Strategia Rozwoju Gminy Kłecko Na Lata 2016 – 2020

STRATEGIA ROZWOJU GMINY KŁECKO NA LATA 2016 – 2020

Kłecko, maj 2016

Spis treści

I. Obszar i czas realizacji Strategii Rozwoju Gminy Kłecko ...... 3 II. Diagnoza sytuacji społeczno – gospodarczej Gminy Kłecko ...... 6 2.1 Położenie i uwarunkowania administracyjne ...... 6 2.2. Historia ...... 10 2.3 Infrastruktura i przestrzeń ...... 15 2.4 Kultura i dziedzictwo kulturowe ...... 19 2.5 Gospodarka ...... 22 2.6 Rynek pracy ...... 23 2.7 Demografia ...... 24 2.8 Edukacja i oświata ...... 26 2.9 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna ...... 28 2.10 Sport ...... 29 2.11 Turystyka, rekreacja i walory przyrodnicze ...... 30 2.12 Analiza budżetu Gminy Kłecko ...... 35 III. Analiza SWOT ...... 41 IV. Konsultacje społeczne ...... 48 V. Założenia strategiczne ...... 64 5.1 Cele strategiczne ...... 64 5.3 Cele operacyjne i działania ...... 66 VI. Główne źródła finansowania i harmonogram realizacji ...... 80 VII. System monitoringu i ewaluacji ...... 80 VIII. Zgodność z dokumentami programowymi ...... 81 8.1 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 oraz Strategia Rozwoju Kraju 2020 ...... 81 8.2 Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku ...... 84 8.3 Wieloletni Strategiczny Program Operacyjny Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020 ...... 86 IX. Cele Strategii Rozwoju Gminy Kłecko w latach 2001 – 2010 w relacji do celów Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015 – 2020 ...... 88 Podsumowanie ...... 89 Załącznik nr 1 – Karta projektu ...... 90 Wykaz tabel, wykresów i rycin...... 91

I. Obszar i czas realizacji Strategii Rozwoju Gminy Kłecko

Wszelkie działania z zakresu planowania strategicznego na szczeblu lokalnym, pozostają w świetle aktualnych regulacji prawnych w Polsce wciąż nieobowiązkowe. Z drugiej strony jednak powszechnie wiadomo, iż planowanie strategiczne jest w zarządzaniu gminy niezbędne. Sam fakt uświadomienia sobie tej potrzeby i podjęcia wysiłku oraz poniesienie kosztów związanych z tworzeniem strategii wskazuje na dojrzałość gminy w podejściu do zarządzania. Podobnie jak w przypadku podmiotów gospodarczych, tak i w gminie występują złożone procesy, inwestycje, planowanie finansowe oraz codzienne zarządzanie operacyjne. Przez analogię łatwo zauważyć, że aby szereg złożonych czynności, procesów i zadań nie pozostawał przypadkowy i chaotyczny, należy nadać im odpowiedni kierunek, cele i strukturę. W prostym ujęciu takie jest właśnie zadanie Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2016-2020.

Strategia sporządzona została przez władze Gminy Kłecko wspólnie z jej mieszkańcami przy udziale zewnętrznych ekspertów z dziedziny planowania strategicznego, służących radą i wsparciem merytorycznym. Strategia opiera się na najnowszej metodologii i standardach wykorzystywanych w strategicznym planowaniu rozwoju jednostek samorządu terytorialnego popularyzowanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego w ramach projektu ”Strategicznie dla Rozwoju”. Zastosowanie tej metodologii zapewnia nie tylko aktualne podejście do analiz, planowania, wnioskowania i budowy dokumentu, ale też wprowadza najlepsze praktyki wykorzystywane aktualnie na świecie w tych dziedzinach.

Okres objęty planowaniem wynosi 5 lat. Jest to czas krótszy niż standardowo przyjmowany okres dekady, ale decyzja o skróceniu tego okresu ma ważne przesłanki merytoryczne. Obserwowana w ostatnich latach w gospodarce światowej i krajowej niespotykana wcześniej skala zmienności i ryzyka pozwala zakładać, że najbliższe 5 lat przyniesie istotne zmiany warunków prowadzenia działalności gospodarczej. W warunkach gospodarki globalnej zmiany takie odczuwane będą w każdej jednostce, nawet stosunkowo niewielkiej. Ponadto zakończenie planowania na roku 2020 podyktowane jest zakresem czasowym dokumentów strategicznych wyższego rzędu, które mają duży wpływ na działalność gmin w Polsce (Strategia 3

Rozwoju Kraju do roku 2020, Europa 2020). Lata 2014-2020 to również czas kolejnego okresu budżetowego Unii Europejskiej. Biorąc pod uwagę fakt, iż warunki prowadzenia działalności gmin (szczególnie pozyskiwania środków unijnych) uległy istotnej zmianie w stosunku do okresu budżetowego 2007-2013, należy również zakładać istotne zmiany po roku 2020. Autorzy strategii pragną, aby był to dokument faktycznie wykorzystywany, wbrew często spotykanym praktykom sporządzania takiegoż dokumentu dla celów pobocznych, luźno związanych z planowaniem długoterminowym. Aby zapewnić taką funkcję i żywotność przyjęte ramy czasowe muszą być realne.

Geograficzny zakres Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2016-2020 obejmuje cały obszar w granicach administracyjnych Gminy Kłecko.

Dokument strategii składa się z kilku głównych części: diagnozy sytuacji społeczno- gospodarczej gminy, analizy SWOT, założeń strategicznych wraz z planem finansowym oraz systemu monitoringu. Diagnoza sytuacji społeczno – gospodarczej jest owocem wielu analiz mikro i makro gospodarczych, społecznych i środowiskowych z wykorzystaniem danych zbieranych przez gminę, Główny Urząd Statystyczny oraz Eurostat. Wnioski wypływające z analiz pozwalają na identyfikację problemów oraz atutów gminy, które zostały skonkretyzowane w tzw. analizie SWOT (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia). Pełny obraz potencjału i problemów gminy pozwolił na zarysowanie wizji gminy, czyli opisu pożądanego jej stanu w roku 2020. Aby wizja mogła stać się rzeczywistością ustalono hierarchię celów służących jej realizacji: trzy cele strategiczne oraz szereg przypisanych im celów operacyjnych. Uszczegółowieniem celów operacyjnych są natomiast działania (zwane w innych metodologiach zadaniami). Aby planowanie długoterminowe zakotwiczyć w realiach, należy regularnie badać postęp działań i wprowadzać korekty. Służy temu sprecyzowany w końcowej części dokumentu system monitoringu.

Niniejszy dokument Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015-2020 jest owocem prac wielu osób, ale przede wszystkim mieszkańców gminy. Podjęto wiele starań, aby dokument nie był stworzonym przez grono eksperckie, zewnętrznie narzuconym narzędziem. W takiej sytuacji trudno zaakceptować plany i cele jako swoje, co jest niezbędne przy skutecznym dążeniu do ich realizacji. Eksperci od początku tworzenia dokumentu byli wsparciem, a nie zastępstwem jego wykonania. Wszelkie kluczowe

elementy dokumentu dogłębnie konsultowano z mieszkańcami i komentowano przez lokalny zespół. Przeprowadzone wśród mieszkańców badanie ankietowe przyniosło wiele nowych wniosków i pomysłów. Strategia Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2016- 2020 jest dokumentem mieszkańców gminy. Jako taki powinien być powodem do dumy, a każdy kto mieszka i pracuje w gminie, może osobiście przyczyniać się do jego realizacji.

II. Diagnoza sytuacji społeczno – gospodarczej Gminy Kłecko

2.1 Położenie i uwarunkowania administracyjne Gmina Kłecko, obejmująca miasto i najbliższe okolice, rozciąga się w północno- wschodniej części województwa wielkopolskiego, na terenie Pojezierza Gnieźnieńskiego, w odległości: 16 km od Gniezna, 25 km od Wągrowca, 55 km od Poznania, należy do powiatu gnieźnieńskiego.

Podzielona jest na 1 miasto (1 osiedle) i 23 wsie; łącznie 22 sołectwa. Sąsiaduje z gminami: Gniezno, Łubowo, Kiszkowo, Skoki , Mieścisko i Mieleszyn.

Kłecko z okolicą (podobnie jak Gniezno) leży na terenie dawnego jeziora plioceńskiego, na Nizinie Wielkopolsko - Kujawskiej, ale na najwyższej jej części, którą stanowi Wysoczyzna Gnieźnieńska. Krajobraz jej urozmaicają w niektórych miejscach dość znaczne zróżnicowania ukształtowania terenu, będące wynikiem długotrwałego działania lodowców, które pokrywały ten teren w epoce lodowcowej. W wyniku działania lodowców pozostały grube pokłady moren o miąższości od 40 - 200 m. Skutkiem ostatniego postoju lodowca na linii Pniewy - Poznań - Gniezno - Konin powstał pas charakterystycznych pagórków moreny czołowej, a wśród nich, w zagłębieniu terenu utworzyły się jeziora. Z tego czasu pochodzą oprócz gnieźnieńskich również obydwa jeziora pod Kłeckiem.

W krajobrazie gminy, przeciętym dolinami rynnowymi rzeki Małej Wełny, występuje wiele wspaniałych akwenów:

Jezioro Kłeckie - pow. 179 ha, Jezioro Gorzuchowskie - pow. 94 ha, część Jeziora Lednica (teren Lednickiego Parku Krajobrazowego) , Jezioro Działyńskie - pow. 26 ha, Jezioro Biskupickie- pow. 24 ha, Jezioro Mistrzewskie- pow.15 ha, Jezioro Dębnickie - pow. 8 ha, Jezioro Bakorce - pow. 7 ha (Lednicki Park Krajobrazowy), Jezioro Linie - pow. 7 ha (teren Lednickiego Parku Krajorazowego).

Lesistość gminy kształtuje się na poziomie 4,5 – 5 % o powierzchni 651 ha z czego udział własnościowy przedstawia się jak niżej podano:

 89,1% Administracja Lasów Państwowych,

 9,8% lasy właścicieli indywidualnych,

 1,1% Spółka Skarbu Państwa .

Użytki rolne stanowią 11 222 ha w tym:

 grunty orne 10 492 ha,

 sady 70 ha,

 łąki 239 ha,

 pastwiska trwałe 421 ha oraz pozostałe grunty to 1335 ha.

Sieć osadniczą Gminy Kłecko tworzą 22 sołectwa oraz 1 osiedle:

- Bielawy-Pruchnowo - Komorowo - Biskupice - Michalcza - Bojanice - Polska Wieś - Brzozogaj - Pomarzany - Czechy - Sulin - Charbowo - Świniary - Dębnica - Ułanowo - Dziećmiarki - Wilkowyja - Działyń-Kopydłowo - Waliszewo - Gorzuchowo - Zakrzewo - Kamieniec - Kłecko Kolonia - Osiedle nr 1 – miasto Kłecko

Tabela 1 – Sieć osadnicza gminy Kłecko

Obecna kadencja sołtysów i rad sołeckich w Gminie Kłecko przypada na lata 2015- 2018.

Ryc.1 Województwo Wielkopolskie – żródło www.osp.org.pl Ryc.2 Powiat Gnieźnieński – źródło www.powiat-gniezno.pl

Ryc.3 Układ komunikacyjny Gminy Kłecko - Źródło: mapa.targeo.pl

2.2. Historia Kłecko to niewielkie wielkopolskie miasteczko o długiej, barwnej i bogatej historii. Położone jest pomiędzy jeziorami: Kłeckim i Gorzuchowskim, na terenach rolniczych. Jego nazwa wywodzi się od słowa kłek, czyli kiełek. Współczesny herb miasta przedstawia mitrę książęcą połączoną białym sznurem z rogiem myśliwskim na niebieskim tle. Tereny wokół Kłecka zamieszkałe były od wieków. W miarę żyzne gleby, bliskość jezior, które dawały poczucie bezpieczeństwa oraz zapewniały wodę do picia, tworzyły warunki sprzyjające osadnictwu. W okolicach miasta odkryto liczne zabytki należące do tzw. kultury pomorskiej, która na ziemiach polskich rozwijała się od VI do II wieku p.n.e. Największe cmentarzysko, pozostałość po tej właśnie kulturze, odkryto przypadkowo podczas prac ziemnych na terenie Ośrodka Weterynaryjnego w 1956 r. Natrafiono tam na trzy groby zbiorowe, w których pochowano łącznie jedenaście osób. Największe znaczenie grodu w Kłecku przypadło na X wiek. Wtedy był on jednym z wielu powstających wokół Gniezna, które spełniały funkcje obronne. Gród ten stał w pobliżu dzisiejszego stadionu sportowego. W 1937 r. były tam prowadzone wykopaliska archeologiczne pod kierunkiem prof. Witolda Hensla. Określił on koniec istnienia grodu na wiek XIV i powiązał jego upadek z najazdem krzyżackim. Podczas prac odsłonięto część wałów obronnych grodu i podgrodzia, bramy grodowej i ulicy. Wydobyto fragmenty naczyń ceramicznych, kości i broni. Natrafiono tam też na starsze ślady człowieka z epoki kamiennej i kultury pomorskiej. Większość tych zabytków zaginęła w czasie wojny. Podgrodzie istniało od strony południowej grodu i z biegiem czasu rozwijało się właśnie w tym kierunku. W 1255 r. Kłecko uzyskało prawa miejskie, nadane przez księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego, w Rogoźnie, w dzień św. Marcina. Pierwsze wzmianki o mieście są wcześniejsze i pochodzą z roku 1253, kiedy to bracia Bolesław (Pobożny) i Przemysław(I) dzielili pomiędzy siebie Wielkopolskę. Kłecko zostało wtedy wymienione jako jedno z większych miast obok Gniezna, Kalisza i Środy. Oryginał aktu spłonął w XV wieku i dlatego został potwierdzony później przez króla Kazimierza Jagiellończyka, który dodatkowo ustanowił trzydniowy jarmark w

mieście. Kolejne potwierdzenia pochodzą od królów: Zygmunta Starego, Zygmunta III Wazy, Władysława IV, Jana Kazimierza. Król Władysław IV ustanowił nowe jarmarki w Dzień Przemienienia Pańskiego, Św. Krzyża, św. Barbary, św. Agnieszki i św. Kazimierza. Miały one podźwignąć gospodarczo podupadające miasto. Zasadźcą Kłecka był Henryk Strophisus, który stał się tym samym wójtem miasta. Akt lokacyjny ustanawiał przywileje i obowiązki mieszczan wobec księcia. Co roku w dzień św. Marcina Kłecko musiało zapłacić księciu czynsz. Po lokacji miasto zaczęło się dynamicznie rozwijać. Powstawały liczne cechy, które skupiały kłeckich rzemieślników: krawców, sukienników, kowali, kuśnierzy, szewców. Najwięcej jednak osób trudniło się rolnictwem. O znaczeniu Kłecka może świadczyć fakt, że rajcy kłeccy nie raz zasiadali w sądach apelacyjnych w Poznaniu. Najprawdopodobniej miasto liczyło wtedy ok. 500 mieszkańców, z pewnością natomiast nigdy nie przekroczyło 1000. Każde średniowieczne miasto, więc i Kłecko także, posiadało na rynku ratusz. Ostatnia wzmianka o nim pochodzi z 1794 roku, kiedy to pruski lustrator pisze, że był on już bardzo zniszczony i w związku z tym wkrótce został rozebrany. Na rynku stał też kościół parafialny, usytuowany w tym samym miejscu co dzisiaj. Są przypuszczenia, że świątynia w tym miejscu istniała już od XI wieku. Kościół był drewniany pod wezwaniem św. Jerzego, a od 1521 roku również św. Jadwigi. Został on zniszczony prawdopodobnie w wielkim pożarze miasta w 1510 r. Następna świątynia została zbudowana w stylu gotyckim, później wielokrotnie była przebudowywana. Ołtarz główny został zbudowany w roku 1596 przez obywatela poznańskiego, bardzo znanego wówczas snycerza, Mateusza Kossyora. Jest on jedynym, sygnowanym przez Kossyora dziełem, które zachowało się do dziś. Ołtarz powstał z inicjatywy ówczesnego kłeckiego proboszcza, księdza Marcina z Kłecka. Kościół ponownie został przebudowany na krótko przed wybuchem II wojny światowej. Prace budowlane zainicjował ks. kanonik Maksymilian Koncewicz, ten sam, który został później przez Niemców rozstrzelany jesienią 1939 r., za organizowanie cywilnej obrony miasta. Wzniesiono wtedy wieżę i dobudowano kaplicę. Kościół parafialny jest dzisiaj najważniejszym i najcenniejszym zabytkiem Kłecka. O zasobności i bogactwie mieszczan może świadczyć fakt, że w Kłecku były w sumie aż cztery kościoły. Przy rynku stała bowiem jeszcze świątynia pod 11

wezwaniem Św. Krzyża i św. Marcina, która spłonęła w pożarze miasta w 1811 r. Na skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Gnieźnieńskiej i Karniszewskiej stał mały drewniany kościółek pod wezwaniem św. Ducha, który został zbudowany w 1517 roku. Był to kościółek przyszpitalny. W 1943 r., ze względu na jego stan, zagrażający bezpieczeństwu mieszkańców, Niemcy rozkazali kościół ten rozebrać. Ostatni kościół, jaki istniał w Kłecku, znajdował się na terenie dawnego grodziska. O jego początkach niewiele nam wiadomo. Na pewno jednak istniał on w już w 1616 r. W XVIII wieku zaczął popadać w ruinę. W 1788 r. zapadła decyzja o jego rozbiórce. Po roku 1807 zaczęto chować tam zmarłych. O przeniesieniu cmentarza z poprzedniego miejsca, czyli spod kościoła parafialnego, zadecydował ówczesny proboszcz ksiądz Jakub Nehring. Kłecko wielokrotnie w swojej historii musiało stawiać opór obcym wojskom i dawać świadectwo swojego bohaterstwa. W 1308 r. miasto broniło się przed Ślązakami, którzy najechali je pod dowództwem niejakiego Bibersteina. W 1331 r. zostało spalone przez Krzyżaków, a poległych w walce rycerzy polskich pochowano wtedy w Katedrze i w klasztorze Ojców Franciszkanów. Natomiast w roku 1383 miasto zostało wciągnięte w walki pomiędzy rodami Grzymalitów i Nałęczów. Na wojnę trzynastoletnią, w 1453 r., mieszczanie z Kłecka zdołali wystawić aż dziesięciu zbrojnych, co świadczyło o ich wielkiej zamożności w tym okresie. Podczas najazdu szwedzkiego, w 1656 r., armia wroga przeszła przez miasto aż dwa razy. Za pierwszym razem Kłecko ocalało. Nieco później doszło pod Kłeckiem (funkcjonują też określenia „pod Brzozogajem” lub „pod Gnieznem”) do jednej z większych bitew potopu. Zakończyła się ona jednak niezbyt pomyślnie dla wojska polskiego. Kłecczanie postanowili jednak nie wpuścić do miasta najeźdźców. Piwowar Tatak zorganizował obronę. Kiedy Szwedzi ją przełamali, w niezwykle okrutny sposób zemścili się na mieszczanach, grabiąc miasto i zabijając nawet tych, którzy schronili się w kościele. Ponownie miasto zostało zniszczone przez Szwedów podczas wojny północnej na początku XVIII w. Po tych wydarzeniach nigdy już nie podźwignęło się z upadku i nie powróciło do dawnej świetności. Na zniszczenia spowodowane wojną nałożyły się i inne nieszczęścia. Miasto niszczone było przez pożary, zarazy i morowe powietrze. Wszystko to spowodowało katastrofę gospodarczą i wyludnienie.

W 1793 r. Kłecko znalazło się pod zaborem pruskim. Do miasta zaczęli napływać niemieccy koloniści, nasilała się germanizacja. Kłecczanie rozpoczęli walkę o zachowanie polskości. Zaczęły powstawać pierwsze organizacje, które pomagały przetrwać ten bardzo trudny czas. Ważną rolę odegrały: Towarzystwo Przemysłowców, Katolickie Towarzystwo Robotników, Towarzystwo Śpiewacze „Jedność” i inne. Organizacje te kształtowały postawy patriotyczne, propagowały i chroniły od zapomnienia polską kulturę i tradycję. Swoją działalność rozpoczął Bank Ludowy, który pomagał finansowo polskim rolnikom, tak by mogli konkurować z Niemcami i nie musieli sprzedawać swoich gospodarstw w obce ręce. W 1905 r. uczniowie i ich rodzice włączyli się do strajku szkolnego, którego celem było przywrócenie nauki religii w języku polskim. Strajk trwał w Kłecku do wiosny roku 1906. W połowie XIX wieku, ks. Józef Dydyński – proboszcz kłecki, napisał swoje słynne „Wiadomości historyczne o mieście Kłecku”, do dzisiaj będące kopalnią wiedzy na temat przeszłości miasta. W 1830 r. w Kłecku urodził się Władysław Nehring, późniejszy profesor, dziekan i rektor Uniwersytetu we Wrocławiu. Był on wybitnym filologiem, slawistą, językoznawcą i historykiem literatury polskiej. Kiedy w 1914 r. wybuchła pierwsza wojna światowa, młodzi kłecczanie jako poddani cesarza niemieckiego, w zdecydowanej większości znajdowali się w armii niemieckiej. Tam też zdobyli doświadczenie wojskowe, które pozwoliło im włączyć się do walki o niepodległość Wielkopolski i Polski. Jednym z nich był Wiktor Pniewski, urodzony w Kłecku powstaniec wielkopolski, zdobywca i pierwszy dowódca podpoznańskiej wtedy Ławicy; pilot, który wraz z kolegami, wykonał pierwszy w dziejach Polski lot bojowy. Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i szybko ogarnęło całą Wielkopolskę. Przygotowania do walki o niepodległość nie ominęły i Kłecka. Komendantem miasta, a następnie sformowanej przez jego mieszkańców kompanii (Kompania Kłeckowska) został podporucznik armii niemieckiej – Edmund Rogalski. Już 29 grudnia mieszkańcy Kłecka obudzili się w wolnym mieście. Wszystkie najważniejsze urzędy znajdowały w rękach Polaków, a Kompania Kłeckowska, pod wodzą Rogalskiego, wyruszyła na front północny, gdzie stoczyła szereg potyczek i bitw, od Łopienna poczynając, poprzez Mroczę, Nakło, Wyrzysk, 13

Wysoką i Szubin, a na Szczepicach kończąc. Dziewięciu z nich nigdy nie wróciło już do rodzinnych domów. Kłecczanie pamiętali o swoich bohaterach. Polegli powstańcy zostali uroczyście pochowani we wspólnej mogile na miejscowym cmentarzu, a wzdłuż cmentarnej alei, ku ich czci, posadzono dziewięć lip. Niepodległe Kłecko tętniło życiem. Aktywnie działały liczne organizacje patriotyczne i kulturalne np.: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, ZHP, Koło Powstańców Wielkopolskich, Towarzystwo Śpiewacze „Jedność”. Organizowane były zawody sportowe i strzeleckie, przedstawienia teatralne, koncerty. Kwitło życie towarzyskie. Miasto zaczęło zmieniać swoje oblicze. Od 1912 r. Kłecko miało linię kolejową, łączącą je z Gnieznem i ze Skokami. W miasteczku żyli i mieszkali obok siebie Polacy, Niemcy i Żydzi. Każde wyznanie miało swoją świątynię i swój cmentarz. Trzy cmentarze położone były niedaleko siebie w części miasta nazywanej wtedy Kierkowo. 1 września 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Wielu młodych kłecczan powołano do wojska. Do miasta z kolei zaczęły docierać pierwsze fale uchodźców. Kłecko zaczęło przygotowywać się do obrony. Powołano Komendanta Obrony Cywilnej, którym został Jan Lapis, jego zastępcą mianowano Tadeusza Kutznera. Funkcję burmistrza, na prośbę mieszkańców, objął ks. proboszcz Maksymilian Koncewicz. 8 września armia niemiecka zbliżyła się do miasta. Wysłano patrol zwiadowczy. Wywiązała się strzelanina, podczas której zginął siedemnastoletni harcerz – Sylwester Śliwiński. Był on pierwszym poległym obrońcą miasta. 9 września Niemcy przełamali opór i weszli do Kłecka. Całą ludność spędzili na rynek, wielu już po drodze mordując. Tam też odbyła się selekcja mieszkańców. Podejrzanych o udział w obronie podzielono na dwie grupy. Pierwszą rozstrzelano jeszcze tego samego dnia obok rzeki Małej Wełny. Druga grupa przenocowała w sali Domu Parafialnego i nazajutrz, 10 września, została rozstrzelana na miejskiej strzelnicy. Dowódców obrony aresztowano i również stracono, najprawdopodobniej w Lasach Durowskich, pod Wągrowcem. Ponadto rozpoczęły się masowe aresztowania, wysiedlenia i grabieże. Wielu kłecczan trafiło do więzień i obozów koncentracyjnych. Szacuje się, że w czasie wojny zginęło około trzystu mieszkańców Kłecka. Wiele rodzin zostało wysiedlonych do Generalnego Gubernatorstwa, a do ich mieszkań i domów wprowadzili się Niemcy. Kościół zamieniono na magazyn, a synagogę i cmentarz żydowski całkowicie zniszczono. 14

Po wojnie, wszystkich poległych ekshumowano i pochowano we wspólnej mogile, na której w 1959 r. postawiono pomnik. W 1968 r. miasto Kłecko zostało odznaczone Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy, a w 1989 r. na rynku został odsłonięty pomnik ku czci poległych obrońców. Postacie na nim przedstawione symbolizują walczących mieszkańców. Ze względu na swoje bohaterstwo Kłecko często jest nazywane Wielkopolskim Westerplatte.

2.3 Infrastruktura i przestrzeń

2.3.1 Drogi i komunikacja

System transportowy gminy tworzy układ drogowy. Na obszarze Gminy Kłecko nie funkcjonuje pasażerska komunikacja PKP.

Na terenie Gminy Kłecko funkcjonuje rozwinięta sieć dróg. Podstawowy układ drogowy gminy tworzą drogi krajowe, powiatowe i gminne.

Przez Gminę Kłecko przebiegają drogi wojewódzkie: nr 190 Krajenka – Szamocin – Margonin – Wągrowiec – Gniezno oraz nr 197 Sławica – Rejowiec – Kiszkowo – Gniezno.

Zgodnie z posiadanymi przez Urząd Miejski Gminy Kłecko rejestrami, długość dróg gminnych wynosi 99746,9 km. Niestety nie jest to rzeczywista długość dróg, gdyż nie przeprowadzono pełnej inwentaryzacji wszystkich dróg gminnych. Zatem istnieje potrzeba inwentaryzacji sieci dróg oraz przeglądu systemu zarządzania drogami.

Łączna długość dróg powiatowych przebiegających na terenie Gminy to 67,464km, a dróg wojewódzkich 18,053 km.

Główne ulice we wszystkich miejscowościach posiadają system oświetlenia. Jednak, nie w każdej miejscowości oświetlenie to jest kompletne i wystarczające. Ponadto, zachodzi potrzeba stworzenia systemu inwentaryzacji oświetlenia, w celu

zgromadzenia pełnych danych, co pozwoli na lepsze i sprawniejsze zarządzanie, m.in. usuwanie awarii bez konieczności wyjazdu w celu weryfikacji problemu.

Istniejące połączenia autobusowe umożliwiają komunikację z sąsiednimi miastami, m.in. z Poznaniem, Gnieznem, Wągrowcem, Janowcem Wlkp.

W Gminie Kłecko funkcjonuje odpowiednia infrastruktura umożliwiająca komunikację autobusową. Praktycznie w każdej miejscowości zlokalizowane są wiaty przystankowe. Mała infrastruktura powiązana z funkcjonowaniem transportu zbiorowego usytuowana jest wzdłuż dróg powiatowych.

2.3.2 Wodociągi i kanalizacja

Cały obszar Gminy Kłecko posiada dostęp do sieci wodociągowej. Łączna długość sieci wodociągowej w 2014 r. wyniosła 106 km (10,5 km miasto Kłecko, 95,5 km teren gminy). Sieć wodociągowa dostarcza 314500 m³ wody dla 7502 mieszkańców z wyłączeniem wsi Biskupice ( woda dostarczana z Karniszewa, gmina Mieleszyn), przy średnim zużyciu wody na mieszkańca na poziomie 41,76 mᵌ rocznie, miesięcznie na mieszkańca 3,48 m3.

Łączna długość czynnej sieci kanalizacyjnej w tym samym roku wynosiła 48,6 km (13 km miasto Kłecko, 35,6 km teren gminy). Sieć kanalizacyjna odprowadzała 203,7 m³ ścieków. Sieć kanalizacyjna pokrywa obecnie około 63% gminy Kłecko. Przydomowe instalacje oczyszczające ścieki obejmują swoim działaniem około 3,13% mieszkańców gminy. Miejscowości wymagające skanalizowania to: Kamieniec, Pomarzany, Michalcza, Ułanowo, Świniary, Charbowo, Czechy, Dziećmiarki, Komorowo, Waliszewo, Sulin, Bielawy, Pruchnowo, Kłecko Kolonia; częściowo: Gorzuchowo, Wilowyja i Polska Wieś.

Za jakość ścieków wprowadzanych do środowiska odpowiadają trzy oczyszczalnie ścieków( oczyszczalnia w Kłecku, Działyniu i Zakrzewie), co stanowi istotne ograniczenie rozwojowe dla gminy. Modernizacja i zwiększenie

przepustowości oczyszczalni ścieków stanowi ważny punkt w ambitnych planach inwestycyjnych gminy, głównie z racji wysokiego kosztu wykonania.

Władze gminy stoją przed koniecznością dostosowania granic aglomeracji wodno-ściekowej do aktualnych możliwości rozbudowy sieci kanalizacyjnej i wymagań tzw. unijnej dyrektywy ściekowej. Zakłada się objęcie planowaną aglomeracją tych miejscowości, w których na 1km nowo wybudowanej sieci przypadnie min. 120 RLM.

2.3.3 Energetyka i gazownictwo Cały obszar Gminy Kłecko podłączony jest do sieci energetycznej. Przez teren gminy w miejscowości Bojanice przebiega linia wysokiego napięcia 110kV relacji Gniezno Winiary – Piastowice.

Oświetlenie uliczne i drogowe posiada około 755 punktów świetlnych wzdłuż dróg wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych.

W najbliższych latach nie planuje się inwestycji w infrastrukturę energetyczną na terenie gminy.

Na terenie gminy gaz ziemny doprowadzony jest do miejscowości Komorowo, natomiast pozostałe miejscowości znajdujące się na terenie gminy nie posiadają dostępu do gazu ziemnego. W 2016 roku planowana jest budowa sieci gazowej o długości ok. 14 km na terenie miasta Kłecka oraz częściowo na terenie wiosek: Polska Wieś i Wilkowyja.

Potrzeby grzewcze mieszkańców pokrywane są z różnych źródeł. Pozyskiwanie energii cieplnej oparte jest o piece ze stałymi paleniskami lub indywidualne – własne kotłownie centralnego ogrzewania opalane węglem i koksem. Na terenie gminy Kłecko nie istnieją większe źródła ciepła (kotłownie) w oparciu o które można w przyszłości wybudować system ciepłowniczy i podłączyć do niego zwarte obszary zabudowy mieszkaniowej i użyteczności publicznej.

2.3.4 Gospodarka odpadami

Na terenie gminy Kłecko podmiotem odpowiadającym za gospodarkę odpadami jest Urząd Miejski Gminy Kłecko. Gmina Kłecko nie wchodzi w skład żadnego związku międzygminnego. Jednakże w dniu 18 stycznia 2008 roku Gmina Kłecko wraz z dwunastoma Gminami podpisała Porozumienie Międzygminne 14 Gmin Szlaku Piastowskiego, w którym powierzyła Miastu Gniezno przygotowanie i wykonanie zadania p.n. „System unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla gmin objętych POROZUMIENIEM wraz z budową Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie”. Realizacja tego zadania obejmuje:

 opracowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla stron porozumienia,  przygotowanie opracowań technicznych, ekonomicznych i prawnych dla realizacji inwestycji,  realizację inwestycji – Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie,  przekazanie inwestycji do eksploatacji,  eksploatację ZZO w Lulkowie przez Operatora.

Na terenie Gminy Kłecko znajduje się jeden Gminny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (G-PSZOK), który mieści się na terenie oczyszczalni ścieków w Kłecku przy ul. Ustronie. G-PSZOK dostępny jest dla wszystkich mieszkańców w każdą sobotę (z wyjątkiem świąt) w godzinach 9-17. Ponadto na terenie Gminy funkcjonuje 28 Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów składające się z trzech pojemników, tzw. dzwonów na odpady z tworzyw sztucznych, szkła oraz papieru i makulatury. Obecnie znajdują się one w Świniarach, Pruchnowie, Brzozogaju, Działyniu, Zakrzewie, Dziećmiarkach, Dębnicy, Charbowie, Gorzuchowie, Komorowie, Ułanowie, Michalczy, Wilkowyi, Kamieńcu, Polskiej Wsi, Waliszewie, Bojanicach oraz w Kłecku.

Zakład Zagospodarowania Opadów (ZZO), do którego kierowane są odpady komunalne odebrane od właścicieli nieruchomości znajduje się w Lulkowie koło Gniezna. ZZO w Lulkowie funkcjonuje od 3 czerwca 2015 r. i posiada statut Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych.

2.4 Kultura i dziedzictwo kulturowe

Krzewieniem kultury w Gminie Kłecko zajmuje się samorządowa instytucja kultury o nazwie Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury przy wsparciu poniższych podmiotów:

 Związek Emerytów i Rencistów koło nr 1 w Kłecku,

 Klub seniora „Malwa” (przy MGOK w Kłecku),

 Gimnazjum im. prof. W. Nehringa w Kłecku,

 Zespół Szkolno - Przedszkolnym w Kłecku,

 Szkoła Podstawową w Dębnicy,

 koła gospodyń wiejskich: w Gorzuchowie, Wilkowyi, Świniarach,

 Warsztaty Terapii Zajęciowej w Kłecku,

 Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Kłecku,

 Towarzystwo Miłośników Kłecka i Ziemi Kłeckiej,

 Parafia pw. Św. Jerzego i Św. Jadwigi w Kłecku,

 OSP w Kłecku, Ułanowie i Dębnicy,

 klub żeglarski „Korsarz”

 klub motorowodny „Turbina”

Celem podstawowym MGOK jest upowszechnianie kultury, sztuki i nauki, przygotowanie społeczności lokalnej do aktywnego uczestnictwa w kulturze, tworzenie miejsca spotkań, integracji i rozwoju społeczno – kulturalnego lokalnej społeczności.

Działalność kulturalna jest prowadzona przy współpracy z Urzędem Miejskim w Kłecku poprzez organizację wspólnych działań takich jak: festyny, koncerty zespołów muzycznych, instrumentalnych, spotkania autorskie, narodowe czytanie, przedstawienia teatralne, pokazy taneczne i inne.

W M-GOK funkcjonuje zespół taneczny „Mali Kłeckowiacy”, formacje taneczne z pomponami, zespół teatralny, zespół muzyczny „Exterus”, zespół muzyczny „Create”, chór „Tylko Echo”, dziecięcy zespół wokalny. Urząd Gminy Kłecko organizuje dwie duże imprezy plenerowe: Otwarcie Sezonu Letniego i Dożynki Gminne. Zabawy andrzejkowe i karnawałowe organizowane są przez Rady Sołeckie poszczególnych wsi oraz Rady Rodziców poszczególnych szkół.

Ofertę spędzania wolnego czasu kreuje M-GOK, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Kłecko, szkoły oraz organizacje pozarządowe.

Działalność kulturalna jest możliwa m.in. dzięki rozwiniętej sieci świetlic w poniższych lokalizacjach: Kłecko – świetlica środowiskowa Sióstr Służebniczek, Biskupice, Charbowo, Dębnica, Dziećmiarki, Działyń, Gorzuchowo, Komorowo, Michalcza, Polska Wieś, Pomarzany, Kamieniec, Sulin, Świniary, Ułanowo, Wilkowyja, Zakrzewo.

Dla dorosłych – w MGOK i w świetlicach – organizowane są występy kabaretowe, koncerty, dzień kobiet, otwarcie sezonu letniego, letnie kino nocne, wycieczki, dożynki, zabawy.

Ofertę dla seniorów kieruje M-GOK w Kłecku, Związek Emerytów i Rencistów w Kłecku, Stowarzyszenie Młodych Wielkopolan, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Kłecko, Stowarzyszenie „Promyk” z Dębnicy oraz inne organizacje pozarządowe. Są to zajęcia ruchowe, spotkania seniorów przy klubie seniora „Malwa”, zajęcia rękodzielnictwa, wieczorki tematyczne (andrzejki, bale), wycieczki oraz zajęcia rehabilitacyjne.

Na terenie gminy nie funkcjonuje stacjonarne kino, sporadycznie odbywają się odsłony kina letniego.

Poniżej zamieszczono wykaz stowarzyszeń funkcjonujących na obszarze gminy. 20

Siedziba i adres l.p. Nazwa stowarzyszenia stowarzyszenia

KLUB SPORTOWY "LECHITA" KŁECKO 1. 62-270 Kłecko, ul. STOWARZYSZENIE KULTURY FIZYCZNEJ PADEREWSKIEGO 26

62-270 Kłecko, ul. OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA 2. Paderewskiego 16

LUDOWY KLUB SPORTOWY "ORKAN" 62-271 Działyń, 3 DZIAŁYŃ Działyń 22 62-270 Kłecko, 4 TOWARZYSTWO WĘDKARSKIE "KLECZ" Gnieźnieńska 8 62-271 Działyń, 5 OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W DĘBNICY Dębnica 42 62-270 Kłecko 6 OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W UŁANOWIE Ułanowo 62-271 Działyń 7 OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W DZIAŁYNIU Działyń 25/26 STOWARZYSZENIE OGRÓDKÓW 62-270 Kłecko, 8 DZIAŁKOWYCH "POLANIE" ul. Wodna 4/3 STOWARZYSZENIE OGRÓDKÓW 62-271 Działyń 9 DZIAŁKOWYCH "ZORZA" Działyń 25/8 STOWARZYSZENIE "RADOŚĆ" PRZY SOSW W 62-270 Kłecko 10 KŁECKU ul. Gnieźnieńska 7 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW KŁECKA I 62-270 Kłecko 11 ZIEMI KŁECKIEJ ul. Gnieźnieńska 8 STOWARZYSZENIE: KOŁO GOSPODYŃ 62-270 Kłecko 12 WIEJSKICH GORZUCHOWIANKI Gorzuchowo 26 62-270 Kłecko 13 FUNDACJA "FUTBOLOWY ZAWRÓT GŁOWY" Dziećmiarki 101 62-270 Kłecko, 14 POLSKA FUNDACJA POMOCNICZOŚCI ul. Karniszewska 41

UKS Mitra – przy Gimnazjum im. Prof. W. 62-270 Kłecko 15 Nehringa ul. Gnieźnieńska 7 UKS Delfin – przy Zespole Szkolno - 62-270 Kłecko 16 Przedszkolnym ul. Gnieźnieńska 7 62-270 Kłecko 17 Klub Żeglarski „Korsarz”

62-270 Kłecko 18 Klub Motorowodny „Turbina”

Wiejski Klub Integracyjno-Sportowy "Aktywna 19 Polska Wieś 36A Wieś" 62-270 Kłecko

Stowarzyszenie Artystyczno-Rehabilitacyjno- 20 Dębnica Terapeutyczne "Promyk" 62-271 Dębnica

21 Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce - oddział w Kłecku 62-270 Kłecko

22 Związek Harcerstwa Polskiego IX Drużyna ul. Gnieźnieńska Harcerska "Bury Wilk" 62-270 Kłecko

Tabela 2 - Wykaz stowarzyszeń funkcjonujących na obszarze Gminy Kłecko

W miejscowościach: Kłecko, Ułanowo i Dębnica funkcjonują Ochotnicze Straże Pożarne.

2.5 Gospodarka

Według stanu na koniec 2014 roku w Gminie Kłecko zarejestrowanych było 635 podmiotów gospodarczych, z czego 18, stanowiły podmioty publiczne, a 501 to podmioty prowadzone przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Na terenie Gminy Kłecko dominują małe firmy. Branżami wiodącymi są usługi i handel. W odniesieniu do ogólnej liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Gminie Kłecko większość to działalność usługowa. 22

W posiadaniu Gminy Kłecko znajdują się relatywnie niewielkie tereny przeznaczone pod inwestycje. Z uwagi na to, że tylko część terenu Gminy Kłecko objęto Planem Zagospodarowania Przestrzennego zależnie od potrzeb dokonuje się kolejnych opracowań odnoszących się do kolejnych obszarów gminy.

W związku z okresem kryzysu i spowolnienia gospodarczego w kraju w okresie kilku minionych lat Gmina Kłecko od 1 stycznia 2012 r. nie podnosiła podatków od środków transportowych oraz podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców.

Do najważniejszych podmiotów gospodarczych na terenie Gminy Kłecko należą:

Lp. Nazwa firmy Branża

1 CONSIGLIO INTERNATIONAL Sp. z o. o. metalowa ul. Czerniejewska 52, 62-270 Kłecko 2 INTER-LERS Sp. z o.o. budowlana – drewniane konstrukcje ul. Czarnieckiego 8, 62-270 Kłecko dachowe 3 Andpol sp. j. Paweł i Urszula meblowa – meble tapicerowane Andrzejewscy , Świniary 23 62-270 Kłecko 4 Przedsiębiorstwo Budowlane budowlana Produkcyjno Handlowe HENBUD, ul. Wojtkowiaka 16 62-270 Kłecko 5 ROLTECH, ul. Czerniejewska 6, Handlowa – materiały opałowe, budowlana 62-270 Kłecko

Tabela 3 – Najważniejsze podmioty gospodarcze na terenie Gminy Kłecko

2.6 Rynek pracy

Bezrobocie jest jednym z najważniejszych problemów społeczno - gospodarczych naszego kraju posiadającym istotny wpływ na jakość życia lokalnej społeczności. W 2014 r. wskaźnik bezrobocia w Gminie Kłecko definiowany jako udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wynosił 4,19%. Jest to wskaźnik niższy od średniego poziomu notowanego w tym czasie 23

w kraju (11,4% na koniec 2014 r.) oraz niższy od poziomu bezrobocia w regionie (12,3% na koniec 2014 r. w Powiecie Gnieźnieńskim i 7,6% w Wielkopolsce)1. Poniżej zobrazowano przebieg krzywej bezrobocia w gminie w latach 2011-2014.

450

400 400 374 350 335 319 300

250

200

150

100

0 2011 2012 2013 2014

Wykres 1 – Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych na terenie Gminy Kłecko w latach 2011 – 2014

Z końcem grudnia 2014 r. bez pracy w Gminie Kłecko pozostawało 319 osób, z czego blisko 56% stanowiły kobiety.

Pomoc bezrobotnym mieszkańcom gminy udzielana jest podobnie jak w innych gminach w kraju przez Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w głównej mierze poprzez wsparcie finansowe oraz pracę socjalną.

2.7 Demografia

Na koniec 2014 r. w Gminie Kłecko mieszkało 7 613 osób, co stanowiło niecałe 5,24 % populacji Powiatu Gnieźnieńskiego. Aby w pełni zobrazować sytuację na terenie Gminy Kłecko, do analizy wzięto pod uwagę dane demograficzne z ostatnich trzech lat: od roku 2009 – 2014.

1 GUS 24

7620 7613 7610

7600 7593 7590 7587 7580 7574 7570 7569 7571

7560

7550

7540 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wykres 2 – Liczba mieszkańców Gminy Kłecko w latach 2012 – 2014

W analizowanym okresie, liczba ludności minimalnie ale zauważalnie rośnie, co stanowi wobec ujemnego salda migracji (- 5 liczone w osobach na koniec 2014 r.) pozytywny trend, jednak wymagający dalszych zabiegów wobec tzw. zjawiska starzenia się społeczeństwa.

Poniższa tabela przedstawia podstawowe dane demograficzne w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014.

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Liczba ludności 7569 7571 7574 7587 7593 7613

Liczba ludności w 65,1 65,5 65,4 65,2 64,9 64,4 wieku produkcyjnym

Przyrost naturalny na 6,7 2,8 3,8 3,8 3,8 3,7 1000 osób

Ludność w wieku 53,7 52,8 52,9 53,5 54,1 55,3 nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym

Ludność w wieku 53,4 56,0 59,9 61,8 64,5 67,0 poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym

Tabela 4 – Demografia w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014

2.8 Edukacja i oświata Na infrastrukturę oświatową Gminy Kłecko w 2015 roku składało się:

 Zespół Szkolno - Przedszkolny w Kłecku w skład którego wchodzą:

 Szkoła Podstawowa im. Obrońców Kłecka, z halą sportowo widowiskową,  Przedszkole nr 1 w Kłecku z oddziałem zamiejscowymi w Działyniu,

 Szkoła Podstawowa w Dębnicy,  Gimnazjum im. prof. Władysława Nehringa w Kłecku

Od 1 września 2009r. w Kłecku powstało niepubliczne Gimnazjum z klasami OHP o uprawnieniach szkoły publicznej, prowadzone przez „EDUKACJA LUBASZ” Sp. z o.o. z siedzibą w Lubaszu woj. wielkopolskie.

Od 10 czerwca 2013r. do ewidencji w Urzędzie Miejskim Gminy Kłecko zostało wpisane przedszkole niepubliczne „AKADEMIA MAŁEGO ODKRYWCY” z siedzibą

w Kłecku, Plac Powstańców Wielkopolskich 1/1, prowadzone przez Marzenę Serwatkę.

Działają także dwie powiatowe jednostki oświatowe:

 Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy im. hm. Zygmunta Imbierowicza w Kłecku,  Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Kłecku.

Od stycznia 2002r. w obiektach udostępnionych przez Gminę Kłecko przy ul. Targowej w Kłecku, dla osób niepełnosprawnych działają prowadzone przez CARITAS Archidiecezji Gnieźnieńskiej Warsztaty Terapii Zajęciowej.

Na koniec 2014 r. do szkół podstawowych w Gminie Kłecko uczęszczało łącznie 488 uczniów. W tym samym czasie w gimnazjum publicznym uczyło się odpowiednio 207 i a gimnazjum „Edukacja Lubasz” 83 uczniów.

Współczynnik skolaryzacji netto dla szkół podstawowych w 2014 r. wyniósł 67,61% natomiast w 2013r. wyniósł 88,63% (spadek o 21,02 % w stosunku do roku poprzedniego).

Wskaźnik skolaryzacji netto - dla szkolnictwa gimnazjalnego w 2014 roku wyniósł 67,84%, natomiast w 2013r. wyniósł 83,07% (spadek 15,23 % w stosunku do roku poprzedniego).

W placówkach oświatowych funkcjonujących na terenie gminy dzieci mają możliwość uczestniczenia w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych. Są to zarówno zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów tj. koła językowe, przyrodnicze, matematyczne, sportowe, muzyczne, jak również warsztaty muzyczne, plastyczne, teatralne, matematyczne, matematyczno-fizyczne, biologiczno-ekologiczne, historyczne, geograficzne, językowe. Placówki gimnazjalne dodatkowo organizują zajęcia sportowo-rekreacyjne (piłka koszykowa i siatkowa dziewcząt, piłka nożna chłopców).

2.8.1 Dostępność do Internetu Na terenie Miasta i Gminy Kłecko wybudowana została w 2014 roku sieć linii światłowodowej. Wykonawcą przedmiotowego zadania był: PBT Zachód S.A., z siedzibą przy ul Polnej 1A, 62-025 Kostrzyn na zlecenie Wielkopolskiej Sieci

Szerokopasmowej, z siedzibą przy ul. Łąkowej 21/17, 61-879 Poznań. Inwestycja zrealizowana została z funduszy Unii Europejskiej – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, programu regionalnego pod nazwą: Narodowa Strategia Spójności.

Z informacji uzyskanych od Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej nie powstały żadne punkty dostępowe, jednak planuje się doprowadzenie sieci do zainteresowanych osób.

2.9 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna

Na terenie gminy Kłecko funkcjonuje jeden niepubliczny ośrodek zdrowia - Przychodnia Leczniczo-Diagnostyczna Lekarzy Rodzinnych „SALUBER” w Kłecku, ul. Słoneczna 25. Mieszkańcy nie mają możliwości uzyskania pomocy specjalistycznej na terenie gminy.

W 2014 roku udzielono ogółem 16.879. porad lekarskich, a w 2015 – 16.420 porad.

W gminie funkcjonują 2 apteki, w tym 1 całodobowo.

Urząd Gminy cyklicznie organizuje bądź wspomaga organizację badań profilaktycznych takich jak badanie piersi, PSA, badanie słuchu, badania układu oddechowego i przesiewowe badania w kierunku diagnostyki onkologicznej. Udział gminy w tych przedsięwzięciach polega na udostępnieniu pomieszczeń, użyczeniu miejsca, użyczenia bezpłatnego dostępu do energii elektrycznej firmom które wykonują tego typu badania w ramach kontraktów z NFZ, a także na działaniach promocyjnych.

Pomoc społeczna świadczona jest przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. W 2014r. skorzystało ze środowiskowej pomocy społecznej 236 rodzin w których zamieszkuje 922 osoby. Liczba osób objętych wsparciem z pomocy społecznej do liczby mieszkańców wynosi 12,03 % względem ludności ogółem. Była to porównywalna liczba osób które skorzystały z pomocy i wsparcia.

Poniżej dla wykazania skuteczności pomocy społecznej na terenie gminy zamieszczono poniżej wykres liczby gospodarstw domowych oraz rodzin, które skorzystały z pomocy społecznej w ostatnich latach.

700

600 616 590 571 536 500 495 433 400 Rodziny Osoby 300

200 156 160 154 153 148 126 100 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wykres 3 – Liczba osób i rodzin korzystających w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014 z korzystających z pomocy społecznej

2.10 Sport

Gmina posiada rozbudowaną infrastrukturę sportową, w skład której wchodzą:

 kompleks ORLIK 2012 w Działyniu,

 stadiony sportowe z widownią:

 Kłecko, ul. Paderewskiego,

 Działyń,  płyty piłkarskie: Bojanice, Dębnica, Sulin, Komorowo, Zakrzewo, Dziećmiarki, Michalcza, Gorzuchowo, Ułanowo, Świniary, Charbowo;

 hala widowiskowo-sportowa w Kłecku przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Gnieźnieńska (wraz z widownią),

 sala gimnastyczna przy Gimnazjum im. prof. W. Nehringa,

 kompleks boisk otwartych przy Gimnazjum im. prof. W. Nehringa,

 boiska do gier małych:

 Kłecko – przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym,

 Dębnica – przy Szkole Podstawowej,

 siłownia na świeżym powietrzu w parku miejskim na ul. Karniszewskiej.

Do obszarów wymagających dalszych nakładów finansowych należy zaliczyć konieczność wybudowania sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Dębnicy.

Najczęściej rozgrywki sportowe odbywają się na stadionie sportowym w Kłecku oraz w Działyniu, a do aktywnych sportowo należy zaliczyć drużynę piłkarską GKS LECHITA Kłecko oraz UKS Delfin – drużyna żeńska - sekcja koszykarska i UKS Mitra – Gimnazjum w Kłecku m.in. szkółka żeglarska, drużyna piłkarska, i inne dyscypliny sportowe.

2.11 Turystyka, rekreacja i walory przyrodnicze

Gmina Kłecko posiada tereny, które wspaniale nadają się do uprawiania turystyki. Jest to obszar Pojezierza Gnieźnieńskiego, a bogactwo jezior, takich jak: Lednickie, Kłeckie, Gorzuchowskie, Biskupickie, Działyńskie, Mistrzewskie, Bakorce, Linie, może zaspokoić najwybredniejsze gusta - od żeglarstwa po wędkowanie oraz piesze i rowerowe rekonesanse. Kolejnym, niezmiernie ważnym atutem turystycznym jest fakt, iż Kłecko wraz z okolicą leży na trasie wiodącej w kierunku do Kołobrzegu oraz w bezpośrednim sąsiedztwie Gniezna i Szlaku Piastowskiego.

Jednym z najciekawszych, a jednocześnie najmniej znanych zakątków gminy Kłecko jest kompleks leśny na granicy gminy Kłecko z gminą Kiszkowo. Jest to tereny pokryty leśnymi jeziorami, małymi oczkami wodnym, poprzecinany wąwozami i porośniętymi wzgórzami. Nosi on potocznie przyjętą nazwę „Bieszczady Kłeckie”. Region relatywnie nieznany, a stanowiący potencjalnie cenny punkt na mapie gminy dla dla miłośników przyrody, fanów rowerowych i pieszych wędrówek.

Innym odkrytym w 2010 roku przez regionalistę Jacka Molendę, miejscem, które kryje niezbadane jeszcze tajemnice jest krąg kamienny znajdujący się w odległości 2 km od Zakrzewa. Krąg mający obwód prawie 330 metrów składa się z 22 kamieni

i znajduje się na wzgórzu. Obiekt tego typu posiada istotny potencjał, który należy wykorzystać w dalszych działaniach promujących gminę oraz region.

Do istotnych atrakcji turystyczno – wypoczynkowych należy zaliczyć poniższe:

 plaża z biwakowiskiem w Kłecku, otwarta w letnim sezonie ze szkółką żeglarską oraz sprzętem wodnym,

 ścieżka piesza przyrodnicza tzw. Pętla Waliszewska – odcinek 7 km miejscowości: Waliszewo – Dziećmiarki – Kamionek Waliszewo, oznakowana została symbolem liścia dębu.

Gmina Kłecko swoim obszarem obejmuje część powiatowej ścieżki rowerowej – szlak czerwony o długości około 10 km w obszarze gminy Kłecko.

Lednicki Park Krajobrazowy z Muzeum Pierwszych Piastów oraz Wielkopolskim Parkiem Etnograficznym, to również ciekawa propozycja turystyczna. W północnej części Lednickiego Parku Krajobrazowego w Waliszewie w 1997r. utworzono ścieżkę przyrodniczą - obiekt o wspaniałych walorach przyrodniczych. Trasa o długości 7 km przebiega przez Gminę Kłecko i Gminę Kiszkowo, obejmując kolejno miejscowości: Waliszewo, Dziećmiarki, Kamionek, Waliszewo. Na uwagę zasługuje 6 parków podworskich z czego 4 (w Działyniu, Zakrzewie, Dziećmiarkach, Pomarzanach) wpisane są do rejestru zabytków. Prawie każdy z nich ma na swoim terenie pomnik przyrody, których w całej gminie jest 16. W sezonie letnim, nad Jeziorem Kłeckim (teren miasta) funkcjonuje miejsce do kąpieli z wypożyczalnią sprzętu wodnego. Urząd Miejski opiekuje się tym miejscem do kąpieli, które ma szansę przyciągać nie tylko miejscowych, ale i przyjezdnych amatorów wypoczynku, sportów wodnych i wędkarstwa. W 1999 roku z myślą o nich zamontowano nowe pomosty i wytyczono ścieżkę spacerową przy jeziorze. W pobliżu usytuowane jest biwakowisko.

Bazę noclegową stanowią gospodarstwa agroturystyczne we wsiach: Bielawy, Świniary i Waliszewo. Znakomitymi warunkami hotelowymi (pokoje, restauracja, korty tenisowe) dysponuje Ośrodek Szkoleniowy BZ WBK w Zakrzewie, znajdujący się w kompleksie parkowo - pałacowym, położonym nad rzeką Mała Wełna. Stąd niedaleko do Jeziora Gorzuchowskiego i Jeziora Lednickiego.

Do najważniejszych zabytków w gminie zalicza się:

 najstarszym zabytkiem wpisanym do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków jest kłeckie grodzisko, na którego obszarze od 2012 roku prowadzone są ponowne badania archeologiczne,

 Zakrzewo – pałac neorenesansowy z 1872r. ,

 Waliszewo - kościół drewniany z 1759r.

 Działyń - spichlerz z XIXw.

 Dębnica – kropielnica z XV w. w kościele z 1726r.  Kłecko – kościół późnogotycki z XVI w. , główny ołtarz w formie renesansowego tryptyku z 1596 r., autorstwa M. Kossiora. Do najważniejszych imprez oraz przedsięwzięć promocyjnych integrujących również lokalną społeczność należy zaliczyć:

 dożynki gminne,

 otwarcie sezonu letniego na plaży w Kłecku,

 rozgrywki Ligii Wiejskiej,

 rajd pieszo – rowerowy Śladami Prof. Władysława Nehringa,

 festyny rodzinne w wioskach sołeckich,

 obchody kolejnych rocznic tzw. obrony cywilnej miasta z 1939 roku oraz wybuchu Powstania Wielkopolskiego.

Na terenie gminy funkcjonuje 20 placów zabaw dla dzieci z bogatą infrastrukturą do gier i zabaw.

Na terenie gminy zlokalizowano obszar Natura 2000 obejmujący dwa obiekty:

 „Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem” – miejscowość Kamieniec 10,9 ha,

 „Stawy Kiszkowskie” – miejscowości Kamieniec i Pomarzany ok. 35 ha.

Jeziora leżące w gminie Kłecko w większości otoczone są przez tereny wykorzystywane przez rolnictwo. Linia brzegowa tych jezior w większości jest w bezpośrednim kontakcie z polami uprawnymi. Stosunkowo małą powierzchnią obszaru gminy stanowią lasy, a jeziora tylko sporadycznie posiadają w zlewni takie obszary. Wokół jezior występują pojedyncze drzewa. Strefy buforowe stanowi zwykle szuwar z trzciną pospolitą.

Jezioro Powierzchnia Glębokość (ha) maksymalna (m) Mistrzewskie 13,8 8,6 Dębnickie 5,6 - Działyńskie 25,5 14,1 Biskupickie 24,1 13,7 Kłeckie 209,7 12,5 Gorzuchowskie 94,3 5,0 Bakorce 7 6,8 Linie 7 8,7 Część jeziora 1/8 część 339 Lednica ha Tabela 5. Podstawowe charakterystyki morfometryczne jezior w dolinie Małej Wełny

Największym ciekiem w Gminie jest rzeka Mała Wełna. Obszar zlewni rzeki ma charakter – użytki rolne to ponad 80% jej powierzchni, z czego ponad 70% to grunty orne.

W latach 70-tych ubiegłego wieku w Małej Wełnie przeprowadzono badania, które miały na celu określenie składu ichtiofauny. Analizę przeprowadziła grupa naukowców z Katedry Rybactwa Śródlądowego i Akwakultury Akademii Rolniczej w Poznaniu. Wykazano występowanie 17 gatunków ryb z 6 rodzin. Z małży na piaszczystym lub żwirowym dnie stwierdzono licznie występującą skójkę (Unionidae), a ze ślimaków rozdepkę rzeczną (Theodoxus flaviatilis) i przytulika strumieniowego (Ancyluc fluviatilis). Fauna reofilna to głównie pluskwiaki i nartniki (Hemiptera; Gerris spp.). Od czasu tamtych prac do czasu obecnego środowisko naturalne rzeki uległo znacznemu przekształceniu, co pozwala przypuszczać, że różnorodność gatunkowa ichtiofauny jest obecnie mniejsza.

Zlewnia rzeki od źródła do ujścia obejmuje obszar 688 km2, całkowita długość wynosi 83,8 km. Ujście rzeki znajduje się w Rogoźnie, gdzie wpada ona do Wełny. Mała Wełna od źródeł do Kłecka płynie z południa na północ wykorzystując szeroką Rynnę Kłeckowsko–Łubowską. Poniżej Kłecka rzeka z kierunku północno– południowego zmienia bieg na południowo–zachodni płynąc przez rynnę Jeziora Kłeckiego i Jeziora Gorzuchowskiego do miejscowości Kiszkowo. Mała Wełna kieruje się dalej do Skoków, a swój bieg kończy wpływając na wysokości miejscowości Rogoźno do rzeki Wełny.

Ryc. 4 Mapa zlewni rzeki Małej Wełny

2.12 Analiza budżetu Gminy Kłecko

W 2014 r. dochody budżetowe Gminy Kłecko wyniosły 23 173 595,02zł co stanowi 3,43% wzrost w stosunku do roku 2013. Na poniższym wykresie zestawiono dochody budżetowe gminy w latach 2009 – 2014.

25 22,42 22,31 22,06 21,30 20 19,06 18,4

0 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wykres 4 - Dochody budżetowe liczone w milinach złotych Gminy Kłecko w latach 2009-2014

Trend wzrostowy w ostatnich latach jest zjawiskiem pozytywnym i wyróżnia Gminę Kłecko w jej grupie referencyjnej.

W 2014 r. dochody własne stanowiły 42,69% ogółu dochodów budżetowych, a udział wpływów z tytułu subwencji ogólnej 37,48%, natomiast dotacje celowe stanowiły 19,83 % dochodów. Poniżej przedstawiono przebieg zmiennego udziału subwencji, dotacji i dochodów własnych w kolejnych budżetach.

45 44,06 43,63 42,69 42,13 41,65 40 39,35 38,42 37,48

35 34,74 35,12 34,45 Subwencje 31,33 30 30,25 Dotacje

Dochody własne udział procentowy 25 23,13 21,92 20,83 20 19,83 18,99

15 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Rok

Wykres 5 - Udział procentowy w budżecie subwencji, dotacji, dochodów własnych w latach 2009 – 2014

Trend do zwiększania udziału dochodów własnych w budżecie gminy względem innych zależnych zewnętrznie źródeł finansowania działania gminy należy odczytać jako pozytywny i dający dobre perspektywy na rozwój gminy w tym możliwość sfinansowania zamierzeń inwestycyjnych w zakresie infrastruktury gminnej. Poniższy wykres przedstawia strukturę dochodów w 2014 roku, co uwidacznia istotny udział dochodów od osób prawnych, osób fizycznych, z pomocy społecznej oraz tzw. innych rozliczeń łącznie dając 89,48 %

45,00% 40,00% 38,14% 37,59% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 13,75% 15,00% 10,00% 3,39% 3,46% 5,00% 1,95% 0,03% 0,00% 0,36% 0,31% 0,01% 0,31% 0,12% 0,22% 0,36% 0,00%

Wykres 6 - Procentowa struktura wydatków budżetowych Gminy Kłecko w 2014 roku

W 2014 r. wydatki budżetowe osiągnęły poziom 22 312 224,45zł i wzrosły o 4,74% w stosunku do 2013 r. Poniższy wykres prezentuje kształtowanie się poziomu wydatków budżetowych w latach 2009-2014.

22,06 22,42 22,31 21,30 20 19,06 18,4

0 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wykres 7 - Wydatki budżetowe liczone w milinach złotych Gminy Kłecko w latach 2009-2014 Szczegółową strukturę wydatków budżetowych Gminy Kłecko według klasyfikacji budżetowej przedstawiono na poniższym wykresie.

45,00% 44,31% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 17,25% 15,00% 11,15% 8,88% 8,85% 10,00% 2,43% 2,97% 5,00% 0,00% 0,42% 0,00% 0,32% 0,40% 0,00% 0,24% 0,00% 0,67% 0,45% 1,66% 0,00%

Wykres 8 - Procentowa struktura wydatków budżetowych Gminy Kłecko w 2014 roku Wydatki dotyczące oświaty i wychowania oraz pomocy społecznej stanowią największą grupę wydatków budżetowych. W 2014 r. stanowiły 61,56% ogółu wydatków budżetowych. Po stronie dochodów wydatek ten znajduje odzwierciedlenie w m.in. znacznej subwencji oświatowej.

W 2013 roku Gmina Kłecko zamknęła rok budżetowy nadwyżką w wysokości 1 103 337, 66 zł a w roku 2014 nadwyżką w wysokości 861 224, 57 zł.

25 24 23 22 21 20 Dochody 19 Wydatki 18 17 16 15 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wykres 9 - Różnica między dochodami i wydatkami budżetowymi w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014 Analiza budżetu Gminy Kłecko pozwala ocenić kondycję finansową gminy jako stabilną, a stały trend do zbilansowanego budżetowania funkcjonowania gminy pozwala optymistycznie zapatrywać się na zarządzanie finansami w nowej perspektywie finansowej do 2020 roku.

III. Analiza SWOT

Analiza SWOT (skrót podchodzący z angielskiego Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats – czyli Silne Strony, Słabe Strony, Szanse i Zagrożenia) jest narzędziem diagnostyczno-prognostycznym, które umożliwia przegląd uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych danego podmiotu. Metodę tą wykorzystano w celu sprecyzowania aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej w Gminie Kłecko oraz zdiagnozowania potencjalnych problemów w kluczowych obszarach.

Opierając się na wnioskach wypływających z analizy społeczno - gospodarczej oraz spotkań warsztatowych przeprowadzonych w Gminie Kłecko wyodrębniono szereg czynników, które w dalszej kolejności przypisano jako szansa, zagrożenie, słaba strona lub mocna strona w jednym z trzech kluczowych obszarów rozwoju:

1) gospodarka, 2) infrastruktura techniczna, 3) społeczeństwo.

Na dalszym etapie prac przeprowadzono badanie ankietowe wśród mieszkańców Gminy Kłecko w celu dalszego doprecyzowania wniosków SWOT. W konsekwencji, w każdym z obszarów kluczowych poszerzono lub skorygowano wewnętrzne czynniki pozytywne (silne strony) oraz negatywne (słabe strony) jak również zewnętrzne czynniki oddziałujące korzystnie na rozwój Gminy Kłecko (szanse) oraz niekorzystnie (zagrożenia).

WEWNĘTRZNE Mocne Strony Słabe strony Infrastruktura techniczna 1. 100% terenu gminy objęte siecią wodociągową 1. niewydolne technologicznie co do przepustowości trzy 2. powolna ale postępująca modernizacja infrastruktury oczyszczalnie ścieków gminnej 2. niska jakość nawierzchni dróg gminnych i chodników 3. odnawialne źródła energii - plan inwestycji 3. brak ścieżek rowerowych 4. duża ilość placów zabaw 4. brak skanalizowania całego terenu gminy 5. dobry system segregacji odpadów 5. wyposażenie placówek oświatowych wymaga 6. dobre połączenie z miastem powiatowym modernizacji 7. relatywnie dobra infrastruktura energetyczna 6. brak sieci gazowej 8. inwestowanie w odnawialne źródła energii 7. brak obwodnicy miasta Kłecka 9. przystanki wyposażone w wiaty 8. koszty eksploatacji budynków użyteczności ( ogrzewani w sezonie grzewczym) 9. bariery architektoniczne w budynkach publicznych 10. niska jakość infrastruktury świetlic wiejskich 11. brak ogólnodostępnej szerokopasmowej sieci internetowej 12. nie rozwiązana kwestia parkingów w Kłecku 13. brak mieszkań komunalnych i ograniczone środki na ich budowę, modernizację Warunki rozwoju przemysłu, handlu i usług 1. prężnie działająca grupa producencka 1. brak miejscowego planu zagospodarowania 2. prężnie działające przedsiębiorstwa przestrzennego dla miasta i terenów wiejskich 3. składowisko odpadów w Lulkowie (finansowy udział 2. brak polityki inwestycyjnej gminy) 3. brak oferty inwestycyjnej 4. inwestycje w rolnictwo 4. brak zainteresowania inwestorów zewnętrznych 5. współpraca z ODR 5. brak strategii rozwoju turystyki pociągającej drobny 6. dobrze rozwinięte rolnictwo Biznes niski poziom wewnętrznego kapitału inwestycyjnego

Warunki rozwoju turystyki 1. miejsce przeznaczone do kąpieli na plaży miejskiej w 1. infrastruktura zagospodarowania jeziora wymaga Kłecku z sprzętem wodnym (rowerki, kajaki) strzeżoną istotnych nakładów finansowych na modernizację przez ratowników 2. plaża w Kłecku - rewitalizacja 2. biwakowisko w Kłecku otwarte podczas sezonu letniego 3. brak ścieżek rowerowych całodobowo z obsługą biwakowiska. Obiekt ogrodzony, 4. niewystarczająca ilość miejsc noclegowych zaplecze sanitarne, z możliwością przyłączenia do 5. nie wykorzystanie bogatej historii regionu mediów. 3. rejestr zabytków 4. Szlak Piastowski 5. szlak kościołów drewnianych 6. prężnie działająca grupa Miłośników Kłecka 7. lokalizacja składowiska odpadów poza granicami gminy 8. atrakcyjne zabytki 9. czyste środowisko naturalne Infrastruktura społeczna 1. Park z amfiteatrem i działalność kulturalna na tym terenie 1. Niezadowalająca pozycja placówek oświatowych w 2. Funkcjonowanie licznych, nowoczesnych placów zabawa rankingach powiatowych wyników nauczania 3. Nowoczesny kompleks sportowy przy gimnazjum 2. Niedoinwestowane szkoły w sale komputerowe i sale 4. Funkcjonowanie żłobka gminnego do nauki języków obcych 5. Funkcjonowanie miasteczka ruchu drogowego dla najmłodszych mieszkańców gminy Administrowanie gminą 1. Komisariat Policji w Kłecku 1. System dowozu dzieci i młodzieży do placówek 2. Ochotnicze straże pożarne ( na terenie gminy: Kłecko, oświatowych jest kosztowny i niezadowalający z punktu Ułanowo, Dębnica) widzenia czasu spędzanego przez ucznia w autobusie 3. stabilne dochody budżetu gminy (zbyt długi) 4. dobrze działający system gospodarowania odpadami 2. Brak wyłonionego operatora sieci internetowej (oraz opracowanego projektu sieci szerokopasmowej w gminie), który dostarczyłby internet do większej części terenu gminy 43

3. Brak zadowalającego transportu zbiorowego na terenie gminy 4. brak strategii promocji 5. mało atrakcyjna oferta spędzania wolnego czasu dla mieszkańców ZEWNĘTRZNE Szanse Zagrożenia Infrastruktura techniczna 1. ubieganie się o przyłączenie/poszerzenie obszaru z 1.brak sieci gazowej szerokopasmowym internetem 2.niewystarczające nakłady na remonty dróg 2. powstająca w pobliżu trasa S5 Warunki rozwoju przemysłu, handlu i usług 1. planowane termomodernizacje obiektów oświatowych 1. peryferyjne położenie gminy względem istotnych szlaków (gimnazjum, szkoła podstawowa), MGOK w Kłecku, drogowych czy innych istotnych ośrodków budynek urzędu gminy gospodarczych 2. możliwość pozyskania środków zewnętrznych 2. brak terenów do aktywizacji gospodarczej 3. ciągła rozbudowa oświetlenia Gminy 4. planowana budowa ścieżek rowerowych 5. istniejąca linia kolejowa Warunki rozwoju turystyki 1. korzystne walor krajobrazowe (np. jeziora, park 1. słabo rozwinięta infrastruktura obsługi turystycznej przy krajobrazowy) szlakach komunikacyjnych 2. bogate tradycje historyczno – kulturalne w tym ważne wydarzenia historyczne będące szansą na rozwój turystyki historycznej 3. liczne obiekty zabytkowe 4. gospodarstwa agroturystyczne (około 50 miejsc noclegowych) głownie w Waliszewie (agrotyrystyczna 5. wieś gminy) 6. baza noclegowa w Kłecku (około 20 miejsc noclegowych)

7. brak uciążliwego dla środowiska zakładów przemysłowych 8. podjęcie współpracy z władzami województwa i dzierżawcami w zakresie rekultywacji rzeki Mała Wełna i przepływających przez nią jezior 9. planowana budowa ścieżek rowerowych Infrastruktura społeczna 1. aktywne włączanie się mieszkańców i organizacji ich 1. sukcesywne ubywanie liczby uczniów z części szkół na reprezentujących w inicjatywy kulturalne korzyść gmin ościennych 2. aktywnie współpracujące sołectwa 2. brak specjalistycznej opieki medycznej 3. mini targowisko gminne

Administrowanie gminą 1. posiadanie aktualnych planów zagospodarowania 1. brak stabilnej polityki państwa powiązanych z terenami pod zabudowę siedliskową 2. niewystarczająca rola samorządu powiatowego w 2. plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kłecko – w wzmacnianiu rozwoju i promocji gminy trakcie realizacji 3. nowe zadania zlecone przez organy centralne 3. możliwość pozyskania funduszy zewnętrznych 4. brak strategii rozwoju firm – form wsparcia i promocji 4. relatywnie dobry poziom bezpieczeństwa istniejących 5. współpraca z partnerską gminą Rosche 5. niski poziom poczucia współwłasności mienia gminnego i wynikająca z tego dewastacja mienia i części infrastruktury; malowanie elewacji sprejem, podorane rowy chodniki Tabela 6 – Analiza SWOT

Mocne strony 40 33 30 20 10 Szanse 0 Zagrożenia 24 12

Słabe Strony 30

Wykres 10 - Wynikowa strategia – agresywna (maxi-maxi)

3.1 Strategia agresywna (maxi-maxi)

Ten typ strategii występuje w organizacji z przewagą mocnych stron działającej w w opraciu o wykorzystanie nadarzających się szans. Taka kombinacja stron słabych i zagrożeń jest dla gminy w dłuższej perspektywie czasu najgorszą z możliwych z uwagi na rozwój i innowacyjność.

Jednak „przyporządkowanie” gminie pewnej strategii nie kończy procesu analiz. Istotną rolę odgrywają zależności pomiędzy poszczególnymi grupami czynników i ich wzajemne interakcje. Z tego powodu przed określeniem dalszych kroków prorozwojowych, zmieniających niekorzystną strategię na dającą perspektywy rozwoju dla gminy należy zbadać powyższe zależności, wykorzystując podejście analityczne: „od wewnątrz do zewnątrz” (SWOT).

Do tego celu zespół opracowujący niniejszą strategię posłużył się standardowym zestawem pytań w ocenie istotności proponowanych celów rozwojowych oraz zadań do realizacji. Każdoroazowo kolejny cel i zadanie odnoszono do poniższych pytań:

1) Czy cel/zadanie przyczyni się do tego, aby mocne strony pozwoliły na wykorzystanie pojawiających się szans? 2) Czy cel/zadanie przyczyni się do tego, aby słabe strony negatywnie wpływały na możliwości wykorzystania pojawiających się szans? 3) Czy cel/zadanie przyczyni się do tego, aby mocne strony pozwoliły na przezwyciężenie zagrożeń? 4) Czy cel/zadanie przyczyni się do tego, aby słabe strony wzmocniły siłę oddziaływania zidentyfikowanych zagrożeń?

W razie uzyskania negatywnych odpowiedzi zespół podejmował decyzję o odrzuceniu celu lub zadania, co przybliżało Gminę do określenia porządanej strategii działania.

IV. Konsultacje społeczne

W przyjętej metodologii tworzenia strategii czynnik uspołecznienia gra niezwykle istotną rolę. Strategia w konsekwencji pisana jest de facto przez mieszkańców z pomocą ekspertów, a nie odwrotnie. Wszystkie kluczowe wnioski i założenia, które znalazły się w strategii były szeroko dyskutowane w czasie spotkań konsultacyjnych w Urzędzie Gminy Kłecko.

Poszczególne części Strategii były opiniowane przez wyznaczony w Gminie Kłecko zespół znający lokalne realia i wskazujący na rzeczywiste potrzeby i problemy.

Konsultacje społeczne w formie spotkań uzupełnione zostały o badanie ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców Gminy Kłecko w czwartym kwartale 2015 r.

Badanie ankietowe było jednym z elementów procesu konsultacji społecznych w ramach prac nad Strategią Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015-2020. Zadane pytania dotyczyły postrzegania przez mieszkańców obecnej sytaucji społeczno- gospodarczej w gminie i zachodzących w tej dziedzienie zmian.

Ankiety rozdano wśród mieszkańców gminy za pośrednictwem Urzędu Gminy Kłecko, jednostek gminnych, sołectw oraz udostępniono je na stronie internetowej urzędu. Zwrócone ankiety w liczbie 503 (w tym 54 w wersji elektronicznej) stanowią istotną statystycznie próbę na bazie, której wnioskowano w ramach prac nad kierunkami strategicznymi gminy.

Większość ankietowanych stanowiły kobiety (52,9%) oraz osoby młode, do 45 roku życia (łącznie 73,2%). Prawie 71,4% ankietowanych stanowiły osoby posiadające zatrudnienie. 47,1% ankietowanych deklarowało zamieszkanie na terenie miasta Kłecka, a 52,9% na terenie gminy Kłecko.

Poniżej zamieszczono zgodnie z pierwotną treścią ankiety wyniki w wartościach względnych z zaznaczeniem trendu (negatywny kolor czerwony, pozytywny kolor zielony, obojętny kolor żółty).

Obszar Społeczeństwo

Jak oceniasz poziom zaangażowania Jak oceniasz skuteczność pomocy mieszkańców w sprawy społeczności społecznej w Gminie? lokalnej? 5 2,0% 5 1,6% 4 12,5% 4 10,8% 3 32,0% 3 44,0% 2 31,1% 2 31,0% 1 12,5% 1 22,5% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz dostępność do podstawowej Jak oceniasz dostępność do opieki opieki medycznej ? pediatrycznej?

5 1,5% 5 2,3% 4 6,5% 4 7,4% 3 22,0% 3 20,7% 2 27,0% 2 25,1% 1 43,0% 1 44,5%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz dostępność do opieki Jak oceniasz problem występowania w medycznej nad osobami starszymi i w Gminie alkoholizmu? podeszłym wieku? (1-b.mały,2-mały,3-średni,4-duży,5-b.duży)

5 0,7% 5 11,0% 4 6,5% 4 20,7% 3 28,1% 3 41,5% 2 24,7% 2 20,4% 1 40,0% 1 6,3% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz problem występowania w Jak oceniasz problem występowania w Gminie narkomanii? Gminie przemocy w rodzinie? (1-b.mały,2-mały,3-średni,4-duży,5-b.duży) (1-b.mały,2-mały,3-średni,4-duży,5-b.duży)

5 5,5% 5 2,9% 4 9,1% 4 7,3% 3 34,0% 3 36,2% 2 27,0% 2 38,5% 1 24,2% 1 15,1% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz problem zaniedbań wychowawczych Jak oceniasz problem zaniedbań wychowawczych wobec dzieci i młodzieży w rodzinie w konsekwencji wobec dzieci i młodzieży w rodzinie? migracji zarobkowej rodziców/opiekunów? (1-b.mały,2-mały,3-średni,4-duży,5-b.duży) (1-b.mały,2-mały,3-średni,4-duży,5-b.duży) 5 1,9% 5 4,0% 4 10,2% 4 13,3% 3 3 44,5% 46,3% 2 24,2% 2 28,6% 1 14,0% 1 13,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Obszar Gospodarka

Jak oceniasz atrakcyjnośc inwestycyjną Jak oceniasz możliwość uzyskania obszaru Gminy (cechy, dzięki którym jest zatrudnienia na terenie Gminy? atrakcyjna dla inwestorów z zewnętrz)? 5 1,1% 5 2,3% 4 3,0% 4 14,8% 3 15,4% 3 41,3% 2 24,9% 2 33,1% 1 16,7% 1 47,4% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Czy uważasz, że rolnictwo stanowi istotny element Jak oceniasz perspektywy rozwojowe działalności rozwoju w Gminie? rolniczej w Gminie? (1-b.m. istotny,2-mało istotny,3-obojętny ,4-istotny (1-brak,2-ograniczone,3-bez zmian,4-korzystne,5- dla rozwoju,5-b.istotny dla rozwoju) b.korzystne)

5 19,8% 5 3,3% 4 36,2% 4 16,7% 3 23,3% 3 52,2% 2 14,5% 2 20,8% 1 6,2% 1 7,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz warunki prowadzenia W jakim stopniu przywrócenie połączeń kolejowych z działalności gospodarczej? Gnieznem i Poznaniem mogłoby wpłynąć na rozwój Gminy? (1-b.niskim,2-niskim,3-średnim,4-dużym,5-b.dużym) 5 1,7% 4 9,0% 5 26,7% 3 41,0% 4 30,3% 3 28,0% 2 29,5% 2 8,3% 1 18,8% 1 6,7% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz skłonność mieszkańców do wyrażania Jak oceniasz dostępność usług na terenie Gminy zgody na lokowanie nowych, dużych zakładów w (handel, punkty usługowe)? pobliżu miejsca zamieszkania? (1-b.niska,2-niska,3-średnia,4-duża,5-b.duża) (1-b.niska,2-niska,3-średnia,4-duża,5-b.duża) 5 6,7% 5 15,7% 4 20,3% 4 21,5% 3 3 35,1% 50,3% 2 18,0% 2 16,1% 1 9,7% 1 6,6% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz zasadność lokowania na terenie Gminy Jak oceniasz działania promocyjne Gminy, mające na sklepów wielkopowierzchniowych? celu pozyskanie inwestorów / przedsiębiorców (1-b.niska,2-niska,3-średnia,4-duża,5-b.duża) tworzących miejsca pracy?

5 6,8% 5 2,4% 4 22,2% 4 7,8% 3 45,1% 3 41,4% 2 15,9% 2 25,4% 1 10,0% 1 23,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Obszar Środowisko i przestrzeń

Jak oceniasz estetykę swojej Jak oceniasz estetykę placówek miejscowości? oświatowych?

5 7,3% 5 6,1% 4 30,3% 4 35,2% 3 36,2% 3 38,0% 2 15,8% 2 14,4% 1 10,4% 1 6,3%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz estetykę placów zabaw i Jak oceniasz estetykę domu kultury i boisk sportowych? świetlic wiejskich?

5 14,0% 5 5,4% 4 41,5% 4 22,2% 3 29,4% 3 33,4% 2 11,4% 2 20,6% 1 3,7% 1 18,4%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz estetykę urzędu miejskiego? Jak oceniasz funkcjonalność obiektów placówek oświatowych? 5 6,2% 5 7,0% 4 30,5% 4 34,8% 3 37,2% 3 36,9% 2 17,3% 2 14,5% 1 8,8% 1 6,8%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz funkcjonalność placów zabaw Jak oceniasz funkcjonalność domu kultury i boisk sportowych? i świetlic wiejskich?

5 13,8% 5 7,4% 4 36,8% 4 24,1% 3 32,9% 3 34,8% 2 10,3% 2 20,9% 1 6,2% 1 12,8%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz funkcjonalność budynku Jak oceniasz czystość środowiska urzędu miejskiego? naturalnego na terenie Gminy?

5 5,5% 5 8,5% 4 28,6% 4 28,6% 3 43,1% 3 43,1% 2 16,3% 2 16,3% 1 6,5% 1 6,5%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz wpływ zakładów przemysłowych i wytwórczych Jak oceniasz efektywność zagospodarowania działających na terenie Gminy na jakość środowiska przestrzeni w Gminie (czy tereny są naturalnego? (1-b.niekorzystny,2-niekorzystny,3-obojętny,4-pozytywny,5- wykorzystywane optymalnie)? b.pozytywny) 5 2,4% 5 1,2% 4 15,1% 4 19,3% 3 59,7% 3 43,3% 2 16,0% 2 28,8% 1 3,8% 1 10,4% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Obszar Infrastruktura techniczna

Jak oceniasz stan dróg w Gminie? Jak oceniasz małą infrastrukturę drogową w Gminie? 5 1,5% 5 2,9% 4 10,6% 4 12,2% 3 24,2% 3 25,2% 2 29,0% 2 26,6% 1 34,7% 1 33,1%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz potrzebę budowy obwodnicy Jak oceniasz bezpieczeństwo na chodnikach miejskiej? przy drodze wojewódzkiej w związku z ruchem (1-b.niska,2-niska,3-średnia,4-duża,5-b.duża) aut osobowych i ciężarowych?

5 30,4% 5 0,0% 4 17,4% 4 16,0% 3 25,4% 3 29,4% 2 11,6% 2 30,8% 1 15,2% 1 23,8% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz infrastrukturę sportowo - Jak oceniasz infrastrukturę melioracji rekreacyjną w miejscu zamieszkania? szczegółowej?

5 7,3% 5 3,7% 4 27,0% 4 14,1% 3 38,7% 3 30,4% 2 12,4% 2 29,6% 1 14,6% 1 22,2%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz komunikację zbiorową w Gminie? Jak oceniasz system odbioru odpadów na terenie Gminy? 5 2,2% 5 18,4% 4 13,9% 4 32,6% 3 41,6% 3 30,5% 2 24,8% 2 12,8% 1 17,5% 1 5,7%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz poziom rozwoju sieci Jak oceniasz poziom rozwoju sieci wodociągowej? kanalizacyjnej?

5 9,1% 5 3,7% 4 23,0% 4 15,3% 3 37,8% 3 36,5% 2 15,4% 2 15,3% 1 14,7% 1 29,2%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz poziom rozwoju sieci gazowej? Jak oceniasz dostęp do internetu w Twojej miejscowości? 5 0,7% 5 6,4% 4 3,7% 4 21,4% 3 20,7% 3 30,7% 2 15,6% 2 17,8% 1 59,3% 1 23,7%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Obszar Turystyka i rekreacja

Jak oceniasz atrakcyjność turystyczną Gminy? Jak oceniasz poziom bazy turystyczno - wypoczynkowej? 5 5,8% 5 0,7% 4 16,7% 4 6,6% 3 42,7% 3 35,3% 2 21,7% 2 40,5% 1 13,1% 1 16,9%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz ofertę spędzania wolnego czasu na Jak oceniasz ofertę spędzania wolnego czasu na terenie Gminy dla dzieci? terenie Gminy dla młodzieży?

5 2,2% 5 1,5% 4 14,5% 4 13,3% 3 32,6% 3 29,7% 2 29,7% 2 33,3% 1 21,0% 1 22,2%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz ofertę spędzania wolnego czasu na Jak oceniasz ofertę spędzania wolnego czasu na terenie Gminy dla dorosłych? terenie Gminy dla seniorów?

5 2,9% 5 1,5% 4 13,6% 4 13,7% 3 26,4% 3 26,1% 2 32,1% 2 31,9% 1 25,0% 1 26,8%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz poziom rozwoju infrastruktury Jak oceniasz działania promocyjne Gminy, sportowo - rekreacyjnej ? mające na celu pozyskanie potencjalnych turystów? 5 5,2% 5 0,8% 4 26,6% 4 10,7% 3 36,3% 3 34,3% 2 21,5% 2 33,6% 1 10,4% 1 20,6% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Czy Twoim zdaniem ważne jest inwestowanie Czy Twoim zdaniem ważne jest inwestowanie w rozwój turystyki? w rozwój agroturystyki? (1-b.mało ważne,2-mało ważne,3-średnioważne,4- (1-b.mało ważne,2-mało ważne,3-średnioważne,4- ważne,5-b.ważne) ważne,5-b.ważne)

5 23,9% 5 17,5% 4 34,1% 4 38,7% 3 29,7% 3 29,9% 2 10,1% 2 11,7% 1 2,2% 1 2,2% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Czy Twoim zdaniem ważne jest inwestowanie w rozwój infrastruktury wodnej i zagospodarowanie tych terenów? (1-b.mało ważne,2-mało ważne,3-średnioważne,4-ważne,5- b.ważne)

5 25,9% 4 40,1% 3 25,9% 2 7,4% 1 0,7% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Obszar Kultura

Jak oceniasz jakość usług świadczonych przez Jak oceniasz liczbę obiektów kulturalnych w obiekty kulturalne na terenie Gminy? Gminie? (1-zbyt mało,2-mało,3-wystarczająco,4-dużo,5-zbyt dużo) 5 10,1% 4 21,6% 5 4,4% 3 37,4% 4 19,0% 3 39,4% 2 23,0% 2 24,1% 1 7,9% 1 13,1% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz jakość i różnorodność wydarzeń Jak oceniasz jakość i różnorodność wydarzeń kulturalno - rozrywkowych odbywających się na kulturalno - rozrywkowych odbywających się na terenie Gminy skierowanych do dzieci i młodzieży? terenie Gminy skierowanych do osób aktywnych zawodowo? 5 6,5% 5 7,3% 4 23,6% 4 13,9% 3 40,7% 3 41,6% 2 22,1% 2 24,8% 1 7,1% 1 12,4% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Jak oceniasz jakość i różnorodność wydarzeń Jak oceniasz dostępność do obiektów kulturalnych w kulturalno - rozrywkowych odbywających się na Gminie? (godziny i dni otwarcia, itp.) terenie Gminy skierowanych do seniorów? 5 5,8% 5 6,7% 4 16,1% 4 9,6% 3 3 37,0% 42,3% 2 34,1% 2 26,3% 1 12,6% 1 9,5% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Obszar Edukacja

Jak oceniasz jakość edukacji przedszkolnej w Gminie? Jak oceniasz jakość edukacji w szkołach podstawowych w Gminie? 5 15,9% 5 14,0% 4 37,9% 4 30,9% 3 30,3% 3 36,0% 2 13,6% 2 17,6% 1 2,3% 1 1,5%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 56

Jak oceniasz jakość edukacji w gimnazjum w Gminie? Jak oceniasz ilość szkół w Gminie? (1-zbyt mało,2-mało,3-wystarczająco,4-dużo,5-zbyt dużo) 5 3,5% 4 30,1% 5 2,2% 4 12,2% 3 39,7% 3 56,8% 2 16,6% 2 22,3% 1 4,1% 1 6,5% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

Aspekty najpilniejsze do poprawy w Mieście i Gminie Kłecko

wsparcie dla budowy instalacji pozyskujących… 3,5%

dostęp do internetu 4,6%

aktywizacja osób starszych 1,7%

poprawa bezpieczeństwa publicznego 2,1%

edukacja 4,7%

zmniejszenie bezrobocia 10,2%

poprawa jakości obsługi medycznej 13,3%

ochrona środowiska 2,5%

rozwój przedsiębiorczości 5,7%

promocja Gminy 3,5%

zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży 4,3%

budowa i modernizacja świetlic wiejskich 7,20%

budowa kanalizacji sanitarnej oraz… 8,6%

budowa i modernizacja sieci wodociągowej 3,8%

rozwój kultury 2%

rozwój sportu 2,3%

rozwój agroturystyki 2,4%

oznaczenie miejsc atrakcyjnych turystycznie 1,2%

rozwój turystyki 2,8%

poprawa infrastruktury drogowej 13,5%

0,0% 5,0% 10,0% 15,0%

Mocne strony Miasta i Gminy Kłecko

dobry poziom promocji gminy np. w mediach 1,2%

wysoki poziom środków UE pozyskiwanych przez 1,8% mieszkańców gminy w tym stowarzyszenia itp. wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego w 2,1% gminie dostęp do dogodnych międzymiastowych połączeń 2,2% komunikacyjnych (linie autobusowe)

wysoki poziom edukacji 3,2%

duża ilość zajęć pozalekcyjnych dla dzieci 2,6%

wysoka konkurencyjność usług na rynku lokalnym 0,7%

wystarczająca ilość bibliotek i świetlic wiejskich 5,9%

wysokie walory środowiska naturalnego 5,9%

czyste środowisko naturalne 6,2% istnienie podmiotów gospodarczych o silnej pozycji 1,5% w regionie wystarczająca ilość miejsc w przedszkolach i 18,8% punktach przedszkolnych oraz w żłobku

dobry dostęp do opieki medycznej 2,8%

ład urbanistyczny (uporządkowana zabudowa) 5,7%

infrastruktura komunalna (wodociągi, kanalizacja) 4,2%

dobry stan dróg 4,3%

korzystne położenie 18,1%

niski poziom bezrobocia 3,6%

duża aktywność społeczna 9,2%

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 58

Słabe strony Miasta i Gminy Kłecko

brak promocji gminy np. w mediach 5,5%

niski poziom środków UE pozyskiwanych przez 5,5% mieszkańców gminy w tym stowarzyszenia itp. niski poziom bezpieczeństwa publicznego w 2,1% gminie brak dogodnych międzymiastowych połączeń 6,7% komunikacyjnych (linie autobusowe)

niski poziom edukacji 2,6%

mała ilość zajęć pozalekcyjnych dla dzieci 3,8% niska konkurencyjność usług na rynku lokalnym 2,2%

zbyt mała ilość bibliotek i świetlic wiejskich 4,8%

niskie walory środowiska naturalnego 1,3%

zanieczyszczenie środowiska naturalnego 3,6%

brak podmiotów gospodarczych o silnej pozycji 3,1% w regionie zbyt mała ilość miejsc w przedszkolach i 1,0% punktach przedszkolnych oraz w żłobku

słaby dostęp do opieki medycznej 18,7%

bałagan urbanistyczny (chaos w zabudowie) 2,2%

niewystarczająca infrastruktura komunalna 6,9% (wodociągi, kanalizacja)

zły stan dróg 16,8%

niekorzystne położenie 1,0%

wysoki poziom bezrobocia 8,9%

niska inicjatywa społeczna 3,3%

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 59

Zagrożenia dla rozwoju Miasta i Gminy Kłecko

brak rozwoju źródeł odnawialnej energii 3,3% brak rozwoju małej przedsiębiorczości (handel, 6,5% usługi) niska świadomość ekologiczna mieszkańców w celu ochrony i wykorzystania walorów 5,3% środowiska przyrodniczego na terenie Gminy brak obszarów pod inwestycje w miejscowym 4,0% planie zagospodarowania przestrzennego

brak gospodarstw agroturystycznych i 5,4% ekoturystycznych rozwój przemysłu wpływającego negatywnie na 1,0% stan środowiska naturalnego

lokalizacja na terenie Gminy inwestycji 0,8% realizowanych przez podmioty zewnętrzne

malejąca inicjatywa społeczna 4,0%

niskie walory środowiska naturalnego 1,8% ucieczka ludzi młodych z obszarów wiejskich do 26,9% większych miast

niski przyrost naturalny 9,0%

nie posiadanie przez gminę terenów przeznaczonych bezpośrednio pod działalność 5,5% inwestycyjną

wysoki poziom zadłużenia gminy 3,0%

malejące dochody budżetu gminy 7,5%

brak udogodnień dla pokonywania barier w 4,3% zakładaniu przedsiębiorczości

ograniczony dostęp do środków finansowych z 11,7% Unii Europejskiej

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0%

Szanse rozwojowe Miasta i Gminy Kłecko

inwestycje w źródła energii odnawialnej 4,2% rozwój małej przedsiębiorczości (handel, usługi) 10,4%

podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców w celu ochrony i wykorzystania 3,1% walorów środowiska przyrodniczego na terenie… przeznaczenie obszarów pod inwestycje w miejscowym planie zagospodarowania 4,7% przestrzennego

agroturystyka i ekoturystyka 6,0%

rozwój tzw. czystego przemysłu (przemysł wysokiej technologii) nie wpływającego 4,4% negatywnie na stan środowiska naturalnego lokalizacja na terenie Gminy inwestycji 2,1% realizowanych przez podmioty zewnętrzne

rosnąca inicjatywa społeczna 4,9%

wysokie walory środowiska naturalnego 5,2%

osiedlanie się na terenie gminy nowych 10,3% mieszkańców

wysoki przyrost naturalny 3,1% posiadanie przez gminę terenów przeznaczonych 5,2% bezpośrednio pod działalność inwestycyjną

niski poziom zadłużenia gminy 4,2%

wzrastające dochody budżetu gminy 5,7%

udogodnienia dla pokonywania barier w 5,7% zakładaniu przedsiębiorczości

dostęp do środków finansowych z Unii 20,8% Europejskiej

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0%

Metryczka

Płeć

NIE 52,9%

TAK 47,1%

44,0% 46,0% 48,0% 50,0% 52,0% 54,0%

Wiek

61 lat i więcej 4,2%

46 - 60 lat 19,4%

26 - 45 lat 66,9%

poniżej 25 lat 6,3%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0%

Zatrudnienie

rencista 1,3%

emeryt 2,9% osoba bezrobotna 21,5%

osoba pracująca 57,5%

przedsiębiorca 3,4%

rolnik 10,5%

uczeń/student 2,9%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 62

Mieszkaniec miasta Kłecka

TAK 47,1% 52,9% NIE

Z powyżej zilustrowanych odpowiedzi można wnioskować, iż mieszkańcy mimo dużej dozy krytycyzmu oceniają sytuację społeczną relatywnie zgodnie z wynikami analizy sytuacji społeczno – ekonomicznej w gminie, która została przeprowadzona przez zespół ds. opracowania niniejszej strategii. Zdecydowana większość ankietowanych jako zadowalający ocenia poziom edukacji, poziom stanu środowiska naturalnego, jakości obiektów publicznych czy infrastruktury wodociągowej. Mieszkańcy pozytywnie oceniają ograniczoną skalę patologii społecznych – przy pewnych wskazaniach na problemy z alkoholizmem praktycznie brak uwag co do narkomanii, czy istotnych odniesień do przemocy w rodzinie.

Obszary, które wymagają poprawy, mimo relatywnie dobrego poziomu, to dalsza moderniacja instalacji kanalizacyjnej na terenie gminy, wzrost zaangażowania społecznego czy poprawa jakości usług pomocy społecznej.

Obszary wymagające zdecydowanej poprawy w opinii ankietowanych to w zakresie infrastruktury modernizacja dróg gminnych, infrastrutury drogowej, infrastruktury sportowo – rekreacyjnej czy poprawa stanu zmeliorowania gminy. W obszarze potrzeb społecznych ankietowani wskazywali na konieczność poprawy oferty spędzania wolnego czasu dla mieszkańców gminy (niezależnie od grupy wiekowej), wypracowanie skutecznego modelu promowania gminy. Do istotnych problemów życia codziennego w gminie wskazano słabą sieć połączeń autobusowych z najbliższymi miastami powiatowymi.

Pewnym wskazaniem przy formułowaniu celów rozwojowych są opinie mieszkańców co do niskiej atrakcyjności gminy dla potencjalnych inwestorów zewnętrznych, czy prowadzenie działalności gospodarczej. Wiąże się to

bezpośrednio z opiniami o płytkim rynku pracy, z małą ilością miejsc pracy i zagrożeniem bezrobociem.

V. Założenia strategiczne

Wychodząc od analizy obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej w Gminie Kłecko oraz zidentyfikowanych problemów podjęto próbę wyznaczenia kierunków strategicznego rozwoju Gminy Kłecko, pokazujących pożądany obraz sytuacji w gminie w roku 2020.

5.1 Cele strategiczne

Realizacja założeń strategicznych oparta będzie na trzech celach strategicznych wyznaczonych na podstawie diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej oraz wniosków z konsultacji społecznych.

Cel strategiczny I: Gospodarne i efektywne zarządzanie gminą

Realizacja celu wpłynie na ukształtowanie takiego modelu zarządzania gminą, który zawsze jednoznacznie określa odpowiedzialność za efektywne i skuteczne działanie władz i instytucji gminnych przy zachowaniu transparentnego przepływu finansów publicznych.

Cel strategiczny II: Gmina Kłecko dobrym miejscem do zamieszkania

Niezbędnym czynnikiem zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Kłecko jest optymalna sieć dobrej jakości infrastruktury technicznej. Dobra infrastruktura warunkuje nie tylko rozwój gospodarczy, ale również wysoką jakość życia mieszkańców. Infrastruktura nie może być oderwana od przestrzeni. Jakość 64

jej projektowania i w konsekwencji zmian, rzutuje w bardzo dużym stopniu na codzienność mieszkańców. Żłobki oferujące opiekę najmłodszym mieszkańcom, przedszkola z bogatą ofertą i godzinami otwarcia dostosowanymi do potrzeb pracujących rodziców, nowoczesne placówki oświatowe i edukacja włączająca, w której każdy uczeń znajdzie swoje miejsce i wsparcie dostosowane do jego potrzeb, wysokiej jakości obiekty sportowe i kulturalne, drogi ułatwiające dojazd do pracy, szeroka sieć kanalizacyjna, nowoczesne oczyszczalnie, sieć szerokopasmowa i czyste środowisko to tylko kilka przykładów niezwykle istotnych czynników warunkujących jakość życia wynikających bezpośrednio z infrastruktury i przestrzeni w Gminie Kłecko.

Cel strategiczny III: Aktywne społeczeństwo obywatelskie motorem rozwoju gminy Kłecko

Zidentyfikowane w analizie SWOT czynniki społeczne oceniono relatywnie wysoko na dalszym etapie analizy wpływu. Wynika to z faktu, iż czynniki społeczne, pomimo że trudniej mierzalne niż np. długość wybudowanych dróg, mogą mieć równie znaczny, jeśli nie większy, wpływ na rozwój Gminy Kłecko w długim terminie. Zaangażowani, wartościowi ludzie, gotowi do budowania zdrowych relacji społecznych, owocujących dobrą aktywnością, tworzą niezwykle istotny grunt pod rozwój społeczny i gospodarczy. Aktywne społeczeństwo to kapitał organizacji pozarządowych, działających na rzecz rozwoju lokalnego i podniesienia poziomu życia mieszkańców. Na takim właśnie gruncie rodzi się przedsiębiorczość i innowacyjny biznes.

Przedstawione powyżej cele strategiczne realizowane będą poprzez szereg powiązanych z nimi celów operacyjnych. Celom operacyjnym przypisano natomiast szereg działań planowanych w Gminie Kłecko do realizacji w ciągu najbliższych lat.

5.3 Cele operacyjne i działania

Cel strategiczny Cel operacyjny Działanie / zadanie Przykładowy Przykładowy miernik wskaźnik 1. Gospodarne 1.1 Ustandaryzowanie 1.1.1 Opracowanie i wdrożenie wysokich jakościowo standardów Ilość Stosunek opracowanych opracowanych i efektywne podstawowych załatwiania spraw w Urzędzie Miejskim Gminy Kłecko i standardów do zarządzanie usług jednostkach organizacyjnych gminy w zakresie: wdrożonych gminą świadczonych a) zimowego utrzymania dróg; standardów przez gminę dla b) wycinki drzew oraz nowych nasadzeń; mieszkańców c) oświetlenia ulicznego na drogach gminnych (oraz nadzoru nad sprawnością oświetlenia na drogach powiatowych i wojewódzkich); d) wykaszania poboczy dróg oraz gminnych placów zieleni; e) bieżących przeglądów gminnych obiektów użyteczności publicznej (np. infrastruktury placów zabaw); f) gospodarki śmieciowej (w tym zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości śmietników oraz Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych); g) bieżącej naprawy dróg; h) przystanków komunikacji publicznej; i) utrzymania chodników; j) standardu pracy urzędników (terminowość załatwiania spraw, szanowanie prawa dostępu do informacji, życzliwość w relacjach z mieszkańcem). Ustandaryzowanie spraw prowadzonych przez UMGK i jednostki organizacyjne gminy obejmować ma m.in.:  sposób zgłaszania awarii infrastruktury,  określenie terminu naprawy i załatwienia sprawy,  powtarzalności (w skali kilku lat) i ciągłości działań.

1.2 Organizacja pracy 1.2.1 Poprawa organizacji Urzędu Miejskiego Gminy Kłecko i jednostek Ilość skarg Odsetek interesantów uzasadnionyc Urzędu Miejskiego organizacyjnych gminy poprzez określenie przejrzystej struktury na pracę h skarg Gminy Kłecko i organizacyjnej oraz precyzyjnych zakresów zadań, praw i urzędu lub interesantów jednostek obowiązków pracowników. jednostek na pracę urzędu lub organizacyjnych jednostek do gminy zgodnie z całkowitej ilości skarg potrzebami mieszkańców 1.2.2 Zwiększenie dostępności urzędu dla mieszkańców poprzez: Ilość Odsetek zadowolonych zadowolonych a) instalację windy, interesantów w interesantów b) umieszczenie na stronie internetowej UMGK informacji o badaniu w badaniu pracownikach i wykonywanych przez nich zadaniach wraz z ankietowym ankietowym danymi kontaktowymi pracownika, do ogólnej liczby c) opracowanie czytelnej strony internetowej Urzędu i zapewnienie ankietowanych jej aktualności, d) propagowanie pośród mieszkańców gminy załatwiania spraw przez Internet, e) umożliwienie mieszkańcom wstępnego umówienia się z urzędnikiem, co do konkretnego terminu wizyty w Urzędzie. 1.2.3 Opracowanie i wdrożenie programu ocen pracowniczych Ilość Procent przeprowadzon przeprowadzon powiązanego z systemem motywacyjnym w celu osiągnięcia ych ocen ych do właściwego poziomu zaangażowania pracowników wszystkich pracowniczych zaplanowanych powiązanych z ocen szczebli. systemem pracowniczych motywacyjnym powiązanych z systemem motywacyjnym

1.2.4 Opracowanie i wdrożenie budżetu zadaniowego w celu Ilość Procent ogłoszonych zrealizowanych racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi z konkursów ws. przedsięwzięć z uwzględnieniem pozacenowych kryteriów zamówień publicznych. projektu zaplanowanych budżetu w budżecie obywatelskiego obywatelskim 1.2.5 Uruchomienie Punktu Bezpłatnej Pomocy Prawnej dla Ilość Procentowy korzystających wzrost mieszkańców gminy. z usług punktu korzystających z usług punktu liczony rok do roku

1.3 Budowanie 1.3.1 Opracowanie i wdrożenie strategii promocji Gminy Kłecko i Ilość turystów Procentowy odwiedzających wzrost liczby pozytywnego produktu regionalnego, w tym uporządkowanie kwestii symboli gminę turystów wizerunku gminy na gminnych i zagospodarowanie lokalnego dziedzictwa odwiedzających gminę liczony zewnętrz oraz historycznego związanego z Powstaniem Wielkopolskim i rok do roku budowa tożsamości obroną cywilną Kłecka w 1939 roku, a także z historią kłeckiego regionalnej grodziska, w tym promowanie tego, że Kłecko znajduje się na mieszkańców gminy Szlaku Piastowskim.

Cel strategiczny Cel operacyjny Działanie / zadanie Przykładowy Przykładowy miernik wskaźnik

2. Gmina Kłecko 2.1 Zwiększenie 2.1.1 Zwiększenie dostępności wszystkich obiektów i miejsc Ilość budynków Procent dobrym dostępności i użyteczności publicznych dla osób niepełnoprawnych i osób dostępnych dla budynków miejscem do funkcjonalności starszych poprzez znoszenie barier architektonicznych. grupy dostępnych dla zainteresowanej grupy zamieszkania infrastruktury zainteresowany gminnej ch

2.1.2 Organizowanie bezpiecznych i dostępnych miejsc Ilość nowych Odsetek parkingowych na terenie miasta Kłecka. miejsc nowych miejsc parkingowych parkingowych do już istniejących – minimum 5% rok do roku

2.2 Uporządkowanie 2.2.1 Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej oraz weryfikacja Powierzchnia Procentowy gospodarki wodno– granic aglomeracji Kłecko dla gospodarki wodno-ściekowej. gminy objęta wzrost udziału ściekowej uporządkowanie powierzchni m uporządkowane j liczony rok do roku

2.2.2 Budowa lub przebudowa 3 istniejących oczyszczalni ścieków Ilość Odsetek osób oraz budowa sieci kanalizacyjnej we wszystkich zmodernizowan nowo miejscowościach gminnych do 2024 roku. ych obiektów, korzystających z ilość km nowej instalacji kanalizacji, ilość sanitarnej instalacji liczony rok do przydomowych roku oczyszczalni ścieków Odsetek ścieków o polepszonych parametrach

liczony rok do roku

2.3 Poprawa 2.3.1 Zapewnienie bezpieczeństwa na drogach i chodnikach na Ilość km nowych Odsetek bezpieczeństwa i terenie gminy poprzez budowę nowych lub modernizację lub zmodernizowan komfortu istniejących dróg i chodników, ich właściwe utrzymanie i zmodernizowan ych chodników ych chodników i/lub dróg zamieszkania na zarządzanie nimi. i/lub dróg terenie gminy 2.3.2 Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa na drogach Ilość zdarzeń Procentowy gminnych poprzez zastosowanie rozwiązań technicznych drogowych spadek ilości takich jak np. progi zwalniające, inteligentna sygnalizacja zdarzeń liczony rok do roku świetlna oraz zmiany w organizacji ruchu.

2.3.3 Ograniczenie liczby przestępstw przeciwko mieniu czy zdrowiu Ilość Odsetek spadku lub życiu ludzi dzięki modernizacji i rozbudowie monitoringu przestępstw przestępstw miejskiego. przeciwko przeciwko mieniu czy mieniu czy zdrowiu lub zdrowiu lub życiu ludzi życiu ludzi

2.3.4 Budowa i modernizacja nowoczesnych, bezpiecznych oraz Ilość Procentowy wspierających edukację najmłodszych mieszkańców gminy wybudowanych wzrost ilości placów zabaw w każdej wsi. lub wybudowanych zmodernizowan lub ych placów zmodernizowan zabaw ych placów zabaw liczony rok do roku

2.4 Poprawa czystości 2.4.1 Ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery Ilość nowych Procentowy powietrza poprzez doprowadzenie sieci gazowej do Kłecka i gazyfikację przyłączeń wzrost ilości gminy. gazowych nowych przyłączeń gazowych liczony rok do roku

2.4.2 Uruchomienie programów proekologicznych przyczyniających Ilość Procent się do ochrony powietrza i innych zasobów naturalnych oraz mieszkańców mieszkańców kształtujących postawy przyjazne środowisku. gminy gminy zaangażowanyc zaangażowanyc

h / objętych h / objętych programem programem

2.4.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej i Ilość obiektów Odsetek mieszkań komunalnych oraz zwiększenie wykorzystania poddanych obiektów odnawialnych źródeł energii w obiektach gminnych. termomoderniz zmodernizowan acji ych do ogólnej ich liczby

2.4.4 Podjęcie współpracy z uczelniami wyższymi oraz Ilość Odsetek środowiskami eksperckimi w zakresie opracowania opracowanych wdrożonych do standardów proekologicznych w zarządzaniu gminą. standardów opracowanych standardów

2.5 Wysoki poziom i 2.5.1 Tworzenie warunków do rozwoju podstawowej i Ilość Odsetek jakość opieki specjalistycznej opieki zdrowotnej. mieszkańców mieszkańców zdrowotnej na biorących udział biorących udział w programach w programach terenie gminy prozdrowotnych prozdrowotnyc h liczony rok do roku

2.5.2 Wspieranie przez gminę programów nieobowiązkowych Ilość Odsetek szczepień oraz programów profilaktyki zdrowotnej i badań mieszkańców mieszkańców przesiewowych, we współpracy z podmiotami medycznymi. biorących udział biorących udział w programach w programach prozdrowotnych prozdrowotnyc h liczony rok do roku

2.6 Tworzenie 2.6.1 Opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego ze Powierzchnia Procent sprzyjających szczególnym uwzględnieniem zabudowy jednorodzinnej i gminy objęta powierzchni warunków do wielorodzinnej. planem gminy objętej planem pozostawania w gminie 71

na stałe ludzi młodych 2.6.2 Uporządkowanie i aktywizacja gospodarki mieszkaniowej Ilość nowych Odsetek oraz stwarzanie poprzez: lokali nowych lokali warunków do dodatniej a) budowę bloków komunalnych, mieszkalnych mieszkalnych do ogólnej ich migracji ludności b) wsparcie inwestycji prywatnych (mieszkania na sprzedaż). liczny liczony rok do roku

2.6.3 Stworzenie miejsc do wypoczynku po pracy: Ilość Odsetek a) zagospodarowanie, uporządkowanie plaży z infrastrukturą nowoutworzony nowych do wypoczynkową (np. place zabaw); ch miejsc ogólnej liczby wypoczynku miejsc do b) wykorzystanie infrastruktury Parku w Kłecku do szerokiej wypoczynku działalności rekreacyjno – kulturalnej (np. organizacja animacji liczonych rok do dla dzieci w każdym wieku, wsparcie rodziców dzieci – park roku miejscem spotkań, zabaw, wymiany doświadczeń i rozwoju (dodatkowa infrastruktura), organizacja koncertów plenerowych, działanie kina letniego, organizacja warsztatów dla rodziców – różne grupy wiekowe; c) wsparcie działalności świetlic wiejskich stanowiących centrum aktywności mieszkańców sołectw (infrastruktura, działania kulturalne i inne); d) wykorzystanie jezior: szlaki kajakowe i jachtowe – promocja tej formy aktywności fizycznej. 2.6.4 Opracowanie kalendarza imprez kulturalnych i sportowych w Ilość Procentowy planowaniu min. na 1 rok. uczestników wzrost ilości uczestników liczony rok do roku

2.6.5 Promocja nowych aktywności sportowych, nowych imprez Ilość Procentowy sportowych w celu budowania wizerunku gminy aktywnej. uczestników wzrost ilości uczestników liczony rok do roku

2.6.6 Wsparcie organizacji promocji sportu zgodnie z potrzebami Ilość Procentowy mieszkańców, np. poprzez uruchomienie nowych atrakcji czy uczestników wzrost ilości imprez takich jak np. półmaraton lub szachy plenerowe. uczestników liczony rok do roku

2.6.7 Systematyczna rozbudowa infrastruktury sportowej: boiska, Ilość nowych Procentowy korty, ścieżki biegowe, ścieżki rowerowe, kluby sportowe, obiektów/ km wzrost ilości ścieżki rowerowe. nowych ścieżek nowych obiektów/ km nowych ścieżek liczony rok do roku

2.6.8 Bezpłatny dostęp do przedszkoli dla dzieci od 3 roku życia, Ilość dzieci Odsetek dzieci łącznie z dowozem dzieci z terenów wiejskich; miejsca w objętych objętych przedszkolach dla wszystkich dzieci w wieku od 3 lat; wysoka dostępem do dostępem do przedszkoli przedszkoli jakość edukacji przedszkolnej. liczony rok do roku

2.6.9 Wsparcie aktywności zawodowej rodziców poprzez Ilość dzieci Odsetek dzieci zapewnienie opieki dla dzieci najmłodszych – żłobek. objętych objętych dostępem do dostępem do żłobka żłobka liczony rok do roku

2.6.10 Zapewnienie wysokiej jakość oświaty poprzez edukację Pozycja Poprawa pozycji włączającą: placówek w placówek w a) dostosowanie szkół do potrzeb rzeczywistego włączenia krajowych krajowych rankingach rankingach uczniów niepełnosprawnych (brak barier architektonicznych, małe klasy dla niepełnosprawnych, gabinety terapeutyczne); b) szkoła wspierająca i stymulująca rozwój uczniów uzdolnionych (matematycznie i przyrodniczo, artystycznie, sportowo); c) szkoła świadcząca pomoc uczniom mającym problemy z nauką; 73

d) efektywny system stypendialny; e) szkoła kształtująca postawę przedsiębiorczą (spółdzielnie uczniowskie, wolontariat uczniowski, samorząd uczniowski). 2.6.11 Efektywne zarządzanie majątkiem szkoły, obniżenie kosztów Nakłady Procentowy eksploatacji: termomodernizacja, nowa organizacja związane z spadek wyżywienia w szkołach. eksploatacją nakładów na eksploatację

2.6.12 Dowozy dzieci do szkół – efektywne, dostosowane do potrzeb Ilość dzieci Procent dzieci dzieci, uwzględniające zajęcia pozalekcyjne. objętych objętych dowozami dowozami 2.6.13 Nowoczesna infrastruktura: pracownie, Internet, technologie Ilość miejsc Procentowy multimedialne, infrastruktura podstawowa na wysokim dostępu do wzrost ilości poziomie. nowych miejsc dostępu technologii do nowych technologii

2.6.14 Szkoła Podstawowa w Dębnicy i przedszkole w Działyniu – Pozycja Poprawa pozycji małe szkoły wiejskie z wysokim poziomem nauczania i placówek w placówek w wychowania. krajowych krajowych rankingach rankingach

2.6.15 Powstanie dwujęzycznego gimnazjum jako narzędzie wsparcia Ilość dzieci Procentowy uczniów uzdolnionych językowo. objętych nauką wzrost ilości dwóch języków dzieci objętych obcych nauką dwóch języków obcych

2.6.16 Utrzymanie klas sportowych w gimnazjum i powstanie w Ilość uczniów Procentowy szkole podstawowej. klas sportowych wzrost ilości uczniów klas sportowych

2.6.17 Szkoły – kuźnia aktywności uczniów – wsparcie dla projektów Ilość uczniów Procentowy kulturalnych, oświatowych, społecznych, wymian uczestniczących wzrost ilości międzynarodowych. w wymianach uczniów międzynarodow uczestniczących

ych w wymianach międzynarodow ych

2.6.18 Szkoła partnerem rodzica – aktywne włączenie rodziców w Liczba rodziców Procentowy zarządzanie i funkcjonowanie placówek oświatowych. włączonych w wzrost ilości zarządzanie rodziców placówką włączonych w zarządzanie placówką

2.6.19 Powstanie świetlicy środowiskowej, jako miejsca aktywizacji i Ilość Procentowy wychowania młodzieży. korzystających z wzrost ilości usług świetlicy korzystających z środowiskowej usług świetlicy środowiskowej

2.6.20 Niwelowanie różnic w dostępności do działań w świetlicy, Ilość osób Odsetek aktywności kulturalnej itd. między wsiami i miastem. korzystających mieszkańców ze świetlic korzystających wiejskich ze świetlic wiejskich

2.6.21 Powstanie Domu Wczasów Dziecięcych, jako miejsca Ilość dzieci Procentowy aktywnego wypoczynku dzieci. korzystających z wzrost ilości DWD dzieci korzystających z DWD

2.6.22 Opracowanie programu budowy lub modernizacji świetlic Ilość Procentowy wiejskich oraz ich dalszego funkcjonowania przy korzystających z wzrost ilości uwzględnieniu aktywnej roli Domu Kultury odpowiedzialnego usług świetlicy

za bogatą ofertę życia kulturalnego, a w tym również korzystających z działalność kół zainteresowań dla seniorów. usług świetlicy 2.6.23 Organizacja przez Dom Kultury imprez masowych Ilość Procentowy zróżnicowanych, dostosowanych do potrzeb mieszkańców, uczestników wzrost ilości umożliwiających dostępu do kultury wysokiej. imprez uczestników imprez

2.7 Stwarzanie przez 2.7.1 Popieranie zakładania i funkcjonowania podmiotów ekonomii Ilość osób Procentowy gminę warunków społecznej, w tym spółdzielni socjalnych m.in. przez zlecanie zatrudnionych w wzrost ilości do powstawania im zadań w systemie in-house. ramach systemu osób in-house zatrudnionych nowych miejsc w ramach pracy, zwłaszcza systemu in- dla osób house zagrożonych wykluczeniem społecznym 2.8 Wsparcie 2.8.1 Tworzenie infrastruktury podstawowej: gazyfikacja, rozwój Ilość km nowej Procentowy przedsiębiorców i internetu szerokopasmowego, kanalizacji. infrastruktury wzrost ilości km stwarzanie nowej infrastruktury warunków do powstawania nowych firm 2.8.2 Organizacja zbiorowego transportu publicznego. Ilość osób Procentowy korzystających z wzrost ilości usług osób zbiorowego korzystających z transportu usług publicznego zbiorowego transportu publicznego

2.8.3 Lobbing władz gminy na rzecz budowy obwodnicy miasta Ilość zdarzeń Procentowy Kłecka. drogowych na spadek ilości terenie miasta zdarzeń

drogowych na terenie miasta

2.8.4 Utworzenie Rady Biznesu przy Burmistrzu, jako ciała doradczo Ilość inicjatyw Stosunek – opiniującego. Rady Biznesu procentowy ilości podjętych do zrealizowanych inicjatyw Rady Biznesu

2.8.5 Podjęcie przez UMiG koordynacji działań edukacyjnych Ilość programów Stosunek gminnych placówek oświatowych z potrzebami formułowanymi współpracy procentowy ilości podjętych przez takie gremia, jak Cech Rzemieślniczy czy Rada Biznesu. do zrealizowanych programów współpracy

2.9 Rozwój rolnictwa 2.9.1 Wparcie organizacji sprzedaży bezpośredniej produktów Ilość nowo Procentowy rolniczych poprzez budowę targowiska oraz organizację zarejestrowanyc wzrost ilości imprez promujących lokalnych producentów rolnych. h podmiotów nowo produkcji rolno zarejestrowany – spożywczej lub ch podmiotów 2.9.2 Wsparcie inicjatyw zmierzających do utworzenia gospodarstw gospodarstw produkcji rolno agroturystycznych. agroturystyczny – spożywczej ch lub gospodarstw agroturystyczny ch

2.10 Uporządkowanie 2.10.1 Opracowanie planu zagospodarowanie przestrzennego dla Wielkość Procentowy kwestii całego terenu gminy. powierzchni wzrost zagospodarowania gminy objętej wielkości planem powierzchni przestrzennego gminy objętej planem

Cel strategiczny Cel operacyjny Działanie / zadanie Przykładowy Przykładowy miernik wskaźnik

3. Aktywne 3.1 Promocja i 3.1.1 Efektywne wykorzystanie środków z funduszu Ilość interwencji Procentowy społeczeństwo wspieranie antyalkoholowego na realizację oddolnych, innowacyjnych policji spadek obywatelskie działających na inicjatyw promujących spędzanie czasu w zdrowy społecznie interwencji policji motorem terenie Gminy sposób. rozwoju gminy organizacji Kłecko społecznych i grup 3.1.2 Zaangażowanie organizacji pozarządowych – powierzanie Ilość zadań Procentowy nieformalnych szerszego spektrum zadań własnych gminy organizacjom zleconych wzrost ilości pozarządowym (zwłaszcza w takich obszarach jak: ochrona zadań zleconych socjalna osób niepełnosprawnych, aktywizacja osób starszych i/lub ze stwierdzoną niepełnosprawnością, kultura, historia lokalna, społeczności lokalne).

3.1.3 Utworzenie stanowiska ds. wspierania organizacji Ilość Procent pozarządowych (w zakresie obowiązków pracownika: wsparcie zrealizowanych projektów w zakresie przygotowania dokumentacji aplikacyjnej dla projektów zrealizowanych do pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania działalności), zaplanowanych wsparcie w zakładaniu organizacji pozarządowych, wsparcie istniejących organizacji w uzyskiwaniu statusu OPP, wsparcie organizacji w aplikowaniu o środki zewnętrzne.

3.1.4 Uruchomienie budżetu obywatelskiego. Ilość Procent

zrealizowanych projektów projektów zrealizowanych do zaplanowanych

3.1.5 Przywrócenie funkcjonowania funduszu sołeckiego – Ilość Procent podnoszenie poziomu życia mieszkańców sołectw, rozwój zrealizowanych projektów malej infrastruktury, aktywizacja mieszkańców wiosek. projektów zrealizowanych do zaplanowanych

3.1.6 Aktywne włączenie mieszkańców w proces odnowy wsi. Ilość Procent zrealizowanych projektów projektów zrealizowanych do zaplanowanych

Tabela 7 - Cele strategiczne, cele operacyjne, działania oraz propozycje mierników i wskaźników

VI. Główne źródła finansowania i harmonogram realizacji

Za główne źródła finansowania działań powiązanych z celami operacyjnymi uznano środki własne gminy oraz środki pochodzące z zewnętrznego finansowania, w tym pochodzące z Programów Operacyjnych realizowanych w Unii Europejskiej. Szczegółowe zasady finansowania zadań określają m.in. takie dokumenty planistyczne w gminie, jak coroczny budżet gminy i wieloletnia prognoza finansowa. Dodatkowymi dokumentami opisującymi mechanizmy finansowania zadań są dokumenty towarzyszące procesowi zewnętrznego dofinansowania i ustalone w konkretnych projektach.

Daty realizacji poszczególnych działań określa zespół ds. strategii rozwoju (złożony z osób, które były aktywne przy tworzeniu Strategii) w ramach systemu monitoringu i ewaluacji opisanego w rozdziale VII niniejszej strategii.

VII. System monitoringu i ewaluacji

Rzetelny monitoring założonych celów strategicznych i operacyjnych jest warunkiem niezbędnym skutecznej realizacji założeń strategii i w konsekwencji osiągnięcia sformułowanej na wcześniejszym etapie wizji gminy. System monitoringu realizacji strategii odbywa się w trzech etapach.

W pierwszym etapie zespół ds. strategii rozwoju gminy każdego roku w sierpniu wykorzystując katalog działań powiązanych celami niniejszej strategii dokonuje wyboru konkretnych działań do realizacji oraz mierników / wskaźników poziomu realizacji całość dokumentując w „Karcie projektu”. Druk „Karta projektu” stanowi załącznik nr 1 do niniejszej strategii.

W drugim etapie zespół ds. strategii rozwoju gminy każdego roku w grudniu dokonując analizy założeń strategicznych i możliwości sfinansowania działań przez gminę w całości ze środków własnych lub w części z uwzględnieniem finansowania zewnętrznego ustala daty realizacji poszczególnych działań całość dokumentując w „Karcie projektu”. 80

W trzecim etapie w lutym każdego roku zespół ds. strategii rozwoju gminy z wykorzystaniem druku „Karta projektu” oraz przykładowych mierników / wskaźników raportuje postępy realizacji działań oraz ustala konieczne do osiągniecia zakładanych celów działania korygujące.

VIII. Zgodność z dokumentami programowymi

8.1 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 oraz Strategia Rozwoju Kraju 2020

Ze względu na czas obowiązywania Strategii Rozwoju Gminy Kłecko (lata 2015 – 2020), odnosi się ona do dwóch, następujących po sobie czasowo, krajowych dokumentów programowych. Pierwszym z nich jest Narodowa Strategia Spójności na lata 2007-2013, w oparciu o którą zostały opracowane zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (NSRO). Ze względu na dwuletni okres rozliczeniowy NSRO (do 2015 r.) jego zapisy wciąż pozostają punktem odniesienia dla realizacji Strategii Gminy Kłecko w jej początkowym etapie.

Kolejnym obowiązującym dokumentem jest Strategia Rozwoju Kraju 2020 (SRK) przyjęta uchwałą Rady Ministrów w dniu 25 września 2012 r. Stanowi ona odniesienie dla nowej generacji dokumentów strategicznych przygotowywanych w Polsce na potrzeby programowania środków Unii Europejskiej na lata 2014 – 2020. W nowym modelu administrowania dążącym do unifikowania dokumentacji nie występuje już dokument programowy taki jak Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia. Strategia Rozwoju Kraju tworzy więc zasadnicze ramy dla interwencji strukturalnej w Polsce, podejmowanej w ramach poszczególnych polityk europejskich w kolejnym okresie programowania 2014 – 2020.

Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na terenie Gminy Kłecko określone w Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015 - 2020 są zgodne z powyższymi dokumentami.

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia zawierają analizę sytuacji społeczno- gospodarczej Polski i jej regionów w perspektywie kolejnych lat. Dokument ten przedstawia najważniejsze wyzwania dla kraju oraz określa cele zmierzające do osiągnięcia spójności społeczno-gospodarczej i terytorialnej z krajami i regionami Wspólnoty, prezentuje alokację środków finansowych na poszczególne programy oraz ramy systemu realizacji. NSRO jest instrumentem odniesienia dla przygotowania programów operacyjnych, uwzględniając jednocześnie zapisy Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 (SRK) oraz Krajowego Programu Reform na lata 2005-2008, odpowiadającego na wyzwania zawarte w Strategii Lizbońskiej.

Celem strategicznym NSRO dla Polski jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej.

Celem głównym Strategii Rozwoju Kraju 2020 staje się wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności. Działania strategiczne uwzględnione w SRK koncentrują się wokół trzech obszarów strategicznych:

1) Sprawne i efektywne państwo,

2) Konkurencyjna gospodarka,

3) Spójność społeczna i terytorialna.

Cele uwzględnione w Strategii Rozwoju Gminy Kłecko wpisują się w strategiczne cele rozwoju kraju.

Cele operacyjne Strategii Rozwoju Cele i obszary Strategii Rozwoju Kraju Gminy Kłecko 2020

Cel strategiczny 1 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna Gospodarne i efektywne gospodarka zarządzanie gminą Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych

Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.2 Wzrost wydajności gospodarki, w szczególności: Cel strategiczny 2 Cel II.2.3 Zwiększenie konkurencyjności Gmina Kłecko dobrym miejscem i modernizacja sektora rolno-spożywczego do zamieszkania Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu

Obszar strategiczny II. Konkurencyjna Cel strategiczny 3 gospodarka Aktywne społeczeństwo Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego obywatelskie motorem rozwoju Obszar strategiczny III. Spójność gminy Kłecko społeczna i terytorialna Cel III.1. Integracja społeczna

Tabela 8 – zestawienie celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Kłecko i Strategii Rozwoju Kraju 2020

8.2 Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku

Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku została przyjęta Uchwałą Sejmiku Województwa Wielkopolskiego w dniu 19 grudnia 2005 r.

Jako cel generalny stawia ona „poprawę jakości przestrzeni województwa, systemu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfery społecznej skutkującej wzrostem poziomu życia mieszkańców”.

Dla osiągnięcia celu generalnego, niezbędne jest osiągnięcie następujących celów strategicznych:

1) Dostosowanie przestrzeni do wyzwań XXI wieku,

2) Zwiększenie efektywności wykorzystania potencjałów rozwojowych województwa,

3) Wzrost kompetencji mieszkańców i promocja zatrudnienia,

4) Wzrost spójności i bezpieczeństwa społecznego.

Określone w Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015 - 2020 zadania, pozostają zgodne z celami strategicznymi wymienionymi w Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku.

Cele strategiczne i operacyjne Strategii Cele operacyjne Strategii Rozwoju Rozwoju Województwa Wielkopolskiego Gminy Kłecko do 2020 roku

Cel strategiczny 1 Cel strategiczny 9. Wzrost Gospodarne i efektywne bezpieczeństwa i sprawności zarządzania zarządzanie gminą regionem Cel operacyjny 9.3 Sprawna, innowacyjna administracja samorządowa Cel strategiczny 2 Cel strategiczny 1. Dostosowanie Gmina Kłecko dobrym miejscem przestrzeni do wyzwań XXI wieku do zamieszkania Cel operacyjny 1.1 Poprawa stanu

środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi Cel operacyjny 1.4 Poprawa jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Cel operacyjny 1.5 Przygotowanie i racjonalne wykorzystanie terenów inwestycyjnych Cel operacyjny 1.8 Restrukturyzacja obszarów o niewłaściwym potencjale rozwojowym Cel strategiczny 2. Zwiększenie efektywności wykorzystania potencjałów rozwojowych województwa Cel operacyjny 2.1 Wzmocnienie gospodarstw rolnych oraz gospodarki żywnościowej Cel operacyjny 2.2 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Cel operacyjny 2.4 Zwiększenie udziału usług turystycznych i rekreacji w gospodarce regionu

Cel strategiczny 3. Wzrost kompetencji mieszkańców i promocja zatrudnienia Cel operacyjny 3.2 Poprawa jakości oraz Cel strategiczny 3 wzrost różnorodności form kształcenia Aktywne społeczeństwo Cel strategiczny 4. Wzrost spójności obywatelskie motorem rozwoju i bezpieczeństwa społecznego gminy Kłecko Cel operacyjny 4.2 Poprawa warunków mieszkaniowych Cel operacyjny 4.7 Wzrost udziału sportu i rekreacji w życiu mieszkańców regionu

Tabela 9 – zestawienie celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Kłecko i Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku

8.3 Wieloletni Strategiczny Program Operacyjny Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020 Wieloletni Strategiczny Program Operacyjny Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020 jako główne zadania wskazuje poprawę sytuacji gospodarczo – społecznej na obszarze Powiatu Gnieźnieńskiego w myśl przyjętej wizji: „Tu powstała Polska i tu stawiamy na rozwój w miejscu godnym inwestycji”.

Dla osiągnięcia powyższych założeń władze powiatu uznały za konieczne do realizacji działania w zakresie trzech celów strategicznych:

I. Nowoczesny Powiat Gniezno - blisko stolicy regionu

II. Powiat Gniezno wygodnym i bezpiecznym miejscem do życia

III. Powiat Gniezno znany jako kolebka państwa polskiego

Zadania określone w niniejszej Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015 - 2020 wpisują się w cele strategiczne określone w Wieloletnim Strategicznym Programie Operacyjnym Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020, co uwidacznia poniższa tabela.

Cele operacyjne Strategii Rozwoju Wieloletni Strategiczny Program Operacyjny Gminy Kłecko Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020

Cel strategiczny II. Powiat Gniezno wygodnym Cel strategiczny 1 i bezpiecznym miejscem do życia Gospodarne i efektywne zarządzanie Cel operacyjny 1. Sprawnie i efektywnie gminą zarządzany powiat oraz poprawa jakości świadczonych usług

Cel strategiczny I. Nowoczesny Powiat Gniezno - blisko stolicy regionu

Cel strategiczny 2 Cel operacyjny 1. Wzrost atrakcyjności Gmina Kłecko dobrym miejscem do gospodarczej poprzez tworzenie warunków do zamieszkania inwestowania i rozwoju przedsiębiorczości Cel operacyjny 2. Poprawa warunków komunikacyjnych na sieci dróg powiatowych powiązanych z drogami wyższych kategorii

Cel operacyjny 4. Wzrost atrakcyjności teleinformatycznej poprzez wykorzystanie sieci szerokopasmowych w gospodarce Cel strategiczny II. Powiat Gniezno wygodnym i bezpiecznym miejscem do życia

Cel operacyjny 1. Sprawnie i efektywnie zarządzany powiat oraz poprawa jakości świadczonych usług

Cel operacyjny 2. Poprawa bezpieczeństwa i płynności ruchu na drogach publicznych

Cel operacyjny 3. Zrównoważony rozwój w zakresie bezpiecznych warunków życia, zdrowia, aktywności i wypoczynku mieszkańców

Cel operacyjny 4. Pomoc mieszkańcom w odnalezieniu się na rynku pracy

Cel operacyjny 5. Zwiększenie udziału energii rozproszonej poprzez inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) oraz zmniejszenie emisji zanieczyszczeń

Cel operacyjny 6. Osiągnięcie wysokiego poziomu kształcenia przy racjonalnym gospodarowaniu zasobami oświaty i kultury

Cel operacyjny 7. Tworzenie oferty kulturalnej uwzględniającej potrzeby zróżnicowanych grup odbiorców oraz wspieranie działalności artystycznej

Cel strategiczny II. Powiat Gniezno wygodnym

Cel strategiczny 3 i bezpiecznym miejscem do życia

Aktywne społeczeństwo obywatelskie Cel operacyjny 8. Wspieranie inicjatyw społecznie motorem rozwoju gminy Kłecko użytecznych zgłaszanych przez mieszkańców i organizacje pozarządowe

Tabela 10 – zestawienie celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Kłecko i Wieloletniego Strategicznego Programu Operacyjnego Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020

IX. Cele Strategii Rozwoju Gminy Kłecko w latach 2001 – 2010 w relacji do celów Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2015 – 2020

Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Kłecko odnosiła się do 5 głównych obszarów:

1) Rozwijająca się gospodarka 2) Piękny i mądry człowiek 3) Zdrowy człowiek i czyste środowisko

Przy tworzeniu strategii rozwoju do 2020 roku pod uwagę wzięto osiągnięcia Gminy Kłecko przy realizacji dotychczasowej strategii oraz wyzwania, jakie stoją przed nią w dalszych latach. Cele utworzone zostały na bazie analizy SWOT, czyli słabych i mocnych stron rozwoju gminy oraz jej szans i zagrożeń. W związku z tym kierunki dalszego rozwoju gminy oparto podobnie jak poprzednio na gospodarce, społeczeństwie oraz infrastrukturze technicznej ale przy jednoczesnym podkreśleniu roli nowej formy zarządzania przez cele z silnym powiązaniem osoby odpowiedzialnej z zadaniem. Takie podejście w zarządzaniu gminą powinno zwiększyć szanse na osiągnięcie zakładanych w tej strategii celów.

Cele strategiczne Strategii Rozwoju Gminy Kłecko do roku 2020:

1) Gospodarne i efektywne zarządzanie gminą, 2) Gmina Kłecko dobrym miejscem do zamieszkania, 3) Aktywne społeczeństwo obywatelskie motorem rozwoju gminy Kłecko.

Cele strategiczne przyświecające dotychczasowemu rozwojowi gminy zostały zmodyfikowane i rozszerzone o cele operacyjne i działania w oparciu o aktualną analizę otoczenia Gminy Kłecko.

Podsumowanie

Przyjęta metodologia sporządzenia Strategii Rozwoju Gminy Kłecko na lata 2016-2020 ma zapewnić, między innymi, iż będzie to wykorzystywane w praktyce narzędzie. Wszelkie działania podejmowane w Gminie Kłecko muszą wynikać z kierunków strategicznych nakreślonych w Strategii i odpowiadać na zidentyfikowane problemy. Warto pamiętać, że Strategia jest dokumentem planowania wyższego rzędu. Jako taka, powstrzymuje się od doprecyzowania jako inwestycja, kiedy i jakim kosztem ma być realizowana. Funkcje takie spełniają dokumenty planistyczne niższego rzędu, które w Strategię powinny się wpisywać. Strategia natomiast precyzując problemy oraz cele jasno sugeruje jakie działania należy podejmować. Sama nie ma jednak mocy sprawczej zapewnienia właściwych decyzcji. Autorzy pragną podkreślić ten fakt dla wszystkich decydentów i specjalistów, którzy będą korzystali z dokumentu przez najbliższe 5 lat. Warto jednak też pamiętać o tym mieszkańcom i przyszłym krytykom podejmowanych działań, iż w dużej mierze to od nich zależy jak będą one wykonywane.

Załącznik nr 1 – Karta projektu

Wykaz tabel, wykresów i rycin

TABELE

Tabela 1 – Sieć osadnicza gminy Kłecko

Tabela 2 - Wykaz stowarzyszeń funkcjonujących na obszarze Gminy Kłecko

Tabela 3 – Najważniejsze podmioty gospodarcze na terenie Gminy Kłecko

Tabela 4 – Demografia w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014

Tabela 5. Podstawowe charakterystyki morfometryczne jezior w dolinie Małej Wełny

Tabela 6 – Analiza SWOT

Tabela 7 - Cele strategiczne, cele operacyjne, działania oraz propozycje mierników i wskaźników

Tabela 8 – zestawienie celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Kłecko i Strategii Rozwoju Kraju 2020

Tabela 9 – zestawienie celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Kłecko i Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku

Tabela 10 – zestawienie celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Kłecko i Wieloletniego Strategicznego Programu Operacyjnego Powiatu Gnieźnieńskiego na lata 2014 – 2020

WYKRESY

Wykres 1 – Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych na terenie Gminy Kłecko w latach 2011 – 2014

Wykres 2 – Liczba mieszkańców Gminy Kłecko w latach 2012 – 2014

Wykres 3 – Liczba osób i rodzin korzystających w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014 z korzystających z pomocy społecznej

Wykres 4 - Dochody budżetowe liczone w milinach złotych Gminy Kłecko w latach 2009-2014

Wykres 5 - Udział procentowy w budżecie subwencji, dotacji, dochodów własnych w latach 2009 – 2014

Wykres 6 - Procentowa struktura wydatków budżetowych Gminy Kłecko w 2014 roku

Wykres 7 - Wydatki budżetowe liczone w milinach złotych Gminy Kłecko w latach 2009-2014

Wykres 8 - Procentowa struktura wydatków budżetowych Gminy Kłecko w 2014 roku

Wykres 9 - Różnica między dochodami i wydatkami budżetowymi w Gminie Kłecko w latach 2009 – 2014

Wykres 10 - Wynikowa strategia – agresywna (maxi-maxi)

RYCINY

Ryc.1 Województwo Wielkopolskie

Ryc.2 Powiat Gnieźnieński

Ryc.3 Układ komunikacyjny Gminy Kłecko

Ryc. 4 Mapa zlewni rzeki Małej Wełny