Tatiana Samouil / Violon / Viool Irina Lankova / Piano Ô-CELLI
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
FRANÇAIS / NEDERLANDS / LE FESTIVAL / HET FESTIVAL / VINGT-NEUVIÈME ÉDITION / NEGENENTWINTIGSTE EDITIE / ÉTÉ / ZOMER / 2015 op.3 PROGRAMME DU / PROGRAMMA VAN / JEU / DON / CONSERVATOIRE / CONSERVATORIUM / 27.08 Tatiana Samouil / violon / viool Ludwig van Beethoven (1770-1827) Sonate pour violon et piano n°6 en la majeur, op. 30 n°1 / Irina Lankova / piano Sonate voor viool en piano nr. 6 in A groot, op. 30 nr.1 Allegro Adagio molto espressivo Allegretto con variazioni Camille Saint-Saëns (1835-1921) Introduction & Rondo Capriccioso, op. 28 PROCHAIN VOLGENDE CONCERT / CONCERT / 28.08 Ô-CELLI Ô-CELLI S’EN VA DANSER / Ô-CELLI GAAT DANSEN Johann Strauss, Alexander Borodin, Astor Piazzolla, Oriol Cruixent 27/08 COMMENTAIRE / COMMENTAAR / .................................................................................................................. ................................................................................................................ Les trois premières sonates pour piano et violon de Beethoven De eerste drie sonates voor piano en viool van Beethoven werden ont été écrites entre 1796 et 1798, et publiées ensemble en 1799. tussen 1796 en 1798 gecomponeerd en in 1799 gepubliceerd. In Elles sont contemporaines de sa sonate Pathétique pour piano die periode kwam tevens de Sonate pathétique tot stand en kende seul, et datent d’une époque où l’essentiel de l’activité du compo- Beethoven een grote bedrijvigheid als concertpianist en improvi- siteur est en fait tournée vers son métier de pianiste de concert, sator. Waar hij ook optrad, in Praag, Berlijn, Nürnberg of Dresden, et en particulier d’improvisateur ; il se produit à Prague, à Berlin, overal oogstte hij evenveel succes. In die tijd werd hij echter ook à Nurenberg, à Dresde et remporte à chaque fois un éclatant suc- met de eerste tekenen van zijn doofheid geconfronteerd, het ge- cès. C’est également l’époque où Beethoven perçoit les premiers brek waaronder hij de rest van zijn leven gebukt zou gaan. signes de la surdité, terrible infirmité dont il devait souffrir tout le restant de sa vie. Over de eerste van de drie sonates publiceerde de Allgemeine musikalische Zeitung in 1799 het volgende commentaar: ‘Een Voici le commentaire publié en 1799 par l’Allgemeine musikalische hoopje gewichtige formules zonder enige methode; een en al ge- Zeitung à propos de la première de ces trois sonates : Amas de kunsteldheid en gebrek aan melodie; een bos waar vijandig struik- choses savantes sans méthode ; pas de naturel, pas de chant, gewas elk van je stappen afremt en dat je uitgeput en opgelucht une forêt dans laquelle on est arrêté à chaque pas par des buis- verlaat; een opeenstapeling van moeilijkheden, om er je geduld bij sons ennemis, d’où l’on sort épuisé, sans plaisir ; un amoncelle- te verliezen’. Vandaag is zo’n streng oordeel moeilijk te begrijpen. ment de difficultés tel qu’on en perd la patience. Il est bien diffi- In onze oren klinkt de sonate immers allerminst revolutionair en cile aujourd’hui de comprendre la sévérité d’un tel jugement : la zelfs niet modernistisch. Ze lijkt vooral de sporen te dragen van sonate ne présente à nos oreilles aucun caractère révolutionnaire de nalatenschap van Mozart, met haar klassieke klankuniversum, ni même de modernisme, avec ses sonorités encore très mozar- driedelige vormstructuur en glasheldere melodieën. Beethoven tiennes, au contraire, son plan classique en trois mouvements, sa had in Wenen niet alleen vrienden: met zijn overdonderende ta- délicieuse limpidité mélodique. Mais Beethoven ne comptait pas lent kreeg hij meermaals met jaloerse concurrenten af te rekenen. que des amis à Vienne et son évident talent suscitait aussi des Wellicht droeg hij zijn drie eerste pianosonates daarom voorzich- jalousies. Ainsi, c’est sans doute par prudence qu’il dédia ses trois tigheidshalve aan Salieri op. Veel waardering voelde hij niet voor premières sonates pour piano et violon à son maître Salieri, pour zijn leermeester, maar dat hij belangrijke functies uitoefende aan lequel on sait qu’il avait pourtant fort peu d’estime, mais qui oc- de keizerlijke hofkapel, maakte van hem een spilfiguur in het mu- cupait les importantes fonctions de maître de chapelle de la cour ziekleven van die tijd. impériale. Een tiener, een wonderlijk getalenteerde jongen van amper veer- C’est un tout jeune homme de quatorze ans au talent prodigieux tien jaar oud, gaf de aanzet tot Saint-Saëns’ Eerste vioolconcerto qui est à l’origine de la composition par Saint-Saëns en 1858 de opus 20 uit 1858. Pablo de Sarasate (1844-1908), die zich in de son premier concerto pour violon et orchestre op.20. Pablo de Sa- tweede helft van de 19de eeuw zou ontwikkelen tot een van de rasate (1844-1908), qui deviendra plus tard une figure marquante markante violisten van zijn generatie, had het lef om aan een haast du violon de la seconde moitié du XIXème siècle, avait en effet tien jaar oudere componist te vragen een concerto aan hem op eu le culot de demander à un compositeur de près de dix ans son te dragen. Vier jaar later componeerde Camille Saint-Saëns een ainé, de lui dédier un concerto. Quatre ans plus tard, Saint-Saëns nieuwe partituur voor viool en orkest, het Introduction et rondo compose une nouvelle page pour violon et orchestre, l’Introduc- capriccioso, wellicht met de bedoeling om over een alternatief tion et Rondo Capriccioso et il semble bien que l’intention initiale te beschikken voor het laatste deel van het Eerste vioolconcer- était qu’elle puisse servir de mouvement final alternatif au pre- to. Opnieuw was het Sarasate die de creatie voor zijn rekening mier concerto pour violon et orchestre (op.20) composé quelques nam, meer bepaald op 4 april 1867. De violist hield erg van het années plus tôt. C’est encore Sarasate qui assura la création de werk en maakte het populair door het regelmatig als een op zich l’œuvre le 4 avril 1867. Le violoniste aimait beaucoup la partition staande compositie in zijn concertprogramma’s op te nemen. Het et contribua à la popularité de ce mouvement isolé en le jouant betreft dan ook een uitzonderlijk briljante en virtuoze partituur, die fréquemment en concert ; tout ceci s’explique largement par het technische kunnen van de solist prachtig in de verf zet en een le caractère extrêmement brillant et virtuose de la pièce, princi- bezwerende indruk op de luisteraar nalaat. In dit relatief korte werk palement destinée à mettre en avant les prouesses techniques is Saint-Saëns erin geslaagd om de hoge virtuoze vereisten on- du soliste et à charmer l’auditeur. La grande réussite de Saint- dergeschikt te maken aan de bekoorlijke melodie en om aan de Saëns, dans une œuvre relativement courte, est de faire oublier la orkestbegeleiding een breedvoerig, symfonisch gehalte te geven. virtuosité par le caractère séducteur de la mélodie, et de donner De reductie voor piano en viool werd door de componist zelf ge- à l’accompagnement orchestral l’ampleur d’une véritable grande realiseerd. Dat was in die tijd wel vaker het geval om een brede page symphonique. verspreiding van nieuw werk te garanderen. De enige manier om La réduction pour piano et violon est due au compositeur lui- thuis naar muziek te kunnen luisteren, was immers om ze in de même, comme c’était souvent le cas à l’époque. Elle permettait huiskamer uit te voeren. Bovendien was een dergelijke reductie une large diffusion de l’œuvre à une époque où la seule façon voor de uitgever een voordelige financiële zaak… d’avoir de la musique à la maison était de la faire soi-même, et contribuait aussi à arrondir les profits de l’éditeur… Claude Jottrand Vertaling: Veerle Lindemans Claude Jottrand BIOGRAPHIE / BIOGRAFIE / .................................................................................................................. ................................................................................................................. Tatiana Samouil Tatiana Samouil Née à Saint-Pétersbourg dans une famille de musiciens, Tatiana Samouil Tatiana Samouil werd geboren in Sint-Petersburg, in een muzikale fa- commence le violon à six ans. Trois ans plus tard, elle donne son pre- milie, en begon viool te studeren toen ze zes jaar oud was. Drie jaar mier récital et fait ses débuts en soliste avec l’Orchestre national de later gaf ze haar eerste recital en debuteerde ze als soliste met het Moldavie dirigé par son père Alexandru Samoila. En 1989, elle entre au Nationaal Orkest van Moldavië onder leiding van haar vader Alexandru Collège Académique de Musique, dont elle sort diplômée en 1993, puis Samoila. In 1989 trok ze naar het Academisch College voor Muziek poursuit ses études avec Serge Fatkulin et Maja Glezarova au Conserva- van Moskou, waar ze in 1993 haar diploma behaalde. Ze studeerde toire Tchaikovsky de Moscou. Diplomée en 1999 (avec mention spéciale vervolgens bij du jury), elle devient l’élève d’Igor Oistrakh au Conservatoire flamand de Serge Fatkulin en Maja Glezarova aan het Tsjaikovskiconservatorium Bruxelles (Maîtrise et Prix Spécial “Maurice Lefrank” pour le meilleur van Moskou, behaalde er in 1999 haar diploma met speciale vermel- étudiant, 2000). Enfin, en 2001-2002, une bourse lui permet d’étudier ding van de jury en werd leerling van Igor Oistrakh aan Conservatorium auprès de Jose-Luis Garcia à l’école supérieure Reina Sofia de Madrid. van Brussel (meestergraad en Maurice Lefrank-prijs voor de beste stu- Juste après son installation en Belgique, Tatiana Samouil remporte dent in 2000). Tot slot kon ze zich in het schooljaar 2001-2002 met les Premiers Prix du Concours Tenuto de la Radio-Télévision Belge et du een beurs gaan vervolmaken bij Jose-Luis Garcia aan de Madrileense Concours Henri Vieuxtemps (1998). Elle est lauréate des Concours Sibe- hogeschool Reina Sofia. lius (2000), Reine Elisabeth (2001), Michael Hill (Nouvelle-Zélande—2e Meteen nadat ze zich in België had gevestigd, won Tatiana Samouil prix, 2001) et Tchaikovski de Moscou (3e prix , 2002) de eerste prijzen van de Tenutowedstrijd van de Belgische openbare Depuis 2004, Tatiana Samouil enseigne à la Chapelle musicale Reine Eli- omroepen en van het Concours Henri Vieuxtemps (1998).