1'!00 BAŞLARI.. . Turk sınerııJSı, tıenüz kendı dilinı k ır'Tı...ı, tarıhi:"l oluşturma ç.:ı lışınalarınır iç. nde ,ıkışıp kdlmı> bır duruıııdadıc r qu11lerde fle yoğlu, Ye~ilçam ;ok.1<}ındrı ustlemnıı bu dlınya~ın n· lolnlar hl:)r geçen gün 1'11 4 BİR FESTİVAL DOGUYOR ... film festivali Dönemin belediye başkanı Dr. Avni Tolunay ve yakın arkadaşı • • • Behlül Dal, Antalya'da bır film festivalinin yapılmaSI gerekiiliğın den hareketle istanbul'a gelırler ve Prodüktörler Cemiyeti'nde bır grup sinemacı ile toplantı yaparlar. Çıkan karar bu atılımın des· BIR FESTIVALIN teklenmesi yönündedir ve yönetim kurulu başkanlığını, uyesı • • • • • • U mit Utku'nun yapacağı bir destekleme komit~51 kurulur Festi valin henüz bir tuzüğü yoktur ama Çdlış:nalara başlanır Antal· OYKUSU ya'dan l~tanbul'dakı 23 şirkete birer mektup gönderılerek yapı lacak olan festivale katılmak üzere kendılerinden ı Ocak ve 31 Bu öykü Istanbul'nun orta yeri Ağustos 1963 tarihleri arasında sansür kurulundan geçmiş ol· Beyoğlu· nda kurulu, yıldızlı bir dünyanın mak kaydıyla birer filnı istenir. l<ı;a zJnıanda cemiyetin katkısıy la toplanan 23 film, istanbul'da oluşturulan b kişilik ön jüri ta· güney sahillerine Antalya ya raftndan 4 gün süreyle izlenir ve Antalya'ya gönderilmek üzeı·e yansımasıydı aslında ACI Hayat, Ağaçlar Ayakta Ölür, Ayniarı Yollar, Gurbet Kuş/art, Kllgtn Delikarılı ve Yartn Bizimdir adlı altı film ,eçilir. Filmleri ALİCAN SEKMEÇ altın portakal film festivali 4 seçilmeyen bazı yapımcılar testıvali prote;to etmeye çalış«laıxı 3. Film K,r nl!k/4 Uy.;ru,ı/.ın "En lyi Yilne1men ALf Yı da, devreye Ümit Utku girerve Be~l(ıl Dalıilnder ç karılarak bu 1K~~~~ Aıı Destan~ En İy i Se.naryo Vedat T ! Oyuncu Yıldız Kenter (Ağaçlar Ayakta Ölüri.'En İyi Yardımcı arasmda tartışmalar dlevlrnir Metın Erk'iilllı Erkek Oyuncu Ulvi Uraz Kin'ın hem yapımcısı, hem yönetmenidir. Diğer jüri üyelikleri ise prodüktörlerin çıkar birliğı, Nejat Duı·u, Nurhan Nur, Sabahattin Ataker. Mehmet Dinler, Dr. Tilrk sıneması ıçın zararlı ol Burhanettin Onat gibi isimlerden oluşmaktaydı. maya başlamıştır Bıldırı An· Ödüllendi r ıneye bu yıl En İyi 2. Film, En İyi 3. Film, En İyi Se talya'da şok etkisi yaratır Beh naryo, En Iyi Film Müziği, En iyi Kısa Metraj\ı Film ve En İyi lu! Dal, bır ıurı uyesı ıle tartı· Stüdyo kategorileri de dahil edilmiştir. Festivale katılan lO film den 7 tanesinin kalite açısından aynı seviyede olduğu tüm sinema çevrelerince kabul görmüştür. Bu nedenle jüri de ~nslı sayılmış lu'nun arka sokaklarında paspas olmayacakttr. ' Festivale katıkın tır. Fakat jüri birincı film olarak kimsenin beklemediği hatta ka filmlerden S tanesi /Harernde Dört Kadın, Ben 0/di.lkçe Yaşanrn. lite sıralamasına dahi almadığı Aşk ve Kin filmini seçer. Bu açık· Muradm Tiırküsu, Toprağın Kanrve Nanıusum ;çin) bir grup mit lamanın ardı n dan Anta lya'da bulunan sinemacıların Turgut De· 1iyetçi ve dinci genç tarafından ahlaksız olarak nitelenir ve jüri mirağ hariç hepsi festivali ve ödülü reddettiklerini açıklayan bir tehdit edilir. Fakat komite bu tehditi onenısemez ve f.lm göste• bildiri yayınlarlar. Bild iride AP'Ii Belediye Başkanı Dr. Avni To rimieri başlar. Festival in ilk günü Haremefe Dön Kadm filmi An lunay, yönetmen Turgut Demirağ'ı sağcı görüşlerinden dolayı ka talya'nın en güzel salonlarından biri olan Saray sinemasında gös• yırd ı ğı düşüncesiyle protesto ediliyordu. Hemen ardından da ödül terilirken bir grup salonu basar ve filmin gösterimini durdurtur. alan sanatçılardan Fatma Gırik, Aliye Rona, Fikret Hakan, Atıf Politik tartışmalar yarışma sonuçlarına da yansır ... Iddialı film Yılmaz, Vedat Tilrkali, Nedim Otyam ve Erol Taş istanbul'da da lerden Hareınde Dört Kadm ve Yılmaz Güney'li Ben Öldükçe Ya bir basın toplantısı düzenleyerek Altın Portakalları reddettiklerı şartm festivalden ödülsüz dönerler. İki ülkeden kültür ate~elerının ni a,ık l a d ılar. Ancak reddedilen heykelcikleı· İstanbul'da sahiple· de katıldığı ıüri kararları şu şekilde açıklar: ri taraf ı ndan a l ı nır. Bütün bu tepkilere rağmen jürinin birincilik En İyi Film Bozuk Düzen/En İyi 2. Film Toprağın Kam!En İyi ödülü dı ş ındaki ka rar l arı genellikl e makul karşılanır. 3. Film Muradtn Turküsü/En İyi Yönetmen Menıduh Un 'Na En İyi Film Aş k ve Kin/En İyi 2. Film Keşa n lı Ali Destam/En İyi nıus um lçin)/En İyi Senaryo Erol Keskin-Hdldım Oormen Cv lı 5 altın portakal film festivali 40 yılın öyküsü ıSiiı111ğün KtZJ-Yaprak Dökumül!En İyi Erkek Oyuncu Yılmaz zuk Düzen>tEn İyi Kadın Oyuncu Se lma Güneri ıq68 KAÇ KATEGORiDE ÖDÜL OLMAU? .. 1967 'DRAM, TARİH, KDMEDİ' ... Festival komitesi geçmış yıl l ardan edındiğı tecrübeler ışığında Festival 4 yaş ı na girerken dram, komedi ve tarihi filmler katego kalabalık ön jüri kurma uygulamasından vazqeçmiştir. Bu yıl ka rilerine ayrılmış ve her kategori için birer birincilik hazırlanmış tıl on fılnı şırketlerinin sayısı ıse 20'Ierden ll'e inmiştir Bu du tır. istanbul 'dan başvuran 21 film, 13 kişilik ön eleme jünsi ta rum Yeşilçam'ın kendini gerı çeknıesı olarak nitelenir Bu arada rafından izlenmiş ve yarışma için aralarında Çalıkuşu, Hudutla ıurı oluşumunda sıkıntılar yaşanırken, ödul kdtegorileri konusun· rın Kam11ıu, Kanım Benırn ve Yaprak Dökümü'nün olduğu 12 se da da tartışmalar filızlenır. Sonuçta başkanlığını Faruk l l'lbq FESTİVALİN RAKİBİ VAR, BİRİNCİ FİLMİ YOK ! 6. yılındil Altın Portakal'ın bi ı rakib çık.ır karşısına, Adana Be ledıyesi Altın Koza adını verdiğı bır film ~enliği dilıeniemeye ka· ·or verir. Antalya böyle bir rekabet ıçınde 7 kişilik bir ön jiJrı ku rarak çalışmalarıııa gırışP. On ıurinin seçtiğı lO filmden Kederli Giin/emıı daha önce Adana Altın Koza Film ~enliği'ne katıldığı için yarışmadan diskaliliye edilır. Altın Koza'nın hemen ardından 25 Mayıs'ta başlayan Altın Portakal Film Festivali önceki yılla· ra göre sönük hir ba-ılaııgıç yapar. Nevzat Pesen'ın başkanlığın dc. kurulan jüride lb uye vardır Sonuçlar 5 Haziran günü jür" sözcıısu M ahir Canova tarafından açıklanır aıııa önce bir ön açık altın portakal film festivali 4..., yı n'"'· lama yapılır: "6. Ankılya Film Festivali jürisi En Iyi Film ve En İyı Ydnetmen dallarında ödüle layık bir çalışma göremediği için bu dallarda ödül vennemeye karar vermiştir." Bu açıklama sine· ma ve bas ı n çevresinde önce bir şaşkınlık yaratır. Ardından, An talya için bi r yenilik ve özgür bir iradenin varlığı olarak kabul edilir. Şaşkınlık yerini sevince bırakmıştır. Üstelik bir ilk daha gerçekleşir ve jürinin verdiği ayların tasnifi basın mensupları ve sinemaeriarın huzurunda yapılır. 6. Festival'de bir ilk daha yaşanmış ve ilk kez bir yabancı oyuncu (Mısırlı oyuncu Ferit Şevkil ödüllendirilıniştir. Ayrıca ilk kez En iyi Çocuk Oyuncu kategorisinde de ödül verilmeye başlanmıştır. En İyi Film Seçilmedi/En İyi 2. Film Bin Yililk Yol/En İyi 3. Film İnsanlar Yaşadıkça/En İyi Yönetmen Seçilmedi/En İyi Se· naryo Türkarı Duru !Bin Y11/1k Yoi!/En İyi Kadın Oyuncu Hülya l miş gibi görünmektedir. Çünkü yılın önemli filmleri Bilge 01- Film dahil tam beş ödül birden kazanır. Festival komitesi yıl için• gaç'ın Linç, Yılmaz Güney'in Umut ve Hal it Refiğ'in Bir Türke de ölen ünliJ sinema oyuncusu Avni Dilligir için de ailesine bir Gönül Verdim filmleri Altın Koza'ya katılmayı tercih ederler ve onur ödülü vererek yeni bir geleneğin başlangıcını da kurar. Altın l cak'ın aralarında bulunduğu filmleri izler ve sonuçları açıklar. Ciiceler!!En İyi Yardımcı Erl elediği Murat ile Nazft ve Kerem ile Asli filmlerinin yapımcısı 1971 ONUR ÖDÜLÜ GELENEGİ BAŞt.fYOR . .. Memduh Ün, olayı protesto ederek yarışma için ayrılan filmler Antalya Belediyesi festivali n tarihini değiştirerek 1-10 Haziran arasındaki diğer filmi Üç Arkadaş'< yarışmadan çeker. Bunun ar- 1971 tarilıleri arasını belirler. İstanbul'daki ön jüri Atacan Kü- dından Metin Erksan Feride adlı filmini yarışmadan çekince Aıı- çük Serseri, Ankara Ekspres!, Bir f(adm Tuzaği, Buğulu Gözler, talya'ya gidecek film say1sı sekize düşer. Festival komitesi ilk kez Hasre~ Kamma Kan İsterim, Öieceksek Ölelim, Pamuk Prenses bu yarışınada farklı bir jliri sistemi uygulamaya kayar. Bu yeni '~ı 4 n - t J 7 altın portakal film festivali W yılın öyküsu uygulamaya göre TRT'clen bir tem silci ve Antalya'dan bir yetkili k anl ığ ı yapan Adalet Partili Dr. Avni Tolunay seçimden sonra ye nın katılması kararlaştırılır. Üyelerinin sayısı ;ek ize inen jüri, bu rini CHP'li Avukat Selahattin Tong uç'a b ırakm ı ştır. Selahattin yıl En İyi Yardımcı Oyuncu dalının yanı s ıra En İ y ı Karakter Tonguç. ı ç ınd e h alkın daha fa zl a yer alacağı b ır festival kurma Oyuncusu dalında da ödül vermeyı kararl aş tırır. h azır lı ğı ndad ır. Fakat bu fiki r, ortak l aşa çalışıla n Türk Fı l m i şve En İyi Film Zulüm/En İyi 2. Film Sev Ka rdeşim/En İyi 3. Film renler Sen dik ası t a r a fı n d an fazlaca olumlu bulunmaz L, teli k ye Uvey Ana/En İyi Yönetmen Atıf Y ılm a z !Z ulümitEn İyi Senar nı belediye b aşk a n ı eski festiva lierin d eva m lı destekçisi Umit Ut yo S adık Şendil ISev Kardeş im i/ En İyi Kadın Oyuncu Zeynep ku ve Oz demir Bir;el'in festiva l komitelerine al ı nmasını da red Aksu !Üvey Anai, En İyi Erkek Oyuncu Murat Soydan (Ü vey de de r. Yeni başkanın so l eğilim l i filmiere prim tanıyacağı yolun Ana HEn İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Fatma Karanfil !Ü vey da sesler yükselmeye başla r. Bu yıl Istanbul'da bır ön juri de ku AnaitEn İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Sül eyman Turan IGıi !f üi ru lmaz. Filmler direkt Antalya'ya davet edi l ır. Asiye NasJI Kur· tu/ur, Bedrana, Düğün, Dirifiş ve K1zgm Toprak festıvale katıla cak 24 fi lmden bazılarıydı. Bu sene ilk defa olarak Jüri Özel Odü lü kategorisi konmuştur. En İyi Film DüğüntEn İyi 2. Film BedranalEn İyi 3. Film Umut Dunyas11 En İyi Yönetmen Lütfi ö. Akad !Oüğıini; En İyi Senar· yo Sadık Şendil (Oh Olsuni/En İyi Kadın Oyuncu Perihan Savaş IBedranai!En İyi Erkek Oyuncu Hakan Balamir !Yunus Em re!t En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Yıldız Kenter U 97" ALTIN PORTAKAI:DA YILMAZ GÜNEY DAMGASI ... Antalya Belediyesi ıle Türk Film İşverenler Sendikasının ortakla şa düzenledikleri 12 Antalya Altın Portakal F"lm Festivali 1-10 197 ı ALTIN PORTAKAL 10. YIUNDA AMA ... Eylül tarihlerı arasında gerçekleşmiştır. Türk sınemasının sıkıntı· Bu yıl festival Antalya Belediyesi ve Yerli Film Prodüktörlerı Iş lı gtinler geçirdiğı bir dönemde, seks luryasının arasına sıkışmış veren ler Sendikası ıle ortaklaşa düzenlenir. Istanbul'daki ön jüri bir avuç nitelikli film on jüri olmaksızın direkt Antalya'ya katılır· 9eçen yılki kadrosuyla göreve çağrılmış ve 21 film arasından se lar. Yarışma filmleri aralarında Arkadaş, Askerin Dönüşü, Ayn ,ılen ll yapır1ın Antalya'ya gönderilir. Bu filmlerden İki Süngü Dünya/ar, D1yet, Çirkin Dünya, Endişe, Kuma ve Zavallifar'ın ol· Arasmda yapınıcısı Ümit Utku'nun isteği üzerıne festivalden çe• duğu 12 filmden oluşur. kilir Belediyenin bütün iyi niyetine rağmen festival beklenildiği Aslında 1975 Antalya Film Festivali'nde başta her şey yolunda ölçüde parlak geçmeyecektir. Festival yıl içinde intihar ederek ha gitmiş gibidir ancak o dönemde sağ-sol tartışmaları ivme kazan yatına son veren yapınıcı Nevzat Pesen'e de bir Altın Portakal mış ve giderek şiddetini arttırmıştır. Yılmaz Güney'in Arkadaş, vermeyı ihmal etmiyordu. Endişe ve Zavalfllar filmleriyle 9 ödül birden kazanması tepki le· En İyi Film Hayat ml Bu?• En İyi 2. Film Dmmeyen sm, En İyi re yol açar. O günlerde Kayserı Cezaevi'nde olan Yılmaz Güney'in 3. Film Suç/U; En İyi Yönetmen Nejat Saydam IOinmeyen SI· yerine ödül törenıne katılan eşi Fatoş Güney, sahneye çıktığında 11 1 z1!· En İyi Senaryo Harndi Değimıencioğlu !Hayat'"' Bu'!iEn komünistler ' naralarıyla karşılanır. İyi Kadın Oyuncu Hülya KoçYiğit ITanr• Misafiril En İyi Erkek En İyi Film Endişe/ En İyi 2. Film ArkadayEn İyi 3. Film Za Oyuncu Tarık Akan ISuçlui' En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu valli/ar, En İyi Yönetmen Serif Gören ! EndişeHEn İyi Senaryo Senıra Sar !Hayat nu Bu?i1 En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Yıl· Yılmaz Güney IEndJşe!/ En İyi Kadın Oyuncu Hülya Koçyiği t dırını Önal IOinmeyen Swi ID1yet!! En İyi Erkek Oyuncu Erkan Yücel fEndişei/ En İyi Yar 1974 BİR BAŞKA FESlİVAL.. . dımcı Kadın Oyuncu Seden Kızıltunç Ilava/lllari/En İyi Yar Antalya'da siyasetin rengi değişmiş lO yıl süreyle belediye baş- dımcı Erkek Oyuncu Erol Taş IDiyeV 8 allyazı aylık sınema dorgı~ı altın portakal film festivali l\. . .i ) .J 1976 13 . ANTALYA ULUSLARARASI FİLM VE Çarşaf/ı Gçlin, Kapicıfar Kra/1, Meryem ve Oğulları ve Merhaba SANAT FESTİVALİ!. . adlı 7 filmi ızleyen ll kişilik jılrı kararını açıklar: Geçen y ı lın In Türk sineması seks filmleri ile bir arada yaşaya dursun, çekilen tikamını alırcasına l Sonuçlann açıklandığı gün ödül alanlar içinde, başını Cüneyt Ar kın' ın çektiği Atıf Yılmaz, Gani Turani ı, Umur Bugay, İhsan Yü• ce ve Ali Özgentüı·k'ten oluşan bir grup sinemacı İçişleri Bakan lığı ve sansürü pı·otesto etmek amacıyla ödüllerini /(ara Çarşafii Yardımcı Kadın Oyuncu Gönül Hancı IMerhaba!!En İyi Yar Gelin filmine verme kararı aldıklarını açıklarlar. Festivalin bir dımcı Erkek Oyuncu Hüseyin Peyda ll Oyuncu ile dalında ödüllendirilmesidir. Geçen yıllarda jüri, soğutma sistemi olmayan sinema salonl a rın da, seyirci ile birlikte ve kırık dökük koltuklarda oturarak, bozuk 1977 SIKINTili GÜNLERiN BAŞLANGlCI... bir ses ve görüntü sistemi ile film seyretmekten yakınıyordu. Be Yılın en ilginç olayı önceki yıl Danıştay kararına rağmen yarışa lediye ilk iş olarak eski halkevi salonunu yıktırıp yerine çok amaç mayan l ınal o 1 y Q y! 1 9 altın portakal film festivali 40 yılın öykü:;ü filmiere l<ültür Bakanlığı da cüzi de olsa bir ödül veriyordu, ama bu yıl dereceye giren film eğer 'Mıl li Kültür' e katkıda bulunuyor sa odüllendirılecektı . Tepkiler gösterilmiş, bakanlık eleştiriimiş ti ve Antalya kendine dönüp, bir yıl öncesinden daha etkili, daha düzenli bir festival yapmanın peşine düşınüştü. Fakat Antalyalı ların si nemayla buluşmaları yeni bir sekteye uğratılmıştı. Çünku ülkede 12 Eylül olayları yaşanmış ve hemen ardından süreli su resiz sokağa çıknıa yasakları komılmuştu. Festival için Antal ya'ya gelen bazı sanatçılar kaldıkları otellerde bır süre mahsur bile kaldılar. 1981 ALTIN PORTAKACDA DURAKLAMA DEVRİ ... Festival darbenin ağırlıyını henüz üzerinden atamamıştı. Beledi· ye başkanlığı el değiştirmiş ve dolayısıyle festival yönetiını asker kökenli başkana geçnıiştır. Fakat sanatsever asker başkan, çevre• na geleceğini düşünen jüri üyeleri "Sansiire uğram1ş yani kesiJ. sinin tüm yapılınaması iliraziarına rağmen film festivalinı des miş bir sanat yapltiili değerlendirmemiz mümkün değil" diye kar teklerniştir. Festival tarihi olarak da 23 Eylül-4 Ekim tarihleri şı çıkarlar ve filmin kesilmemış haliyle gösterilmesine izin veril· arası uygun bulunmuştur. Istanbul'daki ön jüriden Antalya'ya mediği takdirde istifa edeceklerini de açıklarlar Sonunda kaza aralarında Ah Güzel Istanbul, Bereketli Topraklar Üzerinde, Ha nan jüri olur ve Maden yarışmaya .ansürsüz katılır zal ve Zıibük·un olduğu 9 film gönderilmiştir. J(ırı En Iyi Film En İyi Film Maden1 En İyi 2. Film Se/vJ Boylu Al Yazma/m~ En ödülüne değer bir film bulamamıştı ama En İyi Yönetmen alanın İyi 3. Film FJYatm Cinlert~ En İyi Yönetmen Atıf Yılmaz ISelv1 da Bereketli Topraklar Üzerinde filmiyle Erden Kıral' ı ödüllen• Boytum Al YazmalımJ, En İyi Senaryo Umur Bugay !Çopçüfer dirmişti Kararda darbe yönetiminin parmağının olduğu düşünü Kralı!/ En İyi Kadın Oyuncu Hale Soygazi ıMadenit En İyi Er luyordu, tıpkı Sürü ile Düşman filmlerinin yarışınaya sokulma· kek Oyuncu Tarık Akan !MadenJ1 En İyi Yardımcı Kadın Oyun ması gibi cu Meral Orhansay iMadenit En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu En İyi Film Seçilmedi, En İyi 2. Film Ah Güzel istanbul/En İyi Şener Şen IÇöpçüler Kralı! 3. Film Giil Hasaili En İyi Yönetmen Erden Kıral !Bereketli Top raklar tJzerindeJ; En İyi Senaryo Tuncer Kurtiz-Nurettin Sezer 1979 PROTESTO ... !Gül Hasan)IEn İyi Kadın Oyuncu Meral Orhansay !Derya Gıi Geçen yıl festival ve sinema kazanmış , sansür boyun eğmişti ama /ıl); En İyi Erkek Oyuncu lhsan Yüce IDerya Gulü!/En İyi Yar· bu yıl sankı intikam alır gibi üç filmi n festivalde gösterilnıesı san- dırncı Erkek Oyuncu Meral Çetinkaya IHaza/J;En İyi Yardımcı sürce yasaklandı Yusuf Jle Kenan, Yolcular, Demlfyolu filmleri Kadın Oyuncu Yarnan Okay !Bereketli Topraklar Uzerinde! sansür kurulu tarafından sakıncalı bulunmuştu. Kurulun bu ka rarıııa ıurı üyelerı tepkı gösteriyariardı Adak, Bebek, isyan, Ka · 1982 YÖNETMELİK OEGİŞİKLİGİ ... nal, Seninle Son Defa, Sensiz Yaşayamanı, Töreve Vdtandaş R1· 12 Eylülıkincı yılını doldurmuştu ama bütün uygulanıalar sertli- za flmlerinin yapımcılar' da bu "' filme yapılan yasaklamayı ği le sürüyordu. Sansür ve denetim yogundu. Festıval komitesı, reddediyar ve festival yöneıirl'i le ortakla,a aldıkları bir kararla sadece festivali korumak adına yonetmelikte bir değişıkliğe gitti, 16. festıval uzun nıetrajl filmler dalında yapılmıyordu. 1979 fes Altın Portakal artık öııcek' yıl gösterime girmiş ama yarışınaya tival ı nde sadere kısa nıetraılı fılmler yarışıyor, verılen tek ödulü katıle anıış filmiere de açıldı. Jur( At, Bir Günün Hikayesi, Çi· de Süha Arın'ın Tahtac• F tma filn , .Jordu. çek Abbas, Çirkinlerde SeVI'r Kmk B lY Aşk Hikayes1, Toprağm 1980 ALTIN PORTAKAL 12 EYLÜCE YENiK DÜŞTÜ ... Ten ve Tövbe adlı 7 filmi değerlendirmeye alıyor ve şöyle bır so· Kültüı Bakanlıgı fe .. tivalin özellikit son il yılda ,;ınsürün rılması konusunda ısrarcı tutumunu onaylamadığı ıçın yönetme· En İyi Film Çirkinler dt Seı•erEn İyi 2. Film At/En İyi 3. Film lik değişikliğine gitnıışti. O güne kadar Antalya'da dereceye gıren "ın~ E'' Aşo Hikayes11 En İyi Yönetmen Ömer Kavur 1~ mk Bir altın portakal film festivali 4( 1 ılır o tk' • J Aşk Hikayesi!/En İyi Senaryo Yavuz Turgul !Çiçek Abbas)JEn nim/En İyi 3. Film Kaşık Düşmanı;En İyi Yönetmen Atif y,1. İyi Kadın Oyuncu Nur Sürer (Bir Günün Hikayesi)/En İyi Er- maz !Bir Yudum SevgiJ/En İyi Senaryo Bilge Olgaç {Kaşok Oüş- kek Oyuncu Genco Erkal IAtJ/En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu mamJ/En İyi Kadın Oyuncu Hale Soygazi !Bir Yudum Sev- Güler Ökten (Kırık Bir Aşk HikayesU/En İyi Yardımcı Erkek gi!/En İyi Erkek Oyuncu Tank Akan IPehlivanJtEn İyi Yardım- Oyuncu Orhan Çağman (Kırık Bir Aşk Hikayesi) cı Kadın Oyuncu Zulıal Otcay 11/ıtiras Fırtınası!/En İyi Yardım cı Erkek Oyuncu Macit Koper (Bir Yudum Sevgo!/Onur Ödülü 1983 ALTIN PORTAKAI!DA YENİ BAHAR •.. Sezer Seıin l983'de Türkiye bir soluk almış ve genel seçimler sonucunda si vil iktidara geçilmişti. Asker başkan görevini ANAP'lı yeni bele 1985 BÜROKRASİ ÇARKLARıNDA FESTivAL. •• diye başkanı Yener Ulusoy'a devretmiştir. Yeni yönetimin ilk icra Altın Portakal her yıl yeni bir başlangıç yaparcasına çalışmaları atı festival olmuştur. Fakat festiva le katılacak film sayısı heı·yıl nı sürdürürken sansür engeli hiç bitmiyordu. Örneğin bu yıl yarış azalmaktadır. Bu yıl Aptal Kahraman, Arkadaşım, Derman, Fa maya katılmak isteyen Umit Elçi'nin Kurşun Ata Ata Biter, Atil Ize Hücum, Küçük Eller ve Tomruk filmlerini izleyen jüri son gü• la Candemir'in l<ırlangıç Fırtınası, ve Yusuf ı En İyi Film Faize Hiicum/En İyi 2. Film Derman/En İyi 3. Film Cennet, Bir Kadın Bir Hayat, Dağmık Yatak, Dul Bir Kadın, Fır Tomruk/En İyi Yönetmen Zeki Ökten lFaize Hiieum!/En İyi Se tınalı Gönı.iller, Fidan, 14 Numara ve Ve Recep ve Zehra ve 4Yşe naryo Fehmi Yaşar (Faize Hücumi/ En İyi Kadın Oyuncu Hülya adlı ı o fılmin katıldığr yan~manın jüri sonuçları şöyle açıklaı·: l Belediye başkanı Yener U lusoy, festivali kurumsaliaştırma adına rai/En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Kerimarı Ulusoy 114 Numa ilk adımları atıyor ve Antalya Kültür, Sanat ve Turizm Vakfı'nı ra)J En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Engin !nal !Bir Kadın Bir (Al< SAV) kuruyordu. Amaçlanan festivali n belediyeye olan yükü• Hayat) nü ve festival komitesi üzerindeki baskısını azaltmaktı. Siyasiler 198& FESTivAL JÜRİ BAŞKANI BİR MİLLETVEKİLİ! .. Antalya Film Festivali'ni bir türlü rahat bırakmıyo r lardı. Antal Altın Portakal'da bu sene müziğe de önemli bir yer ayrılıyordu. ya milletvekilleri ya da partili diğer milletvekilleri, bakanlar, Bu yıl Yılmaz Güney filmleri gösterilmesi planlanmış, bu da fes müsteşari ar, belediye başkanına telefon açıp siyasal ya da kişisel tivali kanştırmıştı. Belediyenin festivali siyasetten uzak tutmaya tercihlerine göre bir ismin daha yarışmaya katılmasını istemek ten, ya da bir ismin silinmesi için baskı yapmaktan çekinmiyor• lardr. Jüride de bürokratların temsilcisi vardı ve bazen genç yö• netmenlerin hevesinin önüne geçiliyordu, bazen de hiç olmayacak bir filme ödül veriliyordu. Tüm iyi niyetiere rağmen AK SAV da bürokratlaı·ın festivale karışınasını engelleyenıedi ... Film sayısı nın azalması da başka bir sıkıntı idi. Lütfi Ö. Akad'ın başkanlı ğında oluşturulan jüriye i>tanbul ön jürisinden gönderilen l3 film arasında Beyaz Ölüm, Bir Yudum Sevgi, Falır/ye Abla, Firar, İlı tiras Fortınası, /(ardeşlnı Benim, Kaşık Düşmanı, Namus/u ve Pe/ılivarryer alıyordu. En İyi Film Bir Yudum Sevgi/En İyi 2. Film t <1 Iy ll altın portakal film festivali ~o ~ıl1 v~u.c Bu seneden itibaren ön jürlnin kaldırılmasına karar veriliyor bOy çalışmasına rağmen ülkedeki genel siyaset elini festival jürisine lece son yılların en kalabalık katılınılı festivali başlıyordu. Bu yıl kadar uzatnııştı. Jüri başkanlığını ANAP'lı bir nıilletvekilı olan festiva le Ada. Ateş Böceğı, Av Zamam, Bir Avu~ Gökyiizu, Dolu Süha Tanık yapıyordu. Katılan filmierin çoğu Türk sinemasında nay, Dilnden Sonra Yanndan Önce Outtüm Dünya, Gece Yolcu yeni başlayan ! 1987 FİLM FESTİVALİ Mİ, MÜZİK FESTİVALİ Mİ? .. 19l!'l FESTİVAL DİRİLİYOR ... Belediyenin muz ık ağırlıklı bir yapıyı tercih etnıesıyle birçok ıin Yeni belediye başkanı ile atağa geçen Al tır Portakal, film festiva lü sanatçı Antalya'ya açık hava konserleri vermek ıçın gelnıiştı lini öne çıkarnıaya çalışırken tepkı de alıyordu. Müzik yönünün Antalya'dan ~elen bazı sesler filııı festivalinın artık ona ennesı ağır basmasını tercih edenler çoğunluktaydı. Filmler de sayıca gerekligını söyleı~ek'edır. Sinemacıların ısrarlı direniŞ• le Ana azdı ar-ıa kalite yükseliyoru. Jün, Arabesk, Arkadaşim Şeytan _yurt Otel1, Asilacak K1dm, Asiye Nasil Kurtulur Beyoğlıı'nun Ar Bu Devrin 1 tn or altın portakal film festivali 4,.. Oysa bu filmler üzerinde bir yasal engelleme yoktur. Konu tartı tivale katılıyordu. Ateş Ustıınde Yıin'imek, Eskıc ve Oijullar, şılırken istanbul'da başında Perlhan Savaş'ın bulunduğu birgrup Gizli Yüz, Gün Ortasında Karanlık, Iki Yabdnc•, Raziye, Sem c;~ sinemacı festival in Yılmaz Guney konusundaki tavrını ktnayan bir viyarum Rosa, Sağul 1992 İlİRAZLAR .•• Cazibe Hanımm Gündüz Düşlerı, Sürgün, Ah Gardaşım, Duş Gezginleri, Fikrimin ince Gülü, Denize Hançer Düştü, İki Kadm, Sevdalann Ölümü ve Yağmur Beklerken bu yil festivale katılan ıs film arasındaydı. Hürrem Erman, Cüneyt Arkın, Feyzi Tuna, Prof. Oğuz Onaran, Duygu Asena, Burçak Evren ve Prof. Sami Şekeroğlu gibi üyelerden oluşan jürinin sonuçları açıklamasından hemen sonra itirazlar yükselir. İlk itiraz Fikrimin İnce Gülü fil minin oyuncusu İlyas Salman'dan gelir. Salman hem filmin hem de kendi oyuncu/uğunun haklarının gasp edildiğini açıklar. Serap Aksoy ise İki /(adm filminde başrol oyuncusu olduğunu söyleye• rek kendisine verilen yardımcı kadın oyuncu ödülünü reddettiğini açıklar. En İyi Film Cazibe Hanımm Gündüz Düşleri/ En İy i 2. Film Fik- En İyi Film Karılar Koğuşu/ En İyi 2. Film l(arartma Gece/e- rimin İnce Gülii/En İyi 3. Film Kapıları Açmak/En İy i Yönet- ri/En İyi 3. Film Camdan ! V l mc 13 altın portakal film festivali 40 yılın öyküsü Tunç Başaran, Orhan Aksoy, Hülya l ve naci Güçhan'dan oluşan jüri, Amerikali, Ay Vakti, Beşinci Bo Gencer ISekizinci SaatJJEn İyi Erkek Oyuncu Halil Ergün yut, Bir Düğün Masal!, Çiplak, Gölge Oyunu, Her Gece Bodrum, IBöcekJtEn İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Tornris Oğuzalp IGe Iski/ip/i Atd Hoca, Işgal Altmda, KIZilirmak Karakoyun, Mavi riflaJ/En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Mustafa Avkıran !So Sürgün, Tersine Dünya, Yalanci ve Yolcu filmlerini izlemiş ve so· kaktaki Adam! nuçları açıklamıştır: En İyi Film Mavi SürgümEn İyi 2. Film Gölge Oyunu/En İyi 3. 1996 FESlİVAL GENÇLEŞİYOR ... Film Yalancl/En İyi Yönetmen Erden Kıral !Mavi SürgünJ/En Festival türlü aksaklıklara rağmen vazgeçilmezler arasına gir İyi Senaryo Yavuz Turgul !Gölge OyunuJJEn İyi Kadın Oyuncu miştir. Yeşilçam için önemli bır etkinlik olma nedeni ise birçok MIJjde Ar IYolcuJ/En İyi Erkek Oyuncu Mehmet Aslantuğ IYa yeni sinemacmm ortaya çıktığı bir platform olmaya başlamasıy lanCIJ/En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Demet Akbağ ITersine dı. Türk sinemasmm yaşadığı değişim Antalya'ya da yansıyordu. DünyaJJEn İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Fikret Hakan IYalan Jün Bir Nefes Gibi, Drejan, Hoşçakal Istanbul, lş1kfar Sönme CIJ/Onur Ödülleri Güzin Özipek, Orhan Çağman, Atilla Dorsay, sin, intihar Rehberi, K1ş Çiçeği, M um Kokulu Kadiniar, Sen de Bülent Oran, Safa Önal, Erdoğan Tünaş Gitme Triyandafilis, Tabutta Rövaşta ve Yaban'dan oluşan seçkı yi izleyerek genç sinemacilara sinemanın yolunu açıyordu. 1994 SESSi Z FESlİVAL.. . En İyi Film Tabutta RövaşataJ En İyi Yönetmen Tunç Başaran Babam Askerde, Balkan Balkan, Bir Aşk Uğruna, Bize NasJ/ ISen de Gitme TriyandafilisJJ En İyi Senaryo Ayla Kutlu-Tunç K1ydmJZ, Gece Melek ve Bizim Çocuklar, Iz. Manisa T.1rzam, Başaran ISen de Gitme TriyandafilisJ/En İyi Kadın Oyuncu Sessiz Ç1ğl1k, Yengeç Sepeti ve Yumuşak Ten filmlerinden ibaret Yasemin Alkaya-Hande Ataizi IMum Kokulu KadmlarJ!En İyi olan 3 ı. Al tm Portakal son derece sessiz geçti. Tek yükselen ses, Erkek Oyuncu Ahmet Uğurlu ITabutta RôvaşataJ!En İyi Yar Balkan Balkan filmi üzermeydi. Senarısti ve yönetmeni Macar dımcı Kadın Oyuncu Merıç Basaran ISen de Gitme Triyanda olan film in Türk filmi olmad1ğ1 ve bu nedenle ulsal bir yarışmaya filisJ, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Kenan Bal !Düş, Gerçek katliamayacağı iddia ediliyordu. Birde Sinema!, Onur Ödülleri Atıf Yılmaz, Hulya l En İyi Film Yengeç Sepeti/En İ y i 2. Film Yumuşak Tetı' En İ y i rık Akan, Behlül Dal, Türkan Şoray 3. Film Manisa Tarzam En İy i Yön etmen Yavuz Özkan IYengeç SepetiJ;En İy i Senaryo Nuray Oğuz IManisa Tarzani); En İ yi 1997 GENÇLEŞME DEVAM EDİYDR .•. Kadın Oyuncu Türkan Şoray !Bir Aşk Uğruna.'• En İy i Erkek Hal it Refiğ, Atıf Yılmaz ve Yılmaz Duru gibi esk ı ustaların Oyun cu Sadri Alışık IYengeç SepetiJ/En İ yi Yardımcı Kadın filmleri dışındakı hemen tüm filmler genç isiınierin eserleriydi: Oyuncu Derya Alabora IYengeç SepetiJJEn İyi Yardımcı Erkeli Insan Kurdu, Kasaba, Kuşatma Altında Aşk, Masumiyet, Sol Oyuncu luneel Kurtiz !Bir Aşk Uğruna! gun Sarı Bir Gül, Usta Beni Öldürsene, Yanlış Saksının Çiçeği, Çökertme, Ekmek ve Hamam.. Çoğunluğu genç yönetmenlerin 1995 FESlİVAL ÖDÜL DAGITIYOR! eserlerinden oluşan katılımcı filmler Yılmaz Atadeniz başkanlı Müjde Ar Zeynep Avcı, Burçak Evren Şerif Gören, Doç. Dr. La· ğı nda Engin Cezzar, Selma Güneri, Abdurrahman l 14 0 tV Z 1 0 V altın portakal film festivali L( /lll yk, J 1998 YEŞiLÇAM GELENEGi ARTIK FESlİVALDE YOK ..• 2001 DEMİRKUDUZ RÜZGARI... Yeşilçam geleneğı iyice son buluyor ve ıinernay;ı genı; inı~m H ı ların sıradışı filmleri hakını oluyordu. Bu hakımiyet Altın Porta Zek DemırkubLz' ,r 1' ı filr"iyre k '• dıgı Altın P~rtak da so kJI''l da y.ınsıyor ve ödüllerin tumü gençlere gidiyordu. yıllarır •n çok ha! ılat getıren "imı V .ontPie de yanşıyordu. ~~ En İyi Film Yar ı 1 y ı ı ın ( ı 15
Bir Festivalin
