the Gabriels Election Year in the Life of One Family

RICHARD NELSON THE PUBLIC THEATER

THE GABRIELS: ELECTION YEAR IN THE LIFE OF ONE FAMILY

Written and directed by RICHARD NELSON

THE PUBLIC THEATER Oskar Eustis, Artistic Director Patrick Willingham, Executive Director

1 INHOUD CONTENTS

INFO 03

CREDITS 04

SCHEMA SCHEDULE 05

PERSONAGES & TIJDSCHEMA 06 CHARACTERS & TIME 14

RICHARD NELSON OVER THE GABRIELS: DE PRESIDENTSVERKIEZINGEN EN HET THEATER 07 AUTHOR’S NOTE: THE PRESIDENTIAL ELECTIONS AND THE THEATER 15

VERANTWOORDING 09 AUTHOR’S ACKNOWLEDGEMENTS 17

TIJDLIJN AMERIKAANSE VERKIEZINGEN 11 TIMELINE AMERICAN ELECTIONS 19

OVER DE ARTIESTEN 22 ABOUT THE ARTISTS 26

BIOGRAFIEËN 23 ABOUT THE ARTISTS 27

FOCUS DEMOCRATIE FOCUS DEMOCRACY 31

HOLLAND FESTIVAL 2017 34

WORD VRIEND JOIN US 36

COLOFON COLOPHON 38

2 INFO

VR 9.6, ZA 10.6, ZO 11.6 context FRI 9.6, SAT 10.6, SUN 11.6 za 3.6 tot zo 25.6 Sat 3.6 until Sun 25.6 aanvang starting time Stadsschouwburg Amsterdam 15:00 Het Parlement van de Dingen 3 pm The Parliament of Things locatie venue ma 5.6, 19:00 Frascati Mon 5.6, 7 pm Stadsschouwburg Amsterdam duur running time Democratische crisis 8 uur, inclusief twee pauzes Democratic crisis 8 hours, including two intervals wo 7.6, 17:00 taal language Wed 7.6, 5 pm Engels, met Nederlandse boventiteling Stadsschouwburg Amsterdam English, with Dutch surtitles Reclaiming Democracy inleiding introduction door by Sarah Sluimer vr 9.6, 17:00 vr 9.6, za 10.6, zo 11.6 – 14:15 Fri 9.6, 5 pm Fri 9.6, Sat 10.6, Sun 11.6 – 2.15 pm Stadsschouwburg Amsterdam Group Talk: Democracy

3 TOURNEE ON TOUR CREDITS productie stage manager tekst, regie written and directed by production stage manager Richard Nelson Theresa Flanagan decor set design stage manager Susan Hilferty en and Jason Ardizzone- Jared Oberholtzer West tour manager tour manager kostuums costume design Rebecca Sherman Susan Hilferty productieleiding licht light design production manager Jennifer Tipton Jeff Harris geluid sound design geluid Scott Lehrer en and Will Pickens sound design Will Pickens cast Meg Gibson, Lynn Hawley, Roberta regieassistent Maxwell, Maryann Plunkett, Jay O. assistant director Sanders, Amy Warren Sasha Bischoff muziek music medewerker kostuums Wildewoman associate costume designer uitgevoerd door performed by Lucius Mark Koss geschreven door written by Holly Laessig & Jessica Wolfe lichtassistent assistant lighting designer Don’t Just Sit There Caitlin Smith-Rapoport uitgevoerd door performed by Lucius geschreven door written by Holly Laessig, geluidstechniek Jessica Wolfe & Dan Adam Molad audio engineer Laura Brauner Until We Get There uitgevoerd door performed by Lucius leiding rekwisieten/garderobe geschreven door written by Holly Laessig props/wardrobe master & Jessica Wolfe Shelly Vance

piano op tape pianist on recording Dan Lipton

4 fiddlespeler fiddle player Women of a Certain Age Dana Lyn New York, 8 november 2016 17:00-19:00 5-7pm pers en marketing press and marketing Candi Adams en and Jared Fine disclaimer Women of a Certain Age met steun van with support by Dit stuk bevat geen verwijzingen naar The Gabriel plays worden ondersteund this play is not affiliated or associated door ‘Theatre Commissioning and with WOMEN OF A CERTAIN AGE® - The Production Initiative’ van de Doris Duke Songs of Kantor and Dorn. Charitable Foundation (gift). Hungry en Women of a Certain Age zijn mede De acteurs en stage managers in deze mogelijk gemaakt door de genereuze productie zijn lid van Actors’Equity steun van The Edgerton Foundation New Association, de unie van professionele Play Award. Hungry ontving extra steun acteurs en stage managers in de van Laurents / Hatcher Foundation, Verenigde Staten. The Blanche & Irving Laurie Foundation, De regisseur is lid van de Stage Directors Barbara Fleischman, en Sharon Karmazin and Choreographers Society, een The Gabriel plays are supported by a nationale werknemersorganisatie in Theatre Commissioning and Production theater. Initiative grant from the Doris Duke The actors and stage managers Charitable Foundation. Hungry and employed in this production are members Women of a Certain Age are made of the Actors’ Equity Association, the possible with the generous support of The union of professional actors and stage Edgerton Foundation New Play Award. managers in the United States. Additional support for Hungry provided The Director is a member of the Stage by Laurents / Hatcher Foundation, The Directors and Choreographers Society, a Blanche & Irving Laurie Foundation, national theatrical labor union. Barbara Fleischman, and Sharon Karmazin productie production The Public Theater SCHEMA Oskar Eustis, Artistic Director; Patrick Willingham, Executive Director’ SCHEDULE deel 1 part 1 wereldpremière world premiere 15:00 – 16:45 3 pm – 4.45 pm Hungry New York, 4 maart 2016 deel 2 part 2 18:00-20:00 6-8pm 17:30 – 19:15 5.30 pm – 7.15 pm

What Did You Expect? deel 3 part 3 New York, 16 september 2016 21:00 – 22:45 9 pm – 10.45 pm 1830-20:30 6.30 - 8.30 pm

5 PERSONAGES

Thomas Gabriel Auteur en toneelschrijver, afgelopen november overleden

Mary Gabriel Derde vrouw van Thomas, een gepensioneerde dokter

Patricia Gabriel Moeder van Thomas

George Gabriel Broer van Thomas, een pianodocent en meubelmaker

Hannah Gabriel Vrouw van George, schoonzus van Thomas, werkt voor een catering­ bedrijf

Joyce Gabriel Zus van Thomas, een kostuumontwerper, woont in Brooklyn, New York City

Karin Gabriel Eerst vrouw van Thomas, een actrice en docent

Plaats van handeling De keuken in het huis van de Gabriels, South Street, Rhinebeck, New York, VS

TIJDSCHEMA Deel 1 Hungry: vrijdag 4 maart 2016, 18:00 tot ongeveer 20.00

Deel 2 What Did You Expect?: vrijdag 16 september 2016, 18:30

Deel 3 Women of a Certain Age: dinsdag 8 november 2016, verkiezingsdag, 17.00 tot ongeveer 19:00

6 RICHARD NELSON OVER THE GABRIELS: DE PRESIDENTSVERKIEZINGEN EN HET THEATER

Shakespeare begreep ons. Zijn (en John Fletchers) toneelstuk Hendrik VIII gaat over politieke macht en achterkamertjespolitiek, afgewisseld met zo nu en dan wat politiek ceremonieel om de gewone burger tevreden te stellen. Het heeft als eigenaardige ondertitel All is true (Alles is waar). Maar, als alles waar is, dan is natuurlijk ook niets waar.

In onrustige en moeilijke tijden heeft theater niet alleen de mogelijk- heid, maar ook de verantwoordelijkheid om deze verwarring in beeld te brengen en de ambiguïteiten, twijfels en angsten van die tijden te verwoorden. Het doel is niet om achter een partij of een standpunt te gaan staan, maar te proberen om mensen en werelden te portretteren zoals ze zijn – niet zoals we zouden willen dat ze zijn. Theater is naar mijn mening geen pleidooi, maar een poging de menselijke complexiteit te laten zien en die te delen met een levend publiek, op hetzelfde moment en in dezelfde ruimte: van mens tot mens.

Op die manier probeer ik als toneelschrijver te voorkomen dat ik word gekaapt door argumenten en ideologieën, en vooral niet die waar ik het als burger misschien wel mee eens ben. Natuurlijk is de verleiding groot om in moeilijke tijden het theater in te zetten als wapen. Maar mijn the- ater is veel meer een tempel dan een wapen: een plek van samenkomst waar we misschien onszelf en anderen kunnen zien, onze eigen wereld en die van anderen, en waar we ons kunnen koesteren in het besef dat we niet alleen zijn in onze angsten en verwarring, dat we samen proberen om de zaken te begrijpen en eruit te komen.

Met andere woorden: mijn theater is geen plek om te schreeuwen of gekapitteld te worden en we gaan er ook niet heen om te worden opge- hitst. Het is een plek om samen te komen, om te midden van vreemden in het donker te zitten en de complexiteit van de wereld die voor ons ligt te erkennen. Zoals de grote Engelse toneelschrijver Harley Granville Barker zo’n honderd jaar geleden schreef: ‘Toneelkunst is de weerslag – in imaginaire vorm – van de maatschappij zelf’.

7 DE STUKKEN: EEN RHINEBECK-PANORAMA

Elk van deze stukken speelt zich af op een beslissend moment in de negen maanden die samen de periode markeren van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016: de vrijdag na ‘Super Tuesday’, als de voorverkiezingen zijn losgebarsten, half september als de algemene ver- kiezingen in volle gang zijn en de verkiezingsdag zelf. Toen elk stuk voor het eerst werd opgevoerd, wisten noch de personages, noch het publiek wat er stond te gebeuren tijdens deze gedenkwaardige verkiezingen, of wat er zou gebeuren op de verkiezingsdag zelf. Dus voor een deel vor- men deze stukken drie real time doorkijkjes in het leven van een familie in het verkiezingsjaar 2016.

De ondertitel van deze trilogie is Election Year in the Life of One Family (Verkiezingsjaar in het leven van een familie). Gezien de zorgen die wij allemaal hadden toen de uitkomst van deze verkiezingen dichterbij kwam, en gezien de verontrustende afloop ervan, zou het volkomen begrijpelijk zijn als de ondertitel simpelweg gelezen zou worden als ‘de presidentsverkiezing in het leven van één familie’. Maar deze stukken volgen behalve het verloop van een verkiezing ook een jaar in de levens van deze personages: een jaar dat hun hoop en verlies laat zien, hun angsten en veerkracht en hoe die vervlochten zijn met een politieke periode waarvan de meesten van ons zich vooraf geen voorstelling had- den kunnen maken. Mijn doel was dan ook deels om een weerbarstige en omstreden nationale gebeurtenis te verweven met de kleine (en grote) gebeurtenissen in de persoonlijke levens van normale mensen, om op die manier wellicht een wereld te kunnen portretteren waarin het persoon- lijke, het culturele, het maatschappelijke, het artistieke, het politieke en het familieleven niet als gescheiden categorieën worden gezien, maar als onscheidbare aspecten van ons leven. Dat was althans één van de ambities.

Deze stukken zijn gesitueerd in Rhinebeck, New York, een stadje zo’n 160 kilometer ten noorden van New York City dat door de The New York Times ooit betiteld werd als ‘de stad die door de tijd vergeten is’. Het is een heel klein plaatsje, maar toch, hoe meer ik erover schrijf en ik het met mijn personages bevolk, hoe groter het in mijn verbeelding is gewor- den. Jaren geleden stuitte ik in het Museum of London in Engeland op een heel groot (2,5 x 1 m) panoramisch waterverfpaneel met de intrige- rende titel The Rhinebeck Panorama. Helaas – vanuit het perspectief van iemand die in Rhinebeck woont – toont deze gigantische aquarel geen panoramisch beeld van mijn kleine stadje in de Hudsonvallei, maar een vogelperspectief op het Londen rond de jaren 1830. Mijn stadje, zo ont- dekte ik, heeft wel zijn naam gegeven aan dit werk: in 1941 werd het doek

8 gevonden op de zolder van een huis in Rhinebeck, als binnenbekleding van een ton waarin pistolen werden bewaard. [Hoe het daar gekomen is en waarom de pistolen in een ton bewaard werden, is nog altijd een raadsel.] Toch is die benaming ‘Rhinebeck Panorama’ me bijgebleven en ik denk dat die me heeft geïnspireerd omdat het een grandioze blik en een groots uitzicht suggereert – wat het ook inderdaad geeft – maar dan op een heel klein plaatsje.

Ergens in die suggestie ligt, denk ik, een tweede ambitie voor deze stuk- ken besloten.

Richard Nelson Rhinebeck

VERANTWOORDING Tijdens het schrijven van The Gabriels heb ik een groot aantal boeken geraadpleegd. De volgende waren zeer behulpzaam.

HUNGRY

Jean Anthelme Brillat-Savarins uitzonderlijke The Physiology of Taste Or Meditations on Transcendental Gastronomy; M.F.K. Fisher, The Art of Eating; Priscilla Parkhurst Ferguson, Accounting for Taste; Mrs. Child, The American Frugal Housewife (1833); Laurie Colwin, Home Cooking and More Home Cooking; Luke Barr, Provence, 1970; Anne Hollander, Feeding the Eye; Matt Taibbi, The Divide; Laurence Tribe en Joshua Matz, Uncertain Justice; Michael Lewis, Flashboys (dat zowel Hannah als Thomas en Mary gelezen moeten hebben; de eerste probeert er uit te citeren als zij het heeft over gieren op de savanne, de ander als een blauwe hemel groen genoemd wordt); Stacy C. Hollander en Valerie Rousseau, Self-Taught Genius: Treasures from the American Folk Art Museum; Elizabeth Warren, A Fighting Chance; Rand Paul, Government Bullies; Mark Leibovich, This Town; Edward M. Smith, History of Rhinebeck.

Artikelen die ik heb geraadpleegd zijn onder andere: Jeff Gordinier, ‘A Confidante in the Kitchen: Laurie Colwin used simple...’, The New York Times, 2-4-2014. Het artikel uit The New York Times Magazine waaruit geciteerd wordt in scène zes is: ‘Getting Out’ van Colette Dowling (28-3- 1976). Het cadeau dat Joyce kocht voor Mary is Cookies for Eleanor van Chandler Roosevelt Lindsey. In scène drie lezen mijn personages uitge-

9 breid voor uit Marion Harlands negentiende eeuwse handboek Common Sense in the Household: A Manual for Practical Housewifery. Ook vond ik het volgende interview erg behulpzaam: Priscilla Parkhurst Ferguson op de Criterion-DVD van de film Babette’s Feast.

WHAT DID YOU EXPECT?

Anne Hollander, Feeding The Eye; Edward M. Smith, History of Rhine- beck; Oliver Sacks, On The Move; Joseph E. Stiglitz, The Great Divide; Matt Taibbi, The Divide; Peter Schweizer, Clinton Cash; Michael J. Sandel, Public Philosophy; Edwin Haviland Miller, Salem Is My Dwelling Place en Melville; James R. Mellow, Nathaniel Hawthorne in His Times; Peter Brook’s ‘Inleiding’ over Oliver Sacks in The Man Who; Women in Clothes (ed. Sheila Heti, Heidi Julavits, Leanne Sharpton). De vertalingen van de fragmenten uit Euripides’ Melanippe The Captive komen uit C. Collard, M.J.Cropp & K.H.Lee, Euripides: Selected Fragmentary Plays, Vol. 1.

Het stuk dat Thomas mede vertaald zou hebben en dat door Karin wordt beschreven is Maurice Maeterlincks Intérieur (in het Engels vertaald door William Archer). De musical die Thomas geschreven zou hebben, is Unfinished Piece for a Player Piano, geschreven door Peter Golub en mij, gebaseerd op de film met dezelfde titel (die weer gebaseerd is op Tsjechovs Platonov). Het toneelstuk dat Joyce in Kopenhagen zag, is Erasmus Montanus van Ludvig Holberg. Het fragment uit Beatrice Palmato, een onafgemaakt verhaal van Edith Wharton, dat door Karin wordt voorgelezen, werd voor het eerst gepubliceerd als een appendix in Edith Wharton: A Biography van R.W.B Lewis.

WOMEN OF A CERTAIN AGE

Carl Bernstein, A Woman in Charge; Dick Morris, Behind the Oval Office; Peter Ackroyd, The English Ghost Story; Matt Taibbi, The Divide; Sheila Heti, Heidi Julavits & Leanne Shapton, Women in Clothes; M.F.K. Fischer, The Art of Eating; Billat-Savarin, The Physiology of Taste; Anne Hollander, Feeding the Eye; Olivier Assayas (redactie door Kent Jones). Alice Munro, Runaway; Oliver Sacks, On The Move en Hallucinations; W. G. Sebald, The Rings of Saturn; Laurie Holwin, Home Cooking; Claire Bidwell Smiths artikel in The New York Times over het bezoeken van een waarzegger. The Ladies Home Journal waaruit Joyce voorleest is het septembernum- mer uit 1910. Het kookboek dat ze gebruiken is Betty Crocker, Cook Book for Boys and Girls (1957). Het liedboek is Opal Wheeler, Sing for America (1944). Het verhaal over Edwin Booth is van Jervis McEntee (gepubliceerd

10 door The Friends of Historic Kingston). De ontdekking van het leven van St. Paul in het theater komt van mijn vriendin Larissa.

The Gabriels zijn toneelstukken en bovenal fictie, personages zijn niet gebaseerd op bestaande figuren.

TIJDLIJN AMERIKAANSE VERKIEZINGEN September 2015 - mei 2016: zes leden van de Democratische Partij mel- den zich aan als presidentskandidaat. Zeventien leden van de Republi- keinse partij melden zich aan als presidentskandidaat.

1 maart 2016: Super Tuesday. Een belangrijke dag in de voorverkiezingen. In twaalf staten wordt gekozen voor de Republikeinse en Democratische presidentskandidaat. Clinton en Trump zijn de winnaars op deze dag, met allebei zeven staten.

4 maart 2016: dag waarop het eerste deel van The Gabriels zich afspeelt.

18-28 juli 2016: partijconventies. De Republikeinse en Democratische partij organiseren nationale conventies waar afgevaardigden hun stem uitbrengen op de presidentskandidaten. Ze volgen daarbij de uitslagen van de deelverkiezingen in hun staten.

10 september 2016: in een speech zegt Clinton dat de helft van Trumps aanhangers thuishoort in ‘het mandje sneue types: de racistische, seksis- tische homofobe, xenofobe, islamofobe, noem maar op.’ Het komt haar op grote kritiek te staan. Clinton biedt later excuses aan.

16 september 2016: dag waarop het tweede deel van The Gabriels zich afspeelt.

7 oktober 2016: er duikt een tape op met ruwe opnames uit het pro- gramma Access Hollywood uit 2005. Trump zegt daarin dat je alles bij vrouwen kan flikken, als je maar beroemd bent. Ook zegt hij: ‘Je kan alles doen ... grijp ze in hun kruis.’

8 november 2016: dag van de presidentsverkiezingen. Donald Trump wordt verkozen tot de 45e president van de Verenigde Staten. Dag waarop het derde deel van The Gabriels zich afspeelt.

11

13 MARCUS © JOAN HUNGRY CHARACTERS

Thomas Gabriel Novelist and playwright, died the previous November

Mary Gabriel Thomas’ third wife, a retired doctor

Patricia Gabriel Thomas’ mother

George Gabriel Thomas’ brother, a piano teacher and a cabinetmaker

Hannah Gabriel George’s wife, Thomas’ sister-in-law, works for a caterer

Joyce Gabriel Thomas’ sister, an associate costume designer, lives in Brooklyn, New York City

Karin Gabriel Thomas’ first wife, an actress and teacher

Setting The kitchen of the Gabriels’ house, South Street, Rhinebeck, New York, USA

TIME Part One Hungry: 4th March 2016, Friday 6 pm to approximately 8 pm

Part Two What Did You Expect?: 16th September 2016, Friday 6:30 pm

Part Three Women of a Certain Age: 8th November 2016, Tuesday Election Day 5:00 pm to approximately 7:00 pm

14 AUTHOR’S NOTE: THE PRESIDENTIAL ELECTION AND THE THEATER

Shakespeare understood us. His (and Fletcher’s) Henry the Eighth is a play about political power and backroom politics, interrupted by oc- casional political pageantry to appease the common citizen. It carries this extraordinary subtitle: All Is True. Of course, if all is true, then also nothing is. ln troubled and troubling times, theater has not only an opportunity, but the responsibility, to portray this confusion, and articulate the ambigui- ties, doubts, and fears of its time. The goal then being not to argue a side or a point, but to attempt to portray people and worlds as they are, not as we wish them to be. Theater, to my mind, is not an ar- gument, but an effort to create and portray human complexity, which we then share with a living audience, at the same time, in the same space: human being to human being. ln this way, as a playwright, I try not to be co-opted by arguments and agendas, especially those I may agree with as a citizen. Of course, it is a great temptation, in troubled times, to try and use the theater as a weapon. My theater, however, is more temple than weapon, a place to come together where we perhaps will see ourselves and others, see our world and other worlds, while all the time relishing that we are not alone in our fears and confusions, as we sit together struggling to understand and work things out. ln other words, my theater is not a place to shout in, or be lectured at, nor where we go to be incited, rather a place to come together, sit among strangers in the dark, and recognize the complexity of the world before us. As the great English playwright, Harley Granville Barker, wrote over a hundred years ago: ‘Dramatic art is the working out – in terms of make-believe – of society itself.’

THE PLAYS: A RHINEBECK PANORAMA

Each of these plays is set at a distinct moment over nine months of the nation’s 2016 Presidential election: the Friday after ‘Super Tuesday’ when primary season was in full swing; the middle of September when the general election was in full swing; and Election Day itself. When first performed, neither the characters nor I (nor the audience) knew what was going to happen during this memorable election, nor what would happen on Election Day itself. So in part, they constitute three real time

15 snapshots of one family’s life during this past election year. The subtitle for these plays is Election Year in the Life of One Family. Given the anxieties we all faced as we approached a resolution to this election and now given its unsettling conclusion, it is completely un- derstandable that the subtitle for these would be misread as simply the ‘Election in the Life of One Family’. But these plays follow not just an election, but one year in the lives of these characters, a year which reveals their hopes and losses, their fears and resiliency, and how these entwine with a political season few of us ever imagined. My goal then, in part, has been to weave together an unruly and contentious national event with the small (and large) events of private life, and in doing so, perhaps portray a world where the personal, the cultural, the societal, the familial, the artistic, the political are viewed not as separate cate- gories, but as dependent aspects of each of our lives. At least that has been one ambition.

These plays are set in Rhinebeck, New York, a village, one hundred miles north of New York City, a place The New York Times once called ‘the town that time forgot.’ lt’s a very small place, yet the more I write about it, and populate it with my characters, the larger it has come to loom in my imagination. Years ago, I came across a very large (8’ by 3’) watercolor panoramic panel hanging in the Museum of London, in England, with the fascinating title: The Rhinebeck Panorama. Unfortunately, from the perspective of someone who lives in Rhinebeck, this massive watercolor does not depict a panoramic view of my tiny Hudson Valley village, but rather is a birds- eye view of London, England, in the 1830s. My village, I have learned, did however give this picture its name; in 1941, this work was discovered in the attic of a Rhinebeck house, lining the inside of a barrel of pistols. [How it got there, and why pistols were kept in a barrel, remain mysteries.] Still the phrase ‘Rhinebeck Panorama’ has stuck with me and, I think, inspired me, suggesting, as it does, a grand view of wide expanse, but of a very small place. Another ambition for these plays, I think, lies somewhere within this phrase.

Richard Nelson Rhinebeck

16 AUTHOR’S ACKNOWLEDGEMENTS I consulted and read numerous books while writing The Gabriels; the most useful are the following.

HUNGRY

Jean Anthelme Brillat-Savarin’s extraordinary The Physiology of Taste Or Meditations on Transcendental Gastronomy; M.F.K. Fisher’s The Art of Eating; Priscilla Parkhurst Ferguson’s Accounting for Taste; Mrs. Child’s The American Frugal Housewife (1833); Laurie Colwin’s Home Cooking and More Home Cooking; Luke Barr’s Provence, 1970; Anne Hollander’s Feed- ing the Eye; Matt Taibbi’s The Divide; Laurence Tribe and Joshua Matz’s Uncertain Justice; Michael Lewis’ Flashboys (which both Hannah and Thomas/Mary must have been reading; the former tries to quote from when he talks about the vultures on the savannah, and the latter when a blue sky is called green); Stacy C. Hollander and Valerie Rousseau’s Self- Taught Genius: Treasures from the American Folk Art Museum; Elizabeth Warren’s A Fighting Chance; Rand Paul’s Government Bullies; Mark Leibo- vich’s This Town; Edward M. Smith’s History of Rhinebeck.

Among the articles I consulted was Jeff Gordinier’s ‘A Confidante in the Kitchen: Laurie Colwin used simple…’, The New York Times, Ap. 2, 2014. The piece from The New York Times Magazine which is quoted from in Scene 6 is ‘Getting Out’ by Colette Dowling (March 28, 1976). The gift Joyce has bought Mary at Val Kill is Cookies for Eleanor by Chandler Roosevelt Lindsey. In Scene 3, my characters read extensively from Marion Harland’s nineteenth century Common Sense in the Household: A Manual for Practical Housewifery. I also found the following interview very helpful: Priscilla Parkhurst Ferguson on the Criterion DVD of the film Babette’s Feast.

WHAT DID YOU EXPECT?

Anne Hollander’s Feeding The Eye, Edward M. Smith’s History of Rhinebeck; Oliver Sacks’ On The Move; Joseph E. Stiglitz’s The Great Di- vide; Matt Taibbi’s The Divide; Peter Schweizer’s Clinton Cash; Michael J. Sandel’s Public Philosophy; Edwin Haviland Miller’s Salem Is My Dwelling Place and Melville; James R. Mellow’s Nathaniel Hawthorne in His Times; Peter Brook’s Introduction relating to Oliver Sacks in The Man Who;

17 Women in Clothes (ed. by Sheila Heti, Heidi Julavits, Leanne Sharpton). The translations of the fragments of Euripides’ Melanippe The Captive are adapted from C. Collard, M.J.Cropp & K.H.Lee’s Euripides: Selected Fragmentary Plays, Vol. 1.

The play Thomas has supposedly co-translated and which Karin de- scribes is Maurice Maeterlinck’s Interior (translated by William Archer). The musical Thomas has supposedly co-written is Unfinished Piece for a Player Piano, written by myself and Peter Golub, and based upon the film of the same name (which is based upon Chekhov’s Platonov). The frag- ment from Edith Wharton’s unfinished novel, Beatrice Palmato, that Karin reads, was first published as an appendix to R.W.B. Lewis’ Edith Wharton: A Biography.

WOMEN OF A CERTAIN AGE

Carl Bernstein’s A Woman in Charge; Dick Morris’ Behind the Oval Office; Peter Ackroyd’s The English Ghost Story; Matt Taibbi’s The Divide; Sheila Heti, Heidi Julavits & Leanne Shapton’s Women in Clothes; M.F.K. Fischer’s The Art of Eating; Billat-Savarin’s The Physiology of Taste; Anne Hollander’s Feeding the Eye; Olivier Assayas (edited by Kent Jones); Alice Munro’s Runaway; Oliver Sacks’ On The Move and Hallucinations; W. G. Sebald’s The Rings of Saturn; Laurie Holwin’s Home Cooking. Claire Bidwell Smith’s article in The New York Times about visiting a psychic. The Ladies Home Journal which Joyce reads from is issue September 1, 1910. The cookbook they use is Betty Crocker’s Cook Book for Boys and Girls (1957). The song- book is Opal Wheeler’s Sing for America (1944). The story about Edwin Booth comes from Jervis McEntee (published by The Friends of Historic Kingston). The discovery about St. Paul’s life in the theater comes from my friend Larissa.

The Gabriels are plays and works of fiction, and they are not based upon any living person or persons

18 TIMELINE AMERICAN ELECTIONS

September 2015 – May 2016: Six Democrats and seventeen Republicans stand as presidential candidates.

1 March 2016: Super Tuesday. An important day in the primaries. Twelve states cast ballots for the Republican and Democratic presidential candi- date. Clinton and Trump are the winners, with seven states each.

4 March 2016: The day the first part of The Gabriels takes place.

18 - 28 July 2016: The party conventions. The Republican and Democratic parties hold national conventions where delegates elect the presidential candidates. They vote according to the results of their state’s primary.

10 September 2016: Clinton says in a speech that half of Trump’s sup- porters could be put in ‘the basket of deplorables [...]: racist, sexist, homophobic, xenophobic, Islamophobic - you name it.’ She is severely criticised for her comments and apologises the next day.

16 September 2016: The day the second part of The Gabriels takes place.

7 October 2016: A recording is released of Trump making lewd comments prior to the television programme Access Hollywood in 2005. He says women will let you do anything to them, if you are famous: ‘you can do anything... grab them by the pussy’.

8 November 2016: The day of the presidential elections. Donald Trump is elected the 45th president of the United States. The day the third part of The Gabriels takes place.

19 The Public Theater wordt gehuurd van OVER de gemeente New York en wordt jaar- lijkse ondersteund door de New York City DE ARTIESTEN Department of Cultural Affairs. In 2012 is het legendarische gebouw op Astor The Public Theater, geleid door artis- Place verbouwd om een fysieke ruimte te tiek directeur Oskar Eustis en uitvoerend creëren voor nieuwe dialogen en betere directeur Patrick Willingham, is het enige toegankelijkheid voor het publiek en theater in New York dat zowel Shake- kunstenaars – een van de speerpunten speare als andere klassiekers, musicals en van de groep. Daarvoor is de ingang aan hedendaags en experimenteel theater de straatkant verder opengemaakt en de produceert. Eustis, inmiddels tien jaar lobby veranderd in een publiek plein voor bij The Public Theater, begon een reeks kunstenaars, studenten en publiek. The nieuwe initiatieven om nieuw publiek aan Public Theater staat op dit moment op te spreken, zoals Public Lab, Public Studio, Broadway met de succesvolle, Tony Award Public Forum, Public Works en een Mobile winnende musical Hamilton van Lin-Ma- Unit. The Public Theater zet het werk van nuel Miranda. The Public Theater won 59 zijn oprichter, Joe Papp, voort door the- Tony Awards, 168 Obie Awards, 53 Drama ater te presenteren als essentiële vorm Desk Awards, 54 Lortel Awards, 32 Outer van cultuur; in staat om dialogen aan te Critics Circle Awards, 13 New York Drama gaan over de belangrijke onderwerpen in Critics Awards en 5 Pulitzer Prizes. het nieuws. De groep maakt al zestig jaar theater voor een groot en divers publiek. in New York City. Tegenwoordig speelt de groep op een grote verscheidenheid aan plekken, inclusief het legendarische gebouw op Astor Place, dat vijf theaters en Joe’s Pub herbergt, het Delacorte Theater in Central Park, waar het gratis Shakespeare in the Park plaatsvindt, en de Mobile Unit, waarmee Shakespeare naar nieuw publiek in de vijf wijken van New York wordt gebracht. De brede

programmering van The Public Theater of The Public Theater Courtesy omvat het gratis evenement Shakespeare in the Park, de basis van in de voor ieder- Richard Nelson (Chicago, 1950) is regis- een toegankelijke programmering van seur en toneelschrijver. Bij het Public The- de groep; Public Works, een initiatief dat ater maakte hij The Apple Family Plays: ontworpen is om nieuwe manieren van Scenes from Life in the Country (That samenwerken te cultiveren en elk jaar Hopey Changey Thing, Sweet and Sad, kunstenaars, publiek en gemeenschap- Sorry, Regular Singing) en Conversations pen met elkaar te verbinden; en talent- in Tusculum. Ander werk is Oblivion, ontwikkelingstrajecten zoals de Emerging Nikolai and the Others, Goodnight Writers Group en de serie Public Forum. Children Everywhere (Olivier Award voor

20 beste toneelstuk), Two Shakespearean Actors, Some American Abroad, Madame BIOGRAFIËN Melville, New England, Frank’s Home, Rodney’s Wife, Franny’s Way, The General Meg Gibson (Karin Gabriel) speelde bij The from America en The Vienna Notes. Hij Public in Talking About Race, The Mobile maakte ook musicals, waaronder James Shakespeare Unit’s Measure for Measure, King Joyce’s The Dead, waarvoor hij een Tony Lear, The Ride Down Mt. Morgan, Casanova, Award won, en My Life with Albertine. Zijn Fen en Temptation. Verder speelde ze in New films Hyde Park on Hudson, Ethan Frome York Human Error bij The Atlantic, Slipping bij en Sensibility and Sense. Hij ontving de Rattlestick, Lapis Blue, Blood Red, From Above PEN/Laura Pels Master Playwright Award bij Playwrights’ Horizons, Messiah bij Manhat- en een Academy Award van de American tan Theatre Club, Roman Fever bij EST en Me- Academy of Arts and Letters. Hij is een redith Monk’s The Games bij BAM’s Next Wave speciale gast bij de Royal Shakespeare Festival. Daarnaast was ze te zien bij The Old Company, dat tien van zijn stukken produ- Globe, The Mark Taper Forum, ART, Yale Rep, ceerde. Long Wharf, Hartford Stage, ATL, The Hunting- ton Theatre, Williamstown Theatre Festival, Westport Playhouse, The O’Neill Conference en The Sundance Institute. Film en television: The Phenom, Amira and Sam, Che, Dust, Night Listener, Picture Perfect, Dottie, Treme, The Americans, Rubicon, Zero Hour, Blue Bloods, Sex and the City, Law and Order, Law and ­Order: Criminal Intent en Law and Order: SVU.

Lynn Hawley (Hannah Gabriel) speelde bij The Public in: Richard III, Venus en Woyzeck. Andere credits: What Once We Felt (Lincoln Center), Aristocrats (Irish Rep), The Illusion (Classic Stage Company), Owners en Traps (New York Theater Workshop) en The Pitchfork Disney (HERE). Verder: Yale Rep, Center Stage, Williamstown, New York Stage and Film, Potamac Theater Festival. Film en TV: Hamlet, Law & Order en Law & Order: SVU. Ze is faculteitslid bij Bard College en regisseerde onlangs aan de Juilliard school.

Roberta Maxwell (Patricia Gabriel) speelde bij The Public in: Ashes, Slag, Mary Stuart en Richard III. Ze werkt inmiddels zestig jaar in theater, film, televisie en radio in Canada, Engeland en de Verenigde Staten. Verder speelde ze in: Indian Ink, Hellman V, McCarthy

21 en The Film Society. Op Broadway: There’s Amy Warren (Joyce Gabriel) maakte haar One in Every Marriage, The Prime of Miss Jean Broadwaydebuut als Karen Weston in August: Brodie, Equus, The Merchant en Our Town. Off- Osage County. Ze ontving nominaties van de Broadway: Whistle in the Dark, Lydia Breeze, Outer Critics Circle, Lucille Lortel en de Drama Ivanov, The Cherry Orchard, Three Sisters en Desk Awards voor haar rol als Daisy in Adding tientallen theaterproducties door heel het Machine: A Musical. Verder: Act One (Lincoln land, waarvoor ze diverse prijzen, waaronder Center), Shlemiel the First (Theatre for a New Obie Awards, won. Films: The Unearthing, The Audience) en Melancholy Play (13P). In Chicago Inherited, Hungry Hearts, Popeye, Psycho III, speelde ze Rabbit Hole bij The Goodman, The Philadelphia en Brokeback Mountain. Weir en Mother Courage and her Children bij Steppenwolf. Films en televisie: Gravity, Jay O. Sanders (George Gabriel) speelt sinds Mistress America, The Good Wife, Boardwalk 1976 bij The Public in onder andere: The Apple Empire en Law & Order. Family Plays (Nelson), King Lear, Titus Androni- cus, Twelfth Night, Hamlet, Midsummer Night’s Will Pickens (co-geluidsontwerper) werkte Dream en Stuff Happens van David Hare. Zijn onlangs op Broadway aan: Dames At Sea eigen toneelstuk, Unexplored Interior, beleefde (Helen Hayes), Honeymoon In Vegas (Neder- zijn wereldpremière in 2015 tijdens de inaugu- lander Theatre), The Realistic Joneses (Lyceum ratie van het Mosaic Theater in Washington Theatre), Bronx Bombers (Circle In The Square), D.C. Broadway: Pygmalion, Loose Ends, The A Time To Kill (John Golden Theater) en Death Caine Mutiny Court-Martial. Hij speelde door of a Salesman (Ethel Barrymore Theater). het hele land met Theater of War. Film: JFK, Off-Broadway: Othello (New York Theatre The Day After Tomorrow, Tumbleweeds, Revo- Workshop), Alexandria, Empire Travel Agency lutionary Road, Angels in the Outfield, Edge of (Woodshed Collective), Women Of A Certain Darkness, Half Nelson en Glory. Op televisie Age, What Did You Expect, Hungry, Privacy, speelde hij in True Detective, Blindspot, The Party People, Grounded, Josephine & I, The Good Wife, Person of Interest, Law & Order en Apple Family Plays (The Public Theater). Verder: onlangs in Amazons Sneaky Pete. Zijn stem is TheaterWorks Hartford, Barrington Stage te horen in een groot aantal documentaires Theater, Wilma, Olney Theater, Chicago Shake- op PBS. speare Theatre, Geva Theatre Center, Walnut Street Theater. Lid van USA 829 en TSDCA. Maryann Plunkett (Mary Gabriel) speelde bij www.willpickens.com The Public in: The Apple Family Plays. Verder was ze te zien in Agnes of God, Sunday in the Susan Hilferty (decor- en kostuumontwerper). Park with George, Me and My Girl (Tony Award), The Public: twaalf producties, waaronder King The Crucible, St. Joan, A Man for all Seasons, Lear en The Apple Family Plays. Ze werkte Aristocrats, Rodney’s Wife, An Oak Tree. Ze er veelvuldig samen met Richard Nelson. Ze speelde Shakespeare, Tsjechov en Shaw. Ze ontwierp voor meer dan 325 producties, van speelde in Theater of War. TV/radio/film: Om Broadway tot in Japan, waaronder Wicked, City, Apple Family Plays, Fairhaven, The Family waarvoor ze Tony, Outer Critics Circle en Fang, MAD, Youth in Oregon. Lid van de Actors Drama Desk awards won. Onlangs: Buried Child Equity Association. (New Group), Rigoletto (Metropolitan Opera), Danai Gurira’s Familiar (Playwrights) en Painted Rocks (Signature), Hilferty’s veertigse samen-

22 werking met Athol Fugard. Hilferty ontwerpt the Woods, The Film Society (Keen Company) voor de opera, film, dans, circus en concerten. en veel meer. Nationale tournee door VS: Gen- Ze leidt Graduate Design aan de NYU. tlemen Prefer Blondes.

Jason Ardizzone-West (decorontwerper). The Jared Oberholtzer (productieassistent). Off- Public: Hungry. TV: Adele Live in NYC (with Es Broadway: First Daughter Suite, Grounded, Devlin). Ander recent werk: Bullets Over Broad- Father Comes Home from the Wars (Parts 1, way (tournee, NETworks Presentations), The 2 & 3), Public Works’ The Winter’s Tale, Public Orion Experience (XL Nightclub), The Wildlife Works’ The Tempest, Venice, Giant, Into The Does Live (Busch Gardens), Love’s Labour’s Woods, February House, The Total Bent, Sweet Lost/A Midsummer Night’s Dream (Juilliard). and Sad (The Public Theater), Signature Plays, Recente samenwerkingen: The Formation The Dance and the Railroad (Signature) en Tour van Beyoncé, Natasha Pierre & The Great The Patron Saint of Sea Monsters (Playwrights Comet of 1812. West geeft les aan NYU (Drama). Horizons). Verder: American Repertory Theater, www.ardizzonewest.com Hartford Stage, Williamstown Theatre Festival, Adirondack Theatre Festival, Weston Playhouse Jennifer Tipton (lichtontwerper). Recent werk: Theatre Company. Geeft les aan: The Univer- Romeo et Juliette (Chicago Lyric Opera), The sity of Texas in Austin. Age of Anxiety (Royal Ballet in London), The Room (The Wooster Group). Tipton geeft les aan de Yale School of Drama. Ze ontving de Dorothy and Lillian Gish prize, de Jerome Rob- bins Prize en de Mayors Award for Arts and Culture in New York City.

Scott Lehrer (geluidsontwerper) werkte met Richard Nelson in Hungry, The Apple Family Plays, James Joyce’s The Dead en Franny’s Way. Recent ander werk: The King and I, Shuffle Along, Fiddler on the Roof, A Delicate Balance, Honeymoon in Vegas, Love Letters, A Raisin in the Sun, Betrayal, Lucky Guy, Chaplin, South Pacific, Death of a Salesman, A View From the Bridge, Joe Turner’s Come and Gone, Chicago, City Center Encores! Muziektheater: An American in Paris, Loudon Wainwrights High Wide & Handsome en Meredith Monks Mercy.

Theresa Flanagan (producent). The Public: First Daughter Suite, The Gabriels Cycle. New York: Under My Skin (Little Shubert), Everything You Touch (Rattlestick), Three Days To See, Almost, Maine, I Remember Mama, The Memory Show, Queen of the Mist (Transport Group), A Walk in

23 and Sweat by Lynn Nottage. The Public ABOUT THE is the recipient of 59 Tonys, 168 Obies, 53 Drama Desk Awards, 54 Lortel Awards, 32 ARTISTS OCC Awards, 6 Pulitzer Prizes. www.pub- lictheater.org The Public Theater is the only theater in New York that produces Shakespeare and Richard Nelson is a playwright and the classics, musicals, contemporary and ­director. For the Public Theater: The experimental pieces in equal measure. ­Apple Family Plays: Scenes from Life in The Public continues the work of its vision- the Country (That Hopey Changey Thing, ary founder, Joe Papp, by acting as an Sweet and Sad, Sorry, Regular Singing), advocate for the theater as an essential Conversations in Tusculum. His other plays cultural force and by leading and framing include Oblivion, Nikolai and the Others, dialogue on some of the most important Goodnight Children Everywhere (Olivier issues of our day. Creating theater for Award Best Play), Two Shakespearean one of the largest and most diverse audi- Actors, Some American Abroad, Madame ence bases in New York City for nearly 60 Melville, New England, Frank’s Home, years, the Company engages audiences Rodney’s Wife, Franny’s Way, The General in a variety of venues including Joe’s Pub; from America, The Vienna Notes, and the Delacorte Theater in Central Park, others. His musicals include James Joyce’s home to the beloved Free Shakespeare The Dead, for which he won a Tony in the Park; and the Mobile Unit, which Award, and My Life with Albertine. His tours Shakespearean productions for films include Hyde Park on Hudson, Ethan underserved audiences throughout New Frome, and Sensibility and Sense. He is York City’s five boroughs. The Public’s a recipient of the PEN/Laura Pels Master wide range of programming includes Free Playwright Award and an Academy Award Shakespeare in the Park, the bedrock from the American Academy of Arts and of the Company’s dedication to making Letters. He is an honorary Associate Art- theater accessible to all; new and exper- ist of the Royal Shakespeare Company, imental stagings at The Public at Astor which has produced ten of his plays. Place; and a range of artist and audience development initiatives including its Pub- lic Forum series, which brings together theater artists and professionals from a variety of disciplines for discussions that shed light on social issues explored in Public productions. The Public’s work is also seen on tour throughout the U.S. and internationally and in collaborations and co-productions with regional and international theaters. The Public is cur- rently represented on Broadway by the Tony Award-winning acclaimed American musical Hamilton by Lin-Manuel Miranda

24 Hellman V, McCarthy, and The Film Society. BIOGRAPHIES Broadway: There’s One in Every Marriage, The Prime of Miss Jean Brodie, Equus, The Mer- Meg Gibson (Karin Gabriel): The Public: Talking chant, and Our Town. Off-Broadway: Whistle About Race; The Mobile Shakespeare Unit’s in the Dark, Lydia Breeze, Ivanov, The Cherry Measure for Measure; King Lear; The Ride Down Orchard, Three Sisters, and numerous regional Mt. Morgan; Casanova; Fen; and Temptation. theater productions, receiving Obies and other Her other New York credits include Human Er- awards. Film: The Unearthing, The Inherited, ror at The Atlantic; Slipping at Rattlestick; Lapis Hungry Hearts, Popeye, Psycho III, Philadelphia, Blue, Blood Red; From Above at Playwrights’ and Brokeback Mountain. Horizons, Messiah at Manhattan Theatre Club, Roman Fever at EST, and Meredith Monk’s Jay O. Sanders (George Gabriel) has appeared The Games at BAM’s Next Wave Festival. regularly at the Public Theater since 1976, Regionally, her work has been seen at The Old most recently, besides The Gabriels Trilogy Globe, The Mark Taper Forum, ART (compa- in The Apple Family Plays (also Nelson), King ny member), Yale Rep, Long Wharf, Hartford Lear, Titus Andronicus, Twelfth Night, Hamlet, Stage, ATL, The Huntington Theatre, William- Midsummer Night’s Dream, and Stuff Happens stown Theatre Festival, Westport Playhouse, by David Hare. His own play, Unexplored The O’Neill Conference, and The Sundance Interior, had its world premiere in 2015 as the Institute. Her film and television credits include inaugural production of Washington D.C.’s The Phenom; Amira and Sam; Che; Dust; Night Mosaic Theater. Broadway: Pygmalion, Loose Listener; Picture Perfect; Dottie; Treme; The Ends, The Caine Mutiny Court-Martial. He has Americans; Rubicon; Zero Hour; Blue Bloods; performed across the country with Theater of Sex and the City; Law and Order; Law and Or- War. Film credits include JFK, The Day After der: Criminal Intent; and Law and Order: SVU. Tomorrow, Tumbleweeds, Revolutionary Road, Angels in the Outfield, Edge of Darkness, Half Lynn Hawley (Hannah Gabriel) The Public: Hun- Nelson, and Glory. On television, he was in the gry. Richard III, Venus and Woyzeck. Additional cult hit True Detective, Blindspot, The Good credits: What Once We Felt (Lincoln Center) Wife, Person of Interest, Law & Order, and most Aristocrats (Irish Rep), The Illusion (Classic recently, Amazon Prime’s Sneaky Pete. His Stage Company), Owners and Traps (New York voice can be heard narrating a long list of PBS Theater Workshop) and The Pitchfork Disney documentaries. (HERE). Regional: Yale Rep, Center Stage, Wil- liamstown, New York Stage and Film, Potamac Maryann Plunkett (Mary Gabriel) worked at the Theater Festival. Film/TV: Hamlet, Law & Order Public and with Richard Nelson in The Apple and Law & Order: SVU. Faculty at Bard College Family Plays. Other credits include Agnes of and recently directed at Juilliard, MFA from God, Sunday in the Park with George, Me and NYC. My Girl (Tony Award), The Crucible, St. Joan, Roberta Maxwell (Patricia Gabriel). The Public: A Man for all Seasons, Aristocrats, Rodney’s The Gabriels: Hungry; Ashes; Slag; Mary Stuart; Wife, an oak tree. Shakespeare, Chekhov, and Richard III. She recently celebrated sixty Shaw. Theater of War. TV/radio/film: Om City, years in professional theater, film, television PBS’s Apple Family Plays, Fairhaven, The Family and Radio in Canada, England and The United Fang, MAD, Youth in Oregon. Proud mem- States. Recent New York credits: Indian Ink, ber of Actors Equity Association.

25 Amy Warren (Joyce Gabriel) made her Broad- Rocks (Signature), Hilferty’s fortieth collabo- way debut as Karen Weston in August: Osage ration with Athol Fugard. Hilferty designs for County. Nominations for the Outer Critics Cir- opera, film, dance, circus, and concerts, and cle, Lucille Lortel, and Drama Desk Awards for chairs Graduate Design at NYU/Tisch. Outstanding Featured Actress in a Musical, for her performance as Daisy in Adding Machine: Jason Ardizzone-West (Scenic Designer). The A Musical. Also: Act One (Lincoln Center); Shle- Public: Hungry. TV: Adele Live in NYC (with Es miel the First (Theatre for a New Audience) and Devlin). Other recent work includes Bullets Over Melancholy Play (13P). Chicago credits include Broadway (national tour, NETworks Presenta- Rabbit Hole at the Goodman and The Weir and tions), The Orion Experience (XL Nightclub), Mother Courage and her Children at Step- The Wildlife Does Live (Busch Gardens), Love’s penwolf. Movies & TV include Gravity, Mistress Labour’s Lost/A Midsummer Night’s Dream (Juil- America, The Good Wife, Boardwalk Empire, liard). Recent associate work includes Beyoncé’s and Law & Order. The Formation Tour; Natasha Pierre & The Great Comet of 1812; West teaches set design at NYU Will Pickens (Co-Sound Designer) is has recently (Tish Drama). www.ardizzonewest.com worked on: Broadway: Dames At Sea (Helen Hayes), Honeymoon In Vegas (Nederlander Jennifer Tipton (Lighting Designer). Recent Theatre), The Realistic Joneses (Lyceum The- work: Romeo et Juliette (Chicago Lyric Opera), atre), Bronx Bombers (Circle In The Square), A The Age of Anxiety (Royal Ballet in London), Time To Kill (John Golden Theater), Death of a The Room (The Wooster Group). Tipton teaches Salesman (Ethel Barrymore Theater). Off Broad- lighting at the Yale School of Drama. She is a way: Othello (New York Theatre Workshop), recipient of the Dorothy and Lillian Gish prize, Alexandria, Empire Travel Agency (Woodshed the Jerome Robbins Prize, and the Mayors Collective), Women Of A Certain Age, What Award for Arts and Culture in New York City. Did You Expect, Hungry, Privacy, Party People, Tipton is a United States Artist Gracie Fellow Grounded, Josephine & I, Apple Family Tetra­ and a MacArthur Fellow. logy (The Public Theater). Regional: Theater- Works Hartford, Barrington Stage Theater, Scott Lehrer (Sound Designer). Richard Nelson Wilma, Olney Theater, Chicago Shakespeare plays include Hungry, The Apple Family Plays, Theatre, Geva Theatre Center, Walnut Street James Joyce’s The Dead and Franny’s Way. Theater. A proud member of USA 829 and Recent: The King and I, Shuffle Along, Fiddler TSDCA. www.willpickens.com on the Roof, A Delicate Balance, Honeymoon in Vegas, Love Letters, A Raisin in the Sun, Susan Hilferty (Scenic and Costume Designer). ­Betrayal, Lucky Guy, Chaplin, South Pacific, The Public: twelve productions including King Death of a Salesman, A View From the Bridge, Lear and The Apple Family Plays. This marks Joe Turner’s Come and Gone, Chicago, City Hilferty nineteenth collaboration with Richard Center Encores! Music Production: An Ameri- Nelson. She has designed over 325 productions can in Paris, Loudon Wainwrights High Wide & from Broadway to Japan including Wicked, Handsome, Meredith Monk’s mercy. which earned her Tony, Outer Critics Circle and Drama Desk awards. Recent: Buried Child (New Theresa Flanagan (Production Stage Manager). Group), Rigoletto (Metropolitan Opera), Danai The Public: First Daughter Suite, The Gabriels Gurira’s Familiar (Playwrights) and Painted Cycle. New York: Under My Skin (Little Shubert);

26 Everything You Touch (Rattlestick); Three Days To See; Almost, Maine; I Remember Mama; The Memory Show; Queen of the Mist (Transport Group); A Walk in the Woods; The Film Society (Keen Company); and many more. US National tour: Gentlemen Prefer Blondes.

Jared Oberholtzer (Assistant Stage Manager). Off-Broadway: First Daughter Suite, Grounded, Father Comes Home from the Wars (Parts 1, 2 & 3), Public Works’ The Winter’s Tale, Public Works’ The Tempest, Venice, Giant, Into The Woods, February House, The Total Bent, Sweet and Sad (The Public Theater); Signature Plays, The Dance and the Railroad (Signature); The Patron Saint of Sea Monsters (Playwrights Hori- zons). Regional: American Repertory Theater, Hartford Stage, Williamstown Theatre Festival, Adirondack Theatre Festival, Weston Playhouse Theatre Company. Education: The University of Texas at Austin.

27 Manifesto Democracy in America Julian Rosefeldt, Cate Blanchett Romeo Castellucci, Socìetas 4 – 25.6 4 – 6.6 Casco Amsterdam Stadsschouwburg Amsterdam

The Nation My Country: a work in progress The Gabriels Eric de Vroedt, National Theatre of Great Richard Nelson, Het Nationale Theater Britain The Public Theater 5 – 8.6 7 – 8.6 9 – 11.6 Muziekgebouw aan ’t IJ Stadsschouwburg Amsterdam Frascati

Nkenguégi The Tempest Society Octavia. Trepanation Dieudonné Niangouna Bouchra Khalili Boris Yukhananov, Dmitri 13 – 14.6 13 – 14.6 Kourliandski, Stanislavsky Stadsschouwburg Amsterdam Frascati Electrotheatre 15 – 16.6 Muziekgebouw aan ’t IJ

Simple as ABC #2: Keep Calm & Validate Demolishing Everything with Thomas Bellinck Amazing Speed 16 – 17.6 Dan Hurlin, Dan Moses Schreier Frascati 21 – 23.6 Compagnietheater

28 FOCUS: FOCUS: DEMOCRATIE DEMOCRACY Een aantal festivalkunstenaars kijkt dit At this year’s festival several artists are jaar naar de problemen waar westerse looking at the problems faced by Western democratische landen mee te maken heb- democracies. The French philosopher ben. De Franse filosoof Alexis de Tocqueville Alexis de Tocqueville admired democracy bewonderde de democratie vanwege de for its social equality. He saw its dangers maatschappelijke gelijkheid. Ook zag hij too. Director Romeo Castellucci is making de gevaren ervan. Regisseur Romeo Democracy in America, based on De Castellucci maakt dit jaar Democracy in Tocqueville’s eponymous book (1835). In America, naar het gelijknamige boek (1835) The Gabriels, director Richard Nelson van De Tocqueville. In The Gabriels be- reflects on the recent American election schouwt regisseur Richard Nelson het af- year through the eyes of an ordinary gelopen Amerikaanse verkiezingsjaar door family. Other artists focus on controver- de ogen van een doodgewone ­familie. sies in democracies, such as the issue of Andere kunstenaars richten zich op de refugees in directors Dieudonné Niangouna problematiek in democratische naties, and Thomas Bellinck’s performances. zoals de vluchtelingenkwestie in de Others address the threat of violence voorstellingen van regisseurs Dieudonné (Demo­lishing Everything with Amazing ­Niangouna en Thomas Bellinck. Weer Speed), tyranny (Octavia), or shaping anderen tonen de dreiging van geweld activism (The Tempest Society). In Mani- (Demolishing Everything with Amazing festo the film director Julian Rosefeldt Speed), tirannie (Octavia) of het vorm­ examines the relationship between art geven aan activisme (The Tempest and society. Society). Filmregisseur Julian Rosefeldt kijkt We are presenting two national theatre in Manifesto naar de relatie tussen kunst production companies, each with its own en samenleving. Twee nationale theater­ state-of-the-nation piece: My Country; a huizen met elk een eigen staat van de work in progress by the National Theatre natie: My Country van National Theatre uit in London, and The Nation by the Dutch Londen en The Nation van Het Nationale National Theatre in The Hague. Both Theater uit Den Haag. Beide voorstellin- performances show divided countries in gen tonen een verscheurd land waarin nie- which no one, from politicians to citizens, mand, van politici tot burgers, verantwoor- seems to dare to take responsibility. We delijkheid lijkt te durven nemen. Ten slotte also believe that it is important to explore zijn er voorstellingen waarin democratie in democracy of form. Members of the de vorm is doorgevoerd: het publiek kan – audience can get actively involved as a als het dat wil – actief betrokken worden, passer-by, participant,­ or activist, if they als voorbijganger, deelnemer of activist. so wish. Our artists encourage you to Deze kunstenaars moedigen het publiek question the old hierarchy between the aan om de aloude hiërarchie tussen het audience and the artists. publiek en de artiesten ter discussie te stellen.

29 internationaal 3 – 25 juni 2017 podiumkunsten download de amsterdam app van het festival

 

30 VRIENDEN FRIENDS

Het Holland Festival heeft het getroffen The Holland Festival is lucky – with Friends – met Vrienden die zich betrokken voelen who are passionate about art, welcoming bij kunst, die het werk van artiesten van to our world class artists, ambitious to wereldklasse willen volgen en die het help the festival to present, commission festival steunen in de ambitie om nieuw and (co)-produce brilliant new work. werk te blijven presenteren, initiëren of Friends are the heart of the festival and (co)produceren. Vrienden vormen het hart their generous support helps the festival van het festival en hun genereuze steun to create an exciting programme each helpt om elk jaar een toonaangevend year. We are delighted to be able to programma te maken. Het verheugt ons present this performance with support dat we u deze voorstelling mede dankzij from the Friends of the Holland Festival. de Vrienden van het Holland Festival kunnen tonen.

Ruth Mackenzie en Annet Lekkerkerker, Ruth Mackenzie and Annet Lekkerkerker, directie Holland Festival board Holland Festival

 

31 HF Business HOLLAND Beam Systems, De Nederlandsche Bank N.V., DoubleTree by Hilton, G&S Vastgoed, FESTIVAL 2017 ING Groep, Loyens & Loeff, Ngage Media, directie Ten Have Change Management, WPG Ruth Mackenzie, artistiek directeur Uitgevers B.V. Annet Lekkerkerker, zakelijk directeur jubileumsponsors raad van toezicht Ahold Delhaize, Heineken, KLM, KPMG, Martijn Sanders, voorzitter, NS, Pon Gert-Jan van den Bergh Mavis Carrilho mediapartners Ben Noteboom NTR, VPRO Jet de Ranitz Tom de Swaan board of governors De genereuze, meerjarige verbintenis van Het programma van het Holland Festival de Governors is van groot belang voor de kan alleen tot stand komen door subsidies, internationale programmering van het bijdragen van sponsors en fondsen en door Holland Festival en met name voor het de gewaardeerde steun van u, ons publiek. aangaan van internationale coproducties. hoofdbegunstiger G.J. van den Bergh en C. van den Bergh- Fonds 21 Raat, Jéhan van Dijk, Bernard en Ineke Dijkhuize, Jeroen Fleming, P. Gerla, H.J. ten subsidiënten Have en G.C. de Rooij, J. Kat en B. Johnson, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Ton en Maya Meijer-Bergmans, Françoise Wetenschap, Gemeente Amsterdam van Rappard-Wanninkhof, M. Sanders, A.N. Stoop en S. Hazelhoff, Tom de Swaan, fondsen, sponsors en instellingen Elise Wessels-van Houdt, H. Wolfert en Stichting Ammodo, BankGiro Loterij Fonds, M. Brinkman Rabobank Amsterdam, VSBfonds, Casa, Governors die anoniem wensen te blijven. Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Dioraphte, Fonds Podiumkunsten, Kempen hartsvrienden & Co, European Cultural Foundation, R.F. van den Bergh, Kommer en Josien Brook Foundation, Westergasfabriek/ Damen, Sabine van Delft-Vroom, Huub A. MeyerBergman, Bruil, Clifford Chance LLP, Doek, J. Fleury, Tex Gunning, V. Halberstadt, BPD Cultuurfonds, Automobielbedrijf Van Wendy van Ierschot, Isaäc en Francien Vloten, Garuda Indonesia, Goethe-Institut, Kalisvaart, Giovanna Kampouri Monnas, Lloyd Hotel, Volkshotel, Wilhelmina E. Luuk H. Karsten, Frans en Willeke Koffrie, Jansen Fonds, Ambassade van Canada, Kristine Kohlstrand, Joost en Marcelle Amerikaanse Ambassade Den Haag, Kuiper, Monique Laenen en Titus Darley, Institut Français des Pays-Bas, Google Arts & Cees Lafeber, Emma Moloney, Sijbolt Culture, Hofsteestichting, Hellingman & Zn. Noorda en Mieke van der Weij, Ben Noteboom, Robert Jan en Mélanie van Ogtrop-Quintus, Jeroen Ouwehand, 32 Marinus Pannevis en Caroline Polak, P.M. Op de Coul, E. Overkamp en Anthony en Melanie Ruys, Rob van Schaik A. Verhoog, P. Price, F. Racké, H. Ramaker, en Wijnanda Rutten, Patty Voorsmit S. van de Ree, Wessel Reinink, L. Remarque- van Toorn, M. Roozen, G. Scheepvaart, beschermers A. Schneider, H. Schnitzler, G. Scholten, Lodewijk Baljon en Ineke Hellingman, Irma E. Schreve-Brinkman, Steven Schuit, Boom en Julius Vermeulen, S. Brada, Frans P. Smit, G. Smits, A. Sonnen, K. Spanjer, en Dorry Cladder-van Haersolte, J. Docter W. Sorgdrager en F. Lekkerkerker, K. Spanjer, en E. van Luijk, L. Dommering-van Rongen, C. Teulings, H. Tjeenk Willink, A. Tjoa, Marry de Gaay Fortman, E. Granpré Y. Tomberg, H. van der Veen, M.T.F. Vencken, Moliere, M. Grotenhuis, S. Haringa, R. Verhoeff, R. Vogelenzang, F. Vollemans, J. Houwert, R. Katwijk, R. Kupers en H. van M.M. de Vos van Steenwijk, A. Wertheim, Eeghen, J. Lauret, A. van der Linden- M. van Wulfften Palthe, M. Yazdanbakhsh, Taverne, F. Mulder, Adriaan en Glenda P. van der Zant, Marian van Zijll Langhout, Nühn-Morris, G. van Oenen, H. Pinkster, Pim M.J. Zomer, P. van Zwieten en N. Aarnin en Antoinette Polak, H. Sauerwein, C.W.M. * extra bijdrage Schunck, I.R. Snelleman en A. Vreugdenhil, K. Tschenett, Wolbert en Barbara Vroom, jonge begunstigers P. Wakkie, A. van Wassenaer, Martine Kai Ament, Helene Bakker, Aram Balian, Willekens, O.L.O. en Tineke de Witt Wijnen- Ilonka van den Bercken, Maarten Biermans, Jansen Schoonhoven Femke Bijlsma, Femke Blokhuis, Jasper Bode, Quirijn Bongaerts, Marcha van der Boon, begunstigers Melanie Bosveld, Maarten van Boven*, B. Amesz, A. van de Beek en S. van Basten Jonne ter Braak, Tessa Cramer, Snezana Batenburg, E. Blankenburg, Ellen Birnie, Djordjevic, Sandra Geisler, Matthijs Geneste, Co Bleeker*, K. Bodon, Wim Boerman, Jan Susan Gloudemans, Marte Guldemond, Bouws, E. Bracht, W.L.J. Bröcker, F. van Pieter Guldemond, Hagar Heijmans, den Broek, G. Bromberger, Rachel van der Brendon Humble, Jort van Jaarsveld, Brug, D. de Bruijn, M. Daamen, J. Dekker, Bram de Jaeger, Daan de Jong, Ytha M.H. Dijkgraaf, M. Doorman, Chr. van Kempkes, Marc Koehler, Bas Köhler, Judith Eeghen*, J. van der Ende, Ch. Engeler*, Lekkerkerker, Gustavo López, Pieter van E.L. Eshuis*, E. de Graaff Van Meeteren, der Meché, Frans Muller, Britt Ootes, Boris F. Grimmelikhuizen, D. Grobbe, Annelies van Overbeeke, Menzo Reinders, Jasper Heidstra en Renze Hasper, J. Hennephof, Roodenburg, Peter Ruys, Guus Schaepman, G. van Heteren, L. van Heteren, B. van Gijs Schunselaar, Monica Sette, Reinout Heugten, S. Hodes, J. Hopman*, J. Houtman, Steenhuizen, Farid Tabarki, David van Traa, E. Hummelen, Yolanda Jansen, P. Jochems, Frank Uffen, Helena Verhagen, Tristen Jan de Kater, J. Keukens, P. Krom, A. Ladan*, Vreugdenhil, Danny de Vries M. Le Poole, M. Leenaers, K. Leering, * extra bijdrage T. Liefaard, A. Ligeon, Hanna van der Linden, T. Lodder, Ken Mackenzie, A. Man, liefhebbers D. van der Meer, E. van der Meer-Blok, Alle 665 Liefhebbers. A. de Meijere, E. Merkx, Jaap Mulders*, H. Nagtegaal, La Nube, Kay Bing Oen*, Vrienden die anoniem wensen te blijven.

33 WORD VRIEND JOIN US

Het Holland Festival heeft uw steun The Holland Festival needs your support. nodig. Als Vriend draagt u bij aan het Join us now as a festival Friend and succes en de bloei van het festival. contribute to the festival’s ongoing success and growth. Liefhebber - vanaf € 55 per jaar U ontvangt dit programmaboek gratis, u Liefhebber - from € 55 annually heeft voorrang bij de kaartverkoop en u You will receive programme books such as krijgt korting op tickets. this one for free, have access to advance ticket sales and get discounts on tickets. Begunstiger - vanaf € 250 per jaar (of € 21 per maand) Begunstiger - from € 250 annually Uw bijdrage komt rechtstreeks ten goede (or € 21 per month) aan de internationale programmering Your contribution goes directly to the van het Holland Festival. Als Begunstiger Holland Festival’s international program- heeft u recht op vrijkaarten en andere ming. As a Begunstiger, you have a aantrekkelijke privileges. right to free tickets and other attractive privileges. Jonge Begunstiger - vanaf € 250 per jaar (of € 21 per maand) Jonge Begunstiger - from € 250 annually Ontvang dezelfde privileges als de (or € 21 per month) Begunstigers én neem deel aan een Receive the same privileges as the Be- speciaal programma waarin je elkaar gunstigers and also take part in a special ontmoet en voorstellingen geselecteerd programme in which you meet each other zijn die je niet mag missen. at selected shows that are too good to miss. Beschermer - vanaf € 1.500 per jaar (of € 125 per maand) Beschermer - from € 1.500 annually Als dank voor uw aanzienlijke bijdrage (or € 125 per month) aan de internatio­nale programmering As thanks for your considerable contribu- van het Holland Festival ontvangt u een tion to the Holland Festival’s international uitnodiging voor de openingsvoorstelling programming, you receive an invitation to en voor exclusieve bijeenkomsten, naast the opening performance and exclusive vrijkaarten en andere privileges. gatherings in addition to free tickets and other privileges. Hartsvriend - vanaf € 5.000 per jaar Als Hartsvriend van het Holland Festival Hartsvriend - from € 5.000 annually nodigen we u uit om dichter bij de makers We invite Holland Festival Hartsvrienden te komen. Met gelijkgestemden en gasten to become more closely acquainted with van het festival verwelkomen we u graag the makers of the Festival and meet like- op speciale gelegenheden en geven u minded people and guests. een blik achter de schermen.

34 Geefwet Donations to the Festival are tax- Sinds 1 januari 2012 is het nog aantrek- deductible kelijker om het Holland Festival te steunen Between 1 January 2012 and 1 January vanwege de Geefwet die tot 1 januari 2018, a special tax law is in effect which 2018 van kracht is. De Geefwet houdt in makes it more advantageous to make dat giften aan culturele ANBI’s met 25% charitable donations. Called the ‘Geef- verhoogd mogen worden tot een maxi- wet’, this law allows you to claim your mum aan schenkingen van € 5.000 per deductions to cultural organizations with jaar. Schenkt u meer dan € 5.000, dan ANBI status with an additional 25% for kunt u het resterende bedrag voor het tax benefits (a total of 125%). The Holland reguliere percentage (100%) aftrekken van Festival has such an ANBI status. The fis- de inkomstenbelasting. cal advantage applies to donations that De voordelen van de Geefwet gelden total a maximum of € 5.000 annually. If voor alle belastingplichtigen (particu- you donate more than € 5.000 to regis- lieren en bedrijven) en zijn van toepas- tered charities, you can deduct the remai- sing op zowel eenmalige als periodieke ning amount for the regular percentage schenkingen. (100%). The advantages of the Geefwet apply to all taxpayers (private parties and Voordeel van een periodieke schenking businesses) and are applicable to both Een eenmalige gift is beperkt aftrekbaar individual and periodical gifts. voor de belasting. Het totaal van de gif- ten op jaarbasis dient hoger te zijn dan 1% Advantages of a periodical gift (drempel), met een minimum van € 60 en Restrictions apply to deductions for indivi- kan tot maximaal 10% (plafond) van het dual gifts. Individual gifts are tax-deduc- inkomen worden afgetrokken. tible when the total amount of gifts given Een periodieke gift is een gift waarbij voor in one year surpasses 1% of your income, een periode van ten minste vijf opeenvol- with a minimum of € 60. The amount gende jaren een gelijke uitkering wordt given above the minimum threshold is gedaan, vastgelegd in een periodieke tax-deductible. The maximum deductible akte. De gift is volledig aftrekbaar zonder amount is 10% of your threshold income. aftrekdrempel of aftrekplafond. There are fiscal benefits for periodical gifts with an annuity construction for five Wilt u ook Vriend van het Holland Festival years and upwards. If you choose to sup- worden? Ga voor meer informatie en een port the Holland Festival for a minimum aanmeldformulier naar hollandfestival.nl of five years, your gift will be fully tax- (Steun HF) of neem vrijblijvend contact op deductible. met Nicole Mooij op 020 – 788 21 14. If you would like to become a Friend of the Holland Festival, go to our website hollandfestival.nl (Support HF) for more information or call Nicole Mooij for an informal talk without obligations: 020 – 788 21 14.

35 COLOFON COLOPHON Holland Festival Piet Heinkade 5 1019 BR Amsterdam tel. +31 (0)20 – 788 21 00 [email protected] www.hollandfestival.nl eindredactie en opmaak editorial and lay-out Holland Festival tekst text Richard Nelson, The Public Theater vertaling translation Margriet Agricola, Brendan Monaghan ontwerp design thonik omslagfoto cover photo Joan Marcus druk printing Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

© Holland Festival, 2017

Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Holland Festival. No part of this publication may be reproduced and/or published by any means whatsoever without the prior written permission of the Holland Festival.

36 PROMISED ENDS: 887 Ex Machina / Robert Lepage THE SLOW ARROW OF VR 16.6, ZA 17.6 – 20:00, SORROW AND MADNESS ZO 18.6 – 15:00 Derrick Ryan Claude Mitchell, Stadsschouwburg Amsterdam Saint Genet ZA 10.6, ZO 11.6, MA 12.6 – 20:30 Westergasfabriek, Zuiveringshal West

DEMOLISHING EVERYTHING WITH PHOBIARAMA Dries Verhoeven AMAZING SPEED Dan Hurlin, Dan Moses Schreier MA 12.6 t/m DI 20.6 WO 21.6, DO 22.6, VR 23.6 vanaf 15:00 20:30 Mercatorplein Compagnietheater

NKENGUÉGI Dieudonné Niangouna LADY EATS APPLE Back to Back Theatre DI 13.6, WO 14.6 – 20:00 ZA 24.6, ZO 25.6* Stadsschouwburg Amsterdam 20:30, *15:00 & 20:30 Stadsschouwburg Amsterdam