Postscriptum Polonistyczne
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNE POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNE 2021 • 1 (27) Redakcja ROMUALD CUDAK – redaktor naczelny JOLANTA TAMBOR – zastępca redaktora naczelnego ALEKSANDRA ACHTELIK, MAGDALENA BĄK, IVANA DOBROTOVÁ (Republika Czeska), LI YINAN (Chiny), MARCIN MACIOŁEK, AGNIESZKA MADEJA, AGNIESZKA NĘCKA, BERNADETA NIESPOREK-SZAMBURSKA, KAROLINA POSPISZIL, ANNA SYNORADZKA-DEMADRE (Francja) MARIA CZEMPKA-WEWIÓRA – sekretarz redakcji Rada Programowa KALINA BACHNEWA Sofia, JERZY BARTMIŃSKI Lublin, ANNA DĄBROWSKA Wrocław, MARIA DELAPERRIÈRE Paryż, KATARZYNA DZIWIREK Seattle, ELWIRA GROSSMAN Glasgow, KRIS VAN HEUCKELOM Leuven, MAŁGORZATA KITA Katowice, AŁŁA KOŻYNOWA Mińsk, LUIGI MARINELLI Rzym, MICHAŁ MASŁOWSKI Paryż, GERHARD MEISER Halle, WŁADYSŁAW T. MIODUNKA Kraków, LÁSZLÓ K. NAGY Debreczyn, ALEKSANDER NAWARECKI Katowice, WACŁAW M. OSADNIK Edmonton, KAZIMIERZ OŻÓG Rzeszów, ANNA MAŁGORZATA PACKALÉN PARKMAN Uppsala, MARIE SOBOTKOVÁ Ołomuniec, TAMARA TROJANOWSKA Toronto, MARIA WOJTAK Lublin PISMO KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH POLONISTÓW POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNE Pismo jest kontynuacją półrocznika „Postscriptum”, który ukazywał się od 1992 do 2007 r. Wersja elektroniczna: www.postscriptum.us.edu.pl Pismo recenzowane naukowo. Nazwiska recenzentów podawane są łącznie raz w roku na stronie internetowej: www.postscriptum.us.edu.pl. Wersją referencyjną czasopisma jest wersja elektroniczna, ukazująca się na platformie www.journals.us.edu.pl. Czasopismo objęte programem Wsparcie dla Czasopism Naukowych Redaktorki numeru NINA AUGUSTYNOWICZ, MARIA CZEMPKA-WEWIÓRA Redakcja językowa część anglojęzyczna: NINA AUGUSTYNOWICZ część polskojęzyczna: MARCIN MACIOŁEK, AGNIESZKA MADEJA Projekt okładki (fotografia: Freepik.com), layout i łamanie MAREK FRANCIK Publikacja sfinansowana ze środków UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W KATOWICACH Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-SA 4.0) Adres redakcji „Postscriptum Polonistyczne” Szkoła Języka i Kultury Polskiej UŚ pl. Sejmu Śląskiego 1, 40- 032 Katowice tel./faks: +48 322512991, tel. 48 322009424 e-mail: [email protected], www.postscriptum.us.edu.pl Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40- 007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl, e-mail: [email protected] Czasopismo wcześniej ukazywało się w formie drukowanej z ISSN 1898-1593 ISSN 2353-9844 POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNE, 2021 • 1 (27) ISSN 2353-9844 Contents A SUITCASE OF HER OWN: WOMEN AND TRAVEL Nina Augustynowicz, Maria Czempka-Wewióra Prescriptum: Women on the Road 13 WOMEN’S TRAVEL NARRATIVES FROM THE 19TH CENTURY UNTIL TODAY 29 Sarah LeFanu The Art of Rambling: Journeys through Space and Time with Mary Kingsley, Rose Macaulay, Ursula Le Guin, Naomi Mitchison and Octavia Butler 31 Gillian Beattie-Smith Dorothy Wordsworth’s Journals of Scotland: The Creation of the Romantic Author 51 Julia Szołtysek Between ‘the me that leaves and the me that returns’: Gertrude Bell’s Persian Gateways and Walls 69 Zbigniew Białas “Passengeriality”: Vita Sackville-West’s Passenger to Teheran and the May Coup in Poland 87 Rose Simpson Packing up the Past: Vicki Baum’s Quest for Heimat 105 6 Postscriptum Polonistyczne, 2021 • 1 (27) Anna Kisiel “We have an origin like water”: The Path towards Femininity in Eavan Boland’s The Journey 125 Agnieszka Podruczna A Journey to the City of Hope: Immigration, Diaspora and Identity in Larissa Lai’s Salt Fish Girl 139 Sonia Caputa Californian Flânerie in Karolina Waclawiak’s How to Get into the Twin Palms 155 Linda Cracknell Walking in Circles: Making Stories out of Landscapes 171 THE WINDING PATHS OF WOMEN IN FILM, TELEVISION AND VIDEO GAMES 191 Agnieszka Tambor Female Revolution behind the Camera 193 Sonia Front Travelling Sideways in Time (Without a Suitcase): The Aggregate Identity of Audrey Parker on Haven 215 Tomasz Gnat Body Movin’: Ecocritical and Postcolonial Readings of the Travelling Body in the Tomb Raider Series 231 WANDERER OR GLOBETROTTER – FORMS AND FUNCTIONS OF TRAVEL NARRATIVES 247 Dariusz Rott Women’s Meetings with Iceland: Prolegomena 249 Spis treści 7 Katarzyna Frukacz Slow Globetrotting. The Globstory Travel Vlog between the Pragmatics of New Media and the Poetics of Reporting 265 Szymon Gębuś Teaching Travel Literature in World Literature Courses in Polish Studies: A Proposal 289 VARIA 307 Andrzej Kaliszewski The Red Empire. The Image of the Soviet Union in the Reporting by the Polish Classics of the Genre (M. Wańkowicz, K. Pruszyński, H. Krall, R. Kapuściński) 309 Barbara Trygar „Parcours de la reconnaissance.” 120 Days of „Culture” by Wojciech Karpiński in the Context of Paul Ricoeur’s Dialectic of the Subject 343 SURVEYS 363 Agnieszka Nęcka-Czapska Bookshelf 2020 365 POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNE, 2021 • 1 (27) ISSN 2353-9844 Spis treści Z WALIZKĄ W RĘKU – KOBIETY W PODRÓŻY Nina Augustynowicz, Maria Czempka-Wewióra Prescriptum. Kobiety w drodze 21 KOBIECE NARRACJE PODRÓŻY OD XIX WIEKU DO DZIŚ 29 Sarah LeFanu Sztuka włóczęgi: podróże w czasie i przestrzeni z Mary Kingsley, Rose Macaulay, Ursulą Le Guin, Naomi Mitchison i Octavią Butler 31 Gillian Beattie-Smith Dzienniki szkockie Dorothy Wordsworth: kreacja autorki romantycznej 51 Julia Szołtysek „Ja, która wyruszam a ja, która wracam” – perskie pasaże Gertrude Bell 69 Zbigniew Białas „Pasażerskość”: A Passenger to Teheran Vity Sackville-West a przewrót majowy w Polsce 87 Rose Simpson Zapakować przeszłość – Vicki Baum w poszukiwaniu „Heimatu” 105 Anna Kisiel „Mamy początek tam, gdzie woda”: droga ku kobiecości w The Journey Eavan Boland 125 10 Postscriptum Polonistyczne, 2021 • 1 (27) Agnieszka Podruczna Podróż do Miasta Nadziei – imigracja, diaspora i tożsamość w powieści Larissy Lai Salt Fish Girl 139 Sonia Caputa Kalifornijska flânerie w powieści Karoliny Waclawiak How to Get into the Twin Palms 155 Linda Cracknell Chodząc w kółko. Krajobrazowe opowieści 171 KRĘTE ŚCIEŻKI KOBIET W KINIE, TELEWIZJI I GRACH WIDEO 191 Agnieszka Tambor Kobieca rewolucja za kamerą 193 Sonia Front Podróżując w poprzek czasu (bez walizki) – zbiorcza tożsamość Audrey Parker w Haven 215 Tomasz Gnat Ciało w ruchu – ekokrytyczna i postkolonialna lektura podróżującego ciała w rozrywce interaktywnej na przykładzie serii Tomb Raider 231 OBIEŻYŚWIAT CZY GLOBTROTER – RÓŻNE OBLICZA I FUNKCJE TEKSTÓW PODRÓŻNICZYCH 247 Dariusz Rott Kobiece spotkania z Islandią. Prolegomena 249 Katarzyna Frukacz Globtroterka w wersji slow. Vlog podróżniczy „Globstory” między pragmatyką nowych mediów a poetyką reportażu 265 Spis treści 11 Szymon Gębuś Literatura podróżnicza na polonistycznych kursach literatury światowej. Propozycje dydaktyczne 289 VARIA 307 Andrzej Kaliszewski Czerwone imperium. Obraz Związku Radzieckiego w reportażach polskich klasyków gatunku (M. Wańkowicz, K. Pruszyński, H. Krall, R. Kapuściński) 309 Barbara Trygar „Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura 343 PRZEGLĄDY 363 Agnieszka Nęcka-Czapska Półka literacka 2020 365 POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNE, 2021 • 1 (27) doi: 10.31261/PS_P.2021.27.01 ISSN 2353-9844 Nina Augustynowicz https://orcid.org/0000-0003-2420-5484 University of Silesia in Katowice Katowice, Poland Maria Czempka-Wewióra https://orcid.org/0000-0001-6677-615X University of Silesia in Katowice Katowice, Poland Prescriptum: Women on the Road This bilingual issue which we are now submitting to the reader takes up the theme of broadly understood travelling, being on the road, wander- ing, both near (not far from home) and very distant (into unknown realms of time and space). Travelling is associated with discovering new places, getting to know people and cultures, gaining experience, sometimes also pursuing a goal along winding and difficult paths. At other times, travel becomes an end in itself; it can be a way of life in which movement and change are core values. Not all journeys presented in this volume serve the purpose of recreation. Some were caused by oppressive conditions and threats to life and livelihood, which result in emigration, alienation and sacrifices that leave their mark on many generations. An inseparable ele- ment of travelling is the risk taken by the explorer. However, as the present- ed collection of articles confirms, journeys often become a creative impulse that leads to discovering oneself and one’s own culture in contact with the people one meets, with their customs and the places one gets to know. In the articles collected in this volume, the wanderer, the thrill seeker, and finally the tourist is, above all, a woman. While travelling, she charts 14 Postscriptum Polonistyczne, 2021 • 1 (27) new paths, directions, and prospects. The woman traveller often crosses various boundaries – of rooms, houses, regions, countries, continents, worlds, as well as established patterns and stereotypes. Equipped with a suitcase and all the travel essentials, including a pen and notebook, she sets out on a quest. To a large extent, the authors of the texts collected in this volume as well as the objects of their study are women as well: they are writers, researchers, creators, explorers, pioneers full of passion and grit. When in 1928 Virginia Woolf published A Room of One’s Own, she made a compelling argument for the place of women in the male-domi- nated literary world. To forge their own space among the Wordsworths, Byrons, and Shelleys, Woolf wrote, women need the reassuring materi- ality of a steady income and a room, and the independence that comes with them. What is even more important, the room,