2012-01 Arts & Project
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Art & Project (1968-2001) !RT0ROJECT In 2001 ontving het RKD het archief van een van de )N THE2+$ACQUIREDTHEARCHIVEOF!RT belangrijkste Nederlandse galeries, Art & Project. Op dit 0ROJECT WHICHWASONEOFTHE.ETHERLANDSMOST moment werkt het RKD aan de ontsluiting en beschrijving IMPORTANTGALLERIES4HE2+$ISCURRENTLYWORKING van dit archief en ook aan de beschrijving van de TODISCLOSEANDDESCRIBETHISARCHIVE ASWELLASTO zogenoemde collectie Art & Project / Depot VBVR, een INVENTORY!RT0ROJECT$EPOT6"62 THEMAJOR grote collectie kunstwerken afkomstig van de voormalige COLLECTIONOFARTWORKSTHATBELONGEDTOTHEFORMER eigenaren van de galerie. OWNERSOFTHEGALLERY DE ENTREE VAN ART & PROJECT %.4%2!2402/*%#4 In september 1968 startten Adriaan van Ravesteijn (1938) )N3EPTEMBER !DRIAANVAN2AVESTEIJN en Geert van Beijeren (1933-2005) in het ouderlijk huis van AND'EERTVAN"EIJEREN OPENEDA Van Ravesteijn in de Richard Wagnerstraat in Amsterdam GALLERYIN6AN2AVESTEIJNSPARENTALHOMEIN een galerie, die slechts bestond uit een zijkamertje van 4 x !MSTERDAMS2ICHARD7AGNERSTRAAT4HESPACEWAS 3 meter en een aangrenzende gang met een documentatie- NOMORETHANASIDEROOMMEASURINGXMETRES tafeltje op de overloop. Van Ravesteijn had een aantal jaren WITHANADJOININGPASSAGEANDADOCUMENTATION architectuur in Delft gestudeerd, Van Beijeren was werkzaam TABLEONTHELANDING6AN2AVESTEIJNHADSTUDIED als bibliothecaris en later als conservator van het Stedelijk ARCHITECTUREFORSEVERALYEARSAT$ELFT5NIVERSITY Museum. Beiden waren bekend met de Amsterdamse 6AN"EIJERENWASWORKINGASALIBRARIANAND kunstwereld, die op dat moment maar een handjevol galeries LATERBECAMEACURATORATTHE3TEDELIJK-USEUMIN op het gebied van de moderne kunst telde. In de galerie van !MSTERDAM"OTHWEREFAMILIARWITHTHE!MSTERDAM Riekje Swart, die als een van de weinige op dat moment ARTSCENE WHICHATTHATTIMECOMPRISEDJUSTA internationaal georiënteerd was, verrichtten ze regelmatig HANDFULOFMODERNARTGALLERIES4HEYREGULARLY hand- en spandiensten en ontmoetten er de kunstenaars van HELPEDOUTAT2IEKJE3WARTSGALLERYnONEOFTHE de galerie, onder wie Ad Dekkers, Peter Struycken, Ger van FEWOPERATINGINTERNATIONALLYnWHERETHEYBECAME Elk, Jan Dibbets en Marinus Boezem. 1 ACQUAINTEDWITHTHEGALLERYSARTISTS INCLUDING!D De combinatie van Van Ravesteijns interesse in de $EKKERS 0ETER3TRUYCKEN 'ERVAN%LK *AN$IBBETS kruisbestuiving van architectuur en beeldende kunst en AND-ARINUS"OEZEM Van Beijerens kennis van en contacten in de kunstwereld 4HECOMBINATIONOF6AN2AVESTEIJNSINTERESTINTHE van de late jaren zestig zorgde voor een opvallend nieuwe CROSS FERTILISATIONBETWEENARCHITECTUREANDFINEART verschijning in het kleine Amsterdamse galeriecircuit. AND6AN"EIJERENSKNOWLEDGEOFANDCONTACTSIN Art & Project, zoals de galerie werd genoemd – de term THEARTWORLDOFTHELATESGAVERISETOANEW galerie bewust vermijdend -, richtte zich in eerste instantie PHENOMENONINTHESMALL!MSTERDAMGALLERYSCENE vooral op tentoonstellingen of projecten waarbij de !RT0ROJECT ASTHEIRENTERPRISEWASNAMEDnTHE kunstenaar iets maakte met het oog op de ruimte. ‘Art TERMGALLERYBEINGDELIBERATELYAVOIDEDnINITIALLY & Project’, zo was te lezen in het eerste vouwblad in de FOCUSEDONEXHIBITIONSORPROJECTSTHATPAID reeks die zou verschijnen bij de tentoonstellingen, ‘tracht PARTICULARATTENTIONTOSPACE@!RT0ROJECT u vertrouwd te maken met de ideeën van kunstenaars, STATEDTHEFIRSTINTHESERIESOFFOLDERSPRODUCED architecten en technici om gezamenlijk een zinnige oplossing TOACCOMPANYTHEEXHIBITIONS PLANSTOBRINGYOU te vinden voor de vorm van uw woon- en werkruimte. Art TOGETHERWITHTHEIDEASOFARTISTS ARCHITECTSAND & Project nodigt u uit zijn tentoonstellingen te bezoeken om TECHNICIANSTODISCOVERANINTELLIGENTFORMFORYOUR deze samenwerking tussen u en de ideeën van kunstenaars, LIVINGANDWORKINGSPACE!RT0ROJECTINVITESYOU architecten en technici tot stand te brengen.’ TOPARTICIPATEINITSEXHIBITIONSWHICHWILLEXPLORE Voor de eerste tentoonstellingen werden dan ook kunstenaars WAYSINWHICHART ARCHITECTUREANDTECHNOLOGY uitgenodigd die zich met hun werk konden voegen naar de CANCOMBINEWITHYOUROWNIDEAS(ENCE THE beschikbare (kleine) ruimten en daar ook een andere vorm ARTISTSINVITEDTOMAKETHEFIRSTEXHIBITIONSWERE aan konden geven. Tot de eerste exposanten behoorde de CHOSENFORTHEIRABILITYTOCONFORMTOTHEMODEST 24 Duitse minimalistische kunstenaar Charlotte Posenenske. AVAILABLESPACE THEREBYGIVINGITANEWFORM Haar stereometrische gegalvaniseerde en kartonnen !MONGTHEEXHIBITORSWASTHE'ERMAN-INIMALIST elementen konden naar wens worden samengevoegd en ARTIST #HARLOTTE0OSENENSKE(ERSTEREOMETRIC waren bedoeld om ingrepen te doen in de ruimte. Dat gold GALVANISEDANDCARDBOARDELEMENTSCOULDBE ook voor de kubische constructies van architecten Slothouber COMBINEDINDIFFERENTWAYSANDWEREINTENDEDAS en Graatsma, voor de opblaasbeelden van de Deense INTERVENTIONSINTHESPACE4HISWASALSOTRUEOFTHE beeldhouwer Willy Ørskov en de lampen van architect Aldo CUBOIDCONSTRUCTIONSBYTHEARCHITECTS3LOTHOUBER van den Nieuwelaar. AND'RAATSMA THEINFLATABLESCULPTURESBY$ANISH De in het beginselprogramma van Art & Project beoogde SCULPTOR7ILLYRSKOV ANDLAMPSBYTHEARCHITECT samenwerking met architecten kwam niet echt van de grond. !LDOVANDEN.IEUWELAAR Gaandeweg werd de koers verlegd naar de conceptuele 4HECOLLABORATIONWITHARCHITECTSINITIALLYENVISAGED kunst, die zich aan het einde van de jaren zestig internationaal IN!RT0ROJECTSMANIFESTONEVERREALLYTOOKOFF steeds sterker manifesteerde. Art & Project werd daarmee %NROUTETHECOURSESHIFTEDTOWARDS#ONCEPTUAL een exponent van een nieuwe generatie kunstenaars en !RT WHICHBYTHEENDOFTHESWASANEVER galeriehouders, die kunst en publiek op een nieuwe manier STRONGERPRESENCEINTHEINTERNATIONALSCENE!RT bij elkaar wilde brengen. Galeries hoefden niet langer goed 0ROJECTBECAMEANEXPONENTOFANEMERGING geoutilleerde, speciaal voor het exposeren van schilderijen GENERATIONOFARTISTSANDARTDEALERSWHOWANTEDTO of beelden uitgeruste ruimtes te zijn, maar werden ook BRINGARTISTSANDAUDIENCESTOGETHERINNEWWAYS gevestigd in alternatieve, krappe behuizingen die in alles 'ALLERIESNOLONGERNEEDEDTOBEWELL EQUIPPED juist niet op een galerie leken. De nieuwe galeriehouders SPACES ESPECIALLYDESIGNEDFORTHEEXHIBITIONOF waren idealistisch en wars van traditioneel professionalisme, PAINTINGSORSCULPTURES BUTCOULDNOWALSOBE zoals dat bedreven werd in wat in de jaren zestig de ‘poen- HOUSEDINALTERNATIVE CONFINEDSPACESWHICH IN galerie’ werd genoemd. En er kwamen kunstenaars die zich ALLRESPECTS LOOKEDLIKEANYTHINGBUTAGALLERY niet langer geroepen voelden om materiële kunstwerken te 4HENEWGALLERIESWEREIDEALISTICANDAVERSETOTHE maken, maar concepten leverden die niet direct gebonden TRADITIONALPROFESSIONALISMPRACTICEDINTHES waren aan tijd, ruimte of een specifieke locatie. Een van hen INWHATHADBECOMEKNOWNAS@POEN ORDOSH was Stanley Brouwn, die Van Beijeren in de bibliotheek van GALLERIES-OREOVER THEREWASAGROUPOFARTISTS het Stedelijk ontmoette. Via Brouwn kwam een stroom van WHONOLONGERFELTTHENEEDTOMAKEMATERIALART nieuwe kunstenaars en ideeën de galerie binnen. In deze ANDDEVISEDCONCEPTSTHATWERENOTDIRECTLYBOUND roemruchte periode toonde Art & Project werk van onder TOTIME SPACEORASPECIFICLOCATION/NEOFTHEM anderen Sol LeWitt, Joseph Kosuth, Lawrence Weiner, WAS3TANLEY"ROUWN WHO6AN"EIJERENMETINTHE Jan Dibbets, Ger van Elk, Robert Barry, Stanley Brouwn, 3TEDELIJK-USEUMLIBRARY!STREAMOFNEWARTISTS Douglas Huebler, Gilbert & George, Daniel Buren en Hanne ANDIDEASCAMEINTOTHEGALLERYTHROUGH"ROUWN Darboven. $URINGTHISCELEBRATEDPERIOD !RT0ROJECTSHOWED Met dit conceptuele programma vond Art & Project WORKBYARTISTSSUCHAS3OL,E7ITT *OSEPH+OSUTH aansluiting bij een internationaal circuit van verwante ,AWRENCE7EINER *AN$IBBETS 'ERVAN%LK 2OBERT kunstenaars en galeries en bouwde de galerie een grote "ARRY 3TANLEY"ROUWN $OUGLAS(UEBLER 'ILBERT reputatie op buiten de grenzen. Opererend op relatieve 'EORGE $ANIEL"URENAND(ANNE$ARBOVEN afstand van de traditionele galeries in het centrum van 4HISCONCEPTUALPROGRAMMEINTRODUCED!RT Amsterdam, profileerde Art & Project zich van meet af aan 0ROJECTINTOANINTERNATIONALCIRCUITOFLIKEMINDED als de meest internationaal georiënteerde en vernieuwende ARTISTSANDDEALERS ANDTHEGALLERYBUILTUPA galerie van Nederland. CONSIDERABLEREPUTATIONBEYONDTHE$UTCHBORDER /PERATINGSOMEWHATATAREMOVEFROMTHE BULLETINS TRADITIONALGALLERIESINTHECENTREOF!MSTERDAM !RT De reputatie van Art & Project was ook te danken aan 0ROJECTFROMTHESTARTCREATEDAPROFILEFORITSELF de "ULLETINS die vanaf de opening aan belangstellenden ASTHEMOSTINTERNATIONALLYORIENTEDANDINNOVATIVE werden verstuurd. 2 Vanwege de excentrische ligging van GALLERYINTHE.ETHERLANDS de galerie wilden Van Beijeren en Van Ravesteijn meer informatie bieden dan gebruikelijk was in de traditionele "5,,%4).3 uitnodigingskaarten. !RT0ROJECTSREPUTATIONWASALSOFOUNDEDON Een "ULLETIN bestond uit een enkel A3 vel, dat THE Bulletins ITPRODUCED WHICHWEREDISTRIBUTED dubbelgevouwen werd tot een vier pagina’s tellend blad. De TOINTERESTEDPARTIESFROMTHEVERYFIRSTEXHIBITION oplage bestond uit 800 exemplaren waarvan er 400 à 500 "ECAUSEOFTHEGALLERYSECCENTRICLOCATION 6AN werden verstuurd, de rest bleef in de galerie beschikbaar. "EIJERENAND6AN2AVESTEIJNFELTTHEYSHOULDPROVIDE 25 De lay-out, met een zeer eenvoudige en heldere typografie, MOREINFORMATIONTHANWASUSUALONTHETRADITIONAL bleef van het eerste nummer uit 1968 tot het laatste (1989), INVITATIONCARD! Bulletin CONSISTEDOFASINGLE! ongewijzigd. Het "ULLETIN begeleidde niet alleen een SHEETFOLDEDDOUBLETOMAKEAFOUR PAGEFOLDER)T tentoonstelling maar vormde soms, bijvoorbeeld in het WASPRINTEDINANEDITIONOF TOOFWHICH geval