Pulau Bidong Destinasi Penyelidikan Terpulihara Kampus Bukit

INFOKUS UMT SEPTEMBER 2014 Bil. 49 www.umt.edu.my

Pulau Bidong Destinasi Penyelidikan Terpulihara Kampus Bukit Kor Kaya Sumber Alam Usaha IPK Realisasikan Kenyir Geopark Kejayaan Let’s Talk & Let’s Go Global Teknologi Nano UMT 2 Dari Minda KETUA PENGARANG

“Kita kadangkala alpa untuk menghargai jasa mereka yang dekat dengan kita…mereka yang menggerakkan nadi kejayaan kita… Kita kadangkala alpa untuk menjaga kebajikan mereka…menjaga naluri mereka yang menghidupkan suasana keceriaan kita… Kita lupa dan terus lupa sehingga ianya terpahat satu aniaya…” (Noraien Mansor, September 2014)

ssalamualaikum, Salam Sejahtera dan keimanan kita. Kesyukuran dipanjatkan kepada- Salam 1Malaysia. Syukur alhamdulillah Nya jika dilimpahkan dengan nikmat kehidupan kerana kita masih diizinkan-Nya untuk yang tiada bandingannya. Kesabaran dihulurkan Abertemu dalam edisi SEPTEMBER jika kita sentiasa diuji dan terus diuji… hanya INFOKUS UMT 2014. Tahun 2014 menghampiri penghujungnya, kesabaran yang mampu memujuk kehibaan. meninggalkan pelbagai peristiwa… adakala Sebagai insan yang sentiasa menaruh harapan kepahitan, adakala kemanisan, adakala kegagalan, menyusuri liku kehidupan menuju keredaan-Nya, adakala kejayaan, adakala kesedihan, adakala hijablah hati kita jika diusik kekufuran demi menuju kegembiraan dan yang paling sukar untuk didakapi kedamaian jiwa… adalah kehilangan…akhirnya semuanya milik Yang Maha Esa… PROFESOR MADYA DR. NORAIEN MANSOR Meniti kehidupan sepanjang tahun 2014 dengan pelbagai dugaan dan cabaran…satu demi satu dipaparkan untuk menguji kekuatan hati dan SIDANG REDAKSI Penaung Pembaca Pruf Penyumbang Bahan YBhg. Prof. Emeritus Dato’ Dr. Nor Hafizah Arifin Canselori Ibrahim Komoo Hassan Basri Sedek Pejabat Pendaftar (Pelajar Praktikal UM) Pusat Pembelajaran Digital Sultanah Nur Zahirah Penasihat Muhammad Harif Nazrin Pusat Pengajian Sains dan Teknologi Makanan YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid (Pelajar Praktikal UM) Penerbit UMT Ketua Pengarang Pusat Komunikasi Korporat dan Pembangunan Citra Prof. Madya Dr. Noraien Mansor Pereka Grafik Pusat Jaringan Antarabangsa Mohd Fadli Abdullah Editor Pusat Jaringan Penyelidikan ECER Rozliana Mat Hussin Rabil Sitta Abdul Rahman Pusat Pembangunan Alumni dan Keusahawanan (CADE) Pusat Sukan dan Rekreasi Mohd Izham Mohd A. Wahid Jurufoto Harisom Anida Musa Mokhtar Ishak Muhamad Adli Hashim Mohd Azlan Mohd Putra Krew Produksi

Hak Cipta Terpelihara © 2014. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga bentuk dan dengan apa cara sekalipun sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman, atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Pengarah Penerbit UMT, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Terengganu, Terengganu, Malaysia. INFOKUS September 2014 3

Fokus KANDUNGAN Pulau Bidong Destinasi Penyelidikan yang Terpulihara 6 Kampus Bukit Kor Kaya Sumber Alam 10 Usaha IPK Realisasikan Kenyir Geopark 14 Serahan Tabung Sumbangan Kemanusiaan Gaza Isi Sambutan 18 Hari Raya UMT

Akademik & Pengantarabangsaan Tawaran Kerjasama Penyelidikan dengan Universiti di 20 Perancis Kejayaan Let’s Talk and Let’s Go Global Melebarkan 24 Penguasaan Bahasa Inggeris dalam Kalangan Pelajar Sekolah Kunjungan Naib Canselor ke Australia 26 Penyelidikan & Inovasi Inovasi dan Keusahawanan Pengalaman di Innovation 28 Academy Teknologi Nano UMT Bangunkan Industri Stevia dan Kelulut 31 Sorotan Peristiwa UMT Anjur World Oceans Week 2014 36 USR Perkongsian Ilmu Bersama Nelayan Jaya Kebangsaan 27 UCTC Membawa UMT Kepada Masyarakat 34 Gemilang Siswa Anugerah Ikon Siswa 2014 Hargai Pelajar Cemerlang 38 Sukan & Kesihatan Majlis Penyerahan Bendera Sukan SUKUM 2014 40 UMT Rangkul 1 Emas, 1 Perak dan 2 Gangsa 41 Indoor Bowls Pelajar UMT Tempat Ketiga 42 4 Coretan NAIB CANSELOR

Assalamualaikum warahmatullah hiwabarakatuh dan Salam Sejahtera,

ransformasi Penyelidikan dan Inovasi UMT penyelidikan bersepadu bagi membolehkan telah bermula sejak tahun 2013 dan akan ekosistem penyelidikan multi-disiplin atau sektor- terus diperkasa pada tahun ini. Tumpuan pembangunan diperkenalkan. Pada masa ini kami Tpada peringkat awal adalah memperbanyakkan telah mengenalpasti enam kluster yang menjadi geran penyelidikan supaya lebih ramai ahli teras kepada tujahan ‘Ilmu Kelautan dan Sumber akademik berupaya menjalankan penyelidikan bagi Akuatik: a) Sains Marin dan Oseanografi; b) meningkatkan kepakaran dalam bidang masing- Perikanan Tropika dan Akuakultur; c) Bioteknologi masing. Kami memperkenalkan Dana Penyelidikan dan Biobahan Marin; d) KOmuniti Pesisiran dan Muda dan Dana Penyelidikan Tindakan untuk Kepulauan; e) Teknologi dan Pengurusan Maritim; memenuhi hasrat ini. dan f) Ekosistem Tasik dan Kepelbagaian Biologi Bagi membina budaya penyelidikan Tropika. berkumpulan, kami telah memperkenalkan konsep Untuk menjayakan gagasan kluster ‘Special Interest Group’ (SIG) bagi membolehkan penyelidikan, dana Skim Geran Penyelidikan Pemimpin Penyelidik membawa ahli akademik Nic (NRGS) 2014-2018 akan digunakan untuk muda untuk bersama menjalankan penyelidikan memperkasa Penyelidikan Flagship bertemakan berimpak tinggi dalam bidang atau sektor ‘Pembangunan Ekosistem Setiu: Pemuliharaan, tujahan universiti. Pada masa yang sama, aktiviti Kelestarian Sumber dan Penghidupan penyelidikan di semua institut penyelidik dijajar Komuniti’ sebagai pendekatan holistik semula berasaskan Program Penyelidikan (PI) bagi mewujudkan ekosistem penyelidikan tujahan memastikan pengurusan tujahan penyelidikan universiti. Marilah kita bersama-sama menyokong dimantapkan lagi. gagasan penyelidikan berinovasi ini. Transformasi pemantapan yang sedang dilaksanakan kini ialah memperkenalkan gagasan Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo Kluster Penyelidikan sebagai strategi pengurusan Naib Canselor UMT INFOKUS September 2014 5 6 Fokus Pulau Bidong Destinasi Penyelidikan yang Terpulihara oleh: Rabil Sitta Abdul Rahman | Penerbit UMT

unjungan kali kelima diiringi oleh Pegawai Belia dan pelajar lelaki dan perempuan, dua penulis di Pulau Bidong Sukan, En. Mohd Sharizan Azrul unit rumah tetamu, bangunan aktiviti bersama Pengarah Aziz serta beberapa orang staf dari pelajar, rumah kakitangan, rumah Penerbit UMT, Prof. Bahagian Pengurusan Kapal dan penginapan VVIP dan ruang dapur MadyaK Dr. Noraien Mansor dan Bot UMT. Terima kasih daun keladi dan makan. Kunjungan kali ini jauh juga semua staf Penerbit UMT atas kerjasama yang diberikan lebih selesa berbanding kunjungan amat mengujakan. Bukan penulis sepanjang tempoh Program sebelumnya apabila penulis sahaja yang berasa teruja tetapi Terokaan Pulau Bidong oleh staf menyertai Program Survival Laut semua staf Penerbit UMT yang Penerbit UMT. Pusat Tanggungjawab Pejabat Naib Canselor pada tahun 2010, ketika lain terutama pegawai-pegawai Pulau Bidong terletak kira-kira yang baru berkhidmat di UMT dan itu, kami hanya bermalam dalam 40 km dari Kuala Terengganu. Kami khemah, di mana bangunan asrama tidak pernah menjejakkan kaki ke bertolak dari Jeti Nelayan Pulau Pulau Bidong begitu teruja melalui penginapan masih dalam proses Duyong yang memakan masa pembinaan. pengalaman ini. Penerbit UMT telah hampir satu jam perjalanan dengan menganjurkan Program Terokaan menaiki bot UMT Discovery VII. Perasmian Pulau Bidong pada 3 hingga 5 Jun 2014. Kunjungan kami ke Pulau Pengalaman bermalam di Bidong adalah bagi menyediakan Pulau Bidong amat mendamaikan. Stesen Penyelidikan Universiti artikel khas pembangunan di Keindahan Pulau Bidong masih Malaysia Terengganu (UMT) Pulau Pulau Bidong bagi pengisian seperti beberapa kunjungan Bidong ini telah dirasmikan oleh majalah INFOKUS UMT ini. Kami sebelumnya, kehijauan hutan masih Pengerusi Lembaga Pengarah UMT, diberikan peluang melalui pelbagai sama. Apa yang membezakan kini YBhg. Tan Sri Dato’ Dr. Ahmad aktiviti kelautan di atas keizinan adalah pertambahan bangunan di Zaharuddin bin Idrus pada 21 Ketua Bahagian Perikanan, Pusat Pulau Bidong. Pulau Bidong kini Oktober 2010. Pengajian Sains Perikanan dan umpama resort peranginan yang Kawasan berkeluasan 2 hektar Akuakultur, En. Baharim Mustapa. dilengkapi bangunan-bangunan ini diberikan oleh Kerajaan Negeri Kunjungan kami ke Pulau Bidong kayu seperti asrama penginapan Terengganu kepada UMT. Kawasan INFOKUS September 2014 7

Bangunan Bidong yang dijadikan asrama penginapan pelajar.

Bangunan serba guna yang dijadikan ruang aktiviti pengunjung, ruang ini boleh dijadikan surau Rumah Yu Kecil dan Yu Besar menjadi dan juga tempat perbincangan. penginapan penyelidik.

Pulau Bidong mula dibangunkan Menurut En. Mohd Sharizan menyemai rasa perpaduan dalam sejak tahun 2003 melalui beberapa Azrul Aziz, salah satu bangunan kalangan pelajar. Kebiasaannya fasa pembangunan. Pembangunan di Pulau Bidong ini akan dijadikan pelajar akan dibahagikan mengikut di Pulau Bidong dijalankan dengan makmal penyelidikan. Pulau Bidong kumpulan, mereka akan bersaing begitu teliti bagi mengekalkan masih lagi menjadi tumpuan antara satu sama lain secara sihat ekosistem dan keindahan semula penyelidik-penyelidk UMT yang bagi menjayakan setiap aktiviti yang jadinya tidak terjejas. Pembangunan menjalankan penyelidikan untuk perlu mereka selesaikan melalui di Pulau Bidong hampir lengkap mendapatkan sampel-sampel di program ini. Antara aktiviti lain sepenuhnya, tinggal peralatan sekitar pulau ini. yang mencabar bagi peserta ialah makmal sahaja yang masih belum aktiviti water confident, para peserta disediakan. Program Survival Laut dikehendaki mengapungkan diri di Pulau Bidong akan menjadi atas permukaan air. Sebenarnya, makmal semula jadi kepada Kunjungan ke Pulau Bidong kemahiran mengapungkan golongan penyelidik UMT bagi memberi peluang kepada kami diri di atas permukaan air ini menjalankan aktiviti penyelidikan melalui sebahagian daripada aktiviti adalah kemahiran asas yang berasaskan sains, teknologi Program Survival Laut seperti water penting bagi mereka yang mahu dan kejuruteraan. Pulau Bidong confident, snokling, berkayak, belajar berenang. Para peserta bukan sahaja akan memberi memancing dan juga jejak warisan. kemudiannya diminta berenang manfaat kepada penyelidik UMT Satu masa dahulu, program ke arah bot yang berada di tengah tetapi penyelidik luar dan dalam ini diwajibkan bagi semua pelajar lautan, bagi mereka yang tidak negara juga berpeluang untuk yang baru mendaftar di UMT. Demi mahir berenang, tali yang direntang menggunakan kemudahan yang ada menjaga kelestarian ekosistem dan dari pantai ke arah bot menjadi bagi mendapatkan sampel di sekitar terumbu karang di persekitaran penyelamat untuk mereka terus pulau ini. Perairan Pulau Bidong pulau, program ini kini dihadkan bergerak. Bagi mereka yang memang kaya dengan hidupan laut. kepada pelajar-pelajar yang pandai berenang, inilah masa yang Perairan ini adalah makmal semula mengikuti pengajian berkaitan paling sesuai semua mengasah jadi yang tersedia untuk dikaji maritim sahaja. kembali kemahiran yang ada untuk berenang ke tengah lautan. dan diterokai serta menyimpan Program Survival Laut khazanah ilmunya yang tersendiri. Semasa menjalankan semua aktiviti dianjurkan bagi memupuk keyakinan kelautan ini, para peserta diwajibkan diri, semangat setiakawan, memakai jaket keselamatan dan 8 Fokus

Pengunjung memulakan perjalanan Jejak Warisan mendaki tangga batu ke bukit tapak Antara tugu peringatan pelarian Vietnam. peninggalan Vietnam.

petugas khas sentiasa bersedia untuk bersama-sama menjaga Aktiviti Jejak Warisan memastikan tiada sebarang pemuliharaan batu karang amat keadaan yang tidak diingini berlaku. penting didedahkan kepada semua Para pengunjung di Pulau Bidong Ketika mengikuti program ini pengunjung di Pulau Bidong agar juga berpeluang mengikuti aktiviti ketahanan mental dan fizikal peserta terumbu karang tidak akan terjejas. Jejak Warisan dengan menjelajah diuji, para peserta akan dibawa ke Terumbu karang ini adalah penting laluan berbukit dan hutan ke Pulau Bidong menaiki bot UMT dari bagi kehidupan semua spesies ikan kawasan bekas penempatan Jeti Merang. Oleh kerana jumlah di Pulau Bidong. Di Pulau Bidong pelarian Vietnam. Pada tahun 1978, kami tidak ramai, kami memulakan terdapat spesies ikan kerapu tikus, Pulau Bidong menempatkan kem perjalanan ke Pulau Bidong melalui antara spesies ikan yang telah pelarian Vietnam oleh Kerajaan Jeti Pulau Duyong. Bagi mereka pupus di tempat lain. Malaysia dan Suruhanjaya Tinggi yang mabuk laut, perjalanan Bagi pengunjung yang bernasib Pertubuhan Bangsa-Bangsa selama hampir satu jam meredah baik, mereka juga berpeluang Bersatu untuk Pelarian (UNHCR). lautan adalah pengalaman yang melihat penyu timbul secara Kem Pelarian Vietnam Pulau begitu mencabar. Mereka akan langsung di permukaan lautan. Duyong ditutup pada tahun 1991 diuji dengan rasa pening ataupun Pengalaman di Pulau Bidong dan mereka berhijrah ke Amerika muntah. mengundang keterujaan tahap Syarikat, Australia, Kanada dan juga Perancis. Para peserta program dan maksimum bagi para pencinta alam juga pengunjung di Pulau Bidong semula jadi. Pengunjung yang mengikuti juga berpeluang menjalankan aktiviti Jejak Warisan akan Lesen Skuba aktiviti snokling di permukaan memulakan perjalanan dari Jeti lautan di sekitar pulau ini. Mereka Pulau Bidong ke kawasan bekas pasti teruja melihat ikan pelbagai UMT telah mendapat kebenaran kem pelarian Vietnam ini. Para spesies yang bebas berenang di daripada Kementerian Pendidikan pengunjung akan dapat melihat sekitar mereka. Ikan-ikan yang Malaysia sejak tahun 2008 untuk bekas kuil, kubur, telaga, balai polis pelbagai spesies ini kelihatan jinak menawarkan pakej lesen skuba di dan gereja yang hampir musnah tetapi liar apabila cuba disentuh. Pulau Bidong. UMT adalah IPTA dimakan anai-anai. Di sini juga Para peserta dan juga pengunjung pertama menganjurkan pakej lesen kelihatan kubu tanda penempatan yang ingin menjalankan aktiviti skuba terbuka kepada pelajar- pelarian Vietnam yang dibina air di Pulau Bidong dinasihatkan pelajar IPTA dan juga masyarakat sebagai kenang-kenangan. supaya tidak memakai sebarang umum dengan nilai harga yang amat Pengalaman meredah hutan jenis krim pelindung matahari. berpatutan. Penyelam yang ingin yang masih belum tercemar Bahan kimia yang terkandung mendapatkan lesen skuba ini akan memberi peluang kepada dalam krim pelindung ini akan dilatih oleh jurulatih berpengalaman pengunjung melihat pokok-pokok memusnah dan merosakkan batu dari kalangan staf UMT. yang jarang ditemui. Pokok-pokok karang. Pendidikan dan kesedaran ini kebanyakannya telah diletakkan INFOKUS September 2014 9

Perairan Pulau Bidong turut menjadi tumpuan golongan nelayan. Stesen Penyelidikan UMT di Pulau Bidong menjadi destinasi kebanggaan warga UMT. nama spesies sebagai pengenalan kelestarian alam semula jadi dan kepada para pengunjung. Kawasan dilindungi daripada sebarang ini tidak dibuka untuk kunjungan bentuk pencemaran. umum, hanya pelajar dan staf UMT yang terlibat dengan Program Jaga Kebersihan Survival Laut sahaja yang bertuah boleh melalui pengalaman unik Kebersihan adalah tanggungjawab ini. Pengunjung juga berpeluang bersama. Pengalaman menginap melihat dari bukit, keindahan pantai di Pulau Bidong ini mendisiplinkan Pengkalan Pasir yang memutih dan kami untuk menjaga kebersihan lautan yang membiru. Ketenangan kawasan persekitaran tidak tergambar dengan kata-kata, kerana di sini tiada petugas melihat keindahan alam semula pembersihan. Pengunjung sendiri jadi Pulau Bidong yang masih bertanggungwab ke atas sampah belum terusik oleh pembangunan. sarap masing-masing. Kami Hanya kawasan yang diwartakan memastikan semua sisa makanan kepada UMT sahaja dibenarkan dan sampah sarap dibersihkan untuk dibangunkan bagi tujuan sebelum pulang ke darat. Di sini Bukan mudah bagi kami untuk mendapatkan seekor anak ikan kerisi, tabik hormat dengan kemudahan kepada penyelidik. hanya terdapat seorang pekerja para nelayan. Kawasan lain di Pulau Bidong ini, yang ditugaskan untuk menjaga masih dikekalkan ekosistemnya. keselamatan pulau ini dari sebarang dalam satu masa tetapi dua ekor Kawasan perairan Pulau Bidong bentuk pencerobohan. sekali mengena pada tali pancing ini diletakkan replika batu bersurat, yang dipasang dengan dua mata Pengalaman Memancing tepak sirih, tengkolok, keris dan kail. Pengalaman memancing betul- perahu oleh Coral Malaysia atau betul menguji tahap kesabaran Persatuan Pemuliharaan Terumbu Jika anda tiada kemahiran dan kemahiran pemancing. Penulis Karang Malaysia dengan kerjasama memancing, campakkan tali terpaksa akur dengan kemahiran Kerajaan Negeri Terengganu serta pancing ke lubuk ikan belum adik-adik nelayan itu memancing UMT bagi dijadikan tukun tiruan tentu akan ada hasilnya. Itulah ikan serta berasa insaf kerana pada 17 Jun 2007. Menjadi hasrat pengalaman yang dilalui sendiri oleh bukan mudah untuk menjadi Kerajaan Negeri Terengganu dan penulis. Penulis berasa amat malu seorang nelayan. Tiga jam kami juga UMT, menjadikan kawasan dan tercabar melihat rezeki yang mencuba nasib menjadi nelayan, perairan Pulau Bidong sebagai diperolehi oleh adik-adik nelayan tidak sampai 10 ekor anak ikan syurga kepada golongan penyelam yang memancing dalam sebuah kerisi dan kerapu yang kami skuba. Kerajaan Negeri Terengganu bot lama berdekatan dengan bot perolehi. Kami akur, kemahiran telah mewartakan Pulau Bidong kami. Tidak sampai beberapa minit kami bukan di lautan. Kemahiran sebagai kawasan yang dilindungi mereka mencampakkan tali pancing kami hanya bermain dengan buku, dan dilarang sebarang bentuk ke dasar lautan, sudah ada ikan majalah dan jurnal dan bukannya pembangunan bagi menjamin yang mereka dapat. Bukan seekor memancing ikan di lautan! 10 Fokus

Kampus Bukit Kor Kaya Sumber Alam oleh: Mohd Shahrul Zanudin Siti Aisyah Mohammad Taupik Pusat Pengajian Sains dan Teknologi Makanan

apak Kampus Universiti Malaysia Terengganu T(UMT) Bukit Kor, Marang Terengganu yang berkeluasan kira-kira 600 ekar akan menjadikan UMT salah sebuah IPTA yang terbesar di Pantai Timur Semenanjung pada masa hadapan. Pada masa ini persekitaran Kampus UMT Bukit Kor secara keseluruhannya masih berada dalam suasana habitat semula jadi dengan terdapat beberapa kawasan kecil yang diusahakan oleh petani untuk aktiviti pertanian dengan menyewa tanah dengan pihak UMT. INFOKUS September 2014 11

Pulau Kapas kelihatan jelas dari atas di salah sebuah Bukit di Tapak Kampus UMT Bukit Kor.

A C

Antara spesies pokok yang ditemui di Kampus UMT Bukit Kor, Marang Terengganu (A) Pokok B Gelam Bukit (Melaleauca cajuputi) (B) Pokok Ara (Ficus sp.) dan (C) Pokok Kulai (Alstonia sp.) angustilova.

Selebihnya kawasan tersebut dipenuhi dengan ekosistem hutan sekunder yang menjadi habitat semula jadi kepada pelbagai spesies flora dan fauna yang tersusun dalam bentuk muka bumi yang berbukit sederhana tinggi, berlembah serta mendatar. Ekosistem dengan kepelbagaian biotik dan abiotik yang wujud secara semula jadi di hutan Kampus UMT Bukit Kor ini adalah sangat sesuai 12 Fokus

Kebanyakan spesies cendawan dari genus Boletus sp. yang ditemui di Kampus UMT Bukit Kor. Adalah penting bagi warga UMT menjadikan kawasan di Kampus UMT Bukit Kor sebagai salah satu kawasan kajian untuk dijadikan rujukan di masa hadapan sebelum kawasan Kampus UMT Bukit Kor ini dimajukan untuk pembangunan kampus. Bagi mencapai matlamat tersebut tinjauan awal telah dilakukan oleh beberapa staf daripada Pusat Pengajian Sains dan Teknologi Makanan (PPSTM) di kawasan tersebut pada 4 dan 5 April 2014. Mereka telah menjelajah dan terokai beberapa lokasi tapak Kampus UMT Bukit Kor ini dengan mengutip beberapa sampel spesies flora dan fauna untuk direkodkan. Di samping itu, tinjauan tersebut Antara kakitangan PPSTM yang terlibat semasa melakukan tinjauan di Kampus UMT Bukit Kor. ialah untuk melihat secara kasar keseluruhan kawasan Bukit Kor, spesies flora dan fauna yang ada, untuk dijadikan lokasi pengajaran untuk lokasi aktiviti kokurikulum mengumpul maklumat berkaitan dan penyelidikan ekologi, dan sukan lasak dijalankan di sini. persekitaran fizikal, ekosistem taksonomi, geologi dan lain-lain Manakala kawasan di pinggir sungai dan kepelbagaian biologi serta yang berkaitan dengan alam sekitar. pula sesuai dijadikan lokasi untuk mengenal pasti ancaman yang Keadaan hutan dan muka bumi beriadah atau menganjurkan hari dihadapi di kawasan terbabit dan semula jadi membuatkan Kampus keluarga. cara-cara mengatasinya. Semasa UMT Bukit Kor ini juga sesuai tinjauan dilakukan, penekanan INFOKUS September 2014 13

Kepelbagaian spesies flora dan fauna yang terdapat di Kampus UMT Bukit Kor.

tinjauan dilakukan pada tumbuhan hutan, spesies cendawan, dan spesies serangga. Pengecaman spesies-spesies pokok hutan, antaranya ialah pokok gelam, pokok akasia, pokok ara, jambu laut dan sebagainya. Spesies-spesies cendawan yang tumbuh di habitat semula jadi di Bukit Kor antaranya adalah seperti Microporous xanthopus dan Boletus sp. Pengecaman spesies serangga iaitu spesies lebah madu seperti lebah tualang (Apis dorsata) dan spesies- spesies kelulut (Geniotrigona sp.) turut ditemui spesies burung, ular, kera dan kesan tapak kaki khinzir Spesies Lebah Tualang (Apis dorsata) dan spesies kelulut turut dijumpai terdapat di kawasan hutan. Kampus UMT Bukit Kor. Daripada hasil tinjauan ini, pengajaran dan penyelidikan. dapat diterokai dan dinikmati oleh kawasan Kampus UMT Bukit Kor Selain dari segi pengajaran dan warga UMT sebelum pembangunan mempunyai pelbagai spesies flora penyelidikan, Kampus UMT Bukit kampus dilaksanakan. Diharap dan fauna yang menjadi penanda Kor juga difikirkan sesuai untuk aktiviti tinjauan ini akan menjadi aras keadaan habitat semula jadi dijadikan kawasan bagi para pelajar perintis untuk warga UMT yang masih terpelihara. Tinjauan mahupun kakitangan menjalankan melibatkan diri dalam bidang ini diharap menjadi perintis kepada aktiviti riadah seperti merentas pengajaran dan penyelidikan di UMT bagi membuka peluang hutan, berbasikal, berjoging dan Kampus UMT Bukit Kor. untuk perancangan strategik berkhemah. Semoga keadaan pembangunan berimpak tinggi dan semula jadi Kampus Bukit Kor ini boleh dimanfaatkan bagi tujuan 14 Fokus Usaha IPK realisasikan Kenyir Geopark oleh: Rabil Sitta Abdul Rahman | Penerbit UMT sumber: Profesor Emeritus Dr. Faizah Sharoum

nstitut Penyelidikan Kenyir (IPK) bertindak sebagai Pengarah Pusat dengan peralatan-peralatan ditubuhkan pada Disember 2013. Pembangunan Sosioekonomi penyelidikan dan juga kelengkapan IPenubuhan Institut Penyelidikan dan Profesor Dr. Mohd Tajuddin asas untuk penginapan penyelidik Kenyir (IPK) adalah cetusan idea Abdullah menerajui Pusat Ekosistem dan juga pelajar menjalankan aktiviti Naib Canselor UMT, Profesor Tasik Kenyir. penyelidikan di Tasik Kenyir. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo IPK kini beroperasi dalam Selain itu, beliau juga berhasrat yang mahu mewujudkan IPK kampus UMT dan akan mempunyai agar sebuah bangunan pintar sebagai “School of Thought” UMT. sebuah stesen yang dinamakan dibina di stesen penyelidikan IPK akan bertindak menyelaras Stesen Penyelidikan Kenyir. Stesen yang dilengkapi dengan sistem dan mengumpul data-data ini akan berperanan sebagai tempat pengurusan data serta makmal penyelidikan di kawasan tasik pengumpulan data di kawasan serba guna. Segala maklumat yang serta pesisir pantai bukan semata- yang diwartakan untuk UMT di dirakamkan di Tasik Kenyir akan mata di Tasik Kenyir sahaja. Hanya Tasik Kenyir. Stesen ini akan dapat dihantar secara langsung ke nama “Kenyir” diabadikan dalam menempatkan dua orang pegawai ibu pejabat IPK yang akan terletak kewujudan IPK ini. sains dan bakal dilengkapi dengan di dalam kampus UMT. IPK terdiri daripada tiga kemudahan tempat tinggal untuk pusat dan stesen iaitu Pusat penyelidik yang ingin menjalankan Tasik Buatan Terbesar Pembangunan Sosial, Pusat penyelidikan di sini. Menurut Ekosistem Tasik Kenyir dan Stesen Profesor Emeritus Dr. Faizah, beliau Tasik Kenyir sangat penting kerana Penyelidikan Kenyir. IPK diterajui juga berhasrat untuk meminta ia adalah tasik buatan terbesar oleh YBhg. Profesor Emeritus peruntukan membina sebuah rumah di Asia Tenggara merangkumi Dr. Faizah Sharoum sebagai bot yang bakal dijadikan makmal keluasan 260,000 hektar. Kawasan Pengarah. Kekuatan IPK disokong bergerak di Tasik Kenyir. Makmal sebesar saiz Singapura ini telah oleh Profesor Dr. Ibrahim Mamat bergerak ini bakal dilengkapi ditenggelami air semasa pembinaan INFOKUS September 2014 15

empangan Jenagor merangkumi 340 buah pulau, 14 air terjun, jeram, hutan simpan, gua dan sungai serta kaya dengan kepelbagaian flora dan fauna. Sejak ia dibina 20 tahun yang lalu, Tasik Kenyir yang sebenarnya Kenyir sebagai geopark di peringkat sebuah tasik buatan kini sudah kebangsaan dan juga global. menjadi seperti tasik asli atau tasik Bagi menjadikan Tasik Kenyir semula jadi. Banyak khazanah yang sebagai sebuah geopark, ia perlu terdapat di Tasik Kenyir ini. mempunyai biodiversiti, geologi, Kepelbagaian biologi, warisan dan komuniti, Tasik Kenyir YBhg. Profesor Emeritus Dr. Faizah Sharoum sumber akuatik, ekopelancongan, telah lengkap memiliki kesemua sebagai Pengarah IPK. sosioekonomi dan warisan budaya syarat tersebut. maklumat kajian tersebut. Di sinilah, komuniti setempat memberi banyak Tasik Kenyir mempunyai IPK akan memainkan peranan, peluang menjalankan penyelidikan komuniti Orang Asli Semoq Beri, sebagai pusat pengurusan data untuk membantu IPK menjadi mempunyai biodiversiti sumber berkaitan penyelidikan di Tasik sebuah intitusi terunggul di negara akuatik, hutan, flora dan fauna. Kenyir. Seperti sekarang, felo kita. Tasik Kenyir boleh diterokai, penyelidik IPK, Prof. Madya Dr. banyak kajian berkenaan Tasik Gopalasami Reuben Clements Cukup Syarat Kenyir yang telah dilaksanakan atau lebih mesra dikenali sebagai oleh penyelidik-penyelidik dari Dr. Reuben sedang menjalankan Tasik Kenyir tempat tumpuan dalam dan luar negara, namun penyelidikan berkaitan haiwan liar di pelancong yang terkenal. Menjadi begitu tiada satu pun pusat data Tasik Kenyir. Dr. Reuben mendapat hasrat UMT, menjadikan Tasik yang mengumpulkan maklumat- dana USD1 juta daripada dana 16 Fokus

luar negara untuk melaksanakan Selain itu juga, IPK akan ekologi ikan yang kini menjalankan penyelidikan tersebut. Dr. Reuben meletakkan boya di beberapa penyelidikan berkaitan ikan kelah juga telah memasang 200 kamera di kawasan di Tasik Kenyir untuk di Tasik Kenyir. Dr. Samuel kini dalam kawasan hutan Tasik Kenyir memberi “online monitoring data” memantau habitat ikan kelah di bagi merekod aktiviti dan habitat kepada golongan penyelidik yang Sg. Tembat ekoran pembinaan haiwan besar di tasik tersebut. menjalankan aktiviti penyelidikan di empangan yang baharu. Dr. Samuel Pengarah IPK berhasrat untuk Tasik Kenyir ini. bimbang jika pembinaan empangan menyambung kamera tersebut ke IPK juga kini mempunyai tersebut akan mengganggu habitat Stesen Penyelidikan Kenyir supaya Profesor Dr. Mohd Tajudin Abdullah, ikan kelah di sungai tersebut. IPK pelancong dapat melihat aktiviti seorang zoologis terkenal negara juga mempunyai penyelidik seperti haiwan secara langsung melalui juga kini menjalankan penyelidikan Dr. Roslina Ismail, Pengerusi skrin komputer. Hasrat ini jika berkaitan haiwan liar di Tasik Kenyir. Program Penyelidikan Komuniti direalisasikan bakal menjadi satu Beliau kini merupakan Pengarah Pinggir Tasik dan Dr. Sh. Marzety daya tarikan baharu bagi pelancong Pusat Ekosistem Tasik Kenyir UMT. Adibah Al Sayed Mohamad, yang berkunjung ke Tasik Kenyir. Selain itu, IPK juga mempunyai Pengerusi Program Penyelidikan Dr. Samuel Edward Walton, pakar Komuniti Pesisiran Pantai. INFOKUS September 2014 17

Profesor Emeritus Dr. Faizah bersama sebahagian daripada staf IPK.

Mereka ternyata menyambut baik hasrat ini dan kertas ini akan dibawa ke peringkat geopark kebangsaan dan dua tahun kemudian ke geopark peringkat global. Untuk membuat penyediaan dossier IPK memerlukan maklumat terkini dan IPK akan membuat satu ekspedisi penyelidikan pada bulan September tahun ini.

Penyelidikan di Tasik Kenyir

Menurut Profesor Emeritus Dr. Faizah, sebenarnya ramai penyelidik dari seluruh negara dan juga dunia datang menjalankan aktiviti penyelidikan di Tasik Kenyir. Penyelidik muda UMT yang menjalankan aktiviti penyelidikan di Tasik Kenyir. Malangnya, tiada data yang merekodkan jumlah penyelidikan menjadikan Kenyir Geopark. Hasrat tersebut. Sebab inilah IPK akan Usaha IPK menjadikan Kenyir Geopark ini memainkan fungsi utama di masa juga mendapat respons baik dalam hadapan. IPK juga merupakan aspirasi dari kalangan penduduk kampung dan Selain mendapat tapak UMT dalam memenuhi iltizam juga masyarakat Orang Asli di pembinaan stesen penyelidikan kerajaan Negeri Terengganu untuk sekitar Tasik Kenyir. Mereka juga di Tasik Kenyir, UMT juga turut menjadikan Tasik Kenyir sebagai mahu lihat Tasik Kenyir membangun mendapat dana penyelidikan satu destinasi pelancongan dan seterusnya mewujudkan sebanyak RM500,000.00 oleh berasaskan alam semula jadi yang peluang ekonomi yang lebih baik kerajaan Negeri Terengganu untuk terkenal di rantau ini. IPK sekarang kepada mereka. Jika hasrat Kenyir menjalankan kajian pembiakan ikan sedang berusaha untuk menjadikan Geopark direalisasikan, masyarakat kelah dan RM500,000.00 lagi dana Tasik Kenyir sebagai sebuah Orang Asli akan berpeluang menjual untuk projek ternakan mutiara air Geopark. produk kraftangan yang mereka tawar. Menurut Profesor Emeritus hasilkan kepada para pelancong. Sehingga kini, penyelidik Dr. Faizah, UMT kini telah Sehingga kini, usaha UMT telah menjalankan aktiviti menganjurkan tiga bengkel dengan merealisasikan hasrat ini berjalan penyelidikan mutiara air tawar di menjemput pihak KETENGAH, lancar. Naib Canselor UMT, Profesor Tasik Kenyir dengan pembiayaan Tenaga Nasional Berhad (TNB), Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo oleh Kementerian Pendidikan Jabatan Perhutanan, Jabatan telah membentangkan kertas Malaysia dan Kerajaan Negeri Perikanan, Jabatan Orang Asli dan cadangan kepada Menteri Besar Terengganu. Pejabat Daerah Hulu Terengganu Terengganu, KETENGAH dan juga bagi merealisasikan hasrat barisan Exco Negeri Terengganu. 18 Fokus

Serahan Tabung Sumbangan Kemanusiaan Gaza Isi Sambutan Hari Raya UMT oleh: Fauzayani Ibrahim | Pejabat Pendaftar

niversiti Malaysia Terengganu (UMT) meneruskan tradisi Umenyambut kehadiran bulan Syawal dengan penganjuran Majlis Sambutan Hari Raya Aidilfitri UMT kali ini pada 17 Ogos 2014 bersamaan 21 Syawal 1435H bertempat di Dewan Sultan Mizan, UMT. Penganjuran majlis sambutan ini memberi peluang kepada warga UMT untuk bersua muka dan saling bermaafan antara satu sama lain. Majlis diserikan dengan kehadiran Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim bin Komoo dan isteri, YBhg. Profesor Dato’ Dr. Norzaini binti Azman. Turut hadir ialah Timbalan-timbalan Naib Canselor UMT, Pegawai-pegawai Utama dan Pegawai-pegawai Kanan UMT. Majlis turut dihadiri oleh ahli Majlis Profesor Negara yang hadir ke UMT sempena Mesyuarat Pasukan Bertindak Kluster Sumber Asli dan Alam Sekitar. Di samping perasaan gembira dan kemeriahan menyambut Syawal, warga UMT tidak lupa meraikan golongan yang kurang bernasib baik. Dalam majlis ini, UMT telah menjemput seramai YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim bin Komoo menyampaikan sumbangan warga UMT 100 orang anak-anak yatim dari untuk Tabung Kemanusiaan Gaza kepada wakil Aqsa Syarif Kuala Terengganu, Tuan Hj. Sabri bin Mohd Yazid. INFOKUS September 2014 19

Salah seorang anak yatim gembira menerima sumbangan daripada warga UMT yang disampaikan oleh YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim bin Komoo sambil diperhatikan oleh Timbalan Pendaftar UMT, En. Wan Abdul Manan Wan Abdullah.

Kongsi kemeriahan hari raya bersama pelajar dari United Kingdorm. Antara wajah-wajah polos anak-anak yatim yang diraikan. komuniti sekitar kampus UMT Kemanusiaan Gaza dengan untuk menerima duit raya hasil melaksanakan kutipan sumbangan sumbangan ikhlas daripada warga daripada semua kakitangan. UMT. Penyerahan sumbangan telah Naib Canselor UMT dalam disempurnakan oleh Naib Canselor ucapannya turut melahirkan rasa UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ simpati di atas peristiwa penindasan Dr. Ibrahim bin Komoo kepada wakil serta serangan ketenteraan Israel Aqsa Syarif Kuala Terengganu, Tuan ke atas rakyat Palestin yang Hj. Sabri bin Mohd Yazid. berlaku sekarang ini sehingga Majlis sambutan Hari Raya mengakibatkan kehilangan Aidilfitri UMT turut dimeriahkan banyak nyawa rakyat awam serta dengan kehadiran warga UMT kemusnahan harta benda. Justeru termasuk staf dan pelajar warga itu, sebagai menzahirkan sokongan asing yang turut teruja merasai padu dalam mengecam tindakan kelazatan ketupat, rendang dan juga yang tidak berperikemanusiaan ini, lemang. UMT turut melancarkan Tabung Sate dan nasi impit antara hidangan yang menjadi tumpuan. Akademik 20 & Pengantarabangsaan Tawaran Kerjasama Penyelidikan dengan Universiti di Perancis oleh: Munira Iskandar | Pejabat Jaringan Antarabangsa

unjungan delegasi dari MFUC berhasrat untuk Asie pula adalah untuk penyelidikan Malaysia France University membina hubungan kerjasama dalam bidang teknologi maklumat KCentre (MFUC) pada 31 dalam bidang penyelidikan antara dan sains komunikasi dengan Mac yang lalu membuahkan UMT dan institusi pendidikan penekanan kepada impak sosial. tawaran kerjasama penyelidikan. tinggi di Perancis. Perancis yang Manakala geran EU Program Delegasi yang terdiri daripada merupakan ahli European Union Horizon 2020 pula menjangkau empat orang ini termasuk Pengarah (EU) mempunyai banyak geran RM363 bilion untuk 7 tahun. MFUC (Malaysia), Datuk Seri penyelidikan yang juga boleh Selain itu mereka juga Dr. Md. Zabid, Pengarah MFUC dimanfaatkan oleh para penyelidik menawarkan program kerjasama (Perancis), Penolong Pengarah Malaysia yang mempunyai PhD antara universiti di Perancis MFUC (Perancis), Dr. Maxime hubungan kerjasama dengan dan universiti di Malaysia. Feraille, Morgane Iat, dan Penolong penyelidik di Perancis. Antara geran Permohonan projek ini adalah Pengarah MFUC (Malaysia), Cik yang ditawarkan ialah BIO-Asie, antara bulan September hingga Yananorfariza Yahya. STIC-Asie, dan EU Program Horizon Oktober. Geran yang ditawarkan MFUC merupakan badan 2020. bernilai RM2795.00 sebulan. Selain kerajaan yang beroperasi di Geran Bio-Asie dan Stic- itu terdapat satu lagi program yang Kuala Lumpur yang mempunyai Asie yang bakal ditawarkan pada ditawarkan untuk kerjasama PhD hubungan yang erat dengan semester kedua 2014 bernilai yang dipanggil Program Eiffel yang Kementerian Pendidikan Malaysia. antara RM92,000.00 hingga mana program ini menjurus kepada Peranannya ialah sebagai penasihat RM160,000.00 untuk dua tahun. kerjasama dalam bidang sains yang menghubungkan universiti- BIO-Asie ditawarkan untuk tulen, ekonomi dan pengurusan, universiti yang berada di Malaysia penyelidikan dalam bidang biologi, undang-undang dan sains politik. dan Perancis terutamanya yang ekologi, perlindungan ekosistem, Tarikh tamat permohonannya adalah melibatkan pelajar dan juga sumber asli, farmakologi, kosmetik, pada bulan Januari 2015. Gerannya penyelidik. nutrisi, agronomi dan tenaga adalah sebanyak RM6,360.00 keterbaharuan. Manakala STIC- sebulan. INFOKUS September 2014 21

Semasa kunjungan di UMT, delegasi dari MFUC telah disambut oleh Timbalan Naib Canselor (Akademik dan Antarabangsa), Profesor Dr. Noor Azhar Mohamed Shazili, yang mempengerusikan perbincangan mengenai hubungan kerjasama yang akan diadakan. Profesor Dr. Noor Azhar juga turut membentangkan sedikit pengenalan mengenai UMT terutamanya dari segi pusat pengajian, institut dan stesen penyelidikan luar kampus UMT. Perbincangan yang diadakan di Bilik e-Persidangan Pusat Pengurusan Teknologi Maklumat ini telah dihadiri oleh dekan-dekan pusat pengajian dan juga pengarah- pengarah institut. Delegasi juga turut mengadakan kunjungan hormat ke Pejabat Naib Canselor dan mengadakan perbincangan santai dengan Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo. Setelah itu delegasi turut dibawa untuk melawat makmal-makmal di tiga buah institut iaitu Institut Oseanografi dan Sains Sekitaran (INOS), Institut Bioteknologi Marin (IMB) dan Institut Akuakultur Tropika (AKUATROP). 22

2 Jun 2014-Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo bersama wakil-wakil media yang menyertai Pelayaran Saintifik Laut China Selatan.

18 Jun 2014-Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo mengiringi YBhg. Tun Abdullah Hj. Ahmad Badawi dan Tun Jeanne Abdullah semasa mengadakan sesi lawatan di Setiu wetland selepas menghadiri National Seminar On Heath Ecosystem 2014 di kampus UMT.

20 Julai 2014- Tuan Pendaftar UMT, En. Mohd Nor Shokri Hj. Abd. Rahman menyampaikan sumbangan makanan asas kepada golongan tidak berkemampuan dalam kalangan komuniti setempat di sekitar kampus UMT yang disumbangkan oleh kakitangan UMT sempena program Fastabiqul Khairat 2014.

21 Ogos 2014-Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo melekatkan bendera Jalur Gemilang pada kenderaan staf UMT sempena pelancaran Sambutan Bulan Kemerdekaan UMT di laluan masuk pintu utama ke kampus UMT. 25 Mei 2014- Pelajar-pelajar yang menang Anugerah Ikon Siswa 2014. INFOKUS September 2014 23

2 Jun 2014-Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo bersama wakil-wakil media yang menyertai Pelayaran Saintifik Laut China Selatan.

20 Julai 2014- Tuan Pendaftar UMT, En. Mohd Nor Shokri Hj. Abd. 21 Ogos 2014-Tuan Pendaftar UMT, En. Mohd Nor Shokri Abd Rahman (paling kanan) Rahman menyampaikan sumbangan makanan asas kepada golongan tidak dan Pengarah Pusat Pembangunan dan Harta UMT, Tn. Ir. Hj. Mohd Zaideen Yusoff berkemampuan dalam kalangan komuniti setempat di sekitar kampus UMT (dua dari kanan) bersama sebahagian pegawai-pegawai UMT sempena pelancaran yang disumbangkan oleh kakitangan UMT sempena program Fastabiqul Sambutan Bulan Kemerdekaan UMT dan pengagihan bendera di hadapan pintu utama Khairat 2014. UMT.

25 Mei 2014- Pelajar-pelajar yang menang Anugerah Ikon Siswa 2014. 2 Jun 2014- Ketua Program Penyelidikan Proses Persekitaran Marin (Mep), Prof. Madya Dr. Suhaimi Suratman menunjukkan hasil sampel laut kepada Dato’ Naib Canselor dan penyelidik lain. Akademik 24 & Pengantarabangsaan

Kejayaan Let’s Talk & Let’s Go Global Melebarkan Penguasaan Bahasa Inggeris dalam Kalangan Pelajar Sekolah

oleh: Prof. Madya Dr. Noraien Mansor Hassan Basri Sedek Penerbit UMT Muhammad Harif Nazrin Mohd Hashimi

ajlis Penutupan Program Perdana Let’s Talk and Let’s MGo Global: Memperkasa Komunikasi Bahasa Inggeris telah berlangsung dengan jayanya pada 1 Mac 2014 bertempat di Dewan Sultan Mizan, Universiti Malaysia Terengganu (UMT) yang telah disempurnakan oleh YB Dato’ Seri Idris bin Jusoh, Menteri Pendidikan II. Majlis ini bertujuan memberi penghargaan kepada pelajar- pelajar dari sekolah di sekitar Kuala Terengganu yang terlibat dalam program transformasi ilmu Universiti Malaysia Terengganu. Program ini merupakan cetusan idea Prof. Madya Dr. Noraien Mansor yang merupakan pensyarah bahasa Inggeris merangkap YB Menteri Pendidikan II, Dato’ Seri Idris bin Jusoh berucap di Majlis Penutup. Pengarah Penerbit UMT. Program ini dirancang bagi menyahut Pendidikan Malaysia, Jabatan kelangsungan idea YB Dato’ Seri Pendidikan Negeri Terengganu dan Idris bin Jusoh yang mencadangkan RTM Terengganu. Pelaksanaan agar program transformasi ilmu program ini telah menjadikan UMT antara universiti dan sekolah sebagai universiti perintis kepada direalisasikan bagi memperkasa program tanggungjawab sosial kemahiran berkomunikasi komunikasi bahasa Inggeris kepada menggunakan bahasa Inggeris. 260 orang pelajar daripada 13 buah UMT amat berterima kasih sekolah di sekitar daerah Kuala kepada Kementerian Pendidikan Terengganu. Malaysia kerana memberi ruang Majlis penutupan program dan kepercayaan dalam usaha ini diserikan lagi dengan upacara melaksanakan tanggungjawab pelancaran buku Let’s Talk & Let’s universiti kepada komuniti. Go Global yang terhasil rentetan YB Menteri Pendidikan II, melancarkan buku Let’s Talk and Let’s Go Global Let’s Talk and Let’s Go Global. daripada Program Perdana adalah program anjuran UMT Let’s Talk and Let’s Go Global: dengan kerjasama Kementerian Memperkasa Komunikasi Bahasa Inggeris. Buku ini adalah hasil INFOKUS September 2014 25

Prof. Madya Dr. Noraien Mansor pengasas Program Let’s Talk and Let’s Go Global. tulisan Prof. Madya Dr. Noraien Mansor bersama lima lagi penulis yang juga tenaga pengajar dalam program ini. Di samping itu, pengiktirafan juga diberikan kepada pelajar yang berjaya menempah tempat dalam beberapa kategori yang dipertandingkan, iaitu: •• Pemenang Pertandingan Drama •• Pelajar Paling Aktif di Facebook •• Pelajar Paling Aktif di Let’s Talk Terengganu FM •• Sekolah Paling Aktif di Let’s Talk Terengganu FM

•• Pelajar Terbaik Keseluruhan Naib Canselor UMT, YBhg. Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo menyerahkan •• Sekolah Terbaik Keseluruhan cenderamata plak program kepada YB Menteri Pendidikan II sebagai tanda kenang-kenangan.

Kejayaan Program pengenalan kepada portal Let’s Malah, pelajar diberi galakan untuk Talk and Let’s Go Global, e-mel, mengamalkan sikap bekerjasama Let’s Talk and Let’s Go Global Facebook dan video. Di samping dalam aktiviti berkumpulan adalah sebuah program yang itu, pelajar turut berpeluang setiap kali mengikuti sesi tutorial. menumpukan pelbagai medium berkomunikasi secara langsung Di samping itu, pelajar diberi pembelajaran dan pengajaran yang ke udara bersama Prof. Madya Dr. galakan untuk berfikiran global bermatlamat untuk memperkasa Noraien Mansor menerusi program melalui aktiviti pembelajaran penguasaan bahasa Inggeris dalam Let’s Talk Terengganu FM pada dan pengajaran. Mereka turut kalangan pelajar. Keberkesanannya setiap hari Sabtu. Terbukti program berpeluang berkomunikasi dapat dilihat berdasarkan sebegini mendapat sambutan dengan pelajar antarabangsa UMT penerimaan positif dalam kalangan berdasarkan jumlah panggilan menggunakan bahasa Inggeris. pelajar yang telah memaparkan yang diterima sebanyak 90% dan Jelas bahawa program ini bukan minat mendalam terhadap program secara langsung berhasil membina sekadar meningkatkan keupayaan ini. Medium yang digunakan keyakinan dalam diri pelajar untuk berkomunikasi dalam bahasa berhasil menarik minat pelajar untuk berkomunikasi dalam bahasa Inggeris malah turut menyentuh terus mengikuti program bermanfaat Inggeris. kemahiran insaniah pelajar. ini. Melalui program ini, kaedah lisan Program Let’s Talk and Let’s Pada 21 Disember 2013, pelajar digunakan untuk meningkatkan Go Global bukan sekadar membina yang mengikuti program ini telah keupayaan pelajar berkomunikasi keyakinan untuk berkomunikasi berjaya mempersembahkan sebuah dalam bahasa Inggeris. Media dalam bahasa Inggeris, bahkan drama bahasa Inggeris di hadapan sosial juga digunakan dalam usaha turut menyemai nilai-nilai murni, pengetua, guru-guru dan ibu bapa. menjayakan program ini seperti perpaduan, dan patriotisme. Persembahan drama ini menjadi Akademik 26 & Pengantarabangsaan

Sebahagian tetamu dan pelajar yang terlibat sebagai peserta program Let’s Talk and Let’s Go Global. pelajar yang mengikuti program ini didapati berjaya meningkatkan keupayaan diri dalam beberapa perkara iaitu: •• Memiliki keberanian dan kemampuan untuk bertutur. •• Mempunyai daya kreativiti dan daya mengkritik. •• Sikap bekerjasama yang utuh. •• Sikap positif ketika berinteraksi. •• Mengeratkan dan melebarkan jaringan kerjasama. •• Pendedahan pendekatan proses pembelajaran yang unik dan Muka hadapan buku Let’s Talk & Let’s Go Global menarik. Kejayaan yang dilakar melalui program Let’s Talk and Let’s Go Global berhasil meningkatkan prestij UMT sebagai perintis kepada program tanggungjawab sosial. Program ini mampu menjadi program perintis yang memberi beberapa aspek yang dititikberatkan peluang kepada pelajar mengasah indikator dalam membuktikan termasuklah kandungan, kefasihan, berlaku peningkatan keyakinan kemahiran berkomunikasi dalam penyampaian, ketepatan bahasa bahasa Inggeris di samping pelajar berdialog dengan lancar dan jumlah ayat yang dituturkan dalam bahasa Inggeris di samping mewujudkan jalinan mesra antara mereka. Keputusan yang diperoleh sekolah dan universiti. Oleh itu, mengetengahkan daya kreativiti menunjukkan berlakunya yang tinggi. Universiti Malaysia Terengganu peningkatan yang amat positif menaruh harapan tinggi agar Bagi mengenal pasti tahap berdasarkan data ujian pra dan Kementerian Pendidikan Malaysia pencapaian pelajar, ujian pra dan pasca sepanjang enam bulan memberi ruang dan peluang agar pasca diadakan. Ujian ini telah program ini berlangsung. penganjuran program transformasi memperincikan tahap kemampuan Program Let’s Talk and Let’s Go ilmu dapat diteruskan hingga ke peserta dari segi pertuturan Global memperlihatkan impak yang tahap nasional dan antarabangsa. dan pembinaan ayat. Terdapat positif dalam diri pelajar. Pelajar- INFOKUS September 2014 27

Perkongsian Ilmu bersama Nelayan Jaya Kebangsaan oleh: Roshahrul Affenddeey Mahadi Pusat Jaringan Penyelidikan ECER

esi Bersama Nelayan Jaya Kebangsaan ialah program Sperkongsian kejayaan bersama tokoh nelayan kebangsaan 2013. Melalui program ini peserta didedahkan dengan isu dan cabaran sebenar yang dihadapi oleh seorang nelayan berjaya. Melalui perkongsian ini peserta dapat meningkatkan motivasi dan mengubah persepsi nelayan sebagai salah satu kerjaya yang Sesi penggambaran sebagai tanda kenangan bersama tetamu jemputan. menguntungkan. Selain itu juga, pendedahan berkaitan kepentingan pengurusan sumber marin mapan juga dititikberatkan bagi menjamin kelestarian biodiversiti untuk generasi pada masa akan datang. Program Sesi Bersama Nelayan Jaya Kebangsaan telah dilaksanakan pada 10 Jun 2014 di Auditorium, Pusat Pembelajaran Digital Sultanah Nur Zahirah, YBhg. Prof. Madya Dr. Muhammad Universiti Malaysia Terengganu Ikhwanuddin Abdullah menerangkan berkenaan kepentingan pengurusan sumber bersempena minggu World Ocean mapan. Week (WOW) 2014 yang telah Sesi soal jawab daripada peserta program. disambut seluruh negara. Program Setiu dan kini menetap di Kuantan, ini telah disertai seramai 130 orang Pahang sebagai seorang nelayan terdiri daripada nelayan di sekitar yang berjaya. Manakala YBhg. Prof. negeri Terengganu, kakitangan Madya Dr. Muhammad Ikhwanuddin UMT dan kakitangan dari Jabatan Abdullah merupakan pakar yang Perikanan Negeri Terengganu. tidak asing lagi dari UMT. Program anjuran Pusat Jaringan Impak dari program ini adalah Penyelidikan ECER (PJP ECER) UMT menjadi medium pemindahan ini telah dihadiri oleh Yang Mulia ilmu kepada komuniti melalui Tengku Adenan Tengku Husin dan program perkongsian pengalaman YBhg. Prof. Madya Dr. Muhammad dan kesedaran tentang kepentingan Ikhwanuddin Abdullah sebagai memelihara dan memulihara tetamu jemputan khas program. lautan dan ekosistemnya demi Yang Mulia Tengku Adenan Tengku mengekalkan kemapanan untuk Husin merupakan penerima generasi pada masa yang akan Tokoh Nelayan Kebangsaan 2007 dan 2013, anugerah Nelayan Jaya Kebangsaan datang. Yang Mulia Tengku Adenan Tengku Husin sudi pada tahun 2007 dan 2013. Beliau berkongsi pengalaman bersama peserta. merupakan anak jati nelayan dari Akademik 28 & Pengantarabangsaan

Kunjungan Naib Canselor ke Australia oleh: Munira Iskandar | Canselori

ada 13 hingga 19 April yang lalu, YBhg. Profesor Emeritus PDato’ Dr. Ibrahim Komoo telah mengadakan lawatan rasmi ke Australia. Beliau diiringi oleh Dekan Pusat Pengajian Sains Marin dan Sekitaran, Profesor Dr. Zulfigar bin Yassin, Felo Penyelidik Utama, Profesor Dato’ Dr. Norzaini Azman dan Penolong Pendaftar Pusat Pengurusan Bakat Akademik, Puan Norizan Ismail. Pada 13 April 2014, YBhg. Dato’ telah menghadiri perjumpaan bersama staf cuti belajar di Brisbane. Manakala pada 18 April pula perjumpaan Naib Canselor bersama staf cuti belajar turut diadakan di Perth. Antara amanat yang disampaikan oleh YBhg. Dato’ Pertukaran dokumen MoU. ialah permulaan kerjaya seorang penyelidikan dalam bidang ekologi Cook University. pegawai cuti pelajar perlu bermula batu karang, perubahan iklim, Pada 17 April 2014, UMT pada masa sekarang dan peluang keasidan lautan dan batu karang telah menandatangani Perjanjian cuti belajar perlu digunakan untuk serta kemampanan perikanan. Persefahaman (MoU) dengan memperluaskan jaringan kerjasama. Selain itu turut dibincangkan University of Western Australia Beliau turut menekankan nilai-nilai berkenaan bidang akademik (UWA), Perth. Perjanjian itu telah teras yang perlu ada dalam diri yang bersesuaian untuk program ditandatangani oleh Dato’ Naib seorang ahli akademik. pertukaran pelajar, kunjungan Canselor dan Winthrop Professor Pada 14 April, satu mesyuarat profesor pelawat, kepakaran yang Peter Davies, Pro Naib Canselor diadakan antara UMT dengan boleh dikongsi bersama untuk (Penyelidikan) University of Western James Cook University (JCU), pembangunan universiti dan Australia. Tujuan MoU ini diadakan Townsville untuk mengukuhkan kepakaran untuk membina polisi adalah untuk mengukuhkan lagi hubungan kerjasama dalam yang lebih mantap dalam bidang hubungan kerjasama antara bidang penyelidikan. Antara perkara kelautan. Mesyuarat ini dihadiri oleh kedua-dua universiti, mewujudkan yang dibincangkan ialah kerjasama enam orang wakil daripada James kerjasama dalam bidang INFOKUS September 2014 29

Delegasi UMT melawat Rock and Mineral Gallery. Delegasi UMT mendengar penerangan pekerja Great Barrier Reef Marine Park.

Perbincangan delegasi UMT dengan pihak James Cook University (JCU). penyelidikan yang berpotensi dan Hasil daripada penganjuran dan berkongsi maklumat dengan bertukar kepakaran dalam bidang lawatan ini, Pihak Pengurusan UMT pihak James Cook University (JCU) berkaitan. telah dapat menyampaikan amanat dan University of Western Australia Antara aktiviti lain yang turut dan meningkatkan komitmen staf (UWA) bagi mewujudkan kerjasama diadakan sepanjang kunjungan ini cuti belajar untuk meneruskan serta mengukuhkan hubungan ialah Majlis Makan Malam bersama pengajian dengan lebih lancar terutamanya dalam bidang Wakil Konsul Jeneral Malaysia; dan telah dapat berkongsi luahan marin dan kelautan di samping lawatan ke Rock and Mineral hati, berkongsi pengalaman dan mengukuhkan lagi hubungan Gallery, JCU; Great Barrier Reef berkongsi pendapat dengan persefahaman antara universiti Marine Park dan Hidden Valley Solar staf cuti belajar. Selain itu, pihak melalui perjanjian persefahaman Cabin. Pengurusan UMT dapat berbincang yang telah ditandatangani. 30 Penyelidikan & Inovasi Inovasi dan Keusahawanan Pengalaman di Innovation Academy

oleh: Dr. Mohd Shaari Abd Rahman | Pusat Pembangunan Alumni dan Keusahawanan (CADE)

enulis berpeluang mengikuti program Postgraduate PTraining in Innovation and Entrepreneurship selama tiga minggu bermula 18 Mac 2014 hingga 4 April 2014 bertempat di Innovation Academy, Trinity College Dublin, Ireland. Pengalaman tiga minggu tersebut sedikit sebanyak dapat memberikan pendedahan baharu bagaimana TCD melaksanakan strategi mereka bagi menggalakkan inovasi, kreativiti dan keusahawanan dalam kalangan pelajar pasca ijazah mereka. Sebagai sebuah universiti yang berada di tengah-tengah pusat Peserta bersama Provost & President Trinity College Dublin-Dr. Patrick Prendergast. Majlis bandar Dublin, mereka mempunyai santai di rumah rasmi Provost & President dalam kampus TCD. desakan untuk menarik minat, bagaimana mereka berkolaborasi menceritakan bidang kajian masing- memupuk minat bakat-bakat yang dengan beberapa universiti di masing dengan jelas dan mudah ada untuk bersama menjadikan Ireland (Trinity College Dublin, difahami dalam tempoh 2-3 minit. idea sebagai suatu kerjaya yang University College Dublin dan Mereka peroleh kemahiran ini dalam lestari sifatnya. Inisiatif inovasi dan Queen’s University Belfast) dan salah satu modul yang mewajibkan keusahawanan ini telah dijadikan juga sumber kewangan yang mereka menyediakan video kreatif agenda utama universiti tersebut diberikan oleh kerajaan Ireland yang menceritakan penyelidikan yang mana melibatkan semua pusat untuk Innovation Academy ini. mereka. Keupayaan pelajar ini pengajian dan institut penyelidikan Asasnya, pelajar yang mendapat untuk berfikir menjangkaui bidang, mereka. mendaftar pengajian PhD, mereka berkomunikasi merentasi sempadan Pengisian program tiga layak untuk memohon mengikut disiplin dan mampu mengeksploitasi minggu telah direka bentuk secara program persijilan tambahan kajian mereka untuk kebaikan khusus kepada kami (20 Wakil ini, Postgraduate Certificate in komuniti adalah antara perkara IPTA yang terlibat dengan aktiviti Innovation & Entrepreneurship boleh dibanggakan. keusahawanan pelajar di institusi secara percuma. Kemahiran Menyentuh tentang bagaimana masing-masing) yang meliputi tambahan yang diberikan kepada akademi ini beroperasi, ianya dibina beberapa modul iaitu; Creative pelajar-pelajar ini amat memberikan dalam persekitaran yang berbeza. Thinking & Innovation, Venture kesan yang mendalam kepada Mungkin terdapat beberapa Planning dan Innovation Project. pelajar. Kami juga berkesempatan persamaan dengan apa yang Kolaborasi untuk ditemukan kepada wakil berlaku di Malaysia juga. Innovation pelajar yang mengikuti program Academy menggunakan strategi tersebut. Walaupun pertemuan Pembelajaran dan Pengajaran Apa yang dapat diperhatikan, diadakan dalam tempoh yang seperti projects, facilitation by kebanyakan modul yang dibina singkat, namun kami dapat rasakan staff, reflection, guest speakers, mempunyai banyak kesamaan pengalaman yang berbeza dan video work, brainstorming, team dengan perkara-perkara yang terkesan dengan cara pelajar-pelajar work, individual work yang akhirnya pernah dilaksanakan di institusi ini berkongsi pengalaman mereka. berhasrat untuk mencapai beberapa pengajian tinggi di negara kita. Suatu yang menarik yang penghasilan (Learning Outcomes) Mungkin keunikan yang ada pada dikongsikan oleh mereka adalah termasuklah; Creative Thinking, Innovation Academy ini ialah bagaimana mereka dapat Crossi-disciplinary working, INFOKUS September 2014 31

Wajah ceria selesai melawat Google HQ Dublin di luar pintu masuk. (Kamera tidak dibenarkan dalam premis mereka).

Peserta bersama Penyelidik dari Market Research Centre, Enterprise Ireland. Vaughn dan Owen Wilson untuk merasai suasana tersebut). Pitching research to funding bodies, tempat yang kami lawati sangat Pengalaman tiga minggu Handling differences and conflict, berbeza berbanding dengan mengikuti program tersebut di Linking to practice, Confidence in susun atur pejabat-pejabat di Innovation Academy, Dublin Ireland application and Advice from industry kebanyakan tempat yang pernah telah memberikan banyak panduan experts. dilawati di Malaysia. Malah, bagaimana pendekatan yang universiti seharusnya mampu untuk bakal diambil oleh semua peserta Lawatan mewujudkan suasana sebegitu untuk dibawa kepada kebaikan sama ada di pusat pengajian, sistem pendidikan di Malaysia Kami juga berpeluang untuk perpustakaan, makmal, pusat khususnya dalam pendidikan melawat beberapa institusi yang pembelajaran kendiri begitu juga keusahawanan. Pihak kementerian bekerjasama dengan Innovation pejabat pentadbiran. Misalnya, melalui usaha oleh pihak Penolong Academy dalam penganjuran SAP mempunyai ruang kerja yang Naib Canselor (Keusahawanan) program mereka seperti Enterprise sangat luas tanpa disekat dengan UiTM, Profesor Dr. Haji Razmi Ireland, SAP, Google, Citi Innovation bilik-bilik, hanya mempunyai papan Chik sememangnya meletakkan Lab Dublin bagi mendapatkan atau dinding pelbagai guna yang harapan kepada kumpulan 20 orang sedikit pengalaman bagaimana boleh digerakkan. Dinding ini juga peserta ini untuk menggerakkan program kerjasama mereka berlaku. merupakan tempat segala idea suatu usaha peringkat kebangsaan Pelajar yang mengikuti program di kreatif dicatatkan dan dibincangkan berkait dengan inovasi dan Innovation Academy mempunyai oleh kumpulan-kumpulan kecil keusahawanan ini. Buat masa tugasan-tugasan tertentu dengan sesuatu projek. Dinding dalam ini, gerakan penubuhan akademi penglibatan dari institusi berkaitan. bangunan dicat dengan cat inovasi telah dibincang dan Pegawai terlibat dari institusi akan khas yang boleh dipadamkan dibentangkan di UiTM yang bakal memantau perkembangan pelajar setelah diconteng bagi tujuan mengetuai usaha ini supaya dapat sepanjang tempoh mereka berada perbincangan. Lawatan ke Google direalisasikan. Namun, ia tidak di tempat mereka. Refleksi kepada juga memberikan gambaran bahawa menghalang pihak IPTA lain untuk lawatan tersebut, adalah penting kreativiti dan inovasi boleh berlaku turut berusaha menterjemah konsep untuk kita wujudkan suasana dengan pesat dalam suasana yang digunakan di Innovation yang kondusif demi mewujudkan pejabat yang tidak tradisional Academy Dublin supaya turut inovasi dan kreativiti dalam suatu (Pembaca mungkin boleh menonton dapat dimanfaatkan di IPT masing- kerja. Suasana kerja di beberapa filemThe Internship lakonan Vince masing. 32 Penyelidikan & Inovasi

Teknologi Nano UMT Bangunkan Industri Stevia dan Kelulut oleh: Prof. Madya Dr. Shamsul Bahri Abd Razak, Prof. Madya. Abdullah Md Zain, Prof. Dr. Joseph A. Resnick, Dr. Fauziah Tufail Ahmad dan Noor Zuliana Mohd Nor Pusat Pengajian Sains dan Teknologi Makanan

enaikan harga gula selalunya daripada itu, ekstrak dari pokok mengelaskan stevia sebagai dietary disambut dengan rungutan stevia juga mula muncul di pasaran supplement dan bahan tambah Koleh orang ramai kerana sebagai pemanis semula jadi. makanan (European Commision ianya merupakan sebahagian bahan 2011). Kandungan mineral dan keperluan utama dalam kehidupan Pemanis Semula Jadi antioksidan yang tinggi iaitu harian. Seperti dijangkakan, polyphenol turut menyumbang masalah kekurangan bekalan Stevia merupakan sejenis tumbuhan kepada sifat stevia sebagai herba gula di pasaran akan berlaku yang agak baharu di Malaysia semula jadi. Tumbuhan ini mula selain pembelian panik oleh walaupun ia sudah lama digunakan terkenal di negara kita apabila ia pengguna. Berikutan itu, kerajaan di sesetengah negara sebagai mula digunakan sebagai pemanis mengambil pelbagai langkah bagi bahan pemanis asli. Ekstrak gantian gula tanpa kalori yang mengatasi kekalutan tersebut di pemanis stevia telah terbukti sesuai diambil oleh pesakit samping menyarankan orang ramai mempunyai pemanis semula jadi. yang menghidap kencing manis. mengurangkan jumlah pengambilan Nama saintifik stevia ialahstevia Pemanis tiruan tanpa kalori seperti gula. Ini ditambah lagi dengan rebaudiana dan ia berasal dari aspartam dan saccharin dilaporkan peningkatan jumlah pesakit diabetes Paraguay di Amerika Selatan. mempunyai sifat karsinogen jika dan darah tinggi setiap tahun Ekstrak ini telah lama digunakan digunakan berlebihan dalam masa terutamanya di Malaysia yang selalu oleh masyarakat Asli Red Indian jangka panjang. Di antara kebaikan dikaitkan dengan pengambilan gula Guarani sebagai pemanis dan juga dan khasiat stevia yang pernah yang tidak terkawal dan berlebihan. sebagai ubat-ubatan. dihebahkan sehingga kini ialah: Pada masa ini beberapa bahan Selain sebagai pemanis, pengganti gula seperti madu dan stevia juga digunakan sebagai •• Sebagai pemanis semula jadi gula tiruan mula diperkenalkan dan herba yang berperisa pahit untuk •• Menurunkan kadar gula dalam berada di pasaran. Madu dan gula merawat pelbagai penyakit. Hal darah tiruan adalah yang paling popular ini turut diakui oleh USFDA dan sebagai pemanis gantian. Selain European Commision yang telah •• Melawaskan kencing INFOKUS September 2014 33

stevia sebagai perisa makanan dan pemanis semula jadi, malah menjadi perisa makanan diluluskan sejak 20 tahun lalu. Penduduk Jepun dikatakan kumpulan pengguna terbesar menggunakan stevia bagi tujuan memaniskan hampir semua produk makanan termasuk jeruk, minuman ringan dan coklat.

Potensi stevia

Di dalam senario sekarang, stevia masih tidak sesuai dijadikan tanaman komersial pengganti gula kerana nilai ekonominya kurang berbanding tanaman lain. Ini adalah kerana harganya yang ditawarkan adalah masih rendah, selain kualitinya yang masih tidak setanding dengan stevia yang dikeluarkan di negara empat musim. Lebih baik jika tanaman berkenaan diusahakan untuk tujuan pemasaran bahan herba atau pengisian sebagai Kumpulan penyelidik dari UMT bersama wakil-wakil NGO di tapak penyelidikan stevia di Setiu bahan tambahan dalam makanan (kotak di tengah-tengah di antara stevia adalah salah satu sarang kelulut). dan minuman kesihatan terutama mereka yang mempunyai penyakit •• Menurunkan tekanan darah Sifat pokok stevia ialah kencing manis, darah tinggi dan obesiti. •• Membunuh bakteria berbentuk renek berdaun bujur, batangnya lembut, bunga halus Mengikut kajian yang telah •• Membunuh kulat dan gerutu. Stevia mengandungi dilakukan oleh MARDI, hanya lima •• Membunuh virus lapan kumpulan pemanis glycoside. varieti iaitu MSR007, MSR012, Dua komponen utama pemanis MSR024, MSR028 dan MSR029 •• Mengurangkan keradangan glycoside iaitu steviosid dan daripada 100 varieti stevia saja yang •• Alat bantu untuk menurunkan rebaudiosid mampu memberikan sesuai ditanam dengan keadaan berat badan kemanisan sehingga 300 kali cuaca dan persekitaran di negara ganda lebih daripada gula biasa. ini. Justeru itu, beberapa penyelidik Ada laporan mengatakan pokok Kedua-dua bahan pemanis itu dari UMT telah memulakan projek Stevia sesuai ditanam di Malaysia akan berkurangan jika tanaman penyelidikan dan pembangunan dan berpotensi menjadi salah satu berkenaan dituai lebih awal atau stevia dengan usaha sama dua tanaman komersial yang boleh jika ia mengeluarkan bunga. Di NGO iaitu Konsortium STEVIANAS- menguntungkan. Walaupun stevia Malaysia, pokok stevia akan SARDCom dan Koperasi Ummu telah agak lama diperkenalkan di berbunga awal kerana ianya Wahidah Terengganu Berhad – Malaysia iaitu pada tahun 70-an memerlukan lebih daripada 14 KUWAT bagi memberi lonjakan dan kajian mengenainya berterusan jam untuk menyekatnya daripada baharu kepada industri ini. Projek ini namun ia hanya mula mendapat berbunga. Oleh itu, untuk mendapat agak unik kerana ia akan dijalankan perhatian sejak lima tahun hasil tuaian yang banyak dan secara integrasi bersama lebah kebelakangan ini. Yang menariknya, kandungan gula yang tinggi, kelulut di samping menggunakan pada tahun 2008, Pentadbir tambahan masa cahaya perlu teknologi nano dengan Makanan dan Ubat-ubatan Amerika dilakukan dengan cahaya lampu bantuan saintis dari NASA bagi Syarikat (FDA) meluluskan stevia iaitu melebihi 14 jam. Di Malaysia, menghasilkan produk-produk hiliran sebagai bahan makanan yang cahaya matahari seharian paling dari stevia dan juga lebah kelulut. selamat dimakan dan dikategorikan maksimum ialah 12 jam sahaja. sebagai makanan tambahan dan Kini, berjuta-juta orang di herba bukannya pengganti gula. Brazil dan Jepun menggunakan 34 USR

UCTC Fakta UCTC • UCTC ditubuhkan pada 21 Membawa UMT November 2012 • Majlis Pelancaran UCTC@UMT diadakan pada 2 Mac 2014 • UMT adalah universiti yang ke-9 kepada Masyarakat mewujudkan UCTC • Laman web UCTC www.uctc.my oleh: Pusat Jaringan Penyelidikan ECER • PJP ECER merupakan Focal Point di UMT

PTA/S mempunyai peranan yang bukan kecil untuk Imembantu negara dalam proses transformasi terhadap komuniti. Sewajarnya tanggungjawab ini adalah seiring dengan proses mengejar kecemerlangan pendidikan graduan-graduan. Sehubungan dengan itu, NBOS- Strategi Lautan Biru Kebangsaan telah mengilhamkan Pusat Transformasi Komuniti Universiti (UCTC) pada 21 November 2012 untuk membawa kemudahan, sumber dan tenaga universiti untuk sama dinikmati oleh masyarakat. Melalui UCTC yang dibentuk di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM), pelbagai sumber universiti yang terdiri daripada para Majlis Pelancaran UCTC@UMT pada 2 Mac 2014 yang disempurnakan oleh Naib Canselor pelajar, tenaga pengajar, fasiliti di UMT,YBhg Profesor Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo. universiti dapat digerakkan bagi mentransformasikan masyarakat UCTC@UMT melalui Pusat untuk menggalakkan aktiviti setempat. Jaringan Penyelidikan ECER telah keusahawanan Keberadaan UCTC ini di setiap dilancarkan pada 2 Mac 2014 akan IPTA/S juga membawa satu misi •• Melibatkan pakar-pakar yang bertindak sebagai pusat sehenti yang jelas iaitu untuk menyediakan berkelayakan untuk mengajar dalam menyampaikan maklumat maklumat kepada komuniti kursus jangka pendek dan memberikan khidmat kepada dan pelawat pelbagai peringkat masyarakat. Dan antara inisiatif •• Membolehkan komuniti umur untuk menyertai program yang diletakkan di bawah UCTC@ tempatan untuk mengakses dan menggunakan fasiliti serta UMT adalah; kemudahan universiti kemudahan bagi meningkatkan •• Menggunakan infrastruktur •• Melibatkan pusat pengajian kualiti hidup. intelektual dan fizikal universiti dan pelajar dalam aktiviti INFOKUS September 2014 35

transformasi komuniti di bandar bagi tujuan tersebut. Program- •• Low cost dan luar bandar program yang dirancangkan ini •• Rapid execution •• Menjadi Focal Point di UMT bakal memberikan pulangan yang positif kepada komuniti yang •• High impact Melalui program ini juga, terdiri daripada pelbagai lapisan •• Sustainability Program pihak KPM telah memperuntukkan masyarakat. Maka diharapkan kewujudan sejumlah dana bagi memastikan Pihak KPM juga telah pusat dan program-program ini komuniti mendapat faedah dan menggariskan prinsip yang jelas dapat dimanfaatkan sebaik-baiknya kebaikan daripada penganjuran dalam memastikan program- dalam usaha semua pihak untuk program-program kepada program yang dirancangkan di membangun dan memajukan komuniti yang terlibat. Pada bawah dana UCTC beroleh hasil masyarakat setempat ke arah tahun 2014, UMT telah menerima yang memberangsangkan. Prinsip mencapai misi sebagai sebuah dana berjumlah RM260,000.00 yang dinyatakan adalah; negara maju dan berilmu.

Majlis Pelancaran UCTC peringkat kebangsaan yang dirasmikan oleh Menteri Pendidikan II, YB Dato’ Seri Idris bin Jusoh.

Antara produk UMT yang dibawa ke salah satu program UCTC di peringkat kebangsaan iaitu, Market UCTC. 36 Sorotan Peristiwa

UMT anjur World Oceans Week Komuniti setempat turut serta memberi sokongan dalam aktiviti membersih pantai. 2014 oleh: Azida binti abdullah Pusat Komunikasi Korporat dan Pembangunan Citra

ari Lautan Sedunia atau World Oceans Day (WOD) Htelah diiktiraf secara rasminya oleh Pertubuhan Bangsa- Bangsa Bersatu dan diraikan di seluruh dunia pada setiap 8 Jun bagi menyatakan serta menghargai sumbangan lautan dan kehidupan laut kepada manusia. Hari Lautan Sedunia merupakan peluang setiap tahun bagi menghormati lautan dan Naib Canselor UMT, meninjau pameran sempena Geoscience Conference. hasil yang didapati darinya. Sempena sambutan WOD 2014, Ocean”, penganjuran WOW 2014 ini maklumat kepada para pelajar dan Universiti Malaysia Terengganu dirancang dengan pengisian aktiviti komuniti untuk memulihara dan (UMT) telah menganjurkan berteraskan laut dan marin dengan melindungi biodiversiti marin serta World Oceans Week 2014 (WOW penglibatan pelajar, staf, agensi dan memberikan pendedahan dan 2014) pada 8 hingga 12 Jun komuniti di peringkat tempatan. kesedaran tentang kepentingan 2014. Penganjuran WOW 2014 Aktiviti diadakan dalam kampus memelihara dan memulihara ini selaras dengan usaha untuk UMT dan di lokasi setempat di luar lautan dan ekosistemnya demi memperkasakan UMT sebagai kampus. mengekalkan kemapanan untuk universiti berfokus dengan tujahan Objektif utama penganjuran generasi akan datang. “Sains Kelautan dan Sumber WOW 2014 ialah bagi menyatakan World Oceans Week 2014 Akuatik”. Usaha ini juga merupakan sokongan UMT terhadap usaha- diadakan dalam tempoh dua antara usaha berterusan UMT usaha mengekalkan kelestarian laut minggu, dengan pengisian untuk menyebarluaskan nama dan dan alam semula jadi di samping pelbagai aktiviti, antaranya Meet imej UMT di peringkat kebangsaan hebahan kepada komuniti dan the Scientist, Beach Clean up, khususnya, dan global amnya. agensi di peringkat kebangsaan Amazing Ocean Race, Forum WOW 2014 adalah program dalam usaha memperkasakan Oseanografi,Public Talk, Nelayan yang turut mendapat kerjasama kedudukan UMT sebagai Jaya Kebangsaan, Inovasi@UMT, Direktorat Oseanografi Kebangsaan penjana dalam bidang keilmuan. Kuiz Sains Kelautan dan National (NOD). Dengan tema; “Together Penganjuran WOW 2014 ini juga Geoscience Conference. Aktiviti We Have the Power to Protect the dilihat sebagai medium pemindahan yang dijalankan mensasarkan ilmu dengan menyampaikan penyertaan dalam kalangan warga INFOKUS September 2014 37

Majlis Pelancaran WOW 2014 di Pusat Sains Negara Kuala Lumpur oleh Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi, YB Datuk Dr. Ewon Ebin.

Seiring dengan usaha untuk menyemarakkan aktiviti penyelidikan dalam kalangan ahli akademik dan pelajar, Inovasi@ UMT diadakan di mana program ini merupakan pertandingan penyelidikan dalam kalangan warga UMT. Dalam usaha memupuk minat dalam kalangan pelajar sekolah terhadap bidang sains marin, Kuiz Sains Kelautan Kuiz turut diadakan dengan penyertaan daripada pelajar-pelajar sekolah menengah di sekitar Kuala Terengganu. Program Nelayan Jaya Kebangsaan pula merupakan aktiviti yang mengumpulkan komuniti nelayan sekitar Kuala Terengganu untuk berkongsi pengalaman dan kaedah Peserta Amazing Ocean Race. berkesan dalam memajukan sektor nelayan. UMT, para pelajar sekolah sekitar yang melibatkan pelajar UMT, staf Masyarakat umumnya sedar Kuala Terengganu, agensi kerajaan, dan komuniti setempat. Selain itu, bahawa lautan memainkan peranan agensi swasta, NGO dan komuniti. diadakan juga program Amazing yang sangat penting kepada Majlis Pelancaran WOW 2014 Ocean Race. Antara aktiviti yang kesinambungan dan kesejahteraan telah diadakan di Pusat Sains diadakan ialah pertandingan manusia dan semua hidupan, Negara, Bukit Kiara, Kuala Lumpur mewarna, mencari harta karun dan secara langsung atau tidak pada 8 Jun 2014, bersempena berkayak. langsung. Lautan juga menjamin sambutan World Oceans Day oleh Manakala Forum Oseanografi sumber makanan dan rezeki kepada Direktorat Oseanografi Kebangsan memfokuskan kepada tiga kategori, penduduk dunia, mengawal suhu (NOD). Majlis Pelancaran WOW iaitu sains marin, kejuruteraan dan cuaca global, dan merupakan 2014 ini disempurnakan oleh kelautan dan pengurusan maritim elemen biosfera yang sangat kritikal. Menteri Sains, Teknologi dan dan polisi yang disampaikan Semoga penganjuran World Oceans Inovasi, YB Datuk Dr. Ewon Ebin. oleh ahli akademik UMT. Selain Week dapat diteruskan pada itu, aktiviti Public Talk pula masa-masa akan datang dengan Aktiviti WOW memfokuskan kepada bidang penglibatan lebih banyak agensi/ perikanan dan akuakultur yang jabatan/ institusi berkaitan bagi Sempena WOW 2014 ini, turut akan disampaikan oleh Profesor menyatakan sokongan terhadap dianjurkan ialah program Beach Emeritus Dr. Mohd. Azmi bin usaha-usaha memelihara dan Clean Up merupakan aktiviti Ambak. Peserta forum dan Public memulihara persekitaran marin gotong-royong membersihkan Talk terdiri daripada para pelajar dan mengurangkan impak manusia pantai di sekitar kampus UMT, pascasiswazah, staf dan agensi luar. terhadap ekosistem lautan. 38 Gemilang Siswa Anugerah Ikon Siswa 2014 Hargai Pelajar Cemerlang

oleh: Harisom Anida Musa | Pusat Pembelajaran Digital Sultanah Nur Zahirah

anggal 25 Mei 2014, telah (MAKEP) yang dianjurkan oleh Pusat Anugerah Ikon Siswa ini berlangsung majlis Malam Sukan dan Rekreasi serta Majlis bertujuan untuk menghargai TKemuncak Anugerah Ikon Perwakilan Pelajar, UMT. Majlis pelajar-pelajar UMT yang aktif Siswa (AIS) UMT 2014 yang julung- penyampaian anugerah Ikon Siswa dalam aktiviti yang dianjurkan di julung kali diadakan bagi memberi 2014 ini telah dirasmikan oleh YBhg. bawah pembangunan pelajar selain penghargaan kepada pelajar Prof. Dr. Noor Azhar Mohamed memberi perangsang kepada UMT. Majlis yang berlangsung di Shazili, Timbalan Naib Canselor pelajar UMT untuk terus maju dalam Dewan Sultan Mizan ini merupakan Akademik dan Antarabangsa, UMT bidang yang diceburi. AIS 2014 kesinambungan dari Majlis dan turut dihadiri oleh pegawai- terbuka kepada semua pelajar UMT Anugerah Kepimpinan Pelajar pegawai kanan UMT. serta jemputan kepada Pegawai

Penerima-penerima Anugerah Ikon Siswa (AIS) UMT 2014. INFOKUS September 2014 39

Penerima Anugerah bergambar bersama YBhg. Prof. Dr. Noor Azhar Mohamed Shazili, Timbalan Naib Canselor Akademik dan Antarabangsa, UMT.

Anugerah Sukarelawan (Unggul) bersama Saudara Muhammad Zulhelmi Muktar bagi kategori Harapan. Manakala Kapten Prof. Madya Haji Zainal Ashirin Shahardin selaku Timbalan Komandan PALAPES Laut UMT telah menerima Anugerah Jasa Bakti. Saudara Muhammad Naili Jazli bin Mohd Jamsari turut mewakili penerima bagi Anugerah Kelab Terbaik yang membawa pulang wang saguhati bernilai RM500.00 dan Anugerah Program Terbaik diterima oleh Saudara Muhammad Alif bin Rosdi yang turut membawa pulang wang saguhati bernilai RM500.00. Saudara Muhammad Naili Jazli Mohd Jamsari penerima Anugerah Ikon Siswa UMT 2014. Majlis kemuncak ini telah diserikan dengan kehadiran Utama dan Pegawai Kanan UMT. sukan, kepimpinan, kerohanian, dua selebriti tanah air iaitu Lan Anugerah ini melibatkan dua keusahawan, seni dan budaya, Kristal dan Hafiz Hamidun yang kategori iaitu Anugerah Perdana kesukarelawan dan lain-lain. mendendangkan lagu-lagu hits dan Anugerah Utama. Anugerah Anugerah Ikon Siswa UMT mereka. Semoga anugerah ini Perdana merangkumi Anugerah 2014 telah disandang oleh Saudara berjaya merangsang minat para Ikon Siswa, Anugerah Program Muhammad Naili Jazli bin Mohd pelajar untuk terus bergiat aktif Terbaik, Anugerah Kelab Terbaik Jamsari yang telah membawa dalam aktiviti pembangunan pelajar dan Anugerah Jasa Bakti. Manakala pulang hadiah berbentuk wang yang telah dianjurkan di UMT. untuk Anugerah Utama melibatkan saguhati bernilai RM1,000.00. penghargaan bagi kategori Beliau juga adalah penerima 40 Sukan & Kesihatan

Majlis Penyerahan Bendera Sukan SUKUM 2014

ejohanan Sukan Staf antara Universiti Malaysia (SUKUM) YBhg. Profesor Dr. Mohd Effendy menyerahkan bendera UMT kepada Pengarah Jabatan Pengurusan Perkhidmatan Universiti UMT, Tn. Hj. Mohamad Rafee Jusoh. KKali Ke-39 telah berlangsung pada 12 sehingga 23 Ogos 2014 di mana, Universiti Teknologi Malaysia, Skudai bertindak sebagai tuan rumah kejohanan. Sebagai persediaan menyertai kejohanan tersebut, satu Majlis Penyerahan Bendera Kejohanan telah diadakan pada 10 Ogos 2014 bertempat di Auditorium INOS, Universiti Malaysia Terengganu (UMT). Majlis penyerahan bendera kepada kontinjen UMT telah disempurnakan oleh Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi) UMT, YBhg. Profesor Dr. Mohd YBhg. Profesor Dr. Mohd Effendy bergambar bersama atlet-atlet UMT. Effendy Abd Wahid yang mewakili Naib Canselor. Turut hadir ialah Pengarah Jabatan Pengurusan Perkhidmatan Universiti UMT, Tn. Hj. Mohamad Rafee Jusoh dan Ketua Pusat Sukan dan Rekreasi UMT, Pn. Siti Noriam Yaakob. Pada majlis ini, YBhg. Profesor Dr. Mohd Effendy turut menyaksikan para atlet UMT membaca ikrar penyertaan kejohanan. Beliau turut menyampaikan sasaran pingat kepada setiap pasukan yang YBhg. Profesor Dr. Mohd Effendy YBhg. Profesor Dr. Mohd Effendy menyertai kejohanan tersebut. menyerahkan sasaran pingat kepada pasukan menyerahkan sasaran pingat kepada pasukan boling padang UMT. badminton UMT. INFOKUS September 2014 41

UMT Rangkul 1 Emas, 1 Perak dan 2 Gangsa oleh: Mohd Shafiq Aizat Abdul Aziz | Pusat Sukan dan Rekreasi ontinjen Universiti Malaysia Terengganu yang menyertai Kejohanan Sukan Staf antara IPTA KMalaysia (SUKUM) Kali Ke-39 Tahun 2014 ternyata tidak pulang dengan tangan kosong. Mereka telah membawa pulang satu pingat emas, satu perak dan dua gangsa sebagai buah tangan buat warga UMT. Kejohanan SUKUM Ke-39 telah diadakan pada 13-23 Ogos 2014 (Fasa 1 13-19 Ogos 2014) (Fasa 2 19-23 Ogos 2014). Pada kejohanan kali ini UMT telah menghantar enam acara sukan iaitu badminton, bola tampar, futsal lelaki, tenis campuran, boling padang dan berbasikal.

Berikut adalah keputusan kejohanan:

Badminton Campuran - Pingat Gangsa Bola Tampar Lelaki - Suku Akhir Pasukan Boling Padang UMT beraksi cemerlang dengan membawa Futsal Lelaki - Suku Akhir pulang 1 pingat emas, 1 perak dan 1 gangsa. Tenis Campuran - Suku Akhir Berbasikal - Tempat ke-9 terbaik Boling Padang - 1 Emas (Fours Wanita) 1 Perak (Single Lelaki) 1 Gangsa (Single Wanita)

Pasukan Futsal Lelaki UMT akur dengan keputusan layak ke suku akhir. Pasukan Badminton Campuran lelaki bawa pulang satu pingat gangsa.

Pasukan Tenis Campuran UMT hanya layak ke suku akhir. Pasukan Berbasikal UMT mendapat tempat ke-9 Terbaik. 42 Sukan & Kesihatan

Indoor Bowls Pelajar UMT tempat ketiga

ahniah diucapkan kepada pelajar Universiti Malaysia TTerengganu, Saudara Muhamad Syahril Hafiz dan Saudari Nur Shahiirah kerana telah berjaya menghabiskan kejohanan Mixed Pair USIM Terbuka IPTA 2014 dan mendapat tempat ketiga. Pada kejohanan tersebut, gelaran Johan telah disandang oleh pelajar Universiti Teknologi MARA Manakala Naib Johan dimenangi oleh pelajar Universiti Tun Hussien Onn. Semoga kecemerlangan ini dapat diteruskan pada kejohanan MASUM 2014 Fasa 2 yang akan diadakan di Universiti Malaysia Terengganu pada bulan November ini.

Saudara Muhamad Syahril Hafiz dan Saudari Nur Saudara Muhamad Syahril Hafiz dan Saudari Nur Shahiirah bersama piala dan eplikar cek Shahiirah berpuas hati kerana berjaya menamatkan kemenangan mereka. pertandingan. INFOKUS September 2014 43 Renungan Lebih Baik Diam

Setiap Muslim yang baik perlu melengkapkan dirinya dengan empat suruhan Nabi Muhammad SAW iaitu; Yang pertama:

Sabda Nabi Muhammad SAW, “Salah satu tanda baiknya keIslaman seseorang adalah apabila dia meninggalkan sesuatu yang tidak bermanfaat pada dirinya”

Yang kedua:

Sabda Nabi Muhammad SAW kepada sahabat yang inginkan nasihat dari baginda ialah,“Jangan marah”.

Yang ketiga:

Sabda Nabi Muhammad SAW, “Tidak sempurna iman seseorang sehingga dia menyukai kebaikan untuk saudaranya sebagaimana dia menyukai kebaikan untuk dirinya”.

Dan yang keempat:

Sabda Nabi Muhammad SAW, “Barangsiapa yang beriman kepada Allah dan hari akhirat, hendaknya dia berkata baik atau diam”.

Imam Syafie pernah berkata bahawa berfikir dahulu sebelum berkata-kata merupakan sunnah Nabi Muhammad SAW. Sekiranya perkataan kita itu tidak mengandungi perkara yang menyakitkan hati orang lain, maka teruskanlah bercakap. Namun sekiranya perkataan itu memberi kesan negatif kepada orang lain maka adalah lebih baik pada dirinya untuk diam.

Tn. Hj. Riswadi bin Azmi Ketua Pusat Islam Universiti Malaysia Terengganu