ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ-ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΥΝΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ: ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Ανάλυση της θεωρίας του συνανταγωνισμού και του ρόλου που διαδραματίζει στις νέες τεχνολογίες και παράθεση πραγματικών περιπτώσεων ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΟΥΣΗΣ A.M.: ΜΔΕ-ΟΠ/0522 Πτυχίο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς Διπλωματική Εργασία υποβληθείσα για το Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων-Ολική Ποιότητα ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ν. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ 2007 Στους γονείς μου Παναγιώτη και Μαγδαληνή, στην αδελφή μου Σοφία και στη μνήμη του παππού μου Μιχάλη ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα Διπλωματική εργασία με θέμα: «Συνανταγωνισμός: Απόκτηση Ανταγωνιστικών Πλεονεκτημάτων στις Νέες Τεχνολογίες» εκπονήθηκε στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Διοίκηση Επιχειρήσεων-Ολική Ποιότητα του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται να παρουσιασθεί το επιχειρηματικό μοντέλο του συνανταγωνισμού και ο ρόλος που διαδραματίζει στις νέες τεχνολογίες καθώς αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την επιβίωση και την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον κλάδο. Η εργασία αυτή αποτελείται από δύο μέρη. Στο Α΄ Μέρος περιγράφεται η έννοια του συνανταγωνισμού, το επιχειρηματικό παιχνίδι και τα κύρια μέρη του καθώς και ο συνανταγωνισμός στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η θεωρία του συνανταγωνισμού, τα κριτήρια για τη σύναψη και την επιτυχία των συνανταγωνιστικών σχέσεων, τα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα των συνανταγωνιστικών σχέσεων, το ΠΔίκτυοΕ ΑΙξΡιών ΑκαιΙΑ η «συμπληρωματική σκέψη». Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται η Θεωρία των Παιγνίων, το επιχειρηματικό παιχνίδι και τα κύρια μέρη του: Παίκτες, Προστιθέμενη Αξία, Κανόνες, Τακτικές και Εμβέλεια (Π.Α.Κ.Τ.Ε.). Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η στρατηγική ΠΑΚΤΕ, αναλύονται τα μέρη του επιχειρηματικού παιχνιδιού, παρουσιάζεται η αλλαγή των στοιχείων του, το πώς γίνεται και ποιες συνέπειες επιφέρει. Η στρατηγική ΠΑΚΤΕ και το Δίκτυο Αξιών παρέχουν το εννοιολογικό πλαίσιο στο οποίο εφαρμόζεται η Θεωρία των Παιγνίων στις επιχειρηματικές δραστηριότητες. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζεται o συνανταγωνισμός στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και αναφέρονται οι οικονομικοί και στρατηγικοί παράγοντες που έδωσαν ώθηση στο φαινόμενο αυτό, η δυναμική φύση, η ένταση και η ποικιλομορφία του συνανταγωνισμού στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Το Β΄ Μέρος αναφέρεται στην παρουσία του συνανταγωνισμού στις νέες τεχνολογίες -κυρίως στις τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας- και παρουσιάζονται πραγματικές μελέτες περιπτώσεων που υποστηρίζουν τα όσα έχουν αναφερθεί στην εργασία αυτή. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζεται το φαινόμενο του συνανταγωνισμού στις νέες τεχνολογίες και αναφέρονται οι μορφές του και η σημασία του για τις επιχειρήσεις του κλάδου. Στο έκτο κεφάλαιο, παρουσιάζεται το φαινόμενο του συνανταγωνισμού στα επιχειρηματικά δίκτυα και οικοσυστήματα στις νέες τεχνολογίες και παρατίθενται ορισΠμένα ΑχαρακΝτηρΕιστικάΠ παρΙαΣδείγμΤαταΗ. ΜΙΟ i Στο έβδομο κεφάλαιο, παρουσιάζονται τέσσερις μελέτες περιπτώσεων (case studies). Η πρώτη αναφέρεται στην περίπτωση συνανταγωνισμού στις Καναδικές εταιρείες Ασύρματων Τηλεπικοινωνιών. Η δεύτερη σχετίζεται με τη στρατηγική συνανταγωνισμού της Motorola για την επίτευξη τεχνολογικής διαλειτουργικότητας μέσα από την καθιέρωση κοινών προτύπων, τεχνολογιών και πρωτοκόλλων (3G, WAP και Bluetooth). Η τρίτη παρουσιάζει τη συνεργασία των εταιρειών Intel και Hewlett-Packard για την κατασκευή του επεξεργαστή Itanium2 και η τέταρτη αναλύει τη συμφωνία συνεργασίας της Microsoft με τη Novell για την αύξηση της διαλειτουργικότητας του λειτουργικού συστήματος Microsoft Windows με τη διανομή SUSE Linux Enterprise. Στο όγδοο κεφάλαιο, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της παρούσας εργασίας και ακολουθούν προτάσεις για περαιτέρω έρευνα. ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ii ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον επιβλέποντα καθηγητή της παρούσας Διπλωματικής εργασίας κ. Νικόλαο Γεωργόπουλο, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιώς για την άριστη συνεργασία και τις πολύτιμες συμβουλές του καθόλη τη διάρκεια συγγραφής της εργασίας. ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ iii ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Διάγραμμα 1.1: Το Δίκτυο Αξιών.............................................................................17 Διάγραμμα 6.1: Ο συνανταγωνισμός μέσα σε ένα ανταγωνιστικό «δίκτυο καινοτόμων»............................................................................................................93 Διάγραμμα 6.2: Ο συνανταγωνισμός μεταξύ Symbian Network και Microsoft Network στον κλάδο των κινητών ασύρματων λειτουργικών συστημάτων...............95 Διάγραμμα 6.3: Η ανάπτυξη του δικτύου της Symbian και του δικτύου της Microsoft στον ανταγωνισμό για τα πρότυπα στα κινητά ασύρματα λειτουργικά συστήματα...96 Διάγραμμα 6.4: Μείωση των δυσλειτουργιών με την ενσωμάτωση στρατηγικών συνανταγωνισμού...................................................................................................106 Διάγραμμα 7.1: Το αναπτυσσόμενο μερίδιο αγοράς για τους servers Itanium2 σε δολάρια.................................................................................................................ΠΕΙΡΑ.ΙΑ129 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 4.1: Η ένταση του συνανταγωνισμού με έναν παγκόσμιο ανταγωνιστή ......63 Πίνακας 4.2: Η ποικιλομορφία του συνανταγωνισμού με έναν παγκόσμιο ανταγωνιστή.............................................................................................................70 Πίνακας 6.1: Ένα πλαίσιο στους τύπους συνανταγωνισμού που χρησιμοποιείται από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις νέες τεχνολογίες...................................102 Πίνακας 6.2: Τα δυνατά βήματα μιας συγκεκριμένης συμφωνίας συνανταγωνισμού ...............................................................................................................................103 Πίνακας 6.3: Τα δυνατά βήματα μιας συγκεκριμένης συμφωνίας συνανταγωνισμού. ...............................................................................................................................103 Πίνακας 6.4: Η δυνατή ανάπτυξη της συνανταγωνιστικής σχέσης μεταξύ Apple και Sony για τη κατασκευή του «Apple PowerBook»..................................................104 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ iv ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ................................................................................................................i ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ........................................................................................................iii ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ..........................................................................iv ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ .......................................................................................iv ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ..................................................................................v ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................................................................................1 ΜΕΡΟΣ Α΄: ΣΥΝΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ........................................................................3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΣΥΝΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ............................................3 1.Εισαγωγή.........................................................................................................3 1.1 Η σύναψη συνανταγωνιστικών σχέσεων.......................................................3 1.1.1 Κριτήρια για τη σύναψη συνανταγωνιστικών σχέσεων...........................3 1.1.2 Η ανάπτυξη μιας συνανταγωνιστικής σχέσης........................................ΠΕΙΡΑΙΑ.4 1.1.3 Η επιβίωση μιας συνανταγωνιστικής σχέσης......................................... .6 1.1.4 Τα οφέλη μιας συνανταγωνιστικής σχέσης.............................................8 1.1.5 Τα αρνητικά στοιχεία μιας συνανταγωνιστικής σχέσης ........................10 1.1.6 Συμπεράσματα.....................................................................................12 1.2 Τα συμπληρωματικά προϊόντα και η περίπτωση της Intel...........................13 1.2.1 Η συμπληρωματική σκέψη...................................................................14 1.2.2 Η περίπτωση της Intel..........................................................................15 1.3 Το Δίκτυο Αξιών ........................................................................................16 1.4 Πολλαπλοί ρόλοι ........................................................................................21 1.5 Δημιουργία αγορών ....................................................................................22 1.6 Η Κυβέρνηση .............................................................................................23 1.7 Φίλος ή Εχθρός...........................................................................................24 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΩΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.............................................................27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ.....................................................29 2. Η Θεωρία των Παιγνίων...............................................................................29 2.1 Ιστορικά στοιχεία .......................................................................................31 2.2 Η προστιθέμενη αξία ..................................................................................32 2.3 Κανόνες......................................................................................................32 Π2.4 ΑΑντιλΝήψειςΕ.................................................................................................ΠΙΣΤΗΜΙΟ