisë, të për të bërë politikë me të. Më vjen keq që disa fëmijëve tanë, mbi interesat partiake. njerëzve u ka mbetur të prodhojnë politikë vetëm E treta, që është shumë e rëndësishme: nëse me plehra. ne sot kemi një shërbim shëndetësor skandaloz, Ligji në vetvete i përjashton ato të ashtuquajtura ku sëmundjet e kancerit të gjirit dhe të mushkërive plehra në konceptin që ka çdo qytetar shqiptar në dhe shumë sëmundje të tjera, si leucemia, po bëjnë zhargonin e përditshëm. Ligji përcakton qartë listën kërdinë dhe asnjë nga qytetarët nuk është në e mbetjeve që mund të trajtohen si lëndë e parë për gjendje të marrë shërbimin e duhur, të paktën, me industrinë e riciklimit, një listë më e vogël se ajo që votën tonë të mos kontribuojmë që të rrisim rastet e opozita e sotme dhe maxhoranca e dikurshme fatkeqëve, të fëmijëve me leucemi, me probleme të miratoi dy legjislatura më parë, një listë që zhvillimit mendor, të mos rrisim rastet e njerëzve që konsiderohet edhe si Lista e Gjelbër, e cila nuk marrin dot shërbimin shëndetësor, duke monitorohet dhe i nënshtrohet një procedure të rreptë inkurajuar mafien italiane të pastrojë mushkëritë, të parashikuar në këtë ligj brenda të gjitha normave gjakun dhe sistemin dhe gjithçka tjetër në vendin e dhe ligjeve europiane të kësaj fushe sot. vet dhe të ndotë e të shkatërrojë jetën e fëmijëve Në të vërtetë ky ligj është bërë ushqimi i tanë. përditshëm i opozitës prej disa ditësh, pasi opozita Gjithashtu, është e nevojshme të heqim dorë nuk ka se çfarë t’u ofrojë dhe çfarë t’u thotë nga arroganca se si e injorojmë Kushtetutën, dekretin shqiptarëve, përveç diskutimeve donkishoteske për e Presidentit, edhe atëherë kur ky dekret është i mullinj me plehra. E si mund të flasë një opozitë ligjshëm nga baza ligjore, morale dhe është në të për plehrat kur në kohën që lideri i saj ishte në krye mirën e të gjithëve. të Bashkisë së Tiranës e la kryeqytetin në plehrat e Së fundi, nëse duam që ta çojmë Shqipërinë bulevardit të shkatërruar dhe nën tymin e kazanëve drejt integrimit në Bashkimin Europian, ne duhet të dhe gomave që digjeshin për të bllokuar rrugët. çojmë çdo familje shqiptare jo të jetojë në lagjen e Ndoshta opozita kërkon që ta ndryshojë ligjin, mbetjeve e të plehrave, por ta çojmë në një Europë, mbase për të importuar dhe gurë, pasi në Tiranë që plehrat t’i përpunoi vetë aty dhe ne të kemi një gurët u harxhuan për të goditur Kryeministrinë. mjedis sa më të pastër. Opozita e sotme në Kuvend nuk bën gjë tjetër Ndaj unë sot jam pro dekretit të Presidentit dhe veçse mohon gjithçka, nuk merr përgjegjësitë që i jam kundër çdo shpifjeje e akuze që ju bëni për kanë dhënë qytetarët me votën e tyre dhe, në vend intelektualët që sot po protestojnë... që të merret me ligjet që integrojnë vendin, bërtet (I ndërpritet fjala se i mbaron koha. Ndërkohë dhe çirret çdo ditë gjoja për të drejta të mohuara drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) ose ligje si ky i sotmi, që siç e theksova më lart, Ardian Turku – Falemnderit! nuk bëjnë gjë tjetër veçse i vijnë në ndihmë shoqërisë Zoti Bylykbashi, fjala është për ju! dhe biznesit shqiptar. Një ligj i tillë dhe mbështetja Aurel Bylykbashi – I nderuar drejtues i e industrisë së riciklimit është një kontribut shumë seancës, i madh edhe për qytetarin shqiptar, pasi në një të Kolegë deputetë, sot po ridiskutojmë një ligj, të ardhme të afërt, siç e parashikon ligji, me cilin, në fakt, më parë e kemi kaluar dhe votuar në bashkëpunimin e autoriteteve të pushtetit vendor, Kuvend, me një problematikë tashmë të njohur dhe do të nisë procesi i seleksionimit të mbetjeve në të prezantuar përpara Qeverisë dhe Kuvendit në vend, çka do të përmirësojë edhe situatën aktuale kushtet e një zhvillimi të vrullshëm që ka vendi sot. të krijuar nga këto mbetje urbane. Nisur nga ky këndvështrim, në radhë të parë, Ju, të nderuar kolegë të opozitës, fatkeqësisht, dua të theksoj se ky ligj nuk është një ide që i erdhi nuk ofroni asgjë, asnjë iniciativë ligjore, asnjë
1096 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
propozim, asnjë ide të qartë, asnjë bashkëpunim. Kështu ndodhi dhe në vitin 2002, kur ju keni votuar, Në fakt, nuk keni faj. Lideri juaj, edhe pse tashmë i një pjesë e juaj, edhe në vitin 2003. papunë që prej 8 majit, nuk ishte në gjendje të A e lehtëson ligji i ri importin? Legjislacioni i ri ofronte qoftë dhe një program të thjeshtë dhe dinjitoz në fushën e mbetjeve është shumë më konservator për një forcë politike si Partia Socialiste, për ta sesa i mëparshmi. A është ky një ligj antikombëtar, paraqitur përpara anëtarësisë së saj. Duket se kjo antieuropian, antinjerëzor për çështjen e lejimit të kohë pushimesh i ka shërbyer vetëm për lexuar importit të mbetjeve jo të rrezikshme? Ligji është veprat e Marksit dhe Engelsit, pa harruar ato të babait përputhur jo vetëm me legjislacionin europian, por të tij shpirtëror. Nuk e kam parë ndonjëherë liderin dhe me atë të vendeve fqinje, si: Maqedonia, Mali i tuaj dhe ju vetë të diskutoni dhe të debatoni në lidhje Zi, Serbia, Kroacia, Bosnja, Kosova etj. Nëse ky me ato ligje që kërkuan 3/5-at e votave dhe që janë ligj është antikombëtar, antieuropian dhe prioritare sot për çdo shqiptar, pasi nga ato varet antinjerëzor, siç thoni ju dhe zoti Rama, atëherë fati i integrimit të vendit. edhe direktiva europiane është antikombëtare, Pse, të nderuar kolegë të opozitës, keni antieuropiane, antinjerëzore. harxhuar dhe harxhoni me orë të tëra debate në Kolegë deputetë, Kuvend apo dhe në studio televizive, dhe nuk keni Kjo maxhorancë ka treguar dhe po tregon se folur qoftë dhe një sekondë të vetme për ligjin “Për është e përgjegjshme në ushtrimin e detyrave të gjykatat administrative”, mosmiratimi i të cilit pengon saj. Ky Kuvend, me gjithë bojkotin tuaj të gjatë, me sot shqiptarët të përfitojnë dhjetëra milionë dollarë gjithë tentativat për ta bllokuar atë, ka ushtruar të ofruara nga Qeveria amerikane, për të mos folur detyrat e tij kushtetuese duke i ofruar vendit një në lidhje me vetë impaktin e ligjit për qindra dhe kuadër ligjor demokratik dhe europian, fakt ky i mijëra biznese shqiptare që sot enden dyerve të përshëndetur edhe në raportet e ndërkombëtarëve. gjykatave pa gjetur zgjidhje? Ato ligje vazhdojnë të Ky ligj është pjesë e një pakete të gjerë qëndrojnë nëpër sirtarët e Kuvendit në pritje të konsultimesh dhe diskutimesh për ta sjellë atë në vullnetit tuaj, të konsensusit tuaj, qoftë dhe për t’i formë dhe në përmbajtje brenda të gjitha standardeve ndryshuar apo përmirësuar. Por, jo, ato nuk që kërkon sot Shqipëria si vend aspirant i Bashkimit diskutohen sepse janë spiranca që ju i keni vendosur Europian. Ju ftoj të gjithëve ta rivotojmë duke qenë i anijes së shqiptarëve duke e penguar që ajo të nisë bindur se ai respekton kuadrin kushtetues të vendit rrugën e afrimit të saj për në Europë. Jeni futur në dhe të gjithë parametrat e mbrojtjes mjedisore. një rrugë pa krye dhe me sa duket edhe ëndrrat i Falemnderit! shihni vetëm me plehra. Ardian Turku - Falemnderit! Por ajo që vë re me dhembje sot është se në Fjalën e ka zonja Ermonela Felaj. këtë debat, nisur me këtë çështje, keni bashkuar Ermonela Felaj – Nuk kam asnjë iluzion se forcat me Presidentin. Në fakt, nuk është hera e argumentet e paraqitura nga Presidenti i Republikës parë. Keni qenë bashkë më 21 janar, keni qenë në këtë dekret të tij do të prekin zemrat tuaja, madje bashkë edhe në zgjedhjet lokale të 8 majit. Në fakt, nuk ushqej as edhe një iluzion se do të ketë ndonjë kthimi i këtij ligji për rishqyrtim në Kuvendin e argument të ri të padëgjuar më parë, i cili do t’ju Shqipërisë nuk ka në thelbin e tij asnjë arsyetim bëjë të ndryshoni mendje e kështu të dilni nga ligjor, por vetëm politik. rreshti. Kolegë deputetë, po u përgjigjem disa pyetjeve Qëkurse ky ligj u diskutua për herë të parë këtu që besoj se kanë interes për publikun shqiptar. në Kuvendin e Shqipërisë, nëse një herë mendova E para: A do të ketë pas ligjit import plehrash të se mos ndoshta thirrja “Ju lutem mos e votoni këtë rrezikshme në Shqipëri? Përgjigjen e jep neni 48 ku ligj” do të duhej zëvendësuar me të kundërtën, pra: thuhet: “Ndalohet në të gjitha rastet importimi i “Votojeni këtë ligj”, përderisa sa herë kundërshton mbetjeve të rrezikshme në Republikën e Shqipërisë”. opozita, shoqëria civile, juve ju duket se aq më A e hap ligji rrugën për import të mbetjeve jo të shumë keni të drejtë, përderisa gjithçka që thuhet rrezikshme në Shqipëri? Edhe pa këtë ligj, importi i është e zezë, për ju është e bardhë, pse të mos mbetjeve jo të rrezikshme, si lëndë e parë, nuk ka provojmë t’ju themi “Votoni”? E pra, votoni për plehrat! qenë dhe nuk është i ndaluar në Shqipëri. Çdo lloj Votoni që t’i mbushni rrugët dingas me plehra. Me legjislacioni i prodhuar në Shqipëri që prej vitit 1990 siguri peizazhi i plehrave, i lloj-lloj plehrave, do t’jua e ka lejuar importin e mbetjeve jo të rrezikshme. kthjellonte mendjen. Me siguri që duhma e plehrave
1097 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
do t’jua lehtësonte frymëmarrjen. papërgjegjshmërisë së qeveritarëve, u përmbyt nga Gjithkush nga ju që ka fëmijë të mitur, një nip plehrat. Kush na siguron se të njëjtët qeveritarë nuk ose një mbesë, nuk do të donte ta votonte këtë ligj. do t’i kapë makutëria deri në pikën që ta mbushin Nëpër këndet e lodrave për fëmijë, në të paktët dhe këtë vend dëng me plehra? Shkodra që u përmbyt të mjerët parqe lodrash për fëmijë, që falë këtij ligji dy herë rresht e ku Kryetarja na fton të shëtisim me edhe ato do të mbulohen me thasë prej plehrash, gondola? Gërdeci të cilin Qeveria e lejoi të mbushej do të shtohen vendet për të luajtur symbyllazi. Votoni me armë e municione, e pastaj e bëri zjarr për të për plehrat, zotërinj të maxhorancës! Verën që vjen vrarë 26 vetë? Kruja që dikur kishte një mal dhe sot panoramën e plehrave do të mund ta sodisni përgjatë ka veç një re të madhe tymi mbytës? Askush! As brigjeve të deteve, lumenjve, liqeneve, nga Veriu në bëmat, as premtimet që u shisni për një mjedis të Jug. Madje, sikur të provoni të notoni, aq më shumë pastër dhe aq më pak, emrat tuaj të përveçëm të dhe të thyeni edhe rekordin e shefit tuaj, do të keni molepsur në jo pak raste me mafiozë, me kënaqësinë të provoni ngjitjen e plehrave nëpër trup. sipërmarrës të dyshimtë, që sillen poshtë e lart Çfarë t’ju thuash tjetër për plehrat dhe për dobitë Shqipërisë, nuk i sigurojnë më shqiptarët. Sot ata e plehrave? Ah po, përpara se të vendosni të votoni kanë dëshmi me zë dhe me figurë se si lënia në ligjin e plehrave, merrni ndonjë kartolinë të qyteteve fuqi e këtij ligji do ta shkatërronte këtë vend, të kryesore të Shqipërisë, thjesht për të kujtuar se si ardhmen tonë dhe të brezave që do të vijnë. janë qytetet sot dhe si kërkojmë t’i shndërrojmë falë Napoli i janarit të 2011-s është dëshmia pa zë e këtij ligji. Për një dorë qeveritarësh dhe për vetë një qyteti të degraduar në plehra, Saviano, gazetari Kryeministrin, plehrat po zbulohen si miniera ari. që prej vitesh jeton i bunkerizuar, sepse i shpalli Riciklimi i një toni mbetjeje radioaktive është i botës se sipërmarrja e sotme e mafies nuk është barabartë me 5 milionë euro. Riciklimi i 30 tonë më trafiku i drogës dhe i qenieve njerëzore, por mbetjeve radioaktive, që është vetëm një trajler, eliminimi i mbetjeve industriale, aq shumë të shtuara është i barabartë me 150 milionë euro. E pra, kur në një botë që industrializohet ditë pas dite, Pietro Saliu thotë se do të pastroj Shqipërinë nga plehu, Graso, prokurori kombëtar antimafie, në vendin fqinj në fakt është duke thënë se do ta pushtojë Italinë, i cili paralajmëron se biznesi më i ri i mafies Shqipërinë me plehun. Kuptohet qartë se në aleancë janë pikërisht plehrat, janë pikërisht dëshmitë që i me plehun dhe me plehrat ka lidhur Saliu dhe, pak kanë nxjerrë qytetarët në rrugë sot, ato që ju bëjnë më vonë, edhe secili prej jush. Nëse çdo shqiptari dhe juve të ngriheni dhe të largoheni nga kjo sallë. të zakonshëm një ligj i tillë do t’i sillte ndërmend Janë këto dëshmi ato që i bëjnë sytë e çdo shqiptari toka të kalbura, ujëra të ndotur, trupa të gjymtuar t’ju përçmojnë në qetësinë tuaj prej Espinoze. Ne nga sëmundjet, për ju duket se e gjithë kjo është sot nuk jemi thjesht kundër ligjit për plehrat, ne jemi veçse një bezdisje që vjen nga opozita, nga kundër politikës tuaj, kundër mafies që kërkon të Presidenti dhe nga populli. hajë mbi shëndetin e shqiptarëve. Nuk po flasim thjesht për një ligj që mund të Zonja Kryetare, e di që po e ndiqni fjalimin. Prej ndryshohet sa herë të dalë nevoja e kështu nuk ka disa kohësh, me shumë pompozitet ju jeni vënë në asnjë lloj impakti për shoqërinë, po flasim për krye të fushatës për luftën kundër kancerit të gjirit. tonelata të tëra plehrash që do të hyjnë në vendin A ju ka shkuar ndonjëherë në mendje se një ndër tonë dhe nuk do t’i zmbrapsim dot më. Po flasim shkaqet kryesore të kancerit të gjirit është pikërisht për vende të zhvilluara që mbetjet, plehrat, nuk i ndotja e mjedisit? Keni menduar ndonjëherë ju, shkarkojnë në territorin e tyre, por në territorin e zonjë, se pse numri i atyre që sëmuren nga kanceri vendeve më të varfra, duke vjedhur kështu të i gjirit vjen duke u dyfishuar vit pas viti në Shqipëri? ardhmen e atyre vendeve. Nëse këto mbetje do të Ndoshta po, ndoshta dhe jo. Ajo që mund të them ishin aq të parrezikshme, atëherë përse të mos i me siguri për ju është se nëse sot e konsideroni shkarkonin në vendet e tyre? veten një gjenerale në luftën kundër kancerit të gjirit, Disa muaj më parë, atëherë kur kryeqendra e në fakt, pas votimit të këtij ligji do të shndërroheni Veriut të Shqipërisë Shkodra ishte sërish nën ujë, në gjeneralen e një ushtrie të vdekur. falë papërgjegjshmërisë së Qeverisë dhe makutërisë Zonjë, bota jonë është para së gjithash vendi për të grumbulluar sa më shumë rezerva ujore, me ynë, dhe feja jonë është të bëjmë mirë. Provojeni qëllim shitjen me çmim sa më të volitshëm, një rajon dhe ju njëherë këtë! Mjedisi i pastër nuk është lulja i tërë në Jug të Italisë, Napoli, falë po e harlisur që mbani në xhaketën tuaj.
1098 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Falemnderit! lejonte vetes të instrumentalizohej shumë kollaj nga Ardian Turku - Falemnderit! partitë politike. Por cilat janë faktet që duhet të Fjalën e ka zoti Pollo. analizojmë, sepse mbetet jo thjesht të besojmë te Genc Pollo – Falemnderit, zoti drejtues i MSA-ja, ndaj të cilës nuk mjafton besimi, por kemi seancës! detyrimin kushtetues? Mund të vijë situata në të Zonja deputete dhe zotërinj deputetë, ardhmen që, për hir të projektit politik europian, ne Ky debat për ligjin e menaxhimit të mbetjeve të të miratojmë edhe ligje që mund të mos jenë në integruara bëhet për herë të dytë. Kësaj here kemi avantazh imediat, por në atë afatgjatë mund të jenë një maratonë të gjatë dhe shpresoj se shumica e të tilla. folësve i kanë mbajtur fjalimet e tyre, ndaj, si Cilat janë meritat e ligjit në vetvete? Është shumë gjithmonë, në këto raste rrezikojmë të bëhemi e kollajshme të përhapësh panik. Le t’i referohemi përsëritës. Por ka disa tipare të veçanta që do të faktit se çfarë ka bërë PS-ja kur ishte në pushtet. doja t’i vija në pah. Është dekreti i Presidentit të Çfarë ka miratuar në ligjin e vitit 2003 me nr. 9010 Republikës, që bën thirrje të rrëzohet ky ligj, duke pushteti socialist në atë kohë? Unë do ta bëj këtë iu referuar Kushtetutës në përgjithësi, pa hyrë dhe me ndjenjë përgjegjësie dhe do të citoj atë që u tha aq shumë në detaje në shpjegimin që i bën refuzimit më parë në mënyrë të detajuar. U tha se në këtë të tij. projektligj kufizohet absolutisht numri i mbetjeve që Kushtetuta jonë e respektuar nuk flet për mbetje, lejoheshin në legjislacionin aktual, që është pikërisht nuk flet për menaxhimin e tyre, por flet në përgjithësi ligji i miratuar nga PS-ja, me Edi Ramën brenda, në për ambientin dhe ia delegon Kuvendit të miratojë masën nga 490 në më pak se 90. Ju kujtoj se në ligjet që janë të dobishme për ruajtje e ambientit ku legjislacionin e asaj kohe në Shqipëri lejoheshin të jetojnë shqiptarët dhe çdo banor tjetër i këtij vendi. futeshin dhe të futen, derisa të miratohet ky ligj, Atëherë është e lehtë të mendojmë se, duke dëgjuar llumra që vijnë nga larja e pastrimi, mbetje nga indet debatin e mbajtur tri javë më parë në këtë sallë, e kafshëve, llumra që vijnë nga pastrimi, qërimi dhe Presidenti i Republikës ka vendosur të besojë ndarja, mbetje nga agjentë të konservimit, nga opozitën, e cila edhe atëherë e kundërshtoi këtë ekstraktimi në solven, llumra që vijnë nga trajtimi ligj, duke e paraqitur si një kataklizmën të madhe në vend të rrjedhjeve, dhe mbetje të tjera të që do t’i kërcënohej Shqipërisë mjedisore në vitet e paspecifikuara, mbetje nga trajtimet kimike, nga ardhshme. rrjepjet dhe prerjet. Një argument i thënë shumë shpesh në këtë Nuk e di se çfarë kanë menduar zotërinjtë e sallë është se ky ligj përputhet me detyrimet e asaj kohe, por mund të ketë edhe një shpjegim për Republikës së Shqipërisë, që janë miratuar nga ky këtë: llumrat e dala nga trajtimi i ujit ushqyes të Kuvend, në lidhje me Marrëveshjen për Stabilizim kaldajave e kështu me radhë dhe të gjitha këto mund dhe Asociim, me nenin 70 dhe çdo nen tjetër që të vazhdoja leximin edhe për 5 minuta të tjera dhë përmban frymën dhe detyrimin ku ligjet tona duhet gjitha këto për mua nuk përbëjnë akuzë për ta quajtur të përputhen me legjislacionin e BE-së. U tha në Qeverinë dhe maxhorancën e asaj kohe detyrimisht mënyrë të përsëritur dhe shumë bindëse që ligji, kriminale, por ndoshta shumë dorëlëshuar, ndoshta ashtu siç është dhe siç u votua herën e parë, i ngjan inkopetente. Mbaj mend se është kundërshtuar ky ndoshta si një pikë uji ligjit që ka Italia, Franca, ligj edhe në atë kohe. Por, në fund të fundit, e pohon Kroacia, Irlanda dhe vendet e tjera të BE-së, të parimin e madh që kanë të gjitha vendet e BE-së se njohura në të gjithë botën si një union shtetesh ku mbetjet janë një realitet, ato duan trajtim dhe për ndërgjegjja mjedisore dhe kujdesi shtetëror për këtë duhet bashkëpunim ndërkombëtar dhe disa mjedisin kanë nivelet më të larta. rregulla që janë të barabarta për çdo vend të atij Kaq do të mjaftonte ta paraqiste si hipokrizi unioni, ku ne aspirojmë të shkojmë. gjithë sulmin, akuzat, përpjekjen për të përhapur Çfarë bën ligji aktual? Përcakton mënyra të panikun që ka përhapur PS-ja, por edhe aleatët e rregullta, procedura të sakta dhe institucione të afta saj në pseudoshoqërinë civile. Unë nuk e them me për të verifikuar pranimin e atyre mbetjeve që lehtësi fjalën “pseudo” para kësaj fjale, sepse do t’i përpunohen, pranimin e atyre mbetjeve që shërbente demokracisë, do t’i shërbente mundësojnë përmes përpunimit eliminimin e aspektit maxhorancës dhe opozitës, po të kishim një shoqëri të rrezikshëm të tyre, që përbëjnë një kontribut tonin civile që besonte në kauzën e saj dhe jo që t’ia në mjedisin europian, jo vetëm shqiptar, pa harruar,
1099 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
siç u tha shpesh këtu, se eksportet tona të të njëjtës tenderat e përfolur me kompanitë e pastrimit, sesa natyrë sot dhe vitet e shkuara janë shumë herë më plehrat që i gjemë vend e pa vend edhe në qendër të të mëdha në vëllim, në numër dhe në vlerë, sesa qytetit dhe, më shumë, në periferi të tij. Të ishte ato që ne importojmë. Ky është realiteti, që është bërë një gjë e vogël, të paktën, si ndarja e plehrave, mirë t’ua shpjegojmë me ndershmëri dhe korrektësi kategorizimi i tyre në organike, xhama, letra, siç i shqiptarëve dhe jo të përhapim panik. Përhapja e gjejmë jo vetëm në vendet e pasura themeluese të shpifjeve dhe të pavërtetave është kthyer në lajtmotiv BE-së, por tashmë edhe në vendet e rajonit, ku të propagandës orale të PS-së, për fat të keq. është e qartë që ka vepruar dora e pushtetit vendor. Meqë jemi te realitetet tona mjedisore, unë do Mund të ishte një iniciativë, por është edhe e të theksoja përsëri se është vetëm kjo Qeveri e 6 mandatuar nga ligji dhe mund të bëhej fare mirë, vjetëve të fundit që, jo vetëm me fjalë (dhe jo vetëm nëse do të ishte vëmendja tek ajo gjë dhe jo tek me legjislacion të pasaktë si i shkuari apo të saktë aktivitetet e tjera fitimprurëse. Bilanci 11-vjeçar nuk si ky i tashmi), e ka marrë seriozisht çështjen e është i tillë. Nuk mund të mburret e, aq më pak, ka mjedisit, jo vetëm përmes ndërgjegjësimit, jo vetëm të drejtën morale të akuzojë Qeverinë për përmes thirrjeve dhe përfshirjes së çështjes së legjislacioni europian që sjell në Kuvend, ku, me ambientit në kurrikula, duke filluar nga klasa e dytë vepra, si ajo që përmenda: pastrimi i varrezave të e shkollës fillore dhe më lart, por edhe nga veprimet makinave, ka treguar që e ka seriozisht çështjen e konkrete. Do të kujtoja atë të ndërmarrë një muaj ambientit. më parë për varrezat e makinave që janë akumuluar Edhe një rast tjetër: landfilli i Sharrës, projekt i pranë qyteteve tona dhe pranë rrugëve tona në 20 folur për vite me radhë, projekt i zgjatur për vite me vjetët e fundit, pavarësisht nga ngjyrat e qeverisë radhë, ku lidershipi i Bashkisë së Tiranës do të duhej apo pushtetit vendor. Ishte pikërisht kjo nismë që të kishte qenë kryesori dhe nuk ishte kështu, vetëm bëri të mundur të largohen të tëra ato varreza të në vitin e dytë të kësaj qeverie mundi të realizohej shëmtuara për ambientin, të shëmtuara për syrin, me ndihmën e një donatori, që ishte Italia, dhe u të shëmtuara për banorët e Shqipërisë dhe për inaugurua nga ministri i linjës dhe nga ambasadori i turistët e Shqipërisë. Një zgjyrë që tashmë është këtij vendi. Kryetari i Bashkisë nuk denjoi të shkonte larguar nga faqja e vendit tonë. në atë gropë ku më parë digjeshin plehra dhe helmi Do të kisha pritur që, jo vetëm ajo që quhet shkonte në mushkëritë e të gjithë atyre që banonin shoqëri civile, me të drejtë ose pa të drejtë, edhe nga Sharra në Arbanë, vetëm e vetëm, sepse nuk dikush nga opozita, që është shquar në retorikën e mund të ringrinte dot flamurin e kësaj merite të kësaj fushe, të kishte dalë dhe ta kishte pamerituar, për ta çuar atë në një deklaratë nervoze përshëndetur këtë hap, sepse nuk ishte i lehtë. U dhe inatçore në ditët në vijim. Më ka bërë shumë desh deri mobilizimi i ushtrisë për ta realizuar këtë përshtypje ai fakt, që tregon vërtet se në ç’nivel ky gjë. E njëjta mënyrë të përshëndeturi ka qenë aludimi person dhe shumë persona që e ndjekin atë, e ka për afera, të cilat bien në refrenin e përhershëm, pa ndërgjegjen mjedisore, seriozitetin e fjalës dhe fakte dhe plot me shpifje të opozitës, çka për mua përkushtimin, për të bërë diçka për këtë vend, ku përsëri tregon mungesën e sinqeritetit apo meritat duhet të maten me vepra dhe jo me fjalë. hipokrizinë direkte për veprime që janë në të mirë të Sot kemi përpara një ligj dhe vepra jonë është të gjithëve, sepse, e thashë, është një përgjegjësi e vota. Unë do t’i ftoja të gjithë kolegët që ta dy dekadave të fundit, pa e ndarë në parti politike miratonim, në mënyrë që Qeverisë t’i jepej sa më dhe në pushtetin e kohës, por është veprim i shpejt mundësia të vinte në zbatim mekanizmin që ndërmarrë nga kjo Qeveri për të zbardhur dhe për të ndihmon për një Shqipëri më të gjelbër dhe më të pastruar faqen e Shqipërisë. pastër. Meqë flamurin kundër këtij ligji e mori edhe Edi Ardian Turku – Falemnderit, zoti Pollo! Rama, nuk është rasti për ta kujtuar si kryetar Fjalën e ka zoti Beci. bashkie, nuk është më i tillë, por është fakt që ka Astrit Beci – Falemnderi! qenë 11 vjet në këtë detyrë, më shumë se sa 8- Të nderuar kolegë deputetë, vjeçari i pushtetit socialist dhe 11 vjet do të dilnin Ligji “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve” dhe tepronin që në Bashkinë e Tiranës, qytetin ku deklaron si qëllim të vetin përmirësimin e situatës unë kam lindur dhe ku shumica juaj banojnë, të ishte së plehrave në Shqipëri. Në pamje të parë të krijohet bërë diçka në këtë drejtim. Diçka më shumë se ideja se, më në fund, Qeveria po kërkon të
1100 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
menaxhojë mbetjet e saj, por e vërteta është ekologjik të një forme moderne, ose, më mirë të ndryshe. Me nenin 49 të këtij ligji Qeveria kërkon të themi, të një sensibiliteti shoqëror në rritje, sidomos lejojë importimin plehrave. E thënë ndryshe, kërkon pas viteve 2000. që Shqipërinë tonë të përbashkët ta kthejë nga një Megjithatë, kolegë të nderuar, unë do të filloja zonjë e rëndë dhe e shëndetshme, me bukuritë e me vitin 2004, kur propozuesit e ligjit të ri, i cili rralla që i ka falur natyra dhe Zoti, në një të sëmurë tashmë ka marrë emrin ligji i plehrave, kanë marrë të përjetshme, t’i ndotë ajrin dhe tokën, ujin dhe një fitore në sajë të protestës në atë kohë, në mbrojtje nëntokën, t’u helmojë gjakun njerëzve, të sëmurë të mjedisit. Në vitin 2004 në qeverisjen “Nano” u të gjallët dhe të shkaktojë mutacione gjenetike në miratua vendosja e një impianti për përpunimin e të ardhmen e afërt dhe të largët për brezat që vijnë. plehrave për një kompani italiane. Pra, lejohej Sot ne të gjithë si popull duhet të reagojmë importimi i kësaj kategorie plehrash dhe depozitimi ashpër për të ardhmen tonë, të familjeve tona, të i tyre në afërsi të kryeqytetit. Por çfarë ndodhi, të fëmijëve dhe nipërve tanë. Ne të gjithë, së bashku, nderuar kolegë deputetë? Kjo marrëveshje shkaktoi duhet të ndalojmë katastrofën ekologjike në prag të shumë reagime e protesta deri edhe para derës dhe të mos lejojmë që Shqipëria të kthehet Kryeministrisë. Në atë kohë, Kryeministri i sotëm, në destinacion turistik për plehrat e botës. Sot ne zoti Berisha, ishte i pari në aksionin antiplehra në jemi me dekretin e Presidentit, jemi me aleancën Shqipëri, pasi u vendosën në këtë front shumë kundër plehut, jemi me të gjitha ato organizata deputetë të minorancës së 2004-ës, po ashtu joqeveritare, me shoqërinë civile, me elektoratin tonë ambientalistë e personalitete. Ajo ishte një fitore mbi dhe me gjithë shqiptarët që e duan këtë vend. konceptimin e zhvillimit të pastrimit e të përpunimit Kolegë deputetë, ligji i sjellë sot është në shkelje të plehrave. të Kushtetutës, konkretisht neni 49, kreu i pestë. Një situatë e tillë është edhe sot, e cila në Kjo, pasi importimi i plehrave cenon jetën e njerëzve. bazën e saj ka lejimin e importimit të atyre që quhen Në këtë nen thuhet se shteti synon një mjedis të mbeturina, sado që klasifikohen në 50 e herë në shëndetshëm dhe ekologjikisht të pastër për brezat 300 lloje të tilla. Ideja, si atëherë edhe sot, ishte e sotëm dhe të ardhëm, ndaj duhet të hiqet neni 49 dhe është importi i plehrave dhe përpunimi i tyre në i ligjit që sot na ka riardhur për miratim. Le të merremi Shqipëri. Pra, atëherë jo, dhe sot po, për të njëjtin me menaxhimin e plehrave në Shqipëri dhe jo të efekt që kanë plehrat dhe mbeturinat e botës te ne. sjellim plehra nga jashtë. A nuk quhet kjo hipokrizi? Si në vitin 2004, sot edhe Ky nen i bie ndesh objektivave sociale, të cilat më shumë, viktima është populli dhe ky popull duhet duhet të kihen parasysh sa herë hartohet një ligj të zgjohet për të luftuar padrejtësinë. apo merret një vendim. Lejimi i importimeve të Me këtë rast, të nderuar kolegë, duke pasur mbetjeve u bie ndesh Konventës së Arhusit, pasi informacion dhe një histori të gjatë të modelit toksik është një vendim që merret pa u konsultuar me të mbeturinave të depozituara për vite e vite në komunitetet mbi jetën e të cilëve do të ketë ndikim stacionin hekurudhor të Bajzës, jo vetëm që nuk direkt. Lejimi i importimit të mbetjeve kërcënon mund ta pranoj ligjin, por deklaroj edhe votën time Shqipërinë, pasi mund ta kthejë atë në një kundër. Në opinionin tim ky është një ligj destinacion të mbetjeve të rrezikshme, rrezik që antikombëtar. shtohet nga mungesa e kapaciteteve administruese Kam edhe një propozim. Do të propozoja një dhe e infrastrukturës monitoruese. Lejimi i importimit moratorium, ndalimin e mbeturinave nga jashtë deri të mbetjeve bie ndesh me strategjinë kombëtare për në vitin 2017. Në mënyrë të plotë, deri në vitin 2013, zhvillim të qëndrueshëm. Ne rrezikojmë seriozisht Qeveria të fillojë punën për pastrimin e Shqipërisë të kthehemi në një magazinë plehrash, ndaj duhet nga plehrat që e kanë pushtuar. Jo më kot e thashë të reagojmë së bashku me shoqërinë civile. deri në vitin 2017, që me ne në pushtet Shqipëria të Me këtë rast, dëshiroj të falënderoj edhe krijimin jetë një vend i zhvilluar dhe pa plehra. e aleancës kundër importit të plehrave dhe të gjithë Do ta mbyll diskutimin tim me reagimin e një intelektualët dhe qytetarët që ngritën zërin, duke bashkëqytetari nga Shkodra, regjisorit Gjovalin Delia, pretenduar të ketë drejtësi qytetare. Dëgjojeni zërin i cili duke folur për këtë problem thoshte: “Tragjedia e qytetarëve që ju kanë zgjedhur! Ne e kemi vendosur e pushtimit nga plehrat është më e madhe se ajo e ta bëjmë këtë. Nuk është hera e parë që në Shqipëri 7 prillit të 1939-ës, pasi pas një lufte të përgjakshme po bëhen lëvizje të mëdha në mbrojtje të identitetit mund të çlirohesh një ditë. Ndërsa nga plehrat do
1101 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të pushtohemi përjetësisht, pavarësisht se në rrugë kufizuar nga Lista e Gjelbër, bie në kundërshtim me paqësore e demokratike”. qëllimin e vetë të ligjit. Falemnderit! Për të qenë sa më i saktë, po citoj nenin 1, i cili (Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.) ka të bëjë me qëllimin e ligjit. Ai thotë: “Ky ligj ka Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Beci! për qëllim të mbrojë mjedisin dhe shëndetin e njeriut Para se t’i jap fjalën deputetit pasardhës, do t’ju dhe të sigurojë menaxhimin e duhur mjedisor të lutesha, zotërinj deputetë, që të jemi më racionalë mbetjeve nëpërmjet: me kohën. Është për të dyja palët, si për PS-në, a. Parandalimit dhe minimizimit të mbetjeve ose ashtu edhe për PD-në. pakësimit të ndikimeve negative nga krijimi dhe Zoti Turku, urdhëroni! menaxhimi i integruar i mbetjeve. Ardian Turku – Falemnderit, zonja Kryetare! b.Përmirësimit të eficiencës së përdorimit të Të nderuar kolegë deputetë, tyre. Po shkurtoj disa pjesë të diskutimit tim, pasi c.Pakësimit të ndikimeve negative të janë përsëritur shumë herë edhe nga kolegët përgjithshme nga përdorimi i burimeve”. paraardhës dhe jam i sigurt se nuk sjell asgjë të re. Neni 49 flet për importin e mbetjeve të Ky është një debat që po ndiqet prej kohësh nga të riciklueshme. Pra, për ato lloj mbetjesh, që, pasi i gjithë bashkëqytetarët tanë. Ka qenë një diskutim i janë nënshtruar një procesi seleksionimi, pastrimi, gjatë me grupet e interesit, me shoqërinë civile, në copëtimi, ambalazhimi, etiketimi, transporti etj., që komisionet parlamentare, në konferenca dhe në në origjinë, me rregulla strikte të përcaktuara po në seancën plenare këtë ligj, do të shërbejnë si lëndë e parë, duke u Në fakt, përsëritjet janë të shumta dhe qytetarët konvertuar po në lëndë të parë, për nevojat e tregut kanë filluar të reagojnë dhe të qartësohen për këtë të brendshëm apo për eksport. problem tepër sensitiv. Si të tilla ato nuk mund të ngatërrohen me Kam dëgjuar nga shumë qytetarë të cilët thonë: plehrat që ne shikojmë rëndom në kazanët tanë të “Po dëgjojmë në vazhdimësi, siç kemi dëgjuar edhe mbeturinave, në mjedise të tjera apo në makinat që më parë, që Saliu po bën ligjin për të futur plehrat, transportojnë plehrat. Nëse do të informonim drejtë madje edhe mbetje radioaktive. A është e vërtetë se ato do të vinin si një lëndë e parë, e cila do t’u kjo që po dëgjojmë, që Saliu e ka pasur në dorë t’i nënshtrohet të gjitha rregullave si çdo lëndë tjetër e fuste plehrat që në 2005-ën, kur erdhi në pushtet? parë jo e ricikluar për industrinë, atëherë do të ishin Madje jo 55 mbetje, por 434 të tilla? Nëse është shmangur debatet pa fryte, madje edhe kështu, çfarë ka opozita që bërtet? Sepse nëse do dezinformimin e publikut. të kishte dashur ta bënte, e ka pasur në dorë ta Mendoj se asnjë nga tri pikat e nenit 1 nuk bie bënte, madje jo me procedura strikte, por me një në kundërshtim me nenin 49, sepse zhvillimi i listë prej 434 emrash. Pra, njerëzit po qartësohen industrisë së riciklimit vjen plotësisht në përputhje gradualisht. me qëllimin e parashtruar në nenin 1. Projektligji është kthyer përsëri, pasi Presidenti Në këto kushte, kthimin e projektligjit nga nuk e ka dekretuar atë. Ai e ka kthyer këtë projektligj Presidenti e shoh më tepër si një dëshirë të tijën, si dhe na takon neve ta rishqyrtojmë. Pra, gjatë gjithë bindje personale rreth çështjes dhe këtu ai do të kësaj kohe jam munduar të gjej arsyet ligjore të kishte pozicionin e një qytetari të thjeshtë, dhe në kthimit të ligjit dhe jo bindjet individuale të rastin më të keq, si dëshirë për të shfrytëzuar Presidentit. sensibilitetin e çështjes për populizëm personal apo Konstatoj që Presidenti i referohet së drejtës për përfitim politik. Argumentet juridike, që janë e së tij Kushtetuese për mosfirmosjen apo kthimin e vetmja bazë e shëndoshë e mosdekretimit, nuk projektligjit në Parlament, kur ai e shikon të qëndrojnë. arsyeshme. Deri këtu është në rregull. Por ajo që Presidenca, juridikisht, ka bërë përpjekje të më intereson si deputet është pikërisht të kuptoj dëshpëruara për argumentimin ligjor të kthimit në arsyet e vërteta të kthimit, duke shqyrtuar me kujdes Parlament të projektligjit. Ajo nuk duhet ta kthente argumentet e Presidentit. Në tërë përmbajtjen e projektligjin, ose, e thënë qartë, Presidenti duhet ta shkresës së Presidentit, gjej vetëm se neni 49 i kishte dekretuar atë. projektligjit, që bën fjalë për importin e mbetjeve të Të nderuar kolegë, nga interesimi për ligjet riciklueshme, në të 8 pikat e tij dhe për një listë të homologe në rajon dhe në vendet e BE-së, më
1102 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
rezulton se në ligjin përkatës me import të mbetjeve se si mund të zhvillohet dhe si duhet të zhvillohet urbane, Kroacia e ka që në vitin 2006, për të mos ajo. Ata që sot protestojnë thonë se ajo duhet të thënë më përpara; Bosnjë-Hercegovina e ka që në zhvillohet duke u mbështetur vetëm në mbetjet vitin 2005; Serbia që në vitin 2004, po kështu edhe vendase. Ne kemi bindjen që edhe ajo e industri Maqedonia dhe Mali i Zi, të mos flasim për shumicën ricikluese, e cila ka filluar të zhvillohet në forma e vendeve të BE-së përfshirë Anglinë, Gjermaninë shumë rudimentare, kryesisht do të atrofizohet. etj. Atrofizimi apo falimentimi i industrisë ricikluese, Në të vërtetë të gjitha ligjet homologe përmbajnë ekzistuese në vendin tonë, dhe moszhvillimi i saj, në nenin 1 të njëjtin qëllim si yni, po e citoj: “Mbrojtjen do të sillte pashmangshmërisht një perspektivë edhe e mjedisit dhe të shëndetit të njeriut”. Në po ato më të zymtë se kjo e sotmja. ligje në nene të tjera lejohet importi dhe eksporti i Të nderuar kolegë, ne e mbrojmë këtë projektligj, mbetjeve, kryesisht të riciklueshme, me lista të sepse ne besojmë në mekanizmat e tregut. Është kufizuara të tyre. Pra, është njësoj si projektligji ynë tregu, ky mekanizëm që, po nuk veproi, nuk do të që po shqyrtojmë. Gjermania para një viti importoi zhvillojë as industrinë ricikluese. Pra, nuk do të ketë nga vendi ynë mbetje të rrezikshme, të cilat i asgjësoi zgjidhje. Askush nuk investon për të falimentuar. atje. Kjo ka ndodhur, sepse ata në ligj e kanë edhe Jam i sigurt se zhvillimi i kësaj industrie do të sjellë importin e mbetjeve të rrezikshme. mbrojtjen e mjedisit duke ricikluar, në radhë të parë, Megjithatë, juristët, qeveritë, parlamentet, madje mbetjet e vendit. edhe presidentët, apo këshilltarët e tyre, në këto Falemnderit! vende, nuk kanë thënë që këto nene janë të Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Turku! papajtueshme. As specialistët, që hartojnë direktivat Zotërinj deputetë të opozitës dhe të përkatëse, që janë institucion më vete, as kancelaria maxhorancës, jeni dakord që në orën 15:30 të bëjmë Merkel apo stafi i saj nuk ka gjetur mospërputhje votimin? në ligjin homolog gjerman apo kundërshti me (Deputetët e opozitës nuk janë dakord.) kujdesin ndaj mjedisit dhe shëndetit, nga njëra anë, Zoti Albert Çaçi, urdhëroni! dhe importit të mbetjeve qoftë edhe të rrezikshme, Albert Çaçi – Të nderuar kolegë, nga ana tjetër. Vetëm Presidenca jonë e konsideron Dekreti që po diskutojmë sot është i një rëndësie mospërputhje dhe kundërshti pse ne po miratojmë të veçantë. Nëse ka probleme sot për çdo qeveri, vetëm 55 prej tyre nga 434 mbetje që kishim dhe që ato janë: janë brenda listës së gjelbër të KE-së. E para, janë pensionet dhe e dyta, është riciklimi E thënë troç: Presidenca, për mendimin tim, i mbetjeve të ngurta ose përpunimi i plehrave. nuk kishte arsye dhe nuk duhet ta kishte kthyer Pra, është një ligj i një sensibiliteti shumë të këtë projektligj. veçantë, për të cilin, unë mund të them, se ka pasur Po i referohem një thënieje të një kolegu tim të mbi 90% të popullsisë, që është shumë e opozitës që sot është specialist i mjedisit, dhe unë shqetësuar për kalimin e këtij ligji. Nëse ka një fushë e respektoj: “Çdo Parlament i çdo vendi demokratik ku Shqipëria në raport me BE-në është me do ta miratonte unanimisht këtë projektligj, por kilometra larg, kjo është, pa dyshim, fusha e problemi i vetëm këtu te ne është Kryeministri përpunimit të plehrave. Berisha”. Shikojeni kur të zbardhet procesverbali. Në këtë aspekt, tentativa për të bërë një ligj nuk Atëherë, pyetja ime është: Po Presidenti pse po e është se ka ndonjë gjë të keqe në total. Por problemi kthen? Pse kthen një projektligj të miratuar nga më i rëndësishëm i këtij ligji, është pika e importimit Parlamenti? Sepse edhe ai mund të ketë problem të plehrave. Ju flisni për rëndësinë e ligjit në total, zotin Berisha. Presidenti e di vetë, është puna e tij. kurse ne kemi shqetësimin për një pikë eksplicite, Por, ky projektligj nuk duhet të ishte rikthyer këtu. që është pika e importimit të plehrave. Cili është problemi i vërtetë? Për të qenë i Ka pasur tentativë edhe nga qeveria socialiste sinqertë, më duhet të them se deri tani nuk kam e vitit 2004 për një impiant incinerator për plehrat, dëgjuar askënd, madje as kundërshtarët më të rreptë por për shkak të një opinioni publik, i cili, në atë të këtij projektligji që të jenë kundër riciklimit, sepse kohë, u ngrit i gjithi në këmbë dhe në krye të të cilit të gjithë e dimë se riciklimi i çdo gjëje që mund të ishte opozita, që sot është në pushtet, por edhe riciklohet, është pjesa më e rëndësishme e trajtimit për shkak të një kundërshtimi shumë të madh nga të mbetjeve. Por ne ndahemi thjesht në pikëpamjen vetë faktorët brenda Partisë Socialiste, të cilët vunë
1103 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në rrezik deri ekuilibrat e vetë Partisë Socialiste, por ne jemi në Shqipëri. Faktet kanë demonstruar kjo tentativë për ndërtimin e këtij impianti u pezullua se kjo Qeveri është e pabesueshme dhe i gjithë dhe natyrisht që u bë mirë. opinioni publik nuk është i shqetësuar thjesht se do Ligji, në thelb, është dekreativ, nuk ka një faturë të kalojë ky ligj, por se ka dyshime te kjo Qeveri, se financiare dhe nuk do të shërbejë për ndonjë gjë ky ligj nesër mund të bëhet një tragjedi e madhe imediate në përmirësimin e përpunimit të plehrave për shqiptarët, me pasoja të pariparueshme për të të Shqipëri. ardhmen. Por të shikosh programin e kësaj Qeverie, faqe Pra, i gjithë thelbi është, zotërinj, se është Qeveri të tëra i zë turizmi, por Shqipëria edhe kërkon të e pabesueshme dhe nuk janë pikat e veçanta të bëjë turizëm, dhe ndërkohë është bërë vendi ku me këtij neni. lehtësinë më të madhe mund të ndërtohen Prandaj, unë mund t’ju them me bindje të plotë, gazifikatorë, mund të ndërtohen fabrika çimentoje se në të gjithë takimet që kam pasur edhe në zonën dhe tani mund të bëhet edhe importimi i plehrave. time elektorale, nuk ka një njeri që është i gatshëm Ky është një ekuacion me shumë të panjohura, ta aprovojë këtë ligj, ndoshta edhe për një konfuzion i cili nuk i zgjidh dot problemet dhe prioritetet që ka shumë të madh që është krijuar. Dhe mund t’ju them, vendi ynë. Ç’fitojnë shqiptarët nga importimi i këtyre të nderuar deputetë, se nëse ka 2-3 ligje, të cilat plehrave, me përjashtim të fitimeve që mund të kenë Partia Socialiste, kur të vijë në pushtet, do t’i anulojë, disa biznesmenë? Pse Mali i Zi, i cili ka prioritet ky, pa dyshim, do të jetë një nga të parët. turizmin, nuk e ka një ligj të tillë dhe nuk lejon Faleminderit! importimin e plehrave? Pse Kroacia, që ka prioritet Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Çaçi! turizmin, nuk e lejon importimin e plehrave? Zoti Bedri Hoxha, urdhëroni! Pyetja është e thjeshtë: Pse një vend me 28 Bedri Hoxha – Faleminderit, zonja Kryetare! mijë kilometra katrorë, lejon me lehtësinë më të Të nderuar kolegë deputetë, madhe të bëhet vend i gazifikatorëve dhe fabrikave Do të ishte mirë që ta ndërprisnim këtë diskutim, të çimentos, importit të plehrave dhe gjithë këtyre por kolegët e opozitës kanë vendosur të shkojnë gjërave të tjera, për të cilat në vendet përkatëse kanë deri në fund të kësaj maratone pa bereqet, atëherë një vështirësi të jashtëzakonshme për t’i marrë edhe ne po vazhdojmë. licencat për ushtrimin e këtyre aktiviteteve? Kthimi për rishqyrtim në Kuvendin e Shqipërisë Të nderuar kolegë, nga Presidenti i Republikës i ligjit për menaxhimin Ne nuk është se kontestojmë ligjin në total, por e integruar të mbetjeve është një e drejtë në atë pikë ku ne kemi shqetësimin kryesor. Këtë e kushtetuese e këtij institucioni dhe, njëkohësisht, tha ministri juaj i Mjedisit, i cili, pak a shumë, tha: dëshmi e pavarësisë së institucioneve në këtë vend. “Ju nuk duhet të kontestoni ligje, nuk duhet të jeni Parë në këtë këndvështrim, për çdo qytetar që të shqetësuar për ligjin, por ju duhet të jeni të nuk ka njohuritë e nevojshme ligjore në fushën e shqetësuar se kush do t’i ndërtojë këto impiante, si mbrojtjes së mjedisit, do të krijohet ndjesia se do të bëhet kontrolli i këtyre nëpër dogana, si do të Presidenti ka pasur të drejtë dhe se opozita së zbatohen pengesat për të mos futur mbetje të bashku me shoqatat apo aleancat për mbrojtjen e rrezikshme etj.,” mjedisit dhe të shëndetit të njerëzve, kanë të drejtë Pikërisht këtu është thelbi. Ne jemi të që kundërshtojnë një ligj të tillë. shqetësuar pikërisht për këtë pikë, çfarë do të Në motivimin që institucioni i Presidentit i bën ndodhë në praktikë kur ky ligj të jetë në fuqi. Gërdeci ligjit nuk gjenden argumente juridike që ligji në fjalë ne nuk na ndodhi thjesht se na mungonte ndonjë të bjerë ndesh me objektivat socialë të institucioneve ligj, por na ndodhi për shkak se në zbatimin e tij në tona për një mjedis të shëndetshëm dhe Shqipëri ndodhin ato gjëra që ne të gjithë i dimë ekologjikisht të përshtatshëm për brezat e sotëm e shumë mirë se si bëhen. të ardhshëm. Përkundrazi, ruajtja e mjedisit dhe e Kolegu më parë tha se që ky ligj mund të kalojë shëndetit të njerëzve, garantimi i standardeve të në çdo vend të Europës. Po, mund të kalojë në çdo zhvilluara mjedisore, shfrytëzimi i burimeve natyrore vend të Europës. Po, ne nuk kemi këto probleme si mbi bazën e parimit të zhvillimit të qëndrueshëm, kanë vendet e Europës me Qeverinë tonë. parandalimi dhe minimizimi i mbetjeve, si dhe Problemi kryesor këtu është dyshimi te kjo pakësimi i ndikimeve negative nga krijimi dhe Qeveri. Ligji edhe mund të kalojë në një vend tjetër, menaxhimi i integruar i tyre, ndryshimi i gjendjes
1104 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
së deritanishme të krijuar në të gjithë vendin, është dëshmuar se jeni armiq të mjedisit në këtë vend. fryma me të cilën përshkruhet ligji në të gjitha nenet Keni ndërtuar pa asnjë standard urbanistik. Sot e tij. në Tiranë qytetarët e kanë të vështirë të parkojnë Natyrshëm, lind pyetja: Pse i gjithë ky debat një biçikletë e jo më makinën. Sot Tirana është qyteti për menaxhimin e integruar të mbetjeve? Pse opozita ku mungojnë parqet e gjelbëruara, këndet sportive, ka marrë flamurin e mbrojtjes së mjedisit pas mbikalimet dhe nënkalimet. Sot në Tiranë është e humbjes së Bashkisë së Tiranës? A nuk e vështirë të ndërtosh një shkollë, pasi sipërfaqet shndërruat ju këtë qytet në qytetin më të ndotur, si publike janë uzurpuar nga pallatet. Në Tiranë miku rezultat i babëzisë për të ndërtuar mbi çdo sipërfaqe mund të trokasë nga ballkoni për të hyrë në shtëpi. të gjelbër? E njëjta situatë është edhe në qytetet e tjera të Në 11 vjet të mbretërimit tuaj në kryeqytet, mëdha. Ky është vizioni juaj për të ndërtuar, kolegë kombinati ishte i mbytur nga tymi dhe dioksidi i opozitarë. Ky është raporti juaj me mjedisin dhe karbonit si rezultat i djegies së mbetjeve urbane. me jetën e qytetarëve. Për 11 vjet ju nuk ndërmorët politika për të mbrojtur Në vitin 2004, qeverisja juaj socialiste, me mjedisin, me gjithë buxhetet dhe të ardhurat e vendimin e atëhershëm deshi ta kthente Shqipërinë konsiderueshme që Bashkia e Tiranës kishte në në vend të përpunimit të mbetjeve urbane nga Italia, dispozicion. Mjafton të bësh një xhiro në Bulevardin veprim i cili u kundërshtua me forcë nga opinioni “Zogu I” dhe do të konstatosh se është bulevardi publik dhe opozita e asaj kohe. Në këta 6 vjet kjo më i ndotur në planet, si rezultat i punës skandaloze maxhorancë ka hartuar dhe miratuar një paketë të të kryer nga qeverisja juaj 11-vjeçare. Dhe, nëse e tërë ligjesh për mbrojtjen e mjedisit, të florës, të inspekton pas një shiu, do të shohësh ritualin e faunës, për përmirësimin e ekosistemit në zakonshëm të hedhjes së rërës së shtufit që pllakat përgjithësi, me qëllimin e vetëm mbrojtjen e mjedisit të mund të qëndrojnë pa lëvizur deri në shiun e në tërësi dhe përmirësimin e cilësisë së jetës në ardhshëm. Kjo është garancia 70-vjeçare që dha këtë vend. kryetari juaj në inaugurimin e këtij bulevardi. E njëjta Ju pretendoni se ligji për menaxhimin e integruar gjë konstatohet në të gjitha rrugët e Tiranës. të mbetjeve është ligj që cenon mjedisin, jetën e Megjithëse të ndërtuara në 5-6 vjetët e fundit, po qytetarëve dhe nuk përmbush standardet e kërkuara degradohen çdo ditë, si rezultat i punës pa cilësi. nga direktivat europiane. Gënjeni! Ju, të nderuar Ju, të nderuar kolegë të opozitës, shpreheni me kolegë të opozitës, me qëndrimet që mbani ndaj krenari se qeverisni dhe keni qeverisur qytetet më këtij ligji, dëshmoni edhe një herë se integrimi i të mëdha të vendit, si Tiranën, Durrësin, Elbasanin, vendit, reformat aq të domosdoshme në drejtim të Vlorën, Korçën, Beratin, Gjirokastrën dhe Fierin. Një përafrimit të legjislacionit tonë me atë të BE-së, janë krenari e ligjshme, që ju bën edhe përgjegjësit vetëm demagogji. Ju nuk e doni integrimin. Ju s’keni kryesorë të kësaj situate aspak të këndshme në mundësi, se edhe liberalizimin e vizave do ta drejtim të menaxhimit të mbetjeve urbane në zonat bllokonit. më të populluara në vend. Kjo dëshmon më së miri Qytetarët shqiptarë duhet të dinë se janë të se drejtuesit tuaj vendorë, që administrojnë miratuara dhe janë në fuqi një sërë ligjesh dhe shumicën e qyteteve në këtë vend në nivel lokal, jo vendimesh që bëjnë të mundur mbrojtjen e mjedisit, vetëm që s’kanë vizion në administrimin e qyteteve trajtimin e mbetjeve urbane, përpunimin dhe riciklimin të tyre, në drejtim të hartimit të politikave mjedisore, e këtyre mbetjeve. por janë aktorët kryesorë të shkatërrimit urban të Qytetarët duhet të dinë sot se vendi ynë, edhe qyteteve, të ndotjes së mjedisit, të keqadministrimit pa hyrjen në fuqi të ligjit nr.10463 “Për menaxhimin të mbetjeve urbane, si dhe të përdorimit pa efikasitet e integruar të mbetjeve”, një sasi e këtyre mbetjeve të taksave të qytetarëve në këtë drejtim dhe të eksportohet në vendet e tjera për t’u përdorur si lëndë fondeve publike. të para në industrinë e riciklimit. Po ashtu edhe Ju dhe kryetari juaj nuk mund të keni tjetër kompanitë e riciklimit, që zhvillojnë aktivitetin e tyre filozofi në drejtim të menaxhimit të mbetjeve urbane në vendin tonë, importojnë mbetje urbane për t’i dhe të minimizimit të efekteve negative në mjedis, përdorur si lëndë të parë në këtë industri. si dhe të hartimit të politikave mjedisore në favor të Qytetarët shqiptarë duhet të dinë se importi i shëndetit të qytetarëve shqiptarë, pasi me punën këtyre mbetjeve bëhet vetëm atëherë kur tregu dhe qeverisjen tuaj në nivel lokal dhe qendror keni vendas nuk është në gjendje të përballojë nevojat e
1105 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kësaj industrie me lëndë të parë dhe se procedurat marrësh një vendim të tillë në një vend si yni, me e importit bëhen me vendime të posaçme të një krizë politike e ekonomike të thellë dhe me një Qeverisë. Njëkohësisht, doganat shqiptare i kanë qeveri të dalë nga votat e vjedhura, pa asnjë të gjitha kapacitetet monitoruese dhe laboratorike mëdyshje, është më shumë se një vendimmarrje për të mos lejuar hyrjen e lëndëve të rrezikshme në me pasoja të rrezikshme të pallogaritshme për ne vendin tonë. dhe për brezat që vijnë. Ky dezinformim i opinionit publik nga ana e Ajo çfarë na shqetëson të gjithëve dhe na opozitës dhe i shoqatave ambientaliste, satelite të alarmon me të drejtë është këmbëngulja e opozitës, nuk kanë qëllim mbrojtjen e mjedisit apo Kryeministrit, i cili, nga njëra anë përgjërohet për pastrimin e tij nga mbetjet urbane, por me këto popullin, e mbeti orë e çast në ekranet e televizioneve qëndrime opozita mendon se do të fitojë kapital ndërsa, nga ana tjetër, bashkë me Kryetaren e politik, duke harruar se është ajo përgjegjësja Kuvendit, me një shpejtësi marramendëse, na vënë kryesore për situatën e krijuar në drejtim të mbajtjes përpara, si edhe sa e sa herë të tjera, vendime dhe pastër dhe të menaxhimit të njësive vendore ku ajo projektligje antipopullore, që me të drejtë i kthen qeveris. mbrapsht Presidenti i Republikës, por edhe Gjykata Ne mendojmë se ligji i ri, që ne do të rivotojmë Kushtetuese. sot, nuk do të japë rezultatet e pritshme në drejtim Do të pranoja të diskutonim me shumë të menaxhimit efikas të mbetjeve urbane, nëse ato përgjegjësi edhe për një projektligj për mbetjet nuk trajtohen si pasuri që gjenerojnë të ardhura për urbane, por kur ai të vinte përmes një debati dhe komunitetet ku ato riciklohen. Nëse Ministria e diskutimi të gjerë publik e transparent, ku të Mjedisit, agjencitë rajonale të saj nuk ushtrojnë me diskutonin e të jepnin mendimet e tyre edhe mjaft kompetencë ligjin, nëse komunat dhe bashkitë nuk specialistë e profesionistë, që nuk i mungojnë e vlerësojnë territorin e tyre si të shenjtë dhe nuk Shqipërisë. Por jo kur shikojmë se këtu kemi të marrin masa për shtimin e buxheteve për mbajtjen bëjmë me një projekt që më shumë vjen si aferë pastër të njësive të tyre dhe mirëmenaxhimin e korruptive, se sa për zgjidhje për popullin e vendin. mbetjeve në projekte rajonale, sërish do të jemi të Opozita është shumë krenare dhe tejet e dështuar. përgjegjshme që, edhe në këtë rast, është në unison Shkolla dhe shoqëria civile duhet të angazhohen me një lëvizje të gjerë qytetarë, që ka nisur dhe që maksimalisht në ndërgjegjësimin e qytetarëve, të sot nisi protestën e parë përpara dyerve të fëmijëve, të rinisë, se pa një Shqipëri të pastër dhe Parlamentit dhe që nuk do të ndalet, pse jo deri në të shëndetshme nuk mund të jemi pjesë e familjes referendum. Ne do të jemi hapur në krah e në europiane. përkrahje të saj. Të gjithë ata që mendojnë se mund ta trajtojnë Kam marrë gjatë këtyre ditëve opinionet e të menaxhimin e integruar të mbetjeve, apo plehrave, gjitha grupeve të interesit dhe të të gjithë atyre që siç keni dëshirë t’i quani ju, për qëllime elektorale, vërtet u dhimbset ky vend dhe në asnjë rast nuk rrezikojnë të përfundojnë në 2013-ën tek to. gjeta mbështetjen e një mendimi se Falemnderit! domosdoshmëria e këtij ligji ka të bëjë me integrimin Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Deda! dhe me demokracinë e vendit tonë. Eltar Deda – Të nderuar kolegë, Më kujtohen premtimet e Kryeministrit në Kthimi i projektligjit “Për menaxhimin e integruar opozitë në fushatën e vitit 2005, se sapo ai të vinte të mbetjeve” nga ana e Presidentit të Republikës në pushtet Vlora do të ishte mbretëreshë e turizmit, ka ngjallur një diskutim të gjerë mbarëpopullor, ku e bukura e vendit dhe se në këtë qytet do të kishte edhe një herë Qeveria vendoset kundër qytetarëve vetëm turizëm bregdetar, historik, kulturor dhe në dhe interesave të tyre. asnjë moment nuk do të kishte industri të rëndë Ne, si opozitë, në kohën e duhur dhe me dhe energjetike. Me një fjalë as TEC dhe as argumente të forta e kemi kundërshtuar hapur këtë petroliferë. Përgjërimi i tij atëherë ishte aq i madh, projektligj, por nuk është hera e parë që maxhoranca sa populli i Vlorës e besoi dhe i dha dy mandate me kokëfortësinë e vet del hapur jo thjesht ndaj deputetësh. Menjëherë sapo ai erdhi në pushtet, jo opozitës, por ndaj vetë interesave të qytetarëve të vetëm që u ndërtua petrolifera, por edhe qytetin e vet. Vlorës e ka harruar se ekziston, sepse e keni lënë Ne e kemi thënë dhe vazhdojmë të themi, se të pa asnjë lloj investimi dhe jashtë vëmendjes së kësaj
1106 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Qeverie. Ky Kryeministër dhe kjo Qeveri vazhdojnë Shqipërisë, jemi në detyrë për atë që na ka votuar ta shohin Vlorën me një cinizëm të pashoq edhe elektorati, për të rritur mirëqenien e tij, jo me plehra, sot që po troket 100-vjetori i Pavarësisë. por me punë e ide të qarta. Hapini sytë, është për Unë sot nga kjo foltore e Parlamentit dua t’i atë elektorat që beson dhe ju ka votuar, sepse plehrat drejtohem hapur dhe drejtpërdrejt Kryeministrit të janë plehra, nuk janë për ne rozë e për ju blu. vendit tim që të ketë kujdes me Vlorën. Jepi asaj Falemnderit! çka i takon për 100-vjetorin e Pavarësisë, pasi Vlora Jozefina Topalli - Falemnderit! nuk është vetëm e vlonjateve, por për historinë që Fjalën e ka zoti Besnik Dushaj. ka është e të gjithë shqiptarëve. Besnik Dushaj – E nderuar zonja Kryetare, I jeni vërsulur Vlorës duke e shkatërruar me Të nderuar deputetë, vjedhjen dhe zhvatjen e pronës si asnjë herë tjetër, Kthimi në Kuvend për rishqyrtim i ligjit “Për i jeni vërsulur Vlorës duke shkatërruar pyjet e menaxhimin e integruar të mbetjeve” nga Presidenti ngritura nga vetë qytetarët si pasuri kombëtare, po i Republikës për mua nuk ishte i papritur e kjo bindje shpyllëzoni 563 hektarë pyje dhe 10 mijë e 664 më vinte si rrjedhojë e marrëdhënieve dhe e hektarë kullotë për parkun eolik në Karaburun. I jeni marrëveshjeve të fshehta deri më datën 21 janar të vërsulur Vlorës bashkë me njerëzit tuaj duke i këtij viti dhe, pas kësaj date, të hapura, që shkatërruar bregun e detit, dhuratë e natyrës, me Presidenti i Republikës ka ndërmarrë me Partinë idetë e tua delirante për ngritjen e portit të Socialiste, e sidomos me kryetarin e saj zotin Edi përpunimit të kontenierëve. Kjo do të bëjë që qyteti Rama. Duke njohur ambiciet e tij dhe luftën e të kthehet nga një perlë e natyrës në një qendër pabesë që po bën kundër maxhorancës, që pas rezidenciale e punëtorëve të ngarkim-shkarkimit. I zgjedhjes së tij, unë do të çuditesha sikur të ndodhte jeni vërsulur Vlorës deri atje sa edhe landfill-in për ndryshe, pra sikur Presidenti i Republikës ta përpunimin e mbeturinave të qytetit e keni bërë një dekretonte këtë ligj. E them këtë,sepse çështja e pengesë për të përfituar ju politikisht. Akoma asnjë mbetjeve, pra e mbeturinave ka qenë, është dhe gjë në lidhje me pastrimin e bregut të detit nga për shumë kohë do të vazhdojë të jetë një problem mbetjet me zhivë. shqetësues dhe shumë i ndjeshëm për çdo familje Kështu doni të shkatërroni të gjithë Shqipërinë dhe individ të vendit tonë, dhe, si e tillë, nuk mund me këtë ligj, për interesat e një grupi tejet të t’i kalonte Presidentit pa u shfaqur gjoja si mbrojtës rrezikshëm që të ka kapur ty dhe Qeverinë tënde. i zellshëm i mjedisit dhe duke shoqëruar politikisht Mënyra e sjelljes në Parlament dhe ajo e interpretimit dhe pakënaqësinë e ligjshme të qytetarëve të tij në publik tregon qartë se ju, zoti Kryeministër, shqiptarë, për një mjedis më të pastër, në mënyrë dhe një grup i vogël që ju përfaqëson, jeni të kapur që të mund të thithte sa më shumë mbështetës për nga interesat e një grupi të fortë dhe shumë të partinë e tij, e krijuar tashmë, si dhe aleancën me ngushtë, që në gjuhën e përditshme quhet mafia e Partinë Socialiste. plehrave. Të nderuar qytetarë shqiptarë, Mungesa e argumenteve mbi domosdoshmërinë Unë e di se problemi i mbetjeve urbane është e miratimit të këtij ligji duket në mënyrën se si ju i një nga problemet më shqetësuese për secilin prej përgjigjeni reagimit qytetar dhe atij opozitar: opozitë jush, për të gjithë shoqërinë tonë dhe duke qenë i ambientaliste, marksiste, aleancë e plehut. Shumë tillë, aleanca është quajtur kundër plehrave e e shumë epitete i ke veshur të gjithë reagimit kryesuar de facto nga kryetari i Partisë Socialiste qytetar. Po ju që vendin tonë doni ta ktheni në kazan dhe Presidenti i vendit. Ata po përpiqen të mbeturinash të huaja, e keni pyetur veten se çfarë shfrytëzojnë këtë shqetësim të përbashkët që kemi jeni? Ngjani si ajo lopa në mes të rrugës së shtruar. të gjithë, siç është mjedisi, për të krijuar mjegullnajë, Zoti Kryeministër, kthehuni në tryezat e duke synuar që të gjejnë mbështetës dhe vota nga bashkëpunimit me opozitën, sepse ekonomia plehu. Pasi shpifën për një muaj se gjoja Qeveria shqiptare ka të tjera mundësi që të ngrihet! Kthehuni dhe maxhoranca kanë hartuar një ligj me anë të të në dialogun me shqiptarët dhe hallet e tyre, sepse cilit plehrat e botës do të vinin në Shqipëri, a thua atje gjendet mënyra për të dalë nga kriza! Ne ju se këta baballarë të kombit e duan vendin tonë më kemi treguar gjithmonë se jemi të gatshëm të shumë se kushdo tjetër, dhe pasi e panë se pas bashkëpunojmë për interesat e popullit tonë, se jemi këtyre shpifjeve askush nuk ua vuri veshin, të gatshëm të japim mendimet tona për të mirën e bashkërisht vendosën që këtë ligj ta kthenin dhe
1107 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një herë në Parlament, duke besuar se nga e gjithë vazhdojnë procedurat. E gjitha kjo tregon se sa i kjo mjegullnajë shpifjesh dhe deformimesh të disiplinuar dhe i kontrolluar është sot ky proces opinionit publik diçka do të mbetej që të mund të krahasuar në vite më parë. përfitonin sadopak. Kolegë të nderuar, Të nderuar deputetë, Mosmiratimi i këtij ligji nuk do të thotë se ne Ligji “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve” nuk do të importojmë mbetje. Sot ne importojmë nuk ka asnjë lidhje me importin e plehrave, siç mbetje të cilat përdoren si lëndë e parë për industrinë përpiqet të na e paraqesë opozita. Ligji flet për ricikluese. Kuadri ligjor ekzistues që e lejon importin menaxhimin e mbetjeve në territorin e Republikës e mbetjeve fillimin nuk e ka sot, por që në vitin 2002 së Shqipërisë, jo të atyre që gjenerohen në territorin kur qeveriste Partia Socialiste. Sot ne kemi një e Republikës së Shqipërisë. Pra, ky ligj flet për industri ricikluese në vend, që ka investuar dhe po mbetje që janë në territorin e Republikës së investon qindra milionë euro dhe nevojat që ajo ka Shqipërisë, kjo është e qartë në ligj. Në qoftë se do për mbetje aktualisht, sipas statistikave, përballojnë të shohim përkufizimin “për menaxhimin e mbetjeve” vetëm 20 % deri në 30% të kapacitetit të industrisë ai thotë: “Menaxhimi i integruar i mbetjeve është së tyre përpunuese. Sigurisht që kjo vjen nga grumbullimi, transporti, rikuperimi, asgjësimi i mosndarja e këtyre mbetjeve, problem i cili duhet mbetjeve dhe këqyrja e këtyre operacioneve. Ligji të trajtohet nga të gjithë ne si ligjvënës, Qeveria, në disa nene të tij ndjek frymën e pushteti vendor, por dhe nga shoqatat mjedisore ku vetëmjaftueshmërisë dhe të afërsisë e pikërisht në të gjithë punojnë për ndërgjegjësimin e publikut, në nenet 22, 49, por dhe në nenin 48, ku ndalohet mënyrë që të rritet mundësia e klasifikimit që në importi i mbetjeve jo të rrezikshme për qëllim ruajtjen burim të këtyre mbetjeve, punë e cila do të dhe asgjësimin e tyre. Kjo do të thotë se nuk marrim ndihmonte këtë industri që të punonte me kapacitete mbetje nga vende të tjera për t’i ruajtur ose për t’i maksimale me mbetjet e vendit dhe nuk do të kishte asgjësuar, por lejohet vetëm për qëllime riciklimi dhe, interes të importonte nga jashtë. Unë besoj se kjo kjo, plotësisht e përputhshme me kuadrin ligjor të do të arrihet në një kohë të shpejtë në sajë të mëparshëm të hartuar nga ju, të nderuar socialistë, përpjekjeve që po bën Qeveria shqiptare me kur keni qenë në pushtet, kjo ka vite që zbatohet. investimet e shumta në këtë sektor, të cilat Është Metalurgjiku i Elbasanit dhe shumë fabrika munguan 8 vjet të qeverisjes së Partisë Socialiste. të tjera që funksionojnë sot bazuar në këto mbetje Kolegë të nderuar socialistë, që i marrin nga vendi dhe nga importi. Kurse në Para disa ditësh në këtë Parlament kaluam aktin nenin 49 të këtij ligji, i cili bën fjalë për importin e normativ të Qeverisë për mbetjet e makinave të mbetjeve jo të rrezikshme kemi krijuar mundësinë vjetra. Edhe atë e kundërshtuat. Sot nuk dëgjova e një kontrolli të rreptë të kësaj sipërmarrjeje. Pra, ndonjërin nga ju ta përmendte, pasi e keni parë me e kemi disiplinuar atë kur kemi thënë se ky import sytë tuaj se sa i efektshëm ishte, pasi afër asnjë është i mundur vetëm me autorizim të Këshillit të rruge të vendit nuk ka më mbetje të tilla. Jam i Ministrave, ku ky këshill merr në konsideratë arsyet sigurt që dhe ligjin “Për menaxhimin e integruar të e importit dhe kërkuesi i autorizimit të mbetjeve të mbetjeve” pas disa kohësh nuk do e përmendni më, rrezikshme provon se janë shfrytëzuar të gjitha sepse do t’i shihni rezultatet konkrete që ky ligj do ambientet, sipas llojit dhe kodit të kërkuar në vendin të japë në shërbim të mjedisit në vendin tonë. tonë. Të nderuar deputetë, Të nderuar deputetë, Bazuar në ato që thashë më lart, ligji “Për Kur u pyet përfaqësuesi i Ministrisë së Mjedisit menaxhimin e integruar të mbetjeve” është një ligj në komision se sa leje importi ka pasur që nga që do të sigurojë një bazë ligjore për një mjedis sa miratimi i Listës së Gjelbër, pra prej rreth një viti, më të pastër në vendin tonë. Gjithashtu, ky ligj është përgjigjja ishte se kemi pasur 3 kërkesa: Kurumi, e në përputhje të plotë me Kushtetutën e Shqipërisë, cila është miratuar dhe dy kërkesa për lejet e me direktivën kuadër të mbetjeve, me legjislacionin plastikës, një prej të cilëve e kemi refuzuar, sepse e vendeve të BE-së, si dhe me Konventën e Bazelit nuk përputhej me licencën e aktivitetit dhe lejen e ku ne aderojmë, ndaj kërkoj që të votojmë rrëzimin mjedisit. e dekretit të Presidentit, çka do të mundësonte Ndërsa në lidhje me kërkesën tjetër është kryer hyrjen në fuqi të këtij ligji. këshillimi publik, leja nuk është dhënë ende, pasi Falemnderit!
1108 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Dushaj! plehut. Kjo është skandaloze. E gjithë e keqja vjen Po, zoti Bejtja. se ne nuk e shikojmë mjedisin si e mirë publike, si Ilir Bejtja – Të nderuar kolegë, kujdes, por si biznes. E kemi parë këtë në mënyrë Më duket se e keqja këtu në këtë diskutim fillon konstante gjatë këtyre 19 vjetëve dhe nuk po ndaj që nga thelbi i ligjit, ku ne flasim për mjedisin dhe qeveri të majta ose të djathta. harrojmë se ai është një e mirë publike. Kjo e keqe Kohët e fundit thuhet se orientimi ynë është më duket sikur ka filluar disa vite më parë, në orientim biznesi dhe kemi dëgjuar edhe vazhdën e një strategjie ku Qeveria, shteti, vazhdon Kryeministrin, i cili thotë: “Shqipëria do të jetë të heqë dorë nga sigurimi i të mirave publike për destinacioni i vitit në turizëm” Kjo, bashkë me qytetarët. plehrat? Cili do të jetë entertajment end leisure, kohë Dikush këtu tha se ne po diskutojmë një ligj i për argëtim dhe kohë e lirë? Të vemi të gërmojmë cili është europian dhe ne jemi duke klanizuar kundër sipër plehrave? Do të gërmojnë fëmijët tanë, sepse Europës. Më duket se ne jemi një shtet sovran dhe fëmija nuk dallon. Ashtu siç gërmon te pirgu i rërës gjykojmë në rrethanat tona, jo në rrethanat e Europës atje te pallati që ndërtohet dhe luan e bën tunele, kur diskutojmë për aplikimin, për zbatimin e ligjeve. do të shkojë të bëjë tunele në plehra. Nuk më kujton Nuk ka detyrime për ligje të cilat zbatohen në Europë, asgjë tjetër kjo situatë, përveçse Italinë e viteve ’70- patjetër duhet të jenë të formuluara në të njëjtat ’80, që kemi parë në filmat që sot duken si filma rrethana edhe te ne. Do t’ju marr për analogji diçka. horror, kur atje politikanë, të cilët nuk e merrnin në Dikush këtu tha se Gjermania është importuesi dhe konsideratë se çfarë do t’iu ndodhte vite më vonë, përpunuesi më i madh i plehrave. Ne nuk jemi diskutonin të depozitonin plehra në vendin e tyre, Gjermania, ne jemi si ajo gjëja e zezë sipër stufës aq më shumë, edhe t’i asgjësonin në vendin e tyre. për të cilën fëmijëve të vegjël u themi: xix, kujdes! Ne nuk kemi pse diskutojmë sot për një emër Dhe ne nuk mund të aplikojmë ligje që aplikohen në shumë të çuditshëm: industria e përpunimit të të njëjtat rrethana në një vend ku stufa ka 1 milion plehrave, pjesë e modelit tonë. Është turp ta thuash. mjete mbrojtëse. Kemi demonstruar jo vetëm një E kam dëgjuar edhe në televizor, kur ka dalë njëri, herë që ne jemi shumë të brishtë, që nuk i kemi të më duket se e quajnë Artan Hoxha, tek thoshte: “A ngritura strukturat me të njëjtin integritet që i kanë jeni ju kundër prodhimit të letrës në Shqipëri?” Po gjermanët. Më vjen keq, por unë, në klasën ku jap çfarë letre, more zotërinj? Letër me mbeturina? Kjo mësim, vazhdoj të nxjerr studentë jashtë, sepse është mënyra se si do të konkurrojmë ne? kopjojnë. Në Gjermani nuk kopjojnë. Unë kam Konkurruam 19 vjet duke sjellë këtu teknologjitë më studiuar atje, ju siguroj se nuk kopjon njeri. të ndyra të Europës, sepse nuk kishim para. Përveç kësaj do t’ju tregoj një tabelë, Sot, kur ne duhet të jemi vizionarë, dhe duhet shumëkush mund ta gjejë. Këtu keni biokapacitetin, ta shfrytëzojnë këtë zhvillim të vonët për të ndërtuar në grafikun poshtë, dhe foot-print-in ekologjik, diçka që nuk e kanë zhvilluar të tjerët më përpara, prodhueshmërinë tonë të plehrave në grafikun sipër, ne kthehemi përsëri në përpunim plehrash dhe tek i cili tregon se me industrializimin e Shqipërisë kjo industria e përpunimit të plehrave. Mund t’ju them diferencë rritet dhe sot ne kemi një biokapacitet në se në Elbasan qyteti është i ndarë përgjysmë: masën 1 global hektar dhe kemi një foot-print gjysma e plehrave poshtë bulevardit dhe gjysma larg ekologjik 2,57 global hektar. Çfarë do të thotë kjo? plehrave mbi bulevard dhe sot po të veni të blini Që ne hamë dhe bëjmë plehra ushqimet tona, hamë shtëpi, poshtë bulevardit bën 250 euro metri katror, dhe bëjmë plehra ato që importojmë dhe, përveç mbi bulevard bën 400 euro metri katror. Kjo është këtyre duhet të importojmë edhe plehun e të tjerëve. historia. Historia është se ju sot jeni ndarë dhe për Kjo është për të vënë duart në kokë. kunj të kampit tjetër mbroni idenë e plehrave. Dikush tjetër këtu, disave këtu, mund t’u vijë Harrojeni që në këtë çështje jemi ushtarë nëpër për të qeshur, se nuk kishim bërë kaq shumë zhurmë partitë tona! Kini parasysh se të gjithë jeni për ligjin e buxhetit. E kemi edhe në fjalën e urtë: kryefamiljarë nëpër shtëpitë tuaja dhe përpara se të “Zot shëndet, lekët vijnë mbrapa”! Çfarë është kjo jeni deputetë, keni detyrimin të jeni prindër, vëllezër, histori? Tani diskutojmë nëse duhet të jemi pro nëpër familjet tuaja. Kjo duhet t’ju mjaftojë e t’ju plehrave apo nuk duhet të jemi pro plehrave! Njëra teprojë për t’i thënë “jo” kësaj historie! Le të importojë është “aleanca e plehut” tjetra është “aleanca e kush të dojë plehra, kush ka nevojë dhe nuk i del kundër plehut”. Jemi bërë si gjela që rrinë sipër buka që ha, ta kompensojë me mbeturina, le ta bëjë!
1109 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ne nuk na duhen plehrat. Kjo është abc-ja e këtij ligjin që keni miratuar ju kur ishit në pushtet. muhabeti. Dikush mund të qeshë, sepse e gjithë Industria e riciklimit të mbetjeve përpunon kjo histori është paksa sarkazëm, dikush mund të aktualisht një sasi mbetjesh të vendit. Në ecuri ajo mendojë se si ka mundësi që ky është kundër. Po. do të përpunojë gjithnjë e më tepër, gjithnjë e në Jam kundër. Jam mësuar që në shtëpinë time të rritje materiale nga mbetjet tona. Në këtë mënyrë jetojmë pastër. Dikur pastronim edhe rrugën në ajo jep një kontribut në ruajtjen, në përmirësimin e mënyrë kolektive. Tashmë jo më, por para derës gjendjes së mjedisit dhe jo e kundërta, sikurse po sonë pastrojmë. deklamoni ju sot. Koshin e plehrave, që zihemi se para cilës derë Natyrisht, plotësimi i kësaj industrie me lëndë do të rrijë në rrugë, nuk do ta diskutojmë më fare, të para vendi nuk realizohet në një ditë, në një vit sepse kemi hall më të madh. Duhet të sjellim disa dhe as me një mandat qeverisës. Asnjë vend, sado kosha dhe të gjejmë mënyrën si t’i djegim. Nuk na i zhvilluar të jetë ai, nuk e ka arritur ndarjen e del ajo që kemi. qenësishme të mbetjeve sipas lloji në një kohë të Unë i tregova një koleges sime një barsoletë tillë të shkurtër, por ka ecur shkallë-shkallë për shumë të ndyrë: “S’kemi ç’t’i shesim njëri-tjetrit tani dekada. Këtu ndikojnë faktorë të shumëllojshëm, dhe hajde t’i shesim jashtëqitjen. Unë do t’ia shes sa historikë dhe të traditës, aq edhe ekonomiko- falas atyre që dua ta blejnë për 50 vjet, sepse sot financiarë. Ndërthuret sa mentaliteti dhe jam në promocion.” ndërgjegjësimi i shoqërisë, aq edhe niveli i Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Bano! performancës së të gjithë pushteteve, i pushtetit Ilir Bano – E nderuar zonja Kryetare, vendor, por edhe i pushteteve të tjera. Të nderuar zotërinj deputetë, Unë mendoj se vetë ligji që ne po ridiskutojmë Të gjithë e dimë dhe është më se normale që sot është një hap i rëndësishëm në drejtimin e duhur ne të kemi opinione të ndryshme për shumë çështje. për këtë qëllim. Ndërkohë, investitorët kurajozë e Është rruga pluraliste ajo që kemi zgjedhur tash 20 kanë përgatitur terrenin, ku aktualisht, ndër të tjera, vjet, si e vetmja rrugë që garanton sistemin punësohen mijëra shqiptarë. Ju nuk e merrni në demokratik. Veçse ka një problem, që në diskutimet konsideratë këtë, por ju nuk merrni në konsideratë tona, nëse ato do të jenë serioze, ato që nuk mund dhe nuk jepni asnjë alternativë tjetër se ku dhe si të jenë të ndryshme dhe që duhet të jenë të njëjta, do të punësohen këta njerëz, ku dhe si do të krijohen janë faktet dhe faktet pastaj interpretohen në mënyra të ardhurat, si do të rritet mirëqenia dhe, për një të ndryshme. Fatkeqësisht, kjo nuk po ndodh dhe shtresë të caktuar, si do të zhduket mjerimi. nuk po dëgjohet në këtë Kuvend dhe rëndom nuk Nga ana tjetër, dëgjojmë së fundi se shpallni dëgjohet tash disa vjet. Kështu po ndodh edhe në programin tuaj dhe do të hapni 300 mijë vende të diskutimin e sotëm. Për projektligjin po bëhet një reja të punës. Si do ta bëni këtë, zotërinj? Me frymën zhurmë e pajustifikueshme, një zhurmë mjegulluese e shenjtë? Me Shqipërinë baritore dhe vetëm me dhe deformuese për objektin dhe qëllimin e tij. bujqësinë? Ajo e plehrave nuk ka qëllim kryesor Po, zotërinj, Shqipëria do të jetë turistike, sepse punësimin, por punësimi është një element i saj. me këtë projektligj menaxhohen më mirë mbetjet Mbetjet si lëndë e parë kanë qëllim kryesor uljen e dhe riciklohet një pjesë e tyre, ulet ndotja dhe mjedisi ndotjeve dhe rregullimin e mjedisit. E them këtë, shkon në ata parametra që e kanë vendet e tjera të pasi, sado që të zhvillohet bujqësia dhe blegtoria, zhvilluara dhe kjo është shpjeguar në vazhdimësi, ne edhe aktualisht e kemi të mbingarkuar këtë është sqaruar shumë herë, edhe sot, pa asnjë sektor me forca pune për sipërfaqen e tokës që kemi. ekuivok. Nuk lejohet importi i mbetjeve, qoftë të Punësohen rreth 50% e popullsisë, në një kohë kur parrezikshme, për ruajtje dhe depozitim në vende të zhvilluara e kanë jo më shumë se 3-8%. Republikën e Shqipërisë, kjo edhe në kuadrin e Pra, vetvetiu, nëse duam dhe synojmë realisht detyrimeve që ka Shqipëria për integrimin europian. të bëhemi të barabartë me Europën, vetë Lejohet vetëm importi si lëndë e parë për industrinë intensifikimi dhe modernizimi i ekonomisë bujqësore vendase të riciklimit të mbetjeve dhe kjo industri do të furnizojë pjesën tjetër të sektorëve ekonomikë është industri që i shërben eliminimit të ndotjeve; dhe socialë me forca të reja pune të lira. Ku do të lejohet importimi për shumë më pak materiale punësohen këta dhe pjesa tjetër që del nga rritja mbetjesh nga ç’lejojnë vendet e BE-së në Listën e natyrore e popullsisë, nga zvogëlimi i numrit të të tyre të Gjelbër ose se sa lejohej në Shqipëri me papunëve, nga rritja e rendimentit etj. Masat që
1110 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
propozoni ju për të arritur këtë objektiv janë më se Falemnderit! të habitshme: mospranimi i asnjë lloji investimi dhe, Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Bano! për më tepër, zhbërja e atyre që janë arritur këto Zoti Genc Ruli, urdhëroni! vite, ku shquhet anulimi i gjithë marrëveshjeve Genc Ruli – Falemnderit! koncesionare. Pra, jo vetëm mbyllja e industrisë së Sigurisht, pas kësaj odiseje tepër të gjatë riciklimit, por edhe ajo e industrisë energjetike, diskutimesh, besoj se vetëm ndonjë naiv mund të industrisë minerare, e metalurgjisë etj. ketë ngelur të besojë se për ju socialistët qëllimi Këtu e kisha kur thashë për punësimin dhe s’do është pikërisht ligj i mbetjeve dhe asgjë tjetër veç shumë komente se ku e çon vendin kjo rrugë që ju tij. propozoni, rrugë pa alternative, rrugë thjesht për Ligji i mbetjeve është gjetur si një casus belli i populizëm dhe demagogji. Nga ana tjetër, me vënien nevojshëm dhe i domosdoshëm. Madje, do të thoja në program të tatimeve të larta dhe në rritje që në gjithë përpjekjen e kësaj lufte të tipit Rama progresive, ju asfiksoni zhvillimin, rritjen dhe që po bëni prej 6 vjetësh, se keni bërë dhe luftë përmirësimin edhe të pjesës tjetër të sektorit tjetër opozitare më parë, asnjëherë deri më sot nuk ekonomik, duke i pakësuar ose ndërprerë mundësitë jeni dukur më spekulativë dhe më banalë, sesa sot, e tyre për financim të veprimtarive. Kjo do të thotë me këtë që po e quani beteja e madhe kombëtare se jo vetëm nuk do të ketë ndonjë shpresë ky vend, kundër ligjit të mbetjeve. sipas programit tuaj, për hapjen e fronteve të reja të Sigurisht, konteksti për të cilin bëhet kjo betejë punës, por rrezikohen edhe të mbyllen e falimentojnë dhe kërkohet madje kjo betejë është shumë i qartë një pjesë e tyre, gjithnjë sipas platformës suaj. dhe ajo çka shprehet janë vetëm qëndrimet politike Zotërinj të opozitës, një nga shqetësimet që ju jokonsistente të palexueshme, të paqëndrueshme, keni ngritur dhe që në pamje të parë mund të duket deri diku edhe ezoterike të liderit tuaj, zotit Rama, i se qëndron, që po e ngrini edhe këtu, për moslejimin cili ka filluar të përbetohet dhe, deri diku, ka bërë e importit të asnjë lloj mbetjeje, pra dhe të atyre si edhe ndonjë lëvizje, i detyruar apo ndoshta edhe i lëndë e parë, është paaftësia dhe mungesa e bindur, (ende nuk e kam të qartë këtë gjë) se mund kapaciteteve të duhura administrative dhe teknike të bëhet politikë sidomos në tavolinat e negociatave, në dogana, për kontrollin e saktë të asaj që hyn në kur kërkohet t’u jepet zgjidhje çështjeve të mëdha, Shqipëri. të cilat na nxjerrin nga bllokimi që kemi. Në fakt, me gjithë arritjet e pamohueshme që Zoti Rama, në politikë nuk lëviz dot në mënyrë shprehen në rritjen disa herë të vëllimit të mallrave lineare. Çdo javë ai na befason me ndonjë lëvizje të importuara dhe të zhdoganuara, që në kohën tuaj anarkiste, konfuze, që dëshmon në inkoshiencën e ishin pjesë e kontrabandës, përsëri nuk thotë asnjë tij, se vetëm tavolinës nuk ka ndërmend t’i afrohet, njeri nga kjo shumicë se është arritur përsosmëria. ose po t’i afrohet, do t’i afrohet duke bërë të fortin, Për më tepër, nuk besoj se këtë përsosmëri e ka në vend që, për të mirën dhe për dobinë e tij, të arritur deri më tash ndonjë vend apo do ta arrijë bënte të urtin dhe të mençurin, se të fortin ka kohë ndonjë vend në të ardhmen. Ky është një proces i që e bën dhe nuk nxjerr gjë. pandërprerë reformimi dhe përmirësimi njerëzor, Nga ana tjetër, ai do të tregojë që opozita dhe ai administrativ dhe teknik. Për realizimin e kësaj, vetë nuk janë aq të dobëta sa kanë numrat ose sa u përmirësimin dhe jo përsosmërinë, kemi detyrimet rezulton në aksionet konkrete, ndonëse me votën e tona të përbashkëta. tij tenton ta bllokojë këtë ligj në Parlament herën e Ju keni hequr dorë nga detyrimet ligjore, keni parë, por s’e bllokon dot dhe tenton ta bllokojë zgjedhur bllokimin, keni zgjedhur pengimin, nuk keni nëpërmjet një autoriteti jashtëparlamentar, sigurisht dhënë as kontribut e aq më pak konsensus për asnjë kushtetues. Çfarë kemi në këtë rast? Brenda ligj të nevojshëm, që ne t’i përmirësojmë nga dita rregullave të Kushtetutës, por gjithsesi me pabesi në ditë kapacitetet e administratës sonë. Sidoqoftë, politike, tentohet që, ajo që është minorancë edhe ju vetë e kuptoni se nuk mund të bllokoni çdo parlamentare të bëhet një maxhorancë e koalicionit gjë, sikurse nuk mund ta bllokoni edhe këtë ligj, për për bllokimin e çdo gjëje që mund të ketë në të cilin ne po diskutojmë, i cili, natyrisht, do të krijojë Parlament ose në politikën shqiptare në këtë kushte më të mira ligjore për një Shqipëri më të periudhë. pastër dhe jo për një Shqipëri të plehrave, sikurse Vijmë tek ai që është sebepi, ligji apo kazusi. thoni ju. Të gjithë ata që e kanë lexuar, dhe disa nga ju,
1111 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
ndoshta ata më të sinqertët, thonë se ligji është në kundër. përputhje me standardet, sepse i njohin standardet Ju e dini mirë që ligji është një parakurs. Është dhe direktivat. Atëherë, pse ky ligj provokoi, në i domosdoshëm, por kurrë nuk është i mjaftueshëm. veçanti, nervozizëm, furi, mobilizim të opozitës dhe Duhet vullneti institucional, veprimi i institucioneve, të gjithë rripave të transmisionit të saj? kontrolli i tyre etj. Vendeve që realisht e kanë problem Asnjë nga filipikat që u mbajtën sot, madje as riciklimin e paligjshëm, mafien në botën e mbetjeve, ato më të zjarrtat, ato të Tahirit, nuk sollën dot ndonjë u mungon vullneti institucional për ta ndalur atë gjë. provë apo dëshmi konkrete, ndonjë merak rreziku Ju e dini shumë mirë që nuk është ligji ose neni që konkret i konstatuar i ndonjë veprimi të mbetur në thotë ndalohet. Madje, ju enkas nuk e citoni nenin tentativë për të sjellë plehra, siç i quani ju, në 48 që thotë: “Kategorikisht ndalohet importi i Shqipëri. Dikur ka qenë një rast, e mbani mend mirë, mbetjeve të rrezikshme.” që do të vinin mbeturina gjysmë të përpunuara nga Ju e dini shumë mirë që edhe po ta ndalosh me Italia dhe do të përpunoheshin me inceneratorë në ligj, po të jetë Qeveria mafioze, zullumqare, siç thoni Kashar dhe ka qenë në kohën tuaj nuk besoj se ka ju, mbetjet e rrezikshme futen nën emrin e plehrave pasur ndonjë të tillë nga viti 2005 e mbrapa. Ai kimike, nën emrin e pesticideve, nën emrin e projekt pati kundërshtime të forta nga disa lëndëve djegëse alternative, madje futen edhe nën personazhe; dhe nga rripat e transmisionit. Ndonëse emrin e ilaçeve. Ti ndalnim këto? Do të ngelej nuk doli haptazi, Rama ishte kundër edhe në atë farmacia e Tahirit pa punë. Dhe mua më vjen keq, kohë. sepse po iu mbyll edhe farmacia, me çfarë do t’i (I drejtohet një deputeti të opozitës.) Pse paguajë gjobat për shpifjet që ai thotë? nervozohesh? Ti fole gjithë kohën kaq ëmbël, sa Prandaj, zotërinj, t’i lëmë absurdet dhe të flasim edhe unë të dëgjova po aq ëmbël. Më dëgjo edhe ti realisht. Ju nuk keni qenë fare në temën e mbetjeve, mua. por në temën e koalicionit që doni të krijoni dhe, më Pse Rama ishte kundër, megjithëse nuk doli së fundi, e keni gjetur aleatin, armën sekrete të zotit vetë, po nxori Koçon dhe të tjerët? Sepse kështu Rama, për të bllokuar Parlamentin dhe Qeverinë. A godiste kryeministrin e vet, dhe i duhej ajo luftë; e bllokuat? E shikoni sot që jo. ishte kundër se nuk duhej të humbte monopolin e Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Ruli! pastrimeve të qyteteve që e kishte Koço dhe askush (Zoti Tahiri kërkon të flasë.) tjetër. Pra, ju të gjitha debatet për temat e mëdha i Jo, zoti Tahiri, nuk jua përmendi emrin. Të jemi bëni nga viti 2005 e mbrapa. Para Ramës nuk ka korrektë. Rregullorja është për të gjithë njësoj. Ju pasur PS-ë. Të gjitha veprimet që janë bërë nga lutem, uluni! PS-ja në atë kohë, nuk janë tuajat. Zoti Tahiri, ju lutem, të respektojmë Rregulloren! Tahiri që është tani në PS mund ta thotë këtë, Zoti Tahiri ka një Rregullore për të gjithë njësoj. por këtë nuk mund ta thotë as Pandi dhe askush (I drejtohet një deputeti të opozitës, i cili flet që ka qenë në PS që në ’91-shin. Po të jetë për të nga vendi.) Në qoftë se jeni nënkryetar i grupit, bëhu folur për ligjin, ligji juaj për mbetjet ka qenë shumë i kryetar grupi tamam, edhe thuaj, hajde të jemi qenie rrezikshëm potencialisht, qoftë për mënyrën racionale. rregulluese, qoftë për autoritetin rregullues, Sipas kësaj liste, duhet të jenë edhe 5 orë të kontrollues dhe kufizues, ku licencën e jepte një tjera diskutime dhe nuk ia vlen. Ma sillni listën që nëpunës i thjeshtë. Ndërsa këtu i është lënë Këshillit ta di edhe unë ku jemi, që edhe maxhoranca të të Ministrave. Me të drejtë dikush nga ju tha nuk e bëjë të njëjtën gjë. ka ligji problemin, problemi është se ne nuk besojmë Saimir, ju lutem, uluni! Rregullorja nuk të Qeveria. Në qoftë se politika do të ndërtohet mbi parashikon që unë të jap fjalën sa herë që një dyshimin dhe absurdin, përfundon tek absurdi. Në deputeti t’i mbushet mendja. Replika bëhet në rastet qoftë se do të thoni se nuk besojmë te kjo Qeveri kur kryhet fyerje. Ju lutem, uluni! (jo vetëm për mbetjet, sepse ju nuk besoni tek asgjë), Zonja Enkelejda Shkreli, urdhëroni! atëherë kjo Qeveri nuk mund të bëjë dot politikë të Enkelejda Shkreli - E trashët zullumin, zoti jashtme, përveç të shkëmbejë letra kredenciale dhe Kryeministër! Me aferën e plehrave e trashët vërtet të marrë pjesë në ndonjë konferencë. Pra, ky është dhe keni lënë pa gojë një popull të tërë. Bjerini qark një absurd institucional, ndaj mos e ndiqni deri në të dëgjoni se çfarë thonë njerëzit për ju. U është fund këtë absurd, sepse nuk ju del mbarë, por mbushur mendja top se juve ju kanë dërguar ta
1112 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shkatërroni këtë vend. Ja, kështu thonë njerëzit që Mjedisit deklaroi: “Nuk do të importojmë lëndë të kanë ende në vesh buçimën vrastare të Gërdecit para të helmëta, radioaktive apo të pariciklueshme”. dhe krismat e 21 janarit. I trishtuat e i shtangët Fjalë e rrenë, pasi e vërteta doli në dritë. Pikërisht shqiptarët me lajmin e plehrave, zoti Kryeministër, në ato ditë të deklaratës, më 18 tetor 2010, në portin aq sa nuk po dinë më të ndajnë aftin e kalbjes së e Barit, skuadra e karabinierisë ekologjike sekuestroi plehrave në rrugëtim nga afti i kalbjes së sistemit një anije kontrabandë dingas me ngarkesë speciale, tuaj qeverisës të nisur për rrugë. me copa lavariçesh, frigoriferësh dhe lëndësh A dini si thonë njerëzit: “Po mirë xhanëm, mirë radioaktive, që ishte nisur për në Shqipëri, sigurisht, që ky yni i ka puqur fijet e punëve të veta me ca në ujdi private me ju, kokë më kokë me ju, zoti xhagajdurë andej nga Italia dhe do të na e zbrazë Berisha, ngaqë anija tentoi të nisej 2 ditë para se ju plehnajën e Napolit këndej nesh, po ç’ndreqin ka t’u përrallisnit shqiptarëve për mrekullinë ekonomike që na e thotë gjithë gëzim, a thua se po na sjell të plehrave të botës. shëndet e jo sëmundje?” A thua s’na mjaftojnë plehrat tona, zoti Berisha! Rrojmë në epokën e komunikacionit, zoti Ju deklaruat: “Vendi ynë nuk arrin të furnizojë me Berisha, dhe e kemi të thjeshtë t’i përqasim modelet, lëndë të parë industrinë e riciklimit, kështu që jemi aq më tepër kur edhe shtiren njëlloj. të detyruar t’i importojmë plehrat dhe t’i riciklojmë Fjalimet tuaja ngjajnë në thelb e në formë me këtu”. Si nuk arrin të furnizojë me lëndë të parë? fjalimet e udhëheqësve tiranë e të korruptuar të Shqipëria frymëton nën plehra, zotëri! Shkoni në shteteve të Afrikës së varfër, të cilën, po ata vetë, e Gjirin e Rodonit dhe shikoni se çfarë përplasin shndërruan për vite me radhë në kanistër lumenjtë tanë atje! Përplasen male pisllëku urban e hedhurinash nga e gjithë bota. industrial, që janë për faqe të zezë! Aq pirg janë E ridëgjova kasten dje në you tube fjalimin e tani, sa as deti nuk i tërheq më e as toka nuk i ish-tiranit të korruptuar të Bregut të Fildishtë, Laurent prapëson dot. Kështu është në Gjirin e Rodonit, në Gbagbo, kur u fliste me afsh mediave për Patok, në Erzen, në Ishëm, në Shkumbin, në përmbushjen e kushteve të zhvillimit përmes derdhje të Vjosës dhe në shpatet e maleve anës zbarkimit të plehrave. U fliste me afsh, ja kështu si rrugëve. Kështu është gjithkund. flisni ju tani. Por, a dini ç’ndodhi? Plehrat u zbrazën Ne jemi një nga vendet më të ndotura të botës në Bregun e Fildishtë dhe brenda një jave plot 100 dhe kjo e dhënë nuk vjen nga Instituti Kryeministror mijë vetë u lemerisën nga epidemia e beftë. Thuaju i Statistikave, por nga Organizmat Ndërkombëtare shqiptarëve se ju po u gatisni të njëjtin hall! Po me të Mjedisit dhe Shëndetit. kaq ngulm dëgjova të fliste për plehrat Muamar Pse nuk keni përgjegjshmërinë dhe kurajën t’ia Gadafi, bashkë me të tjerë, të cilëve nuk u hyn në nënshtroni referendumit popullor një ligj të tillë, të sy vendi, por veç kuleta e tyre. cilin Presidenti ua ktheu mbrapsht, ndërsa shoqëria Ju kam dëgjuar edhe ju, zoti Kryeministër, në civile ju ka ardhur te dera me protesta? Vallë 2004-ën, në atë kohë kur ishit kreu i opozitës. Ju vendoskan votat e kësaj shumice të paqenë për jetën kam parë të brofni nga këto karrige të Kuvendit, duke dhe shëndetin e shqiptarëve, madje edhe të atyre klithur me fraza patriotike kundër importit të plehrave që ende s’kanë lindur? Nënshtrojani këtë ligj që qeveria e atëhershme donte të inicionte. Cili nga referendumit mbarëshqiptar si një detyrim ndaj tyre. të dy Berishët jeni ju? Cili jeni ju, zoti Berisha? Dil Ju nuk doni ta bëni, se këto miliona jetë nuk ju hyjnë tani dhe thuaju shqiptarëve troç se i gënjyet në vitin në sy, zoti Berisha. Ndaj, siç ju thashë në fillim të 2004, se as që jua ndiente për kanosjen e plehrave, fjalës sime, ata ju konsiderojnë si shkatërrues me por ju duheshin thjesht votat, sikundër tani që nuk e mision, zotëri! ndieni se po e shndërroni Shqipërinë në një kazan Është detyra jonë dhe e gjithsecilit, ta ndalë global sëmundjesh, sepse ju duhen thjesht paratë. misionin tuaj shkatërrimtar. Ta ndalë e t’i kthejë secilit Ju duhen asprat e Judës, sepse e keni ndarë hisen, shqiptarëve t’ju japë Shqipërinë e rrëmbyer mendjen t’ia mbathni me soj e sorollop, pasi t’ua nga ju, ndërsa juve, natyrisht, t’ju japë përballjen kalbni truallin shqiptarëve e t’ua helmoni ujërat, më me drejtësinë. zi se kuçedra në përralla, zoti Berisha! Falemnderit! Gënjeni ditën për diell dhe bota ju zë me preshtë Jozefina Topalli – Falemnderit! e rrenës në duar. Meqë doni fakte, në vitin 2010, kur Atëherë, zoti Sybi Hida, urdhëroni! mynxyra e plehrave nxori kokën, ministri juaj i Sybi Hida – E nderuar zonja Kryetare!
1113 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Të nderuar zonja dhe zotërinj deputetë, emërimet. E tani nuk voton këtë ligj, pasi mendon Gjatë kësaj periudhe si deputet, kam qenë i se po miratojmë një ligj për plehrat dhe jo një ligj që privilegjuar që të votoj ligje që e çojnë vendin tim ka të bëjë me menaxhimin e integruar të mbetjeve. drejt demokracisë perëndimore, ligje që rrisin lirinë Megjithatë, me retorikën e opozitës sikur u e të menduarit e të vepruarit, ligje që sigurojnë lëvizje mësuam tani. Ajo që është e re këtë herë, është të lirë të bashkëqytetarëve të mi në vendet e BE- kthimi i ligjit nga Presidenti i Republikës. Lexova së, ligje që kanë ulur koston e bërjes së bizneseve me kujdes argumentet ku është bazuar ai në kthimin në vendin tim, ligje që shpërblejnë të suksesshmit e ligjit. Presidenti i Republikës me kthimin e këtij e ligje të tjera si këto. ligji për rishqyrtim i ka dhënë vetes disa kompetenca Sot jemi para një ligji dhe një dekreti të që nuk ia lejon Kushtetuta ose nuk ia njeh Presidentit, që e kthen mbrapsht këtë ligj. Çfarë ka Kushtetuta. Presidenti i Republikës mund të kthejë ndodhur me projektligjin për menaxhimin e integruar një ligj vetëm kur ai gjen në atë një shkelje të të mbetjeve? Përse disa e vlerësojnë që ky projektligj Kushtetutës. nuk qenka sipas standardeve evropiane? Në cilin nen e shkel Kushtetutën ky ligj dhe cilit Për miratimin e këtij projektligji janë organizuar institucion i ka marrë kompetencat Parlamenti me disa takime e dëgjime, si me shoqërinë civile, ashtu anë të këtij ligji të ri, kompetenca këto që nuk ia me specialistë të fushës. Kam kaluar shumë të lejon Kushtetuta? kohë të lexoj dhe të gjej ndonjë arsye teknike se Presidenti mund të mos e pëlqejë fare këtë ligj, përse nuk duhet ky ligj. Atë që kam pasur më të mund të dojë të tregojë se ka një betejë për të vështirë të kuptoj është se cili ka qenë ndryshimi zhvilluar me Qeverinë dhe me Kryeministrin, mund midis lejimit të importit të mbetjeve të miratuar në të dojë të tregojë se ai dhe Partia Socialiste janë vitin 2002 e 2003 me atë që është paraqitur në këtë kundër ndotjes së vendit, siç thonë, por ai nuk projektligj. mundet kurrë të përkthejë këtë dëshirë të tij në Në fakt, ndryshimi midis projektligjit, ose ligjit dekrete presidenciale. të vitit 2011 me ato të mëparshmet është se në Kushtetutshmëria është e vetmja gjë që duhet këtë projektligj forcohen masat dhe kontrolli për të shohë dhe ndihem keq që duhet ta themi këtë importin e mbetjeve. për Presidentin e vendit. Nuk është një gjë që ka Atëherë pyetja me të drejtë shtrohet: Përse diskutim, nuk është një ligj që lëkundet midis gjatë kësaj kohe, pra që nga vitet 2002-2003, nuk kushtetutshmërisë apo jo, është një ligj qartësisht është bërë ndonjë kërkesë për ndryshimin e lëtyre pa asnjë problem kushtetues dhe Presidenti e ka ligjeve, që të mos lejonte importimin mbetjeve në kthyer. Retorika në arsyetimin e Presidentit është, vendin tonë, nga ata që e kundërshtojnë sot këtë po ta analizosh, edhe unë e bëra një analizë të tillë, projektligj? një retorikë e shpëlarë e pa përmbajtje, pa referenca Pra, me këtë dua të them që nuk shikoj asnjë në Kushtetutë, një retorikë me dogma të vjetra, që arsye teknike e profesionale që të mund të flet për breza dhe të ardhme, për një botë re që do ndryshohet ky projektligj. Siç duket, ky projektligj të lulëzojë gërmadhash, me terminologji të përdorura pati fatin e keq, pasi kaloi në një kohë kur PS-ja u nga e majta e viteve ’20. kthye në Parlament për gjoja bashkëpunim për të Jemi para një dekreti që tejkalon të drejtën e mirën e vendit, por, në fakt, po shohim sjelljen e dekretit. Jemi përpara një përpjekjeje politike për të grevave të urisë dhe të radikalizimeve, sjelljes vënë në vështirësi shumicën dhe jemi përpara një sindikaliste e marksiste në Parlament dhe me retorike majtiste e bolshevike, pa argumente dhe Parlamentin, në asamble dhe në të gjitha foltoret. pa thelb. Nuk besoj se ka kuptim të shqyrtojmë një Për të paraqitur veten se ajo po bën një punë të dekret të tillë. mirë, që po punon për të mirën e popullit, ka devijuar Falemnderit! me qëllim thelbin e çështjes, duke e trajtuar si një (Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) ligj për plehrat e jo si një ligj që trajton, si në çdo Ardian Turku – Falemnderit, zoti Hida! vend të Europës, trajtimin e mbetjeve. Zoti Toçi, fjala është për ju. Kuptimi i fjalës “plehra” ndryshon kryekëput nga Fatmir Toçi – Para se të them dy fjalë në lidhje fjala “mbetje”. Megjithatë PS-ja mundohet të fshihet me ligjin për mbetjet, duke përfituar nga koha ime, pas gishtit, duke thënë që nuk miratojmë ligjin për desha të bëj një replikë të shkurtër me Kryeministrin, Gjykatën Administrative se nuk kemi besim te i cili, si gjithmonë, vend e pa vend, po përdor
1114 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kulturën, gjuhën, letërsinë dhe librat në shërbim të politike, që shumë prej këtyre lloj ligjeve janë rrëzuar tij si armë politike. nga Gjykata Kushtetuese, edhe kur janë miratuar E para, në lidhje me përmendjen e emrit të apo kaluar në heshtje nga Presidenti i Republikës. Shuteriqit të madh. Unë nuk jam miku i Berishës, Por, për fatin e mirë të një shoqërie që ka filluar të por është kosto dhe përgjegjësi e madhe përpara japë shenjat e reagimit qytetar kur bëhet fjalë për shqiptarëve të jesh miku i Sali Berishës, për atë ç’u fatin e saj dhe të vendit, ligji “Për menaxhimin e ka punuar shqiptarëve për 20 vjet. integruar të mbetjeve” ka ngjallur sensibilizimin e Së dyti, më duket hipokrite që zoti Berisha mijëra qytetarëve, që e shohin atë si një premisë vazhdon të hiqet si kampion i leximit në Shqipëri për shkatërrimin mjedisor, shtimin e ndotjeve në një dhe që ndjek vazhdimisht nga afër të gjitha zhvillimet vend që e kanë mbytur plehrat dhe rrezik real për për kulturën e shkruar. Nëse vërtet është i interesuar, shëndetin e njerëzve. nuk ka njeri sot në Shqipëri me forcën e pushtetit Ngutja për ta risjellë në Kuvend në formën që që ka ai, që mund të bëjë më shumë për shkrimtarët ishte, me gjithë vërejtjet e shumta që ka ligji, flet shqiptarë, për botuesit shqiptarë nëpërmjet, në radhë për një kokëfortësi primitive të pushtetit aktual, flet të parë, duke rregulluar legjislacionin dhe duke dhënë sa e frenuar në realitet është kjo pozitë të një suport për ata njerëz që janë pasuria jonë bashkëpunojë me opozitën dhe shoqërinë civile. Dhe shpirtërore. bëhet fjalë për një ligj që nuk e cenon pushtetin e Tashmë ka rastin më ideal. Vetëm 6 ditë më saj. pas në Tiranë bëhet panairi më i madh i librit që Ligjin që rishqyrtojmë opozita e debatoi, e zhvillohet ndonjëherë dhe, në qoftë se nuk ka dëshirë kundërshtoi dhe nuk e votoi, duke e quajtur atë me e mundësi për ta ndihmuar, sepse arka e shtetit probleme dhe që nuk zgjidh problematikën aktuale është bosh, për shkak të fushatës elektorale, le t’ia të mbetjeve, që kanë mbuluar mbarë vendin si në heqë atë taksë prej 70 milionë lekësh që u merr asnjë vend tjetër të rajonit. Nuk e dekretoi Presidenti Pallati i Kongreseve qira botuesve dhe njerëzve të i Republikës, duke e cilësuar atë si antikushtetues. librit, për të treguar dashurinë e tij të madhe që ka Me probleme e sheh këtë ligj edhe shoqëria civile, për të. veçanërisht ambientalistët, të cilët me mbi 3.000 Së treti, për Shuteriqin do të thosha që është firmat e qytetarëve, që ia kanë dërguar si dhuratë një ngjarje e madhe që botohet. Pa dyshim, librat e Kryesisë së Kuvendit, kanë deklaruar se do të tij janë gjithmonë të mirëpritur dhe sidomos botimi i kërkojnë referendum popullor, në rast se ky Kuvend tij sot për Arianitët, që ka të bëjë me historinë e një do ta miratojë përsëri në formën që është. Ndërsa familjeje të madhe fisnikësh në Mesjetë, pa të cilën Komisioni i Ligjeve, që e ka risjellë në këtë seancë edhe luftërat e Skënderbeut dhe luftërat e popullit plenare, jo vetëm që nuk mori mundimin ta rishqyrtojë shqiptar në shekullin XV kundër pushtimit osman për të parë përmirësimet e mundshme, por dyshojmë nuk mund të kuptohen. se as që i ka lexuar argumentet e kreut të shtetit, Së fundi, për merakun e Kryeministrit, do të them por na e ka sjellë siç e ka dërguar në Presidencë që botimi i librit të Arianitëve ishte një projekt më herën e parë. shumë se 2-vjeçar, në bashkëpunim me familjen dhe Atëherë, pse kjo ngutje, ku janë parimet e me zonjën Shuteriqi, dhe që më së fundi u botua, demokracisë, për të cilat flet aq shumë zoti Berisha falë edhe një bashkëpunimi jashtëzakonisht të dhe rrethi i tij?! frytshëm edhe me një krushkun e tij, të cilin unë Kujtojmë se është një nga ligjet që në votimin gjej rastin ta falënderoj publikisht, meqenëse nuk e para 5 javëve në Kuvendin e Shqipërisë nuk mori m’u dha rasti të flas në promovimin e këtij libri, sepse as gjysmën e votave të deputetëve që përbëjnë këtë na u desh të dëgjojmë Berishën këtu dhe jo kulturën Kuvend, pasi arriti të marrë vetëm 69 vota të shqiptare. vlefshme, nga 124 deputetë që ndodheshin në sallë Duke u kthyer te ligji për mbetjet, nuk është në momentin e votimit. ndonjë ngjarje e rrallë apo lajm për t’u shënuar rasti Mjaftojnë këto për të kuptuar i kthimit për rishqyrtim të një ligji të hartuar nga kjo papërgjegjshmërinë e kësaj Qeverie edhe në hartimin maxhorancë, me nxitim, pa përgjegjshmëri apo në e ligjeve, politikat e saj klienteliste e korruptive, interes të klaneve të caktuara. inferioritetin në marrëdhëniet me partnerët Shqiptarët e kanë parë në më shumë se 30 ndërkombëtarë, nga të cilët është e gatshme të raste gjatë mandateve të qeverive të kësaj force presë edhe mbeturinat e tyre, vetëm e vetëm për
1115 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pak suport në mbajtjen në këmbë të kësaj Qeverie. ndihmon industrinë e riciklimit, a thua se qëllimi i Ishte lufta kundër korrupsionit kali i betejës i ligjit është biznesi i disa firmave të ngritura me kësaj maxhorance, por që në raportin e fundit të nxitim për qëllim fitimi dhe jo mbrojtja e mjedisit, Komisionit Europian ishte shkaku kryesor që vendi shëndetit etj., nga ndotjet e të gjitha llojeve. nuk u pranua me statusin e vendit kandidat. Ne nuk jemi kundër këtij ligji në tërësi. Por nuk Siç është theksuar edhe në diskutimet në mund të bëhemi pjesë dhe nuk mund të lejojmë që debatin kur iu paraqit Kuvendit për herë të parë, ky në emër të zgjidhjes së një problemi tejet ligj del hapur nga objekti që ka si qëllim: menaxhimin shqetësues, që na rrezikon dhe na turpëron të e mbetjeve në Republikën e Shqipërisë dhe, siç gjithëve, t’i hapim rrugën një tjetër rreziku edhe më shprehet në nenin 49 në lidhje me importin e të madh, siç është ai i kthimit të vendit tonë në një mbetjeve, fokusohet në mundësimin e importeve të landfill për vendet përreth e më gjerë. plehrave të të tjerëve, gjë që përbën një rrezik real Le të krijojmë premisat për të zgjidhur për vendin tonë. problematikën e plehrave të vendit njëherë, pastaj Kjo, duke pasur parasysh edhe faktin e të mendojmë për ato të fqinjëve. Ekspertët e BE-së pamundësisë së efikasitetit të kontrollit të këtyre kanë pohuar se nuk është detyrim i BE-së neni 49, mbetjeve që do të hynin nga jashtë, edhe pse thuhet heqja e të cilit, edhe me disa plotësime e fokuson se do të jetë e përcaktuar një listë e llojit të mbetjeve problemin tek menaxhimi i plehrave të vendit. Pa të lejuara. marrë zgjidhje menaxhimi i mbetjeve në vend nuk Por kjo Qeveri nuk kontrollon dot kufijtë e saj kemi arsye të importojmë. Në këtë kuadër edhe shtetërorë, e jo më të bëjë verifikimin plehrave nëse kapacitetet e industrive ricikluese duhet të ngrihen janë apo jo pjesë e listës. duke u mbështetur në pastrimin e plehrave të vendit. Kjo Qeveri nuk di sa banorë ka ky vend, sa Sipas të dhënave të fundit vetëm 10%-30 % të jetojnë në Shqipëri e sa janë jashtë saj në mbetjeve të vendit përpunohen nga industria e emigracion, e jo më të identifikojë se të ç’natyre do riciklimit ekzistuese. Atëherë përse të mos të ishin plehrat që do të na i hidhnin fqinjët, siç i mendohet e punohet që kjo industri e riciklimit të hedhin sot një pjesë jo e vogël e shqiptarëve nga mbetjeve të shkojë drejt angazhimit për përpunimin dritaret, ballkonet e gardhet e oborreve për t’i hequr 100% të mbetjeve të vendit dhe t’i lëmë vendet e qafe nga shtëpitë e tyre. tjera që të mendojnë vetë për menaxhimin e mbetjeve Ne boll kemi plehrat tona, që na dalin përpara të tyre. sapo dalim nga pragu i shtëpisë, që i shohim të Përse të mos përdorim mekanizma financiare kutërbojnë në çdo cep rruge në qytet apo përgjatë dhe politika që nxisin menaxhimin e mbetjeve tona, akseve rrugore në të gjithë vendin, në çdo breg lumi, sikurse veprojnë dhe vendet e zhvilluara? përrua apo brinjë brenda dhe në afërsi të fshatrave, Për të gjitha sa më sipër dhe duke qenë i bindur në bregdet dhe në të gjitha qendrat e tjera turistike. se ligji nuk do të ketë asnjë impakt për përmirësimin Nga ana tjetër, ritheksojmë se në këtë ligj nuk e gjendjes skandaloze aktuale, mendoj se është e trajtohen fare problemet e mbetjeve të trashëguara nevojshme të harmonizohen politika të atilla që të gjatë këtyre 20 vjetëve në Shqipëri, mbetjet urbane mos inkurajojnë rritje të kapaciteteve ricikluese të dhe ato nga industria e para viteve ’90 me mbetjeve përtej atyre që prodhon vendi, pa ezauruar rrezikshmëri të lartë në shumë zona të vendit. më parë mbetjet e vendit, duke siguruar me Shqiptarët presin nga ne ligje dhe politika për përparësi menaxhimin e plotë të tyre. kufizimin e plehrave të vendit, menaxhimin e tyre Karakteri i qëllimshëm, i dyzuar i këtij ligji, në interes të mbrojtjes së mjedisit, për një jetë sa orientimi i konventave ndërkombëtare, sipas të cilave më të shëndetshme dhe jo t’i shtojmë ato nëpërmjet vendet prodhuese duhet të merren, së pari, me importit, domethënë të zgjidhim problemet e të menaxhimin e mbetjeve të tyre, mungesa e tjerëve dhe të ndyjmë shtëpinë tonë. konsultimeve të mjaftueshme me ekspertët përkatës Dhe përse?! Siç është shprehur edhe një prej dhe publikun, si dhe mungesa e një fature financiare, titullarëve të dikasterit që e mbulon këtë çështje, që do ta shoqëronte zbatimin e këtij ligji, e tregojnë është fare e qartë: në interes të pak bizneseve, me më së mirë këtë. sa duket të lidhur ose pranë familjes qeveritare. E Gjithashtu, fakti se në ligj nuk përcaktohet themi këtë sepse ka një zëvendësministër të dukshëm se prioritet është menaxhimi i mbetjeve kudoshfaqur, i cili këmbëngul se miratimi i këtij ligji të prodhuara në vend në interes të përmirësimit të
1116 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
situatës, presioni rajonal i disa... zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit me (Zotit Toçi i ndërpritet fjala se i ka mbaruar BE-në, vendi ynë, nga e gjithë Lista e Gjelbër, prej koha në dispozicion.) më tepër se 400 artikujsh, do të pranojë vetëm 50 Ardian Turku – Falemnderit, zoti Toçi! prej tyre. Pra, kjo tregon përkujdesjen që po tregon Fjalën e ka zoti Hoxha. Qeveria shqiptare për të pasur nën kontroll këtë Ismail Hoxha – I nderuar zoti drejtues i sektor mjaft delikat. Sigurisht, ky është një seancës, angazhim serioz i vendit tonë për të realizuar Të nderuar kolegë deputetë, detyrimet ndaj kërkesave në rrugëtimin drejt Në fillim të kësaj jave, në Komisionin e anëtarësimit në BE, ku këto detyrime janë Veprimtarive Prodhuese, Tregtisë dhe Mjedisit u reciproke, dhe, si të tilla, duhen realizuar. diskutua dekreti i Presidentit të Republikës së Ligji detyron një menaxhim të integruar të Shqipërisë, lidhur me kthimin për rishqyrtim në mbetjeve urbane sipas standardeve më të sigurta. Kuvendin e Shqipërisë të ligjit “Për menaxhimin e Ky ligj e detyron Qeverinë që për çdo artikull importi integruar të mbetjeve”. të miratojë një vendim të veçantë të tij, ku të Nisur nga fakti që Kushtetuta e vendit përcakton përcaktojë të gjitha kushtet dhe kriteret e importit qartë të drejtën legjitime të Presidentit të Republikës të mbetjeve që do të shërbejnë si lëndë të para për për të kthyer ligje të votuara në Parlament, ky dekret riciklim. Në këtë mënyrë përmirësohet gjendja në komision është trajtuar me kujdes të veçantë, aktuale ku importohen shumë më tepër se lista e duke krijuar edhe hapësirën e nevojshme për të miratuar dhe pa një vendim të posaçëm për dëgjuar edhe mendimin e grupeve të interesit në importimin e tyre. fushën e mjedisit. Një pikë tjetër e nxehtë, e cila i shtohet Nga diskutimet në komision u duk qartë se ligji politizimit të kësaj çështjeje, është dhe loja me “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve” ndihmon përdorimin në ligj të fjalëve “ruajtje ose depozitim të në krijimin e një situate më të qartë për kontrollimin mbetjeve”. Është e qartë se ligji kërkon të e importit të mbetjeve për riciklim në vendin tonë, sanksionojë faktin që mbetjet e importit nuk do të në të kundërt me qëndrimin e shprehur në dekretin jenë objekt i ruajtjes, pra importimi i tyre për efekt e Presidentit. Edhe aleanca kundër importit të depozitimi në vendin tonë, por detyron importuesin plehrave, që ishte e pranishme në komision, u shpreh që këto mbetje të kenë si destinacion të vetin se në thelb nuk është kundër ligjit “Për menaxhimin përdorimin e tyre si lëndë e parë për industrinë e e integruar të mbetjeve” në tërësinë e tij, dhe se riciklimit. Dhe është e qartë se ky saktësim është janë në favor të riciklimit të mbetjeve vendase, si shumë më i rëndësishëm në ligj për t’u prerë rrugën dhe krijimit të rrjetit të menaxhimit të mbetjeve, në abuzimeve të mundshme. përputhje me standardet më të larta të teknologjisë. Sigurisht që çështja e trajtimit të mbetjeve Ata theksuan se janë për një industri riciklimi të gjithmonë përbën një problem sensitiv për shoqërinë, mbështetur apo subvencionuar nga shteti, i cili por kjo nuk legjitimon që aktorë të ndryshëm ta realizon qëllimin e tij kryesor në përpunimin e shpërdorin këtë sensibilitet për interesa të mirëfillta mbetjeve vendase. Argumentet e kontestimet e kësaj politike. Angazhimi i individëve dhe organizmave të aleance lidhen kryesisht me nenet 48 dhe 49, që ndryshme ambientalistë është gjithmonë i dobishëm, kanë të bëjnë me importin dhe eksportin e mbetjeve. pasi ata hedhin dritë dhe mbi aspekte të paqarta Theksojmë se importi i mbetjeve urbane deri tani duke dhënë një kontribut të pazëvendësueshëm për ka qenë një aktivitet i pranishëm në vendin tonë, transparencë ndaj publikut. Por angazhimi i tyre vihet por jo i kontrollueshëm plotësisht. I tillë ka qenë ky në pikëpyetje kur ata sintonizohen me aksionet proces edhe gjatë qeverisjes socialiste. Mjafton të politike dhe detyrimisht, përdoren për mjete riciklimi, përmendim këtu industrinë metalurgjike, e cila nën petkun ambientalist. funksionon kryesisht prej vitesh mbi bazën e Le të mendojmë për një moment se me ligj do mbetjeve të hekurit të përdorura për riciklim. Po të ndalohet importi i mbetjeve për riciklim plotësisht. kështu industria e letrës prej kohësh përdor mbetjet Atëherë çfarë do të ndodhë me industrinë ricikluese? e letrës për ambalazh, ndërsa industria plastike Çfarë do të ndodhë me familjet e mijëra të përdor mbetje plastike për t’i përdorur si lëndë e punësuarve në këto kompani? Çfarë do të ndodhë parë për riciklim. me ambientin, pasi këto mbetje do të mbeten pa u Nga ana tjetër, në kuadrin e detyrimeve për groposur dhe do të shtohen plehrat? Përfundimisht,
1117 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
industria e riciklimit do të falimentojë dhe vendi do qëllim për përfitime elektorale. Është e qartë se po të mbytet më keq se tani nga prania e mbetjeve së kërkohet të manipulohet dhe opinioni publik me bashku me plehrat. qëllimin e vetëm për të përdorur çdo rast të Sigurisht që zgjidhja është tjetërkund. Ashtu siç mundshëm për të krijuar aleanca të pakënaqura me kërkojmë dhe konventa ndërkombëtare, duhet bërë qëllimin e vetëm për t’i përdorur nesër në aleanca gjithçka për reduktimin e mbetjeve, që në burimin e politike, për garën e ardhshme elektorale të partive krijimit të tyre. Do të ishte me shumë interes që politike aktuale ose ato që do të krijohen. dhe ambientalistët të angazhoheshin për të detyruar Falemnderit! qeverisjen qendrore dhe atë vendore që të merrnin Ardian Turku - Falemnderit! të gjitha masat për realizimin e ndarjes dhe Fjalën e ka zoti Kadeli. diferencimit të mbetjeve. Strategjia e njohur e Gjovalin Kadeli – I nderuar, zoti drejtues i edukimit të qytetarëve për të realizuar ndarjen e seancës, mbetjeve që në shtëpi është një strategji afatgjatë, Të nderuar kolegë deputetë, me impakt jo direkt dhe të parëndësishëm për Duke parë përvojën e deritanishme, ky vend nuk aktualitetin. Në këto kushte të vendit tonë është e ka vuajtur mospasjen e ligjeve, por moszbatimin e nevojshme që të nxirren akte nënligjore, të cilat e tyre, keqpërdorimin dhe keqinterpretimin. I thashë detyrojnë pushtetin vendor të krijojë kushte për këto, sepse po të kemi parasysh nenin 49 të këtij ndarjen dhe diferencimin e plotë të mbetjeve për ligji, që ju kërkoni të miratoni, do të vëmë re qartë riciklim dhe të ndalojë shkarkimin e tyre direkt në se shprehja e përdorur “importimi i mbetjeve” lë shkak landfill-e, pa realizuar më parë këtë ndarje sipas për keqinterpretim dhe keqveprim. Ky “importim” nuk tipit të mbetjeve për riciklim. Këtë kërkesë e kanë është qartësuar nëse është për mbetje të paraqitur me insistim dhe përfaqësues të industrisë riciklueshme ose jo. ricikluese në komisionin parlamentar, të cilët me Kështu, ju, të nderuar zotërinj, që kërkoni të seriozitet, jo vetëm një herë, kanë kërkuar që të miratoni këtë ligj, që në hartimin e tij e keni bërë të krijohet mundësia ligjore për realizimin e diferencimit qëllimshëm. Ne ende nuk kemi mundur të pastrojmë të mbetjeve me angazhimin e tyre, duke përballuar territorin tonë, e jo më të përpunojmë mbeturinat e ata vetë kostot e këtij operacioni. vendeve fqinje. Po të kemi parasysh rëndësinë e Por, ajo që rëndon më shumë në trajtimin e kësaj këtij shërbimi shumë të domosdoshëm për qytetarët, çështjeje është keqpërdorimi i parimeve të mbrojtjes me kërkesa gjithmonë në rritje për cilësi shërbimi së mjedisit për qëllime të pastra politike, duke më të mirë, dhe trajtimit bashkëkohor të akuzuar se Qeveria kërkon të sjellë në Shqipëri mbeturinave, është e nevojshme të shikohet mbetje të rrezikshme dhe toksike. Theksoj që mundësia e ngritjes së impianteve për ritrajtimin e argumenti se ne nuk kemi kontroll, prandaj duhet tyre dhe riciklimin e të gjitha këtyre mbeturinave. ndaluar importi i mbetjeve në vendin tonë, është i Lezha është një ndër qytetet e para që këtë shërbim pabazë. E vërteta është se në vendin tonë aktualisht e futi në bashkëpunim me një kompani gjermane, futen me mijëra produkte ushqimore. A kanë këto duke realizuar ndarjen selektive të mbeturinave në ushqime rreziqe potenciale? Sigurisht që kanë, por 20% të territorit të qytetit. Kjo ka ndodhur 2 vjet më organet kompetente i kontrollojnë dhe i kanë të gjitha parë, por sot pas 2 vjetësh ne nuk jemi të kënaqur mundësitë për t’i kontrolluar. Atëherë, nëse me këtë shërbim, dhe kjo ka munguar për shkak të kontrollohen me qindra e me mijëra prodhime efekteve financiare. Pra, për pamundësinë financiare ushqimore, pse nuk mund të kontrollohen dhe që këtë shërbim ta shtrijë në të gjithë territorin. mbetjet që do të importohen për qëllime të riciklimit Para një muaji në mbledhjen e Qeverisë u ngrit industrial? Meqenëse dyshimet mund të mbeten, nga Kryeministri me forcë që të gjitha njësitë vendore është me interes angazhimi i të gjithë të interesuarve, të marrin masa për pastrimin dhe largimin e që nga ambientalistët dhe qytetarët e tjerë, që mund mbeturinave nga territoret e tyre. A e di, zoti të marrin pjesë në monitorimin e këtij procesi, me Kryeministër, që ky urdhër nuk zbatohet dot? qëllim garantimin e plotë të ligjit në interes të E para, dhe më kryesorja është pamundësia qytetarëve. Është e qartë se ky qëndrim financiare. Shumë komuna të qarkut Lezhë nuk e kundërshtues ndaj këtij ligji është një qëndrim politik kanë gjendjen financiare për të përballuar pagat e dhe po përdoret si një casus belli, duke u përpjekur punonjësve të administratës për 6-mujorin e dytë të që të dezinformojë qytetarët shqiptarë me të vetmin vitit 2011, dhe kjo për shkak të shpenzimeve të atyre
1118 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
fondeve për fushatën elektorale të majit të këtij viti, të mbeturinave do të ishte një mundësi e shkëlqyer që do të thotë se ky shërbim e ka të vështirë të për të ruajtur mjedisin dhe për të përfituar një shërbim krijohet edhe në vitin 2012, pasi një pjesë e mirë e shumë cilësor për qytetarët. Nga të ardhurat që do buxhetit do të kalojë për rrogat e prapambetura të të krijoheshin nga shitja e mbeturinave të këtij 6-mujori. riciklueshme shumë sipërmarrës në këtë fushë po Sipas informacioneve nga shoqata e kërkojnë mundësi për të përfituar donacione për sipërmarrësve shqiptarë në fushën e shërbimit në ndërtimin e këtyre impianteve për riciklimin e shumë qytete të Shqipërisë ky shërbim llogaritet mbeturinave dhe këto impiante kanë një kosto në vlera minimale, vlera të cilat janë përllogaritur në shumë të lartë për ndërtimin e tyre dhe shtyrja e vitet 1993-1994, duke marrë parasysh shifrat e këtij investimi bëhet me shumë vonesë, gjë që e INSTAT-it në atë kohë. E çfarë garancie ka një bën të pamundur që ky investim të bëhet nëpërmjet kompani sipërmarrjeje, e cila merr përsipër sistemit bankar. pastrimin e një qyteti, të një bashkie, ku çmimet Por duke parë interesin dhe ndikimin që kanë kanë lëvizur shumë pak, ku vlera e investimit të në mjedis investime të tilla, ku dhe në shumë vende makinerive për të kryer këtë shërbim cilësor e të zhvilluara i kanë ndërtuar nëpërmjet donacioneve bashkëkohor është e lartë, dhe me një përllogaritje ose me kredi, me interes zero, siç është Gjermania, të thjeshtë i takon që pas 5 vjetësh kjo kompani vendi që ka më shumë investime të tilla, duhet që është e detyruar të falimentojë në këtë shërbim, e të gjenden rrugët e bashkëpunimit që thithin këto aq më keq kur është e pamundur të fitojë përsëri të lloj investimesh, ku mendoj se interesi është dhe i drejtën e kontratës me njësinë vendore? Kjo ndodh atyre që na kërkojnë të ndërmarrim hapa të tillë në për shkak të vlerës së ulët të këtij shërbimi. këtë fushë. Normalisht, kjo vlerë arrihet nëpërmjet taksave Rrjedhimisht lind pyetja: A është e mirë për këtë vendore. Por duke qenë se gjithmonë ne jemi të vend që të investohet në këtë sektor, duke e kthyer prirur për uljen e taksave, në një kohë kur kërkojmë në fitimprurës dhe duke mbajtur të gjithë territorin e rritjen e cilësisë së shërbimit, është shumë e vendit tonë të pastër, apo duhet t’i shtojmë këtij vendi nevojshme që kjo të plotësohet me donacione nga të bukur që na ka dhuruar natyra edhe plehrat e Qeveria. vendeve fqinje, për të cilat ju i keni bërë llogaritë? Mënyra e menaxhimit të mbeturinave është një Unë mendoj se i keni bërë gabim. Ju mund ta bëni problem shumë i madh në të gjithë territorin. Janë sot, por ju dhe ata që ju kanë sugjeruar, ose kërkuar investuar nga donatorë të ndryshëm vlera të një gjë të tillë, do të pendoheni dhe do të dështoni konsiderueshme financiare për ndërtimin e landfill- nesër në investimet që keni parashikuar të bëni në ve për përpunimin e këtyre mbeturinave, siç kemi këtë fushë nga individë pranë jush. Teoria se mund dhe rastin e investimit në Bushat, prej 500 milionë të rregulloheni nesër përsëri me pushtetin duhet ta lekësh, në landfill-in e Bushatit. Ky landfill aktualisht keni të qartë se ka marrë fund. Asnjë kompromis përpunon mbeturinat e Shkodrës dhe të Lezhës me nuk mund të bëhet për ato që sot ne jua bëjmë të një sasi shumë të vogël mbeturinash, pasi kapaciteti qartë. Jemi të vendosur se nesër nuk do të lejojmë i tij është rreth 130 tonë në 24 orë. Sot përpunohen që Shqipëria të jetë vendi ku të depozitohen shumë pak. Kjo ndodh për arsye të pamundësisë mbeturinat nga Ballkani. së shoqërimit me fonde nga Ministria e Pushtetit Për këto arsye dhe shumë të tjera që nuk i Vendor për transportin e mbeturinave në këtë landfill përmenda dot, për shkak të kohës, ne mbështesim dhe kjo nuk ndodh sot, por që prej që kohës kur ky të gjithë ata që sot janë të shumtë dhe e landfill është përuruar nga Kryeministri. Ky landfill kundërshtojnë miratimin e këtij ligji me bindjen se u inaugurua në datën 20 shtator të vitit 2010 nga do ta ndryshoni atë në të mirë të vendit që dhe ju Kryeministri, ku ai ekzaktësisht u shpreh: “Sado pretendoni se e doni kaq shumë. që të investojë Qeveria, pa qëndrimin aktiv të Falemnderit! kryetarëve të komunave e bashkive, ky problem nuk Ardian Turku – Falemnderit, zoti Kadeli! mund të zgjidhet”. Fjalën e ka zoti Muçaj. Deri më sot ky problem nuk është zgjidhur. Ku Arion Muçaj – I nderuar zoti drejtues i seancës, do t’i marrin paratë këto komuna që të jenë pjesë e Të nderuar kolegë deputetë, përpunimit të këtyre mbeturinave në këtë landfill? Qytetarë anembanë Shqipërisë, Ndërtimi i impianteve të përpunimit të riciklimit Ligji “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve” i
1119 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kaluar pak më parë me votat e maxhorancës i kthyer Burimi më i madh ndotës në Elbasan është një sasi nga Presidenti i Republikës dhe i sjellë me urgjencë e depozituar prej 1,5 deri në 2 milionë tonë hedhje nga Qeveria, për arsyet e situatës mjedisore aktuale të ngurta, që mund të kenë shkaktuar kontaminim në vendin tonë, të mungesës absolute të të tokës dhe ujërave nëntokësore. Hedhurinat eksperiencës së deritanishme të menaxhimit të përmbajnë edhe metale të rënda dhe ujërat derdhen mbetjeve; të ndikimit që kanë ato për të prishur në lumin Shkumbin. gjendjen natyrore të ujërave, të tokës dhe ajrit, me Uzina e Superfosfatit në Laç ka punuar deri në pasoja negative për shëndetin e njeriut dhe për vitin 2000 për të prodhuar plehra kimike. Këtu janë ekosistemet natyrore, për sot, për të ardhmen e të depozituara rreth 300 mijë tonë mbetje të ngurta afërt dhe të largët, meriton vëmendjen e madhe të të pasura me hekur, arsenik dhe bakër, që janë qytetarëve, kontributin e specialistëve, të elemente shumë të rrezikshme për shëndetin e institucioneve monitoruese, ambientale, shtetërore njeriu dhe ekosistemet ujore. Të gjitha qendrat dhe jopublike, institucione përgjegjëse etj. urbane, komunale dhe bashkiake në vendin tonë Për të kuptuar situatën në të cilën ndodhet grumbullojnë mbetje shtëpiake, spitalore të mjedisi i sotëm shqiptar dhe për të shfaqur rrezikshme të kopshteve, të kuzhinës, artizanatit, përgjegjshmërinë tonë në hartimin e këtij ligji, po ju të ndërtimit, të fruta perimeve, të gomave etj., të jap një tablo të shkurtër të zonave më të nxehta në cilat transportohen nëpër vend-depozitimet e vend, me fakte rrëqethëse për ndotjen e mjedisit plehrave, pa asnjë lloj kriteri mjedisor. Nuk ka asnjë dhe rrezikun e lartë që paraqet ai për jetën e njerëzve. ndarje të tyre as nga publiku dhe as nga Ndërmarrja Kimike në Durrës ka punuar deri në vitet administratorët e njësive vendore. Duke i grumbulluar ’90, duke prodhuar bikromat natriumi dhe pesticide ato së bashku në vend-depozitime dhe nën veprimin si limdani dhe tirami dhe rezultojnë rreth 20 mijë e agjentëve atmosferikë të ajrit tokës dhe ujit ndoten tonë mbetje toksike, kryesisht lindani. Ujërat me elemente ndotëse të dëmshme për shëndetin e nëntokësorë dhe sipërfaqësore janë potencialisht njeriut, botën bimore dhe ekosistemet ujore toka të ndotura, duke paraqitur një kërcënim serioz për ajri dhe uji. banorët e zonës përreth kësaj ndotjeve. Të nderuar kolegë deputetë, kjo tablo tregon Uzina e PVC-së Vlorë gjatë kohës së qartë se aftësia jonë e deritanishme për të menaxhuar funksionimit prodhonte sodë dhe PVC, për të cilat mbetjet, në përgjithësi, urbane dhe ato industriale janë përdorur sasi të mëdha zhive. Sipërfaqja e tokës pothuajse është zero dhe për tregues të veçantë së kontaminuar me zhivë deri në thellësinë 1,5 metra është fare minimale. Ajo çka del shumë qartë dhe vlerësohet të jetë 50-60 mijë metër katrorë. Analizat është përgjegjësia jonë, është domosdoshmëria për tregojnë se niveli i ndotjes kalon 1000 herë kufirin e të hartuar një ligj që merr në konsideratë serioze lejuar të normave të BE-së. Ndotja nga zhiva ka menaxhimin e integruar të mbetjeve që janë prekur edhe ujërat nëntokësore, të cilat përdoren prodhuar apo prodhohen në vendin tonë. Neni 49 i nga banorët e zonave përreth, duke kërcënuar jetën këtij ligji krijon hapësira për importin në Republikën e tyre dhe duke dëmtuar edhe botën ujore të Detit e Shqipërisë të mbetjeve nga vende të tjera. Ky nen, Adriatik. Fusha naftëmbajtëse Patos-Marinëz ka një jo vetëm që nuk ndihmon, por thellon në nivele të sipërfaqe rreth 200 km katrorë dhe me rreth 2000 panjohura gjendjen e rëndë dhe të pazgjidhur të puse nafte, që nxjerrin rreth 400 tonë naftë në ditë. mjedisit të sotëm në Shqipëri. Ujërat sipërfaqësore dhe nëntokësore ndoten Argumentet që ka paraqitur Qeveria janë: rëndë nga nafta deri në shkarkimi e tyre në det. importim i mbetjeve jo të rrezikshme; importim i Shkarkimet e gazit sulfuror dhe hidrokarburet ndotin mbetjeve inerte, si lëndë të para për prodhimin atmosferën përqark. Uzina e Plehrave Azotike në energjie; në mungesë të importit, asnjë industri Fier ka rreth 850 metër kub tretësirë arseniti dhe riciklimi nuk do të ishte konkurruese në treg; që arsenati. Analizat tregojnë se shtresat e sipërme këto industri të funksionojnë ka nevojë për lëndë të ujëmbajtëse nëntokësore janë të kontaminuara me parë, që, përveç kriterit social dhe ekologjik, zhvillimi arsenik. Këto shtresa ujore derdhen në Gjanicë e i qëndrueshëm ka edhe kriterin ekonomik. pastaj në Seman deri në Adriatik. Arseniku radhitet Të nderuar kolegë deputetë, këto argumente, në elementet kancerogjene. të paraqitura nga ekzekutivi, jo vetëm që nuk Kombinati Metalurgjik në Elbasan. Këtu është qëndrojnë, por tregojnë qartë mungesën e një vullneti prodhuar koks, çelik, gizë dhe sasi të vogla nikeli. të plotë të Qeverisë për t’u marrë me një nga
1120 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
problemet më të mprehta të shoqërisë sot dhe ecjen 4.Legjislacion të dobët në këtë fushë. e saj në rrugën tashmë të konsoliduar të të bërit 5.Korrupsion të lartë në organet shtetërore etj. para apo të të pastruarit nga klane mafioze të vendit Edhe qytetari më naiv shqiptar e kupton që dhe të huaja. impianti i mbetjeve është synim i mafies shqiptare Tri janë mënyrat e vlefshmërisë së mbetjeve, të dhe të huaj, futur në projektin qeveritar për të ndërtuar cilat janë ekologjikisht të pastra dhe kanë vlerë landfille duke e kthyer këtë vend në një magazinë ekonomike. Pra, nëse do t’i klasifikonim, këto mbetje të madhe plehrash. 2. Për groposje apo kapsulime, do t’i quanim mbetje ekologjikisht të pastra, mbetje pasi relievi është malor, galeritë e shumta, tunelet e me vlerë ekonomike, mbetje pa vlerë ekonomike dhe shumta janë menjëherë të gatshme për groposjet mbetje të rrezikshme. Për mbetjet, të cilat janë të përfundimtare të tyre 3. Për incinerim apo djegie pastra, siç thonë zotërinjtë ministra dhe që kanë për prodhim energjie. Sikurse përmendet në një nga vlerë ekonomike, mënyrat e trajtimit të tyre do të argumentet e qeverisë. ishin: riciklimi, ripërdorimi dhe riparimi. Por, për Të nderuar kolegë deputetë, industria e djegies asnjërën prej tyre nuk ka mundësi reale importimi i së mbetjeve nuk ka bilanc pozitiv ekonomik; ato këtyre mbetjeve nga vendet afër nesh, për t’u subvencionohen nga shteti, dhe gazrat që dalin nga përdorur për këto destinacione në Shqipëri, sepse djegia i nënshtrohen një procesi tjetër teknologjik, nuk ka asnjë arsye që mbetjet e pastra nga pasi janë shumë të dëmshme. Këto impiante i kanë pikëpamja ekologjike dhe me vlerë ekonomike të vetëm vende shumë të zhvilluara dhe me potenciale mund të lejohen të përdoren nga industritë tona, të mëdha financiare, institucione të forta monitorimi kur mund të përdoren fare mirë nga industritë e këtyre dhe kontrolli, si Franca, Gjermania, Holanda, nëse vendeve. Nuk mund të ngrihen industritë vetëm me mund të ketë ndonjë Italia. Për këto lloje mbetjesh, material të ricikluar, sepse nuk mund të prodhosh prodhuesit e tyre paguajnë që të shpërngulen prej dot produkt të standardizuar. tyre. Ju ftoj të nderuar kolegë, dhe qeverisë gjithashtu Shqipëria është një treg i vogël, ka nevoja të për të paktën njëherë të vetme të bëhet e kufizuara për produkte dhe prodhon sasi të kufizuara përgjegjshme në veprimet e saj, ta bëjmë këtë ligj të mbetjeve të pastra ekologjike dhe që kanë vlerë pjesë të një diskutimi te gjerë. Askush prej nesh ekonomike, ndaj qe të ketë kuptim ekonomik, lëvizja nuk e ka të drejtën dhe nuk mund ta dhunoje dot për këto mbetje nuk mund të kryhet nga jashtë- atë që nuk na përket vetëm ne. Në kushtet që është, brenda (pra importi), por nga brenda-jashtë (pra ky ligj do të marr votën time kundër dhe gjithë eksporti). Industri të tilla janë të mëdha, kërkojnë kontributin tim dhe te të gjithë komunitetit të qarkut tregje të mëdha, lëndë të parë të pastër, por edhe Fier për gjithë shqiptarët kudo janë. material për riciklim në sasi të mëdha, si dhe Falemnderit! emancipim shoqëror për shkak të kostove më të Adrian Turku – Faleminderit, zoti Muçaj! ulëta gjatë ndarjes së tyre dhe afër vendeve të Zoti Ministër, urdhëroni! grumbullit. Fatmir Mediu – Duke e falënderuar kolegun Asnjë prej sa më sipër nuk mund të plotësojmë deputet për shqetësimet që ngriti, dua t’i jap disa ne, ndaj importimi i mbetjeve ekologjike dhe me vlere përgjigje. ekonomike për riciklim, ripërdorim riparim nuk mund S’e besoj se është i përditësuar me të dhënat e të kryhet në Shqipëri. Atëherë, çfarë do të fundit, sa u përket shqetësimeve në raport me importojmë, të nderuar kolegë? Do të importojmë hotspotet. Sa i përket Ndërmarrjes Kimike Durrës kategorinë tjetër të mbetjeve, të cilat nuk kanë vlerë dhe çështjes së lindanit, para 6 muajsh ka përdorimi dhe që janë të rrezikshme, por që do të përfunduar projekti me Bankën Botërore për shiten me emrin e bukur: riciklim. Këto mbetje që kapsulimin e këtyre mbetjeve, një nga projektet më Qeveria i shet me këtë emër mund të trajtohen me të suksesshme në bashkëpunim edhe me Bashkinë këto metoda: landfill, groposje apo kapsulim, e Durrësit. PVC-ja e Vlorës është në fazën e studimit biogasi, incinerimi apo djegia. me BE-në për trajtimin përfundimtar të këtyre Në kushtet kur vendi ynë nuk ka: mbetjeve. Po ashtu, ka përfunduar edhe çështja e 1.Asnjë eksperiencë pozitive në fushën e Rubikut dhe për të dyja bashkë është një vlerë menaxhimit të mbetjeve. financimi rreth 5 milionë euro nga BE-ja. 2.Ndërgjegjësim të ulët qytetar. Sa i përket Azotikut, është bërë inkapsulimi prej 3.Institucione të dobëta kontrolli dhe monitorimi kohësh i këtyre mbetjeve nëpërmjet programit
1121 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
CARDS që ka ekzistuar kohë më parë. Po ashtu, vjen reagimi i kundërt. Ne mund të shkojmë akoma për hotspote të tjera, siç është Bishti i Pallës, Bajza më tej në kufizim, por të thuhet se është bërë gabim, etj. janë në proces dhe janë bërë vlerësime dhe plane (pasi e dimë se ju keni që miratuar 434 elemente fizibiliteti së bashku me UNDP-në dhe ato tashmë qenkeni kundër importit të mbetjeve dhe ne që e janë në trajtim. Prioritet i Ministrisë së Mjedisit ka kemi kufizuar në 55 në Listën e Gjelbër qenkemi qenë dhe ngelet trajtimi i hotspoteve në radhë të pro), më duket se këtu kemi një kontradiktë logjike. parë për shkak të vetë potencialit të rrezikshmërisë Dhe pastaj flasim për kombëtarë dhe antikombëtarë, që ato mbartin. mafiozë dhe antimafiozë. Sa i përket çështjes Patos-Marinëz, meqenëse Zotërinj, unë nuk vë gishtin mbi kurrkënd, por vijmë të dy nga ajo zonë, e njohim problemin që nuk besoj se në vitin 2002-2003, kolegët ministra është historik, mbi 50 vjet, dhe që nuk është një apo deputetë që kanë qenë në këtë sallë dhe e kanë proces i lehtë, por ka filluar tashmë që disa nga votuar këtë ligj kanë qenë të shtyrë nga mafia. Nuk kompanitë, të cilat janë pjesë aty, të futen në një besoj se ka logjikë në këtë vend që Këshilli i proces vlerësimesh mjedisore dhe të punëve Ministrave, si autoritet i zgjedhur nga Kuvendi i mjedisore, të financuara nga IPC-ja dhe nga vetë Shqipërisë, të niset nga politika të tilla të fondet e tyre dhe besoj se ka eksperienca pozitive. qëllimshme, sepse shumë herë më mirë do ta fshihte Ne kemi ndaluar derdhjen e ujërave në kanale, për një veprim të paligjshëm, sesa të kundërshtonte atë shkak të ndotjeve që ato shkaktojnë. Po ashtu, ligj apo vendim që ka marrë vetë. është një financim i BE-së, që ka të bëjë me Mendoj se këto janë të gjitha diskutime që vijnë rafinerinë e Ballshit, për trajtimin e ujërave, përpara thjesht për konsum, duke luajtur me emocionin. Kjo se ato të shkarkohen. Pra, dua t’jua heq është çështja më e ndjeshme, se shqiptarët dhe të shqetësimin, pasi të gjitha këto janë në fokusin gjithë ne që i konsiderojmë mbetjet si plehrat, sepse tonë. Pjesa e madhe ka përfunduar dhe një pjesë ashtu i kemi trajtuar deri tani. Por, nëse do të fillojmë janë në trajtim e sipër. realisht t’i trajtojmë si mbetje, për të parë sesi do të Unë nuk do të pajtohesha me ju, zoti koleg, për funksionojnë, duhet të kuptojmë se riciklimi zë faktin se si zgjidhet çështja e menaxhimit të peshën më të madhe të trajtimit, pasi 60-70 % e mbetjeve. Në qoftë se sahati ynë do të ndalej te këtyre mbetjeve janë të riciklueshme. Flas për ato ndërtimi i landfilleve, po të them se ky do të ishte joorganiket. Nëse do të riciklojmë edhe mbetjet problemi më i madh që do t’i shkaktonim vendit tonë. organike, do të bëhen edhe më tepër. Pra, nuk bëjmë Duhen apo nuk duhen iniciativa ekonomike, ka apo ndotje duke i groposur nëpër landfille, por trajtim që nuk ka teknologji efeciente sot, kjo është një çështje ka rikthimin qoftë ekonomik, qoftë mjedisor shumë- që tregu dhe shteti duhet ta zgjidhë, për t’i dhënë shumë herë më tepër. Ta lemë demagogjinë dhe zgjidhje përfundimtare menaxhimit të mbetjeve. gënjeshtrat. Trajtimi dhe menaxhimi i integruar i Duke dëgjuar edhe kolegë të tjerë deputetë, më mbetjeve është domosdoshmëri. Nuk ka rrugë tjetër, vjen keq që nuk ndodh asnjë lloj reflektimi rreth së për sa kohë themi se do të bëhemi pjesë e BE-së, vërtetës. Ka filluar që në mëngjes të thuhet një le të pranojmë që ato standarde që ata kanë gënjeshtër e madhe, se ju jeni kundër importit të përcaktuar, të kthehen në procedura dhe në rregulla mbetjeve a plehrave dhe kjo Qeveri është pro importit dhe të kemi korrektesën maksimale që të zbatohen të tyre. Unë jam kundër importit të plehrave dhe në nga germa e parë deri tek e fundit. Shqipëri nuk importohen plehra. Në vitin 2002 dhe Ardian Turku – Zoti Çipi, urdhëroni! 2003, të nderuar kolegë deputetë, është lejuar me Kreshnik Çipi – Të nderuar kolegë deputetë, ligj dhe me vendim qeverie importi i 434 llojeve të Si anëtar i Komisionit të Veprimtarive Prodhuese ndryshme mbetjesh, nga të cilat jo të gjitha ishin do të jepja opinionin tim në lidhje me ligjin “Për brenda Listës së Gjelbër dhe që përbënin rrezik për menaxhimin e integruar të mbetjeve në territorin e mjedisin. Republikës së Shqipërisë” dhe para se të flisnim Çështja për diskutimin e mbetjeve ka filluar vjet, politikisht, do të ishte mirë që të bënim një sqarim kur ne e kufizuam në 55 elemente Listën e Gjelbër, realist të këtij ligji, që, tashmë, për mua është pak sipas përcaktimit se nuk përbëjnë rrezik për jetën e vështirë pasi atë e trajtoi mjaft qartë ministri. dhe për shëndetin. Pra, në momentin kur ne Kryesisht, bëhet fjalë për mbetjet që do të përcaktojmë një procedurë të qartë për frenimin e importohen brenda kufijve të territorit të Republikës importit të mbetjeve të rrezikshme, për fat të keq, së Shqipërisë dhe që janë të përcaktuara qartë në
1122 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Listën e Gjelbër, të cilat do të shërbejnë si lëndë e Unë jam i sigurt se nëse sot në këtë sallë do të parë për industrinë ricikluese. ishin kryebashkiakët, mbi të cilët rëndon, apo të Edhe më parë ka pasur një ligj në lidhje me themi se është edhe përgjegjësia e tyre për këto mbetje. Ai ligj i bërë që në vitin 2003, kur opozita mosadministrimin në territorin e tyre të këtyre e sotme ishte në maxhorancë, lejonte apo jepte mbetjeve dhe që në shumicën e bashkive kryesohet mundësi abuzimi duke bërë që në Shqipëri të hynin nga drejtues socialistë, me siguri që ata do të ishin mbetje që do të krijonin probleme për mjedisin dhe pro aprovimit të këtij ligji nga Kuvendi, ashtu sikurse për popullatën. Një situatë e tillë nuk mund të ndodhë edhe një pjesë juaja u shprehën dakord në parim në me ligjin në fjalë. Ajo përdoret nga opozita për kapital komision, por duke nxjerrë nenin 49 si pretekst, e politik. Jo vetëm propaganda, por edhe refuzuan atë. keqinterpretimi i këtij ligji, jo pa qëllim, bën që shpesh Të nderuar miq, duke dalë nga istikami politik njerëzit të jenë skeptikë për atë çka po ndodh me duhet të pranojmë se më në fund po kalojmë një ligj këtë ligj. Por, së pari, duhet të bëjmë të qartë se ky për mbetjet, i cili do të rregullojë përfundimisht ligj nuk bën fjalë për mbetjet e rrezikshme, si ato problemin e mbetjeve duke krijuar landfill-e në rajone radioaktive etj., me të cilat abuzohet. të ndryshme të vendit, duke qenë korrekt edhe me Ky ligj flet vetëm për mbetjet jo të rrezikshme, direktivën europiane. të cilat janë në një listë të gjatë, e krijuar prej jush Ky ligj bën të mundur të vihen në eficiencë të që në vitet 2002 -2003, me 436 lloje të tilla. Ne e plotë edhe fabrikat e riciklimit, për të cilat flitet kemi reduktuar këtë numër dhe kemi përfshirë vetëm armiqësisht, por që realisht janë mike të ambientit. 55 lloje mbetjesh, që janë sjellë edhe nga Ato do të zvogëlojnë atë sasi të mbetjeve, të cilat institucionet përkatëse të BE-së. pasi përpunohen apo pasi riciklohen, të përkufizuara, Të nderuar deputetë, përveç faktit që ato janë dalin nga emërtimi i tyre si mbetje dhe do të kthehen pjesë e Listës së Gjelbër në çdo rast të importit të në një produkt të dobishëm, të cilat mund të jenë tyre, ato do të bëhen edhe me një kërkesë të ministrit çelik, qelq, tekstil, produkt plastik, letra etj. të Mjedisit dhe me aprovimin e Këshillit të Ministrave, Pra ky ligj jo vetëm që nuk e rëndon, por në transparencë të plotë me publikun. Pra, përkundrazi e ndihmon mjedisin, duke bërë të maxhoranca edhe në këtë drejtim tregon impenjimin mundur që industria ricikluese të vihet në eficiencë dhe seriozitetin e saj që të përmbushë të gjitha të plotë. Me ndihmën e tyre, pra, të importit të detyrimet në plan kombëtar në të mirë të qytetarëve lëndëve të para, ato do të bëhen eficiente. Në të të vet dhe të mjedisit, ku ata e zhvillojnë aktivitetin njëjtën kohë ne përgatisim terrenin që nesër ato të e tyre të përditshëm jetësor. jenë me eficiencë të plotë vetëm me materialin apo Të nderuar deputetë, ky ligj vjen kur ne kemi me lëndën e parë që do të jetë brenda territorit të bërë hapa galopantë në drejtim të infrastrukturës, Republikës. në sektorin e bujqësisë dhe në sektorë të tjerë, të Në fund të fjalës sime nuk dua të bëj replikë, cilët krijojnë mundësi të mëdha për atë që do të por dua t’i them diçka mikut dhe kolegut tim, zotit jetë në të ardhmen. Një nga burimet kryesore të Deda. Unë ju ftoj të bëjmë lobing, në mënyrë që të ekonomisë shqiptare është edhe turizmi shqiptar. rritet numri i investimeve për qarkun e Vlorës. Unë Është pikërisht ky turizëm që do të ishte bërë zero, jam në çdo moment i gatshëm. Por do të thosha që në qoftë se ne nuk do të ndërhynim me shpejtësi investimet e Qeverisë shqiptare nuk janë të pakta në drejtim të krijimit të një legjislacioni që do të për qarkun e Vlorës. Po ju kujtoj vetëm rrugën Levan- bënte të mundur largimin apo eliminimin e mbetjeve. Vlorë, që është një rrugë model dhe shkon në vlerën Secili prej nesh, në qytetin ku banon, e shikon 50-60 milionë euro; ajo drejt Sarandës, që dikur bëhej fare qartë se çfarë situate katastrofike përjetojnë për 5 orë, sot bëhet për 2 orë e gjysmë, ka kushtuar banorët, ku mbetjet e të gjitha kategorive, nga inertet, 50 milionë euro. Brenda qytetit të Vlorës, vetëm rruga deri tek ato industriale apo spitalore dhe urbane, kryesore apo e famshmja trans-ballkanike, siç e hidhen ku të jetë e mundur, sikur të ishte një kosh i quajmë ne, e di mjaft mirë që ka kushtuar 7,8 madh plehrash. Kjo ndodh në zonat periferike të miliardë lekë të vjetra dhe është një investim i qyteteve tona, të cilat, në këto raste, bëhen drejtpërdrejtë i Qeverisë shqiptare. përhapëse të epidemive dhe të sëmundjeve të tjera Falemnderit! të rënda që në rastet edhe kur ato digjen rrezikojnë Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çipi! seriozisht jetën e banorëve. Zoti Koçi, urdhëroni!
1123 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ervin Koçi – Të nderuar kolegë, importi. Kjo nuk tregon gjë tjetër, veçse mendjen e Sot po rishqyrtojmë ligjin “Për menaxhimin e mbrapshtë që ka kjo Qeveri. Ajo kërkon të lulëzojë integruar të mbetjeve”, që nuk u dekretua nga industrinë e plehrave. Ky ligj nuk sanksionon Presidenti i Republikës me arsyetimin se nene të importin e mbetjeve, por çon Qeverinë drejt një caktuara të tij janë në mospërputhje me objektin e prioriteti të ri në punën e saj, industrinë e përpunimit vet të ligjit. Ky është aspekti ligjor dhe kushtetues të plehrave, duke dëmtuar drejtpërdrejtë disa sektorë që Presidenti në relacionin e bashkëngjitur e ka prioritarë si bujqësinë dhe turizmin. sqaruar shumë mirë. Por vetë ligjet që ne miratojmë, Shqipëria nesër do të jetë një kosh i madh së pari, duhet të ketë karakterin human. Ato mbeturinash, pasi kjo Qeveri deri tani nuk ka marrë hartohen me qëllimin final që t’u shërbejë qytetarëve asnjë nismë për të pastruar plazhet, rrugët, brigjet dhe të përmirësojnë cilësinë e jetesës së tyre. e lumenjve nga mbeturinat e pafundme, apo Mundohem që të gjej ndonjë lidhje që ekziston mbrojtjen e sipërfaqes pyjore e jo të menaxhojë midis importit të plehrave dhe përmirësimit të jetës plehrat e botës. Qeveria vetëm po shkatërron natyrën së komunitetit, por është e pamundur, pasi ligji e bekuar të këtij vendi. Do të mjaftonin vetëm pak shërben për kthimin e Shqipërisë në kosh plehrash. nga paratë që Qeveria paguan në mënyrë klienteliste Por ka një arsye pse pushteti i sotëm kërkon ta për reklamat, për punët e pabëra të saj, për të krijuar miratojë patjetër këtë ligj. Ky ligj u shërben xhepave ndërmarrje ku të punësoheshin njerëzit në nevojë, të qeveritarëve të lidhur me mafien e biznesit të për të pastruar territore dhe përmirësuar ambientin. plehrave. Qeveria, për disa ligje që janë në dëm të Sa herë hapet debati për importin e plehrave, interesave të qytetarëve dhe në interesin e vet, ose mbetjeve, siç e quan sot pushteti, menjëherë justifikohet me plotësimin e detyrimeve të Shqipërisë në mendje më vjen Rumania. Ajo që ndodhi këto në kuadër të konventave ndërkombëtare apo vite në Rumani me importin e plehrave nga Italia Organizatës Botërore të Tregtisë. Përse kjo Qeveri dhe nga vendet e tjera të BE-së, do të jetë fati i nuk ka të njëjtin shqetësim, të njëjtën dëshirë për Shqipërisë nesër. Revista italiane L’Espresso, në plotësimin e standardeve të konventave dhjetor të vitit 2010 shkruante një artikull rënqethës ndërkombëtare, ku Shqipëria bën pjesë, për të mos për importin e plehrave në Rumani, ku citoj: “Pas lejuar më ndërtime të fabrikave të çimentos, të operacionit ligjor të importit të plehrave fshihet dora centraleve me qymyrguri, të tregtimit të karburanteve e mafies. Toka, tashmë, është kalbur dhe prishur. me cilësi të ulët, djegien e lëndëve të rrezikshme Liqeni që ishte dikur aty tashmë është zhdukur. Uji nga furrat ilegale të gëlqeres e të tjera si këto, që i zonës ka marrë ngjyrë kafe të errët. Policia rizbarkoi kanë shkatërruar mjedisin? Për më tepër, Shqipëria përsëri për kontroll, ndaloi disa kamionë që ka një mungesë kapacitetesh për monitorimin dhe transportonin sasi substancash ilegale. Pak më në vlerësimin e këtyre mbetjeve që importohen, pasi jug u arrestua një shofer me ngarkesë merkuri. Këto institucionet e specializuara janë shkatërruar nga janë arsyet që plehrat e Napolit për popullin rumun vetë kjo Qeveri. janë kthyer në një ankth.” Mungesa e kapaciteteve monitoruese e Shembulli i Rumanisë po përsëritet në vendin shndërron potencialisht Shqipërinë në një tonë dhe është një kambanë alarmi për këdo prej destinacion të mbetjeve të rrezikshme e toksike me nesh në këtë sallë, për fëmijët tanë, për komunitetet pasoja të rënda për shëndetin e qytetarëve. që ne përfaqësojmë në Parlament. Qeveria para se të mendojë për plehrat e botës, Unë e kuptoj shqetësimin e disa qeveritarëve bën mirë të zgjidhë problemin e plehrave tona dhe për ta miratuar me çdo kusht ligjin, pasi ata janë të ndalojë katastrofën ambientale në Shqipëri. pjesë e kësaj afere të madhe korruptive dhe mafioze. Qeveria nuk ka një plan kombëtar të Unë nuk e kuptoj pse e mbrojnë deputetët, që nuk përgjithshëm dhe pa këtë plan nuk mund të kanë asnjë lidhje me këtë aferë. Qytetarët shqiptarë, instalohet një industri, e cila është industria më tashmë, e kanë të qartë këtë histori biznesi tipike ndotëse e ambientit, Në një kohë kur Qeveria me mafioze dhe janë të ndërgjegjësuar për efekte entuziazëm pranon importimin e mbeturinave apo negative që ka ligji, por jo babëzia e Qeverisë. dhe ka hequr tarifat doganore për mbetjet urbane, Para një viti Qeveria bëri zero tarifën doganore ajo ende nuk ka marrë një strategji funksionale me për importin dhe një sërë tipesh të mbetjeve urbane rezultate të dukshme në terren për të pastruar dhe të tjera mbetje, që nesër do të jenë objekt territorin dhe përmirësuar mjedisin.
1124 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ka qenë në programin qeverisës që të maxhorancës, do të jetë vonë për të ndaluar përmirësohej mjedisi, por asnjë veprim nuk është shkatërrimin e mjedisit. Nesër importi i plehrave do ndërmarrë, përkundrazi këto vite ka pasur të jetë një makth për jetën e çdo shqiptari në këtë përkeqësime të situatës dhe tashmë po përfundojmë vend, prandaj të gjithë duhet ta ndalim sot. në import plehrash. Këto janë arsyet që kemi deklaruar, se me Në qarkun e Fierit numri i personave që kanë ardhjen në pushtet ne do të ndalojmë importin e nivele të larta karboni në gjak është rritur ndjeshëm. mbeturinave, pasi mjedisi është ndër prioritetet tona, Mes të prekurve janë edhe qindra banorë të zonës, duke synuar një mjedis të shëndetshëm dhe ndërkohë që analizat e punëtorëve në sektorin e ekologjikisht të përshtatshëm për brezat e sotëm naftës kanë treguar se karboni në ta është i dhe të ardhshëm. pranishëm në përqindje të lartë. Banorët e zonës Falemnderit! shprehin shqetësimin se është ulur mosha mesatare Ardian Turku – Falemnderit, zoti Koçi! e popullsisë, është shqetësuese prania e tumoreve Zonja Spahiu, urdhëroni! dhe është rritur numri i fëmijëve me probleme në Klodiana Spahiu – Falemnderit! lindje. Të nderuar kolegë, veçanërisht ju të qarkut të Sa ishte në opozitë Sali Berisha, ishte kundër Durrësit, TEC-eve, fabrikave të çimentos, mbi të gjitha, siç e Qyteti ynë 2600-vjeçar do të shërbejë si port mbajnë mend shumë mirë shqiptarët, ai ishte kundër hyrjeje i mbetjeve për të gjithë Shqipërinë. Ne do të importit të mbetjeve të plehrave, për qëllime përdorimi jemi më të damkosurit e kësaj historie dhe do të riciklimi apo përpunimi, duke e quajtur iniciativën mbahemi mend si deputetët që votuan për ligjore të qeverisë së asaj kohe si mafioze dhe shkurtimin e jetës të votuesve të vet. kriminale. Në vitin 2009 ju u premtuat votuesve tanë turizëm Sot Sali Berisha në pushtet është shndërruar gjithëvjetor. Pas dy vjetësh ne po u ofrojmë një në promotor të kthimit të Shqipërisë në një pikë helmim 12-mujor. Në kulmin e sezonit turistik, fund grumbullimi për plehrat e botës. Sot, sipas korriku dhe fillim gushti, ne u ofruam pushuesve Kryeministrit Berisha, po ata ambientalistë që e vendas dhe të huaj një derdhje masive të ujërave të mbështetën në vitin 2004 janë të lidhur me mafien. zeza në det, sepse gropat septike ishin të Kë të besojmë sot, Saliun opozitar apo Saliun e tejmbushura, dhe u derdhën në VC-në gjigande të pushtetit? Nënkryetarja e PD-së, në atë kohë, Adriatikut. U turrën me vrap kush e kush të ikte më reagonte se tentativat e qeverisë shqiptare për parë. Ata që mbetën, përfunduan në spital. ciklimin e plehrave të importuara nga Italia e kthenin Duhet ta mbani mend që ju në mandatin e parë vendin në një kosh plehrash dhe është një “bombë” u keni premtuar durrsakëve një landfill, por deri tani ekologjike. Po sot pse ka ndryshuar mendim dhe po mendojmë si të bëjmë peshqeshe me TEC-e me kërkon ta votojmë ligjin? qymyr, ose më mirë, porte peshkimi në shëtitore, Ky ligj nuk e shtron zgjidhjen e problemit të sepse kështu e mbajmë më pastër qytetin tonë. plehrave të Shqipërisë edhe pse Qeveria mundohet Edhe turistët do të shkojnë dhe do të blejnë peshk ta përziejë përpunimin e 750 mijë tonë mbetjeve me pranë shëtitores sonë. problemin e përpunimit të mbetjeve me origjinë nga Në venddepozitimet të mbetjeve në Porto Komiteti Europian në Shqipëri, për të kamufluar të Romano dhe NISH Tulla digjen mbeturina urbane vërtetën. ditë e natë. Banorët përreth këtyre zonave thithin Ky ligj nuk ka si qëllim të zgjidhë çështjen e helmin e përditshëm. Çdo ditë shtohen rastet e plehrave shqiptare, por ato që fshihen në afera të fëmijëve të vegjël me probleme në rrugët e miratuara, ku Qeveria dhe ecomafia duan të bëjnë frymëmarrjes, por pak rëndësi ka, ne jemi qytet me biznes me shqiptarët e varfër, me vendin tonë dhe turizëm gjithëvjetor. me të ardhmen tonë. Ligji është vetëm një koperturë, Në Shkozet të mbyt era nga mbetjet e pularive. një element fasade, që kërkon të mashtrojë Banorët ankohen se nuk mund të hapin dot dritaret. shqiptarët, për të importuar mbetjet e rrezikshme Bashkia e qytetit prej kohësh ka hartuar projektin nga vendet e tjera që përbëjnë një biznes me fitime e përcaktimit të depozitimit të mbetjeve urbane për kolosale. të gjithë qarkun e Durrësit. Studimi përcakton që ky Në thelb ky ligj, që lejon importin e plehrave, landfill do të jetë në përputhje me standardet është antikombëtar. Nesër, të nderuar kolegë të ndërkombëtare. Duke mbrojtur mjedisin do t’u
1125 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shërbejë 450 mijë banorëve të qarkut të Durrësit. Ky proces, që është i dëmshëm, është provuar një Është përllogaritur që aty do të depozitoheshin herë nga eksperienca në qytetin e Beratit ku ka rreth 138 mijë tonë mbetje të ngurta urbane në vit, patur fabrikë për prodhimin e akumulatorëve. Ka duke mbuluar kështu gjithë qarkun e Durrësit. Për studime dhe është demonstruar qartë kontaminimi t’u realizuar këto kërkohen investime afërsisht 6,4 me plumb i banorëve, të cilët kanë pësuar probleme milionë euro. Ky është investimi që do të ishte i në tru, në veshka dhe në mëlçi. mjaftueshëm për t’u dhënë fund një herë e mirë Fuqia e instaluar në impiant do të jetë sa 3-fishi plehrave të kudondodhura, të cilat do të shpëtonin i të gjithë akumulatorëve që ka vendi ynë, të rinj dhe edhe lumenjtë: Erzenin dhe Ishmin, të cilët janë të vjetër. Të tillë peshqesh vdekjeprurës banorët e kthyer në ujëmbledhës plehrash urbane që fillojnë qarkut të Durrësit nuk do të na e falin kurrë. nga dalja e Tiranës, duke marrë me vete të gjithë Çdo bebe që lind sot do ta ketë ajrin më të ndotur, mbeturinat e fabrikave të rrugës Durrës-Tiranë, detin më të pistë dhe tokën më të helmuar, bashkë me ujërat e zeza nga Kashari deri në Fushë mushkëritë të sëmura, kancerin në tru më të shtuar, Krujë. dhe të gjitha këto flasin për statistika në rritje të Grykëderdhja e lumit Ishëm tashmë është sëmundjeve kronike që shkaktohen nga këto helme. shndërruar në një burim ndotjeje për bregdetin dhe Ky është krimi që po u bëhet banorëve të qarkut për gjithë fshatrat përreth. Asnjë nga komunat nuk të Durrësit. Prandaj, unë insistoj, si nënë dhe si ka vend për depozitimin e mbetjeve, të cilat derdhen deputete e qarkut të Durrësit, që të bëhemi të gjithë buzë rrugëve ose nëpër kanale. Por ndotja e këtij bashkë dhe të mos votojmë nenin 49 të këtij ligji, qarku nuk mbaron me kaq. Ajo çfarë po ndodh nga sepse është për të mirën e të gjithëve, nuk është Nikla në Mamurras prej stabilimenteve të prodhimit vetëm për të mirën e opozitës, është për çdo shqiptar të çimentos, është kriminale. Po shkatërrohet të këtij vendi. Nuk ka shqiptar në këtë vend që të pasuria natyrore, dhe të mos flasim për ndotjen e jetë pro ligjit të plehrave, nenit 49 të këtij ligji. Nuk mjedisit dhe për dëmet shëndetësore te banorët e ka shqiptar që të pranojë që këto mbetje të kësaj zone, duke përfunduar në shkatërrimin e të përfundojnë në Shqipëri. mbjellave dhe bagëtisë që janë burim jetese. Prandaj, ju ftoj edhe një herë, të vëmë dorën në Ne luftuam sa mundëm për të mos ndërtuar një zemër dhe të mendojmë për të gjithë! TEC me qymyr në qytetin tonë, por, ndërkohë, ne Falemnderit të gjithëve! nuk e dinim se Qeveria jonë tashmë kishte filluar Ardian Turku – Falemnderit! ndërtimin e një TEC-i tjetër gjigand, këtë herë jo me Zonja Xhuvani, urdhëroni! qymyr, por me plumb, me zink, me lloje acidesh që Luiza Xhuvani – Falemnderit, zoti drejtues i prodhohen nga shkrirja e baterive. seancës! Një impiant gjigand i përpunimit të makinave Të nderuar kolegë, është ndërtuar në autostradë, sapo kalon mbikalimin Jo vetëm ne këtu, por edhe jashtë mureve të e Xhafzotajt. Kompania “Shorts”, që e ka ndërtuar këtij Parlamenti, edhe jashtë Kryeqytetit, kudo ku këtë impiant, është regjistruar që në prill të vitit 2008 ka shqiptarë, brenda territorit të Republikës apo edhe dhe ka për qëllim grumbullimin, riciklimin, tranzitimin jashtë, po përballemi me paradoksin e radhës. Ky e mbetjeve të ngurta dhe të vëllimshme me fenomen, ky debat, kjo përplasje është shtruar në përmbajtje metalore. katër pista: atë politike, teknike, pragmatiste, ku Ky impiant ka një fuqi përpunuese deri në 10 përfshihen grupet e interesit, si dhe emocionale, këtu mijë tonë në muaj, ndërkohë që sipas përllogaritjeve nënkuptoj shqetësimin dhe qëndrimin e qytetarëve. në Shqipëri ndodhen 100 mijë tonë mbetje skrap Vetëkuptohet, unë këtu do të mbaj qëndrimin nga varrezat e makinave, të cilat shërbejnë si lëndë emocional. Pra, do të përpiqem të motivoj, të mbroj e parë vetëm për 10 muaj për këtë impiant. dhe të argumentoj arsyet se pse ky ligj, po të hidhej Ky është peshqeshi më i madh që u bëjmë në referendum popullor, do të kishte një maxhorancë banorëve të këtij qarku. Por kjo nuk mbaron me kaq. absolute kundër. Disa metra larg fabrikës po ndërtohet një tjetër Dua të them se të kuptuarit emocionalisht vjen impiant për shkrirjen e baterive të makinave, plumbit, si rrjedhojë e një logjike dhe jo patetizmi. Pse metaleve me ngjyrë, të cilat po dalin nga përpunimi qytetarët janë kaq të shqetësuar? Pse ambientalistët i makinave të vjetra, dhe do të shkrijë në kallëp zinku janë kaq të shqetësuar? dhe plumbi, një proces teknologjik tepër helmues. Një nga argumentet e hedhur në tregun mediatik,
1126 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
pak a shumë thotë: “Vetëm nëpërmjet këtij ligji, pra Zoti Leka, urdhëroni! të këtij importimi, bëhet shpëtimi edhe i industrisë Agim Leka – Të nderuar kolegë, së riciklimit në vend”. Pra, të gjithë e dimë se te ne Ky projektligj që po na impononi të votojmë është është krijuar një industri me një kapacitet shumë një argument për një faj tjetër të madh të radhës që më të madh sesa nevojat e vendit. po bën kjo Qeveri. Me këtë ligj ju doni ta ktheni Qytetarit i lind vetvetiu pyetja e thjeshtë: Një Shqipërinë në një kosh plehrash gjigant dhe të fshati i duhet një mulli, një millona dhe, e shumta, rrezikoni seriozisht dhe përfundimisht të ardhmen e një ndihmës. Paralelizmi është i qartë. Dhe ja, fillon çdo shqiptari, i cili nuk është i lidhur me Qeverinë dyshimi, fillon mosbesimi, dhe qytetari mendon. tuaj, ose nuk bën pjesë në familjen tuaj të vogël Le ta marrim për një çast se do të jenë mbetje politike. të kontrolluara, pa efekte toksike. Kush e garanton Importi i plehrave është një tradhti kombëtare. atë? Ku do ta gjejë ai besimin se edhe këtu Kjo nuk është një deklaratë personale, por është kontrabanda nuk do të funksionojë kur funksionon qëndrim i opozitës shqiptare. Është një tradhti në shumë fusha të tjera? Pse, këtu do të bëhet kombëtare, sepse dëmton interesat jetike të të gjithë përjashtim, vallë? Ç’është ky nxitim, lind pyetja për shqiptarëve, të cilët kanë vendosur dhe duan të mos çdo qytetar të thjeshtë. Pse punët bëhen mbrapsht, e braktisin atdheun e tyre; është një tradhti ndërtohen impiantet dhe më pas del ligji? Dhe popullit kombëtare, sepse dëmton interesat e brezave të të i lind vetvetiu dyshimi dhe përsëri pyetja: “Ç’është gjithë fëmijëve të sotëm, dhe të brezave të ardhshëm kjo punë, shtrohet dasma, hanë e pinë krushq e që do të vijnë në Shqipëri. dasmorë dhe pastaj vihet kurora në kishë?” Edhe Ky projektligj është një projekt cinik, është këtu qytetari nuk e ha sapunin për djathë. Prandaj antipopullor, sepse cenon rëndë interesat e dyshon, prandaj nuk beson. Ardhja e këtyre shumicës së popullsisë. Ai dëmton rëndë prodhimet mbetjeve u kujton, u zgjon memorien qytetarëve: e tokës, cenon rëndë ujin e shqiptarëve, cenon rëndë invazionin e makinave të ardhura në vitet ‘90-të, ku përfundimisht ajrin e shqiptarëve, dëmton fqinjët tanë perëndimorë pastruan varrezat e tyre. përfundimisht turizmin tonë. Shembull tjetër. Një specialist citon, sigurisht Nuk mund të justifikohet importi i plehrave që me fakte dhe eksperiencë: “Nëse fusim 100 tonë doni të bëni, as me nevojën për lëndë të parë, për hekur, ose 100 tonë bakër, ose 100 tonë nikel, dhe atë industri që është ndërtuar dhe që tani ju kërkon marrim maksimumi 20 tonë produkt metal me vlerë, haraçin, përkundrazi, ky lloj argumenti është vetëm po 80 tonët e mbetur të kësaj mbetjeje ku shkojnë?” për të hedhur hi syve, për të dezinformuar dhe për Dhe populli ka shprehjen e vet të lindur nga të vepruar pas shpinës së qytetarëve. Kjo mënyrë eksperienca: “Po e hodhe urinën në det, ta sjell kripa argumentimi është një nga modelet e mungesës së në gjellë”. transparencës, mungesë, të cilën kjo Qeveri dhe Ne nuk po shërojmë ende plagët e Metalurgjikut kjo maxhorancë e ka bërë, fatkeqësisht, pjesë të dhe po tmerrohemi duke parë mutantizmat. S’na qenies së vet politike. del viçi me dy kokë. Ta bëjmë me tre. Kështu Elbasani dhe rrethinat e tij janë mbushur me mendon qytetari i thjeshtë, dhe me të drejtë. mbeturina dhe Qeveria nuk ka asnjë perspektivë dhe Për kujtesë tradite katoliku i mirë e ushqente nuk ka bërë asnjë investim për të grumbulluar dhe derrin me mbeturinat e shtëpisë së tij, nuk e kulloste përpunuar plehrat. Ju tani doni të bëni një ligj tjetër as në oborrin e komshiut, as në gjirizet e rrugës. që të shumëfishoni plehrat. Emocionalisht, po e them përsëri, sinqerisht, nuk Elbasani dhe fshatrat e fushës së Bradasheshit, do të doja ta shihja këtë debat si një përplasje të Cërrikut dhe deri në Peqin dhe Qafë Kërrabë politike, si një matje forcash, por do t’i bëja thirrje ngrysen dhe gdhihen nën smogun e rëndë të ndërgjegjes që të mos bëjmë një veprim të nxituar prodhuesve industrialë, dhe Ministria e Mjedisit që do të na kthehet në një epitet turpi. harton dhe miraton një ligj që do t’ia bëjë jetën të Për Europën e madhe ne jemi një fshat i vogël, pamundur çdo njeriu në këtë qytet dhe në rajonin por një fshat i bukur, plot dritë, diell, ujë, një dhuratë përreth. e Perëndisë. Realisht, jemi aq të vegjël sa nuk kemi Në vend që të bëni një ligj dhe të investoni për bark të gëlltisim plehrat e Europës së madhe. të mbrojtur mjedisin në këtë rajon, doni të na Falemnderit! impononi që të votojmë një ligj që do të shtojë Ardian Turku – Falemnderit, zonja Xhuvani! ndotjen e mjedisit, do të shtojë pa fund malin aktual
1127 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të plehrave dhe do të shtojë rreziqet e sëmundjeve Bashkë me mbeturinat, në vendin tonë do të kanceroze për qytetarët. futen edhe mbetjet e rrezikshme. Shqipëria rrezikon Pikërisht, për këto shkaqe janë shtuar në mënyrë të bëhet një vend jashtë standardeve europiane, një dramatike vdekjet në Elbasan dhe në rrethinat e tij. vend me standard afrikan. Zoti Ministër i Mjedisit, nuk është konsum Shumica e shqiptarëve, pa dallim bindjesh elektoral fakti që teshat e foshnjave të zonës së politike, e kundërshton importin e plehrave. Kjo Bradasheshit nuk thahen dot në diell, sepse shumicë nuk mund të gënjehet nga demagogjia e ngjyrosen nga ndotja e bizneseve nën çadrën e Kryeministrit, i cili shpërdoron integrimin europian Qeverisë suaj. dhe e saboton këtë duke mbrojtur dhe nxitur importin Ministri i Shëndetësisë në vend që të e plehrave në Shqipëri. kundërshtojë një projektligj të tillë, i cili rrezikon Disa specialistë, të cilët janë vënë në shërbim seriozisht shëndetin e njerëzve, në një qytet që nuk të kësaj drame dhe janë vënë në pozita mjerave, ka as më të voglin shërbim shëndetësor elementar, unë i mirëkuptoj. Fali, o Zot, se nuk dinë se ç’bëjnë, vegjeton mu në mes të korrupsionit qeveritar, dhe sepse kërcënohen për bukën e gojës që ua jep tani po shton importin e plehrave. Qeveria! Zgjidhja e vetme për këtë konflikt mes Qyteti i Elbasanit nuk ka një landfill, por plehrat Qeverisë dhe shumicës së shqiptarëve është digjen mu në buzë të lumit Shkumbin, disa metra referendumi popullor. larg shtëpive, dhe Qeveria në vend që të investojë Zotërinj të maxhorancës, për pastrimin e qytetit sipas standardeve minimale Ju duhet ta dëgjoni këtë zë të opozitës europiane, bën propagandë dhe kritikon pushtetin shqiptare. Mos miratoni importin e plehrave në vendin vendor, dhe pasi vjedh votat, nxjerr këtë ligj që të tonë të përbashkët! Ky nuk është zë i partisë, ky dënojë shëndetin e çdo qytetari. është zë përtej partive, është një zë i fortë i shumicës Asnjë strategji të Qeverisë, asnjë projekt serioz, së shqiptarëve, është zëri i zgjedhësve shqiptarë asnjë investim nuk ka për pakësimin e ndotjes në pa dallime partiake. Elbasan dhe në zonën përreth, si edhe për mbrojtjen Në vend që të shpenzoni kaq kohë dhe energji e mjedisit, përveç këtij projekti që i hap rrugë importit për këtë ligj antikombëtar, le të futen në axhendën të plehrave. tonë ligje që propozon opozita. Në vend të importit Zoti na ruajt dhe mos ndodhtë ajo që po thuhet të plehrave, miratoni ligjin për uljen e TVSH-së për përditë në Elbasan, në tavolinat e kafeneve nga ushqimet bazë, për bukën, për vezët, për qumështin, qytetarët e thjeshtë, se hapësirat e lira që kanë për ilaçet; në vend të ligjit për importin e plehrave, mbetur në ish-Kombinatin Metalurgjik, do të miratoni propozimet e opozitës që të ulet TVSH-ja mbushen me bizneset qeveritare mafioze që do të për imputet bujqësore; në vend të ligjit për importin grumbullojnë mbetjet dhe plehrat nga vendet fqinje. e plehrave, futni në agjendën e këtij Parlamenti uljen Lumi i Shkumbinit është bërë një depo gjigante e TVSH-së për energjinë elektrike dhe ndalimin e mbeturinash gjithfarë, dhe tani është vetëm një vjedhjeve që CEZ-i po u bën përditë njerëzve në përrallë shumë e largët ish-lumi ku kanë bërë plazh qytet dhe në fshat. qytetarët e Elbasanit. Ju, në vend që të bëni një ligj Kërkesa juaj për miratimin e ligjit të importit të që të mbrohen lumenjtë, flora dhe fauna e tyre, bëni plehrave është një pengesë e qëllimshme që ju po një ligj që të shtoni edhe një depo tjetër gjigante me bëni për të penguar integrimin europian të plehra, me plehra jo vetëm shqiptare, por edhe me Shqipërisë. Ju me këtë ligj i shmangeni përsëri dhe plehra nga vendet e tjera. në mënyrë të vendosur axhendës parlamentare të Pemët, uji, toka, në të gjitha rrethinat e qytetit propozuar nga opozita dhe nga partnerët tanë të të Elbasanit, janë të ndotura nga mbeturinat e nderuar europianë. industrisë metalurgjike dhe kimike, nga mbeturinat Kjo po ndodh sepse ju nuk e keni në axhendën urbane, si dhe nga derdhjet e ujërave të zeza, dhe parlamentare zgjidhjen e krizës politike shqiptare, Ministria jonë e Mjedisit në vend që të hartojë ligje e cila e ka themelin e saj në vjedhjen e zgjedhjeve dhe projekte për të shpëtuar këtë situatë politike të vitit 2009 dhe në masakrën elektorale të katastrofike, inkurajon importin e plehrave. Tiranës. Axhenda juaj e importimit të plehrave është Ky është një ligj antishqiptar. Qeveria me këtë shumë larg axhendës së opozitës shqiptare, e cila ligj po vërteton se është e kapur nga mafia dhe po i është axhenda e plotësimit të 12 kritereve të BE-së shet interesat e kombit në shërbim të saj. për integrimin e vendit tonë.
1128 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Ju po vazhdoni t’i shmangeni axhendës politike se deklamime publike për dashurinë për mjedisin, për reformën zgjedhore; ju po vazhdoni t’i shmangeni kërkojnë një angazhim konkret sidomos nga të axhendës për reformën parlamentare; ju po vazhdoni zgjedhurit lokalë dhe qendrorë, për t’i parë një e t’i shmangeni reformës për media të lira dhe të nga një dhe për t’u dhënë zgjidhjet e mundshme. pavarura; ju po vazhdoni t’i shmangeni reformës për Dua të theksoj, gjithashtu, se ju nuk doni, edhe një drejtësi të pavarur, sipas standardeve të botës një herë, të kuptoni, por unë do t’ju bëj disa pyetje perëndimore. Në vend të kësaj axhende, të kërkuar që t’i merrni me vete dhe t’i mësoni po të doni. nga opozita dhe të këshilluar nga partnerët tanë të Zotëri, do t’ju bëja pyetjen se, kur është miratuar nderuar, ju vendosni axhendën për importin e për herë të parë ligji për importin e mbetjeve. Kur plehrave në Shqipëri, axhendën e skrapit, axhendën është miratuar për herë të dytë? Cilat janë vendimet e koncesioneve klanore ministrore. e Qeverisë që lejojnë importin e mbetjeve? Sa janë Të nderuar kolegë, janë këto argumente që më këto importe mbetjesh? Për të gjetur ju pastaj, se detyrojnë të kundërshtoj këtë projekt, dhe ju bëj kush është tradhtari dhe kush është patrioti. Në qoftë thirrje t’ia ktheni atë Qeverisë, Kryeministrit tuaj se patriot është ai që ka lejuar 434 mbetje të dhe të bëni një hap të ri, por të shumëpritur, për një importohen në Shqipëri, të rrezikshme dhe të axhendë tjetër parlamentare, për një axhendë tjetër parrezikshme, dhe tradhtari na qenka ai që ka ligjvënëse, në shërbim të qytetarëve shqiptarë, në frenuar importin e mbetjeve, mendoj që logjika shërbim të integrimit europian të Shqipërisë. minimale nuk të çon në këtë drejtim. Falemnderit! Unë do ta mbyllja çështjen e patriotizmit me Ardian Turku – Falemnderit, zoti Leka! një shprehje të një mendimtari të famshëm: Urdhëroni, zoti Ministër! “Patriotizmi është streha e fundit e horrave Fatmir Mediu – Meqenëse zoti Leka mu ndonjëherë!” adresua mua, se po bëjmë ligje që vijnë ndesh me Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ministër! mjedisin, nuk po kujdesemi për mjedisin etj., dua t’i Fjalën e ka zoti Çobaj. them se edhe për çështjen dhe problemet e Ramiz Çobaj – I nderuar drejtues i seancës, Elbasanit kur kemi qenë ne, nuk e kam parë Të nderuar kolegë, ndonjëherë të vijë dhe të ngrejë problemet që ka Ne sot nuk duhej të ishim duke diskutuar për Elbasani, qoftë për çështjen e mbetjeve, qoftë edhe këtë çështje, por shkak është bërë Presidenti i për çështje të tjera, ashtu siç ka bërë në çdo rast Republikës, i cili, duke ushtruar të drejtën kryetari aktual i bashkisë së Elbasanit, me të cilin kushtetuese ka kthyer për rishqyrtim në Kuvend ligjin kemi pasur një bashkëpunim të vazhdueshëm për “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. t’i dhënë një zgjidhje përfundimtare administrimit të Nga pikëpamja formale çdo gjë duket në rregull, mbetjeve. sikur Presidenti i Republikës, siç shprehet edhe vetë, Zoti Leka ka njohuri minimale për ligjin. Është e kthen ligjin për rishqyrtim për realizimin sa më të pushteti lokal ai që sipas detyrimeve ligjore merret mirë të qëllimit për të cilin është miratuar ligji. Por, me administrimin e mbetjeve dhe jo Ministria e a është ky qëllimi i vërtetë i kthimit të këtij ligji? Mjedisit. Fatkeqësisht, unë mendoj se qëllimi është (Flitet nga salla, por nuk dëgjohet.) krejtësisht tjetër. Argumentet e varfra të paraqitura Unë ju dëgjova, zotëri. Do të kisha dëshirë që në relacionin bashkëngjitur dekretit, argumentet e të dëgjonit edhe ju, të kuptoni aq sa doni. Nuk mund huazuara nga lloj-lloj aleancash të dyshimta, të t’ju imponoj të dëgjoni dhe të kuptoni më tepër. bindin për të kundërtën. Fakti tjetër është se në këtë Ministri të Mjedisit, Duke parë me kujdes arsyetimin që është për herë të parë atij Metalurgjiku vërtet gllabërues përdorur në relacion, menjëherë krijon bindjen se të Elbasanit, nën investimin e ndërmarrjes private arsyeja e vërtetë e kthimit të ligjit është krejtësisht Kurum i janë vendosur filtrat e kontrollit dhe një tjetër, ose , siç thotë populli: “Lepuri fle tjetërkund”. monitorim i vazhdueshëm. A është çdo gjë E them këtë sepse argumentet e përdorura nga funksionale? Absolutisht që ka ende më shumë për Presidenti nuk janë aspak bindëse nga ata që çirren të bërë. Do të ishte gabim për mua, si ministër me të madhe se nuk mund t’i mohohet kjo e drejtë Mjedisi, që të thosha që janë zgjidhur çështjet. kushtetuese Presidentit. Ka shumë prej tyre. Çështjet janë sa të trashëguara, edhe të kësaj Është e vërtetë se kthimi për rishqyrtim i një periudhe tranzitore, edhe të sotme, dhe më tepër ligji është e drejtë kushtetuese e Presidentit, por
1129 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
refuzimi në mungesë i argumenteve kushtetuese kryqëzojnë nenin 49 të ligjit, pra ata që janë kundër është një akt i pastër politik që i shërben partisë që importit të mbetjeve si lëndë e parë, janë ata që për mendon të krijojë, apo aleatëve politikë që tashmë shumë dekada na kanë trumbetuar fuqishëm parimin ka kohë që ai i ka zgjedhur. e mbështetjes në forcat tona. Personalisht, mendoj Në relacionin e tij Presidenti shprehet se krijimi se kjo nuk është rastësi. i mundësive për import i mbetjeve të vendeve të tjera Të nderuar kolegë, duket se bie ndesh me qëllimin e deklaruar për Është në nderin dhe detyrën tonë që t’jua bëjmë minimizimin e mbetjeve apo pakësimin e ndikimeve të qartë të gjithë shqiptarëve se në kuadrin e negative nga krijimi dhe menaxhimi i integruar i integrimit të vendit ne jemi të detyruar që mbetjeve. Ky është një argument, siç i themi ne legjislacionin e brendshëm t’ia përshtasim atij nga Shkodra, sa për t’u gjetur Kola në punë. E them europian dhe konventave përkatëse që kemi ratifikuar. këtë, sepse në nenin 49 del qartë se lejohet vetëm Shqipëria është e detyruar që krahas kërkesave të dhe vetëm importi i mbetjeve jo të rrezikshme dhe këtij ligji të zbatojë edhe detyrimet që rrjedhin në mbetjeve inerte si lëndë e parë për prodhim. kuadër të Konventës së Bazelit, për importin dhe Në këtë nen parashikohet qartë se Këshilli i eksportin e mbetjeve si lëndë të para, sipas Ministrave, me propozimin e ministritë Mjedisit, kërkesave të kësaj konvente. miraton listën e mbetjeve që lejohen të importohen, Të mos harrojmë se aktualisht në Shqipëri si dhe rregullat përkatëse për zbatimin e këtij operojnë disa industri përpunimi, nevoja për lëndë importi. Pra, Presidenti i Republikës duhet ta ketë të parë e të cilave, siç mund të jenë mbetjet e Listës të qartë se bëhet fjalë për import mbetjesh si lëndë së Gjelbër, nuk përmbushet nga mbetjet e krijuara e parë dhe jo import plehrash, dhe ndërmjet tyre në vend. Kështu, që nga viti 2003 e vetmja rrugë e edhe të lëndëve të rrezikshme, siç shprehen disa zgjidhjes së kërkesës dhe nevojave të kësaj industrie pseudoaleanca, tek të cilat ai ka varur edhe suksesin është parë dhe shihet importi i këtyre mbetjeve në e ardhshëm elektoral. bazë të procedurave rreptësisht të kontrolluara. Të pretendosh se me këtë import mbetjesh si Pra, që këto industri të funksionojnë, ato kanë lëndë të para rrezikojnë të futen mbetje të tjera të nevojë për lëndë të parë. Të mos harrojmë se në rrezikshme, është njëlloj si të pretendosh të ndalosh zhvillimin e qëndrueshëm të vendit kanë rol të importin e naftës nga frika se në ato cisterna rëndësishëm si kriteri social dhe ai ekologjik, por transporti mund të futen lëndë të rrezikshme, apo edhe kriteri ekonomik nuk duhet lënë në harresë. të ndalim importin e sapunit sepse brenda tij mund Duke mos lejuar zhvillimin e industrisë së të futen lëndë narkotike. përpunimit të mbetjeve, ne i sjellim vendit tonë një Të pengosh një biznesmen, që ka ngritur dëm shumëplanësh, si në pikëpamjen sociale të impiant prodhimi letre, fjala vjen, që në pamundësi zhvillimit turistik të vendit, por bëjmë që edhe të sigurimit të plotë të lëndës së parë në vend, të industria të orientohet drejt shfrytëzimit ekstensiv plotësojë nevojat me lëndë të parë importi, nuk më të burimeve natyrore të lëndëve të para, duke çuar duket as e drejtë, as racionale, por, përkundrazi, në shfrytëzim pa kriter dhe shterim sa më të shpejtë një cinizëm dhe dashakeqësi e hapur ndaj biznesit të burimeve tona. dhe objektivave integruese të vendit. Nuk e di, zoti President, se sa i ke patur Besoj se e keni të qartë të gjithë, të nderuar parasysh këto argumente, apo edhe shumë të tjera kolegë, se në mungesë të importit asnjë industri që thanë kolegët më parë, kur vendose që të mos e riciklimi në Shqipëri nuk do të ishte konkurruese në dekretosh këtë ligj, por gjithçka po del qartë që për treg. Dhe në mungesë të këtij importi asnjë interesa politike të caktuara ta keni rrëzuar akoma biznesmen nuk do të investonte në industri të tilla, pa ardhur në Presidencë ligjin me mendimin se kjo duke sjellë kështu një pasojë tepër të rëndë për gjë do të ndikojë pozitivisht në të ardhmen tuaj mjedisin shqiptar, pamundësinë e riciklimit të politike. Si përkufizim, do të zgjeroje bazën e mbetjeve të gjeneruara në vend. Në pamundësi të piramidës së ardhshme politike. Por koha do ta ngritjes së një industrie riciklimi, pasojat ambientale tregojë se ke gabuar, se ju nuk po bëni gjë tjetër dhe në turizmin shqiptar do të jenë përditë dhe më vetëm se nga inati po sharroni degën ku jeni ulur. të rënduara. Por kujdes, se jeni shumë lart! Sado vëzhgues të vëmendshëm që të jeni, Arsyetimi i përdorur për të justifikuar patjetër që do ta keni vënë re se më të zellshmit që mosdekretimin e ligjit nuk është as juridik, as
1130 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
profesional, as logjik, por thjesht populist, me një mangët dhe jo bashkëkohor. qëndrim të pastër politik. Të nderuar kolegë, Personalisht, ashtu si edhe shumë kolegë të Ju ftoj për rrëzimin e dekretit të Presidentit, tjerë në këtë sallë, më shumë se kthimi i ligjit në sepse me këtë veprim Shqipëria i afrohet edhe më Kuvend më shqetëson qëndrimi që po mban shumë Europës, duke u futur përfundimisht në Presidenti ndaj përpjekjeve për reformat që ka rrugën e duhur të menaxhimit të integruar të ndërmarrë maxhoranca e këtij vendi. Qëndrimi i tij mbetjeve, për t’i dhënë fund hedhurinave në anë të ka disa kohë që nuk është qëndrim prej një rrugës dhe duke e kthyer vendin tonë në një mjedis presidenti, por qëndrim i një drejtuesi partiak që me të vërtetë atraktiv për të gjithë ne dhe turistët synon të korrë pa mbjellë akoma. që do të vijnë! Të gjithë shqiptarët e dinë se mosdekretimi i Falemnderit! këtij ligji nuk është fillimi i këtij qëndrimi politik, por Ardian Turku – Falemnderit, zoti Çobaj! është vazhdim i tij. Fillimet janë më të hershme, të Zonja Gjermeni, urdhëroni! paktën janë bërë publike që në muajin janar të këtij Eglantina Gjermeni – Zonja dhe zotërinj viti, u përforcuan më tej më 8 maj, dhe vazhduan deputetë, me mosdekretimin e këtij ligji. Debati i sotëm që po bën opozita, ezauron një Tani shqiptarët nuk kanë një President që flet sërë argumentesh, të cilat duhen vlerësuar për me dekrete, siç pretendonte Presidenti dikur, por qartësinë, forcën, dobinë dhe sigurisht, për mbrojtjen ka një President që flet si drejtues partie, një e interesave të qytetarëve shqiptarë. President që ka harruar se në bazë të nenit 94 të Duke mos dashur të përsëris atë çfarë kolegët Kushtetutës nuk mund të ushtrojë kompetenca të thanë këtu, do të doja të ndalesha në tri argumente tjera përveç atyre që njihen në Kushtetutë dhe që i kryesore kundër miratimit të këtij ligji, në formën që jepen në ligj të nxjerra në pajtim me të, një President, është sot në Parlament: që të drejtën e dekretit po e shfrytëzon për një kauzë Ligji themeltar i shtetit, Kushtetuta e Shqipërisë, të ardhshme politike, që të drejtën për të dhënë ka përcaktuar si objektiv drejt të cilit duhet të ecë e dekorata dhe tituj nderi po e përdor në funksion të gjithë veprimtaria shtetërore dhe publike, drejt krijimit kësaj kauze, duke keqpërdorur padrejtësisht dhe ruajtjes së një mjedisi të pastër dhe të kontributin e të dekoruarve në të katër anët e vendit. shëndetshëm, si dhe drejt një zhvillimi të Pak më shumë se katër vjet më parë, në këtë qëndrueshëm të vendit. sallë, kam votuar me kënaqësinë më të madhe për Ligji për menaxhimin e mbetjeve, duke krijuar këtë President. E kam mbështetur moralisht gjatë mundësinë e importit të mbetjeve nga vende të tjera gjithë veprimtarisë së tij, edhe atëherë kur nuk foli, pa administruar dhe menaxhuar mbetjet tona, nuk megjithëse duhet të fliste; edhe atëherë kur nuk bën gjë tjetër veçse hap një rrugë, madje, një veproi, megjithëse duhej të vepronte. E kam autostradë, për ndotjen e mjedisit shqiptar. mbështetur deri në momentin kur hoqi mantelin e Për sa kohë që problemi i mbetjeve është një Presidentit dhe veshi mantelin e një drejtuesi partiak. gangrenë e mjedisit tonë prej shumë vitesh dhe Nuk e di se çfarë emri tjetër mund t’i vë një kërkon kohë të konsiderueshme për menaxhimin e presidenti kur nuk dekreton një ligj që është në tij, pse duhet të krijojmë situata të tjera përputhje të plotë me legjislacionin shqiptar, një ligj problematike për mjedisin në Shqipëri? që nuk shfaq asnjë kundërshti në dispozitat e tij, që Edhe në qoftë se ligji do të miratohej, dhe është hartuar me kërkesën dhe ekspertizën e supozojmë se funksionoi shumë mirë, supozojmë financuar dhe të mbikëqyrur nga Bashkimi Europian se institucionet shtetërore do të jenë shumë të dhe që reflekton në mënyrë të plotë direktivën përgjegjshme dhe efikase në zbatimin e tij, prioriteti europiane për mbetjet dhe që ka marrë parasysh i Qeverisë dhe i gjithë qytetarëve duhet të jetë ruajtja sugjerimet e ekspertëve më të mirë të mjedisit në e një mjedisi të pastër dhe jo përballja me mbetje Shqipëri. nga vende të tjera, që natyrshëm është jashtë Duke refuzuar këtë ligj, Qeveria pengohet në kapaciteteve tona menaxhuese. funksionin e saj ligjor për menaxhimin e mbetjeve Veç kësaj, në Shqipëri, ashtu siç theksohet edhe sipas standardeve të BE-së. Refuzimi i ligjit, me në raport-progresin e këtij viti nga Bashkimi ose pa dashje, lë në fuqi sistemin aktual të Europian, puna e doganave të mallrave që hyjnë në menaxhimit, që për ne të gjithë është shumë i Shqipëri është shumë e dobët dhe niveli i kontrollit
1131 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
është i ulët. A e imagjinoni se cili do të jetë niveli i në bazë të së drejtës që i jep Kushtetuta. Dhe në monitorimit të mbetjeve që do të vijnë nga jashtë? vend që të dëgjojmë sot argumentin teknik dhe ligjor Zero. Sepse, në radhë të parë, ne nuk kemi për këtë çështje, dëgjojmë fyerje dhe komente kapacitete për t’i monitoruar ato. Këtu mund të hyjë politike për këtë kompetencë kushtetuese të çfarëdolloj plehre. Ndikimi që ato do të kenë për ushtruar nga Presidenti. mjedisin dhe shëndetin e qytetarëve, do të jetë i Në fund të fundit ndarje e pushteteve do të thotë parikuperueshëm. Fëmijët tanë do të na fajësojnë etikë institucionale, do të thotë respekt për pushtetet për këtë gjë, dhe sigurisht, me të drejtë. e tjera. Gjithashtu, kemi parë të gjithë se ka një Ka edhe një arsye të dytë, shumë interesante, reagim shumë të madh, mbase si asnjëherë tjetër që na bën të mos e votojmë këtë ligj, që ndryshe nga qytetarët për këtë çështje. Shikoni se sa nga çdo ligj kërcënon qartazi sigurinë e jetës së ekspertë dhe qytetarë reaguan sot edhe jashtë sallës qytetarëve shqiptarë. Dhe kjo, jo vetëm për shkak së Parlamentit. Unë mendoj se çdo qeveri të mungesës së instrumenteve të kontrollit. Edhe demokratike duhet të ishte e kujdesshme në sikur të ishin ato instrumente kontrolli në shtetin e trajtimin e reagimit qytetar, sepse për këtë arsye kontrolluar personalisht, nuk do të funksiononin, quhet “qeveri demokratike”. ashtu siç nuk funksionuan për çështjen e Gërdecit, Mosmarrja në konsideratë e këtij reagimi ku shteti nuk dinte asgjë. qytetar, në asnjë formë, në asnjë rast, përkundrazi, Arsyeja interesante ka të bëjë me faktin e qëndrimi arrogant dhe fyes ndaj tij, e bën këtë Qeveri përfitimit ekonomik. Pra, nëse kemi përfitim jodemokratike, por arbitrare. Një qeverisje mund të ekonomik nga përdorimi i mbetjeve të të tjerëve. Dikur quhet demokratike jo sepse pretendon të lejojë në botë ndodhnin luftëra për lëndën e parë. Madje qytetarët të protestojnë, por sepse ajo vlerëson, merr edhe sot e kësaj dite ka të tilla për lëndën e parë. në konsideratë me seriozitet dhe ndershmëri Është shumë për të qeshur që bota e qytetëruar kërkesat e tyre. Dhe një qeverisje demokratike e perëndimore, e cila përfitimin e ka në bazë të bën këtë jo sepse denjon ta bëjë një gjë të tillë, por veprimtarisë së saj, të tregohet kaq zemërgjerë sa sepse e tillë është logjika e një demokracie qytetare të na dhurojë ne lëndë të parë kur i ka të gjitha të zhvilluar. mundësitë që t’i shfrytëzojë vetë ato resurse. Falemnderit! Pra, bota e qytetëruar, që po njeh vetë krizë Ardian Turku – Falemnderit, zonja Gjermeni! ekonomike, është kaq zemërgjerë sa të na dhurojë Zoti Bello, urdhëroni! ne mundësinë që industria jonë të përfitojë nga tregu Marko Bello – Falemnderit, zoti drejtues i europian i mbetjeve? Kjo është një shaka interesante seancës! që fsheh shumë mistere pas vetes. Pse nuk i mbajnë Edhe unë që në fillim dua të ndaj shqetësimin vetë këto lëndë ata kur sillkan kaq shumë përfitime? tim të thellë bashkë me atë të qytetarëve të Pse duan t’i sjellin tek ne, apo që të pasurohemi ndërgjegjshëm të këtij vendi kundrejt një qeverie krejt ne? Pak e çuditshme në një botë të ndërtuar mbi të papërgjegjshme, e cila me veprimet, dhe parimin e përfitimit. ndonjëherë me mosveprimet e saj, po ua shton hallet Një nga përkrahësit e fortë të ligjit është Ministria shqiptarëve dhe po e kthen Shqipërinë në një e Mjedisit, duke garantuar që është një ligj i mirë inçenerator gjigant për përpunimin e mbetjeve urbane dhe se ndihmon, gjithashtu, në nxitjen e industrisë nga vende të ndryshme të Europës. së menaxhimit të mbetjeve. Unë mendoj se nuk Ne sot jemi përpara një shansi të ri, të dashur është ky objekti i punës së një Ministrie Mjedisi. kolegë, që mund të ndalojë vërshimin e plehrave Ministria e Mjedisit ka për detyrë funksionale ruajtjen nga vendet e ndryshme drejt Shqipërisë. Na duhet e mjedisit dhe jo zhvillimin e industrisë së mbetjeve. vetëm një moment reflektimi në këtë sallë të nderuar Kjo është parimore. që të modifikojmë disa nene të draftligjit që po Ministritë e Mjedisit duhet të jenë oponente më diskutojmë, kam parasysh këtu nenet 48 dhe 49, të forta ndaj çdo projekti që krijon mundësinë për ose me një dispozitë të veçantë imperative të cenimin e mjedisit. saktësojmë se ndalohet importimi i mbetjeve nga Argumenti i tretë, të cilin dua të ndaj me ju, vendet e tjera në territorin e Shqipërisë për një është se çështja e trajtimit me përgjegjësi të ligjit periudhë të caktuar. të mbetjeve ka të bëjë edhe me formën demokratike Vetëm kaq na kërkohet të bëjmë, me qëllim që të qeverisjes. Presidenti i Republikës ka kthyer ligjin të mos mbajmë në shpatullat tonë turpin dhe të mos
1132 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
na brejë ndërgjegjja se po i lemë një minë me sahat Në fillim të viteve ‘90-të apo në fund të viteve atyre që do të vijnë, e cila do të shpërthejë me pasoja ‘80-të, kur diktatura komuniste po jepte shpirt, nëpër për të gjithë ne. dyert e ambasadave të Republikës së Shqipërisë Për fat të keq, nga mënyra se si po sillet Qeveria filluan të trokisnin lloj-lloj sharlatanësh dhe dhe maxhoranca, e cila po injoron me arrogancë të mafiozësh, të cilët nën maskën e biznesmenëve gjitha shqetësimet që vijnë nga shoqëria civile, nga dhe përfaqësuesve të kompanive të mëdha të ambientalistët, ekspertët e fushës dhe gjithë prodhimit të energjisë nga vendet e ndryshme qytetarët e ndershëm të këtij vendi, të bind gjithnjë perëndimore, ofronin qindra milionë dollarë në e më shumë se tek ne ka humbur çdo lloj virtyti dhe këmbim të pranimit dhe groposjes në vendin tonë fisnikërie, apo ndjenjë përgjegjësie, se etja për fitim, të tonelatave me mbetje radioaktive që dilnin nga korrupsioni dhe rendja pas parasë, duke shitur dhe centralet bërthamore të Europës. shpirtin, po mbizotërojnë mbi gjithçka. Shqipëria ishte në momentet e saj më kritike. Presidenti i Republikës, zoti Bamir Topi, Kishte varfëri, uri dhe mjerim kudo. Një popull i tërë shfrytëzoi një prerogativë të detyrimit të tij i shtypur, i izoluar dhe i torturuar për gjysmë shekulli. kushtetues, duke e kthyer këtë ligj në Kuvend, si Megjithatë, të nderuar kolegë, si për ironi, regjimi i një tentativë të fundit për të gjetur në çastin e fundit pashpirt komunist nuk arriti deri në atë derexhe sa një zgjidhje në dobi dhe në interes të qytetarit. të pranonte para në kushte të tilla. Mirëpo reagimi i maxhorancës dhe i Kryeministrit Pyetja që shtrojmë sot është fare e thjeshtë: Si ka qenë tejet armiqësor. Ata e quajtën “aleanca e mundemi ne tani, 20 vjet në demokraci, t’i lejojmë plehut”, ndërkohë që kjo duhet konsideruar si një vetes të drejtën për t’i hapur dritën jeshile vërshimit aleancë e qytetarit të ndërgjegjshëm kundër plehrave të lloj-lloj mbetjeve urbane apo plehrave, kur dhe të mafies që duket se ka blerë pushtetin. regjimi komunist që po jepte shpirt dhe kish nevojë Ministri i Mjedisit u përpoq sot të japë garanci. urgjente për fonde financiare, nuk guxoi të ndërmerrte Po kështu edhe Kryeministri. Por, besoni, të nderuar një hap të tillë? kolegë, se 90 për qind e shqiptarëve sot nuk besojnë Unë dua ta pyes Kryeministrin ballazi se çfarë më te kjo Qeveri, sidomos për këtë ligj. Pse? Në fshihet pas nervozizmit të tij dhe të ministrave të tij, radhë të parë, nga arroganca. Së dyti, nga mungesa dhe sidomos pas ngutjes për kthimin menjëherë të e theksuar e transparencës, dhe së treti, nga ligjit në Parlament pa asnjë ndryshim? Sa është mungesa e llogaridhënies. fatura që ofrojnë qarqet mafioze që duan të na rrasin Tre elemente bazë për një qeverisje të mirë në plehrat dhe mbetjet e rrezikshme? një vend demokratik. Së dyti, e njëjta gjë mund të thuhet edhe për Revista italiane “Expresso” boton këto ditë një aktin normativ që kishim për skrapin apo makinat e shkrim mbi degradimin e një qyteze të vogël, Glina, prishura dhe largimin e tyre nga anët e rrugës vetëm në Rumani, e cila është mbytur nga plehrat që mafia për arsye estetike. Këto ishin vetëm broçkulla, pasi italiane ka çuar dhe vijon të çojë në Rumani, duke e ka të tjerë faktorë. Thuhet se njerëz në Bruksel i kthyer atë në një qytet fantazmë. kanë bërë presion Kryeministrit për t’i hapur rrugë Ne nuk mund të lejojmë që Tirana, Durrësi apo ardhjes nga vendet e Bashkimit Europian të qendra të tjera urbane të kthehen dhe të kenë të makinave që janë jashtë përdorimit dhe që mund të njëjtin fat. Kjo do të ishte e pafalshme. “Mafia italiane riciklohen në vendin tonë. dhe ajo rajonale vijojnë të pastrojnë paratë e tyre A e dini ju se përveç pjesëve metalike që mezi nëpër gropat e plehrave të Rumanisë, vijon e njëjta pret t’i ripërpunojë kompania Kurum, mbi 70 për qind gazetë, e cila citon Prokurorin e Palermos, sipas të e mbetjeve është e rrezikshme për shëndetin dhe cilit një nga kapot e Cosa Nostra-s, Çiançimino, i jetën e qytetarëve, për shkak të reaksioneve që arrestuar në prill të këtij viti, flitet se ka fshehur në krijohen nga çlirimi i gazeve helmues? Po në këtë Rumani 400 milionë euro. rast, sa është fatura e dëmit dhe sa është ajo e Po kështu, e njëjta gjë mund të thuhet edhe për fitimit? vëllezërit Pileri në qytetin e Glinës. E gjithë kjo Të nderuar kolegë, maskaradë është shoqëruar më pas me rritjen e Të dëshpëruar nga politikanë të papërgjegjshëm, prostitucionit, kumarit, vrasjeve dhe ekzekutimeve që për hir të fitimit përrallor i lejuan mafiozët italianë tipike mafioze. të sillnin mbetje të rrezikshme, përfshirë plumbin Të nderuar kolegë, dhe mërkurin, disa qytetarë rumunë u shprehën për
1133 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
një media të huaj: “Rumania mbetet një vend i bukur, budallenj? Kur ti i flet për ligjet e Italisë dhe i bekuar nga Perëndia, por gjynah që është e Bashkimit Europian, do të bindet ai ty që importimi banuar.” i plehrave të dynjasë është gjëja më e mbarë që ti Ne nuk duam të ndodhë edhe më Shqipërinë e je duke bërë? Madje, është në përputhje me njëjta gjë, këtë të bukur të dheut, siç e quan aspiratën tonë për në Bashkimin Europian? Deri këtu Kryeministri, pasi rrezikon që nga e bukura e dheut, e degraduat aspiratën tonë për në Bashkimin Shqipëria të katandiset në të bukurën e plehut, larg Europian, te plehrat e komshinjve? A i keni bërë qoftë. pyetje vetes, mbi të gjitha, sepse është momenti, Ne mburremi me historinë tonë dhe deklarohemi në funksion të kujt bëhet importimi i plehrave? Çfarë shpesh se respektojmë të parët tanë, gjithçka ata po kërkoni të bëni me Shqipërinë? Po kërkoni ta kanë bërë për këtë atdhe, por më shumë sesa atdheu bëni një treg të hapur të plehrave? Po kërkoni ta të parëve, ku kemi lindur, Shqipërinë duhet ta fusni në tregun global të plehrave? konsiderojmë si vendin që ua kemi marrë borxh E pra, këto dy nene të këtij ligji e bëjnë fëmijëve tanë. Atëherë, çfarë Shqipërie do t’u lemë atë. Çfarë është duke ndodhur me industrinë e atyre, një vend të mbushur me plehra? Kurrsesi! përpunimit të plehrave në Shqipëri, që këtu Prandaj është momenti final, ta kthejmë ligjin dhe angazhohet e gjithë maxhoranca për të kaluar ta ripunojmë atë për të shpëtuar jetën dhe të pikërisht këto dy nene mafioze? Ka kapacitete përtej ardhmen tonë, por edhe të brezave që do të vijnë. tregut vendas kjo industri? Jo. Nuk e dëmtojnë Falemnderit! ambientin këto plehra? E dëmtojnë pa masë dhe Ardian Turku – Falemnderit, zoti Bello! pa fund. Atëherë, kush është i interesuar ta kalojë Zoti Ahmetaj, urdhëroni! këtë ligj? Arben Ahmetaj – Është shumë e qartë që dy Shoqëria civile është kundër këtij ligji. Shoqëria nga nenet e këtij ligji janë produkt i drejtpërdrejtë i shqiptare është kundër këtij ligji. Opozita është juristëve të mafies. Pse duhet ta kthejmë në debat kundër këtij ligji. Specialistët janë kundër këtij ligji. teknik, të nderuar kolegë, të gjithë këtë histori Presidenti i Republikës është kundër këtij ligji. Sali plehrash, pale pastaj duhet të dëgjojmë edhe Berisha dhe Qeveria e tij janë pro këtij ligji. Po, Sali Ministren e Integrimit që vjen këtu, dhe pa pikë turpi Berisha dhe Qeveria e tij po promovon importimin e thotë se të importosh plehra është në përputhje të plehrave në territorin shqiptar. plotë me aspiratën tonë për t’u integruar në Të nderuar qytetarë të Shqipërisë, Bashkimin Europian, madje, madje, rrezik ne jemi Këta këtu mbrapa që mungojnë duan t’ju refuzuar në statusin e vendit kandidat vetëm se nuk ngatërrojnë ju konceptin e importimit të plehrave me kemi importuar plehra deri më sot. konceptin e përpunimit të mbetjeve urbane. Ne u Është për të ardhur keq që Qeveria vazhdon të bëjmë një sfidë si opozitë: hiqini të dyja nenet që bëjë hile me popullin e vet dhe e shet ligjin sikur të kanë të bëjnë me importimin e plehrave! Po, po, jetë vërtet ligji i përpunimit të mbetjeve urbane. hiqjani të dyja nenet këtij ligji, që kanë të bëjnë me Të nderuar qytetarë, importimin e plehrave dhe ne jemi gati ta votojmë Ky ligj ka një element shumë të rëndësishëm ligjin tuaj, apo ligjin e përpunuar për përpunimin e për jetën tonë, ai lejon për herë të parë importimin e mbetjeve urbane. Bëjeni këtë dhe do ta shikoni sesi plehrave në territorin shqiptar. do të ngrihet opozita dhe do ta votojë njëzëri këtë E keni parë se si lëngon vendi nën shkulmën e ligj. papastërtive të plehrave? Sot ne kemi nevojë të Kjo është sfidë për ju. Kohë keni, por kohë nuk pastrojmë plehrat tona në të gjithë vendin dhe jo të keni për ta tërhequr këtë copë ligj që keni sjellë vijmë këtu dhe të themi që jo vetëm që nuk na këtu. mjaftojnë plehrat që prodhojmë vetë, por do duhet Në fjalën time në një moment desha t’u lutesha të sjellim dhe plehrat e komshinjve, sepse ne duam maxhorancës dhe Kryeministrit që ta tërheqin këtë të jetojmë në zhul, madje zhul duam edhe të ligj. Në fakt u mendova dy herë, sepse jam i bindur trashëgojmë. se Kryeministrit do t’i dukesha qesharak, se do më Zoti Pollo, kujt i tregon ti ligjet e Italisë, të kthehej dhe do të më thoshte, me zë apo pa zë, Gjermanisë, apo të Bashkimit Europian? Fole pak “Po, more djalë, po, por tani edhe sikur të dua unë më parë për ligjet e Bashkimit Europian. Për çfarë i ta tërheq këtë ligj, nuk më lë dikush që qëndron kujtoni ju qytetarët shqiptarë, mos i kujtoni prapa meje!”. Mesa duket as Kryeministri nuk ka
1134 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
më kontroll mbi vendimmarrjen e tij. Habitem me disa nga ju që sjellin argumente Sot paradite, aty përjashta, takova dikë që më teknike dhe juridike. Çfarë ka këtu për argumente tha: “Unë nuk votoj për ju. Unë kam 20 vjet që kam teknike dhe juridike? Do të importohen plehrat e votuar për Partinë Demokratike, por këta e paskan dynjasë në territorin e Shqipërisë, territor, i cili është atdheun haram që duan ta mbushin me plehra”. Atdheu juaj, imi dhe i fëmijëve tuaj që vijnë pas. Si Sot dihet botërisht që kjo lloj industrie ka mundeni ta lejoni? Siç duket, të nderuar qytetarë të influencë të grupeve mafioze. Madje, në media Shqipërisë, kjo kasaphanë do të frenohet vetëm me shpesh dëgjojmë për kriza ambientale në vendet ardhjen e Partisë Socialiste në pushtet, dhe po e fqinj. Mos vallë në këtë vendimmarrje ka influencë deklaroj që ky do të jetë ligji i parë. E deklaroj që të kësaj natyre? Do të duhet të japin përgjigje. Zoti këto nene do të jenë nenet e para që do të Kryeministër, tregoju sot shqiptarëve këtu, se në rishikohen, sepse ne jo vetëm që kemi përgjegjësi këtë ligj nuk kanë influencë grupet mafioze. Tërhiqe të qeverisim të sotmen e shqiptarëve, por kemi këtë ligj që t’u tregosh shqiptarëve se ky ligj nuk ka përgjegjësi të plotë t’u lemë atyre një ambient të mbrapa mafiozë, që do të tentojnë të zhvillojnë këtë pastër për brezat që vijnë. industri plehrash në Shqipëri. Në të kundërt, të gjithë Falemnderit! shqiptarëve u lind e drejta të mendojnë se ky ligj Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ahmetaj! është i sponsorizuar nga industri, të cilat që ditën e Zoti Ruka, urdhëroni! nesërme të miratimit të këtij ligji do të fillojnë të Ethem Ruka – Zoti drejtues i seancës, eksportojnë plehra në Republikën e Shqipërisë. Zonja dhe zotërinj, Të nderuar kolegë djathtas, a nuk mendoni se Vite më parë politika mjedisore ishte shumë larg do të duhet të votonim sot kundër këtij ligji, kundër vëmendjes dhe zhargonit të politikëbërësve dhe këtyre dy neneve, të cilat realisht do të sjellin vendimmarrësve. Programet elektorale ishin shterpë plehrëzimin e Shqipërisë? Sa të doni bëni debat në këtë lloj materie. Shkolla, në fakt, ishte dhe teknik, sa të doni sillni elemente juridike. E vërteta mbetet shumë më përpara se politika për kultivimin është që ky proces i importimit të plehrave del jashtë e ndërgjegjes qytetare ndaj mbrojtjes së mjedisit. kontrollit dhe do të shkaktojë këtu, në këtë territor, Në shkollat tona kish filluar të futej kultura mjedisore plehrëzim të plotë, dhe ndoshta të pakthyeshëm. për pasuritë natyrore, ekuilibrat biologjikë, pasuritë Dhe kjo kishte ngelur pa e bërë ju. Lumenj të faunistike dhe floristike të vendit për llojet në rrezik gërryer nga shfrytëzimi barbar, male të ngrëna nga zhdukjeje, ekosistemet natyrore, tokësore, ujore për gurore të ligjshme dhe të paligjshme, montim, ndotjen e ajrit, ujit dhe tokës. demontim, plasje, vrasje. Siç duket këtij plehlliku i Për politikën shqiptare termi “krim mjedisor” nuk mungonin sipër edhe plehrat e gjithë botës. ekzistonte, dhe, për fat të keq, ende nuk ekziston. Po, ky është ligj antikombëtar dhe duhet frenuar. Përkundrazi, sot presioni i shoqërisë mbi politikën Është një nga rastet kur ne duhet të vendosim për është rritur, megjithëse politika ende e ka një referendum, t’u japim të drejtë shqiptarëve të ndjeshmërinë shumë të ulët ndaj dhimbjeve të vendosin për ambientin e tyre, për shtëpitë e tyre, mjedisit. për ambientin që do t’i lënë, gjithashtu, fëmijëve të Tabloja aktuale e mjedisit në vendin tonë është tyre. Nëse ju e tërhiqni ligjin mbrapsht, dhe ne shumë e rëndë: disa hot-spote, të cilat duan mjete kërkojmë referendum, për herë të parë do të mund të mëdha financiare për t’u menaxhuar, shkatërrim të jemi krenarë që kemi bërë diçka të hajrit në këtë drastik i pasurive pyjore, zjarre të qëllimshme në Parlament këto dy vjet. Ne nuk mund të lejojmë, që sezonin e verës dhe asnjë ndëshkim; varfërim me ndërgjegje apo pa ndërgjegje, të hapen dyert e ekstrem i faunës tokësore-ujore, ndotje e tokës nga këtij vendi për t’u mbushur me plehrat e dynjasë, a pesticidet, territore të tëra me ndotje të tmerrshme thua se nuk na mjaftojnë plehrat tona. të naftës, ndotje pafund të lumenjve dhe përrenjve Kjo Qeveri ka degraduar në papërgjegjshmëri me lëndë plastike, plazhe të mrekullueshme të dhe në paaftësi të plotë. Kjo që bëni, të dashur miq pushtuara nga plastika, anije të huaja që herë pas dhe ju kolegë nga e djathta, që dilni në mbrojtje të here në sezonin e verës derdhin mbetjet e naftës kompanive që importojnë apo që do të importojnë dhe mbetje të tjera në detet tona, ngarkesë mikrobike plehra në oborrin e shtëpisë sonë, jo vetëm që është tej normave të ujërave bregdetare, varfërim deri në papërgjegjshmëri, por një ditë do ta kuptoni që mund dhimbje i pasurive peshkore, ndotje pafund e ajrit të jetë edhe kriminale. nga ndërtimet pa kritere, erozion i madh për shkak
1135 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
të humbjes së sipërfaqes së gjelbër, përmbytje të target i organizmave mafioze që menaxhojnë fitime herëpashershme, penetrim i detit në brendësi të të pallogaritshme nga përpunimi i mbetjeve të tokës, shkatërrim i pamëshirshëm i shtretërve të rrezikshme. lumenjve, dhe sa e sa gjëra të tjera. Në vitin 2003, kur unë isha për herë të dytë Çfarë bën Qeveria përballë një situate të tillë? ministër i Mjedisit, pati një tentativë për të sjellë Vetëm premtime. Ndërsa degradimi i mjedisit mbetje në vendin tonë dhe për t’i djegur bashkë me vazhdon me shpejtësi marramendëse. Shoqëria e mbetjet tona diku afër Tiranës, në Kashar. Shoqëria konsumit e ka bërë punën e vet edhe në vendin tonë. civile dhe opozita e asaj kohe, maxhoranca aktuale, Tani nuk është më si në vitet ‘90-të. Janë tonë të bënë një luftë të jashtëzakonshme duke e kritikuar tëra mbetjesh urbane dhe të ndërtimit që duhet të ashpër Qeverinë tonë të asaj kohe. Dhe them se largohen nga qendrat tona urbane. Po ku shkojnë? bënë shumë mirë, megjithëse pengimi i kësaj nisme Ku depozitohen këto mbetje? Askund dhe gjithkund. u arrit nga vet refleksioni i Qeverisë shqiptare për Plehrat që derdhen në lumenjtë dhe prej andej arrijnë këtë çështje. Kjo përpjekje mbeti vetëm tentativë në det, deti pastron veten dhe një pjesë të këtyre dhe nuk u realizua asnjëherë. mbetjeve na i kthen sërish në plazhet tona ose në Në fakt, biznesmenët tanë nuk kanë qenë të plazhet e fqinjëve tanë. Aty ku uji nuk është i afërt, painteresuar për të investuar në këtë fushë. Unë mbetjet hidhen ku munden dhe marrin zjarr duke jam në dijeni të studimeve shumë serioze për çliruar gaze të rrezikshme kancerogjene dhe me trajtimin e mbetjeve, por qeveritë tona nuk kanë hapur efekt serë. Tymi dhe erërat e këqija përhapen në rrugë, duke menduar se mund të përfitojnë një largësi me rreze deri në 5 kilometra. Nga personalisht më shumë nga ofertat e të huajve sesa vendhedhja çlirohet gaz metan dhe grimca pluhuri nga ato vendase. Pra, riciklimi, reduktimi dhe me përmbajtje metalesh të rëndë, si dhe përbërje ripërdorimi i mbetjeve mbeten thjesht në fazën të tjera organike, si dioksina, furani etj., të cilat kanë embrionale. aftësi kancerogjene. Sot, Parlamenti angazhohet në dy seanca për Jetojmë në një mjedis të degraduar të ndotur, ligjin “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. Ky pa u bërë merak se sa degradimi i cilësisë së këtij ligj u kontestua ashpër nga opozita në Parlament, mjedisi është i lidhur drejtpërdrejtë me cilësinë e por edhe nga shoqëria civile, e cila pati një jetës sonë. Pasojat janë të pallogaritshme. Na duket ndjeshmëri të lartë, duke organizuar edhe një sikur kursejmë duke mos ndërtuar landfill-e, aleancë qytetare kundër këtij ligji. Opozita është ndërkohë që na duhen shumë mjete financiare për treguar e gatshme të kontribuojë për organizimin e të përballuar faturën e citostatikëve për sëmundjet një referendumi popullor për këtë çështje. Po kështu, onkologjike, medikamente për sëmundjet respiratore edhe Presidenti i Republikës e pa të arsyeshme ta kardiovaskulare. Mjekët kanë kohë që kanë dhënë kthejë ligjin edhe një herë për ridiskutim. Në këtë alarmin se kanceri në vendin tonë është shndërruar klimë, sulmi ndaj Presidentit ka qenë i pashembullt. në epidemi, ku shifrat janë nga më të lartat në Sulmi ka filluar që nga Ministria e Mjedisit e deri te Europë, pikërisht për shkak të kualitetit të mjedisit Kryeministri i vendit. Të gjithë ata që janë në të cilin jetojmë. Nëse ne të gjithë jemi të rrezikuar proklamuar kundër mundësisë së importit të nga kualiteti i mjedisit, ata që e pësojnë më shumë mbetjeve nga jashtë janë cilësuar paturpësisht si janë fëmijët dhe të moshuarit. aleatët e plehut. Kjo është një fyerje shumë e rëndë Në vitin 1992, në kohën e Qeverisë së parë të në adresë të shoqërisë civile dhe të deputetëve të Partisë Demokratike, pati propozime, nuk e di se nderuar të këtij Parlamenti. nga kush, për të shfrytëzuar galeritë e minierave të Unë nuk besoj se në këtë Parlament, por edhe braktisura, për të groposur mbetje industriale, jashtë tij të ketë njerëz që të jetë kundër menaxhimit ndoshta dhe radioaktive. Ambientalisti i shquar, ish- të integruar të mbetjeve. Askush dhe asnjë nuk deputeti i këtij Parlamenti, i ndieri Profesor Lekë besoj se është kundër politikave që kanë të bëjnë Gjiknuri, bëri një luftë të paparë për të bindur me grumbullimin dhe trajtimin e mbetjeve urbane të gjithkënd, se për ca para të pista do të shndërrohej rrezikshme. Askush dhe asnjë nuk mund të dalë vendi në një hot-spot mbetjesh të rrezikshme, për kundër direktivave dhe acqui communitaire-ve për ne dhe për pasardhësit tanë. lëvizjen e mbetjeve midis vendeve komunitare dhe Kjo nismë dështoi. Por nuk mbeti me kaq. atyre jo komunitare. Vendet e varfra dhe pa kapacitetet e duhura janë Shqetësimi ynë si opozitë, por besojmë se është
1136 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
edhe shqetësimi i pjesës më të madhe të opinionit për të korruptuarit, të cilët për disa lekë nuk do të publik, lidhet me faktin që ky ligj i hap rrugë pyesnin se çfarë mbetjesh do të vinin në Shqipëri. eksportit të mbetjeve të rrezikshme drejt vendit tonë. Ne mendojmë se Qeveria aktuale, përveç Ky merak nuk është i pajustifikuar. reklamës, ka dështuar në politikën mjedisore. Shqetësimi ynë si opozitë, por besoj se është Politika e makijazhit nuk ka më ndonjë vlerë. Çfarë edhe shqetësimi i pjesës më të madhe të opinionit rëndësie ka pastrimi i anëve të rrugëve nga mbetjet? publik, lidhet me faktin se kapacitetet tona në Çfarë rëndësie ka largimi i disa qindra metrave më fushën e politikave mjedisore nuk janë të larg i varrezave të makinave, thjesht dhe vetëm që konsoliduara. Specialistët e Ministrisë së Mjedisit të huajt të mos i shohin? Çfarë rëndësie kanë janë zëvendësuar dy a tri herë që nga viti 2005 e raportet mjedisore për familjet klienteliste në fushën deri tani, sigurisht sipas partive që kanë drejtuar e hidrokarbureve, kur banorët po vdesin nga ndotja këtë ministri. Shumica e specialistëve në agjencitë e tokës dhe ajrit toksik? Çfarë principaliteti ka kjo rajonale të mjedisit janë shndërruar thjesht në maxhorancë, që ishte kundër ndërtimit të petroliferës përfitues nga firmat e hedhura për lejet mjedisore dhe të termocentralit në Vlorë dhe më pas u përbetua për aktivitetet lokale. se ato nuk krijonin asnjë problem për Gjirin e Së treti, kapacitetet tona doganore janë ende mrekullueshëm të kësaj zone? Çfarë principaliteti shumë larg standardit për të monitoruar dhe për të ka kjo maxhorancë që në programin e saj elektoral kontrolluar listën e mbetjeve që qarkullon në mori një barrë përgjegjshmërish për mjedisin dhe, komunitetin europian ose në vendet e tjera sot, as që ka kurajën t’i përmendë më premtimet e ekstrakomunitare. Në vendin tonë nuk ekzistojnë saj? laboratorë të specializuar për të identifikuar mbetjet Ja pse ne jemi kundër këtij ligji, duke i bërë e importuara. thirrje maxhorancës për ta tërhequr... Së katërti, përqendrimi i vendimmarrjes vetëm (Zotit Ruka i ndërpritet fjala, pasi i ka mbaruar në duart e një njeriu, qoftë edhe në duart e koha e diskutimit.) Kryeministrit, e komplikon edhe më shumë merakun Ardian Turku – Falemnderit, zoti Ruka! e lejeve me karakter klientelist. Urdhëroni, zoti Ministër! Shqipëria është kthyer në shpëtimin e krizës Fatmir Mediu – I nderuar zoti Ruka, duke pasur së mbetjeve urbane për Napolin, duke i hapur dyert parasysh faktin se keni qenë ndër ministrat e parë riciklimit të mbetjeve nga Italia. Ditët e fundit këtë të Mjedisit, prisja një vlerësim ndryshe për sa i lajm e kanë bërë publik agjencitë italiane të lajmeve. përket ligjit “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. Gjithashtu, në faqet e tyre zyrtare janë botuar lajme Unë prisja që ju të mos mbeteshit thjesht në atë që të ngjashme që flasin për sjelljen e mbetjeve urbane tashmë është kthyer në demagogjinë e radhës së nga Jugu i Italisë drejt Shqipërisë. Në një artikull që debatit politik. Më vjen keq të konstatoj se disa fliste për këtë çështje, Agjencia Multimediale qëndrime tuaja janë tërësisht të pavërteta dhe çojnë Italiane, AMI, hidhte dritë të qartë për atë që ajo e në kultivimin e pavërtetë të kësaj historie. konsideronte si eksportin e plehrave drejt Ju thatë se me këtë ligj i hapet rruga eksportit Shqipërisë. Ky proces shihej si zgjidhje e krizës në të mbetjeve të rrezikshme. Napoli. Në artikullin me titull “Plehrat: nga Napoli I nderuar zoti Ruka, po ju lexoj nenin 48 të këtij në Shqipëri, ikën Sacra Corona Unita?” Agjencia ligji: Multimediale Italiane, AMI, fliste për ekzistencën e “Ndalimi i importeve dhe kalimeve transit të një marrëveshjeje mes Qeverisë “Berisha” dhe asaj mbetjeve.” italiane, e cila u hapte rrugë eksportimit të mbetjeve “Ndalohet në të gjitha rastet importi i mbetjeve urbane nga Italia e Jugut drejt vendit tonë. të rrezikshme në Republikën e Shqipërisë. Së pesti, vendi ynë në sytë e organizatave Ndalohet në të gjitha rastet kalimi transit mafioze të kësaj fushe shihen si një target i mirë ndërkufitar i mbetjeve të rrezikshme në Republikën dhe i mundshëm për shkak të mungesës së e Shqipërisë. kapaciteteve dhe të varfërisë. Ndalohet importi i mbetjeve jo të rrezikshme për Së gjashti, duke marrë parasysh situatën qëllim ruajtje ose asgjësimi në Republikën e aktuale, ku korrupsioni mbetet një problem kyç për Shqipërisë”. shoqërinë shqiptare, importi i mbetjeve do të ishte Pra, ajo që thatë ju është tërësisht e pavërtetë. një shans më shumë si për korruptuesit, ashtu edhe Për sa i përket kapaciteteve kontrolluese mund
1137 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
t’ju them se nga viti 2002 deri në vitin 2010, për fat i seancës! të keq, 434 lloj mbetjesh kanë hyrë në Shqipëri pa Të nderuar kolege dhe kolegë! leje dhe pa pasur asnjë marrëdhënie me institucionet, Sot, kushdo e kupton se këtu jemi përballë një por thjesht nëpërmjet një praktike rutinë, si politika maxhorance, e cila po mbron një projektligj jo për të zhvillimit ekonomik. Ndërsa me vendimin që u interesa të vendit, por për interesa të saj. Arsyet mor vjet, i nderuar zoti Ruka, u vendos përfundimisht janë të qarta dhe lidhen me klientelizmin, i cili është që të gjithë ata që importojnë mbetje janë të detyruar bërë një mënyrë e funksionimit të kësaj Qeverie. të përcaktojnë vendin e origjinës, certifikatat Dua të them që në fillim se ne jemi qartë dhe mjedisore nga institucionet përkatëse e deri tek end prerazi kundër importit të plehrave. Ky projekt është used. Dogana nuk ka asnjë të drejtë të lejojë futjen i papranueshëm për ne, ashtu siç është për të gjithë e mbetjeve në Shqipëri pa një vendim të Këshillit të shqiptarët që jetojnë në këtë vend dhe që nuk Ministrave. pranojnë të bëjnë pazare me ardhmërinë e tyre. Ju thatë se ka artikuj dhe agjenci që flasin për Përpjekjet e sforcuara që bëri sot Kryeministri importin e mbetjeve. Më thoni një rast të vetëm, për të ndikuar opinionin me pseudoargumente, si zoti Ruka, ku në Shqipëri kanë kaluar mbetje nga edhe përpjekjet e bëra nga shërbyes të tjerë të Italia. I vetmi rast, jua përsëris, ka qenë dhënia e Qeverisë në mbrojtje të projektit, nuk kanë bërë gjë një lejeje për shoqërinë “Kurum”. Pra, edhe kjo është tjetër veçse i kanë shtuar edhe më shumë dyshimet një e pavërtetë e madhe. ndaj kësaj afere. Unë kam vlerësuar kontributin e çdokujt që ka Sot na akuzojnë ne se me kundërshtimin e këtij punuar dhe punon në atë ministri, por është e projekti jemi kundër zhvillimit. Kjo na nderon, sepse pafalshme nga ana juaj që t’u thoni atyre që punojnë ne nuk presim zhvillim të ekonomisë së vendit nga në agjencitë rajonale të mjedisit se kanë importi apo nga transiti i plehrave. Ne jemi për një marrëdhënie klienteliste. Ata janë njerëz që ndeshen zhvillim të qëndrueshëm dhe jo degradim të mjedisit. me problemet e shkatërrimit të mjedisit. Në kohën Këtu bëhet diferenca midis të dy krahëve. Nëse ju e tuaj ka pasur pak persona që merreshin me agjencitë prisni zhvillimin e vendit nga importi i plehrave, kjo e mjedisit, kurse sot janë mbi 175 të tillë që merren është zgjedhja juaj, por jo e shqiptarëve. me inspektime dhe me agjencitë rajonale të Sot, Kryeministri duhet t’u thoshte shqiptarëve mjedisit. Të paktën kjo duhet parë si një vlerë. Le të se cili do të jetë boshti i zhvillimit ekonomik të këtij diskutojmë më mirë se sa është kualiteti dhe si vendi. Do të jetë turizmi, do të jenë arrorët, do të duhet rritur ai. jenë ullishtet apo plehrat, sepse tri të parat bien në Nëse keni rast konkret, zoti Ruka, do t’ju ftoja, kundërshtim me këtë të fundit. ju dhe këdo, ta sillni në mënyrë zyrtare, të Me projektin tuaj dhe me dëmtimin që do të drejtpërdrejtë apo informalisht dhe, nëse do të rri krijoni në mjedis, në ajër, në tokë, në ujë, turizmi, një sekondë më shumë në atë vend, atëherë që Kryeministri i vendit e ka aq për zemër, do të drejtojeni gishtin e përgjegjësisë te ministri i Mjedisit. minohet. Të njëjtin fat ka edhe zhvillimi bujqësor, të Mendoj se diskutimet e hedhura në përgjithësi nuk cilin kohët e fundit ai ka filluar ta përmendë shumë i shërbejnë çështjes që është sa në interesin tim para fushatës, por që për gjashtë vjet e kishte harruar. edhe tuajin. Për më keq, thoni se e gjithë Të kërkosh rritjen e investimeve dhe zhvillimin vendimmarrja është në duart e një njeriu. Jo, zoti ekonomik te importi i plehrave nuk është vetëm Ruka, nuk ka qenë në dorë të askujt. Ka qenë cinike, por edhe kriminale. thjesht në dorë të atyre që importonin. Ne e kemi Gropat që keni krijuar nga mungesa e kthyer në vendimmarrje të Këshillit të Ministrave. investimeve nuk mund të mbushen me investime Nuk është e nevojshme, zoti Ruka, që po të që ndotin mjedisin. Në fakt, me rrënimin e fitoni zgjedhjet, ju të ndryshoni ligjin. Mjafton të vini ekonomisë dhe me borxhin që u keni lënë fëmijëve, në Këshillin e Ministrave dhe të thoni ndalohet ju keni minuar ardhmërinë e këtij vendi. Sot çdo importi i mbetjeve. Ia kemi dhënë këtë të drejtë fëmijë lind me një borxh 2450 dollarë. E keni minuar Këshillit të Ministrave. Por, nëse nuk besoni te vetja, me gërryerjen e maleve, me shkatërrimin e lumenjve, nuk keni si të besoni te ligji. me zinxhirin e fabrikave të çimentos që keni ngritur Adrian Turku - Falemnderit, zoti Ministër! në të gjitha anët e Shqipërisë, dhe me shkatërrimin Urdhëroni, zonja Leskaj! e pyjeve, që edhe ata pak që kanë ngelur po i Valentina Leskaj – Falemnderit, zoti drejtues privatizoni. Sot doni t’u lini fëmijëve edhe një
1138 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
trashëgimi tjetër, atë të barrës së plehrave. shpresë se ju do ta bëni, dua t’ju them, të gjeni Degradimit të pyjeve, të maleve, të lumenjve, kurajën për ta bërë me referendum popullor, sepse po u shtoni edhe plehrat. Kjo ndodh në një vend, i populli duhet të vendos për një çështje që lidhet me cili ka sipërfaqen më të ulët për frymë të popullsisë. jetën e tij dhe të fëmijëve të tij. Mos keni frikë nga Përdorimi i tokës në këtë mënyrë është kriminal. populli. Ne referendumin do ta kërkojmë me të gjitha Shqiptarët duhet të dinë disa të vërteta që mundësitë që na jep ligji dhe të drejtën tonë do ta qeveritarët tanë i dinë, por nuk i thonë. Statistikat fitojmë. Në çdo rast, siç e thanë edhe kolegët e mi, zyrtare thonë se në Shqipëri çdo vit 4 mijë persona akti i parë që do të ç’bëj Partia Socialiste kur të vijë sëmuren me kancer. Në këtë numër janë vetëm ata në pushtet, do të jetë importimi i plehrave. që diagnostikohen. Kjo nuk është statistikë e Falemnderit! opozitës, por e spitalit “Onkologjik”. Këtu bëhet fjalë Ardian Turku – Falemnderit zonja Leskaj! vetëm për të sëmurët me kancer, pa përmendur Fjalën e ka zoti Balla. rastet e lindjeve me anomali kongenitale, pra të Taulant Balla -– Kolegë deputetë, me këtë ligj, fëmijëve me deformime. kjo nuk është më Qeveria e koalicionit të integrimit, Kush mund të thotë se këto nuk janë rezultat por që sot e tutje, kjo është Qeveria e plehrave. Kjo edhe i ndotjes së mjedisit në vendin tonë? Në Qeveri nuk ka pasur moral, nuk ka për të pasur moral, sforcon e saj për të mbrojtur projektin, Qeveria flet por nuk paska më as përgjegjësi kombëtare. Kjo për kontroll e garanci të importit sipas standardeve Qeveri është e marrë peng nga interesa kriminale e dhe listave të miratuara. Kjo u përmend edhe nga mafioze, që duan ta kthejnë Shqipërinë në një kazan ministri që është këtu. Por për çfarë standardesh plehrash. bëhet fjalë, kur të gjithë sot e dinë se në dogana Kolegë deputetë, importi i plehrave është tradhti nuk ka as aparatura të specializuara për analiza kombëtare. Nëse ju pranoni t’i nënshtroheni mafies mbetjesh toksike, as ekspertizë të kontrollorëve? dhe krimit të organizuar, atëherë ju jeni pjesë e kësaj Ka vetëm doganierë, të cilët transportuesit e tradhtie kombëtare. Insistimi për t’i hapur rrugë maunave i shohin nga xhepat dhe jo nga cilësia e domosdoshmërisht importit të plehrave, është prova mallit që transportojnë. e pengmarrjes së kësaj Qeverie nga grupe mafioze. Sot fondet e monitorimit të mjedisit janë në Prej 20 vjetësh segmente të mafies, kryesisht asaj nivelin më të ulët. Çfarë lloj garantësh dhe italiane, janë përpjekur të korruptojnë politikën sanksionesh ofron vetë ligji, miqtë e mi? shqiptare me qëllim që të hedhin në Shqipëri Shiheni me kujdes ligjin! Ata që transportojnë jashtëqitjet e industrive më të tmerrshme, të apo transitojnë mbetje të rrezikshme marrin gjobë paripërpunueshme, të pariciklueshme dhe të 500 mijë deri në 1 milionë lekë. Një gjynahqar që rrezikshme për çdo lloj jete mbi tokë, sot, nesër punon me biznesin e tij të vogël e privat, i cili mban dhe për të gjithë jetën. Sot, pas 20 vjetësh, mafia i vetëm frymën e familjes, e paguan këtë gjobë. A e ka gjetur hallkën më të dobët, më të lodhur dhe më kuptoni sesa qesharake është? Ata që merren me të papërgjegjshme për të ardhmen e këtij vendi: Sali biznesin më të rrezikshëm dhe më fitimprurës do të Berishën, për të shqyer portat e Shqipërisë dhe për gjobiten me 500 mijë deri në 1 milion lekë, për sjellje t’i hapur rrugë importit të plehrave. të helmeve në Shqipëri, e cila është sa gjoba që Si ka mundësi që ti, Sali Berisha, ishe kundër paguan një dyqanxhi. Kush do të frenohej nga kjo importit të plehrave në vitin 2004, ndërsa sot je kthye gjobë qesharake? në një kryeministër sekser të plehrave? Të nderuar kolegë, siç e thanë edhe kolegët e Këtu kam të gjitha deklaratat që Sali Berisha mi, ne jemi për një zhvillim të qëndrueshëm, për një ka bërë në vitin 2004 dhe 2005 kundër importit të zhvillim që ruan pasuritë e këtij vendi, që ia ka falur plehrave. natyra, dhe që mbron shëndetin e njerëzve. Ne nuk Po ju, zonja Topalli? Mirë Sali Berisha që ia ka mund t’i bëjmë interesat e Shqipërisë palë as me marrë dorën dhe e dredh sa herë ia japin shukun në korrupsionin tuaj dhe as me hallin për të zgjidhur dorë, po ti përse? Që kur kanë filluar t’ju pëlqejnë problemet e brendshme politike që keni mes jush plehrat, se juve nuk ju kanë pëlqyer, apo shiko dhe me Presidentin. Ne jemi me shqiptarët që shoqja-shokun? refuzojnë masivisht projektin tuaj, për sjelljen e Dëgjoni çfarë ka deklaruar Jozefina Topalli në plehrave në Shqipëri. datën 2.6.2004 në këtë foltore: “Projekti i importit Zotërinj qeveritarë, edhe pse nuk kam asnjë të plehrave është bombë ekologjike dhe na kthen
1139 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
në kosh plehrash të Europës”, madje deklaron se është e kotë t’ju pyesësh se çfarë ka ndodhur, toka për ndërtimin e këtij impianti nuk është e sepse ky është fundi i të gjitha qeverive të këtij lloji. përshtatshme, pasi, sipas specialistëve, është tokë Mjafton të shohësh qeverinë që sapo ra në Libi. Po e shkrifët dhe depoziton në ujërat nëntokësore të të shohësh edhe qeverinë e Mugabe-s, është e njëjta gjitha helmet e lëshuara nga mbetjet e grumbulluara. histori. Ku e mbyllin?! E mbyllin duke u marrë me Të nderuar kolegë deputetë, toka shqiptare nuk ka plehrat, sepse kanë konsumuar gjithçka tjetër të ndryshuar, e shkrifët ka qenë në vitin 2004 dhe e mirë në atë vend. tillë vazhdon të jetë edhe në vitin 2011. Pra, ndërtimi Dëgjova me kujdes kolegët e maxhorancës, të i impianteve të tilla në Shqipëri, në këtë tokë të Qeverisë së plehrave dhe pyetja është e thjeshtë: shkrifët që ne kemi, sipas zonjës Topalli, vë në rrezik Do ta lëmë Shqipërinë të kthehet në kazan ujërat e këtij vendi, pasi depozitimi i këtyre mbetjeve plehrash? Përgjigjuni me “po” ose “jo”. Ne, krahu të ngurta, i këtyre plehrave, ka efekte në çdo terren këtej dhe shqiptarët bashkë me ne, thonë: “Jo”. Boll të këtij vendi. ka plehrat e veta Shqipëria. Pse duhet të marrim Më lejoni të lexoj edhe deklaratën zyrtare të plehrat e të tjerëve dhe t’i përpunojmë pikërisht ne?! Partisë Demokratike, nga selia e Partisë Juve, krahu këtej djathtas, ju kanë urdhëruar të thoni Demokratike, më 30 maj të vitit 2004, ku në kor, madje të votoni në kor dhe të pranoni plehrat përfaqësuesi politik i asaj kohe, bashkë me Sali e Europës që t’i përpunoni në Shqipëri. Turp! Qofshi Berishën, deklarojnë: “Do t’i drejtohemi organit të ju që jeni! Populli dhe historia do t’ju gjykojë. prokurorisë për marrëveshjen e mundshme mes U tha këtu se ka një direktivë europiane dhe se Qeverisë Shqiptare dhe firmës italiane “Albania Bec gjoja këtë lloj ligji na e kërkoka Europa. Gënjeshtër! Ambient”, me qëllim përpunimin e mbetjeve të Kjo është një alibi për të mbuluar krimin. Nga kjo ngurta, ku parashihet që 39 % e kapacitetit të direktivë, së cilës ju i referoheni, thjesht keni marrë impiantit të punoj për plehrat e importuara nga përkufizimet, pra se çfarë do të thotë “plehra”, vendet e Bashkimit Europian”. Atëherë ju do t’i “mbetje e ngurtë”, por asgjë tjetër që ka të bëjë me drejtoheshit prokurorisë se po importoheshin plehra çështjet e sigurisë kombëtare. E theksoj, sepse për të plotësuar 39 % të kapacitetit të njërit impiant, edhe refuzimi i një vendi për t’iu nënshtruar grupeve ndërsa sot synohet të ndërtohen 6 impiante, ku mafioze që merren me plehrat është çështje e vetëm 71% e një impianti që do të ndërtohet mund sigurisë kombëtare. Pse nuk pranoni? Këtë e shtroi të përballojë të gjithë kapacitetin dhe si një pyetje dhe si një sfidë për Kryeministrin tuaj domosdoshmërinë e përpunimit të plehrave në vend. kryetari i grupit tonë parlamentar. Le të veprojmë Kjo do të thotë se 5 impiante të tjera dhe 30 % e edhe ne si 12 vendet e tjera të Bashkimit Europian, këtij impianti që përmenda do të punojnë të cilat kanë vënë moratorium përkundrejt hyrjes dhe ekskluzivisht për plehrat e importuara në Shqipëri! importit të plehrave në vendet përkatëse. Ky është Është një turp i madh që të dëgjosh nga Kryeministri shembulli më i mirë për të mësuar edhe ne se duhet deri te ministri i fushës, të cilët thonë: “Kemi ta duam Shqipërinë. Po jua themi: debati i sotëm reduktuar numrin e plehrave. Nga 400 e kemi bërë nuk është politik, por për t’ju bërë juve me dije se 50.”. edhe ju duhet ta doni Shqipërinë, ashtu siç e duam Të nderuar kolegë deputetë, edhe në këtë sallë, ne, dhe të refuzojmë të marrim plehrat e Europës mjafton njëri të jetë plehrë, në kuptimin të vijë erë, në Shqipërinë tonë të përbashkët. edhe salla do të vijë erë. Prandaj, është më e lehtë Kolegët deputetë të opozitës ju sollën në të kuptohet që mjafton të hyjë në Shqipëri një lloj i vëmendje projekte, investigime të institucioneve vetëm i një mbetjeje të ngurtë për të bërë rrezik për mediatike apo edhe shtetërore të vendeve fqinje. Po ekologjinë dhe për ambientin e këtij vendi. ju sjell edhe një herë në vëmendje. Të njëjtën gjë Të nderuar kolegë deputetë, do të doja t’i kujtoja kam bërë edhe ditën kur votuat këtë projektligj këtu ministrit të linjës që edhe vetë Sabri Godo është në Kuvend. Çështja e plehrave është një çështje e kundër këtij projektligji. Sabriu thotë se prej 20 sigurisë kombëtare. Ndërkohë që edhe partnerët tanë vjetësh grupe mafioze italiane janë munduar të fusin janë të shqetësuar se çfarë mund t’i ndodhë plehra në Shqipëri. Në deklaratën e vet ai thotë: “Ka Shqipërisë pas miratimit të këtij ligji. Sipas një pasur tentativa në vitin 1992, madje pati tentativa dokumenti zyrtar të Departamentit Amerikan të edhe në vitin 2004.”. Si ka mundësi që këto grupe Shtetit, që i referohet një informacioni nga konsulli mafioze ia gjetën anën kësaj Qeverie?! Në fakt, amerikan në Napoli, “Gomorrah dhe Ndrangheta” i
1140 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
kanë sytë nga Shqipëria”. Këto dy grupe mafioze vetëm 150 artikuj. Pra ju, jo vetëm miratuat të gjithë mezi po presin që ky ligj të hyjë në fuqi dhe Shqipëria listën e gjelbër të Konventës së Bazelit, por i shtuat të bëhet një destinacion për plehrat. Ka plot e plot asaj rreth 280 artikuj të tjerë, dhe e bëtë 434. dokumente të tjera, e theksoj të institucioneve të Këtu u spekulua me qëndrimin e Partisë ndryshme, mediatike dhe shtetërore që... Demokratike në vitin 2004. Kjo është një gjë krejt Ardian Turku – Falemnderit, zoti Balla! tjetër. Absolutisht Partia Demokratike ka mbajtur Fjalën e ka zoti Mediu. atë qëndrim në vitin 2004, jo në vitin 2003 kur është Fatmir Mediu – Thjesht për korrektesë, për t’iu miratuar lista, por në vitin 2004 kur Qeveria socialiste përgjigjur kolegut që foli. e kohës tentoi të ngrinte në periferi të Tiranës një Ta sqarojmë një herë e mirë atë punën e super impiant për djegien e plehrave, i cili do të duhej tradhtarëve dhe antikombëtarëve. Zoti Balla, merrni të importonte plehra për të mbushur kapacitetin e dhe lexoni vendimin numër 803 të viti 2003; gjejeni vet. Pra bëhet fjalë për dy gjëra tërësisht të se kush e ka bërë, kush e ka përcjellë për në ndryshme. Në vitin 2004 u kërkua importim mbetjesh Këshillin e Ministrave dhe kush e ka votuar në të padiferencuara me qëllim djegien në territorin e Parlament, aty do të gjeni se ku janë tradhtarët dhe Shqipërisë, ndërkohë që ligji, nenet e ligjit të cilin ju antikombëtarët. e përmendni, flet vetëm për artikuj që importohen si Meqenëse thoni se nuk i përshtatet direktivës lëndë e parë, të cilët janë gjithsej 55. europiane, do t’ju lutesha të lexoni direktivën kuadër Çfarë ndodh me këtë ligj? “Për mbetjet”, rregulloret 13/2006 dhe 14.06.2006 Së pari, ajo që përmenda, lista nga 434 artikuj, të Parlamentit Europian e të Këshillit të Europës që e keni pasur ju, ka zbritur në 55. Të 55 artikujt, “Për transportimin e mbetjeve” dhe direktivën që lejon ligji të importohen, janë brenda listës së europiane kuadër “Për mbetjet”. Në qoftë se shikoni gjelbër dhe importohen vetëm për qëllim riciklimi. mospërputhje, atëherë keni ju të drejtë në qëndrimin Së dyti, në procedurën që ka pasur legjislacioni, tuaj dhe jo unë në timin. Rregullorja flet edhe për të cilin ju e hartuat kur ishit në pushtet, parashikohet transportin, për eksportin e për importin e mbetjeve që importimi të bëhej vetëm me firmën e ministrit të brenda dhe jashtë vendeve komunitare. Prandaj, për Mjedisit. Pikërisht për të evituar mundësinë që të mbajtur atë flamurin e patriotizmit të paktën për ministri i Mjedisit të iki nga mendtë e kokës dhe të një lloj pastërtie brenda vetes, gjeni një herë bëjë gjëra të cilat nuk duhet t’i bëjë, ne e kemi tradhtarët tuaj, pastaj shikoni nga krahu tjetër. shtrënguar këtë procedurë dhe e kemi çuar te (Ndërkohë, drejtimin e seancës e merr zonja Këshilli i Ministrave. Pra, ne e kemi shtrënguar Topalli.) procedurën dhe nuk e kemi liruar atë. Në Shqipëri Jozefina Topalli – Zoti Olldashi. vërtetë kanë hyrë mbetje. Vërtet kanë hyrë mbetje Sokol Olldashi – E nderuar zonja Kryetare, të pakontrolluara në territorin e këtij vendi, por ato Të nderuar zotërinj deputetë, kanë hyrë me firmën e ministrave tuaj të Mjedisit. Praktikisht, u bënë orë të tëra që po diskutojmë Kanë hyrë mbetje nga lista me 434 artikuj, jo nga për ligjin “Për përpunimin e mbetjeve”. Në fakt, i gjithë lista me 150 artikuj e Konventës së Bazelit dhe as debati, në një farë mënyrë, është kthyer në një debat nga lista me 55 artikuj të cilën po e sjellim ne sot. politik, sepse praktikisht, këtu nuk ka asgjë teknike Sigurisht që kanë hyrë mbetje dhe për këtë duhet për të diskutuar. Cila është ecuria e marrëdhënieve të ketë një përgjegjësi. Kjo përgjegjësi është te që ka pasur administrata shqiptare me procesin e rreshtat tuaj. importimit apo të riciklimit të mbetjeve? Vendimi i Këtu u tha që e kemi shtysën nga mafia. Në parë i këtij lloji i takon Qeverisë Meksi, e cila miratoi qoftë se do të bëja kakofoni me kryetarin tuaj do të një listë me 12 lloje mbetjesh, të cilat lejoheshin të thosha: po, ne jemi po aq mafiozë sa Komisioni importoheshin në Shqipëri, gjithmonë për qëllime Europian, sepse ky ligj është bërë me asistencën e riciklimi, pra mbetje që do të përdoreshin si lëndë e plotë të ekspertëve të Bashkimit Europian. Kjo është parë. Nga ky vendim kapërcejmë pastaj në ligjin një listë që përputhet tërësisht me acqui dhe në vendimin e vitit 2003, kur ju, atëherë në communitaire dhe me listën e gjelbër të Konventës pushtet, miratuat një listë me 434 artikuj mbetjeje, së Bazelit. Ku është shtysa mafioze këtu? të cilat mund të importoheshin në territorin e Çfarë lejon ligji? Ligji lejon që të importohet letër, Republikës së Shqipërisë, ndërkohë që, sipas sepse në Shqipëri ka një industri kartoni, ligji lejon Konventës së Bazelit lista e mbetjeve të gjelbra ka që të importohet skrap, sepse në Shqipëri ka një
1141 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
industri metalurgjike. Kush nga ju nuk ka qëlluar të Atëherë, çfarë kërkoni sot, kur ju vetë keni votuar shikojë kapakët e pusetave rrugëve që i vjedhin ditë 434 artikuj mbetjeje për t’i futur në këtë vend? Si për ditë? Pikërisht që të mos na i vjedhin më kapakët ngriheni sot dhe thoni që jemi kundër 55 artikujve? e pusetave kemi nevojë të importojmë skrap Të 55 artikujt që liston ky ligj janë brenda 434 ligjërisht, që ta përdorim për industrinë e artikujve tuaj. Për t’iu përgjigjur sfidës që lëshoi një metalurgjikut në vend, sepse ka nevojë. Ka nevojë nga deputetët tuaj, po ju lëshoj edhe unë një sfidë: që nuk e plotëson. Në atë industri janë të punësuar a jeni të gatshëm dhe të prirur që të lëmë listën me me mijëra njerëz. Po ashtu disa qindra të tjerë janë 434 artikuj dhe jo atë me 55? Atëherë, mos bëni të punësuar në industrinë e përpunimit të letrës. demagogji këtu dhe mos shisni përralla përpara Ju ngritët çështjen e zbatueshmërisë së ligjit kamerave. dhe të kapacitetit të doganave. Besoj që kjo është Kjo betejë është qartësisht politike. Nuk ka gjëja e fundit që duhet të ngrinit, sepse e vetmja asgjë teknike që ju nuk e kuptoni apo nuk e dinit në pikë që nuk mund të bëni asnjë paragonë, asnjë këtë ligj. Kjo çështje është politike për një arsye krahasim, asnjë analizë është eficienca që kanë shumë të thjeshtë. Juve ju duket që, me këtë qëndrim doganat sot me eficiencat që kanë pasur doganat që po mbani në Parlament, po mbështesni aleatin dje. Kjo duket në çdo artikull, duket në çdo lëndë tuaj të ri politik. Kjo është zgjedhje e juaja. Bëni që hyn në këtë vend, duket në çdo statistikë të ç’të doni. Është punë për ju. ardhurash dhe përpunimesh që bën dogana. Pra, Por, nga ana tjetër ka një moment në të cilin mos e hapni këtë temë se dilni keq. duhet t’i thërrisni vëmendjes tuaj politike. Riciklimi Për më tepër ju u futët edhe në patetizma pa si fenomen nuk ka të bëjë vetëm me mbetjet. vend, që ne në emër të fëmijëve tanë, pra socialistët, Sigurisht ka riciklim mbetjesh, ka riciklim letrar, ka në emër të fëmijëve të socialistëve, paskan merakun riciklim publicistik, ka riciklim të shumëllojshëm, e atdheut. Po nga e dini ju që demokratët, në emër por ka edhe riciklim politik. Opozita në vetvete është të fëmijëve të demokratëve, nuk e kanë merakun e një proces riciklimi. Pra, për shkak të dëmeve që i atdheut! E dini se këtë monopol e keni ju? Ndërkohë, shkaktuat vendit kur ju qeverisnit dolët në opozitë po ta lexoni ligjin shumë mirë e kuptoni që ai dhe duhet të kalonit një periudhë riciklimi. Keni hequr rregullon gjithçka që ka të bëjë me mbetjet. Ky nuk treçerekun e deputetëve, jeni ricikluar deri diku, por është ligj vetëm për importin, por është ligj për 2009-ta ju provoi se jeni pamjaftueshmërit të menaxhimin e mbetjeve. ricikluar. Duhet ta vazhdoni riciklimin, sepse në qoftë Nga ana tjetër, për të parë se sa seriozë jemi se nuk do ta mbyllni dot deri në 2013-n, sovrani ne në këtë çështje mjafton të shikojmë investimet. është i lirë të importojë socialistë. Investimet tuaja për përpunimin e mbetjeve në 8 vjet Jozefina Topalli – Falemnderit! kanë qenë zero. Ndërkohë, në këto 6 vjet ne kemi mbyllur fushën e Tiranës, e cila ishte një gangrenë, Kalojmë në mendimin e grupeve. ku ditë për ditë digjeshin tonelata mbetjesh, kemi Grupi Parlamentar i Partisë Lëvizja Socialiste mbyllur landfill-in e qarkut Shkodër dhe Lezhë, kemi për Integrim? mbyllur landfilli-in e Korçës, po studiojmë Durrësin, (Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.) Fierin dhe fillojmë tani Sarandën. Janë dhjetëra Falemnderit! studime të tjera në vazhdim, pikërisht për të trajtuar Në emër të grupit të Partisë Socialiste do të mbetjet. flasë zoti Erion Braçe, ndërsa në emër të grupit të Nga ana tjetër ka një moment harrese të madhe Partisë Demokratike do të flasë Kryeministri. dhe të qëllimshme nga disa prej jush. Unë nuk kam Zotërinj deputetë, ju lutem, njoftoni kolegët që asgjë me deputetët që nuk kanë qenë në këtë keni në krah, sepse do të kalojmë në votim! Parlament në vitin 2003. Nuk kam asgjë as me Erion Fjalën e ka zoti Braçe. Braçen, i cili në votimin e vitit 2003 nuk ka marrë Erion Braçe – Falemnderit, zonja Kryetare! pjesë. Kjo është fleta e votimit e ligjit të vitit 2003 Te materniteti në bulevardin “Zogu I” digjen me 434 artikuj. Këtu kanë votuar pro: Gramoz Ruçi, mbeturinat spitalore, duke ndotur çdo ditë ajrin e Blendi Klosi, Ethem Ruka, Bashkim Fino, Ermelinda zonës dhe rrezikuar shëndetin e banorëve. Meksi, Namik Dokle, Albert Çaçi, Gazmir Bizhga. Inspektorati i Mjedisit e ka gjobitur maternitetin, por Nuk ka marrë pjesë në votim Erion Braçe, por kanë ministri i Shëndetësisë i lutet ministrit të Mjedisit votuar pro Arta Dade, Pandeli Majko, Ilir Gjoni. të mos t’i vërë gjobë, sepse nuk ka para t’i paguajë
1142 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
dhe djegia vazhdon. Nuk e qeth njeri për shëndetin Zoti Kryeministër, ju nuk i përgjigjeni nevojës së tonë, kam foto dhe video. Ky që më shkruan është shqiptarëve për një mjedis pa plehra. Ju po e Arbeni dhe këtë mesazh ma dërgoi kur po dëgjonte zëvendësoni një shërbim publik ndaj qytetarëve me Kryeministrin të fliste. një biznes kriminal, që nga çdo cep problematik i Po të pyesësh sot, tani, cilindo banor të qytetit Europës do të instalohet këtu, me lejen tuaj. Për fat apo të fshatit, a duhet të importohen plehra në të keq, kjo leje e ka një çmim, të cilin gjithmonë e Shqipëri? Ju përgjigjet aty për aty dhe prerë: “Jo, ne vendosni ju. Problemi i tmerrshëm i plehrave në jetojmë midis plehrave tona”. Ata kanë të drejtë. këtë vend ka tri arsye të mëdha: mosndarjen e tyre, Kryeministri Sali Berisha është ekspozuar depozitimin primitiv të tyre në sipërfaqe të fushave, shpesh në Kuvendin e Shqipërisë si alpinist, ndryshe në periferi të qyteteve apo buzë lumenjve dhe djegien qejfli majash, dhe ai e di që Korabi është 2751 metra, e tyre për të hapur vend në fusha të stërmbushura Jezerca është 2694 metra, Gramozi është 2523 gjatë 20 vjetëve. Ky ligj nuk zgjidh asnjërin prej metra dhe Tomorri është 2417 metra. këtyre problemeve. Ndarja e plehrave, një proces i Unë jam i gatshëm t’ju dëshmoj sot se plehrat kërkuar nga ne dhe i mbështetur prej nesh, me ligj në vendgrumbullimet e Tiranës, Shkodrës, Durrësit, detyrohet të ndodhë vetëm në vitin 2018, pra 7 vjet Elbasanit, Korçës, Kavajës, Rrogozhinës, Lushnjës, më pas. Landfill-et, lëndët mbitokësore, do të Beratit, Fierit, Vlorës dhe Gjirokastrës krijojnë një zëvendësojnë fushat e sotme primitive, duke ndotur majë më të lartë se secila prej majave të këtyre të tjera sipërfaqe toke, shtresa nëntokësore, burime maleve, por edhe më të lartë se të gjitha majat e ujore kudo dhe duke garantuar ndotjen në vijimësi maleve bashkë në këtë vend. Po flas vetëm për për shkak të kapaciteteve depozituese të kufizuara plehrat në vendgrumbullimet dhe jo për plehrat që dhe standardit të munguar të ndarjes së plehrave nuk mblidhen dhe që janë kudo ku ne jetojmë nga edhe për 7 vjet të tjerë. Zjarret e domosdoshme për lagjet deri brenda e jashtë spitaleve. Ato janë midis të hapur vend në fushat e plehrave sot përcaktohen nesh. Ne jemi një vend i mbuluar nga plehrat. Plehrat si inspiruesit e biznesit të incerenator-ëve, që, pa janë kudo: në faqe malesh, në brinjë kodrash, në ndarjen dhe përpunimin e mbetjeve, veçanërisht fusha, në bregdet, në lumenj dhe në det. Imagjinoni, heqjen e lagështirës prej tyre, do të jenë një në 21 vjet janë lindur e rritur djem dhe vajza, një katastrofë e garantuar mjedisore. Pra, ky ligj nuk i brez i tërë, që nuk e ka parë kurrë këtë vend pa zgjidh problemet tona. Nuk është për fushat plehra, të pastër në tokë, në ajër dhe në det. Plehrat katastrofike dhe malet me plehra. Plehrat tona do në këtë vend janë kthyer në standard jetese. Një të mbeten aty ku janë ose thjesht do të depozitohen, jetë fëmije e jetuar midis plehrash do të mjaftonte duke ndotur hapësira të tëra në vitet në vijim, të për ta ndalur Kryeministrin tuaj, Qeverinë tuaj dhe paktën edhe për 7 vjet të tjerë nga sot. Qëllimi i deputetët tuaj ta votonin sot, për së dyti, këtë ligj. këtij ligji është biznesi me plehrat e çdo cepi të Zoti Kryeministër, ndalu këtu! Ndalu sot! Dëgjoi Europës, duke i depozituar, djegur apo ricikluar këtu shqiptarët! 14 vjetët e çdo burri dhe gruaje, të riu në Shqipërinë tonë, të gjitha, edhe plehrat e dhe të reje nga 1990 e këtej i ke udhëhequr dhe për rrezikshme. Kryeministri Sali Berisha është në krye këtë arsye i ke përcaktuar ti, si udhëheqës i të këtij biznesi. Në nenin 49 të këtij ligji, e zezë mbi papërgjegjshëm dhe jo si mjek, 20 vjetët e ardhshëm të bardhë, thuhet: të secilit prej tyre, por edhe vitet e një brezi tjetër, 1.“Në Republikën e Shqipërisë importohen vetëm që vjen në jetë sot, po i përcakton sërish ti, si mbetje jo të rrezikshme apo inerte”; biznesmen i babëzitur, jo si mjek. Secili prej 1,5 2.“Importi i mbetjeve, sipas pikës 1 të këtij ligji, milionë shqiptarëve që jetojnë këtu, si prindër, nuk është i mundur vetëm me autorizimin e Këshillit të jua kanë borxh jetën e fëmijëve të tyre midis plehrave. Ministrave”, pra të këtyre. Secili prej tyre është i gatshëm të bëjë betejë me ju Në pikën 5 thuhet: “Këshilli i Ministrave, kur për të tashmen dhe të ardhmen e fëmijëve të tyre. shqyrton kërkesën për importin e mbetjeve jo të Kjo betejë vetëm nis sot. Ju duhet t’i dëgjoni këta rrezikshme, merr në konsideratë arsyet e importit prindër, ata do t’ju mundin. Ky ligj nuk ju heq plehrat të këtyre mbetjeve. Kërkuesi i autorizimit të importit dhe ju rrezikon fëmijët e tyre, duke ju sjellë në vendin të mbetjeve jo të rrezikshme duhet të provojë se e tyre edhe më shumë plehra, si nevojë e një biznesi janë shfrytëzuar të gjitha mbetjet sipas llojit dhe kriminal, që në këtë vend kushtuaka lirë, por që është kodit të kërkuar në vend”. Pra, me leje të jetik për të pastruar para, duke përdorur plehrat. Kryeministrit importohen plehra në këtë vend për
1143 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
djegie, për riciklim, por edhe për depozitim dhe kompanisë (jo sllavët, por një tjetër, që ai e quan mbetje jo të rrezikshme, me fjalë në ligj, por të gjerman). A e dini se çfarë thotë pronari i kompanisë? rrezikshme me vepra në terren. Çdo nen i këtij ligji “Në Shqipëri kompania ka gjetur një vend me klimë garanton një biznes kriminal me mbetjet, përcakton shumë të përshtatshme dhe me fuqi punëtore të biznesmenët, tregtarët dhe sekserët e plehrave, kualifikuar”. Për çfarë? Për biznesin e tij të mbetjeve gjeneruesit e mbetjeve, agjentin që nuk duhet t’i në Shqipërinë tonë. Kështu ndodh kapja e shtetit prekë plehrat me dorë fizikisht, tregtarin i cili është nga vendimmarrja në Qeveri dhe këtu në Kuvend. sipërmarrësi që vepron si palë për blerjen dhe shitjen Kështu shteti dhe interesi publik vihen nën këmbët e plehrave. Përcakton importuesin e mbetjeve, e dhunshme të biznesit. Kjo gjë është e rëndë dhe objektin e biznesit, menaxhimin e mbetjeve, po kthehet në krim në këtë vend. Mbetet diçka e grumbullimin, transportimin dhe ruajtjen e rrezikshme nga mbetje jo të rrezikshme. Në këtë përkohshme deri në një vit, si edhe rikuperimin dhe ligj ndahen disa fatura dhe disa kufij vlerash, që nuk asgjësimin e mbetjeve. Përcakton vendin e biznesit, ka polic t’i kuptojë. Ashnjë garanci tjetër nuk ka. pra landfill-in, impiantin e bashkincenerimit të Faturat dhe vlerat kimike të këtyre mbetjeve janë lëvizshëm apo të palëvizshëm, impiantin e riciklimit mënyrat që garantojnë sot xhirimin kriminal të për shtatë vite me radhë. Me leje të Kryeministrit importit dhe tranzitimit të plehrave në të gjithë Italinë tonë, këta do të bëjnë biznes me plehrat e të gjithë e jugut. Ky ligj përcakton agjentin, ndërmjetësin dhe botës, këtu në Shqipërinë tonë. Mendoni pak: për operatorin dhe u jep faturat si elementin e tyre të këta biznesmenë, për këtë biznes, vendi i biznesit i punës për këtë xhiro kriminale. Pra, çdo gjë është lëvizshëm apo i palëvizshëm, përfshin impiantet por e garantuar. Kundërshtimi ynë bëhet ndaj këtyre edhe vendet e pranimit, vendin e magazinimit të parimeve kriminale. Ne nuk duam kështjellën e Sali plehrave, të paratrajtimit të plehrave, si edhe tepricat Berishës. Duam të mbrojmë shtëpinë tonë. Për e tyre që mbeten nga përpunimi. Kryeministri u ka çdo shqiptar, shtëpia e tij është kështjella e tij. vënë vetëm një kusht: kapacitetin e përpunimit. Sa Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Kryeministër! më i madh kapaciteti, aq më i madh importi. Në Sali Berisha – Zonja Kryetare, fushat e plehrave në çdo periferi të qytetit shumë Zonja dhe zotërinj deputetë, shpejt, nën këtë stimul dhe me leje të Kryeministrit, Të nderuar qytetarë, do të ketë disa dhjetëra fusha pranë çdo furre Në këtë orë, çdo shqiptar që po ndjek në djegieje apo fabrike riciklimi. Kaq nuk mjafton, por televizion zhvillimet e punimeve të Parlamentit kuptoi me leje të Kryeministrit do të ketë furra dhe qartë dhe përfundimisht se përveç partiçkës së impiante të lëvizshme, fusha dhe magazina plehrash plehut, prapa qëndrimit të krerëve të opozitës, të tilla anë e kënd Shqipërisë. Ky krim është mbrojtur qëndrojnë interesat më lugubre mafioze. Parafolësi këto ditë si industrializim, por nuk është i tillë. Është bëri shumë mirë që lexoi të gjitha nenet në të cilat thjesht kapje e shtetit. Ka një shembull publik. Unë ky ligj ndalon importimin e plehrave. Aty fle lepuri, i kam dokumentet këtu. Në muajin prill të vitit 2008 sepse ky ligj pjesëton me shtatë mbetjet të cilat dy sllavë, Branislav Pejoviç dhe Rado Brajeviç, kanë mund të importohen. Sipas ligjit të tyre mund të themeluar një sh.p.k me 100 mijë lekë kapital për hynin dhe hyjnë 400 të tilla. Sipas këtij ligji, janë grumbullimin, përpunimin, riciklimin, tranzitimin, vetëm 50. Edhe këto me vendim të posaçëm të transportimin dhe eksportin e mbetjeve të ngurta. Qeverisë. A e dëgjuat ju? I gjithë problemi ishte se Jo larg prej këtej, në Xhafzotaj, në muajin mars të do të vendoset vendimi i Qeverisë si kusht për çdo vitit 2009 marrin lejen mjedisore për këtë veprimtari import. Këtë nuk e kanë nga urrejtja ndaj meje, por në një sipërfaqe prej 4 mijë e 100 metër katror, me e kanë nga dashuria për plehrat që importojnë pa një kapacitet 800 ton skrap në orë, thuhet në lejen asnjë vendim dhe fitimet që nxjerrin me to klanet e mjedisore e cila është firmosur nga zëvendësministri tyre. Po, zotërinj, kanë frikë se vendimet e Qeverisë dhe jo nga ministri. Në muajin shtator të vitit 2009, do të presin dhe shkurtojnë interesat klienteliste e ky ligj paraqitet në Kuvend dhe legalizon pikërisht lobiste të tyre. Ai nuk mbeti dot pa trajtuar kapitullin këtë biznes me mbetjet. Në muajin shtator të po në të cilin ligji kufizon një më një të gjitha importet, këtij viti Qeveria nxjerr një akt normativ. Ky akt i si edhe i disiplinon ato në mënyrën më të hekurt. Ai diskutuar në Kuvend i konsideron mbetjet lëndë e mendon se do të bindë shqiptarët se ky problem do parë pikërisht për këtë biznes. Dy ditë më pas, të ketë pasoja të mëdha, pasi bie në dorë të Kryeministri Berisha pret në zyrën e tij pronarin e Qeverisë së Sali Berishës. Se cili është mendimi i
1144 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
shqiptarëve për Qeverinë e Sali Berishës, ata e shqiptarëve se ky TEC prodhon dy herë më pak faktuan atë në mënyrën më të shkëlqyer, më 8 maj. dioksid karboni sesa janë standardet, do t’u faktojnë Por problemi është këtu, se ju keni dhuntinë të mos shqiptarëve se këto vendime qeverie janë në interesin nxirrni kurrë ndonjëherë ndonjë mësim dhe mendoni më të mirë të mirëruajtjes së mjedisit, të kontrollit se duke lakuar emrin e Sali Berishës këtu, tri herë të mjedisit dhe se asnjë kilogram nuk mund të në minutë, njerëzit do t’ju besojnë. Ju, absolutisht, depozitohet siç thoni ju, siç i lexoni ju ligjet, siç vetëm sa shtoni besimin e njerëzve tek unë, se shtoni ju amendamente nga xhepi që nuk janë kurrë marrëzirat, se trillimet, se mashtrimet mund të në ligj. besohen vetëm në selinë tuaj, aty ku ju fermentoni Dua ta mbyll këtë diskutim, duke ju falënderuar një realitet të atillë që nuk ekziston ndokund, në se e nxorët qartësisht gjatë kësaj seance se ku fle Shqipëri dhe në botë. Dhe me atë realitet ju jo vetëm lepuri. Lepuri fle jo vetëm te partiçka, por edhe tek nuk e dëmtoni Qeverinë, por e vërteta është se e ata miqtë tuaj që importojnë tani, që fusin në këtë ndihmoni atë, zotërinj, por Qeveria nuk ka nevojë vend çfarë duan. Por me hyrjen në fuqi të këtij ligji për një ndihmë të tillë. Se ky realiteti tjetër nuk është kjo gjë nuk ka për të ndodhur më. i përsosur. Se ky realiteti tjetër nuk është pa Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti probleme. Se ky realiteti tjetër nuk është bulevard Kryeministër! me lule. Kujt t’i besojnë ata, t’u besojnë këtyre Mbyllen diskutimet. sajesave që bëni ju? Se i gjithë problemi i ligjit, e Zoti Ruçi, 2 minuta për replikë. dëgjuat ju, është se importi, se kushtet, se të gjitha Më falni, diskutimet janë mbyllur. rrethanat duhet të përcaktohen nga Këshilli i Zoti Braçe ka folur në emër të Grupit të PS-së. Ministrave. Po çfarë garancie tjetër mund t’u japim Kryeministri ka folur në emër të maxhorancës. ne qytetarëve shqiptarë? Cila është ajo? Mbyllet diskutimi. Ju mendoni t’i nxjerrim Europës kartonin e kuq. Në qoftë se keni 2 minuta për replikë, dakord, Atë bëjeni ju me tre të pestat. Ne nuk nxjerrim karton po jua jap fjalën. Ka rregullore. Ata kanë folur në të kuq, por zbatojmë me rigorozitet çdo marrëveshje emër të grupeve. të firmosur me të. Prandaj e kërkoni ju atë! Hajde t’i Urdhëroni, zoti Ruçi. nxjerrim. Keni firmosur, kurse tani nxirrni kartonin e Gramoz Ruçi – Në ligjëratën e gjatë, zoti kuq. Jo, zotëri, 96 mijë tonë mbetje eksportohen Kryeministër, në demagogjinë tuaj si nga hera, ju nga Shqipëria çdo vit dhe kjo do të vijë në rritje. Atë shpëton një moment kur vërtet thoni të vërtetën. Dhe të drejtë që na e kanë dhënë neve, atë do t’u njohim të vërtetën e thatë kur pranuat se shqiptarët, që na edhe ne atyre. ndjekin në këtë debat, e kuptojnë që qëndrojnë Tani dua të them dy fjalë për shoqërinë civile, interesa. Kjo është shumë e vërtetë. Por ata nuk për të cilën kam respekt të pakufishëm. Atë e kuptojnë një gjë tjetër dhe të pyesin ty, duke të garantoj se do të jetë vendimmarrëse bashkë me ndjekur edhe tani që po flasim, “Mos u ngopsh!” - Këshillin e Ministrave për çdo mbetje. Prandaj jam thonë ata. - “Po edhe nga plehrat do të fitosh?!”. këtu, për t’ua thënë atyre dhe e them në shenjë Së dyti, mirë punët e tjera se “aq di dhe aq bën”, respekti për ta, sepse kanë kontribuar, kanë qenë thonë ata, por, si mjek, si ka mundësi që e kthen një zë jashtëzakonisht i dobishëm për shoqërinë këtë vend në një tragjedi ekologjike? shqiptare në mbrojtjen e mjedisit. Edhe ata që bëjnë Së treti: Kur ke pasur të drejtë, në 2004-ën, kur militantin i vlerësoj, aty ku ata kanë qenë racionalë. ke thënë se importi i plehrave është një bombë Po, po, sepse ato janë grupe vullnetare. Por problemi ekologjike, këtu në këtë tribunë ku jam unë, apo i tyre ishte shkarja e madhe që ata bënë në mbrojtjen sot? Dhe ne, meqë na përmende, edhe ti, edhe me vota, kur i mbyllin emisionet duke bërë thirrje ministri yt, si rezultat i debatit që kemi zhvilluar, për vota. Ata punojnë për partiçkën dhe jo për qoftë edhe për atë ligj që kemi miratuar, ne e anuluam shoqërinë civile. marrëveshjen me një kompani të shtetit italian. Ndaj edhe unë zotohem këtu se çdo vendim Këtë kërkesë ka sot shoqëria civile. Anuloje! qeverie do të jetë proces i një konsultimi të gjerë, Mirato dekretin e Presidentit! Ky është refleksioni para së gjithash, me shoqërinë civile dhe me dhe kjo është ajo që duhet t’i tregosh popullit, që iu organizatat në mbrojtje të mjedisit, pasi ato kanë drejtove sot nga kjo seancë. meritën e objektivitetit. Siç morën përsipër të Jozefina Topalli – Atëherë, zonja dhe zotërinj monitoronin TEC-in e Vlorës për t’u pohuar deputetë, meqenëse të gjithë janë të pranishëm,
1145 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
fillojmë votimin. Federale Socialiste të Jugosllavisë”. Sekretaret, të kontrollojnë kartat elektronike! Hapet votimi me elektronikë, në parim. Hiqini ato prej vendeve ku mungojnë deputetët! Ju Mbyllet votimi. lutem, hiqni kartën e zotit Islami, zotit Gaçi dhe 130 pro, s’ka kundër, 1 abstenim. zotit Doshi! Kuvendi miraton në parim projektligjin. Hapet votimin për prezencën. Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 1? Janë të pranishëm 133 deputetë. Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Fillojmë me projektligjin “Për aderimin e Miratohet. Republikës së Shqipërisë në Protokollin e Konventës Kush është dakord me nenin 2? së vitit 1979 “Për ndotjen ndërkufitare të ajrit në Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. distancë të largët për të pakësuar acidifikimin, Miratohet. eutrofikimin dhe ozonin në shtresën e poshtme të Hapet votimin me elektronikë, në tërësi. atmosferës””. Mbyllet votimi. Hapet votimi me elektronikë, në parim. 131 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. Mbyllet votimi. Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për 133 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Miratohet në parim projektligji. Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit Hiqeni kartën e zotit Ndue Kola! të Ministrave të Bosnjë-Hercegovinës për zgjidhjen Vazhdojmë me votimin nen për nen, me kartonë. e borxhit të Republikës së Shqipërisë për shlyerjen Kush është dakord me nenin 1? e shumave në llogarinë e shkëmbimit të mallrave Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe ish- Miratohet. Republikës Federale Socialiste të Jugosllavisë”. Kush është dakord me nenin 2? Kalojmë te dekreti, se për këtë deshët të vidhni Falemnderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. vota. Jo aleancë, por çfarë nuk bëni ju! Dekreti nr. Miratohet. 7122, datë 14.10.2011 “Për kthimin për rishqyrtim Kalojmë te votimi me elektronikë, në tërësi. në Kuvendin e Shqipërisë të ligjit nr. 10463, datë Hapet votimi. 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të Mbyllet votimi. mbetjeve””. Hiqeni kartën e Ditmir Bushatit! Turp! Po çfarë Hapet votimi me elektronikë. opozite jeni ju? Hiqeni kartën e Ditmir Bushatit! Si Mbyllet votimi. s’ju vjen zor? 73 kundër, 59 pro, nuk ka abstenime. 131 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. Kuvendi rrëzon dekretin e Presidentit. Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për Kemi projektvendimin “Për shqyrtimin dhe aderimin e Republikës së Shqipërisë në Protokollin miratimin me procedurë të përshpejtuar të e Konventës së vitit 1979 “Për ndotjen ndërkufitare projektligjit “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin të ajrit në distancë të largët për të pakësuar nr. 10233, datë 11.02.2010 “Për Autoritetin e acidifikimin, eutrofikimin dhe ozonin në shtresën e Aviacionit Civil””. poshtme të atmosferës””. Hapet votimin me elektronikë. Ju lutem, elektronika, shkoni e kontrolloni ku Mbyllet votimi. fshehin deputetët kartën e Ditmir Bushatit! Po jeni 124 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim. edhe burra në moshë, more! O, medet për ju! O, ku Kuvendi miraton projektvendimin. keni arritur e ku e keni çuar veten! A e dini?! O sa Kalojmë te dekreti tjetër. Dekreti nr. 1342. Zoti turp, o sa turp! Sali Shehu i propozohet Kuvendit për t’u zgjedhur Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e kryetar i Kontrollit të Lartë të Shtetit. marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Votimi është i hapur. Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave Hapet votimi me elektronikë. të Bosnjë-Hercegovinës për zgjidhjen e borxhit të Mbyllet votimi. Republikës së Shqipërisë për shlyerjen e shumave 75 kundër, 1 pro, 56 abstenime, 4 deputetë nuk në llogarinë e shkëmbimit të mallrave ndërmjet morën pjesë në votim. Republikës së Shqipërisë dhe ish-Republikës Rrëzohet dekreti i dytë i Presidentit Topi.
1146 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Kalojmë te zgjedhja e anëtarëve të Këshillit Kuvendi miraton kandidaturën e zonjës Ela Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë, propozime Golemi si anëtare e Këshillit Mbikëqyrës të Bankës të Këshillit të Ministrave. Ky është votim i fshehtë, së Shqipërisë. me elektronikë. Kandidaturat kanë kaluar me Kalojmë te votimi i kandidaturës së zonjës konsensus. Ermelinda Meksi si anëtarë e Këshillit Mbikëqyrës Ardian Fullani, propozohet anëtar i Këshillit të Bankës së Shqipërisë. Është me konsensus nga Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë. të gjitha palët. Hapet votimi me elektronikë. Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 75 pro, 54 kundër, 4 abstenime. 123 pro, 7 kundër, 2 abstenime. Kuvendi miraton kandidaturën e zotit Ardian Zotërinj deputetë, më lejoni që në emrin tuaj dhe Fullani si anëtar të Bordit Mbikëqyrës të Bankës së timin si Kryetare e Kuvendit, ta uroj zonjën Meksi Shqipërisë. për detyrën e re! Zonja Meksi është ndër politikanet Kalojmë te propozimi i dytë: Petraq Milo. e para dhe ka një kontribut të madh në Kuvendin e Hapet votimi me elektronikë. Shqipërisë, por edhe në Partinë Socialiste, një ndër Mbyllet votimi. politikanet, që ka një kontribut për një periudhë prej 75 pro, 55 kundër, 2 abstenime. rreth 5 legjislaturash. Me sa kam lexuar unë, një Kuvendi miraton kandidaturën e zotit Petraq Milo ndër politikanet më të votuara në kongresin e Partisë si anëtar të Këshillit Mbikëqyrës së Bankës së Socialiste, një zonjë që ka qenë ministre e Shqipërisë. Integrimit, ka qenë zëvendëskryeministre, ka qenë Kalojmë te propozimi i tretë: Elizabeta Gjoni. një deputete serioze dhe e përgatitur. Besoj se ne Hapet votimi me elektronikë. duhet ta falënderojmë dhe ta urojmë me një Mbyllet votimi. duartrokitje për pozicionin e ri. 78 pro, 53 kundër, 1 abstenim. (Duartrokitje) Kuvendi miraton kandidaturën e zonjës Urime! Elizabeta Gjoni si anëtare e Këshillit Mbikëqyrës Zotërinj deputetë, sot në interpelancë ka qenë i së Bankës së Shqipërisë. planifikuar ministri i Jashtëm, i cili ka qëndruar këtu Kalojmë te kandidaturat e Kuvendit të deri në orën 15:00 për të bërë interpelancën, por Shqipërisë: Dhori Kule propozohet si anëtar i Bordit për shkak të një konference të rëndësishme iu desh të Këshillit Mbikëqyrës. të nisej jashtë shtetit. Nuk menduam se diskutimet Hapet votimi me elektronikë. për ligjin e fundit do të zgjasnin aq shumë. Nëse Mbyllet votimi. zoti Bizhga dëshiron të vazhdojë me interpelancën 124 pro, 5 kundër, 3 abstenime. tjetër... Apo do ta shtyjmë? Dakord, do ta shtyjmë. Kuvendi miraton kandidaturën e zotin Dhori Kule Atëherë, me kaq mbyllet seanca plenare. si anëtar të Këshillit Mbikëqyrës të Bankës së Ju falënderoj për bashkëpunimin! Shqipërisë. Falemnderit! Kandidatura tjetër: zonja Ela Golemi. Natën e mirë dhe mirupafshim! Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. (Seanca u mbyll në orën 19:10) 123 pro, 6 kundër, 2 abstenime.
1147 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Treguesi i emrave
A D Ahmetaj, Arben: 749, 823, 936, 1008, 1039, 1050, Dalipi, Alfred: 968 1134 Dade, Arta: 704, 884 Dushaj, Besnik: 756, 879, 1107 Deda, Eltar: 713, 754, 800, 804, 807, 1001, 1106 B Demi, Leonard: 1043 Balla, Taulant: 774, 830, 959, 1014, 1017 Doda, Mesila: 735, 1034, 1046, 1050 Bello, Marko; 760, 1132 Dokle, Namik: 702, 703, 723, 724, 753, 893, 912, Bejtja, Ilir: 889, 890, 1109 1009 Berisha, Sali: 694, 698, 710, 712, 870, 875, 917, Dogjani, Asllan: 751, 776, 833, 1003, 1028 921, 923, 980, 1085, 1088, 1144 Dule, Vangjel: 807, 810, 813, 1062 Beci, Astrit: 714, 788, 110 Beja, Fatos: 830, 893, 900, Bizhga, Gazmir: 764, 828, 839, 895, 897, 999,1024 Bumçi, Aldo: 932, 1000 F Bushati, Astrit: 876, 949 Fino, Bashkim: 931 Bushati, Ditmir: 746, 782 Felaj, Ermonela: 705, 972, 1097 Bogdani, Gerti: 816, 998 Bano, Ilir: 789, 1110 Boçi, Luçiano: 739, 891, 1025 G Bregu, Majlinda: 796, 976, 1079 Gaçi, Artan; 844, Bulku, Rajmonda: 946 Bode, Ridvan: 863, 868, 890, 909, 912, 1035, 1092 Braçe, Erion; 738, 748, 777, 869, 862, 875, 939, Gj 954, 984, 989, 993, 1039, 1054, 1142 Gjana, Jemin: 780, 855, Baraj, Besnik; 743, 747, 832, 836, 95, 1058, 1080 Gjermeni, Eglantina: 736, 974, 1131 Bino, Taulant; 830, 831, 832, 833, Gjiknuri, Damian: 882, 893, 953 Bylykbashi, Aurel; 881, 1004, 1096 Gjonaj, Adriana: 967, 1057 Balla, Taulant; 883, 993, 1010, 1039, 1044, 1139 Gjoni, Ilir: 831, 1020, 1046, 1091 Beqja, Ilir; 891,
H C Hoxha, Bedri: 952, 1009, 1104 Cara, Igli: 907, 1007, 1023 Hoti, Pavlina: 815, 1033, 1047, 1059 Hida, Sybi: 763, 938, 1114 Hysi, Vasilika: 750, 832, 852, 1022, 1094 Harasani, Andis; 723, Ç Hoxha, Ismail; 759, 948, 971, 1117 Çaçi, Albert: 762, 1056, 1103 Hysi, Ledia; 1039 Çotaj, Rrahim: 746, 787, 834, 1061, 1082, 1083 Çobaj, Ramiz; 701, 950, 1009, 1064, 1129 Çuko, Arben; 752, 894, I Çipi, Kreshnik; 841, 1055, 1122 Imami, Arben: 829, 831, 1045
1148 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Isaraj, Arben: 832, 946 Pollo, Genc: 808, 813, 1010, 1017, 1099 Papa, Gjergji: 965, 969, 1029
K Kadeli, Gjovalin: 1118 Q Kadilli, Fatbardh: 733, 996 Qefalia, Xhemal: 829, 892, 1030 Klosi, Blendi: 768, 846, 878, 901, 1060, 1068 Koçi, Ervin: 995 Kodheli, Mimi: 750, 862, 866, 869, 1035, 1052 R Kola, Ndue; 848, Ruli, Genc: 782, 785, 924, 1111 Ruka, Ethem: 712, 720, 754, 814, 933, 962, 1135 Ruçi, Gramoz: 711, 790, 795, 799, 856, 904, 921, L 982, 1087, 1145 Lamaj, Ylli: 1065 Rusmali, Ilir: 1052 Lutaj, Pirro: 894, 984 Leka, Agim: 965, 1127 Leskaj, Valentina: 951, 1138 S Ligori, Shegush: 841, 1048 Subashi, Armando: 834, 897, 1077 Spaho, Edmond: 723, 724, 942, 1008 Strazimiri, Gent: 994 M Spahiu, Klodiana: 718, 819, 1016, 1125 Majko, Pandeli: 922, 1040, 1041 Skuqi, Luan: 1027 Malaj, Arben: 723, 751, 828, 851, 916, 1035, 1089 Mediu, Fatmir: 1069, 1073, 1075, 1085, 1121, 1129, 1137 Meksi, Ermelinda: 925, 978 Sh Mima, Florion: 773, 877, 927 Shalsi, Eduard: 734, 749, 779, 784, 816, 834, 854, Minxhozi, Qemal: 733, 928, 1072, 1075 Meta, Ilir: 694 Shehu, Sherefedin: 753, 818, 890, 914, 1037 Marku, Mark: 975 Shehu, Tritan: 836, 958, 964, 1038, 1041 Metalla, Osman: 766, 820, 827, 843, 894, 1002, Shkreli, Enkelejda: 970, 1112 1066, 1075 Muçaj, Arion; 1119 T Turku, Ardian: 713, 714, 725, 728, 738, 739, 740, N 745, 756, 757, 759, 761, 762, 763, 764,769, Nishani, Bujar: 706, 891, 892, 893, 897, 899, 903, 775, 776, 777, 779, 780, 804, 807, 808, 810, Noka, Flamur: 715, 1034 813, 814, 815, 816, 818, 819, 820, 823, 824, Naço, Nasip: 725, 732, 1019, 1020, 1049 825, 837, 839, 841, 853, 854, 855, 870, 877, Ngresi, Vasillaq: 703, 1038 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 886, 894, 895, 897, 909, 945, 946, 947, 948, 949, 950, 951, 952, 953, 954, 955, 967, 968, 983, 984, O 986, 989, 992, 993, 994, 995, 996, 997, 998, Oketa, Gazmend: 901 999, 1000, 1001, 1102, 1003, 1004, 1005, Olldashi, Sokol: 752, 754, 829, 833, 834, 853, 986, 1011, 1014, 1017, 1022, 1028, 1029, 1030, 992, 1008, 1141 1053, 1054, 1055, 1056, 1057, 1058, 1059, 1060, 1061, 1062, 1063, 1079, 1080, 1082, 1083, 1096, 1097, 1099, 1100, 1102, 1114, P 1117, 1118, 1119, 1121, 1122, 1123, 1125, Patozi, Astrit: 695, 790, 792, 796, 799, 859, 904, 1126, 112, 1129, 1131, 1132, 1134, 1135, Peza, Dashamir: 850, 1137, 1138, 1139
1149 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Trashani, Arenca: 824, 1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 1092, 1094, Tahiri, Sajmir: 724, 729, 731, 732, 752, 829, 880, 1102, 1103, 1106, 1007, 1109, 1110, 1111, 1018, 1042, 1043 1112, 1113, 1141, 1142, 1144, 1145 Topalli, Jozefina: 687, 694, 695, 697, 700, 701, Toçi, Fatmir: 757, 1114 702, 703, 704, 705, 706, 708, 710, 711, 712, Teliti, Armand; 894, 715, 716, 718, 719, 721, 723, 724, 731, 732, Tavo, Vangjel; 925, 927, 928, 929, 931, 932, 933 733, 734, 735, 736, 737, 743, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 766, 768, 769, 773, 774, 781, 782, 784, 785, 787, 788, U 789, 790, 792, 794, 796, 797, 799, 801, 827, Uldedaj, Gjok: 935, 1047, 1053 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 836, 843, 844, 845, 846, 848, 850, 851, 852, 856, 859, 861, 863, 866, 868, 869, 872, 875, 876, 888, V 889, 890, 891, 892, 893, 894, 899, 900, 901, Vokshi, Albana: 1021 903, 904, 907, 912, 914, 916, 917, 921, 922, Vasili, Petrit (Ministër i Shëndetësisë): 716, 801, 923, 924, 935, 936, 938, 939, 942, 944, 957, 807, 960 958, 969, 960, 961, 962, 964, 965, 969, 970, 971, 972, 974, 975, 976, 978, 980, 982, 1007, 1008, 1009, 1010, 1017, 1018, 1019, 1020, Xh 1021, 1023, 1024, 1025, 1026, 1027, 1033, Xhaçka, Olta: 753, 775, 833, 997 1034,1035, 1037, 1038, 1039, 1040, 1041, Xhafaj, Fatmir: 708, 945 1042, 1043, 1044, 1045, 1046, 1047, 1048, Xhepa, Selami: 737, 761, 823, 845, 929, 1090 1049, 1050, 1051, 1052, 1064, 1065, 1066, Xheka, Mehmet; 959 1068, 1069, 1072, 1073, 1075, 1077, 1085, Xhuvani, Luiza: 1126
1150 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Pasqyra e lëndës
Seanca e datës 05.09.2011 1.Hapja e punimeve të Kuvendit për sesionin e 5-të të legjislaturës XVIII. 2.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 21.07.2011. 3.Njoftimi për miratimin me konsensus të programit të punës së Kuvendit për periudhën 5 shtator - 14 tetor 2011. 4.Njoftimi për miratimin me konsensus të kalendarit 3 javor të punimeve të Kuvendit për periudhën 5 shtator - 23 shtator 2011. 5.(Seanca hapet me Himnin Kombëtar dhe të pranishmit në sallë ngrihen në këmbë.)...... 687
Seanca e datës 13.09.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 05.09.2011. 2.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Francës për shkëmbimin dhe mbrojtjen e ndërsjellë të informacionit të klasifikuar”. 3.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 10173, datë 22.10.2009 “Për mbrojtjen e dëshmitarëve dhe të bashkëpunëtorëve të drejtësisë”. 4.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9718, datë 19.04.2007 “Për Urdhrin e Infermierit në Republikën e Shqipërisë”. 5.Projektligji “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”. (84 vota) 6.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. 7.Interpelancë me ministrin e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës kërkuar nga një grup deputetësh. 8.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (60’)...... 701
Seanca e datës 22.09.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 13.09.2011. 2.Miratimi i kalendarit trejavor të punimeve të Kuvendit për periudhën 26 shtator - 14 tetor 2011. 3.Projektligji “Për transmetimet me zë dhe/ose me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”. 4.Projektligji “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. 5.Projektligji “Për shërbimin veterinar në RSH”. 6.Projektligji “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”. (84 vota) 7.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7895, datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma legjislative) (84 vota) 8.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9251, datë 08.07.2004 “Kodi Detar i Republikës së Shqipërisë”. (2 nisma legjislative), (84 vota)...... 740
Seanca e datës 29.09.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare, të datës 22.09.2011.
1151 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
2.Akti Normativ nr. 3, datë 7.9.2011 “Për heqjen e mjeteve motorike, të rimorkiove, si dhe të pjesëve të tyre të këmbimit, të dala jashtë përdorimit, që ndodhen pranë rrugëve kombëtare”. 3.Projektligj “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”. (84 vota) 4.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma legjislative) (84 vota) 5.Projektligji “Për transmetimet me zë dhe/ose me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”. 6.Projektvendimi “Për shqyrtimin dhe miratimin me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për ratifikimin e marrëveshjes ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Austrisë, për realizimin e një sistemi kompjuterik për Regjistrin Themeltar të Gjendjes Civile në Shqipëri’. 7.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. 8.Projektligj “Për shërbimin veterinar në RSH”. (votim në tërësi) 9.Interpelancë me Kryeministrin Sali Berisha kërkuar nga deputeti Erion Braçe. 10.Interpelancë me Ministrin e Financave Ridvan Bode kërkuar nga deputetja Mimi Kodheli. 11.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (60’)...... 826
Seanca e datës 06.10.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 29.09.2011. 2.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr.8386, datë 30.07.1998 “Për mënyrën dhe procedurat e shitjes së pronave të personave juridikë jobankarë që kanë marrë hua nga publiku i gjerë” të ndryshuar”. 3.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndryshuese ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Austrisë për realizimin e një sistemi kompjuterik për regjistrin themeltar të gjendjes civile në Shqipëri”. 4.Projektligji “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”. (84 vota) 5.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.7895, datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma legjislative) (84 vota) 6.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr.9251, datë 08.07.2004 “Kodi Detar i Republikës së Shqipërisë”. (2 nisma legjislative) (84 vota) 7.Projektligji “Për disa ndryshime she shtesa në ligjin nr.8378, datë 22.07.1998, “Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. 8.Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr.10040 datë 22.12.2008 “Kodi Ajror i Republikës së Shqipërisë”. (84 vota) 9.Projektligji “Për transmetimet me zë dhe/ose me zë e figurë në Republikën e Shqipërisë”. 10.Projektligji “Për miratimin e buxhetit faktik të shtetit për vitin 2010”. 11.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. 12.Interpelancë me Ministrin e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacioneve kërkuar nga deputeti Erion Braçe. 13.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (60’)...... 886
Seanca e datës 13.10.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare datë 06.10.2011. 2.Miratimi i programit të punës për periudhën 17 tetor - 25 nëntor 2011. 3.Miratimi i kalendarit 3-javor të punimeve të Kuvendit për periudhën 17 tetor - 4 nëntor 2011. 4.Projektligji “Për mbrojtjen nga rrezatimet jojonizuese”. 5.Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 10171, datë 22.10.2009 “Për profesionet e rregulluara në Republikën e Shqipërisë” të ndryshuar”.
1152 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
6.Projektligj “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”. (84 vota) 7.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”. (4 nisma legjislative) (84 vota) 8.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9317, datë 18.11.2004 “Kodi Hekurudhor i Republikës së Shqipërisë”. (84 vota) 9.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. (84 vota) 10.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9251, datë 8.7.2004 “Kodi Detar i Republikës së Shqipërisë”. (2 nisma legjislative) (84 vota) 11.Projektligji “Për disa ndryshime she shtesa në ligjin nr. 8378, datë 22.7.1998, “Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. (3 nisma legjislative) (84 vota) 12.Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 10.040 datë 22.12.2008 “Kodi Ajror i Republikës së Shqipërisë”. (84 vota) 13.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. 14.Interpelancë me ministrin e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, Sokol Olldashi kërkuar nga deputeti Erjon Braçe. 15.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (60’)...... 955
Seanca e datës 20.10.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 13.10.2011. 2.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së kredisë për eksport, ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë, që vepron në emër të Republikës së Shqipërisë i përfaqësuar nga Ministria e Financave dhe Unicredit Bank Austria AG, për financimin e projektit “Furnizimi me ujë i Bilishtit - kontratë me çelësa në dorë”. 3.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Kosovës, për transportin ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. 4.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”. 5.Projektligji “Për gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Administrative”. (84 vota) 6.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. 7.Interpelancë me Ministrin e Informacionit dhe Teknologjisë së Informacionit, Genc Pollo, kërkuar nga deputeti Taulant Balla. 1006 8.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (60’)......
Seanca e datës 27.10.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare, datë 20.10.2011. 2.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Italisë, për konvertimin e borxhit për zhvillim”. 3.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Serbisë për lëvizjen e ndërsjellë të shtetasve”. 4.Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 10253, datë 01.03.2010 “Për gjuetinë”. (vazhdon shqyrtimi në komisionin përgjegjës) 5.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9901, datë 14.4.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”. 6.Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr. 9251, datë 8.7.2004 “Kodi Detar i Republikës së Shqipërisë”. (2 nisma legjislative) (84 vota)
1153 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
7.Projektligji “Për disa ndryshime she shtesa në ligjin nr. 8378, datë 22.7.1998, “Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”. (3 nisma legjislative) (84 vota) 8.Plotësimi i vendeve vakante në institucione. 9.Interpelancë me Ministrin e Brendshëm kërkuar nga deputeti Gazmir Bizhga. (Deputeti ka kërkuar shtyrjen e interpelancës.) 10.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (60’)...... 1031
Seanca e datës 03.11.2011 1.Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 27.10.2011. 2.Miratimi i kalendarit trejavor të punimeve të Kuvendit për periudhën 07 - 25 nëntor 2011. 3.Projektligji “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Protokollin e konventës së vitit 1979, “Për ndotjen ndërkufitare të ajrit në distancë të largët për të pakësuar acidifikimin, eutrofikimin dhe ozonin në shtresën e poshtme të atmosferës”. 4.Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave të Bosnjë-Hercegovinës për zgjidhjen e borxhit të Republikës së Shqipërisë për shlyerjen e shumave në llogarinë e shkëmbimit të mallrave ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe ish-Republikës Federale Socialiste të Jugosllavisë’. 5.Projektvendimi “Për disa ndryshime në vendimin nr. 166, datë 16.12.2004 “Rregullorja e Kuvendit të Shqipërisë” të ndryshuar”. 6.Dekreti nr. 7122, datë 14.10.2011 “Për kthimin për rishqyrtim në Kuvendin e Shqipërisë të ligjit nr. 10.463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. 7.Projektvendimi “Për shqyrtimin dhe miratimin me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.10233, datë 11.02.2010 “Për Autoritetin e Aviacionit Civil””. 8.Plotësimi i vendeve vakant në institucione. 9.Interpelancë me Ministrin e Punëve të Jashtëm kërkuar nga deputetja Arta Dade. 10.Interpelancë me Ministrin e Brendshëm kërkuar nga deputeti Gazmir Bizhga. 11.Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës (deri 60 minuta)...... 1063
Treguesi emrave...... 1150
1154 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
Shtypur në Shtypshkronjën e Kuvendit Janar 2012
1155 Viti 2011 Legjislatura e 18-të
1156