Korps Commandotroepen 1942-1997
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
•» Korps Commandotroepen 1942-1997 H.G. Dekker - luitenant-kolonel der infanterie van de Koninklijke Landmacht* drs. T.A. Krijger - tweede luitenant der infanterie van de Koninklijke Landmacht* p 22 maart 1997 bezochten No. 2 (Dutch) Troop oorlog (1899-1902) kregen deze een- duizenden groene en rode ba- heden de naam 'commando'. Oretten de Engelbrecht van Het idee om commandotroepen te for- De leden van de nieuwe eenheden, Nassaukazerne in Roosendaal voor de meren dateert uit 1940 en kwam uit die al spoedig het predikaat 'com- groots opgezette Commandoreünie Britse koker. Door het dramatische mando' kregen, werden opgeleid om 97. Met deze happening herdachten verloop van de oorlog tegen Duits- onder alle omstandigheden de moei- ZlJ dat precies 55 jaar geleden de eer- land groeide bij Churchill en zijn lijkste opdrachten uit te voeren. Dit ste Nederlandse vrijwilligers naar de militaire staf de behoefte om ook eens kon variëren van het vernielen van Schotse hooglanden vertrokken om terug te kunnen slaan. De keuze viel belangrijke militaire of industriële een commando-opleiding te volgen. op het oprichten van kleine, lichtbe- objecten tot het vormen van bruggen- Cteze selecte groep stond in 1942 aan wapende specialistische onderdelen hoofden of het uitvoeren van offen- de wieg van de Nederlandse comman- die offensieve acties konden uitvoe- sieve acties achter de vijandelijke do-eenheden die in Nederland, het ren. Deze raids zouden bovendien het linies. De commando moest behalve Verre Oosten en Nederlands-Indië aangetaste Britse moreel ten goede een uitmuntend soldaat ook deskundi- Zljn ingezet en die later zijn opgegaan moeten komen. Analoog aan de Zuid- ge op het gebied van verbindingen, 'n het in 1950 opgerichte Korps Com- Afrikaanse strijders uit de Boeren- explosieven en inlichtingen zijn. Om- mandotroepen (KCT). Ruim een halve eeuw zijn Neder- landse commando-eenheden opgeleid voor het uitvoeren van bijzondere en gevaarlijke opdrachten, veelal achter de vijandelijke linies. In dit over- zichtsartikel wordt de geschiedenis van de Nederlandse commando's be- schreven, waarbij onder meer de lr*zet, de taakstelling en de eigen op- leiding aan de orde zullen komen. Het KCT heeft bovendien altijd een be- lar>grijke rol gespeeld bij het opleiden ^an militairen van buiten het korps. Daarom komt de ontwikkeling van die opleidingsfunctie hier ook aan bod. Luitenant-kolonel H.G. Dekker is comman- a"t van het Korps Commandotroepen; twee- Afb. l Commando-monument in Spean Bridge bij Achnacarry. ^e'luitenant drs. T.A. Krijger is wetenschappe- In de bovenrand van het granieten voetstuk staat gebeiteld: United we lijk medewerker bij de Sectie Militaire Ge- conquer, daaronder staat het opschrift In memory of the officers and men ' cljledenis KL en een van de auteurs van het of the commando* who died in the setond world war J 939-1945. °nlangs verschenen boek Het Korps Com- Het gedenkteken werd onthuld op 27 september 1952 nundotroepen 1942-1997. door koningin-moeder Elizabeth (foto: Commandostichting Roosendaal) JRG 166 4-97 MILITAIRE SPECTATOR 149 dat ook nog eens zware fysieke en mentale eisen aan de commando's werden gesteld, was het niet verwon- derlijk dat niet alle vrijwilligers de Spartaanse opleiding tot een goed einde brachten. Vanaf januari 1942 boden de Britten ook de uit de bezette gebieden afkom- stige militairen de mogelijkheid om Afb. 2 commando te worden. Dit resulteerde Paracommando's zes maanden later in de oprichting van de School van N o. l O (Inter Allied) Commando, Opleiding Parachutisten (SOP) een eenheid bestaande uit Neder- stappen op het landse, Franse, Belgische, Noorse, vliegveld Andir Poolse en Joegoslavische eenheden bij Bandoeng in (troops), terwijl gevluchte Duitse en een Dakota Oostenrijkse tegenstanders van het (medio 1947) (foto: Commando- nazi-regime ook een troop vormden. stichting Roosendaal) Hiermee ging voor sommige militai- ren van de Prinses Irenebrigade die stonden te trappelen om te worden andelijke linies. Later werden zij nog landse commando's - ongeveer 25 ingezet, een wens in vervulling. Na korte tijd ingezet in het grensgebied man - kregen op l november 1944 een strenge selectie mochten 48 vrij- tussen Birma en India. In juli 1944 hun kans op revanche. Als onderdeel willigers naar het Schotse Achnacarry keerden zij bij het eigen onderdeel van een Britse commando-brigade om de inmiddels beruchte comman- terug, dat op het punt stond weer naar landden zij op deze dag bij Vlissingen do-opleiding te volgen. De helft van Engeland af te reizen. en Westkapelle. De verovering van hen bereikte de eindstreep en kreeg de het door de Duitsers tot Festung uit- gewilde groene baret. De commando's verwachtten nu op geroepen Walcheren was van cruciaal het Europese vasteland te worden belang, omdat de geallieerden hier- Deze Nederlandse commando's van ingezet. Tijdens de operatie Market mee de Schelde-monding zouden be- het eerste uur werden in Port Madoc Garden werden inderdaad tientallen heersen en gebruik zouden kunnen (Wales) gelegerd en vormden in juni Dutchtroopers toegevoegd aan de gaan maken van de in logistiek op- 1942 No.2 (Dutch) Troop van No.10 diverse Britse en Amerikaanse lucht- zicht onmisbare Antwerpse haven. De (Inter Allied) Commando. Enkele landingseenheden die de bruggen tus- Nederlanders streden in en rond maanden later bracht een tweede sen Eindhoven en Arnhem moesten Vlissingen en Westkapelle in de voor- groep van ongeveer vijftig kersverse veroveren. De opdrachten aan de Ne- ste linies en raakten verzeild in zware commando's de troop op de vereiste derlandse groene baretten varieerden gevechten. Ten koste van een tiental sterkte. Hierop volgde ruim een jaar van het verzamelen van inlichtingen, gewonden slaagden zij erin hun op- van verdere opleiding in Wales en in het leggen van contacten met plaatse- dracht uit te voeren. De Britse en het Engelse Eastbourne, waar de lijke verzetsgroepen, het uitvoeren geallieerde commando-eenheden wis- troop in 1943 terechtkwam. Pas aan van verkenningen en liaison-opdrach- ten samen met een Britse infanterie- het einde van dat jaar werd het geduld ten tot het optreden als gids en tolk. eenheid binnen drie dagen vrijwel het van de Nederlanders beloond. No.2 Hoewel de commando's deze taken gehele eiland van vijand te zuiveren. i. (Dutch) Troop zou naar India afreizen tot volle tevredenheid van hun geal- Na dit succesvolle optreden kregen de om op Sumatra en Malakka te worden lieerde wapenbroeders uitvoerden, commando's van No.2 (Dutch) Troop ingezet. was de stemming na het mislukken tijd om weer op krachten te komen. van Market Garden bedrukt. Onder- Op sterkte gebracht met een aanvul- Toen de Nederlanders in januari 1944 tussen was overigens een viertal Ne- lingsdetachement kwam de troop pas in India arriveerden, waren de geplan- derlandse commando's elders actief. in april 1945 weer in actie om aan het de operaties inmiddels afgelast. Zij waren in opdracht van het Bureau front tussen Moerdijk en Geertrui- Slechts vijf commando's kregen als- Bijzondere Opdrachten (BBO) in denberg patrouilles en verkenningen nog de kans oorlogservaring op te Noord-Nederland geparachuteerd om uit te voeren. Na de bevrijding van doen. Toegevoegd aan een Britse daar het verzet te coördineren en Nederland viel de eerste Nederlandse commando-brigade, namen zij in wapen- en sabotage-onderricht aan commando-éénheid snel uiteen en Birma deel aan diverse verkenningen plaatselijke verzetsgroepen te geven. werd zij in oktober 1945 definitief en gevechtspatrouilles achter de vij- De overige nog inzetbare Neder- ontbonden. 150 MILITAIRE SPECTATOR JRG 166 4-97 Het Korps Insulinde ces. Aangezien de Japanse troepen verschillende internerings- en krijgs- een goed functionerende kustbewa- gevangenkampen op het eiland. Ook Afo.2 (Dutch) Troop was niet de enige king hadden georganiseerd, werden nieuwe teams werden uitgezonden Nederlandse commando-éénheid die diverse landingsteams ontdekt en om deze kampen te bezoeken en in de Tweede Wereldoorlog actief deze konden in die gevallen slechts - waar mogelijk - hulpacties op touw was. Kort nadat de oorlog in de met moeite het vege lijf redden. De te zetten en de bescherming en evacu- Pacific was losgebarsten, vertrok een geslaagde landingen leverden een atie van deze geïnterneerden te coör- voordetachement van 150 vrijwilli- beperkte hoeveelheid inlichtingen op, dineren. Dit laatste bleek bittere gers van de Prinses Irenebrigade naar die echter nauwelijks van invloed noodzaak, aangezien verschillende Nederlands-Indië om de defensie van waren op het verloop van de strijd in kampen werden bedreigd door jonge, deze kolonie te helpen versterken. dit operatiegebied. fanatieke Indonesische nationalisten Nog voordat zij hier arriveerden had- die na het uitroepen van de Republiek den de Japanse troepen in maart 1942 In de zomer van 1945 nam het aantal Indonesië het recht op gewelddadige het pleit echter al beslecht, zodat de operaties toe. Met het oog hierop wijze in eigen hand namen. De Britse groep naar Ceylon moest uitwijken. waren uit Europa, waar de oorlog autoriteiten gaven na enige tijd - om De Nederlandse en Britse autoriteiten inmiddels voorbij was, diverse com- verdere escalatie te voorkomen - alle besloten deze vrijwilligers een com- mando's van No.2 (Dutch) Troop als teams van het Korps Insulinde het mando-opleiding te laten volgen. De versterking van het korps gearriveerd. bevel naar Ceylon terug te keren. Britten bepaalden dat het Korps In- Enkele weken vóór de Japanse capitu- Hiermee verloor het korps aan bete- sulinde, zoals het detachement vanaf latie van 15 augustus 1945 landden kenis, waarna het uiteindelijk in juli 1942 werd genoemd, voorname- diverse teams van het Korps Insulinde maart 1946 werd opgeheven. 'ijk voor inlichtingenoperaties zou per parachute of onderzeeër op Su- Hoewel het Korps Insulinde uit ge- worden ingezet. matra om met radio's inlichtingen motiveerde en goed opgeleide com- In het verdere verloop van de oorlog over Japanse troepen- en transportbe- mando's bestond, is deze specialisti- hebben teams van het Korps Insulinde wegingen door te geven. sche eenheid slechts sporadisch inge- met behulp van kleine onderzeeboten Na de Japanse capitulatie kregen deze zet.