RAPORT O STANIE GMINY za 2018 rok

Urząd Gminy w Budrach Aleja Wojska Polskiego 27 11-606 Budry e-mail: [email protected]

Maj 2019 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok

SPIS TREŚCI

WSTĘP...... 4

1. CHARAKTERYSTYKA GMINY...... 5 1.1. Położenie i powierzchnia gminy...... 5 1.2. Władze lokalne...... 6 1.3. Sołectwa...... 7 1.4. Dane demograficzne...... 8 1.5. Bezrobocie...... 10 1.6. Gospodarstwa rolne i ich struktura...... 11 1.7. Podmioty gospodarcze...... 12 1.8. Organizacje pozarządowe...... 12 1.9. Związki, stowarzyszenia, fundacja, agencje...... 14 1.10. Współpraca międzynarodowa...... 14

2. SYTUACJA FINANSOWA GMINY...... 15 2.1. Budżet według wykonania za rok 2018...... 15 2.2. Dochody...... 15 2.3. Wydatki...... 18 2.4. Podatki i opłaty...... 22

3. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE...... 24 3.1. Sieć wodociągowa...... 24 3.2. Kanalizacja...... 24 3.3. Drogi...... 25 3.4. Zagospodarowanie przestrzenne...... 26

4. REALIZACJA ZADAŃ OŚWIATOWYCH...... 27 4.1. Liczba uczniów...... 27 4.2. Stan zatrudnienia...... 27 4.3. Wydatki na oświatę i wychowanie...... 28 4.4. Projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich...... 29 4.5. Doskonalenie zawodowe nauczycieli...... 29 4.6. Dożywianie dzieci w szkołach...... 30

5. KULTURA, SPORT, promocja gminy...... 31 5.1. Gminny Ośrodek Kultury...... 31 5.2. Wydarzenia kulturalne i sportowe...... 32 5.3. Gminna Biblioteka Publiczna w Budrach...... 33

6. GOSPODARKA ODPADAMI I OCHRONA ŚRODOWISKA...... 34 6.1. Gospodarka odpadami...... 34 6.2. Ochrona środowiska...... 35 6.3. Działania na rzecz ochrony środowiska...... 36 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok

7. STAN MIENIA KOMUNALNEGO...... 38 7.1. Grunty gminne...... 38 7.2. Budynki i lokale...... 39 7.3. Gospodarowanie mieniem komunalnym...... 40

8. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA...... 41 8.1. Ochotnicza Straż Pożarna w Budrach...... 41 8.2. Ochotnicza Straż Pożarna w Ołowniku...... 41

9. POMOC SPOŁECZNA...... 42 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 4

WSTĘP

Na podstawie art. 28aa ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 506), został opracowany niniejszy raport o stanie Gminy Budry. Raport stanowi podsumowanie działalności Wójta w roku 2018, w szczególności realizację polityki, programów i strategii, uchwał Rady Gminy i budżetu.

Celem przygotowania niniejszego raportu było uzyskanie dokładnego wglądu w sytuację gospodarczą i społeczną Gminy Budry. W tym celu zostały zgromadzone szczegółowe dane o wszystkich aspektach funkcjonowania gminy na podstawie dostępnych danych. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 5

1. CHARAKTERYSTYKA GMINY

1.1. Położenie i powierzchnia gminy.

Gmina Budry posiada status gminy wiejskiej. Położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północno–wschodniej części powiatu węgorzewskiego i zajmuje obszar 175 km2. Na terenie gminy znajduje się 28 miejscowości zgrupowanych administracyjnie w 17 sołectwach. Na długości 18 km graniczy z Rosją, natomiast bezpośrednimi sąsiadami po stronie polskiej są gminy: Banie Mazurskie, Węgorzewo i Pozezdrze. jest gminą Położenie Gminy Budry w pow. węgorzewskim. Źródło: www.powiatwegorzewski.pl rolniczą – 71% powierzchni stanowią grunty rolne, 25% – lasy. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 20 ha.

Położenie Gminy Budry w województwie warmińsko-mazurskim. Źródło: https://olsztyn.kbw.gov.pl Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 6

Struktura gruntów w obrębie Gminy Budry.

0,56% 2,64% 23,26% 73,49 % Grunty rolne

23,26 % Grunty leśne

2,46 % Grunty zabudowane i zurbanizowane

0,56 % Grunty pod wodami

73,49% 0,05 % Różne (inne)

Źródło: Gminne zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów, stan na dzień 1 stycznia 2019.

1.2. Władze lokalne.

Siedzibą organów gminy jest miejscowość Budry.

Rada Gminy Budry jest organem uchwałodawczym, stanowiącym i kontrolnym gminy, która liczy 15 radnych. Przy Radzie działają następujące stałe komisje: 1) Komisja Rewizyjna. 2) Komisja Rozwoju Gospodarczego i Finansów. 3) Komisja Spraw Społecznych i Oświaty. 4) Komisja Skarg, Wniosków i Petycji. W 2018 r. Rada Gminy Budry podjęła 56 uchwał.

Organem wykonawczym jest Wójt Gminy Budry. Wójt wykonuje Uchwały Rady Gminy Budry, jak również wykonuje zadania i kompetencje przypisane mu na mocy ustaw oraz Statutu Gminy Budry przy pomocy Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 7

Urzędu Gminy, zadania własne, zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz zadania przejęte od administracji rządowej i samorządowej w drodze porozumień. W realizacji zadań własnych gminy, Wójt podlega wyłącznie Radzie Gminy. W 2018 r. Wójt Gminy Budry wydał 48 zarządzeń.

Gminne jednostki organizacyjne działające w formie jednostki budżetowej: 1. Urząd Gminy w Budrach. 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Budrach. 3. Gminne Gimnazjum w Budrach im. Papieża Jana Pawła II, z siedzibą w Więckach. 4. Szkoła Podstawowa. im. Michała Kajki w Budrach. 5. Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Listopada 1918 r. w Sobiechach.

Gminna jednostka organizacyjna działająca w formie instytucji kultury: 1. Gminny Ośrodek Kultury w Budrach (wraz z biblioteką).

1.3. Sołectwa.

Sołectwo jest jednostką pomocniczą, której mieszkańcy wspólnie z innymi mieszkańcami gminy tworzą wspólnotę samorządową Gminy Budry. Sołectwo nie posiada odrębnej od gminy osobowości prawnej, a jego działalność prowadzona jest w ramach osobowości prawnej Gminy Budry.

Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie. Organem wykonawczym w sołectwie jest sołtys wspomagany przez radę sołecką. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 8

Wykaz jednostek pomocniczych Gminy Budry.

L.p. Nazwa jednostki (sołectwo) Miejscowości wchodzące w skład sołectwa 1. Brzozówko Brzozówko 2. Budry Budry, Bogumiły, 3. Budzewo 4. Wielki , , Dąbrówka 5. Góry Góry 5. Grądy Węg. Grądy Węg. 7. Olszewo Węg. Olszewo Węg., , Mniszki, Piotrówko 8. Ołownik - osiedle Ołownik - osiedle, Pochwałki 9. Ołownik Ołownik - wieś 10. Pawłowo Pawłowo 11. Piłaki Małe Piłaki Małe, Koźlak 12. Popioły Popioły, 13. Sąkieły Małe Sąkieły Małe 14. Sobiechy 15. Wężówko Wężówko 16. Więcki Więcki, , 17. Wola Wola Stan na dzień 31.12.2018 r.

1.4. Dane demograficzne.

Według danych Urzędu Gminy w Budrach, na dzień 31.12.2018 r. gmina Budry liczy 2 996 mieszkańców, z czego 49,4% stanowią kobiety, a 50,6% mężczyźni. W 2018 roku urodziło się 24 dzieci, (12 dziewczynek i tyle samo chłopców). Mieszkańcy gminy Budry zawarli w 2018 roku 23 małżeństwa. W tym samym okresie odnotowano 11 rozwodów.

Na podstawie danych Urzędu Gminy w Budachy, w wieku przedprodukcyjnym jest 549 osób. 1946 mieszkańców gminy jest w wieku produkcyjnym, z czego 46,76% stanowią kobiety, a 53,24% mężczyźni. W wieku poprodukcyjnym 501 osób, z czego 59,28% stanowią kobiety, a 40,72% mężczyźni. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 9

Gmina Budry - liczba zameldowanych mieszkańców z podziałem na miejscowości. PŁEĆ MIEJSCOWOŚĆ RAZEM KOBIETY MĘŻCZYŹNI OŁOWNIK 399 196 203 BUDRY 372 197 175 BUDZEWO 251 119 132 SOBIECHY 233 117 116 POPIOŁY 202 102 100 PAWŁOWO 169 83 86 WOLA 146 71 75 WIĘCKI 143 75 68 OLSZEWO WĘGORZEWSKIE 136 68 68 ZABROST WIELKI 119 65 54 DĄBRÓWKA 115 52 63 GRĄDY WĘGORZEWSKIE 109 55 54 KOŹLAK 102 52 50 WĘŻÓWKO 71 36 35 PIŁAKI MAŁE 67 34 33 POCHWAŁKI 55 25 30 DROGLEWO 53 24 29 BRZOZÓWKO 43 20 23 SKALISZE 37 16 21 SĄKIEŁY MAŁE 36 16 20 PIETRELE 35 18 17 GÓRY 28 10 18 DOWIATY 26 12 14 BOGUMIŁY 14 4 10 WYDUTKI 14 7 7 MARYSZKI 10 3 7 PIOTRÓWKO 10 3 7 MNISZKI 1 0 1

RAZEM 2 996 1 480 1 516

Źródło: UG w Budrach. Zestawienie informacyjne o osobach z bazy Rejestru Mieszkańców. Stan bazy na dzień 2018-12-31, zameldowanie.

Średni wiek mieszkańców wynosi 40,7 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców województwa warmińsko–mazurskiego oraz porównywalny do średniego wieku mieszkańców całej Polski.1 1 Gmina Budry – dane demograficzne, http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Budry, pobrano 16.05.2019 r., godz. 08:08 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 10

Jak podaje GUS, Gmina Budry ma ujemny przyrost naturalny wynoszący -10. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu -3,46 na 1 000 mieszkańców gminy. Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 0,73 i jest znacznie mniejszy od średniej dla województwa (1,01) oraz znacznie mniejszy od współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju (1.0).2

1.5. Bezrobocie.

Na koniec IV kwartału 2018 r. w województwie warmińsko–mazurskim stopa bezrobocia rejestrowanego ukształtowała się na poziomie 10,4% (spadek o 1,3 p. proc. w stosunku do IV kwartału 2017 r.). Stopa bezrobocia w województwie warmińsko–mazurskim była nadal najwyższa w kraju. Do powiatów o najwyższej stopie bezrobocia należały: braniewski (21,6%), bartoszycki (18,8%), kętrzyński (18,5%).

Liczba bezrobotnych w Gminie Budry na koniec 2018 r. wynosiła 224 osoby. Wskaźnik bezrobocia (szacunkowo) w powiecie węgorzewskim (17,5%).3

Przeciwdziałanie bezrobociu – zatrudnienie w ramach robót publicznych, prac interwencyjnych, staży.

• Średnioroczna liczba etatów osób zatrudnionych w Urzędzie Gminy w Budrach: 24 etaty.

Zatrudnienie w Urzędzie Gminy w Budrach: a) Urzędnicze – 15 etatów. b) Pracownik gospodarczy – 1 etat. c) Sprzątaczka – 1 etat. d) Starszy bibliotekarz (Świetlica w Ołowniku) – 1 etat. e) Robotnik gospodarczy z PUP w Węgorzewie – 8 etatów.

2 Ibidem 3 Urząd Statystyczny w Olsztynie Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 11

• Zatrudnienie w ramach prac społecznie użytecznych – 3 osoby. • Zatrudnienie w ramach staży – 2 osoby.

Koszty zatrudnienia bezrobotnych w Urzędzie Gminy, ogółem – 159 461,66 zł z tego: Kwota refundacji z Powiatowego Urzędu Pracy w Węgorzewie – 71 867,14 zł

Wskaźnik kwoty refundacji do kosztów zatrudnienia bezrobotnych, ogółem – 45,06%

Ilość osób zatrudnionych w ramach robót publicznych, prac interwencyjnych, z podziałem na okresy zatrudnienia:

URZĄD GMINY W BUDRACH Okres zatrudnienia Ilość osób do 4 m-cy 4 osoby 5 - 6 m-cy 1 osoba 9 m-cy 3 osoby Razem: 8 osób

1.6. Gospodarstwa rolne i ich struktura.

W Gminie Budry zlokalizowanych jest 1 201 gospodarstw rolnych, a ich łączna powierzchnia wynosi 12 183 ha. Szczegółowy podział gospodarstw rolnych ze względu na powierzchnię oraz ilość przedstawia poniższa tabela.

Struktura gospodarstw rolnych. Powierzchnia gospodarstwa rolnego Ilość do 1 ha 607 1 – 5 ha 199 5 – 10 ha 100 10 – 20 ha 162 20 – 50 ha 93 50 – 100 ha 28 pow. 100 ha 12 Razem 1 201 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 12

Zwrot podatku akcyzowego rolnikom: - Liczba wniosków 452 szt. - Wypłacona kwota zwrotu 650 889,81 zł.

W 2018 roku do Urzędu Gminy w Budrach wpłynęło 26 wniosków.

Rozpatrzono Wpłynęło Wniosek pozytywnie [szt.] [szt.] Umorzenie podatków 12 0 Rozłożenie na raty 2 2 Odroczenie podatków 1 1 Ulga inwestycyjna 0 0 Ulga z tytułu nabycia gruntów 11 11

1.7. Podmioty gospodarcze.

Według danych CEIDG dotyczących ilości wpisów działalności gospodarczej4: • Status aktywny posiada – 56 wpisów. • Wykreślony – 74 wpisy. • Zawieszony – 9 wpisów. • Działalność prowadzona wyłącznie w formie spółki/spółek cywilnych – 3 wpisy.

1.8. Organizacje pozarządowe.

Na terenie Gminy Budry funkcjonują następujące organizacje pozarządowe:

L. p. Podmiot 1. STOWARZYSZENIE INICJATYW LOKALNYCH „Więcki Razem”, Więcki 2. POLSKO-UKRAIŃSKIE STOWARZYSZENIE ROZWOJU WSI ZABROST WIELKI 3. STOWARZYSZENIE "WĘGORAPA – GOŁDAPA”, Budry 4. STOWARZYSZENIE INICJATYW LOKALNYCH „BARWY JESIENI” W BUDRACH 5. OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W BUDRACH 6. OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W OŁOWNIKU

4 Dane na podstawie raportu CEIDG z dnia 14.05.2019 r., dot. ilości wpisów działalności gospodarczej dla głównego miejsca wykonywania działalności Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 13

W roku 2018 współpraca z organizacjami pozarządowymi była realizowana w szczególności poprzez zlecanie realizacji zadań publicznych w formie: a) Zlecanie realizacji zadań publicznych w wyniku otwartego konkursu ofert. b) Zlecanie realizacji zadań publicznych w wyniku otwartego konkursu ofert w sprawie wyboru Operatora Konkursu na dotacje w ramach regrantingu. c) Realizację zadań publicznych w trybie pozakonkursowym. d) Współpracę z organizacjami pozarządowymi w formie pozafinansowej.

Otwarty konkurs ofert. W 2018 r. ogłoszono jeden konkurs ofert na realizację 5 zadań publicznych na kwotę 6 000 zł. Wpłynęło 3 oferty, łączna kwota podpisanych umów na wsparcie realizacji zadań publicznych wyniosła 3 500 zł.

Kwota przyznanej L. p. Organizacja Nazwa zadania dotacji [zł] 1. Związek Ukraińców w Polsce, „XVIII Międzynarodowe Koncerty Muzyki 1 000 Oddział Mazurski Cerkiewnej -2018” 2. Stowarzyszenie Węgorapa – Seminarium ekologiczne- „ Czy Mazury 1 000 Gołdapa mogą być moim domem” 3. Stowarzyszenie Partnerstwo Dzikie IV Rajd Rowerowy „Poznajemy Gminę 1 500 Mazury Budry” Razem 3 500

Otwarty konkursu ofert w sprawie wyboru Operatora Konkursu na dotacje w ramach regrantingu. Ogłoszono jeden otwarty konkurs ofert w sprawie wyboru Operatora Konkursu na dotacje w ramach regrantingu w 2018 r. na realizację w formie wsparcia zadania Gminy Budry z zakresu: Działalność na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 w zakresie określonym w art. 4 ust. 1 pkt 1-30 ustawy o działalności pożytku publicznego na kwotę 4 000 zł. Wpłynęła 1 oferta, podpisano umowę na 4 000 zł. W ramach regrantingu Gołdapski Fundusz Lokalny przyznał jedną dotację organizacjom z naszej gminy na łączną kwotę 6 000 zł. Dotację otrzymała Ochotnicza Straż Pożarna w Budrach na zadanie „ OSP Budry uczy ratować”. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 14

Realizację zadań publicznych w trybie pozakonkursowym. W trybie poza konkursowym zgodnie z art. 19a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie złożono w roku 2018 jedną ofertę. Zawarto umowę z Ochotniczą Strażą Pożarną w Budrach i przyznano dotację w wysokości 1 000 zł na zadanie „OSP Budry uczy ratować”.

W budżecie gminy na rok 2018 przeznaczono kwotę 10 000 zł na współpracę z organizacjami pozarządowymi. Na podstawie zrealizowanych umów udzielono dotacji na kwotę 8 500 zł.

1.9. Związki, stowarzyszenia, fundacja, agencje.

Gmina Budry jest członkiem następujących stowarzyszeń i związków: • Związek Gmin Warmińsko–Mazurskich z siedzibą w Olsztynie – od roku 1991 r. • Stowarzyszenie „Zielona Energia na Mazurach” z siedzibą w Giżycku – od roku 2000 r. • Mazurski Związek Międzygminny - Gospodarka Odpadami z siedzibą w Giżycku – od roku 2003. • Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich (LGD9) z siedzibą w Węgorzewie – od roku 2016. • Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Wielkie Jeziora Mazurskie” z siedzibą w Węgorzewie – od roku 2009. • Stowarzyszenie Gmin RP Euroregionu Bałtyk – od roku 2016.

1.10. Współpraca międzynarodowa.

Umowy o współpracy: • Gmina Lozova, Mołdawia – od 2017 r. • Administracja Okręgu Miejskiego Gusiew – Rosja od 2018 r. • Gmina Šakiai – Litwa od 2017 r. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 15

2. SYTUACJA FINANSOWA GMINY

2.1. Budżet według wykonania za rok 2018.

Dochody 14 312 704,00 zł Wydatki 11 844 251,00 zł

Przychody (wolne Rozchody środki z roku 385 210,00 zł (spłata kredytów 2 400 794,00 zł ubiegłego) i pożyczek)

RAZEM 14 697 914,00 zł RAZEM 14 245 045,00 zł

Nadwyżka budżetowa 452 869,00 zł

2.2. Dochody.

Podstawowe definicje.

Dochody własne – gromadzone są na podstawie różnych ustaw i wolno je wydać na dowolny cel. Tego typu dochody wpływają do kasy gminy od mieszkańców w formie podatków i opłat. Część dochodu trafia do gminy z Urzędu Skarbowego i Ministerstwa Finansów – PIT, CIT, PCC, podatki od spadków i darowizn.

Subwencje – środki pieniężne należne gminie z budżetu państwa. Otrzymujemy je z Ministerstwa Finansów na określone cele. Gmina może je przeznaczyć zgodnie z potrzebami i nie musi się z nich rozliczać. Rodzaje subwencji: oświatowa, wyrównawcza, równoważąca.

Dotacje – otrzymywane z budżetu państwa za pośrednictwem Wojewody lub innych instytucji. Dotacje mają ściśle określone przeznaczenie, trzeba się z nich dokładnie rozliczyć i nie wolno wydać na inny cel, a niewykorzystane kwoty należy zwrócić. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 16

Dochody własne Gminy Budry w 2018 roku.

Procent Na jednego w stosunku Kwota L.p. Rodzaj dochodu Mieszkańca do [zł] [zł] wszystkich dochodów

1. Podatek rolny 1 049 457 350 7,14%

Udział podatku dochodowego od osób fizycznych 921 280 308 6,27% 2. 3. Podatek od nieruchomości 533 844 178 3,63%

4. Podatek leśny 129 225 43 0,88%

5. Podatek od czynności cywilno-prawnych 125 755 42 0,86%

6. Dochody z najmu, dzierżawy i użytkowania wieczystego 122 330 41 0,83%

7. Różne dochody 45 208 15 0,31% Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków 8. 26 217 9 0,18% i opłat 9. Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu 21 565 7 0,15%

Wpływy z różnych opłat (opłata eksploatacyjna, 10. 14 748 5 0,10% Za zajęcie pasa drogowego)

11. Wpływy z opłaty skarbowej 10 594 4 0,07%

12. Podatek od środków transportu 8 242 3 0,06%

13. Wpływy z usług 7 299 2 0,05%

14. Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych 4 423 1 0,03%

15. Podatek od spadku i darowizny 4 307 1 0,03%

16. Udział podatku dochodowego od osób prawnych 3 261 1 0,02%

17. Odsetki bankowe 1 145 0,38 0,01%

Razem 3 028 900 1 011 20,61% Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 17

Subwencje, 4 420 076 zł w tym: oświatowa 2 283 668 zł wyrównawcza 2 077 496 zł równoważąca 58 912 zł

Dotacje celowe, 4 750 585 zł w tym: dotacje na zadania zlecone (500+, zasiłki rolne) 4 091 608 zł dotacje na zadania realizowane na podstawie 4 000 zł porozumień z organami administracji rządowej dotacje na zadania własne (na GOPS) 596 977 zł dotacje na podstawie porozumień z innymi jednostkami 58 000 zł samorządu terytorialnego (FOGR)

Środki na dofinansowanie własnych inwestycji 2 113 143 zł pozyskane z UE

Podział dochodów

21% 15% Dochód własny

Subwencje

Dotacje celowe

Środki na dofinansowanie własnych 31% inwestycji pozyskanych z UE

33%

Jak wynika z przedstawionych danych, największa część dochodów budżetu gminy to środki z dochodów własnych i subwencji, które stanowią 52% wszystkich Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 18 dochodów ogółem. Dotacje celowe stanowią 33% dochodów, natomiast środki na dofinansowanie własnych inwestycji pozyskanych z Unii Europejskiej to wielkość 15% wszystkich dochodów gminy.

2.3. Wydatki.

Wydatki bieżące (w tym również dotacje dla GOK) 11 558 943 zł Wydatki inwestycyjne i majątkowe 285 308 zł Razem 11 844 251 zł

Procent Na jednego w stosunku Kwota L.p. Wydatki bieżące Mieszkańca do [zł] [zł] wszystkich wydatków 1. Oświata i wychowanie 3 551 178 1185 29,98% Świadczenia wychowawcze, rodzinne 3 388 647 1131 28,61% 2. i wspieranie rodziny 3. Administracja publiczna 1 674 883 559 14,14% 4. Pomoc społeczna 924 796 309 7,81% 5. Rolnictwo i łowiectwo (akcyza) 730 067 244 6,16% 6. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 357 699 119 3,02% Transport i łączność, w tym utrzymanie dróg 7. 220 777 74 1,86% publicznych, gminnych – naprawy 8. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 193 975 65 1,64% Gospodarka mieszkaniowa, w tym: gospodarka 9. 193 895 65 1,64% gruntami i nieruchomościami Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 10. 110 952 37 0,94% przeciwpożarowa 11. Pomoc materialna dla uczniów 79 628 27 0,67% 12. Organizacja wyborów 52 506 18 0,44% Obsługa długu publicznego, w tym obsługa 13. 38 810 13 0,33% pożyczek i kredytów Cmentarze i plany zagospodarowania 14. 30 323 10 0,256% przestrzennego 15. Ochrona zdrowia 10 347 3 0,09% 16. Kultura fizyczna i sport 460 0,2 0,004%

Razem 11 558 943 3 858 97,59% Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 19

Wydatki bieżące 14% Administracja publiczna 1 % Bezpieczeństwo publiczne i 14% 11% ochrona przeciwpożarowa 1% 3% 31% Oświata i wychowanie 2 % Gospodarka komunalna i ochrona środowiska

31% 38% Pomoc społeczna, rodzinna, 38% materialna 2% 3% Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 11% Inne

Na jednego Kwota L.p. Wydatki inwestycyjne i majątkowe Mieszkańca [zł] [zł]

Modernizacja drogi gminnej 1. 119 997 40,05 Budry – Grądy Węgorzewskie

2. Przebudowa świetlic wiejskich na terenie gminy Budry 97 661 32,60

3. Zakup samochodu dla OSP Ołownik 43 050 14,37

4. Wykonanie siłowni zewnętrznej w miejscowości Więcki 10 000 3,34

Budowa siłowni zewnętrznych w miejscowościach 5. Budry, Ołownik oraz placu zabaw w Więckach – 9600 * 3,20 poniesiono wydatki na utwardzenie terenu Dofinansowanie zakupu samochodu dla Państwowej 6. 5 000 1,67 Straży Pożarnej w Węgorzewie Razem 275 708 95,23

* Wartość inwestycji ogół. 138 658 zł. Płacone w 2018 r. - 9600 zł. W 2019 roku - 129 058 zł. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 20

Gmina Budry w 2018 roku zrealizowała trzy z sześciu projektów, uzyskując dofinansowanie w wysokości 163 349 zł. Koszt całkowity gminy wyniósł 244 267 zł. Zrealizowane projekty: • Budowa siłowni w Więckach. • Przebudowa świetlic wiejskich. • Budowa infrastruktury rekreacyjno–turystycznej na terenie gminy Budry.

W trakcie rozpatrywania pozostaje jeden projekt z wnioskowaną kwotą dofinansowania w wysokości 2 844 007 zł. Przewidywany koszt dotyczący Gminy Budry wyniesie 3 160 008 zł. Tytuł projektu: • Czysta woda dla pokoleń – projekt trójstronnej ochrony zasobów poprzez rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarze transgranicznym w Braniewie, Budrach i Gusiewie.

Jedynie dwa projekty nie otrzymały dofinansowania i tym samym ich realizacja została przełożona na kolejne lata. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 21

Projekty realizowane przez Urząd Gminy w Budrach w 2018 roku.

Koszt Wnioskowana Lp. Tytuł projektu Program całkowity kwota Stan (zł) (zł) RZĄDOWY PROGRAM NA RZECZ ROZWOJU ORAZ Przebudowa KONKURENCYJNOŚ drogi gminnej Nie otrzymał 1. CI REGIONÓW 1.600.000 1.280.000 131038N w dofinansowania POPRZEZ Budzewie WSPARCIE LOKALNEJ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ MAŁE GRANTY SOŁECKIE MARSZAŁKA Budowa siłowni 2. WOJEWÓDZTWA 10.000 8.000 zrealizowana w Więckach WARMIŃSKO- MAZURSKIEGO” W 2018 ROKU Przebudowa 3. świetlic PROW 2013-2020 97.715 62.141 zrealizowany wiejskich Budowa infrastruktury rekreacyjno- 4. PROW 2013-2020 136.552 93.208 zrealizowany turystycznej na terenie gminy Budry Czysta woda dla pokoleń – projekt trójstronnej ochrony zasobów PROGRAM poprzez rozwój WSPÓŁPRACY 10.525.152 9.618.536 W trakcie 5. infrastruktury TRANSGRANICZNEJ (3.160.008)* (2.844.007)* rozpatrywania wodno- POLSKA-ROSJA kanalizacyjnej 2014-2020 na obszarze transgraniczny m w Braniewie, Budrach i Gusiewa „Po drodze kultury i Nie otrzymał 6. rzemiosła INTERREG Litwa – 2.017.282 1.714.777 dofinansowania SAKAI – Polska 2014-2020 BUDRY” * Część dotycząca Gminy Budry. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 22

2.4. Podatki i opłaty.

 Osoby prawne: Liczba podatników – 44 szt. Kwota należności na dzień 31.12.2018 r. – 577 601,94 zł. W tym: • Podatek rolny – 20 752,92 zł. • Podatek leśny – 119 181,00 zł. • Podatek od nieruchomości – 437 668,02 zł.

Kwota należności wymagalnych (zaległości) – 18 286,00 zł.

 Osoby fizyczne: Liczba podatników – 1 187 szt. Kwota należności na dzień 31.12.2018 r. – 1 465 296,60 zł. W tym: • Podatek rolny – 1 272 480,30 zł. • Podatek leśny – 10 931,15 zł. • Podatek od nieruchomości – 167 447,35 zł.

Kwota należności wymagalnych (zaległości) – 312 996,00 zł.

Opłata za czynsz dzierżawy: Liczba osób z którymi zawarto umowy cywilno–prawne – 57 szt. • Kwota należności na dzień 31.12.2018 r. – 8 528,00 zł. • Kwota należności wymagalnych (zaległości) – 0 zł. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 23

Opłata za użytkowanie wieczyste: Liczba osób z którymi zawarto umowy – akt notarialny – 2 szt. • Kwota należności na dzień 31.12.2018 r. – 388,06 zł. • Kwota należności wymagalnych (zaległości) – 0 zł.

Najem: Liczba najemców: Lokale użytkowe – 6 szt. Lokale mieszkalne – 19 szt. • Kwota należności na dzień 31.12.2018 r. – 76 524,64 zł. • Kwota należności wymagalnych (zaległości) – 8 992,00 zł.

W stosunku do zaległości w płatnościach podatków i opłat lokalnych prowadzone są działania egzekucyjne. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 24

3. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

3.1. Sieć wodociągowa.

Zaopatrzenie w wodę odbywa się z ujęcia wody w Olszewie Węgorzewskim. Roczny pobór wody z ujęcia wynosi 141 000 m3 wody. Dobowe zużycie wody wynosi średnio 350 – 400 m3. Długość czynnej sieci wodociągowej wynosi 143 680 mb w tym sieci rozdzielczej 120 280 mb i przyłączy wodociągowych 23 400 mb. Woda doprowadzana jest do 26 miejscowości, 694 budynków mieszkalnych zamieszkałych przez 701 rodzin tj. 2 932 osoby. Na sieci wodociągowej znajdują się 3 pompownie sieciowe w miejscowościach Wola, Budry i Grądy Węgorzewskie. Nie mają możliwości korzystania z sieci wodociągowej 64 osoby zamieszkałe w 3 miejscowościach gminnych tj.: Skalisze – 37 osób, Wydutki – 14 osób, Mniszki – 1 osoba oraz 12 osób w miejscowościach wcześniej zwodociągowanych.

Z sieci wodociągowej korzysta ogółem 98% mieszkańców Gminy Budry.

3.2. Kanalizacja.

Na terenie Gminy Budry znajdują się 3 zbiorcze oczyszczalnie ścieków obsługujące 4 miejscowości zamieszkałe przez 232 rodziny, tj. 732 osoby co stanowi 24,4% mieszkańców Gminy Budry. 1. Oczyszczalnia ścieków Ołownik w technologii SBR obsługuje Ołownik osiedle i miejscowość Pochwałki, w tym 4 pompownie sieciowe. Miejscowości zamieszkałe razem przez 112 rodzin – 351 osoby. 2. Oczyszczalnia ścieków Budry, w tym 5 pompowni sieciowych obsługuje część miejscowości Budry zamieszkałą przez 87 rodzin – 281 osoby. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 25

3. Oczyszczalnia ścieków Koźlak obsługuje miejscowość Koźlak zamieszkałą przez 33 rodziny – 100 osób.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków w większości wykonane w technologii osadu czynnego w ilości 337 szt. obsługujące 353 rodziny – 1 472 osoby co stanowi 49,1% mieszkańców gminy. Zbiorniki bezodpływowe u pozostałych mieszkańców gminy tj. 202 rodziny zamieszkałe przez 792 osoby co stanowi 26% mieszkańców gminy.

Obsługę techniczną w zakresie zaopatrzenia wsi w wodę na bazie ujęcia wody w Olszewie Węgorzewskim oraz gospodarkę ściekową na bazie 3 oczyszczalni zbiorczych w Ołowniku, Budrach i Koźlaku na zlecenie Gminy Budry prowadzi Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o w Węgorzewie.

Dla miejscowości Wydutki i Skalisze opracowana jest dokumentacja techniczna na wykonanie sieci wodociągowej.

W 2018 roku gmina złożyła wniosek do Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Rosja 2014 - 2020 o modernizację istniejącego ujęcia wody w Olszewie Węgorzewskim, oczyszczalni ścieków w Ołowniku oraz rozbudowę sieci wodociągowej do miejscowości Wydutki. Szacunkowy koszt planowanej inwestycji wynosi 2 697 084 zł.

3.3. Drogi.

Na terenie Gminy Budry znajdują się: • Droga wojewódzka nr 650 Węgorzewo – Gołdap. Odcinek drogi długości ok. 12.5 km przebiega przez miejscowości Wysiecze – Budry – Popioły. • Drogi powiatowe łącznej długości ok. 68 km łączą miejscowości Gminy Budry z drogą wojewódzką nr 650 i miejscowościami sąsiednich gmin. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 26

• Drogi gminne publiczne łącznej długości 95,6 km stanowią szczegółową sieć dróg publicznych łączących wszystkie miejscowości Gminy Budry w tym: - Drogi bitumiczne i betonowe długość 6,1 km. - Drogi tłuczniowe i brukowe długości 26,3 km. - Drogi gruntowe ulepszone żwirem 27,0 km. - Drogi gruntowe 36,1 km.

• Drogi wewnętrzne nie posiadające statusu dróg publicznych położone na gruntach gminnych i stanowiące dojazdy do gruntów rolnych i niektórych gospodarstw. Długość dróg wynosi ok. 31 km.

W 2018 roku opracowana została dokumentacja na przebudowę dróg gminnych nr 131038 w Budzewie i nr 131054 w Grądach Węgorzewskich o łącznej długości 2,8 km. Dokumentacja obejmuje przebudowę dróg z nawierzchni nieutwardzonej żwirowej na nawierzchnię asfaltową w Budzewie i częściowo asfaltową i tłuczniową oraz przebudowę mostu w Grądach Węgorzewskich. W 2019 złożony został do Wojewody Warmińsko – Mazurskiego wniosek o dofinansowanie inwestycji z Funduszu Dróg Samorządowych. Planowany koszt inwestycji 2 618 461 zł.

3.4. Zagospodarowanie przestrzenne.

Gmina posiada obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Budry. Obszar gminy objęty obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego: ok. 0,3%.

Liczba wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu: 21. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 27

4. REALIZACJA ZADAŃ OŚWIATOWYCH

4.1. Liczba uczniów.

Liczba uczniów uczęszczająca do szkół w Gminie Budry w roku szkolnym 2018/2019

L. L. L. uczniów L. uczniów kl. 0 kl. I kl. II kl. III kl. IV kl. V kl. VI Kl. Kl. uczniów uczniów 16/17 15/16 VII VIII 18/19 17/18 SP Budry 104 91 91 90 14 9 6 9 15 15 10 11 15 SP 109 107 96 120 9 12 14 6 12 17 11 13 15 Sobiechy Razem 213 201 187 210 26 23 12 21 27 26 23 26 24

L. uczniów L. uczniów L. uczniów L. uczniów kl. III kl. III 2018/19 2017/18 2016/17 2015/16

Gimnazjum 33 53 85 75 17 16

4.2. Stan zatrudnienia.

Stan zatrudnienia w szkołach rok szkolny 2018/2019

Liczba etatów Liczba Liczba Liczba Liczba Liczba nauczycieli etatów etatów etatów etatów etatów 16/17 nauczycieli nauczycieli sprzątaczka konserwator sekretarka 17/18 18/19 SP Budry 12,14 13,84 14,71 2,5 1 1

11,61 12,65 12,32 2 1 1 SP Sobiechy 10,44 7,85 5,88 2 1 1 Gimnazjum Razem 34,19 34,34 32,91 6,5 3 3 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 28

4.3. Wydatki na oświatę i wychowanie.

Wydatki ogółem w latach 2016 – 2018 Wydatki ogółem 2016 2017 2018 Szkoły podstawowe 1 876 803 1 952 837 2 194 192 Gimnazjum 1 008 848 995 808 713 951 Oddziały przedszkolne 124 507 105 626 98 157 Dopłata do przedszkoli 44 741 82 842 81 756 Egzamin na awans zawodowy naucz. - 260 840 Dokształcanie nauczycieli 9 055 3 875 8 537 Fundusz świadcz. socjalnych emerytów 30 970 32 953 36 289 Dowożenie uczniów 241 963 273 118 267 967 Razem 3 336 887 3 447 319 3 401 689

Wydatki poniesione na poszczególne szkoły w latach 2016 – 2018 Wydatki poniesione na poszczególne szkoły: 2016 2017 2018 Szkoła Podstawowa w Budrach 965749 971542 1112757 wydatki związane z zatrudnieniem n-li i obsługi szkół 833 737 885 096 1 027 627 - wydatki rzeczowe: 49 356 86 446 85 130 - wydatki inwestycyjne (piec CO) 48 500 - - Szkoła Podstawowa w Sobiechach 910 854 981 259 1 081 435 wydatki związane z zatrudnieniem n-li i obsługi szkół 816 155 860 844 948 143 wydatki rzeczowe: 64 722 120 451 133 292 Gminne Gimnazjum 1 008 848 995 808 713 951 wydatki związane z zatrudnieniem n-li i obsługi szkół 823 718 908 234 637 468 wydatki rzeczowe: 60 532 87 574 76 483 Wydatki inwestycyjne (dach) 89 114 - -

Subwencje oświatowe (2016 – 2018) 2016 2017 2018 Subwencja oświatowa 2 381 668 2 478 822 2 283 668 Dotacje otrzymane: 62 971 46 192 38 878 - w tym przedszkolna 44 306 16 511 12 330 - w tym na podręczniki 18 665 29 681 26 548 Dofinansowanie z budżetu Gminy 892 248 922 305 1 079 143 Szkoła Podstawowa w Sobiechach pozyskała dotację z subwencji oświatowej na wyposażenie pracowni fizyczno–przyrodniczej w kwocie 43 174 zł. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 29

4.4. Projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich.

Projekt „Szkolna rewolucja w gminie Budry” Gmina Budry realizowała projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich „Szkolna rewolucja w gminie Budry” o wartości 811 837,21 zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko–Mazurskiego na lata 2014 – 2020. Dofinansowanie projektu z UE: 690 061,33 zł. Projekt realizowany był w Szkole Podstawowej w Budrach, Szkole Podstawowej w Sobiechach oraz Gminnym Gimnazjum w Budrach z siedzibą w Więckach w okresie 01.02.2017 r. – 31.01.2019 r. Celem projektu było podniesienie u uczniów kompetencji kluczowych, właściwych postaw i umiejętności niezbędnych na rynku pracy oraz rozwój zindywidualizowanego podejścia do ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi poprzez: 1. Realizację zajęć pozalekcyjnych dla uczniów. 2. Realizację zajęć podnoszących wiedzę i kompetencje zawodowe nauczycieli. 3. Wyposażenie szkół w pomoce dydaktyczne oraz narzędzia tik niezbędne do realizacji programów nauczania w szkołach (komputery, tablice interaktywne, projektory itp.).

4.5. Doskonalenie zawodowe nauczycieli.

W roku szkolnym 2017/2018 dofinansowano studia podyplomowe nauczycieli podnoszące kwalifikacje w wysokości 50% kosztów studiów. Przyznano łącznie 5 dofinansowań na kwotę 7 662 zł. • SP Budry – studia podyplomowe: plastyka i technika. • SP Sobiechy – studia podyplomowe: plastyka i technika, fizyka. • Gimnazjum – studia podyplomowe: muzyka, bibliotekoznawstwo i informacja naukowa. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 30

• Bezpłatnie w ramach projektu „Szkolna rewolucja” – 2 nauczycieli Gimnazjum ukończyło studia podyplomowe z zakresu oligofrenopedagogiki i jeden nauczyciel SP Budry z logopedii.

4.6. Dożywianie dzieci w szkołach.

W roku 2018 dożywianiem w formie posiłków w szkole było objęte 117 dzieci na ogólną liczbę 246. Wydatki związane z dożywianiem to 104 tys. zł, w tym własne 41 tys. zł. Średni koszt obiadu w gminie kształtował się w granicach 7 zł. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 31

5. KULTURA, SPORT, PROMOCJA GMINY

5.1. Gminny Ośrodek Kultury.

Gminny Ośrodek Kultury jest samorządową instytucją kultury, której głównym zadaniem jest prowadzenie wielokierunkowej działalności rozwijającej i zaspokajającej potrzeby kulturalnej czytelnicze mieszkańców gminy oraz upowszechnianie i promocja kultury lokalnej. W ramach ośrodka GOK, funkcjonuje Gminna Biblioteka.

Zadania wymienione wyżej Gminny Ośrodek Kultury w Budrach realizował poprzez organizowanie wydarzeń kulturalnych oraz różnorodnych form zajęć dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Kadra zatrudniona w GOK: 1) Pełny etat: Dyrektor, bibliotekarz, instruktor amatorskiego ruchu artystycznego (przebywała na urlopie macierzyńskim od kwietnia do końca roku 2018), operator urządzeń technicznych. 2) ½ etatu – pracownik gospodarczy. 3) ¼ etatu – główny księgowy. 4) Zatrudnieni na umowę - zlecenie: opiekun świetlicy w Budzewie oraz akompaniator muzyczny zespołów wokalnych.

GOK współpracował ze stowarzyszeniami lokalnymi organizując wspólnie wydarzenia m.in. VIII Polsko – Ukraińskie Spotkanie Opłatkowe w Budrach, Dzień Dziecka w Zabroście Wielkim, Festyny w Więckach, Rajd Rowerowy „Poznajemy Gminę Budry”, Misterium Męki Pańskiej w Budzewie, Seminarium Ekologiczne w Budrach, Przegląd Pieśni Patriotycznych w Gimnazjum w Więckach.

Wokalne zespoły dorosłe działające w strukturach GOK: Alebabki, Absolwent, Barwy Jesieni, Budzewiaki. Zespoły dziecięce: Kochane Bachorki oraz De-moll-ki. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 32

Kochane Bachorki tworzą również grupę teatralną. Zarówno zespoły dorosłych, jak i dziecięce zajmowały czołowe miejsca oraz wyróżnienia w rejonowych i wojewódzkich przeglądach wokalnych oraz teatralnych. W ramach GOKu działa Grupa Tańca Ognia, do której należą dzieci i młodzież. Dotacja podmiotowa: 338 000 zł (275 000 zł GOK i 63 000 zł biblioteka). Pozyskane środki: z wynajmu sprzętu, Sali widowiskowej, pomieszczeń, sponsoring i darowizny: 26 992,80 zł.

5.2. Wydarzenia kulturalne i sportowe.

Najważniejsze imprezy kulturalne i sportowe zrealizowane w roku 2018: • Regionalny Przegląd Kolęd i Pastorałek pod patronatem Senator RP Małgorzaty Kopiczko. • Artystyczny Wieczór Walentynkowy (wystawa malarstwa i koncert muzyczny). • Wieczór Kabaretowy z „Kobietą w tle”. • „Wiosenny Koncert Poezji” - powiatowy konkurs recytatorski dla uczniów szkół podstawowych pod patronatem Starosty Węgorzewskiego. • Kiermasz Wielkanocny. • Koncert muzyki klasycznej w ramach projektu Muzyka europejska w zabytkach Warmii i Mazur. • Uliczny Bieg Bociana. • Przegląd Kapel Weselnych „Disco-boisko”. • Powitanie Lata - festyn rodzinny. • Festyny w świetlicach. • Dożynki parafialno- gminne; • Jesienne Spotkania Muzyką Malowane – koncerty poezji śpiewanej. • „Artystyczna herbatka dla babci i dziadka” – Przegląd zespołów seniorskich. • Jesienne zadumania o Ojczyźnie – powiatowy konkurs recytatorski pod patronatem Senator RP Małgorzaty Kopiczko (konkurs recytatorski dla uczniów szkół podstawowych). • „100–lecie Odzyskania przez Polskę Niepodległości” uroczysta Akademia z okazji Narodowego Święta Niepodległości. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 33

• Spotkanie Przyjaciół Kultury – uroczysta gala nadania tytułu „Przyjaciela Kultury’ 2018”. • Mikołajkowy Kiermasz Bombkowy – kiermasz świąteczny.

5.3. Gminna Biblioteka Publiczna w Budrach.

W ramach ośrodka GOK, funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna w Budrach. Nadzorem merytorycznym obejmuje świetlice w Ołowniku i Budzewie.

Na koniec 2018 r. księgozbiór Gminnej Biblioteki Publicznej w Budrach liczył ogółem 16 604 woluminy. Zakupiono łącznie 389, w tym z dotacji Biblioteki Narodowej 145 sztuk. Wydano na książki 8 494 zł, w tym dotacja z BN wynosiła 3 180 zł. W 2018 r. wypożyczono ogółem 6 288 woluminów, zarejestrowano w ciągu roku 248 czytelników. W roku 2017 zanotowano 289 czytelników, wypożyczono 7 125 książek oraz zakupiono 427 na łączną kwotę 10 312 zł (w tym dotacja z BN wyniosła 3 230 zł). W roku 2016 natomiast zarejestrowano 309 stałych czytelników, wypożyczono 7 229 książek, zakupiono 487 nowości na kwotę łączną 10 844 zł (w tym z dotacji BN 3 310 zł). Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 34

6. GOSPODARKA ODPADAMI I OCHRONA ŚRODOWISKA

6.1. Gospodarka odpadami.

Gmina Budry jest członkiem Mazurskiego Związku Międzygminnego – Gospodarka Odpadami w Giżycku który wraz z innymi jedenastoma gminami tworzy Północno-Wschodni Region Gospodarki Odpadami wyznaczony w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami. Związek realizuje w imieniu samorządu zadania w zakresie gospodarki odpadami, w tym m.in. wyłania w drodze przetargu firmy zajmujące się odbiorem, transportem oraz zagospodarowaniem odpadów. Związek prowadzi też cały system związany z ewidencją podmiotów wytwarzających odpady. Cały strumień odpadów komunalnych z obszaru gmin wchodzących w skład Mazurskiego Związku Międzygminnego – Gospodarka Odpadami trafia do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK), którą dla regionu północno–wschodniego gospodarki odpadami komunalnymi województwa warmińsko–mazurskiego jest Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Spytkowo Sp. z o.o. zlokalizowany w miejscowości Spytkowo gmina Giżycko.

Odpady komunalne w 2018 r. odbierane były przez KOMA Sp. z o.o., Sp.k. z siedzibą w Ełku 20 03 01 15 01 06 15 01 01 15 01 07 20 01 99 20 03 07 20 01 32 20 01 08 20 01 35* 16 01 03

Niesegregowane Zmieszane Opakowania Opakowania Inne Odpady Leki inne niż Odpady Zużyty sprzęt Zużyte (zmieszane) odpady z papieru ze szkła niewymienione wielkoga- wymienione kuchenne elektryczny opony odpady opakowaniowe i tektury frakcje zbierane barytowe w 20 01 31 ulegające i elektroniczny komunalne w sposób biodegradacji (niebezpieczny) selektywny (popiół) Mg I 163,060 13,960 0,760 5,260 12,580 2,140 0,000 0,000 0,580 0,040 półrocze II 187,760 11,780 1,440 9,860 4,600 2,940 0,000 0,020 0,860 0,040 półrocze Łącznie 350,820 25,740 2,200 15,120 17,180 5,080 0,000 0,020 1,440 0,080 rok Źródło: MZM-GO w Giżycku (31.12.2018 r.). Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 35

Liczba złożonych deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz liczba osób zamieszkałych zgłoszona w deklaracjach (stan na 31.12.2018 r.).

Rodzaje posesji Liczba deklaracji Liczba osób letniskowa 2 0 mieszana 5 10 niezamieszkana 24 0 zamieszkana 714 1926 Razem 745 1 936 Źródło: MZM-GO w Giżycku (31.12.2018 r.).

Liczba dek. ze zbiórką selektywną Liczba dek. ze zbiórką nieselektywną 420 325 Źródło: MZM-GO w Giżycku (31.12.2018 r.).

Zaległości / windykacja za rok 2018 – zestawienie ogółem dla Mazurskiego Związku Międzygminnego – Gospodarka Odpadami, którego członkiem jest Gmina Budry: • Ilość wystawionych upomnień – 4 070 szt. – Na kwotę 1 379 149,46 zł. • Ilość wystawionych tytułów wykonawczych – 2 335 szt. – Na kwotę 669 764,33 zł. • Ilość wystawionych przypomnień o zaległości – 254 szt.

6.2. Ochrona środowiska.

Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych, które poprzez swą politykę, powinny zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne obecnemu oraz przyszłym pokoleniom. Działania w tym zakresie polegają na zachowaniu równowagi pomiędzy rozwojem gospodarczym, oczekiwaniami mieszkańców, a ochroną cennych i unikatowych zasobów przyrodniczych. Wiąże się to z zapobieganiem wystąpienia negatywnych dla środowiska skutków działalności gospodarczej, jak i racjonalnym użytkowaniem zasobów przyrodniczych, takich jak gospodarka wodna, leśnictwo, Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 36 ochrona oraz wykorzystanie zasobów surowcowych i glebowych, planowanie przestrzenne.

6.3. Działania na rzecz ochrony środowiska.

Gmina Budry w zakresie ochrony środowiska prowadzi działania o charakterze długofalowym poprzez planowanie strategii i realizację programów, które stopniowo przyczyniają się do poprawy stanu środowiska naturalnego i utrzymania równowagi w ekosystemie.

Strategie, plany, programy: • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Budry. • Strategia Rozwoju Gminy Budry na lata 2015 – 2020. • Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Budry na lata 2015 – 2020. • Program ochrony środowiska Gminy Budry do roku 2023. • Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Budry na lata 2013 – 2032.

Na szczególną uwagę zasługuje Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Budry na lata 2013 – 2032, którego celem jest: • Oczyszczenie terytorium Polski z azbestu oraz usunięcie stosowanych od wielu lat wyrobów zawierających azbest. • Wyeliminowanie negatywnych skutków zdrowotnych u mieszkańców Polski spowodowanych azbestem oraz ustalenie koniecznych do tego uwarunkowań. • Sukcesywna likwidacja oddziaływania azbestu na środowisko i doprowadzenie do spełnienia wymogów ochrony środowiska. • Stworzenie odpowiednich warunków do wdrożenia przepisów prawnych oraz norm postępowania z wyrobami zawierającymi azbest stosowanych w Unii Europejskiej. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 37

Na terenie Gminy Budry, stwierdzono obecność wyrobów azbestowych na 256 posesjach. Zinwentaryzowano ogółem 83.318 m2 pokryć dachowych z płyt azbestowocementowych. Po przeliczeniu waga odpadów azbestowych z pokryć dachowych oraz leżących luzem na posesjach prywatnych wynosi na terenie gminy 925,73 Mg. Wyroby azbestowe w Gminie Budry to głównie eternit falisty pokrywający dachy oraz elewacje budynków. Realizując Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Budry w 2018 roku udało się usunąć 44,396 Mg wyrobów azbestowych.

Ilość azbestu usuniętego z terenu Gminy Budry.

Ilość azbestu Podmiot Miejscowość Mg

Wola 10,122

Wydutki 6,01

Pawłowo 0,068

Budry 1,02

Dowiaty 3,052 osoby Indywidualne Sobiechy 1,282

Więcki 7,61

Droglewo 4,442

Piłaki Małe 3,972

Olszewo Węgorzewskie 3,194

Urząd Gmina w Budry, Sobiechy, Olszewo Węgorzewskie, Więcki 3,624 Budrach

Źródło: MZMGO w Giżycku (31.12.2018 r.) Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 38

7. STAN MIENIA KOMUNALNEGO

7.1. Grunty gminne.

Gmina Budry jest właścicielem gruntów o powierzchni 391 ha zasadniczo sklasyfikowanych jaki grunty rolne. Część z nich to tereny zabudowane (3 ha), pozostałość stanowią przede wszystkim drogi gminne (279 ha), użytki rolne (81 ha), cmentarz oraz dawne miejsca pochówków (14 ha), nieczynne dawne użytki kopalne (4 ha), lasy (6 ha) i nieużytki (4 ha).

Grunty Gminy Budry.

nieużytki 1,02%

lasy 1,53%

nieczynne dawne użytki kopalne 1,02%

tereny rekreacyjno-wypoczynkowe i cmentarz 3,58%

użytki rolne 20,72%

drogi gminne 71,36%

tereny zabudowane 0,77%

0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% Źródło: Gminne zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów, stan na dzień 1 stycznia 2019. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 39

7.2. Budynki i lokale.

Budynki i lokale użytkowe należące do Gminy Budry.

Miejscowości Budynek / lokal Siedziba UG, siedziba OSP, budynek GOK, GOPS, BS itp. Ośrodek Zdrowia, Nowa szkoła, Stara szkoła, Biblioteka, Budry Telekomunikacja, magazyny, nieczynna hydrofornia (przepompownia wody), nieczynny młyn zbożowy Brzozówko świetlica Grądy Węgorzewskie świetlica Popioły świetlica Piłaki Małe świetlica, nieczynna zlewnia mlek Budzewo świetlica Zabrost Wielki świetlica Więcki Gimnazjum, sala gimnastyczna, świetlica Pawłowo świetlica Sobiechy szkoła, świetlica Ołownik świetlica, ośrodek zdrowia, siedziba OSP sklep, świetlica, hydrofornia, budynek Warsztatów Terapii Olszewo Węgorzewskie Zajęciowej

Budynki i lokale mieszkalne należące do Gminy Budry.

Miejscowość Budynki / Lokale [szt.] Budry 7 Olszewo Węgorzewskie 6 Więcki + Droglewo 4 Sobiechy 1 Wężówko 1 Piłaki Małe 1 Koźlak 2 Dąbrówka 1 Zabrost Wielki 1 Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 40

Przeznaczenie lokali należących do Gminy Budry.

Przeznaczenie lokalu Ilość [szt.] Lokale będące w najmie 19 Lokale przeznaczone do sprzedaży 2 Lokale rezerwowe 1

7.3. Gospodarowanie mieniem komunalnym.

Z posiadanych gruntów rolnych wydzierżawionych jest 41 ha dla 57 dzierżawców na łączną kwotę czynszu 8 528 zł.

Gmina współpracuje stale ze Starostwem Powiatowym w Węgorzewie, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa oddział w Olsztynie, Wojewodą Warmińsko–Mazurskim (komunalizacja mienia Skarbu Państwa, pielęgnacja cmentarzy i grobów żołnierzy poległych podczas działań I wojny światowej pochowanych na terenie gminy). Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 41

8. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

8.1. Ochotnicza Straż Pożarna w Budrach.

Ochotnicza Straż Pożarna w Budrach znajduje się w miejscowości Budry, Al. Wojska Polskiego 41. OSP powstała w 1950 roku. Obecnie posiada status prawny – Stowarzyszenie. Liczy 35 członków w tym 9 kobiet oraz 3 członków honorowych. Ponadto w skład OSP wchodzi 10 członków młodocianych. W budynku OSP znajdują się dwa stanowiska na samochody. Na stanie Ochotniczej Straży Pożarnej w Budrach znajduje się 1 średni samochód ratowniczo–gaśniczy marki Mercedes z 2013 r. OSP w Budrach należy do KRSG i ma pełne wyposażenie ratowniczo–gaśnicze niezbędne do prowadzenia akcji. W 2018 r. 65 razy wyjeżdżali do akcji ratowniczych, w tym do 17 pożarów. Urząd Gminy w Budrach w 2018 r. wydał na OSP w Budrach – 45 221 zł.

8.2. Ochotnicza Straż Pożarna w Ołowniku.

Ochotnicza Straż Pożarna w Ołowniku znajduje się w miejscowości Ołownik 57. OSP powstała w 1964 roku. Obecnie posiada status prawny – Stowarzyszenie. Liczy 34 członków, w tym 7 kobiet oraz 2 członków honorowych. Ponadto w skład OSP wchodzi 11 członków młodocianych. W budynku OSP znajdują się 3 stanowiska na samochody. Na stanie OSP w Budrach znajduje się lekki samochód marki Volkswagen z 1992 r. oraz 1 ciężki samochód ratowniczo–gaśniczy marki Jelcz z 1985 r., który został zakupiony przez Urząd Gminy w Budrach w lutym 2018 r. za kwotę 43 050 zł. Ochotnicza Straż Pożarna w Ołowniku posiada niezbędne wyposażenie ratowniczo–gaśnicze do prowadzenia akcji. W 2018 r. 5 razy wyjeżdżali do akcji ratowniczych, w tym do 3 pożarów. Urząd Gminy w Budrach w 2018 r. wydała na OSP w Ołowniku – 57 002 zł. Raport o Stanie Gminy Budry za 2018 rok 42

9. POMOC SPOŁECZNA

Analiza stanu pomocy społecznej dostępna jest w dokumencie „Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018” i sprawozdaniu z działalności GOPS w Budrach za rok 2018.