DOC 55 1578/012 DOC 55 1578/012

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN DE BELGIQUE VOLKSVERTEGENWOORDIGERS

7 décembre 2020 7 december 2020

PROJET DE LOI WETSONTWERP

contenant le Budget général des dépenses houdende de Algemene uitgavenbegroting pour l’année budgétaire 2021 voor het begrotingsjaar 2021

AVIS ADVIES sur la section 12 – SPF Justice over sectie 12 – FOD Justitie

RAPPORT VERSLAG

FAIT AU NOM DE LA COMMISSION NAMENS DE COMMISSIE DE LA JUSTICE VOOR JUSTITIE PAR UITGEBRACHT DOOR M. Christoph D’HAESE DE HEER Christoph D’HAESE

SOMMAIRE Pages INHOUD Blz.

I. Exposé introductif de M. Vincent Van Quickenborne, I. Inleidende uiteenzetting door de heer Vincent vice-premier ministre et ministre de la Justice, Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister chargé de la Mer du Nord ...... 3 van Justitie, belast met Noordzee ...... 3 II. Discussion ...... 34 II. Bespreking ...... 34 A. Questions et observations des membres ...... 34 A. Vragen en opmerkingen van de leden ...... 34 B. Réponses du vice-premier ministre et ministre B. Antwoorden van de vice-eersteminister en de la Justice, chargé de la Mer du Nord ...... 157 minister van Justitie, belast met Noordzee ...... 157 C. Répliques et réponses complémentaires ...... 197 C. Replieken en aanvullende antwoorden ...... 197 III. Avis ...... 219 III. Advies ...... 219

Voir: Zie:

Doc 55 1578/ (2020/2021): Doc 55 1578/ (2020/2021): 001: Budget général des dépenses. 001: Algemene uitgavenbegroting. 002: Rapport. 002: Verslag. 003: Amendements. 003: Amendementen. 004 à 006: Rapports. 004 tot 006: Verslagen. 007: Amendements. 007: Amendementen. 008 à 011: Rapports. 008 tot 011: Verslagen. 03634

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 2 DOC 55 1578/012

Composition de la commission à la date de dépôt du rapport/ Samenstelling van de commissie op de datum van indiening van het verslag Président/Voorzitter: Kristien Van Vaerenbergh A. — Titulaires / Vaste leden: B. — Suppléants / Plaatsvervangers: N-VA Christoph D'Haese, Sophie De Wit, Kristien Van Yngvild Ingels, Sander Loones, Wim Van der Donckt, Valerie Van Peel Vaerenbergh Ecolo-Groen Claire Hugon, Cécile Thibaut, Stefaan Van Hecke N ., Julie Chanson, Marie-Colline Leroy, Cécile Thibaut PS Khalil Aouasti, Laurence Zanchetta, Özlem Özen N ., Mélissa Hanus, Ahmed Laaouej, Patrick Prévot VB Katleen Bury, Marijke Dillen Tom Van Grieken, Dries Van Langenhove, Reccino Van Lommel MR Philippe Goffin, Philippe Pivin Nathalie Gilson, Marie-Christine Marghem, Caroline Taquin CD&V Els Van Hoof, Servais Verherstraeten PVDA-PTB Nabil Boukili Greet Daems, Marco Van Hees Open Vld Katja Gabriëls Patrick Dewael, Goedele Liekens sp.a Ben Segers Karin Jiroflée, Kris Verduyckt

C. — Membres sans voix délibérative / Niet-stemgerechtigde leden: cdH Vanessa Matz DéFI Sophie Rohonyi

N-VA : Nieuw-Vlaamse Alliantie Ecolo-Groen : Ecologistes Confédérés pour l’organisation de luttes originales – Groen PS : Parti Socialiste VB : Vlaams Belang MR : Mouvement Réformateur CD&V : Christen-Democratisch en Vlaams PVDA-PTB : Partij van de Arbeid van België – Parti du Travail de Belgique Open Vld : Open Vlaamse liberalen en democraten sp.a : socialistische partij anders cdH : centre démocrate Humaniste DéFI : Démocrate Fédéraliste Indépendant INDEP-ONAFH : Indépendant - Onafhankelijk

Abréviations dans la numérotation des publications: Afkorting bij de numering van de publicaties: Document de la 55e législature, suivi du numéro de base Parlementair document van de 55e zittingsperiode + DOC 55 0000/000 DOC 55 0000/000 et numéro de suivi basisnummer en volgnummer QRVA Questions et Réponses écrites QRVA Schriftelijke Vragen en Antwoorden CRIV Version provisoire du Compte Rendu Intégral CRIV Voorlopige versie van het Integraal Verslag CRABV Compte Rendu Analytique CRABV Beknopt Verslag Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu Integraal Verslag, met links het defi nitieve integraal CRIV intégral et, à droite, le compte rendu analytique traduit CRIV verslag en rechts het vertaald beknopt verslag van de des interventions (avec les annexes) toespraken (met de bijlagen) PLEN Séance plénaire PLEN Plenum COM Réunion de commission COM Commissievergadering Motions déposées en conclusion d’interpellations (papier Moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig MOT MOT beige) papier)

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 3

MESDAMES, MESSIEURS, DAMES EN HEREN,

Votre commission a examiné la note de politique Uw commissie heeft de beleidsnota van de vice-eer- générale du vice-premier ministre et ministre de la steminister en minister van Justitie, belast met Noordzee, Justice, chargé de la Mer du Nord, sur la section 12 over sectie 12-FOD Justitie, besproken tijdens haar – SPF Justice – au cours de ses réunions des 10, 17, vergaderingen van 10, 17, 18 en 24 november 2020. 18 et 24 novembre 2020.

Au cours de sa réunion du 10 novembre 2020, la Tijdens haar vergadering van 10 novem- commission a décidé d’examiner conjointement l’exposé ber 2020 heeft de commissie beslist de beleidsverklaring d’orientation politique (DOC 55 1610/015) et la note de (DOC 55 1610/015) en de ter bespreking voorliggende politique générale à l’examen. beleidsnota gezamenlijk te bespreken.

I. — EXPOSÉ INTRODUCTIF I. — INLEIDENDE UITEENZETTING DE M. VINCENT VAN QUICKENBORNE, DOOR DE HEER VINCENT VAN QUICKENBORNE, VICE-PREMIER MINISTRE ET MINISTRE VICE-EERSTEMINISTER EN MINISTER DE LA JUSTICE, CHARGÉ DE LA MER DU NORD VAN JUSTITIE, BELAST MET NOORDZEE

Vincent Van Quickenborne, vice-premier ministre et De heer Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister ministre de la Justice, chargé de la Mer du Nord, sou- en minister van Justitie, belast met Noordzee, vestigt er ligne que la justice est plus qu’un domaine politique mais de aandacht op dat Justitie meer is dan een beleidsdo- qu’elle constitue un pilier essentiel de notre démocratie. mein: het is een essentiële pijler van onze democratie.

La justice est assurée par des personnes pleines de Justitie wordt gemaakt door mensen die bruisen van talents. En effet, ce sont près de 23 000 collaborateurs, talent. Het zijn de ruim 23 000 krachten, waarvan de dont la moitié, répartis dans 225 palais de justice, donnent helft elke dag het beste van zichzelf geeft in de hoven le meilleur d’eux-mêmes chaque jour dans les cours et en rechtbanken, verspreid over 225 gerechtsgebouwen, tribunaux, et l’autre moitié, assure avec passion des en de andere helft met passie zorgt voor een waardige conditions de détention dignes dans nos 34 prisons detentie in de 34 gevangenissen en 2 transitiehuizen. et 2 maisons de transition. Ce sont les personnes qui Het zijn de mensen die werken voor de centrale diensten, travaillent pour les services centraux, comme le service zoals de dienst wetgeving, en de autonome entiteiten, législation et les entités autonomes, telles que la Sûreté zoals de Staatsveiligheid. Het zijn de vele duizenden de l’État. Ce sont également les milliers de juristes (avo- juristen (advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders, cats, notaires, huissiers, juristes d’entreprise, experts, bedrijfsjuristen, deskundigen, tolken enzovoort) die interprètes, etc.) qui assurent la justice au quotidien. Justitie dagelijks waar maken.

La Justice assure un service public à tous les citoyens. Justitie verleent een openbare dienst voor alle burgers. Avec plus d’un million cent mille jugements et arrêts par Met ruim 1,1 miljoen vonnissen en arresten op jaarbasis an, l’institution est fortement sollicitée. is het apparaat fel bevraagd.

Aujourd’hui, l’image de la justice est loin d’être positive: Vandaag heeft Justitie een verre van positief imago: elle est trop lente et trop peu accessible pour certains. Justitie werkt te traag, is te weinig toegankelijk en te Le ministre vise dès lors une justice plus rapide et plus hoogdrempelig voor sommigen. De minister streeft dan humaine et une justice ferme. Il propose des objectifs ook naar een snellere, menselijkere en kordate Justitie. concrets en vue d’améliorer la justice. Il importe, à De minister stelt concrete doelen voor om Justitie te cet égard, de s’appuyer sur ce qui a déjà été réalisé verbeteren. Het is belangrijk om hierbij voort te bouwen jusqu’à présent. Les grands changements de cap sont op wat inmiddels al gerealiseerd is geworden. Grote à proscrire. Il souhaite engager le dialogue en connais- koerswijzigingen zijn uit ten boze. Hij wil in dialoog gaan sance de cause et sera à l’écoute des sensibilités et des met kennis van zaken en zal hiervoor luisteren naar de besoins sur le terrain. Ensuite, le ministre misera sur un gevoeligheden en noden op het terrein. De minister zal meilleur fonctionnement du système judiciaire grâce voorts inzetten op een beter functioneren van Justitie à une approche axée sur la gestion dans le cadre de via een managementgerichte aanpak waarbij elke actor

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 4 DOC 55 1578/012

laquelle l’individualité et l’autonomie de tous les acteurs in zijn eigenheid en autonomie wordt erkend en onder- sera reconnue et tous les acteurs seront soutenus si steund waar nodig. nécessaire.

Le ministre approfondit ensuite les trois grands prin- De minister gaat vervolgens dieper in op de drie grote cipes de sa politique: principes van zijn beleid.

A. Une justice plus rapide A. Een snellere justitie

A.1. Une justice moderne A.1. Moderne justitie

1. Un employeur attrayant 1. Aantrekkelijke werkgever

Il importe que la justice devienne un employeur plus Het is belangrijk dat Justitie een aantrekkelijker werk- attrayant pour: gever wordt voor:

— la magistrature et le personnel des tribunaux — de magistratuur en het gerechtspersoneel

Les chiffres en disent long. Pour l’année judiciaire 2020- De cijfers spreken boekdelen. Voor het gerechte- 2021, 48 places ont été prévues en fonction des besoins lijk jaar 2020-2021 waren 48 plaatsen gepland, in lijn met sur le terrain mais, en fin de compte, seuls 33 candidats de noden op het terrein. Uiteindelijk zijn slechts 33 kan- ont pris leurs fonctions. didaten gestart.

C’est pourquoi le ministre souhaite créer un statut De minister wil daarom, in overleg met de Adviesraad (social) moderne, équilibré et attrayant pour les magis- van de magistratuur, werk maken van een modern, trats en concertation avec le Conseil consultatif de la evenwichtig en aantrekkelijk (sociaal) statuut voor de magistrature. magistraten.

Il convient également d’accélérer le processus d’entrée Ook de instroom, zonder hierbij in te boeten aan en fonction des magistrats, sans faire diminuer la qualité kwaliteit, tot de magistratuur dient te worden versneld. pour autant. Le ministre songe, à cet égard, à une meil- De minister denkt hierbij aan de betere voorbereiding leure préparation des candidats, et envisage de prévoir, van de kandidaten alsook om, op vraag van het College à la demande du Collège des procureurs généraux, un van procureurs-generaal, te voorzien in een versnelde accès accéléré pour les magistrats du parquet et les toegang voor parketmagistraten en referendarissen. référendaires.

Soixante pour cent du personnel des tribunaux relèvent 60 % van het gerechtspersoneel betreft C- en des statuts C et D. Seuls dix pour cent sont des juristes D-statuten. Slechts 10 % zijn juristen en referendaris- et des référendaires. Il convient dès lors de remédier sen. Er moet dan ook dringend worden geremedieerd d’urgence à ce déséquilibre. aan dit onevenwicht.

Le CSJ reste l’acteur central de la sélection et la De HRJ blijft voor de selectie en de benoeming van nomination des magistrats. Un magistrat exerce une magistraten de centrale speler. Een magistraat heeft fonction socialement engagée. Le ministre examine, een maatschappelijk geëngageerde functie. Met de conjointement avec le CSJ, les initiatives qui pourraient HRJ bekijkt de minister initiatieven hoe de aantrekkelijk- améliorer l’attractivité de la magistrature. Dans le cadre heid van de magistratuur kan worden verbeterd. In de de la sélection et de la nomination des magistrats, ce sont selectie en benoeming van magistraten staat naast het non seulement les connaissances mais également les kennen, het kunnen voorop. Ook leiderschap is hierbij compétences qui sont primordiales. Dans ce contexte, een belangrijk aandachtspunt. De minister maakt van il importe aussi de posséder des qualités de chef. Le de gelegenheid gebruik om ook de bevoegdheid van de ministre profite de l’occasion pour attirer l’attention sur le HRJ om audits en bijzondere onderzoeken uit te voeren fait que le CSJ est également compétent pour procéder onder de aandacht te brengen. Het bijzonder onderzoek à des audits et à des enquêtes particulières. L’enquête naar aanleiding van het gerechtelijk onderzoek naar het particulière ouverte à propos de l’enquête judiciaire overlijden van de heer Jozef Chovanec is hiervan een sur le décès de M. Jozef Chovanec constitue un bon goed voorbeeld. exemple à cet égard.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 5

En collaboration avec l’Institut de formation judiciaire In samenwerking met het Instituut voor Gerechtelijke (IFJ), le ministre misera sur la formation de base et sur Opleiding (IGO) wordt ingezet op de basisopleiding la formation continue des magistrats et du personnel en de permanente vorming van de magistraten en het judiciaire. À partir de 2021, l’IFJ dispensera une formation gerechtspersoneel. Vanaf 2021 voorziet het IGO in sur les violences sexuelles et intrafamiliales. opleidingen over seksueel en intra-familiaal geweld.

— le personnel pénitentiaire — het penitentiair personeel

Il est procédé à une révision du plan stratégique pour Voor de gevangenissen wordt een aangepast strate- le personnel pénitentiaire, en accordant une attention gisch personeelsplan uitgewerkt met aandacht voor bij- particulière à la formation complémentaire et aux profils komende opleiding en aangepaste competentieprofielen. de compétences modifiés.

Dans ce contexte, une distinction est opérée entre les Er wordt hierbij een onderscheid gemaakt tussen fonctions davantage axées sur la surveillance et la sécu- functies die eerder gericht zijn op bewaking en beveiliging risation des bâtiments et celles axées sur la surveillance van gebouwen en deze die gericht zijn op het toezicht en et l’accompagnement des détenus. La nouvelle prison de begeleiding van gedetineerden. De nieuwe gevange- de Haren constituera une prison modèle à cet égard. nis van Haaren zal op dit punt een modelgevangenis Des formations permettront de préparer le personnel zijn. Via opleiding zal het bestaande personeel op deze actuel à l’exercice de ces nouvelles fonctions. nieuwe functies worden voorbereid.

Depuis sa prise de fonctions, le ministre s’est égale- Sinds zijn aantreden is de minister ook in overleg ment concerté avec les syndicats. getreden met de vakbonden.

La lutte contre l’absentéisme se poursuivra égale- Ook het probleem van absenteïsme zal verder worden ment. Le plan élaboré à cette fin, dont les piliers sont aangepakt. Het plan dat hiertoe werd opgesteld en uitgaat la qualité du travail, l’échange d’informations, la fierté van de kwaliteit van het werk, de informatie-uitwisseling, du travail accompli et les compétences managériales, de fierheid op het werk en management skills, dient nog doit encore être validé. te worden gevalideerd.

— en ce qui concerne les experts judiciaires — voor gerechtsdeskundigen

Les experts judiciaires jouent un rôle important dans Gerechtsdeskundigen spelen een belangrijke rol bij la bonne administration de la justice. L’attractivité des een goede rechtsbedeling. De functie van gerechtsdes- fonctions d’expert judiciaire, de psychiatre judiciaire et kundige, gerechtspsychiater of wetsdokter zal opnieuw de médecin légiste sera améliorée, afin de remédier aux aantrekkelijk worden gemaakt. Zo wordt werk gemaakt manques de personnel. Une formation qualitative struc- van de tekorten. Een kwalitatieve gestructureerde op- turée et un salaire adéquat sont essentiels à cet égard. leiding en een pertinente verloning zijn daarbij cruciaal. Il sera remédié aux arriérés de paiement existants et Bestaande betalingsachterstallen worden weggewerkt tout sera fait pour éviter tout nouvel arriéré de paiement. en nieuwe worden voorkomen.

Si des mesures ont été prises à cette fin au cours Er zijn in vorige regeerperiode weliswaar al stappen de la précédente législature, le travail n’est toutefois hiertoe ondernomen, maar het werk is niet af. pas terminé.

Les travaux d’actualisation des arrêtés relatifs aux De werkzaamheden rond de actualisering van de tarifs se poursuivront aussi. tariefbesluiten worden eveneens voortgezet.

— en ce qui concerne les professions juridiques — voor juridische beroepen

La justice a de nombreux partenaires. La moderni- Justitie heeft vele partners. De modernisering van de sation des groupes professionnels (avocats, juristes beroepsgroepen (advocaten, bedrijfsjuristen, notarissen d’entreprise, notaires et huissiers) se poursuivra. en gerechtsdeurwaarders) wordt voortgezet.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 6 DOC 55 1578/012

2. Des bâtiments modernes 2. Moderne gebouwen

Un bon niveau de service commence par des bâtiments Goede dienstverlening start met moderne en aange- modernes et adéquats. C’est pourquoi les bâtiments paste gebouwen. De gerechtsgebouwen en de gevan- judiciaires et les prisons seront mis en adéquation avec genissen worden daarom aangepast aan een moderne une Justice au fonctionnement moderne et numérique. en digitale werking van Justitie.

— des bâtiments judiciaires modernes — moderne gerechtsgebouwen

Le ministre annonce qu’il œuvrera à l’élaboration d’un De minister kondigt aan werk te zullen maken van masterplan pour les bâtiments judiciaires. een masterplan voor de gerechtsgebouwen.

La Belgique compte aujourd’hui 225 bâtiments judi- Vandaag telt België 225 gerechtsgebouwen. De mi- ciaires. Le ministre compare ce chiffre avec celui des nister maakt hier de vergelijking met Nederland, dat er Pays-Bas, qui en compte 38. Les bâtiments judiciaires maar 38 heeft. De bestaande gerechtsgebouwen zullen existants seront dès lors inventoriés et feront l’objet d’un dan ook worden geïnventariseerd en het onderwerp plan d’action visant à déterminer le sort à leur réserver. worden van een plan van aanpak teneinde hun toe- L’objectif à long terme est de parvenir à la création d’une komst te bepalen. Op lange termijn is het de bedoeling Court of the Future, ce qui signifie que l’on misera sur te komen tot de Court of the Future, wat wil zeggen dat des bâtiments judiciaires modernes abritant un système zal worden ingezet op moderne gerechtsgebouwen die judiciaire entièrement numérique. een volledige digitale Justitie huisvesten.

La rationalisation passera par la centralisation et la De rationalisering gebeurt door middel van centralisatie création de synergies. en door het creëren van synergiën.

La première phase a été amorcée il y a quelques an- De eerste fase werd enkele jaren geleden ingezet nées par la mise en œuvre de la réforme de la justice door de infrastructurele vertaling van de hervorming van de paix sur le plan infrastructurel. Plusieurs locaux de de vredegerechten. Een aantal vredegerechten werden justice de paix ont déjà été fermés, d’autres ont été reeds gesloten, andere werden samengevoegd. Deze fusionnés. Cet exercice se poursuivra. oefening wordt uitgevoerd.

— des prisons modernes — moderne gevangenissen

Le ministre poursuit également la mise en œuvre des De minister zet ook de uitvoering voort van de goed- masterplans approuvés et les adaptera si nécessaire. gekeurde masterplannen die na evaluatie zullen worden De fait, un masterplan n’est pas un élément statique. geactualiseerd. Een masterplan is immers niet statisch.

La construction des prisons de Haren et de Termonde De bouw van de gevangenissen van Haren en est en cours et sera achevée pendant cette législature. Dendermonde is bezig en wordt deze regeerperiode La procédure DBFM (Design, Build, Finance & Maintain) afgerond. De DBFM-procedure (Design, Build, Finance pour le remplacement du centre de détention d’Anvers & Maintain) voor de vervanging van het arresthuis te sera poursuivie et finalisée afin que la construction puisse Antwerpen zal verder worden afgerond zodat de bouw encore commencer au cours de la présente législature. nog deze regeerperiode kan starten.

La rénovation de Merksplas et les procédures visant la De renovatie van Merksplas en de procedures voor création de capacité supplémentaire à Ypres, Ruiselede extra capaciteit in Ieper, Ruiselede en Jamioulx worden et Jamioulx seront poursuivies. Le remplacement de la voortgezet. De vervanging van de Toren van Lantin kan Tour de Lantin ne peut toutefois être réalisé sur le site evenwel niet op het voorgestelde terrein worden uitge- proposé. Une nouvelle proposition sera soumise au voerd. Er zal een nieuw voorstel worden voorgelegd gouvernement. aan de regering.

En plus de la création de capacité adaptée, des efforts Er wordt niet alleen ingezet op aangepaste capaciteit seront fournis afin de diversifier la capacité. maar ook op diversificatie van de capaciteit.

Il sera fait appel à des capacités externes dotées Er zal worden gezocht naar externe capaciteit met d’un niveau de sécurité approprié afin de permettre de een aangepast veiligheidsniveau dat toelaat de link met

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 7

maintenir autant que possible le lien avec la société, ce de maatschappij zo maximaal mogelijk te behouden en qui permettra de prévenir ou de limiter les dommages liés zo detentieschade te voorkomen of te beperken. De ver- à la détention. La poursuite du déploiement des maisons dere uitrol van de transitiehuizen is hiervoor belangrijk. de transition est importante à cette fin. La création de De creatie van detentiehuizen (voor lichte criminaliteit maisons de détention (pour les faits de petite criminalité gepleegd door jongeren tussen 18 en 25 jaar die naast commis par des jeunes de 18 à 25 ans qui, en plus d’une een bestraffing vooral begeleiding vereist) met aangepast sanction, ont surtout besoin d’un accompagnement) veiligheidsniveau kan hier verder antwoord op bieden. dotées d’un niveau de sécurité adapté peut apporter une réponse supplémentaire à ce problème.

La surpopulation carcérale reste un problème délicat. De overbevolking in de gevangenissen blijft een Le prochain plan en 10 points composé, d’une part, heikel punt. Het volgende tienpuntenplan dat enerzijds d’infrastructures “dures” (5 mesures) et, d’autre part, de bestaat uit de “harde infrastructuur” (5 maatregelen) en mesures “douces” (5 mesures), permettra d’y remédier. anderzijds “zachte” (5) maatregelen zal hier soelaas Ce plan prévoit une capacité supplémentaire pour les brengen. Dit plan voorziet in bijkomende capaciteit détenus, une capacité supplémentaire pour les internés, voor de gedetineerden, bijkomende capaciteit voor de une capacité adaptée, une infrastructure adaptée pour geïnterneerden, aangepaste capaciteit, aangepaste les internés, une coopération avec l’Office des étrangers infrastructuur voor de geïnterneerden, samenwerking (en ce qui concerne les détenus en séjour illégal en met de DVZ (met betrekking tot de gedetineerden die Belgique), une meilleure gestion des places disponibles, illegaal in België verblijven), een beter beheer van de une détention sensée (en vue de réduire la récidive, pour beschikbare plaatsen, een zinvolle detentie (met het oog laquelle on ne dispose malheureusement pas de chiffres op het terugdringen van de recidive waarover jammer exacts, mais qui concerne environ 40 à 50 % des détenus genoeg geen exacte cijfers beschikbaar zijn, maar het dans les prisons belges, contrairement aux Pays-Bas et gaat bij benadering over 40 % tot 50 % recidive in de aux pays scandinaves qui obtiennent de bien meilleurs Belgische gevangenissen, in tegenstelling tot Nederland résultats à cet égard), des délais de traitement courts en de Scandinavische landen die het op dit punt veel (en vue de réduire le nombre de détenus en préventive), beter doen), korte doorlooptijden (met het oog op het l’exécution effective des peines courtes et, enfin, le fait terugdringen van het aantal in voorlopige hechtenis de considérer une peine de prison comme un remède genomen personen), het effectief uitvoeren van korte ultime. En effet, l’emprisonnement n’est pas toujours la straffen en tot slot het beschouwen van een gevangenis- sanction la plus appropriée. straf als een ultimum remedium. Een gevangenisstraf is immers niet altijd de meest aangewezen straf.

Le ministre ajoute qu’en raison de la deuxième vague De minister deelt ook mee dat omwille van de tweede du coronavirus, les mesures prises lors de la première golf van het coronavirus, de maatregelen die tijdens de vague doivent être rétablies. eerste golf werden genomen opnieuw geïntroduceerd dienen te worden.

3. Une autonomie renforcée 3. Meer autonomie

Davantage d’autonomie pour le pouvoir judiciaire en Meer autonomie voor de gerechtelijke orde in ruil échange de résultats. La mesure de la charge de travail voor resultaten. De werklastmeting blijft een oud zeer. est un problème qui ne date pas d’hier. Un protocole In 2008 werd hierover een protocol afgesloten dat ge- a été conclu à ce sujet en 2008 et mis en œuvre pour durende acht jaar werd uitgevoerd. Een in 2016 opge- une durée de 8 ans. Un rapport rendu en 2016 n’a tou- leverd rapport werd evenwel niet aanvaard waardoor tefois pas été accepté, de sorte que tout le travail s’est al het werk voor niets is gebleken. In 2014 werd de wet avéré vain. En 2014, la loi du 18 février 2014 relative à van 18 februari 2018 betreffende de invoering van een l’introduction d’une gestion autonome pour l’organisa- verzelfstandigd beheer voor de rechterlijke organisa- tion judiciaire a été mise en place par la ministre de la tie door de toenmalige minister van Justitie, Annemie Justice de l’époque, . Le précédent Turtelboom, geïntroduceerd. De vorige minister van ministre de la justice, Koen Geens, a introduit à son tour Justitie, Koen Geens, heeft op zijn beurt het allocatiemodel le modèle d’allocation. Les mesures précédentes de geïntroduceerd. De eerdere werklastmetingen werden la charge de travail ont été ajustées. La magistrature bijgestuurd. Voorts is ook bij de magistratuur het inzicht a également compris qu’il fallait faire quelque chose. gekomen dat er iets diende te gebeuren. De essentie L’essence même de la mesure de la charge de travail van de werklastmeting is het creëren van een objectieve est de créer une base objective pour la répartition des basis om de middelen te kunnen verdelen. Het systeem

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 8 DOC 55 1578/012

moyens. Le système des cadres légaux est en effet van de wettelijke kaders is immers voorbijgestreefd. De dépassé. Le ministre opte donc pour une approche plus minister kiest dan ook voor een ruimere benadering large, en poursuivant le développement d’un modèle door de verdere ontwikkeling van een allocatiemodel. d’allocation.

Le Collège du ministère public, le Collège des cours Het College van het openbaar ministerie, het College et tribunaux et la Cour de cassation ont été invités à van hoven en rechtbanken en het Hof van Cassatie formuler des propositions qui, d’une part, répondent à la werden uitgenodigd om voorstellen te formuleren die nécessité d’assurer la fourniture d’un service de base, et tegemoetkomen aan het verzekeren van enerzijds de ba- d’autre part, mettent en œuvre les nouveaux projets et sisdienstverlening en anderzijds de in het regeerakkoord lignes politiques contenus dans l’accord de gouvernement vervatte nieuwe projecten en beleidslijnen (snelrecht- (tribunaux appliquant la procédure accélérée, chambres banken, drugbehandelingskamers, de digitalisering, …). de traitement de la toxicomanie, numérisation, etc.).

À court terme, le ministre a l’intention de décloisonner Op korte termijn wil de minister de schotten in de les cadres légaux. wettelijke kaders doen verdwijnen.

À moyen terme, il compte accorder progressivement Op middellange termijn wil hij stapsgewijs meer auto- plus d’autonomie aux cours et tribunaux et au ministère nomie geven aan de hoven en rechtbanken en aan het public en leur donnant, par exemple, plus de pouvoir de openbaar ministerie, bijvoorbeeld door hen meer zeg- décision par rapport à certains coûts d’investissement. genschap te geven over bepaalde investeringskosten.

Il s’agira en tout cas d’un défi majeur. Le ministre Het wordt alvast een grote uitdaging. De minister re- compte sur une bonne coopération avec la magistrature, kent op een goede samenwerking met de magistratuur, avec laquelle il a déjà établi de bons contacts. Il faut waarmee hij al goede contacten heeft gelegd. Er moet néanmoins que ceux-ci débouchent sur des résultats. in dezen evenwel resultaten worden geboekt.

4. Procédure civile courte 4. Een korte burgerlijke procedure

Le ministre de la Justice entend poursuivre le travail De minister wil doorgaan op de weg die de vorige entamé par son prédécesseur, M. Koen Geens. minister van Justitie, Koen Geens, heeft ingeslagen.

Sous la précédente législature, des efforts ont été Tijdens de vorige regeerperiode werden inspan- consentis afin de réduire les délais de procédure pour ningen geleverd om de doorlooptijd van de burgerlijke les affaires civiles. procedure te verkorten.

L’impact des mesures prises sera évalué et les points De impact van de reeds genomen maatregelen zal critiques restants seront abordés en fonction des résul- worden geëvalueerd en op grond daarvan zullen de tats de cet exercice. resterende pijnpunten worden aangepakt.

Il sera œuvré à une numérisation complète de l’en- Er zal worden voortgewerkt aan een doorgedreven semble de l’appareil avec plus d’audiences numériques digitalisering van het hele apparaat met meer digitale et écrites. en schriftelijke zittingen.

Les magistrats et le personnel judiciaire seront déployés De magistraten en het gerechtspersoneel zullen ef- de manière plus efficace grâce à une meilleure allocation ficiënter worden ingezet door een betere allocatie en des moyens et à une meilleure organisation. organisatie.

5. Procédures pénales courtes 5. Een korte strafprocedure

Le ministre renvoie à ce sujet à la réforme du Code De minister verwijst in dit verband naar de hervorming de procédure pénale. van het Wetboek van strafvordering.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 9

6. Procédure accélérée 6. Snelrecht

La justice doit réagir rapidement. Le principe du Justitie moet kort op de bal spelen. De minister han- ministre est qu’un jugement doit être rendu rapidement: teert het principe dat alle rechtspraak snel moet zijn: “Justice delayed is justice denied”. En outre, il est opté “Justice delayed is justice denied”. Daarnaast wordt pour une politique de réaction immédiate. ook gekozen voor een lik-op-stukbeleid.

En effet, lorsque la justice est lente et que la sanction Immers, als het recht traag is en de overtreder de touche l’auteur trop tardivement, elle n’a aucun effet sanctie te laat voelt, heeft dit geen effect op zijn gedrag. sur son comportement. La victime semble laissée pour Het slachtoffer blijft in de kou staan. Ook de politie raakt compte. La police ressent, elle aussi, une frustration gefrustreerd en uiteindelijk verliest de maatschappij het et, en fin de compte, la société ne fait plus confiance vertrouwen in Justitie. à la justice.

Pour les délits facilement identifiables tels que la crimi- Voor eenvoudig identificeerbare misdrijven zoals nalité de rue, les graffiti, le vol à l’étalage et les troubles straatcriminaliteit, graffiti, winkeldiefstallen en rellen wordt de l’ordre public, un traitement rapide et approprié sera daarom gezorgd voor een snelle en gepaste afhandeling assuré afin de prévenir la récidive. La procédure accé- om recidive te voorkomen. Het snelrecht zal met nieuwe lérée sera renforcée grâce à une nouvelle législation et wetgeving en extra personeel worden versterkt. l’engagement de personnel supplémentaire.

La criminalité locale courante, mais aussi les faits Er zal kordaat worden gereageerd op veelvoorkomende de violence intrafamiliale et de délinquance commis lokale criminaliteit, maar ook op feiten van intra-familiaal par des mineurs entraîneront une réaction immédiate. geweld en jeugdcriminaliteit. De huidige werkprocessen Les procédures de travail actuelles sont telles que la hebben tot gevolg dat de reactie op strafbare feiten en réponse aux infractions pénales et la mise en œuvre de effectieve uitvoering van deze beslissing vaak (te) laat effective de la décision arrivent souvent (trop) tard et, komt en om die reden dan ook effect mist ten aanzien partant, manquent leur effet à l’égard de l’auteur, de la van dader, slachtoffer en maatschappij. victime et de la société.

C’est pourquoi l’approche M a été développée dans le In Limburg, en in het bijzonder in de politiezone Limbourg, en particulier dans la zone de police CARMA. CARMA, werd daarom de M-werking uitgewerkt. La lettre M désigne ici une approche multidisciplinaire M-werking staat voor “multidisciplinair maatwerk met sur mesure et rapide (multidisciplinair maatwerk met snelheid”. snelheid).

L’objectif de cette approche est d’avoir un impact plus Men wil hiermee een grotere impact hebben door op important sur la criminalité ordinaire en réagissant de veelvoorkomende criminaliteit onmiddellijk daadkrachtig manière immédiate, énergique et significative tout en en betekenisvol te reageren, met oog voor het individu. De prenant l’individu en considération. L’approche multidis- multidisciplinaire aanpak betekent dat de M-magistraat, ciplinaire signifie que le magistrat dédié (M), la police et de politie en de Justitiehuizen rechtstreeks met elkaar in le service des maisons de justice sont en contact direct verbinding staan. Maatwerk houdt in dat rekening wordt entre eux. Le travail sur mesure signifie que la spécificité gehouden met de eigenheid van de betrokken individuen des individus concernés et celle de la situation de vie en de specifieke levenssituatie van de verdachte. du suspect est prise en compte.

La victime occupe une place prépondérante. Une Het slachtoffer neemt een prominente plaats in. Er compensation ou une indemnisation de la victime, est wordt gekeken naar een compensatie, een vergoeding envisagée. Si toutes les parties s’entendent à ce sujet, ten aanzien van het slachtoffer. Als iedereen akkoord plusieurs modes de compensation peuvent être envi- gaat over de vergoeding dan kunnen verschillende wegen sagés. Il peut s’agir d’un avertissement si les faits sont worden bewandeld. Het kan gaan over een waarschu- réellement mineurs et si la victime a été indemnisée, d’un wing als het gaat over zeer lichte feiten en het slachtoffer règlement à l’amiable, d’une obligation faite à l’auteur vergoed werd, over een minnelijke schikking, over het de travailler et de réparer les dommages, ou d’un renvoi verplichten van de dader om te werken en de schade devant le tribunal. te herstellen of over het doorverwijzen naar de rechter.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 10 DOC 55 1578/012

Les résultats obtenus au Limbourg sont en tout cas De in Limburg behaalde resultaten spreken alvast éloquents. Alors que, suivant la procédure classique, le voor zich. Terwijl volgens de klassieke procedure het parquet statue dans un délai moyen de 45 semaines, gemiddeld 45 weken duurt eer het parket tot een beslis- dans le nouveau système, le délai de traitement par le sing komt, wordt met dit nieuw systeem de behande- parquet est ramené à 5 semaines. Le système sera bientôt lingstermijn voor het parket teruggebracht tot 5 weken. appliqué par les parquets d’Anvers et de Malines avant Het systeem zal binnenkort worden toegepast door de d’être ensuite étendu à tout le pays. Les bourgmestres parketten van Antwerpen en Mechelen en zal vervolgens et la police sont en tout cas satisfaits de cette politique worden uitgebreid tot het hele land. De burgemeesters de réaction immédiate. en de politie zijn alvast tevreden met dit lik-op-stukbeleid.

7. Règlement alternatif des litiges 7. Alternatieve geschillenbeslechting

Tous les conflits ne doivent pas nécessairement être Niet elk conflict moet door een rechter worden beslecht. réglés par un juge. Les litiges pouvant être réglés en Wat kan worden weggehouden van de rechtbanken, dehors des tribunaux seront résolus grâce à des modes wordt via alternatieve vormen van geschillenbeslechting alternatifs de règlement des litiges. Le ministre continuera opgelost. De minister zal deze alternatieven, waaronder dès lors à encourager ces alternatives, notamment la de bemiddeling, dan ook verder aanmoedigen. médiation.

Pour lutter contre l’arriéré judiciaire, il sera davantage Er zal in de strijd tegen de gerechtelijke achterstand misé sur les modes alternatifs de règlement des litiges, meer worden ingezet op een alternatieve oplossing van tels que la médiation et l’arbitrage, ce qui débouchera sur geschillen, zoals bemiddeling en arbitrage, wat leidt tot une justice plus rapide. De plus, les parties se sentent sneller recht. Bovendien voelen partijen zich bij een souvent mieux lorsqu’une solution négociée est trouvée onderhandelde oplossing ook vaak beter dan wanneer que lorsque le juge décide en leur nom. de rechter voor hen beslist.

Le ministre mise sur toutes les formes de médiation, De minister zet in op alle vormen van bemiddeling, tant extrajudiciaire qu’au sein du tribunal. Les recours zowel buitengerechtelijk, maar ook binnen de rechtbank. aux chambres de règlement à l’amiable en matière De kamers voor minnelijke schikking in familiezaken familiale dans certains tribunaux sont autant de réussites zijn in bepaalde rechtbanken een succesverhaal dat qui méritent d’être imitées. navolging verdient.

Pour y parvenir, un rôle plus central sera réservé à la Om dit te kunnen realiseren, wordt een meer centrale Commission fédérale de médiation. Son plan d’action rol gegeven aan de federale bemiddelingscommissie. sera mis en œuvre. La médiation sera promue autant Haar actieplan zal worden uitgevoerd. De bemiddeling que possible comme l’un des mécanismes alternatifs zal maximaal worden gepromoot als één van de alter- de règlement des litiges. natieve geschillenregelingen.

Le service fédéral de médiation sera le principal point De federale bemiddelingsdienst wordt het belangrijkste de contact pour les médiateurs, pour les personnes qui aanspreekpunt voor bemiddelaars, voor zij die beroep souhaitent recourir à la médiation et pour celles qui les willen doen op bemiddeling en voor doorverwijzers. Er zal orientent. Il sera veillé à ce que la médiation se répande op worden toegezien dat de bemiddeling wordt verspreid dans tous les secteurs et domaines de la vie sociale et in alle sectoren en domeinen van het maatschappelijk économique afin qu’un médiateur expert puisse être en economisch leven zodat er voor elk soort conflict nommé pour chaque type de conflit. een deskundig bemiddelaar kan worden aangesteld.

Les chambres de règlement à l’amiable en matière De kamers voor minnelijke schikking voor familiezaken familiale ont été instituées en 2014. À Anvers, un tiers werden in 2014 opgericht. In Antwerpen wordt 1/3 van de des affaires familiales sont traitées par ces chambres. familiezaken aldus behandeld. Het is een menselijke, vrij Elles offrent une solution humaine, relativement bon goedkope, oplossing die relatief snel verloopt en waar marché et assez rapide pour la mise en œuvre des uitvoering wordt gegeven aan de beslissingen. décisions prises.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 11

8. Une législation civile moderne 8. Moderne burgerlijke wetgeving

Des matières telles que le droit successoral et le droit Materies als het erfrecht en het huwelijksvermogens- des régimes matrimoniaux ont déjà été réformées, mais recht werden reeds hervormd, maar moeten nog worden elles doivent encore être codifiées dans le nouveau Code. gecodificeerd in het nieuwe Wetboek.

Il y a encore d’autres matières qui nécessitent une Er zijn voorts nog materies die een inhoudelijke her- réforme de fond. Il s’agit notamment de moderniser le vorming vereisen. Het gaat bijvoorbeeld om een mo- droit de filiation à la lumière des nouvelles formes de dernisering van het afstammingsrecht in het licht van vie commune. de nieuwe samenlevingsvormen.

La législation sur l’enregistrement du sexe sera modi- De wetgeving genderregistratie moet ook worden fiée pour être conforme à la jurisprudence de la Cour aangepast om in overeenstemming te worden gebracht constitutionnelle. met de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof.

Le ministre de la Justice souligne qu’en matière de De minister vestigt er de aandacht op dat op het droit civil, un important travail a déjà été réalisé par son vlak van het burgerlijk recht al veel werk is verzet door prédécesseur, M. Koen Geens. Il appelle dès lors la de vorige minister van Justitie, Koen Geens. Hij roept commission à poursuivre ces travaux. de commissie dan ook ertoe op deze werkzaamheden voort te zetten.

A.2. Une Justice numérique A.2. Digitale Justitie

L’objectif est d’aboutir à un dossier entièrement numé- Het streefdoel is te komen tot een volledig digitaal risé. Les éléments de base qui ont déjà été développés dossier. De bouwstenen die de afgelopen jaren reeds ces dernières années seront améliorés et complétés. werden gelegd, zullen worden verbeterd en aangevuld. Il s’agit d’un dossier complexe. Il a déjà fallu quatre Het is een complex dossier. Het heeft de minister al- semaines au ministre pour faire une évaluation sommaire vast 4 weken gekost om enigszins te doorgronden wat de la situation actuelle. de actuele situatie is.

1. Just-on-web 1. Just-On-Web

L’idée est de développer un portail unique pour la jus- Het is de bedoeling een enig portaal voor Justitie uit tice afin d’offrir aux citoyens et aux entreprises un point te werken om burgers en bedrijven één duidelijk aan- de contact unique et clair pour toutes les interactions spreekpunt te bieden voor alle interacties met Justitie: avec la justice: Just-on-web, à l’image de Tax-on-web. Just-on-web, naar het voorbeeld van Tax-on-web.

Sur le volet “input”, le SPF Justice a déjà accompli Op het vlak van de input is er bij Justitie al het een un certain nombre de choses. en ander verwezenlijkt.

Via e-Deposit, les citoyens et les avocats peuvent Via e-Deposit kunnen burgers en advocaten inlei- déposer ou télécharger des documents de procédure dende procedurestukken, conclusies, stukkenbundels préliminaires, des conclusions, des dossiers de pièces en brieven digitaal neerleggen of uploaden in een dos- et des lettres dans un dossier numérique. Les avocats sier. Advocaten kunnen hun zaken neerleggen via hun peuvent enregistrer leurs affaires via leur propre plate- eigen platform DPA. De uitrol en de verdere evolutie forme DPA. La mise en œuvre et l’évolution ultérieure van e-Deposit en DPA verlopen steeds parallel. In 2020 de e-Deposit et de DPA-Deposit se font toujours en (zijnde tot eind september 2020) werden reeds meer parallèle. En 2020 (plus précisément jusque fin sep- dan 500 000 verzoekschriften en stukken via digitale tembre 2020), plus de 500 000 requêtes et pièces ont weg ingediend. déjà été déposées par voie électronique.

Le PV électronique (qui doit faire en sorte que les Het e-PV (het digitaal beschikbaar en raadpleegbaar procès-verbaux de la police et des services d’inspection maken voor Justitie en alle betrokken partijen van de soient disponibles sous forme numérique et puissent être processen-verbaal van de politie- en inspectiedien- consultés par voie électronique par le pouvoir judiciaire sten) is een ontbrekende bouwsteen. De minister zal et toutes les parties concernées) est un élément de base er samen met zijn collega bevoegd voor Binnenlandse

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 12 DOC 55 1578/012

manquant. Le ministre veillera toutefois, en concertation Zaken, Annelies Verlinden, evenwel op toezien dat dit avec la ministre de l’Intérieur, Mme Annelies Verlinden, snel wordt gerealiseerd. à ce que ce projet soit rapidement mis en œuvre.

PACOS (Pièces À Conviction - OvertuigingsStukken) PACOS (Pièces A Conviction – OvertuigingsStukken) est le système unique d’enregistrement des pièces à is het unieke registratiesysteem voor de overtuigingsstuk- conviction développé par la police avec le soutien de ken dat werd ontwikkeld bij de politie met de steun van la justice. Il fonctionne avec un numéro d’identification Justitie. Het systeem werkt met een Single Identification unique (SIN) et constitue une référence commune pour Number (SIN), een gemeenschappelijke referentie voor tous les acteurs de la chaîne des preuves. Les premiers alle actoren van de bewijsketen. De eerste schakels in maillons de cette chaîne sont la police, le parquet et les die keten zijn de politie, het parket en de griffies. Zodra greffes. Dès que ces premiers maillons seront solidement die eerste schakels stevig verankerd zijn in het project ancrés dans le projet, les autres partenaires de la chaîne kunnen de andere partners van de traceerbaarheidske- de traçabilité seront intégrés (comme l’Institut national ten worden geïntegreerd (zoals het Nationaal Instituut de criminalistique et de criminologie, le Fin Shop ou la voor Criminalistiek en Criminologie, de Fin Shop, de douane). Ce système devrait permettre une meilleure douane). PACOS moet leiden tot een beter beheer van gestion des pièces à conviction. Selon le ministre, le de overtuigingsstukken. Het departement Defensie is département de la Défense fait figure d’exemple dans op dat vlak volgens de minister een schoolvoorbeeld. ce domaine.

Le dernier instrument du volet “input” est JustScan, Het laatste instrument inzake input is JustScan, dat un programme de scannage de documents qui permet bestaat uit het scannen van documenten. De advocaat notamment aux avocats qui consultent un dossier dans kan dan bij het raadplegen van een dergelijk dossier met ce système de faire une photo des documents à l’aide zijn smartphone een foto maken van de documenten. de leur smartphone.

Pour le traitement, il existe notamment le système Wat de verwerking betreft, is er onder meer het MaCH- MaCH (Mammoet@ CentralHosting) des justices de systeem (Mammoet@CentralHosting) van de vredege- paix et des parquets de police. Le passage à MaCH, qui rechten en de politieparketten. De overstap naar MaCH, regroupe et centralise les données, constitue une avancée dat gegevens groepeert en centraliseert, is een grote majeure dans la modernisation et la numérisation de la stap vooruit in de modernisering en digitalisering van justice. Une enquête menée par le ministre lui-même Justitie. Een eigen rondvraag van de minister bij de be- auprès des personnes concernées a révélé que les avis trokkenen toont verdeelde meningen. Het systeem heeft étaient partagés. Le grand avantage du système est qu’il als groot voordeel dat het een centrale gegevensbank s’agit d’une base de données centrale avec des possi- met uitgebreide koppelingen is; nadelig is dat het werkt bilités de connexions étendues; l’inconvénient est qu’il met Oracle Forms, een oud, niet-gebruiksvriendelijk fonctionne avec Oracle Forms, un système déjà ancien systeem. Het moet dan ook worden geüpdatet en verder et peu convivial. Il doit donc être actualisé et étendu à uitgebreid naar andere rechtbanken. Er zijn vandaag d’autres tribunaux. Il existe actuellement une trentaine een 30tal systemen die worden gebruikt en die ver- de systèmes en usage qui doivent être remplacés par vangen moeten worden door het MaCH-systeem. Het le système MaCH. Le système “New and Just New” lui systeem zal binnen 4 tot 5 jaar worden opgevolgd door succédera à son tour d’ici 4 à 5 ans. “New and Just New”.

En ce qui concerne les connexions internes utilisées Wat de interne koppelingen inzake de verwerking pour le traitement des dossiers, le ministre attire l’attention betreft, vestigt de minister de aandacht op JIOR2, de sur JIOR2, la base de données des juges d’instruction. gegevensbank van de onderzoeksrechters. Er is ook Il évoque également le système Sidis-Suite, sur lequel Sidis-Suite waarop hij later zal terugkomen. il reviendra plus tard.

Les connexions externes utilisées à des fins de trai- De externe koppelingen inzake de verwerking zoals tement, notamment avec le Registre national, la BCE het Rijksregister, de KBO, en andere, werken vrij goed. et d’autres banques de données, fonctionnent assez Er zou evenwel moeten worden gekomen tot een KBO+, bien. Il devrait toutefois y avoir un système BCE+, qui een systeem waarbij iemand die een bedrijf opstart en permettrait à une personne qui crée une entreprise et qui de statuten wil wijzigen dit rechtstreeks via de computer souhaite en modifier les statuts de le faire directement kan doen. par ordinateur.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 13

En ce qui concerne les composants modulaires, le Inzake de modulaire componenten vestigt de minister ministre attire l’attention des membres sur Just.Pay et de aandacht van de leden op Just.Pay en Just.Sign, Just.Sign, des systèmes qui informatisent les paiements, systemen die de betalingen informatiseren, wat vandaag un aspect qui laisse encore à désirer à l’heure actuelle bij Justitie nog te wensen overlaat. au sein de la Justice.

En matière de signature électronique, il reste égale- Wat de elektronische handtekening betreft, is er ook ment du travail à accomplir. nog werk te verzetten.

Du côté de l’output, un certain nombre de maillons de Aan de outputzijde zijn momenteel ook een aantal la chaîne de jugement sont déjà numériques. Comme schakels van de vonnisketen reeds digitaal. Zoals eerder indiqué précédemment, l’objectif est de parvenir à un gesteld is het streefdoel om te komen tot een volledig dossier entièrement numérisé, tant pour le dossier pénal digitaal dossier, zowel wat het strafdossier als het bur- que pour le dossier civil. Le ministre estime d’ailleurs gerlijk dossier betreft. De minister is van oordeel dat dit que ce sera plus facile à réaliser pour le dossier civil voor het burgerlijk dossier makkelijker te verwezenlijken que pour le dossier pénal. La plateforme DPA destinée is dan voor het strafdossier. Het DPA-platform van de aux avocats y contribuera certainement. advocatuur zal hier zeker toe bijdragen.

En matière de communication numérique, il existe Inzake de digitale communicatie is er onder meer: déjà notamment les outils suivants:

— la J-Box: une boîte aux lettres interne sécurisée — de J-Box: een beveiligde interne mailbox voor pour la Justice qui a été lancée au niveau des justices de Justitie die werd gelanceerd in de vredegerechten. De paix. Cet outil est utilisé par les tribunaux pour envoyer tool wordt gebruikt door de rechtbanken om elektronische des jugements électroniques aux avocats. vonnissen te verzenden naar advocaten.

— l’eBox: une messagerie électronique sécurisée pour — de eBox: een beveiligde mailbox voor burgers en les citoyens et les entreprises. À terme, l’eBox pourra bedrijven. Op termijn zal eBox ook als een volwaardig également être utilisée comme une véritable plateforme digitaal betekeningsplatform kunnen worden gebruikt. de notification numérique.

Il est important que l’on se dirige vers la “citation numé- Het is belangrijk dat wordt gekomen tot digitale dag- rique”. Le système désuet et complexe du pli judiciaire vaardingen. Het verouderde en complexe systeem van classique sera remplacé par une alternative numérique. de klassieke gerechtsbrief zal worden vervangen door een digitaal alternatief.

Il faut également parvenir à une banque de données Er moet ook worden gekomen tot een enige gege- unique des jugements et des arrêts (banque de données vensbank van vonnissen en arresten (VAJA-databank). VAJA). Bien qu’il soit déjà possible sur le plan juridique Hoewel het juridisch al mogelijk is deze databank te de réaliser cette banque de données, il subsiste une realiseren, zijn er nog een aantal technische obstakels série d’obstacles techniques en matière de protection de inzake privacy (zo mogen bijvoorbeeld geen namen la vie privée (aucun nom ne peut ainsi être mentionné, worden vermeld). De gegevensbank zal vanaf 1 de- par exemple). La banque de données pourra être utili- cember 2021 door advocaten en de betrokken diensten sée par les avocats et les services concernés à partir kunnen worden gebruikt. Ten aanzien van externen, du 1er décembre 2021. S’agissant des externes, tels que zoals commerciële bedrijven, zal dit nog een tijdje op les entreprises commerciales, il faudra encore attendre zich laten wachten en moet eerst ook een grondig debat un certain temps et il faudra également commencer par worden gevoerd. mener un débat approfondi.

Enfin, il y a le service Central Printing, un service qui Tot slot is er de dienst van Central Printing, een dienst fait parvenir les amendes de roulage aux citoyens. Celui- die de verkeersboetes aan de burgers bezorgd. Ook ci devra également être entièrement numérisé à terme. dit dient op termijn volledig te worden gedigitaliseerd.

Finalement, l’objectif est que Just-on-Web devienne Uiteindelijk is het de bedoeling dat Just-on-Web de le pendant numérique de Tax-on-Web. digitale evenknie wordt van Tax-on-Web.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 14 DOC 55 1578/012

Le Moniteur belge, l’un des sites internet les plus Het Belgisch Staatsblad, één van de populairste populaires du pouvoir judiciaire, a par ailleurs urgem- websites van Justitie, heeft voorts dringend nood aan ment besoin d’être actualisé. Le site internet sera doté een opfrissing. De website krijgt begin 2021 een nieuwe d’une nouvelle interface utilisateur et d’une mise en gebruikersinterface en een moderne lay-out. Op termijn page moderne début 2021. À terme, il sera intégré dans wordt die opgenomen in Just-on-web. Just-on-web.

2. Numérisation dans les prisons 2. Digitalisering in de gevangenissen

Les prisons utilisent le système de gestion des dos- In de gevangenissen wordt gebruik gemaakt van het siers Sidis-Suite. En plus de la gestion quotidienne et dossierbeheersysteem Sidis-Suite. Naast het dagelijkse à long terme de la détention de chaque détenu, cette en langetermijndetentiebeheer van elke gedetineerde application fournit une vue à grande échelle d’un certain biedt deze toepassing een macrozicht op een aantal nombre de paramètres clés de la population pénitentiaire. sleutelparameters van de penitentiaire bevolking.

Sidis-Suite partage les informations pénitentiaires Sidis-Suite deelt penitentiaire informatie met betrek- relatives à plus de 100 000 dossiers de détention avec king tot ruim 100 000 detentiedossiers met overheden en les autorités et les partenaires de la chaîne de sécurité partners van de veiligheidsketen (parketten, Justitiehuizen, (parquets, maisons de justice, police locale et fédérale, lokale en federale politie, Dienst Vreemdelingenzaken, Office des étrangers, Centre de surveillance électronique, Centrum voor Elektronisch Toezicht, steden en ge- villes et communes, certains acteurs dans le domaine meenten, bepaalde actoren inzake sociale uitkeringen, des prestations sociales et certains services des enti- bepaalde diensten van de deelstaten). Een openbare tés fédérées). Un marché public pour le successeur de aanbesteding voor de opvolger van Sidis-Suite zal Sidis-Suite sera lancé. worden gelanceerd.

Le coronavirus a également entraîné une révolution Corona heeft ook in de gevangenissen een digitale numérique dans les prisons. Les prisonniers peuvent omwenteling teweeggebracht. Gedetineerden kunnen rencontrer virtuellement leur famille et leurs amis. Entre hun familie en vrienden virtueel ontmoeten. Tussen maart mars et septembre 2020, plus de 55 000 visites numé- en september 2020 hebben al meer dan 55 000 digi- riques ont déjà eu lieu dans les 35 prisons. tale bezoeken plaatsgevonden in de 35 penitentiaire instellingen.

Une large gamme de services numériques pour les Er wordt volop in digitale diensten voorzien voor détenus, pour le personnel, pour les externes/visiteurs gedetineerden, voor het personeel, voor de externen/ ainsi que pour les tâches logistiques et opérationnelles bezoekers en voor logistieke en operationele taken. est offerte.

Les prisons disposent aujourd’hui de la banque de Vandaag bestaat in de gevangenissen de Epicure- données Epicure, qui contient les dossiers médicaux databank dat de elektronische medische dossiers van électroniques des détenus. Ce système ne peut toutefois de gevangenen bevat. Dit systeem kan evenwel niet pas être connecté au monde extérieur. Une nouvelle worden geconnecteerd met de buitenwereld. Derhalve, application numérique qui devra être compatible avec zal een nieuwe digitale toepassing die E-Health-conform le portail de santé en ligne E-Health sera développée dient te zijn, worden ontwikkeld voor de penitentiaire pour les soins de santé pénitentiaires. gezondheidszorg.

3. Environnement numérique 3. Digitale omgeving

— environnement de travail informatisé moderne pour — eigentijdse IT-werkplek voor elke Justitiemedewerker l’ensemble des collaborateurs de la justice

La crise du coronavirus a accentué la nécessité Corona heeft de behoefte aan een eigentijdse IT- d’un environnement de travail informatisé moderne werkomgeving voor elke medewerker van Justitie pour chaque collaborateur de la justice. Actuellement, extra duidelijk gemaakt. Momenteel beschikt Justitie le pouvoir judiciaire dispose de 11 200 ordinateurs over 11 200 laptops voor ruim 23 000 medewerkers. De portables pour plus de 23 000 collaborateurs. Ces laptops en de gebruikte software zijn vaak verouderd ordinateurs portables ainsi que les logiciels utilisés sont en worden niet meer ondersteund. De informaticadienst

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 15

souvent dépassés et ne sont plus soutenus. Le service heeft de VPN-verbinding versterkt om de grote druk op informatique a renforcé la connexion VPN pour alléger het netwerk te verlichten. l’importante pression subie par le réseau.

Chaque membre du personnel judiciaire mérite du bon Elke medewerker van Justitie verdient degelijk mate- matériel. Tous les 5 ans, ils seront assurés de recevoir riaal. Om de 5 jaar zullen ze kunnen rekenen op nieuwe de nouveaux ordinateurs et accessoires. Les outils mis computers en toebehoren. De tools moeten flexibel en à disposition doivent permettre de travailler de manière op afstand werken mogelijk maken. Er wordt in twee flexible et à distance. Deux écrans seront prévus pour schermen voorzien om vlotter te kunnen schakelen faciliter le passage entre différentes applications. tussen verschillende toepassingen.

— élargissement des audiences vidéo — uitbreiding van de videozittingen

Avant l’apparition de la crise du coronavirus, la jus- Voor de uitbraak van de coronacrisis werkte Justitie tice fonctionnait de manière très classique et le travail op een heel klassieke manier en was thuiswerk voor het à domicile pour le personnel d’appui constituait plutôt ondersteunend personeel eerder de uitzondering. De l’exception. Les circonstances exceptionnelles de la crise uitzonderlijke omstandigheden van de crisis hebben voor ont provoqué une révolution. Les outils existants ont été een omwenteling gezorgd. De bestaande tools werden renforcés et de nouveaux outils ont vu le jour. Grâce à versterkt, nieuwe tools zagen het licht. Hierdoor konden eux, les collaborateurs ont déjà pu se réunir virtuellement medewerkers reeds meer dan 100 000 maal digitaal plus de 100 000 fois, les audiences peuvent de plus en vergaderen, kunnen zittingen meer en meer digitaal plus souvent se dérouler par la voie numérique et il est plaatsvinden en worden verhoren digitaal afgenomen. également possible de procéder aux auditions par le Deze ingeslagen weg dient volgens de minister dan ook biais de ce dispositif. Le ministre estime qu’il faut dès verder te worden bewandeld. lors poursuivre sur cette voie.

Les cadres juridiques adaptés nécessaires pour Er zullen daarom de nodige aangepaste wettelijke organiser des audiences par vidéoconférence seront kaders voor het gebruik van videozittingen worden dès lors créés, et ce, tout d’abord pour les audiences gecreëerd. Dit zal in eerste instantie gebeuren voor civiles, qui sont généralement moins sensibles, et ensuite de burgerlijke zittingen, die doorgaans minder gevoe- pour les audiences pénales. Dans ce cadre, il sera lig zijn, en vervolgens voor de zittingen in strafzaken. tenu compte des objections formulées précédemment Hierbij zal rekening worden gehouden met de eerdere par la Cour constitutionnelle de manière à ce que leur door het Grondwettelijk Hof geuite bezwaren zodat het utilisation puisse se faire conformément aux droits de la gebruik ervan conform de rechten van de verdediging défense. Il sera également tenu compte à cet égard de kan plaatsvinden. Er zal hierbij ook rekening worden la possibilité de recourir à une interprétation à distance. gehouden met de mogelijkheid van het tolken op afstand.

4. Perception numérique 4. Digitale inning

La plateforme de perception numérique de la Justice Het digitaal inningsplatform van Justitie is een krach- constitue un outil puissant pour une justice moderne. tige tool voor een moderne Justitie. Ruim 93 % van de Plus de 93 % des amendes de roulage sont effective- verkeersboetes wordt effectief geïnd. Het platform zal ment perçues. La plateforme sera améliorée et élargie. worden verbeterd en uitgebreid.

Crossborder est le nom de la plateforme de perception Crossborder is de naam van het digitaal inningsplat- numérique qui a été lancée à la suite de la directive euro- form dat is opgestart ten gevolge een Europese richtlijn péenne qui vise à faciliter l’échange d’informations et die de uitwisseling van informatie en de handhaving van le respect des sanctions liées aux infractions routières sancties voor verkeersovertredingen wil vergemakkelijken par-delà les frontières. over de landsgrenzen heen.

Le nombre de paiements spontanés a en tout cas Het aantal spontane betalingen van de verkeersboetes augmenté à la suite de la mise en service de cette is met de ingebruikname van dit digitaal inningsplatform plateforme de perception numérique. alvast toegenomen.

Le système est à présent également utilisé pour la Het systeem wordt nu ook gebruikt voor de inning perception des amendes corona. Grâce à lui, l’agent van de coronaboetes. De verbaliserende politieagent

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 16 DOC 55 1578/012

de police qui verbalise voit aussi immédiatement s’il y ziet met het systeem ook onmiddellijk of er sprake is a récidive. Le cas échéant, l’intéressé doit comparaître van recidive. In voorkomend geval dient de betrokkene devant le tribunal. te verschijnen voor de rechtbank.

L’intention du ministre est d’étendre Crossborder à Het is de intentie van de minister om Crossborder te d’autres formes de criminalité et à la perception d’autres verruimen tot andere vormen van criminaliteit en tot de amendes et contributions. inning van andere boetes en bijdragen.

En ce qui concerne les délits “mineurs” et la poursuite Met betrekking tot de “kleinere” vormen van crimi- ferme de ces délits, le ministre renvoie à l’article 67ter naliteit en het kordaat aanpakken ervan verwijst de du Code de la route, qui prévoit que pour les voitures minister naar artikel 67ter van de Wegcode, dat bepaalt en leasing ou les voitures de société, la société qui dat in geval van een leasingwagen of een bedrijfswagen possède le véhicule est obligée de révéler l’identité du de vennootschap die houder is van de bedrijfswagen, conducteur. Cet article est cependant peu respecté. En verplicht is de identiteit van de bestuurder bekend te pratique, l’entreprise paie l’amende et les récidives ne maken. Dit artikel wordt evenwel weinig gerespecteerd. sont pas détectées. Aujourd’hui, 500 000 infractions à In de praktijk betaalt het bedrijf de boete en wordt re- cette disposition pénale restent ainsi impunies car elles cidive aldus niet opgemerkt. Vandaag worden op die nécessitent un traitement sur papier. Crossborder sera manier 500 000 overtredingen op deze strafbepaling aussi appliqué dans ce domaine. ongestraft gelaten omdat het een papieren behandeling behoeft. Crossborder zal ook hierop van toepassing worden gemaakt.

5. Gestion des données 5. Datagestuurd

L’avenir de la justice numérique repose sur la gestion De toekomst van een digitale Justitie is datagestuurd. des données.

La collecte de données chiffrées actualisées est un Een oud zeer binnen Justitie is het verzamelen van problème ancien à la Justice. Des progrès considé- actueel cijfermateriaal. Voor de verkeers- en coronaboe- rables ont récemment été réalisés en ce qui concerne tes werd recent aanzienlijke vooruitgang geboekt. Deze les amendes pour les infractions au Code de la route data worden verzameld in een dashboard. et le non-respect des mesures Corona. Ces données sont collectées dans un tableau de bord.

On poursuivra sur cette voie fructueuse et celle-ci Dit succesverhaal zal verder worden uitgebreid tot sera élargie à toute la chaîne de la justice. de hele keten van Justitie.

La justice aura pour mission de collecter, de traiter Justitie krijgt de opdracht alle data in te zamelen, te et de mettre à disposition l’ensemble des données de verwerken en transparant ter beschikking te stellen. manière transparente. Grâce à l’analyse de données, Dankzij data-analyse kunnen politie en Justitie hun mid- la police et le pouvoir judiciaire peuvent utiliser leurs delen veel efficiënter inzetten en veel gerichter optreden. ressources beaucoup plus efficacement et intervenir de manière plus ciblée.

En guise d’exemple et de réponse à une question Bij wijze van voorbeeld en verwijzend naar een mon- orale de M. Stefaan Van Hecke sur les quotas en matière delinge vraag van de heer Stefaan Van Hecke over de d’amendes de roulage, le ministre fait observer que pour quota’s bij het opleggen van verkeersboetes, merkt de que les tribunaux puissent continuer à gérer l’afflux de minister op dat wordt gewerkt met quota, teneinde ervoor dossiers, des quotas sont utilisés. Ce n’est pas seu- te zorgen dat de rechtbanken de toevloed van dossiers lement mauvais pour la sécurité routière, mais aussi de baas kunnen blijven. Dit is niet alleen een slechte pour la justice. C’est pourquoi le ministre a l’intention zaak voor de verkeersveiligheid maar ook voor Justitie. d’y mettre fin grâce à une justice pilotée par la gestion Vandaar het voornemen van de minister om hiermee des données qui permettra d’intervenir de façon ciblée. komaf te maken door een datagestuurde Justitie, die een gericht optreden mogelijk maakt.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 17

On misera aussi sur l’intelligence artificielle pour sou- Er zal ook worden ingezet op artificiële intelligentie tenir les décideurs politiques dans leurs décisions. Bien om beleidsverantwoordelijken te ondersteunen bij de sûr, l’indépendance de la magistrature sera préservée à beslissingen die ze moeten nemen. Vanzelfsprekend cet égard. L’objectif est seulement de faire examiner des wordt de magistratuur hierbij in haar onafhankelijkheid données brutes, comme les contestations d’amendes gelaten. Het is enkel de bedoeling om ruwe data, zoals de roulage, par l’intelligence artificielle. Cet instrument bijvoorbeeld verkeersbetwistingen, te laten bekijken permet d’améliorer les choses et de les rendre beaucoup door artificiële intelligentie. Dit instrument laat toe om de plus conviviales. zaken te verbeteren en veel klantvriendelijker te maken.

B. Une justice plus humaine B. Een menselijker justitie

B.1. La justice s’adresse à tous B.1. Justitie is er voor iedereen

L’accès à la justice est devenu de plus en plus difficile. De toegang tot het gerecht wordt steeds moeilijker. Son coût est trop élevé. Il faut donc une justice pour Bovendien is het te duur. Er is dus nood aan een alom tous, y compris pour ceux qui sont dans les difficultés. toegankelijke Justitie, ook voor wie in moeilijkheden zit.

1. Accessible aussi aux plus vulnérables 1. Toegankelijk, ook voor de meest kwetsbaren

La réforme du pro Deo a été votée par le Parlement. Het Parlement heeft het licht op groen gezet voor de Il faudra veiller à son exécution correcte. Son finance- pro-Deohervorming. Nu moet worden toegezien op de ment est prévu dans les budgets, en dehors du montant correcte tenuitvoerlegging ervan. De financiering ervan de 250 millions d’euros supplémentaires prévus pour is opgenomen in de begroting, los van de extra 250 mil- la justice. joen euro waarin voor Justitie is voorzien.

Le ministre pointe aussi l’objectif de l’accueil commun. De minister vestigt voorts de aandacht op het streven Au Vlinderpaleis à Anvers, un accueil commun a été naar het gemeenschappelijk onthaal. In het Vlinderpaleis mise en place récemment. Les justiciables peuvent s’y in Antwerpen werd onlangs een gemeenschappelijk adresser pour une aide juridique, une aide de deuxième onthaal ingericht. Rechtzoekenden kunnen er terecht ligne et le bien-être. Cela mérite d’être une inspiration voor juridische bijstand, tweedelijnsbijstand en wel- pour les autres. Un tel système doit être élargi dans zijnsaangelegenheden. Anderen kunnen daar inspiratie tout le pays. uit putten. Een dergelijk systeem moet in het hele land worden uitgerold.

Il faut aussi utiliser un langage adapté au justiciable. Voorts moet een taalgebruik op maat van de recht- La clarté est le fil conducteur. Le CSJ joue un rôle pri- zoekende worden gehanteerd. Duidelijkheid is daarbij de mordial dans cet aspect. Toute communication entre la rode draad. Een centrale rol is hier weggelegd voor de justice et le citoyen doit être facile à lire. La justice fait HRJ. Elke communicatie tussen het gerecht en de burger le choix d’un langage clair et simple dans nos lettres et moet bevattelijk zijn. Justitie hanteert in haar brieven en autres documents. Cela rendra la justice plus accessible overige documenten een duidelijke en eenvoudige taal. pour tous. Aldus zal Justitie alom toegankelijker worden.

2. La victime est au centre 2. Het slachtoffer staat centraal

Les victimes ont le droit de pouvoir s’adresser à De slachtoffers hebben recht op één aanspreekpunt bij un seul point de contact au sein de la justice et de la Justitie en politie, ook via digitale weg. De minister verwijst police, aussi de manière électronique. Le ministre pointe ter zake naar het voorbeeld van de heer Olivier Lauwers l’exemple de M. Olivier Lauwers de la Commission van de Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers d’aides aux victimes d’actes intentionnels de violence, van opzettelijke gewelddaden. Die Commissie heeft in qui avait joué un rôle primordial à cet égard pour les dat verband een vooraanstaande rol gespeeld voor de victimes des attentats du 22 mars 2016, en accordant slachtoffers van de aanslagen van 22 maart 2016, door une attention particulière aux premiers contacts avec bijzondere aandacht te besteden aan de eerste contac- la victime qui était accompagnée de manière humaine ten met de slachtoffers, die humaan en sereen werden et sereine. Il faut s’inspirer de son exemple. begeleid. Die werkwijze moet tot voorbeeld strekken.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 18 DOC 55 1578/012

Par ailleurs, il faut accorder plus d’attention aux vic- Voorts moet meer aandacht uitgaan naar de slachtof- times de violence sexuelle. C’est la priorité des priorités. fers van seksueel geweld. Dit is dé topprioriteit. De minis- Le ministre point le rôle primordial des centres de prise ter wijst op de hoogst belangrijke rol van de Zorgcentra en charge des violences sexuelles. Le ministre souhaite na Seksueel Geweld. De minister wil uiteindelijk komen arriver à la mise en place de dix de ces centres dans le tot tien van die centra, over het hele land. De feedback pays. Le retour du terrain est très positif. uit het veld is heel positief.

Lorsqu’une affaire est fixée devant le tribunal, il faut Wanneer een zaak voor de rechtbank komt, moeten accueillir les victimes avant le début de l’audience. Dans de slachtoffers worden opgevangen voordat de zitting chaque tribunal, un espace séparé est prévu pour que begint. In elke rechtbank wordt een aparte ruimte inge- les victimes ne doivent pas attendre dans la même pièce richt, zodat de slachtoffers niet in dezelfde ruimte als que le suspect. de verdachte moeten wachten.

Les audiences ont lieu à une heure fixe, ce qui limite De zittingen vinden plaats op een vast tijdstip, zodat le temps d’attente pour les victimes. de wachttijd voor de slachtoffers wordt beperkt.

En ce qui concerne les dossiers dont le service d’Ac- In dossiers waarbij Slachtofferonthaal is aangesteld, cueil des victimes est chargé, les nouveaux éléments worden nieuwe elementen automatisch in het dossier sont automatiquement intégrés dans le dossier. Ainsi, opgenomen. Zo kan Slachtofferonthaal proactief contact l’Accueil des victimes pourra proactivement prendre opnemen met de slachtoffers. contact avec les victimes.

B.2. Une approche humaine pour les détenus et B.2. Een menselijke aanpak voor gedetineerden les internés en geïnterneerden

1. Détention sensée 1. Zinvolle detentie

Une peine de prison ne sert pas seulement à réprimer Een gevangenisstraf dient niet alleen om te beteugelen et à sécuriser la société. Elle doit également être sensée en de maatschappij te beveiligen. Ze moet ook zinvol pour que le détenu quitte la prison meilleur que lorsqu’il zijn, zodat de gedetineerde de gevangenis als een beter y est entré et pour que la réintégration dans la société mens verlaat en diens re-integratie in de maatschappij se passe harmonieusement. Cela nous permet d’éviter vlot verloopt. Aldus wordt recidive voorkomen en wordt les récidives et de contribuer à une société plus sûre. de samenleving veiliger gemaakt.

95 % des détenus sont libérés un jour. Préparer acti- 95 % van de gedetineerden komt ooit vrij. vement les détenus à une réintégration dans la société Gedetineerden actief voorbereiden op re-integratie in commence à partir du début de la détention, via un plan de samenleving gebeurt vanaf de start van de detentie, individuel de détention, un renforcement des services via individuele detentieplannen, een versterking van de psychosociaux, en prévoyant de l’emploi, des formations, psychosociale diensten, het voorzien in tewerkstelling, une offre adaptée de traitement et d’accompagnement et opleiding, een aangepast behandel- en begeleidingsaan- le développement de projets de détention à petite échelle. bod en het uitbouwen van kleinschalige detentieprojecten.

On parvient également à une détention sensée en Detentie wordt ook zinvol gemaakt door in het dage- jouant un rôle d’exemple dans le contact journalier avec lijkse contact met gedetineerden een voorbeeldrol te les détenus et en les soutenant dans leur réintégration. spelen en de gedetineerden te ondersteunen bij hun re-integratie.

À cet effet, une loi a été adoptée faisant la distinc- Daartoe werd een wet aangenomen die een onder- tion entre les fonctions ciblées sur la surveillance et la scheid maakt tussen functies die gericht zijn op de sécurité des bâtiments et celles ciblées sur le contrôle bewaking en de beveiliging van gebouwen, en die welke et l’accompagnement des détenus. gericht zijn op het toezicht op en de begeleiding van de gedetineerden.

Cela sera appliqué pour la première fois dans la Die regeling zal voor het eerst worden toegepast in nouvelle prison de Haren. de nieuwe gevangenis van Haren.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 19

L’emploi est une partie essentielle de la détention, Werk is een belangrijk onderdeel van detentie. Het qui rend les détenus actifs, assure un rythme quotidien activeert mensen, brengt structuur in de dag en is een et demeure une source de revenus. Cellmade assure bron van inkomsten. Cellmade zorgt voor het aanbod van l’offre de travail pénitentiaire dans toutes les prisons en gevangenisarbeid in alle gevangenissen, door activiteiten offrant des activités et des services contre paiement à en diensten tegen betaling aan te bieden aan bedrijven. des entreprises.

Le ministre soutient Cellmade pour qu’ils puissent De minister steunt Cellmade, zodat het zijn activiteiten continuer à développer leurs activités. kan blijven uitbreiden.

L’accent est mis dans la prison d’Andenne sur la In de gevangenis van Andenne ligt de nadruk inzake de réinsertion des prisonniers au travail et la formation. re-integratie van de gedetineerden op werk en opleiding.

Plus de la moitié des 400 détenus y travaillent quotidien- Meer dan de helft van de vierhonderd gedetineerden nement. Il y a un grand atelier industriel de 4 000 mètres werkt er dagelijks. Er is een grote industriële werkplaats carrés. Les prisonniers emballent principalement la van 4 000 vierkante meter. Gedetineerden verpakken nourriture dans des pièces spécialement conçues qui voornamelijk voedsel in speciaal ingerichte ruimtes die répondent aux normes strictes de l’AFSCA. voldoen aan de strenge normen van het FAVV.

Divers travaux de montage et d’installation sont éga- Ook worden er diverse montage- en installatiewerk- lement effectués. Une autre partie des ateliers a été zaamheden uitgevoerd. Een ander deel van de werk- transformée en forge et une formation professionnelle plaatsen werd omgevormd tot een smidse; er wordt een de soudure est donnée. Les détenus ont également la beroepsopleiding lassen gegeven. De gedetineerden possibilité de recevoir une formation dans les domaines kunnen er ook een opleiding kantoorautomatisering en de l’automatisation de bureau et de la gestion, de l’alpha- -beheer, alfabetisering of Frans volgen. De minister zal bétisation ou du français. Le ministre va encourager et een dergelijke werkwijze aanmoedigen en uitbreiden. étendre une telle façon de travailler.

2. Soins de santé des détenus 2. Gezondheidszorg voor de gedetineerden

À l’heure actuelle, la justice est responsable pour Momenteel is Justitie verantwoordelijk voor de or- l’organisation et le financement des soins de santé ganisatie en de financiering van de penitentiaire ge- pénitentiaires. Ils ne sont pas du même niveau que les zondheidszorg. Die is niet van hetzelfde niveau als de soins de santé dans la société en général. gezondheidszorg in de vrije samenleving.

La législature précédente, le Centre fédéral d’expertise Tijdens de vorige regeerperiode heeft het Federaal des soins de santé a effectué une étude préparatoire sur Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg voorberei- ce thème. Les résultats de cette étude ont servi de base dend onderzoek naar dit thema gedaan. Op grond van pour l’élaboration d’un plan entre la Justice, la Santé de bevindingen van dat onderzoek hebben Justitie, publique et les entités fédérées sur la manière dont les Volksgezondheid en de deelstaten een plan uitgeschreven soins de santé pénitentiaires devraient être organisés. over de wijze waarop de penitentiaire gezondheidszorg zou moeten worden georganiseerd.

Il faut maintenant effectuer ce plan en étapes. Il sera Nu moet dat plan stapsgewijs worden uitgevoerd. Er investi dans un large spectre de soins multidisciplinaires zal worden ingezet op een brede en multidisciplinaire de première ligne avec une attention particulière pour eerstelijnszorg, met bijzondere aandacht voor de gees- les soins de santé mentale. telijke gezondheidszorg.

3. Approche humaine des internés 3. Een menselijke aanpak voor de geïnterneerden

Les internés n’ont pas leur place dans les prisons. Geïnterneerden horen niet thuis in de gevangenis. Er Les efforts déjà entamés par le précédent ministre de la zal worden voortgebouwd op de door de vorige minister Justice pour assurer un véritable accueil humain pour les van Justitie aangevatte inspanningen om een volwaardige internés seront poursuivis. Le plan directeur relatif aux en menselijke opvang voor geïnterneerden tot stand internés poursuit son exécution, où la priorité absolue est te brengen. Het “Masterplan internering” wordt voort

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 20 DOC 55 1578/012

accordée à la création d’un nouveau Centre Psychiatrique uitgevoerd, waarbij absolute voorrang wordt gegeven médico-légal (CPML) à Alost, Paivfe et Wavre. aan de bouw van een nieuw Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) in Aalst, Paifve en Waver.

Le ministre examinera avec les entités fédérées s’il Samen met de deelstaten zal de minister bekijken est possible de créer une capacité supplémentaire sur of bijkomende capaciteit mogelijk is op het vlak van le plan de l’accompagnement social, des sanctions maatschappelijke begeleiding, alternatieve sancties en alternatives et une surveillance électronique. elektronisch toezicht.

Ces dernières années, la politique relative aux per- De jongste jaren is het geïnterneerdenbeleid er sterk sonnes internées a été fortement améliorée. La Santé op vooruitgegaan. Het “Masterplan internering” werd door publique et la Justice ensemble ont élaboré le plan Volksgezondheid en Justitie samen uitgewerkt en voorziet directeur concernant l’internement, qui consiste en in een uitbreiding van het aanbod voor geïnterneerden l’élargissement de l’offre pour les internés dans des in psychiatrische instellingen, alsook in het bouwen van institutions psychiatriques et le développement des voldoende FPC’s voor de hoogrisicoprofielen. Het eerste CPML pour les profils à haut risque. Un premier volet onderdeel daarvan is voltooid. a été réalisé.

Le défi dans les années à venir se trouve dans la Voor de komende jaren schuilt de uitdaging in de bouw création de nouveaux CPML à Alost, Paifve et Wavre. van nieuwe FPC’s in Aalst, Paifve en Waver. In afwach- En attendant, nous devons investir dans davantage de ting moet méér worden geïnvesteerd in zorgpersoneel personnel soignant dans les sections de protection de in de afdelingen tot bescherming van de maatschappij la société au sein des prisons. binnen de gevangenissen.

B.3. La justice dans la lutte contre la dépendance B.3. Justitie in de strijd tegen verslaving

1. Une chambre de traitement de la toxicomanie au 1. Een Drugsbehandelingskamer bij elke rechtbank sein de chaque tribunal de première instance van eerste aanleg

Les Chambres de traitement de la toxicomanie (CTT), De Drugsbehandelingskamers (DBK), met name die in notamment à Gand et Anvers, sont une réussite. Elles Gent en Antwerpen, zijn een succesverhaal. Ze leiden tot diminuent les récidives. Leur fonctionnement sera géné- minder recidive. Hun werking zal worden veralgemeend; ralisé et on créera au sein de tous les tribunaux de pre- binnen alle rechtbanken van eerste aanleg zal in een mière instance une CTT. L’objectif est que les personnes DBK worden voorzien. Het doel is dat de personen die qui ont commis des faits punissables en lien avec une strafbare feiten in verband met een verslavingsaange- problématique de dépendance ne récidivent pas. Dans legenheid hebben gepleegd, niet hervallen. In de strijd la lutte contre la toxicomanie, il faut se focaliser sur la tegen druggebruik moet worden gefocust op preventie, prévention, la limitation des dégâts et l’aide par rapport op schadebeperking en op hulpverlening jegens pro- aux usagers de drogue à problème et aux mineurs. bleemgebruikers en minderjarigen.

2. La lutte contre les jeux de hasard 2. De strijd tegen gokken

Le secteur est de plus en plus grand et les dépen- Naarmate de sector van de kansspelen groeit, neemt dances aussi. ook het aantal verslavingen toe.

Lors de la législature précédente, différentes mesures Tijdens de vorige regeerperiode werden al diverse ont déjà été prises pour mieux réguler le secteur des maatregelen genomen om de kansspelsector beter te jeux de hasard. reguleren.

Un investissement aura lieu dans quelques initiatives Er zal in enkele gerichte initiatieven worden geïn- ciblées pour que les jeux de hasard soient réellement vesteerd opdat de kansspelen daadwerkelijk veilig en organisés de manière sûre et responsable. verantwoord worden georganiseerd.

Il faut un régulateur fort et moderne. Un régulateur Er is nood aan een sterke en moderne regulator. Voor fort implique des règles claires sur son fonctionnement een sterke regulator zijn duidelijke regels inzake diens et son organisation. werking en organisatie nodig.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 21

Un nouveau plan du personnel sera mis en place. Les Een nieuw personeelsplan zal worden uitgewerkt. contrôles seront renforcés, aussi bien offline qu’online, Dankzij duidelijke regelgeving zullen de controles zowel par une réglementation claire. Il faut éliminer les lacunes offline als online worden opgevoerd. De hiaten in de dans la réglementation et prendre les arrêtés d’exécution regelgeving moeten worden weggewerkt en de nodige nécessaires. uitvoeringsbesluiten moeten worden genomen.

Mener une politique crédible et efficace nécessite un Een geloofwaardig en doeltreffend beleid vereist een régulateur moderne qui travaille avec les technologies moderne regulator die met de nieuwste technologieën de pointe. werkt.

Jouer de manière sûre sur le marché légal nécessite Veilig kunnen spelen op de legale markt vergt contro- des contrôles, qui vont être renforcés. La cellule contrôle les; die zullen worden opgevoerd. De controlecel van de de la Commission des jeux de hasard devra être fortement Kansspelcommissie zal aanzienlijk moeten worden uitge- renforcée et il faudra exécuter les sanctions. bouwd en de sancties zullen moeten worden uitgevoerd.

Il faut enfin une attention particulière pour le joueur Ten slotte moet bijzondere aandacht worden besteed mineur, qui est confronté à la publicité omniprésente. Il aan de minderjarige speler, die met alomtegenwoordige faudra réglementer, contrôler et sanctionner de manière reclame wordt geconfronteerd. Er zal duidelijk moeten claire. worden gereglementeerd, gecontroleerd en bestraft.

B.4. Davantage de meilleurs tuteurs pour les B.4. Meer en betere voogden voor de niet-begeleide mineurs non accompagnés minderjarigen

Les mineurs étrangers non accompagnés sont bien Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen worden in pris en charge dans notre pays par un réseau de tuteurs ons land goed begeleid door een netwerk van voogden. légaux. Le ministre rendra le tutorat plus attractif et De minister zal de voogdij aantrekkelijker maken en de assurera de meilleures formations, éducations et accom- voogden nog beter opleiden, vormen en ondersteunen. pagnements pour les tuteurs.

En coopération avec l’Office des Étrangers et Fedasil, In samenwerking met de Dienst Vreemdelingenzaken le processus d’identification sera amélioré par des tests en Fedasil zal het identificatieproces bij twijfel worden rapides de l’âge s’il y a une hésitation et la procédure verbeterd aan de hand van snelle leeftijdstests, alsook de détermination de l’âge conformément aux normes via de procedure van leeftijdsbepaling in overeenstem- internationales. ming met de internationale standaarden.

Il sera investi dans un échange d’informations plus Er zal worden geïnvesteerd in een snellere uitwisse- rapide entre tous les pouvoirs publics concernés pour ling van informatie tussen alle betrokken overheden om obtenir rapidement une certitude sur les personnes qui snel zekerheid te hebben over de personen die verklaren déclarent être des mineurs étrangers non accompagnés. niet-begeleide minderjarige vreemdelingen te zijn. Aldus Cela permet de désigner plus rapidement un tuteur et zal sneller een voogd kunnen worden aangewezen en d’éviter des abus. zal misbruik kunnen worden voorkomen.

Les abuseurs seront sanctionnés. Wie misbruik pleegt, zal worden bestraft.

B. 5. Anti-racisme et anti-discrimination B.5. Antiracisme en antidiscriminatie

Il n’y a pas de place dans notre société pour le racisme, In onze samenleving is geen plaats voor racisme, la discrimination et les crimes haineux. discriminatie en haatmisdrijven.

Ensemble avec la Secrétaire d’État à l’Egalité des Samen met de staatssecretaris voor Gendergelijkheid, genres, à l’Egalité des chances et à la Diversité, le ministre Gelijke Kansen en Diversiteit zal de minister zich blijven poursuivra la lutte contre le racisme et la discrimination. inzetten om racisme en discriminatie tegen te gaan.

Concernant la justice, il est prévu que: Justitie wil de volgende maatregelen nemen:

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 22 DOC 55 1578/012

— la loi anti-discrimination et la loi anti-racisme soient — de antidiscriminatie- en antiracismewetgeving zal évaluées et le cas échéant adaptées pour que davan- worden geëvalueerd en desgevallend aangepast, opdat tage de dossiers sur la discrimination mènent à des meer discriminatiedossiers tot effectieve vervolging leiden; poursuites effectives.

— la lutte contre des faits de discrimination et des délits — de strijd tegen discriminatie- en haatmisdrijven zal de haine soit reprise dans le Plan National de Sécurité. worden opgenomen in het Nationaal Veiligheidsplan. Une attention particulière sera également apportée à Tevens zal bijzondere aandacht uitgaan naar het internet l’internet en tant que médium important pour la diffusion als belangrijk medium voor het (anoniem) verspreiden (anonyme) de haine, de racisme et de discrimination. van haat, racisme en discriminatie.

Il faut éliminer également les poursuites inégales de Ook de ongelijke vervolging van verschillende soorten différents délits de haine. Les délits inspirés par l’homo- haatmisdrijven moet worden weggewerkt. Misdrijven die phobie ou l’islamophobie par exemple doivent aussi faire zijn ingegeven door bijvoorbeeld homofobie of islamofobie l’objet de poursuites, ce qui n’est pas le cas de facto moeten ook worden vervolgd, wat thans de facto niet het actuellement en raison du fait qu’ils relèvent de la cour geval is omdat dergelijke feiten onder de bevoegdheid d’assises, contrairement à l’exception du racisme et van het hof van assisen ressorteren, in tegenstelling tot de la xénophobie. Le ministre demande aux membres de uitzonderingen racisme en xenofobie. De minister de bien réfléchir à la question de la modification de verzoekt de leden grondig na te denken over de wijziging l’article 150 de la Constitution. van artikel 150 van de Grondwet;

— le ministre prenne un rôle actif dans la Conférence — de minister zal een actieve rol opnemen in de Interministérielle (CIM), la lutte contre le racisme et il Interministeriële Conferentie (IMC) op het vlak van ra- participera avec les communautés à un plan d’action cismebestrijding. Bovendien zal hij meewerken aan een de lutte contre le racisme et la discrimination. actieplan om samen met de gemeenschappen racisme en discriminatie actief aan te pakken en tegen te gaan.

B.6. L’Europe, le monde, les droits de l’homme B.6. Europa, de wereld, de mensenrechten

En matière de droit humanitaire international, la Inzake internationaal humanitair recht zal België het Belgique continuera à défendre la Cour pénale inter- Internationaal Strafhof blijven verdedigen. Bovendien nationale. En outre, une nouvelle convention relative à is een nieuw verdrag inzake wederzijdse rechtshulp l’entraide judiciaire et l’extradition est en préparation. en uitlevering in de maak. Dit initiatief wordt gesteund 75 pays dont la Belgique soutiennent cette initiative. door 75 landen, waaronder België.

Le ministre insiste aussi sur l’implémentation de De minister dringt tevens aan op de implementering l’Institut des droits de l’homme qui est essentiel. Il fau- van het Mensenrechteninstituut, dat van wezenlijk belang dra qu’il soit complétement opérationnel au cours de la is. Dat Instituut moet tijdens deze regeerperiode volledig présente législature. operationeel worden.

Enfin, la coopération européenne dans le cyberespace: Wat ten slotte de Europese samenwerking in de cyber- il est primordial que les autorités judiciaires puissent ruimte betreft, is het van groot belang dat de gerechtelijke s’adresser directement aux opérateurs télécoms pour overheden zich rechtstreeks tot de telecomoperatoren ordonner le transfert ou la sauvegarde des preuves kunnen wenden om de overdracht of het opslaan van électroniques (comme les métadonnées et le contenu elektronische bewijzen te bevelen (zoals metadata en des e-mails, sms ou médias sociaux ou messages de inhoud van e-mails, sms’en dan wel sociale media- d’applications). of appberichten).

C. Une justice plus ferme C. Een krachtdadiger justitie

C.1. Une justice efficace C.1. Een efficiënte justitie

1. Réforme du droit pénal, du droit de la procédure 1. Hervorming van het strafrecht, het strafprocesrecht pénale, du droit de l’application des peines en het strafuitvoeringsrecht

Réforme du droit pénal Hervorming van het strafrecht

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 23

Au cours de la législature précédente, une commission In de vorige regeerperiode heeft een expertencom- d’experts a élaboré une proposition de nouveau Code missie een voorstel van een nieuw Strafwetboek uitge- pénal. Cependant, ce nouveau Code pénal n’a plus pu werkt. Dit voorstel kon echter niet meer in het Parlement être traité au parlement. worden besproken.

Les discussions sur ce nouveau Code pénal seront De bespreking van dit nieuw Strafwetboek zal binnen reprises au sein du gouvernement. Le texte tel qu’il a de regering worden hervat op basis van het voorstel dat été rédigé par la commission d’experts servira de base door de expertencommissie werd uitgewerkt. des discussions.

En premier lieu, le ministre demandera un avis com- In eerste instantie zal de minister die commissie om plémentaire de cette commission sur le féminicide, een aanvullend advies verzoeken over femicide, ecocide, l’écocide, la mise à disposition du tribunal de l’appli- de terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrecht- cation des peines, le traitement imposé et la gestion bank, de opgelegde behandeling en de omgang met des détenus qui atteignent la fin de leur peine mais qui gedetineerden die hun straf bijna hebben uitgezeten constituent encore un danger grave pour la société. maar nog een ernstig gevaar vormen voor de samenle- Toutes les propositions de loi déposées au parlement et ving. Alle in het Parlement ingediende wetsvoorstellen liées au nouveau Code pénal seront soumises à l’avis met betrekking tot het nieuwe Strafwetboek zullen voor des experts. advies aan de experten worden voorgelegd.

Lors de la réforme du Code pénal, une plus grande Bij de hervorming van het Strafwetboek zal meer attention sera accordée à une approche efficace de la aandacht uitgaan naar een krachtdadige aanpak van violence sexuelle. Pour cette raison, le chapitre relatif seksueel geweld. Daarom zal het hoofdstuk over sek- aux crimes sexuels sera réécrit et traité en premier lieu suele misdrijven worden herschreven en als eerste aan pour qu’il puisse encore être incorporé dans le Code bod komen, om het nog in het vigerende Strafwetboek pénal actuel. De cette manière, il pourra être voté et te kunnen opnemen. Aldus zal dit hoofdstuk sneller kun- entrer en vigueur plus rapidement, ce qui constituera nen worden aangenomen en in werking treden, wat een une étape importante vers une politique ferme contre belangrijke stap zal zijn naar een krachtig beleid tegen les abus sexuels. seksueel misbruik.

Il sera également demandé aux experts d’élaborer De experten zal tevens worden gevraagd een sys- un système de responsabilité atténuée partielle pour teem van gedeeltelijke toerekeningsvatbaarheid voor tous les crimes. alle misdrijven uit te werken.

Réforme du droit de la procédure pénale Hervorming van het strafprocesrecht

Le Code d’Instruction Criminelle qui a été préparé par Het Wetboek Van strafvordering dat door een (an- une (autre) commission d’experts et qui a été déposé dere) expertencommissie werd voorbereid en aan het au parlement suscite une polémique. Pour cette rai- Parlement werd voorgelegd, geeft aanleiding tot polemiek. son, le ministre va élargir la commission avec un juge Daarom zal de minister een onderzoeksrechter aan de d’instruction. Ensuite, on lui demandera d’adapter la commissie toevoegen. Hem zal worden gevraagd het proposition existante aux besoins et aux remarques du bestaande voorstel aan te passen aan de noden en de terrain. Il sera procédé en deux étapes. opmerkingen van het veld. Er zal in twee fases te werk worden gegaan.

Dans un premier temps, le ministre prendra les mesures In een eerste fase zal de minister de nodige maat- nécessaires pour accélérer la procédure pénale, bien regelen nemen om de strafprocedure te bespoedigen, entendu toujours dans le respect des droits de toutes uiteraard steeds met respect voor de rechten van alle les parties. Dans un second temps, il examinera le rôle partijen. In een tweede fase zal hij de rol van de onder- du juge d’instruction. zoeksrechter nagaan.

Réforme du droit de l’application des peines Hervorming van het strafuitvoeringsrecht

Le précédent ministre de la Justice a mené d’importants De vorige minister van Justitie heeft heel wat voorbe- travaux préparatoires en vue de rassembler toutes les reidend werk gedaan met het oog op het samenvoegen lois relatives à l’application des peines en un seul Code van alle wetten betreffende de strafuitvoering in één

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 24 DOC 55 1578/012

d’application des peines. Ce travail sera poursuivi pour Wetboek van strafuitvoering. Die werkzaamheden zul- aboutir à un Code d’application des peines. len worden voortgezet teneinde dat Wetboek tot stand te brengen.

2. Exécuter davantage de peines 2. Meer straffen uitvoeren

Il y a une inflation des peines prononcées par les De magistraten spreken almaar meer straffen uit, terwijl magistrats. En effet, les peines courtes ne sont pas korte straffen thans niet allemaal worden uitgevoerd. toutes appliquées à l’heure actuelle. Il faut donc sortir Aan die vicieuze cirkel moet een einde worden gemaakt. de cette spirale.

Lors des législatures précédentes, certaines initiatives Tijdens de vorige regeerperiodes werden al bepaalde ont déjà été entreprises, comme l’exécution des peines initiatieven genomen, zoals de strafuitvoering vanaf à partir de 6 mois. Le ministre poursuivra cet élan et zes maanden. De minister zal doorgaan op dit elan en augmentera le nombre de peines qui sont exécutées. het aantal uit te voeren straffen verhogen.

Afin de pouvoir exécuter les courtes peines, une Om de korte straffen te kunnen uitvoeren, zal worden capacité adaptée avec un niveau de sécurité moindre voorzien in aangepaste capaciteit met een lager veilig- sera prévue. L’objectif est d’éviter les dommages dus à la heidsniveau. Beoogd wordt detentieschade te voorkomen détention et de garder contact avec le monde extérieur. en de band met de buitenwereld te behouden. De wet La loi statut juridique externe pour les peines de moins externe rechtspositie voor straffen onder de drie jaar de trois ans sera mise en œuvre. zal worden toegepast.

En outre, le projet Crossborder et l’extension des Daarenboven zullen het Crossborder-project en de magistrats EPE contribuera à une plus grande exécution uitbreiding van de SUO-magistraten ertoe bijdragen dat des peines. meer straffen worden uitgevoerd.

3. Pas de place pour la récidive 3. Geen plaats voor recidive

Lors de l’élaboration du nouveau Code pénal, le gou- Bij de uitwerking van het nieuwe Strafwetboek zal de vernement créera la possibilité de s’attaquer plus ferme- regering voorzien in de mogelijkheid om recidive steviger ment à la récidive. Il faut laisser suffisamment de liberté aan te pakken. De rechter moet voldoende vrijheid wor- au juge pour évaluer chaque situation individuellement. den gelaten om elke situatie afzonderlijk te beoordelen.

Il sera investi de manière préventive dans l’accom- Er zal preventief worden ingezet op de begeleiding van pagnement vers des conditions de vie différentes en de gedetineerde naar andere levensomstandigheden, préparant la réintégration dès le début de la détention, door vanaf het begin van de detentie de re-integratie voor avec l’accompagnement et le soutien nécessaire, et te bereiden, met de nodige begeleiding en ondersteuning ceci, en coopération avec les entités fédérées. én in samenwerking met de deelstaten.

L’aide sociale dans les prisons fait partie du plan de Het welzijnswerk in de gevangenissen maakt deel détention et prendra forme en concertation avec les uit van het detentieplan en zal in samenspraak met de entités fédérées. deelstaten gestalte krijgen.

Le service psychosocial sera renforcé pour pouvoir De werking van de psychosociale dienst zal worden travailler activement à la réintégration à partir du premier uitgebreid, om vanaf de eerste detentiedag actief aan jour de détention. de re-integratie te kunnen werken.

Le gouvernement investira également dans les sanc- De regering zal ook inzetten op de alternatieve sancties tions alternatives et le règlement extrajudiciaire des en op de buitengerechtelijke geschillenbeslechting, naar litiges selon l’exemple réussi du projet des chambres het succesvolle voorbeeld van het project in verband met de traitement de la toxicomanie. La récidive a diminué de drugsbehandelingskamers. Onder die veroordeelden de 20 % chez ces condamnés. daalde de recidive met 20 %.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 25

4. Le rapatriement vers le pays d’origine 4. De repatriëring naar het land van herkomst

Les détenus qui n’ont pas la nationalité belge et qui De gedetineerden in België zonder de Belgische sont détenus en Belgique sont le plus possible rapatriés nationaliteit worden zoveel mogelijk naar hun land van vers leurs pays d’origine pour y purger leur peine. herkomst gerepatrieerd om daar hun straf uit te zitten.

Durant les dernières législatures, des progrès consi- Tijdens de jongste zittingsperiodes werd aanzienlijke dérables ont été accomplis. vooruitgang geboekt.

Il sera investi dans l’exécution d’une série d’accords Er zal worden ingezet op de uitvoering van meerdere bilatéraux. Il est examiné s’il est encore possible de bilaterale overeenkomsten. Er wordt onderzocht of nog conclure des accords avec d’autres pays, en particulier overeenkomsten kunnen worden gesloten met andere des pays dont de nombreux ressortissants se trouvent landen, met name landen met veel onderdanen in de dans nos prisons. Belgische gevangenissen.

Le gouvernement poursuivra les efforts que l’ancien De regering zal de inspanningen van de vorige rege- gouvernement a livrés pour rapatrier les prisonniers ring voortzetten om de buitenlandse gevangenen aan étrangers à la fin de leur peine vers leur pays d’origine het einde van hun straf naar hun land van herkomst te lorsqu’ils n’ont plus le droit au séjour dans notre pays, repatriëren wanneer zij geen recht meer hebben om in même si cela est compliqué en période de crise sanitaire. België te verblijven, ook al wordt dit door de gezond- heidscrisis bemoeilijkt.

L’Office des Étrangers sera mis au courant systéma- De Dienst Vreemdelingenzaken zal systematisch in tiquement des peines d’emprisonnement définitives qui kennis worden gesteld van de aan de in België verblij- sont imposées aux étrangers résidant dans notre pays, vende vreemdelingen definitief opgelegde gevange- afin que leur statut administratif puisse être réévalué. nisstraffen, om hun administratieve status opnieuw te kunnen evalueren.

Les canaux d’information entre le pouvoir judiciaire De informatiekanalen tussen de rechterlijke macht en et l’Office des Étrangers seront améliorés. de Dienst Vreemdelingenzaken zullen worden verbeterd.

5. Tolérance zéro pour la violence contre ou par la 5. Nultolerantie voor geweld tegen of door de politie police ou les services de secours of de hulpdiensten

Il faut que nos services de police soient réputés pour De Belgische politiediensten moeten bekend staan leur excellence et se comportent correctement par om hun uitmuntendheid en zich correct gedragen ten rapport au citoyen. En tant que bras armé de la justice, opzichte van de burger. In haar hoedanigheid van de ils disposent du monopole de la violence et l’abus de arm der wet mag de politie als enige geweld gebruiken; celui-ci est inacceptable. misbruik daarvan is onaanvaardbaar.

Inversement, la violence contre la police est égale- Omgekeerd is geweld tegen de politie ook onaan- ment inacceptable. Durant la dernière décennie, cet vaardbaar. In het voorbije decennium is dat verschijnsel aspect est malheureusement apparu comme un point helaas een terugkerend aandachtspunt geworden. In d’attention récurent. Des alourdissements de la peine het Strafwetboek werden al zwaardere straffen opge- ont déjà été repris dans le Code pénal pour la violence nomen voor geweld tegen de leden van de politie- en contre les fonctionnaires de police et les services de hulpdiensten. Geweld tegen de politie en de hulpdiensten secours. La violence contre la police et les services de wordt niet getolereerd en de strijd ertegen zal worden secours n’est pas tolérée et la lutte contre cette violence opgevoerd. sera intensifiée.

Par ailleurs, la période de sûreté permet de rendre Dankzij de beveiligingsperiode kunnen de voorwaarden plus sévères les conditions de libération anticipée. van de vervroegde invrijheidstelling bovendien worden aangescherpt.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 26 DOC 55 1578/012

En outre, quiconque commet une telle violence com- Voorts zal al wie dergelijk geweld pleegt voor de paraîtra devant le juge pénal. La relaxe des accusés strafrechter verschijnen. De vrijspraak van de daders appartient au passé. behoort tot het verleden.

Enfin, il faut des statistiques objectives qui montrent Tot slot zijn objectieve statistieken nodig waaruit blijkt si l’approche adoptée conduit à des bons résultats. of de gekozen aanpak tot goede resultaten leidt.

6. La lutte contre l’exploitation des enfants 6. De strijd tegen de uitbuiting van kinderen

Au cours de la législature précédente, un protocole de Tijdens de vorige zittingsperiode werd een samen- coopération entre Child Focus, la Justice et la Police a werkingsprotocol inzake de strijd tegen de uitbuiting été élaboré concernant la lutte contre l’exploitation des van kinderen tot stand gebracht tussen Child Focus, enfants. Il est primordial d’avoir une bonne coopération het gerecht en de politie. Een goede samenwerking tus- entre Child Focus et les autorités judiciaires et policières sen Child Focus en de voor de zoektocht naar vermiste qui s’occupent de la recherche de ces enfants. La loi kinderen instaande gerechtelijke en politionele autori- a été adaptée ce qui fait qu’il est devenu plus simple teiten is essentieel. De wet werd aangepast, waardoor de bloquer et de supprimer des sites contenant de la websites met kinderpornografie gemakkelijker kunnen pédopornographie. worden geblokkeerd en verwijderd.

Le gouvernement intensifiera encore la lutte contre De regering zal in samenwerking met Child Focus l’exploitation des enfants (online/offline), en coopération de strijd tegen de uitbuiting van kinderen (online/offline) avec Child Focus. Le respect de la Convention sur les voort opvoeren. De eerbiediging van het Verdrag van de droits de l’enfant des Nations Unies constitue un élément Verenigde Naties inzake de rechten van het kind staat central. La directive existante est actualisée pour tenir centraal. De bestaande richtlijn werd bijgewerkt om nieuwe compte des nouveaux phénomènes comme le sexting. verschijnselen zoals sexting te kunnen aanpakken. Het Le “Vlaams Forum Kindermishandeling” poursuit ses Vlaams Forum Kindermishandeling zet zijn werkzaam- travaux et la plateforme Conférence permanente de heden voort en het platform Conférence permanente de “maltraitance” est activée. concertation “maltraitance” wordt ingeschakeld.

Le ministre participera activement au développement De minister zal actief deelnemen aan de ontwikkeling d’une Stratégie nationale des droits de l’enfant, à la van een Nationale Strategie voor de Rechten van het réforme des indicateurs des droits de l’enfant ainsi qu’à Kind, aan de hervorming van de kinderrechtenindica- la mission de coordination de la Commission nationale toren en aan de coördinatieopdracht van de Nationale pour les droits de l’enfant en vue du traitement du sep- Commissie voor de Rechten van het Kind met het oog op tième rapport périodique de la Belgique par le Comité de behandeling van het zevende periodiek rapport van des droits de l’enfant des Nations Unies (2022-2024). België door het VN-Kinderrechtencomité (2022-2024).

7. La lutte contre la traite des êtres humains et le 7. De bestrijding van de mensenhandel en de trafic des êtres humains mensensmokkel.

Des mesures répressives uniquement ne suffiront pas Repressieve maatregelen alleen zullen niet volstaan à régler le problème. Il faut une approche européenne. om het probleem op te lossen. Een Europese aanpak is La justice sera extrêmement ferme par rapport aux trafi- nodig. Het gerecht zal zich buitengewoon streng opstel- quants qui s’enrichissent sur le dos des êtres humains, len ten aanzien van de mensenhandelaars, die zich ten en mettant l’accent sur les réseaux sous-jacents, via la koste van kwetsbare mensen verrijken; met name via de coopération européenne notamment. Europese samenwerking zal de nadruk worden gelegd op de onderliggende netwerken.

L’arsenal juridique sera élargi. Dans chaque parquet, Het juridisch arsenaal zal worden uitgebreid. In elk des magistrats de référence travailleront en coordonnant parket zullen referentiemagistraten gecoördineerde des actions avec la police. acties met de politie voeren.

Enfin, une approche en chaîne sera mise en place, Tot slot zal een ketenbenadering worden opgezet afin de s’attaquer à toutes les infractions liées au trafic om alle met de mensenhandel of de mensensmokkel des êtres humains et à la traite des êtres humains, verband houdende misdrijven aan te pakken, of het

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 27

que ce soit le travail au noir, la mendicité, l’exploitation nu gaat om zwartwerk, bedelen, seksuele uitbuiting, sexuelle, le trafic d’organes, etc. orgaanhandel, enzovoort.

En tant que président de la Cellule de coordination Als voorzitter van de Interdepartementale interdépartementale de la lutte contre la traite et le trafic Coördinatiecel ter bestrijding van de mensensmokkel des êtres humains, le ministre de la Justice aidera à établir en de mensenhandel zal de minister van Justitie helpen un nouveau Plan d’action national contre le Trafic des bij het opstellen van een nieuw Nationaal Actieplan ter êtres humains (2020-2024) et le nouveau Plan d’action bestrijding van de mensensmokkel (2020-2024) en het contre la Traite des êtres humains (2021-2024). nieuw Actieplan ter bestrijding van de mensenhandel (2021-2024).

C.2. Une politique de sécurité solide et ferme C.2. Een krachtig en kordaat veiligheidsbeleid

1. Un nouveau Plan National de Sécurité 1. Een nieuw Nationaal Veiligheidsplan

Ensemble avec l’Intérieur, le département de la Justice Samen met Binnenlandse Zaken zal het departement soumettra le prochain Plan National de Sécurité au par- Justitie het volgende Nationaal Veiligheidsplan aan het lement. Ce plan sera discuté avec les autres partenaires Parlement voorleggen. Dat plan zal worden besproken de la chaîne de sécurité et constituera un document de met de andere partners van de veiligheidsketen en zal base important pour la politique belge de sécurité dans de komende jaren een belangrijk basisdocument vormen les années à venir. voor het Belgische veiligheidsbeleid.

Les priorités seront clairement définies. Il faut agir de De prioriteiten zullen duidelijk worden bepaald. Er manière proactive et par projets. moet proactief en projectmatig worden opgetreden.

2. Du changement dans notre politique de sécurité 2. Een kentering in het Belgische veiligheidsbeleid

Il faut poursuivre la mise en œuvre des recomman- De tenuitvoerlegging van de aanbevelingen van de dations de la commission d’enquête parlementaire sur parlementaire onderzoekscommissie naar aanleiding les attentats du 22 mars 2016. van de aanslagen van 22 maart 2016 moet worden voortgezet.

Un nombre important de ces recommandations a déjà Een aanzienlijk aantal van die aanbevelingen werd fait l’objet d’une implémentation. On peut parler d’un al uitgevoerd. Men kan gewagen van een heuse cul- véritable changement de culture au sein des services: tuurverandering binnen de diensten: informatie wordt les informations sont partagées, et l’on s’accorde sur gedeeld en er wordt afgesproken welke dienst het best le service le mieux placé pour entreprendre telle ou geplaatst is om actie te ondernemen. telle action.

Cependant, il faut toujours plus de moyens financiers Er zijn echter altijd meer financiële en personele mid- et humains. Il faut aussi mettre en place la Banque car- delen nodig. De Kruispuntbank Veiligheid moet er nu refour Sécurité qui permettra un partage plus optimal ook komen, om de informatiedeling optimaal te maken. de l’ensemble des informations.

3. La lutte implacable contre le terrorisme, la 3. De onverbiddelijke strijd tegen terrorisme, radicalisation et l’extrémisme radicalisering en extremisme

La menace est très présente comme l’a montré l’actua- Uit het recente nieuws blijkt dat de dreiging zeer lité récente, et la vigilance reste donc plus que jamais aanwezig is; derhalve blijft waakzaamheid meer dan de mise. ooit geboden.

Un plan en 10 points sera mis en œuvre afin de pour- Een tienpuntenplan zal ten uitvoer worden gelegd suivre la professionnalisation et la standardisation: om de professionalisering en de standaardisatie voort te zetten:

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 28 DOC 55 1578/012

1. Le plan d’action radicalisme sera transformé en 1. Het actieplan radicalisme zal worden omgevormd une note stratégique sur le terrorisme, l’extrémisme et la tot een strategische nota over terrorisme, extremisme radicalisation, qui harmonisera les différentes responsa- en radicalisering. Daarin zullen de verschillende ver- bilités (fédérales, régionales et locales) en concertation antwoordelijkheden (federaal, gewestelijk en lokaal) avec ces autorités. Cette note sera soumise au Comité in samenspraak met de desbetreffende overheden de concertation pour validation. L’OCAM est le coordi- op elkaar worden afgestemd. Die nota zal ter validatie nateur de cette approche multidisciplinaire. aan het Overlegcomité worden voorgelegd. Het OCAD coördineert die multidisciplinaire aanpak.

2. Les travaux sur l’accord de coopération CSIL-R, 2. De werkzaamheden betreffende het samenwerkings- présenté sous forme de projet après concertation entre akkoord LIVC-R, dat na overleg tussen de verschillende les différentes autorités, reprendront. Il peut être un overheden als ontwerp werd ingediend, zullen worden complément nécessaire aux initiatives législatives qui hervat. Dat akkoord kan een noodzakelijke aanvul- ont déjà été prises ou sont en cours. ling vormen op de al genomen of in uitvoering zijnde wetgevingsinitiatieven.

3. Compte tenu de la situation de menace actuelle 3. Gezien de huidige dreigingssituatie en de drei- et de la menace émanant des desdits “loups solitaires”, ging die uitgaat van de zogenaamde lone wolves, vaak souvent des personnes vulnérables qui se laissent mani- kwetsbare mensen die zich door een extremistische puler par une idéologie extrémiste, une détection précoce ideologie laten manipuleren, zijn een vroege opsporing et une bonne évaluation des risques sont essentielles. en een goede risicobeoordeling essentieel.

L’évaluation des risques (évaluation de la menace et Risicotaxatie (dreigings- en motivatie-evaluatie) van motivation) de terroristes et extrémistes potentiels est potentiële terroristen en extremisten gebeurt door het effectuée par l’OCAM, conformément aux critères régle- OCAD, overeenkomstig de reglementaire criteria ter mentaires pertinents, sur la base desquels les TFL et/ zake; op basis daarvan kunnen de LTF en/of de LIVC ou CSIL peuvent développer une approche sur mesure een aanpak op maat ontwikkelen (risicomanagement). De (gestion des risques). L’échange d’informations sur ces diverse diensten wisselen de informatie betreffende die profils entre les différents services a lieu via la base profielen uit via de gemeenschappelijke gegevensbank de données commune (BDC). Cette base de données (GGB). Die GGB wordt informaticatechnisch gemoder- commune est en cours de modernisation et de mise à niseerd en opgewaardeerd. niveau d’un point de vue informatique.

4. La fonction de responsable de l’information, en tant 4. De informatieverantwoordelijke krijgt een grotere que charnière entre les TFL et les CSIL, sera étendue en beter gewaardeerde rol als schakel tussen de LTF et valorisée. en de LIVC.

5. Dans la mesure du possible, le niveau fédéral 5. Het federaal niveau ondersteunt en coördineert soutient et coordonne les initiatives et les programmes waar mogelijk de initiatieven en de programma’s die visant à étouffer à la base la radicalisation, notamment radicalisering in de kiem willen smoren, onder meer via par la formation (de fonctionnaires locaux, par exemple) opleiding (bijvoorbeeld van lokale ambtenaren) en via et des campagnes (dans le cadre de récits de connexion campagnes (in het kader van verbindende verhalen – con- ou de la lutte contre la désinformation). necting narrative – of ter bestrijding van desinformatie).

6. Le ministre misera sur des mesures administra- 6. De minister zal inzetten op flankerende bestuurlijke tives d’accompagnement consistant à geler les avoirs maatregelen waarbij financiële tegoeden van personen financiers des personnes et des entités participant à en entiteiten die meewerken aan terroristische misdrijven des crimes terroristes. worden bevroren.

En même temps, il veillera à ce que ce gel n’ait pas Tegelijk zal hij erop toezien dat die bevriezing geen d’effets contre-productifs pour les condamnés qui ont contraproductieve gevolgen teweegbrengt voor de ver- purgé leur peine, ont entre-temps renoncé à l’idéologie oordeelden die hun straf hebben uitgezeten, die intussen extrémiste et se réintègrent dans notre société. het extremistische gedachtegoed hebben afgezworen en die zich re-integreren in onze samenleving.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 29

7. Le gouvernement mènera une politique inclusive 7. De regering zal een inclusief beleid voeren ten à l’égard de toutes les communautés de ce pays et il aanzien van alle gemeenschappen in ons land en zal s’opposera à la pensée polarisante eux-nous. zich verzetten tegen het polariserende wij-zij-denken.

La justice agira contre ceux qui sèment la haine, Het gerecht zal optreden tegen haatzaaiers die de présentent les autres ou d’autres groupes comme des anderen of andere groepen als vijanden afschilderen ennemis, contribuant ainsi à l’exclusion et à la déshu- en aldus bijdragen tot uitsluiting en ontmenselijking. manisation. Peu importe qu’il s’agisse d’extrémisme de Het maakt daarbij niet uit of het gaat om links, rechts, gauche, d’extrémisme de droite, d’extrémisme islamiste islamistisch dan wel enig ander extremisme; wel zal ou de tout autre extrémisme, en tenant compte des rekening worden gehouden met de op onze democra- limites de nos principes démocratiques et notamment tische beginselen gestoelde limieten, in het bijzonder de la liberté d’expression. wat de vrijheid van meningsuiting betreft.

8. La commission d’enquête parlementaire 8. De parlementaire onderzoekscommissie belast met du 22 mars 2016 s’est clairement prononcée contre het onderzoek naar de aanslagen op 22 maart 2016 heeft certaines influences étrangères. C’est dans cette optique duidelijk stelling ingenomen tegen bepaalde buitenlandse que la concession entre la Régie des Bâtiments et le invloeden. In het licht daarvan werd de concessie tus- CCIB a été résiliée. Le ministre poursuivra cette réforme sen de Regie der Gebouwen en het CICB opgezegd. et tentera avec la communauté musulmane, de faire de De minister zal die hervorming voortzetten en zal trach- la Grande Mosquée de Bruxelles un lieu de prière et ten om samen met de moslimgemeenschap de Grote de rencontre. Moskee van Brussel uit te bouwen tot een gebeds- en ontmoetingsplaats.

9. La justice élaborera une stratégie intelligente, mul- 9. Het gerecht zal een slimme en multidimensionale tidimensionnelle contre les différentes formes d’extré- strategie ontwikkelen tegen de diverse vormen van misme. Il faut s’attaquer aussi fortement à toutes les extremisme. Alle vormen van extremisme moeten even formes d’extrémisme. Le ministre pointe l’exemple de krachtig worden bestreden. Als voorbeeld verwijst de la résurgence dans certaines manifestations de néona- minister naar het feit dat er tijdens bepaalde betogingen in zisme dans notre pays. ons land opnieuw sprake is van neonazistische uitingen.

10. Le fonctionnement du JIC-JDC dans le ressort 10. De werking van de JIC-JDC in het rechtsgebied de Bruxelles est en cours d’évaluation et sera ensuite Brussel wordt momenteel geëvalueerd en zal vervolgens progressivement développé dans le reste du pays. geleidelijk worden uitgebouwd in de rest van het land.

4. Renforcer les services de sécurité et de 4. Versterking van de veiligheids- en renseignements inlichtingendiensten

Outre le renforcement des ressources humaines et Onze veiligheids- en inlichtingendiensten krijgen meer matérielles de nos services de sécurité et de rensei- personeel en meer materiële middelen; daarnaast zal de gnements, la loi sur l’OCAM sera adaptée afin que les OCAD-wet worden aangepast, opdat de medewerkers agents de la Sûreté puissent renforcer leur position. Ils van de Veiligheid van de Staat vanuit een betere positie doivent pouvoir dans certains cas commettre certaines hun werk kunnen verrichten. Ze moeten in bepaalde infractions, sous le contrôle d’un magistrat ou de la gevallen sommige misdrijven kunnen plegen, onder commission BIM. toezicht van een magistraat of van de BIM-commissie.

Par ailleurs, il faut accorder une plus grande attention Voorts moet meer aandacht worden geschonken aan à la problématique de l’espionnage économique. Cela de economische spionage. Zulks moet deel uitmaken doit faire partie des tâches essentielles de la Sûreté van de kerntaken van de Veiligheid van de Staat. de l’État.

Il y aura enfin un statut de base unifié pour le per- Tot slot komt er een eengemaakt basisstatuut voor sonnel de la VSSE, le personnel civil du SGRS et le het personeel van de VSSE, het burgerpersoneel van personnel de l’OCAM. de ADIV en het personeel van het OCAD.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 30 DOC 55 1578/012

D. Une justice plus rapide, plus ferme et plus D. Een sneller, krachtdadiger en menselijker humaine sur le terrain gerecht in de praktijk

D.1. Une police judiciaire fédérale puissante et D.1. Een krachtige en moderne federale gerechtelijke moderne politie

La directeur-général a rendu un rapport très clair au De directeur-generaal heeft de minister een heel dui- ministre sur les besoins de la police judiciaire fédérale. delijk verslag betreffende de behoeften van de federale Le ministre veut y remédier étape par étape. gerechtelijke politie bezorgd. De minister wil de zaken stap voor stap aanpakken.

Il est nécessaire de recruter des nouveaux profils Er moeten inspecteurs met nieuwe profielen in dienst d’inspecteurs. Un manque de 600 enquêteurs ne peut worden genomen. Een tekort van 600 speurders valt plus se justifier. Il faut aussi mettre l’accent sur de per- niet langer te rechtvaardigen. Voorts moet de klemtoon sonnel plus spécialisé, comme des profils IT, ou des worden gelegd op gespecialiseerder personeel, zoals comptables par exemple. informatici of boekhouders.

Il faut aussi mettre en place une approche axée sur Bovendien moet er een aanpak komen die focust op le butin. Il faut aller chercher l’argent chez les criminels, de buit. Bij de criminelen moet men op zoek gaan naar par exemple, lors d’une perquisition au domicile. het geld, bijvoorbeeld tijdens een huiszoeking.

Enfin, il faut investir dans les nouvelles techniques Tot slot moet worden geïnvesteerd in nieuwe onder- d’interception. Ces investissements doivent conduire à scheppingstechnieken. Die investeringen moeten leiden un environnement plus sûr pour les citoyens et les entre- tot een veiligere omgeving voor de burgers en voor de prises. Le potentiel scientifique et intellectuel de notre ondernemingen. Het wetenschappelijk en intellectueel société doit être protégé contre l’espionnage industriel. potentieel van onze samenleving moet worden beschermd L’innovation et la technologie, et en particulier le passage tegen bedrijfsspionage. De innovatie en de technologie, à la 5G, posent des défis majeurs pour la poursuite de in het bijzonder de omschakeling naar de 5G-technologie, la numérisation des tâches judiciaires et des enquêtes. vormen grote uitdagingen bij de verdere digitalisering van de gerechtelijke taken en van het onderzoek.

D.2. La lutte contre la criminalité organisée D.2. De strijd tegen de georganiseerde misdaad

Certaines données montrent que des villes belges se Uit sommige gegevens blijkt dat Belgische steden trouvent actuellement entre les mains de la criminalité momenteel in handen zijn van de georganiseerde mis- organisée. Le ministre ne se montre pas très positif à daad. De minister is ter zake niet bijzonder optimistisch. cet égard. La situation à Anvers est difficile actuellement De situatie in Antwerpen is momenteel bijvoorbeeld heel par exemple, et il faut soutenir le bourgmestre dans heikel; de burgemeester moet er dan ook steun krijgen sa lutte contre la criminalité organisée. À cet effet, il voor zijn strijd tegen de georganiseerde misdaad. Daartoe est nécessaire de passer d’une organisation en silos moet de verkokering plaats maken voor samenwerking. à une coopération. C’est la seule manière de s’y atta- Dat is de enige manier om het probleem doeltreffend quer efficacement. Les 14 services de police judiciaire aan te pakken. De veertien decentrale diensten van de déconcentrés doivent travailler les uns avec les autres gerechtelijke politie moeten samenwerken in plaats van et pas contre les autres. elkaar tegen te werken.

Le ministre insiste aussi sur la collecte de données. De minister benadrukt voorts dat de gegevensinzame- Cela est essentiel dans la lutte contre la criminalité et le ling van wezenlijk belang is voor de misdaadbestrijding ministre a mis sur pied un groupe de travail à ce sujet. en geeft aan een werkgroep voor dat thema te hebben La législation devra être adaptée, afin de donner à nos opgericht. De wetgeving moet worden aangepast, ten- services les moyens nécessaires tout en respectant la einde onze diensten de nodige middelen te verschaffen, protection de la vie privée. met inachtneming van de bescherming van de persoon- lijke levenssfeer.

Enfin, les enquêteurs doivent avoir un accès rapide et Tot slot moeten de speurders snel en vlot, in realtime facile aux coordonnées bancaires des criminels (CAP 2), en automatisch, toegang krijgen tot de bankgegevens en temps réel et de manière automatisée. van de criminelen (CAP 2).

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 31

D.3. La lutte contre la criminalité liée à la drogue D.3. De strijd tegen de drugscriminaliteit

Les services de lutte contre la criminalité organisée, De diensten ter bestrijding van de georganiseerde responsable de la contrebande de cocaïne via le port misdaad, die verantwoordelijk is voor de cocaïnesmokkel d’Anvers, ont obtenu des résultats remarquables ces via de haven van Antwerpen, hebben de jongste jaren dernières années. opzienbarende resultaten geboekt.

Il est cependant illusoire de penser que nous pou- Het is echter een illusie te denken dat die drugsproble- vons nous débarrasser de ce problème de drogue par matiek via een repressieve aanpak van de aanbodzijde une approche répressive du côté de l’offre. Mais nous uit de wereld kan worden geholpen. Niettemin moet devons tout faire pour le maîtriser. C’est le seul moyen er alles aan worden gedaan om het verschijnsel in te de réduire la violence et les nuisances et de garantir la perken. Alleen zo kunnen het geweld en de overlast qualité de vie dans les quartiers affectés. worden teruggedrongen en kan de leefbaarheid van de getroffen wijken worden gegarandeerd.

Le Stroomplan a été présenté au printemps 2018. Het in de lente van 2018 voorgestelde Stroomplan Différents services impliqués aborderaient le problème strekte ertoe de diverse betrokken diensten het probleem ensemble, sous le même angle. Lors de l’évaluation du samen en vanuit dezelfde optiek te doen aanpakken. Stroomplan, quelques problèmes ont été identifiés. Ils Tijdens de evaluatie van het Stroomplan kwamen een peuvent être résumés comme suit: aantal knelpunten aan het licht. Die kunnen als volgt worden samengevat:

1. Manque de gestion, manque de coopération. 1. onvoldoende regie en samenwerking;

2. Manque de ressources (pour les services fédéraux). 2. onvoldoende middelen (voor de federale diensten);

3. Coopération internationale. 3. internationale samenwerking.

Le nouveau plan d’action Stroomplan XXL doit nous Het nieuwe actieplan “Stroomplan XXL” moet ons in permettre d’obtenir plus de résultats. staat stellen meer resultaten te boeken.

1. Meilleure gestion, coopération renforcée 1. Een betere regie en meer samenwerking

La gestion est dans les mains du procureur portuaire. Het beheer komt in handen van de havenprocureur. Toutes les informations disponibles auprès des services Alle informatie die beschikbaar is bij de politiediensten de police (police judiciaire fédérale, police de la naviga- (federale gerechtelijke politie, scheepvaartpolitie, lokale tion, services de la police locale de la rive gauche et de politie van het grondgebied met haveninstallaties, zowel la rive droite sur le territoire desquels le port est situé) op de linker- als op de rechteroever van de Schelde) en et des douanes sont rassemblées dans une plateforme bij de douane komt samen in operationeel overlegplat- de concertation opérationnelle et y sont échangées form en wordt daar tussen die partners uitgewisseld. entre ces partenaires. Des partenaires privés peuvent Ook partners uit de privésector kunnen bij de zaak également être impliqués. worden betrokken.

2. Plus de ressources 2. Meer middelen

L’utilisation de l’arsenal pénal sera optimisée et éten- De waaier van straffen zal optimaal worden benut en due, le cas échéant. De nouvelles initiatives telles que zo nodig ook worden uitgebreid. Er zullen nieuwe initia- l’interdiction professionnelle et l’interdiction de lieux tieven worden uitgewerkt, onder meer het beroepsverbod ou de ports, ainsi que l’interdiction de contourner les en het plaats- of havenverbod, alsook het verbod op het scanners (de conteneurs), seront élaborées. ontwijken van de (container)scans.

3. Élargir notamment vers la Campine ou le Limbourg 3. Uitbreiding, in het bijzonder naar de Kempen en naar Limburg

Les bandes criminelles sont liées les unes aux autres. De misdaadbendes zijn onderling verbonden. Het Il faut donc élargir le Stroomplan au-delà d’Anvers, vers Stroomplan moet daarom ook worden toegepast buiten

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 32 DOC 55 1578/012

notamment la Campine, le Limbourg ou encore le port de grenzen van Antwerpen, met name in de Kempen, de Zeebruges. in Limburg of in de haven van Zeebrugge.

D.4. La lutte contre la violence sexuelle D.4. Bestrijding van seksueel geweld

Le gouvernement fera une priorité absolue de l’ap- Zoals de eerste minister in de regeerverklaring proche intransigeante des crimes sexuels. Le Premier van 1 oktober 2020 uitdrukkelijk heeft aangekondigd, ministre y a explicitement fait référence dans sa décla- zal de regering van een strenge aanpak van seksuele ration gouvernementale du 1er octobre 2020. misdrijven een absolute prioriteit maken.

Suite au terrible meurtre de Julie Van Espen Naar aanleiding van de vreselijke moord op Julie Van en mai 2019, la justice a établi un plan de lutte com- Espen in mei 2019 werd door justitie een bestrijdings- prenant notamment les mesures suivantes: plan uitgewerkt, met daarin onder meer de volgende maatregelen:

— La désignation de la violence sexuelle comme — de opname van seksueel geweld als een abso- priorité politique absolue dans la nouvelle Note-Cadre lute beleidsprioriteit in de nieuwe Kadernota Integrale de Sécurité Intégrale et le prochain Plan National de Veiligheid en in het volgende Nationaal Veiligheidsplan; Sécurité.

— L’introduction rapide d’un droit pénal sexuel actua- — de spoedige invoering van een geactualiseerd lisé en abordant d’abord le chapitre relatif aux crimes seksueel strafrecht door het hoofdstuk seksuele mis- sexuels du nouveau Code pénal. drijven in het nieuwe Strafwetboek eerst te behandelen;

— Une approche approfondie dans des domaines — een doorgedreven aanpak in specifieke domeinen spécifiques liés aux crimes sexuels, tels que des ana- gelinkt aan seksuele misdrijven, zoals performantere lyses ADN plus efficaces, le développement de la base DNA-analyses, de verdere uitbouw van de ViCLAS- de données ViCLAS, des formations spécialisées pour databank, gespecialiseerde opleidingen voor magistraten les magistrats et la police, des mesures plus ciblées en en politie, meer gerichte maatregelen met betrekking ce qui concerne la collecte et le traitement de données tot de verzameling en verwerking van gegevens met relatives à la violence sexuelle. Le rôle de premier plan betrekking tot seksueel geweld. De toonaangevende rol de l’INCC dans l’enquête scientifique et technique est van het NICC in het forensisch onderzoek wordt volop pleinement reconnu et apprécié. erkend en gewaardeerd;

— Une attention accrue à l’accueil de la victime dans — een verhoogde focus op de opvang van het slacht- tous les services compétents. offer bij alle bevoegde diensten;

— Une attention accrue à la réhabilitation de l’auteur — een verhoogde focus op rehabilitatie van de dader en mettant l’accent sur l’accompagnement et le suivi door aandacht voor psychologische begeleiding en psychologique de l’auteur, afin de réduire le risque de opvolging van de dader, om zo de kans op recidive te récidive. verminderen;

— Des campagnes de sensibilisation pour éviter de — sensibiliseringscampagnes om victim blaming te blâmer les victimes. voorkomen;

— Extension des centres de prise en charge des — de uitbreiding van de zorgcentra na seksueel violences sexuelles après des abus sexuels, afin que misbruik, zodat iedereen die slachtoffer wordt van een toute personne victime d’un délit sexuel puisse trouver seksueel misdrijf er terecht kan voor opvang en opvolging; refuge et être suivie.

— Développement des Family Justice Centers pour — de uitbouw van Family Justice Centers voor sek- la violence sexuelle dans un contexte familial. La police, sueel geweld in de familiale context. Politie, justitie en la justice et les services sociaux y travaillent ensemble hulpverlening werken er samen onder één dak, met sous un même toit, avec un objectif commun: mettre een gezamenlijk doel: het stoppen van het geweld, fin à la violence, empêcher la récidive et accroître les het voorkomen van herhaling en het vergroten van de facteurs de protection dans les familles. beschermende factoren in de gezinnen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 33

D.5. Les crimes environnementaux D.5. Milieumisdrijven

Ces crimes relèvent surtout des compétences régio- Deze misdrijven vallen voornamelijk onder de gewest- nales. En conséquence, le ministère public doit gérer bevoegdheden. Bijgevolg moet het openbaar ministerie différentes réglementations régionales. Les régions met verschillende gewestregelgevingen omgaan. De définissent leurs priorités en matière pénale. gewesten bepalen hun prioriteiten op strafrechtelijk gebied.

Il faut définir les crimes environnementaux dans un Het begrip “milieumisdrijf” moet in ruime zin worden sens large: outre les crimes environnementaux clas- gedefinieerd: naast de traditionele milieumisdrijven moet siques, il faut aussi prendre en compte les infractions ook rekening worden gehouden met de overtredingen à l’urbanisme, au patrimoine, au bien-être animal, etc. inzake stedenbouw, erfgoed, dierenwelzijn enzovoort.

Pour s’y attaquer, il faut plus de spécialisations. Les Om die misdrijven aan te pakken, zijn meer specia- crimes environnementaux doivent être recherchés acti- lisaties nodig. Milieumisdrijven moeten actief worden vement pour pouvoir les trouver. Ils ne sont pas toujours opgespoord om ze te vinden. Ze zijn niet altijd zichtbaar. visibles. En outre, la législation est très complexe. Les Bovendien is de wetgeving zeer complex. De magistraten magistrats doivent donc se spécialiser. Il y a actuelle- moeten zich dus specialiseren. Momenteel is er bij het ment un réseau d’expertise actif au sein du Collège des College van Procureurs-generaal een expertisenetwerk procureurs-généraux. Dans chaque région, il y a aussi actief. In elk gewest zijn er ook milieunetwerken en bij des réseaux environnement et dans chaque parquet elk parket zijn er magistraten die zich met die misdrijven des magistrats qui s’occupent de ces crimes. Il n’est bezighouden. Het is niet makkelijk dergelijke magistraten pas facile de trouver de tels magistrats qui disposent de met de nodige deskundigheid te vinden. Het gerecht zal l’expertise nécessaire. La justice renforcera la spéciali- de specialisatie en de knowhow van de magistraten en sation et le savoir-faire des magistrats et du personnel van het gerechtspersoneel op het gebied van milieumis- judiciaire dans le domaine des crimes environnementaux drijven uitbouwen en er zal worden gezorgd voor een et veillera à un ancrage légal. wettelijke verankering.

Plus d’attention sera accordée aux nouveaux phé- Meer aandacht zal gaan naar de nieuwe verschijnse- nomènes, tels que l’écocide. L’écocide désigne un len, zoals ecocide. Ecocide is het menselijk handelen comportement humain en violation des principes de la in strijd met de beginselen van milieurechtvaardigheid. justice environnementale. Le ministre demandera aux De minister zal de experts vragen om een gefundeerd experts de fournir des conseils fondés par rapport à la advies uit te brengen omtrent de mogelijkheid om eco- possibilité d’inclure l’écocide dans le Code pénal et il cide in het Strafwetboek op te nemen; hij zal hen ook leur demandera de cartographier les conséquences vragen om de gevolgen die een en ander in de praktijk dans la pratique. zal hebben, in kaart te brengen.

D.6. La sécurité routière D.6. Verkeersveiligheid

La justice veut contribuer à une plus grande sécurité Justitie wil met een versterkte handhaving van de routière par une meilleure application des règles de circu- verkeersregels bijdragen aan meer verkeersveiligheid. lation routière. Plus de 600 morts et 48 000 blessés par Ruim 600 doden en 48 000 gewonden op jaarbasis blijft an: ces chiffres restent trop élevés. Les 3 tueurs: alcool veel te hoog. De drie belangrijkste oorzaken – rijden au volant – excès de vitesse ou conduite inappropriée onder invloed, te snel of onaangepast rijden, het niet- – non-port de la ceinture de sécurité, sont en tête des dragen van de veiligheidsgordel – staan hoog op de poursuites judiciaires. Par conséquent, il faut multiplier vervolgingsagenda. Derhalve moet de pakkans worden les chances de surprendre ces contrevenants. opgedreven.

Le permis à points n’a toujours pas été exécuté Aan het rijbewijs met punten is na 30 jaar nog altijd après 30 ans. Pourtant, 22 pays européens l’ont déjà geen uitvoering gegeven. 22 Europese landen hebben introduit. Avec le ministre de la Mobilité, le ministre het nochtans al ingevoerd. Samen met de minister van l’exécutera enfin. Cela a fait l’objet d’un accord du Mobiliteit zal de minister er eindelijk uitvoering aan geven. gouvernement. Il faut que les cow-boys de la route De regering heeft daarmee ingestemd. De cowboys in n’aient plus la possibilité d’agir. C’est indispensable, en het verkeer mogen niet langer de mogelijkheid krijgen particulier pour les usagers faibles. om hun gang te gaan. Dat is onontbeerlijk, vooral voor de zwakke weggebruikers.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 34 DOC 55 1578/012

Il faut aussi une meilleure identification du conduc- Voorts is een betere identificatie noodzakelijk van de teur réel d’un véhicule. (Article 67 ter de la loi sur la daadwerkelijke bestuurder van een voertuig (artikel 67ter circulation routière). van de wegverkeerswet).

Enfin, il faut améliorer les contrôles ANPR. Ce pro- Ten slotte moeten de ANPR-controles worden ver- blème doit être résolu avec les différents acteurs autour beterd. Dit vraagstuk moet worden opgelost met de de la table. verschillende belanghebbenden rond de tafel.

D.7. Les délits financiers et fiscaux D.7. Financiële en fiscale misdrijven

Les parquets doivent être renforcés avec des magistrats De parketten moeten worden versterkt met gespeciali- et des fonctionnaires spécialisés, pour permettre des seerde magistraten en ambtenaren om een doeltreffende poursuites efficaces. Des investissements seront donc vervolging mogelijk te maken. Investeringen zullen dus indispensables pour s’attaquer à ces délits. onmisbaar zijn om die misdrijven aan te pakken.

E. Conclusion E. Conclusie

Le ministre invite les membres à réfléchir à des amé- De minister nodigt de leden uit om na te denken over liorations possibles de son exposé d’orientation politique mogelijke verbeteringen in zijn beleidsverklaring en in et de sa note de politique générale. Les idées et proposi- zijn beleidsnota. De ideeën en voorstellen van niet alleen tions des parlementaires, mais aussi des fonctionnaires de parlementsleden, maar ook van de ambtenaren bij de la justice, doivent pouvoir l’améliorer. het gerecht moeten die kunnen verbeteren.

Trois critères détermineront si ces propositions sont Drie criteria zullen bepalen of die voorstellen in over- prises en considération: elles doivent être faisables, weging worden genomen: ze moeten haalbaar en fi- finançables et en ligne avec l’accord de gouvernement. nancierbaar zijn en ze dienen bij het regeerakkoord aan te sluiten.

Le ministre veut faire preuve de dialogue et d’ouver- De minister wil dienaangaande van dialoog en open- ture d’esprit à ce propos. La Justice nécessite que heid blijk geven. De gerechtigheid vereist dat iedereen tous travaillent à son amélioration. Il faut un esprit de werk maakt van een beter gerecht. Dat vergt een geest collaboration et de progrès. van samenwerking en vooruitgang.

Concernant le budget, le ministre indique que celui-ci In verband met de begroting geeft de minister aan est de 1,9 milliards d’euros pour la justice. Des inves- dat die voor justitie 1,9 miljard euro bedraagt. Er zal tissements seront faits: 250 millions pour le personnel worden geïnvesteerd: 250 miljoen voor het personeel et les frais de fonctionnement et plusieurs dizaines de en voor de werkingskosten, alsook en enkele tientallen millions pour l’informatique. À la vitesse de croisière, miljoenen voor de informatica. Tegen kruissnelheid zal cela signifiera un surplus de 300 millions d’euros pour le dat 300 miljoen euro extra betekenen voor Justitie, wat domaine de la justice, ce qui est significatif. Le détail de significant is. De nadere bijzonderheden omtrent de l’investissement de 125 millions d’euros pour 2021 sera investering van 125 miljoen euro voor 2021 zullen bij de fait lors du contrôle budgétaire de mars 2021. begrotingscontrole in maart 2021 worden voorgelegd.

II. — DISCUSSION II. — BESPREKING

A. Questions et observations des membres A. Vragen en opmerkingen van de leden

Mme Sophie De Wit (N-VA) constate que le ministre Mevrouw Sophie De Wit (N-VA) stelt vast dat de tient à être évalué en fonction de la mesure dans laquelle minister wil worden afgerekend op de mate waarin hij il parvient à rétablir la confiance dans la Justice. Elle het vertrouwen in het gerecht kan herstellen. Zij herin- rappelle que les défis que la Justice devra relever sont nert eraan dat de uitdagingen binnen justitie bijzonder particulièrement importants. Le gouvernement pré- groot zijn. De vorige regering, met naast de N-VA ook cédent, dont faisait partie l’Open Vld, aux côtés de la Open Vld als regeringspartij, heeft reeds ingezet op N-VA, a déjà entrepris des réformes, effectué beaucoup hervormingen, veel wetgevend werk verricht en veel

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 35

de travail législatif, examiné et préparé beaucoup de besproken en voorbereid. Tijdens zijn toelichting verwees dossiers. Dans son exposé, le ministre fait souvent de minister dan ook bijzonder veel naar zijn voorgan- référence à son prédécesseur et aux initiatives de la ger en de initiatieven van de Zweedse regering. Maar coalition suédoise. Mais même si la Justice peut être ook al heeft de vorige regering misschien de tanker al comparée à un énorme paquebot dont le gouvernement een beetje van koers kunnen doen veranderen, toch is précédent a pu légèrement modifier le cours, en dépit ondanks al deze inspanningen het tij nog niet helemaal de tous ces efforts, il n’a pas encore été possible de kunnen keren. Het vertrouwen in justitie blijft te laag, renverser complètement la vapeur. La confiance dans ondanks het harde werk van velen op het terrein. De la justice reste trop faible, malgré le travail acharné de minister wil dat vertrouwen herstellen. Omdat er geen nombreux acteurs de terrain. Le ministre veut rétablir themagewijze bespreking over het regeerakkoord werd cette confiance. Comme il n’y a pas eu de discussion gehouden en er nog geen moment is geweest om de thématique sur l’accord de gouvernement et que les minister over de plannen van deze regering op het vlak membres n’ont pas encore eu l’occasion d’interroger van justitie te ondervragen, werd vooral uitgekeken le ministre sur les projets de ce gouvernement dans naar zijn beleidsverklaring en beleidsnota. De minister le domaine de la Justice, l’intervenante attendait avec toont zich ambitieus en formuleert duidelijke doelen en impatience son exposé d’orientation politique et sa note principes. Voor zijn doel het vertrouwen terug te bren- de politique générale. Le ministre fait preuve d’ambition gen, wenst de minister in te zetten op drie aspecten: et formule des objectifs et des principes clairs. Dans le een snellere, menselijkere en straffere justitie. De vier cadre de son intention de rétablir la confiance, le ministre principes die deze doelen leiden, bestaan erin om ten souhaite miser sur trois aspects: une justice plus rapide, eerste niet de hemel op aarde te beloven, maar justitie plus humaine et plus répressive. Les quatre principes stap voor stap te verbeteren, ten tweede, de actoren menant à ces objectifs consistent, premièrement, à ne van justitie opnieuw vertrouwen en fierheid te geven, ten pas promettre le paradis sur terre, mais à améliorer la derde, in een dialoog te treden met het terrein en oog te justice pas à pas; deuxièmement, à redonner confiance et hebben voor signalen van hervormingsmoeheid en ten fierté aux acteurs de la justice; troisièmement, à engager vierde een managementgerichte aanpak aan te houden. un dialogue avec le terrain et à être attentif aux signes Spreekster juicht enerzijds toe dat het na de wetgevende de lassitude face aux réformes; et quatrièmement, à hervormingen nu tijd is voor mensen en middelen bin- maintenir une approche axée sur la gestion. D’une part, nen justitie. In het regeerakkoord staan overigens een l’intervenante se félicite qu’après les réformes législatives, aantal zaken die enkel in het verkiezingsprogramma van le temps est désormais venu de s’occuper du personnel N-VA voorkwamen. Anderzijds staat de minister voor et des ressources de la Justice. L’accord de gouverne- de bijzondere uitdaging om uiteenlopende visies op ment contient d’ailleurs un certain nombre d’éléments justitie binnen de paarsgroenpluscoalitie te verzoenen. qui n’apparaissaient que dans le programme électoral Het paarsgroene project wil positief en verbindend zijn, de la N-VA. D’autre part, le ministre est confronté au défi terwijl de minister eerder straffe taal spreekt. Dat kan voor particulier de concilier des points de vue divergents sur problemen zorgen. Zo werd tijdens de eerste week na la justice au sein de la coalition arc-en-ciel. Le projet de eedaflegging van deze regering de stemming van de arc-en-ciel se veut positif et contraignant, alors que le Kraakwet al van de agenda gehaald. Daarnaast belooft ministre tient plutôt un discours musclé. Cela risque de de minister zaken die al decennia worden gepredikt, poser des problèmes. Ainsi, durant la semaine qui a maar waarop zijn voorgangers stuk voor stuk hun tanden suivi la prestation de serment du gouvernement, le vote hebben stomp gebeten. sur la loi incriminant le squat a déjà été retiré de l’ordre du jour. En outre, le ministre promet des avancées qui ont été prêchées pendant des décennies, mais sur les- quelles tous ses prédécesseurs se sont successivement cassé les dents.

Mme De Wit aborde ensuite la question du budget. Mevrouw De Wit snijdt vervolgens het budgettaire L’accord de gouvernement précise à propos de la jus- thema aan. In het regeerakkoord staat over justitie tice qu’elle sera refinancée et modernisée (point 148). dat zij zal worden geherfinancierd en gemoderniseerd Il y aura donc une injection budgétaire, qui sera bien (randnummer 148). Er zal dus een begrotingsinjectie nécessaire pour tenir toutes les promesses. Par rapport komen en dat zal nodig zijn om alle beloften waar te à d’autres pays, la justice belge n’est pas vraiment “sous- maken. Justitie is, in vergelijking met andere landen, budgétisée”. Néanmoins, c’est une bonne chose qu’il niet echt “ondergebudgetteerd”. Toch is het goed dat y ait une rallonge budgétaire, à condition que tous les er budget bijkomt, op voorwaarde dat al de middelen moyens soient affectés et alloués correctement. Il y a eu correct besteed en juist gealloceerd worden. Er was discussion sur le budget dont disposera le ministre: 200, discussie over het budget waarover de minister zal

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 36 DOC 55 1578/012

250 ou 300 millions d’euros supplémentaires. L’exposé beschikken: 200, 250 of 300 miljoen euro extra. In de d’orientation politique du ministre, à la page 5, fait réfé- beleidsverklaring van de minister, op pagina 5, is er sprake rence à un budget annuel de 1,9 milliard, et pendant cette van een jaarlijks budget van 1,9 miljard en tijdens deze législature, 250 millions supplémentaires seront investis regeerperiode zal op jaarbasis 250 miljoen extra geïn- sur une base annuelle, plus des crédits d’investissement vesteerd worden, te vermeerderen met investeringskre- pour la numérisation allant jusqu’à 50 millions supplé- dieten voor digitalisering tot 50 miljoen extra per jaar. De mentaires par an. La répartition exacte sera décidée dans exacte verdeling daarvan wordt in loop van 2021 beslist. le courant de l’année 2021. L’intervenante a comparé Spreekster vergeleek de begroting van de regering met le budget du gouvernement avec l’exposé d’orientation de beleidsverklaring van de minister, en vond verschil- politique du ministre et a relevé des différences. On len. In de Algemene Toelichting van de begroting op trouve à la page 125 de l’Exposé général du budget un pagina 125 is er sprake van 125 miljoen voor 2021 voor montant de 125 millions pour 2021 pour le renforcement de versterking van justitie, voorzien in de provisies voor de la justice, prévu dans les provisions pour dépenses primaire uitgaven en niet jaarlijks. Daarvan is niets terug primaires et non pas annuellement. On n’en retrouve te vinden in de Uitgavenbegroting. Wat de cijfers in ta- aucune trace dans le budget des dépenses. En ce qui bel 20 van de Algemene Toelichting (pagina 52) inzake concerne les chiffres du tableau 20 de l’Exposé général impact van het nieuwe beleid betreft, is er alleen op het (page 52) concernant l’impact des nouvelles politiques, il einde van de regeerperiode sprake van 250 miljoen en n’est question que de 250 millions à la fin de la législature, opnieuw gaat het louter over provisies. Hoe zeker is het et encore une fois il s’agit uniquement de provisions. dat die provisies er zijn en zullen komen. De beloften Quelle certitude a-t-on que ces provisions existent et van de minister worden niet in de begroting vertaald. seront là? Les promesses du ministre ne se traduisent Wat concreet de Uitgavenbegroting 2021 betreft, is pas dans le budget. Pour ce qui est concrètement du er voor justitie een bedrag van 1,963 miljard geraamd budget des dépenses 2021, un montant de 1,963 mil- voor 2021. In 2019 werd daarvan echter al 1,886 miljard liard a été estimé pour la justice pour 2021. En 2019, gerealiseerd en in 2020 zal men vermoedelijk landen cependant, 1,886 milliard de ce montant a été réalisé et op 1,966 miljard euro. Het voor 2021 voorziene bedrag en 2020, ce sera probablement 1,966 milliard d’euros. is dus bijna 3 miljoen minder. Spreekster wil graag Le montant prévu pour 2021 est donc inférieur de près weten waar het extra budget is waarvan sprake en de 3 millions. La membre souhaite savoir où est le kijkt uit naar de opmerkingen van het Rekenhof over budget supplémentaire annoncé et lira avec attention dit budget. De plannen van de minister zijn dus groten- les observations de la Cour des comptes relatives à deels gebaseerd op provisies. Wanneer de uitbreiding ce budget. Les plans du ministre sont donc largement van de rechtsbijstand op kruissnelheid zal zijn, zal basés sur des provisions. Une fois qu’elle aura atteint dat 200 miljoen op jaarbasis kosten. De minister zei dat sa vitesse de croisière, l’extension de l’aide juridique het voornoemde bedrag in de basis zou zitten en dat coûtera 200 millions par an. Le ministre a déclaré que le extra budget daarvoor niet nodig zou zijn. Er is echter montant susmentionné serait dans le budget de base et voor 2021 geen substantiële verhoging in de tabellen qu’aucun budget supplémentaire ne serait nécessaire. van de Uitgavenbegroting bij rechtsbijstand te zien. De Cependant, les tableaux du budget des dépenses ne minister verwees in dat verband naar het Pro-Deofonds, font pas apparaître d’augmentation substantielle en terwijl dat fonds geen 200 miljoen euro kan dekken. De faveur de l’aide juridique pour 2021. Le ministre a évo- minister zal dat het benodigde bedrag dus moeten bijpas- qué le Fonds pro deo, alors que ce fonds ne peut pas sen. De kredieten voor Salduz zullen volgens de nota couvrir 200 millions d’euros. Le ministre devra donc faire van de minister pas bij de begrotingscontrole worden l’apport. Les crédits pour Salduz seront, selon la note du ingeschreven. Wat de bouw van extra gevangenissen ministre, uniquement inscrits lors du contrôle budgétaire. betreft, zal er worden samengewerkt met DBFM, waarbij Pour ce qui est de la construction de prisons supplé- gedurende 25 jaar een trimestriële vergoeding voor ge- mentaires, il y aura une coopération avec DBFM, d’où bruik zal worden betaald. Die kredieten zou de minister le paiement d’une indemnité trimestrielle pour utilisation in een afzonderlijk programma afzonderen. Waar zijn die pendant 25 ans. Le ministre isolerait ces crédits dans un te vinden en op hoeveel wordt een en ander geschat? programme distinct. Où peut-on les trouver et quel est le Voor de bestaffing en de inrichting van die gevangenis- montant estimé? Aucune augmentation substantielle du sen is er in geen substantiële budgetverhoging voorzien. budget n’est prévue pour les effectifs et l’aménagement In de nota van de minister is te lezen dat het budget de ces prisons. La note du ministre indique que le budget voor het gevangenispersoneel slechts licht stijgt met destiné au personnel pénitentiaire n’augmentera que ongeveer 5 miljoen euro tegenover 2020, terwijl het d’environ 5 millions d’euros par rapport à 2020, tandis werk in de inrichting in Haren bijvoorbeeld gedifferen- que le travail dans l’établissement de Haren, par exemple, tieerder zal worden en ook andere competenties zal sera plus différencié et nécessitera également d’autres vergen. Voor Haren zal er in 2021 wel budget gaan naar compétences. Pour Haren, il y aura bien, en 2021, un meubilair en de opstart van de medische afdeling. Op

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 37

budget pour le mobilier et le démarrage du département andere posten voor de uitrusting van de gevangenissen médical. D’autres postes destinés à l’équipement des wordt dan weer geschrapt, zodat er voor bijvoorbeeld prisons sont par contre diminués, de sorte que pour les medische verzorging meer wordt geschrapt dan wat er soins médicaux, par exemple, les montants supprimés wordt toegekend. Ook voor de extra taken van de pe- sont supérieurs aux montants octroyés. Un budget nitentiaire beambten, zoals begeleiding, zal er in extra supplémentaire devra également être prévu pour les budget moeten worden voorzien. De minister wil meer tâches supplémentaires des agents pénitentiaires, boetes gaan innen. In de Algemene Toelichting staat telles que l’accompagnement des détenus. Le ministre dat uit rechten en boetes 1,249 miljoen euro kan wor- veut percevoir davantage d’amendes. L’exposé général den verwacht, inclusief 100 miljoen euro uit de nieuwe indique que 1,249 millions d’euros peuvent être atten- Crossborder-maatregel. De minister lijkt ervan uit te gaan dus des droits et amendes, dont 100 millions d’euros dat het geld van de geïnde boetes dan ook volledig aan du nouveau projet Crossborder. Le ministre semble justitie zal toekomen. Wat de opbrengst van de boetes supposer que l’argent des amendes perçues reviendra betreft, zoals blijkt uit de Algemene Toelichting, lijkt de donc intégralement à la justice. S’agissant du produit minister uit te komen op 50 miljoen minder. De minister des amendes, comme le montre l’Exposé général, wil via de Crossbordermaategel ook rolrechten innen, le ministre semble arriver à 50 millions de moins. Le maar dat zijn geen extra inkomsten. De minister wil die ministre veut également collecter des droits de mise au maatregel bovendien ook verder uitbreiden, maar voorziet rôle via le projet Crossborder, mais il ne s’agit pas là de daarvoor in deze regeerperiode in geen enkel budget. recettes supplémentaires. En outre, le ministre souhaite Hoe gaat de minister een en ander aanpakken? Een également étendre cette mesure, mais ne prévoit aucun begroting is een beleidsdocument, maar zonder budget budget à cet effet dans cette législature. Comment le zal de profilering van de minister enkel profilering blijven. ministre va-t-il procéder? Un budget est un document politique, mais sans budget, le profilage du ministre restera du profilage.

En ce qui concerne les projets politiques du ministre, Wat de beleidsplannen van de minister betreft, wil Mme De Wit souhaite se limiter aux aspects du droit mevrouw De Wit zich beperken tot de aspecten van het pénal et du droit de procédure pénale. Dans le cadre strafrecht en strafprocesrecht. De minister legt in het de son objectif d’accélérer la justice, le ministre pré- kader van zijn doel om tot een snellere justitie te komen sente un nouveau plan pour le personnel pénitentiaire. een nieuw plan voor het penitentiair personeel voor. De Le ministre veut associer les agents pénitentiaires à minister wil de penitentiaire beambten inschakelen bij l’accompagnement des détenus afin de donner plus de begeleiding van de gedetineerden zodat detentie de sens à la détention. Une attention particulière devra zinvoller wordt. Er moet aandacht gaan naar aangepaste être accordée aux profils de compétences adaptés, ce competentieprofielen, hetgeen zich zal moeten vertalen qui devra se refléter dans le budget. Toutefois, aucun in het budget. Er is in de voorliggende begroting daar- budget supplémentaire n’a – à ce jour - été prévu à cet voor evenwel - nog niet - in geen extra budget voorzien. effet dans le budget à l’examen.

Pour les prisons modernes, les masterplans continue- Voor de moderne gevangenissen zullen de ront à être mis en œuvre et actualisés après évaluation. Masterplannen verder worden uitgevoerd en na evaluatie L’intervenante y est favorable. Des capacités supplé- bij de tijd worden gebracht. Spreekster staat daar positief mentaires sont nécessaires. Dans le même temps, on tegenover. Extra capaciteit is daar nodig. Tegelijk staat dit qu’il n’est pas souhaitable d’exécuter des peines er dat het niet wenselijk is om de uitvoering van korte courtes dans le cadre de la capacité actuelle hautement straffen binnen de huidige sterk beveiligde capaciteit sécurisée. Toutefois, les peines courtes ne sont de uit te voeren. Korte straffen worden echter sowieso al toute façon pas exécutées. Il est précisé qu’il sera fait niet uitgevoerd. Er staat dat er zal gezocht worden naar appel à des capacités externes dotées d’un niveau de externe capaciteit met een aangepast veiligheidsniveau sécurité approprié afin de permettre de maintenir autant dat toelaat de link met de maatschappij zo maximaal que possible le lien avec la société, ce qui permettra mogelijk te behouden en zo detentieschade te voorko- de prévenir ou de limiter les dommages liés à la déten- men of te beperken, dat de verdere uitrol van de tran- tion, que la poursuite du déploiement des maisons de sitiehuizen hiervoor belangrijk is en dat de creatie van transition est importante à cette fin et que la création de detentiehuizen met aangepast veiligheidsniveau hier maisons de détention dotées d’un niveau de sécurité verder antwoord kan op bieden. Hier bouwt de minister adapté peut apporter une réponse supplémentaire à ce verder op wat tijdens de regeerperiode 2010-2014 werd problème. À cet égard, le ministre s’appuie sur ce qui a ingezet. De Regie der gebouwen krijgt 60 miljoen extra été engagé au cours de la législature 2010-2014. La Régie tegenover 2019, maar slechts 5 miljoen extra meer

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 38 DOC 55 1578/012

des bâtiments recevra 60 millions supplémentaires par tegenover 2020. Hoeveel gaat daarvan precies naar rapport à 2019, mais seulement 5 millions qu’en 2020. het gerecht? Hoe gaat de minister een en ander voor Quelle sera exactement la part pour la justice? Comment de gevangenissen verder uitwerken? le ministre va-t-il combiner le tout pour les prisons?

La capacité externe est normalement adaptée au De externe capaciteit wordt normaliter aangepast aan nombre de prisonniers et non l’inverse, mais la capacité het aantal gevangenen en niet omgekeerd, maar er is est déjà insuffisante. En principe, le projet de loi relative er nu al niet voldoende capaciteit. In principe zou het au statut juridique externe des détenus devrait être mis WERP vanaf 1 april 2021 worden uitgevoerd, na vele en œuvre à partir du 1er avril 2021, après avoir été reporté malen te zijn uitgesteld. In zijn nota voorziet de minister à plusieurs reprises. Dans sa note, le ministre prévoit al in extra budget daarvoor. In de wandelgangen klinkt déjà un budget supplémentaire à cet effet. La rumeur het gerucht dat de deadline van 1 april 2021 wéér niet veut que le délai du 1er avril 2021 ne soit pas respecté. zal worden gehaald. Hoe gaat de minister in de nog Comment le ministre trouvera-t-il la capacité nécessaire resterende periode de nodige capaciteit vinden? Wat dans le délai imparti? Qu’est-ce que le ministre entend bedoelt de minister overigens met “externe” capaciteit? d’ailleurs par capacité “externe”? Le ministre parle de la De minister spreekt over de verdere uitrol van transitie- poursuite du déploiement des maisons de transition et huizen en detentiehuizen als alternatief voor de klassieke des maisons de détention comme alternative à l’appli- strafuitvoering maar voorziet in zijn uitgavenbegroting cation des peines classique, mais ne prévoit pas de op pagina 215 in geen extra budget voor transitiehui- budget supplémentaire pour les maisons de transition à zen. Integendeel, het budget daalt van 1,8 miljoen euro la page 215 de son budget de dépenses. Au contraire, le in 2020 naar 1,27 in 2021. En vanaf 2021 is er zelfs in niets budget passe de 1,8 million d’euros en 2020 à 1,27 mil- meer voorzien. Dat noopt tot ongerustheid. De minister lion d’euros en 2021. Et à partir de 2021, plus rien n’est verlaagt zelfs de toelage voor gezondheidszorgen en même prévu. Cela est préoccupant. Le ministre réduit medico-psychosociale expertise in transitiehuizen. Hoe même l’allocation pour les soins de santé et l’expertise zal de minister dan kunnen inzetten op strafuitvoering médico-psychosociale dans les maisons de transition. en de aanpak van de kortere straffen? Als er voor de Comment, alors, le ministre pourra-t-il se concentrer kortere straffen alternatieven zullen worden gezocht, sur l’exécution des peines et s’occuper des peines plus valt te vrezen dat de kosten naar Vlaanderen zullen courtes? Si des alternatives sont recherchées pour les worden doorgeschoven. Op pagina 68 van zijn nota peines plus courtes, il est à craindre que les coûts soient stelt de minister echter dat vzw’s die personeel heb- répercutés sur la Flandre. Toutefois, à la page 68 de sa ben dat belast is met de begeleiding van alternatieve note, le ministre indique que les ASBL qui disposent de gerechtelijke maatregelen geen toelage meer ontvangen. personnel chargé de l’accompagnement des mesures Voor organisaties wordt de financiële hulp met 2,5 mil- judiciaires alternatives ne recevront plus d’aide finan- joen euro verlaagd. cière. Pour les organismes, l’aide financière sera réduite de 2,5 millions d’euros.

Mme De Wit attire l’attention du ministre sur le centre de Mevrouw De Wit vraagt de speciale aandacht van de détention d’Anvers, qui est prévu pour accueillir 439 per- minister voor het Arresthuis in Antwerpen. Dit Arresthuis sonnes. Or, 733 personnes y sont actuellement déte- is ingericht voor 439 personen. Er zitten er momen- nues et 300 autres y font l’objet d’un suivi administratif. teel 733 en er worden daarnaast nog 300 personen Outre les personnes en détention préventive, ce centre administratief opgevolgd. Behalve personen in voorlo- accueille beaucoup trop de condamnés qui devraient pige hechtenis zijn daar veel te veel veroordeelden die être transférés ailleurs. Un nouveau centre de déten- eigenlijk elders naartoe moeten. Er komt een nieuw tion verra le jour en 2024 - peut-être plus tôt -, mais sa arresthuis in 2024, misschien kan het vroeger, maar dat capacité sera également de 440 personnes. C’est grâce is ook berekend op 440 personen. Dat in het Arresthuis au personnel et à la direction qu’on ne déplore aucun geen drama’s gebeuren, is dankzij het personeel en de drame au sein du centre de détention d’Anvers. La directie. De toestand is echter onhoudbaar, temeer nu situation y est toutefois intenable, en particulier en ces ons land kampt met de coronapandemie. De minister temps de pandémie. Le ministre doit intervenir. Quelles moet ingrijpen. Welke maatregelen zal de minister mesures compte-t-il prendre pour réduire la pression sur nemen om de druk op deze gevangenis te verlagen? cette prison? L’intervenante songe éventuellement à un Spreekster denkt aan, eventueel, een gevangenisboot bateau-prison ou au transfert de détenus condamnés of gedetineerde veroordeelden die naar gevangenis- vers des prisons situées en Wallonie, étant donné que sen in Wallonië zouden kunnen gaan, waar volgens de d’après les syndicats, la surpopulation y est actuellement vakbonden momenteel minder overbevolking en minder moins importante et le nombre de détenus préventifs, gevallen van voorlopige hechtenis zijn. Dat zou dan een

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 39

moins élevé. Cela pourrait être une forme de solidarité. vorm van solidariteit kunnen zijn. Een langetermijnop- On pourrait également envisager une solution à long lossing zou erin kunnen bestaan het Arresthuis aan de terme consistant à maintenir le centre de détention de la Begijnenstraat ook na de bouw van het nieuwe nog open Begijnenstraat ouvert après la construction du nouveau te houden. Dezelfde denkwijze zou ook voor andere centre. Le même raisonnement pourrait s’appliquer à gevangenissen in België kunnen gelden. d’autres prisons belges.

Le logiciel utilisé par la justice pour les dossiers médi- De software van justitie voor de medische dossiers caux des prisons n’est pas compatible avec e-Health. in de gevangenissen is niet compatibel met e-Health. Tout doit donc être demandé par téléphone ou par fax, Alles moet dus telefonisch of per fax worden opgevraagd, ce qui implique une perte de temps et peut entraîner wat tijdverlies betekenen en in coronatijden voor een des situations extrêmement précaires en ces temps de uitermate precaire situatie kan zorgen. Ook daarvoor coronavirus. Là encore, il faut tirer la sonnette d’alarme. dient de alarmbel te worden geluid.

La procédure accélérée sera appliquée aux délits Snelrecht komt er voor eenvoudig identificeerbare facilement identifiables tels que la criminalité de rue, misdrijven zoals straatcriminaliteit, winkeldiefstallen en le vol à l’étalage et les troubles de l’ordre public. La rellen. Justitie moet kort op de bal spelen om recidive te justice doit réagir rapidement pour prévenir la récidive. voorkomen. De minister wil het snelrecht versterken met Le ministre entend renforcer la procédure accélérée nieuwe wetgeving en extra personeel. Spreekster juicht dat grâce à une nouvelle législation et à l’engagement toe en hoopt dat het wetsvoorstel van mevrouw Kristien de personnel supplémentaire. L’intervenante salue Van Vaerenbergh snel zal kunnen worden gestemd. De ces intentions. Elle espère que la proposition de loi minister wil ook inzetten op multidisciplinair maatwerk de Mme Kristien Van Vaerenbergh pourra être votée met snelheid (M-werking), met het parket Limburg als rapidement. Le ministre compte également miser sur voorbeeld. Er zal aan de parketten worden gevraagd une approche multidisciplinaire sur mesure et rapide gelijkaardige projecten uit te werken. Wordt een en an- (approche M), en prenant pour exemple le parquet du der niet beter wat dwingender opgelegd, zodat er meer Limbourg. Les parquets seront invités à développer eenvormigheid zal zijn en er samenwerkingen kunnen des projets similaires. Ne faudrait-il pas être un peu ontstaan? Vanuit Vlaanderen wordt er door Samen plus contraignant à cet égard, afin de créer une plus een gelijkaardig project als de M-werking gefinancierd grande uniformité et de permettre les collaborations? En in Mechelen. Het zou ook beter zijn om de deelstaten Flandre, un projet comparable à l’approche M est financé hierbij te betrekken, want er zullen bijvoorbeeld extra à Malines par Samen. Il serait également intéressant d’y justitieassistenten nodig zijn. Verder kan ook het lokale associer les entités fédérées, car il faudra par exemple niveau worden ingeschakeld, zoals in Antwerpen. des assistants de justice supplémentaires. Le niveau local pourrait également y être associé, comme à Anvers.

En ce qui concerne la numérisation dans les prisons, Wat de digitalisering in de gevangenissen betreft, zal le ministre a l’intention de lancer un marché public pour le de minister een openbare aanbesteding voor de opvolger successeur de Sidis-Suite, ce qui est positif. Reconnaît-il van Sidis-Suite uitschrijven, hetgeen positief is. Wordt ainsi que le système actuel ne fonctionne pas du tout daarmee erkend dat het huidige systeem helemaal de façon satisfaisante? Le partage des informations sur niet werkt zoals zou moeten? De informatiedeling over les détenus est très problématique. Il est par exemple gedetineerden is een groot pijnpunt. Het is onaanvaard- inacceptable que lorsqu’un détenu qui s’est vu accorder baar dat wanneer een gedetineerde bijvoorbeeld een une permission de sortie disparaît pendant des mois, uitgaansvergunning krijgt, maar maandenlang wegblijft, les acteurs concernés n’en soient pas informés. C’est de nodige actoren daar niet van op de hoogte zijn. Het is l’un des points mis en avant par les proches de Julie dan ook één van de actiepunten die door de nabestaan- Van Espen: la création d’une Banque carrefour des den van Julie Van Espen naar voor wordt geschoven: délinquants qui pourrait être consultée par tous les een Kruispuntbank voor delinquenten, raadpleegbaar intéressés. L’intervenante espère que le successeur de door alle belanghebbenden. Spreekster hoopt dat de Sidis-Suite répondra à cette exigence. opvolger van Sidis-Suite aan die eis zal voldoen.

Lorsque le ministre est venu commenter sa note de Bij de toelichting van zijn nota vorige week viel op hoe politique générale la semaine dernière, on a pu constater de minister verschillende boetesystemen, zoals minnelijke qu’il mélangeait différents systèmes d’amendes comme schikking, inning of bevel tot betalen, door elkaar haalt la transaction, la perception ou l’ordre de paiement. Cela en dat is ook het geval in de nota. Het belangrijkste is ressort également de la note. Bien entendu, l’essentiel uiteraard dat op het terrein iedereen weet wat hem of

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 40 DOC 55 1578/012

est que chaque acteur de terrain sache ce qu’il doit haar te doen staat. De minister beweert in zijn tekst faire. Le ministre affirme dans son texte que 93 % des dat 93 percent van de verkeersboetes effectief wordt amendes de circulation sont effectivement perçues grâce geïnd dankzij Crossborder en wil dat systeem uitbrei- à la plateforme Crossborder. Il a l’intention d’étendre ce den voor kleinere criminaliteit en de inning van andere système aux délits mineurs et à la perception d’autres boetes, en rolrecht en griffiebon. Bovendien zal via een amendes, des droits de rôle et des bons de greffe. En wetgevend initiatief ook het bevel tot betalen mogelijk outre, une initiative législative rendra possible le recours gemaakt worden voor dit soort misdrijven. De minister à un ordre de paiement pour ce type de délits. Le ministre wil de politiediensten onmiddellijk een financiële boete souhaite que les services de police puissent infliger et laten opleggen en innen. In de Algemene Toelichting percevoir immédiatement des amendes financières. staat dat de minister verwacht dat Crossborder een extra L’exposé indique que le ministre s’attend à ce que la opbrengst van 100 miljoen zal opleveren. Spreekster uit plateforme Crossborder génère des recettes supplé- daarover haar twijfels. Is de minister zeker dat dit dan mentaires de 100 millions d’euros. L’intervenante n’en ook volledig aan justitie toekomt? Zal hij hierover ook est quant à elle pas convaincue. Le ministre est-il du eens samenzitten met de minister van Mobiliteit, die er reste certain que ces recettes reviendront entièrement namelijk voor opteert om net minder verkeersboetes maar à la justice? Compte-t-il se concerter à cet égard avec meer rijcursussen op te leggen als sanctie. Spreekster le ministre de la Mobilité, qui a justement l’intention voegt er nog aan toe dat rolrechten en griffiebonnen d’infliger moins d’amendes routières mais d’imposer inkomsten zijn die vooraf betaald worden en dus geen davantage de cours de conduite à titre de sanction? extra inkomsten inhouden. Wat bedoelt de minister L’intervenante indique par ailleurs que les droits de rôle met “kleinere” criminaliteit? Voor bepaalde feiten is het et les bons de greffe sont des revenus qui sont payés à immers niet altijd even evident om daar een bevel tot l’avance et qu’ils ne constituent donc pas des recettes betaling aan te koppelen. In dergelijke gevallen moet de supplémentaires. Et qu’est-ce qu’un délit “mineur”? betrokkene zelf naar de rechtbank stappen als hij niet En effet, le recours à un ordre de paiement n’est pas akkoord gaat. Verkeersovertredingen lenen zich daar toujours évident pour toutes les infractions. Dans un inderdaad wel toe, andere feiten minder. Wat met het tel système, il incombe à l’intéressé de saisir lui-même vermoeden van onschuld, de verschuivende bewijslast le tribunal s’il n’est pas d’accord. Les infractions rou- en de wetenschap dat niet elk feit éénduidig is? Als de tières se prêtent effectivement à ce système, mais ce politiediensten tegelijk vaststeller, rechter en inner zijn, n’est pas le cas de certains autres faits. Et qu’en est-il dan moeten zij daar wel de capaciteit voor hebben. Is de la présomption d’innocence et du déplacement de dat zo en wat vindt de politie daar zelf van? Spreekster la charge de la preuve? Par ailleurs, les faits ne sont verwijst naar de coronahandhaving. De minister kon- pas toujours clairs. Si les services de police jouent à la digde in dat verband al aan dat hij de huidige corona- fois le rôle de constatateur, de juge et de percepteur, overtredingen streng en via een nultolerantiebeleid wil ils doivent avoir la capacité de le faire. Est-ce le cas et aanpakken. Corona-pv’s zouden onder de “onmiddellijke qu’en pensent ces services? L’intervenante renvoie à schikking” vallen. Bedoelt de minister daar “minnelijke l’application de la législation sur le coronavirus. Le ministre schikking” mee? Het lijkt in ieder geval wel duidelijk dat a déjà annoncé qu’il compte lutter sévèrement contre coronaboetes onder een bevel tot betaling zouden vallen. les infractions corona en appliquant la tolérance zéro. In Antwerpen wordt er vandaag evenwel gewerkt met Les procès-verbaux établis suite à des infractions aux een minnelijke schikking die met een overschrijvingsfor- mesures corona relèveraient de la catégorie des “tran- mulier wordt opgestuurd. Op andere plaatsen gebeurt sactions immédiates”. Le ministre vise-t-il en l’espèce la een en ander via GAS-boetes. Wie niet spontaan be- catégorie des “transactions”? Il semble en tout état de taalt, wordt vandaag gedagvaard. De N-VA-fractie was cause manifeste que les amendes corona donneraient geen voorstander van het voorstel dat vorige lente al lieu à un ordre de paiement. Or, à Anvers, on travaille werd geformuleerd om het bevel tot betalen te kunnen actuellement avec des transactions dans le cadre des- toepassen op de coronaboetes. Een aantal van de hui- quelles un formulaire de virement est envoyé au contre- dige coalitiepartners van de minister hebben zich daar venant. À d’autres endroits, on a recours aux amendes toen ook tegen verzet waardoor het er uiteindelijk niet SAC. Les personnes qui ne paient pas spontanément gekomen is. De rechterlijke controle was wel degelijk sont aujourd’hui assignées en justice. Le groupe N-VA gewenst, zeker gezien de onstabiele rechtsgrond, en n’était pas favorable à la proposition déjà formulée au het vermoeden van onschuld. Het Ministerieel Besluit printemps dernier d’autoriser l’application de l’ordre de is vandaag trouwens niet meteen stabieler geworden. paiement aux amendes corona. Plusieurs partenaires de De regels wijzigen ook erg vaak. Voor het terrein is coalition actuels du ministre s’y sont également opposés het zo niet echt evident om te volgen wat wanneer van à l’époque. Cette proposition n’a donc finalement pas été toepassing is. Er is een uitleg, een Frequently Asked retenue. Le contrôle judiciaire est en effet souhaitable, en Questions (FAQ), van 30 à 40 bladzijden nodig om het particulier eu égard à l’instabilité du fondement juridique ministerieel besluit te begrijpen, en die FAQ kan niet als

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 41

et au principe de la présomption d’innocence. L’arrêté rechtsgrond gelden. In totaal zijn er al een 30-tal FAQ’s. ministériel n’est du reste pas plus stable aujourd’hui. Momenteel is het al de derde FAQ van het ministerieel Les règles changent par ailleurs très souvent. Pour les besluit van 2 november 2020, waarbij de tweede FAQ acteurs de terrain, il n’est pas évident de savoir quelles er kwam op 5 november 2020, met de vermelding dat sont les règles applicables et quand celles-ci doivent hij van toepassing was vanaf 2 november 2020. Daaruit être appliquées. Une explication de 30 à 40 pages sous kan worden besloten dat de gerechtelijke controle wat la forme d’une Foire aux questions (FAQ) est nécessaire coronaboetes betreft nog zal nodig blijven. Spreekster pour comprendre l’arrêté ministériel, et cette FAQ ne is benieuwd of de minister in dezen een compromis zal peut pas être utilisée comme base juridique. Il existe kunnen bereiken, want het systeem van het bevel tot déjà une trentaine de FAQ au total. Nous en sommes betalen zorgt er toch voor dat het een stuk moeilijker actuellement à la troisième FAQ pour l’arrêté ministériel wordt zich voor een rechter te kunnen verantwoorden. du 2 novembre 2020, la deuxième ayant été publiée le 5 novembre 2020 avec la mention qu’elle s’applique à partir du 2 novembre 2020. On peut en conclure que le contrôle judiciaire restera nécessaire pour les amendes corona. L’intervenante se demande si le ministre pourra trouver un compromis sur cette question, car dans le système de l’ordre de paiement, il est beaucoup plus difficile de pouvoir se justifier devant un juge.

Dans le cadre de son objectif de rendre la justice plus De minister wil in het kader van mijn doel om justitie humaine, le ministre souhaite mettre en place un point menselijker te maken één aanspreekpunt binnen justitie de contact unique au sein de la justice et de la police. en politie. Het slachtoffer dient dus centraal te staan. La victime doit donc être au centre. La Commission Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van pour l’aide financière des victimes d’actes intentionnels opzettelijke gewelddaden was een voorbeeld in de proac- de violence était un exemple d’approche proactive des tieve aanpak voor slachtoffers van de terreuraanslagen, victimes d’attaques terroristes, que nous voulons offrir wat men wil aanbieden aan alle slachtoffers van opzet- à toutes les victimes d’actes intentionnels de violence. telijke gewelddaden. Wordt de genoemde Commissie Cette Commission deviendra-t-elle dès lors le point de dan het aanspreekpunt voor deze slachtoffers? De mi- contact pour ces victimes? Le ministre entend en effet nister wil deze Commissie namelijk versterken via een renforcer cette Commission à l’aide d’une procédure digitale procedure, gebundelde info op één website en numérique, du regroupement des informations sur un seul verhoging van de noodhulp, hoewel dat eigenlijk niet site web et de l’augmentation de l’aide d’urgence, bien hun voornaamste taak is. Het budget voor de verhoging qu’il ne s’agisse pas vraiment là de sa mission principale. van de noodhulp lijkt evenwel niet te stijgen, aangezien Le budget destiné à accroître l’aide d’urgence semble het budget voor 2020 27 miljoen euro bedroeg en er toutefois ne pas augmenter: il était de 27 millions d’euros voor de periode 2021-2024 opnieuw jaarlijks datzelfde pour 2020, et le même montant est à nouveau prévu bedrag wordt gepland. De minister noemt ook de dienst pour chaque année de la période 2021-2024. Le ministre Slachtofferonthaal, op gemeenschapsniveau, die in het mentionne également le service d’Accueil des victimes, kader van seksueel geweld centrale rol zal spelen. Er au niveau communautaire, qui jouera un rôle central wordt blijkbaar op twee sporen gewerkt. Spreekster is dans le cadre des violences sexuelles. Deux pistes sont van mening dat een aanspreekpunt moet meer omvatten manifestement explorées. L’intervenante estime qu’un dan enkel politie en justitie, en dat er ook hulpverlening bij point de contact ne doit pas se borner à la police et à moet worden betrokken, in samenwerking met de deel- la justice et qu’il faut également y associer les services staten. De communicatie naar slachtoffers toe verloopt sociaux, en collaboration avec les entités fédérées. À nu in elk parket anders. Er is dus nood aan uniformiteit. l’heure actuelle, chaque parquet applique sa propre procédure de communication avec les victimes; il serait judicieux de les uniformiser.

Dans sa note de politique générale, le ministre écrit In zijn beleidsnota schrijft de minister dat er veel meer qu’une attention nettement accrue sera accordée aux aandacht zal zijn voor de slachtoffers van seksueel ge- victimes de violences sexuelles. Il y relie toute une série weld. Hij verbindt daar een hele reeks maatregelen aan, de mesures, telles que l’intervention du service d’Accueil zoals de tussenkomst van de dienst Slachtofferonthaal des victimes pour les agressions sexuelles et la mise bij seksuele misdrijven en de uitvoering van de aanbeve- en œuvre des recommandations du rapport du Conseil lingen van het rapport van de Hoge Raad voor Justitie. supérieur de la Justice. L’intervenante souligne toutefois Spreekster vermeldt dat de aanbeveling, eveneens

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 42 DOC 55 1578/012

que la recommandation de traiter les affaires de mœurs à gevraagd door de familie van Julie Van Espen, om ze- huis clos, demande également faite par la famille de Julie denzaken achter gesloten deuren te behandelen, werd Van Espen, a été oubliée. La proposition de loi en ce sens vergeten. Het wetsvoorstel daarover ligt nochtans klaar. est pourtant prête. La mise à disposition ou MAD n’est pas De terbeschikkingstelling of TBS werd in het regeerak- explicitement citée dans l’accord de gouvernement, mais koord niet met zoveel woorden vermeld, maar werd wel elle a été reprise dans l’exposé d’orientation politique du in de beleidsverklaring van de minister opgenomen in ministre dans le contexte du terrorisme. L’intervenante het kader van terrorisme. Spreekster vraagt om de ter- appelle à instaurer aussi la mise à disposition pour les beschikkingstelling ook voor seksuele delinquenten in délinquants sexuels, une proposition de loi en ce sens te voeren, waarover eveneens een wetsvoorstel klaar étant également prête. La transmission de la première ligt. Een goede maatregel is ook de overdracht van instance vers le degré d’appel pour que les dossiers eerste aanleg naar een procedure in beroep, zodat ook puissent également bénéficier de la priorité en appel est in beroep voorrang wordt gegeven aan deze dossiers. une autre mesure appréciable. L’évaluation des risques De risicotaxatie om te bepalen welke dossiers prioritair afin d’identifier les dossiers prioritaires est assurément zijn, is zeker een goede zaak, maar vooral noodzakelijk une bonne chose, mais il convient surtout d’évaluer le is een risicotaxatie van de dader. In elke fase van het risque que présente l’auteur des faits. Cette évaluation strafproces zou die inschatting van het recidivegevaar du risque de récidive devrait être effectuée à chaque gemaakt moeten worden. Op basis van een voorstel van étape de la procédure pénale. Cette problématique du de N-VA-fractie is het recidivegevaar ondertussen wel op risque de récidive a entre-temps été résolue au niveau de het niveau van de onmiddellijke aanhouding opgelost, l’arrestation immédiate, sur la base d’une proposition du maar nog niet op het niveau van de raadkamer. Ook de groupe N-VA, mais pas encore au niveau de la chambre periode tussen de verzending van een zaak en de behan- du conseil. La période séparant le renvoi d’une affaire deling kan daarin een rol spelen. Spreekster vraagt de et son traitement peut également jouer un rôle dans ce minister aan dit manco te verhelpen. Uit pagina 48 van cadre. L’intervenante prie le ministre de corriger cette zijn nota bij de begroting blijkt jammer genoeg dat het lacune. La page 48 de sa note budgétaire révèle mal- geplande budget voor de centra voor de behandeling van heureusement que le budget prévu pour les centres de daders van seksuele misdrijven niet stijgt: 925 000 euro, traitement des auteurs d’infractions à caractère sexuel zoals in 2019 en 2020 en zo tot in 2024. n’augmentera pas – 925 000 euros, comme en 2019 et en 2020, et comme chaque année jusqu’en 2024.

Les détenus doivent effectivement être activement Gedetineerden moeten inderdaad actief worden voor- préparés à une réinsertion dans la société, par le biais bereid op re-integratie in de samenleving, via individuele de plans individuels de détention. Mme De Wit se réjouit detentieplannen. Mevrouw De Wit is verheugd dat de que le ministre s’y intéresse, car il s’agit d’un autre moyen minister daar aandacht aan besteedt, aangezien ook op de prévenir la récidive. Faire appel à des agents péni- die manier recidive kan worden vermeden. Hoewel het tentiaires pour accompagner les détenus est une bonne een goed idee is om penitentiaire beambten in te zetten initiative, mais elle impose de trouver d’autres profils de bij de begeleiding van gedetineerden zal dan het pro- compétences ainsi que les budgets. En outre, le ministre bleem van het vinden van andere competentieprofielen dépend en la matière du ministre flamand du Bien-être; en van budget moeten worden opgelost. Bovendien is une concertation avec les Communautés sera requise. de minister in dit verband afhankelijk van de Vlaamse minister van Welzijn en zal een en ander in overleg met de gemeenschappen moeten gebeuren.

Au cours de la législature précédente, le Centre Tijdens de vorige regeerperiode heeft het Federaal fédéral d’expertise des soins de santé a effectué une Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg een voorberei- étude préparatoire sur le thème des soins de santé aux dende studie uitgevoerd over het thema van de gezond- détenus. Les résultats de cette étude ont servi de base heidszorg voor de gedetineerden. Met deze resultaten pour l’élaboration d’un plan entre la Justice, la Santé hebben Justitie, Volksgezondheid en de deelstaten een publique et les entités fédérées sur la manière dont les plan geschreven hoe de penitentiaire gezondheidszorg soins de santé pénitentiaires devraient être organisés. georganiseerd zou moeten worden. Nu moet dit plan Il faut maintenant effectuer ce plan en étapes. Il a été gefaseerd worden uitgevoerd. Er wordt gekozen voor opté pour des projets pilotes. Quel budget les différents proefprojecten. In hoeveel budget wordt daarvoor voorzien services leur allouent-ils? Ce budget présente une vanuit de verschillende departementen, want het budget légère diminution. Le danger des projets pilotes est toont een lichte daling. Het gevaar van proefprojecten qu’ils finissent parfois par s’enliser. Ils portent pourtant is echter dat deze soms een stille dood sterven. Het en l’occurrence sur l’accompagnement psychosocial ou gaat hier evenwel over psychosociale begeleiding of

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 43

sur le traitement d’un problème de dépendance, et sont het werken aan een verslavingsproblematiek, hetgeen dès lors cruciaux pour la resocialisation des détenus. cruciaal is om gedetineerden te resocialiseren. In de Dans la pratique, le flou règne aujourd’hui sur qui doit praktijk is het nu onduidelijk wie wat moet financieren, financer quoi, ce qui entraîne une quasi-stagnation. Ce waardoor er nauwelijks iets gebeurt. Dat heeft het ver- sont là les enseignements du passé; le ministre se doit leden al geleerd, dus moet de minister dat nu vermijden. à présent d’éviter cet écueil.

La proposition du ministre de créer une Chambre de Het voorstel van de minister om een Drugs- traitement de la toxicomanie au sein de chaque tribunal behandelingskamer in te richten binnen elke rechtbank de première instance figurait dans le programme de la van eerste aanleg maakte deel uit van het programma N-VA. Deux systèmes coexistent toutefois en la matière: van de N-VA. Er bestaan evenwel twee systemen in dat via le ministère public à Anvers et via le juge du fond à verband: in Antwerpen via het openbaar ministerie en Gand. Le ministre semble tendre vers le second système. in Gent via de rechter ten gronde. De minister lijkt te Quel système a donc sa préférence? neigen naar het tweede systeem. Welk systeem draagt zijn voorkeur weg?

En ce qui concerne la lutte contre la toxicomanie, Voor wat druggebruik betreft, legt de minister terecht le ministre met à juste titre l’accent sur la prévention, de nadruk op preventie, schadebeperking en hulpverle- la limitation des dégâts et l’aide, des compétences en ning, grotendeels regionale bevoegdheden. Wat verstaat grande partie régionales. Qu’entend-il par “limitation de minister onder schadebeperking, en gaat hij mee des dégâts”? Se rallie-t-il aux idées émises au sein du in ideeën die in het federaal Parlement leven, zoals Parlement fédéral, comme la légalisation des drogues legalisering van softdrugs? Voor de spreekster staat die douces? Pour l’intervenante, cette légalisation irait legalisering haaks op schadebeperking. Er gaan in dit diamétralement à l’encontre de la limitation des dégâts. Parlement voorts ook stemmen op om gebruikersruimtes Par ailleurs, des voix s’élèvent également au sein de in te richten of voor staatsheroïne. ce Parlement en faveur de la création de centres de consommation ou de l’héroïne fournie par l’État.

Le débat sur la thématique de la lutte contre le racisme, Het debat rond het thema antiracisme, antidiscrimi- contre la discrimination et les crimes haineux se tiendra natie en haatmisdrijven zal later nog gevoerd worden. ultérieurement. Une modification de la Constitution sera Er zal ook een wijziging van de Grondwet nodig zijn. également requise. L’intervenante renvoie dans ce cadre Spreekster verwijst daarvoor naar de uiteenzetting van à l’exposé de Mme Kristien Van Vaerenbergh. mevrouw Kristien Van Vaerenbergh.

Dans le cadre d’une justice plus ferme, le ministre In het kader van een straffere justitie wil de minister souhaite réformer le droit pénal, le droit de la procédure strafrecht, strafprocesrecht en strafuitvoeringsrecht pénale, le droit de l’application des peines (voir exposé hervormen (zie beleidsverklaring). De gesprekken over d’orientation politique). Les discussions concernant le het nieuwe Strafwetboek zullen worden hervat binnen de nouveau Code pénal, basées sur le texte de la commis- regering. Als basis dient de tekst van de expertencom- sion d’experts, reprendront au sein du gouvernement. Un missie. Er wordt aanvullend advies van deze commissie avis complémentaire de cette commission est demandé gevraagd over feminicide, ecocide, terbeschikkingstel- sur le féminicide, l’écocide, la mise à disposition du tri- ling, opgelegde behandeling van gedetineerden die hun bunal de l’application des peines, le traitement imposé strafeinde naderen, maar nog een ernstig gevaar vormen des détenus qui atteignent la fin de leur peine mais qui voor de maatschappij. Wat feminicide betreft, spreekt constituent encore un danger grave pour la société. En uit de adviezen dat het een symboolwetgeving zou zijn ce qui concerne le féminicide, il ressort des avis qu’il en dat het risico van discriminatie bestaat. Spreekster s’agirait d’une législation symbolique et qu’il existe deelt de bezorgdheid van de minister maar elke moord is un risque de discrimination. L’intervenante partage even erg. De minister zal goed naar de adviezen moeten l’inquiétude du ministre, mais chaque meurtre revêt la kijken. Zullen grote zaken over ecocide in het buitenland même gravité. Le ministre devra examiner de près les dan in België aanhangig kunnen worden gemaakt? Welke avis. Sera-t-il dès lors possible de porter devant les richting wil de minister daarmee uitgaan? Welke timing tribunaux en Belgique des dossiers majeurs d’écocide is de minister aanhouden inzake de hervorming van het commis à l’étranger? Quelle orientation le ministre Strafwetboek? De minister verklaarde bij zijn mondelinge veut-il prendre à cet égard? Quel calendrier le ministre toelichting ten onrechte dat het Strafwetboek niet meer doit-il respecter concernant la réforme du Code pénal? gestemd kon worden door de val van de regering. De Le ministre a déclaré à tort dans son exposé oral que le enige reden was tijdsgebrek door het naderende einde

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 44 DOC 55 1578/012

Code pénal n’a plus pu être voté en raison de la chute van de regeerperiode. Er werd in de commissie Justitie in du gouvernement. La seule raison était le manque de die laatste periode daaromtrent overigens nog heel wat temps dû à la fin imminente de la législature. Un travail constructief werk verricht. Omdat de terbeschikkingstel- constructif considérable a d’ailleurs encore été effectué ling uit het nieuwe Strafwetboek is geschrapt, terwijl uit en la matière au sein de la commission de la Justice au de vele hoorzittingen inmiddels toch gebleken is dat dit cours de cette dernière période. Le ministre devra de best behouden wordt, zal de minister opnieuw moeten nouveau négocier, dès lors que la mise à disposition onderhandelen. In zijn beleidsnota oppert de minister a été abrogée du nouveau Code pénal, alors qu’il est overigens de terbeschikkingstelling al voor terrorisme en ressorti entre-temps des nombreuses auditions qu’il zal hetzelfde gebeuren in het kader van de opvolging van est préférable de la maintenir. Le ministre préconise seksuele daders. Om een en ander sneller in werking te d’ailleurs déjà la mise à disposition pour le terrorisme laten treden, zal eerst het hoofdstuk seksuele misdrijven dans sa note de politique générale et il en sera de même worden herschreven. Zal de rest van het Strafwetboek dans le cadre du suivi des auteurs de crimes sexuels. dan op de lange baan worden geschoven? Spreekster Dans le souci d’accélérer l’entrée en vigueur, le chapitre heeft begrepen dat het hoofdstuk seksueel strafrecht uit sur les crimes sexuels sera le premier à être réécrit. Le het nieuwe Strafwetboek wordt gehaald en dat ingepast reste du Code pénal sera-t-il ainsi remis aux calendes in de oude strafcodex. Het nieuwe wetboek is evenwel grecques? L’intervenante a compris que le chapitre relatif helemaal anders geconcipieerd, met andere niveaus van au droit pénal sexuel est retiré du nouveau Code pénal straffen en een herziening van het aspect herhaling. Er et incorporé dans l’ancien Code pénal. Le nouveau dreigt dan gevaar voor procedurefouten. Kan de minister Code pénal est toutefois conçu de manière totalement voorkomen dat er twee systemen naast elkaar zullen différente, avec d’autres niveaux de peine et une révision bestaan? Experten zullen het systeem van gedeeltelijke de l’aspect de la récidive. Il existe dès lors un risque toerekeningsvatbaarheid voor alle misdrijven uitwerken de vices de procédure. Le ministre peut-il empêcher la en dat is een goede zaak. N-VA voorzag dat al in haar coexistence de deux systèmes? Les experts élaboreront programma. De minister zal daarvoor overigens ook le système de la responsabilité atténuée partielle pour inspiratie vinden in het Nederlandse systeem. tous les crimes, et c’est une bonne chose. La N-VA le prévoyait déjà dans son programme. Le ministre pourra d’ailleurs également s’inspirer du système néerlandais à cet effet.

Le nouveau Code d’Instruction Criminelle a été très Het nieuwe Wetboek van strafvordering gaf aanleiding controversé. La proposition existante est adaptée aux tot heel wat controverse. Het bestaande voorstel wordt besoins du terrain en deux phases. Dans un premier aangepast aan de noden vanop het terrein, in 2 fa- temps, les mesures nécessaires seront prises pour sen. Ten eerste, de nodige maatregelen nemen om de accélérer la procédure pénale. Dans un second temps, strafprocedure sneller te laten verlopen en, ten tweede, le rôle du juge d’instruction sera examiné. Le but n’est-il nadenken over de rol van de onderzoeksrechter. Is het ainsi plus d’écrire un code entièrement nouveau? Une dus niet langer de bedoeling om een volledig nieuw série d’adaptations peuvent être apportées rapidement, wetboek te schrijven? Er zijn een aantal aanpassingen telles que les règles régissant la procédure judiciaire; die snel kunnen gebeuren, zoals de regeling voor de d’autres adaptations concernent la prescription, le rôle procedure van de rechtspleging; andere aanpassingen du juge d’instruction, la procédure de constitution de betreffen de verjaring, de rol van de onderzoeksrechter, partie civile et la différence de droit des parties dans de procedure burgerlijke partijstelling en het verschil l’information et l’instruction. Ces adaptations permettront in recht van partijen in het opsporings- en gerechtelijk déjà de travailler plus efficacement sans brusquer le onderzoek. Met die aanpassingen zal er al performanter terrain, ce qui est sans doute ce que le ministre souhaite, kunnen worden gewerkt zonder het terrein te bruuskeren, et l’intervenante le soutient en cela. hetgeen wellicht is wat de minister wil en spreekster steunt hem daarin.

Le Code de l’application des peines sera un recueil, Het Wetboek van Strafuitvoering zal een bundeling mais il serait préférable de consacrer cette énergie, zijn, maar het zou beter zijn om die energie, tijd en ce temps et ces moyens au terrain, au backoffice, au middelen naar het terrein, de backoffice, frontoffice en frontoffice et aux bâtiments. gebouwen, te laten vloeien.

Le ministre considère que le fil conducteur concernant De leidraad bij het doel om meer straffen uit te laten l’objectif de faire exécuter plus de peines est que chaque voeren, is voor de minister dat elke straf die ká n wor- peine qui peut être exécutée doit également l’être. Or, den uitgevoerd ook moet worden uitgevoerd. Echter,

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 45

pour quelles peines pouvant être exécutées, cela n’est- voor welke straffen die wel kunnen uitgevoerd worden, il pas le cas actuellement? Comment le ministre va-t-il gebeurt dat dan nu niet? Hoe gaat de minister dat doel mettre en œuvre cet objectif? Le ministre augmentera ten uitvoering brengen? De minister verhoogt het aantal le nombre de peines exécutées, même celles de courte straffen dat wordt uitgevoerd, ook de korte, en zo snel durée, et ce dans les plus brefs délais. Comment le mogelijk. Hoe zal de minister dat aanpakken? Wat is de ministre va-t-il procéder? Quel est le point de vue du visie van de minister inzake korte gevangenisstraffen? ministre concernant les courtes peines de prison? Les Want in het nieuwe Strafwetboek komen de echt korte peines vraiment courtes ne figurent en effet plus dans straffen niet meer voor. De experten wilden geen enkele le nouveau Code pénal. Les experts ne voulaient plus gevangenisstraf meer onder 1 jaar. In Strafwetboek is de peines de prison de moins d’un an. Le Code pénal nu in een compromis van zes maanden tot een jaar prévoit à présent un compromis de six mois à un an, afin voorzien, opdat een rechter over de ganse waaier van qu’un juge puisse disposer de tout l’éventail de peines straffen zou kunnen beschikken volgens het dossier en fonction du dossier et de la personne à laquelle il a en de persoon die hij voor zich heeft. Spreekster is van affaire. L’intervenante estime qu’une peine très courte de mening dat een hele korte straf van enkele dagen die quelques jours infligée très rapidement peut parfois être heel snel wordt opgelegd soms zelfs nuttiger kan zijn même plus utile qu’une peine un peu plus longue. Il est dan een iets langere. Opvallend dat er in regeerakkoord frappant de constater que l’accord de gouvernement indi- nog stond dat er meer zal ingezet worden op alternatieve quait encore que l’on miserait davantage sur des sanctions sancties en elektronisch toezicht, maar dat dat niet meer alternatives et sur la surveillance électronique, mais que in de beleidsverklaring staat. De gemeenschappen zijn cela ne figure plus dans l’exposé d’orientation politique. daarvoor bevoegd. Hopelijk gaat de minister daarover Les Communautés sont compétentes à cet égard. Il faut met hen in overleg. Ook in het kader van strafuitvoering espérer que le ministre se concertera avec elles à ce ten tijde van corona via elektronisch toezicht hoopt de sujet. L’intervenante espère que le ministre se concer- spreekster op overleg tussen de minister en de ge- tera avec les Communautés également dans le cadre meenschappen. De minister streeft de uitbreiding van de l’exécution des peines en ces temps de coronavirus de SUO-magistraten na en zet dus meer in op strafuit- par le biais de la surveillance électronique. Le ministre voering. Wil de minister daar inderdaad een opbrengst vise à augmenter le nombre de magistrats de l’exécution van 250 miljoen uit halen? Op welke termijn wil de minister des peines et mise ainsi davantage sur l’exécution des de SUO-magistraten uitbreiden: jaarlijks? Welk doel stelt peines. Le ministre veut-il en effet en retirer un revenu de minister zich voor het einde van de regeerperiode? de 250 millions? Avec quelle fréquence le ministre veut-il Waar in de Uitgavenbegroting zijn die cijfers te vinden? augmenter le nombre de magistrats de l’exécution des Op de Ministerraad van vorige vrijdag stond het voorstel peines: annuellement? Quel objectif le ministre se fixe- geagendeerd om in het kader van COVID-19 gedetineer- t-il pour la fin de la législature? Où peut-on trouver ces den vervroegd vrij te laten, namelijk op 6 maanden van chiffres dans le budget des dépenses? La proposition het strafeinde. Dat staat haaks op de slogan “we maken de libérer anticipativement des détenus dans le cadre justitie straffer”. Mevrouw De Wit begrijpt de moeilijke du COVID-19, soit 6 mois avant la fin de la peine, était omstandigheden in de gevangenis, maar zo wordt een à l’ordre du jour du Conseil des ministres de vendredi veiligheidsrisico gecreëerd. Ook storend daaraan is dat dernier. Cela est en contradiction avec le slogan “nous er in onze maatschappij veel mensen geïsoleerd zitten faisons une justice plus ferme”. Mme De Wit comprend door COVID-19 en risico lopen; bijvoorbeeld onze seni- les conditions difficiles en prison, mais un risque est oren in de woonzorgcentra. Zij kunnen ook niet buiten créé pour la sécurité de cette manière. Un autre aspect en COVID-19 slaat ook daar hevig toe. Deze mensen troublant à cet égard est que de nombreuses personnes hebben niets misdaan, maar moeten wel als het ware dans notre société sont isolées par le COVID-19 et sont “hun straf uitzitten”. en danger; par exemple nos aînés dans les MRS. Ils ne peuvent pas non plus sortir, et le COVID-19 les y frappe également de plein fouet. Ces personnes n’ont rien fait de mal, mais doivent en quelque sorte “purger leur peine”.

Le ministre indique dans son exposé d’orientation De minister stelt in zijn verklaring dat bij opmaak politique que la possibilité de s’attaquer plus ferme- van het nieuwe Strafwetboek het mogelijk zal zijn om ment à la récidive sera créée lors de l’élaboration du recidive harder aan te pakken. Er zal daarbij voldoende nouveau Code pénal. Le juge disposera d’une liberté vrijheid aan de rechter worden gelaten om elke situatie suffisante pour évaluer chaque situation individuellement. individueel te kunnen inschatten. Spreekster herinnert L’intervenante rappelle que le commission d’experts eraan dat de expertencommissie het systeem van de voulait abolir le système de la récidive. Finalement, le herhaling wilden afschaffen. Uiteindelijk kwam er als compromis qui a été trouvé est que “récidive générale” compromis uit de bus dat de “algemene herhaling”

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 46 DOC 55 1578/012

a été supprimée mais que la “récidive spéciale” a tou- werd afgeschaft, maar dat in bepaalde hoofdstukken tefois été introduite dans certains chapitres. Il ressort wel de “bijzondere herhaling” werd ingevoerd. Uit de toutefois à présent de l’exposé d’orientation politique du beleidsverklaring van de minister blijkt nu echter dat de ministre que la récidive générale sera réintroduite. Afin algemene herhaling opnieuw zal worden opgenomen. de lutter contre la récidive, le ministre mise également Om recidive aan te pakken, streeft de minister ook sur l’accompagnement au cours de la détention et sur naar begeleiding tijdens detentie en een versterking un renforcement des services psychosociaux dans les van de psychosociale diensten in de gevangenissen. prisons. Toutefois, à la page 213 du budget des dépenses, Op pagina 213 van de Uitgavenbegroting is er echter il n’est pas question d’un budget supérieur, mais d’un niets over een hoger budget te vinden, wel over een budget inférieur. Pour savoir si la récidive diminue ou lager budget. Om goed te weten of de recidive wel of non, il faut l’évaluer, ce qui n’est guère réalisé. Il n’existe niet daalt, moet men meten. Dat gebeurt amper. Er is pas de moniteur de la récidive. Le ministre souhaite geen recidivemonitor. De minister wil wel werken met toutefois travailler avec un tableau de bord et recueillir een dashboard en cijfers verzamelen. Het is echter hoog des chiffres. Cependant, il est grand temps de réaliser tijd voor een actueel recidive-onderzoek. une enquête sur la récidive actuelle.

Le ministre veut le rapatriement dans le pays d’ori- De minister wil repatriëring naar het land van herkomst gine, ce dont Mme De Wit se réjouit. C’est une bonne en dat juicht mevrouw De Wit toe. Het is een goede chose que les efforts de l’ancien secrétaire d’État Theo zaak dat de inspanningen van voormalig staatssecre- Francken et de l’ancien ministre de la Justice Koen taris Francken en voormalig minister van Justitie Geens Geens soient poursuivis. Elle espère que les partenaires worden verdergezet. Spreekster drukt de hoop uit dat de de coalition du ministre continueront à le soutenir dans coalitiepartners van de minister hem daarbij zullen blijven cette entreprise. L’accord de gouvernement prévoit en steunen. In het regeerakkoord (nummer 166) staat dat son point n° 166 que seuls les détenus dépourvus de la enkel de gedetineerden zonder Belgische nationaliteit die nationalité belge et condamnés à des peines de plus de veroordeeld zijn tot meer dan 5 jaar hun straf in het land cinq ans devront purger leur peine dans leur pays d’ori- van herkomst zouden moeten uitzitten. Die voorwaarde gine. Cette condition a été abandonnée dans l’exposé is in de beleidsverklaring van de minister weggevallen. d’orientation politique du ministre. Cette condition est- Vervalt deze dan en geldt een en ander dan ook voor elle dès lors caduque et s’appliquera-t-elle également wie tot minder dan 5 jaar werden veroordeeld? aux détenus condamnés à des peines d’une durée de moins de cinq ans?

Un sujet brûlant d’actualité, au vu des événements Een behoorlijk actueel thema gelet op de gebeurte- de la semaine dernière, est la tolérance zéro à l’égard nissen van vorige week is de nultolerantie voor geweld des actes de violence contre la police et les services tegen politie of hulpverleners. Uit de reacties is toen de secours. Il est ressorti des réactions que l’indigna- gebleken dat er bij justitie veel verontwaardiging is en tion était grande au sein de la Justice et qu’il existait dat er delicate evenwichten bestaan, en procedures. des équilibres délicats et des procédures. Comment Hoe gaat de minister de nultolerantie voor geweld te- le ministre instaurera-t-il cette tolérance zéro à l’égard gen politie of hulpverleners waarmaken? Spreekster des actes de violence contre la police et les services erkent dat het cijfer van het aantal sepots voor dergelijk de secours? L’intervenante reconnaît que le nombre geweld veel te hoog ligt. De minister wil de opportuni- de classements sans suite relatifs à ce type d’actes de teitsepots verbieden, maar hoe zal hij dat aanpakken? violence est beaucoup trop élevé. Le ministre entend Een minister van Justitie kan gezien de scheiding der interdire les classements sans suite d’opportunité, machten niet opleggen wat het vervolgingsbeleid moet mais comment procédera-t-il? En vertu du principe de zijn. Het Openbaar Ministerie is immers onafhankelijk. la séparation des pouvoirs, un ministre de la Justice De minister beschikt over het positief injunctierecht, ne peut pas dicter la politique de poursuite à suivre. En maar dat is een heel drastische ingreep. De minister van effet, le ministère public est indépendant. Si le ministre Binnenlandse Zaken heeft gezorgd voor meer personeel, dispose d’un droit d’injonction positive, l’exercice de bescherming en capaciteit en de minister steunt haar ce droit s’apparente à une mesure très drastique. La daarin. Schrijnend is echter dat de dotaties aan lokale ministre de l’Intérieur prévoit plus de personnel, de besturen 140 miljoen euro minder zullen bedragen voor protection et de capacité, et le ministre la soutient dans de lokale politie. Het zullen dus de lokale besturen zijn

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 47

cette démarche. Il est cependant navrant de constater die uit eigen zak voor die extra capaciteit en bescherming que les dotations allouées aux autorités locales seront zullen moeten zorgen. réduites de 140 millions d’euros pour la police locale. Ce seront donc les autorités locales qui devront fournir cette capacité et cette protection supplémentaires en payant de leur propre poche.

Le ministre poursuivra les travaux du Vlaams Forum De minister zal het Vlaams Forum Kindermishandeling Kindermishandeling et lancera aussi ceux de son pendant voortzetten en ook de Franstalige tegenhanger wordt francophone. L’intervenante espère que ces démarches geactiveerd, hopelijk in samenspraak met de regio’s. se feront en concertation avec les régions.

En ce qui concerne la lutte contre la traite des êtres Inzake de strijd tegen mensenhandel en mensen- humains et le trafic d’êtres humains, le ministre a expliqué smokkel werd bij mondelinge toelichting als mogelijke oralement qu’une mesure susceptible d’être prise à cet maatregel de strafbaarstelling van de inklimming in égard était l’incrimination de l’embarquement dans des voertuigen genoemd. Het N-VA-wetsvoorstel daarover véhicules. La proposition de loi de la N-VA à cet égard ligt al enige tijd klaar en kan daarbij helpen. est prête depuis un certain temps et pourrait être utile.

C’est une bonne chose que le ministre promette de Het is een goede zaak dat de minister een krachtige lutter vigoureusement contre le terrorisme, la radicali- strijd beloofd tegen terrorisme, radicalisering en extre- sation et l’extrémisme, et que la question de la mise à misme en dat in dat verband ook over terbeschikking- disposition soit également abordée dans ce contexte. stelling wordt gesproken.

Le ministre souhaite renforcer les services de sécurité De minister wil de veiligheids- en inlichtingendiensten et de renseignement, mais l’intervenante aurait souhaité versterken, maar spreekster mist de Kruispuntbank davantage d’informations sur la création de la Banque- Veiligheid, één van de speerpunten van de Parlementaire Carrefour Sécurité, l’une des recommandations phares de Onderzoekscommissie naar de terroristische aanslagen la commission d’enquête parlementaire sur les attentats van 22 maart 2016, die slechts kort wordt vernoemd. Zal terroristes du 22 mars 20016, qui n’est que brièvement de minister daar werk van maken? évoquée. Le ministre œuvrera-t-il à sa création?

Le ministre aspire à juste titre à une police judiciaire De minister streeft terecht naar een krachtige en mo- fédérale forte et moderne. Or, la page 312 du budget derne federale gerechtelijke politie. Uit pagina 312 van général des dépenses ne mentionne aucune augmen- zijn Uitgavenbegroting over de bezoldigingen van de tation du budget alloué pour les rémunérations de la gerechtelijke politie blijkt niet dat het budget zal worden police judiciaire. On constate même une diminution des verhoogd. De werkingsuitgaven dalen zelfs, zodat er dépenses de fonctionnement, de sorte que, globalement, globaal geen extra budget is voor de gerechtelijke politie. aucun budget supplémentaire n’est prévu pour la police Gaan alle coalitiepartners van de minister akkoord met judiciaire. Tous les partenaires de la coalition du ministre de omschakeling naar 5G? ont-ils marqué leur accord sur le passage à la 5G?

En ce qui concerne la lutte contre la criminalité orga- Inzake de strijd tegen de georganiseerde misdaad wil nisée, le ministre entend miser sur une augmentation de minister inzetten op meer verbeurdverklaringen, meer du nombre de saisies et d’amendes, ainsi que sur des geldboetes en investeren in meer SUO-magistraten. Zal investissements en vue d’augmenter le nombre de het bedrag van de bijkomende inningen rechtstreeks magistrats EPE. Le montant de ces prélèvements sup- terugvloeien naar justitie? plémentaires reviendra-t-il directement à la Justice?

Le Stroomplan XXL de lutte contre la criminalité liée à Het “Stroomplan XXL” om de drugcriminaliteit aan te la drogue présente plusieurs failles, comme le manque pakken, kent een aantal pijnpunten, zoals het gebrek de gestion et de coopération, le manque de moyens aan regie en samenwerking, het gebrek aan middelen et la mise à l’arrêt de la coopération internationale. en het stilliggen van de internationale samenwerking. L’intervenante se réjouit que le ministre se penche sur ce Spreekster juicht toe dat de minister dit thema opneemt. thème. La gestion sera confiée au procureur portuaire. De regie komt in handen van de havenprocureur. Alle Toutes les informations disponibles auprès des services beschikbare informatie van de politiediensten en de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 48 DOC 55 1578/012

de police et des douanes seront rassemblées au sein douane komt samen in een operationeel overlegplatform d’une plateforme de concertation opérationnelle et y en wordt daar tussen die partners uitgewisseld. Ook de seront échangées entre ces partenaires. Des partenaires private partners kunnen hierbij worden betrokken. Zal privés pourront également y être associés. Le procureur de havenprocureur zich voortaan echt en niet alleen op portuaire s’occupera-t-il désormais réellement de la papier enkel en alleen met havencriminaliteit bezighou- criminalité portuaire, et pas seulement des formalités den? Daar zal bovendien ook veel extra ondersteuning purement administratives? Par ailleurs, un renforcement welkom zijn, bijvoorbeeld scanners in het kader van substantiel du soutien serait le bienvenu, par exemple de aanpak van drugstransport. De minister wil meer des scanners à utiliser dans le cadre de la lutte contre middelen voor de federale gerechtelijke politie, maar le transport de drogue. La ministre souhaite augmenter spreekster ziet geen extra budget. les moyens à disposition de la police judiciaire fédérale, mais l’intervenante ne voit aucun budget supplémentaire.

La lutte contre les violences sexuelles constitue à De strijd tegen seksueel geweld is voor de minister juste titre une priorité pour le ministre. S’il est positif terecht een prioriteit. Een verhoogde focus op rehabili- de mettre davantage l’accent sur la réhabilitation des tatie van de dader door aandacht voor psychologische auteurs des faits en accordant une attention particulière begeleiding en opvolging van de dader om zo de kans op à l’accompagnement et au suivi psychologiques de ces recidive te verminderen, is prima, maar wederom rijst de auteurs afin de réduire le risque de récidive, la question vraag naar het budget. Zal de eerder gemaakte belofte qui se pose une nouvelle fois est celle du budget. La om in iedere provincie een zorgcentrum op te richten, promesse faite précédemment de créer un centre de nagekomen worden? Uit welk departement zal het budget soins dans chaque province sera-t-elle tenue? De quel komen, want noch bij Justitie noch bij Volksgezondheid is département proviendra le budget dès lors que ni le daarvoor in budget voorzien. De Family Justice Centers département de la Justice ni celui de la Santé publique voor seksueel geweld in de familiale context die de mi- ne prévoit de budget à cet effet. Les Family Justice nister wil uitbouwen, zijn een Vlaamse bevoegdheid en Centers pour les victimes de violence sexuelle dans de Vlaamse regering voorziet daarvoor in 9 miljoen euro un contexte familial que le ministre entend construire extra per jaar. Spreekster gaat ervan uit dat de minister relèvent de la compétence de la Région flamande et le daarvoor dus met Vlaanderen zal samenwerken. Voor gouvernement flamand prévoit d’y consacrer annuellement intrafamiliaal geweld in het algemeen zou veel vaker neuf millions d’euros supplémentaires. L’intervenante gebruik moeten gemaakt worden van de mogelijkheid part du principe que le ministre se concertera dès lors van het huisverbod, aldus mevrouw De Wit. avec la Flandre à ce sujet. Pour la violence intrafamiliale en générale, Mme De Wit estime qu’il faudrait bien plus souvent recourir à l’interdiction de résidence.

Dans le cadre des infractions de nature financière et De minister wil in het kader van de financiële en fiscale fiscale, le ministre souhaite évaluer la transaction pénale misdrijven de verruimde minnelijke schikking evalueren. élargie. Il entend aussi intensifier les efforts de recru- Hij wenst ook extra inspanningen te leveren voor de tement de magistrats spécialisés et des fonctionnaires aanwerving van gespecialiseerde magistraten en van fiscaux détachés auprès des parquets. Ne serait-il pas gedetacheerde fiscale ambtenaren naar de parketten. préférable de l’imposer de manière plus contraignante, Wordt dit niet beter wat dwingender opgelegd, met dui- en convenant de processus de travail clairs. Les attentes delijk afgesproken werkprocessen. De verwachtingen de l’intervenante sont élevées. van de spreekster zijn hoog gespannen.

En conclusion, on peut dire que le ministre présente Tot besluit kan worden gezegd dat de minister heel de nombreuses propositions et projets dans le domaine wat voorstellen en plannen presenteert op gebied van du droit pénal. Certains de ces points figurent égale- strafrecht. Sommige daarvan staan ook in het regeer- ment dans l’accord de gouvernement, d’autres non. akkoord, andere niet. Zo mist de spreekster informatie L’intervenante souhaiterait un complément d’informations over de reparatie van de Kraakwet, de visie van de concernant la réparation de la loi “incriminant le squat”, minister op korte gevangenisstraffen en de aanpak van la vision du ministre sur les peines de prison de courte tienerpooiers. Over de Kruispuntbank Veiligheid staat durée et la lutte contre les proxénètes d’ados. La note niets in de nota van de minister, hoewel daarvan in het du ministre ne contient rien à propos de la Banque- regeerakkoord melding wordt gemaakt. Hetzelfde geldt Carrefour Sécurité, bien que ce point soit mentionné voor de bestuurlijke handhaving, hoewel hoofdzakelijk dans l’accord de gouvernement. Il en va de même pour een thema voor de minister van Binnenlandse Zaken l’approche administrative. Bien que cette matière relève zal daarvoor toch nauw met justitie moeten worden

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 49

principalement de la ministre de l’Intérieur, elle néces- samengewerkt. Justitie geeft veel uit handen, hetgeen sitera toutefois une coopération étroite avec la justice. ook een zeker risico inhoudt qua bevoegdheden. Er La justice se dessaisit énormément, ce qui comporte wordt door justitie veel via de bestuurlijke handhaving également un certain risque en termes de compétences. gewerkt, maar het evenwicht moet bewaard worden. La justice travaille beaucoup par le biais de l’approche Wat is de mening van de minister daarover? administrative, mais l’équilibre doit être maintenu. Quel est l’avis du ministre à ce sujet?

Mme De Wit conclut que, d’une manière générale, le Mevrouw De Wit concludeert dat de minister, alge- ministre semble vouloir écouter le terrain et, surtout, y meen gesproken, lijkt te willen luisteren naar het terrein faire la différence. C’est une bonne chose. Pour inverser en vooral daar het verschil te willen maken. Dat is een la tendance, il ne suffira toutefois pas de remplacer les goede zaak. Om het tijd te keren, zal er evenwel meer adresses électroniques au sein de la justice par “équipe nodig zijn dan het veranderen van de mailadressen binnen justice”. Le ministre est ambitieux, et il faut s’en réjouir. justitie naar “team justitie”. De minister is ambitieus, en De nombreuses mesures sont abordées et promises dat is positief. Heel wat zaken worden al tientallen jaren depuis des décennies, pourquoi tout cela réussirait-il aangekaart en beloofd, waarom zou het nu ineens wel soudainement? L’intervenante note dans les commu- allemaal lukken? Spreekster ziet in de communicaties nications du ministre beaucoup de belles paroles et de van de minister veel profilering en krasse, stoere taal, termes vifs et forts, ce qui n’est pas si contraignant pour hetgeen niet zo verbindend is voor een regering die un gouvernement qui veut s’enorgueillir de tenir ses daar prat op wil gaan. Spreekster vraagt zich af of alle engagements. L’intervenante se demande si tous les coalitiepartners van de minister op dat punt op dezelfde partenaires de coalition du ministre sont sur la même lijn zitten en de minister de nodige budgetten zal vinden. longueur d’onde sur ce point et si le ministre trouvera De ambities van de minister worden voorlopig ook nog les budgets nécessaires. Les ambitions du ministre niet vertaald in de budgettaire cijfers. Er komen wel ne se traduisent provisoirement pas encore non plus provisies aan, maar die bieden in feite geen garantie. dans les chiffres budgétaires. Il y aura des provisions, Beloften niet waarmaken, kan het vertrouwen in justitie mais elles n’offrent en fait aucune garantie. Le fait de een grote knauw geven. De minister pleit bijvoorbeeld ne pas tenir ses promesses peut porter un coup rude wel voor een straffere justitie, voor nultolerantie, maar à la confiance dans le système judiciaire. Le ministre doet in de praktijk het omgekeerde, bijvoorbeeld met de plaide par exemple en faveur d’une justice plus ferme, voornoemde vrijlatingen. de la tolérance zéro, mais en pratique, il fait le contraire, notamment par les libérations précitées.

Mme De Wit souhaite au ministre le courage de réa- Mevrouw De Wit wenst de minister de moed om zo- liser le plus d’avancées possibles. Elle partage son veel mogelijk bakens te verzetten. Zij deelt zijn ambitie ambition. Si le ministre veut vraiment rendre la justice daarin. Als het de minister echt menens is om justitie plus rapide, plus humaine et plus ferme, il pourra trouver effectief sneller, menselijker en straffer te maken, kan un allié dans la N-VA. hij daarin in N-VA een partner vinden.

M. Christoph D’Haese (N-VA) souhaite engager un De heer Christoph D’Haese (N-VA) wil met de minister dialogue rapide, humain et ferme avec le ministre. Le een snelle, menselijke en straffe dialoog aangaan. De ministre a l’ambition d’être exhaustif, ce qu’illustre son minister heeft de ambitie om volledig te zijn, hetgeen texte détaillé, mais l’intervenant ne relèvera que sept wordt geïllustreerd in zijn uitvoerige tekst, maar spre- points que l’on pourrait qualifier des sept péchés du ker zal slechts zeven punten uitlichten. Het zouden de ministre Van Quickenborne. zeven zonden van minister Van Quickenborne kunnen worden genoemd.

Le ministre a annoncé ces dernières semaines une De minister kondigde de afgelopen weken een batterij batterie de mesures fermes. La justice chancelante serait aan kordate maatregelen aan. De zwalpende justitie zou enfin remise sur les rails grâce à un recours accru à la eindelijk opnieuw op koers komen door meer snelrecht, procédure accélérée, moins de formalités administratives minder rompslomp en meer digitalisering. Daar kan toch et plus d’informatisation. Personne ne peut s’y opposer. niemand tegen zijn.

Après le passage du ministre de la Justice, les im- De immense problemen, zoals de straffeloosheid, menses problèmes, comme l’impunité, qui font et fe- waar terecht de aandacht op wordt gevestigd en nog ront encore l’objet à juste titre d’une attention particulière, zal op worden gevestigd, zullen na de passage van

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 50 DOC 55 1578/012

ne seront plus que de mauvais rêves. Le ministre a déclaré de minister op Justitie nog slechts nare dromen zijn. dans les médias que le sentiment d’impunité doit dispa- De minister verklaarde in de media dat het gevoel van raître. L’intervenant voit dans l’impunité davantage qu’un straffeloosheid moet verdwijnen. Spreker ziet in de sentiment. Il y voit un réel problème, qui doit être résolu. straffeloosheid meer dan een gevoel, maar wel een En Flandre orientale, 350 000 dossiers répressifs sont echt probleem dat moet worden opgelost. Er worden constitués sur base annuelle. À peine 10 % de ceux-ci in Oost-Vlaanderen op jaarbasis 350 000 strafdossiers aboutissent effectivement devant le tribunal. Foucault a opgesteld. Amper 10 percent daarvan komt effectief voor dit un jour qu’elle est dangereuse quand elle n’est pas de rechtbank. Foucault zei ooit het volgende: “qu’elle utile. Cette sentence s’applique en fait à la justice, qui est dangereuse quand elle n’est pas utile”. Die uitspraak est dangereuse si elle n’est pas efficace, comme c’est is in feite toepasselijk op justitie, die gevaarlijk is als ze le cas par exemple lorsque beaucoup de procès-ver- niet doelmatig is, zoals bijvoorbeeld veel pv’s opstellen baux sont rédigés et qu’ils ne débouchent pas sur une die niet resulteren in een rechtsbedeling. Het kan als procédure judiciaire. Ce problème peut être considéré eerste zonde worden gezien. comme un premier péché.

La violence à l’égard des policiers, comme par exemple Het geweld tegen politiemensen, zoals bijvoorbeeld celle qui s’est exprimée récemment à Bruxelles, témoigne onlangs in Brussel, tonen een brutaliteit en een totaal d’une brutalité et d’une absence totale de respect à gebrek aan respect voor wie de orde moet handhaven. l’égard de ceux qui sont chargés du maintien de l’ordre. De minister heeft gesteld dat van het seponeren van poli- Le ministre a déclaré que les violences à l’égard des tiegeweld geen sprake meer zou zijn. Spreker vraagt hoe policiers ne pourraient plus être classées sans suite. de minister concreet het seponeringsbeleid zal bijsturen L’intervenant demande comment le ministre adaptera en hervormen? Politiemensen zijn de afgelopen jaren al et réformera concrètement la politique de classement te vaak met een kluitje in het riet gestuurd. Er hebben sans suite. Ces dernières années, les policiers ont trop in deze commissie Justitie afgelopen juli twee interes- souvent été envoyés sur les roses. Deux auditions inté- sante hoorzittingen plaatsgevonden. Procureur-generaal ressantes ont eu lieu au sein de cette commission de la Christian De Valkeneer heeft toen vanuit zijn ambt drie Justice en juillet dernier. Dans le cadre de sa fonction, gradaties ter sprake gebracht: beledigingen en smaad, le procureur général Christian De Valkeneer relevait à weerspannigheid en, ten slotte, slagen en verwondingen. l’époque trois gradations: les insultes et les outrages, la Spreker stelt voor om voortaan van respectsdelicten te rébellion et, enfin, les coups et blessures. L’intervenant spreken. De cijfers zijn inderdaad wel verbeterd: waar propose de parler désormais de délits en matière de vroeger 6,5 cases op de tien werden geseponeerd, zijn respect. Les chiffres se sont toutefois améliorés: alors het er nu vijf wat beledigingen en smaad betreft. Voor qu’autrefois, 6,5 cas sur 10 étaient classés sans suite, de weerspannigheid gaat het over 40 percent sepots. 5 le sont aujourd’hui en ce qui concerne les insultes et Voor slagen en verwondingen wordt 35 percent van de les outrages. Pour ce qui concerne la rébellion, 40 % zaken niet eens vervolgd. Het zijn onaanvaardbare cijfers. des cas sont classés sans suite. Et pour ce qui concerne Naar aanleiding van de zoveelste rellen in Anderlecht les coups et blessures, 35 % des affaires ne font même enige maanden geleden bepleitte voormalig minister van pas l’objet d’une poursuite. Ces chiffres sont inaccep- Binnenlandse Zaken De Crem een nultolerantiebeleid. tables. Lors des énièmes émeutes qui se sont déroulées Wie geloofde dat toen? Het is niet zo’n vaart gelopen. à Anderlecht il y a quelques mois, l’ancien ministre de Spreker vreest hier voor een tweede zonde in het beleid l’Intérieur Peter De Crem avait plaidé en faveur d’une van de minister. politique de tolérance zéro. Qui l’a cru à l’époque? On n’en est toujours pas là. L’intervenant redoute en l’occur- rence un deuxième péché dans la politique du ministre.

La note de politique générale du ministre ressemble De beleidsbrief van de minister lijkt een grote catalogus à un vaste catalogue dans lequel tout et tout le monde te zijn waar alles en iedereen zich in kan terugvinden. peuvent se retrouver. Rien n’est moins vrai, car elle Niets is minder waar, want over het dossier van de Bende est quasi muette au sujet du dossier des tueurs du van Nijvel wordt bijna met geen woord gerept: een derde Brabant: un troisième péché, le péché de résignation. zonde, de zonde van de berusting. De theorie van de À cet égard, la théorie de la séparation des pouvoirs scheiding der machten zal de minister hierin geen maat- ne fournira aucun alibi social au ministre. Au cours de schappelijk alibi verlenen. Tijdens de voorbije regeerperi- la précédente législature, l’espoir était revenu à Alost, ode is in Aalst, thuisstad van de heer D’Haese en plaats ville d’origine de M. D’Haese et lieu de la dernière van de laatste bloedige aanslag van de Bende, de hoop attaque sanglante des tueurs. L’ancien ministre de la weer opgeflakkerd. Voormalig minister van Justitie Koen Justice, Koen Geens, avait en effet promis de mettre Geens had immers beloofd in het dossier opnieuw een

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 51

les bouchées doubles dans ce dossier. L’espoir d’une tandje bij te steken. De hoop op een doorbraak leefde percée était revenu. L’an dernier, les procureurs généraux op. Vorig jaar bezochten procureurs-generaal samen met et l’ancien ministre se sont rendus au cimetière d’Alost. de voormalige minister de begraafplaats van Aalst; op Lors de la 35e et dernière commémoration, aucune de de jongste en 35ste herdenking was evenwel niemand ces personnes n’était toutefois présente. Le ministre van dat gezelschap nog te bekennen. Wil de minister de a-t-il encore l’intention de découvrir la vérité? Quels waarheid nog aan het licht proberen te brengen? Hoeveel efforts est-il prêt à fournir dans ce contexte? Plus de inspanningen wil hij daarvoor doen? Meer dan duizend mille feuilles de papier, 28 morts, 40 blessés et énor- bladzijden papier, 28 doden, 40 gewonden en enorm mément de souffrance. Une honte pour la justice, qui veel leed. Een justitiële schandvlek die toch meer waard a tout de même plus de valeur qu’une note de bas de is dan een voetnoot. Aan het einde van deze regeerpe- page. L’affaire risque en effet d’être prescrite à la fin de riode dreigt immers de verjaring. Spreker hoopt dat er la présente législature. L’intervenant espère que dans in dit domein eindelijk iets wezenlijks zal veranderen. ce domaine, un changement substantiel finira par se Het gaat uiteindelijk niet over nieuwe mailadressen, produire. En fin de compte, il ne s’agit pas de nouvelles windowdressing of lichtvoetige aankondigingen, maar adresses électroniques, de modifications superficielles over realisaties die de ordediensten de rugdekking ou d’annonces légères, mais de réalisations qui doivent moeten geven die ze verdienen en straten en steden offrir aux services d’ordre la protection qu’ils méritent veiliger maken. et rendre les rues et les villes plus sûres.

Dans son quatrième point, l’intervenant rappelle que Met zijn vierde punt haalt spreker aan dat er tijdens pendant la précédente législature, le Parlement fédéral de vorige regeerperiode al erg veel wetgevend werk is a déjà réalisé un important travail législatif au sein de la verricht in het federaal Parlement en in de commissie commission de la Justice et que quelques projets seront voor Justitie en dat enkele projecten nog voortgezet poursuivis. L’intervenant songe notamment au droit suc- zullen worden. Spreker denkt daarbij aan het erfrecht, cessoral, au droit des sociétés, au droit matrimonial et vennootschapsrecht, huwelijksvermogensrecht en goede- au droit des biens: de bons projets entièrement soutenus renrecht: goede projecten die de N-VA volledig gesteund par la N-VA. Le ministre doit cependant également être heeft. De minister moet evenwel ook aandacht hebben attentif aux conséquences de cette nouvelle législation, voor de nasleep van die nieuwe wetgeving of, anders autrement dit à son évaluation. Les changements apportés gezegd, de evaluatie ervan. De veranderingen aan de à la législation générique ont été énormes. Beaucoup generieke wetgeving waren enorm. Veel practici heb- de praticiens ont dû assimiler une énorme quantité de ben een enorme hoeveelheid aan nieuwe wetgeving te nouvelle législation. Pour l’intervenant, il est temps de verwerken gekregen. Het lijkt de spreker tijd om wat te ralentir pour éviter les accidents de parcours, évaluer temperen om accidents de parcours te voorkomen, de les réformes et les adapter là où c’est nécessaire. hervormingen te evalueren en bij te sturen waar nodig.

Le ministre reste très vague sur certains points. Ainsi, Op bepaalde punten blijft de minister heel vaag. Zo le ministre déclare dans sa note de politique générale: staat in de beleidsverklaring van de minister: “Justitie “La justice a de nombreux partenaires. Nous poursuivons heeft vele partners. We zetten de modernisering van de la modernisation des groupes professionnels (avocats, beroepsgroepen (advocaten, bedrijfsjuristen, notarissen juristes d’entreprise, notaires et huissiers).” Comment en gerechtsdeurwaarders) verder.” Hoe zal de minister le ministre accomplira-t-il concrètement cette moderni- u deze modernisering concreet doorvoeren? Zal hij sation? Continuera-t-il à se baser sur les rapports que voortwerken met de rapporten die zijn voorganger liet son prédécesseur a fait établir? À quel groupe profes- opstellen? Welke beroepsgroep zal als eerste zijn aan- sionnel s’intéressera-t-il en premier lieu? Quel délai le dacht krijgen? In welk tijdspad voorziet de minister voor ministre prévoit-il pour la modernisation? Travaillera-t-il de modernisering? Zal hij met expertengroepen werken? avec des groupes d’experts? Le parlement sera-t-il déjà Wordt het Parlement tijdens dat moderniseringsproces associé pendant ce processus de modernisation, ou ne al betrokken of past dat bij het eventuele wetgevende le sera-t-il que lors de l’éventuel processus législatif? proces zelf?

Sur d’autres points, le ministre est par contre beau- Op andere punten is de minister dan weer een pak coup plus concret. Ainsi, il indique déjà dans sa note concreter. Zo stelt hij in zijn beleidsnota al welke uitvoe- de politique générale quels arrêtés d’exécution de la ringsbesluiten van de Kansspelwetgeving nog allemaal législation sur les jeux de hasard seront mis en œuvre. uitgevoerd zullen worden. Er zal ook geïnvesteerd worden Il sera également investi dans une Commission des jeux in een moderne, digitale en efficiënte Kansspelcommissie, de hasard moderne, numérique et efficace, qui sera die tevens beter gewapend zal worden om ook de online également mieux armée pour contrôler aussi le secteur kansspelsector te controleren. Er is op dit moment echter

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 52 DOC 55 1578/012

des jeux de hasard en ligne. Actuellement, la justice a niet enkel nood aan een modernere Kansspelcommissie, toutefois besoin non seulement d’une Commission des maar ook aan een andere Kansspelcommissie. De jeux de hasard plus moderne, mais également d’une huidige vorm van deze commissie moet echt onder de Commission des jeux de hasard différente. La forme loep genomen worden, zowel de vertegenwoordiging actuelle de cette commission doit être analysée, tant en van allerlei kabinetten in de commissie als de werking ce qui concerne la représentation de toutes sortes de ervan. Is het goed dat één enkel orgaan regulator van cabinets au sein de la commission qu’en ce qui concerne een economische sector is, vergunningen uitdeelt en le fonctionnement de la commission. Est-ce une bonne tegelijk de controles op die vergunningen uitvoert? Met chose qu’un seul organe régule un secteur économique, een beeld zou kunnen worden gesteld dat het gaat over octroie des autorisations et en même temps contrôle ces de boswachter die stroper en ook eigenaar van het bos is. autorisations? On pourrait dire de manière imagée que Vooraleer de minister investeert in de Kansspelcommissie, c’est un garde forestier qui serait à la fois braconnier et wat op zich zeker nodig is, raadt spreker hem aan om ze propriétaire du bois. Avant que le ministre n’investisse drastisch te hervormen. Daarnaast is het goed dat de dans la Commission des jeux de hasard, ce qui - en soi - minister eerst de huidige Kansspelwetgeving evalueert est certainement nécessaire, l’intervenant lui conseille de en dan best op basis van wetenschappelijk onderzoek la réformer drastiquement. Ensuite, il serait souhaitable uitmaakt welke maatregelen nu eigenlijk echt werken om que le ministre évalue d’abord l’actuelle Commission des spelers te beschermen. De minister zal in dezen wellicht jeux de hasard et détermine, de préférence sur la base een en ander moeten finetunen met zijn collega uit de d’une étude scientifique, quelles mesures sont réellement regeringscoalitie. Ten slotte lijkt de minister het dark web efficaces pour protéger les joueurs. Le ministre devra te vergeten, waar de illegale gokindustrie zich ophoudt. sans doute mettre tout cela au point avec son collègue de la coalition gouvernementale. Enfin, le ministre semble oublier le dark web où opère l’industrie illégale du jeu.

Le ministre fait preuve d’ambition lorsqu’il déclare Het getuigt van ambitie dat de minister de verkeersvei- vouloir aborder la sécurité routière de manière multidis- ligheid multidisciplinair wil aanpakken. In de commissie ciplinaire. Le permis conduire à points a déjà été mis en Mobiliteit werd al het rijbewijs met punten naar voren avant en commission de la Mobilité. Il s’agit d’une dispo- geschoven, een bepaling uit de wet van 1990 die tot nog sition de la loi de 1990 qui n’a pas encore été mise en toe niet werd doorgevoerd. In het federaal regeerakkoord œuvre jusqu’à présent. L’idée de ce permis de conduire werd dat rijbewijs als idee opgenomen: “Een studie over avait déjà été retenue dans l’accord de gouvernement de rol van het rijbewijs met punten in vergelijking met fédéral: “Une étude sur le rôle du permis de conduire à andere landen […] zal worden uitgevoerd.” De minister points, comparé à d’autres pays […] sera menée.” Dans verwijst in zijn beleidsverklaring naar de wet betreffende son exposé d’orientation politique, le ministre se réfère het rijbewijs met punten als basis voor zijn aanpak. Hij wil à la loi sur le permis de conduite à points pour baser de recidive in dat verband wegwerken. Kan de minister son approche. Il veut ainsi supprimer la récidive. Le nadenken over de spreiding van 8 dagen tot vijf jaar? ministre pourrait-il envisager le retrait de 8 jours à cinq Is daar iets mee te doen in het strafquantum? Komt er ans? Y-a-t-il quelque chose à modifier dans le quantum tijdens deze regeerperiode een studie of zal het rijbewijs de la peine? Une étude sera-t-elle réalisée au cours de met punten daadwerkelijk worden ingevoerd? la présente législature, ou bien le permis de conduire à points sera-t-il effectivement introduit?

M. D’Haese indique qu’il avait en fait 38 400 ques- De heer D’Haese vermeldt dat hij in feite 38 400 vragen tions à poser au ministre. Ce nombre provient de M. Van had voor de minister. Dat aantal komt van de heer Van Leeuw qui avait évoqué au cours d’une audition en Leeuw, die het in een hoorzitting in de commissie had over commission l’impossibilité d’organiser un procès anti- de onmogelijkheid van het inrichten van een terroproces terroriste par le biais de la procédure d’assises. Sur ce via het kanaal van de assisenprocedure. Op dit punt point, le péché risque de devenir un péché originel ou bestaat het gevaar dat de zonde een erf- of doodzonde un péché mortel. Un budget spécial a-t-il été prévu à wordt. Is daarvoor wel in een bepaald budget voorzien? cette fin? Est-il repris dans la provision générique? Il y Staat dat in de generieke provisie? Er zouden 38 400 vra- aurait 38 400 questions à poser et il y a 800 victimes. gen moeten worden gesteld en er zijn 800 benadeelden. Il y a les morts et les blessés, mais également ceux Er zijn de doden en de gewonden, maar ook wie in de qui se trouvaient dans le hall d’accueil. Combien de ontvangsthal stond. Hoeveel mensen zouden zich daar ces personnes pourraient-elles raisonnablement se op een redelijke manier burgerlijke partij kunnen stel- constituer partie civile? Quel parcours la justice suivra- len? Hoe gaat in dezen de itinera van justitie lopen? Dit t-elle? Ce parcours sera difficile et dangereux. La police wordt een moeilijk en gevaarlijk parcours. Abdelsalam

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 53

locale avait intercepté Salah Abdelsalam sur le territoire Salah werd twee jaar voor de aanslagen door de lokale de la commune d’Alost deux ans avant les attentats. Il politie op Aalsters grondgebied geïntercepteerd. Hij had ne possédait aucun permis de conduire et conduisait geen rijbewijs en stuurde onder invloed. Op het com- sous influence. Au commissariat, il avait ensuite menacé missariaat bedreigde hij naderhand een politieagente. une policière. Les faits avaient été transmis au parquet, De feiten werden aan het parket overgemaakt, met de avec le cachet “urgent”. L’homme n’a toujours pas reçu stempel dringend erop. De man heeft nog altijd niet de la facture et n’a pas encore dû se justifier. Tout cela rekening ontvangen en heeft zich nog niet moeten komen prouve à quel point la justice dysfonctionne dans notre verantwoorden. Dit om aan te tonen hoe justitie in dit pays et qu’elle est dangereuse quand elle n’est pas utile. land niet functioneert. Qu’elle est dangereuse quand elle n’est pas utile.

Mme Claire Hugon (Ecolo-Groen) se réjouit de consta- Mevrouw Claire Hugon (Ecolo-Groen) is opgetogen te ter que la justice sera refinancée. Voilà des années et constateren dat het gerecht zal worden geherfinancierd. des années que le monde de la justice, et derrière lui Vele jaren lang heeft de gerechtelijke wereld, en daar- toute la société belge, attendait cet engagement. Les achter de hele Belgische samenleving, op die verbintenis besoins sont énormes, et il faut se réjouir que le gouver- gewacht. De behoeften zijn enorm en het is verheugend nement ait décidé d’y réinvestir: en vitesse de croisière, dat de regering heeft beslist om er opnieuw in te investe- 250 millions par an, plus 50 millions pour l’informatisa- ren: op kruissnelheid zal het gaan om 250 miljoen euro tion. C’est considérable, c’était indispensable. Il faut per jaar, plus 50 miljoen euro voor de informatisering. le réaffirmer haut et fort: la justice n’est pas un gouffre Dat is aanzienlijk en het was onontbeerlijk. Dat moet luid financier, investir dans la justice, c’est investir dans un en duidelijk worden herbevestigd: het gerecht is geen service public essentiel. L’oratrice se réjouit donc sans financiële afgrond; investeren in het gerecht is investeren réserve de cette avancée majeure. in een essentiële openbare dienst. Zij juicht deze grote vooruitgang dan ook zonder voorbehoud toe.

Plus de moyens pour la justice, ce sont des magistrats Meer middelen voor het gerecht betekenen bijkomende supplémentaires, plus de personnel dans les cours et magistraten, meer personeel in de hoven en rechtbanken tribunaux, dans les prisons, des employés mieux payés en in de gevangenissen en beter betaalde werknemers pour une justice plus attractive. Ce sont des formations voor een aantrekkelijker gerecht. Het betekent dat oplei- organisées. C’est un service meilleur et plus rapide aux dingen worden georganiseerd. Het betekent een betere justiciables de notre pays, et la diminution de l’arriéré en snellere dienstverlening aan de rechtzoekenden van judiciaire considérable. Ce seront des bâtiments où les ons land en een terugdringing van de aanzienlijke ge- justiciables sont accueillis dignement. On ne peut pas rechtelijke achterstand. Het zullen gebouwen zijn waar promettre le paradis; mais on peut espérer que la jus- de rechtzoekenden op een waardige manier worden tice refinancée sera une justice qui respire, une justice ontvangen. We kunnen het paradijs niet beloven, maar modernisée, humaine et efficace, bref, une justice digne men mag wel hopen dat het geherfinancierde gerecht du 21e siècle. een gerecht zal zijn dat ademt alsook een gemoderni- seerd, menselijk en doeltreffend gerecht; kortom, een gerecht dat de 21ste eeuw waardig is.

Le refinancement de la justice, c’est aussi un gage De herfinanciering van het gerecht betekent ook een d’une justice qui préserve son indépendance, son auto- garantie voor een gerecht dat zijn onafhankelijkheid en nomie par rapport aux autres pouvoirs. Cette autonomie zijn autonomie ten opzichte van de andere machten vrij- est cruciale. Le ministre s’engage effectivement à donner waart. Die autonomie is cruciaal. De minister verbindt er plus d’autonomie aux cours et tribunaux et au ministère zich daadwerkelijk toe om meer autonomie te verlenen public. Plus d’autonomie, en échange de résultats, aan de hoven en rechtbanken en aan het openbaar mi- écrit le ministre. Il propose également d’abandonner à nisterie. Meer autonomie in ruil voor resultaten, schrijft terme les cadres légaux pour leur substituer une nou- de minister. Hij stelt ook voor om op termijn van de velle méthode d’allocation des budgets. L’oratrice ne wettelijke raamwerken af te stappen en ze te vervan- doute pas que le ministre sera très attentif, ce faisant, gen door een nieuwe methode voor de toewijzing van à préserver en toutes circonstances l’indépendance du de budgetten. De spreekster twijfelt er niet aan dat de pouvoir judiciaire; la justice ne pourrait être soumise à minister er bij die aanpak nauwlettend op zal toezien

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 54 DOC 55 1578/012

des impératifs managériaux. L’oratrice et son groupe y dat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in seront vigilants. alle omstandigheden wordt gevrijwaard; het gerecht zou niet aan managementsvereisten mogen worden onderworpen. De spreekster en haar fractie zullen ter zake waakzaam zijn.

Outre un refinancement, le monde de la justice appelait Naast een herfinanciering riep de gerechtelijke wereld aussi de ses vœux un changement d’attitude; il souhaite ook op tot een andere houding; hij wenst een minis- un ministre à l’écoute, un pouvoir exécutif respectueux du ter met een luisterend oor, evenals een uitvoerende pouvoir judiciaire. L’intervenante a pu lire depuis l’entrée macht met respect voor de rechterlijke macht. Sinds de en fonction du ministre des réactions optimistes égale- ambtsaanvaarding van de minister heeft de spreekster ment sur ce plan, et elle ne doute pas que le ministre ook op dat vlak optimistische reacties opgevangen, adoptera l’attitude respectueuse de l’institution judiciaire en zij twijfelt er niet aan dat de minister een houding et des rôles de chacun, et qu’il sera capable d’instaurer zal aannemen die respect betoont voor het gerecht en cette confiance avec les acteurs du monde judiciaire. voor ieders respectieve rol, alsmede dat hij in staat zal zijn dat vertrouwen met samen met de actoren uit de gerechtelijke wereld te bewerkstelligen.

Il faut une justice plus accessible. Le programme Er is een toegankelijker gerecht nodig. Het door de proposé par le ministre pose d’importants jalons en la minister voorgestelde programma zet in dat verband matière. Dans notre démocratie, toute personne doit être belangrijke bakens uit. In onze democratie moet iedereen en mesure de se défendre et de faire valoir ses droits. zichzelf kunnen verdedigen en zijn rechten kunnen doen Le ministre a par exemple annoncé la mise en œuvre gelden. Zo heeft de minister bijvoorbeeld de volledige complète de la réforme de l’aide juridique de deuxième tenuitvoerlegging aangekondigd van de hervorming ligne, votée par la Chambre il y a quelques mois et qui van de tweedelijnsrechtsbijstand, die enkele maanden relèvera très significativement les plafonds de revenus geleden door de Kamer is aangenomen en die de in- pris en compte pour l’octroi de la gratuité totale ou par- komensmaxima welke bij het verlenen van geheel of tielle de l’aide juridique. C’est une mesure extrêmement gedeeltelijk kosteloze rechtsbijstand in aanmerking importante, dans un contexte où les frais liés à la mise worden genomen, in zeer significante mate zal verhogen. en œuvre du droit d’agir en justice ou du droit de se Dit is een uiterst belangrijke maatregel, in een context défendre ont augmenté ces dernières années, ce qui a waarin de kosten in verband met de implementatie van conduit à la baisse du nombre de dossiers introduits. het recht om in rechte op te treden of van het recht om L’aspect financier ne peut conduire à ce que des jus- zich te verdedigen de afgelopen jaren zijn toegenomen, ticiables renoncent à faire valoir leurs droits. L’oratrice wat heeft geleid tot een daling van het aantal ingediende se félicite en outre de ce que le ministre a dit lors de dossiers. Het financiële aspect mag niet tot gevolg heb- son exposé d’orientation politique: les budgets néces- ben dat rechtzoekenden ervan afzien hun rechten te saires au financement de cette réforme proviendront du doen gelden. Voorts is de spreekster verheugd over wat budget de base de la justice, et pas des 300 millions de de minister bij de voorstelling van zijn beleidsverklaring refinancement. C’est là aussi une excellente nouvelle. heeft gesteld, namelijk dat de benodigde budgetten om Les écologistes veulent une justice pour toutes et tous, die hervorming te financieren afkomstig zullen zijn van de et cette mesure y contribuera fortement. basisbegroting voor het gerecht en niet van de 300 mil- joen aan herfinanciering. Ook dat is uitstekend nieuws. De groenen willen een gerecht voor iedereen, en deze maatregel zal daar in hoge mate toe bijdragen.

L’accessibilité se décline aussi en termes géogra- Bij de toegankelijkheid komen ook geografische as- phiques: les lieux de justice doivent être proches des pecten kijken: de plaatsen waar recht wordt gesproken, justiciables, c’est un enjeu démocratique, et c’est parti- moeten in de nabijheid van de rechtzoekenden zijn; zulks culièrement vrai en ce qui concerne la justice de paix. Le is een democratische uitdaging, en ze gaat inzonder- ministre a le projet de diminuer le nombre de bâtiments heid op voor het vredegerecht. De minister plant om het de justice; un état des lieux serait le bienvenu, mais il aantal gerechtsgebouwen te verminderen; een stand faudra quoi qu’il en soit veiller à maintenir un accès facile van zaken zou welkom zijn, maar er moet in ieder geval à la justice partout en Belgique, et tout particulièrement voor worden gezorgd dat het recht overal in België vlot dans les zones rurales. toegankelijk blijft, en vooral dan in de landelijke gebieden.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 55

Autre facette encore de l’accessibilité de la justice à Nog een ander facet van een voor iedereen toegan- toutes et tous: les retours malheureusement nombreux kelijk gerecht is de jammer genoeg veelvuldig gegeven nous indiquent qu’il subsiste de grandes difficultés feedback dat bij de toegang tot de gerechtsgebouwen d’accès aux bâtiments de la justice pour les personnes nog altijd grote moeilijkheden rijzen voor mensen met en situation de handicap; on déplore également un een beperking. Voorts valt te betreuren dat er geen ge- manque d’interprétation en langue des signes pour barentaaltolken beschikbaar zijn voor de doven die met les personnes sourdes qui entrent en contact avec la het gerecht in contact treden. Ware het niet nuttig om een justice. Ne serait-il pas utile de faire un état des lieux de stand van zaken op te maken van de situatie en van de la situation et des besoins des justiciables en situation behoeften van de rechtzoekenden met een beperking, de handicap, afin de pouvoir adapter les infrastructures teneinde de infrastructuur te kunnen aanpassen en in et prévoir le personnel nécessaire pour les accueillir het nodige personeel te voorzien om de betrokkenen adéquatement? op passende wijze te kunnen opvangen?

Par ailleurs, la Justice doit également refléter, dans ses Voorts hoort het gerecht bij zijn prioriteiten ook de priorités, les grands enjeux de notre temps, en prendre grote, op het spel staande vraagstukken van onze tijd la mesure et y répondre efficacement. Ici encore, le te weerspiegelen, ze in te schatten en er doeltreffend programme de travail du ministre, en collaboration avec op in te spelen. Ook in dezen is het werkprogramma ses collègues du gouvernement, est porteur d’espoir. van de minister, in samenwerking met zijn collega’s in de regering, hoopgevend.

Le gouvernement a inscrit la lutte contre les violences De regering heeft van de bestrijding van seksueel sexuelles comme une priorité absolue pour cette législa- geweld een absolute prioriteit gemaakt voor deze re- ture. L’oratrice s’en félicite. Il est temps que ce fléau soit geerperiode. De spreekster juicht dat toe. Het is tijd dat enfin combattu, par une approche globale et volontariste, die plaag eindelijk met een alomvattende en volunta- et avec tous les acteurs concernés. En Belgique, plus ristische aanpak wordt tegengegaan, in samenwerking d’une femme sur trois a déjà été victime de violence met alle betrokken actoren. In België is meer dan één sexuelle et/ou physique. Les associations avancent op drie vrouwen al het slachtoffer geweest van seksu- également des chiffres alarmants concernant l’inceste eel en/of lichamelijk geweld. De verenigingen schuiven et d’autres formes d’abus sexuels sur les enfants. On ook alarmerende cijfers naar voren over incest en over sait que la grande majorité des infractions sexuelles ne andere vormen van seksueel misbruik op kinderen. sont même pas signalées à la police. Cela doit changer. Het is bekend dat van verreweg de meeste seksuele Et on a vu que dans ce domaine également la crise du misdrijven niet eens aangifte wordt gedaan bij de po- COVID a exacerbé les difficultés et a donné lieu à une litie. Dat moet veranderen. Bovendien is gebleken dat augmentation des signalements. Il est urgent d’agir. ook op dit gebied de COVID-crisis de moeilijkheden op de spits heeft gedreven en dat ze heeft geleid tot een toename van het aantal meldingen. Er moet dringend worden opgetreden.

On considère parfois le Code pénal comme l’alpha et Het Strafwetboek wordt soms beschouwd als de alfa en l’oméga de la réponse; or, lorsqu’on en arrive à devoir de omega van de aanpak, maar als het zover is gekomen mobiliser le Code pénal, il est déjà trop tard, c’est que dat het Strafwetboek moet worden aangewend, is het al tout le reste de la chaîne, en amont, a failli à prévenir le te laat omdat al het andere dat voorafgaat in de keten drame. C’est d’une approche globale et intégrée que heeft gefaald om het drama te voorkomen. Wij hebben nous avons besoin. L’oratrice est heureuse de voir que een alomvattende en geïntegreerde aanpak nodig. Het le plan de lutte contre la violence sexuelle adoptera verheugt de spreekster dat bij het plan ter bestrijding une approche large. Il se propose certes de réformer van seksueel geweld een brede aanpak zal worden sans tarder le chapitre du Code pénal qui a trait aux gehanteerd. Hoewel men met het plan voornemens is infractions sexuelles - ce qui était bien nécessaire ne het hoofdstuk van het Strafwetboek over seksuele mis- fût-ce que sur la définition du consentement -, mais le drijven onverwijld te hervormen – hetgeen wel degelijk plan comporte bien d’autres dimensions, notamment. noodzakelijk was, al was het alleen maar in verband met de definitie van het begrip “toestemming” –, toch omvat het plan nog heel wat andere dimensies, met name:

— l’accueil attentif et informé des victimes par tous — een attente en geïnformeerde opvang van de les services compétents; slachtoffers door alle bevoegde diensten;

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 56 DOC 55 1578/012

— la formation obligatoire des magistrats et des — een verplichte opleiding voor de magistraten en services de première ligne ayant affaire aux victimes voor de eerstelijnsdiensten die te maken hebben met ou aux auteurs de violences sexuelles; slachtoffers of daders van seksueel geweld;

— le développement de centres de prise en charge — de uitbouw van de zorgcentra na seksueel geweld, des violences sexuelles dont la secrétaire d’État à l’éga- die de staatssecretaris voor Gendergelijkheid bij voor- lité des genres souhaite faire une réalisation prioritaire, rang tot stand wenst te brengen;

— la réhabilitation des auteurs pour réduire le risque — de rehabilitatie van de daders om het risico op de récidive. recidive te verminderen.

Plus largement, il est impératif de lutter contre toutes Ruimer gesproken, moet elke vorm van geweld tegen les formes de violence envers les femmes – ces violences vrouwen absoluut worden aangepakt. Dergelijk geweld qui outre sexuelles peuvent être physiques, psychiques, is naast seksueel ook lichamelijk, psychisch of econo- économiques, et découlent de mécanismes systémiques misch en is een gevolg van stelselmatige en structurele et structurels de domination. Trop souvent, des dossiers dominantiemechanismen. Al te vaak worden dossiers sont classés sans suite, trop souvent la victime est même geseponeerd en al te vaak wordt het slachtoffer ontraden dissuadée de porter plainte. On se rend par exemple een klacht in te dienen. Zo komt men achteraf bijvoor- compte après coup que des victimes de féminicides beeld tot de vaststelling dat slachtoffers van vrouwen- avaient déjà porté plainte contre l’auteur, parfois à de moord eerder al een klacht hadden ingediend tegen de nombreuses reprises, sans qu’une protection suffisante dader, vaak meermaals, zonder dat dit aanleiding heeft s’ensuive. Nous devons faire mieux, et ceci aussi doit gegeven tot een voldoende bescherming. We moeten être une priorité politique. La Convention du Conseil het beter doen en ook dat moet een beleidsprioriteit de l’Europe sur la prévention et la lutte contre les vio- zijn. Het Verdrag van de Raad van Europa inzake het lences à l’égard des femmes et la violence domestique, voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen dite Convention d’Istanbul, doit à cet égard être notre en huiselijk geweld, kortweg het Verdrag van Istanbul, guide; en matière de justice, elle nous invite entre autres moet in deze als leidraad dienen; wat het rechtswezen à organiser enfin la récolte de données statistiques betreft, roept het verdrag onder meer op eindelijk voor désagrégées fiables permettant de mieux comprendre de inzameling van betrouwbare uitgesplitste statistische l’ampleur de ces phénomènes destructeurs. L’oratrice gegevens te zorgen aan de hand waarvan men meer a entendu le ministre à la radio récemment à ce sujet inzicht kan verwerven in de omvang van die destructieve et elle sait qu’il y est sensible. Elle compte donc sur lui. verschijnselen. De spreekster heeft de minister recent Le GREVIO, le groupe d’experts qui évalue l’application over dit onderwerp horen spreken op de radio en weet dat de cette convention d’Istanbul par les États parties, a dit vraagstuk hem na aan het hart ligt. Ze rekent dus op remis en septembre 2020 son premier rapport sur la hem. De GREVIO, de expertengroep die de toepassing mise en œuvre par la Belgique de cette convention: il van het Verdrag van Istanbul door de Staten die partij zijn constate une relative invisibilisation, dans notre pays, bij het verdrag evalueert, heeft in september 2020 zijn des violences fondées sur le genre contre les femmes. eerste verslag over de uitvoering van dat verdrag door On ne nomme pas assez bien les choses. On pense België voorgesteld: daarin wordt vastgesteld dat gen- bien sûr à l’adaptation du Code pénal pour y inclure dergerelateerd geweld tegen vrouwen in ons land in la notion de féminicide, sur laquelle le gouvernement zekere zin onzichtbaar wordt gemaakt. De zaken wor- s’est engagé à avancer, mais, de façon plus large, nous den onvoldoende bij naam genoemd. Uiteraard wordt devons œuvrer à rendre visibles ces réalités. hierbij gedacht aan de aanpassing van het Strafwetboek teneinde het begrip vrouwenmoord erin op te nemen. Daar wil de regering werk van maken, maar meer in het algemeen moet ervoor worden gezorgd dat die realiteit meer zichtbaar wordt.

Ceci amène l’oratrice à élargir son propos, et en Dit brengt de spreekster ertoe haar discours te ver- venir aux inégalités structurelles entre les hommes et ruimen en het te hebben over de structurele ongelijkheid les femmes. Notre société reste largement patriarcale; tussen mannen en vrouwen. Onze samenleving is nog les progrès, les victoires en la matière passeront aussi steeds in ruime mate patriarchaal. Om op dat vlak voor- par la prise de conscience collective que le droit n’est uitgang te maken en overwinningen te behalen is er ook pas neutre. Il semble porteur de réfléchir plus largement nood aan een collectieve bewustwording van het feit dat à la façon dont le droit, pas uniquement le droit pénal het recht niet neutraal is. Het lijkt zinvol om in ruimere mais d’autres branches également comme le droit de zin na te denken over de wijze waarop het recht – en

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 57

la famille, traite les femmes. L’association Fem & LAW niet alleen het strafrecht, maar ook andere takken van a publié au printemps un outil très intéressant, c’est het recht, zoals het familierecht – de vrouwen behandelt. un Code commenté des droits des femmes qui pose De vereniging Fem & LAW heeft in het voorjaar een sur le droit un regard féministe, et montre qu’à bien heel interessant instrument ontwikkeld, namelijk een des égards, le droit perpétue les inégalités entre les becommentarieerd Wetboek van de vrouwenrechten femmes et les hommes, voire les creuse, et ce parfois waarin het recht wordt benaderd vanuit een feminis- sans qu’il n’y paraisse. On peut s’appuyer sur de tels tische invalshoek. Het toont aan dat het recht in vele outils pour adapter le droit à la réalité des femmes afin opzichten de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen de faire progresser l’égalité. C’est l’un des chantiers sur bestendigt en zelfs groter maakt, ook al heeft men niet lesquels Mme Hugon compte s’investir et elle espère que altijd die indruk. Een dergelijk instrument kan een basis les membres auront collectivement à cœur de porter ce vormen om het recht aan te passen aan de realiteit van regard transversal sur les législations qu’ils traitent dans de vrouwen teneinde tot meer gelijkheid te komen. Het cette commission, afin de faire par ce biais progresser is een van de thema’s waarvoor mevrouw Hugon zich les droits des femmes. zal inzetten en ze hoopt dat de leden die transversale kijk op de in deze commissie besproken wetgeving ter harte zullen nemen om aldus de rechten van de vrouwen erop te doen vooruitgaan.

Pour terminer sur ce sujet, le monde de la justice n’est Tot besluit van dit onderwerp waarschuwt de spreek- pas immunisé contre le sexisme et les discriminations. ster dat het rechtswezen niet immuun is voor seksisme De nombreuses praticiennes du droit font ainsi état de en discriminatie. Veel vrouwen die in het rechtswezen harcèlement sexiste, qui parfois les pousse à abandon- werken, geven aan dat ze te maken krijgen met seksu- ner prématurément leurs carrières. Le ministre a-t-il à ele belaging, wat hen er soms toe aanzet hun carrière cet égard déjà réfléchi à des pistes pour lutter contre vroegtijdig te beëindigen. Heeft de minister al nagedacht le sexisme et les discriminations au sein de la justice? hoe kan worden opgetreden tegen seksisme en discri- Peut-être ceci pourrait-il également être intégré dans minatie binnen het gerecht? Misschien zou dat aspect une prochaine version de la note du ministre. ook kunnen worden opgenomen in de volgende versie van de beleidsnota van de minister.

Mme Hugon en vient plus brièvement à la présence Mevrouw Hugon gaat korter in op enkele andere pri- d’autres priorités qui lui semblent répondre à des défis oriteiten die volgens haar een antwoord bieden op de majeurs de notre époque. Elle se réjouit de l’attention grote uitdagingen van onze tijd. Ze is ingenomen met de que le ministre portera, avec la Secrétaire d’État en aandacht die de minister en de bevoegde staatssecretaris charge de ces matières, à la lutte contre le racisme et zullen besteden aan de bestrijding van racisme en elke toutes les formes de discriminations, par exemple en vorm van discriminatie, door bijvoorbeeld alle vormen traitant de façon égale tous les types de discours de van haatdragende en discriminerende uitspraken gelijk haine et discriminatoires. te behandelen.

Son groupe est naturellement très sensible à l’atten- Haar fractie is vanzelfsprekend heel gevoelig voor de tion annoncée pour les infractions environnementales, aangekondigde aandacht voor de milieumisdrijven en notamment une spécialisation des magistrats et du meer bepaald voor de wettelijk verankerde specialisatie personnel judiciaire avec l’ancrage légal nécessaire, van magistraten en van het gerechtspersoneel en voor et une réflexion sur l’écocide. de denkoefening over ecocide.

À nouveau, la prise en compte des enjeux environ- Ook hier heeft het feit dat het gerecht rekening houdt nementaux par la justice ne se restreint évidemment met de milieu-uitdagingen uiteraard niet alleen op het pas au Code pénal. Le ministre a-t-il déjà identifié des Strafwetboek betrekking. Heeft de minister al bepaald pistes sur lesquelles il compte agir afin de contribuer, op welke manier hij binnen zijn bevoegdheden wil op- dans ses matières, à l’objectif que le gouvernement treden om in die aangelegenheden bij te dragen tot fédéral s’est fixé, c’est-à-dire la diminution de 55 % de doelstelling van de federale regering om de CO2- des émissions de CO2 à l’horizon 2030. Une partie des uitstoot tegen 2030 met 55 % te verminderen? Een leviers se trouvera probablement auprès du ministre en deel van de mogelijkheden is waarschijnlijk in handen charge de la Régie des bâtiments, mais le ministre a-t-il van de staatssecretaris bevoegd voor de Regie der des pistes spécifiques à la justice? Gebouwen, maar ziet de minister ook specifiek bij het gerecht mogelijkheden?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 58 DOC 55 1578/012

Il est aussi très positif que les infractions fiscales et Ook heel positief is de grotere aandacht voor de fiscale financières reçoivent une attention accrue, ainsi que la en financiële misdrijven en voor de verkeersveiligheid. sécurité routière.

Un dernier élément: après presque 15 ans de procé- Tot slot wijst de spreekster erop dat de erkenning van dure, la demande de l’Union Bouddhique Belge de voir het boeddhisme in België, waartoe de Boeddhistische le bouddhisme reconnu en Belgique va enfin aboutir. Unie Van België een aanvraag had ingediend, na een Cette législature aura donc le plaisir de reconnaître, procedure van vijftien jaar eindelijk een feit zal zijn. Met après la laïcité en 2002, le bouddhisme comme deu- genoegen stelt de spreekster vast dat tijdens deze re- xième philosophie. geerperiode het boeddhisme de tweede filosofie is die in België zal worden erkend (na de vrijzinnigheid in 2002).

Dans tous ces domaines, le droit doit évoluer, pour In al die domeinen moet het recht verder evolueren se montrer à la hauteur des enjeux de notre temps. Le om opgewassen te zijn tegen de uitdagingen van onze groupe Ecolo-Groen sera aux côtés du ministre pour tijd. De Ecolo-Groen-fractie zal de minister bijstaan om concrétiser ces évolutions nécessaires. die noodzakelijke evoluties concreet gestalte te geven.

Les écologistes veulent aussi une justice qui respecte De groenen willen ook een rechtswezen dat de men- la dignité humaine et les droits fondamentaux, y com- selijke waardigheid en de grondrechten eerbiedigt, ook pris en prison. À cet égard, l’oratrice pointe plusieurs in de gevangenis. De spreekster wijst op een aantal éléments importants à leurs yeux. zaken die voor hen belangrijk zijn.

“Les internés n’ont pas leur place dans les prisons”. “Geïnterneerden horen niet thuis in de gevange- C’est une phrase tirée de l’exposé d’orientation politique. nis”. Deze zin komt uit de beleidsverklaring, tot grote Les écologistes s’en félicitent: le cas des personnes tevredenheid van de groenen: dat geïnterneerden in internées dans les prisons est en effet l’une des grandes gevangenissen worden opgesloten, is inderdaad een hontes de notre système judiciaire et a déjà valu à la van de grote schandvlekken van ons rechtswezen en Belgique plusieurs condamnations par la Cour euro- België werd er al meermaals voor veroordeeld door het péenne des droits de l’homme. L’oratrice salue donc Europees Hof voor de rechten van de mens. De spreekster la priorité accordée à la création de nouveaux centres is dus verheugd dat voorrang zal worden gegeven aan de psychiatrie médico-légale afin de sortir, enfin, les de bouw van nieuwe forensisch-psychiatrische centra internés des prisons. om de geïnterneerden eindelijk uit de gevangenissen te kunnen halen.

Pour autant, les centres de psychiatrie médico-légale De forensisch-psychiatrische centra zijn evenwel ne sont pas la panacée; des critiques ont pu les viser geen wondermiddel; zo werd kritiek geuit betreffende notamment pour ce qui concerne le consentement des onder meer de instemming van de gedetineerden met détenus aux traitement médicaux. Il est en outre difficile de medische behandelingen. Bovendien raken de geïn- pour les personnes internées de sortir de ces centres terneerden die een klassiek zorgparcours willen volgen pour intégrer le circuit de soins traditionnel. Le groupe moeilijk uit die centra weg. De Ecolo-Groen-fractie moe- Ecolo-Groen encourage donc le ministre à aller encore digt daarom de minister aan om nog een stap verder plus loin dans l’amélioration des conditions pour les te gaan in de verbetering van de omstandigheden voor internés en intégrant ces aspects. de geïnterneerden door met die aspecten rekening te houden.

Par ailleurs, le ministre annonce poursuivre les dé- Voorts kondigt de minister aan verdere stappen te marches pour améliorer la qualité des soins en prison, y zullen zetten om de kwaliteit van de zorgverstrekking compris les soins de santé mentale. C’est une très bonne in de ziekenhuizen te verbeteren, ook met betrekking chose. La Belgique doit se mettre à niveau par rapport tot de geestelijke gezondheid. Dat is een heel goede aux recommandations internationales, et notamment pour zaak. België moet zich schikken naar de internationale le respect du principe d’équivalence des soins. L’OMS aanbevelingen, meer bepaald met betrekking tot de plaide pour le transfert des soins de santé pénitentiaire naleving van het gelijkwaardigheidsbeginsel betref- vers le ministère de la Santé publique. L’oratrice espère fende de zorg. De WGO pleit voor de overdracht van

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 59

que le ministre pourra avancer rapidement dans cette de bevoegdheid voor de penitentiaire gezondheidszorg direction. naar de minister van Volksgezondheid. De spreekster hoopt dat de minister spoedig stappen in die richting zal kunnen zetten.

Mme Hugon en vient à un autre enjeu majeur pour Zo belandt mevrouw Hugon bij een ander belangrijk le respect des droits fondamentaux des détenus: celui vraagstuk op het vlak van de inachtneming van de de la surpopulation carcérale. Il est difficile d’envisager grondrechten van de gedetineerden: de overbevolking une détention qui ait du sens si les conditions de vie in de gevangenissen. Het valt moeilijk voor te stellen dat sont déplorables. C’est un problème dont nous ne par- een opsluiting zinvol zou zijn als de leefomstandigheden venons pas à sortir, nous avons proportionnellement erbarmelijk zijn. Dat is een probleem dat maar niet op- deux fois plus de détenus que la Suède, par exemple. gelost geraakt; in verhouding heeft België dubbel zoveel L’accord de gouvernement ne prévoit pas l’ouverture gedetineerden als bijvoorbeeld Zweden. Het regeerak- de places supplémentaires dans les prisons, et pour koord voorziet niet in het creëren van extra plaatsen in les écologistes, c’est une bonne chose car le constat de gevangenissen. De groenen vinden dat een goede est fait un peu partout: plus on construit de prisons, zaak, aangezien zowat overal dezelfde vaststelling wordt plus on incarcère. Les écologistes sont convaincus qu’il gedaan: hoe meer gevangenissen er worden gebouwd, faut inverser la logique et agir pour réduire le nombre hoe meer mensen worden opgesloten. De groenen zijn de détenus: en n’ayant recours qu’exceptionnellement ervan overtuigd dat de logica moet worden omgekeerd à la détention préventive, en facilitant l’accès aux libé- en dat men ervoor moet zorgen dat het aantal gedeti- rations conditionnelles, et bien sûr en diversifiant les neerden daalt: door slechts uitzonderlijk gebruik te ma- peines et en sortant du modèle qui fait de la prison la ken van voorlopige hechtenis, door de voorwaardelijke peine centrale de notre système répressif, comme le invrijheidstelling toegankelijker te maken, door – uiter- proposent d’ailleurs les experts de la commission de aard – de straffen te diversifiëren en door af te stappen réforme du Code pénal. van het model waarbij de gevangenis centraal staat in het repressiesysteem. Een en ander wordt bovendien voorgesteld door de deskundigen van de commissie voor de hervorming van het Strafwetboek.

En période de pandémie, le problème de la surpopu- Tijdens een pandemie is het probleem van de over- lation se pose avec plus d’acuité encore, car la promis- bevolking nog nijpender. De onderlinge nabijheid in de cuité qui règne dans les établissements pénitentiaires penitentiaire inrichtingen en de slechte gezondheids- et les mauvaises conditions sanitaires favorisent la omstandigheden werken de verspreiding van het virus propagation du virus. L’oratrice interroge le ministre in de hand. De spreekster bevraagt de minister over de d’une part sur les instructions du SPF Justice concer- instructies van de FOD Justitie met betrekking tot de nant les mesures renforcées à la suite du CODECO aangescherpte maatregelen waartoe het Evaluatiecomité du 30 octobre, notamment la suspension des visites van 30 oktober 2020 heeft beslist, meer bepaald de et de toutes les décisions d’octroi de permissions de opschorting van de bezoeken en van alle beslissingen sortie ou de congés pénitentiaires. Ces mesures ont tot toekenning van uitgaansvergunningen of penitentiaire des conséquences sérieuses sur les détenus, et on verloven. Die maatregelen hebben ingrijpende gevolgen peut se poser la question de savoir si le but légitime de voor de gedetineerden. De vraag rijst of het rechtmatige limiter la propagation du coronavirus dans les prisons doel om de verspreiding van het coronavirus in de ge- ne pourrait passer par des moyens moins attentatoires vangenissen in te dammen niet kan worden bereikt via aux droits des détenus. Par ailleurs, le mois passé, elle manieren die de rechten van de gedetineerden in mindere interrogeait le ministre sur la possibilité de prévoir des mate aantasten. Vorige maand heeft de spreekster de libérations anticipées ou des interruptions d’exécution minister bovendien bevraagd over de mogelijkheid te de la peine ainsi qu’il avait été fait lors de la première voorzien in vervroegde vrijlatingen of in opschortingen vague, ce qui avait permis de contenir l’épidémie. Le van strafuitvoering, zoals is gebeurd tijdens de eerste ministre avait alors répondu que la base légale man- golf, wat het toen mogelijk heeft gemaakt de epidemie quait. Où cela en est-il aujourd’hui? Le ministre est-il en in te dijken. De minister heeft toen geantwoord dat de mesure de confirmer que le temps passé hors de prison rechtsgrond ontbrak. Hoe staat het daar vandaag mee? sera bien considéré comme du temps purgé, en accord Kan de minister bevestigen dat de buiten de gevange- avec l’arrêt de la Cour de cassation du 19 août 2020? nis doorgebrachte tijd wel degelijk als opsluitingstijd zal worden beschouwd, in overeenstemming met het arrest van het Hof van Cassatie van 19 augustus 2020?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 60 DOC 55 1578/012

Les écologistes sont également en faveur de la diver- De groenen zijn eveneens voorstander van de diversi- sification du parc carcéral. Au départ, la philosophie des fiëring van het gevangenispark. Aanvankelijk was het de maisons de transition telles qu’imaginées par le projet achterliggende bedoeling van de transitiehuizen, zoals De Huizen visait le remplacement des prisons classiques die door het project De Huizen werden bedacht, om de par des établissements à petite échelle. Si aujourd’hui klassieke gevangenissen te vervangen door kleinscha- les maisons de transition s’ajoutent aux capacités péni- lige inrichtingen. Vandaag komen de transitiehuizen tentiaires classiques, ne serait-il pas intéressant à terme boven op de klassieke penitentiaire capaciteit; zou het qu’elles se substituent progressivement à certaines pri- niet interessant zijn mochten zij op termijn geleidelijk in sons? Et à propos des maisons de transition, Mme Hugon de plaats treden van sommige gevangenissen? In ver- demande des nouvelles de l’évaluation du projet pilote band met de transitiehuizen vraagt mevrouw Hugon of des deux maisons de transition – l’expérience devait er nieuws is over de evaluatie van het proefproject met être évaluée avant la reconduction éventuelle, mais de twee transitiehuizen; het experiment moest worden la maison de Malines a d’ores et déjà été reconduite geëvalueerd vóór de eventuele verlenging ervan, maar avant la fin de l’évaluation. Est-ce que l’évaluation est het huis in Mechelen werd al vóór het einde van de maintenant terminée? evaluatie verlengd. Is de evaluatie nu afgerond?

Tout ce qui précède participe à l’objectif important et Alles wat voorafgaat, sluit aan bij de belangrijke en louable que le ministre met en avant: donner un sens à lovenswaardige doelstelling die de minister vooropstelt: la peine, afin de favoriser la réintégration et de réduire de straf zinvol maken om de re-integratie te bevorderen les récidives. Une détention sensée ne peut avoir lieu en recidive te beperken. Een zinvolle detentie is slechts que dans des conditions de détention dignes et permet- mogelijk in detentieomstandigheden die waardig zijn en tant de limiter au maximum les “effets préjudiciables waarbij “vermijdbare detentieschade [maximaal wordt] évitables de la détention”, selon les termes de la loi de voorkomen”, zoals het in de basiswet uit 2005 luidt. principes de 2005. Il ne paraît pas très utile de prévoir Het lijkt niet heel nuttig te zijn de aanpak van recidive une approche de la récidive qui se limite à la répression te beperken tot repressie alleen – het is genoegzaam – on sait justement à quel point la prison engendre la bekend hoezeer opsluiting recidive in de hand werkt, récidive, ce qui crée un cercle vicieux. L’investissement waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Investering in het dans le plan de détention individuel, par exemple, paraît individueel detentieplan, bijvoorbeeld, lijkt op dit punt porteur à cet égard. veelbelovend te zijn.

L’oratrice en vient à la modernisation de la justice par De spreekster gaat vervolgens in op de modernise- l’informatisation et la numérisation. On en aura parlé, de ring van het gerecht door middel van informatisering en l’informatisation de la justice, sans qu’elle progresse beau- digitalisering. Over de informatisering van het gerecht coup. Pourtant, elle a confiance que de grands progrès is al veel gesproken, zonder dat er veel ten goede is en la matière seront réalisés au cours de cette législature. veranderd. Toch heeft de spreekster er vertrouwen in Les investissements prévus dans l’informatisation et la dat op dat punt veel vooruitgang zal worden geboekt numérisation contribueront à l’amélioration des délais tijdens deze regeerperiode. De geplande investeringen de procédure, ce qui est très positif car la lenteur de la in de informatisering en de digitalisering zullen er mede justice reste, à juste titre, l’une des principales causes voor zorgen dat de proceduretermijnen erop vooruitgaan, de mécontentement des citoyens à son égard. wat zonder meer positief is. De langzame rechtsgang blijft terecht een van de voornaamste oorzaken van ontevredenheid bij de burgers over het gerecht.

Oui donc à la dématérialisation progressive du travail De spreekster stemt dus in met de geleidelijke dema- des professionnels de la justice. Et on part parfois de loin: terialisering van het werk van de beroepsbeoefenaars une avocate racontait récemment à l’oratrice qu’il n’était van het gerecht. Soms is er echter nog een hele weg pas toujours possible d’obtenir une adresse email pour te gaan: de spreekster heeft onlangs van een advocate les magistrats qu’elle veut contacter – les améliorations vernomen dat het nog niet altijd mogelijk was aan een peuvent aussi passer par des mesures très basiques. e-mailadres te geraken van de magistraten met wie zij contact wilde opnemen. Sommige verbeteringen kunnen dus ook heel basale maatregelen vereisen.

Il faudra ce faisant être très attentifs à ce que ces In dat opzicht moet er nauwlettend op worden toege- évolutions n’aient pas comme effet collatéral d’éloigner zien dat die veranderingen niet het neveneffect hebben certaines personnes de la justice, des personnes peut- dat het gerecht voor sommige personen, die misschien être moins familiarisées avec les outils numériques. minder vertrouwd zijn met de digitale instrumenten, nog

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 61

Le ministre propose de mettre en place des guichets verder af zal komen te staan. De minister stelt voor om numériques dans les palais de justice. Il sera en tout cas de justitiepaleizen uit te rusten met digitale loketten. In très important de maintenir la possibilité de s’adresser à elk geval zal het heel belangrijk zijn te blijven voorzien des employés pour obtenir de l’aide – en d’autres mots, in de mogelijkheid loketbedienden aan te spreken om il faudra assurer un front desk performant afin d’éviter hulp te verkrijgen. Er zal met andere woorden moeten le découragement de certains justiciables. La justice worden gezorgd voor een goed werkende frontdesk om est et reste surtout une affaire profondément humaine. te voorkomen dat sommige rechtzoekenden ontmoedigd raken. De rechtsbedeling is en blijft een hoogst mense- lijke aangelegenheid.

Mme Hugon demande des clarifications concernant un Mevrouw Hugon vraagt om opheldering omtrent autre aspect de la justice numérique, à savoir l’utilisation een ander aspect van de digitale rechtsbedeling, meer que le ministre compte faire de l’intelligence artificielle. bepaald het gebruik dat de minister wil maken van ar- Sa note mentionne son utilisation “pour soutenir les tificiële intelligentie. In zijn beleidsverklaring wordt het décideurs politiques et les magistrats dans leurs déci- gebruik daarvan in uitzicht gesteld “om beleidsverant- sions”. La manière dont le ministre l’a évoqué dans son woordelijken [en magistraten] te ondersteunen bij de exposé a semblé plutôt rassurante au regard des risques beslissingen die ze moeten nemen”. De wijze waarop de dérives dont il est bien conscient. Le ministre peut-il de minister hiernaar in zijn beleidsverklaring heeft ver- exposer un peu plus en profondeur ce qu’il compte faire wezen, is veeleer geruststellend, gelet op de risico’s op en la matière? ontsporingen waarvan hij zich terdege bewust is. Kan de minister nader in detail treden over wat hij op dat vlak van plan is?

Par ailleurs, le ministre a affirmé sa volonté d’étendre Bovendien heeft de minister aangegeven dat het in zijn le recours aux audiences par vidéoconférence, afin bedoeling ligt het gebruik van zittingen via videoconferen- “de ne pas perdre l’élan offert par le coronavirus en la tie uit te breiden, om het door de coronacrisis gecreëerde matière”. Les écologistes ne sont pas d’accord avec “momentum (…) niet [te] verliezen”. Op dit punt zijn de le ministre sur ce point. Bien sûr, il faut distinguer des groenen het niet met de minister eens. Uiteraard moet een mesures d’urgences destinées à assurer la continuité onderscheid worden gemaakt tussen noodmaatregelen de la justice en période de pandémie, et des mesures om de continuïteit van het gerecht tijdens een pandemie structurelles. Mais il ne paraît pas souhaitable de faire de te waarborgen, en structurele maatregelen. Het lijkt la pandémie un tremplin pour des mesures structurelles, echter niet wenselijk om de pandemie te gebruiken als a fortiori des mesures aussi sensibles notamment pour een springplank voor structurele maatregelen, a fortiori le respect des droits de la défense. L’oratrice invite donc voor maatregelen die meer bepaald met betrekking tot le ministre à faire preuve de la plus grande prudence, et de inachtneming van de rechten van verdediging hoogst à tenir compte de l’avis des nombreuses organisations delicaat zijn. De spreekster vraagt de minister met de de praticiens - magistrats et avocats - qui ont exprimé grootste omzichtigheid te werk te gaan en rekening te avant l’été les plus grandes craintes quant à l’organisation houden met de adviezen van de talrijke organisaties van d’audiences par vidéoconférence, et singulièrement en beroepsbeoefenaars – magistraten en advocaten –, die matière pénale. vóór de zomer hebben aangegeven uitermate beducht te zijn voor het houden van zittingen via videoconferentie, in het bijzonder in strafzaken.

En résumé, les écologistes sont résolument en faveur In een notendop: de groenen zijn zonder meer te vinden d’une justice qui amorce enfin le tournant numérique; voor een rechtsbedeling die eindelijk aanknoopt met het mais la technologie doit à leurs yeux toujours rester au digitale tijdperk, maar vinden dat de technologie steeds service de l’intervention humaine, et ne pas s’y substituer; ten dienste moet staan van het menselijk optreden, en elle doit également toujours être balisée par le respect niet in de plaats ervan mag treden. Voorts moet het scrupuleux des droits et libertés. gebruik ervan altijd worden afgebakend met de strikte inachtneming van de rechten en vrijheden.

L’exposé d’orientation politique est ambitieux. Le De beleidsverklaring legt de lat hoog. De minister zal ministre n’aura que trois bonnes années pour le concréti- slechts over een goede drie jaar beschikken om zijn ser, et de plus il débute son mandat en pleine tourmente: plannen ten uitvoer te leggen. Bovendien gaat zijn ambt la crise du coronavirus confronte la justice à des défis van start onder een slecht gesternte: de coronacrisis stelt gigantesques. L’oratrice espère et croit qu’il aura à het gerecht voor gigantische uitdagingen. De spreekster

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 62 DOC 55 1578/012

cœur de s’appuyer sur le Parlement pour réaliser les hoopt en gelooft dat de minister op het Parlement zal avancées souhaitées afin de doter la Belgique d’une bogen om de stappen vooruit te zetten die nodig zijn om justice indépendante, accessible, humaine et efficace. Et België te voorzien van een onafhankelijk, toegankelijk, l’oratrice salue d’ailleurs ici saluer la possibilité qu’ouvre menselijk en doeltreffend gerecht. De spreekster juicht le ministre de faire évoluer sa note dans les prochaines het op dit punt trouwens toe dat de minister de moge- semaines pour aboutir à une version 2.0; les écologistes lijkheid openlaat dat zijn beleidsverklaring over enkele sont sensibles à cette démarche très constructive. weken uitmondt in een versie 2.0. De groenen waarderen deze uitermate constructieve benadering.

Mme Hugon se réfère enfin au texte de sa question Tot slot verwijst mevrouw Hugon naar de tekst van orale n° 55010429C sur la réincarcération de détenus haar mondelinge vraag nr. 55010429C over het opnieuw dans la maison de transition d’Enghien. opsluiten van gedetineerden in het transitiehuis van Edingen.

M. Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen) félicite le ministre De heer Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen) geeft de pour être parvenu à élaborer son exposé d’orientation minister een pluim omdat beleidsverklaring, beleidsnota politique, sa note de politique générale et son bud- en begroting in een relatief korte tijdsspanne tot stand get dans un laps de temps relativement court, et pour zijn gekomen, en voor het enthousiasme en de openheid l’enthousiasme et l’ouverture qu’il témoigne envers van de minister naar alle actoren toe. Medewerkers van tous les acteurs. Les collaborateurs de la Justice sont Justitie mogen suggesties doen. De minister luistert naar autorisés à faire des suggestions. Le ministre écoute de voorstellen van meerderheid én oppositie in dit federaal les propositions de la majorité et de l’opposition au sein Parlement, en wil zijn beleidsdocumenten daar na de de ce Parlement fédéral, et au terme des discussions, il besprekingen aan aanpassen om tot een versie 2.0 te entend adapter ses documents politiques afin d’arriver à komen. Spreker juicht dat toe. De heer Christoph D’Haese une version 2.0. L’intervenant applaudit cette initiative. (Kamer, N-VA) had het over de zeven zonden, maar Si M. Christoph D’Haese (Chambre, N-VA) a évoqué spreker wil liever de tien deugden van de ministeriële sept péchés, l’intervenant préfère passer en revue les nota overlopen. dix vertus de la note de politique.

Dans sa déclaration de politique générale, le ministre De minister stelt in zijn beleidsverklaring een aantal a fixé un certain nombre d’objectifs clairs, tels qu’une duidelijke doelstellingen, zoals een snellere justitie. De justice plus rapide. Le ministre attire à juste titre l’attention minister trekt terecht de aandacht op het aantrekkelijker sur la nécessité de rendre la justice plus attrayante en maken van justitie als werkgever. Nu is dat een probleem, tant qu’employeur. C’est un problème aujourd’hui alors vroeger waren er evenwel wachtlijsten. Misschien kan de qu’autrefois, il y avait des listes d’attente. Peut-être que coronacrisis hier al voor een kentering zorgen. Hopelijk la crise du coronavirus peut déjà initier un changement kunnen er sterke profielen worden aangetrokken om en la matière. Il faut espérer que la Justice parviendra justitie op dat vlak te versterken. à attirer des profils pointus, qui pourront la renforcer dans ce domaine.

Le ministre met également l’accent sur le rôle des De minister focust ook op de rol van gerechtsdes- experts judiciaires, qui est crucial dans les procès civils kundigen, die een cruciale rol spelen bij de civiele en et pénaux. Dans ce dernier cas, ces experts font l’objet strafrechtelijke processen. Deze mensen worden in d’un régime de rémunération particulier. Il est essentiel laatstgenoemd geval onderworpen aan een speciaal qu’ils soient correctement rétribués. Aujourd’hui, presque systeem van verloning. Het is essentieel dat deze mensen aucun psychiatre judiciaire n’est disposé à travailler pour correct worden verloond. Bijna geen enkele gerechts- la justice pour un salaire de misère, avec des retards psychiater is vandaag nog bereid om voor justitie aan de paiement. Il faut que cela change. Les experts qui een hongerloon te werken, met late uitbetaling. Dat travaillent pour la justice devraient être des spécialistes moet veranderen. De experten die voor justitie werken, de haut niveau. zouden topmensen moeten zijn.

Les bâtiments vétustes du XIXe siècle ne sont pas un De versleten gebouwen uit de negentiende eeuw lieu de travail idéal pour le personnel et les collaborateurs zijn geen goede werkplek voor de personeelsleden de la justice. Beaucoup de progrès ont déjà été réali- en medewerkers van justitie. Er is ondertussen al veel sés à cet égard. Le ministre devrait toutefois se méfier vooruitgang gemaakt op dat punt. De minister moet wel de la comparaison avec les Pays-Bas, où l’on compte uitkijken met de vergelijking met Nederland, waar er veel

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 63

beaucoup moins de tribunaux, mais où la rationalisation minder gerechtsgebouwen zijn maar waar de efficiëntie est peut-être un peu trop poussée. La distance avec le misschien wat te veel doorgeslagen is. De afstand met justiciable ne doit pas non plus devenir trop grande. Pour de rechtszoekende mag ook niet te groot worden. Voor les affaires portées devant le tribunal de paix, le tribunal zaken die voor de vrederechter, politierechter, jeugd- en de police, le tribunal de la jeunesse et de la famille ou familierechtbank of arbeidsrechtbank komen, komen le tribunal du travail, les intéressés préfèrent se rendre mensen graag zelf naar de rechtbank. Die rechtbanken eux-mêmes au tribunal. Ces tribunaux ne peuvent donc mogen dan niet te ver weg liggen. pas être trop éloignés.

Concernant la Court of the Future, le défi numérique Voor de Court of the Future speelt dan weer vooral jouera un rôle prépondérant. Les différents tribunaux de digitale uitdaging een rol. Verschillende rechtbanken d’une même ville peuvent très bien être abrités dans mogen in een stad gerust in één enkel gebouw worden un même bâtiment, de préférence en prêtant attention ondergebracht, liefst mét aandacht voor de ecologische à l’aspect écologique. Le règlement alternatif des litiges aspect. De alternatieve geschillenbeslechting kan een peut apporter une aide précieuse dans la résorption de grote hulp zijn bij het wegwerken van de gerechtelijke l’arriéré judiciaire. Dans un système judiciaire où les achterstand. In een justitie waar mensen zich neerleg- parties prenantes s’inclinent devant une décision, ces gen bij een beslissing, maken diezelfde mensen mee mêmes personnes font partie de la solution. deel uit van de oplossing.

L’accessibilité de la justice est un thème crucial pour De toegankelijkheid van justitie is voor de spreker een l’intervenant. Au cours de la précédente législature, le cruciaal thema. Tijdens de vorige regeerperiode heeft de Conseil supérieur de la Justice s’est employé à éla- Hoge Raad voor de Justitie werk gemaakt van heldere borer un langage juridique clair et sans équivoque. en duidelijke rechtstaal. Zelfs hoogopgeleiden kunnen Même les personnes très instruites ne parviennent pas correspondentie vanwege justitie niet of verkeerd begrij- à comprendre la correspondance de la justice, ou l’inter- pen. Als voorbeeld kan het Grondwettelijk Hof worden prètent mal. La Cour constitutionnelle en constitue un genomen. De Hoge Raad zal dat proces wellicht mee exemple probant. Le Conseil supérieur pourra peut-être kunnen begeleiden. Er is ook de financiële toegankelijk- accompagner ce processus. L’accessibilité financière heid. De Kamercommissie Justitie heeft daarover met constitue un autre obstacle important. La commission een ruime meerderheid een tekst gestemd en de minister de la Justice de la Chambre a voté à une large majorité wil dat wetsvoorstel uitvoeren. In september 2020 zijn une proposition de loi à cet égard, et le ministre entend daarvoor de eerste stappen gezet en het prijskaartje la mettre en œuvre. Les premières mesures ont été is berekend. Het Rekenhof formuleerde voor het voor- prises en septembre 2020 et le coût a été calculé. La noemde wetsvoorstel zelfs twee adviezen, wat uniek is. Cour des comptes a même formulé deux avis pour la Een en ander valt voor de minister buiten het extra budget proposition de loi précitée, ce qui est exceptionnel. Pour van 250 miljoen euro, en dat is op zich een goede zaak. le ministre, ces initiatives ne font pas partie du budget In de begroting 2021 moet er zelfs in nog geen extra supplémentaire de 250 millions d’euros, ce qui est en budget worden voorzien voor de tweedelijnsbijstand. soi une bonne chose. Le budget 2021 ne doit même pas De limieten zijn namelijk vanaf 1 september verhoogd prévoir de budget supplémentaire pour l’aide de deu- en de eerste extra dossiers kunnen ten vroegste inge- xième ligne. Les limites ont en effet été relevées à partir diend worden voor de zomer van 2021 en worden pas du 1er septembre. Les premiers dossiers supplémentaires vanaf 2022 uitbetaald. Er moet dus maar vanaf 2022 in peuvent être introduits au plus tôt pour l’été 2021 et ils extra budget worden voorzien. ne seront financés qu’à partir de 2022. Il ne faudra donc prévoir un budget supplémentaire qu’à partir de 2022.

Avec Tax-on-web, en l’espace de 10 à 15 ans, le fisc De fiscus heeft met Tax-on-web op 10 à 15 jaar een a fait un énorme bond en avant et a rendu au contri- enorme sprong gemaakt en heeft de belastingplichtige buable un service énorme. Le ministre souhaite qu’il enorm veel geboden. De minister wil dat dat met Just- en soit de même avec Just-on-web pour le justiciable, on-web ook het geval zal zijn voor de rechtszoekende et M. Van Hecke le rejoint dans cette démarche: un en de heer Van Hecke treedt hem daarin bij: een ge- système intégré, numérique et accessible. Toutefois, integreerd, digitaal en toegankelijk systeem. Sommige certains citoyens ne pourront pas s’en sortir de manière burgers zullen daar evenwel niet zelfstandig mee over- indépendante. D’autres moyens, tels qu’un guichet, weg kunnen trekken. Daarvoor moet in andere wegen doivent être prévus à cet effet. worden voorzien, zoals een loket.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 64 DOC 55 1578/012

Le ministre souhaite un point de contact unique pour De minister wil één aanspreekpunt voor slachtoffers, les victimes, ce que demandait également la commission hetgeen ook een vraag was die werd geformuleerd in de d’enquête parlementaire sur les attentats du 22 mars 2016. Parlementaire Onderzoekscommissie naar de aanslagen Un site internet sur lequel seraient rassemblées toutes van 22 maart 2016. Een website waarop alle informatie les informations destinées aux victimes du terrorisme, voor slachtoffers van terreur, verkeer of andere wordt d’accidents de la route ou autres seraient un grand samengebracht, zou een grote stap voorwaarts zijn. pas en avant. La ministre de la Défense, responsable De minister van Defensie, bevoegd voor het Fonds van du Fonds des victimes de la guerre, a fait la même de oorlogsslachtoffers, maakte dezelfde opmerking. observation. Les victimes du terrorisme ont droit à un Terreurslachtoffers hebben recht op een statuut binnen statut au sein du Fonds des victimes de la guerre. Le het Fonds voor Oorlogsslachtoffers. De minister zal in dit ministre devra donc probablement coopérer avec la verband dus wellicht met Defensie moeten samenwerken. Défense à cet égard.

La détention n’est pas toujours le remède ultime. C’est Detentie is niet altijd het ultimum remedium. Het is donc une bonne chose que le ministre réfléchisse à une dus een goede zaak dat de minister over zinvolle de- détention sensée. À la page 24 de sa note de politique tentie zal nadenken. Op pagina 24 van zijn beleidsnota générale, le ministre déclare que la détention doit être stelt de minister dat detentie zinvol moet zijn, zodat de sensée, pour que le détenu quitte la prison, meilleur que gedetineerde als een beter mens de gevangenis ver- lorsqu’il y est entré et pour que la réintégration dans la laat en de re-integratie in de samenleving vlot verloopt. société se passe harmonieusement. Cela aura également Een en ander zal ook een positieve impact hebben op une incidence positive sur la récidive. Dans ce sens, il recidive. In die zin wordt de goede richting aangewezen. va dans la bonne direction. Selon l’intervenant, les plans Individuele detentieplannen bestaan voor de spreker individuels de détention existent depuis longtemps sur al lang op papier, maar moeten nu concreet worden. le papier mais ils doivent maintenant se concrétiser. Versterking van de psychosociale dienst, inzetten op Renforcer le service psychosocial, miser sur l’emploi tewerkstelling in de gevangenis, op opleiding, op therapie, dans les prisons, sur la formation, sur la thérapie, ce dat zijn immense uitdagingen die geld kosten. Dat geld is sont des défis immenses qui coûtent de l’argent. Ces goed besteed, omdat wie als beter mens de gevangenis moyens sont utilement dépensés, car celui qui sort de verlaat, minder kans op recidive vertoont en zich beter prison en étant une meilleure personne a moins de in de samenleving zal re-integreren. De doelstelling om chances de récidiver et se réinsérera mieux dans la de gevangenispopulatie te verlagen tot 10 000 of 11 000, société. La réussite de l’objectif de réduire la population staat of valt immers met het omkaderende beleid. carcérale à 10 000 ou 11 000 détenus dépend en effet de la politique d’encadrement.

Pour l’intervenant, il convient de repenser le mode de Spreker is van mening dat de wijze van detentie moet détention. Cet objectif demande de l’audace, car il va worden herdacht. Daar is durf voor nodig, want dat druist à l’encontre de l’opinion communément répandue. Un in tegen de gangbare opinie. Een minister die durft te ministre qui ose suggérer qu’en période de pandémie, opperen dat in coronatijden een aantal gevangenen un certain nombre de prisonniers devraient être libérés vervroegd zouden worden vrijgelaten, krijgt via de so- plus tôt se prend une volée de bois vert sur les réseaux ciale media de wind van voren. Toch moet over een en sociaux. Néanmoins, une réflexion doit être menée à ander worden nagedacht. Scandinavië en ook andere ce sujet. La Scandinavie et d’autres pays peuvent nous landen kunnen daarin de weg tonen. Vlaanderen kent montrer la voie. La Flandre s’est déjà faite à l’idée des ondertussen al de ideeën van de detentiehuizen, van centres de détention et des peines différenciées. En dix gedifferentieerde strafuitvoering. Op tien jaar is er daarin ans, beaucoup de progrès ont été réalisés en la matière. veel vooruitgang gemaakt. Kleinschalige detentie baart La détention à petite échelle inquiète l’intervenant, car spreker zorgen, omdat dat commercialisering dreigt. elle risque de donner lieu à une commercialisation de la Privéveiligheidsfirma’s die willen uiteraard winst maken. vie carcérale. Les entreprises de sécurité privée veulent De keuze voor kleinschalige projecten maakt een grote évidemment faire des bénéfices. Le choix opéré en inzet op de klassieke, grote gevangenissen misschien faveur de projets à petite échelle peut rendre superflu overbodig. Op termijn zullen grote gevangenissen dan un engagement important dans les grandes prisons misschien niet meer hoeven te worden vervangen door traditionnelles. À terme, les grandes prisons pourraient een nieuwe grote gevangenis. Er moet voor de spreker alors ne plus avoir besoin d’être remplacées par une een onderscheid worden gemaakt tussen de bewaking nouvelle grande prison. Pour l’intervenant, il faut faire en de begeleiding van gevangenen. Het is een goede

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 65

une distinction entre la surveillance et l’accompagne- zaak dat de minister daarop inzet en daarvoor in aparte ment des prisonniers. C’est une bonne chose que le profielen wil voorzien. ministre s’engage en ce sens et qu’il compte prévoir des profils distincts.

Il n’y a pas de solution miracle à la récidive. Pour Recidive kent geen wonderoplossing. Voor de publieke l’opinion publique, les récidivistes sont traités avec opinie worden recidivisten te zacht aangepakt. Op grond trop de laxisme. La législation actuelle permet toutefois van de huidige wetgeving kan recidive evenwel zeer hard de combattre la récidive très durement. Les juges ne worden aangepakt. Rechters zijn doorgaans niet mals sont généralement pas tendres avec les récidivistes et voor recidivisten en kiezen voor de zwaarste straf. Ook ils optent pour les peines les plus lourdes. Le temps de proeftijd voor het herstel in eer en rechten van een d’épreuve pour la réhabilitation d’un récidiviste est recidivist duurt tweemaal langer. De minister geeft in zijn également deux fois plus long. Dans sa note, le ministre nota aanzetten voor alternatieven voor nog zwaardere suggère des alternatives visant à sanctionner encore straffen voor recidive, onder meer het zinvolle deten- plus durement la récidive, et notamment un parcours de tietraject. Zo kunnen drugsverslaafden die misdrijven détention sensée. Les toxicomanes qui commettent des begaan voor de drugbehandelingskamer komen, waar infractions peuvent ainsi se présenter devant la chambre wordt ingezet op behandeling. De hulpverlening moet wel de traitement de la toxicomanie, qui se concentre sur kunnen volgen en daarvoor wordt er op medewerking le traitement. Toutefois, l’aide doit pouvoir suivre et, à van de deelstaten gerekend. Ook de alternatieven zoals cet égard, il fait compter sur la collaboration des entités preventieve begeleiding naar een andere levenswan- fédérées. Les alternatives telles que le l’accompagnement del, re-integratie van bij de start en versterking van de vers des conditions de vie différentes, la réintégration psychosociale diensten kunnen bij de spreker op bijval dès le début de la détention et le renforcement des rekenen. Uit een vraag van zijn collega, mevrouw Kim services psychosociaux peuvent aussi compter sur le Buyst, aan de minister bleek bijvoorbeeld ook dat ver- soutien de l’intervenant. Il est par exemple ressorti d’une keersovertreders veel minder recidiveren als zij een question posée au ministre par sa collègue, Mme Kim verkeerscursus moesten volgen. Spreker concludeert Buyst, que les infractions au code de la route se repro- dat wat betreft recidive er dus inzake de sancties moet duisent beaucoup moins souvent lorsque leurs auteurs worden nagedacht over een en-en-verhaal. doivent suivre un cours de code de la route. L’intervenant conclut qu’en matière de récidive et, partant, en matière de sanctions, il faut envisager une approche multiple, plutôt qu’exclusive.

La commission d’enquête parlementaire sur les atten- De parlementaire onderzoekscommissie naar de tats en Belgique a montré qu’un service de renseignement terreuraanslagen in België heeft aangetoond dat een qui fonctionne bien joue un rôle clé dans un État de goedwerkende inlichtingendienst in een democratische droit démocratique. Outre la lutte contre le terrorisme et rechtsstaat een sleutelrol speelt. Behalve terrorisme- en l’extrémisme, notre Sûreté de l’État a cependant encore extremismebestrijding heeft onze Veiligheid van de Staat d’autres tâches qu’elle ne peut pas perdre de vue. Ces evenwel nog andere taken die zij niet uit het oog mag dernières années, nous avons en effet été confrontés verliezen. De jongste jaren kregen wij immers te maken à des phénomènes comme les bandes criminelles, met fenomenen als misdaadbendes, rechts-extremisme, l’extrémisme de droite, les problématiques liées à la proliferatieproblematieken, economische spionage, maar prolifération, l’espionnage économique, mais il y a aussi er is ook een ander fenomeen dat wat ondergesneeuwd un autre phénomène qui a été quelque peu éclipsé, à geraakt is, namelijk de sektarische organisatie. In het savoir les organisations sectaires. Dans le dernier rapport jongste jaarverslag van de Veiligheid van de Staat annuel de la Sûreté de l’État, il n’est absolument pas werd over deze wettelijke taak - het onderzoeken van question de cette tâche légale (l’examen des sectes). sekten - met geen woord gerept. Na de parlementaire Après la commission d’enquête parlementaire sur les onderzoekscommissie sektarische organisaties werd organisations sectaires, le cerbère CIAOSN a été créé. de waakhond IACSSO opgericht. Deze vereniging kan Cette association ne peut cependant plus s’adresser à evenwel niet meer bij de Veiligheid van de Staat terecht la Sûreté de l’État pour lui fournir ses informations. Il met hun informatie. Daar moet aan worden verholpen, convient de remédier à ce problème, éventuellement eventueel met een nieuw orgaan dat een en ander kan grâce à un nouvel organe qui peut assurer un suivi. opvolgen.

C’est à juste titre que la note de politique générale du De strijd tegen seksueel en intrafamiliaal geweld krijgt ministre accorde une attention particulière à la lutte contre in de beleidsnota van de minister terecht bijzondere

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 66 DOC 55 1578/012

les violences sexuelles et intrafamiliales. L’intervenant aandacht. Spreker haalt het voorbeeld van het dossier- cite le dossier Julie Van Espen. Un grand nombre des Julie Van Espen aan. Heel veel van de maatregelen mesures suggérées par la famille de Julie Van Espen die de familie van Julie Van Espen suggereerde bij auprès du Parlement, du gouvernement et des partis parlement, regering en politieke partijen zijn in de nota politiques sont reprises dans la note. Cela représentera opgenomen. Dit zal wetgevend de komende jaren een un chantier important au cours des prochaines années belangrijke werf zijn, maar ook in de uitvoering: in het sur le plan législatif, mais aussi sur le plan de l’exécution: seponeringsbeleid, de omgang met slachtoffers, de la politique concernant les classements sans suite, la zorgcentra seksuele misdrijven, waar schitterend werk prise en charge des victimes, les centres de prise en wordt verricht. charge des victimes de violences sexuelles, qui font un travail formidable.

L’accord de gouvernement a défini des balises claires Het regeerakkoord gaf een duidelijke lijn aan voor en ce qui concerne les infractions environnementales. wat betreft milieumisdrijven. Het thema kreeg ook een Le thème est également abordé dans l’exposé d’orien- plaats in de beleidsverklaring van de minister. Spreker tation politique du ministre. L’intervenant s’en réjouit is daarover zeer verheugd. Er is daar veel terreinex- fortement. Il y a beaucoup d’expertise de terrain qui pertise voor en er moet vooruitgang worden geboekt. existe en la matière, et il convient de réaliser des avan- In de beleidsnota 2021 is er evenwel niets over terug te cées. On ne trouve cependant rien à ce sujet dans la vinden. Het zou fout zijn om die problematiek te laten note de politique générale 2021. Ce serait une erreur de liggen tot 2022 en volgende. ne plus toucher à cette problématique jusqu’en 2022 et aux années suivantes.

Sur une base annuelle, il y a en Belgique 48 000 bles- Op jaarbasis vallen er in België in het ver- sés et 600 morts sur les routes, ce qui correspond à keer 48 000 gewonden en 600 doden, dat zijn twee deux classes scolaires par mois. Pour faire baisser schoolklassen per maand. Om dat aantal naar beneden ces chiffres, une bonne collaboration avec le ministre te halen, zal een goede samenwerking nodig zijn met compétent sera nécessaire. de bevoegde minister.

Pour M. Van Hecke, il est possible de créer une si- Voor de heer Van Hecke kan er een win-winsituatie tuation où tout le monde est gagnant sur le plan des optreden op het vlak van de financiële en fiscale mis- infractions financières et fiscales. Le ministre devra drijven. De minister zal dan wel moeten investeren in cependant alors investir dans une spécialisation, des specialisatie, experten, kaderuitbreiding, maar de terug- experts, une extension de cadre, mais les effets retour verdieneffecten zullen groot zijn. Een straffe aanpak zal seront importants. Une approche sévère sera certaine- zeker lonend zijn. De minister moet er wel voor uitkijken ment payante. Le ministre doit cependant prendre garde dat de opbrengsten niet volledig zullen wegvloeien naar à ce que les recettes ne partent pas entièrement vers andere departementen. De afkoopwet wordt door som- d’autres départements. La loi sur la transaction pénale migen verdedigd omdat vele zaken verjaren zonder dat est défendue par certains car de nombreuses affaires er ook maar iets kan worden gerecupereerd. De stelling sont prescrites sans que l’on puisse récupérer quoi is dan dat afkopen beter is dan laten verjaren. De tijd que ce soit. On estime alors qu’il est préférable de faire is echter gekomen om te investeren in de aanpak van une transaction que de laisser l’affaire se prescrire. Le fiscale fraude, zodat de afkoopwet overbodig wordt en temps est cependant venu d’investir dans la lutte contre er van verjaring geen sprake meer is. Ecolo-Groen wil la fraude fiscale, afin que la loi sur la transaction pénale daar samen met de minister voluit voor gaan. devienne superflue et qu’il n’y ait plus de prescriptions. Ecolo-Groen souhaite poursuivre pleinement cet objectif avec le ministre.

Il ressort des chiffres du Collège des procureurs Uit de cijfers van het College van procureurs-generaal généraux sur les infractions de coups et blessures à over de misdrijven slagen en verwondingen aan de l’égard de la police et des services de secours que, politie en hulpverleners blijkt dat er in 30 percent van dans 30 pour cent des cas, il est question d’un clas- de gevallen sprake is van opportuniteitssepot, het- sement sans suite pour raisons d’opportunité, ce qui, geen op jaarbasis 120 à 140 zaken vertegenwoordigt sur une base annuelle, représente 120 à 140 affaires, of 10 à 12 per arrondissement. Is het echt mogelijk dat een ou 10 à 12 par arrondissement. Est-il vraiment possible arrondissement geen tien van dergelijke zaken aankan? qu’un arrondissement ne puisse pas traiter 10 affaires Opportuniteitssepots stelt ook algemeen gesproken een

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 67

de ce type? Les classements sans suite pour raisons probleem, zoals bij seksuele misdrijven. Gelukkig staan d’opportunité posent aussi problème de manière géné- daarvoor alle neuzen in dezelfde richting. rale, comme dans le cas des infractions sexuelles. Heureusement, tout le monde est sur la même longueur d’onde sur ce plan.

La dixième vertu concerne le dossier des jeux de De tiende deugd betreft het gokdossier, dat helemaal hasard, qui a déjà été élaboré dans son entièreté dans werd al uitgewerkt in de beleidsnota 2021 van de minister. la note de politique générale 2021 du ministre. Il se Hij maakt zich terecht boos over de manier waarop een fâche à juste titre de la manière dont un secteur grandit sector op de kap van kwetsbaren, zoals verslaafden, groot au détriment de personnes vulnérables, comme des wordt. De gokbedrijven willen natuurlijk alleen maar winst personnes dépendantes. Les entreprises de jeux de maken, en doen dat rücksichtslos. In het voetbal worden hasard ne souhaitent bien sûr rien d’autre que de faire alle eersteklasseploegen op een na door gokbedrijven du profit, et elles le font de manière impitoyable. Dans gesponsord. Gokreclames voor en na sportuitzendingen le monde du football, toutes les équipes de première zijn alomtegenwoordig. Onzichtbaar hebben duizenden classe, à part une, sont sponsorisées par des entreprises mensen problemen met gokken. Het beleid draagt daar de ce type. Les publicités pour les jeux de hasard sont een verpletterende verantwoordelijkheid, wetgevende présentes partout avant et après les émissions sportives. zowel als uitvoerende macht. De Kansspelcommissie De manière invisible, des milliers de personnes ont moet als waakhond harder leren bijten. De minister geeft des problèmes avec le jeu. La politique, tant le pouvoir daartoe aanzetten in zijn beleidsnota. In de raad van législatif qu’exécutif, porte une responsabilité écrasante bestuur van de Kansspelcommissie zetelen nu verte- en la matière. En tant que cerbère, la Commission des genwoordigers van zes kabinetten; experten, informati- jeux de hasard doit apprendre à affûter ses crocs. Le caspecialisten of psychologen zouden daar beter op hun ministre donne des pistes à cet effet dans sa note de plaats zijn. In de parketten moet meer worden gedaan politique générale. Des représentants de six cabinets met de pv’s die de Kansspelcommissie doorspeelt. De siègent actuellement au conseil d’administration de la goksector ziet de 30 percent omzetstijging per jaar al Commission des jeux de hasard; des experts, des spé- in gevaar komen en zij zal dus in actie komen. Spreker cialistes en informatique ou des psychologues y seraient voorziet in een hevige lobbycampagne bij alle partijen mieux à leur place. Au sein des parquets, il faut en faire en kabinetten. Elke wetswijziging, elk nieuw Koninklijk of davantage avec les PV transmis par la Commission des Ministerieel Besluit, elk besluit van de Kansspelcommissie jeux de hasard. Le secteur du jeu voit déjà que les 30 % zal worden aangevochten, net als alle wetgeving van d’augmentation annuelle de son chiffre d’affaires sont het Grondwettelijk Hof. Alle misbruiken moeten echter menacés, et il va donc entrer en action. L’intervenant worden aangepakt en alle wetten moeten correct wor- prévoit une campagne de lobbying intense dans tous les den nageleefd. partis et cabinets. Chaque modification législative, chaque nouvel arrêté royal ou ministériel, chaque décision de la Commission des jeux de hasard seront contestés, tout comme l’ensemble de la législation de la Cour constitu- tionnelle. Il convient cependant de s’attaquer à tous les abus et d’assurer un respect correct de toutes les lois.

M. Van Hecke en arrive à la conclusion que l’exposé De heer Van Hecke komt tot de slotsom dat de be- d’orientation politique du ministre est ambitieux: tous leidsverklaring van de minister ambitieus is: alle pijnpun- les problèmes que rencontre la justice y sont abordés. ten binnen justitie komen aan bod. De inzet zal groot Il faudra beaucoup d’ardeur pour réaliser tout ce travail, moeten zijn om al dat werk te realiseren, maar het is mais il est nécessaire. L’exposé d’orientation politique wel noodzakelijk. De beleidsverklaring vloeit voort uit het découle de la partie équilibrée relative à la justice et evenwichtige deel inzake justitie en veiligheid uit het re- à la sécurité de l’accord de gouvernement qui a été geerakkoord dat met zeven partijen tot stand is gekomen. élaboré avec sept partis. Le ministre doit maintenant De minister moet een en ander nu in concrete daden concrétiser les choses, avec la commission de la Justice omzetten, samen met de Kamercommissie Justitie. In de la Chambre. Cette commission est caractérisée deze commissie heerst een cultuur van samenwerking par une culture de collaboration entre partis. Le défi over de partijgrenzen heen. De uitdaging zal zijn om over sera de s’attaquer aux problèmes en dépassant les de grenzen van meerderheid en oppositie de zaken aan frontières entre majorité et opposition. M. Van Hecke a te pakken. De heer Van Hecke heeft alvast gehoord dat déjà entendu que ce sens de la collaboration est présent bij de oppositie deze zin tot samenwerking leeft. dans l’opposition.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 68 DOC 55 1578/012

M. Khalil Aouasti (PS) retient des déclarations et des De heer Khalil Aouasti (PS) verheugt zich over de écrits du ministre une ambition positive dont il ne peut positieve doelstellingen van de minister in diens verkla- que se réjouir. ringen en geschriften.

Une première ambition concerne l’affirmation que la Een eerste doelstelling betreft de stelling dat het ge- justice n’est pas juste un service public fédéral mais bien recht niet louter een federale overheidsdienst is, maar un pouvoir constitutionnel indépendant. Un tel pouvoir wel degelijk een onafhankelijke grondwettelijke macht. se construit principalement sur trois éléments: Die macht is voornamelijk gestoeld op drie elementen:

1. La gestion autonome du pouvoir judiciaire (appli- 1. het autonoom beheer van de rechterlijke macht cation de la loi de 2014). (toepassing van de wet van 2014).

2. Le statut social des magistrats, indissociable de 2. het sociaal statuut van de magistraten, dat onlos- leur indépendance. makelijk verbonden is met hun onafhankelijkheid.

3. Le financement des institutions judiciaires. 3. de financiering van de gerechtelijke instellingen.

La question de la gestion autonome a fait couler Over het autonoom beheer is al zeer veel inkt gevloeid. énormément d’encre. Comme prévu par l’accord de Zoals bepaald in het regeerakkoord, zal dit autonoom gouvernement, cette gestion autonome va enfin être beheer eindelijk gestalte krijgen, niet om het gerecht concrétisée. Pas pour en faire un outil de flexibilité buigzaam of geldzuchtig te maken, maar om het gerecht et de mercantilisation de la justice mais pour en faire in de mogelijkheid te stellen zich aan de nieuwe tijd aan un outil d’opportunité pour permettre à la justice de te passen. Een wettelijke toelage zal aan de rechterlijke se moderniser. Une allocation légale sera allouée au macht worden toegekend, zodat die zich kan organiseren pouvoir judiciaire, pour lui permettre de s’organiser en op grond van diverse vereisten, met name de werklast en fonction de plusieurs impératifs, notamment la charge de behoeften van de rechtzoekende. Alle criteria moeten de travail et les besoins du justiciable. L’ensemble des worden bepaald in samenspraak met de rechterlijke critères doivent être codéfinis avec le pouvoir judiciaire macht, teneinde diens onafhankelijkheid te waarborgen. pour assurer l’indépendance de ce dernier.

Par ailleurs, l’orateur considère que le statut social des Voorts is de spreker van oordeel dat het sociaal magistrats doit pouvoir être codéfini avec les magistrats statuut van de magistraten samen met de magistraten eux-mêmes. L’orateur fait le parallèle avec le statut des zelf moet kunnen worden bepaald. De spreker maakt parlementaires: on ne pourrait pas discuter de leur statut de vergelijking met het statuut van de parlementsleden: social sans eux. Certes le statut social des magistrats hun sociaal statuut zou niet zonder hen kunnen worden doit évoluer, mais il doit, pour pouvoir garantir leur indé- besproken. Het sociaal statuut van de magistraten moet pendance, pouvoir être codéfini avec eux. Le ministre a weliswaar evolueren, maar om hun onafhankelijkheid te indiqué qu’il veut travailler avec les Collèges. À cet égard, kunnen waarborgen, moet het samen met hen kunnen M. Aouasti propose d’associer aussi aux discussions le worden bepaald. De minister heeft aangegeven dat hij Conseil consultatif de la magistrature. met de Colleges wil samenwerken. In dat verband stelt de heer Aouasti voor ook de Adviesraad van de magis- tratuur bij de besprekingen te betrekken.

Sur le financement des institutions judiciaires, Het stemt de heer Aouasti tevreden dat de financiering M. Aouasti est heureux de constater que c’est un impé- van de gerechtelijke instellingen een absolute vereiste ratif pour le ministre et que cela se traduit dans le bud- is voor de minister, en dat dit tot uiting komt in de be- get. Certes, certains diront que ce n’est pas suffisant. groting. Voor sommigen zal die financiering weliswaar Cependant, la garantie de 125 millions en 2021 et 250 mil- ontoereikend zijn. In de huidige begrotingscontext is lions en 2024 – soit une augmentation de 6,5 % du budget de gewaarborgde financiering van 125 miljoen euro de la justice dès l’an prochain – est très importante dans in 2021 en van 250 miljoen euro in 2024 (een verhoging le contexte budgétaire actuel. Cela donnera de l’air à met 6,5 % van het gerechtelijk budget vanaf volgend jaar) la justice et permettra de remplir les cadres et de faire echter niet min. Dit zal het gerecht meer ademruimte des investissements dans la justice. Le ministre aura geven: zo kan personeel worden aangetrokken en kan en outre à cœur de faire intégrer des investissements in het rechtswezen worden geïnvesteerd. De minister zal

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 69

nécessaires dans la Justice dans le cadre de l’enveloppe er tevens op toezien dat de noodzakelijke investeringen du plan de relance européen. in het gerecht worden opgenomen in de enveloppe van het Europees relanceplan.

L’orateur en vient à la question de la justice pénale, De spreker gaat in de strafrechtspleging, de rode qui constitue le fil rouge de la note d’orientation politique. draad van de beleidsverklaring. Die zal het speerpunt Ce sera le point d’attention de la législature. van de regeerperiode zijn.

La lutte contre la criminalité financière est essentielle. De strijd tegen de financiële criminaliteit is van essen- Il faut en effet en faire une priorité, car cela permet tieel belang. Die moet inderdaad een prioriteit worden, de ramener dans les caisses de l’État le financement omdat aldus de Staatskas kan worden voorzien van de nécessaire pour développer les politiques publiques nodige middelen om essentieel overheidsbeleid te voeren. essentielles.

La question de la toxicomanie est aussi abordée avec Ook het vraagstuk van de drugsverslaving wekt bij- un intérêt particulier. Pour la première fois depuis long- zondere belangstelling. Voor het eerst sinds lang stelt temps, l’orateur constate un glissement de l’approche de spreker een verschuiving vast qua aanpak van drugs- toxicomanie non pas seulement vers l’aspect pénal verslaving. Die is niet langer louter op het strafrechtelijke mais aussi vers l’aspect santé publique. C’est essentiel. aspect, maar ook op het aspect volksgezondheid gericht. L’orateur se réjouit de la généralisation des chambres Dat is van wezenlijk belang. De spreker is verheugd dat de traitement de la toxicomanie dans tous les arron- alle gerechtelijke arrondissementen over drugsbehan- dissements judiciaires. Ces chambres permettent une delingskamers zullen beschikken. Dankzij die kamers approche holistique, qui a fait ses preuves et permet de is een holistische benadering mogelijk die haar waarde définir une baisse de la récidive de 20 % sur ce type de heeft bewezen: het recidivepercentage voor dergelijke faits. Dans le cadre de la peine, il doit aussi y avoir une feiten kan daardoor met 20 % worden teruggedrongen. approche spécifique pour les publics toxicomanes, avec Als onderdeel van de straf moet ook in een specifieke une approche de soins de santé de qualité. benadering van de drugsgebruikers worden voorzien; zij moeten een kwaliteitsvolle gezondheidszorg krijgen.

Il y a certes un problème au port d’Anvers. Cependant, Hoewel de haven van Antwerpen een pijnpunt is, zijn les plaques tournantes sont aussi présentes dans d’autres ook andere Belgische steden een draaischijf voor drugs. villes belges. Il faut espérer que les moyens seront aussi Het is te hopen dat de middelen ook aan die andere alloués dans ces autres villes. steden zullen worden toegewezen.

Enfin, il faut avoir une ouverture par rapport à la Tot slot moet de wet van 24 februari 1921 betreffende loi du 24 février 1921 sur les stupéfiants. Cette loi est het verhandelen van verdovende middelen worden dépassée et pose certains problèmes notamment dans opengebroken. Die wet is verouderd en doet bepaalde les milieux hospitaliers. Un débat sur cette loi doit pouvoir problemen rijzen, vooral in de ziekenhuizen. Het Parlement se tenir au Parlement. moet die wet kunnen bespreken.

Certains éléments de cette politique pénitentiaire Bepaalde elementen van dit penitentiair beleid roe- posent question. Il y a notamment la question du pen vragen op, onder meer het snelrecht voor de be- “snelrecht” pour les délits facilement identifiables. Il wijstechnisch eenvoudige zaken. Het is belangrijk snel est important de pouvoir juger rapidement pour que le te kunnen berechten, zodat het vonnis pedagogische jugement ait une valeur pédagogique et pour éviter la waarde heeft en vervolgens recidive kan worden voor- récidive ensuite. Il y a cependant des sensibilités et des komen. Onder meer de magistratuur en de advocaten appréhensions notamment dans le chef de la magistra- wijzen er echter op dat voorzichtig met dat snelrecht ture et des avocats sur la manière dont le “snelrecht” moet worden omgegaan indien het algemeen wordt peut être appliqué s’il est généralisé. Cette sensibilité uitgerold. Die voorzichtigheid is geboden om de rechten est nécessaire pour pouvoir assurer les droits de tout van elke rechtzoekende te kunnen waarborgen, zelfs justiciable, même dans le cadre de procédures accé- bij versnelde procedures. De ordes en de magistraten lérées. Les ordres et les magistrats demandent de la verzoeken om overleg ter zake. concertation à ce sujet.

Il y a aussi la question du “crossborder” et de l’ordre Tevens is er het “crossborder”-project en het beta- de paiement. Celle-ci a déjà été débattue longuement lingsbevel. Een en ander werd al uitvoerig besproken

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 70 DOC 55 1578/012

au Parlement. Si elle est légitime pour les infractions in het Parlement. Hoewel deze regeling terecht bij ver- routières, elle semble plus difficile à appréhender pour keersovertredingen wordt aangewend, ligt het moeilijker d’autres types d’infractions. Cela se justifie au vu de la dat ook te doen voor andere soorten van overtredingen. volonté du ministre de décharger les tribunaux d’infrac- Het gebruik ervan is terecht omdat de minister de recht- tions pour lesquelles on se situe quasiment dans le banken aldus wil ontlasten van de behandeling van champ du flagrant délit, cependant, ici aussi il s’agit overtredingen waarbij de dader zo goed als op heterdaad d’une procédure sensible. Il faut être vigilant et associer werd betrapt, maar in dezen betreft het een gevoelig le Parlement au débat sur cette question. liggende procedure. Waakzaamheid is geboden, en het Parlement moet worden betrokken bij het debat ter zake.

M. Aouasti en vient à la question de l’institution pé- De heer Aouasti gaat in op het detentiebeleid. Hij is nitentiaire. Il se réjouit de lire une déclaration claire ingenomen met een duidelijke en heldere passage in et limpide dans l’exposé d’orientation politique: “Une de beleidsverklaring: “Zinvolle detentie houdt in dat we détention sensée signifie que nous accompagnons de de gedetineerde optimaal begeleiden doorheen het manière optimale les détenus à travers la trajectoire detentietraject en erover waken dat de overgang van de détention et que nous veillons à une réinsertion gevangenis naar maatschappij optimaal verloopt. Dit is optimale du détenu dans la société et ce dans l’intérêt in het belang van zowel de gedetineerde, het slachtoffer tant du détenu que de la victime ainsi que de la société.” als de maatschappij.” (DOC 1610/015, blz. 25). (DOC 1610/015, p. 25).

Cette évidence devait être redite de manière claire. Die voor de hand liggende stelling was toe aan een Sur la question de la réinsertion, le groupe PS est prêt à duidelijke herhaling. De PS-fractie is bereid om inzake travailler avec le ministre. Il y a la question des maisons re-integratie met de minister samen te werken. Inzake de transition, dont il existe aujourd’hui deux expériences transitiewoningen lopen thans twee proefprojecten. De pilotes. Le ministre veut le développer et les optimaliser. minister wil dat initiatief uitbouwen en optimaliseren. Il faudra veiller à ce que le régime pénitentiaire puisse Men zal erop moeten toezien dat het gevangeniswezen demeurer un régime public, à l’instar de l’incarcération. in handen van de overheid blijft, net zoals de opsluiting.

Par ailleurs, le ministre a la volonté de se diriger vers Voorts wil de minister evolueren naar kleinere ge- des unités de prison de plus petite ampleur, qui per- vangeniseenheden, zodat beter met de gedetineerde mettent de mieux travailler avec le détenu et de mieux kan worden samengewerkt en de re-integratietrajecten développer les trajets de réinsertion dans la société. beter kunnen worden uitgewerkt. Er zijn ook specifieke Il y a aussi les programmes de traitement spécifiques behandelingsprogramma’s, met name voor drugsge- notamment pour les toxicomanes. Tous ces éléments bruikers. Al die elementen zijn van wezenlijk belang. sont essentiels. Ils démontrent non seulement qu’il est Ze laten zien dat niet alleen bestraffen, maar ook re- nécessaire et utile de punir, mais aussi de réintégrer. integreren nodig en nuttig is. Het eigenlijke doel is niet La fin en soi, ce n’est pas la peine mais c’est pouvoir de straf, maar is te kunnen stellen dat wie een misstap dire que ceux qui ont fauté ont leur place après dans heeft begaan, nadien welkom is in de samenleving. Zo la société. C’est comme ça qu’on réussira à avoir une zal men tot een krachtdadig en humaan beleid komen, politique ferme et humaine comme l’appelle de ses zoals de minister het wil. vœux le ministre.

M. Aouasti revient ensuite sur le thème de la digitali- De heer Aouasti komt vervolgens terug op de digi- sation. Il y a un vrai projet de facilitation et d’intégration. talisering. Het is echt de bedoeling de zaken te verge- La volonté du ministre est d’allouer une enveloppe makkelijken en op elkaar af te stemmen. De minister de 50 millions par an à la digitalisation. À cet égard, wil jaarlijks een enveloppe van 50 miljoen euro aan de l’orateur demande au ministre de veiller à un élément: digitalisering toewijzen. Ter zake verzoekt de spreker la demande que la production d’informations juridiques de minister erp toe te zien dat de output van juridische soit publique. Cette production faite par et pour les informatie in handen van de overheid blijft. Die output magistrats et justiciables doit pouvoir revenir dans une van en voor de magistraten en de rechtzoekenden base de données publique. Les principaux producteurs moet in een databank van de overheid terecht komen. de décisions de justice ne doivent pas être les récepteurs Het mag niet de bedoeling zijn dat de voornaamste payants de leurs propres décisions de justice en raison bronnen van gerechtelijke beslissingen door een al te d’une mercantilisation trop importante. mercantilistische aanpak moeten betalen om hun eigen gerechtelijke beslissingen te consulteren.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 71

Sur la question de l’accessibilité à la justice à travers Wat de toegankelijkheid van het gerecht via de juri- l’aide juridique, l’orateur rappelle qu’une réforme très dische bijstand betreft, herinnert de spreker eraan dat importante est entrée en vigueur le 1er septembre 2020. op 1 september 2020 een heel belangrijke hervorming Elle aura un impact partiel en 2022 et un impact croissant van kracht is geworden. Die zal gedeeltelijk weerslag heb- ensuite. C’est important que cette réforme soit immuni- ben in 2020 en een toenemende weerslag in de daarop sée budgétairement. Tout citoyen doit pouvoir défendre volgende jaren. Het is van belang dat die hervorming ses droits et avoir accès à un magistrat indépendant. veilig wordt gesteld op budgettair vlak. Elke burger moet zijn rechten kunnen verdedigen en toegang hebben tot een onafhankelijke magistraat.

En outre, il y a la volonté d’aller de l’avant sur la Bovendien wil men vooruitgang boeken inzake de question des cabinets pluridisciplinaires où il pourrait multidisciplinaire kantoren waar, naast advocaten, andere y avoir, à côté d’avocats, d’autres professionnels qui beroepsbeoefenaars zouden kunnen werken welke de accompagneraient sur différentes dimensions la personne betrokkene die daar nood aan heeft, op diverse vlakken qui en a besoin. C’est un autre élément important de zouden kunnen begeleiden. Dat is een ander belangrijk l’accès à la justice. aspect van de toegang tot het gerecht.

Par ailleurs, la Sûreté de l’État doit être refinancée. Voorts moet de financiering van de Veiligheid van Il y a des besoins en personnel et on ne peut pas se de Staat worden herijkt. Er is nood aan personeel, en contenter de remplacer des départs. het volstaat niet de vertrekkende personeelsleden te vervangen.

Il est aussi nécessaire d’aboutir sur la question de la Tevens moet de bespreking van de oprichting van de Banque-carrefour proposée par la commission d’enquête kruispuntbank, op voorstel van de onderzoekscommis- sur les attentats terroristes. sie naar de terroristische aanslagen, worden afgerond.

Enfin, la protection de nos intérêts économiques et Tot slot wijst de spreker erop dat de bescherming van scientifiques est essentielle. Il faut un travail conjoint onze economische en wetenschappelijke belangen van entre la police fédérale et la Sûreté de l’État. cruciaal belang is. De federale politie en de Veiligheid van de Staat moeten samenwerken.

M. Aouasti rappelle qu’il n’y a pas dans notre société De heer Aouasti herinnert eraan dat in onze samen- de place pour le racisme, la discrimination et les discours leving geen plaats is voor racisme of discriminatie, en et les crimes haineux. evenmin voor haatdragende berichten of misdaden.

Enfin, il conclut sur la question de la fermeté en Tot slot gaat de spreker in op de krachtdadige aanpak matière de violences à l’égard de la police et d’autres van het geweld jegens de politie en de andere openbare services publics. Toute violence est intolérable, a fortiori diensten. Elke vorm van geweld is onaanvaardbaar, ze- à l’égard de notre police qui fait son travail. L’orateur ker jegens onze politie, die haar werk doet. De spreker regrette cependant une erreur de traduction dans l’exposé betreurt echter een vertaalfout in de beleidsverklaring: d’orientation politique: la police n’a pas le monopole de de politie heeft niet het monopole de la violence, maar la violence, mais bien de la contrainte. La violence ne wel het monopole de la contrainte, het monopolie op peut en aucun cas être légitime, elle peut tout au plus dwang dus. Geweld kan in geen geval gewettigd zijn, être justifiée a posteriori. maar hoogstens achteraf gerechtvaardigd blijken.

Mme Laurence Zanchetta (PS) revient premièrement Mevrouw Laurence Zanchetta (PS) komt allereerst sur les violences intrafamiliales et violences faites aux terug op het huiselijk geweld en op het geweld jegens femmes. vrouwen.

L’oratrice se dit ravie de lire dans l’accord de gouver- De spreekster is verheugd dat het regeerakkoord nement que la Convention d’Istanbul sur la prévention het Verdrag van Istanbul inzake het voorkomen en be- et la lutte contre la violence à l’égard des femmes et strijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld la violence domestique servira de ligne directrice. Plus als richtsnoer hanteert. Het schenkt haar nog meer encore, d’entendre le souhait du ministre de remettre voldoening dat de minister het slachtoffer kennelijk la victime au centre du processus judiciaire. Dans ce centraal wil stellen in de gerechtelijke afhandeling. In cadre et en lien avec les auditions et la réflexion menée dat verband en in samenhang met de hoorzittingen en

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 72 DOC 55 1578/012

depuis un an en Comité d’avis d’émancipation sociale, de met de sinds een jaar gevoerde denkoefening binnen nombreuses recommandations portées par les acteurs het adviescomité voor de Maatschappelijke Emancipatie, de terrain vont être formulées. Mais tous s’accordent sur zullen heel wat door de actoren in het veld gedragen le fait que cette lutte doit rester une priorité. Classement aanbevelingen worden geformuleerd. Iedereen is het er sans suite important, manque de formation des magis- echter over eens dat die strijd een prioriteit moet blijven. trats, procédures judiciaires trop tardives par rapport aux Er is sprake van talrijke seponeringen, van een gebrekkige faits ou trop longues, manque de structures adaptées magistratenopleiding, van gerechtelijke procedures die pour la prise en charge des victimes et des auteurs, te lang na de feiten aanvatten of te lang duren, van een recensement efficace des faits inexistant, apparition gebrek aan aangepaste structuren voor de begeleiding de nouvelles formes de violences, sentiment d’impu- van slachtoffers en daders, van de totale afwezigheid van nité, manque de confiance des victimes en la justice, doeltreffende statistieken, van het opduiken van nieuwe non reconnaissance du féminicide, législations non vormen van geweld, van een gevoel van straffeloosheid, appliquées. De nombreuses questions se posent sur van een gebrek aan vertrouwen in het gerecht van de cette matière. Quid de la prise en charge des familles? slachtoffers, van het niet-erkennen van femicide en van Comment le ministre compte-t-il veiller à la sécurité de niet-toegepaste wetgevingen. Ter zake rijzen heel wat tous et au bien-être de la famille? Que pense le ministre vragen. Hoe zit het met de opvang van de gezinnen? des Family Justice Center qu’il n’a pas évoqué dans sa Hoe zal de minister toezien op de veiligheid van allen en note? Peuvent-ils être développés dans chaque pro- op het welzijn van het gezin? Wat denkt de minister van vince? Si oui, avec la même approche que celle existe de Family Justice Centers, die in zijn beleidsnota niet aujourd’hui? En ce qui concerne les Centres de prises aan bod komen? Kunnen die in elke provincie worden en charge des victimes de violence, 7 nouveaux centres opgericht? Zo ja, zal dat gebeuren met dezelfde insteek ont été évoqués. Est-ce bien ce qui est prévu? Où et als thans het geval is? Met betrekking tot de zorgcentra à quel horizon? Quelle sera l’approche adoptée dans na seksueel misbruik wordt gewag gemaakt van de op- ces Centres? La même que l’approche actuelle ou une richting van zeven nieuwe centra. Stemt dat inderdaad prise en charge encore plus proche et plus holistique? overeen met de plannen? Waar komen die centra, en binnen welk tijdsbestek? Welke aanpak zullen die centra hanteren? Zal het dezelfde aanpak zijn als nu, of komt er een individueler en alomvattender begeleiding?

Quid de la tolérance zéro à l’égard de ces faits? Il Quid met de nultolerantie ten aanzien van die feiten? est question du maintien de la circulaire de 2006 de De omzendbrief van mevrouw Onkelinx van 2006 zou nog Mme Onkelinx mais est-elle toujours à jour? Quid de steeds worden toegepast, maar is die nog up-to-date? l’idée de contraindre à justifier le classement sans suite? Wat denkt de minister van het idee om een verplichte Quid de la prise en charge des auteurs? Là aussi, une motivering van de seponeringen in te stellen? Hoe zit approche holistique est nécessaire. het met de opvang van de daders? Ook voor hen is een holistische aanpak nodig.

Les professionnels de terrain évoquent des Maisons De beroepsbeoefenaars in het veld bevelen aan de d’accueil et plus d’accompagnement spécifiques pour opvanghuizen en meer specifieke begeleiding in te zetten lutter contre la récidive. Est-ce une idée qui pourrait om recidive tegen te gaan. Is dat een optie? être envisagée?

Le travail est un travail d’ampleur, ralenti par le mor- Er is veel werk aan de winkel, en de versnippering cellement des compétences en la matière. Aussi, seule van de bevoegdheden vertraagt een en ander. Alleen une politique intégrée et cohérente pourra permettre met een geïntegreerd en samenhangend beleid zal men de voir les chiffres inquiétants baisser. Le ministre a- de verontrustende cijfers omlaag krijgen. Is de minister t-il l’intention de travailler de concert avec les régions van plan ter zake in overleg met de gewesten en ge- et communautés sur ces matières et, si oui, comment meenschappen te werk te gaan? Zo ja, hoe denkt hij bij compte-t-il développer des synergies de travail? die werkzaamheden synergieën tot stand te brengen?

En matière d’assuétudes, qu’en est-il du travail mené Hoe zit het met de in Antwerpen en in Gent gevoerde à Anvers ou à Gand? Qui a eu l’initiative de ces centres? werkzaamheden inzake verslavingen? Wie heeft het Comment fonctionnent-ils? Travaillent-ils sous contrainte? initiatief voor die centra genomen? Hoe werken ze? Passen zij dwang toe?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 73

Par ailleurs, de nombreux acteurs de terrain travaillent Momenteel zijn overigens heel wat spelers in het veld in aujourd’hui sur les problèmes liés aux assuétudes dans talrijke steden en provincies aan de slag met verslavings- de nombreuses villes et provinces. Initiatives locales ou gerelateerde problemen. Het gaat om lokale initiatieven initiatives associatives, ces professionnels disposent of om initiatieven van verenigingen; die professionals d’une expertise importante, d’une maitrise du terrain beschikken over veel expertise en terreinkennis en ken- et d’une connaissance précise du public concerné. Le nen de betrokken doelgroep door en door. Overweegt ministre envisage-t-il de travailler avec ces structures tant de minister met die structuren samen te werken inzake sur les réalités de terrain que concernant l’opportunité de realiteit in het veld en omtrent de wenselijkheid om d’une aide contrainte efficace? doeltreffende hulp onder dwang op te leggen?

Mme Zanchetta en vient à la problématique des Mevrouw Zanchetta gaat vervolgens is op de ge- soins de santé en prison. Comment le ministre compte- zondheidszorg in de gevangenissen. Hoe is de minister t-il travailler pour permettre des soins de qualité pour van plan te werk te gaan om kwaliteitsvolle zorg voor les détenus, et ce particulièrement dans le cadre des te gedetineerden tot stand te brengen, in het bijzonder soins de santé mentale? A-t-il l’intention de créer de op het vlak van de geestelijke-gezondheidszorg? Plant nouvelles structures ou de revaloriser et refinancer, en hij nieuwe structuren op te richten of, in overleg met de concertation avec les entités fédérées, des structures deelstaten, over te gaan tot een opwaardering en herfi- déjà mises en place dans les différents arrondissements nanciering van de al bestaande structuren in de diverse judicaires comme le Service d’aide psycho-sociale gerechtelijke arrondissementen, zoals de diensten voor aux justiciables, aux détenus et à leurs proches qui psychosociale hulp aan rechtzoekenden, gedetineerden aujourd’hui manquent de moyens pour pouvoir répondre en hun verwanten? Die diensten komen momenteel aux demandes toujours croissantes? middelen te kort om tegemoet te komen aan de almaar toenemende noden.

Par ailleurs, le ministre intègre le permis à points dans Voorts merkt de minister het rijbewijs met punten aan le souhait de rendre la justice belge plus ferme. L’accord als een middel om het Belgische gerecht krachtdadiger de gouvernement érige une éventuelle loi sur le permis te maken. Volgens het regeerakkoord kan een eventuele à points comme une base de travail pour augmenter wet op het rijbewijs met punten als werkbasis dienen la sécurité routière et diminuer la récidive et indique om de verkeersveiligheid te verhogen en recidive terug qu’une étude doit pouvoir être menée en tenant compte te dringen; tevens geeft het regeerakkoord aan dat het de l’expérience étrangère. mogelijk moeten zijn een studie ter zake uit te voeren, rekening houdend met de ervaringen in het buitenland.

Ceci semble en effet nécessaire. Le permis à points Zulks lijkt inderdaad nodig. Is het rijbewijs met punten est-il efficace pour lutter contre l’insécurité routière? doeltreffend om de verkeersonveiligheid en recidive Et contre la récidive? Ne risque-t-on pas, comme nos tegen te gaan? Loopt men niet het risico dat, zoals in voisins français, d’avoir sur nos routes des conducteurs buurland Frankrijk, chauffeurs die geen punten meer pourtant privés de leurs points par défi, inconscience over hebben, toch blijven rijden omdat ze daarin een ou nécessité, ou qui, plus subtils, passeront à un autre uitdaging zien, uit onbezonnenheid of uit noodzaak? type de véhicule: scooter, voiture sans permis… Est-ce Dreigen zij niet te vervallen in een meer subtiele vorm van là, la seule solution? La seule étude à mener? À titre de ongehoorzaamheid en andere voertuigen te gebruiken, comparatif, la Suède est le pays européen qui enregistre zoals een scooter of een auto waarvoor geen rijbewijs le moins de morts sur les routes, alors qu’il n’y a pas nodig is? Is dit de enige oplossing? Is dat de enige de permis à points. Le Luxembourg, l’Estonie, la Suisse studie die moet worden uitgevoerd? Ter vergelijking: font aussi partie des bons élèves. Zweden is het Europese land met het laagste aantal verkeersdoden, terwijl er in dat land geen rijbewijs met punten bestaat. Ook Luxemburg, Estland en Zwitserland zijn goede leerlingen.

Ne faudrait-il pas étudier leurs méthodes et faire Is het niet veeleer aangewezen de werkwijzen van des études comparatives et ainsi ouvrir le champ des die landen te bestuderen en vergelijkende onderzoeken possibles dans le cadre de la sécurité routière belge? uit te voeren, teneinde aldus de waaier aan mogelijke opties ter verbetering van de Belgische verkeersveilig- heid te verbreden?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 74 DOC 55 1578/012

Mme Marijke Dillen (VB) fait remarquer que le ministre Mevrouw Marijke Dillen (VB) merkt op dat de minister indique à juste titre que la confiance de la population terecht stelt dat het vertrouwen van de bevolking in het dans la justice reste trop faible. Le ministre essaiera d’y gerecht te laag blijft. De minister gaat hieraan werken remédier et les membres pourront le juger en fonction en de leden mogen hem op de verwezenlijking van de la réalisation des objectifs annoncés. Les gens en de aangekondigde doelstellingen afrekenen. Mensen attendent en effet davantage de la justice. Aujourd’hui, verwachten inderdaad meer van het gerecht. Vandaag force est de constater que la justice intervient souvent moet worden vastgesteld dat dit vaak te traag, te weinig de manière trop lente, pas assez ferme ni assez juste. kordaat en te weinig rechtvaardig optreedt. De minister Le ministre souhaite rétablir la confiance dans la justice wil het geloof in het rechtswezen terugbrengen door het en la rendant plus rapide, plus humaine et plus ferme. Il sneller, menselijker en straffer te maken. Dit is een zeer s’agit d’un objectif très positif et le groupe VB souhaite positieve doelstelling en de VB- fractie wil hem daar le soutenir sur ce plan. graag bij steunen.

Dans l’exposé d’orientation politique et la note de poli- In de beleidsverklaring en de beleidsnota staan vele tique générale, on retrouve un grand nombre d’objectifs positieve doelstellingen die de VB- fractie kan bijtreden. positifs auxquels le groupe VB adhère. Plus encore, un Sterker nog, een aantal van deze doelstellingen maakt certain nombre de ces objectifs font partie du programme al jarenlang deel uit van het programma van het VB. du VB depuis des années déjà.

Le seul problème est que, si le ministre formule de Alleen zijn er vele vaak positieve beloftes en een hoop nombreuses promesses souvent positives et un grand ronkende aankondigingen maar is er geen budget om nombre d’annonces ronflantes, il n’y a pas de budget dit allemaal te realiseren. De vraag stelt zich voorts hoe pour mettre tout cela en œuvre. La question se pose de minister dit in de praktijk gaat verwezenlijken gelet ensuite de savoir comment le ministre réalisera tout de bonte samenstelling van de regering met partijen die cela dans la pratique, vu la composition hétéroclite du heel uiteenlopende visies hebben op justitie. gouvernement, avec des partis qui ont des visions très différentes de la justice.

L’exposé d’orientation politique à l’examen est en fait De ter bespreking voorliggende beleidsverklaring is l’expression de l’analyse de presque tous les problèmes eigenlijk de veruitwendiging van de analyse van onge- qui doivent être résolus au sein de la justice, et il ne faut veer alles wat er verkeerd loopt en moet worden opge- pas oublier, à cet égard, que certains de ces problèmes lost binnen justitie, waarbij niet mag worden vergeten existent déjà depuis des décennies. Pourra-t-on corriger dat deze problemen in sommige gevallen al decennia tout ça en quatre ans? Avec les moyens disponibles, lang bestaan. Gaat dit alles in vier jaar kunnen worden c’est impossible au niveau budgétaire. rechtgetrokken? Met de beschikbare middelen is dit budgettair evenwel onhaalbaar.

Après des années d’économies réalisées à tort, le Na jaren van verkeerde besparingen wil de minister ministre souhaite insuffler davantage d’oxygène au sys- met nieuwe budgettaire middelen, extra zuurstof bren- tème grâce à de nouveaux moyens budgétaires. Le budget gen in het systeem. Vandaag 2020 is het jaarlijks bud- s’élève actuellement, en 2020, à 1,9 milliard d’euros. get 1,9 miljard euro. Volgens de cijfers zal dit volgend jaar Selon les chiffres, il sera moins élevé l’an prochain. En minder zijn. Op kruissnelheid zal er 300 miljoen euro vitesse de croisière, 300 millions d’euros supplémen- extra per jaar “verstandig” worden geïnvesteerd. De taires seront “judicieusement” investis chaque année. cijfers leren evenwel dat dit niet het bedrag zal zijn dat Les chiffres nous apprennent cependant que ce ne sera de minister ieder jaar extra krijgt maar dat het langzaam pas le montant supplémentaire que recevra le ministre wordt opgebouwd om het dan tegen het einde van de chaque année, mais que ce montant sera constitué regeerperiode dit bedrag volledig te krijgen. De spreekster lentement et qu’il sera obtenu dans son entièreté d’ici vreest dat deze middelen onvoldoende zullen zijn om la fin de la législature. L’intervenante craint que ces dit alles te verwezenlijken. De beleidsverklaring wordt moyens seront insuffisants pour réaliser tout ce qui est aldus een niet betaalbaar beloftenboekje. annoncé. L’exposé d’orientation politique est dès lors un ensemble de promesses qui ne sont pas payables.

Il est dès lors douloureux de constater que l’on ne Het is dan ook pijnlijk te moeten vaststellen dat er décidera de la répartition exacte des budgets que dans over de exacte verdeling van de budgetten pas zal le courant de l’année 2021, et que l’on ne sait donc worden beslist in de loop van 2021, wat ertoe leidt dat

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 75

provisoirement rien sur ce à quoi on peut s’attendre voorlopig niets geweten is over wat er concreet te ver- concrètement. Force est dès lors de se demander sur wachten valt. Dat noopt tot de vraag op basis van welke la base de quelles recettes et dépenses financières financiële inkomsten en uitgaven de beleidsverklaring l’exposé d’orientation politique a été rédigé. Comment is geschreven. Hoe kan de minister allerhande plannen le ministre peut-il proposer un grand nombre de projets naar voren schuiven en talrijke beloftes maken als niet et faire d’innombrables promesses si l’on ne peut définir duidelijk wordt omschreven hoeveel middelen er kun- clairement à combien s’élèvent les moyens qui peuvent nen worden aangewend om de aangekaarte en terechte être utilisés pour s’attaquer aux problèmes évoqués à problemen aan te pakken? juste titre?

Dans son exposé, Mme Dillen passe en revue les In haar uiteenzetting overloopt mevrouw Dillen de priorités suivantes du ministre: volgende prioriteiten van de minister:

Une justice moderne et numérique Een moderne en digitale justitie

• Une justice moderne; • Moderne justitie;

Les énumérations des projets à réaliser semblent ne De opsommingen van de te realiseren projecten lijken pas avoir de fin. Le passé et la réalité ont enseigné à wel eindeloos. Het verleden en de realiteit hebben de l’intervenante que plus nombreux sont les projets annon- spreekster al geleerd dat hoe meer projecten worden cés, moins nombreux seront ceux qui seront réalisés. aangekondigd, hoe minder er zullen worden gerealiseerd. Il ne suffit en effet pas de citer les problèmes de façon Het volstaat immers niet om de problemen in abstracto abstraite, ni même d’avancer des solutions possibles. Il te benoemen, zelfs niet om mogelijke oplossingen naar faut également concrétiser les solutions, ce dont il n’est voor te schuiven. De oplossingen moeten ook concreet question ni dans l’exposé d’orientation politique, ni dans worden gemaakt en daarvan is noch in de beleidsver- la note de politique générale. klaring, noch in de beleidsnota sprake.

La Justice en tant qu’employeur attractif; Justitie als aantrekkelijke werkgever;

— Au sujet de la magistrature; — De magistratuur;

Le ministre souhaite faire de la Justice un employeur De minister wil justitie tot een aantrekkelijke werkgever attractif. Aujourd’hui, il apparaît que la profession de maken. Vandaag blijkt het beroep van magistraat niet magistrat n’est pas suffisamment attrayante. aantrekkelijk genoeg.

La priorité absolue doit être de s’attaquer au sous- De absolute prioriteit moet de aanpak van de onderbe- effectif. Il ressort des chiffres récents que plus de 20 % manning zijn. Uit recente cijfers blijkt dat meer dan 20 % des postes vacants (18 sur 88) auprès des parquets n’ont van de vacatures (18 van de 88) bij de parketten niet pas été pourvus, ce chiffre est encore plus mauvais dans is opgevuld, bij de magistratuur is het nog erger, 30 %. la magistrature, à savoir 30 %. Aucune candidature n’a Voor vele vacante plaatsen (196 op 584) werden er même été déposée pour nombre de postes vacants zelfs geen kandidaturen ingediend. In sommige arron- (196 sur 584). La situation est réellement préoccupante dissementen is de situatie werkelijk zorgwekkend. De dans certains arrondissements. L’intervenante pense, spreekster denkt bijvoorbeeld aan de vredegerechten en par exemple, aux justices de paix et aux tribunaux de de politierechtbanken van het arrondissement Brussel. police de l’arrondissement de Bruxelles. 7 cantons 7 op de 19 Brusselse kantons intra muros zijn op dit sur les 19 que compte Bruxelles en intra-muros sont ogenblik zonder titularis. Deze situatie is niet houdbaar. dépourvus de titulaire actuellement. Cette situation n’est pas tenable.

Il existe un problème global d’entrée de nouveaux Er is een globaal probleem van instroom van nieuwe candidats. Il va sans dire qu’il impacte directement la kandidaten. Dit heeft uiteraard een rechtstreeks ge- politique de poursuite et la durée des instructions. volg op het vervolgingsbeleid en op de duurtijd van de onderzoeken.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 76 DOC 55 1578/012

Le ministre souhaite inverser cette tendance à la De minister wil deze dalende trend keren maar doet baisse mais ne formule aucune véritable proposition geen echte concrete voorstellen om de attractiviteit van concrète afin d’améliorer l’attractivité de la magistrature. de magistratuur te verbeteren.

L’analyse de la charge de travail est poursuivie et De analyse van de werklast wordt verdergezet en de il faut réaliser l’inventaire de la charge de travail des werklast van de magistraten moet op een objectieve wijze magistrats de manière objective. Or, il ne suffit pas in kaart worden gebracht. Maar analyseren is niet vol- d’analyser. L’OVB indique à juste titre qu’un arriéré judi- doende. De OVB stelt terecht dat op bepaalde plaatsen er ciaire grave règne à certains endroits tandis qu’ailleurs een ernstige gerechtelijke achterstand heerst daar waar le contentieux présent est à peine suffisant pour justifier op andere plaatsen nauwelijks voldoende contentieux la magistrature disponible qui est affectée. Dans un cas aanwezig is om de inzet van het beschikbare magistra- comme dans l’autre, l’OVB estime que le justiciable est tenkorps te kunnen verantwoorden. In beide gevallen la victime, soit en raison du risque de prescription, soit is volgens de OVB de rechtszoekende het slachtoffer, en raison du manque de spécialisation et d’expertise ofwel omdat verjaring dreigt, ofwel omdat er te weinig de la magistrature. Mme Dillen estime dès lors que specialisatie en expertise bij de magistratuur aanwezig le ministre doit apporter une réponse vigoureuse à la is. De minister moet volgens mevrouw Dillen dan ook charge de travail élevée. Il est question de remplacer les een krachtig antwoord geven op de hoge werklast. Er is cadres juridiques par un modèle d’allocation juridique. sprake van de vervanging van de wettelijke kaders door Indépendamment du fait que le Collège des cours et een wettelijk allocatiemiddel. Nog los van het feit dat er tribunaux avait déjà élaboré un modèle d’allocation reeds in 2019 een allocatiemiddel werd uitgewerkt door en 2019, cela ne remédie pas au cœur du problème, à het College van hoven en rechtbanken, wordt hierdoor savoir le sous-effectif total. geen oplossing geboden voor de kern van het probleem, de totale onderbemanning.

Des mesures concrètes ne sont proposées nulle part Nergens worden er concrete maatregelen voorge- afin de compléter rapidement les cadres, et encore moins steld om de kaders snel op te vullen, laat staan ervoor afin d’assurer le remplacement immédiat des magistrats te zorgen dat vertrekkende magistraten onmiddellijk sur le départ, ce qui est pourtant crucial. worden vervangen. Dit is nochtans bijzonder belangrijk.

Il ressort d’un sondage du CSJ réalisé en 2019 en Uit een peiling van de HRJ in 2019 in samenwerking collaboration avec les Ordres des avocats que nombre met de Ordes van advocaten is gebleken dat veel ad- d’avocats sont intéressés par une carrière dans la magis- vocaten wel geïnteresseerd zijn in een loopbaan in de trature - avec une nette préférence pour le siège - mais magistratuur – met een duidelijke voorkeur voor de zetel que l’environnement, les conditions de travail et les – maar dat de omgeving, de werkomstandigheden en conditions financières les dissuadent de plus en plus. de financiële voorwaarden hen in steeds grotere mate Les différentes réformes au sein de l’organisation judi- afschrikt. Ook de verschillende hervormingen binnen ciaire (autonomie de gestion, mobilité géographique ou de gerechtelijke organisatie (beheersautonomie, geo- entre fonctions, etc.) ont également un effet dissuasif. grafische mobiliteit of mobiliteit tussen functies, enz.) hebben een ontradend effect.

Quelles initiatives le ministre prendra-t-il pour améliorer Welke initiatieven gaat de minister dan ook nemen l’environnement, les conditions de travail et, surtout, les om de omgeving, de werkomstandigheden en vooral conditions financières? Comment va-t-il faire en sorte de financiële voorwaarden te verbeteren? Hoe gaat hij que ces réformes n’aient plus un effet dissuasif? ervoor zorgen dat deze hervormingen niet langer een ontradend effect hebben?

Mme Dillen prône une revalorisation approfondie de Mevrouw Dillen pleit voor een grondige herwaarde- la magistrature. Les propositions faites par les profes- ring van de magistratuur. De voorstellen die worden sionnels du terrain sont légion. En 2015 déjà, le Conseil aangereikt door de professionelen vanop het terrein zijn consultatif de la magistrature a donné un avis détaillé legio. Reeds in 2015 werd er door de Adviesraad van en vue d’adapter le statut social. de Magistratuur een uitgebreid advies gegeven om het sociaal statuut aan te passen.

La Justice, au même titre que d’autres secteurs, est Justitie wordt net als andere sectoren geconfronteerd confrontée à une “guerre des talents”. Le magistrat ne met een “war for talent”. De magistraat beschikt niet over dispose pas d’une assurance hospitalisation à la charge een hospitalisatieverzekering die ten laste valt van de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 77

de l’employeur, ni de chèques-repas, d’une voiture werkgever, niet over maaltijdcheques, een bedrijfswagen, de fonction, d’une carte de carburant, d’assurances een tankkaart, bijkomende verzekeringen, een aanvul- complémentaires, d’une pension complémentaire, etc. lend pensioen, enz. Personen met talent aantrekken en Attirer et retenir des personnes talentueuses au sein behouden in de schoot van de magistratuur vereist het de la magistrature requiert la création de meilleures creëren van betere financiële voorwaarden samen met conditions financières ainsi qu’une revalorisation de la een herwaardering van het pensioen. Alle nacht- en pension. Toutes les prestations durant la nuit et le week- weekendprestaties moeten worden vergoed. Ook de end doivent être rémunérées. Les conditions de travail werkomstandigheden moeten worden verbeterd wat doivent également être améliorées en termes d’accès betreft de toegang tot documentatie, de infrastructuur, à la documentation, d’infrastructures, de sécurité, de de veiligheid, het welzijn en het beheer van de logistieke bien-être et de gestion des moyens logistiques. middelen.

Le ministre doit s’y employer. Seule une revalorisation De minister moet hiervan werk maken. Alleen door approfondie permettra d’attirer les magistrats dont on een grondige herwaardering zullen de broodnodige a tant besoin. Comment le ministre va-t-il toutefois s’y magistraten kunnen worden aangetrokken. Hoe zal de atteler sur le terrain? minister dit evenwel op het terrein aanpakken?

Concrètement, il apparaît qu’un grave problème se Concreet blijkt er een ernstig probleem te zijn op het pose au niveau de la structure de gestion des deux niveau van de beleidsstructuur bij de beide rechtbanken tribunaux de première instance à Bruxelles qui sont van eerste aanleg in Brussel die verantwoordelijk zijn voor responsables de la politique des justices de paix et des het beleid van de vredegerechten en politierechtbanken tribunaux de police mais qui ne disposent pas d’une maar die niet beschikken over een ondersteunende in- infrastructure de soutien, avec tous les problèmes de frastructuur met alle problemen van belangenconflicten conflits d’intérêts et de manque d’efficience que cela en gebrek aan efficiëntie tot gevolg. Hiervoor dient dan implique. Il faut dès lors élaborer d’urgence une solution. ook dringend een oplossing te worden uitgewerkt.

Le CSJ – en concertation avec les présidents des De HRJ - en dit in overleg met de voorzitters van tribunaux de première instance néerlandophone et de Nederlandstalige en Franstalige rechtbanken van francophone de Bruxelles – a formulé une série de eerste aanleg te Brussel - heeft een aantal voorstellen propositions de solution. Le ministre les mettra-t-il en tot oplossing aangereikt. Gaat de minister hiervan bij œuvre de manière prioritaire? prioriteit werk maken?

La scission de l’arrondissement judiciaire de Bruxelles- Cruciaal voor de VB-fractie is ook de splitsing van het Hal –Vilvorde revêt également une importance cruciale gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Dit pour le groupe VB. Elle est essentielle pour un fonction is essentieel voor een betere werking in het voordeel plus efficace au profit des Flamands. van de Vlamingen.

L’intervenante souhaite notamment plaider en faveur In het bijzonder wil de spreekster ook een lans breken d’un tribunal de l’entreprise néerlandophone efficace à voor een efficiënte Nederlandstalige ondernemings- Bruxelles. La situation est dramatique en l’espèce, avec rechtbank in Brussel. Hier is de situatie dramatisch pour conséquence que des entreprises en Flandre et met als gevolg dat ondernemingen in Vlaanderen en à Bruxelles restent privées de justice et subissent un Brussel daardoor van recht verstoken blijven en grote préjudice économique important. Que fera le ministre economische schade lijden. Wat gaat de minister hier- pour y remédier? Dans sa note de politique générale, le aan doen? De minister heeft in zijn beleidsnota ook ministre prête également attention au soutien des magis- aandacht voor de ondersteuning van de magistraten door trats en prévoyant de recruter davantage de juristes de de aanwerving van meer praktijkjuristen, criminologen parquet, de criminologues et de référendaires. Toutefois, en referendarissen. Maar zonder invulling van de wijze cela ne résoudra pas le problème faute d’avoir précisé waarop en de middelen ervoor, wordt het probleem les modalités et les moyens pour y parvenir. hiermee niet opgelost.

— Au sujet du personnel pénitentiaire; — Het penitentiair personeel;

Le personnel pénitentiaire fait l’objet d’une attention Het penitentiair personeel krijgt in de beleidsverklaring particulièrement faible dans l’exposé d’orientation poli- bijzonder weinig aandacht, amper twee zinnen. Er zal tique, à peine deux phrases. Un plan stratégique adapté een aangepast strategisch personeelsplan komen. Wat sera élaboré. Que contient-il toutefois concrètement? houdt dit evenwel concreet in?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 78 DOC 55 1578/012

L’intervenante estime toutefois que cela est absolu- Dit is volgens de spreekster evenwel absoluut onvol- ment insuffisant. Ces personnes doivent travailler depuis doende. Deze mensen moeten al jarenlang werken in zeer des années déjà dans des conditions très difficiles, moeilijke omstandigheden, vaak in aftandse verouderde souvent dans des bâtiments vétustes et délabrés; elles gebouwen; moeten overuren kloppen, kunnen vaak geen doivent prester des heures supplémentaires, ne peuvent vakantie nemen wanneer zij dat wensen en moeten vaak souvent pas prendre de vacances quand elles le sou- werken in zeer stresserende omstandigheden door de haitent et doivent souvent travailler dans des conditions overbevolking in de gevangenissen. Allemaal zaken très stressantes en raison de la surpopulation carcérale. waar het gevangenispersoneel al jaren aandacht voor Ce sont autant de questions pour lesquelles le personnel vraagt maar waarvoor het beleid de voorbije legislaturen pénitentiaire demande une attention depuis des années geen oor voor had. mais auxquelles le monde politique n’a pas prêter l’oreille au cours des dernières législatures.

Le VB comprend dès lors les actions et les grèves Het VB toont dan ook begrip voor de regelmatige régulières, souvent motivées par une raison concrète acties en stakingen, vaak ten gevolge van een concrete et justifiée. Depuis des années, le personnel insiste - à en gegronde aanleiding. Het personeel dringt al jaren juste titre - pour une amélioration et une revalorisa- – en terecht – aan op een fundamentele verbetering en tion fondamentales de son statut. Quelles initiatives le herwaardering van hun statuut. Welke initiatieven gaat de ministre prendra-t-il en l’espèce? Le ministre est-il prêt minister hier nemen? Is de minister bereid hier de nodige à libérer les moyens nécessaires à cet effet et à opérer middelen voor vrij te maken en een inhaalbeweging uit un rattrapage? Le groupe VB insiste pour que l’on s’y te voeren? De VB-fractie dringt erop aan hiervan met attèle en lui accordant une priorité absolue. absolute prioriteit werk te maken.

Les mêmes observations s’appliquent à la note de Dezelfde opmerkingen gelden ten aanzien van de politique générale en ce qui concerne ce point. beleidsnota wat dit punt betreft.

— Concernant la modernisation des groupes — De modernisering van de beroepsgroepen; professionnels;

La justice a de nombreux partenaires et le ministre Justitie heeft vele partners en de minister wil deze entend moderniser ces groupes professionnels (avocats, beroepsgroepen moderniseren met verwijzing naar notaires, huissiers de justice et juristes d’entreprise). de advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders en bedrijfsjuristen.

Mais une nouvelle fois, il s’agit simplement d’une Maar ook hier blijft het bij een aankondiging en wordt er annonce et il n’y a pas de précisions par groupe profes- per beroepsgroep geen speciale focus gelegd. Nochtans sionnel. Pourtant, ces groupes professionnels ont déjà werden vanuit die beroepsgroepen reeds talrijke concrete pris de nombreuses initiatives concrètes. initiatieven aangereikt.

Dans son Memorandum à l’occasion des élections, In haar Memorandum n.a.v. de verkiezingen heeft l’Orde van Vlaamse Balies a formulé une série d’aspira- de Orde van Vlaamse Balies een aantal verzuchtingen tions. Il a ainsi tenu un plaidoyer en faveur de l’ancrage geformuleerd. Zo wordt een pleidooi gehouden voor de de l’indépendance de l’avocat dans la Constitution. La verankering van de onafhankelijkheid van de advocaat profession d’avocat doit être modernisée, demande l’OVB. in de Grondwet. Het beroep van advocaat moet worden Dans son Memorandum, l’Ordre plaide en faveur de la gemoderniseerd, vraagt de OVB. In hun Memorandum modification de la loi disciplinaire et de la préservation houdt de OVB een pleidooi voor de aanpassing van du monopole de plaidoirie. C’est surtout ce dernier point de tuchtwet en de vrijwaring van het pleitmonopolie. qui doit être mis en œuvre. Auprès de nombreuses Vooral dit laatste wordt steeds meer uitgehold. Bij tal juridictions administratives, il est déjà autorisé que des van administratieve rechtscolleges wordt reeds toege- fonctionnaires agissent au nom des pouvoirs publics. staan dat ambtenaren namens de overheid optreden. Dans le cadre des actions collectives, le droit d’initia- Bij groepsvorderingen wordt het initiatiefrecht uitsluitend tive est réservé exclusivement aux organisations de bij de consumentenorganisaties gelegd en werd de consommateurs et le barreau est purement et simplement advocatuur genegeerd. Dit is niet langer aanvaardbaar. ignoré. Cette situation n’est plus acceptable. Que compte Wat gaat de minister hier ondernemen? Voorts merkt

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 79

entreprendre le ministre en la matière? L’intervenante de spreekster op dat het verzuchtingen zijn zonder veel fait par ailleurs observer qu’il s’agit d’aspirations qui budgettaire weerslag. n’ont guère d’impact budgétaire.

Le monopole du conseil juridique doit être attribué au Het monopolie op juridisch advies moet worden toe- barreau et aux professions juridiques. Ce n’est plus le gekend aan de advocatuur of aan de juridische beroe- cas aujourd’hui. C’est pourtant un gage de qualité. La pen. Dit is vandaag niet het geval. Nochtans biedt dit Cour constitutionnelle (arrêt du 23 janvier 2018) est du kwaliteitsgaranties. Ook het Grondwettelijk Hof (arrest même avis. Quel est le point de vue du ministre? van 23 januari 2018) denkt hier zo over. Wat is het stand- punt van de minister?

La Chambre nationale des huissiers de justice a for- De Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders heeft mulé une série de suggestions très intéressantes dans in haar Memorandum van de Gerechtsdeurwaarder- son mémorandum sur l’huissier de justice-médiateur Bemiddelaar anno 2020 een aantal zeer interessante en 2020. La Chambre nationale demande entre autres suggesties aangereikt. De Nationale Kamer vraagt onder un tarif simplifié et équilibré dans la phase judiciaire. Il meer om een vereenvoudigd en evenwichtig tarief in de faut tenir compte non seulement de la fiscalité croissante gerechtelijke fase. Er moet niet alleen rekening worden sur les actes, mais aussi de la viabilité des cabinets gehouden met de toenemende fiscaliteit op de akten d’huissiers de justice, du frein à l’accès à la justice et maar ook met de leefbaarheid van de gerechtsdeur- des conséquences pour le débiteur et le créancier. La waarderskantoren, het remmend effect op de toegang Chambre nationale formule des propositions en matière tot het gerecht en met de gevolgen voor de schuldenaar d’accroissement de l’efficacité de l’exécution, de numéri- en de schuldeiser. Zij reiken voorstellen aan tot een sation et de réduction de la charge, et propose en outre la verhoging van de efficiëntie in de tenuitvoerlegging, création d’un tribunal disciplinaire indépendant. Aucune de digitalisering en de werklastvermindering alsook de trace cependant de ces suggestions dans la note de oprichting van een onafhankelijke tuchtrechtbank. Van politique générale ou dans l’exposé d’orientation politique. deze suggesties is evenwel niets terug te vinden in de beleidsnota en de beleidsverklaring.

Les experts judiciaires sont très importants pour une De gerechtsdeskundigen zijn voor een goede rechts- bonne administration de la justice. Il y a cependant aussi bedeling zeer belangrijk. Nochtans zijn ook hier grote une grande pénurie d’experts. La rémunération et les tekorten. Eén van de redenen is de verloning en de retards inacceptables dans les paiements constituent onaanvaardbare achterstand bij de betalingen. Welke l’une des raisons de cette pénurie. Quel délai le ministre termijn stelt de minister voorop om dit weg te werken? prévoit-il pour résoudre ce problème?

Le ministre évoque également la question dans sa De minister verwijst hier ook naar in zijn beleidsnota note de politique générale, mais une nouvelle fois sans maar zonder concrete aanpak. Hoe zullen de bestaande proposer de solution concrète. Comment les arriérés betalingsachterstallen in concreto worden weggewerkt? de paiement actuels seront-ils résorbés concrètement? De openstaande betalingsachterstand mag de laat- Même si l’arriéré a été réduit quelque peu ces der- ste jaren misschien zijn teruggedrongen, maar zolang nières années, tant qu’il ne sera pas possible de le het niet mogelijk is om de betalingsachterstand dag suivre au jour le jour, rien ne changera en fait. Cette na dag te volgen zal er feitelijk niets veranderen. Deze problématique était également une préoccupation du problematiek was ook een bekommernis van de vorige ministre de la Justice précédent. À ce jour, la situation minister van Justitie. Tot op heden is hieraan evenwel reste cependant inchangée. Tant que ce suivi ne sera niets veranderd. Zolang dit niet is verholpen, kan geen pas réalisé, il ne sera pas possible d’obtenir une image realistisch beeld van de betalingsachterstanden worden réaliste des arriérés de paiement et on ne pourra pas bekomen en kan het probleem niet ten gronde worden s’attaquer au cœur du problème. Comment le ministre aangepakt. Hoe gaat de minister dit oplossen? entend-il procéder?

Des tribunaux et des prisons modernes Moderne gerechtsgebouwen en gevangenissen

— À propos des bâtiments — De gebouwen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 80 DOC 55 1578/012

Au cours de cette législature, les palais de justice et De gerechtsgebouwen en gevangenissen zullen deze les prisons seront adaptés à un fonctionnement moderne regeerperiode broodnodig worden aangepast aan de et numérique de la justice. moderne en digitale werking van het gerecht.

L’énumération est mégalomane. Même si l’ensemble De opsomming is megalomaan. Zelfs indien het ge- du budget supplémentaire y était consacré, le ministre n’y hele bijkomende budget hieraan wordt besteed, dan nog arriverait pas encore. Mais quel montant est-il exactement zal de minister niet toekomen. Maar in hoeveel exact prévu et comment sera-t-il affecté? Ce n’est pas clair. wordt voorzien en waaraan dit zal worden besteed, is niet duidelijk.

À titre d’illustration: la déclaration de gouvernement Ter illustratie: er werd in de regeringsverklaring ver- évoque la construction de trois centres de psychiatrie wezen naar de nieuwbouw van drie forensische psy- légale (Alost, Wavre et Paifve) pour un montant d’au chiatrische centra (Aalst, Waver en Paifve), goed voor moins 240 millions d’euros (le centre de psychiatrie légale minstens 240 miljoen euro (het forensisch centrum in de Gand a coûté 80 millions d’euros). Jusque 2030, le Gent heeft 80 miljoen euro gekost). Het gerechtsge- palais de justice de Bruxelles coûtera au moins 87 mil- bouw in Brussel zal tot 2030 minstens 87 miljoen euro lions d’euros rien que pour la rénovation des façades. kosten aan renovatie van de gevels alleen al. Quid met Quid de l’intérieur du bâtiment? Le coût de la prison de de binnenkant van het gebouw? De kostprijs voor de Termonde, qui devrait être achevée en octobre 2022, gevangenis in Dendermonde die in oktober 2022 klaar est estimé à 194 millions d’euros. zou moeten zijn, wordt begroot op 194 miljoen euro.

Le total de ces investissements existants et annoncés De optelsom van deze bestaande en aangekondigde amène déjà à lui seul à la constatation que le budget investeringen alleen al leidt tot de vaststelling dat het prévu est épuisé. vooropgestelde budget volledig op is.

L’intervenante plaide dès lors en faveur de tribunaux De spreekster houdt dan ook een pleidooi voor effici- efficaces et pas de projets prestigieux comme Anvers ente gerechtsgebouwen en geen prestigieuze projecten par exemple, qui ont coûté énormément d’argent mais zoals in Antwerpen bijvoorbeeld, die ontzettend veel geld sont peu efficaces. Les moyens doivent être investis de hebben gekost maar weinig efficiënt zijn. De middelen manière efficace. moeten op een doeltreffende wijze worden geïnvesteerd.

L’investissement dans des palais de justice modernes Inzetten op moderne gerechtsgebouwen die een vol- compatibles avec une justice entièrement numérique ledige digitale justitie huisvesten, kan op de steun van peut compter sur le soutien du groupe VB. L’intervenante de VB-fractie rekenen. De spreekster had evenwel graag aurait cependant voulu connaître les projets concrets vernomen wat de concrete plannen van de minister zijn. du ministre.

Le ministre veut réduire le nombre de palais de justice De minister wil minder gerechtsgebouwen (het rationa- (une rationalisation par la centralisation et la création liseren door middel van centralisatie en het creëren van de synergies). Peut-il donner des précisions à ce sujet? synergiën). Kan hij hieromtrent meer toelichting geven?

— À propos des prisons — De gevangenissen

Il faut enfin mettre fin à la surpopulation dans les Er moet eindelijk een einde komen aan de overbe- prisons. La construction de nouvelles prisons modernes volking van de gevangenissen. De bouw van nieuwe est essentielle à cet égard. Le VB adhère en tout cas en moderne gevangenissen is hierbij cruciaal. Het VB à l’idée qu’il faut augmenter sensiblement la capacité is alvast een bondgenoot om de gevangeniscapaciteit pénitentiaire. fors op te trekken.

Il faut aussi s’atteler à la rénovation indispensable des Er moet ook aandacht gaan naar de broodnodige re- prisons existantes. Un traitement humain nécessite au novatie van bestaande gevangenissen. Een humanitaire moins une rénovation en profondeur des installations behandeling vereist minstens een grondige aanpassing sanitaires et une lutte sans relâche contre les nuisibles. van de sanitaire installaties en een volgehouden strijd L’intervenante renvoie à cet égard aux divers arrêts de tegen ongedierte. De spreekster verwijst in dit verband la CEDH qui condamnent la Belgique sur ce point et naar de diverse arresten van het EHRM die België op

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 81

aimerait savoir quelles sont les priorités du ministre dit vlak veroordelen en wenst te vernemen wat in deze dans ce dossier. de prioriteiten van de minister zijn.

Comme alternative aux peines d’emprisonnement de Als alternatief voor de korte gevangenisstraffen komt courte durée, le déploiement des maisons de transition er een verdere uitrol van de transitiehuizen en de cre- et la création de maisons de détention seront poursuivis. atie van detentiehuizen. De minister wil deze inzetten Le ministre entend utiliser celles-ci pour des groupes- voor specifieke doelgroepen en denkt hierbij aan jonge cibles spécifiques et songe à cet égard aux jeunes delinquenten. Wat deze doelgroep betreft, moet volgens délinquants. En ce qui concerne ce groupe-cible, il faut mevrouw Dillen minstens rekening worden gehouden met au moins tenir compte, selon Mme Dillen, de la nature de aard van de gepleegde feiten en de omvang van de des faits commis et de l’ampleur de la condamnation. veroordeling. Want de praktijk leert dat vele van deze Car la pratique révèle que nombre de ces jeunes délin- jonge delinquenten reeds zware feiten hebben gepleegd. quants ont déjà commis des faits graves. Elle insiste Zij dringt er ook op aan om ook oudere delinquenten die également pour que les délinquants plus âgés qui ont voor minder zware feiten zijn veroordeeld niet a priori été condamnés pour des faits moins graves ne soient uit te sluiten. pas emprisonnés a priori.

La membre fait observer que cette problématique est Het lid merkt op dat deze problematiek ook in de également évoquée dans la note de politique générale, beleidsnota wordt aangestipt, zonder verdere concre- sans être toutefois détaillée. tisering evenwel.

Mme Dillen demande que l’on accorde une attention Mevrouw Dillen vraagt bijzondere aandacht voor particulière à la prison d’Anvers, qui est confrontée déjà de gevangenis te Antwerpen dewelke al jarenlang te depuis des années à une suroccupation structurelle. kampen heeft met een structurele overbezetting. De Les détenus doivent y vivre dans des conditions non gedetineerden moeten er leven in mensonwaardige conformes à la dignité humaine – à huit dans une celle omstandigheden. Met 8 in een cel voor 4, op een ma- pour quatre, un matelas sur le sol pour dormir, pas de tras op de grond slapen, geen behoorlijk sanitair, een sanitaires corrects –, une situation indigne d’un pays beschaafd land onwaardig. Dankzij de inzet van de civilisé. Ce n’est que grâce à l’engagement des agents penitentiaire beambten die ondanks de lamentabele pénitentiaires qui, en dépit de la situation lamentable toestand waarin ze moeten werken hun best blijven doen dans laquelle ils doivent travailler, font de leur mieux om van de situatie het beste te maken, zijn er nog geen pour améliorer un tant soit peu les choses, qu’il n’y a drama’s voorgevallen. pas encore eu de drames.

Pour terminer sur la question des bâtiments, l’inter- Tot slot wat de gebouwen betreft, vraagt zij aandacht venante demande que l’on s’attelle à améliorer l’acces- voor de toegankelijkheid van de gebouwen voor personen sibilité des bâtiments pour les personnes handicapées. met een beperking.

Octroi d’une plus grande autonomie à l’ordre Meer autonomie voor de gerechtelijke orde in ruil judiciaire en échange de résultats voor resultaten

L’intervenante estime qu’il convient à cet égard de Met betrekking tot deze problematiek dient volgens de se concerter avec les cours et tribunaux. C’est surtout spreekster in overleg te worden getreden met de hoven l’obligation de résultat liée à la répartition des moyens en de rechtbanken. Vooral de resultaatsverbintenis die qui pose problème. La non-réalisation des objectifs fixés wordt gekoppeld aan de verdeling van de middelen is peut être due à des facteurs qui échappent au contrôle de een pijnpunt. Het niet behalen van de vooropgestelde la juridiction en question. Il faut également tenir compte doelstellingen kan ook het gevolg zijn van factoren die du fait que c’est l’une des raisons pour lesquelles la de rechtbank in kwestie niet in handen heeft. Ook met profession de magistrat suscite encore peu d’intérêt. het gegeven dat dit een van de redenen is waarom er nog weinig interesse is in het beroep van magistraat, moet worden rekening gehouden.

La note de politique générale ne prévoit, elle non plus, Ook in de beleidsnota staat hierover niet concreets. rien de concret à cet égard.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 82 DOC 55 1578/012

Procédures pénales courtes – procédure accélérée Korte strafprocedure – het snelrecht

Le groupe VB soutient la politique de réaction immé- De VB-fractie steunt de minister voor het aangekon- diate annoncée par le ministre, étant entendu que cette digde lik-op-stukbeleid met dien verstande dat er een politique devra être appliquée à toutes les formes de lik-op-stukbeleid moet komen voor alle vormen van criminalité. Le VB plaide déjà depuis des années pour criminaliteit. Het VB is al jaren pleitbezorger voor een que les infractions soient traitées rapidement; il sera snelle afhandeling van deze misdrijven en is dan ook donc un allié dans la réalisation de cet objectif. een bondgenoot om dit mee te realiseren.

Pour les délits facilement identifiables tels que la Voor eenvoudige identificeerbare misdrijven zoals criminalité de rue, le vol à l’étalage et les troubles de straatcriminaliteit, winkeldiefstallen en rellen gaat de l’ordre public, le ministre compte assurer un traitement minister zorgen voor een snelle en gepaste afhandeling rapide et approprié afin de prévenir la récidive. Il renvoie om recidive te voorkomen. Hij verwijst naar de M-werking à l’approche M appliquée dans le Limbourg et à la pro- in Limburg en naar de versnelde procedure van dag- cédure accélérée d’assignation et invite les différents vaarding en vraagt aan alle parketten om gelijkaardige parquets à développer des projets similaires. projecten uit te werken.

Mme Dillen demande si les moyens prévus à cet effet Mevrouw Dillen vraagt of dat evenwel met de mid- seront suffisants pour réaliser cette ambition. À ce jour, delen waarin hiervoor wordt voorzien realiseerbaar is? la majorité des parquets ont pour politique de ne pas Tot op heden is er bij het merendeel van de parketten poursuivre les formes “mineures” de criminalité - dont een beleid waarbij “kleinere” vormen van criminaliteit ferait partie le vol à l’étalage - précisément en raison - waaronder dan de winkeldiefstallen zouden ressor- d’un manque de moyens, et cela ne changera pas dans teren - niet worden vervolgd juist door een gebrek aan les années à venir. L’intervenante souligne à cet égard middelen, en dat zal de volgende jaren niet anders que d’après les chiffres de la criminalité d’Eurostat, la zijn. Zij stipt in dit verband aan dat overeenkomstig de Belgique est le champion européen en matière de vols. misdaadcijfers van Eurostat, België kampioen diefstal- Il est donc permis de se demander comment, eu égard len is in Europa. De vraag stelt zich dan ook hoe, gelet à la pénurie très importante de magistrats du parquet, op het gigantisch tekort aan parketmagistraten, deze ces dossiers pourront faire l’objet d’un traitement “rapide dossiers “snel en gepast” zullen worden afgehandeld? et approprié”. Le ministre a-t-il enfin l’intention de mettre Gaat de in 2017 goedgekeurde en in Nederland goed en œuvre l’indemnisation pour vol à l’étalage, qui a été functionerende winkeldiefstalvergoeding eindelijk wor- approuvée en 2017 et qui fonctionne bien aux Pays-Bas? den uitgevoerd?

La note de politique générale annonce l’élaboration De minister kondigt in zijn beleidsnota een nieuwe d’une nouvelle législation relative à la procédure accé- wetgeving voor het snelrecht met extra personeel aan. lérée et le recrutement de personnel supplémentaire à Kan hij dit duiden? cet effet. Le ministre pourrait-il apporter des précisions en la matière?

Règlement alternatif des litiges Alternatieve geschillenbeslechting

L’intervenante estime que l’avocat peut tout d’abord Hierbij kan volgens de spreekster op de eerste plaats jouer un rôle important en informant correctement son de advocaat een belangrijke rol spelen en zijn cliënt client. Mais il ne faut pas non plus sous-estimer le coût goed informeren. Maar belangrijk is ook de kostprijs de la médiation. Lorsque celle-ci échoue, une procédure van de bemiddeling die niet mag worden onderschat. doit tout de même être introduite. Wanneer de bemiddeling op niets uitdraait, komt er toch een procedure.

La note de politique générale accorde un rôle plus In de beleidsnota wordt een meer centrale rol gege- central à la Commission fédérale de médiation. Comment ven aan de federale bemiddelingscommissie. Hoe zal cela se fera-t-il concrètement? dit concreet worden gerealiseerd?

Une législation civile moderne Moderne burgerlijke wetgeving

Réforme de la législation Hervorming wetgeving

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 83

Une réforme de la législation est à nouveau annoncée Opnieuw wordt een hervorming van de wetgeving dans différents domaines. L’intervenante estime que les aangekondigd op diverse domeinen. De spreekster is modifications législatives doivent être mises en œuvre van oordeel dat wetgevende wijzigingen op een construc- de manière constructive et réfléchie. Il convient d’éviter tieve en doordachte wijze moeten worden doorgevoerd. les réformes successives qui ne tiennent pas compte De praktijk van opeenvolgende hervormingen zonder de l’impact sur le terrain. Mme Dillen demande dès lors daarbij aandacht te schenken aan de gevolgen op het au ministre d’être à l’écoute des professionnels qui tra- terrein moet worden vermeden. Mevrouw Dillen vraagt vaillent sur le terrain et qui plaident pour une législation de minister dan ook om te luisteren naar de professione- moins abondante mais de meilleure qualité et pour que len op het terrein die een pleidooi houden voor minder l’on procède à un grand nettoyage de l’arsenal législatif maar betere wetgeving, voor een grote schoonmaak actuel, qui est gigantesque, en accordant une attention in het gigantische arsenaal aan bestaande wetgeving, particulière à l’emploi d’un langage juridique clair et au met aandacht voor een heldere rechtstaal en respect respect de la législation linguistique. Lors de l’adoption voor de taalwetgeving. Bij de goedkeuring van nieuwe de nouvelles lois, il convient d’examiner quelles sont les wetten moet worden nagegaan welke vroegere wetten lois antérieures qui peuvent être abrogées et de contrôler kunnen worden afgeschaft en moet nauwkeurig worden consciencieusement dans quelle mesure la législation gecontroleerd in welke mate de bestaande wetgeving in existante doit être adaptée à la lumière des nouvelles het licht van de nieuwe wetten moet worden aangepast lois, afin d’éviter les contradictions et les imprécisions. om tegenstrijdigheden en onduidelijkheden te voorko- La membre demande si le ministre tiendra compte de men. Het lid vraagt of de minister oor gaat hebben voor ces attentes. deze verzuchtingen?

L’ Orde van Vlaamse Balies souhaite également que De Orde van Vlaamse Balies roept ook op om het le Parlement soit à nouveau plus étroitement associé à Parlement opnieuw meer te betrekken bij de totstand- l’élaboration de la législation et que l’on respecte le rôle koming van wetgeving en zijn fundamentele rol daarin te fondamental qu’il a à jouer en la matière. Le ministre respecteren. Heeft de minister begrip voor deze stelling comprend-il cette demande et a-t-il l’intention d’en tenir en gaat hij ze in praktijk toepassen? compte en pratique?

• Une Justice numérique • Digitale Justitie

Dossier numérique Digitaal dossier

Le ministre a l’objectif d’aboutir à un dossier entiè- De minister streeft naar een volledig digitaal dossier. rement numérisé. Mais parler d’une informatisation Spreken van het doorzetten van een doorgedreven in- poussée n’est vraiment pas sérieux. Mme Dillen conseille formatisering, is evenwel een lachertje. Mevrouw Dillen au ministre de s’entretenir avec les magistrats, les pro- raadt de minister aan om te spreken met de magistraten, cureurs et les greffiers qui travaillent sur le terrain. La de procureurs en de griffiers op het terrein. De digitali- numérisation de la justice n’en est qu’à ses débuts. Il y sering van justitie staat nog maar in de kinderschoenen. a donc encore énormément à faire et cela coûtera une Er is dan ook nog heel veel werk aan de winkel en dit fortune - de l’argent que la justice n’a pas. gaat fortuinen kosten. Geld dat er niet is.

La justice doit effectivement – enfin – pouvoir fonc- Justitie moet inderdaad – eindelijk – volledig digitaal tionner de façon entièrement numérique. Les pièces de kunnen werken. Alle procedurestukken, verzoekschrif- procédure, les requêtes, les conclusions, etc. doivent ten, conclusies, enzovoort moeten elektronisch kunnen toutes pouvoir être déposées par voie électronique. Ce worden neergelegd. Dit is vandaag nog steeds niet het n’est toujours pas le cas à l’heure actuelle. De nombreux geval. Vele griffies zijn nog steeds niet elektronisch greffes ne peuvent toujours pas être contactés par voie bereikbaar. Dossiers digitaal inzien op de griffie van de électronique. Il est par exemple impossible de consulter correctionele rechtbank is bijvoorbeeld niet mogelijk. Dit des dossiers par voie numérique au greffe du tribunal kan wel op de griffie van de raadkamer in Antwerpen correctionnel. Cette possibilité existe en revanche au maar daar moet worden vastgesteld dat deze computers greffe de la chambre du conseil d’Anvers, mais force regelmatig niet degelijk werken. est de constater qu’il arrive souvent que les ordinateurs de ce greffe ne fonctionnent pas correctement.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 84 DOC 55 1578/012

Il faut œuvrer à la mise en place d’une communication Er dient werk te worden gemaakt van een volledige entièrement électronique entre la justice et les autres elektronische communicatie tussen justitie en de andere partenaires – en particulier les avocats. partners, in het bijzonder de advocaten.

Le règlement électronique de la procédure doit être De elektronische regeling van de procedure moet wor- généralisé pour les actes simples qui ont lieu à l’audience, den veralgemeend voor eenvoudige zittingshandelingen, comme une remise, un calendrier de conclusions, la zoals uitstel, conclusiekalender, aanstelling deskundige désignation d’un expert ou d’un notaire, la prise en of notaris, het in beraad nemen van eenvoudige en niet- délibéré de demandes simples et non contestées, etc. betwiste vorderingen, enz.

Tous les jugements et arrêts doivent être communiqués Alle vonnissen en arresten moeten digitaal worden aux parties par voie électronique. Ce n’est toujours pas meegedeeld aan de partijen. Ook dit is op vele plaatsen non plus le cas à de nombreux endroits. nog steeds niet het geval.

Il faut à cet effet mettre les infrastructures nécessaires De nodige infrastructuur dient hiervoor ter beschikking à la disposition de tous les acteurs de la justice, en te worden gesteld aan alle actoren van justitie, in het particulier des magistrats et du greffe. C’est malheu- bijzonder de magistratuur en de griffie. Dit laat helaas reusement loin d’être le cas aujourd’hui. vandaag veel te wensen over.

Le télétravail est recommandé, certainement en Telewerken wordt aanbevolen, zeker in deze tijden ces temps de coronavirus. Mais le matériel nécessaire van corona. Maar het materiaal ontbreekt vaak. Nog fait souvent défaut. Il n’y a toujours pas suffisamment steeds zijn er niet voldoende laptops ter beschikking. d’ordinateurs portables.

Comment le ministre compte-t-il réaliser ces objectifs? Op welke manier zal de minister dit verwezenlijken?

De plus, de nombreux documents, comme des re- En nog dit: vele documenten zoals verzoekschriften, quêtes, des conclusions, des dossiers de pièces, etc., conclusies, stukkenbundels, enz. kunnen worden neer- peuvent être déposés via e-Deposit et DPA. Dans la gelegd via e-Deposit en DPA. In de praktijk, en het lid pratique, cependant, et l’intervenante le comprend begrijpt dit volkomen, zeker in omvangrijke dossiers met parfaitement, surtout lorsqu’il s’agit de dossiers volu- uitgebreide conclusies en een groot stukkenbundel die mineux comportant des conclusions étendues et un onmogelijk door de rechter alleen via de computer kun- gros dossier de pièces qu’il est impossible au juge de nen worden gelezen, moet de griffier dit evenwel volledig consulter uniquement par le biais d’un ordinateur, le gref- uitprinten. Of nog, sommige rechtbanken vragen naast fier doit tout imprimer. Il arrive par ailleurs que certains de digitale neerlegging ook een papieren neerlegging tribunaux demandent une copie papier de la conclusion van de syntheseconclusie en de stukkenbundel. Dit is de synthèse et du dossier de pièces en plus du dépôt verstandiger, dan ligt de kostprijs bij de partijen en niet numérique. C’est une option plus raisonnable, car dans bij justitie. Het is daarom belangrijk dat bij de volledige ce cas, les coûts sont supportés par les parties et non digitalisering ook rekening wordt gehouden met de par la justice. Il est donc important que, dans le cadre concrete werking. Er kan worden gedacht aan de ver- de la numérisation complète de la justice, on tienne éga- plichting, indien de rechter dit verlangt, dat de partijen lement compte du fonctionnement concret. On pourrait de documenten ook op papier moeten aanleveren, zodat envisager d’obliger les parties, si le juge le souhaite, à het werk en de kostprijs niet voor justitie is. soumettre également les documents sur papier, de sorte que ce travail n’incombe pas aux tribunaux et que son coût ne soit pas à charge de la justice.

Les nouvelles initiatives en matière d’informatisation Bij nieuwe initiatieven met betrekking tot informatisering doivent tenir compte du libre accès des citoyens à la moet rekening worden gehouden met de vrije toegang justice, des coûts pour le justiciable, de la publicité de van de burger, de kosten voor de rechtszoekende, de la législation et de la doctrine juridique (indispensable publiciteit van de wetgeving en de rechtsleer (onontbeerlijk d’un point de vue démocratique), des risques de contrôle vanuit democratisch standpunt), de risico’s voor controle (ou de monopole) de l’information par des d’acteurs of informatiemonopolie door private actoren of publieke privés ou des organismes publics non indépendants, instanties die niet onafhankelijk zijn, en de impact op de et de l’impact sur les conditions de travail du magistrat. werkomstandigheden van de magistraat.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 85

Les ambitions du ministre sont grandes, mais dispose- De ambities van de minister zijn groot maar beschikt t-il du budget nécessaire? Comment compte-t-il mettre hij over het nodige budget? Wat is de concrete invulling concrètement en œuvre ces ambitions? van deze ambities?

— À propos de la transmission de jugements et d’arrêts — De overzending van vonnissen en arresten naar au SPF Finances FOD Financiën

La transmission électronique des jugements, tant Ook de elektronische overzending van de vonnissen, aux greffes des tribunaux de police qu’aux greffes des zowel bij de griffies van de Politierechtbanken als van de tribunaux correctionnels – le fameux MaCH (Mammouth correctionele rechtbanken, het gekende Mach-programma at Central Hosting), un programme crucial pour l’exécu- (Mammouth at Central Hosting) – een programma dat tion de ces jugements en général et pour la perception cruciaal is voor de uitvoering van deze vonnissen in het des amendes pénales en particulier – n’est pas encore algemeen en de inning van penale boetes in het bijzon- totalement opérationnelle non plus. Les jugements ne der – is nog steeds niet volledig uitgerold. Vonnissen sont encore que partiellement transmis de manière auto- worden nog maar partieel automatisch overgezonden. matique. Le programme MaCH doit donc être adapté afin Het Mach-programma moet dan ook worden aangepast de pouvoir envoyer automatiquement tous les jugements, om zo alle vonnissen automatisch te kunnen verzenden en y intégrant également des possibilités de rappels et met de inbouw van rappel- en controlemogelijkheden. de contrôle.

Par ailleurs, la base de données des arrêts de la Cour De databank van de arresten van het Hof van Cassatie de cassation fonctionne avec Adobe Flash. Or, Adobe werkt met Adobe Flash. Adobe beëindigt dit jaar het arrêtera d’utiliser Flash dès la fin de l’année. Il y a éga- gebruik van flash. Ook hierover is er veel onduidelijkheid lement une grande d’incertitude à ce sujet, et la solution en dit vraagt opnieuw investeringen. Zullen er hiervoor à ce problème nécessite de nouveaux investissements. middelen zijn? Des moyens seront-ils dégagés à cet effet?

— À propos des éléments de base manquants — De ontbrekende bouwstenen

Le ministre plaide en faveur d’un PV électronique De minister pleit voor een elektronisch PV en de et préconise la notification numérique du pli judiciaire, digitale betekening van de gerechtsbrief en wil het soulignant la nécessité de remplacer ce système désuet verouderd en complex systeem vervangen door een et complexe par une alternative numérique. L’intervenant digitaal alternatief. De spreekster stipt evenwel aan souligne toutefois que tout le monde ne dispose pas dat niet iedereen beschikt over een computer en een nécessairement d’un ordinateur et d’une connexion internetverbinding. Dit kan een alternatief worden maar Internet. L’alternative numérique pourrait donc devenir geen verplichting. Beide systemen moeten daarom naast une option, mais pas une obligation: les deux systèmes elkaar blijven bestaan. doivent continuer à exister côte à côte.

— À propos de l’accès aux dossiers pénaux — De toegang tot de elektronische strafdossiers électroniques

Il est important que tant l’avocat que le magistrat Het is belangrijk dat zowel de advocaat als de magis- puissent consulter numériquement le dossier depuis traat het dossier digitaal kunnen inzien van op het eigen leur bureau, ce qui n’est toujours pas possible à l’heure kantoor, wat nu nog steeds niet mogelijk is. Vandaag, actuelle. Aujourd’hui, l’avocat peut accéder au dossier kan de advocaat ter griffie het dossier gaan inzien via au greffe, par le biais d’un ordinateur – il s’agit souvent de computer – vaak verouderde toestellen die niet naar de machines obsolètes qui ne fonctionnent pas correc- behoren werken – en wanneer dit dossier dan voor de tement – et lorsque ce dossier est traité par le tribunal correctionele rechtbank wordt behandeld, wordt het correctionnel, il est imprimé dans son intégralité, si volledig afgeprint en is van digitalisering geen sprake bien qu’il n’est alors plus question de numérisation. meer. Het lid begrijpt volledig dat een afgeprint dossier L’intervenante comprend parfaitement qu’un dossier – zeker in omvangrijke zaken – voor de rechter een ab- imprimé – surtout dans les affaires complexes – est une solute must is om dit dossier grondig te kunnen bekijken. nécessité absolue pour que le juge puisse l’examiner Het moet evenwel zowel voor de advocaat als voor de de manière approfondie. Il n’en demeure pas moins rechter mogelijk zijn om dit digitaal te kunnen inzien op

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 86 DOC 55 1578/012

que l’avocat et le juge devaient avoir la possibilité de le het eigen kantoor. Dit kan perfect op een veilige manier consulter numériquement depuis leur bureau. Cela peut gebeuren, bijvoorbeeld via DPA en de advocatenkaart. parfaitement se faire de manière sécurisée, par exemple via la plate-forme DPA et à l’aide de la carte d’avocat.

L’intervenante souligne que la note de politique est De spreekster merkt op dat in de beleidsnota hier totalement muette à ce sujet. met geen woord over wordt gerept.

— À propos de la création d’une banque-carrefour — De oprichting van een kruispuntbank voor des délinquants delinquenten

Il faut s’employer à créer une banque-carrefour des Er dient werk te worden gemaakt van het oprichten van délinquants et des personnes qui font l’objet de me- een kruispuntbank voor delinquenten en voor personen sures judiciaires. Cette banque rassemblerait le plus die het voorwerp uitmaken van juridische maatregelen d’informations possible et pourrait être consultée par waarbij zoveel mogelijk informatie wordt verzameld die les différentes parties intéressées moyennant un accès moet kunnen worden geraadpleegd door de verschillende sécurisé. Les informations pertinentes relatives à des belanghebbenden. Relevante informatie met betrek- dossiers pénaux antérieurs devraient également y figurer. king tot eerdere strafdossiers moet hierin ook worden L’intervenante estime que l’argument de la protection opgenomen. Er moet een beveiligde toegang zijn. Het de la “vie privée” ne peut pas servir de prétexte pour ne argument “privacy” mag volgens de spreekster geen pas créer un tel outil. voorwendsel zijn om dit niet in te voeren. - De betalingen

— À propos des paiements — À propos des paiements

Les paiements aux autorités judiciaires, notamment De betaling aan justitie, zoals griffierechten, moet via pour les des droits de greffe, devraient être possibles een elektronische betaalmodule mogelijk zijn. Er wordt via un module de paiement électronique. Or, à l’heure evenwel nog steeds gewerkt met een overschrijving of actuelle, on travaille toujours par virement bancaire ou griffiebon. De spreekster vraagt hier dan ook aandacht avec un bon de greffe. L’intervenante demande donc que voor. le ministre prête également attention à cette question.

— À propos de la publication de la jurisprudence et — De publicatie van de rechtspraak en de inzet van de l’utilisation de l’intelligence artificielle artificiële intelligentie

Contrairement à certains pays voisins comme la France In tegenstelling tot buurlanden zoals Frankrijk en et les Pays-Bas, il n’existe actuellement en Belgique Nederland is er in België momenteel geen publieke open aucune banque de données publique des jugements databank met vonnissen en arresten waardoor slechts et des arrêts, ce qui signifie que seule une toute petite een fractie van de rechtspraak ontsloten en digitaal partie de la jurisprudence est publiée et numériquement beschikbaar is. Gaat de minister hier werk van maken? accessible. Le ministre va-t-il prendre des initiatives en la matière?

Environnement numérique Digitale omgeving

L’intervenante ne peut que souscrire aux intentions du De spreekster kan dit streven alleen maar bijtreden ministre dans ce domaine, mais les ressources mises maar zijn er voldoende middelen voorhanden? à disposition seront-elles suffisantes?

Perception numérique Digitale inning

L’intervenante est heureuse d’apprendre que plus De spreekster is tevreden om te vernemen dat de 93 % des amendes de circulation sont effective- ruim 93 % van de verkeersboetes effectief worden ge- ment perçues. Il en va hélas autrement des amendes ind. Anders is het helaas met de penale boeten. Zij heeft pénales. Mme Dillen a lu avec grand intérêt le rapport met bijzondere interesse het verslag van het Rekenhof de la Cour des comptes sur l’application des amendes betreffende de uitvoering van de penale boeten en de pénales et le suivi des recommandations de 2014, et opvolging van de aanbevelingen van 2014 gelezen en

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 87

elle en recommande la lecture au ministre. Il en res- beveelt de minister de lezing ervan aan. Hieruit blijkt sort en effet qu’en 2018, pour un montant à recouvrer evenwel dat in 2018 het in te vorderen bedrag onge- d’environ 350 millions d’euros, seuls 84 millions d’euros veer 350 miljoen euro betrof. Er werd 84 miljoen euro ont été récupérés, soit à peine 24,20 %. Il ressort clai- ingevorderd, amper 24,20 %. Uit de aanbevelingen blijkt rement des recommandations que les responsables duidelijk dat de FOD Financiën maar vooral FOD Justitie de cette situation sont le SPF Finances, mais surtout hiervoor verantwoordelijk zijn. le SPF Justice.

La politique annoncée par le ministre coûtera de Het aangekondigde beleid van de minister zal geld l’argent. L’intervenante invite donc le ministre à veiller à kosten. De spreekster roept de minister dan ook op om une meilleure perception des amendes pénales et à mettre werk te maken van een betere uitvoering van de penale en œuvre une politique claire en matière de peines de boeten en van een duidelijk beleid voor de vervangende substitution, en veillant notamment à ce qu’elles soient straffen waarbij er moet worden voor gezorgd dat deze appliquées dans tous les arrondissements. in alle arrondissementen worden uitgevoerd.

L’avenir de la justice numérique repose sur la De toekomst van een digitale justitie is gestion des données datagestuurd

Dans la note de politique générale, on apprend que In de beleidsnota staat dat de minister eindelijk cijfer- le ministre va enfin s’employer à collecter des données materiaal zal verzamelen, verwerken en ter beschikking chiffrées, à les traiter et à les rendre accessibles. L’analyse stellen. Dankzij data-analyse kunnen politie en justitie in- des données permet en effet à la police et à la justice derdaad de middelen veel efficiënter inzetten en gerichter d’utiliser les ressources de manière beaucoup plus effi- optreden. Hoe zal dit verlopen en met welke middelen? cace et d’intervenir de manière plus ciblée. Comment le ministre compte-t-il procéder et avec quels moyens?

Une justice plus humaine Een menselijker justitie

• La justice pour tous • Justitie is er voor iedereen

Accessible, même pour les plus vulnérables Toegankelijk, ook voor de meest kwetsbaren

— À propos des avocats pro deo — De pro-Deoadvocaten

Récemment, les plafonds de revenus appliqués pour Recent werden de inkomensgrenzen om in aanmerking déterminer le droit à l’aide juridique de deuxième ligne te komen voor de juridische tweedelijnsbijstand verhoogd. ont été relevés. Cela a un impact budgétaire mais dans Dit heeft een budgettaire impact maar een overheid in tout État de droit qui se respecte, l’autorité publique doit een zichzelf respecterende rechtsstaat moet bereid zijn être prête à prévoir des ressources suffisantes pour aider om voldoende middelen ter beschikking te stellen voor les justiciables les plus vulnérables. Ce budget devrait bijstand aan de meest kwetsbare rechtszoekenden. être sensiblement augmenté. Les avocats inscrits dans le Het budget dient aanzienlijk te worden verhoogd. De cadre de l’aide juridique de deuxième ligne ne devraient advocaten die zich inschrijven in de juridische tweede- pas être pénalisés par le relèvement des plafonds de lijnsbijstand mogen niet het slachtoffer worden van de revenus. Ils ont le droit d’être rémunérés correctement verhoging van de inkomensgrenzen. Zij hebben recht op et dans les délais convenus. La rémunération par point een correcte en ook tijdige vergoeding. De vergoeding ne devrait certainement pas être réduite. Les avocats ne per punt mag zeker niet naar beneden. Het mag niet devraient pas avoir à supporter les coûts du relèvement de bedoeling zijn dat de advocaten de kosten moeten des plafonds de revenus. L’OVB a raison de s’efforcer dragen voor het verhogen van de inkomensgrenzen. d’obtenir une rémunération correcte. La valeur actuelle Terecht ijvert de OVB voor een correcte vergoeding. De du point n’est cependant pas correcte et est absolument huidige waarde van een punt beantwoordt daar niet aan insuffisante. L’orateur fait observer qu’aux Pays-Bas, en is absoluut onvoldoende. De spreekster merkt op dat la rémunération est plusieurs fois plus élevée qu’en in Nederland de vergoeding een veelvoud bedraagt. Wat Belgique. Quelle est la position du ministre? is het standpunt van de minister?

Cependant, le ministre doit s’efforcer d’éliminer les Tegelijkertijd moet de minister werk maken van het abus tant de la part des demandeurs (exemple parmi wegwerken van wantoestanden zowel bij de aanvragers

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 88 DOC 55 1578/012

d’autres: attribution automatique aux détenus sans (bijvoorbeeld: de automatische toekenning aan gedeti- enquête sur leurs ressources financières). Elle souligne neerden zonder onderzoek naar de financiële middelen, toutefois que la plupart de ces avocats agissent à titre enz.) als bij de advocaten die met dit systeem werken. bénévole, avec toute la passion nécessaire et de manière Zij wijst er evenwel op dat de overgrote meerderheid correcte. Mais il y a des exceptions et il convient de van deze advocaten met volle passie en op een correcte prévoir un contrôle plus strict. wijze als pro deo optreden. Maar er zijn uitzonderingen. Er moet een strengere controle komen.

Au passage, elle réitère son plaidoyer en faveur d’un In de rand hiervan onderstreept zij haar pleidooi voor point de contact unique pour l’aide juridique et l’aide een eenheidsloket rechtsbijstand en juridische tweede- juridique de deuxième ligne, point de contact auquel le lijnsbijstand waar de rechtszoekende terecht kan zowel justiciable pourrait s’adresser à la fois pour une demande voor de aanvraag van de rechtsbijstand als tegelijkertijd d’aide juridique et pour une aide juridique de deuxième voor de juridische tweedelijnsbijstand. ligne.

À ce propos, l’intervenante attire l’attention du mi- De spreekster vestigt in dit verband de aandacht van nistre sur l’arrêt de la Cour constitutionnelle du 17 no- de minister op het arrest van het Grondwettelijk Hof vembre 2016 qui dispose que les personnes morales van 17 november 2016 waarin wordt bepaald dat ook doivent également avoir accès à une aide juridique de rechtspersonen toegang moeten krijgen tot de juridische deuxième ligne. Quelle est la position du ministre à ce tweedelijnsbijstand. Wat is het standpunt van de minister sujet? hieromtrent?

Dans son exposé d’orientation politique, le ministre In zijn beleidsverklaring verwijst de minister voorts évoque aussi l’accueil commun mis en place au naar het gemeenschappelijk onthaal in het Vlinderpaleis Vlinderpaleis d’Anvers. C’est en effet une très bonne in Antwerpen. Dit is inderdaad een zeer goed initiatief initiative qui mérite d’être suivie. dat navolging verdient.

Toute communication entre la justice et le citoyen doit Alle communicatie tussen justitie en de burger moet vlot être fluide et intelligible. Il est essentiel, pour cela, que le en leesbaar zijn. Een duidelijke en eenvoudige rechtstaal langage juridique soit clair et simple dans les lettres et in brieven en andere documenten is hierbij essentieel Dit les autres documents. Cela ne coûte pas grand-chose. realiseren kost niet veel geld. Mevrouw Dillen vraagt de Mme Dillen demande au ministre d’en faire une priorité. minister om hiervan bij prioriteit werk te maken.

Mais il existe d’autres solutions pour que la justice Maar er zijn nog andere alternatieve om Justitie toe- soit plus accessible pour le citoyen. Exemples: gankelijker te maken voor de burger, zoals:

*Réduction du taux de TVA sur les services des avocats *Verlaging van de btw-tarief op advocatenprestaties

Aujourd’hui, la facture est majorée de 21 %. Pour les Vandaag wordt de factuur verhoogd met 21 %. Voor entreprises, c’est une opération blanche mais pour les bedrijven is dit een nuloperatie; voor de gewone burger citoyens ordinaires, cela représente une augmentation een aanzienlijke verhoging van de factuur. Teneinde de considérable. Afin que la facture ne soit pas trop élevée factuur betaalbaar te maken voor de gewone rechts- pour les justiciables ordinaires qui ne peuvent pas déduire zoekende die de btw niet kan aftrekken, pleit het lid er la TVA, l’intervenante préconise d’abaisser le taux de dan ook voor het btw-tarief te verlagen naar 6 %. De TVA à 6 %. En effet, souvent, les justiciables ordinaires gewone rechtszoekende kiest immers vaak niet voor ne choisissent pas d’aller en justice mais sont victimes een procedure, maar is er het slachtoffer van en moet d’une procédure et obligés de s’adresser à un avocat. zich noodgedwongen richten tot een advocaat.

*Promotion de l’assurance de protection juridique *Stimulering rechtsbijstandsverzekering

L’assurance de protection juridique est une nécessité Voor de rechtszoekenden die niet in aanmerking absolue pour les justiciables qui n’ont pas droit à une komen voor de tweedelijnsbijstand is een rechtsbij- assistance de deuxième ligne. La souscription de cette standsverzekering een absolute noodzaak. Dit moet assurance devrait être encouragée, par exemple en worden gestimuleerd door bijvoorbeeld een belasting- accordant une réduction d’impôt aux justiciables qui vermindering toe te kennen aan de rechtszoekende souscrivent une assurance de protection juridique ou die een rechtsbijstandsverzekering afsluit of via andere

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 89

en prenant d’autres mesures pouvant contribuer à la maatregelen die kunnen bijdragen tot een veralgemening généralisation de cette assurance. van deze verzekering.

Rendre l’assurance familiale obligatoire – le groupe Ook het verplicht maken van de familiale polis – en de VB a d’ailleurs préparé une proposition de loi en ce VB-fractie heeft in dit verband een wetsvoorstel klaarlig- sens – constituerait une autre forme de soutien pour gen – is een steun voor slachtoffers. De kostprijs hiervan les victimes. Son coût est minime mais ses avantages is minimaal maar de voordelen op het vlak van bijstand seraient grands à l’égard de l’assistance d’un avocat van een advocaat zijn groot als iemand het slachtoffer pour toute victime d’une infraction. wordt van een misdrijf.

L’exposé d’orientation politique n’évoque toutefois Hierover staat evenwel niets in de beleidsverklaring. pas cette question.

Placer la victime au centre Het slachtoffer staat centraal

Sur ce point également, le ministre a de nombreux Ook op dit punt heeft de minister vele mooie doelstel- objectifs ambitieux qui, selon l’intervenante, ne pourront lingen die evenwel door een gebrek aan personeel en toutefois pas être atteints par manque de personnel et middelen, volgens de spreekster niet te realiseren zijn. de ressources.

Elle appelle le ministre à travailler d’urgence à l’unifica- Zij roept de minister op om dringend werk te maken tion et à la simplification du statut des “parties lésées”: il van een uniformisering en een vereenvoudiging van het existe aujourd’hui une distinction entre les parties lésées, statuut van “benadeelden”: vandaag is er een onderscheid les parties lésées enregistrées et les parties civiles. Par tussen benadeelde, geregistreerde benadeelde en bur- conséquent, dans certains cas, la victime doit à nouveau gerlijke partij. Met als gevolg dat in bepaalde gevallen se porter partie civile au cours de l’enquête judiciaire het slachtoffer zich tijdens het gerechtelijk onderzoek pour avoir accès au dossier pénal et pour les actes opnieuw moet burgerlijke partij stellen om inzage te krijgen d’instruction complémentaires. Elle préconise un statut in het strafdossier en bijkomende onderzoekhandelingen unique dès lors que les choses sont souvent confuses te stellen. Dit is vaak onduidelijk, vandaar haar pleidooi à cet égard. Une déclaration électronique authentifiée voor één statuut. Ook moet een geauthentificeerde devrait également être possible. elektronische aangifte mogelijk worden.

L’annonce concernant la position centrale des vic- De aangekondigde centrale rol voor de slachtoffers is times est une bonne chose mais elle est diamétrale- een goede zaak maar staat diametraal op de intenties ment opposée à l’intention du gouvernement de punir van deze regering om zo beperkt en zo min mogelijk le moins possible et le moins sévèrement possible, te straffen: “Straffen moeten worden uitgevoerd met intention exprimée comme suit: “Les sanctions s[er]ont aandacht voor de latere terugkeer in de maatschappij”, appliquées en tenant compte du retour ultérieur dans “detentieschade moet voorkomen worden”, de “link met la société”, “prévenir les dommages liés à la détention”, de maatschappij moet zo maximaal mogelijk behouden “permettre de maintenir autant que possible le lien avec blijven”. De spreekster wenst de minister dan ook veel la société”. L’intervenante souhaite donc au ministre succes om dit uitgelegd te krijgen aan de slachtoffers beaucoup de courage pour expliquer cela aux victimes van deze criminele feiten. Het is daarom belangrijk om d’actes criminels. Il importe donc de permettre aux aan het slachtoffer de mogelijkheid te geven zich uit te victimes de s’exprimer si des mesures de probation qui spreken als probatiemaatregelen worden bepaald wan- les concernent sont prises. neer deze hem/haar aanbelangen.

Le droit à l’information de la victime doit être simplifié Het informatierecht van het slachtoffer moet worden et étendu, tant au cours de l’enquête qu’après celle-ci, vereenvoudigd en uitgebreid, zowel tijdens de duur van lors de l’exécution de la peine. Il importe, à cet égard, het onderzoek als nadien bij de strafuitvoering. Werken que les dossiers soient informatisés. met een digitaal dossier is hierbij belangrijk.

Le ministre permettra aux victimes d’accéder électro- De minister gaat het slachtoffer digitaal inzage niquement aux dossiers pénaux avec l’aide du Service geven in zijn strafdossier met bijstand van de dienst chargé de l’accueil des victimes. Comment va-t-il organi- Slachtofferonthaal. Hoe gaat hij dit in praktijk organise- ser cet accès en pratique? À Anvers, l’accès numérique ren? Wat Antwerpen betreft, kan digitale inzage enkel bij n’est possible que pour l’examen devant la chambre du de behandeling voor de raadkamer, niet ten gronde. De

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 90 DOC 55 1578/012

conseil, et non sur le fond. La qualité des ordinateurs kwaliteit van de computers laat hier vaak te wensen over. laisse souvent à désirer. Les avocats doivent égale- Ook de advocaten moeten tijdens dezelfde openingsuren ment pouvoir accéder aux dossiers durant les mêmes van de griffie van de raadkamer de mogelijkheid tot in- heures d’ouverture du greffe de la chambre du conseil. zage hebben. Zij vreest dan ook dat gezien de huidige L’intervenante craint donc que, compte tenu de la situa- situatie dit zeer moeilijk te realiseren is. tion actuelle, ce soit très difficile à réaliser.

Aujourd’hui, les citoyens reçoivent trop peu d’informa- Vandaag worden burgers veel te weinig concreet tions concrètes sur les suites données à leurs plaintes. geïnformeerd over het gevolg dat aan hun klacht wordt/ Cela doit être amélioré. werd gegeven. Dit moet beter.

Mme Dillen plaide également pour que les éventuels Mevrouw Dillen wil ook een pleidooi houden om een classements sans suite soient dûment motivés, et com- eventuele seponering duidelijk te motiveren en snel en muniqués directement et sans délai à la victime, assortis rechtstreeks aan het slachtoffer te communiceren met d’un droit de réplique. Ce n’est pas le cas aujourd’hui, een recht op repliek. Dit is vandaag niet het geval en ce qui fait souvent naître une frustration légitime, même leidt vaak terecht tot frustratie, ook al zijn er gegronde lorsque le classement sans suite est fondé. L’intervenante redenen voor de seponering. De spreekster hoopt dat de espère que le ministre y accordera l’attention requise minister hier aandacht aan gaat besteden en concrete et prendra des mesures concrètes – là encore à impact initiatieven zal nemen, opnieuw met weinig budgettaire budgétaire limité. weerslag.

— Au sujet de l’attention accrue pour les victimes de — Meer aandacht voor slachtoffers van seksueel violence sexuelle geweld

Le ministre annonce la mise en œuvre des recom- De minister kondigt aan de aanbevelingen van het rap- mandations du rapport “Pistes pour une meilleure ap- port van de HRJ “Naar een betere aanpak van seksueel proche de la violence sexuelle” du CSJ. L’attente fut geweld” uit te voeren. Eindelijk. De spreekster dringt longue. L’intervenante insiste sur la nécessité d’appliquer erop aan dat alle aanbevelingen worden uitgevoerd l’ensemble des recommandations, sans en omettre en dat er geen selectie wordt gemaakt. Bijvoorbeeld – à l’instar du traitement à huis clos des affaires de ook de behandeling van zedenzaken achter gesloten mœurs, par exemple. Les intérêts de la victime doivent deuren. Hier moeten de belangen van het slachtoffer en l’occurrence primer sur ceux de l’auteur. Dans sa prioriteit krijgen boven de belangen van de dader. In zijn note de politique générale, le ministre accorde à juste beleidsnota schenkt de minister terecht aandacht aan titre de l’attention à la Commission pour l’aide finan- de Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers cière aux victimes d’actes intentionnels de violence et van Opzettelijke Gewelddaden en aan de Occasionele aux sauveteurs occasionnels, mais elle est absente de Redders, evenwel niet in zijn beleidsverklaring. Op son exposé d’orientation politique. De quelle manière welke wijze gaat de minister de werkwijze versterken le ministre compte-t-il renforcer et, surtout, accélérer en vooral versnellen? la procédure?

— Une approche humaine pour les détenus et les • Een menselijke aanpak voor gedetineerden en internés geïnterneerden

L’intervenante constate que l’attention accordée à De spreekster merkt op dat de aandacht in de be- ce point dans la note de politique générale est d’ordre leidsnota over dit punt maar zeer algemeen en zonder très générique, sans indication concrète des moyens concrete aanduiding van de middelen is. De vraag blijft à employer. Comment le ministre compte-t-il expliquer wel hoe de minister dit gaat uitleggen aan de slachtoffers. cela aux victimes?

La réinsertion est certes importante, mais une peine Re-integratie is belangrijk maar een straf moet op de se doit de rester une peine avant tout. eerste plaats een straf blijven.

Octroyer des droits aux détenus est une bonne chose, Rechten aan de gedetineerden toekennen is een mais ces faveurs ne peuvent être accordées qu’à la goede zaak, maar deze gunsten kunnen enkel worden condition d’un comportement irréprochable en détention. toegekend op voorwaarde van een onberispelijk gedrag in de gevangenis.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 91

La réinsertion reste une pierre d’achoppement majeure, Werken aan een re-integratie blijft een groot pijnpunt. alors qu’elle revêt une importance fondamentale. Le Nochtans is dit bijzonder belangrijk. Ook de VB- fractie groupe VB le reconnaît également, car quelle que soit erkent dit want de gedetineerde, wat ook de duurtijd la durée de sa peine, le détenu finira bien par être un van zijn straf is, komt ooit vrij. Dit is voornamelijk de jour libéré. La réinsertion relève principalement de la bevoegdheid van de Gemeenschappen maar zij schieten compétence des Communautés, mais elles ne sont guère ernstig tekort. Hiervoor dient de daderhulpverlening en à la hauteur de cette tâche. Il s’agit dès lors d’étendre -begeleiding te worden uitgebreid. In alle fases van de l’assistance et l’accompagnement des auteurs, un suivi procedure (tijdens de onderzoeksfase, in de gevangenis, qui doit être assuré à toutes les étapes de la procédure in het kader van voorwaarden, enz.) moet dit worden (pendant la phase d’instruction, en détention, sous opgevolgd. conditions, etc.).

Il est important que les détenus puissent travailler Voor gedetineerden is het belangrijk dat ze binnen de au sein de l’établissement pénitentiaire, tant en vue de gevangenis kunnen werken. Zowel met het oog op de leur réinsertion que pour l’indemnisation des victimes. re-integratie als voor de vergoeding van de slachtoffers.

En ce qui concerne l’internement, l’intervenante plaide Wat de internering betreft, vraagt de spreekster en faveur d’examens plus approfondis par les psychiatres: aandacht voor meer grondige onderzoeken door de ils ont bien trop peu de temps pour ce faire actuellement, psychiaters. Vandaag hebben ze veel te weinig tijd en alors qu’un examen approfondi aura un impact déter- nochtans is een degelijk onderzoek belangrijk voor de minant sur le reste de l’existence du patient. Trop peu verdere levensloop van deze persoon. Er zijn immers de psychiatres sont en effet disposés à travailler pour te weinig psychiaters die bereid zijn om voor deze te des honoraires aussi dérisoires, et ils sont également lage vergoeding te werken en ze zijn het beu ook lang lassés d’avoir à attendre si longtemps leur paiement. te moeten wachten op de betaling.

• La Justice dans la lutte contre la dépendance • Justitie in de strijd tegen verslaving

Une chambre de traitement de la toxicomanie au sein Een drugsbehandelingskamer binnen elke rechtbank de chaque tribunal de première instance. van eerste aanleg.

Il est positif que le ministre veuille installer une chambre Het is een positieve zaak dat de minister een drug- de traitement de la toxicomanie au sein de chaque tri- behandelingskamer binnen elke rechtbank van eerste bunal de première instance. Ce projet est effectivement aanleg wil installeren. Dit is inderdaad een project met une réussite. À Anvers, cette chambre est présidée een positief resultaat. Vandaag wordt deze kamer in alternativement par deux magistrats enthousiastes qui Antwerpen afwisselend voorgezeten door twee gedreven suivent de près les différents dossiers, en plusieurs magistraten die de verschillende dossiers nauwgezet audiences successives et en collaboration avec les ser- opvolgen en dit in verschillende opeenvolgende zittingen, vices sociaux. Elle s’avère utile dans un certain nombre in samenwerking met de hulpverlening. Het helpt in een de cas, et fait forte impression sur les intéressés. Il reste aantal gevallen. Het maakt indruk op deze personen. toutefois important que les toxicomanes continuent à être Maar het blijft belangrijk dat deze mensen ook nadien suivis afin d’éviter les récidives, car il s’agit souvent de verder worden opgevolgd teneinde recidive te voorko- personnes très vulnérables. Il convient aussi de prêter men want het gaat vaak over zeer kwetsbare personen. attention à cet aspect. Ce domaine relève certes de Ook hieraan dient aandacht te worden besteed. Dit is la compétence des Communautés, et l’intervenante weliswaar de bevoegdheid van de Gemeenschappen souhaite le voir pris en compte dans la concertation. en de spreekster vraagt om met dit aspect rekening te houden in het overleg.

• Services religieux • Erediensten

Le VB témoigne le plus grand respect pour la liberté Het VB heeft het volste respect voor de vrijheid van de culte, mais on ne peut ignorer en l’occurrence un godsdienst. Maar hier mag men niet blind zijn voor een problème bien réel qui se pose sur le terrain. Il s’agit de reëel probleem op het terrein. Er is een grondige door- procéder à une radioscopie approfondie de toutes les lichting nodig van alle actieve moskeeën, islamitische mosquées en activité, des organisations islamiques, des organisaties, islamleerkrachten en imams. Extremistische

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 92 DOC 55 1578/012

enseignants de religion islamique ainsi que des imams. moskeeën moeten onverbiddelijk gesloten worden en Les mosquées extrémistes doivent être impitoyablement haatimams moeten worden uitgewezen. fermées, et les imams prêcheurs de haine doivent être expulsés.

• L’Europe, le monde, les droits de l’homme • Europa, de wereld, mensenrechten

Le ministre annonce que la Belgique agira ferme- De minister kondigt aan dat België kordaat zal optreden ment contre toutes les formes de violations des droits tegen alle vormen van mensenrechtenschendingen en de l’homme, avec l’ambition très honorable de jouer un een voortrekkersrol wil spelen. Een mooie doelstelling. rôle moteur dans ce cadre. Le ministre concrétisera-t-il Gaat de minister dit consequent toepassen in alle situa- cette ambition de manière cohérente, dans toutes les ties? De spreekster verwijst hier naar de politieke situatie situations? L’intervenante fait ici référence à la situation in Catalonië en had graag hieromtrent een duidelijk en politique en Catalogne et souhaite une réponse claire ondubbelzinnig antwoord van de minister bekomen. et univoque du ministre sur ce point.

Rendre la justice plus ferme Justitie straffer maken

• Une justice efficace • Een kordate justitie

— Au sujet de la réforme du droit pénal, de la pro- — Over de hervorming van het strafrecht, het straf- cédure pénale et du droit de l’application des peines. procesrecht, het strafuitvoeringsrecht

La note de politique générale souligne que toute la In de beleidsnota staat dat de volledige strafrechtelijke chaîne pénale dysfonctionne depuis des décennies. keten al decennia lang mank loopt. De problemen wer- Les problèmes ont toujours été repoussés aux gou- den steeds doorgeschoven naar volgende regeringen, vernements suivants, sans jamais que des mesures nooit werden er structurele maatregelen genomen. De structurelles soient prises. Le ministre entend donc y minister gaat hier dus verandering in brengen wat de remédier aujourd’hui, ce que l’intervenante ne peut spreekster alleen maar kan toejuichen. Hoe zal de mi- qu’applaudir. Mais comment y parviendra-t-il avec les nister met de beperkte middelen waarover hij beschikt ressources limitées dont il dispose? Le groupe VB émet dit evenwel bewerkstellingen? Over de inhoud van het de nombreuses réserves sur le contenu du nouveau nieuwe Strafwetboek heeft de VB-fractie vele beden- Code pénal; il les communiquera lors de sa discussion kingen die zij te berde zal brengen bij de bespreking en commission. ervan in de commissie.

Les propositions des commissions d’experts pour la De voorstellen van de expertencommissies voor de réforme du droit pénal restent le point de départ de ce hervorming van het strafrecht blijven het uitgangspunt nouveau droit pénal. Concrètement, elles impliquent que voor een nieuw strafrecht. De betekent concreet dat la peine de prison ne sera plus désormais que l’ultime de gevangenisstraf slechts het ultimum remedium zal recours. Selon l’intervenante, cela ne peut être l’objectif worden. Dit mag volgens het lid niet de bedoeling zijn en poursuivi, et ne laisse guère présager une approche is weinig hoopgevend voor een strenge aanpak van de ferme de la criminalité. Le ministre va à présent solli- criminaliteit. De minister gaat nu bijkomende adviezen citer des avis complémentaires. L’exposé d’orientation vragen. In de beleidsverklaring staat dat dit de basis politique précise qu’il s’agit là de la base et que des zal zijn en dat er nog gesprekken binnen de regering discussions au sein du gouvernement suivront. Puisqu’y zullen volgen. Met de aanwezigheid van socialistische figurent les partis socialistes et écologistes, Mme Dillen en groene partijen vreest mevrouw Dillen het ergste. redoute le pire.

Aucune attention n’est prêtée à la tolérance zéro Er is geen aandacht voor een absolute zerotolerantie absolue pour toutes les formes de criminalité, ni à l’abo- voor alle vormen van criminaliteit, geen aandacht voor lition d’un certain nombre de mécanismes de libération de afschaffing van een aantal vervroegde vrijlatingsme- anticipée (l’ancienne loi Lejeune et autres), ni à l’abolition chanismen (de vroegere wet Lejeune en andere), geen de la justice de classe, la loi sur la transaction pénale aandacht voor de afschaffing van klassenjustitie want élargie n’étant pas purement et simplement suppri- geen radicale afschaffing van de wet op de verruimde mée, … parmi bien d’autres exemples. La tolérance minnelijke schikking (afkoopwet) en zo zijn er nog voor- zéro fait pourtant partie intégrante d’une politique de beelden. Zerotolerantie is nochtans een onlosmakelijk

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 93

sécurité préventive. Des mesures doivent être prises deel van een preventief veiligheidsbeleid. Er moet wor- contre tout acte alimentant l’insécurité. Il ne serait en den opgetreden tegen elke daad die de onveiligheid effet guère logique que la police verbalise avec fermeté, verhoogt. Het heeft immers weinig zin dat de politie sans que les tribunaux ne la suivent. Il est important kordaat verbaliseert wanneer het gerecht hieraan weinig que la justice s’engage elle aussi dans une politique gevolg geeft. Het is belangrijk dat justitie mee stapt in de réaction immédiate, dans tous les domaines. Selon een lik-op-stukbeleid en dit op alle gebied. Enkel via l’intervenante, nous n’évoluerons vers une société plus een doorgedreven optreden én via de systematische sûre que par des interventions fermes assorties de vervolging en bestraffing kan volgens het lid worden poursuites et sanctions systématiques. Elle s’interroge geëvolueerd naar een veiligere samenleving. Zij is dan dès lors sur la manière dont le ministre compte traduire ook benieuwd hoe de minister dit gaat vertalen in het tout cela dans le nouveau Code pénal. nieuwe Strafwetboek.

Un point positif, cependant, est que le ministre va, Een positief punt is wel dat de minister los van de indépendamment de la réforme du Code pénal, priori- hervorming van het Strafwetboek bij prioriteit versterkte tairement accorder une attention accrue à une approche aandacht gaat besteden aan een krachtdadige aanpak énergique de la violence sexuelle. Le ministre souhaite van seksueel geweld. De minister wil dit snel in werking que cela soit mis en œuvre rapidement, ce que l’inter- laten treden wat de spreekster dan ook steunt. venante soutient.

Il est également très important de disposer d’un Ook is een snel en efficiënt procedurerecht naar droit procédural rapide et efficace, basé sur le modèle Nederlands model waarbij vormfouten gemakkelijk néerlandais, dans lequel les erreurs formelles peuvent kunnen worden hersteld en geen aanleiding geven tot être facilement corrigées et ne donnent pas lieu à un vrijspraak van groot belang. Het lid vraagt de minister acquittement. La membre demande au ministre d’y om hieraan aandacht te besteden. prêter attention.

S’agissant de la “mise en liberté sous conditions”, le Wat de “vrijheid onder voorwaarden” betreft, heeft de CSJ a indiqué qu’à l’expiration de la durée des condi- HRJ aanbevolen dat wanneer de termijn van de voor- tions, après le règlement de la procédure, il y a un risque waarden eindigt, na de regeling van de rechtspleging que le parquet ne demande pas la prolongation des er een risico is dat de verlenging van de voorwaarden conditions. Il recommande dès lors de veiller à ce que niet wordt gevorderd door het parket. Er moet worden les conditions soient fixées sur la base d’une évaluation gezorgd dat de voorwaarden gebaseerd zijn op een sérieuse des risques et qu’elles soient adaptées à la deskundige risicotaxatie en dat deze aangepast zijn situation et à la personnalité de la personne concernée. aan de situatie en de persoonlijkheid van de betrokkene. Ces conditions doivent continuer à s’appliquer jusqu’à Deze voorwaarden moeten blijven gelden tot er een ce qu’une décision définitive soit prise. Le respect de definitieve uitspraak is. Ook moet het naleven van deze ces conditions doit également faire l’objet d’un suivi voorwaarden beter worden opgevolgd. Een periodieke plus étroit. Des rapports périodiques et la possibilité verslaggeving en de mogelijkheid om de opheffing of de de demander la levée ou la modification des conditions wijziging van de voorwaarden te vragen is noodzakelijk. sont nécessaires.

— Sur l’exécution des peines — De strafuitvoering

“Toutes les peines sont exécutées”, a déclaré le “Alle straffen worden uitgevoerd”, heeft de eerste Premier ministre lors de la déclaration du gouvernement. minister naar aanleiding van de regeringsverklaring L’intervenante n’a pas encore entendu le ministre de gesteld. Dit heeft de spreekster de minister van Justitie la Justice le dire aussi clairement. La ligne directrice nog niet zo duidelijk horen zeggen. De leidraad moet doit pourtant être la suivante: quiconque commet une nochtans zijn: wie een strafbaar feit pleegt, moet ook infraction doit être effectivement sanctionné. daadwerkelijk worden gestraft.

Cependant, les prisons sont déjà surpeuplées. Il y a De gevangenissen zitten evenwel nu al overvol. Er is une discordance manifeste entre, d’une part, l’annonce een duidelijke discrepantie vast te stellen tussen enerzijds tonitruante de la rupture avec le passé, selon laquelle de met grote trom aangekondigde trendbreuk uit het toutes les peines de prison seraient exécutées et, d’autre verleden waarbij alle gevangenisstraffen zouden worden part, le fait qu’il n’y a pas de places disponibles dans uitgevoerd om anderzijds dan te moeten vaststellen les prisons. Décider que les maisons de détention avec dat hiervoor toch geen plaats is in de gevangenissen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 94 DOC 55 1578/012

un niveau de sécurité approprié peuvent y apporter une Besluiten dat de detentiehuizen met een aangepast réponse, alors qu’elles n’existent pas encore et qu’elles veiligheidsniveau hierop een antwoord kunnen bieden, ne sont pas une solution pour tous les détenus, certai- terwijl deze nog niet bestaan en dat deze niet voor alle nement pas pour les grands criminels, va dès lors loin, gevangenen een oplossing zijn, zeker niet voor de zware selon Mme Dillen. criminelen, gaat dan ook volgens mevrouw Dillen ver.

Concrètement, la membre demande au ministre Concreet wenst het lid te vernemen hoe de minister comment il va s’assurer que toutes les peines de pri- ervoor zal zorgen dat alle gevangenisstraffen, ook de son, y compris les plus courtes, sont exécutées? Il est kortere, worden uitgevoerd? Hierbij is het ook belangrijk également important que les juges sachent à nouveau dat de rechters opnieuw weten dat de straf die ze uit- que la peine qu’ils prononcent est aussi celle qui sera spreken ook de effectief uit te voeren straf is. Zij hoopt effectivement exécutée. Elle espère donc que le ministre dan ook dat de minister hier snel werk van zal maken. avancera rapidement dans ce dossier.

— La récidive — Recidive

Selon la membre, il est important à cet égard d’assurer Belangrijk hierbij is volgens het lid de strikte opvol- un strict suivi des criminels bénéficiant d’une libération ging van vervroegd vrijgelaten criminelen. Dit moet veel anticipée. Cela doit être fait de manière beaucoup plus intensiever gebeuren met systematische controleacties intensive par le biais de contrôles systématiques par door de federale politie, door het bewaken van het com- la police fédérale, de la surveillance de l’utilisation de putergebruik, door het regelmatig afluisteren van het l’ordinateur, d’écoutes téléphoniques régulières, de telefoonverkeer, door huisbezoeken. Nieuwe feiten en visites domiciliaires. De nouvelles faits et la moindre de minste overtreding van de opgelegde voorwaarden violation des conditions imposées par les criminels qui door vervroegd vrijgelaten criminelen moeten leiden tot ont bénéficié d’une libération anticipée doivent entraîner een onverbiddelijke terugzending naar de gevangenis, un retour inexorable en prison, sans clémence. La note zonder clementie. Hierover wordt evenwel niets gezegd de politique générale reste toutefois muette sur ce point. in beleidsnota.

— Le rapatriement dans le pays d’origine — De repatriëring naar het land van herkomst

Mme Dillen constate que l’affirmation selon laquelle Mevrouw Dillen stelt vast dat de stelling “Niet-Belgische “Les détenus d’origine non-belge doivent purger leur gedetineerden moeten hun straf uitzitten in hun land van peine dans leur pays d’origine. Les détenus qui n’ont herkomst. Gedetineerden die bij vrijlating of strafeinde pas le droit au séjour en Belgique lors de leur libéra- geen verblijfsrecht meer hebben in België worden ge- tion ou en fin de peine sont rapatriés.”, est directement repatrieerd.”, rechtstreeks uit het programma van het empruntée au programme du VB. Son parti soutient VB komt. Haar partij pleit er al lang voor dat wie van depuis longtemps que toute personne qui abuse de notre onze gastvrijheid en tolerantie misbruik maakt om hier hospitalité et de notre tolérance pour commettre des strafbare feiten te plegen, onverbiddelijk moet worden infractions chez nous n’a aucune pitié à attendre. Cela aangepakt. Dit dient ook te worden gekoppeld aan de doit également être lié à la déchéance de la nationalité afname van de Belgische nationaliteit wanneer er sprake belge en cas de double nationalité. Comment le ministre is van een dubbele nationaliteit. Hoe gaat de minister va-t-il mettre cela en pratique? dit in de praktijk realiseren?

Selon elle, la ministre doit oser aller encore plus loin: De minister moet volgens haar nog verder durven gaan: les accords commerciaux et la coopération au déve- handelsakkoorden en ontwikkelingssamenwerking moeten loppement doivent être subordonnés à la reprise des afhankelijk worden gemaakt van het terugnemen van étrangers criminels par leur pays d’origine. criminele vreemdelingen door hun land van oorsprong.

La note de politique générale montre que ce n’est Uit zijn beleidsnota blijkt dat dit nog niet voor morgen pas pour demain; il n’y est question que du retour des is; er is enkel aandacht om buitenlandse gevangenen détenus étrangers dans leur pays d’origine après la fin na het einde van de straf terug te sturen naar het land de la peine. Il n’y est pas fait mention de l’exécution de van herkomst. Er is geen aandacht voor het uitzitten la peine dans le pays d’origine. van de straf in het land van herkomst.

• La tolérance zéro pour la violence contre la police — Zerotolerance voor geweld tegen politie of ou les services de secours hulpverleners

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 95

Cette préoccupation légitime est malheureusement Dit terechte voornemen is vandaag helaas opnieuw une fois de plus d’une brûlante actualité. Les faits de razend actueel. Geweld tegen politie wordt in één op violence contre la police sont classés sans suite dans un drie gevallen geseponeerd, wat volgens de spreekster cas sur trois, ce qui est inacceptable selon la membre. onaanvaardbaar is. Alle dossiers moeten worden ver- Tous les dossiers doivent faire l’objet de poursuites volgd wanneer de dader gekend is. Ook deze doelstel- lorsque l’auteur est connu. Cet objectif, lui aussi, vient ling komt regelrecht uit het programma van haar partij. en droite ligne du programme de son parti. Le ministre De minister moet hieromtrent niet veel inspanningen ne doit plus faire beaucoup d’efforts à cet égard. La meer doen. De commissie bespreekt momenteel een commission examine actuellement une proposition de wetsvoorstel van haar fractie over deze problematiek loi de son groupe sur cette problématique, et il y a eu un en er zijn een aantal boeiende hoorzittingen geweest certain nombre d’auditions intéressantes, qui peuvent die voor de nodige aanpassingen kunnen zorgen. Is de inspirer les ajustements nécessaires. Le ministre est-il minister bereid om dit wetgevend initiatief te steunen om prêt à soutenir cette initiative législative afin de contribuer zo mee te werken aan een betere bescherming van de à une meilleure protection de la police et des services politie en hulpverleners? de secours?

Cela ne sera pas suffisant pour autant, les peines Dit is echter niet voldoende, de straffen voor geweld pour violence contre la police et les services de secours tegen politie en hulpverleners moeten omhoog; taakstraf- doivent être alourdies; les peines pour travaux d’inté- fen zijn hier geen gepast antwoord op. De spreekster rêt général ne sont pas une réponse appropriée à ce drukt de hoop uit dat de minister hieraan aandacht zal problème. La membre exprime l’espoir que le ministre besteden. prêtera attention à ce problème.

• Une politique de sécurité solide et ferme • Een krachtig en kordaat veiligheidsbeleid

— La lutte implacable contre le terrorisme, la radica- — Een krachtige strijd tegen terrorisme, radicalisering lisation et l’extrémisme en extremisme

Le VB est très favorable à la recherche et à la traduc- Het VB is grote voorstander van het opsporen en tion en justice des extrémistes et des terroristes isla- berechten van islamitische extremisten en terroristen. miques. On ne peut qu’applaudir à la mise à disposition Het voorzien in extra middelen daarvoor kan alleen de ressources supplémentaires à cet effet. Cependant, maar worden toegejuicht. Er wordt evenwel uit het oog on perd de vue le fait que les mesures prises jusqu’à verloren dat het tot op heden dweilen met de kraan présent sont des emplâtres sur une jambe de bois. Tant open is. Zolang de massamigratie niet wordt gestopt, qu’il ne sera pas mis fin à la migration de masse, les zullen extremistische moslimfundamentalisten België fondamentalistes musulmans extrémistes continueront blijven binnenkomen en is het slechts wachten op een à entrer en Belgique et la question n’est pas de savoir volgende aanslag. De recente aanslagen in Frankrijk s’il y aura un nouvel attentat mais quand il aura lieu. Les en Oostenrijk bevestigen dit. récents attentats en France et en Autriche le confirment.

Il est désormais notoire que les fondamentalistes isla- Het is ondertussen alom gekend dat islamfunda- miques savent parfaitement comment se comporter en mentalisten perfect weten hoe ze zich in de gevangenis prison pour être perçus comme “déradicalisés”. Pour le moeten gedragen om als “gederadicaliseerd” te worden VB, il est inacceptable que des extrémistes musulmans gepercipieerd. Het is voor het VB onaanvaardbaar dat condamnés qui s’avèrent des musulmans radicaux en veroordeelde moslimextremisten die zich in de gevangenis prison soient libérés prématurément et que des terroristes ontpoppen tot radicale moslim vervroegd vrijkomen én condamnés ne fassent pas l’objet d’un suivi après leur dat veroordeelde terroristen na hun vrijlating niet meer libération au motif qu’ils seraient “réintégrés”, et soient worden opgevolgd omdat ze zouden “gereïntegreerd” supprimés de la liste des terroristes. Selon la membre, zijn en tezelfdertijd van de terroristenlijst worden ge- les infractions extrêmes dont les terroristes condamnés schrapt. De extreme misdrijven waaraan terroristische se sont rendus coupables ne le permettent pas du tout. veroordeelden zich schuldig hebben gemaakt, laten dit volgens de spreekster allerminst toe.

Les très récents attentats en France et en Autriche De zeer recente aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk sont la preuve la plus évidente que la menace terroriste zijn het duidelijkste bewijs dat de terreurdreiging helaas est malheureusement toujours d’actualité. Cependant, nog steeds brandend actueel is. Nochtans worden er hier

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 96 DOC 55 1578/012

nos autorités ne tirent pas les leçons nécessaires et niet de nodige en juiste lessen uit getrokken en blijft het correctes et le niveau de la menace terroriste reste niveau van terreurdreiging ongewijzigd. Dit is onbegrij- inchangé. C’est incompréhensible. En Belgique aussi, pelijk. Ook in België blijft radicalisering een probleem. la radicalisation reste un problème.

Mme Dillen demande dès lors quand la note stratégique Mevrouw Dillen wenst dan ook te vernemen wanneer sur le terrorisme, l’extrémisme et la radicalisation peut de strategische nota terrorisme, extremisme en radicali- être attendue? Aujourd’hui, le ministre semble vouloir sering mag worden verwachten? Vandaag lijkt de minister se concentrer sur la menace de l’extrémisme de droite. zich vooral te willen toespitsen op de dreiging van het Le ministre donnera la priorité à la lutte contre les dis- rechts-extremisme. De strijd tegen online hate speech cours haineux en ligne, principalement l’islamophobie. en voornamelijk islamofobie gaat de minister prioriteit Apparemment, l’intention est de poursuivre ces affaires geven. Het is blijkbaar de bedoeling deze zaken in de à l’avenir non plus devant la cour d’assises mais devant toekomst niet meer voor het hof van assisen te vervol- un tribunal ordinaire. Cependant, il est clair que le pro- gen maar voor een gewone rechtbank. Nochtans is het cès avec jury est la meilleure garantie de la liberté de duidelijk: de juryrechtspraak is de beste garantie op de la presse et de la liberté d’expression. L’indépendance vrijheid van pers en de vrijheid van meningsuiting. De d’un jury populaire qui exprime l’opinion de toute la onafhankelijkheid van een volksjury die de mening vertolkt communauté est moins garantie avec des juges profes- van de hele gemeenschap, is minder gegarandeerd bij sionnels. L’islamophobie est l’argument par excellence professionele rechters. Islamofobie is het argument bij pour justifier les actes terroristes. Apparemment, le uitstek ter vergoelijking van terreurdaden. De minister ministre suit désormais ce raisonnement. Cependant, gaat nu blijkbaar mee in deze redenering. Wie gaat qui va déterminer ce qu’est l’islamophobie? S’exprimer evenwel bepalen wat islamofobie is? Het weergeven sur le financement de l’Islam, par exemple, ou sur les van standpunten over islamfinanciering, bijvoorbeeld, of cours de religion islamique ou l’interdiction du foulard, islamitische godsdienstlessen of het hoofddoekenverbod est-ce de l’islamophobie? Ou certaines des chansons bijvoorbeeld, is dit islamofobie? Of sommige liedjes van du groupe De Strangers? L’intervenante pense donc De Strangers? De spreekster meent dan ook dat de mi- que le ministre ouvre ici la boîte de Pandore. ““Je ne nister hier de doos van Pandora opent. “Ik verafschuw suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me wat u zegt maar ik zal uw recht om het te zeggen met battrai jusqu’à la mort pour que vous puissiez le dire” mijn leven verdedigen” was ooit een liberaal adagium. était autrefois une maxime libérale. Aux yeux du ministre, Voor de minister geldt dit blijkbaar niet meer. cela n’est apparemment plus le cas.

L’évaluation et la gestion des risques sont particu- Risicotaxatie en risicomanagement is bijzonder be- lièrement importantes. Soixante terroristes condam- langrijk. Zestig veroordeelde terroristen en geradicali- nés et prisonniers radicalisés pourront sortir de prison seerde gedetineerden mogen dit jaar en volgend jaar de cette année et l’année prochaine. De quelle manière gevangenis verlaten. Op welke wijze gaat de minister hier le ministre accordera-t-il une attention particulière à bijzondere aandacht aan besteden, zeker gelet op de cette question, compte tenu notamment de la récente recente toenemende radicalisering en terreurdreiging? recrudescence de la radicalisation et de la menace Welke middelen zullen er hiervoor zijn? Door wie zal dit terroriste? Quels seront les moyens déployés pour y worden uitgevoerd? parvenir? Qui s’en chargera?

L’intervenante estime que quiconque manifeste de la De spreekster is van oordeel dat wie sympathie toont sympathie pour l’extrémisme ou le terrorisme musulmans voor moslimextremisme of moslimterrorisme niet langer devrait être déchu de la nationalité belge. Il convient de Belgische nationaliteit kan behouden. Ook het ver- aussi de punir sévèrement la diffusion de propagande spreiden van propaganda en symbolen van jihadistische et de symboles de groupes djihadistes. Le ministre y groepen moet zwaar worden aangepakt. Gaat de minister œuvrera-t-il aussi? ook hiervan werk maken?

La note de politique générale aborde également cette Ook in de beleidsnota wordt aan deze thematiek thématique. Pour le VB, il faut alourdir considérablement aandacht geschonken. Voor het VB moeten de maxi- les peines maximales de prison infligées pour infractions mumgevangenisstraffen voor terroristische misdrijven terroristes. fors omhoog.

Le ministre indique à juste titre qu’il importe, dans les De minister stelt terecht dat het belangrijk is dat in de prisons, de travailler avec ces détenus en vue de leur gevangenissen wordt gewerkt met deze gedetineerden

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 97

réinsertion. Cependant, la pratique nous apprend que, met het oog op re-integratie. Alleen leert de praktijk dat malheureusement, beaucoup de ces détenus se radi- vele van deze gedetineerden helaas radicaliseren. Dit calisent. Il convient de mieux contrôler ce phénomène. dient beter te worden opgevolgd. Dit is een belangrijke Il s’agit d’une mission importante des Communautés. taak voor de Gemeenschappen. Zij vraagt dat de mi- L’intervenante demande au ministre d’y œuvrer dans le nister in het kader van het overleg hiervan werk maakt. cadre de la concertation.

Pour une justice plus rapide, plus ferme et plus Justitie sneller, straffer en menselijker maken op humaine sur le terrain het terrein

• Une police judiciaire fédérale forte et moderne • Een krachtige en moderne Federale Gerechtelijke Politie

L’intervenante juge positive l’attention portée au ren- Positief voor de spreekster is de aandacht voor een forcement et à la modernisation de la police judiciaire krachtige en moderne Federale Gerechtelijke Politie. De fédérale (PJF). La société nourrit en effet des attentes maatschappij heeft inderdaad zeer hoge verwachtingen très élevées à l’égard de ce corps. Aujourd’hui, la PJF ten aanzien van dit korps. Vandaag is de FGP onder- est en sous-effectif, avec pour conséquence qu’elle est bemand wat tot gevolg heeft dat ze achterop raken in à la traîne dans la lutte contre la criminalité organisée, de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit, in het en particulier en ce qui concerne la criminalité liée à la bijzonder wat de drugcriminaliteit betreft. Het lid stelt drogue. La membre constate que le ministre est conscient vast dat de minister beseft dat een tekort van meer qu’un manque de plus de 600 enquêteurs est totalement dan 600 speurders absoluut niet verantwoord is. Hoe zal injustifié. Toutefois, comment le ministre compte-t-il de minister dit probleem evenwel concreet aanpakken? remédier concrètement à ce problème?

Dans ce contexte, il est essentiel de disposer de Voldoende middelen zijn hierbij cruciaal om bekwame moyens suffisants pour attirer des enquêteurs compé- speurders aan te trekken en hen te ondersteunen met tents et leur fournir les technologies dernier cri afin de de nieuwste technologieën om de criminelen voor te leur permettre de garder une longueur d’avance sur les blijven. Dit is vandaag helaas vaak niet het geval. Op criminels. Malheureusement, ce n’est souvent pas le cas welke wijze gaat de minister dit doen en welke middelen aujourd’hui. Comment le ministre procédera-t-il et quels worden hiervoor bij prioriteit vrijgemaakt? seront les moyens octroyés en priorité pour y parvenir?

• La lutte contre la criminalité organisée • De strijd tegen georganiseerde misdaad

L’objectif est, à juste titre, de combattre fermement Het is de bedoeling om georganiseerde criminaliteit, la criminalité organisée, les infractions violentes, le geweldmisdrijven, terrorisme, economische en financiële terrorisme, les infractions de nature économique et misdrijven, mensenhandel, corruptie, sociale fraude, financière, la traite des êtres humains, la corruption, la wapenhandel, drugscriminaliteit terecht hard aan te pak- fraude sociale, le trafic d’armes, et la criminalité liée à ken. Ook hier krijgt de FGP een belangrijke opdracht. la drogue. Ici aussi, la PJF sera investie d’une mission Dit zijn mooie doelstellingen, maar met welke middelen importante. Il s’agit d’objectifs louables, mais avec quels zal dit worden gerealiseerd? Ook is het belangrijk dat de moyens seront-ils concrétisés? Il importe aussi que belastingadministratie systematisch op de hoogte wordt l’administration fiscale soit systématiquement informée gebracht van vaststellingen met een fiscale impact. De des constatations ayant des implications fiscales. Si minister besteedt hier weliswaar aandacht aan in zijn le ministre évoque ce point dans sa note de politique beleidsnota maar geeft geen concrete invulling noch générale, il ne donne en revanche aucun détail ni aucune aanduiding van de te besteden middelen hieraan. indication concrète sur les ressources à allouer à cette fin.

• Lutte contre la criminalité liée à la drogue • Het aanpakken van de drugcriminaliteit

La criminalité liée à la drogue demeure un problème De drugcriminaliteit blijft een torenhoog probleem. De majeur. La région d’Anvers, par exemple, est le théâtre regio Antwerpen bijvoorbeeld, is de voorbije jaren het d’une guerre de la drogue impitoyable ces dernières an- toneel van een niets ontziende drugsoorlog. Het aantal nées, le nombre de fusillades et d’incendies criminels schietincidenten en brandstichtingen lijkt niet meer bij y ayant explosé. La lutte contre la drogue devrait être te houden. De strijd tegen drugs moet bovenaan het

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 98 DOC 55 1578/012

la priorité absolue de tous les plans de sécurité. Les prioriteitenlijstje staan van alle veiligheidsplannen. De recherches devraient être intensifiées. Chaque zone de rechercheactiviteiten moeten worden opgevoerd. Elke police devrait disposer de sa propre équipe de prévention politiezone moet beschikken over een eigen drugpreven- de la toxicomanie. Les services qui combattent cette forme tieteam. De diensten die strijden tegen deze vorm van de criminalité ont obtenu des résultats remarquables criminaliteit hebben de laatste tijd, vooral in Antwerpen, ces derniers temps, notamment à Anvers, ce qui est opzienbarende resultaten geboekt. Dit is een goede une bonne chose. Force est toutefois de constater que zaak. Alleen moet worden vastgesteld dat hiermee le problème n’est pas résolu pour autant. Au contraire, het probleem niet opgelost geraakt, integendeel, de les criminels de la drogue se montrent de plus en plus drugscriminelen worden steeds inventiever en blijven de inventifs et ont généralement une longueur d’avance sur speurders meestal een stap voor zijn. Het blijft dweilen les enquêteurs. Cette lutte demeure inégale. met de kraan open.

Le Stroomplan a été évalué, ce qui a permis d’identifier Het Stroomplan werd geëvalueerd en een gebrek un manque de coopération, de moyens pour les services aan samenwerking, aan middelen voor de federale fédéraux et de coopération internationale. Le ministre diensten en aan internationale samenwerking werd résoudra ces problèmes grâce à un Stroomplan XXL. vastgesteld. De minister zal het probleem oplossen Lors de son exposé, le ministre a annoncé qu’il entendait met een Stroomplan XXL. Tijdens zijn toelichting heeft s’attaquer au luxueux train de vie des criminels de la de minister aangekondigd dat hij de drugcriminelen wil drogue. La membre souligne cependant que, dans la aanpakken in hun luxueus leventje. Het lid merkt evenwel majorité des cas, les voitures ou les habitations ne leur op dat in het merendeel van de gevallen de auto’s of appartiennent pas mais sont louées. Le ministre entend woningen niet hun eigendom is maar worden ze gehuurd. rattraper le retard accumulé vis-à-vis de la criminalité De minister wil via de inzet van meer middelen en via organisée en augmentant les moyens alloués et en gerichte investeringen en maatregelen de achterstand prévoyant des investissements et des mesures ciblés. op de georganiseerde criminaliteit verkleinen. Uit de Dans son exposé d’orientation politique, le ministre ne beleidsverklaring blijkt nergens waaruit die “gerichte précise nulle part en quoi consisteront ces “investisse- investeringen en maatregelen” zouden moeten bestaan. ments et mesures ciblés”. Le ministre pourrait-il donner Kan de minister hierover meer toelichting geven? plus de détails à ce sujet?

Ce qui est certain, c’est que seule une fraction des Hetgeen wel blijkt is dat maar een fractie van de bin- conteneurs entrants sont passés au scanner. Ne serait-il nenkomende containers wordt gescand. Kan er zoals in pas possible, comme dans d’autres ports internationaux, andere wereldhavens geen werk worden gemaakt van de mettre en place un système de scannage efficace een degelijk scansysteem dat minstens het merendeel, permettant de scanner au moins la majorité, mais de maar liefst 100 %, van de binnenkomende containers préférence 100 %, des conteneurs entrants? scant?

Enfin, la membre constate que les gros poissons (et ce Tot slot, stelt het lid vast dat de grote mannen in ne sont malheureusement pas souvent eux qui sont pris de schakel (en dit zijn helaas vaak niet zij die worden et doivent comparaître devant le tribunal car la pratique gepakt en voor de rechtbank moeten verschijnen want montre que ce sont plutôt les petits poissons du bas de de praktijk leert dat het eerder de kleine garnalen zijn l’organisation qui sont pris et sévèrement punis, des onderaan de ladder die worden gepakt en zwaar worden peines de quatre à cinq ans d’emprisonnement ne faisant gestraft, gevangenisstraffen van 4 of 5 jaar zijn geen pas figure d’exception pour ceux-ci) - les barons de la uitzondering) - de drugbaronnen -zwaarder moeten kun- drogue - devraient pouvoir être punis plus sévèrement. nen worden gestraft. Hier is een aanpassing nodig van Pour le permettre, il sera nécessaire de procéder à une het Strafwetboek. De spreekster drukt de hoop uit dat modification du Code pénal. L’intervenante espère que le de minister hieraan voldoende aandacht zal besteden. ministre prêtera une attention suffisante à cette question.

Il est également positif que l’on œuvre à l’élabo- Het is ook positief dat er wordt gewerkt aan een ration d’une politique uniforme pour l’ensemble des uniform beleid over de arrondissementsgrenzen heen. arrondissements. La gestion sera confiée au procu- De regie komt in handen van de havenprocureur. Ook reur portuaire. Des partenaires privés pourront aussi private partners kunnen hierbij worden betrokken. Het lid y être associés. La membre demande comment cela wenst te vernemen op welke wijze dit zal verlopen en over se déroulera et quels seront ces partenaires privés. welke private partners het gaat? Hoe zal de achterstand Comment le retard accumulé au sein de la PJF sera-t-il bij de FGP worden ingevuld? Welke investeringen en résorbé? Quels investissements le ministre réalisera-t-il maatregelen gaat de minister doen om de achterstand

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 99

et quelles mesures prendra-t-il pour réduire ce retard? te verkleinen? De minister heeft aangekondigd het straf- Le ministre a annoncé sa volonté d’élargir l’arsenal fenarsenaal te zullen uitbreiden, met onder meer een pénal, en prévoyant notamment une interdiction de lieu plaats- of havenverbod. Het lid merkt op dat dit vandaag ou de port. La membre fait observer qu’aujourd’hui, une in de realiteit reeds bestaat en zeer veel wordt opgelegd. telle interdiction existe déjà dans la réalité et est très fréquemment imposée.

L’attention est à juste titre portée sur le problème de Er wordt terecht aandacht besteed aan de drugproble- la drogue. Toutefois, en ce qui concerne les consomma- matiek. Wat de gebruikers betreft, wordt evenwel alleen teurs, l’attention se porte uniquement sur la prévention aandacht geschonken aan preventie en hulpverlening. Dit et l’aide. Même si ces deux éléments sont importants, ils is belangrijk doch is een bevoegdheid van de deelstaten. relèvent toutefois de la compétence des entités fédérées.

En effet, le ministre est compétent pour la lutte contre De bevoegdheid van de minister betreft het aanpak- la drogue et le volet répressive. La lutte contre les crimi- ken van deze problematiek en het repressieve luik. Het nels de la drogue, les trafiquants et l’ensemble du réseau aanpakken van de drugcriminelen, de dealers, het ganse est très importante. Mais, dans certains cas, on pourrait netwerk, is zeer belangrijk. Maar in een aantal gevallen aussi s’en prendre aux consommateurs. Surtout dans mogen de gebruikers ook eens worden aangepakt. Zeker les lieux où il est notoire que des individus sniffent de la de plaatsen waarvan algemeen geweten is dat er open cocaïne au vu et au su de tous. Dans certains milieux, en bloot cocaïne wordt gesnoven. In sommige middens la consommation de cocaïne est devenue courante. is het gebruik van cocaïne gemeengoed geworden. Zij L’intervenante attire l’attention sur le fait qu’une analyse vestigt er de aandacht op dat een analyse gedaan in effectuée dans un reportage de VTM a montré que 97 % een VTM-reportage heeft aangetoond dat 97 % van de des billets de banque comportent des traces de cocaïne. geldbiljetten sporen van cocaïne bevat. Ook bekende Par ailleurs, des Flamands célèbres n’hésitent pas à Vlamingen getuigen zonder schroom over hun cocaï- évoquer leur consommation de cocaïne. La membre negebruik. Het lid vraagt dan ook een harde aanpak; demande dès lors une approche ferme en la matière. immers zonder gebruiker geen dealer. En effet, sans consommateur, pas de dealer.

Il y a quelques semaines à peine, le procureur fédéral Enkele weken geleden nog heeft de federaal procureur Frédéric Van Leeuw plaidait pour une augmentation des Frédéric Van Leeuw gepleit voor meer middelen om de moyens afin de s’attaquer aux racines de la probléma- drugproblematiek echt ten gronde aanpakken. Kan de tique de la drogue. Le ministre pourrait-il fournir plus minister hier meer duiding geven? d’explications à cet égard?

• La lutte contre les violences sexuelles • Strijd tegen seksueel geweld

Mme Dillen estime qu’il faut faire de cette lutte un Deze strijd moet volgens mevrouw Dillen prioriteit krij- objectif prioritaire et imposer aux personnes condam- gen. Veroordeelden voor seksueel misbruik moeten zowel nées du chef d’abus sexuels l’obligation de suivre un tijdens als na hun gevangenschap verplicht therapeutisch traitement thérapeutique pendant, mais aussi après la worden behandeld. Er moet worden geïnvesteerd in een détention. Il faut investir dans un suivi et une thérapie verplichte opvolging en therapie voor deze daders, ook obligatoires pour ces auteurs, même après la fin de la na strafeinde. De rechter moet de mogelijkheid krijgen peine. Le juge doit avoir la possibilité de mettre les délin- om gevaarlijke seksuele delinquenten levenslang ter quants sexuels dangereux à la disposition du tribunal beschikking van de strafuitvoeringsrechtbank te stellen de l’application des peines pour le restant de leurs jours zodat ze blijvend worden opgevolgd en bij het minste afin qu’ils soient continuellement suivis et puissent être herval opnieuw in de gevangenis terechtkomen. renvoyés en prison au moindre écart.

Le CSJ a formulé plusieurs recommandations très De HRJ heeft in haar opvolgings- en uitdiepingsrap- intéressantes dans son rapport de suivi et d’approfon- port “Naar een betere aanpak van seksueel geweld” dissement “Vers une meilleure approche des violences van 25 juni 2020 een aantal zeer interessante aanbeve- sexuelles” du 25 juin 2020. Il propose ainsi que le droit lingen gedaan. Zo onder meer moet seksueel strafrecht pénal sexuel devienne une spécialisation particulière. een bijzondere specialisatie worden. Er moet voldoende Il faut veiller à disposer d’une capacité suffisante pour capaciteit zijn om zaken van seksueel geweld priori- pouvoir traiter les dossiers de violences sexuelles de tair te kunnen behandelen. Er moet onder meer een

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 100 DOC 55 1578/012

façon prioritaire. Il convient entre autres de désigner systematische aanduiding van voogden ad hoc komen systématiquement des tuteurs ad hoc dès l’ouverture en dit vanaf de opening van het onderzoek met een bil- de l’information ou de l’instruction - en veillant à leur lijke vergoeding waartegenover kwaliteitseisen staan, accorder une rémunération équitable, mais également de opvolging van deze daders moet worden versterkt à leur imposer des exigences de qualité - et de renforcer door onder meer een combinatie van adequate straffen le suivi des auteurs, notamment par la combinaison en door de straf van de opgelegde behandeling toe te de peines adéquates et par l’ajout dans le Code pénal voegen aan het Strafwetboek. Ook een doorgedreven de la peine de traitement obligatoire. Il est également opleiding op het vlak van seksueel geweld bij politie, urgent d’organiser une formation poussée en matière de parketmagistraten, rechters, justitie-assistenten is drin- violences sexuelles pour la police, pour les magistrats gend noodzakelijk. Mevrouw Dillen vraagt de minister du parquet, pour les juges et pour les assistants de jus- met aandrang om hieraan alsook aan de verplichte tice. Mme Dillen insiste pour que le ministre se montre opvolging voor daders van seksueel geweld voldoende suffisamment attentif à ces éléments, ainsi qu’au suivi aandacht te besteden. obligatoire des auteurs de violences sexuelles.

— La sécurité routière • Verkeersveiligheid

L’intervenante souligne qu’il est important d’accorder De spreekster benadrukt het belang van aandacht une attention particulière aux infractions de roulage. La voor verkeersmisdrijven. De onmiddellijke inning wordt perception immédiate donne en tout état de cause de alvast goed opgevolgd, met 93 %. bons résultats (93 %).

Les personnes poursuivies devant le tribunal de police Diegenen die worden vervolgd voor de politierechtbank sont traitées de façon extrêmement sévère. C’est bien worden bijzonder streng aangepakt. Wanneer het gaat entendu une bonne chose lorsqu’il s’agit de récidivistes, om recidivisten, om zware overtredingen, het rijden onder d’infractions graves, de conduite sous influence d’alcool invloed van drugs of alcohol, snelheidsovertredingen, ou de drogue, d’excès de vitesse, de l’utilisation d’un GSM’en achter het stuur, het rood licht negeren, het gsm au volant, du franchissement d’un feu rouge ou niet-verzekerd rijden, is dit uiteraard een goede zaak. de la conduite d’un véhicule non assuré. Mais il y a Er zijn echter ook minder ernstige overtredingen die de aussi des infractions moins graves qui ne mettent pas veiligheid van de burger niet in het gevaar brengen en les citoyens en danger et on constate en pratique que in de praktijk moet worden vastgesteld dat een aantal certains juges de police ne tiennent aucun compte des politierechters geen enkel oor hebben voor verzachtende circonstances atténuantes, d’une demande de suspension omstandigheden, voor een verzoek tot opschorting, voor du prononcé ou de la possibilité d’accorder un sursis. een veroordeling met uitstel. Hier schort iets. Burgers Ce n’est pas normal. Les citoyens qui comparaissent die voor de politierechter verschijnen, worden vaak veel devant le juge de police sont souvent punis beaucoup strenger gestraft dan burgers die voor de eerste keer plus sévèrement que ceux qui comparaissent pour la voor de correctionele rechtbank verschijnen, zelfs voor première fois devant le tribunal correctionnel, même gewelddelicten, inbreuken op de sociale wetgeving, pour des faits de violence, des infractions à la législa- diefstal, enzovoort. De balans moet hier volgens het lid tion sociale, des vols, etc. La membre estime qu’il faut worden rechtgetrokken. rétablir un certain équilibre à cet égard.

En ce qui concerne la récidive persistante, le ministre Wat betreft de aanpak van hardnekkige recidivisten renvoie à la loi sur les permis de conduire à points, qui verwijst de minister naar de wet betreffende het rijbewijs peut constituer la base de la lutte contre ce phénomène. met punten dat hiervoor de basis kan vormen. Wat zijn Quels sont les projets du ministre en la matière? de plannen van de minister hieromtrent?

La note de politique générale indique que l’on va enfin De minister stelt in zijn beleidsnota dat eindelijk zal prendre des mesures en ce qui concerne la verbalisation worden meegewerkt aan de beboeting van buiten- des contrevenants étrangers en Belgique. L’intervenante landse overtreders in België. Belgen die bijvoorbeeld fait observer que les Belges qui commettent une infraction een verkeersovertreding hebben gedaan in Nederland routière aux Pays-Bas, par exemple, n’échappent jamais ontspringen de dans nooit. Dit blijkt via een speciale au paiement de l’amende. Les Pays-Bas appliquent à en zeer dure invorderingsprocedure kinderspel. Een cet égard une procédure spéciale de recouvrement très dergelijke procedure had volgens het lid ook hier al lang

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 101

simple, avec des montants très élevés. La membre estime moeten zijn ingevoerd. Zij is dan ook benieuwd hoe de que l’on aurait dû instaurer une procédure comparable en minister dit op korte termijn zal realiseren. Belgique depuis longtemps. Elle se demande comment le ministre compte réaliser cet objectif à court terme.

• Délits financiers et fiscaux • Financiële en fiscale misdrijven

Pour pouvoir lutter contre ces infractions, il est impor- Om deze misdrijven te kunnen aanpakken, is de op- tant de créer des parquets financiers distincts exclusi- richting van afzonderlijke financiële parketten die zich vement consacrés à la criminalité financière, à la fraude uitsluitend toeleggen op financiële criminaliteit, fraude et à la cybercriminalité. Il faudra désigner dans chaque en cybercriminaliteit belangrijk. In ieder arrondissement arrondissement au moins un juge d’instruction entière- moet er minstens een onderzoeksrechter worden aan- ment spécialisé dans ces dossiers, qui devra pouvoir gesteld die zich hierin volledig specialiseert. Ze moeten disposer des banques de données les plus avancées ook kunnen beschikken over de meest geavanceerde et des techniques les plus modernes pour garder une databanken en over de modernste technieken, willen ze longueur d’avance sur les fraudeurs. de fraudeurs een stap voor kunnen blijven.

La loi sur la transaction élargie sera évaluée. Il aurait De wet op de verruimde minnelijke schikking zal été plus judicieux d’abroger cette loi pour mettre fin à worden geëvalueerd. Het ware evenwel aangewezen une justice de classes. om teneinde een klassenjustitie weg te werken, deze wet eerder af te schaffen.

En ce qui concerne plus particulièrement la note de Wat in het bijzonder de beleidsnota betreft, deelt de politique générale, le ministre annonce son intention minister mee een wetsontwerp uit te werken op basis d’élaborer un projet de loi qui pourra servir de base à waarvan nieuwe maatregelen voor de bestrijding van l’adoption de nouvelles mesures de lutte contre la propa- de verspreiding van het coronavirus COVID-19 kunnen gation du coronavirus COVID-19. Il est toutefois permis worden getroffen. De vraag is evenwel of er hier nog de se demander si c’est encore nécessaire, étant donné nood aan is gezien de verschillende actoren (magistra- que les différents acteurs (magistrats, avocats, huissiers tuur, advocatuur, gerechtsdeurwaarders, enz.) zelf al de justice, etc.) ont déjà pris eux-mêmes des mesures zeer uitgebreide maatregelen hebben genomen die in très étendues qui fonctionnent très bien en pratique. Le de praktijk zeer goed werken. Heeft de minister bij de ministre a-t-il demandé l’avis des différentes instances? verschillende instanties advies gevraagd? Tot slot, stelt Mme Dillen constate enfin que l’exposé d’orientation mevrouw Dillen vast dat in de beleidsverklaring geen politique n’évoque pas la nécessité de résorber l’arriéré aandacht wordt besteed aan het wegwerken van de judiciaire. Cet objectif avait pourtant été mentionné gerechtelijke achterstand. Het werd wel vermeld in de dans la déclaration du gouvernement – comme dans regeringsverklaring, wat ook het geval was voor alle re- toutes les déclarations gouvernementales de ces vingt geringsverklaringen van de laatste 20 jaar. In 2003 heeft dernières années. En 2003, le premier ministre Guy de toenmalige eerste minister Guy Verhofstadt nog ge- Verhofstadt avait encore annoncé l’élaboration d’un plan steld dat een gedetailleerd plan tegen de gerechtelijke détaillé de lutte contre l’arriéré judiciaire et de moder- achterstand en voor de modernisering van justitie zal nisation de la justice. Nous sommes dix-sept ans plus worden uitgewerkt. Zeventien jaar later is de gerechtelijke tard et l’arriéré judiciaire n’a toujours pas été résorbé. achterstand er nog steeds.

La membre souligne que le ministre s’est fixé des Het lid merkt op dat de minister vele mooie doelstel- objectifs très intéressants. Elle aurait toutefois voulu lingen vooropstelt. De spreekster had evenwel graag qu’il indique quels sont, parmi ces différents objectifs, een lijst bekomen van de echte prioriteiten binnen al ceux qui lui paraissent vraiment prioritaires et qu’il pré- deze doelstellingen met hieraan per doelstelling het cise le pourcentage du budget qu’il compte affecter à percentage van het budget dat hiervoor zal worden chacun d’eux. vrijgemaakt, gekoppeld.

Mme Dillen conclut son intervention par un avertis- Mevrouw Dillen besluit haar betoog met een duidelijke sement clair: le groupe VB salue de nombreux points waarschuwing: de VB-fractie kan vele positieve punten positifs de ce festival de bonnes nouvelles, mais force uit de goednieuwsshow steunen maar stelt vast dat de est de constater que la note de politique générale et beleidsnota en de beleidsverklaring getuigen van een l’exposé d’orientation politique témoignent d’un manque gebrek aan realiteitszin. de réalisme.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 102 DOC 55 1578/012

M. Philippe Goffin (MR) rappelle que la Justice doit De heer Philippe Goffin (MR) herinnert eraan dat het correspondre à une cohésion sociale pour bien fonction- gerecht aan een sociale samenhang dient te beantwoor- ner. Elle dépasse le clivage gauche droite. Il faut trouver den om naar behoren te functioneren. Het overstijgt de le spectre le plus large possible pour pouvoir vivre dans links/rechts-breuklijn. Het is zaak het breedst mogelijke une société la plus apaisée possible. spectrum te vinden om in een zo rustig mogelijke sa- menleving te kunnen leven.

La Justice est par excellence l’expression du mode Het gerecht weerspiegelt bij uitstek de wijze van de fonctionnement entre les femmes et les hommes, qui werken tussen de vrouwen en de mannen die de wet- écrivent les lois, les appliquent et les vivent. C’est donc ten schrijven, toepassen en zich ernaar gedragen. Het une institution humaine par excellence. betreft dus een menselijke instelling bij uitstek.

L’orateur salue un fil conducteur de la note d’orientation De spreker heeft lof voor de rode draad die hij ont- du nouveau ministre de la justice qui met l’accent sur le waart in de beleidsverklaring van de nieuwe minister travail remarquable des acteurs de la justice: “personnes van Justitie, die de nadruk legt op het opmerkelijke werk pleine de talents”, “donnent le meilleur d’eux-mêmes”, van de gerechtelijke actoren: “mensen die bruisen van “assurent avec passion”. Le dialogue avec les acteurs de talent”, “het beste van zichzelf geeft”, “met passie zorgt”. terrain est également largement prôné dans cette note Ook de dialoog met de actoren in het veld wordt in deze d’orientation. Cela augure d’une relation respectueuse beleidsverklaring volop op de voorgrond geplaatst. Een entre le ministre de la justice et tous ceux qui assurent les en ander zijn voortekenen van een respectvolle relatie rouages de la justice, pilier de la démocratie. Qu’entend tussen de minister van Justitie en al wie een steentje le ministre quand il indique qu’on peut dialoguer mais bijdraagt in het raderwerk van het gerecht, de pijler van qu’il faut aussi pouvoir prendre des décisions? de democratie. Wat bedoelt de minister wanneer hij stelt dat men wel kan praten, maar ook beslissingen moet kunnen nemen?

En une législature, un travail colossal a été accompli Binnen het tijdsgewricht van één regeerperiode heeft par le précédent ministre de la Justice, avec des moyens de vorige minister van Justitie enorm veel werk verricht, qui n’étaient pourtant pas au rendez-vous. Un travail de zonder dat de middelen voorhanden waren. Er is kwali- qualité afin de moderniser la justice et d’alléger la charge teitsvol werk geleverd om het gerecht te moderniseren de travail des magistrats. Des réformes d’envergures en de werklast van de magistraten te verminderen. Er engrangées, souvent finalisées. Des réformes indénia- zijn grootschalige hervormingen opgezet en vaak ook blement souvent nécessaires. Tous ces changements helemaal afgerond. Het lijdt geen twijfel dat die veelal doivent être maintenant digérés par tous les praticiens noodzakelijk waren. Al die veranderingen moeten nu du droit: magistrats, avocats, etc., qui, d’après certaines worden verteerd door alle rechtsbeoefenaars: magistra- doléances exprimées dans la presse, en commission, ont ten, advocaten enzovoort, die, afgaande op bepaalde été un peu “bousculés” par tant de changements. Ces klachten die in de pers of in de commissie zijn geformu- réformes doivent aussi être évaluées. Il faut aussi faire leerd, enigszins “uit hun lood geslagen” zijn door zoveel attention aux législations faites sous le coup de l’émo- veranderingen. Die hervormingen moet ook tegen het tion et qui ne répondent pas aux besoins de la société. licht worden gehouden. Tevens moet men opletten voor wetgeving die vanuit een buikgevoel tot stand komt, maar die niet aan de maatschappelijke behoeften beantwoordt.

En marge de ce travail législatif dense, des améliora- In de marge van dat intensieve wetgevend werk wer- tions structurelles étaient et sont toujours revendiquées den en worden nog steeds structurele verbeteringen par le monde judiciaire. De nombreux acteurs - magis- geëist door de gerechtelijke wereld. Heel wat actoren trats, avocats – ont fait de l’augmentation des moyens – magistraten, advocaten – hebben van de toename van pour la justice en termes de personnel, de digitalisation, middelen voor het gerecht op het vlak van personeel, d’infrastructure et d’accès, un véritable enjeu des der- digitalisering, infrastructuur en toegankelijkheid een nières élections. Bon nombre de nos concitoyens ayant echt speerpunt van de jongste verkiezingen gemaakt. adhéré à cet enjeu. Ces revendications ont été entendues Zij worden daarin bijgetreden door veel burgers. Die par la plupart des partis politiques faisant partie ou non eisen vonden gehoor bij de meeste politieke partijen, de la Vivaldi. Le groupe de l’orateur est heureux que, van zowel binnen als buiten de Vivaldi-coalitie. De fractie malgré la conjoncture très difficile, ce gouvernement van de spreker stelt tevreden vast dat deze regering, de n’ait pas renoncé à cette revalorisation du budget de la heel moeilijke conjunctuur ten spijt, niet heeft afgezien justice et le MR ne doute pas, à la lecture des ambitions van die opwaardering van het budget voor Justitie.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 103

avancées par le nouveau ministre de la justice qu’il en Afgaande op de ambities die de nieuwe minister van sera fait un usage judicieux pour améliorer la qualité Justitie in uitzicht stelt, twijfelt de MR er niet aan dat de notre justice. die middelen oordeelkundig zullen worden aangewend om de kwaliteit van onze rechtsbedeling te verbeteren.

Cette note d’orientation est incontestablement volon- Deze beleidsverklaring getuigt ontegensprekelijk van tariste. Une justice plus rapide, par le biais notamment veel voluntarisme. Een snellere rechtsbedeling, meer d’une informatisation, plus humaine également avec bepaald via informatisering, een menselijker rechtsbede- une attention particulière aux victimes, aux conditions ling ook, met bijzondere aandacht voor de slachtoffers, de détentions des détenus et aux conditions de prise en voor de detentieomstandigheden van de gedetineerden charge des internés mais aussi une justice plus ferme, en voor de begeleidingsomstandigheden van de geïn- ce qui signifie, notamment, des peines prononcées plus terneerden; voorts een straffere rechtsbedeling, wat rapidement, qui ont un sens et qui sont exécutées, ce onder meer inhoudt dat straffen sneller zullen worden qui conduira à moins de récidive. uitgesproken, zinvol zijn en daadwerkelijk worden uit- gevoerd, wat tot minder recidive zal leiden.

Concrètement, pour mettre en place une “justice Om te komen tot een “moderne justitie” wordt concreet moderne”, le premier point avancé est le fait de faire de als eerste punt naar voren geschoven dat van het gerecht cette dernière un employeur attractif. Il est visiblement een aantrekkelijke werkgever moet worden gemaakt. In compliqué de trouver des magistrats, surtout debout, sommige arrondissement blijkt het zonder meer moeilijk dans certains arrondissements. Il faudrait tenter de te zijn magistraten te vinden, vooral voor de staande comprendre notamment auprès des étudiants en droit magistratuur. Men zou bij de rechtenstudenten te rade les raisons pour lesquelles ils décident de s’inscrire moeten gaan om te begrijpen waarom zij zich voor die dans cette filière d’études. studierichting inschrijven.

L’orateur demande plus de précisions sur le timing De spreker verzoekt om nadere uitleg over het tijdpad du ministre quant à la mise en place de la gestion auto- van de minister voor de tenuitvoerlegging van het auto- nome ainsi que des précisions pratiques sur le système noom beheer, alsook om meer praktische details over d’allocations prévu. Le ministre veut une justice plus de in uitzicht gestelde uitkeringenregeling. De minister productive. Qu’en est-il de l’analyse de la charge de wil een productievere rechtsbedeling. Hoe staat het met travail? De quels éléments et chiffres le ministre dis- de analyse van de werklast? Over welke elementen pose-t-il? Comment va-t-on l’implémenter? en cijfers beschikt de minister? Hoe zal het systeem worden uitgerold?

En ce qui concerne les experts, le ministre souhaite Wat de gerechtsdeskundigen betreft, wil de minister s’attaquer à la pénurie. Dans cette commission, il est, en de tekorten aanpakken. In deze commissie is immers effet, régulièrement revenu que ceux-ci se détournent du geregeld gebleken dat de gerechtsdeskundigen het monde judiciaire qui ne les rémunère pas suffisamment. gerecht de rug toekeren omdat de verloning niet naar Or, que ce soit en matière civile ou pénale, la célérité des behoren is. Zowel in burgerrechtelijke als in strafzaken expertises est un élément indispensable pour clôturer is een snel deskundigenonderzoek echter onontbeerlijk un dossier dans un délai raisonnable pour les parties, om een dossier te kunnen afronden binnen een termijn les victimes. Un autre problème est la célérité dans les die redelijk is voor de partijen, voor de slachtoffers. Een paiements des honoraires des traducteurs, interprètes ander pijnpunt zijn de achterstallen in de betalingen van et autres auxiliaires de la justice, c’est un problème de honoraria voor de vertalers, de tolken en andere récurrent. justitiële medewerkers; dat is probleem dat telkens opnieuw de kop opsteekt.

Sous l’ancienne législature, la commission de la jus- Tijdens de vorige regeerperiode heeft de commis- tice avait mené une réflexion sur le sens de la peine. La sie voor Justitie een debat gehouden over de zin van peine pour la peine n’a pas de sens. La peine doit d’une de straf. Straffen om te straffen is niet zinvol. Een straf part apaiser la société mais elle doit aussi permettre de moet de samenleving geruststellen, maar moet tegelijk ne pas récidiver. Les politiques de formation et de réin- recidive kunnen voorkomen. Het opleidings- en het sertion dans notre pays et sa complexité institutionnelle resocialisatiebeleid in ons land, in combinatie met de ont montré malheureusement leurs limites. C’est un des complexe staatsstructuur, zijn helaas op hun grenzen défis à aborder. gestoten. Dit is een van de uitdagingen die moeten worden aangegaan.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 104 DOC 55 1578/012

Il faut aussi mener sereinement le débat des per- Voorts moet een sereen debat worden gevoerd over sonnes qui ne sont pas aptes à sortir de prison. Tout en de gedetineerden die niet geschikt zijn om de gevange- permettant naturellement des perspectives de sorties à nis te verlaten. Hoewel de gedetineerde natuurlijk het la personnes incarcérée, il faut aussi veiller à la sécurité perspectief moet worden geboden ooit vrij te komen, de la société. dient tegelijk te worden gewaakt over de veiligheid van de samenleving.

À la lumière de cette prémisse, il semble nécessaire de In het licht van die vooronderstelling is het aangewezen mener un débat approfondi sur l’impunité. M. De Valkeneer een diepgaand debat te voeren over de straffeloosheid. a récemment commenté des chiffres assez édifiants sur De heer De Valkeneer heeft onlangs toelichting gegeven le traitement des infractions relevant de la juridiction des bij vrij veelzeggende cijfers over de afwikkeling van de tribunaux correctionnels. Pour l’ensemble de ces faits, strafbare feiten die onder de jurisdictie van de correcti- en 2018, nous connaissions un taux de classement sans onele rechtbanken vallen. Van al die feiten samen bleek suite de 60 %, ce qui était mieux que le taux de 70 % in 2018 60 % te zijn geseponeerd, wat beter is dan het connu en 2009 mais qui pose question. aandeel van 70 % in 2009, maar wat niettemin vragen doet rijzen.

Ne faudrait-il pas, sans tabou, discuter des diffé- Moet niet, wars van enig taboe, het debat worden rentes pistes qui pourraient être utilisées pour éviter gevoerd over de mogelijke denksporen om te voorko- que des auteurs bénéficient d’un sentiment d’impunité men dat daders een gevoel van straffeloosheid ervaren et que des victimes connaissent elles un sentiment en dat slachtoffers het gevoel hebben dat zij in de kou d’incompréhension? blijven staan?

Dans ce cadre, en concertation avec la ministre de In dat opzicht zal het nuttig zijn om, in overleg met l’intérieur, il serait utile d’évaluer les SAC – sauf erreur, de minister van Binnenlandse Zaken, de GAS te eva- la dernière évaluation date de 2015 – et déterminer, en lueren – behoudens vergissing gebeurde dat voor het concertation avec le monde judiciaire si des infractions laatst in 2015 – en in samenspraak met het gerecht uit complémentaires pourraient rentrer dans leur champ te maken of aanvullende misdrijven in het toepassings- d’application afin de soulager le parquet. L’orateur prend gebied ter zake zouden kunnen worden opgenomen, l’exemple des infractions de roulage. Il faut mener ce om de parketten te ontlasten. De spreker neemt de débat. verkeersovertredingen als voorbeeld. Dit debat moet worden gevoerd.

Dans cette logique d’impunité, le ministre souhaite Om straffeloosheid aan te pakken, wil de minister appliquer des transactions immédiates à ce qu’il appelle bovendien overgaan tot onmiddellijke schikkingen voor les “délits mineurs”. Quels sont les délits visés par le wat hij “kleinere criminaliteit” noemt. Aan welke kleinere ministre? criminaliteit denkt de minister?

En ce qui concerne l’exécution des peines de prison, Met betrekking tot de uitvoering van de gevangenis- l’orateur fait part de quatre réflexions. straffen heeft de spreker vier bedenkingen.

Premièrement, pour le MR, les courtes peines doivent In de eerste plaats is de MR van mening dat de korte être exécutées, même celles de moins de 6 mois. Exécuter straffen moeten worden uitgevoerd, ook die van minder les courtes peines permet une prise en charge rapide du dan zes maanden. Door korte straffen uit te voeren, délinquant, en amont de son parcours criminel. L’exemple kan de delinquent korter worden opgevolgd en kan op des Pays-Bas pourrait être suivi. eventueel verder crimineel gedrag worden geanticipeerd. Op dat vlak zou het voorbeeld van Nederland kunnen worden gevolgd.

Deuxièmement, l’orateur applaudit le fait de poursuivre Ten tweede juicht de spreker de voortzetting van les Masterplans afin que les détenus purgent leur peine de Masterplannen toe; het ligt in de bedoeling ervoor dans des conditions humaines, propices aux activités te zorgen dat de gedetineerden hun straf uitzitten in de réinsertion. Mais à côté de cela, l’orateur constate humane omstandigheden die bevorderlijk zijn voor que le ministre souhaite judicieusement diversifier les de resocialisatie-activiteiten. Daarnaast constateert capacités: continuer le déploiement des maisons de de spreker echter ook dat de minister de capacitei- transition initiées par M. Geens mais également créer ten oordeelkundig wil diversifiëren. Hij wil met name

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 105

des maisons de détention dotées d’un niveau de sécurité niet alleen de uitbouw van de door voormalig minister adapté. Ces maisons de détention auraient vocation à Geens opgerichte transitiehuizen voortzetten, maar ook accueillir les détenus condamnés à de courtes peines detentiehuizen met een aangepast veiligheidsniveau et qui doivent autant que possible maintenir un lien oprichten. Die detentiehuizen zouden bedoeld zijn om avec la société mais aussi les jeunes délinquants. Il de gedetineerden op te vangen die tot korte straffen zijn faut aussi pouvoir imposer une nouvelle dynamique de veroordeeld en die zoveel mogelijk een band met de catégorisation des détenus, pour éviter que la prison samenleving moeten onderhouden; daarnaast zouden ne devienne une école du crime. Le ministre peut-il en ze ook bedoeld zijn voor jonge delinquenten. Tevens dire plus, notamment sur les délais? moet het mogelijk zijn een nieuwe categorisering van de gedetineerden op te leggen, om te voorkomen dat de gevangenis een misdaadschool wordt. Kan de minister daarover meer zeggen, met name over de termijnen?

Troisièmement, M. Goffin souhaite la mise en place Ten derde wil de heer Goffin dat van bij de aanvang du plan individuel de détention dès le début de l’incar- van de opsluiting een individueel detentieplan wordt cération. Ce n’est pas encore le cas à l’heure actuelle. opgesteld. Dat is momenteel nog niet het geval.

Enfin, il faut avoir une réflexion face à la problématique Tot slot moet worden nagedacht over de aanpak van des délinquants ayant purgé leur peine et qui restent de delinquenten die hun straf hebben uitgezeten en die dangereux pour la société. gevaarlijk blijven voor de samenleving.

Dans un tout autre domaine, la sécurité routière, le Op een heel ander gebied, met name de verkeersveilig- MR n’entend pas se précipiter sur le permis à points et heid, is de MR niet van plan overhaast werk te maken van souhaite, conformément à l’accord du gouvernement, het rijbewijs met punten en wil de partij, overeenkomstig les résultats de l’étude comparée. À nouveau, il serait het regeerakkoord, de resultaten van de vergelijkende intéressant, que suite à cette étude, un débat de société studie af te wachten. Ook op dit vlak ware het interes- soit mené sur ce thème qui touche l’ensemble de nos sant na die studie een maatschappelijk debat te houden concitoyens et qui met en évidence le rapport à l’autre, dat al onze medeburgers aangaat en dat de verhouding en fonction de la catégorie dans laquelle on se trouve à tot de ander duidelijk aangeeft, naargelang van de ca- tel ou tel moment de la journée: automobiliste, cycliste, tegorie waarin men zich op het ene dan wel het andere piéton. Ensuite, il faut se demander jusqu’où va la liberté ogenblik van de dag bevindt: autobestuurder, fietser of dans un espace de partage de l’espace public? Enfin, voetganger. Vervolgens moeten wij ons afvragen hoever quel est notre rapport au contrôle et quel rapport à la de vrijheid reikt in een gedeelde openbare ruimte. Hoe sanction et à la contravention? Il faut se demander staan we ten slotte tegenover de controle, de sanctie comment s’assurer que ce genre d’infraction objective en de overtreding? De vraag rijst hoe men zich ervan soit sanctionné. kan vergewissen dat voor een dergelijke objectieve overtreding een sanctie wordt opgelegd.

L’orateur conclut en précisant que le temps de la Tot besluit van zijn betoog preciseert de spreker dat législature est limité. Le ministre dispose de moyens de regeerperiode een beperkt tijdsbestek is toegeme- financiers, de moyens humains pour mener à bien sa ten. De minister beschikt over financiële en personele mission. Il a tout en main pour ce faire, avec pragma- middelen om zijn opdracht te vervullen. Hij heeft over al tisme, bonne gestion et sérieux. het nodige om dat te doen met pragmatisme, met een goed beheer en met ernst.

M. Philippe Pivin (MR) déclare que, lorsque le Premier De heer Philippe Pivin (MR) geeft aan dat hij, toen ministre a indiqué dans sa déclaration gouvernementale de premier in zijn regeringsverklaring aangaf dat het qu’un pilier de son action serait de rendre confiance vertrouwen van de burgers een pijler van zijn beleid zou aux citoyens, il a, à ce moment, pensé aux pouvoirs vormen, heeft gedacht aan de soevereine bevoegdheden régaliens de notre État. Car sans eux et sans le crédit van onze Staat. Zonder die bevoegdheden en zonder het nécessaire qu’ils doivent avoir aux yeux des Belges, il benodigde krediet die deze in de ogen van de Belgen n’est pas possible d’assurer une confiance citoyenne ni moeten genieten, kan immers niet worden bewerkstelligd de garantir l’État de droit. Et la Justice est évidemment dat de burger vertrouwen heeft, en al evenmin dat de un pilier plus que central du lien de confiance qui doit rechtsstaat wordt gewaarborgd. Uiteraard is het gerecht exister entre le citoyen et son État. een zeer cruciale pijler van de vertrouwensband die tus- sen de burger en zijn Staat dient te bestaan.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 106 DOC 55 1578/012

Bien sûr dans ce contexte, il y a l’indispensable inves- Het spreekt voor zich dat financiële investeringen in tissement financier, vital pour le département de la Justice. die context onmisbaar zijn; voor het departement Justitie Mais il y a aussi les mesures concrètes, nécessaires zijn ze van levensbelang. Ook de concrete maatregelen pour adapter les dispositifs protecteurs de notre société. zijn echter noodzakelijk met het oog op de aanpassing van de voorzieningen die onze samenleving beschermen.

La note d’orientation évoque différentes pistes pour In de beleidsverklaring komen diverse denksporen accélérer le processus judiciaire. M. Pivin a quelques aan bod die de gerechtelijke molen moeten versnellen. questions à adresser au ministre à cet égard. De heer Pivin formuleert ter zake een aantal vragen.

En ce qui concerne les procédures civiles, le ministre Inzake de burgerlijke procedures plant de minister envisage une évaluation des mesures prises sous l’an- een evaluatie van de tijdens de vorige regeerperiode cienne législature, et elles furent nombreuses dans les genomen maatregelen, en de diverse potpourri-wetten différentes lois pots-pourris. C’est une bonne chose, telden er heel wat. Het is inderdaad goed om te evalu- en effet, d’évaluer. La rapidité doit être un objectif mais eren. Snelheid moet een doel zijn, maar dan wel met dans le respect des droits des parties. L’orateur demande inachtneming van de rechten van de partijen. Derhalve dès lors au ministre d’évaluer d’une part en concertation verzoekt de spreker de minister die evaluatie door te voe- avec les différents acteurs de terrain et d’autre part pas ren in overleg met de diverse actoren in het veld, alsook uniquement sur base de la productivité. niet louter op basis van de productiviteit te oordelen.

Le ministre envisage un recours accru à la procédure De minister wil meer gebruik maken van de schrif- écrite. L’orateur se rappelle qu’une crainte exprimée par telijke procedure. De spreker herinnert zich dat veel de nombreux acteurs judiciaires, lorsque cette mesure gerechtelijke actoren, toen die maatregel aanvankelijk avait été initialement prise dans le cadre de la pandé- in het kader van de pandemie werd genomen, de vrees mie, était que ces mesures qui se justifiaient pour des hebben geuit dat die door social distancing verantwoorde raisons de distanciation sociale deviennent la norme. maatregelen de norm zouden worden. Kan de minister Le ministre peut-il donner plus de précisions sur ce nadere toelichting over zijn plannen verstrekken, daar qu’il envisage puisqu’il existe déjà un régime relatif à er krachtens artikel 755 van het Gerechtelijk Wetboek al la procédure écrite à l’article 755 du Code judiciaire? een regeling inzake de schriftelijke procedure bestaat? Envisage-t-il une généralisation de la procédure écrite? Overweegt hij een veralgemening van de schriftelijke Sans accord des parties? Cela poserait question car procedure? Zonder instemming van de partijen? Dat zou pour que la justice reste humaine, il évidemment est vragen doen rijzen, want om een humane rechtsgang nécessaire de conserver le principe du contact direct, te vrijwaren, is het uiteraard noodzakelijk het beginsel notamment avec un juge. van het direct contact, met name met een rechter, te handhaven.

Au plan pénal, plusieurs codes doivent encore être Op strafrechtelijk vlak moet een aantal wetboeken modernisés: le Code pénal mais aussi le Code de pro- nog worden gemoderniseerd, met name niet alleen het cédure pénale. Les députés disposent de documents de Strafwetboek, maar ook het Wetboek van strafvordering. base rédigés par des experts et l’orateur se réjouit que De leden beschikken over basisdocumenten van de hand tout ce travail serve de socle pour les réformes futures. van deskundigen, en de spreker is verheugd dat al dat Contrairement à ce qui se passe outre Atlantique, la werk als fundament voor de toekomstige hervormingen passation se déroule bien ici. zal dienen. In tegenstelling tot wat aan de andere kant van de Atlantische Oceaan het geval is, verloopt de overdracht hier vlot.

Pour la réforme du Code pénal, l’orateur mesure Wat de hervorming van het Strafwetboek betreft, is l’ampleur du travail à accomplir. L’idée de ne pas attendre de spreker zich bewust van de omvang van het te ver- que l’ensemble du projet soit finalisé pour s’attaquer d’ores richten werk. Het voornemen om niet te wachten tot het et déjà au volet des abus sexuels est très pragmatique. hele project is afgerond alvorens het onderdeel inzake À cet égard, lors des auditions, M. Pivin avait été très seksueel misbruik aan te pakken, is zeer pragmatisch. interpellé et convaincu, probablement comme beau- In dat verband lieten de hoorzittingen de heer Pivin coup de ses collègues, par la nécessité d’appréhender verre van onberoerd en was hij er toen, waarschijnlijk l’inceste non pas comme une circonstance aggravante net als veel van zijn collega’s, van overtuigd dat incest de l’attentat à la pudeur ou du viol mais comme une niet mag worden beschouwd als een verzwarende

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 107

infraction à part entière. Est-ce que cette problématique omstandigheid van de aanranding van de eerbaarheid sera abordée dans cette refonte annoncée? of van de verkrachting, maar als een volwaardig misdrijf moet worden opgevat. Zal dit aan bod komen bij die aangekondigde herziening?

En matière pénale, l’objectif principal du ministre est In strafzaken is het hoofddoel van de minister duidelijk clairement le traitement rapide mais aussi adapté au fait die zaken niet alleen snel te behandelen, maar ook op et à l’auteur. Le MR estime également que c’est la clé een manier die is afgestemd op het feit en op de dader. pour lutter contre la récidive. Comme par exemple la Ook volgens de MR is dat de sleutel om recidive tegen procédure accélérée par PV, mise en place à Bruxelles. te gaan. De spreker verwijst in dat verband naar de in L’orateur entend bien que le ministre demande aux par- Brussel ingestelde snelrechtprocedure op grond van quets de développer ce genre de pistes qui ont fait leurs een proces-verbaal. De spreker wil wel dat de minister preuves. Cependant, de nombreux parquets ont besoin de parketten verzoekt soortgelijke denksporen uit te de plus de moyens. Comment le ministre envisage-t-il stippelen die hun waarde hebben bewezen. Veel par- de donner du souffle aux parquets pour remplir cette ketten hebben echter meer middelen nodig. Hoe denkt mission? de minister de parketten meer ademruimte te geven om die taak te vervullen?

Par ailleurs, le ministre semble vouloir ménager la Voorts lijkt de minister de geit en de kool te willen spa- chèvre et le chou en incorporant un juge d’instruc- ren, door in de expertencommissie een onderzoeksrechter tion à la commission d’experts. Comment ce dernier op te nemen. Hoe zal die laatste worden gekozen? Er sera-t-il choisi? Beaucoup peut être fait pour accélérer kan heel wat worden ondernomen om de procedure te la procédure et à cet égard le MR propose plusieurs bespoedigen, en in dat verband stelt de MR een aantal pistes: des audiences plus succinctes en Chambre du denksporen voor: kortere zittingen in de raadkamer, de Conseil, la suppression des audiences de règlement de afschaffing van zittingen tot regeling van de rechtsple- la procédure, l’encadrement des demandes de devoirs ging, een raamwerk voor de verzoeken tot het stellen d’enquête complémentaires, l’organisation de réunions van bijkomende onderzoeksdaden, de organisatie van d’installation des enquêtes avec la police judiciaire, le vergaderingen bij het inleiden van onderzoeken met de parquet et les juges d’instruction, la fixation de délais gerechtelijke politie, het parket en de onderzoeksrechters, pour la réquisition du parquet. M. Pivin rappelle que son alsmede de vaststelling van termijnen voor de vordering groupe reste viscéralement attaché à l’institution du juge van het parket. De heer Pivin herinnert eraan dat zijn d’instruction comme garant, en toutes circonstances, de fractie bijzonder sterk gehecht blijft aan de instelling l’indépendance de la justice. van de onderzoeksrechter, die in alle omstandigheden borg staat voor de onafhankelijkheid van het gerecht.

Enfin, le recours à la médiation est également prôné. Tot slot wordt ook gepleit voor bemiddeling. Hoewel Si c’est le cas à chaque législature, on ne peut qu’être dit pleidooi in elke regeerperiode tergkomt, kan men het d’accord: une solution négociée est souvent mieux daar alleen maar mee eens zijn; een oplossing waarover acceptée par l’ensemble des parties. À ce niveau, ne is onderhandeld, wordt immers vaak beter aanvaard door faudrait-il pas envisager, pour certaines matières, qu’une alle partijen. Zou in dat verband niet moeten worden tentative de médiation soit un préalable obligé à l’action overwogen om voor bepaalde aangelegenheden een judiciaire? voorafgaande poging tot bemiddeling op te leggen als conditio sine qua non voor een gerechtelijke procedure?

La protection de notre société passe évidemment aussi De bescherming van onze samenleving vereist uiter- par une action d’ampleur face aux menaces terroristes aard ook een groots opgevatte actie in het licht van de et au respect de la puissance publique. terroristische dreigingen en met het oog op het respect voor de openbare macht.

Le ministre évoque clairement les menaces et risques De minister spreekt duidelijke taal met betrekking tot de liés au terrorisme, au radicalisme et à la violence contre bedreigingen en de risico’s in verband met het terrorisme, les détenteurs de l’autorité publique. het radicalisme en het geweld jegens gezagsdragers.

L’orateur a pu entendre le ministre sur la “sévérité” De spreker heeft de minister horen zeggen dat recidive qui sera de mise à l’encontre des récidives et des réci- en recidive inzake terrorisme “streng” zullen worden divistes terroristes. aangepakt.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 108 DOC 55 1578/012

Dans sa note de politique générale, le ministre indique In zijn beleidsnota kondigt de minister aan dat hij zal qu’il analysera “les possibilités d’adapter et d’étendre le nagaan “of het systeem van terbeschikkingstelling van système de la mise à disposition du tribunal de l’appli- de strafuitvoeringsrechtbank niet kan worden aangepast cation des peines. De cette manière, en tant qu’auto- en uitgebreid”, want hij wil op die manier “als overheid, rité publique dont la tâche essentielle est d’assurer la tot wiens essentiële taak het behoort om te zorgen voor sécurité, nous voulons protéger de manière maximale veiligheid, de mensen maximaal beschermen tegen les citoyens contre le terrorisme.” terrorisme”.

C’est en effet un enjeu car, si ces menaces ont évolué Dat is inderdaad een uitdaging, want hoewel de drei- dans notre pays depuis mai 2014, nos dispositifs doivent ging in ons land sinds mei 2014 is geëvolueerd, moeten encore être améliorés en 2020. L’intervenant rappelle le de in 2020 beschikbare middelen nog worden verbeterd. soutien complet du MR aussi à ce niveau, et souligne que De spreker geeft aan dat de MR-fractie het beleid ook le MR a déjà déposé une proposition de loi qui va dans op dat vlak volledig zal steunen en beklemtoont dat zijn ce sens. Précisément, l’objet modifie l’article 34ter du fractie al een wetsvoorstel in die zin heeft ingediend. Dit Code pénal en étendant la systématisation du prononcé beoogt artikel 34ter van het Strafwetboek te wijzigen de la mise à disposition à tous les faits de terrorisme door de stelselmatige terbeschikkingstelling uit te brei- ayant donné lieu à une condamnation à une peine de den tot alle terroristische misdrijven die hebben geleid privative de liberté de cinq ans au moins. Il faut mainte- tot een veroordeling tot een vrijheidsstraf van minstens nant avancer rapidement sur cette question. vijf jaar. Dienaangaande moet nu snel vooruitgang worden geboekt.

À cet égard, le ministre a explicitement précisé que Ter zake heeft de minister uitdrukkelijk aangegeven l’implémentation des recommandations de la commis- dat de aanbevelingen van de parlementaire onderzoeks- sion d’enquête parlementaire du 22 mars 2016 devra commissie belast met het onderzoek naar de aanslagen être réalisée. Ces recommandations sont connues van 22 maart 2016 ten uitvoer moeten worden gelegd. depuis octobre 2017. Si un certain nombre d’entre elles Die aanbevelingen werden geformuleerd in oktober 2017. ont été mises en œuvre, c’est évidemment essentiel de Een aantal ervan werd weliswaar al uitgevoerd, maar het ne plus attendre en la matière. Concrètement, le ministre is uiteraard van cruciaal belang niet langer te talmen. Kan peut-il préciser la méthode de travail qu’il va entreprendre? de minister concreet aangeven hoe hij daarbij te werk Va-t-il établir un ordre de priorité de l’implémentation zal gaan? Zal hij een volgorde van prioritair uit te voeren des recommandations? Une analyse de priorisation aanbevelingen bepalen? Werd al nagegaan waaraan a-t-elle déjà été réalisée? La nécessité d’améliorer les voorrang moet worden gegeven? Er werd gewezen op processus de transmission de l’information avait été de noodzaak om de informatiedoorstromingsprocessen pointée. Et ce à tous les étages de la maison Belgique. op alle niveaus in ons land te verbeteren. De toezegging L’engagement du ministre concernant l’accord de coo- van de minister inzake het samenwerkingsakkoord be- pération CSIL-R est aussi une priorité. C’est important, treffende de LIVC-R is eveneens een prioriteit. Gezien autant pour l’action en amont qu’en aval au vu de l’enjeu de uitdagingen op het vlak van dreiging en radicalisering face à la menace et à la radicalisation. Par exemple, la is een en ander van belang, zowel voor het preventieve question de la liste des signaux faibles de radicalisation als voor het remediërende optreden. De lijst met zwakke est cruciale pour la détection et l’anticipation face aux radicaliseringssignalen is bijvoorbeeld van wezenlijk be- risques. Quel calendrier, en collaboration avec la ministre lang bij de opsporing van de risico’s en bij het anticiperen de l’Intérieur, est-il prévu à cet égard? Dans cette lutte erop. Welk tijdpad werd in dat verband in samenwerking permanente, la surveillance technologique est impor- met de minister van Binnenlandse Zaken opgesteld? In tante, et le ministre mentionne notamment la National deze permanente strijd speelt het technologisch toezicht Technical and Tactical Support Unit (NTSU). Quelles een belangrijke rol; de minister verwijst in dat verband précisions le ministre peut-il d’ores et déjà donner au naar de National Technical and Tactical Support Unit niveau des matériels technologiques spécifiques et des (NTSU). Welke verduidelijkingen kan de minister al futurs effectifs? Par ailleurs, au niveau du contrôle de geven inzake het specifieke technologische materieel financements criminels et/ou étrangers, le MR considère en de toekomstige personeelsformatie? Met betrek- qu’il faut clairement renforcer la Cellule de Traitement king tot het toezicht op criminele en/of buitenlandse des Informations Financières (CTIF). Que peut-on dire financiering is de MR-fractie voorts van oordeel dat de à ce stade sur ces investissements? Cel voor financiële informatieverwerking (CFI) duidelijk uitbreiding behoeft. Wat kan in dit stadium aangaande die investeringen worden meegedeeld?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 109

Par ailleurs, le ministre indique que: “la Belgique De minister stelt voorts het volgende: “België zal continuera à œuvrer pour un règlement européen effi- blijven ijveren voor een efficiënte Europese verordening cace en matière de l’élimination du contenu terroriste inzake de verwijdering van terroristische online inhoud.”. en ligne”, c’est évidemment indispensable d’avancer Uiteraard is het onontbeerlijk gecoördineerd vooruitgang de manière coordonnée au niveau européen, mais on te boeken op Europees vlak, maar op nationaal vlak peut déjà s’améliorer au niveau national. Le ministre zijn al verbeteringen mogelijk. De minister verwijst naar mentionne l’endoctrinement rapide, les loups solitaires, de snelle indoctrinatie, de eenzame wolven enzovoort. etc… La question de la pénalisation de l’apologie du De strafbaarstelling van terrorismeverheerlijking houdt terrorisme est liée en la matière, et, à cet égard, le MR daarmee verband, en ook op dat vlak dient de MR- fait des propositions de loi. Le MR est déterminé et bien fractie wetsvoorstellen in. De fractie van de spreker is aux côtés du ministre aussi face à cet enjeu. vastbesloten de minister ook op dat vlak bij te staan.

Concernant les mécanismes de contrôle en la ma- Met betrekking tot de toezichtregelingen ter zake tière, le ministre dit vouloir “poursuivre et intensifier la stelt de minister het volgende: “De sensibilisering en sensibilisation et la responsabilisation des plateformes responsabilisering van de internetplatformen moet ook internet”. Peut-il être plus précis à ce sujet? worden verdergezet en verdiept.”. Kan hij daar dieper op ingaan?

Un autre aspect concerne la politique pénitentiaire. Een ander aspect betreft het gevangenisbeleid. Au niveau du screening dans les prisons, il est en effet Aangaande de screening in de gevangenissen moeten nécessaire de prendre des décisions. Des évaluations ont inderdaad beslissingen worden genomen. Er werden été demandées mais on ne peut continuer à simplement evaluaties gevraagd, maar men moet méér doen dan constater. Ce que la commission a entendu lors d’audi- louter vaststellen. Tijdens de in juni jongstleden gehou- tions en juin dernier sur le contrôle de la radicalisation den hoorzittingen over het toezicht op de radicalisering en prisons est très problématique. Comme le sont les in de gevangenissen heeft de commissie uiterst heikele programmes de déradicalisation. Le groupe de l’orateur zaken vernomen. Ook schort er heel wat aan de deradi- tient à attirer l’attention du ministre à ce sujet, s’il le faut, caliseringsprogramma’s. De fractie van de spreker staat car on ne peut se limiter à lire les nombreuses études et erop om, zo nodig, de aandacht van de minister op dat entendre les témoignages des directions de prisons sans thema te vestigen; wanneer ernstige twijfels rijzen over prendre des mesures face aux sérieux doutes sur ces die programma’s en over de doeltreffendheid ervan, programmes et leur efficacité. Le gouvernement fédéral volstaat het immers niet eindeloos studies te verslinden doit pouvoir agir en la matière. Le ministre pointe aussi en de getuigenissen van de gevangenisdirecties aan te la question du rapatriement des détenus étrangers. Il horen zonder in te grijpen. Op dat vlak is de federale re- indique vouloir investir dans les accords bilatéraux. gering aan zet. De minister wijst tevens op de problemen Quels sont les objectifs précis du ministre en la matière? inzake de repatriëring van buitenlandse gedetineerden. Hij geeft aan te willen investeren in bilaterale akkoorden. Wat zijn ter zake de doelstellingen van de minister?

Sur ses priorités en collaboration avec le département Met betrekking tot de prioriteiten in samenwerking met de l’Intérieur, le ministre indique vouloir mener “une het departement Binnenlandse Zaken wil de minister politique inclusive à l’égard de toutes les communau- “een inclusief beleid voor alle gemeenschappen in dit tés de ce pays”. Le MR y adhère bien entendu; mais land” voeren. Uiteraard is de MR het daarmee eens. concrètement, le ministre peut-il indiquer ses projets et Kan de minister echter concreet aangeven over welke notamment concernant la suite à réserver à la réunion projecten het gaat en wat er te gebeuren staat na de des six cultes reconnus et de la laïcité? Son engagement bijeenkomst van de vertegenwoordigers van de zes pour “une stratégie intelligente, multidimensionnelle erkende godsdiensten en van de seculiere levensbe- contre les différentes formes d’extrémisme” et sur le schouwingen? Ten aanzien van de realiteit waarmee “problème du pouvoir de ségrégation émanant de cer- wij moeten leven en ten aanzien van “de segregerende tains islamismes” sont très justes face à une réalité que kracht die uitgaat van bepaalde islamismes”, staat de nous devons assumer. Ne serait-il pas utile de renforcer minister heel terecht “een slimme, multidimensionale structurellement le dialogue engagé dans la déclaration strategie tegen verschillende vormen van extremisme” commune des représentants des cultes et de la laïcité voor. Zou het niet nuttig zijn te zorgen voor een structurele

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 110 DOC 55 1578/012

avec le gouvernement fédéral où chacun y avait reconnu verankering van de dialoog die de federale regering is la primauté de l’État de droit sur la loi religieuse? aangegaan via de gemeenschappelijke verklaring van de vertegenwoordigers van de godsdiensten en van de seculiere levensbeschouwingen, waarin eenieder heeft erkend dat de rechtsstaat primeert op de religieuze voorschriften?

Concernant les services de renseignement, le ministre Ook met betrekking tot de inlichtingendiensten doet s’engage aussi fermement. Au sein des services de ren- de minister krachtige toezeggingen. Binnen de inlich- seignements, on attend beaucoup du ministre. Celui-ci tingendiensten wordt veel van de minister verwacht. peut-il préciser quelques éléments quant à la réforme Kan hij meer toelichting verschaffen over enkele aspec- du Plan national de renseignement stratégique? Dans ten van de hervorming van het Nationaal Strategisch ce cadre, l’OCAM est bien sûr la pierre angulaire et doit Inlichtingenplan? In dat verband is het OCAD uiteraard être dotée à la hauteur de ses objectifs et de la respon- de hoeksteen; die instelling moet dan ook voldoende sabilité qui repose sur ses épaules. Elle a besoin pour middelen krijgen om haar doelstellingen te verwezen- cela de services forts et adaptés aux besoins. Quel sera lijken en die stroken met haar verantwoordelijkheid. le calendrier de travail pour le recrutement du personnel Daarom heeft het OCAD krachtige en op de behoeften supplémentaire au sein de la Sûreté de l’État ainsi que afgestemde diensten nodig. Welk tijdpad zal worden sur l’accord formel de coopération entre le SGRS et la gehanteerd voor de indienstneming van bijkomend Sûreté? Qu’entend le ministre par “professionnalisation”? personeel in de Veiligheid van de Staat en inzake het formele samenwerkingsakkoord tussen de ADIV en de Veiligheid van de Staat? Wat bedoelt de minister met “professionalisering”?

Le ministre indique aussi un renfort de 600 enquêteurs De minister vermeldt voorts dat de federale gerechte- au sein de la PJF (Police Judiciaire Fédérale). Compte lijke politie (FGP) wordt versterkt met 600 speurders. Wat tenu des difficultés rencontrées pour la sélection et les zijn precies de doelstellingen in dat verband, rekening délais de recrutement, quelles sont ses objectifs précis houdend met de problemen bij de selectie en met de à ce niveau? Par ailleurs, pour la grande criminalité et le indienstnemingstermijnen? Wat de zware misdaad en het défi du trafic de drogue, on constate la détermination du tegengaan van de drughandel betreft, geeft de minister ministre quant au Stroomplan “XXL”, mais peut-il préciser blijk van grote vastberadenheid bij het uitrollen van het la politique pour l’ensemble du pays et notamment sur “Stroomplan XXL”. Kan hij echter ook het beleid voor het les plus petits trafics, au-delà du port d’Anvers? hele land toelichten, meer bepaald met betrekking tot de kleinere misdrijven, buiten de haven van Antwerpen?

M. Pivin termine par la réponse judiciaire qui est encore Tot besluit betoogt de heer Pivin dat het gerecht de beaucoup trop peu présente à l’encontre des auteurs daders van geweld tegen de politie nog onvoldoende de faits de violence contre les policiers. aanpakt.

L’exposé d’orientation contient deux éléments à cet De beleidsverklaring omvat ter zake twee aspecten. égard.

Le premier indique que “la relaxe des accusés appar- “Opportuniteitssepots zijn verleden tijd”, zo luidt het tient au passé. Malheureusement, on en est loin. Il est ten eerste. Helaas is zulks nog lang niet het geval. Het is déroutant, démotivant et cela peut même être ressenti onthutsend, demotiverend en kan zelfs worden ervaren comme de l’irrespect du travail policier et pour les risques als onrespectvol ten aanzien van het politiewerk en de liés, lorsque nos policiers lisent que la personne qui a ermee verbonden risico’s, dat onze politieambtenaren violenté une collègue, a tenté de la désarmer et qui a moeten vernemen dat de dader die zich illegaal op het été interpellée par les forces de police, cette personne nationale grondgebied bevond, die een vrouwelijke qui se trouve illégalement sur le territoire national, a été collega heeft aangevallen, die de agente in kwestie relâchée avec un ordre de quitter le territoire. Cela ne heeft trachten te ontwapenen en die vervolgens door peut plus se produire. de ordediensten werd opgepakt, werd vrijgelaten met een bevel om het grondgebied te verlaten. Dat mag niet meer voorvallen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 111

Le deuxième élément à ce niveau vise le constat fait Het tweede element ter zake betreft de vaststelling par le ministre sur les peines encourues par les auteurs van de minister dat die geweldplegers al zwaardere de ces violences: elles ont certes déjà été alourdies. straffen hebben gekregen. Hoe zit het echter met de Mais qu’en est-il de l’effective poursuite pénale? Selon daadwerkelijke strafrechtelijke vervolging? De minister le ministre, “nous évalu(er)ons la circulaire COL 10/17 du kondigt aan omzendbrief COL 10/17 van het College van Collège des procureurs généraux. Les peines pronon- procureurs-generaal te zullen evalueren en belooft dat cées seront exécutées.”. de opgelegde straffen zullen worden uitgevoerd.

L’orateur soutient le ministre sans peine dans cette De spreker steunt de minister daarin volledig. Hij volonté et l’orateur a déposé récemment une proposition heeft onlangs een voorstel van resolutie ingediend om de résolution qui appelle le gouvernement a mettre en de regering te verzoeken onverwijld een nultolerantie te place sans délai une vraie tolérance zéro face aux actes hanteren voor gewelddaden jegens politieambtenaren. de violence commis contre les policiers. Parce qu’il Het is immers onaanvaardbaar dat de meeste daders n’est pas acceptable qu’actuellement une majorité de die een politieambtenaar arbeidsongeschikt maken, in personnes qui provoquent l’incapacité de travail d’un de huidige stand van zaken meer kans hebben niet dan policier a plus de chance de ne pas être poursuivi que wél te worden vervolgd. Ook dat is een aspect van de de l’être. C’est aussi cela respecter nos valeurs et notre inachtneming van onze waarden en van onze rechtsstaat. État de droit.

La tâche du ministre est immense. Les constats, les De minister staat voor een herculesopdracht. De évaluations, les rapports sont là. Il n’y a pas de temps vaststellingen, evaluaties en verslagen liggen voor. Er is à perdre et le MR sera aux côtés du ministre pour agir geen tijd te verliezen, en de MR-fractie zal aan de zijde concrètement, rapidement et dans l’écoute des acteurs van de minister staan om concreet, snel en met een de terrain. luisterend oor voor de spelers in het veld op te treden.

M. Koen Geens (CD&V) constate que l’exposé d’orien- De heer Koen Geens (CD&V) stelt vast dat de be- tation politique et la note de politique générale s’inscrivent, leidsverklaring en -nota samen met het regeerakkoord avec l’accord de gouvernement, dans le droit fil de la de continuïteit van het tijdens de vorige regeerperiode politique menée au cours de la législature précédente, ce gevoerde beleid huldigen, wat hem als de vorige minister qui, en tant que prédécesseur de l’actuel ministre de la van Justitie oprecht veel plezier doet. Hij heeft reeds de Justice, lui fait très plaisir. L’intervenant a déjà eu l’occa- gelegenheid gehad om dit de huidige minister persoonlijk sion d’en faire part personnellement au ministre actuel, te zeggen, maar de politieke gebruiken verbieden hem mais les usages politiques lui interdisent de s’étendre om daarover ook hier, nu al, te veel te zeggen. aujourd’hui sur ce point au sein de cette commission.

Différents motifs ont poussé l’intervenant à siéger en Er zijn meerdere redenen voor hem geweest om te commission de la Justice. Tout d’abord, l’actuel ministre zitting te hebben in de commissie voor Justitie. Vooreerst, est un de ses anciens étudiants et il s’est montré prêt à dat de huidige minister, die een oud-student van hem lui succéder dans le domaine qu’il a étudié. is, bereid is geweest hem op te volgen in het domein dat hij studeerde.

Deuxièmement, parce que la justice est un domaine Ten tweede omdat dat het justitiedomein hem sterk qui l’intéresse énormément et c’est un “défaut” qui s’est boeit, en dat is een “kwaal” die erger wordt. aggravé.

Troisièmement, la commission de la Justice est une Ten derde is de commissie voor Justitie een commis- commission qui travaille de façon très approfondie et sie die zeer grondig en constructief werkt, en die om die très constructive et qui demande toujours une deuxième reden steeds de tweede lezing vraagt, tenzij de heer Van lecture – à moins que M. Van Hecke décide de déroger Hecke van zijn goede gewoonte zou afwijken nu hij in à cette bonne habitude à présent qu’il fait partie de la meerderheid zit. De spreker beveelt die tweede lezing majorité. L’intervenant estime que cette deuxième lec- sterk aan, omdat de Juridische Dienst van de Kamer ture est très importante, car le service juridique de la veel nuttige correcties en amendementen voorstelt, Chambre suggère de nombreux amendements et cor- die zelfs het bekwaamste kabinet niet anders kan dan rections utiles que même le cabinet le plus compétent in grote dank aanvaarden. ne peut qu’accepter avec reconnaissance.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 112 DOC 55 1578/012

Enfin – et c’est également un élément important – Ten slotte, en niet in het minst, omdat de vorige voor- parce que le précédent président de la commission de zitter van de commissie voor Justitie, met wie hij een la Justice, avec lequel il a pu former un bon duo, est opmerkelijk duo kon vormen, evenzeer opnieuw in deze également de retour au sein de cette commission. commissie zitting heeft.

M. Aouasti a indiqué tout à l’heure que le pouvoir De heer Aouasti heeft daarnet gezegd dat de rech- judiciaire est un pouvoir constitué. Le pouvoir judiciaire terlijke macht een “pouvoir constitué” is, een gesteld est tout aussi indépendant et souverain que le pouvoir lichaam. De rechterlijke macht is even onafhankelijk législatif. Et dans la tradition belge, le ministre de la en soeverein als de wetgevende macht. En de minister Justice n’est pas l’Attorney General que l’on retrouve van Justitie is in de Belgische traditie niet de Attorney à la tête du parquet dans la tradition anglo-américaine. General die in de Anglo-Amerikaanse traditie aan het Au contraire, en vertu de la Constitution, le parquet jouit hoofd van het parket staat. Integendeel, het parket is d’une indépendance aussi large en ce qui concerne les door de Grondwet in de vervolging even onafhankelijk poursuites que la magistrature assise pour ce qui est als de zittende magistratuur in de berechting. De positie du jugement. La position du ministre de la Justice n’est van de minister van Justitie is dus niet de eenvoudig- donc pas évidente: il est interpellé par le Parlement, par ste: door Parlement, pers en publieke opinie wordt hij la presse et par l’opinion publique sur des cas indivi- aangesproken op individuele gevallen, maar in wezen duels, alors qu’en réalité, le parquet et les juridictions zijn het parket en de rechtbank de enige bevoegde en sont les seules instances compétentes et entièrement volstrekt onafhankelijke instanties, en daarin moet de indépendantes et qu’ils doivent être respectés comme minister hen respecteren. tels par le ministre.

Le pouvoir législatif organise ses propres travaux en De wetgevende macht organiseert haar eigen werk- toute autonomie. Il n’est pas imaginable qu’il dépende du zaamheden volledig autonoom. Men kan zich niet inden- pouvoir exécutif pour ses infrastructures, ses bâtiments, ken dat zij voor haar infrastructuur, huisvesting, informatica son informatique ou son fonctionnement. Il va de soi que of functionering afhankelijk zou zijn van de uitvoerende le Parlement reçoit un budget du gouvernement à cet macht. Uiteraard krijgt het Parlement daarvoor een effet, qu’il vote toutefois lui-même finalement. Il en va budget van de regering, maar dat stemt het Parlement autrement pour le pouvoir judiciaire qui a toujours été uiteindelijk zelf. Anders ligt het bij de rechterlijke macht dépendant du pouvoir exécutif pour son fonctionnement die voor haar operationele en infrastructurele werking opérationnel et infrastructurel. C’est pourquoi l’ancienne steeds is aangewezen geweest op de uitvoerende macht. ministre de la Justice, Mme Annemie Turtelboom, a pro- Daarom heeft voormalige minister van Justitie, Annemie mis une gestion autonome au début 2014. De même, les Turtelboom, begin 2014 de beheersautonomie in het voor- anciens ministres, et , uitzicht gesteld. Ook de vorige ministers Jo Vandeurzen voulaient déjà mesurer la charge de travail afin de parvenir en Stefaan De Clerck wilden reeds de werklast meten à une répartition correcte des moyens, en ce qui concerne om tot een correcte middelenverdeling op het stuk van le personnel et le fonctionnement, entre les différentes personeel en werking te komen tussen de verschillende juridictions et le parquet. Les travaux préparatoires ont jurisdicties en parket. Tijdens de vorige regeerperiode considérablement avancé au cours de la législature pré- werd ver geraakt met het voorbereidend werk, en de cédente et l’intervenant est convaincu que le Parlement spreker is ervan overtuigd dat het Parlement samen réussira conjointement avec les collèges du siège, le met de colleges van de zetel, het parket en Cassatie parquet et la Cour de cassation. M. Van Quickenborne zal slagen. De heer Van Quickenborne moet de laatste doit être le dernier ministre qui portera ce fardeau. minister zijn met deze molensteen rond zijn nek.

Outre le troisième pouvoir, il y en a un quatrième, et par Naast de derde macht is er ook nog een vierde, en là l’intervenant n’entend pas la presse, mais le barreau daarmee bedoelt hij niet de pers, maar de advocatuur qui a un rôle essentiel et totalement indépendant à jouer die in een rechtsstaat een essentiële en volstrekt onaf- dans un État de droit. Pour le ministre de la Justice, ses hankelijke rol te spelen heeft. Ook haar Ordes zijn voor Ordres constituent également un acteur important sur de minister van Justitie een belangrijke actor waarover lequel, une fois encore et de par leur nature même, le zijn functie andermaal en uit de aard zelf geen enkele ministre de la Justice ne peut faire valoir aucune tutelle voogdij en gezag kan laten gelden. ou autorité.

Lorsque la pénurie de magistrats est soulignée, Wanneer het tekort aan magistraten wordt onderstreept, M. Geens attire l’attention sur l’impact des lourds exa- vraagt de heer Geens de aandacht voor de impact van mens que le Conseil supérieur de la magistrature réalise de zware examens die de Hoge Raad voor Justitie in

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 113

en pleine autonomie. Le prétendu manque d’attractivité volle autonomie afneemt. Het vermeende gebrek aan de la fonction est évidemment plus important dans cer- aantrekkelijkheid van de functie is uiteraard groter in taines régions excentriques, telles que le Luxembourg bepaalde excentrische regio’s zoals Luxemburg en et Tournai-Bergen. Or, chaque année, les universités Doornik-Bergen. Maar de universiteiten leveren jaarlijkse fournissent tellement de juristes qu’il est surprenant zoveel juristen af dat het bevreemdt dat het moeilijk zou qu’il soit difficile de trouver suffisamment de candidats. zijn om voldoende kandidaten te vinden.

La Justice se trouve en bout de chaîne, et en est aussi Justitie komt aan het einde van de keten, en is ook de le maillon le plus visible. Cela vaut pour les crimes, les meest zichtbare schakel ervan. Dit geldt voor misdrijven, conflits familiaux, les divorces, les litiges contractuels, voor familiale betwistingen, voor echtscheidingen, voor etc. Elle joue donc le rôle de bouc émissaire évident contractuele geschillen enzovoort. Het vervult zodoende pour tout ce qui a dysfonctionné dans les maillons de rol van evidente zondebok voor alles wat in de voor- précédents, par exemple en termes de prévention. En gaande schakels is misgelopen, bijvoorbeeld op het stuk d’autres termes, l’échec ne devient pleinement visible van preventie. De mislukking wordt met andere woorden que dans la phase judiciaire. pas voluit zichtbaar in de justitiële fase.

La lenteur avec laquelle le pouvoir judiciaire remplit son De traagheid waarmee justitie zijn rol vervult heeft rôle n’est pas seulement due à un manque de moyens. niet alleen te maken met een tekort aan middelen. De La lenteur est également inhérente. En effet, dans un traagheid is ook inherent. Immers in een proces, het procès, qu’il soit civil, pénal ou commercial, l’une des weze burgerlijk of penaal of commercieel, is doorgaans parties n’est généralement pas encline à la rapidité, à één van de partijen niet op snelheid gebrand, met name savoir le défendeur ou le prévenu. Et généralement, de verweerder of de beklaagde. En meestal zal één van l’une des parties “perdra” le procès. C’est une autre de partijen het proces “verliezen”. Ziedaar een andere raison de mécontentement à l’égard de la Justice. La reden voor ontevredenheid over justitie. De verliezende partie perdante ne peut en effet pas toujours accepter partij kan immers niet altijd leven met dat verlies. cette défaite.

Les juristes n’aiment ni les chiffres, ni les données Juristen houden niet van cijfers, noch van begrotings- budgétaires, ni les statistiques. Mme De Wit a démontré cijfers, noch van statistiek. Mevrouw De Wit bewees daar- le contraire toute à l’heure, en ce qui la concerne tou- straks wat haar betreft nochtans het tegendeel. Maar om tefois. Pour le dire simplement, un acteur important de het punt te maken: een belangrijke actor in justitie vroeg la Justice a demandé à l’intervenant s’il était vrai que de spreker eens of het waar was dat de pro-Deogelden les fonds pro deo absorbaient un budget supérieur à meer budget opslorpten dan de rechterlijke orde. Toen de celui de l’ordre judiciaire. À l’époque où la question a vraag werd gesteld was de verhouding 70 miljoen euro été posée, le rapport était 70 millions d’euros pour le pro Deo tegenover 700 miljoen euro voor de rechterlijke pro deo et 700 millions d’euros pour l’ordre judiciaire. orde. Als men alle taken overloopt die justitie heeft, is Si l’on passe en revue toutes les tâches qui reviennent het een mirakel dat die allemaal vervuld worden met à la Justice, il est miraculeux qu’elles soient toutes nauwelijks 2 miljard euro. Terwijl de brede medische remplies avec à peine 2 milliards d’euros. Et ce tandis sector, te weten volksgezondheid (30), invaliditeit (10) que le vaste secteur médical, à savoir la santé publique en welzijn (25), in dit land ongeveer 65 miljard opslorpt. (30), l’invalidité (10) et le bien-être (25), absorbe envi- ron 65 milliards dans ce pays.

Le contrôle budgétaire de mars 2021 sera ainsi le test De proof of the pudding van de beleidsnota en beleids- de vérité pour la note de politique générale et l’exposé verklaring zal dus de budgetcontrole in maart 2021 zijn. d’orientation politique. Il importera de veiller ensemble Het zal belangrijk zijn dat samen over de realiteit en de à la réalité et à l’affectation de l’augmentation du bud- besteding van de zo duurzaam bevochten budgetverho- get qui a nécessité une lutte de si longue haleine. La ging wordt gewaakt. De Kamer heeft, met de hulp van Chambre a, avec l’aide de la Cour des comptes, adopté het Rekenhof, de wet van 21 juli 2020 tot wijziging van la loi du 21 juillet 2020 modifiant le Code judiciaire afin het Gerechtelijk Wetboek teneinde de toegang tot de d’améliorer l’accès à l’aide juridique de deuxième ligne et juridische tweedelijnsbijstand en de rechtsbijstand te à l’assistance judiciaire par l’augmentation des plafonds verbeteren, door de ter zake geldende inkomensmaxima de revenus applicables en la matière. Cela augmentera te verhogen, aangenomen. Hierdoor zullen de pro deo- sensiblement les affaires pro deo. L’orateur présume que zaken gevoelig worden verhoogd. De spreker neemt aan l’objectif n’est pas que l’augmentation du budget soit dat het niet de bedoeling is dat de budgetverhoging van consacré au système pro deo. Les moyens récurrents justitie zal opgaan aan het pro Deosysteem. De recurrente

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 114 DOC 55 1578/012

pour la justice diminuent mais entretemps il y a encore middelen voor justitie verminderen maar intussen is er la provision. Le gouvernement précédant tenait debout wel de provisie. De vorige regering werd rechtgehouden avec la provision sécurité, cette législature-ci, il sera met de veiligheidsprovisie, deze legislatuur zal beroep fait appel à une autre provision. Cependant, M. Geens worden gedaan op een andere provisie. De heer Geens estime important qu’à terme des moyens structurels acht het evenwel belangrijk dat op termijn structurele soient prévus. middelen worden voorzien.

L’informatisation est un bouc émissaire mainte fois De informatisering is een veel geciteerde zondebok in cité dans le pouvoir judiciaire, bien que de gros progrès justitie, al werd grote vooruitgang geboekt en is er zeker aient été réalisés et qu’il n’existe certainement pas de geen lineair verband tussen de snelheid van justitie en corrélation linéaire entre la rapidité de la Justice et de staat van ontwikkeling van de gebruikte informatica. le stade de développement de l’informatique utilisée. Maar door het mislukken van de grote projecten Phoenix L’échec des projets majeurs Phénix et Cheops a toutefois en Cheops werd een achterstand van 10 jaar opgelopen. entraîné un retard de 10 ans. En revanche la Banque De ANG van de politie daarentegen is wel gelukt, en de données nationale générale (BNG) de la police a was revolutionair, zodat men nu op middellange termijn été un succès et fut révolutionnaire, si bien qu’il sera naar het in ontwikkeling zijnde I-police kan overstappen. possible de passer à moyen terme à l’I-police qui est Daarom werd op justitievlak gekozen voor bescheiden- en cours de développement. Il a ainsi été choisi de faire heid en werd gepoogd om heel de rechterlijke orde al op preuve de modestie dans le domaine de la Justice et il het bestaande en weliswaar niet gloednieuwe MaCH- a été tenté de connecté l’ensemble de l’ordre judiciaire systeem aan te sluiten zodat, naar het voorbeeld van au système MaCH existante, fût-il quelque peu daté de de politie, in de toekomst een geheel nieuw systeem manière à pouvoir développer un système entièrement kan worden ontwikkeld. nouveau à l’avenir, à l’instar de la police.

M. Geens rejoint le ministre en ce qui concerne la De heer Geens volgt de minister wat de basiswetge- législation fondamentale en matière de droit civil et de ving inzake burgerlijk en strafrecht betreft. Het vooraf- droit pénal. Intégrer anticipativement des parties du nemen van delen uit het nieuwe Strafwetboek en het nouveau Code pénal et procéder par phase pour la faseren van de hervorming inzake het Wetboek van réforme relative au Code d’Instruction Criminelle fait strafvordering doet de spreker wijzen op het arrest van renvoyer l’intervenant à l’arrêt de la Cour constitutionnelle het Grondwettelijk Hof van 20 juni 2020. Het betrof de du 20 juin 2020. Il concernait la question de savoir si la kwestie of de vraag tot bijkomende onderzoeksdaden demande d’actes d’instruction complémentaires ne devait niet in een opsporingsonderzoek zoals in een gerechtelijk pas être possible au stade de l’information comme au onderzoek moest kunnen. Met een handige redengeving stade de l’instruction. La Cour a décidé que non par la besliste het Hof van niet. Toch is dit het zwaard van biais d’une motivation habile. Pour autant, c’est l’épée de Damocles dat boven elke partiële en toch ingrijpende Damoclès qui pesait et pèse sur toute réforme partielle hervorming hing en hangt, met name of het bestaande mais profonde, c’est-à-dire la question de savoir si elle evenwicht daardoor niet wordt verstoord, en als discri- ne rompt pas l’équilibre existant, et peut être considérée minatie kan worden beschouwd. Daarom moet steeds comme une discrimination. Il faut dès lors à chaque opnieuw worden afgewogen of het niet beter is meteen fois évaluer s’il n’est pas préférable de chercher et de een geheel nieuw evenwicht te zoeken en te vinden. trouver d’emblée un équilibre complètement nouveau.

S’agissant de l’internement, l’intervenant se félicité de Inzake internering is de spreker tevreden met de la priorité qui a été accordée. La législation de 2016 a gegeven prioriteit. De wetgeving van 2016 heeft veel apporté de nombreuses améliorations, mais, en ce qui ten goede verbeterd, maar voor de infrastructuur zijn de concerne l’infrastructure, les nouveaux CPL de Paifve, nieuwe FPC’s in Paifve, Aalst en Waver uiterst dringend. Alost et Wavre sont extrêmement urgents. Dans nos In onze gevangenissen mogen geïnterneerden slechts in prisons, les internés ne sont autorisés à vivre qu’une een korte transitiefase huizen, omdat zij zorg behoeven, courte phase de transition, car ils ont besoin de soins geen detentie. Al is het aantal geïnterneerden dat in de et non de détention. Même si le nombre d’internés gevangenissen zit de voorbije jaren fors gedaald, het dans les prisons a considérablement diminué ces der- blijven er teveel. En het EHRM en het Comité tegen de nières années, ils sont encore trop nombreux. En outre, Foltering waken, terecht. la Cour européenne des droits de l’homme et le Comité contre la torture veillent à juste titre.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 115

Aucun ministre de la Justice n’échappe à un grand Geen minister van Justitie die ontsnapt aan een intérêt pour l’administration pénitentiaire sous tous ses grote interesse voor het gevangeniswezen in al zijn aspects. Au cours de la dernière législature, les droits aspecten. Tijdens de voorbije regeerperiode werden de fondamentaux de la loi Dupont (2005-2006) ont tous été basisrechten van de wet- Dupont (2005-2006) allemaal inscrits dans des arrêtés d’exécution publiés, il importe à in gepubliceerde uitvoeringsbesluiten gegoten, het is présent de les mettre pleinement en œuvre sur le terrain. zaak ze nu volledig waar te maken op het terrein. De La réintégration soulignée par tant de collègues est une re-integratie die zoveel collega’s aanmerken als zijnde compétence communautaire. Il est dès lors capital de broodnodig, is een gemeenschapsbevoegdheid. Het is faire en sorte que la CIM Maisons de Justice fonctionne dus uitermate belangrijk de IMC Justitiehuizen goed te correctement. M. Geens lui-même n’a jamais compris laten werken. Zelf heeft de heer Geens nooit begrepen pourquoi les services qui préparent à la réintégration waarom de diensten die voorbereiden op re-integratie interviennent surtout pour quelqu’un qui bénéficie d’une vooral tussenkomen bij iemand die voorwaardelijk wordt libération conditionnelle, et n’interviennent presque pas vrijgelaten, en bijna tot helemaal niet tussenkomen voor pour quelqu’un qui termine sa peine. C’est pour cette iemand die einde straf doet. Het is daarom dat hij een raison qu’il a déposé une proposition de loi visant à wetsvoorstel heeft ingediend dat strekt tot de mogelijkheid instaurer la possibilité d’une mise à disposition avec van terbeschikkingstelling met opvolging na strafeinde suivi après la fin de la peine par le tribunal de l’exécution door de strafuitvoeringsrechtbank. De slachtoffers zijn des peines. Les victimes sont encore plus importantes nog belangrijker dan de daders, en moeten, op het stuk que les auteurs, et il faudrait leur accorder une meilleure van vergoeding, maar ook inzake bemiddeling en “resto- place dans le suivi de la politique pénitentiaire en termes rative justice” een betere plaats krijgen in de opvolging d’indemnisation, mais aussi en termes de médiation et de van het penitentiair beleid. De heer Olivier Lauwers heeft “justice réparatrice”. M. Olivier Lauwers a déjà beaucoup in de terreuraanslagen op dit vlak al veel werk verzet. travaillé dans ce domaine lors des attaques terroristes.

En ce qui concerne les bâtiments pénitentiaires et Wat de gevangenisgebouwen en Masterplan III be- le Masterplan III, l’intervenant souhaite savoir quelle treft, wenst de spreker te vernemen welke prioriteit de priorité le ministre pourra accorder au remplacement minister zal kunnen geven aan de vervanging van het du centre de détention situé dans la Tour de Lantin, qui arresthuis dat gevestigd is in de Toren van Lantin, en dat présente de graves risques pour la sécurité. L’intervenant ernstige veiligheidsrisico’s inhoudt. Samen met de vorige a visité le site de la Défense de Glons en début d’année, minister van Defensie, Philippe Goffin, en burgemeester lequel pourrait parfaitement convenir, en compagnie de De Meyer van Liège Métropole heeft de spreker eerder M. Philippe Goffin, le précédent ministre de la Défense, dit jaar de defensie-site van Ghlons die uitstekend dienst et de M. De Meyer, le bourgmestre de Liège Métropole. zou kunnen doen, bezocht.

En ce qui concerne les jeux de hasard, M. Geens Wat de kansspelen betreft, kan de heer Geens niet ne peut pas suffisamment souligner qu’à ses yeux, la voldoende onderstrepen dat de gokverslaving in zijn dépendance au jeu est l’une des plus dangereuses, ogen één van de gevaarlijkste, zo niet de meest ge- sinon la plus dangereuse des assuétudes qui touchent vaarlijke verslaving is die minderjarigen en gezinnen les mineurs et les familles. Dès lors, il est sur ce point treft. Hij is het dan op dit punt ook 3000 % eens met à 3000 % du même avis que M. Van Hecke. M. Geens de heer Van Hecke. De heer Geens heeft 6 jaar moe- a dû attendre 6 ans pour pouvoir le dire. Une répression ten wachten om dit te kunnen zeggen. Een verdere en sévère plus poussée ainsi qu’une nouvelle gouvernance strenge beteugeling alsook een nieuwe governance voor à la Commission des jeux de hard s’imposent. de Kansspelcommissie dringen zich op.

L’orateur est satisfait aussi de I’instauration envisagée De spreker is ook tevreden met de voorgenomen du permis de conduire à points. invoering van het rijbewijs met punten.

Il est bon que le ministre suive de près la PJF et Het is goed dat de minister de FGP en de la Sûreté de l’État. Ces services méritent un meilleur Staatsveiligheid van dichtbij zal opvolgen. Deze diensten statut et, en ce qui concerne par exemple les services verdienen een beter statuut en, wat de gespecialiseerde spécialisés dans la cybercriminalité, une meilleure diensten in bijvoorbeeld cybercriminaliteit aangaat, een rémunération. Le recrutement doit être effectué de betere verloning. De rekrutering moet oordeelkundig ge- manière judicieuse, avec une priorité élevée. À moyen beuren, met een hoge prioriteit. Op middellange termijn terme, un service de renseignement européen unifié zal een eengemaakte Europese Intelligentiedienst zo sera aussi inévitable que la BCE l’est pour le secteur onvermijdelijk zijn als de ECB is voor het bankwezen. bancaire. Pour l’instant, cela reste “inaudible” pour les Voorlopig blijft dit “inaudible” voor de grote lidstaten in

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 116 DOC 55 1578/012

grands États membres au Conseil européen Justice et de Europese JAI-raad, al liggen Europol en Eurojust Affaires intérieures, bien qu’Europol et Eurojust soient uitbreidingsklaar. prêts pour une telle évolution.

Le membre est d’accord avec M. Goffin lorsque ce De spreker is het eens met de heer Goffin die stelde dernier dit qu’il faut se méfier de la politique de réaction à dat men zich moet hoeden voor steekvlampolitiek. chaud. Les gadgets créés dans ces moments ont parfois Gadgets die op zo’n ogenblik worden gecreëerd, hebben peu de succès, pour des raisons souvent peu claires. Le soms weinig succes, om veelal onduidelijke redenen. membre donne l’exemple de la période de sûreté ou du De spreker geeft hier het voorbeeld van de beveiligings- plaider coupable durant la législature précédente. Ces periode of de plead guilty in de vorige regeerperiode. deux techniques sont rarement utilisées dans la pratique. Beide technieken worden weinig gebruikt in de praktijk.

Enfin, M. Koen Geens paraphrase les paroles sincères De heer Koen Geens parafraseert tot slot de welge- de Willem Elsschot à celui qui avait vocation à devenir meende woorden van Willem Elsschot aan het adres son successeur familial: “Je ne doute pas que vous van degene die roeping had om zijn familiale opvolger omettrez de faire beaucoup des choses que j’ai faites te worden: “Ik twijfel er niet aan dat gij veel zult nalaten erronément, et que vous ferez beaucoup de choses que van wat ik verkeerd heb gedaan, en veel zult doen van j’ai omis de faire erronément”. Il souhaite beaucoup de wat ik verkeerdelijk heb nagelaten.” Hij wenst de minister succès au ministre. veel succes toe.

M. Nabil Boukili (PVDA-PTB) indique que le ministre De heer Nabil Boukili (PVDA-PTB) wijst erop dat de témoigne sur certains points d’une volonté de prendre un minister aangeeft op bepaalde punten enige afstand te peu de distance avec la politique de la coalition suédoise. willen nemen van het beleid van de Zweedse coalitie. En particulier, l’injection de moyens supplémentaires Inzonderheid met de injectie van extra middelen in het dans la justice répond à une préoccupation portée depuis gerecht wordt tegemoetgekomen aan een zorgpunt dat longtemps par le monde judiciaire malmené par des al geruime tijd wordt aangekaart door de gerechtelijke coupes budgétaires très dures. Il aurait été difficile de wereld, die midscheeps getroffen is door de snoeiharde faire autrement. L’une des questions qui se posent est: budgettaire besparingen. Dit initiatief moest er wel komen. “Est-ce que cette injection budgétaire est supérieure a De vraag die in dat verband rijst, is of die budgettaire ce qui a été enlevé par les politiques d’austérité menées injectie groter zal zijn dan wat door het bezuinigingsbeleid sous les législatures précédentes?”. Après lecture du van de vorige regeerperiodes werd weggesnoeid. De budget, l’orateur se dit déçu. Les 125 millions supplé- spreker geeft aan dat de begroting teleurstellend uitvalt. mentaires ne sont pas dans les tableaux de chiffres De extra 125 miljoen euro zijn niet niet opgenomen in de de la section 12 sur la Justice. Ils seront injectés plus cijfertabellen van sectie 12 betreffende de FOD Justitie. tard. Et ils seront uniquement réservés à de nouvelles Dat bedrag zal later worden geïnjecteerd, en zal louter initiatives. Que veut dire “nouvelles initiatives”? Si on voor nieuwe initiatieven worden voorbehouden. Wat hou- peut peut-être le déduire de la note de politique géné- den die “nieuwe initiatieven” in? Hoewel dat misschien rale, cela reste assez flou. La justice recevra donc une uit de beleidsnota kan worden afgeleid, blijft het vrij somme de 125 millions mais, jusqu’ici, on ne sait pas vaag. Het gerecht zal dus 125 miljoen euro krijgen, maar clairement comment celle-ci sera utilisée. L’orateur tot nog toe is niet duidelijk hoe dat bedrag zal worden trouve que cette opacité manifestement voulue est besteed. De spreker vindt dat kennelijk gewilde gebrek problématique. C’est un vrai problème démocratique et aan transparantie problematisch. Dat is een reëel demo- c’est une réelle infraction au principe de spécialité du cratisch probleem, alsook een echte schending van het budget. M. Boukili espérait que le ministre indiquerait specialiteitsbeginsel van de begroting. De heer Boukili à quelle date on saurait comment cette somme sera hoopte dat de minister zou kunnen aangeven wanneer dépensée. À ce stade, l’orateur ne peut se prononcer geweten is hoe dit bedrag zal worden besteed. In dit que sur un budget partiel. stadium kan de spreker zich louter uitspreken over een gedeeltelijke begroting.

Pour l’essentiel, le ministre poursuit sur la lancée De minister gaat in wezen door op het elan van zijn de son prédécesseur. Il freine certes légèrement sur la voorganger. Inzake wetgevend werk en grote hervormin- légifération et les grandes réformes. Il mentionne que les gen wordt weliswaar enigszins de rem aangetrokken. acteurs de l’ordre judiciaire sont “fatigués” des loi pots- Hij vermeldt dat de actoren van de rechterlijke orde pourris. C’est correct. Mais ce que l’on constate, c’est de potpourri-wetten “beu” zijn. Dat klopt. Vastgesteld que sur les points qui sont fondamentaux, primordiaux, wordt echter dat de minister inzake de fundamentele,

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 117

indispensables, le ministre dit la même chose que son doorslaggevende en essentiële punten hetzelfde zegt prédécesseur: als zijn voorganger:

— Sur l’insuffisante accessibilité du système judi- — de PVDA-PTB-fractie hekelt krachtig dat de gewone ciaire aux citoyens ordinaires que le groupe PVDA-PTB burgers onvoldoende toegang hebben tot het gerecht. dénonce fermement, la note de politique générale est Daarover blijft de beleidsnota vaag of zegt ze niets. soit évasive soit muette. Par exemple, il n’est fait aucu- Zo wordt nergens gewag gemaakt van het btw-tarief nement mention de la TVA à 21 % sur les honoraires van 21 % op de advocatenhonoraria. Dat is nochtans d’avocats qui est dénoncée comme l’un des premiers één van de belangrijkste financiële hindernissen voor obstacles financiers dans l’accès à la justice. de toegang tot het gerecht;

— Il n’y a aucune remise en cause de l’existence d’une — het bestaan van een gerecht met twee snelheden justice à deux vitesses et il n’y a rien sur la nécessité wordt nergens aan de orde gesteld, noch wordt gerept d’une justice plus juste, capable de protéger les intérêts van de nood aan een rechtvaardiger gerecht dat de des citoyens ordinaires et non, uniquement ceux des belangen van de gewone burgers, en niet alleen die van élites. Beaucoup de Belges le ressentent clairement: de elite, kan beschermen. Veel Belgen voelen duidelijk l’homme ou la femme de la rue sont toujours punis plus aan dat de man of vrouw in de straat altijd zwaarder sévèrement que les riches. wordt gestraft dan de rijken.

Ce qui a le plus frappé l’orateur dans la note de poli- Het valt de spreker bovenal op dat zijn visie op het tique générale, c’est la vision de la Justice qui s’oppose gerecht volkomen haaks staat op die van de beleidsnota. diamétralement à celle de l’orateur.

À la lecture, on peut se demander s’il s’agit d’un busi- De beleidsverklaring leest als een businessplan van ness plan de multinationale ou d’un exposé d’orientation een multinationale onderneming, veeleer dan als een politique. Il est clair que le ministre envisage la justice beleidsverklaring. Het mag duidelijk zijn dat de minister comme une entreprise avec une gestion managériale het gerecht beschouwt als een bedrijf dat wordt geleid et des résultats rentables. door een manager en dat rendabel moet zijn.

Le groupe de l’orateur veut que la justice soit un De fractie van de spreker wil dat het gerecht een service public, pour les gens, proche des gens et au overheidsdienst is: voor de mensen, dichtbij de mensen service des gens. en ten dienste van hen.

Le ministre veut une justice ferme, humaine et rapide. De minister wil een kordaat, humaan en snel gerecht.

Une justice réellement ferme, réellement humaine Een echt kordaat, humaan en snel gerecht is recht- et rapide, c’est une justice qui est juste, accessible à vaardig, toegankelijk voor alle burgers en behandelt het l’ensemble des citoyens et où les travailleurs de la justice gerechtspersoneel met respect. sont traités avec respect.

— Concernant une justice ferme — Een kordaat gerecht

Le ministre indique dans son exposé d’orientation De minister stelt in zijn beleidsverklaring: “We maken politique: “Nous faisons une justice plus ferme: nous justitie straffer: we maken justitie kordater en krachtiger.”. faisons en sorte que l’action de la justice soit plus prompte et vigoureuse.”

Selon l’orateur, cette fermeté annoncée n’est pas Volgens de spreker geldt die in uitzicht gestelde pour tout le monde. Il s’agit, à nouveau, de deux poids, “strafheid” niet voor iedereen. Er wordt eens te meer deux mesures. met twee maten gemeten.

Le ministre annonce son intention de: “Poursuivre De minister kondigt zijn voornemen aan: ““Kleinere” avec fermeté les délits mineurs.” “En raison de la charge criminaliteit kordaat aanpakken. Dagelijkse criminaliteit de travail élevée des parquets, la criminalité quoti- wordt door de hoge werkdruk bij de parketten vaak niet dienne n’est bien souvent pas sanctionnée avec pour bestraft. Het gevolg is straffeloosheid.”. Dat streven conséquence une certaine impunité.” Cette volonté wordt geflankeerd door concrete maatregelen: snelrecht,

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 118 DOC 55 1578/012

est accompagnée de mesures concrètes: procédures bevel tot betalen, onmiddellijke inning van geldboetes, accélérées, ordres de paiement, perceptions immédiate daadwerkelijke uitvoering van kortere straffen enzovoort. des amendes, exécutions des peines plus courtes, etc.

Dans ce même exposé, on peut lire sur la question de Inzake de minnelijke schikking in strafzaken die wit- la transaction pénale qui permet aux délinquant en cols teboordencriminelen de mogelijkheid biedt te betalen om blanc de payer pour échapper à un procès public et éviter aan een openbaar proces te ontkomen en een strafblad un casier judiciaire que “La loi sur la transaction élargie te vermijden, wordt in die beleidsverklaring het volgende sera évaluée et adaptée, le cas échéant.” Autrement dit, aangegeven: “De wet op de verruimde minnelijke schikking “si nécessaire” pour reprendre les termes utilisés dans wordt geëvalueerd en bijgestuurd indien dit nodig blijkt.”. la déclaration gouvernementale, elle-même. Met andere woorden: “indien nodig”, om de woorden uit het regeerakkoord zelf te gebruiken.

Cela paraît quelque peu cynique. Il semble que les mul- Dat klinkt enigszins cynisch. Het lijkt erop dat de tiples scandales qui ont succéder ces dernières années vele schandalen van de jongste jaren de ogen van n’ont pas été un signal suffisant aux yeux des membres deze regeringsleden niet hebben geopend. Sinds de de ce gouvernement. Cette loi qui date de 2011 a prati- inwerkingtreding van die uit 2011 stammende wet kon quement pu compter un nouveau scandale chaque mois vrijwel elke maand een nieuw schandaal aan de lijst depuis son entrée en vigueur. worden toegevoegd.

Lors de l’affaire HSBC, on se demandait déjà quel In de zaak-HSBC rees al de vraag welke witteboorden- criminel en col blanc pourrait encore se retrouver au crimineel zich nog voor de rechter zou moeten verant- tribunal si une banque organisant plus de 1 000 dossiers woorden, als een bank die meer dan 1 000 fraudezaken de fraude peut échapper à un procès en payant une opzet aan een proces kan ontkomen door eenvoudigweg simple transaction. een minnelijke schikking te betalen.

Depuis l’affaire Publifin avec Stéphane Moreau accusé Sinds de Publifin-zaak, waarin Stéphane Moreau ervan de détournement de biens publics à usage privé, plus werd beschuldigd overheidsgeld voor privédoeleinden te personne n’est dupe. Malgré l’importante indignation de hebben gebruikt, loopt niemand nog erin. Ondanks de l’opinion publique, Stéphane Moreau arrivera à échapper grote verontwaardiging van de publieke opinie ontkomt un procès par la conclusion d’une transaction pénale. Stéphane Moreau aan een proces dankzij een min- Elle-même payée avec l’argent qu’il a accumulé en nelijke schikking in strafzaken. Die wordt zelfs betaald dirigeant des structures publiques. met het geld dat hij vergaarde als leidinggevende van overheidsstructuren.

La transaction pénale élargie est l’instrument de De verruimde minnelijke schikking in strafzaken is justice de classe par excellence. Son existence même het instrument bij uitstek van klassenjustitie. Alleen al revient à dire que quand on a un nom, une fortune, on het feit dat die regeling bestaat, wijst erop dat wie naam échappe à la Justice. Pour les citoyens, la nécessité en geld heeft, aan het gerecht kan ontkomen. Voor de d’abolir – et non d’ajuster ou d’adapter - est flagrante. burgers is het overduidelijk dat die regeling moet worden Pour les gens, cette évaluation est déjà faite. afgeschaft, en dat ze niet moet worden bijgestuurd of aangepast. De mensen hebben de rekening al gemaakt.

Pourquoi ne pas être ferme sur ce point? Pourquoi Waarom kan men wat dat betreft niet kordaat zijn? ne pas prendre les mêmes mesures concrètes que pour Waarom worden in dat verband niet dezelfde concrete les délits mineurs? Lorsque le ministre annonce la mise maatregelen genomen als voor de kleinere criminaliteit? en place d’une procédure accélérée pour le traitement Wanneer de minister aankondigt dat hij een snelrecht de ces derniers, il n’est aucunement question d’un zal invoeren om de kleinere criminaliteit aan te pakken, préalable “d’évaluation”. is geenszins sprake van een voorafgaande “evaluatie”.

Une formulation tout aussi évasive est utilisée dans Een even vage formulering wordt gebruikt in le point 4.7 qui concerne la lutte contre la criminalité punt 4.7 betreffende de bestrijding van de financiële en financière et fiscale. Les termes “poursuivre les efforts”; fiscale misdrijven. Men hanteert woorden als “er moeten “poursuivre la démarche” ou encore “intensifier les dus verder inspanningen geleverd worden”; “we zetten efforts” sont utilisés mais on n’aperçoit aucun enga- deze aanpak verder” of zelfs “we zullen ook verder inzet- gement concret. Le ministre souligne qu’ “il ne reste ten op”, maar daar hangen geen concrete verbintenissen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 119

que 70 % de contrôleurs fiscaux” mais sur ce point, il aan vast. De minister benadrukt: “Momenteel zijn de n’est fait nulle part mention d’un objectif mesurable pour voorziene plaatsen voor deze fiscale ambtenaren slechts une période-clé. voor 70 % bezet.”. Nergens wordt echter een meetbare doelstelling voor een cruciale periode aangegeven.

Cette législature a déjà été fortement raccourcie. À Deze regeerperiode is al fors ingekort. Zonder duidelijke défaut d’objectifs clairs et précis, on n’arrivera à rien. en nauwkeurige doelstellingen zal niets worden bereikt.

Il y a déjà eu beaucoup d’effets d’annonce par le In het verleden werd al veel aankondigingsbeleid passé. En 2008, le Premier ministre Yves Leterme gevoerd. In 2008 besliste eerste minister Yves Leterme décide de lancer un “Comité ministériel pour la lutte een “Ministerieel Comité voor de strijd tegen de fiscale contre la fraude fiscale et sociale”. Le SPF Finances en sociale fraude” op te richten. De FOD Financiën telde compte alors 31 000 agents. En 2011, le Premier ministre toen 31 000 medewerkers. In 2011 zei eerste minister Elio Di Rupo indique dans la déclaration gouvernemen- Elio Di Rupo in zijn regeringsverklaring het volgende: “De tale: “Le gouvernement mènera une lutte renforcée regering zal de strijd tegen elke vorm van fraude opvoe- contre toutes les fraudes”. Le SPF Finances compte ren.”. De FOD Financiën telde toen 26 000 medewerkers. alors 26 000 agents. En 2014, le Premier ministre Charles In 2014 beloofde eerste minister Charles Michel “een Michel promet “d’atteindre l’équilibre budgétaire structurel” structureel begrotingsevenwicht te bereiken” door via en allant chercher 250 millions grâce à la lutte contre la fraudebestrijding op zoek te gaan naar 250 miljoen euro. fraude. Le SPF Finances compte alors 24 000 agents. De FOD Financiën telde toen 24 000 medewerkers. Il reste aujourd’hui à peine 20 000 agents. Vandaag blijven er nauwelijks nog 20 000 medewerkers over.

Dans un article de “De Standaard”, sur la lutte contre In een interview met “De Standaard” over drugs- la drogue, le ministre indique: “Comme le disent les bestrijding stelde de minister het volgende: “Zoals de communistes: “obtenez l”argent là où il se trouve’.” Il communisten zeggen: haal het geld waar het zit.”. Hij wil compte donc appliquer le principe “Follow The Money”. dus werken volgens de methode “Follow the money”. Die Ce principe cependant n’est pas limité à la lutte contre werkwijze hoeft echter beperkt te blijven tot de drugs- la drogue. Pourquoi ne pas l’appliquer à la lutte contre bestrijding. Waarom kan die methode niet ook worden les criminels en cols blancs? Pourquoi n’observe-t-on toegepast bij de aanpak van witteboordencriminelen? pas plus de cette fermeté dans la lutte contre la fraude Waarom wordt in de strijd tegen financiële en fiscale financière et fiscale? fraude niet harder opgetreden?

Cela semble être un tabou. Il n’y a rien de concret et Dat lijkt een taboe te zijn. Op dat vlak is er niets con- pas de justice ferme sur ce point. En somme, la vision creets; van een krachtdadig gerecht is ter zake geen du ministre peut se résumer comme suit: D’un côté, il sprake. Eigenlijk kan de visie van de minister worden met la pression sur les citoyens qui commentent des samengevat als volgt: enerzijds zet hij met snelrechtpro- infractions mineures en mettant en place des procé- cedures de burgers die kleine inbreuken plegen onder dures accélérées. De l’autre côté, il permet aux riches druk, terwijl hij anderzijds de rijken de mogelijkheid biedt de se mettre autour d’une table pour évaluer combien rond de tafel te gaan zitten om te bespreken hoeveel ils doivent payer pour éviter un procès. ze moeten betalen om niet voor de rechter te moeten verschijnen.

Ce n’est pas acceptable. Le PVDA-PTB veut une Dat is onaanvaardbaar. PVDA-PTB wil een gerecht justice qui soit réellement ferme. Cela implique donc dat echt krachtdadig is, met andere woorden een recht- une justice plus juste. vaardiger gerecht.

— Concernant une justice humaine — Een humaan gerecht

On ne peut souhaiter une justice “plus humaine” et Het gaat niet op het gerecht een “menselijker” gezicht simultanément réduire le contact humain qui est à la te willen geven en tegelijk het menselijk contact, dat aan base de la justice. de basis ligt van het gerecht, in te perken.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 120 DOC 55 1578/012

Le ministre dit vouloir “ne pas rater l’opportunité” De minister zegt dat hij de kans die de coronacri- qui lui est offerte par la crise du corona pour accélérer sis biedt om de digitalisering van het rechtswezen te la numérisation de la justice. Une numérisation qui se bespoedigen, niet wil laten voorbijgaan. Volgens de traduit, selon la note politique, par la généralisation de beleidsnota zou die digitalisering neerkomen op de la procédure écrite et de la vidéoconférence. algemene toepassing van de schriftelijke procedure en het gebruik van videoconferenties.

En clair, le ministre veut profiter du prétexte offert par la De minister wil met andere woorden deze gezond- crise sanitaire pour justifier des mesures d’exception qui heidscrisis aangrijpen als voorwendsel ter rechtvaardi- seront maintenues bien au-delà de la fin de la pandémie. ging van uitzonderingsmaatregelen, die aldus tot lang na het einde van de pandemie van kracht zullen blijven.

Et ce n’est pas tout. L’étape suivante, c’est ce recours Dat is nog niet alles. In een volgende fase zal het à la vidéoconférence qui servira à justifier la fermeture gebruik van videoconferenties de sluiting van gerechts- de palais de justice. Selon le ministre, ces deux points gebouwen moeten rechtvaardigen. Volgens de minister sont liés: apparemment, on ne peut moderniser tout houden die twee aspecten verband met elkaar: kennelijk en maintenant une justice de proximité. L’orateur n’est kan er niet worden gemoderniseerd met behoud van een pas d’accord. nabijheidsjustitie. De spreker is het hiermee niet eens.

Sur le fond, le ministre connait la jurisprudence de la Inhoudelijk is de minister vertrouwd met de rechtspraak CEDH sur le sujet. Elle consacre le principe des audiences ter zake van het Europees Hof voor de rechten van de en présentiel comme faisant partie de la protection offerte mens. In die rechtspraak worden de fysieke zittingen par l’article 6 de la Convention européenne des droits de gezien als een onderdeel van de bescherming die wordt l’homme. L’accusé a le droit de participer réellement à geboden door artikel 6 van het Europees Verdrag voor de son procès, ce qui inclut le droit d’y assister et de suivre rechten van de mens. De beschuldigde heeft het recht les débats en personne. daadwerkelijk aan zijn proces deel te nemen, wat inhoudt dat hij dat proces en de debatten fysiek mag bijwonen.

L’ordre des avocats s’est prononcé sur le projet de De orde van advocaten heeft zich uitgesproken over de vidéoconférence du ministre et – sans surprise - il n’entend videoconferentieplannen van de minister. Het hoeft niet l’accepter que dans le cadre d’audiences où la présence te verbazen dat de orde videoconferenties alleen maar des parties n’offre aucune plus-value. Par exemple, zal aanvaarden bij zittingen waar de aanwezigheid van la fixation d’un calendrier de procédure. Les avocats de partijen geen enkele meerwaarde biedt, bijvoorbeeld considèrent la vidéoconférence comme contraire au wanneer de zittingsdata worden vastgelegd. Volgens de principe d’égalité des armes. advocaten druist het gebruik van de videoconferentie in tegen het beginsel van wapengelijkheid.

Et en effet, on peut craindre le pire notamment en In strafzaken valt immers het ergste te vrezen. Het matière pénale. On imagine mal le prévenu comparaître is moeilijk voor te stellen dat de verdachte vanuit de seul depuis la prison dans sa tenue de détenu, sans gevangenis helemaal alleen voor de camera zou ver- assistance de son avocat qui plaidera depuis son bureau. schijnen, in gevangenisplunje en zonder bijstand van zijn advocaat, die vanuit zijn kantoor zou pleiten.

Il existe d’autres moyens d’assurer la sécurité sani- Er zijn andere manieren om de gezondheid van de taire, notamment via la limitation du public ou la tenue betrokkenen te beschermen, bijvoorbeeld door het publiek d’audiences à “heures fixes”. te beperken of door de zittingen op vaste tijdstippen te organiseren.

Sur le plan des moyens, on voit que le ministre n’est Wat de middelen betreft, is het duidelijk dat de mi- pas le seul à savoir saisir les “opportunités” puisqu’avec nister niet de enige is die “kansen” wil grijpen: met la complicité de son prédécesseur, Cisco, une multi- medeplichtigheid van de voorganger van de minister nationale américaine, s’est jetée sur le marché de la heeft de Amerikaanse multinational Cisco zich met zijn vidéoconférence judiciaire en Belgique avec sa plate- platform Webex op de Belgische markt van de gerech- forme Webex. On savait déjà que la crise profitait aux telijke videoconferentie geworpen. Dat de crisis in het ultra riches, on en a encore la confirmation ici. voordeel is van de superrijken, was al geweten; bij deze wordt dit nogmaals bevestigd.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 121

Dernier point mais non des moindres, l’informatisation Een laatste, maar daarom niet minder belangrijk peut au contraire entraîner des coûts supplémentaires aspect is de informatisering. Die kan immers leiden tot aux justiciables, comme pourra le confirmer le précédent bijkomende kosten voor de rechtzoekenden, zoals de ministre de la Justice. vorige minister van Justitie zal kunnen bevestigen.

Le groupe PVDA-PTB est favorable à la digitalisation De PVDA-PTB-fractie is voorstander van de digitali- de la justice. Mais pas aux frais des travailleurs, pas au sering van het rechtswezen, maar niet ten koste van de profit de multinationales, et pas au détriment de l’aspect werknemers, niet ten voordele van de multinationals en humain qui est au cœur du système judiciaire. L’orateur niet ten koste van de menselijkheid die centraal staat in het ne veut pas de la fermeture de palais de Justice qui rechtswezen. De spreker wil niet dat gerechtsgebouwen éloigne toujours plus les justiciables de leurs accès. La de deuren moeten sluiten, waardoor de rechtzoekenden crise sanitaire ne doit pas être un prétexte à la violation steeds moeilijker toegang zouden hebben tot het gerecht. des droits de la défense. De gezondheidscrisis mag geen voorwendsel zijn om de rechten van verdediging te schenden.

Pour une justice plus humaine, il faut une justice réel- Om menselijker te worden, moet het gerecht daadwer- lement accessible. Il faut supprimer la TVA à 21 % sur kelijk toegankelijk zijn. De 21 % btw op de honoraria van les honoraires des avocats, réduire les droits de greffe, de advocaten moet worden afgeschaft, de griffierechten rendre les procédures moins coûteuses et ré-ouvrir moeten omlaag, de procedures moeten goedkoper en les 36 justices de paix fermées par le gouvernement de 36 vredegerechten die door de vorige regering werden précédent. gesloten, moeten opnieuw worden geopend.

Ce qui est certain, c’est que le manque de statistiques Het staat vast dat een beperktere toegang tot de et la mauvaise répartition du travail ne seront pas résolus rechter geen oplossing zal bieden voor het gebrek aan en réduisant l’accès à la justice. Les litiges sont devenus statistieken en de niet-uitgebalanceerde verdeling van considérablement plus coûteux ces dernières années de werklast. De geschillenbeslechting is de voorbije ja- (frais de contentieux, TVA sur les honoraires). Moins de ren aanzienlijk duurder geworden (geschilkosten, btw cas signifie moins de protection juridique. À l’inverse, le op de honoraria). Minder gevallen betekent ook minder nombre d’affaires pénales est en augmentation. Cela wettelijke bescherming. Daar staat tegenover dat het signifie-t-il que nous évoluons vers une société avec aantal strafzaken toeneemt. Duidt dit op een verschuiving plus de répression et moins de protection juridique? naar een samenleving met meer repressie en minder L’orateur se pose la question et espère obtenir une juridische bescherming? De spreker vraagt zich dat af réponse du ministre. en hoopt op een antwoord van de minister.

— Concernant une justice rapide — Een sneller gerecht

Le ministre ne se contente pas de s’attaquer aux Door het gerecht minder menselijk en minder toe- citoyens faisant appel à la justice en la rendant moins gankelijk te maken, richt de minister zijn pijlen op de humaine et moins accessible. Il s’attaque aussi à l’ordre burgers die een beroep doen op het gerecht. Hij richt judiciaire lui-même ainsi qu’à son personnel en parlant zijn pijlen echter ook op de rechterlijke orde zelf en haar d’un modèle de financement “moderne et flexible”. personeel, meer bepaald door een “modern en flexibel” financieringsmodel naar voren te schuiven.

En particulier, lorsqu’il mentionne vouloir rendre plus Dat geldt inzonderheid voor de aankondiging dat hij flexible les statuts des magistrats. On peut se demander, de statuten van de magistraten flexibeler wil maken. à juste titre, s’il y aura vraiment plus de personnel, ou Terecht rijst de vraag of er werkelijk meer personeel bien si les magistrats seront surtout mieux employés. zal komen, dan wel of de magistraten vooral efficiënter zullen worden ingezet.

On ne sait plus bien à ce stade si on lit un business In deze stand van zaken is het niet langer duidelijk of plan de multinationale ou un exposé d’orientation poli- hier een ondernemingsplan van een multinational wordt tique, en particulier à la lecture des termes “approche besproken, dan wel een beleidsverklaring, inzonderheid axée sur la gestion”, “leadership fort” ou “flexibilité”. bij het lezen van termen als “een managementgerichte aanpak”, “sterk leiderschap” en “flexibiliteit”.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 122 DOC 55 1578/012

Le ministre développe une vision managériale dans De minister ontwikkelt een managementvisie waarbij laquelle les financements seront soumis à des objectifs de financiering zal worden gekoppeld aan doelstellingen avec des obligations de résultat et des sanctions à la clé met resultaatsverbintenissen en sancties indien die si ces objectifs ne sont pas atteints. Le ministre semble doelstellingen niet worden gehaald. De minister lijkt de conditionner le refinancement accordé à la justice à ce herfinanciering van het gerecht te willen koppelen aan qu’elle réponde correctement aux attentes du pouvoir de voorwaarde dat het volledig moet beantwoorden aan exécutif. de verwachtingen van de uitvoerende macht.

Quels seront ces objectifs? Des quotas? Du travail Om welke doelstellingen gaat het? Quota? Bandwerk? à la chaîne? Va-t-on vers une exigence en termes de Komen er minimumnormen voor het aantal te wijzen nombre de décisions rendues? 100 jugements par mois, beslissingen? Minstens honderd vonnissen per maand, 10 nouveaux détenus par semaine minimum? en tien nieuwe gedetineerden per week?

La vision du groupe de l’orateur est celle d’une jus- De fractie van de spreker hanteert de visie dat een tice financée en fonction de ses besoins, disposant de gerecht moet worden gefinancierd op grond van zijn suffisamment de personnel en mesure de travailler dans behoeften en moet beschikken over voldoende perso- de bonnes conditions et en toute indépendance. neelsleden, die in goede omstandigheden en in volstrekte onafhankelijkheid hun werk kunnen doen.

La vision du ministre est celle d’une justice soumise Volgens de minister moet het gerecht worden on- aux quotas et aux objectifs fixés par l’exécutif, pouvant derworpen aan quota en aan doelstellingen die door se voir encore davantage privée de ses moyens si elle de uitvoerende macht worden bepaald, waarbij aan het ne parvient pas à lui donner satisfaction. gerecht nog meer middelen kunnen worden onttrokken als het er niet in slaagt de uitvoerende macht te bevredigen.

Le ministre se rend-il réellement compte de la réalité Is de minister zich écht bewust van de werkelijkheid concrète sur le terrain? Sur le terrain, on a surtout une in het veld? In het veld hebben we vooral te maken met justice sous-financée, un des budgets les plus bas een gerecht dat ondergefinancierd is, dat het moet stellen de l’OCDE par rapport au PIB du pays, où le ministre met een van de laagste OESO-budgetten in vergelijking Geens a fait des coupes budgétaires sordides ces met het bbp van het land en waarin gewezen minister dernières années. Geens de jongste jaren snoeiharde besparingen heeft doorgevoerd.

Il faut arrêter de faire passer l’idée que si la justice Er moet komaf worden gemaakt met de opvatting dat est lente et peu satisfaisante pour les justiciables c’est de logheid en de voor de rechtzoekenden nauwelijks d’abord parce que les juges ne sont pas efficaces ou bevredigende werking van het gerecht in de eerste plaats pas assez “modernes”. Bien sûr que l’informatisation est toe te schrijven zouden zijn aan het feit dat de rechters essentielle, mais si on écoute les magistrats et greffiers niet efficiënt genoeg werken of niet “modern” genoeg mobilisés ces dernières années, ce sont surtout les zijn. Uiteraard is informatisering zeer belangrijk, maar effectifs qui manquent. bij de magistraten en de griffiers die de jongste jaren op de voorgrond zijn getreden, valt vooral te horen dat het ontbreekt aan personele middelen.

Concrètement, dans certains arrondissements, il Concreet bedraagt het personeelstekort in sommige manque 1/5e des effectifs, ce qui aboutit à ce que du arrondissementen thans 20 %, waardoor het werk niet of travail ne soit pas fait, ou très en retard. Les juges de la met veel vertraging wordt uitgevoerd. De jeugdrechters jeunesse ont encore manifesté en juin pour dénoncer hebben in juni 2020 nog betoogd om de situatie aan te la situation. Suites aux coupes très dures du ministre klagen. Door de zware bezuinigingen van minister Geens Geens, il y a eu 18 % de magistrats en moins dans la moet de strafrechtelijke afdeling het nu met 18 % minder section pénale. Cette amélioration des moyens et des magistraten stellen. Het optrekken van de middelen en effectifs est aussi le premier moyen de lutter contre van de personeelssterkte is ook het belangrijkste mid- l’impunité, notamment contre les crimes sexuels dont le del om straffeloosheid tegen te gaan, meer bepaald bij ministre prétend faire une priorité. Dans le cas de Julie seksuele misdrijven, waarvan de minister zogenaamd Van Espen, l’un des principaux problèmes était que een prioriteit wil maken. In de zaak-Julie Van Espen was l’auteur des faits attendait son procès en appel, dont een van de grootste problemen dat de dader van de feiten

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 123

l’audience avait été remise à des mois, et qu’entre-temps in afwachting was van zijn proces in beroep, waarvan il a récidivé. Ce n’est pas un cas isolé, c’est la norme. de zitting met maanden werd uitgesteld, waardoor hij intussen kon recidiveren. Dat is geen alleenstaand geval, maar de regel.

Les propositions du ministre pour renforcer le personnel De voorstellen van de minister om het personeel te sont très faibles. Il fait mention des magistrats mais ce sont versterken, ogen heel pover. Hij verwijst naar de ma- aussi et surtout les greffiers qui font tourner la machine gistraten, maar het zijn ook (en vooral) de griffiers die administrative. Dans l’accord de gouvernement, il était dit de administratieve molen doen draaien. In het regeer- qu’on allait engager en priorité des criminologues pour akkoord stond dat bij voorrang criminologen in dienst travailler au parquet, est-ce que c’est toujours le cas? zouden worden genomen voor het werk in de parket- En quelle proportion? Où sont ces objectifs chiffrés? À ten. Is dat nog steeds het geval? In welke mate? Waar l’inverse, la menace de ne pas remplacer les magistrats zijn de cijfermatige doelstellingen? Omgekeerd is het à la retraite est “ahurissante”. dreigement om met pensioen gaande magistraten niet te vervangen, ronduit ontstellend.

Pour l’instant, dans ce budget, on observe 0,00 euros Momenteel is in deze begroting een bedrag supplémentaires pour le personnel. Que ce soit les van 0,00 euro extra opgenomen voor het personeel magistrats, les greffiers, les agents pénitentiaires ou le (magistraten, griffiers, penitentiair beambten en medisch personnel médical dans les prisons. Au contraire, mal- personeel in de gevangenissen). Eensdeels komt er een gré l’indexation à 0,5 %, le gouvernement impose une indexering van 0,5 %, maar anderdeels legt de regering économie linéaire de 0,89 % sur toutes les allocations een lineaire besparing met 0,89 % op voor alle basisal- de base liées aux frais de personnels et aux frais de locaties die verband houden met personeels- en met fonctionnement. Avec pour conséquence que pour tous werkingskosten. Als gevolg daarvan daalt het budget ces postes le budget diminue de 0,39 %. voor al die posten met 0,39 %.

En clair, le ministre ne veut pas encore dire où il va Het is duidelijk dat de minister nog niet wil aangeven augmenter mais il sait déjà où il va couper. Il applique waar hij het budget zal optrekken, maar dat hij wél al partout les 0.89 % de coupes sauf sur son salaire. Celui- weet waar hij zal snoeien. Overal wil hij 0,89 % bespa- ci est de 246 000 euros pour l’année 2021 et il n’est en ren, behalve op zijn wedde. Die bedraagt 246 000 euro rien diminué de 0,89 %. voor 2021, en wordt helemaal niet verlaagd met 0,89 %.

Il ne faut pas seulement tenir compte de ce que cela Niet alleen moet rekening worden gehouden met wat coûte, mais aussi de ce dont la société a besoin. Pour een en ander kost, maar ook met wat de samenleving avoir une justice réellement rapide et réellement effi- nodig heeft. Om te komen tot een echt snel en echt cace, la solution est d’en faire un service public fort, doeltreffend gerecht, moet het worden omgevormd tot partant des besoins de la population, géré dans l’intérêt een slagvaardige overheidsdienst die uitgaat van de de la majorité, respectant l’emploi et les conditions de behoeften van de bevolking en die in het belang van travail. Il faut engager du personnel, investir dans les de meerderheid wordt beheerd, met inachtneming van infrastructures au lieu de les supprimer. Il faut sortir des de werkgelegenheid en de arbeidsomstandigheden. Er logiques de marché et de management qui diminuent moeten mensen in dienst worden genomen en er moet la qualité du service. worden geïnvesteerd in infrastructuur, in plaats van een en ander af te bouwen. Er moet worden afgestapt van de markt- en de managementlogica, die ten koste gaan van de kwaliteit van de dienstverlening.

M. Boukili en vient à ce que la note du ministre ne De heer Boukili gaat vervolgens in op wat niet in de contient pas. beleidsverklaring van de minister aan bod komt.

Les prisons aussi ont subi la crise du Corona de plein Ook de gevangenissen hebben het door de coron- fouet. Comme toutes les collectivités, elles sont soumises acrisis hard te verduren gekregen. Zoals alle plaatsen à des risques élevés. Il a fallu adapter et réorganiser waar mensen samen zijn, werden ze blootgesteld aan tout le fonctionnement pénitentiaire. Tenter de limiter grote risico’s. De hele penitentiaire werking diende te les contacts dans des établissements surpeuplés. La worden aangepast en gereorganiseerd. Er moest worden

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 124 DOC 55 1578/012

plupart des agents ont donné le meilleur d’eux-mêmes getracht de contacten in de overbevolkte inrichtingen te pour assurer leur travail même au pic de l’épidémie. beperken. De meeste penitentiair beambten hebben het beste van zichzelf gegeven om zelfs tijdens de piek van de epidemie hun werk gedaan te krijgen.

Ce point amène à un important constat: nulle part dans Nu volgt echter een belangrijke vaststelling: nergens in cet exposé, il n’est fait mention de l’embauche d’agents de beleidsverklaring wordt gerept van de indienstneming supplémentaires. Pourtant les chiffres sont là: 400, van extra beambten. De cijfers liegen er nochtans niet c’est le nombre de gardiens qu’il manque aujourd’hui. om: momenteel zijn er 400 bewakers te weinig. Het aantal 540 000, c’est le nombre de congés qui n’ont pas pu verlofdagen dat de beambten door het personeelstekort être pris par les agents à cause du manque d’effectifs. niet hebben kunnen opnemen, is opgelopen tot 540 000. La situation est grave. Il faut des réponses. De toestand is ernstig. Er is nood aan antwoorden.

Dans la justification du budget, on peut y lire que: In de verantwoording van de begroting valt het volgende “L’application des dispositions de la loi de 2006 relative te lezen: “Dat de bepalingen van de wet van 2006 met au statut juridique externe aux courtes peines également betrekking tot de externe rechtspositie ook van toepas- générera une pression supplémentaire sur la population sing worden op de kortgestraften (…) [zal] dus extra druk carcérale (sur la base du pronostic actuel, on s’attend à creëren op de gedetineerdenpopulatie (op basis van de une augmentation de la population de 400 à 600 détenus huidige prognose valt een verhoging van de populatie sur une base quotidienne). Il va de soi que la rapidité op dagbasis te verwachten tussen 400 en 600 gedeti- avec laquelle les projets d’infrastructure figurant dans neerden). Het ligt voor de hand dat de snelheid waarmee les masterplans pourront être réalisés ne pourra suivre de infrastructuurprojecten opgenomen in de opeenvol- la tendance à la hausse en termes de surpopulation gende masterplannen gerealiseerd kunnen worden, de carcérale.” stijgende trend wat de gevangenisbevolking betreft niet zal kunnen bijbenen.”.

À la lecture de cette phrase, c’est assez clair. Les Die zin laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. conditions de travail des agents pénitentiaires et la De werkomstandigheden van de penitentiair beambten surpopulation carcérale sont des problématiques qui en de overbevolking in de gevangenissen zijn pijnpunten vont encore s’aggraver. Le ministre le souligne lui-même. die nog scherper zullen worden. De minister onderstreept Dès lors, l’orateur s’étonne qu’aucun plan ambitieux dit zelf. Het verbaast de spreker dan ook dat tot dusver et structuré n’existe à ce jour. Rien sur l’embauche de elk ambitieus en structureel plan ontbreekt. Van de personnels supplémentaires. Rien sur un plan de lutte indienstneming van extra personeel wordt met geen contre la surpopulation carcérale. woord gerept; van een plan om de overbevolking in de gevangenissen tegen te gaan, al evenmin.

De même, pas un mot sur la loi qui impose le service Evenzo wordt over de wet die de minimumdienst en minimum et une réquisition des agents en cas de grève. het vorderen van de beambten bij een staking oplegt, Pas un mot, non plus, sur l’article 406 du Code pénal qui het zwijgen toegedaan. Niet één woord, bovendien, over a permis la récente condamnation du syndicaliste Bruno artikel 406 van het Strafwetboek, op grond waarvan Verlaeckt, en tant qu’organisateur d’une action syndi- vakbondsman Bruno Verlaeckt onlangs als organisator cale pour “entrave méchante à la circulation”. Lorsqu’un van een vakbondsactie kon worden veroordeeld wegens gouvernement s’attaque au droit d’action collective, “kwaadwillige belemmering van het verkeer”. Wanneer c’est l’ensemble des travailleurs qui sont concernés. een regering het recht op collectieve actie aantast, Le groupe PVDA-PTB refuse de voir les enfants grandir wordt het vizier gericht op álle werkenden. De PVDA- dans une société où les droits fondamentaux n’existent PTB-fractie weigert kinderen te zien opgroeien in een plus, dans une société muselée. maatschappij waar geen grondrechten meer bestaan, in een gemuilkorfde maatschappij.

Avec le PS et la sp.a dans la coalition, l’orateur espé- Met de PS en de sp.a in de meerderheid had de rait voir du changement. Qu’en est-il? Le ministre va-t-il spreker een kentering verhoopt. Maar hoe zit dat? Zal poursuivre dans la continuité de vos prédécesseurs de de minister voortgaan op het pad dat zijn voorganger restreindre les droits d’actions collectives et les libertés heeft uitgetekend en de rechten op collectieve acties syndicales? en de syndicale vrijheden verder aan banden leggen?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 125

En conclusion, il n’y a aucun signe, donc, que l’on Tot besluit geeft de spreker aan dat dus niet het min- se dirige vers une justice plus sociale, plus juste et plus ste signaal wordt gegeven dat koers wordt gezet naar populaire. Le gouvernement poursuit dans la ligne d’une een meer sociaal, rechtvaardig en volks rechtswezen. justice inabordable. De regering zet verder de bakens uit voor een volstrekt ontoegankelijk gerecht.

M. Boukili en vient à une série de questions. De heer Boukili stelt een aantal vragen.

— dans le point 3.1.4, il est mentionné la volonté In punt 3.1.4 wordt aangegeven dat het de bedoe- de renvoyer dans leurs pays les détenus qui n’ont pas ling is de gedetineerden die geen verblijfstitel hebben, de titre de séjour. Mais lors de sa présentation orale, terug te sturen naar hun land van herkomst. Tijdens de le ministre a parlé de “ceux qui n’ont pas la nationa- mondelinge voorstelling heeft de minister echter aan- lité”. C’est tout à fait différent. L’orateur renvoie à la loi gegeven dat het gaat om de gedetineerden die niet de déportation de Monsieur Francken. Si on vise ceux qui Belgische nationaliteit hebben. Dat is heel wat anders. n’ont pas la nationalité, c’est pire qu’une double peine: De spreker verwijst naar wat hij de deportatiewet van c’est une triple peine. Être condamné, purger sa peine de heer Francken noemt. Indien dit van toepassing is op à l’étranger, et du coup perdre son droit de séjour. Le wie de Belgische nationaliteit niet heeft, is dit meer dan ministre peut-il éclaircir ce point? een dubbele straf; het is zelfs een drievoudige straf. De betrokkenen worden veroordeeld, moeten hun straf in het buitenland uitzitten én verliezen hun verblijfsrecht. Kan de minister ter zake meer duidelijkheid scheppen?

— Le groupe de l’orateur soutient la lutte contre le De fractie van de spreker steunt de strijd tegen het fondamentalisme islamiste et l’Extrême-Orient, qui islamitisch fundamentalisme en tegen de invloed van constitue une menace croissante. Mais le ministre fait het buitenlands extremisme, want de dreiging die daar- également mention de la lutte contre l’extrême gauche. van uitgaat neemt toe. De minister maakt echter tevens Cela va loin. L’ONU a critiqué la Belgique sur l’absence gewag van de strijd tegen extreemlinks. Dat gaat ver. de contrôle externe des comité P et R. Le ministre va- België heeft kritiek gekregen van de VN wegens het t-il renforcer ces contrôles? L’orateur suggère que des gebrek aan externe controle op de Comités P en R. Zal ONG et des membres de la société civile siègent dans de minister die controle opvoeren? De spreker stelt voor ces comités. Qu’en pense le ministre? ngo’s en leden van het middenveld in die Comités op te nemen. Wat is ter zake het standpunt van de minister?

— L’accès aux dossiers numérisés sera-t-il payant? Zal de toegang tot de gedigitaliseerde dossiers be- talend zijn?

— Le ministre va-t-il faire appel à des opérateurs Zal de minister een beroep doen op privéspelers zoals privés tels que Webex, Adobe ou G4S? Et qu’en est-il Webex, Adobe of G4S? Hoe ver staan de zaken in ver- de l’état des lieux pour les partenariats publics-privés? band met de publiek-private samenwerkingsverbanden?

— Y aura-t-il vraiment plus de personnel, ou bien les Komt er werkelijk meer personeel, of zullen de ma- magistrats seront-ils surtout mieux employés? gistraten vooral efficiënter worden ingezet?

— Comment le ministre va-t-il mesurer le critère de Hoe zal de minister het aan de rechtbanken opgelegde rapidité de la justice imposé aux tribunaux? criterium inzake snelle rechtspleging meten?

— Est-ce que les obligations de résultats que le De minister gaat resultaatsverbintenissen vastleggen, ministre va définir, et qui auront un impact direct sur le die een rechtstreekse weerslag zullen hebben op de financement ne portent pas atteinte à l’indépendance financiering. Doet zulks geen afbreuk aan de onafhan- du pouvoir judiciaire? kelijkheid van de rechterlijke macht?

— Quelle part des 125 millions sera-t-elle consacrée Welk percentage van het bedrag van 125 miljoen euro à l’embauche d’agents pénitentiaires supplémentaires? zal worden gebruikt voor de indienstneming van extra penitentiair beambten?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 126 DOC 55 1578/012

— On constate également que la proposition de Voorts wordt vastgesteld dat geen melding wordt loi dépénalisant IVG n’est pas mentionnée. Alors que gemaakt van het wetsvoorstel teneinde vrijwillige zwan- l’accord de coalition disait qu’“il convient de poursuivre gerschapsafbreking niet langer strafbaar te stellen. leur examen en Commission de la Justice de la Chambre, Volgens het regeerakkoord “is het aangewezen om dit et – après qu’un comité scientifique multidisciplinaire verder te bestuderen binnen de commissie Justitie van (désigné par les partis au gouvernement) ait mené une de Kamer, en nadat een onafhankelijk multidisciplinair étude et une évaluation de la pratique et de la législa- wetenschappelijk comité (aangeduid door de partijen die tion - de continuer les travaux de manière constructive deel uitmaken van de regering) een studie en evaluatie pour qu’un consensus se dégage entre les partis du maakt van praktijk en wetgeving, verder constructief te gouvernement et dans l’attente, de ne pas procéder werken teneinde een consensus te bereiken tussen de au vote”, la déclaration de politique ainsi que celle de partijen die deel uitmaken van de regering en in afwach- la secrétaire d’État, Sarah Schlitz, ne mentionne plus ting niet tot stemming over te gaan”. In de voorliggende aucune réforme de la législation sur l’avortement. Le beleidsverklaring en in die van staatssecretaris Sarah PTB peut-il en conclure que la très faible ambition du Schlitz is echter geen sprake meer van enige hervorming gouvernement De Croo I concernant l’avortement est van de abortuswetgeving. Mag de PVDA-PTB-fractie désormais définitivement enterrée? En fin de compte, daaruit besluiten dat de toch al bijzonder geringe ambitie les droits des femmes ne sont-ils pas si fondamentaux van de regering-De Croo I inzake abortus nu al dood pour le gouvernement le plus féminin de tous les temps? en begraven is? Zijn aan het einde van de rit de vrou- wenrechten toch niet zo belangrijk voor deze regering, die nooit eerder zo vrouwelijk oogde?

— Enfin, sur la gestion de l’épidémie dans les prisons, Met betrekking tot het beheer van de epidemie in l’orateur souhaite savoir: de gevangenissen wil de spreker het volgende weten:

a. Combien d’établissements (et/ou sections) sont a) hoeveel inrichtingen (en/of afdelingen) bevinden actuellement en quarantaine? Quels sont-ils? zich momenteel in quarantaine? Over welke inrichtingen/ afdelingen gaat het?

b. Quel est le plan de gestion de l’épidémie dans les b) Wat omvat het plan voor het beheer van de epide- prisons pour les prochaines semaines? mie in de gevangenissen tijdens de volgende weken?

c. Des tests salivaires vont-ils être organisés tous c) Zullen om de tien dagen speekseltests worden les 10 jours? afgenomen?

d. Actuellement, dans combien de prisons observe-t-on d) In hoeveel gevangenissen is het aantal gedetineer- un nombre de détenus supérieur à la capacité d’accueil den momenteel groter dan de voorziene opvangcapaciteit? prévue? Quels sont-ils? Over welke inrichtingen gaat het?

e. Dans l’immédiat, quelles mesures le ministre va-t-il e) Welke onmiddellijke maatregelen zal de minister prendre pour limiter la surpopulation carcérale et pour nemen om de overbevolking van de gevangenissen te- contenir cette deuxième vague de pandémie? rug te dringen en om die tweede golf van de pandemie in te dijken?

M. Ben Segers (sp.a.) relève qu’à la fin du mois De heer Ben Segers (sp.a) merkt op dat de Hoge de décembre 2019, le Conseil supérieur de la justice a Raad voor de Justitie eind december 2019 zijn rapport publié son rapport sur la manière dont l’appareil judiciaire heeft bekendgemaakt over de manier waarop het gerecht a traité le dossier de Steve Bakelmans et du meurtre is omgegaan met het dossier inzake Steve Bakelmans de Julie Van Espen. Cette affaire l’a beaucoup touché, en de moord op Julie Van Espen. Die zaak heeft hem comme beaucoup de monde d’ailleurs. Surtout, pour en zovelen erg geraakt. Bovenal is die zaak voor velen beaucoup, cette affaire est aussi très exemplaire de ce ook erg exemplarisch voor veel wat fout gaat binnen het qui ne fonctionne pas bien au sein de la justice. Délais rechtswezen. Te lange doorlooptijden, verkeerde of geen de traitement trop longs, priorités erronées ou inexis- prioriteiten, gebrek aan risicotaxatie zodat het gerecht tantes, absence d’évaluation des risques de sorte que amper wist met wie het te maken had, onaangepaste la justice ne sait pratiquement pas à qui elle a affaire, voorwaarden bij vrijlating, amper opvolging, gebrekkige conditions de libération inappropriées, suivi quasiment info-deling, mede door een totaal gebrek aan digitali- inexistant, lacunes au niveau du partage des informations sering enzovoort. Het rapport bevat 21 aanbevelingen,

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 127

en raison d’une absence totale de numérisation, … Le en ook de ouders hebben er alles aan gedaan om een rapport contient 21 recommandations et les parents en ander in beweging te zetten. Hun dochter had hun ont fait tout leur possible pour faire bouger les choses. immers altijd gezegd dat ze iets voor de maatschappij Parce que leur fille leur avait toujours dit qu’elle voulait wilde betekenen, en de ouders namen en nemen daarom signifier quelque chose pour la société et les parents ont de handschoen op om vooruitgang binnen het gerecht donc assumé et assument le rôle de faire progresser le te bewerkstelligen. système judiciaire.

Le membre a la nette impression que pendant l’éla- De spreker heeft stellig de indruk dat bij de opmaak boration de l’accord de gouvernement - ainsi que de van het regeerakkoord - en de beleidsverklaring en de l’exposé d’orientation politique et de la note de politique beleidsnota – is geluisterd naar wat leeft en dat men générale – on a été à l’écoute du monde réel et que zal aanpakken wat nodig is. Zo gaat dit regeerakkoord l’on va s’attaquer aux vrais problèmes. Cet accord de onder meer aan de slag met heel wat aanbevelingen gouvernement, par exemple, met en œuvre de nom- van de HRJ en met de vragen van de ouders. De ou- breuses recommandations du CSJ et prend en compte ders vragen dan ook het departement Justitie hiervoor les demandes des parents. Les parents demandent genoeg middelen toe te bedelen. au département de la Justice d’allouer des ressources suffisantes à cette fin.

Et c’est ce dernier point qui rend les engagements Dit laatste maakt de verbintenissen van deze regering de ce gouvernement crédibles: 300 millions d’euros en geloofwaardig: 300 miljoen euro op kruissnelheid is het vitesse de croisière, c’est le budget qui permettra de budget dat ervoor zal zorgen dat de goede voornemens s’assurer que les bonnes intentions de cet accord de van dit regeerakkoord op termijn ook realiteit kunnen en gouvernement peuvent et doivent à terme devenir réalité. moeten worden.

Bien entendu, il n’est pas possible de répondre à Het is natuurlijk zo dat niet tegemoet kan worden geko- toutes les demandes, et certainement pas tout de suite. men aan alle vragen, en zeker niet meteen. En natuurlijk Et bien sûr, ce gouvernement a encore tout à prouver. is het zo dat deze regering nog alles te bewijzen heeft. Il appartient aux députés et à la commission de suivre Het is aan de parlementsleden en aan de commissie les progrès et de faire en sorte que le gouvernement om toe te zien op de vooruitgang en deze regering aan tienne ses promesses. haar gemaakte beloftes te houden.

Le membre se limitera aux points suivants de l’exposé De spreker beperkt zich in zijn uiteenzetting tot de vol- d’orientation politique et de la note de politique générale: gende punten uit de beleidsverklaring en de beleidsnota.

— MOTEM — MOTEM’s

La fraude fiscale et la criminalité économique sont des De fiscale fraude en economische misdrijven is een problématiques qui ne laissent pas les citoyens insen- problematiek die leeft bij de burgers. Er is op dit gebied sibles. Il y a un énorme effet retour dans ce domaine. een enorm terugverdieneffect. De spreker roept de mi- Le membre invite le ministre à utiliser toutes les possi- nister op om in dezen alle mogelijkheden te benutten bilités existantes afin de pouvoir engager efficacement teneinde deze strijd effectief te kunnen aangaan. cette lutte.

Pour le groupe sp.a., les MOTEM ou “équipes d’enquête Voor de sp.a-fractie zijn de zgn. MOTEMS of “multi- multidisciplinaires” dans le cadre de la fraude sont une disciplinaire onderzoeksteams” in het kader van fraude priorité absolue. La Commission Panama était du même een absolute topprioriteit. De Panamacommissie was ook avis, tout comme le procureur général Johan Delmulle, die mening toegedaan, alsook procureur-generaal Johan qui en a fait part dans sa mercuriale. L’intervenant appelle Delmulle die het in zijn mercuriale heeft aangehaald. De donc à ne pas régulariser, à conclure moins de transac- spreker roept dan ook op niet te regulariseren, minder tions et à lutter durement, avec beaucoup d’expertise, schikkingen te treffen en keihard, met veel expertise, contre cette criminalité financière spécialisée. achter die gespecialiseerde financiële criminaliteit aan te gaan.

Le passage de l’accord de gouvernement est particuliè- De passage in het regeerakkoord is hierover bijzonder rement fort et clair sur ce point. Ces MOTEM deviendront sterk en helder. Deze MOTEM’s zullen “als vaste structuur”

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 128 DOC 55 1578/012

des structures fixes dans chacune des cinq directions worden opgericht in elk van de vijf gedeconcentreerde judiciaires déconcentrées en vue d’une approche plus gerechtelijke directies met het oog op een effectievere efficace contre la fraude transfrontalière. La capacité de aanpak van grensoverschrijdende fraude. Ook zal de la Justice et de la police à traiter les grands dossiers de capaciteit van gerecht en politie worden versterkt om fraude sera renforcée. Le membre estime toutefois que grote fraudedossiers af te handelen. Deze passage ce passage est moins clair dans l’exposé d’orientation staat volgens de spreker evenwel minder duidelijk in politique et la note de politique générale et il aimerait de beleidsverklaring en de beleidsnota; hij wil dan ook donc savoir comment les 5 MOTEM seront mises en vernemen op welke manier de vijf MOTEM’s zullen place et quel est le calendrier prévu? La capacité de la worden opgericht en welke tijdspad werd bepaald. Zal justice et de la police sera-t-elle renforcée pour traiter de capaciteit van gerecht en politie worden versterkt om les grands dossiers de fraude? De quelle manière et à grote fraudedossiers af te handelen? Op welke manier quel moment? en wanneer?

En ce qui concerne les équipes spécialisées et Met betrekking tot de gespecialiseerde multidisci- multidisciplinaires pour les enquêtes en matière de plinaire drugsonderzoeksteams is nood aan een door- drogue, il est nécessaire d’adopter une approche en tastende ketenaanpak. Zo werd recent in de haven chaîne audacieuse. Une prise record de 11,5 tonnes de van Antwerpen een recordvangst van 11,5 ton cocaïne cocaïne a récemment été faite dans le port d’Anvers. onderschept. In tegenstelling tot het regeerakkoord, Contrairement à l’accord de gouvernement qui stipule dat stelt dat de vijf grote gerechtelijke directies van que les cinq grandes directions judiciaires de la police de Federale politie gespecialiseerde multidiscplinaire fédérale développeront et renforceront les équipes drugsonderzoeksteams zullen uitbouwen en versterken, multidisciplinaires et spécialisées pour les enquêtes zijn de beleidsverklaring en de beleidsnota op dit punt en matière de drogues, l’exposé d’orientation politique minder duidelijk. Als men ervoor wil zorgen dat niet alle et la note de politique générale sont moins clairs sur diensten op hun eigen eilandje blijven opereren in een ce point. Selon le membre, les équipes d’enquête mul- doorgedreven strijd tegen georganiseerde drugsbendes tidisciplinaires sont fondamentalement importantes si en de internationale drugstrafiek zijn multidisciplinaire nous voulons éviter que tous les services continuent à onderzoeksteams volgens de spreker fundamenteel opérer chacun dans son coin dans une lutte approfondie belangrijk. Hij vraagt dan ook of de minister van Justitie contre les gangs de drogue organisés et la criminalité erover zal waken dat die gespecialiseerde multidiscipli- internationale liée à la drogue. Il demande donc si le naire drugsonderzoeksteams worden opgericht - niet ministre de la Justice veillera à ce que ces équipes enkel in Antwerpen en/of in het kader van Kanaalplan multidisciplinaires spécialisées dans les enquêtes sur XXL – maar ook in de 5 grote gerechtelijke directies. les drogues soient mises en place - non seulement à Zullen gespecialiseerde gerechtelijke speurders hiervoor Anvers et/ou dans le cadre du plan Canal XXL - mais worden ingezet? Wat is de timing? aussi dans les 5 grandes directions judiciaires. Des enquêteurs judiciaires spécialisés seront-ils déployés à cette fin? Quel est le calendrier?

— Sur la procédure accélérée et l’exécution de toutes — Over het snelrecht en de uitvoering van alle straffen les peines

Trop souvent, les citoyens font savoir qu’ils ne se Al te vaak laten de burgers weten dat ze zich niet meer sentent plus en sécurité, que ceux qui ont assez d’argent veilig voelen, dat wie genoeg geld heeft misschien zijn peuvent acheter leur propre sécurité/justice, mais que eigen veiligheid/justitie kan kopen, maar dat anderen les autres doivent compter sur des autorités fortes. Trop moeten rekenen op een sterke overheid. Velen hebben souvent, ils ont le sentiment que les autorités ne les al te vaak het gevoel dat de overheid hen niet meer protègent plus suffisamment. afdoende beschermt.

M. Segers se réjouit dès lors que la criminalité sera De heer Segers is dan ook tevreden dat de crimina- combattue plus durement mais surtout plus résolument liteit harder, maar vooral doortastender en efficiënter et plus efficacement, que les criminels ne resteront pas zal worden aangepakt; dat criminelen niet ongestraft impunis et que l’accent est mis sur la tolérance zéro pour blijven; dat extra nadruk wordt gelegd op een nultoleran- la violence contre les personnes qui doivent garantir la tie voor geweld tegen mensen die de veiligheid moeten sécurité. La suppression de l’impunité, des sanctions garanderen. Het wegwerken van de straffeloosheid, het

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 129

plus rapides et l’exécution effective des peines sont sneller bestraffen en het effectief uitvoeren van straf- trois questions clés pour retrouver la foi dans la justice. fen zijn drie zaken die cruciaal zijn om het geloof in het gerecht terug te winnen.

Le groupe sp.a. est particulièrement heureux que De sp.a-fractie is bijzonder tevreden dat de minister le ministre veuille absolument s’assurer que toutes les er absoluut voor wil zorgen dat alle straffen worden uit- peines seront exécutées et que tous les efforts possibles gevoerd, alsook dat alle mogelijke inspanningen worden seront faits pour prévenir la récidive. La prise en charge geleverd om recidive te voorkomen. De zorg voor de du détenu va clairement de pair avec la protection de gedetineerde gaat duidelijk hand in hand met de bescher- la société. Il faut veiller à ce que les prisonniers sortent ming van de maatschappij. Er moet over worden gewaakt de prison meilleurs qu’ils n’y entrent, non seulement du dat de gevangenen beter uit de gevangenis komen dan point de vue du prisonnier mais aussi du point de vue wanneer ze erin gaan, niet alleen vanuit het oogpunt van de la société, qui doit avant tout devenir plus sûre. Le de gedetineerde maar zeker ook van de maatschappij, ministre a déclaré que Haren doit, à ses yeux, devenir la die bovenal veiliger moet worden. De minister heeft ge- prison modèle qui assure un encadrement des détenus steld dat Haren, wat hem betreft, de modelgevangenis dès le premier jour. Le membre est curieux de connaître moet worden met begeleiding voor de gedetineerden le résultat et suivra le dossier de près. Les plans de vanaf de eerste dag. De spreker is benieuwd naar het détention individuels, avec un renforcement des ser- resultaat en zal dit ook opvolgen. Van groot belang voor vices psychosociaux et le développement de projets de de sp.a-fractie zijn de individuele detentieplannen, met détention à petite échelle, sont d’une grande importance een versterking van de psychosociale diensten en het pour le groupe sp.a. La détention doit avoir un sens à verder uitbouwen van kleinschalige detentieprojecten. la fois pour le détenu et pour la société. Le ministre a Detentie moet zowel voor de gedetineerde als voor de parlé en particulier des jeunes auteurs de faits; l’accord maatschappij zinvol zijn. De minister heeft het in het de gouvernement parle aussi des parents avec enfants bijzonder over jonge daders gehad, het regeerakkoord et des détenus avant leur libération. En ce qui concerne heeft het daarnaast ook over ouders met kinderen en ces détenus avant leur libération, le membre souhaite gedetineerden kort voor vrijlating. Wat die gedetineerden savoir si le ministre a l’intention d’étendre le modèle kort voor vrijlating betreft, wenst het lid te vernemen des maisons de transition, pour généraliser davantage. of de minister zinnens is om het model van de transi- Est-ce possible à relativement court terme? Le ministre tiehuizen uit te breiden, meer te gaan veralgemenen. peut-il apporter plus de clarté sur l’aspect budgétaire et Kan dat op relatief korte termijn? Kan de minister meer sur le déploiement qui sera ainsi rendu possible? Quel duidelijkheid geven over het budgettaire en welke uitrol sera le rôle des acteurs privés dans ce déploiement? zo mogelijk wordt gemaakt? Wat zal de rol zijn van de S’il devait être établi que la voie choisie est la bonne, private actoren in deze uitrol? Als zou worden vastge- l’intention ne peut quand même pas être de remplacer steld dat de gekozen weg de juiste is, kan het toch niet une prison ordinaire par une autre prison. Le membre de bedoeling zijn een gewone gevangenis te vervangen suppose qu’en cas d’évaluation positive, le ministre door een andere gevangenis? De spreker neemt aan préférera les maisons de détention aux prisons. Qu’en dat bij positieve evaluatie de minister detentiehuizen est-il des parents de jeunes enfants? Quels sont les plans zal verkiezen boven gevangenissen. Wat met ouders budgétaires concernant les services psychosociaux? met jonge kinderen? Welke budgettaire plannen zijn er inzake de psychosociale diensten?

— Concernant l’évaluation des risques — Over de risicotaxatie

Dans l’accord de gouvernement, la détection précoce In het regeerakkoord staan vroegdetectie en een et une bonne évaluation des risques occupent une goede risicotaxatie centraal, net als een cultuur van place centrale, tout comme une culture de la confiance vertrouwen en samenwerking tussen de verschillende et la collaboration entre les différents services. C’est diensten. Ook in het verslag van de HRJ en voor de également le cas dans le rapport du CSJ et pour la familie Van Espen is dit het geval. famille Van Espen.

M. Segers est d’accord sur le fait que l’évaluation De heer Segers beaamt dat de risicotaxatie van des risques que présentent les suspects et auteurs est verdachten en daders absoluut fundamenteel is om absolument fondamentale pour pouvoir agir de manière zinvol aan de slag te kunnen gaan, ook om recidive te sensée ainsi que pour éviter la récidive. On ne peut plus voorkomen. Het mag niet meer gebeuren dat het gerecht

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 130 DOC 55 1578/012

se retrouver dans une situation où – comme c’était le - zoals het geval was bij Steve Bakelmans - geen idee cas de Steve Bakelmans – la justice ne sait pas du tout heeft met wie het te maken heeft. à qui elle a affaire.

Une expertise psychiatrique médicolégale doit pouvoir Een forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek être effectuée en vue de déterminer un possible trouble moet kunnen worden uitgevoerd met het oog op het mental chez un suspect. Pour cela, selon le groupe sp.a, bepalen van een mogelijke geestesstoornis van een la possibilité conséquente d’une mise en observation verdachte. Daarvoor is onder meer voor de sp.a-fractie efficace est notamment nécessaire. de consequente mogelijkheid van een doortastende inobservatiestelling nodig.

La notion est certes mentionnée dans l’accord de gou- Het begrip wordt zeer zeker vermeld in het regeer- vernement et dans la note de politique générale, mais le akkoord en in de beleidsnota, maar toch is het lid niet membre ne voit pas clairement quel est le point de vue du helemaal duidelijk wat de visie van de minister hierop ministre à ce sujet. Comment veillera-t-il concrètement à is. Hoe zal hij er concreet voor zorgen dat na deze re- rendre possible une évaluation poussée des risques après geerperiode in België een doorgedreven risicotaxatie cette législature en Belgique? Quel rôle joue le centre mogelijk is? Welke rol speelt het observatiecentrum in d’observation de Saint Gilles en la matière et comment St. Gillis daarin en hoe evalueert de minister de werking le ministre évalue-t-il son fonctionnement jusqu’à pré- tot zover? In zo’n observatiecentrum moet idealiter een sent? Dans ce type de centre d’observation, une équipe team van psychologen, psychiaters en criminologen de de psychologues, de psychiatres et de criminologues personen de klok rond kunnen volgen om het gedrag en doit idéalement pouvoir suivre les personnes 24 heures de echte persoonlijkheid van de verdachten bloot te leg- sur 24 en vue de révéler le comportement et la véritable gen. De spreker stipt aan dat in Nederland met vier keer personnalité des suspects. L’intervenant souligne qu’aux zoveel personeel wordt gewerkt voor evenveel plaatsen. Pays-Bas, on fait appel à quatre fois plus de personnes Is de minister van oordeel dat de mogelijkheden van dat pour le même nombre de places. Le ministre estime-t-il centrum ook verder moeten worden uitgebreid? Moeten que les possibilités de ce centre doivent également être er meer dergelijke centra komen, of kan in meer plaatsen étendues? Ou bien faut-il créer plus de centres de ce worden voorzien? Dit alles wordt des te zinvoller als het type, ou bien davantage de places peuvent-elles être kan worden gekoppeld aan het door het regeerakkoord prévues? Tout cela aura d’autant plus de sens si on in het vooruitzicht gestelde systeem van gedeeltelijke peut y associer le système de la responsabilité atténuée toerekeningsvatbaarheid opdat toerekeningvatbaarheid partielle annoncé dans l’accord de gouvernement, afin geen zwart wit verhaal zou blijven. Op die manier worden que les choses ne soient plus noires ou blanches en combinatievonnissen mogelijk gemaakt namelijk voor het matière de responsabilité atténuée. Cela permettrait des toerekeningsvatbare gedeelte een celstraf en voor het jugements combinés, à savoir une peine d’emprisonne- ontoerekeningsvatbare gedeelte een behandeling. Aldus ment pour la partie de la responsabilité atténuée et un versterken zorg en de bescherming van de maatschap- traitement pour la partie de l’irresponsabilité. Ainsi, les pij elkaar, want alleen een aangepaste begeleiding “op soins et la protection de la société se renforcent, car seul maat” zal de maatschappij veiliger maken. un accompagnement adapté “sur mesure” permettra de rendre la société plus sûre.

— Concernant la traite et le trafic des êtres humains — Over mensenhandel en mensensmokkel

Le membre est satisfait que le ministre compte renforcer Het lid is tevreden dat de minister de strijd gaat opdrij- la lutte et annonce une intervention vigoureuse contre ven en een fors optreden vooropstelt. De heer Segers is la traite et le trafic des êtres humains. M. Segers s’est zelf in het Parlement bezig geweest met de Essex-zaak lui-même penché, au Parlement, sur l’affaire Essex (dans (zaak waarbij uiteindelijk 39 Vietnamezen dood werden le cadre de laquelle 39 Vietnamiens ont été retrouvés teruggevonden in een koelwagen bij Essex) en heeft morts dans un camion frigorifique dans l’Essex) et a geprobeerd daarbij minister Geens zo weinig mogelijk essayé, dans ce contexte, de s’adresser le moins pos- aan te spreken als de “attorney general”. In deze zaak sible au ministre Geens en tant qu’“attorney general”. zijn er grote fouten gemaakt, niet in het minst bij het Des erreurs importantes ont été commises dans cette Brusselse parket (wat men geprobeerd heeft te verber- affaire, en particulier par le parquet bruxellois, ce qu’on gen). Het Brusselse parket heeft, hoewel het wist dat er a essayé de cacher. Alors qu’il savait qu’il était question sprake was van mensensmokkel, zelfs mensenhandel, de trafic et même de traite d’êtres humains, le parquet geen enkele onderzoeksdaad gesteld. De referentie- bruxellois n’a accompli aucun acte d’instruction. Ni le magistraat mensenhandel/mensensmokkel werd niet

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 131

magistrat de référence traite/trafic des êtres humains, ni op de hoogte gebracht, evenmin als de Dienst Voogdij. le Service des tutelles n’ont été informés. M. Ben Segers De heer Ben Segers wenst dan ook van de minister te demande dès lors au ministre comment il veillera à ce vernemen hoe hij ervoor zal zorgen dat er binnen het qu’au sein du parquet, il existe vraiment partout une parket werkelijk overal een echte cultuur bestaat van véritable culture de lutte contre le trafic et la traite des strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel, met êtres humains, avec les bons réflexes. On dit souvent de juiste reflexen. Er wordt van België vaak gezegd dat de la Belgique qu’elle possède la meilleure législation het de beste wetgeving en het beste kader heeft in de et le meilleur cadre en ce qui concerne la lutte contre strijd tegen mensenhandel, maar dat de uitvoering te la traite des êtres humains, mais que l’exécution laisse wensen overlaat. à désirer.

L’accord de gouvernement indique très clairement Het regeerakkoord heeft het zeer duidelijk over vol- qu’il convient de prévoir suffisamment de moyens pour doende middelen voor alle mogelijke diensten in het tous les services possibles sur le terrain. C’est néces- veld. Dat is nodig om in contact te komen met wie wordt saire pour entrer en contact avec les personnes qui gesmokkeld en verhandeld, om zo daadwerkelijk te font l’objet de trafic et de traite, afin de savoir vraiment weten te komen hoe de netwerken in elkaar zitten om comment les réseaux sont constitués pour pouvoir ze vervolgens te kunnen oprollen. Die noodzaak van ensuite les démanteler. Cette nécessité de disposer “voldoende middelen” beperkt zich niet tot de justitiële de “moyens suffisants” ne se limite pas aux services diensten maar ze maken er wel een belangrijk onderdeel judiciaires, mais ils en constituent une part importante. van uit. Als de strijd tegen mensenhandel en mensen- Si le ministre souhaite vraiment lutter contre la traite smokkel de minister echt menens is, kan niet zoals voor- et le trafic des êtres humains, il ne peut pas continuer heen gewoon verder worden gedaan. Op welke manier à faire comme avant. Comment le ministre veillera-t-il zal de minister ervoor zorgen dat er nu wél voldoende à ce que l’on dispose maintenant de suffisamment de middelen zullen zijn in de strijd tegen mensenhandel moyens pour lutter contre la traite et le trafic des êtres en mensensmokkel? De spreker is er van zijn kant van humains? L’intervenant est convaincu, pour sa part, que overtuigd dat alleen een echte cultuur van strijd tegen seule une véritable culture de lutte contre la traite et le mensenhandel en mensensmokkel, met diensten die trafic des êtres humains, avec des services également daarvoor ook financieel voor gewapend zijn, kans maakt armés au niveau financier, permettra de démanteler om de netwerken ook effectief op te rollen. effectivement les réseaux.

— Concernant la problématique des mineurs non — Over de niet-begeleide minderjarigen accompagnés

Le ministre parle des tests de l’âge et du renforcement De minister heeft het over de leeftijdstests en de du système de tutelle. Toutefois, l’accord de gouver- versterking van het voogdijsysteem. Evenwel heeft het nement parle aussi de la nécessité de conclure des regeerakkoord het ook over de nood aan duidelijke accords clairs afin de rendre le suivi aussi efficace que afspraken om opvolging zo sluitend mogelijk te maken possible et de veiller à ce que les MENA ne puissent zodat de niet-begeleide minderjarigen niet langer zomaar plus disparaître des radars. Une taskforce s’y consacrait ongemerkt van de radar kunnen verdwijnen. Daarvoor dans le passé, mais son activité a été beaucoup trop was er in het verleden een taskforce, maar de activiteit limitée au cours de ces dernières années, et aucun pro- daarvan is de voorbije jaren veel te beperkt geweest, grès ou presque n’a dès lors été réalisé. L’intervenant waardoor er geen of amper vooruitgang is geboekt. De demande au ministre de remédier à ce problème. De spreker dringt bij de minister aan om hier werk van te nouveau, ce n’est que si l’on connaît les intéressés que maken. Opnieuw geldt dat enkel als de betrokkenen op l’on peut trouver des solutions et s’attaquer aux réseaux. de radar komen, er kan worden gewerkt aan oplossin- Le ministre mettra-t-il dès lors au point les procédures gen, aan het aanpakken van netwerken. Zal de minister de signalement et d’identification? Veillera-t-il à ce que daarom de signalements- en identificatieprocedures le Service de tutelles soit également présent au centre op punt stellen? Zal hij ervoor zorgen dat de Dienst d’arrivée pour les demandeurs d’asile? Voogdij ook aanwezig zal zijn in het aanmeldcentrum voor asielaanvragers?

M. Segers conclut que le ministre peut compter sur De heer Segers besluit dat de minister op hem kan lui pour l’élaboration d’une justice accessible, abordable rekenen voor het uitbouwen van een toegankelijke, financièrement et efficace pour tous. betaalbare en efficiënte rechtsbedeling voor iedereen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 132 DOC 55 1578/012

Mme Katja Gabriëls (Open Vld) estime qu’il est posi- Mevrouw Katja Gabriëls (Open Vld) vindt het een tif que le ministre se soit adressé personnellement goede zaak dat de minister de 23 000 actoren binnen aux 23 000 acteurs de la justice, à savoir les membres het rechtswezen, namelijk de personeelsleden en dus du personnel et donc les personnes qui font fonctionner de mensen die dagdagelijks het gerecht doen draaien la justice au quotidien et y travaillent souvent dur, et qu’il en er dikwijls hard voor werken, persoonlijk heeft aan- souhaite les faire participer à la politique et les y associer. gesproken en hen wil laten participeren en betrekken bij het beleid.

L’intervenante constate que le cabinet récemment De spreekster stelt vast dat het recent opgerichte créé n’a pas arrêté de travailler aux cours de ses six kabinet de eerste zes weken niet heeft stilgezeten en premières semaines et que le ministre est déjà bien dat de minister al goed bezig is met het consulteren van occupé à consulter le terrain. La membre est dès lors het terrein. Het lid is er dan ook van overtuigd dat de convaincue que le ministre continuera à agir ainsi au minister dit ook de komende maanden en jaren zal doen cours des prochains mois et des prochaines années en om blijvend de vinger aan de pols te houden. vue de suivre constamment la situation de près.

Le groupe Open Vld est satisfait de l’exposé d’orien- De Open Vld-fractie is tevreden over de beleidsver- tation politique et de la note de politique générale qui klaring en de beleidsnota die aantonen dat de minister prouvent que le ministre est en contact avec les préoc- voeling heeft met wat leeft in de maatschappij. De uit- cupations des citoyens. Les défis sont très importants. dagingen zijn zeer groot.

Le sentiment d’impunité qui existe chez les citoyens, Het gevoel van straffeloosheid dat leeft bij de burgers, l’irritation concernant les affaires judiciaires qui s’éter- de ergernis over lang aanslepende rechtszaken en over nisent et le langage compliqué du monde judiciaire, het ingewikkelde taalgebruik van het rechtswezen, het l’incompréhension des gens qui gagnent peu mais onbegrip van mensen die weinig verdienen maar niette- n’ont tout de même pas droit à une assistance pro deo, min geen recht hebben op pro-Deobijstand, slachtoffers l’impression des victimes d’être abandonnées à leur sort, die de indruk hebben dat ze in de kou blijven staan, het le sentiment qu’il faut intervenir plus sévèrement contre gevoel dat er strenger moet worden opgetreden tegen les crimes les plus affreux, sont tous des points qui ne de meest afschuwelijke misdaden, zijn allemaal punten peuvent être résolus en un tournemain mais auxquels die niet in een handomdraai kunnen worden opgelost l’exposé d’orientation politique et la note de politique maar waar zeker gehoor aan wordt gegeven in de be- générale accordent certainement de l’attention. leidsverklaring en de beleidsnota.

L’intervenante limite son intervention aux points De spreekster beperkt haar betoog tot de volgende suivants. punten.

Le principe selon lequel la justice doit être là pour Het principe dat het gerecht er moet zijn voor iedereen, tous semble être une évidence pour tout le monde: lijkt voor eenieder een evidentie: natuurlijk heeft iedereen bien sûr, chacun a droit à la justice, mais malgré tout, recht op recht maar toch is justitie (rechtvaardigheid dus) la justice (l’équité donc) n’est pas aussi évidente pour voor iedereen niet zo vanzelfsprekend als het wel lijkt, tout le monde qu’elle semble l’être, et une bonne justice en een goede justitie al zeker niet. ne l’est certainement pas.

Le ministre applique les grands principes suivants: la De minister hanteert de volgende grote principes: justice doit être plus rapide, plus humaine et plus sévère. de rechtsbedeling moet sneller, menselijker en kracht- dadiger zijn.

Dès lors que la plupart des citoyens entrent en contact De meesten onder ons komen ooit wel eens in contact avec la justice un jour ou l’autre, il est important que met het gerecht. Het is dan ook belangrijk dat iedereen er chacun y ait facilement accès et soit bien servi par vlot de toegang toe vindt en een goede dienstverlening elle. Une tâche importante consiste donc à renforcer krijgt. Een belangrijke opdracht bestaat er dan ook in la confiance dans la justice. Ces dernières années, de om het vertrouwen in het gerecht op te krikken. Er zijn nombreuses mesures ont certes déjà été prises par le de afgelopen jaren hiertoe al heel wat stappen gezet ministre de la Justice précédent mais la ligne d’arrivée door de vorige minister van Justitie, maar het einde is n’est pas encore en vue. nog niet in zicht.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 133

Il faut agir non seulement sur le plan juridique, mais Er is niet alleen nood aan wettelijke ingrepen, maar ook aussi sur le terrain. Pour y parvenir, une injection de aan actie in het veld. Om dat te kunnen verwezenlijken, moyens financiers sera indispensable. En effet, beau- is een kapitaalinjectie hoogstnoodzakelijk. Veel hangt coup de choses dépendent de la mise à disposition de immers af van het ter beschikking krijgen van middelen. moyens. On prévoit donc un investissement considérable Er komt dus een aanzienlijke investering in het gerecht. dans la justice et le gouvernement lui fournira aussi des Deze regering zorgt ook voor recurrente extra middelen. ressources supplémentaires récurrentes.

Bien que la justice soit l’une des tâches essentielles De rechtsbedeling is één van de kerntaken van de des pouvoirs publics, l’appareil judiciaire s’est parfois overheid, terwijl Justitie de afgelopen jaren soms letterlijk littéralement délité ces dernières années. Des pierres aan het instorten was. Stenen vielen uit de gevels van sont tombées des façades de certaines prisons et des gevangenissen en plafonds in de gerechtsgebouwen plafonds se sont effondrés dans certains palais de donderden naar beneden, maar ook de werking verliep justice, mais il est également arrivé que les choses ne soms niet zoals het moest. déroulent pas convenablement.

Les moyens libérés aujourd’hui devraient permettre Het geld dat nu wordt uitgetrokken, moet op verschil- d’améliorer les choses à plusieurs niveaux. Il est urgent lende vlakken soelaas bieden. Er moet dringend worden d’investir dans une infrastructure moderne pour les pri- geïnvesteerd in een moderne infrastructuur voor gevange- sons et les tribunaux. Il est donc positif que le ministre nissen en gerechtsgebouwen. Het is dan ook positief dat annonce un plan directeur (analogue au plan directeur de minister een Masterplan voor de gerechtsgebouwen pour les prisons) pour les palais de justice, ainsi qu’un aankondigt (naar analogie met het Masterplan voor de plan en dix points pour lutter contre la surpopulation. Ces gevangenissen), alsook een tienpuntenplan vooropstelt points d’action devront permettre d’alléger la pression om de overbevolking tegen te gaan. Deze actiepunten sur le système pénitentiaire et de prévoir une capacité zullen moeten zorgen voor een verlichting van de druk adaptée et plus importante. Il est renvoyé, à ce propos, op het gevangeniswezen en het voorzien in aangepaste aux problèmes de la maison d’arrêt d’Anvers. en meer capaciteit. Zij verwijst in dit verband naar de problemen in het arresthuis van Antwerpen.

Dans notre société moderne, les technologies de In deze moderne maatschappij biedt ICT veel moge- l’information et de la communication offrent de nom- lijkheden om veel efficiëntere processen in gang te zet- breuses possibilités de mettre en place des processus ten en ook de digitalisering (maar ook datamining) moet beaucoup plus efficaces. De plus, il convient de déve- verder worden uitgebouwd zodat kan worden gegaan lopper davantage la numérisation (mais aussi le data- naar een gerecht van en voor de 21e eeuw. mining) afin d’évoluer vers une justice du XXIe siècle pour le XXIe siècle.

M. Koen Geens, qui a précédé l’actuel ministre de la De vorige minister van Justitie, Koen Geens, heeft op Justice, a déjà entamé certains projets dans ce départe- dit departement al een en ander in gang gezet. De huidige ment. Le ministre actuel entend les prolonger, poursuivre minister wil op die verwezenlijkingen verder bouwen, het la réforme du système judiciaire et l’amener à sa vitesse gerecht verder hervormen en op kruissnelheid brengen. de croisière. L’intervenante espère que le ministre pourra, De spreekster hoopt dat de minister hiervoor zal kun- pour cela, compter sur le soutien et la coopération des nen rekenen op de steun en de medewerking van de acteurs de la justice, avant tout de la magistrature. La gerechtsactoren, in de eerste plaats de magistratuur. De mesure de la charge de travail est une chose qui a déjà werklastmeting is al verschillende keren teruggekomen été mentionnée à plusieurs reprises dans des accords in regeerakkoorden en beleidsnota’s en zal nu eindelijk, de gouvernement et dans les notes de politique, et qui in samenspraak met de rechterlijke orde, moet worden doit aujourd’hui être enfin achevée en concertation avec afgerond. Zij zullen daar ook iets voor terugkrijgen, le pouvoir judiciaire, qui, en contrepartie, aura plus de namelijk meer mensen, meer middelen en meer auto- personnel, de ressources et d’autonomie. Bien entendu, nomie. Uiteraard is het de bedoeling dat de bestaande l’intention est également d’utiliser plus efficacement les middelen ook efficiënter worden ingezet. Dit wordt de ressources existantes. Ce sera une question importante komende regeerperiode een belangrijk dossier. sous la législature à venir.

Beaucoup de chantiers sont ouverts dans le domaine Er zijn vele actieterreinen bij het gerecht; het gaat de la Justice. Il ne s’agit pas seulement d’augmenter niet alleen om meer mensen en middelen, maar ook om

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 134 DOC 55 1578/012

les effectifs et les ressources, mais aussi de savoir ce wat daarmee wordt gedaan en hoe de dingen worden qu’on en fait et comment les choses sont traitées et aangepakt en geleid. Het is daarom belangrijk dat de gérées. Il importe donc que l’arriéré judiciaire soit éliminé, gerechtelijke achterstand wordt weggewerkt, onder notamment grâce à l’informatisation, à des procédures meer door informatisering, efficiëntere procedures en plus efficaces et à la promotion de modes alternatifs het promoten van alternatieve geschillenoplossingen. de règlement des litiges. Il ne s’agit pas seulement, en Het gaat er immers niet alleen om dat er voldoende effet, de disposer d’un nombre suffisant de magistrats magistraten en griffiers moeten zijn om alle zaken te et de greffiers pour traiter toutes les affaires. Il faut aussi kunnen behandelen, zij moeten ook toegang hebben qu’ils aient accès à des outils modernes en matière de tot moderne ICT en efficiënt kunnen werken zodat een TIC et qu’ils puissent travailler efficacement afin que rechtszaak geen jaren meer aansleept. Dat zal zeker les affaires ne traînent plus durant plusieurs années. ook de motivatie van de betrokkenen ten goede komen. Cela augmentera certainement aussi la motivation des personnes concernées.

En outre, les citoyens ont le droit d’attendre un juge- Daarnaast hebben burgers recht op een uitspraak ment dans un délai raisonnable. Pour y parvenir, la binnen een redelijke termijn. Om dat te realiseren is médiation et l’arbitrage sont une solution. Les parties bemiddeling en arbitrage een oplossing. Partijen voelen se sentent souvent mieux lorsqu’une solution négociée zich bij een onderhandelde oplossing vaak beter dan est trouvée que lorsqu’une décision de justice leur est wanneer hen een gerechtelijke uitspraak wordt “opge- “imposée”. Bien sûr, les modes alternatifs de règlement drongen”. Uiteraard is alternatieve geschillenbeslechting des litiges ne sont pas possibles dans tous les cas, mais niet in alle gevallen mogelijk maar als er meer gebruik si l’on y recourait davantage, les magistrats disposeraient van wordt gemaakt, zouden magistraten meer tijd en de plus de temps et d’espace pour se concentrer sur la ruimte krijgen om zich toe te leggen op de meer klas- justice plus traditionnelle. sieke rechtspraak.

S’il est important que la justice soit rapide, proche du Een snel werkend gerecht, die dicht bij de mensen citoyen et donc qu’elle utilise un langage clair, ce n’est staat en dus ook klare taal gebruikt, is belangrijk, maar toutefois pas suffisant. Les citoyens s’inquiètent également dat is niet het enige. De burgers maken zich ook zorgen de l’accessibilité de la justice. Ces dernières années, les over de toegankelijkheid van het gerecht. De jongste ja- plafonds de revenus pour l’aide juridique ont régulière- ren werd herhaaldelijk vastgesteld dat er problemen zijn ment posé problème. Tous les partis ont la volonté de met de inkomensgrenzen voor de juridische bijstand. proposer une solution dans ce domaine mais, comme Alle partijen hebben de wil om hier een oplossing te l’a également déclaré l’intervenante lors de la discussion bieden maar zoals de spreekster ook heeft gesteld bij de la loi du 31 juillet 2020 modifiant le code judiciaire de bespreking van de wet van 3 juli 2020 tot wijziging afin d’améliorer l’accès à l’aide juridique de deuxième van het Gerechtelijk Wetboek teneinde de toegang tot ligne et à l’assistance judiciaire par l’augmentation des de juridische tweedelijnsbijstand en de rechtsbijstand te plafonds de revenus applicables en la matière, la réalité verbeteren, door de ter zake geldende inkomensmaxima financière a incité le groupe Open Vld à calmer le jeu. te verhogen, heeft de financiële realiteit de Open Vld- Le ministre a toutefois confirmé que les budgets néces- fractie op de rem doen staan. De minister heeft evenwel saires à la mise en œuvre de cette loi ont été prévus, bevestigd dat in de budgetten voor de uitvoering van ce qui est une bonne chose. Il convient également de deze wet is voorzien, wat een goede zaak is. Ook moet poursuivre l’analyse faite par les barreaux eux-mêmes nog verder werk worden gemaakt van de analyse die de du système pro-deo, afin de pouvoir mettre fin aux abus. balies zelf maken in verband met de pro-Deoregeling, Les procédures vexatoires, dilatoires ou abusives sont zodat ook misbruiken eruit kunnen worden gehaald. inacceptables. Chacun doit agir correctement. Tergende, dilatoire of onrechtmatige procedures starten, is onaanvaardbaar. Iedereen dient correct te handelen.

La violence contre la police et les services de secours Geweld tegen politie en hulpverleners komt steeds est de plus en plus fréquente. Ce phénomène doit cesser. vaker voor. Dit moet stoppen. Het standpunt van de La position du ministre est claire. Les auteurs de délits minister is duidelijk. Daders van gewelddelicten tegen violents contre des policiers et des membres des services agenten en hulpverleners moeten systematisch en zo de secours doivent être poursuivis systématiquement snel mogelijk worden vervolgd. Het is dan ook een goede et le plus rapidement possible. Il est donc positif que zaak dat de minister van zero tolerance voor dit geweld le ministre prône la tolérance zéro pour ces actes de een punt maakt en dat het seponeren van dergelijke violence et qu’il ne soit plus possible de classer ces faits feiten wegens geen prioriteit, niet meer mogelijk zal zijn. sans suite parce que non prioritaires.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 135

Le sentiment que les criminels ne sont pas suffisam- Een alom gekende ergernis binnen de maatschappij ment poursuivis est une source d’irritation très présente is het gevoel dat criminelen niet hard genoeg worden dans la société. Ils ne sont pas assez punis, et quand aangepakt. Ze worden niet genoeg gestraft, en als ze bien même ils le sont, ils sont aussitôt libérés. Il est inu- toch een straf krijgen, staan ze binnen de kortste keren tile d’imposer une sanction si elle n’est pas appliquée. weer op straat. Het heeft geen zin om een straf op te Ces dernières années, la situation est très clairement leggen als die toch niet wordt uitgevoerd. Daar knelde devenue problématique ce qui a suscité la frustration et de afgelopen jaren overduidelijk het schoentje, tot frus- la colère de l’homme de la rue, mais aussi des acteurs tratie en woede van de man in de straat maar ook van directement impliqués. de rechtstreeks betrokken actoren.

Un système judiciaire énergique ne signifie pas seu- Een daadkrachtig gerecht betekent dat er niet al- lement la mise en place d’une politique de sanction leen een lik-op-stuk-beleid moet komen voor de zware immédiate pour les délinquants graves. Les délits dits jongens. Ook de zogenaamde “kleine” criminaliteit en “mineurs” et les nuisances peuvent également avoir overlast kunnen een negatieve impact hebben op de un impact négatif sur la société. Cela ne signifie pas maatschappij. Dat betekent niet noodzakelijk dat ieder- nécessairement que tout le monde doit finir en prison. een in de gevangenis moet belanden. Er moet rekening La gravité des faits doit être prise en compte afin de worden gehouden met de ernst van de feiten om een prendre les mesures appropriées. Le groupe Open Vld gepaste maatregel te nemen. De Open Vld-fractie is dan est donc favorable à une palette de sanctions différen- ook voorstander van een gedifferentieerd straffenpalet. ciées. La procédure accélérée est un excellent instrument Om het signaal te geven dat wie over de schreef gaat pour envoyer le signal que ceux qui vont trop loin sont binnen een korte termijn wordt geconfronteerd met de confrontés aux conséquences de leurs actes à brève consequenties van zijn daden, is snelrecht een uitstekend échéance. Le fait que la justice doive être rendue rapi- instrument. Dat recht snel moet gaan is niet alleen goed dement est positif non seulement pour la victime, mais voor het slachtoffer maar ook voor de dader en vooral aussi pour l’auteur et surtout pour la police et la société. voor de politie en de maatschappij.

Une meilleure cohérence entre la peine prévue par Een betere coherentie tussen de in het wetboek be- le Code, la peine prononcée par un tribunal et la peine paalde straf, de door een rechtbank uitgesproken straf en effectivement appliquée apporterait plus de clarté et de effectief uitgevoerde straf zou voor meer duidelijkheid de satisfaction dans la société. Le fait que la sanction en meer voldoening zorgen in de maatschappij. Dat de imposée, quel qu’en soit le degré, soit effectivement opgelegde straf, onafhankelijk van de hoogte, ook ef- exécutée rendrait la justice plus claire et donc plus effi- fectief wordt uitgevoerd, zou het gerecht duidelijker en cace. Par souci de clarté, l’intervenante précise qu’elle dus effectiever maken. De spreekster heeft het voor alle parle d’une ambition à un peu plus long terme et non duidelijkheid over een ambitie op iets langere termijn en de la situation exceptionnelle dans laquelle nous vivons niet over de uitzonderingssituatie waarin we vandaag aujourd’hui et où, bien sûr, le coronavirus a placé les leven en waar uiteraard ook gevangenisinstellingen zich institutions pénitentiaires dans une situation précaire, ce door Corona in een precaire toestand bevinden waardoor qui a entraîné l’imposition de mesures exceptionnelles. uitzonderingsmaatregelen zich opdringen.

Les attentats de mars 2016 ont changé le pays. Au De aanslagen van maart 2016 hebben het land veran- cours des législatures précédentes, de nombreuses me- derd. Tijdens de vorige legislaturen werden al heel wat sures ont déjà été prises dans le cadre de la lutte contre maatregelen genomen in de strijd tegen het terrorisme. le terrorisme. L’évolution de la menace terroriste exige De evolutie van de terroristische dreiging vraagt om een un contrôle accru et, le cas échéant, des ajustements toegenomen controle en waar nodig om aanpassingen de la loi afin que tous les actes terroristes fassent l’objet van de wet, zodat alle terroristische gedragingen worden d’une enquête et soient dûment sanctionnés. Récemment onderzocht en passend gesanctioneerd. Recent nog encore, des atrocités ont eu lieu en France et en Autriche zijn er de gruwelijke feiten die zich hebben afgespeeld et, dans notre pays également, on a appris que quelques in Frankrijk en Oostenrijk, en is het nieuws gekomen dat mineurs se préparaient à commettre une attaque contre ook in ons land enkele minderjarigen zich klaarmaakten la police. L’intervenante est claire: chacun, quelle que om een aanslag te plegen op de politie. De spreekster soit son origine, sa couleur, sa religion., etc., doit avoir is duidelijk; iedereen, ongeacht zijn of haar afkomst, sa chance, mais les individus qui se détournent ainsi des huidskleur, religie enzovoort moet een kans krijgen, maar valeurs de notre société se placent clairement en dehors individuen die zich zodanig afkeren van de waarden de celle-ci. Il est donc extrêmement important qu’internet van onze maatschappij, plaatsen zich duidelijk buiten et les médias sociaux soient étroitement surveillés par de samenleving. Het is dan ook uitermate belangrijk les services de sécurité. L’échange d’informations entre dat het internet en de sociale media goed in de gaten

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 136 DOC 55 1578/012

les différents services peut également être crucial. C’est worden gehouden door de veiligheidsdiensten. Ook donc avec satisfaction que la membre constate que le informatie-uitwisseling tussen verschillende diensten ministre considère cette question comme prioritaire, qu’il kan cruciaal zijn. Zij stelt dan ook tevreden vast dat de souhaite aller plus loin et offrir aux enquêteurs encore minister hieraan prioriteit geeft, een stap verder wil gaan plus de possibilités de travailler efficacement. en de onderzoekers nog meer mogelijkheden wil bieden om slagkrachtig te kunnen werken.

Dans ce contexte, la catégorie des détenus radicalisés In dezen mag de categorie van geradicaliseerde ne doit certainement pas être négligée. Les programmes gedetineerden zeker niet uit het oog worden verloren. de déradicalisation au sein de la prison sont certes De deradicaliseringstrajecten binnen de gevangenis zijn utiles, mais il ne faut pas être naïf à cet égard et partir zeker nuttig, maar men mag in dezen niet naïef zijn en du principe que chacun refait rapidement sa vie. Un zomaar geloven dat iedereen snel zijn leven betert. Een contrôle et un suivi de qualité sont donc nécessaires. goede monitoring en opvolging zijn dan ook noodzakelijk.

Des défis énormes se posent dans la chaîne d’exécu- De uitdagingen in de strafuitvoeringsketen zijn gigan- tion des peines. Il convient d’accorder une plus grande tisch. Er moet meer aandacht gaan naar recidivebeperking attention à la réduction de la récidive et à la resocialisa- en resocialisatie in de maatschappij. In de gevangenis- tion dans la société. Dans les prisons, outre la sécurité, sen moet er naast veiligheid prioritair worden ingezet op la priorité doit être donnée à une détention sensée. La zinvolle detentie. De resocialisatie moet beginnen tijdens resocialisation doit commencer pendant la détention et de detentie en niet pas erna. Hierop inzetten heeft een pas seulement après. La mise en place de cette approche preventief effect naar de toekomst toe. aura un effet préventif.

Dans ce domaine également, il y a lieu de prévoir des Er is ook hier nood aan alternatieve bestraffing en peines alternatives et un règlement alternatif des litiges. alternatieve geschillenbeslechting. Het project van Le projet des chambres de traitement de la toxicomanie de drugsbehandelingskamers heeft bewezen dat een a prouvé qu’un programme adapté fonctionnait pour aangepast traject voor bepaalde vormen van probleem- certains types de comportements problématiques: la gedrag werkt: de recidive is heel sterk afgenomen bij récidive a diminué de manière significative chez les deze beklaagden. Dit toont aan dat een alternatieve intéressés. Cela prouve qu’une approche alternative aanpak, waarbij de onderliggende reden voor het plegen qui supprime la raison sous-jacente de commettre des van strafbare feiten wordt weggenomen, een effici- infractions est un moyen efficace de prendre en charge ente manier is om te gaan met bepaalde delinquenten. certains délinquants. Mme Gabriëls estime donc que Mevrouw Gabriëls is dan ook van oordeel dat de eerste les premiers projets liés à la chambre de traitement de projecten met de drugsbehandelingskamer moeten la toxicomanie devraient être étendus afin de pouvoir worden uitgebreid zodat er overal in het land op deze procéder de cette manière dans tout le pays. manier kan worden gewerkt.

La membre souligne qu’il convient également d’agir en Het lid stipt aan dat ook ten aanzien van de slachtof- faveur des victimes. Il est important qu’elles se sentent fers het één en ander in gang moet worden gezet. Het entendues et soutenues. L’attention accordée aux vic- is belangrijk dat slachtoffers zich gehoord en gesteund times est très importante pour l’intervenante, et elle est voelen. Aandacht voor slachtoffers is voor haar zeer be- heureuse de voir cet aspect reflété dans les documents, langrijk en ze is tevreden dit aspect ook terug te vinden in d’autant qu’un volet spécifique est en outre dédié aux de documenten, zeker omdat er ook specifiek aandacht victimes d’abus sexuels. wordt besteed aan de slachtoffers van seksueel misbruik.

Chaque jour, huit personnes signalent un viol à la Elke dag melden acht mensen bij de politie dat ze police. Toutefois, neuf victimes sur dix se taisent. Par verkracht zijn. Negen slachtoffers op tien houden echter honte, par désespoir ou par peur. Souvent, l’auteur est une hun mond. Uit schaamte, radeloosheid of angst. Vaak personne connue de leur entourage. Chaque année, on is de dader een bekende uit hun omgeving. Elk jaar zijn compte des dizaines de milliers de victimes, femmes et er tienduizenden slachtoffers, vrouwen én mannen. De hommes. Ces dernières années, cette question a bénéfi- laatste jaren is de aandacht hiervoor toegenomen, ook in cié d’une attention accrue, y compris au Parlement. Des het Parlement. Er zijn positieve stappen genomen, zoals mesures positives ont été prises, telles que la création de oprichting van enkele zorgcentra voor slachtoffers. De de centres de prise en charge des victimes. Les centres zorgcentra worden als waardevol beschouwd, slachtoffers de soins sont plébiscités, les victimes s’y sentent bien voelen er zich goed opgevangen en ondersteund. De

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 137

accueillies et soutenues. La membre accueille donc door de minister geplande structurele inbedding juicht positivement l’ancrage structurel envisagé par le ministre. het lid dan ook toe.

La justice ne se limite cependant pas à punir les crimi- Justitie is echter meer dan de bestraffing van misda- nels. Elle doit également être en mesure de répondre aux digers. Justitie moet ook kunnen inspelen op nieuwe nouvelles formes de vie commune. Ces dernières années, samenlevingsvormen. De Open Vld-fractie is de afge- le groupe Open-Vld a été le moteur de la réforme du lopen jaren de drijvende kracht geweest achter de her- droit des successions. Dans le droit civil, il reste fort à vorming van het erfrecht. Op het vlak van het burgerlijk faire; l’intervenante songe à la réforme du droit de la recht ligt er nog veel werk op de plank; de spreekster filiation, un défi auquel s’était déjà attaqué le précédent denkt hierbij aan de hervorming van het afstammings- ministre de la Justice et qu’il peut poursuivre dès que recht, een uitdaging die de vorige minister van Justitie possible, en collaboration avec le groupe Open Vld et al ter hand had genomen en dat hij hier samen met de la commission. Open Vld-fractie en de commissie zo vlug mogelijk kan verder zetten.

Mme Gabriëls se félicite que le ministre de la Justice Mevrouw Gabriëls vindt het een goede zaak dat de accorde une grande attention à la sécurité routière. La minister van Justitie veel aandacht heeft voor de ver- membre forme le vœu que des résultats pourront être keersveiligheid. Het lid drukt de hoop uit dat op dit vlak obtenus dans ce domaine. Réduire le nombre de victimes resultaten kunnen worden geboekt. Het verminderen van de la route est un noble objectif. het aantal verkeerslachtoffers is een mooie doelstelling.

La membre revient sur l’ambition du ministre d’élaborer Het lid komt terug op de ambitie van de minister un nouveau Stroomplan XXL et sur la problématique voor de opmaak van een nieuw Stroomplan XXL en de de la drogue dans le port d’Anvers. En tant que bourg- drugsproblematiek in de Antwerpen. Als burgemeester mestre, elle a pu constater que les faits liés à la drogue heeft zij kunnen vaststellen dat drugsgerelateerde feiten s’exportent de plus en plus, ces dernières années, vers de laatste jaren steeds meer overwaaien richting haar sa propre province de Flandre orientale. Elle attire dès eigen provincie Oost-Vlaanderen. Zij vestigt er dan ook lors l’attention sur le fait qu’il convient de ne pas négliger de aandacht op dat de strijd tegen de drugs ook op non plus la lutte contre le trafic de drogues dans d’autres andere plaatsen niet mag worden vergeten. Er is laatst endroits. Une prise record a bien été effectuée récem- wel een recordvangst gedaan in Antwerpen maar die ment à Anvers, mais ce conteneur est apparemment container kwam blijkbaar via Zeebrugge en ook in de passé par Zeebrugge et de grosses prises ont égale- haven van Gent werden recent grote vangsten gedaan. ment été effectuées récemment dans le port de Gand. Daarbij aansluitend komt zij terug op het in 2019 ge- Dans le même ordre d’idées, elle revient sur le Plan lanceerde Kempen-Maasplan. De drugsproblematiek Kempen-Maas lancé en 2019. Le problème de la drogue in de Kempen (zowel de Limburgse als de Antwerpse en Campine (tant limbourgeoise qu’anversoise) est d’un Kempen) is van een heel andere orde dan die in de tout autre ordre que dans le port d’Anvers. Bien qu’une haven van Antwerpen. Hoewel een groot deel van de grande partie du commerce de la cocaïne à Anvers soit cocaïnehandel in Antwerpen ook vanuit Limburg en de également organisée depuis le Limbourg et la Campine, Kempen wordt georganiseerd, heeft de Kempen ook la Campine connaît également un problème très spéci- een heel specifiek probleem. Vroeger waren er, door fique. Dans le passé, la région comptait de nombreuses de bosrijke en afgelegen gebieden en de nabijheid van plantations de cannabis en raison des zones boisées et de Nederlandse grens, veel cannabisplantages. De éloignées et de la proximité de la frontière néerlandaise. laatste jaren zijn er meer en meer drugslabo’s voor de Ces dernières années, de plus en plus de laboratoires aanmaak van synthetische drugs bijgekomen. De minister de production de drogues synthétiques sont venus s’y heeft zelf ook in dezen verwezen naar een beter overleg ajouter. Le ministre lui-même a également évoqué en met zijn Nederlandse collega wat inderdaad bijzonder la matière une meilleure concertation avec son homo- belangrijk is voor de grenszone. logue néerlandais, ce qui est en effet particulièrement important pour la zone frontalière.

Enfin, Mme Gabriëls revient sur l’appel du ministre à Mevrouw Gabriëls komt tot slot terug op de oproep van pouvoir mener un dialogue positif, non seulement avec de minister om een positieve dialoog te kunnen voeren la commission de la Justice mais aussi avec toutes les en dit niet enkel met de commissie voor Justitie maar parties prenantes sur le terrain. La membre est dès lors ook met alle stakeholders op het terrein. Het lid heeft disposée à œuvrer aux réformes nécessaires et utiles. er dan ook zin is om te werken aan de noodzakelijke en Elle espère que le ministre pourra toutefois donner un nuttige hervormingen. Zij hoopt dat de minister de oude

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 138 DOC 55 1578/012

nouvel élan à la vieille dame qu’est la Justice et pourra dame die het gerecht toch wel is, een nieuw elan kan davantage lui donner l’image d’une jeune femme moderne. geven en meer in de richting kan duwen van een jonge Il peut déjà compter sur le soutien de Mme Gabriëls. moderne vrouw. Hij kan alvast rekenen op de steun van mevrouw Gabriëls.

Mme Vanessa Matz (cdh) indique que la note du Mevrouw Vanessa Matz (cdH) geeft aan dat de beleids- ministre est très ambitieuse et contient de bonnes choses nota van de minister de lat zeer hoog legt en positieve que son groupe soutiendra. Elle apprécie la méthode punten bevat die haar fractie zal steunen. Zij waardeert proposée par le ministre qui pourra compter sur une de werkwijze die de minister voorstelt en geeft aan dat attitude constructive de l’oratrice, mais aussi sur sa vigi- hij op een constructieve houding van haar kant kan lance. Il faut parfois pouvoir dépasser les clivages pour rekenen, maar dat ze tegelijkertijd waakzaam zal zijn. pouvoir faire de bonnes politiques. Il faudra maintenant Soms moet men verschillen kunnen overstijgen om concrétiser les objectifs ambitieux du ministre. een goed beleid te kunnen voeren. Nu komt het erop aan dat de minister zijn ambitieuze doelstellingen in de praktijk brengt.

La justice est le pilier essentiel de la démocratie. Ce Justitie is een essentiële pijler van de democratie. Dat sont les premiers mots du ministre et ils devront rester zijn de eerste woorden van de minister, die zich volgens votre principe tout au long de cette législature. Les de spreekster ook gedurende de hele regeerperiode acteurs de la justice ont trop l’impression que ce pilier a door dat principe moet laten leiden. Bij de gerechtelijke été mis à mal depuis tant d’années. Ce maitre mot doit actoren leeft al te zeer de indruk dat die pijler al jaren- donc être réaffirmé avec force de même que celui de lang stiefmoederlijk wordt behandeld. Dat uitgesproken rendre confiance en la justice tant pour le justiciable que beginsel moet dus met daden kracht worden bijgezet, pour les acteurs de la justice eux-mêmes. Pour rendre evenals het voornemen dat in het gerecht vertrouwen moet confiance en cette justice et lui redonner la force qu’elle kunnen worden gesteld, zowel door de rechtzoekende doit avoir en qualité de troisième pouvoir de l’État, des als door de gerechtsactoren zelf. Om het vertrouwen in mesures fortes mais très concrètes devront être prises dat gerecht te herstellen en het de kracht te verlenen die et appliquées. Le monde de la Justice attend cela avec het als derde macht van de Staat moet hebben, moeten grande impatience. Il s’agit d’un fameux challenge. doortastende, maar heel concrete maatregelen worden genomen en toegepast. Het rechtswezen kijkt daar vol ongeduld naar uit. Het betreft een uitdaging van formaat.

Il y a beaucoup de bonnes choses dans cette note In de beleidsnota staan veel goede zaken; de spreek- et l’oratrice espère vraiment que le ministre pourra les ster hoopt van harte dat de minister ze zal kunnen verwe- réaliser. D’autres questions l’inquiètent. zenlijken. Andere aspecten baren haar dan weer zorgen.

Le cdH n’a eu de cesse de réclamer le refinance- Al jarenlang pleit het cdH voor een grondige herfi- ment massif de la Justice et sa revalorisation depuis nanciering van het gerecht en voor de herwaardering des années. Dans sa déclaration gouvernementale, ervan. In zijn regeerverklaring heeft de eerste minister le Premier ministre a annoncé le refinancement de la aangegeven dat het rechtswezen voor een bedrag Justice à hauteur de 528 millions d’euros et de 242 mil- van 528 miljoen euro zal worden geherfinancierd en lions pour les bâtiments judiciaires et les prisons. C’est dat 242 miljoen euro zal worden uitgetrokken voor de un des enjeux majeurs pour ce département, parent gerechtsgebouwen en de gevangenissen. Dat is een pauvre depuis trop d’années. van de grote uitdagingen voor dit departement, dat er al sinds vele jaren te bekaaid van afkomt.

En matière de budget, le ministre a annoncé un mon- Inzake budget heeft de minister een bedrag van 250 mil- tant de 250 millions (ou 300 millions – les deux chiffres joen euro in uitzicht gesteld (of van 300 miljoen euro – ont été évoqués – pour l’année 2021) dont 125 millions beide cijfers zijn genoemd) voor 2021, waarvan 125 mil- seraient décidés en mars 2021. Quelle est la réalité? joen euro zou worden toegewezen in maart 2021. Hoe Pourquoi l’allocation de ce montant n’est-elle pas décidée zit de vork hier echt in de steel? Waarom wordt over dès maintenant? Quelles seront les premières initiatives de toewijzing van dat bedrag niet nu al beslist? Welke financées par cet apport très appréciable? initiatieven zullen met die hoogst lovenswaardige inbreng als eerste worden gefinancierd?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 139

Le ministre veut mettre l’humain au centre, c’est Het is belangrijk dat de minister het menselijk aspect essentiel et le ministre le présente comme un des grands centraal wil stellen; hij merkt dat principe aan als een van principes de sa note d’orientation politique. L’oratrice de kernbeginselen van zijn beleidsnota. Dat verheugt de s’en réjouit. Cependant, il lui semble que certaines spreekster. Toch dreigen sommige in uitzicht gestelde mesures qui sont préconisées risquent d’avoir des effets maatregelen volgens haar neveneffecten te hebben die secondaires qui viennent à l’encontre de ce principe. haaks staan op dat principe.

Les annonces qui sont positives et dont l’oratrice De spreekster bestempelt de volgende in uitzicht attend des concrétisations rapides quant au principe gestelde beleidsdaden als positief en verwacht dat ze de l’humain: met betrekking tot de toetsing aan het menselijkheids- principe snel ten uitvoer worden gelegd.

L’attention aux victimes et particulièrement les victimes Aandacht voor de slachtoffers en in het bijzonder de de violences sexuelles et familiales, de même pour les slachtoffers van seksueel en familiaal geweld, alsmede enfants soit témoins soit victimes, le guichet unique et voor de kinderen die getuige dan wel slachtoffer zijn, het la simplification administrative. Les départements de eenheidsloket en de administratieve vereenvoudiging. De l’Intérieur, de la Justice et de l’Egalité des chances ont departementen Binnenlandse Zaken, Justitie en Gelijke les moyens et semblent en cohérence sur ces questions Kansen beschikken over de middelen en lijken over die essentielles. Cela passe notamment par l’élargissement belangrijke vraagstukken op dezelfde golflengte te zitten. des centres de prise en charge et un centre d’expertise Een en ander behelst onder meer de uitbreiding van de violences sexuelles au sein de l’IEFH. Actuellement, les zorgcentra na seksueel misbruik en een kenniscentrum victimes de violences conjugales, si ce ne sont pas des voor seksueel geweld bij het IGVM. Tenzij ze eveneens violences sexuelles, ne peuvent pas déposer plainte à het slachtoffer zijn van seksueel geweld, kunnen de l’hôpital. Ce n’est pas un détail. Cette faculté doit leur slachtoffers van echtelijk geweld momenteel geen klacht être donnée. indienen in het ziekenhuis. Dat is geen kleinigheid. Die mogelijkheid moet hen worden geboden.

L’oratrice donne aussi l’exemple de la politique de De spreekster verwijst als voorbeeld naar het sp.anse l’Espagne en la matière, avec des sections spéciales beleid ter zake, waar op de politiecommissariaten speciale dans les commissariats, des magistrats formés spécifi- afdelingen bestaan, magistraten specifieke opleidingen quement et un jugement qui intervient dans les 72 heures. krijgen en het vonnis wordt gewezen binnen een termijn Nous n’aurons de résultat que si on a des jugements van 72 uur. Resultaten staan of vallen met snelle recht- qui interviennent rapidement. Souvent, les faits se spraak. Vaak worden feiten gepleegd in de aanloop passent quand on est en attente d’un jugement. Il faut naar de uitspraak van het vonnis. Om de slachtoffers donc pouvoir travailler à des procédures pénales plus van geweld te beschermen, moet dus kunnen worden courtes pour mettre en sécurité la victime des violences. gewerkt met kortere strafprocedures.

Mme Matz ne voit cependant pas d’augmentation Mevrouw Matz stelt evenwel vast dat de budgetten pour les centres d’appui violences sexuelles dans les voor de zorgcentra na seksueel geweld niet toenemen. budgets. Pourquoi? Hoe komt dat?

L’accès à la justice au sens large pour tous les ci- De toegang tot de rechter in ruime zin voor alle burgers, toyens qui a été largement empêché lors des législatures die tijdens de vorige regeerperiodes sterk belemmerd précédentes (TVA des avocats, droits de greffe, frais is geweest (door advocaten aangerekende btw, grif- d’huissiers, dispositions de procédure limitant l’accès fierechten, deurwaarderskosten, procedurebepalingen (opposition, appel)); die de toegang inperken (verzet, beroep)).

La mise en œuvre de la réforme de l’aide juridique De tenuitvoerlegging van de hervorming van de juri- de seconde ligne et l’évaluation de celle-ci; dische tweedelijnsbijstand en de evaluatie ervan.

L’accès au numérique y compris pour le justiciable lors De toegang tot digitale procedures, ook voor de des dépôts des requêtes et autres actes de procédure; rechtzoekende, bij het indienen van verzoekschriften of andere procedurehandelingen.

La volonté d’engager des magistrats et personnel Het voornemen om magistraten en gerechtspersoneel judiciaire pour réduire l’arriéré judiciaire. Quel est le in dienst te nemen om de gerechtelijke achterstand te

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 140 DOC 55 1578/012

nombre prévu? De quel type de profils s’agit-il? Quel verkleinen. Om welke aantallen gaat het hier? Om welke est le budget supplémentaire?; soorten profielen? In welk extra budget wordt voorzien?

Le dialogue avec le terrain pour connaitre les besoins De dialoog met het veld om naar diens behoeften de celui-ci; te peilen.

Le fait de favoriser l’attractivité de la profession de Het bevorderen van de aantrekkingskracht van het magistrat, l’accès à cette profession et la nomination beroep van magistraat, van de toegang tot dat beroep de magistrats, la valorisation de cette profession et la en de benoeming van magistraten, van de opwaar- création d’un statut du magistrat; dering van het beroep en van de invoering van een magistratenstatuut.

L’importance d’accompagner les détenus avec un Het belang om gedetineerden vanaf het begin van parcours de détention depuis le début de l’incarcération; hun opsluiting te begeleiden met een detentietraject.

Le profil étendu des agents pénitentiaires qui doivent Het verruimde profiel van de penitentiair beambten, pouvoir accompagner de manière humaine les détenus die de gedetineerden niet alleen moeten bewaken maar en plus de les surveiller; er ook menselijk mee moeten kunnen omgaan.

L’importance de créer des prisons différenciées en Het belang om naargelang van het profiel van de fonction des profils des détenus et de créer de petites gedetineerden gedifferentieerde gevangenissen op structures plus humaines et centrées sur la réadaptation te richten en te voorzien in kleinere menselijker struc- du détenu; turen, die toegespitst zijn op de resocialisatie van de gedetineerde.

L’importance des règlements alternatifs de conflits Het belang van alternatieve geschillenbeslechting, die qui sont surtout constructifs pour les personnes elles- vooral constructief is voor de betrokkenen zelf, omdat mêmes qui acceptent plus durablement les solutions zij beter kunnen leven met oplossingen waarvoor zij zelf qu’elles ont-elles-mêmes choisies. Cependant, il faudrait hebben gekozen. Die alternatieve geschillenbeslech- financer l’utilisation de ces modes de règlements que ting, die het cdH steeds heeft bepleit, moet echter ook le cdH a toujours favorisé; worden gefinancierd.

La tolérance zéro par rapport aux violences commises Nultolerantie voor geweld tegen de politie. De spreek- à l’égard de la police. À cet égard, l’oratrice regrette ster betreurt in dat verband de opportuniteitssepots. les classements d’opportunité. Elle fait référence à une Ze verwijst naar een voorstel van resolutie dat vrijwel proposition de résolution votée à la quasi-unanimité qui eenparig werd aangenomen, waarin de reeds genomen retraçait les mécanismes imaginés pour diminuer les maatregelen om geweld tegen de politie te verminderen, violences à l’égard de la police et qui proposait une série werden overlopen en een aantal mogelijkheden werd de pistes pour y arriver. Si on classe sans suite, il faut voorgesteld om dat geweld daadwerkelijk in te dijken. se demander à quoi cela sert d’augmenter les peines. Men moet zich afvragen of strengere straffen zinvol zijn als de zaken toch worden geseponeerd.

Quelles sont les mesures annoncées qui posent Welke van de aangekondigde maatregelen vormen question quant au principe de l’humain mis au centre? een probleem in het licht van het beginsel dat de men- selijkheid centraal moet staan?

L’autonomie de gestion: l’oratrice craint que les Beheersautonomie: de spreekster vreest dat het ge- idées de cette autonomie de gestion (introduite par dachtegoed inzake die beheersautonomie (geïntroduceerd Mme Turtelboom) reviennent à la surface. Quels seront door mevrouw Turtelboom) opnieuw zal opduiken. Welke les critères d’attribution des enveloppes financières pour criteria zullen worden gehanteerd voor de toewijzing la gestion des tribunaux? Ceci est une vraie question van de financiële enveloppes voor het beheer van de quand on entend que la mesure de la charge de travail rechtbanken? Die vraag is heel terecht, wetende dat er sera calculée sur l’output, donc le rendement. La jus- plannen zijn om de werklast te berekenen op basis van tice et ses différentes matières est multiple et doit donc de output, met andere woorden het rendement. Het être différenciée dans le calcul de la charge de travail. gerecht en de daarmee verband houdende aangele- L’humain doit rester au centre car une mesure de la genheden vormen een heel uiteenlopend geheel; bij de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 141

charge de travail qui ne tient pas compte de l’humain berekening van de werklast moet dus gedifferentieerd ferait glisser la justice vers une pratique qui tient plus te werk worden gegaan. Het menselijke aspect moet compte du rendement (le nombre de jugements rendus centraal blijven staan; een werklastmeting die geen dans un délai le plus court possible) que de l’objectif de rekening houdt met de mens, zal bewerkstelligen dat rendre une justice qualitative. het gerecht afglijdt naar een praktijk die veeleer gericht is op rendement (het aantal vonnissen dat binnen een zo kort mogelijk tijdspanne wordt gewezen) dan op een kwalitatieve rechtspraak.

L’oratrice cite Manuella Cadelli qui disait que “C’est De spreekster citeert Manuella Cadelli, die het vol- une loi qui instaure une véritable tutelle du ministère gende stelde: “C’est une loi qui instaure une véritable de la Justice sur le fonctionnement de la justice et en tutelle du ministère de la Justice sur le fonctionnement compromet l’indépendance car il conditionne ses bud- de la justice et en compromet l’indépendance car il gets à ses “résultats” évalués par l’exécutif, nécessai- conditionne ses budgets à ses “résultats” évalués par rement chiffrés, en termes de production et de rapidité, l’exécutif, nécessairement chiffrés, en termes de pro- et faisant primer le quantitatif sur le qualitatif. Ce qui est duction et de rapidité, et faisant primer le quantitatif sur contraire même à la notion de justice. Des tribunaux qui le qualitatif. Ce qui est contraire même à la notion de fonctionnent sur ce principe rendront donc une autre justice. Des tribunaux qui fonctionnent sur ce principe forme de justice, dégagée de l’humanisme qui doit s’y rendront donc une autre forme de justice, dégagée de imposer” (Manuela Cadelli – le Soir 10.11 2020) l’humanisme qui doit s’y imposer.” (Manuela Cadelli -le Soir 10.11 2020).

La digitalisation: Même si la digitalisation du dossier Digitalisering: Hoewel de digitalisering van het ge- judiciaire et l’informatisation de la Justice doivent être rechtelijk dossier en de informatisering van het gerecht des objectifs prioritaires et urgents, il n’en reste pas prioritaire en dringende doelstellingen moeten zijn, neemt moins que certaines des mesures peuvent gravement dit niet weg dat bepaalde maatregelen een ernstige atteindre le caractère humain de la justice qui doit rester aantasting kunnen vormen van de menselijkheid van het le principe premier. gerecht, wat het belangrijkste streefdoel moet blijven.

La procédure par vidéo conférence: chaque dossier De procedure via videoconferentie: in elk gerechte- judiciaire a intérêt à avoir un contact direct entre le lijk dossier is een direct contact tussen de magistraat, magistrat, les justiciables et les avocats. Les acteurs du de rechtzoekenden en de advocaten belangrijk. De monde judiciaire sont en règle générale très opposés à gerechtsactoren zijn doorgaans fel gekant tegen die cette évolution (sauf peut-être dans des dossiers uni- evolutie (behalve misschien in louter technische dossiers quement techniques ou pour des actes de procédure) of voor bepaalde procedurehandelingen).

En outre, les audiences par vidéo conférence pour les Bovendien zijn zittingen met gedetineerden via vi- détenus sont elles aussi à proscrire totalement. deoconferenties volledig uit den boze.

Le ministre parle d’une justice moderne: De minister heeft het over een modern rechtswezen:

L’informatisation est essentielle pour moderniser la Informatisering is van wezenlijk belang om het ge- justice. Sans elle et le matériel manquant mais indispen- recht te moderniseren. Zonder die informatisering en sable (ordinateurs performants, logiciels, imprimantes, het daartoe ontbrekende, maar onontbeerlijke materiaal écrans, photocopieuses et scanners) qui l’accompagne (krachtige computers, software, printers, schermen, ko- la justice ne pourra évoluer vers la modernité (sous pieertoestellen en scanners) kan het gerecht niet worden réserve de maintenir le caractère humain); gemoderniseerd (indien het ook menselijk wil blijven);

Des bâtiments modernes tant pour les lieux de justice moderne gebouwen voor zowel de rechtbanken als que pour les prisons et centres de psychiatrie: cela doit de gevangenissen en de psychiatrische instellingen: het constituer une priorité pour rendre dignes et salubres moet een prioriteit zijn om van de gerechtsgebouwen les lieux de travail judiciaire et les prisons; en de gevangenissen menswaardige plaatsen te maken waarin het gezond werken en wonen is;

Des prisons différenciées par rapport aux profils des gedifferentieerde gevangenissen naargelang van het détenus. L’oratrice serait évidemment très heureusement profiel van de gedetineerden. De spreekster zou uiteraard

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 142 DOC 55 1578/012

surprise si le ministre arrive enfin à un modèle de prisons heel aangenaam verrast zijn, mocht de minister eindelijk qui permette un vrai changement de perspectives pour een gevangenismodel aanbieden dat de gedetineerden les détenus. echt nieuwe perspectieven biedt;

La modernisation passe aussi par un vrai statut de la geen modernisering zonder een echt statuut voor magistrature (revalorisation, temps partiel) du personnel de magistratuur (opwaardering, deeltijds werken), be- judiciaire mieux formé avec compétences adéquates, du ter opgeleid gerechtelijk personeel dat over passende personnel pénitentiaire (avec des formations à l’accom- vaardigheden beschikt, penitentiair personeel (met pagnement de certains d’entre eux), des experts judi- opleidingen ter begeleiding van sommige personeels- ciaires (paiement rapide des honoraires, revalorisation leden), gerechtelijk deskundigen (snelle uitbetaling van des barèmes d’honoraires, facilitation administrative). de honoraria, opwaardering van de honorariumschalen, Mme Matz se réjouit des déclarations d’intentions du administratieve vereenvoudiging). Mevrouw Matz is ministre. Elles sont encore peu concrètes et on ne voit tevreden met de intentieverklaringen van de minister. pour l’instant aucune ligne budgétaire qui annoncerait Deze zijn echter nauwelijks concreet, en vooralsnog véritablement un changement de cap réel. valt geen begrotingslijn te bespeuren die een reële koerswijziging aankondigt.

Le ministre veut aussi une justice rapide: De minister wil tevens een snel werkend gerecht:

Sur le plan pénal, l’oratrice n’est pas opposée, pour Op strafrechtelijk vlak heeft de spreekster geen be- certains délits et surtout pour les infractions en flagrant zwaren tegen een snellere rechtsgang voor bepaalde délit et/ou reconnues à une procédure plus rapide (l’ora- misdrijven, en vooral voor misdrijven waarbij de dader trice fait référence aux violences conjugales mentionnées op heterdaad wordt betrapt en/of bekend is (de spreek- ci-avant). Mais il faut faire attention que ce type de pro- ster verwijst in dat verband naar het eerder vermelde cédure ne porte pas atteinte aux droits de la défense. huiselijk geweld). Wel moet erover worden gewaakt dat dergelijke procedure de rechten van verdediging niet in het gedrang brengt.

Le ministre veut réformer le Code pénal, le Code de De minister wil het Strafwetboek, het Wetboek van straf- procédure pénale et de l’application des peines: vordering en het Wetboek van strafuitvoering hervormen:

L’oratrice est favorable à la réforme du Code pénal De spreekster is voorstander van de hervorming van telle qu’elle a été rédigée par le groupe d’experts et non het Strafwetboek zoals die door de groep van deskun- dans sa version gouvernementale passée. digen werd uitgewerkt, maar niet van de versie die de regering ervan had gemaakt;

Le ministre annonce que la réforme du Code de pro- de minister kondigt aan dat bij de hervorming van het cédure pénale sera travaillée au départ de la réforme Wetboek van strafvordering zal worden uitgegaan van de des experts alors même que dans le même temps il hervorming die de deskundigen voorstellen, terwijl hij er affirme non seulement que la figure du juge d’instruction tegelijk op wijst dat de figuur van de onderzoeksrechter pose problème et que la Cour d’assises ne sera pas een probleem doet rijzen en dat het hof van assisen niet supprimée. Qu’en est-il alors réellement? zal worden afgeschaft. Wat is daar nu van aan?

Mme Matz en termine en rappelant sa disponibilité à Tot besluit geeft mevrouw Matz aan dat ze, in het travailler avec la majorité à l’intérêt général. Il ne faut pas algemeen belang, bereid is samen te werken met de tout remettre en cause en permanence mais il faut avoir meerderheid. Niet alles moet voortdurend ter discussie une vision sur le long terme. L’oratrice souligne qu’une worden gesteld, maar er is wel een langetermijnvisie série de propositions de loi du cdH sont pendantes nodig. De spreekster benadrukt dat een aantal wets- notamment sur les sujets suivants: le consentement en voorstellen van haar fractie in behandeling is, met name matière sexuelle (réforme du Code pénal ); la délégation betreffende toestemming op seksueel vlak (hervorming de sommes en matière de contributions alimentaires van het Strafwetboek), de machtiging tot het ontvangen (lutte contre la pauvreté des familles mono parentales van geldbedragen inzake de onderhoudsbijdragen (ar- ); le financement de la médiation familiale (financement moedebestrijding bij eenoudergezinnen), de financiering de 5 séances lorsque des enfant sont issus du couple van gezinsbemiddeling (financiering van vijf sessies ); le bracelet anti-rapprochement pour lutter contre les indien het koppel kinderen heeft) en het stalkingalarm violences conjugales et ex conjugales. om geweld tussen partners of ex-partners tegen te gaan.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 143

Mme Sophie Rohonyi (DéFI) indique que les enga- Mevrouw Sophie Rohonyi (DéFI) wijst erop dat de gements du gouvernement Vivaldi pour une Justice Vivaldi-regering stevige toezeggingen heeft gedaan met moderne, informatisée et douée d’un cadre plus important het oog op een modern, geïnformatiseerd gerecht met de magistrats et de personnel judiciaire sont forts. Ils sont een ruimer kader van magistraten en gerechtspersoneel. forts et surtout essentiels, parce que la Justice ne doit Dat zijn stevige maar vooral essentiële toezeggingen, plus être vue comme un simple département ministériel daar Justitie niet langer mag worden beschouwd als mais comme notre troisième pouvoir constitué, celui qui louter een ministerieel departement, maar als de derde conditionne l’exercice même de nos droits et libertés, staatsmacht, die de uitoefening van de rechten en vrijhe- qui empêche le règne de l’arbitraire, qui protège les plus den regelt, die willekeur belet, die de meest kwetsbaren vulnérables, et qui contribue ainsi à notre paix sociale. beschermt en die aldus bijdraagt tot de sociale vrede.

La Justice est un service public indépendant qui doit Justitie is een onafhankelijke overheidsdienst die permettre à chacun de faire valoir ses droits. L’ennui, c’est iedereen in de mogelijkheid moet stellen zijn rechten que les engagements contenus dans cette note étaient te doen gelden. Het probleem is dat de toezeggingen également portés par les gouvernements précédents. in deze beleidsnota ook al door de vorige regeringen Et on a vu avec quel résultat. L’oratrice plaçait donc werden gedaan. Het resultaat daarvan is bekend. De beaucoup d’attentes dans la note de politique générale spreekster had dus hoge verwachtingen van de beleids- et le budget du ministre, or, à leur lecture attentive, il en nota en van de begroting van de minister, maar toen ze résulte de nombreuses déceptions dont fait part l’oratrice. die aandachtig doornam, werd ze op diverse punten teleurgesteld. Die bevindingen stelt ze aan de orde.

Le budget de la Justice contient des contradictions. De begroting van Justitie bevat tegenstrijdigheden. S’il a l’ambition de faire des violences sexuelles une Hoewel ernaar wordt gestreefd van seksueel geweld priorité, dans le même temps, les subsides aux 3 orga- een speerpunt te maken, verandert er niets aan de nismes chargés de l’accompagnement thérapeutique subsidies die worden toegekend aan de drie organisa- des auteurs d’agressions sexuelles (et qui jouent un ties die belast zijn met de therapeutische begeleiding rôle essentiel en termes de réduction de la récidive et van de daders van seksueel geweld (en die een zeer de désengorgement des prisons) restent les mêmes belangrijke rol spelen inzake het terugdringen van het alors que le nombre d’auteurs à prendre en charge aantal gevallen van recidive en van de overbelasting ne cesse d’augmenter. La situation du Centre d’appui van de gevangenissen, terwijl het aantal te begeleiden bruxellois est catastrophique. D’ailleurs, lors d’auditions daders blijft toenemen. De situatie van het Centre d’appui en mars 2020 sur le TAP, la chercheuse Olivia Nederlandt bruxellois is rampzalig. Tijdens hoorzittingen over de soulignait l’urgence de créer des accords de coopération strafuitvoeringsrechtbank die in maart 2020 werden avec les entités fédérées pour augmenter le nombre gehouden, heeft speurder Olivia Nederlandt trouwens de places dans les centres pour délinquants sexuels. aangegeven dat er dringend samenwerkingsovereen- Que peut-on répondre à son appel et à l’appel de ces komsten met de deelstaten moeten worden gesloten centres qui ont aujourd’hui la corde au cou? Comment om het aantal beschikbare plaatsen in de centra voor augmenter les places dans ces centres sans budget? zedendelinquenten te verhogen. Hoe kan die oproep, net als die van de centra die thans ternauwernood het hoofd boven water kunnen houden, worden beantwoord? Hoe kan het aantal plaatsen in die centra worden verhoogd zonder budget?

La note contient l’ambition d’une Justice plus acces- De beleidsnota heeft de ambitie het gerecht toegan- sible, notamment pour les plus vulnérables. Cependant, kelijker te maken, met name voor de meest kwetsba- la rétribution des avocats chargés de l’aide juridique ren. De vergoedingen van de advocaten belast met de et l’intervention dans les frais liés à l’organisation des juridische bijstand en de tegemoetkomingen voor de bureaux d’aide juridique restent quasi inchangées alors werkingskosten van de bureaus voor juridische bijstand que les dossiers pro deo vont augmenter de manière blijven echter vrijwel ongewijzigd, terwijl het aantal pro- significative avec l’augmentation des seuils de revenus Deozaken aanzienlijk zal toenemen door het optrekken donnant droit à l’aide juridique de deuxième ligne. Mme De van de inkomensdrempels die recht geven op de juridische Wit s’inquiétait du financement de cette réforme. À cet tweedelijnsbijstand. Mevrouw De Wit maakt zich zorgen égard, il existe des pistes, comme l’affectation du produit over de financiering van die hervorming. In dit verband des droits de greffe (on estime les recettes annuelles zijn er diverse mogelijkheden, zoals de toewijzing van de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 144 DOC 55 1578/012

à 36 millions d’euros) à la rétribution des avocats pro opbrengst van de griffierechten (de jaarlijkse ontvangsten deo. Cette piste a-t-elle été investiguée? worden op 36 miljoen euro geraamd) aan de vergoeding van de pro-Deoadvocaten. Werd die piste onderzocht?

Le ministre a aussi l’ambition d’intensifier la formation De minister heeft tevens de ambitie de basisoplei- de base et la formation continue des magistrats et du ding en de bijscholing van de magistraten en van het personnel judiciaire, avec, à partir de 2021, la dispense gerechtspersoneel uit te breiden, met (vanaf 2021) een d’une formation sur les violences sexuelles et intra- door het IGO verstrekte opleiding over seksueel en familiales par l’IFJ. Cependant, la dotation à l’Institut huiselijk geweld. De dotatie voor het Instituut voor ge- de Formation Judiciaire restera de 16 millions d’euros rechtelijke opleiding zal echter 16 miljoen euro blijven, comme en 2020. net zoals in 2020.

Par ailleurs, le ministre a l’ambition de numériser la Voorts heeft de minister de ambitie het gerecht te digi- Justice. En raison de la crise sanitaire et pour assurer taliseren. Door de gezondheidscrisis en om desondanks malgré tout la continuité du service, un crédit bud- de continuïteit van de dienstverlening te waarborgen, gétaire supplémentaire de 4,5 millions d’euros a été werd in 2020 voorzien in een bijkomend begrotingskrediet prévu en 2020 pour les dépenses liées à l’informatique, van 4,5 miljoen euro voor IT-gerelateerde uitgaven, waar- portant ce budget à 34 millions d’euros. En 2021, ce door dit budget 34 miljoen euro bedroeg. In 2021 zou dat budget retomberait à 30,324 millions, Si on compare ce budget weer dalen tot 30,324 miljoen euro. De vergelijking chiffre avec l’exercice budgétaire 2019, on constate une van dit cijfer met dat van het begrotingsjaar 2019 laat augmentation de 1,810 millions. Le ministre considère- een stijging met 1,810 miljoen euro zien. Is de minister t-il que cette augmentation suffira pour moderniser et van oordeel dat die stijging zal volstaan om het gerecht digitaliser notre Justice? Ce budget tient-il compte des te moderniseren en te digitaliseren? Houdt dit budget besoins à rencontrer pour ce faire? Et a-t-il fait l’objet rekening met de behoeften waaraan daartoe zal moe- d’une concertation avec les acteurs de terrain? ten worden voldaan? Werd daarover overlegd met de spelers in het veld?

Mme Rohonyi indique par ailleurs que la NPG ne défi- Voorts wijst mevrouw Rohonyi erop dat de beleidsnota nit pas clairement où et de quelle manière ces moyens niet duidelijk aangeeft waar en hoe die middelen zullen seront mis en œuvre. La répartition exacte sera décidée worden ingezet. Over de exacte verdeling zal in de loop dans le courant de l’année 2021. C’est bien sûr le droit van 2021 worden beslist. De minister heeft uiteraard dat du ministre, mais cela soulève néanmoins la question recht, maar niettemin rijst de vraag op grond waarvan de savoir sur base de quels éléments cette répartition over die verdeling zal worden beslist. De spreekster sera décidée. L’oratrice imagine que l’évaluation de la neemt aan dat de evaluatie van de werklast van de charge de travail des cours et tribunaux jouera un grand hoven en rechtbanken een grote rol zal spelen. Kan rôle. Le ministre peut-il confirmer cela? Ces évaluations de minister dat bevestigen? Hebben die evaluaties al n’ont-elles pas déjà eu lieu? plaatsgevonden?

Concernant la charge de travail, le ministre indique Met betrekking tot de werkdruk stelt de minister: “De que “Les deux services d’appui du Ministère public (M.P.), beide steundiensten van het Openbaar Ministerie (O.M.) des cours et tribunaux et de la Cour de cassation ont en van de hoven en rechtbanken en het Hof van Cassatie collecté des chiffres sur les inputs, les délais de traite- verzamelden cijfers over input, doorlooptijden en output, ment et les outputs mais l’exercice a finalement échoué.” maar uiteindelijk strandde de oefening.”. Waarom? De Pourquoi? L’intervenante est en tout cas sceptique à spreekster staat in ieder geval sceptisch tegenover het l’idée d’accorder les budgets aux cours et tribunaux en idee om de hoven en rechtbanken budgetten toe te ken- les soumettant en quelque sorte à une obligation de nen op grond van een soort van resultaatsverbintenis résultat lié à la productivité et à la rapidité, autrement gekoppeld aan productiviteit en snelheid, met andere dit aux outputs, plus qu’à la qualité des décisions. woorden aan output, veeleer dan aan kwaliteit van de beslissingen.

Il faut bien sûr évaluer la charge de travail des cours et Uiteraard moet de werklast van de hoven en rechtban- tribunaux, mais cette évaluation doit se faire sur la base ken worden geëvalueerd, maar die evaluatie moet ook d’autres critères également: croissance de la population, gebeuren op grond van andere criteria: bevolkingsgroei, nombre de citations, nombre d’affaires entrantes, heures aantal dagvaardingen, aantal binnenkomende zaken, prestées, complexité des affaires. Dans quelle mesure gewerkte uren, complexiteit van de zaken. In welke mate ces critères seront-ils pris en compte dans le système zullen die criteria in aanmerking worden genomen bij de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 145

d’allocation du ministre? Comment le ministre garantit-il toewijzing door de minister? Hoe waarborgt de minister que ce système d’allocation ne nuira pas à l’indépendance dat die toewijzingsregeling geen afbreuk zal doen aan de de la Justice et à la qualité des décisions? onafhankelijkheid van het gerecht, noch aan de kwaliteit van de beslissingen?

En ce qui concerne le cadre des magistrats, la note Inzake de magistratenformatie geeft de beleidsnota souligne à juste titre le problème d’attractivité de la terecht aan dat het ambt van magistraat onvoldoende fonction de magistrat et préconise une accélération du aantrekkelijk is; in dat verband wordt aangedrongen op processus d’entrée et de recrutement des magistrats et een versneld instroom- en rekruteringsproces van ma- du personnel judiciaire. Comment cette accélération se gistraten en gerechtspersoneel. Hoe zal die versnelling concrétisera-t-elle sans toucher à la qualité des candidats? vorm krijgen zonder te moeten inboeten op de kwaliteit van de kandidaten?

D’après le retour du terrain, ce qui pose surtout pro- Volgens het veld blijken vooral de volgende elementen blème, c’est: een probleem te doen rijzen:

• le retard dans la publication des vacances faute • de vacatures worden laattijdig bekendgemaakt de budget; omdat er geen budget is;

• le retard dans l’organisation des attestations de • de regeling inzake de aflevering van tweetaligheids- bilinguisme pour les avocats qui sont dans la réserve attesten voor de advocaten in de wervingsreserve om de recrutements pour devenir juges à Bruxelles. Car rechter in Brussel te worden, zorgt voor vertragingen. Zij ceux qui ont réussi en octobre doivent attendre le mois die in oktober geslaagd zijn, moeten immers tot maart de mars pour passer leurs examens de bilinguisme du wachten om hun tweetaligheidsexamens bij Selor af te Selor, et ce alors qu’ils ont étudié en néerlandais par leggen, terwijl zij bijvoorbeeld in het Nederlands hebben exemple. Ne pourrait-on pas assouplir les moyens de gestudeerd. Zouden die tweetaligheidsbewijsmiddelen preuve de bilinguisme? Voire assouplir cette obligation niet kunnen worden versoepeld, of zou voor de eentalige pour les tribunaux unilingues à Bruxelles? rechtbanken in Brussel die verplichting inzake tweetalig- heid niet kunnen worden versoepeld?

• le quota de 12 % pour la 3ème voie d’accès magis- • Het quotum van 12 % inzake de derde toegangsweg trature: cela peut se justifier pour les grands arrondisse- tot de magistratuur mag dan wel gerechtvaardigd zijn ments (plus de 100 juges et membres du parquet) mais voor de grote arrondissementen (meer dan 100 rechters cela pose problème pour les plus petits où ce quota est en parketmedewerkers), maar doet een probleem rijzen très vite atteint. Ce quota ne devrait-il pas être revu de voor de kleinere, omdat dat quotum heel snel is bereikt. manière dégressive? Zou dat quotum niet degressief moeten worden herzien?

Par contre, le ministre propose plus de flexibilité dans De minister stelt daarentegen meer flexibiliteit voor les cadres légaux et plus de recrutement de juristes de met betrekking tot de wettelijke personeelsformaties en parquet, criminologues et référendaires pour venir en meer aanwervingen van parketjuristen, criminologen aide aux magistrats. Or, les juristes du parquet n’ont en referendarissen, om de magistraten bij te staan. De pas la même liberté qu’un juge du Parquet. Le modèle parketjuristen hebben echter niet dezelfde vrijheid als du juriste du Parquet (introduit par la loi Pot-pourri II een parketmagistraat. Werd het model van de parket- du ministre Geens fin 2015) a-t-il été évalué avant de jurist (einde 2015 ingesteld bij de potpourri-II-wet van vouloir être généralisé? toenmalig minister Geens) geëvalueerd, alvorens te overwegen het te veralgemenen?

En ce qui concerne les établissements pénitentiaires, Ook wat de penitentiaire inrichtingen betreft, wijst Mme Rohonyi relève ici aussi quelques contradictions. mevrouw Rohonyi op een aantal contradicties.

Le ministre entend accorder de l’importance à la réin- De minister is van plan aandacht te besteden aan de sertion, notamment avec la poursuite du déploiement resocialisatie, in het bijzonder via de verdere uitbouw van des maisons de transition et la création de maisons de de transitiehuizen en via de oprichting van detentiehuizen détention dotées d’un niveau de sécurité adapté mais met een aangepast veiligheidsniveau, die echter bestemd “pour des groupes cibles spécifiques”, par exemple les zouden zijn voor specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld jeunes délinquants. Les prisons de petite taille (maisons jonge delinquenten. De kleinschalige gevangenissen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 146 DOC 55 1578/012

de détention) seraient donc réservées à certains groupes (detentiehuizen) zouden dus worden voorbehouden de détenus (ex.: parents avec enfants, détenus avant voor bepaalde groepen van gedetineerden (bijvoor- leur libération, jeunes délinquants…), et pas aux autres. beeld ouders met kinderen, gedetineerden kort voor Pourquoi? Qu’entend-on par “jeunes délinquants” puisque hun invrijheidstelling, jonge delinquenten enzovoort) en ce sont les Communautés qui sont compétentes en niet voor anderen. Waarom? Wat verstaat men onder matière d’aide à la jeunesse? “jonge delinquenten”, aangezien de jeugdhulp onder de bevoegdheid van de gemeenschappen ressorteert?

Quant aux maisons de transition, elles ne restent Op 18 september 2020 heeft de spreekster de vorige accessibles qu’en fin de peine, et ce alors que le ministre minister van Justitie, de heer Geens, vragen gesteld over reconnait que “Préparer activement les détenus à une de begeleiding van de gedetineerden van bij de aanvang réintégration dans la société commence à partir du début van hun straf. Zijn antwoord was dat in de toekomst an- de la détention” et que “Cette forme de détention est dere mogelijkheden moeten worden overwogen, meer une alternative à la détention classique.” Si c’est une bepaald na de evaluatie van de proefprojecten. Voorts vraie alternative, elle doit être possible dès le début de heeft hij in september 2019 in de pers aangegeven dat la peine.En Commission Justice du 18 septembre 2020, het transitiehuis “Sterkhuis” een proefproject van een jaar l’oratrice interrogeait le ministre de la Justice précédent was, dat in geval van een positieve evaluatie zou kun- M. Geens sur l’accompagnement des détenus dès le nen worden verlengd en worden uitgebreid met een début de la peine. Il avait répondu que “D’autres possibi- honderdtal plaatsen in het hele land. Heeft die evaluatie lités devront être envisagées à l’avenir, notamment après nu, met andere woorden een jaar later, plaatsgevonden? l’évaluation des projets pilotes.” Il annonçait également Wie heeft ze uitgevoerd, en welke zijn de conclusies? en septembre 2019 dans la presse que “la maison de Mag men verwachten dat er een honderdtal plaatsen transition, Sterkhuis était un projet pilote qui durera un zullen bijkomen, zoals de heer Geens een jaar geleden an et que s’il était évalué positivement, il pourra être heeft aangekondigd? prolongé et étendu avec une centaine de places à travers le pays.” Un an après, cette évaluation a-t-elle eu lieu? Par qui a-t-elle été réalisée et avec quelles conclusions? Peut-on s’attendre à la création d’une centaine de places comme annoncé par M. Geens il y a un an?

Mme Rohonyi s’interroge aussi sur les opérateurs qui Mevrouw Rohonyi heeft tevens bedenkingen bij de exploitent les maisons de transition et qui exploiteront operatoren die de transitiehuizen uitbaten en die in de demain les maisons de détention. Le géant de la sécurité toekomst de detentiehuizen zullen uitbaten. Er werd ge- qu’est G4S a été choisi sans jamais que l’on explique au kozen voor het grote veiligheidsbedrijf G4S, zonder dat Parlement les raisons de ce choix, et ce alors que toutes het Parlement ooit uitleg heeft gekregen over de redenen les études internationales démontrent qu’en laissant des voor die keuze, terwijl uit alle internationale studies blijkt organisations lucratives s’occuper de l’exécution de la dat wanneer de strafuitvoering wordt overgelaten aan peine, la qualité en pâtit sur le long terme. Le ministre organisaties met winstoogmerk, de kwaliteit op lange peut-il expliquer le choix de cet opérateur et dire de termijn daaronder lijdt. Kan de minister de keuze voor quelle manière les maisons de transition et de détention die operator toelichten en aangeven hoe de transitie- en seront surveillées? Par qui et pourquoi? de detentiehuizen zullen worden bewaakt? Wie zal dat doen, en waarom?

Le ministre veut en outre poursuivre les Masterplans De minister wil bovendien de masterplannen gevange- Prisons de son prédécesseur, dont la prison de Haren qui, nis van zijn voorganger voortzetten. Die plannen behelzen même si elle est présentée aujourd’hui comme un parc ook de gevangenis van Haren. Hoewel die thans wordt carcéral plus que comme une mégaprison, ne répond aangemerkt als een gevangenispark, veeleer dan als een pas à une politique carcérale telle que demandée par megagevangenis, past ze niet in het gevangenisbeleid tous les experts. Il précise dans sa note que “La mise waarop alle deskundigen hebben aangedrongen. In zijn en œuvre des Masterplans Prisons sera poursuivie et beleidsnota stipt de minister aan dat “de uitvoering van adaptée si nécessaire”. Que vise le ministre par le terme de goedgekeurde masterplannen [wordt] verdergezet en “adapté”? Dans quel sens? Cela signifie-t-il qu’il prévoit geactualiseerd na evaluatie”. Wat bedoelt de minister de réaliser un inventaire précis des travaux à réaliser met “geactualiseerd”? In welke zin? Betekent dit dat hij dans nos prisons et bâtiments judiciaires et qui, par van plan is een gedetailleerde inventaris te maken van

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 147

définition, n’ont pas pu être prévus dans des Masterplans de in onze gevangenissen en gerechtsgebouwen uit te élaborés il y a près de 5 ans? voeren werkzaamheden die per definitie niet konden worden gepland in de bijna vijf jaar geleden uitgewerkte masterplannen?

En outre, que vise le ministre par les mots “si néces- Wat bedoelt de minister bovendien met de woorden “si saire”? Est-ce que l’on peut considérer qu’un audit par nécessaire” in de Franse tekst? Mag men ervan uitgaan la Cour des comptes qui confirmerait ce que la France a dat de regering ertoe zou worden verplicht die master- décidé, à savoir l’abandon des PPP pour les prisons car plannen te herzien, indien een audit van het Rekenhof ceux-ci ne répondent pas aux exigences de transparence zou bevestigen waartoe in Frankrijk werd beslist, name- et de rigueur budgétaire, peut constituer une nécessité lijk dat moet worden afgestapt van de publiek-private obligeant le gouvernement à revoir ces Masterplans? samenwerkingsverbanden voor de gevangenissen, omdat die niet beantwoorden aan de vereisten inzake transparantie en begrotingsdiscipline?

En ce qui concerne les alternatives à la prison, la Wat de alternatieven voor de gevangenisstraf betreft, membre précise que, pendant le premier confine- wijst het lid erop dat tijdens de eerste lockdown de ge- ment, la population carcérale est passée sous la barre vangenisbevolking is gedaald tot minder dan 10 000 ge- des 10 000 détenus suite à des mesures comme le detineerden, ten gevolge van maatregelen zoals het recours accru à la surveillance électronique ou la libéra- toegenomen gebruik van elektronisch toezicht en de tion provisoire à six mois de la fin de la peine. Pourquoi voorlopige vrijlating op zes maanden van het einde van ces mesures n’ont-elles pas été retenues dans le cadre de straf. Waarom werden die maatregelen niet opgeno- de la NPG? men in de beleidsnota?

Le bien-être des agents pénitentiaires au travail est Het welzijn op het werk van de penitentiair beambten influencé par la surpopulation (d’où l’importance de la wordt beïnvloed door de overbevolking (vandaar het question précédente) mais aussi par les mesures enca- belang van de vorige vraag), maar ook door de maat- drant leur travail. Or, le budget prévoit une diminution regelen ter flankering van hun werk. In de begroting is des dépenses permanentes pour les achats de biens echter voorzien in een vermindering van de doorlopende non durables et de services (à l’exclusion des dépenses uitgaven voor de aankoop van verbruiksgoederen en informatiques): médecine du travail, formations, équipe- van diensten (met uitzondering van de informatica- ment de protection individuel (pourtant dans le contexte uitgaven). Voor arbeidsgeneeskunde, opleidingen, de la pandémie): 24 millions en 2021 contre 28 millions individueel beschermingsmateriaal (dat nochtans nodig en 2019. Il en va de même pour les soins médicaux is wegens de pandemie) dalen de middelen van 28 mil- des détenus et internés, où le budget passera à 10 mil- joen euro in 2019 tot 24 miljoen euro in 2021. Hetzelfde lions en 2021 contre 13 millions en 2019. Pourquoi ces geldt voor de medische zorg voor de gedetineerden diminutions? en de geïnterneerden, want daarvoor daalt het budget van 13 miljoen euro in 2019 tot 10 miljoen euro in 2021. Vanwaar die dalingen?

Par ailleurs, pour l’ensemble de nos prisons, moins Voorts zou in al onze gevangenissen samen minder d’un détenu sur deux aurait la possibilité de travailler. dan één gedetineerde op twee de mogelijkheid hebben Quelles mesures ont-elles été prises ou seront prises pour om te werken. Welke maatregelen werden genomen of généraliser et diversifier l’offre de travail et de formation zullen worden genomen om het aanbod aan werk en dans nos prisons? Est-il prévu, en concertation avec opleidingen in onze gevangenissen te veralgemenen les entités fédérées, de mettre en place des formations en te diversifiëren? Is het de bedoeling dat in overleg qualifiantes et d’assurer la certification des compétences met de deelstaten opleidingen worden georganiseerd dans toutes nos prisons? Si oui, à quelle échéance? Le waarmee een diploma kan worden behaald, en te zor- ministre peut-il également confirmer que les formations gen voor een certificering van de vaardigheden in al numériques ne remplaceront pas les formations qui onze gevangenissen? Zo ja, op welke termijn? Kan de doivent avoir lieu en présentiel et où les échanges de minister voorts bevestigen dat de digitale opleidingen proximité voire les apartés pendant les pauses sont de lesvormen met aanwezigheid van een leraar niet importants et souvent enrichissants? Le ministre est-il zullen vervangen? Bij de laatstgenoemde werkwijze

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 148 DOC 55 1578/012

favorable à la création d’un droit du travail ad hoc pour zijn de persoonlijke interactie en de informele contacten les détenus, autrement dit d’un véritable cadre juridique tijdens de pauzes immers belangrijk en vaak verrijkend. respectueux des droits sociaux fondamentaux, à com- mencer par des rémunérations correctes et indexées?

Le ministre prévoit un recours élargi aux modes alter- De minister voorziet in een verruimde aanwending natifs de règlement de conflits, tout en précisant qu’ils van de alternatieve vormen van geschillenbeslechting, ne sont pas possibles dans tous les cas. Quels sont maar verduidelijkt dat zulks niet in alle gevallen mogelijk ces cas? is. Over welke gevallen gaat het?

L’oratrice cite l’exemple des violences intrafamiliales, De spreekster haalt het voorbeeld aan van huiselijk où l’auteur de violences exerce généralement des pres- geweld: aangezien het slachtoffer van de geweldpleger sions psychologiques sur sa victime et pourrait ainsi doorgaans onder diens psychologische druk staat, zou biaiser son consentement. de toestemming misschien niet oprecht kunnen zijn.

L’article 48 de la Convention d’Istanbul prévoit d’ailleurs Artikel 48 van het Verdrag van Istanbul bepaalt trou- que “Les Parties prennent les mesures législatives ou wens het volgende: “De partijen nemen de wetgevende autres nécessaires pour interdire les modes alternatifs de of andere maatregelen die nodig zijn ten behoeve van résolution des conflits obligatoires, y compris la médiation een verbod op verplichte alternatieve procedures voor et la conciliation, en ce qui concerne toutes les formes geschillenregeling, met inbegrip van bemiddeling en de violence”. En effet, selon de nombreuses associations verzoening, ter zake van alle vormen van geweld”. et avocats, même si la médiation n’est pas obligatoire Hoewel bemiddeling in België niet verplicht is, wordt en Belgique, elle est fortement conseillée aux femmes ze vrouwen niettemin volgens veel verenigingen en victimes de violences, avec des conséquences terribles. advocaten immers sterk aangeraden, met alle vreselijke gevolgen van dien.

Le ministre promet en la matière une attention accrue De minister belooft dat meer aandacht zal gaan naar aux violences sexuelles, et notamment à la prise en seksueel geweld, met name naar de slachtofferopvang. charge des victimes. L’oratrice pose la question des De spreekster vraagt naar andere bewijsmiddelen dan moyens de preuves autres que les traces ADN? Elle vise DNA-sporen. Zij geeft aan dat inzonderheid audiovisuele en particulier les auditions audiovisuelles et les lésions verhoren en psychologische letsels (een trauma kan psychologiques (ex: un trauma peut se voir sur une bijvoorbeeld aan de hand van MRI worden vastgesteld) IRM) qui devraient être valorisées dans le cadre d’une een grotere rol zouden moeten spelen in een gerechtelijke procédure judiciaire, ce que demande d’ailleurs le CSJ. procedure; de HRJ is hier trouwens vragende partij voor.

Le ministre envisage aussi une rationalisation des lieux Voorts overweegt de minister te snoeien in het aantal de justice. A-t-on cependant déjà évalué la rationalisation plaatsen waar recht wordt gesproken. Heeft men echter des lieux de justice de paix et ses conséquences sur la al nagegaan waartoe de sluiting van een aantal vrede- justice de proximité? gerechten heeft geleid, en welke gevolgen zulks heeft gehad voor de nabijheidsjustitie?

En matière de procédure civile: il est seulement prévu Inzake de burgerlijke rechtspleging is alleen gepland d’évaluer des mesures adoptées sous la précédente maatregelen te evalueren die tijdens de vorige regeerpe- législature. Une telle évaluation est une bonne chose. riode werden genomen. Een dergelijke evaluatie is een Dispose-t-on cependant déjà aujourd’hui d’assez de goede zaak. Is het echter nu al mogelijk een en ander recul pour opérer cette évaluation? van op voldoende afstand te bekijken om die evaluatie uit te voeren?

Concernant l’augmentation des audiences numé- In verband met de toename van het aantal digitale en riques et écrites (comme le prévoit un avant-projet de schriftelijke zittingen (zoals een voorontwerp van wet in loi), Mme Rohonyi considère que, autant la procédure uitzicht stelt), meent mevrouw Rohonyi dat de schriftelijke écrite pouvait se justifier pendant le premier confinement procedure nog te verantwoorden viel tijdens de eerste (où les audiences avaient dû être suspendues pour se lockdown (toen men de zittingen moest opschorten om concentrer sur le contentieux urgent), autant elle ne se de dringende geschillen te kunnen beslechten), mar dat justifie plus aujourd’hui, parce que le monde judiciaire zulks thans niet langer het geval is: het gerecht heeft a tiré les enseignements du premier confinement en uit de eerste lockdown immers lering getrokken, door

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 149

mettant en place les normes sanitaires appropriées de passende gezondheidsnormen in te stellen (afstand (distances, masques, aération). houden, mondmaskers en ventilatie).

En outre, la procédure écrite n’est pas adaptée devant Bovendien is de schriftelijke procedure niet geschikt le juge de paix, le tribunal de police ou encore devant le voor het vredegerecht, de politierechtbank of nog de tribunal de la famille (où les situations des justiciables familierechtbank (aangezien de situatie van de recht- évoluent très vite et où les audiences permettent ainsi zoekenden zeer snel verandert, kan de inhoud van de d’actualiser le contenu des conclusions). conclusies tijdens de zittingen bij de tijd worden gebracht).

Il a également été confirmé lors de ce second confi- Tevens is tijdens deze tweede lockdown bevestigd nement que la justice constitue un service essentiel. dat het gerecht een essentiële dienst is. Zulks houdt Autrement dit, la justice doit continuer à fonctionner, in dat het gerecht moet blijven werken, de advocaten les avocats peuvent venir plaider et les justiciables se kunnen komen pleiten en de rechtzoekenden mogen déplacer. Il est donc important de permettre à chaque zich naar de rechtbank begeven. Het is dus belangrijk justiciable, qui attend parfois son procès depuis plu- elke rechtzoekende, die soms al jaren op zijn proces sieurs années, d’y être entendu ainsi que son avocat. wacht, de mogelijkheid te bieden om er zelf, net als zijn (article 6, § 1 CEDH). Les avocats voient d’ailleurs cette advocaat, te worden gehoord (artikel 6, § 1 EVRM). De généralisation de la procédure écrite comme une déva- advocaten vatten die veralgemening van de schriftelijke lorisation accrue de leur profession dont la plaidoirie est procedure trouwens op als een verdere uitholling van un élément indispensable. de waardering voor hun beroep, aangezien het pleiten een essentieel onderdeel daarvan is.

Enfin, l’oratrice ajoute que les audiences publiques Ten slotte voegt de spreekster eraan toe dat arti- sont prévues par l’article 148 de la Constitution et sont kel 148 van de Grondwet in openbare terechtzittingen une garantie démocratique essentielle qui doit être voorziet, en dat deze een essentiële democratische préservée, peut-être encore plus en ces temps difficiles waarborg zijn die moet worden gevrijwaard; zulks geldt où croît le complotisme. Elle craint qu’en généralisant la des te meer in deze moeilijke tijden waarin geloof wordt procédure écrite, l’on privilégie la rapidité de la décision gehecht aan complottheorieën. Zij vreest dat door een à sa qualité. veralgemening van de schriftelijke procedure de snelheid van de beslissing zal primeren op de kwaliteit ervan.

D’ailleurs, des juridictions pourraient, pour toutes ces Bepaalde rechtscolleges zouden om al die redenen raisons, envisager de ne pas appliquer le système qui trouwens kunnen overwegen geen gebruik te maken cause plus de problèmes organisationnels qu’il n’en van die regeling, die meer organisatorische problemen résout. Comment peut-on les rassurer et surtout les creëert dan wegwerkt. Hoe kan men die geruststellen, convaincre? en vooral overtuigen?

Le ministre veut mettre en place la procédure accélé- De minister wil de snelrechtprocedure instellen. Hij rée. Il prévoit les “mesures nécessaires pour accélérer voorziet in “de nodige maatregelen om de strafprocedure la procédure pénale, bien entendu toujours dans le sneller te laten verlopen, uiteraard steeds met respect respect des droits de toutes les parties”. Sur le principe, voor de rechten van alle partijen”. Principieel stuurt de la procédure accélérée est un bon signal envoyé à la snelrechtprocedure een goed signaal uit, niet alleen naar société mais aussi aux policiers qui ne supportent plus de samenleving, maar ook naar de politiemensen, die de voir des personnes directement relâchées après avoir het niet langer kunnen aanzien dat burgers onmiddellijk travaillé dur pour les arrêter. Il est fondamental de lutter worden vrijgelaten nadat zij zo hard hebben gewerkt om contre le sentiment d’impunité. hen aan te houden. Het is van fundamenteel belang dat het gevoel van straffeloosheid wordt tegengegaan.

Mme Rohonyi considère en effet que la répression de Mevrouw Rohonyi meent dat de beteugeling van het la violence contre la police et les services de secours geweld tegen de politie en tegen de hulpdiensten inder- doit être une priorité. Il est inacceptable que nos forces daad een prioriteit moet zijn. Het is onaanvaardbaar dat de l’ordre soient violentées alors qu’elles sont là pour tegen onze ordediensten geweld wordt gebruikt terwijl assurer notre sécurité, dans des conditions qui sont, avec zij er zijn om onze veiligheid te vrijwaren, in omstandig- la crise, encore plus difficiles qu’elles ne l’étaient déjà. heden die door de crisis nog moeilijker zijn dan ze al Par contre, la procédure accélérée peut dans certaines waren. De snelrechtprocedure kan in sommige situaties situations présenter des effets pervers. L’intervenante echter kwalijke neveneffecten hebben. De spreekster

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 150 DOC 55 1578/012

prend l’exemple de l’avocat qui proposerait une mesure geeft het voorbeeld van een advocaat die een autonome de probation autonome mais pour laquelle le magistrat probatiemaatregel zou voorstellen, maar waarvoor de n’a pas assez de recul par rapport aux faits pour pouvoir magistraat een en ander niet vanop voldoende afstand y accéder directement. Quid, par ailleurs, des justiciables kan bekijken om er onmiddellijk op te kunnen ingaan. vulnérables (étrangers, défense seule…)? Dans quelle Quid, overigens, met de kwetsbare rechtzoekenden mesure la nouvelle législation annoncée va-t-elle en (vreemdelingen, iemand die zichzelf verdedigt enzo- tenir compte? voort)? In welke mate zal de in uitzicht gestelde nieuwe wetgeving daarmee rekening houden?

Sur la généralisation des audiences par vidéocon- Inzake de veralgemening van de terechtzittingen via férence, Mme Rohonyi se pose plusieurs questions: videoconferentie formuleert mevrouw Rohonyi meerdere bedenkingen.

Selon la note de politique générale, “Cette mesure Volgens de beleidsnota houdt die maatregel reke- tient compte de l’arrêt de la Cour constitutionnelle qui a ning met het arrest van het Grondwettelijk Hof, dat annulé, en juin 2018, la loi du 2016 relative à l’utilisation in juni 2018 de wet van 29 januari 2016 betreffende het de la vidéoconférence pour la comparution d’inculpés gebruik van videoconferentie voor de verschijning van en détention préventive. et ce afin de respecter les droits inverdenkinggestelden heeft vernietigd, met de bedoeling de la défense.” de rechten van verdediging te eerbiedigen.

Or, dans son arrêt, la Cour constitutionnelle rappelait In zijn arrest nr. 2018/76 herinnerde het Grondwettelijk que “le droit de communiquer avec son avocat hors de Hof er echter aan dat “het recht om “met zijn advocaat portée d’ouïe d’un tiers constitue une exigence élé- te communiceren buiten gehoorsafstand van een derde” mentaire du procès équitable”. Comment cette garantie een “elementaire vereiste van een eerlijk proces” vormt. sera-t-elle prévue concrètement? De telles modifications Hoe zal concreet in die waarborg worden voorzien? procédurales méritent en tout cas d’être concertées Over dergelijke procedurele wijzigingen moet in elk avec le secteur. L’oratrice rappelle que le ministre s’est geval overleg worden doorgesproken met de sector. présenté dans la presse comme “un ministre de terrain De spreekster herinnert eraan dat de minister zich in et de dialogue.” de pers heeft opgeworpen als een minister in het veld die openstaat voor dialoog.

Or, le secteur a été mis devant le fait accompli en De sector werd echter voor een voldongen feit gesteld prenant connaissance de l’avant-projet de loi qui prévoit bij de kennisneming van het voorontwerp van wet, dat que “dans toutes les matières, hormis les affaires pénales stelt dat “dans toutes les matières, hormis les affaires et familiales, les audiences de plaidoiries sont purement pénales et familiales, les audiences de plaidoiries sont et simplement supprimées” et que le juge statuera donc purement et simplement supprimées” en dat de rechter “sur la base des conclusions et des dossiers sans dus uitspraak zal doen “sur la base des conclusions et plaidoiries. Si les parties s’y opposent, l’affaire sera des dossiers sans plaidoiries. Si les parties s’y opposent, traitée par vidéoconférence. Et si les parties s’opposent l’affaire sera traitée par vidéoconférence. Et si les parties à la vidéoconférence, l’affaire est remise “à une date s’opposent à la vidéoconférence, l’affaire est remise à indéterminée ou à une date déterminée”. une date indéterminée ou à une date déterminée”.

Une telle mesure est présentée comme temporaire, Een dergelijke maatregel wordt als tijdelijk voorgesteld, mais qui pourra être prorogée par simple arrêté royal, maar ingeval de gezondheidsomstandigheden zulks si les conditions sanitaires le justifient. Cet avant-projet rechtvaardigen, kan ze worden verlengd bij eenvoudig est très vivement critiqué par la magistrature et les bar- koninklijk besluit. Dit voorontwerp stuit op felle kritiek van reaux qui craignent une déshumanisation de la Justice de magistratuur en van de balies; zij vrezen een ontmen- puisque l’on supprime ainsi toute perspective de contact selijking van het gerecht, omdat aldus elk perspectief op entre le juge et le justiciable. Ils regrettent aussi que contact tussen de rechter en de rechtzoekende wordt le ministre ne tienne pas compte des efforts qu’ils ne weggenomen. Voorts betreuren zij dat de minister geen cessent de déployer pour que les audiences puissent rekening houdt met de inspanningen die zij onophoudelijk s’organiser physiquement dans le respect des règles leveren opdat de zittingen “fysiek” kunnen plaatsvinden, sanitaires, notamment en organisant les audiences à met inachtneming van de gezondheidsmaatregelen, heure fixe, mais aussi de la fracture numérique dans notre meer bepaald door de zittingen op vaste tijdstippen te pays. Parce que le recours généralisé à la vidéoconfé- houden. Met de digitale kloof in ons land wordt al even- rence présuppose une égalité des parties en termes de min rekening gehouden. Een veralgemeend gebruik van

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 151

ressources technologiques qui ne correspond pas à la videoconferenties veronderstelt immers dat de partijen réalité. Pourquoi le ministre n’en a-t-il pas tenu compte? in gelijke mate toegang hebben tot technologische hulp- middelen, wat in werkelijkheid niet het geval is. Waarom heeft de minister daar geen rekening mee gehouden?

Pourquoi le ministre ne limite-t-il pas le recours à la Waarom beperkt de minister het gebruik van videocon- vidéoconférence aux audiences sans aucune plus-va- ferenties niet tot de zittingen zonder enige meerwaarde, lue, comme une remise ou une audience de calendrier zoals een zitting waarop een zaak wordt verdaagd of “banale”? Ne craint-il pas un effet pervers des renvois à waarop louter een zittingsdatum wordt vastgelegd? Is date indéterminée en termes d’appels et donc d’aggra- hij niet beducht voor het neveneffect dat beroepen voor vation de l’arriéré judiciaire? Des avocats font déjà part onbepaalde datum zullen worden uitgesteld, waardoor d’audiences de plaidoiries reportées en 2030, ce qui de gerechtelijke achterstand alleen maar zal oplopen? expose notre pays à de nouvelles condamnations pour Nu al geven advocaten aan dat pleidooizittingen zijn dépassement du délai raisonnable. uitgesteld tot 2030, waardoor ons land eens te meer dreigt te worden veroordeeld wegens het overschrijden van de redelijke termijn.

Et quand bien même ce système aurait un effet positif Mocht die regeling alsnog een gunstige uitwerking sur l’arriéré judiciaire - ce dont l’oratrice doute sincère- hebben op de gerechtelijke achterstand – wat de spreek- ment - qu’est-ce qui nous garantit qu’une fois la crise ster oprecht betwijfelt –, wat zijn dan de garanties dat de derrière nous, le ministre ne va pas le maintenir, malgré minister, zodra de crisis achter de rug is, dat systeem niet ses effets négatifs pour les droits de la défense? zal handhaven, in weerwil van de negatieve gevolgen ervan voor de rechten van verdediging?

Concernant le logiciel WebEx utilisé pour ces vidéo- Aangaande de WebEx-software die voor die video- conférences, l’oratrice pose la question de son finan- conferenties wordt gebruikt, heeft de spreekster vragen cement. Quel est son coût exact? De quelle manière over de financiering ervan. Wat is de kostprijs? Hoe sera-t-il amélioré étant donné qu’il n’est pas accessible zal die applicatie worden verbeterd? Ze is immers niet partout, et que l’on ne peut pas voir plus de 6 personnes overal toegankelijk en op één scherm kunnen maximaal à l’écran en même temps, et ce alors que la CEDH zes personen tegelijk zichtbaar zijn, terwijl het EVRM impose de voir toutes les parties au procès? De quelle vereist dat alle procespartijen moeten kunnen worden manière garantit-il la protection des données? gezien. Hoe waarborgt dat systeem de bescherming van de gegevens?

Mme Rohonyi aborde ensuite la question des Vervolgens gaat mevrouw Rohonyi in op de “drugsbe- “Chambres de traitement de la toxicomanie (CTT)” handelingskamers” (DBK), die bij alle rechtbanken van qui seront généralisées au sein de tous les tribunaux eerste aanleg verplicht zullen worden ingevoerd. Dat is de première instance. C’est un très bon choix car ces een uitstekende keuze, aangezien die kamers, die eerst chambres, mises en place en Flandre puis à Charleroi, in Vlaanderen en vervolgens in Charleroi zijn ingesteld, diminuent de 80 % la récidive. La personne met au recidive met 80 % verminderen. De betrokkene stelt een point un plan de réinsertion, qui comprend notamment re-integratieplan op, dat onder meer een opvolging van un suivi de sa toxicomanie, et le juge la reverra tous zijn verslaving omvat, waarna de rechter die persoon les mois pour s’assurer qu’elle reste dans les clous. Au elke maand weerziet om zich ervan te vergewissen dat de bout d’un an, si ça se passe bien, le juge pourra infliger betrokkene zich aan de beperkingen houdt. Na een jaar une peine beaucoup plus clémente, comme une suspen- kan de rechter, als alles goed verloopt, meer mededo- sion du prononcé par exemple. Le point de départ est gen aan de dag leggen en bijvoorbeeld de uitspraak le fait que la peine de prison est un remède ultime par opschorten. Het uitgangspunt is dat de gevangenisstraf rapport aux toxicomanes. Mais alors, il faudrait aller au voor drugsverslaafden een ultieme remedie is. In dat bout de la logique et réglementer la consommation de geval moet die logica echter worden doorgetrokken en drogues, considérer que la peine de prison n’est jamais dient het druggebruik te worden gereglementeerd, dient la solution en la matière et investir dans la réduction te worden gesteld dat een gevangenisstraf in dezen nooit des risques. Parce que la toxicomanie est trop souvent de oplossing is en moet in risicobeheersing worden à l’origine d’autres délits. Elle est aussi à l’origine de la geïnvesteerd. Drugsverslaving ligt immers al te vaak précarité et du sans-abrisme. Mme Rohonyi a encore ten grondslag aan andere misdrijven. Tevens kan ze

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 152 DOC 55 1578/012

eu l’occasion de le constater aux côtés du Samu social leiden tot armoede en tot dakloosheid. Mevrouw Rohonyi récemment à Bruxelles. heeft dit onlangs nog in Brussel kunnen vaststellen bij Samu Social.

C’est donc à la toxicomanie qu’il faut s’attaquer, et De drugsverslaving zelf moet dus worden aangepakt, non aux toxicomanes. Le Portugal l’a compris en décri- niet de verslaafde. In Portugal heeft men dat begrepen. minalisant en 2001 l’usage de toutes les drogues, avec In 2001 werd het gebruik van alle drugs uit het Portugese des résultats très encourageants en termes de santé strafwetboek gehaald, met erg bemoedigende resultaten publique et de réduction de la criminalité. En Flandre, op het vlak van de volksgezondheid en de inperking l’association Smart on Drugs a lancé un manifeste van criminaliteit. In Vlaanderen heeft de vereniging appelant à la décriminalisation des drogues et à leur Smart on Drugs een manifest bekendgemaakt waarin encadrement législatif. Le ministre a-t-il l’intention de wordt opgeroepen tot decriminalisering van drugs en tot la rencontrer avec le ministre de la Santé? flankerende wetgeving ter zake. Is de minister van plan met die vereniging aan tafel te gaan zitten, samen met de minister van Volksgezondheid?

La loi antidiscrimination et la loi antiracisme seront De antidiscriminatie- en de antiracismewet zullen évaluées et le cas échéant adaptées pour que davan- worden geëvalueerd en desgevallend worden aange- tage de dossiers sur la discrimination mènent à des past opdat méér discriminatiedossiers daadwerkelijk tot poursuites effectives. Cependant, l’oratrice rappelle vervolging leiden. De spreekster herinnert er evenwel que le rapport d’évaluation des lois antidiscrimination aan dat het evaluatieverslag betreffende de antidiscri- a déjà présenté au Parlement en octobre 2017, avec minatiewetten al in oktober 2017 aan het Parlement de nombreuses recommandations à mettre en œuvre. werd voorgesteld en dat het heel wat aanbevelingen Quelles recommandations précises seront suivies, et bevatte. Aan welke aanbevelingen zal gehoor worden ce de concert avec la Secrétaire d’État à l’Egalité des gegeven, in samenspraak met de staatssecretaris voor chances? Gelijke Kansen?

Concernant l’Institut national des droits de l’homme, In verband met het Nationaal Instituut voor de Rechten Mme Rohonyi rappelle que les discriminations sur base van de Mens herinnert mevrouw Rohonyi eraan dat de la langue sont les seules discriminations ne pouvant discriminatie op grond van de taal de enige vorm van être prises en charge par UNIA, et ce alors que l’ins- discriminatie is die niet door UNIA kan worden behandeld, titution reçoit en moyenne 135 signalements par an et terwijl die instantie jaarlijks gemiddeld 135 meldingen demande ainsi à pouvoir les traiter. Quelle réponse le ontvangt en zelf vragende partij is om ze te mogen ministre peut-il donner à UNIA à ce sujet? behandelen. Welk antwoord kan de minister ter zake aan UNIA geven?

Sur la réforme du Code pénal, le ministre veut créer Inzake de hervorming van het Strafwetboek wil de la possibilité de s’attaquer plus fermement à la récidive. minister recidive strenger kunnen aanpakken. Op welke De quelle manière va-t-il s’y prendre? Supprimera-t-on manier zal hij te werk gaan? Zal de tijdsbeperking inzake la limite temporaire de la récidive? recidive worden geschrapt?

Quel type de récidive visera-t-on? Visera-t-on des cas Welk soort van recidive zal worden beoogd? Zal worden spécifiques de récidive spéciale comme le proposaient ingezet op specifieke gevallen van bijzondere recidive, les auteurs du projet de réforme du Code pénal? La zoals de indieners van het ontwerp tot hervorming van récidive doit en tout cas être punie plus sévèrement, het Strafwetboek hebben voorgesteld? Hoe dan ook c’est un fait. Mais il faut aussi tout mettre en œuvre pour moet recidive strenger worden bestraft; dat staat buiten l’éviter. Or, plus on allonge la durée d’emprisonnement, kijf. Tegelijk moet er echter alles aan worden gedaan om plus le risque de récidive est important. Le ministre recidive te voorkomen. Het recidiverisico neemt immers osera-t-il revenir, par exemple, sur la loi pot-pourri II toe naarmate de opsluitingsduur stijgt. Zal de minister het qui a eu pour effet d’allonger le délai de contrôle de la bijvoorbeeld aandurven terug te komen op de potpourri détention préventive? Quel sera l’accompagnement des II-wet, die geleid heeft tot een langere toezichtstermijn détenus à leur sortie de prison pour éviter la récidive? inzake voorlopige hechtenis? Hoe zullen de gedetineer- Va-t-on étudier les motifs de la récidive pour agir de den die de gevangenis verlaten, worden begeleid om manière ciblée? recidive te voorkomen? Zullen de oorzaken van recidive worden bestudeerd om doelgericht te kunnen handelen?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 153

L’oratrice abord le point des discours incitant à la De spreekster gaat in op de haatspraakberichten, die haine, qui seront interceptés par les services de police door de politiediensten op het internet zullen worden on- patrouillant sur le web. C’est essentiel au vue des consé- derschept. Dat is heel belangrijk, gelet op de rampzalige quences désastreuses de ces commentaires sur les impact die dergelijke commentaren kunnen hebben op jeunes (parfois jusqu’au suicide) ou encore des drames jongeren (soms tot zelfdoding toe), of op drama’s zoals comme la décapitation de Samuel Paty. Encore faut-il de onthoofding van Samuel Paty. Het komt er wel op aan pouvoir retirer à temps ces discours et les sanctionner. die berichten tijdig te doen verwijderen en de dader(s) À défaut, il en résulte un vrai sentiment d’impunité. Or, la te bestraffen, zo niet ontstaat een echt gevoel van straf- Cour de cassation a, dans son arrêt du 7 octobre 2020, feloosheid. In zijn arrest van 7 oktober 2020 heeft het considéré que les commentaires haineux sur Internet Hof van Cassatie immers geoordeeld dat haatberichten devaient être englobés dans la notion de délit de presse op het internet zouden moeten gecatalogeerd onder het passible de la seule Cour d’assises. A-t-on évalué la begrip “persmisdrijf”, waarvoor alleen het hof van as- coopération effective des plateformes numériques dans sisen bevoegd is. Werd een evaluatie gemaakt van de le retrait d’images à caractère sexuel publiées sans le effectieve samenwerking van de digitale platformen bij consentement de la personne? Une telle coopération het verwijden van seksueel getinte beelden die zonder de ne peut-elle pas être prévue dans le cadre d’actes toestemming van de betrokkene openbaar zijn gemaakt? d’incitation à la haine? L’oratrice doute que la révision Kan een dergelijke samenwerking niet worden ingesteld de l’article 150 de la Constitution suffise. inzake handelingen waarbij tot haat wordt aangezet? De spreekster betwijfelt of het volstaat artikel 150 van de Grondwet te herzien.

Le ministre veut analyser des possibilités d’adapter De minister wil nagaan of de regeling inzake de terbe- et d’étendre le système de la mise à disposition du tri- schikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank kan bunal de l’application des peines. Pour l’oratrice, c’est worden aangepast en uitgebreid. Volgens de spreekster une très bonne chose car la commission d’enquête is dat een uitstekende zaak, aangezien de parlementaire parlementaire Attentats terroristes recommandait de onderzoekscommissie naar de terroristische aanslagen rendre possible la mise à disposition du TAP pour les heeft aanbevolen de terbeschikkingstelling van de straf- infractions terroristes. Par contre, lors des auditions uitvoeringsrechtbank mogelijk te maken voor terreurmis- de mars 2020 sur les propositions de loi pendantes sur drijven. Tijdens de hoorzittingen van maart 2020 over de le TAP, le Collège des procureurs généraux et le CSJ in behandeling zijnde wetsvoorstellen over de strafuit- estimaient que l’allongement de la durée de mise à voeringsrechtbank waren het College van procureurs- disposition du TAP était un choix politique. Le ministre generaal en de HRJ evenwel van mening dat de verlen- a-t-il arrêté son choix sur cette question? Si oui, dans ging van de duur van de terbeschikkingstelling van de quel sens et pourquoi? strafuitvoeringsrechtbank een politieke keuze was. Heeft de minister zijn keuze in dat verband bepaald? Zo ja, in welke zin, en waarom?

Le ministre insistera sur le suivi personnalisé des De minister zal de focus leggen op de individuele personnes qui ont purgé leur peine mais qui restent opvolging van de personen die hun straf hebben uitge- radicalisées. Est-il favorable à des peines accessoires, zeten maar die nog steeds geradicaliseerd zijn. Is hij comme l’interdiction de fréquenter des écoles ou maisons voorstander van bijkomende straffen, zoals het verbod de jeunes quand la personne a été condamnée pour zich te begeven in scholen of jeugdhuizen, wanneer de endoctrinement de jeunes? Il est en tout cas incohérent betrokkene werd veroordeeld wegens indoctrinatie van de voir qu’un suivi est assuré quand le détenu est libéré jongeren? In elk geval getuigt het niet van coherentie anticipativement, mais pas quand il va à fond de peine, wél in een opvolging te voorzien wanneer de gedeti- surtout lorsque l’on parle de phénomènes criminels très neerde vervroegd vrijkomt, maar niet wanneer hij zijn graves comme le terrorisme. straf helemaal uitzit. Dat geldt des te meer wanneer het om heel ernstige criminele feiten gaat, zoals terrorisme.

En matière de justice numérique, le ministre insiste In verband met de digitalisering van het gerecht geeft sur la poursuite du développement des visites virtuelles de minister aan dat hij zal doorgaan met de uitbouw van et il a la volonté de l’adopter de manière structurelle. de virtuele bezoeken, die hij structureel wil invoeren. Quelle est la pertinence de cette mesure en dehors Wat is de relevantie van die maatregel wanneer de de la période corona? Quelle sera la place laissée aux coronaperiode achter de rug zal zijn? Welke plaats zal visites en présentiel? Cette intention est une source er nog zijn voor “fysieke” bezoeken? Die intentie baart d’inquiétude car ces visites ne remplaceront jamais zorgen omdat virtuele bezoeken nooit in de plaats zullen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 154 DOC 55 1578/012

les visites physiques (nécessité de contact humain, de kunnen treden van fysieke bezoeken (nood aan menselijk soutien, lien familial, enfants, …). contact, aan steun, familiebanden, kinderen enzovoort).

Mme Kristien Van Vaerenbergh (N-VA) constate que Mevrouw Kristien Van Vaerenbergh (N-VA) stelt vast la numérisation de la justice devient l’un des chevaux dat - en dit is niet zo uitzonderlijk, gelet op zijn ver- de bataille du ministre, ce qui n’est pas si exception- leden - de digitalisering van het gerecht een van de nel compte tenu de son passé. La membre, qui siège stokpaardjes van de minister wordt. Het lid, inmiddels maintenant depuis dix ans déjà au Parlement, souligne al 10 jaar zetelend in het Parlement, merkt op dat zij al qu’elle a déjà connu quatre ministres de la Justice qui ont vier ministers van Justitie heeft gekend die deze aan- annoncé cette numérisation. Même l’ancienne ministre kondiging hebben gedaan. Zelfs de eerdere minister de la Justice, Mme , avait fait cette van Justitie, Laurette Onkelinx, had dit vooropgesteld. annonce. Il existe une tradition d’annonces, mais les Er is een traditie van aankondigingen, maar de echte véritables réalisations font défaut. realisaties blijven achterwege.

Il existe beaucoup de bonne volonté sur le terrain, Er is veel goede wil in het veld, maar er spelen ook mais des forces particulières entrent également en jeu, bijzondere krachten, zoals algemene rechtsbeginselen, comme les principes généraux du droit, les groupements belangengroepen met een eigen agenda, complexe d’intérêts ayant leur propre programme, une législation wetgeving of ingewikkelde situaties met veel actoren. complexe ou des situations complexes impliquant de Zelfs de beste applicatie, de beste digitalisering zal pas nombreux acteurs. Même la meilleure application, la slagen als ze wordt gedragen in het veld. meilleure numérisation ne réussira que si elle est sou- tenue par le terrain.

La modernisation du site web du Moniteur belge De door de minister aangekondigde modernisering van annoncée par le ministre n’est pas chose difficile. Les de website van het Belgisch Staatsblad is niet moeilijk. textes sont dans la base de données, les algorithmes De teksten zitten in de databank, de algoritmes om de permettant de récupérer le contenu existant, il suffit inhoud op te vragen bestaan, het is enkel kwestie van d’adapter la mise en page. Le résultat est rapide et een aanpassing van de lay-out. Dat is snel en visueel visible. Ça a l’air bien, mais ça ne contribuera en rien scoren. Het oogt mooi, maar zal niks bijdragen aan de à l’ambition d’exécuter toutes les peines. Cette numé- ambitie om alle straffen uit te voeren. Het zal geen dag risation ne permettra pas de gagner un jour à ceux qui winst opleveren voor wie in Brussel zijn zaak voor de voient leur affaire planifiée devant les chambres fiscales fiscale kamers of de ondernemingsrechtbank gepland ou le tribunal de l’entreprise dans 7 ans. ziet binnen zeven jaar.

— Concernant le dossier entièrement numérisé — Over het volledig digitaal dossier

L’intervenante attire l’attention sur le fait qu’une véri- De spreekster vestigt er de aandacht op dat echte table numérisation ne se limite pas à un habillage (“win- digitalisering meer is dan window dressing, wat de mi- dow dressing”), comme le ministre le sait également. nister ook weet. Het streefdoel van een volledig digitaal L’objectif d’un dossier entièrement numérisé est tout à dossier is volkomen terecht en is op twee manieren fait justifié et peut être réalisé de deux manières. Soit mogelijk. Ofwel wordt verder gewerkt op papier om on continue à travailler sur papier et ensuite on scanne, daarna in te scannen; ofwel zorgt men ervoor dat een soit on fait en sorte de ne plus constituer le dossier dossier niet meer op papier, maar meteen digitaal wordt sur papier mais de le faire directement de manière aangemaakt. De laatste weg is de enige juiste weg, numérique. La dernière option est la seule solution maar vormt wel een immense uitdaging die tijd en geld adéquate mais elle constitue toutefois un défi immense zal kosten. Gedurende een zekere periode zullen im- qui prendra du temps et coûtera de l’argent. Pendant mers twee systemen naast elkaar bestaan, wat van de une certaine période, deux systèmes coexisteront en gerechtsactoren een extra inspanning vraagt. Aan de effet, ce qui exigera des efforts supplémentaires de la actoren in het veld zal de minister perspectief moeten part des acteurs judiciaires. Le ministre devra offrir des bieden, zodat zij weten waar zij voorstaan, waar zij naar- perspectives aux acteurs de terrain, afin qu’ils sachent toe moeten en wanneer zij zullen landen. Mevrouw Van où ils en sont, dans quel sens ils doivent aller et quand Vaerenbergh had dan ook graag vernomen welke timing ils vont aboutir. Mme Van Vaerenbergh aurait donc de minister in dit verband voor ogen heeft en verzoekt souhaité connaître le calendrier prévu par le ministre à de minister het actieplan zo spoedig mogelijk aan de cet effet et demande au ministre de présenter le plus commissie voor te leggen. rapidement possible le plan d’action à la commission.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 155

— Concernant MaCH — Over MaCH

La membre se félicite que le ministre reconnaisse Het stemt het lid tevreden dat de minister erkent dat que le serveur MaCH, avec toutes ses applications, ne de MaCH-server met zijn vele applicaties niet door alle soit pas perçu comme étant aussi convivial par tous les gebruikers even gebruiksvriendelijk wordt ervaren. Aldus utilisateurs. Cela confirme ce qu’elle a pu apprendre et wordt bevestigd wat zij tijdens haar werkbezoeken mocht constater lors de ses visites de travail. Le successeur de vernemen en vaststellen. Het is zo dat nu reeds wordt MaCH est actuellement déjà en cours de développement. gewerkt aan een opvolger van MaCH.

Tel qu’il est utilisé actuellement, MaCH a été développé MaCH zoals momenteel in gebruik, werd ontwikkeld en dehors du système judiciaire, ce qui a pour incon- buiten Justitie, wat het vervelend maakt dat men steeds vénient qu’il faille toujours faire appel à un partenaire een beroep moet doen op een externe partner bij kleine externe pour de petites modifications. Or, le droit ne wijzigingen; bovendien staat het recht niet stil, wat de s’arrête pas, ce qui fait grimper la facture. L’intervenante rekening doet oplopen. De spreekster vraagt de minister demande au ministre dans quelle mesure il optera in welke mate hij bij de digitalisering in het algemeen pour une méthode plus interne lors de la numérisation en concreet bij de opvolging van MaCH zal opteren om en général et concrètement lors du remplacement de meer in house te werken, teneinde de continuïteit van MaCH, afin de ne pas mettre la continuité du logiciel de software niet in handen te leggen van een derde entre les mains d’un tiers externe qui doit chaque fois externe speler die telkens moet worden betaald voor être rémunéré pour chaque petite modification. elke kleine wijziging.

— Concernant E-Deposit et DPA — Over e-deposit en DPA

Le ministre a l’intention de déployer E-deposit et sa De minister is zinnens e-deposit en de variant ervan, variante, DPA, dans l’ensemble des cours et des tribu- DPA, uit te rollen voor alle rechtbanken en hoven. Op naux. En soi, ce n’est pas une mauvaise idée, les sites zich is dat niet slecht bekeken, de websites bestaan web existent et ils ont déjà prouvé leur utilité en divers en ze hebben op verschillende plaatsen reeds hun nut endroits. Cependant, et cela nécessitera une adaptation bewezen. Echter, en dit vraagt dan wel een aanpas- des organisations sur le terrain, chaque greffe, de la jus- sing van de organisaties in het veld, elke griffie van het tice de paix à la Cour de cassation, devra se roder à cette vredegerecht tot het Hof van Cassatie zal zich moeten nouvelle façon de déposer les dossiers et d’introduire inwerken in deze nieuwe manier van het indienen van les affaires. Le ministre pourrait-il préciser le calendrier dossiers en het opstarten van zaken. Kan de minister qu’il prévoit pour assurer une formation appropriée? Un meedelen welke timing hij vooropstelt, opdat in de juiste système approprié se justifie par lui-même; la crise du scholing kan worden voorzien? Een goed systeem moti- coronavirus est la meilleure période de promotion pour veert zichzelf, de coronacrisis is de beste promoperiode une justice numérique. La membre exhorte le ministre voor een digitaal gerecht. Het lid spoort de minister ertoe à ne pas attendre trop longtemps avant de déployer le aan niet te lang te wachten met de uitrol in de praktijk. système en pratique.Concernant la vidéoconférence

— Over de videoconferentie — Over de videoconferentie

La membre constate que le ministre prévoit la vidéo- Het lid stelt vast dat de minister zowel in burgerlijke als conférence tant en matière civile qu’en matière pénale. in strafzaken de videoconferentie plant. De N-VA-fractie Le groupe N-VA en est un fervent partisan. L’intervenante is hier een grote voorstander van. Zij wijst er evenwel souligne toutefois qu’il existe néanmoins une certaine op dat in het veld, zeker wat strafzaken betreft, er bij réticence sur le terrain parmi les avocats et les chambre Franstalige advocaten en raadkamers toch enige weer- du conseil francophones, surtout en matière pénale. Si stand bestaat. Corona heeft weliswaar voor een start la crise du coronavirus a permis de lancer les audiences van digitale zittingen gezorgd, doch zijn vrij snel na de numériques, celles-ci ont été rapidement reléguées au eerste lockdown terug naar de achtergrond verdwenen. second plan après le premier confinement. Il appartiendra Het zal aan de minister zijn om het momentum te grijpen au ministre de saisir le moment et d’ancrer définitive- en videoconferencing definitief te verankeren. De vraag ment la vidéoconférence. La question se pose dès lors rijst dan ook of de minister de beslissing tot het gebruik de savoir si le ministre laissera ou non aux tribunaux la van videoconferencing al dan niet zal overlaten aan de décision d’utiliser la vidéoconférence. Il est à craindre rechtbanken. Te vrezen valt dat indien hij de vrije keuze que s’il laisse le libre choix, une partie des tribunaux ne geeft, een deel van de rechtbanken niet zal volgen en

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 156 DOC 55 1578/012

suivront pas et que les investissements réalisés dans de gemaakte investeringen in technologie ongebruikt les technologies ne seront pas utilisés. zullen blijven.

— Concernant le personnel — Over het personeel

Il est difficile d’attirer du personnel au sein de la Personeel lokken naar het gerecht is moeilijk. In justice. À Bruxelles, la situation des justices de paix est Brussel is de toestand bij de vredegerechten alvast déjà critique. Le personnel doit pouvoir travailler selon schrijnend. Personeel moet kunnen werken in een mo- un statut actualisé, avec une technologie moderne et dern statuut met moderne technologie en in een aan dans un bâtiment adapté à notre époque. L’intervenante de huidige tijd aangepast gebouw. De minister dient estime par conséquent que le ministre doit opérer un volgens de spreekster dan ook op deze drie terreinen mouvement de rattrapage sur ces trois terrains. een inhaalbeweging te doen.

— Concernant le guichet unique — Over het eenheidsloket

Le ministre veut une justice accessible et efficace pour De minister wil een toegankelijk, efficiënt gerecht le citoyen. Mais il en oublie les avantages d’un guichet voor de burger. In zijn verhaal ontbreekt evenwel de unique. Pendant des années, il en a été question sans uitwerking van een eenheidsloket. Al jaren is er sprake que le projet ne décolle vraiment et aujourd’hui, il paraît van, zonder dat het echt van de grond komt, maar nu à nouveau enterré. L’intervenante demande dès lors lijkt het terug begraven te zijn. De spreekster wenst dan pourquoi l’idée d’un guichet unique n’a pas été retenue. ook te vernemen waarom de idee van een eenheidsloket niet in aanmerking werd genomen.

— Concernant la mesure de la charge de travail — Over de werklastmeting

Le problème de la mesure de la charge de travail ne De werklastmeting blijft een oud zeer. Waarom denkt date pas d’hier. Quels sont les éléments qui donnent à de minister dat het deze keer zal lukken? Zal een externe penser au ministre que cela va marcher cette fois-ci? partner worden aangesteld? De bedoeling is natuurlijk Un partenaire externe sera-t-il être désigné? L’objectif dat de middelen beter worden verdeeld, maar wat als est bien entendu de parvenir à une meilleure répartition zal blijken dat de noden overal groter zijn dan de huidige des moyens. Mais qu’arrivera-t-il si l’on constate un middelen? dépassement généralisé des besoins par rapport aux moyens actuellement prévus?

— Concernant le procès des attentats terroristes et — Over het proces over de terreuraanslagen en de la suppression de la cour d’assises afschaffing van assisen

Un premier pas a été franchi sur la voie de la sup- Een eerste stap voor de afschaffing van het hof van pression de la cour d’assises par l’ancien ministre de la assisen werd gezet door de vorige minister van Justitie, Justice, Koen Geens. Son travail législatif s’est malheu- Koen Geens. Helaas botste zijn wetgevend werk op be- reusement heurté à des objections de la Cour constitu- zwaren van het Grondwettelijk Hof. De huidige minister tionnelle. L’actuel ministre veut une justice plus efficace wil een efficiënter gerecht en een betere besteding van et une meilleure affectation des moyens, mais ni son de middelen, maar nergens in zijn beleidsverklaring of exposé d’orientation politique, ni sa note de politique beleidsnota leest de spreekster iets over de afschaf- générale n’aborde la suppression, voire la réforme de la fing of zelfs maar de hervorming van het hof van as- cour d’assises conjuguée à l’instauration de chambres sisen gekoppeld aan de invoering van de criminele criminelles. Même pour des procès fleuves de terro- kamers. Zelfs voor omvangrijke terreurprocessen, en risme, et la membre se réfère au prochain procès sur het lid verwijst hier naar het komende proces inzake les attentats perpétrés à l’aéroport de Zaventem et à la de aanslagen in de luchthaven van Zaventem en in het station de métro Maelbeek à Bruxelles le 22 mars 2016, metrostation Maalbeek in Brussel op 22 maart 2016, la cour d’assises reste privilégiée, même lorsqu’on sait wordt vastgehouden aan een behandeling door het hof que les victimes elles-mêmes ne veulent pas d’un pro- van assisen, zelfs in de wetenschap dat de slachtoffers cès long et éreintant avec un risque accru de fautes de geen vragende partij zijn voor een zeer lang en vermoei- procédure. À cet égard, Mme Van Vaerenbergh déplore end proces met verhoogde kans op procedurefouten. que la commission de la Constitution et du Renouveau Mevrouw Van Vaerenbergh betreurt dat de commissie institutionnel n’ait pas voté la proposition de loi qu’elle voor Grondwet en Institutionele Vernieuwing in dezen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 157

avait déposée (DOC 55 1287/001). Le groupe N-VA a niet tot een stemming is gekomen over haar wetsvoorstel déjà déposé une recommandation en la matière. DOC 55 1287/001. De N-VA-fractie heeft ter zake alvast een aanbeveling ingediend.

— Concernant BHV — Over BHV

L’intervenante déplore que la justice demeure pro- De spreekster betreurt dat justitie voorlopig het verre visoirement le lointain Bruxelles pour les habitants de Brussel blijft voor de inwoners van Halle-Vilvoorde. Zij Hal-Vilvorde. En effet, ceux-ci ne disposent pas de leurs krijgen immers geen eigen rechtbanken en blijven afhan- propres tribunaux et restent tributaires de Bruxelles. Il est kelijk van Brussel. Op die manier is het moeilijk om een donc difficile de définir une politique énergique bénéficiant lik-op-stuk-beleid te voeren dat door de lokale inwoners du soutien de la population locale. Sur ce point égale- wordt gedragen. Ook op dit punt heeft de N-VA-fractie ment, le groupe N-VA a déposé une recommandation. een aanbeveling ingediend.

— Concernant la procédure accélérée — Over het snelrecht

Pour les délits facilement identifiables tels que la cri- Voor eenvoudig identificeerbare misdrijven zoals minalité de rue, le vol à l’étalage et les troubles de l’ordre straatcriminaliteit, winkeldiefstallen en rellen wil de mi- public, le ministre veut assurer un traitement rapide et nister zorgen voor een snelle en gepaste afhandeling om approprié afin de prévenir la récidive. Le groupe N-VA recidive te voorkomen. De N-VA-fractie dat hieromtrent qui a déjà élaboré une proposition de loi en la matière een wetsvoorstel heeft klaar liggen, steunt dit dan ook. soutient dès lors cette initiative.

B. Réponses du vice-premier ministre et ministre B. Antwoorden van de vice-eersteminister en de la Justice, chargé de la Mer du Nord minister van Justitie, belast met Noordzee

Le ministre apprécie les nombreuses remarques de De minister waardeert de talrijke heel interessante fond et suggestions très intéressantes faites par les inhoudelijke opmerkingen en suggesties van de commis- membres de la commission. Tous les groupes partagent sieleden. Alle fracties staan achter dezelfde doelstellingen. les mêmes objectifs. Tous, y compris les membres de Allen, ook de leden van de oppositie, willen dat deze l’opposition, veulent que cette législature soit une réussite, regeerperiode een succes wordt, in het bijzonder wat en particulier pour la Justice. Pourquoi ce ministre-ci het gerecht betreft. Waarom zou deze minister slagen réussirait-il là où de nombreux autres ont échoué? La waarin vele anderen niet zijn geslaagd? Zal de minister réalité ne va-t-elle pas rattraper le ministre, qui devra niet worden ingehaald door de realiteit en zal hij zijn am- revoir à la baisse ses ambitions pour la Justice? bities voor het gerecht niet neerwaarts moeten herzien?

La Justice est en effet un pouvoir constitutionnel indé- Het gerecht is immers een onafhankelijke grond- pendant, qui est extrêmement difficile à réformer. Les wettelijke macht die uiterst moeilijk te hervormen is. chances de réussites sont minces. Le pouvoir judiciaire De slaagkansen zijn gering. De rechterlijke macht is est indépendant et détermine aussi en grande partie la onafhankelijk en bepaalt ook grotendeels het slagen réussite de la Justice. van het gerecht.

Là où pour certains, la justice est trop lente, pour la Terwijl het gerecht voor sommigen te traag is, is het partie perdante, c’est toujours trop rapide. Chaque année, voor de verliezende partij altijd te snel. Elk jaar worden plus d’un million d’arrêts et jugements sont prononcés in ons land ruim een miljoen arresten en vonnissen ge- et reproduits dans notre pays. Il peut donc de temps en wezen en overgenomen. Het kan dus voorvallen dat nu temps y avoir un accident qui se glisse dans ces arrêts. en dan iets fout loopt bij een arrest. Van de 27 000 me- Parmi les 27 000 collaborateurs de la Justice, il peut dewerkers bij het gerecht, is er ook al wel eens iemand aussi de temps à autre y avoir un cas problématique. met wie problemen rijzen. De minister kan dus niet de Le ministre ne peut donc pas promettre le paradis, mais hemel beloven, maar wel dat hij het gerecht stapsgewijs il promet d’avancer et de faire progresser la Justice, vooruit zal helpen. pas à pas.

Le ministre a accepté cette mission difficile, pour trois De minister heeft deze moeilijke opdracht om drie raisons. Premièrement, le refinancement de la Justice, qui redenen aanvaard. Ten eerste is er de historische her- est historique. Deuxièmement, les ministres précédents financiering van het gerecht. Ten tweede hebben de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 158 DOC 55 1578/012

ont entamé le changement de la Justice et commencé voorgaande ministers de verandering van het gerecht à rétablir la confiance en la Justice. Enfin, la passion en het herstel van het vertrouwen erin ingezet. Ten et l’envie des praticiens de la Justice, que le ministre a slotte heeft de minister zijn opdracht aanvaard omdat notées lors de ses premières visites de terrain. hij tijdens zijn werkbezoeken heeft kunnen vaststellen dat de rechtsbeoefenaars gepassioneerd zijn en dat ze er zin in hebben.

Est-ce que tout sera parfait en 2024 dans le monde Zal in 2024 alles perfect zijn in de gerechtelijke we- de la Justice? Non, certainement pas. Il ne faut pas avoir reld? Zeker en vast niet. Laten we niet die illusie hebben. cette illusion. Ce que le ministre peut promettre par contre, Wat de minister wel kan beloven, is dat er zal kunnen c’est qu’on pourra mesurer si la Justice aura progressé worden gemeten of het gerecht vooruitgang dan wel ou régressé. Il peut promettre que les collaborateurs de achteruitgang zal hebben geboekt. Hij kan beloven dat la Justice travailleront dans de meilleures conditions. Il de medewerkers van het gerecht in betere omstan- peut promettre une meilleure autonomie de la Justice. digheden zullen werken. Hij kan ook meer autonomie Il peut promettre que plus de peines seront exécutées. beloven voor het gerecht. Hij kan beloven dat meer Il peut promettre des avancées dans les établissements straffen zullen worden uitgevoerd. Hij kan beloven dat pénitentiaires vers une détention plus sensée, même si in de penitentiaire instellingen stappen zullen worden cela ne sera pas encore le cas partout. Le ministre peut gezet naar een meer zinvolle detentie, al zal dat nog niet promettre aussi que les crimes sexuels seront mieux overal het geval zijn. De minister kan ook beloven dat poursuivis. Il peut promettre que les policiers se senti- seksuele misdrijven beter zullen worden vervolgd. Hij kan ront plus en sécurité. Il peut promettre qu’on s’attaquera beloven dat de politiemensen zich veiliger zullen voelen. mieux à la criminalité organisée ainsi qu’à la criminalité Hij kan beloven dat de georganiseerde misdaad en de financière. Il peut promettre moins de classements sans financiële misdaad beter zullen worden aangepakt. Hij suite et moins de récidives. kan minder seponeringen en minder recidive beloven.

Ce sont des promesses faisables. Mais la promesse Het zijn haalbare beloftes. De belangrijkste belofte la plus importante, cela doit être le retour de la fierté au moet evenwel zijn dat de gerechtelijke wereld en alle sein du monde judiciaire, pour tous les collaborateurs talentvolle medewerkers die er deel van uitmaken op- de talent qui le composent. nieuw trots zullen kunnen zijn.

Le ministre a notamment déjà visité une série de pri- Zo heeft de minister al enkele gevangenissen bezocht, sons, mais aussi d’autres acteurs de terrain. M. Goffin maar ook enkele actoren in het veld. De heer Goffin heeft a demandé au ministre ce que cela signifie d’être à de minister gevraagd wat het betekent om te kunnen l’écoute tout en étant un homme d’action. Le ministre luisteren en tegelijk een man van de daad te zijn. De répond qu’il a beaucoup appris de l’ancienne ministre de minister antwoordt dat hij veel heeft geleerd van voor- la Justice Mme Onkelinx, et ses fameux “dialogues de malig minister van Justitie, mevrouw Onkelinx en haar justice”. Le ministre mène aussi des dialogues de justice vermaarde “justitiedialogen”. De minister voert thans ook actuellement. Il va utiliser son expérience de bourgmestre dialogen met het gerecht. Zijn ervaring als burgemees- pour faire la synthèse. Concernant la gestion autonome, ter zal van pas komen om tot een synthese te komen. et la mesure de la charge de travail (loi Turtelboom), le Aangaande de beheersautonomie en de maatregelen ministre a déjà rencontré à plusieurs reprises les diffé- rond de werklast (de wet-Turtelboom) heeft de minister rents Collèges et leur accorde sa confiance. Ils savent al meermaals de verschillende Colleges ontmoet en qu’ils doivent proposer un plan solide, réformateur, et hun zijn vertrouwen geschonken. Zij weten dat zij een qui tient la route financièrement. Il ne s’agit donc pas solide, vernieuwend, maar ook financieel haalbaar plan de faire un chèque en blanc. Il faudra exécuter l’accord moeten voorleggen. Ze krijgen dus geen blanco cheque. de gouvernement. Het regeerakkoord moet worden uitgevoerd.

Le ministre a entendu des doutes de certains membres De minister heeft de twijfels van sommige leden concernant le budget d’une part et la composition du gehoord over het budget en over de samenstelling van gouvernement de l’autre. de regering.

En matière de budget, le ministre conseille la lecture Wat het budget betreft, raadt de minister de lectuur du plan de justice de M. Geens, mais aussi le “Court aan van het justitieplan van de heer Geens, maar ook of the Future” et “la Justice en transition”. M. Geens van Court of the Future en van La Justice en transition. avait, dans ce dernier document, évalué précisément In dat laatste document had de heer Geens de bud- les besoins budgétaires de la Justice. Selon lui, il gettaire noden van het gerecht nauwkeurig berekend.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 159

fallait 530 millions d’euros d’augmentation du bud- Volgens hem moest het budget voor het rechtswezen get pour la Justice. On n’est certes pas à ce montant. met 530 miljoen euro worden verhoogd. Aan dat bedrag Cependant, le refinancement et la réforme des pro deo komen we voor alle duidelijkheid niet. Toch zijn de herfi- ont déjà été prévus dans la base budgétaire. nanciering en de hervorming van de pro-Deo’s al in de budgettaire basis ingepland.

M. Geens a dû travailler en devant faire des économies De heer Geens moest bij zijn werkzaamheden rekening budgétaires. C’est tout à fait courageux et respectable. houden met budgettaire besparingen. Dat is heel moedig Le ministre n’aura que 3 ans et demi pour changer les en verdient alle respect. De minister zal slechts drie en choses, ce qui est extrêmement court. Le ministre n’a een half jaar de tijd hebben om de zaken te veranderen, pas pu recevoir les compétences de la Régie des bâti- wat uitermate weinig is. De minister heeft de bevoegd- ments, mais il promet de travailler main dans la main heid voor de Regie der Gebouwen niet kunnen krijgen, avec le secrétaire d’État en charge de celle-ci. En outre, maar belooft nauw te zullen samenwerken met de ter le ministre a l’avantage d’être vice-premier ministre, ce zake bevoegde staatssecretaris. Bovendien heeft de qui l’aidera dans la défense de son département. minister het voordeel dat hij ook vice-eersteminister is, waardoor hij zijn departement gemakkelijker zal kunnen verdedigen.

Sur la question de la cohésion au sein du gouverne- Betreffende de vraag over de samenhang binnen de ment, le ministre constate un langage assez unanime regering, stelt de minister vast dat de partijen van de entre les partis de la majorité, voir même avec ceux de meerderheid een vrij unaniem discours hanteren, zelfs l’opposition. Et c’est un langage qui témoigne de bon met de partijen van de oppositie. Het is bovendien een sens. Le gouvernement a fait des choix très conscients, discours dat getuigt van gezond verstand. De regering parfois à gauche, parfois à droite, très souvent au centre. heeft heel weloverwogen keuzes gemaakt, die nu eens C’est le cas par exemple de la lutte contre l’impunité, naar links, dan weer naar rechts neigen, maar zich heel tout en respectant les droits de la défense. C’est le cas vaak in het centrum bevinden. Dat is bijvoorbeeld het aussi pour la détention sensée, pour la lutte contre les geval met betrekking tot het tegengaan van straffeloos- violences sexuelles ou contre toutes les formes d’extré- heid, waarbij tegelijk de rechten van verdediging worden mismes. Ces derniers amènent à une polarisation qui geëerbiedigd. Dat geldt ook voor zinvolle detentie en menace notre démocratie. Les terroristes seront pour- voor de strijd tegen seksueel geweld of tegen alle vor- suivis et on ne tolérera pas que des régimes étrangers men van extremisme. Extremisme leidt tot polarisering, prennent une religion en otage à des fins politiques. On wat onze democratie bedreigt. De terroristen zullen luttera contre le racisme et toute forme de discrimina- worden vervolgd en er zal niet worden getolereerd dat tion. Ce gouvernement n’a pas de tabou, et ce, dans un buitenlandse regimes een religie gijzelen voor politieke seul objectif: défendre notre État de droit et toutes ses doeleinden. Racisme en alle vormen van discriminatie libertés, notamment la liberté d’expression, la liberté zullen worden bestreden. Deze regering kent geen ta- de religion, la liberté d’association. Whatever it takes. boes, omdat ze één doelstelling voor ogen heeft: onze rechtsstaat verdedigen, alsook de daaraan verbonden vrijheden, namelijk de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van vereniging. Whatever it takes.

— Concernant le budget — Het budget

Le budget pour l’année 2021 est un budget tech- Het budget voor het jaar 2021 is een technisch budget. nique. En effet, il était matériellement impossible de Het was immers vanuit materieel opzicht onmogelijk om définir clairement les articles budgétaires sur lesquels de begrotingsartikelen waarop dit bijkomende budget ce budget supplémentaire allait être alloué. Les seuls zou worden toegekend duidelijk te definiëren. De enige éléments qui diffèrent du budget de 2020 sont donc elementen die afwijken van het budget van 2020 zijn dus l’économie à faire de 0.89 % et une ligne supplémentaire de besparing ten belope van 0,89 % en een bijkomende de 125 millions d’euros. lijn van 125 miljoen euro.

En vitesse de croisière, cette augmentation sera Op kruissnelheid zal die verhoging 250 miljoen euro de 250 millions et le ministre espère pouvoir même arri- bedragen, en de minister hoopt zelfs nog 50 miljoen euro ver à 50 millions supplémentaires pour la numérisation hoger uit te komen met het oog op de digitalisering van de la Justice. het gerecht.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 160 DOC 55 1578/012

Lors du contrôle budgétaire de février/mars 2021, il Tijdens de begrotingscontrole van februari/ sera décidé à quelles priorités ces 125 millions seront maart 2021 zal worden beslist over welke prioriteiten ventilés. Le ministre est prêt à venir débattre de cela au dat bedrag van 125 miljoen euro moet worden verdeeld. Parlement à ce moment-là. De minister is bereid op dat moment het debat daarover aan te gaan in het Parlement.

Ce montant de 250 millions ne sera sans doute pas Dat bedrag van 250 miljoen euro zal wellicht niet suffisant – même si on va dans la bonne direction – et volstaan – ook al gaat het in de goede richting – en dus impliquera que des choix soient faits. Cependant, une zullen keuzes moeten worden gemaakt. Een budget- augmentation de budget permet de trouver des solutions verhoging biedt niettemin de mogelijkheid oplossingen en concertation avec les différents acteurs. uit te werken in overleg met de verschillende actoren.

Concernant les pro deo, les moyens devront être Wat de pro-Deozaken betreft, zullen de middelen prévus à partir de 2022. On sera à vitesse de croisière vanaf 2022 beschikbaar moeten zijn. In 2024 zal de kruis- en 2024 avec un budget de 209 millions d’euros. Cela snelheid worden gehaald met een budget van 209 mil- sera inclus dans la base budgétaire et ce ne sera pas joen euro. Dat zal worden opgenomen in de budgettaire déduit du budget supplémentaire. basis en zal niet worden afgetrokken van het bijkomend budget.

Concernant la loi Salduz, le SPF BOSA a accepté, Betreffende Salduz, heeft FOD BOSA bij de bilate- dans le cadre des discussions bilatérales, la proposition rale besprekingen het voorstel van FOD Justitie om du SPF Justice d’attendre le contrôle budgétaire 2021, de begrotingscontrole 2021, dit is tot er meer duide- afin d’avoir plus de clarté quant à la hauteur de la sub- lijkheid is over de hoogte van het subsidiebedrag, af vention. Le montant sera dès lors inscrit lors du contrôle te wachten, aanvaard. Het bedrag zal dan ook bij de budgétaire 2021 (comme lors des années précédentes). begrotingscontrole 2021 worden ingeschreven (zoals La décision a été dûment notifiée. ook de vorige jaren het geval was). De beslissing werd als dusdanig genotificeerd.

Étant donné qu’en ce qui concerne la Justice, le gou- Omdat wat Justitie betreft, de regering heeft beslist een vernement a décidé de réaliser une économie générale lineaire besparing uit te voeren op personeelskredieten de 0,89 % sur les crédits de personnel et de fonction- en werkingskredieten van 0,89 % is er geen verhoging nement, aucune augmentation des crédits n’est prévue van de kredieten voorzien voor EPI. Evenwel werden pour la DG EPI. Toutefois, un certain nombre d’alloca- een aantal belangrijke basisallocaties van EPI verhoogd tions de base importantes de EPI ont été augmentées, waaronder: personeel (+ 5 miljoen euro); voeding en notamment: personnel (+ 5 millions d’euros); nourriture onderhoud van gedetineerden (+ 523 000 euro); inves- et entretien des détenus (+ 523 000 d’euros); investis- teringen voor de opstart van de medische afdeling van sement pour le lancement du département médical de Haren (+ 1,2 miljoen euro). Bij de begrotingscontrole Haren (+ 1,2 million d’euros). Lors du contrôle budgé- zal worden beslist waar extra middelen naar EPI kun- taire il sera décidé où des ressources supplémentaires nen gaan. peuvent être allouées à EPI.

En ce qui concerne le financement des prisons, le Wat de financiering van de gevangenissen betreft, ministre précise qu’il s’agit d’un programme DBFM, ce verduidelijk de minister, dat het om een DBFM programma qui signifie que le paiement doit commencer à la livraison. gaat, wat betekent dat de betaling vanaf de oplevering moet beginnen.

Le budget des maisons de transition sera en effet Het budget van de transitiehuizen wordt inderdaad réduit en 2021 par rapport à 2020. Le ministre explique verminderd in 2021 ten opzichte van 2020. De minis- que la maison de transition de Malines a été lancée ter verduidelijkt dat het transitiehuis van Mechelen en septembre 2019. En raison de son succès et de son in september 2019 werd opgestart. Gelet op het suc- évaluation favorable, son fonctionnement a été prolongé ces en de gunstige evaluatie werd de werking verlengd en septembre 2020. La maison de transition d’Enghien in september 2020. Het transitiehuis van Edingen werd a lancée en janvier 2020 et, en cas d’évaluation favo- in januari 2020 opgestart en zal dus, bij een gunstige rable, elle ne sera donc prolongée qu’en janvier 2021. La evaluatie, pas in januari 2021 worden verlengd. De ge- “réduction de crédit” signalée résulte donc simplement melde “kredietvermindering” is dus gewoon het gevolg des différentes dates de démarrage des deux maisons van de verschillende opstartdata van de 2 pilootprojecten

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 161

de transition pilotes et elle ne correspond donc pas à transitiehuizen en betekent bijgevolg geen vermindering une réduction effective des crédits mais à l’application van kredieten maar de toepassing van de kredieten aan des crédits à la réalité. de realiteit.

À la question concernant les subsides pour l’accom- Op de vraag betreffende de subsidies voor de be- pagnement des délinquants sexuels, le ministre précise geleiding van de zedendelinquenten verduidelijkt de que les allocations aux trois organismes chargés de minister dat de allocaties aan de drie met de begeleiding l’accompagnement (Anvers, Tournai et Bruxelles) restent belaste instanties (Antwerpen, Doornik en Brussel) gelijk égales, c’est-à-dire 925 000 euros. L’augmentation blijven, namelijk 925 000 euro. De budgetverhoging budgétaire de 125 millions d’euros tiendra compte des van 125 miljoen euro zal ook met de noden op dit vlak besoins à cet égard aussi. rekening houden.

Par ailleurs, les centres de soins font partie du budget Voorts maken de zorgcentra deel uit van de begroting du département de l’égalité des chances et pas de la van het departement Gelijke Kansen en niet van Justitie. Justice.

L’idée de Mme De Wit d’investir les revenus du cross- Het idee van mevrouw De Wit om de inkomsten van border dans la Justice est excellente. Malheureusement, Crossborder in het gerecht te investeren is uitstekend. ce genre de revenus sert souvent à remettre sur pied Jammer genoeg worden dergelijke inkomsten vaak le budget de l’État. Les 100 millions supplémentaires gebruikt om de Staatsbegroting recht te trekken. De prévus sont tout à fait réalistes et les sources de ce geplande 100 miljoen extra is volstrekt realistisch en de financement ont été listées. bronnen van die financiering werden opgesomd.

— Concernant les mesures corona — De coronamaatregelen

Depuis le début de la pandémie, des instructions Van bij het begin van de pandemie hebben alle inrich- claires ont été données à tous les établissements afin tingen duidelijke instructies gekregen om hen te helpen de les aider à éviter tout risque de contagion. elk besmettingsgevaar te voorkomen.

Ces instructions prévoient des règles de confinement Die instructies voorzien in lockdownregels om de pour éviter les risques de contagion interne et des règles risico’s op interne besmetting te voorkomen en in qua- de quarantaine pour éviter les risques de contagion liés rantainevoorschriften om de risico’s op besmetting na au contact d’un détenu avec des risques externes. contact van een gedetineerde met externe risico’s te voorkomen.

La dernière version de ces règles est toute récente De jongste versie van die regels is heel recent aan- puisqu’elle date du 6 novembre. gezien ze van 6 november dateert.

Le ministre la mettra à la disposition des membres. De minister zal ze ter beschikking van de leden stellen.

En application de ces principes, des détenus sont Met toepassing van die beginselen worden gedeti- régulièrement mis en quarantaine et des sections voire neerden regelmatig in quarantaine geplaatst en kunnen des établissements entiers peuvent être confinés pour afdelingen of zelfs hele inrichtingen in lockdown gaan éviter tout risque de propagation. om elk risico op verspreiding te voorkomen.

De fait ce fût le cas dernièrement des établissements Dat is onlangs gebeurd in de inrichtingen van Leuven- de Louvain Central, Anvers, Gand, Lantin et Saint Hubert Centraal, Antwerpen, Gent, Lantin en Saint-Hubert, waar qui ont appliqué des confinements partiels. de gedeeltelijke lockdown werd toegepast.

Les établissements pénitentiaires de Tournai, Marneffe De penitentiaire inrichtingen van Doornik, Marneffe et Marche-en-Famenne ayant dû aller jusqu’à un confi- en Marche-en-Famenne moesten zelfs in volledige nement intégral. lockdown gaan.

C’est grâce à ces mesures et à leur adaptation Dankzij die maatregelen en de voortdurende aanpas- constante que l’on a pu, depuis le mois de mars, contenir sing ervan heeft men de situatie in de gevangenissen au mieux la situation dans les prisons. sinds maart zo goed mogelijk in de hand kunnen houden.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 162 DOC 55 1578/012

Le ministre ajoute que la décision du Comité de De minister voegt eraan toe dat de beslissing van concertation du 30 octobre dernier annonçant un nouveau het Overlegcomité van 30 oktober tot aankondiging van durcissement des mesures Corona a bien évidemment een verdere aanscherping van de coronamaatregelen eu un impact sur le fonctionnement dans les prisons. uiteraard gevolgen heeft gehad voor de werking in de Depuis le 2 novembre, et ce pour 6 semaines, les contacts gevangenissen. Sinds 2 november en gedurende 6 weken externes sont réduits au maximum, toutes les visites sont worden de externe contacten zoveel mogelijk beperkt; donc suspendues ainsi que les congés pénitentiaires et alle bezoeken zijn dus opgeschort, alsook het penitentiair les permissions de sortie. À titre de compensation de verlof en de uitgangsvergunningen. Ter compensatie la suppression des visites, tous les détenus présents voor de opgeschorte bezoeken krijgen alle gedetineer- reçoivent un crédit d’appel supplémentaire. Les contacts den bijkomend belkrediet. Er worden zoveel mogelijk par vidéoconférence sont organisés au maximum. videogesprekken georganiseerd.

Seules les prisons de Bruges et de Lantin disposent Alleen de gevangenissen van Brugge en Lantin hebben d’une section COVID-19 de respectivement 24 et 20 lits, een COVID-19-afdeling met respectievelijk 24 en 20 bed- destinée à accueillir les détenus contaminés, mais ces den, bedoeld om de besmette gedetineerden op te détenus étant, pour la plupart, asymptomatiques, il est vangen. Omdat de meeste van die gedetineerden asymp- également possible de les isoler dans l’établissement tomatisch zijn, kunnen ze echter ook worden geïsoleerd où ils sont incarcérés. in de inrichting waar ze zijn opgesloten.

Rien ne change en ce qui concerne les instructions Betreffende de instructies voor het personeel, de destinées au personnel, la stratégie de test, la politique teststrategie, het beleid inzake preventieve quarantaine de quarantaine préventive et d’isolement médical. en medische afzondering verandert niets.

Le gouvernement continuera à tester et tester à nou- De regering zal blijven testen en zal indien nodig veau si nécessaire en tenant compte des directives de opnieuw testen, rekening houdend met de richtlijnen Sciensano, mais il n’est pas fait usage de tests salivaires van Sciensano, maar er wordt geen gebruik gemaakt dès lors que leur fiabilité n’est toujours pas démontrée. van speekseltests omdat de betrouwbaarheid ervan nog altijd niet werd aangetoond.

À la prison d’Anvers, tous les détenus entrants sont, In de gevangenis van Antwerpen worden alle inko- comme partout ailleurs, automatiquement testés. Tous mende gedetineerden, zoals overal, automatisch getest. les détenus ont été contrôlés sur la base du traçage des Alle gedetineerden werden gescreend aan de hand van contacts, organisé selon les définitions de Sciensano het volgens de definities van Sciensano georganiseerde (contacts à haut risque et à faible risque) et les tests contactonderzoek (hoogrisico- en laagrisicocontacten) nécessaires ont été effectués. en de nodige tests werden uitgevoerd.

Pour ce qui est du personnel, une évaluation de chaque Betreffende het personeel wordt elke situatie apart situation est faite séparément et en cas de manque de beoordeeld en bij personeelstekort wordt de werking personnel le fonctionnement de l’établissement concerné van de betreffende inrichting gereorganiseerd. Er dient est réorganisé. Il convient d’ailleurs de souligner que dès trouwens te worden benadrukt dat, doordat verschil- lors que diverses activités sont déjà suspendues dans lende activiteiten in het raam van de maatregelen om le cadre des mesures prises en vue de lutter contre la de pandemie tegen te gaan al werden opgeschort, dit pandémie, ceci offre une certaine marge pour organiser enige marge biedt om de essentiële activiteiten met les activités essentielles avec moins de personnel. minder personeel te organiseren.

Au cas où le manque personnel ne permettrait toutefois Mochten wegens personeelstekort de minimale acti- plus d’assurer les activités minimales, l’assistance de viteiten echter niet langer kunnen worden gewaarborgd, la protection civile peut être sollicitée. Ceci a d’ailleurs dan kan de hulp van de civiele bescherming worden été le cas à la prison de Saint-Gilles. L’assistance de ingeroepen. Dat is trouwens het geval geweest in de la police ne peut être sollicitée que lorsque l’effectif du gevangenis van Sint-Gillis. De hulp van de politie kan personnel est inférieur à la norme telle qu’elle a été alleen worden ingeroepen als er minder personeelsle- établie il y a quelques années, dans le contexte d’une den dan de enkele jaren geleden vastgestelde norm grève. Dans ce cas les agents de police n’assurent que zijn, in de context van een staking. In dat geval voeren des tâches liées à la sécurité. de politieagenten alleen met de veiligheid verband houdende taken uit.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 163

Sur les difficultés évoquées à propos des placements Inzake de problemen met het onder elektronisch en surveillance électronique, il conviendrait de poser toezicht plaatsen zou die vraag aan de bevoegde mi- cette question aux ministres compétents au sein des nisters van de drie gemeenschappen moeten worden trois communautés pour avoir leur vision précise de voorgelegd, teneinde te weten wat hun exacte kijk op la situation. Le ministre ne peut que constater que, de situatie is. De minister kan alleen vaststellen dat ce 16 novembre 2020, 2 243 détenus étaient en sur- op 16 november 2 243 gedetineerden onder elektronisch veillance électronique dont 504 en détention préventive toezicht stonden - van wie 504 in voorhechtenis met avec une surveillance GPS ce qui reste des chiffres très gps-monitoring. In vergelijking met de voorgaande jaren élevés par rapport aux années précédentes. Le nombre blijven dat erg hoge cijfers. Een aanzienlijk aantal ge- de détenus suivis via ces mesures reste donc important. detineerden blijven dus via deze maatregelen gevolgd worden.

Enfin, une loi coronavirus prévoyant des mesures Tot slot wordt thans een coronaviruswet uitgewerkt en matière de justice est en préparation, l’objectif étant met maatregelen op het gebied van het gerecht, met d’éviter une propagation du virus dans les prisons. Ce als doel de verspreiding van het virus in de gevange- projet de loi a été approuvé par le Conseil des ministres nissen te voorkomen. Dit wetsontwerp werd door de des 6 et 13 novembre. Il a été soumis pour avis au Conseil Ministerraad van 6 en 13 november goedgekeurd. Het d’État en urgence (5 jours). Ces mesures permettront éga- werd aan de Raad van State voorgelegd met het oog lement de diminuer la surpopulation qui reste importante op een spoedadvies (binnen 5 dagen). Met die maat- avec une surpopulation moyenne de 14,6 % la semaine regelen zal ook de aanzienlijk blijvende overbevolking du 2 novembre, période pour laquelle l’administration kunnen worden verminderd. In de week van 2 november a établi un tableau prison par prison que le ministre (voor die periode heeft de administratie een tabel per fournira. Dans ce tableau, on constate que 23 établis- gevangenis opgesteld, die de minister zal bezorgen) sements pénitentiaires connaissent en ce moment une bedroeg de gemiddelde overbevolking 14,6 %. Uit die surpopulation. Cela varie entre 0,86 % à Marche-en- tabel blijkt dat 23 penitentiaire inrichtingen thans met Famenne et 129,5 % à Ypres. overbevolking kampen. Die schommelt tussen 0,86 % in Marche-en-Famenne tot 129,5 % in Ieper.

Le ministre indique par ailleurs que, vu la crise sani- De minister geeft voorts aan dat wegens de huidige taire actuelle et compte tenu des décisions prises par le gezondheidscrisis en rekening houdend met de op 30 ok- comité de concertation du 30 octobre 2020, notamment tober 2020 door het overlegcomité genomen beslissin- en ce qui concerne la limitation des contacts person- gen, in het bijzonder met betrekking tot de beperking nels, la direction générale Établissements pénitentiaires van de persoonlijke contacten, het directoraat-generaal a effectivement décidé de réduire au maximum les Penitentiaire Inrichtingen inderdaad heeft beslist het contacts externes ce qui implique la suspension des aantal externe contacten zo veel mogelijk te beperken, visites familles et amicales. hetgeen ook de opschorting van de bezoeken door familie en vrienden inhoudt.

Par ailleurs, l’exécution de toutes les décisions d’octroi Voorts werd ook de uitvoering van alle beslissingen d’une permission de sortie ou d’un congé pénitentiaire tot toekenning van een uitgaansvergunning of een pe- est également suspendue. nitentiair verlof opgeschort.

Ces deux mesures ont pris cours le 2 no- Beide maatregelen zijn ingegaan op 2 novem- vembre 2020 pour une période de six semaines. ber 2020 voor een periode van zes weken.

Cette suspension a pour but d’éviter que la contami- Met die opschorting wordt beoogd te voorkomen nation se propage de la société libre à l’intérieur des dat de besmetting vanuit de vrije samenleving zich prisons par le biais des visiteurs et des condamnés qui binnen de gevangenissen verspreid, via bezoekers bénéficient de modalités d’exécution de la peine et qui, en via veroordeelden die gebruik mogen maken van dans ce cadre, quittent et réintègrent régulièrement la strafuitvoeringsmaatregelen en die aldus regelmatig de prison. Il s’agit donc d’une mesure qui vise à garantir gevangenis in- en uitgaan. Het betreft dus een maatregel la santé de l’ensemble des personnes évoluant dans ter bescherming van de gezondheid van eenieder binnen le milieu carcéral et qui a pour objectif premier d’éviter de gevangenisomgeving; het voornaamste doel is een une propagation du virus intra-muros. verspreiding van het virus binnen de gevangenismuren te voorkomen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 164 DOC 55 1578/012

Mme Hugon a demandé des précisions quant à la Mevrouw Hugon heeft verduidelijkingen gevraagd base juridique de ces mesures. aangaande de juridische grond voor die maatregelen.

Concernant la suspension des permissions de sortie Wat de opschorting van uitgaansvergunningen en de et des congés pénitentiaires, il est à noter qu’une telle penitentiaire verloven betreft, moet worden opgemerkt suspension a également été appliquée durant la crise dat een dergelijk opschorting ook is toegepast tijdens survenue au printemps. Initialement, cette mesure a de crisis in de lente van dit jaar. Gezien de noodsitu- été prise, eu égard à la situation d’urgence comparable atie werd die maatregel – die vergelijkbaar is met de à celle que nous connaissons aujourd’hui, sur simple huidige – genomen via een eenvoudige instructie van instruction de la DG EPI, à l’instar des mesures prises het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen, naar dans la société libre. La suspension a, par la suite, het voorbeeld van de maatregelen die van toepassing été confirmée par l’arrêté royal de pouvoirs spéciaux waren in de vrije samenleving. De opschorting werd n° 3 du 9 avril 2020 (avec effet rétroactif). Avant la publi- vervolgens (met terugwerkende kracht) bevestigd bij cation de l’arrêté de pouvoirs spéciaux, cette mesure koninklijk volmachtenbesluit nr. 3 van 9 april 2020. Vóór d’urgence avait toutefois déjà été validée par plusieurs de bekendmaking van dat besluit was die noodmaatregel juges (des référés), qui estimaient tous qu’une telle echter al bekrachtigd door meerdere rechters in kort- suspension était justifiée, compte tenu des mesures geding, die allen van oordeel waren dat een dergelijke restrictives imposées à l’ensemble de la population. opschorting gerechtvaardigd was in het licht van de Vu la situation sanitaire exceptionnelle, la mesure a été restrictieve maatregelen waaraan de hele bevolking was jugée indispensable afin de garantir autant que possible onderworpen. Gelet op de uitzonderlijke gezondheids- la santé de toutes les personnes qui séjournent ou tra- situatie luidde het oordeel dat de maatregel onontbeerlijk vaillent au sein d’une prison. C’est malheureusement à was om de gezondheid van eenieder die in een gevange- nouveau le cas aujourd’hui. L’objectif est actuellement nis verblijft of werkt, zo goed mogelijk te beschermen. aussi de confirmer cette mesure, non plus par un arrêté Helaas is de situatie vandaag opnieuw dezelfde. Ook de pouvoirs spéciaux, mais par une loi. Le ministre estime nu is het de bedoeling die maatregel te bekrachtigen, que c’est une nécessité. Un projet de loi en ce sens, qui ditmaal niet via een volmachtenbesluit, maar bij een assortirait à nouveau cette mesure d’un effet rétroactif, wet. De minister meent dat zulks noodzakelijk is. Een est actuellement soumis à l’avis du Conseil d’État. wetsontwerp daartoe ligt momenteel voor advies bij de Raad van State. Het is de bedoeling dat die maatregel opnieuw met terugwerkende kracht zou gelden.

En matière de mesures compensatoires, il est à Inzake compenserende maatregelen moet worden signaler que le directeur peut accorder une dérogation opgemerkt dat de directeur een afwijking op die opschor- à cette suspension lorsque des circonstances urgentes ting kan toekennen om dringende menselijke redenen et humanitaires le justifient ou si une suspension risquait of wanneer een opschorting de re-integratie ernstig in de nuire gravement à la réinsertion. het gedrang dreigt te brengen.

Quant aux visites, il est à souligner que les visites Wat de bezoeken betreft, moet worden beklemtoond aux détenus ont également été totalement suspendues dat ook tijdens de crisis in de lente de bezoeken aan durant la crise survenue au printemps, sans que cela de gedetineerden volledig waren opgeschort, zonder ait été réglé dans l’arrêté de pouvoirs spéciaux. Cette dat zulks was geregeld in het volmachtenbesluit. Die mesure n’a pas été invalidée par la jurisprudence. maatregel werd niet ontkracht door de rechtspraak.

Concernant la base juridique de cette mesure, il Met betrekking tot de juridische grond voor die maat- peut être renvoyé à l’article 114 de la loi de principes regel kan worden verwezen naar artikel 114 van de du 12 janvier 2005 qui prévoit que le directeur (et donc, basiswet van 12 januari 2005, waarin wordt bepaald dat a fortiori, le directeur général) peut, en cas d’événement de directeur (en dus a fortiori ook de directeur-generaal) grave pouvant menacer la sécurité, prendre toutes les in geval van een ernstige gebeurtenis die de veiligheid mesures urgentes requises par les circonstances. in het gedrang kan brengen, alle dringende maatregelen kan nemen die de omstandigheden vereisen.

À titre de compensation pour la suppression des Ter compensatie voor de afschaffing van het bezoek visites, tous les détenus présents reçoivent un crédit ontvangen alle aanwezige gedetineerden een gratis d’appel gratuit de 10 euros par semaine et des conver- belkrediet ter waarde van 10 euro per week en worden zo sations vidéo sont organisées autant que possible pour veel mogelijk videogesprekken georganiseerd, teneinde

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 165

permettre aux détenus de maintenir des contacts visuels hen de mogelijkheid te bieden om frequente visuele fréquents avec leurs proches. contacten met hun naasten te onderhouden.

Le ministre répond ensuite à une question de De minister antwoordt vervolgens op een vraag van Mme Laurence Zanchetta sur les difficultés rencon- mevrouw Laurence Zanchetta over de moeilijkheden trées par la justice dans le cadre de la deuxième vague. waarmee het gerecht tijdens de tweede golf kampt.

La situation dénoncée sur l’arrondissement judiciaire Doet de aangeklaagde situatie in het gerechtelijk de Mons est-elle partagée dans d’autres arrondisse- arrondissement Bergen zich ook voor in andere arron- ments? Il est vrai que le parquet de Mons a accumulé dissementen? Het klopt dat het parket van Bergen ten du retard suite au premier confinement généralisé, de gevolge van de eerste algemene lockdown achterstand nombreuses audiences ayant été supprimées en sorte heeft opgestapeld en dat talrijke zittingen werden gean- que ce retard ne sera pas entièrement résorbé avant nuleerd, waardoor die achterstand niet vóór het einde la fin de l’année. van het jaar volledig zal zijn weggewerkt.

Depuis mars 2020, le nombre de PC portables dispo- Sinds maart 2020 werd het aantal beschikbare draag- nibles a sensiblement augmenté mais tous les membres bare computers aanzienlijk verhoogd, maar nog niet alle du secrétariat ne disposent pas encore d’un laptop; les leden van het secretariaat beschikken over een laptop; locaux exigus ou dans lesquels une fonction comptoir in de kleine lokalen of in de lokalen met een loketfunctie est exercée sont équipés de plexis qui garantissent une werden plexiglasschermen aangebracht om doeltreffende distanciation effective. contactafscherming te waarborgen.

La situation évolue favorablement au parquet de Sinds juni 2020 evolueert de situatie bij het parket van Mons depuis le mois de juin 2020 même si une attention Bergen in de goede richting, hoewel tijdens het verdere particulière doit être de mise en fonction de l’évolution verloop van de gezondheidscrisis de zaken nauwlettend de la crise sanitaire. in het oog moeten worden gehouden.

La Justice reste un service crucial de sorte qu’elle Het gerecht blijft een essentiële dienst en het is dan doit continuer à être rendue, de la façon la plus normale ook nodig dat men op een zo normaal mogelijke wijze possible. Malgré la dégradation de la situation sanitaire, recht blijft spreken. Ondanks de verslechtering van la continuité du travail doit être assurée. L’impact du virus de gezondheidstoestand moet worden gewaarborgd est, bien sûr, imprévisible, de sorte que l’importance dat het werk wordt voortgezet. De weerslag van het des mesures préventives doit toujours être soulignée. virus is natuurlijk onvoorspelbaar en het belang van de preventiemaatregelen kan daarom niet genoeg worden benadrukt.

Le Collège des cours et tribunaux a ainsi de nou- Het College van hoven en rechtbanken heeft veau émis des recommandations le 1er novembre 2020. op 1 november 2020 dan ook opnieuw aanbevelin- Également pour le Ministère public, le Col 3/2020 fut gen uitgebracht. Ook het openbaar ministerie heeft adapté le 5 novembre 2020. dat gedaan, want rondzendbrief COL 3/2020 werd op 5 november 2020 aangepast.

Pourquoi le SPF Justice n’est-il pas en mesure de Waarom is de FOD Justitie niet in staat om de voor fournir les masques, les gels hydro alcooliques, les de bescherming van zijn personeel benodigde maskers, plexiglas nécessaires à la protection de ses agents? hydroalcoholische gels en plexiglasschermen te leveren?

Il y a entre-temps suffisamment de masques et de gels Op de werkplekken zijn er intussen voldoende maskers présents sur le terrain. Près de 1 000 écrans de protection en gels beschikbaar. Er werden tijdens de eerste golf al ont déjà été fournis lors de la première vague et un dos- meer dan 1 000 beschermingsschermen geleverd en er sier d’achat a été introduit pour l’achat de 1 165 écrans werd een aankoopdossier ingediend voor de aankoop supplémentaires. van 1 165 bijkomende schermen.

Comment pallier le taux d’absentéisme? Hoe kan het absenteïsme worden aangepakt?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 166 DOC 55 1578/012

Le respect des règles de base (social distancing, De inachtneming van de basisregels (social distancing, hygiène, masque) est bien entendu indispensable pour hygiëne, masker) is uiteraard onontbeerlijk om het virus contenir le virus. onder controle te houden.

Pour le reste, force est de constater que les services Voor het overige kan men er niet omheen dat de ont dû adapter leur organisation aux évolutions récentes, diensten hun organisatie hebben moeten aanpassen aan et ont dû se concentrer (pour autant que possible) sur le de recente evoluties en zich (voor zover mogelijk) heb- télétravail, la vidéoconférence, les procédures écrites, la ben moeten toespitsen op telewerk, videoconferenties, flexibilité dans les horaires, la rotation dans la présence schriftelijke procedures, flexibele werkuren, aanwezigheid du personnel, etc. van het personeel volgens beurtrol enzovoort.

Néanmoins, le virus touche aussi une partie du per- Het virus heeft echter onvermijdelijk ook een deel van sonnel de la justice, ce qui est inévitable. het personeel van justitie getroffen.

Comment éviter que le retard d’une deuxième vague Hoe kan worden voorkomen dat de vertraging die bij ne vienne s’ajouter à celui de la première? een tweede golf wordt opgelopen bovenop die van de eerste golf terechtkomt?

Les activités et les audiences se tiendront de la façon De activiteiten en zittingen zullen op een zo normaal la plus normale possible en fonction des magistrats et du mogelijke manier plaatsvinden naargelang van de be- personnel disponibles. Si une juridiction est impactée, schikbaarheid van de magistraten en het personeel. ou si des audiences ne peuvent pas être tenues, des Indien een rechtscollege ernstige gevolgen ondervindt choix seront faits en bon père de famille. of zittingen niet kunnen plaatsvinden, zullen volgens het goede-huisvaderprincipe keuzes moeten worden gemaakt.

En tout état de cause, toutes les affaires urgentes In elk geval zullen alle dringende zaken moeten wor- doivent être traitées. den behandeld.

De plus, en fonction des possibilités logistiques des Afhankelijk van de logistieke mogelijkheden van de cours et tribunaux, il est possible de fixer certaines affaires hoven en rechtbanken is het mogelijk bepaalde zaken à heure fixe ou à défaut de faire patienter les justiciables op vaste uren te behandelen. Zo niet moet men de qui attendent leur tour dans une grande salle des pas rechtzoekenden hun beurt laten afwachten in een grote perdus afin d’éviter que trop de justiciables attendent en wachtzaal om te voorkomen dat te veel mensen tegelijk même temps dans une petite salle d’audience. in een kleine rechtszaal zitten te wachten.

Grâce à l’application de la transaction immédiate dans Door in het kader van inbreuken tegen de corona- le cadre des infractions corona, on essaie de limiter maatregelen de onmiddellijke minnelijke schikking toe l’afflux de PV COVID-19. te passen, probeert men de overvloed aan COVID-19- pv’s in te perken.

Concernant le paiement de l’indemnité pour frais de Betreffende de betaling van de onkostenvergoeding télétravail pour les membres du personnel judiciaire, le voor telewerk voor het gerechtspersoneel wijst de minister ministre indique que, contrairement aux agents de la erop dat bij de griffies en de parketten thans inderdaad fonction publique, le télétravail ne connaît actuellement geen regelgevend kader voor telewerk bestaat, in te- effectivement pas de cadre réglementaire dans les genstelling tot wat bij de overheid het geval is. Juridisch greffes et parquets. Le télétravail est donc juridiquement gezien bestaat telewerk dus niet in het statuut van de inexistant dans le statut de l’ordre judiciaire. rechterlijke orde.

Hormis le fait que, suite à la crise sanitaire, le télé- Los van het feit dat telewerk ingevolge de gezond- travail a connu en pratique une expansion dans les heidscrisis een sterke opmars heeft doorgemaakt in de juridictions, l’option a déjà été prise dans le cadre d’une rechtbanken, werd die mogelijkheid al bestudeerd in het modernisation de la politique du personnel d’intégrer raam van de modernisering van het personeelsbeleid; la possibilité d’un télétravail régulier dans le statut du regulier telewerk zou daarbij worden opgenomen in het personnel judiciaire. statuut van het gerechtspersoneel.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 167

Le projet d’arrêté royal relatif au télétravail pour les Het ontwerp van koninklijk besluit betreffende het te- membres du personnel des services qui assistent le lewerk voor de personeelsleden van de diensten die de pouvoir judiciaire est maintenant soumis à l’approbation rechterlijke macht terzijde staan, werd overeenkomstig des ministres du budget et la fonction publique confor- het koninklijk besluit van 16 november 1994 betreffende mément à l’arrêté royal du 16 novembre 1994 relatif au de administratieve en begrotingscontrole ter goedkeuring contrôle administratif et budgétaire. voorgelegd aan de regeringsleden die bevoegd zijn voor begroting en ambtenarenzaken.

Ce projet d’arrêté royal crée dès lors aussi la possibilité Dat ontwerp van koninklijk besluit schept dus ook de de paiement d’une indemnité télétravail au personnel mogelijkheid tot het betalen van een onkostenvergoeding des cours et tribunaux. Afin de respecter une égalité voor telewerk voor het personeel van de hoven en de entre les différentes catégories du personnel dans la rechtbanken. Om de gelijkheid tussen de verschillende Justice, le ministre a demandé d’intégrer une disposi- personeelscategorieën van het gerecht te eerbiedigen, tion spécifique, avec effet rétroactif, couvrant la période heeft de minister gepleit voor een specifieke bepa- depuis le 18 mars 2020. ling met terugwerkende kracht, waardoor de regeling vanaf 18 maart 2020 zou gelden.

L’inspection des finances a rendu un avis positif sur De Inspectie van Financiën heeft op 12 novem- cette disposition le 12 novembre 2020. ber 2020 een positief advies over die bepaling uitgebracht.

Dès l’entrée en vigueur de ces dispositions, une Zodra die bepalingen in werking zullen zijn getreden, indemnité, prévue à l’article 96 de l’arrêté royal du 13 juil- zal een vergoeding als bedoeld in artikel 96 van het let 2017 fixant les allocations et indemnités des membres koninklijk besluit van 13 juli 2017 tot vaststelling van de du personnel de la fonction publique fédérale, pourra donc toelagen en vergoedingen van de personeelsleden van également être accordée aux membres du personnel het federaal openbaar ambt, aldus tevens kunnen worden judiciaire qui étaient tenus d’effectuer du télétravail suite toegekend aan de leden van het gerechtspersoneel die aux mesures prises dans le cadre de la crise sanitaire moesten telewerken ingevolge de maatregelen in het liée au coronavirus COVID-19. raam van de COVID-19-crisis.

Concernant les sanctions corona, le ministre indique Met betrekking tot de coronasancties stelt de minister que, dans le contexte actuel de l’évolution de la crise dat het belang van de naleving van de coronaregels sanitaire, l’importance du respect des règles relatives geen betoog meer behoeft in het licht van de huidige au coronavirus n’est plus à démontrer. evolutie van de gezondheidscrisis.

Comme durant le premier confinement du prin- Net als tijdens de eerste lockdown in de lente temps 2020, une approche préventive a été mise en van 2020 werd gekozen voor een preventieve aanpak place afin de prévenir nos concitoyens des mesures à waarbij de burgers bewust werden gemaakt van de respecter. maatregelen die ze moeten naleven.

La grande majorité de nos concitoyens comprennent De grote meerderheid van de burgers begrijpt het l’importance de ces règles et respectent très bien celles-ci. belang van die regels en leeft ze heel goed na.

Néanmoins, il existe toujours une petite frange de la Toch is er nog steeds een kleine groep die zich niet population qui ne se conforme pas à ces directives et, aan de richtlijnen houdt en zodoende alle burgers in se faisant, met en danger l’ensemble des citoyens raison gevaar brengt. Daarom is het tijd voor een meer repres- pour laquelle, il faut passer à une phase plus répressive sieve aanpak ten aanzien van wie die inbreuken pleegt. concernant les auteurs de ces dérives.

Dans un but d’efficacité et afin de ne pas surcharger In een streven naar doeltreffendheid en teneinde de inutilement les parquets, le gouvernement veut procé- parketten niet nodeloos te overbelasten, wil de regering der à une perception immédiate des amendes pour les overgaan tot de onmiddellijke inning van de boetes voor contrevenants qui ne contestent pas l’infraction reprochée. de overtreders die de inbreuk die hen ten laste wordt gelegd niet betwisten.

Il est, en effet, plus cohérent qu’un contrevenant soit Het is immers logischer dat een overtreder onmiddel- sanctionné immédiatement lorsque les règles ont été lijk wordt gesanctioneerd wanneer hij de regels heeft

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 168 DOC 55 1578/012

violées et ce afin d’inciter celui-ci à modifier son com- geschonden. Zo wordt hij ertoe aangemaand zijn fout portement fautif et non plusieurs semaines après alors gedrag onverwijld aan te passen en niet enkele weken même que ces règles ne seront peut-être plus en vigueur. later, wanneer de regels misschien niet langer van toepassing zijn.

Néanmoins, si le contrevenant conteste les faits qu’on Als de overtreder de hem ten laste gelegde feiten lui reproche ou qu’il ne souhaite pas payer l’amende en echter betwist of de boete niet onmiddellijk wil betalen, perception immédiate, le procès-verbal sera transmis au zal het proces-verbaal worden bezorgd aan het parket, parquet qui procédera à l’examen du dossier et citera dat het dossier zal onderzoeken en de verdachte stel- systématiquement le suspect devant le tribunal de police. selmatig voor de politierechtbank zal dagvaarden. Indien Lorsqu’il y a une condamnation prononcée, cette dernière een veroordeling wordt uitgesproken, wordt die in het sera inscrite au casier judiciaire du justiciable à l’instar strafregister ingeschreven, zoals ook het geval is voor par exemple des condamnations en matière de roulage. veroordelingen voor verkeersmisdrijven.

Il n’est bien évidemment pas question de priver les Het is uiteraard niet de bedoeling de magistraten hun magistrats de leur indépendance puisque tant le magistrat onafhankelijkheid te ontzeggen. Zowel de parketmagis- du parquet que celui du siège procédera à l’examen de traat als die van de zetel zullen elk dossier geval per chaque dossier au cas par cas. geval onderzoeken.

Il faut cependant faire passer le message qu’il ne doit Toch moet de boodschap doordringen dat er geen pas y avoir de sentiment d’impunité dans cette matière sprake kan zijn van een gevoel van straffeloosheid in trop importante pour la sécurité sanitaire de l’ensemble een aangelegenheid die dermate belangrijk is voor de de la population. gezondheid van de hele bevolking.

En ce qui concerne la question relative à une discor- Voor de vermeende discrepantie tussen de vervol- dance entre les poursuites envers les citoyens ordinaires ging van gewone burgers en die van bedrijven ziet de et les entreprises, il n’y a pas, à ce stade, d’éléments minister in dit stadium geen bewijs. Hij pleit voor een permettant de corroborer cette affirmation. Le ministre alomvattende aanpak. souhaite qu’une approche globale soit réalisée.

Dans cette optique, il souhaite que les contrôles relatifs Uit dat oogpunt wenst hij dat de controles op de na- au respect de la réglementation “corona” concernent tant leving van de coronaregelgeving zowel voor natuurlijke les personnes physiques que les personnes morales als voor rechtspersonen gelden en dat de sancties bij et que les sanctions en cas de non-respect de celle-ci niet-naleving daarvan zowel in het eerste als in het soient effectives tant dans la première hypothèse que tweede geval effectief zouden zijn. dans la deuxième.

Personne ne doit avoir un sentiment d’impunité dans Niemand mag een gevoel van straffeloosheid hebben ce domaine particulièrement important aujourd’hui pour in deze vandaag voor de volksgezondheid bijzonder la santé publique. belangrijke aangelegenheid.

— Concernant la justice rapide et l’attractivité de la — Het snelrecht en de aantrekkelijkheid van het Justice en tant qu’employeur gerecht als werkgever

Il faut commencer par mieux sonder les attentes des Ten eerste moet beter worden gepeild naar de ver- étudiants en droit, et par voir dans quelle mesure ils wachtingen van de rechtenstudenten, en dient te wor- sont intéressés par une carrière dans la magistrature. den nagegaan in hoeverre zij belangstelling hebben Est-on trop strict dans la formation de magistrat? C’est voor een loopbaan in de magistratuur. Is men te strikt possible, mais il ne faut pas en arriver à une baisse bij de opleiding tot magistraat? Dat is mogelijk, maar de qualité. Mme Rohonyi propose de revoir le quota een en ander mag niet tot een kwaliteitsdaling leiden. de 12 %. Le ministre confirme que cette question sera Mevrouw Rohonyi stelt voor de 12 %-quota te herzien. mise sur la table. De minister bevestigt dat die aangelegenheid op tafel zal komen.

Il faut aussi mettre en exergue la Justice sous ses Tevens moeten de beste aspecten van het gerecht in meilleurs aspects. Énormément de magistrats sont très de verf worden gezet. Enorm veel magistraten zijn zeer

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 169

actifs et permettent que la Justice soit vue de manière actief en geven het gerecht een positieve en moderne positive et moderne. uitstraling.

En outre, il faut travailler à une amélioration des condi- Bovendien moet worden gewerkt aan een verbetering tions de travail des magistrats. Beaucoup a déjà été fait van de arbeidsomstandigheden van de magistraten. en matière d’informatisation. Il faut encore continuer à Er is al veel gedaan op het gebied van informatisering. moderniser le matériel. De modernisering van het materieel moet nog worden voortgezet.

Quelles initiatives le ministre prendra-t-il pour améliorer Welke initiatieven zal de minister nemen om het statuut le statut des magistrats? van de magistraten te verbeteren?

Outre les investissements en informatique, le ministre Afgezien van de investeringen in informatica geeft de indique avoir pris contact avec le Conseil consultatif de la minister aan dat hij met de Adviesraad voor de magistra- magistrature pour entendre ses propositions en matière tuur contact heeft opgenomen om de voorstellen van de statut social. Le ministre est prêt à avancer sur ce die Raad over het sociaal statuut te horen. De minister sujet, mais il rappelle qu’un statut implique toujours des is bereid om ter zake vooruitgang te boeken, maar hij droits et devoirs. Il y a un équilibre à maintenir. herinnert eraan dat een statuut altijd rechten en plichten impliceert. Er moet een evenwicht worden gehandhaafd.

Sur les conditions de travail des travailleurs péniten- Over de arbeidsomstandigheden van het gevan- tiaires, le ministre indique que les rémunérations ont genispersoneel geeft de minister aan dat de lonen al déjà été actualisées à plusieurs reprises. En outre, une meermaals zijn geactualiseerd. Voorts heeft zijn voor- enquête sur le bien-être psychosocial a été menée par ganger een onderzoek naar het psychosociaal welzijn son prédécesseur. Les résultats ont été traduits en un uitgevoerd. De resultaten werden omgezet in een actie- plan d’action qui est discuté avec les syndicats, notam- plan dat met de vakbonden wordt besproken, met name ment pour améliorer la qualité de vie au travail, pour om de levenskwaliteit op het werk te verbeteren, alsook apporter une attention particulière au stress et burn-out om speciaal oog te hebben voor stress en burn-out en et à l’absentéisme. Ce plan d’action sera exécuté au voor absenteïsme. Dat actieplan zal tijdens de huidige cours de la présente législature. regeerperiode worden uitgevoerd.

Le ministre mise au maximum sur le recrutement De minister zet maximaal in op rekrutering om de en vue de compléter les cadres du personnel dans les personeelskaders in de gevangenissen aan te vullen. De prisons. Le défi est de compléter les cadres, car les uitdaging is om de kaders in te vullen, want de middelen moyens sont présents. Les canaux de communication zijn er. De moderne communicatiekanalen worden ge- modernes sont utilisés en vue de publier les postes bruikt om de vacante plaatsen te publiceren en zo jonge vacants et d’attirer ainsi de jeunes talents afin qu’ils talenten aan te trekken om voor EPI te komen werken. viennent travailler pour EPI.

Des initiatives en matière de formation seront égale- Er zullen voor de penitentiaire beambten ook initia- ment prises pour les agents pénitentiaires. tieven inzake vorming worden genomen.

En ce qui concerne la modernisation des groupes Wat de modernisering van de beroepsgroepen betreft, professionnels, on continue à travailler sur la base des wordt voortgewerkt op basis van de rapporten die de rapports que les différents groupes professionnels ont verschillende beroepsgroepen door onafhankelijke ex- fait rédiger par des experts indépendants. Une concer- perten hebben laten opstellen. Er zal bijkomend overleg tation supplémentaire aura lieu avec toutes les parties worden gepleegd met alle stakeholders. De OVB heeft prenantes. L’OVB a déjà fait savoir qu’il était prêt à alvast te kennen gegeven dat zij bereid is haar mede- apporter sa collaboration en vue d’apporter les adapta- werking te verlenen aan de verdere noodzakelijke legis- tions nécessaires à l’avant-projet sur la modernisation tieke aanpassingen bij het voorontwerp modernisering du barreau. Les rapports des huissiers de justice et des advocatuur. Het rapport van de gerechtsdeurwaarders notaires ont déjà été regroupés en un seul avant-projet en notarissen werd reeds samengevoegd in één voor- relatif aux professions juridiques. On examinera enfin ontwerp betreffende de juridische beroepen. Tenslotte quelles initiatives concrètes peuvent encore être prises zal ook worden bekeken welke verdere concrete stap- en ce qui concerne le rapport des experts concernant pen er met het rapport experten voor de bedrijfsjuristen les juristes d’entreprise. kunnen worden genomen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 170 DOC 55 1578/012

En ce qui concerne le monopole de plaidoirie des Betreffende het pleitmonopolie van advocaten ver- avocats, le ministre renvoie à l’arrêt de la Cour constitu- wijst de minister naar het arrest van het Grondwettelijk tionnelle du 23 janvier 2018 selon lequel la fourniture d’un Hof van 23 januari 2018 dat stelt dat het verlenen van conseil juridique, même en dehors de toute procédure juridisch advies, zelfs buiten elk rechtsgeding om, een judiciaire, est une activité essentielle de l’avocat. Le wezenlijke activiteit van de advocaat is. De minister ministre n’a donc pas l’intention de toucher au monopole is derhalve niet van plan aan het pleitmonopolie van de plaidoirie des avocats. advocaten te raken.

Les huissiers ont formulé des propositions concrètes De deurwaarders hebben concrete voorstellen aan- en vue de poursuivre la modernisation de leur groupe gereikt om de modernisering van hun beroepsgroep professionnel. L’avant-projet relatif aux professions voort te zetten. Het voorontwerp juridische beroepen juridiques sera coulé dans un moule légistique, après zal in legistieke vorm worden gegoten, waarna desge- quoi, le cas échéant, une concertation supplémentaire vallend bijkomend overleg kan worden gepleegd met pourra être menée avec les experts que les huissiers de experten die de gerechtsdeurwaarders naar voren de justice ont proposés. hebben geschoven.

Les experts judiciaires sont très importants pour un De gerechtsdeskundigen zijn zeer belangrijk voor bon fonctionnement de la justice. Le SPF Justice a dès een goede werking van justitie. De FOD Justitie heeft lors créé, dans chaque arrondissement, des bureaux in elk arrondissement daarom gerechtskostenbureaus de frais de justice chargés du paiement des services opgericht die belast zijn met de betaling van de diensten des experts judiciaires et des traducteurs-interprètes. van de gerechtsdeskundigen en de vertalers-tolken. De L’ancien ministre de la Justice espérait ainsi réduire les vorige minister van Justitie hoopte op deze manier de retards de paiement. Le ministre continuera sur cette achterstallige betalingen te verminderen. De minister voie. L’administration prévoit qu’en 2022, les frais de zal op de ingeslagen weg verder gaan. De administratie justice seront repris dans le projet FEDCOM. voorziet dat in 2022 de gerechtskosten worden opge- nomen in het FEDCOM project.

La rémunération pour les experts psychiatres a été De vergoeding voor de psychiatrisch deskundigen werd modifiée sur la base des tarifs INAMI. Concernant les bijgesteld op grond van de RIZIV-tarieven. Aangaande médecins légistes et les autres experts, une évaluation de wetsdokters en andere deskundigen zal een evaluatie sera faite et les tarifs seront adaptés. Il faudra aussi plaatshebben en zullen de tarieven worden aangepast. assurer un paiement rapide, car ces experts sont cru- Tevens zal voor een snelle betaling moeten worden ciaux dans l’objectif de rattrapage de l’arriéré judiciaire. gezorgd, want die deskundigen zijn van cruciaal belang om de gerechtelijke achterstand in te halen.

— Concernant les bâtiments judiciaires — De gerechtsgebouwen

Le ministre indique qu’il est nécessaire de disposer De minister acht een Masterplan voor onze gerechts- d’un Masterplan de nos bâtiments judiciaires. La Justice gebouwen noodzakelijk. Momenteel beschikt het gerecht dispose actuellement précisément de 223 bâtiments over precies 223 gerechtsgebouwen en 2 garages. judiciaires et de 2 garages.

Il y a déjà eu une rationalisation des justices de paix. Er heeft al een rationalisering van de vredegerechten Les phases 2 et 3 sont en cours. Le ministre a déjà pointé plaatsgevonden. Fase 2 en 3 zijn aan de gang. De mi- l’exemple néerlandais. Il considère qu’on a toujours trop nister heeft al gewezen op het Nederlandse voorbeeld. de bâtiments judiciaires dans notre pays. Les magistrats Hij vindt dat wij in ons land nog steeds te veel gerechts- limbourgeois ont déjà proposé, par exemple, de mettre gebouwen hebben. De Limburgse magistraten hebben en place plus de synergies entre Hasselt et Tongres. Si bijvoorbeeld al voorgesteld om meer onderlinge synergie une telle proposition unanime est faite par le terrain, il tussen Hasselt en Tongeren op te zetten. Indien een faut au moins prendre la peine de faire les adaptations dergelijk unaniem voorstel door het veld wordt gedaan, nécessaires au Code judiciaire pour leur permettre de dan moet men ten minste de moeite nemen om de no- réaliser ces synergies. dige aanpassingen in het Gerechtelijk Wetboek aan te brengen om hun de mogelijkheid te bieden die synergie tot stand te brengen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 171

Pour une meilleure rationalisation du nombre de Voor een betere rationalisatie van het aantal gebou- bâtiments et pour créer ce type de synergies, il faut wen en om dat soort synergievormen te creëren, moet commencer par faire l’inventaire géographique des tri- om te beginnen een geografische inventarisatie van de bunaux. L’objectif n’est certainement pas de supprimer rechtbanken worden uitgevoerd. Het is zeker niet de be- la proximité, mais bien de mieux planifier. Par exemple, doeling om de nabijheidsjustitie af te schaffen, maar wel pourquoi une justice de paix devrait-elle toujours se om ze beter te plannen. Waarom zou een vredegerecht situer dans un bâtiment propre? On pourrait par exemple zich bijvoorbeeld altijd in een eigen gebouw moeten be- mettre à disposition la salle du conseil communal qui vinden? Zo zou bijvoorbeeld de gemeenteraadszaal, die n’est utilisée qu’une fois par mois. Il faut convaincre les slechts één keer per maand wordt gebruikt, beschikbaar uns et les autres du bien-fondé de la justice sous l’arbre, kunnen worden gesteld. We moeten elkaar overtuigen qui a été rendue possible juridiquement par le ministre van de verdiensten van rechtspraak “sous l’arbre”, die précédent. Il faut aussi chercher des synergies avec wettelijk mogelijk is gemaakt door de vorige minister. d’autres services publics. Daarnaast moet ook worden gezocht naar synergie met andere openbare diensten.

Concernant l’accessibilité notamment pour les moins Met betrekking tot de toegankelijkheid, met name valides, le ministre rappelle que les bâtiments judiciaires voor mensen met een beperking, herhaalt de minister doivent être accessibles à tous. dat de gerechtsgebouwen voor iedereen toegankelijk moeten zijn.

L’accessibilité des bâtiments publics est réglée par De toegankelijkheid van de openbare gebouwen is la loi. Sur ce plan, le SPF Justice travaille étroitement wettelijk geregeld. De FOD Justitie werkt op dit vlak nauw avec la Régie des bâtiments, qui est propriétaire des samen met de Regie der Gebouwen, die eigenaar is bâtiments ou les prend en location pour la justice. Pour van de gebouwen of de gebouwen inhuurt voor justitie. les nouveaux bâtiments, il en est bien sûr tenu compte Voor de nieuwe gebouwen wordt hier uiteraard van in depuis le début. L’avis du Bureau d’accessibilité prévaut het begin rekening mee gehouden. Het advies van het en la matière. Bureau Toegankelijkheid is hierin leidend.

Les bâtiments judiciaires et les prisons sont cepen- Gerechtsgebouwen en gevangenissen zijn echter dant souvent des bâtiments historiques, et il n’est pas vaak historische gebouwen en in zulke gebouwen is het toujours évident de garantir l’accessibilité dans de tels verzekeren van de toegankelijkheid niet altijd evident. De bâtiments. Le ministre assure que les gestionnaires des minister verzekert dat de beheerders van de gebouwen bâtiments font de leur mieux pour remédier le mieux hun uiterste best doen om hier zo goed als mogelijk aan possible à ce problème. tegemoet te komen.

Comme on manque d’interprètes en langue des signes, Er is een tekort aan doventolken, derhalve is een inven- il s’indique dès lors en effet de réaliser un inventaire. Le tarisatie inderdaad aangewezen. De minister zal samen ministre vérifiera avec l’administration quelles en sont met de administratie nagaan naar de redenen hiervoor les causes et examinera comment leur nombre peut en bekijken hoe hun aantal kan worden uitgebreid. être augmenté.

Dans le masterplan relatif aux bâtiments, il convient In het masterplan voor de gebouwen moet bijzondere d’accorder une attention particulière au climat. Comme aandacht worden besteed aan het klimaat. Net als voor pour l’accessibilité, le SPF Justice collabore étroitement, de toegankelijkheid werkt de FOD Justitie hiervoor nauw à ce sujet, avec la Régie des bâtiments. Lors de l’éta- samen met de Regie der Gebouwen. Bij de opmaak van blissement des dossiers, la Régie des bâtiments est dossiers is de Regie der Gebouwen verantwoordelijk responsable de l’aspect climatique. Dans les nouveaux voor het klimaataspect. In de nieuwe gebouwen wordt bâtiments, il en est bien sûr tenu compte dès le premier hiermee uiteraard vanaf dag 1 rekening gehouden. jour. Pour les nouvelles prisons, par exemple, la dura- Voor de nieuwe gevangenissen bijvoorbeeld maakt bilité fait partie des critères à évaluer et des exigences duurzaamheid deel uit van de te beoordelen criteria en PEB sévères sont imposées. On prévoit par exemple worden strenge EPB-eisen opgelegd. Er worden bijvoor- souvent de la cogénération, des panneaux solaires et beeld vaak warmtekrachtkoppelingen, zonnepanelen en des toitures végétales. groendaken voorzien.

Afin de pouvoir produire de l’électricité de manière Teneinde elektriciteit op een duurzame manier te durable, le SPF Justice examine avec la Régie des kunnen produceren, bekijkt de FOD Justitie samen met

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 172 DOC 55 1578/012

bâtiments sur quels toits des panneaux solaires peuvent de Regie der Gebouwen op welke daken zonnepanelen être installés. Le SPF Justice répond aussi aux invita- kunnen worden geïnstalleerd. De FOD Justitie gaat ook tions de communes à se raccorder, par exemple, à une in op uitnodigingen van gemeenten om bijvoorbeeld aan installation de cogénération commune, qui produit de te sluiten op een gezamenlijke warmtekrachtkoppeling, la chaleur et de l’électricité grâce à la combustion de die warmte en elektriciteit maakt uit de verbranding biogaz. C’est le cas de la prison de Merksplas où l’on van biogas. Dat is het geval voor de gevangenis van est sur le point de conclure un accord de coopération. Merksplas waar men op punt staat om een samenwer- kingsovereenkomst af te sluiten.

La situation à la maison d’arrêt à Anvers est drama- De situatie in het arresthuis van Antwerpen is al heel tique, et ce, depuis très longtemps. La suggestion de lang dramatisch. De suggestie van mevrouw De Wit om Mme De Wit de transférer une partie des détenus vers een deel van de gedetineerden naar Waalse gevangenis- des prisons wallonnes est bonne, mais cela ne résou- sen over te brengen is goed, maar dat zal slechts een dra qu’une petite partie du problème car le nombre de klein deel van het probleem oplossen daar het aantal places disponibles est faible. beschikbare plaatsen beperkt is.

La prison d’Anvers – tout comme celle de Forest – De gevangenis van Antwerpen staat – zoals die van fait actuellement partie de la liste des prisons vieillies. Vorst - thans op de lijst van de verouderde gevangenissen.

Bien que la prison de Lantin soit loin d’être la plus Alhoewel de gevangenis van Lantin verre van de oudste ancienne, elle n’est pas en bon état, surtout la tour. Le is, is ze niet in goede staat, en dan vooral de toren niet. Masterplan prévoit de remplacer la tour (500 détenus) en Het Masterplan voorziet in de vervanging van de toren construisant une maison de peine comptant 240 places (500 gedetineerden) door een strafhuis met 240 plaat- à Verviers et une maison d’arrêt comptant 312 places à sen te Verviers en een arresthuis met 312 plaatsen te Lantin sur le terrain jouxtant la prison. Lantin op de gronden naast de gevangenis, te bouwen.

Dans le dernier Masterplan validé, un terrain situé In het laatste gevalideerde Masterplan werd ook dans une zone agricole avait également été proposé, een in een landbouwzone gelegen terrein voorgesteld, mais la commune de Juprelle a protesté contre cette doch de gemeente Juprelle heeft hiertegen protest proposition. En effet, ce terrain héberge une ferme bio aangetekend. Er is daar een bioboerderij gevestigd die qui bénéficie d’un grand soutien local et est aussi source veel lokale steun geniet en ook voor tewerkstelling zorgt d’emploi dans les environs. En raison de l’importance du in de omgeving. Omdat lokale steun belangrijk is en soutien local et de la conservation de terres agricoles, omwille van het belang van het behoud van landbouw- une étude visant à trouver des lieux alternatifs a été grond werd er in samenwerking met Liège Métropole réalisée en collaboration avec Liège Métropole sur le een locatie-alternatievenstudie binnen het grondgebied territoire de la province de Liège. Sur proposition de Liège van de provincie Luik uitgevoerd. Op voorstel van Liège Métropole, un site à Glons (Bassenge) a été examiné. Métropole werd een site te Glons (Bassenge) verder Ce site appartient au département de la défense. Le onderzocht. Deze site is eigendom van het departement ministre espère encore pouvoir présenter le changement defensie. De minister hoopt de wijziging van het terrein de terrain au conseil des ministres cette année afin de nog dit jaar te kunnen voorleggen aan de Ministerraad pouvoir avancer dans ce dossier important. zodat hij voortgang kan maken met dit belangrijk dossier.

Le ministre précise en outre que les Masterplans De minister verduidelijkt voorts dat de Masterplannen pour les prisons ont déjà été évalués trois fois. Les voor de gevangenissen al drie keer werden geëvalueerd. Masterplans sont évalués sur plusieurs critères (com- De evaluatie stoelt op meerdere criteria (samenstelling position de la population pénitentiaire, évaluation de la van de gevangenispopulatie, beoordeling van de visie op vision de la détention, évaluation technique). Malgré detentie, technische beoordeling). Ondanks de opening le fait que de nouvelles prisons aient été ouvertes, la van nieuwe gevangenissen zijn de meeste Belgische plupart de nos bâtiments sont vieux et inadaptés à une gevangenisgebouwen oud en ongeschikt voor een justice moderne. Le ministre collabore avec le secrétaire modern rechtsbestel. De minister werkt samen met de d’État en charge de la Régie des Bâtiments sur base staatssecretaris belast met de Regie der Gebouwen, de l’accord gouvernemental. op grond van het regeerakkoord.

Concernant la question de la surpopulation, le ministre Betreffende de overbevolking verwijst de minister naar fait référence à son plan en 10 points pour lutter contre zijn tienpuntenplan om die tegen te gaan. Volgens de la surpopulation. Selon le directeur de la DG EPI, ce directeur van het DG EPI bestaat dit probleem al sinds

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 173

problème existe depuis les années 80. Il y a un problème de jaren tachtig. De bouwplannen zijn behoorlijk ambi- de construction assez ambitieux. Les prisons d’Haren tieus. De gevangenissen van Haren en Dendermonde et de Termonde seront ouvertes en cours de législature. zullen tijdens de zittingsperiode opengaan. Andere pro- D’autres projets suivront. 1 177 nouvelles places seront jecten zullen volgen. Er komen 1 177 nieuwe plaatsen créées d’ici 2027. bij tegen 2027.

En outre, de la capacité supplémentaire sera créée Bovendien zal extra capaciteit voor de geïnterneerden pour les internés. Les plans sont connus à Wavre, Paifve worden gecreëerd. De plannen daartoe zijn al bekend et Alost pour un total de 620 places. voor Waver, Paifve en Aalst – voor in totaal 620 plaatsen.

Ensuite, il y a des projets en matière de maisons de Tevens staan er transitiehuizen op stapel. Er zijn er transition. Actuellement, on dispose de deux maisons thans twee. Er loopt een analyse om tot vier en op ter- de transition. Une analyse est menée pour envisager mijn tot tien transitiehuizen te komen, waardoor honderd un élargissement vers quatre maisons de transition, et, extra plaatsen ontstaan. à terme, vers dix maisons de transition ce qui donnera lieu à cents places supplémentaires.

Par ailleurs, environ 200 places devraient être créées Voorts zouden ongeveer 200 plaatsen in detentiehuizen en maisons de détention. À terme, le ministre veut aller moeten worden gecreëerd. Op termijn wil de minister naar vers un modèle scandinave avec le plus possible de een Scandinavisch model met zoveel mogelijk detentie- maisons de détention et de transition et le moins pos- en transitiehuizen en zo weinig mogelijk gevangenissen. sible de prisons.

Un autre système de détention doit pouvoir être envi- Er moet een ander detentiesysteem kunnen worden sagé pour les jeunes délinquants, qui ne sont pas encore uitgewerkt voor de jonge delinquenten, die nog niet in pris dans la spirale criminelle (“loopplankhuizen”). Cela de criminele spiraal zitten (de zogenaamde loopplank- va être analysé. Si cela fonctionne, il n’est pas exclu de huizen). Dit zal worden onderzocht. Als het systeem l’appliquer aussi pour d’autres types de délinquants. werkt, is het niet uitgesloten dat het ook bij andere types delinquenten zal worden toegepast.

Il y aura en outre une augmentation de la capacité Daarnaast zal de capaciteit ook toenemen in de psy- dans les institutions psychiatriques, c’est-à-dire dans le chiatrische instellingen, dat wil zeggen in het reguliere circuit de soins régulier. zorgcircuit.

Par ailleurs, on poursuit la politique du gouvernement Bovendien wordt het beleid van de vorige regering précédent en ce qui concerne le fait d’exécuter sa peine inzake het uitzitten van de straf in het land van herkomst dans le pays d’origine. voortgezet.

Comme le ministre l’a déjà confirmé, il y aura aussi Zoals de minister al heeft bevestigd, komt er ook une meilleure gestion de la capacité disponible (meil- een beter beheer van de beschikbare capaciteit (betere leure répartition). verdeling).

Par ailleurs, le ministre met l’accent sur la détention Voorts legt de minister de nadruk op zinvolle detentie, sensée, en vue de faire baisser la récidive. teneinde recidive tegen te gaan.

En ce qui concerne le raccourcissement des délais, un Betreffende de kortere doorlooptijden, loopt er op dit projet est en cours en vue de procéder à une évaluation ogenblik een project waarbij een evaluatie wordt gemaakt du délai d’octroi d’un congé pénitentiaire, associée à van de doorlooptijd tot de toekenning van penitentiair l’évaluation des risques nécessaire. L’élaboration d’un verlof, gelinkt aan de nodige risicotaxatie. De invulling van plan de détention générera des sorties mieux contrôlées een detentieplan zal een vlottere gecontroleerde uitstroom des prisons. Actuellement, cette procédure n’est lancée uit de gevangenis genereren. Tegenwoordig wordt deze qu’au moment où le détenu entre en ligne de compte pour procedure pas op het ogenblik dat de gedetineerde in les modalités d’exécution de la peine. Si les conditions aanmerking komt voor de strafuitvoeringsmodaliteiten administratives nécessaires sont remplies au début de opgestart. Indien evenwel bij de start van de detentie

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 174 DOC 55 1578/012

la détention, le rapport sera déjà prêt lorsque l’intéressé de nodige administratieve voorwaarden worden vervuld, remplira les conditions d’octroi. zal het verslag reeds klaar zijn wanneer de betrokkene de toelatingsvoorwaarden heeft bereikt.

Le neuvième point concerne la spirale de la fixation Het negende punt betreft de spiraal van inflatoire inflationniste de la peine. Actuellement, les magistrats straftoemeting. Magistraten spreken vandaag zwaar- prononcent des peines plus sévères afin d’être sûrs dere straffen uit om er zeker van te zijn dat ze worden qu’elles seront exécutées. uitgevoerd.

Le ministre veut donc promouvoir les peines plus De minister wil daarom de kortere straffen en de alter- courtes et les peines alternatives, qui doivent être exé- natieve straffen bevorderen, die moeten worden uitge- cutées. Si on exécute davantage les courtes peines, le voerd. Als de korte straffen meer worden uitgevoerd, zal nombre de détenus va sans doute encore augmenter het aantal gedetineerden op korte termijn waarschijnlijk à court terme. Cependant, à long terme, la courbe voort toenemen. Op lange termijn zal de curve echter s’inversera pour plusieurs raisons. Premièrement, les om meerdere redenen omkeren. Ten eerste zullen de juges adapteront leurs jugements à la nouvelle réalité. rechters hun vonnissen aan de nieuwe werkelijkheid Secundo, on verra l’impact de la détention sensée. aanpassen. Ten tweede zullen de gevolgen van de Troisièmement, les peines prononcées seront mieux zinvolle detentie merkbaar worden. Ten derde zullen de adaptées à la situation. C’est l’exemple néerlandais, uitgesproken straffen beter op de situatie zijn afgestemd. où les peines sont moins lourdes mais où elles sont Dat zal gebeuren naar het Nederlandse voorbeeld, waar exécutées. de straffen minder zwaar zijn maar worden uitgevoerd.

En ce qui concerne le recours au secteur privé dans Wat de inschakeling van de private sector in de transi- les maisons de transition, le ministre précise que, dans tiehuizen betreft, verduidelijkt de minister dat in het kader le cadre de la diversification des centres de détention, van de diversificatie van de detentiecentra er bijvoorbeeld les maisons de transition d’Enghien et de Malines ont in de transitiehuizen te Enghien en te Mechelen al werd par exemple déjà collaboré avec un partenaire privé. samengewerkt met een private partner. Dit hoeft even- Cela ne doit cependant pas être la règle générale. Le wel niet de algemene regel te zijn. De minister zal de ministre évaluera son fonctionnement en profondeur. Il werking ervan grondig evalueren. Hij juicht zeker ook de se réjouit certainement aussi de l’arrivée d’asbl en vue komst van vzw’s toe om deze uitdagingen aan te gaan. de relever ces défis.

Le centre d’observation clinique sécurisé prévu dans Het beveiligd klinisch observatiecentrum, voorzien in la loi sur l’internement sera installé dans la nouvelle de interneringswet, zal worden ingericht in de nieuwe prison de Haren. En attendant, un centre temporaire est gevangenis van Haren. In afwachting hiervan wordt een mis sur pied dans la prison de Saint-Gilles. tijdelijk centrum opgericht in de gevangenis van Sint Gillis.

Outre l’observation d’inculpés à la demande du juge Naast het observeren van beklaagden op vraag van d’instruction, ce centre peut aussi avoir d’autres usages, de onderzoeksrechter kan dit centrum ook voor andere à savoir: zaken dienst doen, met name:

— s’il y a, lors de l’exécution de la peine, des signes de — indien er tijdens de strafuitvoering tekenen zijn problèmes psychiques graves qui justifient un internement; van ernstige psychische problemen die een internering rechtvaardigen;

— pour les détenus ayant un problème difficile en — voor gedetineerden met een moeilijke matière de soins de santé mentale. geestelijke-gezondheidsproblematiek.

La capacité est de 30 détenus, le temps d’observation De capaciteit is 30 gedetineerden, de observatieduur est de 2 mois. Le fonctionnement sera évalué afin de bedraagt 2 maanden. De werking zal worden geëvalu- définir l’orientation à suivre. Le ministre se base pour ce eerd om dan te bepalen welke richting er moet worden faire en partie sur l’expérience du Pieter Baan Centrum gegaan. De minister baseert zich hiervoor deels op de aux Pays-Bas, adaptée au contexte belge. ervaring van het Pieter Baan Centrum in Nederland, aangepast aan de Belgische context.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 175

Concernant la question de la réincarcération de déte- Betreffende de wederopsluiting van gedetineerden nus de la maison de transition d’Enghien, le ministre van het transitiehuis in Enghien antwoordt de minister répond que plusieurs difficultés ont été mises en avant dat er meerdere problemen waren bij het beheer van dans la gestion de la maison de transition qui ont entrainé dat transitiehuis, waardoor drie gedetineerden inderdaad en effet le retour de trois détenus dans un établissement naar een penitentiaire inrichting zijn teruggekeerd. Een pénitentiaire. Un autre détenu a été placé en surveillance andere gedetineerde werd door de strafuitvoerings- électronique par le tribunal de l’application des peines. rechtbank onder elektronisch toezicht geplaatst. Eén Un seul détenu est resté, mais a récemment également gedetineerde bleef in het transitiehuis, maar die moest dû réintégrer un établissement pénitentiaire pour raison onlangs ook terug naar een penitentiaire inrichting we- de comportement inadapté. gens ongepast gedrag.

L’exploitant de la maison de transition a réagi rapi- De uitbater van het transitiehuis heeft snel op de dement face aux problèmes de gestion et a fait preuve beheersproblemen ingespeeld en was transparant. Er de transparence. Il a effectué un audit complet du fonc- kwamen een volledige audit van de werking en een ac- tionnement et a proposé un plan d’action afin de mieux tieplan om die werking beter te begeleiden door middel encadrer ce fonctionnement en renforçant le suivi et van een aangescherpte follow-up en methodologische l’assistance méthodologique. bijstand.

Des dossiers de candidatures de détenus sont en Kandidaatstellingsdossiers van gedetineerden worden cours d’analyse en vue de leur transfert vers la maison thans onderzocht, met het oog op hun overbrenging de transition. De son côté, l’exploitant a entre-temps naar het transitiehuis. De uitbater heeft ondertussen également recruté du nouveau personnel pour com- ook nieuwe krachten geworven ter aanvulling van het pléter son cadre. leidinggevend personeel.

Concernant les informations faisant état d’une relation Betreffende de informatie over een liefdesrelatie wijst sentimentale, le ministre indique qu’il ne peut évidem- de minister erop dat hij uiteraard niet kan ingaan op een ment répondre à un dossier individuel et encore moins à individueel dossier en nog minder op geruchten, maar des rumeurs, mais il précise que l’exploitant n’a licencié hij verduidelijkt dat de uitbater geen enkel personeels- aucun membre du personnel pour comportement inap- lid heeft ontslagen wegens ongepast gedrag. Dat lijkt proprié ce qui semble bien indiquer l’absence de toute alvast aan te geven dat er geen professionele fouten faute professionnelle. werden gemaakt.

— Concernant la mesure de la charge de travail et — Werklastmeting en beheersautonomie l’autonomie de gestion

La répartition actuelle des moyens est basée sur De huidige verdeling van de middelen is gebaseerd un vieux recensement de 1953 lui-même basé sur le op een oude telling van 1953 gebaseerd op het bevol- nombre d’habitants, le nombre d’introductions et le kingsaantal, het aantal inleidingen en het aantal vonnis- nombre de jugements. Cette répartition est dépassée sen. Deze verdeling is achterhaald omdat de juridische car le monde judiciaire est à présent différent en ce qui wereld er op het vlak van de bevolkingsaantallen per concerne les nombres d’habitants par arrondissement, le arrondissement, het criminaliteitsfenomeen enzovoort phénomène de la criminalité, etc. Des lois ont transféré thans anders uitziet. Wetten hebben bevoegdheden les compétences d’un tribunal à l’autre sans adapter van de ene bij de ander rechtbank gelegd zonder de l’effectif en personnel, une nouvelle législation a réduit personeelssterkte aan te passen, nieuwe wetgeving la charge de travail tandis qu’une autre l’a augmentée. heeft voor minder werk gezorgd, andere voor meer. Het Le terrain demande dès lors de réaliser une nouvelle terrein vraagt dan ook om een grondige herverdeling. répartition approfondie.

En 2014, des initiatives législatives ont été prises dans In 2014 werden hiervoor wetgevende initiatieven ce sens, la loi relative à une gestion autonome est une genomen, de wet op het verzelfstandigd beheer is een loi-cadre et a ancré les principes de la répartition des kaderwet en heeft de principes van de verdeling van de frais de fonctionnement par le pouvoir judiciaire lui-même. werkingskosten door de rechterlijke macht zelf verankerd. Il faut poursuivre la mise en œuvre de cette loi-cadre. Il Deze kaderwet moet verder worden uitgevoerd. Er moet reste à prévoir les modalités selon lesquelles les contrats nog worden bepaald op welke manier de beheersover- de gestion entre le SPF Justice et les Collèges doivent eenkomsten tussen de FOD Justitie en de Colleges

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 176 DOC 55 1578/012

être conclus. Cela se fera en concertation avec les moeten worden afgesloten. Dit zal gebeuren in overleg Collèges, les services d’appui et le SFP Justice. met de Colleges, de steundiensten en de FOD Justitie.

Beaucoup de travail a déjà été réalisé en la matière. Er werd reeds veel werk ter zake verricht. Het gaat Il ne s’agit cependant pas de signer un chèque en blanc er echter niet om de hoven en rechtbanken een blanco aux cours et tribunaux. Il faudra bien entendu faire atten- cheque te geven. Uiteraard zal aandacht moeten wor- tion à la qualité des jugements et arrêts rendus. Cela den besteed aan de kwaliteit van de vonnissen en ar- n’empêche pas, selon le ministre, qu’on peut attendre resten. Dat neemt volgens de minister niet weg dat we de leur part que les choses avancent également sur le ook kwantitatieve vooruitgang mogen verwachten. Het plan quantitatif. Le terrain est prêt à avancer sur ce sujet. werkveld staat paraat om vooruitgang te boeken.

Quid du personnel judiciaire? Cette décision devra Quid met het gerechtspersoneel? Die beslissing zal être prise par le Collège. C’est au Collège à décider de door het College moeten worden genomen. Het komt ses besoins en personnel et en magistrats, et pas au het College toe over de noden aan personeel en aan ministre. On ne travaillera donc plus par le biais des magistraten te beslissen, niet de minister. Er zal dus niet cadres, mais bien d’une enveloppe financière. langer met een in te vullen personeelsformatie worden gewerkt, maar met wel met een financiële enveloppe.

Mme Bayard, la présidente du Collège des cours et Mevrouw Bayard, de voorzitster van het College van tribunaux, a déjà fait cet exercice elle-même à Liège. de hoven en rechtbanken, heeft die oefening zelf al gemaakt in Luik.

Le ministre est confiant que cette autonomie de ges- De minister heeft er vertrouwen in dat die beheers- tion pourra se réaliser. autonomie zal kunnen worden verwezenlijkt.

— Au sujet de la procédure accélérée — Het snelrecht

Il importe en tout état de cause que les droits de la Het is belangrijk dat de rechten van verdediging défense soient respectés. Il n’est dès lors pas question sowieso worden gerespecteerd. Er is dan ook geen de mettre en place des tribunaux de nuit comme aux sprake van de inrichting van nachtrechtbanken zoals États-Unis. Pour les infractions facilement identifiables, is Amerika. Voor eenvoudige identificeerbare misdrij- telles que les violences intrafamiliales, la procédure ven, zoals het intra familiaal geweld, bestaat de klas- classique consiste à établir un procès-verbal rédigé par sieke procedure in de opmaak van een door de politie la police qui est envoyé au parquet après trois mois où opgesteld proces-verbaal dat na drie maanden wordt il finit sur la pile. C’est la justice lente. La justice accé- overgezonden naar het parket en daar op de stapel te- lérée, et le ministre renvoie à cet égard à l’approche rechtkomt. Dat is traagrecht. Snelrecht, en de minister M dans le Limbourg, est sur mesure, humaine et tient verwijst hier naar de M-werking in Limburg, is op maat, compte de la victime. Dans le cadre de l’approche M, la menselijk en houdt rekening met het slachtoffer. In het victime doit d’abord être indemnisée avant que d’autres kader van de M-werking moet het slachtoffer eerst mesures ne soient prises. Un projet similaire, appelé worden vergoed vooraleer verdere stappen worden on- “Samen”, a été développé au parquet d’Anvers. Le but dernomen. Op het parket van Antwerpen heeft men een est de rédiger un manuel, d’entamer une discussion avec gelijkaardig project uitgewerkt onder de naam “Samen”. chaque parquet du pays, de demander la coopération De bedoeling is om een handleiding op te stellen, om des zones de police et d’encadrer le processus par une in gesprek te gaan met elk parket van het land, om de circulaire du Collège des procureurs généraux. Une medewerking te vragen van de politiezones en om een certaine flexibilité est requise. Il importe que les acteurs omzendbrief van het College van procureurs-generaal de terrain fassent ce qu’ils ont à faire dans le cadre du te introduceren die dit omkadert. Er moet een zekere cadre juridique en vigueur. flexibiliteit zijn. Het is belangrijk dat de actoren op het terrein doen wat ze moeten doen in het kader van het geldende wettelijk kader.

— Au sujet de la médiation et du rôle central de — De bemiddeling en de centrale rol van de Commission fédérale de médiation Bemiddelingscommissie

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 177

Le ministre explique que la Commission fédérale de De minister legt uit dat de Bemiddelingscommissie het médiation financera intégralement le plan grâce au budget plan volledig zal bekostigen uit het budget dat haar jaar- qui lui est alloué annuellement au sein du SPF Justice. lijks wordt toegewezen binnen de FOD Justitie.

Il attire en outre l’attention sur le fait que la médiation Hij vestigt er voorts de aandacht op dat de strafbemid- pénale qui peut avoir un effet positif pour la victime n’est deling dewelke voor het slachtoffer een positief effect pas suffisamment promue. Dans le prolongement de ce kan hebben te weinig wordt gepromoot. In het verlengde qui précède, il souligne l’excellent travail effectué par les hiervan merkt hij op dat de bemiddelingskamers in fa- chambres de médiation en matière familiale. miliezaken schitterend werk leven.

Une médiation est en outre proposée en cas d’enlè- Er is voorts ook bemiddeling bij kindontvoeringen. vement d’enfant. Le ministre s’était entretenu au sujet de De minister heeft over dit uniek project dat wordt gefi- ce projet unique qui est financé par la Commission euro- nancierd door de Europese Commissie een onderhoud péenne avec Child Focus qui a déjà fourni un travail gehad met Child Focus dat hieromtrent al waardevol précieux en la matière. werk heeft geleverd.

— Au sujet de la justice numérique — De digitalisering

Le ministre peut comprendre le scepticisme exprimé. De minister kan begrip opbrengen voor het geuite Renvoyant à e-Deposit et à la DPA, il attire l’attention sur scepticisme. Verwijzend naar e-Deposit en DPA, vestigt le fait qu’un certain progrès a tout de même été réalisé. hij de aandacht erop dat toch wel enige vooruitgang werd geboekt.

Concernant le quota en matière d’amendes de cir- Wat de quota inzake verkeersboetes betreft, deelt hij culation, il partage la frustration de M. Van Hecke. La de frustratie van de heer Van Hecke. Digitalisering kan numérisation peut également apporter une solution à ook op dit punt soelaas brengen. cet égard.

Il importe de commencer par écouter les utilisateurs. Het is belangrijk om in deze eerst te luisteren naar Cela vaut également pour le système MaCH. de gebruikers. Dit geldt ook voor het MaCH-systeem.

Il importe d’avoir une vision. Initialement, Tax-on-Web Het is belangrijk om een visie te hebben. Bij aanvang a été quelque peu raillé, y compris par le groupe N-VA. werd Tax-on-Web op enig hoongelach ontvangen, ook Tax-on-Web est aujourd’hui un succès. L’ambition doit door de N-VA-fractie. Vandaag is dit een succesverhaal être de pouvoir disposer à terme d’un portail unique afin gebleken. De idee van op termijn te kunnen beschikken de consulter par soi-même en tant que justiciable ou van een single portal om als rechtsonderhorige, als praticien professionnel, d’introduire des requêtes, etc., beroepsbeoefenaar, eigenhandig zaken te consulteren, de payer des amendes, etc. Cela sera possible grâce verzoekschriften en dergelijke in te dienen, boetes te au dossier numérique. betalen, enz. moet de ambitie zijn. Dit wordt mogelijk dankzij het digitaal dossier.

Dans les affaires civiles, cela est facile à réaliser In burgerlijke zaken is dit bij een digitale input en grâce à l’input et au traitement numériques des dos- een digitale behandeling van de dossiers eenvoudig siers. L’output, les arrêts, doit ensuite être disponible te realiseren. De output, de arresten, dient vervolgens sous forme numérique. Le défi consiste à disposer, d’ici digitaal beschikbaar te zijn. De uitdaging is alvast om au 1er septembre 2021, d’une banque de données qui tegen 1 september 2021 over een databank te beschik- assurera la publicité des jugements et arrêts. Toutefois, ken dewelke de publiciteit van de vonnissen en arresten la difficulté à cet égard est de satisfaire au Règlement verzekert. Hierbij stelt zich evenwel de moeilijkheid om général sur la protection des données (RGPD). À titre te voldoen aan de General Data Protection Regulation d’exemple, les documents doivent être anonymisés. (GDPR). Zo dienen bij wijze van voorbeeld de documen- ten te worden geanonimiseerd.

Il va de soi que les magistrats, les avocats et les De mogelijkheid van de raadpleging van een degelijke justiciables concernés doivent pouvoir consulter une databank door magistraten, advocaten en de rechtstreeks banque de données de qualité. Le but est de procéder betrokken rechtsonderhorigen ligt voor de hand. Het is par étapes et de mettre premièrement en place une de bedoeling om dit gefaseerd aan te pakken en eerst

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 178 DOC 55 1578/012

banque de données interne dans laquelle les jugements te zorgen voor een interne databank waarin vonnissen et les arrêts seront mis à la disposition des magistrats en arresten beschikbaar zullen zijn voor magistraten et des greffiers. Toutefois, une certaine prudence est de en griffiers. Wat evenwel de raadpleging ervan door rigueur en ce qui concerne sa consultation par le grand het bredere publiek (bijvoorbeeld door verzekeringsbe- public (par les compagnies d’assurances par exemple), drijven) betreft, de zogenaamde “open Data” is enige ce qui est connu sous la dénomination de “open Data”. voorzichtigheid geboden. Dit betekent immers concreet Concrètement, cela signifierait en effet que les données dat de data openbare, niet-persoonsgebonden gegevens seraient publiques, à caractère non-personnel, lisibles die door computer leesbaar zijn, voldoen aan “open par ordinateur, satisferaient aux “standards ouverts” et standaarden” en door derden gratis te gebruiken zijn. seraient utilisables gratuitement par des tiers. Ce problème Deze problematiek dient dan ook nog nader onderzocht doit donc être examiné de manière plus approfondie; il te worden; het gaat hier tenslotte over justitie. s’agit après tout de justice.

La réalisation d’un dossier numérique en matière De realisatie van een digitaal dossier in strafzaken is pénale est moins évidente. L’input doit être effectué par minder voor de hand liggend. De input moet gebeuren la police et le dossier ne peut pas être ouvert tant qu’un door de politie en zolang er geen digitaal proces-verbaal procès-verbal numérique n’est pas disponible. beschikbaar is, kan het dossier niet worden opgestart.

Par numérisation, le ministre n’entend en tout cas Onder digitalisering verstaat de minister alvast niet pas JustScan (imprimer et scanner). JustScan (uitprinten en inscannen).

Le ministre mettra tout en œuvre pour prendre des De minister zal zijn uiterste best doen om hier signi- mesures significatives à cet égard. Pour ce faire, il peut ficante stappen te zetten. Hij kan hiervoor rekenen op compter sur le soutien de nombreuses personnes au steun van velen binnen de rechterlijke macht. Hij is er sein du pouvoir judiciaire. Il est toutefois conscient du zich evenwel van bewust dat tegen 2024 niet tot een fait qu’il ne sera pas possible de parvenir à un système perfect werkend systeem zal kunnen worden gekomen. qui fonctionnera parfaitement d’ici 2024.

En ce qui concerne la consultation des dossiers Met betrekking tot de inzage van de dossiers in de au tribunal d’Anvers, le ministre précise qu’il a eu un rechtbank van Antwerpen verduidelijkt de minister dat hij entretien sur place avec le premier président du tribunal op 16 en 17 november 2020 ter plaatse een onderhoud de première instance les 16 et 17 novembre 2020. Un heeft gehad met de eerste voorzitter van de rechtbank déménagement est prévu et 16 PC seront bientôt mis van eerste aanleg. Er is een verhuisbeweging voorzien; à disposition pour la consultation des fichiers JustScan binnenkort zullen er 16 PC’s voor inzage van de JustScan- via consult online, ce qui représente un doublement dossiers via consult online beschikbaar worden gesteld, du nombre de PC. Le but est d’ouvrir consult online wat een verdubbeling betekent. Het is de bedoeling om au monde extérieur, de manière à ce que l’avocat n’ait consult online open te trekken naar de buitenwereld toe plus à se rendre au tribunal pour y consulter le dossier. zodat de advocaat niet meer naar de rechtbank moet gaan om daar het dossier in te kijken.

En outre, les possibilités de paiement au greffe seront Voorts zullen de betalingsmogelijkheden in de griffie numérisées et optimisées. Le paiement avec un bon de worden gedigitaliseerd en geoptimaliseerd. De betaling greffe doit disparaître. À l’époque, le ministre a lui-même met een griffiebon moet verdwijnen. Hijzelf heeft destijds aussi supprimé les droits de timbre. Le Conseil d’État ook de zegelrechten afgeschaft. De Raad van State was n’y était pas favorable, car il fallait de ce fait consulter hier toen geen voorstander van omdat ze dan genood- le compte bancaire pour vérifier si les droits concernant zaakt waren om hun bankrekening te raadplegen om une requête avaient été payés, alors qu’il n’y avait pas na te gaan of de rechten op een verzoekschrift voldaan de personnel disponible pour s’en occuper. Le ministre waren, terwijl hiervoor geen personeel beschikbaar was. est toutefois arrivé à ses fins avec le soutien du premier Met de steun van de toenmalige eerste minister is de ministre de l’époque. minister evenwel geslaagd in zijn opzet.

Le ministre va mettre en œuvre l’envoi numérique des De minister gaat werk maken van de digitale verzending jugements et arrêts. Les juges de paix le font déjà dans van vonnissen en arresten. De vredegerechten werken le cadre de projets pilotes. Il devrait être possible à court op dit vlak al met pilootprojecten. De verzending van terme d’envoyer une copie non signée. MaCH permet een niet-getekend afschrift moet op korte termijn kun- déjà à présent d’envoyer des jugements à la JBox de nen worden gerealiseerd. MaCH laat nu reeds toe om

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 179

l’avocat. Ce système sera étendu aux jugements signés. vonnissen te verzenden naar de JBox van de advocaat. Un projet de loi portant des dispositions diverses en Dit systeem zal worden uitgebreid tot getekende von- matière de justice sera déposé pour ce faire. nissen. Een wetsontwerp diverse bepalingen justitie zal worden ingediend om dit mogelijk te maken.

— À propos des vidéoconférences — De videoconferenties

Se référant à la question de Mme Hugon sur ce sujet, Verwijzend naar de vraag van mevrouw Hugon over le ministre explique que dans les prochains mois, il a dit thema, geeft de minister aan dat hij het voornemen l’intention d’entrer en consultation avec les différents heeft in de komende maanden de diverse partners (ma- partenaires (magistrats, avocats, etc.) afin d’examiner gistraten, advocaten enzovoort) te raadplegen, teneinde les possibilités d’introduction légale de la vidéoconfé- de mogelijkheden te onderzoeken om via wettelijke weg rence dans les affaires pénales. Ce faisant, il sera guidé het gebruik van videoconferentie in strafzaken moge- par divers arrêts de la Cour constitutionnelle et de la lijk te maken. Daarbij zal hij zich laten leiden door de Cour européenne des droits de l’homme. Néanmoins, il diverse arresten van het Grondwettelijk Hof en van het doit être possible, par exemple, dans les affaires pénales Europees Hof voor de rechten van de mens. Het moet présentant des risques très graves pour la sécurité, niettemin mogelijk zijn om de debatten via videoconfe- d’organiser les débats par vidéoconférence. Grâce à rentie te organiseren, bijvoorbeeld in de strafzaken met la consultation qui doit encore être lancée, le but est heel ernstige risico’s voor de veiligheid. Het doel van de savoir dans quelles circonstances spécifiques et à de nog op te starten raadpleging is na te gaan in welke quelles étapes du litige un débat par vidéoconférence est specifieke omstandigheden en in welke fasen van het possible et quand il n’est pas possible du tout. Dans le geschil een debat via videoconferentie mogelijk is en domaine de la jeunesse notamment, il faut faire preuve wanneer zulks absoluut onmogelijk is. Met name op het d’une grande prudence. vlak van het jeugdrecht moet grote omzichtigheid aan de dag worden gelegd.

Le but est de permettre un recours aussi large que Het is de bedoeling om videoconferenties maximaal possible à la vidéoconférence. Pour les demandes mogelijk te maken. Voor eenvoudige verzoeken, zoals simples telles que la remise d’une affaire ou la fixation een uitstel van een zaak, het vastleggen van een con- d’un calendrier de conclusions, la vidéoconférence clusiekalender, lijkt videoconferentie zeer geschikt en semble constituer un outil très adéquat qui évite aux moet worden vermeden dat advocaten zich daarvoor avocats de devoir se rendre au tribunal. D’autres initia- naar de rechtbank moeten verplaatsen. Er worden ook tives sont également à l’étude pour rendre le traitement andere initiatieven onderzocht om dergelijke eenvoudige de ce type de demandes simples encore plus efficace. verzoeken nog efficiënter te kunnen afhandelen.

— Concernant l’ordre de paiement pour les transac- — Het bevel tot betaling voor minnelijke schikkingen tions liées au non-respect des mesures corona met betrekking tot coronaovertredingen

Le ministre tiendra compte des observations qui ont De minister zal rekening houden met de opmerkingen été formulées au cours du débat relatif à la proposition die werden geformuleerd tijdens het debat over het d’étendre l’ordre de paiement aux amendes liées au voorstel om het bevel tot betalen uit te breiden tot de non-respect des mesures corona. Le Parlement sera à coronaboetes. Het Parlement zal opnieuw in dit debat nouveau associé à ce débat. Le respect des droits de worden betrokken. De rechten van verdediging zullen la défense sera garanti. worden gevrijwaard.

La procédure afférente à ces amendes se déroule Een coronaboete procedure volgt de klassieke stap- selon les étapes classiques de la procédure pénale et pen van de strafrechtprocedure en biedt alle garanties offre les mêmes garanties que celle-ci. Les procédures die eraan zijn verbonden. De verwerkingsprocedures de traitement de ces amendes figurent dans une directive van de coronaboetes zijn opgenomen in een richtlijn du Collège des procureurs généraux. van het College van procureurs-generaal.

Une transaction immédiate peut être proposée par Een onmiddellijke minnelijke schikking (OMS) kan la police si l’intéressé reconnaît les faits. Cela signifie door de politie worden voorgesteld indien de persoon que ce dernier effectue un paiement immédiat et que le de feiten erkent. Dat wil zeggen dat de persoon onmid- dossier est ensuite clôturé. Ce paiement peut avoir lieu dellijk een betaling doet en dat het dossier hiermee is sur place – par l’intermédiaire d’un terminal de paiement afgesloten. Deze betaling kan ter plaatse gebeuren,

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 180 DOC 55 1578/012

ou grâce à un code QR – ou dans les 15 jours suivant via een betaalterminal of QR code, of binnen 15 dagen les faits. S’il s’agit d’un cas de récidive, l’intéressé ne na de feiten. Indien deze persoon aan het recidiveren se voit pas proposer de transaction immédiate et il est is, zal een OMS niet worden voorgesteld en wordt de immédiatement renvoyé devant le tribunal. betrokkene onmiddellijk naar de rechtbank verwezen.

Si l’intéressé ne reconnaît pas les faits, un procès- Indien de betrokkene de feiten niet erkent, wordt een verbal est envoyé au parquet. Le contrevenant se voit proces-verbaal verzonden naar het parket. De overtreder ensuite proposer une transaction. Si les motifs invoqués zal vervolgens een minnelijke schikking worden voor- par le contrevenant ne sont pas retenus et s’il refuse de gesteld. Indien de betwisting niet wordt aanvaard en de payer, le dossier est transmis au juge. overtreder niet betaalt, gaat het dossier naar de rechter.

Aujourd’hui, certaines personnes ne paient pas leurs Sommige mensen betalen vandaag hun boetes niet, amendes et ne les contestent même pas, en espérant betwisten deze ook niet en hopen dat de werklast bij de que la charge de travail des tribunaux entravera la pour- rechtbanken een verdere behandeling van hun dossier suite du traitement de leur dossier. C’est pour ce motif belemmert, daarom destijds het voorstel om het bevel qu’il a été proposé dans le passé d’étendre l’ordre de tot betalen mogelijk te maken voor deze misdrijven. paiement à ces infractions.

Le ministre précise que le système de l’ordre de De minister verduidelijkt dat het systeem van bevel tot paiement est déjà appliqué depuis un certain temps betalen nu al geruime tijd bij verkeersinbreuken werkt en aux infractions de roulage et qu’il ne porte manifeste- duidelijk geen afbreuk aan de rechten van verdediging ment pas atteinte aux droits de la défense. Ce système doet. Het systeem zorgt er evenwel voor dat de financiële garantit en revanche l’exécution des peines financières, strafuitvoering een feit is waardoor de rechtbanken en ce qui permet aux tribunaux et aux procureurs de se procureurs zich kunnen concentreren op de moeilijke concentrer sur les dossiers difficiles plutôt que sur les dossiers i.p.v. op dossiers van niet betaling. cas de non-paiement.

La quasi-totalité des zones de police belges utilisent Bijna elke politiezone van België werkt nu al met groot aujourd’hui avec beaucoup de succès le système de succes met de onmiddellijke minnelijke schikking. Het la transaction immédiate, qui offre une possibilité sup- geeft een bijkomende mogelijkheid om duidelijke mis- plémentaire de punir plus rapidement les infractions drijven die niet worden betwist sneller te straffen. Sinds manifestes qui ne sont pas contestées. Depuis que son het ruimer gebruik ervan zijn heel wat politiediensten utilisation a été étendue, de nombreux services de police vragende partij om dit ook toe te passen op andere, kleine demandent que ce système soit également appliqué à en duidelijke misdrijven. De minister koppelt hieraan d’autres infractions mineures et manifestes. Le ministre de mogelijkheid om het te gebruiken bij drugsgebruik. prévoit la possibilité de l’utiliser pour la consommation de drogue.

— Concernant les amendes pénales et les recom- — De penale boetes en de aanbevelingen van het mandations de la Cour des comptes Rekenhof

Le ministre a pris connaissance avec intérêt des De minister heeft met aandacht kennisgenomen van derniers rapports d’audit de la Cour des comptes, qui de laatste auditrapporten van het Rekenhof dewelke een formulent un certain nombre de recommandations aantal belangrijke aanbevelingen formuleren in het kader importantes au sujet des amendes pénales. Il prendra en van de penale boetes. Hij zal samen met de minister concertation avec le ministre des Finances les mesures van Financiën de nodige maatregelen treffen om de in- nécessaires pour augmenter le taux de recouvrement ningsgraad van 24 % van de penale boetes naar boven des amendes pénales, qui est actuellement de 24 %. te halen. Een digitale uitwisseling tussen de FOD Justitie Les échanges numériques entre le SPF Justice et le en de FOD Financiën is hierin een cruciale stap. SPF Finances joueront un rôle crucial à cet égard.

— Concernant l’intelligence artificielle — Artificiële intelligentie

Le ministre rassure Mme Hugon qu’il n’a pas l’intention De minister stelt mevrouw Hugon gerust: hij is niet de remplacer les magistrats ou les juges par l’intelligence van plan de magistraten of de rechters te vervangen artificielle et qu’il ne veut pas l’utiliser pour faire de door artificiële intelligentie en hij wil die technologie niet

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 181

la justice prédictive, mais qu’il a l’intention de soutenir inzetten om aan voorspellende rechtspraak te doen; ces juges et procureurs dans leur travail quotidien. wel is het zijn bedoeling die rechters en procureurs te ondersteunen bij hun dagelijks werk.

La justice doit consulter de nombreuses sources de Om beslissingen te nemen, moet het gerecht talrijke données dont elle dispose pour prendre des décisions tot zijn beschikking staande gegevensbronnen raadple- mais il est trop souvent difficile de rassembler ces don- gen, maar het is vaak moeilijk om al die gegevens in een nées dans un aperçu clair. On ne peut pas demander helder overzicht te groeperen. Men mag niet verwachten à nos juges ou à nos procureurs de vérifier 100 bases dat onze rechters of procureurs 100 verschillende da- de données différentes avant de prendre une décision. tabanken uitpluizen alvorens een beslissing te nemen.

L’intelligence artificielle peut également soutenir les Artificiële intelligentie kan ook ter ondersteuning van processus internes. Par exemple, afin de trouver une interne werkprocessen worden ingezet, bijvoorbeeld om réponse pour les questions suivantes: Pourquoi nos antwoorden te vinden op de volgende vragen: Waarom citoyens contestent-ils?; Nos procédures sont-elles stellen onze burgers vorderingen in? Zijn onze procedures claires?; Quel processus devons-nous optimaliser et duidelijk? Welke werkwijze moeten wij optimaliseren en digitaliser?; A-t-on une politique criminelle cohérente digitaliseren? Is ons strafrechtelijk beleid samenhangend et uniforme? en eenvormig?

— Sur les cabinets pluridisciplinaires à l’aide juridique — De multidisciplinaire kantoren voor rechtskundige bijstand

Le ministre confirme l’existence d’études à ce sujet De minister bevestigt dat over dat thema studies et il souligne sa volonté de lancer des projets pilotes à bestaan en beklemtoont dat hij ter zake proefprojecten ce sujet. wil opstarten.

— Concernant le taux de TVA auquel sont soumis les — Het btw-tarief waaraan de diensten van advocaten services des avocats et la demande de réduire ce taux zijn onderworpen en de oproep om deze te verlagen

La discussion relative à la réduction du taux de TVA Deze discussie van de btw-verlaging moet niet in de doit être menée en commission des Finances et du commissie voor Justitie worden gevoerd doch eerder in Budget plutôt qu’en commission de la Justice. Le ministre de Commissie voor Financiën en Begroting. De minister souligne que la TVA est un impôt défini au niveau euro- geeft mee dat het btw-tarief een Europese belasting is. péen. La directive TVA limite la marge de manœuvre des Het tarievenbeleid van de lidstaten wordt beperkt door États membres en ce qui concerne la fixation des taux. de btw-richtlijn. Verlaagde tarieven kunnen enkel worden Les taux réduits peuvent uniquement être appliqués à toegepast op een zeer beperkt aantal dienstverrichtingen, un nombre très limité de services. Ceux fournis par les deze van advocaten behoort hier niet toe. avocats n’en font pas partie.

— Concernant le guichet unique pour les victimes — Het uniek loket voor slachtoffers

La CEP Attentats terroristes a opté dans ses recom- De POC Terroristische aanslagen heeft in haar aan- mandations pour la création d’un guichet unique pour les bevelingen geopteerd voor een uniek loket in geval cas de terrorisme et pour les catastrophes majeures. La van terreur en grote rampen. In de schoot van het fe- création de ce guichet a été prévue au sein du parquet deraal parket werd krachtens een omzendbrief van het fédéral par une circulaire du Collège des procureurs College van procureurs-generaal, een protocol met de généraux, un protocole conclu avec les Communautés Gemeenschappen en krachtens een draaiboek in een et une feuille de route. dergelijk loket voorzien.

Les autres victimes peuvent s’adresser au service Voor de andere slachtoffers zijn er de Dienst d’assistance aux victimes (police), au service d’accueil Slachtofferzorg (politie), de Dienst slachtofferonthaal des victimes (parquet) et aux maisons de justice. Le (parket) en de Justitiehuizen. De minister is de sug- ministre est favorable à l’idée de créer un portail numé- gestie voor de inrichting van een digitale toegangspoort rique. La mise en place d’un guichet physique unique genegen. Het inrichten van een uniek fysiek loket is pose en revanche certains problèmes. Où ce guichet daarentegen geen evidente zaak. Waar moet bijvoor- unique devra-t-il par exemple être installé? À Alost? À beeld dit eenheidsloket worden gelokaliseerd: In Aalst?

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 182 DOC 55 1578/012

la police? Dans les maisons de justice? Cette question Bij de politie? Bij de Justitiehuizen? Deze problematiek nécessite donc une réflexion plus approfondie. vergt dan ook nadere reflectie.

Le but est que les victimes soient beaucoup plus In deze gaat het over het veel sneller wijzen van de rapidement informées de leurs droits et orientées vers weg aan slachtoffers naar hulp, naar het in kennis stellen les services d’aide sans devoir faire appel à un avocat. van hun rechten, zonder dat zij hiervoor beroep moeten doen op een advocaat.

Le ministre rappelle également aux membres l’exis- De minister herinnert de leden ook aan het bestaan tence de la Commission pour l’aide financière aux van de Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers victimes d’actes intentionnels de violence et aux sauve- van Opzettelijke Gewelddaden en aan de Occasionele teurs occasionnels. Il faut aussi faciliter l’accès à cette Redders. Ook hier moet worden gewerkt aan een ge- commission. makkelijke toegang.

— Concernant les violences sexuelles — Seksueel geweld

• La coopération avec les entités fédérées – les “Family • De samenwerking met de deelstaten – de “Family Justice Centers” (FJC) Justice Centers” (FJC)

Le ministre répond à la question de Mme Zanchetta Op de vraag van mevrouw Zanchetta over dit thema sur le fait qu’il est important de ne pas perdre de vue que antwoordt de minister dat men voor ogen moet houden la problématique des violences sexuelles ne se limite dat het vraagstuk van het seksueel geweld niet onder pas strictement à un seul domaine de compétence mais één exclusief bevoegdheidsdomein valt, maar meerdere concerne plusieurs intervenants. En effet, si au niveau spelers betreft. Op federaal niveau zijn immers ook fédéral, la ministre de l’Intérieur et la secrétaire d’État minister van Binnenlandse Zaken Verlinden en staats- Schlitz sont également concernées, il convient de ne pas secretaris Schlitz betrokken en er mag niet worden oublier les entités fédérées qui jouent un rôle important vergeten dat de deelstaten een belangrijke rol spelen dans la prévention ainsi que dans l’accompagnement bij de preventie, alsook bij de begeleiding van de dader de l’auteur des faits de la victime. Il est indispensable van de jegens het slachtoffer gepleegde feiten. Goede de bien collaborer avec tous les acteurs, non seulement samenwerking met al die spelers is onontbeerlijk, niet pour éviter les doubles emplois mais également pour alleen om dubbel werk te voorkomen maar ook om te parvenir à une approche coordonnée et efficace. komen tot een gecoördineerde en doeltreffende aanpak.

Une évaluation des risques qui aborde les différents In de FJC’s wordt een risico-evaluatie uitgevoerd, problèmes qui se posent dans une relation de couple ou waarin de diverse problemen binnen de relatie van een dans un contexte familial est effectuée dans les FJC. Il stel of binnen een gezinscontext aan bod komen. Het s’agit d’une approche très intensive et prenante qui exige gaat om een heel intensieve en veeleisende aanpak, die une grande capacité de la part de tous les partenaires van alle partners in de keten een grote capaciteit vergt. de la chaîne. Dans ce domaine également, des réussites Ook op dat vlak worden successen geboekt. Men stelt sont enregistrées. En effet, on constate que l’interdic- immers vast dat het huisverbod aanzienlijk vaker wordt tion de domicile est bien plus souvent appliquée dans toegepast op de plaatsen waar de FJC’s actief zijn. les endroits où les FJC sont opérationnels. Un nombre Bovendien wordt op die plaatsen een toename van het croissant de plaintes concernant des violences intra- aantal klachten betreffende gezinsgeweld opgetekend. familiales sont également enregistrées à ces endroits.

Bien entendu, le ministre compte se mobiliser et Uiteraard is de minister van plan zich in te zetten mener des concertations mais les FJC ne relèvent pas en overleg te plegen, maar de FJC’s zijn niet alleen de uniquement de la justice. Dans ce contexte, il est aussi bevoegdheid van Justitie. In dat verband is het ook zaak nécessaire d’avoir une collaboration approfondie de la diepgaand samen te werken met de politie, de justitie- part de la police, des maisons de justice et des diffé- huizen en de diverse gespecialiseerde hulpdiensten. rents services d’aides spécialisés. Par conséquent, il Bijgevolg moet met de betrokken entiteiten worden faut se concerter avec les entités concernées pour voir overlegd, teneinde na te gaan op welke wijze de uitbouw de quelle manière le déploiement des FJC peut être van de FJC’s kan worden voortgezet en bevorderd. poursuivi et promu.

• La violence fondée sur le genre • Gendergerelateerd geweld

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 183

La violence fondée sur le genre est un thème auquel Gendergerelateerd geweld is een belangrijk aan- le ministre attache une attention particulière. Il mise dès dachtspunt voor de minister. Hij wil dan ook inzetten op lors sur un meilleur enregistrement des données pour een betere registratie van gegevens, waardoor eindelijk que des statistiques soient enfin disponibles et que l’on statistieken beschikbaar zullen zijn en hieruit lessen puisse en tirer des enseignements. Un groupe d’experts kunnen worden getrokken. Het concept feminicide s’est attelé à l’examen de la notion de féminicide. Ses wordt onderzocht door een expertengroep waarvan de avis seront mis à la disposition de la commission de la adviezen ter beschikking zullen worden gesteld aan de Justice. commissie voor Justitie.

En ce qui concerne les discriminations homme-femme, Wat de discriminatie man-vrouw betreft, verwijst de le ministre renvoie tout d’abord à la secrétaire d’État minister in de eerste plaats naar Staatssecretaris Schlitz, Schlitz, qui a l’Institut pour l’égalité des femmes et des die het Instituut voor de Gelijkheid van Mannen en hommes dans ses attributions. Le sexisme et les dis- Vrouwen onder haar bevoegdheid heeft. Seksisme en criminations ne sont pas propres à la Justice. Mais en discriminatie zijn fenomenen die niet enkel kenmerkend tant qu’institution publique, le SPF Justice est tenu de zijn voor justitie. Het is evenwel zo dat als overheidsin- respecter toutes les réglementations applicables aux stelling, de FOD Justitie gebonden is aan alle relevante instances publiques, y compris celles qui concernent reglementering voor overheidsinstanties, waaronder la lutte contre les discriminations et la promotion de anti-discriminatie en promotie van gelijke kansen. l’égalité des chances.

Il y a par ailleurs encore beaucoup à faire en ce qui Daarnaast is ook aan het beroep van advocaten nog concerne la profession d’avocat. Cela a été confirmé werk aan de winkel. Dit werd onlangs nog bevestigt in récemment par l’émission télévisée “Justice for all” het tv-programma “Justice for all” in Vlaanderen, waarin diffusée en Flandre, dans laquelle les “grands avocats” een onevenwichtige representatie werd voorgesteld étaient représentés de façon totalement déséquilibrée. van zogeheten “toppleiters”. Het is belangrijk om deze Il est important de mettre fin à cette stigmatisation et à stigma’s en vooroordelen te doorbreken. ces préjugés.

Étant donné que le sexisme et les discriminations sont Aangezien de thema’s seksisme en discriminatie des thèmes qui relèvent également de la compétence ook Staatssecretaris Schlitz aanbelangen, zal een plan de la secrétaire d’État Schlitz, les plans d’action devront van aanpak steeds met haar moeten worden overlegd. être établis en concertation avec cette dernière – mais Maar evengoed met de bevoegde deelstaten voor wat aussi avec les entités fédérées en ce qui concerne les hun bevoegdheden betreft. Er moet in elk geval worden aspects qui touchent leurs compétences. Il y aura lieu ingezet op een doorgedreven sensibilisering van een- en tout état de cause de veiller à mieux sensibiliser ieder die werkzaam is in het justitieel domein, in welke toutes les personnes qui travaillent dans le domaine de hoedanigheid ook. la justice, quelle que soit leur fonction.

• Les délinquants sexuels • Zedendelinquenten

Le ministre précise que le budget des Centres de prise De minister verduidelijkt dat het budget voor Zorgcentra en charge des violences sexuelles est pris en charge voor seksueel geweld ten laste wordt genomen door par les départements de la secrétaire d’État Schlitz Staatssecretaris Schlitz (Gelijke Kansen) en minister (Égalité des chances) et du ministre Vandenbroucke Vandenbroucke (Volksgezondheid). (Santé publique).

Dans son exposé d’orientation politique, le ministre In zijn beleidsverklaring heeft de minister duidelijk a clairement mis l’accent sur l’accompagnement et le de nadruk gelegd op begeleiding en opvolging van ze- suivi des auteurs de faits de violence sexuelle. Afin de dendelinquenten. Teneinde recidive tegen te gaan en lutter contre la récidive et de miser sur des peines de in te zetten op zinvolle detentie is het belangrijk om in prison qui ont un sens, il est important que les auteurs de nodige begeleiding te voorzien van de daders van de crimes sexuels reçoivent un accompagnement psy- seksuele misdrijven. chologique adéquat.

Le droit pénal sexuel réformé sera introduit de manière Het hervormd seksueel strafrecht zal vervroegd worden anticipée, en veillant aux possibilités d’intégration du ingevoerd. Daarbij zal worden gekeken in welke mate

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 184 DOC 55 1578/012

traitement imposé. Il importe de garder à l’esprit qu’un de opgelegde handeling kan worden geïntegreerd. Het traitement n’a d’utilité que si l’auteur y est ouvert. Il s’agira is belangrijk om te beseffen dat een behandeling maar dès lors de trouver un juste équilibre entre la nécessité nuttig is indien de dader hiervoor openstaat. Er zal dus d’un traitement et son efficacité sur le condamné. En een goed evenwicht moeten worden gevonden tussen outre, un personnel suffisant doit être disponible pour de nood aan behandeling en het nuttige effect daarvan pouvoir effectuer ces traitements imposés. Ce projet op de veroordeelde. Daarnaast moet er voldoende per- doit donc être mûrement réfléchi, à tous les niveaux. soneel beschikbaar is om deze verplichte behandelingen uit te voeren. Het gaat dus over een project dat op alle vlakken goed doordacht moet zijn.

Le suivi et l’accompagnement, et donc l’évaluation Omdat opvolging en begeleiding, en dus ook risico- des risques, étant un projet commun avec les entités taxatie, een gezamenlijk project vormt met de deelstaten fédérées, les violences sexuelles doivent faire l’objet moet seksueel geweld een ketenaanpak kennen. Het d’une approche en chaîne. Ce sont en effet les assistants zijn namelijk de justitieassistenten die de dader opvolgen de justice qui assurent le suivi et l’accompagnement en begeleiden en dit is een deelstatenbevoegdheid, wat de l’auteur, et il s’agit là d’une compétence des entités onlangs nog uitdrukkelijk werd bevestigd door Vlaams fédérées, tel que explicité et confirmé récemment encore minister Demir. Derhalve dienen vooraleer op federaal par la ministre flamande Demir. Par conséquent, avant niveau wijzigingen worden doorgevoerd, de deelstaten toute modification au niveau fédéral, il convient de te worden gevraagd of zij deze risicotaxatie in de praktijk demander aux entités fédérées si elles sont en mesure kunnen toepassen. Daarbij moeten deze legislatuur de d’effectuer cette évaluation des risques dans la pratique. samenwerkingsakkoorden van 1998 en 1999 worden Cette législature devra dès lors réviser les accords de herzien. coopération de 1998 et 1999.

Enfin, le ministre annonce que les différentes pro- Tot slot, deelt de minister mee dat de verschillende positions de loi sur la mise à disposition, qui prévoient wetsvoorstellen over de terbeschikkingstelling, die onder notamment une extension et une obligation de la mise à meer in een uitbreiding en een verplichting van de ter- disposition pour les crimes sexuels, ont été transmises beschikkingstelling voor seksuele misdrijven voorzien, à la commission d’experts du nouveau Code pénal aan de expertencommissie van het nieuwe Strafwetboek pour analyse. voor analyse werden overgezonden.

Par ailleurs, le ministre reste attentif à l’interdiction de Daarnaast blijft de minister ook aandacht hebben résidence qui a fait l’objet d’une circulaire du Collège voor het huisverbod waarover in maart een omzendbrief des procureurs généraux en mars: il importe de veiller van het College van procureurs-generaal is versche- à ce qu’elle soit correctement appliquée partout en tant nen. Het komt erop aan om er op toe te zien dat deze qu’outil de lutte contre les violences intrafamiliales. overal goed wordt toegepast als tool in de strijd tegen intrafamiliaal geweld.

Il convient aussi de souligner la formation obligatoire Er is ook de verplichte opleiding van magistraten voor des magistrats en matière de violences sexuelles. Les wat seksueel geweld betreft. De justitieassistenten vallen assistants de justice relèvent de la compétence des onder de bevoegdheid van de deelstaten. Evenwel wordt entités fédérées. Le plan d’action contre la violence de la in het Actieplan Geweld van Vlaams minister Demir in ministre flamande Demir prévoit toutefois une formation een opleiding voorzien voor iedereen die in contact komt pour toutes les personnes qui entrent en contact avec met het slachtoffer, waaronder ook de justitieassistenten. la victime, assistants de justice compris.

• Violences intrafamiliales – médiation • Intrafamiliaal geweld – bemiddeling

En ce qui concerne la question sur le fait de ne pas Wat de vraag betreft om bij intra familiaal geweld niet prévoir de médiation en cas de violences intrafamiliales, te voorzien in bemiddeling, merkt de minister op dat de le ministre constate que les avis sont partagés sur ce meningen hierover verdeeld zijn en nadere reflectie zal point, ce qui nécessite une réflexion plus approfondie. vergen.

• Évaluation des risques • Risicotaxatie

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 185

L’évaluation des risques doit être suivie en permanence De risicotaxatie moet op verschillende ogenblikken et effectuée à différents moments. La détermination blijvend worden opgevolgd en geëvalueerd. De priori- des priorités du dossier ainsi que de l’auteur doit être teitsbepaling van het dossier alsook van de dader moet dûment organisée. goed worden georganiseerd.

— À propos des chambres de traitement de la — De drugsbehandelingskamers toxicomanie

Le ministre explique que la chambre de traitement De minister legt uit dat in 2007-2008 de drugsbehan- de la toxicomanie de Gand a été créée en 2007-2008 à delingskamer in Gent werd opgericht naar aanleiding la suite d’un voyage d’étude d’un magistrat du parquet van een studiereis van een parketmagistraat en een et d’un juge de première instance aux États-Unis et au rechter van eerste aanleg naar de VS en Canada om Canada afin d’étudier les DrugsTreatmentCourts. de DrugsTreatmentCourts te bestuderen.

Les chambres de suivi de la toxicomanie (drugso- De in 2016 in Antwerpen en in 2017 in Mechelen op- pvolgingskamers) créées à Anvers en 2016 et à Malines gerichte drugsopvolgingskamers, die geïnspireerd is op en 2017, inspirées de la chambre de traitement de la de in Gent opgerichte drugsbehandelingskamer, kregen toxicomanie de Gand, n’ont reçu aucun budget pour geen budgetten ter financiering van de liaisons. Er werd financer les liaisons. Une collaboration a dès lors été daarom een samenwerking opgezet waarbij de opvolging mise en place, le suivi des personnes concernées étant van de betrokkenen door de justitiehuizen gebeurde. assuré par les maisons de justice.

La façon d’organiser ce soutien dans d’autres chambres Er zal worden gekeken, opnieuw in overleg met de de traitement de la toxicomanie sera examinée, une deelstaten die evidenter wijze instaan voor de opvol- nouvelle fois en concertation avec les entités fédérées, ging en de begeleiding van de verslaafden, hoe deze qui assurent évidemment le suivi et l’accompagnement ondersteuning in andere drugsbehandelingskamers kan des toxicomanes. worden georganiseerd.

Le ministre souligne que l’objectif doit être d’aider De minister benadrukt dat het de ambitie moet zijn les toxicomanes à se sortir de l’assuétude, plutôt que om drugsverslaafden van hun verslaving af te helpen in de les incarcérer. plaats van hen naar een gevangenis te sturen.

En ce qui concerne la limitation des dégâts, il précise Wat de schadebeperking betreft, verduidelijkt hij dat qu’au Limbourg, on y procède par le biais de l’approche in Limburg via de M-werking aan schadebeperking wordt M, en contraignant les toxicomanes à s’attaquer à leur gedaan door personen te verplichten hun verslaving dépendance. aan te pakken.

L’accord de gouvernement ne prévoit aucune léga- Een eventuele legalisering van drugs maakt geen lisation de stupéfiants. Le ministre ne prendra dès lors deel uit van het regeerakkoord. De minister zal hiertoe aucune mesure en ce sens. dan ook geen stappen ondernemen.

Il souligne enfin que la problématique des centres Tot slot, stipt hij aan dat de problematiek van de de consommation relève de la compétence des gebruikersruimtes tot de bevoegdheid behoort van de Communautés et non du gouvernement fédéral. Gemeenschappen en niet van de federale overheid.

— À propos de la Commission des jeux de hasard — De Kansspelcommissie

Le ministre estime qu’il convient d’abord d’améliorer De minister acht het raadzaam om eerst de huidige le fonctionnement de l’actuelle Commission des jeux de Kansspelcommissie in haar huidige vorm beter te laten hasard sous sa forme actuelle. Mme Eva De Koninck, functioneren. Mevrouw Eva De Koninck die destijds als précédemment désignée par le SPF Justice comme crisismanager werd aangesteld door de FOD Justitie bij manager de crise à la Commission des jeux de hasard, de Kansspelcommissie is nu werkzaam op zijn kabinet. travaille maintenant dans son cabinet.

Il a choisi de donner la priorité à une série d’initia- Hij heeft ervoor gekozen om prioriteit te geven aan een tives réglementaires de moindre envergure qui auront hele reeks kleinere regelgevende initiatieven, die een

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 186 DOC 55 1578/012

un impact majeur sur le terrain. Ces initiatives pourront grote impact zullen hebben op het terrein. Deze initiatieven être concrétisées à court terme et permettront à la kunnen op korte termijn worden gerealiseerd en zullen Commission des jeux de hasard d’effectuer, sous sa de Kansspelcommissie in haar huidige vorm toelaten forme actuelle, des contrôles effectifs, de sanctionner, om effectieve controles uit te voeren, te sanctioneren, et donc de protéger efficacement les joueurs. en aldus de spelers daadwerkelijk te beschermen.

Toutefois, cela n’exclut pas la possibilité de revoir la Dit alles sluit evenwel niet uit om tijdens de legislatuur structure de la Commission des jeux de hasard durant de structuur van de Kansspelcommissie onder de loep la législature. D’ailleurs, cette ambition est inscrite dans te nemen. Deze ambitie maakt overigens deel uit van l’accord de gouvernement. het regeerakkoord.

— À propos du nouveau Code pénal — Het nieuwe Strafwetboek

Le ministre précise que la commission d’experts De minister verduidelijkt dat de expertencommis- chargée du Code pénal, composée de Mme Rozie, sie Strafwetboek bestaande uit mevrouw Rozie en de M. Vandermeersch et M. De Herdt, a été rétablie. Les heren Vandermeersch en De Herdt werd heropgestart. experts ont reçu un nouveau mandat les chargeant de De experten hebben een vernieuwd mandaat gekregen rendre des avis supplémentaires, notamment à propos om aanvullend advies te verlenen, onder meer over de l’incrimination du féminicide et de l’écocide. L’avis het strafbaar stellen van feminicide en ecoside. Het des experts sur la faisabilité de l’introduction du fémi- advies van de experten omtrent de haalbaarheid van nicide dans le nouveau Code pénal est attendu pour het invoeren van feminicide in het nieuwe Strafwetboek le 31 décembre 2020. wordt verwacht tegen 31 december 2020.

Toutefois, il n’est pas du tout vrai que la mise à dispo- Het is evenwel helemaal niet zo dat de terbeschik- sition (MAD) sera abolie dans le nouveau Code pénal. kingstelling (TBS) zal worden afgeschaft in het nieuwe Cette décision appartient au Parlement. Toutefois, la Strafwetboek. Deze beslissing behoort toe aan het commission d’experts a été chargée de réexaminer Parlement. De expertencommissie heeft wel de opdracht cette question, d’analyser toutes les propositions de loi gekregen om deze problematiek te herbekijken en alle possibles concernant la MAD, puis de rendre des avis mogelijke wetsvoorstellen over de TBS te analyseren en vervolgens advies te verlenen.

La commission d’experts a été chargée de donner Er is de expertencommissie gevraagd om prioriteit la priorité au chapitre sur les infractions sexuelles et te verlenen aan het hoofdstuk seksuele misdrijven en à l’avis concernant le féminicide. Ensuite, elle rendra aan het advies omtrent feminicide. Vervolgens zal zij ses avis sur la MAD, puis elle affinera le projet dans advies geven omtrent de TBS om daarna het ontwerp son ensemble. Elle se concentrera alors sur les diffé- in zijn geheel verfijnen. Daarbij zal zij zich focussen op rences entre le projet de texte et le texte approuvé par de verschillen tussen de ontwerptekst en de tekst zoals le gouvernement précédent. Concrètement, la com- goedgekeurd door de vorige regering. Concreet zal de mission élaborera les courtes peines, la peine relative commissie de korte straffen, de straf van een verplicht à l’imposition d’un traitement obligatoire et le système opgelegde behandeling en de uitwerking van de gedeel- de la responsabilité atténuée partielle. L’intention n’est telijke toerekeningsvatbaarheid uitwerken. Het is zeker certainement pas de tout reporter. Un calendrier serré niet de bedoeling om alles op de lange baan te schuiven. sera donc suivi afin qu’un droit pénal moderne puisse Er zal daarom een strakke timing worden gevolgd, zodat être soumis au Parlement dès que possible. zo snel als mogelijk een modern strafrecht kan worden voorgelegd aan het Parlement.

Comme indiqué précédemment, l’intention est d’en Zoals eerder gesteld, is het de bedoeling om het hoofd- extraire le chapitre sur les infractions sexuelles afin de stuk seksuele misdrijven eruit te lichten om te incorporeren l’intégrer dans le Code pénal actuel. La commission in het huidige Strafwetboek. De expertencommissie is d’experts est consciente du risque d’erreurs de procé- zich bewust van het gevaar van procedurefouten en zal dure et sera attentive au fait que l’actuel Code pénal oog hebben voor het feit dat het huidige Strafwetboek applique des principes différents de ceux du nouveau andere principes kent dan het nieuwe Strafwetboek. Zij Code pénal. Elle s’efforcera de conserver les nouvelles zal trachten om de nieuwe formuleringen rond seksuele formulations pour les infractions sexuelles et, en outre, misdrijven te behouden en daarnaast alle definities en d’adapter l’ensemble des définitions et des peines à strafmaten aanpassen volgens het oude niveau zodat

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 187

l’ancien niveau afin que le nouveau chapitre sur les het nieuwe hoofdstuk seksuele misdrijven toch een infractions sexuelles forme toujours un ensemble cohé- coherent geheel vormt met het huidige Strafwetboek. rent avec l’actuel Code pénal.

— À propos du nouveau Code d’instruction criminelle — Het nieuwe Wetboek van strafvordering

La commission d’experts chargée du nouveau Code Er werd aan de expertencommissie die zich buigt d’instruction criminelle a été invitée à étudier la possibi- over het nieuwe Wetboek van strafvordering gevraagd lité d’améliorer certaines choses dans la procédure en om na te gaan of er een mogelijkheid bestaat om een vigueur dans l’attente du nouveau code afin de pouvoir aantal zaken te verbeteren in de bestaande procedure déjà passer à la vitesse supérieure dès à présent. Le in afwachting van het nieuwe Wetboek om zo nu al in ministre constate qu’un compromis a également été een versnelling hoger te kunnen gaan. De minister stelt trouvé pour d’abord traiter les matières sur lesquelles vast dat er ook een compromis tot stand is gekomen un consensus existe (comme les problématiques des om eerst de zaken waarover consensus bestaat (zoals preuves, des nullités, etc.) et se concentrer ensuite sur de problematiek van het bewijs, de nietigheden, …) te les matières qui nécessitent une réflexion plus appro- behandelen om zich daarna te concentreren op de zaken fondie, notamment sur le rôle des juges d’instruction die nadere reflectie behoeven, onder meer de rol van de par rapport au juge de l’enquête. onderzoeksrechters versus rechter van het onderzoek.

— À propos des courtes peines de prison — De korte gevangenisstraffen

Le ministre estime que les peines de prison de courte De minister is van oordeel dat korte gevangenisstraffen durée peuvent véhiculer un signal fort et contrer le sen- een krachtig signaal kunnen zijn alsook het gevoel van timent d’impunité, à condition toutefois que toute peine straffeloosheid tegengaan. Dit evenwel op voorwaarde de prison inférieure à 3 ans soit effectivement purgée, dat elke gevangenisstraf onder 3 jaar effectief wordt comme c’est déjà le cas aux Pays-Bas. uitgevoerd, zoals ook in Nederland het geval is.

La commission d’experts chargée du Code pénal a été De expertencommissie Strafwetboek is gevraagd invitée à réexaminer le texte proposant que la possibilité om het huidige voorstel waarin de mogelijkheid tot het d’imposer une peine de prison ne soit envisageable qu’à opleggen van een gevangenisstraf pas mogelijk wordt partir d’un an en fonction de l’instauration de courtes gemaakt vanaf 1 jaar te herbekijken in functie van het peines de prison. invoeren van korte gevangenisstraffen.

— À propos de la récidive — De recidive

L’objectif n’est pas d’alourdir les peines. Il est plutôt Het is niet de bedoeling om zwaarder te straffen de mieux identifier les récidivistes en vue d’un meilleur maar eerder om recidivisten beter te identificeren met suivi et de la prise de mesures adéquates. Par exemple, het oog op een betere opvolging en het nemen van toute personne ayant déjà commis dix infractions routières gepaste maatregelen. Zo moet bijvoorbeeld iemand au cours de la même année devrait être identifiée plus die al 10 verkeersovertredingen in eenzelfde jaar heeft rapidement pour que le magistrat puisse lui infliger une begaan sneller worden geïdentificeerd zodat hij gericht sanction adéquate. kan worden aangepakt door de magistraat.

En se référant à l’article 67ter du Code de la route, on Verwijzend naar artikel 67ter van de Wegcode zal mettra un terme à cette situation où des chefs d’entre- ook komaf worden gemaakt met bedrijfsleiders die prise passent toujours entre les mailles de la justice. Le steeds ontkomen aan het gerecht. De minister merkt ministre note que 500 000 infractions sont en train de op dat 500 000 overtredingen stof liggen te vergaren, prendre la poussière, soit une perte sèche importante. een aanzienlijk bedrag dat nu wordt misgelopen. Er zal Des mesures plus sévères seront prises à l’encontre des strenger worden opgetreden tegen mensen en bedrijven personnes et des entreprises qui, à plusieurs reprises, die zich duidelijk meermaals niet aan de regels houden. ne respectent manifestement pas les règles.

— Sur le rapatriement des détenus dans leur pays — De repatriëring van gedetineerden naar het land d’origine van herkomst

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 188 DOC 55 1578/012

Le ministre annonce que le travail du gouvernement De minister deelt mee dat het werk van de vorige précédent va être poursuivi. regering zal worden voortgezet.

— Sur les violences contre la police et la mise en — Het geweld tegen de politie en het mogelijk maken place de la tolérance zéro van zerotolerantie

Le ministre est d’accord avec le commentaire de De minister beaamt de opmerking van de heer Aouasti M. Aouasti sur l’erreur de terminologie dans le texte over het foute begripsgebruik in de Franse tekst. français.

Il a pris connaissance des auditions organisées au Hij heeft kennisgenomen van de in het Parlement ge- Parlement et a été informé par le procureur Christian houden hoorzittingen en is door de procureur-generaal De Valkeneer du nombre de cas. Les principaux res- Christian De Valkeneer op de hoogte gebracht over het ponsables des polices fédérale et locale ont clairement aantal gevallen. De hoogste verantwoordelijken van de indiqué que, pour eux, la sévérité des sanctions prévues federale en van de lokale politie hebben duidelijk ge- était suffisante. steld dat wat hen betreft, de zwaarte van de voorziene straffen afdoende is.

L’accord de gouvernement et son exposé d’orienta- Het regeerakkoord en zijn beleidsverklaring zijn dui- tion politique sont clairs sur ce point: tant la violence delijk op dit punt: zowel geweld tegen als geweld door contre la police que la violence de la part de la police de politie zijn onaanvaardbaar. sont inacceptables.

Le ministre souhaite parvenir à des poursuites pénales De minister wenst te komen tot een consequente pertinentes et à une exécution des peines effective. La strafvervolging en een effectieve strafuitvoering. De question est toutefois de savoir jusqu’où il peut aller à vraag is evenwel hoe ver hij daarin, gelet op de onaf- cet égard, compte tenu de l’indépendance du pouvoir hankelijkheid van de rechterlijke macht, kan gaan. Het judiciaire. Le ministère public est indépendant. Cependant, openbaar ministerie is onafhankelijk. Er dient evenwel il faut faire une distinction entre le ministère public, een onderscheid te worden gemaakt tussen het open- la magistrature debout, le parquet versus le siège, la baar ministerie, de staande magistratuur, het parket magistrature assise. À ce propos, le ministre renvoie versus de zetel, de zittende magistratuur. De minister aux articles 51 de la Constitution et aux articles 143bis verwijst in deze naar de artikelen 51 van de Grondwet, et 143quater du Code judiciaire. Un ministre de la justice en de artikelen 143bis en 143quater van het Gerechtelijk n’intervient pas dans un dossier précis, c’est au ministère Wetboek. Een minister van Justitie moeit zich niet in een public de le faire, sauf s’il fait usage de son droit positif concrete zaak, dit is zaak van het openbaar ministerie, d’injonction. Le ministre de la justice fixe toutefois, avec tenzij hij gebruik maakt van zijn positief injunctierecht. De le collège des procureurs généraux, les lignes directrices minister van Justitie legt wel samen met het College van de la politique pénale dans des circulaires (les “COL”). procureurs-generaal in omzendbrieven (de zogenaamde Le ministre a donc l’intention de modifier la circulaire COL’s) de richtlijnen van het strafrechtelijk beleid vast. COL 10/17 afin d’exclure les classements sans suite pour De minister is dan ook zinnens om COL 10/17aan te motifs d’opportunité (classement sans suite en raison passen teneinde opportuniteitssepots (sepot wegens d’autres priorités). Il précise qu’il n’est pas possible de andere prioriteiten) uit te sluiten. Hij verduidelijkt dat in parvenir à 100 % de poursuites, car dans certains cas, deze niet tot 100 % vervolging kan worden gekomen l’auteur est inconnu ou les preuves sont insuffisantes aangezien in sommige zaken de dader onbekend of er (classement sans suite technique). onvoldoende bewijs is (technisch sepot).

— Le CIAOSN et la VSSE — Het IACSSO en de VSSE

Ces dernières années, la VSSE a été contrainte de se De VSSE heeft zich de voorbije jaren noodgedwon- concentrer sur le terrorisme et l’extrémisme, mais cela ne gen moeten concentreren op terrorisme en extremisme signifie pas que le phénomène n’est pas suivi. S’il existe wat evenwel niet wil zeggen dat het fenomeen niet des liens entre des sectes et des phénomènes qui sont wordt opgevolgd. Als er linken zijn tussen sekten en suivis en priorité, on y accorde l’attention nécessaire. fenomenen die wel prioritair worden opgevolgd, krijgt En outre, en cas d’infractions, les autorités judiciaires dit de nodige aandacht. Wanneer er voorts sprake zou sont compétentes. Cependant, avec toutes les difficul- zijn van misdrijven dan zijn de gerechtelijke autoriteiten tés que cela implique; le ministre renvoie à cet égard à bevoegd. Met evenwel alle moeilijkheden van dien; de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 189

l’exemple de la Scientologie, contre laquelle une enquête minister verwijst in dit verband naar het voorbeeld van judiciaire a été ouverte par le parquet fédéral, mais qui Scientology waartegen een gerechtelijk onderzoek werd a débouché sur un acquittement. ingesteld door het federaal parket, maar dat op een vrijspraak is uitgedraaid.

— La banque-carrefour Sécurité — De kruispuntbank Veiligheid

Le ministre rend hommage au travail du CEP Attentats De minister huldigt het werk dat de POC Terroristische terroristes. Le rapport de plus de 1 000 pages et les aanslagen heeft geleverd. Het verslag van ruim 1 000 blad- recommandations ont été approuvés à l’unanimité. Avec zijden en de aanbevelingen werden unaniem aangeno- beaucoup d’expertise et un travail en profondeur, cette men. Deze onderzoekscommissie heeft met veel des- commission d’enquête a disséqué l’aide d’urgence, la kundigheid en diepgang de noodhulp, de problematiek problématique des victimes, l’architecture de sécurité van de slachtoffers, de veiligheidsarchitectuur en het et le radicalisme. radicalisme ontleed.

La recommandation d’une banque-carrefour sécurité De aanbeveling van een kruispuntbank veiligheid betreft est effectivement une recommandation non exécutée. Le inderdaad een niet-uitgevoerde aanbeveling. De vorige gouvernement précédent, sous la direction des ministres regering heeft, onder leiding van de ministers Geens en Geens et Jambon, puis De Crem, a mis en place un Jambon, later De Crem, een overlegcomité opgericht om comité de concertation pour rendre la recommanda- de aanbeveling concreter te maken. In het eindrapport tion plus concrète. Dans le rapport final de ce comité van dit overlegcomité werden veel praktische en juridi- de concertation, de nombreuses objections pratiques sche bezwaren geuit die een realisatie op korte termijn et juridiques ont été soulevées, qui ont empêché et van deze kruispuntbank in de weg stonden en staan. empêchent la réalisation de cette banque-carrefour à court terme.

Le ministre souligne à cet égard que la banque-car- De minister benadrukt in deze dat de kruispuntbank refour sécurité n’est pas une fin en soi mais un moyen. veiligheid geen doel op zich maar een middel is. Het L’objectif est en effet de faire circuler l’information entre doel is immers het doen circuleren van informatie tussen les services d’une manière qui ne soit pas artisanale, diensten, op een manier die niet ambachtelijk is, maar mais en utilisant les possibilités technologiques qui sont middels gebruik van de technologische mogelijkheden disponibles aujourd’hui. Ces dernières années, d’énormes die vandaag voorhanden zijn. De laatste jaren zijn er progrès ont été réalisés dans ce domaine. Le ministre op dat vlak weldegelijk grote stappen voorwaarts gezet. évoque un changement culturel: du fonctionnement en De minister heeft het hier over de cultuuromslag: van silos à la collaboration via les TFL, la CSIL, les JIC-JDC, silowerking naar samenwerking via LTF, LIVC, JIC-JDC, la loi sur le secret professionnel partagé; les nouveaux de wet op het gedeeld beroepsgeheim; over de nieuwe outils qui ont été créés, comme la liste des terroristes, qui tools die werden gecreëerd zoals de zogenaamde ter- s’est récemment enrichie de 27 noms; mais aussi certains roristenlijst die onlangs met 27 namen werd uitgebreid; services régionaux qui échangent des informations sur maar ook over bepaalde regionale diensten die informatie les extrémistes ou terroristes les plus dangereux et leurs uitwisselen over de gevaarlijkste extremisten of terroris- actions; SidisSuite; la Passenger Information ten en hun acties; over de SidisSuite; over BOLPIU (de Unit à l’Intérieur (BeIPIU); la liste est longue. Plus que Belgische Passenger Information Unit bij Binnenlandse jamais, l’information est partagée et croisée. Toutefois, Zaken); de lijst is lang. Meer dan ooit wordt informatie le ministre, avec sa collègue de l’Intérieur, examinera gedeeld en gekruist. De minister zal evenwel samen quelle forme peut revêtir cette banque-carrefour sécu- met zijn collega van Binnenlandse Zaken nagaan op rité, mais souligne que le terme “banque-carrefour” est welke manier de kruispuntbank veiligheid verder vorm devenu dans l’intervalle un concept fourre-tout, une kan krijgen maar stipt aan dat een kruispuntbank intus- notion qui couvre des réalités multiples. sen een containerbegrip is geworden, een vlag die vele ladingen dekt.

Le ministre invite également la commission à examiner De minister roept de commissie ook op om na te gaan comment elle peut mettre en œuvre les recommandations hoe zij verder de uitvoering van de aanbevelingen van de la CEP attentats terroristes. de POC Terroristische aanslagen kan opvolgen.

— Concernant la task force mineurs non accompagnés — De taskforce inzake de niet-begeleide minderjarigen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 190 DOC 55 1578/012

Le ministre a annoncé que le secrétaire d’État Mahdi De minister deelt mee dat de staatssecretaris Mahdi réactivera cette task force. deze taskforce opnieuw zal activeren.

— Concernant la problématique des droits de l’enfant — De kinderrechten

Le ministre loue le travail de Child Focus, avec lequel De minister looft het werk van Childfocus met wie il a déjà eu des contacts étroits au sujet des enlèvements hij al nauwe contacten heeft gehad over onder meer d’enfants et du sexting, entre autres. En tout état de kindontvoeringen, sexting en andere. Hij zal op dit vlak cause, il travaillera également en étroite collaboration ook in ieder geval nauw samenwerken met zijn collega’s avec ses collègues des entités fédérées dans ce domaine. van de deelstaten.

En ce qui concerne les proxénètes d’adolescents, il Wat de tienerpooiers betreft, verduidelijkt hij dat deze précise que ces proxénètes contactent de plus en plus pooiers steeds vaker hun slachtoffers online contacte- souvent leurs victimes en ligne. Les réseaux sociaux ren. Sociale media is een lokaas geworden voor deze sont devenus un appât pour ces loverboys qui en font loverboys die hiervan gretig gebruik maken. Het is bij- un usage intensif. Il est donc nécessaire que la Justice gevolg nodig om binnen justitie duidelijke richtlijnen te fournisse des lignes directrices claires par le biais d’une verstrekken door middel van een omzendbrief van het circulaire du Collège des procureurs généraux. College van procureurs-generaal.

— Concernant le procès des attentats terroristes — Het proces over de terroristische aanslagen de mars 2016 van maart 2016

Le règlement de procédure devant la chambre du In het dossier van de aanslagen in Brussel zullen de conseil, dans le dossier des attentats à Bruxelles, se procedurezittingen voor de raadkamer plaatsvinden in tiendra dans les anciens bâtiments de l’OTAN, avenue de voormalige NAVO-gebouwen aan de Bourgetlaan du Bourget à Haren. Entre-temps, le site a reçu un nou- in Haren. Die site heeft intussen een nieuwe naam veau nom: Justitia. Les convocations ont été envoyées. gekregen: Justitia. De oproepingen zijn verstuurd. Die Ces audiences se tiendront du 7 au 18 décembre 2020. zittingen zullen plaatsvinden van 7 tot 18 december 2020.

Le marché public relatif à la gestion facilitaire, l’appui De overheidsopdracht met betrekking tot het facilitair logistique, la sécurisation et le gardiennage pour l’orga- beheer, de logistieke ondersteuning, de beveiliging en nisation du procès a été attribué à un consortium autour de bewaking voor de organisatie van het proces werd de Fabricom pour un montant de 24 177 millions d’euros. toegewezen aan een consortium rond Fabricom, voor een bedrag van 24 177 miljoen euro.

La Justice collabore de manière proche avec la Région Justitie werkt nauw met het Brussels Hoofdstedelijk de Bruxelles quant aux autorisations afin que les travaux Gewest samen om de vergunningen te verkrijgen die nodig puissent avoir lieu dans les délais nécessaires. zijn om de werken tijdig van start te kunnen doen gaan.

Par ailleurs, le parquet fédéral a communiqué au Het federaal parket heeft de minister bovendien de ministre les informations suivantes: volgende informatie meegedeeld.

Un magistrat fédéral s’est rendu à Paris, accompa- Een federaal magistraat is samen met een delegatie gné d’une délégation de la police de Bruxelles, pour van de Brusselse politie naar Parijs gegaan om er de rencontrer les collègues et services français concernés Franse collega’s en diensten te ontmoeten die betrok- par l’organisation des procès d’assises, en matière ken zijn bij de organisatie van de assisenprocessen de terrorisme, et notamment celui relatif aux attentats in terrorismezaken, onder meer die van de aanslagen du 13 novembre 2015. van 13 november 2015.

Il ressort de cette visite que les approches belge et Uit dat bezoek blijkt dat de Belgische en de Franse française sont, dans la préparation de ces procès de aanpak van de voorbereiding van dergelijke grootscha- grande envergure, fort semblables et que les difficultés et lige processen nauwelijks verschillen en dat zij dezelfde obstacles rencontrés sont identiques. Ainsi, la procédure moeilijkheden en hinderpalen tegenkomen. Zo stuit de se heurte au caractère gigantesque de tous les aspects rechtsgang op het feit dat men meester moet zijn over qu’il faut pouvoir maîtriser. Il a aussi pu être échangé gigantisch veel aspecten. Ook konden ervaringen worden

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 191

sur les domaines de la communication avec la presse uitgewisseld met betrekking tot de communicatie met et de la sécurité. de pers en de veiligheid.

Il faut, par ailleurs, relever que tant en France qu’en Voorts moet worden opgemerkt dat in zowel Frankrijk Belgique, les travaux d’aménagement requis par l’organi- als België de inrichtingswerkzaamheden die met de sation de tels procès ont souffert de la situation sanitaire organisatie van dergelijke processen gepaard gaan, mais que tout est mis en œuvre pour avancer au plus vite. sterk worden beïnvloed door de gezondheidssituatie maar dat er alles aan wordt gedaan om zo snel mogelijk vooruitgang te boeken.

Le parquet fédéral reste en contact avec ses collè- Het federaal parket blijft in contact staan met zijn gues français avec lesquels il est prévu d’organiser des Franse collega’s, met wie – gelet op de huidige gezond- visio-conférences (vu la situation sanitaire actuelle) pour heidstoestand – videomeetings zullen worden opgezet échanger les expériences et mettre à profit les ensei- om knowhow uit te wisselen en lering te trekken uit de gnements tirés en France suite aux précédents procès ervaringen die Frankrijk heeft opgedaan met de vorige d’assises en matière de terrorisme. assisenprocessen inzake terrorisme.

— Concernant les imams de la haine — De haatimams

Le ministre est absolument convaincu qu’aucune De minister is er stellig van overtuigd dat geen enkele forme de discours de haine ne peut être tolérée. vorm van haatspeech mag worden getolereerd.

Heureusement, en Belgique, la liberté d’expression In België is er gelukkig de vrijheid van meningsui- existe, et on peut se moquer des religions, quelles qu’elles ting, men mag de spot drijven met religies, welke ook. soient. Toutefois, l’incitation à la haine et à la violence Evenwel, aanzetten tot haat en geweld tegen mensen contre les personnes en raison de leurs croyances et omwille van hun geloof en hun overtuiging is strafbaar de leurs convictions est punissable et poursuivie en en wordt overeenkomstig vervolgd. Dat deze misdrijven conséquence. Le fait que ces infractions doivent être voor assisen moeten worden gebracht, kan niet worden portées devant la cour d’assises ne peut être invo- aangevoerd om een vorm van straffeloosheid te introdu- qué pour introduire une forme d’impunité. Le ministre ceren. De minister herinnert eraan dat Fouad Belkacem rappelle qu’à un moment donné, Fouad Belkacem a op een bepaald ogenblik een videoboodschap heeft diffusé un message vidéo incitant à la violence contre verspreid die aanzette tot geweld tegen niet-moslims. De les non-musulmans. À l’époque, le tribunal a dû se rechtbank heeft zich destijds in bochten moeten wringen livrer à toutes sortes de contorsions pour éviter l’appli- om de toepassing van artikel 150 van de Grondwet te cation de l’article 150 de la Constitution et pour traiter vermijden en de zaak voor een gewone rechtbank te l’affaire devant un tribunal ordinaire. L’intéressé qui a behandelen. Betrokkene die veroordeeld is geworden, été condamné a porté l’affaire devant la CEDH au motif heeft zijn zaak voor het EHRM gebracht omdat hem qu’on lui avait refusé une procédure devant une cour een procedure voor een assisenhof was ontzegd. Het d’assises. La Cour européenne des droits de l’homme EHRM heeft Fouad Belkacem in het ongelijk gesteld. s’est prononcée contre Fouad Belkacem.

Le ministre assure aux membres que tous les discours De minister drukt de leden op het hart dat alle haat- haineux seront poursuivis. Nous en sommes en effet speeches zullen worden vervolgd. Het is immers al zo arrivés à un stade où certains expriment ouvertement ver gekomen dat sommigen openlijk bijvoorbeeld hun leurs sympathies nazies, par exemple. C’est de la folie et nazisympathieën betuigen. Dit is waanzin. Hiermee moet il faut y mettre un terme. Le ministre défendra également komaf worden gemaakt. De minister zal dit standpunt cette position lors de sa prochaine audition en commis- ook verdedigen tijdens zijn komende hoorzitting in de sion de la Constitution et du Renouveau institutionnel commissie Grondwet en Institutionele Vernieuwing in dans le cadre de l’examen de la proposition de révision het kader van de bespreking van het wetsvoorstel tot de l’article 150 de la Constitution en vue de supprimer herziening van artikel 150 van de Grondwet teneinde le jury pour les crimes de terrorisme (DOC 55 1287). de juryrechtspraak voor terroristische misdaden af te schaffen (DOC 55 1287).

Les imams prêcheurs de haine devront dès lors être De haatimams moeten dan ook worden veroordeeld condamnés et expulsés de notre pays. en het land worden uitgezet.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 192 DOC 55 1578/012

— En ce qui concerne le réaménagement de l’ancien — De herinrichting van het voormalige NAVO- quartier général de l’OTAN en tribunal hoofdkwartier tot een gerechtsgebouw

Le marché public relatif à la gestion facilitaire, l’appui lo- De overheidsopdracht met betrekking tot het facilitair gistique, la sécurisation et le gardiennage pour l’organisa- beheer, de logistieke ondersteuning, de beveiliging en tion du procès des attentats du 22 mars 2016 a été attribué de bewaking voor de organisatie van het proces over à un consortium (MSS = Multi Service Supplier) autour de aanslagen van 22 maart 2016 werd toegewezen aan de Fabricom pour un montant de 24 177 millions d’euros. een consortium (MSS = Multi Service Supplier) rond Fabricom, voor een bedrag van 24 177 miljoen euro.

Le planning suivant est et sera suivi: De volgende planning was van toepassing en geldt nog steeds.

Dès le 1er septembre 2020, le SPF Justice a repris le Vanaf 1 september 2020 heeft de FOD Justitie de site de la défense. Le site a entretemps reçu un nouveau site van Defensie overgenomen. De site heeft intussen nom: site Justitia. een nieuwe naam gekregen: Justitia.

La durée de la phase de construction est estimée De duur van de bouwfase wordt geraamd à 10 mois. op 10 maanden.

Le procès aura une durée estimée à 9 mois à partir Het proces zal naar verwachting 9 maanden duren de son démarrage. zodra het van start zal zijn gegaan.

Après, le site sera démantelé. La durée prévue pour Vervolgens zal de site worden ontmanteld. Die ontman- ce démantèlement est de 2 mois. teling zal naar verwachting 2 maanden in beslag nemen.

Contrairement à ce qui est suggéré, l’exécution de ce In tegenstelling tot wat wordt gesuggereerd, is de marché public se déroule actuellement conformément uitvoering van die overheidsopdracht nu aan de gang, in aux prescriptions des cahiers de charges. overeenstemming met de voorschriften van de bestekken.

Le SPF Justice finance l’ensemble des coûts relatifs De FOD Justitie financiert alle kosten met betrekking à ce procès sur l’allocation de base spécifiquement tot dit proces via de basisallocatie die specifiek daartoe créée à cet effet dans le budget (12 56 4 1 121101) et in de begroting is opgenomen (12 56 4 1 121101) en die approvisionnée sur la provision interdépartementale. wordt afgenomen op de interdepartementale voorziening.

Les directives de sécurité et de santé du COVID-19, De COVID-19-richtlijnen inzake veiligheid en gezond- y compris la distanciation sociale, impliquent que la heid, met inbegrip van de minimale afstand tussen capacité réelle des salles d’audience dans les palais mensen, leiden ertoe dat de werkelijke capaciteit van de justice est réduite à 1/3 ou même 1/4 de la capacité de zittingszalen in de justitiepaleizen wordt beperkt normale. Par conséquent, le palais de justice de Bruxelles tot 1/3e of zelfs 1/4e van de normale capaciteit. Het jus- ne dispose pas de salles d’audience, ni de salles de titiepaleis in Brussel beschikt met andere woorden niet relais, qui permettent de recevoir des affaires avec un over zittingszalen, noch over aparte zalen om de zaak nombre élevé de suspects, parties civiles, avocats, etc. te volgen, waar zaken kunnen worden behandeld met dans le respect des consignes COVID-19. een groot aantal verdachten, burgerlijke partijen, advo- caten enzovoort, in overeenstemming met de vigerende COVID-19-voorschriften.

Une étude de faisabilité a montré que le site Justitia Een haalbaarheidsonderzoek heeft aangetoond dat peut offrir une solution à cela. de Justitia-site soelaas kan bieden.

Pour l’organisation de ces procès supplémentaires Voor de organisatie van die bijkomende processen op sur ce site, le SPF Justice s’appuie sur le consortium. die site zal de FOD Justitie terugvallen op het consortium.

La direction des infrastructures du la DGOJ négocie à De afdeling infrastructuur van het DGRO onderhandelt ce sujet avec le MSS pour l’organisation de ces procès in dit verband met de MSS over de organisatie van die supplémentaires. bijkomende processen.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 193

Le total des surcoûts est estimé à 1 319 000 euros. De totale extra kostprijs wordt geschat op 1 319 000 euro.

La première affaire à cet égard concerne le règle- De eerste zaak in dit verband betreft het dossier ment de procédure devant la chambre du conseil, dans van de aanslagen in Brussel, waarvoor de procedu- le dossier des attentats à Bruxelles, qui se tiendra rezittingen voor de raadkamer zullen plaatsvinden du 7 au 18 décembre 2020. van 7 tot 18 december 2020.

— En ce qui concerne la menace terroriste — De terreurdreiging

Le ministre précise que le niveau de la menace De minister verduidelijkt dat het bepalen van het n’est pas fixé par les responsables politiques mais dreigingsniveau geen politieke beslissing maar een par l’OCAM. La CEP Attentats terroristes a d’ailleurs beslissing van het OCAD is. De POC Terroristische explicitement indiqué que l’indépendance de l’OCAM aanslagen heeft trouwens uitdrukkelijk gesteld dat de ne peut pas être remise en question. onafhankelijkheid van het OCAD buiten elke discussie moet blijven bestaan.

— En ce qui concerne le manque d’enquêteurs et — Het tekort aan speurders en de FGP’s de PJF

Le ministre explique que l’accord de gouvernement De minister legt uit dat het regeerakkoord niet alleen prévoit non seulement des moyens supplémentaires pour voorziet in een financiële injectie voor de federale politie la police fédérale, mais aussi la poursuite du déploiement maar ook in de verdere uitrol van het nieuwe rekruterings- du nouveau processus de recrutement pour la police, concept voor de politie, gekoppeld aan een hervorming assortie d’une réforme de la formation. Il faut raccourcir van de opleiding. De doorlooptijd tussen kandidaatstel- drastiquement le délai entre la candidature et le recru- ling en effectieve aanwerving moet drastisch worden tement effectif. Outre des policiers au profil général, la ingekort. Naast generalisten-politiemensen heeft de police judiciaire fédérale a surtout besoin de policiers federale gerechtelijke politie vooral bijzondere profielen aux profils spécifiques. Elle a besoin d’enquêteurs spé- nodig. Speurders die IT-specialisten zijn, bedreven in cialisés dans les technologies de l’information, rompus de aanpak van financieel-economische criminaliteit en à la lutte contre la criminalité financière et économique, dergelijke. Voor die profielen wil de minister de aanwer- etc. Le ministre entend accélérer le recrutement de ces ving versnellen opdat zij vrij snel kunnen worden ingezet profils afin qu’ils puissent être mobilisés assez rapide- in die domeinen waar ze nodig zijn. Naast het jaarlijks ment dans les domaines où ils sont nécessaires. Outre verhogen van het aantal gespecialiseerde hoofdinspec- l’augmentation annuelle du nombre d’inspecteurs en teurs, waarvoor nu al een aanwervingstraject bestaat, chef spécialisés, pour lesquels il existe déjà un parcours gaat de minister op korte termijn samen met de minister de recrutement, le ministre définira correctement les van Binnenlandse Zaken en de federale politie de be- besoins à court terme et en concertation avec la ministre hoeften goed definiëren en een aangepaste zij-instroom, de l’Intérieur et la police fédérale et permettra un recru- misschien voor sommige domeinen zelfs een tijdelijk tement latéral adéquat, peut-être même un recrutement instroom, in de federale politie mogelijk maken, dit zowel temporaire pour certains domaines, tant dans le cadre bij het operationeel als het administratief politiekader. opérationnel que dans celui de la police administrative. Het aantrekken van nieuwe competenties binnen de Attirer de nouvelles compétences au sein des forces politie is geen eenvoudige opdracht, wat ook blijkt op de police n’est pas une tâche facile, comme on peut het IT-domein op de private arbeidsmarkt. également le constater dans le domaine des TIC sur le marché du travail privé.

— À propos du passage au scanner des conteneurs — Het scannen van de havencontainers op drugs portuaires pour la recherche de drogue

La douane a exprimé, par l’intermédiaire de son diri- De douane heeft bij monde van zijn topman laten weten geant, son ambition de procéder à un contrôle à 100 % de ambitie te hebben om over te gaan tot een 100 % en s’appuyant sur l’intelligence artificielle. Ce problème controle via artificiële intelligentie. Deze problematiek relève de la compétence du ministre des finances. betreft de bevoegdheid van de minister van Financiën.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 194 DOC 55 1578/012

— À propos des équipes d’enquête multidisciplinaires — De MOTEM’s

La création d’équipes d’enquête multidisciplinaires De multidisciplinaire onderzoeksteams bij de 5 grote auprès des 5 grandes directions de la Police judiciaire FGP’s werden weliswaar al in 2014 opgenomen in de fédérale (PJF) a été inscrite dès 2014 dans la loi du 7 dé- wet van 7 december 1998 tot organisatie van een ge- cembre 1998 organisant un service de police intégré integreerde politiedienst, doch bestaan nog niet in de mais ces équipes n’existent pas encore en pratique. Le praktijk. De minister zal hiervoor capaciteit vrijmaken. ministre libérera des capacités à cet effet.

— Concernant la traite et le trafic des êtres humains — Mensenhandel en mensensmokkel

Ce problème ne pourra pas être résolu en un clin Deze problematiek kan niet in een handomdraai worden d’œil. Le ministre fera de la lutte contre la traite et le opgelost. De minister zal van de aanpak van mensen- trafic des êtres humains une priorité dans le cadre de smokkelaars en de aanpak van mensenhandelaars een la politique pénale qu’il élaborera avec le Collège des prioriteit maken in het strafrechtelijk beleid dat hij samen procureurs généraux. met het College van procureurs-generaal uitwerkt.

En outre, les magistrats de référence pour la traite et Voorts zullen de referentiemagistraten mensenhandel le trafic des êtres humains au sein des parquets mettront en mensensmokkel bij de parketten een gecoördineerde en place et coordonneront une action coordonnée. actie opzetten en coördineren.

Le ministre attend également des auditeurs du travail De minister verwacht ook van de arbeidsauditeurs qu’ils guident le traitement de ces phénomènes. een sturende rol in de aanpak van deze fenomenen.

— Concernant l’interdiction visant les ports — Het havenverbod

Le ministre confirme que le juge d’instruction a déjà De minister beaamt dat de onderzoeksrechter nu al la possibilité d’imposer une interdiction visant un lieu de mogelijkheid heeft om in het kader van een lopend dans le cadre d’une enquête judiciaire en cours. Il peut gerechtelijk onderzoek een plaatsverbod op te leggen; s’agir d’un port. dat kan een haven zijn.

Toutefois, le juge du fond n’a pas cette possibilité. Il est De bodemrechter heeft die mogelijkheid evenwel niet. envisagé de prévoir une interdiction légale applicable aux Er wordt overwogen om naast de mogelijkheid die een lieux qui s’ajouterait à la possibilité dont dispose déjà le bodemrechter nu al heeft om een beroepsverbod op te juge du fond d’imposer une interdiction professionnelle. leggen, ook wetgevend te voorzien in een plaatsverbod.

— Concernant le permis de conduire à points — Het rijbewijs met punten

L’accord de gouvernement évoque la problématique De problematiek van het rijbewijs met punten is opge- du permis de conduire à points et celui-ci constitue un nomen in het regeerakkoord en maakt een belangrijke élément important de la sécurité routière. Une étude bouwblok van de verkeerveiligheid uit. Er zal nog een approfondie sera réalisée. Le ministre estime qu’il est doorgedreven studie worden uitgevoerd. De minister important de s’attaquer aux “tueurs” qui circulent sur la acht het belangrijk dat de “killers” in het verkeer worden voie publique, par exemple aux comportements inap- aangepakt, zoals het onaangepast rijdgedrag, het te snel propriés au volant, aux excès de vitesse, à l’utilisation rijden, het GSM-gebruik achter het stuur, drugs achter du téléphone portable au volant, à la conduite sous het stuur, enz. Het rijbewijs met punten moet er komen l’influence de la drogue, etc. Le permis de conduire à maar de implementatie ervan moet doordacht gebeuren. points doit être introduit, mais sa mise en œuvre doit être bien pensée.

— À propos de la fraude fiscale — Fiscale fraude

Le ministre tient à assurer à M. Boukili qu’il prend De minister houdt eraan de heer Boukili te verzekeren la lutte contre la fraude financière et fiscale à cœur et dat hij de bestrijding van de financiële en fiscale fraude qu’il se rend compte qu’il y a certainement encore du ter harte neemt en dat hij zich er rekenschap van geeft travail à faire ici, dans le domaine de la justice. Comme dat het gerecht op dit vlak nog heel wat werk voor de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 195

le ministre l’a déjà dit, il faut avant tout du personnel boeg heeft. Zoals de minister al heeft aangegeven, is supplémentaire (tant à la magistrature qu’au FGP). Tout er vooral behoefte aan bijkomend personeel (zowel bij d’abord, il a l’intention de faire une analyse approfondie de magistratuur als bij de federale gerechtelijke politie). des pénuries et des obstacles qui existent actuellement Om te beginnen is de minister voornemens de thans be- afin d’attirer les bonnes personnes pour ces emplois. Il staande tekorten en de hinderpalen diepgaand te doen faut pouvoir investir dans des personnes supplémentaires ontleden, teneinde de juiste mensen voor die banen aan et surtout qualifiées, car celles-ci ont un effet particu- te trekken. Men moet kunnen investeren in bijkomende, lièrement important sur le retour sur investissement. Le maar vooral in opgeleide mensen, want die beïnvloeden ministre est conscient que l’augmentation des échanges in uiterst grote mate de opbrengst van de investering. internationaux de données tels que les CRS (Common De minister is zich ervan bewust dat de behoefte aan reporting standard), l’augmentation des déclarations magistraten en personeel nog zal stijgen door toename de blanchiment d’argent et de la suppression annon- van de internationale gegevensuitwisseling, zoals de crs cée des régularisations des points de contact ne feront (common reporting standard), door de toename van de qu’accroître le besoin en magistrats et employés. witwasaangiften en door de aangekondigde afschaffing van de regularisaties via het Contactpunt regularisaties.

Toutefois, comme le ministre l’a déjà annoncé dans sa Zoals de minister al heeft aangekondigd in zijn be- déclaration de politique générale, ce combat exige une leidsverklaring, vergt die strijd echter een gecoördineerde approche coordonnée. Cela a d’ailleurs également été aanpak. Een en ander werd trouwens ook opgenomen inclus dans l’accord de gouvernement. Le mois dernier, in het regeerakkoord. Vorige maand werd een nieuwe un nouveau comité ministériel a été mis en place dans ministerieel comité voor de bestrijding van de fiscale la lutte contre la fraude fiscale et sociale. Le ministre en sociale fraude geïnstalleerd. Samen met onder espère donc, avec son collègue Vincent Van Peteghem, andere zijn collega Vincent Van Peteghem, die verant- entre autres, qui est responsable de la lutte coordonnée woordelijk is voor de gecoördineerde strijd tegen de contre la fraude, y donner un nouveau souffle dans fraude, hoopt de minister dan ook de zaken tijdens de les années à venir. Il est donc extrêmement important komende jaren nieuw leven in te blazen. Het is derhalve que tous les services impliqués dans la lutte contre la uiterst belangrijk dat alle bij de strijd tegen de fiscale fraude fiscale et sociale puissent travailler ensemble en sociale fraude betrokken diensten optimaal kunnen de manière optimale. Il s’agit notamment des finances, samenwerken. Hierbij moet met name worden gedacht de la police, de l’inspection sociale, du Collège des aan de belastingdiensten, de politie, de sociale inspectie, procureurs généraux, de l’économie, etc. het College van procureurs-generaal, de economische diensten enzovoort.

En tant que ministre de la Justice, il entreprendra les Als minister van Justitie zal hij op dat gebied de nodige démarches nécessaires dans ce domaine, ou l’accent stappen zetten; de klemtoon zal daarbij liggen op de est mis sur la poursuite effective et efficace de la crimi- doelmatige en doeltreffende vervolging van de financiële nalité financière, qui est une priorité absolue. Comme misdaad, want dat is een absolute prioriteit. Zoals in dans la lutte contre d’autres formes de criminalité, il se de strijd tegen andere vormen van criminaliteit, zal hij concentrera ici aussi sur le principe du “follow the money”. bovendien focussen op het beginsel “follow the money”.

En outre, son prédécesseur a déjà fait des pas impor- Daarenboven heeft zijn voorganger al grote stappen tants dans cette approche coordonnée de la fraude gezet naar die gecoördineerde aanpak van de fraude, avec l’introduction de la nouvelle législation “una via” namelijk met de invoering van de nieuwe “una via”- en 2019. Le ministre veut rendre cette coopération et wetgeving in 2019. De minister wil die samenwerking cette consultation entre les autorités fiscales et le pouvoir en die raadpleging tussen de belastingoverheden en de judiciaire encore meilleures en supprimant autant que rechterlijke macht nog verbeteren door de overblijvende possible les ambiguïtés et les obstacles pratiques qui dubbelzinnigheden en praktische hinderpalen zoveel subsistent. À cette fin, il va se réunir avec le ministre mogelijk weg te werken. Daartoe zal hij vergaderen met Vincent Van Peteghem, afin qu’ils puissent soumettre minister Vincent Van Peteghem, opdat een voorstel tot une proposition visant à améliorer ce principe. verfijning van dat beginsel kan worden ingediend.

— Concernant les tueurs du Brabant — De Bende van Nijvel

En raison du COVID-19, le ministre s’est excusé de De minister heeft zich omwille van COVID-19 veront- n’avoir pu participer à la commémoration à Alost. schuldigt voor de herdenking in Aalst.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 196 DOC 55 1578/012

Il poursuivra le travail du précédent ministre de la Hij zal het werk van de vorige minister van Justitie Justice et a eu des contacts tant avec le procureur fédé- verderzetten. De minister heeft contact gehad met zowel ral, Frédéric Van Leeuw, qu’avec la titulaire du dossier, de federaal procureur, Frédéric Van Leeuw, als met de Mme Marianne Cappelle. Ce dossier, qui est entre les titularis van het dossier, mevrouw Marianne Cappelle. mains du parquet fédéral, demeure une priorité. Dit dossier dat wordt behandeld door het federaal parket blijft een prioriteit.

— Concernant l’IVG — IVG

La proposition de loi visant à assouplir les conditions Het wetsvoorstel tot wijziging van diverse wetsbepa- pour recourir à l’interruption volontaire de grossesse lingen teneinde de voorwaarden om tot een vrijwillige (DOC 55 0158) fait l’objet d’une étude et sera réexaminée zwangerschapsafbreking over te gaan te versoepelen ensuite par le Parlement. (DOC 55 0158) maakt het voorwerp uit van een studie en zal nadien opnieuw door het Parlement worden behandeld.

— Concernant la loi incriminant le squat — De Kraakwet

La loi du 18 octobre 2017 relative à la pénétration, De wet van 18 oktober 2017 betreffende het onrecht- à l’occupation ou au séjour illégitimes dans le bien matig binnendringen in, bezetten van of verblijven in d’autrui (la “loi incriminant le squat”) était, à l’origine, andermans goed (de Kraakwet) was destijds een initiatief une initiative du Parlement. Les trois-quarts de cette loi van het Parlement. Drie vierde van deze wet staat nog ont été maintenus. La Cour constitutionnelle a toutefois overeind. Het Grondwettelijk Hof heeft evenwel gesteld considéré que seul un juge indépendant était habilité à dat enkel een onafhankelijke rechter krakers uit panden déloger les squatteurs. La procédure ne peut donc plus kan zetten. De procedure kan dus niet meer verlopen via passer par le procureur du Roi. Le ministre estime qu’il de procureur des Konings. De minister is van oordeel faut corriger la loi sur ce point. C’est toutefois l’affaire dat de wet op dit punt moet worden geremedieerd. Het du Parlement. is evenwel een zaak van het Parlement.

— Concernant le tribunal unique — De eenheidsrechtbank

Le ministre considère que la question a été tranchée. De minister is van oordeel dat hierop niet meer zal worden teruggekomen.

— Concernant la cour d’assises — Het hof van assisen

Le ministre a son propre avis sur la question de sup- De minister heeft zijn persoonlijke mening over het al primer ou non la cour d’assises; le tout est de trouver dan niet afschaffen van het hof van assisen doch het is une majorité constitutionnelle à cette fin, qui n’existe zaak om hiervoor een grondwettelijke meerderheid te pas à l’heure actuelle. vinden, en die is nu niet voorhanden.

Le ministre conclut son exposé en citant Cesare De minister besluit zijn betoog met een citaat van Beccaria, un philosophe italien du 18è siècle, qui a Cesare Beccaria, een Italiaans filosoof uit de 18e eeuw, écrit ceci: die het volgende heeft gesteld:

“Ce n’est point par la rigueur des supplices qu’on pré- “De beste preventie voor de criminaliteit is immers vient le plus sûrement les crimes, c’est par la certitude niet de wreedheid van de straf, maar wel het feit dat het de la punition.”; “La meilleure peine sera la peine la plus onmogelijk is haar te ontlopen.”; “De optimale straf is de douce, pourvu qu’elle fasse impression” (traduction libre) minimale straf die toch effect ressorteert”.

Cette vision doit, aux yeux du ministre, orienter la Deze zienswijze moet volgens de minister de richting politique pénale des années à venir. zijn voor het strafbeleid van de komende jaren.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 197

En guise de conclusion, il cite Ronald Reagan: “There En tot slot, Ronald Reagan heeft gesteld: “There is is no limit to the amount of good you can do if you don’t no limit to the amount of good you can do if you don’t care who gets the credit”. “Le bien que l’on peut faire care who gets the credit”. est sans limite si on se fiche de ceux à qui en revient le mérite”. (traduction libre)

Le ministre souligne que la question n’est pas de savoir De minister benadrukt dat het er niet toe doet wie à qui revient le mérite. Il se réjouit dès lors d’élaborer, de credit krijgt. Hij kijkt er dan ook naar uit om samen de concert avec une commission aussi expérimentée met de commissie voor Justitie, waarvan de vroegere que celle de la Justice dans laquelle siègent tant le minister van Justitie, Koen Geens, alsook de vroegere précédent ministre de la Justice, Koen Geens, que voorzitter van de commissie, Philippe Goffin, leden zijn, l’ancien président de la commission, Philippe Goffin, die een ervaren commissie is met evenveel mannen als et qui compte en son sein autant d’hommes que de vrouwen, de beste justitie te maken. femmes, la meilleure justice possible.

C. Répliques et réponses complémentaires C. Replieken en aanvullende antwoorden

Mme Sophie De Wit (N-VA) indique que, lors de Mevrouw Sophie De Wit (N-VA) stipt aan dat de l’entrée en fonctions de ce gouvernement, le ministre minister van Justitie bij de start van de regering een de la Justice a livré un exposé d’orientation politique ambitieuze beleidsverklaring heeft meegedeeld. Bij de ambitieux. Durant la discussion qui a suivi, il a répondu daaropvolgende bespreking heeft hij de vele vragen en détail aux nombreuses questions. Certaines réponses uitvoerig beantwoord. Sommige antwoorden waren étaient rassurantes. geruststellend.

M. De Wit tient néanmoins à formuler une série Toch heeft mevrouw De Wit hierbij volgende d’observations. bedenkingen:

Tout d’abord, le ministre a déjà indiqué qu’il allait devoir Ten eerste, deelde de minister reeds mee dat hij wat quelque peu revoir ses ambitions à la baisse. En effet, il gas ging terugnemen. Hij kan inderdaad geen garanties ne peut offrir aucune garantie quant à l’aboutissement bieden m.b.t. zijn initiatieven. Het zou al goed zijn indien de ses initiatives. Ce serait une bonne chose si, en fin het departement Justitie er finaal op vooruit gaat, zoals de compte, le département de la Justice faisait déjà des hij belooft. Mevrouw De Wit vreest echter dat de realiteit progrès, comme il le promet. Toutefois, Mme De Wit de minister zal inhalen. craint que la réalité ne rattrape le ministre.

C’est déjà le cas en ce qui concerne l’annonce que les Dit is nu reeds het geval met de aankondiging dat violences contre les services de police seront sévèrement geweld tegen de politiediensten sterk zal worden be- réprimées. Le procureur général a déjà répondu que la straft. De procureur-generaal repliceerde reeds dat er présentation de l’auteur est et sera toujours suivie par altijd een beoordeling zal zijn/ blijven, die volgt op de une évaluation. Le procureur général ne dispose pas voorleiding van de dader. De procureur-generaal heeft de la marge de manœuvre nécessaire pour procéder niet de nodige ruimte om het anders de doen. autrement.

Deuxièmement, dans ses réponses, le ministre a fait Ten tweede, heeft de minister in zijn antwoorden op- très souvent référence au gouvernement précédent et, vallend veel naar de vorige regering en in het bijzonder en particulier, à son prédécesseur. Le député et ancien naar zijn voorganger verwezen. Kamerlid en voormalig ministre Koen Geens a en effet fait du bon travail au minister Koen Geens heeft inderdaad veel goed werk département de la Justice. Cependant, c’est au ministre verzet op het departement Justitie. De spreekster vraagt actuel que l’intervenante demande des réponses et non evenwel antwoorden van de huidige minister en niet van à son prédécesseur. zijn voorganger.

Mme De Wit constate que les membres de la majo- Mevrouw De Wit stelt vast dat de leden van de meer- rité ne tarissent pas d’éloges sur les projets politiques. derheid zeer lovend zijn over de beleidsplannen. Helaas, Malheureusement, personne n’a apparemment pris la blijkbaar heeft niemand de moeite genomen om de cijfers peine Ou alors personne n’a lu le budget, un document van de begroting naast de inhoud van de beleidsnota particulièrement volumineux. C’est pourtant extrêmement onder de loep te nemen. Ofwel heeft men de begroting,

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 198 DOC 55 1578/012

important, car sans ressources financières, aucune een lijvig document, niet gelezen. Nochtans uiterst be- politique ne peut être menée. Peut-être que l’on n’ose langrijk want zonder financiële middelen is een beleid niet tout simplement pas analyser le budget. mogelijk. Ofwel durft men de begroting niet te bekijken.

Mme De Wit note par ailleurs que le ministre a indi- Voorts stelt mevrouw De Wit vast dat de minister qué très explicitement dans la déclaration de politique heel expliciet bij de beleidsverklaring heeft verklaard générale que le budget du département de la Justice dat het budget van het departement Justitie jaarlijks serait augmenté annuellement de 250 millions d’euros met 250 miljoen zou worden verhoogd (DOC 55 1610/015, (DOC 55 1610/015, p. 5). Rien n’est moins vrai: le bud- p. 5). Niets is minder waar, uit de begroting blijkt dat de get montre que, si l’augmentation atteindra 250 mil- verhoging jaarlijks wordt opgebouwd tot 250 miljoen euro, lions d’euros par an, elle le fera en 2024. La réalité est doch in 2024. Dat is bijgevolg een ander verhaal. De donc bien différente. Les membres de la majorité ont leden van de meerderheid hebben een beleid bejubeld applaudi une politique dépourvue de budget. zonder dat daarvoor in een budget is voorzien.

Mme De Wit cite les exemples suivants: Mevrouw De Wit haalt volgende voorbeelden aan:

Renforcement des services psychosociaux en milieu De versterking voor psychosociale diensten in de carcéral: le budget reste inchangé. gevangenis: het budget blijft onveranderd.

Renforcement des maisons de transition, d’accord. Transitiehuizen versterken, akkoord. Maar het budget Mais le budget pour 2021 diminue et, en 2022, aucun voor 2021 daalt en voor 2022 is er niet in een budget budget n’est prévu. voorzien.

Les centres de soins devraient être améliorés. De zorgcentra zouden erop vooruitgaan. Helaas is er Malheureusement, aucun budget n’est prévu pour le voor het departement Justitie in geen budget voorzien. département de la Justice.

L’aide d’urgence aux victimes serait étendue; toutefois, Noodhulp voor slachtoffers zou worden uitgebreid; le budget est le même depuis des années. Comment le het budget is evenwel hetzelfde als al jaren. Hoe ziet ministre conçoit-il cette extension? de minister die uitbreiding dan?

Les soins de santé en prison seront prétendument De gezondheidszorg in de gevangenis zou beter améliorés; or, le budget diminue. worden; het budget daalt evenwel.

En ce qui concerne la Régie des Bâtiments, l’avis de la Wat de Regie der Gebouwen betreft, stelt het advies Cour des comptes met en évidence un sous-financement. van het Rekenhof dat dit op heden is onder-gefinancierd.

Le ministre de la Justice a déclaré qu’il ne s’agissait De minister van Justitie heeft meegedeeld dat dit que d’un budget technique et qu’il serait ajusté lors du slechts een technische begroting is en dat de begroting bij prochain contrôle budgétaire en mars 2021. Il reste de eerstvolgende begrotingscontrole in maart 2021 wordt donc fort à faire, et le gouvernement doit s’attendre à bijgestuurd. Er is dus nog veel werk aan de winkel, er des discussions difficiles. wachten nog moeilijke besprekingen binnen de regering.

La note de politique générale relative à la Justice Er staan inderdaad veel goede plannen in de beleids- contient en effet beaucoup de bonnes idées, mais le nota voor Justitie maar de financiering is cruciaal en hier financement est crucial et c’est là que le bât blesse. wringt het schoentje. Bijvoorbeeld over het budget voor Concernant le budget de l’assistance judiciaire, par rechtsbijstand waarvoor op kruissnelheid 250 miljoen euro exemple, qui nécessitera 250 millions d’euros en vitesse nodig zal zijn, stelde de minister dat aangezien we nog de croisière, le ministre a déclaré que, puisque nous niet op kruissnelheid zitten dat budget nu nog niet nodig ne sommes pas encore en vitesse de croisière, ce is. Het is evenwel een opbouwend systeem en de minis- budget n’est pas nécessaire pour le moment. Il s’agit ter zal binnen 2 jaar, ergens 200 miljoen euro moeten toutefois d’un système constructif et le ministre devra vinden; dit betekent ofwel geld bijvragen ofwel plannen trouver 200 millions d’euros quelque part dans les deux schrappen. Het probleem is dus niet opgelost en zeggen ans à venir; cela signifie soit demander des fonds sup- dat het in de basisbegroting zit, brengt geen soelaas. plémentaires, soit annuler des projets. Le problème De minister zal nu moeten werken aan het probleem. n’est donc pas résolu et affirmer qu’il est inscrit dans le De spreekster voelt zich in deze ook gesterkt door het

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 199

budget de base ne résout rien. Le ministre va maintenant betoog van collega Geens die duidelijk heeft gesteld dat devoir se pencher sur cette question. L’intervenante se het de gewoonte is geworden om het departement recht dit confortée par l’intervention de son collègue Geens te houden met provisies. Hij is ook de mening toegedaan qui a clairement indiqué qu’il est devenu habituel de dat het niet de bedoeling kan zijn om de extra budgetten maintenir le département à flot en puisant dans les pro- die voor justitie zijn bedoeld via de provisies te gebrui- visions. Lui aussi considère qu’il ne peut être question ken voor de rechtsbijstand en heeft opgeroepen tot het d’utiliser pour l’aide juridique les budgets supplémen- vinden van een structurele oplossing. Er is dus niet in taires destinés à la justice par le biais des provisions et het nodige budget voorzien en dit verontrust haar. De a demandé qu’une solution structurelle soit trouvée. Le begrotingscontrole wordt dus bijzonder cruciaal. budget nécessaire n’est donc pas prévu et cela inquiète la membre. Dans ces conditions, le contrôle budgétaire devient particulièrement crucial.

La membre se réfère également à l’avis de la Cour des Het lid verwijst nog naar het advies van het Rekenhof comptes qui indique que plusieurs estimations de recettes, dat stelt dat meerdere geraamde opbrengsten zoals die comme celles de Crossborder (DOC 55 1577/002, p. 112) van de Crossborder (DOC 55 1577/002, p. 112) overschat sont surestimées. Mme De Wit souligne par ailleurs qu’il zijn. Mevrouw De Wit wijst er voorts op dat ook geen n’est pas tenu compte des investissements qui devront rekening wordt gehouden met de investeringen die être réalisés en premier lieu. La Cour considère égale- eerst zullen moeten worden gedaan. Ook de geraamde ment que l’estimation des recettes provenant de la lutte opbrengsten uit fiscale en sociale fraudebestrijding acht contre la fraude fiscale et la fraude à la sécurité sociale het Rekenhof onrealistisch (DOC 55 1577/002, p. 113). est irréaliste (DOC 55 1577/002, p. 113). La Cour met Het Rekenhof wijst o.m. op de problematiek van de notamment l’accent sur le problème de l’utilisation des aanwending van provisies voor andere doeleinden dan provisions à des fins autres que celles auxquelles elles die waarvoor ze moeten dienen. Dergelijk mechanisme sont destinées. Un tel mécanisme empêche la transpa- verhindert de transparantie over de middelen die worden rence quant aux ressources prévues pour les politiques uitgetrokken voor het beleid dat moet worden gevoerd. Het à mener. En conséquence, la Cour des comptes indique Rekenhof stelt dat de begrotingscijfers bijgevolg slechts que les chiffres du budget n’ont qu’une valeur “indica- een “indicatieve” waarde hebben (DOC 55 1577/002, tive” (DOC 55 1577/002, p. 86; 130-131). Selon elle, le p. 86; 130-131). Het contrast met wat er communicatief contraste avec ce qui a été communiqué ne peut donc werd meegedeeld, kan volgens haar dan ook niet groter pas être plus grand. Mme De Wit le regrette. zijn. Mevrouw De Wit betreurt dit.

La membre est convaincue que le ministre veut bien Het lid is ervan overtuigd dat de minister het goed faire – en tout cas, son marketing fonctionne bien – mais meent, zijn marketing draait alvast vlot maar de minister qu’il est tributaire de provisions non structurelles. Le is afhankelijk van niet structurele provisies. De minister ministre promet le paradis sur terre et crée des attentes belooft de hemel op aarde en schept verwachtingen die qui ne se traduisent pas dans le budget. niet in het budget worden vertaald.

Elle renvoie enfin aux recommandations soumises Zij verwijst tenslotte naar de aanbevelingen die haar par son groupe et espère un accueil constructif. fractie heeft ingediend en hoopt op een constructieve invulling.

Mme Claire Hugon (Ecolo-Groen) aurait souhaité des Mevrouw Claire Hugon (Ecolo-Groen) had met betrek- engagements aussi forts et volontaires que ceux pris king tot structureel en systemisch geweld tegen vrouwen en matière de violences contre la police concernant les gehoopt op even krachtige en vrijwillige verbintenissen violences structurelles et systémiques envers les femmes. als voor geweld tegen de politie.

Le 25 novembre, c’est la journée internationale de 25 november is de internationale dag van de strijd lutte contre les violences faites aux femmes. Cette jour- tegen geweld op vrouwen. Die dag is uitgekozen als een née a été choisie en hommage aux trois sœurs Mirabal eerbetoon aan de drie zussen Mirabal, die in 1960 in de assassinées en 1960 en République dominicaine sur Dominicaanse Republiek werden vermoord op bevel van ordre du dictateur au pouvoir à cette époque. de dictator die destijds aan het bewind was.

Il n’existe toujours pas en Belgique de décompte In België bestaat er nog steeds geen officiële registratie officiel des féminicides. Un décompte officieux de “Stop van het aantal gevallen van feminicide. Er bestaat wel féminicides” recense les victimes grâce aux articles de een officieuze registratie: Stop Féminicides houdt de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 200 DOC 55 1578/012

presse en ligne qui parlent de ces féminicides. En 2020, slachtoffers bij aan de hand van online-nieuwsberichten on compte déjà 21 victimes, 21 femmes tuées parce die over gevallen van feminicide gaan. In 2020 zijn er qu’elles ne remplissaient pas le rôle qu’on leur assigne al 21 slachtoffers; 21 vrouwen die zijn gedood omdat ze dans la société. niet de rol vervulden die hen in de maatschappij wordt opgelegd.

Le gouvernement a l’intention d’en faire une priorité. De regering wil nu een prioriteit maken van de C’est une très bonne chose. Mme Hugon veut en tout bestrijding daarvan. Dat is een uitstekende zaak. cas mettre en lumière cette problématique, car il faut Mevrouw Hugon wil dit vraagstuk hoe dan ook op de vraiment prendre la mesure de ces violences pour mieux voorgrond brengen, omdat dergelijk geweld slechts les combattre. naar behoren kan worden bestreden als men er de ernst van inziet.

M. Khalil Aouasti (PS) considère que les engagements De heer Khalil Aouasti (PS) is van mening dat de pris par le ministre sont clairs, notamment en matière de door de minister aangegane verbintenissen duidelijk budget ou d’établissements pénitentiaires. Le ministre veut zijn, meer bepaald inzake budget en penitentiaire in- humaniser les conditions de détention afin de permettre richtingen. De minister wil de detentieomstandigheden une réinsertion effective. Les engagements en matière menselijker maken om een doeltreffende re-integratie de dotation à la Sûreté de l’État sont aussi importants. mogelijk te maken. De verbintenissen inzake dotatie aan de Veiligheid van de Staat zijn ook belangrijk.

L’orateur rappelle qu’il n’y a pas d’incidence sur le De spreker herinnert eraan dat er geen impact is op budget de l’aide juridique en 2021. C’est pour cela que het budget voor de juridische bijstand in 2021. Om die le budget de l’aide juridique n’augmente pas en 2021. reden stijgt dat budget in 2021 niet.

Enfin, la lutte contre toutes les formes de violence Eigenlijk moet de strijd tegen élke vorm van geweld doit être la priorité. Aucune violence n’est acceptable, de prioriteit zijn. Geweld is nooit aanvaardbaar, ook niet en particulier si elle vise des fonctionnaires publics. wanneer het tegen ambtenaren is gericht. Nultolerantie L’orateur n’est pas à titre personnel dans une philoso- sluit niet aan bij de persoonlijke levensbeschouwing phie de tolérance zéro. Bien sûr, ces faits ne peuvent van de spreker. Uiteraard mogen dergelijke feiten niet pas être tolérés, mais il faut éviter de tout pénaliser. On worden geduld, maar men moet er zich voor hoeden elk n’en a de toute façon pas les moyens. Il est tout aussi feit voor het strafgerecht te willen brengen. Hoe dan ook essentiel d’éduquer, de prévenir, mais aussi de sévir sans ontbreekt het daarvoor aan middelen. Het komt er even- entrer dans la dérive de l’état pénal. L’emprisonnement zeer op aan in te zetten op voorlichting en op preventie, n’est pas la seule réponse à la violence. Il faut aussi maar ook op een streng optreden, zonder daarom de éviter que des dérives sémantiques ne s’installent dans buitensporige richting van een strafrechtelijke staat uit te l’inconscient populaire. Le langage utilisé a donc aussi gaan. Een gevangenisstraf is niet het enige antwoord op toute son importance. geweld. Ook moet worden voorkomen dat de betekenis van woorden bij de publieke opinie onbewust ontspoort. Het taalgebruik heeft dus wel degelijk zijn belang.

Mme Marijke Dillen (VB) s’est systématiquement Mevrouw Marijke Dillen (VB) heeft, altijd vanuit de efforcée, toujours du point de vue de l’opposition, de faire oppositie, steeds getracht om alle beleidsverklaringen, une lecture positive de tous les exposés d’orientation beleidsnota’s en voorstellen, vanuit het perspectief van politique, notes de politique générale et propositions, de samenleving, in het voordeel van de samenleving en du point de vue de la société, au bénéfice de la col- uiteraard gekoppeld aan het programma van haar partij, lectivité et, bien sûr, en lien avec le programme de son positief bekeken. Steeds werd evenwel alles wat haar parti. Cependant, quelles que soient les propositions partij ook voorstelde, weggelachen en weggestemd, formulées par son parti, elles sont systématiquement vaak werd er zelfs niet geluisterd. Om dan later te moe- tournées en dérision et rejetées, souvent sans même ten vaststellen dat sommige partijen deze voorstellen avoir été écoutées. Tout cela pour constater plus tard opnieuw indienden. que certains partis reprennent ces propositions à leur compte.

L’intervenante s’étonne dès lors que le ministre ait De spreekster is dan ook verwonderd dat de minis- formulé une réponse en majeure partie honnête et ait ter voor het overgrote deel een eerlijk antwoord heeft

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 201

même confirmé certains des problèmes qu’elle a sou- geformuleerd, zelfs enkele door haar opgeworpen pijn- levés. Le ministre a annoncé qu’il prendrait en compte punten heeft bevestigd. De minister heeft aangekondigd les observations de l’opposition dans sa politique. La het commentaar vanuit de oppositie mee te nemen in membre espère dès lors que le ministre tiendra parole. zijn beleid. Het lid hoopt dan ook dat de minister woord zal houden.

Toutefois, elle n’a reçu que peu ou pas de réponses Op een aantal vragen heeft zij evenwel weinig of geen à un certain nombre de questions et reste sur sa faim. antwoord gekregen en blijft zij op haar honger zitten.

Elle cite notamment l’attention accordée aux groupes Aandacht voor de beroepsgroepen bijvoorbeeld. professionnels. La membre espère que le ministre lira Het lid hoopt dat de minister met de nodige aandacht les différents mémorandums avec l’attention requise, de verschillende memoranda zal doornemen, rekening qu’il en tiendra compte et qu’il les mettra en œuvre. zal houden en zal uitvoeren.

Elle demande également qu’une attention soit accordée Zij vraagt ook aandacht voor de aanpak van misbruiken à la lutte contre les abus dans le cadre du système de binnen het systeem van de juridische tweedelijnsbijstand, l’aide juridique de deuxième ligne, le système pro deo. het pro deo systeem.

La membre mentionne également la lutte contre Er is ook de aanpak van de notoire druggebruiker in le consommateur de drogues notoire dans certaines sommige lagen van de bevolking voor wie het gebruik couches de la population, pour qui la consommation de van cocaïne bon ton is. Vandaag is de problematiek aan cocaïne est de bon ton. Aujourd’hui, la question a été bod gekomen op de radio toen de CEO van Cepa het évoquée à la radio par le PDG de Cepa, qui a expliqué plan toelichtte om havenarbeiders beter in te lichten en le plan visant à mieux informer et avertir les ouvriers te waarschuwen voor de risico’s voor het meestappen portuaires des risques qu’ils courent en participant au in het drugtrafiekverhaal en het zich snel laten verleiden trafic de drogues et en se laissant rapidement séduire door de grote winstmarges. Ook hij waarschuwde voor par les marges bénéficiaires importantes. Il a également de gebruiker die hier een verpletterende verantwoor- mis en garde l’utilisateur qui a une responsabilité écra- delijkheid heeft. sante en la matière.

En tout état de cause, l’intervenante suivra de près De spreekster zal in elk geval de volgende jaren de la mise en œuvre concrète de l’exposé d’orientation concrete uitvoering van de beleidsverklaring op het terrein politique sur le terrain au cours des prochaines années nauwgezet opvolgen en de minister met de regelmaat et rappellera le ministre à l’ordre à intervalles réguliers. van de klok hieraan herinneren.

Mme Dillen déplore que le ministre ait changé son fusil Mevrouw Dillen betreurt dat de minister in zijn repliek d’épaule dans sa réplique à propos de sa proposition de over zijn voorstel van aanpak van racisme, terrorisme lutter contre le racisme, le terrorisme et l’extrémisme, en extremisme en in het bijzonder wat de aanpak van et en particulier l’extrémisme de droite en tant que het rechts-extremisme als risico van onze samenleving menace pour notre société. Par sa formulation, son ton betreft, het geweer van schouder heeft veranderd, en et sa façon d’élever la voix, il a donné l’impression de met zijn bewoordingen, toon en stemverheffing leek vouloir s’en prendre directement et personnellement het alsof hij het lid rechtstreeks en persoonlijk wilde à la membre. Elle ne se sent toutefois pas visée par aanvallen. Zij voelt zich evenwel niet aangesproken le contenu de son discours. Elle n’est pas raciste et door de inhoud van zijn discours. Zij is geen racist en ne veut pas laisser subsister le moindre malentendu à wil hierover geen misverstand laten bestaan, racisme ce sujet: le racisme est inacceptable. Toutefois, on ne kan niet. De ogen mogen evenwel voor de realiteit niet peut pas fermer les yeux sur la réalité. Elle n’a pas non worden gesloten. Zij heeft ook geen antwoord gekregen plus reçu de réponse à sa question de savoir ce qu’il op haar vraag wat verstaan dient te worden onder de faut entendre par la notion d’islamophobie. Elle espère notie islamofobie. Zij hoopt nog de gelegenheid te krijgen avoir encore l’occasion de clarifier ce point en détail. om dit dieper uit te klaren. Het lid is dan ook benieuwd La membre est dès lors curieuse de connaître la note naar de strategische nota terrorisme, extremisme en stratégique du ministre sur le terrorisme, l’extrémisme radicalisering van de minister. et la radicalisation.

Enfin, en ce qui concerne la politique de tolérance En tot slot, inzake het aangekondigde lik-op-stukbeleid zéro annoncée, le ministre trouvera un allié dans son zal de minister in haar partij een bondgenoot vinden. Het

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 202 DOC 55 1578/012

parti. Cette politique doit toutefois être mise en œuvre beleid dient wel op het terrein te worden waargemaakt sur le terrain et la membre craint que tous les tribunaux en het lid vreest dat niet alle rechtbanken hem zullen ne suivent pas le ministre. À cet égard, elle se réfère volgen. Zij verwijst in dit verband naar verschillende à différentes déclarations, notamment d’un procureur verklaringen van onder meer een procureur-generaal, général, de l’ancien président du Conseil supérieur de de oud-voorzitter van de Hoge Raad van de Justitie, de la Justice, du procureur général de Hal-Vilvorde, qui ont procureur van Halle-Vilvoorde, die te kennen hebben indiqué qu’ils ne disposaient pas de marge et, surtout, gegeven niet over voldoende ruimte en vooral niet over de ressources suffisantes. voldoende middelen te beschikken.

L’affirmation de M. Luc Hennart, provisoirement encore De stelling van de heer Luc Hennart, voorlopig nog président du tribunal de première instance francophone voorzitter van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg de Bruxelles, selon laquelle le ministère public a le droit te Brussel, dat het parket het recht heeft om zaken te de classer des affaires sans suite, en dit long. Ce haut seponeren, spreekt boekdelen. Deze hoge magistraat die magistrat, qui n’a jamais caché ses sympathies pour le zijn PS-sympathieën nooit onder stoelen of banken heeft PS, a ainsi déclaré qu’il n’était pas impressionné par la gestoken, heeft aldus meegedeeld niet onder de indruk nouvelle circulaire sur les violences contre les policiers. te zijn van de nieuwe omzendbrief rond geweld tegen Sachant que le tribunal en question est territorialement politieagenten. Wetende dat de betreffende rechtbank compétent pour plusieurs zones de police où la situation territoriaal bevoegd is voor verschillende politiezones est dramatique à ce niveau, elle considère qu’il s’agit dès waar de situatie op dit vlak dramatisch is, is dit volgens lors d’un camouflet pour le ministre. Selon la membre, haar dan ook een kaakslag voor de minister. Dergelijke de telles déclarations illustrent clairement l’impunité uitspraken illustreren volgens het lid duidelijk de straffe- qui règne actuellement à Bruxelles. Mme Dillen espère loosheid die er vandaag in Brussel heerst. Mevrouw Dillen dès lors que le ministre ne restera pas sans réaction. hoopt dan ook dat de minister dit niet over zich heen zal Elle souligne que dans ses répliques, le ministre l’a laten gaan. Zij wijst erop dat de minister haar tijdens zijn interpellée à propos de personnalités à la lisière de replieken heeft aangesproken over figuren in de rand son propre parti qui avaient posé des actes et fait des van haar eigen partij die handelingen hebben gesteld en déclarations totalement inacceptables. Va-t-il maintenant uitspraken hebben gedaan die totaal niet door de beugel s’en prendre à ce magistrat de la même manière et sur kunnen. Gaat hij nu op dezelfde wijze en op dezelfde le même ton? La membre espère que ces déclarations toon zijn pijlen richten op deze magistraat? Het lid hoopt ne préfigurent pas non plus l’attitude du PS à l’égard de dat dit ook geen voorbode is van de houding van de PS la mise en oeuvre concrète de la politique de tolérance naar de concrete realisatie van het aangekondigde lik- zéro annoncée. Se référant au tract distribué aux jeunes, op-stukbeleid en de nultolerantie toe. Verwijzend naar dans certaines communes bruxelloises, à propos de la het pamflet dat wordt verspreid in sommige Brusselse violence contre les policiers, elle n’attend pas non plus gemeenten naar jongeren toe i.v.m. geweld tegen de grand-chose d’Ecolo à cet égard. politie, verwacht zij op dit vlak ook niet veel van Ecolo.

Mme Dillen estime que le ministre fixe de nombreux Mevrouw Dillen meent dat de minister vele positieve objectifs positifs et judicieux que le terrain réclame en goede doelstellingen waar het terrein al jaren om depuis des années. Le groupe VB soutiendra dès lors vraagt, vooropstelt. De VB-fractie zal de minister hierin le ministre dans sa tâche. La membre espère que le dan ook steunen. Het lid hoopt dat de minister zal re- ministre tiendra compte des recommandations déposées kening houden met de door de VB-fractie ingediende par le groupe VB. aanbevelingen.

En ce qui concerne le budget, l’intervenante se réfère Wat de begroting betreft, verwijst zij in de eerste plaats tout d’abord à son intervention précédente. naar haar eerdere uiteenzetting.

En outre, l’intervenante constate que le ministre obtient Voorts stelt zij vast dat de minister nieuwe budgettaire de nouveaux moyens budgétaires. Ces moyens s’élève- middelen bekomt. Op het einde van de regeerperiode ront à 300 millions d’euros à la fin de la législature et non zal dat 300 miljoen euro bedragen maar niet ieder jaar pas chaque année, comme le ministre l’avait annoncé opnieuw, zoals aanvankelijk werd aangekondigd en initialement et comme l’indique l’exposé d’orientation in de beleidsverklaring te lezen valt. Evenwel, zal de politique. Même avec ces moyens supplémentaires, le minister zelfs met deze bijkomende middelen volgens ministre ne disposera toutefois pas, selon la membre, haar onvoldoende budget hebben om alles te kunnen d’un budget suffisant pour pouvoir réaliser tout ce qui a realiseren wat is aangekondigd, want er zal veel geld été annoncé, car cela nécessitera énormément d’argent. nodig zijn.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 203

La construction et l’aménagement de nouvelles prisons De bouw en inrichting van nieuwe gevangenissen en et de nouveaux palais de justice, ou la rénovation de ces gerechtsgebouwen of de renovatie van deze gebouwen bâtiments et leur aménagement, relèvent effectivement de en hun inrichting, vallen inderdaad onder de bevoegdheid la compétence du ministre ayant la Régie des bâtiments van de minister bevoegd voor de Regie der Gebouwen. dans ses attributions. Toutefois, sur ce plan aussi, le Ook daar is het budget evenwel onvoldoende om alles te budget est insuffisant pour tout réaliser. L’avis de la Cour realiseren. Ook het advies van het Rekenhof is duidelijk: des comptes est également clair: les ressources sont er zijn absoluut onvoldoende middelen. Het is evenwel absolument insuffisantes. C’est toutefois le ministre de de minister van Justitie die zal worden afgerekend op la Justice qui sera jugé sur le fait que toutes les belles het feit dat alle mooie beloftes niet zullen kunnen worden promesses ne pourront pas être réalisées. Le citoyen ne gerealiseerd, de burger maakt immers geen onderscheid fait en effet pas de distinction entre les compétences. tussen bevoegdheden; Europa evenmin wanneer het gaat L’Europe n’en fait pas davantage lorsqu’il s’agit de la over de broodnodige renovatie van een aantal van de rénovation indispensable d’un certain nombre de prisons sterk verouderde gevangenissen en de veroordelingen très vétustes et des condamnations que la Belgique a die België ter zake al heeft opgelopen. déjà encourues à cet égard.

La numérisation à grande échelle, qu’elle soutient Ook de grootschalige digitalisering die zij eveneens également, coûte aussi des fortunes. steunt, kost fortuinen.

Mme Dillen craint dès lors que le ministre ne soit pas Mevrouw Dillen vreest dan ook dat de minister al zijn en mesure de réaliser tous ses beaux projets. Elle le mooie plannen niet zal kunnen realiseren. Zij betreurt regrette, surtout après toutes les grandes déclarations dit, zeker na alle grote uitspraken die de minister en de que le ministre et le premier ministre ont faites dans les eerste minister in de media hierover hebben gedaan. médias à ce sujet.

L’intervenante interroge dès lors le ministre sur ses De spreekster vraagt de minister dan ook naar zijn véritables priorités et sur les moyens dont il dispose echte prioriteiten met hieraan gekoppeld de middelen die réellement. C’est la seule façon de créer des attentes hij daadwerkelijk ter beschikking heeft. Alleen op deze réalistes sur le terrain. Il est important que le ministre wijze kunnen op het terrein realistische verwachtingen ne leurre pas les personnes concernées. worden gecreëerd. Het is belangrijk dat de minister de betrokkenen geen rad voor de ogen draait.

M. Philippe Goffin (MR) souligne qu’il semble y avoir De heer Philippe Goffin (MR) onderstreept dat er un sentiment général de satisfaction a priori concernant a priori een algemeen gevoel van tevredenheid lijkt te la politique que le ministre compte mener. heersen over het beleid dat de minister van plan is te voeren.

Il appartiendra aux parlementaires de la majorité et Het is de taak van de parlementsleden van meerder- de l’opposition d’être attentifs au contrôle budgétaire heid en oppositie de nodige aandacht te besteden aan de mars 2021. de begrotingscontrole in maart 2021.

L’orateur se réjouit que le ministre ait écouté atten- Het verheugt de spreker dat de minister aandachtig tivement chacune des interventions et qu’il ait veillé à heeft geluisterd naar de opeenvolgende betogen en dat répondre à chaque question posée. hij ervoor heeft gewaakt elke vraag te beantwoorden.

M. Goffin veut mettre l’accent aussi sur le personnel de De heer Goffin wil de nadruk ook op de personeels- la Justice, notamment dans les greffes. On a beaucoup leden van het gerecht leggen, meer bepaald op de parlé des avocats, des magistrats, mais pas assez du griffies. Er is veel gesproken over de advocaten en de personnel de l’appareil judiciaire, qui est essentiel pour magistraten, maar niet genoeg over de personeelsleden faire fonctionner la Justice. L’attractivité d’une carrière à van het rechtswezen, die essentieel zijn om het gerecht la Justice passe aussi par des locaux et un équipement te doen werken. Een loopbaan bij het gerecht kan maar informatique dignes de ce nom. Il faut donc aussi en aantrekkelijk zijn als bijvoorbeeld ook de kantoorruimte faire une priorité pour ces personnes-là. en de informatica-uitrusting naar behoren zijn. Ook voor die personen moet daar dus een prioriteit van worden gemaakt.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 204 DOC 55 1578/012

La feuille de route du ministre doit être précise car Het stappenplan van de minister moet nauwkeurig zijn il a peu de temps devant lui. Cette précision participe aangezien hij slechts weinig tijd heeft. Die nauwkeurig- aussi à la confiance des citoyens. heid draagt ook bij tot het vertrouwen van de burger.

Cette participation citoyenne est importante et le Burgerparticipatie is belangrijk en de regering wil gouvernement veut y faire appel. Notre démocratie daarop inzetten. Onze representatieve democratie représentative doit s’alimenter de différents accents et moet bogen op meerdere accenten en zich ook op de aussi se tourner vers le citoyen. burger richten.

M. Goffin a fait l’exercice de sonder une série de De heer Goffin heeft bij wijze van oefening een pei- personnes qui le suivent notamment via les réseaux ling gehouden bij mensen die hem volgen via meer sociaux. Il leur a posé une série de questions qu’il bepaald de sociale netwerken. Hij heeft hun een aantal reposera dans 3 ans et demi. Même si cela n’est pas vragen voorgelegd die hij hen over drie en een half jaar scientifique, cela peut néanmoins donner certaines opnieuw zal stellen. Hoewel dit geen wetenschappelijke indications. methode is, kunnen er niettemin bepaalde indicaties uit worden afgeleid.

À la question de savoir si on a déjà consulté un avo- Op de vraag of men al een advocaat heeft geraad- cat, l’orateur constate qu’une large majorité de nos pleegd, geeft de overgrote meerderheid van de res- concitoyens (75 %) consulte régulièrement un avocat. pondenten (75 %) aan dat ze geregeld een advocaat C’est le premier acteur de confiance dans le cadre d’un raadplegen. Die laatste is de eerste actor in wie men problème de droit qu’on peut rencontrer. Il faut donc un vertrouwen stelt om een mogelijk juridisch probleem te dialogue suivi avec les avocats. helpen oplossen. Met de advocaten moet dus aanhou- dend de dialoog worden aangegaan.

Par ailleurs, 69 % des répondants indiquent avoir déjà Voorts geeft 69 % van de respondenten aan dat zij eu un contact avec la Justice. À la fin d’un procès, il y al in contact zijn gekomen met het gerecht. Na afloop a en général une partie sur deux qui est mécontente. Il van een rechtszaak is doorgaans één op twee partijen s’impose donc au législateur de faire des lois claires qui ontevreden. Het is dus de taak van de wetgever duide- laissent peu de place à l’interprétation. C’est la meilleure lijke wetten op te stellen die nauwelijks voor interpretatie façon de veiller à ce que les Belges soient tous égaux vatbaar zijn. Dat is de beste manier om ervoor te zorgen devant la loi. dat alle Belgen gelijk zijn voor de wet.

La confiance en la Justice se situe dans la moyenne. Het vertrouwen in het rechtswezen krijgt een gemid- Il faut donc travailler à l’augmenter. Il faut aussi se delde score. Hier moet dus een verbetering worden demander pourquoi cette confiance n’est pas plus élevée. nagestreefd. Ook dient men zich af te vragen waarom dat vertrouwen niet groter is.

Selon 54 % des répondants, le langage juridique Volgens 54 % van de respondenten is het gerechtelijk n’est pas clair. Il faut que le justiciable comprenne ce taalgebruik niet duidelijk. De rechtzoekende moet kun- qui lui arrive. nen begrijpen wat hem overkomt.

Sur les lenteurs de la justice, la réponse est assez In verband met de traagheid van het gerecht zijn de négative. Le ministre a reçu de nouveaux moyens, il faudra antwoorden veeleer negatief. De minister heeft extra les utiliser de la manière la plus efficace possible pour middelen gekregen, die hij nu zo doeltreffend mogelijk faire en sorte que la réponse judiciaire soit plus rapide. zal moeten gebruiken om ervoor te zorgen dat de ge- rechtelijke afwikkeling van een zaak sneller verloopt.

67 % des répondants estiment qu’ils ne sont pas égaux 67 % van de respondenten is van mening dat zij niet devant la justice. 73 % des répondants estiment que la gelijk zijn voor het gerecht. 73 % van de respondenten justice est trop laxiste. S’il y a une part de subjectivité, vindt dat het gerecht te laks optreedt. Hier is weliswaar c’est un aspect à corriger car il faut redonner confiance sprake van subjectiviteit, maar het is een aspect dat dans l’autorité de la justice. moet worden bijgestuurd, aangezien het zaak is de burger opnieuw vertrouwen te doen krijgen in het gezag van het gerecht.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 205

À la question de l’utilité de diffuser les audiences des Op de vraag of het nuttig zou zijn de rechtbankzittingen tribunaux en direct sur internet, près de 70 % répondent te streamen op het internet, antwoordt bijna 70 % dat défavorablement. La justice n’est pas un spectacle et dit niet het geval is. De rechtsbedeling is geen show en elle doit se rendre sereinement. L’orateur se réjouit donc moet sereen verlopen. Dat cijfer verheugt de spreker. de ce chiffre.

60 % des répondants estiment que la justice ne s’est 60 % van de respondenten is van mening dat het pas améliorée lors de la précédente législature. L’orateur gerecht er tijdens de voorbije regeerperiode niet op espère donc que ce chiffre deviendra plus favorable. vooruit is gegaan. De spreker hoopt dus dat het tij hier zal kunnen worden gekeerd.

Concernant la médiation, beaucoup souhaitent l’élargir. Wat de bemiddeling betreft, willen veel respondenten Des mécanismes ont déjà été mis en place. Il faudra dat die wordt uitgebreid. Daartoe zijn al mechanismen encore encourager les recours à la médiation dans les ingesteld. Nu is het zaak de komende jaren het gebruik prochaines années. van bemiddeling aan te moedigen.

Une majorité des personnes interrogées estiment que De meeste respondenten zijn van mening dat slachtof- les droits de la victime ne sont pas suffisamment recon- fers onvoldoende in hun rechten worden erkend. Op dat nus. Un travail important devra se mener, notamment vlak zal belangrijk werk moeten worden verricht, onder avec le département de l’Intérieur vu le rôle de la police. meer met het departement Binnenlandse Zaken, gelet op de rol van de politie in dat verband.

Les peines incompressibles sont fortement soutenues; Van niet-samendrukbare straffen zijn de meesten sterk cependant, le tout à la prison est en train de basculer voorstander; waar voorheen uitsluitend werd ingezet op vers des peines plus ciblées, plus efficaces et qui ren- de gevangenisstraf, kantelen de meningen nu naar meer contrent différents objectifs: permettre que la sérénité doelgerichte en doeltreffende straffen, die aan meerdere revienne au sein de la société; mais aussi permettre à doelen beantwoorden: niet alleen de sereniteit in de l’auteur de s’amender. maatschappij doen weerkeren, maar ook de dader de kans geven zijn leven te beteren.

Par ailleurs, le sentiment d’impunité est toujours bien Het gevoel van straffeloosheid leeft overigens nog présent au sein de la société, notamment en matière sterk in de maatschappij, onder meer wat verkeersover- de code de la route mais aussi sur les incivilités du tredingen betreft, maar ook met betrekking tot dagelijkse quotidien. Un bilan des SAC devra être fait. overlast. Van de GAS-boetes zal een balans moeten worden opgemaakt.

Sur la question des critères d’une justice idéale, l’ora- Op de vraag naar de criteria voor een ideale rechts- teur a reçu énormément de réponses: efficacité, rapidité, bedeling, heeft de spreker enorm veel antwoorden équité et humanité peuvent résumer ces réponses. ontvangen: doeltreffendheid, snelheid, billijkheid en menselijkheid vatten die antwoorden samen.

M. Koen Geens (CD&V) apprécie l’enthousiasme du Het enthousiasme van de minister om in het moei- ministre face à la perspective de travailler dans le domaine lijke domein dat justitie is aan de slag te gaan, bekoort difficile de la justice. Selon l’intervenant, l’exercice bud- de heer Koen Geens (CD&V). De budgettaire oefening is gétaire mérite une grande attention. La référence faite par een belangrijk aandachtspunt voor de spreker. De door de le ministre au document “Justice en transition” indiquant minister gemaakte verwijzing naar het document justitie les chiffres pour les prochaines années l’a rassuré en in transitie waarbij de cijfers werden meegedeeld voor ce sens que le ministre a déclaré que les dépenses de komende jaren, heeft hem in die zin gerustgesteld supplémentaires pour le pro deo seront entièrement dat de minister heeft gesteld dat de meeruitgaven voor incluses dans le budget de base et qu’elles ne seront pro deo volledig in de basisbegroting zullen worden pas comptabilisées dans les dépenses budgétaires opgenomen en dat zij niet worden meegerekend voor supplémentaires que le ministre sera autorisé à faire. de budgettaire meeruitgaven die de minister mag doen.

Le portefeuille du ministre inclut également un impor- In de portefeuille van de minister zit rechtstreeks tant ensemble d’investissements directs et indirects en onrechtstreeks (de Regie der Gebouwen) ook een (au travers de la Régie des bâtiments). Le ministre a belangrijk pakket investeringen. De minister heeft het

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 206 DOC 55 1578/012

annoncé un montant de 250 millions d’euros et 50 mil- bedrag van 250 miljoen euro aangekondigd, met op lions d’euros supplémentaires, en vitesse de croisière, kruissnelheid bijkomend 50 miljoen euro voor informa- qu’il espère pouvoir obtenir pour l’informatique. À cela tica dat hij hoopt te kunnen binnenhalen. Daarnaast is s’ajoute le budget de la Régie des bâtiments qui, en er ook het budget van de Regie en van de Gebouwen vitesse de croisière, est toujours bien inférieur à l’année dat op kruissnelheid altijd veel minder bedraagt dan het d’investissement, notamment parce que la plupart des investeringsjaar mede door het feit dat de meeste grote grands projets sont des projets DBFM. projecten op DBFM-schaal gebeuren.

La Justice devra épargner moins que les autres Justitie geniet van een minder besparingspercentage départements mais des économies devront néanmoins dan de andere departementen maar er moet niettemin être réalisées. L’intervenant le regrette car cela revient worden bespaard. De spreker betreurt dit omdat terzelf- à reprendre d’une main ce que l’autre main a donné. Le dertijd wordt gegeven en genomen. De vorige regering gouvernement précédent a toutefois également appliqué evenwel heeft ook deze techniek toegepast. Hij vraagt cette technique. Il demande au ministre d’être attentif de minister om aandachtig te zijn bij de budgettaire lors de l’exercice budgétaire. Il est important qu’il puisse oefening. Het is belangrijk dat hij op duurzame basis obtenir la plus grande marge budgétaire possible, pour zoveel mogelijke budgettaire marge voor de toekomst l’avenir, sur une base durable. Le groupe CD&V soutiendra kan verkrijgen. De CD&V-fractie zal de minister dan ook dès lors le ministre dans la réalisation de ses projets. steunen bij de verwezenlijking van zijn plannen.

M. Nabil Boukili (PVDA-PTB) reste sur sa faim par Voor de heer Nabil Boukili (PVDA-PTB) schieten de rapport aux réponses données par le ministre. antwoorden van de minister tekort.

Tout d’abord sur le budget, le ministre n’apporte Inzake de begroting verschaft de minister ten eerste guère d’éclaircissements sur la répartition des 125 mil- amper duidelijkheid omtrent de verdeling van de 125 mil- lions d’euros prévus pour la justice. Tout au plus a-t-on joen euro die voor het gerecht zijn bestemd. Uit een en pu apprendre que des subsides seraient octroyés aux ander kan hoogstens worden opgemaakt dat subsidies organismes de traitement des délinquants sexuels. Les zouden worden toegekend aan de instanties die zich autres priorités seront à fixer “plus tard”, en affectant le met de behandeling van seksuele delinquenten bezig- budget “là où il est nécessaire”, en concertation avec houden. De andere prioriteiten zullen “later” moeten la commission. worden vastgelegd, door de begroting te bestemmen “voor hetgeen nodig is”, in overleg met de commissie.

Le ministre ne semble pas avoir d’idée précise, fina- De minister lijkt uiteindelijk geen precies idee te heb- lement, de ce qu’il fera de ce budget. Il va pourtant être ben van wat hij met deze begroting gaat aanvangen. Hij nécessaire de se prononcer, car l’utilisation abusive de zal zich daarover nochtans moeten uitspreken, want cette enveloppe interdépartementale nuit au principe de een abusieve aanwending van die interdepartementale spécialité. Comment les députés peuvent-ils réaliser leur enveloppe schaadt het specialiteitsbeginsel. Hoe kunnen mission de contrôle sans savoir où ira l’argent On pose de volksvertegenwoordigers hun controletaak uitvoeren ici un véritable problème démocratique, qui est d’ailleurs zonder te weten waar het geld naartoe zal gaan? In dezen épinglé par la Cour des comptes. rijst een echt democratisch knelpunt, waarop trouwens door het Rekenhof wordt gewezen.

Si les nouveaux moyens sont peu transparents, les Terwijl de nieuwe middelen niet erg transparant zijn, coupes, elles, sont déjà parfaitement bien définies. Le zijn de bezuinigingen wél perfect omschreven. In het rapport de la Cour des comptes note des coupes à verslag van het Rekenhof wordt vastgesteld dat op de concurrence 3,8 % (engagement) et 3,6 % (en liquidation) werkingskosten van de FOD Justitie voor 3,8 % (aan pour les frais de fonctionnement du SPF Justice. L’orateur vastleggingszijde) en 3,6 % (aan vereffeningszijde) s’en étonne, vu la volonté annoncée de moderniser la wordt bezuinigd. Dat bevreemdt de spreker, aangezien justice. Le ministre croit-il réellement pouvoir la moder- is aangekondigd dat ernaar wordt gestreefd om het niser et la rendre plus efficace avec moins de moyens. gerecht te moderniseren. Gelooft de minister echt dat hij dat gerecht kan moderniseren en doeltreffender kan maken met minder middelen?

L’orateur comprend mieux pourquoi aucun engagement De spreker begrijpt nu beter waarom er geen enkele concret n’est pris sur des thèmes aussi essentiels que concrete verbintenis wordt aangegaan over cruciale la revalorisation du statut des agents pénitentiaires en aangelegenheden zoals de opwaardering van het statuut

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 207

vue de remplir le cadre ou encore le refinancement de van de penitentiaire beambten om de formatie te vervol- l’aide juridique. Avec un budget aussi limité, subissant de ledigen, noch over de herfinanciering van de juridische nouvelles coupes, des choix devront être faits. Choisir, bijstand. Met een dermate beperkt budget, waarop nog c’est renoncer. Certaines des promesses faites reste- verder wordt bezuinigd, zullen er keuzes moeten worden ront lettres mortes, à défaut de disposer des moyens gemaakt. Kiezen is verliezen. Sommige van de gedane nécessaires. Annoncer un budget complet forcerait le beloftes zullen zonder gevolg blijven omdat de nodige ministre à se positionner sur ce point, ce que le ministre middelen niet beschikbaar zijn. Een volledige begroting n’a pas encore fait. aankondigen, zou de minister ertoe nopen om daarover een standpunt in te nemen, iets wat hij nog niet heeft gedaan.

— Fermeture de juridictions — Sluiting van gerechten

Le ministre a confirmé sa volonté de poursuivre la De minister heeft bevestigd dat hij de afschaffing van suppression de tribunaux, sous prétexte d’optimisation. Il rechtbanken wil voortzetten, onder het voorwendsel van a pris exemple sur les Pays-Bas, où seuls 38 bâtiments optimalisatie. Hij heeft zich gespiegeld aan het voorbeeld judiciaires sont encore ouverts. van Nederland, waar nog slechts 38 gerechtsgebouwen open zijn.

Partir de cet exemple extrême en dit assez long sur Van dat extreme voorbeeld uitgaan, spreekt boekdelen la façon du ministre de penser la justice. Celle-ci doit over de manier waarop de minister over het gerecht denkt. avant tout être accessible au citoyen et fournir le service Dat gerecht moet in de eerste plaats toegankelijk zijn indispensable de trancher les litiges. Au lieu de cela, voor de burger en de onmisbare dienst van geschillenbe- le ministre se lance dans une course à la performance slechting vervullen. In plaats daarvan begint de minister contre notre voisin du nord. Déjà à l’époque de la fusion met een prestatiewedloop tegen onze noorderbuur. Al des justices de paix par le précédent ministre, des voix ten tijde van de samenvoeging van de vredegerechten s’étaient élevées dans la société civile, le monde judiciaire door de vorige minister waren er in het middenveld, in et également certains partis participant aujourd’hui à la de gerechtelijke wereld en ook bij bepaalde partijen die majorité pour dénoncer la fin de la justice de proximité. vandaag deel uitmaken van de meerderheid, stemmen opgegaan om het einde van de nabijheidsjustitie aan de kaak te stellen.

Les tribunaux sont saturés. Le personnel est perpé- De rechtbanken zijn verzadigd. Het personeel wordt tuellement dépassé car trop peu nombreux. La charge voortdurend overrompeld omdat er te weinig personeels- de travail est énorme et, avec elle, l’arriéré judiciaire. leden zijn. De werkdruk is enorm, en daarmee ook de Pourtant, le ministre poursuit dans une démarche d’éco- gerechtelijke achterstand. Toch blijft de minister een nomies d’échelle et “d’optimisation”. Le ministre dit vou- aanpak van schaalvergroting en “optimalisatie” hanteren. loir une justice plus humaine, et il en anéantira l’un des Terwijl de minister stelt dat hij een menselijker gerecht aspects humains les plus fondamentaux: la proximité wil, zal hij een van de meest fundamenteel menselijke du juge avec la communauté. aspecten ervan tenietdoen, met name de nabijheid van de rechter tot de gemeenschap.

Sa politique ne fera qu’aggraver le problème. L’orateur Zijn beleid zal het pijnpunt alleen maar verergeren. s’y oppose et a déposé une proposition de recomman- De spreker is daartegen gekant en heeft een voorstel dation invitant le ministre à renoncer à la fermeture de van aanbeveling ingediend waarin de minister wordt nouveaux tribunaux et à s’engager à ce que la digitalisa- verzocht om van de sluiting van nieuwe rechtbanken af tion n’entraîne aucune perte d’emplois. L’orateur s’attend te zien en zich ertoe te verbinden ervoor te zorgen dat de à obtenir au moins l’approbation du PS à ce niveau, vu digitalisering niet tot enig banenverlies leidt. De spreker l’énergie avec laquelle Madame Özen s’était opposée verwacht op zijn minst dat de PS daarmee zal instem- à la fusion des justices de paix à l’époque. men, gelet op de vurigheid waarmee mevrouw Özen zich destijds tegen de samenvoeging van de vredegerechten heeft verzet.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 208 DOC 55 1578/012

— Surpopulation carcérale et privatisation des prisons — Overbevolking en privatisering van de gevangenissen

Confronté au problème de la surpopulation carcérale, Geconfronteerd met het vraagstuk van de overbevol- le ministre rappelle son projet d’ouverture de nouvelles king van de gevangenissen, herinnert de minister aan prisons. C’est étonnant. Le ministre a pourtant indiqué zijn plan om nieuwe gevangenissen te openen. Dat is que la construction de ces prisons n’ira pas assez vite verrassend. De minister heeft nochtans aangegeven pour faire face au flux de nouveaux détenus. On peut dat de bouw van die gevangenissen niet snel genoeg donc écarter cette “solution” à court terme. zal gaan om de instroom van nieuwe gevangenen het hoofd te bieden. Die “oplossing” op de korte termijn kan dus terzijde worden geschoven.

Comment faire, alors? On pourrait au moins imaginer Wat moet er dan gebeuren? Men zou toch op zijn minst qu’une campagne massive de recrutement d’agents, kunnen veronderstellen dat onmiddellijk een massale incluant aussi la revalorisation de leur statut notamment wervingscampagne voor ambtenaren wordt opgezet sur le plan salarial, serait mise en place immédiatement. die ook de opwaardering van hun statuut behelst, met Il n’en n’est rien. M. Boukili se demande donc ce que le name wat hun wedde betreft. Daar is niets van aan. ministre fera, très concrètement, des nouveaux détenus De heer Boukili vraagt zich dan ook af wat de minister qui vont affluer dans des prisons déjà surpeuplées. heel concreet gaat doen met de instroom van nieuwe gevangenen naar de nu al overbevolkte gevangenissen.

Jamais des transferts vers des prisons “moins” sur- Overplaatsingen naar “minder” overvolle gevangenis- peuplées ne suffiront à résoudre le problème. En no- sen zullen nooit volstaan om dat pijnpunt weg te werken. vembre 2020, il y a 10 710 détenus dans tout le pays, In november 2020 zijn er in het hele land 10 710 gede- pour 9 349 places disponibles toutes prisons cumulées. tineerden voor in totaal 9 349 beschikbare plaatsen in Il y a donc déjà 1 361 détenus “de trop” par rapport au alle gevangenissen samen. Dat betekent dat er dus nu nombre de places libres, et le ministre prévoit encore un al 1 361 gedetineerden “te veel” zijn in verhouding tot afflux supplémentaire de 400 à 600 détenus sur base het aantal vrije plaatsen, en de minister voorziet nog een quotidienne. extra instroom van 400 tot 600 gedetineerden per dag.

Le ministre ne conteste d’ailleurs pas le problème, De minister betwist het knelpunt overigens niet wan- quand il indique que 1 177 places supplémentaires neer hij aangeeft dat er tegen 2027 1 177 extra plaatsen seront créées d’ici 2027 dans les prisons, et 200 dans zullen worden gecreëerd in de gevangenissen, en 200 in les maisons de détention sécurisées par des entreprises de door privéfirma’s beveiligde detentiehuizen. Dat is privées. Un engagement qui est très loin en-dessous de een verbintenis die ver achterblijft ten opzichte van de la capacité nécessaire à vaincre le fléau de la surpopu- benodigde capaciteit om een einde te maken aan de lation carcérale. plaag van de overbevolkte gevangenissen.

Cette politique a de quoi laisser perplexe. Que va- Dat beleid wekt enige verbijstering. Wat gaat er met t-on faire des détenus déjà en surnombre? Quid des het nu al te hoge aantal gedetineerden gebeuren? Quid nouveaux détenus qui vont encore venir renforcer ce met de nieuwe gevangenen die aan dat contingent zul- contingent, en pleine crise épidémique? Que vont faire len worden toegevoegd, middenin een epidemiecrisis? surtout les agents déjà débordés dont le nombre de jours En bovenal: wat gaan de nu al overwerkte ambtenaren de congés en retard totalise déjà plus de 540 000 jours doen die al meer dan 540 000 dagen (bijna 1 500 jaar) (presque 1500 ans)? Comment compte-t-il lutter contre achterstallig verlof hebben uitstaan? Hoe denkt hij in le burnout et l’absentéisme des agents dans de telles dergelijke omstandigheden burn-out en absenteïsme conditions. bij de ambtenaren tegen te gaan?

Il faut engager, et pas dans six mois ou un an mais Er moeten mensen in dienst worden genomen, en tout de suite. L’orateur a déposé une recommandation niet over zes maanden of over een jaar, maar meteen. en ce sens, ainsi qu’une autre visant à s’opposer à toute De spreker heeft een voorstel van aanbeveling in die ingérence du secteur privé dans le secteur pénitentiaire. zin ingediend, evenals een andere om zich te verzetten Les questions sont liées: le ministre a annoncé souhaiter tegen elke inmenging van de privésector in het gevange- faire appel au secteur privé dans le cadre de partenariats niswezen. De kwesties houden met elkaar verband: de et des entreprises privées sécurisent déjà les maisons minister heeft aangekondigd dat hij op de privésector een de détention. La surpopulation carcérale ne peut être beroep wil doen in het kader van partnerschappen en de

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 209

un prétexte à une privatisation accrue. Si l’exemple detentiehuizen worden nu al door privéondernemingen américain nous montre quelque chose, c’est bien qu’il beveiligd. De overbevolking in de gevangenissen mag faut soigneusement cloisonner le secteur pénitentiaire geen voorwendsel zijn voor een verdere privatisering. de toute intervention d’entreprises privées. Als het Amerikaanse voorbeeld ons iets duidelijk maakt, dan is het wel dat de gevangenissector zorgvuldig moet worden afgezonderd van elke vorm van interventie door privébedrijven.

— Vidéoconférence — Videoconferentie

Le ministre confirme vouloir la rendre possible y De minister bevestigt dat hij videoconferenties ook in compris au pénal, pour des procès qui présentent des strafzaken mogelijk wil maken voor processen die zeer risques très graves. ernstige risico’s met zich brengen.

Il veut aussi entrer en consultation avec le terrain sur Tevens wil hij daarover in overleg treden met het veld. cette thématique. Il faudra écouter l’avis des avocats qui Er zal moeten worden geluisterd naar de mening van de se sont radicalement prononcés contre les audiences advocaten die zich radicaal tegen terechtzittingen per par vidéoconférence. videoconferentie hebben uitgesproken.

Pour le PVDA-PTB, on ne peut vouloir “humaniser” Voor de PVDA-PTB is het niet mogelijk het gerecht la justice en lui retirant tout son aspect humain. Assister te willen “vermenselijken” door het menselijke aspect à son procès est un droit. L’orateur ne veut pas d’une ervan volledig weg te nemen. Zijn proces bijwonen, is justice par correspondance, sur des plateformes privées een recht. De spreker wil geen gerecht per correspon- enrichissant encore plus les multinationales. dentie op privéplatformen die de multinationals nog meer verrijken.

Le ministre va-t-il ou non, préconiser le recours à une Zal de minister al dan niet pleiten voor de aanwending plateforme privée comme son prédécesseur l’avait fait van een privéplatform, zoals zijn voorganger dat heeft pour Webex. gedaan met Webex?

— Justice néolibérale — Een neoliberaal gerecht

Le ministre indique vouloir financer la justice, mais De minister geeft aan dat hij het gerecht wil finan- ne pas vouloir lui accorder un “chèque en blanc”. Cela cieren, maar hij wil het geen “blanco cheque” geven. fait des décennies que les juges, les greffiers et le per- Al decennialang moeten de rechters, de griffiers en het sonnel administratif doivent subir un sous-financement administratief personeel een structurele onderfinanciering structurel de la justice. La situation est dramatique sur van het gerecht ondergaan. De situatie is op alle fronten tous les plans: plafonds qui tombent littéralement sur la dramatisch: plafonds die letterlijk op de hoofden van de tête des magistrats, infiltrations d’eau dans des locaux magistraten vallen, vochtproblemen in de IT-ruimten, informatiques, membres du personnel qui doivent venir personeelsleden die hun eigen apparatuur zoals com- avec leur propre matériel comme des ordinateurs… Le puters moeten meebrengen enzovoort. De financiering financement ne doit pas être conditionné. mag niet aan voorwaarden worden onderworpen.

Les cadres ne sont jamais remplis, les places vacantes De personeelsformaties worden nooit ingevuld, de pas publiées, les conditions de travail se dégradent vacante plaatsen worden niet bekendgemaakt, de ar- de plus en plus et ce n’est pas en mettant encore plus beidsomstandigheden blijven verslechteren en het is niet de pression qu’on permettra à l’arriéré judiciaire de se door nog meer druk op te leggen dat de gerechtelijke résorber. achterstand zal kunnen worden weggewerkt.

C’est le manque de moyens qui est la cause de l’arriéré Het gebrek aan middelen is de oorzaak van de gerech- judiciaire, et pas la lenteur ou le manque d’efficacité du telijke achterstand, en niet de traagheid of de ondoeltref- personnel. Si on veut une justice rapide, ce sont des fendheid van het personeel. Als men een snelwerkend financements qu’il faut, des engagements, une amélio- gerecht wil, dan zijn financiering en toezeggingen alsook ration du statut et des conditions de travail. een verbetering van het statuut en van de arbeidsom- standigheden nodig.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 210 DOC 55 1578/012

M. Boukili espère un revirement de votre part sur ce De heer Boukili hoopt dat de minister het ter zake point et il déposera donc une recommandation en ce sens. over een andere boeg zal gooien. Hij zal dan ook een aanbeveling in die zin indienen.

— Accès à la justice — Toegang tot het gerecht

L’orateur est déçu par la réponse du ministre qui Het antwoord van de minister stelt de spreker teleur. balaie totalement la possibilité de supprimer la TVA De mogelijkheid om de btw op de erelonen van de sur les honoraires d’avocats sous prétexte que la direc- advocaten af te schaffen wordt door de minister van tive européenne ne le permet pas. C’est un discours tafel geveegd onder het voorwendsel dat de Europese qu’on a malheureusement déjà entendu trop souvent. richtlijn dit niet toestaat. Dat is een discours dat wij jam- On se cache toujours derrière l’Europe. mer genoeg al te vaak hebben gehoord. Men verschuilt zich altijd achter Europa.

Sur le nécessaire refinancement et l’élargissement Inzake de noodzakelijke herfinanciering en de uit- de l’aide juridique de seconde ligne, le ministre n’a pas breiding van de juridische tweedelijnsbijstand heeft répondu. C’est la même chose pour la diminution des de minister niet geantwoord. Hetzelfde geldt voor de droits de greffe. Pourtant, ces thèmes peuvent être, verlaging van de griffierechten. Nochtans kunnen die cette fois, réformés sans l’aval de l’Union Européenne. thema’s zonder EU-goedkeuring worden hervormd. L’orateur espère donc que le ministre va s’y atteler De spreker hoopt dan ook dat de minister dit dringend dans l’urgence et rapidement prendre ces mesures, zal aanpakken en snel die maatregelen zal treffen. Ze qui sont conformes à sa volonté de rendre la justice sluiten tenslotte aan bij zijn voornemen om het gerecht “plus accessible”. L’orateur a également déposé une “toegankelijker” te maken. Ook hiertoe heeft de spreker recommandation en ce sens. een voorstel van aanbeveling ingediend.

— Application des sanctions liées à la crise corona — De toepassing van de sancties in verband met de coronacrisis

Le ministre veut éviter l’impunité. Le parquet citera De minister wil straffeloosheid voorkomen. Het parket systématiquement ceux qui n’auraient pas respecté les zal wie zich niet aan de maatregelen heeft gehouden mesures et le ministre souhaite que les sanctions soient systematisch dagvaarden en de minister wil dat de effectives tant pour les citoyens que pour les entreprises. sancties voor zowel de burgers als de bedrijven effectief Sur le plan de la technique juridique, le ministre n’ignore zijn. Qua rechtstechniek weet de minister ongetwijfeld sans doute pas que certains tribunaux ont déjà acquitté dat sommige rechtbanken al beklaagden hebben vrij- des prévenus en la matière. Ils ont en effet constaté ne gesproken ter zake. Ze hebben immers vastgesteld dat pas pouvoir prononcer de sanctions pénales sur base ze geen strafrechtelijke sancties kunnen uitspreken op d’un arrêté ministériel. Des spécialistes se sont expri- grond van een ministerieel besluit. Specialisten heb- més, appelant à la création d’une véritable loi corona. ben zich hierover uitgesproken en er werd opgeroepen L’intervention du législateur paraît indispensable à la om een echte coronawet op te stellen. Voor de rechts- sécurité juridique en la matière. L’orateur a donc déposé zekerheid ter zake lijkt het optreden van de wetgever une question écrite pour clarifier l’efficacité de la tech- onontbeerlijk. Derhalve heeft de spreker een schriftelijke nique de l’arrêté ministériel, qui paraît poser problème. vraag ingediend teneinde duidelijk te scheppen over de doeltreffendheid van de techniek van het ministerieel besluit, die blijkbaar een probleem doet rijzen.

— IVG — Vrijwillige zwangerschapsafbreking

Les réponses du ministre enfoncent le dernier clou De antwoorden van de minister slaan de laatste spijker dans le cercueil de la loi dépénalisant l’IVG. Interrogé sur in de kist van de wet teneinde de vrijwillige zwanger- l’étrange absence de ce projet dans les notes gouver- schapsafbreking niet langer strafbaar te stellen. Gevraagd nementales, le ministre répond que “c’est une initiative naar de vreemde afwezigheid van dit project in de rege- du Parlement” et refuse de se prononcer. L’engagement ringsnota’s, antwoordt de minister dat “het een initiatief de poursuivre les travaux se trouvait pourtant bien dans van het parlement is” en weigert hij zich ter zake uit te l’accord de gouvernement. Il était dès lors aisé de le spreken. De toezegging om de werkzaamheden voort réitérer dans la note de politique générale du ministre te zetten stond nochtans wel degelijk in het regeerak- ou dans celle de la secrétaire d’État Schlitz. On est en koord. Derhalve kon die gemakkelijk worden herhaald

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 211

droit de se poser la question: qu’est-ce qui a changé in de beleidsnota van de minister of in die van staats- depuis lors. secretaris Schlitz. Men kan zich terecht afvragen wat er sindsdien veranderd is.

On sait qu’une ligne de fracture existait au sein du Het is geweten dat over het onderwerp een scheids- gouvernement à ce sujet, ce qui explique que l’accord lijn door de regering loopt, wat verklaart waarom het en lui-même ait été particulièrement prudent. Il sera akkoord zelf erg behoedzaam werd opgesteld. Het zal intéressant d’assister aux débats et de voir les positions interessant zijn om de debatten bij te wonen en de ver- et les justifications des uns et des autres lorsque ce sujet schillende standpunten en verantwoordingen te horen reviendra sur la table de la commission. wanneer dit onderwerp opnieuw in de commissie zal worden behandeld.

— Justice de classe – transaction pénale élargie — Klassenjustitie – verruimde minnelijke schikking in strafzaken

Le ministre dit vouloir engager, hors des cadres tra- De minister stelt dat hij, buiten de traditionele per- ditionnels, plus d’inspecteurs pour la lutte contre la soneelsformaties, meer inspecteurs wil inzetten om de criminalité financière. C’est évidemment un bon point financiële criminaliteit te bestrijden. Meer onderzoekers que d’avoir plus d’enquêteurs et l’orateur souhaite le is uiteraard een goede zaak, en de spreker wil dit be- souligner. C’est toutefois moins utile si, quand l’affaire nadrukken. Wanneer de zaak voor een rechter komt, arrive devant un juge, elle fait l’objet d’une transac- is dat evenwel minder nuttig als de misdadiger er zich tion permettant au criminel de s’en tirer à peu de frais. dankzij een minnelijke schikking goedkoop kan van L’orateur espérait entendre dire le ministre qu’il abolirait afmaken. De spreker hoopte van de minister te horen la transaction pénale élargie, mais cela ne semble pas dat hij de verruimde minnelijke schikking in strafzaken être le cas. Le ministre poursuit donc dans le sens d’une zou afschaffen, maar dat blijkt niet het geval te zijn. De justice de classe, dure pour les pauvres, complaisante minister gaat dus voort op de ingeslagen weg van de avec les riches. klassenjustitie: hard voor de armen, inschikkelijk voor de rijken.

L’orateur a déposé une recommandation, au nom de De spreker heeft namens zijn fractie een voorstel van son groupe, invitant le ministre à supprimer cette tran- aanbeveling ingediend waarin de minister wordt verzocht saction pénale élargie. Il sera particulièrement attentif à om die verruimde minnelijke schikking in strafzaken la position des partis de gauche, qui s’étaient à raison af te schaffen. Hij zal zeer nauwlettend toezien op het montrés très critiques à ce sujet. standpunt van de linkse partijen, die zich terecht erg kritisch uitlieten hierover.

Conclusion Besluit

Lors des dernières élections, les gens se sont pro- Bij de jongste verkiezingen hebben de mensen zich noncés en faveur d’une nouvelle politique. Cette nou- voor een nieuw beleid uitgesproken. Dat nieuwe beleid velle politique est nécessaire en matière sociale bien is uiteraard nodig op sociaal vlak, maar is dat evenzeer entendu, mais elle l’est tout autant en matière de jus- wat het gerecht betreft. De spreker stelt nochtans vast tice. Pourtant, l’orateur ne constate aucune remise en dat de minister het beleid van zijn voorgangers allerminst question, ni même aucun infléchissement de la politique in vraag stelt of daar zelfs maar van afwijkt. De minister menée par ses prédécesseurs. Le ministre mène une voert inzake het gerecht een managementbeleid. Terwijl politique managériale de la justice. Alors que le navire het schip aan het zinken is, blijft de minister hardnekkig prend l’eau de toutes parts, il persiste dans les erreurs vasthouden aan de fouten van de vorige regeringen. Hij des gouvernements précédents et écope plutôt que de geeft er de voorkeur aan te hozen in plaats van op een changer d’embarcation. ander schip over te stappen.

La justice aussi a besoin d’une rupture. Elle a besoin Ook het gerecht heeft echter een ommezwaai nodig. d’une vision d’avenir et de politiques ambitieuses. Tel Het heeft nood aan een toekomstvisie en aan een am- est le sens du projet du PVDA-PTB: bitieus beleid. Dat is de zin van het PVDA-PTB-project:

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 212 DOC 55 1578/012

— Une justice vraiment accessible, sur le plan financier — Een echt toegankelijk gerecht, zowel financieel comme sur le plan de l’accès physique, pas une justice als fysiek, en geen verafgelegen en aan de elite voor- lointaine réservée aux élites. behouden gerecht.

— Une justice ferme, mais ferme pour tous, sans dis- — Een kordaat gerecht, maar dan voor iedereen, tinction de richesse, et pas une justice à deux vitesses. zonder onderscheid naar rijkdom, en geen gerecht met twee snelheden.

— Une justice comme service public fort au service — Een gerecht als een sterke overheidsdienst ten de la population, qui garantit les conditions de travail, dienste van de bevolking, met waarborging van de ar- pas une justice privatisée qui presse encore et toujours beidsomstandigheden, en geen geprivatiseerd gerecht ses employés comme des citrons. dat zijn werknemers almaar meer uitperst als citroenen.

— Une justice financée correctement, pas une justice — Een correct gefinancierd gerecht, en geen gerecht qui doit gratter les fonds de tiroir. dat steeds om middelen verlegen zit.

— Une justice démocratique, proche des citoyens, et — Een democratisch gerecht, dicht bij de burger, en pas une justice perchée sur sa tour d’ivoire. geen gerecht in een ivoren toren.

Mme Katja Gabriëls (Open Vld) constate que le ministre Mevrouw Katja Gabriëls (Open Vld) stelt vast dat a pris un bon départ et peut compter sur un large soutien. de minister een goede start heeft genomen en op veel Tout le monde est conscient que le budget est un point steun kan rekenen. Iedereen is zich ervan bewust dat important. Elle espère dès lors que le ministre continuera het budget een belangrijk aandachtspunt is. Zij drukt à pouvoir convaincre ses collègues du gouvernement dan ook de hoop uit dat de minister zijn collega’s van de de l’importance du département de la justice. Enfin, elle regering zal kunnen blijven overtuigen van het belang van constate avec satisfaction que le ministre a l’intention het departement Justitie. Tot slot, stelt zij tevreden vast de travailler, dans le cadre d’un dialogue positif, avec dat de minister zinnens is om in een positieve dialoog la commission de la Justice. met de commissie voor Justitie te werken.

Mme Vanessa Matz (cdH) rappelle que la Cour des Mevrouw Vanessa Matz (cdH) herinnert eraan dat het comptes indique que le montant de 300 millions d’euros Rekenhof erop wijst dat het jaarlijkse bedrag van 300 mil- annuels cités dans la note d’orientation politique corres- joen euro waarvan in de beleidsnota sprake is, overeen- pond au montant qui sera accordé en 2024. stemt met het bedrag dat in 2024 zal worden toegekend.

On ne sait pas encore comment la provision inter- Het is nog niet bekend hoe de voor maart 2021 aan- départementale de 125 millions annoncée pour le mois gekondigde interdepartementale provisie van 125 mil- de mars 2021 sera ventilée. Des moyens sont nécessaires joen euro zal worden uitgesplitst. In talrijke domeinen dans beaucoup de domaines. is er nood aan middelen.

Mme Matz insiste aussi sur l’importance de la politique Vooral omdat het vandaag de internationale dag voor de lutte contre les violences faites aux femmes, surtout de uitbanning van geweld tegen vrouwen is, benadrukt en cette journée internationale de la lutte contre les vio- Mevrouw Matz ook het belang van het beleid om dat lences faites aux femmes. Le ministre a fait part de son geweld tegen te gaan. De minister heeft aangegeven ambition de coordonner des actions avec Mme Schlitz dat hij samen met mevrouw Schlitz en andere beleids- et aussi d’autres niveaux de pouvoirs. Ces politiques niveaus acties op touw wil zetten. Dat beleid vergt ook nécessitent aussi des moyens pour former les magistrats, middelen voor de opleiding van de magistraten en de les intervenants de première ligne et pour en arriver à une mensen in de eerst lijn en om te komen tot een beleid politique de tolérance zéro comme cela a été fait avec van nultolerantie, zoals dat destijds in Luik succesvol succès à Liège par la procureur du Roi Bourguignont à tot stand is gekomen op initiatief van procureur des l’époque. Cette circulaire avait été étendue à l’ensemble Konings Bourguignont. Die rondzendbrief werd ver- du pays. Elle existe toujours, mais, dans les faits, les volgens in het hele land van toepassing en geldt ook moyens ne sont pas suffisants pour poursuivre l’ensemble nu nog, maar de middelen zijn ontoereikend om alle des cas de violences faites aux femmes. Une grille de gevallen van geweld tegen vrouwen te vervolgen. De dangerosité est à disposition des parquets pour les aider parketten beschikken over een tabel met de verschil- dans l’appréciation de la dangerosité d’un présumé lende gevaarniveaus, aan de hand waarvan ze kunnen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 213

auteur de violences. Cela permettra d’améliorer la prise inschatten hoe gevaarlijk een vermoedelijke dader is. en charge et d’assurer un suivi efficace. Dat maakt een betere behandeling van de dossiers en een doeltreffende opvolging mogelijk.

Mme Sophie Rohonyi (DéFI) salue l’ambition du Mevrouw Sophie Rohonyi (DéFI) is tevreden dat ministre de restaurer la confiance du justiciable dans le de minister het vertrouwen van de rechtzoekende in pouvoir judiciaire d’ici 2024. Le ministre semble conscient de rechterlijke macht wil herstellen tegen 2024. De des enjeux. Il faut plus d’autonomie, une meilleure exé- minister lijkt het belang hiervan in te zien. Er is nood cution des peines, un suivi plus sérieux des délinquants aan meer autonomie, de straffen moeten beter worden sexuels, moins de reports et de classements sans uitgevoerd, seksuele delinquenten moeten beter worden suite. Le secteur veut des actes pour ses conditions opgevolgd en het aantal seposities en zaken die worden de travail mais aussi pour qu’on puisse disposer d’un uitgesteld moet omlaag. De sector wil niet alleen betere pouvoir judiciaire permettant à chacun et chacune de werkomstandigheden, maar ook een rechterlijke macht faire valoir ses droits. die eenieder de mogelijkheid biedt zijn of haar rechten te doen gelden.

À cet égard, les réponses apportées par le ministre De antwoorden van de minister zijn in dat opzicht ne sont qu’à moitié rassurantes. Sur la question du slechts ten dele geruststellend. Wat de begroting betreft, budget, le ministre a indiqué que, vu le court laps de heeft de minister aangestipt dat het gezien het korte temps, il était impossible de déjà préciser la répartition tijdsbestek onmogelijk is om nu al te verduidelijken hoe des 300 millions d’euros. Le ministre a aussi affirmé de 300 miljoen zal worden verdeeld. De minister heeft que les 250 millions ne suffiront pas et que de ce fait ook aangegeven dat de 250 miljoen euro niet zal vol- il s’engage à rencontrer le secteur pour dégager des staan en dat hij er zich bijgevolg toe verbindt de sector solutions. Ce faisant, il constate que l’enveloppe obtenue te ontmoeten om oplossingen uit te werken. Hij komt ne sera pas suffisante et qu’il faudra donc établir des aldus tot de vaststelling dat de enveloppe die hij heeft priorités parmi les promesses qu’il a faites. Ce double gekregen niet zal volstaan en dat hij dus prioriteiten zal constat démontre l’urgence de clarifier à quoi seront moeten stellen onder de door hem gedane beloften. Die affectés les 300 millions d’euros le plus objectivement dubbele vaststelling toont aan dat dringend zo objectief possible. L’oratrice regrette que le ministre ne se soit mogelijk moet worden verduidelijkt waaraan de 300 mil- pas engagé à mesurer la charge de travail des cours et joen euro zal worden besteed. De spreekster betreurt tribunaux en tenant compte de leur vraie réalité. dat de minister er zich niet toe verbindt de werklast van de hoven en de rechtbanken te meten rekening houdend met de reële situatie.

Ce qui est plus inquiétant, c’est le timing de la concré- Wat zorgwekkender is, is de timing van de concretise- tisation de cette augmentation budgétaire. Comme l’a ring van die budgetverhoging. Zoals het Rekenhof heeft indiqué la Cour des comptes, ce montant de 300 mil- aangestipt, zal dat jaarlijkse bedrag van 300 miljoen euro lions d’euros annuels ne sera accordé qu’en 2024 et alleen in 2024 worden toegekend en niet elk jaar, zoals pas chaque année comme promis par le ministre dans de minister in zijn beleidsverklaring heeft beloofd. De son exposé d’orientation politique. La “vitesse de croi- “kruissnelheid” waarover de minister het heeft, zal pas sière” mentionnée par le ministre ne sera-t-elle acquise in 2024 worden bereikt. Gesteld dat dit niet het geval qu’en 2024, et, dans la négative, quand pourrons-nous zou zijn, tegen wanneer mag die jaarlijkse verhoging espérer cette augmentation annuelle de 300 millions? van 300 miljoen dan worden verwacht? Zullen er con- Va-t-on obtenir des engagements plus concrets lors cretere verbintenissen komen bij de begrotingscontrole du contrôle budgétaire de mars 2020?Les acteurs de van maart 2021? De actoren van het gerecht hebben la justice sont en droit d’avoir des perspectives claires recht op duidelijke vooruitzichten aangaande die be- quand à cette enveloppe budgétaire. En outre, le ministre grotingsenveloppe. Bovendien heeft de minister forse a donné des engagements forts de tolérance zéro en beloftes uitgesproken met betrekking tot nultolerantie matière de violences à l’égard des policiers. Une tolé- voor geweld tegen de politie. Nultolerantie vergt financi- rance zéro doit être financée par des moyens. À défaut, ele middelen. Zo niet zullen de rondzendbrieven inzake ces circulaires tolérance zéro ne se traduiront pas dans nultolerantie zonder gevolg blijven, net als de rondzend- les faits, comme c’est le cas de la circulaire de 2006 en brief van 2006 inzake intrafamiliaal geweld. Zoals Luc matière de violences intrafamiliales. Et, comme l’a dit Luc Hennart heeft aangegeven, strooit de minister op die Hennart, cela restera de la poudre aux yeux. Plusieurs manier zand in de ogen. Meerdere magistraten hebben magistrats ont déjà demandé ces moyens nécessaires al de nodige middelen gevraagd om uitvoering te kunnen

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 214 DOC 55 1578/012

pour mettre en œuvre la tolérance zéro. Que répond le geven aan de nultolerantie. Wat is het antwoord van de ministre à cette question des moyens? minister op die vraag met betrekking tot de middelen?

Concernant les subsides alloués à l’encadrement des Wat de subsidies voor de begeleiding van seksuele délinquants sexuels, Mme Rohonyi retient l’engagement delinquenten betreft, onthoudt mevrouw Rohonyi dat pris de tenir compte de la situation financière très difficile de minister zich ertoe verbindt rekening te houden met de ces centres d’appui, en particulier à Bruxelles. Il faudra de heel moeilijke financiële situatie van de steuncentra, que le ministre rencontre le personnel de ces centres vooral in Brussel. De minister moet het personeel van pour se rendre compte de la difficulté de leur travail. die centra ontmoeten om zich rekenschap te geven van de moeilijkheid van hun werk.

En cette journée internationale de la lutte contre les Op deze internationale dag voor de uitbanning van violences faites aux femmes, il est important de rappe- geweld tegen vrouwen dient erop te worden gewezen ler que cette lutte ne sera efficace que si on se donne dat die uitbanning slechts mogelijk is indien er middelen les moyens de lutter contre la récidive des délinquants zijn om de recidive van seksuele delinquenten tegen te sexuels. C’est un moyen concret de protéger les victimes gaan. Het is een concrete manier om de slachtoffers et d’en éviter des nouvelles. te beschermen en nieuwe slachtoffers te voorkomen.

En matière de prisons, le ministre a affirmé que la In verband met de gevangenissen heeft de minister suspension des visites physiques ne sera que tempo- aangegeven dat de opschorting van de fysieke bezoeken raire. Cependant, la NPG indique que le ministre entend slechts tijdelijk is. Nochtans blijkt uit de beleidsnota dat poursuivre le développement des visites virtuelles et de minister de virtuele bezoeken voort wil ontwikkelen examiner comment les adapter de manière structurelle. en wil onderzoeken hoe die structureel kunnen worden Est-ce temporaire ou structurel? Les détenus, leurs aangepast. Betreft dit een tijdelijke of een structurele familles et leurs avocats sont inquiets et demandent maatregel? De gedetineerden, hun familieleden en hun une clarification à ce sujet. advocaten maken zich hierover zorgen en vragen om verduidelijking.

Concernant les peines alternatives à l’emprisonnement, Aangaande de alternatieven voor gevangenisstraffen le ministre a indiqué qu’il y a actuellement 2243 détenus heeft de minister erop gewezen dat thans 2 243 gede- en surveillance électronique, un chiffre très élevé par tineerden onder elektronisch toezicht staan. Dat zijn er rapport aux années précédentes. C’est une excellente zeer veel in vergelijking met de vorige jaren. Dat is een chose. Cependant, les centres de surveillance élec- uitstekende zaak, maar de centra voor elektronische tronique des entités fédérées peinent à suivre. Y a-t-il toezicht van de deelstaten kunnen nauwelijks volgen. un engagement en conférence interministérielle en Heeft de interministeriële conferentie een verbintenis vue d’augmenter les budgets des maisons de justice? opgeleverd om de budgetten van de justitiehuizen te L’oratrice rappelle que le gouvernement fédéral a l’obli- verhogen? De spreekster wijst erop dat de federale gation légale de coopérer avec les entités fédérées pour regering voor elke maatregel met budgettaire gevolgen toute mesure qui les impactent budgétairement. C’est wettelijk verplicht is met de deelstaten samen te werken. notamment le cas de la mise en place des mesures de Dat is meer bepaald het geval voor de tenuitvoerlegging surveillance électronique. van de maatregelen inzake elektronisch toezicht.

Concernant la formation en prison, l’oratrice clarifie Wat de opleidingen in de gevangenis betreft, verdui- que sa question portait sur la formation des détenus et delijkt de spreekster dat haar vraag betrekking had op non des agents pénitentiaires. Il y a donc un malentendu. de opleiding van de gedetineerden en niet van de peni- C’est la question du sens de la peine. Une concertation tentiair beambten. Dat was een misverstand. De vraag avec les entités fédérées s’impose ici aussi, sur la mise heeft betrekking op de zin van de straf. Ook daarover en place, la généralisation et la diversification des for- moet met de deelstaten overleg worden gepleegd, meer mations en prison. bepaald over de organisatie, de algemene toepassing en het diverse aanbod van de opleidingen in de gevangenis.

Le ministre a affirmé que les masterplans prisons De minister heeft erop gewezen dat de masterplannen ont déjà été évalués. Cependant, dans la NPG, il est voor de gevangenissen al werden geëvalueerd. Nochtans indiqué que la mise en œuvre de ceux-ci sera poursuivie wordt in de beleidsnota aangegeven dat de uitvoering

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 215

et adaptée si nécessaire. Ces évaluations ont-elles déjà van die plannen zal worden voortgezet en indien nodig mis en lumière certaines nécessités et si oui, lesquelles. bijgestuurd. Hebben die evaluaties al bepaalde noden aan het licht gebracht en zo ja, welke?

L’oratrice se réjouit d’entendre que la formation des De spreekster verneemt met genoegen dat de oplei- magistrats doit être assouplie d’une part (notamment les ding van de magistraten moet worden versoepeld (meer conditions de la troisième voie d’accès) et qu’il faut aussi bepaald wat de voorwaarden inzake de derde toegangs- améliorer leurs conditions de travail et notamment le weg betreft) en dat ook hun werkomstandigheden en matériel informatique d’autre part. Quid de l’accélération meer bepaald de informatica-uitrusting moeten worden des procédures de reconnaissance de bilinguisme au verbeterd. Hoe zit het met de snellere procedures voor Selor et de bilinguisme dans les tribunaux unilingues à de erkenning van de tweetaligheid bij Selor en bij de Bruxelles? C’est un non-sens pointé par le secteur, tant eentalige rechtbanken in Brussel? Het is een absurde les juges que les avocats et leurs clients. Cette exigence situatie die door de sector, zowel de rechters als de aggrave l’arriéré judiciaire à Bruxelles. advocaten en hun klanten, wordt gehekeld. Die vereiste vergroot de gerechtelijke achterstand in Brussel.

Concernant le recours à la vidéoconférence et à la Wat het gebruik van videoconferentie en van de procédure écrite, l’oratrice considère que le ministre a schriftelijke rechtsgang betreft, stelt de spreekster dat évacué la question en indiquant qu’il rencontrera les de minister die vraag onder mat heeft geveegd door aan acteurs de terrain pour étudier la possibilité d’organiser te geven dat hij de actoren in het veld zal ontmoeten om ces vidéoconférences. Il aurait fallu les rencontrer avant de mogelijkheid van dergelijke videoconferenties na te de s’engager à les généraliser. Quelle est la marge de gaan. Hij had die actoren moeten ontmoeten voordat manœuvre des acteurs de terrain dans un tel contexte? hij zich tot een veralgemeende toepassing ervan zou Cette généralisation du recours à la vidéoconférence et verbinden. Over welke bewegingsvrijheid beschikken à la procédure écrite est contenue dans un avant-projet de actoren in het veld in een dergelijke context? De de loi qui sera débattu prochainement, mais aussi surtout veralgemening van de toepassing van videoconferen- dans la NPG du ministre. Le ministre doit donc répondre tie en van de schriftelijke rechtsgang is opgenomen in à cette question dès maintenant. een voorontwerp van wet dat binnenkort zal worden besproken, maar vooral ook in de beleidsnota van de minister. De minister dient die vraag dus onverwijld te beantwoorden.

L’élaboration d’un guichet unique pour les victimes De instelling van een centraal loket voor de slachtoffers d’attentats terroristes est bien évidemment une excellente van terroristische aanslagen is uiteraard een uitstekende chose. C’est la concrétisation d’une recommandation de la zaak. Daarmee wordt uitvoering gegeven aan een aan- commission Attentats terroristes qui date d’octobre 2017. beveling die de commissie belast met het onderzoek Malheureusement, ce guichet unique arrive trop tard naar de terroristische aanslagen in oktober 2017 heeft pour les victimes des attentats de Bruxelles, car le délai geformuleerd. Helaas komt dat centraal loket te laat voor pour introduire les demandes à la commission d’aide de slachtoffers van de aanslagen in Brussel, aangezien financière est arrivé à échéance le 18 mars 2020. En de termijn om bij de commissie voor financiële hulp aan- conséquence, beaucoup de victimes n’ont pas pu être vragen in te dienen verstreken is op 18 maart 2020. Veel indemnisées car elles n’ont pas eu l’information à temps slachtoffers konden dus niet worden schadeloosgesteld et n’ont pu se référer à un guichet unique. Pour celles-ci, omdat ze de informatie niet tijdig hebben ontvangen en c’est donc une occasion manquée. niet bij een centraal loket hebben kunnen aankloppen. Voor hen is dit dus een gemiste kans.

En matière de lutte contre les violences faites aux Met betrekking tot de bestrijding van geweld tegen femmes, certains points restent à clarifier. Notamment, vrouwen moeten bepaalde punten nog worden uitgeklaard. l’interdiction de la médiation comme prévue par le Dat geldt onder meer voor het verbod op de bemiddeling Convention d’Istanbul (article 48). Le ministre a indiqué zoals bepaald in het Verdrag van Istanbul (artikel 48). que la question n’est pas tranchée au gouvernement. De minister heeft gesteld dat de regering de knoop Mme Schlitz a indiqué dans sa NPG que le recours à la daarover nog niet heeft doorgehakt. Mevrouw Schlitz médiation pénale repose sur le plein respect des droits, heeft in haar beleidsnota aangegeven dat het gebruik des besoins et de la sécurité des victimes. La médiation van strafrechtelijke bemiddeling berust op de volledige pénale sera-t-elle autorisée (avec exception) ou interdite inachtneming van de rechten, van de behoeften en van

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 216 DOC 55 1578/012

(avec exception), et quelles seront les balises pour les de veiligheid van de slachtoffers. Zal de strafrechtelijke victimes?Il faut de la clarté sur ce point. bemiddeling worden toegestaan (behoudens uitzondering) of worden verboden (behoudens uitzondering), en over welke handvaten zullen de slachtoffers ter zake beschik- ken? Daarover dient duidelijkheid te worden verstrekt.

Sur l’inscription du féminicide dans le Code pénal, Wat de opname van feminicide in het Strafwetboek la NPG précise que le ministre tranchera la question betreft, geeft de minister in haar beleidsnota aan dat après avoir récolté les avis d’experts. Le ministre peut-il hij dit vraagstuk zal beslechten na de adviezen van garantir qu’il ne s’agit pas d’un encommissionnement deskundigen te hebben ingewonnen. Kan de minister du dossier? De nombreuses auditions ont déjà eu lieu waarborgen dat het dossier hiermee niet in de commissie au parlement sur ce point. wordt begraven? Op dit punt hebben in het Parlement al talrijke hoorzittingen plaatsgehad.

Sur l’IVG, l’oratrice rappelle qu’empêcher une femme In verband met de vrijwillige zwangerschapsafbreking d’interrompre sa grossesse dans de bonnes conditions herinnert de spreekster eraan dat wanneer een vrouw est aussi une violence faite aux femmes reconnue par wordt belet haar zwangerschap in goede omstandigheden la Convention d’Istanbul. À ce sujet, le ministre a dit af te breken, dit ook een vorm van geweld tegen vrou- que le Parlement va légiférer en respectant l’accord de wen is die door het Verdrag van Istanbul wordt erkend. gouvernement, or, celui-ci prévoit une évaluation de la Over dat vraagstuk heeft de minister verklaard dat het législation. Celle-ci l’a cependant déjà été par la com- Parlement wetgeving zal uitvaardigen met inachtneming mission d’évaluation de la loi IVG et ses rapports ont van het regeerakkoord, dat ter zake evenwel in een wet- été présentés au parlement. L’accord de gouvernement sevaluatie voorziet. Die evaluatie is echter al gebeurd prévoit aussi qu’il faudra un consensus entre les 7 partis door de evaluatiecommissie voor de wetgeving inzake de la coalition alors qu’on sait très bien qu’un de ces zwangerschapsafbreking en de verslagen ervan zijn aan partis bloque cette loi. Quid? L’oratrice rappelle que le het Parlement voorgesteld. Het regeerakkoord bepaalt Conseil d’État n’avait pas de remarques supplémen- voorts dat overeenstemming tussen de zeven partijen taires dans son quatrième avis sur les amendements van de meerderheid noodzakelijk is, terwijl alom bekend renvoyés, à l’exception d’un qu’il considère superflu. Le is dat één partij deze wet tegenhoudt. Hoe zit dat? De travail parlementaire a donc déjà été fait. spreekster herinnert eraan dat de Raad van State geen bijkomende opmerkingen heeft geformuleerd in zijn vierde advies over de opnieuw naar hem overgezonden amendementen, behalve dan met betrekking tot één amendement, dat hij als overbodig beschouwt. Het parlementair werk heeft dus al plaatsgehad.

Le ministre confirme qu’en 1999, les Nations unies De minister beaamt dat 25 november sinds 1999 door ont fait du 25 novembre la “Journée internationale pour de VN werd uitgeroepen tot “Internationale Dag voor de l’élimination de la violence à l’égard des femmes” et Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen” en herhaalt dat réaffirme que la violence à l’égard des femmes est intolé- geweld tegen vrouwen niet kan worden getolereerd. In rable. Contrairement à la violence contre la police, cette tegenstelling tot geweld tegen politie vereist dit geweld forme de violence nécessite une approche en chaîne. een ketenaanpak. Het is belangrijk dat de drempel bij Il importe d’abaisser le seuil de tolérance à l’égard de geweld tegen vrouwen wordt verlaagd. Dit probleem moet la violence contre les femmes. Ce problème doit être worden opgelost. Hij verwijst in deze problematiek ook résolu. Il fait également référence, à ce propos, au plan naar het federaal actieplan ter bestrijding van gender- d’action fédéral de lutte contre les violences de genre gerelateerd en intrafamiliaal geweld dat staatssecretaris et intrafamiliales initié par la secrétaire d’État Schlitz, Schlitz heeft geïnitieerd, alsook naar de beleidsnota ainsi qu’à la note de politique de son collègue de l’Inté- van zijn collega bevoegd voor Binnenlandse Zaken. De rieur. Le ministre déclare en outre que le Family Justice minister deelt voorts mee dat het Family Justice Centre Center de Malines sera agrandi, que le comité d’experts van Mechelen zal worden uitgebreid, dat de experten- examinera l’opportunité d’inscrire le féminicide dans le commissie zal nagaan of het opportuun is om feminicide Code pénal, que les dispositions pénales concernant in het Strafwetboek te introduceren, dat het strafrecht les infractions sexuelles seront réformées à court terme inzake seksuele misdrijven op korte termijn zal worden et que l’introduction d’une enquête contextuelle sur les hervormd en dat de invoering van een contextueel op- violences sexuelles contre les femmes est envisagée. sporingsonderzoek naar seksueel geweld tegen vrouwen En ce qui concerne cette dernière, il observe que le wordt overwogen, wat dit laatste betreft, stipt hij aan dat

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 217

projet pilote réalisé à ce sujet a déjà démontré que ces het pilootproject ter zake alvast heeft aangetoond dat nouveaux types d’enquêtes entraînent une augmenta- deze nieuwe types van onderzoeken een aanzienlijke tion considérable des condamnations. Des initiatives verhoging van veroordelingen hebben teweeggebracht. ont également été prises en concertation avec d’autres Er werden ook samen met andere ministers initiatieven ministres, comme l’alarme anti-harcèlement à Gand et in het leven geroepen, zoals het stalkingsalarm te Gent le développement de centres de soins. Il va de soi que en de ontwikkeling van zorgcentra. Vanzelfsprekend is la lutte contre la violence à l’égard des femmes est un de strijd tegen geweld tegen vrouwen een belangrijk point important. aandachtspunt.

Le ministre autorisera également les visites physiques De minister zal ook zo snel als mogelijk fysieke be- dans les prisons dès que possible. Bien entendu, les zoeken in de gevangenissen mogelijk maken. De video- vidéoconférences ne font que compléter les contacts conferenties zijn uiteraard maar een aanvulling op de physiques et ne les remplacent en aucun cas. fysieke contacten en vervangen deze geenszins niet.

En ce qui concerne le budget de la justice, la Cour Wat het justitiebudget betreft, stelt het Rekenhof in des comptes avance clairement, dans son avis, une zijn advies duidelijk het bedrag van 125 miljoen euro montant de 125 millions d’euros qui sera porté à 250 mil- voorop dat dan tegen 2024, naar 250 miljoen euro, de lions d’euros, en vitesse de croisière, en 2024. Un kruissnelheid, wordt gebracht. Dan zou er nog 50 miljoen montant supplémentaire de 50 millions pourrait y être extra kunnen bijkomen bij de toekomstige verdeling van ajouté lors de la distribution à venir du nouveau fonds het nieuwe investeringsfonds, zoals ook sprake is in de d’investissement, comme l’indique l’exposé d’orientation beleidsverklaring (advies Rekenhof; DOC 55 1577/002, politique (avis de la Cour des comptes, DOC 55 1577/002, 127, 2.2.). Het Rekenhof stelt terecht dat dit op dit ogen- p. 127, 2.2.). La Cour des comptes indique à juste titre blik een correct beeld verhindert. De minister wil dan que cela empêche actuellement de s’en faire une repré- ook met de commissie de afspraak maken om dit punt sentation correcte. Le ministre souhaite donc convenir bij de begrotingscontrole van maart 2021 opnieuw te avec la commission de remettre ce point à l’ordre du agenderen teneinde op dat ogenblik de prioriteiten jour du contrôle budgétaire de mars 2021 afin que les vertaald te zien in middelen. Voor snelrechtbanken zal priorités se traduisent en moyens à ce moment-là. Un bijvoorbeeld een inspanning moeten worden geleverd. effort devra être fait, par exemple, pour les chambres de comparution immédiate.

En ce qui concerne la plateforme Crossborder, un Wat Crossborder betreft, wordt een extra netto-ont- revenu net supplémentaire de 100 millions d’euros est vangst verwacht van 100 miljoen euro vanaf 2021. De attendu à partir de 2021. Le ministre explique que l’utilisa- minister legt uit dat in 2018 een aanvang werd genomen tion de la plateforme Crossborder a débuté en 2018 et que met Crossborder, jaar na jaar werd een bijkomende in- les recettes supplémentaires enregistrées ont augmenté komst geboekt (in 2018, 37 miljoen euro; in 2019, meer d’année en année (2018: 37 millions d’euros; 2019: plus dan 50 miljoen euro; voor 2020 wordt meer dan 60 mil- de 50 millions d’euros; 2020: plus de 60 millions d’euros joen euro geschat en voor 2021 wordt een bedrag sont estimés; 2021: 100 millions d’euros sont prévus). van 100 miljoen euro vooropgesteld).

Le montant de 100 millions d’euros concerne Het bedrag van 100 miljoen euro betreft de les 7 lignes d’action suivantes: volgende 7 actiepunten:

— Un montant de 12,5 millions d’euros proviendra des — 12,5 miljoen euro zal uit verkeersovertredingen infractions routières (nouveaux radars de vitesse équipés worden gegenereerd (nieuwe flitspalen uitgerust met de caméras numériques; 156 nouveaux radars routiers digitale camera’s; in Wallonië en in Brussel worden seront installés en Wallonie et à Bruxelles en 2020: plus in 2020, 156 nieuwe wegradars geïnstalleerd: meer de radars de vitesse signifie plus d’amendes). flitsen betekent meer boetes).

— Des recettes supplémentaires de 52,6 millions d’eu- — 52,6 miljoen euro extra inkomsten wordt verwacht ros sont attendues en provenance des centres de traite- van de verwerkingscentra (er zal met de regio’s en de ment (une feuille de route sera élaborée avec les régions lokale zones een stappenplan worden ontwikkeld ten- et les zones locales afin de garantir que les contrôles einde ervoor te zorgen dat de ANPR-trajectcontroles ANPR par tronçon fonctionnent et que les amendes werken en er dus ook kan worden geïnd). puissent donc être collectées).

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 218 DOC 55 1578/012

— Il existe actuellement des quotas pour le nombre — Er zijn op dit ogenblik nogal wat quota’s voor het d’amendes de circulation en Wallonie et à Bruxelles. aantal verkeersboeten in Wallonië en in Brussel. Deze Ceux-ci seront éliminés grâce à de nouveaux investis- zullen worden weggewerkt door verder te investeren. Er sements. La création d’un parquet central pour le trafic wordt gedacht aan 1 centraal parket voor het verkeer et la numérisation est envisagée. en digitalisering.

— Lutte contre les excès de vitesse de véhicules étran- — Het aanpakken van de snelheidsovertredingen door gers en Belgique. Il s’agit d’un projet européen qui sera mis buitenlanders in België. Het betreft een Europees project en œuvre cette année et qui rapportera 1,5 million d’euros. dat dit jaar zal worden uitgevoerd en 1,5 miljoen euro zal opleveren.

— Les transactions correctionnelles qui — De correctionele minnelijke schikkingen die nog n’ont pas encore été numérisées rapporteront niet gedigitaliseerd zijn, zouden ongeveer 7 miljoen euro environ 7 millions d’euros. opleveren.

— L’ordre de paiement rapportera 2,7 millions d’euros. — Het bevel tot betalen zou 2,7 miljoen euro opleveren.

— L’application de l’article 67ter du Code de la route — De toepassing van artikel 67ter van de Wegcode rapportera 15 millions d’euros. Il s’agit de 500 000 infrac- zou 15 miljoen euro opleveren. Het gaat hier tions restant à percevoir. over 500 000 overtredingen die nog moeten worden geïnd.

Pour obtenir ce montant de 100 millions d’euros, Om dit bedrag van 100 miljoen euro te verkrijgen, il sera effectivement nécessaire de réaliser certains zullen inderdaad een aantal investeringen moeten plaats- investissements. Une partie des 125 millions d’euros vinden. Een deel van de 125 miljoen euro zal hiervoor sera utilisée à cet effet. worden gebruikt.

En ce qui concerne les recommandations, le ministre Wat de aanbevelingen betreft, beaamt hij in navolging confirme avoir plaidé suite à l’appel de M. Calvo pour van de oproep van de heer Calvo te hebben gepleit un exposé d’orientation politique 2.0. Cette idée n’a pas voor een beleidsverklaring 2.0. Dit idee is als dusdanig encore été intégrée en tant que telle dans le Règlement nog niet geïntegreerd in het Kamerreglement. Hij en- de la Chambre. Le ministre s’engage à inscrire plusieurs gageert er zich toe om een aantal aanbevelingen van recommandations faites par l’opposition dans l’exposé de oppositie in te schrijven in de beleidsverklaring 2.0., d’orientation politique 2.0., à condition toutefois que leur dit evenwel op voorwaarde dat de bewoordingen ervan rédaction soit adaptée et que le gouvernement marque worden aangepast en dat de regering hiermee instemt. son accord à cet égard. Il découle de ce qui précède qu’il Dit alles maakt het nu onmogelijk om een aantal van est impossible aujourd’hui d’adopter certaines recom- de aanbevelingen van de oppositie die hij genegen is mandations de l’opposition auxquelles il est favorable. aan te nemen.

Mme Sophie De Wit (N-VA) souligne que rien n’em- Mevrouw Sophie De Wit (N-VA) merkt op dat niets pêche le ministre de faire adapter les recommanda- de minister belet om de aanbevelingen, bij wege van de tions à la majorité ou éventuellement d’en déposer de meerderheid, aan te passen, desgevallend nieuwe in te nouvelles dans une rédaction adaptée. Mais soutenir dienen met de aangepaste bewoordingen. Maar zeggen qu’il en tiendra compte sans qu’elles soient adoptées dat hij dit meeneemt zonder het in de commissie aan en commission contraste avec sa communication sur te nemen, strookt niet echt met zijn communicatie over la nouvelle culture politique. Car la conclusion reste de nieuwe politieke cultuur. De boodschap blijft dat de la même: les recommandations de l’opposition seront aanbevelingen van de oppositie worden weggestemd. rejetées. Le ministre souffle le chaud et le froid. De minister blaast terzelfdertijd warm en koud.

Le ministre indique qu’il soutient l’idée d’un exposé De minister merkt op dat hij bereid is om mee te d’orientation 2.0. Il précise que ce n’est pas lui qui a stappen in het verhaal van beleidsverklaring 2.0, hijzelf lancé cette idée dans les médias, mais M. Calvo. Le heeft daarover niets meegedeeld in de media, wel ministre l’a toutefois défendue au sein du gouvernement de heer Calvo. Hij heeft dit idee evenwel bepleit in de et il a été convenu qu’il devrait soumettre préalable- regering en er werd daar overeengekomen dat hij deze ment ces recommandations “adaptées” à l’approbation “aangepaste” aanbevelingen eest ter goedkeuring diende du gouvernement. Il ne peut donc pas approuver les voor te leggen aan de regering. Derhalve, kan hij de recommandations en question. betreffende aanbevelingen niet goedkeuren.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE DOC 55 1578/012 219

Le ministre précise qu’il est favorable aux recom- De minister verduidelijkt dat hij de aanbevelingen nrs. mandations nos 3, 5 et 16. Il mettra tout en oeuvre pour 3, 5 en 16 genegen is. Hij zal er alles voor doen opdat qu’elle soient adoptées par le gouvernement et reprises de regering deze aanvaardt en ze in de aangepaste dans l’exposé d’orientation politique 2.0 adapté. beleidsverklaring 2.0 worden opgenomen.

Mme Sophie De Wit (N-VA) se félicite que le ministre Mevrouw Sophie De Wit (N-VA) vindt het een goede ait l’intention de reprendre certaines idées du groupe zaak dat de minister een aantal van de ideeën van de N-VA. Elle lui rappelle toutefois qu’il a demandé l’avis N-VA-fractie wil overnemen. Ze herinnert de minister er de tous les acteurs de la justice. Et que les recomman- evenwel aan dat hij aan iedereen van justitie om input dations précitées pourraient être adoptées s’il y a une heeft gevraagd. Alsook, dat als er een meerderheid bin- majorité au sein de la commission. La membre déplore nen deze commissie is, de geciteerde aanbevelingen dès lors l’attitude ambiguë du ministre dans ce dossier. kunnen worden aangenomen. Het lid betreurt dan ook de halfslachtige houding van de minister in deze.

III. — AVIS III. — ADVIES

La commission émet par vote nominatif, par 10 voix De commissie brengt bij naamstemming met 10 te- contre 6, un avis favorable sur le projet de loi contenant gen 6 stemmen een gunstig advies uit over het ontwerp le budget général des dépenses pour l’année budgé- van algemene uitgavenbegroting voor het begrotings- taire 2021 (en ce compris la justification et la note de jaar 2021 (met inbegrip van de verantwoording en de politique générale) – Section 12 – SPF Justice. beleidsnota) – Sectie 12 – FOD Justitie.

Le résultat du vote nominatif est le suivant: De naamstemming is als volgt:

Ont voté pour: Hebben voorgestemd:

Ecolo-Groen: Claire Hugon, Cécile Thibaut, Laurence Ecolo-Groen: Claire Hugon, Cécile Thibaut, Laurence Hennuy; Hennuy;

PS: Khalil Aouasti, Özlem Özen, Laurence Zanchetta; PS: Khalil Aouasti, Özlem Özen, Laurence Zanchetta;

MR: Philippe Goffin; MR: Philippe Goffin;

CD&V: Koen Geens; CD&V: Koen Geens;

Open Vld: Katja Gabriëls; Open Vld: Katja Gabriëls;

sp.a: Anja Van Robaeys. sp.a: Anja Van Robaeys.

Ont voté contre: Hebben tegengestemd:

N-VA: Christoph D’Haese, Sophie De Wit, Kristien N-VA: Christoph D’Haese, Sophie De Wit, Kristien Van Vaerenbergh; Van Vaerenbergh;

VB: Katleen Bury, Marijke Dillen; VB: Katleen Bury, Marijke Dillen;

PVDA-PTB: Nabil Boukili. PVDA-PTB: Nabil Boukili.

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE 220 DOC 55 1578/012

Se sont abstenus: Hebben zich onthouden:

Nihil. Nihil.

Le rapporteur, La présidente, De rapporteur, De voorzitster,

Christoph D’HAESE Kristien VAN VAERENBERGH Christoph D’HAESE Kristien VAN VAERENBERGH

CHAMBRE 3e SESSION DE LA 55e LÉGISLATURE 2020 2021 KAMER • 3e ZITTING VAN DE 55e ZITTINGSPERIODE

Imprimerie centrale – Centrale drukkerij