DOCSLIB.ORG

75. Rocznica Śmierci Włodzimierza Krukowskiego – Intelligenzaktion W Galicji Wschodniej

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
75. Rocznica Śmierci Włodzimierza Krukowskiego – Intelligenzaktion W Galicji Wschodniej ELEKTROENERGETYKASYLWETKI ZASŁUŻONYCH POWERELEKTRYKÓW ENGINEERING FAMOUS ELECTRICAL ENGINEERS Prof. dr hab. inż. Jerzy Hickiewicz, mgr Piotr Rataj, mgr Przemysław Sadłowski Politechnika Opolska, ODDZIAł OPOLSKI SEP 75. rocznica śmierci Włodzimierza Krukowskiego – Intelligenzaktion w Galicji Wschodniej Streszczenie: Przedstawiono życiorys urodzonego w 1887 r. w Radomiu elektryka-metrologa prof. dr. inż. Włodzimierza Krukowskiego. Od 1906 r. studiował w Darmstadt, gdzie był wyróżniającym się studentem. Jeszcze w trakcie studiów, polecony przez prof. Petersena związał się z firmą Sie- mens. Opisano jego osiągnięcia w pracy badawczej w laboratorium liczników energii elektrycznej Siemensa w Norymberdze (m.in. 40 patentów międzynarodowych). Omówiono też jego wyróżniającą się działalność po 1930 r. w Politechnice Lwowskiej, przerwaną w lipcu 1941 r. przez nie- mieckie Gestapo likwidacją jego (w wieku 54 lat) wraz z profesorami czterech lwowskich uczelni na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie. Była to część większej akcji nazwanej „Intelligenzaktion”, rozpoczętej jeszcze w 1939 r. na Pomorzu, w Wielkopolsce i na Śląsku, zmierzającej do wyniszczenia polskiej inteligencji. Zamieszczono spis wszystkich zamordowanych we Lwowie w lipcu 1941 r. polskich profesorów i osób, które zostały wtedy razem z nimi aresztowane. 75th anniversary of the death of Vladimir Krukowski – Intelligenzaktion in Eastern Galicia Summary: Biography of electrician-metrologist prof. dr. Eng. Wlodzimierz Krukowski, borned in 1887 in Radom: since 1906 he studied at Darm- stadt and was an excellent student. During my studies, he joined the Siemens company, because of prof. Petersen's recomendation. The article descibes his achievements in research work in the Siemens electricity counters electricity laboratory in Nuremberg (including 40 international pat- ents). It also discussed Krukowski's extraordinary work in Lviv Polytechnic after 1930, interrupted in July 1941 by the German Gestapo killing him (aged 54) among four others professors of Lviv university on the Wuleckie hills in Lviv. It was part ofa bigger action called "Intelligenzaktion" started in 1939 in Pomerania, Wielkopolska and Silesia which headed toward a complete destruction of Polish intelligence. A list of all Polish professors murdered in Lviv and all people arrested with then in July 1941 was provided. WPROAD W ZENIE boratoryjnej. Wykonał nagrodzoną na konkursie naukowym Jednym ze straconych przez Gestapo na Wzgórzach politechniki pracę: Badania możliwości zastosowania wahadła Wuleckich we Lwowie w 1941 r. był elektrotechnik-metro- poziomego do określenia średniego ciężaru gatunkowego ziemi log Włodzimierz Krukowski, profesor Politechniki Lwowskiej, (1908), dzięki której otrzymał asystenturę w Instytucie Sejsmo- o wszechstronnej wiedzy, znakomity wykładowca, członek graficznym politechniki, a następnie Instytucie Fizycznym. polskich i międzynarodowych organizacji naukowo-technicz- Pod koniec studiów wykonał u sławnego prof. W. Petersena nych i działacz SEP. Urodził się 19 września 1887 r. w Radomiu pracę: Właściwości kondensatora cylindrycznego przy wysokim jako syn Antoniego – prawnika i Heleny z Chmielewskich, cór- napięciu i różnych stopniach ekscentryczności wewnętrznego ki urzędnika. cylindra (1912), również nagrodzoną i zaliczoną jako dyplomo- wą. W 1913 r. uzyskał dyplom inżyniera z odznaczeniem. STUDIA W 1905 r. rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno- W PRZEMysłOWYM labORATORIUM -Przyrodniczym Uniwersytetu w Petersburgu. Zainteresowany LICZNików ELEKTRYCZNYCH studiami technicznymi, przeniósł się w 1906 r. na Politechnikę Prof. Petersen polecił Krukowskiego, jeszcze przed dy- w Darmstadt, uczelnię o wysokim poziomie elektrotechniki. plomem, dr. A. Möllingerowi, dyrektorowi technicznemu Krukowski od początku wykazywał uzdolnienia do pracy la- i kierownikowi laboratorium elektrycznego fabryki liczników 14 SILESIAN ELECTRICAL JOURNAL Year XXIII No 3’2016 (126) SYLWETKI ZASŁUŻONYCH ELEKTRYKÓW FAMOUS ELECTRICAL ENGINEERS w Zakładach Siemens-Schuckert w Norymberdze. Tam dał się Dla przykładu Siemens wyprodukował ponad milion liczni- szybko poznać jako doskonały konstruktor aparatury precy- ków elektrolitycznych (dla prądu stałego) o ulepszonej przez zyjnej, pomiarowiec i organizator. W połowie 1914 r., mając Krukowskiego konstrukcji. Wyniki prac publikował w czasopi- 26 lat i będąc cudzoziemcem, Krukowski został zastępcą kie- smach: „Elektrotechnische Zeitschrift”, „Archiv für Elektrotech- rownika laboratorium liczników. nik” i „Siemens Zeitschrift”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. wy- stąpił o obywatelstwo polskie, pozostając nadal na stanowisku kierownika laboratorium fabryki liczników w Norymberdze. Współpraca z takimi autorytetami jak W. Petersen i A. Mollin- ger wywarła duży wpływ na rozwój Krukowskiego. Osobiste kontakty z wybitnymi specjalistami precyzyjnych pomiarów: prof. Keinathem, prof. Steinwehrem, dyrektorem Physikalisch- -Technische Reichsanstalt (PTR), kierownikiem laboratorium PTR dr. R. Schmidtem oraz znakomite opanowanie techniki pomiarów najwyższej dokładności, wszystko to miało wielkie znaczenie dla dalszej współpracy Krukowskiego z Głównym Urzędem Miar (GUM) oraz jego późniejszej pracy na Politech- nice Lwowskiej. Fot. 1. Włodzimierz Krukowski w laboratorium POWRÓT DO POLSKI Pierwszy raz po wojnie, Krukowski przyjechał do Polski Po wybuchu I wojny światowej został aresztowany jako w 1920 r. i spotkał się z rodzicami i siostrą, którzy powrócili do kra- obywatel rosyjski, ale po poręczeniach kolegów z pracy został ju i zamieszkali w Warszawie. W 1920 r. nawiązał owocną, współ- szybko zwolniony. Dnia 1 stycznia 1918 r. został kierownikiem pracę z GUM w Warszawie i został jego doradcą naukowym. laboratorium. Na tym stanowisku pozostawał aż do 1926 r. Lata Pomógł w organizacji laboratoriów oraz ich nowoczesnemu 1912-1926 były okresem głównego rozwoju W. Krukowskiego wyposażeniu. Brał udział w powstałej w 1923 r. przy GUM komi- jako naukowca-metrologa. W grudniu 1918 r. uzyskał doktorat sji elektrycznej opiniującej przepisy o miernikach elektrycznych za świetną pracę: Vorgänge in der Scheibe eines Induktionszäh- i narzędziach mierniczych zgłaszanych do legalizacji. lers und der Wechselstrom-kompensator als Hilfsmittel zu deren W 1926 r. przeniósł się do Warszawy na stanowisko kie- Erforschung (Zjawiska w tarczy licznika indukcyjnego i kompen- rownika biura technicznego Polskich Zakładów Siemensa. Było sator prądu zmiennego jako środek pomocniczy do ich bada- to stanowisko mniej odpowiadające jego kwalifikacjom, ale nia). Egzaminy doktorskie złożył z odznaczeniem. Dysertacja przeważyła chęć powrotu do kraju. Zajął się więc dodatkowo została opublikowana jako książka w 1920 r. przez wydawnic- pisaniem rozpoczętej jeszcze w Norymberdze na zlecenie Ver- two Springera. W tym czasie band Deutscher Elektrotechniker (VDE), książki Grundzüge der zajmował się głównie licz- Zähler-technik (Podstawy techniki licznikowej), która ukazała się nikami energii elektrycznej, w 1930 r. (polski przekład dopiero w 1955 r.). Zlecenie przez osiągając w tej dziedzinie VDE napisania tego rodzaju pracy cudzoziemcowi, świadczyło znakomite wyniki. Opraco- o ogromnym autorytecie naukowym i wiedzy Krukowskiego. wał nowe typy liczników Podręcznik ten zdobył wielkie uznanie u fachowców. W latach indukcyjnych, elektrolitycz- 1927-1930 prowadził na Politechnice Warszawskiej wykłady nych i energii biernej oraz zlecone z liczników elektrycznych. W 1930 r. został członkiem udoskonalił typy istniejące. Rady Technicznej Państwowych Zakładów Tele-Radiotech- Zgłosił wtedy 40 wynalaz- nicznych w Warszawie, funkcję tę pełnił do 1939 r. ków, uzyskując patenty w Niemczech, Anglii, Danii, NA POLITECHNICE LWOWSKIEJ Holandii, Szwajcarii, Ja- W 1930 r., z inicjatywy prof. Kazimierza Idaszewskiego ponii i na Węgrzech. Jego z Politechniki Lwowskiej (który aby zachęcić Krukowskiego Fot. 2. Włodzimierz Krukowski wynalazki znalazły tam do podjęcia pracy w Politechnice Lwowskiej odstąpił mu pro- w okresie niemieckim szerokie zastosowanie. wadzoną przez siebie katedrę i zorganizowane od podstaw, ŚLĄSKIE WIADOMOŚCI ELEKTRYCZNE Rok XXIII Nr 3’2016 (126) 15 ELEKTROENERGETYKASYLWETKI ZASŁUŻONYCH POWERELEKTRYKÓW ENGINEERING FAMOUS ELECTRICAL ENGINEERS po I wojnie światowej duże laboratorium), dr inż. Włodzimierz no-Przyrodniczego Towarzystwa Nauk we Lwowie (od 1937 r.), Krukowski został powołany na stanowisko profesora zwy- przewodniczącym Komitetu Naukowego Mechaniczno-Elek- czajnego i kierownika Katedry Pomiarów Elektrycznych. We trycznego przy Radzie Nauk Ścisłych i Stosowanych PAU. Lwowie rozpoczął się nowy etap pracy naukowej, technicznej i dydaktycznej prof. Krukowskiego. Zaczął od zmodernizowa- CzłONEK STOWARZYSZENIA ELEKTRYKÓW POLSKICH nia i rozbudowy laboratorium oraz zorganizowania przy nim W Stowarzyszeniu Elektryków Polskich, do którego na- na zlecenie GUM Pracowni Precyzyjnych Pomiarów Elektrycz- leżał od 1926 r., pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji: od nych. Jego praca naukowo-techniczna dotyczyła wtedy głów- 1929 r. był członkiem Komisji Organizacyjnej Znaku Przepiso- nie dziedziny wzorców elektrycznych i pomiarów precyzyj- wego SEP, w latach 1934-37 wchodził w skład Zarządu Głów- nych. Zajmował się metodami porównywania wzorców oporu nego, w latach 1935-37 pełnił funkcję wiceprezesa Oddziału i napięcia, ich przechowywaniem i transportem oraz produk- Lwowskiego. W latach 1934-39 był członkiem Centralnej Ko- cją. Wiele czasu poświęcił też zagadnieniom dokładności po- misji Normalizacji Elektrotechnicznej
Load more

Recommended publications
  • Jewish Genocide in Galicia
    Jewish Genocide in Galicia Jewish Genocide in Galicia 2nd Edition With Appendix: Vernichtungslager ‘Bełżec’ Robin O’Neil Published by © Copyright Robin O’Neil 2015 JEWISH GENOCIDE IN GALICIA All rights reserved. The right of Robin O’Nei to be identified as the author of this work has been asserted in accordance with the Copyright, Designs and Patents Act 1988. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, nor translated into a machine language, without the written permission of the publisher. Condition of sale This book is sold subject to the condition that it shall not, by way of trade or otherwise, be lent, re-sold, hired out or otherwise circulated in any form of binding or cover other than that in which it is published and without a similar condition including this condition being imposed on the subsequent purchaser. ISBN Frontispiece: The Rabka 4 + 1 - incorporating the original book cover of Rudolf Reder’s ‘Bełżec’, 1946. 2nd Edition Part 1 2016: The Rabka Four + 1. First published 2011 under the title ‘The Rabka Four’. Contents Academic Excellence In Murder......................................i Dedication....................................................................... ii Lives Remembered .........................................................iv Note on Language...........................................................vi The Hunting Grounds for the Rabka 4 + 1 (zbV) 1941-1944 .........................................................................x
    [Show full text]
  • 25 Kwiecień 2021 1
    Rok XXX 2021, nr. 15 25.04. 2021 r. Najemnik i pasterz Istotą dzisiejszej Ewangelii jest prawda o trosce pasterza o owce aż po oddanie za nie życia. Tym pasterzem jest Jezus. On zna swoje owce. Kocha i troszczy się o nas. Jezus poświęcenie pasterza kon- frontuje z postawą najemnika, który wobec niebezpieczeństwa znaj- Tygodnik parafii duje wygodną wymówkę, że jego życie jest najcenniejsze. Indywi- pw. Przemienienia Pańskiego w Polanie dualizm, egoizm bardzo często wypełnia serce człowieka. Dlatego tak bardzo cenimy tych, którzy nie myślą tylko o sobie, którzy wo- bec nas nie są jedynie najemnikami, ale prawdziwie oddanymi pa- sterzami. A ja? Czy naśladuję pasterza czy najemnika? Czy czuję się odpowiedzialny za Kościół? Panie Jezu, dziękuję Ci za kapłanów, którzy stanęli na drogach mo- jego życia jako prawdziwi pasterze. Sam pragnę postępować jak pasterz, kochając Boga i bliźnich. Polska tradycja nabożeństw majo- wych—str. 2 Polana w planach górskiej wędrówki bp. Karola Wojtyły - str. 3 "... Pracujmy aż do końca życia, by możliwie jak najwięcej uczynić dobra ..." Myśli św. Jana Bosko Str. 2 Wśród Nas Polska tradycja nabożeństw majowych Zbliża się miesiąc maj, który wiąże się szczególnie z kul- tem Matki Bożej. W tradycji kościoła katolickiego, wła- śnie w tym jakże maryjnym miesiącu, odprawiane są na- bożeństwa ku czci Maryi. Odbywa się to w świątyniach i przy kapliczkach. Tradycja ta zapoczątkowana przez Ojców Jezui- tów przywędrowała do Polski z Włoch i sięga pierwszej połowy XIX wieku . Natomiast rodo- wód polskich Majówek pod kapliczkami wywodzi się od jezuitów tarnopolskich, którzy działali na Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej . Zapoczątkowali nabożeństwa w 1827 roku. Dołączyli do nich potem kapłani z Warszawy, Krakowa i Lwowa, aż wreszcie tradycja ta rozlała się po ca- łej Rzeczpospolitej.
    [Show full text]
  • Lwowscy Uczeni Wymienieni W Przesłuchaniach Banacha Z 1944 Roku
    Wiad. Mat. 49 (1) 2013, 29–66 c 2013 Polskie Towarzystwo Matematyczne Lech Maligranda (Lule˚a), Jarosław G. Prytuła (Lwów) Lwowscy uczeni wymienieni w przesłuchaniach Banacha z 1944 roku W pracy [14] przedstawiliśmy trzy protokoły przesłuchań Stefana Banacha z września i października 1944 roku, natomiast tutaj zebraliśmy informacje o siedemnastu osobach wymienionych przez Banacha w tych protokołach. Osobami tymi są: Herman Auerbach, Meier Eidelheit, Kazi- mierz Kolbuszewski, Juda Kreisler, Maurycy Mosler, Józef Pepis, Antoni Raabe, Stanisław Ruziewicz, Stanisław Saks, Juliusz Schauder, Mawrikij Sperling, Marceli Stark, Ludwik Sternbach, Kazimierz Vetulani, Bruno Winawer, Menachem Wojdysławski i Miron Zarycki. Dane uzupełnili- śmy informacjami, które zdołaliśmy ustalić w trakcie badań archiwów i kontaktów prywatnych. O osobach tych piszemy w kolejności, w której wystąpiły w protoko- łach Banacha. Losy Auerbacha, Ruziewicza, Saksa, Schaudera i Starka są stosunkowo dobrze znane i opisane w wielu artykułach, więc w od- niesieniu do tych matematyków poprzestaniemy na podaniu stosownej bibliografii. Inaczej rzecz się ma z pozostałymi osobami wspomnianymi przez Banacha, o których dotąd mało wiadomo. Przedstawimy tutaj sze- reg faktów dotyczących tych osób, jakie udało nam się dotychczas ustalić. Będziemy bardzo wdzięczni za przesłanie nam wszelkich dodatkowych informacji na temat poniżej wymienionych ofiar nazizmu. W dalszej części używać będziemy następujących skrótów: PSB – Polski Słownik Biograficzny, SBMP 2003 – Słownik Biograficzny Matema- tyków Polskich pod redakcją S. Domoradzkiego, Z. Pawlikowskiej-Brożek i D. Węglowskiej, Tarnobrzeg 2003, PWM 1965 – Poczet Wielkich Ma- tematyków pod redakcją W. Krysickiego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1965, PWM 1989 – Wyd. III (rozszerzone), Warszawa 1989, PWM 2001 – Wyd. V, Wydawnictwo Kleks, Bielsko-Biała 2001, DMP 2012 – R. Duda, Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską, Wydawnictwo Uniwer- 30 L.
    [Show full text]
  • Piotr Łysakowski Warszawa
    DZIEJE NAJNOWSZE, ROCZNIK XLIV — 2012, 3 PL ISSN 0419–8824 Piotr Łysakowski Warszawa Mord na lwowskich profesorach — lipiec 1941 r. Zarówno Niemcy, jak i Sowieci po ataku na Polskę we wrześniu 1939 r. przystąpili do ce- lowego i metodycznego niszczenia polskich elit politycznych i intelektualnych. Współpraca w „tej dziedzinie”, na nasze nieszczęście, była wysoce „efektywna” i przyniosła Polsce wiel- kie straty widoczne w naszym życiu państwowym i wszelkich jego obszarach po dziś dzień. Naszym zadaniem i wręcz obowiązkiem (w kontekście pojawiających się ostatnio raz po raz prób przedefiniowywania historii ostatniej wojny i czynienia z Polaków winnych jej wybu- chu oraz równolegle z tym czynienia z nas odpowiedzialnych za Holocaust przy równocze- snym zacieraniu odpowiedzialności Niemców i Rosjan — rozdzielnie — za oba te zdarzenia) jest ciągłe przypominanie ofiary krwi, jaką złożyła polska inteligencja na ołtarzu niepodleg- łości kraju1. Jednym z takich zdarzeń, o którym chciałbym w tym miejscu przypomnieć, był mord2 popełniony przez Niemców, przy czynnym (i trudnym do zakwestionowania) udziale nacjonalistów ukraińskich, na polskich profesorach we Lwowie w lipcu 1941 r., a więc tuż po 1 W tym miejscu ważne jest zauważenie tego, iż we wszelkich dokumentach, sowieckich, NRD– owskich, RFN–owskich, jakimi dysponowałem, przygotowując ten tekst, niezmiernie rzadko pojawia się w odniesieniu do zamordowanych pojęcie „polska inteligencja”, „polscy profesorowie”, Polacy. W tych ponurych świadectwach czasu polscy uczeni występują jako odnarodowieni „inteligenci”, „pro- fesorowie” i trzeba rzeczywiście dużego wysiłku, by nie znając sprawy, zorientować się, że to właśnie o elitę intelektualną Rzeczypospolitej chodzi. Nie ma za to tych problemów z identyfikowaniem ofiar Zagłady. 2 Niemcy wkroczyli na tereny późniejszego „Distrikt Galizien” przygotowani do eksterminacji polskiej inteligencji.
    [Show full text]
  • Uniwersytet Jana Kazimierza We Lwowie W Latach 1939-1944
    POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI Tom VII PRACE KOMISJI HISTORII NAUKI 2005 Jan DRAUS UNIWERSYTET JANA KAZIMIERZA WE LWOWIE W LATACH 1939-1944 I. Okupacja sowiecka (1939-1941) Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną Uniwersytet Jana Kazimierza już na początku października 1939 roku wznowił działalność. Funkcję rektora UJK spra­ wował prof. Roman Longchamps de Berier, zaś prorektora ks. prof. Piotr Stach. Jednakże już 16 października 1939 roku Komitet Centralny KP(b)U mianował nowego rektora w osobie docenta Michajła Iwanowicza Marczenki z Instytutu Historii Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie1. Wówczas rozpoczęły się prace nad przebudową struktury organizacyjnej Uniwersytetu. Najpierw 29 paździer­ nika 1939 roku zlikwidowano Wydział Teologiczny2, którego dziekanem był ks. prof. Adam Gerstmann. Później, z dniem 1 grudnia 1939 roku, w myśl uprzedniej decyzji Rady Komisarzy Ludowych USRR, wyłączono z Uniwersytetu Wydział Lekarski i Oddział Farmaceutyczny, tworząc Lwowski Instytut Medyczny z Wy­ działami: Leczniczo-Profilaktycznym i Farmaceutycznym3. Wkrótce zreorga­ nizowano także inne wydziały. Wydział Humanistyczny podzielony został na 1 A. Głowacki, Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939- 1941, Łódź 1998, s. 460. 2 Ks. S. Bizuń, Historia krzyżem znaczona. Wspomnienia z życia Kościoła katolickiego na Ziemi Lwowskiej 1939-1945. Opracował, wstępem i przypisami opatrzył oraz podał do dru­ ku ks. Józef Wólczański, Lublin 1993, s. 58;. Ks. prof. Piotr Stach podaje, że Wydział Teologiczny zlikwidowano 3 XI 1939 r., zob. Ks. P. Stach, Wspomnienia, Ujanowice 1954, mpis, II, s. 101, b.sygn. (Archiwum Metropolii Lwowskiej ob. łac. w Krakowie). 3 T. Cieszyński, Działalność Wydziału Lekarskiego U]K we Lwowie w czasie II wojny świato­ wej od września 1939 do sierpnia 1944 roku, „Semper Fidelis", 1995, nr 2, s.
    [Show full text]
  • Recollections and Notes, Vol. 2 (1945–1968) Translated by Abe Shenitzer Edited by Robert G. Burns, Irena Szymaniec and Aleks
    Vita Mathematica 19 Hugo Steinhaus Mathematician for All Seasons Recollections and Notes, Vol. 2 (1945–1968) Translated by Abe Shenitzer Edited by Robert G. Burns, Irena Szymaniec and Aleksander Weron Vita Mathematica Volume 19 Edited by Martin MattmullerR More information about this series at http://www.springer.com/series/4834 Hugo Steinhaus Mathematician for All Seasons Recollections and Notes, Vol. 2 (1945–1968) Translated by Abe Shenitzer Edited by Robert G. Burns, Irena Szymaniec and Aleksander Weron Author Hugo Steinhaus (1887–1972) Translator Abe Shenitzer Brookline, MA, USA Editors Robert G. Burns Department of Mathematics and Statistics York University Toronto, Ontario, Canada Irena Szymaniec Wrocław, Poland Aleksander Weron The Hugo Steinhaus Center Wrocław University of Technology Wrocław, Poland Vita Mathematica ISBN 978-3-319-23101-3 ISBN 978-3-319-23102-0 (eBook) DOI 10.1007/978-3-319-23102-0 Library of Congress Control Number: 2015954183 Springer Cham Heidelberg New York Dordrecht London © Springer International Publishing Switzerland 2016 This work is subject to copyright. All rights are reserved by the Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifically the rights of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microfilms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or hereafter developed. The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for general use.
    [Show full text]
  • Jan Draus Uniwersytet Jana Kazimierza We Lwowie W Latach 1939-1944
    Jan Draus Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie w latach 1939-1944 Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności 7, 105-128 2006 POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI Tom VII PRACE KOMISJI HISTORII NAUKI 2005 Jan DRAUS UNIWERSYTET JANA KAZIMIERZA WE LWOWIE W LATACH 1939-1944 I. Okupacja sowiecka (1939-1941) Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną Uniwersytet Jana Kazimierza już na początku października 1939 roku wznowił działalność. Funkcję rektora UJK spra­ wował prof. Roman Longchamps de Berier, zaś prorektora ks. prof. Piotr Stach. Jednakże już 16 października 1939 roku Komitet Centralny KP(b)U mianował nowego rektora w osobie docenta Michajła Iwanowicza Marczenki z Instytutu Historii Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie1. Wówczas rozpoczęły się prace nad przebudową struktury organizacyjnej Uniwersytetu. Najpierw 29 paździer­ nika 1939 roku zlikwidowano Wydział Teologiczny2, którego dziekanem był ks. prof. Adam Gerstmann. Później, z dniem 1 grudnia 1939 roku, w myśl uprzedniej decyzji Rady Komisarzy Ludowych USRR, wyłączono z Uniwersytetu Wydział Lekarski i Oddział Farmaceutyczny, tworząc Lwowski Instytut Medyczny z Wy­ działami: Leczniczo-Profilaktycznym i Farmaceutycznym3. Wkrótce zreorga­ nizowano także inne wydziały. Wydział Humanistyczny podzielony został na 1 A. Głowacki, Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939- 1941, Łódź 1998, s. 460. 2 Ks. S. Bizuń, Historia krzyżem znaczona. Wspomnienia z życia Kościoła katolickiego na Ziemi Lwowskiej 1939-1945. Opracował, wstępem i przypisami opatrzył oraz podał do dru­ ku ks. Józef Wólczański, Lublin 1993, s. 58;. Ks. prof. Piotr Stach podaje, że Wydział Teologiczny zlikwidowano 3 XI 1939 r., zob. Ks. P. Stach, Wspomnienia, Ujanowice 1954, mpis, II, s. 101, b.sygn. (Archiwum Metropolii Lwowskiej ob.
    [Show full text]
  • Z Obrad Senatu
    GAZETA UNIWERSYTECKA Z OBRAD SENATU unktem zatytułowanym: Realizacja projektów unij- W dalszej części obrad przyjęto uchwałę w sprawie prze- nych na Uniwersytecie Rzeszowskim rozpoczęło kształcenia Zamiejscowego Wydziału Biotechnologii (w się 35/110/2011 posiedzenie Senatu Uniwersytetu Weryni) w Zamiejscowy Instytut Biotechnologii Stosowanej RzeszowskiegoP (15 grudnia). Przedstawiona przez prorektora i Nauk Podstawowych (na prawach wydziału) od 1 września ds. rozwoju i polityki finansowej dra hab. prof. UR Czesława 2012 r. oraz uchwałę w sprawie uruchomienia studiów II Puchalskiego prezentacja była podsumowaniem programów, stopnia (stacjonarnych i niestacjonarnych) na kierunku tech- z których korzysta UR (projekty „miękkie” i „twarde”) oraz nologia żywności i żywienie człowieka (na Wydziale Biolo- realnych efektów tej działalności. giczno-Rolniczym). W kolejnej części obrad prowadzący je rektor, prof. dr Na styczniowe posiedzenie, po zapoznaniu się ze sprawą, hab. Stanisław Uliasz, zaproponował projekt kalendarium zostało z kolei przesunięte głosowanie wniosku Rady Wy- i tematyki spotkań Senatu w semestrze letnim bieżącego roku działu Pedagogiczno-Artystycznego w sprawie uzupełnienia akademickiego. Zaplanowano je na: 23 lutego, 29 marca, 26 uchwały nr 278/04/2011 z 28 kwietnia 2011 r. w sprawie wa- kwietnia, 31 maja oraz 21 czerwca. W tej sprawie przyjęto runków i trybu rekrutacji oraz form studiów na poszczegól- uchwałę. nych kierunkach w roku akademickim 2012/2013 o zasady Głosowano również i zaaprobowano wnioski w sprawach rekrutacji na studia II stopnia, kierunek – nauki o rodzinie. osobowych: przedłużenia zatrudnienia dra hab. prof. UR Ka- W końcowej części obrad, kiedy rozpatrywane są „sprawy zimierza Krupy (Wydział Ekonomii) na stanowisku profeso- różne”, za dotychczasową współpracę podziękował ustępują- ra nadzwyczajnego na czas nieokreślony, ponadto w sprawie cy przewodniczący Samorządu Studenckiego – pan Grzegorz uzupełnienia składu Komisji Wyborczej Uniwersytetu Rze- Kolasiński.
    [Show full text]
  • Głośne Czytanie Nocą 25 Października 2012 Roku
    ZESZYTY JAGIELLOŃSKIE PISMO UCZNIÓW, NAUCZYCIELI I PRZYJACIÓŁ GIMNAZJUM i LICEUM im. KRÓLA WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY W PŁOCKU NR 78 LISTOPAD 2012, PISMO UKAZUJE SIĘ OD ROKU 2000 MIĘDZYSZKOLNY KLUB MYŚLI POLSKIEJ W GIMNAZJUM I LICEUM IM. WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY IM. KRÓLA MACIUSIA I W PŁOCKU Głośne czytanie nocą 25 października 2012 roku Rektorzy Uniwersytetu we Lwowie Uniwersytet we Lwowie Wybrani rektorzy Uniwersytetu - bohaterowie Głośnego czytania nocą: Roman Pilat (1890-1891) Oswald Balzer (1895-1896) Św. Abp Józef Bilczewski (1900) Kazimierz Twardowski (1914-1917) Jan Kasprowicz (1921-1922) Józef Siemiradzki (1926-1927) Błogosławieni, którzy w czasie gromów Nie utracili równowagi ducha, Którym na widok spustoszeń i złomów Nie płynie z serca pieśń rozpaczy głucha; Którzy wśród nocy nieprzebytych cieni Nie tracą wiary w blask rannych promieni: Błogosławieni! Błogosławieni, albowiem ich męstwo Wielkiego gmachu wrota im otworzy, Gdzie razem z Chwałą króluje Zwycięstwo - Bez twardych kajdan, tak bez tych obroży, Które na ziemi noszą upodleni... Ten raj się tylko dla silnych zieleni: Błogosławieni! Błogosławieni, albowiem ich syny Będą sprzątali ich ziaren owoce; I wśród zmartwychwstań porannej godziny, Gdy złote słońce blaskiem zamigoce, W głos zawołają, duchem podniesieni: Za ojców sprawą szczęście nam się pleni - Błogosławieni!... Jan Kasprowicz, Błogosławieni, wyd. 1937 Na okładce: Widok Uniwersytetu na karcie pocztowej z okresu XX-lecia międzywojennego. W tekstach źródłowych pisownię dawną nieznacznie uwspółcześniono. Zeszyty Jagiellońskie. Pismo Uczniów, Nauczycieli i Przyjaciół Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły w Płocku Redakcja: ul. 3 Maja 4, 09 – 402 Płock; http:// www.jagiellonka.plock.pl; (024) 364-59-20 [email protected]; Opiekun merytoryczny projektu: Tomasz Zbrzezny. Opiekun zespołu: Wiesław Kopeć, [email protected] Zespół redakcyjny: członkowie Międzyszkolnego Klubu Myśli Polskiej.
    [Show full text]
  • Obrzędy Egzorcyzmu Większego
    PERSPEC†IVA Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne Rok X 2011 Nr 2 (19) KRYSTYNA LEWANDOWSKA UNIWERSYTET JANA KAZIMIERZA WE LWOWIE WYBRANE SYLWETKI UCZONYCH POLSKICH Wybitnego znaczenia Lwowa jako centrum polskiej kultury kresowej ani nie da się przecenić, ani w zwięzłym zarysie należycie uwypuklić. Miał wspaniałe okresy w swych dziejach lwowski teatr. Ogromny wkład wniósł do kultury polskiej założony w 1817 r. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Zapomnieć nie można o wspaniałych zbiorach sztuki, spoczywających dziś w tak zwanej Lwowskiej Galerii Obrazów. W uczuciowym pejzażu miasta ważną rolę odgrywała też, dziś znajdująca się we Wrocławiu, Panorama Racławicka. Uniwersytet im. Jana Kazimierza i Politechnika Lwowska tworzyły jeden z najsilniejszych ośrodków naukowych w kraju, mający równocześnie znaczenie międzynarodowe1. Kultura duchowa Polaków ma wartość ponadczasową, mimo histo- rycznych zmian: politycznych, ekonomicznych, kulturowych i cywi- lizacyjnych. Twórczy dorobek naukowy wielkich polskich uczonych w długim szeregu dziejów: od Kopernika do Marii Skłodowskiej- 1 J. KOLBUSZEWSKI. Kresy. Wrocław 1996 s. 178. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 149 Curie, jest ogromny i w dalszym ciągu decyduje o znaczeniu Polski w Europie i świecie. Współczesnym znakiem wielkości polskiej kultu- ry i nauki jest np. niebywały sukces narodowej ekspozycji na Świa- towej Wystawie EXPO ’2010 w Szanghaju w Chinach. Gdy przywoła się metaforę (którą Polacy znają z nauczania wiel- kiego Papieża Polaka Jana Pawła II) odnoszącą się do płuca, którym ma oddychać Europa Zachodnia i Europa Wschodnia, to w dziejach Rzeczypospolitej doniosłą rolę w kształtowaniu oblicza państwa pol- skiego, zwróconego zarówno w stronę Zachodu, jak i Wschodu, ode- grały Kresy2. Jednym z fundamentów znaczenia polskiej kultury duchowej i ma- terialnej oraz jej niezwykłego dziedzictwa, zwłaszcza na przestrzeni dwóch ostatnich stuleci, jest Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie3.
    [Show full text]