Perandoria Shqiptare E Bukurisë Në Zvicër Lendita Frroki Tashmë Është Emër I Njohur Në Fushën E Të Bukurës

Ballina: Lendita Frroki Foto: Admir Saiti

Kush po e sjellë Dikur s’kishte mjek, Kosovën por as sëmundje në gisht si tash

Shqiptari Nuk e kam ditur që fle një javë se burrin e kam me njërën grua, Donzhuan e një javë Tuna: me tjetrën Ku rafsha mos u vrafsha

E veçanta LENDITA FRROKI DHE Linda, nga “VIP NAILS & BEAUTY” “Beauty’s perandoria shqiptare Linda” e bukurisë në Zvicër WOMAN UB UNION BUSINESS DINO ALBANISCH & DEUTSCH CERAMICHE

Bonnerstraße 212 53757 Sankt Augustin

Telefon: 02241 - 26 10 991 Telefax: 02241 - 16 56 929 E-Mail: [email protected]

www.union-business.de

Ana tjetër e medaljes... Ç’profesione kanë të njohurit tanë?

Zija Rexhepi, moderator, aktor, profesor U lind në Preshevë. Studi- met master në fushën e Ko- munikimit dhe Gazetarisë i ka mbaruar në Prishtinë. Zija Rexhepi njihet si njëri nga moderatorët më të mirë televizivë. Karrierën e moderatorit e filloi në RTV 21, pastaj në RTK, ndërkaq tash është në ATV. Por, Zija me profesion është aktor. Aktrimin e ka adhuruar prej fëmijërisë dhe kjo ka qenë një ëndërr, të cilën edhe e ka realizuar. Gjatë studimeve dhe pas tyre ai ka marrë pjesë në shumë videoprojekte dhe shfaqje teatrale. Është profesor në AAB.

Teuta Krasniqi, aktore, prezantuese, këngëtare, profesoreshë Aktore, prezantuese, këngëtare, profesoreshë, janë vetëm disa nga profesionet e Teuta Krasniqit. Në të gjitha profesionet dhe projektet e saj ka treguar suksese të lakmueshme. Teuta Krasniqi është e diplomuar në degën e aktrimit. Ishte shumë aktive në pjesë teatrale dhe televizive. Ishte shumë e adhuruar me rolin e saj në “Kafeneja jonë”. Ka drejtuar edhe një numër të madh spektaklesh dhe koncerte të ndryshme. Gjatë karrierës së saj i ka realizuar edhe disa këngë, më shumë për Jeton Vorfi, mjek, valltar qejfin e saj. Është edhe ligjëruese në “Art Desing”, udhëhequr nga Jeton Vorfi, është themeluar në vitin 1995 në Gjakovë. Me Akademinë e Arteve. vite të tëra e ka mbajtur epitetin e grupit më të mirë të vallëzimit jo vetëm në Kosovë, Shkurt e shqip: shumë profesione, por por në shqiptari në përgjithësi. shumë e talentuar. Por, Jetoni profesion parësor e ka mjekësinë. Është specialist i mjekësisë familjare.

KOSOVARJA 3 Në ballinë: Lendita Frroki

Lendita Frroki dhe “VIP Nails & Beauty”, perandoria shqiptare e bukurisë në Zvicër Lendita Frroki tashmë është emër i njohur në fushën e të bukurës. Ajo jeton dhe vepron në Aragau të Zvicrës. Qe 18 vjet merret me estetikë dhe ia ka dalë që sallonin e saj “VIP Nails & Beauty” ta bëjë të njohur, falë shër- bimeve ekskluzive që ofron. Në ambientin e bukur, komod e relaksues, në “VIP Nails & Beauty”, kryhen një mori shërbimesh profesionale të fushës së estetikës dhe bukurisë. Pra, kush është Lendita Frroki dhe cila është jeta e saj profesionale e private? Ju lutemi, na bëni një prezan- rektësi dhe me pasion e dashuri, Cilat janë shërbimet që ofroni tim të vetvetes, edhe pse kemi sepse pa qenë të gjitha këto dhe çka u veçon nga të tjerët? dëgjuar se nuk të pëlqen të bashkë, vështirë arrihet suksesi. - Siç thash, në sallonin “VIP Nails & flasësh shumë në vetën e parë? Beauty” ka shumë shërbime, duke - Jetoj prej vitesh në Zvicër. Jam Ku je shkolluar, aftësuar, profe- filluar nga trajtimi profesional dhe 40 vjeçe, bashkëshorte dhe nënë e sionalizuar? zbukurimi i fytyrës me metodat lumtur e dy fëmijëve. - Gjatë gjithë karrierës sime kam Miconeedling, Aqua Facial, Derma- Merrem me bukuri dhe estetikë kryer shkollë, dhjetëra kurse dhe fazion, Radiorefequenz, etj. dhe kam biznesin, sallonin tim, seminare të ndryshme, për të arritur Pastaj, i rregullojmë thonjtë e duarve ku ofrojmë një mori shërbimesh në nivelin që jam. Jam angazhuar e të këmbëve, vetullat (vimpern) qer- profesionale nga fusha e së gjatë gjithë kohës për t’u avancuar pikët, depilimin me laser, zbardhjen e bukurës dhe kontribuojmë që më shumë e më mirë në këtë fushë. dhëmbëve etj. Dhe, gjithsesi, të gjitha femrat të jenë më të kënaqura klientet tona dalin të kënaqura nga dhe më rehat me pamjen e tyre Po biznesin, “VIP Nails & Beau- salloni ynë, meqë marrin atë që duan. të jashtme. ty”, qe sa vjet e ke hapur? Produktet tona janë lider në tregun - Para 12 vjetësh fillova të punoj në ndërkombëtar. Qe sa vjet merresh me këtë shtëpi, ndërkaq sallonin, tashmë punë? të njohur, e kam hapur para katër Si është të jesh femër dhe të - Qe 18 vjet merrem me këtë punë. vjetësh dhe ndodhet në Zentral- kesh biznesin tënd? Punën e bëj me përkushtim, kor- strasse 32 5610 Wohlen. - Nuk them se është e lehtë, ama

4 KOSOVARJA kur e ke mbështetjen dhe ndih- Veç këtyre që u thanë, a ke për mën e familjes, nuk është edhe të shtuar edhe diç tjetër për aq e rëndë dhe gjërat shkojnë jetën tënde private? më mirë. - Si shumë shqiptarë të tjerë, edhe unë punoj dhe angazhohem A është vështirë të bëhet bi- shumë. Unë dhe burri i kemi pu- znes në vend të huaj, në këtë nët tona, jemi mjaft të angazhuar rast në Zvicër? dhe përpiqemi t’u sigurojmë një - Ndoshta ka qenë dikur, por jo jetë sa më të mirë fëmijëve tanë. më. Falë Zotit ka shumë shqip- tarë të suksesshëm në Zvicër, që Sa është sfiduese të jesh bash- e bëjnë në mënyrë të mrekul- këshorte, nënë dhe profesion- lueshme punën e tyre. iste, njëkohësisht? - Nuk është edhe pa sfida puna që Klientet tuaja janë të nacio- bëj, aq më tepër kur synoj t’i bëj naliteteve të ndryshme. Si e të gjitha mirë. Dhe, për t’i arritur presin faktin se ti je shqiptare? të gjitha lypset shumë vullnet. - Për to është me rëndësi ta bësh punën mirë, pa gabime, me kor- Cila është lidhja jote me rektësi dhe rezultati final të jetë i Kosovën dhe a ke menduar, kënaqshëm. ndonjëherë, për biznes në E, unë përpiqem ta arrij këtë vendlindje? dhe, fatmirësisht, deri më tash - Vij çdo vit në Kosovë dhe lidhja, kam arritur suksese të lakm- pa dyshim, është shumë e fortë, ueshme. meqë Kosova është vendlindja ime, vendi që e dua shumë, e ku Jeni edhe grua e bukur. A u më pushon shpirti dhe ku i kam ka ndihmuar bukuria të keni njerëzit e dashur. sukses më tepër? E, sa i përket biznesit, momental- - Shija është relative dhe secili isht nuk kam ndonjë ambicie të është i bukur në sytë e dikujt. hap biznes në Kosovë. Njerëzit janë të bukur në forma të ndryshme. Por, pa dyshim, A je kuzhiniere e mirë dhe a di çdo femër e ka bukurinë e vet... të përgatisësh ushqime tradicionale? Cila është arma jote e fortë në - Jam kuzhiniere e mirë. Edhe ush- profesion? qimet tona tradicionale i përgatis - Punoj me përkushtim, ashtu siç me dëshirë të veçantë. duhet. Por, mbi të gjitha, jam e sinqertë dhe mundohem t’i pres Cili është pasioni, hobi yt? sa më mirë klientet. - Hobi im është shëtitja në bjeshkë. Më pëlqen të ecë në ajër Çka të ka ndihmuar më së të pastër dhe t’i shijoj bukuritë shumti të jesh kjo që je? fantastike të bjeshkëve. - Fakti që nuk jam ndalur, jam munduar vazhdimisht. Por, pa Për fund, një mesazh? dyshim, edhe mbështetja e - Mesazhi im është për të gjitha familjes... femrat që duan të shkollohen dhe aftësohen sa më shumë, si Çka konsideron si suksesin tënd dhe për të gjithë shqiptarët që të më të madh? bashkohen e të punojnë me njëri- - Familjen e shëndosh dhe fëmijët tjetrin, sepse vetëm kështu jemi e mrekullueshëm. Pastaj vjen më të fortë. puna, biznesi dhe suksesi. Nderim Neziri

KOSOVARJA 5 Koha ecë e ne askund...

Pse nuk kemi një muze të masakrave serbe në Kosovë? Mungesa e një manitare në Kosovë, Bekim Blakaj, të harrohet, jo me qëllim që të mbjel- thotë se mungesa e një muzeu që lët ndonjë ndjenjë e hakmarrjes, por muzeu, që dëshmon dëshmon krimet e luftës mund të jo edhe harresës, për të kujtuar dëmet krijojë problem në kujtesën kolektive. dhe krimet e rënda që kanë ndodhur krimet e luftës në “Definitivisht, mungesa e një muzeu gjatë luftës në Kosovë… të përgjithshëm që kishte me trajtua E, çdo vonesë ose shtyrje e kohës deri Kosovë, rrezikon të kaluarën, është një problem i madh, në hapjen e muzeve ka pasoja, sepse të lërë në harresë në rend të parë edhe në kujtesën shumë mbetje materiale ose janë kolektive tonën si shoqëri, ku edhe shkatërruar ose nuk mund të gjenden, dëshmitë e gjalla, gjeneratat e reja do ta vizitonin dhe sepse veshmbathjet shkatërrohen, do të mësonin mbi të kaluarën. fotografitë mund të humbin, e edhe vrasjet, masakrat, Mirëpo, është i rëndësishëm, gjithash- incizimet... tu, për vizitorët apo turistët e huaj Por, me distancë kohore zbehet edhe keqtrajtimet dhe që vijnë në Kosovë, sepse pak ka të kujtesa e personave që kanë jetuar dhunimet që u bënë tillë që nuk e dinë se çka ka ndodhur ose mbijetuar masakrat... në Kosovë. E, kur i interesohen se ku ndaj civilëve shqip- mund të mësojnë diçka më shumë Për fund për këtë luftë, në fakt, nuk ekziston një Institucionet shtetërore në Kosovë tarë gjatë kohës së adresë e vetme”, thotë Bekim Blakaj. deri tani nuk e kanë pasur prioritetit luftës. mbledhjen dhe dokumentimin e Ç’thotë historiani krimeve të luftës, të kryera nga forcat Njerëz të fushës, si profesorë e Memli Krasniqi? serbe gjatë periudhës 1998-1999. historianë, thonë se mos-krijimi i një Historiani Memli Krasniqi thotë se një Kosova ka disa memoriale, të cilave, muzeu të tillë, përveç që tregon mos- muze i tillë është i rëndësishëm për pa dyshim, u prinë ajo në Prekaz, respekt për sakrificën e të rënëve, të treguar krimet e kryera nga forcat ku dëshmohet sakrifica e familjes rrezikon edhe kujtesën kolektive rreth serbe ndaj popullit të Kosovës. Jashari, por edhe ajo e Reçakut, e ngjarjeve që tronditën vendin tonë dy “Në një anë dëshmon për krimet Mejes dhe disa të tjera, e që kërkojnë dekada më parë. serbe, në anën tjetër ndihmon në ku- të mirëmbahen ashtu si duhet dhe si Drejtori i Fondit për të Drejtën Hu- jtesën kolektive të shqiptareve që mos e meritojnë...

6 KOSOVARJA Faqja e shtatë KOSOVARJA magazinë e pavarur për familje www.kosovarja.al

Pronar dhe botues: Gani Dili

Redaktor përgjegjës: A do të mund Isa Ilazi të durojë shpirti? Menaxher: Vrasja e kohës është vetëm një emër, për mënyrën Driton Dili tjetër se si koha na vret neve... Por, sa kohë mund të shkojë që të harrohet e Redaksia: Rreziku Safet Krivaça (reporter i lirë) Nuk duket racionale përherë ta fajësojmë keqja e tyre? historinë, ta fajësojmë Evropën e botën për Mund të harrojnë, mund të pajtohen vetëm Nderim Neziri (redaktor) padrejtësitë ndaj kombit dhe popullit tonë. ata që nuk kanë plagë. Kurrë ata që ende kanë Besiana Dili Këto fajësime nuk janë kontestuese. Po qe se dhembje, që ende plaga u kullon... Drenushë Haredinaj vazhdojmë të merremi me vetveten, do të Rilinda Krasniqi pranojmë logjikën vetërrënuese. Gjendja në të Pranverë, ku? Dionita Sadrija cilën jemi nuk mund të përballohet as lehtë e Thonë se bashkë me stinët ndërrojnë edhe Gresa Mehmeti as shpejt pa bashkimin e forcave. Po qe se këtë njerëzit. Edhe dashuria. Veli i gjallërimit fillon nuk e bëjmë, do të ballafaqohemi me plasaritje të mbulojë gjithë ç’gjen, ç’sheh... Edhe natyrën, dhe ndarje të reja. E, plasaritjet dhe ndarjet, edhe dashurinë, edhe kujtimin, edhe gëzimin, populli dhe kombi shqiptar i ka paguar shumë edhe lumturinë e shpirtrave... shtrenjtë në të kaluarën. Epo, ç’i dhembë shpirtit? Ç’i dhembë në këtë Kërcënohet rreziku që këto të tashmet t’i pranverë? paguajmë edhe më shtrenjtë. Ndien nevojë t’ia qajë hallin dikujt, brengat, dashjet... Ndien nevojë t’ia çelë dikujt zemrën, * ta lehtësojë veten. Me zemër të çelur, thonë, Me politikë duam të merremi të gjithë, edhe ndihesh më i lirë. Shkurt, ndihesh njeri... pse marrja me politikë kërkon një prirje të Kudo, kah do e shikon pranverën, gjelbërimin... veçantë. Politika nuk është zeje që mësohet, Gjithçka kthehet në gjallëri, në ndjeshmëri... por shkathtësi që lindë dhe zhvillohet. Dizajni: Megjithatë, diçka mbetët edhe nga stina e Labinot Bërbatovci ftohtë, s’harrohet dot, kujtohet... * Andaj, as në këtë pranverë s’dua që gjithçka e Partitë tona të habitin: gabimet e partive të shkuar të harrohet, por as të kthehet, se në jetë tjera i shohin, ndërsa gabimet e veta nuk i ka edhe shumë dhembje dhe a do të mund t’i shohin! Partitë, të cilat për vetvete mendojnë se durojë shpirti? janë të pagabuara, gabojnë qysh në fillim. Koha po ecë... * Po ashtu, edhe mospajtimet po vazhdojnë dhe Asgjë nuk mund të zgjatë përgjithmonë veç çka po ashpërsohen edhe më shumë. Adresa e redaksisë: As dhembja, as gëzimi Fahu postal 18, 10000 Prishtinë As dashuria, as pikëllimi Tel: 038 51 75 75 Xhami i thyer As jeta. Armiku me të cilin je pajtuar apo do të paj- Email: [email protected] tohesh, zakonisht, nuk është më i mirë se një * xham i thyer që është ngjitur, sepse fyerjet Thonë, njeriu është i ngjashëm me detin, të cilin mbahen në mend më tepër se sjelljet e mira... askush nuk mund ta njohë, sepse të dy janë Marketing: Thonë: e mira harrohet, kurse e keqja ruhet me tinzarë dhe s’dihet çfarë kanë brenda. Tel: +383 44 143 448; ngulm në kujtesë. E, kërkojnë të na pajtojnë me Pra, njeriu dhe deti, dy fshehtësi të mëdha... Email: [email protected] ata që na fyen, na bënë të keqe shekuj me radhë. Gani Dili Zoti e bëftë hajr...

Kush po e sjellë Kosovën në gisht? Te ne kudo ka prob- Gjithçka mund të Kur u bë faktor, i urdhëroi disa ushtarë që t’ia sillnin babanë, leme. Madje, prob- bëhesh veç njeri jo! Për ta reflektuar këtë model ashtu qysh do e gjenin në shtëpi lemet janë aq të psikologjik të njeriut se kush ishin a fushë... Sepse, donte t’i tregonte mëdha, sa askush e kush janë tash, është një batutë se kush, në fakt, ishte ai, ku kishte që mund ta dinë shumë njerëz, arritur... nuk mund t’ua gjejë por që pak kund e kanë përdorur Shkuan nizamët dhe e morën me fillin... si duhet: dhunë... Dhe, kur e sollën para tij, Një djalë hajlaz, në rini, nuk kishte babai u ndal dhe e shikoi të birin e vet drejt në sy. Te ne, në Kosovë, problemet jo që lënë gjë të keqe pa bërë. Babai “A je ti, im bir?”, e pyeti babai. zvogëlohen, siç ndodhë në shtetet e qortonte çdo ditë dhe, më në “Po, unë jam vetë!”, ia ktheu ai. “Të e botës demokratike, por sa vijnë e fund, u lodhë së qortuari. shtohen... Pse? Një ditë i tha: “Ti kurrë nuk do kam thirr këtu për të të treguar se Sepse, a e dini sa njerëz janë bërë bëhesh njeri, o bir!”. dikur më thoshe se kurrë nuk do të pasur në Kosovë paslufte?! Kur Por, ai nuk ia dëgjoi fjalët... bëhem njeri, prandaj shiko se kush e kujtojnë se kush janë tash e Atij, kur i erdhi koha e ushtrisë, jam unë sot!”. kush kanë qenë dikur, ndalen para veshi uniformën dhe fati deshi t’i Babai e shikoi gjatë dhe i tha: pasqyrës dhe e shikojnë veten: ecte puna mirë. Dhe, si hajlaz që “Ti je bërë oficer, por nuk je bërë janë a s’janë ata... ishte, u bë oficer i lartë. njeri! Unë ta kam thënë këtë të

8 KOSOVARJA fundit. Demek, nuk do bëhesh djalit të vet, duke i thënë: gomarëve e kishte blerë po në njeri, e jo nuk do bëhesh oficer”. “S’e kam pritur kurrë prej teje të atë qytet. Dhe, duke menduar se jesh deputet!”. gomari e njihte mirë terrenin, e Kush ke qenë “E, çka ke pritur tjetër nga unë, vuri në krye të karvanit. Tash, që e kush je bërë? baba?!”, i drejtohet i biri. gomari i printe devesë, kjo e fundit “Kam pritur të jesh fermer”, i thotë u zu në siklet. Dhe, duke e pasur në kokë këtë babai. Dhe, për fat të keq, sëmuret gjë, më zuri gjumi. Isha sorollatur padroni dhe mbetët në rrugë. aq shumë sa nuk i besoja vetes. Më A qitet gomari Futet në një skutë hijeje dhe, duke kishin ardhur mu te koka e shtratit para devesë?! menduar se çka kishte bërë keq që baballarët e shumë politikanëve Vjen, pastaj, një babë tjetër, që dja- e gjeti e zezëdita, i shkoi mendja tanë, që sot janë dikush dhe opin- li i tij ka qenë në luftë dhe tash nuk mos ishte ky dënim prej hakut të ioni i njehë. Kishin kapur telefonat ia di skajin pasurisë dhe i thotë: deveve që i kishte ngarkuar shumë e vjetër dhe i thërrisnin bijtë e tyre. “Një pasanik, që ia dinte tregtisë dhe u afrua te njëra deve dhe i tha: “Eh, kush je bërë ti e kush ke qenë! mananë, merr karvanin me deve “Oj deve, më jep hallallin, sepse Je bërë i madh bir, je bërë i zoti, e gomarë dhe niset për në shehër. nuk po mund të vdes pa ma aq sa ta sjellësh në gisht Kosovën, Qon atje çka kishte të qonte dhe dhënë!”. por po të lëvizë gishti kohëve të merr çka kishte të merrte. Me t’u “Për çdo ngarkesë që ma ke bërë fundit!”. kthyer e devijon rrugën, meqë era ta bëj hallall, por për një gjë tjetër Vjen një baba tjetër dhe i thotë kishte mbushur shtegun me rërë nuk ta bëj kurrë hallall!”. një deputeti, si në mjegull, se po në shkretëtirë. “Çka?”, e pyeti padroni. flasim nga pozita e ëndrrës, të kup- Disa kilometra pa hyrë në qytet, “Nuk ta bëj hallall kurrë kur ma tohemi dhe, sado që barazohet kjo padronit, teksa drejtonte kar- vure gomarin para e unë ecja pas tij!”. me realitetin, dijeni se jam duke vanin, i bie në mend se njërin prej folur për ëndrra. Ai ia rrahë krahët Sokol Murturi

Sa të tillë ka edhe në Kosovë? Historia e Demë Mulës, 63-vjeçar, nga fshati Dobrun i Hasit, nuk është unikat, por është ndër histo- ritë e rralla te shqiptarët. Ai jeton në të njëjtën shtëpi me dy gra. Pas gruas së parë, Hatixhes, e që nuk lindi fëmijë, Dema vendos të marrë një grua të dytë, Nazmijen. Por, as me atë nuk arriti të ketë fëmijë. Andaj, vendosi t’i mbajë të dyja. Gratë e Demës shprehen se nuk kanë xhelozi ndaj njëra-tjetrës, madje bashkëshortin e tyre e nda- jnë në mënyrë të barabartë, por që flenë në dhoma të ndara. Shqiptari që një javë “Çifte si ne ka sa të duash dhe ne s’jemi as të parët e as të fundit”, thotë Hatixhja. Ndërkaq, Dema shprehet: “Ne, që i kemi nga dy gra, në Veri fle me njërën grua, e kemi zakon një javë flemë me njërën e një javë me tjetrën”. Shtrohet pyetja: Sa çifte të tillë ka edhe në Kosovë dhe si e kalojnë një javë me tjetrën jetën ata që jetojnë me nga dy gra? KOSOVARJA 9 Në Rezallë të Skenderajt Ç’tha nëna që djalin ia vranë para syve? “Më vrisni edhe mua”, tha edhe disa gra të tjera, të cilat Bashkë me të janë renditur edhe ndodheshin aty, ditën e 3 pril- katër nxënës të tjerë të kësaj nëna që forcat serbe ia lit të vitit 1999. Një ndër fëmijët shkolle, që u vranë nga forcat vranë djalin para syve, në e vrarë gjatë luftës ishte edhe serbe. Rezallë të Skenderajt... Leutrimi, i biri i dëshmorit Malush E, për nxënësit e tjerë, e që shpë- Ahmeti. tuan nga vdekja, ishte shumë Disa fëmijë të fshatit Rezallë të Rrëfimi i nënës së tij për këtë e rëndë asokohe, kur dëgjonin Skenderajt janë vrarë gjatë luftës ngjarje tragjike është tmerrues. se shokët e shoqet e klasës po para syve të prindërve. Nëna e Të afërmit e tij tregojnë se, veç vriteshin. shkretë pa djalin e saj, Lulver Leutrimit, atë ditë ishin vrarë edhe Vetëm më 5 mars 1999, në Rezallë Deliun, të vrarë. Në ato momente disa fëmijë të tjerë. të Skenderajt, policia dhe ushtria ajo nga forcat serbe kërkoi ta Emri i Leutrimit tash qëndron në serbe ekzekutuan 98 shqiptarë, vrisnin edhe atë. murin e shkollës, që mban emrin banorë të Rezallës dhe të fshatrave Momente të ngjashme përjetuan e babait të tij, Malush Ahmeti. përreth.

Portret: Fahrije Hoti Gruaja e jashtëzakonshme Më 25 mars 1999, fshati Krushë e E ve, me dy fëmijë, ajo arriti, në Madhe e Rahovecit, ishte një dësh- solidaritet me gratë e tjera të fshatit, mitar i njërës prej tetë masakrave të çlirohet nga diktatet patriarkale të më të mëdha të Kosovës, ku gjatë shoqërisë në të cilën jeton. tri ditëve sa zgjati masakra, para- Duke qenë në krye të dy betejave, militarët, policët dhe ushtarët serbë atë për kauzën e njerëzve të zhdukur vranë dhe masakruan 243 shqip- gjatë luftës dhe atë për mbijetesën tarë, e që 64 prej tyre ende janë të dhe pavarësinë e saj, Fahrije Hoti, zhdukur. së pari, krijoi organizatën joqeveri- Kjo masakër la 502 fëmijë pa një tare “Të vejat e Krushës”, e cila do t’i prindër dhe 140 gra të reja nën bashkonte disa vite më vonë rreth moshën 50-vjeçare. gjashtëdhjetë gra në një koopera- Fahrije Hoti është një grua që mbart tivë. me vete të gjitha betejat e grave Dhe, duke punuar tokën dhe duke shqiptare. Gjatë luftës më 1999, ajo organizuar një biznes shembullor, u dëbua nga fshati i saj. Në kthimin e të vejat e Krushës kanë arritur, falë saj, disa muaj më vonë, burri i saj ishte forcës dhe punës së tyre, të mbësh- zhdukur dhe shtëpia e saj ishte djegur. tesin familjet e tyre.

10 KOSOVARJA Jo moti... Mediet kosovare janë vërshuar nga kronika të zeza: “Djali rrahë në- nën”, “Djali vret babanë duke e shpëtuar nënën”, “Nëna e paraqet të birin në polici”, “Nusja e bën vjeh- rrën për spital”, “Burri vret gruan, pastaj vetveten!”, siç ndodhi rasti ditë më parë në Lagjen “Emshir” të Shkonin në haxh Prishtinës etj. edhe për të vdekurin! Kosova në të kaluarën kurrë nuk ka ban dhe ai do të drejtohet në njërën turkut! Pra, këto tri sende më bëjnë të lënguar nga ngjarje të tilla. Në vendin rrugë... Edhe kurbanin e kishin ther jap shpirt lehtë...”. tonë ka pasur nder, fytyrë, mëshirë, e por kot... veçmas respekt ndaj prindërve. Por, si i ri nuk kishte qenë i rehatshëm. Dikur s’kishte mjek, Kur isha fëmijë, ai që ishte qoftë edhe Kurrë nuk kishte ditur me nderua por as sëmundje si pak ditë para tjetrit, kishte të drejtë t’i babë e nënë! Nuk kishte bërë asgjë kërkonte vëllait a shokut t’ia mbushte të mirë për askënd, prandaj Zoti e ka tash! një gotë ujë. dënuar me vuajtje...”. Dikur nuk ka pasur mjekësi si tash, por Fëmija nuk ka qenë kurrë adet t’ia kthe- Dhe, tek i dëgjoja kah flisnin, mendja nuk ka pasur as sëmundje e vuajtje. jë fjalën prindit. E qonte në vend fjalën mu kthye në fëmijëri të hershme, kur Sot, me gjithë këtë mjekësi të zhvil- e prindit dhe s’kishte komente aty... halla tregonte në odë si kishte vdekur luar, njerëzit vdesin duke e trishtuar E, tash? Askush askënd nuk e për- babai i saj. rrethin dhe ambientin e vet. shoshë! “Baba, pak para se të vdiste, kishte Njerëzit vdesin në fatkeqësi të rënda, kërkuar ta nxirrnin jashtë, nën hijen e në gjëra që nuk paramendohen dhe Nuk i ka respektua “Dardhës Ukere”. Dhe, qysh kemi qenë krejt kjo ndodh, siç kanë thënë të tu ndenjur, baba më tha: vjetrit, “kur bota bëhet haraba”! prindërit, ka mbetur “Qohu Resime, më shti brenda se më E, çka do të thotë “haraba”? Haraba i paralizuar! ka ardhur iza me vdekur!”. do të thotë kur njerëzit shkatërrohen, Para pak ditësh, në një ndejë, një “Jo, babë, qysh vdesë kaq i fortë ti?! duke mos respektuar askush askënd kushëri i tregonte mikut se si vuan Edhe pse u je afruar të 100-tave, ende dhe duke u bërë kanibalë ndaj species nga sëmundja daja i babait të tij: sheh më mirë se unë!”, i thashë. së vet gjenetike! “E ka përfshirë sëmundja e keqe, qoftë “Qohu se unë u hallashtisa me dard- Gjithashtu, njerëzit i përfillnin ama- larg nesh... Edhe trupi i është tharë, hën dhe me të gjithë ju”, ma ktheu netet pas vdekjes. Njerëzit shkonin sepse ka mbetur qe sa vjet ratë. I paksa me zë të shterur dhe shtoi: “A e në haxh edhe për të vdekurin nëse ai kanë blerë djemtë shtrat enkas për të di ti pse po vdes kështu, kollaj? Tanë e kishte lënë amanet, e që nuk kishte sëmurët e tillë, por nuk po i ndihmon. jetën time i kam ndihmuar të tjerët pasur mundësi të shkonte në kohën Nuk mund të fle. Flet pa lidhje dhe sa ka mundur dhe pa prituar fare. I sa ishte gjallë. nuk dinë çka të bëjnë me të. Dikush kam rritë tre breza jetimë. 12 vjet i E, kjo për atë kohë ishte interesante... u kishte thënë sakrifikoni një kur- ka mbajtur burg në Turqi në kohën e S. Krivaça KOSOVARJA 11 Nga notesi im...

Gjysh, a ti ke për t’më rritur mua, a?! Pse e desha shumë nipin e porsalindur? E mora në krahë, me të dalë nga dera e spitalit të lindjes. Ia vura mindilin mbi fytyrën e bardhë si bora maje mali.

Gruaja më mbështetej gjatë ecjes dhe “Me kë fole?”, më pyeti gruaja dhe nuk Gjysh, herë-herë mundohej t’ia shihte fytyrën e u ndal me kaq: “Je bërë si Sahit Fyelli, ke vockël. Unë mundohesha ta mbaja gëzi- filluar të flasësh me vete! Mos u gëzo a ti ke me më rritur min brenda vetes, në shpirt dhe të mos e shumë se nuk është mirë!”. mua, a?! hetonin të tjerët... “Si të mos gëzohem, grua?! Ç’nip të Tash kanë kaluar gjashtë vjet nga ajo ndo- Ishte një lloj gëzimi, sikur e shprehin edhe shëndoshë na fali Zoti... Nuk e donim në dhi, kurse ai në fytyrë ende është i bardhë lojtarët në fushë kur shënojnë gol dhe ikin fillim nënën e foshnjës, por, me kohë, si bora. Por, për fat të keq, prindërit e tij në një qosh të fushës që ta përjetojnë atë gjërat ndryshuan”, ia ktheva. nuk janë rehatuar në jetën bashkëshortore gëzim vetë, sepse po të qëndrojnë afër Dhe, sapo hymë në banesë, gruaja m’i dhe nipi im i dashur jetën e kalon sa te të tjerëve ata do i hedhen sipëri dhe do e bëri disa pyetje, duke më përberë me kë njëri prind sa te tjetri... zënë për fundi... fola teksa ishim duke e pritur ashenso- Ai sikur e ka kuptuar se shumëçka nuk rin. është në rregull me prindërit e tij: Nuk Si foli foshnja “Fola me nipin. E foli një fjalë, e unë ia qeshë, nuk ka entuziazëm dhe pa dëshirë ktheva përgjigjen”, i thashë. shkon në shkollë... e porsalindur? Por, nuk më kishte shkuar assesi në Dje më telefonoi dhe më tha të shkoja ta Kur arritëm te banesa, në hyrje, teksa e mend se ai zë fëmije kishte ardhur nga merrja në shkollë. Do të fle në shtrat me prisnim ashensorin, foshnja që kisha në ata që ishin në ashensor, kurse mua m’u mua, sepse gjithmonë i tregoj ndonjë dorë foli. Lëshoi një zë, si të ishte fëmijë i bë se foli foshnja... përrallë... rritur. “Nejse, kanë nisur me të bërë veshët Por, para se ta zinte gjumi më bëri një Unë ia ktheva përgjigjen. Por, kur më zhurmë!”, më thotë gruaja. pyetje, e që ishte shumë e rëndë për mua: dëgjoi gruaja që fola, u habit me kë fola, Por, as atë ditë e as sot nuk e kam të “Gjysh, a ti ke për të më rritur mua, a?!”. sepse nuk ishte askush afër... qartë se si nga foshnja doli një fjalë... S. Krivaça

12 KOSOVARJA E gjeta ditarin e burrit...

Nuk e kam ditur se burri im është Donzhuan! E gjeta ditarin e sazhet e një femre vetëm disa tim burrë është në lidhje dashurie ditë më parë. qe një vit. Asaj nuk i interesonte se burrit tim në një unë isha e mërzitur, se bota ishte kuti derisa po pas- Ah, ai ditar rrokullisur për mua... i mallkuar! troja dollapët dhe, U ndjeva e copëtuar kur e lexova Digje ditarin fatkeqësisht, zbu- ditarin, isha e shokuar dhe në po të duash! mosbesim. Ai kishte shkruar me Po atë ditë, në mbrëmje, kur im lova se ai ka pasur detaje se si ishte njohur me ato burrë u kthye nga puna, i thashë disa afera, e që ma femra dhe çfarë kishte bërë me to. se në telefonin e tij e kam parë një E gjithë bota ime u shembë në ato mesazh të një femre me të cilin ngritën tensionin... momente... është në lidhje. Një ditë, teksa ai lahej, telefonin Për çudi, nuk u befasua, siç e prisja Jam 52-vjeçare. Jam martuar e kishte lënë mbi televizor. Ai nga ai. Uli kokën në shenjë pen- me tim burrë para 25 vjetësh kishte një kod dhe nuk hapej dimi dhe zë nga goja nuk nxori... dhe asnjëherë nuk më ka shkuar dot. Por, kureshtja se çka i shk- Dikur, pas një heshtjeje të gjatë mendja se burri im mban sekrete, ruanin të dashurat, më nxiti që më tha: “I kam përfunduar të gjitha të cilat e sollën martesën tonë në me çdo kusht ta zhbllokoja. Dhe, aferat! Tash ai ditar nuk paraqet pikëpyetje. kur u hapë telefoni, një mesazh asgjë për mua. Digje po të duash”. Si ndodhi kjo? ishte ende i pahapur. “A do të Por, nga ajo ditë e deri më tash, E gjeta ditarin e burrit tim në një takohemi sot pas pune?”, shkru- zemra ime është e thyer se si ka kuti derisa po pastroja dollapët ante. mundur të ma bëjë këtë ai. E dua, dhe, fatkeqësisht, zbulova se ai Dhe, nuk di as vetë se ku e gjeta por nuk di a do të mund ta kaloj qëmoti më tradhtonte! Më pas kurajën, po e thirra atë numër. Kur ndonjëherë këtë lëmsh që e kam e shikova telefonin e tij, kur ai i tregova asaj gruaje se kush isha, në shpirt... ishte jashtë, dhe i gjeta me- ajo nuk e mohoi, por më tha se me E. Th. KOSOVARJA 13 Debat për moralin...

Pak fjalë për burrat “e moralshëm” kos- A ka deputet në Kosovë ovarë, që skuqen në fytyrë si speci i kuq kur të përmen- që flet haptazi det fjala “seks” dhe femrat e “moralshme” kosovare, për moralin? që shiten “namuz- Pse në këtë shkrim do të bëjmë meshkuj që janë 20, 30, 40 a like”, por që fshehu- fjalë vetëm për moralin e burrave 50-vjeçar, që në bisedat e ngushta razi janë në gjendje dhe të grave nga Kosova? miqësore, të mos krekosen për E para, sepse nuk e njoh mirë këtë “biografi” të tyre të pasur seksuale, të bëjnë gjithçka po çështje në Shqipëri dhe, e dyta, duke përmendur numër të pacak- nuk i pa kush... sepse mendoj se niveli i komu- tuar të femrave që i kanë “rrëzuar nikimit për moralin në Shqipëri përtokë”... Një temë që është lënë anash në është në një shkallë më të lartë Dhe, të tillët, e që nuk janë të Kosovë, por që vlon si “tamli në dhe se Shqipëria mendoj se i ka paktë, po ashtu, në çdo kohë, janë zjarr” është morali. Sepse, kos- kaluar kufijtë e provincializmit të gatshëm t’i gënjejnë e tradh- ovarët, edhe në vitin 2021, sikur kosovar. tojnë me arsyetimet më banale preokupohen me patriotizëm dhe të dashurat, të fejuarat apo edhe me çështje të identitetit shtetëror, gratë e tyre për një “copë mishi të Sa herë që flitet bardhë”... e veçmas me fushatat zgjedhore, e për moral në Kosovë, që janë me bollëk në Kosovë. Kështu, vetëm bisedat e fshehta flitet për gjëra Liria seksuale që bëhen ndërmjet “burrave” dhe të pamoralshme! franceze... femrave “namuzlike”, alias femrave Në të vërtetë, për moralin në Vetëm 500 metra larg selisë së që shiten të moralshme, janë tema Kosovë flitet në gjuhën më të Këshillit të Evropës në Stras- “të moralit”. pamoralshme. Janë të rrallë ata burg, në rrugën kryesore të këtij

14 KOSOVARJA kryeqyteti parlamentar evropian, Sepse, seksi në Francë është i lirë, krekosjet e burrave kosovarë për kur bie terri i natës, fillon shëtitja e kurse ndalohet vetëm seksi në biografi të pasur seksuale, të krijon lirë e femrave që ofrojnë kënaqësi rrugë. bindjen se nuk ka mbetur femër e seksuale. virgjër në Kosovë! Sigurisht, tash është më ndryshe, Një ligj që mungon Për moralin apo edhe dukuritë duke u ruajtur në masë të madhe në Kosovë amorale pak shkruhet në mediet nga pandemia... Dhe, t’i kthehemi pyetjes që tona, apo në nivele të tjera komu- Ato shëtisin në rrugë, në kërkim shtruam në fillim të këtij debati: A nikimi... të ndonjë klienti apo qëndrojnë është debati për moralin temë e Në Kuvendin e Kosovës asnjë de- në vendet e caktuara, ku klientët ndaluar? putet s’ka propozuar asnjëherë një ndalojnë veturën apo ofrohen Pra, vetë fakti se nuk debatohet ligj që do e rregullonte çështjen e për t’u marrë vesh për “çmimin”, haptas, nuk do të thotë se jemi lirisë seksuale në Kosovë! “ofertën”. shoqëri e moralshme. Ndërkaq, B. M. FlashFlash Nuk u shkoi zëri, por u bën të famshme! Jo të gjitha motrat kanë mun- Gjithashtu, e njohur, falë motrës, që gëzon famë në shpinë të së dur të bëhen këngëtare, ama është bërë edhe Uendi, motra e motrës. të famshme janë bërë gjithsesi. Encës. Por, nuk përjashtohet as Jehona Bie fjala, Nita e Nora dhe Era E, në këtë renditje hyn edhe Dreshaj, që duhet t’i falënderohet Istrefit. Mani, motra e Genta Ismajlit, Afërditës, por edhe gjoksit që ka.

KOSOVARJA 15 Luaje Kosovë luaje...

Vetura pa regjistrim si në kohën e pasluftës! Ditëve të fundit shoh vetura me qëndrimi 3 muajsh në Shqipëri, po Letrat dhe bërlloku targa PR (probatin). Habitem, sepse kthehesha në vendlindje, kur ende na ngulfatin kudo, nuk më ka shkuar mendja se shteti kishte serbë me uniforma, por ka mbetur pa tabela automjetesh. edhe vetura pa tabela regjistrimi... e ne nuk kemi letër E di se disa herë kanë mbetur Ngjashëm me atë kohë sot ndodh pa material për letërnjoftim, për në veriun e Kosovës, ku kudo shi- për letërnjoftim dhe pasaporta e patentë-shoferë, por hen vetura pa regjistrim... që s’ka targa të veturave këtë s’ma Shtrohet pyetja: Pse ndodh kjo? Si teneqe për targa kapë mendja! është e mundur të mos ketë ten- Në lagjen “Mati 1” shoh edhe më eqe për tabela, kur vetes i themi regjistrimi! Kjo më keq. Një xhip, “X6”, del para meje shtet qe 20 vjet?! ktheu me mendje në rrethin me disa hyrje e dalje A pak shtypshkronja ka në Kosovë barrierash rrugore nga plastika, e dhe nuk janë në gjendje të shtypin në kohën kur u që janë një lloj pengese të mba- materialin e nevojshëm për letërn- het rendi brenda rrethit. Dhe, xhipi joftim e patentë-shoferë?! kthyem në Kosovë, nuk ka tabela fare! Dhe, si shtet nuk prodhojmë asgjë, Po atë ditë shoh edhe një tjetër kurse krekosemi se e kemi shtetin menjëherë pas lufte, veturë pa tabela, pastaj edhe një tonë dhe ai po funksionin si duhet! tjetër e kështu me radhë... Pra, fjala është për një shtet që nuk kur rrugëve kudo I habitur me atë që pashë, desha prodhon as targa të regjistrimit hasje në vetura pa të kthjellem për pak çaste, duke për automjete e as material për parë një ambient të ngjashëm me letërnjoftim e patentë-shoferë! regjistrim... vitin e largët 1999, kur, pas një S. M. 16 KOSOVARJA Modele: Arlinda Rexhepi-Bajrami; Foto: www.larsvegas.photography BOOM

Si u bë Dafina Zeqiri yll? Elvana Gjata e humbi armën e fortë që e kishte! Linda, Nipi i Enver Hoxhës nga “Beauty’s Linda”, ngrohu zemrën e bukuroshes... i zbukuron të gjitha Dobësohuni me dietën e Flori Mumajesit... M 18 Në “Boom” BOO

Cilat janë armët e këngëtareve tona? Dikush ecë përpara me talent, me guxim, e dikush me të Si u bë Dafina Zeqiri yll? Në skenën muzikore shqiptare ka artisteve kreative. pasme... pasur dhe ka këngëtare të talentuara, Ajo që në fillim dukej si divat botërore. që kanë habitur me potencë vokale, U paragjykua, por kjo nuk i bëri për- Pra, vlen të kesh por rrallë na janë shfaqur para syve shtypje... vajza me talent dhe stil avangard si i Edhe sot thuhet se është njëra nga diçka dhe më pas Dafinës. këngëtaret më të influencuara nga yjet Dafina Zeqiri, që në start, tregoi botërore. Por, përkundër kësaj, Dafina rruga është shumë e zëshëm se dëshiron t’i thyej disa tabu, “shet” me stil. rregulla e klishe. Paraqitja “ndryshe”, Së fundi, Dafina ka lansuar këngën me lehtë... menjëherë, e kategorizoi në rangun e titull “Duro”. M BOO 19

Për Tunën vlen thënia “ku rafsha mos u vrafsha!”

E talentuar, me stil, por edhe eksplicite. Gjuha e saj e mprehtë ka bërë që Tuna të pikaset. Ajo nuk e ka problem të flasë, të thotë çka ndjen. Por, edhe kur nuk i shkon në dashuri a martesë, ndahet pa problem. E, ky është guxim, apo jo?!

Elvana Gjata e humbi armën e fortë që e kishte!

Elvana Gjata, pa dyshim, di të këndojë, por jo më mirë se këngëtaret tjera, me të cilat ke garuar te shou i talenteve “Ethet e së premtes mbrëma”, të cilët e kanë lënë prapa në garë Elvanën, por që sot nuk janë askund. Ndërkohë, Elvana ka arritur lart, bile në majën e këngëtareve produktive, atraktive dhe të paguara. Bukuro- shen e ka ndihmuar fuqishëm një person: Flori Mumajesi. Megjithatë, Elvana viteve të fundit i ka ndarë rrugët me Florin, për çka edhe karriera e saj ka pësuar rënie... N. 20 M Fansi që ia qet flakën... BOO Jeta e lumtur e Lorik Canës A është Loriku dashuria e parë e Monikës? Ish-kapiteni i kombëtares shqiptare, Lorik Cana, qe disa vjet është i martuar me arkitekten italiane Monikën.

Loriku e Monika janë ndër çiftet më të dashur dhe më të njohur të shou-bizit shqiptar. Një adhurues i çiftit i është drejtuar Moni- kës me një pyetje shumë interesante: “A është Loriku dashuria jote e parë?”. Ajo thotë: “Kur je e vogël mendon se ke gjetur dashurinë. Por, më pas rritesh dhe vetëm kur gjen mashkullin me të cilin do të ndërtosh familjen, pa të cilin nuk e imagji- non dot të jetosh as edhe një ditë, sepse të mungon fryma, vetëm atëherë e ke gjetur dashurinë e parë dhe të vetme”. Pra, a qenka Loriku dashuria e parë e Cilin ekip Monikës a jo, ua lëmë ta vlerësoni ju vetë, lexues të dashur... të futbollit e pëlqen Fatmir Spahiu? Fatmir Spahiu, i njohur si “Oki” i “Kafensë...”, vërehet se nuk i ka punët mirë me sport, por kjo nuk do të thotë se ai nuk e pëlqen atë. Nuk preferon të merret vetë me sport, por ndesh- jet në televizor i shikon me qejf. Mësojmë se aktori është adhurues i flaktë i futbollit, ndërkaq ekipi i tij favorit është “Chelsea”. Madje, me këtë dashuri e ka “infektuar” edhe djalin e vet, i cili tani është bërë një fans i madh i ekipit që e preferon babai i tij. M 21 BOO Histori dashurie

Nipi i Enver Hoxhës ngrohu zemrën e bukuroshes...

Këngëtarja e njohur, Rrezarta Shkur- ta, njihet si natyrë ambicioze. Ajo edhe e arriti suksesin me çdo kusht. Edhe vetë tregon se kur ishte e re donte me, patjetër, të bënte karrierë dhe të njihej nga të gjithë. “Kur e arrita moshën e pjekurisë, përafërsisht 18 vjet, mendoja se as- gjë në botë nuk do kishte më rëndësi dhe nuk do më bënte më të lumtur se karriera”, thotë këngëtarja, që për të bërë famë e sfidoi veten disa herë. Fillimisht, u shfaqë si modele, më pas këngëtare dhe në fund fotografe. “Kur isha e re i kisha disa synime, që më rrinin tërë kohën në kokë. Por, sa më shumë që ngjisja shkallët, aq më shumë bëhesha e pangopur dhe e palumtur”, shprehet ajo dhe shton se lumturinë e vërtetë nuk ia solli suksesi e as paratë, por një person i veçantë. Cili? “Me kohë kuptova se asgjë nuk mund të arrijë të të bëjë të lumtur pos atij që ta do zemra. Mua ma ndryshoi jetën dhe ma ngrohu shpirtin vetëm ai, tash burri im, Ermali”, ka thënë në fund këngëtarja, e cila duket se po jeton martesë të lumtur. M 22 Shqiptarja e suksesshme në Gjermani BOO

Linda, nga “Beauty’s Linda”, i zbukuron të gjitha

“Kosovarja” është gjithmonë në kërkim të his- torive të suksesit. Bota e femrës është e madhe, e pasur dhe me shumë ngjyra. E tillë është edhe bota e Lindës, personazhit për të cilën na folën disa herë bashkëpunëtorët tanë, duke treguar se sa e veçantë është në personalitet dhe profesion. E gjetëm dhe ja ku e kemi... M BOO 23

E bukur, e zonja, lartë, kurse klientet e suksesshme janë të të gjitha- na Arlinda Rexhepi-Ba- cionaliteteve. Madje, jrami është me pre- ka edhe shumë emra jardhje nga Kosova, të njohur si nga arti, por e lindur dhe e shou-bizi, politika rritur në Gjermani. dhe të tjerë me famë, Është e bukur dhe pu- e që e vizitojnë për të non për të bukurën. përfituar shërbimet Të gjithë e njohin si profesionale të “Lin- Linda e “Linda‘s Beau- da’s Beauty”. ty”, sallonit të njo- Influencerja shumë hur në Sindelfingen e njohur në “Ins- të Gjermanisë, qytet tagram”, Kimberly afër Shtutgartit, e ku Sowles, i shkruan me gjendet edhe fabrika e admirim Lindës për “Mercedesit”, për çka punën e shkëlqye- ky vend edhe është shme që bën ajo... mjaft i njohur. Linda punon edhe me Linda nuk dëshiron të “Branko Babic Akad- flasë shumë për vetën emie”, ku mban semi- e sukseset e saj, pasi nare dhe, gjithashtu, beson se për të flet bashkëpunon me puna dhe rezultatet firmën e njohur të ndër vite. kozmetikes “Dalton “Qysh në fëmijëri më Kosmetik”. ka pëlqyer bota e së Ndërkohë, kuptojmë bukurës, e kam pa- se ka bashkëpunuar sur pasion dhe e dua me disa sallone në shumë. Pas shkol- Kosovë, ku u ka dhënë limit, vendosa të kurse për Micronee- merrem me këtë punë dling dhe BB Glow. dhe më ka ecur mirë”, Por, krahas punës thotë Linda, e cila për dhe angazhimeve të disa vite ka punuar përditshme, Linda për “Dior”, ndërkohë gjen kohë edhe për qe pesë vjet, bashkë veten dhe hobi të saj. me shoqen e saj Yale “Pa dyshim, duhet të Yaman, kanë hapur kemi kohë edhe për sallonin e tyre të veten, ani pse shpesh bukurisë. puna e madhe arrin të Në “Linda’s Beauty” të na largojë paksa nga gjitha shërbimet real- vetja. izohen në mënyrë të Hobi kam udhëtimin perfeksionuar, duke u dhe përpiqem të nisur nga Microblad- udhëtoj sa më shpesh ing, Microneedling, dhe në vende të ndry- Mesoporation, Micro- shme, meqë kështu dermabrasion, Lifting edhe e realizoj një prej Pen, Ultraschall Lift- pasioneve të mija. ing, si dhe Make up. Por, më pëlqen edhe Salloni është ekskluz- sporti...”. iv dhe i nivelit të Nderim Neziri M 24 Linjë BOO Dobësohuni me dietën e Flori Mumajesit... Flori herë pas herë mbanë dietë javore, bazuar në një meny ku dominojnë pro- teinat, dietë kjo e marrë nga Instituti Gjerman i Shëndetit. Meqë tash jemi në fillim të pran- verës dhe vera nuk është larg, ua propozojmë dietën e Florit, që të përgatiteni për ditët e nxehta që do të vijnë...

Dita e parë Dita e tretë Dita e pestë Mëngjesi: Qumësht ose kafe Mëngjesi: Qumësht ose kafe Mëngjesi: Karota të grira pa sheqer dhe një fetë bukë pa sheqer dhe një fetë bukë me limon. e thekur. e thekur. Dreka: Peshk në avull dhe Dreka: Dy vezë të ziera dhe Dreka: Dy vezë të ziera, plus dy domate. spinaq pa kripë. sallatë me domate. Darka: Biftek i madh (në Darka: Mish i bardhë dhe Darka: Biftek i madh (në grill) dhe çdo lloj frute. sallatë. grill). Dita e dytë Dita e katërt Mëngjesi: Qumësht ose kafe Dita e gjashtë pa sheqer dhe një fetë bukë Mëngjesi: Qumësht ose kafe Mëngjesi: Qumësht ose kafe pa sheqer dhe një fetë bukë e thekur. pa sheqer dhe një fetë bukë e thekur. Dreka: Biftek i mesëm (në e thekur. grill), sallatë dhe çdo lloj Dreka: Një vezë e zier, karo- Dreka: ½ pulë e pjekur. frute. ta dhe djathë i bardhë. Darka: Mish i bardhë në sasi Darka: Kos, plus fruta të Darka: 2 vezë të ziera dhe të limituar. freskëta. karota të grira. Ndodhi jete...

Në këtë vend të mallkuar, siç kishte thënë Nastradin Hoxha, për shumë njerëz te ne, në Kosovë, mjerisht, jeta ka nisur pas luftës së vitit 1999! E habitshme, a?! Aksidenti i djaloshit të hasretit... Një djalë në lagjen time, djalin e axhës Lutë, e donin të gjithë. Axha Lutë kishte shumë vajza dhe vetëm një djalë. Djalit i vënin në flokë rruaza të kal- tra, që të mos i binin mësysh. Por, si fëmijë i vogël, rruazat nuk i du- ronte dot mbi flokë dhe i këpuste. E, posa i këpuste sëmurej... Prindërit përsëri i vënin rruaza mbi flokë... Dhe, kur u rritë, më nuk barte rruaza për mësysh. Por, teksa kalon rrugën në magjistralen Shkup-Prishtinë, e goditë një veturë, e që pas pak ditësh edhe vdesë. U bë vaj i madh jo vetëm në shtëpinë e ax- hës Lutë, por edhe në tërë lagjen tonë... Dhe, koha ecte... Vajzat u martuan, prindërit vdiqën, shtëpia u rrënua vetvetiu dhe mbeti oborri nën mëshirën e një mallkimi të mësys- hit, që ishte hequr nga floku... Sikur t’i kishte mbajtur rruazat mbi flokë, thoshin, ai nuk do të vdiste... Si ndodhën dy vdekje Ada vdiq në ditën e martesës! Një vajzë të bukur në mëhallën nga Syri i keq? tonë e quanin Ada. Ishte e bardhë si bora. Nëna e saj i jepte qumësht dhe së shpejti do të bëhej nuse. Siç ishte adet, vinin gra e miq ta me borë! Donte t’ia skuqte faqet Gratë thoshin se nëse do martohej uronin në shtëpi, por një grua nuk vajzës, sepse ishte tepër e bardhë. në kohën e Shëngjergjit, zor që do ia ndante sytë... Kur u bë për martesë e kërkonin i shpëtonte syrit të keq... Dhe, pas dy ditësh, u sëmurë dhe nga shumë familje. I vinin mesitët Ashtu edhe ndodhi. Ajo u martua rrugës për në spital vdes... çdo ditë dhe, më në fund, e fejuan po në atë kohë... S.

KOSOVARJA 25 Anketa jonë

Vendimi më i vështirë për të rinjtë e sotëm duket se është ai për mar- tesë. Viteve të fundit vihet re një shtyrje e kufijve kohorë në moshë për krijimin e insti- tucionit më të rëndësishëm, siç është famil- ja. Studimet, gjetja e një pune, përpjek- ja e të pasurit një karrierë të suksesshme dhe krijimi i bazës finan- ciare, janë vetëm disa Cila është mosha ideale nga arsyet kryesore, të për të krijuar familje? cilat bëjnë që Në anketën e bërë me të rinj, pjesa më të krijuar familje. Duke menduar që të rinjtë, krye- e madhe e femrave të intervistuara na individi e ka përcaktuar dhe e ka e pohojnë këtë fakt. Por, ka edhe nga nisur tashmë karrierën e vet, është sisht femrat ato që mbrojnë anën tjetër të medaljes: stabilizuar në një punë, e që te ne në shqiptare, ta një martesë në moshë të re ka të tjera Kosovë ajo shumë vështirë siguro- të mira, të cilat ndikojnë në raportin het, si dhe ka kaluar edhe përvojat e largojnë vë- prind-fëmijë, duke zvogëluar largësinë veta jetësore, është gati për të krijuar mendjen nga kohore mes tyre e për pasojë edhe familje. përfshirja se- mosmarrëveshjen mes brezave. E, sa i përket momentit të për- shtatshëm të ardhjes në jetë të një rioze në një Martesa në moshën 27 e fëmije, nga të anketuarit del se mosha marrëdhënie si 28 vjeç është ideale ideale për një gjë të tillë është rreth Mendimi i të rinjve është se mosha të 30-ave, sepse në këtë moshë femra ajo familjare. 27-28 vjeçe është moshë ideale për është më e pjekur.

26 KOSOVARJA Ç’thotë Agnesa Beqiri, nga Ferizaj? “Jam 28 vjeçe dhe mendoj se jam në kohën ideale për ta zgjeruar familjen, kështu që po i qëndroj mendimit tim duke e provuar me vepra”. Agnesa shprehet skeptike sa i përket marrjes së këtij vendimi nga të rinjtë sot. “Sot të rinjtë sikur kanë frikë nga angazhimet”, thotë shkurt ajo.

Ç’thotë Miranda Krasniqi, nga Prizreni? Miranda është 32 vjeçe, nënë e një fëmije. E martuar në moshë relativisht të re, ajo tregon se jo domosdoshmërish mosha është thelbësore në krijimin e një familjeje. “Mendoj se krijimi i një familjeje lidhet me ndjesinë, atëherë kur mendon që ke gjetur per- sonin e duhur dhe ndihesh e sigurt në atë që përjeton me të. Unë jam 32 vjeçe, e kam një fëmijë dhe familjen time e kam E talentuar, në formë... nisur në një moshë relativisht të re. Në moshën 19 vjeçe jam fejuar, kurse 20 vjeçe u marto- va. Andaj, krijimi i një familjeje Albërie Hadërgjonaj me kohë i ka dhe të mirat e veta”, shprehet ajo. ende “adoleshente” Ç’thonë ekspertët? Sidoqoftë, ekspertët që merren Këngëtarja Albërie Hadërgjonaj rriten dhe të emancipohen, nuk me planifikim familjar men- njihet për martesën e saj në kanë pse të nxitojnë...”. dojnë se martesa nuk është moshë shumë të re. Ajo nuk ka Asaj nuk i bënë përshtypje pse vetëm bashkim biologjik, por ngurruar asnjëherë të tregojë se me foto të ndryshme provokuese është institucioni kryesor i jetës është martuar shumë e re dhe ka u bënë konkurrencë edhe vajzave private dhe krijimi i saj është vite e vite që jeton vetëm, pa jetë të reja, sepse Zoti ia ka falur bu- një çështje individuale e atyre bashkëshortore. kurinë, përmasat e mira trupore, që e krijojnë atë. “Jam martuar e re dhe tani po e e veçmas zërin, me të cilin nuk Prandaj, se kur të rinjtë duhet shijoj adoleshencën”, shpeshherë pushon kurrë së bëri këngë që të krijojnë familje, nuk ka një ka thënë ajo. gjithmonë janë hite... kohë të caktuar, por mbetët në Si një grua që u martua në moshë Projekti i saj i fundit është “1 vullnetin e atyre që dashuro- të re, ka një këshillë për vajzat: shans”. Dhe, me siguri, nuk do të jnë... “Kam qenë e re dhe e kam për- jetë i fundit, meqë është më në Diturie Haxhaj jetuar vetë, vajzat duan kohë të formë se asnjëherë...

KOSOVARJA 27 Rrallë e përmallë

Shoh ëndrra që hapi varre. Pse?!

Një natë më ndodhi diçka që burrë, e që kishte punuar në Para ca netësh kisha dëshirë të ishte ëndërr, Zvicër rreth katër dekada, pashë ëndërr por ishte realitet. Sepse, kishte pësuar aksident në njeriut nuk i bie kurrë tamam, Slloveni, teksa shkonte për duke hapur mendoj me vete. në Zvicër. Dy zonja më prisnin në fund Kurimi në Zvicër kishte për- varre. Mezi të arës. Aty shtrihej livadhi funduar me shumë proteza shpëtova nga me lule të verdha, e që si ari: një në kurriz, dy në njërën fëmijë i quanim “pipiria”. këmbë dhe një në njërën tmerri... Dhe, Bletët dhe fluturat ishin me dorë. bollëk dhe vinin e shkonin Pas disa vjetësh ai kishte nga ajo natë para syve, duke ma prerë vdekur dhe flitej se ishte var- më nuk dua të rrugën. rosur me të gjitha elementet Shumë vite më parë, një e arit që i përmendëm. shoh ëndrra! 28 KOSOVARJA Rreth meje kalonte një ka- Por, falë Zotit, më doli gjumi kësaj fushe, që po i di këto mionetë, mbushur me lopata dhe i tëri isha djersitur e bërë probleme, a?”, e pyeti një e mjete për mihje. Tre burra qull... zonjë. ndodheshin në kamionetë Fill e falënderova Zotin që “Jo, unë jam bujk. Jam dhe ma bën me shenjë që të nuk ishte skenë reale, por një mysafir te motra”, ia ktheu ai. hipja edhe unë në të... ëndërr e trishtuar dhe hiçgjë Dhe, kur dëgjova se edhe Por, nuk dija se ku shkonim... më shumë... bujku po dinte për tërmetet, Në çast mendja përsëri më mendja më shkoi te kusha Më kishte humbur shkoi te ëndrra: A mos, në atë im, i cili sa herë që flitej për bileta dhe nuk dija varr, ishte njeriu i aksidentit Amerikën, fliste si të ishte për ku isha nisur! në Slloveni dhe në trupin e tij lindur e rritur atje. Isha pa cak, siç shkruan edhe ishin protezat prej ari? E, ai kurrë nuk kishte shkelur Çehovi në kujtimet e tij, kur me këmbë në Amerikë! ishte nisur për në një qytet, E vërteta e hidhur... “Ti, bre djalë, je i lindur e e nuk e dinte në cilin, sepse Kaloi ora 3 e natës, e unë rritur në Amerikë, apo ke ishte harrestar i madh... ende trishtohesha nga ën- shkuar më vonë?”, e pat py- Në çast para më doli Çehovi! drra që e përshkrova më etur një plak. Më shikoi gjatë, pastaj më parë. “Jo, kurrë s’kam qenë në tha: Gruaja u zgjua nga shtrati Amerikë, por më ka treguar “Nuk shkoj askund! Në fakt, dhe, pasi piu një gotë ujë, u axha”, ia ktheu ai. nuk di as vetë se për ku jam shtri përsëri afër meje... nisur, sepse më ka humbur Si në kllapi shtrati më shkon- Plaka dhe ananasi bileta. Në biletë shkruante te sa andej e sa këndej, maj- Një grua i thotë një plake: vendi ku do të shkoja...”. tas e djathtas. “Hallë ti paske hëngër ananas Në çast, shoferi e ndali ka- “Eh, qe sa kohë, o Zot, është dhe e paske hequr zhigun e mionetën pranë do varreve. bërë gruaja ime e fuqishme, ujit!”. Mua më thanë të rrija pranë sa ta lëvizë shtratin sa në një Plaka, e që i tregonte po asaj një varri... anë e sa në tjetrën?! Apo po gruaje për ananasin, i tha: “Merr shatin dhe lopatën e ndodhë tërmet?!”, e solla në “Jo, unë s’kam hëngër kurrë hape varrin!”, më urdhëruan. mendje. ananas, por më ka treguar “Nuk është varr lufte!”, u Dhe, nga kati i gjashtë i mbesa ime, se ajo ha shpesh”. thashë. banesës dolëm jashtë... Safet Krivaça “Hape ose të vrasim!”, më Njerëzit vrapo- urdhëruan. nin shkallëve Dhe, teksa e hapja varrin, dhe ulërinin. mendime e mendime më vi- Secili mundohej nin në kokë: I kujt është varri? të lajmëronte A do gjejmë gjë në të a jo? tjetrin në tele- E, kur veç dolën eshtrat e të fon... vdekurit, me brushë arke- Njëri thoshte se ologjike fillova t’i pastroja vetëm tërmeti eshtrat... i parë paraqet Dhe, posa ia pastrova rrezik, e të tjerët mjekrën, i dolën dhëmbët jo... jashtë dhe më trishtuan... “Ti je ekspert i www.shkabaj.net Lakmia s’ka kufi... Pse gruaja e tjetrit është më e mirë se e jotja? Histori është edhe dashuria. Qëllo- va pranë dy zonjave që po flisnin për dashuri. Pinin makiato dhe flisnin për dashuriçkat e dikurshme. “Ah, pasha atë kohë!”, tha njëra prej tyre. Unë nuk kam pirë makiato ka disa ditë. dasma e ahengje, por edhe në repertorin Pse këngëtarët Disi po ma tollogjitë barkun dhe kam tim, e që janë pjesë e albumeve. Po, çka vendosur të pi çaj të zi. hyre këtu?”, më thotë duke qeshur. nuk këndojnë Dhe, tek i shoh se si e pinë me shije, më “Po flasin ato dy zonja se si kanë dashuruar për gruan e vet, shkon mendja ta kthej përsëri makiaton. dikur... Ndërkaq, thonë fjalë të këqija për Por, që ta kthej shijen e tyre, po u dashka burrat e tyre”, i them unë. por për gratë të flas për dashuri... “Më i keq se burri im s’ka! Është tepër ego- e huaja? Ama, them me vete, këto nuk e kanë ist, vetëm për vete mendon. Ma ka lodhur E, miku im këngëtar, më thotë: mirë! Edhe para se të kenë dashuruar, ka shpirtin. E kam zënë sa e sa herë me të “A ke dëgjuar ndonjëherë se dikush i ka ekzistuar dashuria. Dikush ka dashuruar tjera, por kurrë as s’i kam thënë pse e qysh! edhe para tyre. Dikush e ka ndjerë shijen e kënduar këngë gruas së vet? Të gjithë Kur nuk e do, nuk ke qejf as në shtrat me i buzëve edhe para tyre. këndojnë për gratë e huaja!”. shkua, por s’ke çka bën! E, kush mund të ketë dashuruar i pari? Zoti Dhe, në këtë mesele mu kujtua një bat- Por, ende takohem me të dashurin tim dhe e di... utë. Kur e ka pyetur gruaja burrin sa më ai po më kënaq. Një vit e pres për dy javë Zonjat flasin si në garë dhe krekosen secila do, ai i ka thënë shumë të dua. kënaqësi, sepse ai jeton në Gjermani”, flet me shpjegimin e vet si e ka dashur dhe si “E, meqë më do shumë, pasi të vdesë ajo që duket paksa më e vjetër me moshë janë dashuruar me filan fistekin. çka do bësh?”, e ka pyetur ajo. se tjetra. Tjetra ia kthen shpejt e shpejt: “Nëse ti vdesë, unë çmendem!”, i ka Një vit e pres “Po t’i tregova problemet e miat, të bien thënë ai. për dy javë kënaqësi! lotët mbi filxhan! Kam vuajt nga burri. E “Lëre çmendinë, ore, por a martohesh a Në ato mendime vjen miku im. Është pat kuptuar që e kam pasur një lidhje më jo?”, ia kthen ajo. këngëtar. herët dhe më pyeti se a kam pasur me “I çmenduri bën gjithçka! Andaj, mos “Ti di shumë këngë dashurie, miku im”, e ndokënd punë... E, unë e mohova... ma zë për të madhe nëse çmendem e hapi muhabetin unë. Por, kështu e paska jeta: ai më do mua, martohem...”, i thotë. “Di shumë. Këndoj këngë dashurie në unë dikë tjetër!”. Sokol Murturi

30 KOSOVARJA Qendrat e dobësimit ‘Shkenda Dubova’ janë ndër bizneset më të suksesshme të vitit. Duke filluar me një degë të vetme në Prishtinë, biznesi i Shkendës sharmante, ka kaluar kufijtë kosovar. Tani, qendrat e dobësimit gjenden edhe në Shqipëri, Gjermani dhe Zvicër, e njëkohësisht pritet që të hapen edhe nëpër vende të tjera të botës. Gjithsesi, suksesi i tillë vjen si rezultat i punës së palodhshme të Shkendës dhe stafit të saj, mirëpo edhe i shumë storjeve të suksesit, të qindra klientëve të kënaqur. Kush thotë që një femër nuk është e denjë për biznes?! Shkenda Dubova e dëshmon të kundërtën, duke qenë shembulli më i mirë i femrës kosovare të suksesshme. Shumë mund të pyesin se si ndodhë i gjithë procesi i dobësimit tek këto qendra, me rezultate kaq të dukshme tek klientët? Çdo klient fillon me seancat e shkrirjes së dhjamit, përmes aparaturave më moderne, që janë në përputhje edhe me standardet evropiane të teknologjisë së dobësimit. Kështu, klienti së pari i nënshtrohet një analize trupore, ku përcaktohen: masa dhjamore, masa hidrike, masa muskulore dhe skeletore, si dhe metabolizmi. Si rezultat i kësaj terapie, klienti humbet 5-8 kg në 10 seanca të plota dobësimi, me një reduktim të perimetrit deri në 10 cm, për vetëm 10 seanca. I gjithë ky proces ndodhë falë këtyre aparaturave, karakteristikat e të cilave do t’i shohim në vijim: • Perfect Body-Tunnel Sauna - Është një aparaturë e teknologjisë së fundit, dhe rezultat i një projekti të gjatë kërkimor, efikasiteti i së cilës është verifikuar shkencërisht në të gjitha aspektet mjekësore e teknike, pa efekte anësore, e po ashtu, edhe kuruese për shumë sëmundje. Kjo aparaturë funksionon duke aktivizuar molekulat e ujit, që përmirësojnë thithjen e oksigjenit, qarkullimin e gjakut dhe nxisin metabolizmin. Rrezet infra të kuqe të afërta dhe të largëta, kombinohen për të depërtuar në indet e lëkurës deri në 30% (6 mm nën epiderme), duke shpërbë grumbullimin e yndyrës të lokalizuar në bark, vithe dhe kofshe. Në mjekësi, IR përdoren për shëri- min e shumë sëmundjeve si: sëmundjet reumatike, sëmundjet degjenerative të nyjeve, gjendjet postraumatike (kryesisht sportistët), inflamacionet e hapësirave paranazale etj. • Body Shape–Kabina e Shtrirë - Një tjetër pajisje që sjellë benefite të jashtëzakonshme për shën- detin, e në veçanti në humbje të peshës. Kjo aparaturë realizon një funksion të rëndësishëm në relaksimin e muskujve dhe detoksifikimin e tyre, duke larguar toksinat dhe acidin laktik. Benefitet kryesore të kësaj aparature janë: - Riaktivizon metabolizmin dhe ndihmon në eliminimin e shtresave të tepërta dhjamore, duke eliminuar kilogramët, dhe duke ofruar rimodelimin e formës trupore; - Lehtëson dhimbjet nga patologji të ndryshme, si dhembjen e kurrizit, nervit ishiatik, artritin, reumatizmin; - Rritë qarkullimin e gjakut duke furnizuar kështu indet dhe çdo pjesë të trupit, me elemente ushqyese; - Tonifikim i thellë; - Përmirëson shëndetin e zemrës dhe ulë stresin; - Përmirëson sistemin nervor; - Zhdukë në mënyrë të ndjeshme celulitin duke eliminuar shtresat dhjamore; - Ngadalëson efektin e plakjes, duke përmirësuar dukshëm elasticitetin dhe butësinë e lëkurës; - Përmirësim i dukshëm i drenimit të toksinave dhe i lëngjeve; - Detoksifikim i organizmit, rritje e forcës dhe fleksibilitetit; - Lehtëson gjendjen e depresionit; - Efekt analgjezik; - Lehtëson dhimbjen dhe përmirëson lëvizjet te personat që kanë sëmundje reumatike, etj. • Sauna Traditcionale nga Druri i Pishës - Është aparaturë ku përmes efektit termik të nxehtësisë, ndihmon në eliminim e shtresave dhjamore dhe humbjen e peshës. Disa nga benefitet e saunës me nxehtësi janë: - Detoksifikim; - Përmirëson qarkullimin e gjakut dhe ulë tensionin arterial; - Humbje të peshës; - Eliminon celulitin edhe nga zonat më delikate; - Relaksim muskulor, etj. • Pajisja e Dobësimit Intensiv (Ultra Sonik) - Kjo pajisje funksionon përmes valëve sonike të frekuencës 40000Hz, të gjeneruar nga sonda. Pasi valët hyjnë në trupin e njeriut, gjenerohet efekt intensiv goditës në qelizat dhjamore, si dhe lëvizje ndërmjet qelizave dhjamore, të cilat në mënyrë efektive djegin energji, dhe kështu ndodhë tkurrja e qelizave dhjamore. Ndërkohë, vibrimi i valëve sonike, shkakton ndikim intensiv midis qelizave, të cilat shpërthejnë menjëherë, duke zvogëluar numrin e qelizave yndyrore dhe arrijnë efektin e heqjes së dhjamit. • Elektrostimulatorët Muscular - Ky është procesi i fundit që bëhet gjatë një seance. Është një proces shumë i rëndësishëm, përderisa jeni duke shkrirë dhjamin, përmes elektrostimulimit, tonifikohet trupi, nuk e lë të varet dhe të qullet trupi, si dhe stimulohen muskujt dhe ngushtohet perimetri.

Prishtinë - 045/224-540 Bochum Gjermani - +4915 901352072 Gjilan - 045/505-043 Oftringen Zvicër - +4176 802 48 45 Gjakovë - 044/545-444 Tiranë Shqipëri - +355 69 4655559 Prizren - 043/900-902 Mendimi Kritik dhe Programimi: Aftësitë kyçe për zhvillimin

Dafina Olluri Zv. Drejtore-Open Data Kosovo e fëmijës në shekullin 21 Të menduarit kritik lime të reja në fusha të ndryshme. Prandaj, dhe programim është pothuajse identik të menduarit kritik shërben që nxënësit/ në moshat e reja edhe në Republikën dhe zgjidhja e prob- studentët të mësojnë nga vet procesi i të e Kosovës. Përvojat edhe personale të nxënit duke pasur mundësi të sfidojnë të ekipit tonë në Open Data Kosovo, ku 3 lemeve janë nocione gjithë procesin dhe jo vetëm të fokusohen udhëheqëse kanë arritur të futen edhe shumë aktuale në më mësimin e rezultateve të gatshme dhe në listën e gazetës prestigjoze Forbes 30 njohurive ekzistuese që tashmë gjinden në Under 30, tregon se në këtë fushë gjinia shkollat e shekullit 21, literaturë. nuk është përparësi apo mangësi. Thjeshtë të cilat përbëjnë disa ju duhet vizioni, një kompjuter dhe filloni Normalisht, të menduarit kritik si koncept punën, qoftë duke mësuar kodimin online nga qëllimet kryesore i ri, pothuajse rreth 20-vjeçar në vendin apo duke u bërë pjesë e kurseve të shumta në kontekstin e edu- tonë, kërkon një qasje të re, tjetër nga ajo e që ekzistojnë tanimë në Kosovë. fokusit vetëm në të mësuar formal. Të men- kimit shkollor por edhe duarit dhe kritika gjatë procesit të mësimit Natyrisht të gjitha këto aftësi të avancuara edukimit të përgjith- shërbejnë shumë për të arritur rezultatet vijnë në shprehje, pas shkrimit dhe leximit më të mira dhe për të kompletuar profilin e dhe njohurive tjera elementare, por që të shëm. një nxënësi/studenti në vazhdimësi. gjitha këto kërkojnë një qasje kreative të Të menduarit kritik është aftësia e analizës të menduarit kritik, përkundër, mësimit dhe vlerësimit të fakteve rreth një aspekti Të menduarit kritik si një aftësi për të memorizues tradicional që ka pasur për të caktuar që kontribuon në formimin menduar qartë dhe në mënyrë racio- qëllim mbajtjen mend të shumë rezultat- e një mendimi apo qëndrimi rreth atij nale si edhe për të kuptuar dhe lidhur eve pa një fokus të madh në vet procesin aspekti. Ndërtimi i aftësive të tilla tashmë në mënyrë logjike idetë, është veçmas i se si kemi ardhur te rezultati. është objektiv formal mësimi dhe pjesë e domosdoshëm në fushën e teknologjisë kurrikulave shkollore e pothuajse të gjithë informative. Teknologjia e informacionit ka ndryshuar mësuesve dhe profesorëve në të gjitha gjithçka në funksionimin tonë, që nga jeta nivelet e arsimit edhe në Republikën e Teknologjia informative tashmë nuk është jonë personale deri tek ajo e avancuar Kosovës por edhe në botë. Mësuesit më të vetëm ndihmuese në procese të ndryshme profesionale. Tashmë shumë gjëra bëhen vjetër, pothuajse të gjithë janë trajnuar nga industriale, ajo është vet industria. Në një online, që nga blerjet dhe shitjet e zakon- organizata të ndryshme për të menduarit renditje të aftësive të reja dhe vendeve të shme, shfletimi i gazetave dhe portaleve kritik, ndërsa ata që janë më të ri kanë më- punës, të përgatitur nga portali i njohur e deri tek njohja me njerëz. Kur shohim suar këto koncepte edhe gjatë edukimit të indeed.com, aftësitë kryesore të kërkuara procese të ndryshme të komplikuara duke tyre formal. Por, duke qene se në praktikën tani në botë renditen si më poshtë: të funksionuar online, si tregjet e stoqeve të shkollore hulumtimi, debatet apo forma të dhënat kompjuterike në hapësirë (cloud kompanive më të mëdha botërore, ndërsa ngjashme të mësim-nxënies gjejnë aplikim computing), inteligjenca artificiale, ne kemi mundësinë që me disa klikime të të kufizuar, mbetet ende një pyetje e hapur lidershipi i shitjeve, analizimi, përkthimi, investojmë në to, ndonjëherë na shfaqen se sa arrihet që të zhvillohet të menduarit zhvillimi i aplikacioneve mobile, menax- para nesh imazhe të programerëve kritik dhe zgjidhja e problemeve tek të himi i njerëzve, produksioni i videove dhe kompjuterik, duke i imagjinuar ata të mbyl- rinjtë tanë në procesin mësimor. audio-produksioni, blockchain, kreativiteti, lur në një dhomë të errët që nuk ndalen etj. Nga një listë prej 20 aftësive të do- duke punuar mbi 20 orë në ditë. Industritë botërore tashmë janë duke mosdoshme për të ardhmen, mbi gjysma kërkuar që zhvillohen më tutje nëpërmjet e tyre janë drejtpërdrejtë pjesë e fushës Megjithatë, lajmi qëndron në atë fakt që identifikimit të potencialeve të reja, si për së teknologjisë informative, derisa edhe sot, edhe kodimi dhe programimi janë lëndët e tyre të para, poashtu nëpërmjet gjysma tjetër e tyre përfshinë në mënyrë thjeshtëzuar aq shumë, saqë pothuajse përmirësimit të produkteve, zgjidhjeve aktive përdorimin e teknologjisë informa- çdo kush dhe në çdo kohë mund të filloj të kreative teknologjike e mënyrave të reja tive. programoj. të komunikimit. Padyshim që, industritë e sotme kanë arritur një shkallë të lartë të Zhvillimi i teknologjisë i hovshëm dhe Programi tre-vjeçar rajonal “Shkollat e zhvillimit prandaj avancimi i tyre mund të imponimi i saj si pjesë e jetës së përdit- Shekullit 21”, i zbatuar nga Këshilli Bri- vije vetëm nga inovacioni dhe jo nga evlu- shme ka mundësuar që, paragjykimet që tanik (British Council) dhe i financuar nga cioni normal i zhvillimit të tyre. Të men- kanë ekzistuar sidomos gjatë shekullit 20, Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, është i duarit kritik është mënyra më efektive e se inxhinieria dhe teknologjia i takojnë më pranishëm në çdo shkollë fillore në rajon zgjidhjeve të problemeve që këto industri shumë botës mashkullore tashmë kanë dhe do të mësojë deri në një milion nxënës mund ta hasin por edhe mundësi për zbu- mbetur vetëm pjesë e historisë. Numri i mbi aftësitë e nevojshme për profesionet e vajzave dhe djemve që mësojnë kodim së ardhmes.

32 KOSOVARJA Adresa: Rr. Eduard Mano, Kopshti Zoologjik 1001 Tiranë, Shqipëri Tel: +355 69 258 8889 ; Web: www.unikhotel.al; Email: [email protected] Diçka me mua nuk është në rregull...

Pse burrin e dua si vëlla? Lidhja jashtëmarte- u njoha në shtëpinë ku banonim Po të jetoj edhe 100 unë me familjen time dhe ai me të sore më ka dërguar vjet nuk do e përje- veten. toj atë kënaqësi! Dhe, teksa të tjerët rreziteshin në në nivele të tjera të U takuam të nesërmen po në të njëj- plazh, unë në njërën nga ditët nuk dashurisë, duke më tin vend, pimë kafe bashkë dhe mu dola, meqë më erdhën menstrua- lut që në mbrëmje të takoheshim në bërë të ndjej gjëra që cionet. Për çudi, teksa qëndroja plazh, larg vendit ku rreziteshim. nën hijen e fikut të shtëpisë ku s’i kam ndjerë për një E, kur errësira veç filloi ta mbulonte banonim, nga plazhi erdhi Demiri plazhin, u përvodha nga fëmijët e kohë të gjatë. dhe u habit kur më pa se nuk isha burri dhe dola në plazh, shumë larg Ndihem shumë e zemëruar me në plazh. shtëpisë ku banonim... burrin tim, sepse nga ai kam pritur Pasi u ul në ulësen afër meje, i po- Ai veç ishte aty... Mu afrua, më rroku shumë e nuk ka dhënë asgjë. Dhe, rositi dy makiato, pa më pyetur fare për beli dhe më puthi pa kurrfarë kemi përfunduar në këtë pikë të krizës, doja apo s’doja të pija... ngurrimi. Sepse, për fat të mirë, afër ku edhe jemi tash... Dhe, pa i bërë asnjë pyetje filloi të nuk kishte njerëz dhe në largësi nuk Jam e martuar qe 20 vjet dhe kam fliste për jetën e tij. Marrëdhënia me hetohej se ç’bënim ne... fëmijë. Unë dhe im burrë jemi përafër- gruan e tij ishte në krizë dhe kishte Kur u ktheva në banesë, ndihesha sisht të një moshe. Si njeri është shumë nevojë të hapej me dikë për proble- i mirë dhe e dua si vëlla, sepse ka kohë shumë e lumtur, sepse një përvojë të min që e kishte në shpirt. tillë nuk e kisha bërë asnjëherë në jetë... që dashuria që kisha për të më është Unë e dëgjova sa e dëgjova dhe i larguar dhe tash kam ndjenjë tjetër... Dy net më vonë u gjendem shumë thashë se më duhej të largohesha, më larg banesës ku banonim. Dhe, sepse ishte koha kur im burrë me pas disa shkurreve në plazh bëmë Nuk jam lavire fëmijë veç pritej të ktheheshin nga seks, të cilin edhe po të jetoj edhe pse njoha një tjetër... plazhi. 100 vjet nuk do e përjetoj një Verës që shkoi, në Durrës u njoha Dhe, teksa u ngrita, më tha: “Nesër kënaqësi të tillë... me një burrë nga Gjilani. Me të këtu, në të njëjtën kohë!”. V. Zh.

34 KOSOVARJA

Jeta ime pa lidhje…

Jam e martuar qe dy vjet dhe ende virgjine! vijë në Kosovë, jo se kishte punë, por që të Më kapluan ethet Jam Drenusha, nga takoheshim. Peja, 37 vjeçe. Kam se ishte nata e parë pasur të dashur, por Nga Gjermania me një mashkull! në Kosovë Thënë të drejtën, para se të binim, më nuk ishte kësmet të rrokën do ethe nga frika, sepse për mua për një njohje! ishte nata e parë që bëja gjumë me një martohesha dhe lidh- Thënë të drejtën, u befasova: tërë atë mashkull, andaj në kokën time silleshin jet përfundonin shpe- rrugë për një njohje! lloj-lloj mendimesh. Si do të jetë hera Dhe, erdhi edhe dita të takoheshim. Dola e parë? jt. Por, njohja me En- në aeroportin e Prishtinës dhe e prita. Nga Dhe, hera e parë ndodhi shumë thjesht. larg e njoha në bazë të fotove të shumta Posa ramë në shtrat atë e zuri gjumi! dritin nga Gjermania që m’i kishte dërguar. Ishte edhe më i Në mëngjes u arsyetua se ishte i lodhur i ndryshoi gjërat... bukur se në foto… nga dasma dhe nuk kishte dëshirë që të Nga aeroporti u nisëm për në Pejë me ve- bënim seks vetëm sa për sy e faqe… Njohja me Endritin i ndryshoi gjërat. turën time. Në hotelin “Nora” u ndalëm në Në natën e dytë, ende pa rënë me fjet, Më njohu me Endritin kushëriri im, i cili kafe. Ndenjëm aty nja dy orë dhe ai, thënë një telefonatë i erdhi nga Gjermania. ndodhej në Gjermani. Ma dha në telefonin shkurt, më pëlqeu shumë në bisedë. Bosi e thërriste të kthehej menjëherë në dhe biseda jonë e parë zgjati hiç më pak E, kur u ndamë në Pejë më tha se dëshi- punë! Kjo bëri që ai kinse u shqetësua, se një orë. Folëm e folëm derisa edhe u ron të njihet edhe me familjen time. Dhe, e edhe nata e dytë kaloi bosh… lodhëm… ashtu ndodhi. Tri ditë më vonë ai erdhi te Dhe, si përfundim, e përmbyllëm bisedën ne. U njohë me babanë dhe tim vëlla. Ditën e tretë e përcolla në aeroport që të dëgjoheshim edhe ditëve të tjera. Gjatë qëndrimit të tij në Kosovë edhe u fe- dhe me një shtrëngim duarsh edhe u Por, kaloi një javë dhe më as kushëriri im e juam, ashtu shpejt e shpejt dhe u morëm ndamë, ai duke hyrë në aeroplan e unë as Endriti nuk më telefonuan. Mendova se vesh që gjatë verës edhe të martohemi, në duke u kthyer në shtëpinë e prindërve kishte qenë lojë dhe asgjë më shumë. Dhe, mënyrë që të fillojë procedurën për bash- të mi… mu në kohën kur mendova se s’kishte gjë kim familjar, e që para vitit të ri shpresoja nga ajo punë, në telefonin tim erdhi një të shkoja te ai. Tash, edhe pse janë bërë dy vjet e mar- thirrje pa numër. E hapa. Ishte Endriti. Në muajin gusht u martuam, me një tuar, ende jam virgjine! Ende pres se si Më tha se kishte pasur punë shumë dhe dasmë shumë simbolike. Ai më mori me do të ishte hera e parë… E, si do të jetë nga lodhja nuk kishte pasur as si t’më pak krushq dhe me dërgoi në shtëpinë e ajo hera e parë, një Zot e di! lajmërohej. Më tha se muajin tjetër do të tij. Erdhi edhe koha e gjumit. Drenusha, Gjermani

36 KOSOVARJA Astrologji

Me 3 gjëra e rrëzoni përtokë Ujorin!

Ujori është unik, i paparashikueshëm, origjinal, optimist dhe i shoqërueshëm. Por, me tri gjëra e rrëzoni përtokë. Cilat janë ato? 1. Sigurisht, kur nuk ka zgjidhje tjetër afërt. Ata, thjesht, duhet të kenë Kjo shenjë e zodiakut mund të dhe rregullat duhet të ndiqen, ata kohë për veten e tyre, kështu që parashikojë paraprakisht të gjitha do ta bëjnë këtë, por do të zh- pasi të rrinë jashtë, bateritë janë zgjidhjet e mundshme për një gënjehen, pasi janë të detyruar të aq të mbushura dhe truri pushon. problem që njerëzit e tjerë nuk i ndjekin rregulla që ata besojnë se shohin. nuk janë të nevojshme. 3. Ujorët, thjesht, nuk mund të Ujori kujdeset shumë për të qëndrojnë kur u thuhet se duhet 2. dëgjuar pozicionin e tyre. Mendimi të bëjnë diçka në një mënyrë Ujori vlerëson pavarësinë dhe se idetë dhe mendimet e tyre nuk specifike, ndërsa shohin alterna- vetminë më shumë se çdo shenjë kanë vlerë, mund t’i zemërojë dhe tiva të ndryshme krijuese që do të tjetër e zodiakut. Për ta nuk ka lëndojë ata. kishin të njëjtin efekt. situata që nuk mund t’i kalojnë Edhe pse, ndonjëherë, duken paksa Ju gjithmonë mund të mbështete- vetë, madje edhe momentet më të të rezervuar, madje edhe të ndroj- ni te ta, që të gjejnë qasjen e tyre vështira dinë t’i përballojnë. tur, ata janë gjithmonë të gatshëm unike për zgjidhjen e një problemi Pa dyshim, kjo nuk do të thotë se të thonë qartë dhe me zë të lartë ose detyre, në vend që të ndjekin ata nuk e vlerësojnë kompaninë atë që mendojnë, edhe kur bëhet një strategji tradicionale. dhe mbështetjen e njerëzve të fjalë për tema të pakëndshme.

KOSOVARJA 37 për ata që besojnë: magjistarja u përgjigjet Magjistarja lindjavdekja@hotmail. com gjeta njeriun e jetës sime dhe Për hapje të fatit, për strese, prej atëherë jemi bashkë. sëmundje depresive, për forcim Lidhjen tonë e dinë shumë të bashkëshortësisë, për largim të magjive, për ecje të mbarë të njerëz, por ai është i martu- biznesit, për rritje të vetëbesimit ar. Rininë e kam quar me të dhe për sugjerime e ndihmë dhe ia kam dhuruar tërë- me barëra popullore, sisht jetën time. por edhe për gjithçka Tash, që i kam bërë do vite, për jetë të lumtur a kam të drejtë të kërkoj kontaktoni në ketë email adresë: prej tij t’më blej shtëpi a lindjavdekja@hotmail. com banesë, sepse i ka kushtet dhe mundësitë? Pse i humbën ndjenjat bur- Ky është një standard parimor “Bora” rit? i përafërt edhe me kodin pop- Përgjigje: Jam grua, 38-vjeçare, kam ullor edhe me atë shkencor e Nëse ai ka qenë i martuar kur fëmijë, jetoj jashtë vendit. Ka social. edhe jeni njohur dhe nëse ai të kohë që burri nuk ka ndjenja Unë shoh se ju asnjëri nuk ka treguar objektivisht se ka për mua! keni jetuar besnikërisht në grua e fëmijë, nuk ke të dre- Jam munduar në shumë aspe- bashkëshortësi. As ti nuk je në jtë të ngulësh këmbë në këtë kte ta ofrojë pranë vetes nga nivelin e ndjenjave për burrin kërkesë për shtëpi apo banesë. ana emocionale, por kot. e as ai për ty. Ky është treguesi E, nëse të ka premtuar se keni Kemi biseduar herë pas herë më i saktë i gjendjes suaj. për të qenë bashkë, mirë është për këtë problem dhe nuk e Nuk duhet ta prishni bash- të të bëjë zgjidhje dhe ta bëjë di arsyen pse ka ardhur te kjo këshortësinë, meqë asnjëri nuk publike lidhjen tuaj, që edhe situatë. jeni në rregull. Ai e ka hetuar ashtu veç dihet. Kështu, të paktën, më thotë gjendjen tënde dhe ka ndrysh- Normalisht, do ishte dashur që mua... uar negativisht për ndjenjën ai të bëjë zgjidhje me ty, sepse Më është bërë bajat jeta me ndaj teje, prandaj duhet të 15 vjet lidhje janë shumë për të... bashkëbisedoni dhe ta har- të të lënë në baltë, sidomos Jam në pikë të hallit: të nda- roni të kaluarën e afërt që u ka tash kur je mësuar me të. hem apo të jetoj me të? bezdisur në mos-harmonizimin Kjo do të ishte normale, por deri “Brenga 1” bashkëshortor. diku edhe e obligueshme për të, Përgjigje: Por, ka gjëra që i bien në nëse ai është njeri korrekt. Para së gjithash, duhet të dihet mendje edhe burrit për ty dhe Lidhja juaj edhe ashtu ka ard- e vërteta pse ka ndodhur ky de- e kthen në të kaluarën. E, kjo hur te pika ku duhet ta merrni fekt. Nëse ndryshimi ka ndod- është arsyeja pse nuk është ai një vendim. Ndarje s’mund hur për shkaqe shëndetësore, në rregull. të këtë, prandaj kur nuk ka duhet ta pranosh jetën e tillë si ndarje dihet se ka bashkim. bashkëshorte e tij besnike. M’i mori 15 vjet. A më ka Shpreso në këtë mundësi, edhe Por, nëse ndryshimi te burri borxh? pse nuk është i lehtë bashkimi ka ndodhur shkaku i aven- Zonjë e nderuar, jam një juaj pas kaq shumë vitesh. Por, turave të tij, e drejta jote për të vajzë rreth të 40-ave, e punë- dijeni se nuk do jeni as të parët zgjedhur një mënyrë jete që të suar në një firmë shoqërore. e as të fundit. Fati shpesh i qon përshtatet është legjitime. Para15 vitesh mendova se gjërat në drejtim të kësmetit.

38 KOSOVARJA për ata që besojnë: magjistarja u përgjigjet

Nëna më la te prindërit e dhe hiçgjë më shumë... Për lexuesit vet! Pra, kjo është kërkesa jote më e Diasporës Unë që të shkruaj tash jam normale në jetë, sepse nuk ka Pyetjet tuaja dërgoni me postë në një nënë, por me shumë diçka më të shenjtë e humane halle. Nëna më kishte lënë te adresën: “Kosovarja”, fahu postal 18, sesa ta kërkosh nënën që të ka 10 000, Prishtinë, Kosovë. prindërit e vet, qyshkur isha bartur në barkun e saj... tetë muajsh dhe kurrë nuk është lajmëruar. A do të kem fëmijë? A do të rehatohem me të Më ka rritur gjyshja, të cilën Përshëndetje! E kam një fejuarin? e kam ditur si nënë. Babai im mërzi të madhe qe 4 vjet. Jam një vajzë 28-vjeçare, ishte martuar me grua tjetër, Jam e martuar, por ende nuk jetoj në Prishtinë. Para një gjë që unë nuk e kam ditur jave jam fejuar me një djalë historinë time. kam fëmijë. Kemi qenë nëpër mjekë e jashtë vendit, në Zvicër. Por, gjyshja më tregoi një javë A do të rehatohem me të? hoxhallarë, por të gjithë na pa vdekur se nëna jote të ka “Pa shifër” kanë thënë që s’kemi prob- lënë te ne dhe ka ikur... Përgjigje: leme dhe duhet të kemi Nuk di a është martuar apo Vetë fakti se ke shtruar një jo, sepse kurrë nuk më ka durim. pyetje të tillë, sjell dilema kërkuar?! Dhe, prej kur ma Ju lutem, pse ende nuk kam enigmatike. Është keq kur ka treguar historinë gjyshja, fëmijë? A kemi magji apo bën fejesë me dy mendje, siç jam me lot në sy dhe më qan diçka tjetër? ke bërë ti... zemra e shpirti... “E mërzitura” Me siguri, meqë ai jeton në Kohëve të fundit më është Përgjigje: Zvicër, mendon se kushedi bërë pikë në zemër: Pse nuk Ju duhet ta vërtetoni gjen- çka ka bërë atje dhe sa femra më kërkoi kurrë?! Ku është? djen tuaj shëndetësore i ka pasur! Ç’bën? Si mundet një nënë të gjinekologjike te eksperti mjekë- Prandaj, hiqe atë dilemë! Ke mos e kërkojë kurrë fëmijën sor, në mënyrë që të bazoheni pranuar të bësh fejesë dhe e vet?! te të dhënat laboratorike nëse sillu me mendje të mirë dhe “Je-ti-” janë në rregull ciklet mujore, të duhur. Përgjigje: ovulacioni dhe spermografia Mos bëj gabime që nuk Kërkoje nënën dhe kjo është e jote dhe e burrit. duhet bërë dhe ajo çka të drejta jote e patjetërsueshme. Dhe, nëse të gjitha këto janë përket ty është që pjesën Ajo të ka lindur me njeriun që në rregull, atëherë mungesa e tënde të përgjegjësisë bëje ka qenë e martuar dhe mar- shtatzënisë mund të jetë pasojë korrekt, e ai duhet ta bëjë tesa nuk ka ndodhur tinëz, por e gjendjes stresuese apo trau- pjesën e vet që i takon ndaj në mënyrë të rregullt dhe me matike, por edhe e mundësisë teje. traditë. së të bërave të ndryshme, që, të Megjithatë, mentalitetet Edhe burri aktual që e ka nëna paktën, qëndrojnë si frikë apo tuaja kanë shumë dallime. Ti jote e di se ajo e ka pasur një dyshim në sistemin tënd psiko- e lindur e rritur në Prishtinë, vajzë dhe e ka lënë. Andaj, çfarë motorik. e ai i lindur e rritur në Gjen- problemi ke për t’i nxjerrë nënës E, nëse krejt këto janë mirë, evë, pa dyshim, ka shumë nëse e kërkon për ta parë?! atëherë duhet të keni arsye që dallime. Nuk do kërkosh nga ajo asgjë fi- të prisni shtatzëninë e parë së Por, nuk do të thotë se nuk nanciare, por kërkon ta njohësh shpejti... do të keni mirëkuptim.

KOSOVARJA 39