PAPUR BRO LLANGADFAN, LLANERFYL, FOEL, LLANFAIR CAEREINION, ADFA, CEFNCOCH, LLWYDIARTH, LLANGYNYW, CWMGOLAU, DOLANOG, RHIWHIRIAETH, PONTROBERT, MEIFOD, TREFALDWYN A’R TRALLWM.

410 Ebrill 2016 60c RHODD O WERTHU PILI-PALAOD ANRHYDEDD I IEUAN

Ieuan yn derbyn yr anrhydedd oddi wrth y Tywysog Charles Llongyfarchiadau i Ieuan Jones, Mathrafal gynt, a gafodd ei anrhydeddu gyda’r FRCM – Cymrawd y Coleg Cerdd Brenhinol yn y Coleg Cerdd Brenhinol y mis hwn. Yn dilyn poblogrwydd “Diwrnod i Gofio” yn Eisteddfod 30 o flynyddoedd ar ôl derbyn y wobr am y Genedlaethol Maldwyn a’r Gororau, Awst 2015 penderfynwyd myfyriwr mwyaf eithriadol yn y Coleg gan y gwneud lluniau mewn ffrâm gyda’r pili palaod oedd yn weddill Fam Frenhines, dyma ei h@yr, y Tywysog a’u gwerthu er mwyn cefnogi elusen oedd yn rhoi cymorth i Charles yn cyflwyno’r anrhydedd hon iddo. gleifion yr ardal. Mae Ieuan wedi bod yn Athro’r Delyn yn y Gwnaed hyn er cof am y diweddar Arwyn Evans T~ Isaf, Coleg Cerdd Brenhinol yn Llundain ers 1996 Llanfair Caereinion a fu farw ar ôl rhoi gwasanaeth oes i ac wedi teithio’r byd yn rhoi cyngherddau yn amryw o gymdeithasau a sefydliadau yn Sir Drefaldwyn yn ogystal â rhannu ei ddawn ymysg disgyblion ymwneud â’r ifanc yn arbennig. y delyn yn ei ardal enedigol. Cyflwynodd Llinos Evans a Sioned Lewis siec am £500 sef yr elw Bydd Ieuan yn perfformio mewn cyngerdd o werthiant lluniau’r pili palaod i Gwennan Davies, cynrychiolydd Severn Hos- elusennol yn Eglwys Sant Beuno, Aberriw ar pice yn yr ardal hon. Mae Bwrdd Iechyd Powys yn cael cefnogaeth gan Severn Hospice Fehefin 17eg. Mae recordiad newydd Ieuan - mewn amryw o ffyrdd sy’n ymwneud â chleifion difrifol wael, sy’n amrywio o ddarparu gwelâu ‘Schubert by Ieuan Jones’ ar gael ar Amazon i drefnu gofal mewn clinigau arbennig a llawer mwy. a bydd y rhaglen yn cynnwys rhywfaint o’r Os hoffech archebu llun pili pala mae ychydig ar ôl o hyd - cysylltwch â Llinos 820 396 neu gerddoriaeth oddi ar y recordiad hwn yn Sioned 810 643 am fanylion. ogystal â ffefrynnau lleol. Bydd y cyngerdd er budd Ailddeffro/Rekindle CROESO ac mae tocynnau ar gael drwy gysylltu â Beryl Dyma lun o Elin Vaughan (820775), a Jenny Thomas (01686 Thomas, Ela Ellis, 951515). Eben Simmons a Nel Arwyn yn edrych yn ddel ofnadwy gyda’u Cennin Pedr hyfryd. Mae’r pedwar newydd ddechrau yn Ysgol Gynradd Llanerfyl. Pob hwyl iddynt. Milltir aur Llanllugan yn ei gogoniant 2 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016

Diolch Brynaber, DYDDIADUR Hoffai Mrs Glenys Price, Hafod, Pontrobert ddiolch Llangadfan Ebrill 2 Bore Coffi yn y Neuadd, Pontrobert o o galon i Kath, Keith a Paula a’i theulu a’i ffrindiau Annwyl olygyddion, 10.30 – 12.00. Elw at Cymorth i gyd am y cardiau, anrhegion a chyfarchion Cristnogol arbennig a gafodd ar ei phenblwydd yn 90 oed Ebrill 8 Dafydd Wigley yn lansio ymgyrch Aled yn ddiweddar. Mae hi yn gwerthfawrogi popeth Hoffwn ymateb i rifyn diwetha o’r Plu a rhifyn Morgan Hughes, Ymgeisydd Plaid a dderbyniodd a phawb a’i helpodd i fwynhau y arbennig a cofiadwy oedd o hefyd. Yn gyntaf Cymru Maldwyn yng ngwesty Cann dathlu. Diolch i bawb am bopeth. carwn longyfarch Alwyn am ei erthygl gwbl Offis am 7 o’r gloch. Croeso i bawb. Diolch onest ac ysgytwol am ei brofiadau dros y Ebrill 8 Geraint Lovgreen a Casset yng Nghlwb Hoffwn ddiolch yn fawr i fy nheulu, ffrindiau a blynyddoedd; peth dewr iawn yw trafod Cobra Meifod. Tocyn £10. Dan nawdd materion fel yma am iechyd meddwl yn Cymdeithas Cynddylan chymdogion am y cymorth a’r caredigrwydd a Ebrill 12 Pwyllgor i drafod y bwriad o wahodd dderbyniais yn ystod yr wythnosau diwethaf. gyhoeddus. Er y gallaf uniaethu, mewn ffordd, Eisteddfod Powys i Ddyffryn Banw yng Diolch am y llu cardiau, ymweliadau ac hefo mwy nag un o’i sylwadau, nid wyf yn Ngorffennaf 2017. Canolfan y Banw am anrhegion. honni fod gen i unrhyw wir syniad o be mae 7.30. Gwahoddiad i bawb. Diolch o galon i bawb wedi mynd trwyddo (na neb arall gyda’r un Ebrill 21 Dr Jane Aaron ‘ Merch y Graig’ Glenys cyflwr chwaith). (Cranogwen). Cylch Llenyddol Golygfa’r Dyffryn, Meifod Yn ail, hoffwn longyfarch Ffion, Dolwar Fach Maldwyn, Gregynog am 7.30pm Rhodd am ei herthygl hithau ac am ei dewrder a’i Ebrill 23 Hen Gapel John Hughes, Pontrobert. hymroddiad i helpu eraill. Mae wedi dangos Diwrnod yng nghwmni Arfon Gwilym – Yn dilyn dathlu ei phenblwydd yn 90 oed yn ‘Traddodiad Gwerin Cymru’ i ddysgwyr ddiweddar dymuniad Mrs Primrose Lewis oedd ei bod yn barod i wneud rhywbeth positif am yn bennaf ond croeso i Gymry rhoi rhodd ariannol haelionus iawn tuag at goffrau sefyllfa anodd a pheth ysbrydoledig yw hynny Cymraeg hefyd. Manylion gan Nia Plu’r Gweunydd. Gwerthfawrogwn ei yn enwedig gan rywun mor ifanc. Roedd Rhosier (01938 500631) charedigrwydd yn fawr iawn. darllen am ei phrofiadau yn gwneud i rywun Ebrill 25 7 y.h. Neuadd Pontrobert. Carys Evans sylwi bod pobl garedig a gofalgar ar gael i yn trafod y project mapio Cynefin. helpu eraill. Mae Ffion i’w chlodfori am ei Trefnwyd gan Glwb Hanes Pontrobert. CLWB 300 SIOE LLANFAIR safiad ac am ei pharodrwydd i dorchi ei llewys Croeso cynnes i bawb. Tachwedd 2015 i gynorthwyo pobl mewn trafferth. Ebrill 28 Taith Lenyddol trwy bentref Foel. Sgwrs 1. £60 Rhif 246 Tracey Humphreys Yn drydydd, hoffwn longyfarch Aled, mab gan Dafydd Morgan Lewis am 7 o’r 2. £40 Rhif 270 Carol Morgan gloch yn y Cwpan Pinc, Llangadfan. Alwyn a Catrin am gael ei benodi fel Darperir lluniaeth ysgafn am gyfraniad o 3. £20 Rhif 253 Gwynfor Evans ymgeisydd ar gyfer Plaid Cymru. Pa bynnag £4. Trefnir gan gangen Cymdeithas 4. £10 Rhif 91 Philip ac Ann, Rallt blaid mae rhywun yn gefnogi (os o gwbl), mae Edward Llwyd Maldwyn. Croeso Rhagfyr 2015 rhaid ei ganmol am hyn; mae gwleidyddiaeth cynnes i bawb. Ffoniwch Mai Porter ar 1. £60 Rhif 83 Jack ac Matt Roberts a Cymru yn gyffredinol angen pobl ifanc, 07711 808584 am fwy o fanylion 2. £40 Rhif 14 Clive Richards, Ty’n Rhyd galluog a llawn syniadau fel yma er mwyn Mai 2 Ffair Llanerfyl, Neuadd Llanerfyl yn 3. £20 Rhif 98 Olwen Owen symud y wlad yn ei blaen. dechrau am 3.30yh 4. £10 Rhif 186 John Yeomans Yn ddios, mae dyfodol disglair iawn o flaen y Mai 12 Cyfeisteddfod Trefaldwyn Isaf ac Uchaf. Ionawr 2016 Anerchiad gan y Parch. Megan Williams, ddau unigolyn ifanc uchod. Gobeithio y caiff gynt o Ddolgellau, am 2 o’r gloch. 1. £60 Rhif 289 Rachel Jones, Spring Bank, Alwyn fwy o oleuni yn y dyfodol hefyd – mae Croeso cynnes i bawb Golfa yn sicr yn ei haeddu. Mai 13 Gwerthiant Ffasiwn am bris rhesymol. 2. £40 Rhif 70 Arwyn, Groe Yn ddiffuant, Trefnir gan CRhA Ysgol Uwchradd 3. £20 Rhif 124 Mrs M Morris, Ty’n y Fron Dewi Roberts Caereinion. Lleoliad i’w drefnu 4. £10 Rhif 95 Ivor Owen, Meifod Mai 14 Cyngerdd Linda Griffiths a Sorela yn Chwefror 2016 Neuadd Llanfihangel 1. £60 Rhif 8 Gwyndaf Roberts, Llanerfyl Mai 15 Cyngerdd Blynyddol Côr Meibion y 2. £40 Rhif 279 Daniel Bates TIM PLU’R GWEUNYDD Drenewydd gyda Rhys Meirion ac Annette Bryn Parri yn cyfeilio. 7 o’r 3. £20 Rhif 32 Enid Jones Melin Grug Cadeirydd gloch yng Nghapel y Bedyddwyr, 4. £10 Rhif 162 Caroline Jane Banwell Arwyn Davies Drenewydd. Tocyn £10. Ffôn: 01686 Coedtalog, Llanerfyl, 01938 820710 626267 Mai 21 Cymdeithas Hanes Lleol Dyffryn Banw Trefnydd Tanysgrifiadau yn trefnu taith i Sycharth dan arweiniad Annwyl ddarllenwyr, Sioned Chapman Jones, yr Athro John Davies. Cychwyn am 3 12 Cae Robert, Meifod o’r gloch o faes parcio Llanerfyl. Rwy’n Ysgrifenyddes Cylch Meithrin y [email protected] Croeso cynnes i bawb. Drenewydd ac rydym yn deall nad ydy cylch Meifod, 01938 500733 Meh. 5 Rihyrsal y plant at Gymanfa Ganu’r Ti a Fi Llanfair Caereinion bellach yn Annibynwyr am 10.30 ym Moreia, gweithredu. Panel Golygyddol Llanfair Hoffai Cylch y Drenewydd estyn gwahoddiad Alwyn a Catrin Hughes, Llais Afon, Meh. 12 Cymanfa Ganu’r Annibynwyr yn y cynnes i unrhyw rieni ddod â’u plant bach i’r Llangadfan 01938 820594 Trallwm am 2.30 a 6 o’r gloch. [email protected] Meh. 17 Cyngerdd gan Ieuan Jones, y telynor, sesiynau Ti a Fi yn adran y Cylch Meithrin yn yn Eglwys Sant Beuno, Aberriw at Ysgol Dafydd Llwyd ger yr Ysgol Uwchradd Mary Steele, Eirianfa elusen Ailddeffro/Rekindle. Canapés a a’r Ganolfan Hamdden yn y Drenewydd. Mae’r Llanfair Caereinion SY210SB 01938 810048 gwydraid o win o 6pm. Y cyngerdd am gr@p Ti a Fi yn cyfarfod o 1.15 tan 3.15 p.m. [email protected] 7.15 pm. Tocynnau £15 (yn ystod y tymor yn unig) ar ddydd Llun a Sioned Camlin Meh. 25 Taith Gerdded y Plu yn ardal Dolanog. dydd Iau. Mae yno groeso cynnes i rieni, [email protected] Gorff. 3 Cymanfa Ganu’r Methodistiaid yng teidiau a neiniau, gofalwyr, babanod a phlant Ffôn: 01938 552 309 nghapel Moreia o dan arweiniad Iwan bach. Pryderi Jones Parry, Dolgellau [email protected] Gorff. 15-16 2016 Eisteddfod Powys yng Ffoniwch 01686 625 001 am fwy o fanylion Nghroesoswallt neu dewch draw i’n gweld. Mae’r fynedfa drwy’r Is-Gadeiryddion giatiau lliwgar i’r dde o’r brif fynedfa i’r ysgol. Delyth Francis a Dewi Roberts Cofion A fyddech cystal ag anfon eich Susan Davies Trefnydd Busnes a Thrysorydd Huw Lewis, Post, Meifod 500286 cyfraniadau at y rhifyn nesaf erbyn Deallwn fod Ti a Fi Llanfair wedi dod i ben am dydd Sadwrn, Ebrill 16. Bydd y y tro ond bod gr@p Ti a Fi yn gweithredu yn Ysgrifenyddion papur yn cael ei ddosbarthu nos Neuadd Llanerfyl o 1.30 tan 2.45 ar ddydd Gwyndaf ac Eirlys Richards, Fercher, Ebrill 27. Llun. Penrallt, Llwydiarth, 01938 820266 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 3

Ar y 24ain o Chwefror, es i a Reece Templeton i Wlad Pwyl am y diwrnod i ymweld â’r gwersylloedd crynhoi; KI Auschwitz ac Auschwitz Birkenau II a oedd yn bodoli yn ystod yr Ail Ryfel Byd dan reolaeth y Natsïaid. Cawsom ein dewis gan yr ysgol ynghyd â 180 o ddisgyblion eraill ar draws Cymru i gymryd rhan yn y ‘Gwersi o Auschwitz’ dan nawdd ‘Holocaust Educational Trust’. Auschwitz oedd y gwersyll crynhoi mwyaf yn hanes y Natsïaid gyda 1.1 miliwn o Iddewon wedi cael eu lladd yno allan o’r 6 miliwn a gafodd eu lladd yn gyfan gwbl dros y 5 mlynedd. Braint oedd cael gwrando ar stori goroeswr o’r cyfnod a gollodd fwyafrif ei deulu yn ystod y trychineb. Cafodd ei eni yn Maunthausen sef gwersyll marwolaeth ar ddiwedd yr Ail Ryfel Byd, diwrnod ar ôl i’r Rwsiaid ryddhau’r gwersylloedd o rym y Natsiaid. Yn gynnar ar y bore dydd Mercher, bu inni hedfan o faes awyr Caerdydd i Krakov, yna ar fws i dref o’r enw Oswiecim, gan gychwyn ein profiad mewn mynwent ble mae cannoedd o feddi Iddewon yn sefyll, a ddefnyddiodd y Natsïaid fel palmantau i gerdded arnynt. Yna, symudom ymlaen i KI Auschwitz 1. Mae’n anodd credu be ddigwyddodd yn y gwersyll yn enwedig wrth i’r haul wenu ar draws y barics lle roedd miloedd ar filoedd o bobl yn cysgu ac yn llwgu. Gwelsom eiddo teuluoedd a oedd wedi cael ei gymryd oddi wrthynt yn syth ar ôl i’r trenau eu gollwng ar ôl teithio mewn un cerbyd am hyd at 3 wythnos ymhlith 80 o bobl eraill...potiau a sosbenni, brwsys gwallt, esgidiau, gwrthbannau, cesys dillad, sbectolau, dillad oedolion a dillad plant. Mae’r ddelwedd erchyll o 2 dunnell o wallt wedi ei bentyrru mewn un ystafell yn dal yn peri hunllef. Aethom ymlaen i ymweld â’r siambrau nwy a hefyd yr ail wersyll crynhoi sef Auschwitz Bikenau sydd yn 22 gwaith yn fwy na’r gwersyll cyntaf. Dysgais am lawer o ddulliau barbaraidd y Natsïaid o lofruddio’r Iddewon wrth fynd i fyny ac i lawr y rhesi diddiwedd o farics pren wedi eu hamghylchynu â ffensys trydan pigog. Mae ‘Gwersi o Auschwitz’ yn gofyn inni rannu ein profiadau ymysg ein cymdeithas mewn gwahanol ffyrdd a byddwn bellach yn lysgenhadon i’r ‘Holocaust Educational Trust’. Mae wedi bod yn brofiad emosiynol iawn er yn un bythgofiadwy. Er ei fod yn anodd trosglwyddo fy nheimladau, mi fydd y wybodaeth yn fyw am amser hir iawn.

Siop Trin Gwallt Cymdeithas Edward Llwyd Brian Lewis Ann a Kathy Cangen Maldwyn Stryd y Bont, Llanfair Gwasanaethau Plymio Ar agor yn hwyr ‘Taith Lenyddol trwy bentref Foel’ a Gwresogi sgwrs gan Dafydd Morgan Lewis ar nos Iau Atgyweirio eich holl offer Ffôn: 811227 Nos Iau, Ebrill 28ain plymio a gwresogi am 7 o’r gloch Gwasanaethu a Gosod Y CWPAN PINC, LLANGADFAN boileri Gosod ystafelloedd ymolchi A.J.’s £4 gan gynnwys lluniaeth Croeso cynnes i bawb Ffôn 07969687916 neu 01938 820618 4 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 FOEL Dau Ffrind Marion Owen (Ar ôl gweld Huw Jones, Trefnydd Undeb Mae ganddo wraig ragorol 820261 Amaethwyr Cymru, Meirionnydd a Un dda am gadw trefn, David Cameron ar y rhaglen Mae hon i Orsedd Powys Bedydd ‘Ffermio’ ar S4C). A’i phriod hoff yn gefn. Mae’n eneth siriol llawn o swyn A nith i’r bardd sydd yn Llys Mwyn. Daeth Cameron i Gymru A’i wep yn ddigon llwm, Pan welodd Mr Cameron Yr oedd ei goesau’n gwegian Fod Huw ymysg y llu, A’i gefn yn llaes a chrwm. Bywiogi wnaeth ar unwaith, ‘O Dduw, gwareda fi am byth,’ Ciliodd pob cwmwl du, Medd ef, ‘rhag Ian Duncan Smith.’ A chamu wnaeth trwy’r mwd a’r baw Yn syth at Huw i ysgwyd llaw. Dianc rhag Boris Johnson Oedd ei uchelgais ef, A chlywais gan gydnabod, Mewn gobaith yn Sir Ddinbych (Nis gwn os yw yn ffaith) Ddarganfod seithfed nef, Fod Huw yn dal heb olchi’i law Gobeithiai yno gael gw~r triw Ar ôl wythnosau maith, A rhai cefnogol i’r E.U. Ol bysedd Dave, awn ar fy myw, A welir byth ar law wen Huw. Ac yno ar fuarth Tyfos Cyfarfu ddynion praff, Melys fu’r cyfarfyddiad Pob un â’i fryd ar Frwsel, A gafwyd rhwng y ddau Yn Ewropeaid craff, Bu geiriau Huw’n galondid A Huw yr Henllys, hardd ei bryd, I David yn ddiau, Yn fwy brwdfrydig na nhw’i gyd. Mae’n barod rôl y sgwrsio pêr I herio Boris a’i wallt blêr. Dyma lun hyfryd iawn o Nansi Eluned Evans, Nid pawb sydd yn adnabod Dolymaen mewn ffrog fach dwt ar ddydd ei Y cadarn wron hoff, Fel diolch fe wahoddwyd Bedydd, dydd Sul Chwefror 14eg. Mae’n fardd ac yn hanesydd Huw, gyda’i wraig ddi-nam, Llongyfarchiadau A ffrind pob dafad gloff; Am wyliau ar iot foethus Ar lethrau Meirion gwelir o Yng nghwmni Dave a Sam, i Aled Morgan Hughes ar gael ei ddewis i’n Yn helpu ffermwyr tlawd y fro. cynrychioli fel ymgeisydd Plaid Cymru ym A chlywais ddwedyd ar fy llw Bydd teulu’r Hafod efo nhw. Maldwyn ar gyfer Etholiadau’r Cynulliad. Pob Mae’n gefn i’r F.U.W. lwc iti Aled – mae cyfnod hynod o brysur o dy Ond nid i’r N.F.U, flaen. Mae Eirian am gael David Mae’n gawr ym mart Dolgellau I’r Orsedd ar gryn ras, Yn ail rhaid llongyfarch buddugwyr yr Ac i bawb yno’n driw, Eisteddfodau Cylch a Sir. Pob lwc i chi yn y ‘Fe fydd yn edrych,’ meddai, A gwaed y Gwylliaid meddai rhai ‘Yn hyfryd iawn mewn glas.’ Fflint. Red trwy ei gorff yn llif-ddi-drai. Rhaid diolch hefyd i’r athrawon a’r teuluoedd A Huw sy’n llunio ers cryn dro a fu’n gefnogol iawn i’r plant. Ei gywydd moliant iddo fo. Merched y Wawr Titw Tomos Las Dyma i chi bobl brysur, mae’n dipyn o gamp dal i fyny efo rhain! Bu Dathlu G@yl Dewi yng nghwmni Linda Gittins, Dolanog. Noson i’w thrysori. Diolch i bawb a fu’n paratoi’r wledd G.H.JONES CARTREF a diolch i’r canghennau eraill a ddaeth i EINION ELECTRICS gefnogi. Gwely a Brecwast Nos Fawrth, Mawrth 15fed bu chwaraeon Yn dal i fynd! Llanfihangel-yng Ngwynfa Merched y Wawr yn Llew Coch, Dinas Rhif ffôn newydd: 01938 554325 Mawddwy. Llongyfarchiadau i bawb a gymerodd ran a Ffôn symudol: 07980523309 phob dymuniad da i Meira a Catrin a fydd yn E-bost: [email protected] cynrychioil’r rhanbarth yn y gystadleuaeth Sgrabl yn y Gemau Cenedlaethol ar Fai 21ain. Te Prynhawn a Bwyty Cyfarfod nesaf – Ebrill 7fed – cyfarfod yn y Llyfrgell yn Llanfair, ac yna ymlaen i’r 3 Byr brydau a phrydau min nos ar gael Diferyn. Penblwyddi Ebrill Cinio Dydd Sul (archebu o flaen llaw) Alis Caerlloi yn 21ain oed ar Ebrill 2il; Tedo ar Ffôn: y 3ydd o Ebrill; Dilys Llechwedd Bach ar y Carole neu Philip ar 01691 648129 13eg; Eurwyn Llechwedd Bach ar yr 16eg a Ebost: phenblwydd arbennig iawn i Glyn Roberts y [email protected] Ddôl a fydd yn dathlu ei 90 oed ar y 30ain o Gwefan: Ebrill. www.cartrefbedandbreakfast.co.uk/rooms Llongyfarchiadau i chi i gyd. Capel Bydd y Parch E. Pryce, Talybont yn pregethu Huw Lewis yn y Foel ar Ebrill 10fed; y Parch G. Lloyd Evans, Môn yn Llanerfyl ar Ebrill 17; a’r Parch Post a Siop Meifod E. Morris Jones, Môn ar Ebrill 21. Ffôn: Meifod 500 286 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 5

Gyda’r newyddion diweddar am werthu Capel Pontcadfan, roeddwn yn meddwl y byddai’r llun yma o ddiddordeb i ddarllenwyr y Plu. Tynnwyd y llun ar ddydd Sul, Mehefin 20fed 1976 pan LLANGADFAN ddaeth yr uchod ynghyd i ddathlu canmlwyddiant adeiladu’r Capel. Adeiladwyd y capel Wesle cyntaf yr ochr arall i’r ffordd i’r un presennol ym mis Hydref 1823. Mae’r adeilad yn dal i sefyll, ond mae’n debyg y bu’n rhaid ei gau oherwydd fod un o’r waliau Dathlu 60 yn bolio a’i fod wedi mynd yn beryglus. Mae Avril Hughes, Neuadd Ddu wedi dathlu Penderfynwyd adeiladu capel newydd ar dir oedd yn berchen i Richard Thomas Mills y ei phenblwydd yn 60 oed yn ystod mis Mawrth. Postfeistr a wnaeth gyfnewid y tir am safle’r hen gapel. Adeiladwyd y capel gan James Llongyfarchiadau mawr i ti Avril – a phob James, Cross Lane, Llangadfan. Daeth tua pum cant o bobl i’r oedfaon agoriadol ar Fehefin dymuniad da. 21 a 22, 1876. Gwobrau Dewi Sant Edrychwn ymlaen yn awr i weld pennod newydd yn hanes yr hen adeilad. Enwebwyd Eifion, Blowty yn ddiweddar ar gyfer un o Wobrau Dewi Sant. Cynhelir y seremoni wobrwyo genedlaethol hon yng Newyddion CFFI DAFYDD WIGLEY Nghaerdydd yn flynyddol bellach. Roedd yn Eifion wedi ei enwebu yn y categori Person Ifanc y flwyddyn. Cafodd yr anrhydedd o fynd Dyffryn Banw lansio ymgyrch i Gaerdydd ar gyfer y seremoni a gwelwyd ef Yn ddiweddar aeth yn cael ei gyfweld ar raglen Heno. Yn Clwb Dyffryn Banw i Aled Morgan Hughes anffodus, ni chafodd y wobr ond gwelodd fowlio deg yn Park Hall Ymgeisydd Plaid Cymru amryw o fawrion y genedl ar y noson gan ger Croesoswallt. gynnwys Chris Coleman, rheolwr tîm pêl- Cafwyd noson hwyliog droed Cymru a’r bardd Owen Sheers yn cael iawn a chafwyd swper Cann Offis, Llangadfan eu anrhydeddu. cyn dod adre. Trip haeddiannol iawn ar ôl yr Nos Wener Ebrill 8 ‘Off side’ holl ymdrech gyda’r dramâu. am 7 o’r gloch Os ydych chi angen unrhyw un i egluro’r rheol Daeth Hanna Morgan atom i rannu ei phrofiad ‘off side’ i chi mewn pêl-droed mae gen i jyst o dreulio cyfnod byr yn Auschwitz. Dangosodd croeso cynnes i bawb y dyn i chi! Llwyddodd Aled, Llais Afon i basio luniau brawychus o wersylloedd lle cafodd ei arholiad reffari yn ddiweddar. Mae hyn yn dros filiwn o Iddewon eu lladd yn ystod yr Ail golygu fod ganddo’r hawl i ddangos y cardyn Ryfel Byd. Bu’r profiad yn amlwg yn un coch yn swyddogol! ysgytwol a dirdynnol iawn iddi. Diolch am Capel Pontcadfan rannu dy brofiad gyda ni. Cafwyd hefyd gwis gwerth chweil wedi’i drefnu Ar ddydd Mercher y 23ain o Fawrth roedd gan Llinos Wyn. Cafwyd nifer o bynciau arwerthiant arbennig yng Nghlwb Rygbi Co- gwahanol e.e amaethyddiaeth, Cymru a.y.y.b. bra pan aeth tua pedwar capel lleol dan fwrthwl Roedd rhai cwestiynau yn heriol ac yn gwneud yr arwerthwr. i’r aelodau bendroni e.e Beth sydd ym mhob Yma yn Llangadfan roedd gennym gryn milltir sgwar o Gymru yng nghofnod record y ddiddordeb yn nyfodol yr hen Gapel Wesle, byd? Yr ateb yw cestyll. Yr enillwyr oedd yng nghanol y pentre. Fedrwch chi Fflur, Harri a Grug. Diolch i Llinos am drefnu’r ddychmygu ein llawenydd pan ddaeth y cwis. newydd mai un o drigolion Llangadfan yw Ddechrau Ebrill bydd Greta, Catrin a Grug yn perchennog newydd yr hen adeilad. cystadlu yng nghystadleuaeth Siarad Llongyfarchiadau i Eleri Mills ar ei phryniant, Cyhoeddus Cymru yn Llanelwedd. Pob lwc rydym i gyd yn edrych ymlaen at weld pa i’r tair. Cewch fwy o’r hanes yn y rhifyn nesaf. gynlluniau sydd gan Eleri ar ei gyfer. 6 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 Bod yn wraig i Fardd

Dyma erthygl gan y diweddar Mrs Megan Roberts a ymddangosodd yn rhifyn Gaeaf 1984 o’r Wawr. Megan

Dydw i ddim yn fardd, nac yn ferch i fardd Does dim rhyfedd fy mod yn cael trafferth i ond mi rydw i yn wraig i fardd. Sut deimlad sgwennu hyn o eiriau, mae fy ymennydd wedi ydi bod yn wraig i fardd, meddech chi? Wel, gwisgo allan yn meddwl am eiriau os ydech chi’n hoffi gweld y coed tân yn yr gwrthodedig, ers pum mlynedd ar hugain! ystafell ymolchi a’r sebon yn y cwt glo mae’n Ond mae ochr arall i’r glorian. Does neb tebyg deimlad diddorol a dweud y lleiaf. Pwy arall am roi hanes rhyw ymweliad, boed hwnnw yn ond bardd â’i ben yn y un cyffredin neu cymylau fyddai’n mynd i bwysig. Mae’n siop i ofyn am hanner gallu rhoi lliw a letysen a chiwcymber! dyfnder i’r Bardd oedd fy mhrifathro yn cyffredin, a gwneud Ysgol Sir Llangefni ers y gwachul yn wych. talwm, a dylaswn fod wedi Os oes angen fy nadrithio yn y cyfnod pennill neu ddwy i’r cynnar hwnnw, nad ydi ysgol, Ysgol Sul bardd yn un o’r goreuon am neu Ferched y fod â’i draed ar y ddaear. Wawr, does yna Cofiaf y g@r annwyl hwnnw, beiriant geiriau yn y Mr Edgar Thomas, yn dod i t~! A fedar o ddim ddrws ystafell y chweched gwrthod fy nghais a dosbarth ar ryw awr ginio, ac finnau wedi chwilio yn galw arna i, “Megan, am eiriau iddo fo! Pwy well am gadernid pwyllog? ewch i lawr i garej T.R. i nôl Ei fai o oedd nad Nid haearn a’i wich yw troeon echel fy....” Distawrwydd llethol. oedden nhw’n sicr a saff olwyn wyllt ein teulu ni. Roedd o wedi anghofio beth gwneud y tro! oedd o wedi adael ym mag Pwy arall ond Rwyt foth na chryn, fel y Smotyn mawr ei feic. Fy ffrind yn sibrwd, gwraig bardd yn olwyn dân y blaned Iau yn ganol digynnwrf; “Ei ben!” o’r ystafell. cadeiriol sy’n cael y canol yr olwyn a chwyda’r nwy eirias Finnau’n chwysu peintiau rhag ofn iddo wefr o eistedd mewn cynulleidfa eisteddfod a wrthi’n cylchdroi’n araf a di-hid o awch glywed. Ac yn rhyfedd iawn, llyfr o disgwyl clywed ei ffugenw o’r llwyfan. O, y coelcerthi o’i gwmpas yn chwyrlïo. farddoniaeth Saesneg oedd yn y bag. wefr o aros a’r teimlad o falchder wrth iddo Ond i ddychwelyd at y g@r. Mae gan fardd godi ar ei draed i fanllefau’r dorf. Roedd y Rwyt mor ddigyffro heddiw â’r hogan ddiwyd allu i gau ei lygaid i chwyn, glaswellt uchel ac tawelwch llethol am wythnosau wedi dwyn a’i hegni’n fom pan oedd yr hogiau’n fach, unrhyw bethau cyffredin felly. Os ydi o mewn ffrwyth ar ei ganfed. Gyda’r llwyddiant, gan ysgafnu’n siriol wedyn a’th barablu gwewyr esgor, pa wahaniaeth, mae geiriau yn gobaith am rewgell newydd hefyd! Anodd dduwch rhyw broblem anodd, a hwythau’n bwysicach na gardd. Mi fydda i’n meddwl disgrifio’r teimlad o eistedd ym mhafiliwn y ddynion. dweud weithiau. “Rydw i am ymfudo i genedlaethol cyn galw’r bardd buddugol a ‘Merica,” i weld beth fyddai ei adwaith. Mae’n cherddoriaeth gyfareddol yr ymdeithgan yn A mwy miniog f’ai’r storm honno bur debyg mai, “Mm, pryd wyt ti’n cychwyn?” dod â dagrau i’r llygaid. heb wên mor ddibanig â’r haul ei hun fyddai’r ateb. Unochrog yn aml yw’r sgwrs, Gwelwch felly fy mod yn hollol fodlon fy myd. er chwyrn droi o rwlet a dis chwil gyda dim ond ebychiadau yn ateb. Dro arall Mae brychau ar bob cymeriad yn ein mysg a priodas a chwalwyd – daw cais am gymorth. “Fedri di feddwl am phwy ddymunai fodel o @r. ni chryma mam pan fflachia’r mellt. air unsill yn gorffen efo ‘ol’?” Teimlaf fy mod yn ei adnbaod yn dda iawn Meddwl a meddwl mewn distawrwydd llethol. erbyn hyn, a gwn yn iawn pryd mae’r ysfa Ac i blant y plant rwyt swcwr gwely plu Cynnig... “Dol.” sgwennu. Y tric ydi gofyn am helpu â’r papuro pan gymyla eu ffurfafen am ennyd, “Mae o gen i.” a’r garddio rhwng yr ysfaon hynny! Doeddwn a thawel yw eu hafan a’u gwerddon “Bol.” i ddim yn ei adnabod yn dda iawn ym 1958 ymhlith hylif eu hofnau’n corddi. “Gen i.” gan imi fethu â’i weld ar fws yn Llangefni. “Lol.” Panic llwyr ac yntau’n cael y gadair yn Ei- A’m cynnal innau’n fy salwch “A hwnnw.” steddfod Môn trannoeth! Gwibio i Fangor i a wna’r canol llonydd, aflonydd; Dal i feddwl yn ddwys. chwilio amdano. Yna dychwelyd adref a’i gael fel ynys wyt ti yng nghryndod y tes, “Trol.” medda finna’ fel petawn wedi gwneud yno o fy mlaen! Felly nid beirdd ydi’r unig rai fy Afallon ddiysgog cyn i gogau darganfyddiad mawr. a’u pennau yn y gwynt. Ond chware teg, y melinau y duwiau fy malu innau’n y diwedd. “Dim gwahaniaeth r@an. Rydw i wedi newid flwyddyn cyn i ni briodi oedd hi ac mae pawb yr odl.” yn gwybod fod cariad yn ddall! Emrys

DEWI R. JONES ANDREW WATKIN Froneithin, ADEILADWYR Llanfair Caereinion Adeiladwr Tai ac Bridge House Llanfair Caereinion Prydau 3 chwrs Estyniadau Bwyd Cartref gan ddefnyddio Ffôn: 01938820387 / 596 Gwaith Bric, Bloc neu Cynnyrch Cymreig Ebost: [email protected] Gerrig Seidr Cymru, Rhestr Win helaeth Pob math o waith adeiladu at eich gwasanaeth Ffôn: 01938 810330 Archebwch drwy ffonio Ruth Kempe: 01938 811917 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 7

Chwefror lle gafodd gyfle i weld lle mae tîm gwledydd yma, ac yn manteisio ar bob cyfle Dinas Manceinion yn ymarfer a sesiwn a ddaw i’w chyfarfod. LLANERFYL hyfforddi gyda’r tîm dan 11 oed. Roedd yn Gogledd Sbaen a thaith y ‘Camino de brofiad anhygoel. Santiago’gafwyd gan Maureen ac Alun MyW Llanerfyl Pantrhedynog ym mis Chwefror. Penblwydd Hapus (Ionawr,Chwefror a Mawrth) Ddwy flynedd yn ôl bu i Maureen ac Alun i Yvonne, Llwyncelyn ar ei phenblwydd yn 40 Cafwyd cyfle yng nghyfarfodydd Ionawr a ymgymryd â thaith gerdded o dros 500 milltir oed – mae am ddathlu gyda theulu a ffrindiau Chwefror i ddianc am sbel o nosweithiau oer (900km) yn troedio rhwydwaith o lwybrau ar yn Y Stumble. a gwlyb y gaeaf i fwynhau profiadau ein draws Gogledd Sbaen dros gyfnod o bump Gwellhad buan gwestai yn teithio mewn gwledydd cynnes wythnos. Mae hon yn bererindod sy’n arwain Adferiad buan i Eirwyn, Noddfa ar ôl braf ar draws y byd. i ddinas Santiago de Compostrla yn Galicia llawdriniaeth i gael pen-glîn newydd. Mae o’n Yn gyntaf cafwyd cwmni Ffion Storer Jones lle cedwir gweddillion honedig yr Apostol Iago newid mawr iddo fod yn segur! o Ddolanog a gafodd gyfle drwy gynllun gyda’r fab Sebedeus. Genedigaeth Cyngor Prydeinig i ymweld â’r India. Doedd Roedd helyntion Maureen ac Alun yn profi nad oedd hon yn daith i’r gwan galon, a bod angen Llongyfarchiadau i Dyfrig ac Emma ar hwn ddim y tro cynta i Ffion fod allan yn yr paratoi yn drylwyr cyn ymgymryd â’r siwrne. enedigaeth eu merch Beca Llwyd – chwaer India gan iddi fentro pan yn 18 oed i wirfoddoli Roedd y lluniau a’r disgrifiadau o’r wlad yn fach i Gruff a Madi; ac i Dewi a Miriam ar a chael profiad gwaith allan yno fel athrawes. fendigedig ac yn codi awydd ar rai i ymweld ddod yn daid a nain am y trydydd tro ar ddeg! Mae hi wedi bod yn ddigon ffodus i gael gweld â’r ardal hyfryd yma o Sbaen ac i ddilyn ‘Llwybr Ymddeol y Taj Mahal ddwy waith. Manteisiodd eto y tro yma i wneud mwy o drafeilio ac ar ôl Sant Iago’ i Santiago eu hunain – ond ar bedair Mae Ann Llyssun wedi ymddeol o’i swydd fel cyfnod yn Goa yng ngorllewin India aeth i lawr olwyn ’swn ni’n tybio ac nid ar ddwy droed. Ynad Heddwch ar ôl 34 o flynyddoedd; ond i Kerala yn ne y wlad cyn mynd drosodd wedyn Diolch yn fawr i Maureen ac Alun am rannu ar y 15fed o Ebrill mewn seremoni yng i ynys Sri Lanka i deithio a chael cyfnod o eu profiadau gyda ni a chlod mawr i chi am Ngregynog mae’n cael ei derbyn i’w swydd brofiad gwaith mewn ysbyty yno. Ymlaen gwblhau y daith. newydd, sef Uchel Siryf Powys. wedyn i ran ola’r daith wrth iddi gael Cafwyd noson hwyliog dros ben i ddathlu G@yl Llongyfarchiadau gwresog iddi. A chyn hynny gwahoddiad gan ffrind coleg a’i deulu i Dewi ym mis Mawrth wrth groesawu gr@p bydd yn dathlu penblwydd pwysig (go iawn ymweld â nhw yn Pacistan a chael cyfle i fod gwerin ‘Yr Hen Fegin’ sef Roy, Jac, Bryn a tro yma)! yn rhan o ddathliadau priodas teuluol oedd Rhys i’n diddanu. Braf oedd cael neuadd lawn Bingo yn ymestyn dros gyfnod o wythnos. Profiadau i fwynhau yr arlwy o fwyd ac adloniant, a diolch Daeth llawer o blant ac oedolion i’r Neuadd i anhygoel ac mae’n amlwg fod Ffion wrth ei i bawb wnaeth gefnogi’r noson. chwarae bingo’r Pasg. Roedd wyau Pasg bodd yn cyfarfod pobl a phrofi diwylliant y bach a mawr i’w hennill fel gwobrau, ac ar ddiwedd y noson enillwyr y 2 gêm bonansa oedd Dylan Jones ac Ioan Simmons. Noson llawn hwyl a sbri. LLYFR LLOFFION YSGOL LLANERFYL Ymwelydd Mae Ifan Bebb a’i gariad wedi bod yn ymweld â’r teulu yn ddiweddar, ac er llawenydd mawr i bawb cafwyd achlysur i ddathlu ar ôl i’r ddau ddyweddïo yma cyn mynd yn ôl i Seland Newydd. Pêl-droed

Mae’r hanner tymor diwethaf wedi bod yn un traws-wlad y ‘WASPS’ prysur iawn i blant Ysgol Llanerfyl. Buont yn ar gaeau Ysgol Maes y cystadlu yn Eisteddfod Cylch yr Urdd yn Dre, Trallwm, lle cafodd Llanfair Caereinion, gyda nifer yn mynd Seran 2il ac Emma ymlaen i gystadlu yn Eisteddfod Sir yr Urdd 3ydd. Da iawn i bawb. yn Y Drenewydd. Cafodd y Parti Cerdd Dant Casglwyd £173 ar 2il, diolch yn fawr iawn i Mrs Olwen Chapman ddiwrnod ‘Sport Relief’ am hyfforddi, daeth 2il hefyd i Medi yn y drwy gynnal nifer o gystadleuaeth unawd, cafodd Seran 4ydd ar wahanol weithgareddau, yr unawd cerdd dant ac Emma, Medi a Carys gan gynnwys chwarae 3ydd ar yr ensemble offerynnol. Pob lwc i pêl-law, ras o amgylch Cafodd Emma, Tan-dderwen ei dewis i ymuno bawb sydd am fynd ymlaen i’r Genedlaethol. yr ysgol, a gwisgo dillad am sesiwn hyfforddi gydag academi pêl-droed Mae’r disgyblion hefyd wedi bod wrthi yn coch a wigs. Manchester City yn ddiweddar. Cafodd ei cystadlu yng Ngala nofio’r ‘WASPS’ yn Y I roi clo ar y tymor dewis ar ôl i’r sgowt o’r academi ei gweld yn Trallwm. Cafodd nifer o’r disgyblion fedal am prysur a fu, aeth rhai o’r chwarae i dîm TNS yng Nghroesoswallt. Aeth eu llwyddiant yn y gystadleuaeth. disgyblion i Lan-llyn. draw am ddiwrnod i’r academi ym mis Llongyfarchiadau i bawb. Seran Yn ogystal â hyn, cymerwyd rhan yn ras 8 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 Croesair 226 LLWYDIARTH - Ieuan Thomas - Eirlys Richards (12, Maes Hyfryd, Carmel, Caernarfon, Penyrallt 01938 820266 GWE FAN Gwynedd, LL54 7RS) Dyma ambell i ffaith i chi am y we – Twrnamaint Dartiau a Dominos Cynhyrchir y rhan fwyaf o ‘draffig’ y a gynhaliwyd yn nhafarn y Goat, Llanfihangel- rhyngrwyd, nid gan bobl, ond gan ‘bots’ fel yng-Ngwynfa, llongyfarchiadau i Henry Google a Malware Hughes, Fachwen Fawr, ar ennill Crewyd y webcam cyntaf yng Pencampwriaeth y dartiau. Nghaergrawnt er mwyn edrych ar statws pot o Cydymdeimlad goffi! Cydymdeimlwn ag Elfyn Jones a’r teulu wedi Cofrestrir dros 100,000 o gyfeiriadau dot colli Eirlys (Park Hall), gynt o Fynydd Dwlan com pob diwrnod Mawr a modryb i Gwyndaf, Penyrallt. Nid yw 9 miliwn o oedolion ym Mhrydain Yn yr Ysbyty erioed wedi defnyddio’r we Mae 30,000 o wefannau yn cael eu hacio Anfonwn ein cofion at Dilys Lloyd, Pandy, bod dydd sydd yn yr ysbyty a dymunwn wellhad buan Bydd hanner defnyddwyr y we yn rhoi fyny iddi. aros am fideo i lwytho ar ôl 10 eiliad Eisteddfod Uwchradd Rhanbarth Gyrrir 204 miliwn o ebyst bob munud Maldwyn Mae gan Tseina fwy o ddefnyddwyr y we a gynhaliwyd yn Theatr Llwyn, Llanfyllin. ar ddyfeisiadau symudol nag ar gyfrifiaduron Llongyfarchiadau i Rhun Jones, Aberdwynant, traddodiadol a ddaeth yn fuddugol yn yr unawd bechgyn Spam yw 70% o holl ebyst Enw: ______Bl.7-9. Bydd Rhun yn cynrychioli Maldwyn Nid yw ‘Fi’ yn ‘Wi-Fi’ yn golygu dim byd. yn Eisteddfod yr Urdd yn y Fflint a dymunwm Fe’i rhoddwyd yno gan y crewyr gan ei fod yn Ar draws yn dda iddo. Felly, hefyd, i bawb o’r ardal. odli gyda ‘Hi-Fi’ 1. Dyn eira o’r dwyrain tybed (4) Penblwyddi Arbennig Erbyn diwedd 1993, dim ond 623 o 8. Ein diwifr ni? (5,5) Dymunwn benblwydd hapus yn 80 oed i wefannau oedd ar y we fyd eang 9. Rhed ger Machynlleth (4,4) Nesta Owen, Llys-Yr-Ebol. Mae 6% o boblogaeth y byd yn gaeth (ad- 10. Pren bythwyrdd (4) Penblwydd hapus i Glenys Jones, Melindwr, dicted) i’r we 12. Addewid na wnaiff agor! (3,3) ar ddathlu ei phenblwydd yn 90 oed. Os byddai’r we yn stopio am ddiwrnod, 14. Elen wedi tyfu (6) Sefydliad y Merched byddai rhaid i 196 biliwn o ebyst a 3 biliwn o 15. Cynhesydd t~ (3,3) Ar nos Fawrth, Mawrth 1af aeth nifer o’n chwiliadau, aros 17. Mae’r unfed ar ddeg wedi mynd (6) haelodau i ymuno â changen Penybontfawr i Mae gan India fwy o bobl yn defnyddio y 18. Capel wedi colli ei ben – Mepch (4) ddathlu Dydd G@yl Dewi. Cawsom noson we na holl boblogaeth Unol Daleithiau America 19. A wagen arall! (2,5) gartrefol efo swper ac adloniant dymunol Mae rhyngrwyd cyflym ar y ffordd i fyny 21. Mynd i frwydro eilwaith (2,5,3) iawn. Diolchwn iddynt am y gwahoddiad a’u tuag at Eferest 22. Ebychiad ar ôl canfod? (2,2) croeso cynnes. Mae gan Justin Bieber lawer iawn mwy o Ar Fawrth y 7fed cawsom ein noson i ddathlu ddilynwyr i’w safle Trydar na phoblogaeth I Lawr Dydd G@yl Dewi. Linda, ein Llywydd a Prydain ac Iwerddon efo’i gilydd Mae’r rhan fwyaf o bobl yn treulio llai na 2. Hawl y plentyn? (10) groesawodd aelodau, eu gw~r, ffrindiau a 15 eiliad ar unrhyw wefan! 3. Gwlad i redeg yn Saesneg (4) henoed yr ardal. Wedi mwynhau swper Rydym yn byw mewn oes ddiddorol! 4. Bylchau mewn wal? (6) blasus wedi ei baratoi gan yr aelodau, 5. Bwyd i’r defaid? (6) cawsom ein diddanu gan Elain Wyn o Y Brigdonnwr 6. Heb olau (8) Lanfihangel a Rhun Jones, Aberdwynant. 7. Mwyaf _ _ _ _ (4) Eirlys Richards oedd eu cyfeilyddes. 11. Gofid ar ôl gweithred ddrwg (10) Diolchodd Kath i bawb cyn iddynt adael a 13. 12 o’r gloch? (5,3) phob un wedi mwynhau noson ddymunol 16. Rydach chwi yn gwneud hyn iawn. 17. Arf yr adeiladwr sment (6) Ar y noson ganlynol aeth pump o’n haelodau 18. Merch o’r Iwerddon? (4) i ymuno â changen Llanfyllin i swpera a chael 20. Tebyg i (22)? ein diddanu gan ‘yr ukelele man’. Noson hwyliog iawn! Diolchwn iddynt am y Atebion 225 gwahoddiad a’r croeso cynnes. Cydymdeimlwn â’r Parch Gwyndaf Richards, ym mhentre Llangadfan Ar draws: 1. Trallwm; 5. Bwgan; 8. Bwrlwm Eirlys ei wraig a theulu Penrallt ar farwolaeth 01938 820633 Bach; 9. Elw; 10. Gwas; 12. Medde Olga; modryb Gwyndaf, sef Mrs Eirlys Jones, Park 14. Crwtyn; 15. Edwin H; 17. Dai Owens; 19. Hall, Croesoswallt. Bu Eirlys a’i g@r Elfyn Dydd Sul a Dydd Mercher 9.00 - 2.30 Cnit; 21. Ary; 22. Rhydychen; 24. Ted Ed; a’r teulu yn byw ym Mynydd-dwlan Mawr am Dydd Llun i Ddydd Gwener 25. Dau ongl; tua 10 mlynedd a thra roeddynt yn byw yno 8.00 tan 5.00 I lawr: 1. Tebyg; 2. Aur; 3. lawr; 4. Mab Ieu; roedd Eirlys yn aelod o gangen Sefydliad y Dydd Sadwrn 8.00 tan 4.00 8. Bachgen da; 7. Now bach; 11. Arweinydd; CAFFI Merched yma yn Llwydiarth. Linda Roberts 14. Cadnant; 16. Un dydd; 17. Twnel; 20. Dydd Sul a Dydd Mercher: 9.00 - 2.00 Rhydu Linda Griffiths Ddydd Sadwrn 8.00 tan 3.30 Diolch am ymgeision Olwen, Ivy a Primrose Linda Griffiths Dydd Llun i Ddydd Gwener – y tair yn gywir. a 8.00 tan 4.30 POST A SIOP Sorela BARGEN FLASUS LLWYDIARTH Ffôn: 820208 Neuadd Llanfihangel bob Dydd Mercher Nos Sadwrn, Mai 14eg am 7.30 Cinio - Pwdin - Te/Coffi KATH AC EIFION MORGAN Tocyn £10 DIM OND £6.95 yn gwerthu pob math o nwyddau, Nwyddau / Papurau / Anrhegion Petrol a’r Plu Ffoniwch Gwyndaf: 01691 648637 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 9

rhannau o’r clogwyn yn agos at syrthio hefyd (gyferbyn â’r tai) a bydd yn ddiddorol gweld be AR GRWYDYR fydd yn digwydd yn yr ardal hon dros y gyda Dewi Roberts blynyddoedd nesa. Mae poblogaeth Borth yn cynyddu o tua mil a hanner i saith mil yn yr haf Yn hytrach nag un daith benodol, effaith hyn i gyd ar yr arfordir yma. Gallwch hefyd ohewydd yr holl ymwelwyr! hoffwn fynd â chi ar gyfres o weld olion ambell i greadur yn y creigiau sydd deithiau ac anturiaethau y tro yma wedi syrthio.Cerddais heibio Craigyfulfran a ar arfordir hyfryd Ceredigion. gallwn weld traeth Clarach gyda’i afon fechan Rwyf wedi cerdded nifer o yn dod i’r môr. Roedd hi’n wyntog a gwlyb a fi weithiau yn y rhan yma o Gymru oedd yr unig berson ar y traeth; bydd y lle yn ac wedi sgwennu am un neu ddwy yn y Plu. wahanol iawn yn yr haf pan fydd cannoedd yn Roeddwn eisiau gweld effaith yr holl storrmydd dod yma i aros ar eu gwyliau. Cerddais yn ôl i a gafwyd dros y gaeaf. Mae Llwybr Arfordir Aber yr un ffordd wedyn ac yna mynd i Glarach Ceredigion yn 60 milltir o hyd ac yn rhan o lwybr eto ac yn ôl ar hyd y llwybr arfordir er mwyn gweld hirach sef Llwybr Arfordir Cymru sydd yn 870 o y gwahaniaeth. fillitroedd! Cewch olygfeydd bendigedig wrth gerdded y llwybr; er hyn, mae llawer i’w weld Taith arall ges i oedd o Borth ar hyd y lan am tua hefyd wrth fynd ar hyd glan y môr yr ardaloedd milltir ac yna ar hyd y llwybr swyddogol at Wallog hyn – lle gellwch wneud hyn yn saff wrth gwrs. I’r gan fynd wedyn ar hyd y lan eto at Clarach (ac perwyl hyn, mae’n hanfodol gwybod pryd mae yn ôl wedyn ar hyd y llwybr swyddogol!). Wrth llanw isel; fel yr ydych yn gwybod mae’n siwr, gerdded ger y môr gwelais nifer o bïod y môr mae lefel llanw isel ac uchel yn gallu newid o (oystercatchers). Hawdd oedd gweld effaith y ddydd i ddydd; mae’r wybodaeth angenrheidiol stormydd ar y clogwynni hefyd gyda cherrig i gyd ar y we. I fynd i ambell i le ar yr arfordir, mae anferth wedi syrthio a gwaelod y creigiau wedi rhaid cael llanw isel iawn. Weithiau mae trafod eu gwisgo i liw gwahanol o lwyd golau fel petai pethau iechyd a diogelwch yn ychydig bach o bod y môr wedi rhoi ‘polish’ arnynt! Gwnes yn jôc gyda phobl yn dweud bod gormod o bwyslais siwr fy mod yn cadw’n ddigon pell o waelod y arno ond mewn cyd-destun cerdded yr arfordir llethrau; mewn un man gallwn weld a chlywed mae rhaid i chi gymryd gofal ac mae yn destun cerrig yn syrthio. Mae enwau diddorol i’r ffurfiau hollbwysig. Yn bersonol, ni fyddwn yn mynd â megis Carreg Mulfran a Craig y Delyn. Un peth phlant ifanc i nifer o fannau y byddaf yn eu arall nodweddiadol yma yw Sarn Gynfelyn sef crybwyll. Dw i ddim eisiau codi bwganod ond y casgliad anferth o gerrig sydd yn ymestyn ymhell peryglon mwyaf yw – clogwynni serth a bregus bell allan i Fae Ceredigion; y gred yw mai wedi mewn rhai llefydd, cerrig yn syrthio o’r llethrau a ei adael gan rewlifoedd y mae’r ffurf yma ac mae chael eich cau i mewn gan y llanw. Siaradais efo ambell un wedi ei gysylltu â stori Cantre’r rhywun yn ddiweddar a oedd wedi gweld dynes Gwaelod hefyd. Roedd y ffurfiau gwahanol ar y yn syrthio oddi ar glogwyn yn Ne Cymru gan lan rhwng Wallog a Chlarach yn anhygoel a Taith arall ges i oedd i Langrannog gyda Carys, gael ei lladd ychydig droedfeddi o lle roedd yn threuliais amser yma. Mae’r rhan o’r arfordir y ferch. Wrth barcio ger y traeth bychan, gallwn cerdded ar y traeth oddi tanodd. Wedi’r rhwng y llanw yn bwysig iawn i fywyd gwyllt a weld y llanw ar ei ffordd allan a chawsom rhybuddion pwysig yma, awn ar grwydyr ... gallwn weld nifer o bethau ar y creigiau ac yn y ymweliad sydyn â’r caffi hyfryd sef Patio; dyma Wedi parcio ar y prom newydd yn Aberystwyth pyllau megis blodau’r gwynt (anemones). Hyfryd un o’r llefydd gorau dw i wedi bod iddo erioed o ac wrth iddi fwrw eira cerddais i lawr at y traeth yn wir! Wrth gerdded yn ôl i Borth sylweddolais ran golygfa (a’i sgons a jam gyda hufen!). Cefais gan ddechrau ar fy nhaith tuag at Clarach (ger eto bod rhannau o’r llwybr llithrig yn agos iawn ar ddeall gan aelodau’r staff bod y môr weithiau yn dod i fyny at waliau’r caffi a gallwn weld amddiffynfa fechan tu allan. Mae’r lle droedfeddi yn unig o’r traeth. Wedi mynd i mewn i ogof hir a diddorol ac edrych ar Carreg Bica enwog gyda’r tonnau o’i hamgylch aethom i’r de ac i ben y pentre ac yna gario ymlaen ar hyd y llwybr. Ar ôl tua milltir o gerdded, deuem at nant fechan; mae’r llwybr arfordirol yn cario yn ei flaen ond dilynwn ni lwybr llai amlwg i gyfeiriad y môr; wedi cyrraedd rhan uchaf y traeth, mae angen symud yn ofalus i lawr craig at y traeth tywodlyd. Ond am olygfa wedyn! Mae rhaeadr fechan yma ac i’r cyfeiriad arall gallwn weld craig anferth (ynys fechan) gyda thwll ynddi. Roeddwn wedi bod yma o’r blaen ac roeddwn eisiau dangos rywbeth trawiadol iawn i fy merch. Ar yr olwg gyntaf mae’r twll yn edrych fel ogof ond wrth i chi nesau mi sylwch fod d@r yn symud nôl a blaen ynddo; wrth gamu i mewn i’r twll, gallwn glywed s@n unigryw – s@n dwfn iawn fel drwm anferth yn cael ei daro neu daran ara deg; beth sydd yma yw twnnel hir sydd wedi ei gerfio gan y môr a Llangorwen). Mae daeareg yr arfordir yma yn at y clogwynni (roedd yn ymddangos i mi eu bod gellwch glywed s@n y tonnau; gallwch weld fendigedig gyda haenau i’w gweld yn glir yn y wedi newid ers i mi fod yma o’r blaen – cefais goleuni ym mhen draw’r twnnel – yn llythrennol creigiau lle dyddodwyd mwd a thywod ar waelod gadarnhad gan Gyfoeth Naturiol Cymru wedyn felly! Mae yn deimlad gwahanol iawn wrth fod môr dwfn filiynau o flynyddoedd yn ôl. Ar do ogof bod hyn yn gywir). Wrth sefyll uwchben rhan yn y man hwn. Cawsom rywbeth i’w fwyta yma gallwn weld olion lle roedd cerrynt y môr hynafol uchaf Borth, gallwn weld y twmpathau anferth o gan ei fod yn lle cysgodol hefyd cyn cychwyn ar hyn wedi creu ffurfiau yn y tywod. Byddai’r gerrig sydd wedi eu gosod ar y traeth ac un allan ein taith yn ôl. gwaddodion yn llorweddol yn wreiddiol gan gael ychydig yn y môr; gwariwyd tua 18 miliwn o Nid wyf yn cymryd unrhyw gyfrifoldeb o ganlyniad eu gwasgu wedyn gan bwysau haenau eraill bunnoedd dw i’n credu ar yr amddiffynfeydd hyn i gyfarwyddiadau bras iawn a chynnwys yr uwch eu pennau; gyda amser byddai’r tywod yn i geisio lleddfu effaith y môr ar y pentre. erthygl yma nag unrhyw un o rai eraill Ar Grwydyr troi yn graig a gyda ph@er anferthol y ddaear Sylweddolias wedyn bod nifer o adeiladau yn y yn y Plu. Mwynhewch y teithio a chofiwch gymryd cawsent eu symud a’u plygu. Gallwch weld pentre gyda sachau tywod o’u blaen ... Roedd gofal! daLasynys Fawr 10 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 CYSTADLEUAETH paratoi ar gyfer Eisteddfod Yr Urdd. Cafodd PONTROBERT aelodau’r clwb gyngerdd bendigedig yng SUDOCW nghwmni’r plant a’u hathrawon. Gan ei bod Sian Vaughan Jones yn ddiwrnod Sports Relief roedd disgyblion y 01938 500123 dosbarth hynaf wedi bod yn brysur iawn yn [email protected] coginio ac addurno amrywiaeth o gacennau. Cafwyd stondin gacennau gwerth chweil a Y Gymdeithas Gymraeg gwerthwyd y nwyddau i aelodau’r Clwb Cinio, Bu aelodau y gymdeithas a’u gwesteion yn rhieni ac eraill. Roedd yn brynhawn cartrefol dathlu G@yl Ddewi ar nos Wener 4 Mawrth a chymdeithasol iawn gyda’r clwb a’r ysgol yn Neuadd Pontrobert. Cafodd pawb swper yn cefnogi ei gilydd. Llongyfarchiadau mawr i bendigedig wedi ei baratoi yn arbennig gan y blant yr ysgol a lwyddodd i gasglu dros £200 teulu Andrews, T~ Cerrig. Yna cafwyd gwledd tuag at achos teilwng iawn, Sports Relief. Da arall yng nghwmni pedwar g@r ifanc o ardal iawn yn wir. Dyffryn Clwyd, sef y Tocsidos Blêr. Roedd Diwedd ar Gyfnod y Capeli gwên ar wynebau pawb wrth wrando ar ganu Ar 23 Mawrth bu arwerthiant pedwar capel a sgwrsio hamddenol a chartrefol Dyfan, Ifor lleol yng nghlwb rygbi Cobra ym Meifod. Un Rhys, Dafydd ac Eurwyn. Noson ddymunol o’r capeli oedd yn cael ei werthu oedd cyn iawn a phawb wedi mwynhau y cwmni, y adeilad Capel y Wesleaid ym Mhontrobert. lluniaeth a’r diddanu. Diolch yn fawr i bawb Dyma’r olaf o gapeli’r pentref i gael ei werthu oedd yn gyfrifol am y trefniadau i gyflwyno a chwith yw meddwl nad oes ond yr eglwys achlysur mor addas i gael cofio ein nawdd ar ôl sydd bellach yn cynnal gwasanaethau Sant. mewn adeilad crefyddol. Wrth gwrs mae ENW: ______Cofion Cynnes gwasanaethau yn cael eu cynnal yn neuadd Bu Alwena Howells, Pen y Graig yn Ysbyty y pentref yn rheolaidd, ond daeth diwedd ar CYFEIRIAD: ______Maelor, Wrecsam yn cael llawdriniaeth yn gyfnod y capeli fel adeiladau a godwyd er ddiweddar. Anfonwn ein cofion ati am wellhad mwyn ateb gofynion crefyddol y fro. Mawr obeithiwn y bydd y deiliaid yn dod â bywyd ______buan wrth iddi aros gyda’i mab yng Nghaersws am gyfnod. ac ysbryd newydd i’r hen addoldy. Dathlu Penblwydd Priodas ______Penblwydd Pwysig Bu Mrs Gwennie Evans, Efail y Wig yn dathlu Cafwyd dathliad teuluol ym Mhen Wtra wrth i Roedd 30 ohonoch wedi cystadlu ar y Sudocw penblwydd mawr ddechrau fis Mawrth pan Tegwyn a Gwen ddathlu penblwydd eu priodas y mis diwethaf yma. Diolch yn fawr iawn i’r oedd hi yn 90 oed. Ychydig o ddyddiau sydd gyda’u plant a’u hwyrion a’u hwyresau. canlynol am gwblhau’r pos: rhwng ei phenblwydd hi a phenblwydd Eliza- Priododd y ddau yng Nghapel Wesleaidd Llinos Lewis, Aelybryn; Tudor Jones, Arddlîn; beth Windsor, ond dwi’n meddwl y cawn ni Pontrobert ar 8 Ebrill, 1960 ac felly roeddent Eirlys Edwards, Pontrobert; David Smyth, goroni Gwennie yn frenhines ein bro ni wrth yn dathlu 55 mlynedd o fywyd priodasol. Foel; Beryl Jacques, Cegidfa; Ann Evans, iddi barhau i fyw yn yr hen gartref lle magwyd Tipyn o garreg filltir sy’n werth ei ddathlu. Bryncudyn; Ifor Roberts, Llanymawddwy; ei thad a’i chyn-deidiau hefyd. Dymunwn bob Llongyfarchiadau mawr i’r ddau a phob Bryn Jones, Llanwddyn; Carwen Jones, bendith iddi fwynhau byw yn ddedwydd ac dymuniad da i’r dyfodol. Derwenlas; Ann Lloyd, Rhuthun; Megan annibynnol yn ei chartref teuluol a’i chynefin. Prysurdeb a Blinder Roberts, Llanfihangel; Gareth Jones, Clwb Cinio Pontrobert Gyda’r gwanwyn ar fîn cyrraedd a’r dydd yn Caersws; Delyth Davies, Capel Bangor; Roedd criw y Clwb Cinio wedi cael prynhawn ymestyn mae ffermwyr yr ardal yng nghanol Heather Wigmore, Llanerfyl; Anne Wallace, pleserus iawn ddydd Gwener, 18 Mawrth. cyfnod yr wyna. Pob hwyl iddynt i gyd yng Craen; Jean Preston, Dinas Mawddwy; Roedd Myra Chapman a Gwen Jones wedi nghanol prysurdeb a gwaith caled y tymor, Gwyndaf Jones, Roger Morris, Wrecsam; trefnu fod criw o blant yr Ysgol yn diddanu’r gan obeithio y bydd yn llwyddiannus a di- Kate Pugh, Llandrinio; J. Jones, Y Trallwng; henoed gyda nifer o eitemau oedd wedi eu drafferth ac y bydd y blinder yn dod i ben yn Cleds Evans, Llanfyllin; Eirwen Robinson, fuan. Cefn Coch; Eirys Jones, Dolanog; Elizabeth George, Llanelli; Wat Watkin, Brongarth; Maureen Jones, Talar-Deg; Gwladys Davies, Llanidloes; Rhiannon Gittins, Llanerfyl; G wasanaethau Gwyndaf Jones, Llanbrynmair; Linda James, deiladu argraffu da Llanerfyl a Linda Roberts, Abertridwr. A I mewn â’r enwau i’r fasged olchi a’r enw D avies am bris da cyntaf i ddod allan oedd Tudor Jones, Arddlîn. Mwynhewch wario eich £10 yn un o siopau Charlies. Anfonwch eich atebion ar gyfer Sudocw mis Mawrth at Mary Steele, Eirianfa, Llanfair Caereinion, Y Trallwm, Powys, SY21 0SB neu Catrin Hughes, Llais Afon, Llangadfan, Y Trallwm, Powys, SY21 0PW erbyn dydd Drysau a Ffenestri Upvc Sadwrn, Ebrill 16. Bydd yr enillydd lwcus yn Ffasgia, Bondo a Bargod Upvc derbyn tocyn gwerth £10 i’w wario yn nghaffi’r Gwaith Adeiladu a Toeon Cwpan Pinc, Llangadfan. Gwasanaethau Cynnal a Chadw Eiddo Gwaith tir Rheiliau Haearn, Giatiau a Balconïau Siop, Caffi, Swyddfa Bost, Siop Drwyddedig a Gorsaf Betrol Ymgymerir â gwaith amaethyddol, Mallwyd domesitg a gwaith diwydiannol Ar agor o 7.30 tan 7.00 yr hwyr www.davies-building-services.co.uk holwch Paul am bris ar [email protected] Bwyd da am bris rhesymol 01970 832 304 www.ylolfa.com 8.00a.m. - 5.00p.m. Ffôn: 01938 820521 Symudol: 07933 452175 Ffôn: 01650 531210 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 11

Newyddion o Ysgol Pontrobert Twrnament Pêl- rwyd Aeth y Tim pel-rwyd i Lanfair yn ddiweddar i gystadlu yn nhwrnament Campau’r Ddraig y clwstwr. Cafwyd nifer o gemau cyffrous iawn. Traws Gwlad WASPs Aeth 9 o’n disgyblion i’r Trallwm ar ddiwrnod olaf y tymor i redeg yn y ras traws gwlad gydag ysgolion yr ardal. Llongyfarchiadau ichi i gyd am wneud mor dda. Ymweliad yr Heddlu Daeth WPC Gayle Jones o Benybontfawr i Ymweliad Janet Evans siarad efo dosbarth y Cyfnod Sylfaen am Cafodd disgyblion y Cyfnod Sylfaen brynhawn pleserus iawn yng nghwmni Janet Evans, ddiogelwch efo dieithriaid. Siaradodd am Llanwddyn, o’r RSPB. Buont yn dysgu am bob math o adar gwahanol fel rhan o’u gwaith. beryglon cemegau mewn sigarennau efo blwyddyn 3 a 4 ac am bob math o gyffuriau cyfreithlon ac anghyfreithlon efo blwyddyn 5 a 6. Roedd yn ddiwrnod gwerthfawr iawn a dysgodd y plant nifer o ffeithiau brawychus!! Cyflwyniad blwyddyn 6 Bu disgyblion blwyddyn 6 yn diddanu rhieni a llywodraethwyr yr ysgol yn ddiweddar drwy gyflwyno eu hoff weithgareddau yn yr ysgol iddynt. Roeddynt wedi paratoi sleidiau pwerbwynt diddorol am bob math o weithgareddau. Eisteddfod Ysgol Ar ddydd Iau, Chwefror 25ain roedd y Neuadd yn llawn ar gyfer ein Eisteddfod G@yl Ddewi flynyddol. Delyth Francis oedd yr arweinydd Dathlu Gwyl Dewi medrus fel arfer gydag Haf Watkin yn cyfeilio. Cawsom ddiwrnod gwych i ddathlu ein nawddsant eleni. Gwisgodd pawb yn eu coch, gwyn a Y beirniad llefaru a llenyddiaeth oedd Meira gwyrdd a chawsom wasanaeth arbennig yn y bore. Yna yn y prynhawn cawsom ein gwahodd Evans, y Foel gyda Linda Gittins, Dolanog i diddanu’r Clwb Cyfeillgarwch yn y Neuadd gydag amrywiaeth o eitemau llefaru a chanu. I yn beirniadu’r cerdd. Roedd cystadlu brwd goroni’r cyfan roedd y Clwb wedi paratoi te hyfryd i’r plant a chafodd pob un siocled bach i rhwng Myllin a Chaereinion ond ar ôl tair awr fynd adre efo nhw. Diwrnod gwerth chweil! o gystadlu Caereinion enillodd y dydd. Fflur Lewis, blwyddyn 5, enillodd y gadair eleni am ei cherdd am y tywydd. Eisteddfod yr Urdd Bu cystadlu brwd yn eisteddfodau’r Urdd yn ddiweddar a llongyfarchiadau i’r disgyblion sy’n mynd ymlaen i Fflint yn y parti unsain, band, ensemble lleisiol a Nia ar ei ffidil.

Ymweliad i Gapel John Hughes Fel rhan o’u hastudiaethau hanes lleol aeth dosbarth Mrs Parry am dro i Gapel John Hughes ar ddiwedd y tymor. Cyfareddwyd y plant gyda’r lle a diolch o galon i Nia Rossier am ei chroeso cynnes. Penderynodd y disgyblion gynnal gweithgaredd i godi arian at gynnal a chadw’r lle ar ôl y Pasg. Diwrnod Sport Relief I godi arian at yr elusen yma eleni penderfynodd y Cyngor Ysgol gynnal stondin gacennau i’r disgyblion a’r gymuned. Roedd yn werth gweld y danteithion hyfryd. 12 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016

Colofn y Dysgwyr Mynd ar Goll Lois Martin-Short

Y mis yma, mae gennyn ni fanylion am ddau ddigwyddiad lleol a fydd o ddiddordeb i ddysgwyr a Chymry Cymraeg fel ei gilydd. Hefyd mae newyddion am raglen gyfrifiadur ac ‘ap’ newydd ar gyfer dysgu Cymraeg. Ac os ydych chi’n dechrau dyheu am dywydd gwell, byddwch chi’n mwynhau stori fach hyfryd Jeremy White sy’n creu naws yr haf. Duolingo Cymraeg Un o’r aps mwyaf poblogaidd i helpu pobl i ddysgu ieithoedd ydy Duolingo. Mae mwy na 100 miliwn o bobl trwy’r byd yn defnyddio’r cyrsiau. Ar hyn o bryd, mae gwersi mewn 16 o ieithoedd ar gael i siaradwyr Mi ddylwn i wneud rhywbeth am y glaswellt gosodaf bedair cansen, hanner medr ar Saesneg a 12 arall ar y ffordd. Yn eu plith yn y berllan. Heblaw’r llwybrau, dydw i ddim wahân, efo’r gangen fach yn y canol, ac mae Ffrangeg, Almaeneg, Eidaleg, Sbaeneg, yn ei dorri fo’n gyson fel y lawnt, dim ond wedyn dwy gansen ar draws y lleill ar onglau a r@an Cymraeg. Mae’r cwrs yn cynnwys dros ddwywaith efallai bob blwyddyn. Ond mae’r sgwâr efo dim ond chwe’ modfedd rhyngddyn 100 o unedau, dros 300 o wersi a thros 16,000 efwr yn uchel, a dydw i ddim eisiau iddo fo nhw, wel, bydd gen i system grid. Bydd rhaid o frawddegau, ac mae nifer o’r gwersi’n hadu dros y lle — mae’n cychwyn lledaenu. i mi weithio i fyny’r pâr fertigol ar y chwith, yn cefnogi unedau yn llyfrau cwrs Mynediad a Fel arfer, dw i’n defnyddio pladur ar gyfer defnyddio’r bwlch rhwng y cansennau Sylfaen. Ar hyn o bryd, y fersiwn ‘beta’ sydd gwaith fel hyn. Dw i ddim yn hoffi’r strimar, er llorwedd, ac edrych yn ofalus drwy’r bedrongl ar gael, er mwyn helpu’r datblygwyr i gael fod o’n reit handi weithiau. Mae o’n rhy dim ond chwe’ modfedd wrth ugain ……….. gwared ar y mân gamgymeriadau, a dim ond swnllyd, rhy ddrewllyd a dydy o ddim yn Syml, ynte? Dach chi’n gyfforddus? fersiwn ar y we sydd ar gael. Bydd y cychwyn bob tro. Ro’n i wedi gwneud tipyn o Dechreuwn. Nefi wen, mae fel y jyngl yma. fersiynau diweddarach yn gweithio o fewn ap waith wythnos diwetha, ond dim ond yr ardal Sbia ar honno. Dyna lwybr llygoden y maes. Duolingo. Bydd yr ap hwn yn gweithio ar bob ddanadlus. Mi wna i ddechrau yn y canol Beth am glustog i fy mhengliniau? O, tyrd ffôn clyfar a chyfrifiadur tabled. I weld y cwrs, felly, yn ymyl y rhan pys y ceirw. Wel, ymlaen. A sbia ar y ffyngau bach bach oren ewch at www.duolingo.com/course/cy/en/ mae’r bladur yn torri’n iawn. Mi ddylai, achos a maen glas —— hollol hudol. Chwilod, Learn-Welsh-Online mod i wedi hogi’r llafn neithiwr. Dw i ddim yn morgrug, broga bychan, blodau bychan hefyd. Diwrnod gyda’r dysgwyr, arbenigwr o gwbl, ond galla i ‘neud jobyn Mae ’na lawer o bethau i’w gweld wrth i mi Pontrobert rhesymol ohono fo. Dydy coesynnau llus yr weithio i fyny’r lleiniau. Dw i’n dechrau mynd Cofiwch am y diwrnod arbennig hwn yng eira ddim yn rhy drwchus, ar goll fy hun. Pwy ddwedodd “Mae ’na fyd nghwmni Arfon Gwilym yn trafod “Traddodiad ond…….(clec)……..arbenigwr, ti’n deud? cyfan mewn gronyn tywod?” Blake? Ond dim Gwerin Cymru.” Mae rhywbeth o’i le fan hyn. Mae’r llafn yn pen bollten. Ar ôl i mi weithio drwy’r holl le, Lle? Hen Gapel John Hughes, Pontrobert hongian. Be’ sy? Mae pen y follten gyswllt dim pen bollten, dim siw na miw. Wel, mae Pryd? Dydd Sadwrn 23 Ebrill, 11.00 - 3pm wedi hollti. Mae’r pen ei hun wedi mynd ar hi yma yn rhywle. Mae’n rhaid i mi ddechrau’r Cysylltu â: Nia Rhosier ar 01938 500631 goll. Wel, bydd y gwaith r@an yn waith holl broses unwaith eto. Athronyddol ’ta beth? Cymdeithas Edward Llwyd ditectif. Ble mae hi? Mae’n rhaid i mi ddod o Dw i’n dechrau adnabod ychydig o bethau’r hyd iddi, achos bydd hi bron yn amhosib prynu tro ’ma. Ie, dw i’n cofio’r llain hon efo’r mefus Mae Cymdeithas Edward Llwyd yn trefnu bollten fel hon. Yn ffodus, dw i’n nabod gwyllt, wedyn y cerrig mân. Cyfnewidia’r noson gymdeithasol, am 7:00 nos Iau, 28 rhywun sy’n gallu’i hasio hi. Dw i’n sicr bod hi wialen unwaith eto …… ac eto ….. sbia’r Ebrill yn y Cwpan Pinc, Llangadfan. Bydd yma yn rhywle. Yn ymyl y coesynnau? falwoden ….. ac r@an i fyny’r ail stribed, heibio Dafydd Morgan Lewis yn rhoi sgwrs dan y Meddylia! Reit, mae’n rhaid i mi nôl llysiau’r hebog, ac i fyny tua’r gangen fach, teitl “Taith Lenyddol trwy bentre’r Foel.” Bydd cansennau. Bydd chwech yn gwneud y tro. wedyn …….. Be’? Dyna hi! Yr un lliw, hollol lluniaeth ysgafn ar gael am £4. Croeso i bawb. Un tro, ffeindiais i lens gyffwrdd trwy yr un lliw â’r cefndir. Diolch byth. Mae hi yn Enwau i Nia Rhosier 01938 500631 ddefnyddio gwiail a llinyn, ond roedd y ddim ond chwe’ modfedd o’r gangen fach glaswellt yn fyr, dim fel hyn. Cyn i mi wreiddiol. Sut gollais i hi’r tro cyntaf? Wel, fynd, nodaf lle dw i’n meddwl mae hi. Ie, ffeindiais hi, beth bynnag. JAMES PICKSTOCK CYF. bydd y gangen fach yna’n gwneud y job. Os gan Jeremy White MEIFOD, POWYS 01938 500355 a 500222 M ac L Jones R. GERAINT PEATE LLANFAIR CAEREINION Dosbarthwr olew Amoco Pentre Isaf Gall gyflenwi pob math o danwydd Llanfair Caereinion TREFNWR ANGLADDAU Petrol, Kerosene, Disl Tractor a Derv ac Gwasanaeth Cyflawn a Phersonol Olew Iro a Peiriant prosesu coed i’w hurio CAPEL GORFFWYS Thanciau Storio sy’n torri ac yn hollti GWERTHWR GLO CYDNABYDDEDIG Ffôn: 01938 810657 Hefyd yn A THANAU FIREMASTER 01938 810337 07773591895 Ffordd Salop, Prisiau Cystadleuol Gwasanaeth Cyflym Y Trallwm. [email protected] Ffôn: 559256 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 13 Pos Cyfieithu Jane yn manteisio ar sgiliau Wlpan a Mynediad TG newydd gyda’i gliniadur LLANLLUGAN Mae’r pos hwn yn defnyddio geiriau o’r Cwrs Wlpan a Mynediad I.P.E. 810658

1 Yr Eglwys Am ddau o’r gloch brynhawn Gwener y 2 Groglith cynhaliwyd Gwasanaeth wrth Y Groes. Roedd y gwasanaeth dan ofal y 3 Parchedigion David a Mary Dunn ac ar brynhawn Sul y Pasg fe ddaeth yr aelodau 4 ynghyd i’r gwasanaeth i ddathlu’r Atgyfodiad. Roedd yr eglwys wedi’i haddurno gan Sian a 5 Morfydd, Mrs Hill ac Ivy. Diolch i Maldwyn a roddodd llawer o Gennin Pedr tuag at yr addurno. Llenwch y geiriau yn y sgwariau ar draws a Gwellhad bydd y llythrennau yn y sgwariau llwyd yn ffurfio gair arall. Cofiwch, bydd y llythrennau ‘Rydym yn dymuno pob iachad i Audrey Guy, ‘dwbl’ (ff, th, ch, dd, ll etc) yn cymryd UN Ebrandy ar ôl ei llawdriniaeth yn ddiweddar. sgwâr, nid dau. Bydd yr ateb yn wyneb i waered ar waelod y tudalen. Mae Jane Hoban, mam brysur o Lanerfyl wedi HELEN DAVIES Dip.CFHP, MPSPract darganfod nad yw defnyddio ei chyfrifiadur 1. perfect YMARFERWR IECHYD TRAED 2. jump mor frawychus ag yr oedd hi’n ei ddisgwyl. 3. grand-daughter Gyda tri o blant yn yr ysgol gynradd – pob un wedi arfer â thechnoleg – sylweddolodd Jane 4. of course Gwasanaeth symudol: fod angen iddi ddysgu sut mae defnyddio 5. respectable * Torri ewinedd cyfrifiadur er mwyn cadw i fyny â’r plant ac * Cael gwared ar gyrn Mae’r atebion ar waelod tudalen 19. i’w helpu wrth iddynt symud drwy’r ysgol. * Lleihau croen caled a thrwchus Wedi prynu gliniadur ar lein, galwodd i mewn * Casewinedd i Hwb Fenter Gymunedol Menter Berllan yng * Lleihau ewinedd trwchus Ngweithdai Pentref Llanerfyl i archebu rhai * Trin ewinedd gyda haint ffwngaidd gwersi gyda Lesley Long – Rheolwr y Ganolfan Fenter a hyfforddwr cyfrifiadurol Gwasanaethau Cynllunio a Datblygu profiadol. I drefnu apwyntiad yn eich cartref, Meddai Jane; “Ar ôl dim ond tair gwers, mae cysylltwch â Helen ar: Dros 10 mlynedd o brofiad yn y maes fy hyder wedi cynyddu’n sylweddol. Dwi wir yn mwynhau dysgu ac eisoes wedi gallu rhoi 07791 228065 / 01938 810367 Cysylltwch i drafod eich ceisiadau fy sgiliau newydd ar waith. Hyd yn hyn, rwyf Maesyneuadd, Pontrobert cynllunio, apeliadau, wedi adnewyddu yswiriant ein fan ar-lein, lawr lwytho ryseitiau, anfon a derbyn ebyst a dwi amodau S106 a mwy ar fin mynd i siopa ar eBay.” Fel athro ioga, PRACTIS OSTEOPATHIG mae Jane eisoes yn gallu gweld sut bydd ei BRO DDYFI 07771 553 773 / gliniadur a’i sgiliau cyfrifiadurol newydd yn Bydd [email protected] gymorth i adeiladu ei busnes ac yn ffordd o Margery Taylor B.SC (Anrh) Ost.; D.C.R.R. a estyn allan at gwsmeriaid newydd drwy ebost Peter Gray, B.Sc (Anth) Ost. a Facebook. yn ymarfer Ychwanegodd Lesley Rheolwr y Ganolfan uwch ben Fenter yn Llanerfyl; ”Os ydech am ddysgu sut Salon Trin Gwallt mae chwilio am waith, sut mae gwneud cais AJ’s ar-lein, defnyddio’r rhyngrwyd i gefnogi eich Stryd y Bont iechyd neu fel ffordd o dreulio amser Pob math o waith tractor, Llanfair Caereinion yn cynnwys- hamdden, mae gennym gyrsiau ac adnoddau i helpu. Mae ein sesiynau Dysgwr Cymunedol x Teilo gyda chwalwr ar ddydd Llun a dydd Gwener yn dechrau o £7.50 yr awr.” I drefnu amser i 10 tunnell, Ffôn: 01654 700007 daro heibio, ffoniwch Lesley neu Robert ar x &KZDOX¶VOXUU\·JDQ neu 07732 600650 01938 820 819 neu ebostiwch GGHIQ\GGLR¶WUDLOLQJVKRH· E-bost: [email protected] [email protected]. x Chwalu gwrtaith neu galch,

x 7ULQ\WLUk¶SRZHUKDUURZ·

x Unrhyw waith gyda ¶GLJJHU·WXQQHOO BANWY BAKERY

x Amryw o beiriannau eraill ar gael. CAFFI Hen Ysgubor Bara a Chacennau Cartref Ffôn: 01938 820 305 Llanerfyl, Y Trallwm Popty Talerddig yn dod â 07889 929 672 Powys, SY21 0EG Bara a Chacennau bob dydd Iau Ffôn (01938 820130) Symudol: 07966 231272 Bara Henllan yma bob dydd ond dydd Sul [email protected] Te Angladdau. Arlwyo i Bartïon. Saladau Garej Llanerfyl Gellir cyflenwi eich holl: AR AGOR Llun – Gwener 7.30 a.m. – 5.00 p.m Ceir newydd ac ail law anghenion trydannol: Amaethyddol / Domestig Sadwrn 7.30 a.m. – 2.00 p.m. Arbenigwyr mewn atgyweirio neu ddiwydiannol Cysylltwch â Rita Waters ar 01938 810952 Gosodir stôr-wresogyddion neu e-bostiwch: [email protected] Ffôn LLANGADFAN 820211 a larymau tân hefyd www.banwybakery.co.uk Gosod Paneli Solar STRYD Y BONT, LLANFAIR CAEREINION, SY21 0RZ 14 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016

LLANFAIR CAEREINION

Colledion Trist oedd clywed am farwolaeth Mrs Eirlys Jones, Y Parc, Bodfach, Llanfyllin. Roedd wedi treulio ei blynyddoedd olaf yng nghartref Llwyn Teg, Llanfyllin a bu farw yno yn 92 oed. Roedd yn wraig i’r diweddar Idwal Jones a fu’n blismon yn Llanfair yn y chwedegau. Cydymdeimlwn â’i merch, Janet a’i g@r, John a’r plant, Sioned a Jim. Daeth tristwch mawr i ran teulu Tynllan, Castell Caereinion yn ystod y mis. Bu farw Newton Davies yn 86 oed ym mis Medi 2015 ac yn awr bu farw ei fab Christopher yn 54 oed yn Llundain. Roedd yn gerddor talentog ac amryddawn. Cynhaliwyd Gwasanaeth Coffa iddo yn Eglwys Sant Garmon, Castell Dathlodd Mrs Sylvia Richards, ei phenblwydd yn 80 oed yn ddiweddar. Trefnwyd parti gan y Caereinion ar 13 Mawrth. Cydymdeimlwn â’i teulu yn Tanhouse, Llangynyw lle mwynhawyd pryd o fwyd blasus iawn. fam Dwynwen, ac ag Ian, Gareth a’r teulu yn eu trallod. Sul y Pasg Llangadfan, a thestun ei sgwrs fydd ‘Cann Bu farw Mrs Meg Lewis, Kerry Gate, Cynhaliwyd Oedfa Sul y Pasg ym Moreia. Office’. Trefaldwyn, a gynt o Lanfair Caereinion a Cymerwyd y rhannau arweiniol gan Joyce Merched y Wawr Phenffridd, Cefn Coch, yn 94 oed. Bu’n aelod Ellis, Gwilym Humphreys a Joyce Davies. Teithiodd Eiry, Mair, Joan, Bronwen, Enid ac ffyddlon o Gapel y Wesleaid yn Llanfair ac Yna pregethwyd a rhannwyd y Cymun gan y Elen i gystadleuaeth Chwaraeon y Rhanbarth yn gyn aelod o staff ffreutur yr Ysgol gweinidog, y Parch. Peter Williams. a gynhaliwyd yn ddiweddar yn Ninas Uwchradd. Roedd yn wraig i’r diweddar John, Yn y prynhawn ymunodd amryw â’r Mawddwy. Cawsant noson hwyliog a swper ac yn fam i Edgar, Gwenfron, Idris ac Eifion, gynulleidfa ym Mhontrobert i wrando ar Dr. da yn ôl y sôn! ac yn chwaer i Heulwen, Eirlys a’r diweddar R. Alun Evans. Llwyddiant y Tîm Pêl-droed Alun a Hywel. Cynhaliwyd ei hangladd yn Brysiwch wella Mae tîm lleol Llanfair United wedi bod yn Nhrefaldwyn ar Fawrth 23. Mae amryw o’r ardal wedi bod yn derbyn llwyddiannus iawn ar ac oddi ar y cae chwarae Gwasanaeth Sul y Blodau llawdriniaeth yn ddiweddar - yn eu plith mae’r yn ddiweddar. Yn ogystal ag ennill cwpan Cafwyd gwasanaeth hyfryd ym Moreia fore Parch. Peter Williams a gafodd driniaeth ar Emrys Morgan yr wythnos hon mae’r clwb Sul y Blodau. Cymerwyd rhan yn hanner ei law, a David Watkin, Cae Llywelyn a gafodd hefyd wedi derbyn swm anhygoel o £48,000 cyntaf y gwasanaeth gan Gwilym Humphreys, driniaeth yn ysbyty Stoke. tuag at wella Cae’r Mownt, diolch i grant gan Dave Martin, a Sioned Lewis a chafwyd Y Gymdeithas Hanes Welsh Grounds Improvement Ltd. Bydd yr datganiadau gwefreiddiol ar yr organ o rannau Cynhelir cyfarfod nesaf y Gymdeithas Hanes arian yn mynd tuag at osod 100 o seddi o’r Meseia gan Huw Davies. Yna buom yn nos Fawrth, Ebrill 6ed am 7.00 yn yr Institiwt. newydd yn y stand bresennol, dwy stand ymarfer rhai o’r tonnau ar gyfer y Y siaradwr gwadd fydd Alwyn Hughes, newydd gyda 75 o seddau ym mhob un, a Cymanfaoedd o dan arweiniad Emyr Davies. grant at waith i ddraenio ac ehangu’r safle. BOWEN’S LLUN O’R GORFFENNOL WINDOWS Ffôn: 01938 811083 Gosodwn ffenestri pren a UPVC o ansawdd uchel, a drysau ac ystafelloedd gwydr, byrddau ffasgia a ‘porches’ am brisiau cystadleuol. Nodweddion yn cynnwys unedau 28mm wedi eu selio i roi ynysiad, awyrell at y nos a handleni yn cloi. Cewch grefftwr profiadol i’w gosod

BRYN CELYN, LLANFAIR CAEREINION, TRALLWM, POWYS

Nid yw Golygyddion na Phwyllgor Plu’r Gweunydd o anghenraid yn cytuno gydag unrhyw farn a fynegir yn y papur nac mewn unrhyw atodiad iddo. Llifogydd a welwyd yn Llanfair ar 3ydd Medi 1958 gan achosi difrod mawr i fusnes Morgans’. Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 15

Taith i Dde America yn wobr i enillwyr

PRYCE Fferm Ffactor 2016 Fel trigolion ardal Rhiwhiriaeth, syfrdanwyd enter aldwyn Bydd enillwyr y gyfres nesaf o raglen S4C pob un fore Sadwrn Chwefror 27 o glywed M M Mererid Haf Roberts Fferm Ffactor: Brwydr y Ffermwyr yn hedfan fod Pryce wedi’n gadael. Y noson cynt 01686 610 010 i Dde America i fwynhau taith fythgofiadwy. cynhaliwyd ein noson ddathlu G@yl Ddewi [email protected] Mae’r sianel a chynhyrchwyr y rhaglen, a dywedodd Olive Owen fod Pryce wedi ei www.mentermaldwyn.org Cwmni Da, wedi cyhoeddi y bydd y cwmni ffonio pan oedd hi yn gadael i gynnig ei teithio, Teithiau Tango, yn cynnig gwyliau 15 ymddiheuriadau na fyddai’n bresennol am diwrnod i Dde America i’r tîm buddugol. ei fod wedi cael y chwa. Ychydig a Mae cynhyrchwyr y gyfres yn chwilio am wyth wyddem. A pheth arall am y noson honno; tîm o dri i gymryd rhan yn y gyfres eleni. Bydd ar ddiwedd y noson, yn hytrach na chanu y gyfres yn cael ei ffilmio dros yr haf. Hen Wlad fy Nhadau, gofynnodd Arwel i’r Gall y timoedd fod yn gyfuniad o deuluoedd, tair telynores oedd yn ein diddanu orffen y cymdogion, ffrindiau neu gydweithwyr, sydd noson efo datganiad arall hyfryd o ‘Anfonaf yn gallu siarad Cymraeg. Bydd angen i’r Angel’- ychydig a wyddem. cystadleuwyr fod yn barod i weithio’n galed a Ganwyd Pryce ym mis Gorffennaf 1946. mwynhau hwyl a her wrth iddyn nhw wynebu Unig fab i’r diweddar John Richard a May amrywiaeth eang o sialensiau amaethyddol. Jones Bryntawel. Treuliodd nifer o’i Os oes gennych ddiddordeb mewn cystadlu flynyddoedd cynnar yn Ysbyty Gobowen. neu i enwebu rhywun arall i gymryd rhan, A phan ddaeth adre ac i ysgol Rhiwhiriaeth gallwch chi lenwi ffurflen gais ar wefan Fferm gwisgai ‘haearns’ ar ei goesau, er y Ffactor ar s4c.cymru. Hefyd, gallwch gysylltu cerddai’n bur rwydd, roedd rhedeg yn anodd. â Gwifren Gwylwyr S4C ar 0370 600 4141 Am hyn bu Ken Astley, Gwern y Brain yn Dyma set CASSET (sef Mabon, Gwern a (bydd galwadau yn costio’r un faint â’r gost ei gario ar ei gefn at gar yr ysgol. Gadawodd Llywelyn ap Gwyn) yn Llanfyllin yn ddiweddar. genedlaethol wrth ffonio rhifau 01 neu 02) Rhiwhiriaeth am Ysgol Uwchradd Llanfair Byddan nhw’n cefnogi Geraint Lovgreen ar 8 gyda llinellau ar agor o 9.00yb tan 10.00yh ac oddi yno aeth i’r Tec yn y Drenewydd. Ebrill yn COBRA. bob dydd. Yna adre’n ôl i ffarmio efo’i dad ym Mryn Gallwch hefyd gysylltu â’r tîm cynhyrchu yn Tawel , Y Cross a Th~ Ucha. Cymry Bach Y Trallwng Cwmni Da am fanylion pellach, drwy ffonio Collodd ei fam pan oedd yn ei arddegau. Dyddiadau nesaf sesiynau Cymry Bach Y 01286 685 300 neu e-bostio Ail briododd ei dad â Jinnie Astley, oedd Trallwng, sy’n cwrdd 1.30-2.30pm ar bnawn [email protected]. yn gogyddes dda iawn. Roedd hi a Pryce Llun cyntaf y mis yn Llyfrgell Y Trallwng ydi 4 Dywedodd Rheolwr Gyfarwyddwr Teithiau yn agos iawn at ei gilydd. Wrth gwrs ffarmio Ebrill, 9 Mai a 6 Mehefin. Mae croeso cynnes Tango, Aled Rees, sy’n cynnig y wobr eleni, oedd bryd Pryce, ac roedd yn stocman i famau, tadau, babis a phlant bach newydd “Bwriad Teithiau Tango yw gwneud yn si@r gofalus. Gwerthodd wartheg yn ffair ymuno efo ni ar unrhyw adeg yn ystod y bod enillwyr Fferm Ffactor 2016 yn cael y gwartheg stôr y mis ychydig ddyddiau cyn flwyddyn am amser stori, symud a chanu yn profiad gorau posib. Fe wnawn ni ein gorau iddo farw. Roedd yn werthwr @yn selog Gymraeg, yn rhad ac am ddim. glas i sicrhau y byddan nhw’n siarad am eu hefyd yn y Trallwng a’r @yn bob amser profiad yn Ne America am weddill eu wedi’u dosbarthu’n ofalus i wahanol lotiau. Cyfle i roi sylw i’ch digwyddiadau bywydau. Cafodd lawer o gymorth gan ei gymdogion chi! Dyma gyfle i fwynhau profiad anhygoel a gyda phob un yn mwynhau sgwrs efo JP. Ym mis Mehefin eleni, mae partneriaid sy’n chael eich tywys o amgylch rhai o gyrchfannau Roedd ganddo amser i bawb. Roedd yn gweithio er budd y Gymraeg ym Maldwyn yn mwyaf deniadol y byd, a hynny am hyd at 15 boblogaidd iawn yn ei gymdogaeth ac yn cynnal ymgyrch sy’n dathlu holl fwrlwm bywyd diwrnod.” hoelen wyth ym mhwyllgor Rhiwhiriaeth ac Cymraeg yr ardal. Fel rhan o’r ymgyrch, Dywedodd cynhyrchydd y gyfres, Aled Davies wedi bod yn ysgrifennydd trwyadl a threfnus byddwn ni’n cynhyrchu taflen sy’n dangos yr o Cwmni Da, “Rydym yn ddiolchgar i’r cwmni am naw ar hugain o flynyddoedd. Mae holl bethau sydd eisoes yn digwydd yn teithio Teithiau Tango am roi’r wobr arbennig cadair wag ar ei ôl. Gymraeg yn Sir Drefaldwyn. “Rhowch wybod yma. Mae hyn yn gyfle arbennig i’r enillwyr Ar y 12fed o Fawrth cafodd wasanaeth o i ni os ydych chi’n aelod o gr@p, côr, gael blas ar gymuned amaethyddol o ochr ddiolch am ei fywyd parchus iawn a Moreia cymdeithas neu glwb sy’n cwrdd yn ystod mis arall y byd a gweld ffordd wahanol o fyw. a’r Festri’n llawn. Roedd yn aelod ym Mehefin er mwyn i ni ei gynnwys yn y daflen. Byddan nhw hefyd yn cael y cyfle i dreulio Moreia. Talodd Glandon deyrnged wych i Rydym ni hefyd yn awyddus i’ch cefnogi chi i amser gyda gauchos De Americanaidd go holl agweddau ei fywyd. Teimladwy iawn i ddenu aelodau newydd – felly beth am neilltuo iawn a dysgu sgiliau ffermio gwahanol, ni oedd wedi bod yn Rhiwhiriaeth ar y 27ain eich noson neu gyfarfod ym Mehefin yn Noson ymweld â ffermydd sy’n cynhyrchu planhigion oedd clywed Nerys yn canu ‘Anfonaf An- Agored neu Noson Aelodau Newydd ac fe grawnfwyd ar raddfa enfawr, a mwynhau gel’ ar dâp. Byddai Pryce wedi bod yn allwn ni ei hyrwyddo i chi? Byddwn ni’n Asado Archentaidd traddodiadol. Bydd y fodlon iawn efo’r gwasanaeth a’r te yn dosbarthu’r taflenni ar draws yr ardal trwy gydol siwrnai yn un wnawn nhw byth ei hanghofio.” Rhiwhiriaeth. Heddwch i’w lwch. mis Mai. Cysylltwch efo Menter Maldwyn Buddug Bates ar [email protected] neu 01686 610 010 efo’r manylion cyn gynted â phosib i ni gynnwys eich cyfarfod neu ddigwyddiad yn MARS CEFIN PRYCE ein taflen. Annibynnol YR HELYG Geraint Lovgreen a’r Enw Da: Ymgynghorwyr Ariannol Annibynnol LLANFAIR CAEREINION 8 Ebrill - COBRA Trevor Jones Cofiwch am ddigwyddiad cyntaf Cymdeithas Rheolwr Datblygu Busnes Contractwr adeiladu Cynddylan – sef gig Geraint Lovgreen a’r Enw Da efo cefnogaeth gan Casset yn COBRA, Old Genus Building, Henfaes Lane, Adeiladu o’r Newydd Meifod nos Wener 8 Ebrill. Efallai i chi ddarllen Y Trallwng, Powys, SY21 7BE yn y rhifyn diwethaf bod criw bach wedi dod Ffôn 01938 556000 Atgyweirio Hen Dai at ei gilydd i drefnu digwyddiadau hwyliog, Ffôn Symudol 07711 722007 anffurfiol Cymraeg yn yr ardal. Mae tocynnau Gwaith Cerrig Morgeisi * Pensiynau * Buddsoddiadau * Cynilion i’r gig yn £10, felly cysylltwch efo ni, mae * Yswiriant Bywyd * Diogelu Incwm gan Menter Maldwyn rai i’w gwerthu ar ran * Adeiladau a Chynnwys Ffôn: 01938 811306 Cymdeithas Cynddylan. 16 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016

LLANGYNYW Karen Humphreys 810943 / 07811382832 [email protected]

Gwasanaeth Sul y Mamau Mwynhawyd gwasanaeth arbennig iawn ar Sul y Mamau yn Eglwys Sant Cynyw dan ofal y Parch. Jane James. Cafwyd darlleniadau gan Mr Michael Sparke a Lynda Dabinett oedd yn chwarae’r organ am y tro cyntaf. Ar ddiwedd y gwasanaeth roedd pawb yn cael darn o gacen draddodiadol y Pasg i fynd adre gyda nhw drwy garedigrwydd y Parch. Jane James. Bingo’r Pasg Roedd hi’n ‘d~ llawn’ yn yr Hen Ysgol ar gyfer y Bingo Pasg blynyddol ar ddydd Gwener Mawrth 11eg gyda’r enillwyr yn cael mynd ag wy Pasg adre gyda nhw. Chris Humphreys oedd y galwr a Llinos, Ffion a Jack, Ael y Bryn oedd yng ngofal y raffl. Roedd Jane Dathlu Gwyl Ddewi Vaughan-Gronow wedi paratoi a dosbarthu Dathlwyd G@yl Ddewi eleni gyda phryd o fwyd cylchlythyr yn hysbysu pawb am DOLANOG dan ofal Ruth Jones ac aelodau’r pwyllgor. ddigwyddiadau’r flwyddyn. Diolchodd Mike Cafwyd adloniant gan aelodau o Glwb Edwards i bawb a fu’n gyfrifol am y trefniadau. Ffermwyr Ifanc Bro Ddyfi dan arweiniad Alun Gwnaed elw o £148 tuag at Cystic Fibrosis. Jones a Linda Gittins wrth y piano. Codwyd Diolch yn fawr iawn i bawb am eu cefnogaeth Penblwydd £100 tuag at Marie Curie wrth werthu raffl a ac i’r rheini a roddodd wyau Pasg a gwobrau Llongyfarchiadau ar benblwydd arbennig yn chennin Pedr. tuag at y raffl. 90 oed yn ddiweddar i Gwen “Gwennie” ------Tacluso’r Maes Chwarae Evans, Efail Daniel. Daeth criw o wirfoddolwyr brwd i helpu i TJ a Linda Helfa Wyau Pasg dacluso’r maes chwarae a’r gerddi o amgylch Bu TJ a Linda, Dolwar Fach yn cerdded yn Cynhaliwyd Helfa Wyau Pasg gyda 38 o blant yr Hen Ysgol ar ddydd Sadwrn 19eg o Fawrth. ddiweddar ar hyd camlas Froncysyllte am yn dod i chwylio am yr wyau. Roedd rhaid Bu cryn dorri a phlannu planhigion cyn cael 10 milltir i godi Arian tuag at T~ Gobaith, cerdded mewn gwynt, glaw a chenllysg cyn paned a chacen derbyniol iawn wedi ei baratoi Croesoswallt. Maent am ddechrau clwb gorffen gyda the yn y Neuadd. Diolch i Nia a gan Debra, Mount Pleasant. cerdded yn Nolanog yn fuan. Mae dau Phil Griffiths, Awelon am drefnu’r diwrnod wrth Cydymdeimlo ddiwrnod wedi ei drefnu yn barod - 3 Ebrill orffen gyda @y Pasg i bob plentyn fynd adre gydag ef. Anfonwn ein cydymdeimlad at Mr Ivor Davies, am 4 y pnawn ac 17 Ebrill am 9.30 y bore. Heniarth Farm ar farwolaeth ei fab-yng- Croeso i bawb, byddwn yn cyfarfod wrth Noson Ffilmiau nghyfraith Gwyn Davies, Penrhyndeudraeth Neuadd Gymunedol, Dolanog. Daeth nifer i weld y ffilm 007 ddiweddara. (g@r Rita) yn ddiweddar. Clwb 200 Neuadd Gymunedol Mae’r ffilm nesa yn cael ei dangos ar y nos Dymuniadau gorau Dolanog Sadwrn olaf yn Mis Ebrill. Mae Paul a Danny yn gofyn am awgrymiadau ynghylch pa ffilm i Ann Downes-Evans sydd yn gwella yn dilyn Ionawr fydd yn cael ei dangos nesa. salwch yn ddiweddar. Braf dy weld ti yn gyrru £15 Felicity Ramage, Y Wig, Dolanog o amgylch yn y car unwaith eto, Ann. Mae £10 Jake a Petra Coombes, Y Goety, Dolanog dy ffrindiau a chymdogion yn Llangynyw yn £10 Peter Tomlinson, Cigydd, Llanfyllin dymuno gwellhad buan iawn i ti. £5 Pat Downes, Y Bryn IVOR DAVIES Gyrfa Chwilod Chwefror PEIRIANWYR AMAETHYDDOL Cynhelir Gyrfa Chwilod ar nos Wener y 1af o £15 Leri Jones, Tynrhos, a Dolanog Revel Garage, Aberriw, Y Trallwng Ebrill am 7 o’r gloch yn yr Hen Ysgol. Trefnir £10 Iwan Owen, Cyffiau, Trefeglwys y noson gan Bronwen a Michael Poole, £10 Chloe Dale, Hen Siop, Dolanog Trwsio a gwasanaethu peiriannau fferm yr Henllan Fach. Dylai hon fod yn noson hwyliog £5 Nia Griffiths, Dolanog holl brif wneuthurwyr i’r teulu cyfan ar ddiwedd gwyliau’r Pasg. Taith Gerdded Taith i Landudno Bydd taith gerdded i fyny Allt Dolanog ar fed Eleni bydd y daith flynyddol yn gadael gorsaf Ddydd Sadwrn 9 Ebrill am 10yb. Byddwn drên Llanfair ar ddydd Sadwrn 30ain o Ebrill. yn cyfarfod yn y maes parcio gyferbyn â Mae’r daith yn cyd-daro â phenwythnos Chapel Coffa Ann Griffiths. Fictorianaidd yn Llandudno. Os hoffech fwy Yn ystod y daith, byddwn yn ymweld â o fanylion neu archebu lle ar y bws, cysylltwch lleoliadau hanesyddol ac archaeolegol gan â Nia, Bryn Derwen ar 01938 810983. gynnwys bryngaer Llys-y-Cawr o Oes yr Dyddiadau i’w nodi Haearn. Mae’r Allt yn serth ond byddwn yn cymryd ein hamser gan stopio bob yn hyn a 21 Mai - Noson Cwis. Trefnir gan Carrie a hyn; bydd y daith tua 3 awr. Lynda. Ffôn/Ffacs: 01686 640920 Bydd lluniaeth a chyfle am sgwrs a Taith Côr y Wig – dyddiad i’w drefnu. Trefnir Ffôn symudol: 07967 386151 chwestiynau yn y Ganolfan Gymunedol gan Pat a Mike Edwards Ebost: [email protected] wedyn. www.ivordaviesagri.com Mae’r daith am ddim ond byddwn yn croesawu unrhyw rodd tuag at y lluniaeth. Gwisgwch yn addas. Mae’n ddrwg gennym ond nid Cysodir ‘Plu’r Gweunydd gan ydym yn caniatàu c@n ar y daith. Catrin Hughes, Am fwy o fanylion cysylltwch â Felicity a Gwasg y Lolfa, Talybont sydd yn ei argraffu Ramage ar 01938 810901 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 17 MEIFOD Ysgol Meifod Morfudd Richards 01938 500607 [email protected]

Dathlu Pen blwydd hapus i Laura Andrews, T~ Cerrig ar ddathlu ei phen blwydd yn ddeunaw oed. Tristwch Cydymdeimlwn â theulu Mal Williams, Haulfryn a fu farw yn ei gartref ar y 26ain o Chwefror yn 97 mlwydd oed. Cynhaliwyd y gwasanaeth yn eglwys Meifod a rhoddwyd ef i orffwys ym mynwent yr eglwys. Estynnwn ein cydymdeimlad hefyd i Peter Craig a’r teulu ar farwolaeth ei chwaer sef Edith Pugh o Groesoswallt. Croeso adref Ar Sul y Mamau cafodd Eirian anrheg neis iawn sef cael croesawu Ieu Williams, Newbridge adref ar ôl treulio cyfnod yn Seland Traws Gwlad (disgyblion iau) Newydd fel rhan o’i astudiaethau coleg. Yn Llongyfarchiadau i’r tîm am gystadlu yng nghystadleuaeth Traws Gwlad Cylch Caereinion. anffodus fe fu’n rhaid i Ieu ddod adref ddau Dymuniadau da i’r rheini sydd yn mynd ymlaen i gystadlu yng nghystadleuaeth traws gwlad y fis yn gynt oherwydd anaf a gafodd i’w ben- rhanbarth. glin wrth ymarfer rygbi. Cafodd Ieu gyfle i Eisteddfod yr Urdd deithio de’r ynys ar drip Contikil, gweld Llongyfarchiadau i Ruby a morfilod a threulio amser gyda’i frawd Geraint Lily am gystadlu yn yr Ei- cyn dychwelyd adref. steddfod Cylch yn Gwellhad Llanfyllin. Daeth Ruby yn Mae Gwyn Davies, Hillcroft wedi cael ail ac aeth ymlaen i llawdriniaeth go egr yn ysbyty Gobowen, y gystadlu yn yr Eisteddfod mae adref erbyn hyn yn derbyn gofal ei rieni. Sir yn y Drenewydd. Hoffem ddymuno yn dda iddo gan obeithio Dyfarnwyd y wobr gyntaf am adferiad llwyr. Pob dymuniad i ti Gwyn. i Ruby a hi felly fydd yn Eisteddfod cynrychioli Sir Drefaldwyn Mae plant yr ysgolion cyfagos wedi bod yn yn Sir y Fflint ym mis Mai. brysur iawn yn ddiweddar yn cystadlu yn Dyma’r BEDWAREDD Eisteddfodau’r Urdd. Hoffem longyfarch y flwyddyn yn olynol i plant wnaeth mor dda yn yr Eisteddfod Cylch ddisgybl o Ysgol Meifod a’r Sir a phob dymuniad da i’r rhai sydd wedi gynrychioli Sir Drefaldwyn mynd drwodd i’r Eisteddfod yn y Fflint ym yn y Genedlaethol ar y mis Mai. gystadleuaeth llefaru i Dydd Gweddi Byd-eang y ddysgwyr. Chwiorydd Celf a Chrefft yr Urdd Nofio Cafodd y gwasanaeth eleni ei gynnal yng Daeth cryn lwyddiant i’r ysgol yn y Llongyfarchiadau i’r disgyblion uchod a fu’n Nghapel Seion gydag aelodau’r capel a’r nofio yn y gala yn ddiweddar. Dymuniadau eglwys yn cymryd rhan. da i Isabella, Carys, Louie ac Aaron a fydd yn Noson Lawen cynrychioli Cylch Caereinion yn y rownd nesaf. Braf oedd gweld clip arall o’r Noson Lawen Talebau Sainsbury’s o’r Eisteddfod ar y teledu y noson o’r blaen - Os ydych yn siopa yn Sainsbury’s cofiwch atgofion melys!! ein bod yn casglu talebau Active Kids yn yr Cymdeithas Gymraeg ysgol. Cawsom noson wych i ddathlu dydd G@yl Diolch Dewi gyda swper blasus wedi ei baratoi gan Diolch yn fawr iawn i deulu Jones, Lower Hall deulu T~ Cerrig ac yna cawsom ein diddanu am ddod â dafad, oen a chywion bach i’r ysgol gan y gr@p Tocsidos Blêr, sydd yn gr@p o i ymweld â disgyblion yn y cyfnod sylfaen. gantorion sy’n tarddu o ardal Dyffryn Clwyd, Theatr Hafren Sir Ddinbych. Mae’r gr@p wedi ymddangos Aeth y dosbarthiadau iau i Theatr Hafren fel ar raglenni Noson Lawen, S4C a nifer o rhan o brosiect Ymddiriedolaeth Cerdd gyngherddau ledled Cymru ac mi roeddent Canolbarth Cymru i weld eu gwaith ar y Tem- efo ni ym Mhontrobert nos Wener, Mawrth y pest. 4ydd! Cawsom ganu gwych a noson hwyliog cystadlaethau celf a chrefft gyda’r disgyblion Cyngor yr Ysgol yn llawn hwyl yn eu cwmni. Diolch i bawb am yn ennill nifer o wobrau. Diolch i Gyngor yr Ysgol am drefnu i roi gefnogi. Ffrindiau Ysgol Meifod marciau newydd ar y maes chwarae gyda Cofiwch am y wibdaith nos Iau, 12fed o Fai chymorth Clive Heaton. Hoffai’r ysgol ddiolch yn fawr iawn i’r lle y byddwn yn mynd i ardal hyfryd Dinas Diolch hefyd i deulu’r Helleur am adeiladu caer Ffrindiau am eu cymorth yn trefnu’r Cwis a Mawddwy lle mae pobl spesial yn cael eu newydd i’r ysgol ac i’r Sawmill yng Nghefn Disgo llwyddiannus. bridio!! Myra Chapman sydd yn trefnu, os am Coch am ddarparu’r coed. ddod cofiwch adael iddi wybod er mwyn Stampiau Sialens Darllen archebu swper, Robert Bryn Siôn fydd yn ein Diolch yn fawr iawn hefyd i bawb a Llongyfarchiadau i Logan, Isobelle a Kaelie diddanu, mi fydd yn si@r o fod yn noson gyfrannodd hen stampiau ar gyfer yr am gymryd rhan a chwblhau’r sialens darllen. gartrefol , felly cofiwch ddod! RSPCA. 18 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016

athrawon yng Nghaerdydd, a daw hiraeth am gemau Cymru ar y Cae Ras yn Wrecsam SBECIAN DRWY’R LLÊN erstalwm pob tro dw i’n teithio lawr yno i wylio’r COLOFN MAI gyda Pryderi Jones pêl-droed. Dyma’r ddinas a bleidleisiodd yn (E-bost: [email protected]) erbyn sefydlu’r Cynulliad wrth gwrs, ond dyma’r ddinas a fanteisiodd yn fawr o’i gael wedyn! Dyma’r ddinas y mae, yn ôl y cyfrifiad Sbecian o Gaerdydd diwethaf, 37,000 o bobl yn medru’r Gymraeg Ydach chi erioed wedi sbecian drwy ffenest ynddi, a dyma’r lle sy’n denu cymaint o bobl eich gwesty i weld dinas yn deffro? Ydach ifanc o bob rhan o Gymru i setlo ynddi. Daw’r chi erioed wedi mynd am dro hyd strydoedd wyrion bach yn y man a bydd taid a nain neu dieithr yn y bore bach i weld llonyddwch y dad-cu a mam-gu yn symud yn un exodus nos yn troi’n symud ac yn gyffro diwrnod mawr i wlad rhyw addewid. Bu’n dân ar fy newydd arall? O nawfed llawr y gwesty rhataf nghroen ar un adeg fod cymaint o bethau sy’n yn y ddinas fe’m cefais fy hunan yn sbecian ymwneud â’r iaith Gymraeg ac â Chymreictod y bore o’r blaen, yn gynnar cyn i’r cogyddion yn cael eu lleoli yn y brifddinas yn hytrach ddechrau ffrio wyau a hwylio brecwast. Yn nag yn y broydd Cymraeg, - boed yn S4C gynnar cyn i’r ceir a’r bysiau a’r tacsis neu’n Fwrdd yr Iaith, yn swyddfeydd y BBC, ddechrau gwau drwy’i gilydd i gyd fel slywod, yn wasanaeth sifil, yn Urdd Gobaith Cymru, cyn i’r gweithwyr sgidiau sglein fynd am eu yn Ganolfan y Milenwim ac yn Stadiwm y swyddfeydd, a chyn i weithwyr y sgidiau Mileniwm a elwir yn awr yn Stadiwm y Princi- hoelion mawr gael cyfarwyddiadau’r dydd gan pality. AHHHH! Dywedodd rhywun fod y giaffar. Wrth synfyfyrio yn y fan honno yn y Caerdydd fel plentyn wedi cael ei ddifetha – ffenest, mi anghofiais am y gêm gyda’r nos yn cael pob dim ar blât – yn biliynau o ‘hwb Bynsen groes boeth! Prin bod ’na enw rhwng Cymru a Gogledd Iwerddon ac mi economaidd’, yn biliynau i wella’r M4, yn Cymraeg ar yr Hot Cross Bun ond dyma gofiais am gerdd Mihangel Morgan am fore filiynau i brynu’r maes awyr! Ac am y wlad y ychydig o’i hanes. Credir bod yr enw cyntaf yng Nghaerdydd, a dyma hi. tu hwnt i’r ddinas, mae tipyn o sôn am wario arni yn deillio o #yl dyfodiad y gwanwyn fel arian mawr i wella’r cysylltiadau gyda’r anrhydedd i’r dduwies Astarte pan oedd y Prifddinas Caerdydd yn Dihuno cymoedd, ond mae’r cwbl yn gwneud i rywun fynsen yn ddim ond darnau bach wedi eu Bore yn pesychu, feddwl am y wlad y tu hwnt i hynny, am Lanfair gwneud o wenith a d@r. Mae’r gair croes, yn ac mae hi’n bwrw glaw; Caereinion, am Benygroes ac am naturiol, yn deillio o gyfnod Cristnogaeth a dinas yn ymysgwyd Lanerchymedd. A oes briwsion ar ôl i ninnau rhoddir sawl enw arni fel bynsen y Groglith, am naw. hefyd? Ond efallai mai mynd yn hen ddyn bynsen y Grog, bynsen groes ac ati. blin yr ydw i, hen ddyn â’i deulu ym Môn, y lle Dyma rysait sydd ychydig yn wahanol i’r arfer Siopau’n agor llygaid, pellaf posib o’r brifddinas o ran milltiroedd ac gan ddefnyddio afal yn y cymysgedd. stryd yn ymestyn braich, o ran llewyrch economaidd. ‘Mae angen Byns Croes Poeth pobl megis chwilod prifddinas lewyrchus ar bob gwlad’ meddan 200g (½ pwys) o ffl@r grawn cyfan dan faich. nhw, ‘Mae’n braf clywed Cymraeg yn M&S 200g (½ pwys) o ffl@r gwyn plaen ac yn Pizza Hut’ meddan nhw, ‘Mae ysgolion 50g (2 owns) o fenyn wedi ei doddi Ceir yn dechrau deffro, cynradd Cymraeg yn tyfu fel mysharwms yng 50g (2 owns) o siwgr mân llenwi’r ffyrdd fel gwaed. Nghaerdydd’ meddan nhw, ‘Mae yna 1 wy Sbwriel ar y pafin ddatganoli swyddi’ meddan nhw ac ‘Mae yna 50g (2 owns) o syltanas dan draed. lawer o bobl yn symud nôl i’w hen ardaloedd’ ½ llond llwy de o nytmeg meddan nhw. ‘Tydy’n braf gweld corau ifanc ½ llond llwy de o sinamon Afon yn ei gwely o Gaerdydd yn yr #yl Gerdd Dant’ meddan Croen hanner oren wedi ei ratio hen wraig yn mynd drwy’r dre nhw, neu ‘Www, welsoch chi hwn a hwn yng 1 afal ‘Brambley’ cymedrol ei faint ac wedi ei prynu rhywbeth blasus nghôr pensiynwyr y Mochyn Du?’ bilio a’i dorri yn ddarnau mân i de. 150ml (¼ peint) o laeth lled gynnes – neu fwy Dwn im wir! Hoffwn i gael eich barn chi os fel bo’r angen Swyddfeydd yn dadebru oes yna rywun ar ôl allan yn fanna sydd heb hanner llond llwy de o halen i fod yn rhan o’r sioe. symud i Gaerdydd! Yr unig beth wn i ydy bod 25g (owns) o furum ffres Popeth yn gyfarwydd yn dda gen i adael y brifddinas ar ôl bod yno. fel ddoe. Mi rydw i’n llawn edmygedd o bobl fel fy Cymysgu’r ffl@r, y siwgr a’r halen mewn nghyfeillion Huw a Craig a Jane a fu’n byw bowlen. Hufenu’r burum gydag ychydig dd@r Mihangel Morgan. yno ond a symudodd oddi yno yn awr! Mae’n cynnes a llond llwy de o siwgr mân. Ffurfio ffynnon yn y ffl@r ac arllwys y burum i’r Da ynde. Dyma i chi gwestiwn. Sut berthynas braf bod adre, cael gyrru heb dagfeydd traffig, medru mynd i siop nad ydy’n anodd cael hyd ffynnon. Gadael iddo hyd i ewyn ddatblygu sydd gynnoch chi â’ch prifddinas? Rhyw ar yr wyneb. berthynas gymysglyd iawn sydd gen i gyda’r i’ch ffordd allan ohoni a chael mwydro am y tywydd, a chael sgwrsio yn Gymraeg yn y Ysgwyd y darnau o’r afal mewn ychydig o lle. Fel pob prifddinas yn Mhrydain fe’i lleolwyd siwgr mân. Yna, ychwanegu gweddill y yn ne ddwyrain y wlad. Mi rydw i’n dechrau Dyfi hefo pobl go iawn fel Haydn, Elwyn Astley a Gwyn Tynrhos. cynhwysion i gyd i’r ffl@r a’u cymysgu yn dda syrffedu ar yr A470 wrth fynd i gyfarfodydd gyda’i gilydd hyd nes ffurfio toes. Tylino’r does yn ysgafn ond yn drwyadl. Rhannu’r does yn 12 darn a’u siapio yn fyns. Gadael iddynt godi mewn lle cynnes hyd nes D Jones Hire iddynt ddyblu eu maint. Torri siâp croes ar wyneb pob bynsen a’u pobi am 15-20 munud TANWYDD 0 Tyntwll &$575()‡$0($7+<''2/ mewn ffwrn 220 C neu 7 nwy. ‡',:<',$12/‡0$61$&+2/ Llangadfan OLEWON AMAETHYDDOL Medrir rhoddi sglein ar wyneb y byns gan Y Trallwng POTELI NWY gymysgu siwgr mewn d@r poeth. BAGIAU GLO A CHOED TAN Powys TANCIAU OLEW Mae’r byns yn medru gwneud pwdin bara a

SY21 0QJ BANWY FEEDS menyn blasus iawn os bydd rhai heb eu bwyta POB MATH O FWYDYDD ANIFEILIAID ANWES ar ôl rhyw ddeuddydd. Dylan: 07817 900517 A BWYDYDD FFERM Mwynhewch a phob dymuniad da ar ddyfodiad 01938 810242/01938 811281 Chwalwr KTwo 6 tunnell Rear Discharger y gwanwyn. Ritchie 3.0M Grassland Aerator [email protected] /www.banwyfuels.co.uk Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016 19

ein ffydd yn Nuw?’. Erbyn hyn mae’r cwestiwn Y TRALLWM O’R GORLAN wedi newid i ‘Sut bod gan Dduw ffydd ynom ni?’ Dyfarnwyd Gwobr Templeton gwerth £1.1 Rona Evans Gwyndaf Roberts miliwn i Sacks yn 2016. Ei fwriad yw 01938 552369 defnyddio’r arian i hybu deialog rhyng- grefyddol ar raddfa fyd-eang er mwyn Fe fu cyfnod yn y gorffennol pell pan allai gwrthsefyll neges eithafwyr crefyddol. Fe fydd Parkinsons UK gwyddonydd o allu anghyffredin wybod y yn werth disgwyl am ei gyfrol nesaf gan mai Yng nghyfarfod mis Chwefror, daeth rhyw ddeg cyfan a fodolai am ei faes. Gyda’r ffrwydrad esboniad ar y Tora, sef prif lyfr y grefydd ar hugain ohnom ynghyd i gyfarfod a chael a ddigwyddodd yn ystod cyfnod y Dadeni Iddewig fydd hon. sgwrs, a chael darlith a chyngor buddiol iawn Dysg ac a gyflymodd y tu hwnt i unrhyw beth G@r sydd wedi gadael ei ôl ar grefydd yn gan Ceri Evans, ymgynghorwr ariannol, am a welwyd o’r blaen gyda’r chwyldro gyffredinol yw’r Cymro a’r cyn-Archesgob sut i sicrhau ein bod yn osgoi problemau yn y diwydiannol, fe ddiflannodd y polymath o’r tir. Rowan Williams. Nid oes gofod i fanylu ar ei dyfodol. Daeth sawl un ato ar y diwedd i gael Bellach pobl yn gwybod mwy a mwy am lai a gyhoeddiadau treiddgar a dyrchafol ond digon cyngor personol. llai o bynciau yw ein gwyddonwyr cyfoes gyda yw dweud bod yna hyd a lled eithriadol i’r Ar yr 22ail o Ebrill cynhaliwn fore coffi yn y rhai yn rhoi oes o ymchwil i feysydd cyfan a ysgrifennodd. Bu peth beirniadu arno ‘Corn Exchange’ ac ar yr 28ain cawn gyfarfod cyfyngedig iawn. Yr hyn sydd yn rhyfeddol am fod ei gyfrolau yn ymddangos yn anodd a sgwrs gan Janet Evans ar waith RSPB. yw bod llawer o wyddonwyr cyfoes yn gwbl eu deall. Ni ellir gwadu bod yn rhaid i’r sawl Os am fwy o fanylion, ffoniwch Ann Smedley barod i gyfaddef bod yna lawer o ddirgelion sydd am ddeall Rowan Williams dreulio amser ar 01938 554062 sydd o hyd y tu hwnt i’w gafael. Daeth hyn yn yn chwilio am ystyr ei neges ond mae’r Cymdeithas Mair a Martha gwbl amlwg pa ddiwrnod wrth wrando ar rai o ymdrech yn talu ar ei chanfed. Dyfnder sy’n seryddwyr mwyaf blaenllaw ein cyfnod yn Ar y 3ydd o Fawrth daeth y Parch Bethan galw ar ddyfnder yw ei waith ac yn wers i’r ceisio ateb cwestiynau ffeithiol yngl~n â’u sawl sy’n credu mai rhywbeth arwynebol a Scotford i’n diddanu. Fel arfer,roedd Bethan pwnc. Yr atebion a glywyd fynychaf oedd, wedi paratoi yn drwyadl iawn, a chawsom ddylai crefydd fod. Onid yw meddyliau o’r fath “Dan ni ddim yn gwybod”, neu “Dan ni ddim wedi ein harwain i’r sefyllfa lle mae ein crefydd hanes difyr dros ben am ei phlentyndod yn yn sicr ar hyn o bryd”. Nyffryn Ardudwy. I gyd-fynd â’r sgwrs, canodd yn ymddangos yn arwynebol a diwerth i drwch Mae rhai canghennau o wyddoniaeth yn mynd y boblogaeth. ganeuon priodol gan gyfeilio ei hun ar y pi- â ni i fannau tywyll iawn lle mae cwestiynau ano. Un o uchelgeisiau pobl yw edrych yn ifanc. moesol yngl~n â hawl yr ymchwilydd er Yn wir ers amser maith fe fu hylifau ar gael i Anfonasom gerdyn penblwydd i Elfed Davies, enghraifft i ymyrryd â chelloedd dynol i a oedd yn 99oed y Sadwrn canlynol. wneud i’r croen edrych yn ifanc ond nid yw’n bwrpas meddygol yn codi. Y ffaith yw bod cadw’n ifanc. Erbyn hyn mae ymchwil yn un Cynhaliwn bnawn o Frethyn Cartref ar y 7fed gwyddoniaeth yn dda iawn am gasglu o Ebrill yn festri’r Capel Cymraeg am ddau o’n prifysgolion sy’n dangos bod yr mitochon- gwybodaeth o bob math ond yn gallu bod yn dria sy’n pweru celloedd ynni’r croen yn methu o’r gloch. ddiffygiol wrth ymateb i’r problemau moesol Cymdeithas Gymraeg oherwydd bod yr ensymau ar lefel isaf y croen a gyfyd yn feunyddiol yn y labordy. Yr hyn yn arafu a darfod. Mae gobaith bellach y gellir Ar Nos Sadwrn Chwefror 27ain daeth 28ain sydd ei angen yw rhywrai i osod unwaith eto defnyddio moleciwlau a fydd yn bywiocau’r ohonom at ein gilydd i ddathlu Dydd G@yl safonau moesegol wedi’u seilio ar athroniaeth ensymau ac yn cadw’r croen mewn cyflwr Dewi ym mwyty’r Dyffryn, Foel. Unwaith eto Duw-ganolog a Christ-ganolog. Dau a fu’n ieuengaidd. roedd Mandy wedi paratoi pryd blasus ar ein gosod safonau’n gyson fu’r Rabi Jonathan Os gellir gwneud hyn gyda’n croen onid oes cyfer a phawb wedi mwynhau. Yn dilyn swper Sacks a’r Parchedig Ddr. Rowan Williams. yma neges i’n hysgogi i ddarganfod unwaith daeth gr@p gwerin Y Hen Fegin i’n diddanu a Bu’r gymuned Iddewig ym Mhrydain yn hynod eto’r peth byw hwnnw sy’n troi crefydd yn chafwyd eitemau cerddorol amrywiol yn llawn o ffodus o gael, fel Prif Rabi, Jonathan Sacks rhywbeth dyfnach na mynychu capel neu mynd a hwyl. Noson dda i ddathlu dydd ein am 22 mlynedd tan 2013. Y pryd hynny yn eglwys, canu emynau, dadlau am ddogmâu Nawddsant. 67 mlwydd oed ymddeolodd yr Arglwydd a chynnal boreau coffi. Ysbryd y Duw Byw Ar nos Fercher Mawrth 16eg cawsom noson Sacks ond ni fu’n segur am foment. Mae’n yn gweithio arnom a thrwom yw’r hyn sydd ei o sleidiau amrywiol o rhai o’r gwahanol awdur nifer o gyfrolau. Daeth yr un diweddaraf angen. Beth am ddefnyddio’r cyfnod rhwng y wledydd mae’r cyn llyfrgellydd Roger Foulkes o’r wasg yn 2015 sef, Not in God’s Name: Pasg a’r Sulgwyn i ddarganfod y peth hwnnw wedi ymweld â hwy. Confronting Religious Violence. Wrth astudio sydd dros y canrifoedd wedi rhoi bywyd Y mis nesaf ar Ebrill 20fed disgwyliwn Dewi athroniaeth yng Nghaergrawnt, yr hyn a’i blinai newydd i’r eglwys sef Yr Ysbryd Glân. Roberts Llangadfan atom – Ar Grwydr hefo oedd y cwestiwn mawr ‘Beth sy’n cyfiawnhau Dewi. Croeso cynnes i bawb. Dydd Sadwrn Ebrill 23ain cynhelir Bore Goffi yn Nh~’r Eglwys. Dydd Gweddi Byd-Eang y Chwiorydd Yvonne Eleni tro’r Capel Cymraeg oedd cynnal Steilydd Gwallt gwasanaeth Dydd Gweddi Byd-Eang y Chwiorydd a bu’r gwasanaeth bnawn Dydd Gwener Mawrth 4ydd Roedd y gwasanaeth Ffôn: 01938 820695 wedi ei baratoi gan ferched gwlad Ciwba. neu: 07704 539512 Cacennau cartref, bisgedi, Roedd y trefniant yn nwylo Ceinwen Morris a cacennau dathlu, pwdinau, chymerwyd rhan gan aelodau eglwysi’r dref bara brith a llawer mwy. dan arweiniad Marian James. Yn dilyn y Hefyd, tyllu Ar gyfer eich holl gwasanaeth cafwyd paned a bisgedi Ffres ac wedi eu coginio i clustiau a ofynion gwallt. traddodiadol Ciwba yn y festri a baratowyd archeb gan Marian Thomas a Marian James. thalebau rhodd. Dymuniadau da Gwely a Brecwast Anfonwn ddymuniadau da i bawb sydd mewn Noddfa, Llangynyw anhwylder ac yn methu dod ynghyd i’r mewn awyrgylch gartrefol cyfarfodydd uchod. Aanfonwn ein cofion arbennig at Nest Davies yn y cartref gofal yn yr Ystog. Cysylltwch â Heather ar 07854239198 Atebion Pos Cyfieithu: Ar draws: perffaith, 01938 810214 neidio, wyres, wrth gwrs, parchus. I lawr: neu peswch [email protected] 20 Plu’r Gweunydd, Ebrill 2016

CLECSCLECS CAEREINIONCAEREINION

Bechgyn Blwyddyn 9 Ysgol Caereinion sydd â golwg reit fwdlyd arnynt ar ôl chwarae gêm rygbi yn ddiweddar! Nhw yw Pencampwyr Gogledd Powys ac yn 2il ym Mhowys. HUW EVANS Gors, Llangadfan

Arbenigwr mewn gwaith:

Ffensio Unrhyw waith tractor Troi gydag arad 3 cwys ‘spring’ a 4 cwys dwy ffordd ‘spring’ Torri Gwair a Thorri Gwrych Bêlio bêls bach

01938 820296 / 07801 583546

WAYNE SMITH ‘SMUDGE’ PEINTIWR AC ADDURNWR 24 mlynedd o brofiad Bechgyn Blwyddyn 7 Ysgol Caereinion sydd yn Bencampwyr Gogledd Powys ac yn 3ydd trwy Bowys. ffôn Cwpan Pinc Yr Urdd 01938 820633 Merched Dyffryn Banw 07971 697106 sydd wedi cael llwyddiant yn Eisteddfodau Cylch a Sir yr Urdd yn 10% i ffwrdd gyda’r hysbyseb hon ddiweddar. Menna Jones - 2il a Pwyllgor i drafod y 3ydd yn y Sir. bwriad o wahodd Lois Tudor - 1af ar yr unawd Chwythbrennau Eisteddfod Powys i yn y Sir. Lwsi Roberts - 1af ar yr Ddyffryn Banw, unawd a’r alaw werin Gorffennaf 2017 yn y Sir. Canolfan y Banw, Llangadfan Megan Davies - 1af ar y Nos Fawrth, Ebrill 12 am 7.30 ddeuawd efo Lwsi yn y Croeso cynnes i bawb Sir